Dursun TOPRAK

Emekli Vali Dursun TOPRAK;HALK S‹Z‹ ADALETL‹ ve DÜRÜSTGÖRÜRSE HER fiEY‹ YAPTIRAB‹L‹RS‹N‹ZK. TURGUT - Say›n Valim, öncelikle böyle birröportaj teklifimizi kabul etti¤iniz için size teflekkürediyorum. Mülki idare mesle¤ine nas›lbafllad›n›z, oradan bafllamak ister misiniz?D. TOPRAK - Evet, k›saca bahsedeyim. Ben deteflekkür ederim, bu imkân› verdi¤inizi için. Bizailece mülkiyeliyiz. A¤abeyim Siyasal Bilgilermezunu idi çeflitli yerlerde kaymakaml›k, valiyard›mc›l›¤› yapt›. 1999’da kaybettik. Belkibundan etkilenerek bende de Siyasala gittim.Burslu okudum, 1955’te mezun olunca Kayseri’yemaiyet memurlu¤una atamam yap›ld›.Staj› tamamlad›ktan sonra Keçiborlu Kaymakaml›¤›nasaleten atand›m.K.TURGUT -Say›n Valim o dönemde mülki idareaç›s›ndan nas›l bir ortam vard›?D. TOPRAK - Tabii, bugünkü gibi imkânlar yoktu,mahrumiyet içerisindeydik. Ama gönlümüzzengindi herhalde, çokidealisttik, flimdiki arkadafllarda öyledir mutlaka,her türlü yoklu¤a gö-¤üs gerecek bir durumdayd›k.Hatta Kaymakamal›n›rken yönetmelik gere¤iata binip binmedi¤inizisorarlard›. Ata binemeyenleri maiyet memuruyapm›yorlard›. Öyle bir atmosferde severek,isteyerek mülki idare amirli¤ine intisap ettik.Çeflitli yerlerde kaymakaml›ktan sonra, enson K›z›lcahamam Kaymakam› iken Almanya'yagittim. Dönüflte Zile Kaymakaml›¤›na tayinedildim. Orada iki sene kald›ktan sonra SilivriKaymakaml›¤›na verildim. 1975 Temmuzay›nda Bingöl Valili¤ine atand›m. ‹ki buçuk senekadar Bingöl Valili¤inde kald›ktan sonra,Nevflehir Vali Vekilli¤ine atand›m.Bakan onay› ile vekâleten Nevflehir’e gelmifltim,kararnamem ç›kmadan iktidar de¤iflikli¤ioldu ve bizi merkeze ald›lar. ‹ki sene kadarmerkezde kald›m. Merkezde iken ÇanakkaleVali Vekilli¤im vard›r bir ay kadar, Nurettin Beyarkadafl›m›z vard› Urfa’dan Çanakkale’ye tayinedilmiflti hastal›¤› sebebiyle ifle bafllayamam›fl,1 May›s da yaklafl›yordu, büyük miting olaca¤›istihbar ediliyor. Tehlikeli bir durum oldu¤u anlafl›l›yorBakanl›k beni Çanakkale’ye vekâletengörevlendirdi. A¤ustos 1980 sonlar›nda ÇorumValili¤ine asaleten atand›m. Orada bizi yat›flt›r›-c›, birlefltirici, bar›flt›r›c› bir karakterimiz oldu-¤unu düflünülerek Çorum’a atad›lar. Bakanl›¤›-m›z öyle tensip etmiflti, Çorum’a gidip görevebafllad›m.K.TURGUT – Çorumda göreve bafllad›¤›n›zdagenel durum nas›ld›?İhtilaller böyledir, meçhule gidersiniz.Bir meçhule gidiyoruz. Kurşuna dizilmeyemi gidiyoruz, mahkemeye mi gidiyoruz,nezarete mi gidiyoruz bunlarıdüşünüyorsunuz.D. TOPRAK - Oraya gitti¤imde Çorum’daki durumuiçler ac›s› bir durum olarak gördüm.Üzüntü verecek bir durumdu.Halk bezgin, y›lg›nd›,devlet otoritesineitimat oldukça zay›flam›flt›.Baz› mahallelere sankidüflman hava sald›r›s›yap›lm›fl, bombalam›flgibiydi. Yanm›fl, y›k›l-74 ‹darecinin Sesi - Temmuz-A¤ustos 2010 - Say›:140

