Çocuklarda Bulgudan Tanıya Algoritmalar

ÇOCUKLARDA BULGUDAN TANIYA

ALGORİTMALAR

GÜNCELLENMİŞ VE GENİŞLETİLMİŞ 2. BASKI

Baş Editör:

Prof. Dr. Ergün ÇİL

Editörler:

Prof. Dr. Özlem M. BOSTAN

Doç. Dr. Erdal EREN

Doç. Dr. Fahrettin UYSAL

Yardımcı Editörler:

Dr. Şadiye AKBAŞ

Dr. Ardi ZEJNULLAHU

Dr. M. Said KARACA

www.cocukalgoritma.com

İSTANBUL TIP KİTABEVLERİ

©İstanbul Medikal Yayıncılık BİLİMSEL ESERLER dizisi

Çocuklarda Bulgudan Tanıya Algoritmalar - Güncellenmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı

2. Baskı 2021

ISBN - 978-625-7291-36-1

2021 İstanbul Medikal Sağlık ve Yayıncılık Hiz. Tic. Ltd. Şti.

34104, Çapa-İstanbul-Türkiye

www.istanbultip.com.tr

e-mail: info@istanbultip.com.tr

Yasalar uyarınca, bu yapıtın yayın hakları

İstanbul Medikal Sağlık ve Yayıncılık Hiz. Tic. Ltd. Şti.’ye aittir.

Yazılı izin alınmadan ve kaynak olarak gösterilmeden,

elektronik, mekanik ve diğer yöntemlerle kısmen veya tamamen kopya edilemez;

fotokopi, teksir, baskı ve diğer yollarla çoğaltılamaz.

ŞUBELERİMİZ

ÇAPA/MERKEZ

Turgut Özal Caddesi Börekçi Veli Sokak

No: 4/A Çapa-İSTANBUL

Tel: 0212.584 20 58 (pbx)

KADIKÖY

Rasimpaşa Mahallesi Rıhtım Caddesi Derya İş Merkezi

No: 28/16-17 Kadıköy-İSTANBUL

Tel: 0216.336 20 60

UYA RI

Me di kal bil gi ler sü rek li de ğiş mek te ve ye ni len mek te dir. Stan dart gü ven lik uy gu la ma la rı dik ka te alın ma lı, ye ni araş tır ma lar ve kli nik tec rü be ler ışı ğın da te da vi ler de

ve ilaç uy gu la ma la rın da ki de ğişik lik le rin ge rek li ola bi le ce ği bi lin me li dir. Oku yu cu la ra ilaç lar hak kın da üre ti ci fir ma ta ra fın dan sağ la nan her ila ca ait en son ürün

bil gileri ni, do zaj ve uy gu la ma şe kil le ri ni ve kont ren di kas yon la rı kont rol et me le ri tav si ye edi lir. Her has ta için en iyi te da vi şek li ni ve en doğ ru ilaç la rı ve doz la rı nı be lirle

mek uy gu la ma yı ya pan he ki min so rum lu lu ğun da dır. Ya yın cı ve edi tör ler bu ya yın dan do la yı mey da na ge le bi le cek has ta ya ve ekip man la ra ait her han gi bir za rar ve ya

ha sar dan so rum lu de ğil dir.

Yayına Hazırlayan: İstanbul Medikal Sağlık ve Yayıncılık

Hiz. Tic. Ltd. Şti.

Yayıncı Sertifika No: 12643

Yayın Koordinatörü: Seda Şahin

İmy Adına Grafiker: Seda Nur Akbaş

Kapak Tasarımı: Seda Nur Akbaş

Baskı ve Cilt:

Online Alışveriş

istanbultip.com.tr

Satış Hattı

0506 866 97 04

Çocuklarımızı artık düşüncelerini hiç çekinmeden açıkça ifade etmeye, içten

inandıklarını savunmaya, buna karşılık da başkalarının samimi düşüncelerine

saygı beslemeye alıştırmalıyız. Aynı zamanda onların temiz yüreklerinde;

yurt, ulus, aile ve yurttaş sevgisiyle beraber doğruya, iyiye ve güzel şeylere

karşı sevgi ve ilgi uyandırmaya çalışılmalıdır.

Mustafa Kemal ATATÜRK

ÖNSÖZ

1. BASKI

Editör arkadaşlarla birlikte 2017 yılı başında çıkardığımız “Çocuklarda Öykü Alma ve Fizik Muayene” kitabının

oldukça beğenilmesi üzerine beklenenden daha kısa sürede 2. baskısını yapmak gerekti. Şubat 2019’da 2.

baskısı yapılan kitabı hazırlarken, editör arkadaşlar kitapların gördüğü talep ve ilgi üzerine heveslendiler ve

Türkiye’de çocuk hastalıkları için kapsamlı ve ayrıntılı bir algoritma kitabı olmadığını belirterek böyle bir kitap

çıkartma fikrini öne sürdüler. Türkiye ve Dünya’da bu konuda çıkmış kitaplar üzerinde yaptığımız araştırma

sonucu gerçekten de bir boşluk olduğunu gördük. İlk etapta benzer kitaplardan çok daha iyi olması için hem

konuların belirlenmesi, hem yazarların tespiti hem de algoritma formatının önceki kitaplardan daha pratik ve

kolay kullanımlı olması konusuna yoğunlaştık. Hedef kitlemiz “aile hekimleri, çocuk sağlığı ve hastalıkları asistanları,

çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanları ve çocuk yan dal asistan/uzmanları olduğu için bu hedef kitleye

göre bir içerik ve kapsam gerekliydi. Bu kapsamda denemek için örnek konular belirledik ve buna uygun bir

algoritma format ve protokolü oluşturduk. Bu çalışmalara 2017 yaz başında başlayıp hemen seçilen yazarlara

konuları, ayrıntılı bir protokol, örnek olarak yazılmış 2 bölüm ve buna uygun düzenlenmiş 2 algoritma gönderip

makul süreler verdik. Hedefimiz 6 ayda 160 bölümü toplayıp, gerekli düzenlemelerden sonra 1 yıl içinde

baskıya verip 2018 yazında okuyucularla buluşturmaktı. Bu konuda her zaman olduğu gibi verilen sürelerde

bölümlerin gönderilmeyişi ve algoritma yazmaya alışkın olmama gibi nedenlerle hedeflerimizi tutturamadık.

Sonuçta, söz verildiği halde zamanında gönderilmeyen, hatta defalarca süre uzatılmasına karşın belirlenen

bölümlerin bize gönderilmemesi veya gönderilen bölümlerin çok çaba sarf edilmesine karşın kitabın önceden

belirlenen formatına uydurulamaması nedeniyle ancak 146 bölüm ile bu ilk baskıyı çıkarmaya karar verdik.

Bundan sonraki baskılarda ilk hedeflediğimiz konuları da içeren daha kapsamlı bir baskı yapmayı planladık.

Bizim amacımız her 1-2 senede bir yeni baskılar yapmak ve yeni baskıların önceki baskıdan hem içerik ve kapsam,

hem güncellik, hem de teknolojik çağa uyum açısından çok daha iyi olmasıdır. Bilindiği gibi günümüzde

giderek popüler hale gelen ve geleceğimizi şekillendireceği açık olan Yapay Zekâ ve tüm yaşamımızı ve iş

hayatımızı şekillendirmesi beklenen Algoritma konusu da bizim ilgi alanımızda. Bundan sonraki baskılarda

yapay zekâdan da yararlanarak, algoritmaları çok daha modern bir hale getirmeyi, teknolojik imkanları da

kullanarak çağdaş düzeye hatta çağın da bir adım ötesine götürmeyi planlıyoruz.

Bu süreçte zaman kaybına yol açan yaşadığımız bir diğer sıkıntı ise, hem konuların şekil ve dil birliğini

sağlamak hem de algoritmaların her bir ayrıntısının tek tip olması için olağanüstü emek verilmek zorunda

olunmasıydı. Sayfa düzeninden, tablolara, algoritmadaki kutuların renginden, çerçeve kalınlığına, çizgiler ve

okların kalınlığından rengine, rakamların şeklinden kutulara olan uzaklığına kadar yüzlerce ayrıntıya dikkat

edip, her bölümün aynı formatta olmasına özen gösterdik. Yazarlardan aldığımız yazı ve algoritmalar bu nedenle

yaklaşık 15-20 kez değiştirilip düzenlendi. Yazıların düzenlenmesi sırasında aklımıza gelen her yeni ve

güzel fikir ya da değişiklik önerileri tüm bölümlere de uygulandığı için iş yükümüz oldukça arttı. Ben ve editör

arkadaşlar gece-gündüz demeden hatta tatil ve hafta sonları bile çalışarak ancak 1,5 yılda bu eseri tatmin edici

bir şekle getirebildik. Son 3 yılda yıllık izinlerimizi bile dinlenmek ve tatil yapmak için değil, bu kitaplara daha

fazla zaman ayırabilmek için kullanmak zorunda kaldık.

Çok iddialı olabilir ama buna ben ve diğer editör arkadaşlarımız inanarak yazıyoruz. Biz editörlükte bir farklılık

yarattık. Daha önce her birimiz ondan fazla kitaba bölüm yazdık ama çoğunda herhangi bir düzeltme isteği

gelmediği gibi yazdıklarımız üzerinde de önemli bir değişiklik yapılmadı. Olağan dışı olarak, biz her yazıyı en

az 15-20 kez revize ettik, düzelttik ve gerektikçe yazarlardan da düzeltme istedik. Diğer bölümlerle veya diğer

kaynaklarla çelişen yerlerin ya da bilgilerin düzeltilmesini sağladık. Bunun için tüm yazarlarımıza, iyi niyetimize

inanarak bize karşı gösterdikleri anlayış, destek ve hoşgörüleri nedeniyle ayrıca teşekkür ederiz.

Diğer kitaplarımızda olduğu gibi bu kitapta da en büyük destekçilerimiz sevgili öğrencilerimiz oldu. Daha

önce bizden başka bir yazar veya editörün uygulamadığını sandığımız bir yöntem olarak okulumuzun 4, 5 ve

6. sınıflarında okumakta olan öğrencilerimizden danışman bir ekip oluşturduk. Özellikle titiz, disiplinli, çalışkan,

not ortalaması yüksek ve Türk diline hâkim olanları seçmeye gayret ettik. Haliyle bu uzun süreçte ekipten

ayrılanlar ve yeni katılanlar oldu. Toplam 40 kişi ile birlikte çalışmamıza rağmen son düzlüğe kadar 17 kişi ve

baştan finale kadar emek veren ve tüm süreci bizimle birlikte sahiplenip bizimle beraber bu çalışmaya emek

verip, bazen bizden bile takıntılı davranan 8 kişi ile sonuca varıldı. Öğrenci arkadaşlarımızdan en başta gelen

iv

isteğimiz; yazılan her bölümü en az 2-3 kişinin okuması, konunun neresinin tam anlaşılamadığı, neresinin yanlış

anlaşıldığı ya da çift anlama geldiği, yazım kurallarına uyup uymadığı, algoritma ile metnin bütünlüğünün sağlanıp

sağlanmadığının belirtilmesiydi. Ayrıca anlatım ya da yazım yanlışlarını Türk Dil Kurumu (TDK) sözlükleri,

Bilim ve Sanat Terimleri Sözlüğü ve TDK yazım kuralları ile karşılaştırarak öneride bulunmalarını da istedik.

Kesinlikle belirtmek isterim ki, bu öğrencilerin büyük bir kısmı biz öğretim üyelerinden daha dikkatli, titiz

ve objektif değerlendirmelerde bulundular. Çünkü hem yabancısı oldukları konuları daha dikkatli okumak

durumunda kaldılar, hem de “neyi bilmediklerini ve anlayamadıklarını” en iyi onlar değerlendirdiler. Eğer bu

kitap gerçekten eğitimde yararlı olacaksa, kesinlikle biz editör ve yazarlar kadar onların da katkıları oldu. Bizim

göremediklerimizi onlar gördü, bizim fark edemediklerimizi onlar fark etti. Öyle zamanlar oldu ki, “Biz bu hatayı

nasıl fark etmedik?” diye şaşırdığımız da oldu. Tamamen gönüllü ve karşılıksız olarak sağladıkları katkıları

için teşekkür bölümü haricinde buradan da hepsine ayrıca teşekkür ediyoruz. İnanıyoruz ki, bu titizlik, disiplin

ve çalışkanlıklarıyla her biri ilerde çok değerli birer bilim insanı ve öğretim üyesi olmayı hak ediyorlar.

Başka bir yenilik de web sayfamızda yayınlayacağımız bir anket sayfasıyla en beğenilen bölümleri belirleme,

eksik yönlerimizin tespitinin sağlanması olacak. Bu sayede sonraki baskılarda eksiklerimizin tamamlanması

ya da düzeltilmesi sağlanacak. Bu kitabı okuyanlar ve yararlananlardan ricamız, üşenmeden bu anketi

doldurmaları ve görüşlerini bildirerek kitabımızın sonraki baskılarının daha da iyi, daha güncel ve daha eğitici

bir hale gelmesine katkıda bulunmalarıdır.

Aşağıda bir editörün görevleri hakkında yazılmış metne baktığımızda “işte biz bunu yapmaya çalıştık” diyebiliyoruz.

Tabii ki bizim de hatamız, kusurumuz olmuştur, olmaması da doğal olarak mümkün değil.

İşte aşağıda editörlerin görev ve sorumlulukları:

• Kurgu fikirlerini gözden geçirmek ve en çok hangi materyallerin okuyuculara hitap edeceğine karar vermek,

• Yayınlanmak üzere hangi metinleri düzenleyeceğine karar vermek için yazarlardan gelen içerikleri değerlendirmek,

• Okuyucuların anlamasını kolaylaştırmak için yazarın üslubuna sadık kalarak metne tekrar şekil vermek,

• Referans kaynakları kullanarak metinde geçen tarih ve istatistikleri doğrulamak,

• Dijital medya yayın içeriğini yayın stili ve politikasına göre düzenlemek,

• Dijital medya içeriklerini, kitap ve makalelerin taslaklarını gözden geçirmek, düzenlemek, metni geliştirmek

için yorumlar sunmak ve başlıklar önermek,

• Dijital mecralarda yer alacak metnin görselle uyumunu kontrol etmek,

• Tasarımcı, fotoğrafçı, reklam temsilcisi, yazar, sanatçı vb. ile iletişim kurmak ve işbirliği yapmak,

• Yayınlanan içeriğin telif hakları yasalarına uygun olduğundan emin olmak,

• Etik kurallara uymak…

Bununla ilgili bir anekdotla bitirelim:

Bir editöre sorarlar:

- Göreviniz kitap basmak mı?

- Hayır, bu matbaacının işi

- O halde onları dağıtıyorsunuz.

- Hayır, bu dağıtımcının işi

- Kitap mı satıyorsunuz peki?

- Hayır, bu kitapçının işi

- O zaman yazıyor musunuz?

- Hayır, bu yazarın işi

- Peki, editörün görevi ne öyleyse?

- Geriye kalan her şey…

Sonuçta geriye kalan her şey yapılmaya çalışıldı ve ortaya bu kitap çıktı. Doğal olarak bu kitap hiçbir zaman

bir kişinin değil, iyi planlanmış ve kurgulanmış kapsamlı bir plana dayanan, deneyimli ve motive bir ekip ile

koordine olarak çalışan, sürekli kendini geliştiren bir organizasyon eşliğinde seçkin bir yazar kadrosu ve teknik

bir ekibin ortak katkısı sayesinde oluştu. Emeği geçen herkese bilim ve tıp eğitimi adına çok teşekkür ederiz.

Bursa, 30.08.2019

Not: Lütfen eleştiri ve önerilerinizi “ecil001@gmail.com” e-posta adresine yazın.

v

Editöryal kurul adına


vi

ÖNSÖZ

2. BASKI

İlk baskısı 2019 yılı sonunda yapılan algoritma kitabımız öyle yoğun bir ilgi gördü ki pandemiye rağmen en çok

aranan kitapların başında geldi ve 1. baskısı yaklaşık 1,5 yıl gibi kısa bir zamanda bitti. İlk baskı için neredeyse

2 yıllık bir hazırlık süresi geçmiş ve biz bu kadar kısa sürede biteceğini tahmin edememiştik. Bununla birlikte

yine de hazırlıklıydık ve ilk baskının önsözünde de belirttiğimiz gibi 2. baskıyı daha kapsamlı ve güncelleyerek

yapmayı planlamıştık. Zaten her 1-2 senede bir yeni baskılar yapmak ve yeni baskıların önceki baskıdan hem

içerik ve kapsam, hem güncellik, hem de teknolojik çağa uyum açısından çok daha iyi olması amacımızdı.

Süratle 2. baskının hazırlıklarını hızlandırdık. Bir yenilik olarak her bölüme jenerikte kimlik bilgilerini göreceğiniz

her bölüm için birer bölüm editörü arkadaşımıza da görev vererek editöryal kadromuzu güçlendirdik.

Bölüm editörlerine her bölümün konuları içinde yeniden düzenlenmesi ya da yeniden yazılması gereken konuların

olup olmadığını ve eklenmesi gereken konuları sorduk. Karşılıklı fikir alışverişleri sonucunda 6 konunun

yeniden düzenlenmesi veya yeniden yazılmasına karar verildi, 38 yeni konu ise eklendi. Böylece yazar sayımız

114’ten 161’e, konu sayımız 146’dan 184’e, sayfa sayımız ise 640’tan 828’e çıktı. Bu baskıda ilk baskıdan farklı

olarak seçilmiş 4 örnek konunun videosunu da ekledik ve böylece örnek konuları hem kitap üzerindeki karekoddan

hem Youtube’dan hem de web sayfamızdan ulaşılabilir hale getirdik.

Bundan sonraki 3. baskıyı ise en geç 2023 başında, 200’den fazla konu ile çıkarmayı ve sürpriz teknolojik

yenilikler eklemeyi planlıyoruz. Amacımız ve doğal olarak olması gereken her baskının bir öncekinden hem

içerik, hem nitelik ve nicelik, hem de teknolojik olarak farklı ve daha iyi olmasıdır. Batı ülkelerinde her tıp dalında

klasikleşmiş kitapların 100 yıldan fazla süredir basılması ve okunmasının sırrı sürekli olarak her baskıda

kendilerini güncellemeleri, sürekli olarak yazarların ve editörlerin “bayrak yarışı şeklinde” daha genç, daha

motive bilim insanları ile değiştirilerek yollarına devam etmesidir.

Diğer kitaplarımızda olduğu gibi bu kitapta da en büyük destekçilerimiz sevgili öğrencilerimiz oldu. İlk

baskıda görev alan teşekkür bölümünde isimleri yazılı çalışkan ve gayretli arkadaşlarımızdan bazılarına ek

olarak aramıza yeni arkadaşlar da katıldı. Belki de Türkiye’de bir ilk olarak 23 kişiden oluşan editöryal komitemiz;

bilgili, tecrübeli ve konularına hakim hocalarımız ile genç, dinamik, çalışkan, dikkatli, görev bilinci yüksek

gençlerin gücünü birleştirerek ortaya böyle her açıdan mümkün oldukça eksiksiz, hatasız, akıcı ve anlaşılır bir

dili olan ve benzersiz bir algoritma formatı içeren bir kitabın ortaya çıkmasını sağladı.

