Patolojik Bir Kıskançlık Yakası - Düşünen Adam

Patolojik Bir Kıskançlık Vakası Tezcan, CIlkerağlu
Bu çal ışmam ızda şiddetli kıskançl ık/sadakatsizlik
dü şüncesi sadakatsizlik sanr ısı olarak değerlendirilen
ve paranoid bozukluk tan ısı konularak tedavi
edilen bir vakada konulan tan ı ve uygulanan tedavi
tartışılm ıştır.
OLGU
Hasta 39 ya şında kad ın, 19 yıllık evli, 17 ya şında
erkek ve 14 ya şında kız, iki çocuk annesi, lise mezunu.
Onsekiz ya şında başladığı çal ışma hayatına 25
yaşında ikinci çocu ğunu doğurduktan sonra son vermiş.
Eşi mühendis, serbest çal ışmakta ve yakla şık
yirmi yıllık alkol öyküsü mevcut. Çok a şırı alkollü
olduğu zamanlar d ışında sessiz, sakin ve çevrelerinde
sevilen bir ki şi. Hastan ın şikayetleri yaklaşık
iki yıl kadar önce, kendi ifadesi ile birdenbire
başlamış.
Eşinin kendisini aldattığı hissine kap ılmış. Yaklaşık
3-4 ay bu duyuyu kendi ba şına yenmeye çal ışm ış .
Zamanla, eşinin her hareketini incelemeye, bir ipucu
bulurum dü şüncesiyle e şinin giyeceklerini karıştırmaya
başlam ış. Rahatlann veya bildiklerini
bana söyler dü şüncesiyle hissettiklerini çok yak ın
iki-üç arkada şına söylemi ş. Aldığı yan ıtlar "Bu dünyada
e şini aldatacak son ki şi senin e şin, senin ki vesvese
vs.." şeklinde olmuş ancak duygularında bir deği
şiklik olmamış. Eşinin geç geldiği bir akşam eşini
beklerken yine ayn ı duyguya kap ılmış . İlk kez o
akşam e şine kendisini aldatt ığını düşündüğünü,
böyle bir şey varsa ilk duyan ın kendisi olmak istediğini
belirtmiş. Eşinin böyle bir şey olmad ığını ve
olamayacağını söylemesi ve çocuklar ının üzerine
yemin etmesi hastay ı o gece için rahatlatm ış ama
sabah yine ayn ı duyuyla uyanm ış. Birkaç hafta sonra
ilk kez e şini takip etmi ş. Zamanla takip etmesine ilayeten
e şinin iş yerinin karşısındaki kafeteryada oturarak
e şini gözetlemeye ba şlamış. Yaklaşık 5-6 ay
süren bu süre içinde i ştahı kesilmiş, 7-8 kilo kaybetmi
ş; yorgunluk, halsizlik, toplumsal faaliyetlerden
uzaklaşma ve niye bu şekilde dü şünüyorum diye
kendine k ızmaya başlamış ancak e şine kendsini aldatıp
aldatmad ığın ı sormaya devam etmi ş. Zaman
zaman bu sorulardan b ıktığın ı ifade eden e şiyle tartışmaları
olmuş .
Hastan ın eşi, birgün eve bir gazete küpürü ile gel-
miş. K ıskançl ığın ruhsal bir hastal ıktan kaynaklan-
16
dığın ı aynntılı bir şekilde yazd ığını söyleyerek yaz
ıyı hastaya okutmu ş. Hasta "Adeta kendimi okudum"
şeklinde ifade kullanmakta. Hemen ertesi gün,
rahats ızlığın başlamas ından yaklaşık 18 ay sonra,
dostlarının tavsiyesiyle bir psikiyatriste müracaat etmişler.
Kıskançlık tipi paranoid reaksiyon tan ıs ı ile
15 mg/G trifluoperazin + 6 mg/G biperiden ile tedaviye
başlanmış. Kıskançlık dü şüncesinde iki hafta
içinde bir azalma olmu ş ancak bu dönem kendini
aşırı yorgun, bitkin, ne şesiz, mutsuz adeta ya şayan
bir bitki gibi hissetmeye ba şlamış. Tedaviye üç ay
kadar devam etmi ş ve bu dönemde depretif belirtilerinin
a şırı artmas ı nedeniyle tedavisine 50 mg/
G amitriptilin ilave edilmi ş. Birkaç ay bu tedaviye
devam eden hasta şikayetlerinde bir azalma olmamas
ı nedeniyle ilaçlar ı bırakm ış .
Müracaat ında yapılan ruhsal muayenesinde bariz
anksiyete, a ğır depresif bulgular, otoaktizasyon,
yoğun obsesif u ğraşlar ve a şırı sadakatsizlik düşüncesi
saptanm ıştır. Hastan ın sanrı düzeyindeki sadakatsizlik
dü şünceleri obsesyonel patolojik k ıskançl
ık olarak de ğerlendirilmi ş ve 20 mg/G fluoksetin
ve psikoterapötik yalda şım ile sekiz haftal ık
süre sonnuda düzeldi ği saptanm ıştır. Çal ışmatn ızda
hastaya daha önce konulan sanr ısal bozukluk tan ısı
tartışılmıştır.
TARTIŞMA
pecya
İkinci çocuğunun doğumuna kadar aktif bir i ş yaşam
ı ve toplumsal üretkenliği olan hastan ın, çocukların
büyümesi ve bireyselle şmeleri nedeniyle
zamanla i şe yaramad ığı duygusuna kap ılarak benlik
sayg ıs ını kaybetmeye başladığı kanaatindeyiz. Hastan
ın e şinin alkole olan dü şkünlüğünün, e şi ile arasındaki
duygusal ba ğın zayıflamas ına, muhtemelen
cinsel ve evlilik sorunlar ına zemin haz ırlamas ı da
söz konusudur.
Nitekim, kendine güvende eksiklik, cinsel sorunlar ın
ve evlilik sorunlar ın ın kıskançl ık sannlan ile ilişkili
olduğu (7) ve tatmin edici duygusal ili şkileri bulunmayan
insanlar ın kıskançl ık duygularına daha
yakın oldukları bildirilmektedir (8) . Hastan ın e şinin
alkol bağıntl ılığı, iş düzeninide olumsuz etkilemi ştir.
Stabil bir ekonomik temel kayb ı her kad ının başl ıca
endişesidir (3) . Bu endişenin de hastay ı olumsuz etkilenmesi
söz konusudur.