TÜRKDÖKÜM 62 / TURKCAST 62

FİLTRE TİPİ
VE YOLLUK
TASARIMININ DİKEY
KALIPLANMIŞ GRİ
DÖKME DEMİRLERDE
İŞLENEBİLİRLİK
ÜZERİNE ETKİLERİ
Author: A Baier, Foseco GmbH
Bu rapor, iyi uygulanmış farklı filtre türlerinin ve sistem
tasarımlarının, dikey olarak kalıplanmış dökümlerin
işlenebilirliği üzerindeki etkilerini açıklamaktadır.
Dikey kalıplama hatlarına sahip dökümhaneler, normalde
filtre uygulamaktan kaçınmak isterler çünkü
bunların kullanımı bazı durumlarda daha uzun çevrim
sürelerine yol açabilir. Sonuç olarak, filtrelerin kullanımı
nispeten daha az olmuştur. Ancak son zamanlarda
artan kalite talepleri, dökümhanelerin yeniden ilgi
duymasına neden oldu.
Bu makale, fren diskleri, fren kampanaları ve debriyaj
plakaları gibi gri demir dökümleri ele alacaktır.
Sonuçlar çalışmalardan, teorik uzmanlıktan ve dökümhane
saha denemelerinden elde edilmiştir. Bu
makale, dikey kalıplamada filtre kullanımına ilişkin
sorunların, aynı zamanda dökümlerin özelliklerini iyileştirme
hedefinin üstesinden gelinebileceğini göstermeyi
amaçlamaktadır.
DİKEY KALIPLAMADA FİLTRE
KONUMU SEÇENEKLERİ
Modelin iki veya daha fazla seviyesi varsa, genellikle
filtreyi kalıbın üst kısmına yerleştirmekten başka bir
seçenek yoktur. Bu konumdaki bir filtre, cüruf tutma
için bir mekanizma sağlar, ancak filtreden sonra metalin
kontrolsüz akışı nedeniyle akış kontrol faydalarının
çoğu kaybolacaktır.
Filtre, kalıbın alt kısmında bulunuyorsa, artan ferrostatik
basınç, filtreden çıkışta daha yüksek metal
hızına neden olabilir. Bu, cürufun filtreden döküm
boşluğuna itilme riskini artırır.
Bu problemler göz önünde bulundurularak dikey
kalıplamalar için döküm sistemlerinin tasarımı revize
edilmiştir. Takip eden modifikasyonların, kalıpların
türbülanssız bir şekilde dolmasını sağlamada yardımcı
olduğu bulunmuştur.
Şekil 1:
Normal yolluk
sistemi
Şekil 2:
Geçişe ve eğime
sahip düşey
yolluklu sistem
FİLTRELER DAHİL DİKEY
KALIPLAMA İÇİN YOLLUK SİSTEMİ
TASARIM SEÇENEKLERİ
Temel Bilgiler
Alttan yolluğu olan kalıplar için, dar kesit filtreden
sonra dikey yollukta olmalıdır. Daha sonra, metalin
kalıp boşluğuna girerken hızını azaltmak için yollukların
ve meme girişlerinin kesit alanları arttırılmalıdır.
Yatay yolluklu kalıplar için, dar kesit yine dikey yollukta
olabilir. Daha sonra metalin hızını azaltmak için memelerin
kesit alanı arttırılmalıdır. Döküm üstten yolluklu
ise, dar kesit meme girişlerine yerleştirilmelidir,
aksi takdirde özellikle dökümün erken aşamalarında
yolluk sistemi tam olarak doldurulamaz.
Düşey Yolluk Geçişi
Çapraz geçiş, düşey yolluğun, filtreden önce döner
plaka tarafından sıkıştırma plaka tarafına „geçtiği“ bir
tasarımı tanımlar. Avantajı, sıvı metalin doğrudan filtreye
çarpmaması ve doğrudan önüne bir cüruf odası
yerleştirilebilmesidir. Bu, yatay kalıplarda rutin olarak
kullanılan bir tekniktir. Bu tekniğin bir diğer avantajı,
yatay yolluğu daha hızlı doldurması ve gaz olasılığını
azaltmasıdır.
Eğimli Düşey Yolluk
Metalin hızını azaltmak için bir tekniktir, yaklaşık 10
ila 15° eğimli eğimli düşey yolluklar kullanmaktır. Bu
teknik, sıvı metalin hızını önemli ölçüde azaltacaktır
(şekil 1 ve 2).
TÜRKDÖKÜM OCAK-ŞUBAT-MART'22 83