AIR WORLD TÜRKİYE DERGİSİ SAYI 16

25 TL • OCAK-ŞUBAT-MART 2021 / SAYI:16 • www.airworldturkiye.com.tr

TÜRKİYE

SEKTÖREL DERGİ

Sincan-Temelli-

Polatlı Demiryolu

Neden çalışmıyor?

HÜSEYİN KUTSİ TUNCAY

Anadolu OSB Başkanı

CAATSA

yaptırımları

neleri

kapsıyor?

Avukat M. Hakan çınar

2021’e UMUTLA

BAKIYORUZ

ADNAN DALGAKIRAN

KOMPRESÖRE Türkiye’deKİ

en büyük VAP DESTEĞİ

M. Altuğ KARATAŞ

SPONSOR

Bilgi ve teknolojiye dayalı

40 YIL

www.filsan.com.tr

SİZ İSTEYİN

BİZ YAPALIM!

Dalma Tip Separatörler

Spin On Tip Separatörler

Hava Filtreleri

Yağ Filtreleri

Kurutucu Hat Filtreleri

Endüstriyel Filtreler

Vakum Pompası Filtreleri

TRADE MARK

+90 (262) 722 93 90 info@filsan.com.tr

36

58

25 TL • OCAK-ŞUBAT-MART 2021 / SAYI:16 • www.airworldturkiye.com.tr

TÜRKİYE

SEKTÖREL DERGİ

İçindekiler

OCAK-ŞUBAT-MART

SPONSOR

Sincan-Temelli-

PolaTlı Demiryolu

neDen çalışmıyor?

HÜSEYİN KUTSİ TUNCAY


2021’e UmUTlA

BAkıyorUZ

ADNAN DALGAKırAN

KOMPreSÖre TürKiye’deKi

en büyüK VAP deSTeĞi

M. ALTUğ KArATAŞ

72

KAPAK KONUSU

CAATSA

yApTırımlArı

neleri

kApSıyor?

AvUKAT M. HAKAN çıNAr

İnovasyonun Merkezi

Anadolu OSB Fark Yaratıyor

Hüseyin Kutsi Tuncay


Kayaş-Polatlı arasında

banliyö demiryolu hattı var ve

bu hat çalışmıyor. Toplu taşıma

yok buraya. Fabrikalar işi gücü

bırakıyor servisçilik yapıyor.

2021'e Umutla Bakıyoruz / Adnan Dalgakıran-MAKFED Başkanı.....................16

ABD Türkiye Arasındaki Sorunlar / M.Hakan Çınar-Avukat...............................18

Yüksek Verimli Basınçlı Hava Sistemine Hibe Destek / M.Altuğ Karataş..........22

Basınçlı Hava Sisteminde Yıllık 8 Milyon TL Tasarruf.........................................26

Karanlık Fabrikalar / Murat Sururi Özbülbül-Ekonomist/Yazar.......................32

Sıkıştırılmış Hava Kurutma için Adsorban Çözümleri.........................................36

Vidalı Hava Kompresörlerinde Proaktif Bakım ve Vibrasyon Analizi..................42

Basınçlı Hava Sistemlerinde Master Kumanda ile Çoklu Kompresör Kontrolü......50

Basınçlı Kaplarda Boyut, Kalınlık, Malzeme Seçimi...........................................54

Kök Neden Analizi Yardımıyla Rulman Arızalarının Teşhisi...............................58

Uygulamaya Göre İstenen Saflıkta, Yerinde Azot Üretimi...................................66

Metal Endüstrisinde Azot Gazı............................................................................70

Basınçlı Hava Tesisatı Planlamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler..................76

Yusuf İlhan - CS Instruments Türkiye Ülke Müdürü / RÖPORTAJ

Ölçüm Ekipmanı İçin İlave Bütçeye Gerek Yok, Zaten Harcanıyor.....................82

Kompresörlerde Yağ Filtresi ve Seperatör Filtresinin Önemi............................86

Dünya Kadınlar Günü

Sektörde Pandemi Döneminde Çalışan Kadın Olmak.........................................90

Medikal Basınçlı Hava Santralleri.......................................................................98

Sami Akdoğan - AEM Motor Genel Müdürü / RÖPORTAJ

Verimli, Kaliteli ve Fiyat olarak Rekabetçiyiz.....................................................102

Pandemiye İnat Yaşasın Sanat / Merve Kılıç - Gazeteci....................................111

Sağlıklı Yaşam İçin 10 Beslenme Önerisi / Kardelen Ayten - Diyetisyen.........114

Kompresör Efsaneleri........................................................................................118

HABER

Editörden

İmtiyaz Sahibi Murat ALİŞİROĞLU

Yazı İşleri Müdürü Murat ALİŞİROĞLU

GÖRSEL YÖNETMEN Eda ÇELİK DADALI

Haber MUHABİRİ Canan ALİŞİROĞLU

hukuk müşaviri

Av. M. Hakan ÇINAR - Çınar Hukuk Bürosu - Kolejli İş

İnsanları Derneği (KİD) Başkanı

Yayın İdare Merkezi

İvedik OSB 1468.Cad. KA-CL İş Merkezi No:165/59

Yenimahalle / ANKARA

Tel: +90 (312) 385 84 17

Fax:+90 (312) 385 84 18

Yayın KURULU

Altuğ Karataş-Genel Müdür/VAT ENERJİ

Enver KAYA-Yön.Krl.Bşk./SMS-TORK

İbrahim ÖZEN-Genel Müdür/MEHMET ÖZEN MAK.SAN.

Nuri KARA Yön.Kur.Üyesi/DALGAKIRAN KOMPRESÖR

Özen TÜJÜMET Genel Müdür/ALKIN KOMPRESÖR

DANIŞMA KURULU

Bülent BULUT-Çimento Fabrikaları Enerji Verimliliği Uzmanı

Cengiz ATEŞ-Kimya Yüksek Mühendisi / PENTA GAZ SİSTEMLERİ

Emre TÜJÜMET-Yön.Krl.Bşk. / AYDIN TRAFO KOMPRESÖR

Hüseyin GENÇ-Genel Müdür / GENSA

İlker AKÇAY- Yüksek Uçak Müh. / DELTA FİLTRE

MURAT ÇİMEN- Genel Müdür / FİLSAN FİLTRE

Murat TÜYLÜOĞLU Genel Müdür / TÜYLÜOĞLU BLOWER

Şakir Çakın- Genel Müdür / BURCKHARDT COMPRESSION

Yakup TÜFEKÇİ- Genel Müdür / IHI DALGAKIRAN TURBO

KOMPRESÖR FAB.

Yusuf İLHAN -Genel Müdür / CS İNSTRUMENS

Baskı

Başak Matbaacılık ve Tanıtım Hiz.Ltd.Şti.

Anadolu Bulvarı Meka Plaza No:5/15

Gimat / Yenimahalle / ANKARA

Tel: 0312 397 16 17

info@basakmatbaa.com

Reklam ve Abonelik İletişim

murat@airworldturkiye.com.tr • (0543) 217 71 71

ISSN No.: 2564-6540

Basım Tarihi: 15.01.2021

Yayının Türü: Yaygın-Süreli Yayın

Üç Ayda Bir Yayınlanır.

Bu Dergide yayınlanan yazılardaki sorumluluk yazarlarına,

ilanlardaki sorumluluk ilan veren kurum ve kişilere aittir.

Yayınlanan yazılar için yazarlara ücret ödenmez.

ANTİ-DAMPİNG

KANUNLARI UYGULANSIN

2021 yılına girerken bu ilk sayımızda tüm okurlarımıza

ve sektörümüze yeni yılın bolluk ve bereket

getirmesini dileyerek başlamak istiyorum. Pandemi

döneminde birçok basılı mecranın sıkıntıya düştüğü bu

zorlu zamanlarda, bizden desteğini esirgemeyen, yerli ve ithal

tüm sektör firmalarımıza ve dergimizin 4.yılında aramıza yeni

katılan sektör temsilcilerine ayrıca teşekkür etmek istiyorum.

Sayın okurlarım, sektörümüzün oyuncuları o kadar aktif

bir çalışma içindeki her zaman söylediğim “Şayet bu markalar

Almanya’da olsa tüm dünya’ya hükmederdi.” sözümü tekrarlamak istiyorum. Soru şu; Peki

Türkiye’de neden bunu başaramıyoruz? Devletlerin kendi sanayicilerini koruyan yasaları ve

politikaları vardır. Türkiye olarak Çin mallarına ve Uzakdoğu ürünlerine ek vergi uyguladık mı?

Evet. Peki ne oldu? İthalatçılar Uzakdoğu’dan gelen basınçlı hava sistemlerini önce bir AB

ülkesi limanına çekip sonra Türkiye’ye sokunca bu engeli aşmış oldular. Devletimiz buradan

vergi kaybı yaşarken, yerli imalatçı da durmadan artan girdi maliyetleri nedeniyle Uzakdoğu

ürünlerine karşı elindeki pazarı kaybetti. Burada ülkeye giren ürünlerin menşei şahadetnamesi,

yani imal edildiği ülkeye de bakmak gerekiyor.

Yerli ürünü dışlayan, tek bir ithal markayı işaret eden şartnamelerde Kamu ve KİK'lerde

durum nasıl? Çoğunluğu kamu ve KİK‘lerden oluşan kurumlardaki şartnameler maalesef ithalatı

besleyen kara delik durumunda. Öyle kurumlar varki ithalatın ateşine resmen benzin döküyorlar.

Bugün Kamu kurumlarında, yerli malı kullanma zorunluluğu, aslında bir zorunluluktan ziyade

tavsiye kararı şeklinde. Cumhurbaşkanımızın uzun zamandır ısrarla üzerinde durduğu, “Kamuda

yerli malı kullanın” kararnamesine rağmen bunu uygulayanlar bir elin parmağını geçmiyor.

Türkiye’de onlarca yerli üreticinin varlığına rağmen şartnamelerde, (kompresör, kurutucu, filtre

ve azot jeneratörü için) “AB üyesi ülkelerde imal edilmiş olmalıdır” ibaresini gördü bu gözler

pandemi döneminde. Diğer taraftan bazı ithal kompresör markalarının temsilcileri de reprezant

gibi kamu kurumlarında şartnameleri sisteme sokmak için dolaşıyor. Yarı kamu kurumlarda

durum daha da beter! Onlarda bir mecburiyet de yok tavsiyeyi takan da. Burada işini düzgün

yapan, sanayimize düşmanlık beslemeyen ithal firmaları ise ayrı tutuyorum.

Cumhurbaşkanımıza açık şikayetimizdir!

Sayın Cumhurbaşkanım, Kamu ve KİK’lerde yapılan kompresör ve basınçlı hava sistemi

alımları başta olmak üzere tüm ihalelerin araştırılmasını talep ediyoruz. Özellikle 2010 yılından

bugüne Eti Maden ve şehir hastaneleri başta olmak üzere, alınan basınçlı hava sistemlerinin

hangi şartlarda ve hangi markalardan alındığı öncelikle araştırılmasını talep ediyoruz. Bu

şartnameler nasıl ve kimler tarafından hazırlanmıştır? Yetkinlikleri nedir?

Sayın Sanayi bakanımıza TOGG tarafından alınacak kompresör ile ilgili yönelttiğimiz

soruları, basın danışmanı, “Sektörel dergilere röportaj vermiyoruz” diyerek geri çevirdi. Saygı

duyuyoruz. Sanayicilerin sesi olarak sorumuzu buradan yöneltelim belki cevap alır ve yayınlarız;

Millet olarak tam destek verdiğimiz TOGG’un fabrikasına alınacak kompresörler için yazılan

şartname konusunda bakanlığınızın bir tavsiyesi olmuş mudur? Yaklaşık 1 milyon Euro’luk

kompresör alım şartnamesi için yapılan hatayı firmaya ve yetkililerine aktardık, durumu kabul

ettiler fakat şartnamede zeyilname yapılmadı. Bu ülkede yerli sanayicilerin hakkını korumakla

yetkili olan bakanlığın dikkatini bu konuya çekmeyi başaracak mıyız bilmiyoruz fakat sektörümüz

büyük darbe alıyor ve tükenme noktasında. Bu proje ülkemizin yerli araba üretme başarısının

mihenk taşı olacak fakat projenin şartnamesinde yerli kompresör firmaları alenen gözardı

edilmiş. Bir güreş yapılacaksa da bu eşit şartlarda olmalı. “Bize ayrıcalık yapılmasın ama bazı

özel maddelerle de bizleri saf dışı bırakmasınlar artık” diyor sanayicilerimiz. Konuyla ilgili de

Sayın Cumhurbaşkanımıza kapsamlı bir şikayet dosyası hazırlıyorlar.

Tüm bunlar olurken Batı'da ve ABD'de durum nasıl peki? Mesela ABD’de Trump dönemini

hep beraber yaşadık. Anti damping davaları açtırmaktan tutunda hemen hemen ülkesindeki

her bir sanayi kolu için ciddi yaptırımlar ve önlemler aldı. Avrupada ise Türkiye'den giden çeliğe

Anti Damping Kanunları gereği Yüzde 6-7 ek vergi uygulandı. Türkiye’de ise bazı ithal markalar

yerli firmaları bilinçli olarak batırma noktasına getirdi. Elimde %68-%70 gibi iskontolarla

verilmiş kaşeli imzalı teklifler var. Bu firma bunu Almanya’da yapsa devlet hesabını sorar.

Sanayi Bakanlığı’nın ilgili birimleri, kompresör üreticilerinin bu konudaki şikayetlerini mutlaka

dinlemelidir. MAKFED ve MİB bu konuda yetkin iki kurumdur. Rahatsızlık had safhada. Antidamping

kuralları bu konuda işletilmelidir. Bu ülkede pandemi döneminde zorlanan sanayicimiz

tüy siklet olarak, global firmaların yani ağır siklet boksörlerin önüne atıldığı sürece dayak

yemeye mecbur.

Saygılarımla

www.seyad.org.tr

ÜYESİDİR.

Murat ALİŞİROĞLU

murat@airworldturkiye.com.tr

4 › AIR WORLD TÜRKİYE / OCAK-ŞUBAT-MART 2021

*

HABER

"2021’E UMUTLA

BAKIYORUZ"

Sektörümüz korona virüsle mücadelenin üst düzeyde olduğu

kısıtlamaların en yoğun olduğu dönemde de kamu sağlığını korumaya

ve sosyal yaşamı aksatabilecek riskleri ortadan kaldırmaya yönelik

olarak enerji, su, kanalizasyon, asansörler, iklimlendirme, soğuk

zincirler gibi altyapı hizmetlerinin kesintiye uğramaması ve kritik sınai

ve tarımsal üretimin sürdürülebilmesi için var gücü ile çalıştı.

Adnan Dalgakıran

Türkiye Makina Federasyonu Başkanı


HABER

"Bu dönemde, pandeminin sektörümüze olan etkileri ile alınan

tedbirleri değerlendirmek amacıyla seri anketler yaptık. İlk on ayı

değerlendirdiğimiz beşinci anket raporumuzu da 30 Kasım günü yayımladık."

Makine ihracatımız 2019 yılında %4,7 artarak

tarihi rekoru olan 17,9 milyar dolara erişti.

Serbest bölgelerden yapılan ihracat da

eklendiğinde bu rakam 19 milyar dolara

çıkmakta. Buna karşın ithalatın %12 azalmasının da

etkisi ile ihracatın ithalatı karşılama oranı da %76 olarak

gerçekleşti. Ancak, 2019’da makine yatırımlarda olan

süregelen daralma nedeniyle iç pazar koşulları olumsuz

gelişti. Buna bağlı olarak kapasite kullanım oranı %68,1’e

gerilerken üretim ve ciro da geriledi. 2019’un olumlu

gelişmesi ise sektörün Ar-Ge harcamasının %21 oranında

artarak, 1,3 milyar TL’ye çıkması oldu.

Sektörün çıkış yılı olarak gördüğümüz 2020’nin

ilk 2 ayı beklentilerimizi doğrularken, korana virüsün

Mart ayı itibariyle pandemi halini alması, ihracat başta

olmak üzere talebi önemli ölçüde düşürdü. Bu durum,

Nisan, Mayıs ve Haziran’da artarak devam eden ve

%50’ye varan daralmaya neden oldu. Buna karşın,

Temmuz ayı itibariyle, AB ülkeleri ile eşgüdümlü

olarak normalleşmeye geçilmesi, artarak devam eden

toparlanma ile 2020’yi ihracatta %4 kadar kayıpla

tamamlamamızı sağladı.

Sektörümüz korona virüsle mücadelenin üst düzeyde

olduğu kısıtlamaların en yoğun olduğu dönemde de

kamu sağlığını korumaya ve sosyal yaşamı aksatabilecek

riskleri ortadan kaldırmaya yönelik olarak enerji, su,

kanalizasyon, asansörler, iklimlendirme, soğuk zincirler

gibi altyapı hizmetlerinin kesintiye uğramaması ve kritik

sınai ve tarımsal üretimin sürdürülebilmesi için var

gücü ile çalıştı. Bunun yanı sıra virüse karşı mücadelede

medikal makine ve ekipman üretimi gibi kritik

dallara olan ihtiyaç, stratejik bir sektör olan makinede

yerlileşmenin önemini bir kez daha ortaya koydu.

Bu dönemde, pandeminin sektörümüze olan etkileri

ile alınan tedbirleri değerlendirmek amacıyla seri

anketler yaptık. İlk on ayı değerlendirdiğimiz beşinci

anket raporumuzu da 30 Kasım günü yayımladık.

Buna göre, 2020 ilk çeyreğinde cirosunda azalış

yaşayan firma oranı %50 iken bu oran ilk beş ayda

%60’a çıkmış olup ilk yedi ayda %54’e ve ilk on ayda

ise %27’ye gerilemiştir. 2020 ilk çeyreğinde ihracatında

azalış yaşayan firma oranı da %53 iken bu oranın ilk beş

ayda %62’ye tırmanmasına karşın, yılın ilk yedi ayında

%51 ve ilk on ayda ise %31 olmuştur. Bu bakımdan

ilk beş aydaki ciro ve ihracat kayıplarının telafisine

gidildiği anlaşılmaktadır.

Haziran itibariyle, firmaların normal üretime

dönme eğilimine geçmesine rağmen ilk yedi ayda

%46 olan normal seyir oranı ilk on ayda ise ancak

%53’e çıkabilmiş olup firmaların yarıya yakını

düşük kapasitedeki çalışmasını sürdürmektedir.

Firmaların %80’nin elinde ancak 3 aya kadar siparişi

olmakla birlikte hiç siparişi olmayan oranı da hala %6

civarındadır. Ekim ayı itibariyle firmaların %10’nunda

yeni iç ve %30’unda ise yeni dış sipariş olmaması

durumu Temmuz ile benzerlik göstermektedir.

Bu durum, yeni sipariş alma oranlarındaki

nispi iyileşmenin bir yerde tıkanmış olduğunu

göstermektedir. Kapasite kullanım oranlarında nispi bir

artış olurken firmaların yaklaşık %23’ünde bu oran hala

%50’nin altındadır.

2019 oranlarına göre Temmuz ayında firmaların

%46’sı yıl sonu ciro artışı beklerken, bu oran Kasım’da

%59’a çıkmış durumda. Düşüş bekleyen oranı

ise %43’ten %24’e gerilemiştir. Yine bu dönemde

ihracatında artış bekleyen firma oranı da %28’den %38’e

yükselmiştir. Bilanço karı artışı bekleyen firma oranı ise

%40’tan %49’a yükselirken, firmaların hala %28’i bilanço

karlarında azalma öngörmektedir.

Güncel TÜİK verilerine baktığımızda ise 2019 makine

ve teçhizat yatırımları yıllık bazda %5,5 azalırken, 2020

ilk çeyrekte veri tabanında revizyona bağlı olarak,

makine ve teçhizat yatırımlarında artış oranı ilk çeyrek

için %14,7, ikinci çeyrekte yıllık bazda %4,5 ve üçüncü

çeyrekte ise %23,5 olarak gerçekleşmiştir. Oranların

yüksekliğinde, 2019 yılı ilk üç çeyrekteki makine ve

teçhizat yatırımlarındaki daralmanın baz etkisinin

olduğu göz ardı edilmemelidir. Ancak küresel salgın

döneminde bu oranların yakalanması önemlidir.

Makine imalatı sanayi üretimi ise 2019 son ve 2020 ilk

çeyrekte sırasıyla %6,5 ve %9,8 oranında artarken, ikinci

çeyrekte yaşanan salgının ekonomik etkisi ile %17,3

düşmüştür. Üçüncü çeyrekte, üretim yıllık bazda imalat

sanayinde %2,4 artarken, makine imalatı sanayinde

özellikle Ağustos ayındaki yüksek artış ile %7,6

olmuştur. Sektörün Nisan ayında %51,3’e düşen kapasite

kullanım oranının Kasım ayında %71,4’e çıkmasına

karşın, %75,8 olan imalat sanayinin oldukça altında

kaldığı görülmektedir.

Kasım ayı itibariyle, firmaların güncel sorunlarının

başında, ödemeler dengesini bozması yanı sıra ara girdi

ve sair maliyetleri yükseltmesi ile tedarike dair sorunları

tetiklemesi bakımından kur hareketliliği gelirken,

likidite ve borçluluğa bağlı finansal sorunlar, kapasite

kullanım oranlarındaki düşüklük ve seyahat engelleri

başlıca meseleler. Buna karşın finansmana erişim ve

KDV gibi kamu alacakları gibi sorunlar bakımından,

tedbir önerilerinin başında da yine vergi ve SGK

ödemelerindeki kolaylıklar ile alacakların hızlandırılması

ile uygun koşullarda finansman temini gelmektedir.

Sonuç olarak, 2020’yi sektör olarak, en önemli

varlığımız olarak gördüğümüz çalışanlarımızla

dayanışma içerisinde, istihdamımızı olabildiğince

koruyarak kapadık. Burada devamında fayda

gördüğümüz kısa çalışma ödeneği gibi desteklerin

önemli katkısı oldu. İhracatımızı da Haziran

sonrasındaki gayretlerimizle 2019 değerlerine

yaklaştırdık. Ancak bu dönemde firmalarımız üzerinde

önemli derecede finansal kırılganlıklar oluştu. Ciro

ve karlılık oranlarında düşüşler oldu. İlave Gümrük

Vergilerine karşın, daralan dünya pazarı ilişkili olarak

Çin başta olmak üzere rakiplerimizin fiyat dampingleri

ülkemize olan ithalatı artırdı. Burada, uzun zamandır

beklentimiz olan ülkemiz sanayi politikalarını

destekleyen bütünsel bir kamu alımları politikası ile

yatırımlara olan desteklerde, ülkemizde imalatı olan

makinelerin ithalatının teşvik edilmemesine dair atılacak

adımlar önemini daha da arttırdı.

2021 OCAK-ŞUBAT-MART AIR WORLD TÜRKİYE ‹ 17

HUKUK

CAATSA

yaptırımları

neleri kapsıyor

» M. Hakan Çınar

Avukat

ABD -TÜRKİYE

arasındaKİ

sorunlar

Türkiye, yerli milli ve üst teknoloji içeren savunma sanayii

hamlelerine hız vermeli ve müttefiklerine muhtaç durumdan

kurtulmalıdır diyen Avukat M.Hakan Çınar'a, ABD'nin

uyguladığı yaptırımların hukuki karşılığını, sektördeki firmalara

etkileri ve NATO'nun bu iki müttefik ülke arasında nasıl bir

tutum sergileyeceği konusunda önemli sorular yönelttik.


HABER

SSB veya bağlı

iştirakleriyle iş yapan

şirketler bu yaptırımdan

büyük ölçekte

etkilenebilir. Özellikle

A.B.D ile ortak yapılan

SSB projeleri, yaptırımlar

kaldırılana dek duracak

ve A.B.D’den lisans

alınamayacağı için ithalat

duracaktır.

Son dönemde çıkmaza giren ABD ve

TÜRKİYE arasındaki ikili ilişkiler;

Rahip Brunson ve S400 füze alımı

ABD'nin gözünde Türkiye’ye

CAASTA yaptırımlarının uygulanması

için yeterli oldu. Türkiye’nin müttefiki

olan ABD’nin de bu kapsamda

Türkiye’nin hoşuna gitmeyen konularda

attığı adımlar herkesin malumu.

Yunanistan’ın S-300 lerinin

silahlanması yasak olan adalarda

konuşlandırması, Suriye’den, Irak’tan,

İran’dan ülkemize olan saldırılara karşı

ABD'den istenen patriotların verilmemesi

bu bölgede bazı dengelerin değişmesine

sebep oldu. Dolayısıyla ülkemizin de tüm

bu sorunlar nedeniyle kendi savunması

için gerekli adımları atması gerekiyordu

ve bu nedenle S-400 Hava Savunma

Sistemi alındı. ABD Türkiye’ye CAASTA

kapsamında ilk önce F-35 leri vermedi ve

yaptırımları Trump görevi bırakmadan

onayladı. Tabi kafalar karıştı bu CAASTA

tam olarak nedir, kimse bilmediği için

bizde olaya hukuki yönden bakalım

istedik.

Merhaba Hakan bey, öncelikle

böylesine önemli bir konuda sorularımızı

"Yaptırımların kısa vadede genişletileceğini düşünmüyorum"

yanıtladığınız ve değerli bilgilerinizi

paylaştığınız için okurlarım adına

teşekkür etmek isterim.

n Hakan bey, öncelikle sizi tanımak

isteriz.

İsmim M. Hakan Çınar. Liseyi

bitirdiğim TED Ankara Koleji’nden

sonra Ankara Üniversitesi Hukuk

Fakültesi’nden mezun oldum. 1988

yılından beri Ankara Barosu’na

kayıtlı bir avukat olarak mesleğimi

sürdürmekteyim. Mesleğe başladığım

günden bugüne kadar çeşitli yerli ve

yabancı kuruluşlar ile kişilere avukatlık

ve danışmanlık hizmeti vermekteyim.

Aynı zamanda Kolejli İş İnsanları

Derneği’nin Başkanlığını yapmaktayım.

n ABD'nin yaptırım kanunlarını

iyi bilen bir hukçu olarak, Türkiye'ye

uygulanacak CAASTA tam olarak neleri

kapsayacak?

Countering America’s Adversaries

Through Sanctions Act, Türkiye’de

bilinen kısaltmasıyla CAATSA, Amerika

Birleşik Devletleri’nin Rakipleriyle

Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme

Yasası olarak çevrilebilir. Bu yasa ile

özellikle Rusya, İran ve Kuzey Kore

ile her anlamda mücadele etmek

amaçlanmış ve yasa 2017 yılında

yürürlüğe girmiştir. Yasanın içerisinde

yer alan 231 ve 235. Maddeler ülkemiz

bakımından son yaptırımlarda

uygulanan maddelerdir. 231. Maddede

Rus Hükümeti’nin istihbarat veya

savunma departmanlarıyla işlem

yapan kişi ve/veya kurumlar hakkında

yaptırımlar uygulanacağı belirtilmiştir.

235. Maddede ise uygulanabilecek

12 adet yaptırım çeşidi sayılmıştır.

Türkiye Rusya’dan yaklaşık 2.5 Milyar

Dolarlık S-400 sistemi satın aldığı için

CAATSA’nın 231. Maddesini ihlal etmiş

oldu. Bu nedenle Rus Hükümeti’nin

savunma departmanıyla işlem yapan

Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii

Başkanlığı (SSB) kurumsal olarak ve

bazı üyeleri ise kişisel olarak aşağıdaki

yaptırımlara maruz bırakıldı:

• SSB’ye verilecek olan mal veya

teknolojiler için A.B.D ihracat lisansının

8


HUKUK

ve gerekli izinlerin verilmemesi,

• A.B.D finansal kuruluşlarınca

SSB’ye değeri toplam 10 milyon doları

aşan maddi destek veya kredilerin 12 ay

boyunca verilmemesi,

• SSB’ye yapılacak ihracatlarda A.B.D

Export-Import Bank (İhracat-İthalat

Bankası) tarafından destek sağlanmaması,

• A.B.D’nin SSB yararına uluslararası

finansal kuruluşlar tarafından verilecek

kredilere karşı çıkması,

• SSB başkanı İsmail Demir, Başkan

Yardımcılarından Faruk Yiğit, Hava

Savunma ve Uzay Dairesi Başkanı Serhat

Gençoğlu ve aynı daireden Mustafa Alper

Deniz’in “engellenen kişiler” listesine

konularak vize kısıtlaması ile A.B.D’de

bulunan varlıklarına engel konulması

ve A.B.D özel/tüzel kişilerinin onlarla

iş yapmasının engellenmesi uygulanan

yaptırımlar olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bu yaptırımlar A.B.D Dışişleri

Bakanlığı tarafından, A.B.D Hazine

Bakanlığı’nın da uygun görüşü alınarak,

alınan kararname ile getirilmiş, 14.12.2020

tarihinde Bakanlığın resmi internet

sitesinde duyuru olarak yayınlanmıştır.

n CAASTA yaptırımları Türkiye’de

Savunma Sanayi firmalarına iş yapan

küçük ölçekli savunma firmalarını da

kapsıyor mu? Örneğin Savunma Sanayi

tedarik listesinde olan basınçlı hava

sektöründe bulunan firmalar da bundan

etkilenecek mi?

Yaptırımlar her ne kadar yalnızca SSB

ve ismi sayılan üyelerini kapsıyor gibi

görünse de, özellikle SSB ile iş yapan küçük

ve büyük ölçekli firmaları da etkileyecektir.

Zira A.B.D, Türkiye’nin en büyük savunma

sanayii ithalatçısı olma unvanını uzun

yıllardır elinde bulunduruyor. SSB’ye

doğrudan bağlı olmayan özel hukuk

tüzel kişilerinin yani özel şirketlerin

yaptırıma maruz kalmayacağı anlaşılabilir.

Ancak SSB veya bağlı iştirakleriyle iş

yapan şirketler bu yaptırımdan büyük

ölçekte etkilenebilir. Özellikle A.B.D ile

ortak yapılan SSB projeleri, yaptırımlar

kaldırılana dek duracak ve A.B.D’den

lisans alınamayacağı için ithalat duracaktır.

Bu projelerde doğrudan veya dolaylı rolü

olan bütün şirketler yaptırımdan olumsuz

etkilenecektir. Ayrıca SSB’nin A.B.D’den

doğrudan aldığı ürünlerin alınamayacak

olması bu ürünlerin alınmasına bağlı

olarak faaliyet yapan bütün şirketleri

etkileyecektir. Türkiye bu durum için

çeşitli çözümler deneyebilir, örneğin SSB

üzerinden yapılacak ithalatın TSK veya

MSB üzerinden yapılması gibi. Ancak

A.B.D’nin buna ne ölçüde müsaade

edeceği yani yaptırımları ne derece sıkı

uygulayacakları belirsizliğini koruyor ve

yaptırımlardan bu şekilde kaçınılmasının

"Her iki ülkenin NATO müttefiki olması nedeniyle A.B.D’nin

yaptırım kararının NATO ilkeleriyle bağdaşmadığı

söylenebilir. NATO ilkelerinin en önemlilerinden bir tanesi

taraf ülkelerin anlaşmazlıklarını gidermesi ve birbirileriyle

ekonomik bağların güçlendirilmesi için çalışmasıdır."

da çeşitli riskler barındırdığı aşikar. Son

olarak belirtmekte fayda görmekteyim

ki, SSB’nin faaliyetleri yaptırım süreci

boyunca büyük oranda yavaşlayacaktır. Bu

nedenle savunma sanayiinde edindiğimiz

bağımsızlığın güçlendirilmesi için

gerçekten yerli ve milli ara mamül ve

lisans ile teknolojinin geliştirilmesi önem

kazanmaktadır.

n Hakan bey, sormam gereken bir

önemli konu da diyelim ki Türkiye,

S-400 ler konusunda geri adım atmadı,

askeri yaptırımdan sonra ticari yaptırım

düşünür mü ABD? Tam olarak Türkiye’ye

ne demek istiyor? Yaptırımlarda şu anda

Savunma Sanayi dışında bir sıkıntı

yok. Ancak olay psikolojik tetikleme

ve algı yaratabilir diye bir endişesi var

Türkiye’deki sanayicilerin. Bu konuda ne

söylemek istersiniz?

Bu aşamada yaptırımların sona

ermesinin tek yolu S-400’lerin tamamen

iade edilerek ülke topraklarından

çıkarılması olarak görünüyor şu

an için. Aslında gelen yaptırımlar

herkesin beklediğinden daha hafif

olarak yorumlanabilir. Şu an için sizin

de belirttiğiniz gibi yalnızca Savunma

Sanayii ve SSB ile iş yapan şirketlerin

doğrudan etkileneceği söylenebilir.

S-400’ler konusunda geri adım

atılmaması halinde ise yaptırımların

genişletilip genişletilmeyeceği

belirsizliğini koruyor. Hepimizin bildiği

gibi A.B.D’de bir hükümet değişikliği

yaşandı ve yeni başkan görevine 2021

başı itibariyle başlayacak. Yeni başkanın

Türkiye konusunda nasıl bir tutum

alacağı merakla bekleniyor. Yeni başkanın

tutumuna göre değişiklik gösterebilmekle

beraber yaptırımların kısa vadede

genişletileceğini düşünmüyorum. Çünkü

tüm dünyada olduğu gibi A.B.D ve

ülkemizde de pandeminin ekonomik

yükü oldukça ağır hissedilmektedir. İlave

yaptırımların uygulanması iki tarafı da

olumsuz etkileyecektir. Ancak bu noktada

ülkemizin alacağı tutum çok önemlidir.

Özellikle yeni başkan ile ilişkilerin iyi

tutulması ilave yaptırımların önüne

geçilmesi bakımından zorunlu hale

gelmiştir. Dünyanın içinde bulunduğu

sıkıntılı durum yüzünden, A.B.D’nin veya

A.B.D’li özel Türkiye ile iş yapmalarını

önleyecek ilave yaptırımlar hiçbir taraf

için yarar sağlamayacaktır. Ancak az

önce de belirttiğim gibi Türkiye’nin bu

yaptırımlar karşısında alacağı tutum ve

2021 yılı içerisinde atacağı diğer adımlar

bu konuda belirleyici rol oynayacaktır

diye düşünüyorum.

n Türkiye ve ABD Dünya Ticaret

üyesi iki ülke ve müttefik! Burada

benzer bir konu da hukuki olarak ABD

herşeyi doğru yapıyor mu? Gerek ABD

Hukuku açısından gerekse Uluslararası

Hukuk açısından Soruyorum? Ülkelerin

ticaretine direk bir müdahele söz

konusu değil mi?

Diğer sorulara verdiğim cevaplarda

da görülebileceği gibi A.B.D’nin aldığı

yaptırım kararları tek taraflı olarak

uygulanabilecek olan yaptırımlardır.

A.B.D kendi hukukuna göre bir yasa

yürürlüğe sokmuş ve kendi tasarrufunda

olan meseleler ile ilgili olarak yaptırımlar

uygulamıştır. Bu nedenle uluslararası

anlamda hukuka uygunluk bakımından

sorun bulunmamaktadır. Ancak her iki

ülkenin NATO’ya taraf ülkeler olması

yani NATO müttefiki olması nedeniyle

A.B.D’nin yaptırım kararının NATO

ilkeleriyle bağdaşmadığı söylenebilir.

NATO ilkelerinin en önemlilerinden bir

tanesi taraf ülkelerin anlaşmazlıklarını

gidermesi ve birbirileriyle ekonomik

bağların güçlendirilmesi için çalışmasıdır.

Ancak yaptırımlar bu ilkenin tam tersi

bir durum ortaya çıkmasına neden

olmuştur. Her ne kadar müttefiklik

ilkelerine aykırı gözükse de bu aykırılığın

NATO tarafından düzeltilmesi ya da

yaptırımlardan bu sebeple vazgeçilmesi

mümkün gözükmemektedir. Bu noktada

NATO tarafından yalnızca iki müttefik

arasındaki ilişkilerin yaptırım düzeyinde

devam etmemesi için tavsiye niteliğinde

açıklamalar gelecektir. Bu nedenle A.B.D

kendi hukuku ve Uluslararası Hukuk

bakımından hukuka aykırı bir işlem

yapmamış olsa da yapılanın NATO

ilkeleri ve müttefiklik ilkelerine uyduğu

söylenemeyecektir.

Buradan edinmemiz gereken derslerin,

yaptırımlardan çok daha önemli olduğunu

düşünüyorum. Türkiye yerli milli ve

üst teknoloji içeren savunma sanayii

hamlelerine hız vermeli, müttefiklerine

muhtaç durumdan kurtulmalıdır.

Türkiye’nin dünyada vazgeçilemeyecek,

onurlu, güçlü, demokratik ve çağdaş bir

ülke olarak görülmesi ileride böyle anlamsız

yaptırımlara kimsenin yeltenemeyeceği

gerçeğini ortaya koyacaktır.


Enerji Verimliliği

YÜKSEK

VERİMLİ

BASINÇLI

HAVA

SİSTEMİNE

HİBE DESTEK

Enerji verimliliği projeleri için kaynak ayırmamış olan firmalar

enerji verimliliği yatırımlarını nasıl yapabilirler? Bunun bir

çok yöntemi var, biz bu makalede hibe devlet desteği ile

gerçekleşmiş bir projeden bahsedeceğiz. Aynı zamanda Enerji

ve Tabi kaynaklar bakanlığının enerji verimliliği projelerine

sağladığı hibe destekleri hakkında da bilgi vereceğiz.

» M.Altuğ Karataş

VAT Enerji Genel Müdürü

Enerji maliyetlerinin artması,

rekabet koşullarının firmaları

daha düşük maliyetle daha

kaliteli üretime zorlaması, enerji

verimliliğini endüstriyel tesislerin en

önemli konu başlıklarından birisi yaptı.

Türkiye enerji verimliliği potansiyeli

yüksek bir ülke, enerji bakanlığı

çalışmalarına göre sanayide %20-25

enerji verimliliği ile enerji tasarrufu

yapma imkanı bulunuyor. Sanayide bir

çok noktada enerji verimliliği sağlamak

mümkün ama bunların başında en

pahalı enerji olan Basınçlı hava geliyor.

Basınçlı hava projeleri, hem yatırım

geri dönüş süresi olarak en kısa sürede

dönen projelerden hem de kaliteli hava

üretiminde enerjiden sonra bakım ve

onarım maliyetlerinin azalmasına da sebep

oluyor.

5627 sayılı enerji verimliliği kanunu ile

Türkiye'de enerji verimliliği konusunda bir

çok yenilik sağlandı. Türkiye yayınlanan

yönetmeliklerle enerji verimliliği fırsatlarını

hayata geçirerek ekonomik potansiyellerini

hayata geçirmeye çalışıyor. Enerji ve Tabii

kaynaklar bakanlığının enerji verimliliği

projelerine hibe destek sağladığı en önemli

destek Verimlilik Artırıcı Projeler (VAP)

Peki VAP nedir?

Endüstriyel işletmeler’de ; enerji

etüdü çalışması ile belirlenen önlemlerin

uygulanması ve enerji tasarruf

potansiyelinin geri kazanılması için

hazırlanan projeler Verimlilik Artırıcı Proje

( VAP) olarak ifade edilmektedir.

Verimlilik Artırıcı Proje Desteği ile;


Kısacası Enerji verimliliği ile enerji tasarrufu sağlayan

ve yatırım bedelini tasarrufu ile 5 yılın altında ödeyen, 5

milyon TL'yi geçmeyen her proje VAP kapsamına girer.

Son yıllarda başvurular içinde basınçlı hava sistemleri

de önemli bir pay almaya başladı.

Yüksek verimli Basınçlı hava kompresörleri, kurutucular,

filtreler, basınçlı hava kullanan sistemler ya da basınçlı

hava sistemlerinden ısı geri kazanım üniteleri vb proje

kapsamına girebiliyor.

Örnek olarak uluslararası bir tekstil firmamızda mevcut

basınçlı hava üreten kompresörler yerine yüksek verimli turbo

kompresör sistemleri değişimi proje olarak sunulmuştur.

Eski kompresör güçleri ve spesifik enerji tüketimleri

Mevcut

Kompresörler

Ortalama Güç

Tüketimi

(kW)

Ortalama

Debi (Nm3/h)

Ölçülen SET

Değeri

[kW/(Nm3/h)]

1 Kompresör 430,12 3.114,60 0,1381

2 Kompresör 456,84 3.468,60 0,1317

3 Kompresör 450,76 4.047,99 0,1114

4 Kompresör 498,12 4.020,70 0,1239

VAP desteği KDV hariç 5 Milyon TL'ye kadar olan

enerji verimliliği projelerine net %30 hibe destek sağlamaktadır.

Şart ise projenin basit geri ödeme süresinin 5

yılın altında çıkması gerekmektedir.

VAP desteğinden faydalanmak isteyen endüstriyel

tesisler den beklenen şartlar ise;

Ticaret odası veya sanayi odasına bağlı olarak faaliyet gösteren

ve her türlü mal üretimi yapan işletmelerin;

5 Kompresör 946,72 7.502,77 0,1262

6 Kompresör 382,9 3.297,60 0,1161

7 Kompresör 450,7 3.391,98 0,1329

8 Kompresör 441,31 3.874,76 0,1139

9 Kompresör 575,62 5.042,40 0,1142

10 Kompresör 572,68 4.939,20 0,1159

11-12 Kompresör 552,59 4.342,35 0,1273

13 Kompresör 477,02 3.936,96 0,1212

14 Kompresör 486,18 3.063,00 0,1587

Toplam 6.721,56 54.042,91 0,1244

Yeni kompresör güçleri ve spesifik enerji tüketimleri

Tasarruf Hesabı

VAP desteğine projesi için başvurmak isteyen endüstriyel

tesis, Enerji ve Tabii kaynaklar bakanlığı tarafından

yetkilendirilmiş bir Enerji Verimliliği Danışmanlık (EVD)

Firması ile çalışmak zorundadır. Destek EVD firmasının

hizmet bedelinin de %30'unu kapsamaktadır.

Hangi projeler için VAP başvurusu yapılabilir;

VAP Başvurusu Yapılabilecek Sistemler;

• Isıtma Sistemleri

• Basınçlı Hava Sistemleri

• Soğutma sistemleri

• Pompa Sistemleri

• Aydınlatma Sistemleri

• İklimlendirme ve Havalandırma

Sistemleri

• Fan Sistemleri

• Elektrik Sistemleri

• Proses ve Yardımcı İşletme

Onaylanan Elektrik Projelerinin Dağılımı

Onaylanan Isı Projelerinin Dağılımı

Mevcut Durum Spesifik Enerji Tüketimi 0,1244 kW/(Nm 3 /h)

Revize Durum Spesifik Enerji Tüketimi 0,1063 kW/(Nm 3 /h)

Birim Enerji Tasarrufu 0,0181 kW/(Nm 3 /h)

Ortalama Basınçlı Hava Tüketimi 54.042 Nm 3 /h

Mevcut Durum Yıllık Güç Tüketimi 58.074.278 kWh/yıl

Revize Durum Yıllık Güç Tüketimi 49.634.738 kWh/yıl

Elektrik Birim Maliyeti 0,4856 TL/kWh

Yıllık Enerji Tasarrufu 8.439.540 kWh/yıl

Yıllık Parasal Tasarruf 4.098.241 TL/yıl

Kompresör Yatırım Maliyeti 1.700.000 €

1 € 30.03.2020 tarihli TCMB kuru 7,228 TL/€

Kompresör Yatırım Maliyeti 12.287.600 TL

Geri Ödeme Süresi 3,00 Yıl

Enerji bakanlığı Verimlilik artırıcı Proje desteği ile yüksek

verimli basınçlı hava kompresörleri için alınacak hibe

destek bedeli 3.686.280 TL olacaktır.


BASINÇLI

KAPLAR

PRESSURE

VESSELS

’GÜVEN VERİR

DEĞER KATAR’

GIVES TRUST,

ADDS VALUE...

| MERKEZ

İkitelli OSB Demirciler Sanayi Sitesi

B-3 Blok No: 75-76 Başakşehir

İSTANBUL / TÜRKİYE

| FABRİKA

Akçaburgaz Mah. 137. Sok. No: 11 Esenyurt

İSTANBUL / TÜRKİYE

P | +90.212 549 60 36

F | +90.212 549 60 38

E | info@guvenbombe.com.tr

P | +90 212 407 08 08

F | +90 212 486 36 49

E | info@guvenbombe.com.tr

guvenbombe.com.tr

GBS İstanbul’da yerleşik;

bombeler, basınçlı hava tankları

çeşitli LPG depolama tankları,

otogaz depolama tankları ve

soğutucu gaz tankları üreten

bir firmadır.

GBS is a manufacturer of

dished heads,compressed air

tanks,pressure vessels such

as small and large propane

storage tanks, autogas filling

tanks,transportation tanks and

refrigeration tanks in Istanbul.

Ürünlerin

detaylarına ve

iletişim bilgilerine

kısa yoldan ulaşın

BASINÇLI HAVA SİSTEMİNDE

YILLIK 8 MİLYON TL

TASARRUF

Şafak Yendün Demİr

Pazarlama Müdürü

Ahmet Taşçı

AR&GE Mühendisi

Son yıllarda, enerji verimliliğinin önemi giderek daha önemli

hale geldi. Gündelik hayatlarımızda karbon ayak izimizi

minimize etmek için hayatımızı yeniden şekillendirmeye

başladık. Enerjinin büyük bir bölümünü kullanan sanayilerde

ise enerji tasarrufu artık bir bilinç ve görev olmaktan çıkıp

hayati önem taşıyan bir zaruriyet haline gelmiştir.


TEKNİK MAKALE

Tüm işletmelerde enerji maliyetlerinin azaltılmasına ihtiyaç vardır.

Bu, mevcut enerjiyi hiç kullanmamak değil, aynı işi daha az enerji

tüketimiyle yapabilmektir.

Endüstriyel tesisler tarafından enerji verimliliği stratejileri

uygulanırken Türkiye’de endüstriyel tesislerin enerji kullanımı toplam

tüketimin %41’e yakındır. Son yıllarda yapılan analizlere göre basınçlı

hava endüstriyel tesislerin en önemli kalemlerinden birini oluşturuyor.

Sektörel bazda farklılıklar gösterse de özellikle demir-çelik, tekstil,

cam, kimya, otomotiv, çimento sanayilerinde basınçlı hava üretimi için

tüketilen enerji en büyük enerji maliyeti kalemleri arasındadır.

Bu çalışmamızda Türkiye’nin demir-çelik sektöründe en önemli

üreticilerinden olan TOSYALI TOSÇELİK Osmaniye tesislerindeki

mevcut basınçlı hava sisteminde yapılan iyileştirmeyi TOSÇELİK

yetkilileriyle beraber işledik. Enerji verimliliği başlığını en iyi işleyen

sektörlerden biri olan Demir&Çelik sektöründe, öncü oyuncu Tosçelik

işletmelerinde bu bilinç her bir işleyişte uygulanmakta. Verimlilik

çalışmasına öncülük eden Tosçelik Osmaniye Tesisi AR&GE ve Enerji

Müdürlüğü ve Yardımcı İşletmeler Müdürlüğü departmanlarındaki tüm

yetkililere teşekkür ederiz.

