hazır beton sektör araştırması - ITO

HAZIR BETON SEKTÖR ARAŞTIRMASI 

Hazırlayan: Hilal Usta 

Ekim 2005

İÇİNDEKİLER 

I. SEKTÖRÜN TANIMI, TARİHÇESİ VE SINIFLANDIRILMASI 

1) Ürün Tanımı---------------------------------------------------------------------------3 

2) Hazır Betonun Sınıflandırılması--------------------------------------------------4 

3) Hazır Beton Sektörünün Tarihçesi ----------------------------------------------5 

II. HAZIR BETONUN BİLEŞENLERİ VE ÜRETİMİ 

1. Betonun Bileşenleri (Çimento, Agrega, Katkılar, Karışım Suyu) --------- 6 

2. Hazır Beton Üretim Şekli -----------------------------------------------------------9 

3. Üretim Süreci --------------------------------------------------------------------------9 

4. Beton Sınıfları ----------------------------------------------------------------------- 10 

4.1. Basınç Dayanım Sınıfları -------------------------------------------------- 10 

4.2. Kıvam Sınıfları ---------------------------------------------------------------- 11 

III. TÜRKİYE’DE HAZIR BETON SEKTÖRÜ--------------------------------------------------13 

IV. HAZIR BETON SATIŞ FİYATLARI------------------------------------------------------19 

V. DIŞ TİCARET--------------------------------------------------------------------------------------20 

VI. TÜRKİYE’DE HAZIR BETON ÜRÜN STANDARTLARI VE 

KALİTE DENETİMİ ----------------------------------------------------------------------------------- 20 

VII. SEKTÖRÜN DİĞER SEKTÖRLER VE 

YAN SANAYİ KOLLARIYLA İLİŞKİLERİ-------------------------------------------------- 22 

VIII. DÜNYADA HAZIR BETON SEKTÖRÜ-------------------------------------------------22 

Avrupa Hazır Beton Birliği (EMRCO)-------------------------------------------- 23 

IX. HAZIR BETON SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI --------------------------------------------25 

EK:1 SEKTÖRDEKİ KALİTE BELGELİ FİRMALAR---------------------------------- 28 

EK: 2 HAZIR BETON İLE İLGİLİ STANDARTLAR-------------------------------------33 

KAYNAKÇA ---------------------------------------------------------------------------------------------42 

2

HAZIR BETON SEKTÖRÜ 

I. SEKTÖRÜN TANIMI , TARİHÇESİ VE SINIFLANDIRILMASI 

1) ÜRÜN TANIMI 

Hazır Beton; Agrega ( ince ve kaba agrega) çimento ile suyun, kimyasal ve mineral 

katkı maddeleri ilave edilerek veya edilmeden, homojen olarak üretim teknolojisine 

uygun karıştırılmasından oluşan, başlangıçta plastik kıvamda olup, şekil verilebilen, 

zamanla katılaşıp sertleşerek mukavemet kazanan ve tüketiciye “taze beton” olarak 

teslim edilen önemli bir yapı malzemesidir. 

Betonun mutlak hacmi %70 oranında agrega (kum, çakıl, mıcır), %10 oranında 

çimento, % 20 oranında sudan oluşmaktadır. Gerektiğinde, çimento ağırlığının 

% 5'den fazla olmamak kaydıyla, katkı malzemesi ilave edilmektedir. 

Hazır Betonun kalitesini belirleyen beş temel aşama söz konusudur. 

1- Tasarım 

2- Üretim 

3- Taşıma 

4- Yerleştirme 

5- Bakım ve Kür 

Bunlardan ilk üç aşama hazır beton üreticisi, son iki aşama ise tüketici tarafından 

yerine getirilmektedir. 

Hazır Beton Sanayinde asmolen, beton direk, travers, prekast yapı elemanları, 

üretilmekte olup, hazır betonun yüksek katlı binalardan, barajlara, prefabrikasyondan 

metro inşaatlarına kadar çok geniş bir kullanım alanı vardır. Hazır beton 

konvansiyonel betona göre işçilikten ve zamandan tasarruf sağlayıp,çağdaş bir 

çalışma imkanı sunmaktadır. 

Betonunun günümüzde en yaygın taşıyıcı yapı malzemesi olarak 

kullanılmasında en önemli etkenler şunlardır; 

• Ucuzluğu, 

• Bilgisayar kontrollü santraller, transmikserler, pompalar... vb. ile üretim, taşıma ve 

yerleştirme aşamalarında büyük gelişmelerin sağlanmış olması, 

• Şekil verilebilme kolaylığı, 

3

� Çelik donatı ile (betonarme) çekme mukavemetinin yetersizliğinin 

� 

dengelenmesi, 

Yüksek basınç dayanımlarına ulaşılması, 

� Fiziksel ve kimyasal dış etkilere karşı dayanıklılığı (uzun ömür, bakım kolaylığı), 

� Hafif agrega ile hafifletilmesi ve pigmentlerle renklendirilmesidir. 

Hazır Betonda Aranan Temel Özellikler; 

Bu özellikleri iki grupta sınıflandırmak mümkündür: 

a) Taze Betonda: 

• İşlenebilme özelliği, uygun kıvam, 

• Taze betonun sıcaklığı, 

• Agrega maksimum tane büyüklüğü 

• Homojenlik, kıvam kaybı, hava miktarı, 

• Birim ağırlık , 

b) Sertleşmiş Betonda: 

• Dayanım (basınç, çekme, eğilme, yarılma mukavemetleri) 

• Dış etkenlere karşı dayanıklılık (geçirimsizlik, aşınmaya dayanıklılık) 

• Donma ve çözülmeye dayanıklılık, 

• Hafiflik veya ağırlık , 

• Isı, ses yalıtımı ve estetik (Brüt betonda dış görünüş) 

• Ekonomi , 

2) HAZIR BETONUN SINIFLANDIRILMASI 

TS EN 206-1’e göre Hazır Beton üç sınıfa ayrılmıştır 

- Normal Beton: Etüv kurusu durumundaki birim hacim kütlesi (yoğunluğu) 

2000 kg/m3’den büyük, 2600 kg/m3’den küçük olan beton, 

- Ağır Beton: Etüv kurusu durumdaki birim hacim kütlesi (yoğunluğu), 2600 

kg/m3’den daha büyük olan beton, 

4

- Hafif Beton: Etüv kurusu durumdaki birim hacim kütlesi (yoğunlu), 800 

kg/m3’den büyük,200 kg/m32den küçük olan betondur. Hafif betonda 

kullanılan agreganın bir kısmı veya tamamı hafif agrega olarak imal 

edilmektedir. 

Temel yapı malzemesi olarak kullanımı giderek yaygınlaşan hazır betonun yapısal 

özellikleri de sürekli geliştirilmekte, üniversitelerde ve tesis laboratuarlarında yeni 

çalışmalar yapılmaktadır. Yüksek nitelikli çimento üretimi, yeni geliştirilen kimyasal 

katkılar, bilgisayar teknolojisindeki gelişmeler, transmikserler ve beton pompaları ile 

yüksek kapasiteli araç üretimleri beton endüstrisinin ilerlemesini hızlandırarak daha 

modern ve dayanıklı yapıların oluşumunu sağlamaktadır. 

Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon Numarası; 

Ülkemizin uluslararası normlara uygun olarak kullanıldığı Armonize Sistem 

Nomenklatörü esas alınarak düzenlenen İstatistik Pozisyonlarına bölünmüş Gümrük 

Tarife Cetvelinde 38.16 pozisyonu ile Ateşe dayanıklı çimentolar, harçlar betonlar ve 

benzeri karışımlar başlığı altında yer almaktadır. 

3) HAZIR BETON SEKTÖRÜNÜN TARİHÇESİ 

Beton insanlık tarihinin gelişiminde ve eski medeniyetlerin günümüze kadar gelebilen 

eserlerinde önemli bir yere sahiptir. İnsanoğlu M.Ö 3000 yılından itibaren kalsiyum 

(Ca) esaslı bağlayıcı maddeleri yapı malzemesi olarak kullanmaktadır. Modern 

Portland Çimento ,ilk kez 1824 yılında üretilmesine rağmen ilk betonarme yapı ancak 

1857 yılında yapılmıştır. 

Hazır beton üretimi, dünyada ilk kez bu yüzyıl başında (1903) Almanya'da ortaya 

çıkmış, sonraki birkaç yıl içersinde de ABD'de üretilmeye başlanmıştır. 1914 yılında 

beton taşıma amaçlı transmikser aracı ise Amerikada geliştirilmiştir. Transmikserin 

hemen ardından 1927 yılında “Beton harç İletme Pompası” aracı geliştirilerek patenti 

alınmıştır. Özellikle savaş yıllarından sonra, hazır betonun yapıların temel inşaat 

malzemesi olarak benimsenip, yaygınlaşmaya başlaması uzun sürmemiş, kısa 

zamanda pek çok ülkede hazır beton üretilip, kullanılır hale gelmiştir. 20.Yüzyılın ikinci 

yarısıyla birlikte hız kazanan kentleşme ve altyapı çalışmaları, hazır beton ve beton 

ürünlerinin daha çok üretilip, yaygınlaşmasını sağlamış, dolayısıyla bu alanda pek çok 

teknolojik gelişme kaydedilmiştir. 

Ülkemizde ise hazır beton ilk kez 1970’li yılların sonralarına doğru bazı inşaat şirketleri 

tarafından kendi inşaatlarında kullanılmak üzere üretilmeye başlanmıştır. Ancak 

gerçek anlamda hazır beton endüstrisine 1980’li yılların ikinci yarısından itibaren 

geçilmiştir. Kısa dönemde hazır beton sektörü çok büyük gelişme göstermiş, en son 

teknolojik ekipmanlarla birlikte deneyimli bir güce sahip olmuştur. 

5

Hazır Betonun Dünyadaki gelişimi ise; 

• 1848 ilk çimento fabrikası ( İngiltere ) 

• 1857 Betonarme sisteminin bulunuşu ( Fransa ) 

• 1865 yüksek fırın cürufunun portland çimentosu ile birlikte kullanımı (Almanya) 

• 1903 Hazır beton sektörünün başlangıcı ( Almanya ) 

• 1936 Kimyasal katkıların kullanımı ( Almanya ) 

• 1950 Uzun dönem testler için mikrosilisin deneysel olarak kullanımı ( Norveç ) 

• 1965 Süper akışkanlaştırıcıların betonda kullanımı ( Amerika ) 

• 1971 Mikrosilisin taşıyıcı sistemde kullanımı ( Norveç ) 

• 1981 Üçlü karışım ( PÇ , Mikrosilika, uçucu kül ) çimentonun ilk kez kullanımı 

• ( İzlanda ), 

• Dünyanın en yüksek betonarme yapısının inşası ( Amerika ) 

II. HAZIR BETONUN BİLEŞENLERİ VE ÜRETİMİ 

1) BETONUN BİLEŞENLERİ 

Betonu oluşturan hammaddeler çimento, su, agrega (kum, çakıl, kırma taş), kimyasal 

katkılar ile mineral katkılardır. Kimyasal katkılar (akışkanlaştırıcı, priz geciktirici, 

geçirimsizlik sağlayıcı, antifriz,.. ) mineral katkılar ise (taş unu, tras, yüksek fırın 

cürufu, uçucu kül, silis dumanı olup betonun performansını istediğimiz yönde 

iyileştiren çağdaş teknoloji unsurlarıdır. Çimentoyla suyun karışımından oluşan 

çimento hamuru zamanla katılaşıp sertleşerek agrega tanelerini (kum, çakıl, kırmataş) 

bağlar, yapıştırır ve böylece betonun mukavemet kazanmasına imkan verir. 

1.1) Agrega 

Beton üretiminde kullanılan kum, çakıl, kırmataş gibi malzemelerin genel adı 

agregadır. Beton içinde hacimsel olarak % 60-75 civarında yer işgal eden agrega 

önemli bir bileşendir. Agregalar tane boyutlarına göre ince (kum, kırma kum.. gibi) ve 

kaba (çakıl kırmataş... gibi) agregalar olarak ikiye ayrılır. Betonda kullanılacak 

agregalar TS 706 EN 12620 standardına uygun olmalıdır. 

Agregaların beton içerisinde rolünün çok büyük olması sebebi ile betonda kullanılacak 

agregaların yapısı, granülometrisi, sertliği betonu direk olarak etkilemektedir. 

Agregalarda aranan en önemli özellikler ise şunlardır: 

• Sert, dayanıklı ve boşluksuz olmaları, 

• Zayıf taneler içermemeleri (deniz kabuğu, odun, kömür... gibi) 

• Basınca ve aşınmaya mukavemetli olmaları, 

• Toz, toprak ve betona zarar verebilecek maddeler içermemeleri, 

• Yassı ve uzun taneler içermemeleri, 

6

• Çimentoyla zararlı reaksiyona girmemeleridir. 

1.2) Çimento 

Su ile ıslatıldığında hidrotasyon olayı sonucu sertleşen ve bir daha yumuşamayan 

hidrolik bir bağlayıcıdır.Yaklaşık % 70 kalker, % 30 kil ve gerekiyorsa demir cevheri 

karışımı, 1400 - 1500 c° de döner fırınlarda pişirilir ve erken priz yapmasını önlemek 

için % 2 - 6 oranında jips (alçı taşı) ilave edilerek çimento elde edilir. 

