SAPD Uygulanan Hastalara Evde Verilen Bakımın Diyalize Bağlı ...

SAPD Uygulanan Hastalara Evde Verilen 

Bakımın Diyalize Bağlı Enfeksiyonlardan 

Korunmalarına Etkisi 

ÖZET 

Rukiye AYLAZ * , Behice ERCİ ** 

Bu araştırma sürekli ayaktan periton diyalizi uygulanan hastalara evde verilen 

bakımın diyalize bağlı enfeksiyonlardan korunmalarına etkisini belirlemek amacı ile 

yapılmıştır. Araştırmada tek grup ön test- son test deneme öncesi modeli kullanılmıştır. 

Araştırmanın evrenini İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezinde hizmet alan 

sürekli ayaktan periton diyalizi hastaları oluşturmuştur. Herhangi bir örnekleme 

yöntemine gidilmeyerek bu hastalar arasından araştırmaya katılmayı kabul eden, 

araştırma kriterlerine uygun 54 hasta oluşturmuştur. Araştırmanın verileri Ocak- 

Kasım 2007 tarihleri arasında toplanmıştır, verilerinin toplanmasında hastaların 

tanıtıcı özelliklerini içeren soru formu, hastaların bakım gereksinimlerini kapsayan ve 

laboratuar bulgularını içeren izlem formu kullanılmıştır. Girişim öncesi ön test olarak 

hastaları tanıtıcı form ve izlem formu kullanılmıştır. Ön test uygulamasından sonra 

hastalara bakım verilmiştir. Hastalara verilen hemşirelik bakımı için hemşirelik 

sorunları, hastaların bakım gereksinimlerine ve laboratuar bulgularına göre 

belirlenmiştir. Hemşirelik girişimlerinin sonuçlarını değerlendirilmesinde izlem 

formunu kullanarak problem çözüldü ise belirlenen sorun için hedefe ulaşıldığını 

sembolize eden “sorun yok”, problem çözülmedi ise mevcut problemin devam ettiğini 

sembolize eden “sorun var” değerlendirmesi yapılmıştır. Her bir hastaya 4 kez (iki 

haftada 1) evde bakım yapılmıştır ve bakım 60-80 dakika sürmüştür. Bakımdan sonra 

son test olarak izlem formu kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesi, bilgisayar 

ortamında tanımlayıcı istatistik, ki-kare, bağımlı gruplarda uygulana t testi ve 

McNemar testleri ile yapılmıştır. Bu çalışmanın sonuçları sürekli ayaktan periton 

diyalizi hastalarına evde verilen hemşirelik bakımının hastalardaki diyalize bağlı 

enfeksiyonları azalttığını göstermektedir. 

Anahtar Kelimeler: Periton diyalizi, evde bakım, hemşirelik bakımı, enfeksiyon. 

* Öğr.Gör.Dr. İnönü Üniversitesi Malatya Sağlık Yüksekokulu, Malatya. 

** Doç.Dr. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu, Erzurum

174 Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, Cilt:3, Sayı:9 (2008) 

The Influence of Home Care Protection Against Infections Related 

To Dialysis For The Patients Who Applied CAPD 

ABSTRACT 

This study has been carried out in order to define home care for those patients who get 

continuous ambulatory peritoneal dialysis their protection against infections related to 

dialysis. Single group with protest-post test, before test model was used in the study. 

The field of the study includes the patients to have been attended ambulatory peritoneal 

dialysis services in Turgut Özal Medical Center in University of Inönü. Without 

referring to any quota method, we chose 54 out of those patients who accept to 

participate in the study and suitable for criterion. The data of the study were collected 

from January to November 2007, in collecting data was used question form which 

contains introductory features of the patients, observation form which contains of 

patients care needs and laboratory findings measure. As pre-test before attempt, 

introductory form for patients, observation form was used. After pre-test practicing, the 

patients were nursed. Nursing problems for nursing care given to patients were 

determined according to of patients care needs and patients’ laboratory findings. By 

using observation form in evaluating the results of nursing attempts, if the problem has 

been solved, then “no problem” appears which symbolizing that you reached the target 

for the determined diagnosis, if the problem hasn’t been solved, then “problem exists” 

appears which symbolizes that the problem continues. Each patient was nursed at 

home 4 times (once two weeks) and it took 60-80 minutes. Observation form was used 

after care as a final test. The evaluation of the data has been carried out through 

McNemar tests, chi-square and t test practiced in dependent groups, descriptive 

statistics in computer setting. The results of the study show that nursing care given at 

home for the patients who get continuous ambulatory peritoneal dialysis the infections 

related to dialysis in patients decreased. 