MEVCUT DURUM ANALİZİ

TOSÇELİK- OSMANİYE TESİSLERİ MEVCUT KOMPRESÖR

PARKURU

TOSÇELİK Osmaniye tesisinde tüm tesis bağımsız kompresör

odalarından ve basınçlı hava tesisatlarından beslenmekteydi.

Tesisi besleyen kompresör odalarında scada ve otomasyon sistemi

bulunmamaktaydı.

Tesisler birbirinden bağımsız basınçlı hava üretimi ve tüketimleri

olduğundan, ihtiyaçtan fazla sayıda yedekli kompresörler bulunuyordu.

Bu da esnek çalışma imkanını ortadan kaldırıp fazla enerji ve bakım

maliyetleri yaratıyordu.

8


Ğ

A

B

1

2 3 4 İ

5 6 7

A

İ İ İ İ

A

A

B

TEKNİK MAKALE

Mevcut Kompresör parkuru ağırlıklı olarak,

enerji verimliliği oldukça düşük olan tek kademeli,

hava soğutmalı yağ enjekteli vidalı kompresörlerden

oluşmaktaydı.

Bakım ve işletme maliyetleri oldukça yüksek olan

tesisteki vidalı kompresörlerdeki separatör, kurutucu ve

hat filtreleri kayıpları ilave enerji kaybı olarak (yaklaşık

0,5 Barg) sisteme yansımaktaydı. Mevcut kompresör

sistemleri, gerçekte ihtiyaç olan basıncın 1 Barg üstünde

üretecek şekilde ayarlanmıştı. Bu da ilave enerji kaybı

anlamına gelmekteydi.

Buradaki enerji kaybını ölçümleyen Tosçelik Osmaniye

tesisi AR&GE ve Enerji Müdürlüğü ve Yardımcı işletmeler

Müdürlüğü yetkilileri kalıcı bir çözüm bulmak için

IHI DALGAKIRAN Turbo Kompresör mühendisleriyle

işbirliği yaptılar.

Mevcut enerji̇ ve i̇şletme maliẏeti̇

Tosçelik Osmaniye tesisindeki 4 ana fabrikada olan

Çelikhane, Spiral boru fabrikası, Haddehane ve ERW

tesislerinde 4 ayrı kompresör odası bulunmaktadır. Bu

odalarda 3 adet turbo kompresör ve 18 adet yağ-enjekteli

vidalı kompresör tesislerin ihtiyacı olan basınçlı havayı

üretmektedirler.

Her bir kompresör odasında vardiya başına 1 personel

olmak üzere toplam 12 personel çalışmaktadır.

Tesislerin toplam ortalama tüketimi olan 49,645m3/

saat = 41,595 Nm3/saat basınçlı havayı üreten

kompresörler şebekeden saatte 5722 kW enerji

tüketmektedirler.

ŞALT TARAFI

GERÇEK İHTİYACI BELİRLEME

Mevcut kompresör parkurunu çalıştıktan sonra

ilk yapılan iş tesisin gerçek basınçlı hava ihtiyacını

hesaplamak oldu. Bunun için de öncelikli olarak aşağıda

belirtilen adımlar tek tek incelendi;

• Doğru debi

• Doğru basınç

• Doğru kompresör seçimi

• Doğru basınçlı hava tesisatı tasarımı

• Doğru kompresör odası tasarımı

Temel önceliğimiz tesisi tek bir basınçlı hava

tesisatında birleştirmek oldu.

Osmaniye’deki tesiste birbirine yakın ama bağlı

olmayan bir yerleşkede bulunan ÇELİKHANE,

HADDEHANE, ve SPİRAL BORU tesislerinin basınçlı

hava sistemlerini merkezi tek bir kompresör odasından

beslenmesi için fizibilite çalışmaları yapıldı.

Ardından Tosçelik tesis yetkililerinin de önerileriyle

karar verilen yeni kompresör odasından belirtilen tesislere

basınçlı havanın uygun tesisatlar ile minimum basınç

kaybı ile taşınması kararlaştırıldı.

Doğru basınçlı hava tesisatı tasarımı;

Mevcut Parkurdaki Kompresörlerin Çalışma Basıncı: 7 Barg.

Nihai tüketim noktasındaki çalışma basıncı ise 6,0

Barg’ye düşmekteydi.

Mevcut sistem ağırlıklı olarak yağ enjekteli vidalı

kompresörlerdi, bu da kurutucularda, hat filtrelerinde ve

basınçlı hava taşıma sisteminde kayıplar yaratmaktaydı.

Basınçlı Hava ana tesisatının tasarımında baz alınan

debi parametresi (nominal debi 49,645 m3/saat olsa bile,

ilave kapasite artış potansiyeli baz alınarak), basınçlı hava

tesisatı için tasarım debisi 72,000 m3/saat baz alınmıştır.

En uzak nokta arasındaki Nominal Boru Boyu: 1000m

SONUÇ: Ana Hatlarda ölçülebilecek en düşük basınç:

6,1 Bar g olarak hesaplandı ve IHI DALGAKIRAN Turbo


TEKNİK MAKALE

etkisi göz önünde bulundurularak filtrasyonun buna göre

yapılması

• Kompresör kapasitelerine göre en verimli kurutucu

seçimi yapılması

Tosçelik Osmaniye tesisi için toplamda 5 adet

IHI DALGAKIRAN T serisi TRE Model turbo kompresör

seçimi yapıldı. Seçilen her bir turbo kompresörün debi

modülasyonü 166 m3/dk ile 127 m3/dk (@6,3 Barg)

aralığındadır. Seçilen TRE Model turbo kompresörler 800

kW gücünde ve alçak gerilim 400 V ile beslenmektedir.

Yumuşak Yol verme (Soft Starter) Panosu

Tesisteki tüm IHI DALGAKIRAN Turbo Kompresörleri

ana elektrik hattındaki elektriksel gerilmeyi minimize

eden IHI DALGAKIRAN Turbo Intelligence yumuşak yol

verici ile kalkış yapacaktır.

IHI DALGAKIRAN T Serisi TRE Model Turbo

Kompresörlerde Yumuşak Yol verme Panosu standarttır.

Özellikleri;

Demeraj akımı, doğrudan yol verme ve yıldız üçgen

bağlantıya oranla daha küçüktür.

Motor ve ana elektrik hattındaki elektriksel gerilme

daha azdır.

Tork kontrol fonksiyonu mevcuttur.

Mekanik ekipmanlar üzerindeki aşınma ve gerilme

daha azdır.

Diğer cihazlarla haberleşmek için MODBUS RTU

protokolü kullanılacaktır.

Kompresörlerinin nominal çalışma basıncı 6,3 Barg’ye set

edildi.

Doğru Kompresör Seçimi;

Müşteriye özel turbo kompresör çözümleri sunan

IHI DALGAKIRAN uzman mühendis kadrosuyla Tosçelik

Osmaniye tesis ihtiyaçlarına uygun doğru kompresörlerin

seçimini yaparken sadece tesisin ihtiyaç duyduğu basıncı

değil, çevresel faktörleri de hesaplayarak tesis için en

optimum çözümü sundu. Bu hesaplamalar yapılırken

aşağıdaki değişkenlerin her biri tesis yetkilileriyle birlikte

hesaplanarak doğru kompresör seçimine ulaşılmıştır.

• Tesisin deniz seviyesinden yüksekliğinin

hesaplanarak çıkış basıncındaki değişkenlerin

ölçümlenmesi

• Osmaniye koşullarında mevsimsel bazlı ortalama

hava sıcaklık verilerine göre emiş hava sıcaklıklarının

değerlerinin doğru olarak belirlenmesi

• Osmaniye koşullarında yaz aylarının periyodik

incelenip en yüksek sıcaklığın referans alınarak

kompresörlerin seçimleri belirlendi

• İşletme koşullarından ve çevresel koşullardan

kaynaklı havadaki toz yoğunluğunun, basınçlı havaya

Kurutucu Seçimi

Her bir kompresörün çıkışında Tüm basınçlı hava

kurutucuları 5 adet DALGAKIRAN Marka DK260W

modeli su soğutmalı kurutucular ile değiştirilmesi

planlandı.

Bu sayede basınçlı hava kurutma işleminde yüksek

enerji verimlili sağlanırken, mevcut sistemde görülen

yüksek basınç kayıplarının da önüne geçilmiş oldu.

Akabinde kompresör çıkış basıncı 6,3 Bar g seviyelerine

çekerek ilave enerji tasarrufu da sağlandı. Osmaniye

tesislerinin basınçlı hava sisteminde “CLASS 0” yağsız

hava kalitesinde ve kuru hava temin edildi.

Turbo Intelligence Grup Kontrol Sistemi

Kompresör odasına Grup Kontrol ve Scada otomasyon

sistemleri kullanılarak ilave enerji tasarrufu, işletme

maliyetlerinde düşüş ve Endüstri 4.0 ile uyumlu bir sistem

haline getirildi. Bu sayede tüm tesisin basınçlı hava

tüketimlerine ve maliyetlerine tek bir ekrandan erişim

olanağı sunuldu.

Tüm IHI DALGAKIRAN Turbo kompresörleri ve diğer

kompresörlerin birbirine entegre çalıştırılmasını kontrol

eden GCP, işletmenin hava tüketimine göre kompresör

kapasitelerini belirleyerek enerji tasarrufu yapmakta.

Tesiste GCP’ye bağlı tüm kompresörler için eş

yaşlanma işlevi sağlayan IHI DALGAKIRAN Turbo

Intelligence grup kontrol panelini, Tosçelik Osmaniye

tesisindeki mevcut Scada sistemine entegre edildi.

8


TEKNİK MAKALE

KOMPRESÖR PARKURU

TOPLAM KOMPRESÖR

ADETİ

KOMPRESÖR ODASI

ADETİ

KOMPRESÖR ÇALIŞMA

BASINCI

ANA BASINÇLI HAVA

HATTI SİSTEM BASINCI

TOPLAM KOMPRESÖR

DEBİSİ

BİRİM

MEVCUT

KOMPRESÖR

PARKURU

3 ADET TURBO

KOMPRESÖR VE

18 ADET YAĞ-

ENJEKTELİ VİDALI

KOMPRESÖR

IHI DALGAKIRAN

YENİ TURBO

KOMPRESÖR

PARKURU

5 ADET TURBO

KOMPRESÖR

21 5

4 1

BarG 7,00 6,3

BarG 6,60 6,1

m3 / saat 49.645 49.645

IHI DALGAKIRAN Turbo Kompresör

Çözümleri ile Yeni Sistem

Tosçelik Osmaniye Tesis yöneticileriyle

ortaklaşa yürüttüğümüz bu çalışma

sonucunda tesisin tüm basınçlı hava hattı

tek bir kompresör odasından ve yapılan

çalışmalar sayesinde optimum kompresör

odası ve basınçlı hava tesisatıyla israfların

önüne geçilmiş % 28,5 enerji tasarrufu

sağlanmış basınçlı hava kalitesi iyileştirilmiş

oldu.

Tesisat iyileştirmeleriyle basınç kayıpları

ortadan kalktı. Çoklu vidalı parkuru kapanıp

yerini verimliliği yüksek IHI DALGAKIRAN

Turbo kompresörlerinin alınması, bakım

maliyetlerinin yanı sıra enerjide de muazzam

bir tasarruf sağladı.

Toplamda 12 operatörün çalıştığı ve 4

ayrı kompresör istasyonunda üretilen basınçlı

hava, yeni sistem ile 3 ayrı operatörün çalıştığı

merkezi bir basınçlı hava istasyonu tarafından

üretilmiş oldu. Bu sayede ciddi bir işçilik

maliyetlerinde tasarruf ve alan kazanımı da

elde edilmiştir.

IHI DALGAKIRAN turbo kompresör

çözümleriyle basınçlı hava sisteminde

yapılan tüm değişim ve iyileştirmelerle

Tosyalı Tosçelik Osmaniye tesisinin elde ettiği

sonuçlar, yandaki tabloda özetlenmiştir.

Verimlilik çalışmasına öncülük eden Tosyalı

Holding Yönetim Kurulu Başkanı ve üyelerine,

IHI DALGAKIRAN Yönetimine, Tosçelik AR&GE

ve Enerji Müdürlüğü ve Yardımcı İşletmeler

Müdürlüğü departmanlarındaki tüm yetkililere

teşekkür ederiz.

TOPLAM KOMPRESÖR

DEBİSİ

KOMPRESÖRLERİN

ŞEBEKEDEN ÇEKTİĞİ

TOPLAM PAKET GÜCÜ

TOPLAM ÖZGÜL

ENERJİ TÜKETİMİ

(ŞEBEKEDEN ÇEKİLEN

TOPLAM PAKET GÜCE

GÖRE)

TOPLAM ÖZGÜL

ENERJİ TÜKETİMİ

(ŞEBEKEDEN ÇEKİLEN

TOPLAM PAKET GÜCE

GÖRE)

YILLIK BASINÇLI

HAVA SİSTEMİ ENERJİ

MALİYETİ

(Yıllık 8500 saat

çalışmaya göre)

YILLIK BASINÇLI HAVA

SERVİS MALİYETİ

(Yıllık 8500 saat

çalışmaya göre)

BASINÇLI HAVA

SİSTEMİ PERSONEL

MALİYETİ

BASINÇLI HAVA

SİSTEMİ YILLIK

TOPLAM İŞLETME

MALİYETİ

Nm3 / saat 41.595 41.595

kW 5.722 4.090

kW/(m3/

saat)

kW/(Nm3/

saat)

TL/YIL

TL/YIL

TL/YIL

TL/YIL

0,1153 0,0824

0,1376 0,0983

¨

19.454.800

¨

1.900.000

¨

1.300.000

¨

22.654.800

¨

13.906.000

¨

350.000

¨

390.000

¨ 14.646.000

YENİ TURBO KOMPRESÖR İSTASYONU YATIRIMI İLE

SAĞLANAN YILLIK TASARRUF (TL/YIL)

¨ 8.008.800

NOT:

- Kompresör performansları değerlendirilirken Osmaniye ilinin yıllık iklim koşulları ve

100m rakım baz alınmıştır.

- Enerji birim maliyeti = 0,40 (TL / kW-saat) olarak hesaplanmıştır.

- Mevcut basınçlı hava sistemi ile, yeni turbo kompresör sistemi karşılaştırılırken,

Yardımcı ekipmanların (soğutma kuleleri, pompalar, havalandırma fanları ve

kurutucular) aynı enerji tüketimi ve aynı koşullarda çalıştığı öngörülmüştür.


HABER

KARANLIK

FABRiKALAR

Sadece birkaç on yıl uzaklıktaki bir

gelecekte tüm sınai üretim insanlar

çalışmadığı için aydınlatmaya

da ihtiyaç duyulmayan bu

yüzden karanlık fabrikalar olarak

adlandırılan üretim tesislerinde

yapılacaktır. Bu tesisler insanların

yaşam yerlerinden uzak, ıssız ve

çorak arazilere, belki de yeraltına

kurulacak ki yaratabilecekleri

çevre kirliliği insanları ve doğayı

etkilemesin.


EKONOMİ

» Murat Sururi Özbülbül

Ekonomist - Yazar

Dünyamız çok büyük bir hızla değişiyor,

yeni bilimsel keşifler ve teknolojiler

hayatımızı kökten değiştiriyor. Üstelik

sadece hayatımızı değil üretim ve tüketim

biçimimizi de radikal bir şekilde değiştiriyor. Bu

değişim ve dönüşüm o kadar hızlı ki çoğu zaman

geçmişi hızla unutup bu değişim ve dönüşümü idrak

bile edemiyoruz.

Şöyle bir düşünün bilgisayar, internet ve cep

telefonları bile sadece ve sadece son 30 – 40 yılda

hayatımıza giren teknolojiler, oysa hepsi bugün

vazgeçilmezlerimiz, iş görme biçimimizin temel

taşları değil mi? 1980 yılında biri çıkıp “yakın

zamanda herkesin evinde bilgisayar, elinde uzay yolu

dizisindekine benzer kablosuz bir telefon olacak”

deseydi, kim ona inanırdı?

Çok yakın bir gelecekte bugün alıştığımız dünya

tamamen yok olacak ve yerine bambaşka bir dünya

kurulacak. Bugünkü üretim ve tüketim biçimimiz

çok radikal bir şekilde değişecek ve bugün insanlar

tarafından yapılan bir çok riskli, pis, sıkıcı ve yeknesak

iş yapay zekaya sahip robotlar tarafından yapılacak.

Sadece birkaç on yıl uzaklıktaki bir gelecekte tüm

sınai üretim insanlar çalışmadığı için aydınlatmaya

da ihtiyaç duyulmayan bu yüzden karanlık fabrikalar

olarak adlandırılan üretim tesislerinde yapılacaktır.

Bu tesisler insanların yaşam yerlerinden uzak, ıssız

ve çorak arazilere, belki de yeraltına kurulacak ki

yaratabilecekleri çevre kirliliği insanları ve doğayı

etkilemesin.

İnsanların çalışmasına, gidip gelmesine ihtiyaç

duyulmayacağı için bu tesisleri insanlardan uzak, ıssız,

çorak bölgelere kurabilmek mümkün olacak. Uzaklık

çok da önemli olmayacak çünkü hem ham ve yarı

mamul maddeleri hem de bu karanlık fabrikalarda

üretilen ürünleri ihtiyaç duyulan tüketim mahallerine

zaten otonom ya da robot kamyonlar, trenler, gemiler

ve hava araçları ulaştıracak, insan faktörü ulaşımda da

devrede olmayacak.

Çok kısa bir süre içerisinde robotların devreye

girebileceği bir diğer sektörde ulaşım sektörü

olacaktır. Bugün sürücüsüz araçlar zaten yollara

çıkmış vaziyette. Çok yakın bir zamanda, belki

de 15-20 yıl içerisinde sürücülü araçlar tamamı

ile tarihe karışacaktır. Bugün insanlar tarafından

kullanılan araçlar kullanıcı hatası yüzünden her yıl 1

milyondan fazla kişinin ölümüne ve çok daha fazlasını

yaralanmasına sebep oluyor, bu kabul edilebilir

bir kayıp değildir. Birbiriyle haberleşen ve insani

kusurlardan ari akıllı araçlar muhakkak ki otomobil

kazalarını büyük ölçüde engelleyecektir. Karanlık

fabrikalarda yüklenen sürücüsüz akıllı kamyonlar

yüklerini çok büyük bir emniyet ve hız ile belirlenen

noktalara ulaştıracaklardır.

Bu gelişme elbette hem ekonomiyi ve hem de

sosyal dokuyu etkileyecektir. Mesela geçimini kamyon

8


EKONOMİ

Hiç aklımıza gelmeyen

diğer bir çok sektörde

de robotlar insanların

yerini alacak ve

hepimizin çok

insana bağımlı

olarak algıladığı

tıp ve hukuk gibi

birçok alanda bile insan

emeğinin yerine büyük bir

hızla yapay zekaya sahip

robotlar geçecektir.

kullanmak ile sağlayan birçok sürücü işsiz kalacaktır. Peki

sadece kamyon sürücüleri mi etkilenecek elbette ki hayır

misal bu gelişme yollardaki kamyoncu lokantalarının

da ortadan kalkması demektir, çünkü sürücüsüz bir

kamyonun çay, kahve, yemek molasına yahut da tuvalet

için duraklamaya ihtiyacı olmayacaktır.

Benzer bir süreç özellikle madencilik alanında

yaşanacak insan yaşamı için çok riskli olan madencilik

sektöründe insan çalıştırılması yakın bir gelecekte

tamamen ortadan kalkacaktır, karanlık madenlerde hiç

gün ışığına çıkma ihtiyacı olmayan, molaya gereksinim

duymayan, 7/24 kazmak ve yüklemek ile uğraşacak robot

madencilerin iş başı yapması artık an meselesidir.

Hiç aklımıza gelmeyen diğer bir çok sektörde de

robotlar insanların yerini alacak ve hepimizin çok insana

bağımlı olarak algıladığı tıp ve hukuk gibi birçok alanda

bile insan emeğinin yerine büyük bir hızla yapay zekaya

sahip robotlar geçecektir.

Daha bugün bile ultrason, MR ve bilgisayarlı tomografi

gibi teşhis cihazlarının raporlamaları robotlar, ya da robot

yazılımlar tarafından insan doktorlara göre hem çok daha

hızlı ve hem de çok daha yüksek bir isabet ve başarıyla

yapılabilmektedir. Küresel bir ağ üzerinden birbirine

bağlı birçok yapay zekalı robot yazılım çok büyük bir

hızla öğrenebiliyor, bir insanın bütün hayatı boyunca

görebileceği sonuçlardan çok daha fazlasını birkaç saat

içerisinde görebiliyor, analiz edebiliyor, öğrenebiliyor ve

de bu öğrendiklerini kullanarak sonuçları muazzam bir

hız ve hassaslıkta değerlendirebiliyor.

Aynı şey hukuk alanı için de geçerli, hangi hukukçu,

avukat, savcı ya da hakim bütün bir hukuk külliyatını satır

satır ezberleyebilir ve gerektiği zaman hatasız bir şekilde

hatırlayabilir? Elbette böyle bir hafıza performansı bir

insan için asla mümkün değil oysa yapay zekaya sahip bir

robot için çok sıradan ve kolay bir iş.

Bugün tarım sektörü her ne kadar oldukça

makineleşmiş gibi görünse dahi hala büyük ölçüde insan

emeğine bağlıdır. Birbirinden bağımsız milyonlarca

hatta on milyonlarca çiftçi birbirinden habersiz yüz

milyonlarca dönüm tarım arazisini ekiyor. Böyle bir üretim

tarzında sağlıklı ve optimize bir ürün planlaması elbette

ki mümkün olmuyor. Oysa her zaman birbirine bağlı ve

birbirleri ile haberleşen yapay zekaya sahip tarım robotları

en uygun arazilere, en uygun miktardaki tarım ürünlerini

ekerek muazzam bir tarımsal optimizasyon yapabilir.

Yapay Zeka tarafından yapılacak küresel ölçekteki bu

tarımsal planlama sayesinde çok daha yeterli, sağlıklı ve

verimli bir tarımsal ürün hasadı yapılabilir. Tarımsal ürün

kalitesini çok derinden etkileyen su, ilaç ve kimyasal gübre

kullanımı bu şekilde kontrol edilebilir.

Bu saydıklarımız gibi çok yakında hayatımızı ve

ekonomimizi derinden etkileyecek, elbette daha birçok

gelişme örneği vermek mümkündür lakin bu verdiğim

birkaç örnek bile geleceğin neler getireceğine dair bize ışık

tutmaktadır.

Üzücü olan o ki ülkemizde bu konular çok fazla

tartışılmıyor ve kimse bu konulara çok fazla odaklanmıyor,

çok fazla kafa yormuyor. Eğer böyle bir geleceği hayal ederek,

gerekli hazırlığı yapamaz isek ortaya çıkacak işsizlik ya da

gelirsizlik gibi sosyal ve insani sorunlar ile baş etmemiz hiçbir

şekilde mümkün olamayacaktır. Bu süreçte elbette sadece

insani ve sosyal sorunlar ortaya çıkmayacak, insan emeği de

kullanan ve geleneksel metotlar ile üretim yapan tesisler ile

bu karanlık fabrikalar arasında ortaya çıkacak rekabet farkı

bir çok ekonomik sorun da doğuracaktır.

Böyle bir geleceğe hazırlanmak sadece devletin ya da

sadece üniversitelerin görevi değildir. Bu konu ilk başta eli

taşın altında olan üreticileri ilgilendirmektedir. Sanayiciler,

madenciler ve tarım üreticileri gelmekte olan bu geleceği

ciddiye alıp, hızla hazırlanmalıdırlar. Hazırlıksız

yakalanacağımız böyle bir gelecek bize çok ağır bedeller

ödetecektir diye düşünüyorum.


Sıkıştırılmış Hava

Kurutma için

Adsorban Çözümleri

YASİN KARAMEHMETOĞLU

Kimyager

DAMLA NEM KİMYA A.Ş.

Dünya genelinden

neredeyse bütün endüstri

alanlarında ve üretim

sahalarında basınçlı hava;

çalışma havası, proses

hava şartlandırma, cihaz

havası ve taşıma havası

şeklinde kullanılmaktadır.

Yüksek kalite standartları

ve gelişen teknolojiler

doğrultusunda

basınçlı hava kullanımı

sürekli gelişmekte ve

yaygınlaşmaktadır.


HABER

Neden kurutma?

Sıkıştırılmış hava endüstride

elektrikten sonra en çok kullanılan

enerji kaynaklarından biridir. Dünya

genelinden neredeyse bütün endüstri

alanlarında ve üretim sahalarında

basınçlı hava; çalışma havası, proses

hava şartlandırma, cihaz havası ve

taşıma havası şeklinde kullanılmaktadır.

Yüksek kalite standartları ve gelişen

teknolojiler doğrultusunda basınçlı

hava kullanımı sürekli gelişmekte ve

yaygınlaşmaktadır. Tüm dünyada

sıkıştırılmış hava; uzay ve havacılık,

otomotiv, demir-çelik, boya, gıda, tekstil,

ilaç, elektronik, kimya, petrokimya ve

rafineri sanayilerinde proses kontrol,

oksidasyon, azot ve medikal hava

üretimi, boya ve toz kaplama, işlemci ve

donanım üretimi pnömatik, paketleme,

şişeleme, soğutma ve nakil işlemlerinde

sıklıkla kullanılmaktadır [1].

Kompresör uygulamalarında

basınçlandırılan hava belli bir miktar

suyu basınçlı hava hattına bırakır. Bu

suyun borularda ve diğer ekipmanlarda

birikip aksaklıklara sebep olmasını

önlemek için kurutulması gereklidir.

Basınçlı havadaki su içeriğini belirmek

için “basınç altında çiğlenme noktası

(pressure dew point)” terimine

kompresör ve kurutucu sistemlerde

sıklıkla karşılaşılmaktadır. İlk yatırım

ve işletme maliyeti dikkate alındığında

çiğlenme noktasının daha düşük olduğu

sistemler daha yüksek maliyetlere sebep

olmaktadır [2]. Bir diğer deyişle; sistem

ne kadar düşük çiğlenme noktasında

çalışması istenirse o kadar yatırım

ve enerji maliyeti demektir. Genel

kanının aksine, endüstrilerde kullanılan

sıkıştırılmış hava uygulamalarının

%60'ı için -25 C çiğlenme noktası yeterli

gelmektedir.

Uygulamalar: Adsorpsiyonlu

Hava Kurutma

Günümüzde adsorpsiyonlu

kurutucular sıkıştırılmış hava ve

enerji kaynaklarının bir parçasıdır.

Doğru rejenerasyon prosesine ek

olarak adsorban, her adsorpsiyonlu

kurutucunun en temel bileşenlerinden

biri olmakla birlikte sadece fiziksel

adsorpsiyon işleminden değil aynı

zamanda sistem verimliliğinden de

sorumludur.

Basınç

altında çiğ

nok. C

H2O g/

m3

Sınıf 5 +7 C 7,8 Soğutmalı

Sınıf 4 +3 C 6,0

kurutma

Sınıf 3 -20 C 0,88 Adsorpsiyonlu

Sınıf 2 -40 C 0,11

kurutma

Sınıf 1 -70 C 0,003

Tablo 1: ISO 8573-1: 2010'daki basınç

altında çiğlenme noktasına göre kurutma

sınıflandırmaları [3]

ISO 8573-1 uluslararası standardında

belirtilen tabloda sınıflar her 1 m3

havada taşınan suya ve basınç altındaki

çiğlenme noktasına göre belirlenmiştir.

Bu tablodaki 5. ve 4. Sınıf daha çok

8


MAKALE

soğutmalı kurutma sistemlerini temsil eder. 3,2 ve 1.

Sınıflar ise adsorpsiyonlu kurutucu sistemleri belirtir. 3.

Sınıftaki kurutucular daha çok boyahane ekipmanları,

yüzey işleme prosesleri ve otomotiv sektöründeki çalışma

havası uygulamalarını temsil eder. 2. Sınıf ise cihaz havası,

medikal ve kimya endüstrisinde sıklıkla kullanılmaktadır.

-70 C çiğlenme noktası ve daha düşük sıcaklıklar ise

yarı iletken üretimi, düşük toleranslı kimyasal prosesler

gibi özel uygulamalara sahip son kullanıcıları temsil

etmektedir.

Adsorpsiyonlu kurutma sistemlerinde kullanılın

desikantlar kurutucu sınıflarına dolayısıyla da

basınç altındaki çiğlenme noktasın göre değişiklik

göstermektedirler. Endüstride sıklıkla çeşitli boyut ve

miktarlarda aktif alüminalar, silikajeller ve moleküler

elekler ( moleküler sieve) kullanılmaktadır. Pürüzsüz

küresel tanecik yapıdaki aktif alüminalar yüksek

adsorpsiyon kapasitesiyle sıvı ve gazların kurutulması

sağlar. Her molekülü belirli miktarda adsorbe eden aktif

alümina tanecikleri, daha çok yüksek polariteye sahip

moleküllerin tutulmasında etkilidir. Moleküler elekler ise

muntazam gözenekli yapısıyla sentetik kristalize alümina

silikat olup, birçok özel uygulamada yaygın kullanılan

bir absorbandır. Düşük kısmi basınçta ve -100 C dereceye

kadarki çiğlenme (yoğuşma) noktasında yüksek su tutma

kapasitesine sahiptir.

Önceliği sıkıştırılmış hava kurutmak olan silikajeller

sert küresel tanecikler/ boncuklar halinde bulunur. Bu

tanecikler yüksek su tutma kapasitesine ve kırılma/

aşınma direncine sahiptir. Ortalamanın üzerinde

kurutma kapasitesine sahip bu ürün, düşük nem bırakma

sıcaklığıyla uzun kullanım ömrüne ve yüksek mekanik

mukavemete sahiptir. Basınçlı hava kurutucu üreticileri

enerji tasarrufu gereken sistemlerde ilk dolum için

öncelikli olarak özel silikajeller tercih ediyorlar.

Oldukça aktif olan standart silikajeller, evrensel olarak

kullanılan rejenere durumdaki adsorban su damlalarına

karşı hassastır. Bu sebeple % 15-20 suya dayanıklı

silikajeller korucu katman olarak kullanılarak ana tabakayı

yoğunlaşan su damlacıklarına karşı korunur.

Sıvılara karşı direnci zayıf ×

Sıvılara karşı dirençli √

Şekil 2: Silikajel WS

Silikajel R her ne

kadar Silikajel WS

kadar sıvılara karşı

dirençli olmasa

da miktarı ne

kadar fazla olursa

neme karşı direnci

de doğru orantılı

olarak artıyor, fakat

rejenerasyon kısmında

suya karşı olan zaafı

devam ediyor.

Tablo 2 : Basınçlı hava sistemlerinde kullanılan desikantların

genel özellik tablosu [4]

Neden Silikajel Kullanmalıyız?

n Yüksek İşletme Emniyeti

n Yüksek aşınma direnci ve dökme yoğunluğu

n Yüksek kalite ve sabit çiğlenme noktalarıyla uzun ömür

n 40 yıldan uzun zamandır süregelen Silikajelin ısı

rejenerasyonlu hava kurutucular tecrübesi

n REACH- KKIDIK uyumlu

Silikajel ile İyileştirme

n Silikajeller, sıkıştırılabilir hava kurutucularda kullanılan

diğer desikantlarla değiştirilebilir.

Şekil 1: Silikajel R

% 100 su direncine

sahip tek adsorban

olan bu ürün

genellikle

korucucu tabaka

olarak Silikajel R

ile kullanılır. Bu

ürün rejenerasyonun

nemli gaz ile yapıldığı

uygulamalarda

kullanmak içi idealdir.

PSA (Pressure Swing Adsorption) methoduyla çalışan

hava kurutucular soğuk ve ısı aktif rejenerasyonlu olmak

üzere ikiye ayrılır. Kurutulan havanın bir kısmının

rejenerasyon havası olarak kullanılan ısıtmasız sistemlerde

% 15-20 hava kaybı oluşur. İşletme maliyeti (enerji

kaybı) yüksek olan bu sistemler ekonomik değillerdir.

Isıtmalı sistemlerden sıkıştırma ısılı kurutucularda

nem tutucu kimyasallara kompresörün mevcut ısısı


MAKALE

kullanılarak rejenerasyon yaptırılır. Genellikle yağsız

çalışan sistemlerde uygulanan bu metotla basınç altında

çiğlenme noktası -20 C sağlanabilir. Harici ısıtıcı kullanılan

sistemlerde ise tahliye havası harici bir elektrikli ısıtıcı,

buhar veya diğer bir ortam ile ısıtılıp rejenerasyon

bu şekilde sağlanır. Farklı versiyonlardaki modern

tahliyesiz sistemler ( zero-purge) düşük rejenerasyon

sıcaklıklarındaki ( 120 ile 150 C arası) basınç altında

çiğlenme noktasına bağlı olarak sıkıştırılmış hava (tahliye

havası) kullanımına ihtiyaç duymazlar [1,2,4].

Şekil 4: Sıkıştırılmış hava

kurutuşunun toplama

maliyet harcamaları [4]

Silikajeller ortalama

üzerinden 10 yıla

kadar vaat ettiği

kullanım ömrüyle

neredeyse bütün

endüstri alanlarında

farklı basınç çiğlenme

noktalarında

kullanılmaktadır (Şekil

5).

Tablo 3: Rejenerasyon çeşitlerine göre desikant seçim tablosu [4]

Silikajel avantajı: Enerji tasarrufu

Sıkıştırılmış hava ünitelerinin verimi adsopsiyon

kapasitesi, rejenerasyon ve desikant ömründen oldukça

etkilenmektedir. Adsorbanın düşük rejenerasyon

sıcaklığına sahip ve uzun ömürlü olması daha verimli bir

kurutucu elde etmenizi sağlar.

Silikajel – Yüksek verimlilik

Yüksek adsorpsiyon kapasitesine ve enerji sarfiyatını

destekleyen rejenerasyon şartlarına sahip oluşu düşük

basınç altında çiğlenme noktalarına ulaşmasını sağlar.

Silikajeller, düşük enerjili ısı rejenerasyonlu sistemlerde ilk

tercih olarak kullanılır, bu sebeple en ekonomik ve çevre

dostu adsorbandır.

Şekil 3 de görüldüğü gibi, standart desikantlar kıyasla

Silikajel kullanmak kurutucunun enerji sarfiyatını önemli

ölçüde azaltır. Bu enerji tasarrufu da dolayısıyla ekonomik

tasarrufu beraberinde getirir (Şekil 4). Silikajeller sadece

toplam mülk maliyetinin %1,6’sını temsil etmekte,

bununla birlikte toplam maliyetten %23 kadar bir tasarruf

sağlamaktadır.

Şekil 5: Silikajel ve aktif alüminanın tasarruf karşılaştırması [4]

Sıkıştırılmış hava üniteleri kullanıcıları Silikajellerin’ın

uzun ömrünü ve yüksek verimliliğini takdir ederken,

sıralanan şu özelliklerin kombinasyonu öne çıkmaktadır:

n Geniş özgül yüzey alanı ve gözenek yapısı sayesinde

yüksek adsorpsiyon kapasitesi

n Düşük basınç çiğlenme noktalarını sağlayan düşük

rejenerasyon sıcaklığı ve nemli havalarda sağladığı iyi

rejenerasyon kapasitesi

n Aşınma mukavemeti ve düşük basınç düşümleri

n İyi mekanik ve termal kararlılığı ve yüksek kimyasal

direnci

n Uzun ömürlü ve düşük bakım gereksinimi

n Uzun yıllardır sahip olduğu ısı rejenerasyonlu

kurutucu deneyimi sayesinde bilinen güvenilirliği.

Şekil 3: Silikajelin enerji tasarrufuna etkileri [4]

Referanslar

Eras, J. J., Gutiérrez, A. S., Santos, V. S., & Ulloa, M. J.

(2020). Energy management of compressed air systems.

Assessing the production and use of compressed air in

industry. Energy, 213, 118662. doi:10.1016/j.energy.2020.118662

Ertaş, E. (2006). Basınçlı Hava Kurutucular: Genel Tanıtım.

Tesisat Mühendisliği Dergisi, (91), 16-32.

ISO 8573-1:2010(en), Compressed air — Part 1:

Contaminants and purity classes

BASF. (2018). Adsorbents Solutions for Compressed Air

Drying [Brochure]. Author. Retrieved from https://catalysts.

basf.com/files/literature-library/BASF_Solutions_for_

compressed_air_drying_Brochure.pdf


HABER

Türkiye’nin İlk Yerli Hava Körüğü

POSITIVE DISPLACEMENT BLOWERS

Q Series Blowers

Flows up to 6200 m3/h

Pressures up to 1000 mbar g

Vacuums up to -920 mbar g

TÜYLÜOĞLU MAK. NAK. İNŞ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

www.ruutblower.com

HABER

Pnömatik Taşımada Akılcı Çözümler

H Series Blowers

Flows up to 8200 m3/h

Pressures up to 1000 mbar g

Vacuums up to -500 mbar g

Ostim Org. San. Böl. 1231. Sok. No:38-40 Yenimahalle – Ankara / TURKEY

Tel: (+90) 312 354 19 11 • Faks: (+90) 312 385 13 97

ruutblower@ruutblower.com

VİDALI HAVA KOMPRESÖRLERİNDE

PROAKTİF BAKIM VE

VİBRASYON ANALİZİ

Ali GÜRBÜZ

Teknik Müdür

Sarmak Kompresör

Bu makalenin bilgisayar ortamında yazılmasına yardım eden Şef Konstrüktör Mehmet Öz ‘e,

Ölçümler sırasında yardım eden Elektrik Teknisyeni Fatih Menengiç‘e teşekkürlerimi bir borç bilirim.


MAKALE

Şekil 1

Potansiyel Arıza Eğrisi (P-F) :

Şekil 1'de gösterilen grafik, kavramsal bir grafiktir

ve birim veya ölçü içermez. Grafik Eğrisi, vaka

analizlerine dayanmaz, fakat endüstride kabul edilen bir

görünümdedir.

Bu grafik, sol üst taraftaki Arıza Potansiyeli ile, sağ

alt taraftaki Arıza Oluşumu arasındaki zaman dilimini

gösterir. Birçok makina, yaşam döngüsü boyunca bir

eğri izler, ta ki, düzgün çalışma koşullarından tamamıyla

arızalanana kadar.

Gerçek bir arıza oluşumundan önce, gelişmekte olan

arızaları algılayabilecek teknolojiler mevcuttur. Bunlar,

genellikle < Öngörücü Teknolojiler > diye adlandırılırlar. Bu

teorik bir çerçevedir ve makinadan makinaya değişebilir.

Erken belirtiler algılandığında hemen makinayı tamir

etmek demek değildir, çünkü çok erken olabilir. Erken

belirtiler, yapılması gereken ek bakım işlemlerinin uyarıcısı

olabilir, örneğin; rulmanların yağlanması ve sürprizlerle

karşılaşmamak için, bakım planlarının gözden geçirilmesi

gibi. Yeni P-A aralığı, potansiyel arıza ile belirlenmiş

özelliklerine göre fonksiyonlarını yerine getirememe

arasındaki zaman diliminin analizi için daha pratik bir

yol gösterir. Elde edilen bu veri, birçok endüstri otoriteleri

tarafından, orijinal P-F eğrisine göre daha değerli kabul

edilmiştir, çünkü:

n Bir makina arızalanmadan uzun bir süre önce fazla

enerji tüketmeye başlar ve performansı düşer.

n Bir problemi algılamak ve düzeltmek, tamir etmekten

daha az maliyetlidir.

Proaktif Bakımın Faydaları

Bir çok faydası vardır:

n Tahmin edebilirlik: Bakım personeline, gerekli yedek

parçaların temini ve tamir planlaması için zaman tanır.

n Güvenlik: Herhangi bir tehlikeli durum oluşmadan,

makinanın devreden çıkarılmasına olanak tanır.

n Gelir: Üretim durmalarına ve bu yüzden

yaşanabilecek büyük gelir kayıplarına yol açabilecek ciddi

arızalar minimuma indirgenir.

n Uzatılmış Bakım Araları: Bakım aralıkları, ihtiyaç

duyulan zamana kadar uzatılabilir ve makinanın ömrü

uzatılır.

n Güvenlik: Ani ve yıkımsal arızalar çok azdır ve

problemli bölgeler, arıza oluşmadan tahmin edilebilir.

Vibrasyon Terimleri :

Zaman Dalgaformu: Bir makinadan ölçülmüş,

zaman-genlik grafiği şeklinde gösterilen ham vibrasyon

imzalarıdır.

Frekans Spektrumu: Ham zaman-dalga formundan

hesaplanan, frekans-genlik grafiğidir.

Genel Vibrasyon (OV): Zaman dalgaformundan

hesaplanan ; ortalama enerjiyi ifade eden tek bir sayı

değeridir. Bu değer, makinanın genel durumunu ifade

etmek için kullanılır.

Harmonikler: Eşit aralıklarla sıralanan, kuvvetli bir

vibrasyon değerinin yankılarıdır. Dönen makinalarda, bu

türlü harmonikler normaldir.

Yaygın Makine Arızaları: Dönen makinalarda en

uygun olan makina arızaları – hizasızlık, balanssızlık,

gevşeklik ve rulman arızalarıdır.

Dalgaformu Analiz Temelleri:

Vibrasyon dalgaformu, üç farklı metod kullanılarak

ifade edilebilir :

1. Yer Değiştirme: Bir objenin, bir referans noktasına

göre hareket ettiği mesafedir. Dönen bir makinada,

yaklaşım probu kullanılarak ölçülebilir. Bunun için,

rulmanlara kadar uzanan delik delmek gerekir, bu nedenle

bu problar çok yaygın kullanılmazlar. Düşük frekans

ölçümlerinde iyi performans gösterirler ve ölçüm birimleri

mils p-p‘dir.

2. Hız: Bir objenin, verilen bir zaman diliminde kat

ettiği mesafedir. Dönen makinalarda, hız probu kullanılarak

ölçülebilir. Hız probları hareketsel parçalar içerir. Orta

frekans değerleri için en iyi ölçüm metodudur, ölçüm birimi

mm/sn veya in/sn‘dir. Hız = mesafe/zaman (V=d/t)

3. İvme: Zaman diliminde hızın değişme oranıdır. İvme

ölçerler (Accelerometer) hareket eden parçaları yoktur,

yaklaşık 15 yıldır yaygın olarak kullanılmaktadırlar. Çok

yüksek frekans ölçümleri için mükemmel performans

gösterirler ve birimleri g (mm/sn 2 )'dir.

İvme = Hız/zaman (A=V/t)

Hangi metot en iẏisidir?

Dönen makinalarda, çok geniş bir frekans aralığında,

hız ölçümü iyi bir seçimdir. Aynı zamanda, hasar ve

kırılmalara yol açan kuvvetlerin analizinde çok iyi

performans gösterir.

Sarmak Makina, kompresör ünitelerinde, Vibrasyon

Analizi ve Proaktif Bakım yapmak amacı ile; Fluke810

tipindeki analizörü kullanmaktadır.

Kompresör ünitelerindeki kritik ekipmanlar, (döner

makina olarak) elektrik motoru ve vida bloğudur.

Vidalı kompresör ünitelerindeki bu iki ekipman

üzerinde yapılan titreşim (vibrasyon) analizi, tüm ünitenin

kritik değerlerinin analiz değerini taşımaktadır

Fluke810 analizörü içinde, bu detaylı ölçümler yanında

< Genel Vibrasyon Değeri > ‘de ölçülmektedir. Bu değer,

diğer makinalardan gelen etkiler, zemin koşulları gibi dış

etkilerin, ünite üzerindeki etkilerin analizi ve bu etkilerin

zaman içindeki değişimini gösteren değerdir.

Vibrasyon analizörü, ölçüm yapılmadan önce hazırlanan

setup değerlerine göre, yapılan ölçümlerden hangi değerlerin,

hangi arıza sebeplerine sahip olduğunu bildirmektedir.

Bu yüzden doğru setup hayati önem taşımaktadır.

Sarmak Makina‘daki ölçüm avantajımız, 30 yılı aşkındır

ürettiğimiz vidalı kompresörleri çok iyi tanımamız ve bu

bilgileri doğru setuplara yansıtmamızdır. Bu yazıda setup

‘la ilgili ayrıntılara girilmeyecektir ama, yanlış setup;

sağlam kompresörü arızalı, arızalı kompresörü sağlam

gösterebilir.

Bir diğer hayati konuda ölçüm noktalarıdır. Bu analizörde

önerilen ölçüm noktaları, dönen makinanın rulman-

8


MAKALE

larına en yakın noktalardır.

Bu öneri, sadece rulman arızaları analizi edilecekmiş

gibi görülse de; aslında, balanssızlık, gevşeklik, hizasızlık

gibi arızaların da teşhisinde kullanılmaktadır. Vidalı

kompresörlerde, potansiyel arıza sebeplerinin tümünün bu

kategorilere sığdığını söylemek çok doğru bir tespittir.

Vidalı kompresörler üzerinde yapılan vibrasyon ölçümleri,

kompresörün ölçüm esnasındaki durumunu ve potansiyel

arızalarını tespit etmenin yanında başka faydaları

da vardır. Yapılan ölçümler, kompresör modellerinin imza

değerlerini oluşturmakta (yeni üretilen kompresörler için),

zaman ilerledikçe yapılacak ölçümlere bir database oluşturmaktadır.

Doğru setup, doğru ölçüm sonrasındaki aşama;

ölçümlerin değerlendirilmesi (diagnose) olacaktır ki bunun

için iki seçenek vardır. Birincisi, vibrasyon spektrumlarını

okuyabilen ve çeşitli teknikleri kullanarak, arıza belirtilerini

anlayabilen bir uzman olmak. Bu işlemleri yapabilmek

için, kapsamlı bir eğitim almış personel gerekir. İkinci alternatif

ise, bu analizörün uyguladığı metottur. Bu metotta;

vibrasyon konusunda çok detaylı ve derin bilgilere sahip

uzmanların makinaları belirli kategorilere ayırarak, pompa,

blower, fan, kompresör gibi bu makinalardan hangisi analiz

ediliyorsa, o makinaya ait arıza olasılıklarını yazılıma yüklemektir.

Girilen setup değerlerine göre (makina tipi, hızı,

tahrik metodu gibi) analizör, kendi hafızasında bir sınır

değer haritası oluşturur. Bu haritanın sınırları kullanıcıya

gösterilmez, ölçülen değerler, analizör hafızasındaki limit

değerleri geçip geçmediği ve geçtiği durumda, arızanın şiddetinin

ne kadar olabileceği değerlendirilerek, kullanıcıya,

saniyeler içinde bildirir.

