zeolit katkılı betonların fiziksel ve mekanik özelliklerinin - Süleyman ...

ZEOLİT KATKILI BETONLARIN FİZİKSEL VE MEKANİK 

ÖZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI 

Hakan SARIKAYA 

Danışman 

Yrd.Doç.Dr. Celalettin BAŞYİĞİT 

YÜKSEK LİSANS TEZİ 

YAPI EĞİTİMİ ANABİLİM DALI 

ISPARTA 2006

T.C. 

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ 

FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ 






ISPARTA 2006






ISPARTA 2006

Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğüne; 

Bu çalışma jürimiz tarafından Yapı Eğitimi Anabilim Dalı’nda YÜSEK LİSANS 

TEZİ olarak kabul edilmiştir. 

Başkan : Yrd. Doç. Dr. Celalettin BAŞYİĞİT ( Danışman ) 

Üye : Prof. Dr. Mümin FİLİZ 

Üye : Yrd. Doç. Dr. Mustafa TÜRKMEN 

ONAY 

Bu tez ... / ... /2006 tarihinde Enstitü Yönetim Kurulunca belirlenen yukarıdaki jüri 

üyeleri tarafından kabul edilmiştir. 

… / … /2006 

Prof. Dr. Fatma GÖKTEPE 

S.D.Ü. FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MÜDÜRÜ

İÇİNDEKİLER 

Sayfa 

İÇİNDEKİLER ………………………………………………………………. i 

ÖZET ………………………………………………………………………… iii 

ABSTRACT ………………………………………………………………….. iv 

ÖNSÖZ ve TEŞEKKÜR ……………………………………………………... v 

SİMGELER DİZİNİ …………………………………………………………. vi 

ŞEKİLLER DİZİNİ ………………………………………………………….. vii 

ÇİZELGELER DİZİNİ ………………………………………………………. ix 

1. GİRİŞ ……………………………………………………………………… 1 

1.1. Zeolitler ………………………………………………………………….. 4 

1.2. Zeolitlerin İnşaat Sektöründe Kullanım Alanları ………………………... 6 

1.3. Önceki Çalışmalar ……………………………………………………….. 9 

2. MATERYAL ve METOD ………………………………………………… 12 

2.1. Çimentonun Sağlanması ………………………………………………… 12 

2.2. Kimyasal Katkı ………………………………………………………….. 13 

2.3. Su ………………………………………………………………………... 14 

2.4. Agreganın Sağlanması …………………………………………………... 16 

2.5. Agrega Deneyleri ………………………………………………………... 16 

2.6. Beton Karışım Hesapları ………………………………………………… 19 

2.7. Betonların Üretimi ………………………………………………………. 24 

2.8. Beton Deneyleri …………………………………………………………. 26 

3. DENEY SONUÇLARI ……………………………………………………. 32 

3.1. Zeolit ve Normal Agregaya ait Özellikler ……………………………….. 32 

3.1.1. Granülometri Analizi ………………………………………………….. 32 

3.1.2. Birim Ağırlık ………………………………………………………….. 35 

3.1.3. Özgül Ağırlık ………………………………………………………….. 37 

3.1.4. Su Emme ………………………………………………………………. 40 

3.2. Zeolit Agregalı Betonların Özellikleri …………………………………... 42 

3.2.1. Zeolit Agregalı Betonların Fiziksel Özellikleri ……………………….. 42

3.2.2. Zeolit Agregalı Betonların Mekanik Özellikleri ………………………. 43 

4. TARTIŞMA ve SONUÇ ……………………………..……………………. 53 

5. KAYNAKLAR ……………………………………………………………. 54 

ÖZGEÇMİŞ ………………………………………………………………….. 59

ÖZET 




Bu çalışmada Atabey agregası ile Manisa-Gördes bölgesinden çıkartılan zeolit 

agregası kullanılmıştır. Bu agregalar ile elde edilen betonların üzerinde deneyler 

yapılarak fiziksel ve mekanik özellikleri araştırılmıştır. 

Deneysel çalışmalarda Atabey agregası ve zeolit agregasının elek analizi deneyi 

yapılmıştır. Bulunan değerlerin standart değerler dışında olduğu görülerek bir 

iyileştirme yapılmıştır. İyileştirilmiş agregalar üzerinde deneyler yapılmıştır. Atabey 

ve zeolit agregalarından su/çimento oranı 0,50 olan 350 dozlu katkılı ve katkısız 

olmak üzere sekiz farklı seri beton numuneler üretilmiştir. 

Deneysel çalışmalar sonucu üretilen betonların Ultrases hızı, zeolit miktarı arttıkça 

Ultrases hızı da artmıştır, Katkılı betonun Ultrases hızı ise normal betona göre 

yüksektir. Üretilen betonların Schmidt Sertlikleri, zeolit miktarı arttıkça Schmidt 

Sertlikleri azalmıştır. Katkılı betonun Schmidt Sertlikleri ise normal betona göre 

yüksektir. Üretilen betonların Basınç dayanımları zeolit miktarı arttıkça basınç 

dayanımları azalmıştır. Katkılı betonun Basınç dayanımları ise normal betona göre 

yüksektir. Katkılı betonun Eğilme dayanımları ise zeolit miktarı arttıkça eğilme 

dayanımı azalmıştır. 

Anahtar kelimeler: Normal beton, Hafif beton, Zeolitli beton

ABSTRACT 

RESEARCH OF PHYSICAL AND MECHANICAL 

CHARACTERISTICS OF ZEOLITE ADDED CONCRETES 


In this study, we have used Atabey aggregate and zeolite aggregate removed from 

Manisa-Gördes region. We have carried out some surveys on concrete which was 

obtained by using these zeolites, the physical and mechanical properties of concrete 

have been analyzed. 

In this study we have Atabey aggregate and zeolite aggregate use of sieve analysis. 

We have improved the results of the analysis because the normal results weremuch 

more beyond the standard valves. Eight different concrete samples whose water and 

cement ratios are 0,50 and which are 350 doses have been produced from Atabey and 

zeolite aggregates and these concretes differs in that they are both admixtures and 

witness admixtures. 

Ultra sound speed of the concretes produced by experimental studies increased as the 

zeolite amout was increased . Ultra sound speed of admixtures concrete is higher 

than the normal concrete. Schmidt stifness reduced as the zeolite amount increased. 

Schmidt stifness of admixtures concrete is higher than the normal concrete. Pres 

strenght admixtures concrete is higher than normal concrete. Droop strenght of that 

concretes reduced as the zeolite amount was increased. 

Key words: Normal concrete, Lightweight concrete, Zeolite concrete

ÖNSÖZ ve TEŞEKKÜR 

Bu çalışmada normal Atabey agregası ile Manisa-Gördes bölgesinden çıkartılan 

zeolit agregasının fiziksel özellikleri tespit edilmiş ayrıca bu agregalar ile elde edilen 

betonların üzerinde deneyler yapılarak fiziksel ve mekanik özellikleri araştırılmıştır. 

Tez çalışmam süresince tezimi yöneten ve çalışmalarımda ilgi ve teşviklerini 

esirgemeyen, danışman hocam Yrd. Doç. Dr. Celalettin BAŞYİĞİT’ e şükranlarımı 

sunarım. Çalışmam boyunca desteklerini yardımlarını benden esirgemeyen Yrd. Doç. 

Dr. Şemsettin KILINÇARSLAN’ a ve Yapı Eğitimi Bölüm başkanı Prof. Dr. Mümin 

FİLİZ’ e ve akademik personeline en içten teşekkürlerimi sunarım. 

“Zeolit Katkılı Betonların Fiziksel ve Mekanik Özelliklerinin Araştırılması” adlı ve 

YL–094 numaralı çalışma SDÜ Bilimsel Araştırma Projesi tarafından 

desteklenmiştir. SDÜ bilimsel Araştırma Projesi Komisyon üyelerine ve projenin 

kabul edilmesinde emeği geçenlere teşekkür ederim. 

Ayrıca yetişmemde emeği geçen aileme ve hoş görülerinden dolayı nişanlım 

Hatice DELİCE’ ye çok teşekkür ederim.

SİMGELER DİZİNİ 

Ç Karışımdaki çimento miktarı 

A1 

δA1 

A2 

δA2 

δç 

Karışımdaki ince malzeme miktarı 

İnce malzemenin yoğunluğu 

Karışımdaki kaba malzeme miktarı 

Kaba malzemenin yoğunluğu 

Çimentonun yoğunluğu 

H 1 m 3 Betondaki Hava Miktarı 

V Ultrases hızı 

L Numune boyu 

t Ultrases geçiş süresi 

σ Basınç dayanımı 

P Kırılma yükü 

A Numunenin Alanı 

fcf 

Eğilme dayanımı 

F En büyük yük 

L Mesnet silindirleri arasındaki açıklık 

d1, d2 

Numunenin en kesit boyları

ŞEKİLLER DİZİNİ 

Sayfa 

Şekil 2.1. Terazi ……………………………………………………………… 17 

Şekil 2.2. Elek analizi deneyinde kullanılan standart elekler ………………… 17 

Şekil 2.3. Etüv ………………………………………………………………... 18 

Şekil 2.4. N 35 beton serisinin hacimce karışım oranları ……………………. 21 

Şekil 2.5. NZ 10 beton serisinin hacimce karışım oranları …………………... 22 



Şekil 2.8. NK 35 beton serisinin hacimce karışım oranları ………………….. 23 

Şekil 2.9. NZK 10 beton serisinin hacimce karışım oranları ………………… 23 

Şekil 2.10. NZK 30 beton serisinin hacimce karışım oranları ……………….. 23 

Şekil 2.11. NZK 50 beton serisinin hacimce karışım oranları ……………….. 24 

Şekil 2.12. 10x10 cm küp kalıplar …………………………………………… 25 

Şekil 2.13. Düşey eksenli cebri karıştırmalı beton mikseri ………………….. 25 

Şekil 2.14. Sarsma tablası ……………………………………………………. 26 

Şekil 2.15. Schmidt çekici ve deneyin yapılışı ………………………………. 27 

Şekil 2.16. Ultrases aleti ……………………………………………………... 28 

Şekil 2.17. 300 ton kapasiteli beton presi ……………………………………. 29 

Şekil 3.1. Normal agreganın granülometri eğrisi (dmax =16 mm) ……………. 32 

Şekil 3.2. Zeolitin granülometri eğrisi (dmax =16 mm) ………………………. 33 

Şekil 3.3.İyileştirilmiş ve beton yapımında kullanılacak olan Atabey ve 

Zeolit agregalarının ortak granülometri eğrisi ……………………………….. 34 

Şekil 3.4. Normal agreganın birim ağırlık değerleri …………………………. 36 

Şekil 3.5. Zeolit agregasının birim ağırlık değerleri …………………………. 37 

Şekil 3.6. Normal agrega ve Zeolit agregasının özgül ağırlık değerleri ……... 39 

Şekil 3.7. Normal agrega ve Zeolit agregasının su emme yüzdeleri …………. 41 

Şekil 3.8. Üretilen beton numunelerin çökme değerleri ……………………... 43 

Şekil 3. 9. Betonların Ultrases Hızları ……………………………………….. 44 

Şekil 3.10. Betonların Schmidt Sertlikleri …………………………………… 44

Şekil 3.11. Betonların 7 günlük Basınç Dayanımları ………………………… 45 

Şekil 3.12. Betonların 28 günlük Basınç Dayanımları ……………………….. 46 

Şekil 3.13. Betonların 90 günlük Basınç Dayanımları ……………………….. 46 

Şekil 3.14. N 35 beton serisinin basınç dayanımları …………………………. 47 

Şekil 3.15. NZ 10 beton serisinin basınç dayanımları ……………………….. 47 



Şekil 3.18. NK 35 beton serisinin basınç dayanımları ……………………….. 49 

Şekil 3.19. NZK 10 beton serisinin basınç dayanımları ……………………... 49 



Şekil 3.22. Katkılı beton serisinin eğilme dayanımları ………………………. 51 

Şekil 3.23. Zeolit oranının basınç dayanımına etkisi ( 28. gün ) ( Katkı 

kullanılmamış beton ) ………………………………………………………… 52 

Şekil 3.24. Zeolit oranının basınç dayanımına etkisi ( 28. gün )( Katkı 

kullanılmış beton ) …………………………………………………………… 52

ÇİZELGELER DİZİNİ 

Sayfa 

Çizelge 2.1. PÇ 42,5 çimentosunun kimyasal özelikleri ……………………... 12 

Çizelge 2.2. PÇ 42,5 çimentosunun fiziksel ve mekanik özelikleri ………….. 13 

Çizelge 2.3. S.D.Ü. şebeke suyunun kimyasal analizleri …………………….. 15 

Çizelge 2.4. Beton yapımında kullanılan agrega yüzdeleri …………………... 19 

Çizelge 2.5. Üretilen betonların karışım yüzdeleri …………………………... 20 

Çizelge 2.6. Karışıma giren beton bileşenleri (kg/m 3 ) ……………………….. 21 

Çizelge 2.7. Betonların Schmidt Sertlikleri ………………………………….. 27 

Çizelge 2.8. Betonların Ultrases Hızları ……………………………………... 28 

Çizelge 2.9. Betonların 7 günlük basınç dayanımları ………………………... 30 

Çizelge 2.10. Betonların 28 günlük basınç dayanımları ……………………... 30 

Çizelge 2.11. Betonların 90 günlük basınç dayanımları ……………………... 31 

Çizelge 2.12. Betonların 28 günlük eğilme dayanımları ……………………... 31 

Çizelge 3.1. Normal agreganın elek analizi deney sonuçları ………………… 32 

Çizelge 3.2. Zeolitin elek analizi deney sonuçları …………………………… 33 

Çizelge 3.3. Normal agrega için gevşek ve sıkı birim ağırlık deney değerleri.. 35 