Key Words: Peritoneal dialysis, home care, nursing care, infections. 

GİRİŞ 

Sürekli ayaktan periton diyaliz (SAPD) böbrek yetmezliği tedavisinde ilk 

kez 1950 yıllarında keşfedildi fakat ilk uygulamasına 1976 yılında başlandı 

(Kotsanas ve ark., 2007). Bizim ülkemizde ise yaklaşık 20 yıldır kullanılmakta 

olup, SAPD tedavisi, kan basıncı ve sıvı elektrolit dengesinin daha iyi kontrol 

edilebilmesi, hastaneye bağımlılığın olmaması, yaşam kalitesinin artırması, 

maliyetin hemodiyalizden daha düşük olması gibi nedenlerle tercih edilmekte 

ve son yıllarda kullanımı giderek artan bir tedavi yöntemidir (Sarıkaya ve ark., 

2001).

SAPD Uygulanan Hastalara Evde Verilen Bakımın …. 175 

Sürekli ayaktan periton diyalizi (SAPD) tüm dünyada yaygın olarak 

kullanılan bir diyaliz yöntemidir. Ancak peritonit ve kateterle ilgili gelişen 

enfeksiyonlar hasta morbidite ve mortalitesini etkileyen en önemli faktörler 

olarak varlığını korumaktadır. SAPD hastalarında görülen enfeksiyonların bir 

çok faktöre bağlı olarak geliştiği bilinmektedir. Bunlar uygun olmayan çıkış 

yeri bakımı, kötü hijyen, diyaliz sızıntısı, kateter mobilizasyonu, aşırı terleme, 

nemli ortam, torba değişim sırasında yapılan hatalar, kateter veya değişim 

setinin delinmesi veya ağır psikolojik stresler gibi nedenler sayılabilir (Dona, 

2004; Oxton ve ark., 1992; Keeping and English, 2001; Hersh, 2004 

Periton diyalizine bağlı gelişen enfeksiyonlar, periton diyalizinden 

hemodiyalize geçilme nedenlerinin %20’sini oluşturmaktadır (Serbest ve 

Taşkapan, 2006) Gelişen teknoloji ve yenilikler sonucunda peritonit sıklığı 

sürekli azalmakla birlikte, SAPD hastalarında halen ortalama 12-18 ayda bir 

kez peritonit gelişmektedir (Oymak ve Akpolat, 2005). 

SAPD’i daha çok evde uygulanan bir tedavi olduğu için, evde hemşirelik 

bakım hizmetleri daha ağırlıklıdır (Öztarhan, 1997). SAPD’de hemşire hastanın 

her türlü bakım ve tedavisindeki zincirin önemli bir halkasıdır. Çünkü hemşire 

hasta tedavisinde hem koordinatör hem de tedavi sağlayıcı konumundadır 

(Demir ve Eşer, 2003). SAPD’de hemşirelik bakımının amacı; tedavinin 

devamlılığını sağlamak için, evdeki tedavi yöntemini öğretmek ve oluşabilecek 

enfeksiyonları önlemede rehberlik etmektir (Parlar ve Ovayolu, 2003). Zhou ve 

ark. (2001)’larının yaptığı çalışmada ev ziyaretlerinde evde verilen bakım ile 

enfeksiyon oranı 42.6 aydan 59.2 aya, Castro ve Celadilla (2001)’nın 

çalışmasında ise 24.6 ayda bir olan peritonit atak sayısını 44.5 ayda bire 

düştüğünü rapor etmiştir. Ülkemizde ise ev ziyareti yapılan çocuklarda 

peritonit görülme oranı % 21.4 iken, ev ziyareti yapılmayan çocuklarda %50 

oranında olduğu belirtmiştir (Cihangir, 2001). 

Hemşire hastayla birlikte hastanın bakımının odağındaki çok yönlü bir 

etkendir, bu konumunu profesyonel yönde, özellikle periton diyalizi 

hastalarında hemşirelik bakımı ve eğitici yaklaşımlarını kullanarak, periton 

diyalizine bağlı gelişebilecek enfeksiyonları önleyebilir. 

