Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
OSMANLI<br />
VİLAYET<br />
SALNAMELERİNDE<br />
HALEP<br />
Editörler<br />
Cengiz EROĞLU<br />
Murat BABUÇOĞLU<br />
Mehmet KÖÇER<br />
ORSAM
OSMANLI V�LAYET<br />
SALNAMELER�NDE<br />
HALEP<br />
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
Cengiz Murat Yrd. Doç. Dr. Mehmet<br />
ERO�LU BABUÇO�LU KÖÇER<br />
T�KV T�KV<br />
Ankara<br />
2007<br />
ORSAM
ORSAM Kitapları No: 3<br />
ORSAM Ortadoğu Kitapları No: 2<br />
“Osmanl Vilayet Salnamelerinde Halep”<br />
Editörler: Cengiz EROĞLU, Murat BABUÇOĞLU, Mehmet KÖÇER<br />
ANKARA - Ekim 2012<br />
ISBN: 978-975-8975-07-5<br />
ORSAM<br />
Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi<br />
Center for Middle Eastern Strategic Studies<br />
Mithatpaşa Caddesi 46/6 Kızılay-Ankara<br />
Tel: 0 (312) 430 26 09 Fax: 0 (312) 430 39 48<br />
www.orsam.org.tr, orsam@orsam.org.tr<br />
ORSAM © 2012<br />
Bu kitabın içeriğinin telif hakları ORSAM’a ait olup, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu<br />
uyarınca kaynak gösterilerek kısmen yapılacak makul alıntılar ve yararlanma dışında, hiçbir şekilde<br />
önceden izin alınmaksızın kullanılamaz, yeniden yayımlanamaz. Bu kitapta yer alan değerlendirmeler<br />
şahısların kendilerine aittir; ORSAM’ın kurumsal görüşünü yansıtmamaktadır.
H. 1324 (1906) Tarihli Halep Vilayet Salnamesi Orijinal Kapa��<br />
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP
ORSAM
��NDEK�LER<br />
��NDEK�LER<br />
��NDEK�LER<br />
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
��NDEK�LER ............................................................................................ 5<br />
KISALTMALAR ��NDEK�LER ............................................................................................ ........................................................................................ 5 7<br />
SUNU� KISALTMALAR ........................................................................................................ ........................................................................................ 7 9<br />
��NDEK�LER ............................................................................................ 5<br />
ÖNSÖZ SUNU� ........................................................................................................ 11 9<br />
KISALTMALAR ........................................................................................ 7<br />
I. ÖNSÖZ G�R�� ........................................................................................................ 13 11<br />
SUNU� ........................................................................................................ 9<br />
1- I. G�R�� KENT TAR�H� ........................................................................................................ ARA�TIRMALARI VE ÇALI�MANIN KAPSAMI ............................. 13<br />
ÖNSÖZ 1- 2- ESER�N KENT TAR�H� ........................................................................................................ DAYANDI�I ARA�TIRMALARI KAYNAK GRUBU: VE ÇALI�MANIN HALEP V�LAYET KAPSAMI SALNAMELER� ............................. ....... 13 11 17<br />
3- I. G�R�� TAR�HÇE ........................................................................................................ .............................................................................................................................. 13 21<br />
2- ESER�N DAYANDI�I KAYNAK GRUBU: HALEP V�LAYET SALNAMELER� ....... 17<br />
3- 1- TAR�HÇE KENT a. TAR�H� Do�u .............................................................................................................................. ile ARA�TIRMALARI Bat� Aras�nda Önemli VE Bir ÇALI�MANIN Kent: Halep KAPSAMI ................................................. ............................. 21 13 21<br />
2- ESER�N b. a. Do�u Halep DAYANDI�I ile Sanca��na Bat� Aras�nda KAYNAK Ba�l� Önemli GRUBU: �ki Bir Kaza: Kent: HALEP Antakya Halep V�LAYET ................................................. ve Antep SALNAMELER� ............................ ....... 21 25 17<br />
3- TAR�HÇE b. Halep 1. .............................................................................................................................. Antakya Sanca��na ............................................................................................................. Ba�l� Önemli �ki Kaza: Antakya ve Antep ............................ 25 21<br />
a. Do�u 2. 1. Antep Antakya ile Bat� ................................................................................................................. Aras�nda ............................................................................................................. Önemli Bir Kent: Halep ................................................. 26 25 21<br />
b. c. Halep 19. 2. Yüzy�lda Antep Sanca��na ................................................................................................................. Bir Sancak Ba�l� Önemli Merkezi �ki Olarak Kaza: Antakya Urfa’n�n Tarihçesine ve Antep ............................ Dair ............... 26 25 28<br />
d. c. 19. Kahramanl���n� 1. Yüzy�lda Antakya Bir ............................................................................................................. Sancak Ad�nda Merkezi Ya�atan Olarak Bir �ehir: Urfa’n�n Mara� Tarihçesine ............................................ Dair ............... 25 29 28<br />
4- OSMANLI d. Kahramanl���n� 2. TA�RA Antep ................................................................................................................. TE�K�LATI Ad�nda VE Ya�atan HALEP Bir V�LAYET�N�N �ehir: Mara� ............................................ �DARΠTAKS�MATI ..... 26 31 29<br />
4- OSMANLI a. c. Klasik 19. Yüzy�lda TA�RA ve Klasik TE�K�LATI Bir Sonras� Sancak Merkezi Dönem VE HALEP Ta�ra Olarak V�LAYET�N�N Te�kilatlanmas�n�n Urfa’n�n Tarihçesine �DARÎ Genel TAKS�MATI Dair Yap�s� ............... ve ..... 31 28<br />
a. d. Klasik Halep Kahramanl���n� Eyâleti ve Klasik ............................................................................................................ Sonras� Ad�nda Dönem Ya�atan Ta�ra Bir �ehir: Te�kilatlanmas�n�n Mara� ............................................ Genel Yap�s� ve 29 31<br />
4- OSMANLI b. Halep 19. Yüzy�l TA�RA Eyâleti Ta�ra TE�K�LATI ............................................................................................................ Te�kilatlanmas�nda VE HALEP V�LAYET�N�N Yap�lan Düzenlemelere �DARÎ TAKS�MATI Genel Bir ..... 31<br />
a. b. Klasik Bak�� 19. Yüzy�l .......................................................................................................................... ve Klasik Ta�ra Sonras� Te�kilatlanmas�nda Dönem Ta�ra Yap�lan Te�kilatlanmas�n�n Düzenlemelere Genel Genel Yap�s� Bir ve 36<br />
c. 1864 Halep Bak�� Vilayet .......................................................................................................................... Eyâleti Nizamnamesi ............................................................................................................ ve Halep Vilayeti ..................................................... 36 31 37<br />
5- DEMOGRAF�K c. b. 1864 19. Yüzy�l Vilayet YAPI Ta�ra Nizamnamesi .......................................................................................................... Te�kilatlanmas�nda ve Halep Vilayeti Yap�lan Düzenlemelere ..................................................... Genel Bir 41 37<br />
5- DEMOGRAF�K a. Bak�� Osmanl� .......................................................................................................................... Toplum YAPI .......................................................................................................... Yap�s�na Dair Genel Gözlemler .............................................. 41 36 41<br />
c. b. a. 1864 Osmanl� Halep Vilayet Nüfusu Toplum Nizamnamesi .......................................................................................................... Yap�s�na Dair ve Halep Genel Vilayeti Gözlemler ..................................................... .............................................. 44 41 37<br />
5- DEMOGRAF�K b. c. Mara� Halep Nüfusu YAPI .......................................................................................................... .......................................................................................................... 47 44 41<br />
d. a. c. Mara� Osmanl� Urfa Nüfusu Toplum ............................................................................................................. .......................................................................................................... Yap�s�na Dair Genel Gözlemler .............................................. 47 41 47<br />
e. d. b. Halep Urfa Nüfusu Vilayetinin Nüfusu ............................................................................................................. .......................................................................................................... 19. Yüzy�l Verilerine Göre Genel Nüfus Yap�s� .................. 44 48 47<br />
6- EKONOM� e. c. Mara� Halep ............................................................................................................................ Vilayetinin Nüfusu .......................................................................................................... 19. Yüzy�l Verilerine Göre Genel Nüfus Yap�s� .................. 47 48 52<br />
6- EKONOM� d. a. Bütçe Urfa ............................................................................................................................ Nüfusu Kavram�n�n ............................................................................................................. Ortaya Ç�k��� ve Halep Örne�inde Uygulan��� .................. 47 53 52<br />
e. a. b. Halep Bütçe Halep Kavram�n�n Vilayetinin Ekonomisinin 19. Ortaya Dayanak Yüzy�l Ç�k��� Verilerine Noktas�: ve Halep Göre Ticaret Örne�inde Genel ................................................. Nüfus Uygulan��� Yap�s� .................. 57 48 53<br />
6- 7- EKONOM� E��T�M b. Halep .................................................................................................................................. ............................................................................................................................ Ekonomisinin Dayanak Noktas�: Ticaret ................................................. 57 52 61<br />
7- E��T�M Yabanc� a. Bütçe .................................................................................................................................. Okullar Kavram�n�n .................................................................................................................. Ortaya Ç�k��� ve Halep Örne�inde Uygulan��� .................. 61 53 61<br />
II. SALNAMELERDE Yabanc� b. Halep Okullar Ekonomisinin .................................................................................................................. HALEP Dayanak ................................................................. Noktas�: Ticaret ................................................. 61 57 71<br />
1- II. 7- HALEP E��T�M SALNAMELERDE V�LAYET�N�N .................................................................................................................................. TAR�H� HALEP ........................................................................................ ................................................................. 71 61<br />
1- HALEP Yabanc� a. Salnamelerde V�LAYET�N�N Okullar .................................................................................................................. Halep TAR�H� Tarihine ........................................................................................ K�sa Bir Bak�� ....................................................... 61 71<br />
II. SALNAMELERDE a. Salnamelerde 1. Antakya’da Halep Selefkiyan HALEP Tarihine Devleti ................................................................. K�sa Bir ....................................................................... Bak�� ....................................................... 71<br />
1- HALEP V�LAYET�N�N 2. 1. Romal�lar Antakya’da Dönemi Selefkiyan TAR�H� ............................................................................................ ........................................................................................ Devleti ....................................................................... 76 71<br />
a. Salnamelerde 2. 3. Romal�lar Hamdaniye Halep Dönemi Devleti Tarihine ............................................................................................ .......................................................................................... K�sa Bir Bak�� ....................................................... 77 76 71<br />
1. 3. Hamdaniye Antakya’da Selefkiyan Devleti .......................................................................................... Devleti ....................................................................... 77 71<br />
2. Romal�lar Dönemi ............................................................................................ 76<br />
3. Hamdaniye Devleti .......................................................................................... 77<br />
5
ORSAM<br />
�<br />
4. Beni Merdas Devleti ........................................................................................ 78<br />
5. Halep ve �am Selçuklular� .............................................................................. 79<br />
6. Atabey Devleti .................................................................................................. 80<br />
7. Eyyübi Devleti .................................................................................................. 81<br />
8. Mara�’ta Dulkadiro�ullar� .............................................................................. 82<br />
b. Halep Vilayetinin Önemli Tarihi Olaylar� ........................................................... 84<br />
1. Hicretten Önce .................................................................................................. 84<br />
2. Hicretten Sonra ................................................................................................. 85<br />
c. Halep Valileri ..................................................................................... 87<br />
2- HALEP V�LAYET� HAKKINDA GENEL B�LG�LER ..................................................... 98<br />
a. Halep Vilayetinin Co�rafi Durumu ...................................................................... 98<br />
b. Halep Sanca�� ve Kazalar�na Dair Genel Bilgiler ............................................... 105<br />
c. Urfa Sanca�� ve Kazalar�na Dair Genel Bilgiler ................................................... 133<br />
d. Mara� Sanca�� ve Kazalar�na Dair Genel Bilgiler ............................................... 141<br />
3- HALEP V�LAYET�N�N �DAR� TAKS�MATI ................................................................... 149<br />
a. Halep Sanca��na Ba�l� Kazalar�n Nahiyeleri, Mahalleleri ve Köyleri ............. 149<br />
b. Urfa Sanca��na Ba�l� Kazalar�n Nahiyeleri, Mahalleleri ve Köyleri ................ 158<br />
c. Mara� Sanca��na Ba�l� Kazalar�n Nahiyeleri, Mahalleleri ve Köyleri ............. 160<br />
4- HALEP V�LAYET�N�N DEMOGRAF�K YAPISI ............................................................. 165<br />
a. Halep Vilayetinin Genel Nüfus Cetvelleri ........................................................... 165<br />
b. Halep Sanca�� ve Ba�l� Kazalar�n Nüfus Bilgileri .............................................. 184<br />
c. Urfa Sanca�� ve Ba�l� Kazalar�n Nüfus Bilgileri ................................................. 239<br />
d. Mara� Sanca�� ve Ba�l� Kazalar�n Nüfus Bilgileri .............................................. 251<br />
5- HALEP V�LAYET�N�N MÜLK� VE ASKER� TE�K�LATI ............................................. 267<br />
a. Mülkiye Te�kilat� ..................................................................................................... 267<br />
1. Halep Vilayeti Merkez Mülkiye Te�kilat� ..................................................... 267<br />
2. Halep, Urfa ve Mara� Sancaklar� Merkez Mülkiye Te�kilat� ..................... 327<br />
3. Halep, Urfa ve Mara� Sancaklar�na Ba�l� Kazalar�n Mülkiye Te�kilat� ... 354<br />
b. Askeri Te�kilat ......................................................................................................... 447<br />
6- V�LAYET�N RUHAN� L�DERLER� ................................................................................... 516<br />
7- HALEP V�LAYET�NDE BULUNAN KONSOLOSLUKLAR ......................................... 519<br />
a. Vilayet Merkezinde Bulunan Konsolosluklar ..................................................... 519<br />
b. Kazalarda Bulunan Konsolosluklar ...................................................................... 537<br />
8- HALEP V�LAYET�NDE OKULLAR .................................................................................. 552<br />
a. Vilayet Merkezinde Bulunan Okullar .................................................................. 552<br />
b. Kazalarda Bulunan Okullar .................................................................................. 569<br />
9- HALEP V�LAYET�N�N E�RAF ve �LER� GELENLER� .................................................. 599<br />
10- HALEP V�LAYET�NDE BULUNAN KUTSAL MAKAM VE TÜRBELER ................ 610<br />
11- HALEP V�LAYET�NDEK� KÜTÜPHANELER ............................................................. 612<br />
12- HALEP V�LAYET� POSTA HAREKETLER� .................................................................. 613<br />
13- HALEP V�LAYET�N�N BÜTÇES� .................................................................................... 614<br />
III. KAYNAKÇA ........................................................................................ 646<br />
IV. D�Z�N .................................................................................................... 652<br />
6
a.g.e. Ad� geçen eser<br />
KISALTMALAR<br />
a.g.m. Ad� geçen makale<br />
b. �bn (o�lu)<br />
Bkz. Bak�n�z<br />
BDAGM Ba�bakanl�k Devlet Ar�ivleri Genel Müdürlü�ü<br />
BOA Ba�bakanl�k Osmanl� Ar�ivi<br />
D�A Diyanet �slam Ansiklopedisi<br />
ed. Editör<br />
EI 2 Encyclopedia of Islam<br />
H. Hicri<br />
H.Ö. Hicretten Önce<br />
H.S. Hicretten Sonra<br />
Hz. Hazreti<br />
�A �slam Ansiklopedisi<br />
�Ü�FM �stanbul Üniversitesi �ktisat Fakültesi Mecmuas�<br />
M. Miladi<br />
MEB Milli E�itim Bakanl���<br />
N�r. Ne�reden<br />
R. Rumi<br />
s. Sahife<br />
TTK Türk Tarih Kurumu<br />
7<br />
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP
ORSAM
ÖNSÖZ ÖNSÖZ<br />
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
Hemen belirtmeliyiz belirtmeliyiz ki, ki, bu çal��ma, çal��ma, bir kent kent tarihi monografisi olma iddias�ndas�nda<br />
de�ildir. de�ildir. Biz, bu çal��ma çal��ma ile Osmanl�’n�n Osmanl�’n�n �stanbul �stanbul ve Kahire’den sonra en büyük<br />
kenti olan Halep’le ilgili, özellikle 19. yüzy�l yüzy�l ba�lam�nda ba�lam�nda salnamelerdeki verileri<br />
kullanarak, baz� baz� bilgiler sunmaya çal��aca��z. çal��aca��z. Mekân olarak Halep’i seçmemizin<br />
seçmemizin<br />
nedeni �öyle �öyle aç�klanabilir. aç�klanabilir. Bilindi�i Bilindi�i gibi Halep, 12. yüzy�ldan yüzy�ldan itibaren bölgede hühü- ÖNSÖZ<br />
küm süren Türk devletlerinin (Atabeyler, Memluklular, Selçuklular gibi) egemenlik<br />
sahas�nda sahas�nda yer yer alm��, alm��, 16. yüzy�lda yüzy�lda Osmanl� Osmanl� hâkimiyetine girmi� girmi� ve Birinci Dünya<br />
Sava��’na Sava��’na Hemen kadar kadar belirtmeliyiz da Osmanl� Osmanl� ki, s�n�rlar� s�n�rlar� bu çal��ma, içerisinde bir kent varl���n� varl���n� tarihi sürdürmü�tür. sürdürmü�tür. monografisi olma Bugün iddia- ise ise<br />
s�nda Suriye’nin de�ildir. idarî Biz, de�il, de�il, bu çal��ma ama ticarî ile Osmanl�’n�n aç�dan aç�dan en önemli �stanbul kenti ve Kahire’den konumundad�r. konumundad�r. sonra Halep, en büyük<br />
uzun kenti Osmanl� Osmanl� olan Halep’le hâkimiyeti ilgili, boyunca özellikle bölgesel 19. yüzy�l ve uzak ba�lam�nda mesafeli salnamelerdeki ticaretin ticaretin yo�un yo�un verileri olarak olarak<br />
kullanarak, ya�and��� ya�and��� bir baz� yerdir bilgiler ve en sunmaya ba��ndan ba��ndan çal��aca��z. beri Bat�l� Bat�l� ülkelerin Mekân olarak yo�un yo�un Halep’i ilgisinin seçmemizin oldu�u oldu�u ve<br />
hakl� hakl� nedeni olarak �öyle da aç�klanabilir. bu geni� geni� ticaret ticaret Bilindi�i a��ndan a��ndan gibi Halep, pay alma 12. yüzy�ldan arzular�n�n arzular�n�n itibaren kabard���, kabard���, bölgede oldukça oldukça hü-<br />
önemli küm süren bir bölgede Türk devletlerinin yer almaktad�r.<br />
almaktad�r. (Atabeyler, Memluklular, Selçuklular gibi) egemenlik<br />
sahas�nda Dönem yer alm��, olarak 19. 16. yüzy�l� yüzy�l� yüzy�lda seçmemizin Osmanl� hâkimiyetine nedeni ise, bu girmi� dönemde ve önemli Birinci bir bir Dünya seri seri<br />
tutan, Sava��’na Halep kadar vilayetine da Osmanl� ait 33 adet s�n�rlar� salnamenin içerisinde bulunmas�d�r. bulunmas�d�r. varl���n� sürdürmü�tür. Di�er Di�er önemli önemli Bugün bir bir neden ise<br />
ise, Suriye’nin salnamelerin idarî de�il, içerdi�i içerdi�i ama bilgiler bilgiler ticarî gere�i, gere�i, aç�dan hem en önemli dünyada kenti hem konumundad�r. de Osmanl� Osmanl� ülkesinde Halep,<br />
ya�anan ya�anan uzun Osmanl� birtak�m birtak�m hâkimiyeti de�i�imlerin, de�i�imlerin, boyunca “yenile�me “yenile�me bölgesel hareketleri” ve uzak mesafeli diye nitelenen ticaretin birtak�m birtak�m yo�un olarak giri-<br />
�imlerin �imlerin ya�and��� -özellikle bir yerdir ticarî ticarî ve en ve idarî ba��ndan te�kilatlanmaya te�kilatlanmaya beri Bat�l� ülkelerin dair de�i�imlerin, de�i�imlerin, yo�un ilgisinin bu bu kaynaklardan<br />
kaynaklardan oldu�u ve<br />
hakl� izlenebilmesinin izlenebilmesinin olarak da bu mümkün geni� ticaret olmas�d�r. olmas�d�r. a��ndan 1840 pay öncesi alma ve arzular�n�n sonras�nda sonras�nda kabard���, adlî, idarî, oldukça malî,<br />
önemli askerî alanlarda alanlarda bir bölgede ortaya yer almaktad�r. ç�kan ç�kan yeniliklerin kent hayat�na hayat�na yans�malar�n� yans�malar�n� salnamelerdeki<br />
verilerden Dönem olarak izlemek 19. mümkündür. yüzy�l� seçmemizin Zira salnamelerin nedeni ise, bu kent dönemde tarihçili�ine tarihçili�ine önemli yapt��� yapt��� bir seri en en<br />
tutan, orijinal Halep katk� katk� vilayetine da, bu bu alandad�r. alandad�r. ait 33 adet salnamenin bulunmas�d�r. Di�er önemli bir neden<br />
ise, salnamelerin Halep’in Türkiye içerdi�i için bilgiler jeopolitik, gere�i, askeri hem ve ve dünyada stratejik hem aç�lardan aç�lardan de Osmanl� önemi önemi ülkesinde hepimiz-<br />
ya�anan ce malumdur. birtak�m Çok de�i�imlerin, eski bir Türk “yenile�me yerle�im yerle�im hareketleri” bölgesi olan diye Halep’teki nitelenen Türkler birtak�m önlem önlem girial�nmad���<br />
al�nmad��� �imlerin -özellikle takdirde, ticarî Irak’taki ve idarî Türkmenlerin te�kilatlanmaya ya�ad��� ya�ad��� dair de�i�imlerin, problemlerle bu çok kaynaklardan<br />
yak�nda yak�nda karizlenebilmesinin<br />
�� �� kar��ya kar��ya kalacaklard�r. kalacaklard�r. mümkün Bu olmas�d�r. çal��mada çal��mada 1840 her aç�dan aç�dan öncesi önemli ve sonras�nda olan bu bölgeye, adlî, idarî, kamuo- malî,<br />
askerî yunun alanlarda dikkatinin ortaya çekilmesi ç�kan hedeflenmektedir.<br />
yeniliklerin kent hayat�na yans�malar�n� salnamelerdeki<br />
verilerden K�saca K�saca söylemek izlemek mümkündür. gerekirse bu çal��ma çal��ma Zira salnamelerin ile çok büyük kent de�i�imlerin de�i�imlerin tarihçili�ine ve yapt��� özellikle en<br />
Bat�’ya Bat�’ya orijinal katk� adaptasyonlar�n adaptasyonlar�n da, bu alandad�r. ya�and��� ya�and��� bir dönemde, hem Do�u Do�u hem de Bat�’n�n Bat�’n�n gözünün<br />
üzerinde Halep’in oldu�u, oldu�u, Türkiye yüzy�llar yüzy�llar için jeopolitik, boyu Osmanl� Osmanl� askeri ve ve stratejik Türk kimli�i kimli�i aç�lardan ile bütünle�mi� bütünle�mi� önemi hepimiz- bir bir<br />
kentin ce malumdur. tarihine, Çok belli eski bir kaynak bir Türk grubundaki yerle�im bölgesi veriler olan yard�m�yla yard�m�yla Halep’teki ���k ���k Türkler tutmay� tutmay� önlem amaç-<br />
al�nmad��� lamaktad�r.lamaktad�r.<br />
takdirde, Irak’taki Türkmenlerin ya�ad��� problemlerle çok yak�nda kar-<br />
�� kar��ya Ayn� Ayn� Ayn� Ayn� yykalacaklard�r. zamanda zamanda daha daha Bu önce önce çal��mada yay�mlad���m�z yay�mlad���m�z yay�mlad���m�z yyay�mlad���m�z y y her aç�dan �� Basra, Basra, önemli Musul Musul Musul olan bu ve ve bölgeye, Ba�dat Ba�dat Ba�dat Ba�dat ��<br />
salnamesalnamekamuoyununleri<br />
leri serisinin serisinin dikkatinin devam� devam� devam� devam� çekilmesi niteli�inde niteli�inde niteli�inde niteli�inde ��<br />
hedeflenmektedir.<br />
olan olan bu bu çal��mam�zda çal��mam�zda çal��mam�zda çal��mam�zda maddi maddi ve ve manevi manevi manevi her her türlü<br />
türlü<br />
deste�i deste�i deste�i deste�i �� K�saca esirgemeyen esirgemeyen g söylemek y ba�ta ba�ta ba�ta ba�ta gerekirse Say�n Say�n Say�n Say�n y bu Ercümen Ercümen çal��ma OKÇU OKÇU ile Ç Ççok büyük ve ve Say�n Say�n Say�n Say�n y yde�i�imlerin Habip Habip Habip p HÜRMÜZLÜ<br />