Röportajm›fl, çat›lar› uçmufl binalar. Hiç unutam›yorumvatandafl bana; “Bunlar› yapanlar amcam›, babam›,çocu¤umu öldürenler ellerini kollar›n›sallayarak geziyorlar. Adalet yerini bulmad›kçabiz ne yapabiliriz? Siz bize diyorsunuz ki: Ete¤inizdekitafl› dökün, bar›fl›n. Bunlar devletçe cezalar›n›görmedikçe biz nas›l bar›flal›m?” Hakl›lard›.Her gün asayifl toplant›s›nda ayn› fleyüzerinde duruyoruz. Polis teflkilat› bölünmüfltü.Birinin yapt›¤›n› öteki baltal›yordu. Bu ortamdadevlet otorite sa¤layabilir mi? Sa¤layam›yorsunuz.Yani elinizdeki araçlar tutarl› de-¤ildi. Ne kadar teminat versek de yapt›¤›m›ztoplant›larda, bir mesafe kat edemedik.Bu flekilde dokuz günüm geçti. Yani nas›l alt›ndankalk›p da halka güven verece¤iz?” Bununçabas› içerisindeyken, bir gece saat 03.00’tekap›m çal›nd›. Konuta bir binbafl› ile bir astsubay,yatak odama kadar geldiler, “Efendim, orduidareye el koydu, sizi almaya geldik.”dediler.K. TURGUT – Yatak odan›zakadar m› gelmifller?D.TOPRAK - Evet, önce k›z›mduymufl kap›n›n çal›nd›¤›n›,kimse de yok, eflimi henüz getirmemifltim,16-17 yafllar›ndak›z›mla kal›yordum lojmanda.O kap›y› vurdu, “Baba, seni ça-¤›ranlar var, askerler gelmifl”dedi. Ç›kt›m pijamayla, “Valibey, önce silah›n›z› alal›m” dediler.Dedim ki; “Silah›m yok,silah tafl›m›yorum.” Dediler ki:“O halde hemen haz›rlan›n”,haz›rland›k, giyindik, gidiyoruz.K.TURGUT - Nereye gidiyorsunuz?D. TOPRAK - ‹htilaller böyledir, meçhule gidersiniz.Bir meçhule gidiyoruz. Kurfluna dizilmeyemi gidiyoruz, mahkemeye mi gidiyoruz, nezaretemi gidiyoruz bunlar› düflünüyorsunuz.Orada bir asayifl taburu vard›, iflte olaylar dolay›s›ylateflkil etmifllerdi. Oran›n kap›s›ndan birHava Albay ayakta bekliyor. ‹ndim, “Vali Bey, Silahl›Kuvvetler idareye el koydu.” dedi. “Kusurabakmay›n, sizi rahats›z ettik. Hükümet Kona¤›-n› bir açt›rabilirseniz memnun olurum” dedi.Hükümet Kona¤›na gittik, sabah flafak vakti.Makam›ma geçti, oturdu. “Ben asayiflle ilgili,icrai ifllerle ilgili görevleri ifa edece¤im. Siz deYalnız hala anlayamadığımbir şeyi ifade edeyim: Askeridareye el koyduktan sonrasarsılan devlet otoritesi hemenkuruldu. Yakalayamadığımız,günlerce, aylarca, busuçlu kişiler çorap söküğü gibiyakalanmaya başladı. Büyükkısmı hemen yakalandı.Vilayetin rutin ifllerini görmeye devam edeceksiniz”dedi.KTURGUT - Yani sizin valili¤iniz devamediyor?D. TOPRAK - Evet, yani bu flekilde devam ediyor.Valili¤in bürokrasi k›sm›n› biz yine yönetece¤iz.O da asayiflle ilgili, tayin, vesaire gibi ifllerleilgili icrai meselelerle u¤raflacak. Ayn›odada çal›fl›yoruz. Bir müddet sonra “Vali Bey,ben çok üzülüyorum burada oturmaktan. Bizebir oda haz›rlarsan›z biz oraya geçelim, siz makam›n›zdaoturun” dedi.