İşte bu nedenle, analizörün oluşturacağı arıza haritası

ve limit değerlerin doğru olabilmesi için; setup ve doğru

ölçüm noktaları, hayati öneme sahiptir.

Analizörün arıza tanımlama prosedürüne, kullanıcının

yapabileceği ek kontroller vardır. Bu kontroller spektrum

grafiklerindeki vibrasyon şiddetlerinin doğru noktalarda

gösterilip gösterilmediğidir. Örneğin; vida bloğu ana rotor

diş sayısı 5 olduğunu farz edelim. Eğer bu değer, setup sırasında

4 girilmiş ise; hem analizör yanlış arıza tanısı yapar

(örneğin; standart olmayan arıza gibi) hem de, spektrum

üzerindeki vibrasyon değeri 5. order ‘da görülür. Analizörün

yanlış arıza tanısı koymasının nedeni, kendi hafızasındaki

arıza haritasını 4 diş değere göre oluşturmasıdır. Bu

durumda setup düzeltilmeli ve tekrar ölçüm yapılmalıdır.

Analizör üzerinde, vibrasyon değerlerinin nasıl

gösterildiği aşağıdaki şekil 2 ‘de verilmiştir. Ölçümler, 3

yönde ( Aksiyal, Radyal ve Teğetsel ) ve 2 frekans aralığında

verilmektedir. Bu da kullanıcıya, makine arızalarını,

eksenler arası karşılaştırma ve teşhis edebilmesi için

komple bir resim oluşturur. Ölçüm sensörü 3 eksenli

olduğundan; hangi eksene konulursa konulsun, her 3

eksenin değerleri aynı anda ölçülebilmektedir.

Dört yaygın makina arızası:

Her makine parçasının kendine özgü vibrasyon

değeri vardır. Spektrum içindeki bu sinyaller, karakteristik

grafikleri oluştururlar.

Aşağıdaki tablo, yaygın olan dört makine arızasını ve

karakteristiklerini gözden geçirmek için hazırlanmıştır.

Yukarıdaki tabloda belirtilen tipik makina arızalarının,

literatürde kabul edilen vibrasyon davranışları,

Sarmak Kompresör ‘de yapılan gerçek ölçümler ile

karşılaştırılmaları aşağıdaki bölümlerde verilmiştir.

Balanssızlık Arızası:

Literatürde geçen balanssızlık arızasında, 1X ‘de daha

yüksek genlik ve radyal yönler olarak tarif edilmiştir. Spektrum

1 ‘de elektrik motoru arka tarafı spektrumu gösterilmektedir.

Radyal eksende gösterilen bu spektrumda, 1X ‘deki yüksek

genlik ve düşük frekans alanı, literatür ile uyuşmaktadır.

Spektrum 1


8

MAKALE

Elektrik motorunun mil tarafı, teğetsel spektrumu, spektrum

4 ‘te verilmiştir. En yüksek genlik, yine 1X‘dedir, fakat

radyal eksenden daha düşük değere sahiptir.

Hizasızlık Arızası:

Yapılan ölçümlerde ; açısal hizasızlık problemi görüldüğünden;

sadece açısal hizasızlık ele alınacaktır. Literatürde açısal

hizasızlık için; 1X-Aksiyal genlik ve kaplinin her iki tarafı bölge

olarak tarif edilmiştir. Spektrum 5 ‘te motorun mil tarafı, yani

kaplinin motor tarafı aksiyal vibrasyonun, 1X‘de en yüksek

değerde olduğu görülmektedir. Literatür ile uyumluluk vardır.

Spektrum 2

Aynı kompresör ve elektrik motoru arka taraf

spektrumunun teğetsel eksendeki değeri spektrum

2 ‘de verilmiştir. Yine 1X ‘de yüksek genlik vardır,

fakat radyal eksenden daha düşük değerdedir.

Spektrum 5

Spektrum 3

Elektrik motoru ön taraf ( mil tarafı ) spektrumu,

spektrum 3 ‘te gösterilmiştir. Radyal eksende ve 1X‘deki

yüksek genlik, literatür ile uyuşmaktadır.

Spektrum 6

Sperktrum 6 ‘da kaplinin motor tarafında, bu sefer radyal

eksendeki en büyük genlik, 1X ‘te görülmektedir.

Spektrum 4

Spektrum 7


MAKALE

Spektrum 7 ‘de bu sefer, kaplinin vida bloğu tarafındaki

aksiyal eksen spektrumunu göstermektedir. 1X‘deki

yüksek genlik, açısal hizasızlığı teyid etmektedir.

4X, 8X ve 12X ‘deki spektrumlar, vida bloğu ana rotoru

4 dişli olduğundan görülen vibrasyon değerleridir. Motor

spektrumunda çok küçük görülen genlikler ; vida bloğu

spektrumunda belirgin şekilde görülmektedir.

Spektrum 10

Spektrum 8

Spektrum 8 ‘de kaplinin vida bloğu mili tarafının

teğetsel spektrumu gösterilmektedir.

Gevşeklik Arızası:

Literatürde gevşeklik arızası, 1X ‘de yüksek genlik ve

harmonikler olarak tarif edilmektedir. Spektrum 9‘da, 1X ‘de

yüksek genlik ve harmonikler, literatürü desteklemektedir.

Spektrum, teğetsel yönde ve vida bloğu arka tarafına aittir.

Spektrum 11

Spektrum 11 ‘de, bu sefer vida bloğunun ön tarafı

ve aksiyal eksendeki değerleri gösterilmektedir. Yine

tam sayı olmayan ( 31.2) ‘deki yüksek genlik ve zemin

gürültüsü, literatürü sıkı şekilde desteklemektedir.

Spektrum 9

Rulman Arızası:

Literatürde rulman arızaları, tam sayı olmayan order

‘larda ve bunun yanında, harmonikler, yan bantlar ve zemin

gürültüsü tarif edilmektedir. Spektrum 10‘da, vida bloğu

arka tarafı ve aksiyal eksendeki spektrumdur. Yüksek genlik

değerinin; 14.23 ‘ünçü order ‘da olması ve yine tam sayı

olmayan harmonikler bu tarifi desteklemektedir. Bu spektrum,

yüksek frekans bölgesindedir. Bu da, yine literatürde

tarif edilen, rulman arızalarının başlangıcının yüksek frekanslarda

olacağı teorisini desteklemektedir.

Spektrum 12

Spektrum 12 ‘de vida bloğunun mil tarafının, radyal

eksendeki değeri gösterilmektedir. Bu spektrumda, yüksek

frekans bölgesinde, tam sayı olmayan order ‘da rulman vibrasyon

genliği ve harmonikler açıkça görülmektedir.


AIR WORLD KISA HABERLER

HABER

Xebec, Inmatec'i satın aldı

Küresel bir temiz enerji

çözümleri sağlayıcısı olan Xebec

Adsorption Inc., Inmatec Gase

Technologie GmbH & Co. KG,

Inmatec GmbH ve Inmatec Gas

Technology FZC RAK'ın tüm

ihraç edilmiş ve tedavüldeki

hisselerini satın almak için kesin bir

anlaşma yaptığını duyurdu.

Xebec Yönetim Kurulu Başkanı

ve CEO'su Kurt Sorschak, "Bizim

için stratejik bir satın alma

duyurusu yapmaktan heyecan

duyuyoruz. Inmatec, müşterilerin

önemli maliyet ve emisyon

azaltımları elde etmelerini

sağladığı için yerinde gaz

üretimi konusundaki bizim

savunduğumuz tezimizi de

geliştiriyor" dedi. Adsorption

Inc. “Inmatec, yerinde nitrojen

ve oksijen jeneratörlerinde dünya

liderlerinden biridir ve dünya çapında

faaliyette olan 8.000'den fazla ünite

ile önemli bir sayıya ulaşmıştır. Alman

üretim ve mühendislik teknikleri ile

yüksek kaliteli ve son derece güvenilir

ürünlerle ciddi bir isim yaptı" dedi.

Özen Kompresör, Özen Air Technology

Şirketi ile CAGI Üyesi oldu

Özen Kompresör’ün Ekim

2018’den bu yana Kuzey ve

Güney Amerika pazarında

yer alan şirketi Özen Air

Technology, 1 Ocak 2021

itibari ile CAGI-Basınçlı Hava

ve Gaz Enstitüsü üyesi oldu.

Basınçlı hava endüstrisinin sesi

olan Basınçlı Hava ve Gaz

Enstitüsü (CAGI), endüstriyi

etkileyen teknik, eğitim ve

tanıtım konularında tarafsız otorite

olarak hizmet ediyor. Hava ve gaz

kompresörleri ve ilgili ekipmanlar

için standartlar ve mühendislik

verileri geliştiren ve yayınlayan

Basınçlı Hava ve Gaz Enstitüsü

(CAGI), sektör standartlarını

belirliyor.

Özen Kompresör Yönetim Kurulu

Başkanı İbrahim Özen, Basınçlı Hava

ve Gaz Enstitüsü (CAGI) Vidalı

Kompresör Bölümü üyesi olarak

onaylanmaktan mutluluk duyduğunu

belirtti. Basınçlı Hava ve Gaz

Enstitüsü Amerika pazarında basınçlı

hava sektöründe yer alan ürünlerin

kalite, verimlilik, test edilmiş ve

doğrulanmış verileri sağlaması

İbrahim Özen

Özen Kompresör Yönetim Kurulu Başkanı

konusunda bir standart oluşturuyor.

Özen Kompresör ürünleri ile Amerika

pazarının belirlediği standartları

karşılıyor.

Türkiye’de kompresör sektöründe

standartların olmamasının rekabette

sorun yarattığına değinen İbrahim

Özen, bu konuda MİB bünyesinde

bulunan Basınçlı Hava Kompresörü,

Kurutucular ve

Ekipmanları Komitesi

ile çalışmaların

sürdüğünü iletti.

Konuyla ilgili olarak

TSE ile yapılan görüşmeler ile sonik

nozul ile debi ölçüm sisteminin

bağımsız bir kuruluş tarafından

yapılması önerisi kurum tarafından

kabul gördüğünü belirten İbrahim

Özen, “TSE’nin bu ölçüm sistemini

bünyesinde bulundurması sektördeki

standardizasyonu sağlayacak. Özen

Kompresör olarak bu sürecin bir

parçası olmaktan ve buna öncülük

etmekten gurur duyuyoruz” dedi.



HABER

Baran’dan, faaliyeti durdurulan

işletmeler için “mücbir sebep” talebi

ATO Başkanı Gürsel Baran, yanındaki heyetle TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı Cevdet Yılmaz’ı ziyaret etti.

Ankara Ticaret Odası (ATO) Yönetim Kurulu Başkanı Gürsel Baran,

koronavirüsle mücadele çerçevesinde alınan kısıtlama kararlarıyla

Ankara genelinde yaklaşık 15 bin işletmenin ya kapandığını ya da çok

düşük iş hacmiyle faaliyetlerine devam etmek durumunda kaldığını

belirterek, “Faaliyeti geçici süreyle durdurulan ya da kısıtlanan sektörler,

bu süreci atlatabilmek için mücbir sebep ilan edilmesini bekliyor” dedi.

ATO Başkanı Baran, Başkan

Yardımcısı Halil İbrahim

Yılmaz, Yönetim Kurulu

Sayman Üyesi Ülkü Karakuş

ve Yönetim Kurulu Üyesi Nuh Acar ile

birlikte Türkiye Büyük Millet Meclisi

(TBMM) Plan ve Bütçe Komisyonu

Başkanı olarak seçilen AK Parti Bingöl

Milletvekili Cevdet Yılmaz’a “hayırlı

olsun” ziyareti gerçekleştirdi. Yılmaz’ın

Bakanlık ve Başbakan Yardımcılığı

tecrübeleriyle TBMM Plan ve Bütçe

Komisyonu Başkanlığı görevinde

ülkeye büyük katkı sağlayacağını

kaydeden Baran, ziyarette reel sektörün

sorunlarını da aktardı.

Koronavirüs nedeniyle kısıtlama

kararının alındığı 16 Mart tarihinden

bu yana hizmet sektörünün zor günler

yaşadığını ifade eden Baran, o günden

bu yana hiç açılmayan işyerlerinin

bulunduğunu, açılanların da çok düşük

iş hacmiyle faaliyetlerini sürdürmeye

çalıştığını anlattı. Faaliyeti geçici süreyle

durdurulan ya da kapanmak zorunda

kalan işletmelerin yükümlülüklerini

yerine getirmekte sorun yaşadığını

kaydeden Baran, hizmet sektörü altında

yer alan bazı sektörlerin “mücbir

sebep” ilanı talebi bulunduğunu

söyledi. Kira desteği talepleri olduğunu

da kaydeden Baran, Ticaret Bakanı

Ruhsar Pekcan’ın bu konuda çalışma

yapıldığına ilişkin açıklamalarını

hatırlatarak “Bizim üyelerimiz

arasında yer alan şahıs kuruluşlarının

da bu kapsamda değerlendirilmesini

bekliyoruz” diye konuştu.

“Ertelenen ödemeler yapılamıyor”

Salgın nedeniyle gerçekleşen ilk

faaliyeti durdurma döneminde “mücbir

sebep” kapsamına alınan işletmelerin

Nisan, Mayıs ve Haziran aylarındaki

vergi, SGK gibi yükümlülüklerinin

Ekim, Kasım ve Aralık aylarına

ertelendiğini ifade eden Baran,

“Kapanma sürecinden sonra açılan

işletmeler, vatandaşların salgın

tedirginliği nedeniyle ciro yapamadı.

Şimdi yeniden kapanmalar söz

konusu ve ödemeler büyük sıkıntı

olarak işletmelerin önünde duruyor.

Bu ödemelerin makul bir zamana

ertelenmesini talep ediyoruz” dedi.

Baran, yapılandırma kapsamında

ertelenerek taksitlendirilen borçlar

için de Ocak ayında ödemelerin

başlayacağını hatırlatarak,

“Mevcut şartlarda bu borçların

ödenmesi konusunda da güçlükler

olacak. Üyelerimiz yapılandırma

ödemelerinin de ileri tarihe

ertelenmesi beklentisi içindedir” dedi.

Baran, ziyarette, ticari hayatın daha

sağlıklı işlemesine yönelik önerilerini

de paylaştı.


HABER

BASINÇLI HAVA SİSTEMLERİNDE

Master Kumanda ile

Çoklu Kompresör Kontrolü

Tuna Can İşcan

Satış Mühendisi

DHE Endüstriyel Basınçlı Hava ve Gaz Çözümleri

Endüstriyel alanda günümüze kadar çeşitli kompresör tipleri üretilmiş ve kullanılmıştır.

Kompresör performansı, kapasite esnekliği, bakım giderleri, montaj, kullanım-kontrol kolaylığı

ve yatırım maliyetleri gibi kıstaslara göre kullanım tercihleri yıllar içerisinde şekillenmiştir.

Vidalı kompresörler ise, gerek ülkemizde, gerekse dünyada 150 m³/dk.’ya kadar basınçlı hava

tüketimi olan işletmelerde en çok tercih edilen kompresör modelleri olmuşlardır. Günümüz

dünyası rekabet koşulları gereği, artan işletme maliyetleri ve azalan kar marjları neticesinde,

en pahalı enerji kaynaklarından olan basınçlı havanın üretimi ve vidalı kompresörlerin

verimliliği, endüstriyel tesisler için son yıllarda daha da fazla önem kazanmıştır.


TEKNİK MAKALE

Özellikle basınçlı hava üretimi için harcanan elektrik

enerjisi oranının, endüstride tüketilen toplam

elektrik kullanımının ortalama %15’i olduğu

hesaba katıldığında, işletmeler için enerji tasarrufu

potansiyeli listesinin ilk sıralarında olduğu mutlak bir gerçektir.

Bu yazıda; basınçlı hava sistemlerinde çoklu kompresör

kontrolü (Master Kumanda) ile kullanıcıya sağlanabilecek

faydaları incelenecektir.

Vidalı kompresörlerin bireysel olarak çalışma ve kontrol

algoritması oldukça basit bir sistem olup, kompresöre entegre

PLC bazlı bir kontrol paneline girilecek basınç değerleri ile

sağlanmaktadır. Kompresörün çıkışında oluşturulan basınç, bir

basınç sensörü vasıtasıyla ölçülür ve sinyaller kontrol paneline

aktarılır. Vidalı kompresörlerde, bu basınç sinyalini kullanan

iki farklı kontrol modu bulunmaktadır ve aynı anlama gelen

çeşitli tanımlamalarla ifade edilirler:

1- Sabit devirli / Yıldız-Üçgen / Yük-Boş / Düz

2- Değişken devirli/İnvertörlü/Frekans Kontrollü /

Konvertörlü

İki farklı (sabit devirli ve değişken devirli) kontrol modu

bulunan vidalı kompresörlerin yük/boş ve çalışma devri set

edilen basınca göre ayarlanır.

Sabit devirli bir kompresörde yüke girme ve boşa çıkma

olmak üzere 2 ayrı basınç set değeri girilir. Örneğin; 6,5 ~ 7 bar

veya 7,5 ~ 8,5 bar gibi 0,5 ile 1 bar civarında bir basınç aralığı

bırakılır. (bkz. Resim 1.)

Resim 2. Değişken devirli vidalı kompresör basınca göre çalışma rejimi

Ortalama %20 ~ 100 yük arası devir ayarlanabilir, %2’nin altında

ise sabit devirli bir kompresör gibi davranarak boşta çalışır.

Yine ortalama olarak; invertörlü kompresörlerin %45 ile %85

yük arasının en verimli aralık olduğu söylenebilir. Bkz. Resim 3.

Resim 1. Sabit devirli vidalı kompresör basınca göre çalışma rejimi

Sabit devirli kompresörler Resim 1.’deki gibi, alt basınç limitine

ulaştığında yüke geçer, hava üretir ve %100 enerji tüketirken;

basınç üst limite ulaştığında ise kompresör boşa geçer,

hava emiş vanası kapatılarak hava üretimi durur ve yaklaşık

%25-30 oranında enerji tüketimi devam eder. Basınç alt limite

tekrar ulaşana kadar boşta çalışma devam eder ancak hava ihtiyacı

azalır veya geçici olarak kesilirse (mesai sonu, hafta sonu,

öğle arası gibi); bu durumda kompresörün boşta çalışmasının

uzamasının önüne geçilmek için belli bir süre sonunda otomatik

olarak motor duruşa geçer ve enerji tüketimi sıfırlanır.

Sabit devirli bir kompresörün en verimli kullanımı; boşta çekilen

enerji tüketiminin mümkün olduğunda azaltılması, hatta

tamamen ortadan kaldırılması ile gerçekleşir. Değişken devirli

kompresörler; tamamen bu amaçla geliştirilen ve boşta çalışma

süresini minimize ederek tasarruf sağlama potansiyeline sahip

kompresörlerdir. Yine iki, fakat çok yakın set basınç değerleri

belirlenir (örneğin 6,2 ~ 6 bar), invertör vasıtasıyla vida devri

değiştirilerek anlık ihtiyaç kadar hava üretilir. (bkz. Resim 2.)

Resim 3. Değişken devirli kompresör verim grafiği

Bu yük oranlarının altında, spesifik güç yükselmekte ve nispeten

verimsiz bir çalışma rejimi ortaya çıkmaktadır. Eğer ağırlıkta

%45’in altında bir tüketim varsa, daha küçük kapasiteli bir

kompresör tercihi, %85’in üzerinde ve hatta %100’e yakın durumlarda

ise sabit devirli bir kompresör veya daha büyük bir invertörlü

kompresör tercihi ile sistem daha verimli hale getirilebilir.

Gerek sadece sabit devirli, gerekse de 1 adet değişken devirli

ve diğerlerinin sabit devirli kompresörlerden oluşan sistemler

olsun; çoklu kompresörlü sistemlerde basınç set değerleri “kademeli

- kaskat” şeklinde yapılır. Tüm kompresörler aynı anda

kalkış, yük ve boşa geçmesin ve işletme şebekesine aşırı yüklenme

olmaması amacıyla, kademeli ayarlanır. Bkz. Resim 4.

Resim 4. Kaskad (Cascade) Kontrol Modu

8


TEKNİK MAKALE

Çoklu kompresör kontrol sistemi (Master Kumanda) olmayan

sistemlerde, Resim 4.’deki gibi geniş bir basınç bandı ile minimum

basınç ihtiyacından oldukça yüksek basınçta hava

üretimi gerçekleşir. 1 barlık basınç artışının; enerji sarfiyatını

yaklaşık %7 oranında yükselttiği düşünüldüğünde, önemli bir

oranda elektrik tüketimi artışı olması kaçınılmazdır (bkz. Resim

5.). Sistemde 5 adet 110 kW’lık kompresör örneğine bakıldığında;

%7’lik artış toplamda yaklaşık 40 kW’lık bir sarfiyata

sebep olurken, yıllık 7.200 saat çalışan bir işletme için 288.000

kWh/yıl fazladan tüketim anlamına gelecektir.

Master kumanda ile kompresörler ve diğer ekipmanlar;

RS485, Modbus, Profibus, Ethernet gibi ara yüzlerle haberleşebilirler.

Ayrıca hat üzerinde; basınç, çiğlenme noktası, sıcaklık

sensörü, debimetre gibi noktalardan da bilgi toplama ve kaydetme

amacıyla analog bağlantı yapılabilir.

Kompresörler kontrol edilerek daha verimli çalışırken, aynı

zamanda transfer edilen veriler kaydedilerek, gerçek zamanlı

takip ve analiz olanağı da sağlamış olur. Geçmişe dönük uyarı,

arıza ve çalışma performans parametreleri, hava tüketim trendleri,

basınç eğrileri kaydedilerek, detaylı analize olanak sağlar.

Genel olarak Ethernet ile PC’ye kolayca bağlantı yapılarak,

ek bir yazılım gereksinimi duyulmadan, web browser üzerinden

anlık bilgilerin ve verilerin aktarımı ile incelenmesi sağlanabilir.

Tüm sistemin izlenmesi ve analizinin yanı sıra bağlı ekipmanların

bireysel olarak incelenmesi de mümkündür. (bkz. Resim 8.)

Resim 5. Kaskad (Cascade) Kontrol Modu Enerji Tüketimi

Kademeli olarak ayarlanan basınç set değerleri ile yükselen basınç

bandını azaltmak amacıyla kullanılabilecek Master Kumanda

sistemi ile ciddi oranda enerji tasarrufu sağlanabilir. (bkz. Resim 6.)

Resim 8. Master kumanda web server görüntüsü

Haberleşme sağlanarak; kontrol edilen ve bilgi transfer edilen

veriler, işletmelerin kendi otomasyon sistemlerine entegre

edilebilirler. (bkz. Resim 8.)

Resim 6. Master Kumanda ile Enerji Tasarrufu

Master Kumanda sistemleri temel olarak şu şekilde çalışır:

Belli bir noktada bulunan bir basınç sensöründen (örneğin

kompresör istasyonu çıkışı) hat basınç bilgisi alınır. Bu noktada

basıncı olabildiğince sabit tutmak için sinyaller üzerinden haberleşerek

kontrol ettiği kompresörleri, mümkün olan en verimli şekilde

yönlendirerek istenen basınçlı havayı üretmek için geliştirilmiştir.

Özel olarak geliştirilen akıllı ve adapte olabilen yazılım algoritması

sayesinde; sistemdeki kompresörlerin performans verileri bilgisi ile

mümkün olan en sabit, en düşük basınçtaki havayı, en verimli kombinasyonu

seçerek (bkz. Resim 7.) üretilmesini sağlamaktadır. Resim

6.’daki örnekte; üst basınç limiti 7,5 bardan 6,7 bara indirerek,

0,8 barlık daha düşük bir basınç bandı sağlanmış olmaktadır. Basınç

bandı düşürülerek yaklaşık %5-6 civarında enerji tasarrufu sağlanmış

olur. Farklı sistemlerde bu rakam %20-25’lere çıkarılabilir.

Resim 7. Master kumanda ile verimli kombinasyonun seçilmesi

Resim 9. Master kumanda bağlantı ve haberleşme

Bağlı tüm ekipmanların çalışma performans verileri haricinde,

arıza bilgileri de e-posta ve/veya SMS olarak kullanıcıya

iletilerek hızlı bir şekilde bilgilendirme sağlanır.

Özet olarak; Master Kumanda kontrol sistemi

kullanımı ile sağlanabilecek faydalar şu şekildedir:

+ Akıllı algoritma ile en verimli kompresör kombinasyonunun

çalıştırılması

+ Enerji yönetim sistemi entegrasyon

+ Dar basınç bandı ile düşük elektrik tüketimi

+ Eş yaşlandırma ile optimum bakım maliyeti

+ Veri kaydı

+ Veri takibi, izleme ve analiz

+ Kestirimci bakım

+ Hızlı arıza müdahale


HABER

BasınÇlı kaplarda

boyut, kalınlık,

malzeme seçimi

Uğur karalı

Makine Mühendisi & Kaynak Mühendisi

URT MÜHENDİSLİK BASINÇLI KAPLAR CEO SU

Yüzbinleri aşan malzeme sayısı ve malzeme seçimi yapılacak

alanların birbirleriyle ortak noktalarının azlığı, malzeme seçiminde

belli bir alana odaklanmış seçim modellerinin geliştirilmesini

gerekli kılmaktadır. Basınçlı kaplarda mevcut olan parçalar için en

uygun malzemelerin seçimini yapacak bir yaklaşım geliştirilmelidir.

URT

MÜHENDİSLİK

BASINÇLI KAPLAR MAKİNA SANAYİ VE TİC. LTD. ŞTİ.


MAKALE

Basınçlı kaplar 0,5 atmosfer

basınç ve üzerinde

bir iç basınca sahip sıvı

ve gazların üretiminde,

taşınmasında ve depolanmasında

kullanılan küre, silindirik veya

koni şeklinde atmosfere kapalı

ekipmanlar olarak tanımlanmış

ve kullanım alanları ısıtma sistemleri,

basınçlı hava-su sistemleri,

kimyasal madde depolama

ve sanayi gaz depolama tankları

olarak verilmiştir. Basınçlı kapta

ise depolanan veya taşınan akışkanın

yüksek basınçlı ve uyguladığı

basıncın değişken yapıda olduğundan dolayı mekanik

özellikler oldukça önemlidir. Akışkanın neden olacağı

korozyona ise tüm basınçlı kaplarda olduğu gibi bu kaplarda

da önlem alınması gerekmektedir. Literatürde farklı

tiplerde ve farklı amaçlarla kullanılacak basınçlı kaplar

için malzeme seçimi yapan bir çalışma mevcut olmamasına

rağmen, sadece belirli bir amaç için kullanılacak basınçlı

kaplar için özel nitelikli malzeme seçimine yönelik

çalışmalara rastlanmaktadır. Malzeme seçimine yönelik

literatürde yıllık üretim miktarı, birim maliyet, sıcaklık,

dayanım gibi malzemeden beklenen özelliklerde istenen

değerleri sağlayan malzemeleri gösteren tabloları ve şekilleri

kullanan klasik malzeme seçim yöntemleri ile beraber,

son yıllarda literatürde yoğun olarak görülen çok kriterli

karar verme (ÇKKV) yöntemlerini kullanan çalışmalar da

bulunmaktadır. Malzeme seçerken; malzemenin sertlik,

tokluk, Young modülü, kayma modülü, çalışma sıcaklığı,

aşınma direnci, kimyasal direnç, boyut, şekil, yüzey sertliği,

malzeme içi bağ dayanımı ve biyokirliliğe karşı direnç

kriterlerini dikkate alınmalıdır.

Basınçlı kaplar için malzeme ve boyut özellikleri seçim

yaparken ana hat belirleyici özellikler vardır.

Bunlar;

• Çalışma basıncı • Çalışma sıcaklığı • Silindir kabın çapı

• Basınçlı kap için kulanılan malzemenin akma mukavemeti •

Basınçlı kabın dizayn standartına göre NDT grubu • Basınçlı

kabın kulanılacak ortam şartları (rüzgar, deprem, korazif

ortam vb durum yoğunluğu • Basınçlı kap içerik maddesi.

Bu özellikler dikkate alındığında basınçlı kap dizayn

standartı hava tankları için

• EN 13445 • EN 286-1 • AD 2000 Merkblatt • ASME SEC VIII DIV.1

Bu dizaynlar yukarıda belirtmiş olduğumuz değerler

üzerinden basınçla hava tankların hem ölçüsel hem malzeme

hem de içerik madde sıkalasına göre basınçlı hava tankı

üretimi gerçekleşmektedir

Bilindiği üzere basınçlı hava tankı malzeme seçimi yapılırken

sadece bu standart ve değerler dışında hammadde

bulunulabilirliği ve standart malzeme üretim ölçüleri de

burda dikkatimizi çekmekte ve tasarım yaparken maliyet

sıkalamızı belirleyen en temel unsurlardan biri olmaktadır.

Biz basınçlı hava tankı üretimi ve projelendirmesi, dizaynı

yaparken elimizden geldiğince, dizayn şartlarının el

verdiği ve bulunabilirlik açısından değerlendirilmeliyiz.

Basınçlı hava tanklarında ne kadar az kaynak uygularsak

bizim için en sağlıklı basınçlı kabı üretmiş oluruz.

En az kaynaktan bahsettiğimiz konuda kaynak ısı girdisi

buda bizim malzeme meterolojimizi bozmakta ve bize

ITAB yani ısı tesiri altındaki bölge

olarak geri dönmektedir.

Yapılan incelemeler ve kontroller

sonucunda ülkemizde ve

dünyada basınçlı kap patlamalarının

yüzde 90'ı neredeyse kaynak

yüzeyinde değil, kaynak metalinin

hemen yanındaki İTAB yani ısı tesiri

altındaki bölgeden kaynaklandığını

görmekteyiz. Bu şartlarda

üretilen basınçlı hava tankları için

iyi bir kaynak reçetesi uygulanmak

zorundadır. Basınçlı kap üreticileri

bunu akredite kuruluşlardan yararlanarak

sistemlerine sağlamaktadırlar.

Bunun başka bir boyutu da ısıl işlem yöntemidir ki

ülkemiz için maliyetli bir yöntem olup, yüksek basınçlı tanklarda

dizayna göre neredeyse zorunluluk derecesindedir.

Bu yöntemler ve kaynak hasasasiyeti olan bu ürünler

için malzeme seçimi de bu derece önem arz etmektedir.

Seçilen dizayna göre uygun malzeme temini kaynak prosedürüne

göre önem arz etmektedir.

Piyasalarda ölçü karmaşası yaşanılan günlerde üretici

istediği çap ve boy ölçüsünde tank üretmek için herhangi

bir yasal ve standart zorunluluğu yoktur.

Buradaki amaç hammaddeye ulaşım ve malzeme çap

ölçüleriyle oynayarak malzeme kalınlığının incelmesi

veya artmasıyla maliyet olasılığı ve rekabetçi piyasa şartlarına

göre mühendislik yöntemleriyle, müşterinin istediği

hacimdeki bir tanka daha az ücret ödetmeye yöneliktir

böyle bir bilimsel mühendislik çalışmasının önünde

herhangi bir engel yoktur, sakıncası da yoktur.

Yöntem olarak belirtmeliyim ki ürünün kalınlığını

düşürmek maliyeti düşereceğinden, basınç sabit bir basınçlı

tank için

• Tank çapı • Tank çalışma sıcaklığı • NDT kontrol presödürü

Basit olarak düşündüğümüzde bu üç değer tank kalınlığını

yükseltip artıracak bir sonuç elde ettirir.

Örnek vermek gerekirse çap 1200 mm'den de 3000 lt

basınçlı hava tankı, çap 1400 mm dende 3000 lt basınçlı

hava tankı yapılır.

Ortalama piyasa kalınlığı baz alındığında çap 1200

mm için 6 mm çap 1400 mm için 8 mm kulanılması görüldüğü

üzere çap arttığında sadece kalınlığı artırıp maliyeti

artırmaktan başka bir şey ifade etmez, buradaki hesap ve

yöntem mühendislik dizayn ve akredite kuruluşlarından

alınan CE belgesi tip onayı ile ilgilidir.

Kısaca ben şu litreyi şu kalınlıktan yapıyorum söylemi

yanlıştır, ya da ben şu litreyi şu çapta şu kalınlıktan yapıyorum

değeri doğru bir değerdir.

Burada önemli olan kriter konu özet kısmı içerisinde

basınçlı hava tanklarının ömür/yıl hesabı ve korozyon

durumudur.

Bu ömür yıl hesabına göre tankların değişimi yıllık

akredite kuruluşlar tarafından periyodik kontrolleri yapılmalıdır

ve zorunludur.

Son dönemlerde çok duyduğumuz tankların test edilmeden

yıllık muayene raporları verildiği yönündedir. Bu

firmanız için alacağınız çok büyük bir sorumluluktur, hatta

firmanıza bu ve bu gibi periyodik destek aldığınızda

sizde mühendis arkadaşlara eşlik ediniz yada ettiriniz.

İnsanımız milletimiz ve ülkemiz, bizim için değerlidir.


Bilgi ve teknolojiye dayalı

40 YIL

SİZ İSTEYİN

BİZ YAPALIM!

Çerkeşli O.S.B. Mah. İmes O.S.B. İmes Bulvarı 1. Cad. No:26 Dilovası-KOCAELİ/TÜRKİYE

56 +90

› AIR WORLD (262) TÜRKİYE 722 / 93 OCAK-ŞUBAT-MART 90 info@filsan.com.tr

2021

Dalma Tip Separatörler

Spin On Tip Separatörler

Hava Filtreleri

Yağ Filtreleri

Kurutucu Hat Filtreleri

Endüstriyel Filtreler

Vakum Pompası Filtreleri

www.filsan.com.tr

TRADE MARK

HABER

KÖK NEDEN ANALİZİ YARDIMIYLA

RULMAN

ARIZALARININ

TEŞHİSİ

SELAMİ AVCI

İşletme Müdürü

Yaşar Ambalaj


MAKALE

Rulmanların neden

hasarlandığını/

arızalandığını

belirlemek için iyi bir

kök neden analizine

ihtiyaç vardır. Kök

nedeni belirlemek

için altı tür arıza ve 12

ipucu belirtilmiştir.

Bir makine planlanmamış arıza ile karşılaştığında, endüstri

genelinde kullanılan yaygın bir ifade "Rulman arızalı" dır. Dönen

parça dönmese bile, çoğu durumda rulmanı bozduğumuzu

söylemek daha doğrudur. Farklı güvenilir uzmanlar tarafından

"Rulmanlar bozulmaz, öldürülür" dendiğini duymuşuzdur. Arızalı

rulmanlar satıldığında, boyutlandırıldığında, kurulumunda gözlenen

ve analiz edilen genellikle durumun böyle olduğudur. İnsanlar her gün

rulmanları hasarlamanın ve tabiri caizse onları öldürmenin yeni ve

yaratıcı yollarını bulurlar.

Bunu akılda tutarak, tartışma yaratma uğruna, şu soruyu soralım:

"Rulmanlar neden aşınır, kilitlenir ve gece patlar?" Bu soruyu cevaplamak

için, malzeme bilimi ve rulman tasarım geometrisindeki gelişmeler

sonsuz bir biçimde potansiyel bir teorik tasarım ömrü oluştursa da, dönen

bileşenlerin çeşitli nedenlerden erken hasarlandığını, arıza verdiğini

unutmamalıyız.

Rulman arızası konusu, metalurji, triboloji ve çalışma ortamının yanı

sıra uygulanan yüklerin dikkate alınmasını içerir. Bazı durumlarda, hataya

tek bir olay neden olmuş olabilir. Diğer taraftan çok sayıda karmaşık

olay ve koşul, zayıf insan kararları, zorlu çevre koşulları, ağır çalışma

koşulları ve yetersiz bakım uygulamaları bağlamında bir araya gelmiş

olabilir. Bunların tümü erken arızaya katkıda bulunur. Sonuç olarak, bu,

dönen veya ileri geri hareket eden bileşenin feci bir şekilde arızalanması

ve ilgili mekanizmalarda ilave hasar ile sonuçlanır. Kayıp üretimin

yüksek maliyeti ve bakım departmanlarına getirilen zaman kısıtlamaları

8


MAKALE

nedeniyle, gerçek, problem çözme

sürecinin basitleştirilmesini ve uygun

olmasını gerektirir.

Albert Einstein'a atfedilen

doğrulanmamış alıntı, "Her şey

olabildiğince basit tutulmalı,

ancak daha basit olmamalıdır", bir

rulman arızasının temel nedenini

belirlerken yararlı bir zihniyettir.

Bir rulmanın neden arızalandığını

doğru bir şekilde belirlemek için,

güvenli bir ekip tarafından sistematik

bir problem çözme yönteminin

kullanılması gerekir. Kök neden

arıza analizi (RCFA), bir olayın

nedenini belirlemek ve onu etkilerden

ayırmak için kullanılan bir problem

çözme yöntemidir, ayrıca ekibin

sorunu çözmesini ve gerekli olanı

uygulamasını engelleyebilecek

duyarsız gürültüyü filtrelemek için

kullanılır.

Süreç sırasında varsayımlardan

ve önyargılardan kaçınmak bazen

zordur, ancak sorunun doğasını

tanımlamak için kesinlikle gereklidir.

Ekip derinlemesine araştırma

yapmalı, sorular sormalı ve bir

Kök Neden Analizi zihniyetiyle

mücadeleye yaklaşmalı ve tabii ki

düzeltici eylem ve karşı önlemleri

belirlemeli, uygulamalı ve takip

etmelidir.

Bariz olanın ötesine bakmak

İlk bakışta, yetersiz gresin

rulman arızasına neden olduğu

görünebilir. Ancak bu cevap çok

basit ve uygun bir bahane. Rulman

arızasının asıl temel nedenleri, doğru

yağlayıcı viskozitesinin, doğru

dağıtım yönteminin veya uygulama

aralıklarının belirlenmemiş olması

olabilir.

Belirgin etkiler ısı, duman, işitsel

gürültü ve planlanmamış duruş

olabilir. Problem çözme sürecindeki

analitik gürültü gereksizdir ve temel

nedenin belirlenmesine ve düzeltici

önlemlerin uygulanmasına engel

olacaktır. İşitsel olmayan gürültü

aslında yardımcı bir etkidir. Örnekler

şunlardır: şikayet etme, kötü kabile

bilgisi ve dikkat dağıtıcı düşünme.

Problem çözme ekibi odaklanırsa ve

derinlemesine sondaja devam ederse,

asıl neden aslında yağlama eğitimi

eksikliği ve tribolojiye yönelik bir

bırakınız yapsınlar kültürü olabilir.

Basitleştirme adına, arızaları altı

ana kategoriye ayıralım. Bunlar:

yorgunluk, kullanım / kurulum,

operasyonel, çevresel, yağlama ve

kusurdur. Rulman arızalarını ve

rulman üzerinde gözlemlenebilir

görsel efektleri tanımlamak için

kullanılan çok sayıda kafa karıştırıcı

terim olsa da, bu altı arıza türü,

endüstride meydana gelen tipik

arızaları sınıflandırmak için

kullanılmaktadır. Sınıflandırma

mutlak değildir, ancak problem

çözme adına kullanılabilir.

1. Yorgunluk

Yorulma arızasına neden olan

zaman içindeki stres, rulmanların

sonunda dönmeyi durdurması için

doğru nedendir. Bu arıza nedeni

aşınmadan farklıdır. Yorulma arızası,

rulmanın zaman içinde maruz kaldığı

stresle ilgilidir. Rulmanlardaki

yorulma arızaları tipik olarak alt

yüzeyden kaynaklanır ve nihayetinde

yüzeye yayılır ve zamanla

yırtılma olarak adlandırılan yerde

görünecektir (bkz. Şekil 1).

Şekil 1. Rulman yorulması arızasına örnek

Yorulma arızası kısmen çeliğin

saflığı ve kalitesiyle ilişkilidir. Son

birkaç on yılda çelik yapımındaki

ilerlemelerle, rulman çeliğindeki

mikro inklüzyon safsızlıkları

minimum düzeydedir. Bir rulmanın

yorulma ömrünü hesaplarken,

yükü, hızı ve döngüleri veya zamanı

dikkate alır. Rulman mühendisleri,

bir rulmanı seçmek için boyutsal

kısıtlamalar ve rulmanın tasarımıyla

birlikte bir rulmanın L10 ömrünü

kullanır. L10 ömrü, özdeş rulmanların

% 90'ının metal yorgunluğu olmadan

aynı işletim ve çevre koşullarında

işlendiği, kurulduğu, yağlandığı ve

çalıştırıldığı bir ömür hesaplamasıdır.

Arıza sebebinin ideal nedeni budur.

2. Kullanım / Takma

Yanlış kullanım ve takma

uygulamaları genellikle rulmanı

takmadan veya döndürülmeden

önce öldürür. Islak veya çok kirli bir

ortamda depolama, rulmanın ömrü

için zararlıdır. Rulmanlar düz, kuru,

temiz ve iyi durumda depolanmalıdır.

Sıcaklık, yazdan kışı büyük ölçüde

değiştirmemelidir. Nemli ortamlar,

uzun rulman ömrü için elverişli

değildir. Gereksiz ambalaj açılması ve

hareketi önlemek için erişim kontrol

edilmelidir.

Rulmanlar depolanırsa veya

bir makine uzun süre boşta kalırsa,

rulman içindeki yağlayıcı sızıntı

yapabilir ve bilya (çekirdek)

aralıklarında birikerek yüzeylerde

asitle aşınmaya neden olabilir.

Mil ile iç bilezik veya yuva ile dış

bilezik arasındaki uyum uygulama

için önerilen özellikler dahilinde

değilse, yüzeylerde aşınma-korozyon

ortaya çıkacaktır. Bu, istilacı su ve

oksijenin neden olduğu farklı bir

korozyon türüdür. Bir rulman bileziği

ile şaft veya gövde arasında hareket

olduğunda sürtünme korozyonu

oluşur çünkü bağlantı çok gevşektir.

Mikroskobik çelik parçacıkları hareket

nedeniyle kopar ve oksitlenir.

Bu, bileziklerin yüzeylerinde

korozyon alanlarının ortaya

çıkmasına neden olacaktır. Yetersiz

uyum durumlarında, dış veya iç

bilezik dönebilir veya sürünerek

yüzeylerin gevşemesine neden

olabilir. Bunun çözümü, takılmadan

önce tüm eşleşen bileşenleri ölçmek

ve uygun.

Depolama sırasında ortam

titreşimi en aza indirilmeli ve

rulmanlar asla bir rafta dik olarak

saklanmamalıdır. Metal yüzeylerin

hatalı sürtünmesi, bilya (çekirdek)

ve bilezik birbiriyle temas ettiğinde

ortaya çıkar.

Rulman elleçlenirken düşerse


8

MAKALE

gerçek bir aşınma olarak adlandırılan

bir tür mekanik hasar meydana

gelecektir. Bilyaların ve yuvaların

birbiriyle temas ettiği bu malzeme yer

değiştirmesi veya çukurluğu, yatağın

takılma kuvvetinden (bkz. Şekil 3)

veya çekiç gibi uygun olmayan bir

montaj aletinin kullanımından da

kaynaklanabilir.

Şekil 3. Elleçleme kusurlu bir rulman

Bir çelik yatağa doğrudan çekiçle

vurmak tehlikelidir ve yatağın

patlamasına neden olabilir. Çoğu

zaman dikkatsizliğe ve aciliyete

eğilen insan durumu, bu başarısızlık

denkleminin büyük bir parçasıdır.

Bir keresinde bir motor forklift ile

taşınması esnasında sürücü köşeyi

çok yüksek bir hızla döndüğünde,

motor paletten yuvarlandı ve şaft

önce yere çarptı. O rulman o anda

oracıkta öldürüldü.

3. İşletimsel sorunlar

Bu kategori çevre ile ilgili

olanlar dışındaki olumsuz çalışma

koşullarını içerir. Aşırı baskı yükleri,

yanlış hizalama, aşırı titreşim veya

elektriksel erozyon olarak bilinen

yataktan kaçak akım geçişi, rulman

çalışırken görülen önemli hatalardan

birkaçıdır. Bu tür arızaların çoğu,

yuvarlanma yolu yüzeyindeki bilye

veya çekirdek yolunu incelerken,

özellikle de bileziklerin yük

bölgesinde belirgindir.

Yatak kapasitesinin ötesinde yanlış

hizalanırsa, silindirlerin yolu bir

taraftan diğerine çarpık görünecektir.

Dönen bileşenlerin çalışma ömrünü

uzatmak için doğru hizalama çok

önemlidir.

Merkez dışı bir bilya yolu

gözlemlenerek aşırı itme

belirginleşecektir. Bilyalı rulmanlarda,

orantısız bir itme yükü, makara

yolunun yayın dibinde değil,

yuvarlanma yolu yivinde kaçık

olmasına neden olur. Yanlış

hizalamaya maruz kalan konik

makaralı rulmanlar, makaraların

uçlarında ve yuvarlanma yolunun

eşleşen kısmında kenar yüklemesine

ve bölgesel çapaklanmaya neden olur.

Çalışan makinede yuvarlak

olmayan dönen bileşenlerden

kaynaklanan aşırı titreşim, rulman

makaralarının veya bilyalarının yük

bölgesine girip çıkarken zıplamasına

ve kaymasına neden olur. Bu dalgalı

veya yıkama tahtası deseni yanlış

çizik olarak adlandırılır. Yatak

boştayken statik yanlış çizilmenin

meydana gelebileceğini unutmayın

(bkz. Şekil 4). Dinamik bir yanlış

çizme paterni, genellikle yatak

statikken meydana gelenden daha

aşırıdır.

Şekil 4 Yanlış çizilmiş pattern

Değişken frekanslı sürücülerin

kullanımının artmasıyla, elektriksel

erozyona atfedilen rulman arızaları

daha yaygın hale geldi. Elektrik

erozyonu, akımın kayardan dönen

elemanlara geçişine izin veren ve

çelikte ark çukurları oluşturan uygun

olmayan topraklama veya rotor

sorunları olduğunda meydana gelir.

İlk aşama, bazıları insan gözüyle

görülemeyen mikro çukurlardır.

Bunlar yakında yiv olarak

adlandırılan bir modele dönüşür

(bkz. Şekil 5). Genellikle motora

sonradan takılan şönt fırçalarla veya

seramik bilyeli veya seramik kaplı dış

bilezikler takılarak önlenebilir.

Şekil 5 Elektrik arkı kaynaklı problem

4. Çevresel sorunları

Çevresel koşullar, rulmanın

ömrü üzerinde dramatik bir etkiye

sahiptir. Kirlenme, uygun yağlama

filmini engeller. Yatağı kuru, serin

ve temiz tutmak için her makul

girişimde bulunulmalıdır. Isı ve

kumla dolu bir dökümhanede veya

makinelerin yüksek basınçlı bir

hortumla gece yıkamaya maruz

kaldığı bir gıda tesisinde olduğu gibi

çoğu durumda bunu yapmak zordur.