HÜRMÜZLÜ<br />
ve özellikle<br />
olmak Bat�’ya olmak üzere üzere adaptasyonlar�n Türkmeneli Türkmeneli Türkmeneli ya�and��� ��birli�i ��birli�i ��birli�i ��birli�i �� ve ve bir Kültür Kültür dönemde, Vakf� Vakf� Vakf� Vakf� hem ile ile Global Global Do�u Strateji Strateji hem de jj Enstitüsü Enstitüsü Bat�’n�n gözü- y yöne- yöneyönenüntici tici ve ve üzerinde çal��anlar�na; çal��anlar�na; çal��anlar�na; çal��anlar�na; oldu�u, çal��man�n çal��man�n çal��man�n çal��man�n yüzy�llar her her boyu a�amas�nda a�amas�nda a�amas�nda a�amas�nda Osmanl� ve verdikleri verdikleri Türk kimli�i destekler destekler destekler ile bütünle�mi� ile ile yolumuzu<br />
yyolumuzu<br />
y bir<br />
kentin ayd�nlatan ayd�nlatan ayd�nlatan ayd�nlatan y tarihine, Prof.Dr. Prof.Dr. belli Say�n Say�n Say�n Say�n bir y kaynak Özer Özer ERGENÇ ERGENÇ grubundaki ve ve ve Dr. Dr. veriler Say�n Say�n Say�n Say�n yard�m�yla Hülya Hülya TA�’a TA�’a TA�’a TA�’a ���k tutmay� sonsuz sonsuz sonsuz minnet minnet<br />
minnet amaçlamaktad�r.<br />
ve ve �ükranlar�m�z� �ükranlar�m�z� �ükranlar�m�z� �ükranlar�m�z� sunar�z. sunar�z. sunar�z. sunar�z.<br />
Ayn� Ayn� Çal��man�n Çal��man�n y zamanda yerli daha ve yabanc� yabanc� önce yay�mlad���m�z yay�mlad���m�z y tüm y ara�t�rmac�lar ara�t�rmac�lar � Basra, ile Musul ülkemize ve Ba�dat yararl� yararl� Ba�dat � olmas� olmas� salname- en<br />
leri büyük serisinin dile�imizdir.<br />
dile�imizdir. devam� devam� niteli�inde niteli�inde � olan bu çal��mam�zda çal��mam�zda maddi ve manevi her türlü<br />
deste�i deste�i � esirgemeyen g y ba�ta ba�ta Say�n Say�n y Ercümen OKÇU Ç ve Say�n Say�n y Habip pANKARA-2007<br />
ANKARA-2007<br />
ANKARA-2007<br />
HÜRMÜZLÜ<br />
olmak üzere Türkmeneli Cengiz ��birli�i ��birli�i �ERO�LU, ERO�LU, ve Kültür Murat Vakf� Vakf� ile BABUÇO�LU, BABUÇO�LU, Global Strateji jMehmet Mehmet Enstitüsü KÖÇER<br />
yyöne-<br />
yöne-<br />
tici ve çal��anlar�na; çal��anlar�na; çal��man�n çal��man�n her a�amas�nda a�amas�nda verdikleri destekler ile yolumuzu y<br />
ayd�nlatan ayd�nlatan y Prof.Dr. Say�n Say�n y Özer ERGENÇ ve Dr. Say�n Say�n Hülya TA�’a TA�’a sonsuz minnet<br />
ve �ükranlar�m�z� �ükranlar�m�z� sunar�z. sunar�z.<br />
11<br />
Çal��man�n yerli ve yabanc� tüm ara�t�rmac�lar ile ülkemize yararl� olmas� en<br />
11<br />
büyük dile�imizdir.<br />
ANKARA-2007<br />
Cengiz ERO�LU, Murat BABUÇO�LU, Mehmet KÖÇER
ORSAM
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
I. G�R��<br />
1- KENT TAR�H� ARA�TIRMALARI VE ÇALI�MANIN<br />
KAPSAMI<br />
Kent tarihi çal��malar�n�n en temel sorunlar�ndan biri, hiç �üphe yok ki kentin<br />
tan�m�na ili�kindir. Bat� Avrupa’da ve �slam dünyas�nda kentin tan�m� farkl�l�klar<br />
göstermektedir. Do�u kentleri üzerine yap�lan çal��malarda yer alan kent tan�mlar�n�n/kuramlar�n�n<br />
daha çok Avrupal� tarihçiler taraf�ndan üretildi�i ve Avrupa<br />
merkezli teoriler olarak öne ç�kt��� gözlenmektedir. Bat�’n�n �arkiyatç� söylemini<br />
hâlâ devam ettirme çabas� içerisinde olu�u, ben ve öteki kavram�n� yaratmas�, yeni<br />
olan bir yakla��m de�ildir. Hatta Bat�, ben ve öteki kavramsalla�t�rmas�n�, sömürgeci<br />
söylemde co�rafyan�n cinsiyetlendirilmesine kadar götürmü�tür. Bu ba�lamda Avrupal�<br />
için Asya ve Afrika gibi yerler ötekile�tirilmi�, ben ve ben olmayan �eklinde kavramsalla�t�r�lm��t�r.<br />
K�sacas� sömürgeci söylemde Bat� için, toplumlar� ve mekân�<br />
cinsiyetle�tirme, “Do�u”nun ötekili�ini vurgulamak için bir araç haline getirilmi�tir<br />
1.<br />
Bilindi�i gibi �ehir olgusuna Avrupa merkezli yakla�an Weber, gerek �slam<br />
�ehirlerini, gerekse Avrupa d���nda kalan di�er �ehirleri, belirgin bir kentsel kültür<br />
gelene�inden yoksun addetmekte ve Avrupa �ehirlerinin aksine tüm Ortado�u ve<br />
�slam �ehirlerini birbirinden farks�z olarak nitelendirmektedir. Ayr�ca Weber, �slam<br />
�ehirlerini özerklikten ve hem�ehrilik ruhundan yoksun olarak tan�mlamaktad�r 2.<br />
Gerek Weberci yakla��m, gerekse bu yakla��m� benimseyen di�er Avrupa merkezli<br />
�ehir teorilerini reddeden güzel bir çal��ma yay�mlanm��t�r. Bu çal��mada, Halep<br />
örne�inde bir Ortado�u-Osmanl� kenti, �zmir örne�inde Anadolu-Osmanl� kenti ve<br />
�stanbul örne�inde de bir ba�kent olmak üzere, üç ayr� kent tipolojisi üzerinde durulmakta<br />
ve Weberci görü�ün aksine, bu üç kentin her birinde, farkl� kentsel kimliklerin<br />
varl��� ortaya konulmaktad�r 3.<br />
1 Sömürgeci söylemde Bat�’n�n “Do�u”nun ötekile�tirilmesinde mekân�n ve toplumlar�n nas�l cinsiyetle�tirildi�i<br />
konusunda ayr�nt�l� bilgi için bkz: Irvin Cemil Schick, Bat�’n�n Cinsel K�y�s�: Ba�kal�kç�<br />
Söylemde Cinsellik ve Mekânsall�k, Tarih Vakf� Yurt Yay�nlar�, �stanbul 2000.<br />
2 Max Weber, �ehir: Modern Kentin Olu�umu, Editör: Don Matindale-Gertrud Neuwirt, Çeviren:<br />
Musa Ceylan, �stanbul 2000.<br />
3 Edhem Eldem-Daniel Goffman-Bruce Masters, Do�u ile Bat� Aras�nda Osmanl� Kenti: Halep, �zmir<br />
ve �stanbul, Tarih Vakf� Yurt Yay�nlar�, �stanbul 2003.<br />
13
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
14<br />
19. Yüzy�l Sonlar� Halep �ehri<br />
Son dönemlerde kent tarihi üzerine yap�lan çal��malardan bir k�sm�nda da,<br />
Grunebaum’un ortaya att��� �slam �ehri teorisinin temelini olu�turan ve �slam �ehrini<br />
belirleyen yegâne ögenin dinsel faktörler olmad���, tek tip bir �slam kenti modeli<br />
olu�turmaktansa, kentin olu�umunda bölgesel özelliklerin ve kültürlerin göz önünde<br />
bulundurulmas� gerekti�i ileri sürülmektedir. Bu çal��malardan biri 1985’te yay�mlanan<br />
ve bundan 10 y�l sonra Türkçe’ye çevrilen André Raymond’un çal��mas�d�r<br />
4. Raymond, eserinde teorik çerçevede �slam kenti modeline, Halep, �am, Kahire<br />
gibi Ortado�u’daki belli ba�l� Osmanl� kentleri örneklerinden yola ç�karak ele�tiriler<br />
getirmektedir. Faroqhi de tek tip bir �slam kenti modelinden ziyade, farkl� bölgelerde<br />
farkl� kent tipolojilerinin olu�aca��n� Ankara ve Kayseri’deki konut yap�lar�ndan<br />
yola ç�karak ortaya koymaya çal��m��t�r 5. Bu ba�lamda, Osmanl� kentine bakt���m�zda,<br />
bu alanda yapt��� ciddi çal��malar�yla tan�nan Özer Ergenç’e göre, Osmanl�<br />
kenti bir sentezdir ve bu sentezde �slami ögeleri ve Orta Asya Türk uygarl���n�n<br />
izlerini bulmak mümkündür 6.<br />
Özetle Weberci yakla��ma kar�� ç�kan tarihçiler, Osmanl� kentlerinin kendilerine<br />
has �ehir tiplerinin, özgüllüklerinin oldu�unu, bununla birlikte Avrupa kenti<br />
ya da Osmanl� kenti, �slam kenti tan�mlamalar�yla di�er uygarl�klar�n kentlerini<br />
de�erlendirmenin mümkün olmad���n� savunmu�lard�r.<br />
4 André Raymond, Osmanl� Döneminde Arap Kentleri, Tarih Vakf� Yurt Yay�nlar�, 2. Bsk., �stanbul<br />
2000; ayr�ca bu çal��ma üzerine yap�lm�� bir de�erlendirme için bkz. N. Bilge Özel, “André Raymond:<br />
Arap �ehir Tarihinde Bir Dönüm Noktas�”, Türkiye Ara�t�rmalar� Literatür Dergisi: Türk �ehir Tarihi,<br />
3/6, 2005, s.571-587.<br />
5 Suraija Faroqhi, Men of Modest Substance: House Owners and House Property in Seventeenth-<br />
Century Ankara and Kayseri, Cambridge Universtiy Press, 1987, p.220-221.<br />
6 Özer Ergenç, Osmanl� Klasik Dönemi Kent Tarihçili�ine Katk�: XVI. Yüzy�lda Ankara ve Konya,<br />
Ankara Enstitüsü Vakf� Yay�nlar�, Ankara 1995, s.48.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
15<br />
19. Yüzy�l Sonlar�nda Halep Kalesi Giri�i<br />
Böylesi bir arka plan� olan kent tarihçili�inin, hem Avrupa tarihinde hem de<br />
Osmanl� tarihinde önemli bir yere sahip oldu�u bilinen bir gerçektir. Her ne kadar<br />
hâlâ Türkiye’de kent tarihi çal��malar� bir bilim dal� haline gelememi�se de, özellikle<br />
60’l� y�llardan itibaren bugüne kadar yap�lan çal��malar göz ard� edilemeyecek kadar<br />
önemlidir. Özellikle �stanbul, Kahire, �am, Halep 7 gibi Osmanl�’n�n büyük ölçekli<br />
kentleri hakk�nda oldukça kapsaml� çal��malara sahibiz. Ankara, �zmir, Bursa<br />
gibi orta ölçekli kentler hakk�nda da çok de�erli eserler meydana getirilmi�tir. Daha<br />
küçük ölçekli kentler hakk�ndaki bilgilerimiz ise, henüz doyurucu düzeylere ula�mam��t�r.<br />
Yap�lan kent tarihi çal��malar�na bak�ld���nda 8, genellikle kaynak grubu<br />
olarak seyahatnamelerin, salnamelerin, tahrirlerin, sicillerin ve vekayinamelerin<br />
kullan�ld��� görülmektedir. Osmanl� klasik dönemini konu alan kent tarihi monografileri,<br />
genellikle sicil ve tahrir verileri üzerinden ele al�nm��t�r. Seyahatnameler<br />
hariç, di�er ar�iv malzemesinin resmî kurumlar taraf�ndan haz�rland��� dikkate<br />
7 Halep hakk�nda yap�lm�� belli ba�l� çal��malar için bkz. J. Sauvaget, "Halep", �A, V/1, s.117-122; J.<br />
Sauvaget, “Halab”, Encyclopedia of Islam, III, 85a; Margaret L. Venzke, The Sixteenth Century<br />
Ottoman Sanjaq of Aleppo: A Study of Provencial Taxation, Bas�lmam�� Doktora Tezi, Columbia<br />
University, New York 1981; Abraham Marcus, The Middle East on the Eve of Modernity-Aleppo in<br />
the Eighteenth Century, Columbia University Press, New York 1989; Bruce Masters, “Halep”, D�A,<br />
15, �stanbul 1997, s.244-247; Masters, Bruce, “Halep: Osmanl� �mparatorlu�u’nun Kervan Kenti”, Do�u<br />
ile Bat� Aras�nda Osmanl� Kenti, Tarih Vakf� Yurt Yay�nlar�, �stanbul 2000, s.19-87; Enver Çakar, XVI.<br />
Yüzy�lda Haleb Sanca�� (1516-1566), Elaz�� 2003. Ayr�ca Haleb’in ünlü örf (idarî-askerî) görevlileri ile<br />
�er‘î (adlî-idarî) yetkilileri ve hatta �airlerinin hal tercümelerinin yer ald��� 13. yüzy�lda kaleme al�nan<br />
bir kitap için bkz. Kemâl al-Dîn �brahim al-‘Adîm, Bugyat at-Talab fî Tarîh Halab, Yay�nlayan: Ali<br />
Sevim, TTK Bas�mevi, Ankara 1976.<br />
8 Bugüne kadar yap�lm�� Anadolu kentleri hakk�ndaki bir de�erlendirme için bkz. Mehmet Öz, “Osmanl�<br />
Klasik Döneminde Anadolu Kentleri”, Türkiye Ara�t�rmalar� Literatür Dergisi: Türk �ehir<br />
Tarihi, 3/6, 2005, s.57-88; Osmanl� dönemi Arap kentleri üzerine yap�lm�� eserleri de�erlendiren bir<br />
çal��ma için bkz. Nelly Hanna, “Osmanl� Dönemi Arap �ehir Tarihi Üzerine Bir �nceleme”, Türkiye<br />
Ara�t�rmalar� Literatür Dergisi: Türk �ehir Tarihi, Çeviren: Mustafa Macit Karagözo�lu, 3/6, 2005,<br />
s.103-116.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
al�nd���nda, son y�llara kadar genellikle kent tarihi ekseninde yap�lan ara�t�rmalar,<br />
kentin fiziksel görünümünden, siyasi tarihine ve �ehirde var olan idarî örgütlenmelere<br />
de�inen çal��malard�r. 60’l� y�llardan sonra sosyal ve ekonomik tarihin ön plana<br />
ç�kmas�, bu çal��malara da yans�m��t�r. 70’li ve 80’li y�llarda kaleme al�nm�� monografiler,<br />
toplumun tarihine de çe�itli aç�lardan ���k tutan çal��malar olma özelli�ini<br />
ta��maktad�r. 90’l� y�llardan itibaren ise tarihçilik anlay��� makro düzeyden mikro<br />
düzeye do�ru kaymaya ba�lam�� ve art�k s�radan insan�n tarihine dair izler aranmaya<br />
ba�lam��t�r. Özetle her dönemin problem olarak ortaya koydu�u, arad��� sorunsallar<br />
çevresinde kent tarihleri yaz�lm�� ve yaz�lmaktad�r.<br />
16<br />
Halep �ehri Genel Görünümü<br />
K�saca kent tarihçili�i ile ilgili bir de�erlendirmeden sonra ana kayna��m�z�<br />
olu�turan ve 33 adet yay�mlanan Halep Vilayet Salnameleri ve Halep vilayetine dönelim.<br />
Bu ba�lamda Halep örne�inde 19. yüzy�lda nas�l bir co�rafya ve idarî taksimat<br />
ile kar�� kar��ya oldu�umuzu, “Salnamelerde Halep” denince kar��m�za nas�l bir<br />
harita ç�kt���n� k�saca zikretmek yerinde olacakt�r.<br />
Halep kenti, hem 19. yüzy�lda s�n�rlar� içerisinde yer ald��� sanca�a, hem de<br />
o sanca��n ba�l� bulundu�u vilayete ad�n� vermi�tir. Salnamelerde kent, “Asya k�tas�nda<br />
bulunan ve Osmanl� vilayetleri içinde büyüklü�ü ve ticari öneminden dolay� en me�hur<br />
�ehirlerdendir. Halep �ehri �stanbul’dan 263 saat 9 uzakl�ktad�r” �eklinde tan�mlanmaktad�r<br />
10. Toplam 33 adet vilayet salnamesine göre 19. yüzy�lda Halep vilayetinin<br />
üç sanca�� ve 24 kazas� bulunmaktad�r: Bunlar Halep, Urfa ve Mara� sancaklar�d�r.<br />
Salnamelerdeki bilgiye göre “güneyde Suriye vilayeti, bat�da Akdeniz ve Adana vilayeti,<br />
kuzeyde Ankara ve Sivas vilayetleri, do�uda Zor sanca�� ile Diyarbak�r ve Elaz�� vilayetleriyle<br />
s�n�rl�d�r. Vilayetin bat�s�ndan do�usuna kadar olan uzunlu�u 85 ve geni�li�i de 90<br />
saattir” 11. Vilayetin pa�a sanca�� olan Halep sanca�� ise, aralar�nda Antakya, Kilis,<br />
9 Salnamelerdeki 1 saatlik mesafe 5 kilometreye tekabül etmektedir.<br />
10 Daha fazla bilgi için bkz. Bu eserin “Halep Sanca�� ve Kazalar�na Dair Genel Bilgiler” k�sm�.<br />
11 Bkz. Bu eserin “Halep Vilayetinin Co�rafi Durumu” ba�l�kl� k�sm�.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Antep, �skenderun gibi önemli ve büyük idarî birimlerin yer ald���, ad�na “kaza”<br />
denen toplam 13 idarî bölgeye ayr�lmaktayd�. Urfa ve Mara� sancaklar�na ba�l� 4’er<br />
kaza bulunmaktayd�. Bu k�s�m, salnamelerdeki veriler �����nda, sonraki bölümlerde<br />
daha ayr�nt�l� incelenecektir. Toparlamak gerekirse, 19. yüzy�lda Halep vilayeti<br />
dendi�i zaman, bugünkü Halep kentinin s�n�rlar�n� çok a�an bir bölge kar��m�za<br />
ç�kmaktad�r.<br />
��te bu ba�lamda, yap�lan bu çal��ma<br />
ile Halep merkezli bu bölgenin k�sa<br />
tarihçesi anlat�ld�ktan sonra, 16. yüzy�ldan<br />
ba�layarak 19. yüzy�l boyunca nas�l<br />
bir idarî taksimata tabi tutuldu�u ve nas�l<br />
bir ta�ra örgütlenmesinin mevcut oldu�u<br />
üzerinde durulacak; içinde bar�nd�rd���<br />
nüfus unsurlar� bir incelemeye tabi tutulduktan<br />
sonra Halep merkezli bölgenin<br />
sosyal ve ekonomik yap�s�, ana hatlar�yla<br />
irdelenecektir.<br />
Ancak daha önce bu eserin haz�rlanmas�na<br />
esas olan Halep salnameleri<br />
hakk�nda genel bilgi vermekte yarar vard�r.<br />
2- ESER�N DAYANDI�I<br />
KAYNAK GRUBU: HALEP<br />
V�LÂYET SALNAMELER�<br />
Toplumdaki yeniliklerin yerel düzeyde<br />
dile getirilmesinin arac� olarak tan�mlanan<br />
salnamelerin, ta�radaki kentsel<br />
ya�am hakk�nda önemli bilgiler içerdi�i,<br />
erbab�n�n bildi�i bir gerçektir<br />
Halep Sokaklar�<br />
12. 19. yüzy�l<br />
ara�t�rmac�lar�n�n, hele de kent tarihi üzerine<br />
çal��anlar�n s�kça ba�vurduklar� salnameleri, yine o dönemin Musul eyaleti<br />
matbaa müdürü olan Ba�yazar Mektubî Muavini Safvet Bey’in ifadesine ba�vurarak<br />
tan�mlayal�m: Ona göre salnameler, ilgili beldenin hava �artlar�ndan, fizikî yap�s�na;<br />
ziraî faaliyetlerinden sanayi ve ticarî durumuna; yak�n ve uzak geçmi�inden belde<br />
yerle�iklerinin örf ve adetlerine; beldeye atanan memurlar�n isim ve rütbelerinden<br />
12 Latin harfleriyle yay�mlanm�� salname örne�i için bkz. Ankara Vilayeti Salnamesi: 1325 (1907),<br />
Ankara Enstitüsü Vakf� Yay�nlar�, Ankara 1995. Ayr�ca salnameler hakk�nda genel bir bilgi için Ayr�ca<br />
salname ve salnamelerin çe�itleri hakk�nda genel bir bilgi için bkz.: “Sâl-nâme”, �slam Ansiklopedisi,<br />
X, �stanbul 1967, s.134-136. Salnamelerin toplu katalo�u için bkz.: Hasan Duman, Osmanl� Salnameleri<br />
ve Nevsâlleri, I-II, Ankara 2000; Ahmet Zeki �zgöer, “Osmanl� Salnamelerinin �ehir Tarihi Bak�m�ndan<br />
Önemi”, Türkiye Ara�t�rmalar� Literatür Dergisi: Türk �ehir Tarihi, 3/6, 2005, s.539-552.<br />
17
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
yörenin idarî taksimat�na var�ncaya kadar o vilayet ile ilgili her türlü bilginin yer<br />
ald��� e�siz kaynaklard�r 13.<br />
Bilindi�i gibi, vilayet salnamelerinin yay�mlanmas�na Halep Mektubî Kalemi’nde<br />
bulunan �brahim Halet Bey taraf�ndan “Fihrist-i Vilayet-i Haleb” 14 ad�yla<br />
düzenlenen ve istatistikî bilgiler içeren eserin, Bâb-� Âlî’nin dikkatini çekmesi üzerine<br />
ba�lanm��t�r. �brahim Halet Bey’in haz�rlad��� bu eserin birer örne�i vilayetlere<br />
gönderilmi� ve benzeri y�ll�klar haz�rlanmas� için emirler verilmi�tir. Salname gelene�inin<br />
olu�mas� ise, ancak 1867 Vilayet Nizamnamesinin yay�mlanmas� ile mümkün<br />
olabilmi� ve bu nizamname ile birlikte “eyalet” düzeninden “vilayet” düzenine<br />
geçilmi�tir 15.<br />
Halep’te Osmanl� Köprüsü<br />
Salnameler üzerine yap�lan çal��malardan biliyoruz ki, Osmanl� döneminde bu tür<br />
çal��malar bir yandan devlet kanal�yla resmi olarak yürütülmekle birlikte, di�er<br />
yandan özel kurumlar taraf�ndan çe�itli salnameler de haz�rlanm��t�r.<br />
13 Safvet Bey’in “ifâde-i mahsûsa” k�sm�ndaki deyimiyle salnameler; “bir yerin havas�n�n güzelli�ini<br />
veya kötülü�ünü, arazisinin ve tar�msal faaliyetlerinin durumunu, ula��m yollar� ile co�rafi yerini,<br />
tarihi hakk�nda bilgileri, sanayi ve ticaretini, o memleket insan�n�n örf ve adetlerini, memurlar�n�n<br />
isimleri ile rütbe ve s�fatlar�n� bilmek için salnameler kadar esasl� bir rehber olamaz”d� (1325 tarihli<br />
Musul Vilayet Salnamesi). Ayr�ca bir örnek olmas� bak�m�ndan Musul vilayet salnamesi ile ilgili yap�lan<br />
son bir çal��ma için bkz. Cengiz gg Ero�lu-Murat �ğ Babuço�lu-Orhan �ğ<br />
Özdil, Osmanl� Vilayet Salnamelerinde<br />
Musul, Global Strateji Enstitüsü Yay�nlar�, Yay�nlar�, Ankara 2005.<br />
14 Henüz bu eserin herhangi bir nüshas�na ula��lamam��t�r. Bu nedenle mevcut vilayet salnameleri<br />
içerisinde en eski tarihli olan� 1868’de yay�mlanan Bosna Vilayet Salnamesi’dir. Bkz. Hasan Duman,<br />
Osmanl� Salnameleri ve Nevsâlleri, I, Ankara 2000, s.XVIII, 5.<br />
15 Özer Ergenç, “Salnamelerde �zmir”, 1885-1985 Türkiye Ekonomisinin 100 Y�l� ve �zmir ve �zmir<br />
Ticaret Odas� Sempozyumu, (21-23 Kas�m 1985) Atatürk Kültür Merkezi, �zmir. 1864 ve 1871 Vilayet<br />
Nizamnamelerine göre devleti temsilen malî, siyasî ve güvenlik konular�nda yetkili bir vali vard�. Bu<br />
dönemdeki valilerin yetkileri, Tanzimat sonras� döneme göre art�r�lm��t�. Bu konuda ayr�nt�l� bilgi için<br />
bkz. �lber Ortayl�, Tanzimat Döneminde Osmanl� Mahallî �dareleri (1840-1880), TTK Yay�nlar�, Ankara<br />
2000, s.57-61.<br />
18
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Ara�t�rmac�lar�n da dikkat çekti�i üzere içerdikleri bilgiler dolay�s�yla, devlet<br />
taraf�ndan yay�mlanan ve büyük bir yekûn tutan vilayet salnameleri, ilgili vilayetin<br />
tarihi için temel ba�vuru kaynaklar� aras�nda yerini alm��t�r.<br />
Bu ba�lamda, çal��mam�z�n temel dayanak noktas� olan Halep vilayet salnamelerine<br />
bakt���m�zda, H. 1284-1326 (M. 1866-1908) y�llar� aras�na ait toplam 33<br />
adet salnamenin oldu�u görülmektedir. Birbirini takip eden 33 ciltlik, oldukça külliyatl�<br />
say�labilecek bu seri sayesindedir ki, 19. yüzy�l�n ikinci yar�s�ndan 20. yüzy�l�n<br />
ba�lar�na kadar yakla��k 42 y�ll�k süreç içerisinde Halep vilayetinde ya�anan de-<br />
�i�imleri ya da varl���n� sürdüren idarî, sosyal, toplumsal ve ekonomik yap�y� izlemek<br />
mümkün görünmektedir. ��te bu çal��mada, sözü edilen bu 33 salnamedeki<br />
bilgiler, kar��la�t�rmal� bir biçimde kullan�larak Halep vilayetinin geneline dair yeni<br />
bir metin olu�turulmaya çal���lm��t�r. Bu salnamelerin listesi, �öyledir 16:<br />
1- H.1284 (1866) Def’a 1; Halep Vilayet Matbaas�, 204 Sayfa.<br />
2- H.1285 (1868) Def’a 2; Halep Vilayet Matbaas�, 306 Sayfa.<br />
3- H.1286 (1869) Def’a 3; Halep Vilayet Matbaas�, 331 Sayfa.<br />
4- H.1287 (1870) Def’a 4; Halep Vilayet Matbaas�, 181 Sayfa.<br />
5- H.1288 (1871) Def’a 5; Halep Vilayet Matbaas�, 192 Sayfa.<br />
6- H.1289 (1872) Def’a 6; Halep Vilayet Matbaas�, 162 Sayfa.<br />
7- H.1290 (1873) Def’a 7; Halep Vilayet Matbaas�, 165 Sayfa.<br />
8- H.1293 (1876) Def’a 9; Halep Vilayet Matbaas�, 158 Sayfa.<br />
9- H.1295 (1878) Def’a 10; Halep Vilayet Matbaas�, 127 Sayfa.<br />
10- H.1299 (1882) Def’a 12; Halep Vilayet Matbaas�, 94 Sayfa.<br />
11- H.1300 (1883) Def’a 13; Halep Vilayet Matbaas�, 117 Sayfa.<br />
12- H.1302 (1885) Def’a 14; Halep Vilayet Matbaas�, 212 Sayfa.<br />
13- H.1303 (1886) Def’a 15; Halep Vilayet Matbaas�, 229 Sayfa.<br />
14- H.1305 (1888) Def’a 16; Halep Vilayet Matbaas�, 218 Sayfa.<br />
15- H.1306 (1889) Def’a 17; Halep Vilayet Matbaas�, 216 Sayfa.<br />
16- H.1307 (1890) Def’a 18; Halep Vilayet Matbaas�, 190 Sayfa.<br />
17- H.1308 (1891) Def’a 19; Halep Vilayet Matbaas�, 259 Sayfa.<br />
18- H.1309 (1892) Def’a 20; Halep Vilayet Matbaas�, 180 Sayfa.<br />
19- H.1310 (1893) Def’a 21; Halep Vilayet Matbaas�, 265 Sayfa.<br />
20- H.1312 (1894) Def’a 22; Halep Vilayet Matbaas�, 322 Sayfa.<br />
21- H.1313 (1895) Def’a 23; Halep Vilayet Matbaas�, 308 Sayfa.<br />
22- H.1314 (1896) Def’a 24; Halep Vilayet Matbaas�, 324 Sayfa.<br />
23- H.1315 (1897) Def’a 25; Halep Vilayet Matbaas�, 330 Sayfa.<br />
24- H.1316 (1898) Def’a 26; Halep Vilayet Matbaas�, 335 Sayfa.<br />
25- H.1317 (1899) Def’a 27; Halep Vilayet Matbaas�, 360 Sayfa.<br />
26- H.1318 (1900) Def’a 28; Halep Vilayet Matbaas�, 378 Sayfa.<br />
27- H.1319 (1901) Def’a 29; Halep Vilayet Matbaas�, 412 Sayfa.<br />
28- H.1320 (1902) Def’a 30; Halep Vilayet Matbaas�, 428 Sayfa.<br />
29- H.1321 (1903) Def’a 31; Halep Vilayet Matbaas�, 504 Sayfa.<br />
30- H.1322 (1904) Def’a 32; Halep Vilayet Matbaas�, 521 Sayfa.<br />
16 33 Adet Halep Vilayet Salnamesi yakla��k olarak 9.500 sayfadan olu�maktad�r.<br />
19
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
31- H.1323 (1905) Def’a 33; Halep Vilayet Matbaas�, 542 Sayfa.<br />
32- H.1324 (1906) Def’a 34; Halep Vilayet Matbaas�, 539 Sayfa.<br />
33- H.1326 (1908) Def’a 35; Halep Vilayet Matbaas�, 530 Sayfa.<br />
Halep vilayet salnamelerine bakt���m�zda, belki de salname gelene�inin olu-<br />
�umunda ilk ad�m olmas�ndan dolay�, en az�ndan Ba�dat, Basra, Musul gibi Do-<br />
�u’da yer alan vilayet salnamelerindeki yap�dan, içerdi�i bilgiler itibariyle farkl�l�k<br />
gösterdi�i görülmektedir. �öyle ki: Genel yap� itibariyle Halep salnameleri, di�er<br />
vilayet salnamelerine örnek te�kil etmi� olmakla birlikte, örne�in “Tarihçe” k�sm�,<br />
Halep’te daha k�sa ve genel anlat�l�rken, sözünü etti�imiz di�er üç vilayete ait salnamelerde<br />
daha ayr�nt�l�d�r. Elbetteki her vilayette bulunan kadronun, mektubî kaleminde<br />
görevli ki�ilerin bilgi ve yeteneklerine göre salnamelerde, genel olarak verilmesi<br />
gereken bilgilerin ötesinde, bölgeye özel bilgilerin de bulundu�u bilinmektedir.<br />
Örne�in 1325 tarihli Musul vilayet salnamesinde verilen sa�l�kla ya da tarihçe<br />
ile ilgili bilgiler bu aç�dan dikkat çekicidir. Salnamenin sa�l�kla ilgili k�sm�, Musul<br />
Belediye Tabibi Eyüp Necmettin taraf�ndan kaleme al�nm��t�r. Salname içerisinde<br />
s�k s�k geçen ifadelerden de anla��ld���na göre Doktor Eyüp Necmettin, dönemin<br />
olaylar�na duyarl�, iyi bir gözlemci ve oldukça geni� bir perspektiften dünyay� alg�lama<br />
yetene�ine sahip, bilgili, ayd�n kimli�e sahiptir 17. ��te Halep vilayetine ait salnamelerde<br />
de, di�er üç salnameye göre en az�ndan iki temel farkl�l�k göze çarpmaktad�r.<br />
Bunlardan biri Halep merkezli bölgede kurulan yabanc� okullar hususudur.<br />
Di�eri de, te�kilat yap�s�na yap�lan vurgudur. �leride anlataca��m�z üzere, Osmanl�<br />
ülkesinde Tanzimat dönemiyle birlikte ya�anan geli�meler, gerek az�nl�klar� himaye<br />
politikas� alt�nda misyonerlik faaliyetlerinin yo�un olarak uyguland��� yabanc�<br />
okullar�n, gerekse ta�ra te�kilatlanmas�n�n en ince ayr�nt�lar�n� Halep salnamelerinde<br />
görmek mümkündür. Böylece, teoride dile getirilen te�kilat yap�s�n�n uygulamada<br />
nas�l bir �ekil ald���, kadrolar�n nas�l ve kimlerden olu�turuldu�u gibi hususlar,<br />
bu veriler sayesinde anla��lmaktad�r. Elbetteki di�er bütün salnamelerde bu konulara<br />
yer verilmektedir. Ancak, Halep salnameleri, bu anlamda verdi�i ayr�nt� ile dikkat<br />
çekmektedir.<br />
Kaynaklar�m�za dair son olarak �unu söyleyerek bu konuyu burada noktalayal�m.<br />
Yukar�da da de�indi�imiz gibi, Halep üzerine pek çok çal��ma yap�lm��t�r.<br />
Bu çal��malar�n yan� s�ra Osmanl� ar�ivlerinde üretilen pek çok belge ve kay�t da<br />
mevcuttur: Mühimme, �ikayet, tahrir defterleri gibi merkez ar�iv kay�tlar�n�n d���nda<br />
bir de ta�rada üretilen, kad� mahkemelerinde tutulan ve �ehir tarihi çal��malar�n�n<br />
vazgeçilmez kaynaklar�ndan olan �er‘iyye sicilleri gibi. Elbetteki Halep’e dair sözü<br />
edilen kaynaklarda say�s�z belge bulunmaktad�r. Tahrirler, özellikle de siciller bizlere<br />
say�s�z veriler sunmaktad�r. Ancak, bu çal��man�n s�n�rlar� gere�i, burada yaln�zca<br />
salnamelerdeki verileri, yap�lm�� olan ara�t�rmalarla destekleyerek kulland�k.<br />
Amac�m�z, yap�lan çal��malar �����nda ana kaynak grubumuzda verilen bilgileri<br />
kar��la�t�rmal� bir biçimde kullanarak, Halep’in 19. yüzy�l�na ���k tutabilmektir. Bunu<br />
da belirttikten sonra art�k, Halep’in salnamelerde nas�l resmedildi�ine geçebiliriz.<br />
17 Ero�lu, Babuço�lu, Özdil, Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Musul, s.36-37.<br />
20
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
3- TAR�HÇE<br />
a. Do�u ile Bat� Aras�nda Önemli Bir Kent: Halep<br />
Do�u-Bat� ticaretinde önemli bir yeri bulunan ve F�rat ile Asi nehri aras�nda<br />
uzanan 18 kentin tarihçesine bakt���m�zda, Hititler gibi eskiça� uygarl�klar�ndan ortaça��n<br />
Arap ve Roma uygarl�klar�na, Memluk, Selçuklu ve erken modern dönem<br />
Osmanl� medeniyetine kadar pek çok uygarl��� içinde bar�nd�ran geni� bir yelpaze<br />
ile kar��la��r�z. Birçok devletin hâkimiyet alan� olan bu kentin, kimi zaman parlak<br />
dönemleri olmu�, kimi zaman da çe�itli hâkimiyet mücadeleleri ya da do�al afetler<br />
neticesinde, buhranl� ve sönük y�llar, hatta on y�llar geçirmi�tir. Hepimiz biliyoruz<br />