Bu arada web sayfamız da yenilendi (www.cocukalgoritma.com) ve içindeki bir anket sayfasıyla en beğenilen

bölümleri belirleme, eksik yönlerimizin tespitinin sağlanması amaçlandı. Bu kitabı okuyanlar ve yararlananlardan

ricamız, üşenmeden bu anketi doldurmaları ve görüşlerini bildirerek kitabımızın sonraki baskılarının

daha da iyi, daha güncel ve daha eğitici bir hale gelmesine katkıda bulunmalarıdır.

Daha önce de belirttiğimiz gibi, bu kitap uyumlu ve sistematik çalışan bir organizasyon halinde seçkin bir

yazar kadrosu, güçlü bir editöryal ekipten oluşan yaklaşık 250 kişinin katkı vermesi sayesinde oluştu. Emeği

geçen tüm arkadaşlarımıza bilim ve tıp eğitimi adına çok teşekkür ederiz. Bursa, 03.05.2021

Not:

Bu kitapta ilk baskıda olmayan yenilikler (eklenen ve yeniden yazılan konular dışında):

1. Her bölümden sorumlu en az bir bölüm editörü’nün olması

2. Seçilmiş 4 örnek konunun videolu anlatımı (Kitap üzerinden ve Youtube’dan ulaşılabilir.)

3. Yazarların yazdığı konuların hangi sayfalarda olduğunun kolayca bulunabilmesi için yazarlar indeksi

4. Dizindeki kelimelerin “ayrıntılı olarak hangi konularda geçtiğinin” belirtildiği sayfa numaralarının “Bold”

yapılması

Lütfen eleştiri ve önerilerinizi “ecil001@gmail.com” e-posta adresine yazın.

vii

Editöryal kurul adına


TEŞEKKÜR

1. BASKI

Yaklaşık olarak 1,5 yıldan fazla bir süredir bu kitabı yazmak ve düzenlemek için olağanüstü gayret sarf eden

yazarlar bölümünde adı geçen tüm öğretim üyesi ve uzman arkadaşlarıma,

Editör yardımcısı olarak bana destek ve yardımlarını esirgemeyen, tüm kaprislerime sabreden, iş yoğunluklarına

rağmen bıkmadan canla başla çalışan Prof. Dr. Özlem M. BOSTAN, Doç. Dr. Erdal EREN ve Doç. Dr. Fahrettin

UYSAL’a,

Bu kitabın bu hale gelmesinde gerçekten de olağanüstü çalışan, bize hiçbir karşılık gözetmeksizin yardım

eden, yeni fikirler veren, bizim gözümüzden kaçan cümle düşüklüklerini ve yazım hatalarını titizlikle yakalayan

Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin seçkin öğrencilerinden özellikle: İnt. Dr. Şadiye AKBAŞ, İnt. Dr. Ardi

ZEJNULLAHU ve İnt. Dr. M. Said KARACA’ya,

Tüm algoritmaları tek tip hale getirmede tüm teknik becerilerini kullanarak oldukça önemli bir katkı sağlayan

başta ekip lideri olan İnt. Dr. Ardi ZEJNULLAHU olmak üzere Stj. Dr. İsmail Kadir DAĞHAN ve Stj. Dr. Mehmet

GÜRLER’e,

Benzer şekilde bu uzun süreçte ta başından sona kadar ellerinden geleni fazlasıyla yapan diğer öğrencilerimiz:

İnt. Dr. Edanur GEZER, Stj. Dr. Özgün GÖZ, Stj. Dr. Ecem TOMBAŞ, Stj. Dr. Asuman EKİZ, Stj. Dr. Deniz

Zeynep TEKİR’e,

Emeklerini esirgemeyen ve yoğun derslere rağmen katkı sağlayan İnt. Dr. Mehmet Emin DAĞTEKİN, İnt. Dr.

Nuray KESKİN, İnt. Dr. Gülşen Nur ÇOBAN, İnt. Dr. Berfin ATLI, İnt. Dr. Ahmet Enes AYDIN, İnt. Dr. Tuba Özge

KARAÇOBAN’a,

Belirli bir süre ekibe giren ve değerli katkılarda bulunan Stj. Dr. Berrin KAPUSUZ, Stj. Dr. Sena Bergüzar ÖZ-

BAKAN, Stj. Dr. Ezgi KURU, İnt. Dr. İshak SAYAN, İnt. Dr. M. Nafi CİVAN, İnt. Dr. Boray BİLDİRİCİ, İnt. Dr. İrem

Hilal ÇETİNKAYA, Dr. Büşra KOÇAK, İnt. Dr. Ediz GÜNEY, Stj. Dr. Ceren SEVİNÇ, İnt. Dr. Merve KÖKKÜLÜNK,

İnt. Dr. Aslı KÖSE, İnt. Dr. Mehmet Sirac KOŞAN, Stj. Dr. Rümeysa ŞAHİN, İnt. Dr. Bilge ALPER ve İnt. Dr. Burcu

BECERMEN’e,

Kitabın planlanması, hazırlanması, dizgisi, düzeltmeleri ve basımı gibi her aşamada benimle birlikte çalışan,

deneyimlerini paylaşan, destek olan İstanbul Tıp Kitabevleri yöneticisi İsmail ŞAHİN, satış/ pazarlama sorumlusu

Fatoş BAHÇIVANCI, grafik departman sorumlusu Seda Nur AKBAŞ’a,

Özellikle son yıllarda bu kitapların hazırlanması aşamasında gece 02.00-03.00’lere kadar çalışırken, bana

“hâlâ” sabırla tahammül eden eşim Zühre HAS ÇİL’e, yeterli zaman ayıramadığım için ihmal ettiğim çocuklarıma,

yakın dostlarıma ve arkadaşlarıma destek, hoşgörü ve anlayışlarından dolayı çok teşekkür ederim.


viii

TEŞEKKÜR

2. BASKI

Yaklaşık olarak toplam 3 yıldan fazla bir süredir bu kitabın her iki baskısını yazmak ve düzenlemek için olağanüstü

gayret sarf eden yazarlar bölümünde adı geçen tüm öğretim üyesi ve uzman arkadaşlarıma,

Editör olarak tüm bilgi ve deneyimlerini ortaya koyarak, iş yoğunluklarına rağmen bıkmadan canla başla çalışan

Prof. Dr. Özlem M. BOSTAN, Doç. Dr. Erdal EREN ve Doç. Dr. Fahrettin UYSAL’a,

Bölüm editörlerimiz (alfabetik sırayla) Prof. Dr. Harika ALPAY, Prof. Dr. Begüm ATASAY, Prof. Dr. Emel BÜLBÜL

BAŞKAN, Prof. Dr. Solmaz ÇELEBİ, Prof. Dr. Mahmut ÇOKER, Prof. Dr. Buket DALGIÇ, Prof. Dr. Metin DEMİRKA-

YA, Prof. Dr. Orhan DERMAN, Prof. Dr. Murat DUMAN, Prof. Dr. Zeynep KARAKAŞ, Prof. Dr. Özgür KASAPÇO-

PUR, Prof. Dr. Nizamettin KILIÇ, Prof. Dr. Özlem ÖZBEK, Prof. Dr. Ömer Afşın ÖZMEN, Prof. Dr. Sema SALTIK ve

Prof. Dr. Pınar VURAL’a,

Editör yardımcısı olarak bu kitabın bu hale gelmesinde gerçekten de olağanüstü çalışan, bize hiçbir karşılık

gözetmeksizin yardım eden Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nin seçkin mezunlarından Dr. Şadiye AKBAŞ, Dr.

Ardi ZEJNULLAHU ve Dr. M. Said KARACA’ya,

Tüm algoritmaları tek tip hale getirmede tüm teknik becerilerini kullanarak oldukça önemli bir katkı sağlayan

Dr. Ardi ZEJNULLAHU’ya,

Benzer şekilde bu uzun süreçte ta başından sona kadar ellerinden geleni fazlasıyla yapan öğrencilerimiz (katkı

oranına göre sıralı olarak) İnt. Dr. Özgün GÖZ, İnt. Dr. Deniz Zeynep TEKİR, Stj. Dr. İlayda ÖZDEN, Stj. Dr. Şeyda

Nur NAMUSLU, Stj. Dr. Adil BEGOVİÇ, Stj. Dr. Serdar Can YILDIRIM, Stj. Dr. Zeynep ASAN, Stj. Dr. Özlem SEVCİ,

Stj. Dr. Burcu GÜLTEKİN, Stj. Dr. Nihan Merve ŞAHBAZ, Stj. Dr. İpek Rencüoğulları’na,

Bir süreliğine de olsa elinden gelen yardımı esirgemeyen İnt. Dr. Asuman EKİZ ve Dr. Edanur GEZER’e,

Kitabın hazırlanması ve basımı için destek olan İstanbul Tıp Kitabevleri yöneticisi İsmail ŞAHİN ile dizgisi, düzeltmeleri

için bizimle birlikte çalışan, deneyimlerini paylaşan, grafik departman sorumlusu Seda Nur AKBAŞ’a,

Özellikle son yıllarda bu kitapların hazırlanması aşamasında bana sabırla tahammül eden başta eşim Zühre

HAS ÇİL’e, yeterli zaman ayıramadığım için hep ihmal ettiğim çocuklarım Aslı ALTINAY, İpek MERCAN’a, torunlarım

Kıvanç ve (aynı zamanda kapak fotomodelimiz olan) Aylin ALTINAY’a, yakın dostlarıma ve arkadaşlarıma

destek, hoşgörü ve anlayışlarından dolayı çok teşekkür ederim.


ix

Bilginin efendisi olmak için çalışmanın uşağı olmak şarttır.

Honoré de Balzac

x

xi

EDİTÖRLER


Kastamonu’da doğdu. İstanbul Tıp Fakültesi’ni 1981 yılında bitirdi.

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ihtisasını Uludağ Üniversitesi, Tıp

Fakültesi’nde, Pediyatrik Kardiyoloji yan dal ihtisasını Hacettepe

Üniversitesi, Tıp Fakültesi’nde yaptı.

Ardından 1995’te pediyatrik kardiyoloji doçenti, 2001’de

profesör oldu. Halen Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi Çocuk

Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, Çocuk Kardiyoloji Bilim Dalı’nda

çalışmaktadır. Evli ve iki çocuk babasıdır. İyi derecede İngilizce, orta

düzeyde Almanca bilmektedir.

Kitap okumak, çalışırken müzik dinlemek, tenis oynamak hobileri

arasındadır. En son hobisi ise kitap yazmak olup, 10’dan fazla tıbbi

kitaba, 2 sosyal içerikli kitaba bölüm yazmıştır. Ayrıca 4 adet editörlük

yaparak yayınladığı, 1 tane de yayınlanmak üzere olan kitabı vardır.

İlgilendiği konular edebiyat, tarih, felsefe, arkeoloji, evrim ve yapay

zekadır.

Prof. Dr. Özlem Mehtap BOSTAN

Balıkesir doğumlu. İlkokul, ortaokul ve lise eğitimini Balıkesir’de

tamamladı. Erciyes Üniversitesi, Tıp Fakültesi’nden 1989 yılında

mezun oldu. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve

Hastalıkları Anabilim Dalı’nda 1994’te Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

uzmanı oldu. İki yıl İnebolu Devlet Hastanesinde Çocuk Sağlığı ve

Hastalıkları Uzmanı olarak çalıştı. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi

Çocuk Kardiyoloji Bilim Dalı’nda 2000 yılında Çocuk Kardiyoloji

Uzmanı oldu. Ardından doçent ünvanını 2006’da ve profesör ünvanını

2012 yılında aldı. Halen Uludağ Üniversitesi Çocuk Kardiyoloji Bilim

Dalı’nda öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.

xii


Konya’nın Seydişehir ilçesinde doğdu. İlk, orta ve lise öğrenimini

aynı şehirde tamamladı. Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden

1998 yılında tıp doktoru olarak mezun oldu. Bir yıl sonra Akdeniz

Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı’nda araştırma

görevlisi olarak göreve başladı ve bir buçuk yıl sonra görevinden

istifa ederek ayrıldı. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı’nda 2001-2006

yılları arasında araştırma görevlisi olarak çalışıp Çocuk Sağlığı ve

Hastalıkları Uzmanı ünvanını aldı. Diyarbakır ili Çermik ilçesi Devlet

Hastanesi’nde zorunlu hizmetini yaptı. Zorunlu hizmet sonrası 2007

yılında Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı’nda Çocuk

Endokrin yan dal ihtisasına başladı ve 2011’de ihtisasını tamamlayarak pediyatrik endokrinoloji

uzmanı ünvanını aldı. Aynı yıl Şanlıurfa, Harran Üniversitesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Anabilim Dalı’nda yan dal mecburi hizmet görevine başladı. İki yıl sonra Uludağ Üniversitesi

Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı’nda Yardımcı Doçent olarak görevine

başladı. Doçentlik ünvanını ise 2015 yılında aldı. Halen Uludağ Üniversitesi Çocuk Endokrinoloji

Bilim Dalı’nda öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Evli ve iki çocuk babasıdır.


Afyonkarahisar doğumlu. İlkokul, ortaokul ve lise eğitimini Bursa’da

tamamladı. İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi’nden 2004

yılında mezun oldu. S.B. Bakırköy Doğumevi ve Çocuk Hastalıkları

Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 2010 yılında Çocuk Sağlığı ve

Hastalıkları uzmanı oldu. Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk

Kardiyoloji Bilim Dalı’nda 2014 yılında Çocuk Kardiyoloji Uzmanı

oldu. Ardından 2017 yılında doçent ünvanını aldı. Halen Uludağ

Üniversitesi, Çocuk Kardiyoloji Bilim Dalı’nda öğretim üyesi olarak

görev yapmaktadır. Evli ve ikiz çocuk babasıdır.

xiii

xiv

YAZARLAR

Doç. Dr. Amra ADROVİÇ YILDIZ

İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa

Cerrahpaşa Tıp Fakültesi

Çocuk Romatolojisi Bilim Dalı

Prof. Dr. Saadet AKARSU

Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Çocuk Hematoloji/Onkolojisi Bilim Dalı

Doç. Dr. Sinem AKGÜL

Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Ergen Sağlığı Bilim Dalı

Doç. Dr. Berna AKOVA BUDAK

Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Göz Hastalıkları Anabilim Dalı

Doç. Dr. Tuğçe AKSU UZUNHAN

Prof. Dr. Cemil Taşcıoğlu Şehir Hastanesi

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Çocuk Nöroloji Birimi

Prof. Dr. Gül AKTAN

Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Çocuk Nörolojisi Bilim Dalı

Prof. Dr. Harika ALPAY

Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı

Doç. Dr. Özge ALTUN KÖROĞLU


Neonatoloji Bilim Dalı

Doç. Dr. Mustafa ARGA

İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Çocuk Alerji ve İmmünoloji Bilim Dalı

Dr. Öğr. Üyesi Gazi ARSLAN

Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Çocuk Yoğun Bakım Bilim Dalı

Dr. Öğr. Üyesi Hatice Tuba ATALAY

Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Uzm. Dr. Selime AYDOĞDU

İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi


Prof. Dr. Abdulkadir BABAOĞLU

Kocaeli Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Çocuk Kardiyolojisi Bilim Dalı

Prof. Dr. Soyhan BAĞCI

Bonn Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Neonatoloji ve Çocuk Yoğun Bakım Bilim Dalı

Doç. Dr. Alkan BAL

Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Çocuk Acil Bilim Dalı

Prof. Dr. Maşallah BARAN

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Çocuk Gastroenterolojisi Bilim Dalı

Uzm. Dr. Cansu ALTUNTAŞ

Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu Şehir Hastanesi

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği

Uzm. Dr. Ülger ALTUNTAŞ



Uzm. Dr. Gökçen ALYAMAÇ

Bursa Medicana Hastanesi

Dermatoloji Kliniği

Prof. Dr. Murat ANIL

İzmir Demokrasi Üniversitesi, Tıp Fakültesi


xv

Doç. Dr. Kenan BARUT




Doç. Dr. Ömer Faruk BEŞER




Prof. Dr. Ayşen BİNGÖL

Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Prof. Dr. Özlem Mehtap BOSTAN



Doç. Dr. Gülçin BOZLU

Mersin Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı

Uzm. Dr. Esra BULANIK KOÇ

SBÜ, Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman

Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları SAUM

Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Fatma Derya BULUT

Adana Şehir Hastanesi

Çocuk Metabolizma ve Beslenme Kliniği

Prof. Dr. Emel BÜLBÜL BAŞKAN


Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı

Doç. Dr. Nesrin BÜYÜKTORTOP GÖKÇINAR

Kırıkkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Doç. Dr. Ebru CANDA


Çocuk Metabolizma ve Beslenme Bilim Dalı

Doç. Dr. Aykut ÇAĞLAR

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi

Tıp Fakültesi, Çocuk Acil Bilim Dalı

Dr. Öğr. Üyesi Ayşe İdil ÇAKMAK

Mustafa Kemal Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Prof. Dr. Mine ÇALIŞKAN


Çocuk Sağlığı Enstitüsü


Uzm. Dr. Murat ÇAPANOĞLU

Mersin WM Medical Park Hastanesi

Çocuk İmmünoloji ve Alerji Kliniği

Prof. Dr. Kürşat Bora ÇARMAN

Eskişehir-Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Öğr. Gör. Uzm. Dr. Ümmühan ÇAY


Çocuk Enfeksiyon Birimi

Doç. Dr. Atilla ÇAYIR

Erzurum Bölge Eğitim ve Araşt. Hastanesi

Çocuk Endokrinolojisi Bölümü

Prof. Dr. Solmaz ÇELEBİ


Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı

Uzm. Dr. Enes ÇELİK



Dr. Öğr. Üyesi Taylan ÇELİK

Onsekiz Mart Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Doç. Dr. Fatih Hilmi ÇETİN

Selçuk Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hast. Anabilim Dalı

Uzm. Dr. Neslihan ÇİÇEK


Çocuk Nefrololojisi Bilim Dalı




Uzm. Dr. Hale ÇİTLENBİK

Bakırçay Üniversitesi, Çiğli Eğitim ve Araştırma

Hastanesi, Çocuk Acil Birimi

Dr. Öğr. Üyesi Meltem ÇOBANOĞULLARI DİREK



Doç. Dr. Bahar ÇUHACI ÇAKIR


Sosyal Pediyatri Bilim Dalı

Prof. Dr. Mahmut ÇOKER



Prof. Dr. Buket DALGIÇ



Doç. Dr. Korcan DEMİR


Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

xvi

Doç. Dr. Uygar L. DEMİR


Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı

Prof. Dr. Metin DEMİRKAYA

Biruni Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Prof. Dr. Orhan DERMAN