Neme, kimyasallara, ince toza, büyük

partiküllü kire ve aşırı sıcağa maruz

kalmak, ömrünün kısalmasına neden

olacaktır. Biraz koruma ve kaliteli

sızdırmazlık, yatağın servis ömrünü

uzatmak için uzun bir yol kat eder.

Partikül kontaminasyonu, çok

önemli yağlama filmini kesintiye

uğratır ve metalin metale temasına

neden olur, bu da dönen bileşenin

yuvarlanma yüzeyini aşındırmasına

ve anlık kaynağına neden olur.

Taşıyıcı çelik parçacıkları ile birlikte

yabancı parçacıklar, yatağın temas

yüzeylerinde çökebilir ve çizilebilir

(bkz. Şekil 6). Yağlayıcı içinde sıkışan

ve asılı kalan küçük parçacıklar, bir

alıştırma bileşiği görevi görür ve çelik

ve tutucu malzemelerin yüzeylerini

yıpratarak aşınmaya neden olur.

Daha büyük parçacıklar yüzeyleri

çürüterek parçaların çökmesine neden

olur. Bu tür bir kirlenme, genellikle

parçacıkların varlığı, yağlayıcının

renginin bozulması veya yağlayıcı

analizi yoluyla kolayca tespit edilir.


MAKALE

Şekil 6 . Yabancı parçalardan

hasarlanmış iç bilezik

Su ile kirlenen rulmanlar

paslanacaktır. Yağlayıcının hacimce

% 1 veya 500 ppm'den daha az

kirlenmesi bile yatağın ömrünü

önemli ölçüde kısaltacaktır.

Yatağı öldüren sadece korozyon

değildir; su gerekli yağlama filminin

yerini alır ve ayrıca yağlayıcıyı

oksitleyerek ve asitler oluşturarak

bozar. Bununla birlikte, bazı aşırı

koşullarda, hidrojen gevrekliği veya

kabarma meydana gelebilir.

Kirletici bertaraf cihazları

ve stratejileri her zaman iyi bir

yatırımdır. Su ve kir bir tehdittir ve

rulman yataklarının düşmanıdır.

5. Yağlama

Yağlama sorunları, rulman

arızalarının başlıca nedenlerinden

biridir. Rulman yağlaması, bakımla

ilgili endişeler listesinin en üstüne

konulmalıdır. Eğitim ve analizin

yanı sıra uygun depolama, kullanım

ve dağıtım, bakım departmanının

yağlama güvenilirliği hedeflerinin bir

parçası olmalıdır. Doğru tip, miktar,

yağlama sıklığı aralıkları, uygulama

yöntemi, yağ veya gresin viskozitesi

ve temizliği, uyumluluk konusu

ile birlikte, yatağın hizmet ömrü

üzerinde önemli bir etkiye sahiptir.

Yetersiz yağlanan rulman

yuvarlanma yolları sırlı veya

donuk bir görünüme sahiptir. Bu

camlama, metalin anlık olarak

kaynak yapıldıktan sonra yüzeyden

çekilmesinin bir sonucudur. Bu

"toplama", belirtildiği gibi, birleşme

yüzeylerinde pürüzlü bir yüzey

bırakır. Yağlama filmi, yuvarlanma

elemanı yükleme bölgesine girerken

yetersiz kalırsa, bir leke oluşturacak

şekilde kayar (bkz. Şekil 7). Fazla

sert, fazla viskoz veya yedek olan bir

yağlayıcı, yük bölgesindeki kayma

yüzeylerinde bulaşmaya neden olur.

Şekil 7 . Yağlama filmi yetersizliği

sonucu oluşan hasar

Yetersiz yağlama durumlarında,

sıcaklık yükselmeye devam edecek, bu

da daha fazla yağlayıcı bozulmasına

ve bileziklerin renginin bozulmasıyla

ortaya çıkan metalurjik değişikliklere

neden olacaktır. Yanık kokusu olan

veya kömürleşmiş bir görünüme sahip

gres bozulur. Süt gibi bir görünüme

sahip olan yağ nem doludur.

Modern yağlayıcılarla ilgili önemli

bir sorun, uyumluluktur. Karmaşık

formüller ve katkı maddeleri ile, yağlayıcı

türlerinin ve markalarının karıştırılması,

başarısızlık için bir reçetedir.

Yağlama konusunda eğitimli,

sertifikalı ve tutkulu bir teknisyen

tarafından yönetilen bir yağlama

programı uygulanmalıdır. Program,

temizliğin yanı sıra renk kodlamasını,

uygun saklama ve kullanımı da

içermelidir.

6. Kusurlar

Günümüzde, mevcut hassas

çalışma uygulamaları, kaliteli çelik

ve üretim sürecinin bir parçası olarak

gereksiz boyut tolerans kontrolleri

sayesinde kusurlu rulmanlar

neredeyse yoktur.

Bu, tüm saygın üreticiler için

geçerlidir. İndirimli, ucuz piyasa veya

sahte ürünlere dikkat edin. Sadece

birkaç kez, neredeyse tamamı şüpheli

şirketlere ait olan hatalı üretilmiş

rulmanlar görülmektedir.

Uygun şekilde yürütülen ölüm

sonrası arıza araştırmaları veya

rulmanların geriye dönük analizi size

zaman, para ve üretim kaybından

tasarruf sağlayabilir. Amaç, tesis

güvenilirliğine yol açacak olan erken

arızalardan kaçınmaktır.

Unutmayın, rulmanlar genellikle

bizi yüzüstü bırakmaz. Onları biz

yüzüstü bırakıyoruz.

Yatak arızasının temel nedeni:

Analizde aranacak 12 şey

Bir rulman arızasının temel

nedenini nasıl belirleriz ve tekrar

olmasını nasıl engelleriz? İşte bu

analizin 12 anahtarı:

1. Arızalı parçaları kaydedin ve

işaretleyin (tarih, saat, yön, konum, vb.).

2. Analizi başlatın. Kök Neden

Arıza Analizi (RCFA) için 5-Neden gibi

bir problem çözme sistemi kullanın.

3. Titreşim analizi, termografi,

yağlayıcı örnekleme ve ultrason veri

toplama işlemlerini bir araya getirerek

durum izleme için çok yönlü bir

yaklaşım kullanın.

4. Fotoğraf çekin ve belge

oluşturun.

5. Toplanan verileri analiz edin.

Trendleri izleyin.

6. Nedeni, sonucu ve duyulmayan

gürültüyü ayırın ve ayırt edin.

Hatanın temel nedenini belirleyin.

7. Çalışanlardan ve sektör

uzmanlarından oluşan bir ekip

kullanın ve ekibin önerilerini

uygulayın.

8. Bireyleri suçlamaktan kaçının.

9. Kültürü, çalışmadan

başarısızlığa doğru değiştirin.

10. Düzenli eğitim seansları

düzenleyin; Eğitim önemlidir.

11. Takip edin.

12. Başarılı çözümü genişletin ve

başkalarına iletin.

Kaynak : https://www.plantengineering.com/articles/diagnose-bearing-failuresbeyond-root-cause-analysis/


HABER AIR WORLD KISA HABERLER

Alkın

Kompresör

30. yılını

kutladı

Yüksek Basınç Kompresör

imalatında Türkiye’nin

tek, dünyanın sayılı kuruluşlarından

biri olan Alkın

Kompresör, 30. Kuruluş yıldönümünü

çalışanları ile birlikte kutladı. 13

Kasım günü Alkın Kompresör fabrikası

bahçesinde gerçekleşen mangal

organizasyonunda çalışanları ile

buluşan Genel Müdür Özen Tüjümet,

başarılarının devamını dileyerek

heves ve azimle çalışmalara devam

edeceklerini belirtti. Tüjümet sözlerine

şöyle devam etti;

"ALKIN KOMPRESÖR, 1990

yılında Yüksek Uçak Mühendisi

Erol Çiprut tarafından kurulmuştur.

Yüksek basınçlı solunum havası

kompresör üretiminde öncü olan

firmamız, Haziran 2012 tarihinde

pazar lideri konumunda olan AYDIN

TRAFO MAK. SAN. ve TİC. A.Ş.

bünyesine geçmiştir. Aydın Trafo

üretimine 1960 yılında kaynak

makinası imalatı ile başlamış, 1978

yılında pistonlu, 1998 yılında ise

vidalı kompresör üretimi ile devam

etmiştir. Günümüzde farklı sektörlere

hitap eden ürünleri, hızlı ve kaliteli

servisi, iç ve dış piyasalardaki

tanınırlığı ve artan ihracat kapasitesi

ile ALKIN KOMPRESÖR Türkiye’nin

ve dünyanın önde gelen kompresör

üreticilerinden biri olmayı başarmıştır.

Alkın Kompresör kuruluşundan

bu yana ilkelerine ve değerlerine

bağlı bir şirket olmuştur. Bu nedenle

çalışanlarımızla kurduğumuz güçlü

bağlar, ülke ekonomisine değer katan

başarılarımızın temelini oluşturmuştur.

Hedeflerimize adım adım

yaklaşmamızı sağlayan personelimizin

çabalarını ve başarılarını büyük bir

içtenlikle kutluyoruz.

Sektörümüzün lideri konumunda,

kalitemizi en üst düzeye çıkarmak için

Özen Tüjümet

Alkın Kompresör Genel Müdürü

büyük bir azim ve gayretle çalışmaya

devam ediyoruz. Kazandığımız bilgi

birikimi ile dünyanın önde gelen

kompresör firmalarıyla rekabette her

geçen gün daha çok güçleniyoruz.

Ülkemizin 2023 hedeflerine ulaşması

arzusuyla çalışmalarımızda emin

adımlarla ilerlemekteyiz. Kendimizi

sürekli geliştirerek, yenilikçi, çevreye

duyarlı, verimliliği yüksek ürünlerle

rekabet gücümüzü artırıyoruz. Yerli

ve milli üretime verdiğimiz önem

neticesinde sektörümüzde öncü bir

kuruluş olmaya devam edeceğiz."

2020 yılında pandemi bizden

MUZAFFER ŞENGÜL’ü aldı

Basınçlı hava sektöründe arka arkaya kayıpların yaşandığı

2020 yılı son olarak sektörde 42 yıllık bir geçmişe sahip Yiğitsan

Kompresör'ün kurucusu, değerli sanayici büyüğümüz Muzaffer

Şengül’ü bizden aldı. Kronik rahatsızlıkları da bulunan Muzaffer

Şengül'ün, koronavirüs tedavisinin son haftasını yoğun bakımda

geçirdiği bilgisi gelmişti. Muzaffer Şengül’ün Kasım 2020'de

verdiği yaşam mücadelesini kaybettiği bilgisi tüm camiayı yasa

boğdu. Bugün piyasada 10 binin üzerinde çalışan Yiğitsan marka

kompresörüyle, ülke sanayisine ciddi katkıları bulunan Muzaffer

Şengül’ün devrettiği bayrağı oğlu Hakan Şengül devraldı. Air World

Türkiye olarak ailesine, sevenlerine ve yakınlarına başsağlığı diliyoruz.


Ankara

1274. Cadde No:9 Ostim

06374 Yenimahalle / Ankara

Tel: +90 312 395 20 30

ankara@dinamikmotor.com.tr

İstanbul

İkitelli OSB Metal-İş San. Sit. 12. Blok

No: 41 34490 Başakşehir / İstanbul

Tel: +90 212 576 73 73

istanbul@dinamikmotor.com.tr

İzmİr

Tire OSB 2. Yol Sk. No: 11

35900 İzmir

izmir@dinamikmotor.com.tr

Ankara

1274. Cadde No:9 Ostim

06374 Yenimahalle / Ankara

Tel: +90 312 395 20 30

ankara@dinamikmotor.com.tr

İstanbul

İkitelli OSB Metal-İş San. Sit. 12. Blok

No: 41 34490 Başakşehir / İstanbul

Tel: +90 212 576 73 73

istanbul@dinamikmotor.com.tr

İzmİr

Tire OSB 2. Yol Sk. No: 11

35900 İzmir

izmir@dinamikmotor.com.tr


İlaç üreticisi için doğru basınçlı

havanın teşhisi tasarrufu

beraberinde getiriyor

Avrupa'nın büyük ilaç

geliştiricisi ve üreticisi

olan Recipharm, Enerji

verimliliği mühendislerini

şirketin İngiltere’nin Ashton-under-

Lyne'deki tesisinde basınçlı hava

üretimi ile ilgili bir veri kaydı

araştırması yapmak için davet etti.

Tesisin toplam işleme ihtiyacını

karşılayan mevcut iki kompresörün

enerji verimliği hesaplamasında

istenilenin de altında verimliliğe

sahip olduğunu tespit etti. Bu,

Mevcut kompresörlerin fabrikadan

çıkartılması ve yeni seri değişken

devirli kompresörlerin fabrikaya

eldeki veriler ışığında önerilmesiyle

son buldu.

Bu çalışma sonrasında önerilen

yeni kompresörler artık tamamen

devreye alındı ve şimdiden gözle

görünür faydalar sağladı. Yeni

kompresör kurulumundan önceki

rakamlarla karşılaştırıldığında,

Recipharm'ın yıllık enerji profili,

karbon üretiminin yaklaşık 64

ton azaldığını, elektrik tüketimi

ise 100.000 kWh'nin çok üzerinde

düşeceğini ve enerji faturalarının

her yıl yaklaşık 9.500 £ düşeceğini

görecek.

Recipharm'ın Proje Mühendisi

Les Williams, bu iyileştirmeden

bahsederken şunları söyledi;

“Enerji verimliliği uzmanlarını bize

gönderen Thorite'in veri kaydetme

uygulaması, verimsizlik sorunlarının

kesin olarak tespit edilmesini sağladı

ve uzmanlıkları hızlı ve ekonomik

bir çözüm üretti. Yeni sistem, üç

yıldan çok daha kısa bir süre içinde

yalnızca maliyet tasarruflarından

kendini amorti edecek ve genel

karlılıkta bir artışa yol açacak, ancak

çevresel avantajlar da aynı derecede

önemli ve şimdiden gerçekleşiyor.

Thorite'in veri kaydı, sızıntı azaltma

programları ve eksiksiz basınçlı hava

denetimleri ve anketleri, basınçlı hava

kullanan ve mevcut tüm mevzuata

uyarken gelişmiş enerji verimliliği

sağlamaya ihtiyaç duyan herhangi

bir şirket için sunulan hizmetlerden

sadece birkaçıdır.”


UYGULAMAYA GÖRE

İSTENEN SAFLIKTA,

YERİNDE AZOT ÜRETİMİ

Tuğba MEMİLİ

Ar-Ge Takım Lideri

Mehmet YANARDAĞ

Ar-Ge Uzman Yardımcısı

Soluduğumuz havanın yüzde 78,1’ni oluşturan ve çoğunlukla

saf halde bulunan azot gıda endüstrisinde, elektronik,

kimya, metal sanayi vb. gibi sektörlerde geniş kullanım

alanına sahiptir. Azot, inert özellikleri, atmosferdeki bolluğu

ve üretim kolaylığı nedeniyle endüstriyel, bilimsel ve

laboratuvar uygulamaları için ideal bir gazdır.


MAKALE

Bilinen metotlarla azot sağlamak yerine, kendi

azotunuzu üretmek, uygulamaya göre yüzde 50

ile yüzde 90 arasında tasarruf sağlar.

Azot gazlarının genel olarak özellikleri

renksiz, kokusuz, tatsız ve kuru

olmasıdır. Azot gazı başlıca şunlar için

kullanılır;

• Malzemelerin oksidasyona karşı

korunması

• Bakteriyolojik büyümelerin engellenmesi

• Yanma riskinin azaltılması

• Kuru ve oksijensiz ortam sağlanması

Ticari olarak kullanılan azot gazının büyük

çoğunluğu, az sayıda üretici tarafından damıtma

metoduyla üretilmektedir.

Atmosferi oluşturan her bir gaz çok düşük

sıcaklıklarda kaynama noktasına sahiptir. (CO2

için bu değer donma noktasıdır)

n Oksijen -184 °C (eksi 184 santigrat derece)

n Argon -186°C (eksi 186 santigrat derece)

n Azot -196°C (eksi 196 santigrat derece)

n Karbondioksit -79°C (eksi 79 santigrat

derece)

Ayrımsal Damıtma yöntemi için büyük

miktarlarda basınçlı hava kullanır, filtreleme

yolu ile temizlenir ve aşamalı olarak soğutulur.

Bu yöntemde azot gazı sıvı hale getirilir ve

sıvı halde depolanır, sevk edilir. Genel olarak

damıtma yöntemi pahalı bir işlemdir. Azot

fiyatlandırmasına ek olarak, gizli maliyetler

arasında tank kiralama ücretleri, teslimat

ücretleri, çevre ücretleri, tank muayeneleri

yer almaktadır. Bu maliyetler göz önüne

alındığında azot yıllık maliyetine on binlerce lira

eklenebilmektedir.

Sıvılaştırma yöntemi ile azot üreten firmalar,

kriyojenik sıvı, sıvı ve gaz azot tüpleri ile azotu

kullanıcılara sağlarlar. Havadan sıvılaştırma

ile azot gazı üretimi enerji, işletme sahiplerine

önemli ölçüde maliyet oluşturur.

Gelenekselleşmiş yöntemlerin dışında

kullanıcıların kendi tesisleri içinde azot

ihtiyacını karşılaması günümüz teknolojisiyle

artık hem daha ekonomik ve avantajlı hem de

daha kolay olmaktadır. Üretim kapasitesine

uygun, sürekli, güvenli ve daha düşük

maliyetlerde azot jeneratörleri ile azot ihtiyacı

karşılanabilmektedir.

Bilinen sıvılaştırma yöntemi ile azot

jeneratörü teknolojisi kıyaslandığında, azot

jeneratörü teknolojisi ile, uygulamaya ve

kullanım miktarına göre %50 ile %90 arasında

tasarruf sağlanabilmektedir. Azotu toplu

olarak satın almakla karşılaştırıldığında, azot

jeneratörlerinin kararlı, güvenilir ve en önemlisi,

uygun maliyetli olduğu görülmektedir. Azot

jeneratörleri yatırımının kendini amorti süresi

ortalama 1 ile 3 yıl arasındadır.

Azot jeneratörlerinin kullanılabilirliği

Üretim tesislerinde düzenli olarak azot

ihtiyacı duyuluyorsa, mevcut yöntemlerle, tank

kiralanarak ya da satın alınarak bu ihtiyaç

sağlanabilmektedir. Bu tanklar hem çok pahalı

hem de üretim tesislerinde çok büyük alanları

işgal ederler. Yüksek basınç altında doldurulan

tankların güvenlik riskleri de göz önünde

bulundurması gereken önemli bir konudur.

Gelişen teknoloji ile bu sorunları ortadan

kaldırma odaklı çalışmalarda en önemli gelişme,

kullanıcıların kendi azot ihtiyacını yerinde

üretebilmesi olmaktadır. Yerinde azot üretimi

sağlayan iki yöntem bulunmaktadır. Bunlar; PSA

(Pressure Swing Adsorption – Basınç Salınımlı

Adsorpsiyon) Azot Jeneratörleri ve Membran

azot jeneratörleridir. Membran, oksijen ve azotun

ince bir hollow fiber membran yüzeyinden

geçirgenliğini kullanarak azot üreten

yöntemdir. Buradan oksijenin membrana nüfuz

etme hızı azota göre daha hızlıdır. Bu fark

sayesinde oksijen ve azot yüzeyde ayrışır ve

azot oranı zenginleştirilir. Ancak bu yöntemle

maksimum 99,9% saflığa kadar azot

üretilebilmektedir. Diğer yöntem PSA, azot ve

oksijenin ayrıştırması için adsorplayıcı olarak

karbon moleküler sieve (CMS)

kullanılmaktadır. CMS’in özelliği, basınç

altında havadaki azotun geçmesine izin

verirken oksijen gazını tutuyor olmasıdır.

Basınç düştüğünde CMS oksijeni serbest bırakır

ve rejenerasyon gerçekleşir. Basınçlandırma ya

da basınçsızlaştırma döngüsünde, azot

jeneratörü ile kullanılan buffer (depolama)

tanklar sayesinde sabit azot saflığı ve debisi

sağlanır. Yerinde azot üretim yöntemlerinin

temel avantajları saflık kontrolü, güvenli

üretim, maliyet tasarrufu ve verimliliktir.

8


MAKALE

Mikropor PSA tip Azot Jeneratörü

Saflık Kontrol

Gaz şirketleri azot tanklarını bütün müşterilerine

standart olarak %99,99 saflıkta azot ile doldururlar.

Çünkü %99,99 saflıktaki azot sektördeki uygulamaların

büyük çoğunluğunu karşılamaktadır. Ancak yüksek

saflıkta azot tankı alan bu işletmeler için düşük saflıkta

azot (%95, %97, %98 veya %99) yeterli olabilir. Lazer

kesim, elektronik lehimleme, plastik ekstrüzyon gibi

başlıca uygulamalarda %99,99 saflıktan daha düşük

saflıkta azot yeterli olabilmektedir. Azot jeneratörleri ile,

tüketiciler ihtiyaç duyulan azotu, istenen saflık seviyesine

göre ayarlayıp üretebilirler, bu da yüksek saflıkta

depolanmış azotun maliyetiyle karşılaştırıldığında

genellikle önemli bir maliyet tasarrufu sağlar. %95 saflık

seviyesinde azot üretmek, %99,99 saflıkta azot üretmeye

göre çok daha ucuz bir yöntemdir ve gerekli basınçlı hava

ve dolayısıyla kompresör seçimi üç kat daha düşüktür.

Azot jeneratörleri ile yerinde azot üretimi saflık ihtiyacına

bağlı olarak, 12 ile 24 ay arasında kendini amorti

edebilmektedir.

Güvenli Üretim

Yüksek basınçta doldurulmuş azot tüpü ağırlığı

yaklaşık 45 kg’dır. Bu tüpler taşınırken çarpması, düşmesi

ya da devrilmesi durumunda büyük tehlike yaratmaktadır.

Diğer bir yandan, sıvı halde taşınan azotun, temas halinde

soğuk yanık riski bulunmaktadır. Azot jeneratörü ile

üretim sırasında bu riskler minimize edilir.

Maliyet Tasarrufu

Azot jeneratörü teknolojilerinin maliyet tasarrufu

sağlamasının en cazip nedeni yatırımının kısa vadede

amorti edilebilmesidir. Ayrıca, işletme sahiplerinin

tank kiralamak için ödedikleri ücretler, azot jeneratörü

kurulumundan sonra ortadan kalkacaktır. Sahada

yalnızca sahip olunan azot jeneratörü bulunacak

ve istendiğinde ihtiyaç duyulan miktar kadar

azot üretilebilecektir. Ve buna ek olarak, kiralanan

tüplerin iade edildiğinde içinde ücreti ödenen ancak

kullanılmadan kalan azot dolayısıyla oluşan zararlar da

ortadan kalkacaktır.

Verimli ve Çevre Dostu Olması

Azot jeneratörü sayesinde sıvılaştırma işlemi olmayacağından

dolayı, azot gazını sıvı hale getirmek için

kullanılan enerjiden tasarruf edilmektedir. Azot jeneratörleri

için ilk kurulum sonrası herhangi bir taşıma işlemi

yoktur, bu sayede, azot tüpü dağıtım araçlarının ürettiği

karbondioksit emisyonlarını azaltır ve teslim edilen her

bir tüp için ihtiyaç duyulan üretim ve teslimat aşamalarını

ortadan kaldırarak verimlilik ve çevresel faydalar yaratır.

Ayrıca kısmen de olsa dolu tüplerin geri dönüşümde boşaltılması/havalandırılması

sırasında azot kullanılır. Azot

jeneratörleri ile bu atık azot kullanımı da olmamaktadır.

Azot

jeneratörleri ilk

yatırımını çok

hızlı bir şekilde

karşılayabilen

bir takım avantaj

ve kolaylıklar

sağlar. Bunlar;

• Daha az

bakım/arıza

gerekliliği: Azot jeneratörüne sahip işletmelerde

sürekli azot üretimi olacağından tanklarını kapatmak

zorunda olmayacaklardır, bu durum da bakım/arıza

sürelerini azaltacaktır.

• Daha az iş gücü: Tankları düzenli olarak açıp/

kapatma ihtiyacı olmayacağından bununla ilgili işçilik

maliyeti düşecektir.

• Daha az risk: Tankların taşınma durumu ortadan

kalkacağı için taşıma sırasında ortaya çıkacak yanma,

patlama vb. durumlar büyük ölçüde azalacaktır.

• Daha az depolama alanı ihtiyacı: Azot

jeneratörüyle sürekle doldurulan tek bir tank ile üretim

tesislerinin fazladan tank depolama ihtiyacını ortadan

kaldıracaktır. Böylelikle tesisler içinde farklı amaçlar

için kullanılmak üzere değerli bir alan sağlanacaktır.

• Daha az atık: Azot jeneratörleri belirlenen basınç,

debi ve saflıkta azot üretebildiğinden, gerekli saflık

seviyesine ulaştırmak için hiçbir gaz boşa harcanmaz.

Kiralanan tüpler, içinde bir miktar azot ile iade edilir.

Özellikle yüksek miktarlarda azot kullanan işletmelerde

bu durum büyük israfa neden olabilir. Ayrıca uzun süre

kullanılmayan tüplerin, tahliye vanasından bir süre

azot gazının boşaltılması gerekmektedir. Bu işlemler

maliyeti ödenmiş bir kaynağı israf eder.

Saflık ve Azot debisine göre en uygun Azot tedarik

yöntemi grafiği


HABER

Metal

Endüstrisinde

Azot Gazı

CENGİZ ATEŞ

Kimya Yüksek Mühendisi

Penta Gaz Sistemleri

Azot gazı işlem görecek malzeme

yüzeyinde oksijenin etkisini ortadan

kaldırmak için uzun yıllardır endüstride pek

çok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır.


TEKNİK MAKALE

İşletmelerin temel ihtiyacı optimum

maliyetle maksimum verim ve kÂrlılıktır.

Bu nedenle proses gereksinimleri doğru

analiz edilmeli; buna uygun sistem ve

çözümler üretilmelidir.

Yerinde azot üretim sistemleri yaygınlaşmadan

önce dış kaynaklardan tedarik edilen azot gazı

AZOT Jeneratörleriyle birlikte ihtiyaç duyulan

miktarda ve kalitede kullanıcının kendi gazını

üretmesine imkan sağlamıştır. Örneğin %95 saflıkta azot

gazının ihtiyaca cevap verebildiği durumda çok daha

yüksek saflıklarda, dolayısı ile daha yüksek maliyetlerle

gaz üreticisinden satın alma bir zorunluluk iken bu durum

tamamen değişmiştir.

LAZER KESİM

Lazer kesim metal sektöründe üretim kabiliyetleri, hızı

ve şartları değiştiren bir teknoloji haline geldi. Özellikle

son dönemlerde yük güce sahip lazer kesim makinelerinin

erişilebilir fiyatlarla piyasaya arzı kullanıcı imkanlarını

ve sınırlarını da ciddi ölçüde değiştirmiştir. Lazer kesim

makinelerinde azot gereksinimi CO2 ve FIBER makineler

için paslanmaz çelik kesiminde aynıdır. Paslanmaz

kesimde temiz bir kesim yüzeyi için 99,999 % saflıkta azot

kullanımı önerilen referans kalite değeridir.

Daha önce oksijenle kesimin zorunlu olduğu malzeme

kalınlıkları yüksek güçlü makinelerin kullanımıyla birlikte

azot ile daha yüksek hızlarda kesilebilir hale gelmiştir.

Kesim kalitesi ve hızını artırmak için sektörde yeniliklere

öncülük eden firmalarda azot ve oksijenin belli oranlarda

karıştırılarak kullanıldığı bir süreçteyiz. Esas olan veriye

dayalı çözümler üretmektir. Bu maksatla sektörler arası iş

birliği ve proje geliştirilmesi öncelenmelidir.

6 kW FIBER LAZER

Kalınlık Kesme gazı Kesim hızı mm/dak

4 mm Oksijen 4.000

4 mm Azot 10.000

15 kW FIBER LAZER


4 mm Oksijen 3.600

4 mm Azot 26.000

Tablolardan görüleceği üzere, ortalama bir güçte lazer

makinasında bile kesme gazı değişikliği kesim hızında

2,5 kat bir artışa neden olmakta; bu değer aynı kalınlıkta

malzeme için 15 kW bir makinede 10 kata çıkmaktadır.

Sonucun en basit değerlendirmesi ortalama güçte bir

makinede bile kesme gazının değişimi ile bir makine

ile üç makine üretimi gerçekleştirilebilir. Bu durum

üretim alanının yatırım kaynağının verimli kullanılması

konusunda dikkate alınmalıdır.

İlaveten yüksek güç lazer kesim makineleri ile kalın

çelik plakaların 6-7 kat hızlı kesimi söz konusudur.

15 kW FIBER LAZER


10 mm Oksijen 1.200

10 mm Azot 8.000

ISIL İŞLEM

Isıl işlem metallerin mekanik ve kimyasal özelliklerinin

yüksek sıcaklıklarda kontrollü olarak değiştirilebildiği

bir prosestir. Bu işlem sırasında ortamda oksijen varlığı

sadece istenmeyen oksit yüzey değil parçanın mekanik

özelliklerini de etkileyen olumsuz sonuçlara neden olur.

Isıl işlem prosesinde ihtiyaç duyulan azot saflığı 99,999

% (10 ppm O2) mertebesinde olmalıdır. Yukarıda genel

değerlendirmesi yapıldığı üzere ihtiyaç duyulan kriterlerin

iyi analiz edilmesi yatırım ve işletme maliyetlerinin

optimizasyonu açısından son derece önemlidir.

Azot Üretiminde küçük ve orta ölçekteki sistemlerde

PSA teknolojisi 99,99 % azot üretimi için makul işletme

maliyetleri sunarken, daha yüksek saflıklarda (99,999

% ve üzeri) hem yatırım hem de işletme maliyetleri

ciddi ölçüde artmaktadır. Bu nedenle özellikle yükse

saflık ihtiyacı olan yerlerde PSA ileri saflaştırma sistemi

(DeOXO) ile entegre edilmelidir. Böylelikle daha düşük

işletme maliyeti ile sürdürülebilir yüksek saflıkta azot gazı

üretmek mümkün olur.

99,999 PSA PSA+ DeOXO

Hava Azot Oranı 12:1 4:1

Kurulu Güç 3 Birim 1 Birim

Seçimler yapılırken bütüncül yaklaşım; işletme

ihtiyaçlarının tanımı ve hedeflerine hizmet edecek sistemin

seçimi açısından çok önemlidir. Teknik gereklilikler, seçim

öncesi tercih edilecek teknolojilerin avantaj/dezavantajları

iyi analiz edilmeli; işletmenin hedefleri göz önünde

bulundurularak çalışma şekillendirilmelidir. Unutmayalım

ki;makinelerin suçu olmaz, önerenin yada seçenin suçu olur.

HABER

Sadece iş hayatında değil, sosyal

hayatta da insanları biraraya

getiren Anadolu OSB, herkesin

keyifli vakit geçirebileceği bir alana

sahip. Havası, çevre düzeni,

doğası ve bisiklet yollarıyla

iş hayatınızı alışılmışın

dışına taşıyor.

İNOVASYONUN MERKEZİ

ANADOLU OSB

FARK YARATIYOR

Hüseyin Kutsi TUNCAY


ÖZEL RÖPORTAJ

Murat Alişiroğlu


ÖZEL RÖPORTAJ

2021 yılının bu ilk sayısında

OSB’lere açtığımız pencere

çerçevesince Anadolu OSB

başkanımız Sayın Hüseyin Kutsi

Tuncay ile birlikteyiz.

n Sayın başkanım, birçok OSB'yi

gezdik, buradaki değişim o kadar belirgin

ki bunu belirtmeden geçemeyeceğim.

Yönetim olarak OSB ile beraber

burada bir yaşam alanı yarattığınızı

görüyoruz, tebrik ederiz. Ayrıca Air

World Türkiye Dergisi olarak bizi kabul

ettiğiniz için de teşekkür ederiz.

Öncelikle Sanayinin sorunlarına kulak

veren, sorunları yayınlayan AIR WORLD

TÜRKİYE Dergisi'ne asıl biz yönetim ve

OSB olarak teşekkür ederiz. Sektörel yayınların,

sanayicinin sorunlarını irdelerken

pek görmek mümkün olmuyor. Farklı

birşeyler yapan insanlar da, OSB’lerde,

dergilerde fark ediliyor diyelim.

n Başkanım, sizleri farklı kılan bir

yönetim anlayışınız var. Buranın hikayesini

dinleyebilir miyiz?

Yaklaşık 1997-2020 yani 23 yıllık bir

proje Murat bey. 23 yıl önce buradaki

firmaların %90'ı Ostim’de küçük bir işletme

olan, üretim yapan firmalardı. 350

m2 alanların 150 m2'si açık 200 m2'lik

kapalı alanlar da ise üretim yapıyorlardı.

Ama Türkiye sanayileşmede o dönemde

atılım yapma hevesindeydi. Bizler de

ithalatın zor olması, Türkiye’deki çalışan

makinaların yedek parça ihtiyaçlarından

kaynaklanan bir hareketle üretime

girmiştik. O nedenle bir çok firma da,

kimi Türk Traktöre, kimi Aselsan’a,

kimileri yeni kurulan savunma sanayi

firmalarına, kimleri de inşaat sektörüne

çalışıyordu. Biz bir sivil toplum örgütü

olan Ostim Sanayici ve İş Adamları Derneği'nde

(OSİAD) bir araya geldik. Sivil

toplum örgütleri aktif yurttaşların içinde

bulunduğu duruma göre görev çıkartan

insanlardan oluşuyordu. Bir durum vardı

ortada. Biz mikro ölçekli işletmeyiz,

aile şirketleriyiz. İşletmeler büyüyor, işletmeler

büyürken fiziki olarak Ostim’de

kalma şansımız yok. İşletmeler 2.nesile

geçerken Ostim'de kalırlarsa 2.nesile

geçemezler.

n Burdan, asıl çıkış yolunuzun 2.

nesile hazırlık olduğunu anlıyoruz,

doğru mu?

Devamlılık açısından evet. Kurmamız

gereken OSB farklı olmalıydı. Bir

parça yaşam merkezi haline gelebilecek.

Çünkü işletme sahiplerinin çalışma süreleri

belli değil. Sabah erken başlayıp gece

geç saatlere kadar devam edebiliyorlar.

Daha modern işliklere ihtiyacımız var

ki yurt dışından gelecek iş ortakları ile

eşit şartlarda masaya oturabilelim dedik.

Böyle bir hayal kurduk ve bir sanayi

örgütlenmesine girdik

n Tam olarak ne zamandı? Nasıl bir

örgütlenmeydi anlatabilir misiniz?

1997 yılında kurulan, bir sanayi

kooparatifi örgütüydü. Bir sürü çabe

ve engelden sonra bir Organize Sanayi

Bölgesi kuruluşuna döndü 2002 yılında.

28 Aralık 2020 de 18 Yaşına girdi.

Sanayi Bakanlığını zorlaya zorlaya

Organize Sanayi Bölgesi Kurma yetkisi

aldık. Burayı kurarken iki tane sloganımız

vardı bizim;

"Herşeyi kendinden bekle, başkasından

bir şey bekleme."

"Dayanırsan başarırırsın"

Sabredeceksin, çalışacaksın, dayanacaksın

ki başaracaksın. Başka’da yolu

yok. O slogan bizi bu zamana kadar

taşıdı.

n Bir kredi ve borçlanma olmadı

mı? Nasıl başardınız?

Bugüne kadar ne kredi kullandık, ne

yatırımcıyı borçlandırdık, ne devletten

destek aldık, ne de kimseden para istedik.

Tamamen kendi kaynaklarımızla,

kendi imkanlarımızla aileleri inandırarak

aile bütçelerinden para aldık. Halen de

alıyoruz, doğru projeyi gerçekleştirdik.

Şimdi işletmeler 2.nesile geçmekte zorluk

yaşamıyor. 90 firmamızın 20 tanesi

2.nesile geçti. Diğerlerinde hala 1.nesil

devam ediyor. Niçin? Çünkü aile bütçesinden

para alırken aileyi de işin içine

kattık. Kamulaştırmayı bitirdikten sonra

her sene daha burada hiçbirşey yokken

ailelerle kahvaltı programları yaptık.

Çocukları pikniğe çağırdık, bölgenin doğuşuna

ve gelişimine şahit olsunlar diye.

O günün çocukları bugün işletmelerin

başına geçti. Çünkü ben yakın zamana

kadar Türkiye’deki genel kurulunu

yapmış organize sanayi bölgelerinin

kurduğu bir dernek var. Organize Sanayi

Bölgeleri Derneği, onun başkanlığını

yaptım 2 dönem. İzmir Atatürk OSB Başkanı

Hilmi bey şu an başkanlığı yürütüyor.

Ben de şu an onun yardımcısıyım.

Türkiye’deki bir çok Organize Sanayi

Bölgesini gezdim. Artıları nedir? Eksileri

nedir? Yanlışı niye yapmışlar? Doğruyu

nasıl yapmışlar? Bütün o seyahatlerde

izledim bölgeleri. Tamam, şu arkadaki

fabrika binalarını görmek için insanlar

buraya gelmez. Yatırımcı arkadaki o binayı

yapmak için Ankara’dan 30-40 km

gelip burada bu yatırımı yapmaz. Her

yerde yapılıyor bu, bura değil sadece.

Mesele bir ufuk katmak ve vizyon geliştirmek.

Yani şimdi buradaki işletmeciler

kapıdan girdiğinde huzurlu. Niye?

Çünkü hizmeti burası veriyor. Bütün

ihtiyaçlarını burası çözüyor. Devlet ile

arasında köprü görevini Organize Sanayi

Bölgesi'nin idari mekanizması yapıyor.

Bir sıkıntıları varsa da problemlerini de

burası çözüyor. Başka yere gitmiyor kimse.

Altyapı yapma yetkisi bizde. Umumi

işletme yetkisi bizde, hizmet verme yetkisi

bizde, bizimle muhattap oluyor. Biz

dediğimiz kim? Buranın yatırımcısı ben

de buranın yatırımcısıyım, bugün buranın

başındayım yarın bir başkası geçecek

ben fabrikamda işime devam edeceğim.

İhtiyaç duyduğum hizmetleri buradan

alacağım. Elektriği, suyu, doğalgazı..

Sonuç itibariyle önemli bir ekonomik

başarı hikayesi var.

n Her fabrikanın arıtması olmak

zorunda mı?

Her firmanın değil, fakat biz arıtma

ihtiyacı olan fabrikaya bunu bağıra

bağıra yaptırtıyoruz. Eğer riski varsa

denetliyoruz. Ayrıca bizim kendi paket

arıtmamız var. Murat bey, belli kurallar

koyduk, bu kuralları herkese eşit uygulamaya

çalışıyoruz. Yatırımcımız buraya

8


ÖZEL RÖPORTAJ

gelirken temiz havaya geliyor, düzgün

ortama geliyor, sessizliğe geliyor. "Ben

burada sağlığımı koruyorum, sporumu

yapıyorum" diyor.

n Peki kapanan firmalar oldu mu?

Konkordato ilan eden oldu. Fakat bunlar

ekonomik krize girdiler. El değiştiren

ve bankaların el koyduğu 3-4 firma oldu.

n Anadolu OSB'ye girerken şimdi

yolları gördüm. Melih Gökçek dönemini

de biliyorum. Mansur Yavaş'ın

gelmesiyle beraber OSB'nizde asfalt

çalışması ve bisiklet yolları gördüm. Bu

arada ilk defa bir OSB'de bisiklet yolu

görüyorum. Altyapının eksiklerinin

giderilmesi ile beraber Anadolu OSB

ciddi bir gelişime tanık oldu. Diğer

OSB'ler bu kadar şanslı değil sanırım.

Murat bey, bu bir yönetim anlayışı.

Başından beri "Burası bir yaşam merkezi

olmalı, sırf üretim merkezi değil" dedik.

Sonuçta bir üretim merkezi ama burada

yatırım yapan insanların üretim dışındaki

zamanlarında da yaşam ile ilgili bir

takım dokunuşları görmeliler. Gölet ile

başlayan, badem ağaçları ile devam eden

yaklaşık 300-350 bin metre karelik ortak

kullanım alanı planladık. Mesela burada

bir yağmur suyu göleti var, başka bir akarı

yok. Orada bir doğal hayat başladı yağmur

suyuyla beraber. Botanik park gibi bir

park oluşturduk. Yabani ördekler kuşlar

yuva yaptı o bölgeye. Bu aks’ta bölgede

yaşayanların tüm ihtiyaçlarını belirledik.

Kadının neye ihtiyacı var, çalışanın neye

ihtiyacı var, işletme sahibinin neye ihtiyacı

var? Bu ihtiyaçlara göre yapılanma yerleri

belirlendi. Yapı şekilleri belirlendi. Şimdi

imkanımız elverdiği şekilde ve ölçüde

bunları yapmaya çalışıyoruz. İdari binamızı

yaptık. Sosyal tesis yaptık. Meslek

yüksek okulunu yaptık. Eğitim hayatı başladı.

Otel yeri planladık onu yapacaktık

ama bu pandemi tuz biber ekti yapamadık.

Yani 40-45 yıllık geleceğini planladık

buranın. Türkiye’nin 5 yıllık planı yok

iken, biz 45 yıllık plan yaptık.

n Anadolu OSB öğrencileri de mutlu

ediyor, peki nasıl?

Öğrenciler için ilk yaptığımız şey;

Burada yüksek gerilim hattının altı çöplük

alanı idi orayı temizledik. Toprağını

zenginleştirdik. Ankara’dan gidip Çanakkale’de

verdiğimiz 1764 şehit anısına

1764 tane badem ağacı diktik. "Ceviz

ağacı gibi badem ağacı da geleceği olan

bir ağaç" dedik. Akasya ile kavak ile mukayese

olmaz. Bedem büyür meyve verir,

meyvesi kıymetli raf ömrü uzun cefakâr

bir ağaç. Yani nazlı bir ağaç değil. Onlar

büyüdü ve bademler meyvesini verdi.

Onların geliriyle Polatlı Meslek Lisesi

öğrencilerine burs vermeye başladık 5 yıl

önce. Öğrencilerin bölgede staj yapmalarını

sağladık. Yaz çalışmasını yapmaya

"Buranın Sincan-Temelli-Polatlı Demiryolu ulaşımı

kopuk. Çalışmıyor. O hat çalışsa buranın personel

ihtiyacı Polatlı ve Sincan‘da çözülecek."

başladık. Mezuniyetleri sonrası mezun

oldukları gün iş başı yaptılar. İstihdamı

sağladık. Üniversiteye gidiyorsa çocuk

burslarına devam ediyoruz. Bu ilişkiyi

Türk Eğitim Vakfı ile geçen sene bir

protokol yapmıştık. Halen burs devam

ediyor. Polatlı Meslek lisesindeki öğrencilerle.

Halen onlara staj yaptırıyoruz.

Öğrenciler de mutlu, iş hayatlarında

edinecekleri tecrübeyi öğrencilik hayatlarında

ediniyorlar. Terorisini okulda

görüyorsa pratiğini burada uygulama

imkanı buluyor. Biz de yatırımcılar olarak

mutluyuz.

n Sanayicinin nasıl bir elemana

ihtiyacı var? Temelli'de personel sorununu

nasıl çözüyorsunuz?

Aranılan elemana ihtiyaç var. Ara

eleman değil. Türkiye’de çok işsizlik var.

Diplomalı insan fazla ama meslekli insan

yok. Burada firmaların aradığı elemanları

yetiştirelim diye sürekli eğitim merkezi

kurduk. Çocuk okulu bitirdiği gün, firmanın

aradığı eleman haline dönüyorsa o

zaman o çocuğun gelecek kaygısı olmaz.

n Bisiklet yolu Neden? Planlı

mıydı?

Biz bisiklet ile dolaşmayı hedefledik,

kaldırımlarımızı ona göre yaptık. Planlama

yapılırken dikkat ettiyseniz yolda

logar kapağı göremezsiniz, bütün alt

yapı kaldırımların altında. Öğrencilere

25’e yakın bisiklet aldık. Boş zamanlarında

bisiklet kullansınlar, gideceklerse

bisikletle sosyal tesise gitsinler dedik.

Bisiklet kullandırmaya başladık.

Buranın Sincan-Temelli-Polatlı

Demiryolu ulaşımı kopuk. Çalışmıyor.

O hat çalışsa buranın personel ihtiyacı

Polatlı ve Sincan‘da çözülecek. Demiryolu

çalışmaya başlarsa bir tane Malıköy’e

bisiklet park yapalım. Malıköy Tren

istasyonu ile OSB arasına bisiklet yoluyla

ulaşımı sağlayalım diye düşündük. Yani

hem sağlık açısından hem ekonomik açıdan

bisiklet ulaşımını biz destekliyoruz

ve 4 yıldır da bisiklet turu yapıyoruz. 4

yıldır da balık tutma yarışması yapıyoruz.

Aynı güne getiriyoruz etkinliği.

Burada bir seromoni yapıyoruz. Plaketler

kupalar veriliyor. Sonuçta iş hayatı

dışında insanların biraraya gelmesini

sağlıyoruz. İnsanlar çocuklarıyla buraya

geliyor. Hem manevi bir amacı var, hem

de sosyal. Zamanımız sınırlı, ömür sınırlı

öyleyse gerçek hayatı kendimize de zehir

etmememiz lazım. Yani yaşadığımız

ortam düzgün olsun, yediğimiz düzgün

olsun, çevre düzgün olsun, kirletmeyelim,

bozmayalım.

n Ulaşım sorunu kalmadı sanırım,

yollar tam olarak yapıldı. Peki demiryolu

taşımacılığı?

Burada üretilen ürün karayoluyla

çıkmak zorunda, demiryoluyla taşınamıyor.

Havaleli ürünler demiryoluyla

taşınamıyor Türkiye’de. çünkü tüneller

yapılırken insan taşımaya göre dizayn

edilmiş. Ayrıca Türkiye'de demiryolu

taşımacılığı hala çok pahalı. Firmalar

demiryolunu ürettiği malın sevkinde

kullanamıyor.

n Burası bir OSB havzası, bu geldiğimde

araştırdım tüm OSB'lerin ortak

sorunu Kayaş-Polatlı arası banliyo hattının

çalışmıyor olması. Bu soruna çözüm

bulamayışınızın sebebi nedir?

Bakın Murat bey, önemli bir konuyu

gündeme getirdiniz. Sanayi Bakanımız

bu sesi duymalı. Sincan-Polatlı arasındaki

tren 7-8 yıldır çalışmıyor. Kimse

bunun farkında bile değil.

n Hat var tren mi yok?

Hat var çalışmıyor, sinyalizasyon

sistemi yok. Niye çalışmıyor? Neden

Yapılmıyor? Cevap yok. Koskoca bir ilçe

Polatlı, koskoca bir ilçe Sincan.