ki bir bölgenin geli�mesi, ekonomik aç�dan ilerlemesi, bir yandan sahip oldu�u<br />
konjonktürel �artlara, di�er yandan da bölgedeki siyasi yap�n�n istikrar�na ba�l�d�r.<br />
Hiç abart�s�z, tarih sahnesine ç�k���ndan (M.Ö. 20. yüzy�l) neredeyse 16. yüzy�l ba�lar�nda<br />
Osmanl� hâkimiyetine geçinceye kadar Halep’te uzun soluklu bir siyasi iktidara<br />
rastlamak pek mümkün olamam��t�r.<br />
Suriye’nin kuzeyindeki en önemli kent olan Halep, Anadolu ile Mezopotamya<br />
ve Akdeniz ile �ran aras�ndaki yollar�n kav�ak noktas�nda yer almas�ndan dolay�,<br />
ticaret kervanlar�n�n u�rak noktas� haline gelmi�tir 19. Bu özelli�inden dolay� da,<br />
kent üzerinde önemli çal��malar yapan Bruce Masters taraf�ndan “Osmanl� �mparatorlu�u’nun<br />
Kervan Kenti” olarak adland�r�lm��t�r.<br />
Akça �ehir anlam�na kullan�lan Halebü’�-�ehbâ 20 olarak da an�lan kentin tarihçesinin<br />
M.Ö. 20. yüzy�la kadar uzand��� görülmektedir 21. �lk olarak M.Ö. 3. bin y�lda<br />
çivi yaz�l� Akad tabletlerinde ad�na rastlanmaktad�r. M.Ö. 18. yüzy�lda Yamhad<br />
Krall���n�n ba�kenti olan �ehir, daha sonra Anadolu’da kurulan Hitit Krall���n�n<br />
eline geçmi� ve Hititlerin önemli eyalet merkezlerinden biri olmu�tur. Daha sonra<br />
Asur ve Pers hâkimiyetinin etkin oldu�u kente, Helenistik dönemde Suriye Kral�<br />
Seleukos Nikator egemen olmu� ve kentte önemli imar faaliyetleri gerçekle�tirmi�tir.<br />
M.Ö. 64 y�l�na gelindi�inde Roma �mparatorlu�u’nun Suriye eyaletinin s�n�rlar�<br />
içine al�nm�� ve Bizans dönemi boyunca iktisadî aç�dan zaman zaman parlak dönemler<br />
ya�amaya ba�lam��t�r. Öyle ki Bizans döneminde çok say�da kilisenin yer<br />
ald��� bir H�ristiyanl�k merkezi haline gelmi�tir 22.<br />
18 Ali R�za, Atlasl� Memâlik-i Osmaniye Co�rafyas�, 1. Bask�, �stanbul 1318, s.178. Bir ba�ka eserde<br />
Halep, Suriye’nin kuzey k�sm�nda yer alan ve ayn� adla an�lan vilayetin merkezi olub F�rat ile Asi<br />
nehirleri aras�nda uzanan geni� ovan�n içinde yer alan ve memâlik-i Osmaniyenin, yani Osmanl� ülkesinin<br />
ikinci derecede büyük �ehirlerinden olan bir kent olarak tan�mlanmaktad�r. Bkz. Kamûsü’la‘lâm,<br />
III, T�pk�bas�m Ka�gar Ne�riyat, Ankara 1996, s.1971.<br />
19 Talip Yaz�c�, “Halep”, D�A, 15, �stanbul 1997, s.240.<br />
20 Bulundu�u bölgenin topra��n�n beyaz olmas�ndan dolay� kent, bu adla an�lmaktad�r. Bu isimle ilgili<br />
rivayetler için bkz. Çakar, XVI. Yüzy�lda Haleb, s.2.<br />
21 Sauvaget, “Halep”, s.117.<br />
22 Yaz�c�, “Halep”, s.241; Çakar, XVI. Yüzy�lda Haleb, s.2-3.<br />
21
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Halep Ulusal Müzesi Kil Tablet Halep Roma Dönemi Kal�nt�lar�<br />
Halife Ebubekir döneminde Suriye üzerine birkaç kez sefer düzenlenmi� ve<br />
M.S. 637’de �slam hâkimiyetine girmi�tir. Daha sonra s�ras�yla Emevi ve Abbasilerin<br />
egemenlik sahas� içinde yer alm��t�r. Abbasiler döneminde kent, siyasi ve idarî bak�mdan<br />
önemli bir konuma kavu�amam��t�r. Toluno�ullar�, Hamdaniler, �h�idler ve<br />
Fat�milerin Mirdasi hanedan�n�n iktidar mücadelelerine sahne olan kent, 1070 y�l�nda<br />
M�s�r seferine ç�kan Selçuklu Sultan� Alparslan’�n ku�atmas�na sahne olmu�tur.<br />
Daha sonra 1078 y�l�nda Suriye Selçuklu Meliki Tutu� taraf�ndan da ku�at�lm�� ve<br />
yap�lan mücadeleler sonucunda, 1086 y�l�nda do�rudan Anadolu Selçuklu Devletine<br />
ba�lanm��t�r. 1118’e kadar devam eden Selçuklu yönetiminden sonra Halep,<br />
Artuklular�n eline geçmi�se de, bu hâkimiyet uzun sürmemi� 1128’de Atabeg<br />
Zengi’nin yönetimine girmi�tir. Bu dönemde haçl� seferlerine kar�� ciddi ba�ar�lar<br />
elde edilmi�tir. 1183’te ise kentte hâkimiyetini kuran Eyyübiler olmu� ve yakla��k 80<br />
y�l kadar süren Eyyübi döneminde kent, belki de o ana kadarki tarihinin en rahat<br />
y�llar�n� ya�am�� ve kentin ticari hayat� canlanm��t�r 23.<br />
1260 y�l�ndaki Mo�ol hâkimiyeti, 1348’de ya-<br />
�anan büyük veba salg�n� ve 1400’de Timur’un tahribi<br />
sonucunda kent, büyük y�k�mlar ya�am��t�r.<br />
1516’da Osmanl� hâkimiyetine girinceye kadar devam<br />
eden Memluk yönetiminde kent, genel anlamda<br />
kalk�nm��sa da, ya�anan açl�k, k�tl�k, veba salg�n� ve<br />
depremlerle felaketlerden kurtulamam��t�r. Tüm<br />
bunlara ra�men Avrupa ile �ran aras�ndaki ticarette<br />
arac� rolünü üstlenen Karadeniz’deki Cenevizliler,<br />
Halep’in yeniden kalk�nmas�n� sa�layacaklard�r.<br />
�öyle ki: Bu dönemde Venedikliler, �talyan kuma�lar�<br />
kar��l���nda ald�klar� Gilan ipe�i ticaretini Halep<br />
üzerinden olu�turulan ticaret a�� ile gerçekle�tirmeye<br />
ba�lam��lard�24. Nitekim kentte ilk konsolosluk<br />
kuracak olanlar da Venedikliler olacakt�. ��te bu<br />
yeni geli�me, kentin ticari önemini birden bire ön<br />
23 Sauvaget, “Halep”, s.118-120.<br />
24 Yaz�c�, “Halep”, s.241-242; Çakar, XVI. Yüzy�lda Haleb, s.4-12.<br />
22<br />
Eyyübi Dönemi Taç Kap�
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
plana ç�karacakt�.<br />
Yukar�da belirtti�imiz gibi, Osmanl� hâkimiyetine geçmeden önce Halep,<br />
Memluklar�n yönetiminde idi. Y�ld�r�m Bayezid döneminde bozulmaya ba�layan<br />
Osmanl�-Memluk ili�kileri, Fatih döneminde iyice gerginle�mi�, Fatih’in o�lu II.<br />
Bayezid döneminde de bu gerginlik devam etmi� ve ç�kan sava�� Osmanl�lar kaybetmi�tir<br />
25. Yavuz dönemine gelindi�inde, 1515’te Malatya taraflar�nda egemen olan<br />
Dulkadiro�lu topraklar� Osmanl� ülkesine kat�lm��t�. Çald�ran meydan muharebesinden<br />
sonra halk�n�n büyük bir k�sm� Sünni olan Anadolu’daki Beyler, Osmanl�<br />
taraf�n� tutmu�, ba�ta Diyarbak�r olmak üzere Musul da dâhil birçok �ehir Osmanl�lara<br />
kap�lar�n� açm��t�. Böylece 1515 senesi içinde Do�u Anadolu topraklar�n�n büyük<br />
bir k�sm� Osmanl� hâkimiyetine geçmi� oldu. Bu durum, Memluklar� iyice tedirgin<br />
etmeye ba�lad�. Bu arada Ümit Burnu ke�fedilmi� ve Hint Okyanusu ile Akdeniz’de<br />
Portekizliler etkin bir �ekilde faaliyet göstermeye ba�lam��lard�. Osmanl�lar,<br />
bir yandan Akdeniz’de Portekizlilerin bu kadar faal olmas�ndan, di�er yandan<br />
da kutsal yerleri tehdit etmesinden rahats�z oluyordu. Bu a�amada Memluklar, Portekiz<br />
tehdidine kar�� ba�ar�l� politikalar yürütemeyince, zaten Memluk sorununa bir<br />
çözüm bulmak isteyen Yavuz, M�s�r üzerine sefer düzenlemi� ve tüm M�s�r’� Osmanl�<br />
topraklar� aras�na katm��t�. 1516’da Mercidab�k (Halep’in kuzeyinde) meydan<br />
muharebesinde Memluklular tamam�yla ma�lup edilmi�ti 26. Böylece bir yandan<br />
Do�u’nun iki önemli ticaret merkezi olan Halep ve �am �ehirleri, sava� yap�lmaks�z�n<br />
Osmanl�lar�n hâkimiyetine geçmi� oluyordu; di�er yandan da Portekizliler, K�z�ldeniz’de,<br />
dolay�s�yla Do�u Akdeniz’de tek egemen güç olmaktan ç�k�yordu 27.<br />
19. Yüzy�l Halep Caddeleri<br />
23<br />
19. yüzy�la gelindi-<br />
�inde Halep’in siyasi ve<br />
iktisadî durumu, �am ve<br />
Beyrut’un yükseli�i ile sars�lmaya<br />
ba�lad�. Halep, bu<br />
yüzy�lda bütün dünyada,<br />
Osmanl� ülkesi içerisinde<br />
özellikle Balkanlarda ve<br />
Arap topraklar�nda ortaya<br />
ç�kan milliyetçilik hareketlerinden<br />
pek fazla etkilenmedi.<br />
Özellikle Halep burjuvazisi,<br />
milliyetçilik hareketlerine<br />
kat�lmakta isteksizdi.<br />
Çünkü bir yandan eski rakibi<br />
�am’�n siyasi hâkimiyeti<br />
25 Çakar, XVI. Yüzy�lda Haleb, s.12-13.<br />
26 Masters, “Halep”, s.244.<br />
27 I. Selim’in do�u siyaseti hakk�nda ayr�nt�l� bilgi için bkz. �smail Hakk� Uzunçar��l�, Osmanl� Tarihi,<br />
c.2, TTK Yay�nlar�, Ankara 1988; �inasi Altunda�, “Selim I”, �A, X, Eski�ehir 1997, s.423-434; Ya�ar<br />
Yücel-Ali Sevim, Türkiye Tarihi, c.2, TTK Yay�nlar�, Ankara 1990.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
alt�na girmek istemiyordu; di�er yandan da Anadolu’nun güneyinde bulunan baz�<br />
�ehirlerle ticarî ili�kilerinin kopma noktas�na gelmesinden endi�e ediyordu. Neticede<br />
Arap isyan�na kat�lan çok az Halepli vard� 28. I. Dünya Sava�� öncesinde �stanbul<br />
ve Kahire’den sonra Osmanl�’n�n üçüncü büyük kenti olan Halep, önce Araplar�n,<br />
ard�ndan da 27 Ekim 1918’de �ngilizlerin i�galine u�rad� ve böylece 402 y�ll�k Osmanl�<br />
hâkimiyeti son buldu.<br />
Mart 1920’de Suriye Krall���’n�n kurulmu� olmas�na ra�men Frans�zlar,<br />
Sykes-Picot ve Manda anla�mas�na göre Halep ve �am’a girdi. Eylül 1920’de Frans�zlar<br />
taraf�ndan Halep’in özerk bir bölge oldu�u ilan edildi ve �skenderun’u da<br />
içine alan bu bölgenin yönetimi Araplara b�rak�ld�. Daha sonra 1922’de yine Frans�zlar<br />
taraf�ndan, Halep, �am, Alevi ve Dürzî özerk bölgeleri birle�tirilerek, merkezi<br />
Halep olan federal bir devlet kuruldu. 1924’de bu devletin ad� Suriye oldu ve merkezi<br />
de �am’a ta��nd�. �skenderun ise, yar� ba��ms�z bir statü ile Beyrut’taki Frans�z<br />
yüksek komiserli�ine ba�land�. Bu s�rada ç�kan bir ayaklanma üzerine Suriye ile<br />
1936’da anla�ma imzalamak zorunda kald�lar. Bunun üzerine Türkiye ile Fransa<br />
aras�nda �skenderun meselesi gündeme geldi. Nihayetinde 24 Haziran 1939’da imzalanan<br />
bir anla�ma ile �skenderun, Türkiye’ye ba�land�. II. Dünya Sava�� s�ras�nda,<br />
Suriye ve dolay�s�yla Halep üzerindeki Frans�z hâkimiyeti; 29 �ubat 1945’te Birle�mi�<br />
Milletler taraf�ndan Suriye’nin ba��ms�zl���n�n tan�nmas�yla son buldu 29.<br />
24<br />
20. Yüzy�lda Halep<br />
Sonuç olarak Osmanl� hâkimiyeti alt�nda Halep, hem demografik aç�dan büyük<br />
bir art�� ya�am��, hem de buna paralel olarak yap�lan han, çar�� gibi ticaret<br />
merkezleri ile cami, mescid, medrese gibi din ve e�itim kurumlar� sayesinde nüfus<br />
çeken yeni yerle�im alanlar�na sahip olmu�tur.<br />
Halep eyaleti s�n�rlar� içerisinde yer alan di�er sancaklar�n ya da belli ba�l�<br />
�ehir merkezlerinin tarihçeleri de a�a�� yukar� Halep’inki ile paralellik göstermek-<br />
28 Masters, “Halep”, s.246.<br />
29 Mahmud Haritâni, “Halep”, D�A, 15, �stanbul 1997, s.247-248.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
tedir. Bu çal��man�n as�l üzerinde önemle durdu�u bölge, bugün Türkiye s�n�rlar�<br />
d���nda kalan, fakat Osmanl�-Türk gelene�inin halen hâkim oldu�u bir bölge olan<br />
Halep ve civar�d�r. Bu nedenle burada Osmanl� döneminde bu eyalete ba�l� belli<br />
ba�l� sancak, kaza merkezi ya da kasaban�n tarihçesine genel olarak de�inmekle<br />
yetinece�iz.<br />
b. Halep Sanca��na Ba�l� Önemli �ki Kaza: Antakya ve Antep<br />
1. Antakya:<br />
16. yüzy�l�n sonlar�nda bir ara Halep eyaletinin sancaklar�ndan birisi statüsüne<br />
getirilen, daha sonra Halep sanca��n�n önemli kazalar�ndan biri olan Antakya’ya<br />
k�saca bakacak olursak, �öyle bir tarihçe kar��lar bizi: �lkça�larda, özellikle de<br />
Roma ve Bizans dönemlerinde Akdeniz havzas�n�n en önemli �ehirlerinden olan<br />
Antakya, tarih boyunca ticaret ve sanayi merkezi olarak dikkat çekmi�tir. Kentin<br />
kurulu�u �skender zaman�na kadar gitse de, �ehir, kimli�ini Selukos döneminde<br />
kazanm��t�r. Onun ölümünden sonra da Selevki devletinin ba�kenti olmu�tur. Bu<br />
dönemde kent, iki mahalleden olu�maktad�r. Halep yolu üzerindeki k�s�mda Makedonyal�lar<br />
ile Yunanl�lar iskân edilmi�lerdi. �ehrin güneybat� taraf�nda ise yerli halk<br />
ile Yahudi cemaat ya�amaktad�r. �ehir, as�l büyük geli�meyi M.Ö. 175–163 y�llar�<br />
aras�nda ya�am��, mahalle say�s� dörde yükselmi�tir. Antakya’da egemen olan<br />
Selevki devleti, M.Ö. 69’da Roma’n�n vassal� statüsüne geçince, kente Roma etkisi<br />
hâkim olmaya ba�lad�. Çok geçmeden, birkaç y�l içinde �ehir, Roma hâkimiyetine<br />
girdi ve Suriye eyaletinin merkezi konumuna yükseldi. M.S. 35 ve 115 senelerinde<br />
25<br />
Antakya – Samanda� Giri�i<br />
�iddetli depremler geçiren kent, büyük tahribata u�rad�. 250’li y�llarda bölgede<br />
Sasani idaresi etkin oldu. Kudüs’e olan yak�n konumu ile Anadolu-Yunanistan aras�nda<br />
uzanan yolun kav�ak notas�nda olmas� nedeniyle, H�ristiyanlar için önemli bir<br />
yere sahip olan kent, 4 ve 5. yüzy�llarda önce metropolitlik, sonra da patriklik merkezi<br />
oldu. Bizans döneminde önemini koruyan �ehir, birçok deprem ve veba salg�n�na<br />
maruz kald�. 7. yüzy�la gelindi�inde �ran kuvvetlerince bo�alt�lan kent, antik
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
kimli�ini kaybetmeye ba�lad�. 638’de �slam hâkimiyetine giren Antakya’da s�ras�yla<br />
Abbasiler, Toluno�ullar�, �h�idler, Hamdaniler hâkim olmu� ve bu s�rada bölge üzerinde<br />
Arap-Bizans çeki�mesi ya�anm��t�r. 1070’lerden sonra tüm Kuzey Suriye’de<br />
oldu�u gibi bölgede Selçuklular�n faaliyet gösterdi�i bilinmektedir. Daha sonra,<br />
yakla��k 150–160 y�l kadar Haçl� hâkimiyeti ya�anm��t�r. Bat� dünyas�n�n Do�u’daki<br />
en önemli siyasi ve iktisadî merkezlerinden biri olup H�ristiyanl���n yay�ld��� yer<br />
olan Antakya, 1268’de Kuzey Suriye’de Haçl� hâkimiyetine son veren Memluklar�n<br />
hâkimiyetine girmi�tir. Nihayet t�pk� Halep gibi, Antakya ve asl�nda bütün Suriye’nin<br />
kuzeyi Yavuz Sultan Selim döneminde, 1516’da Osmanl� hâkimiyetine girmi�<br />
ve 1918’de �ngilizler taraf�ndan i�gal edilinceye kadar da (402 y�l) bu durum devam<br />
etmi�tir. Hemen akabinde Frans�z hâkimiyetine geçen kent ile ilgili 1921’de imzalanan<br />
Ankara Anla�mas� ile �skenderun sanca�� denilen bölgeye idarî muhtariyet verilmesi,<br />
Bat�l� devletlerce kabul edilmi�tir. Nihayet 1939 y�l�nda Hatay ve onun merkezi<br />
olan Antakya’n�n Türkiye Cumhuriyeti’ne ba�lanmas� ile bu sorun ortadan<br />
kalkm��t�r 30.<br />
2. Antep:<br />
�lkça� kaynaklar�nda ad�na rastlanmasa da yak�nlar�nda bulunan ve Urfa-<br />
Halep-Mara� yolunun kesim noktas�nda yer alan Dülük bölgesinin ismi s�k s�k zikredilmektedir.<br />
Hitit, Asur, Büyük �skender, Roma ve Bizans uygarl�klar�n�n görüldü�ü<br />
Dülük ve civar� s�k s�k Arap-Bizans mücadelelerine sahne olmu�tur. Bizans<br />
döneminde Dülük yak�nlar�nda bir kale yap�lm��t�r ve buras� Antep 31 ad�yla an�lan<br />
�ehrin ilk çekirde�ini olu�turmu�tur. Bu kale, M.S. 499’da meydana gelen büyük<br />
depremle Dülük Kalesinin tahribi sonras�nda, M.S. 527–565 y�llar� aras�nda yap�lm��<br />
olmal�d�r. Buran�n tam olarak ne zaman Antep ad�yla an�ld��� bilinmemektedir.<br />
Yaz�l� kaynaklarda ismine, ancak 13. as�rda rastlanmaktad�r.<br />
26<br />
17. Yüzy�lda Antep<br />
30 M. Streck-H.A.R Gibb, “Antak�ya”, Encyclopedia of Islam, I, 516b; Halil Sahillio�lu, “Antakya”,<br />
D�A, 3, �stanbul 1991, s.228-232.<br />
31 Kaynaklarda Antep, Haleb’in 132 km. kuzeydo�usunda yer alan ve etraf�n�n zeytin, ba� ve bahçelerle<br />
çevrili oldu�u güzel bir kent olarak tan�mlanmaktad�r. Bkz. Ali R�za, Atlasl� Memâlik-i Osmaniye<br />
Co�rafyas�, s.181.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Bölge, ilk defa Hz. Ömer zaman�nda �slam hâkimiyetine geçmi�tir. Antep ve<br />
civar�na ilk Türk ak�nlar� ise, Türklerin Anadolu’ya yönelik harekâtlar�na rastlar.<br />
Bilindi�i gibi 1067’de Suriye bölgesinde Türk hâkimiyeti kesinle�mi�, 1084’te Süleyman<br />
�ah’�n Antakya’y� almas� ile Halep ve civar�yla Antep bölgesi de Süleyman<br />
�ah’�n idaresine geçmi�tir. Bir müddet Suriye Selçuklular�n�n hâkimiyetinde kalan<br />
Antep, 1098’den itibaren Haçl� idaresine girmi�tir. Yakla��k bir 50 y�l sonra Haçl�lar�n<br />
elinden al�nm�� ve bölgede tekrar Selçuklu hâkimiyeti kurulmu�tur. 1150’lerden<br />
sonra Antep ve civar�nda Atabeyler ile Selçuklu mücadelesi görülmektedir. Ard�ndan<br />
Eyyübi egemenli�i ve arkas�ndan Mo�ol istilas� meydana gelmi�, 1260 Ayncalut<br />
muharebesi ile Antep’te Memluk idaresi kurulmu�tur. Bu dönemde bölgede<br />
Dulkadirli Türkmenlerinin meskûn olmas�ndan dolay�, Antep ve civar� bu kez de<br />
Memluk ve Dulkadiro�ullar� aras�ndaki çeki�melerine sahne olmu� ve bu mücadele<br />
bölgeyi çok derinden etkilemi�tir. 1400 y�l�na gelindi�inde, bir yandan bu mücadele<br />
devam ederken, di�er yandan kent Timur’un istilas�na u�rayacakt�r. K�sa süre sonra<br />
Memluk hâkimiyeti kentte yeniden tesis edilmi�tir. Bölgedeki Dulkadirli-Memluk<br />
mücadelesine sonraki y�llarda Osmanl�lar da kat�lacak ve en sonunda 1516’da Halep,<br />
Antakya ve civar bölgelerinde oldu�u gibi Antep de Osmanl� idaresi alt�na al�nacakt�r.<br />
Osmanl� idaresi alt�nda, k�sa bir süre etkili olan M�s�r Valisi Mehmed Ali<br />
Pa�a isyan�n�n d���nda, kentte önemli bir de�i�iklik ya�anmam��t�r. I. Dünya Sava-<br />
��ndan sonra, itilaf devletlerinin yapt�klar� anla�malar gere�ince kente önce �ngilizler<br />
girmi�, ard�ndan �ehri Frans�zlara b�rakm��lard�r. Antep halk�n�n i�galci güçlere<br />
kar�� 10 ay boyunca kendi imkânlar�yla verdi�i büyük mücadele neticesinde, 6 �ubat<br />
1921’de TBMM taraf�ndan kente “gazi” unvan� verilmi�tir. Nihayet 25 Aral�k<br />
1921’de Fransa ile TBMM Hükümeti aras�nda imzalanan Ankara Anla�mas� gere-<br />
�ince, kent Frans�zlar taraf�ndan bo�alt�lm��t�r 32.<br />
27<br />
20 Yüzy�l Ba�� Antep<br />
32 M. Canard, “Ayntab”, Encyclopedia of Islam, I, 791a; Hüseyin Özde�er, “Antep”, D�A, 13, �stanbul<br />
1996, s.466-468.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
c. 19. Yüzy�lda Bir Sancak Merkezi Olarak Urfa’n�n Tarihçesine Dair<br />
Urfa 33, Süryani ve Grek kaynaklar�nda verilen bilgilere göre, F�rat üzerindeki<br />
Zeugma (bugünkü Belk�s) ve Birsa’dan (bugünkü Birecik) ba�lay�p, Mardin ve Nusaybin<br />
üzerinden Dicle’ye ula�an do�u-bat� do�rultusundaki büyük ticaret yolu ile<br />
Samsat’tan Harran’a giden yolun kav�ak noktas�nda yer al�yordu 34.<br />
Bat�l� kaynaklarda daha çok, Edessa olarak bilinen kentin Makedonyal�lardan<br />
önceki devri hakk�nda net bilgilere sahip de�iliz 35. Asur, Grek gibi eskiça� medeniyetlerinin<br />
izlerinin görüldü�ü kent, 4. yüzy�lda H�ristiyanl�k için önemli merkezlerden<br />
biri haline gelir. 5. as�rda ruhani bölgenin idarî ve dinî merkezi haline gelen<br />
Urfa’da yedi adet piskoposluk bulunmaktad�r 36. Süryani ve Nasturiler ba�ta olmak<br />
üzere H�ristiyanlar için buras� oldukça önemlidir.<br />
Kent, 637 y�l�nda Ebu Ubeyde b. Cerrah döneminde düzenlenen Arap ak�nlar�na<br />
sahne olur ve 639’da Arap hâkimiyetine girer. Bundan sonra �ehir, siyasi,<br />
özellikle de dini önemini kaybederek ikincil merkez konumuna dü�er.<br />
Bölgedeki Arap-Bizans hâkimiyet mücadelesi uzun y�llar devam etmi�tir 37.<br />
Türkler, ilk kez 1065’te Horasan kumandan�n�n idaresi alt�nda �ehrin üzerine yürümü�tür.<br />
Kent, 1070’te de Alparslan taraf�ndan ku�at�lm��, nihayet Malazgirt zaferinden<br />
sonra �ehir, Selçuklular�n hâkimiyetine geçmi�tir. Fakat bu durum Bizans’�n<br />
bölge üzerindeki mücadelelerinin bitti�i anlam�na gelmez. Nitekim 1083’te<br />
Philaretos Brachamios’un �ehre hâkim oldu�unu görüyoruz. 1098–1143 aras�nda<br />
Samsat ve Suruç’un da ba�l� oldu�u Edessa Kontlu�u (Urfa Kontlu�u) alt�nda, Latin’ler<br />
bölgede hâkim unsur haline geldiler 38. 1144’e gelindi�inde kent, �madeddin<br />
Zengi’nin topraklar� aras�na kat�ld�. Bu durum, yani Haçl�lar�n Do�u’daki müstahkem<br />
mevkileri olan Urfa’n�n dü�mesi, büyük etki ve korku yaratm�� ve bu, II. Haçl�<br />
seferinin de önemli sebeplerinden addedilmi�tir. Nureddin’in ölümüyle 1174’te ba-<br />
�a, ye�eni Seyfeddin Gazi geçmi�, daha sonra onun kent üzerindeki hâkimiyetine<br />
Selahaddin Eyyübi taraf�ndan 1182 y�l�nda son verilmi�tir. 1234’te Anadolu Selçuklular�n�n<br />
hâkimiyetine giren kent, t�pk� di�er �ehirler gibi 1244’te Mo�ol istilas�na<br />
sahne olmu�tur. Ebu’l-Fida döneminde (1321) tekrar ya�malanan kent, �erefeddin<br />
Ali Yezdi’nin Zafernâme’sinde yazd���na göre 1393’te Timur taraf�ndan da i�gal<br />
edilmi�tir. Tüm bu ya�ma ve istilalardan sonra Kalka�andi’ye göre ancak 1400’de<br />
yeniden in�a edilebilmi� ve iskân faaliyetleri gerçekle�tirilebilmi�tir 39.<br />
16. asr�n ba�lar�nda, 1514’te Safevilerin hâkimiyetine girinceye kadar, Urfa’da<br />
Akkoyunlu emirlerinin mücadelesi görülür. Safevi-Osmanl� çeki�mesi netice-<br />
33 Urfa’n�n co�rafi konumu kaynaklarda �öyle tasvir edilmektedir: “Urfa kasabas�: Haleb’in 190 kilometre<br />
�imâl-i �arkîsinde, F�rat tevâbi‘inden Culab nehrine dökülen Kehriz çay� kenâr�nda olarak iki tepenin aras�nda<br />
vâki‘dir”. Bkz. Ali R�za, Atlasl� Memâlik-i Osmaniye Co�rafyas�, s.179.<br />
34 E. Honigmann, “Urfa”, �A, 13, Eski�ehir 1997, s.52.<br />
35 E. Honigmann, “al-Ruha: in pre-Islamic Times and the Islamic Peirod up to the Ottomans”, Encyclopedia<br />
of Islam, VIII, 589a; Honigmann, “Urfa”, s.50.<br />
36 Honigmann, “Urfa”, s.51.<br />
37 Ayr�nt�lar için bkz. Honigmann, “Urfa”, s.53-54.<br />
38 Honigmann, “al-Ruha”; ayn� yazar, “Urfa”, s.54.<br />
39 Honigmann, “al-Ruha”.<br />
28
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
sinde 1517’de Urfa, Osmanl� hâkimiyetine girer. Diyarbak�r beylerbeyli�ine ba�lanarak<br />
idaresi, Piri Bey’e b�rak�l�r. Milli Mücadele dönemine kadar Osmanl� hâkimiyeti<br />
alt�nda ya�ayan Urfa, bu dönemde 1919’de önce �ngilizlerin, ard�ndan da Frans�zlar�n<br />
i�galine u�ram��t�r. Nihayet �ubat 1920’de halk�n gösterdi�i direni�le i�galden<br />
kurtulmu�tur 40.<br />
d. Kahramanl���n� Ad�nda Ya�atan Bir �ehir: Mara�<br />
29<br />
Urfa’da Frans�z ��gali Dönemi<br />
Milli Mücadele dönemindeki üstün direni�inden dolay� “kahraman” unvan�n�<br />
alan bu �ehrin bilinen en eski tarihi, Asurlulara kadar inmektedir. Markasi,<br />
Germanicia gibi çe�itli adlar alan kent, �slam hâkimiyetine girdi�inde “Mar‘a�” 41<br />
ismiyle an�lmaya ba�land�. Osmanl� döneminde de bu son ismini koruyan �ehir,<br />
Milli Mücadele döneminde gösterdi�i direni�lerden dolay�, ad�n�n ba��na “kahraman”<br />
unvan�n� ald� 42. Kurulu� tarihi antik dönemlere kadar giden ve ilk yerle�im<br />
yeri, �imdiki �ehrin güneydo�usunda yer alan Erkenez çay� kenar� olan kentin bugünkü<br />
yerle�im yerine ta��nmas�, Dulkadirliler zaman�nda gerçekle�mi�tir 43.<br />
Asur ticaret kolonileri döneminde Anadolu’yu Mezopotamya’ya ba�layan<br />
önemli bir ticaret yolu üzerinde yer alan �ehir, s�ras�yla Hitit, Asur ve Perslerin hâkimiyeti<br />
alt�nda kalm�� ve Romal�lar döneminde de Kuzey Suriye vilayeti s�n�rlar�na<br />
dâhil edilmi�tir. Roma �mparatorlu�u’nun 395’te ikiye ayr�lmas� ile birlikte Do�u<br />
Roma’n�n, yani Bizans’�n hâkimiyetine geçmi�tir. 605’ten sonra k�sa bir süre Sasani<br />
hükümranl���nda bulunan Mara�, Hulefâ-y� Râ�idîn döneminde Arap sald�r�lar�na<br />
maruz kal�r. Arap hâkimiyetinin bölgede hâkim olmas�yla birlikte kent, Anadolu<br />
içlerine yap�lacak ak�nlarda askerî bir üs olarak önem kazan�r. Bundan sonra yakla-<br />
��k 150 y�l boyunca, özellikle Emevi ve Mervaniler döneminde kentte Arap-Bizans<br />
40 Honigmann, 55–56.<br />
41 Mara�’�n co�rafi konumu ise �öyle aç�klanm��t�r: “Mar‘a� �ehri: Haleb’in 154 kilometre �imâl-i garbîsinde<br />
Ahur da��n�n ete�inde vâki‘ bir tepenin üzerinde Aksu’nun Ceyhan’a döküldü�ü mahal kurbundad�r”. Bkz. Ali<br />
R�za, Atlasl� Memâlik-i Osmaniye Co�rafyas�, s.180; �ehrin ad�n�n nereden geldi�i ve tarih boyunca<br />
hangi adlar� ald���na dair bkz. Besim Darkot, “Mara�”, �A, 7, Eski�ehir 1997, s.310-311 [310-312].<br />
42 Tufan Gündüz, “Kahramanmara�”, D�A, 24, �stanbul 2001, s.192.<br />
43 Darkot, “Mara�”, s.311; Gündüz, “Kahramanmara�”, s.192.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
çeki�mesi s�kça ya�anacakt�r. Kent, 904 y�l�nda tekrar Bizans hâkimiyetine girer.<br />
K�sa dönemler içerisinde el de�i�tirecek olan �ehirde, 949’da birkaç y�l sürecek bir<br />
Bizans hâkimiyeti görülür. 952’de Hamdanilerin eline geçen kent, tekrar Bizans<br />
kuvvetlerince al�n�r 44.<br />
Malazgirt öncesinde Türklere kar�� savunma hatt� olu�turmak amac�yla Bizans,<br />
Ermenileri, Anadolu’nun iç kesimlerine çekmi�, bu da Mara� ve civar�nda Ermeni<br />
nüfusunun artmas�na sebep olmu�tur. Bunun sonucunda da baz� küçük Ermeni<br />
prenslikleri olu�turulmu�tur. ��te Malatya-Antakya hatt�n�n Türk sald�r�lar�na<br />
kar�� yap�lan savunmada bu Ermeni prenslerinden biri görev alm�� ve bu ki�i (Prens<br />
Philaretos) 1079’da Mara�’� da içine alan büyük bir Ermeni prensli�ini kurmu�tur.<br />
Daha sonra I. Süleyman �ah ve Emir Buldac� taraf�ndan yürütülen Anadolu harekât�<br />
s�ras�nda Mara�, Buldac�’n�n eline geçince ad� geçen prens, Urfa’ya gitmi�, ard�ndan<br />
Urfa’n�n da Selçuklular taraf�ndan fethedilmesiyle birlikte bu prens Melik�ah’a itaatini<br />
sunarak Müslüman olmu� ve Urfa kendisine verilmi�tir (1087) 45. Bu tarihten<br />
sonra Mara� ve civar�nda Ermeni, Türk ve Bizans hâkimiyet mücadeleleri ya�anm��t�r.<br />
Bu mücadeleler 1200’lü y�llar�n ba�lar�na kadar sürmü�, II. G�yaseddin<br />
Keyhüsrev döneminde kent, Selçuklu topraklar�na kat�lm�� ve bundan sonra özellikle<br />
Kilikya bölgesindeki Ermenilere kar�� yap�lacak olan seferlerde üs olarak kullan�lmaya<br />
ba�lanm��t�r 46.<br />
13. as�r ba�lar�na gelindi�inde, Mo�ollar�n önünden kaçan Türkmenlerin<br />
Anadolu’ya giri�i ile birlikte Mara� ve çevresi yeni bir görünüme bürünecektir. Bu<br />
göç dalgas� ile Anadolu’ya gelen Türkmenlerin, göçer hayat�na elveri�li co�rafi ko-<br />
�ullar� nedeniyle, k�sa sürede Mara� ve civar�na gelip yerle�tikleri görülmektedir.<br />
Kesif bir Türkmen nüfusunu içinde bar�nd�ran bölge, 1258’den itibaren, özellikle<br />
1258–1298 aras�nda Memluk-Ermeni mücadelesine; 1381’den itibaren de Dulkadir-<br />
Memluk çeki�mesine sahne olacakt�r 47. Yavuz Sultan Selim’in M�s�r seferi s�ras�nda<br />
ve sonras�nda Dulkadirlilerin elinde kalan Mara�, 1522’de Osmanl� hâkimiyetine<br />
girmi�tir 48. I. Dünya Sava�� s�ras�nda önce �ngilizler, ard�ndan da Frans�zlar taraf�ndan<br />