Çizelge 3.4. Normal agrega birim ağırlıkları (gr / cm 3 ) ……………………… 35 

Çizelge 3.5. Zeolit agregası için gevşek ve sıkı birim ağırlık deney değerleri.. 36 

Çizelge 3.6. Zeolit Birim Ağırlıkları (gr / cm 3 ) ……………………………… 37 

Çizelge 3.7. Normal agrega için özgül ağırlık deney değerleri ……………… 38 

Çizelge 3.8. Zeolit agregası için özgül ağırlık deney değerleri ………………. 38 

Çizelge 3.9. Agregaların özgül ağırlık değerleri ……………………………... 39 

Çizelge 3.10. Normal agreganın su emme deney değerleri ………………….. 40 

Çizelge 3.11. Zeolit agregasının su emme deney değerleri ………………….. 40 

Çizelge 3.12. Zeolit ve normal agreganın su emme yüzdeleri ……………….. 41 

Çizelge 3.13. Betonların birim ağırlığı ve su emme yüzdeleri ………………. 42 

Çizelge 3.14. Üretilen beton numunelerin çökme miktarları ………………… 42 

Çizelge 3.15. Betonların Ultrases Hızları ……………………………………. 43 

Çizelge 3.16. Betonların Schmidt Sertlikleri ………………………………… 44

Çizelge 3.17. Betonların Basınç Dayanımları ………………………………... 45 

Çizelge 3.18. Betonların Eğilme Dayanımları ……………………………….. 51

1. GİRİŞ 

Beton; kum, çakıl, kırma taş veya diğer agregaların su, bazı katkı maddeleri ve 

çimento ile birlikte meydana getirdiği bir bileşimdir. Bileşime giren malzemeler özel 

olarak oranlandığı zaman karışım herhangi bir yere dökülebilir ve ebadı ile şekli 

önceden belli kalıpların şeklini alabilen plastik bir kütle meydana getirir. 

Çimentonun hidratasyonu sonunda beton, birçok gayeler için kullanılabilecek 

mukavemete ve sertliğe erişir. 

Beton teknolojisinin tarihi ancak 1850 yıllarında, betonda ilk teçhizatın 

kullanılmasına kadar gitmektedir. Bu tarih, çimento patentinin alınışından 25 yıl 

kadar sonrasına rastlar. Betonarme yapıların önem kazanması 19. yüzyıl başında 

olmuştur. Beton malzemeleri ve sertleşmiş beton özellikleri hakkında en ayrıntılı 

araştırmaların yapılması ve karışım hesapları için esasların getirilmesi, 1950–1960 

yılları arası rastlanır. Daha sonraki yıllarda betonun uzun süredeki davranışı, döküm 

tekniği, ekipman, kalitesinin devamlılığı, kalite kontrolü deneyleri, betonda 

ekonomiyi artırma, daha zor şartlarda beton yapıların inşası, yeni malzemeler, katı 

maddeleri, iş programlaması, yönetimi ve ekonomisi konularında büyük gelişmeler 

olmuştur. Ancak, betonun temel özellikleri konusunda 1950–1960 yıllarında getirilen 

esaslarda büyük bir değişiklik olmamıştır. Yalnız, gelişen teknoloji ile 

kullanılabilecek özel beton tipleri getirilmiştir. 

Uzun yıllar hafif agregalı beton, duvar ve blok eleman üretiminde kullanılan bir 

malzeme olarak görülmüştür. 1950’ lerden sonra hafif agregalı betonun taşıyıcı 

olarak kullanılması gündeme gelmiştir. Yapay hafif agregaların üretimine başlanması 

ile, yüksek dayanımlı hafif agregalı betonlar üretilmeye başlanmıştır. Günümüzde 

kullanılmakta olan hafif betonları üretmek için beton içinde çeşitli yöntemlerle 

boşluk oluşturmak genel kuraldır. Ancak boşluk oluşturma ya harç içinde veya iri 

agrega daneleri arasında yapılır. Hafif betonlar öncelikle ekonomik olmaları 

nedeniyle kullanılırlar. Çok katlı yapıların artması sonucu, yapı yüklerinde azalma 

sağlama gereği de ortaya çıkmaktadır. Hafif agregalı beton kullanarak, çelik 

gereksinimi azalmakta, temellerde ve diğer taşıyıcı yapı kısımlarında tasarruf

sağlanmakta, depreme karşı daha güvenilir yapı elde edilmektedir. Betonun ağırlık 

olarak hafif olması yani ağırlığının azalması sonucu taşıma kolaylığı ve inşaat 

yerinde montaj kolaylığı sağlamaktadır. Üstün yanlarının yanında, hafif agregalı bazı 

olumsuz ve sorun oluşturan yanları da vardır. Hafif agregaların pürüzlü yüzeye sahip 

olması nedeniyle, doğal agregaya göre işlenebilirliği daha az beton elde 

edilebilmektedir. Belirli bir dayanım sağlamak için çimento gereksinmesi daha fazla 

olmaktadır. Diğer bir olumsuzluk, yapay hafif agregaların doğal agregalara oranla 

pahalı olmalarıdır. Ancak bu nedenle oluşan maliyet artışı, taşıma masraflarının 

azalması ile dengelenmektedir. Hafif agregalı beton üretiminde daha fazla itina 

gerekmektedir. Boşluklu olmaları nedeniyle dayanımları düşük, su emme oranları 

yüksek ve elastisite modülleri düşüktür. Bu nedenle taşıyıcı betonarme eleman 

üretiminde hafif beton kullanılacaksa, hesaplarda farklı kriterler kullanmak gerekir. 

Hafif betonlar; kullanılan hammaddeye ve yapım tekniğine göre aşağıda açıklandığı 

gibi başlıca üç şekilde üretilir. 

a) Karışımda normal agregalar ( kum, çakıl, kırma taş) yerine hafif agrega 

kullanarak üretilen, hafif mineral agregalı betonlar, 

b) Beton veya harç kütleleri içinde çok miktarda boşlukların oluşturulmasıyla 

elde edilen boşluklu, köpüklü veya gaz beton gibi adlar alan betonlar, 

c) Karışımda genellikle normal iri agrega kullanılarak üretilen ince agregasız 

betonlardır. 

Hafif agregalarla yapılan betonun özellikleri agreganın mineralojik yapısı ile birlikte 

granülometrik dağılımına, çimento miktarına, su-çimento oranına ve sıkışma 

derecesine bağlıdır. Sertleşmiş betonların birim ağırlığı, su emmesi, dayanımı ve ısı 

yalıtımı birbirleriyle ilişkili olan özellikleridir. 

Betonun tüm mekanik özellikleri arasında en önemli olanı ve değeri en yüksek olanı 

basınç dayanımıdır. Ancak betonun çekme dayanımı oldukça zayıftır. Malzemenin 

bu özelliği göz önüne alınarak betonarme yapı sistemi doğmuştur. Beton gevrek bir 

malzemedir. Çekme dayanımının çok küçük olması nedeniyle, pratikte beton

yalnızca basınca çalıştırılır. Basınç dayanımı betonun tüm olumlu nitelikleriyle 

paralellik gösterir. Ayrıca betonun kalitesi basınç dayanımı ile tanımlanır. Betonun 

en önemli özelliği olan basınç dayanımı zamanın artan bir fonksiyonudur ve dayanım 

artımı yıllarca sürebilir. Ancak betonarme yapılarda genel olarak 28 günlük dayanım 

esas alınarak, emniyet gerilmeleri saptanmaktadır. 

Hafif betonun dayanımı agrega dayanımı ve çimento hamuru dayanımı tarafından 

oluşturulur. Hafif agregaların dayanımı sertleşmiş çimento hamuru dayanımından 

düşüktür. Bu nedenle genel bir kural olarak hafif betonlarının dayanımlarının da 

genellikle çimento hamuru dayanımından düşük değerlerde olabileceği söylenebilir. 

Aynı çimento dozajında, agrega dayanımı azaldıkça hafif betonun dayanımı düşük 

değerler almaktadır. Hafif agregalı betonların dayanımlarının çimento dayanımına 

bağlı olarak doğrusal bir şekilde değişir fakat dayanımdaki gerçek değişmenin farklı 

agregalar nedeniyle oluşmaktadır. Hafif agregalı betonlarının çoğunun dayanımdaki 

artış, zamana bağlı olarak normal betonda olduğu gibi gelişir. 

Dünya nüfusu her geçen yıl hızla artan bir hal almıştır. Artan nüfusa paralel olarak 

gelişen teknoloji insanlık rahatlığı açısından çok yönlü taleplerin artmasına sebep 

olmuştur. Dünya üzerinde gelişen doğal afetler güvenli yapı gereksinimini, artan 

nüfus ve teknolojiye rağmen temiz bir çevrede yaşama isteğini, enerjinin tasarrufuna 

ve buna benzer başlıca taleplerdir. Bu taleplerin karşılanması amacıyla yapılacak 

yatırımların yeni teknoloji üretimini belirleyen ana faktörler, ekonomiklik ve çevre 

dostu olmasıdır. Yapı endüstrisinde ısı ve ses yalıtımı yüksek, ısıya dayanıklı, hafif, 

yüksek basınç dayanımlı, elde edilişi ve kullanımı rahat malzemelere ihtiyaç 

duyulmaktadır. Yapısal özelliklerinin yanında ekonomiklik ve dekoratif özellikte de 

olması arzu edilen bir özelliktir. 

Yapılan araştırmalar sözü edilen özellikleri taşıyabilen malzemenin zeolitlerden 

üretilebileceği saptanmıştır. Zeolit, geniş anlamındaki tanımıyla alkali ve toprak 

alkali katyonları ihtiva eden sulu alümina silikat olarak tanımlanır. Doğal zeolitler 

yaygın kullanım alanlarının varlığı ve büyük pazar potansiyeline rağmen, birçok 

Pazar alanında daha yeni yeni kabul görmeye başlamıştır. Zeolitler endüstriyel 

alanlarda kullanılabildiği 1940’ lı yıllarda ortaya konulmasına rağmen tali mineral

olarak volkanik kayaçların boşluk ve çatlaklarında bulunduğunun bilinmesi 

kullanımlarını sınırlamıştır. Ancak 1950’li yıllardan sonra denizel ve gölsel tüflerin 

de zeolit içerdiklerinin saptanmasıyla zeolitlerin kullanım alanları hızla genişlemiştir. 

1.1. Zeolitler 

Zeolit doğal ya da yapay olmak üzere atomik düzeyde gözenekli yapıya sahip sulu 

alümina silikat bileşiklerine verilen isimdir. İlk olarak İsveç’ li mineralog Fredrick 

Cronstedt tarafından 1756 yılında bulunmuştur. Bu kristaller ısıtıldıklarında 

yapılarında bulunan suyun köpürmesinden dolayı Yunanca kaynayan taş anlamına 

gelen Zeolit adını almıştır. 

1756 yılında İsveçli kimyacı ve mineralog Frederic Cronstedt’ in bir bakır 

madeninde yeni bir mineral bulmasıyla tanımlanan doğal zeolitler iki asır boyunca 

yalnızca volkanik kayaçların boşluklarında yer alan mineraller gözüyle bakılmış ve 

kristal yapının analizi yapılmamıştır. Zeolitler üzerinde ilk deneysel çalışmalar 1857 

yılında A. Dumour tarafından yapılan zeolitlerin su tutma tersinirliği ile 1858 yılında 

E. Erchorn’ un gerçekleştirdiği iyon değişim özelliklerinin incelenmesi üzerinde 

yoğunlaşmıştır. 

