Kan Grubu Sistemleri ve Uygunluk Testleri

Kan Grubu Sistemleri veUygunluk TestleriProf.Dr.Ziya BayraktaroğluGaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi

23 kan grup sistemi250 kan grup antijeni• Duffy,Rhesus,MNS,Lutheran,Kell,• P,Lewis,KIDD,Diego,Cartwright,Xg,Scannia,•Dombrock,Colton,•Knops,OK,gerbich, RAPH

ABO• Karl Landsteiner• Klinik önemi yüksek• 4 ana fenotipivardır(A,B,AB,O)• Daima plazmadaantikor bulunur• ABO gen-kromozom 9

Allele anneden Allele babadan Genotype çocuk Kan grupA A AA AA B AB ABA O AO AB A AB ABB B BB BB O BO BO O OO O

H antijeni• H geni• Fucosylytranferase• terminal sugar of aPrecursor Substance(PS*).• Fucose eklenir

A,B antijenlerin oluşumu• A antijeni: A geni –Nacetylgalactosaminyl transferase-H antijeni- N-acetyl-Dgalactosamineeklenir• B antijeni:B geni-Dgalactosyltransferase-H antijeni- D-galactoseeklenir

O grup• O geni enzim üretmez• A,B antijenleri yoktur• Eritrositlerinde yüksekmiktarlarda H antijenivardır.Niçin?O > A2 > B > A2B > A1> A1B

PlasmaPlasmaPlasmaPlasma

A/AB/B subgrup• A1• A1B• A2• A2B• A3• Aint• Ax• Ael• Am• A1 ve A2 kişilerin eritrositleri anti-A reagentile kuvvetli reaksiyon verir• %80 A1veya A1B ,%20 A2 veya A2B• A2 fenotiplerde %1-8 anti- A1 antikoru bulunabilir• A2B fenotiplerde %22-35 anti- A1 antikorubulunabilir• anti- A1 genellikle Klinik önemi yok• B kangrubunun alt grupları:• B3,Bm,Bx

Rhesus• Rhesus maymunu 1940• RH geni:1 nolukromozom• En karışık sistem >45antijen• ABO dan sonratransfüzyon pratiğinde enönemli sistem• D,C,c,E,e• D= %80-anti-D

• RHD geni• D geni D proteinini kodlar• D geni yok>d• d,allel değil,d-proteini yok• RHCE geni• CE,Ce,cE,ce• Fenotipler-antijene göre• D,C,c,e• D,C,e• D,C,c,E,e• D,c,e• D,c,E,e• D,c,E• D,C,E,e• D,C,c,E• D,C,E• c,e• C,c,e• c,E,e• C,c,E,e

Zayıf-D• Eritrositlerde D antigenmiktarında azalma• D antijen miktarı %10 akadar düşebilir• Zayıf D-bağışçı----Rhnegatif işaretlenebilir-alıcı Rh negatif (anti-Dantikor)• Bağışçıda zayıf D önemli• “Zayıf D testi,indirekantiglobulin fazında testeritrositlerinin anti-D ileinkübasyonu prensibinedayanır”- ulusal rehber• “Anti-D ile reaksiyonvermeyen eritrositlerezayıf D testi yapılmalıdır”• Alıcıda önemsiz

Parsiyel D• D antijenin yapısıdeğişmiştir-epitopların birveya birkaçı yok• En önemli fenotipi D-VI• Monoklonal miyarlarhassas değil,poliklonalhassas• İlk kez kan grup testi yapılanbağışçıda-D VI hassas miyarkullan-rehber• Parsiyel D bağışçı->Rh+• Parsiyal D alıcı->Rh-• Rhnull• Cw antjeni• G antijeni• Rh mod• Cis ürünü antijenler

MNSGenotipFenotip• Düşük frekanslı antijenler• U antijeni yüksekfrekanslı• Transfüzyon pratiğiaçısından S,s ve Uantigenleri önemli• Anti-S,Anti-s-IgGhemolitik transfüzyonreak,HDNMMSSNNMMSsMMssMNSSMNSsMNssNNSSNNSsNNssMMMNM+N-S+s-M-N+S-s-M+N-S+s+M+N-S-s+M+N+S+s-M+N+S+s+M+N+S-s+M-N+S+s-M-N+S+s+M-N+S-s+M+N-S-s-M+N+S-s-