Katkılı çimento üretiminde; klinker ve alçı taşı dışında, çimento tipine göre tek veya 

birkaçı bir arada olmak üzere tras, yüksek fırın cürufu, uçucu kül, silis dumanı vb. 

katılır. Çimento birçok beton karışımında hacimce en küçük yeri işgal eden bileşen 

olmasına rağmen, beton bileşenleri içinde en önemlisidir. En çok kullanılan çimento 

tipleri Portland Kompoze Çimento, Katkılı Çimento, Cüruflu Çimento ve Sülfata 

Dayanıklı Çimento olup, bunun dışında özel amaçlar için Beyaz Portland Çimentosu 

ve diğer bazı tip çimentolar kullanılmaktadır. 

Normal betonda agrega taneleri en sağlam unsur olduğundan diğer iki unsur (çimento 

hamuru ve aderans) mukavemeti belirlemektedir. Çimento hamurunun mukavemeti 

önemli ölçüde su/çimento oranına da bağlıdır. 

Hazır betonda kullanılacak çimentolar yapıların özellikleri dikkate alınarak belirlenmeli 

ve TS EN 197 - 1 standardına uygunluğu kanıtlanmalıdır. 

1.3) Katkılar 

Betonun özelliklerini geliştirmek üzere üretim sırasında veya dökümden önce 

transmiksere az miktarda ilave edilen maddelere katkı adı verilir. Katkı maddelerini 

kökenine göre kimyasal ve mineral katkılar olarak ikiye ayırmak mümkündür. 

A- Kimyasal Katkılar 

Kimyasal katkıların en önemlileri; 

a) Su Azaltıcılar (Akışkanlaştırıcılar), 

Betonda aynı kıvamın veya işlenebilirliğin daha az su ile elde edilmesini sağlarlar. 

Taze betonda kullanılan su miktarı azaldıkça betonun dayanımı artar. 

b) Priz Geciktiriciler, 

Taze betonun katılaşmaya başlama süresini uzatırlar. Uzun mesafeye taşınan ve 

sıcak hava da dökülen betonlarda oldukça yaygın kullanılmaktadır. 

c) Priz Hızlandırıcılar, 

Priz geciktiricilerin aksine, bu katkılar betonun katılaşma süresini kısaltırlar. Bazı 

uygulamalarda, erken kalıp almada ve soğuk hava dökümlerinde don olayı 

başlamadan betonun katılaşmış olmasını sağlamak için kullanılırlar. 

7

d) Antifrizler 

Suyun donmasını zorlaştırır ve don neticesi çimentonun mukavemet kazanmasındaki 

aksamaya engel olurlar. Bu katkıların betondaki miktarı hava sıcaklığına göre 

ayarlanabilmektedir. 

e) Hava Sürükleyici Katkılar 

Beton içinde çok küçük boyutlu ve eşit dağılan hava kabarcıkları oluşturarak betonun 

geçirimsizliğini ve dona karşı direnci ile işlenebilirliğini artırmaktadır. 

f) Su Geçirimsizlik Katkıları 

Sınırlı miktarda hava sürükleyen katkılardır. Ancak yerine yerleşmiş betonun su 

sızdırmazlığının sağlanması uygun yerleştirme tekniğinin iyi bir şekilde yapılmasına 

bağlıdır. 

Bazı betonlarda birden fazla katkı türü birlikte kullanılmaktadır. Ancak bu katkıların 

birbirlerinin etkilerini bozmadıkları denenmelidir. Kimyasal katkılar, yukarıda 

bahsedilen etkilerinden dolayı bütün inşaat sektöründe hazır betonun kullanımında ve 

üretiminde önem arz etmektedir. 

B-Mineral Katkılar 

Çimento gibi öğütülmüş toz halde silolarda depolanan cüruf , uçucu kül , silis dumanı, 

taş unu... vb. çeşitli maddelere 'Mineral Katkı' adı verilir. Mineral katkılar tek başına 

iken çimento gibi bağlayıcılık özelliği taşımazlar, ancak birlikte kullanıldıklarında 

çimentoya benzer görev yaparlar. Mineral katkılardan yüksek dayanımlı beton 

üretiminde de yararlanılmaktadır. 

C-Karışım Suyu 

Beton üretiminde kullanılan karışım suyunun iki önemli işlevi vardır: 

1.Kuru haldeki çimento ve agregayı plastik, işlenebilir bir kütle haline getirmek 

2.Çimento ile kimyasal reaksiyon yaparak plastik kütlenin sertleşmesini sağlamak, 

Karışım suyunun analizlerle belirlenmesi ve kalitesinin belli aralıklarla denetlenmesi 

şarttır. Betonun bünyesinde çimento ile reaksiyona girmeyen fazla suyun bıraktığı 

boşluklar yalnız dayanımı düşürmekle kalmamakta, boşluklardan içeri giren zararlı 

unsurlar (klor, sülfat vb. zararlı etkenler) beton ve donatıya zarar vererek betonun 

ömrünü kısaltmaktadır. 

8

2) HAZIR BETON ÜRETİM ŞEKLİ 

Hazır beton üretiminde iki ana hedef vardır; 

1. Betonun istenilen özelliklere ( gerekli kaliteye ) sahip olması, 

2. İstenilen kalitedeki betonun en ekonomik tarzda üretilmiş olmasıdır. 

Bilgisayar kontrolüyle istenilen oranlarda biraraya getirilen malzemelerin, beton 

santralında veya mikserde karıştırılmasıyla üretilen ve tüketiciye 'taze beton' olarak 

teslim edilen Hazır Beton üretiminin su ölçme ve karıştırma işlemlerinin santralda veya 

transmikserde yapılmasına göre iki farklı şekli bulunmaktadır . 

• Kuru Sistem 

• Yaş Sistem 

Kuru Karışımlı Hazır Beton, agrega ve çimentosu beton santralinde ölçülüp 

santralde veya transmikserde karıştırılan, suyu ve varsa kimyasal katkısı ise teslim 

yerinde ölçülüp karıştırılarak ilave edilen betondur. Kuru karışımlı hazır betonda 

şantiyede karışıma verilen su miktarına (formülde öngörülenden daha fazla 

olmamasına) ve karıştırma süresine (homojen bir karışım için yeterli süre) özel itina 

gösterilmesi gerekmektedir. 

Yaş Karışımlı Hazır Beton ise su dahil tüm bileşenleri beton santralinde ölçülen ve 

karıştırılan hazır beton olup, en geç iki saat içinde kalıba dökülmesi gerekmektedir. 

Her iki sistemde de üretim tesisine getirilen mıcır ve kum boyutlarına göre ayrı ayrı 

sınıflandırılarak, yıldız veya bunker tipi depolarda stoklanır. Çimento ve katkılar ise 

özel imal edilmiş silo ve tanklarda stoklanır. 

Beton cinsine göre hammaddelerin kullanım miktarları bilimsel yöntemlerle saptanır ve 

ilgili veriler otomasyon sistemindeki bilgisayara yüklenir. Üretim bu bilgisayarlar 

aracılığı ile gerçekleşerek hata oranı sıfırlanır. Bilimsel metodlar kullanılarak 

oluşturulan beton, bileşim formüllerine göre üretim santrallerinde özel pan mikserlerle 

karıştırılır ve transmikserlere yüklenerek döküm yapılacağı alana gönderilir . 

3) ÜRETİM SÜRECİ 

Hazır betonun üretiminde kullanılacak, malzemelerin (çimento, agrega, su, katkı) 

kalitelerini ve birbirlerine uyumunu incelemek için ilk aşamada laboratuvar deneyleri 

yapılmaktadır. Bu deneylerden geçen malzemelerde zamanla olumsuz değişiklikler 

meydana gelmesinin önlenmesi için sürekli kalite denetimi yapılmalıdır. 

Betonu oluşturan bileşen malzemelerinin ölçme ve karıştırma ünitelerinden oluşan 

Hazır Beton Tesislerinin çalışma prensiplerinden dolayı hassas bir şekilde bilgisayar 

kontrolu ile homojen, hızlı ve kaliteli beton üretimi gerçekleştirilir. 

9

İstenilen özellikteki betonun üretilmesi için : 

1. Standartlara uygun kaliteye sahip yeterli miktardaki malzemelerin önceden depo 

edilmiş olması, 

2. Beton karışımına girecek malzemelerin hassas olarak ölçülerek kullanılmaları, 

3. Karılma işleminin uygun tarzda ve yeterli süre içerisinde yapılması gerekmektedir. 

Betonun karılma süresi; bütün malzemelerinin santral mikseri içerisine yerleştirilerek 

karılma işleminin başladığı andan, işleminin sona erdiği ana kadar geçen süre olarak 

tanımlanır. 

Hazır betonun üretim süreci, santral operatörünün üretilecek betonu tanımlayan 

formülün numarasını belirleyip, bilgisayar sistemini işletmesiyle başlar. İlk komuttan 

sonra, ayrı bölmelerde stoklanmış bulunan agrega, çimento ve su aynı anda tartılır. 

Daha sonra tartılmış agrega bant veya kovayla taşınarak mikser kazanına aktarılır. Bu 

sırada çimento, su ve formülde varsa kimyasal katkı maddesi de kazana aktarılarak 

karıştırılır. 

Bir harman betonun hacmi santralden santrale değişmekle birlikte, genellikle 1 - 3 m3 

'tür. Santralde karışma süresi de harman hacmiyle orantılı olarak standartlar 

tarafından belirlenmiştir. TS 11222 Beton - Hazır Beton Standardı'na göre, 1 m3 ve 

altındaki harmanlar için karıştırma süresi en az 45 saniye, ek her 0.5 m3 için ek 15 

saniyedir. (Ancak, yaş karışım türü üretimde taşıma sırasında, mikser içinde de 

karışım olduğu dikkate alınarak, bu süre yarıya kadar azaltılabilir.) Yeterince 

karıştırılmış olan harman, transmiksere boşaltılarak, dolum tamamlanıncaya kadar 

aynı işlem devam eder. 

4) BETON SINIFLARI 

4.1 ) Basınç Dayanım Sınıfları 

Betonun basınç mukavemeti, standart kür koşullarında saklanmış (20 °C ±2°C kirece 

doygun su içerisinde), 28 günlük silindir (15 cm çap, 30 cm yükseklik) veya küp (15 cm 

kenarlı) numuneler üzerinde ölçülür. 

Hazır beton tesislerinde TS 11222 ve TS EN 206-1 standardına uygun olarak normal 

ve yüksek dayanımlı betonlar üretilmektedir. Basınç dayanımı sınıfları, karşılığı silindir 

ve küp mukavemetleri ise tabloda özetlenmiştir. (TS 11222) 

10

HAZIR BETON BASINÇ DAYANIM SINIFLARI 

Basınç Dayanımı Sınıfı F ck, silindir ( N/mm 2 )) f ck, küp ( N/mm 2 )) 

Basınç Dayanım 

Sınıfı 

C 8 / 10 

C 12 / 15 

C 16 / 20 

C 20 / 25 

C 25 / 30 

C 30 / 37 

C 35 / 45 

C 40 / 50 

C 45 / 55 

C 50 / 60 

C 55 / 67 

C 60 / 75 

C 70 / 85 

C 80 / 95 

C 90 / 105 

C 100 / 115 

Kaynak: THBB 

C 14 14 16 

C 16 16 20 

C 18 18 22 

C 20 20 25 

C 25 25 30 

C 30 30 37 

C 35 35 45 

C 40 40 50 

C 45 45 55 

C 50 50 60 

C 55 55 67 

C 60 60 75 

C 70 70 85 

C 80 80 95 

C 90 90 105 

C 100 100 115 

HAFİF BETON BASINÇ DAYANIM SINIFLARI 

En düşük Karakteristik Silindir 

dayanımı 

Fck,sil. 

N / mm² 

8 

12 

16 

20 

25 

30 

35 

40 

45 

50 

55 

60 

70 

80 

90 

100 

11 

En düşük karakteristik Küp 

dayanımı 

Fck,küp 

N / mm² 

10 

15 

20 

25 

30 

37 

45 

50 

55 

60 

67 

75 

85 

95 

105 

115

4.2 ) Kıvam Sınıfları 

Betonun işlenebilme özelliği kıvamı ile tayin edilebilmektedir. Kıvam, betonun kullanım 

yerine (kalıp geometrisi, demir sıklığı, eğim), betonu yerleştirme, sıkıştırma, 

mastarlama imkanlarına ve işçiliğine, şantiyede beton iletim imkanlarına (pompa, 

kova) bağlı olarak özenle seçilmesi gereken bir özelliktir. Hazır Beton Standardı TS 

11222 de 5 kıvam bulunmaktadır. K1, K2, K3, K4 ve K5 sembolleri ile tanımlanan bu 

kıvamlar çökme (slump) konisi deneyi ile ölçülmektedir. 

Hazır betonda şantiye teslimi kıvam, taşıma süresi ve beton sıcaklığına bağlıdır. 

Taşıma süresi kıvamı etkilemekte, süre uzadıkça ve hava sıcaklığı yükseldikçe 

santraldan şantiyeye kıvam kaybı artmaktadır. Bu kıvam kaybının betona su verilerek 

dengelenmesi ise mukavemeti düşürmektedir. 

KIVAM SINIFLARI 

Kıvam Sınıfı Çökme (mm) 

Kaynak: T.H.B.B. 