AMAÇ 

Bu araştırma sürekli ayaktan periton diyalizi uygulanan hastalara evde 

verilen bakımın diyalize bağlı enfeksiyonlardan korunmalarına etkisinin 

belirlenmesi amacı ile yapılmıştır.


GEREÇ ve YÖNTEM 

Araştırma tek grup ön test- son test deneme öncesi modeli olarak 

yürütülmüştür. Bu araştırma İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi 

SAPD ünitesinde tedavi gören hastalardan çalışma kapsamına alınanların 

evlerinde yürütülmüştür. Araştırma Ocak-Kasım 2007 tarihleri arasında 

uygulanmıştır. Araştırmanın evrenini İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp 

Merkezinde hizmet alan sürekli ayaktan periton diyalizi hastaları 

oluşturmuştur. Çalışma kapsamına SAPD uygulanan, okuma yazma bilen, 

iletişimi engelleyecek işitme ve görme sorunu olmayan, psikiyatrik sorunu 

olmayan, 18 yaş üstü olan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 54 hasta 

alınmıştır. Araştırma verilerinin toplanmasında hastaların tanıtıcı özelliklerini 

içeren ve araştırmacı tarafından hastanın bakım gereksinimlerine göre 

hazırlanmış izlem formu, laboratuar bulguları kullanılmıştır. Araştırmacı 

tarafından hazırlanan soru formu; hastaların tanıtıcı özelliklerini içeren 12 

sorudan, izlem formu ise hastanın bakım gereksinimlerini kapsayan ve 

laboratuar sonuçlarını içeren 48 sorudan oluşmuştur. Oluşturulan izlem formu 

için halk sağlığı hemşireliği ve nefroloji alanında üç uzmanın görüşünden ve 

literatür bilgilerinden yararlanılmıştır. Hastalara verilecek hemşirelik bakımı, 

hastaların bakım gereksinimlerine ve laboratuar bulgularına göre belirlenmiştir. 

Her bir hastaya 4 kez (iki haftada 1) evde bakım yapılmıştır ve bakım ortalama 

60-80 dakika sürmüştür. Hemşirelik girişimlerinin sonuçlarını 

değerlendirilmesinde izlem formu kullanılmıştır. Problem çözüldü ise 

belirlenen tanı için hedefe ulaşıldığını sembolize eden “sorun yok”, problem 

çözülmedi ise mevcut problemin devam ettiğini sembolize eden “sorun var” 

değerlendirmesi yapılmıştır. Her bir ziyaretin sonunda bir sonraki ziyaret gün 

/saat için randevu alınmıştır. Ev ziyaretleri dışında bireylerin danışmanlık ve 

rehberlik gereksinimleri olabileceği düşünülerek her hastaya araştırmacının 

telefon numarası verilmiştir. 

Bakımlar hastaların gereksinimlerine ve laboratuar bulgularına göre 

değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler yüzdelik, ki-kare testi, bağımlı gruplarda 

uygulanan t testi ve McNemar ile değerlendirilmiştir. 

Araştırmanın yapılabilmesi için İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp 

Merkezi Başhekimliğinden izin alınmıştır. Araştırma kapsamına 

alınacak hastalara gerekli açıklamalar yapıldıktan sonra gönüllü 

olanlardan yazılı onam alınarak araştırma kapsamına alınmıştır.

BULGULAR 


Hastaların demoğrafik özellikleri; yaş ortalaması 48.09±13.17 minimum 

19.00 maksimum 73.00, ortalama aylık gelir 692.96±366.96, % 79.6’sı evli, 

eğitim durumlarına baktığımızda, hastaların % 33.3’ü ve eşlerinin % 44.2’si 

ilkokul mezunu, % 72.2’si eş ve çocukları ile birlikte kalmakta, % 40.7’si 4-7 

yıldır periton diyalizi kullandıklarını belirlenmiştir. 

Tablo 1. Hastaların Tanıtıcı Özellikleri İle Enfeksiyon Arasındaki İlişki 

Tanımlayıcı 

Özellikler 

Cinsiyet 

Kadın 

Erkek 

Medeni Durum 

Evli 

Bekar 

Aile Bireyi 

1-5 

6 ve yukarı 

Başka Hastalık 

Var 

yok 

Eğitim Durumu 

İlkokul 

Orta ve Üz. 