Dünya zeolit rezervlerini tam olarak tespit edilmiş rakamlarla vermek mümkün 

değildir. Dünyada zeolit oluşumları 1950’ lerden sonra saptanmaya başlamış ve 

hemen hemen bütün kıtalarda yaygın olarak görülmüştür. Yeryüzünde sedimanter 

kayaçlarda en fazla klinoptilolit mevcut olmakla birlikte, en az onun kadar ticari 

değeri olan mordenit, filipsit, şabazit, erionit ve analsim minerallerine de oldukça sık 

rastlanmaktadır. Zeolit konusunda rezerv miktarlarından ziyade, tespit edilen 

oluşumlarından mineralojik-kimyasal-fiziksel detay araştırmalarının yapılıp 

yapılmadığından bahsetmek daha yerinde olacaktır. Çünkü özellikle 

volkanosedimanter bölgelerde tesbit edilen zeolit oluşumları, en kaba tahminler ile 

ve tüm sınır değerleri en düşük seviyelerde tutulsa bile milyar ton’ lar ifade 

edilebilen yayılmalara sahiptir. Bu tip jeolojik bölgelere sahip ülkelerin birçoğu 

yüksek zeolit rezervlerine sahiptir. Bu durumda teknolojik parametreler açısından 

araştırmalarını tamamlamış ülkeler sanki dünya ülkeleri arasında en büyük rezervlere

sahip gibi görünmektedir. Bu değerlendirmeler çerçevesinde önemli zeolit üreticisi 

olan Küba, Eski SSCB, A.B.D, Japonya, İtalya, Güney Afrika, Macaristan ve 

Bulgaristan’ ın önemli rezervlere de sahip olduğu söylenebilir. 

Ülkemiz ise doğal zeolitler açısından ideal jeolojik ortamlara sahip olmasına rağmen, 

ülkemizde ilk defa 1971 yılında Gölpazarı-Göynük civarında analsim oluşumları 

saptanmıştır. Daha sonra Ankara’nın batısında analsim ve klinoptilolit yatakları 

bulunmuştur. Volkano tortul oluşumlarının gözlenebildiği ülkemizde daha çok 

klinoptilolit ve analsim türleri yoğunlukta olup diğer türlere çok az rastlanılmıştır. 

Türkiye’ de detaylı etüdü yapılmış tek zeolit sahası Manisa –Gördes civarındaki 

MTA ruhsatlı sahadır. Sahada 18 milyon ton görünür zeolit rezervi ve 20 milyon ton 

zeolitik tüf rezervi tespit edilmiştir. Balıkesir-Bigadiç bölgesinde ise, Türkiye’nin en 

önemli zeolit yaltaklanmaları tespit edilmiş olup kolaylıkla işletilebilir. Nitelikte 

yaklaşık 500 milyon ton rezerv 1995 yılında tahmin edilmektedir. Diğer bölgelerde 

detaylı bir çalışma yapılmamış olup, ülkemiz genelinde toplam rezervin 50 milyar 

ton civarında bulunduğu tahmin edilmektedir. 

Ülkemizde kesin doğal zeolit rezerv tespit çalışması bulunmamaktadır. Bunun 

başlıca nedeni, henüz bilinen zeolit oluşumlarının birçoğunda volkanik içerisindeki 

zeolit zonalarının sınırlarının belirlenmemiş olmasıdır. Ancak, Gördes, Bigadiç, 

Emet, Kırka ve Karamürsel gibi bazı bölgeler için gerekli zeolitli zonlar gerekse 

kayaç içerisindeki zeolit oranları ile ilgili yapılan ayrıntılı çalışmalar milyarlarca ton 

zeolit tüf rezervini ortaya koymuştur. Özellikle Gördes ve Bigadiç’de kayaç 

içerisindeki zeolit oranı ortalama % 80 civarındadır. 

Türkiye’ deki yatakların büyüklüğü ve kalitesine rağmen işletilebilirliği ve kullanım 

alanları üzerindeki bilgilerin azlığı, zeolit kaynaklarının değerlendirilmesine engel 

olmaktadır. Dünyada doğal zeolitlerin kullanımı ve üretimi hızla gelişmekte ise de 

ülkemizde bu zamana kadar, zeolit üretimi yapılmamıştır. Pilot çapta ürün kullanımı 

belirleme çalışmaları için küçük yapılmaktadır.

1.2. Zeolitlerin İnşaat Sektöründe Kullanım Alanları 

Zeolitler inşaat sektöründe başlıca şu şekillerde kullanılırlar. 

• Puzzolan çimento 

• Hafif agrega 

• Boyutlandırılmış taş 

Doğal zeolitlerin sulu alt yapılarda kullanılacak puzzolan çimento üretiminde 

kullanılması, yüksek silis içermeleri nedeniyle betonun katılaşma sürecinde açığa 

çıkan kirecin nötrleşmesine sağlayabilmektedir. 

İlk puzzolan çimentosu yol, su geçidi ve kamu binalarının yapılması için Napoli 

yakınlarındaki zeolitik tüfler kullanılarak İtalya tarafından üretilmiştir. Zeolitik 

puzzolan çimentoları sürekli su ile temas içinde olan yapılarda etkin bir biçimde 

kullanılmaktadır. Zeolitik tüfler dünyanın birçok yerinde içlerinde zeolit olduğu 

bilinmeden yalnız silis bileşimlerinden yararlanılmak amacıyla kullanılmaktadır. 

Yugoslavya, Bulgaristan ve Almanya’ da büyük miktarlarda zeolitik tüf, puzzolan 

çimentosu üretimi için işletilmektedir. 

Zeolitler 200 yıldan beri yapı taşı olarak kullanılmışlardır. Zeolitli tüflerin hafif oluşu 

kadar dayanıklı oluşları ve kolaylıkla kesilip işlenebilmeleri de yapı taşı olarak 

kullanılmalarının en önemli nedenleridir. Güney Meksika’ da birçok binalar % 90 

mordenit ve klinoptilolit içeren zeolitik tüflerden kesilmiş taşlardan yapılmışlardır. 

Aynı şekilde Japonya’ nın Otsunomiyo kenti yakınlarında yüzlerce yıldır yapı taşı 

olarak işletilen zeolitler 100 metreden fazla kalınlığa sahiptirler. Bu yapı taşı olarak 

işletilen zeolitler, % 80–85 klinoptilolit yanında az miktarlarda montmorilonit, 

kaledonit ve volkanik cam içerirler. Orta İtalya’ daki ünlü Napoli kentinin hemen 

hemen tüm binaları büyük miktarlarda şabazit ve filipsit içeren sarı zeolit tüflerinden 

yapılmışlardır. Orta Avrupa’ daki birçok büyük binalarda, Almanya’ daki Leacher 

bölgesindeki zeolitik tüflerden kesilmiş yapı taşları kullanılmıştır. Avrupa’ daki 

birçok ülkede, zeolitlerin yapı endüstrisinde değişik biçimlerde kullanılma olanakları 

araştırılmaktadır. Klinoptilolit, perlit gibi, 1200–1400 o C’ ye kadar ısıtıldığında, 

içerdiği suyun ani olarak buhar fazına geçmesi ile genleşmekte ve bu anda soğuma

sağlanırsa hafif ve gözenekli bir silikat malzemesi oluşmaktadır. Böylece 

genleştirilmiş zeolitlerde yoğunluk 0,8 g/cm 3 ‘ e kadar düşmekte, gözeneklilik de % 

65’ e kadar çıkabilmektedir. 

Genleştirilmiş doğal zeolitlerin sıkışma ve aşınmaya karşı dayanımı daha yüksek 

olup, genleştirilmiş hafif agrega üretilmektedir. Doğal zeolitik tüfler düşük ağırlıklı, 

yüksek gözenekli, homojen, sıkı-sağlam yapılıdırlar. Bu özelliklerinden dolayı hafif 

yapı taşı olarak yapı endüstrisinde kullanımları mümkündür. 

Gelişmiş ülkelerde doğal zeolitlerin yapı endüstrisinde kullanımı görülmektedir. Bu 

ülkelerin başında Rusya, Kanada, A.B.D., Japonya ve Belçika gelmektedir. Özellikle 

Rus bilim adamları doğal zeolitlerden yapı endüstrisinde, dekoratif süslemelerde 

kullanılması için çalışmalar yapmışlar ve bu çalışmaların sonuçlarını patent alarak 

hayata geçirmişlerdir. 

Zeolitik tüf yatakları birçok ülkede puzzolonik hammadde olarak kullanılmaktadır. 

Zeolit puzzolanları, son beton ürününün daima yeraltı su korozyonuna maruz 

kalacağı hidrolik çimentolarda, önemli uygulamalar bulmaktadır. Zeolitlerin sulu 

altyapılarda kullanılacak puzzolan çimento üretiminde kullanılması, yüksek silis 

içermeleri nedeniyle, betonun katılaşma sürecinde açığa çıkan kirecin nötrleşmesini 

sağlayabilmektedir. 

Zeolitik tüfler, düşük ağılıklı, yüksek gözenekli, homojen, sıkı-sağlam yapılıdırlar. 

Kolayca kesilip işlenebilmeleri ve hafiflikleri ile iyi bir yapı taşı olarak 

kullanılabilirler. Doğal zeolitlerden elde edilen hafif yapı malzemelerinin 

kullanılmasıyla, yapı ağırlıklarının azaltılması sonucu, deprem güvenliğinin artması 

da sağlanacaktır. Bu malzemelerin hafif olması yapıların taşıyıcı sistemlerinde 

ekonomi sağlandığı gibi, deprem yüklerine karşı güvenliği de arttırmaktadır. 

Doğal zeolitlerin kullanılmasıyla elde edilen hafif yapı malzemeleri, yüksek ısı 

yalıtım özelliği ile ısıtma ve soğutma sistemlerinin hem ilk yatırımlarında hem de 

yapıların kullanımları süresince ortaya çıkan enerji harcamalarında önemli tasarruflar 

sağlayacaktır. Bu malzemelerin istenilen boyutlarda üretilebilmesi, ahşap gibi kolay

işlenebilmesi, delme ve oyma işlemlerinin çok kolay gerçekleşebilmesi, milimetrik 

duyarlıktaki boyutları nedeniyle düzgün derzler elde edilmesi, sıva işlemlerinin en az 

kalınlıklara indirilmesi mümkündür. Bütün bunların sonucunda elde edilen düzgün 

yüzeyler nedeniyle bu malzemelerin üretilmesi, yapımcılara çağdaş teknolojinin 

üstün özelliklerini sunacaktır. 

Doğal zeolitlerden yapılan hafif yapı malzemelerinin, taşıma ve işçilik giderlerinde 

önemli tasarruf sağlayacağı bir gerçektir. Bu malzemeler ile yapılan yapının ağılığı 

azalacak ve deprem güvenliği artacaktır. Bu malzemelerden yapılan blokların düzgün 

yüzeyli ve düzgün kenarlı olması, duvarların sıvasız bırakılmasına veya sadece ince 

sıva ile sıvanması olanak verecektir. Bu malzemelerin çeşitli yüksek dayanım gücüne 

sahip türde üretilmeleri mümkündür. Bu malzemeler yüksek düzeyde ısı yalıtım 

özelliğine sahiptirler. Doğal zeolitlerin özelliklerinden dolayı bu malzemeler, iklim 

ve çevre koşullarından etkilenmez. Dayanıklı ve uzun ömürlüdür. Bu malzemelerin 

hafifliği nedeniyle, büyük boyutlarda üretilmesi mümkündür. Büyük boyutlu ve 

düzgün yüzeyli bloklarla duvar örülmesi özel bir beceri gerektirmez. Ahşap gibi 

kesilebilir, delinebilir, tesisat kanalları açılabilir. Bu özellikleri ile yapımı hızlandırır, 

malzeme israfını ortadan kaldırır. Doğal zeolitlerden yapılan bu yapı malzemelerinin 

ataşe dayanıklı olması yangın güvenliğini artırır ve yangından korunmuş mekânların 

yaratılmasını sağlar. 

Avrupa'nın bilinen ve ana hammadde olarak silika kumu kullanarak hafif inşaat 

blokları üreten "Autoclaved Cellular Concrete, (ACC)" teknolojisine rakip olarak 

geliştirilen yeni bir teknolojide doğal zeolitler kullanılarak daha ekonomik olarak 

daha üstün özelliklerde hafif inşaat blokları geliştirilmiştir. 