Bakın bu hattın başlangıcı Kayaş.


ÖZEL RÖPORTAJ

"Aranılan elemana

ihtiyaç var. Ara eleman

değil. Türkiye’de çok

işsizlik var. Diplomalı

insan fazla ama

meslekli insan yok."

Yani Kayaş-Polatlı arasında banliyö

demiryolu hattı var ve bu hat çalışmıyor.

Toplu taşıma yok buraya. Fabrikalar işi

gücü bırakıyor servisçilik yapıyor. Bu

hattı çalıştırabilsek, bisiklet ile 1,5-2 km

Malıköy İstasyonu'ndan burası. Toplu

taşımaya ihtiyaçta yok tren istasyonundan

sonra.

n TCDD ne diyor peki, var mı bir

mantıklı açıklama?

Pandemi döneminde çalıştıramıyoruz

diyorlar. Pandemi döneminde en

güvenilir ve en uygun toplu taşıma aracı

tren. İl koordinasyon kurulu toplantılarına

katılıyoruz orada da gündeme

getiriyoruz yok yapmıyorlar. Anlayamıyoruz

niye yapmıyorlar, neden çalışmıyor,

niçin çalışmıyor, herşey var ama

çalıştırmıyorsun neden? TCDD burada

üretimi ve istihdamı kötü etkiliyor ve

muhatap yok şu anda. Sanayi Bakanlığı'nın

devreye girmesi lazım fakat sonuç

alamıyoruz.

n Hızlı tren çalışıyor değil mi?

Hızlı trenin buraya faydası yok ki,

buraya zarar verdi. Kamulaştırmaya başladık

10 lira idi, hızlı tren geçti diye 23

liradan kamulaştırma yaptık. Hızlı trenin

buraya ne faydası var. Geçip gidiyor

buradan durmuyor, yolcu almıyor, yolcu

indirmiyor. Ancak geçerken görüyorsun.

Buradaki insan o treni kullanamıyorsa

ne faydası var buraya.

n Türkiye’de sanayii denilince aklımıza

gelen onlarca sıkıntı var. Sanayi Bakanlığı'nın

TCDD için Ulaştırma Bakanlığı

nezninde gerekeni yapması gerekirken

7-8 yıl bu sorun çözülmüyorsa, çağrımızı

Cumhurbaşkanımıza mı yapmak lazım.

Yakın zamanda Sayın Cumhurbaşkanımız

Kalyon Güneş Enerjisi ile ilgili fabrika

açılışı yaptı bu bölgede.

Yani Cumhurbaşkanına gelene kadar

bunun aşağıda halledilmesi lazımdı. Olmadı,

Bakanlar düzeyinde çözülmesi gerekirdi

çözülmedi. Sonuçta burda 50-100

fabrikadan bahsetmiyoruz. OSB havzası

burada, bu sorun acilen çözülmeli.

n Üniversite sanayi işbirlikleri

neden doğru yapılamıyor sizce?

Ülkemizde izlediğimiz ekonomik

politikalar üretime dayalı değil. Böyle

olunca üniversitenin sanayi ile işbirliği

yapması mümkün değil. Sanayinin sanayi

ile işbirliği yapması da mümkün değil.

n OSB'ler, yurt dışındaki OSB'ler

ile iş birliği yapsa teknoloji transferi

açısından...

Yapabilirde size bir tespitte bulunayım.

2002'de dolar ne kadardı?

1.680.000 di. 2012'de sıfırları atınca 1,68

oldu. 2013'e geldiğimizde dolar 1.15

lere 1,20 lere düştü. Bu, yurt dışındaki

firmalarla rekabet edememeyi getirdi.

2002-2013 dolar %7,6 değer kaybetti

TL karşısında. 2002-2013’te Türkiye’de

ana girdi maliyetleri %140 arttı. Yani

üretim maliyetleri %140 artarken döviz

%7,6 değer kaybetti TL karşısında. Bu

neyi getirdi peki; Türkiye hurda fiyatına

navlun malzeme almaya başladı Uzakdoğu'dan.

Biz Kore'den %40 pahalıydık,

Avrupa Birliği'nden %20 ucuzduk. AB

ülkelerine mal satıyorduk, satamaz hale

geldik. Dolar sabit, TL de sabit. Hatta

dediler ki 1 tl 1 dolar olacak. O yanlış

politika bizim ürettiğimiz herşeyi ithal

etmemize yol açtı. Onun sonucunda

sen şu anda kompresör de üretemiyorsun

vida da üretemiyorsun, arabanın

farını da üretemiyorsun, iş makinasının

tekerini de. Halen dolar bu kadar

artmasına karşın biz Avrupa ile rekabet

edemiyoruz. Türkiye şu an koca bir

montaj sanayi oldu. Her sektörde böyle

durum. Makine imalatında üretip ihraç

ettiğimiz 100 dolarlık bir üründe 90

dolar ithal girdi kullanıyoruz. Kompresörde

de öyledir bu. Niye? sen bunun

vidasını da yapacak durumdasın, sen

onun birçok parçasını da yapacak

durumdasın ama yaptığında rekabet

edemiyorsun. Satamıyorsun. Herşeyi

kendin yapıp satabilirsin. Ama herşeyi

kendin yaptığında Avrupa’dan pahalı

hale geliyorsun. Niye? Çünkü; sendeki

girdi maliyetleri dövizden çok hızlı gitti.

n Nasıl aşacağız bunları?

Nasıl aşacağız? Bugün globalleşme

diye yutturulan hap bizim gibi bütün

ülkeleri mahvetti. Sen hurdayı da

ithal ediyorsun samanı da. Tarımda

da farklı değil durum. Kendi üreticisini

korumayan bir ülke olmaz. Biz

ne yapıyoruz; tüy sikleti ağır sikletin

karşısına çıkartıyoruz. Sopa yememesi

mümkün değil ki. İthalatçıların eli

güçlü bu ülkede. Bakın bir ihale vardı

“İthal yoluyla temin”maddesi vardı.

Bu ne demektir yerli üretici bu ihaleye

girmesin. Hele şu Fetö olaylarında

birçok firmanın TSE belgelerini iptal

ettiler. DSİ’nin onun bunun ihalesine

giremesin diye. Bir tanesi de benim

firmamdı. Alttan girdi üstten çıktı

TSE standart belgesini iptal ettiler.

Niye? İhale şartlarından biri oydu

TSE belgesi olacak deniyordu. Şimdi

belgeyi iptal ederse ihaleye giremiyoruz.

Dünyanın belgesi iptal edildi o

dönem. Lanet olsun dedik ve yıllardır

devlet ihalesine girmiyorum. Fakat

Çin’den getirip ihaleye girersem

hiçbirşey istemiyor. Böyle bir şey olur

mu? Göstermelik yok efendim yok bakanlar

kurulu kararı ile Kamuda %10

pahalı da olsa alacaksın. Kim uyuyor?

Kimse uymuyor.

n KİK lerde hiç uyan yok

Bu tavsiye kararı. Tavsiye olduğu

için uyan da olmuyor. Şu an ithalaat

lobisi etkin, her türlü tavizi kopartıyorlar.

Türkiye'de ciddi bir ekonomik

sıkıntı var. Herkesin bu taşın altına elini

sokması gerekir.

n Başkanım içten cevaplanız içinteşekkür

ederim. Eklemek istediğinizson

sözünüzü de alalım.

Ben teşekkür ederim. AIR WORLD

TÜRKİYE Dergisi çizgisini bozmadan

sanayicilerin yanında olmaya devam

ettiği sürece, OSB’leri yerinde ziyaret

ettiği, sorunlarını kaleme aldığı sürece

bizlerin masasında yeri daim olacaktır.

2021 yılı ve derginizin 4. yılı kutlu olsun.


HABER

BASINÇLI HAVA TESİSATI PLANLANMASINDA

DİKKAT EDİLMESİ

GEREKENLER

Bİrkan IŞIK

Proje ve Satış Mühendisi

KAESER Kompresör - Topkapı Endüstri

Proje ve Satış Mühendisleri

ekibi olarak basınçlı hava

projelerinde önceliğimiz, 1

m3 havayı en düşük enerji

ile üretecek bir istasyon

tasarlayarak son kullanıcının

karşısında olabilmek. Bu

sadece kompresör satarak

değil aynı zamanda basınçlı

hava istasyonunun doğru

kurulması ve fabrika içi

basınçlı hava tesisatının

doğru planlanması ile

mümkün olabilmektedir.


TEKNİK MAKALE

Bu yazımızda fabrika için basınçlı hava tesisatı

planlaması yapalırken dikkat edilmesi gereken başlıca

konuları sizlere aktaracağız;

1) Ana Hat Tipi:

Öncelikle fabrika içi basınçlı

hava hat şebekesi planlanırken

ring şebeke olarak planlamalar

yapılmalıdır. Dal şebekelerde

özellikle hattın son noktasında

basıncın çok düşmesinden

kaynaklı sorunlar

yaşanabiliyor. Bu sebeple

basınç dalgalanmalarının

önüne geçmek için dal şebekelerin yerine tüm noktalarda

mümkün olduğunca basıncın eş dağılmasını sağlayabilmek için

ring hattı olarak plan yapılması gerekmektedir.

2) Doğru Hat Çapı Seçimi ve Dizaynı

1 bar basınç kaybı %6 daha

fazla enerji tüketimine sebep

olur.

Örneğin; 6 bar(g) 30

m3/dk debi veren bir

kompresörün enerji tüketimini

160 kW olarak dikkate

aldığımızda, bu kompresörü 7

bar(g) olarak çalıştırdığınızda

160 * 0,6 = 9,6 kW daha fazla

enerji tüketmesi demektir. Yıllık olarak 1 bar basınç artışının

bu işletmeye maliyeti yaklaşık olarak (9,6 kW x 8000 x 0,50 TL/

kWh) yıllık 38.400 TL olmaktadır. Aynı şekilde hat çapı küçük

seçilirse fazla dirsek, T bağlantı vb. kullanılırsa hattaki basınç

kayıpları artacaktır ve bu da maliyet olarak yansıyacaktır.

Basınçlı hava hattındaki borularda ideal olan basınç

kaybı azami 0,1 bar’dır. Boru hattı seçimi yapılırken bazı

seçim abakları bulunmaktadır. Fakat bu noktada Kaeser

Kompresörleri internet sitesinde kullanımı kolay olan toolbox

programını herkese sunmaktadır. Kaeser toolbox programında,

borudan geçecek debi miktarı, çalışma basıncı, hat uzunluğu

ve hat çapı girilerek hattaki oluşacak basınç kaybı kolayca

hesaplanmaktadır.(Link:https://www.kaeser.com/int-en/

services/know-how/calculator/pressure-drop/)

Örnek: 10 m³/dk @ 7 bar için;

DN 40 ve DN 50 çapında boru

çapının metrajlara göre basınç

kaybını görüyoruz.

8


TEKNİK MAKALE

Basınçlı hava hattını doğru boyutlandırmak için daima

hesaplama yapılmalıdır. Temel olarak kabul, kompresörün

devreye giriş-çıkış basınç farkı ile standart basınçlı

hava şartlandırması (soğutucu kurutucu) dahil olarak,

kompresörle basınçlı hava tüketen cihazlar arasında

maksimum 1 bar’lık bir basınç düşüşü olmasıdır.

İdeal Basınç Kayıpları:

Ana hat:

Dağıtım hattı:

Tüketim besleme hattı:

Soğutucu kurutucu:

Servis ve hortumlar

Toplam basınç kaybı:

0.03 bar

+0.03 bar

-0.04 bar

+0.2 bar

+0.5 bar

0.8 bar

Son kullanım noktasına havayı iletene kadar hattaki

kondensi bertaraf etmek oldukça önemlidir. Bu sebeple

aşağıdaki resimde de görüldüğü üzere hatlara yapılan

inişleri kuğu boynu şeklinde, branşmanları hattın

üstünden iniş yapacak şekilde planlamalıyız. Ayrıca hattın

dönüş yaptığı yere kadar hattı 2 0 /00 eğimle planlayabilir

ve tam dönüş noktalarına su tuzakları kurarak hattan

kondensin alınmasını sağlayabiliriz.

3) Boru Hattı Malzeme Seçimi

Basınçlı hava

tesisatı planlarken

yatırım bütçesinin

azaltılması

gerektiğinde boru

malzemesine dikkat

edilmeyip, ucuz olan

malzemeye yönelimi

görmekteyiz. Fakat

boru malzemesi

seçimi basınç

düşüşünü, hava

kalitesini ve kaçakları

büyük ölçüde

etkilemektedir.

En yaygın boru malzemeleri paslanmaz çelik,

alüminyum, bakır, galvaniz, siyah boru ve PVC’dir.

Aşağıdaki tablo, her birinin avantajlarını ve

dezavantajlarını listelemektedir.

Malzeme Avantaj Dezavantaj

Paslanmaz

Çelik

Alüminyum

Bakır

Galvaniz

Siyah

Boru

PVC

-Pas yok, iyi hava

kalitesi

-Düşük basınç kaybı

-Korozyona dayanıklı

ve kolay kurulum

-Düşük işçilik maliyeti,

hafif malzeme.


-Pas yok, iyi hava

kalitesi


-Makul malzeme

maliyeti

-Farklı çaplarda kolay

kurulum

-Biraz pas koruması

-Makul malzeme

maliyeti

-Farklı çaplarda kolay

kurulum

-Hafif ve ucuz

malzeme maliyeti

-Yüksek kurulum(işçilik ve

malzeme) maliyeti

-Sınırlı basınç değeri

-Yüksek malzeme maliyetleri

-Sızıntıları önlemek için gerekli

kalitede lehimleme yapılmalı.

-Termal döngüye duyarlı

-Kurulum sırasında açık alev

ortaya çıkar.

-Yüksek işçilik maliyetleri

-İlerleyen yıllarda, iç yüzey

yapısında oluşabilecek kir

sebebiyle basınç kaybı.

-Bağlantı noktalarında

paslanma ve kaçak riski.

-Yüksek işçilik maliyetleri

-Paslanabilir ve sızıntı olabilir

-İlerleyen yıllarda, iç yüzey

yapısında oluşabilecek kir

sebebiyle basınç kaybı.

- Patlama riski sebebiyle düşük

güvenilirlik.

- Statik yükler taşır.

- Yapıştırıcıların, kompresör

yağları ile uyumsuz olması

4) Kaçakların Minimize Edilmesi

Hat çapları ve kompresör seçimi yapılmadan önce

mevcut tesisteki hava kaçaklarının minimize edilmesi çok

önemlidir. Basınçlı hava hattı boyunca borular ultrasonik

cihazlarla (bu ölçümleri teknik ekiplerimiz yapıyor, aynı

zamanda bu cihazları temin ediyoruz) dinlenerek kaçak

noktaları belirlenebilir.

Kompresör Yük-Boş Süresi İle Kaçak

Miktarının Belirlenmesi

V L

= Kaçak akış hacmi (m 3 /dk)

V K

= kompresör kapasitesi (m 3 /dk)

t X

= Kompresörün yükte

çalışma sürelerinin toplamı

T = Toplam ölçüm süresi

Örnek:

V K

= 3 m 3 /dk

t X

= t1 + t2 + t3…= 120 sn

T = 600 sn

Özetle;

Basınçlı hava tesisatı planlaması yapılırken, boru

hattının doğru boyutlandırılması (basınç kaybının

önlenmesi), dal şebekelerin ring veya kombine sistemlere

bağlanması, boru hattında sistem basıncının azami % 1,5’i

kadar basınç kaybı olmasına dikkat edilmesi, kaçakların

önlemesi, nemli sistemlerin önlenmesi için eğim veya

drenajlı planlama, gereksinime göre boru malzeme

seçimi ve dış boru hatlarının donmaya karşı korunması

önemlidir.


HABER AIR WORLD KISA HABERLER

CompAir'den yeni hava filtreleme

ve su ayırma çözümleri

CompAir, basınçlı hava sistemleri için hem yüksek verimli hava

filtreleme hem de su ayırma çözümleri sunduğu iddia edilen

iki yeni hava temizleme serisini piyasaya sürdü.

Etkili basınçlı hava temizleme,

herhangi bir sistemin hayati

bir unsurudur. Kir, yağ ve

sudan kaynaklanan kirlenme,

potansiyel olarak boru tesisatının

aşınması, sistemin iç parçalarında hasar,

bozulmuş ürünler ve adsorpsiyonlu

kurutucular için erken ve plansız nem

giderici değişimi gibi bir dizi soruna yol

açabilir. Tüm bunlar, bununla birlikte

ortaya çıkan ilgili maliyetlerin yanı sıra

onarım ve bakım için daha fazla harcama

yapılmasının yanı sıra beklenmedik arıza

sürelerine neden olur.

En yüksek kalite standartları

Bir kuruluşun basınçlı hava

süreçlerini korumaya yardımcı olmak

için CompAir, yeni CF hava filtresi

yelpazesini ve X serisi su ayırıcılarını

müşterilerine duyurdu. Yeni çözümler,

Gardner Denver'ın Ingersoll Rand

ile birleşmesinin bir sonucu olarak,

Slovenya, Logatec merkezli özel bir

hava işleme tesisinde üretilmektedir.

Bu, CompAir müşterilerinin yeni

hava temizleme çözümlerinin basınçlı

hava saflığını yöneten uluslararası

standartlar olan ISO 8573-1: 2010

tarafından tanımlanan en yüksek

kalite standartlarını karşıladığından

emin olabileceği anlamına geliyor.

Dahası, satış sonrası perspektifinden

bakıldığında, özel hava işleme tesisleri,

servis parçalarına ihtiyaç duyanların

bunları hızlı bir şekilde tedarik

edebilmesini sağlacak görünüyor.

CF döküm alüminyum serisi

basınçlı hava filtreleri, gereksinimlere

bağlı olarak 45 m3 / dk'ya kadar akış

hızları sağlıyor. Ayrıca, daha yüksek

akışlı uygulamalar için 516 m3 /

dakikaya kadar akış hızları sağlayan bir

dizi CF flanşlı filtre de mevcuttur.

Müşteri geri bildirimlerinin

bir sonucu olarak, yeni filtreler bir

diferansiyel basınç göstergesine sahiptir

ve operatörlerin ISO 5001 ve ISO

11011'de belirtilen yönergelere uygun

olarak herhangi bir basınç düşüşünü

izlemelerine olanak tanırken, süreçte

enerji tasarrufu sağlamaya yardımcı

olur. Diğer önemli özellikler arasında,

zorlu endüstriyel ortamlara karşı

korozyon koruması sağlamak için

filtrelerin hem iç hem de dış yüzeylerine

uygulanan tescilli bir kaplama ve

değiştirmelerin yapılabilmesini

sağlayan 'dokunmasız' bir filtre

elemanına sahip ergonomik bir kase

tasarımı yer alır. Montaj ise hızlı ve

kolay bir şekilde yapılır.

Bu arada, yeni X serisi su ayırıcılar,

sıkıştırılmış havadan toplu sıvı

kontaminasyonunun çoğunu ortadan

kaldırarak bir birleştirme filtresinin her

zaman olabildiğince verimli çalışmasını

sağlamaya yardımcı olabilir. 200 m3

/ dakikaya varan akış hızlarında

mevcut olan X serisi, minimum bakım

gerektirirken diferansiyel basıncı

azaltmak için optimize edilmiştir.

Hem CF serisi hava filtreleri hem de

X serisi su ayırıcılar CompAir'in Assure

garantisi kapsamındadır. Garantinin

tek koşulu, ürünlerin orijinal CompAir

parçaları kullanılarak kullanım

kılavuzuna uygun olarak muhafaza

edilmesidir.

Kritik öğeler

CompAir'de hava işleme ve gaz

üretimi ürün müdürü Keith Atkinson

konuyla ilgili olarak: “Hava filtreleme

ve su ayırma, herhangi bir basınçlı

hava sisteminin kritik unsurlarıdır.

Kontaminasyon yalnızca ürünlerin

bozulmasına ve hasar görmesine yol

açmakla kalmaz, aynı zamanda bir

işletmenin operasyonel maliyetlerini

etkileyen verimsiz üretim süreçlerine

de yol açar. Basınçlı

hava sistemi önemli bir

yatırım olabilir. Hava

filtreleri ve su ayırıcılarından

ödün verilmemelidir çünkü bunlar,

tüm sistemin kalite ve verimliliğini

sağlamanın temel araçlarıdır.

“İçinizin rahat olması için, en

yeni CF hava filtrelerimiz ve X serisi

su ayırıcılarımız güvenilir ve yüksek

kaliteli hava temizleme sağlar, boru

tesisatını korozyondan ve ürünlere

veya basınçlı hava işleminin kendisine

gelebilecek herhangi bir hasardan

korur. maliyetli ve çözülmesi zaman

alıcı olabilir.

“Özel hava işleme tesislerimizde

tasarlanan ve üretilen operatörler, bu

yeni hava temizleme çözümlerinin

en yüksek standartlara göre kalite

kontrolüne tabi tutulurken, ek parçalara

ihtiyaç duyan her müşteriye hızlı bir

şekilde hizmet verilebilmesi için lojistiği

optimize ettiğinden emin olabilir.

"Sürdürülebilirlik hedeflerine

ulaşmak için sürekli artan baskı

altında olan işletmelerle, etkili hava

filtreleme, bir kuruluşun basınçlı hava

süreçlerini optimize etmeye yardımcı

olabilir ve bir kompresörün kullanım

ömrü maliyetlerini azaltırken bir

sahanın çevresel etkisini

iyileştirmeye de katkıda

bulunabilir."



Ege'ye Dinamik Motor etkisi

Dinamik Motor Redüktör A.Ş.'nin İzmir Şubesi ve fabrikasındaki çalışmalarda

sona gelindi. Firmanın üretim ve montaj hatları İzmir’e taşınıyor

Organize Sanayi

Bölgeleri’nin amaca

uygun olarak yapılan

altyapısından ve lojistik

imkanlarından faydalanmak üzere

TOSBİ’de ocak ayında faaliyete

geçecek olan tesis, 3.500 m2 kapalı

alanıyla gelişen elektromanyetik

motor fren üretiminin artmasına

büyük katkı sağlayacak.

Yönetim Kurulu Başkanı Emre

Tavman’ın verdiği bilgilere göre;

"Üretim ve montaj tesisi hali hazırda

İstanbul İkitelli’de bulunmaktadır.

Mümkün olan bütün iyileştirmelerin

yapılmasına rağmen büyüme

trendi göz önüne alındığında 2021

senesinin ikinci yarısında artan

taleplerin karşılanamayacağı

görülmektedir. Bu gerçek 2020

başında görülmeye başladıktan

sonra öncelikle İstanbul çevresindeki

OSB’ler ve özel alanlar incelendi.

Nüfus yoğunluğu, maliyetler, trafik

sıkışıklıkları personelin hareket

zorlukları hesaplandı. Sonuç olarak

İstanbul ve Ankara’da faaliyet

gösteren şirketimizin stratejik olarak

İzmir’de de bulunmasına karar

verildi. Yeni yapılan otoban yolunun

ulaşım süresini kısaltması, fabrika

üretimine Ege ikliminin pozitif yönde

etki etmesi, şu anda istihdam edilen

nitelikli personelin Ege Bölgesi’ne

taşınabilirliği, yeni personelin

kolay bulunabilirliği, limanın yakın

ve İzmir’den dünyanın büyük

limanlarına direkt gemi hatlarının

ihracatta nakliye sürelerini kısaltması

gibi etkenler de karar verilmesine

yardımcı oldu."

Tavman, "Yaklaşık iki hafta

sürecek olan taşınma ve yeni yerde

üretime başlama prosesinin ocak ayı

içinde bitirilmesi planlanmıştı.

Yurtdışından temin edilen

ürünlerin alternatifi olarak ithalatı

yavaşlatacak ayrıca ihracat imkanı

ile ülkemizin dış ticaret dengesinin

düzelmesine katkı sağlayacak bir

yatırım olacaktır" dedi.


ÖZEL RÖPORTAJ

Murat Alişiroğlu

“Ölçüm Ekipmanı İçin

İlave Bütçeye Gerek

Yok, Zaten Harcanıyor”

Yusuf İlhan

CS Instruments Türkiye Ülke Müdürü

"Ölçüm ekipmanlarında risk almak çok tehlikeli

sonuçlar yaratabilir. Mutlaka denenmiş, zor

koşullarda kendini kanıtlamış ürünlerle ve yaptığı

işin ticari boyutunun yanında arka planındaki fizik

koşullara da hakim insanlarla çalışmak gerekiyor."


ÖZEL RÖPORTAJ

"Bizden ürün tedarik eden müşterimizin, uzun

zaman sonra başka bir ihtiyaç ya da ürün için

tekrar aklına gelen ilk firma olmayı amaçlıyoruz"

n Merhaba Yusuf Bey, öncelikle

bizi kırmadığınız için şahsım, dergim

ve okurlarımız adına teşekkür ederek

başlamak isterim. Sizinle tanışmamız

dergimizin ilk çıkış tarihlerine kadar

dayanıyor. Fakat okurlarımızın da sizi

yakından tanımasını isterim, Yusuf ilhan

kimdir?

İstanbul Teknik Üniversite Makine

Mühendisliği bölümünden mezunum.

Mühendislik yaptığım sürede hep basınçlı

hava ve enerji verimliliği alanında

çalıştım. Derginizin de ana konusu olan

basınçlı hava, benim için sadece çalıştığım

sektör değil, mesleğim oldu diyebilirim.

2019 yılında CS Instruments Türkiye

Ofisi'nin açılmasında görev aldım ve

halen Ülke Müdürü olarak keyifle devam

ediyorum.

n CS Instruments firmasını biraz tanıyabilir

miyiz?

CS Instruments basınçlı hava ve

gazlar için ölçüm ekipmanları üreten

Almanya merkezli bir firma. Alman endüstrisine

göre oldukça yeni sayılabilir

aslında, 2002 yılında kuruldu. Kurucu

ekip uzun yıllardır basınçlı gazlarda

ölçme değerlendirme tecrübesine sahipti

elbette. Kompakt ve sadece belirli bir

alana yoğunlaşmış bir firma olarak, tasarımdan

lojistiğe kadar her şeyi kendi

bünyesinde yapan, çelik imalat ve plastik

enjeksiyon gibi süreçler de dahil tüm

tedarikini Almanya’dan yapan bir firma.

Tüm ana ürün gruplarımızda tasarım, tedarik,

üretim, kalibrasyon ve lojistik CS

Instruments tesislerinde yapılıyor. Yani

CS Instruments ürünleriyle ilgili teknik

bir sorunuz olduğunda, üçüncü partilere

sorma ihtiyacı duymadan çok kısa sürede

firma içinden cevabını bulabiliyorsunuz.

Bu da firma olarak kendine güven ve hız

avantajı sağlıyor.

n Peki Türkiye Ofisinin açılmasına

nasıl karar verildi? Firma şu ana kadar

bu kararından memnun mu?

CS Instruments Almanya dışındaki

ticari faaliyetlerini yürütmek için kendi

ofislerini açmayı tercih ediyor. Türkiye,

Güney Afrika’dan sonra Avrupa Birliği

bölgesi dışında açılan ilk ofis oldu. 2020

yılında da Türkiye’den sonra Çin, ABD

ve İsveç ofisleri açıldı. CS Instruments tarafından

kurulan bu ofisler yerel uzmanlar

tarafından yönetiliyor.

Türkiye endüstrisi hem çok dinamik

hem de demir çelik, tekstil, otomotiv gibi

basınçlı hava ve gazların yoğun kullanıldığı

sektörlerde yoğunlaşmış. Bu alanda

ölçüm ekipmanlarına ihtiyaç duyan firmaların

ihtiyaç duyduğu desteği yerinden

sağlamak amacıyla Türkiye ofisi açıldı

ve geçtiğimiz bir yıldaki ilgiden dolayı

çok memnunuz.

n CS Instruments Türkiye olarak

sadece ürün satışı mı yapıyorsunuz? Firmanız

sorunu olan fabrika veya firmalara

çözüm ortağı oluyor mu?

Bizim çalıştığımız alanda öncelikle

tesisin neye ihtiyacı olduğunu tespit etmeniz

gerekiyor. Basınçlı hava kompresörlerde

üretilip, kurutucu ve filtrelerle

şartlandırıyor, boru hattıyla taşınıyor,

hortum ve fittingsler ile dağıtılıp makinelerde

kullanılıyor. Dolayısıyla firmanın

basınçlı havayı ürettiği yerden başlayıp,

şartlandırma, taşıma ve kullanım alanlarının

hepsine dair fikir sahibi olmanız ve

yaşadığı soruna dair bir çözüm önermeniz

gerekiyor.

Gerek CS Instruments felsefesi gerekse

benim mühendislik anlayışımda hep

sahada olmak var. Bize ulaşan firmaları

yerinde ziyaret etmek, gerekiyorsa sahada

demo ölçümler yapmak işimizin

önemli bir parçası. Bu nedenle müşterilerimizle

uzun vadeli ilişkiler kuruyoruz.

Bizden ürün tedarik eden müşterimizin,

uzun zaman sonra başka bir ihtiyaç ya

da ürün için tekrar ilk aklına gelen firma

olmayı amaçlıyoruz ve böyle örneklerin

oluştuğunu görmek çok sevindirici.

n Ürün Portföyünüzde hangi ürünler

var?

Basınçlı hava, doğalgaz, azot, oksijen,

argon ve daha birçok teknik gaz için

debimetreler, nem sensörleri, partikül ve

yağ buharı ölçüm cihazları, kaçak tespit

cihazları ana ölçüm gruplarımız. Bunun

yanında basınç ve enerji ölçüm gruplarımız

da var. Tüm bu sensörlerden toplanan

veriyi kaydedip işleyecek datalogger

/ ekranlı kaydediciler ve yazılımlar sunuyoruz.

n Yusuf Bey, ülke olarak pandemi dönemini

ağır atlatıyoruz. Pandemiye rağmen

istediğiniz çalışmaları yapabildiniz

mi? Bu kısa sürede fuar çalışması olmadığı

için dergimizden beklediğiniz geri dönüşü

alabildiniz mi?

Bizim işimizde saha ziyareti çok

önemli. Gerek ilk tanışmada gerekse

kullanıcının ürünlerle ilgili sorunu olduğunda

kısa sürede sahada olmayı tercih

ediyoruz. Seyahat etmenin oldukça riskli

olduğu bu dönemde mobiliteyi azaltmak

hatta bazı zamanlarda tamamen kesmek

zorunda kaldık. Sanırım uzunca bir süre

daha hareket imkanımız kısıtlı olacak. Bu

nedenle derginiz ve bunun yanında dijital

iletişim çok daha önemli hale geldi

elbette.

n Pandemi döneminin şirket planlarınıza

ne gibi olumlu/olumsuz etkisi

oldu?

Yaparak öğrenme (learning by doing)

felsefesine inanıyoruz. Bu nedenle gerek

İstanbul ofisimizde gerekse firmaların

tesislerine giderek ürünlere dokunarak,

deneyerek, yani yaparak ölçüm felsefesini

ve ölçüm ekipmanlarını anlatmak istiyoruz.

Ancak bırakın binlerce kişinin bir

araya geldiği fabrikaları ziyaret etmeyi,

markete gitmenin bile çok riskli olduğu

zamanlar yaşıyoruz. Fakat mevcut durum

bu ve biz de alternatif yollar bulmak

zorundayız.


ÖZEL RÖPORTAJ

"Seyahat etmenin oldukça riskli olduğu bu dönemde mobiliteyi azaltmak hatta bazı zamanlarda

tamamen kesmek zorunda kaldık. Sanırım uzunca bir süre daha hareket imkanımız kısıtlı

olacak. Bu nedenle derginiz ve bunun yanında dijital iletişim çok daha önemli hale geldi"

n Bir kompresör markasının bayisi

olmak yerine Türkiye’de zor olanı, yani

ölçmeyi seçtiniz. Burada sanki farklı bir

misyon üstlendiğinizi düşünüyorum.

İnsanlara ne aldığını, aldığı kompresörün

ne kadar hava ürettiğini ne kadar

enerji tükettiğini, hava kaçağı olup olmadığı

gibi konuları bilmesi için bir

mücadele vermek üzere bu yola çıktığınızı

düşünüyorum. Doğru mu?

500 kW aktif kompresör gücü olan bir

firmanın sadece basınçlı hava için elektrik

maliyeti bir yılda 2 milyon TL civarında.

Avrupa’da yapılan çalışmalar, üretilen

basınçlı havanın yaklaşık %30’nunun

kaçaklara gittiğini gösteriyor. Tasarruf

imkanları bununla da sınırlı değil, verimsiz

kompresörler, boşa hava kullanan

noktaların elimine edilmesi, sistem basıncının

düşürülmesi, ısı geri kazanımı, şartlandırmanın

ve boru tesisatının optimize

edilmesi gibi başlıklar altında toplam tasarruf

potansiyeli %50’yi buluyor.

Tüm bu tasarruf potansiyelini hayata

geçebilmesi için ilk yapılması gereken

şey ölçüm. Bir kompresör ne kadar para

harcayıp karşılığında size ne veriyor? Bu

üretilen basınçlı havayı nerede, neden ve

hangi kalitede kullanıyorsunuz? Bu sorulara

cevap vermeden iyileştirme yapmak

mümkün değil. Bu nedenle ben hep şöyle

söylüyorum, bizim için ilave bütçe ayırmanıza

gerek yok. Zaten yıllardır elektrik

faturası olarak ödediniz bu parayı ve

ödemeye devam edeceksiniz eğer sistemi

iyileştirmezseniz. Elbette ölçüm bu işin

ilk aşaması, sonrasında yeni ekipman ve

revizyonlar gelecektir. Mevcut koşulların

izlenmesi de üretim başına maliyet kontrolü,

verimsiz/bakım gerektiren bölgelerin

ve makinelerin tespiti gibi nedenlerle

çok önemli. Örneğin paket başına 1 litre

gıda gazı kullanan bir termoform makinesine

sahipseniz, 1 litre ile

5 paket yapan rakibinizle rekabet etmeniz

çok zor. Peki sorunun kaynağı nedir? Bu

soruyu sormak ya da fiyatı/karlılığı düşürüp

rekabet etmek gibi seçenekleriniz var.

Biz bu soruyu sordurmaya çalışıyoruz.

n Aslında bir önceki sorumla bağlantılı

bir soru; Neden bazı ithalatçılar

gibi satışı daha kolay olan Uzakdoğu

ürünlerini değil de pahalı ve zor ürünlerden

birisini seçtiniz?

Mühendislikte enerjinin korunumu

yasası vardır ve ben bu prensibin hayatta

da geçerli olduğuna inanırım hep. Sonuç

almak istiyorsanız gerekli aksiyonları almanız

gerekir. Daha az çaba sarf ederseniz

daha düşük bir sonuç alırsınız.

Ölçüm ekipmanlarında risk almak

çok tehlikeli sonuçlar yaratabilir. Mutlaka

denenmiş, zor koşullarda kendini

kanıtlamış ürünlerle ve yaptığı işin ticari

boyutunun yanında arka planındaki fiziki

koşullara da hakim insanlarla çalışmak

gerekiyor. Çünkü eğer ölçümü yanlış yapıyorsanız

sonrasında atacağınız adımların

hiçbir anlamı kalmaz.

Ürünlerin menşeinden ziyade firmanın

altyapısına, yönetim biçimine ve

yaptığı işe duyduğu saygıya bakmak gerekiyor.

Ben CS Instruments’ta çalışmaya

başlamadan önce de uzun yıllar aynı

ürünlerin kullanıcısı olduğum pozisyonlarda

çalıştım ve yıllar içinde birçok karşılıklı

sınanmadan geçerek bu güven oluştu.

n Firmanızın Türkiye’deki pazar

payını büyütmek için ne düşünüyorsunuz?

Yeni bir ürün olacak mı? Olacaksa

firmalara ne gibi faydaları olacak?

Biz firmalara ürün satışından önce

neyi, neden ölçmek gerektiği konusuyla

başlıyoruz. İmkan veren firmalarda da

bunu demo ölçülerle yerinde göstermek

istiyoruz. Zaten basınçlı hava ve gazlarda

tasarruf potansiyelini gören firmalar ölçüm

ekipmanı yatırımı yapmaya kendileri

karar veriyorlar. Dolayısıyla

mümkün olduğunca firma ile

birebir temas etmemiz gerekiyor.

Bu nedenle firmalardan

gelecek eğitim taleplerine her

zaman açığız.

Yeni ürünler için sahadan

gelen talepler doğrultusunda

ürün geliştirme faaliyetleri

elbette devam ediyor. Bir süredir

üzerinde çalışılan ıslak

havada kullanıma uygun

debimetremiz VD500 en yeni

ürünümüz. Kompresör performansını

doğrudan ölçmek

isteyen kullanıcıların çok ihtiyaç

duyduğu bir üründü. Gaz ölçümü

alanında farklı ölçüm prensiplerini de

içeren yeni projeler deva ediyor. Ayrıca

makine bazlı ölçümler için çok küçük boyutlarda

ve uygun fiyatlı bir debimetre

modelimizi de yine yıl içinde tanıtmayı

planlıyoruz.

Debimetre konusunu çok canlı olsa

da aslında kaçak tespit cihazı konusuna

da çok önem veriyoruz. Mesafe ve basınç

değişkenlerini en geniş bantta kullanan

en iddialı kaçak tespit cihazına sahibiz.

Bu yılın ilk yarısında gelecek yeni versiyon

ile kaçak tespit cihazlarında oldukça

yenilikçi ve benzeri olmayan bazı değişiklikler

yapacağız.

n Tecrübelerinize dayanarak basınçlı

hava sektöründe başarı için en kritik

unsurlar olarak neleri görürsünüz? Bu

bağlamda en değerli varlığınız nedir?

En az yatırımla mümkün olan en büyük

tasarruftan başlamak gerekiyor. Bu

nedenle hava kaçaklarını tespit ve tamir

etmenin mutlaka atılması gereken ilk

adım olduğunu düşünüyorum. Çünkü

her fabrikada mutlaka değer yaratacak

bir ürün. Bazen demo ölçümlerde öyle

durumlarla karşılaşıyoruz ki bir saatlik

bir demo ölçümde cihazın kendi parasını

çıkartacak kadar kaçak bulunuyor. Her

firmanın bu demo ölçümü talep etmesi ve

durumu kendi gözleriyle görmesi gerekir

diye düşünüyorum.

Bu bağlamda şunu da eklemem gerekir,

CS Instruments Türkiye 2020 yılında

Almanya ve İspanya’dan sonra en çok

kaçak tespit cihazı satışı yapan ülke oldu.

Bu konuda oldukça başarılıyız. Gerçi bu

yıl açılan Çin ve Amerika ofisleriyle rekabet

etmemiz mümkün görünmese de

2021 yılında araya bir başka ülkeyi almadan

yerimizi korumak istiyoruz.

n CS Instruments Türkiye olarak

2021 yılının bu ilk sayısındaki bu keyifli

sohbet için teşekkür ediyorum. Bu

vesile ile okurlarımıza son olarak nasıl

bir mesaj vermek istersiniz?

Pazardan domates alırken dahi ölçmek

zorundayız ki paramızın tam karşılığını

alabilelim. Malumunuz küresel ekonomik

koşullar oldukça sert ve belirsiz,

ülkemizde de ilave problem var. Böyle

dönemlerde firmalar için satışları ve karlılığı

arttırmak çok zor. Dolayısıyla imalat

sektöründeki her firmanın mutlaka kullandığı

basınçlı hava ve gazlara dikkatle

bakmasını öneriyoruz. Buradaki tasarruf

potansiyeli firmanın rekabetçiliğine ve

karlılığına havadan gelen sürpriz bir katkı

sunacaktır.


Tel: 0312 394 03 20 Fax: 0312 395 24 67

HABER

KOMPRESÖRLERDE YAĞ

FİLTRESİ VE SEPERATÖR

FİLTRESİNİN ÖNEMİ

Onur Işıkcevahİr

Makine Mühendisi

FiLTRE


TEKNİK MAKALE

Kompresörlerde kullanılan yağ, rotor

kısmında sürtünmeyi önlemesi ve

sızdırmazlığı sağlaması açısından sistemin

vazgeçilmez unsurlarından biridir. Rotor

bölümünde sıkıştırılan hava ile karışan yağ, seperatör

filtresi tarafından kompresörden çıkan havada yağ

partiküllerinin bulunmaması ve sistemden dışarıya

temiz hava akışı sağlamak için havadan ayrıştırılır.

Ayrıştırılan yağ sisteme geri dönmeden önce yağ

filtresinden geçerek zararlı olabilecek partiküllerin

rotor kısmına girmesi engellenir. Bu partiküller,

yağın sistemde sürekli bir döngü içinde olması ve

ısınıp soğuması sonucunda oluşur ve bir süre sonra

kompresörlerde bulunan rotor sistemini aşındırarak

sisteme zarar verirler.

ŞEKİL 1: Vidalı Kompresörlerin Çalışma Prensibi

YAĞ FİLTRELERİ VE HİDROLİK YAĞ FİLTRELERİ

1.YAĞ FİLTRELERİ

Kompresörlerde

kullanılan yağ filtreleri

genellikle selüloz bazlı

olup çoğunlukla istenilen

filtrasyon özelliklerini

karşılamaktadır. Sisteme

ciddi anlamda zarar

verebilecek boyutlardaki

partikülleri engelleyerek

kompresörün verimli

çalışmasını ve rotor

kısmında partiküllerden

meydana gelebilecek

sürtünmeden dolayı

aşınmaları minimize

ederek kompresör

kullanıcılarını yeterli

düzeyde memnun

etmektedir.

8


TEKNİK MAKALE

ŞEKİL 2: Hidrolik Filtrelerde Kullanılan Microglass

Kağıtların Teknik Özellikleri

Selüloz kağıtların yeterli filtrasyonu

sağlayamadığı durumlarda kompozit kağıtlar

kullanılmaktadır. Kompozit kağıtlar, selüloz

kağıdına hamur haldeyken bir miktar sentetik elyaf

katılarak elde edilir. Bu işlem partikül boyutlarına

göre filtrasyon kabiliyetini arttırarak ve kullanıcılara

kompresördeki yağı daha iyi filtreleme imkanı

sunarak kompresörün ömrünü uzatmasına olanak

tanımıştır.

2.2.Örgülü Teller

Farklı üretim proseslerine sahip olan hidrolik

filtreler genellikle krom-nikel alaşıma sahip mesh

örgülü tellerle güçlendirilir ve yüksek basınçlara

karşı filtrenin dayanıklılığı sağlanmış olur. Bu örgülü

tellere aynı zamanda epoxy kaplama yapılarak

yüksek sıcaklıklara da dayanımı arttırılır. Hidrolik

filtrelerin kullanıldığı ortama ve filtrasyon özelliğine

göre farklı tel kalınlarına ve mesh sayılarına sahip

örgülü teller hidrolik filtrelerin dayanıklılığı

açısından önemli bir ek materyaldir.

FİLTRASYON VERİMLİLİĞİ (%)

PARTİKÜL BOYUTU (μm)

GRAFİK 1: Partikül Boyutunu Göre Filtrasyon Verimliliği

2.HİDROLİK YAĞ FİLTRELERİ

2.1-Hidrolik Filtrelerde Microglass

Kağıdın Kullanımı

Kompresörlerin daha uzun ömürlü ve verimli

olabilmesi için üretilen hidrolik yağ filtreleri, selüloz

ve kompozit bazlı yağ filtrelerinden farklı olarak

microglass yapısıyla daha düşük mikronlu (0,5um-

30um) filtreleme işlemi yaparlar. Microglass kağıt

sayesinde sisteme zarar verebilecek partiküllerin

filtrelenme yüzdesi arttırılarak sistem içinde

oluşabilecek zararlar azaltılmış olur.

Şekil 3: Hidrolik Filtrelerde Kullanılan Örgülü Tellerin

Teknik Özellikleri

2.3.Laminasyon İşlemi

Hidrolik yağ filtrelerinde kullanılan microglass

kağıtlara laminasyon işlemi uygulanarak filtrenin

yüksek sıcaklıklara ve basınçlara karşı dayanıklılığı

arttırıldığı gibi partikül tutma kapasitesi de

arttırılarak filtrenin ömrü uzatılmış olur. Laminasyon

işlemi, genellikle tank içinde bulunan polimer bazlı

sıvıların püskürtülmesi sonucunda elde edilen

elyafın(melt-blown) microglass kağıdın iki tarafına

hotmelt veya tutkal tarzı yapıştırıcılar vasıtasıyla

lamine edilmesi işlemine verilen addır.


TEKNİK MAKALE

SEPERATÖR FİLTRELERİ

Seperatör filtreleri temel olarak rotordan çıkan hava

yağ karışımını filtreleyerek hem dışarıya temiz hava

verilmesini hem de yağın sistemin içinde kalmasını

sağlayan filtrelerdir. Bu filtreler helis haline getirilmiş

delikli sac üzerine istenilen filtrasyon özelliğine göre

coalescer adı verilen kağıtlar sarılarak oluşturulur. Bu

coalescer kağıtlar elyaf ile beraber sarılarak filtrenin

ömrünü ve filtrasyon kabiliyetini arttırır.

Seperatör filtreleri, sarım sayısı ve kullanılan

kağıdın kalitesine göre 4000-6000 saat çalışma

kapasitesine sahiptirler.

Kompresör sistemlerinde 22 bar’a kadar

basınca maruz kalan seperatör filtrelerinin üretimi

yüksek basınca mukavemet gösteren materyallerle

gerçekleştirilir. Kullanılan sacın kalitesinden kağıdına

kadar basınca ve yüksek sıcaklığa dayanıklı yapıları

vardır. Bu filtrelerin yüzey alanı, kompresörlerde

istenilen filtrasyon özelliklerine göre ayarlanmalıdır.

Kompresörün gücüne göre yeterli düzeyde filtrasyon

alanı oluşturulmazsa kompresör kullanıcıları

seperatör filtresinden dolayı sistemden yeterli

düzeyde verim alamayabilir.

Seperatör Filtrelerinde Coalescer Kağıdın

Kullanımı

Coalescer kağıdı, basınçlı hava veya gaz

akışlarından yağ, su ve diğer sıvıları filtreleme

yöntemlerinde sıkça kullanılan filtrasyon kağıdı

çeşidir. Kompresör sistemlerinde basınçlı hava

ile birlikte gelen yağ partikülleri coalescer

kağıdı üzerinde damlacık şeklinde tutunur ve

bu damlacıklar birbirleriyle birleşerek seperatör

tankının aşağısında bulunan haznede birikir. Yağ

partiküllerinin kağıt üzerinde damlacık şeklinde

birikmesi, coalescer kağıtlarının liflerinde yağ itici

özelliğinin bulunmasından kaynaklıdır.

Şekil 4: Damlacık Şeklinde Filtrelenen Yağ Partikülleri

Şekil 5 :Coalescence of Droplets Şekil:6 Microglass Media

Coalescer kağıdı ile 1 mikron ile 25 mikron

arasında değişen ortalama gözenek boyutlarının yanı

sıra minimum akış direnci ve mükemmele yakın

kimyasal direnci ile hemen hemen her düzeyde

istenilen verimli filtrasyon ortamı oluşturulur.