Çocuk Ergen Sağlığı Bilim Dalı

Prof. Dr. Özlem DİCLE

Liv Hospital, Ulus

Deri ve Zührevi Hastalıklar Kliniği

Prof. Dr. Murat DUMAN



Uzm. Dr. Ensar DURAS

SBÜ, Mehmet Akif Ersoy Göğüs Kalp ve Damar

Cerrahisi Eğ. Araşt. Hastanesi

Prof. Dr. Aysu DUYAN ÇAMURDAN


Sosyal Pediyatri Bilim Dalı

Uzm. Dr. Yasemin DÜZÇEKER



Prof. Dr. İ. Zafer ECEVİT

Başkent Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Dr. Öğr. Üyesi Şafak ERAY


Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı

Doç. Dr. Sevcan ERDEM

Çukurova Üniversitesi, Tıp Fakültesi





Doç. Dr. Pınar GENÇPINAR



Uzm. Dr. Hasan Ali GÜLER

Afyonkarahisar Devlet Hastanesi

Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hast. Kliniği

Doç. Dr. Serhat GÜLER




Uzm. Dr. Atilla GÜRAY

Doruk Özel Bursa Hastanesi

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları

Prof. Dr. Dolunay GÜRSES

Pamukkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Prof. Dr. Hüseyin GÜRSOY

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Uzm. Dr. Fatih HAŞLAK




Dr. Öğr. Üyesi Zeliha HAYTOĞLU



Prof. Dr. Ş. Armağan İNCESULU

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Prof. Dr. Sema KALKAN UÇAR



Prof. Dr. Nuray Ö. KANBUR

Ottawa Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Prof. Dr. Aydan KANSU

Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Prof. Dr. Cengiz KARA

İstinye Üniversitesi, Tıp Fakültesi


xvii

Prof. Dr. Gül KARAÇETİN

SBÜ, Bakırköy Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve

Sinir Hastalıkları SAUM

Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları

Uzm. Dr. Ahsen KARAGÖZLÜ AKGÜL


Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı

Çocuk Ürolojisi Bilim Dalı

Doç. Dr. Nazmi Mutlu KARAKAŞ



Prof. Dr. Zeynep KARAKAŞ



Prof. Dr. Cemşit KARAKURT

İnönü Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Prof. Dr. Serap KARAMAN



Prof. Dr. Özgür KASAPÇOPUR




Prof. Dr. Belde KASAP DEMİR

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi

Çocuk Nefroloji ve Romatolojisi Bilim Dalı

Prof. Dr. Erbuğ KESKİN



Uzm. Dr. Aslıhan KİRAZ

Kayseri Şehir Eğitim Araştırma Hastanesi

Tıbbi Genetik Kliniği

Prof. Dr. Nizamettin KILIÇ




Uzm. Dr. Merve KILIÇ ÇİL


Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği

Doç. Dr. Sertaç Argun KIVANÇ



Prof. Dr. Emine KOCABAŞ



Emekli Öğretim Üyesi

Doç. Dr. Deniz KOR



Dr. Klinik Psikolog Çiğdem KOŞE

Arel Üniversitesi, Psikoloji Bölümü

Dr. Öğr. Üyesi Burcu Tahire KÖKSAL


Çocuk Alerjisi Bilim Dalı

Uzm. Dr. Nuran KÜÇÜK

SBÜ, Kartal Dr. Lütfü Kırdar Şehir Hastanesi

Çocuk Kliniği, Çocuk Nefroloji Birimi

Doç. Dr. Meryem Özlem KÜTÜK



Uzm. Dr. Tuba MUTLUER

Koç Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Psikiyatri Anabilim Dalı

Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Bilim Dalı

Prof. Dr. Çetin OKUYAZ



Prof. Dr. Nihal OLGAÇ DÜNDAR



Dr. Öğr. Üyesi Hakan ONGUN



Prof. Dr. Fahri OVALI

İstanbul Medeniyet Üniversitesi

Tıp Fakültesi, Neonatoloji Bilim Dalı

Prof. Dr. Nihal OYGÜR



xviii

Doç. Dr. Yeşim OYMAK

SBÜ, Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve Cerrahisi

Eğitim ve Araştırma Hastanesi

Çocuk Hematoloji/Onkolojisi Kliniği

Doç. Dr. Ali Mirza ÖNDER

Mississippi Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Batson Çocuk Hastanesi


Prof. Dr. H. Neslihan ÖNENLİ MUNGAN



Dr. Öğr. Üyesi Zühal ÖRNEK

Bülent Ecevit Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Prof. Dr. Nazan ÖZBARLAS



Doç. Dr. Mehmet Nuri ÖZBEK

SBÜ, Diyarbakır-Gazi Yaşargil Eğt. ve Araş. Hast.

Çocuk Endokrinolojisi Kliniği

Doç. Dr. Rahşan ÖZCAN




Doç. Dr. Şebnem ÖZEMRİ SAĞ


Tıbbi Genetik Anabilim Dalı

Prof. Dr. Hasan ÖZEN



Doç. Dr. Samim ÖZEN



Doç. Dr. Özlem ÖZGÜR GÜNDEŞLİOĞLU



Uzm. Dr. Ayşe ÖZKAN KARAGENÇ



Doç. Dr. Ömer Afşın ÖZMEN



Doç. Dr. Esra Deniz PAPATYA ÇAKIR

SBÜ, Bakırköy Dr. Sadi Konuk EAH

Çocuk Endokrinolojisi Birimi

Dr. Öğr. Üyesi Melis PEHLİVANTÜRK KIZILKAN



Doç. Dr. Edibe PEMBEGÜL YILDIZ


Çocuk Sağlığı Enstitüsü, Çocuk Nörolojisi Bilim Dalı

Prof. Dr. İbrahim Etem PİŞKİN

Bülent Ecevit Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Uzm. Dr. Emine POLAT

SBÜ, Dr. Sami Ulus Kadın Doğum,

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları EAH

Çocuk Acil Kliniği

Uzm. Dr. Mehtap SAK



Prof. Dr. Sema SALTIK




Prof. Dr. Bartu SARISÖZEN


Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı

Prof. Dr. Eylem Ulaş SAZ



Doç. Dr. H. Mine SERİN



Doç. Dr. Sevim ŞAHİN

Karadeniz Teknik Üniversitesi, Tıp Fakültesi


xix

Doç. Dr. Sezgin ŞAHİN




Uzm. Dr. Süleyman ŞAHİN



Prof. Dr. Ekin ŞAVK

Aydın Adnan Menderes Üniversitesi

Tıp Fakültesi, Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı

Prof. Dr. Nesrin ŞENBİL

Kırıkkale Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Prof. Dr. Burak TANDER

Acıbadem Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Çocuk Cerrahisi Anabilim dalı

Doç. Dr. Şehime G. TEMEL



Prof. Dr. Serap TIRAŞ TEBER



Prof. Dr. Gonca TOPUZLU TEKANT




Prof. Dr. Ali Evren TUFAN

Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi,

Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Anabilim Dalı

Doç. Dr. Ceyda TUNA KIRSAÇLIOĞLU



Uzm. Dr. Caner TURAN



Uzm. Dr. Cansu TURAN



Dr. Öğr. Üyesi Serkan TURAN



Prof. Dr. Nilden TUYGUN

SBÜ, Dr. Sami Ulus Kadın Doğum,

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları EAH

Çocuk Acil Kliniği

Doç. Dr. Halit Necmi UÇAR

Selçuk Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Doç. Dr. Murat UÇAR




Uzm. Dr. Melis ULAK ÖZKAN



Doç. Dr. Emel ULUSOY

SBÜ, Dr. Behçet Uz Çocuk Hastalıkları ve

Cerrahisi EAH

Uzm. Dr. Berfin UYSAL

SBÜ, Bursa Şehir Hastanesi

Çocuk Nefrolojisi Birimi




Doç. Dr. Fatih ÜNAL

Çocuk Gastroenterolojisi

Hepatoloji ve Beslenme Uzmanı

Prof. Dr. Ayşe Pınar VURAL

Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı

Prof. Dr. Mehmet VURAL




Doç. Dr. Sema VURAL

SBÜ, Şişli Hamidiye Etfal E.A. Hastanesi

Çocuk Hematoloji/Onkolojisi Kliniği

xx

Doç. Dr. Özhan YALÇIN



Doç. Dr. Coşkun YARAR

Eskişehir-Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi


Doç. Dr. Tolga YAVUZ

Bonn Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Çocuk İmmünoloji ve Alerji Kliniği

Doç. Dr. Serkan YAZİCİ


Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı

Prof. Dr. Ebru YEŞİLDAĞ

Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi

Tıp Fakültesi, Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı

Doç. Dr. R. Gül YEŞİLTEPE MUTLU

Koç Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Bilim Dalı

Uzm. Dr. Mehmet YILDIZ




Doç. Dr. Meral YILDIZ



Prof. Dr. Nurdan YILDIZ



Prof. Dr. Dinçer YILDIZDAŞ


Çocuk Yoğun Bakım Bilim Dalı

Uzm. Dr. Aslan YILMAZ




Prof. Dr. Hayri Levent YILMAZ



Prof. Dr. Özlem YILMAZ ÖZBEK


Çocuk Alerjisi Bilim Dalı

Dr. Öğr. Üyesi Selcan ZEYBEK

İzmir Tınaztepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi


xxi

xxii

YAZARLAR İNDEKSİ

Doç. Dr. Amra ADROVİÇ YILDIZ ................................................................................. Bölüm 17,21,47

Prof. Dr. Saadet AKARSU .............................................................................................. Bölüm 50

Doç. Dr. Sinem AKGÜL................................................................................................... Bölüm 103,137,165

Doç. Dr. Berna AKOVA BUDAK.................................................................................... Bölüm 24,69,116

Doç. Dr. Tuğçe AKSU UZUNHAN................................................................................. Bölüm 129

Prof. Dr. Gül AKTAN........................................................................................................ Bölüm 125

Prof. Dr. Harika ALPAY................................................................................................... Bölüm 42,81,91,92,134

Doç. Dr. Özge ALTUN KÖROĞLU................................................................................. Bölüm 178

Uzm. Dr. Cansu ALTUNTAŞ........................................................................................... Bölüm 143

Uzm. Dr. Ülger ALTUNTAŞ............................................................................................. Bölüm 91

Uzm. Dr. Gökçen ALYAMAÇ.......................................................................................... Bölüm 136,170

Prof. Dr. Murat ANIL....................................................................................................... Bölüm 30,43

Doç. Dr. Mustafa ARGA................................................................................................. Bölüm 18

Dr. Öğr. Üyesi Gazi ARSLAN......................................................................................... Bölüm 154

Dr. Öğr. Üyesi Hatice Tuba ATALAY............................................................................ Bölüm 65,123

Uzm. Dr. Selime AYDOĞDU.......................................................................................... Bölüm 9,130,164

Prof. Dr. Abdulkadir BABAOĞLU................................................................................. Bölüm 10,31

Prof. Dr. Soyhan BAĞCI................................................................................................. Bölüm 174,175,177,182

Doç. Dr. Alkan BAL......................................................................................................... Bölüm 154

Prof. Dr. Maşallah BARAN............................................................................................. Bölüm 97

Doç. Dr. Kenan BARUT................................................................................................... Bölüm 21,47

Doç. Dr. Ömer Faruk BEŞER......................................................................................... Bölüm 73,120

Prof. Dr. Ayşen BİNGÖL................................................................................................. Bölüm 12

Prof. Dr. Özlem Mehtap BOSTAN................................................................................ Bölüm 64,117

Doç. Dr. Gülçin BOZLU................................................................................................... Bölüm 173

Uzm. Dr. Esra BULANIK KOÇ........................................................................................ Bölüm 155

Uzm. Dr. Fatma Derya BULUT....................................................................................... Bölüm 127

Prof. Dr. Emel BÜLBÜL BAŞKAN.................................................................................. Bölüm 2,45,46

Doç. Dr. Nesrin BÜYÜKTORTOP GÖKÇINAR............................................................ Bölüm 65,123

Doç. Dr. Ebru CANDA..................................................................................................... Bölüm 77

Doç. Dr. Aykut ÇAĞLAR................................................................................................. Bölüm 48

xxiii

Dr. Öğr. Üyesi Ayşe İdil ÇAKMAK............................................................................... Bölüm 152

Prof. Dr. Mine ÇALIŞKAN.............................................................................................. Bölüm 13,66,129

Uzm. Dr. Murat ÇAPANOĞLU....................................................................................... Bölüm 6,75,168

Prof. Dr. Kürşat Bora ÇARMAN.................................................................................... Bölüm 20,70

Öğr. Gör. Uzm. Dr. Ümmühan ÇAY.............................................................................. Bölüm 14,15

Doç. Dr. Atilla ÇAYIR...................................................................................................... Bölüm 79

Prof. Dr. Solmaz ÇELEBİ................................................................................................. Bölüm 96,146

Uzm. Dr. Enes ÇELİK....................................................................................................... Bölüm 12

Dr. Öğr. Üyesi Taylan ÇELİK.......................................................................................... Bölüm 96

Doç. Dr. Fatih Hilmi ÇETİN............................................................................................ Bölüm 149

Uzm. Dr. Neslihan ÇİÇEK.............................................................................................. Bölüm 42

Prof. Dr. Ergün ÇİL.......................................................................................................... Bölüm 64,117

Uzm. Dr. Hale ÇİTLENBİK.............................................................................................. Bölüm159,160,161,162,163

Dr. Öğr. Üyesi Meltem ÇOBANOĞULLARI DİREK................................................... Bölüm 61

Doç. Dr. Bahar ÇUHACI ÇAKIR..................................................................................... Bölüm 93

Prof. Dr. Mahmut ÇOKER.............................................................................................. Bölüm 122

Prof. Dr. Buket DALGIÇ.................................................................................................. Bölüm 57,143,158,183

Doç. Dr. Korcan DEMİR.................................................................................................. Bölüm 139,166

Doç. Dr. Uygar L. DEMİR............................................................................................... Bölüm 32,33,145

Prof. Dr. Metin DEMİRKAYA......................................................................................... Bölüm 121

Prof. Dr. Orhan DERMAN.............................................................................................. Bölüm 39,99,100,103

Prof. Dr. Özlem DİCLE.................................................................................................... Bölüm 5

Prof. Dr. Murat DUMAN................................................................................................. Bölüm 26,48,154,159,

160,161,162,163,184

Uzm. Dr. Ensar DURAS................................................................................................... Bölüm 73,120

Prof. Dr. Aysu DUYAN ÇAMURDAN............................................................................ Bölüm 34,102

Uzm. Dr. Yasemin DÜZÇEKER...................................................................................... Bölüm 99,100,165,169

Prof. Dr. İ. Zafer ECEVİT................................................................................................. Bölüm 44,151

Dr. Öğr. Üyesi Şafak ERAY............................................................................................ Bölüm 22,115

Doç. Dr. Sevcan ERDEM................................................................................................ Bölüm 167

Doç. Dr. Erdal EREN........................................................................................................ Bölüm 27,35

Doç. Dr. Pınar GENÇPINAR........................................................................................... Bölüm 4

Uzm. Dr. Hasan Ali GÜLER............................................................................................ Bölüm 149

Doç. Dr. Serhat GÜLER................................................................................................... Bölüm 52

Uzm. Dr. Atilla GÜRAY................................................................................................... Bölüm 180

Prof. Dr. Dolunay GÜRSES............................................................................................ Bölüm 105,144

xxiv

Prof. Dr. Hüseyin GÜRSOY............................................................................................ Bölüm 51,152

Uzm. Dr. Fatih HAŞLAK.................................................................................................. Bölüm 17,109

Dr. Öğr. Üyesi Zeliha HAYTOĞLU................................................................................ Bölüm 83

Prof. Dr. Ş. Armağan İNCESULU................................................................................... Bölüm 101

Prof. Dr. Sema KALKAN UÇAR..................................................................................... Bölüm 85

Prof. Dr. Nuray Ö. KANBUR.......................................................................................... Bölüm 169

Prof. Dr. Aydan KANSU.................................................................................................. Bölüm 8,107,108,181

Prof. Dr. Cengiz KARA................................................................................................... Bölüm 113,156

Prof. Dr. Gül KARAÇETİN............................................................................................... Bölüm 155

Uzm. Dr. Ahsen KARAGÖZLÜ AKGÜL......................................................................... Bölüm 148

Doç. Dr. Nazmi Mutlu KARAKAŞ................................................................................. Bölüm 34,102

Prof. Dr. Zeynep KARAKAŞ........................................................................................... Bölüm 9,106,130,164

Prof. Dr. Cemşit KARAKURT......................................................................................... Bölüm 36,147

Prof. Dr. Serap KARAMAN............................................................................................ Bölüm 9,106,164

Prof. Dr. Özgür KASAPÇOPUR..................................................................................... Bölüm 17,21,47,109

Prof. Dr. Belde KASAP DEMİR...................................................................................... Bölüm 88,132,139

Prof. Dr. Erbuğ KESKİN.................................................................................................. Bölüm 56,95

Uzm. Dr. Aslıhan KİRAZ................................................................................................. Bölüm 28,40

Prof. Dr. Nizamettin KILIÇ............................................................................................. Bölüm 76,148

Uzm. Dr. Merve KILIÇ ÇİL.............................................................................................. Bölüm 16

Doç. Dr. Sertaç Argun KIVANÇ..................................................................................... Bölüm 24,69,116

Prof. Dr. Emine KOCABAŞ............................................................................................. Bölüm 14,15,16,25,83

Doç. Dr. Deniz KOR........................................................................................................ Bölüm 126

Dr. Klinik Psikolog Çiğdem KOŞE............................................................................... Bölüm 114

Dr. Öğr. Üyesi Burcu Tahire KÖKSAL.......................................................................... Bölüm 41,72,135

Uzm. Dr. Nuran KÜÇÜK................................................................................................. Bölüm 92

Doç. Dr. Meryem Özlem KÜTÜK................................................................................. Bölüm 133

Uzm. Dr. Tuba MUTLUER............................................................................................... Bölüm 114

Prof. Dr. Çetin OKUYAZ................................................................................................. Bölüm 61

Prof. Dr. Nihal OLGAÇ DÜNDAR.................................................................................. Bölüm 4

Dr. Öğr. Üyesi Hakan ONGUN..................................................................................... Bölüm 176

Prof. Dr. Fahri OVALI...................................................................................................... Bölüm 180

Prof. Dr. Nihal OYGÜR................................................................................................... Bölüm 176

Doç. Dr. Yeşim OYMAK.................................................................................................. Bölüm 74,138

Doç. Dr. Ali Mirza ÖNDER............................................................................................. Bölüm 71,80,87

Prof. Dr. H. Neslihan ÖNENLİ MUNGAN.................................................................... Bölüm 126,127

xxv

Dr. Öğr. Üyesi Zühal ÖRNEK........................................................................................ Bölüm 23,112

Prof. Dr. Nazan ÖZBARLAS........................................................................................... Bölüm 167

Doç. Dr. Mehmet Nuri ÖZBEK...................................................................................... Bölüm 90

Doç. Dr. Rahşan ÖZCAN................................................................................................ Bölüm 142