K1 0 £ çökme

BETON SINIFININ BELİRLENMESİ 

HAZIR BETONUN KULLANILACAĞI YER TAVSİYE EDİLEN 

BETON SINIFLARI 

� Yük taşıyan yapı elemanları 

� Seviyelendirme betonları 

� Dolgu Betonlari 

� Yük Taşıyıcı Elemenler (Projede Belirtilmeli) 

� Normal Yapılar (Projede Belirtilmeli) 

� Deprem Yönetmeliğine Göre İnşa 

edilmesi gerekli olan yapılar 

� Yük Taşıyıcı Elemanlar (Proje Belirtilmeli) 

� Su Geçirimsiz Elemanlar 

� Yüksek Yapılar 

� Erken Dayanım İstenen Normal Yapılar 

� Yüksek Durabiite İstenen Yapılar (Su Yapıları) 

� Prefabrik Yapılar 

III. TÜRKİYE’DE HAZIR BETON SEKTÖRÜ 

13 

GRO Betonlar 

Şap Betonlar 

BS14 BS16 BS18 

BS20 ve Üzeri Beton 

Sınıfları 

BS25 ve Üzeri 

Beton Sınıfları 

Türkiye hazır beton üretimine başlanması ve hazır beton sektörünün gelişmesi , diğer 

ülkelere oranla daha kısa bir geçmişe sahiptir. Yetmişli yılların sonuna doğru inşaat 

şirketleri ilk olarak kendi ihtiyaçları için hazır beton üretimine yönelmelerine rağmen, 

üretimin yaygınlaşması seksenli yılların ikinci yarısına doğru hız kazanmıştır. 

Bu gelişmelere paralel olarak ,1988 yılında kurulan Türkiye Hazır Beton Birliği 

(THBB) hazır betonun ülkemizde doğru kullanımı, yaygınlaşması ve sektörün 

gelişimi yönünde önemli adımlar atılmasına önemli katkıda bulunmuştur.

SEKTÖRÜN GELİŞİMİ 

Yıl Veri Birlik Üyeleri Birlik Dışı Türkiye Geneli 

1994 

1995 

1996 

1997 

1998 

1999 

2000 

2001 

2002 

2003 

2004 

Şirket Sayısı - - 70 

Tesis Sayısı - - 120 

Üretim (m3) - - 11.000.000 



Üretim (m3) - - 17.800.000 



Üretim (m3) - - 21.500.000 



Üretim (m3) - - 22.650.000 

Şirket Sayısı 53 113 166 

Tesis Sayısı 206 135 341 

Üretim (m3) 19.792.905 6.750.000 26.542.905 



Üretim (m3) 17.853.629 4.687.500 22.541.129 



Üretim (m3) 20.986.463 6.050.000 27.036.463 



Üretim (m3) 16.561.841 6.000.000 22.561.841 



Üretim (m3) 17.457.930 8.010.000 25.467.930 



Üretim (m3) 18.092.500 8.736.000 26.828.500 


Tesis Sayısı 238 235* 473 

Üretim (m3) 21.015.886 10.575.000** 31.590.886 

(*) Birlik üyesi olmayan hazır beton üreticisi firmalar ve tesislerinin sayıları, o bölgelerdeki üye 

firmaların verdiği bilgiler, TSE verileri ve doğrudan temaslarla tespit edilebilen güncel verilerdir. 

Özellikle küçük firma ve tesisler arasında çok sık kapanma, isim değişikliği, birleşme gibi durumlar 

olduğundan, bunların sayılarına ilişkin çok kesin verilere ulaşılamamaktadır. Bu veri, şantiyelerine 

kurdukları santrallarla, kendi inşaatları için beton üretimi yapan inşaat firmalarını kapsamamaktadır. 

(**) Birlik üyesi olmayan üreticilere ait tesislerde 2004 yılında tesis başına ortalama 50.000 m3 beton 

üretimi yapıldığı varsayılarak belirlenen tahmini üretim. 

14

1992-1997 yılları arasında hazır beton üretimi % 284,7 artarak 5,9 milyon m3’den 

1997 yılında 22,7 milyon m3’e ulaşmıştır. 

Ülkemizin büyük bölümü deprem kuşağında yer almakta, sıkça karşılaşılan afetlerde 

büyük can ve mal kaybı yaşanmaktadır. Bu nedenle yapı güvenliği açısından 

betonun kalitesi vazgeçilmez bir unsur olarak ön plana çıkmaktadır. 

01.01.1998 tarihinde yürürlüğe giren yeni deprem yönetmeliği, bu durumu göz önüne 

alarak, yapı kalitesinin yükseltilmesi ve depreme gerçekten dayanıklı binalar 

üretilmesi için deprem bölgelerinde kullanılacak en düşük beton dayanım sınıfını 

C 20 olarak belirlemiş, böylelikle bir deprem esnasında olası can ve mal kaybını en 

aza indirmeye yönelik önemli bir adım atılmıştır.Binalarda hazır beton kullanımının 

zorunlu hale gelmesi ile sektör daha hızlı gelişmeye başlamıştır. 1998 yılında hazır 

beton üreticisi firmaların sayısı bir önceki yıla göre % 32,8 oranında artış kaydederek 

166’ya ulaşırken, hazır beton üretimi % 30,4 artış göstermiştir. Söz konusu üretimde 

birlik üyelerinin payı ise % 74,5 olmuştur. 

1999 yılında Adapazarı, Gölcük ve Bolu Depremlerinin ardından inşaat sektörüne 

yönelik yeni yasal düzenlemelerin getirilmesi ve ekonomide enflasyonu düşürmeye 

yönelik alınan yeni tedbirler hazır beton ve inşaat sektöründe daralma yaşanmasına 

sebep olmuştur. Hazır beton üretimi birlik üyelerine bağlı firmalardaki tesis ve şirket 

sayısındaki artışa rağmen bir önceki yıla göre % 15,0 oranında azalmıştır. Yaşanan 

büyük depremin ardından sektörde üretilen beton genelde tamirata ( güçlendirmeye) 

yönelik inşaatlarda kullanılmıştır. 

2000 yılında hazır beton üretimi % 19,9 artışla 27 milyon m3’e varmıştır. Bu artışta 

özellikle Marmara Bölgesindeki deprem konutlarının inşasına hız verilmesi etken 

olmuştur. Bu dönemde birlik üyelerinin şirket sayısı 67’ye birlik dışı faaliyet 

gösterenlerin sayısı ise 118 sayısına ulaşmıştır. 

2001 yılında yaşanan ekonomik kriz tüm sektörlerde olduğu gibi hazır beton 

sektöründe de daralmaya yol açmış üretim bir önceki yıla göre % 16,6 azalarak 22,6 

milyon m3’e gerilemiştir. Üretimde yaşanan daralmaya rağmen sektördeki şirket 

sayısı 205, tesisi sayısı ise 401 adete ulaşmıştır. 

1999 yılında yaşanan depremler, 2001 yılındaki ekonomik kriz ile gerileme gösteren 

sektörde beklenen canlanma ancak 2002 yılında da gerçekleştirilmiştir. Toplam hazır 

beton üretimi % 12,9 artışla 25,5 milyon m3’e ulaşmıştır. Bu üretimde birliğin payı 

% 68,5 olurken, tesis sayısı 440 adete ulaşmıştır. 

15

2003 yılında enflasyon ile diğer makro büyüklüklerde istenilen hedeflere ulaşılması 

ekonomik ve siyasi istikrarın devamlılığı tüm sektörlerde olduğu gibi hazır beton 

sektörünü de olumlu yönde etkilemiş ve üretim 26,8 milyon m3’e ulaşmıştır. Ancak 

Birliğe bağlı şirket sayısı aynı seviyesinde kalırken tesisi sayısı -% 5,7 azalarak 

247’ye gerilemiş buna karşın, birlik dışı firmaların tesis sayısı ise % 2,2 artış 

göstermiştir. 

2004 yılında sektörde konut kredi faiz oranlarındaki azalış ve yatırımlardaki artışa 

paralel olarak,üretim % 17,8 artışla 31,6 milyon m3 olmuştur. Böylelikle 2004 yılında 

hazır beton üretiminde en yüksek seviyeye ulaşılmıştır. Uzun dönemden itibaren 

durgunlukta bulunan inşaat sektöründe yap-sat sisteminin ekonomideki olumlu 

gelişmelere paralel olarak yeniden yaygınlaşması hazır beton sektöründe 2005 

yılında da üretim artışının devamını sağlamaktadır. 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

19,8 

6,8 

HAZIR BETON ÜRETİMİ- Milyon m3 

17,9 

4,7 

20,9 

6,1 

16,6 

16 

6 

17,5 

8 

18,1 

1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 

Birlik Üyeleri Birlik Dışı 

8,7 

21 

10,6

THBB ÜYESİ KURULUŞLARDA COĞRAFİ BÖLGELERE GÖRE 

TESİS VE ÜRETİM DAĞILIMI (2004) 

Bölge Tesis Sayısı % Üretim (m3) % 

MARMARA 98 39,7 8.679.255 41,3 

EGE 51 20,7 3.774.838 18,0 

AKDENİZ 34 13,8 2.983.100 14,2 

İÇ ANADOLU 44 17,8 4.279.350 20,3 

KARADENİZ 8 3,2 317.588 1,5 

GÜNEYDOĞU 

ANADOLU 

8 3,2 467.990 2,3 

DOĞU ANADOLU 4 1,6 513.765 2,4 

TOPLAM 247 100,0 21.015.886 100,0 

Kaynak: THBB 

Marmara Bölgesinde 2002 yılında Hazır Beton Birliğine bağlı 55 tesis bulunurken 

2004 yılında bu rakam 98 adede ulaşmış, Marmara Bölgesinin toplam üretim içindeki 

payı ise % 16,1’den % 41,3’e yükselmiştir. Buna bağlı olarak hazır beton üretimi 

2002 yılında 2,8 milyon m3’den 2004 yılında 8,7 milyon m3’e yükselmiştir. 

Yıllar itibariyle Marmara Bölgesi ile İç Anadolu Bölgelerinde kurulan ve üretimde 

bulunan şirket ve tesisi sayıları düzenli olarak artarken, Karadeniz, Güneydoğu 

Anadolu ve Akdeniz Bölgesindeki tesis sayıları azalış göstermiştir. Sektörde yatırım 

teşviklerinin plansız olarak dağıtımı Marmara, Ege ve İç Anadolu Bölgelerinde 

kapasite fazlasına yol açarak betonun kalite düzeyini olumsuz yönde etkileyen fiyat 

rekabetleri doğurmaktadır. Marmara Bölgesinin üretim içindeki payı % 41,3 , İç 

Anadolu Bölgesinin %20,3, Ege Bölgesinin ise % 8,0’dir. 

17

BETON SINIFLARI KULLANIM ORANLARI - SON 5 YIL (%)* 

Yıl C14 C16-18 C20 C25 C25+ 

1998 24,4 45,4 18,0 8,1 4,1 

1999 22,7 35,9 27,6 10,3 3,3 

2000 11,5 25,1 41,3 13,2 4,9 

2001 7,0 21,3 47,9 18,0 5,8 

2002 5,9 21,1 46,9 19,2 6,9 

2003 4,6 14,7 39,6 25,4 15,7 

2004 3,3 10,3 40,6 30,7 15,1 

(*) THBB üyesi firmalardan derlenen istatistik verilere dayanmaktadır. 

Ülkemizde son yıllarda kullanılan betonların, dayanım sınıflarındaki değişiklikler 

yukarıda verilen tabloda izlenmektedir. Buradaki en önemli husus 1998 ve 2004 

yılları arasında kullanılan betonlarda giderek artan dayanım sınıflarıdır. 1999 yılında 

yaşanan büyük Marmara depremi sonrası, 2003 ve 2004 yılları önceki yıllarla 

karşılaştırıldığında C20 altı beton üretiminin azaldığı özellikle C25 beton üretiminin 

arttığı görülmektedir. 

1999 yılı depreminden sonra sağlam yapının üst dayanım sınıfındaki betonların daha 

yüksek oranda kullanılması gerektiği bilimsel veriler ışığında THBB ve diğer 

kuruluşlar tarafından ortaya konmuş, bu bilincin giderek yaygınlaşması ile C25+ 

beton üretiminde önemli artışlar kaydedilirken, C14 ve C16-18, C20 beton üretimi 

oldukça azalmıştır. 1998 yılında % 24,4 oranında C14 sınıfı beton kullanılırken, bu 

oran 2004 yılında % 3,3’e gerilemiştir. C25 beton üretimi ise 1998 yılında % 4,1 iken 

2004 yılında % 15,1’e yükselmiştir. Ancak bu artışlar yeterli düzeyde değildir. 

Ülkemizin büyük bölümünün 1. ve 2. derece deprem kuşağında bulunması nedeniyle 

büyük kayıplara uğramamıza yol açan deprem felaketlerinden kaçınmamızda yüksek 

dayanımlı beton sınıflarının kullanımını yaygınlaştıracak tedbirlerin alınması 

gerekmektedir. 

18

THBB ÜYESİ KURULUŞLARDA POMPA VE TRANSMİKSER SAYISI 

Yıl Pompa Sayısı Transmikser Sayısı 

1998 541 2606 

1999 620 2604 

2000 675 2778 

2001 690 2856 

2002 678 2736 

2003 637 2587 

2004 629 2626 

Hazır beton sektöründeki gelişmelere paralel olarak üretici firmaların sahip olduğu 

makine parkında da değişiklikler olmuş, beton pompa sayısı 1998 yılında 541 iken 

2001 yılında % 27,5 artışla 690 adede ulaşmış ancak 2004 yılında 629 adede 

gerilemiştir. Transmikser sayısı da pompa sayısında olduğu gibi en yüksek 

seviyesine 2001 yılında 2856 adet ile ulaşmış 2004 yılında ise inşaat sektöründe 

kaydedilen canlanmaya bağlı olarak firmaların makine parklarında da artış eğilimi 

içine girerek 2626 adet olmuştur. 