i�gal edilen �ehir, halk�n büyük direni�i sonucunda 12 �ubat 1920’de i�galden<br />
kurtulmu� ve bunun an�s�na TBMM taraf�ndan 5 Nisan 1925 y�l�nda �ehre “kahraman”<br />
unvan� verilmi�tir 49.<br />
44 Gündüz, “Kahramanmara�”, s.192; E. Honigmann, “Marash: History up to the Otoman Period”,<br />
Encyclopedia of Islam, VI, 505b; E. Honigmann, “Mara�”, �A, 7, Eski�ehir 1997, s.312-315.<br />
45 Gündüz, “Kahramanmara�”, s.193.<br />
46 Bölge üzerindeki Bizans-Türk-Ermeni mücadeleleri hakk�nda ayr�nt�l� bilgi için bkz. Gündüz, “Kahramanmara�”,<br />
s.193; Honigmann, “Marash”..<br />
47 14. yüzy�l ikinci yar�s�nda bölgedeki Dulkadirli Türkmen hanedan�n�n hâkimiyeti ve Osmanl�-<br />
Dulkadir münasebetleri hakk�nda genel bilgi için bkz. Darkot, “Mara�”, s.311.<br />
48 Gündüz, “Kahramanmara�”, s.193–194. Burada Osmanl� hâkimiyetine giren yaln�zca Mara� de�ildir.<br />
Mara� eyaleti ad� alt�nda tüm Dulkadir topraklar� Osmanl� s�n�rlar�na dâhil edilmi�tir. O dönemdeki<br />
beyli�in hâkimiyet alan� �öyle idi: Mara�, Elbistan, K�r�ehri, Harput, Malatya, Diyarbak�r, Kayseri,<br />
Payas, Sis, Tarsus, Amik Ovas�, Besni, Antep, Gündüzlü, Karsi, Dulkadriye, H�sn�mansur, Darende,<br />
Rumkale ve A’zâz. Bkz. Bu eserin “Halep Vilayetinin Tarihi” k�sm�.<br />
49 Metin Tuncel, “Kahramanmara�”, D�A, 24, �stanbul 2001, s.196.<br />
30
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Mara� �stiklal Madalyas� ve Berat� Mara� Sütçü �mam An�t�<br />
Görüldü�ü gibi, hac yolu üzerinde bulunan ve Anadolu’yu çaprazlama<br />
kateden yol üzerinde yer alan Mara� gibi Antep, Antakya ve Urfa, içinde bulunduklar�<br />
eyaletin de ad�n� ta��yan Halep ile ortak bir kaderi payla�m��lard�r.<br />
4- OSMANLI TA�RA TE�K�LATI VE HALEP<br />
V�LAYET�N�N �DARÎ TAKS�MATI<br />
a. Klasik ve Klasik Sonras� Dönem Ta�ra Te�kilatlanmas�n�n<br />
Genel Yap�s� ve Halep Eyâleti<br />
Bilindi�i gibi Osmanl� ülkesi bir yandan askerî-idarî birim olarak eyalet ve<br />
sancaklara ayr�l�rken, di�er yandan adlî-idarî birim olarak da kazalara ayr�lm��t�r.<br />
Böylece ta�rada uygulanan bu sancak-kaza te�kilatlanmas� ile Merkez, eyalet ve<br />
sancaklar�n ba��na bey unvan�n� ta��yan ki�ileri görevlendirirken 50, kazalar�n ba��na<br />
da adlî-idarî yetkilerle donat�lm��, efendi unvan�n� ta��yan kad�lar� 51 görevlendirmi�-<br />
50 Klasik dönemde yaln�zca sancakbeyleri de�il, ayn� zamanda sancaklar�n birle�mesinden olu�an<br />
eyaletlere atanan beylerbeyiler de bey unvan�n� ta��yorlard�. Bkz. Metin Kunt, Sancaktan Eyalete,<br />
1550–1650 Aras�nda Osmanl� Ümeras� ve �l �daresi, �stanbul 1978, 125–132.<br />
51 Ergenç, Ankara ve Konya, s.80–88; Ankara örne�inde kaza te�kilatlanmas� ve Osmanl� kad�s�n�n<br />
yetkileri hakk�nda bkz. Hülya Ta�, XVII. Yüzy�lda Ankara, TTK Yay�nlar�, Ankara 2006, s.102–105.<br />
Ayr�ca Osmanl� hukuk sisteminin uygulay�c�s� konumunda olan kad�l�k müessesinin tarihi hakk�nda<br />
genel bilgi için bkz. Ebul-ulâ Mardin, “Kad�”, �A, VI, �stanbul 1977, s.42–46. Hz. Muhammed dönemiyle<br />
birlikte Emevi, Abbasi, Fat�mi ve Osmanl�larda mevcut olan kad�l�k kurumunun özellikleri, kad�<br />
olarak tayin edilecek ki�ide bulunmas� gereken özellikler, kad�lar�n tayin ve görev süreleri ile ta�ra<br />
yönetimindeki rolleri gibi konular hakk�nda geni� bilgi için bkz. �lber Ortayl�, Hukuk ve �dare Adam�<br />
Olarak Osmanl� Devleti’nde Kad�, Turhan Kitabevi, Ankara 1994. Mahkeme gelirleri ile olaylar�n<br />
31
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
tir. Osmanl� t�mar sisteminin uyguland��� topraklar üzerinde bu yönetim alan�n�n<br />
en temel olan� sancakt�r ve bu sistem 19. yüzy�la kadar uygulana gelmi�tir.<br />
Klasik ve klasik sonras� dönemde, Osmanl�’n�n ta�ra te�kilat�n�n temeli olan<br />
bu sancak-kaza örgütlenmesi en genel �ekilde �öyle olu�turulmu�tu: Sanayi öncesi<br />
dönemde üretim ve ileti�im, insan ve hayvan gücüne dayand��� için �ehir, bar�nd�rd���<br />
yerle�iklerinin beslenme olanaklar�n� sa�layabilece�i etraf�ndaki k�rsal alana<br />
tabi idi. Di�er bir deyi�le etraf�ndaki k�rsal alan�n �ehre aktarabilece�i ürün miktar�,<br />
o �ehrin büyüklü�ünü ve nüfus s�kl���n� belirleyen en önemli etkendi. �ehrin etraf�ndaki<br />
bu k�rsal çevre, ula��m ve ileti�im teknolojisinin s�n�rlamalar�ndan dolay�,<br />
ayn� zamanda �ehrin de etraf�na yapabilece�i etki alan�yla çak���yordu. Bu bak�mdan<br />
bu k�rsal alan, ayn� zamanda �ehrin yönetebilece�i bir aland�r. Bu sebeple Osmanl�<br />
ta�ra te�kilat�nda �ehir ve kasabalardan yönetilebilecek büyüklükteki alanlar,<br />
birer yönetim alan� olarak belirlenmi�tir. Osmanl� t�mar sisteminin uyguland��� topraklar<br />
üzerinde bu yönetim alan�n�n en temel olan�, yukar�da da belirtti�imiz gibi,<br />
sancakt�r. �u halde, memâlik-i mahrûsedeki (Osmanl� ülkesindeki) her sancak, hem<br />
s�n�rlar� içindeki �ehir ve kasabalar� besleyebilecek bir tar�m alan�d�r, hem de o �ehir<br />
ve kasabalardan hizmetleri sa�lanan bir yönetim bölgesidir. �ehir ve kasabalar�n bir<br />
üçüncü boyutu, askeri örgütlenme içinde onlar�n üstlendi�i roldür. Yine t�mar sistemine<br />
bak�ld��� zaman görülür ki �ehir ve kasabalar, sancak içindeki say�lar� mekân<br />
olanaklar�na göre ortaya ç�km�� dirliklerin tevcih edildi�i sipahilerden olu�an,<br />
silahl� kuvvetlerin çe�itli kademelerdeki komutanlar�n�n karargâh�d�r. Yani sanca��n<br />
yöneticisi olan sancakbeyinden alaybeyine kadar komutanlar, o sanca��n içinde, ya<br />
sanca��n merkezinde, ya da sanca��n alt birimlerine merkezlik eden kasabalarda<br />
ikamet ederlerdi. Bu örgütlenme ile yak�ndan ili�kili bir di�er örgütlenme, adli-idarî<br />
örgütlenmedir ve bu örgütlenme, ta�rada her biri makul bir alan� kontrol eden, birer<br />
hüküm bölgesi olan kazalar �eklinde olmu�tur. Bu yüzden her bir �ehir ve kasaba,<br />
sancak içinde ayn� zamanda ayr� bir kazan�n da merkezidir. Kazalar�n olu�umu ve<br />
denetledikleri hüküm alanlar�n�, dönemin teknolojisine uygun biçimde, makul bir<br />
sürede yönetim ve yarg� hizmetinin götürülebilece�i uzakl�klar belirlemi�tir. Bu<br />
makul süre insan ve hayvan gücüyle bir günün ayd�nl�k bölümünde yap�lacak seyahat<br />
esas al�nmak suretiyle, en çok birkaç gecelemeyi a�mayacak uzakl�klard�r 52.<br />
Böyle bir sistem içerisinde yer alan Halep’in hem bir eyalet merkezi, hem de<br />
bir sancak merkezi olarak idarî te�kilatlanmas�, 16. yüzy�ldan 19. yüzy�la �öyle bir<br />
seyir göstermektedir:<br />
16. yüzy�l ba�lar�nda Osmanl� topraklar� aras�na kat�lan Halep, 1517’de<br />
Arap eyaletinin bir sanca�� idi 53. Suriye bölgesinin fethinden sonra Osmanl�lar, böl-<br />
mahkemeye intikali, yarg�lama süreci, cezaland�rma gibi konular gözönünde bulundurularak<br />
mahkemenin �ekil aç�s�ndan incelenmesini ele alan çal��malar için bkz. �lber Ortayl�, “Osmanl� �ehirlerinde<br />
Mahkeme”, Prof. Dr. Bülent N. Esen’e Arma�an, A.Ü Hukuk Fakültesi Yay�nlar�, Ankara 1977,<br />
s.245–263; Nurcan Abac�, Bursa �ehrinde Osmanl� Hukukunun Uygulanmas� (17. Yüzy�l), T.C. Kültür<br />
Bakanl��� Yay�nlar�, Ankara 2001.<br />
52 Ta�, XVII. Yüzy�lda Ankara, s.9–10.<br />
53 Bu tarihte Arab vilayeti �u sancaklardan olu�makta idi: Ay�ntab, Behisni, Birecik, Darende, Divri�i,<br />
Halep, Hama, Hums, Kâhta ve Gerger, Malatya, Rum Kal‘a, Sis, �am, Tarsus ve Trablus. Bkz. Çakar,<br />
XVI. Yüzy�lda Haleb, s.24.<br />
32
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
gedeki eski Memluk idarî te�kilat�n� devam ettirmi�ler ve Halep, �am beylerbeyli�ine<br />
ba�l� bir sancak haline getirilmi�tir 54. Kanuni döneminde �am Beylerbeyi olan<br />
Canberd Gazali, Halep’te büyük bir isyan ç�karm��, fakat bu hareketinde ba�ar�l�<br />
olamam��t�r. Bunun üzerine Suriye bölgesindeki idarî te�kilatlanma yeniden düzenlenmi�<br />
ve 16. yüzy�l ortalar�na kadar sancak statüsünde olan Halep ve �am, 1549<br />
y�l�nda müstakil bir beylerbeylik haline getirilmi�tir. Ard�ndan 1570’de buna Trablus<br />
ve Sayda da eklenmi� ve bölgenin idarî yap�s� 18. yüzy�la kadar de�i�meden<br />
devam etmi�tir. Yüzy�l ortas�nda, Halep eyaletinin ilk beylerbeyi, eski Malatya Beylerbeyi<br />
olan Osman Pa�a’d�r 55 ve kendisi eyaletin pa�a sanca�� olan Halep sanca��n�n<br />
en üst düzey askerî-idarî yetkilisi konumundad�r. A�a��daki tablolarda, tahrir defterleri<br />
verilerine göre, önce 16. yüzy�l boyunca eyaletin sancaklar�, daha sonra da<br />
merkez sancak olan Halep sanca��n�n idarî yap�s� gösterilmektedir 56.<br />
Tablo 1: 16. Yüzy�lda Halep Eyaletinin Sancaklar�<br />
Sancaklar 1550 1554 1565 1568–1574 1576–1586<br />
Adana * * * * *<br />
Antakya *<br />
A’zâz ve Kilis * *<br />
Balis * * * *<br />
Birecik * * * * *<br />
Cebele * *<br />
Ekrad<br />
* *<br />
33<br />
Ekrad ve<br />
Kilis<br />
Sancaklar 1550 1554 1565 1568–1574 1576–1586<br />
Halep * * * * *<br />
Hama * * * * *<br />
Hums * *<br />
Ma’arra * * * * *<br />
Matah *<br />
Selemiyye * * * *<br />
Suhne ve Tayine<br />
* *<br />
Suruç *<br />
54 Masters, “Halep”, s.245; Çakar, XVI. Yüzy�lda Haleb, s.26, Tablo 2.<br />
55 Masters, “Halep”, s.245; Çakar, XVI. Yüzy�lda Haleb, s.27.<br />
56 Bu iki tablo Çakar’�n eserinden faydalan�larak olu�turulmu�tur. Bkz. Çakar, XVI. Yüzy�lda Haleb,<br />
s.28-33.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Tarsus * * *<br />
Türkmân-�<br />
Haleb<br />
Üzeyir * * * *<br />
Yukar�da Osmanl� ta�ra örgütlenmesinin temel idarî biriminin sancak oldu-<br />
�unu söylemi�tik. Klasik (14–16. yüzy�llar) ve klasik sonras� (17–18. yüzy�l) dönem<br />
boyunca Anadolu’daki bütün örneklere bakt���m�zda, sancak s�n�rlar�n�n pek fazla<br />
de�i�medi�i, eyalet s�n�rlar�nda ise, sa�l�kl� bir yönetim olu�turabilmek amac�yla<br />
co�rafi �artlar ve ula��m�n etken olmas� nedeniyle, genelde bir de�i�imin ya�and���<br />
görülmektedir. Bazen bu de�i�imler baz� sancaklar�n eyalete dâhil edilmesi ya da<br />
tamamen ç�kar�lmas� �eklinde olabilece�i gibi, baz� özel durumlarda sancak içerisindeki<br />
baz� kazalar�n dâhil edilip ç�kar�lmas� �eklinde de olagelmi�tir 57. Bu ba�lamda<br />
yukar�daki tabloya bakt���m�zda Halep eyaletinde de s�n�rlar�n çok fazla de-<br />
�i�ken olmad���n�, Halep, Hama, Mare, Birecik gibi temel sancaklar�n yüzy�l boyunca<br />
varl�klar�n� koruduklar� görülmektedir. Kald� ki daha önceki dönemlerde de, örne�in<br />
Romal�lar döneminde, vilayetin belli ba�l� sancaklar�n�n, 16. yüzy�ldaki durum<br />
ile paralellik gösterdi�i görülmektedir 58.<br />
Tablo 2: 16. Yüzy�lda Halep Sanca��n�n Nahiyeleri<br />
Nahiyeler 1520 1526 1570–1584<br />
Altun Özü * *<br />
Amik * * *<br />
Antakya * *<br />
A‘zâz * *<br />
Bâb * * *<br />
57 Örne�in Anadolu eyaletine ba�l� Hüdavendigar sanca��n�n s�n�rlar�na bakt���m�zda, 16. yüzy�l�n<br />
sonlar�nda Bursa sanca��, çok geni� bir alan� kapsamaktayd�. Biga yar�madas�n�n Ege k�y�lar� d���nda<br />
bütün güney Marmara; Orta Sakarya havzas�n�n tamam�, Sivrihisar ve Beypazar� gibi Orta Anadolu<br />
topraklar�n�n önemli bir bölümü, Kepsud ve Bergama çevresi ile Bat� Anadolu’nun bir k�sm� sancak<br />
s�n�rlar� içinde kal�yordu. Gönen’den Göynük’e kadar uzanan ve Güney Marmara ovalar� ile Orta<br />
Sakarya havzas�n�n, ayn� yönetim birimi içinde yer almalar�n�n nedenleri co�rafî ko�ullard�. Di�er<br />
yandan Bergama ve T�rhala bölgesi ile Beypazar� ve Sivrihisar kazalar�n�n Hüdavendigar sanca��n�n<br />
s�n�rlar� içinde yer almas� ayn� nedene ba�l� de�ildir. Bunun as�l nedenini, sancak nüfusu ile tar�msal<br />
üretim aras�ndaki ili�kide aramak gerekir. Bursa gibi bir uluslararas� ticaret �ehrinin, normal k�r-�ehir<br />
ili�kisi içinde olan yerle�me birimlerinden çok fazla nüfus çekti�i gözönünde bulundurularak, bu �ehri<br />
besleyecek çevresi geni� tutulmu�tur. Bkz. Özer Ergenç, XVI. Yüzy�l�n Sonlar�nda Bursa, TTK Yay�nlar�,<br />
Ankara 2006, s.121-125.<br />
58 Suriye bölgesini içine alan vilayet Romal�lar döneminde �u eyaletlerden olu�maktayd�. Bunlar;<br />
Komajen [Mara� ve havalisi], Sirhasitik [Hirapolis yani Cerablus, Belk�s, Paro (Halep), Batno (Bab),<br />
Zeugma (Birecik), Serhas ve Tabsak], Biyaji [�skenderun], Silokya [Süveydiye sahilindeki bölge],<br />
Halbisidis [Mare bölgesi], Halyoponit [�amiye topraklar�], Apamen [Cisr-i �u�ûr], Kasponit [Süveydiye<br />
ile �skenderun aras�ndaki Akdeniz yaylas� ve Antakya], Suriye topraklar�n� d���nda bulunan<br />
Ojeran [Urfa] eyaletleridir. Bkz. Bu eserin “Halep Vilayetinin Tarihi” ba�l���.<br />
34<br />
*
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Bakrâz *<br />
Cebbul * * *<br />
Cebel-i Akrâ * *<br />
Cebel-i Â’lâ * * *<br />
Cebel-i Bari�a * * *<br />
Cebel-i Benî Alîm * * *<br />
Cebel-i Samâk * * *<br />
Cebel-i Sem‘ân * * *<br />
Com * *<br />
Derbsâk *<br />
Efâmiye *<br />
Halkalar (Halka) * * *<br />
Harim * * *<br />
Kefr Tâb * *<br />
Kuseyr * *<br />
Masyâf *<br />
Matah * * *<br />
Münbiç * * *<br />
Râvendân * * *<br />
Rûc * * *<br />
Sermin * * *<br />
Süveyde * *<br />
�eyzer * *<br />
�u�ur * *<br />
Zâviye<br />
*<br />
35<br />
Zâviyetü’l-<br />
Bâre<br />
Tablo 2’ye bakt���m�zda, zaman zaman yeni gereksinmeler sonucunda, sanca��n<br />
s�n�rlar� içinde baz� düzenlemelerin yap�ld��� görülmektedir. Ancak sancak<br />
s�n�rlar�nda, 19. yüzy�la, yani Osmanl� ülkesinin ta�ra yönetim birimlerinin yeniden<br />
düzenlendi�i döneme de�in, dikkate de�er bir de�i�iklik yap�lmad��� anla��l�yor.<br />
Bu ba�lamda 19. yüzy�lda özellikle idarî te�kilatlanmada ya�anan de�i�imlere genel<br />
hatlar�yla bakmakta yarar vard�r.<br />
*
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
b. 19. Yüzy�l Ta�ra Te�kilatlanmas�nda Yap�lan Düzenlemelere<br />
Genel Bir Bak��:<br />
Bilindi�i gibi 18. yüzy�l�n ikinci yar�s�ndan itibaren ülkenin ula��m a�� ve d��<br />
ticaret kanallar� de�i�ti�inden, üretim ve yönetim merkezleri ile birimlerinde de<br />
yeni olu�umlar kendini gösterecek ve bu alandaki en önemli at�l�mlar 19. yüzy�lda<br />
at�lacakt�r. 1836’dan sonra Osmanl� ülkesinde klasik ta�ra düzeninin yenilenmesi<br />
bak�m�ndan vilayet sisteminde birtak�m yeni düzenlemelere gidildi�i bilinmektedir.<br />
II. Mahmud döneminde genel güvenlik aç�s�ndan köklü önlemler al�nmas� ve ülkede<br />
düzenli ve e�itimli askerî birliklerin olu�turulmas� amac�yla, 1834’te ülkede “redif”<br />
ad� alt�nda bölükler kurulmu� ve valilerin emrine verilmi�tir 59. Çünkü 1826’da<br />
yeniçerili�in kald�r�lmas�n�n ard�ndan kurulan Asâkir-i Mansure-i Muhammediye<br />
ile tüm Osmanl� topraklar�nda güvenli�i sa�lamak imkâns�zd�. Bu sebeple redif<br />
te�kilat� kuruldu ve bu te�kilat�n e�itim i�i de Asakir-i Mansure subaylar�na verildi.<br />
Askerî te�kilattaki bu düzenlemeye paralel olarak 1836’da ta�ra yönetim birimlerinin<br />
yeniden düzenlenmesi gündeme geldi. Bu amaçla ta�rada mü�irlikler kuruldu<br />
ve bunlara baz� sancak ve kazalar feriklik olarak ba�land�. Bu uygulama ile klasik<br />
dönemin çok fonksiyonlu t�mar sistemi gibi bir sistem yarat�lmaya çal���l�yordu.<br />
Yani askerî-idarî yönetimin bir arada yürütülebilece�i bir sistem.<br />
Bunun yan� s�ra Osmanl� ülkesinde ba�ka düzenlemeler de yap�lm��t�. �öyle<br />
ki: Tanzimat dönemine gelindi�inde, daha önce ya�anan birtak�m aksakl�klar�n giderilmesi,<br />
özellikle vergilerin herkesin gelir düzeyine göre al�nmamas� konusundaki<br />
olumsuzluklar�n giderilmesi amac�yla, 1840’ta iltizam usulü kald�r�lm�� ve hazine<br />
gelirlerinin do�rudan merkezden atanan muhass�llar taraf�ndan toplanmas� kural�<br />
getirilmi�tir. Böylece ta�ra yönetiminde, eyaletlerde vali ve mü�irler yer al�rken;<br />
muhass�llar gittikleri sancaklar�n yönetimini üstlenecekler ve kurulacak olan muhass�ll�k<br />
meclisleri arac�l��� ile de vergileri düzenli olarak toplayacaklard�. Tabii<br />
beklenen sonuç al�namam�� ve 1842’de muhass�ll�k kurumu kald�r�larak tekrar iltizam<br />
uygulamas�na dönülmü�tür.<br />
Bu ba�lamda yeni bir düzenleme ile eyaletler sancaklara, sancaklar da kazalara<br />
ayr�lm��t�r. Muhass�ll�k meclisleri ise memleket meclislerine dönü�türülmü�tür.<br />
Daha sonra bu meclisler 1849’da yay�mlanan yeni bir talimatname ile eyalet<br />
meclisleri ad�n� al�rken, sancak merkezlerinde de küçük meclisler kurulmu�tur 60.<br />
Bu dönemin en belirgin özelli�i, kazan�n yine önemli bir idarî birim olarak uygulamada<br />
yerini almas�d�r. Bilindi�i gibi kaza Osmanl� klasik döneminde etkin bir adlîidarî<br />
birimken, 18. yüzy�la gelindi�inde idarî aç�dan önemini bir hayli yitirmi� ve<br />
kad�lar da sadece adlî yetkili durumuna dü�mü�lerdi 61. 19. yüzy�lda ise sancak yönetimi<br />
kaymakamlara b�rak�l�rken, kazalar da kaza müdürlerinin idaresi alt�nda<br />
59 Musa Çad�rc�, “Tanzimat’�n �lan� S�ralar�nda Türkiye’de Yönetim (1826–1839)”, Belleten, 51/201<br />
(1987), s.1220-1221.<br />
60 Musa Çad�rc�, “Osmanl� �mparatorlu�u’nda Eyalet ve Sancaklarda Meclislerin Olu�turulmas� (1840–<br />
1864)”, Yusuf Hikmet Bayur’a Arma�an, Ankara 1985, s.257–277; Musa Çad�rc�, Tanzimat Döneminde<br />
Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik Yap�s�, TTK Yay�nlar�, 2. Bask�, Ankara 1997, s.215.<br />
61 Ergenç, “Salnamelerde �zmir”, s.3–4.<br />
36
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
idi 62. Eyalet ve sancaklarda halk�n temsilcilerinin de yer ald��� (4 Müslüman, 4 de<br />
Gayrimüslim) büyük ve küçük meclisler olu�turulmu�tu 63.<br />
Di�er taraftan ta�ra te�kilat�nda valinin yan�nda yer alan ve merkezden atanan<br />
defterdar�n da önemli roller üstlendi�i görülmektedir. Defterdar, hazine gelirlerinin<br />
toplanmas�ndan sorumlu idi. Ta�rada iç güvenlik sorunu ise 1844’te kurulan<br />
zaptiye te�kilat� ile sa�lan�yordu 64.<br />
1864’te haz�rlanan vilayet nizamnamesi, Mithat Pa�a’n�n 1864–1871 y�llar�<br />
aras�nda Tuna vilayetindeki uygulamalar�ndan sonra, memâlik-i mahrûsenin genelinde<br />
geçerli hale getirildi. Buna göre Osmanl� topraklar� vilayet, sancak, kaza ve<br />
köy’lerden olu�an yönetim birimlerine ayr�l�yordu. Bu düzenleme ile yöneticilerin<br />
unvan ve atanmalar�nda da bir de�i�ikli�e gidilmi�tir. Eyalet ad� vilayete dönü�ürken,<br />
vali yönetici olarak durumunu ve unvan�n� koruyacakt�. Sancak terimi yerine<br />
ise zaman zaman liva teriminin kullan�ld��� görülecek ve sancak yönetimi kaymakam<br />
yerine mutasarr�fa b�rak�lacakt�. Kaza birimi ise 1842’deki statüsünü korumakla<br />
birlikte seçimle göreve getirilen kaza müdürü yerine kaza yöneticisi olarak kaymakam<br />
i� ba��na getirilecekti. Böylece en önemli de�i�iklik kaza yönetiminde yap�lm��<br />
oluyordu 65. 1871’e gelindi�inde nahiyeler de yönetim birimi olarak bu te�kilatta<br />
yerini alacakt�r. Vilayet yönetimi ise valinin ba�kanl���nda birçok üyeden olu-<br />
�an Vilayet �dare Meclisi taraf�ndan yürütülmekteydi.<br />
Bu ba�lamda 1864’ten itibaren Osmanl� Avrupas�nda 44 sancakla 10 vilayet;<br />
Osmanl� Asyas�nda 74 sancakla 16 vilayet ve Osmanl� Afrikas�nda da 5 sancakla 1<br />
vilayette bu yeni düzenleme uygulamaya konulmu�tur 66. Bütün ülke çap�nda 19.<br />
yüzy�lda ortaya ç�kan bu yeni olu�umlar�, salnamelerden takip etmek mümkündür.<br />
c. 1864 Vilayet Nizamnamesi ve Halep Vilayeti:<br />
1839 Tanzimat reformlar�n�n bir parças� olarak, memâlik-i mahrûsede 1864<br />
Vilâyet Nizâmnâmesinin uyguland���n� yukar�da söylemi�tik 67. ��te bu<br />
nizâmnâmenin, k�smî de�i�ikliklerle 1866’da Halep eyaletinde de uyguland��� ve<br />
eyaletin idarî te�kilatlanmas�n�n yeniden düzenlendi�i görülmektedir. Bu amaçla<br />
eyaletin yeniden te�kilatland�r�lmas� görevi Cevdet Pa�a’ya verilmi�tir. Buna göre<br />
62 Çad�rc�, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri …, s.212-225.<br />
63 Vilayetin alt birimleri olan liva ve kazalarda s�ras�yla mutasarr�f ve kaymakam�n ba�kanl���nda liva<br />
ve kaza idare meclisleri kurulmu�tu. Bu konuda bkz. Ortayl�, Tanzimat Döneminde Osmanl� Mahalli<br />
�dareleri, s.80–84.<br />
64 Bu konuda yap�lm�� yeni bir çal��ma için bkz. Ali Sönmez, Zaptiye Te�kilat�n�n Kurulu�u ve Geli-<br />
�imi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yay�nlanmam�� Doktora Tezi, Ankara 2005; Ali<br />
Sönmez, “Zaptiye Te�kilat�n�n Düzenlenmesi (1840–1869)”, Tarih Ara�t�rmalar� Dergisi, 25/39, Ankara<br />
2006, s.199–219.<br />
65 Çad�rc�, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri …, s.252.<br />
66 Ergenç, “Salnamelerde �zmir”, s.5.<br />
67 1864 Vilayet Nizamnamesine göre Osmanl� Avrupas�’nda 10 vilayet, 44 sancak; Asya’da ise 16 vilayet,<br />
74 sancak olu�turulmu�tu. Afrika’da ise 1 vilayet ve bu vilayete ba�l� 5 sancak bulunuyordu. Bu<br />
düzenlemeler 1871’e kadar yürürlükte kalm��, daha sonra yeniden formüle edilerek 1871’de �dâre-i<br />
Umûmiye-i Vilâyet Nizamnâmesi ad�yla ilan edilmi�tir. Bkz. Çad�rc�, Tanzimat Döneminde Anadolu<br />
Kentleri …, s.251.<br />
37
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
eyalete, 1866 y�l�nda Halep, Urfa, Mara�, Kozan, Adana, Tarsus ve Zor sancaklar�ndan<br />
olu�mak üzere yeni bir düzen verilmesi planlanm��t�r 68. Cevdet Pa�a, iki y�l<br />
süren valili�i boyunca Zor d��ar�da kalmak üzere, bu te�kilatlanmay� olu�turmay�<br />
ba�arm��t�r. Ancak 1869 y�l�nda yeni bir de�i�ikli�e gidilmi� ve Adana, Kozan ve<br />
Tarsus sancaklar� ç�kar�larak, eyalet s�n�rlar� daralt�lm��t�r 69. Vilayet salnamelerindeki<br />
bilgilere göre, Halep eyaletinin idarî taksimat�ndaki de�i�imi a�a��daki tablodan<br />
izlemek mümkündür 70.<br />
Sancak<br />
Tablo 3: 19. yüzy�l �kinci Yar�s�nda Vilayetin �dari Taksimat�<br />
1284-1286<br />
(1866-1869)<br />
1287-1288<br />
(1870-1871)<br />
Halep Vilayet Salnameleri<br />
1290-1293<br />
(1873-1876)<br />
38<br />
1295<br />
(1878)<br />
1299<br />
(1882)<br />
Halep * * * * * *<br />
Urfa * * * * * *<br />
Mara� * * * * * *<br />
Zor * * - * * -<br />
Adana * - - - - -<br />
Kozan * - - - - -<br />
1300<br />
(1883)<br />
Tablodan da görülece�i gibi, 1866-1883 y�llar� aras�nda Halep eyaletinin idarî<br />
taksimat�n�n, Zor sanca��n�n zaman zaman eyalet s�n�rlar� içine al�n�p ç�kar�lmas�<br />
ile, genelde üç temel sancaktan olu�turulmak istendi�i anla��lmaktad�r. Böylece vilayet,<br />
26 y�l boyunca süreklilik gösterecek olan s�n�rlara kavu�turulmu�tur 71. Nitekim<br />
a�a��daki tablo da bunu kan�tlamaktad�r.<br />
68 “Sûret-i �dâre: Haleb vilâyeti idâre husûsunda Haleb, Urfa, Mar‘a� sancaklar�yla Zor müstakil mutasarr�fl���na<br />
münkas�md�r. Makarr-� vilâyeti Halev �ehri olub mü�temil oldu�u sancaklar�n merkez idâreleri, hem-nâm�<br />
kasabalard�r. …”. Bkz. Ali R�za, Atlasl� Memâlik-i Osmaniye Co�rafyas�, s.175. Ayr�ca Haleb, Urfa ve<br />
Mar‘a� sancaklar�n�n nahiye ve köy say�lar� için bkz. ayn� eser, s.176-177’de yer alan tablo.<br />
69 Masters, “Halep”, s.246.<br />
70 �lgili veriler, bu eserin “Halep Vilayetine Ba�l� Kazalar�n Nahiyeleri, Mahalleleri ve Köyleri” ba�l�kl�<br />
k�sm�nda yer almaktad�r.<br />
71 1293-1326 tarihli salnamelerinde vilayetin s�n�rlar� �öyle tarif edilmektedir: “Halep vilayeti Mara�, Urfa<br />
ve Halep adlar�nda üç sancak ve yirmi dört kazadan olu�maktad�r. Güneyde Suriye vilayeti, bat�da Akdeniz ve<br />
Adana vilayeti, kuzeyde Ankara ve Sivas vilayetleri, do�uda Zor sanca�� ile Diyarbak�r ve Elaz�� vilayetleriyle<br />
s�n�rl�d�r. Vilayetin bat�s�ndan do�usuna kadar olan uzunlu�u 85 ve geni�li�i de 90 saattir”. Bkz. Bu eserin<br />
“Halep Vilayetinin Co�rafi Durumu” ba�l�kl� k�sm�.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
39<br />
20. Yüzy�l Ba�� Halep Vilayeti<br />
Tablo 4: 1908’de Halep Vilayetinin Sancaklar� ve Bu Sancaklara Ba�l� Kaza ve<br />
Nahiyelerin S�n�flar�n� ve Köy Say�s�n� Gösteren Cetvel 72<br />
Livan�n Ad� Kazalar�n Ad� S�n�f�<br />
Halep Sanca��<br />
Nahiye Say�s�<br />
Köy Say�s�<br />
Mahalle<br />
Say�s�<br />
Halep Merkez 1 -- -- 106<br />
Antep 1 8 207 80<br />
Kilis 1 9 469 33<br />
�skenderun 1 1 24 5<br />
Antakya 1 4 174 42<br />
�dlip 2 3 117 34<br />
Harim 2 2 172 9<br />
Belen 2 -- 50 5<br />
Mare 2 -- 167 --<br />
72 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi verilerine göre.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Urfa Sanca��<br />
(Birinci S�n�f)<br />
Mara� Sanca��<br />
(�kinci S�n�f)<br />
Bâb 2 1 198 9<br />
Cisr-i �u�ûr 2 4 169 10<br />
Cebel-i Sem’ân 3 - 113 --<br />
Münbiç 3 1 450 5<br />
Rakka 3 -- 83 2<br />
Urfa Merkez 1 6 382 48<br />
Birecik 2 -- 134 7<br />
Rum Kale (Nizip) 3 4 185 4<br />
Suruç 3 1 237 2<br />
Harran 3 3 248 --<br />
Mara� Merkez 2 8 112 41<br />
Zeytun 1 -- 30 5<br />
Elbistan 2 1 153 4<br />
Göksun 3 1 81 --<br />
Pazarc�k 3 7 88 --<br />
40<br />
20. Yüzy�l Ba�� Halep Vilayeti
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1908 y�l�ndaki durumu gösteren tablo incelendi�inde, Birinci Dünya Sava��<br />
sonras�nda i�gale u�rayan Halep, Urfa ve Mara� sancaklar�n�n büyük bir kesiminin<br />
1920-1939 aras�nda Türkiye Cumhuriyeti s�n�rlar� içerisine kat�ld���, ayn� sancak<br />
s�n�rlar� içerisinde yer alan ve ayn� kültürel iklime sahip olan Antep, Kilis, Antakya<br />
ve �skenderun’un aksine, Misak-� Milli s�n�rlar� içerisinde yer almas�na ra�men Halep’te<br />
Türkiye Cumhuriyeti egemenli�inin sa�lanamad��� ve nihayetinde Suriye<br />
s�n�rlar�na dahil edildi�i görülmektedir. Elbetteki o dönemde Bat�l� sömürgeci devletlerin,<br />
bu s�n�rlar�n çizilmesinde büyük pay� oldu�u yads�namaz.<br />
5- DEMOGRAF�K YAPI<br />
Burada demografik yap�ya ve salnamelerdeki verilere geçmeden önce Osmanl�<br />
toplumunun yap�s�na, hangi unsurlardan olu�tu�una, hangi ortamda ve hangi<br />