Doç. Dr. Şebnem ÖZEMRİ SAĞ.................................................................................... Bölüm 28,40,63,98

Prof. Dr. Hasan ÖZEN..................................................................................................... Bölüm 49,104

Doç. Dr. Samim ÖZEN.................................................................................................... Bölüm 53,54,59

Doç. Dr. Özlem ÖZGÜR GÜNDEŞLİOĞLU.................................................................. Bölüm 25

Uzm. Dr. Ayşe ÖZKAN KARAGENÇ............................................................................. Bölüm 106

Doç. Dr. Ömer Afşın ÖZMEN........................................................................................ Bölüm 118,119

Doç. Dr. Esra Deniz PAPATYA ÇAKIR.......................................................................... Bölüm 86,131

Dr. Öğr. Üyesi Melis PEHLİVANTÜRK KIZILKAN...................................................... Bölüm 140

Doç. Dr. Edibe PEMBEGÜL YILDIZ.............................................................................. Bölüm 13

Prof. Dr. İbrahim Etem PİŞKİN..................................................................................... Bölüm 23,112

Uzm. Dr. Emine POLAT.................................................................................................. Bölüm 37

Uzm. Dr. Mehtap SAK.................................................................................................... Bölüm 81

Prof. Dr. Sema SALTIK.................................................................................................... Bölüm 52,55,111,150

Prof. Dr. Bartu SARISÖZEN........................................................................................... Bölüm 60

Prof. Dr. Eylem Ulaş SAZ............................................................................................... Bölüm 11

Doç. Dr. H. Mine SERİN.................................................................................................. Bölüm 125

Doç. Dr. Sevim ŞAHİN.................................................................................................... Bölüm 94

Doç. Dr. Sezgin ŞAHİN................................................................................................... Bölüm 21,47,109

Uzm. Dr. Süleyman ŞAHİN............................................................................................ Bölüm 128

Prof. Dr. Ekin ŞAVK......................................................................................................... Bölüm 110

Prof. Dr. Nesrin ŞENBİL.................................................................................................. Bölüm 19

Prof. Dr. Burak TANDER................................................................................................. Bölüm 171,172

Doç. Dr. Şehime G. TEMEL............................................................................................ Bölüm 28,40,63,98

Prof. Dr. Serap TIRAŞ TEBER......................................................................................... Bölüm 128

Prof. Dr. Gonca TOPUZLU TEKANT............................................................................. Bölüm 142

Prof. Dr. Ali Evren TUFAN.............................................................................................. Bölüm 133

Doç. Dr. Ceyda TUNA KIRSAÇLIOĞLU........................................................................ Bölüm 8,107,108,181

Uzm. Dr. Caner TURAN.................................................................................................. Bölüm 11

Uzm. Dr. Cansu TURAN.................................................................................................. Bölüm 146

Dr. Öğr. Üyesi Serkan TURAN...................................................................................... Bölüm 38

Prof. Dr. Nilden TUYGUN.............................................................................................. Bölüm 37

Doç. Dr. Murat UÇAR...................................................................................................... Bölüm 76

xxvi

Doç. Dr. Halit Necmi UÇAR........................................................................................... Bölüm 58,115

Uzm. Dr. Melis ULAK ÖZKAN....................................................................................... Bölüm 66

Doç. Dr. Emel ULUSOY................................................................................................... Bölüm 26,184

Uzm. Dr. Berfin UYSAL................................................................................................... Bölüm 82,141

Doç. Dr. Fahrettin UYSAL.............................................................................................. Bölüm 64,117

Doç. Dr. Fatih ÜNAL........................................................................................................ Bölüm 7

Prof. Dr. Ayşe Pınar VURAL........................................................................................... Bölüm 22,38,58

Prof. Dr. Mehmet VURAL............................................................................................... Bölüm 179

Doç. Dr. Sema VURAL.................................................................................................... Bölüm 29

Doç. Dr. Özhan YALÇIN................................................................................................. Bölüm 124

Doç. Dr. Coşkun YARAR................................................................................................. Bölüm 62,89

Doç. Dr. Tolga YAVUZ .................................................................................................... Bölüm 6,75,168

Doç. Dr. Serkan YAZİCİ.................................................................................................. Bölüm 1,2,45,46

Prof. Dr. Ebru YEŞİLDAĞ................................................................................................ Bölüm 157

Doç. Dr. R. Gül YEŞİLTEPE MUTLU............................................................................... Bölüm 78,84

Uzm. Dr. Mehmet YILDIZ.............................................................................................. Bölüm 17,109

Doç. Dr. Meral YILDIZ.................................................................................................... Bölüm 67,68

Prof. Dr. Nurdan YILDIZ................................................................................................. Bölüm 134

Prof. Dr. Dinçer YILDIZDAŞ........................................................................................... Bölüm 153

Uzm. Dr. Aslan YILMAZ.................................................................................................. Bölüm 179

Prof. Dr. Hayri Levent YILMAZ..................................................................................... Bölüm 3

Prof. Dr. Özlem YILMAZ ÖZBEK.................................................................................. Bölüm 41,72,135

Dr. Öğr. Üyesi Selcan ZEYBEK..................................................................................... Bölüm 63,98

xxvii

xxviii

KISALTMALAR

1,25(OH) 2

D: 1,25 dihidroksi vitamin D

17OHP: 17 hidroksiprogesteron

2,3BPG: 2,3 bifosfogliserat

25(OH)D: 25 hidroksi vitamin D

AA/AG: Anyon açığı

α-FP/AFP: Alfa-feto protein

AAA/FMF: Ailesel Akdeniz ateşi

AAF: Aminoasit bazlı formül sütü

ABC: Airway, breathing, circulation (Hava yolu,

solunum, dolaşım)

ABCDE: Hava yolu, solunum, dolaşım, nörolojik,

soy ve baştan tırnağa kontrol et

ABH: Akut böbrek hasarı

ABPA: Alerjik bronkopulmoner aspergilloz

ABR: Auditory brainstem response (Uyarılmış

beyin sapı cevabı)

ACE: Anjiyotensin dönüştürücü enzim

ACEİ: Anjiyotensin dönüştürücü enzim inhibitörü

aCGH: Array karşılaştırmalı genomik hibridizasyon

ACTH: Adrenokortikotropik hormon

ADA-2: Adenozin deaminaz-2

ADBG: Ayakta direkt batın grafisi

ADEM: Akut demiyelinizan ensefalomiyelit

ADH 1: Otozomal dominant hipokalsemi tip 1

ADH 2: Otozomal dominant hipokalsemi tip 2

ADH: Antidiüretik hormon (vazopressin)

ADKG: Ayakta direkt karın grafisi

AEC: Absolü eozinofil sayısı

AEİ: Antiepileptik ilaç

AES/AEV: Atriyal ekstrasistol, atriyal erken vuru

AFP: Akut flask paralizi

AFP: Alfa-feto protein

AFR: Akut faz reaktanları

AG: Anyon açığı

AGA: Antigliadin antikor

AGN: Akut glomerülonefrit

AIDS: Acquired immune deficiency syndrome

AK: Aort koarktasyonu

AKBM: Ambulatuvar kan basıncı monitörizasyonu

Akc: Akciğer

ALCAPA: Anormal, pulmoner arterden çıkan sol

koroner arter

ALD: Adrenolökodistrofi

ALP: Alkalen fosfataz

ALPS: Otoimmün lenfoproliferatif sendrom

ALT: Alanin aminotransferaz

AMH: Anti-Mülleryan hormon

AN: Anoreksiya nervoza

ANA: Antinükleer antikor

ANCA: Antinükleer sitoplazmik antikor

ANS: Absolü nötrofil sayısı

AntiDs DNA: Anti çift sarmal DNA

AntiGBM: Anti glomerüler bazal membran

Anti-Tg: Anti-tiroglobülin

AntiTPO: Anti tiroid peroksidaz

AOM: Akut otitis medya

AP: Anteroposteriyor

APECED: Otoimmün poliendokrinopati,

kandidiyazis ve ektodermal distrofi

APSGN: Akut poststreptokoksik glomerülonefrit

aPTT/aPTZ: Aktive parsiyel tromboplastin zamanı

AQP2: Akuaporin 2 su kanalı

ARA: Akut romatizmal ateş

ARB: Anjiyotensin reseptör blokeri

ARB: Asit rezistan basil

xxix

ARDS: Akut respiratuvar distres sendromu

ARG 1: Arjinaz 1

ARVD: Aritmojenik sağ ventrikül displazisi

AS: Alport sendromu

AS: Anne sütü

AS: Aort stenozu

ASCA: Anti saccharomyces cerevisiae antikor

ASD: Atriyal septal defekt

ASL: Arjininosüksinat liyaz

ASO: Antistreptolizin O

ASPA: Aspartoasilaz

ASS: Arjininosüksinat sentetaz

AST: Aspartat aminotransferaz

AT: Ataksi telenjiyektazi

ATN: Akut tübüler nekroz

AUK: Anormal uterus kanaması

AÜSİB: Alt üriner sistem işlev bozukluğu

AV blok: Atriyoventriküler blok

AV: Arteriyovenöz

AV: Atriyoventriküler

AVM: Arteriyovenöz malformasyon

AVPR2: Tip 2 vazopressin reseptörü

AY: Aort yetersizliği

BAT: Büyük arter transpozisyonu

BFT: Böbrek fonksiyon testleri

BG: Büyüme geriliği

BH: Büyüme hormonu

BK: Beyaz küre

BKİ: Beden kitle indeksi

BMK: Beklenilen mesane kapasitesi

BN: Bulimya nervoza

BNP: B tipi natriüretik peptit

BOS: Beyin omurilik sıvısı

BT/BBT: Bilgisayarlı beyin tomografisi

BUN: Blood urea nitrogen (Kan üre azotu)

Bx: Biyopsi

C3: Kompleman 3

C4: Kompleman 4

CAPS: Kriyopirin ilişkili periyodik sendrom

CaSR: Kalsiyum duyarlı reseptörler

CBE: Ciddi bakteriyel enfeksiyon

CDC: Centers for Disease Control and Prevention

CDG: Konjenital glikolizasyon defekti

CDKL5: Siklin bağımlı kinaz benzeri 5

CGB: Cinsiyet gelişim bozukluğu

CGG: Sitozin guanin guanin

CHARGE: Kolobom, kalp anomalisi, koanal atrezi,

büyüme geriliği, genital hipoplazi

CK/CPK: Kreatin kinaz, kreatin fosfokinaz

CK-MB: Creatine kinase-muscle and brain

CMH: Mechanically and heat-responsive C fibers

CMi: Mechano-insensitive C fibers

CMT: Charcot-Marie-Tooth hastalığı

CMV: Sitomegalovirüs

CO: Karbon monoksit

COL6A: Kollajen tip 6A

COX: Siklooksijenaz

CPS 1: Karbamoil fosfat sentetaz 1

CPVT: Katekolaminerjik polimorfik ventriküler

taşikardi

Cr: Kreatinin

CRP: C-reaktif protein

CSS: Churg-Strauss sendromu

c-TGA: Düzeltilmiş büyük arter transpozisyonu

CVP: Santral venöz basınç

ÇH: Çölyak hastalığı

ÇUZYA: Çok uzun zincirli yağ asitleri

DAA: Düzeltilmiş anyon açığı

DDAVP: 1-deamino-8-D-arjinin vazopressin,

desmopressin, vazopressin analoğu

DDD: Dens depozit hastalığı

xxx

DEB: Diepoksibütan, kromozom kırıklarının tespiti

için kullanılan mitoz inhibitörü

DF: Doku faktörü

DHEA: Dehidroepiandrosteron

DHEA-S/DHEAS: Dehidroepiandrosteron sülfat

Dİ: Diyabetes insipidus

DİC/DİK: Yaygın damar içi pıhtılaşması, dissemine

intravasküler koagülasyon

DİF: Direkt immünofloresan

DKA: Diyabetik ketoasidoz

DKH: Doğuştan kalp hastalığı

DM: Diyabetes mellitus

DMSA: Dimerkaptosüksinikasit

DMT: Doğumsal musküler tortikolis

DOK: Deoksikortizon

DRESS: Drug rash with eosinophilia and systemic

symptoms

DSA: Dijital subtraksiyon anjiyografi

DSM: Diagnostic and statistical manual of mental

disorders

DTG: Doku transglutaminaz

DTR: Derin tendon refleksleri

E2: Östradiol

EBH: Enflamatuvar bağırsak hastalığı

EBV: Epstein-Barr virüs

ECMO: Ekstrakorporal membran oksijenasyonu

EEG: Elektroensefalografi

EFÇ: Elektrofizyolojik çalışma

EGFR: Epidermal büyüme faktörü reseptörü

eGPA: Eozinofilik granülomatöz polianjit

EHF: Elementel hidrolize formül süt

EKG: Elektrokardiyografi

EKO/Eko: Ekokardiyografi

ELE: Erizipel benzeri döküntü

EMA: Endomisyum antikor

EMG: Elektromiyografi

EMN: Enfeksiyöz mononükleoz

EMR: Erken membran rüptürü

ENMG: Elektronöromiyografi

EOM: Efüzyonlu otitis medya

EPO: Eritropoietin

EPOR: Eritropoietin reseptörü

ERT: Enzim replasman tedavisi

ESH/ESR: Eritrosit sedimantasyon hızı

EV: Epidermodisplazya verrüsiformis

EYD: Endokardiyal yastık defekti

F: Faktör

FA: Friedreich ataksisi

FAST: Focused assessment with sonography for

trauma

FCAS: Ailevi soğuk otoenflamatuvar sendrom

FDP: Fruktoz-1,6-difosfataz

FeNa: Fraksiyonel Na ekskresyonu

Feüre: Fraksiyonel üre ekskresyonu

FEV1: Forced expiratory volume in one second (1.

saniyedeki zorlu ekspiratuvar volüm)

FEVR: Familyal eksüdatif vitreoretinopati

FHH: Ailesel hipokalsiürik hiperkalsemi

FİO2: Solunum havasındaki oksijen

konsantrasyonu

FISH: Floresan in situ hibridizasyon

FK: Febril konvülsiyon

FKÜ: Fenilketonüri

FM: Frequency modulation

FMF: Ailesel Akdeniz ateşi

FMR1: Frajil X mental retardasyon 1 geni

FN: Febril nöbet

FOXG1: Forkhead box G1

FSGS: Fokal segmental glomerüloskleroz

FSH: Foliküler stimüle edici hormon

FVIIa: Aktif faktör VII

G6P: Glikoz-6-fosfataz

xxxi

G6PD: Glikoz-6-fosfat dehidrojenaz

GAA: Genel anestezi altında

GAG: Glikozaminoglikan

GALD: Gestasyonel alloimmün karaciğer hastalığı

GBS: Grup B streptokok

GBS: Guillain-Barre sendromu

GDH: Glikojen depo hastalığı

GFR: Glomerüler filtrasyon hızı

GGG: Genel/global gelişimsel gecikme

GGT: Gama glutamil transferaz

GH: Gebelik haftası

GHRH: Büyüme hormonu salgılatıcı hormon

GİS: Gastrointestinal sistem

GKD: Gelişimsel kalça displazisi

GKS: Glasgow koma skalası

GLUT1: Glikoz transporter 1

GN: Glomerülonefrit

GNA11: Guanin nükleotit bağlayıcı protein

GnRH: Gonadotropin salgılatıcı hormon

GÖR: Gastroözofageal reflü

GÖRH: Gastroözofageal reflü hastalığı

GPA: Granülomatöz polianjit

GS: Glikojen sentaz

GVHH: Greft versus host hastalığı

H2RA: Histamin-2 reseptör antagonistleri

HAIR-AN: Hiperandrojenizm, insülin rezistansı,

akantozis nigrikans

HAÖ: Herediter anjiyoödem

HAV: Hepatit A virüsü

Hb: Hemoglobin

HbA1c: Hemoglobin A1c

HBV: Hepatit B virüsü

hCG: İnsan koryonik gonadotropin

Hct: Hematokrit

HCTZ: Hidroklorotiyazid

HCV: Hepatit C virüsü

HE: Hipereozinofili

HELLP: Hemolysis, elevated liver enzymes, low

platelet

HES: Hipereozinofilik sendrom

HES: Hidroksietil nişasta

HH: Hipogonadotropik hipogonadizm

HHH: Hiperamonemi-hiperornitinemihomositrülinüri

HHO: Hipotalamus-hipofiz-over aksı

HHT: Hipotalamus-hipofiz-tiroid aksı

HIDS: Hiperimmünoglobülin D sendromu

HIF2α: Hipoksi ile indüklenen faktör 2α

HİV: İnsan immün yetersizlik virüsü

HLA: İnsan lökosit antijeni

HMG: Hemogram

HMG-KoA: Hidroksimetilglutaril-KoA

HPV: Human papillomavirüs

HRCT: Yüksek rezolüsyonlu bilgisayarlı tomografi

HS: Herpes simpleks

HS: Hirschsprung hastalığı

HSD: Hidroksisteroit dehidrojenaz

HSKS: Hipoplazik sol kalp sendromu

HSM: Hepatosplenomegali

HSP: Henoch-Schönlein purpurası

HSV: Herpes simpleks virüs

HT: Hipertansiyon

HÜS: Hemolitik üremik sendrom

HZ: Herpes zoster

IBMH: İnce (glomerül) bazal membran hastalığı

I/T nötrofil oranı: İmmatür/total nötrofil oranı

ICCS: Uluslararası Çocuk Kontinans Derneği

IFSI: International Forum for the Study of Itch

IQ: Intelligence quotient

İAA: İdrar anyon açığı

İBH: İnvaziv bakteriyel hastalık

xxxii

İBS: İrritabl bağırsak sendromu

İC: İşitme cihazı

İg: İmmünoglobülin

İgA: İmmünoglobülin A

İgAN: İmmünoglobülin A nefriti

İgE: İmmünoglobülin E

İGF-1: Insulin like growth factor 1 (insülin benzeri

büyüme faktörü 1)

İGFBP3: İnsülin benzeri büyüme faktörü bağlayıcı

protein 3

İgG: İmmünoglobülin G

İGHMBP2: İmmünoglobülin mü bağlayıcı protein 2

İgM: İmmünoglobülin M

İHB: İndirekt hiperbilirübinemi

İK: İnfantil kolik

İKA: İnterkostal aralık

İKAA: İdrar kan aminoasitleri

İKB: İntrakraniyal basınç

İL-2: İnterlökin 2

ILAE: Uluslararası epilepsi ile savaş derneği

ILR: Implantable loop recorder

İM: İntramusküler

İNR: International normalized ratio

İO: İntraosseöz

İSPA: İnek sütü protein alerjisi

iSTAT: Kan gazı ölçüm cihazları

İSÜ/İSUG: İşeme sistoüretrografisi

İTİK: İletim tipi işitme kaybı

İTP: İmmün trombositopenik purpura

İU: İntrauterin

İV: İntravenöz

İVA: İzovalerik asidemi

İVİG: İntravenöz immünoglobülin

İYE: İdrar yolu enfeksiyonu

JİA: Jüvenil idiyopatik artrit

JsPA: Jüvenil spondiloartropati

K: Potasyum

KAH: Konjenital adrenal hiperplazi

KB: Kan basıncı

KBB: Kulak burun boğaz

KBH: Kronik böbrek hastalığı

KBY: Kronik böbrek yetersizliği

KC: Karaciğer

KCFT: Karaciğer fonksiyon testleri

KDBA: Kayalıklı Dağlar benekli ateşi

KDZ: Kapiller doluş zamanı

KF: Kistik fibroz

KH: Konjenital hipotiroidizm

Kİ: Kardiyak indeks

Kİ: Koklear implant

KİA: Kemik iliği aspirasyonu

KİBAS: Kafa içi basınç artışı sendromu

KİD: Keratit, iktiyozis, sağırlık

KKA: Kolorado kene ateşi

KKAM: Konjenital kistik adenomatoid

malformasyon

KKH: Kırmızı kan hücresi (eritrosit)

