Elalem 6

6
özel röportaj
Elif Çelik
Eczacıbaşı Topluluğu
Sağlık Grubu Başkanı
Elif Çelik ile biz bize
Bize kısaca kendinizden bahseder misiniz?
Öncelikle bir öğretmen anne ve babanın kızıyım. 3 çocuklu bir ailenin
3. çocuğuyum. Eğitimci birer anne babanın en büyük yatırımları
çocuklarıdır. Onlar için bizim eğitimimiz haricinde hiçbir şey önemli
değildi. Ben en küçük olmanın avantajlarını, galiba daha özgür bir
çocuk olarak yaşadım. Ablalarım biraz daha o dönemin politik olaylarıyla
büyüdükleri için epeyi kontrollü bir çevredeydiler. Eskişehir’de doğup
büyüdüm. Eskişehir Anadolu Lisesi benim için çok önemlidir. Hala da
önemli sayıda lise arkadaşımla görüşürüm. Çünkü gerçekten insanın
en çocuk, en saf haliyle edindiği dostlukların çok değerli, sonradan
edinilmesi çok zor değerler olduğuna inanıyorum. Anadolu Lisesi o
dönemde çok iyi eğitim veren, ilkeli ve yaratıcı insanlar yetiştiren bir
liseydi. Şimdi bakıyorum, bizim grubun da birçoğu iyi yerlerde, oldukça
da başarılı. Ben lise döneminde oldukça aktif ve özgür düşünme şansı
olan bir kız çocuğuydum. Bu da bana yeteneklerime, karakterime uygun
bulduğum, beni heyecanlandıran konuların peşinden koşma alışkanlığını
kazandırdı. Neyi daha ilginç ve öğretici buluyorsam onun en ince
detayına kadar girmek de denebilir belki. Aktif, bütünlemesiz geçen bir
öğrenciydim ama hiçbir zaman çok çalışkan bir öğrenci değildim. Liseyi
bitirirken de aslında çok bilinçli olmayarak bir tercih yaptım. O dönemde
genellikle de durum buydu. Benim fen bilimlerine ilgim vardı. Hadi dedim
ablam tıp doktoru oldu bende tıp, eczacılık ya da diş hekimliği okuyayım.
O sıralar annemin bir eczacı arkadaşı vardı benim de sevdiğim. O da
bana ‘Eczacılık iyidir, kendi işinin sahibi olursun´ vs demişti, Etkilendim
galiba. o gazla eczacı olayım bari dedim. Onu da yazdım, ama ‘Evet,
eczacılık güzel bir meslek ama bana uygun mu?” diye düşünmedim.
Boğaziçi Üniversitesi’nde okuyacağım gibi bir iddiam yoktu örneğin.
Bugün olsa farklı düşünür müyüm bilmiyorum. Benim yapmak istediğim
galiba gerçek hayatla bir an önce buluşmaktı. Çünkü Eskişehir, anne,
baba böyle bir korumalı ortam. Ama bir yandan da dışarıda acayip bir
Eczacıbaşı benim
için hem ailem
hem de kendimi
büyüttüğüm
yerdir
dünya var. Mesela şunu çok iyi hatırlıyorum, teyzem Ataköy’de otururdu. Evi
havaalanını görürdü. Ben daha ortaokul veya lise 1 deydim ve bir gece orada
havaalanına bakıp ‘ya ben bir gün buradan çok fazla yere gitmek istiyorum. Yani,
benim hayatım ileride mutlaka dünya ile etkileşimli geçmeli ve oralarda çok
bağlantım olmalı’ dediğimi hatırlıyorum. Dileğimi galiba epeyi içten dilemişim.
Yani şunu biliyordum ki, dünyayla bütünleşebileceğim bir işim olmalı. Ama bir
yandan serbest eczacılık sektörü hiç öyle bir iş değil. Sonra eczacılık fakültesi
oldu ama değiştiririm diye düşünüyordum. Gittim bir de baktım Eczacılık
Fakültesi’ne... İstanbul Üniversitesi Beyazıt Kampüsü... Benim alışık olduğum
en azından Anadolu Üniversitesi çok güzel bir kampüstü o zaman. Türkiye’deki
en iyi kampüslerden biriydi; her yer yemyeşil, herkes öğrenci... Okula gittim.