devlet gelene�ine göre �ekillendi�ine ana hatlar�yla bakmam�z gerekir. Ancak<br />
bundan sonra, Halep örne�inde bir Osmanl� ta�ra kenti ve civar bölgelerine ait demografik<br />
verilerini de�erlendirebiliriz.<br />
a. Osmanl� Toplum Yap�s�na Dair Genel Gözlemler:<br />
Osmanl� toplumunun nas�l bir yap� arz etti�ini anlayabilmek için öncelikle<br />
devlet anlay���n�n dayanaklar�na k�saca bakmak gerekir. Bütün monar�ilerde oldu-<br />
�u gibi Osmanl� Devleti’nde de yöneten yani monark olan “padi�ah” ile yönetilen<br />
“reaya” aras�ndaki ili�kiler, temel bir “mutabakat”a dayan�yordu. Bu mutabakat�n<br />
bir yönü, padi�ah�n “me�ruiyet”inin kayna��, di�er yönü yönetilen reayan�n ya�am<br />
standard�n�n yükseltilmesi iste�idir. Osmanl� Devleti, esas itibariyle örgütlenmesini<br />
ve bütün kurumlar�n� �slam Hukukuna dayand�rm��t�r. Böyle olmas�na ra�men geli�tirdi�i<br />
düzen, çok çe�itli kaynaklardan beslenmi�tir. Bir yanda kökleri �slamiyet’ten<br />
çok öncelere giden “Ortado�u” kültür çevresinin yönetim gelene�i; di�er<br />
yandan yine �slamiyet’ten çok önce önemli pratikler ortaya koymu� Orta Asya’daki<br />
“Eski Türk Gelene�i”, bu düzeni besleyen önemli kaynaklard�r. Ayr�ca Osmanl�<br />
Devleti, egemen oldu�u mekânlar üzerinde ya�ayan unsurlar� kendi reayas� aras�na<br />
al�rken, onlar�n daha önceki kurallar�n�, kültürel birikimlerini ve dünyay� alg�lay��lar�n�,<br />
e�er �slamiyet ile çeli�miyorsa, aynen benimsemi�tir. Bu bak�mdan Osmanl�<br />
örgütlenmesi içindeki uygulamalar, oranlar� zaman ve mekâna göre de�i�en paylardan<br />
olu�an bir bile�im havas� gösteren sentez niteli�indedir 73.<br />
Sözü edilen mutabakatta yöneten taraf olan “monark”a, yönetilen “reaya”n�n<br />
mutlak itaati söz konusudur. Bu mutlak itaat, Osmanl� Devleti’nin tan�mlad���<br />
egemenli�in de kayna��n� olu�turur. Buna kar��l�k, kendisine mutlak itaat eden<br />
yönetilenlerin, ba�ta ya�ama hakk� olmak üzere, bu dünya üzerindeki haklar�n� korumak,<br />
monark�n ba�l�ca görevidir. Onun için yönetilenleri “zimmet”ine almas�<br />
gerekir. Bir �slam devleti olan Osmanl� Devleti’nde bu koruma görevi, Müslümanlar<br />
için do�al bir gereklilik olarak hukukta yer alm��t�r. Ancak �slamiyet, Müslüman<br />
73 Osmanl� padi�ah� ve Osmanl� devlet anlay��� hakk�nda bkz. Halil �nalc�k, “Der osmanische Sultan<br />
(Osmanl� Padi�ah�)”, Zeitschrift der Staatswissenshaftlichen Fakultät, Band: XIII, No: 4 (Dezember<br />
1958), 58-79.<br />
41
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
olmayanlar�n da �slam hükümdar�na itaat etmeleri halinde onun zimmetine gireceklerini<br />
öngörmü� ve Gayrimüslimler için bir “zimmet statüsü” yaratm��t�r. Hükümdara<br />
verilen bu zimmet görevinin temelinde, yönetilenlerin tümünün Yüce Yaradan’�n<br />
emanetleri oldu�u ön kabulü yatar. Bu nedenle bütün Osmanl� belgelerinde<br />
yönetilenler için “vedâyi‘-i Hâlik-i Kibriyâ” ya da “vedâyi‘-i Hallâk-� cihân” tabirleri,<br />
tan�mlay�c� ibareler olarak yer al�r ve padi�ahlar bu emanetlerin kendi dönemlerinde<br />
“emn ü amân” içinde bulunmalar�n� ya da “müreffehü’l-bâl” olmalar�n�, yani refah<br />
içinde ya�amalar�n�, ba�ta gelen görevlerinden saym��lard�r 74.<br />
��te sözü edilen bu “mutâbakat”�n sa�lanabilmesi için, yani reayan�n padi�aha<br />
mutlak itaati ve bunun kar��l���nda da adaletli bir yönetimin gerçekle�tirilebilmesi<br />
için toplum; mekânda yerle�me durumuna, mesleklere, din ve mezheplere<br />
göre ayr� ayr� cemaatler olarak düzenlenmi�tir. Düzenin sa�lanabilmesi ve devam<br />
ettirilebilmesi için de hem mekânda, hem de gruplar ve cemaatler aras�ndaki geçi�ler<br />
ve yer de�i�tirmeler olabildi�ince k�s�tlanm��t�r 75.<br />
Osmanl�n�n reayay� mekâna ve belli gruplara ba�lama iste�i, toplumsal yap�ya<br />
da yans�m��t�r. Toplum, vergi verip vermemesine göre askerî ve reaya diye<br />
ba�l�ca iki gruba ayr�l�yordu. En genel anlam� devlet görevlisi olan ve devlete kar��<br />
yapt��� hizmetler kar��l���nda vergiden muaf tutulan grup, askerî diye niteleniyordu<br />
ve bu grup ya devletten, ad�na ulûfe denen üç ayl�k maa� al�yordu ya da t�mar<br />
sistemi içerisinde kendisine baz� gelir kaynaklar� tahsis ediliyordu. Reaya ise, üretimde<br />
bulunan ve devlete vergi ödeyen geni� bir kitle idi. Askerî-reaya ayr�m�n�n<br />
d���nda toplum mekâna göre, yerle�ik (�ehirli ve köylü) ve yerle�ik olmayan (konar-göçer)<br />
�eklinde yine iki farkl� guruba ayr�lm��t�. Mekâna göre �ehirlerde ya�a-<br />
74 Osmanl� devlet anlay���n�n temeli, “daire-i adliye” diye an�lan bir felsefeye dayanmaktad�r. Buna göre<br />
ulu’l-emr yani padi�ah, reayaya adaletli davranmak zorundad�r. Reayaya adaletli davrans�n ki teb’as�<br />
üretim yapabilsin. Reaya üretim yap�labilsin ki devlete ödemesi gereken vergileri zaman�nda ve eksiksiz<br />
ödeyebilsin ve vergi ödensin ki devlet hazinesi zenginle�sin. En nihayetinde devlet hazinesinin<br />
zenginle�mesi ile padi�ah�n ordusu kuvvetlensin ve devlet güçlü bir konuma gelsin. Bir sarmal �eklinde<br />
tan�mlanan “daire-i adliye” kavram�, Osmanl� devlet anlay���n�n temel noktalar�ndan biri olmu�tur.<br />
16. yüzy�l�n sonlar�na gelindi�inde, iç ve d�� nedenlerden dolay�, Osmanl�n�n temel iki sistemi olan<br />
“t�mar” ve “kul” sistemlerinde ya�anan de�i�imler neticesinde birçok yap�da, kurumsal olarak de�i�im<br />
ya�anmam�� olsa bile, i�levsellikte birtak�m de�i�imler, farkl�la�malar meydana gelmi�tir. Osmanl�<br />
devlet ve toplum yap�s�nda meydana gelen bu de�i�imler, dönemin ayd�nlar� ve devlet adamlar� taraf�ndan,<br />
“eski sultanlar zaman�ndaki” yap�lanma anlat�larak ele�tirilmi�tir. ��te bu ele�tiriler sonucunda<br />
ad�na “nasihatnâme”, “risâle” ya da “siyasetnâme” denilen, Koçi Bey Risâlesi, Kitâb-� Müstetâb, Nushatü’sselâtîn<br />
tarz�nda geni� bir literatür ortaya ç�km��t�r. Bu nasihatnâmeleri kaleme alanlar, temelde “adalet”<br />
kavram�na dayanan devlet ve toplum düzenindeki bozulmalar�n sebeplerini anlatmaya çal��m��lard�r.<br />
Burada �unu da belirtmek gerekir ki; “nasihatnâme” gelene�i, Osmanl�ya özgü bir olgu olmay�p, kökleri<br />
eski Türklere, Sasani gelene�ine kadar uzanmaktad�r. 16. yüzy�l�n ikinci yar�s�ndan ba�layarak 17.<br />
yüzy�l boyunca yaz�lan belli ba�l� nasihatnâme literatürü ve bunlar�n toplu bir de�erlendirmesi için<br />
bkz. Mehmet Öz, Osmanl�’da “Çözülme” ve Gelenekçi Yorumcular�, Dergâh Yay�nlar�, �stanbul 1997.<br />
Devlet-reaya ili�kisi hakk�nda bkz. Gül Aky�lmaz, “Osmanl� Devletinde Reaya Kavram� ve Devlet-<br />
Reaya �li�kileri”, Osmanl�, 4, Yeni Türkiye Yay�nlar�, Ankara 1999, s.40-54.<br />
75 Özer Ergenç, “Osmanl� Klasik Düzeni ve Özellikleri Üzerine Baz� Aç�klamalar”, Osmanl�, 4, Yeni<br />
Türkiye Yay�nlar�, Ankara 1999, s.34.<br />
42
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
yan reaya esnaf ve tüccar �eklinde iki s�n�f halinde ya�arlard�. �nanç ve din aç�s�ndan<br />
ise Müslim ve Gayrimüslim �eklinde s�n�fland�r�lmaktayd� 76.<br />
Özetle söylemek gerekirse, Osmanl� toplumunda bireyler, ayn� anda birden<br />
fazla belirli gruplar�n üyesi idiler. Örne�in Osmanl� toplumunda bir ayakkab�c�,<br />
hem �ehirli, hem esnaf, hem de mensup oldu�u dine göre Müslim ya da Gayrimüslim<br />
gruplar�n içinde yer al�yordu. Burada önemli olan devletin, bütün reayay�, herhangi<br />
bir ay�r�ma tabi tutmadan, ayr� ayr� gruplar�n üyesi olarak kabul etmesi ve<br />
üyesi bulundu�u grupla birlikte kay�t alt�na almas�d�r. Buna Osmanl� belgelerinin<br />
diliyle “defterlü” olmak denirdi. Bu, hem devlet hem de toplumun bireyleri aç�s�ndan<br />
çok önemli idi. Bu, aidiyeti belirleyen bir uygulama idi. Öyle ki devlet hem insan,<br />
hem de gelir kaynaklar�n� tek tek tespit ederek çe�itli defterlere kaydetmeyi,<br />
temel görevlerinden sayard�. Bu, hem kay�t d��� ekonomi için önemliydi; hem de<br />
devletin kendi uyru�u alt�nda ya�ayan reayas�n�n güvenli�ini sa�lamas� aç�s�ndan<br />
elzem bir uygulama idi. �u durumda Osmanl� toplumunun bireyleri, mutlaka belli<br />
bir mekânda ya�amak ve mutlaka bir grubun üyesi olmak durumundad�r. Zira,<br />
teb‘a “defterlü” olursa padi�ah buyru�u geçerli olabilirdi, aksi takdirde denetimi<br />
sa�lamak ve oraya bir hizmet götürmek mümkün olmazd�.<br />
Salnamelerdeki verilere bakt���m�zda, Halep örne�inde bir Osmanl� ta�ra<br />
toplumunun, daha çok “millet” tabiri ile birtak�m kompart�manlara ayr�ld���n�<br />
görmekteyiz. Müslüman, Rum, Ermeni, Ermeni Katolik, Protestan gibi 77. Bilindi�i<br />
gibi “millet”, Osmanl� Devleti’nde dinî zümreleri ifade etmek için kullan�lan bir<br />
terimdir. Zira 16–18. yüzy�llarda, Osmanl� belgelerinde, “millet-i Ermeniyân”, “milleti<br />
selâse” gibi terimlere s�kça rastlanmaktad�r. 19. yüzy�lda ise, bu terim hem Gayrimüslim<br />
topluluklar�n dinî aidiyetlerini göstermek maksad�yla kullan�lm��t�r; hem<br />
de Frans�zca’daki “nation” kelimesinin kar��l��� olarak. Böyle olmakla birlikte Osmanl�’da<br />
millet sisteminin esas�, etnik ve lisan aidiyetine de�il, din ve mezhep esas�na<br />
dayanmaktad�r. Salnamelerdeki demografik verilerin sunuldu�u ilgili bölümdeki<br />
tablolar�n incelenmesinden de anla��laca�� gibi, farkl� mezhepler, farkl� milletler/gruplar<br />
olarak alg�lanm��t�r. Örne�in Ermenilerin hepsi, tek bir Ermeni milleti<br />
olarak nitelenmemektedir. Mezhebine göre Ermeni ve Ermeni Katolik olmak üzere<br />
iki gruba ayr�lm��lard�r. Yani, salnamelerde kullan�lan tabirle, iki millete. 1850’den<br />
sonra Ermenilerin bir k�sm�n�n Protestan taifesinin içine girmesi ile bu kez üçüncü<br />
bir Ermeni grubu/milleti ortaya ç�km��t�r 78.<br />
Özetle, Osmanl�’da “millet” tabiri, modernitenin getirdi�i bir kavram olan<br />
“az�nl�k” kelimesinin kar��l��� olarak kullan�lmam��t�r. Ne devlet, bu Gayrimüslim<br />
gruplara az�nl�k olarak bakm��t�r; ne de bu topluluklar kendilerini az�nl�k psikolojisi<br />
içinde görmü�lerdir.<br />
76 Osmanl� toplumu hakk�nda daha ayr�nt�l� bilgi için bkz. Ahmet Tabako�lu, “Osmanl� �çtimaî Yap�s�n�n<br />
Ana Hatlar�”, Osmanl�, 4, Yeni Türkiye Yay�nlar�, Ankara 1999, s.17–31.<br />
77 Bkz. Bu eserin “Halep Sanca�� ve Ba�l� Kazalar�n Nüfus Bilgileri”, “Urfa ve Mara� Sancaklar�na<br />
Ba�l� Kazalar�n Nüfusu” ba�l�klar�.<br />
78 Osmanl� millet sistemi hakk�nda ayr�nt�l� bilgi için bkz. Macit Kenano�lu, Osmanl� Millet Sistemi:<br />
Mit ve Gerçek, �stanbul 2004; �lber Ortayl�, “Osmanl�’da Millet Sistemi”, D�A, 30, �stanbul 2005, s.66-<br />
70.<br />
43
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Nitekim salnamelerde 19. yüzy�lda farkl� milletlerden unsurlar� bünyesinde<br />
bar�nd�ran Halep’in bu kozmopolit yap�s�n�n, “halen Halep’te bulunan Müslümanlar<br />
genellikle Türk, Arap, Türkmen, Çerkez, Kürtlerden; H�ristiyanlar ise Rum Ortodoks,<br />
Rum Katolik, Ermeni, Ermeni Katolik, Süryani, Süryani Katolik, Marunî,<br />
Protestan, Kildani ve Latin”lerden olu�tu�u �eklinde tasvir edilmektedir 79. ��te böyle<br />
bir yap�y� bar�nd�ran Halep ve Halep vilayetine ba�l� di�er sancak merkezlerinin,<br />
16. yüzy�ldan 19. yüzy�l sonlar�na kadar mevcut olan nüfus yap�lar� �öyle idi.<br />
b. Halep Nüfusu:<br />
Yap�lan ara�t�rmalara göre Halep’te, 1537’de 42.500’ü �ehir merkezinde olmak<br />
üzere yakla��k 80.000 nüfus ya�amaktayd�. 1584’te bu say�, 33.000’i �ehir merkezi<br />
olmak üzere 75.000’e dü�ecekti 80. 17. yüzy�l ba�lar�na gelindi�inde, döneme ait<br />
bir avar�z defterine göre Halep �ehrinin nüfusu 30.000’i geçmekteydi 81. 1683’te ise<br />
�ehir merkezinin nüfusu 42.000’lere ula�m��t�. Toplam nüfus ise 115.000 civar�nda<br />
idi. Mahalle say�lar�na bak�ld���nda da 15. yüzy�lda 39 olan bu say�, 17. yüzy�lda<br />
70’lere yükselmi�ti. Raymond’a göre bunun nedeni, Halep’in 1516’da Osmanl� hâkimiyetine<br />
girmesi ve dolay�s�yla pazarlar�n�n geli�mesi idi. Ona göre �ehrin varo�lar�ndaki<br />
H�ristiyan mahalleleri de h�zla geli�mi�ti 82. Halep’in nüfusundaki bu art�-<br />
��n en büyük nedeni, Anadolu’dan yap�lan göçlerdir.<br />
Elimizde Halep’in Müslim-Gayrimüslim nüfusu içerisindeki göçlerin pay�na<br />
dair bilgi sunan düzenli setler yoktur. Böyle olmakla birlikte, 1640 say�m�na göre<br />
Halep’te 2.500 yeti�kin H�ristiyan erkek nüfus bulunmaktayken; 1695 y�l�nda bu<br />
say� 5.391’e yükselmi�tir. Üstelik bu son rakam içerisinde 1.234 ki�inin de yeni gelmi�<br />
göçmen unsuru oldu�u kaydedilmi�tir. Bu, oldukça ciddi bir rakamd�r ve Gayrimüslim<br />
ve göçmen nüfus kompozisyonu aç�s�ndan da önemlidir.<br />
Halep’e yap�lan göçlerin nerelerden ve hangi sebeplerden oldu�una dair bilgilerimiz<br />
s�n�rl�d�r. Mahkeme kay�tlar�ndan anla��ld���na göre, bu göçmenlerin temelde<br />
üç gruptan geldikleri görülmektedir. Bunlar; Do�u Anadolu’daki Ermeni<br />
köyleri, Güneydo�u Anadolu ile Kuzey Irak’taki Süryani yerle�im birimleri ile<br />
Suriye’nin Trablus�am ve Hama bölgelerinde Arapça konu�ulan Rum Ortodoks<br />
H�ristiyan köyleridir. Öyle ki bu durum seyahatnamelere de yans�m��t�r. 17. yüzy�l<br />
ba�lar�nda Osmanl� ülkesinden geçen Polonyal� Simeon’un yazd�klar�na göre, Celali<br />
isyanlar� s�ras�nda birçok Ermeni köylüsü Halep’e gitmek üzere yurtlar�n� terk etmi�tir.<br />
Üstelik Halep, varl�kl� ve daha çok ticaretle u�ra�an Yeni Culfa Ermenilerine<br />
geçici de olsa ev sahipli�i yapm��t�r. 17. yüzy�l ba�lar�nda kentteki Ermenilerin<br />
büyük ço�unlu�unu da bu Culfa Ermenileri olu�turuyordu. Süryani göçmenlerinin<br />
ço�u da Mardin ya da Diyarbak�r kökenlidir. Bunun nedeni ise, Halep’in Süryaniler<br />
79 Bkz. bu eserin “Halep Vilayetinin Co�rafi Durumu/ Halk” ba�l���.<br />
80 André Raymond, “The Population of Aleppo in the Sixteenth and Seventeenth Centuries According<br />
to Ottoman Census Documents”, IJMES (International Journal of Middle East Studies), 16/4<br />
(November 1984), pp.453-455.<br />
81 Mustafa Öztürk, “1616 Tarihli Halep Avar�z-hane Defteri”, OTAM, 8, Ankara 1997, s.255.<br />
82 Raymond, “The Population of Aleppo …”, pp.455-458.<br />
44
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
için dinî aç�dan önemli bir yer olmas�d�r. Bunun sonucu olarak 18. yüzy�l sonlar�nda<br />
Halep’teki Süryanilerin büyük k�sm�n�n Katolik oldu�u görülmektedir 83.<br />
�ngiliz konsolosluk raporlar�nda yer alan bilgiye göre 1840’ta kentin nüfusu<br />
65.000 ile 80.000 aras�ndad�r 84. 19. yüzy�l�n ikinci yar�s�nda ya�anan salg�n hastal�klar,<br />
1822 depremi, Mehmed Ali Pa�a taraf�ndan M�s�r’�n i�gali ve 1850 ve 1860’da<br />
ya�anan sosyal çalkant�lar (mezhep çat��malar� gibi), Halep nüfusunu ciddi bir biçimde<br />
etkiledi. Yüzy�l�n ikinci yar�s�nda yönetimde tekrar istikrar yakalan�nca, nüfus<br />
da yava� yava� artmaya ba�lad�. Bu art��, biraz da yeni bir göç dalgas� ile gerçekle�ti.<br />
Kentin ekonomisinin yeniden canlanmaya ba�lamas� ile birlikte Güneydo�u<br />
Anadolu’dan, özellikle Arapkir ve Sason’dan Ermenilerin gelip Halep’e yerle�tikleri<br />
görülmektedir. Osmanl� yönetiminin 1850 ayaklanmas�n�n hemen öncesinde yapt���<br />
nüfus say�m�na göre �ehirde 34.000 yeti�kin erkek Müslüman, 7.800 yeti�kin erkek<br />
H�ristiyan ve 1.800 yeti�kin Yahudi erkek ya�amaktayd� 85.<br />
1883’e gelindi�inde �ehrin nüfusunun 99.179’a ula�t���n�, daha sonra 1908<br />
rakamlar�na göre bu say�n�n daha da artt���n� görmekteyiz. 119.811 olan bu nüfusun<br />
% 71,4’ünün Müslümanlardan, % 20,6’s�n�n H�ristiyanlardan ve geriye kalan %<br />
8’inin de Yahudilerden olu�tu�u görülmektedir 86.<br />
Nüfusunun büyük bir k�sm�n� Müslümanlar�n olu�turdu�u Halep �ehrinde<br />
halk�n kulland��� dil, genellikle Türkçe’dir. Dönemin kaynaklar�nda bu durum �öyle<br />
ifade edilmi�tir: “Halk�n dili her ne kadar Arapça ise de ço�unlukla Türkçe ve biraz da<br />
Frans�zca konu�ulur. Halep sanca��n�n pek çok yerinde, Mara� ve Urfa sancaklar�n�n tamam�nda<br />
kullan�lan dil Türkçe’dir. Bunlar�n d���nda Halep sanca��n�n birkaç kazas�nda<br />
halk Arapça konu�ur ve ayr�ca baz� a�iretler Kürtçe ve baz�lar� da Çerkezce konu�urlar” 87.<br />
Al�nt�lad���m�z bu ifadede dikkati çeken bir husus vard�r. O da halk�n genelinin<br />
Türkçe konu�mas�, bir k�sm�n�n da gündelik ya�amlar�nda Frans�zca’y� kullan�yor<br />
olmalar�d�r. Bunun nedeni aç�kt�r. Bu durum, bir yandan 18. yüzy�lda �ngilizlerin<br />
Akdeniz’deki ana pazaryerlerini Halep’ten di�er bölgelere kayd�rmas� ve<br />
1825’te Levant �irketi’nin kapanmas� ile ilgilidir. Zira bunun neticesinde bölgedeki<br />
�ngiliz tacirlerinin say�s� azalm��, buna kar��l�k Frans�z tacirler öne ç�km��t�r. Di�er<br />
yandan, a�a��da ayr�nt�l� bir �ekilde üzerinde duraca��m�z gibi konu, Frans�z yabanc�<br />
misyoner okullar�n�n Halep’teki faaliyetleri ile ba�lant�l�d�r. ��te Frans�zca’n�n<br />
varl���n�n kayna��n� buralarda aramak gerekir.<br />
Bilindi�i gibi, salnameler demografik yap�ya dair baz� ayr�nt�lar� da içermektedir.<br />
Yukar�daki al�nt�da da görüldü�ü gibi, nüfus bilgisinin yan� s�ra, salnamelerde<br />
hangi m�nt�kalarda hangi milletlerin (etnik anlamda) ya�ad���na ve hangi dilleri<br />
konu�tuklar�na dair pek çok bilgi s�ralanmaktad�r. ��te söz konusu kaynaklarda buna<br />
dair pek çok örnekle kar��la�mak mümkündür. Örne�in Halep sanca��nda Harim<br />
kazas�na ba�l� Reyhanîye nahiyesinde toplam 77 köy bulunmaktad�r. Salname-<br />
83 Bruce Masters, “Halep: Osmanl� �mparatorlu�u’nun Kervan Kenti”, Do�u ile Bat� Aras�nda Osmanl�<br />
Kenti, Tarih Vakf� Yurt Yay�nlar�, �stanbul 2000, s.42-43.<br />
84 Masters, “Halep: Osmanl� �mparatorlu�u’nun Kervan Kenti”, s.73.<br />
85 Masters, “Halep: Osmanl� �mparatorlu�u’nun Kervan Kenti”, s.80.<br />
86 Haritâni, “Halep”, 248.<br />
87 Bkz. bu eserin “Halep Vilayetinin Co�rafi Durumu/ Diller” ba�l���.<br />
45
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
lerde, tamamen Türk a�iretlerinden olu�an bu kazan�n halk�n�n dilinin de Türkçe<br />
oldu�una vurgu yap�lmakta, ard�ndan en büyük köyler s�ralanmaktad�r. Köy adlar�na<br />
bak�ld���nda, hepsinin Türkçe isimler ta��d��� göze çarpmaktad�r 88.<br />
Bir di�er örne�imiz de yine Harim kazas�n�n merkez nahiyesine, yani Harim<br />
nahiyesine aittir. 67 köyü bulunan bu nahiye ile ilgili �öyle bir bilgi sunulmaktad�r:<br />
“… nahiye halk�n�n k�smen Türkçe, k�smen de Arapça konu�tuklar� kaydedilmektedir.<br />
Cebel-i Âlâ ad�ndaki da�da ya�ayan halk tamamen Dürzî a�iretlerindendir” 89 .<br />
Görüldü�ü gibi, salnamelerde farkl� unsurlar ve onlarla ilgili bilgiler, herhangi<br />
bir tereddüde dü�ülmeden sunulmaktad�r. Çünkü söz konusu kaynaklar,<br />
belli bir siyasi amaçla haz�rlanmam��lard�r. Bu nedenle de bilgilerde herhangi bir<br />
çarp�tmadan söz etmek do�ru de�ildir.<br />
Bu konudaki bir di�er örne�imiz de Münbiç ve Kilis kazalar� ile ilgilidir. Kay�tta<br />
aynen �unlar dile getirilmektedir: “Münbiç kasabas�n�n halk� genel olarak muhacir<br />
Çerkezlerden olu�maktad�r”.<br />
“Kilis kazas� Halep’in kuzeyinde ve Halep �ehir merkezinden 12 saat mesafededir.<br />
Kilis’te halk�n dili Türkçe’dir. Nahiyelerde ise (konu�ulan dil), Arapça ve Türkçe’dir”<br />
90.<br />
Gerek Kilis ve gerekse Münbiç kazas�na dair al�nt�lad���m�z bu iki örnek,<br />
yukar�daki yarg�m�z� kuvvetlendirmektedir. Daha önce de dile getirdi�imiz üzere<br />
devlet, kendi uyru�u alt�nda ya�ayanlar�, mekânlar� ile birlikte bir yerde tespit etmek<br />
istemi�tir. Bu dü�ünce ile de, salname ve di�er Osmanl� vesikalar� ortaya ç�km��t�r.<br />
Zira, yukar�da da ifade etti�imiz gibi, Osmanl� devlet anlay���na göre<br />
“defterlü” olmak esast�. Defterlü olmak, aidiyeti belirtirdi. ��te devlet, yönetimi alt�ndaki<br />
reaya ve askerîlerin tüm aidiyetleriyle birlikte kimliklerine dair her türlü<br />
bilgiye sahip olmak, reayaya hizmet götürebilmek ve bu götürdü�ü hizmet kar��l�-<br />
��nda vergi alabilmek için klasik dönemde belli aral�klarla ad�na “tahrîr” denen<br />
genel say�mlar yapt�rm��t�r 91. Böylece hem reayan�n, hem de reayan�n devlete öde-<br />
88 “Reyhanîye nahiyesinde toplam 77 köy bulunmaktad�r. Tamamen Türk a�iretlerinden olu�an bu kazan�n<br />
halk�n�n dili Türkçe’dir. En büyük köyleri Akp�nar, Ayranc�, Adatepe, Pa�ahöyük, Üçtepe, Abdalhöyük,<br />
Odak��la, Buhurlu, Büyüks�çanl�, Küçüks�çanl�, Çatalhöyük, Çatalkilli, Çukurburun, Canpolat, Çakaltepe,<br />
Halebigedi�i, Anzerin, Harapali, Sazl�k, Göktepe, Kötüköy, Kötübüyük, Deyriruhban, Hamam�erki, Kumsat,<br />
Tala�, Ceyrantepe, Kafirtepe, Davutpa�a, Gazihac�mürsel, Gazimehmetbey, Karasüleymanl�, Karamastaba,<br />
Güntutulu, Karahöyük, Da��lgan, Adalet, Hasanbellü, Yeniyaban, Burcuhöyük, Yeni�ehir, Yanyurt, Kenaniye,<br />
Gökçeo�lu, Hac�faik, Seyitalihöyük, Kelek, Mirmiran ve Necartepe köyleridir. Ayr�ca bu nahiyeye ba�l� olan<br />
Yeni�ehir, Ertah, Efnir, Harran ve Hasaniye köylerinde de Tatar ve muhacir Çerkezler ikamet etmektedir.”<br />
Bkz. Bu eserin “Halep Sanca��na ve Kazalar�na Dair Bilgiler” k�sm�.<br />
89 Bkz. Bu eserin “Halep Sanca��na ve Kazalar�na Dair Bilgiler” k�sm�.<br />
90 Bkz. Bu eserin “Halep Sanca��na ve Kazalar�na Dair Bilgiler” k�sm�.<br />
91 Tahrir, memâlik-i mahrûsenin t�mar rejiminin uyguland��� bölgelerinde vergilendirilebilecek üretim<br />
kaynaklar�n�, bu kaynaklar� “tasarruf eden” reayan�n say�s�n� ve özelliklerini, bir yandan bunlar�n<br />
üretti�i ürünlerin, di�er yandan üretici ve ürünlerden al�nacak vergilerin cins ve miktarlar�n� tespit<br />
i�lemi idi. Bu tahrirler sonucunda tahriri yap�lan sanca��n “mufassal tahrir defteri” düzenlenirdi. �ki<br />
nüsha düzenlenen bu defterlerden bir nüshas� Defterhâne-i Âmireye götürülür, di�er nüshas� ise o<br />
sanca��n ba�l� bulundu�u eyaletin “beylerbeyi divan�”nda saklan�rd�. Böylelikle o yönetim biriminde<br />
devlet için elzem olan bütün bilgiler toplanm�� olurdu. Bu defterlerin birinci i�levi, devletin vergi kaynaklar�n�<br />
tespit etmekti. �kinci olarak defterlerde, vergi yükümlüleriyle birlikte “muaf”lar da kaydedildi�i<br />
için, ülkenin bütün demografik bilgileri derlenmi� olurdu. Bu deftere dayal� olarak haz�rlanan<br />
46
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
mekle yükümlü oldu�u verginin kay�t d��� kalmas�n�, mümkün oldu�unca engellemeye<br />
çal��m��t�r. Klasik dönemde bu i�lemler Defterhâne-i Amire taraf�ndan yürütülürken;<br />
Tanzimat’tan sonra birtak�m nezaretlerce yerine getirilmi�tir. ��te salnamelerdeki<br />
veriler, ilgili nezaretlerde, sözünü etti�imiz amaç do�rultusunda haz�rlanan<br />
malî ve demografik verileri esas ald��� için herhangi bir siyasi endi�eyi içermemektedir.<br />
c. Mara� Nüfusu:<br />
1564–65 tahrirlerine göre, Mara�’ta vergi yükümlüsü 3.054 erkek nüfus kaydedilmi�tir.<br />
Buna göre, kentin tahmini nüfusu 13.000–14.000 civar�ndad�r ve bu rakamlara<br />
göre Mara�, Anadolu’nun büyük �ehirleri aras�nda yer almaktad�r.<br />
1648’lerde ve daha sonra 1672’de Mara�’ta bulunan Evliya Çelebi’ye göre nüfus,<br />
vergi kay�tlar�nda belirtilenden daha fazlad�r. Ancak 19. yüzy�l ba�lar�nda �ehre<br />
u�rayan Texier’in belirtti�i rakamlara göre, nüfusta büyük bir azalma görülmektedir.<br />
Ona göre �ehrin nüfusu sadece 5.000–6.000 civar�ndad�r 92. II. Mahmud’un saltanat�<br />
boyunca (1808–1839) �ehir, iki kuvvetli ailenin mücadelesine sahne olmu�<br />
(Dulkadirli ve Bayezidli aileleri) 93 ve bu mücadele nüfusun azalmas�nda büyük rol<br />
oynam��t�r. Fakat �ngiliz D��i�leri Ar�iv kay�tlar�na göre, 1830–1840 y�llar� aras�nda<br />
�ehir nüfusu 23.000 olarak gösterilmektedir.<br />
19. yüzy�l�n ikinci yar�s�nda yap�lan yeni düzenlemelerle Cuinet’e göre be�<br />
kazadan olu�an Mara� sanca��n�n toplam nüfusu, 179.853’tür. Bunun 52.000’i Mara�<br />
�ehrinde ya�amaktad�r (32.000 Müslim, 20.000 Gayrimüslim). Bu rakamlar da gösteriyor<br />
ki �ehirdeki Gayrimüslim nüfustaki bu art��, 19. yüzy�l boyunca kente yap�lan<br />
göçlerden kaynaklanmaktad�r.<br />
Besim Atalay’�n belirtti�ine göre I. Dünya Sava�� öncesinde �ehirde 32.700<br />
nüfus ya�amaktad�r ve bunun 8.500’ü Gayrimüslimdir. 1927’de Türkiye Cumhuriyeti’nin<br />
yapt�rd��� ilk nüfus say�m�na göre, gerek Milli Mücadele döneminde gerekse<br />
I. Dünya Sava�� s�ras�nda ya�anan nüfus kayb� sonucunda, kentin nüfusu 25.672’e<br />
dü�mü�tür 94.<br />
d. Urfa Nüfusu:<br />
Urfa, 1517’de Yavuz Sultan Selim taraf�ndan fethedilmesinin ard�ndan yap�lan<br />
ilk say�ma göre 5.500 civar�nda bir nüfusa sahiptir. Bu dü�ük rakam, büyük ihtimalle<br />
Osmanl�-Safevi mücadelesinden kaynaklan�yor olmal�yd�. Nitekim sadece 8<br />
y�l sonra yap�lan (1526) yeni say�ma göre tahmini nüfus, 8.000 civar�na yükselmi�,<br />
ikinci bir defter vard� ki, o da icmâl defteri olarak an�lmakta idi. Bu defterde tahriri yap�lan sanca��n<br />
dirlikleri belirlenir ve sahiplerine tevcih edilmek üzere tasnifli bir �ekilde yaz�l�rd�. Osmanl� merkez<br />
bürokrasisinde tahrir i�leminin yeri ve süreç hakk�nda genel bilgi için bkz. Hülya Ta�, “Osmanl� Merkez<br />
Bürokrasisi ve Belge Üretimi”, A Comparative Study of Historical Archives Among Several<br />
Nations Annual Report 2006 / Çok Uluslu Kar��la�t�rmal� Ar�iv Ara�t�rmalar� Projesi 2006 Y�l� Bülteni,<br />
Tokyo, March 2007, s.101-114 (Makalenin Japonca metni s.32-44).<br />
92 Gündüz, “Kahramanmara�”, s.194.<br />
93 Darkot, “Mara�”, s.312.<br />
94 Faroqhi, “Marash: In Otoman and Modern Times”.<br />
47
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Kanuni’nin saltanat�n�n son y�l�nda (1566) yap�lan bir ba�ka tahrir sonuçlar�na göre<br />
ise bu say�, 13–14.000’e ula�m��t�r.<br />
Bat�l� seyyahlar�n Osmanl� ülkesinin çe�itli yerlerine yapt�klar� seyahatler<br />