‹flte, beraberce her gün yine toplant›lar filanyap›yoruz. Yaln›z hala anlayamad›¤›m bir fleyiifade edeyim: Asker idareye el koyduktan sonrasars›lan devlet otoritesi hemen kuruldu. Yakalayamad›¤›m›z,günlerce, aylarca, bu suçlu kiflilerçorap sökü¤ü gibi yakalanmaya bafllad›.Büyük k›sm› hemen yakaland›. Mahkemeye verildi,tevkif edildi. Halka güvengeldi yeniden. Ayn› elemanlarlayap›l›yor bunlar.Hâlbuki personel ayn› personel.Görüyorsunuz, devletotoritesi zay›flamas› neleremal oluyor. Bu durum Marafl’tada öyle, Çorum’da daöyle oldu. Binlerce sene beraberyaflam›fl, can dostu insanlartahrik edilmek suretiylebirbirine düflürülmüfltü.K.TURGUT – Say›n Valim,seksen öncesi mevcut birimlergörevini yapm›yor muydu ki devlet otoritesininbirdenbire tesis edilmesi ve suçlular›n yakalanmas›birden bire sa¤land›.D.TOPRAK - Evet, demek ki yapm›yordu, kendilerinesorarsan›z yapam›yordu. “Efendim, benyap›yorum da arkadafl bozuyor” gibi herhalde.Her gün Jandarma Komutan›na, Emniyet Müdürüne:Niye böyle oluyor? Onlar da aciz kalm›fl,onlar da ifli yürütemiyorlar. Eleman meselesi,elindeki eleman çal›flmazsa, bozulmuflsabir fley elde edemiyorsunuz. Onlar neden bozulmufl?‹deolojik saplant›y› bir tarafa b›rakal›m,yani onlar da ilerisinden emin de¤iller.K. TURGUT - Say›n Valim, mülki idare devletotoritesini tesis edemiyordu o dönemde,böyle diyebilir miyiz?‹darecinin Sesi - Temmuz-A¤ustos 2010 - Say›:140 75

RöportajD. TOPRAK - Ben Çorum için öyle diyebilirim,evet. Çok müflkülat, çok istendi¤i halde, çok istedi¤imizhalde, tam istedi¤imiz flekilde tesisedemiyorduk. Tabii, tamamen yok olmufl de¤ildevlet otoritesi, ama yani dorukta de¤il, noksan,flüpheli. Vatandaflta bir flüphe var: “Acaba?”diyor, güveni azalm›fl. May›s tahmin ediyorumbirinci olaylar. ‹kinci olaylar Temmuzda.“Sabaha kadar iki taraf birbirine atefl açm›fl,binlerce mermi yak›lm›fl.” diyorlar.K. TURGUT – Kolluk, asker müdahale etmemiflmi Say›n Valim?D. TOPRAK – Güya edememifl,yani kimin neredenatefl etti¤i de belli de¤il.Öyle yerlerden atefl edilmiflki, tabii, mümkün mertebedurdurmaya çal›fl›lm›flama mümkün de¤il.Bu kadar adam öldürülmüfl,nas›l öldürülmüfl bellide¤il!Bu tahriki yapanlar hassasnoktalara temas ediyorlar.Bir caminin önüne gider demillet cumay› k›larken “Filancamiyi bombalad›lar, siz hâlâ namaz k›l›yorsunuz”diye ba¤›r›rlarsa, cemaat tabii galeyanageliyor. Ç›k›yorlar, kofluyorlar filan… ‹nfla halindebir caminin avlusuna bomba at›lm›fl. Gerçiölen kalan yok ama, Vay, kim att›?” “‹flte flunlaratt›” . F›s›lt› gazetesi. Toplum psikolojisi. Yani olmasabile oldu zannediyor, yani ak›nt›ya kürekçekiliyor, bilen bilmeyen dal›yor birbirine Allahetmesin. Yani duydu¤umuz, ald›¤›m›z, raporlardanfilan okuduklar›m›z bu kap›ya ç›k›yor.K. TURGUT – Say›n Valim, aradan çok uzun birParti başkanları bir araya gelse,anarşide bir mutabakata varsalar,milletin bekası, cumhuriyetinbekası, asayişin temini konusundaiktidarla beraberiz, destekliyoruz,bu bir devlet meselesidirmillî bir