İş Durumu 

Çalışıyor 

Çalışmıyor 

PD Kullanma 

Süresi 

1-4 yıl 

5 ve yukarısı 

Bakım Öncesi 

Enfeksiyon Durumu 

S %* S %* 

5 19.2 

7 25.0 

10 23.3 

2 18.2 

7 17.1 

5 38.5 

6 18.8 

6 27.3 

8 26.7 

4 16.7 

5 33.3 

7 17.9 

11 28.2 

1 6.7 

21 80.8 

21 75.0 

33 76.7 

9 81.8 

34 82.9 

8 61.5 

26 81.3 

16 72.7 

22 73.3 

20 83.3 

10 66.7 

32 82.1 

28 71.8 

14 93.3 

SD=1 

* satır yüzdesi, **sütün yüzdesi 

Bakım Sonrası 

Enfeksiyon Durumu 

S %* S %* 

1 3.8 

3 10.7 

4 9.3 

0 0.0 

3 7.3 

1 7.7 

3 9.4 

1 4.5 

2 6.7 

2 8.3 

2 13.3 

2 5.1 

3 7.7 

1 6.7 

25 96.2 

25 89.3 

39 90.7 

11 100.0 

38 92.7 

12 92.3 

29 90.6 

21 95.5 

28 93.3 

22 91.7 

13 86.2 

37 94.9 

36 92.3 

14 93.3 

Bakım Öncesi - 

Sonrası Toplam 

S %** 

26 48.1 

28 51.9 

43 79.6 

11 20.4 

41 75.9 

13 24.1 

32 90.6 

22 40.7 

30 55.6 

24 44.4 

15 27.8 

39 72.2 

39 72.2 

15 27.8 

Anamlılık 

Derecesi 

X 2 =0.260, p>0.05 

X 2 = 927, p>0.05 

X 2 =0.130, p>0.05 

X 2 =1.105, p>0.05 

X 2 =2.612, p>0.05 

X 2 =0.002, p>0.05 

X 2 =0.548, p>0.05 

X 2 =0.002, p>0.05 

X 2 =0.771, p>0.05 

X 2 =0.054 ,p>0.05 

X 2 =1.484, p>0.05 

X 2 =1.063, p>0.05 

X 2 =0.336 ,p>0.05 

X 2 =0.017, p>0.05 

Tablo 1’de hastaların tanıtıcı özellikleri ile enfeksiyon arasındaki ilişkileri 

incelediğimizde fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0.05).


Tablo 2. Enfeksiyonla İlişkili Laboratuar Bulgularının Bakım Öncesi ve 

Sonrası Ortalamalarının Dağılımı 

Laboratuar 

Girişim Girişim Sonrası “t*”, “p” 

Bulguları 

Öncesi 

Kandaki Lökosit 9.25±2.21 7.82±1.64 t=5.902,p0.005 

p=0.191 

İdrarda Eritrosit 2.92±1.71 2.79±2.33 t=0.555, p>0.05 

p=0.581 

İdrarda Lökosit 2.79±1.76 2.59±1.84 t=1.376, p>0.05 

p=0.175 

Periton Mayisindeki 133.33±195.95 109.44±68.02 t=1.367, p>0.05 

Lökosit 

p=0.177 

* Paired-samples t-testi ve p değeri. 

Tablo 3. Laboratuar Bulgularının Bakım Öncesi ve Bakım Sonrası 

Karşılaştırılması. 

Laboratuar Girişim Öncesi Girişim Sonrası p٭ 

Bulguları Negatif % Pozitif % Negatif % Pozitif % 

İdrar 

Kültürü 

36 66.7 2 3.7 37 68.5 1 1.9 1.000 

Diyalizat 

Kültürü 

52 96.3 2 3.7 54 100.0 0 0.0 0.500 

٭Two- Related- Sample Tests (McNemar ) testi ve p değeri. 