KKH: Konjenital kalp hastalığı

KKKA: Kırım Kongo kanamalı ateşi

KKY: Konjestif kalp yetersizliği

KKYB: Kaçıngan/kısıtlayıcı yiyecek alım bozukluğu

KMD: Konjenital musküler distrofi

KMH: Kalıtsal metabolik hastalık

KML: Kronik miyeloid lösemi

KNSD: Kronik nonspesifik diyare

KOH: Potasyum hidroksit

KOK: Kombine oral kontraseptif

KOM: Kronik otitis medya

KPA: Konjuge pnömokok aşısı

KPR: Kardiyopulmoner resüsitasyon

KSE: Konvülsif status epileptikus

xxxiii

KVC: Kardiyovasküler cerrahi

KVS: Kardiyovasküler sistem

KY: Kemik yaşı

KYS: Kronik yorgunluk sendromu

KZ: Kanama zamanı

L2-OH GA: L2 hidroksi glutarik asidüri

Lab: Laboratuvar

LAMA2: Laminin alfa 2

LAP: Lenfadenopati

LCH: Langerhans hücreli histiyositoz

LDH: Laktat dehidrojenaz

LH: Luteinize edici hormon, lüteinizan hormon

LHRH: Luteinize edici hormon serbestleştirici

hormon

LP: Lomber ponksiyon

LPİ: Lizinürik protein intoleransı

LT4: Levotiroksin 4

MAD: Multipl açil-KoA dehidrojenaz

MAG3: Merkaptoasetiltriglisin

MAP: Ortalama arteriyel basınç

MAS: McCune-Albright sendromu

MC4R: Melanokortin 4 reseptörü

MCI: Metilkloroizotiyazolinon

MCV: Mean corpuscular volume (ortalama eritrosit

hacmi)

MDS: Miyelodisplastik sendrom

ME: Miyaljik ensefalomiyelit

MECP2: Metil-CpG-bağlayıcı protein 2 geni

MEN: Monosemptomatik enürezis noktürna

MEN-I: Multipl endokrin neoplazi tip 1

MEN-IIA: Multipl endokrin neoplazi tip 2A

MERRF: Myoclonic epilepsy with ragged red fibers

MG: Miyastenya gravis

MLD: Metakromatik lökodistrofi

MMA: Metil malonik asidemi

MMR: Mental motor retardasyon

MNS: Mutlak nötrofil sayısı

MP: Makülopapüler

mPAN: Mikroskobik poliarteritis nodoza

MPGN: Membranoproliferatif glomerülonefrit

MPS: Mukopolisakkaridozlar

MR/MRG: Manyetik rezonans/görüntüleme

MRS: Manyetik rezonans spektroskopi

MRSA: Metisiline dirençli stafilokokus aureus

MS: Kütle spektrometrisi

MS: Multipl skleroz

MSUD: Akçaağaç şurubu idrar hastalığı

MTHFR: Metilen tetrahidrofolat redüktaz

MWS: Muckle-Wells sendromu

MY: Mitral yetersizlik

Na: Sodyum

NAA: N-asetil aspartat

NADH: Redükte piridin nükleotidi

NAGS: N-asetilglutamat sentaz

NARP: Nörojenik ataksi retinitis pigmentoza

NBO: Nonbakteriyel osteomiyelit

NBT: Nitroblue tetrazolium redüksiyon testi

NCL: Nöronal seroid lipofüsinoz

NDİ: Nefrojenik diyabetes insipidus

NEK: Nekrotizan enterokolit

NF-1: Nörofibromatozis tip 1

NGT: Nazogastrik tüp

NLKT: Nazolakrimal kanal tıkanıklığı

NM: Nöromusküler

NMDA: N-metil-D-aspartik asit

NMEN: Nonmonosemptomatik enürezis noktürna

NMO: Nöromiyelitis optika

NOMID: Neonatal başlangıçlı multisistemik

enflamatuvar hastalık

NOMID/CINCA: Neonatal başlangıçlı

multisistemik enflamatuvar hastalık/Kronik infantil

nörolojik kutanöz artiküler sendrom

NPD-C: Niemann-Pick tip C

NSAE: Nonsteroidal antienflamatuvar

xxxiv

NSAEİ: Nonsteroit antienflamatuvar ilaç

NSE: Nöron spesifik enolaz

OAE: Otoakustik emisyon

OAT: Ornitin aminotransferaz

OATD: Oksoasit KoA transferaz

OFÇ: Oksipitofrontal çevre

OHA: Orak hücreli anemi

OK: Orta kulak

OKS: Oral kontraseptif

OR: Otozomal resesif

OTC: Ornitin transkarbamilaz

P. acnes: Propionibacterium acnes

p: Persentil

P5CS: Prolin-5-karboksilat sentaz

PA: Propiyonik asidemi

PAAC/PAAG: Postero-anteriyor akciğer grafisi

PaCO2: Arteriyel karbondioksit basıncı

PAI-1: Plazminojen aktivatör inhibitörü-1

PAN: Poliarteritis nodoza

p-ANCA: Periferik antinötrofil sitoplazmik antikor

PaO2: Arteriyel oksijen basıncı

PAR: Protease activated receptor

PC: Pirüvat karboksilaz

PCD: Primer siliyer diskinezi

PCR: Polimeraz zincir reaksiyonu

PCSK1: Proprotein convertase subtilisin/Kexin

Type 1

PCT: Prokalsitonin

PDA: Patent duktus arteriyozus

PDH: Pirüvat dehidrojenaz

PET: Pozitron emisyon tomografisi

PFA: Platelet function analyzer

PFA-100: Trombosit fonksiyon analizi (in vitro

kanama zamanı ölçümü)

PFAPA: Periyodik ateş, aftöz stomatit, farenjit ve

servikal lenfadenopati

PFCP: Primer familyal ve konjenital polistemi

PFD: Persistan fetal dolaşım

PFIK: Progresif familyal intrahepatik kolestaz

PG: Prostaglandin

PHD2: Prolil hidroksilaz domain 2

PHP: Psödohipoparatiroidizm

PHT: Portal hipertansiyon

PIE: Polimorf ışık erüpsiyonu

PK: Prekallikrein

PKOS: Polikistik over sendromu

PLA2G6: Fosfolipaz A2 Grup 6

PMDB: Premenstrüel disforik bozukluk

PMR: Psikomotor retardasyon

PMS: Premenstrüel sendrom

PNAS: Postnazal akıntı sendromu

POMC: Proopiomelanocortin

PP: Puberte prekoks

PPD: Purified protein derivative

PPİ: Proton pompa inhibitörü

PRES: Posteriyor reversible ensefalopati sendromu

PS: Pulmoner stenoz

PsA: Psöriyatik artrit

PT: Protrombin zamanı

PTH: Paratiroid hormon

PTHrP: Paratiroid hormon ilişkili peptit

PTT: Parsiyel tromboplastin zamanı

PUV: Posteriyor üretral valf

PÜ: Peptik ülser

PY: Periferik yayma

RAAS: Renin-anjiyotensin-aldosteron sistemi

RAS: Rekürren aftöz stomatit

RAS: Renal arter stenozu

RDS: Respiratuvar distres sendromu

REM: Rapid eye movements

RES: Retiküloendotelyal sistem

RF: Romatoid faktör

ROHHADNET sendromu: Rapid onset obesity,

xxxv

Hypothalamic Dysfunction, Hypoventilation,

Autonomic Disregulation, Neuroendocrine Tumor

RSV: Respiratuvar sinsityal virüs

RTA: Renal tübüler asidoz

RVT: Renal ven trombozu

S1: Birinci kalp sesi

S2: İkinci kalp sesi

SAH: Selim ailesel hematüri

SCAD: Kısa zincirli yağ asidi oksidasyon defektleri

SCIWORA: Spinal cord injury without radiographic

abnormality (radyolojik anormallik olmadan oluşan

spinal yaralanma)

SD: Standart sapma, standart deviyasyon

SDİ: Santral diyabetes insipidus

SE: Status epileptikus

SF: Serum fizyolojik

SFT: Solunum fonksiyon testi

SGA: Small for gestational age

SH: Subklinik hipotiroidizm

SHDS: Stafilokoksik haşlanmış deri sendromu

SIADH: Uygunsuz ADH salınımı sendromu

SIRS: Sistemik enflamatuvar yanıt sendromu

sJIA: Sistemik jüvenil idiyopatik artrit

SJS: Stevens-Johnson sendromu

SLE: Sistemik lupus eritematozus

SM: Splenomegali

SMA: Spinal musküler atrofi

SMARD1: Spinal musküler atrofi ile respiratuvar

distres 1

SMN1: Survival motor nöron 1 geni

SND: Sinüs nod disfonksiyonu

SNİK: Sensörinöral işitme kaybı

SS/SD: Standart sapma, standart deviyasyon

SSGN: Streptokokkus sonrası glomerülonefrit

SSRİ: Serotonin geri alım inhibitörü

SSS/SDS: Standart sapma skoru

SSS: Santral sinir sistemi

sT3: Serbest T3

sT4: serbest T4

STK: Serebral tuz kaybı sendromu

SUCLA2: Süksinil KoA sentetaz

SVD: Sistemik vasküler direnç

SVT: Supraventriküler taşikardi

SWI: Susceptibility-Weighted-Imaging (Duyarlılık

ağırlıklı görüntüleme)

SYE: Solunum yolu enfeksiyonu

T. bilirübin: Total bilirübin

T3: Triiyodotironin

T4: Tetraiyodotironin, tiroksin

Tandem MS: Yenidoğan metabolik tarama testi

TAPVD: Total anormal pulmoner ven dönüşü

TAR sendromu: Trombositopeni, radius yokluğu

Tbc: Tüberküloz

TDBK: Total demir bağlama kapasitesi

TEC: Çocukluk çağı geçici eritroblastopenisi

Tele: Telekardiyografi

TEN: Toksik epidermal nekroliz

TFT: Tiroid fonksiyon testleri

tGFH: Tahmin edilen glomerüler filtrasyon hızı

TİN: Tübülointerstisyel nefrit

TİT: Tam idrar tahlili

TKS: Tam kan sayımı

tm: Tümör

TME: Temporomandibular eklem

TORCH: Toksoplasmoz, Other (sifiliz, varisella,

parvovirüs B19), Rubella, Sitomegalovirüs, Herpes

virüs

TÖF: Trakeoözofageal fistül

TPN: Total parenteral nütrisyon

TPO: Tiroid peroksidaz

TRAPS: TNF reseptörü ile ilişkili periyodik

sendrom

xxxvi

TRH: Tirotropin salgılatıcı hormon

TSH: Tiroid stimülan hormon, tirotropin

TSHR: TSH reseptörü

TŞS: Toksik şok sendromu

TŞST-1: Toksik şok sendromu toksin-1

TTKG: Transtübüler potasyum gradiyenti

TTP: Trombotik trombositopenik purpura

TY: Takvim yaşı

TZ: Trombin zamanı

UPJ: Üreteropelvik bileşke

US/USG: Ultrasonografi

USAY: Uyanıklık, sözel uyaranlara cevap, ağrılı

uyaranlara cevap ve yanıtsızlık

UVJ: Üreteroveziküler bileşke

ÜSYE: Üst solunum yolu enfeksiyonu

VACTERL: Vertebral kusur, anal atrezi,

trakeoözofageal fistül, radyal displazi, ekstremite

anomalileri, mikropenis, kriptorşidizm

VCUG: Voiding sistoüreterografi

VEP: Visual evoked potential (görsel uyarılmış

potansiyel)

VES: Ventriküler ekstrasistol

VF: Ventriküler fibrilasyon

VGKC: Voltaj kapılı potasyum kanalı

VKİ: Vücut kitle indeksi

V-P şant: Ventriküloperitoneal şant

VSD: Ventriküler septal defekt

VT: Ventilasyon tüpü

VT: Ventriküler taşikardi

VUR: Vezikoüreteral reflü

vWF: von Willebrand faktör

VZV: Varisella zoster virüs

WAGR: Wilms tümörü, aniridi, katarakt,

genitoüriner anomaliler

WAS: Wiskott-Aldrich sendromu

WG: Wegener granülomatozu

WPW: Wolff-Parkinson-White

YAOD: Yağ asidi oksidasyon defektleri

YB: Yeme bozukluğu

YBPG: Yapısal (konstitüsyonel) büyüme ve puberte

gecikmesi

YCA: Yabancı cisim aspirasyonu

YDİT: Yenidoğan işitme taraması

YE: Yan etki

YGH: Yenidoğanın geçici hiperamonemisi

YMAK: Yüksek molekül ağırlıklı kininojen

YTP: Yenidoğan tarama programı

ZY: Zihinsel yetersizlik

xxxvii

xxxviii

İÇİNDEKİLER (KONULARA GÖRE)

ACİL / YOĞUN BAKIM

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Murat DUMAN Dokuz Eylül Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Acil Bilim Dalı

1. AKREP SOKMASI ..................................................................................................... Bölüm: 3 Sayfa: 9

2. ANAFİLAKSİ ..............................................................................................................Bölüm: 6 Sayfa: 20

3. ARİTMİ .......................................................................................................................Bölüm: 10 Sayfa: 36

4. ASİT-BAZ BOZUKLUKLARI.......................................................................................Bölüm: 11 Sayfa: 40

5. ASTIM.........................................................................................................................Bölüm: 12 Sayfa: 44

6. BİLİNÇ DEĞİŞİKLİĞİ..................................................................................................Bölüm: 23 Sayfa: 94

7. BOĞULMA.................................................................................................................Bölüm: 26 Sayfa: 105

8. BÖCEK SOKMALARI................................................................................................Bölüm: 30 Sayfa: 119

9. BRADİKARDİ..............................................................................................................Bölüm: 31 Sayfa: 123

10. BURUN KANAMASI (EPİSTAKSİS)...........................................................................Bölüm: 32 Sayfa: 128

11. ÇARPINTI...................................................................................................................Bölüm: 36 Sayfa: 141

12. DEHİDRATASYON.....................................................................................................Bölüm: 37 Sayfa: 146

13. DİSPNE.......................................................................................................................Bölüm: 41 Sayfa: 161

14. DONMA.....................................................................................................................Bölüm: 43 Sayfa: 168

15. ELEKTRİK ÇARPMASI...............................................................................................Bölüm: 48 Sayfa: 195

16. EPİLEPSİ.....................................................................................................................Bölüm: 52 Sayfa: 209

17. FEBRİL KONVÜLSİYON............................................................................................Bölüm: 55 Sayfa: 224

18. GASTROİNTESTİNAL SİSTEM KANAMASI.............................................................Bölüm: 57 Sayfa: 230

19. GÖĞÜS AĞRISI.........................................................................................................Bölüm: 64 Sayfa: 258

20. GÖRME KAYBI...........................................................................................................Bölüm: 66 Sayfa: 265

21. HİPERTERMİ...............................................................................................................Bölüm: 83 Sayfa: 332

22. İSTİSMAR (CİNSEL)...................................................................................................Bölüm: 99 Sayfa: 400

23. İSTİSMAR (FİZİKSEL).................................................................................................Bölüm: 100 Sayfa: 405

24. KALP YETERSİZLİĞİ...................................................................................................Bölüm: 105 Sayfa: 427

25. KOMA.........................................................................................................................Bölüm: 112 Sayfa: 456

26. MADDE KULLANIM BOZUKLUĞU..........................................................................Bölüm: 124 Sayfa: 757

27. SENKOP.....................................................................................................................Bölüm: 114 Sayfa: 591

28. SİYANOZ....................................................................................................................Bölüm: 147 Sayfa: 602

29. SKROTAL AĞRI VE ŞİŞLİK.........................................................................................Bölüm: 148 Sayfa: 605

30. STATUS EPİLEPTİKUS...............................................................................................Bölüm: 150 Sayfa: 612

31. STRİDOR....................................................................................................................Bölüm: 151 Sayfa: 616

32. ŞOK.............................................................................................................................Bölüm: 153 Sayfa: 625

33. ŞOK (SEPTİK).............................................................................................................Bölüm: 154 Sayfa: 630

34. TRAVMA (EKSTREMİTE)...........................................................................................Bölüm: 159 Sayfa: 649

35. TRAVMA (GENİTOÜRİNER).....................................................................................Bölüm: 160 Sayfa: 653

36. TRAVMA (KAFA)........................................................................................................Bölüm: 161 Sayfa: 656

37. TRAVMA (SERVİKAL)................................................................................................Bölüm: 162 Sayfa: 660

38. TRAVMA (TORAKS)...................................................................................................Bölüm: 163 Sayfa: 664

39. ÜRTİKER-ANJİYOÖDEM..........................................................................................Bölüm: 168 Sayfa: 686

40. YABANCI CİSİM ASPİRASYONU.............................................................................Bölüm: 171 Sayfa: 697

41. YABANCI CİSİM YUTMA..........................................................................................Bölüm: 172 Sayfa: 701

42. YANIK.........................................................................................................................Bölüm: 173 Sayfa: 705

43. ZEHİRLENMELER......................................................................................................Bölüm: 184 Sayfa: 753

xxxix

ADÖLESAN

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Orhan DERMAN Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ergen Sağlığı Bilim Dalı

1. BÜYÜYEMEME.............................................................................................................. Bölüm: 34 Sayfa: 134

2. CİNSİYET GELİŞİM BOZUKLUĞU ............................................................................... Bölüm: 35 Sayfa: 138

3. DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU............................................... Bölüm: 38 Sayfa: 149

4. DİSMENORE ................................................................................................................. Bölüm: 39 Sayfa: 153

5. ERKEN PUBERTE (ERKEKLERDE)................................................................................ Bölüm: 53 Sayfa: 216

6. ERKEN PUBERTE (KADINLARDA)............................................................................... Bölüm: 54 Sayfa: 220

7. GECİKMİŞ PUBERTE..................................................................................................... Bölüm :59 Sayfa: 237

8. HİRSUTİZM.................................................................................................................... Bölüm: 90 Sayfa: 362

9. İSTİSMAR (CİNSEL)....................................................................................................... Bölüm: 99 Sayfa: 400

10. İSTİSMAR (FİZİKSEL)..................................................................................................... Bölüm: 100 Sayfa: 405