meseledir deselerbir günde halledilir.dönem geçti. fiimdi geriye dönüpgeçmifle bakt›¤›n›z zaman,bu provokasyonlar hangi merkezlerdenyönetiliyordu? Aradanbu kadar zaman geçtikten sonrabir de¤erlendirmeniz oldu mu?D. TOPRAK - Bir defa ben flu kanaatteyim:Bir defa siyasi liderlerinaras› gergindi o zaman,Demirel iktidardayd›. Demirelöyle bir laf etmiflti: “Siz banasa¤c›lar›n anarfli ç›kard›¤›n›söyletemezsiniz” gibi, bu mealdebir laf etmiflti. Yani “Sa¤c›lar anarfli yarat›-yor dedirtemezsiniz bana. Yani sa¤c›lar masuminsanlard›r, öyle fleylerde dahili yoktur onlar›n”gibi. ‹flte, Ecevit’in de solcular›n arkas›nda oldu¤uzannedilirdi veya solcular bize arka veriyordiye ona belki dayan›yorlard›, öyle olmasabile. Ecevit ne derece bunlar› tasvip ederdi, hiçbirdevlet adam› bu gibi anarflik olaylar› tasvipetmez. Ama sol görüfllü bir iktidara solcularkendilerini yak›n görür. Sa¤c›lar ötekine yak›ngörür. Yani her zaman derdik ki: “Yukar›da buiki insan iflte sa¤ cenahtaki, sol cenahtaki bu ikiinsan bir arada devleti düflünerek,partiyi bir tarafa b›rakarak,kafa kafaya verseler,asayiflsizlik diye bir fley kalmaz.”Yani “Parti baflkanlar› biraraya gelse de anarflide birmutabakata varsalar…” Bugünkügibi mesela, varam›-yorlar, varamazlar. O zamanda varamad›lar. “Bir arayagelseler de milletin bekas›,cumhuriyetin bekas›, asayiflintemini konusunda iktidarla beraberiz, destekliyoruz.Bir devlet meselesidir bu, millî birmeseledir deseler bir günde halledilir.” Demifltimo zamanlar. Onun için, yani liderler aras›ndakibu z›tlaflmalar onlara cesaret veriyordubelki. ‹flte, o zaman taraflar daha çok da sokaktaçat›fl›rd›, solcularla sa¤c›lar, ülkücülerlesolcular çat›fl›rlard›. Bingöl’de bunun cefas›n›çok çektik. E¤itim Enstitüsünden ç›kan solcuçocuklarla sa¤c› çocuklar› ayr› caddelerden polisnezaretinden evlerine gönderirdik. Böyle76 ‹darecinin Sesi - Temmuz-A¤ustos 2010 - Say›:140

Röportajsa¤-sol ayr›m› vard›. Onun için, bu olaylar›ntahrik edilmesi çok kolay oluyordu. Yukar›da birberaberlik kuramad›lar. ‹ki taraf birbirini ithametti. Ayn› zamanda ortada kargaflal›k ç›ks›n diyede bir gayretin oldu¤unu sonradan anlad›k.Hani dediler ya “Biz olgunlaflmas›n› bekledik.Yani ortal›k iyice kar›fls›n da müdahale için zeminolsun…” Yani “vasat› biraz kendi haline b›-rakal›m da iyice hercümerç haline gelsin de,millet bir kurtar›c› aras›n, bizi nas›l olsa bulur,icab›na bakar›z” gibi bir zihniyetin oldu¤u kanaatindeyimben. Böylede de öyle oldu nitekim.Millet “‹mdat” demifltir. “Devlet nerede?”demifltir.