Kiralama - FORUM MAKÄ°NA

GÜNCELGÜNCELKENTSEL DÖNÜŞÜM DEDİKLERİ…Endüstri Devrimi sonrasında sanayikentlerinde hızla artan çevre kirliliği,sağlıksız yaşam standartları, düşük konutalanları ve yetersiz altyapı hizmetlerininortaya çıkmasıyla insanlığın hayatınagiren kentsel dönüşüm, bozulma veçökme olan kentsel alanın iyileştirilmesiamacıyla yapılan stratejik uygulamalarınve eylemlerin tümü olarak tanımlanıyor.19. Yüzyılın ikinci yarısında kenti dahasağlıklı, temiz ve yaşanabilir kılmayıamaçlayan “Park Hareketi”yle başlayankentsel dönüşüm, Paris’te Baron Haussmann’ınöncülüğünde gerçekleşen genişcadde ve bulvarların açılmasını kapsayanprojeyle gelişme gösteriyor.“Park Hareketi” projesinden sonra “ModernHareket”’in doğmasıyla, kentinsağlıksız kısımlarının yıkılıp kenti dahafazla yeşillendirme çalışmaları yapılıyorve bunun sonucunda başta Paris olmaküzere tüm Avrupa’da pek çok kent yıkılıpyeniden inşa ediliyor.Bu gelişmeler ışığında 1949 yılındaABD’de kabul edilen Konut Yasası ilebirlikte kentsel yenilenme kurumsallaşıyor.Kentsel bozulmanın yalnızca sosyalfaktörlerden kaynaklanmadığını önesüren yaklaşımlarla ekonomik ve yapısalfaktörlerde değerlendirmeye alınıyor veprojeler bunlara göre düzenleniyor.1980’li yıllara gelindiğinde ise kentseldönüşüm projeleri kamu ve özel sektörünortaklığında çeşitlenmeye başlıyor.Kamu sektörü, altyapıyı ve arazi ıslahınısağlayarak kentsel dönüşüm yapılacakbölgeye özel sektörün ilgisini çekiyor.1990 sonrasında canlanmaya başlayankentsel dönüşüm, pek çok sivil toplumörgütünün de konuya dahil olmasına nedenoluyor. Bu dönemde tarihi ve kültürelmirasla ekonomik gelişme arasındakibağ anlaşılıyor, kentsel koruma ve kentseldönüşüm kavramları daha da önemlibir noktaya geliyor.Neyi hedefliyor?Kentsel dönüşüm, şehrin yapısına ve buradayaşayan insanların fiziksel, sosyalve ekonomik geleceğine etki ederkenbununla birlikte bütün geleneklerine,örf ve adetlerine de yansımaya başlıyor.Bu sayede dönüşüm projeleri, yalnızcamimarların, mühendislerin ya da şehirplancıların dışında sosyologların, ekonomistlerin,peyzaj mimarlarının da içindebulunduğu disiplinler arası bir çalışmayıgerektiriyor.Son günlerde haber bültenlerinde, gazetelerde,toplantılarda, arkadaş ortamlarındakimuhabbetlerin içinde sıklıklasöz edilen kentsel dönüşümün, aşağıdabulunan 5 temel amaca hizmet etmeküzere ortaya çıktığı görülüyor:1. Toplumsal bozulmaya neden olansebeplerin araştırılarak, bulunan sonuçlarınortadan kaldırılmasıyla kentlerdeçöküntü alanlarının oluşmasını önlemek2. Kent dokusunu oluşturan öğelerin fizikselolarak değişim ihtiyaçlarına cevapvermek3. Yaşam kalitesini artıran ekonomikkalkınma modeli ortaya çıkarmak4. Kentsel alanların etkin bir şekilde kullanımınısağlamak ve gereksiz kentselyayılmanın önüne geçmek5. Kentsel politikalın şekillendirilmeihtiyacını karşılamak üzere sivil toplumkuruluşlarının ve toplumda yer alanfarklı kesimlerin planlamaya katılımınısağlamak.Türkiye’de kentsel dönüşümTürkiye’de kentsel dönüşüme baktığımızda,1950 sonrasında meydana gelenekonomik büyüme ve göçün, büyükkentlerin nüfusunun kalabalıklaşmasınave gecekondulaşmasına neden olduğugörülüyor. Bu dönemde ortaya çıkankentsel dönüşümde, gecekondulaşanboş arazilerin sağlıklı hale getirilmesiamacıyla apartman olarak yeniden yapılmasıön plana çıkıyor.1980’li yıllardan sonra nüfusun kent dışınayayılmasıyla birlikte dönüşüm, kentiçinde yer alan konutların yanında sanayive kıyı alanlarının yenilenmesine doğrukayıyor. Yaşam kalitesi düşmüş ve depremaçısından riskli alanlarda yenidencanlandırılma yöntemi bu dönemde ortayaçıkarken, tarihi değeri olan bölgelersoylulaştırılarak korunuyor. Bunun yanında80’li yıllarda kooperatif ve kooperatifüst birlikleri örgütlenmeleri, TopluKonut İdaresi’nin (TOKİ) konut üretimi,yerel yönetim ve TOKİ işbirliği ile oluşantoplu konut alanlarının gelişimi veözel girişimcilerin ve Türkiye EmlakBankası’nın gerçekleştirdiği toplu ko-30 31