11. JİNEKOMASTİ .............................................................................................................. Bölüm: 103 Sayfa: 418

12. KRONİK YORGUNLUK SENDROMU........................................................................... Bölüm: 117 Sayfa: 477

13. MADDE KULLANIM BOZUKLUĞU.............................................................................. Bölüm: 124 Sayfa: 506

14. OBEZİTE......................................................................................................................... Bölüm: 131 Sayfa: 541

15. POLİKİSTİK OVER SENDROMU................................................................................... Bölüm: 137 Sayfa: 565

16. PREMENSTRÜEL BOZUKLUKLAR................................................................................ Bölüm: 140 Sayfa: 576

17. UTERUS KANAMALARI................................................................................................ Bölüm: 165 Sayfa: 673

18. UZUN BOY..................................................................................................................... Bölüm: 166 Sayfa: 677

19. VAJİNAL AKINTI............................................................................................................ Bölüm: 169 Sayfa: 691

ALERJİ

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Özlem YILMAZ ÖZBEK Başkent Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Alerjisi Bilim Dalı

1. ANAFİLAKSİ................................................................................................................... Bölüm: 6 Sayfa: 20

2. ASTIM............................................................................................................................. Bölüm: 12 Sayfa: 44

3. ATOPİK DERMATİT....................................................................................................... Bölüm: 18 Sayfa: 72

4. BÖCEK SOKMALARI.................................................................................................... Bölüm: 30 Sayfa: 119

5. EGZAMA........................................................................................................................ Bölüm: 46 Sayfa: 185

6. EOZİNOFİLİ................................................................................................................... Bölüm: 50 Sayfa: 202

7. HIŞILTI............................................................................................................................. Bölüm: 75 Sayfa: 299

8. KAŞINTI.......................................................................................................................... Bölüm: 110 Sayfa: 449

9. STRİDOR........................................................................................................................ Bölüm: 151 Sayfa: 616

10. ÜRTİKER-ANJİYOÖDEM.............................................................................................. Bölüm: 168 Sayfa: 686

ÇOCUK CERRAHİSİ

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Nizamettin KILIÇ Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Cerrahisi Anabilim Dalı,


1. ANAL AĞRI ve ANAL FİSSÜR....................................................................................... Bölüm: 7 Sayfa: 24

2. ANAL KAŞINTI............................................................................................................... Bölüm: 8 Sayfa: 29

3. ENKOPREZİS / DIŞKI İNKONTİNANSI........................................................................ Bölüm: 49 Sayfa: 199

4. GASTROİNTESTİNAL SİSTEM KANAMASI................................................................. Bölüm: 57 Sayfa: 230

5. FITIK (KASIK VE GÖBEK).............................................................................................. Bölüm: 56 Sayfa: 227

6. HİDROSEL ..................................................................................................................... Bölüm: 76 Sayfa: 303

xl

7. İDRAR KAÇIRMA (GECE).............................................................................................. Bölüm: 91 Sayfa: 366

8. İDRAR KAÇIRMA (GÜNDÜZ)....................................................................................... Bölüm: 92 Sayfa: 370

9. İNMEMİŞ TESTİS........................................................................................................... Bölüm: 95 Sayfa: 383

10. KABIZLIK........................................................................................................................ Bölüm: 104 Sayfa: 472

11. KARIN AĞRISI (AKUT)................................................................................................... Bölüm: 107 Sayfa: 437

12. REKTAL KANAMA......................................................................................................... Bölüm: 142 Sayfa: 584

13. SKROTAL AĞRI VE ŞİŞLİK............................................................................................. Bölüm: 148 Sayfa: 605

14. TORTİKOLİS................................................................................................................... Bölüm: 157 Sayfa: 642

15. TRAVMA (EKSTREMİTE)............................................................................................... Bölüm: 159 Sayfa: 649

16. TRAVMA (GENİTOÜRİNER)......................................................................................... Bölüm: 160 Sayfa: 653

17. TRAVMA (KAFA)............................................................................................................ Bölüm: 161 Sayfa: 656

18. TRAVMA (SERVİKAL).................................................................................................... Bölüm: 162 Sayfa: 660

19. TRAVMA (TORAKS)....................................................................................................... Bölüm: 163 Sayfa: 664


21. YABANCI CİSİM YUTMA.............................................................................................. Bölüm: 172 Sayfa: 701

22. YUTMA GÜÇLÜĞÜ (DİSFAJİ)...................................................................................... Bölüm: 183 Sayfa: 749

ÇOCUK PSİKİYATRİSİ

Bölüm Editörü: Prof. Dr. A. Pınar VURAL Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı

1. BESLENME VE YEME BOZUKLUKLARI....................................................................... Bölüm: 22 Sayfa: 90

2. DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU............................................... Bölüm: 38 Sayfa: 149

3. ENKOPREZİS/ DIŞKI İNKONTİNANSI......................................................................... Bölüm: 49 Sayfa: 199

4. GECE KORKULARI ....................................................................................................... Bölüm: 58 Sayfa: 234

5. İŞTAHSIZLIK................................................................................................................... Bölüm: 102 Sayfa: 414

6. KONUŞMA VE DİL BOZUKLUKLARI ........................................................................... Bölüm: 114 Sayfa: 466

7. KORKU VE KAYGI ......................................................................................................... Bölüm: 115 Sayfa: 470


9. MADDE KULLANIM BOZUKLUĞU.............................................................................. Bölüm: 124 Sayfa: 506

10. OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUKLARI........................................................................... Bölüm: 133 Sayfa: 549

11. SOMATİK BELİRTİ VE İLİŞKİLİ BOZUKLUKLAR.......................................................... Bölüm: 149 Sayfa: 609

12. TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI............................................................................................ Bölüm: 155 Sayfa: 634

DERİ HASTALIKLARI / DERMATOLOJİ

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Emel BÜLBÜL BAŞKAN Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Deri ve Zührevi Hastalıklar Anabilim Dalı

1. AĞIZ LEZYONLARI (ORAL LEZYONLAR).................................................................... Bölüm: 1 Sayfa: 1

2. AKNE ............................................................................................................................. Bölüm: 2 Sayfa: 6

3. ALOPESİ (SAÇ DÖKÜLMESİ) ...................................................................................... Bölüm: 5 Sayfa: 16

4. ATOPİK DERMATİT....................................................................................................... Bölüm: 18 Sayfa: 72

5. DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLAR (ENFEKSİYÖZ)............................................................. Bölüm: 44 Sayfa: 172

6. DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLAR (GENEL)....................................................................... Bölüm: 45 Sayfa: 180

7. EGZAMA........................................................................................................................ Bölüm: 46 Sayfa: 185

8. HİRSUTİZM..................................................................................................................... Bölüm: 90 Sayfa: 362

9. KAŞINTI.......................................................................................................................... Bölüm: 110 Sayfa: 449

10. PİGMENTASYON BOZUKLUKLARI............................................................................. Bölüm: 136 Sayfa: 562

11. ÜRTİKER-ANJİYOÖDEM.............................................................................................. Bölüm: 168 Sayfa: 686

12. VERRUKA (SİĞİL)........................................................................................................... Bölüm: 170 Sayfa: 694

xli

ENDOKRİNOLOJİ

Bölüm Editörü: Doç. Dr. Erdal EREN Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı

1. BOY KISALIĞI (ENDOKRİNOLOJİK)........................................................................... Bölüm: 27 Sayfa: 108

2. BOY KISALIĞI (GENETİK YAKLAŞIM).......................................................................... Bölüm: 28 Sayfa: 111

3. BÜYÜYEMEME.............................................................................................................. Bölüm: 34 Sayfa: 134

4. CİNSİYET GELİŞİM BOZUKLUĞU (ŞÜPHELİ GENİTALYA)........................................ Bölüm: 35 Sayfa: 138

5. DİSMENORE.................................................................................................................. Bölüm: 39 Sayfa: 153

6. ERKEN PUBERTE (ERKEKLERDE)................................................................................ Bölüm: 53 Sayfa: 216

7. ERKEN PUBERTE (KIZLARDA)..................................................................................... Bölüm: 54 Sayfa: 220

8. GECİKMİŞ PUBERTE..................................................................................................... Bölüm: 59 Sayfa: 237

9. HİPERGLİSEMİ............................................................................................................... Bölüm: 78 Sayfa: 310

10. HİPERKALSEMİ.............................................................................................................. Bölüm: 79 Sayfa: 313

11. HİPOGLİSEMİ (ENDOKRİN YAKLAŞIM)...................................................................... Bölüm: 84 Sayfa: 336

12. HİPOKALSEMİ............................................................................................................... Bölüm: 86 Sayfa: 344

13. HİRSUTİZM..................................................................................................................... Bölüm: 90 Sayfa: 362


15. JİNEKOMASTİ............................................................................................................... Bölüm: 103 Sayfa: 418

16. KONJENİTAL HİPOTİROİDİZM.................................................................................... Bölüm: 113 Sayfa: 461

17. METABOLİK ASİDOZ.................................................................................................... Bölüm: 126 Sayfa: 517

18. OBEZİTE......................................................................................................................... Bölüm: 131 Sayfa: 541

19. TİROİD FONKSİYON BOZUKLUKLARI....................................................................... Bölüm: 126 Sayfa: 517


21. UZUN BOY..................................................................................................................... Bölüm: 166 Sayfa: 677

ENFEKSİYON

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Solmaz ÇELEBİ Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı


2. ATEŞ (0-3 AY)................................................................................................................. Bölüm: 14 Sayfa: 54

3. ATEŞ (3-36 AY).............................................................................................................. Bölüm: 15 Sayfa: 59

4. ATEŞ (NEDENİ BİLİNMEYEN)...................................................................................... Bölüm: 16 Sayfa: 64

5. ATEŞ (TEKRARLAYAN).................................................................................................. Bölüm: 17 Sayfa: 68

6. BOĞAZ AĞRISI.............................................................................................................. Bölüm: 25 Sayfa: 101

7. DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLAR (ENFEKSİYÖZ)............................................................. Bölüm: 44 Sayfa: 172

8. DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLAR (GENEL)....................................................................... Bölüm: 45 Sayfa: 180

9. ÖKSÜRÜK...................................................................................................................... Bölüm: 135 Sayfa: 557

10. SIK HASTALANAN ÇOCUĞA YAKLAŞIM................................................................... Bölüm: 146 Sayfa: 598


12. ŞOK (SEPTİK)................................................................................................................. Bölüm: 154 Sayfa: 630

GASTROİNTESTİNAL SİSTEM

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Buket DALGIÇ Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Gastroenterolojisi Bilim Dalı


2. ANAL AĞRI ve ANAL FİSSÜR....................................................................................... Bölüm: 7 Sayfa: 24

xlii

3. ANAL KAŞINTI............................................................................................................... Bölüm: 8 Sayfa: 29

4. BESLENME VE YEME BOZUKLUKLARI....................................................................... Bölüm: 22 Sayfa: 90

5. BOĞAZ AĞRISI.............................................................................................................. Bölüm: 25 Sayfa: 101

6. DEHİDRATASYON ........................................................................................................ Bölüm: 37 Sayfa: 146



9. GASTROİNTESTİNAL SİSTEM KANAMASI................................................................. Bölüm: 57 Sayfa: 230

10. HEPATOSPLENOMEGALİ (GASTROENTEROLOJİK)................................................ Bölüm: 73 Sayfa: 291

11. HEPATOSPLENOMEGALİ (HEMATOLOJİK)............................................................... Bölüm: 74 Sayfa: 295

12. İNFANTİL KOLİK............................................................................................................ Bölüm: 93 Sayfa: 375

13. İSHAL (AKUT)................................................................................................................. Bölüm: 96 Sayfa: 386

14. İSHAL (KRONİK)............................................................................................................ Bölüm: 97 Sayfa: 391

15. İŞTAHSIZLIK................................................................................................................... Bölüm: 102 Sayfa: 414

16. KABIZLIK........................................................................................................................ Bölüm: 104 Sayfa: 422

17. KARIN AĞRISI (AKUT)................................................................................................... Bölüm: 107 Sayfa: 437

18. KARIN AĞRISI (KRONİK).............................................................................................. Bölüm: 108 Sayfa: 441

19. KUSMA........................................................................................................................... Bölüm: 120 Sayfa: 489

20. REKTAL KANAMA......................................................................................................... Bölüm: 142 Sayfa: 584

21. SARILIK (YENİDOĞAN DIŞI)........................................................................................ Bölüm: 143 Sayfa: 587

22. TRANSAMİNAZ YÜKSEKLİĞİ....................................................................................... Bölüm: 158 Sayfa: 645

12. YABANCI CİSİM YUTMA.............................................................................................. Bölüm: 172 Sayfa: 701

24. YUTMA GÜÇLÜĞÜ (DİSFAJİ)...................................................................................... Bölüm: 183 Sayfa: 749

GENETİK

Bölüm Editörü: Doç. Dr. Şehime G. TEMEL Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Tıbbi Genetik Anabilim Dalı

1. BOY KISALIĞI (ENDOKRİNOLOJİK)........................................................................... Bölüm: 27 Sayfa: 108

2. BOY KISALIĞI (GENETİK YAKLAŞIM).......................................................................... Bölüm: 28 Sayfa: 111

3. DİSMORFİK ÇOCUK (GENETİK YAKLAŞIM).............................................................. Bölüm: 40 Sayfa: 156

4. GENEL GELİŞİMSEL GECİKME/ZİHİNSEL YETERSİZLİK (GENETİK YAKLAŞIM)..... Bölüm: 63 Sayfa: 254

5. İSKELET DİSPLAZİLERİ ................................................................................................. Bölüm: 98 Sayfa: 396

6. MAKROSEFALİ.............................................................................................................. Bölüm: 125 Sayfa: 513

7. MİKROSEFALİ................................................................................................................ Bölüm: 128 Sayfa: 530

GÖZ HASTALIKLARI

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Hüseyin GÜRSOY Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Göz Hastalıkları Anabilim Dalı

1. BLEFARİT........................................................................................................................ Bölüm: 24 Sayfa: 98

2. EPİFORA (DAKRİYOSİSTİT, DAKRİYOSTENOZ)......................................................... Bölüm: 51 Sayfa: 206

3. GÖRME BOZUKLUĞU.................................................................................................. Bölüm: 65 Sayfa: 261

4. GÖRME KAYBI............................................................................................................... Bölüm: 66 Sayfa: 265

5. GÖZ KAPAĞINDA ŞİŞLİK............................................................................................. Bölüm: 67 Sayfa: 268

6. GÖZ YARALANMALARI................................................................................................ Bölüm: 69 Sayfa: 274

7. GÖZ KIZARIKLIĞI (KIRMIZI GÖZ)................................................................................ Bölüm: 68 Sayfa: 271

8. KORNEADA YABANCI CİSİM...................................................................................... Bölüm: 116 Sayfa: 474

9. LÖKOKORİ..................................................................................................................... Bölüm: 123 Sayfa: 501

10. NİSTAGMUS.................................................................................................................. Bölüm: 129 Sayfa: 533

11. ŞAŞILIK........................................................................................................................... Bölüm: 152 Sayfa: 621

xliii

HEMATOLOJİ/ONKOLOJİ

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Zeynep KARAKAŞ İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Çocuk Hematoloji/Onkolojisi Bilim Dalı

1. ANEMİ............................................................................................................................ Bölüm: 9 Sayfa: 32

2. BOYUN KİTLELERİ........................................................................................................ Bölüm: 29 Sayfa: 115

3. EOZİNOFİLİ................................................................................................................... Bölüm: 50 Sayfa: 202

4. HEMATÜRİ..................................................................................................................... Bölüm: 71 Sayfa: 279

5. HEMOPTİZİ.................................................................................................................... Bölüm: 72 Sayfa: 285



8. KANAMA DİYATEZİ....................................................................................................... Bölüm: 106 Sayfa: 432

9. LENFADENOPATİ.......................................................................................................... Bölüm: 121 Sayfa: 493

10. NÖTROPENİ.................................................................................................................. Bölüm: 130 Sayfa: 536

11. POLİSİTEMİ.................................................................................................................... Bölüm: 138 Sayfa: 569

12. TROMBOSİTOPENİ....................................................................................................... Bölüm: 164 Sayfa: 668

İMMÜNOLOJİ/ROMATOLOJİ

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Özgür KASAPÇOPUR İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi,



2. ATEŞ (TEKRARLAYAN).................................................................................................. Bölüm: 17 Sayfa: 68

3. BEL, SIRT VE KALÇA AĞRISI......................................................................................... Bölüm: 21 Sayfa: 86

4. EKLEM AĞRISI VE EKLEM ŞİŞLİĞİ............................................................................... Bölüm: 47 Sayfa: 191

5. KAS AĞRISI (GÜÇSÜZLÜĞÜ)....................................................................................... Bölüm: 109 Sayfa: 445



KARDİYOLOJİ

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Ergün ÇİL, Prof. Dr. Özlem M. BOSTAN, Doç. Dr. Fahrettin UYSAL

Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Kardiyolojisi Bilim Dalı

1. ARİTMİ............................................................................................................................ Bölüm: 10 Sayfa: 36

2. BRADİKARDİ.................................................................................................................. Bölüm: 31 Sayfa: 123

3. ÇARPINTI....................................................................................................................... Bölüm: 36 Sayfa: 141

4. GÖĞÜS AĞRISI............................................................................................................. Bölüm: 64 Sayfa: 258

5. KALP YETERSİZLİĞİ....................................................................................................... Bölüm: 105 Sayfa: 427


7. ÖDEM............................................................................................................................. Bölüm: 134 Sayfa: 553

8. SENKOP......................................................................................................................... Bölüm: 144 Sayfa: 591

9. SİYANOZ........................................................................................................................ Bölüm: 147 Sayfa: 602

10. ŞOK................................................................................................................................. Bölüm: 153 Sayfa: 625

11. ŞOK (SEPTİK)................................................................................................................. Bölüm: 154 Sayfa: 630

12. ÜFÜRÜM........................................................................................................................ Bölüm: 167 Sayfa: 681

xliv

KULAK BURUN BOĞAZ

Bölüm Editörü: Doç. Dr. Ömer Afşın ÖZMEN Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Anabilim Dalı


2. BURUN KANAMASI (EPİSTAKSİS)............................................................................... Bölüm: 32 Sayfa: 128

3. BURUN TIKANIKLIĞI VE BURUN AKINTISI................................................................. Bölüm: 33 Sayfa: 131

4. İŞİTME KAYBI................................................................................................................. Bölüm: 101 Sayfa: 409

5. KULAK AĞRISI............................................................................................................... Bölüm: 118 Sayfa: 481

6. KULAK AKINTISI-KULAK İLTİHABI............................................................................... Bölüm: 119 Sayfa: 485


8. SES KISIKLIĞI................................................................................................................. Bölüm: 145 Sayfa: 595


METABOLİZMA

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Mahmut ÇOKER Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Metabolizma ve Beslenme Bilim Dalı

1. ASİT-BAZ BOZUKLUKLARI........................................................................................... Bölüm: 11 Sayfa: 40