"Light Zeolite Concrete (LZC)" olarak adlandırılan bu yeni hafif inşaat bloklarının 

bazı özellikleri aşağıda özetle verilmektedir. 

• LZC değişik yoğunluklarda üretilebilmektedir. 750–1000 kg/m 3 yoğunluklar 

en yaygın olanlardır. Bu yoğunluklarda üretilen hafif inşaat blok'unun 

sıkıştırılabılme gücü (compressive, strength) 7,5–10 Mpa'dır. 750 kg/m 3 

yoğunluktaki bir blok aynı boyutlardaki bir beton bloğun 1/3 ağırlığında,

diğer yöntemlerle üretilmiş olan gözenekli hafif blokların 2/3 ağırlığındadır. 

Bu nedenle taşıma ve inşaat-montaj işlemlerinde önemli tasarruflar 

sağlamaktadır. 

• LZC hafif inşaat bloklarının sıkıştırılabilme gücü 5–30 Mpa arasında istenilen 

değerde ayarlanabilmektedir. İçi boş olarak üretilerek hafif olmaları sağlanan 

diğer inşaat bloklarından daha fazla taşıma gücüne sahiptir. 

• LZC, klasik inşaat bloklarına kıyasla, boyutları çok daha değişmez ve 

tekrarlanabilir olarak üretilebilir. Bu nedenle inşaat sıvasında bloklar arasında 

kullanılacak harçtan önemli tasarruflar yapılabilir. Bir LZC üreticisinin 

iddiasına göre klasik inşaat bloklarında bloklar arası için 10 mm harç 

kalınlığına ihtiyaç duyulurken, bu kalınlık LZC için 4 mm'dir. 

• LZC blokların ısı yalıtımı diğer inşaat bloklarına kıyasla çok üstündür. 

• LZC bloklar ayrıca ses ve gürültü yalıtımı da sağlamaktadır. 

• LZC bloklar yanmaz malzemelerdir. Yapılan bir test 1000 °C sıcaklıkta bile 

LZC'de herhangi bir değişiklik olmadığını; 1250 °C'de hafif ergimelerin 

başladığını ve 1800 °C'de ergidiğini göstermiştir. 

• LZC atmosferik koşullarda çok dayanıklıdır. 

1.3. Önceki Çalışmalar 

Bu tez çalışmasını konu alan literatür bilgileri tarandığı zaman, yapılan çalışmaları şu 

şekilde toplayabiliriz. 

Poon, Lam, Kou ve Lin (1999), 0,25 ve 0,30 su/çimento oranına sahip beton dökümü 

gerçekleştirmişler ve bu örneklerde çimento yerine çimento ağırlığının %0, %15 ve 

%25 oranlarında zeolit kullanarak basınç dayanımlarını ve zeolitin puzolanik 

aktivitesi ile porozitesini incelemişler. 

Mol (2001), değişik oranlarda pomza-zeolit karışımlarının kimi fiziksel ve kimyasal 

özelliklerini belirlemiştir.

Saka (2001), Zeoliti endüstriyel atıkların çöp depolama alanı dizaynında 

geçirimsizlik malzemesi olarak değerlendirmiştir. 

Oğuz (1989), Hafif ve yarı hafif betonların fiziksel ve mekanik özellikleri arasındaki 

ilişkileri ve hafif betonun basınç yükleri altında davranışını ve bunların yük taşıyıcı 

elemanlarında kullanılamayacağını incelemiştir. 

Serbest (1999), Manisa-Gördes yöresi ve Balıkesir-Bigadiç yöresine ait içinde doğal 

zeolitlerden klinoptilolit bulunan zeolitik tüf örnekleriyle deneyler yapılmıştır. 

Deneyler sonucunda Manisa-Gördes bölgesine ait ve içinde doğal zeolitlerden 

klinoptilolit bulunan zeolitik tüflerden üretilen, “Anafom” adlı malzemenin, hafif 

yapı endüstrisinde kullanımının daha uygun olduğunu saptamıştır. 

Apaydın ve Sunay (2004), Çimento yerine farklı oranlarda zeolit kullanarak beton 

üzerinde etkisini araştırmışlar ve ayrıca aynı oranlarda uçucu kül kullanarak, zeolitli 

örneklerle kıyaslayarak dayanımlarını incelemişler. 

İhtiyaroğlu (1984), Tabii hafif agregalarla imal edilen hafif beton bloklarının duvar 

elemanı olarak özelliklerinin tayini üzerinde incelemeler yapmıştır. 

Uygunoğlu (2005), Afyon ve çevresindeki hafif agregalarla üretilen blok 

elemanlarının fiziksel ve mekanik özelliklerinin araştırmış, Değişik agrega 

granülometrisi ve çimento miktarının blok elemanların fiziksel ve mekanik 

özelliklerine etkisi incelemiştir. 

Canpolat Yılmaz, Köse, Yurdasev ve Soma (2002), Zeolitin harç üzerindeki 

kullanımını incelemişler ve bu çalışmada puzolanik malzemelerin harcın; hacim 

genleşmesi, priz süresi ve su yüzdelerine olan etkilerini araştırmışlar. 

Kocakuşak (2001), doğal zeolitler ve uygulama alanlarını incelemiş. 

Ülkü ve Turgut (1991), zeolitler ve uygulama alanlarını incelemiş. 

Felekoğlu (2003), Kendiliğinden yerleşen betonun fiziksel ve mekanik özelliklerini 

incelemiş.

Kaya (2003), Pomza taşından hafif beton üretmiş ve onun özelliklerini incelemiş. 

Özdemir (1998), Radyoaktif atıkların doğal saklanma ortamında zeolit ile çimento ve 

bentonit kili kullanılarak uygun koşullardaki davranışlarını incelemiş. 

Bektaş, Uzal ve Turanlı (2003), öğütülmüş doğal zeolitin doğal alkali-silika 

reaksiyonu ve sülfat etkisi ile genleşmesinin incelenmesi 

Sağın (2005), Pomza ile üretilen hafif beton bloklarının fiziksel özelliklerini 

incelemiştir. 

Kocaman (2000), Doğu Anadolu Bölgesindeki doğal hafif ve normal agregalarla 

üretilen betonların fiziksel, mekanik ve ısı iletkenlik özelliklerini incelemiş.

2. MATERYAL ve METOD 

Bu çalışmada, Manisa ilinin Gördes ilçesinde bulunan Enli Madencilik A.Ş. 

tarafından çıkarılan doğal zeolit agregası ile Isparta ili Atabey ilçesinde bulunan 

doğal agrega yataklarından elde edilen normal agrega kullanılmıştır. Belirli oranlarda 

ve belli granülometriye sahip zeolit, agrega yerine konularak farklı mukavemetlere 

sahip betonlar elde edilmeye çalışılmıştır. Beton yapımında bağlayıcı olarak portland 

çimentosu ve S.D.Ü.’nin şebeke suyu kullanılmıştır. Yapılan çalışmalarda Türk 

standartları Enstitüsünün agregalar ve betonlar üzerine yaptığı deneyler 

uygulanmıştır. Bu çalışmada su/çimento oranı 0,50 olan katkılı ve katkısız olmak 

üzere beton serileri dökülmüştür. 

2.1. Çimentonun Sağlanması 

Bu çalışmada Isparta’ da bulunan Göltaş Çimento Fabrikası’nda üretilmiş PÇ 42,5 

çimentosu kullanılmıştır. PÇ 42,5 çimentosunun Göltaş Çimento Fabrikası’nda 

yapılmış olan kimyasal özellikleri Çizelge 2.1., fiziksel ve mekanik özellikleri 

Çizelge 2.2.’ de verilmiştir. 

Çizelge 2.1. PÇ 42,5 çimentosunun kimyasal özelikleri 

Bileşen PÇ 42,5 ( % ) 

MgO 1,91 

Al2O3 

SiO2 

6,20 

20,60 

CaO 61,40 

Fe2O3 

SO3 

3,01 

2,53 

K2O 1,03 

Na2O 0,19 

Cl 0,007 

Kızdırma Kaybı 1,35 

Çözünmeyen Kalıntı 0,30

Çizelge 2.2. PÇ 42,5 çimentosunun fiziksel ve mekanik özelikleri 

Bileşen PÇ 42,5 ( % ) 

Özgül Ağırlık (gr/cm 3 ) 3,10 

İncelik (cm 2 /gr) 2914 

7 günlük basınç dayanımı (N/mm 2 ) 37,7 

28 günlük basınç dayanımı (N/mm 2 ) 49,8 

7 günlük eğilme-çekme dayanımı (N/mm 2 ) 5,9 

28 günlük eğilme-çekme dayanımı (N/mm 2 ) 7,5 

2.2. Kimyasal Katkı 

Deney çalışmalarında Sika Yapı Kimyasalları A.Ş.’ nin ürettiği FFN süper 

akışkanlaştırıcı katkı maddesi kullanılmıştır. Yüksek oranda su azaltıcı ve erken 

yüksek dayanım sağlayan bu katkı maddesi ASTM C 494 Tip F’ ye uygundur. 

Döşeme betonu, temeller, yoğun donatılar nedeniyle beton yerleştirmenin güç olduğu 

kesitler ile her türlü perde ve kolon betonlarında süper akışkanlaştırıcı olarak 

kullanılan bu katkı maddesi su miktarını arttırmadan ve ayrışma riski olmadan 

çalışabilme olanağı sağlamaktadır. Çimento ağırlığının % 0,8–3’ ü oranında 

kullanılabilen ve su azaltıcı olarak kullanılan bu katkı maddesi dozajına bağlı olarak 

% 25–30 su azaltarak betonun 28 günlük dayanımında % 10–40 oranında artış 

sağlamaktadır. (Sika Ürün Klavuzu)

2.3. Su 

Beton yapımında kullanılan temel malzemelerden biriside sudur. Su olmadan 

çimento hidratasyona uğrayamaz, yani sertleşemez. Betonun mukavemetini direk 

etkileyen bir faktör karışımda kullanılan su/çimento oranıdır. 

Genel olarak içilebilen her su, betonda karışım suyu olarak rahatlıkla kullanılabilir. 

İnşa edilecek yapı cinsi ve çevre şartlarına göre deniz suyu da beton karışım suyu 

olarak kullanılabilir. Deniz suyu ile yapılan yapılarda kazanılan nihai mukavemet 

normal betona nazaran biraz düşüktür. Ancak bu mukavemet düşmesi, betonda düşük 

su/çimento oranları kullanarak telafi edilebilir. Betonarme yapılar için deniz suyunun 

paslanmayı kolaylaştırıcı etkisi ( içindeki klorür tuzlar nedeniyle ) önem kazandığı 

için teçhizatlı betonlarda deniz suyu kullanılmalıdır. Keza öngerilmeli beton 

elemanlarının yapımında deniz suyu kullanılmamalıdır. 

Başka çare yok ise, teçhizatlı beton yapımında, demirler etrafındaki beton örtü 

( pas payı ) kalınlaştırılıp, geçirimsiz ve hava katkılı bir beton yaparak deniz suyu 

kullanılmamasının olumsuz etkilerindeki risk azaltılabilir. 

Denizden çıkarılan kum ve çakıllar deniz suyuna nazaran daha az tuz taşıdıkları için 

beton yapımında normal su ile beraber kullanılabilir. 

Deniz suyu ile yapılan betonlarda izlenen mukavemet düşmesi normal su ile yapılan 

betonlara kıyasla % 20’ ye kadar çıkabilir. 

Agreganın emdiği su miktarı tanelerin kökenine, yapısına ve granülometri bileşimine 

bağlı bulunmaktadır. Su miktarının optimum değerden düşük olması betonun 

mukavemetini azaltacaktır.

Yapılan araştırmada kullanılan su S.D.Ü.’nin şebeke suyudur ve malzemede ne kadar 

kullanılacağı hesaplanmıştır. S.D.Ü. Jeotermal Enerji, Yeraltı suyu ve Mineral 

Kaynakları Araştırma ve Uygulama Merkezinden alınan suyun özellikleri aşağıdaki 

Çizelge 2.3. ’de verilmiştir. 