“Biziz devletiz” diyoruz, inand›ram›yoruzvatandafl›. Onun için, bunun arkas›nda böylebal›k bafltan kokar meselesi. Yukar›n›n da ihmallerivard›r, kas›tlar› olanlar da vard›r. ‹flte,“Bu vasat da olsun da bir müdahale yapal›m”gibi. Nitekim Ergenekon meselesinden filan daiflte bugün ayn› yollar›n takipedilmekte oldu¤unu, ayn› yerevarmak, ayn› amaca hizmet etmekiçin nelerin çevrilmekteoldu¤unu iflte iflitiyoruz, duyuyoruz.Bunlar yar›n ispat edilecek,edilemeyecek, bilmiyoruz.K.TURGUT- Say›n Valim,1980’den sonra çok çal›flmam›fls›n›z,hemen emekliye ayr›lm›fls›n›z.Merkeze al›nmay›ve emekliye ayr›lmay› siz mi istediniz?D.TOPRAK- fiimdi flöyle: Çorum’da 12 Eylülolay›ndan sonra 1. ayda bir parti vali Merkezeal›nd›, bir ay› geçince. ‹ki ay sonra bir parti dahaal›nd›, üç ay sonra bir parti daha al›nd›. Dördüncüayda son parti al›nd›, ben onlar›n içindeyim,Merkeze al›nd›k. Birkaç vali hariç tamam›de¤iflti. Merkezde bir sene daha kald›m.1982’nin fiubat›nda da bir kanun ç›kar›lm›flt›,resen emeklilik konusunda. Resen emekli ediyorlard›.Resen emekli edilmemek için biz kendimizisteyelim dedik. Yani böyle sanki at›l›yor,kovuluyor durumuna düflmektense 25 y›l›m›z›da doldurmufl, tamamlam›fl›z emeklili¤imizi istedik.K.TURGUT – O zaman valileri resen emekli miediyorlard›?D.TOPRAK - Evet evet, resen emekli demek,“Biz sizi emekli ediyoruz, gidin evinize” demektir.Çok ac› bir tablodur. Birer zarf koydularmerkez valilerinin masalar›na: “Emekli edildiniz,flu tarihten itibaren. Çal›flmalar›n›zdan dolay›teflekkür ederiz.” O kadar. Onlar› ald›lar,herkes süklüm püklüm evlerine döndü. Yani nebir toplanal›m, ne bir fley edelim, u¤rayal›m,görüflelim, yok. Böyle bir duruma düflmeyelimdiye, zaten ha resen olmuflsun, ha isteyerek olmuflsun,ne fark› var yani.K.TURGUT – Say›n Valim, 1950’lere tekrar dönelimbu 1950’lerde, kaymakaml›¤a ilk bafllad›-¤›n›z zaman toplu kalk›nma hamleleri var m›yd›?Bugün de uygulanan KÖYDES benzeri uygulamalarköylerin altyap›s›; su, kanalizasyon veyol hizmetleri topyekûn bir çaba var. O dönemdede böyle bir toplu kalk›nma hamlesi var m›yd›?Kaymakaml›k yapt›¤›n›z yerlerde bu çal›flmalardabulundunuz mu?Çok acı bir tablodur. Birer zarfkoydular merkez valilerininmasalarına: “Emekli edildiniz,şu tarihten itibaren. Çalışmalarınızdandolayı teşekkürederiz.” O kadar. Onları aldılar,herkes süklüm püklüm evlerinedöndü.D.TOPRAK- Tabii, tabii, vard›. ‹htiyaç çok fazla,imkânlar oldukça azd›. Öylebir vasattay›z ki, vilayetin yolmakine imkânlar› son derecek›s›tl›. Kaymakam›n elindehiçbir vas›ta yok, para yok,pul yok. Bütün bunlara ra¤men,hani dedim ya bafl›ndagönül zenginli¤i meselesi,halkla ifl birli¤i yaparak baz›iflleri halletmeye çal›flt›k.K.TURGUT – O dönemde halkifl birli¤ine yak›n m›yd› Say›nValim?D.TOPRAK- Daha çok yak›nd› belki halk, haniilk imece meselesi, salma meselesi, o zamanKöy Kanunu’nca cari olan onlard›. Yani, salmaile ne toplayabilirsiniz? Bekçi paras›n› ç›karamazs›n›z.Yat›r›ma falan gidecek bir fley de¤ilde, iflte köydeki hizmetlerin ücretlerini filanödemeye kullan›rd›k. Onun d›fl›nda, imece mükellefiyetiyleyollar yapt›k daha ziyade. BilhassaErzincan’›n