IV. HAZIR BETON SATIŞ FİYATLARI ( TL/M3) 

Hazır beton sektöründe maliyet açısından en önemli sorun girdi maliyetlerindeki 

sürekli artıştır. 1 m3 betonun maliyetinin firmadan firmaya çok büyük farklılaşma 

göstermekle birlikte ortalama maliyetlerin oransal dağılımnda 

ÜRETİM MALİYETLERİ 

* Hammadde 

Çimento: % 50,0 

Agrega: % 22 

Katkı: % 2 

Elektrik, Su, Diesel: % 3,5 

Sabit Maliyetler : % 5 

19

TAŞIMA MALİYETLERİ 

Değişken Maliyet: %3 

Sabit Maliyet : % 5-6 

POMPALAMA MALİYETLERİ 

Değişken Maliyet : % 3 

Sabit maliyet : % 5 

V. DIŞ TİCARET 

Hazır beton üretildiği andan itibaren iki saat içerisinde tüketilmesi gerektiğinden ithal 

veya ihraç edilmesi mümkün değildir. Ancak hazır beton bilgi gerektiren bir endüstri 

kolu olup, Türkiye’de bu konuda geniş bir bilgi birikimi sağlanmıştır. 

Bu bilgi birikiminin az gelişmiş ülkelere ihraç edilebilmesi yönünde bir takım 

düzenlemelere gidilmesi, ilgili kurum ve kuruluşlarca sağlanabilir. 

Özel durum olarak serbest bölge inşaatlarında kullanılacak hazır beton ihraç edilmiş 

olacağından buralara dökülen betonların ihracatında betonun kendisine has olan 

özellikleri göz ardı edilmeyerek, bürokrasi iki saat içerisinde tüketilmesi gerekli olan 

ürünü göz önüne alınarak düzenlenmeli ve yönetmeliklere ilgili işi kolaylaştıracak 

maddeler konmalıdır. 

Hammadde ithalatı: Türkiye çimento üretiminde dünyanın önde gelen ülkeleri 

arasında yer aldığından hazır beton girdileri olan çimento ve agrega konusunda 

herhangi bir ithalat ihtiyacı bulunmamaktadır. Ancak hazır betonun ihtiyaca göre 

değişik nitelik ve kalitede üretilmesi amacına yönelik bazı kimyasal ve mineral 

katkılarla , benzeri nitelikteki ürünler zaman zaman ithalat konusu olabilmektedir. 

VI. TÜRKİYE’DE HAZIR BETON ÜRÜN STANDARTLARI VE KALİTE DENETİMİ 

Beton da istenilen özelliklerin elde edilmesi için yapılan bilimsel çalışmalarla birlikte 

standartlaşmada giderek önem kazanmıştır. Betonun bilimsel formüllerle istenilen 

direnç ve performansta üretilebilmesi belirli standart ve kuralların yerleştirilmesi ile 

mümkün olabilmektedir. Her ülke kendi standartlarını oluşturma konusunda 

çalışmalar yapmış olmakla birlikte , Avrupa’da özellikle Avrupa Birliğine yönelik ortak 

normların oluşturulması için hazırlıklar gerçekleştirilmiştir.Avrupa Hazır Beton Birliği 

tarafından geliştirilen “EN 206-Avrupa Beton Standardı” bunlardan biri olup, en 

yaygın kullanılanıdır. 

20

Binaların çoğunun taşıyıcı sistemini oluşturan betonda standart olan 1994 yılında 

uygulamaya başlanan “TS 11222”Beton-Hazır Beton Standardı”nın yanı sıra 

ülkemiz koşulları göz önüne alınarak hazırlanan TS EN 206’dır. TS EN 206’nın 

uygulanmasında ne yazık ki düzenli ve tutarlı bir uygulama yapılamamakta, ayrıca TS 

EN 206 Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın 2000 senesinde yayınlamış olduğu Mecburi 

Standartlar Tebliğine göre üretimde ve uygulamada zorunlu olmasına rağmen, 

Türkiye’de bulunan bir çok hazır beton üreticisi bu standarda uymadan halen üretim 

yapabilmektedir. 

a) Avrupa Birliği Teknik Mevzuat Uyumu Açısından Hazır Beton Sektörü 

Beton endüstrisinde kaydedilen gelişmeler sayesinde, beton özelliklerinden yalnız 

dayanım değil işlenebilme, geçirimsizlik ve zararlı çevre koşullarına dayanıklılık gibi 

diğer performans özellikleri de önem kazanmıştır. Bu nedenle gelişmiş ülkelerde 

geleneksel betona göre üstün performans gösteren hazır beton tercih edilmekte, bu 

da betonun kalite düzeyini gündeme getirmektedir. 

Gelişmiş ülkelerde kalite sistemleri ISO 9000 Serisi standartlara dayanılarak 

hazırlanmaktadır. Bu amaçla kalite denetiminde bulunmak ve sertifika kurallarını 

tanımlamak için sektörel sertifika kurumları kurulmuştur. Örn. İngiltere’de Betonarme 

Çelikleri Sertifikası Kurumu (CARE), Hazır Beton Kalite Sistemi (QSRMC) ve Türkiye’ 

deki Türkiye Hazır Beton Birliği Güvence Sistemidir. 

b) THBB Kalite Güvence Sistemi; Ülkemizdeki hazır beton üretim kalitesini denetim 

altına almak, ve sektörün kalite düzeyini yükseltmek amacıyla kurulmuş ve üyesi 

bulunan hazır beton tesislerinin periodik denetimini başlatmıştır. Buna göre Türkiye 

Hazır Beton Birliği Kalite Güvence Sisteminde ; 

Amaç; Tüketicinin kullanımına sunulan hazır beton kalitesinin TS 11222, TS 500 ve 

diğer Türk Standartları ile “Afet Yönetmeliği”ne uygunluğunun sağlanması , ürün 

kalitesinin devamlılığı amacı ile kalite yönetimi anlayışının oluşturulmasıdır. 

Sistem İç ve Dış olmak üzere iki ayrı denetim düzeninden oluşur. İç denetim ; Hazır 

Beton tesisinde firma elemanlarınca üretimin her aşamasında hammaddeler ve 

üretilen ürün üzerinde sürekli olarak gerçekleşir. Dış Denetim; Kalite Güvence 

Sistemi , Kalite Güvence Sistemi Genel Sekreterliği’nin belirlediği kişilerce hazır 

beton tesisinde teknik personel, hammaddeler,üretim araçları, ürün yönetimi dağıtım 

ve kalite kontrolü yeterliliği ile ilgili iç denetim kayıtları ve ürünleri incelenmektedir. 

21

VII. SEKTÖRÜN DİĞER SEKTÖRLER VE YAN SANAYİ KOLLARIYLA İLİŞKİLERİ 

Hazır beton sektörü taş ve kum ocakları, çimento, kimyasal ve mineral katkılar ile 

bunları taşıyan nakliye sektörleri ile direk ilişkide olan bir sektördür. 

Üretim-Taşıma-Teslimat 

Makine Sanayi 

Motorlu Araç Sanayi 

Hazır beton firmaları kuruluş ve işletme aşamalarında makine ve araç üretiminde 

bulunan çeşitli sanayi kollarıyla ilişki içerisinde bulunmaktadır. Hazır beton silo, 

ekipman, laboratuar ve otomasyon sistemlerini üreten firmalar ile transmikser 

kamyonu, beton pompası gibi araçları üreten motorlu araç firmaları sektörün 

doğrudan ilişki içinde olduğu sanayi kollarıdır. 

Satış-Hizmet 

İnşaat Sektörü 

Hazır beton sektörü bağlı ve ilişkide bulunduğu sektör ve sanayi kollarıyla birlikte 

doğrudan inşaat sektörüne yönelik faaliyet göstermekte inşaat sektörünün temel 

girdilerinden birini üretmektedir. Bu nedenle inşaat sektöründeki dalgalanmalar 

doğrudan hazır beton sektörüne yansımakta talep değişiklileri sektörü dolayısıyla 

ilişkide bulunduğu sanayi kollarını direkt etkilemektedir. 

VIII. DÜNYADA HAZIR BETON SEKTÖRÜ 

Hazır beton dünya’da ilk kez 1903 yılında Almanya’da kullanılmış, sonraki birkaç yıl 

içinde ABD’de kullanılmaya başlanmıştır. 1914 yılında Stephan Setephanian adında 

Ermeni asıllı bir Türkiye göçmeni tarafından beton taşıma amaçlı “transmikser” 

aracının geliştirilmesi ile hazır beton endüstrisinin Amerika’da yaygın kullanımı 

sağlanmıştır. İkinci dünya savaşı sonrası ise Avrupa Devletlerinde betonun kullanımı 

ile hazır beton sektörünün temeli atılmıştır. 

Zaman içinde Dünya nüfusu artıkça insanların barınma, sağlık, eğitim ve kentsel 

altyapı gereksinmeleri de artmış, tüm bu gereksinmelerin karşılanması için konut, iş 

yeri, okul, hastane, yol baraj vb yapılarının sürekli ve kaliteli olarak üretilmesi ile 

beton en çok başvurulan yapı malzemesi olmuştur. 

Hazır beton üretim sistemlerinde ülkelerin iklim koşullarından kaynaklanan farklılıklar 

görülmektedir. Türkiye’de üretilen hazır betonun yaklaşık 1/3’ü kuru sistemle 

üretilmektedir. Pompa ile dökülen beton oranlarının karşılaştırılmasında ise % 85 

oran ile en çok pompa kullanılan ülkedir. 

22

Avrupa Hazır Beton Birliği (ERMCO) 

Dünyada hazır beton endüstrisi geliştikçe bu alanda örgütlenen ulusal ve uluslar 

arası kuruluşların sayısı da artmış ve bu sayede ülkeler arasındaki işbirliği olanakları 

giderek gelişmiştir. 

27 Ekim 1967 yılında Almanya’da kurulan ERMCO (European Ready Mixed Concrete 

Organization) Türkçe adıyla Avrupa Hazır Beton Birliği Türkiyenin de üyesi olduğu 25 

ülkeyi kapsayan hazır beton alanındaki en büyük uluslar arası kuruluştur. 

Merkezi İngiltere’de bulunan Avrupa Hazır Beton Birliği Avrupa ülkelerindeki ulusal 

beton birliklerinden temsilcilerinin bulunduğu çeşitli komiteler aracılığı ile etkinliklerini 

yürütmekte ve genel kongresini üç yılda bir düzenlemektedir. 

Avrupa Hazır Beton Birliği, üye ülkeler arasındaki üretim, standart, kalite, teknolojik 

yenilikler vb. konulara ilişkin işbirliğini teşvik edip, pekiştirerek hazır beton sektörünün 

gelişmesini sağladığı gibi, söz konusu ülkeler arasında diğer alanlarda da yakınlaşma 

ve işbirliği doğmasına zemin hazırlamaktadır. 

Avrupa Hazır Beton Birliğine (ERMCO) Üye Ülkeler; 

1. Asil Üyeler: Almanya, Avusturya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, 

Finlandiya, Fransa, Hollanda,İngiltere, İrlanda, İspanya, İsrail, İsveç, İsviçre 

Norveç, Portekiz, Türkiye, Slovakya, Polonya 

2. Kurumsal Üyeler ; ABD ( Amerika Ulusal Hazır Beton Birliği), Güney Amerika 

(Güney Amerika Hazır Beton Birlikleri Fed.) 

3. Yazışmalı Üyeler; Rusya 

ERMCO verilerine göre Avrupa ülkeleri yılda yaklaşık 300-350 milyon m3 hazır 

beton üretiminde bulunmaktadır. 2002-2003 yılları arasında en fazla üretim ortalama 

72,4 milyon m³ ile İspanya’da gerçekleşirken bunu; 68,8 milyon m³ ile İtalya. 50,7 

milyon m³ ile Almanya izlemiştir. Sözkonusu dönem içinde İtalya, İspanya ve Fransa 

üretimlerini sürekli arttırırken en az üretim 8,8 milyon m³ ile Danimarka’da 

gerçekleşmiştir. 

23

ERMCO ÜYESİ ÜLKELER ÜRETİM MİKTARLARI 

10 6 m 3 

2000 2001 2002 2003 

Avusturya 9,3 7.3 9.6 10.0 

Belçika 11,8 10.9 9.9 9.9 

Çek Cumhuriyeti - - 5.5 7.0 

Danimarka 2,2 2.1 2.3 2.2 

Finlandiya 2,5 2.6 2.6 2.3 

Fransa 34,3 34.5 34.5 34.8 

Almanya 57,9 51.1 46.9 46.9 

İrlanda 5,90 6.0 7.5 7.5 

İtalya 64,0 66.8 71.5 72.8 

Hollanda 8,5 8.5 8.1 8.3 

Norveç 2,3 2.2 2.2 2.3 

Polonya 10,0 9.0 8.7 8.9 

Portekiz 10,0 11.3 10.5 9.5 

Slovakya 1,9 1.9 1.9 2.1 

İspanya 64,0 71.1 73.5 81.0 

İsveç 2,4 2.6 2.4 2.4 

İsviçre 9,6 10.9 10.0 9.3 

İngiltere 22,8 23.0 23.0 22.0 

İsrail 7,6 7.9 8.0 9.6 

Türkiye 27,0 22,6 25,5 26,8 

Rusya 33,8 35.0 35.0 - 

ABD 

Kaynak: ERMCO 

306,7 315.0 300.0 310.0 

24

IX. HAZIR BETON SEKTÖRÜ`NÜN SORUNLARI 

1- Haksız Rekabet – Kayıt Dışılık ve Standart : 

Türkiye`deki hazır beton sektörünün yaşadığı en önemli sorun, standart dışı-kalitesiz 

üretim ve faturasız satışların sektörde haksız rekabete ve tüketicinin mağduriyetine 

yol açmasıdır. 

