Adres Kayıt Sistemi ile Kent Bilgi Sistemleri'nin Bütünleştirilmesi

Türk T., Adres Kayýt Sistemi ile Kent Bilgi Sistemleri’nin Bütünleþtirilmesihkm 2008/2 Sayý 996. DeðerlendirmelerBu çalýþmada AKS ile KBS’nin bütünleþtirilmesine yönelikbirtakým çözüm yöntemleri sunulmuþtur. Bu bütünleþtirmesürecinde, kendi KBS’sini oluþturmuþ ya da oluþturacak yerelyönetimlerin aþaðýda belirtilen ayrýntýlarý dikkate almasýgerekir.· NVÝGM, özel idareler ve belediyeler tarafýndan yapýlacakolan adres bileþenlerindeki deðiþikliklerin güncellenmesive koordinasyonunu saðlamaktan, idari birim baðlýlýklarýndameydana gelen deðiþikliklere baðlý olarak UAVT ve kiþilereait adreslerin güncellenmesinden, KPS üzerinden adreslerindiðer kurumlarla paylaþýlmasýndan, adreslerle ilgili bütüniþ ve iþlemlere ait geri izleme bilgisinin elektronik ortamdatutulmasýndan, UAVT’nin yedeklenmesi ve güncellenmesindensorumludur (TBMM, 2006).· Belediyeler ve Ýl Özel Ýdareleri; tespit edilen adres bileþenlerininUAVT’ye iþlenmesi, iþlenen adresleringüncelleþtirilmesi, yapý belgelerinin (yapý ruhsatý, yapýkullanma izin belgesi ve yanan/yýkýlan binalar) UAVTüzerinden verilmesinden sorumludur (TBMM, 2006).· KBS’nin temel verisi olan bina ile UAVT’de bulunanbaðýmsýz birimlerin adresleri arasýnda bir binaya karþý çoksayýda adres kaydý iliþkisi söz konusudur. Yine yapý içindekibaðýmsýz birimler ile bu birimlerde ikamet eden kiþilerarasýnda ayný iliþki mevcuttur. Yerel yönetimlerin AKS ilekendi KBS’ni bütünleþtirebilmesi için UAVT’deki eþiolmayan bina kodlarýný ve adres numaralarýný referansolarak almalýdýr (Bkz. Þekil 3).· Çalýþma kapsamýnda önerilen çözüm yöntemlerinde debelirtildiði gibi UAVT’de bulunan adres tab losundakipafta, ada ve parsel numaralarý da dikkate alýnmalýdýr (Bkz.Þekil 3).· KBS’yi oluþturmamýþ yerel yönetimler, doðru ve güncelsayýsal haritalarýný ürettikten sonra binalarýn mevcutdurumunun belirlenmesi, kiþilerin ikamet adreslerinindeðiþimi ve yerleþim alanýndaki adres bileþenlerinin güncelleþtirilmesigibi iþlemleri AKS’den belirli zaman aralýklarýndaalacaðý raporlar ile saðlayabilir.7. Sonuç ve ÖnerilerAKS, ülkemiz açýsýndan vatandaþlara yönelik birçok hizmetinsunulmasý açýsýndan oldukça önemlidir. Sistem sayesindekaynaklar etkin olarak kullanýlmakta, yerleþim yeri bazýndagüncel nüfusun nitelik ve niceliklerine iliþkin güvenilir istatistiklerüretilmekte, adres ve nüfus tek merkezden takipedilmekte, kamu hizmetleri etkin bir þekilde yönetilmekte,kamu kurum ve kuruluþlarýnýn bütünleþtirilmiþ bir e-Devletyapýsýna ulaþmasý ve kamusal denetim mekanizmalarýnýn dahaetkin bir þekilde çalýþmasý saðlanmaktadýr. Ancak, oluþturulansistemin CBS tabanlý olmamasý bu sistemin en büyükeksikliðidir. Çünkü, UAVT’nin temeli, coðrafi bir varlýk olanbinalara ve binalardaki baðýmsýz birimlerin adres bileþenlerinedayanmaktadýr. Bununla birlikte, bina ile binada ikamet edenkiþiler arasýnda bir ikamet etme iliþkisi söz konusudur.Ülkemizdeki kentlerde yaþayan insanlara sunulan adres tabanlýhizmetlerin ekonomik, etkin ve denetlenebilir bir þekildesunulabilmesi için mutlaka CBS’nin kent ölçeðindeki uygulamasýolan KBS ile AKS’nin bütünleþtirilmesi gerekmektedir.Ulusal Mekansal Veri Altyapýsý’nda (UMVA) adres verisitemel veriler arasýnda yer almaktadýr. Bununla birlikte AKS,Türkiye Ulusal Coðrafi Bilgi Sistemi’nin (TUCBS) en önemlibileþenlerindendir. AKS ile KBS’nin bütünleþtirilmesineyönelik önerilen bu çözüm yöntemleri tartýþýlarak TUCBSçalýþmalarýna katký saðlayabilir.Bu çalýþmada, AKS’nin KBS ile bütünleþtirilmesi vekullanýlan CBS yazýlýmý üzerinde tasarlanan arayüz programlarýyardýmýyla kentte yaþayan insanlara sunulan adres tabanlýhizmetlerin daha etkin ve denetlenebilir bir þekilde yönetilmesiamacýyla çözüm yöntemleri sunulmuþtur. Sunulan buyöntemlerle Gezici (Mobile) CBS’nin (PDA+GPS)bütünleþtirilmesi sonucunda; baþta yangýn, saðlýk, güvenlikgibi acil durumlar olmak üzere diðer pekçok konuda da,adresten kaynaklanan sorunlar ortadan kalkacaktýr. Ayrýca,oluþturulan sistemin Afet Yönetimi’nde kullanýlmasýdurumunda afetlerden kaynaklanan zararlar azaltýlabilecektir.KaynaklarAKÇAY L.: Ulusal Adres Veri Tabaný (UAVT), DepremBölgelerinde Coðrafi Bilgi Sistemi’nin Önemi UluslararasýSempozyumu, 06-07 Eylül 2007, Gölcük Belediyesi s 224-243.Kocaeli, 2007.NVÝGM : Adres Kayýt Sistemi Numarataj Yetkilileri KullanýcýKlavuzu, Ýçiþleri Bakanlýðý NVÝGM, Ankara, 2008.TÜRK T.: Teknik Altyapýya Yönelik Coðrafi Bilgi Sistemi Tasarýmýve Uygulamasý, Yüksek Lisans Tezi, Yýldýz Teknik ÜniversitesiFen Bilimleri Enstitüsü, Ýstanbul, 2004.TB MM: 5490 Sayýlý Nüfus Hizmetleri Kanunu, www.tuik.-gov.tr/jsp/duyuru/adnks/dosya/kanun/nufus_kanunu.pdf, Mart2008.TÜÝK: Türkiye Ýstatistik Kurumu web sayfasý, Adrese Dayalý NüfusKayýt Sistemi Ýkamet Adreslerini Belirlemeye Yönelik AlanUygulamasý El Kitabý, http://www.tuik.gov.tr/jsp/duyuru/adnks/dosya/elkitabi/ikamet.pdf, Mart 2008.YOMRALIOÐLU T.: Coðrafi Bilgi Sistemleri Temel Kavramlarve Uygulamalar, Karadeniz Teknik Üniversitesi, ISBN 975-97369-0-x, Trabzon, 2000.-10-