sonucu tuttuklar� raporlar, sosyal ve demografi tarihi aç�s�ndan önemli bilgiler<br />
sunmaktad�r. 18. yüzy�lda Urfa’ya u�rayan seyyahlardan Danimarkal� Niebuhr<br />
(1766)’un verdi�i bilgiler de dikkate de�erdir. Örne�in, Urfa’da kullan�lan konu�ma<br />
dilinin Türkçe oldu�una, böyle olmakla birlikte tacirlerin ve kat�rc�lar�n<br />
(mekkarilerin) Arapça ve Kürtçe de bildiklerine vurgu yapar. 1816’da �ehri ziyaret<br />
edenlerden biri de Buckingham’d�r. Ona göre �ehrin nüfusu 50.000 civar�ndad�r.<br />
Bunlar�n 47.500’ü Müslüman, 2.000’i H�ristiyan ve 500’ü de Yahudi’dir. 1840’da buray�<br />
ziyaret eden bir ba�ka seyyah olan B. Paujoulat’�n iddias�na göre ise 1840’dan<br />
önce Urfa’da 14.000 Müslüman, 1.000 Ermeni, 100 de Jakoben olmak üzere 15.000<br />
civar�nda insan ya�amaktad�r.<br />
19. yüzy�l sonlar�nda (1890) buray� ziyaret eden V. Cuinet’e göre ise, �ehrin<br />
nüfusu 55.000 civar�nda olup bunun 40.835’i Müslümand�r. Zaten 1880’de Sachau<br />
taraf�ndan �ehrin nüfusu en az 50.000 olarak tahmin edilmektedir. Fakat bu iyimser<br />
tablo 1881’de Cevdet Pa�a’n�n verdi�i rakamlarla tezat te�kil eder. Ona göre Urfa<br />
kazas�nda yaln�zca 2.380 hane ya�amaktad�r (1.337 Müslim, 1.003 H�ristiyan, 29 Yahudi).<br />
E�er Buckingham ve Sachau-Cuinet’i kar��la�t�r�rsak, sava� döneminde Urfa’n�n<br />
nüfusunda, yüzy�l ortalar�nda çok büyük kay�plar ya�anm�� oldu�u görülebilir<br />
95.<br />
e. Halep Vilayetinin 19. Yüzy�l Verilerine Göre Genel Nüfus<br />
Yap�s�:<br />
Yukar�da genel hatlar�yla inceledi�imiz vilayetin demografik durumunu,<br />
salnamelerdeki verilere göre ortaya koymaya çal���rsak �öyle bir durum ile kar��la-<br />
��r�z:<br />
Halep vilayetinin 1285–1312 (1868–1894) y�llar� aras�ndaki genel nüfus e�risini<br />
sorgulad���m�zda, yukar�daki gibi bir grafik ortaya ç�kt�. Grafi�imizi inceledi-<br />
�imizde, nüfusta ya�anan yükselme ve dü�ü�lerin, her üç sancak için de ayn� y�llara<br />
rastlad��� hemen göze çarpmaktad�r. �lk tespitimiz budur. 1288–1295 (1871–1878)<br />
y�llar� aras�nda her üç sancakta da belli oranda bir nüfus azalmas� ya�anm�� görünmektedir.<br />
Arkas�ndan 1307 (1890) verilerinde h�zl� bir art��tan ve daha sonras�nda<br />
da belli bir dura�anl�ktan, sabitlikten söz edilebilir. Peki ama bu durum nas�l aç�klanabilir?<br />
Her �eyden önce, üç sancakta da paralellik var oldu�una göre, sancaklar<br />
aras� göçten söz etmek mümkün de�ildir. 93 Harbinin 1877-78’e rastlamas�, bu nüfus<br />
azalmas�nda belli oranda etkili olmu� olabilir. Ancak bunun hangi oranda etkili<br />
oldu�unu tespit edecek verilere, bu çal��man�n s�n�rlar� gere�i, sahip de�iliz.<br />
95 Suraiya Faroqhi, “al-Ruha: the Ottoman and Modern Times”, Encyclopedia of Islam, VIII, 589a.<br />
48
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
600.000<br />
500.000<br />
400.000<br />
300.000<br />
200.000<br />
100.000<br />
0<br />
�kinci tespit, vilayet genelinde nüfusun yo�un olarak ya�ad��� bölgenin Halep<br />
sanca�� ve sancak içerisinde de Halep �ehrinin oldu�udur. Buna kar��l�k Mara�<br />
ve Urfa’n�n nüfus oranlar�n�n birbirine çok yak�n seyretti�i gözlerden kaçmamaktad�r.<br />
Bu genel tespitlerden sonra, 1868–78 aras�nda, Halep, Mara� ve Urfa sancaklar�ndaki<br />
nüfusu dinsel aç�dan sorgulad���m�zda da her üç sancakta Müslümanlar�n<br />
a��rl�kl� olarak ya�ad�klar�, ikinci s�ray� H�ristiyanlar�n ald��� ve az say�da da Musevi<br />
reayan�n ya�ad���, a�a��da yer alan üç grafikte net bir �ekilde görülmektedir.<br />
350.000<br />
300.000<br />
250.000<br />
200.000<br />
150.000<br />
100.000<br />
50.000<br />
0<br />
Halep Vilayetinin Yıllara Göre Nüfus Grafi�i<br />
(1285-1312)<br />
1285 1286 1287 1288 1293 1295 1307 1308 1309 1310 1312<br />
Halep Mara� Urfa<br />
Din Tasnifine Göre Halep Sancak Nüfusu<br />
(1868-1878)<br />
1285 1286 1287 1288 1293 1295<br />
49<br />
Musevi<br />
Hristiyan<br />
Müslüman
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
80000<br />
70000<br />
60000<br />
50000<br />
40000<br />
30000<br />
20000<br />
10000<br />
0<br />
60000<br />
50000<br />
40000<br />
30000<br />
20000<br />
10000<br />
0<br />
Din Tasnifine Göre Mara� Sancak Nüfusu<br />
(1868-1878)<br />
1285 1286 1287 1288 1293 1295<br />
Din Tasnifine Göre Urfa Sancak Nüfusu<br />
(1868-1878)<br />
1285 1286 1287 1288 1293 1295<br />
H. 1308–1326 tarihleri aras�nda yay�mlanan Halep Vilayet Salnamelerinde gerek<br />
vilayetin geneli için gerekse de kazalar için “Nüfus Nezareti” kay�tlar�ndan<br />
al�nd��� belirtilen, nüfus ile ilgili ayr�nt�l� bilgiler yer almaktad�r. Bu salnamelerde<br />
kad�n-erkek ve millet s�n�fland�rmas�yla, belli aidiyetler temel al�narak eyaletin geneline<br />
ve daha küçük idarî birimlerine ait veriler sunulmaktad�r 96. Bu ba�lamda,<br />
benzer kategorileri ve kar��la�t�rma yapmaya elveri�li verileri içeren 1894-1908 y�llar�<br />
aras�nda yakla��k 5’er y�ll�k ara ile yay�mlanm�� 4 vilayet salnamesini esas ald���m�zda<br />
97, a�a��daki gibi bir sonuç ile kar�� kar��ya kal�yoruz.<br />
96 Bkz. Bu çal��man�n “�darî Taksimat” k�sm�.<br />
97 1312, 1317, 1322 ve 1326 tarihli Halep Vilayet Salnameleri.<br />
50<br />
Musevi<br />
Hristiyan<br />
Müslüman<br />
Musevi<br />
Hristiyan<br />
Müslüman
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1312-1326 (1894-1908) Arasında Dini Aidiyetlere Göre Halep<br />
Vilayeti Nüfus Da�ılımı<br />
800.000<br />
700.000<br />
600.000<br />
500.000<br />
400.000<br />
300.000<br />
200.000<br />
100.000<br />
0<br />
Ecnebi<br />
Erm eni<br />
Erm eni<br />
Katolik<br />
Kıpti<br />
Kildani<br />
Latin<br />
M arunî<br />
M üslüm an<br />
M üslüm an<br />
Kıpti<br />
Protestan<br />
Rum<br />
Rum<br />
Katolik<br />
Süryani<br />
Yabancı<br />
Yahudi<br />
Yukar�da da ifade etti�imiz gibi, burada da vilayet nüfusunun büyük bir<br />
k�sm�n� Müslüman reayan�n olu�turdu�unu; ikinci s�ray�, elbetteki büyük farkla<br />
Ermenilerin ald���n� görmekteyiz. Halep, Urfa ve Mara� sancaklar�n�n olu�turdu�u<br />
vilayette Müslüman�, Ermenisi, Süryanisi, Keldanisi, Marunîsi ve di�erleri ile tam<br />
bir kültürel çe�itlilik kar��m�za ç�kmaktad�r. Bu kültürel mozaik içerisinde, Osmanl�<br />
Devleti y�k�l�ncaya kadar bütün unsurlar bar�� içerisinde ya�am��t�r.<br />
Bilindi�i gibi Osmanl� Devleti, çok geni� bir alana yay�lm�� olup, birbirinden<br />
çok farkl� etnik ve dinsel kültürleri içinde bar�nd�ran bir devlet anlay���na sahipti.<br />
Bu devlet anlay���n�n kökleri, bir yandan �slamiyet’ten çok öncelere giden Ortado�u<br />
kültür çevresinin yönetim gelene�i; di�er yandan yine �slamiyet’ten çok önce<br />
önemli pratikler ortaya koymu� Orta Asya’daki Eski Türk Gelene�ine kadar inmektedir.<br />
Öte yandan egemen oldu�u mekânlar üzerindeki egemenliklerin de<br />
etkisi vard�r bu devlet gelene�inde. K�sacas� Osmanl� devlet anlay���, bir sentez niteli�i<br />
ta��maktad�r. Osmanl�’n�n en önemli özelliklerinden birisi, egemen oldu�u geni�<br />
topraklar üzerinde birbirinden çok farkl� kültürleri ve alanlar� yönetimi alt�na al�rken,<br />
önce siyasal entegrasyonu sa�lamas�, ard�ndan da sosyal ve ekonomik ili�kileri<br />
kurabilmi� olmas�d�r. Bu nedenlerden ötürü Osmanl� gibi geni� imparatorluklar�n<br />
yönetim dönemlerine pax dönemi, yani bar�� dönemi denmi�tir. Pax Romano, Pax<br />
Ottomano gibi. Yani, birbirinden farkl� gruplar birbiriyle, o büyük imparatorluklar�n<br />
�emsiyesi alt�nda bar�� içerisinde ya�am��lard�r. Her ne kadar ulus-devlet ve<br />
milliyetçilik ak�mlar� 19. yüzy�lda kendisini hissettirmi� olsa da, yüzy�l sonuna kadar,<br />
vilayet salnamelerindeki verilerin de destekledi�i üzere, birçok kültür ayn� ortamda,<br />
Osmanl� egemenli�i alt�nda ya�amay� ba�arm��t�r. Ki Halep, bunun en tipik<br />
örne�idir.<br />
Yap�lan çal��malar göstermi�tir ki Halep kentinde 19. yüzy�la kadar mezhepler<br />
aras� çat��malara rastlanmam��t�r. Bu durum, Avrupal� seyyahlar�n ve bölgede<br />
uzun süreli ikamet eden Bat�l� tacirlerin gözlemlerine ve raporlar�na da yans�m��t�r.<br />
Aktard�klar�na göre Halep Müslümanlar�, hem yabanc� tacirlere kar�� hem de Gayrimüslim<br />
kom�ular�na kar�� geni� bir ho�görü sergilemekteydiler. Bu durum, Fran-<br />
51<br />
1312<br />
1317<br />
1322<br />
1326
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
s�z Constantine Volney’in sat�rlar�nda �öyle ifade edilmi�tir: “Türk ya da H�ristiyan<br />
olsun kentin halk�, lay�k olduklar� üzere tüm Türkiye’nin en uygar unsurlar� olarak takdir<br />
edilmektedir ve Avrupal� tüccarlar böylesi özgürlü�ü ve sayg�l� bir yakla��m� hiçbir yerde<br />
görmemi�lerdir” 98.<br />
Tekrar nüfus bilgilerine dönecek olursak; 1318–1326 y�llar�na ait salname verilerine<br />
bak�ld���nda Urfa sanca��n�n Harran kazas�nda yaln�zca Müslüman nüfusun<br />
ya�ad��� görülmektedir. Yine Urfa’ya ba�l� Suruç’un nüfusu da neredeyse tamamen<br />
Müslümanlardan olu�maktad�r (%99,2 ile % 99,7’lik payla) ve Ermeni nüfus<br />
yok denecek kadar azd�r. T�pk� Mara� sanca��na ba�l� Pazarc�k kazas� gibi 99. Ancak<br />
her yerde durum ayn� de�ildi. Buna sadece birkaç örnek vermekle yetinece�iz. Mesela<br />
Urfa’ya ba�l� Birecik kazas�n�n nüfusunun büyük k�sm� (% 94-95) Müslümanlardan<br />
olu�urken; Mara� sanca��na ba�l� Zeytun kazas� tam tersi bir durum arz<br />
etmekteydi. Salnamelerdeki verilere göre buradaki nüfusun yar�dan biraz fazlas�<br />
Ermenilerden olu�maktad�r. Örne�in 1324 ve 1326 tarihli Vilayet Salnameleri verilerine<br />
göre, ad� geçen kazadaki Müslümanlar�n toplam nüfusa oran� % 42 civar�ndad�r.<br />
Zeytun kazas� için di�er salnamelerde de durum a�a�� yukar� ayn�d�r. Mara�<br />
sanca��na ba�l� bir ba�ka kaza olan Elbistan’daki duruma bakt���m�zda da nüfusun<br />
% 95-96’s�n�n Müslümanlardan olu�tu�u görülmektedir. Keza Rumkale kazas�nda<br />
da durum farkl� olmay�p, Müslümanlar�n toplam nüfusa oran�, % 97’lerdedir 100.<br />
Mara� merkezde % 72-73’lük payla ilk s�ray� Müslümanlar al�rken, onu % 15’lik dilimle<br />
Ermeniler ve yakla��k % 6-7 ile de Ermeni Katolikler izlemekteydi. Urfa merkezde<br />
de durum bundan farkl� de�ildi.<br />
Özetle söylemek gerekirse,<br />
Halep, Mara� ve Urfa �ehirlerinin<br />
nüfus yap�s�ndaki renklilik, uzun<br />
bir tarihin kültürel birikimini yans�tmaktad�r.<br />
Bugün Halep çar��lar�nda<br />
Arapça'n�n yan� s�ra hâlâ<br />
Türkçe, Ermenice ve Frans�zca’n�n<br />
konu�uluyor olmas�, bunun en güzel<br />
göstergesidir.<br />
6- EKONOM�<br />
52<br />
20. Yüzy�l Ba�� Halep Vilayeti<br />
1820’lerden Birinci Dünya<br />
Harran<br />
Sava��na kadar geçen yakla��k 100 y�ll�k bir süre, hem dünyada hem de Osmanl�<br />
s�n�rlar� içerisinde birtak�m ciddi de�i�imlerin ya�and���, yeni dünya politikalar�n�n<br />
belirlendi�i bir dönemdir. Öyle ki bu dönemde Osmanl�, Bat�’n�n iktisadî, askerî ve<br />
siyasal gücü ile kar�� kar��ya gelirken; ekonomisini de Bat� kaynakl� yeni bir düzene,<br />
98 Masters, “Halep: Osmanl� �mparatorlu�u’nun Kervan Kenti”, s.52.<br />
99 Müslümanlar�n oran� neredeyse % 100 idi. Kaza s�n�rlar� içerisinde yaln�zca birkaç Ermeni nüfus<br />
kaydedilmi�ti.<br />
100 Bu veriler için bkz. Bu eserin “Halep Vilayetinin Demografik Yap�s�” bölümündeki “Urfa ve Mara�<br />
Sancaklar�na Ba�l� Kazalar�n Nüfus Bilgileri” ba�l�kl� k�s�mlar.
53<br />
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
101 bkz. Nuray E. Keskin, Devletin<br />
, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler<br />
102<br />
faaliyetlerini yine salnamelerden izlemek mümk Os-<br />
yet Salnamelerinde Basra,<br />
102<br />
101.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
dan burada modern anlamda bütçenin uygulanmaya ba�lad��� 19. yüzy�l Halep<br />
verileri örne�inde bu konuya, ayr�nt�ya inmeden de�inmeye çal��aca��z.<br />
Modern iktisat disiplininde “bütçe” kavram�, bir hükümetin müstakbel bütçe<br />
dönemi içinde (gelecek bir sene içinde) gerçekle�tirmeyi hedefledi�i giderleri<br />
önceden tahmin ve bu giderleri kar��lamak üzere gelir kaynaklar�n� tespit ve tayin<br />
eden, nihayet öngörülen bu giderlerin gerçekle�tirilmesi ve bunlar� kar��layacak<br />
gelirlerin tahsil edilmesi için yasama organ�n�n onay� ve izni gereken bir tablo olarak<br />
anla��l�r 103. Zira modern dönemlerin devleti, toplumun ortak ihtiyaçlar�n� gidermek<br />
ve di�er kamu hizmetlerini görmek için yapaca�� harcamalar� ve bu harcamalar�n<br />
nas�l finanse edilece�ini bütçe ile tespit etmek zorundad�r. Bu sebeple bütçe,<br />
toplum hayat� bak�m�ndan büyük önem ta��maktad�r.<br />
Oysa ki Osmanl� Devleti’nde bu anlamda bir bütçe kavram� olu�mam��t�r.<br />
Çünkü, dönemin teknolojisi insan ve hayvan gücüne dayand���ndan, geleneksel<br />
toplumlarda bütün gelir kaynaklar�n� tek bir hazinede toplamak, onlar� nakde çevirmek<br />
ve daha sonra devlet hizmeti gören bütün görevlilere maa�lar�n� dahi ödemek<br />
olanaks�z idi.<br />
Osmanl� Devleti’ne bakt���m�zda, 19. yüzy�la kadar kap�kulu ordusunun<br />
maa�lar� hariç di�er devlet görevlilerinin hiçbirine merkezi hazineden maa� ödenmedi�i<br />
görülmektedir. Bu, yukar�da sözünü etti�imiz dönemin ko�ullar�ndan kaynaklanmaktad�r.<br />
Bu zorluklar� ortadan kald�rmak için devlet, ba�l�ca iki temel sistemi<br />
i�letmeye çal��m��t�r. Bunlardan ilki t�mar sistemi, di�eri de kul sistemidir.<br />
�öyle ki: Bütün gelir kaynaklar�n�n sahibi olan devlet, bu gelir kaynaklar�n�n kullan�m�n�<br />
reayaya b�rakm��t�r. Kullan�m hakk�n� üzerine alan reaya, bunun kar��l���nda<br />
devlete birtak�m vergiler ödemekle yükümlüdür. Reayan�n devlete ödemekle<br />
yükümlü oldu�u bu vergiler ise t�mar sistemi içerisinde yer alan ve padi�ahtan, en<br />
küçük t�marl� sipahiye kadar uzanan bir hiyerar�i ile dirlik sahibine tevcih edilmi�tir.<br />
En basit ve genel hatlar�yla bu �ekilde tan�mlanacak olan t�mar sistemi ile devlet;<br />
askerlik, yönetim, maliye, iktisat gibi birtak�m hizmetler kar��l���nda, kendisine ait<br />
olan bu gelir kaynaklar�n�n kullan�m�n�, kayna��nda “örf” görevlisi olan ve padi�ah<br />
ad�na askerî ve idarî yetkiyi kullanan bu ki�ilere devretmi�tir. Görüldü�ü gibi t�mar<br />
sistemi, çok fonksiyonlu bir sistemdir. Bu sayededir ki devlet, merkezi hazineden<br />
herhangi bir ücret ödemeden, ta�rada padi�ah ad�na yetki kullanan yöneticilere,<br />
birtak�m gelirleri devrederek oldukça pragmatik bir uygulamay� yüzy�llar boyu<br />
uygulayabilmi�tir 104.<br />
Dönemin ko�ullar� ve uygulanan sistem gere�i bütün gelirlerin tek bir hazinede<br />
toplan�p, daha sonra kamu harcamalar�na sarf edilme olana�� olmad��� için,<br />
103 Erol Özvar, “Rum Eyaletine Ait H. 1043–44/M. 1634–1635 Tarihli ‘Bütçe’nin Tahlili”, Osmanl�, 3,<br />
Ankara 1999, s.151.<br />
104 Osmanl� ekonomisinin dayana�� olan toprak ve toprak üzerinde olu�turulmu� çe�itli haklar ve t�mar<br />
sistemi hakk�nda genel bilgi için bkz. Halil �nalc�k, Osmanl� �mparatorlu�u’nun Ekonomik ve<br />
Soysal Tarihi, I, Editör: Halil �nalc�k-Donald Quataert, Eren Yay�nlar�, �stanbul 2000; Halil �nalc�k,<br />
Osmanl� �mparatorlu�u: Klasik Ça� (1300–1600), Yap� Kredi Yay�nlar�, �stanbul 2005. Bu konu hakk�nda<br />
Ömer Lütfi Barkan’�n makaleleri için bkz. Türkiye’de Toprak Meselesi, Toplu Eserler, I, �stanbul<br />
1980.<br />
54
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Osmanl�’da 19. yüzy�l�n ikinci yar�s�na kadar bugünkü anlamda bir “bütçe” uygulamas�<br />
ile kar��la�m�yoruz.<br />
Böyle olmakla birlikte devlet, hem merkez, hem de ta�radaki eyaletlerin senelik<br />
gelir ve giderlerine ili�kin ayr�nt�l� “hesap cetvelleri” haz�rlatm��t�r. Günümüz<br />
ara�t�rmac�lar�n�n “Osmanl� Bütçeleri” diye tan�mlad�klar� da bu hesap cetvelleridir<br />
105. Bu cetvellerin modernite döneminin bütçelerinden en temel fark�, gelece�e<br />
yönelik rakamlar� de�il, geçmi� senenin rakamlar�n� içermesidir. Bir di�er fark ise,<br />
gider öncelikli olmay�p, temelde gelirlerin tespitine öncelik veren bütçeler olu�udur<br />
106. Bu farklar�na ra�men, bu hesap cetvelleri de gösteriyor ki devlet her dönemde<br />
gelirlerini ve ona göre de gider kalemlerini hesaplamay�, temel görevlerinden<br />
biri olarak addetmi�tir. Bir ba�ka deyi�le, temel farkl�l�klar olmakla birlikte, devlet,<br />
modern anlamdaki bütçe uygulamas�na, 19. yüzy�l�n ikinci yar�s�nda birden bire<br />
geçmemi�tir. Bunun, t�pk� di�er uygulamalarda oldu�u gibi bir öncülü, geçmi�ten<br />
gelen bir gelene�i vard�r.<br />
Bu ba�lamda bütçe uygulamas� sürecine ve Halep vilayet bütçesi verilerine<br />
k�saca bakal�m.<br />
Tanzimat döneminde, Merkezde tüm mali i�lerin kontrol edilmesine nezaret<br />
etmek üzere Umûr-� Maliye Nezareti kurulmu�tur. Maliye hazinesinin kurulmas� ve<br />
Maliye Nezaretinin tüm maliye i�lerini kontrol eden bir kurulu� �ekline dönü�mesi<br />
ile bütçelerin haz�rlanmas� mümkün hale gelmi�tir 107. Merkezde ya�anan bu geli�meler,<br />
kendisini vilayetlerde de göstermi� ve vilayet bütçeleri haz�rlan�r olmu�tur.<br />
��te bu amaçla 26 Nisan 1871’de (5 Safer 1288) “Vilâyet Mesârifât-� Umûmiyesi<br />
Hakk�nda Tâlimatnâme” ad�yla bir tâlimatnâme yay�mlanm��t�r.<br />
��te bu talimat gere�i, sancaklar�n y�llara ait gelir gider tablolar� ayr�nt�lar�yla<br />
salnamelerde verilmi�tir. Biz, burada kar��la�t�rma yapabilmek amac�yla ilk ve son<br />
tarihli vilayet bütçe verilerini ele al�yoruz. A�a��da 1289 ve 1326 tarihli salnamelerden<br />
elde edilen verileri tablo halinde sunuyoruz:<br />
Tablo 5: Halep Vilayeti 1289 (M. 1872) Y�l� Bütçesi 108<br />
Maa� ve Masraflar Gelirler<br />
Gider Kese Kör Kuru� Gelir Kese Kör Kuru�<br />
Dâhiliye 14.623 318 Vergi 19.153 190<br />
Maliye 6.800 347 Askerlik Bedeli 2.074 211<br />
�er’iye 2.134 400 A�nam 9.568 213<br />
105 Bu “bütçe” denen hesap cetvelleri ve bunlar hakk�nda yap�lan de�erlendirmelere örnek olmas�<br />
aç�s�ndan bkz. Ömer Lütfi Barkan, “H. 933–934 (M. 1527–1528) Malî Y�l�na Ait Bir Bütçe Örne�i”, �stanbul<br />
Üniversitesi, �ktisat Fakültesi Mecmuas�, XV/1–4, �stanbul 1955, s.251–329; Ömer Lütfi Barkan,<br />
“H. 1079–1080 (1669–1670) Malî Y�l�na Ait Bir Osmanl� Bütçesi ve Ekleri”, �stanbul Üniversitesi,<br />
�ktisat Fakültesi Mecmuas�, XXII/1–4, �stanbul 1984, s.389–412; Özvar, “Rum Eyaletine Ait H. 1043–<br />
44/M. 1634–1635 Tarihli ‘Bütçe’nin Tahlili”; Said Öztürk, “1042–1045/1632–1635 Y�llar�na Ait Bosna<br />
Eyaleti Bütçesi”, Osmanl�, 3, Ankara 1999, s.158–168.<br />
106 Özvar, “Rum Eyaletine Ait H. 1043–44/M. 1634–1635 Tarihli ‘Bütçe’nin Tahlili”, s.151.<br />
107 Selda K�l�ç, “Tanzimat Sonras� Osmanl� Vilayet Bütçeleri”, Tarih Ara�t�rmalar� Dergisi, 20/31,<br />
Ankara 2000, s.194.<br />
108 1290 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.83.<br />
55
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Genel Gider 468 288 A�ar 41.232 265<br />
Ticaret 1.361 440 Di�er Gelirler 4.680 58<br />
Toplam 25.089 73 Toplam 77.208 386<br />
Yukar�da yer alan tablo, 1288’de haz�rlanan sözünü etti�imiz<br />
tâlimatnâmenin, bir y�l sonra 1289’da (ki bu bir sene öncesinin verilerine göre haz�rlanm��<br />
olmal�d�r) Halep vilayetinde hemen uygulamaya kondu�unu göstermektedir.<br />
Elimizdeki verilere göre son tarihli vilayet bütçesini de tablo �eklinde a�a��da<br />
gösterdikten sonra toplu bir de�erlendirmeye tabi tutal�m.<br />
Tablo 6: Halep Vilayetinin 1324 Rumi (M. 1908) Y�l�n�n Gelirler Bütçesi 109<br />
Sancak Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
Halep<br />
56<br />
Çe�itli<br />
Sehimler<br />
Genel<br />
Toplam<br />
13.393.866 4.222.256 1.923.598 7.148.929 2.596.420 29.285.069<br />
Mara� 3.645.000 1.415.000 974.200 812.970 526.000 7.373.170<br />
Urfa 2.958.000 1.485.000 467.200 1.318.500 397.600 6.626.300<br />
Genel<br />
Toplam<br />
19.996.866 7.122.256 3.364.998 9.280.399 3.520.020 43.284.539<br />
Tablo 7: Halep Vilayetinin 1324 Rumi Y�l�n�n Giderler Bütçesi<br />
Sancak Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
Çe�itli<br />
Sehimler<br />
Genel Toplam<br />
Halep 1.421.264 534.462 1.629.941 287.292 819.111 4.693.070<br />
Mara� 258.618 180.548 314.753 102.182 150.766 1.006.867<br />
Urfa 312.296 157.060 278.838 91.964 175.149 1.015.307<br />
Genel Toplam 1.992.178 873.070 2.223.532 481.538 1.145.026 6.715.344 110<br />
�ster ilk, ister son bütçe örne�i olsun, her ikisinde de dikkatimizi çeken noktalar<br />
�unlard�r: Verilen rakamlara göre vilayette bütçe aç��� görülmemektedir. Bu,<br />
dikkatimizi çeken ilk husustur. Di�eri ise, gelir-gider paylar�n�n y�llara göre, maliye,<br />
�eriyye, dâhiliye ve genel giderler ya da çe�itli sehimler denen kalemlere ayr�lm�� olmas�d�r.<br />
Peki ama bunlar ne anlama gelmektedir? Yukar�da bahsi geçen tâlimatnâmede<br />
belirtildi�ine göre, dahiliye, maliye, �eriyye, maarif, ticaret ve nafia kalemlerine yap�lacak<br />
masraflar�n vilayet hazinesinden kar��lanaca�� bildirilmekte; buna kar��l�k<br />
nizamiye, bahriye ve tophane daireleri için yap�lacak harcamalar�n Merkez’deki<br />
Hazine-i Hassa’dan yap�laca�� belirtilmekteydi.<br />
109 1326 tarihli Halep Vilâyet Salnamesi, s.507–508.<br />
110 Toplama hatalar� salnamelerden kaynaklanmaktad�r.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Her iki bütçe de, ayn� anlay���n ürünüdür. Fakat 1908 y�l� bütçesinde<br />
�eriyyenin yan� s�ra bir de adliye kalemi ortaya ç�km�� görünmektedir. Bu da, yine<br />
salnamelere yans�yan bilgilere göre adlî yap�da, klasik dönemin �eriyye mahkemeleri<br />
(kad� mahkemeleri)nin yan� s�ra bidayet, ceza, ticaret gibi uzmanla�maya do�ru<br />
giden mahkemelerin olu�umu ile ilgilidir 111. Bilindi�i gibi klasik ve klasik sonras�<br />
dönem �eriyye mahkemelerinde özel ve kamu hukukuna dair her türden dava görülmekteydi.<br />
Adam öldürmeden yaralamaya, h�rs�zl�ktan haneye tecavüze, çe�itli<br />
alacak-verecek davalar�ndan evlenme ve bo�anma, nafaka, vasi tayini gibi aile hukukuna<br />
kadar pek çok davan�n görüldü�ü bu �eriyye mahkemeleri, 19. yüzy�la gelindi�inde<br />
art�k eski i�levini kaybetmi�tir. Bu dönemde daha çok f�khî davalara (aile<br />
hukuku gibi) bakarken, bu kad� mahkemelerinin yan� s�ra ceza mahkemeleri, ticaret<br />
mahkemeleri gibi adlî örgütler kurulmu�tur. Her iki bütçe kalemleri aras�ndaki fark<br />
da buradan kaynaklan�yor olmal�d�r.<br />
Bunu belirttikten sonra vilayet hazinesinden kar��lanacak bu alt� dairenin<br />
giderlerinin, daha çok bu bürolarda çal��anlar�n maa�lar�n�n olu�turdu�unu belirtmek<br />
gerekir. Nitekim sözü edilen tâlimatnâmede de vilayet masraflar�, iki ana gruba<br />
ayr�lm��t�r. Bunlardan ilki maa�lard�r. �kincisi de “belirlenmemi� masraflar” ba�l���<br />
alt�nda s�ralanan yol, in�aat, tamirat, kömür ve mefru�at masraflar� ile zaptiye askerinin<br />
elbisesi, kalebendlerin yevmiyesi, k�rtasiye giderleri gibi kalemlerden olu�maktad�r<br />
112.<br />
A�ar ve a�nam vergilerinin, yani hayvanc�l�k ve ziraî ürünlerden elde edilen<br />
gelirlerin, Halep vilayet ekonomisindeki pay� ortadad�r (Tablo 11). Ancak daha önce<br />
de belirtti�imiz üzere, Halep’e kervan kenti kimli�ini kazand�ran, kentin yüzy�llar<br />
boyu Do�u ile Bat� aras�nda üstlendi�i ticarî roldür.<br />
b. Halep Ekonomisinin Dayanak Noktas�: Ticaret<br />
Halep’in Osmanl� �mparatorlu�u'nun en önemli ticaret kentleri aras�nda yer<br />
almas�n�n ba�l�ca iki nedeni vard�r. Bunlar; sahip oldu�u co�rafi konum ve tarihsel<br />
geli�melerdir. Savunmaya elveri�li konumu, yeralt� sular�n�n zenginli�i, ana ticaret<br />
yollar� üzerinde bulunmas�, kenti birçok aç�dan ticarete elveri�li duruma getirmi�tir.<br />
�slam egemenli�ine girmesiyle, özellikle Eyyübiler döneminde ticaret hayat� canlanmaya<br />
ba�layan kentin 113, Osmanl� hâkimiyetine girmesiyle bu önemi daha da<br />
artt�. Bu dönemde Do�u Akdeniz’de önemli bir ticaret kenti konumuna yükseldi. Bu<br />
da Asya mallar�n� Avrupa’ya ta��yan Bat�l� tüccarlar�n ticarî faaliyetlerini �am’dan<br />
Halep’e kayd�rmalar�na neden oldu 114. Daha 14. yüzy�l ortalar�nda Venedikliler,<br />
kentin bu geni� ticaret a�� aç�s�ndan konumunu görmü� ve buraya bir konsolos vekili<br />
atam��lard�. 1422’ye gelindi�inde de bu görev tam bir konsoloslu�a çevrilecekti<br />
115.<br />
111 Bu konuda ayr�nt�l� bilgi için bkz. Onur Karahano�ullar�, Türkiye’de �darî Yarg� Tarihi, Turhan<br />
Kitabevi, Ankara 2005.<br />
112 K�l�ç, “Tanzimat Sonras� Osmanl� Vilayet Bütçeleri”, s.194.<br />
113 Yaz�c�, “Halep”, s.242.<br />
114 Masters, “Halep”, s.245.<br />
115 Masters, “Halep: Osmanl� �mparatorlu�u’nun Kervan Kenti”, s.23.<br />
57
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
16. yüzy�lda kentin ticari aç�dan önemini kavrayan yaln�zca Osmanl�lar ve<br />
Venedikliler de�ildi. Avrupal�lar için �ran ipe�i, pamuklu kuma� ve baharat ticareti<br />
aç�s�ndan Halep pazarlar� oldukça cazip gelmeye ba�lam��t�. Yerel dokumac�lar daha<br />
çok Bursa ve Tokat ipeklerini tercih ederlerken, Bat�l� tacirler Gilan bölgesinden<br />
gelen ipe�e ra�bet etmekteydiler 116. Halep’in ticaret kenti olarak sesini dünyaya<br />
duyurmaya ba�lamas�yla, di�er ülkeler de burada konsolosluklar açmaya ba�lad�lar.<br />
19. yüzy�l salnamelerindeki kay�tlara bak�l�rsa Halep’in uzak alanlarla ili�kisi<br />
oldukça geli�mi�ti. Nitekim Fransa, �ngiltere, Avusturya, Amerika, Portekiz ba�ta olmak<br />
üzere �sveç, Rusya, Prusya, �spanya, Danimarka, �talya, Belçika, Almanya, Felemenk,<br />
Küba, Yunanistan ve S�rbistan gibi birçok Bat�l� ülkenin 19. yüzy�lda Halep’te konsolosluklar�<br />
bulunmaktayd� 117.<br />
Asl�nda Halep’in ipek pazar�, 16.<br />