Laboratuar bulgularına göre girişim öncesi ve sonrası laboratuar 

bulgularının karşılaştırılması Tablo 2 ve 3’de görülmektedir. Bu tablolara göre; 

sedimantasyon, idrarda eritrosit, lökosit, periton mayisindeki lökosit, idrar 

kültürü ve diyalizat kültürü sonuçlarının girişim öncesi ve girişim sonrası puan 

ortalamaları arasında fark bulunmazken, kandaki lökosit sayıları arasındaki 

fark istatistiksel olarak anlamlıdır (p


Tablo 4. Bakım Öncesi ve Sonrası Enfeksiyon Durumlarının Karşılaştırılması 

Enfeksiyon 

Durumları 

Var 

Bakım Öncesi 

Sayı % 

12 22.2 

Yok 

42 77.8 

٭McNemar testi ve p değeri 

Bakım Sonrası 

Sayı % 

5 9.3 

49 90.7 

Anlamlık 

Derecesi p٭ 

p= 0.039 

Tablo 4’ü incelediğimizde hastalara verilen hemşirelik bakımı öncesi ve 

sonrası enfeksiyon durumları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı 

bulunmuştur (p


diyalizini, ailedeki eğitim düzeyi yüksek olan kişiler tarafından karşılanması ile 

açıklayabiliriz (Tablo 1). 

Bireylerin dar bir ortamda, kalabalık bir aile içinde yaşaması çevre 

koşullarını olumsuz yönde etkileyeceğinden, enfeksiyonun oluşmasında risk 

faktörleri arasındadır. Bu bağlamda hastaların yaşam koşulları içinde birlikte 

yaşadıkları birey sayısı da önemlidir. Çalışmamızda hastaların % 75.9’u beş ve 

daha az aile üyesi ile birlikte yaşamakta. Ailedeki birey sayısı ile enfeksiyon 

arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır, kalabalık aile ile yaşayan hasta 

sayısının az olmasından kaynaklanabilir. 

SAPD uygulamasında bireyin sahip olduğu diğer hastalıklar 

enfeksiyonların oluşmasında etki eden faktörlerdendir. Araştırma kapsamındaki 

hastalarda 9 farklı hastalık bulunmakta bunlar; 18 kişide hipertansiyon, 4 kişide 

diyabetes mellitus, 2 kişide sistemik lupus eritematozus (SLE) diğer geri kalan 

hastalıkların sayısı daha azdır (Tablo 1). 

Bireylerin sahip olduğu hastalıklar içinde diyabetes mellitus ayrı bir öneme 

sahip olup hastalık kendi komplikasyonlarının yanı sıra SAPD’ ninde 

enfeksiyon komplikasyonlarını da artırmaktadır (Faber, 2001). Hasta başına 

düşen hastalık sayısı az olduğu için bu sayılar ile istatistiksel analiz 

yapılamamıştır. Anacak, hastalık var yada yok olarak değerlendirilmiş olup, 

başka hastalığın mevcut olması ile enfeksiyon arasındaki fark önemli 

bulunmamıştır (Tablo 1). 

Çalışmamızda SAPD tedavisi süresinin enfeksiyona bağlı komplikasyonlar 

üzerine etkisi olmadığı saptanmıştır (p>0.05), (Tablo 1). Yapılan iki farklı 

çalışmalara göre SAPD tedavisi süresi uzadıkça enfeksiyona bağlı 

komplikasyonların arttığı gösterilmiştir (Kılıç ve Aydın, 2001; Gan ve Lee, 

2001). Bu çalışmada istatistiksel olarak anlamlı bir farkın bulunmamasının 

nedeni, çalışmamızın küçük grupta yapılmış olması olabilir. 

Laboratuar bulgularının bakım öncesi ve bakım sonrası karşılaştırılmasına 

bakıldığında; hastalarda ortalama lökosit değeri girişim öncesi 9.250±2.21, 

girişim sonrası 7.820±1.64 olup, girişim öncesi ve sonrası arasındaki fark 

anlamlı bulunmuştur (Tablo2). Lökositler kanda bulunan ve vücudu mikroplara 

karşı koruyan hücrelerdir. Mikroorganizmaları fagosite etme yeteneğine 

sahiptirler, normalde 1mm 3 kandaki lökosit sayısı 5.000-10.000 kadardır bu 

değerlerin üzerine çıkıldığında hasta enfeksiyon yönünden değerlendirilmiştir. 

Ortalama sedimantasyon değerleri arasındaki fark anlamlı bulunmamıştır. 