Kemaliye –eski ad› E¤in- ilçesindemahrumiyet hizmetini yapm›flt›m. Kemaliyelileroran›n arazi flartlar› müsait olmad›¤› için birfley yetifltiremiyorlar. Bu sebeple hep d›flar›dagurbetçidirler onlar. Bir zamanlar Kemaliye,cumhuriyetten evvel 30 bin nüfusa sahipmifl.Ben orada iken 2.500 nüfusu vard›. Oradakizenginlerle ifl birli¤i yapmak suretiyle birtak›mifller yapt›k. ‹stanbul'a gittim, adresleri tespitettim, kendilerini ziyaret ettim. Baz› köylere‹darecinin Sesi - Temmuz-A¤ustos 2010 - Say›:140 77

Röportajkazma kürekle köy yollar› yapmaya bafllad›k.Vilayet bize sadece kazma, kürek yard›m› yapabildi.‹flte, biraz da dinamit, baflka yok. Ne dozervar ne greyder var.Grup köy yollar›n› köyler aras›nda taksim ederek,onlar› coflturarak, pek fazla zorlamadan,hani sevdirerek yapt›rd›k. Erkenden böyle yoladizerdim, kendim de bafl›nda olmak üzere, iflteflu kilometreye kadar filan köy, ondan sonras›-n› filan köy filan, böyle grup köy yollar›. Böyleçok yollar yapt›k. Kemaliyeliler her zamanunutmazlar onu. Kayalar› yarmak, iflte RahmetliRecep Yaz›c›o¤lu benim kaymakam›md›Çorum’da, Alaca Kaymakam› idi. O ErzincanValili¤i s›ras›nda bizim yapamad›¤›m›z, yollar›nbir k›sm›n› tamamlad›, ruhu flad olsun hem anm›flolal›m rahmetle.Orada flöyle bir mekanizma kurmufltum Kemaliye’deyol yapt›rmak için. Öylefleyler var ki köylü gücününd›fl›nda. Bir fon teflkil ettik,bankada bir hesap açt›rd›k,mektuplar yazd›k, ziyaretleryapt›k zenginlere. Oraya heray para gönderdiler ve biz biramele tak›m› teflkil ettik, çal›-flan bir amele tak›m›. 10’ar lirayevmiye vermek suretiyle8-10 kiflilik bir ekip, bafllar›nabir çavufl koyarak, kazma kürekköy yollar› yapt›rd›k.Köy yollar› dedi¤imiz de bir cipgeçecek kadar, onu yaparsak köylü bayram ediyordu.Yani bir minibüs geçecek, dolmufl geçecek,bir cip geçecek kadar oldu mu tamamd›r.Hiç unutmam, Kemaliye’nin Avren köyü vard›r–sonra ad› Harmankaya oldu- orada ben cipi ilkdefa köye sokuyorum, öyle yafll› kad›nlar filanvar ki daha motorlu vas›tay› ilk defa görüyor.Geldiler, cipin tekerleklerine sar›lanlar oldu. Bubenim araban›n, cipin tekerleklerine sar›lanlaroldu. Sevinçten, köyümüze bir motorlu vas›tageldi diye… Bunlar göz yaflart›c› ifller. ‹flte, mülkiamiri tatmin edecek hiç paha biçilmez güzelliklerdir.K.TURGUT – Say›n Valim kaymakam oldu¤unuzdönemde yaflad›¤›n›z unutmad›¤›n›z bir an›n›zvar m› ?D.TOPRAK- fiöyle bir an›m var: Yine böyle o kö-Halk sizi adaletli, dürüst görürlerseher şeyi yaptırabilirsiniz.Yani, demek istediğim,vatandaş tasvip ederse, sizeinanırsa, verdiğiniz sözlerisözde değil de eser ortaya koyarak,ispat ederseniz, yapmayacaklarıiş yoktur.ye gidecektik, köyde jandarma karakolu vard›.Jandarma karakolu ile köylüler aras›nda bir ihtilafç›km›fl, onu halletmek üzere bizim iflte ‹lçeJandarma Komutan› ile beraber o köye