yüzy�lda ortaya ç�kmam��t�. Kent, daha 15.<br />
yüzy�lda �ran ipe�ini Bat�’ya ta��yan Ermeni<br />
tüccarlar taraf�ndan pazar olarak seçilmi�ti.<br />
Ermenilerin bu tercihlerindeki en önemli<br />
etken, Halep’in di�er pazarlara oranla, Ermenilerin<br />
merkezi Culfa’ya daha yak�n olmas�yd�.<br />
Bilindi�i gibi Culfa Azerbaycan ile<br />
�ran aras�nda s�n�r olu�turan ve Aras nehri<br />
üzerinde yer alan önemli bir merkezdi. Ayr�ca,<br />
15. yüzy�lda Anadolu’ya oranla daha<br />
güvenli bir konuma sahipti. Nitekim 16.<br />
yüzy�lda da Halep’te yo�un olarak ticaret<br />
yapan kesim aras�nda Ermenileri görmek<br />
mümkündür. Ancak 17. yüzy�lda durum<br />
de�i�ecektir 118. Çünkü Ermeniler, 17. yüzy�l�n<br />
ortalar�ndan itibaren, yo�un olarak 18.<br />
yüzy�lda, ticaret ve liman kenti olarak yükselen<br />
�zmir’e yöneleceklerdir 119.<br />
16 ve 17. yüzy�llarda, özellikle Ku-<br />
Halep �pekçiler Çar��s�<br />
zeybat� Avrupa’da yerel tekstil üretimi<br />
artmaya ba�lay�nca, Bat�l�lar için Halep ipek pazar� daha da çekici hale geldi. Bu<br />
nedenle bu dönemde Frans�z ve �ngilizlerin, Do�u Akdeniz ticaretindeki Venedik<br />
hâkimiyetini k�rmaya çabalad�klar� görülmektedir. Halep, bu amaçla kurulan<br />
Levant �irketi’nin 1586-1825 tarihleri aras�ndaki merkezi oldu.<br />
Uluslararas� bir ticaret merkezi olan Halep’in, bu ticarî faaliyet alan�ndaki<br />
tek dezavantaj�, liman kenti olmamas� idi. Bu nedenle ba�lang�çta Avrupal�lar, Ha-<br />
116 Masters, “Halep: Osmanl� �mparatorlu�u’nun Kervan Kenti”, s.29.<br />
117 Bkz. Bu eserin “Konsolosluklar” ba�l���.<br />
118 Masters, “Halep: Osmanl� �mparatorlu�u’nun Kervan Kenti”, s.30.<br />
119 Elena Frangakis-Syrett, The Commerce of Symyrna in Eighteenth Century (1700–1820), Athens<br />
1992; Ta�, XVII. Yüzy�lda Ankara, s.76–78.<br />
58
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
lep pazarlar�ndaki ticari faaliyetleri için Trablus�am’� liman olarak seçmi�lerse de,<br />
hem Halep’e olan uzakl��� hem de kente giden yol boyunca mevcut olumsuz ko�ullar<br />
nedeniyle, daha sonra limanlar�n� Trablus�am’dan �skenderun’a kayd�rm��lard�r<br />
120. Bu yeni liman, eskisine oranla kente hem daha yak�nd�, hem de konaklama ve<br />
güvenlik aç�s�ndan daha elveri�li idi. Bundan dolay�d�r ki, 16. yüzy�l�n sonlar�nda<br />
Bat�l� tacirler, liman olarak daha çok �skenderun’u kullanm��lard�r. Tüm bu geli�melerden<br />
sonra, Halep’in Akdeniz’e aç�lan kap�s� olarak, 1612’de �skenderun’daki<br />
gümrük merkezi de yeniden çal��maya ba�lad� 121. 19. yüzy�la gelindi�inde ise Halep,<br />
�skenderun, Antakya, Adana, Urfa, Mara� Suruç, Süveydiye, Birecik, Mersin, Kilis ve Antep<br />
olmak üzere vilayetin neredeyse her noktas�nda gümrük idaresi kurulacakt� 122.<br />
Bu, Halep merkezli bölgenin gerek bölgesel pazarlarda gerekse uluslararas� ticarette<br />
oynad��� rolün bir kan�t� olarak alg�lanabilir.<br />
59<br />
�skenderun Liman�<br />
Böylesi önemli bir ticaret kenti olu�u, �ehrin sosyal ya�am�na da yans�m��t�r.<br />
Nitekim, sicillerdeki kay�tlarda, �ngiliz, Frans�z, Felemenk ve Ermeni tacirlerin yan�<br />
s�ra Kuzey Afrikal�, Hindistanl� ve Buharal� tacirlerin de Halep’te uzun süreli ikametlerde<br />
bulunduklar�na ili�kin pek çok kan�t vard�r 123.<br />
18. yüzy�la gelindi�inde Halep’in ticaret hayat�nda de�i�imler ya�and�. �ran<br />
Safevi devletinin da��lmas�, �ran ipe�inin kalitesinde ve veriminde dü�ü�lere neden<br />
120 �skenderun liman�, salnamelerde �u �ekilde tasvir edilmektedir: “Eski co�rafyac�lar�n Senyos ve Aspos<br />
olarak adland�rd�klar� ve Akdeniz’in en me�hur limanlar�ndan olan �skenderun körfezi ve liman� a�a��daki liman<br />
ve iskelelerden olu�maktad�r; Süveydiye liman� (eski ad� Senelosi), �skenderun’ a ba�l� Kapav ve Kara Turan<br />
iskelesi ile me�hur H�nz�r Burnu. Hemen her yerinde gemi bar�nabilen �skenderun liman�na Suriye iskelelerine<br />
sefer yapan �irket vapurlar�n�n pek ço�u u�rar. Süveydiye liman�na zahire, ipek ve di�er e�yalar� almak üzere<br />
bazen vapur, bazen de yelkenli gemiler; Kapav ve Kara Turan iskelelerine de yaln�z yelkenli gemiler gelir. Süveydiye<br />
iskelesinin yan�nda, denizin ortas�nda f�skiye’ye benzer bir tatl� su f��k�rmaktad�r. Bu iskele daha önceleri<br />
ta�tan bir bina olup, pek sa�lam oldu�u halde, Melik Zahir Baybars taraf�ndan Antakya ve civar�n� haçl�lardan<br />
geri almak ve kurtarmak için görülen lüzum üzerine doldurulmu�tur”. Bkz. Bu eserin “Halep Vilayetinin<br />
Co�rafi Durumu” k�sm�, “Sahiller ve �skeleler” ba�l���.<br />
121 Masters, “Halep: Osmanl� �mparatorlu�u’nun Kervan Kenti”, s.30–32.<br />
122 1286 tarihli Halep Vilayet Salnamesi.<br />
123 Masters, “Halep: Osmanl� �mparatorlu�u’nun Kervan Kenti”, s.38.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
oldu. Bu da 1730’larda Avrupal� tüccarlar� alternatif kaynaklar aramaya itti. Bu aray��lar,<br />
belli ölçüde Suriye ipe�i ile kar��land�, fakat zamanla Avrupal� tüccarlar�n<br />
faaliyetleri azald�. Onlar�n bu alandan yava� yava� ellerini çekmeye ba�lamas�, Arap<br />
ve Yahudi gibi yerli Gayrimüslim unsurlar�n öne ç�kmas�na neden oldu 124. Ayr�ca<br />
bu dönemde ba�ka bir geli�me daha ya�and�. O da �udur: A‘yân kökenli yeni tip<br />
mültezim idarecilerin etkin oldu�u bu dönemde, kendi idare bölgeleri alt�nda ya�ayan<br />
ve üretim yapan reayay�, Bat�l�lar�n talepleri do�rultusunda, tütün ve pamuk<br />
üretimine yönlendirmi� olmalar�d�r. Bu da do�al olarak Halep’in Bat� ile olan ticaretinde<br />
yeni bir safhaya girmesine neden olmu�tur 125. 19. yüzy�la gelindi�inde Halep’te<br />
Levanten Katolik tüccar ailelerin öne ç�kt��� görülmektedir. Ancak bunlara ait<br />
aile ar�ivleri aç�lmad��� müddetçe, onlar�n faaliyetlerini tam olarak ortaya koyman�n<br />
mümkün olmad��� bilinen bir gerçektir.<br />
19. yüzy�l�n ilk yar�s�nda, bir yandan baz� bedevî, Kürt ve Türkmen gruplar�n�n<br />
kervan ticaretine zarar veren faaliyetleri, di�er yandan da yeniçerilerle e�raf<br />
aras�nda süregelen çat��ma, Halep’te kaotik bir durum yaratm��t�. Bu da önde gelen<br />
büyük H�ristiyan ve Yahudi tacirlerin, Halep yerine faaliyetlerini �zmir, �stanbul,<br />
Musul ve Ba�dat gibi kentlere kayd�rmas�na neden oldu. 1822’de büyük bir depremle<br />
sars�lan kent, ard�ndan sosyal bir de�i�imi de beraberinde getirecek olan,<br />
1826’da �stanbul’da ya�anan Vak‘a-i Hayriye ile yeniçerili�in tüm ülkede kald�r�lmas�n�<br />
ya�ad�.<br />
Bu son sözünü etti�imiz olgunun, yeniçerilerin uzun y�llard�r kentte hâkim<br />
unsur olduklar� ve e�rafla süregelen mücadeleleri göz önüne al�nd���nda, �ehrin<br />
sosyal ve iktisadî hayat�na nas�l aksetmi� olabilece�i az çok tahmin edilebilir. Bir<br />
yandan bunlar ya�an�rken, di�er yandan halen ürkütücü olmaya devam eden kolera<br />
ve veba gibi salg�n hastal�klar bu kez nüfus üzerinde ciddi kay�plar� beraberinde<br />
getirdi. Kentin içinde bulundu�u bu durum, do�al olarak Bat� ticaretine de yans�m��t�r.<br />
Örne�in 1814 y�l�nda kentin Fransa ile ticaret hacmi, 1789’dakinin sadece<br />
be�te biri oran�ndayd�. Öyle ki bu dönemde Ba�dat-Halep aras�ndaki ticaret hacmi,<br />
Fransa-Halep aras�ndaki ticaret hacminden dört kat daha fazla idi. Sadece bu örnek<br />
bile kentin d�� ticaret hacmindeki de�i�imini göstermesi bak�m�ndan ilginçtir. Öyle<br />
görünüyor ki Halep, yava� yava� Avrupal� tüccarlar�n merkezi olmaktan ç�k�yordu.<br />
Nitekim 1831–1840 y�llar� aras�nda M�s�r Valisi Mehmed Ali Pa�a’n�n isyan�, Halep’i<br />
de derinden etkiledi. Özellikle ticari aç�dan bak�ld���nda, önde gelen H�ristiyan ve<br />
Yahudi tüccarlar�n ço�unun Halep’i terk etmesiyle neticelendi. Kentte Osmanl� hâkimiyetinin<br />
yeniden kurulmas� ve bunun hemen ard�ndan 1838 Ticaret Anla�mas�<br />
ile 1839 Tanzimat Ferman�n�n ilan�, t�pk� di�er yerlerde oldu�u gibi, kenti Bat� sömürgesine<br />
aç�k hale getirdi. Böylece yabanc� tacirler için fiilî serbest ticaret kurallar�<br />
uygulamaya konuldu 126.<br />
19. yüzy�l�n ikinci yar�s�nda, her ne kadar nüfus eski yo�unlu�una ula�m��<br />
olsa da, yerel endüstrinin �ngiliz ithal mallar�yla boy ölçü�emedi�i ve zarara u�rad���<br />
bir gerçektir. Örne�in �ngiliz konsolosluk raporlar�na göre 1885’te ithâlât<br />
124 Masters, “Halep”, s.245.<br />
125 Masters, “Halep: Osmanl� �mparatorlu�u’nun Kervan Kenti”, s.58.<br />
126 Masters, “Halep: Osmanl� �mparatorlu�u’nun Kervan Kenti”, s.70-76.<br />
60
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1.558.368 sterlin iken, ihracat 998.476 sterlindir. 1889’da ithâlât 1.618.881 sterline<br />
yükselirken; ihracat 884.895 sterline gerilemi�tir 127. Bu durum, asl�nda sadece Halep’e<br />
özgü de�ildir. Özellikle 1838’de imzalanan ticaret anla�mas� ile Osmanl� ülkesindeki<br />
yerel esnaf�n, yabanc� ithal mallarla ba� edemedi�i, yap�lan çal��malarla<br />
ortaya konmu�tur. Halep örne�inde bu durum asl�nda, Osmanl� ekonomisinin özellikle<br />
19. yüzy�l�n ikinci yar�s�ndan itibaren Bat� ekonomilerine olumsuz yönde entegre<br />
oldu�unun da bir göstergesidir.<br />
Özetle tüm bunlara ra�men kent, önemli bir bölgesel pazar ve ciddi bir üretim<br />
merkezi olmaya devam etti. Özellikle sabun ve alaca kuma��, M�s�r, Suriye ve<br />
Anadolu’da pek çok yere ta��n�yordu. Fakat 19. yüzy�l�n ikinci yar�s�ndan itibaren<br />
yar� sömürgele�me sürecinde Bat�l� ülkeler için aç�k pazar haline geldi.<br />
7- E��T�M<br />
Teknolojinin geli�medi�i tüm geleneksel toplumlarda bilginin nesillere aktar�m�<br />
genelde üç �ekilde olmu�tur. �lki, genellikle din e�itimi a��rl�kl� olan medrese<br />
ve mekteplerde edinilen kitabî bilgidir. �kinci tür bilgi, belli geleneklerin ku�aktan<br />
ku�a�a aktar�m� ve gözlem sonucunda edinilen bilgidir. Örne�in bir yorganc�n�n<br />
yan�nda çal��an ç�ra��n; ustas�n�n ipekli bir yorgan üzerinde, t�pk� bir ressam gibi,<br />
i�nesinin ucuyla çizdi�i motifleri izleyerek ve nesiller boyu ustas�na aktar�lan bilgileri,<br />
onun a�z�ndan dinleyerek ve özümseyerek edindi�i bilgi gibi. Üçüncü bilgi<br />
çe�idi ise, �ifahi bilgi idi. Ki bu toplumun her kesiminde, aileden çar�� esnaf�n�n birbirleriyle<br />
olan gündelik konu�malar�na kadar uzanan geni� bir kitle içerisinde eskiden<br />
beri olu�mu� olan gelene�in ve kültürün sözlü aktar�m� �eklinde gerçekle�irdi.<br />
Günümüzde ise bu klasik bilgi aktar�m�, teknolojik geli�melere paralel olarak çok<br />
farkl� boyutlara ta��nm��t�r. Klasik örgün e�itimin yan� s�ra medya, televizyon ve<br />
ça��n mucizevî bulu�lar�ndan olan bilgisayar ve internet arac�l��� ile bilgiye ula�mak<br />
ve edinilen o bilgiyi çok geni� kitlelere yaymak, art�k çok basit bir i� haline gelmi�tir.<br />
Biz, burada Osmanl� Devleti’nde e�itim-ö�retim sisteminin en temel unsuru,<br />
olan medreseler ve daha altta bulunan mektepler konusuna, daha çok, Halep’te<br />
aç�lm�� olan yabanc� okullar yönünden bakmaya çal��aca��z. Çünkü, daha önce de<br />
dile getirdi�imiz gibi, Halep salnamelerinin önemli bir özelli�i, bu yabanc� okullara<br />
dair geni� bir bilgi sunuyor olmas�d�r. Zira, Bat�l� ülkelerin özelde Halep, fakat genelde<br />
Do�u politikalar�n� anlayabilmek için, “yabanc� okullar” meselesini incelemekte,<br />
bu konunun üzerinde durmakta fayda vard�r.<br />
Yabanc� Okullar:<br />
Bütün Osmanl� ülkesinde, özellikle �ehir ve kasaba merkezlerinde Gayrimüslimlerin<br />
birçok okul açt�klar�, bunlar�n kimisinin Bâb-� Alî taraf�ndan onand���,<br />
127 Masters, “Halep: Osmanl� �mparatorlu�u’nun Kervan Kenti”, s.81.<br />
61
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
onanmayanlar�n da Bat�l� ülkelerce onaylanmas� yönünde devlete bask� uyguland�-<br />
��n�, yap�lan ara�t�rmalar ortaya koymaktad�r 128.<br />
19. yüzy�l ba�lar�nda özellikle Fransa ve Rusya’n�n Osmanl� topraklar� üzerinde<br />
geni�lemeye çal��an politikalar izledi�i, daha sonra onlara �ngiltere’nin kat�ld���<br />
bilinen bir gerçektir. Fransa, 18. yüzy�lda sömürgelerini �ngiltere’ye kapt�r�nca,<br />
kendisine yak�n olan bölgelere yönelerek, Afrika ve Ortado�u’da yay�lma politikalar�<br />
izlemeye ba�lam��t�. Bunu yaparken de özellikle Ortado�u’da, eskilere dayanan<br />
ve H�ristiyanlarla olan ili�kilerini öne ç�kararak yap�yordu. Bu amaçla Fransa, hangi<br />
dinden ya da milletten olursa olsun Latin Katoliklerin okul, dispanser, vak�f, yetimhane<br />
gibi kurumlar�n�n himaye yetkisini üzerine alm��t� 129. Bununla da kalmay�p<br />
din adamlar�n�n bölgedeki misyoner faaliyetlerini de destekliyorlard�. Kald� ki az�nl�klara<br />
yönelik misyonerlik faaliyetleri de daha çok okullar arac�l��� ile gerçekle�mi�tir<br />
130. Bu rahiplerin ba�l�ca faaliyet alanlar� da �stanbul, �zmir, Adalar, Halep, Kudüs,<br />
M�s�r, Suriye, Irak ve Filistin idi. Bu yerlerin hepsi de belli özellikleri ile öne ç�kan<br />
stratejik öneme sahip noktalard�.<br />
62<br />
Halep Tren �stasyonu<br />
Öyle anla��l�yor ki Frans�zlar�n 1740’da elde ettikleri kapitülasyonlarla Katolik<br />
rahiplerin misyoner faaliyetleri, daha çok Rum ve Ermeniler üzerinde yo�unla�m��t�r.<br />
Bu durum, Frans�z d��i�leri bakanl���na getirilenlerin ifadelerinde de net<br />
bir �ekilde dile getirilmi�tir. 1890’da B. Ribot’un “Hükûmet Do�u’da hangi ulustan<br />
olursa olsun bütün Katolikler üzerindeki protectorat’s�n�n (himaye) zay�flamas�na göz<br />
yummayacakt�r” �eklindeki aç�klamas�, bunun en güzel örneklerinden biridir. Bu<br />
yakla��m sonucudur ki, Bat�’n�n Do�u’daki misyoner faaliyetleri, 19. yüzy�l sonla-<br />
128 Antep örne�inde 19. yüzy�ldaki durum ve baz� tablolar için bkz. �erife Yorulmaz, “Osmanl�-Frans�z<br />
�li�kileri Çerçevesinde Osmanl� Topraklar�nda Aç�lan Frans�z Kültür Kurumlar� ve Bunlar�n Me�ruiyet<br />
Kazanmalar� (19–20. Yüzy�l Ba�lar�), OTAM, 11, Ankara 2000, s.697–768.<br />
129 Yorulmaz, “Osmanl�-Frans�z �li�kileri Çerçevesinde Osmanl� Topraklar�nda Aç�lan Frans�z Kültür<br />
Kurumlar� …”, s.702.<br />
130 Necmettin Tozlu, “Osmanl� �mparatorlu�u’nda Misyoner Okullar�”, Yeni Türkiye 701 Osmanl�<br />
Özel Say�s� II: Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara 2000, s.790.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
r�nda en parlak dönemini ya�am��t�r. Örne�in 1873’te Halep’e, 1879’da da M�s�r’a<br />
yerle�en bu misyonerler arac�l���yla onlar�n denetiminde biri �skenderiye’de, di�eri<br />
de Kahire’de olmak üzere iki K�pti-Katolik kolej aç�lm��t�r. ��te, içlerinde �talyan ve<br />
Almanlar�n da bulundu�u Do�u’daki bu Frans�z misyonerler, açt�klar� k�z okullar�,<br />
hastahane ya da dispanser gibi kurumlarla halk� büyük ölçüde etkilemi�lerdir 131.<br />
Özetle söylemek gerekirse, Osmanl� topraklar�nda özellikle dinsel ve kültürel aç�dan<br />
yerle�ik bir güç haline gelmeye çal��an Fransa’n�n ç�karlar�, Katolik tarikatlarla<br />
ve Almanlar�n Ba�dat demiryolu projesinin netle�mesiyle birlikte giderek artan<br />
ekonomik faaliyetlerle do�rudan ba�lant�l�yd�.<br />
Fransa örne�inde, asl�nda bütün Bat�l� sömürgeci devletlerin okullar ya da<br />
di�er kurumlar� kurmalar�ndaki amac�, kendi dil ve kültürlerini yayarak siyasi nüfuz<br />
kazanmak, baz� topluluklar üzerinde hâkim unsur olmak ve böylece siyasi ve<br />
kültürel alanlarda kendi ç�karlar�na uygun ortamlar haz�rlamak, elbette yeri geldi-<br />
�inde bunu Osmanl�’ya kar�� kullanmakt� 132. Bu noktada salnamelerdeki kay�tlara<br />
göre baz� bölgelerdeki yabanc� okullara k�saca de�inelim.<br />
S�ra<br />
No<br />
Tablo 8: Antep’teki Gayrimüslim Okullar� (1326/1908)<br />
Mektebin Ad� Cinsi<br />
63<br />
Talebe<br />
Say�s�<br />
Bulundu�u Yer<br />
1 Protestan Mektebi Erkek 151 Kolluca<br />
2 Protestan Mektebi K�z 98 Kolluca<br />
3 Protestan Mektebi Erkek 45 Mardin Da��<br />
4 Protestan Mektebi K�z 73 Mardin Da��<br />
5 Protestan Mektebi Erkek 325 Kayac�k<br />
6 Protestan Mektebi K�z 313 Kayac�k<br />
7 Protestan Mektebi Erkek 249 Zincirli Mahallesi<br />
8 Latin Mektebi Erkek 244 Tersanta<br />
9 Latin Mektebi K�z 115 Tersanta<br />
10 Ermeni Nersisyan Mektebi Erkek 394 Çukur Mahallesi<br />
11 Ermeni Kertasras Mektebi K�z 89 Çukur Mahallesi<br />
12 Ermeni Vartanyan Mektebi Erkek 129 Hayik<br />
13 Ermeni Adananakan Mektebi Erkek 181 Hayik<br />
14 Ermeni Eytamhane Mektebi Erkek 55 Hayik<br />
15 Ermeni Haykano�yan Mektebi K�z 283 Hayik<br />
16 Ermeni �ptidai Mektebi Erkek 171 Zincirli Mahallesi Yan�nda<br />
17 Ermeni Meroyan Mektebi Erkek 74 Alay Beyi<br />
18 Ermeni �ptidai Mektebi K�z 42 Eski Tarla<br />
19 Ermeni Horpsmiyan Mektebi K�z 57 �bn-i Eyüp<br />
1908 y�l� kay�tlar�na göre, Antep’te toplam 19 yabanc� okul e�itim vermektedir.<br />
Yukar�daki tabloda, bunlar�n nitelikleri ve talebe say�lar� gösterilmektedir.<br />
131 Frans�zlar�n özellikle Ortado�u’daki misyoner faaliyetleri için bkz. Yorulmaz, “Osmanl�-Frans�z<br />
�li�kileri Çerçevesinde Osmanl� Topraklar�nda Aç�lan Frans�z Kültür Kurumlar� …”, s.707–716.<br />
132 Osmanl� ülkesi s�n�rlar� içinde aç�lan yabanc� okullar ve bunlar�n siyasi, kültürel ba�lant�lar� hakk�nda<br />
ayr�tn�l� bir çal��ma için bkz. �lknur Haydaro�lu, Osmanl� �mparatorlu�u’nda Yabanc� Okullar,<br />
Ankara 1990.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Duruma bir ba�ka aç�dan Kilis örne�inde bakarsak, 1326’da salnamede ismi<br />
geçen tek Müslüman okul olan Kilis Mülki Rü�tiye Mektebinde 75 talebe ö�renim<br />
görmekteyken 133; ayn� y�l 4 Katolik, 3 Protestan, 8 Ermeni, 1 Musevi mektebi olmak<br />
üzere toplam 16 Gayrimüslim okulunda, 380 talebe okumaktayd�.<br />
S�ra<br />
No<br />
Tablo 9: 1326’da Kilis’teki Gayrimüslim Okullar� ve Talebe Say�lar�:<br />
Mektebin Ad� Cinsi<br />
64<br />
Talebe<br />
Say�s�<br />
Ö�retmenin Ad�<br />
1 Katolik Mektebi Erkek 25 Fikri Efendi<br />
2 Katolik Mektebi Erkek 20 Ohannes Serbiyan Efendi<br />
3 Katolik Mektebi Erkek 15 Ohannes Halafa Efendi<br />
4 Katolik Mektebi K�z 52 Vir�enya<br />
5 Protestan Mektebi Erkek 17 Agopcan Görükçiyan<br />
6 Protestan Mektebi K�z 29 Mirim Muradyan<br />
7 Protestan Mektebi K�z 33 Servarn Kostanyan<br />
8 Ermeni Mektebi Erkek 5 Ohannes Biramyan<br />
9 Ermeni Mektebi Erkek 7 Hahpasum Berberyan<br />
10 Ermeni Mektebi Erkek 10 Agop Dirbagosyan<br />
11 Ermeni Mektebi Erkek 12 Krisor Nalbantyan<br />
12 Ermeni Mektebi Erkek 20 Krisor Nalbantyan<br />
13 Ermeni Mektebi K�z 9 Arosyak Balyozyan<br />
14 Ermeni Mektebi K�z 21 Sayd Nalbantyan<br />
15 Ermeni Mektebi K�z 20 Stanik Antonyan<br />
16 Musevi Mektebi Erkek 85 �lyahu E�kenazi<br />
Nüfusun tamamen Gayrimüslimlerden olu�tu�u yerlerde bu durumu anlamak<br />
mümkündür. Örne�in Cisr-i �u�ûr’un Kesb köyünde, k�z ve erkek okullar�<br />
ayr� olmak üzere, toplam 7 iptidai Gayrimüslim okulu bulunmaktad�r (Tablo 9).<br />
Salnamede bu köyde herhangi bir Müslüman okulunun ad�na rastlanmam��t�r. O<br />
halde bu köy, en az�ndan büyük k�sm� ile Gayrimüslim nüfusa sahip bir köy olmal�d�r<br />
134.<br />
S�ra<br />
No<br />
Tablo 10: Gayrimüslim �ptidai Okullar� (1326)<br />
Bulundu�u<br />
Yer<br />
Ö�retmenin Ad�<br />
1 Katolik Mektebi Erkek 30 Kesb Köyü Serkis ve Edvar Efendi<br />
2 Katolik Mektebi K�z 12 Kesb Köyü Roza Han�m<br />
3 Latin Mektebi Erkek 15 Kesb Köyü Edvar Efendi<br />
4 Ermeni Mektebi Erkek 40 Kesb Köyü Steyad Efendi<br />
5 Ermeni Mektebi K�z 20 Kesb Köyü Mono�e Han�m<br />
6 Protestan Mektebi Erkek 30 Kesb Köyü Avadis Efendi<br />
Mektebin Ad� Cinsi Talebe<br />
Say�s�<br />
133 Bkz. Bu eserin “Halep Vilayetinde Okullar” k�sm�.<br />
134 Bkz. Bu eserin “Halep Vilayetinde Okullar” k�sm�.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
7 Protestan Mektebi K�z 20 Kesb Köyü Rike Han�m<br />
8 Ermeni Mektebi Erkek 25 Karaturan Haji Efendi<br />
9 Latin Mektebi Erkek 10 Karaturan �ükrü Efendi<br />
10 Protestan Mektebi Erkek 15 �kizoluk Bedros Efendi<br />
11 Latin Mektebi Erkek 10 �narc�k Ohannes Efendi<br />
Bundan yakla��k 25 y�l öncesinde, Halep vilayeti genelindeki Müslim ve<br />
Gayrimüslim okullar� ve buralarda ö�renim gören talebelerin toplam say�lar� a�a��daki<br />
gibidir (Tablo 11):<br />
Tablo 11: Halep Vilayeti Okullar� 135<br />
L�VA<br />
Gayrimüslim Okulu<br />
Talebe Adet<br />
Müslüman Okulu<br />
Talebe Adet<br />
Rü�tiye<br />
Talebe Adet<br />
Halep 2.028 72 3.484 197 444 8<br />
Zor 0 0 152 4 82 2<br />
Mara� 2.229 72 1.471 57 162 2<br />
Urfa 1.140 20 1.016 54 121 3<br />
Toplam 5.517 115 6.142 312 820 15<br />
1299 (1882) tarihli salnamede yer alan yukar�daki tablodan da anla��ld��� gibi<br />
vilayet genelinde 312 okulda 6.142 Müslüman talebe ö�renim görürken; 115 okulda<br />
5.517 Gayrimüslim talebe okumaktayd�. Bu rakamlar, tek ba��na bir anlam ifade<br />
etmeyebilir. Ancak vilayet nüfusu ile kar��la�t�rd���m�zda anlaml� hale gelecektir.<br />
Tablo 12: 1295 Y�l� Verilerine Göre Vilayetin Toplam Nüfusu<br />
Nüfus Unsuru Halep Mara� Urfa<br />
Genel Toplam<br />
Say�<br />
%<br />
Musevi 1.000 109 0 1.109 0,28<br />
H�ristiyan 27.745 17.081 6.487 51.313 13<br />
Müslüman 214.634 72.075 55.581 342.290 86,71<br />
Toplam 243.379 89265 62068 394.712 99,99<br />
Yukar�daki iki tabloyu birden yorumlayacak olursak (Tablo 11 ve 12); vilayet<br />
genelinde toplam (Musevi, H�ristiyan birlikte) % 13,28’lik bir nüfus pay�na sahip<br />
olan Gayrimüslimlerin 115 okullar� mevcutken; % 86,71’lik nüfus oran�yla birinci<br />
s�rada yer alan Müslümanlara ait yaln�zca 312 okul vard�r. Rü�tiyeleri de Müslüman<br />
okul say�s�na dâhil etti�imizde bu say�, 327’ye yükselmektedir. Bu, �u demektir:<br />
Yakla��k 1.050 Müslüman nüfusa 136 bir okul dü�erken; 52.422 toplam nüfusa sahip<br />
Gayrimüslimlerin 455’ine bir okul dü�mektedir. 19. yüzy�l ve daha önceki yüzy�llara<br />
dair yap�lan pek çok çal��madaki bulgular göstermi�tir ki, Müslüman ve Gayrimüslim<br />
ailelerin çocuk say�s�, birbirine çok yak�nd�r 137. Müslüman ailelerin, Gayrimüs-<br />
135 1299 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s. 55.<br />
136 Buradaki hesaplama, tüm nüfusa göre yap�lm��t�r. Çünkü, okul ça��nda olan çocuk ve yeti�kinlerin<br />
say�s� bilinmemektedir.<br />
137 Ömer Demirel, “1700–1730 Tarihlerinde Ankara’da Ailenin Niceliksel Yap�s�”, Belleten, LIV/211,<br />
(Aral�k 1990), Ankara 1991, s.950–951; Ahmet Kankal, “17. ve 18. Yüzy�llarda Kuzey-Bat� Anadolu’da<br />
65
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
lim ailelere oranla çocuklar�n�, özellikle de k�z çocuklar�n� okula göndermede pek<br />
istekli olmayacaklar�, bunun da toplam nüfusa göre okul say�s�n� etkileyebilece�i<br />
dü�ünülebilir. Fakat bunu elimizdeki verilerle kan�tlamak mümkün de�ildir. Her ne<br />
olursa olsun, aradaki fark �a��rt�c�d�r.<br />
Tekrar 1326 y�l� verilerine, yani 1908’deki duruma dönecek olursak vilayet<br />
genelinde 138; 230 talebe ile yat�l� mülkiye idadi mektebi 139; 52 talebe ile sanayi mektebi;<br />
129 talebesi ile k�z rü�tiye mektebi 140; 29 talebesi ile Selimiye K�z Mektebi; toplam<br />
129 talebesi ile Halep Askeri Rü�tiye Mektebi e�itim-ö�retim faaliyetlerini sürdürmekte<br />
idi. Bu rü�tiyelerin yan� s�ra 17 iptidaiye mektebi, Halep merkezde mevcut<br />
3.929 talebesi ile 87 s�byan ve 700 adet talebesi ile 23 k�z mektebi bulunmakta idi.<br />
Rü�tiye ve iptidaiyelerin d���nda vilayet genelinde iki özel mektep ve Gayrimüslim<br />
okullar� bulunmaktayd�. �ptidai ve rü�tiye derecelerine sahip olan, Katolik<br />
ve Ortodokslara ait ayr� ayr� olmak üzere Rum, Ermeni okullar�, Süryani, Marunî,<br />
Protestan ve Museviler gibi vilayet genelinde ya�ayan milletlere ait yabanc� okullar<br />
bulunmaktayd�. Bunlar�n adlar� �öyle s�ralanabilir:<br />
Gayrimüslim Okullar�<br />
Rum-Ortodoks Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Ortodoks K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (Salibe’de, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Katolik K�z Mektebi (Büyük Kilise’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (�erasus’da, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (Tatarlar Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (K�bab Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni-Katolik Erkek Mektebi (Tomayat Mahallesinde, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Ermeni-Katolik Erkek Mektebi (Hamidiye Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Süryani-Katolik Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Marunî Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Ermeni Erkek Mektebi (Biluni Sokak’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Protestan K�z Mektebi (Hendek Tarikinde, �ptidai ve Rü�tiye<br />
Sosyal Hayat (�er’iyye Sicillerine Göre)”, Tarih �ncelemeleri Dergisi, XV, �zmir 2000, s.31–74; Galip<br />
Eken, “XVIII. Yüzy�l Ortalar�nda Antep’te Aile”, OTAM, 11, Ankara 2000, s.109–121; Ta�, XVII. Yüzy�lda<br />
Ankara, s.225–226.<br />
138 Bkz. bu eserin “Halep Vilayetinde Okullar” k�sm�.<br />
139 Örne�in Mara� Mülkî �dadi Mektebinde �u dersler okutulmakta idi: “Kitabet, Osmanl� Dili, E�ya<br />
Bilimi, Ziraat, Tarih, Frans�zca, Farsça Dili, Ahlak, Resim, Hüsn-ü Hat, Din Bilgisi, Ahlak Bilgisi, Usul<br />
Defteri, Frans�zca Dili, Ermenice Dili, Arapça Dili, Türkçe, Cebir, Hesap (Teorik ve Pratik), Hendese,<br />
Co�rafya ve Jimnastik”. Bkz. Bu eserin “Kazalarda Bulunan Okullar” k�sm�.<br />
140 Ortaokul.<br />
66
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Derecesinde)<br />
Protestan Erkek-K�z Mektebi (Kastil El-Cura’da, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
�srail �irketi Erkek Mektebi (Hal El-Cerir’de, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Musevi �irketi K�z Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Safdiye Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Ferec Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