Türkiye Hazır Beton Birliği üyesi firmalar, standartlara uygun ekipman ve üretimiyle , 

her türlü yasal ve etik yükümlülüğünü yerine getirirken, standarda uygunluk, çalışma 

ruhsatı, faturalı satış vb gibi yükümlülüklerini hiçe sayarak, haksız rekabette bulanan, 

hazır beton üreticisi firmaların sayısı ise gün geçtikçe artmaktadır. 

Ayrıca, inşaat firmaları tarafından şantiyelere gelişigüzel kurulan beton santrallerinde 

deprem yönetmeliğine uygun olmayan denetim dışı üretimin yapılması ve bu 

santrallerin görüntü ve çevre kirliliğine neden olması dikkat edilmesi gereken diğer 

bir sorunu teşkil etmektedir. Bu firmalar, söz konusu santralleri kendi ihtiyaçları için 

kuruyor olmalarına karşın, dışarıya da amaç dışı satışlar yaparak, sektörde haksız 

rekabete neden olmaktadırlar. 

• Hazır beton üretimi yapılan santrallerle, betonun taşınması ve pompalanması 

aşamalarında kullanılan ekipmanların, çevre sağlığı ve iş güvenliği açısından 

sahip olması gereken teknik kriterler, standart haline getirerek yayınlanmalı ve 

bu teknik kriterleri yerine getirmeyenlerin santral kurup, çalıştırmalarına izin 

verilmemelidir. Bu kapsamda, şantiyelerine beton santralı kurarak, çalışma 

ruhsatı ve fatura yükümlülüklerine uymadan dışarıya satışta bulunan firmalara 

da TSE Belgesi alma zorunluluğu getirilerek, çevre tahribatı, iş kazaları, 

kalitesiz beton üretimi ve kayıtsız satışlar da en aza indirilmiş olacaktır. 

• Özellikle kamu ihtiyaçlarına yönelik inşaatlarda TSE Belgeli hazır beton 

kullanılması zorunlu tutulurken, bu ürünün imal edildiği, taşındığı ve aktarıldığı 

ekipmanların yeterliliği için TSE Belgesi aranmaması sektörde büyük bir 

eksiklik ve çelişki yaşanmasına neden olmaktadır. Laboratuvar konusunda 

hazır beton firmalarına uygulanan yaptırımlar, şantiye santrallerine de 

uygulanarak laboratuvar bulundurma zorunluluğu getirilmelidir. 

• Yeterliliği TSE tarafından belgelendirilmiş olan beton test laboratuvarları, en 

azından “tanık laboratuvar “ olarak gösterilmeli ve yeni akreditasyon 

düzenlemeleri çerçevesinde akredite edilmelidirler. 

• Beton karışımına giren çimento dışındaki agrega, kum, kimyasal katkı gibi 

diğer ürünlerde de standarda uygunluğun aranması, betonun üretim kalitesi ve 

denetim kolaylığı açısından büyük önem taşımaktadır. 

25

2- Kaliteli Agrega Temini sektörün yaşadığı diğer önemli bir sorun olup, sektörün 

agrega ihtiyacı giderek artarken agrega kaynakları daralmaktadır. 

Kalitesi yüksek doğal agregaların özellikle su kaynakları civarında bulunması, 

bunların çıkartılması konusunda yerel yönetimler ve sektör mensupları arasında 

anlaşmazlıklara neden olabilmektedir. Agrega üretiminin kuşkusuz doğal çevreye 

zarar verilmeden gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Ancak agrega ocaklarının 

bazılarının Özel İdare bazıları ise Maden Kanunu kapsamında bulunması yetki 

karmaşası yaratmaktadır. Maden Kanunu`nun revize edilerek, bu ocakların tümünün 

bu kanun kapsamına alınması ve bu sektörün, uzun vadeli programlar yapmasına 

izin verecek yasal altyapının oluşturulması gerekmektedir. 

3- Ruhsatlandırma : Ürünün doğası gereği kullanım yerine yakın bir alanda 

bulunması gereken hazır beton tesislerinin kuruluş ve işletme aşamalarında, ruhsat 

ve diğer izinler konusunda yerel yönetimlerle yaşanmakta olan sorunlar, gündem 

maddelerinden biri olmaya devam etmekte, yerel yönetimlerin bu konularda bilgi ve 

deneyim sahibi fazla elemanları olmayışı zaman zaman sıkıntılara neden olmaktadır. 

Belediyelerin, bu tür sektörel denetim ve ruhsatlandırma işlemlerinde, ilgili mesleki 

kuruluşlarla işbirliği yapmaları, o kuruluşlardan danışmanlık almaları sağlanarak 

çevre koşullarına göre belirlenen niteliklere sahip tesislerin kurulması teşvik 

edilmelidir 

4-Teşvik Fazlalığı- Bölgesel Dengesizlik : Hazır beton tesisleri genellikle 80 - 120 

m 3 /saat arasında kapasitelerde kullanılmaktadır. Bu da, tesis başına 225.000 m 3 /yıl 

kurulu üretim kapasitesine karşılık gelmektedir. THBB verilerine göre, 2000 yılı itibarı 

ile sektörde faaliyet gösteren firmaların sayısının 368 olduğu düşünülürse ülke 

genelinde kurulu toplam üretim kapasitesinin 80 – 85 milyon m 3 civarında olduğu 

görülecektir. 

Bugün ülkemizde özellikle Marmara ve Ege bölgelerinde teşviklerin de etkisiyle, 

hazır betonda kapasite fazlalığı yaşanmakta iken, Doğu ve Güneydoğu bölgelerinde 

yeterli kapasiteye henüz ulaşılamamıştır. Dolayısıyla, ülke genelinde tesis sayısı ve 

üretim açısından bir dengesizlik mevcuttur. Kapasite fazlalığının bulunduğu 

bölgelerde,giderek kalite düzeyini de olumsuz yönde etkileyen fiyat rekabetleri 

yaşanmakta,bu da sektöre zarar vermektedir. Bu durumun önüne geçilmesi için 

teşvik planlanmalarının daha dar alanlar için ve çok dikkatli yapılması, gerçekten 

ihtiyaç bulunan noktalarda uygulanması ve yerel yönetimlerle mesleki kuruluşların bu 

konudaki deneyim ve birikimlerinden yararlanılması gerekmektedir . 

5-Trafik kısıtlamaları : Özellikle bazı büyük kentlerimizde il trafik komisyonları 

tarafından transmikser araçları için trafiğe çıkma saatlerine kısıtlama getirilirken, 

26

Trafik kanunu ile 3 akslı araçlar için getirilen azami yük sınırının 26 Ton`a indirilmesi 

diğer sorunu teşkil etmektedir. Sektörde özel olarak tasarlanmış olan 3 akslı 

“transmikserlerin” (7-8 m 3 beton ile birlikte) yüklü ağırlığı ile 26 Ton`u geçmekte olup, 

Araçlar kapasitelerinin altında çalışarak daha fazla sefer yapmak zorunda 

kalmaktadır. Bu ise daha fazla yakıt sarfiyatına , maliyetlerin yükselmesine, 

dolayısıyla beton fiyatlarının yükselmesine neden olmakta; inşaat mevsimlerinde 

beton taleplerinin gereğince karşılanamamasına, özellikle zaman faktörünün önemli 

bir rol oynadığı okul, hastane, kamu binaları vb inşaatlarda gecikme ve aksamaların 

meydana gelmesine yol açmaktadır 

Avrupa ülkelerinde, genellikle kamu hizmeti yaptıkları gerekçesiyle beton 

transmikserlerine geçiş önceliği tanınırken, hazır betonun yaygınlaşmasına son 

derece ihtiyaç duyulan ülkemizde, normal hizmetin dahi aksamasına neden olan 

tonaj ve trafik kısıtlanmasının makul bir çözüme kavuşturulması gerekmektedir.. 