2. HİPERAMONEMİ........................................................................................................... Bölüm: 77 Sayfa: 306

3. HİPERGLİSEMİ............................................................................................................... Bölüm: 78 Sayfa: 310


5. HİPERNATREMİ............................................................................................................. Bölüm: 80 Sayfa: 317

6. HİPERPOTASEMİ........................................................................................................... Bölüm: 81 Sayfa: 324

7. HİPOGLİSEMİ (ENDOKRİN YAKLAŞIM)...................................................................... Bölüm: 84 Sayfa: 336

8. HİPOGLİSEMİ (METABOLİK YAKLAŞIM).................................................................... Bölüm: 85 Sayfa: 340

9. HİPOKALSEMİ............................................................................................................... Bölüm: 86 Sayfa: 344

10. HİPOPOTASEMİ............................................................................................................ Bölüm: 88 Sayfa: 353

11. HİPONATREMİ............................................................................................................... Bölüm: 87 Sayfa: 348

12. İSKELET DİSPLAZİLERİ.................................................................................................. Bölüm: 98 Sayfa: 396

13. LİPOPROTEİN METABOLİZMA BOZUKLUKLARI....................................................... Bölüm: 122 Sayfa: 497

14. METABOLİK ASİDOZ.................................................................................................... Bölüm: 126 Sayfa: 517

15. METABOLİK HASTALIKLAR......................................................................................... Bölüm: 127 Sayfa: 521

16. TRANSAMİNAZ YÜKSEKLİĞİ....................................................................................... Bölüm: 158 Sayfa: 645

NEFROLOJİ

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Harika ALPAY Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı

1. ASİT-BAZ BOZUKLUKLARI .......................................................................................... Bölüm: 11 Sayfa: 40

2. DİZÜRİ............................................................................................................................ Bölüm: 42 Sayfa: 165

3. HEMATÜRİ..................................................................................................................... Bölüm: 71 Sayfa: 279

4. HİDROSEL...................................................................................................................... Bölüm: 76 Sayfa: 303


6. HİPERNATREMİ............................................................................................................. Bölüm: 80 Sayfa: 317

7. HİPERPOTASEMİ........................................................................................................... Bölüm: 81 Sayfa: 324

8. HİPERTANSİYON .......................................................................................................... Bölüm: 82 Sayfa: 327

9. HİPONATREMİ............................................................................................................... Bölüm: 87 Sayfa: 348

xlv

10. HİPOPOTASEMİ............................................................................................................ Bölüm: 88 Sayfa: 353




14. OLİGÜRİ/ANÜRİ............................................................................................................ Bölüm: 132 Sayfa: 545

15. ÖDEM............................................................................................................................. Bölüm: 134 Sayfa: 553

16. POLİÜRİ-POLİDİPSİ....................................................................................................... Bölüm: 139 Sayfa: 572

17. PROTEİNÜRİ.................................................................................................................. Bölüm: 141 Sayfa: 579



NÖROLOJİ

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Sema SALTIK İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Çocuk Nörolojisi Bilim Dalı

1. AKUT FLASK PARALİZİ................................................................................................. Bölüm: 4 Sayfa: 12

2. ATAKSİ............................................................................................................................ Bölüm: 13 Sayfa: 49

3. BAŞ AĞRISI.................................................................................................................... Bölüm: 19 Sayfa: 78

4. BAŞ DÖNMESİ-VERTİGO............................................................................................. Bölüm: 20 Sayfa: 83

5. BİLİNÇ DEĞİŞİKLİĞİ...................................................................................................... Bölüm: 23 Sayfa: 94


7. EPİLEPSİ......................................................................................................................... Bölüm: 52 Sayfa: 209

8. FEBRİL KONVÜLSİYON................................................................................................ Bölüm: 55 Sayfa: 224

9. GENEL GELİŞİMSEL GECİKME/GERİLEME................................................................ Bölüm: 61 Sayfa: 243

10. GENEL GELİŞİMSEL GECİKME/ZİHİNSEL YETERSİZLİK........................................... Bölüm: 62 Sayfa: 248

11. GENEL GELİŞİMSEL GECİKME/ZİHİNSEL YETERSİZLİK (GENETİK YAKLAŞIM)..... Bölüm: 63 Sayfa: 254

12. GÖRME KAYBI............................................................................................................... Bölüm: 66 Sayfa: 265

13. HAREKET BOZUKLUKLARI........................................................................................... Bölüm: 70 Sayfa: 276

14. HİPOTONİK BEBEK....................................................................................................... Bölüm: 89 Sayfa: 357

15. İNME............................................................................................................................... Bölüm: 94 Sayfa: 379

16. KAS AĞRISI (GÜÇSÜZLÜK).......................................................................................... Bölüm: 109 Sayfa: 445

17. KATILMA NÖBETİ......................................................................................................... Bölüm: 111 Sayfa: 453

18. KOMA............................................................................................................................. Bölüm: 112 Sayfa: 456


20. MAKROSEFALİ.............................................................................................................. Bölüm: 125 Sayfa: 513

21. MİKROSEFALİ................................................................................................................ Bölüm: 128 Sayfa: 530

22. NİSTAGMUS.................................................................................................................. Bölüm: 129 Sayfa: 533

23. OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUKLARI........................................................................... Bölüm: 133 Sayfa: 549

24. PİGMENTASYON BOZUKLUKLARI............................................................................. Bölüm: 136 Sayfa: 562

25. SENKOP......................................................................................................................... Bölüm: 144 Sayfa: 591


27. STATUS EPİLEPTİKUS................................................................................................... Bölüm: 150 Sayfa: 612

28. ŞAŞILIK........................................................................................................................... Bölüm: 152 Sayfa: 621

29. TRAVMA (KAFA)............................................................................................................ Bölüm: 161 Sayfa: 656

30. YUTMA GÜÇLÜĞÜ (DİSFAZİ)...................................................................................... Bölüm: 183 Sayfa: 749

xlvi

ONKOLOJİ

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Metin DEMİRKAYA Biruni Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı




4. LENFADENOPATİ.......................................................................................................... Bölüm: 121 Sayfa: 493

ORTOPEDİ

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Bartu SARISÖZEN Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı


2. GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ.................................................................................. Bölüm: 60 Sayfa: 240

3. TORTİKOLİS................................................................................................................... Bölüm: 157 Sayfa: 642

4. TRAVMA (EKSTREMİTE)............................................................................................... Bölüm: 159 Sayfa: 649

ROMATOLOJİ

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Özgür KASAPÇOPUR İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi,



2. ATEŞ (SIK TEKRARLAYAN)........................................................................................... Bölüm: 17 Sayfa: 68

3. BEL, SIRT VE KALÇA AĞRISI......................................................................................... Bölüm: 21 Sayfa: 86


5. KAS AĞRISI / GÜÇSÜZLÜĞÜ....................................................................................... Bölüm: 109 Sayfa: 445



SOLUNUM SİSTEMİ

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Solmaz ÇELEBİ Uludağ Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Enfeksiyon Bilim Dalı

1. ASTIM............................................................................................................................. Bölüm: 12 Sayfa: 44

2. BURUN KANAMASI (EPİSTAKSİS)............................................................................... Bölüm: 32 Sayfa: 128

3. BURUN TIKANIKLIĞI VE BURUN AKINTISI................................................................. Bölüm: 33 Sayfa: 131

4. DİSPNE........................................................................................................................... Bölüm: 41 Sayfa: 161

5. HEMOPTİZİ.................................................................................................................... Bölüm: 72 Sayfa: 285

6. HIŞILTI............................................................................................................................. Bölüm: 75 Sayfa: 299




10. SİYANOZ........................................................................................................................ Bölüm: 147 Sayfa: 602


12. TRAVMA (TORAKS)....................................................................................................... Bölüm: 163 Sayfa: 664

13. YABANCI CİSİM ASPİRASYONU................................................................................. Bölüm: 171 Sayfa: 697

xlvii

ÜROGENİTAL SİSTEM

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Harika ALPAY Marmara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Çocuk Nefrolojisi Bilim Dalı

1. CİNSİYET GELİŞİM BOZUKLUĞU (ŞÜPHELİ GENİTALYA)........................................ Bölüm: 35 Sayfa: 138

2. DİZÜRİ............................................................................................................................ Bölüm: 42 Sayfa: 165





7. OLİGÜRİ/ANÜRİ............................................................................................................ Bölüm: 132 Sayfa: 545

8. ÖDEM............................................................................................................................. Bölüm: 134 Sayfa: 553

9. POLİKİSTİK OVER SENDROMU................................................................................... Bölüm: 137 Sayfa: 565

10. POLİÜRİ-POLİDİPSİ....................................................................................................... Bölüm: 139 Sayfa: 572

11. PREMENSTRÜEL BOZUKLUKLAR................................................................................ Bölüm: 140 Sayfa: 576

12. PROTEİNÜRİ.................................................................................................................. Bölüm: 141 Sayfa: 579




16. VAJİNAL AKINTI............................................................................................................ Bölüm: 169 Sayfa: 691

YENİDOĞAN

Bölüm Editörü: Prof. Dr. Begüm ATASAY Ankara Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Neonatoloji Bilim Dalı


2. GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ.................................................................................. Bölüm: 60 Sayfa: 240


4. KONJENİTAL HİPOTİROİDİ......................................................................................... Bölüm: 113 Sayfa: 461

5. YENİDOĞAN APNESİ................................................................................................... Bölüm: 174 Sayfa: 711

6. YENİDOĞAN DİSPNESİ............................................................................................... Bölüm: 175 Sayfa: 715

7. YENİDOĞAN KONVÜLSİYONLARI............................................................................. Bölüm: 176 Sayfa: 719

8. YENİDOĞAN SARILIĞI................................................................................................. Bölüm: 177 Sayfa: 723

9. YENİDOĞAN SEPSİSİ................................................................................................... Bölüm: 178 Sayfa: 727

10. YENİDOĞAN SİYANOZU............................................................................................. Bölüm: 179 Sayfa: 731

11. YENİDOĞAN TARAMALARI........................................................................................ Bölüm: 180 Sayfa: 736

12. YENİDOĞANDA KOLESTAZ........................................................................................ Bölüm: 181 Sayfa: 741

13. YENİDOĞANDA UMBİLİKAL SORUNLAR.................................................................. Bölüm: 182 Sayfa: 745

xlviii

İÇİNDEKİLER (ALFABETİK)

BÖLÜM 1: AĞIZ LEZYONLARI (ORAL LEZYONLAR) .........................................................................1

Doç. Dr. Serkan YAZİCİ

BÖLÜM 2: AKNE ...............................................................................................................................6

Doç. Dr. Serkan YAZİCİ • Prof. Dr. Emel BÜLBÜL BAŞKAN

BÖLÜM 3: AKREP SOKMASI ............................................................................................................9

Prof. Dr. Hayri Levent YILMAZ

BÖLÜM 4: AKUT FLASK PARALİZİ ....................................................................................................12

Prof. Dr. Nihal OLGAÇ DÜNDAR • Doç. Dr. Pınar GENÇPINAR

BÖLÜM 5: ALOPESİ (SAÇ DÖKÜLMESİ) ...........................................................................................16

Prof. Dr. Özlem DİCLE

BÖLÜM 6: ANAFİLAKSİ ....................................................................................................................20

Uzm. Dr. Murat ÇAPANOĞLU • Doç. Dr. S. Tolga YAVUZ

BÖLÜM 7: ANAL AĞRI VE ANAL FİSSÜR ...........................................................................................24

Doç. Dr. Fatih ÜNAL

BÖLÜM 8: ANAL KAŞINTI .................................................................................................................29

Doç. Dr. Ceyda TUNA KIRSAÇLIOĞLU • Prof. Dr. Aydan KANSU

BÖLÜM 9: ANEMİ .............................................................................................................................32

Uzm. Dr. Selime AYDOĞDU • Prof. Dr. Serap KARAMAN • Prof. Dr. Zeynep KARAKAŞ

BÖLÜM 10: ARİTMİ .........................................................................................................................36


BÖLÜM 11: ASİT-BAZ BOZUKLUKLARI ...........................................................................................40

Prof. Dr. Eylem Ulaş SAZ • Uzm. Dr. Caner TURAN

BÖLÜM 12: ASTIM ..........................................................................................................................44

Uzm. Dr. Enes ÇELİK • Prof. Dr. Ayşen BİNGÖL

BÖLÜM 13: ATAKSİ ..........................................................................................................................49

Doç. Dr. Edibe PEMBEGÜL YILDIZ • Prof. Dr. Mine ÇALIŞKAN

BÖLÜM 14: ATEŞ (0-3 AY) ................................................................................................................54

Öğr. Gör. Uzm. Dr. Ümmühan ÇAY • Prof. Dr. Emine KOCABAŞ

BÖLÜM 15: ATEŞ (3-36 AY) ..............................................................................................................59

Öğr. Gör. Uzm. Dr. Ümmühan ÇAY • Prof. Dr. Emine KOCABAŞ

BÖLÜM 16: ATEŞ (NEDENİ BİLİNMEYEN) ........................................................................................64

Uzm. Dr. Merve KILIÇ ÇİL • Prof. Dr. Emine KOCABAŞ

BÖLÜM 17: ATEŞ (TEKRARLAYAN) ..................................................................................................68

Uzm. Dr. Mehmet YILDIZ • Uzm. Dr. Fatih HAŞLAK •

Doç. Dr. Amra ADROVIC YILDIZ • Prof. Dr. Özgür KASAPÇOPUR

xlix

BÖLÜM 18: ATOPİK DERMATİT ........................................................................................................72

Doç. Dr. Mustafa ARGA

BÖLÜM 19: BAŞ AĞRISI ...................................................................................................................78

Prof. Doç. Dr. Nesrin ŞENBİL

BÖLÜM 20: BAŞ DÖNMESİ (VERTİGO) ............................................................................................83


BÖLÜM 21: BEL, SIRT VE KALÇA AĞRISI ..........................................................................................86

Dr. Sezgin ŞAHİN • Doç. Dr. Amra ADROVİÇ YILDIZ •

Doç. Dr. Kenan BARUT •Prof. Dr. Özgür KASAPÇOPUR

BÖLÜM 22: BESLENME VE YEME BOZUKLUKLARI .........................................................................90

Prof. Dr. Ayşe Pınar VURAL • Dr. Öğr. Üyesi Şafak ERAY

BÖLÜM 23: BİLİNÇ DEĞİŞİKLİĞİ ......................................................................................................94

Dr. Öğr. Üyesi Zuhal ÖRNEK • Prof. Dr. İbrahim Etem PİŞKİN

BÖLÜM 24: BLEFARİT .......................................................................................................................98

Doç. Dr. Berna AKOVA BUDAK • Doç. Dr. Sertaç Argun KIVANÇ

BÖLÜM 25: BOĞAZ AĞRISI ..............................................................................................................101

Doç. Dr. Özlem ÖZGÜR GÜNDEŞLİOĞLU • Prof. Dr. Emine KOCABAŞ

BÖLÜM 26: BOĞULMA ....................................................................................................................105

Prof. Dr. Murat DUMAN • Doç. Dr. Emel ULUSOY

BÖLÜM 27: BOY KISALIĞI (ENDOKRİNOLOJİK) ..............................................................................108


BÖLÜM 28: BOY KISALIĞI (GENETİK YAKLAŞIM) ............................................................................111

Uzm. Dr. Aslıhan KİRAZ • Doç. Dr. Şebnem ÖZEMRİ SAĞ • Doç. Dr. Şehime Gülsün TEMEL

BÖLÜM 29: BOYUN KİTLELERİ .........................................................................................................115

Doç. Dr. Sema VURAL

BÖLÜM 30: BÖCEK SOKMALARI .....................................................................................................119


BÖLÜM 31: BRADİKARDİ .................................................................................................................123


BÖLÜM 32: BURUN KANAMASI (EPİSTAKSİS) .................................................................................128

Doç. Dr. Uygar Levent DEMİR

BÖLÜM 33: BURUN TIKANIKLIĞI VE BURUN AKINTISI ....................................................................131


BÖLÜM 34: BÜYÜYEMEME ..............................................................................................................134

Prof. Dr. Aysu DUYAN ÇAMURDAN • Doç. Dr. Nazmi Mutlu KARAKAŞ

BÖLÜM 35: CİNSİYET GELİŞİM BOZUKLUĞU (ŞÜPHELİ GENİTALYA) ..............................................138


l

BÖLÜM 36: ÇARPINTI ......................................................................................................................141


BÖLÜM 37: DEHİDRATASYON .........................................................................................................146

Prof. Dr. Nilden TUYGUN • Uzm. Dr. Emine POLAT

BÖLÜM 38: DİKKAT EKSİKLİĞİ VE HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU ....................................................149

Dr. Öğr. Üyesi Serkan TURAN • Prof. Dr. Ayşe Pınar VURAL

BÖLÜM 39: DİSMENORE .................................................................................................................153

Prof. Dr. Orhan DERMAN

BÖLÜM 40: DİSMORFİK ÇOCUK (GENETİK YAKLAŞIM) ..................................................................156

Uzm. Dr. Aslıhan KİRAZ • Doç. Dr. Şebnem ÖZEMRİ SAĞ • Doç. Dr. Şehime Gülsün TEMEL

BÖLÜM 41: DİSPNE .........................................................................................................................161

Dr. Öğr. Üyesi Burcu Tahire KÖKSAL • Prof. Dr. Özlem YILMAZ ÖZBEK

BÖLÜM 42: DİZÜRİ ..........................................................................................................................165

Uzm. Dr. Neslihan ÇİÇEK • Prof. Dr. Harika ALPAY

BÖLÜM 43: DONMA .......................................................................................................................168


BÖLÜM 44: DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLAR (ENFEKSİYÖZ) .................................................................172


BÖLÜM 45: DÖKÜNTÜLÜ HASTALIKLAR (GENEL) ...........................................................................180


BÖLÜM 46: EGZAMA .......................................................................................................................185


BÖLÜM 47: EKLEM AĞRISI VE EKLEM ŞİŞLİĞİ .................................................................................191

Doç. Dr. Sezgin ŞAHİN • Doç. Dr. Amra ADROVİÇ YILDIZ •

Doç. Dr. Kenan BARUT • Prof. Dr. Özgür KASAPÇOPUR

BÖLÜM 48: ELEKTRİK ÇARPMASI ...................................................................................................195

Doç. Dr. Aykut ÇAĞLAR • Prof. Dr. Murat DUMAN

BÖLÜM 49: ENKOPREZİS/DIŞKI İNKONTİNANSI ............................................................................199


BÖLÜM 50: EOZİNOFİLİ ..................................................................................................................202

Prof. Dr. Saadet AKARSU

BÖLÜM 51: EPİFORA (DAKRİYOSİSTİT, DAKRİYOSTENOZ) ............................................................206

Doç. Dr. Hüseyin GÜRSOY

BÖLÜM 52: EPİLEPSİ ........................................................................................................................209

Prof. Dr. Sema SALTIK • Doç. Dr. Serhat GÜLER

BÖLÜM 53: ERKEN PUBERTE (ERKEKLERDE) ..................................................................................216


li

BÖLÜM 54: ERKEN PUBERTE (KIZLARDA) .......................................................................................220