gitmekistedik. ‹flte, ilkbahar aylar›na da yak›n, belkimart, nisan aylar› herhalde. Dereler falan coflarya, karlar eridi¤i için, öyle bir Çalt› Çay› vard›,yani demiryolu istasyonu var, Çalt› ‹stasyonu.Onun önünde, ona 200 metre kala bir çaygeçer. Yaz›n çok az miktarda su akar. Gitti¤imizdebakt›k ki derya gibi ak›yor, ciple geçmeninimkân› yok. fiimdi, ben de kullan›yorum, floförümüzde yok arabada. ‹flte, arkaya birkaç tanejandarma alm›flt›k. ‹flte, yedek teneke benzinvar, benzinimiz biterse nerede bulacaks›nöyle petrol istasyonunu…Dedik ki: Art›k arabay› araziye alal›m, inflallahgeçeriz. Sürdük çay›n içine. Yar› yerine kadar…fiimdi, neredeyse kap›y› açsak içeriye su dolacak,baya¤› 75-80 santimetredald›k suya. A¤›r a¤›r, a¤›ra¤›r, yan›mda Özel ‹dare Müdürüfilan var. Orta yere gelincestop etti araba. Ne yapal›m?..Bujiler su alm›fl, tabiistop edecek. Kimse de görünmüyor,istasyon flöyle 200metre ileride ama ç›km›yor kiseslenelim de yani bir imdatisteyelim.Sonra akl›ma geldi, dedim ki:O¤lum, flu mavzerlerde birinihaz›rla bakal›m, bir atefl edelim, belki duyanolur. Pencereden birkaç el atefl ettik jandarmamavzeriyle. Bir karart› belirdi istasyondan. Köy1,5-2 kilometrede. “Oraya bir haber uçursan›zda köylüler gelse bizi çekseler” dedik. Neyse,adamca¤›z koflturdu. Yar›m saat geçmedi, bakt›k20-30 kifli köyden geliyorlar. Yani köylününfedakârl›¤›n› orada gördüm, bu kadar olur yani.Geldiler, oldu¤u gibi, o kadar so¤ukta elbiseylesuya dald›lar, iteklediler, tabii olacak gibi de¤il.“ Böyle olmaz” dedim, “siz gidin köyden iflte urganfilan bulun, birkaç çift öküz bulun, onlarlaberaber gelin, çekin bizi. Baflka türlü olamazbu ifl” dedim, Üç dört çift öküz, boyunduruk, urganfalan getirdiler, ç›kard›lar bizi d›flar›ya. Benart›k tenteyi açt›m, bujileri sildim filan, alt›naatefl yakt›m, hepsi beni izliyor.K.TURGUT – Kendiniz mi tamir ediyorsunuz?78 ‹darecinin Sesi - Temmuz-A¤ustos 2010 - Say›:140

RöportajD.TOPRAK- Tabi tabi, floför yok. Bakanl›k vermedifloför kadrosu, “Ne yaparsan›z yap›n” dediler.Ben de orada çal›flt›m, ö¤rendim. Hiç bilmiyordum.Sonra, Erzincan’da ehliyet ald›mNeyse, ›s›tt›k, kuruttuk filan iyileflti, çal›flt›rd›k,köye gittik, orada yatt›k. Sabahleyin tekrar ileriyegidece¤iz. Tekrar geldik ayn› istasyona, çay›geçemiyoruz. ‹stasyona, bir tren geldi, ifltearkada bir bofl vagon varm›fl, üstleri aç›k vagonlarvarm›fl, ifl vagonlar›. Rampadan onlarageçirdik bizim arabay›, kendi istasyonumuza–Ba¤›fltafl derler istasyona- gittik ve ilçeye döndük.Böyle bir hat›ram›z var.K.TURGUT – Say›n Valim, tabii 1980’de emeklioldunuz ama mülki idare ile iç içe yak›nl›¤›n›zdevam ediyor, o¤lunuz Cüneyt Orhan TOP-RAK’da mülki idare amiri. Mülki idare mesle¤ininbugünkü durumunu nas›l de¤erlendiriyorsunuz?D.TOPRAK- Ayn› idealle bak›yorumyine, mülki idaremesle¤ine. Fevkalade