Enfeksiyon acısından sedimantasyon ve lökosit değerleri birlikte


değerlendirilmiştir. Sedimantasyon kanın belirli bir sürede ne kadar mm 

çöktüğünü hesaplayan bir tahlil olup özellikle vücutta enfeksiyon varsa 

yükselebilir, fakat bunun dışında da yükselmesinin bir çok nedeni olabilir 

(Akdemir ve Birol, 2003). Periton mayisindeki lökosit ortalama değerleri 

girişim öncesi 133.33±195.95, girişim sonrası 109.44±68.02 olmuştur 

arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır (p>0.05). Periton 

mayisindeki Lökosit değeri 0-200 arası normal kabul edilmiştir, bu değerlerin 

üzerine çıkıldığında enfeksiyon varlığı yönünden değerlendirilmiştir ( Tablo 3). 

SAPD hastalarında bakım öncesi 12 hasta peritonit geçirmişken bu sayı 

bakım sonrası 5’e düşmüştür. Hastalara verilen hemşirelik bakımı öncesi ve 

sonrası arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p


diyalizinin değiştirilmesi ve tedavisi için gerekli bakım verildiğinde başarıya 

ulaşıldığını belirtmiştir. 

SONUÇ ve ÖNERİLER 

Hastaların bakım öncesi ve sonrası enfeksiyon durumları arasındaki fark 

istatistiksel açıdan önemli bulunmuştur. Tanıtıcı özellikleri ile enfeksiyon 

arasındaki ilişki bakım öncesi ve sonrası arasında rakamsal olarak farklılıklar 

olmasına rağmen istatistiksel açıdan önemli bulunmamıştır. Laboratuar 

bulgularının bakım öncesi ve sonrası sonuçlarından, enfeksiyon varlığının en 

belirgin bulgusu olan lökosit sayımında bakım öncesi ve sonrası arasındaki fark 

istatistiksel açıdan önemli bulunmuştur. 

Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda: sürekli ayaktan periton 

diyalizi tedavisi gören bireylerdeki oluşabilecek enfeksiyonları önlemek için 

multidispliner SAPD ekibi tarafından hastanın gereksinimine göre uygun evde 

bakım verilmelidir. PD hastaların evde bakımlarının sağlanması için PD klinik 

hemşiresi dışında PD konusunda eğitimli veya sertifikalı toplum sağlığı 

hemşiresi görevlendirilmeli, bu hemşire PD kliniği ile hastanın evdeki bakımı 

arasındaki bağlantıyı sağlamalıdır. Araştırmanın Türkiye genelini temsil edecek 

verilere ulaşabilmesi ve standart izlem formlarının geliştirilebilmesi için daha 

geniş bir örneklem grubunda bir ekip tarafından daha uzun süreli yapılması 

önerilebilir. 

KAYNAKLAR 

Akdemir, N; Birol, L. (2003). İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı, Vehbi Koç 

Yayınları, İstanbul. 

Albayrak, SA. (2003). “Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi Uygulanan Hastalarda 

Komplikasyonların Azaltılmasında Ev Ziyaretlerinin Etkisinin Belirlenmesi”, 

Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik A.D. Doktora Tezi 

Ankara, 

Canseven, N; Göncü, H. (2002). “SAPD Hastalarındaki Cilt Altı Diyalizat 

Sızıntılarının Karın Ön Duvarı Egzersizleri İle Önlenmesi”, 12. Ulusal Böbrek 

Hastalıkları Diyaliz ve Transplantasyon Hemşireliği Kongresi. Kongresi, 105, 

Antalya. 

Castro, M.J; Celadilla, O. (2001). “Home Training Experence in Peritoneal Dialysis 

Patients”, Peritoneal Dialysis International, 21(2):168.


Cihangir, N. (2001). “Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi Uygulanan Çocuklarda Evde 

İzlemin Peritonit Görülme Sıklığına Etkisi” Yayınlanmamış Bilim Uz. Tezi, Hacettepe 

Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara. 

Demir Y, Eşer İ. (2003). “Hasta ve Hemşirelerin Hemşirelik Bakımını Algılamaları”, 

Çınar Dergisi, 9(2):33-37. 

Dona, E. (2004). “Troubleshooting Non-Infectious Peritoneal Dialysis Issues”, 

Nephrology Nursing Journal, 31(5): 521-532. 