Filtrasyon ortamına göre coelescer filtre kağıdı

seçerken dikkat edilmesi gereken hususlar;

-Taşıma ve verimlilik

-Minimum basınç düşüşü

-Kimyasal uyumluluk

-Uzun ömürlü olması

-Çalışma sıcaklığı ve basınç aralığı


Dünya Kadınlar

SEKTÖRDE

PANDEMİ DÖNEMİNDE

ÇALIŞAN KADIN OLMAK

Kadın olmanın zor olduğu bir ülkede bunun yanına

bir de iş hayatını eklemek ancak kadın olmanın

gücüyle açıklanabilecek bir durumdur. Sektörde ve

hayatın her alanında pandemi döneminde çalışan

kadınların sorunları ve yaşadığı tramvaları sektörün

önemli isimlerine sorduk. Dergimizin 4. yılını

kutladığımız bu sayımızda, 8 Mart Dünya Kadınlar

Günü'nde söz hakkı sektörün güçlü kadınlarında...

MART

Kadınlar günü

Dünya Kadınlar günü

Dünya


Günü

Aslı SaraÇoğlu Özer

Sarmak Makina Kompresör

Pompa ve Sanayi Tic. A.Ş.

Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı

2020 YILINDA

YAŞADIKLARIMIZ VE

ÖĞRETİLERİ

2020 yılı, tüm dünyada olduğu gibi, daha önce birçok kriz

deneyimi olan Türk işverenlerinin de şimdiye dek karşılaşmadığı

bir yıldı. Çok hızlı karar alıp uygulamak zorunda olduğumuz bir

dönem oldu. Sanırım işverenler için en zoru, hem üretime devam

etme zorunluluğu, hem de çalışanların sağlığını koruma mesuliyeti idi.

Özellikle uzaktan çalışma imkanı olamayan sürekli maskeyle fiziksel

olarak fabrikada bulunması gereken ve dışarda satış, servis hizmeti

veren çalışanlarımız çok zorlu bir mücadele verdiler. Belli bir süre

uzaktan çalışanlar da iyi iletişim yetenekleri, iç motivasyonları

ve teknolojiyi kullanarak işlerini aksatmadan yürüttüler.

Yaptıkları fedakarlıklar için tüm çalışanlarımızla gurur

duyuyorum.

Bu dönemde biz yöneticiler için en önemli husus,

çalışanlarımızın motivasyonunu her daim yüksek tutmak ve

her ne kadar koşullar zor olsa da, tedbiri elden bırakmadan

odağımızı işimizde tutarak yolumuza devam etmek oldu.

Bu yıl belirsizliklerle dolu ve zordu ve her zorlu dönemin

bize öğrettiği hususlar oluyor. Bu yıl , artık dijitalleşmenin ne

kadar önemli olduğunu bir kez daha teyit etmiş olduk. Yerli

üretimin bir ülke için ne kadar kritik seviyede önem taşıdığını

herkes görmüş oldu. Lojistik olarak yakın yerli tedarikçilerle

çalışmanın avantajı ortaya çıktı. Bir şirketin yönetimsel olarak

hızlı hareket edebilmesi ve koşullara uyum sağlamadaki

esnekliğinin önemi anlaşıldı. Birlikte çalışmak için artık aynı

ortamda bulunmak gerekmediğini tecrübe ettik.

Bizim sektörümüzle ilgili olarak da diyebilirim ki ,basınçlı

havanın sanayi için ne kadar vazgeçilmez olduğu ve en derin

krizlerde bile basınçlı hava ihtiyacının hiç bitmediğini

görmüş olduk. Tabii burada basınçlı havanın her

sektörde kullanılmasının büyük avantajını

da belirtmek gerekir.

Kişisel olarak bu dönemde

herkesin bildiği ve yaşadığı

zorlukları az çok tabii ki ben de

yaşadım. Ancak en başından itibaren

değiştiremeyeceğim koşullara

odaklanmak yerine o koşullarda en iyi

ne yapabilirim diye düşündüm. Evde olduğumuz

dönemlerde hobilerim için online eğitimlere

katıldım, online olarak spor yaptım. Bu şekilde

sosyalleşme imkanı da buldum. Eşimle, çocuklarımla

şimdiye kadar hiç olmadığı kadar bol vakit geçirdim. Bağışıklık

sistemini güçlü tutmanın en önemli unsurunun moral olduğunu

bildiğim için, çocuklarımın da endişeli olmalarını önlemek

amacıyla olumsuz haberlerden evde pek de konuşmadık.

İnsanlık tarihinde daha önce de olmuş salgınlar, savaşlar gibi bu

dönemin de atlatılacağı umudunu hiçbir zaman kaybetmedim.


HABER

Dünya Kadınlar

LALE ALGAN

Dalgakıran Kompresör

Genel Müdür

Geçtiğimiz senelerdeki verileri incelediğimizde, her seviyedeki kadın

ve erkek personelin işten ayrılma oranlarının yaklaşık aynı olduğunu

görürüz. Ancak 2019 kasımından beri tüm dünyayı etkisi altına alan;

tüm tedarik zincirlerini, çalışma modellerini kökten değiştiren, eşi

benzeri görülmemiş global krizler yaratan Covid-19 salgını, zaten kadınların

ciddi bir mücadele içinde olduğu iş dünyasında yine kadınlar için de etkilerini

göstermeye başladı. İş ve okul hayatının hanelere taşınmasından ciddi anlamda

etkilenenler içinde, ev ve iş yükünü birlikte üstlenmek durumunda kalan,

toplumsal normlar ve dinamikler itibariyle bu görevlerin

doğal sorumluları olarak görünen kadınlar oldu. Pandemi

öncesi dönemde, ev ve iş hayatının arasındaki ayrımın rahatlıkla

çizilebilmesi sebebiyle kendine özgürlük alanı yaratabilen

kadın, pandemiden sonra bu özgürlüğünü kaybetti. Şimdilerde

ev işlerini, çocukların uzaktan eğitimini ve performans beklenen

işlerini birlikte yürütmenin zorluklarını yaşıyor, çoğu senaryoda

bu sorumlulukları tek başına yürütmek zorunda kalıyor veya

paylaşım yeterli olmuyor. Bu da toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin

derinliğini arttırmakla kalmıyor; hem fiziksel hem de psikolojik

olarak kadınlara oldukça büyük bir sorumluluk yüklüyor.

Motivasyonu ve enerjisi çeşitli kaynaklar tarafından saldırıya

maruz kalan kadın, bu iki dünyanın arasında sıkışmış bir biçimde

mücadelesini sürdürüyor.

Bu mücadelenin en zor yönlerinden bir tanesi, ya çocuk

bakımı ve ev işleriyle birlikte profesyonel iş yaşamlarını da

aynı kalitede ve seviyede sürdürmelerinin beklenmesi. Bu stres,

ekonomik çevre ve dinamikleri itibariyle de olası bir krizde iş

kaybetme korkusu ile birleşiyor; adeta kadın için bir çıkmaz

haline geliyor. Sağlıktan sosyal güvenceye, iş hayatından ev

hayatına kadar her alanda toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin

derinliği gittikçe artıyor. Salgın öncesi dönemde iklim değişikliği,

ekonomiye katılımın önündeki zorluklar, güvenilir gıdaya

erişmekte yaşanılan zorluklar, siyasette kadın temsilinin

azlığı cinsiyet eşitliğindeki ilerlemeleri zaten ciddi anlamda

etkilemekteyken, toplumsal ve ekonomik alanda karşılaşılan

yapısal eşitsizlikler daha da belirgin hale geldi. Bu sebeple salgın

sürecinden kadınların orantısız ve ciddi anlamda etkilenmelerini

engellemek, bundan sonrası için de bu problemleri ortadan kaldıracak hızlı ve

direkt adımlar büyük önem taşıyor.

Birleşmiş Milletler’in geçtiğimiz dönemde yayınladığı yeni global veriler,

koronavirüs salgınının kadınların son 20 yıllık eşitlik mücadelesinde elde ettikleri

kazanımları yok edebileceğini işaret ederken, salgının etkisiyle ortaya çıkan

ve kadından beklenen diğer emeklerin yükünün büyük bir kısmının kadınlar

tarafından üstlenildiğini ortaya koyuyor. Yine aynı rapor, kadınların erkeklere

kıyasla ücretsiz emek yükünün salgın öncesine göre en az 2 katına çıktığını ortaya

koyuyor. Asıl kaygı verici olan başka bir nokta ise, ücretsiz izne çıkarılan kadınların

ne kadarlık bir kısmının görevinin başına dönebileceği.

Kadınlar, istediği her şeyi yapabilecek kuvvete ve kudrete sahip; ama

kendisinden beklenen her şeyi aynı anda, büyük fedakarlıklar olmadan yapmaları

imkansız. Bu sadece bir cinsiyet eşitsizliği yahut kadın hakları meselesi değil,

hepimizin dikkate alması gereken, acil çözümler geliştirmemiz gereken, daha büyük

sorunlara evirilebilecek bir problem.


Günü

İmalatta

kadının gücü

HABER

Aslı Tüjümet

Alkın Kompresör

Genel Müdür Yardımcısı

Günümüzde belirli bir eğitim alan, çalışıp ekonomik

özgürlüğüne kavuşan her kadın toplumsal statüsü

konusunda yeni sorgulamalar yapmaktadır. Bu nedenle

toplum kadının geleneksel rol ve sorumluluğu konusundaki

bakış açısını ve tutumunu değiştirmek zorundadır. Kadınların

işgücüne katılımının bir gereklilik olmasının yanı sıra, teknik eğitim

alan kadın sayısının artması da bir gerekliliktir. İmalat sanayi sadece

erkek egemen bir kültür olmaktan çıkarak kadınların da karar

süreçlerinin içinde olduğu bir sektöre dönüşmektedir.

Biz kadınların imalat sanayinde, özellikle talaşlı

imalatta çalışamayacağı algısını yıkmayı başardık ve

nitelikli kadın işgücünün sadece ofis ortamlarında

değil üretimin içinde de yer almasını sağladık.

ALKIN KOMPRESÖR olarak imalat sanayinde

kadın işgücünün daha görünür olması gerektiğini

düşünüyoruz. Kadınların işgücüne katılımının

milli gelire olumlu etkisini hepimiz öngörebiliriz.

Devletimizin kadınların iş dünyasındaki konumlarını

iyileştirmek için birçok fırsat tanıdığını düşünüyoruz.

Örneğin devletimiz 2023 yılına kadar kadınların

işgücüne katılım oranını ciddi şekilde artırmayı

hedeflemektedir. Bizde bu stratejiler ışığında şirket

büyüme politikalarımız içinde kadın varlığına daha çok

yer verme kararı aldık ve kadın istihdamına yönelik

somut, ölçülebilir adımlar attık. Bu karar sonucunda

şirket içinde hem ekonomik hem sosyolojik olarak

olumlu değişimler gözlemledik. Böylece kadının elini

değdiği her yeri güzelleştirdiği gerçeğini kanıtlamış

olduk. Son 5 yılda kadın personel sayımızı artırmaya

yönelik çalışmalarımızın olumlu geri dönüşlerini

fazlasıyla aldığımızı gördük. Kadın çalışanlarımızın

yeteneklerinin göz ardı edilmediği fırsatlar

oluşturmakta ve İnsan Kaynakları politikamızı da buna

göre şekillendirmekteyiz. Ar-Ge, finans, ihracat, talaşlı

imalat gibi departmanlarda kadın personellerimiz şu an büyük bir

özveri ve başarı ile görevlerini sürdürmektedirler.

Kadın ve erkeğin üretimde eşit seviyede yer almasını

önemsiyoruz. Kadın çalışanların teknik ve kişisel gelişimleri için

eğitimlere katılmasını teşvik ediyoruz. Kadın çalışanlarımızın

karşılaştıkları sorunları ve sorunların çözümüne ilişkin beklentilerini

büyük bir titizlikle inceleyerek onlara uygun çalışma ortamı

yaratıyoruz.

ALKIN KOMPRESÖR cinsiyet ayrımı olmaksızın kadınların

güvenle çalışabilecekleri bir firma olmaya devam edecektir. Burada

kadınlar sadece bir anne veya ev hanımı değil, ayrıca, güçlü,

ayakları üzerinde durabilen, görüşlerine değer verilen başarılı birer

iş kadınlarıdır.


Dünya Kadınlar Günü

'Geleceğimizi, işimizi,

ailemizi, hedeflerimizi,

başarılarımızı yeniden

şekillendirmeliyiz'

Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgınında,

bir iş insanı ve bir kadın olarak kendimizi bir

belirsizliğin içerisinde bulduk. Herkes gibi biz de

böyle bir pandemiyle karşı karşıya kalınca, tedirgin

bir bekleyişin ardından, yeni planlar oluşturmak, yeni yol

haritaları çizmek ve kriz planımızı oluşturmak için harekete

geçtik. Kriz şartlarını, tabi ilk önce sağlık ve hijyen başta

olmak üzere işyerlerimize göre revize ederek günlük çalışma

düzenimizi oluşturduk.

Bu süreçte MC Kompresör jeneratör olarak

çalışmalarımıza hiç ara vermedik. Kontrollü bir şekilde

çalışmaya devam ettik. Ekonomik anlamda ise bu fırtınalı

süreçte; Sağlam bilanço yapısının bir avantaj olduğunu

gördük.

Leyla Uyar Cantürk

MC Kompresör

Yönetim Kurulu Başkanı

Ama bu kriz dönemi bize şunu öğretti: Geleceğimizi,

işimizi, ailemizi, hedeflerimizi, başarılarımızı yeniden

şekillendirmeliyiz. Yeni dünya düzenine ayak uydurmalıyız.

Kriz yönetiminden çıkıp, değişim yönetimine geçmeliyiz.

Planlı bir şekilde yeni dönemi yönetmeliyiz. Dijital

platformlara eskisinden daha fazla yer vermeliyiz. Artık

eski normalimiz yok! Yeni normallerimiz var. Eskiden

çok zor zannettiğimiz şeyler, artık güncelimizde. Ve bu

değişimler çok kısa sürede hayatımızda kalıcı olarak yerini

aldı.

Bu süreçte pek çok dijital ortamlarda çalışmayı

öğrenmiş bulunuyoruz. Hayatımıza ‘online’ kelimesini

kattık.

Böyle bir değişimde ve yeniye ayak uydurduğumuz

bu dönemde, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü münasebetiyle

dileğim ve isteğim; Türk kadınının her zaman olduğu gibi şimdi de her

konuda ve alanda varlığını göstermesidir.

Yeni dönemde geleceğimizin gençler olduğunu düşünerek; Onların

dijital bilgilerine, değişime açık olmalarına, mücadeleci ruhlarına önem

vermeliyiz. Ülkemizin, işyerlerimizin geleceğinin gençler olduğunu

unutmamalıyız.

Bu vesile ile tüm kadınlarımızın 8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nü kutlar,

bol bereketli hayırlı işler dilerim.

Saygılarımla



TOGG'un şartnamesi

moralleri bozdu

TOGG’un fabrikasında kullanılacak ortalama 1 milyon euro’luk kompresör sistemi için

yazılan şartnamede, ithal markayı işaret eden maddeler yerli üreticinin moralini bozdu.

HABER - Murat Alişiroğlu

Türkiye’nin otomobili TOGG’da

kullanılacak motor ve batarya

için yapılan anlaşmaları

savunan şirketin CEO’su

Gürcan Karakaş’ı sanayiciler olarak tam

anlamaya çalışırken, yapılacak fabrika

için alınacak Kompresörler ve basınçlı

hava şartnamesi kafaları karıştırdı.

Türkiye’de üretilen ve 150’den

fazla ülkeye satılan kompresörler

konusunda abartısız üretici sayısıyla

dünyanın başkenti konumuna

gelmişken; TOGG’un yayınladığı

yerli kompresörleri dışlayan

şartname moralleri bozdu. Öyleki

İmal edip ürettiğimiz kompresörlerin

yabancılar tarafından etiketlenip yurt

dışında marka haline getirilmesi,

Türkiye’deki kamu ve özel işletmelerin

satınalmalarının bu durumu gözardı

etmeleri, markalarımızın kendi

ülkemizde zayıf kalmasına neden

oluyor. Geçtiğimiz yıl MKE, bugün

ise TOGG tarafından yayınlanan

şartnameler can sıkmaya devam ediyor.

Türkiye’de yabancı markalar için

üretim yapan birçok şirket var. Özellikle

kompresör sektöründe bunu görebiliriz.

Ülkemizin nitelikli iş gücü sayesinde

kompresörde yabancı markaların fason

merkezi konumundayız. Kompresör,

hava tankı, azot jeneratörü, filtre ve

hava kurutucuları konusunda ülke

olarak başarılı olduğumuzu tekrar

üstüne basarak yazıyorum.

Bir türlü anlam veremediğimiz

ithal ürün ve hizmet kullanma

alışkanlığımızın nedenleri ne olabilir?

Ürünün ithal olması hizmetin kaliteli

olacağı anlamına mı geliyor? Yada

kaliteli olarak çıkan bir markanın

sonradan ürününü bozsa bile “Nasılsa

herkes bizi tanıyor ve alır” özgüveninin

nedeni, kendini korumak adına "Ben en

bilinen markayı aldım" rahatlığındaki

satınalmalar mı? Hangisi doğru?

Yeter ki içeride önlerini açarak destek

olalım yerli girişimcilerimize, yeter ki

inanalım, bu ülkenin girişimcilerinin

başarılı ve kaliteli işlere imza attığına.

TOGG’un kompresör

şartnamesindeki maddeler için

yaptığımız itiraz bizzat TOGG’un

satınalması tarafından uygun bulunmuş

ve yönetime bu durumu bildireceklerini

tarafımıza söylemişlerdir. Fakat

zeyilname yapılmadığı için tesisat

ve mekanik işini alacak olan firma

nihayetinde şartnameye bakacağı için

yerli firmaların pek bir şansı olmayacak

görünüyor.

Konuyu Sayın sanayi bakanımıza

soru olarak yönelttik fakat Bakan beyin

basın danışmanı sektörel dergiler ile

ropörtaj yapmadıklarını söylediler. Biz

de konuyu TOGG’un altı ortağından

biri olan TOBB’un değerli başkanı

Rıfat Hisarcıklıoğlu beye duyurmayı

sektörümüze bir borç biliyoruz. Bu

konuda son derece duyarlı olduğunu

bildiğim Rıfat Hisarcıklıoğlu beyden

konuya özellikle müdahil olmasını

sektör olarak bekliyoruz. Burada yerli

firmalarında bu ihaleye katılabilmesinin

önündeki engeller konusunda

TOGG’un diğer ortakları ile yerliyi

saf dışı bırakan bu şartname için

müdahil olmasını bekliyoruz. Diğer

kurumlarında TOGG'dan pek farkı yok.


Yeni

AR Serisi

Pistonlu ve vidalı kompresörler olmak üzere geniş bir ürün

yelpazesine sahip Eccoair, az yatırımla mümkün olan en yüksek

kalite ve performansı sunarak şirketinizin gelişiminde itici güç oluyor.

Eccoair bir Dalgakıran Grup markasıdır.

www.eccoair.com.tr

AIR WORLD HAZIṘAN ECCO ONAY.indd 1 2.07.2018 17:57


OSB'ler Bilişim Vadisi

ile dijitalleşecek

Teknoloji ve inovasyon üssü Bilişim Vadisi, dijital

teknolojilerin hem tedarikçisi, hem kullanıcısı konumunda

olan sanayi kuruluşlarına özel bir çalışma başlattı.

Doğu Marmara Kalkınma

Ajansı’nın (MARKA)

desteklediği “Sanayide Dijital

Dönüşüm Analiz Programı”

ile Organize Sanayi Bölgelerindeki

işletmelere dijital olgunluk analizi

yapılacak. İlk etapta 3 OSB’den 15 firma

ile başlayacak program kapsamında

dijital dönüşüm kapasitesi ve ihtiyaçları

belirlenecek. Belirlenen Dijitalleşme yol

haritası ile hem teknoloji tedarikçilerinin

yerlileşmesi hemde uluslararası

pazarda firmaların daha rekabetçi hale

gelmesi planlanıyor.

Dijitalleşme çabaları hızlandı

Covid-19 salgını, KOBİ’lerin dijital

üretim ve karar verme teknolojileri

ile donatılmış olmasını zorunlu hale

getirdi. Bu nedenle tüm dünyada

olduğu gibi Türkiye’deki işletmeler

de pandemi ile birlikte dijitalleşme

çabalarını hızlandırdı. Türkiye’nin

en büyük teknoloji geliştirme bölgesi

olan Bilişim Vadisi, bu çabalara destek

olacak önemli bir adım attı.

Di̇jiṫal olgunluk analiżi̇

Bilişim Vadisi’nin yürütücüsü

olduğu program çerçevesinde

OSB’lerdeki sanayi firmalarına dijital

olgunluk analizi gerçekleştirilecek. Bu

analiz sonucunda sanayi kuruluşlarının

dijitalleşme alanındaki eksikleri tespit

edilecek. Bilişim Vadisi bu sorunlara

çözüm önerileri getirecek.

3 OSB’de uygulanacak

Doğu Marmara Kalkınma Ajansı’nın

Sanayide Dijital Dönüşüm çağrısı

kapsamında hazırlanan program,

Otomotiv Yan Sanayi ve İhtisas

Organize Sanayi Bölgesi (TOSB)

İstanbul Madeni Eşya Sanatkârları

Sanayi Sitesi (İMES) ve Güzeller

Organize Sanayi Bölgesi’nde

uygulanacak.

İlk etapta 15 fiṙma

Bu üç OSB’den ilk etapta 15 firma

seçildi. 15 işletmenin dijitalleşme

bağlamındaki mevcut durumları,

işleyişleri, olanakları, dijital dönüşüme

karşı bakış açıları, kısa ve uzun vadeli

projeleri, dönüşüm için nelere ihtiyaç

duydukları gibi konular belirlenecek.

Di̇jiṫalleşme yol hariṫasi

Bunlara bakılarak KOBİ’lerin dijital

olgunluk analizleri gerçekleştirilecek.

Analiz sonuçlarına göre firmaların

dijitalleşme yol haritaları belirlenecek.

İşletmelere dijitalleşme sürecinde

rehberlik yapılacak.

İmzalar atıldı

Programın tanıtımı, Bilişim Vadisi,

MARKA ve TOSB İnovasyon Merkezi

arasında gerçekleştirilen Sanayide

Dijital Dönüşüm Analiz Programı İmza

Töreni ile yapıldı. TOSB’daki törende,

Bilişim Vadisi Genel Müdürü A. Serdar

İbrahimcioğlu, MARKA Genel Sekreteri

Mustafa Çöpoğlu ve TOSB Yönetim

Kurulu Başkanı Mehmet Dudaroğlu

sözleşmeye imza attı.

Firmaların röntgeni̇ çeki̇lecek

Bilişim Vadisi Genel Müdürü A.

Serdar İbrahimcioğlu, bu imzalarla

Sanayide Dijital Dönüşüm Analiz

Programının başladığını ifade ederek

“İlk etapta firmalarımızın her biriyle

ayrı ayrı görüşmeler yapılacak. Bilişim

Vadisi’nin aracı olduğu danışmanlar,

anlaşma yapılan firmaların çalışanlarına

eğitimler verecek. Fiziki ve teknik

incelemeler yapacak. Danışmalar

firmaların, üretim süreçlerini analiz

edecek. Hangi firmanın neye, nasıl

bir dijital dönüşüme ihtiyacı olduğu

tespit edilecek. Bir anlamda firmaların

röntgeni çekilecek” dedi.

Yerli̇ ve mi̇lli̇ dönüşüm

Üç ay sürecek çalışmanın

ardından bir yol haritası çıkarılacağını

anlatan Genel Müdür A. Serdar

İbrahimcioğlu, “Hazırlanan raporlar

kapsamında işletmelere tavsiyelerde

bulunacağız. Dijitalleşme sürecinde

ihtiyaç olan yazılım, IOT, elektronik,

haberleşme gibi ihtiyaç olan teknolojik

ekipmanların tedariği sürecinde de

bizatihi rol alacağız. Beklentimiz

sanayicimizin dijital dönüşümünü yerli

ve milli kaynaklarla sağlayabilmek”

diye konuştu.

Di̇jiṫalleşme ve küresel

rekabet

MARKA Genel Sekreteri Mustafa

Çöpoğlu, işletmelerin artık geleneksel

yöntemlerle değil dijitalleşerek

küresel rekabette kendilerine yer

bulabildiklerine işaret ederek “Bu

noktadan hareket eden Bilişim Vadimiz,

görev alanımızda bulunan 3 OSB’den

15 firmanın dijital dönüşümünü

sağlayacak” dedi.

Farkındalık oluşturacak

TOSB İnovasyondan Sorumlu

Yönetim Kurulu Üyesi Ömer

Burhanoğlu, otomotiv sektöründe

dijitalleşmenin olmazsa olmaz

olduğunu vurgulayarak “Bu program

farkındalık oluşturması açısından da

çok önemli. Firmalar bu farkındalıkla

birlikte küresel otomotiv pazarında

yerini alacak" dedi.


HABER

Medikal Basınçlı

Hava Santralleri

Aleyna Dursun

Makine Mühendisi

Dalgakıran Kompresör A.Ş.

Atmosferik

havayı sıkıştırarak

basınçlandıran

kompresörden elde

edilen basınçlı hava,

direkt solunabilir nitelikte

değerlendirilemez.

Solunabilir hava;

atmosferik kirler, su, yağ

buharı, hidrokarbonlar,

mikroorganizmalar ve

tüm zararlı bileşenlerden

arındırılmış temiz havadır.


MAKALE

Bileşen

European

Pharmacopoela/

Avrupa Solunabilir

Medikal Hava

Standardı

US

Pharmacopoela

/ Amerika

Solunabilir

Medikal Hava

Standardı

CSA Z180.1-00/

Kanada

Solunabilir

Hava Standardı

BS EN

12021:2014/

Avrupa

Solunabilir

Hava Standardı

OSHA GRADE

D(CGA G-7.1-

2011 GRADE

D)/ Amerika

Solunabilir

Hava Standardı

Oksijen 20,4 % ≤O2≤ 21,4% (v/v) 19,5 % ≤O2≤ 23,5% (v/v) 20-22% 21 +-1% 19,5-21,5%

Karbon Dioksit ≤500 ppm (v/v) ≤500 ppm (v/v) ≤600 ppm ≤500 ppm ≤1000 ppm

Karbon Monooksit ≤5 ppm (v/v) ≤10 ppm (v/v) ≤5 ppm ≤15 ppm ≤10 ppm

Sülfür Dioksit ≤1 ppm (v/v) ≤5 ppm (v/v) - - -

Yağ ≤0,1 mg/m3 - ≤0,1 mg/m3 ≤0,5 mg/m3 ≤5 mg/m3

Azot Oksitler (NOx) ≤2 ppm ≤2,5 ppm - - -

Su ≤67 ppm (v/v) - - - -

Solunabilir olması için yukarıdaki normlara göre

şartlandırılmış olmaları gerekmektedir. Solunabilir havayı

daha nicel tanımlamak için içerisindeki kimyasal bileşen

miktarlarını belirten, yurtdışında Avrupa ve Amerika da

kabul edilen standartlar aşağıdaki gibidir.

Her ne kadar biz kompresör üreticileri Yağsız kompresör gibi

sektör ihtiyaçlarına uygun yağsız modeller çıkarsak da solunabilir

hava sistemleri için tek başına yeterli değildir. Hastanelerin ve

solunabilir hava ihtiyacı olan sektörlerin bu ihtiyacını karşılamak

üzere Medikal Basınçlı Hava Santrali ürünümüz ile bu ihtiyacı

karşılamayı hedeflemekteyiz. Medikal basınçlı hava santralleri,

hastane ve sağlık birimlerinde ihtiyaç duyulan solunabilir havanın

tek merkezden elde edilerek bakır boru ağı ile gerekli ünitelere

dağılımını sağlayan pratik kullanımlı emniyetli ve kalıcı sistemlerdir.

Medikal basınçlı hava santralleri, solunabilir havayı bir

santralden elde ederek nominal kullanım basıncına düşürdükten

sonra bakır boru tesisatı ile sağlık birimlerindeki (hasta servis

odaları, yoğun bakım üniteleri, acil servisler, ameliyathaneler, acil

durum odaları, doğumhaneler vb.) tıbbi tedarik ünitelerine (hasta

yatak başı ünitesi, pendant) veya medikal gaz prizlerine kadar

iletilmesini sağlayan, olası tehlike durumlarında sesli ve ışıklı olarak

kullanıcıyı uyaran, pratik kullanımlı ve emniyetli, kalıcı sistemdir.

Medikal basınçlı hava santrallerinde amaç, bina içerisinde kompleks

ve emniyetsiz yapıda bulunan basınçlı tüpler vb. bulundurulmasına

gerek kalmadan tek bir merkezden hijyen kurallarına uygun,

emniyetli ve estetik biçimde sağlık kuruluşlarının ihtiyaçlarını

karşılamaktır. Çoklu ünite ile kompresörlerin eşit düzeyde

kullanımı, arıza durumlarında kompresör geçişinin otomatik olarak

gerçekleşmesi, basıncın sürekli kontrol altında tutulması ve gerektiği

zamanlarda iki kompresörün aynı anda devreye girerek sistemi

beslemesi sağlanmaktadır.

Medikal Basınçlı Hava santralleri, eğitilmiş ve resmi olarak

görevlendirilmiş hastane teknik personeli tarafından kullanılması

amacıyla tasarımı gerçekleştirilmiş ürünlerdir. Tüm medikal hava

ihtiyacı olan hastane alanlarında kullanılabilir. Özellikle yoğun

bakım ünitlerinde kullanılmakta olan anestezi cihaz, ventilatör, vb.

tıbbi cihazların ihtiyaç duyduğu medikal havanın sistem üzerinden

sürekli sağlanabilmesi solunum havasına ihtiyaç duyan hastalar için

büyük yarar sağlamaktadır.

Dalgakıran Medikal Basınçlı Hava Santrali aşağıdaki

komponentlerden oluşur.

3 adet Kompresör:

Basit tabiriyle bir gazın basıncını, hacmini düşürme veya hızını

8


MAKALE

arttırma yoluyla yükselten mekanik ünitedir.

Hastane ihtiyacına uygun kapasitede ve teknik

özellikte yağlı ve yağsız tip, vidalı ve pistonlu tip

farklı modelleri kullanılabilir.

ISO 7396-1 standardına göre santrallerde medikal

hava santralinde ana, yedek ve yedeğin yedeği

şeklinde en az 3 kompresör bulunması gerekliliği

belirtilmektedir.

2 adet Hava Tankı:

Tesisata verilecek olan medikal havayı depolamak

amacı ile kullanılmaktadır. Basınçlı hava tankları

yatay veya dikey olarak farklı kapasitelerde Basit

Basınçlı Kaplar Yönetmeliği, Basınçlı Ekipmanlar

Yönetmeliği’ne uygun olarak üretilmektedir.

Su seperatörü:

Basınçlı havanın içinde likit halde bulunan su ve

yağı yani kaba kondensi merkezkaç etkisiyle toplayıp

dışarı atan ekipmandır. Likit halde gelen su ve yağın

büyük bir kısmını sistemden uzaklaştırdığı için

kendisinden sonra gelen filtrelerin kontaminasyon

yükünü önemli ölçüde azaltmaktadır.

Partikül Filtre:

Kompresörden çıkan basınçlı havanın 1.kademe

filtrasyon ünitesinde 1 mikrona kadar filtrelenerek

kaba partiküllerden arındırılması için kullanılan

filtredir.

Solunabilir Hava Filtrasyon

Grubu:

Hava deposunda depolanan basınçlı

hava solunabilir hava filtrasyon grubundan

geçtikten sonra sisteme verilmektedir.

Solunabilir Hava Filtrasyon Sistemi aşağıda

yer alan ekipmanlardan oluşmaktadır.

Hava Kurutucu: Hava kurutucu,

kompresör tarafından üretilmiş sıcak

havanın, soğutulması ve kurutulmasını

gerçekleştirir.

Partikül Filtre: Ana sistemdeki partikül

filtre ile aynı görevi yapmaktadır.

Aktif Karbon: Kirlilik kontrolü için

kullanılan en önemli desiccantlardan

biridir. Odun, turba, linyit, kömür,

hindistan cevizi kabuğu ve yağ vb.

ürünlerden elde edilen karbonların işlenip

aktive edilmesiyle elde edilir. Aktif karbon

taneciği hava içerisindeki yağ buharı ve

kokuyu gözeneklerinde tutarak 0.003

mg/m3 değerine kadar düşürmek için

kullanılan filtrelerdir.

Hopkalit: Bakır ve manganez oksit karışımından

(CuMnOx) oluşur. Çevreye zararlı gazların

uzaklaştırılmasında kullanılan önemli bir

katalizördür. Karbon monoksit gazının oksidasyonu

için kullanılır ve CO gazını katalitik oksidasyon ile

zararsız bir gaz olan CO2’ye dönüştürür.

4 Bar Basınç Regülatör grubu :

Solunabilir hava filtrasyon grubundan çıkan

hava, regülatör grubunda 4 bar olarak regüle edilir. 4

bar basınçlı medikal hava, solunum cihazı, anestezi

cihazı gibi cihazlarda kullanım için uygundur.

Alarm Paneli :

Teknisyenin odasında bulunan kontrol cihazıdır.

Basınç değerinde oluşacak olan alarmların

görüntülendiği paneldir.

PLC kontrol panosu :

Sistemde bulunan tüm ürünlerin enerjilerinin

dağıtıldığı ve kompresörlerin sistemin ihtiyacı

doğrultusunda 1,2 veya 3’ünün de devreye girmesini

sağlayan panodur.

Solunabilir Hava Kapasitesi Hesabı

Medikal Basınçlı Hava santrallerinin, hastane

ihtiyacına göre kapasitesi belirlenirken, HTM 02-01

standardında belirtilen akış hesabına uygun olarak

yapılır. Aşağıdaki tablo üzerinden hastanenin ihtiyacı

belirlenip, uygun ürün seçilebilir.

Departman

Adet

Her Terminal

Ünitesi İçin Akış

Dizaynı (l/min)

Akış Hesabı (l/min)

Hasta Konaklama (Servis Birimleri)

Tek / Çift Yatak ve Hasta Odası n 20 Qw=20 + ((n-1)*10/4)

Servis Bloğu / Bölümleri nW 20 Qd=Qw(1+(nW-1)/2)

Kaza ve Acil Durum

Hasta Canlandırma Odası, Araba Başına n 40 Q=40 + ((n-1)*20/4))

Ana Tedavi ve Alçı Odası n 40 Q=40 + ((n-1)*20/4))

Anestezi Sonrası Tedavi Ünitesi n 40 Q=40 + ((n-1)*40/4))

Operasyon

Anestezi Odası 40 Akış hesabına ilave yapılmayacak

Ameliyat Odası nT 40 Q=40 + ((nT-1)*40/4))


Kadın Doğum Ünitesi

Doğum Odası n 40 Q=40 + ((n-1)*40/4))

Bebek Ünitesi n 40 Q=40 + ((n-1)*40/4))

Operasyon Odaları

Anestezi Ünitesi nS 40 Q=40 + ((nS-1)*10/4))


Yeni Doğan Ünitesi n 40 Q=40n

Radyoloji

Tüm Anestezi ve İşlem Odaları n 40 Q=40 + ((n-1)*40/4))

Yoğun Bakım Alanı n 80 Q=80 + ((n-1)*80/2))

Yaşam Destek Ünitesi n 80 Q=80 + ((n-1)*80/2))

Diyaliz Ünitesi n 20 Q=20 + ((n-1)*10/4))

Ortodonti

Dental ve Ağız Bakım Cerrahisi n 40 Q=40 + ((n-1)*40/2))

Diğer Bölümler 40 Q=40

Ekipman Hizmet Odası 40 Q=40

TÜM BİRİMLER İÇİN GEREKLİ

TOPLAM AKIŞ OLAN AKIŞLARIN TOPLAMINDA

ELDE EDİLİR.

Medikal Basınçlı Hava Santrali ürünü, tıbbi

cihazlar kapsamında olduğu için Tıbbi Cihazlar

Yönetmeliğinin ilgili kapsamındadır.


HABER

Hastanedeki patlama

göz göre göre yaşanmış

Antep'te 12 kişinin yaşamını yitirdiği özel SANKO Hastanesinde

yüksek akım oksijen cihazının patlamadan bir gün önce

Sağlık Bakanlığı, cihazlardaki riskle ilgili yazı göndermiş

Antep’te Sani Konukoğlu

Üniversitesi Hastanesi

Kovid-19 yoğun bakım ünitesinde

12 kişinin ölümüne

yol açan patlamanın riskinin önceden

bilindiği ortaya çıktı.

Sözcü'den Erdoğan Süzer'in

haberine göre, Kovid-19 hastalarının

tedavisinde yaygın olarak

kullanılan düşük kaliteli oksijen

terapi cihazlarının yangın çıkardığı

yönünde çok sayıda hastaneden

Sağlık Bakanlığı'na bildirim yapıldı,

ancak cihazların kullanımına

devam edildi. Sağlık Bakanlığı da

Antep'teki patlamadan bir gün önce

tüm hastanelere yazı göndererek bu

cihazların yangına neden olabildiğini

bildirdi ve yangınların önlenmesi için

eğitime ağırlık verilmesini istedi.

Uzmanlar, kalite sorunu yaşanan

cihazları ithal eden firmalar ile bu

cihazları tüm hastanelere göndermek

üzere satın alan Sağlık Bakanlığı

yetkililerinin araştırılması gerektiğini

ifade ettiler.

Geç gelen bakanlık yazısı

Antep'te meydana gelen patlama

ve yangından sadece bir gün önce

Sağlık Bakanlığının hastanelere bir

yazı gönderdiği ve bu yazıda yangın

riskini dile getirdiği ortaya çıktı.

Kamu Hastaneleri Genel Müdürlüğü

tarafından ‘Tıbbı Cihazların Güvenli

Kullanımı' başlığıyla gönderilen

yazıda, oksijen cihazlarının yandığına

dair bildirimlerin geldiği uyarısı

yapıldı.

Daha önce de yangın çıktı

Bu cihazların daha önce de küçük

çapta yangınlara sebep olduğu ve

anında söndürüldüğü belirtildi.

Temmuz ayında İstanbul Esenler'de

özel bir hastanede meydana gelen

yangın da bu cihaz nedeniyle

yaşanmıştı. Yüksek oksijen akımına,

hasta yataklarının başındaki merkezi

oksijen sistemleri yeterli gelmeyince

yoğun bakım odalarına bu kez

büyük oksijen tüpleri getirilmeye

başlandı. Sözcü'ye konuşan uzmanlar,

küçük bir kıvılcım ya da elektrik

kontağına maruz kalması halinde

patlama riski taşıyan bu tüplerin

hastaların başucunda tutularak olası

felaketlere davetiye çıkarıldığını

söyledi. Uzmanlar, normalde merkezi

oksijen jakına takılması gereken

cihazın direkt tüpe bağlanması

nedeniyle patlamanın yaşandığını,

bunun eğitim eksikliğinden meydana

geldiğini belirtti.


"Verimli, kaliteli

ve fiyat olarak

rekabetçiyiz"

Sami Akdoğan / AEMOT Motor Genel Müdürü

ÖZEL RÖPORTAJ

"Türkiye’deki elektriğin yüzde 36'sını elektrik

motorları tüketiyor. Burada farkındalık yaratabiliriz."

Murat Alişiroğlu


ÖZEL RÖPORTAJ

n Merhaba Sami bey, bir yıl aradan

sonra orta gerilim ile hidrojeneratör

fabrikasının bittiğini bu ziyaretimizle

görmüş olduk. Bizi kırmayıp misafir

ettiğiniz için teşekkür ederim.

Öncelikle basınçlı hava sektöründe

ciddi çalışmaların yayınlandığı AIR

WORLD TÜRKİYE dergisinin 4.yılını

kutluyorum. Sektörel yayıncılığın

sadece reklam mecrası olmadığını teknik

bilgi paylaşımının ne kadar önemli

olduğunu AIR WORLD TÜRKİYE

kanalıyla gördük bu geçen süreçte.

Yaptığınız çalışmalar ciddi ses getiriyor.

Son dönemde TOGG’da IE5 motor

konusunda yaptığınız itirazlar ve

akabinde teknik bilgi desteği için bizimle

yaptığınız kontak neticesinde AEMOT

olarak basınçlı hava sektörü için çok

özel çalışmalar yaptık. Bu konuda sektör

firmaları içinde bizleri arayanlarda oldu.

Umarız çizginizi hiç bozmazsınız.

n Basınçlı hava sektörünün olmazsa

olmazı elektrik motoru. AEMOT motor

tesislerinizi gezerken her birimin full

çalıştığını gördüm. Bu kompresör

fabrikalarında da böyle, gezdiğim

bir çok fabrika kilit durumda ve

pandeminin etkilemediğini görüyorum.

Salgın, Türkiye için bir avantaj mı

oldu? Bu dönemde Türkiye’de sizce

eksikler nelerdi? Sanayinin problemi

neydi?

Türkiye’de bir kere kapasite

problemi var Murat bey, bu çok net.

Pandemide çok az bir sipariş Türkiye’ye

kaydığı halde Türkiye’de fabrikalar

kilitlendi. Burada şunu sormak lazım;

Türkiye kimin alternatifi olabilir? Çin’in

alternatifi olabilmesi için çok zaman

geçmesi lazım. Yani kapasiteye yönelik

çalışmalar yapılması lazım. Türkiye’nin

bir kere montaj sanayiden çıkıp dikey

üretim dediğimiz üretim modelini

benimsemesi lazım. Üçüncüsü her

zaman herkesin söylediği katma değerli

ürün yapması gerekir.

n Peki katma değerli ürün nasıl

yapılacak?

Katma değerli üründe yine

globalleşerek yapılır. Sadece ben işte

bugün üniversiteyi alıyım yanıma, ben

bir şey üreteyim ile değil, orda da senin

global ortakların olacak, ortaklaşa bir

proje çıkartacaksın. Örneğin bugün

hidrojeneratör üretiminde Hindistan

bizden çok önde. Bugün Hindistan

bizim yeni ürettiğimiz Hidrojeneratörü

yıllardır üretiyor. Türkiye’de daha

yok. Mesela Taiwan'da inanılmaz

teknoloji şirketleri var. Burada şu

olacak Murat bey; Ülkede sanayi-

Üniversite işbirliğinin yanına üçüncü

olarak birde yabancı global bir partneri

de ekleyeceksin. Hatta ülkemizdeki

üniversitelerin her birinin yabancı bir

ortağı olması gerekir.

Şimdi çok büyük bir fırsat var!

Bu pandemiden ötürü de değil,

burada Avrupalı Tüketici, “Biz tek bir

tedarikçi ile gidemeyiz. Bizim mevcut

tedarikçilerin yanına alternatifler

koymamız lazım” dedi. Bu dönemde

Türkiye, “Ben buradayım!” dedi.

Pandemi döneminde küçük aksaklıklar

oldu ama müşterilerin ürünlerini

göndermeye devam ettik, Avrupa

gibi bir anda kapatmadık. “Bakın

biz Türkiye’de pandemiye rağmen

ürünümüzü alabildik” dediler. Burada

önemli olan şu Murat bey; Birincisi

kapasiteyi kesin arttıracağız, ikincisi de

katma değerli ürün yapacağız. Türkiye

bu şansı yakalarsa, bu bizim için sanayi

devrimi olur. Bakın Türkiye’de saatlik

ücretler ne kadar? 5 - 6 Euro civarı.

Bunun içinde maaş, elektrik, su ve

diğer giderlerin hepsi var. Başka ülkeler

ile karşılaştırdığınızda Türkiye’nin

avantajını göreceksiniz. Buna rağmen

yatırımcı niye Türkiye’ye gelmiyor, onu

sorgulamak lazım. Burada en büyük

sıkıntı kapasite. Türkiye’deki firmaların

kapasitesi belli. Yabancı bir firma gelip,

“Bütün bir yılı kapatıyorum” dese, bizim

gibi firmaların yıllık olarak başka yere

üretim yapma şansı kalmaz. Demek

ki bu tarz işler için önce kapasite. Peki

kapasiteyi nasıl arttıracak insanlar?

Yatırım. Peki yatırım nasıl olacak?

Finans nerede? İşte orada devlet

girecek devreye. Bakın Murat bey, size

şunu anlatayım. Yenilenebilir Enerji

Kaynaklarında devlet, "Yerli üretim

olursa, tesis sahibine teşvik veriyorum"

dedi. Bu çok güzel bir şey.

n Alım garantisi veriyor yani..

Aynen hem alım garantisi veriyor,

hem de yerli kullanırsan sana bu kadar

da fazladan para veriyorum diyor.

Şimdi Devlet diyeceğini demiş, çok

güzel ama şu olmuş, Yerli üreticiler

olarak bu avantajı kullanmamışız, aksine

yabancı firmalar bu açığımızı kapatmış.

Asıl soru şu; devlet bu kadar güzel

destek vermişte niye biz bu üretime

girmemişiz? Niye biz üretmemişiz?

Demek ki sektörel bir iletişimsizlik

var. Kurumlar tarafından belki bunun

üreticilere bir lansman gibi anlatılması,

belki de fabrikalara gelip o açığı bize

anlatıp bakın bu üretime girin, bu işlere

girin denilmesi gerekiyordu.

n İşleyişte bir sıkıntı mı var? Yani

herşey var

Aynen işleyişte bir sıkıntı var.

n Basınçlı hava sektörü olarak

MİB'te Aslı Saraçoğlu döneminde

çok aktif olarak çalışmalar yapıldı.

Birçok karar alındı bakanlıkça. Alınan

kararlarda, firmalara müfettişlerin

ziyareti olacaktı. Sektör firmaları ile

konuşuyoruz ne gelen var ne giden...

Yani Sami bey, kararlar alınıyor,

yasalar çıkıyor fakat uygulamada

sıkıntılar oluyor bununla ilgili çözüm

önerileriniz nedir?

Murat bey, bir iletişim eksikliği

var. Özel sektör tarafında da devlet

tarafında da. Demek ki bizler çok

gidip gelmiyoruz bakanlığa, kurumlara

hem de oradan bir eksiklik var bu

çok net. İkincisi teşvikler çok güzel

ama Türkiye’nin sorunu ne istihdam

değil mi? İstihdamı sen nasıl yaparsın,

üreterek yaparsın. Hizmet sektörünü

gördük. Pandemide her yer kapandı

hizmet sektöründe. Çözüm üretimden

geçiyor. Peki sen nasıl bu üretimi

yapacaksın? Yatırım yapacaksın uzman

kadron olacak ve katma değerli ürün

üreteceksin. Teşvikler çok güzel, Ne

diyor orada “Yerli alırsan sana bu kadar

teşvik veririm”. Tamam çok güzel tesis

sahibi yerli almaya teşvik ediliyor. Çok

iyi ama kompanent üreticileri, makine

üreticileri, kompresör ve bu jeneratör

vs. gibi ürünleri üretenler bundan

yararlanmıyor. Doğrudan yararlanmıyor.