Ben böyle bir okulda nasıl okurum dedim. %90’ı kız, böyle garip bir okul ama
İstanbul Üniversitesi’nin de köklü fakültelerinden biri. Birinci yılda değiştiririm
derken, bende de biraz şey vardır: “yaşa ve gör”, illa zorlama. Bir yaşa bakalım.
Orada güzel bir grup olduk biz. Sonra da baktım, ben mutluyum. Eczacılık
Fakültesi zor bir okul, çok ezbere dayalı, kimya ağırlıklı, öğleden sonraları
laboratuvar ama biz onu bir şekilde keyifli hale getirdik galiba ekip olarak. O
grupla da görüşüyorum zaman zaman.
4 yılda bitirdim eczacılığı, zor bir okul olduğu için bu epeyi önemlidir. Onu da 3
yıl minimum, son yıl çok sıkı çalışarak başardım:)
Sonra işletmeyle ilgili bir şeyler yapayım dedim. İnanın yine kimse bana bir şey
söylemedi. Anne baba eğitimci ama yönlendirici olmadılar. Ben sadece hemen
eczane açmak istemediğimi biliyordum. Bir de üniversitede ilaç sektörünü
keşfetmiştim. Sektörde enteresan roller olduğunu, İngilizce bilen eczacının
o dönemde az olduğunu, dünya ile iletişim ve seyahat fırsatı bulunduğunu
farketmiştim. O dönem İşletme İktisadı Enstitüsü vardı İstanbul Üniversitesi’nde,
yani bir tür MBA veren enstitü. Oraya başvurdum. Kabul edildim. Kaydımı
yaptırmak üzereyken o arada da birkaç tane iş başvurusu yaptım. Sonunda Deva
İlaç bana gel dedi ürün müdürü olarak.. O arada karar vermem gerekiyordu. Yine
hep bana heyecan verene odaklandım, işe başlamayı tercih ettim. Sonra ürün
müdürü olarak devam ettim. O zamanlar hemen ürün müdürü olunabiliyordu
yani, önce sahada olmadan. Tabii o benim için büyük şoktu. Çünkü bir sürü çok
deneyimli insan. Sen geliyorsun tek özelliğin Eczacılık Fakültesi’ni bitirmiş ve
İngilizce biliyor olman. Hiçbir şey bilmiyorsun aslında yani. Şimdi düşünüyorum
özellikle sahadakiler bana acımışlar yani, o zamanki bilmişliğimle yine ben onu
şöyle yapın bunu böyle yapın falan diyordum. Ama çok düzgün bir pazarlama
müdürü vardı. Hatta bir dönem Eczacıbaşı’da çalışan Pazarlama Müdürü Zafer
Yazan’dan çok etkilenip gitmiştim Deva’ya. Zafer Bey’i görünce ben bu Deva’da
olmalıyım, Zafer bey gibi olmalıyım dedim. İş görüşmesinde sizi bir şekilde
heyecanlandıran bir yönetici, bazen kaderinizi değiştiriyor. O bana çok güvendi.
Bana çok sorumluluk verdi, şirketin en önemli yeni ürününü bana vermişti
mesela. Ben kendi kendime lansmanlar falan yaptım ama çok az şey bilerek.
Tabi müthiş öğrenme fırsatıydı bunlar. Yaptığım en doğru şey zamanımın
%80’ini dere tepe düz Türkiye’yi satış ekibiyle dolaşarak geçirmek oldu.