P/Lutheran• P• Sadece bir antijen P1• Antijen miktarı değişken• Antijen yapımı >7 yaş• P1 antijeni yok>P2• P2 antijen değil• Anti- P1 =IgM(soğuk antikor)• Lutheran• Önemli Antijen:Lu a ,Lu b••Lu(a-b+), Lu(a-b-)•Zayıf immunojenikFenotipler:Lu(a+b-), Lu(a+b+),• Antikorlar IgM veya IgG• Lu b antikoru yapanlaratransfüzyon güç (yüksekfrekans)

KELL/Lewis• KELL• Antijenler güçlüimmunojenik:K,k,Kp a ,Kp b ,Js a ,Js b• K en güçlü, Kp b , Js b =yüksekfrekans• ABO ve Rhesus’tan sonra enönemli grup• 7 nolu kromozom 22 allel• Antijenler fetusda bulunur• Antikorlar genellikle IgG• Hemolitik transfüzyon reak,HDN• Lewis• Antijenler eritrositmembranında yapılmaz• Plazmadan emilir• Lewis geni, iki allel:Le,le• Secretor geni:Se,se• Antijenler;Le a ,Le b• Fenotip:Le(a-b+), Le(a+b-),Le(a-b-), Le(a-b-)(ABH yok)• Antikorlar IgM,nadirenhemoliz

Duffy/KIDD• Duffy• Fy a Fy b Fy 3 Fy 4 Fy 5Fy 6 Fy x• Fy a , Fy b önemli• Fy(a-b-) sıtmaya dirençli• Antikorlar IgG>hemoliz• KIDD• Antijen:Jk a Jk b Jk 3• Fenotip:Jk(a+b),Jk(a+b+), Jk(a-b+),Jk(a-b-)• Antikorlar IgG>>hemolitiktransfüzyon reaksiyonu,HDN

Diego/Cartwright/Xg,..• Diego• Di a ,Di b ,Wr a ,Wr b ,Wd a ,Rb a ,WARR,ELO,Wu,Bp a ,Mo a ,Hg a ,Vg a ,Sw a ,BOW,NFLD,Jn a• Di a ,Di b ,Wr a ,Wr b hemolitiktransfüzyon reaksiyonu• Cartwright• Yt a , Yt b• Anti- Yt a antikoru>> hemoliz• Xg,• Scannia,• Dombrock,• Colton,• LW,Chido/Rodgers,Gerbich,Cromer,• Knops,Indian,O

Transfüzyon Öncesi UygunlukTestleri• Amaç:alıcıya zararvermeyecek ve yaşam süresikısalmayacak kan ürününseçimi• Uygunluk testi alıcı ve vericininABO uyumluluğunu garantietmelidir• Klinik öneme haiz tüm irregülerantikorlara karşı duyarlıolmalıdır• Alıcıya ait eski kayıtlar• Uygun numune toplama• Alıcı ve vericinin ABO/Rhgruplaması• Serolojik ÇaprazKarşılaştırma• Elektronik ÇaprazKarşılaştırma

Bağışçının numunesi ürün segmentinden alınmalıdır

Serolojik Çapraz Karşılaştırma

No agglutination ~ compatibleAgglutination ~ incompatibleDonor RBCs(washed)Patient serum

• İmmediate spin• Alıcı serumunda antikortarama testi negatif ise• Öyküde tanımlanmışantikor yok• Yaşlılarda yanlış negatif-• Anti-A,anti-B titrasyonudüşük• AHG fazı• 37 o C inkübasyonuiçermelidir• Düşük frekanslı antijenlerekarşı gelişmiş antikorlara karşıhassas• Bağışçının antijenik yapısıheterozigot ise güvenirlik azalır

Elektronik Çapraz Karşılaştırma• Ulusal rehber• Alıcının kan grubu en az iki farklıkan örneğinde çalışılmalıdır• Alıcının son 72 saat içerisindeantikor tarama testi yapılmalı vesonuç negatif olmalıdır• Bağışcı ünite numarası,bileşeninadı,en az iki kez tanımlanmış alıcıABO/Rh kayıtları,alıcı antikortarama testi sonuçları elektronikortamda saklanmalıdır• Sistem kan bileşeni ile alıcı testsonuçları arasında uygunsuzlukolduğunda uyarı vermelidir• AABB –ulusal rehbereilave olarak-• Sistem ABO uygunluğunugaranti etmelidir• Alıcının ABO tayini kendilerininbelirlediği standartlara göreyapılmalıdır• ABO tayininde aynınumuneden iki kez testyapılabilir• Eski kayıtlardaki ABO bilgisikullanılabilir

Teşekkürler