TEKNOLOJĐK - Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi
TEKNOLOJĐK - Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi
TEKNOLOJĐK - Gıda Teknolojileri Elektronik Dergisi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Teknolojik Araştırmalar 2008 (4) 33-40 Fren Balata Malzemelerinin Sürtünme ve Aşınmaya Etkisinin Đncelenmesi<br />
2.4.7. Fiberfrax<br />
Carborundum Resistant Materials GmbH firmasının kullandığı tescilli ticari markadır ve elyaflar saf<br />
alümina taneleri ve silika kumunun 1790 0 C’ de bir elektrik ark ocağında ergitilmesi, ergimiş seramik<br />
karışım huzmesinin tabandan damlatılması ve basınçlı hava huzmesiyle damlacıkların elyaflara<br />
dönüştürülmesi yoluyla üretilir [12]. Çok yüksek sıcaklıklarda kararlı, çok düşük ısıl genleşme katsayısı,<br />
düşük elektrik iletkenliği, mükemmel ısıl şok dayanımı, iyi çekme dayanımı ve çok iyi korozyon<br />
dayanımına sahiptir. Takviye olarak fren balata karışımlarında oldukça yüksek sıcaklık (ısıl feyd)<br />
dayanımı sağlar [27].<br />
2.4.8. Mika grubu<br />
Mika gurubu mineraller silikat mineralleri olup pulsu yapıdadırlar. Sürtünme malzemelerinin yapımında<br />
ençok kullanılan mika minerali muskovit olarak bilinen mineraldir. Elektriksel, kimyasal ve sünme<br />
direncini ayrıca elastiklik modülünü ve sertliği artırır. Termoset reçineler için dolgu maddesi olarak geniş<br />
uygulama alanları bulur. Mika, ısı, çatlama ve rutubet dayanımını yükseltir. Sıvı reçine sistemi içerisinde<br />
dibe çökmeme özelliği vardır. Termal kondüktiviteyi, şekillenme süresini, termal genleşme katsayısını,<br />
nem apsorbsiyonunu düşürür [28].<br />
3. SONUÇ<br />
Uzun yıllar kullanılan asbest esaslı sürtünme malzemeleri sağlık gerekçesiyle asbest kullanımının<br />
yasaklanması sonucu yerini asbest içermeyen elyaf takviyeli kompozit balatalara bırakmaktadır. Bu<br />
yönde yapılan çalışmalar sonucu son yıllarda otomotiv fren balata reçetelerinde büyük değişiklikler<br />
olmuş, bunun sonucu olarak balataların ısıya dayanımı, sürtünme-aşınma özellikleri de iyileşmiştir.<br />
Geçmişte organik sürtünme malzemelerinin en önemli bileşeni olan asbestin yerini yeni bileşenler almaya<br />
başlamıştır.<br />
Genel olarak balata malzemeleri üzerine yapılan çalışmalar kompozisyonun değiştirilerek istenen<br />
özelliklerin sağlanması üzerine yoğunlaşmıştır. Bir balata malzemesi tasarımında kompozisyon, üretim ile<br />
birlikte bir bütün olarak incelenip araştırılmalıdır. Taşıtın tipi, çalışma şartları gibi faktörler de göz önüne<br />
alınarak uygun bir balata malzemesinin seçimi ve üretim parametrelerinin optimizasyonu ile frenlemeden<br />
istenen performansı ve konforu sağlamak mümkündür.<br />
Yapılan bu çalışma ile fren balata malzemelerinin kompozisyonunu oluşturan komponentlerin sürtünme<br />
ve aşınma performansı bakımından önemi literatürdeki çalışmalar derlenerek sunulmuştur.<br />
KAYNAKLAR<br />
1. Boz, M., Kurt, A., 2005, Wear behaviour of organic asbestos based and bronze based powder<br />
metal breake lining, Materials and design, Volume 25, Issue 4, Pages 343-347.<br />
2. Kurt, A., Boz, M., 2006, Bronz Esaslı Fren Balata Malzemelerinin Sürtünme-Aşınma<br />
Özelliklerine Çinko’nun Etkisi, Gazi Üniversitesi, Mimarlık-Mühendislik Fakültesi <strong>Dergisi</strong>, Cilt<br />
21, No 1, 115-121.<br />
3. Reinsch, E. W., 1970, Sintered metal brake linings for automotive applications, Delco-Moraine<br />
division, General motors corp dayton, Ohio, cilt 2 sayfa 9-21.<br />
4. Gediktaş, M., 1968, Sürtünme malzemelerinin deneysel tayini, Đstanbul Teknik Üniversitesi<br />
Matbaası, Gümüşsuyu, Đstanbul.<br />
38
Change language