Sahada çalışmamanın başka bir türlü telafisi yok. Ürün lansmanı olduğu için
her yere gitmem gerekiyordu. Van’daki bir sağlık ocağından doktorlarla yakın
ahbap olup sonra onları İstanbul’a geldiklerinde gördüğümü hatırlıyorum, hatta
şöyle bir şey vardı hiç unutmuyorum: İdealist genç bir doktor ve o bölgenin
çocukları galiba Diyarbakır’daydı. Diyarbakır’ın çok kötü bir semti. Çocuklar
okul bittikten sonra sağlık ocağına geliyorlar. Sağlık ocağının bahçesinde
doktor çocuklara oyunlar oynatıyor. Bir takım boyama kitapları almış ve onları
bir şekilde eğitiyor. Çocukların aynı zamanda sağlıklarıyla da ilgileniyor. Ben
gittim bunu gördüm. Dedi ki; Elif Hanım sizinle çok samimi konuştuk bir tek
şeye ihtiyacımız var. Ben direkt ne yapabiliriz dedim çünkü mutlaka bir şey
yapmak istedim. Buraya bir basket potası lazım dedi. Çocuklar geliyorlar bari
basketbol oynasınlar istiyorum dedi. Tamam yaparız dedim. Hüzünlenerek
döndüm tabii şirketle bir ilgisi olmadığından basketbol potasını hemen eş
dost herkesten para toplayıp basketbol yaptırmıştım, hiç unutmuyorum beni
çok etkileyen hoş anılarımdandır. Sonra hemen ben oldum artık diye düşünüp,
yabancı bir şirkete geçmeyi düşündüm. İş hayatımın 1.5 yılında Eczacıbaşı’nın
bir ortaklığıyla tanıştım: Eczacıbaşı-Rhone Poulenc. O da bir Fransız ortaklığıydı.
Bana pazarlamayı öğreten şirkettir. Ondan önce ne yaptıysam biraz doğaçlama
yaptım. Öğrenmem gereken her şeyin peşinden gittim. Hani bol bol içer gibi
doyasıya öğrenmeye başladım, onların bir dolu global proje ekipleri vardı
Paris’te ve diğer farklı yerlerde dünyada birçok insanla uzun dönemli proje
takımlarında epeyce çalıştım. Beni pazarlama konusunda tüm eğitimlerden
daha iyi eğitmiştir o şirket. Sonrasında Rhone Poulenc İle Hoechst birleşmesiyle
Aventis oluşurken içimdeki sesi dinleyip Eczacıbaşı İlaç Pazarlama’da kalmayı
tercih ettim. İyi ki de öyle yapmışım.
Eczacıbaşı İlaç Pazarlama’nın ardından Ecz- Zentiva’ya gittim. İlk genel
müdürlüğüm 2007-2011 yıllarında. Hep şunu söylüyorum; Eczacıbaşı dışında
çalışmamış herkesin bir şekilde dış dünyayı yaşaması lazım, Eczacıbaşı müthiş
bir kültür, çok geliştiriyor, çok insan odaklı, üst kalibreli bir ortam. Oysa dışarıda
daha ortalama bir lig, daha zor bir hayat, kurtlar sofrası var. Fakat bu da gerekli
bir deneyim, bana Zentiva’da olmak, Sanofi’yi yaşamak o anlamda oldukça iyi
geldi. Bambaşka kültürleri deneyimledim Bir Çek kültürü, Orta Doğu Avrupa
kültürü ve hakikaten çok bambaşka kültürden insanlar, bir patronumun İsveçli,
diğer patronumun Çek oluşu, hatta oranın ilk kadın genel müdürü oluşum...
Orada ilk Gm deneyimimi yaşarken hayal ettiğim şirketi kurmuştum ben.
Herkese tavsiye ediyorum bir pozisyondayken mutlaka bir üst pozisyonda
olsaydım ne yapardım diye düşünün. O kesinlikle çok önemli. Ben genel müdür
olsam nasıl bir şirketim olurdu? Onu tasarlamıştım resmen. Tabii ki yanımda
buna çok inanan bir ekip vardı. Bu en önemlisi, asla tek başına yapamazsın
bunu. Beraber biz ideal şirketimizi kurduk orada. Sonra o ideal şirketimizi Sanofi
satın aldı ve kendi yaklaşımlarını getirdi doğal olarak. O da bir deneyimdi fakat
zorluydu tabi ki. Her şeyin en harikasını yaptığını düşünüyorsun ki öyle bir şey
yok ama dev bir şirket dünyanın 4.büyük ilaç şirketi geliyor ve o doğruları kabul
etmezsen Don Kişot oluyorsun bir noktadan sonra.