Çizelge 2.3. S.D.Ü. şebeke suyunun kimyasal analizleri 

Na + (mg/l) 9,95 

K + (mg/l) 3,51 

Mg 2+ (mg/l) 35,0 

Ca 2+ (mg/l) 82,04 

Fe 2+ (mg/l) 0,12 

Pb 2+ (mg/l) 0,14 

Zn 2+ (mg/l) < 0,2 

Cu 2+ (mg/l) 0,22 

Al 3+ (mg/l) < 0,05 

Cl - (mg/l) 6,0 

SO4 2- (mg/l) 20 

NO3 - (mg/l) 12,3 

NH4(mg/l) < 0,06 

NO2 - (mg/l) < 0,07 

CO3 2- (mg/l) 0 

% Na 6,93 

SAR 0,23 

Toplam Sertlik ( o f) 40,9 

Karbonat Sertliği ( o f) 43,2

2.4. Agreganın Sağlanması 

Çalışmada bölgenin önemli derecede agrega ihtiyacını karşılayan Atabey kum çakıl 

ocağından getirilen normal agrega ve Manisa Enli Madencilik işletmesinden alınan 

zeolit olmak üzere iki tip agrega kullanılmıştır. Normal agrega; Atabey Belediyesinin 

işletmeciliğini yaptığı Isparta’nın Atabey İlçesinde bulunan, Akçay Deresinden 

sağlanmıştır. Ocaktan S.D.Ü. Teknik Eğitim Fakültesi Yapı Malzemeleri ve Beton 

Teknolojisi Laboratuarına getirilen yaklaşık 3 m 3 agrega yıkanıp kurutulduktan sonra 

ASTM standartlı elekler ile elenmişlerdir. Manisa Enli Madencilik işletmesinden 

getirilen yaklaşık 3 m 3 zeolit doğrudan elenmiştir. Agregalar nem ve sudan 

korunacak şekilde depolanmıştır. 

2.5. Agrega Deneyleri 

Manisa Enli Madencilik işletmesinden gelen zeolit ve Atabey Belediyesi Ocağından 

gelen normal agrega TS 707’ ye göre, orta bölmeden ve iç kısımlardan olmak üzere 

toplam altı değişik bölümden yaklaşık 60 kg malzeme alınmış ve agrega deneyleri 

yapılmak üzere saklanmışlardır. 

Granülometri analizi için agrega deneyleri yapmak üzere saklanan normal agrega ve 

zeolitten alınan numuneler, TS 130’a uygun olarak etüve konulmuş, 24 saat sonra 

etüvden çıkarılmıştır. Deney elekleri, yukarıdan aşağıya doğru göz açıklıkları giderek 

küçülecek şekilde üst üste yerleştirilmiştir. Kurutulup tartılmış deney numunesi en 

üstteki eleğin içine konmuş ve eleme işlemi yapılmıştır. Eleme işlemi sonunda her 

elekte kalan malzeme hassas terazide tartılmıştır.

Şekil 2.1. Terazi 

Şekil 2.2. Elek analizi deneyinde kullanılan standart elekler

Şekil 2.3. Etüv 

Birim ağırlık deneyleri, TS 3529’a göre gevşek birim ağırlık ve sıkı birim ağırlık 

olmak üzere iki durumda yapılmıştır. Gevşek birim ağırlık ve sıkı birim ağırlıkların 

saptanması için deneyler TS 707’ de belirtildiği şekilde yapılmıştır. 

Agregadaki özgül ağırlık ve su emme oranı deneyi TS 3526’ya uygun olarak 

yapılmıştır. 800 gram numune alınarak 24 saat su içinden bırakılmıştır. Numunenin 

serbest yüzey suyu süzülerek akıtılmış ve kuruma tepsisi üzerine konularak doygun 

kuru yüzey hali meydana gelinceye kadar kurumaya bırakılmıştır. 

Agregaların su emme yüzdelerini belirlemek amacı ile yapılan deneyde; özgül ağırlık 

deney metodunda kullanılan yöntem ile numuneler doygun kuru yüzey durumuna 

getirilmiş ve sonra agregaların su emme tayini deneyleri yapılmıştır.

2.6. Beton Karışım Hesapları 

Beton bileşimlerinde normal agrega kullanılarak TS 802’ ye göre 350 dozlu betonlar 

üretilmesi hedeflenmiştir. Karışın hesapları, üretilecek betonun kuru plastik kıvamda 

ve maksimum dane çapı 16 mm. olacak şekilde birim hacim ağırlık yöntemine göre 

yapılmıştır. Agrega karışım oranları % 40’ ı ince (0–4 mm.) ve % 60’ ı kalın (4–16 

mm.) olacak şekilde alınmıştır. Karışımda kullanılan agrega granülometri değeri 

Çizelge 2.4.’de verilmiştir. Bu çalışmada hesaplanan agrega miktarının tamamı 

normal agrega olmak üzere N35 serisi kontrol betonları üretilmiştir. Agrega 

hacminin %10’u, %30’u, %50’si kadar aynı hacimde zeolit kullanılarak NZ10, 

NZ30, NZ50 serisi betonlar üretilmiştir ve aynı serilerden katkılı betonlar 

üretilmiştir. Beton karışım agregası A16-B16 bölgesi içinde kalacak şekilde alınmıştır. 

Üretilen betonların kodları Çizelge 2.5.’ de verilmiştir. 

Çizelge 2.4. Beton yapımında kullanılan agrega yüzdeleri 

Agrega Boyutu Agrega Sınıfı Karışımda Kullanılan 

Agrega Yüzdesi 

Yığışım 

0 - 0.25mm 4 4 

0.25mm - 0.5mm 5 9 

0.5mm -1mm İnce 

6 40 

15 

1mm - 2mm 10 25 

2mm - 4mm 

4mm - 8mm Kaba 25 60 

65 

8mm - 16mm 

15 

35 

40 

100

Çizelge 2.5. Üretilen betonların karışım yüzdeleri 

Kodu Beton Sınıfı Agrega ( % ) Zeolit ( % ) 

N35 350 Dozlu 100 --- 

NZ10 350 Dozlu 90 10 

NZ30 350 Dozlu 70 30 

NZ50 350 Dozlu 50 50 

NK35 350 Dozlu 100 --- 

NZK10 350 Dozlu 90 10 

NZK30 350 Dozlu 70 30 

NZK50 350 Dozlu 50 50 

Su/Çimento (w/c) oranı; üretilecek betonların 28 günlük basınç dayanımı göz önüne 

alınarak seçilmiştir. Su/Çimento oranı 0.50 alınmıştır. TS 802’ de belirtilen karışım 

suyu ve hava miktarları alınarak 1m 3 sıkıştırılmış betonda bulunacak beton 

bileşenlerinin miktarları denklem 2.1. de yerine konularak hesaplanmıştır. 

----- + S + ----- + ----- + H = 1 m 3 Ç A1 A2 

(2.1) 

δ 

ç 

Burada 

δA1 

δA2 

Ç: Karışımdaki çimento miktarı 

δç: Çimentonun yoğunluğu (kg/m 3 ) 

A1: Karışımdaki ince malzeme miktarı (kg) 

δA1: İnce malzemenin yoğunluğu (kg/m 3 ) 

A2: Karışımdaki kaba malzeme miktarı (kg)

δA2: Kaba malzemenin yoğunluğu (kg/m 3 ) 

H: Karışımdaki toplam hava miktarı (m 3 ) 

hapis olmuş hava miktarı 20 dm 3 alınmıştır. Karışımdaki 1 m 3 için kullanılan 

miktarlar Çizelge 2.6’ da verilmiştir. 

Çizelge 2.6. Karışıma giren beton bileşenleri (kg/m 3 ) 

Beton Su Çimento Katkı İnce 

Agrega 

Kaba 

Agrega 

İnce 

Zeolit 

Kaba 

Zeolit 

N35 704 1128 --- --- 

NZ10 633 1015 57 82 

NZ30 175 

--- 493 790 176 250 

NZ50 

352 564 296 418 

NK35 350 

704 1128 --- --- 

NZK10 633 1015 57 82 

NZK30 171,5 

3,5 493 790 176 250 

NZK50 

Kaba Agrega 

47.86% 

N 35 Beton Serisi 

352 564 296 418 

Su 

7.42% 

Çimento 

14.85% 

İnca Agrega 

29.87% 

Şekil 2.4. N 35 beton serisinin hacimce karışım oranları

NZ 10 Beton Serisi 

Kaba Zeolit 

3.55% 

İnce Zeolit 

2.47% 

Kaba Agrega 

43.90% 

Su 

7.57% Çimento 

15.14% 

İnca Agrega 

27.38% 

Şekil 2.5. NZ 10 beton serisinin hacimce karışım oranları 


Kaba Zeolit 

11.19% 

İnce Zeolit 

7.88% 

Kaba Agrega 

35.36% 

Su 


15.67% 

İnca Agrega 

22.07% 

Şekil 2.6. NZ 30 beton serisinin hacimce karışım oranları 


Kaba Zeolit 

19.40% 

İnce Zeolit 

13.74% 

Kaba Agrega 

26.17% 

Su 

8.12% 

Çimento 

16.24% 

İnca Agrega 

16.33% 

Şekil 2.7. NZ 50 beton serisinin hacimce karışım oranları

Kaba Agrega 

47.86% 

NK 35 Beton Serisi 

Su 

7.28% 

Çimento 

14.85% 

Katkı 

0.15% 

İnca Agrega 

29.87% 

Şekil 2.8. NK 35 beton serisinin hacimce karışım oranları 

Kaba Agrega 

43.90% 

NZK 10 Beton Serisi 

Kaba Zeolit 

3.55% 

İnce Zeolit 

2.47% 

Su 


15.14% 

Katkı 

0.15% 

İnca Agrega 

27.38% 

Şekil 2.9. NZK 10 beton serisinin hacimce karışım oranları 


Kaba Zeolit 

11.19% 

İnce Zeolit 

7.88% 

Kaba Agrega 

35.37% 

Su 

7.68% 

Çimento 

15.67% 

Katkı 

0.15% 

İnca Agrega 

22.07% 

Şekil 2.10. NZK 30 beton serisinin hacimce karışım oranları

2.7. Betonların Üretimi 


Kaba Zeolit 

19.40% 

İnce Zeolit 

13.75% 

Kaba Agrega 

26.17% 

Su 

7.96% 

Çimento 

16.24% 

Katkı 

0.15% 

İnca Agrega 

16.33% 

Şekil 2.11. NZK 50 beton serisinin hacimce karışım oranları 

S.D.Ü. Teknik Eğitim Fakültesi Yapı Malzemeleri ve Beton Teknolojisi 

Laboratuarında yapılan çalışmalarda 8 seri beton üretilmiştir. Bunlar 350 dozlu, 

katkısız ve katkılı beton serileridir. Katkılı beton serilerinin üretiminde süper 

akışkanlaştırıcı katkı maddesi kullanılmıştır. Karışımlarda maksimum dane çapı 16 

mm seçilmiştir ve bütün karışımların granülometrisi aynı kalmıştır. 

Karışıma giren agrega, zeolit, su ve çimento üretilecek betonun koduna göre önceden 

tartılıp hazırlanmıştır. Karışım suyu S.D.Ü.’nin şebeke suyu kullanılmıştır. Harcı 

karıştırmada kullanılacak düşey eksenli cebri karıştırmalı mikser su yardımı ile 

nemlendirilmiştir. Önce agregalar mikser’e katılarak beş dakika karıştırılmış, daha 

sonra çimento katılarak üç dakika daha bileşimdeki kuru maddeler karıştırılmıştır. 

Daha sonra mikser deki karışıma gerekli su ilave edilerek karıştırma üç dakika daha 

sürdürülmüştür. Numunelerin kıvamını belirlemek amacıyla abrams konisi ile çökme 

miktarları bulunmuştur. 

Çeşitli deneylerde kullanılmak üzere sarsma tablası üzerindeki 100 mm.× 100 mm. × 

100 mm. boyutlu küp kalıplara ve 100 mm.×150 mm.× 300 mm. boyutlu silindir

kalıplara harç üç aşamada konmuş ve her aşamada 10 sn. sarsma tablası aleti ile 

sarsılmıştır. Her seri beton için 20 adet küp ve 3 adet silindir numune üretilmiştir. 

Numunelerin üstü ıslak keten örtü ile örtülerek 24 saat kalıp içinde bırakılmış, bu 

sürenin sonunda lastik takozlar yardımıyla kalıptan çıkarılmıştır. Numuneler 

deneylerin yapılacağı güne kadar bağıl nemi % 65 olan ve sıcaklığı 22 °C olan kür 

odasında saklanmıştır. 

Şekil 2.12. 10x10 cm küp kalıplar 

Şekil 2.13. Düşey eksenli cebri karıştırmalı beton mikseri

2.8. Beton Deneyleri 

Şekil 2.14. Sarsma tablası 

Betonların mekanik özelliklerinin saptanması iki aşamada yapılmıştır. Bunlar 

tahribatsız testler ve tahribatlı testlerdir. Tahribatsız test yöntemlerinden Schmidt 

sertlik deneyi ve Ultrases geçiş deneyi uygulanmıştır. 