27

EK:1 SEKTÖRDEKİ KALİTE BELGELİ HAZIR BETON TESİSLERİ 

NO ŞEHİR FİRMA TESİS 

1 Adana Adana Çimento Sanayi Adana Merkez 

2 Adana Adana Çimento Sanayi Fabrika İçi 

3 Adana Çimsa Misis 

4 Adana Çimsa Zeytinli 

5 Aksaray Oysa-Niğde Aksaray 

6 Ankara Ankara Beton Ankara 

7 Ankara Baştaş Batıkent 

8 Ankara Birlik Beton Ankara 

9 Ankara Bolu Beton Yenimahalle 

10 Ankara Erişsan Ankara 

11 Ankara İstaş Ergazi 

12 Ankara İstaş Gölbaşı 

13 Ankara Polat Beton Ankara 

14 Ankara Set Beton Güvercinlik 

15 Ankara Set Beton Taşpınarköyü 

16 Ankara Set Beton Yapracık 

17 Ankara Yibitaş Lafarge Eryaman 

18 Ankara Yibitaş Lafarge Güvercinlik 

19 Ankara Yibitaş Lafarge Kayaş 

20 Antalya Ado Beton Antalya 

21 Antalya Çallıoğlu Antalya 

22 Antalya Çimsa Alanya 

23 Antalya Çimsa Çakırlar 

24 Antalya Çimsa Gebiz 

25 Antalya Çimsa Manavgat 

26 Antalya Divarcılar Bahtılı 

27 Antalya Finike Beton Finike 

28 Antalya Göltaş Alanya 

29 Antalya Göltaş Antalya 

30 Antalya Konya Çimento Alanya 

31 Antalya Konya Çimento Manavgat 

32 Antalya Özgür Beton Aksu 

33 Antalya Özgür Beton Belek 

34 Aydın Batı Beton Söke 

35 Aydın Ufuk Beton Söke 

36 Aydın Batı Beton Umurlu 

37 Aydın Çimbeton Aydın 

38 Aydın Çimbeton Kuşadası 

39 Aydın Çimbeton Nazilli 

40 Aydın Modern Beton-Aydın Aydın 

41 Balıkesir Batı Beton Burhaniye 

42 Balıkesir Betonsa Edremit 

43 Balıkesir Bursa Beton Bandırma 

44 Balıkesir Çimbeton Burhaniye 

45 Balıkesir Lafarge Beton Bandırma 

46 Balıkesir Set Beton Balıkesir 

28

47 Balıkesir Set Beton Bandırma 

48 Bartın Pelenkoğlu Çaycuma 

49 Bilecik Esbeton Bozüyük 

50 Bolu Bolu Beton Bolu 

51 Bolu Yigit Beton Bolu 

52 Bursa Betonsa Bursa 

53 Bursa Bursa Beton Geçit 

54 Bursa Bursa Beton Gemlik 

55 Bursa Bursa Beton Görükle 

56 Bursa Bursa Beton Gümüştepe 

57 Bursa Bursa Beton İnegöl 

58 Bursa Bursa Beton Karacabey 

59 Bursa Bursa Beton Kestel 

60 Bursa Kar Beton Bursa 

61 Bursa Kar Beton Gemlik 

62 Bursa Set Beton Görükle 

63 Denizli Batı Beton Denizli 

64 Denizli Modern Beton-Denizli Gümüşler 

65 Denizli Modern Beton-Denizli Kocabaş 

66 Denizli Yılmaz Beton Kocabaş 

67 Denizli Yılmaz Beton Zeytinköy 

68 Diyarbakır Mardin Çimento Diyarbakır 

69 Düzce Bolu Beton Düzce 

70 Düzce Lafarge Beton Akçakoca 

71 Düzce Nuh Beton Düzce 

72 Edirne Betonsa Keşan 

73 Erzurum Erçimsan-Aşkale Erzurum 

74 Eskişehir Esbeton Eskişehir 

75 Eskişehir Güçlü Beton Eskişehir 

76 Gaziantep Çimko Gaziantep 

77 Hatay Oysa-İskenderun Antakya 

78 Hatay Oysa-İskenderun İskenderun 

79 Hatay Oysa-İskenderun Kırıkhan 

80 Isparta Göltaş Isparta 

81 İstanbul Akbeton Ömerli 

82 İstanbul Betoçim Kurtköy 

83 İstanbul Betonsa Ayazağa 

84 İstanbul Betonsa B.Çekmece 

85 İstanbul Betonsa Esenyurt 

86 İstanbul Betonsa Gürpınar-1 

87 İstanbul Betonsa Mahmutbey 

88 İstanbul Betonsa Orhanlı/Tuzla 

89 İstanbul Betonsa Samandıra 

90 İstanbul Betsan-Keskinyol Cebeci 

91 İstanbul Bil Beton Çeltik/Silivri 

92 İstanbul Bolu Beton Samandıra 

93 İstanbul Danış Samandıra 

94 İstanbul Detaş Samandıra 

29

95 İstanbul Kar Beton Pendik 

96 İstanbul Kentaş Silivri 

97 İstanbul Koca Beton Sarıyer 

98 İstanbul Koca Beton Tuzla 

99 İstanbul Kumcular Samandıra 

100 İstanbul Lafarge Beton Ayazağa 

101 İstanbul Lafarge Beton Beylikdüzü 

102 İstanbul Lafarge Beton Kurtköy 

103 İstanbul Lafarge Beton Ümraniye 

104 İstanbul Lafarge Beton Yenibosna 

105 İstanbul Nuh Beton Ayazağa 

106 İstanbul Nuh Beton B.Çekmece 

107 İstanbul Nuh Beton Bostancı 

108 İstanbul Nuh Beton İkitelli 

109 İstanbul Nuh Beton Kartal 

110 İstanbul Nuh Beton Tuzla 

111 İstanbul Nuh Beton Yenikapı 

112 İstanbul Onur Beton Hadımköy 

113 İstanbul Paksoy Beton B.Çekmece 

114 İstanbul Seç Beton Habibler 

115 İstanbul Set Beton Ayazağa 

116 İstanbul Set Beton Cendere 

117 İstanbul Set Beton Çakmaklı 

118 İstanbul Set Beton Hoşdere 

119 İstanbul Set Beton Kartal 

120 İstanbul Set Beton Sarıgazi 

121 İstanbul Set Beton Yenibosna 

122 İstanbul Soyak Beton Hadımköy 

123 İstanbul Soyak Beton Ümraniye 

124 İstanbul TBS Alibeyköy 

125 İstanbul TBS Dudullu 

126 İstanbul Varol Beton İkitelli 

127 İstanbul Yol Yapı Sultançifliği 

128 İzmir Batı Beton Aliağa 

129 İzmir Batı Beton Bornova 

130 İzmir Batı Beton Çiğli 

131 İzmir Batı Beton Tire 

132 İzmir Batı Beton Torbalı 

133 İzmir Batı Beton Urla 

134 İzmir Batı Beton Uzundere 

135 İzmir Betonsa Bornova 

136 İzmir Betonsa Güzelbahçe 

137 İzmir Betonsa Menemen 

138 İzmir Çimbeton Çiğli 

139 İzmir Çimbeton Işıkkent 

140 İzmir Çimbeton Koyundere 

141 İzmir Çimbeton Torbalı 

142 İzmir Çimbeton Urla 

30

143 İzmir Çimbeton Zeytindağ 

144 İzmir Ege Beton Işıkkent 

145 İzmir Lafarge Beton Altındağ 

146 İzmir Lafarge Beton Çeşme 

147 İzmir Lafarge Beton Menemen 

148 İzmir Lafarge Beton Urla 

149 İzmir Modern Beton-Aydın Sarnıç 

150 İzmir Modern Beton-Aydın Tire 

151 K.Maraş Adana Çimento Sanayi K.Maraş 

152 K.Maraş Çimsa Balbet 

153 Karaman Oysa-Niğde Karaman 

154 Kayseri Çimsa Kumarlı 

155 Kayseri Yibitaş Lafarge Ambar 

156 Kırıkkale Yibitaş Lafarge Kırıkkale 

157 Kırklareli Betonsa B.Karıştıran 

158 Kırklareli Bil Beton B.Karıştıran 

159 Kırşehir Yibitaş Lafarge Kırşehir 

160 Kocaeli As Beton Gebze 

161 Kocaeli Betonsa Gebze 

162 Kocaeli Betonsa Gölcük 

163 Kocaeli Bolu Beton İzmit 

164 Kocaeli Kar Beton Gebze 

165 Kocaeli Koca Beton Gebze 

166 Kocaeli Koca Beton İzmit 

167 Kocaeli Lafarge Beton Gebze 

168 Kocaeli Lafarge Beton İzmit 

169 Kocaeli Nuh Beton Gölcük 

170 Kocaeli Nuh Beton Hereke 

171 Kocaeli Nuh Beton Köseköy 

172 Kocaeli Set Beton Gebze 

173 Kocaeli Set Beton İzmit 

174 Konya Konya Çimento Akşehir 

175 Konya Konya Çimento Beyşehir 

176 Karaman Konya Çimento Karaman 

177 Konya Konya Çimento Konya 

178 Konya Konya Çimento Kulu 

179 Konya Oysa-Niğde Ereğli 

180 Kütahya Bursa Beton Tavşanlı 

181 Kütahya Esbeton Kütahya 

182 Malatya Mabetaş Malatya 

183 Malatya Kavuklar Malatya 

184 Manisa Batı Beton Manisa 

185 Manisa Batı Beton Salihli 

186 Manisa Çimbeton Akhisar 

187 Manisa Çimbeton Manisa 

188 Manisa Modern Beton-Denizli Alaşehir 

189 Mersin Adana Çimento Sanayi Arbaçbahşiş 

190 Mersin Adana Çimento Sanayi Mersin Merkez 

31

191 Mersin Çimsa Mersin 

192 Mersin Çimsa Tece 

193 Muğla Batı Beton Fethiye 

194 Muğla Bilgin Beton Marmaris 

195 Muğla Bilgin Beton Muğla 

196 Muğla Çağdaş Beton Bodrum 

197 Nevşehir Çimsa Nevşehir 

198 Nevşehir Yibitaş Lafarge Nevşehir 

199 Niğde Özçağlar Beton Niğde 

200 Osmaniye Adana Çimento Sanayi Osmaniye 

201 Rize Ünye Çimento Çayeli 

202 Sakarya Bolu Beton Adapazarı 

203 Sakarya İnci Adapazarı 

204 Sakarya Lafarge Beton Adapazarı 

205 Sakarya Nuh Beton Adapazarı 

206 Sakarya Nuh Beton Çamyolu 

207 Samsun Ünye Çimento Samsun 

208 Samsun Yibitaş Lafarge Bafra 

209 Samsun Yibitaş Lafarge Toybelen 

210 Sinop Yibitaş Lafarge Sinop 

211 Şanlıurfa Mardin Çimento Şanlıurfa 

212 Tekirdağ Betonsa Çorlu 

213 Tekirdağ Betonsa Tekirdağ 

214 Tekirdağ Lafarge Beton Çorlu 

215 Tekirdağ Set Beton Çorlu 

216 Tekirdağ Set Beton Evrensekiz 

217 Trabzon Ünye Çimento Trabzon 

218 Yalova Bursa Beton Taşköprü 

219 Yalova Bursa Beton Yalova 

220 Yalova Lafarge Beton Yalova 

221 Yalova Nuh Beton Yalova 

222 Zonguldak Erdem Beton Ereğli 

223 Zonguldak Lafarge Beton Ereğli 

32

EK:2 BETONLA İLGİLİ TÜRK STANDARTLARI 

• EN12504-2 Yapılarda Beton Deneyleri - Bölüm 2: Tahribatsız Deneyler - Geri 

Sıçrama Değerinin Tayini 

• EN12763 Boru ve Ekleme Parçaları - Lifli Çimento İle İmal Edilmiş - Bina 

Boşaltım Sistemlerinde Kullanılan - Boyutlar ve Sevkiyatta Kullanılan Teknik 

Terimler 

• EN1367-3 Agregaların Termal ve Bozunma Özellikleri Için Kaynama Deneyi 

• EN933-6 Agregaların Geometrik Özelliklerinin Değerlendirilmesi - Agrega Akış 

Katsayısı 

• ENISO3766 Yapı Çizimleri - Betonarmelerin Basitleştirilmiş Gösterimi (TS3710 

?) 

• ENV13670-1 Beton Yapıların Uygulanması - Bölüm 1: Genel 

• ENV1504-9 Beton Yapılar - Koruma ve Tamir Için Mamul ve Sistemler - Tarifler, 

Özellikler, Kalite Kontrol ve Uygunluğun Belgelendirilmesi - Bölüm 9: Tarifler 

• ENV196-4 Bölüm 4: Çimento Deney Metotları - BileşENMiktarının Tayini 

ENV1992-1-1 Eurocode 2 Beton Yapıların projelendirmesi - Bölüm 1-1: Genel 

Kurallar ve Bina Kuralları 

• prEN1097-10 Agregaların Mekanik ve Fiziksel Özellikleri İçin Deneyler - Kısım 

10: Su Emme Yüksekliği 

• TS10088 Beton Agregaları - Petrografik İnceleme 

• TS10088EN932-3 Agregaların Genel Özellikleri İçin Deneyler Kısım 3: 

Basitleştirilmiş Petrografik Tanımlama İçin İşlem ve Terminoloji 

• TS10156 Çimento- Katkılı Çimento (TS10156:1992 iptal edilmiş ve yerineEN 

197-1 geçmiştir. Ancak EN 197-1 Resmi Gazetede yayınlanana kadar 

yürürlüktedir.) 

• TS10157 Çimento- Sülfatlara Dayanıklı 

• TS10326 İnşaat Makinaları- Vibratörler (Beton Sıkıştırmak için) 

• TS10465 Beton Deney Metotları- Yapı ve Yapı Bileşenlerinde Sertleşmiş 

Betondan Numune Alınması ve Basınç Mukavemetinin Tayini (Tahribatlı 

Metot) 

• TS10513 Çelik Teller - Beton Takviyesinde Kullanılan 

• TS10514 Beton - Çelik Tel Takviyeli - Çelik Telleri Betona Karıştırma ve Kontrol 

Kuralları 

• TS10515 Beton-Çelik Tel Takviyeli-Eğilme Mukavemeti Deney Metodu 

• TS1091 Beton Yapılar İçin Sıcak Uygulamalı Elastik Derz Örtme Malzemeleri 

• TS10966 Sıvı Kür Malzemeleri-Membran Oluşturan-Beton Yüzeyine 

Uygulanan 

• TS10967 Beton Deneyleri-Beton Yüzeyine Uygulanan Kür Maddesi-Su 

Tutuculuk Özelliği Tayini 

• TS10971 Lastikler-Ön Şekillendirilmiş Derz Dolgu Maddeleri-Karayollarında 

Beton Kaplamalar Arası Derzler İçin 

• TS11052 Çimentolar-Uzama Tayini-Otoklav Metodu 

• TS11053 Çimentolar-Özgül Yüzey Tayini-Türbidimetrik Metot 

• TS1114 Hafif Agregalar-Beton İçin 

• TS11140 Yapıştırıcılar-Çimento Esaslı (Hidrolik Bağlayıcılı) Fayans, Seramik 

ve Döşeme Plağı İçin 

• TS11222 Beton- Hazır Beton- Sınıflandırma, Özellikler Performans Üretim ve 

Uygunluk Kriterleri 

33

• TS11551 Beton Pompası 

• TS11746 Beton Kimyasal Katkı Maddeleri- Beton Antifrizi (Soğuk Havada Taze 

Betonu ve Harcı Donmaya Karşı Koruyucu Madde) 

• TS11747 Püskürtme Beton (Shocrete) Yapım, Uygulama ve Bakım Kuralları 

• TS12139 Çimento-Portland Curuflu (TS12139:1997 iptal edilmiş ve yerine 

TSEN197-1:2002 geçmiştir. Ancak TSEN197-1:2002 standard metni Resmi 

Gazete'de yayınlanıp yürürlüğe girinceye kadaryürürlüktedir.) 
















• TS12165 İnşaat Makinaları-Beton Santrali 

• TS1247 Beton Yapım, Döküm ve Bakım Kuralları (Normal Hava Koşullarında) 

• TS1248 Beton Yapım, Döküm ve Bakım Kuralları-Anormal Hava Şartlarında 

TS12786 Betonarme Kalıpçısı 

• TS12815 İnşaat (Betonarme) Demircisi 

• TS19 Çimento-Portland Çimentoları (TS19:1992 iptal edilmiş ve yerine 


Gazete'de yayınlanıp yürürlüğe girinceye kadar (TS19:1992 yürürlüktedir.) 

• TS20 Çimento-Yüksek Fırın Curuflu Çimentolar (TS20:1992 iptal edilmiş ve 

yerine TSEN197-1:2002 geçmiştir. Ancak TSEN197-1:2002 standard metni 

Resmi Gazete'de yayınlanıp yürürlüğe girinceye kadar (TS19:1992 

yürürlüktedir.) TS20:1992 yürürlüktedir.) 

• TS21 Çimento-Beyaz Portland 

• TS22 Çimento-Harç Çimentosu (TS22 revize edilmiş ve EN 413 -1 ve -2 

yayınlanmıştır. Resmi Gazetede Yayınlanana kadar yürülüktedir.) 

• TS22-1ENV413-1 Çimento-Harç Çimentosu-Bölüm 1:Özellikler 

• TS22-2EN413-2 Çimento-Harç Çimentosu-Bölüm 2:Deney Metotları 

• TS23 Çimento-Numune Alma Metotları 

• TS23EN196-7 Çimento Deney Metotları- Bölüm 7: Çimentodan Numune Alma 

ve Hazırlama Metotları 

• TS24 Çimentoların Fiziki ve Mekanik Deney Metotları 

• TS2511 Taşıyıcı Hafif Betonların Karışım Hesap Esasları 

• TS2518 Sertleşmiş Betonlarda Çimento Dozaj Tayini 

• TS26 Çimento-Traslı Çimento (TS26:1992 iptal edilmiş ve yerine TSEN197- 

1:2002 geçmiştir. AncakTSEN197-1:2002 standard metni Resmi Gazete'de 

yayınlanıp yürürlüğe girinceye kadar (TS26:1992 yürürlüktedir.) 