Doğrudan yararlansa, misal bugün

verilen teşvikin bir kısmı da üreticiye

verilse burada istihdam yaratılır. "Ben

10 yıl size 200 kişi garanti veriyorum”

diyebiliriz. Normalde bir elektrik

üretim tesisinde kaç kişi çalışıyor? 5-10

kişi değil mi? Halbuki üreticiye verse

teşviki 100-200 kişi istihdam eder üretici.

Burada Teşvik veriliyor ama teşvik

doğru dağıtılmıyor. Tekrar ediyorum

Devletimizin hamleleri yerinde. Ama

hem özel sektör hem de kurumlar iç

içe çalışarak bu teşvikleri daha verimli

hale getirebiliriz. Bu konuyla ilgili

kapsamlı bir föy hazırlıyoruz, Bakanlığa

sunacağız.

8


ÖZEL RÖPORTAJ

"Ülke olarak rekabete

açık olmalıyız. Yoksa bu

güvensizlik YARATIR."

n Devletin verdiği teşvik üreticiden

ve halktan toplanan vergiler aslında.

Bakıyorsunuz teşvik verilen bir

fabrika Türkiye’de yerlisi varken

hiç yatırımı olmayan ithal bir

markayı alıyor. Burada ciddi bir

kayıp yaşıyoruz ülke olarak. Sizin

tarafınızda durum nasıl peki?

Biraz farklı. Bizim rekabete açık

olmamız gerekiyor. Yoksa bu güvensizlik

yaratır. Benim mantığıma göre bugün

Avrupalıdan daha ucuz olmam lazım.

Niye? İşçiliğime bakıyorum, genel

giderlerime bakıyorum daha ucuz

olmam lazım. Orada bilinen bazı

ithal markaların olması önemli değil.

Kendimi iyi bir fiyatla, kaliteli olarak

ispatladıysam ve karşı taraf da buna

mantıken açık ise zaten alması lazım.

Fakat baştan bu bilinen motor firmaları

olmasın dersek, Türkiye’ye karşı bir

güvensizlik olur. Onu da yapmamak

lazım. Yani rekabete açık olunması

lazım. Ben zaten kendime güveniyorum.

Bugün Avrupa’da hangi tesise gidersen

git (motor için konuşuyorum) bunun

fazlası yok, belki bizde fazladır eksiği

yoktur. Ruslardan kalma 1970‘lerin

mantığıyla üretmiyoruz. Sovyetler Birliği

inanılmaz sanayi hamlesi yapmıştı. Çok

büyük fabrikalar vardı. Bin dönümlük

arazilerde üretimler yapıyorlardı ama

onu geliştirmemiş, üzerine bir şey

katmamış, yeni yatırım yapmamış. Şimdi

git hala o eski makinalar vardır. Çin

devamlı kendini yeniledi. Hem devlet

politikası ile yeniledi, hem özel sektör

mantığıyla devamlı yatırım yaptı. Bugün

dünyada bir çok ünlü markayı zorlayan

yatırımları ve markaları var. İşte en

basiti Huawei. Türkiye’de yatırımcılar

bunu kendiliğinden yapıyor. Orada olan

eksiğimiz yabancı teknoloji firmalarıyla

bu yatırımlar bir araya getirilirse bu olur

çok daha ileriye gidebilir.

n Türk Sanayi Şirketlerinin eksik

gördüğünüz yönleri nedir?

Türk sanayi şirketleri "sadece


Türkiye’ye çalışacağım" mantığıyla iş

yapıyorsa zaten baştan bitiyor. Hiçbir şey

fizibile olmaz. İşte o zaman birbirimize

sararız. Niye o oldu, niye o marka?

Sonra iş fiyata endekslenir. Türkiye’deki

firmalar Avrupa ve Dünya pazarı için

koştursa zaten ürün yetiştiremeyecektir.

Böyle bir durumda Türkiye’deki o kısır

döngüye bakacak zamanı da olmaz.

Birde kendi alanlarımıza odaklanıp

zirveye çıkmamız gerekiyor. Özellikle

müşterinin alanına girmemek gerekiyor.

Örneğin bugün kompresör üreticisine

bir kompanent yapıyorsan gidip

kompresör üretmemen lazım. Ama

kendi alanında rekabet her zaman olması

gerekiyor. Bugün IE5 motoru rakiplerde

yapıyorsa mutluluk duyarız, çünkü

Pazar çok büyük. Bu Pazar sadece global

rakiplerimizin saldırmasıyla AEMOT’un

elinden gitmez. Aksine daha iyi olur

daha çok kamçılanırız.

n ABD yaptırımları sizi etkiler

mi? Türkiye nasıl etkilenir? Sayın

Cumhurbaşkanımız "Bu bizi ırgalamaz"

dedi. Sizce tesadüfen söylenmiş bir söz

mü Cumhurbaşkanımızın bu çıkışı?

Evet aslında ben de etkileyeceğini

sanmıyorum. Pandemide bakın 1

yılda bütün dünya zarar gördü.

Herkesin oyun alanı kısıtlandı. Bugün

Avrupa’nın birçok ülkesinde ufak

tefek şirketler battı. Çünkü talep yok,

devam ettiremediler, Lockdown oldu.

Burada Murat bey, malımızın yüzde

kaçını ABD'ye satıyoruz ona bakmak

lazım. Ama şu var aynı soruyu Avrupa

için sorsanız bak orda sıkıntı olur.

Biliyorum ki Türkiye ihracatının yüzde

50’sini Avrupa’ya satıyor. Ama ABD’ye

üretimimizin yüzde kaçını veriyoruz?

Bunu bilmiyorum. Belki sektör farkı

olabilir. Ama motor için bizi zorlayacak

bir şey olmaz.

n ABD için çelik sektörü önemli

sanırım?

Bilinen bir sektör olması açısından

önemli ama orda da uzun süredir devam

eden bir sıkıntı vardı zaten, ona rağmen

firmalarımız ayakta. Genel anlamda

şunu söylemek gerekirse iyi geçinmek

lazım. Şunu da eklemek gerekir ki yurt

dışının da çok oyun alanı kalmadı.

Bugün hem Türkiye’yi alternatif görüp

(üretim anlamında) bunu yapıyorlarsa,

iki sebebi var birincisi ya başka bir

alternatifleri var ki onlar için çok iyi

değil, yada gözden çıkartmışlardır

tamamen Türkiye’yi ama ben o kadar

ileri gideceklerini sanmıyorum. Çünkü

şu an herkesin birbirine ihtiyacı var.

n Sami bey, AEMOT olarak IE4,

IE5, Hidrojeneratör, orta gerilim

motor derken devamlı bir yatırım

içerisindesiniz. Fakat Türkiye’de bunu

söylediğimizde özellikle bilmeyenler

şaşırıyor. Anadolu'nun göbeğinde çok

ciddi teknolojik yatırımlarınız var.

Yaptıklarınız ortada Türkiye’den bu

yapılanları merak edip size gelenler

oluyor mu?

AEMOT olarak farklı bir misyonu

da üstleniyoruz. Anadolu’da teknoloji

şirketi olmak. Bugün yapılan yatırımlar

azımsanmayacak şekilde. Daha önce

dediğim gibi eksiğimiz yok fazlamız

vardır. Türkiye’de üretilmeyen motor

ve generator teknolojilerine odaklandık.

Bunun gereği ne ise onu yapıyoruz.

Türkiye ve yurtdışından misafirimiz

geldiği zaman şaşırıyorlar. AEMOT

kuruluşu 2016 yılı. 5 yılda bu seviyeye

ulaşmak zordur. Ama şunu biliyoruz

durduğumuz zaman kaybederiz. O

yüzden gelişime acık olarak projeleri

ticarileştirerek devam edeceğiz.

n IE3-IE4 satışları şu an ne

durumda?

AEMOT olarak aslında

yoğunluğumuz ihracat, ihracatımızın

da yüzde 99’u Avrupa’ya. Çok da başka

bir yere satmıyoruz aslında. Avrupalı

verim konusunda Türkiye’den daha

istekli. Bugün regülasyonun olması

önemli değil. Avrupalı, "Bugün senin

elinde IE4 motor varsa yada daha

iyisi bana onu öner" diyor. Bu birinci

etken çünkü diyor ki ben ne kadar az

enerji harcarsam benim için daha iyi

bir makine üreticisi olarak. Çünkü

oda ürettiğini son kullanıcıya bir

satış hikayesi olarak anlatıyor. "Bak

benim makinam şu özelliklerinden

dolayı daha az enerji tüketiyor" diyor.

Fakat bu zaten Avrupa’da bir kültür,

yani zorunluluk olduğu için değil.

Türkiye’de bu yanlış anlaşılıyor. Sanki

8

E NGINEERING & REVAMP

P ROJECTS, COMPRESSOR

MODERNIZATIONS

F OR RECIPROCATING COMPRESSORS,

COMPRESSOR SYSTEMS AND AUXILIARY EQUIPMENT

www.burckhardtcompression.com

İmes Sanayi Sitesi 404. Sokak No: 5

Ümraniye, İstanbul, Türkiye

ÖZEL RÖPORTAJ

bir zorunluluk varda biz o yüzden IE3

veya IE4’ü almalıyız gibi.

n Çözüm nedir sizce, son

kullanıcıyı mı eğiteceğiz veya bilgi

sahibi yapacağız?

O kesin zaten, son kullanıcının

bu eğitimi alması gerekiyor. fark ne,

bilmesi lazım

n Ülkemizde son kullanıcı ilk

yatırım maliyeti yüksek diye genelde

almak istemiyor. Getirisini bilmiyor.

Aynen Murat bey, mesela burada şu

da var. Ürün bir yerde 2 saat ve daha az

çalışıyorsa orası için çokta verimli bir

motor seçmek mantıksız oluyor. Geri

dönüşü çok uzun zaman alır. Özellikle

24 saat full çalışan bir yerde ilk yatırım

maliyetinin önemi ortadan kalkıyor.

Motorun ömrü nedir? Siz gerekli

bakımları yaptığınız sürece, yani bakım

prosedürüne uyduğunuz sürece ben

diyorum ki insan ömrü kadardır. Yani

siz yaşadığınız süre boyunca çalışacak

ve devamlı az enerji tüketecek, olaya

bu açıdan bakmak gerekiyor. Siz de

bir makine üreticisi olarak makinanızı

satarken de diyeceksiniz ki mesela

"buzdolabında ne oluştu A+++ mı?

yada klimada HI-TECH invertörlü

mü?", yani bunu ev hanımı da soruyor

artık. Aynısı bizim motorda da var. Peki

motorda kaç kişi soruyor. Çok az. Çünkü

burada henüz o kültür oluşmadı. Son

kullanıcı da oluşsa zaten üretici de bunu

uygulamak zorunda kalacak.

n Yüzde 90 son kullanıcı bakmıyor

bile, motorunu dahi sormayan var.

Neye bakmak lazım?

Tabi ki test raporuna bakmanız lazım

yüzde kaç verimlilikte, ısınması nedir?

Birazda karşıdaki insanların bilgili

olması gerekir. Bu eğitimden başlıyor.

Son kullanıcıyı iyi eğitmek lazım.

İkincisi Avrupa’nın buna geçiş oranını

göstermek lazım. Şu anda Avrupa’daki

müşteriler, "Bırakın IE3’ü varsa IE4

ver bana" diyor. O nedenle o kültürün

Türkiye’de değişmesi gerekiyor. Yok mu?

Büyük şirketlerde var. Bugün devletin

kurumsal şirketlerinde de var. Hatta

buraya gelip kabul testlerini yapıyorlar,

bu daha çok hoşumuza gidiyor. Motor

verimi yüzde kaç görüyor ve anlatıyoruz

neyin nasıl olduğunu verimin faturalara

nasıl yansıyacağını gösteriyoruz.

İnsanlar kendi alanında bir şeyler

araştırmıyorsa zaten bize ilgi duyması da

beklenemez. Bizim de burada eksiğimiz

olabilir. Belki biz de birçok mecrayı

kullanmıyoruz yaptığımız uygulamalar

için. Bu yıl daha agresif olacağız.

n Bir ürün alırken veya araştırırken

sorgular mısınız?

Kendi ürünümle ilgili bir şey

"Sanayi Bakanımız Sayın Mustafa Varank, Aksaray

Valimiz Sayın Hamza Aydoğdu ve beraberindeki heyet

fabrikamızı ziyaret ederek yüksek verimli motor ve

generator ürünlerimizi yerinde inceledi."

araştırırken yani motoruma yeni bir

şey koyacaksam sorgularım. İki yıl

önce sizin de bildiğiniz uzaktan erişim

cihazını geliştirdik. Niye? Çünkü bir

ihtiyaçtan doğdu bu. Motor bozulmadan

biz nasıl arızalara müdahale edebiliriz.

İnsanlarda aslında motorla veya kendi

üreteceği makine ile ilgili daha fazla

verimi nasıl arttırırım, müşterim

açısından sorun yaşamaması için neler

kullanmam gerekiyor diye araştırma olsa

ilgi daha çok artacak ama genel anlamda

Türkiye’deki ilgi Avrupa‘ya kıyasla

çok az. Bugün Hollanda havalimanına

indiğinizde elektrikli çalışan taksiler

görüyorsunuz. Türkiye’de ise daha yeni

yeni başlıyor. Çin çok daha önce girdi.

Verimlilik ile ilgili eğitim panellerine

bakıyorum, başka komponentlerden

bahsediyorlar. Ama motor verimliliği

ile ilgili çok bir şey görmüyorum.

Türkiye’deki elektriğin yüzde 36’sını

elektrik motorları tüketiyor. Burada

farkındalık yaratabiliriz. IE3 veya IE4

ü anlatarak değil de farklı bir şekilde

aksettirmek lazım insanlara. Bununla

ilgili bir çalışma yapmak lazım.

n Aslında Motor verimliliğini

incelediğinizde tüm makine sektörünü

içine alan bir girdap oluşur. Çünkü

kimse verimsiz bir kompresörü

fabrikasında istemeyecek ve firmalar

da bu konuda çekidüzen verecek

üretimlerine. Hatalı satılan makinalar

yüksek kW'lı kompresörlerin çalışması

sizce çıkış yolu nedir? Fabrika sahipleri

ne yapmalı?

Kompresörcüler artık enerji analizörü

koyuyorlar. Bizim kompresörlerde

ekranda ne kadar elektrik tükettiğini

hangi frekansda çalıştığını, ekranda

görebiliyorum. Bu bile bir farkındalık.

Siz IE2 yerine IE4 motor seçerseniz

farkı anında göreceksiniz. sanayiciler

de bunu sorgulasın anında kendisi

bile görebilir o farkı. . Biz AEMOT

olarak yine de bir kültür oluşturduk.

İnsanların gelip "kabul testlerini

görmek istiyoruz" demesi bir kültür

başlangıcı. Bu memnun edici bir şey.

Özet olarak araştırma yapmalıyız ve

test laboratuvarlarını ziyaret ederek

gerçek verim değerlerini görmeliyiz ki

mukayese yapabilelim.

n AKSARAY yatırım için nasıl?

Avantajları nelerdir?

Sanayinin Anadolu'da

olmasını isterim. Sebebi de bir kere

çalışanlarınızın biraz daha mutlu

olması lazım. Standardın yüksek olması

lazım. Anadolu'da İnsanların yaşam

kalitesi artıyor. Bugün Aksaray’dan 20

km’lik bir mesafedeyiz 10-12 dakika da

evinizden fabrikaya gelebiliyorsunuz.

Bu bir standarttır. Evinize daha erken

varabiliyorsunuz ama büyük şehirlerde

bu saatler çok daha uzuyor. Dolayısıyla

o çalışandan bu kadar verimde

bekleyemiyorsunuz. İkincisi Anadolu

şehirlerinin gelişmesi açısından da

fabrikaların Anadolu’da olması çok

önemli. Bugün bütün Çin de sanayi

var. Almanya’nın nerdeyse bütün

şehirlerinde fuarlar düzenleniyor. Sanayi

homojen şekilde yayılmış. Türkiye’de

de sanayinin homojen bir şekilde

yayılması lazım. Özellikle Anadolu’nun

desteklenmesi lazım. Burada devlet

bunu yapıyor teşviklerle fakat biraz da

teknik kadro ile güçlendirmek lazım


ÖZEL RÖPORTAJ

"Her şey var makine parkuru var personel var

fakat dizayn yok. Montaj yapmak yerine biz kendimiz

üretelim, ülkemize kazandıralım dedik"

n Bize yeni fabrika ve

Hidrojeneratör üretim aşamasından

bahsedebilir misiniz?

Öncelikle yeni fabrikanın tavan

yüksekliği 15 metre, 40 ton ve 15 ton iki

adet vinç var. Yatırımımız tamamlandı.A

dan Z ye üretim bu fabrikada olacak.

ilk hidrojeneratörümüz lisansı AEMOT

a ait olarak subat ayının ilk haftası

çıkarıyoruz.1 MW 750 Devir. Bugün

bittiğinde şu an piyasada yüksek verimli

diye olanlardan çok daha verimli

çıkacak. Bu HES lerde kullanılacak ve

tribün bunu tahrik edecek ve elektrik

üretecek. 2021'de 13 adet hidrojeneratör

projemiz var. Bunlar şu ana kadar yurt

dışından Çin, İtalya, Hindistan gibi

ülkelerden geliyordu. Bu arada hem

verimliyiz, hem kaliteliyiz, hem de fiyat

olarak rekabetçiyiz.

n Her parçası mı size ait olacak

yoksa montaj mı?

A- Z ye üretim AEMOT tarafından

yapılıyor. Parçaları alıp burada montaj

yapmıyoruz Murat bey. Türk Sanayisinin

montaj ile yükseleceğine inanmıyorum.

Makina parkımızı görüyorsunuz 6,5

metre ye kadar mil işleyebiliyoruz.

Gövdeyi işleyebiliyoruz, sargısını

yapabiliyoruz. Stator Rotorlarını

üretebiliyoruz. Kısacası tüm üretim

fabrikada gerçekleşiyor.

n Makine Parkı yatırımı ne

durumda?

Makina parkının kuvvetli olması çok

önemli bir şey, bu firmaya iş getiriyor.

Makine yatırımı birinci adımdı yaptık.

n İkinci adım ne olacak;

Nasıl daha farklı ürün yapabilirim?

işte diyorum ki globalleşerek. Yani global

teknoloji firmalarıyla işbirliği yapacaksın

ve üretimlerini burada yapacaksın.

Yavaş yavaş öğreneceksin sonra kendi

elemanlarını yetiştireceksin. Ondan

sonra sahaya çıkacaksın. Bu fabrika

bittiğinde Türkiye’nin ilk Hidrojeneratör

ve Orta Gerilim Motor Fabrikası olacak.

Birçok insan istihdam edeceğiz.

n Geçtiğimiz günlerde Sanayi

Bakanımız gelmişti değil mi? Önemli

bir destek..

Sağ olsun Bakanımız geldi.

Devletin bu konudaki en üst merciinin,

"Türkiye'de neler oluyor, Anadolu’da

neler oluyor" diyerek gelmesi çok önemli

bir şey. Aynı zamanda Aksaray valimiz

Sayın Hamza Aydoğdu, bir eğitimci

olduğu için yapısal reformların nasıl

olması gerektiğini iyi biliyor. Valimiz,

bu fabrikaya 2-3 defa geldi sağ olsun.

Devletin bu tarafının gelmesi bize

moral veriyor, mutlu ediyor, "Bu tesisi

kazandıracağız, daha farklı işler olacak

öğrenciler yetişecek" diyoruz.

n Tamda bu konuda çok canımızı

yakan işsiz mühendisler konusu var.

Bakın bugün her yerde mühendis var

üniversitelerde eğitim gören binlerce

mühendis adayı var. Peki bu insanlar

nasıl iş bulacak?

Mühendis demek sanayi demek.

Bugün sadece AEMOT‘un değil bir çok

firmanın bu işlere el atıp sanayi yatırımı

yapması gerekiyor. Diyecekler ki Pazar

nerede? Bu bahaneyi bırakmalıyız.

Pazar var, Türkiye’nin şu kapasitesine

göre Pazar çok çok fazla var. Ama

iyi ürün çıkması lazım, kaliteli ürün

çıkması lazım. Bu yüzden üniversitelerin

öncelikle iyi eğitim vermesi ve bu

eğitimi sanayideki paydaşlarıyla

ilerletmesi gerekiyor. Bugün dünyadaki

yenilikler üniversitelerin bilgi aktarımı

ve araştırmalarıyla neticelendiriliyor.

Bizim de sanayici olarak imkanlarımızı

üniversitelerin hizmetine sunmamız

lazım. Örneğin şu an ODTÜ ile Rüzgar

Tribüne generatör projemiz var. ODTÜ

tasarlayacak biz üreteceğiz. 4.25 MW

Generator. Bir çok öğrenci deneyim

sahibi olurken arkadan gelen öğrenciler

bu birikimden faydalanacak. Ama şu nu

da belirtmek isterim her üniversitenin

mühendislik fakültesi neredeyse var ve

binlerce mühendis her geçen gün mezun

oluyor. Açıkçası bu kabul edilebilir bir

durum değil. O kadar mühendise iş

imkanı şu an için bulunmuyor. Bu yüzden

bizim mühendis adaylardan beklediğimiz

kendilerini geliştirmeleri. Bugün ingilizce

bilmeyen mühendis olamaz olmamalı.

Kendi konusunda uzmanlaşmak isteyen

insanlar ileride tercih sebebi olacaktır.

n Test Merkezi fikri nasıl doğdu?

Maliyeti ne kadar?

Evet Murat bey, ölçemiyorsanız

tek başına ürün üretmek yetmiyor.

Dedik ki bu ürünleri nasıl test

edeceğiz. Şimdi Avrupa’nın sayılı test

laboratuvarlarından birini kuruyoruz

3,6 milyon Euroluk bir yatırım. 2021'in

eylül ekim ayı gibi hazır olacak. Burada

hem hidrojeneratör, hem rüzgar tribünü

generatoru hem de orta gerilim motor

testi yapılacak. Bugün Türkiye’de

yüksek gerilimde yük testi yapan

kimse yok. Diyeceksin ki laboratuvar

doğrudan senin kapasiteni arttıran bir

şey mi? Hayır. Ama ölçebildiğinden

eminsindir. Biz global firmalar ile

çalışıyoruz. Bu firmaların çıkış noktası

ürettiklerini ölçmeleri ve bu şekilde

pazara sunmaları. Alçak gerilim deki

başarımız su anki laboratuvarımızın

son teknoloji olmasından ve bir çok Ar-

Ge’nin burada yapılan testler sonucunda

neticeye ulaşmasından kaynaklanıyor.

Aynı stratejiyi orta ve yüksek gerilim

dede uygulayacağız. Yurtdısında bir

çok şartnamede test sonçları isteniyor.

Aynısının Türkiye’de de olması lazım.

Amacımız ülkemizi bu konuda da

uluslararası arena da tanıtmak.

n Sami bey önümüzdeki üç yılda

AEMOT’u nerede görüyorsunuz?

Murat bey, AEMOT önümüzdeki

üç sene içerisinde dünyanın en iyi

global şirketleri arasında olacak. Çünkü

o altyapısı var ve ekibi var. Bunun

Anadolu’dan çıkması ayrı bir önem.

AEMOT Anadolu’da iyi bir rol model

olursa ki olacak, işte o zaman birçok

firma da buraya gelir.

n Peki Generatorlerin Türkiye’de

yapılıyor olması neyi hızlandırır?

Yenilenebilir enerji konusunda

Türkiye bir gelişim içerisinde. Rüzgar

enerjisinde bayağı yol kat ettik. Bakın

yakında bu alanda mühendisler

mezun olacak. Hiç kimse "Elektrikli

makinalarda sona geldik" diyemez.

Sen bu ürünleri yapınca bu seferde

bunların yan sanayisi çıkacak. "Bunun

konvertörünü, diğer aksamlarını kim

yapacak" diye sorulacak. Yeni yeni

sanayi kuruluşları ortaya çıkacak. Orta

gerilim motorda Pazar payı Avrupa’da

1 milyar Euro. Türkiye bu pazardan 1

kuruş pay almıyor. Bugün bu ürünü

yaparak aslında hem o pazardan pay

alıyorsun, hem de katma değerli ürün

yaparak refah seviyesini yükseltmeye

çalışıyorsun. Bugün Türkiye olarak

motor ve jeneratör üssü olmamız lazım

vizyon bu olmalı. Bu konuda başarılı

olunca yurt dışından firma satın

almalar gelecektir. Sadece Türkiye için

bu yatırımı yapmak fizibl değil zaten.

Know-how’ın Türkiye de olması ile bu

alanda bir çok gelişme yapabileceğiz.

Yukarıda bahsettiğim gibi vizyon

Avrupa’nın motor generator üretim

üssü olmak. Türk sanayicilerini ilerde

yurtdışındaki kuruluşların sahibi yada

ortağı olarak görmek gerekiyor.

n Sami bey çok sağolun, çok

içten cevaplar oldu. Sektörümüz ve

okurlarımız adına teşekkür ederiz.

Ben teşekkür ederim. AIR WORLD

TÜRKİYE okurlarının ve sektör

temsilcilerinin yeni yılını kutlarım.


Suriyeli Emel Shamma'dan

İlham veren

başarı öyküsü

Ellerimle yaptığın

lokumu bir çok ülkeye

gönderebiliyorum

ancak yurtdışı fuarlara

yada müşterilerime

gidemiyorum, mülteci

bir kadın olarak seyahat

kısıtlamam var.


ÖZEL RÖPORTAJ

n Merhaba Emel hanım,

Türkiye’de ilk mülteci kadın sanayici

olmanız vesilesi ile Gaziantep’te

sizinle ropörtaj isteğimizi kırmadığınız

için teşekkür ederim.

Bu arada ben de 2006 - 2009 yılları

arasında 3 yıl Suriye’nin başkenti

Şam'da (Damascus) yaşadım. Güzel

dostluklar kurduğum Suriye’de

olup bitenleri yakından takip

ediyorum. Türkiye’de başarılı

olmanız buradaki Suriyeli mültecilere

olan bakışı da kökten değiştirecek

diye düşünüyorum. Bu vesile ile

Halep’ten tek çocuğunuzla geldiğiniz

Gaziantep’te yakaladığınız bu başarıyı

ve şirketinizi ne zaman kurduğunuzu

anlatabilir misiniz?.

Merhaba Murat bey, öncelikle

Türkiye’den ve yurt dışından birçok

gazete ve TV'ye ropörtaj verdim. Fakat

bir sanayi dergisine ropörtaj vermek

hayalimdi diyebilirim. Ayrıca Suriye’de

yaşamış olmanız nedeniyle ülkem ile

ilgili görüşleriniz nedeniyle mutlu

oldum. Şirketim Tat Global Gıda Sanayi

A.Ş.’yi 11 Şubat 2020 yılında kurdum.

Yaklaşık bir yıl oldu.

n Kısa dönemde yakaladığınız

bu başarıda neyi daha iyi yaptığınızı

düşünüyorsunuz? Mesela araştırıp

gazetelerde çıkan haberlerinize

baktığımda yurt dışı bağlantılarınızı

gördüm, bir fuara mı katıldınız?

Çok zor bir dönem geçirdim Murat

bey, buraya geldiğimde bir çocuğum

vardı. Türk insanının bize verdiği

desteği asla unutamam. Şirketimi

kurduktan sonra şubat ve mart 2020’de

iki fuara katılım sağladık. Yurt içi ve

yurt dışında müşteriler bulduk ve

bağlantılar kurduk. Öyleki Rusya’ya

ürün gönderdim.

n Tam pandeminin başladığı

dönemden bahsediyorsunuz? Peki

sonrasında neler oldu?

Tam işlerimi yoluna koyuyordum

bir ay sonra pandemi ile tanıştık. Pes

edemezdim ve etmedimde. Karar

verdim ve başarılı olmak için çok

çalıştım. Bir personelle işe başlamıştım.

Kurumsal yapı, e-ticaret, AR-GE ürünler

hakkında çalışmak için kısıtlamaları

fırsat bildik bu süreçte. Pandemide

e-ticaret ve sosyal medya için iki

personel daha istihdam ettim. Hem

yönetici hem personeller olarak evden

online eğitimlere katıldık, aramızda

online toplantılar yaptık.

n Gerçekten umutsuzluğa

kapılmamış olmanız etkileyici.

Baktığımda Lokum üretiyorsunuz,

peki ürettiğiniz lokumun

diğerlerinden ne farkı var?

Yaptığımız araştırmalara göre

bağışıklık sistemi zayıf kişiler Covid-

19’u daha ağır atlatıyor hatta ölümle

sonuçlanabiliyordu. Buna karşın Vitamin

Lokum fikrini geliştirdik. Bal, arı poleni,

incir ve C vitamini ile Covid-19’a

karşı vitamin lokum formülü yaptım.

Kısıtlamada evimde denemeler yaparak

lokumu nihai formuna getirdim. Seri

imalata geçip tanıtımı ve satışı için iki

personel daha istihdam ettim.

n Dönüşler nasıl oldu peki?

Çok güzel dönüşler aldık. Bir çok

şehirden bayilik isteği geldi, Londra’dan

talep aldık. Üretim Mühendisi istihdam

ettim. Ardından İstanbul WORLD

FOOD 2020 Fuarı’na katıldık. Bugün on

kişi ile yolumuza devam ediyoruz.

n Pandemi döneminde

Türkiye’de ve Dünya’da birçok

sanayici sıkıntı yaşadı. Peki mülteci

bir kadın sanayici olarak sizin de

yaşadığınız zorluklar oldu mu?

Maalesef Murat bey, pandemide

bende yaşadım aynı sıkıntıları.

Fakat kendi ülkemde yaşadıklarım

ve bir çocuğum için ayakta kalmam

gerektiğini de biliyorum. Peki neler

yaptım? Öncelikle kadın istihdam

hedefimin olumsuz etkilenmemesi için

personel çıkışı yapmadım, personelimle

beraber online etkinliklerle krizi

fırsata dönüştürdük. Bu dönemde

çalışanlarımızla ödüllü sosyal medya

takipçi arttırma etkinliği yaptık, en çok

katkı sağlayana hediye çekleri verdik.

n Yaşadığınız önemli bir sorun

olmadı mı?

Yaşadığım önemli bir sorun var

tabiki. Ellerimle yaptığım lokumu

birçok ülkeye gönderebiliyorum ancak

yurtdışı fuarlara yada müşterilerime

gidemiyorum, mülteci bir kadın olarak

kısıtlamam var.

n Sayın Cumhurbaşkanımızdan

veya Sanayi Bakanımızdan

beklediğiniz bir destek var mı?

Evet Murat bey, bu yıl 100. kuruluş

yıl dönümünü kutlayan, dünyanın

en büyük gıda fuarı olarak kabül

edilen ANUGA Gıda ve İçecek Fuarı

Almanya’nın Köln şehrinde yapılacak.

Fuara katılmak ve Türkiye'ye oradaki

yapacağım bağlantılarımla döviz girdisi

sağlamak istiyorum. Ayrıca Dubai Gulf

Food Gıda Fuarı sektörüm için çok

önemli, ancak mülteci olduğum için

seyahat edemiyorum. Bu konuda destek

bekliyorum.

n Hedefiniz nedir peki?

Türkiyeli ve Suriyeli Kadınlarla el

ele verip ürünümüzü ve markamızı

ulusal ve uluslararası bir marka haline

getirmeyi hedefliyorum. Daha çok

kadına iş ortamı sağlamak ve istihdam

yaratmak istiyorum.

n Emel hanım çok teşekkür

ediyorum. Bize zaman ayırdınız.

Umarım başarılarınızı her zaman

göreceğiz.

Ben teşekkür ederim Murat bey,

AIR WORLD TÜRKİYE okurlarına

sizin vasıtanızla 2021'in güzellikler

getirmesini dilerim.


HABER

KÜLTÜR

Sanat


TİYATRO

PANDEMİYE İNAT

YAŞASIN SANAT

» Merve Kılıç

Gazeteci

mervekilic9214@gmail.com

Air World Türkiye Dergisi'nde 2019 yılının ilk aylarında bir ilk

gerçekleştirmiştik ve iş dünyasıyla ilgili sektörel bir dergide kültür -

sanat sayfası yayınlayarak siz değerli okurlarımıza 2019'da yapılabilecek

sanatsal ve kültürel faaliyetleri bu sayfalardan aktarmıştık.

2020'nin ilk aylarından itibaren tüm dünyayı ve

Türkiye'yi etkisi altına alan birçok sektörü sekteye

uğratan covid-19 belası ile mücadele ediyoruz.

Pandemi; iş dünyasından medyaya, eğlence

sektöründen kültür - sanat faaliyetlerine kadar her sektöre

telafisi uzun zaman alacak büyük zararlar verdi. Zararlardan

en çok nasibini alan sektör ise kültür - sanat sektörü oldu.

Air World Türkiye Dergisi olarak 2021'de bu sektörü

canlandırmak ve iş insanlarımızı iş stresinden uzaklaştırmak

adına her sayımızda kültür - sanat sayfası yayınlama kararı

aldık. İlk sayımızda ise tiyatronun sorunlarına yer verdik.

Tiyatro izleyicisinin en çok ve en vefalı olduğu bir

kent Başkent'imiz. Ankara'da ne kadar ekonomik sıkıntı

yaşanırsa yaşansın tiyatrolar dolup taşar. Ne felaket yaşanırsa

yaşansın kapanmayan perdeler ne yazık ki pandemi sebebiyle

perdelerini kapatmak zorunda kaldı. Devlet Tiyatroları'nın

kadrolu çalışanları ve süreli sözleşmeli personelleri

geçimlerini sağlayacak maddiyatı bu dönemde dahi sağlarken

pandemi öncesinde de büyük sorunlar yaşayan özel tiyatrolar

ve emekçileri varlıklarını sürdürme savaşı vermekteler. Biz

de bu süreçte yasaklara ara verilen dönemlerde oynanan

bir müzikalin mutfağına konukluk ettik ve emekçilerin

sorunlarını onlardan dinledik.

Aytekin Kobat: Devlet Tiyatrosu'yla aynı

kalitede işler yapıyoruz ve seyircinin sahip

çıkmasını bekliyoruz

Son kısıtlamaların yaşandığı günlerde Yenimahalle

Belediyesi 50. Yıl Dört Mevsim Tiyatro Salonu'nda bir

müzikal izledi Ankaralı sanatseverler: İstanbul Efendisi

Müzikal Komedi

KOBAT Sanat Tiyatrosu'nun hazırladığı "kyb medya"

organizatörlüğünde oynanan güldürü yasaklara rağmen

bol alkışlıydı. KOBAT Sanat Tiyatrosu sahibi Aytekin

Kobat hem yönettiği hem oynadığı müzikal daha önce de

farklı organizatörlerce ve tiyatro ekiplerince sahnelendi.

Aytekin Kobat, müzikalle ilgili şu değerlendirmelerde

bulundu: "Aslında geleneksel Türk tiyatrosu motiflerinin

tamamı oyunda mevcut. Biz biraz daha salon oyununa

çevirdik bunu. Çok keyifli bir hikayesi var. " Uzun yıllardır

tiyatroya emek veren kendini tiyatro emekçisi olarak

tanımlayan Kobat, 2010'dan beri KOBAT Sanat Tiyatrosu

olarak verdikleri mücadeleyi anlattı. Pandeminin her

açıdan sancılı bir dönem olduğunu belirten Kobat, "Birçok

projemizi iptal etmek zorunda kaldık ama ayakta kalmak

için mücadele veriyoruz. Başka gruplarla biraraya gelmeye

ve proje üretmeye çalışıyoruz. Bu dönemin en önemli

getirisi Ankara Tiyatro Yapımcıları Platformu'nun kurulması

oldu. O platform derneğe dönüştü."dedi. Özel tiyatroların

çilehane olduğunu vurgulayan Kobat, seyirci olmadan

ayakta kalmalarının mümkün olmadığını belirtti. Kobat, "

Ödeneksiz tiyatro her açıdan yorucu bir iş. Birçok sanatçının

hayatını idame ettirdiği bir iş. Devlet Tiyatrosu'yla aynı

kalitede işler yapıyoruz. Seyircinin sahip çıkması lazım"

ifadelerini kullandı.

Volkan Özbay: Keşke tiyatro tek başına yeterli olsa

Müzikalin boşrol oyuncusu Volkan Özbay'da oyun

8


HABER

öncesi sorularımızı yanıtladı. Uzun yıllardır tiyatronun

içinde olan ve dizi, reklam projelerinde de yer alan

Özbay özünde bir jeofizik mühendisi ve uzun süredir

bir eczanede çalışıyor. Özbay, tiyatroya bu kadar gönül

vermesine rağmen maddi açıdan yeterli olmadığı için

tiyatro dışında da bir iş yaparak hayatını idame ettiriyor.

Özbay, tiyatroda yaşanan maddi sıkıntıları şu şekilde

özetledi " Her ne kadar tiyatroda maneviyatımızı

doyursak da işin maddi boyutu var. Keşke tiyatro tek

başına yetse ve tüm zamanımı buna harcasam. O zaman

çok daha verimli olacağımdan eminim. 30 küsur yıldır

alaylı bir şekilde bakarak öğreniyorum tiyatroyu.". AFTİT

(Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Tiyatro Topluluğu)'te

de güzel projelere imza atan Özbay, AFTİT'le ilgili " 34

yıldır faaliyette olan ve benim de 30 yıl emek verdiğim bir

topluluk. Fakültenin alt katında ellerimizle kurduğumuz

sahnemizde yeni gelenler bayrağı devralarak ilerletiyor

topluluğu. Tabi pendemiden dolayı 1,5 yılları heba oldu

maalesef." ifadelerini kullandı. Özbay, müzikal hakkında

da " Günümüz şartlarında yapılan oyunlar 3 - 5 kişilik.

Burada kadro 30'a yakın. Büyük bi proje. Şartlar ne

kadar el verirse devam etmek istiyoruz. İki tane daha

buna benzer oyun hazırlıyoruz. Üretmeye çalışıyoruz."

değerlendirmesinde bulundu.

Murat Demirbaş: Vecih-i uçmaya devam edecek

Müzikalde seyirci koltuğunda da çok önemli bir isim

vardı. Ankara tiyatrosuna olağanüstü değer katan, "Vecih-i

Hürkuş" oyunu tüm ülkede büyük yankı uyandıran ve

pandemi döneminde kurulan ANTİYAP Derneği'nin

kurucu üyelerinden Murat Demirbaş da müzikali

seyredenler arasındaydı. Demirbaş, tiyatroya dair çok

özel açıklamalar yaptı. Demirbaş, Vecih-i Hürkuş ile ilgili

" Uzun süredir yönetmenlik yaptığım için sahnede oyun

oynamayı çok özlemiştim ve kendime metin arıyordum.

Mansur Erk'in " Bir Tayyareci Vecih-i Hürkuş oyununu

okuyunca çok etkilendim. Bunu mutlaka oynamam gerek

dedim. Sanırım benim enerjim seyirciye yansıdı. Tek

kişilik oyunlar zordur ama bizim seyirciyle kurduğumuz

ilişki bana tiyatroda yeni şeyler öğretti. Baya ilgi var.

Vecihi uçmaya devam ediyor." değerlendirmesini yaptı.

ANTİYAP Platformu'na öncülük eden deneyimli tiyatrocu

Murat Demirbaş, ANTİYAP'ın kurulmasının pandeminin

en olumlu yanı olduğunu söyledi. Demirbaş, " Pandemide

ANTİYAP, tiyatroları biraraya getirdi. Sanatçılar

arasındaki dayanışma duygusunu yeniden gündeme

getirdi. Biz de Tiyatro Sahneden olarak KOBAT Sanat

Tiyatrosu ile güçlerimizi birleştirdik. " dedi. Demirbaş,

yeni projesi olan "Aşk Grevi" adlı müzikali yakında

seyirciyle buluşturacaklarının da müjdesini verdi.

"Dayanışmayı ve sesimizi duyurmanın

gerekliliğini öğrendik"

Murat Demirbaş, pandeminin tiyatroya etkisiyle ilgili de

önemli açıklamalar yaptı. Demirbaş, " Pandeminin olumsuz

etkisi sadece seyirciyle buluşamamak değil. Bu sektörde

çalışanların sigorta sorunları, yevmiye usulü çalışanların

para kazanamamaları... İnsanlar bu sektörlerden evlerini

geçindiriyorlar. Çok tiyatro emekçisi ve barlarda,

pavyonlarda çalışan müzisyen arkadaşlarımız da sigorta

ve yevmiyeleriyle ilgili sıkıntılar yaşandı. Arkadaşlarımız

işsiz kaldı. Bu süreçte devlet Kültür Bakanlığı üzerinden

tiyatrolara yardım şartlarını esneterek daha çok tiyatroya

bütçeyi daha çok artırarak bir takım girişimlerde bulundu.

Bunları memnuniyetle karşıladık. Ancak yeterli değil.

Çalışan arkadaşlarımız devletin gözünde kayıt altında

bile değil. Önce bunların kayıt altına alınması gerekliliği

ortaya çıktı. Tiyatrolar pandemi döneminde tiyatroların

örgütlenmesini ve toplulukların oluşmasını sağladı. Biz

de Ankara'da ANTİYAP'ı kurduk. Çeşitli belediyelerle,

STK'larla, devlet kurumlarıyla görüşmeler yapıyoruz. Bu

dönemi atlatmaya çalışıyoruz. Bu süreçte dayanışmayı,

örgütlenmeyi , sesimizi çıkarmanın ne kadar önemli

olduğunu öğrendik."dedi.

Sanatın da Başkenti Ankara...

Demirbaş, Sanata olan ilginin en fazla olduğu kent

Ankara'da büyükşehir belediyesinin de kolları sıvadığının

müjdesini verdi. Ankara Büyükşehir Belediyesi Kültür ve

Sosyal İşler Dairesi Başkanlığına bağlı Başkent Tiyatroları;

Ankara Tiyatro Yapımcıları (ANTİYAP) Derneği üyesi 25

tiyatro başta olmak üzere diğer tiyatrolardan 10, engelli

tiyatrolardan da 2 oyunun sahnelemesi için kapılarını

açıyor. Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından satın

alınan toplam 37 tiyatro oyununu ABB TV ve Başkent

Mobil üzerinden izlenebilecek. Pandemi süreci nedeniyle

seyircisiz olarak Başkent Tiyatroları sahnesinde oynanacak

oyunlar, kayıt altına alınarak özellikle sokağa çıkma

kısıtlamasının uygulandığı saatlerde ve hafta sonları

yayınlanacak. İlk etapta 12’si yetişkin, 13’ü ise çocuk

oyunu erişime açılacak.


HABER

FLIR, Titreşim ve Sıcaklık

İzleme Kitini piyasaya sürüyor

Çoğu zaman, endüstriyel makineler acil bakım gerektiren

sorunları göstermeye başlamadan önce, küçük titreşim

değişiklikleri ile bekleyen sorunlar tespit edilebilir. Bu

nedenle, etkili durum izlemenin ilk bileşeni, birleşik bir

uzaktan titreşim ve sıcaklık algılama izleme çözümüdür.

Yeni FLIR SV87-KIT düşük

maliyetli, yapılandırması kolay

ve 7/24 uzaktan titreşim

ve sıcaklık algılama çözümü

sunar. Kağıt fabrikalarından yiyecek

ve içecek işlemcilere, petrol ve gaz

endüstrisine kadar üretim tesisleri,

kritik altyapı ve makinelerin 7/24

uzaktan durum izlemesinden yararlanır.

FLIR'in titreşim ve sıcaklık algılamanın

gücünü birleştiren endüstriler

artık üretim verimini en üst düzeye

çıkaran, işçi güvenliğini artıran ve

operasyonel maliyetleri azaltan eksiksiz

bir çözüm kitine sahip.

Titreşim algılama, yalnızca bakım

sürprizlerini gerçekleşmeden önce

ortadan kaldırmaya yardımcı olmak

için erken uyarı sağlamakla kalmaz,

aynı zamanda personelin bakım

programını öncelik sırasına koymasını

ve kesinti süresini azaltırken

verimliliği en üst düzeye çıkarmasını

sağlar. Bununla birlikte, geleneksel

kablolu sürekli titreşim izleme

sistemleri pahalı olabilir. Her zaman

güncel olmayabilir ve kurulumu

zahmetli olabilir.

Öte yandan FLIR SV87-KIT, düşük

maliyetli, yapılandırması kolaydır

ve bir Wi-Fi ağına kablosuz bağlantı

ile herhangi bir yüzeye kurulabilir.

Bu aynı zamanda bakım personeline

titreşim ve ısıdaki değişiklikleri

gerçek zamanlı olarak ve zaman

içinde izleme yeteneği sağlar ve

arızadan önce potansiyel olarak

ciddi sorunları tahmin etmek için

operasyonel içgörüler sağlar.

Bugün satın alınabilen FLIR SV87-

KIT, titreşim ve sıcaklık verilerinin

7/24 sürekli izlenmesi için kablosuz

bir FLIR GW65 ağ geçidi ile birlikte

dört adet kablosuz SV87 titreşim ve

sıcaklık uzaktan algılayıcısı içerir.

SV87-KIT, ek SV87 uzak sensörler

veya GW65 ağ geçitleri satın alma

seçenekleriyle genişletilebilir.

Veriler, bir Wi-Fi ağı

aracılığıyla herhangi bir tablete,

akıllı telefona veya bilgisayara

aktarılabilir ve bir eşiğin aşılması

durumunda kullanıcının eğilimleri

görselleştirmesine ve bir uygulama

veya e-posta yoluyla uyarılar

almasına olanak tanır. Eşiklerin

konfigürasyonu, özelleştirilmiş

uygulamalar için manuel olarak

veya ortak ISO standartlarına göre

ayarlanabilir.


HABER

Sağlık

SAĞLIKLI

YAŞAM

İÇİN

10BESLENME

ÖNERİSİ

Hatalı yaşam tarzı alışkanlıkları, aşırı besin tüketimi ve fiziksel

aktivite yetersizliği, öğün atlama, tek tip beslenme, yetersiz ve

dengesiz beslenme gibi faktörler nedeniyle obezite ve kronik

hastalıklar prevalansı endişe verici bir şekilde artmaktadır.

» Kardelen Ayten

Diyetisyen


SAĞLIK

Hatalı yaşam tarzı alışkanlıkları, aşırı besin

tüketimi ve fiziksel aktivite yetersizliği,

öğün atlama, tek tip beslenme, yetersiz ve

dengesiz beslenme gibi faktörler nedeniyle

obezite ve kronik hastalıklar prevalansı endişe verici bir

şekilde artmaktadır.