Schmidt sertlik deneyleri S.D.Ü. Teknik Eğitim Fakültesi Yapı Malzemeleri ve 

Beton Teknolojisi Laboratuarında gerçekleştirilmiştir. Deney başlamadan Schmidt 

çekici kalibre edilmiştir. Deneyler 10 × 15 × 30 cm 3 numunelerde betonlar 28 günlük 

iken yapılmıştır. Deney her bir beton serisi için üç farklı numune üzerinde ve her 

numune için 5 farklı noktasından uygulanmak sureti ile gerçekleştirilmiştir. Küp 

numunelerin üst yüzeyinden 90° açı ile alınan değerler ile alınan değerler, kullanım 

kılavuzunda yer alan grafikte bu değerlere karşılık gelen dayanım değerleri 

bulunmuştur.

Şekil 2.15. Schmidt çekici ve deneyin yapılışı 

Çizelge 2.7. Betonların Schmidt Sertlikleri 

Beton serisi 1.değer 2.değer 3.değer 

N35 32,00 32,10 32,00 

NZ10 25,90 26,00 26,00 

NZ30 21,80 21,80 21,90 

NZ50 17,70 17,60 17,40 

NK35 42,00 42,10 42,10 

NZK10 33,00 33,00 33,10 

NZK30 27,50 27,50 27,50 

NZK50 23,40 23,50 23,60 

Ultrases geçiş hızlarını ölçmek için S.D.Ü. Teknik Eğitim Fakültesi Yapı 

Malzemeleri ve Beton Teknolojisi Laboratuarında bulunan Ultrases cihazı 

kullanılmıştır. Ultrases hız ölçümü 12 voltluk akümülatör ile çalışan dijital göstergeli 

Ultrases ölçme aleti ile yapılmıştır. Aletin önce sıfır ayarı yapılmış sonra kalibre 

edilmiştir. Numunelerin her iki yanına gres yağı sürülerek proplar ile numune 

arasında boşluk oluşması önlenmiştir. Silindir üç adet numune üzerinde yapılan

deney ile ses dalgaları geçirme süreleri ölçülmüştür. Ultrases hızı deney sonuçlarının 

değerlendirilmesinde mikro saniye (µsn) olarak okuna Ultrases hızı geçiş süresi 

değerleri denklem 2.2. formülü ile hesaplanarak Ultrases hızı km/sn cinsinden 

bulunmuştur. 

L 

V = ---- (2.2) 

t 

V: Ultrases hızı (km/sn) 

L: Numune boyu (km) 

t: Ultrases geçiş süresi (sn) 

Şekil 2.16. Ultrases aleti 

Çizelge 2.8. Betonların Ultrases Hızları 

Beton serisi 1.değer 2.değer 3.değer 

N35 2,05 2,05 2,05 

NZ10 2,19 2,20 2,19 

NZ30 2,49 2,48 2,49 

NZ50 2,92 2,92 2,92 

NK35 2,11 2,11 2,11 

NZK10 2,23 2,23 2,23 

NZK30 2,53 2,54 2,54 

NZK50 3,05 3,05 3,05

Tahribatlı test yönteminde tek eksenli basınç deneyi yapılmıştır. Bu deney için 

S.D.Ü. Teknik Eğitim Fakültesi Yapı Malzemeleri ve Beton Teknolojisi 

Laboratuarında bulunan 300 ton kapasiteye sahip tek eksenli basınç presi 

kullanılmıştır. Basınç deneylerinde yükleme hızı saniyede 0.35 Mpa olarak sabit 

tutulmuştur. Bu amaçla daha önceden hazırlanan küp beton numunelerinden 3 er 

adedi 7. ve 5 er adedi 28., 90. günde kırılarak kırılma anındaki okunan değer 

denklem 2.3. de yerine konularak bulunan basınç dayanımı değerleri verilmiştir. 

P 

σ = ---- (2.3) 

A 

σ : Basınç dayanımı (MPa) 

P : Kırılma yükü (N) 

A: Numunenin yük doğrultusundaki kesit alanı (mm 2 ) 

Şekil 2.17. 300 ton kapasiteli beton presi

Beton serisi 

Çizelge 2.9. Betonların 7 günlük basınç dayanımları 

Beton serisi 

Basınç Dayanımı 

( 7 günlük ) (MPa) 

1.değer 2.değer 3.değer 

N35 36,47 35,29 36,95 

NZ10 36,17 36,39 35,56 

NZ30 17,50 17,85 18,53 

NZ50 13,35 14,28 13,86 

NK35 39,08 38,62 38,78 

NZK10 36,93 35,74 36,34 

NZK30 26,01 27,17 26,37 

NZK50 17,04 16,34 16,86 


Basınç Dayanımı ( 28 günlük ) (MPa) 

1.değer 2.değer 3.değer 4değer 5.değer 

N35 46,51 46,11 46,54 45,18 45,52 

NZ10 45,39 43,70 44,47 45,86 44,27 

NZ30 24,75 25,25 23,93 24,13 25,19 

NZ50 19,56 20,44 19,30 18,14 19,45 

NK35 48,74 48,24 46,80 47,58 48,62 

NZK10 45,50 45,00 46,47 44,44 45,73 

NZK30 34,58 33,50 34,15 34,06 33,08 

NZK50 22,04 22,48 22,31 22,51 21,87


Beton serisi 

Basınç Dayanımı ( 90 günlük ) (MPa) 

1.değer 2.değer 3.değer 4değer 5.değer 

N35 52,31 51,58 49,45 51,03 51,25 

NZ10 48,08 48,79 49,26 49,08 48,85 

NZ30 23,30 21,70 23,93 22,95 22,56 

NZ50 17,55 16,93 16,45 17,78 17,01 

NK35 62,61 60,63 61,29 59,99 61,50 

NZK10 55,68 57,78 57,15 54,86 56,45 

NZK30 30,53 31,70 30,76 30,85 31,28 

NZK50 20,65 20,89 21,28 21,12 20,54 

Tahribatlı test yönteminde eğilme deneyi yapılmıştır. Bu deney için S.D.Ü. Teknik 

Eğitim Fakültesi Yapı Malzemeleri ve Beton Teknolojisi Laboratuarında bulunan 

10 ton kapasiteli eğilme cihazı kullanılmıştır. Bu amaçla daha önceden hazırlanan 

katkılı beton numunelerinden 3 adedi 28. günde kırılarak kırılma anındaki okunan 

değer denklem 2.4. de yerine konularak bulunan eğilme dayanımı değerleri 

verilmiştir. 

3. F. L 

fcf = ------------ (2.4) 

2.d1.d2 2 

fcf : Eğilme dayanımı (MPa) 

F : En büyük yük (N) 

L : Mesnet silindirleri arasındaki açıklık (mm) 

d1, d2 : Numunenin en kesit boyları 

Çizelge 2.12. Betonların 28 günlük eğilme dayanımları 

Beton 

Eğilme Dayanımı (28 günlük) (MPa) 

Serisi 1.değer 2.değer 3.değer 

NK35 317,90 310,24 314,16 

NZK10 261,95 257,35 266,90 

NZK30 151,38 148,12 154,44 

NZK50 115,84 104,36 111,82

3. DENEY SONUÇLARI 

3.1. Zeolit ve Normal Agregaya ait Özellikler 

3.1.1. Granülometri Analizi 

Normal agrega ve zeolit için yapılan elek analiz deney sonuçları Çizelge 3.1. ve 


Elek 

Boyutu 

Çizelge 3.1. Normal agreganın elek analizi deney sonuçları 

Elek Üstünde 

Kalan 

Malzeme 

(gr) 

Elekten 

Geçen 

Malzeme 

miktarı(gr) 

Elek üstünde 

Kalan 

Malzeme 

Miktarı( % ) 

Elekten 

Geçen 

Malzeme 

Miktarı( % ) 

16 0,00 5000 0,00 100 

8 585,02 4414,98 11,7 88,3 

4 1220,38 3194,60 36,1 63,9 

2 1174,94 2019,66 59,6 40,4 

1 778,58 1241,08 75,2 24,8 

0.5 527,16 713,92 85,7 14,3 

0.25 238,08 475,84 90,5 9,5 

Tava 475,84 0 100 0 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

pan 0,25 

0,5 

1 2 4 8 

Agrega 

A16 

B16 

C16 

Şekil 3.1. Normal agreganın granülometri eğrisi (dmax =16 mm)

Elek 

Boyutu 

Çizelge 3.2. Zeolitin elek analizi deney sonuçları 

Elek Üstünde 

Kalan 

Malzeme 

(gr) 

Elekten 

Geçen 

Malzeme 

miktarı 

(gr) 

Elek üstünde 

Kalan 

Malzeme 

Miktarı 

( % ) 

Elekten 

Geçen 

Malzeme 

Miktarı 

( % ) 

16 0,00 5000 0,00 100 

8 1042,11 3957,89 20,8 79,2 

4 1093,97 2863,92 42,7 57,3 

2 992,04 1871,88 62,6 37,4 

1 564,68 1307,2 73,9 26,1 

0.5 394,17 913,03 81,7 18,3 

0.25 305,32 607,71 87,8 12,2 

Tava 607,71 0 100 0 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

pan 

0,25 0,5 1 2 4 8 16 

Şekil 3.2. Zeolitin granülometri eğrisi (dmax =16 mm) 

Zeolit 

A16 

B16 

C16

Yukarıdaki elek analizi sonuçlara göre bu agregalardan beton yapılamayacağı açıktır. 

Çünkü doğal haldeki atabey agregasının ve zeolitin granülometrik eğrisine göre 

kalım malzeme oranı çok fazladır. Bu agregalar üzerinde iyileştirmeler yapılmalıdır. 

Bu iyileştirme işlemi 16 mm elekten başlayarak her elek için ayrı ayrı eleme işlemi 

yapılmış ve mevcut agregalar sınıflandırılmıştır. Bu şekilde atabey ve zeolit 

agregasının granülometri eğrisini istenen şekilde ayarlanabilmektedir. Bu ayarlama 

sonucunda agrega karışımlarının beton üretimi için uygun olduğu gözlenmiştir. 

Betonda agrega karışımı granülometrisinin A16-B16 eğrileri arasında olduğu zaman 

— En yüksek doluluk oranı, 

— En az su miktarı ile kalıba iyi yerleşebilecek kıvam, 

— Taze betonda ayrışmayı (segregasyon) önlemek ve yapışkanlığı (kohezyonu), 

— Taze betonun iyi ve kolay yerleşmesi ve 

— Taze betonda terlemenin azalması sağlanmış olur. 

İyileştirilmiş ve beton yapımında kullanılacak olan Atabey ve Zeolit agregalarının 

ortak granülometri eğrisi Şekil 3.3.’ de verilmiştir. 

100 

90 

80 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

pan 0,25 

0,5 

1 2 4 8 

Şekil 3.3. İyileştirilmiş ve beton yapımında kullanılacak olan Atabey ve Zeolit 

agregaların ortak granülometri eğrisi 

Karışım 

A16 

B16 

C16

3.1.2. Birim Ağırlık 

Birim ağırlık deneyleri gevşek birim ağırlık ve sıkı birim ağırlık olmak üzere iki 

durumda yapılmıştır. Deney sonuçları normal agrega ve zeolit için sırasıyla Çizelge 

3.3., Çizelge 3.4., Çizelge 3.5. ve Çizelge 3.6.’da verilmiştir. 

