Attention! Your ePaper is waiting for publication!
By publishing your document, the content will be optimally indexed by Google via AI and sorted into the right category for over 500 million ePaper readers on YUMPU.
This will ensure high visibility and many readers!
Bu yazıtlar Türklerin devlet anlayışı ile yönetimi, kültürel ögeleri,komşuları ile soydaşlarıyla olan ilişkileri ve sosyal yaşantısıyla ilgilibilgiler içermektedir. Devlet adamları halkına bu yazıtlarla hesapvermiş, devletin ve milletin karşılıklı vazifelerini anlatmıştır. Ve 1250sene evvel Çin hakkında ikaz yaparak halkını ve kendisinden sonrakigelecek kağanları korumak istemiştir. Günümüzde Orhun alfabesi ileyazılmış başka kitabelerde bulunmuştur fakat bunların en mühimolanları Kül Tigin, Bilge Kağan ve Tonyukuk adına dikilmiş bu üçkitabedir.Kül Tigin Abidesi, kaplumbağa şeklindeki oyuk bir taşaoturtulmuştur bulunduğu zaman bu kaplumbağa şeklindeki taşınyanındadır. Yüksekliği 3,75 metre olan yazıt bir çeşit kireç yahut safolmayan bir mermerden yapılmıştır. Doğu cephesi, batı cephesi,güney ve kuzey cephesi olarak adlandırdığımız dört cephesi vardır.Doğu cephesinin üzerinde kağanın işareti vardır. Batı cephesindeÇince bir kitabe yer alırken diğer cephelerinde Türkçe kitabelermevcuttur. Çince kitabede Türk İmparatorluğu ve Kül Tigin tanıtılmışve övülmüştür. Kitabede ‘’Gelecek hadsiz, hesapsız nesillerindimağlarında, onların müşterek muvaffakiyetlerinin şaşaası her günyeniden canlansın diye, uzakta ve yakında bulunan herkesin bunuöğrenmesi için, bilhassa muhteşem bir kitabe yaptık’’ ifadeleri yeralmaktadır. Bilge Kağan abidesi, Kül Tigin abidesinin bir kilometreuzağındadır. İlk kitabe ile benzer niteliktedir. Aynı şekilde batıcephesinde Çince diğer cephelerinde Türkçe kitabeler yer almaktadırÇince olan kitabe tamamen tahribata uğramış ve silinmiştir. Buabidede Bilge Kağan konuşmaktadır. Bu kitabeyi yeğeni Yolluğ Tiginyazmıştır ve resimlemiştir. Tonyukuk abidesi, Tonyukuk ölmedenönce bizzat kendisi tarafından dikilmiştir. Abidede kendisikonuşmaktadır. Abidenin yazarı da bizzat kendisidir. TürkSayfa | 8