Yetersiz ve dengesiz beslenme alışkanlıkları

obeziteyle birlikte kolesterol, kalp damar hastalığı,

hipertansiyon, diyabet, kanser gibi sağlık sorunlarının

oluşumuna zemin hazırlamaktadır.

Yetersiz, dengesiz ve sağlıksız beslenen

kişilerde;

• Bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olur.

Hastalıklara karşı vücut direnci düşer.

• Hastalıkların ağır seyretmesine ve tedavinin uzun

sürmesine neden olur.

• Fiziksel gücün ve verimliliğin düşmesine neden olur.

• Zihinsel geriliğe neden olur.

• Şişmanlığın (obezitenin) oluşmasına neden olur.

• Hazımsızlık, yorgunluk, iştahsızlık, isteksizlik,

sık sık baş ağrısı, bel ve omuzlarda deformasyon, cilt

kuruluğu ve saç dökülmesi görülür.

Sağlıklı Bir Yaşam İçin Akdeniz Diyeti

Besin çeşitliliğine önem verin!

Akdeniz Diyetinde Yer Alan Besinler

Tam Tahıl Kaynağı Besinler

Kilo kontrol, sindirim sistemi, kalp damar hastalığı,

diyabet, kolesterol, kanser gibi kronik hastalıklardan

korunmak için günde ortalama 3-4 porsiyon tam tahıl

kaynaklarından tüketilmelidir.

Tam tahıl ürünlerine örnekler; tam buğday unu,

bulgur ve yarma, tahıllı ekmek, çavdar, tam tahıldan

yapılmış kahvaltılık gevrekler, karabuğday ve amarant.

Sebze ve Meyveler

Günlük sebzeler için ortalama 2-3 porsiyon,

meyveler için ise 4-6 porsiyon tüketilmelidir. Sebze ve

meyveler çeşitli besin ögelerinden, posa, antioksidanlar

ve fitokimyasallardan zengindirler. Kalp damar

hastalığı, diyabet, kolesterol, kanserden korunmak,

bağışıklık sistemini güçlendirmek, sindirim sistemini

iyileştirmek için sebze ve meyveler Akdeniz Diyetinin

parçasıdır.

Her öğünde yeşillik, salata bulundurmak ara

öğünlerde meyve tüketmek oldukça önemlidir.

Kurubaklagiller

Kurubaklagil tüketimi vücut ağırlığı ve bel

çevresinin azalması, kolesterolün düşürülmesi, kalp

damar hastalıkları, diyabetten korunma ve riskinin

azaltılmasında etkilidir. Kurubaklagil yüksek posa içerir,

vücuttan enfeksiyonu temizler ve kanser oluşumunu

önler. Haftada 2 kez 1 porsiyon nohut, fasulye,

mercimek, bezelye, börülce, bakla tüketilmelidir.

Yağlı Tohumlar

Yağlı tohumlar Akdeniz diyetinin önemli bir

parçası olup, bitkisel kaynaklı yağ asitlerinin alımında

temel rol oynar. Kolesterolün düşürülmesi, kalp damar

hastalıklarından korunmada önemlidir.

Kahvaltınıza ceviz, ara öğünlerinize çiğ badem,

fındık eklemelisiniz.

Kalorisi yüksek olmakla birlikte tüketim miktarına

dikkat etmelisiniz.

Zeytinyağı

Akdeniz diyetinin en önemli özelliklerinden biri

zeytinyağının ön planda olması.

Zeytinyağı enfeksiyon oluşumunu önler,

trombosit birikimini engeller, kolesterol düşürücü

etki gösterir, kalp ve damar sağlığı için önemli etkileri

bulunmaktadır.

Yemeklerinizde ve salatalarda zeytinyağı

kullanımına önem göstermelisiniz. Kızartmalarda

zeytinyağı kullanmamalısınız.

Balık

İyi kalite protein örneği olan balık tipik Akdeniz

diyetinde haftada 2 gün, 4-5 porsiyon tüketilmelidir.

Ayrıca balık ve deniz ürünleri kalsiyum, fosfor, demir,

bakır, selenyum ve iyot gibi minerallerden ve B grubu

vitaminleri, A ve D vitaminlerinden zengindir. Balık ve

deniz ürünlerinde bulunan Omega3 kalp damar sağlığı

koruyucu etkileri arasında kan yağlarını düşürür,

enfeksiyonlardan korur, kalp ritim bozukluklarını önler.

Kırmızı Et

Akdeniz diyetinde kalp damar sağlığını korumak,

kronik hastalıkların oluşum riskini azaltmak daha çok

bitkisel ve posa kaynaklarının tüketilmesi benimsendiği

için kırmızı etin ayda 1-2 kez tüketilmesi önemlidir.

Süt Ürünleri

Süt, yoğurt, kefir, ayran, peynirde bulunan

kalsiyum yağ yakımını hızlandırmaktadır. Potasyum,

fosfor, riboflavin, iyot, çinko, A, E ve B vitaminleri

içermektedir. Gastrointestinel bozukluklara,

hipertansiyona yol açan kötü kolesterol ve kalp-damar

hastalıklarına karşı güçlü bir koruyucu besin haline

getirmektedir. Günde 3-4 porsiyon süt grubundan

tüketilmelidir.

Kırmızı Şarap

Akdeniz diyetinde düzenli kırmızı şarap tüketimi


SAĞLIK

gözlemlenmektedir. Düzenli

ve ılımlı kırmızı şarap

tüketimi kalp damar

hastalıkları, hipertansiyon,

tip 2 diyabet, ve bazı kanser

türlerinin azalmasına

yardımcı olmaktadır.

Kırmızı şarap antioksidan

bileşenler içermektedir.

HDL kolesterol düzeyinin

yükselmesi, trombosit

birikiminin azalması, endotel

işlevin gelişimi ve insulin

duyarlılığının yükselmesi gibi

görevleri ile kalp damar hastalıklarından koruyucu etki

göstermektedir. Haftada bir kez kadınlar için 1, erkekler

için ise 2 kadeh tüketimi sağlık açısından uygundur.

Sağlıklı Bir Yaşam İçin 10 Beslenme Önerisi

Öğün atlamayın

Yeterli ve dengeli beslenmek için öğün atlamayın.

Uzun süreli açlık daha fazla kilo alımına, daha çok

besin tüketimine, iş kapasitenizde düşüşe ve beyin

fonksiyonlarınızda azalmaya sebep olmaktadır.

Tek tip beslenmekten kaçının

Besin çeşitliliği kilo kontrolü, beden sağlığı ve iş hayatı

için önemlidir. Her öğününüzde tüm besin gruplarından

(süt, et, tahıl, sebze-meyve, yağ) belirli miktarlarda, renkli

ve çeşitli beslenme denge ve düzen sağlayacaktır .

Bağışıklık sisteminizi korumak için sebze ve meyve

tüketin

Porsiyon kontrolüne dikkat ederek farklı renklerde

sebze, meyve tüketmeniz hem kilo kontrolüne yardım

eder, hem de birçok hastalıktan (kanser, kalp-damar

hastalıkları) korunmanızı sağlar. Mevsimine uygun sebze

ve meyve tüketmelisiniz.

Görünmez kalorilere dikkat

Fark etmeden gün içerisinde yemeklerden çok fazla

miktarda yağ alıyoruz. Yemeklere eklenen yağ miktarı

azaltılmalı. Margarin kullanılmamalı, bitkisel yağlar tercih

edilmeli. Tereyağ tüketimi sınırlandırılmalı. Yemekler

hazırlarken kızartma yerine ızgara, haşlama, buharda ve

fırında pişirme yöntemleri kullanılmalı.

Paketli gıdalardan uzak durun

Açlığınızı yatıştırmak için tercih ettiğiniz abur cuburlar

kalorisi yüksek besleyici değeri düşük fazla miktarda

yağ ve şeker içeriyor. Gıda katkı maddeleri kilo alımına,

hastalıklara ve bağımlılığa neden olur. Bu nedenle bu

yiyeceklere mutlaka sınırlama getirin.

Kurubaklagilleri ve lifli besinleri tüketin

Tüketilen karbonhidrat kaynağının türüne ve

miktarına dikkat edin. Saf şeker kaynakları ve rafine unlu

besinler yerine tokluk hissini arttıran, kabızlığı engelleyen

ve kilo kontrolünü kolaylaştıran kurubaklagilleri (nohut,

mercimek, barbunya gibi), lifli tahılları, taze ve kuru

meyveleri, sebzeleri tercih edin.

Su tüketimine özen gösterin

Vücut ısısının dengelenmesi, metabolizmanın devamı

ve vücuttan zehirli atık maddelerin atılması, sindirim ve

emilim, beyin ve organların fonksiyonlarının devamlılığı

için su elzemdir. Her 1 kilo vücut ağırlığı için 30 ml su

tüketilmelidir.

Sigara-Alkol tüketimine dikkat

Alkol ve sigara tüm vücut sistemini doğrudan

etkiler. Kronik hastalıklar ve kanserin başlıca nedenleri

arasındadır. Alkol boş enerjidir ve yağ depolanmasına

neden olur. Alkol alırken, yanında atıştırdığınız kuru

yemiş, cips türünde besinlerin son derece kalorili

olduklarını da unutmayın.

Yürümeye özen gösterin

Sağlıklı yaşam ve sağlıklı beslenme düzeninin içerisine

muhakkak bir egzersiz programını dahil edin. Gün

içerisinde vakit problemi yaşıyorsanız asansör yerine

merdiven tercih edin. Araçsız gidebileceğiniz mesafelere

mutlaka yürüyün. Her gün 10.000 adım atmaya çalışın.

Kas, iskelet ve organ sağlığınız için en iyi aktivite

yürümek.

İdeal kilonuzu koruyun

Hastalıklara yakalanma riskinizi azaltmak, her zaman

zinde ve enerjik olmak için sağlıklı kilo aralığınızda

olmanız oldukça önemlidir. Bunun için Beden Kitle

İndeksi (BKİ), vücut yağ yüzdesi, bel çevresi ve kalça

çevresi ölçümlerinizin sağlıklı dilimde olmasına özen

gösterin.


HABER

..

Kompresor

Efsaneleri


HABER

Kompresör kullanıcıları

veya sanayi

tesislerinde kullanılan

kompresörler ile ilgili

olarak kulaktan dolma

bilgiler veya mit ler

mevcuttur. CAGI de

yayınlanan bu Mit ler

ve doğrular nelerdir

bir bakalım istedik.

Efsane:

Bir çalışma alanındaki kir ve

döküntüleri basınçlı hava kullanarak

temizlemek güvenlidir.

Gerçek:

Hayır. Bu güvenli olmayan bir

uygulamadır. Bir çalışma alanını

basınçlı hava kullanarak temizlemek,

partiküllerin göze kaçmasına,

kulaklara veya cilde girmesi

sonucunda ciddi yaralanmalara

neden olabilir. Daha güvenli bir

alternatif, bir elektrikli süpürge,

paspas veya süpürge kullanmaktır.

Efsane:

İnvertörlü kompresörler, en

verimli kısmi yük performansı için

her zaman en iyi çözümdür.

Gerçek:

Kesin olarak değil. Tasarımlarına

uygun olarak, invertörlü kompresörler,

en verimli şekilde çalıştıkları yerde

optimum bir uç hızı aralığına sahiptir.

Kompresör yük gereksinimleri bu

aralığın dışında kalırsa, diğer kontrol

seçenekleri en verimli çözümü

sağlayabilir. Kompresör tedarikçisinin,

iş için en verimli basınçlı hava

çözümünü önermek için çeşitli

uygulama gereksinimlerini dikkate

alması gerekecektir.

Efsane:

Değişken hızlı tahrik, yağ

taşınmasını artırır.

Gerçek:

Düşük hızlarda çalışmanın yağ

taşınması üzerinde hiçbir zararlı

etkisi olmamalıdır. Azalan hava akışı,

ayırıcı ortam boyunca hızı düşürecek

ve bu da verimliliğini artıracaktır.

Taşınmadaki artışa, daha düşük

basınç ve daha yüksek sıcaklıkta iki

ana katkıda bulunur. Bu sorunların

hiçbiri bir VSD'nin eklenmesinden

kaynaklanmaz.

Efsane:

İnvertörlü kompresör kullanmak,

akış kontrolörü ihtiyacını ortadan

kaldırır.

Gerçek:

Her uygulama farklıdır, ancak bir

akış kontrol cihazının çok dinamik

bir sistemde sağlayabileceği

kararlı, sabit basınçtan ve bir

VSD kompresörünün kısmi yük

verimliliğinden faydalanacak

sistemler olduğu açıktır. Akış

denetleyicisi ve uygun depolamayla

bile, optimize edilmiş bir sistem

depolamayı en verimli şekilde

dolduracaktır. Çoğu sistemde bu, bir

VSD kompresörü içerebilir.

Efsane:

Tüm "Sentetik" kompresör sıvıları

aynıdır.

Gerçek:

Hayır, aynı değiller. Hava

kompresörü sıvılarına bakıldığında,

"Sentetik" terimi genellikle temel

stoğu tanımlamak için kullanılır.

"Sentetik" basitçe, sıvının bir

hidrokarbon baz stoğu olmadığı

anlamına geldiğinden, çarpıcı

biçimde farklı performans

sunan birçok farklı baz stoğu

kapsar. Asıl soru, sentetik baz

stok, PAG, Diester, PAO nedir?

Baz stoğu belirledikten sonra

avantajlarını ve dezavantajlarını

değerlendirebilirsiniz.

Efsane:

Tüm Poliglikol (PAG) karışımlı

kompresör sıvıları aynıdır.

Gerçek:

Poliglikol kompresör

sıvıları genellikle iki tür "Ester",

"Poliolesterler" veya "Diesterler"

ile karıştırılır. Bu ikisi, bir döner

vidalı hava kompresöründeki

performanslarında büyük ölçüde

farklılık gösterir.

DİKKAT, birçok jenerik Poliglikol

/ Ester karışımı minimum miktarda

Poliglikol içeren bir Diester bazı

haline gelir. Bu jenerik sıvılar, bir

Diester sıvısı ile ilgili tüm sorunlara

sahip olacaktır.

Efsane:

OEM yedek parçalar ve

kompresör yağlayıcıları, üreticiye ait

parçalar ve yağlayıcılarla aynıdır.

Gerçek:

Bakım kitleri ve üreticiye özel

yedek parçalar ve yağlayıcılar

en iyi genel performansı sunar.

Birim verimliliğini ve güvenilirliğini

korumak için tasarlanmıştır. OEM

parçalar sorumluluğu artırır,

performansı düşürür ve üretici

garantilerini geçersiz kılabilir.


HABER

Müşteri “Ne?” Değil

“Neden?” Satın Alır?

Müşteri “ne?” değil “neden?” satın alır işte asıl mesele bu!

İşte fırsat tam burada yatıyor! Müşteri ‘neden, ne amaçla satın alıyor?’

» Baran Şimşek

Satış Eğitmeni

info@baransimsek.com


SATIŞ EĞİTİMİ

Lütfen, bırakın şu satıcıyı müşterinin

gözünde küçük düşüren sözüm ola ‘satış

teknik’leri ve ‘satış taktik‘lerini.

Eğer uzun vadeli ilişkiler kurmak

peşindeysen, eğer müşteri sadakati oluşturma

peşindeysen ‘satış stratejileri’ne odaklanmalısın, kısa

vadeli ilişkiler ayak oyunlarına ve ‘satış taktik’ veya ‘satış

teknik’lerine dayanır.

Satar geçersiniz ve müşteri bir daha yüzünüzü dahi

görmek istemez!

İtici ‘satış taktik’ ve ‘satış teknik’lerini kullanmayı diğer

satıcılara bırak ve nasıl müşterileri sadakati oluşturan bir

strateji geliştirebileceğini düşün bul ve uygula.

Kendini kısa vadeli yaklaşımlar peşinde koşan bir satıcı

olmaktan müşteriye ‘yardım etmeye çalışan’, ‘değer sunan’

, ‘uzun soluklu ilişkiler geliştiren’. ‘müşteri memnuniyeti ve

sadakati’ inşa eden bir satıcı olmaya odakla.

Bunu başarmanın en kilit noktalarından biri de odağını

müşterinin “Ne?” almak istediğinden ziyade “Neden? ve

ne amaçla?” satın almak istediğine kilitlemekten geçer..

Bir müşterinizin ‘neden?’ satın almak istediğini

bilirseniz;

Müşteriye isabetli ‘yerinde öneriler’ sunabilme fırsatı

yakalarsınız,

Bir satıcı olarak itibarınızı, müşteriye karşı samimiyetsiz

görünme ve küçük düşürme riskinden korumuş olursunuz.

Müşterinin şimdi veya ileride ihtiyacı olabilecek

‘bağlantılı ürünleri kolaylıkla anlarsınız’.

Müşteriye elinizdekini zorla satmaya çalışmaktan ihtiyacı

olanı satın almasını sağlamaya başlayabilirsiniz, böylece uzun

soluklu bir güven inşaa etme fırsatı yakalarsınız.

Müşterinin satın alma nedenlerini ortaya çıkararak

‘satıcı pozisyonundan danışman pozisyonuna’ terfi etme

fırsatı yakalarsınız.

İnsanlar kendilerini doğru anlayan kişilerle daha

hızlı kaynaşma eğilimdedir.

Satış taktiklerine sarılan satıcı tipi evirip çevirip müşteriye

elindeki malı satmaya çalışır, ‘müşteri alır sonra pişman

olur’… Dikkat..! Sadece o ürünü aldığından dolayı değil aynı

zamanda ‘o satıcıyla iş yaptığından dolayıda pişman olur.’

Belkide bundan dolayıdır ki müşteriler birisi,

satıcıyım dediğinde hemen gardlarını alırlar, ceplerini ve

cüzdanlarını tutarlar. Uzak durmaya görüşmemeye, baştan

reddetmeye çalışır, satıcı tarafında yapılan önerilerin

önünü kapamaya çalışır.

Çünkü ihtiyaçları olmayan bir şeyi saçma sapan teknikler

kullanarak müşteriye satmaya çalışacaklar. Sonuçta müşteri

ya para kaybedecek ya da zaman..!

Nedeni ortaya çıkarmak satıcıya danışman

pozisyonuna geçme fırsatı verir.

Belkide sadece aslında müşterinin alma istediği şeyden

çok daha fazla şey var elinizde ve müşterinin gerçekten

işine yarayacak ancak, gerçek satın alma nedenlerini ortaya

çıkarmadığın için bunları önermek aklının ucundan bile

“Bir müşterinin ‘ne?‘ istediğini bilmek size

gömlek sattırır, ama ‘neden?’ veya ‘niçin?’

istediğini bilmek, size kombinasyon sattırır!"

geçmez. Eğer satıcı satın alma nedenlerini ortaya çıkarabilirse

şu senaryoyu yaşama fırsatını yakalayabilir.

Satıcı ” Hoşunuza gidebilecek birkaç öneride

bulunabilir miyim?”

Müşteri “Tabi ki, neden olmasın?”

Satıcı, “Almak istediğiniz şeyden daha çok işinize

yarabileceğini düşündüğüm birkaç şey var, önerimi görerek

aynı zamanda sizi tam olarak anlayıp anlamadığımı test

etmiş olursunuz?”

Müşteri “Harika!”

Bu aşamadan sonra müşteri için daha uygun olacağını

düşündüğün ve seni müşterinin ihtiyaçlarını iyi anlayan bir

danışman gibi gösterecek şeyleri sunabilirsin.

İŞİN PÜF NOKTASI, Müşterinin ne aldığından ziyade

almak istediğini ‘neden’ almak istediğidir.

“Ne?” kendini usta satıcı sanan siparişçilerin peşine

düştüğü bir şeydir, çünkü biran önce satıp geçmek isterler.

“Neden?” ise gerçek satıcıların peşine düştüğü bir şeydir,

çünkü bununla müşteri ile uzun soluklu bir ilişki kurabilir,

sürekli, memnum ve sadık müşteriye dönüştürebilirler.

‘Potansiyel müşterilerin satın alma nedenlerini nasıl

buluyorsun?’

‘Sence potansiyel müşteriler neden satın alıyorlar? Ya da

satın almıyorlar?’

‘Sende mi potansiyel müşterilerin sadece fiyattan dolayı

satın aldıklarını zannediyorsun?’

Satın alma nedenleri hakkında Jeffrey Gitomer’in

Türkçeye çevrilen e-kitabı al ve en az 10 kez oku. Bu kitabı

gerçek satın alma nedenlerinin ne olduğunu bilmen ve nasıl

bulacağını öğrenmen için JEFFREY GİTOMER tarafından

yazıldı! Tarafımdan ilk defa Türkçeye çevrildi senin

tarafından öğrenilmeyi ve paraya çevrilmeyi bekliyor!

Sadece ”Satın alma Nedeni ya da dürtüsü” olarak

düşünme, “Para” olarak düşün. Nedeni bulmak parayı

bulmaktır. Bana satın alma nedenini göster sana satışı

göstereyim.

“Sakın potansiyel müşteriler ya da müşteriler satın

alma nedenlerinin fiyat olduğunu zannetmeni sağlamaya

çalışarak veya seni buna inandırarak, seni daha çok indirim

yapmaya kârını sıfırlamaya zorlamak istiyor olmasınlar?”

vay vay vay…!

Hadi şimdi git ve içerisinde müşterilerin gerçek satın

alma nedenlerini nasıl bulacağını ve müşterilerin ne gibi

nedenlerden dolayı satın aldıklarını işe yarar bilgileri

içerisinde barındıran şu e-kitabı oku ve usta satıcı olma

yolunda bir adım daha ilerle, rakiplerin satmak için

zorlarken.

Hızlı, tekrar eden, uzun vadeli, eğlenceli ve bereketli

satışlar.


HABER

Vidalı Kompresör

Hesapları ile ilgilİ

Formüller

Dairenin (Boru veya Silindir İç Çaplarının)

Kesit Alanı:

A = (Pi*d2)/4 = mm2

Pi = 3.14159265

D = Çap (mm) –İç Çap-

A = Alan (mm2) –İç Kesit Alanı-

1 m2 = 100 dm2 = 10,000 cm2 = 1,000,000 mm2

Borunun (Uzunluğuna göre) veya

Silindirin (Yüksekliğine göre) Hacmi:

V = A * h = mm3

A = Alan (mm2) –İç Kesit Alanı, İç çapa göre hesaplanmış

alanh

= Borunun uzunluğu veya silindirin yüksekliği (mm)

V = Hacim (mm3)

1 dm3 = 1 litre = 1,000,000 mm3 = 1000 cm3 = 0.001 m3

1 m3 = 1000 dm3 = 1000 litre

v Dairenin (veya Çemberin) Çevresi (çevresel uzunluk) =

Pi*d

Pi= 3.14159265

d= Çap

Dairenin Belli Bir Sarma açısına göre çevresel uzunluk=(Pi*∝ *

d)/360

∝ = Sarma açısı (derece) => yarım daire için ∝ = 180º

v Bir kesitten geçen (Boru içinden veya kanal içinden) geçen

akışkanın hızı:

v = Q / A = m/s

Q = Akışkanın debisi (m3/s)

A = Akışa Dik Kesit Alanı (m2 )

1 m3/s = 60 m3/dk = 1000 litre/saniye (L/s)

1 m3/dk = 1/60 m3/s = 1000 litre/dakika (L/dk)

1 m3/h = 60 m3/dk = 1000 litre/saat (L/h)

Kasnak Çaplarına Göre (Yaklaşık) Motor

ve Vida Devir Oranları:

Dm = Motor Kasnağı Çapı ( mm)

Dv = Vida Kasnağı Çapı (mm)

nm = Motor Devir Sayısı (d/dk)

nv = Vida Devir Sayısı (d/dk)

i= Vida/Motor devir oranı = Dm/Dv

nv= nm * i = nm* (Dm/Dv)

Dişlikutusu (GearBox) Dişlilerinin Diş

Sayısına Göre Devir Oranı:

Dm = Çeviren (Hareket veren) dişlinin diş sayısı

Dv = Çevrilen (Hareket alan) dişlinin diş sayısı

nm = Çeviren dişlinin Devir sayısı (d/dk)

nv = Çevrilen dişlinin DevirSayısı (d/dk)

i= Çevrilen/Çeviren devir oranı = Dm/Dv

nv= nm * i = nm* (Dm/Dv)

Motor Gücünün kW, HP (Beygir Gücü),

kcal/h olarak farklı ifadeleri:

1 HP (metrik) = 75*9.80665 kg*m/sn2 = 735.5 Watt =

0.7355 kW

1 kW = 1/0.7355 HP = 1.3596 HP


HABER

Yaklaşık değerler: 1 HP (metrik, PS) = 736 Watt, 1 kW= 1.36

HP (metrik sistem)

İngiliz/Amerikan sistemindeki HP'ye göre: 1 kW = 1.34 HP,

1 HP = 746 Watt

1 kW = 860 kcal/h

1 kWh Enerji = 860 kcal ısı enerjisi (1 kWh elektrik enerjisi,

860 kcal’lik ısıya denktir.)

Hız ile güç ve kuvvet ile basınç arasındaki

bağlantılar:

Güç = P = Kuvvet * Hız = F * v = Newton * m/s = Watt =

9.81 kg * m/s (9.80665)

P = Güç (Watt) = 860 cal/h

1 kilogram kuvvet (kg) = 9.80665 Newton (N)

(1 kg kütlenin dünyadaki ağırlığı = 1 kg kuvvet = kütle * yerçekimi

ivmesi = 9.81 N)

P = Güç (HP/PS metrik sistem) = 75 kg(kuvvet)*m/s =

75*9.80665 N*m/s = 735.5 Watt

F = Kuvvet (Newton) = basınç * alan = p*A = (N/m2) * m2

1 bar = 100,000 N/m2 = 100 kN/m2 = 10 N/cm2 =

10/9.80665 kg/cm2 = 1.02 kg/ cm2

1 atmosfer = 1.013 bar (deniz seviyesinde) 1 atmosfer ~= 1

bar ~= 1 kg/ cm2

Efektif Basınç = Manometreden Okunan Basınç = Gerçek

Basınç – Atmosfer Basıncı

1 atm = 0 bar (efektif) = 1 bar (mutlak) (Hassas hesaplarda

1 atm = 1 .013 bar)

Sıkıştırılabilir akışkanların (gazların) hacmi

ile basıncı arasındaki ilişki:

P1*V1/T1 = P2*V2/T2

P1= Başlangıç Basıncı

V1= Başlangıç Hacmi

T1= Başlangıç Sıcaklığı (Kelvin)

P2= Sonuç Basıncı

V2= Sonuç Hacmi

T2= Sonuç Sıcaklığı (Kelvin)

Sabit Sıcaklıkta: V2= V1* (P1/P2) , P2= P1*(V1/V2)

1 ºC = 273 K , 100 ºC = 373 K (Kelvin)

-273 ºC = 0 K

Sabit Basınçta : V2 = V1*(T2/T1) , T2= T1*(V2/V1)

P1*V1 = m*R*T1

P2*V2 = m*R*T2

m = kütle (kg, yoğunluk= m/V = deniz seviyesinde standart

atmosfer 1.255 kg/m3)

R = gaz sabiti (hava için 287 J/kgK)

(P1*V1)/(P2*V2) = T1/T2

Vidalı Kompresörün Serbest Hava

Debisinin İfadesi (FAD):

FAD, kompresörün bastığı havanın emdiği havanın miktarı

cinsinden ifadesidir. Yani 20 ºC referans emiş sıcaklığına

göre, atmosfer basıncında, 1 dakikada emilen hava miktarı

(hacim olarak); m3/dk (metreküp/dakika). Başkaca bir

ifade yok ise, Kompresörün FAD değeri, kompresörün 1

dakikada bastığı havanın, 20 ºC’de, 1 atmosfer basınçta (0

bar efektif, 1-1.013 bar mutlak basınçta) kaplayacağı hacim

anlamına gelir. Bununla birlikte, basınçlı hava aygıtlarının

kapasitesi 0 ºC'yi referans alan Nm3/dk (normal metreküp/

dakika) cinsinden ifade edilebilmektedir. (Hava soğudukça

kompresörün bastığı havanın kütlesi artar, ısındıkça azalır.

Kompresör çıkışındaki hava ısınmış olduğu için emdiğinden

daha fazla hacime sahip olur. Burada asıl olan kompresörün

emdiği hava miktarıdır, ki, aynı miktarı çıkışına taşıyarak,

basar.) Gerçekte boru içinden geçen havanın miktarı, kompresörün

FAD değerinin çalışma basıncının mutlak (barometre)

değerine bölünmesiyle bulunan değerdir. (Örneğin:

8 m3/dk FAD değeri ölçülüyorsa, 7 bar efektif basınçta,

bu kompresörün bastığı hava boru içinden 1 m3/dk olarak

geçiyor demektir. Boru içindeki hava hızını hesaplarken bu

durumu dikkate almak gerekir.)

NOT: “Debi” birim zamanda akış miktarı demektir.


HABER

FİRMANIN Adı

ZN ÇİNKO RAFİNERİ

A.Ş.

GÜNEŞ İPLİK SANAYİ

VE TİCARET A.Ş.

BAYTEKS TEKNİK

TEKSTİL SANAYİ VE

TİCARET A.Ş.

GLOBAL SENTETİK

KUMAŞ SANAYİ VE

TİCARET A.Ş.

OMA İPLİK A.Ş.

BİLSA SAVUNMA

TEKNOLOJİLERİ A.Ş.

SANVAR İNŞAAT

ELEKTRİK ENERJİ

MALZEME TUR. SAN.

TİC. A.Ş.

BEYAZ DENİM

TEKSTİL SAN. VE TİC.

LTD. ŞTİ.

İŞKOM YAZILIM DAN.

TUR. DIŞ TİC. VE SAN

.A.Ş.

TÜRKİYE ECZACILAR

DEPOSU A.Ş.

TACER İNŞAAT TİC. VE

SAN. A.Ş.

BAMBİ MOBİLYA VE

YATAK SAN. A.Ş.

MASHPROM

ENDÜSTRİYEL

ÜRÜNLER SAN.VE

TİC.A.Ş

ENDER PVC VE

ALÜMİNYUM YAPI

ELEMANLARI SAN.VE

TİC. A.Ş

ARDEN MAKARNA

GIDA SAN. VE TİC.

A.Ş

EREĞLİ ÜNALLAR

METAL SANAYİ VE TİC.

LTD. ŞTİ.

EKİM 2020

YATIRIM TEŞVİK BELGELERİ (*)

Yatırımın

YERİ

İZMİR

ŞANLIURFA

GAZİANTEP

GAZİANTEP

TOKAT

SAKARYA

MARDİN

BATMAN

ORDU

İSTANBUL

ANKARA

İZMİR

EDİRNE

GAZİANTEP

GAZİANTEP

KOCAELİ

Yatırımın

SEKTÖRÜ

ÇELİK DIŞINDAKİ ANA

METAL SANAYİİ

TEKSTİL ELYAFININ

HAZIRLANMASI VE İPLİK

HALİNE GETİRİLMESİ;

HALI VE KİLİM İMALATI

BAŞKA YERDE

SINIFLANDIRILMAMIŞ

TEKSTİL ÜRÜNLERİ

İMALATI

BAŞKA YERDE

SINIFLANDIRILMAMIŞ

TEKSTİL ÜRÜNLERİ İML.

SİLAH VE MÜHİMMAT İML.

ELEKTRİK ÜRETİMİ,

İLETİMİ VE DAĞITIMI

KÜRK HARİÇ, GİYİM

EŞYASI İMALATI

METAL YAPI

MALZEMELERİ İMALATI

TIBBİ VE CERRAHİ

TEÇHİZAT İLE ORTOPEDİK

ARAÇLARIN İMALATI

TAKIM TEZGAHLARI

İMALATI

MOBİLYA İMALATI

KALDIRMA VE TAŞIMA

TEÇHİZATI İMALATI

BAŞKA YERDE

SINIFLANDIRILMAMIŞ


İMALATI

MAKARNA, ŞEHRİYE,

KUSKUS V.B. UNLU

MAMÜLLERİN İMALATI

DEMİR-ÇELİK ANA

SANAYİİ

Yatırımın

CİNSİ

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

Öngörülen

Destek

Unsurları

Yatırımın

KAPASİTESİ

SABİT

Yatırım

(TL)

KDV İstisnası Çinko {işlenmemiş} 710.887.487

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

OPEN-END İPLİK

ÜRETİMİ

213.000.000

Halı Dokuma 127.500.000

SPUNBOND

ÜRETİMİ,

MELTBLOWN

ÜRETİMİ

GİPE İPLİK,

ELASTİKİ SENTETİK

PUNTOLU GİPE

İPLİK

Muhtelif Silah

ve Tüfek Aksam

Parçaları

Elektrik Enerjisi

Üretimi {BES}

Muhtelif

Konfeksiyon

Ürünleri

44.616.151

24.410.000

82.250.703

34.892.144

26.269.713

Metal prefabrik yapı 56.779.901

Tıbbi ve cerrahi

maske

CNC KONTROLLÜ

HASSAS DELME

MAKİNASI

YATAK -BAZA

BAŞLIK, KOMODİN

Muhtelif araçlar

için hidrolik silindir,

Hidrolik sistemlere

yönelik muhtelif

pompalar, Muhtelif

Valf,

NONWOVEN

KUMAŞ İMALATI

39.474.828

23.509.501

54.556.176

22.280.049

120.500.000

Makarna 89.898.031

BORU PROFİL,

GALVANİZ TRAPEZ

SAC BOY KESME

RULO AÇMA

62.820.060


HABER

FİRMANIN Adı

Yatırımın

YERİ

Yatırımın

SEKTÖRÜ

Yatırımın

CİNSİ

Öngörülen

Destek

Unsurları

Yatırımın

KAPASİTESİ

SABİT

Yatırım

(TL)

ÖZKAPLAN İPEK HALI


A.Ş

HÜNER SENTETİK

KUMAŞ SANAYİ VE

TİC. LTD. ŞTİ

ALTINTAŞLAR İNŞ.

GERİ DÖNÜŞÜM

NAKLİYE SAN. VE TİC.

LTD. ŞTİ.

SOYLU İPLİK SAN. VE

TİC. A.Ş.

NATURE

ENERJİ ÖLÇÜM

TEKNOLOJİLERİ

DANIŞMANLIK SANAYİ

VE TİCARET ANONİM

ŞİRKETİ

MAFELL BASKI

TEKNOLOJİLERİ

ANONİM ŞİRKETİ

KONFİDA AMBALAJ


A.Ş.

MERTEL BİLİŞİM

SANAYİ VE TİC. LTD.

ŞTİ.

YONCA İPLİK SAN. VE

TİC. A Ş

4B ADIYAMAN ENERJİ

ATIK TOPLAMA GERİ

DÖNÜŞÜM SAN.

TİC.A.Ş

ORGANİZE

ENDÜSTRİYEL

GAYRİMENKUL

YATIRIMLARI A.Ş.

E M A MAKİNE YEDEK

PARÇA KİMYASAL VE

KOMPAZİT ÜRN. İML. İTH.

İHR.SAN. TİC. LTD. ŞTİ.

ERDEMİR MADENCİLİK

SAN. VE TİC. A.Ş

ÖZGÜN GRUP ZİRAAT

HAY.ENERJİ SAN. VE

TİC. A.Ş.

DOĞAN TEL ÖRGÜ

DEMİR İMALAT

MONTAJ TİC. TAAH.

İTH. VE İHR. SAN. LTD.

ŞTİ.

GAZİANTEP

GAZİANTEP

ANKARA

KÜTAHYA

AFYONKARAHİSAR

İSTANBUL

OSMANİYE

GAZİANTEP

KAHRAMANMARAŞ

ADIYAMAN

ÇORUM

SAKARYA

ZONGULDAK

ESKİŞEHİR

ÇANKIRI


BAŞKA YERDE

SINIFLANDIRILMAMIŞ


İMALATI

METAL OLMAYAN ATIK VE

HURDALARIN YENİDEN

DEĞERLENDİRİLMESİ

PLASTİK ÜRÜNLERİ

İMALATI



DİĞER KAĞIT VE

MUKAVVA ÜRÜNLERİ

İMALATI

DİĞER KAĞIT VE

MUKAVVA ÜRÜNLERİ

İMALATI


İMALATI

TEKSTİL ELYAFININ


HALİNE GETİRİLMESİ

ENERJİ - ELEKTRİK

ÜRETİMİ, İLETİMİ VE

DAĞITIMI

İMALAT - TAKIM

TEZGAHLARI İMALATI

DEMİRYOLU VE TRAMVAY

LOKOMOTİFLERİ İLE

VAGONLARININ İMALATI

MADENCİLİK

- TAŞKÖMÜRÜ

MADENCİLİĞİ



METAL EŞYA İMALATI

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

KDV İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

KDV İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

MAKİNE HALISI 65.000.000

DOKUNMAMIŞ

MENSUCAT {NON

WOVEN KUMAŞ }

Muhtelif Ambalaj

Atığı Geri Kazanımı

Plastikten diğer

plakalar, levhalar,

filmler, folyo ve

şeritler

Elektrik enerjisi

üretimi {Biyokütle}

BASKILI ETİKET,

BASKISIZ ETİKET

KAĞIT BOBİN,

KAĞIT KÖŞEBENT

VB. ÜRÜNLERİN

İMALATI

Plastik Telefon Kabı,

Plastik USB Şarjı

68.864.450

26.000.000

30.460.914

195.926.168

50.817.246

56.000.000

25.106.063

Pamuk ipliği 35.830.000

Elektrik Enerjisi

Üretimi {BES}

Vitrifiye Döküm

Makinesi, Yük Test

Makinesi, Çatlak

Test Makinesi, CNC

Taşlama Makinesi,

Demiryolu ve

tramvay lokomotifleri

ile vagonlarının

aksam ve parçaları,

bağlantı parçaları

Yeraltı kömür üretim

kapasitesi, Kömür

Zenginleştirme

Kapasitesi

Elektrik Enerjisi

Üretimi {Biyogaz }

Panel Çit Üretimi

Jiletli Tel Üretimi

21.505.229

26.445.734

22.403.443

340.118.024

52.974.250

23.486.355


HABER

FİRMANIN Adı

Yatırımın

YERİ

Yatırımın

SEKTÖRÜ

Yatırımın

CİNSİ

Öngörülen

Destek

Unsurları

Yatırımın

KAPASİTESİ

SABİT

Yatırım

(TL)

IŞIK ÇELİK SANAYİ VE

TİC. A.Ş

KARABÜK

DEMİR-ÇELİK ANA

SANAYİİ

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KDV İstisnası

Sadece sıcak

haddelenmiş veya

çekilmiş, bunların

dışında bir işlemden

geçirilmemiş demir

veya alaşım

229.970.643

VEM İLAÇ SAN. VE

TİC.A.Ş

ENKAY MODA

KONFEKSİYON SAN.

VE TİC. A.Ş

PAK PAMUK TEKSTİL

SAN. VE TİC. A.Ş

OMNİA NİŞASTA SAN.

VE TİC. A.Ş

TT TIBBİ MALZ.VE

MED. SAN. TİC. A.Ş

KARAPLAST

AMBALAJ SAN. VE

TİC.A.Ş.

MEMİŞOĞLU TARIM

ÜRÜNLERİ TİC. LTD.

ŞTİ.

KARDEMİR

HADDECİLİK SANAYİ

VE TİC. A Ş

DEMİR MAKİNE TİC.

VE SAN.LTD ŞTİ

CİNER GLASS MADEN

KİMYA SAN. VE TİC.

A.Ş

TURKUVAZ PLASTİK

VE TEMİZLİK ÜRN.

SAN. TİC. A.Şİ

MTF PROKON METAL

İNŞAAT TAAHHÜT

SAN. VE TİC. LTD ŞTİ

GÖKOVA ENERJİ ÜRT.

İNŞ. LTD ŞTİ

TRANSVARO

ELEKTRON ALETLERİ

SAN. VE TİC. A.Ş

TEKİRDAĞ

ERZİNCAN

UŞAK

ADANA

DÜZCE

GAZİANTEP

MERSİN

İZMİR

TEKİRDAĞ

BİLECİK

SAKARYA

ANKARA

MANİSA

ANKARA

ECZACILIKTA VE TIPTA

KULLANILAN KİMYASAL

VE BİTKİSEL KAYNAKLI

ÜRÜNLERİN İMALATI


EŞYASI İMALATI

TEKSTİL ELYAFININ


HALİNE GETİRİLMESİ;

TEKSTİL DOKUMACILIĞI

ANA KİMYASAL

MADDELERİN İMALATI

(KİMYASAL GÜBRE VE

AZOTLU BİLEŞİKLER

HARİÇ)

DİĞER KAUÇUK

ÜRÜNLERİ İMALATI


İMALATI

ÖĞÜTÜLMÜŞ TAHIL


ANA KİMYASAL


(KİMYASAL GÜBRE VE

AZOTLU BİLEŞİKLER

HARİÇ)


EŞYASI İMALATI

BASIM

BAŞKA YERDE

SINIFLANDIRILMAMIŞ


İMALATI

ÇATAL-BIÇAK TAKIMI, EL

ALETLERİ VE HIRDAVAT

MALZEMELERİ İML.



ÖLÇME, KONTROL, TEST,

SEYRÜSEFER V.B. AMAÇLI

ALET VE CİHAZLARIN

İMALATI

ÜRÜN

ÇEŞİTLENDİRME

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

KDV İstisnası

KDV İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Onkolojik ilaç,

Hormon ilaçları

Tedavide ve

korumada

kullanılmak üzere

hazırlanmış ürün,

beşeri ilaç

MUHTELİF

KONFEKSİYON

1.325.473.680

25.558.050

Pamuk ipliği 42.873.760

KİMYASAL TÜREVLİ

ENDÜSTRİYEL

NİŞASTA ÜRETİMİ

Cerrahi Nitril

Eldiven

Plastikten

diğer plakalar,

levhalar, filmler,

folyo ve şeritler

{gözeneksiz}

BULGUR, KIRMIZI

MERCİMEK İŞLEME

161.179.280

500.630.000

30.986.185

91.744.361

Oksijen Üretimi 96.988.001

Eldiven {örme} 52.925.872

Cam Şişeye Baskı 163.182.465

Non Woven kumaş -

Spunlace

ÇELİK SAÇ LEVHA,

YAKIT DEPOSU,

GENLEŞME

DEPOSU

Elektrik enerjisi

üretimi {HES}

Kızılötesi dedektör

takımı

123.000.000

32.062.032

38.024.300

84.660.750


HABER

FİRMANIN Adı

MERZİFON TARIM

ÜRÜNLERİ LİSANSLI

DEP.A.Ş

VSY BİYOTEKNOLOJİ

VE İLAÇ SAN.A.Ş.

KARAKOYUNLU

GROUP DIŞ TİC.VE

SAN.A.Ş.

ATEŞSÖNMEZ KİMYA

SAN.VE TİC.A.Ş.

MİRAY TEKSTİL

SANAYİ VE DIŞ TİC.

LTD.ŞTİ.

YUNUS DAŞAN

ANKA BİYOGAZ

ELEKTRİK ÜRT.A.Ş.

HD DESIGN HALI VE

TEKSTİL İTH.İHR. SAN.

VE TİC. LTD ŞTİ

AĞAOĞLU TEKSTİL

SAN. VE TİC.A.Ş..

NAİSA TEKSTİL

TURİZM SANAYİ VE

DIŞ TİCARET LİMİTED

ŞİRKETİ

ÇOKYAŞAR TEL ÖRME

VE DOKUMA TEL

GALVANİZLEME ÇİVİ

SAN.TİC.A.Ş.

GLOBAL ELİT

TOBACCO MAKARON

TÜTÜN VE TÜTÜN

MAMÜLLERİ SAN. DIŞ

TİC.LTD ŞTİ

NESAN OTOMOTİV

A.Ş.

ARAT-ER

MÜHENDİSLİK MAK.

SAN.VE TİC. LTD ŞTİ

SÖZEN ENDÜSTRİ

METAL A.Ş.

Yatırımın

YERİ

AMASYA

İSTANBUL

ANKARA

GAZİANTEP

DİYARBAKIR

MALATYA

KIRŞEHİR

GAZİANTEP

UŞAK

TEKİRDAĞ

ADANA

MANİSA

İZMİR

ANKARA

KONYA

(*) Kaynak: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Yatırımın

SEKTÖRÜ

DEPOLAMA VE

AMBARLAMA

HİZMETLERİ

ANA KİMYASAL


METALLERİN DÖVÜLMESİ,

PRESLENMESİ,

BASKILANMASI VE

YUVARLANMASI; TOZ

METALÜRJİSİ

DİĞER KAĞIT VE

MUKAVVA ÜRÜNLERİ

İMALATI

TRİKOTAJ (ÖRME)


OLUKLU KARTON VE

MUKAVVA İLE KAĞIT VE

MUKAVVADAN YAPILAN

AMBALAJLARIN İMALATI




TEKSTİLİN APRELENMESİ


EŞYASI İMALATI

ÜCRET VEYA SÖZLEŞME

ESASINA DAYALI

OLARAK METALLERİN

KAPLANMASI VE İŞL.

DİĞER KAĞIT VE

MUKAVVA ÜRÜNLERİ

İMALATI

MOTORLU KARA

TAŞITLARI VE BUNLARIN

MOTORLARIYLA İLGİLİ PARÇA

VE AKSESUARLARIN İML.

GIDA, İÇECEK VE TÜTÜN

İŞLEYEN MAKİNELERİN

İML.

MOTORLU KARA

TAŞITLARI VE BUNLARIN

MOTORLARIYLA İLGİLİ

PARÇA VE AKS.İML.

Yatırımın

CİNSİ

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

KOMPLE YENİ

YATIRIM

Öngörülen

Destek

Unsurları

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

KDV İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

KDV İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti,

KDV İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti,

KDV İstisnası,

Gümrük Vergisi

Muafiyeti, KDV

İstisnası

Yatırımın

KAPASİTESİ

SABİT

Yatırım

(TL)

Lisanslı Depoculuk 28.973.331

SODYUM

HİYALÜRONAT

72.284.807

Toz metalürjisi 54.374.778

Çocuk Bezi Üretimi 114.000.000

Yuvarlak Örgü

Kumaş

Oluklu Mukavva ve

Ambalaj

Elektrik enerjisi

üretimi {BES}

42.600.000

43.800.000

29.173.034

Makine Halısı İmalatı 63.000.000

BASKI, APRELEME 88.000.000

Diğer hazır giyim

aksesuarları

{örme}; giyim

eşyası veya giyim

aksesuarlarının

parçaları {örme}

Metalik kaplama

hizmetleri

43.903.397

76.618.295

Makaron 81.844.886

Muhtelif oto yedek

parçaları

ŞEKER

FABRİKALARININ

MAKİNE VE

TEÇHİZATLARININ

İMALATI

Motorlu Taşıtlara Ait

Aksam ve Parçalar

48.650.000

22.510.000

28.380.000


AIR WORLD TÜRKİYE DERGİSİ SAYI 16

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?