Çizelge 3.3. Normal agrega için gevşek ve sıkı birim ağırlık deney değerleri 

4 mm alt numune 1 2 3 

Gevşek 

Sıkı 

Kap Ağırlığı 3805 3805 3805 

Kap Hacmi 934,1 934,1 934,1 

Kap + Numune 5200 5184 5197 

Numune 1395 1379 1392 

Gevşek Birim Ağırlık 1,49 1,48 1,49 

Kap + Numune 5461 5452 5467 

Numune 1656 1647 1662 

Sıkı Birim Ağırlık 1,77 1,76 1,78 

4 mm üstü numune 1 2 3 

Gevşek 

Sıkı 

Kap Ağırlığı 3805 3805 3805 

Kap Hacmi 934,1 934,1 934,1 

Kap + Numune 5195 5165 5180 

Numune 1390 1360 1386 


Kap + Numune 5461 5457 5440 

Numune 1656 1652 1635 


Çizelge 3.4. Normal agrega birim ağırlıkları (gr / cm 3 ) 

Gevşek Sıkı 

4 mm. üst 1,47 1,76 

4 mm. alt 1,49 1,77

2,00 

1,80 

1,60 

1,40 

1,20 

1,00 

0,80 

0,60 

0,40 

0,20 

0,00 

1,47 1,49 

Gevşek Birim 

Ağırlık 

1,76 

1,77 

Sıkışık Birim 

Ağırlık 

Şekil 3.4. Normal agreganın birim ağırlık değerleri 

4 mm. üst 

4 mm. alt 

Çizelge 3.5. Zeolit agregası için gevşek ve sıkı birim ağırlık deney değerleri 

4 mm alt numune 1 2 3 

Gevşek 

Sıkı 

Kap Ağırlığı 3805 3805 3805 

Kap Hacmi 934,1 934,1 934,1 

Kap + Numune 4740 4742 4728 

Numune 935 937 923 


Kap + Numune 4834 4844 4840 

Numune 1029 1039 1035 


4 mm üstü numune 1 2 3 

Gevşek 

Sıkı 

Kap Ağırlığı 3805 3805 3805 

Kap Hacmi 934,1 934,1 934,1 

Kap + Numune 4514 4506 4515 

Numune 709 701 710 


Kap + Numune 4647 4658 4653 

Numune 842 853 848 

Sıkı Birim Ağırlık 0,90 0,91 0,91

1,20 

1,00 

0,80 

0,60 

0,40 

0,20 

0,00 

3.1.3. Özgül Ağırlık 

Çizelge 3.6. Zeolit Birim Ağırlıkları (gr / cm 3 ) 

0,76 

Gevşek Sıkı 

4 mm. üst 0,76 0,91 

4 mm. alt 1,00 1,11 

1,00 

Gevşek Birim 

Ağırlık 

0,91 

1,11 

Sıkışık Birim 

Ağırlık 

Şekil 3.5. Zeolit agregasının birim ağırlık değerleri 

4 mm. üst 

4 mm. alt 

Agreganın özgül ağırlıklarını belirlemek amacı ile yapılan deney sonuçları Çizelge 

3.7. ve Çizelge 3.8.’ de gösterilmiştir.

4 mm üst 

4 mm alt 

4 mm üst 

4 mm alt 

Çizelge 3.7. Normal agrega için özgül ağırlık deney değerleri 

Numune 1 2 3 

Su dolu cam kap 

Ağırlığı (gr) 

636,6 636,6 636,6 

Numune Ağırlığı (gr) 40 40 40 

Kap+numune+su 



Ağırlığı(gr) 

661,7 661,7 661,7 

636,6 636,6 636,6 


Kap+numune+su 


660,7 660,7 660,7 

Çizelge 3.8. Zeolit agregası için özgül ağırlık deney değerleri 

Numune 1 2 3 



636,6 636,6 636,6 


Kap+numune+su 




656,5 656,5 656,5 

636,6 636,6 636,6 


Kap+numune+su 


657,7 657,7 657,7

Deney değerleri kullanılarak elde edilen doygun kuru yüzey özgül ağırlık değerleri 


3,00 

2,50 

2,00 

1,50 

1,00 

0,50 

0,00 

Çizelge 3.9. Agregaların özgül ağırlık değerleri 

2,68 

Agrega Zeolit 

4 mm. üst 2,68 2,11 

4 mm. alt 2,51 1,99 

2,51 

2,11 

1,99 

Agrega Zeolit 

4 mm. üst 

4 mm. alt 

Şekil 3.6. Normal agrega ve Zeolit agregasının özgül ağırlık değerleri 

Agregaların ağırlığına göre sınıflandırılmasında Atabey agregası 2,68 gr / cm 3 değeri 

ile normal agrega sınıfına, zeolit de 2,11 gr / cm 3 değeri ile normal agrega sınıfına 

girmişlerdir.

3.1.4. Su Emme 

Agreganın su emme yüzdelerini belirlemek amacı ile yapılan deney sonuçları 

Çizelge 3.10. ve Çizelge 3.11.’ de gösterilmiştir. 

Çizelge 3.10. Normal agreganın su emme deney değerleri 

4 mm üst 

4 mm alt 

Ağırlık Normal Agrega 

Kap Ağırlığı 318 

Kap + Numune (P1) 360,2 

Etüvde kurutulduktan sonra 

Kap + Numune (P0) 

355,9 


Kap + Numune (P1) 359,6 



342,4 

Çizelge 3.11. Zeolit agregasının su emme deney değerleri 

4 mm üst 

4 mm alt 

Ağırlık Zeolit 


Kap + Numune (P1) 1128 



928 


Kap + Numune (P1) 1124 



925

Su emme miktarı yüzde olarak ( S ) = ( P1 – P0 ) * 100 / P0 formülü ile 

hesaplanmıştır. Agregaların yüzde su emme sonuçları Çizelge 3.12.’de gösterilmiştir. 

35 

30 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

Çizelge 3.12. Zeolit ve normal agreganın su emme yüzdeleri 

1,20 

Agrega Zeolit 

4 mm üst 1,20 29,30 

4 mm alt 5,02 30,10 

5,02 

29,30 30,10 

Agrega Zeolit 

4 mm. üst 

4 mm. alt 

Şekil 3.7. Normal agrega ve Zeolit agregasının su emme yüzdeleri 

Zeolitin su emme yüzdesi, Atabey agregasına göre yüksek çıkmıştır. Normal 

agreganın 4 mm. alt değerinin % 5 çıkmasına rağmen standart değerler içinde 

kalmıştır. Zeolitin su emme yüzdesinin yüksek çıkması, zeolitli betonların su emme 

değerinin yüksek çıkacağının bir göstergesidir.

3.2. Zeolit Agregalı Betonların Özellikleri 

3.2.1. Zeolit Agregalı Betonların Fiziksel Özellikleri 

Çalışma kapsamında üretilen çeşitli beton serilerinin fiziksel özellikleri aşağıda 

sunulmuştur. 

Beton 

Serisi 

Çizelge 3.13. Betonların birim ağırlığı ve su emme yüzdeleri 

Doygun Birim Ağırlığı 

(kg / m 3 ) 

Kuru Birim Ağırlığı 

(kg / m 3 ) 

Su Emme 

(%) 

N35 2,538 2,498 1,60 

NZ10 2,497 2,445 2,13 

NZ30 2,241 2,154 4,04 

NZ50 2,111 2,008 5,08 

NK35 2,525 2,499 1,04 

NZK10 2,437 2,405 1,33 

NZK30 2,236 2,187 2,24 

NZK50 2,072 2,005 3,34 

Taze betonun abrams konisi ile yapılan çökme deney değerleri Çizelge 3.14’de 

verilmiştir. 

Çizelge 3.14. Üretilen beton numunelerin çökme miktarları 

Beton 

Kodları 

Çökme miktarları 

( mm. ) 

N35 42 

NZ10 33 

NZ30 26 

NZ50 20 

NK35 65 

NZK10 55 

NZK30 40 

NZK50 33

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

42 

33 

26 

20 

N35 NZ10 NZ30 NZ50 NK35 NZK10 NZK30 NZK50 

Şekil 3.8. Üretilen beton numunelerin çökme değerleri 

3.2.2. Zeolit Agregalı Betonların Mekanik Özellikleri 

Çeşitli serilerde üretilen betonların mekanik özellikleri Çizelge 3.15., Çizelge 3.16., 

Çizelge 3.17. ve Çizelge 3.18.’ de verilmiştir. 

65 

55 

Çizelge 3.15. Betonların Ultrases Hızları 

Beton Serisi Ultrases Hızı 

N35 2,05 

NZ10 2,19 

NZ30 2,49 

NZ50 2,92 

NK35 2,11 

NZK10 2,23 

NZK30 2,54 

NZK50 3,05 

40 

33

3.50 

3.00 

2.50 

2.00 

1.50 

1.00 

0.50 

0.00 

45 

40 

35 

30 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

2.05 

32.00 

2.19 

2.49 

2.92 

2.11 

2.23 

2.54 

3.05 


Şekil 3. 9. Betonların Ultrases Hızları 

Çizelge 3.16. Betonların Schmidt Sertlikleri 

26.00 

Beton Serisi Schmidt Sertliği 

N35 32,00 

NZ10 26,00 

NZ30 21,80 

NZ50 17,60 

NK35 42,10 

NZK10 33,00 

NZK30 27,50 

NZK50 23,50 

21.80 

17.60 

42.10 

33.00 

27.50 

23.50 


Şekil 3.10. Betonların Schmidt Sertlikleri

Çizelge 3.17. Betonların Basınç Dayanımları 

Beton 

Serisi 7 günlük 

(MPa) 

Basınç Dayanımı 

28 günlük 

(MPa) 

90 günlük 

(MPa) 

N35 36,24 45,97 51,12 

NZ10 36,04 44,74 48,81 

NZ30 17,96 24,65 22,89 

NZ50 13,83 19,38 17,14 

NK35 38,83 47,99 61,20 

NZK10 36,34 45,43 56,38 

NZK30 26,52 33,87 31,02 

NZK50 16,75 22,24 20,90 

Betonun mekanik dayanımlarını belirleyen en önemli faktör 28 günlük basınç 

dayanımıdır. Çizelge 3.15.’de verilen Ultrases hızları, Çizelge 3.16.’da Schmidt 

sertliği, Çizelge 3.17.’de ise 7 günlük ve 90 günlük Basınç dayanımları mekanik 

özelliklerini daha iyi ortaya koymak için ve 28 günlük basınç dayanımları ile 

ilişkisini ortaya çıkarmak için verilmiştir. 

45 

40 

35 

30 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

36.24 36.04 

17.96 

13.83 

38.83 

36.34 

26.52 

16.75 


Şekil 3.11. Betonların 7 günlük Basınç Dayanımları

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

45.97 44.74 

24.65 

19.38 

47.99 

45.43 

33.87 

22.24 


51.12 

Şekil 3.12. Betonların 28 günlük Basınç Dayanımları 

48.81 

22.89 

17.14 

61.20 

56.38 

31.02 

20.90 


Şekil 3.13. Betonların 90 günlük Basınç Dayanımları

60 

50 

40 

30 

20 

10 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

0 

36,24 

45,97 

51,12 

7. gün 28.gün 90. gün 

Şekil 3.14. N 35 beton serisinin basınç dayanımları 

36,04 

44,74 

48,81 


Şekil 3.15. NZ 10 beton serisinin basınç dayanımları 

N35 

NZ 10

30 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

17,96 

24,65 

22,89 



13,83 

19,38 

17,14 



NZ30 

NZ50

70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

38,83 

47,99 

61,2 


Şekil 3.18. NK 35 beton serisinin basınç dayanımları 

36,34 

45,43 

56,38 


Şekil 3.19. NZK 10 beton serisinin basınç dayanımları 

NK 35 

NZK 10

40 

35 

30 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

26,52 

33,87 

31,02 



16,75 

22,24 

20,9 



NZK 30 

NZK 50

350 

300 

250 

200 

150 

100 

50 

0 

314.10 

Çizelge 3.18. Betonların Eğilme Dayanımları 

Beton 

Serisi 

Eğilme Dayanımı 

28 günlük (MPa) 

NK35 314,10 

NZK10 262,06 

NZK30 151,30 

NZK50 110,67 

262.06 

151.30 

110.67 

NK35 NZK10 NZK30 NZK50 

Şekil 3.22. Katkılı beton serisinin eğilme dayanımları

50 

40 

30 

20 

10 

0 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

y = - 0.6035 x + 47.415 

R 2 = 0.9315 

0 10 20 30 40 50 60 

Agregadaki zeolit oranı 

Şekil 3.23. Zeolit oranının basınç dayanımına etkisi ( 28. gün ) 

( Katkı kullanılmamış beton ) 

y = - 0.5392 x + 49.649 

R 2 = 0.9929 

0 10 20 30 40 50 60 

Agregadaki zeolit oranı 

Şekil 3.24. Zeolit oranının basınç dayanımına etkisi ( 28. gün ) 

( Katkı kullanılmış beton ) 

28 günlük dayanım 

28 günlük dayanım

4. TARTIŞMA ve SONUÇ 

Bu çalışmanın temel amacı, Manisa ilinin Gördes ilçesinden doğal zeolit agregası ile 

elde edilen betonun fiziksel ve mekanik özelliklerini tespit etmek, Zeolit agregasının 

fiziksel özelliklerini araştırmak ve bunları normal beton ve agrega ile 

karşılaştırmaktır. 

Bu amaçla yapılan deney sonucunda aşağıda verilen sonuçlar elde edilmiştir. 