34

• TS2810 Beton İşlerinde Kullanılan Dilatasyon Malzemeleri - Lastik Su Tutucu 

Contalar 

• TS2823 Bimsbetondan Mamul Yapı Elemanları 

• TS2871 Taze Beton Kıvam Deneyi (Çökme Hunisi Metodu İle) 

• TS2872 Taze Beton Kıvam Deneyi (Sıkıştırma Faktörü Metodu ile) 

• TS2901 Taze Betonda Hava Miktarının Basınç Metodu ile Tayini 

• TS2940 Taze Betondan Numune Alma Metotları 

• TS2940ISO2736-1 Beton Deneyleri- Deney Numuneleri Bölüm 1: Taze 

Betondan Numune Alma 

• TS2941 Taze Betonda Birim Ağırlık, Verim ve Hava Miktarının Ağırlık Yöntemi 

ile Tayini 

• TS2987 Betonda priz Süresinin Tayini 

• TS3068 Laboratuvarda Beton Deney Numunelerinin Hazırlanması ve Bakımı 

• TS3068ISO2736-2 Beton Deneyleri- Deney Numuneleri Bölüm 2: Dayanım 

Deneyleri İçin Deney Numunelerinin Yapımı ve Kürü 

• TS3078 Beton İşlerinde Kullanılan PVC Plastik Dilatasyon Malzemeleri-PVC 

Plastik Su Tutucu Contalar 

• TS3114 Beton Basınç Mukavemeti Tayini 

• TS3114ISO4012 Beton-Deney Numunelerinin Basınç Dayanımı Tayini 

• TS3115 Taze Beton Kıvam Deneyi (Vebe Metodu İle) 

• TS3129 Betonda Yarma Çekme Dayanımı Tayini Deneyi (Silindir Yarma 

Metodu) 

• TS3129ISO4108 Beton-Deney Numunelerinin Yarmada Çekme Dayanımı 

Tayini 

• TS3234 Bimsbeton Yapım Kuralları, Karışım Hesabı ve Deney Metotları 

• TS3235 Püskürtme Yoluyla Asbest-Çimento Yalıtımı Yapım Kuralları 

• TS3260 Beton Yüzey Sertliği Yolu ile Yaklaşık Beton Dayanımının Tayini 

Kuralı 

• TS3261 Taze Betonda Hava Miktarının Hacim Metodu ile Tayini 

• TS3262 Betonda Aşınma Dayanıklılığı Tayini Deney Metodu (Kum Püskürtme 

Yolu ile) 

• TS3284 Betonun Eğilmede Çekme Dayanımı Tayini Deneyi (Üçtebir 

Notalarından Yüklenmiş Basit Kiriş Metodu İle) 

• TS3285 Betonun Eğilmede Çekme Dayanımı Tayini Deneyi (Orta Noktasından 

Yüklenmiş Basit Kiriş Metdu ile) 

• TS3286 Betonun Eğilmede Çekme Dayanımının Şantiyede Tayini Deneyleri 

• TS3287 Betonun Eğilmede Çekme DeneyindENÇıkan Deney Numunesi 

Parçaları Üzerinde Basınç Dayanımı Deney Metodu 

• TS3289 Hafif Agregalı Yalıtım Betonu Deney Numunelerinde Basınç Dayanımı 

Tayini 

• TS3289EN1354 Gözenekli Beton-Hafif Agregali-Basınç Mukavemeti Tayini 

• TS3322 Çimento Harcı ve Beton Numunelerinde Boy Değişim Tayini 

• TS3323 Beton Basınç Deney Numunelerinin Hazırlanması, Hızlandırılmış Kürü 

ve Basınç Dayanım Deneyi 

• TS3351 Şantiyede Beton Deney Numunelerinin Hazırlanması ve Bakımı 

• TS3440 Zararlı Kimyasal Etkileri Olan Su, Zemin ve Gazların Etkisinde Kalacak 

Betonlar İçin Yapım Kuralları 

35

• TS3441 Klinkerler-Portland Çimentosu Klinkeri (TS3441:1994 iptal edilmiş ve 

yerine EN 197-1 geçmiştir. Ama EN 197-1 yayınlanana kadar yürürlüktedir. 

• TS3449 Çabuk Donma ve Çözülme Koşulları Altında Betonda Dayanıklılık 

Faktörü Tayini 

• TS3452 Beton-Kimyasal Katkı Maddeleri (Priz Süresini Ayarlayan ve Karışım 

Suyunu Azaltan)(TS3452:1984 iptal edilmiş ve yerineEN 934-2 geçmiştir. Ama 

EN 934-2 yayınlanana kadar yürürlüktedir.) 

• TS3453 Beton Elemanlarda Büzülme Oranı (Rötre) Tayin Metodu 

• TS3454 Basınç Altında Betonda Sünme Tayin Metodu 

• TS3455 Betonda Geçirgenlik Katsayısı Tayin Metodu 

• TS3456 Betona Hava Sürükleyici Katkı Maddeleri (TS3456:1984 iptal edilmiş 

ve yerineEN 934-2geçmiştir. Ama EN 934-2 yayınlanana kadar yürürlüktedir.) 

• TS3502 Betonda Statik Elastisite Modülü ve Poisson Oranı Tayini 

• TS3505 Önyapımlı Betonarme Kanalet Eyerleri 

• TS3523 Beton Agregalarının Yüzey Nemi Oranının Tayini 

• TS3524 Yüksek Fırın Cüruf Agregalarında Süngerimsi ve Camsı Tane Oranı 

Tayini 

• TS3525 Yüksek Fırın Cüruf Agregalarında Ufalanmaya Yatkınlık Tayini 

• TS3526 Beton Agregalarında Özgül Ağırlık ve Su Emme Oranı Tayini 

• TS3526 Beton Agregalarında Özgül Ağırlık ve Su Emme Oranı Tayini 

• TS3527 Beton Agregalarında İnce Madde Oranı Tayini 

• TS3528 Beton Agregalarında Hafif Madde Oranı Tayini 

• TS3529 Beton Agregalarının Birim Ağırlıklarının Tayini 

• TS3530 Beton Agregalarının Tane Büyüklüğü Dağılımının Tayini 

(Granülometrik Birleşim Tayini) 

• TS3530EN933-1 Agregaların Geometrik Özellikleri İçin Deneyler Bölüm 1: 

Tane Büyüklüğü Dağılımı Tayini- Eleme Metodu 

• TS3624 Sertleşmiş Betonda Özgül Ağırlık,Su Emme ve Boşluk Oranı Tayin 

Metodu 

• TS3646 Çimento-ErkENDayanımı Yüksek (TS3646:1994 iptal edilmiş ve yerine 

EN 197-1 geçmiştir. Ama EN 197-1 yayınlanana kadar yürürlüktedir.) 

• TS3649 Perlitli Isı Yalıtımı Betonu-Yapım-Uygulama Kuralları ve Deney 

Metodları 

• TS3655 Beton Agregalarında Dona Dayanıklılık Tayini 

• TS3655EN1367-1 Agregaların Termal ve Bozunma Özellikleri İçin Deneyler- 

Bölüm 1: Donmaya ve Çözülmeye Karşı Direncin Tayin 

• TS3673 Beton Agregalarında Organik Kökenli Madde Tayini Deney Metodu 

• TS3674 Beton Agregalarında Sülfat Miktarı Tayini Metodu 

• TS3683 Önyapımlı Betonarme Kanalet Ayakları ve Temel Blokları 

• TS3694 Beton Agregalarında Aşınmaya Dayanıklılık (Aşınma Oranı) Tayini 

Metodu 

• TS3710 Bina ve İnşaat Mühendisliği Teknik Resimleri-Betonarme Donatı 

Sembolleri 

• TS3732 Beton Agregalarında Klorür Miktarı Tayini Metodu 

• TS3787 Beton Agregası-Havada Soğutulmuş Yüksek Fırın Cürufundan 

• TS3811 Önyapımlı Betonarme Kanalet, Kanalet Eyeri, Kanalet Ayağı ve Temel 

Blokları Yapım Kuralları 

• TS3814 Beton Agregalarında Tane Şekli Sınıfı Tayini Deney Metodu 

36

• TS3814EN933-4 Agregaların Geometrik Özellikleri İçin Deneyler- Bölüm 1: 

Tane Şeklinin Tayini- Şekil İndisi 

• TS3816 Bina ve İnşaat Mühendisliği Teknik Resimleri- Betonarme Demir 

Listelerinin Düzenlenmesi Kuralları 

• TS3820 Beton Agregaları- Organik Maddelerin Harç Dayanımına Etkisinin 

Tayini Metodu 

• TS3821 Beton Agregaları- Yeterlik Deneyi 

• TS4106 Taze Betonda Su Salma Yüzdesinin Tayini 

• TS4203 Beton Karıştırma Donanımı Yeterlik Tayini 

• TS4834 Beton ile İlgili Terimler 

• TS4916 Hafif Örgü Harçları- Hafif Agregalarla Yapılmış Duvarlar İçin 

• TS4949 Beton ve Betonarme Kalıp Tahtası- Kontrplak, Geniş Yüzeyli 

• TS4950 Beton ve Betonarme Kalıp Tahtası- Kontrtabla, Geniş Yüzeyli 

• TS499 Nervürlü Çelik Çubukların Betonarme Yapılarda Kullanılma Kuralları (Bu 

standard iptal edilmiştir.) 

• TS500 Betonarme Yapıların Tasarım ve Yapım Kuralları 

• TS5105 Betonarme Tel Çit Direkleri 

• TS5893 Beton-Basınç Mukavemetlerine Göre Sınıflandırma 

• TS5926 Beton Kaplamalar İçin Jet Yakıtlarına Dayanıklı, Soğuk Uygulamalı 

Derz Dolgu ve İzolasyon Malzemesi 

• TS5929 Beton Deneyleri-Boyutlar,Toleranslar ve Deney Numunelerinin 

Uygunluğu 

• TS5929ISO1920 Beton Deneyleri- Deney Numunelerinin Boyutları, Toleransları 

ve Kullanım Yerleri 

• TS5930 Taze Beton - Kıvam Sınıflandırması 

• TS5931 Sıkıştırılmış Taze Beton - Yoğunluk Tayini 

• TS6085 Taze Beton - Kıvam Tayini Metodu - Sıkıştırma İndeksi 

• TS6164 Betonarme projelerinin Çizim ve Tanzimi Kuralları-Genel 

• TS6172 İnşaat Mühendisliğinde Zemin Deneyleri: Kimyevi Deneyler-Zemin 

Çimento Karışımında Çimento Muhtevası Tayini 

• TS6271 Alüminalı Çimentolar-Refrakter Olarak Kullanılan 

• TS6332 Sertleşmiş Beton-Yoğunluk Tayini Metodu 

• TS639 Uçucu Küller-Çimentoda Kullanılan 

• TS640 Çimento-Uçucu Küllü Çimento (TS640:1992 iptal edilmiş ve yerine 

TSEN197-1:2002 geçmiştir. AncakTSEN197-1:2002 standard metni Resmi 

Gazete'de yayınlanıp yürürlüğe girinceye kadar TS640:1992 yürürlüktedir.) 

• TS687 Çimento- Kimyasal Analiz Metotları 

• TS6989 Betonarme Siloların Hesap, Yapım ve Kullanım Kuralları 

• TS7041 Lif Takviyeli Çimentolu Mamuller-Silisli Asbest Çimento Düz Levhalar 

• TS7042 Lif Takviyeli Çimentolu Mamuller-Selüloz ve Asbestli Çimento Düz 

Levhalar 

• TS706 Beton Agregaları 

• TS706prEN12620 Beton Agregaları 

• TS707 Beton Agregalarından Numune Alma ve Deney Numunesi Hazırlama 

Yöntemi 

• TS802 Beton Karışımı Hesap Esasları 

37

• TS809 Çimento-Süper Sülfat Çimentosu (TS809:1994 iptal edilmiş ve yerine 


Gazete'de yayınlanıp yürürlüğe girinceye kadar TS809:1994 yürürlüktedir.) 

