You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Gökçen Başaran İnce<br />
latı, mit, sembol ve ritüeller, iletişim kanalları ve edebiyat aracılığıyla<br />
mikro kimlikler ile buluşarak, yerel hafıza bağlarını güçlendirir.<br />
Ulusun kurgusal niteliği, bir yandan yeni kurulan bir inşa-kimlik olduğu<br />
gerçeği, öte yandan kendisini çağlar içine, uzun bir tarihselliğe<br />
konumlandırma çabası, bir çifte zaman (double time) pratiği dayatır<br />
(Bhabba, 1990). Bu durum belleğin olası krizlerinin başlangıç noktasıdır<br />
aynı zamanda.<br />
Kolektif belleğin aktığı kanallar (özellikle kitle iletişimi ve<br />
edebiyat), ulusun kendi kendini tahayyül edebilmesini (Anderson,<br />
1995) sağlar. Ulusun sembolleri, bellek kişileri ve ritüelleri her gün<br />
bu sahnede, birbirinden uzakta, ilişkisiz ve bağlantısız kitlelere ortak<br />
bir ad, çıkar birlikteliği, geçmiş ve kardeşlik duygusu vaad eder.<br />
2.1. Ulusal Bellek ve Edebiyat<br />
Edebiyat, kitlesel olarak üretilip milliyetçiliğin hizmetine sokulan<br />
ilk sanat biçimidir (Jusdanis, 1998, s.230). Özellikle romanlar,<br />
kapitalizmin yarattığı yeni insan tipinin toplumsal ve bireysel krizlerine<br />
çözüm bulmak üzere, gerçek hayattan koparılmış bir fantezi<br />
dünyası yaratarak, gündelik hayatın zihinde çözülemeyen sorunlarına<br />
yanıt arar. Uzun çalışma saatleri ve yabancılaşma, cinayet romanlarını<br />
erkekler için gözde kılarken; istihdama henüz girmemiş<br />
kadınlar, kent hayatına ve tüketim kültürüne sentimental edebiyat<br />
aracılığı ile eklemlenir (bkz. Oskay, 2010). Birbirine yabancılaşmış<br />
sosyal grupları bir arada tutacak ulusal anlatı ortaya çıkmakta gecikmez.<br />
Şüphesiz en verimli alan, tarihi romanlardır. Tarih anlatısı,<br />
olgu ile kurgu arasındaki muğlaklığın yarattığı epistemolojik iktidar<br />
sayesinde, fantezinin gerçek olarak algılandığı, kişisel özdeşleşme<br />
ve imgelemi doğrudan etkileyen verimli bir alan sunar. Ulusal ruh<br />
(Volkgeist), destan ve menkıbelerin modernize edilmiş, güncellenmiş<br />
versiyonlarında, geçmişten bugüne uzanır. Britanya’da Kelt<br />
kökenlerin “keşfi”, Yunanlar’ın “katharavusa” aracılığıyla antiklerle<br />
kurmaya çalıştığı bağ, Finlerin Kalavela Destanı, kimi zaman keşfedilen,<br />
keşfedilecek bir şey olmadığında ise “icat edilen” ulusal anlatıların<br />
örnekleridir. Bu anlatıların bir bölümü icat edilmiştir çünkü<br />
çoğunun gerçeği yansıtmadığı çok sonraları ortaya çıkmıştır. Örne-<br />
42<br />
<strong>monograf</strong> 2016/5
Change language