Zeolit agregasının gevşek birim ağırlığı 700–1000 arasında olurken, sıkışık birim 

ağırlığı ise 900–1200 kg/m 3 arasındadır. Atabey agregasının gevşek birim ağırlığı 

1400–1600 kg/m 3 arasında olurken sıkışık birim ağırlığı ise 1700–1900 kg/m 3 

arasındadır. Zeolit agregasının özgül ağılığı 1.99–2.11 gr/cm 3 dolaylarında olurken, 

Atabey agregasının özgül ağırlığı ise 2.51–2.68 gr/cm 3 dolaylarında olmaktadır. 

Zeolitin su emme yüzdesi, Atabey agregasına göre yüksek çıkmıştır. Normal 

agreganın 4 mm. alt değerinin % 5 çıkmasına rağmen zeolitin su emme yüzdesi % 30 

çıkmıştır. Üretilen betonlardaki zeolit miktarı arttıkça su emme değeri de artmıştır. 

Üretilen betonlardaki Ultrases hızı, zeolit miktarı arttıkça Ultrases hızı da artmıştır. 

Katkılı betonun Ultrases hızı ise normal betona göre yüksektir. 

Üretilen betonlardaki Schmidt Sertlikleri, zeolit miktarı arttıkça Schmidt Sertlikleri 

azalmıştır. Katkılı betonun Schmidt Sertlikleri ise normal betona göre yüksektir. 

Üretilen betonların Basınç dayanımları zeolit miktarı arttıkça basınç dayanımları 

azalmıştır. Katkılı betonun Basınç dayanımları ise normal betona göre yüksektir. 

%30 zeolitli ve % 50 zeolitli betonların basınç dayanımları düşük çıkmıştır ve bu 

nedenden dolayı bu betonlarda çimento miktarı normal betonlara göre daha yüksek 

tutulmalıdır. Katkılı betonun Eğilme dayanımları ise zeolit miktarı arttıkça eğilme 

dayanımları azalmıştır.

5. KAYNAKLAR 

Anonim, 1996. Çimento hammaddeleri ve Yapı Maddeleri, 7. Beş Yıllık Kalkınma 

Planı Özel İhtisas komisyon Raporu, Cilt 1, 2, 3, DPT, Ankara. 

Baradan, B., 2004. Yapı Malzemesi II Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik 

Fakültesi Yayınları, No:207, 222s, İzmir. 

Bektaş, F., 2002. Preventive Measures Against Alkali-Silica Reaction, Fen Bilimler 

Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara. 

Bektaş, F., Uzal, B., Turanlı, L., 2003. Öğütülmüş Doğal Zeolitin Doğal Alkali- 

Silika Reaksiyonu ve Sülfat Etkisi ile Genleşmesinin İncelenmesi, 5. Ulusal 

Beton Kongresi, İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi. 

Bingöl, A. F., 2002. Pomza ile üretilen hafif betonların yangına karşı dayanımı, 

Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat Mühendisliği Anabilim 

dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum. 

Bozkurt, R., 1995. Mineral Tanıma El Kitabı, Anadolu Üniversitesi Yayınları No: 

113, Eskişehir. 

Büyükakyol, M., 1998. Doğal Zeolitler, Etibank Bülteni, Ankara. 

Dikmen, Z., 1998. Karbondioksitin Doğal Zeolitlerde Adsorpsiyonu, Anadolu 

Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. 

Dikmen, S., Yörükoğulları, E., 2001. Bigadiç (Balıkesir) Yöresi Doğal Zeolit ve 

Modifiye Formlarının N2 Adsorpsiyonu, 10. Ulusal Kil Sempozyumu, Konya. 

Ercan, V.L., 1993. Standart Koşullarda ve Deniz Ortamında Dökülen Betonların 

Basınç Dayanımlarının Aaraştırılması, Dokuz Eylül Üniversitesi, Yüksek 

Lisans Tezi, İzmir. 

Ermutlu, E., 1961. Standart Beton Agrega Deneyleri, D.S.İ. Laboratuarı, Anakara.

Felekoğlu, B., 2003. Kendiliğinden Yerleşen Betonun Fiziksel ve Mekanik 

Öözelliklerinin Araştırılması, Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri 

Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir. 

Fu, Y., Ding, J., Beauddin, J.J., 1996. Zeolite-Based ighht useight Concrete Products, 

United States Patent. 

Gottardi, G., Galli, E., 1985. Naturel Zeolits, Springer Verlag, Berelin. 

Göktekin, A., 1989. Bigadiç Tülü Ovası Zeolitlerinin Teknolojik Özelliklerinin 

Araştırılması Projesi Kesin Raporu, İstanbul Teknik Üniversitesi, 

Yerbilimleri ve Yer altı Kaynakları Uygulama-Araştırma Merkezi, İstanbul. 

Kaya, B., 1989. Pomza Taşından Hafif Beton Üretimi, Dokuz Eylül Üniversitesi, 

Bitirme Tezi, İzmir. 

Kılınçarslan, Ş., 2004. Barit Agregalı Ağır Betonların Radyasyon Zırhlanmasındaki 

Özellikleri Optimal Karışımlarının Araştırılması, Fen Bilimler Enstitüsü, 

Doktora Tezi, Isparta. 

Kocakuşak, S., 2001. Doğal Zeolitler ve Uygulama Alanları, Malzeme ve Kimya 

Teknolojileri Araştırma Enstitüsü, Tübitak Marmara Araştırma Merkezi, 

Kocaeli. 

Kocaman, B., 2000. Doğu Anadolu Bölgesindeki doğal hafif ve normal agregalarla 

üretilen betonların fiziksel, mekanik ve ısı iletkenlik özelliklerinin 

belirlenmesi ile tarımsal yapılarda kullanılma olanakları üzerine bir araştırma, 

Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Erzurum. 

Kosmatka, S. H., Kerkhoff, B., Panarese, W. C., 2002. Design and Control of 

Concrete Mixtures, ISBN 0-89312-217-3, USA. 

Kumbasar, I., 1977. Silikat Mineralleri, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul. 

Murdock, L.J., Brook, K.M., 1991. Concrete Materials and Practice, ISBN 0-7131- 

3653-7, London.

Mol, F., 2001. Değişik Oranlarda Pomza-Zeolit Karışımlarının Kimi Fiziksel ve 

Kimyasal Özellikleri, Fen Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. 

Neville, A., 1993. Properties of Concrete, ISBN 0-582-23070-5, 3 rd edition London. 

Onaran, K., 1993. Malzeme Bilimi, Bilim Teknik Yayınevi, İstanbul. 

Orchard, D.F., 1974. Concrete Technology, 4 th Edition, Mc Graw Hill Book 

Co.,139-144. 

Orhun, Ö., 1997. Yörükoğulları, E., Ünaldı, T., Doğal Zeolitin (Klinoptilolit) Katyon 

Değişim Kapasitesinin Tayini, Eskişehir. 

Orhun, Ö., 1997. Zeolitlerde İyon Değişimi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, 

Eskişehir. 

Özdemir, N., 1998. Radyoaktif Atıkların Saklanmasında Zeolit ve Bentonit 

Kullanılması, Fen Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. 

Postacıoğlu, B., 1982. Betonun Yerinde Yapılan Muayene Sonuçlarının 

Değerlendirilmesi, Malzeme Semineri, İstanbul. 

Postacıoğlu, B., 1986. Beton Cilt I, Teknik Kitaplar Yayınevi, Matbaa Teknisyenler 

Basımevi, İstanbul. 

Postacıoğlu, B., 1987. Beton Cilt II, Teknik Kitaplar Yayınevi, Matbaa Teknisyenler 

Basımevi, İstanbul. 

Sağın, S., 2005. Pomza ile üretilen hafif beton bloklarının fiziksel özelliklerinin 

incelenmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yapı 

Eğitimi Anabilim dalı, Yüksek Lisans Tezi, Afyon. 

Saka, N., 2001. Endüstriyel Atıkların Çöp Depolama Alanı Dizaynında Geçirimsizlik 

Malzemesi Olarak Değerlendirilmesi, Fen Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans 

Tezi.

Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, 2001. Madencilik Endüstriyel Hammaddeler 

(Genel Endüstri Mineralleri) II, Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara. 

Serbest, D., 1999. Doğal Zeolitlerin Hafif Yapı Endüstrisinde Kullanımı, Fen 

Şahin, R., 1996. Kocapınar pomzası ile üretilen hafif betonun mukavemetin 

araştırılması, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat 

Mühendisliği Anabilim dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum. 

Tsıtsıshvıllı, G.V., 1992. Naturel Zeolites, Ellis Harwood, Bilimler Enstitüsü, 

Yüksek Lisans Tezi. 

TS 706 EN 12620 Beton Agregalar, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 2003. 

TS 707 Beton Agregalarından Numune Alma ve Deney Numunesi Hazırlama 

Yöntemi, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, Aralık, 1980. 

TS 802 Beton Karışım Hesapları, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1985. 

TS 1226 Deney Elekleri-Metal Levhalı Yuvarlak veya Kare Delikli, Türk 

Standartları Enstitüsü, Ankara, 1985. 

TS 1227 Deney Elekleri-Tel Kafesli, Kare Göz Açıklı, Türk Standartları Enstitüsü, 

Ankara, 1984. 

TS 1247 Beton Yapım, Döküm ve Bakım Kuralları, Türk Standartları Enstitüsü, 

Ankara, 1985. 

TS 2871 Taze Beton Kıvam Deneyi, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, Aralık, 

1977. 

TS 2941 Taze Betonda Birim Ağırlık, Verim ve Hava Miktarının Ağırlık Yöntemi ile 

Tayini, Kıvam Deneyi, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, Ocak, 1978. 

TS 3068 Laboratuarda Beton Deney Numunelerinin Hazırlanması ve Bakımı, Türk 

Standartları Enstitüsü, Ankara, Mart, 1978.

TS 3114 Beton Basınç Dayanımı Deney Metodu, Türk Standartları Enstitüsü, 

Ankara, Aralık, 1990. 

TS 3526, Beton Agregalarında Özgül Ağırlık ve Su Emme Oranı Tayini, Türk 

Standartları Enstitüsü, Ankara, Aralık, 1980. 

TS 3529 Beton Agregalarında Birim Ağırlıklarının Tayini, Türk Standartları 

Enstitüsü, Ankara, Aralık, 1980. 

TS 3530 Beton Agregalarının Tane Büyüklük Dayanımının Tayini (Granülometrik 

Bileşim Tayini), Türk Standartları Enstitüsü, Ankara, 1980. 

TS10465 Beton Deney Metodları-Yapı ve Yapı Bileşenlerinde Sertleşmiş Betondan 

Numune Alınması ve Basınç Dayanımının Tayini, Türk Standartları 

Enstitüsü, Ankara, Kasım, 1992. 

Uygunoğlu, T., 2005. Afyon ve çevresindeki hafif agregalarla üretilen blok 

elemanlarının fiziksel ve mekanik özelliklerinin araştırılması, Afyon 

Üniversitesi, Afyon. 

Uysal, H., 1996. Kocapınar pomzası ile üretilen hafif betonun ısı geçirgenliğinin 

araştırılması, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İnşaat 

Mühendisliği Anabilim dalı, Yüksek Lisans Tezi, Erzurum. 

Ülkü, S., Turgut, F., 1991. Zeolitler ve Uygulama Alanları, 5. Ulusal Kil 

Sempozyumu, Eskişehir. 

Ünaldı, T., 1995. Bigadiç Doğal Zeolitinin İyon Değiştirilmiş Formlarının CO2 

Adsorpsiyonu, Doktora Tezi, Osmangazi Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, 

Eskişehir. 

Yörükoğulları, E., 1997. Doğal Zeolitlerde Fiziksel Adsorpsiyon Uygulamaları, 

Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir. 

Yücel, H., 1987. Zeolitler ve Uygulama Alanları, 3. Ulusal Kil Sempozyumu, 

Bildiriler.

Adı Soyadı : Hakan SARIKAYA 

Doğum Yeri : Denizli 

Doğum Yılı : 1979 

Medeni Hali : Bekar 

Eğitim ve Akademik Durumu: 

ÖZGEÇMİŞ 

Lise 1992 – 1995 : Bozkurt Çok Programlı Lisesi 

Lisans 1998 – 2002 : Süleyman Demirel Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi 

Yabancı Dil : İngilizce 

İş Deneyimi: 

Yapı Eğitimi Bölümü 

2004 – SDÜ Teknik Eğitim Fakültesi Yapı Eğitimi Bölümü, Araştırma Görevlisi

zeolit katkılı betonların fiziksel ve mekanik özelliklerinin - Süleyman ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?