güzelbir meslek. Çünkü milletinderdine deva olan bizleriz.Yani Mekteb-i Mülkiye-i fiahanebir zamanlar kapat›lm›flda, iflte Talat Pafla m›derler, birisi: “Memleketinhangi köflesine gittimse bireseri ümranla karfl›laflt›mve onun alt›nda bir mülkiyelinineli oldu¤unu gördüm.”demesi hâlâ geçerlidir.Vatana yol yapmak, su götürmek,okul yapmak, sanat öğretmek,gelir kapısı açmak, ziraatıgeliştirmek, sanayiyi geliştirmek,zenginleştirmek, kalkındırmakbizim birinci mefkûremiz,amacımız. Onun için, halkla beraberolunacak.Bu milletin derdiyle meflgul olmak, onlar›memnun etmek, tafl› tafl üstüne koymak, eserlerkazand›rmak, onlar›n gönlünü hofl etmek,mutlu ve müreffeh hale getirmek, mülki idareamirlere bu konuda temeldir. Yine ayn›d›r, hattaflimdi çok daha ellerinde imkân oldu¤u içinçok daha güzeldir tahmin ediyorum. Ayn› flevkle,ayn› coflkuyla bugün dahi olsa ayn› mesle¤eintisap ederim.K.TURGUT – Say›n Valim, o zaman genç meslektafllar›m›zaneler söylemek istersiniz?D.TOPRAK- fiunu söylerim: Kendi flahs›n›z ikinciplanda kalmal›, evvela vatan millet. Edebiyatolsun diye söylemiyorum, “vatan, millet”. Vatanayol yapmak, su götürmek, okul yapmak, sanatö¤retmek, gelir kap›s› açmak, ziraat› gelifltirmek,sanayiyi gelifltirmek, zenginlefltirmek,kalk›nd›rmak bizim birinci mefkûremiz, amac›-m›z. Onun için, halkla beraber olunacak. Salonadamlar›n› hiç sevmem, devaml› köylülerle beraberdim.Art›k herkesin karakterine ba¤l›d›r.Akflam saat 17.00’den sonra, tabii mülki amerleriyirmi dört saat görevlidir, onlar›n öyle mesaisaati filan yok. “Mesai bitti, kulübe gidelim,tavla oynayal›m” meselesi bende yoktu. Benköylülerle beraber oldukça mesut olurdum.Devaml› köylülerle beraberdim. Çok da fleyleryapt›k köylülerle. Köylüler gönüllü olursa da¤lar›devirirler. Her fleyi yapt›r›rs›n köylüye, inan›rlarsa.K.TURGUT – Yani Anadolu insan›na güvenduymal›y›z.D.TOPRAK- Evet, yani siziadaletli, dürüst görürlerseher fleyi yapt›rabilirsiniz. Yani,demek istedi¤im, vatandafltasvip ederse, size inan›rsa,verdi¤iniz sözleri sözdede¤il de eser ortaya koyarak,ispat ederseniz, yapmayacaklar›ifl yoktur. Ama biryere kadar zavall›lar›n takati.‹flte, çal›flt›r›rs›n›z, fedakâranekoflar yapmak için.K.TURGUT- Emeklilikte herhangibir iflle u¤raflt›n›z m›?D.TOPRAK- Büyük o¤lumla birkaç baflar›s›z ifldeneyimlerimiz oldu. Kaymakaml›¤›mda teflvikederdim de, yani kendimiz yapamad›k.K.TURGUT- Genç yaflta emekli olmak zorundakalm›fls›z›n›z. Kaymakaml›ktaki hizmet günleriniziözledi¤iniz oldu mu?D.TOPRAK- Zaman zaman çok özledi¤im oldutabi. Bu millete hizmet etti¤iniz dönemleri özlüyorsunuz.Mülki idare amirli¤i fevkalade güzelbir meslek. Ayn› flevkle, ayn› coflkuyla bugündahi olsa ayn› mesle¤e intisap ederim.K.TURGUT – Say›n Valim, bu keyifli sohbet çokteflekkür ediyorum.‹darecinin Sesi - Temmuz-A¤ustos 2010 - Say›:140 79