Faber, M. (2001). “PD-Related Peritonitis Profile in Diabetic Patients”, Peritoneal 

Dialysis International, 21(2):119. 

Gan, HC; Lee EC. (2001). “Early Onset Peritonitis in CAPD Patients”, Peritoneal 

Dialysis International, 21(2):113. 

Hall, G; Duffy, A; Lizak, H; Schwartz, N; Bogan, A. (2004). “New Directions in 

Peritoneal Dialysis”, Nephrology Nursing Journal, 31(2).149-161. 

Hersh, AS. (2004). “Ensuring Best Practice in the Treatment of Peritonitis and Exit Site 

Infection”, Nephrology Nursing Journal, 31(5): 585-586. 

Keeping, M; English, LM. (2001). “Informal and Incidental Learning with Patients 

Who Use Continuous Ambulatory Peritoneal Dialysis” Nephrology Nursing Journal, 

28(3):313-322. 

Kılıç, M; Aydın, K. (2001). “Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi Yapan Hastalarda 

Peritonit Sıklığında Risk Faktörlerinin Rolü”, 11. Ulusal Böbrek Hastalıkları Diyaliz 

ve Transplantasyon Hemşireliği Kongresi, 17-18 Kapadokya. 

Kotsanas, D; Polkınghorne, KR; Korman, TM; Atkıns, RC; Brown, F. (2007). “Risk 

Factors for Peritoneal Dialysis-related Peritonitis: Can We Reduce The Incidence and 

Improve Patient Selection?”, Nephrology, 12:239-245. 

Kim, DK; Yoo, TH; Ryu, DR; Xu, ZG; Kim, HJ; Choi, KH. (2004). “Changes in 

Causative Organisms and Their Antimicrobial Susceptibility in CAPD Peritonitis: A 

Single Center’s Experience Over One Decade”, Peritoneal Dialysis International, 

24(5):424-432. 

Oxton, LL; Zimmerman, SW; Roecker, EB; Waeken, M. (1992). “Risk factors for 

peritoneal dialysis related infections”, Perit Dial Int, 14:137-144. 

Oymak, O; Akpolat, T. (2005). Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi (SAPD), Türk 

Nefroloji Derneği Yayınları, İzmir 124-145. 

Öztarhan, S. (1997). “SAPD’de Hemşirenin Rolü”, Çınar Dergisi, 3(3):87-88. 

Parlar, S, Ovayolu, N. (2003). “Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi (SAPD) Olan 

Hastalarda Eğitimin ve Ev Ziyaretlerinin Önemi”, Çınar Dergisi, 9(1):1-5.


Russo, R; Manili, L; Tiraboschi, G; Amar, K; Deluca, M. (2006). “Patient re-training in 

Peritoneal Dialysis: Whey and Whwn It is Needed”, Kidney International 

Supplemen, 103:127-132. 

Sarıkaya, M; Tuncer, M; Varan, Hİ; Sarı, R; Ersoy, F. (2001). “Sürekli Ayaktan 

Periton Diyalizi Hastalarında Peritonit Sıklığı İle Diyaliz Yeterliliği ve Nütrisyonel 

Parametrelerin İlişkisi”, Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi, 

10(4):216-118. 

Serbest, ST; Taşkapan, H. (2006). “Periton Diyalizi Hastalarında Enfeksiyon- Son 

Gelişmeler” Türkiye Klinikleri J Int Med Sci, 2(4):35-40. 

Thorne, SE; Nyhlin, KT; Paterson, BL. (2000). “Attitudes Toward Patient Expertise in 

Chronic Illness”, International Journal of Nursing Studies, 37:3-11. 

Zeıgler, SA .(2004). “Shortcut to Peritonitis”, Nursin Health & Medical Complete, 

34(7):76-79. 

Zhou, X; Zhao, Z; Xing, G. (2001). “Studies of Countinuous Ambulatory Peritoneal 

Dialysis About Knowledge Levels and Peritonitis, Status”, Peritoneal Dialysis 

International, 21(2):31-38. 

Wright, LS. (2005). “Training a Patient With Visual Imparment on Continuous 

Ambulatory Peritoneal Dialysis”, Nephrology Nusing Journal, 32(6):675-677.

SAPD Uygulanan Hastalara Evde Verilen Bakımın Diyalize Bağlı ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?