İndir - Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü

KAPSAMDünyadaki hızlı nüfus artışına, kentleşme ve sanayileşmeye bağlı olarak su kullanımı güngeçtikçe artmasına rağmen kullanılabilir su kaynakları potansiyeli sabit bulunmaktadır. Diğertaraftan, tarımsal faaliyetlerin genişlemesi, sanayileşme, kentleşme ile küresel ısınma veiklim değişikliği mevcut su kaynakları üzerinde büyük bir baskı yaratmaktadır. Dolayısıyla,günümüzde su kaynakları yönetimi çözümlenmesi gereken en önemli problemlerden birinioluşturmaktadır. Bu bağlamda, mevcut su kaynaklarından daha etkin yararlanılabilmesi veçevresel problemlerin azaltılabilmesi bakımından “Entegre Havza Yönetimi” tüm dünyadaönem kazanmaktadır.“Entegre Havza Yöntemini” gerçekleştirebilmek için ise havza ve alt-havza alanlarının ülkebazında sistematik olarak tanımlanmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Ülkemizde yapılançalışmalar neticesinde 25 temel havza tespit edilmiş olup su kaynakları planlaması veyönetimi söz konusu bu 25 temel havza üzerinden yapılmaktadır. Alt havzalar ise hazırlananprojeler kapsamında genelde ele alınmakta ve proje ihtiyaçları doğrultusundabelirlenmektedir. Bu nedenle ülke genelini kapsayan sistematik bir havza ve alt-havzaçalışmasının yapılmasına ve havza sınırlarının mevcut güncel haritalar ile yeni teknolojikgelişmelerinde kullanılarak yeninden gözden geçirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.Geçmişte havza sınırlarının bulunmasında yoğun olarak kağıt ortamdaki topoğrafik haritalarkullanılmış olup topoğrafik haritalar üzerinden eşyükselti eğrileri ile tepe noktaları takipedilerek su ayırım çizgileri çizilmiş ve havza sınırları ile alt-havza sınırları belirlenmiştir.Hazırlanan havza veya alt-havza sınırlarına ait alanlar ise planimetre ile ölçülmüştür. Sonyıllarda ise özellikle Bilgi Teknolojilerinde meydana gelişmelere bağlı olarak Coğrafi BilgiSistemi söz konusu işlemlerin yapılmasında yoğun olarak kullanılmaya başlanılmıştır. CoğrafiBilgi Sistemi kullanılarak havza ve alt-havza alanlarının tespit edilmesine yönelik hem teorikbilgiler hem de en çok kullanılan yazılımlardan biri olan ArcHydro uygulaması ilk bölümdeyer almaktadır.Bu çalışmada Porsuk Nehri su toplama alanının belirlenmesi, Bahçelik Barajı drenaj alanınadüşen ortalama yıllık toplam yağış miktarının hesaplanması, maksimum su kotluna göre aktifhacmin belirlenmesi, rezervuara ait kot-alan-hacim grafiği ve drenaj alanı kot-alan grafiği içinveri hazırlanması ArcGIS 10 kullanılarak gerçekleştirilmiştir.Konular makale niteliğinden ziyade uygulama yapan mühendislere ışık tutması açısından dersnotları şeklinde açıklanmıştır.v