Ben iş hayatının ve aslında hayatın bir yolculuk olduğunu inanıyorum. Mottom
‘Enjoy the Journey’. Yani olan biten şeyler günün sonunda her biri bir deneyim,
o deneyimi nasıl yaşadığın çok önemli. Kendine zarar verip perişan ederek
değil. Bunlar zaman içinde öğreniliyor. Kendini koruyarak öğrenmeyi ben ancak
40’lı yaşlarımda öğrendim. Sonuç olarak iş hayatıyla beraber Eczacıbaşı’nın
yeri, önemi hiç tartışılmaz benim için. İstediğim, ait olduğum yerdeyim. Baxter
ayrı bir deneyim onun bölünmesi ayrı bir deneyimdi elbette, ama Eczacıbaşı
Sağlık Grubu tabii yine hayal ettiğim birçok şeyi gerçekleştirebileceğim çok
önemli bir nokta. Konu pozisyon değil, hayallerine yakın olmak... Ben hep şunu
hayal etmişimdir; tabii burada da bunu yapmayı umuyorum her şey yolunda
giderse; Eczacıbaşı’na çok anlamlı, ciddi bir katkıda bulunmalıyım yani bu
sadece bütçelere ulaşmak, iyi iş sonuçları değil. Buraya güzel bir iz bırakmak,
kalıcı bir katkıda bulunmak gibi. Bu rolümde o anlamda daha stratejik karar alıp
daha iyi yön çizebilme fırsatım var. Elbette tek başına karar almak olası değil.
Hissedarlarımızın istediği ölçüde, ama burada da bunlara kafa yormak çok iyi
geldi bana. Tabi bir yandan da genel yapı itibarıyla epeyce operasyon seven
biriyim. Burada kendimi çekmeye çalışsam da epeyce içine girdiğim konular
hala var. EİP’te daha çok başarabiliyorum operasyon içine girmemeyi, ama Ecz-
Monrol ‘ü daha iyi anlamak için 1,5-2 senedir çok detayına girdim. Çok da
sevdim bu deneyimi, birlikte çalıştığım ekipleri. Bir üretim şirketinin müşteri
odaklı bir şirkete dönüşüm deneyimi yaşanıyor aslında. Stoklu çalışamayan,
saatle saniyeyle yarışan bir üretim şirketinin oradan müşteriye dönmesi çok
başka bir deneyim. Ecz-Monrol benim için en büyük iddialardan biri. Bunu
döndürmek ve bugünkünden çok daha değerli bir şirket haline getirmek…
Ben bunu başarabileceğimize çok inanıyorum. EİP ise benim ilk göz ağrım
yani burada büyüdüm ben. Böyle olunca dinamiklerini daha iyi biliyorum.
Ame geri dönüp bugün bulduğum EİP ailesini çok daha fazla beğeniyorum
eski haline göre. EİP, insanların birbiriyle huzurlu ve yapıcı çalışma ruhunu
koruyor. Bu Eczacıbaşı’nda genellikle var ama her şirkette aynı dozda değildir.
O yüzden EİP bunu çok güzel yaşatmış. Hem can hem canan da bunu çok
güzel perçinlemişler. Onun üzerine de bence çok dinamik. Yaş ortalamasıyla,
sahasıyla çok başarılı. Bence çok yaratıcı insanlar var ama bunun birazcık daha
öne çıkarılması gerekiyor. Yaratıcılığın, çevik çalışmanın, dijitalle birlikte EİP’in
dünyasına hızla yansıması lazım. Zaten orada da bir çok şey yapıyorsunuz.
Özetle hayat hikayem şu ana kadar bu. Evlilikten bahsetmek gerekirse. Derler
ya her insan en az bir kez evlenmeli:) Ben de tabii evlendim. 1998’de evlendim
ve 2006 yılına kadar evli kaldım. Doğru bir evlilik için aynı vizyonda olmak,
paralel ilerlemek çok önemli,biz baktık ki ayrı yollardayız. Bazen soruyorlar
işte kariyer mi engel oldu evliliğin sürmesine, çocuk yapmamaya gibi. Elbette
ilgisi yok, bu tamamen kişisel tercihlere dayalı. Ben eminim çok eğer istemiş
olsaydım kariyerden bağımsız çocuk yapardım, ama yapım gereği ilk önceliğim
olmadı. Kadınlara tavsiyem evliliği ve çocuğu hiçbir zaman bir engel olarak
düşünmemeleri.
7