• TS9582EN933-3 Agregaların Geometrik Özellikleri İçin Deneyler Bölüm 3: 

Tane Şekli Tayini Yassılık Endeksi 

• TSEN1097-1 Agregaların Mekanik ve Fiziksel Özellikleri İçin Deneyler- Bölüm 

1: Aşınmaya Karşı Direncin Tayini (Mikro- Deval) 

• TSEN1097-2 Agregaların Mekanik ve Fiziksel Özellikleri İçin Deneyler Bölüm 2 

: Parçalanma Direncinin Tayini İçin Metotlar 

• TSEN1097-3 Agregaların Fiziksel ve Mekanik Özellikleri İçin Deneyler Bölüm 3: 

Gevşek Yığın Yoğunluğunun ve Boşluk Hacminin Tayini 


4: Kuru Sıkılaştırılmış Dolgu Malzemesinin (Taşunu) Boşluklarının Tayini 

• TSEN1097-5 Agregaların Mekanik ve Fiziksel Özellikleri İçin Deneyler Bölüm 5: 

Hava Dolaşımlı Etüvde Kurutma İle Su Muhtevasının Tayini 

• TSEN1097-6 Agregaların Mekanik ve Fiziksel Özellikleri İçin Deneyler Bölüm 6: 

Tane Yoğunluğuve Su Emme Oranının Tayini 


7: Taşunu (Filler) Tane Yoğunluğunun Tayini- Piknometre Metodu 

• TSEN1097-8 Agregaların mekanik ve fiziksel özellikleri için deneyler - Bölüm 2: 

parlatma değerinin tayini 


9: Çivili LastiklerdENKaynaklanan Aşınmaya Karşı Direncin Tayini- Nordik 

Deney 

• TSEN12188 Beton Yapılar- Koruma ve Tamir İçin Mamul ve Sistemler- Deney 

Metotları- Yapıda Kullanılan Yapıştırma Maddeleri Özelliklerinin Çeliğin Çeliğe 

Yapıştırılması Metoduyla Tayini 


Metotları- Yapıda Kullanılan Yapıştırma Maddelerinin İşlenebilme 

(Kullanılabilme) Süresinin Tayini 


Metotları- Tamir Harcı Basınç Dayanımının Tayini 

• TSEN12192-2 Beton Yapılar- Koruma ve Tamir İçin Mamul ve Sistemler- Tane 

Büyüklüğü Dağılımının Tayini- Bölüm 2: Polimer Yapıştırıcı Maddelerin 

Dolguları İçin Deney Metodu 

• TSEN12350-1 Beton- Taze Beton Deneyleri- Bölüm 1: Numune Alma 

• TSEN12350-2 Beton- Taze Beton Deneyleri- Bölüm 2: Çökme (Slamp) Deneyi 

• TSEN12350-3 Beton- Taze Beton Deneyleri- Bölüm 3: Vebe Deneyi 

• TSEN12350-4 Beton- Taze Beton Deneyleri- Bölüm 4: Sıkıştırılabilme 

Derecesi 

• TSEN12350-5 Beton- Taze Beton Deneyleri- Bölüm 5: Yayılma Tablası Deneyi 

• TSEN12350-6 Beton- Taze Beton Deneyleri- Bölüm 6: Yoğunluk 

• TSEN12350-7 Beton- Taze Beton Deneyleri- Bölüm 7: Hava İçeriğinin Tayini- 

Basınç Metotları 

• TSEN12390-1 Beton - Sertleşmiş Beton Deneyleri - Bölüm 1: Deney Numunesi 

Ve Kalıplarının Şekil, Boyut Ve Diğer Özellikleri 

• TSEN12390-2 Beton - Sertleşmiş Beton Deneyleri - Bölüm 2: Dayanım 

Deneylerinde Kullanılacak Deney Numunelerinin Hazırlanması Ve Kürlenmesi 

38

• TSEN12390-4 Beton - Sertleşmiş Beton Deneyleri - Bölüm 4: Basınç Dayanımı 

- Deney Makinelerının Özellikleri 

• TSEN12390-5 Beton - Sertleşmiş Beton Deneyleri - Bölüm 5: Deney 

Numunelerinin Eğilme Dayanımının Tayini 

• TSEN12390-6 Beton - Sertleşmiş Beton Deneyleri - Bölüm 6: Deney 

Numunelerinin Yarmada Çekme Dayanımının Tayini 

• TSEN12390-7 Beton - Sertleşmiş Beton Deneyleri - Bölüm 7: Sertleşmiş 

Betonun Yoğunluğunun Tayini 

• TSEN12390-8 Beton - Sertleşmiş Beton Deneyleri - Bölüm 8: Basınç Altında Su 

İşleme Derinliğinin Tayini 

• TSEN12504-1 Beton- Yapıda Beton Deneyleri- Bölüm 1: Karot Numuneler- 

Karot Alma, Muayene ve Basınç Dayanımının Tayini 

• TSEN12504-2 Beton - Yapıdaki Beton Deneyleri - Bölüm 2: Thribatsız Deneyler 

- Geri Sıçrama Sayısının Tayini 


Metotları- Eğilimi Birleştirmede Kayma Dayanımının Tayini 


1: Aşınmaya Karşı Direncin Tayini (Mikro- Deva 

• TSEN12629-4 Beton ve Kalsiyum Silikattan Yapı Malzemeleri İmâl 

EdENMakinalar- Güvenlik- Bölüm 4: Beton Çatı Kaplama Yapma Makinaları 


Metotları- Betonun Betona Yapışmasının Tayini 

• TSEN12696 Beton İçindeki Çeliğin Katodik Koruması 

• TSEN12878 Pigmentler- Çimento ve/veya Kireç Esaslı İnşaat Malzemelerinin 

Renklendirilmesi İçin Özellikleri ve Deney Yöntemleri 

• TSEN1328 Çimentolu Yonga Levhalar- Dona Dayanıklılığın Tayini 

• TSEN1367-2 Agregaların Termal ve Bozunma Özellikleri İçin Deneyler Bölüm 

2: Magnezyum Sülfat Deneyi 

• TSEN1367-3 Agregaların Termal Ve Bozunma Özellikleri İçin Deneyler - Bölüm 

3: Sonnenbraud Bazalt İçin Kaynatma Deneyi 

• TSEN1367-4 Agregaların Termal ve Bozunma Özellikleri İçin Deneyler Bölüm 

4: Kuruma Çekmesi Tayini 

• TSEN1504-1 Beton Yapılar- Koruma ve Tamir Mamul ve Sistemler- Tarifler, 

Özellikler, Kalite Kontrol ve Uygunluk Değerlendirmesi - Bölüm 1:Tarifler 

• TSEN1521 Hafif Agregalı Gözenekli Betonun Eğilmede Çekme Dayınımının 

Tayini 

• TSEN1542 Beton Yapılar- Koruma Ve Tamir İçin Mamul Ve Sistemler- Deney 

Metotları- Yapışma Dayanımının Çekip Koparma Metoduyla Tayini 


Metotları- Polimerlerde Çekme Dayanım Artışının Tayini 

• TSEN1744-1 Agregaların Kimyasal Özellikleri İçin Deneyler- Bölüm 1: Kimyasal 

Analiz 


Metotları- Deneylerde Kullanılacak Referans Betonlar 


Metotları- Kızıl Ötesi Işık İçin Analiz 


Metotları- Isı Genleşme Katsayısının Tayini 

39


Metotları- Yapıda Kullanılan Yapıştırma Maddelerinin Beton Yüzeyine 

Uygulanabilirliğinin Ölçülmesi İçin Deneyler 

• TSEN1877-1 Beton yapılar - korunma ve tamir ürün ve sistemleri - Deney 

metotları - Epoksi reçineleri ile ilgili reaktif fonksiyonlar Bölüm 1: Epoksi 

eşdeğerlerinin tayini 

• TSEN1877-2 Beton yapılar - Koruma ve tamir ürün ve sistemleri - Deney 

metotları - Epoksi reçineleri ile ilgili reaktif fonksiyonlar Bölüm 2: Toplam basisiti 

sayısı kullanılarak amin fonksiyonların tayini 

• TSEN196-1 Çimento Deney Metotları- Bölüm 1: Dayanım 

• TSEN196-2 Çimento Deney Metotları- Bölüm 2: Çimentonun Kimyasal Analizi 

• TSEN196-21 Çimento Deney Metotları- Çimentoda Klorür Karbon Dioksit ve 

Alkali Muhtevası Tayini 

• TSEN196-3 Çimento Deney Metotları- Bölüm 3: priz Süresi ve Hacim 

Genleşme Tayini 

• TSEN196-5 Çimento Deney Metotları- Puzolanik Çimentolarda Puzolanik 

Özellik Tayini 

• TSEN196-6 Çimento Deney Metotları-Bölüm 6 :İncelik Tayini 

• TSEN197-1 Çimento- Bölüm 1: Genel Çimentolar- Bileşim, Özellikler ve 

Uygunluk Kriterleri 

• TSEN197-2 Çimento- Bölüm 2: Uygunluk Değerlendirmesi 

• TSEN206-1 Beton- Bölüm 1: Özellik, Performans, İmalat ve Uygunluk 

• TSEN450 Uçucu Kül - Betonda Kullanılan - Tarifler, Özellikler ve Kalite Kontrol 

• TSEN480-1 Kimyasal Katkılar - Beton, Harç ve Şerbet İçin- Deney Metotları- 

Bölüm 1: Deneyler İçin Şahit Beton ve Şahit Harç 


Bölüm 10: Suda Çözünebilir Klorür Muhtevası Tayini 


Bölüm 11: Sertleşmiş Betonda Hava Boşluğu Özelliklerinin Tayini 


Bölüm 12: Katkıların Alkali Muhtevası Tayini 


Bölüm 2: 


Bölüm 4: Betonun Terlemesinin Tayini 


Bölüm 5: Kılcal Su Emme Tayini 


Bölüm 6: Kızıl Ötesi Analiz 


Bölüm 8: Katı Madde Muhtevası Tayini 

• TSEN932-1 Agregaların Genel Özellikleri İçin Deneyler-Kısım 1 Numune Alma 

Metotları 

• TSEN932-2 Agregaların Genel Özellikleri İçin Deneyler Bölüm 2: Laboratuvar 

Numunelerin Azaltılması Metodu 

• TSEN932-5 Agregaların Genel Özellikleri İçin Deneyler- Bölüm 5: Genel 

Cihazlar ve Kalibrasyon 

• TSEN932-6 Agregaların Genel Özellikleri İçin Deneyler - Bölim 6: 

Tekrarlanabilirlik Ve Uyarlık Tarifleri 

40

• TSEN933-10 Agregaların Geometrik Özellikleri İçin Deneyler - Bölüm 10: İnce 

Tanelerin Tayini - İnce Dolgu Malzemelerinin Tane Büyüklüğüne Göre 

Sınıflandırılması (Hava Jetiyle Eleme) 

• TSEN933-2 Agregaların Geometrik Özellikleri İçin Deneyler Kısım 2: Tane 

Boyutu Dağılım Tayini-Deney Elekleri, Elek Göz Açıklıklarını Anma 

Büyüklükleri 

• TSEN933-5 Agregaların Geometrik Özellikleri İçin Deneyler - Kısım 5: İri 

Agregalarda Ezilmiş ve Kırılmış Yüzeylerin Yüzdesinin Tayini 

• TSEN933-7 Agregaların Geometrik Özellikleri İçin Deneyler - Kısım 7: İri 

Agregalarda Kavkı İçeriğinin Tayini - Kavkı Yüzdesi 

• TSEN933-8 Agregaların Geometrik Özellikleri İçin Deneyler - Bölüm 8: İnce 

Tanelerin Tayini- Kum Eşdeğeri Tayini 

• TSEN933-9 Agregaların Geometrik Özellikleri İçin Deneyler- Bölüm 9: İnce 

Tanelerin Tayini- Metilen Mavisi Deneyi 

• TSEN934-2 Kimyasal Katkılar- Beton, Harç ve Şerbet İçin- Bölüm 2: Beton 

Katkıları- Tarifler ve Özellikler, Uygunluk, İşaretleme ve Etiketleme 

• TSEN934-4 Kimyasal Katkılar- Beton, Harç ve Şerbet İçin- Bölüm 4: Öngerilme 

Çeliği İçin Şerbet Katkıları- Tarifler, Özellikler, Uygunluk, İşaretleme ve 

Etiketleme 

• TSEN934-6 Kimyasal Katkılar- Beton, Harç ve Şerbet İçin- Bölüm 6: Numune 

Alma, Uygunluk Kontrolü ve Uygunluk Değerlendirmesi 

• TSEN989 Gaz Beton-Donatı Çubuklarının Aderans Davranışının Sıyırma 

Deneyi ile Tayini 

• TSEN990 Gaz ve Köpük Beton ve Hafif Agregalı Gözenekli Beton-Teçhizatın 

Korozyondan Korunmasını Değerlendirme Deney Metotları 

• TSEN991 Gaz Beton veya Hafif Agregalı Gözenekli Beton-Önyapımlı 

Bileşenlerin Boyutlarının Tayini 

• TSENV196-4 Çimento - Deney Metodları - Bölüm 4: Katkı Miktarı Tayini 

• TSENV197-1 Çimento - Bileşim, Özellikler ve Uygunluk Kriterleri - Bölüm 1: 

Genel Çimentoları 

• TSENV197-2 Çimento - Bölüm 2: Uygunluk Değerlendirilmesi 

• TSHD400.3KS1 Elde kullanılan motorlu aletler Bölüm 2: Özel kurallar Kısım K: 

Beton vibratörleri 

• TSISO5468 Matkaplar-Sert metal Uçlu-Darbeli-Beton İçin-Boyutlar 

• TSISO9882 Yapıda Performans Standardları-Ön Yapımlı Beton Döşemeler- 

Performans Deneyi-Noktasal Olmayan Yükleme Altında Davranış 

• TSISO9883 Yapıda Performans Standardları-Ön Yapımlı Beton Döşemeler- 

Performans Deneyi-Noktasal Yükleme Altında Davranış 

• TSprEN1339 Beton Plaklar-Önyapımlı 

• TSprEN932-5 Agregaların Genel Özellikleri İçin Deneyler-Bölüm 5-Genel 

Cihazlar ve Kalibrasyon 

• TSprEN932-6 Agregaların Genel Özellikleri için Deneyler-Bölüm 6- 

Tekrarlanabilirlik ve uyarlık Tarifleri 

41

KAYNAKÇA 

- Türkiye Hazır Beton Birliği 

http://www.thbb.org/index.php 

- Avrupa Hazır Beton Birliği (ERMCO) 

http://www.ermco.org/ 

- European Ready-Mixed Concrete Industry Statistics 2003 

- Report of Members' Activities 2002 

- National Ready Mixed Concrete Association 

http://www.nrmca.org/ 

- Akçansa Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş. 

http://www.betonsa.com.tr/ 

- Hazır Beton – Mart-Nisan 2003 

(Türkiye Hazır Beton Birliği Yayın Organı) 

- Çimento ve Beton Dünyası – Mayıs-Haziran 2004 

(Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği Yayın Organı) 

- İnşaat Dünyası – 

(Aylık İnşaat Malzemeleri ve Teknolojileri Dergisi) 

- İGEME (Sektör raporları) 

http://www.igeme.org.tr 

- Devlet Planlama Teşkilatı 

(Özel İhtisas Komisyon Raporları) 

http://www. dpt.gov.tr 

42

hazır beton sektör araştırması - ITO

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?