BÖLÜM 55: FEBRİL KONVÜLSİYON .................................................................................................224


BÖLÜM 56: FITIK (KASIK VE GÖBEK) ..............................................................................................227


BÖLÜM 57: GASTROİNTESTİNAL SİSTEM KANAMASI ....................................................................230


BÖLÜM 58: GECE KORKULARI .........................................................................................................234

Doç. Dr. Halit Necmi UÇAR • Prof. Dr. Ayşe Pınar VURAL

BÖLÜM 59: GECİKMİŞ PUBERTE ......................................................................................................237


BÖLÜM 60: GELİŞİMSEL KALÇA DİSPLAZİSİ ....................................................................................240

Prof. Dr. Bartu SARISÖZEN

BÖLÜM 61: GENEL GELİŞİMSEL GECİKME/GERİLEME ....................................................................243

Dr. Öğr. Üyesi Meltem ÇOBANOĞULLARI DİREK • Prof. Dr. Çetin OKUYAZ

BÖLÜM 62: GENEL GELİŞİMSEL GECİKME/ZİHİNSEL YETERSİZLİK .................................................248


BÖLÜM 63: GENEL GELİŞİMSEL GECİKME/ZİHİNSEL YETERSİZLİK (GENETİK YAKLAŞIM) .............254

Dr. Öğr. Üyesi Selcan ZEYBEK • Doç. Dr. Şebnem ÖZEMRİ SAĞ • Doç. Dr. Şehime Gülsün TEMEL

BÖLÜM 64: GÖĞÜS AĞRISI .............................................................................................................258

Doç. Dr. Fahrettin UYSAL • Prof. Dr. Özlem M. BOSTAN • Prof. Dr. Ergün ÇİL

BÖLÜM 65: GÖRME BOZUKLUĞU ...................................................................................................261

Dr. Öğr. Üyesi Hatice Tuba ATALAY • Dr. Öğr. Üyesi Nesrin B. GÖKÇINAR

BÖLÜM 66: GÖRME KAYBI ..............................................................................................................265

Uzm. Dr. Melis ULAK ÖZKAN • Prof. Dr. Mine ÇALIŞKAN

BÖLÜM 67: GÖZ KAPAĞINDA ŞİŞLİK ..............................................................................................268


BÖLÜM 68: GÖZ KIZARIKLIĞI (KIRMIZI GÖZ) ................................................................................271


BÖLÜM 69: GÖZ YARALANMALARI ...............................................................................................274


BÖLÜM 70: HAREKET BOZUKLUKLARI ............................................................................................276


BÖLÜM 71: HEMATÜRİ ....................................................................................................................279


BÖLÜM 72: HEMOPTİZİ ...................................................................................................................285


lii

BÖLÜM 73: HEPATOSPLENOMEGALİ (GASTROENTEROLOJİK) ....................................................291

Uzm. Dr. Ensar DURAS • Doç. Dr. Ömer Faruk BEŞER

BÖLÜM 74: HEPATOSPLENOMEGALİ (HEMATOLOJİK) ................................................................295


BÖLÜM 75: HIŞILTI ...........................................................................................................................299


BÖLÜM 76: HİDROSEL .....................................................................................................................303

Doç. Dr. Murat UÇAR • Prof. Dr. Nizamettin KILIÇ

BÖLÜM 77: HİPERAMONEMİ ...........................................................................................................306

Doç. Dr. Ebru CANDA

BÖLÜM 78: HİPERGLİSEMİ ..............................................................................................................310


BÖLÜM 79: HİPERKALSEMİ .............................................................................................................313

Doç. Dr. Atilla ÇAYIR

BÖLÜM 80: HİPERNATREMİ .............................................................................................................317


BÖLÜM 81: HİPERPOTASEMİ ...........................................................................................................324

Uzm. Dr. Mehtap SAK • Prof. Dr. Harika ALPAY

BÖLÜM 82: HİPERTANSİYON ...........................................................................................................327


BÖLÜM 83: HİPERTERMİ ..................................................................................................................332

Dr. Öğr. Üyesi Zeliha HAYTOĞLU • Prof. Dr. Emine KOCABAŞ

BÖLÜM 84: HİPOGLİSEMİ (ENDOKRİN YAKLAŞIM) ........................................................................336


BÖLÜM 85: HİPOGLİSEMİ (METABOLİK YAKLAŞIM) .......................................................................340

Prof. Dr. Sema KALKAN UÇAR

BÖLÜM 86: HİPOKALSEMİ ...............................................................................................................344


BÖLÜM 87: HİPONATREMİ ..............................................................................................................348

Doç.Dr. Ali Mirza ÖNDER

BÖLÜM 88: HİPOPOTASEMİ ...........................................................................................................353


BÖLÜM 89: HİPOTONİK BEBEK .......................................................................................................357


BÖLÜM 90: HİRSUTİZM ...................................................................................................................362

Doç. Dr. Mehmet Nuri ÖZBEK

BÖLÜM 91: İDRAR KAÇIRMA (GECE) ..............................................................................................366

Uzm. Dr. Ülger ALTUNTAŞ • Prof. Dr. Harika ALPAY

liii

BÖLÜM 92: İDRAR KAÇIRMA (GÜNDÜZ) .........................................................................................370

Uzm. Dr. Nuran KÜÇÜK • Prof. Dr. Harika ALPAY

BÖLÜM 93: İNFANTİL KOLİK ............................................................................................................375

Doç. Dr. Bahar ÇUHACI ÇAKIR

BÖLÜM 94: İNME .............................................................................................................................379

Doç. Dr. Sevim ŞAHİN

BÖLÜM 95: İNMEMİŞ TESTİS ...........................................................................................................383


BÖLÜM 96: İSHAL (AKUT) ................................................................................................................386

Dr. Öğr. Üyesi Taylan ÇELİK • Prof. Dr. Solmaz ÇELEBİ

BÖLÜM 97: İSHAL (KRONİK) ............................................................................................................391

Prof. Dr. Maşallah BARAN

BÖLÜM 98: İSKELET DİSPLAZİLERİ ..................................................................................................396

Dr. Öğr. Üyesi Selcan ZEYBEK • Doç. Dr. Şebnem ÖZEMRİ SAĞ • Doç. Dr. Şehime Gülsün TEMEL

BÖLÜM 99: İSTİSMAR (CİNSEL) ......................................................................................................400

Uzm. Dr. Yasemin DÜZÇEKER • Prof. Dr. Orhan DERMAN

BÖLÜM 100: İSTİSMAR (FİZİKSEL) ..................................................................................................405

Uzm. Dr. Yasemin DÜZÇEKER • Prof. Dr. Orhan DERMAN

BÖLÜM 101: İŞİTME KAYBI .............................................................................................................409

Prof. Dr. Ş. Armağan İNCESULU

BÖLÜM 102: İŞTAHSIZLIK ...............................................................................................................414

Prof. Dr. Aysu DUYAN ÇAMURDAN • Doç. Dr. Üyesi Nazmi Mutlu KARAKAŞ

BÖLÜM 103: JİNEKOMASTİ .............................................................................................................418

Doç. Dr. Sinem AKGÜL • Prof. Dr. Orhan DERMAN

BÖLÜM 104: KABIZLIK ....................................................................................................................422


BÖLÜM 105: KALP YETERSİZLİĞİ ....................................................................................................427


BÖLÜM 106: KANAMA DİYATEZİ ....................................................................................................432

Prof. Dr. Serap KARAMAN • Uzm. Dr. Ayşe ÖZKAN KARAGENÇ • Prof. Dr. Zeynep KARAKAŞ

BÖLÜM 107: KARIN AĞRISI (AKUT) .................................................................................................437

Doç. Dr. Ceyda TUNA KIRSAÇLIOĞLU • Prof. Dr. Aydan KANSU

BÖLÜM 108: KARIN AĞRISI (KRONİK) ............................................................................................441

Prof. Dr. Aydan KANSU • Uzm. Dr. Ceyda TUNA KIRSAÇLIOĞLU

BÖLÜM 109: KAS AĞRISI/GÜÇSÜZLÜĞÜ .........................................................................................445

Uzm. Dr. Fatih HAŞLAK • Uzm. Dr. Mehmet YILDIZ •

Doç. Dr. Sezgin ŞAHİN • Prof. Dr. Özgür KASAPÇOPUR

liv

BÖLÜM 110: KAŞINTI .....................................................................................................................449

Prof. Dr. Ekin ŞAVK

BÖLÜM 111: KATILMA NÖBETİ ......................................................................................................453


BÖLÜM 112: KOMA .........................................................................................................................456

Dr. Öğr. Üyesi Zühal ÖRNEK • Prof. Dr.İbrahim Etem PİŞKİN

BÖLÜM 113: KONJENİTAL HİPOTİROİDİ .........................................................................................461


BÖLÜM 114: KONUŞMA VE DİL BOZUKLUKLARI ............................................................................466

Uzm. Dr. Tuba MUTLUER • Dr. Klinik Psikolog Çiğdem KOŞE

BÖLÜM 115: KORKU VE KAYGI .......................................................................................................470

Dr. Öğr. Üyesi Şafak ERAY • Doç. Dr. Halit Necmi UÇAR

BÖLÜM 116: KORNEADA YABANCI CİSİM ......................................................................................474


BÖLÜM 117: KRONİK YORGUNLUK SENDROMU ...........................................................................477

Doç. Dr. Fahrettin UYSAL • Prof. Dr. Özlem M. BOSTAN • Prof. Dr. Ergün ÇİL

BÖLÜM 118: KULAK AĞRISI ...........................................................................................................481


BÖLÜM 119: KULAK AKINTISI-KULAK İLTİHABI .............................................................................485


BÖLÜM 120: KUSMA .......................................................................................................................489

Uzm. Dr. Ensar DURAS • Doç. Dr. Ömer Faruk BEŞER

BÖLÜM 121: LENFADENOPATİ ........................................................................................................493

Prof. Dr. Metin DEMİRKAYA

BÖLÜM 122: LİPOPROTEİN METABOLİZMA BOZUKLUKLARI .........................................................497

Prof. Dr. Mahmut ÇOKER

BÖLÜM 123: LÖKOKORİ .................................................................................................................501

Doç. Dr. Nesrin BÜYÜKTORTOP GÖKÇINAR • Dr. Öğr. Üyesi H. Tuba ATALAY

BÖLÜM 124: MADDE KULLANIM BOZUKLUĞU ..............................................................................506

Doç. Dr. Özhan YALÇIN

BÖLÜM 125: MAKROSEFALİ ............................................................................................................513

Doç. Dr. H. Mine SERİN • Prof. Dr. Gül AKTAN

BÖLÜM 126: METABOLİK ASİDOZ ..................................................................................................517

Doç. Dr. Deniz KOR • Prof. Dr. H. Neslihan ÖNENLİ MUNGAN

BÖLÜM 127: METABOLİK HASTALIKLAR ........................................................................................521

Uzm. Dr. Fatma Derya BULUT • Prof. Dr. Neslihan ÖNENLİ MUNGAN

BÖLÜM 128: MİKROSEFALİ ...........................................................................................................530

Uzm. Dr. Süleyman ŞAHİN • Prof. Dr. Serap TIRAŞ TEBER

lv

BÖLÜM 129: NİSTAGMUS ................................................................................................................533

Doç. Dr. Tuğçe AKSU UZUNHAN • Prof. Dr. Mine ÇALIŞKAN

BÖLÜM 130: NÖTROPENİ ................................................................................................................536

Uzm. Dr. Selime AYDOĞDU • Prof. Dr. Zeynep KARAKAŞ

BÖLÜM 131: OBEZİTE ......................................................................................................................541


BÖLÜM 132: OLİGÜRİ/ANÜRİ ..........................................................................................................545


BÖLÜM 133: OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUKLARI ...........................................................................549

Prof. Dr. Ali Evren TUFAN • Doç. Dr. Meryem Özlem KÜTÜK

BÖLÜM 134: ÖDEM .........................................................................................................................553

Prof. Dr. Nurdan YILDIZ • Prof. Dr. Harika ALPAY

BÖLÜM 135: ÖKSÜRÜK ...................................................................................................................557


BÖLÜM 136: PİGMENTASYON BOZUKLUKLARI ..............................................................................562


BÖLÜM 137: POLİKİSTİK OVER SENDROMU ..................................................................................565

Doç. Dr. Sinem AKGÜL

BÖLÜM 138: POLİSİTEMİ ................................................................................................................569


BÖLÜM 139: POLİÜRİ-POLİDİPSİ ....................................................................................................572

Doç. Dr. Korcan DEMİR • Prof. Dr. Belde KASAP DEMİR

BÖLÜM 140: PREMENSTRÜEL BOZUKLUKLAR ...............................................................................576

Dr. Öğr. Üyesi Melis PEHLİVANTÜRK KIZILKAN

BÖLÜM 141: PROTEİNÜRİ ...............................................................................................................579


BÖLÜM 142: REKTAL KANAMA .......................................................................................................584

Doç. Dr. Rahşan ÖZCAN • Prof. Dr. Gonca TOPUZLU TEKANT

BÖLÜM 143: SARILIK (YENİDOĞAN DIŞI) ......................................................................................587

Uzm. Dr. Cansu ALTUNTAŞ • Prof. Dr. Buket DALGIÇ

BÖLÜM 144: SENKOP ......................................................................................................................591


BÖLÜM 145: SES KISIKLIĞI ..............................................................................................................595


BÖLÜM 146: SIK HASTALANAN ÇOCUĞA YAKLAŞIM......................................................................598

Uzm. Dr. Cansu TURAN • Prof. Dr. Solmaz ÇELEBİ

BÖLÜM 147: SİYANOZ .....................................................................................................................602


lvi

BÖLÜM 148: SKROTAL AĞRI VE ŞİŞLİK ............................................................................................605

Uzm. Dr. Ahsen KARAGÖZLÜ AKGÜL • Prof. Dr. Nizamettin KILIÇ

BÖLÜM 149: SOMATİK BELİRTİ VE İLİŞKİLİ BOZUKLUKLAR ...........................................................609

Uzm. Dr. Hasan Ali GÜLER • Doç. Dr. Fatih Hilmi ÇETİN

BÖLÜM 150: STATUS EPİLEPTİKUS ................................................................................................612


BÖLÜM 151: STRİDOR .....................................................................................................................616


BÖLÜM 152: ŞAŞILIK .......................................................................................................................621

Prof. Dr. Hüseyin GÜRSOY • Dr. Öğr. Üyesi Ayşe İdil ÇAKMAK

BÖLÜM 153: ŞOK .............................................................................................................................625

Prof. Dr. Dinçer YILDIZDAŞ

BÖLÜM 154: ŞOK (SEPTİK) ..............................................................................................................630

Dr. Öğr. Üyesi Gazi ARSLAN • Doç. Dr. Alkan BAL • Prof. Dr. Murat DUMAN

BÖLÜM 155: TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI ...........................................................................................634

Uzm. Dr. Esra BULANIK KOÇ • Doç. Dr. Gül KARAÇETİN

BÖLÜM 156: TİROİD FONKSİYON BOZUKLUĞU .............................................................................638


BÖLÜM 157: TORTİKOLİS ................................................................................................................642

Prof. Dr. Ebru YEŞİLDAĞ

BÖLÜM 158: TRANSAMİNAZ YÜKSEKLİĞİ ......................................................................................645


BÖLÜM 159: TRAVMA (EKSTREMİTE) ..............................................................................................649

Prof. Dr. Murat DUMAN • Uzm. Dr. Hale ÇİTLENBİK

BÖLÜM 160: TRAVMA (GENİTOÜRİNER) .........................................................................................653


BÖLÜM 161: TRAVMA (KAFA) .........................................................................................................656


BÖLÜM 162: TRAVMA (SERVİKAL) ..................................................................................................660


BÖLÜM 163: TRAVMA (TORAKS) .....................................................................................................664


BÖLÜM 164: TROMBOSİTOPENİ .....................................................................................................668

Uzm. Dr. Selime AYDOĞDU • Prof. Dr. Serap KARAMAN • Prof. Dr. Zeynep KARAKAŞ

BÖLÜM 165: UTERUS KANAMALARI ...............................................................................................673

Uzm. Dr. Yasemin DÜZÇEKER • Doç. Dr. Sinem AKGÜL

BÖLÜM 166: UZUN BOY ..................................................................................................................677

Doç. Dr. Korcan DEMİR

lvii

BÖLÜM 167: ÜFÜRÜM .....................................................................................................................681

Doç. Dr. Sevcan ERDEM • Prof. Dr. Nazan ÖZBARLAS

BÖLÜM 168: ÜRTİKER-ANJİYOÖDEM .............................................................................................686


BÖLÜM 169: VAJİNAL AKINTI .........................................................................................................691

Uzm. Dr. Yasemin DÜZÇEKER • Prof. Dr. Nuray Ö. KANBUR

BÖLÜM 170: VERRUKA (SİĞİL) ........................................................................................................694


BÖLÜM 171: YABANCI CİSİM ASPİRASYONU .................................................................................697


BÖLÜM 172: YABANCI CİSİM YUTMA .............................................................................................701


BÖLÜM 173: YANIK .........................................................................................................................705

Doç. Dr. Gülçin BOZLU

BÖLÜM 174: YENİDOĞAN APNESİ ..................................................................................................711

Prof. Dr. Soyhan Bağcı

BÖLÜM 175: YENİDOĞAN DİSPNESİ ...............................................................................................715


BÖLÜM 176: YENİDOĞAN KONVÜLSİYONLARI ..............................................................................719

Dr. Öğr. Üyesi Hakan ONGUN • Prof. Dr. Nihal OYGÜR

BÖLÜM 177: YENİDOĞAN SARILIĞI ................................................................................................723


BÖLÜM 178: YENİDOĞAN SEPSİSİ ..................................................................................................727

Doç. Dr. Özge ALTUN KÖROĞLU

BÖLÜM 179: YENİDOĞAN SİYANOZU .............................................................................................731

Uzm. Dr. Aslan YILMAZ • Prof. Dr. Mehmet VURAL

BÖLÜM 180: YENİDOĞAN TARAMALARI ........................................................................................736

Uzm. Dr. Atilla GÜRAY • Prof. Dr. Fahri OVALI

BÖLÜM 181: YENİDOĞANDA KOLESTAZ ........................................................................................741

Prof. Dr. Aydan KANSU • Doç. Dr. Ceyda TUNA KIRSAÇLIOĞLU

BÖLÜM 182: YENİDOĞANDA UMBİLİKAL SORUNLAR ....................................................................745

Prof. Dr. Soyhan BAĞCI

BÖLÜM 183: YUTMA GÜÇLÜĞÜ (DİSFAJİ) .......................................................................................749


BÖLÜM 184: ZEHİRLENMELER ........................................................................................................753

Prof. Dr. Murat DUMAN • Doç. Dr. Emel ULUSOY

DİZİN ................................................................................................................................................759

lviii

Çocuklarda Bulgudan Tanıya Algoritmalar

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?