12.10.2019 Views

Inovatif Kimya Dergisi Sayi 62

Inovatif Kimya Dergisi Sayi 62

Inovatif Kimya Dergisi Sayi 62

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Arka plan eşleşmesinin dışında görünür dalga boyu<br />

önemli olabilir. Örneğin; Thomisus labefactus<br />

oturduğu çiçekte UV yansımasıyla eşlenerek<br />

başkalaşır böylelikle potansiyel böcek avlarına karşı<br />

3) Fizyolojik Renk Değişikliği<br />

Örümcekler bir süre rahatsız edildiklerinde onların<br />

renkleri aniden değişebilir. Böyle bir olayda görülen<br />

ilk kayıt Afrika’da Argiope sp. türünde ancak<br />

şimdilerde diğer araneid’lerde de (Theridiidae,<br />

Philodromidae, Tetragnathidae ve Linyphidae)<br />

rapor edilmiştir. Cyrtophora cicatrosa (Araneidae),<br />

bağırsak divertiküllerinden guanositleri çekerek<br />

rengini hemen değiştirebilir. Sindirim bölümünden<br />

hızla gelen kahverengi beyazımsı olan sindirim<br />

kütlesi opistosomayı değişikliğe uğratır (9). Aslında<br />

4)Davranışsal Renk Değişiklikleri<br />

Cyclosa tremula’da olağandışı geridönüşümlü renk<br />

değişikliği tanımlanmıştır. Bu tür çarpıcı bir siyah<br />

ve beyaz yıkıcı desene sahiptir ve yem artıklarından<br />

yapılmış grimsi taklitli örümceklerle süslenmiş bir<br />

merkez ağın ortasında durmaktadır. Eğer örümcek<br />

rahatsız edilirse hızlıca titreyerek vücudundaki siyah<br />

ve beyaz renkler karışarak gri olur ve altındaki ve<br />

üstündeki yanlış örümceklere benzeyerek onları<br />

taklit eder. Sonuç olarak geri dönüşümlü renk<br />

değişimi mekanik bir olay dizisiyle temsil edilir.<br />

Genel olarak arka plan renklerinin zaman içinde<br />

veya nispeten sabit ya da heterojen bir mekanda<br />

çevreye uyum sağlayan türlerde morfolojik renk<br />

değişimi meydana gelir. Şimdiye kadar çalışılan<br />

bu türlerde bütün işgal ettikleri açık habitatlarda<br />

özellikle gizli oldukları yerler önem taşır. Diğer<br />

örümcekler görünüşe göre aynı ekolojide olmalarına<br />

rağmen renk değişikliği yeteneğine sahip değillerdir.<br />

Fizyolojik ve davranışsal renk değişikliği ani<br />

5) Renk Seçimi<br />

Renk çalışmaların çoğunda birkaç fonksiyonel yolun<br />

olduğu görülür. Çelişkili seçilim güçleri arasında<br />

uzlaşmayı temsil eden birkaç faktör eş zamanlı<br />

5.1) Crypsis (Gizlenme, Kamuflaj)<br />

Renk değişikliğinin çevresel belirtileri, renk<br />

değişikliğinin örümceği mevcut geçmişinde daha<br />

gizemli hale getirmek olduğuna dikkat çekilmiştir.<br />

Evrimde uyarılabilir renk değişiklikleri neredeyse,<br />

hatta kesinlikle görsel odaklı av ve avcı tarafından<br />

seçilimin bir sonucudur. Bu tartışmayı uzatarak,<br />

renklerin, desenlerin, fiziksel bağlantıların ve<br />

davranışsal özelliklerin türlere esas olarak aynı<br />

13<br />

daha az görünür hale gelir. Hepsi değilse bile birçok<br />

kuşun UV aralığında gördüğü bilinmektedir. Bu renk<br />

değişiklikleri ile örümcek kendi avlarına karşı daha<br />

az savunmasız hale gelebilir (8).<br />

guaninin geri çekilmesi fizyolojik renk değişiminde<br />

görülen temel olaydır. Yukarıda bahsi geçen olay bu<br />

kaynaklardan en çarpıcısı diğerleri ise daha küçük<br />

değişiklikler içermektedir. Örneğin; Havaii’deki<br />

Tetragantha polychromata (Tetraganthidae) fiziksel<br />

rahatsızlıklarda median kısmında koyu şeritler oluşur<br />

ve opistosomanın dorsalide biraz genişler. Demek ki<br />

guanositler kardiyak bölgesinin her iki tarafına doğru<br />

uzanır vaziyettedir ve kalp işlevindeki değişiklikler de<br />

muhtemelen renk değişiminde etkili olmaktadır.<br />

tehditler için anlık tepkilerdir. Bristowe dikkatini<br />

yavaş ilerleyen ağ örücülere vermiş; onların<br />

rahatsız edildiklerinde hızlı bir hareketle oradan<br />

kaçamayacağını gözlemlemiş buna karşılık kendilerini<br />

ağdan attıklarını, bacaklarını çizdiklerini şekiller<br />

yaptıklarını ya da ölü taklidi yaptıklarını gözlemlemiş.<br />

Bu türler genellikle donuk renklidir. Etrafta gizli<br />

yüzeylerde bulunurlar ve birkaç dakika hareketsiz<br />

kalabilirler. Fizyolojik renk değişimi muhtemelen<br />

örümceklerin gösterdiği “bırak tepkisi” ile evrilmiş<br />

olabilir. Çünkü uygun renklenme ağda farklılık ve<br />

etrafta gizlenmeyi sağlar. Türlerdeki bu taksonomik<br />

dağılım fizyolojik renk değişiminin ispat edildiğine<br />

işaret eder ve ekstrem formlarda bu olaylar bağımsız<br />

zamanlarda evrimleşmiştir. Geri dönüşümlü renk<br />

değişikliği yeteneği evrimsel güçlerin ürettiği ve/veya<br />

hangi homolojiye karşı yakınsama gerektirdiği büyük<br />

ölçüde bilinmemektedir.<br />

olarak kullanılabilir; doğası gereği ilgili türlerin<br />

ekolojisine bağlıdır. Renk için seksual dimorfizm ayrı<br />

bir konu olarak ele alınmaktadır.<br />

işlemlerden seçilim tarafından olan arka plana<br />

eşleşmesine benzemektedir. Örümceklerin pek<br />

çok düşmanı vardır, belki de en önemlileri yüksek<br />

görme keskinliği ve renk görme özelliği olan kuşlar<br />

ve örümcek avlayan arılardır. Bazı durumlarda,<br />

bir türün farklı bireyleri tarafından farklı arka<br />

plan renklerinin eşleştirilmesi olağanüstü derecede<br />

yakınlık göstermektedir .

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!