��yuni Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Canani Erkek Mektebi (Bahsita’da, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham Mamiye Erkek Mektebi (Musayin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham Musevi Erkek Mektebi (Musayin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham �brahim Selyen Erkek Mektebi (Musayin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Bu listede dikkati çeken bir husus, din adamlar�n�n kendi adlar� ile okullar<br />
açm�� olmalar�d�r. Bu da yukar�da söz etti�imiz rahip, haham gibi din adamlar�n�n<br />
misyonerlik faaliyetleri ile ili�kilendirilebilir. Bu okullar ve elbetteki di�er kurumlar<br />
sayesindedir ki, Bat�l� ülkeler bölge halk� üzerinde etkin bir siyaset izleyebilmi�lerdir.<br />
Yaln�zca bir y�l içerisinde okul ve Talebe say�s�ndaki de�i�imi gösteren a�a��daki<br />
tabloya bakmak, bu politikan�n hangi boyutlarda izlendi�ini ortaya koymak bak�m�ndan<br />
önemlidir.<br />
Y�l<br />
1299<br />
(1882)<br />
1300<br />
(1883)<br />
Tablo 13: 1299-1300’de Vilayet Genelindeki Okul ve Talebe Say�lar�<br />
Gayrimüslim<br />
Okulu<br />
�slam S�byan<br />
Okulu<br />
Rü�tiye<br />
�lmiye<br />
Medresesi<br />
Talebe Okul Talebe Okul Talebe Okul Talebe Okul<br />
5.517 115 6.142 312 820 15 - -<br />
8.632 132 10.547 456 928 14 1.775 179<br />
Bilindi�i gibi “s�byan mektepleri”, 5–10 ya��ndaki erkek ve k�z çocuklara<br />
dini bilgilerin verildi�i, okuma yazman�n ö�retildi�i mekteplerdir. Her mahallede<br />
bir tane bulundu�undan halk aras�nda “mahalle mektebi” ad�yla an�lmaktad�rlar.<br />
Yukar�daki tabloda “�slam S�byan Okullar�”n�n fazlal���, bu �ekilde aç�klanabilir.<br />
Gayrimüslim okullar� aras�nda, salnamelerde yer alan ayr�nt�l� listeler incelendi�inde<br />
görülecektir ki, “iptidai” ve “rü�tiye” derecelerine sahip okullar yer almaktad�r.<br />
“�ptidaî” mektepler, 1862 y�l�nda s�byan mekteplerinin yerine aç�lan 3’er y�ll�k iki<br />
devreden olu�an okullard�r. “Rü�tiye” ise, s�byan mektebinden sonra gidilen okullard�<br />
141. 1838’de Meclis-i Umur-� Nafia ve Meclis-i Ahkâm-� Adliye taraf�ndan, bir yandan<br />
Bat�l� tarzda e�itim yapmak amac�yla aç�lm�� olan askerî okullara talebe yeti�tirmek;<br />
di�er yandan da devlet kadrolar� için memur yeti�tirilmesi için rü�tiyelerin<br />
141 Ali R�za Erdem, “XIX. Yüzy�lda Osmanl� �mparatorlu�u’nda E�itim: II. Mahmud ve Tanzimat Döneminde<br />
�lkö�retimde Yap�lan Yenilikler ve De�erlendirmesi”, Yeni Türkiye 701 Osmanl� Özel Say�s�<br />
II: Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara 2000, s.754-763. S�byan mektepleri hakk�nda ayr�nt�l� bilgi için<br />
bkz. Sebahattin Ar�ba�, “Ba�lang�çtan II. Me�rutiyet’e Kadar Osmanl�larda S�byan Mektepleri (�lkö�retim<br />
Okullar�)”, Yeni Türkiye 701 Osmanl� Özel Say�s� II: Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara 2000,<br />
s.711-716.<br />
67
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
aç�lmas� kararla�t�r�lm��t� 142. 1869 tarihli Nizamnâme ile rü�tiyelerin üstünde olmak<br />
üzere olu�turulan mektepler de “idadi”ler idi. Bu aç�klamalardan sonra tekrar tabloya<br />
döndü�ümüzde, Gayrimüslim okul ve talebe say�s�ndaki art��, manidard�r.<br />
Asl�nda tüm Osmanl� ülkesindeki bu okullar�n kurulu� tarihi, 1453 �stanbul’un<br />
fethine kadar inmektedir. Bilindi�i gibi Fatih, yaln�zca dini ibadetlerini gerçekle�tirmelerine<br />
yard�mc� olacak din adamlar�n�n yeti�mesi amac�yla kilise aç�lmas�na<br />
izin vermi�tir. Fakat daha sonra az�nl�klar bu izni, daha kapsaml� bir �ekilde<br />
anlamland�rarak okullar açm��lard�r. Zamanla bu az�nl�k gruplar�, kendilerini kullanmay�<br />
amaçlayan yabanc� devletler taraf�ndan himaye alt�na al�nm��lard�r. ��te bu<br />
sayededir ki az�nl�k okullar� üzerinde söz sahibi olan devletler, bu okullar�n daha<br />
yayg�n bir �ekilde aç�lmas� için yo�un faaliyetlerde bulunmu�lar, bununla da kalmayarak<br />
okullar�n ba�lar�na kendi devletlerinin ad�n� ekleyerek yeni okullar açm��lard�r.<br />
Amerikan-Ermeni Okulu, Amerikan-Yahudi Okulu gibi.<br />
Asl�nda bu okullar�n Osmanl� Devleti için anlam�, Osmanl� reayas� içindeki<br />
çe�itli unsurlar�n kendi kültür ve dillerini unutmamalar� için gerçekle�tirdikleri birer<br />
e�itim kurumlar� olmas�ndan ibaretti. Oysaki bu anlam, özellikle 19. yüzy�l�n<br />
ikinci yar�s�ndan itibaren tamamen de�i�mi� ve birço�u siyasi aç�dan faaliyet gösteren,<br />
Osmanl� aleyhine çal��an kurumlar haline gelmi�tir. Say�lar� o kadar artm��t�r ki<br />
Osmanl�’n�n zay�flamaya ba�lamas�yla birlikte, yabanc� okullar denetimden uzakla�maya<br />
ve siyasi çal��malar içerisinde yer almaya ba�lam��lard�r. Osmanl�, söz konusu<br />
okullar�n denetimi için çe�itli yasalar ç�karm�� ve bu yasalar�n uygulanmas�<br />
için ciddi çabalar göstermi� olmas�na ra�men bunda ba�ar�l� olamam��t�r 143.<br />
Tablo 14: 11 Halep Vilayetindeki Medrese, Rü�tiye ve S�byan Okullar� ve Talebe<br />
Miktarlar� 144<br />
OKUL<br />
Gayrimüslim<br />
Okulu<br />
�slam S�byan<br />
Okulu<br />
Rü�tiye �lmiye Medresesi<br />
KAZA Talebe Adet Talebe Adet Talebe Adet Talebe Adet<br />
Halep �ehri 2.280 39 2.730 90 172 2 191 23<br />
Antep 1.130 22 1.780 57 188 1 150 21<br />
Kilis 285 7 1.456 40 75 1 108 24<br />
Antakya 290 5 690 26 140 1 128 10<br />
�dlip 30 2 1.892 91 85 2 75 9<br />
Cisr 155 10 629 35 0 1 0 0<br />
Mare 20 1 267 29 20 1 37 2<br />
Bâb 0 0 412 18 40 1 25 1<br />
Harim 0 0 585 24 0 0 26 1<br />
�skenderun 58 3 20 1 0 0 0 0<br />
Bilan 105 2 175 3 53 1 32 1<br />
Münbiç 0 0 125 5 0 0 0 0<br />
142 Mehmet Karaka�, “Tanzimat Sürecinde E�itimde Modernle�me”, Yeni Türkiye 701 Osmanl� Özel<br />
Say�s� II: Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara 2000, s.769.<br />
143 Osmanl� ülkesinde yabanc� okullar�n denetimine dair ayr�nt�l� bilgi için bkz. �lknur Haydaro�lu,<br />
“Osmanl� Devleti’nde Yabanc� Okullarda Denetim ve Cumhuriyet Dönemine Yans�malar�”, Tarih<br />
Ara�t�rmalar� Dergisi, 25/39, Ankara 2006, s.149–160.<br />
144 1306 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.213.<br />
68
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Rakka 0 0 200 0 0 0 0 0<br />
Cebel-i Sem’ân 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
Mara� 1.862 23 3.731 57 150 1 335 25<br />
Elbistan 95 0 554 0 75 1 53 13<br />
Zeytun 445 0 0 0 0 0 0 0<br />
Pazarc�k 0 0 0 75 0 0 0 0<br />
And�r�n 0 0 200 0 0 0 10 5<br />
Urfa 1.134 18 756 44 74 1 500 18<br />
Birecik 55 2 234 10 87 1 100 7<br />
Rumkale 0 0 26 1 41 1 0 0<br />
Suruç 0 0 0 0 0 0 0 0<br />
TOPLAM 7.973 154 14.307 681 1.272 16 1.775 159<br />
André Raymond’un Ortado�u kentleri üzerine yapt��� çal��mas�nda da belirtti�i<br />
üzere, Ortado�u �ehirleri için Osmanl� dönemi, bir çökü� de�il; aksine iktisadî,<br />
ticarî, demografik ve �ehirle�me bak�m�ndan bir geli�me devresidir. Halep vilayet<br />
salnamelerindeki veriler de Raymond’un bu tespitini desteklemektedir.<br />
Çok kültürlü yap�s� ile dikkatleri çeken ve önemli bir ticaret kenti olan Halep’te,<br />
Do�u ve Bat�l� ülkeler, bölgede varl�klar�n� sürdürme mücadelesi vermi�lerdir.<br />
Bat�l� ülkelerin, bölgenin ekonomik, sosyal ve siyasi hayat�nda egemen olma<br />
arzusu ile hem ticari faaliyetlerini devam ettirdikleri, hem de yöredeki Müslüman<br />
olmayan gruplar�n hamili�ini üstlendikleri görülmektedir. Bu amaçla bölgede birçok<br />
konsolosluk ve yabanc� okul aç�lm��, kiliseler, hastahaneler yapt�r�lm��t�r.<br />
69<br />
Halep Tramvay Hatt�<br />
Osmanl� hâkimiyeti ile birlikte kentte siyasi bir istikrar sa�lanm��, bu da kentin<br />
ve kentin merkezi oldu�u bölgenin, dolay�s�yla bölge insan�n�n ekonomik refah�n�n<br />
yükselmesi ile sonuçlanm��t�r. 19. yüzy�la kadar eyaletlere beylerbeyi ya da<br />
onun mütesellimi atan�rken, 19. yüzy�ldaki de�i�imler neticesinde vilayetlere dönü-<br />
�en bu idarî birimlere, valiler atan�r olmu�tur. Bu dönemde görülen de�i�im, yaln�zca<br />
valinin kimli�inde de�il, tüm sosyal ve toplumsal ya�ant�da kendini göstermi�tir.<br />
Zira Halep ve civar�, Tanzimat sonras�nda ya�anan idarî te�kilatlanmadaki de�i-
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�imden adli-idarî yarg�n�n ayr��mas�na, Ziraat Bankas�’n�n kurulu�undan �ose yollar�n<br />
yap�m�na, telgraf hatlar�n�n çekilmesinden demiryolu in�as�na kadar devletin<br />
idarî örgütlerinin ve bireylerin gündelik ya�am�n� kolayla�t�racak pek çok yenili�i<br />
de ya�am��t�r.<br />
Osmanl� devlet anlay��� ve teorideki bu anlay���n bölgede uygulanabilmi�<br />
olmas� neticesindedir ki farkl� kimliklere, farkl� aidiyetlere mensup topluluklar, as�rlar<br />
boyu bir arada dostça ve “Osmanl� kimli�i” alt�nda ya�am��lar ve arkalar�nda<br />
çok zengin bir kültür b�rakm��lard�r. Nitekim, Birinci Dünya Sava�� öncesinde Halep’te<br />
Osmanl�c�l�k ideolojisinin halen bask�n oldu�u; Beyrut, �am ve Ba�dat gibi<br />
di�er Arap kentlerinin aksine Halep’te Arap milliyetçili�ine dair faaliyetlerin ortaya<br />
ç�kmad���; hatta sava� s�ras�nda Halepli gençlerin Osmanl� ordusu saflar�nda yer<br />
ald���; sava� sonras�nda da baz� kesimlerin hâlâ Mustafa Kemal taraf�ndan Osmanl�’n�n<br />
yeniden kurulaca��na dair olan inançlar� dü�ünüldü�ünde, 20. yüzy�l�n ilk<br />
çeyre�inde Halep’in ve Haleplilerin, hâlâ kendilerini Osmanl� kentinde ya�ayan<br />
Osmanl� vatanda�� olarak gördüklerini söylemek yanl�� olmayacakt�r.<br />
70<br />
Günümüzde Suriye
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
II. SALNAMELERDE HALEP<br />
1- HALEP V�LAYET�N�N TAR�H�<br />
a. Salnamelerde Halep Tarihine K�sa Bir Bak��<br />
1. Antakya’da Selefkiyan Devleti<br />
Selefkos Nikator:<br />
Me�hur �skender’in komutanlar�ndan, Makedonya’da bulunan �desya �ehrindendir.<br />
�skenderin ölümünden sonra her bir komutan� ayr� ayr� yerlerde ba��ms�zl�klar�n�<br />
ilan etti�i s�rada Selefkos Suriye’yi istila etmi� ve Antakya �ehrini babas�<br />
Endohyos ad�na in�a ederek ba�kent yapm��t�r. Selefkos giderek Akdeniz ve Karadeniz<br />
ile Hint ve Hazar denizi aras�ndaki topraklar� ve baz� Rum eyaletlerinin güney<br />
bölgelerini hâkimiyeti alt�na alarak, Kartal resminin bulundu�u sanca��n� ba-<br />
��ms�zl�k alameti haline getirmi�tir. Yi�it bir insan olan Selefkos memleketin imar�na<br />
önem verdi�inden F�rat nehri üzerinde bir köprü in�a etmi� ve binlerce yüksek<br />
bina ile çe�itli yollar yapm��t�r. Yakla��k olarak altm�� kadar �ehir kurmu�tur. Her<br />
zaman has�mlar�na kar�� galip geldi�inden, Rumca “hasm�na galip gelen ki�i” anlam�na<br />
gelen Nikator lakab�yla an�lm��t�r. O�lu Endahyus üvey annesi<br />
�stiratoniki’ye â��k olmu� ve bu a�k ile ölüm dö�e�ine dü�tü�ünden, Arasistranos<br />
adl� hekimin tavsiyesine uyarak Selefkos e�ini ve Yukar� Asya’y� tac� ile beraber<br />
o�luna vermi�tir. Selefkos ömrünün sonlar�nda vatan� Makedonya’y� ziyarete gitti.<br />
Lismahya �ehrinde yap�lan bir ayin s�ras�nda Seravnos ad�ndaki bir M�s�r prensi<br />
taraf�ndan s�rt�ndan b�çaklanarak öldürülmü�tür. Bergama valisi Filiptros<br />
Selefkos’un arkada�lar�ndan biri oldu�undan, Selefkos’un na��n� büyük bir mebla�<br />
kar��l��� sat�n alarak, Yunan adetlerine göre ate�te yakm�� ve küllerini o�lu<br />
Endahyus’a göndermi�tir. Endahyus babas� ad�na bir tap�nak in�a etmi�, külleri<br />
k�ymetli bir vazo içerisine koyarak tap�na�a yerle�tirmi�tir. Selefkos �am bölgesinde<br />
yirmi be� y�l tahtta kalm��, Suriye ile Lübnan topraklar�nda Yunancay� yaymay�<br />
ba�arm��t�r. Ölümü MÖ 287’dir.<br />
71
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Endahyus Sütir:<br />
72<br />
Selefkiyan Dönemi Astronomi Metni<br />
MÖ 287’de tahta ç�kan Endahyus babas�n�n katili ile müttefik olan Penipa<br />
hükümdar� üzerine asker sevk ettiyse de ma�lup olmu�tur. Di�er taraftan da M�s�r<br />
kral� Endahyus’un topraklar�na göz dikti�inden sefere ç�karak �am’� elde etmi�ti.<br />
Endahyus Makedonya Kral�’n�n vah�i Gal taifesinin sald�r�lar�ya u�ramas�yla, bir<br />
�eyler elde edebilmek için Selanik’e bir donanma yollad�ysa da, o da bozguna u�rad�.<br />
Bu s�rada sevgilisi �stiratoniki ölmü�tür. Endahyus büyük bir üzüntü içerisine<br />
dü�tü. MÖ 270’de kom�ular�n�n tamam�yla bar�� yapt�. Bu s�rada Gal taifesi Anadolu’ya<br />
geçip Suriye topraklar�na girince onlara kar�� bir ordu gönderdi. Her iki taraf<br />
kar��la�arak sava� düzeni ald�lar. Galler’in sava� hatt� yirmi dört s�radan olu�maktayd�.<br />
Önlerinde z�rhl�lar bulunup, yanlarda 20.000 süvari ve 300–400 sava�ç� oldu-<br />
�u halde buna kar�� Endahyus’un askeri çok az ise de komutan� Teozosyus’a ald�rd���<br />
tedbirle dü�man ordugâh�na ilk önce filler sevk edildi�inden araba ve süvarilerin<br />
hayvanlar� fillerden ürkerek geri dönmesiyle, Galler kendi kuvvetleriyle ma�lup<br />
olmu�lard�r. Bu galibiyetten dolay� Endahyus ad�na Antakya’da sikke bast�rarak,<br />
üzerine fil resmi koydurmu�tur. Bu s�rada �am dü�mandan geri al�nm��sa da, M�s�r<br />
Kral�n�n tahrikiyle Bergama valisi Omenos isyan ederek MÖ 262’de Efesos’da aralar�nda<br />
meydana gelen sava�ta Endahyus ölmü�tür. Krall�k süresi 19 y�ld�r.<br />
II. Endahyus:<br />
MÖ 262’de babas�n�n yerine tahta ç�kt�. Zevkine dü�kün ve ahlaks�z oldu-<br />
�undan saltanat� bir tak�m ehil olmayan insanlar�n ve gençlerin elinde kald�. Bir ara<br />
�stanbul’u almak için donanma gönderdiyse de ba�ar�l� olamad�. Ancak Trakya bölgesini<br />
hâkimiyeti alt�na ald�. M�s�r’la da u�ra�t�; ama bir �ey yapamad�. Bunun üzerine<br />
M�s�r kral�n�n k�z�n� ona vermesiyle, Endahyus buna kar��l�k kar�s� Lazoks ve<br />
iki o�lunu sürgüne gönderdi. Endahyus yeni e�i M�s�rl� Verengis’i Antakya’da b�rakarak<br />
Irak’a sefer düzenledi. Yolda eski e�ine kar�� sevgisi canlanm�� ve onu yan�nda<br />
götürmü�tür. Lazoks sürgün edilmeyi kendine yediremeyerek, o kinle<br />
Endahyus’u zehirlemi� ve o�lunu da Suriye krall��� taht�na ç�karm��t�r. Lazoks Antakya’ya<br />
gelerek, Verengis’i ve o�lunu öldürtmü�tür. Bunun üzerine Verenges’in<br />
amcas� olan M�s�r Kral� Orkitos Antakya’y� zapt ederek Lazoks’u öldürmü�tür.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
II. Selefkos<br />
Ülkesini bar�� yoluyla M�s�rl�lardan ald�ktan sonra, ço�unlukla karde�i Herakles<br />
ve Acemlerle sava�m��t�r. MÖ 226’da karde�inin ölümüyle rahatlam�� ve Girit,<br />
Atolye ve Obya’dan bir k�s�m halk� getirerek Antakya’ya yerle�tirmi�tir. MÖ<br />
225’te ölmü�tür.<br />
III. Selefkos<br />
MÖ 225’te babas�n�n yerine tahta ç�km��t�r. Bu kral h�zl� hareket etti�i için<br />
“y�ld�r�m” anlam�na gelen Seravnos lakab�yla an�lm��t�r. Tahta ç�kt��� ilk günlerde<br />
M�s�rl�lar Sülükya (Silifke)’y� istila etmi�tir. Bergama hükümdar� askerleriyle Tarsus<br />
da�lar�na kadar gelmi� oldu�undan Selefkos karde�ini El-Cezire’deki topraklar�n�n<br />
ve Vezirini de Antakya’daki i�lerin ba��na geçirerek dü�man üzerine yürümü� ise<br />
de nüfuzunu kaybetti�inden orduyu idare edememi�, askeri isyan etmi� ve<br />
Selefkos’u öldürmü�tür.<br />
III. Endahyus<br />
III. Selefkosun karde�idir ve MÖ 220’de tahta ç�km��t�r. M�s�r ordular�n�n<br />
eline geçen topraklar� geri almaya çal��m�� ve isyan eden valilerle mücadele etmi�tir.<br />
M�s�rl�lara kar�� pek ba�ar�l� olamad�ysa da, isyan� bast�rm��t�r. Endahyus Gürcistan<br />
üzerine sefere ç�km��sa da, iç isyanlardan korkarak geri dönmü�tür. M�s�rl�lar�n<br />
elindeki topraklar�n� kurtarmak için komutanlar�ndan Diyogistos’u denizden ve<br />
kendisi de karadan M�s�rl�lara kar�� sefere ç�km��t�r. M�s�rl�lar�n elinde bulunan Silifke’yi<br />
ku�atm��, ele geçirdikten sonra Sur �ehri ile Akka liman�n�, ayr�ca 40 adet<br />
m�s�r gemisini ele geçirmi�tir. Bunun üzerine M�s�r Batlimos’u Cleopatra 80.000 ki�ilik<br />
büyük bir ordu ile Urfa civar�na geldi. Urfa’ya iki saatlik mesafede ordugâh�n�<br />
kurdu. Endahyus MÖ 217’de hasm�na kar�� Urfa’y� savunmak için Urfa’ya on be�<br />
dakika mesafede çad�rlar�n� kurmu�tur. Ordus� a�a��daki kuvvetlerden olu�maktayd�.<br />
Makedonyal� Pkados Komutas�nda Dahs Kabilesinden 5.000 Asker<br />
2.000 Tirandazan Acem Askeri<br />
Mentomos Komutas�nda 1.000 Trakya Askeri<br />
�stasyanos Komutas�nda 5.000 Anadolu Askeri<br />
Zayt Pil Komutas�nda 10.000 Gal Askeri<br />
10.000 Z�rhl� Asker<br />
Teozyos Komutas�nda 10.000 Kraliyet Askeri<br />
Nikarhos Komutas�nda 14.000 Kalankes Askeri<br />
Teselyal� �polohos Komutas�nda 500 Yunanistan Askeri<br />
Vaytehos Komutas�nda 1.500 Girit Askeri<br />
Lismahos Komutas�nda 3.000 Lidya Askeri<br />
73
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�nipatros Komutas�nda 6.000 Suriye Süvarisi<br />
Toplam 68.000 Asker<br />
Bunun d���nda Silifkeliler ordusunda 102 fil olup, iki taraf�n fillerinin yapt���<br />
ilk sava�ta M�s�r filleri geri dönerek, M�s�r ordusunu çi�nemi� ve düzenlerini bozmu�tur.<br />
Endahyus askerinin sa� taraf�, M�s�r ordusunun sol kanad�na hücum ederek<br />
bozguna u�ratm�� ve gerekti�inden fazla takip etmi�tir. Bu s�rada M�s�rl�lar sa�<br />
kanat askeriyle Silifkelilerin sol taraf�na hücum ederek iyi bir galibiyet elde etmi�tir.<br />
Silifkeliler bozguna u�rad�, Endahyus da kaçt�. Endahyus’un ordusunda 10.000 ölü<br />
ve 40.000 esir verilmi�ti. Endahyus Antakya’ya dönerek daha önce fethetti�i yerleri<br />
yani Filistin, Finike ve Silesberya (A�a�� �amiye)’y� M�s�rl�lara b�rakmaya mecbur<br />
oldu. Bunun üzerine Endahyus Anadolu’da ortaya ç�kan ve saltanat�na rakip olmak<br />
isteyen Atos’u yakalayarak idam etti. Endahyus do�uda kaybetti�i topraklar� elde<br />
edebilmek için �ran üzerine sefer düzenleyerek Hemadan’a kadar gelmi�, me�hur<br />
Ana�inis tap�na��n� ya�malam��t�r. Bugünle k�yaslarsak yakla��k 24.000.000 Frankl�k<br />
ganimet elde etmi� ve sonuç olarak E�kanyan’�n ba��ms�zl���n� tan�yarak Hindistan<br />
ve Buhara’y� dola�t�ktan sonra 250 fil ile MÖ 205’te Antakya’ya geri dönmü�tür.<br />
Bu s�rada Cleopatra ölmü� ve yerine küçük ya�taki o�lu �pofanes geçmi�tir.<br />
Endahyus bu f�rsattan istifade ederek MÖ 202’de kaybetti�i topraklar�n� geri alm��t�r.<br />
Endahyus 100 gemiden olu�an donanmas�, gerekti�i kadar asker ve kendisi de<br />
ba�ta olmak üzere Kilikya ve Mente�e taraflar�na gittiyse de, M�s�rl�lar’�n �am ve<br />
Kudüs’ü sava�la geri almas� sonucunda geri dönmek zorunda kald�. Endahyus buralar�<br />
yeniden geri ald� ve Romal�lara ve Makedonyal�lara kar�� ittifak kurmak amac�yla<br />
k�z�n� �pofanes’e verdi. Çeyiz olarak da �am ve Kudüs’ü verdi. Makedonya<br />
taraflar�na giderek toprak kazand�. Endohyus’un bu durumu Romal�lar�n dikkatini<br />
çekti�inden, baz� can s�k�c� tekliflerle elçiler gönderdiyse de, o bunlar� reddetti. Ancak<br />
�pofanes’in öldü�ünü duyarak M�s�r’� elde etmek amac�yla Antakya’ya döndüyse<br />
de, ölüm haberinin do�ru olmad��� anla��ld�. Birkaç y�l sonra donanmas�yla Rumeli’ye<br />
geçip Trakya’n�n yar�s�n� ele geçirdi. MÖ 191’de Roma Cumhuriyeti<br />
Endahyus’a sava� ilan etti. T�rhâlâ civar�nda Romal�larla yapt��� sava�ta yaralanarak<br />
yenilmi�tir. Endahyus bir de denizden sald�rmay� denediyse de ba�ar�l� olamad�.<br />
Bar�� görü�melerinde Romal�lar�n a��r teklifleri yüzünden Endahyus yeniden sava�maya<br />
mecbur oldu. MÖ 190’da 80.000 asker ile Manisa’da Romal�larla sava�t� ve<br />
ma�lup oldu. Bu sava�ta 50.000 askerini kaybetti ve Antakya’ya kaçt�.<br />
Avrupa ve Asya’da olan topraklar�na Toros da�lar� s�n�r olmak, Endahyus<br />
Romal�lara sava� tazminat� olarak 15.000 alt�n vermek ve di�er a��r �artlar� kabul<br />
ederek bar�� yapmak zorunda kald�. Bu a��r ma�lubiyet üzerine kendisini içkiye<br />
verdi. Sarho� iken bir askeri dövdü�ü için askerler taraf�ndan öldürülmü�tür.<br />
Endahyus Antakya’da mükemmel bir kütüphane kurmu�tur.<br />
IV. Selefkos<br />
Romal�lar�n tahakkümü alt�nda oldu�undan, onun döneminde hiçbir �ey<br />
yap�lamam��t�r. MÖ 174’te Antakya’da veziri taraf�ndan öldürülmü�tür. Vezir taht�<br />
ele geçirmek istemi�se de ba�ar�l� olamam��t�r.<br />
74
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
IV. Endahyus<br />
MÖ 174’te tahta ç�km��, k�sa bir süre sonra M�s�rl�larla sava�a giri�mi�tir.<br />
Hiçbir ba�ar�s� olmad���ndan Defne’de zevk ve sefa içinde ya�ayarak devletin hazinesini<br />
bitirdi. Halk� a��r vergiler alt�nda ezdi. Sonunda nüfuzunu kaybederek, bizzat<br />
kendisi vergi toplamaya ç�kt��� s�rada, yolda alkolün etkisiyle ölmü�tür. Onun<br />
döneminde Romal�lar çok fazla nüfuz elde etti�inden, Roma elçisi Antakya’daki<br />
saltanat saray�nda ikamet ederdi.<br />
V. Endahyus<br />
Babas�n�n yerine 9 ya��nda iken tahta ç�kt�ktan sonra veziri ve vasisi Filipos<br />
ile ileri gelen vezirlerden Lispas aras�ndaki kavgalar dolay�s�yla bir hayli s�k�nt� ya-<br />
�ad�. Cleopatra’n�n o�lu Dimitriyus da Romal�lar vas�tas�yla saltanat iddias�nda<br />
bulundu�undan, Romal�lar Dimitriyus’u tahta ç�karmak için Endahyus’un sahibi<br />
oldu�u üç ambarl� kileri yakm��lar ve filleri de öldürmü�lerdir. Antakya halk� da bu<br />
durumdan etkilenerek Antakya’daki Roma elçisini öldürdüler. Bunun ard�ndan<br />
Dimitriyus Romal�lar�n yard�m�yla V. Endahyus’u öldürerek tahta hâkim oldu.<br />
I. Dimitriyus<br />
Kendisinin krall���n� Roma onaylad�. O da Roma meclisine 10.000 alt�n de�erinde<br />
bir taç takdim etti. Dimitriyus isyan ederek halka zulm eden Babil valisini<br />
idam ederek, Roma elçisini öldürenleri de Roma’ya göndermi�tir. Ancak zavall�<br />
Romal�lara yine de yaranamad���ndan, Aleksandros Antakya’ya gelerek taht� ele<br />
geçirmi� ve Dimitriyus’u öldürmü�tür. Aleksandros Selefkos hanedan�ndan de�ildi.<br />
MÖ 149’da krall�k taht�n� gasp etti. Bast�rd��� paralara Teopatro yani “Dolunay�n<br />
�lah�” unvan�n� yazd�rm��t�r. M�s�r kral�n�n k�z� ile evlenmi�tir. Böyle bir yabanc�n�n<br />
saltanat� ele geçirmesi dolay�s�yla halk fazlas�yla üzülmü� ve Dimitriyus’un o�lu<br />
Romal�lar�n da yard�m�yla tahta ç�kart�lm��t�r. Aleksandros kaçm�� ve MÖ 146’da<br />
öldürülmü�tür.<br />
II. Dimitriyus<br />
Fazlas�yla saf oldu�undan vezirinin sözüyle askerlerin ayl�klar�n� kesmi� ve<br />
M�s�rdan gelen destek askerlerini idam etmi�tir. Bu olaylar üzerine Antakya halk�<br />
aras�nda huzursuzluk ortaya ç�kmas�yla Dimitriyus halk�n silahlar�n� toplamak istemi�se<br />
de 120.000 silahl� insan ayaklanarak saray� ku�atm��t�r. Dimitriyus Kudüs’teki<br />
Yahudi Kral� Bonae’den yard�m istemi�, Bonae Antakya’ya gelerek<br />
Dimitriyus’u kurtarm��t�r. Bu s�rada �ehri ya�malam��, yakm�� ve 100.000 ki�iyi<br />
idam ederek Kudüs’e gitmi�tir. Dimitriyus MÖ 142’de �ran Hükümdar� I.<br />
Mühürdad ile sava�arak esir dü�mü�, daha sonra kurtulmu�tur. Halk�n yard�m�yla<br />
Endahyus Antakya’y� zapt etmi� ve Dimitriyus kaçarak Silifke kalesine kapanm��t�r.<br />
Burada daha fazla kalamayan Dimitriyus çöllere do�ru kaçm��, MÖ 125’te Cebel-i<br />
Tor’da has�mlar� taraf�ndan öldürülmü�tür.<br />
VI. Endahyus<br />
MÖ 144’te tahta ç�km��t�r. Veziri Trifon onu hile ile tahtan indirerek öldürmek<br />
ve krall���n� ilan etmek istemi�tir.<br />
75
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
VII. Endahyus<br />
MÖ 139’da Vezir Trifon üzerine yürüyerek Antakya’y� alm��t�r. Yahudi krall���na<br />
üstünlük kurup, onlar� himayesi alt�na ald�ktan sonra �ran üzerine yürüdü.<br />
Yenildi ve öldürüldü.<br />
V. Selefkos<br />
tür.<br />
MÖ 125 y�l�nda hükümdar oldu. Annesi Cleopatra taraf�ndan öldürülmü�-<br />
VIII. Endahyus Gripos<br />
V. Selefkos tahta ç�kmas�na ra�men veziri Aleksandros Zibanas’�n etkisi alt�ndayd�.<br />
Vezir, M�s�r hükümdar�yla kurdu�u yak�nl�k dolay�s�yla haz�rlayaca��<br />
askerin masraf�n� kar��layabilmek için Antakya’daki Jüpiter tap�na��ndaki k�ymetli<br />
e�yalar� ald���ndan, Antakya halk� taraf�ndan öldürüldü. Selefkos vezirin tahakkümünden<br />
kurtulup, tek ba��na hüküm sürmekte iken annesi Cleopatra iktidar h�rs�<br />
dolay�s�yla o�lunu öldürmek istedi. Selefkos annesi Cleopatra taraf�ndan zehirlenerek<br />
öldürüldü. Karde�i Endahyus ile annesi ve K�ziknos aras�nda uzun bir müddet<br />
iktidar kavgas� ya�ad�ktan sonra, MÖ 111’de anla�t�lar ve K�ziknos Silibsirya ve<br />
Finikya sancaklar�n�n hükümdar� olup, �am’� ba�kent yapt�. Di�er topraklar da<br />
Endahyus’a kald�. Ölen M�s�r hükümdar� Laniros’un e�i Selta’n�n serveti ve güzelli-<br />
�i ile me�hurdu. Endahyus’un Selta ile evlenmesi karde�i K�ziknos’ta k�skançl�k ve<br />
dü�manl�k uyand�rd�. MÖ 101’de iki karde� aras�nda sava� ç�kt�. Bu s�rada<br />
Endahyus, nedimelerinden Herakliyos taraf�ndan öldürülüp, çocuklar� aras�nda<br />
anla�mazl�k ç�km��t�. Antakya’da meydana gelen bu huzursuzlu�u ortadan kald�rmak<br />
için gelen K�ziknos, Endahyus’un o�lu Selefkos taraf�ndan öldürülmü�tür.<br />
IX. Endahyus<br />
Hükümeti Antakya’da olmad���, yukar�da da hakk�nda bilgi verildi�inden<br />
burada ayr�nt�lar� vermeye gerek görülmemi�tir. IX. Endahyus’tan sonraki hükümdarlar�n<br />
ise sadece s�ras�yla adlar�n�n verilmesiyle yetinilecektir. VI. Selefkos, X.<br />
Endahyus, Gripos, III. Dimitriyus, XI. Endahyus, XII. Endahyus.<br />
Bu s�rada Silifkelilerin y�k�l�� süreci ba�lam��, önemi olmayan yukar�daki alt�<br />
hükümdar�n tarihi olaylar� hakk�nda ayr�nt� verilmemi�tir. En son 14 y�l hüküm<br />
süren XII. Endahyus zaman�nda bölge Romal�lar�n eline geçmi�tir.<br />
2. Romal�lar Dönemi<br />
Romal�lar ba�latt�klar� do�u seferinin tamam�n� kazan�p Kafkaslar� istila ettikten<br />
sonra, me�hur Roma komutan� Bonbiyus MÖ 65’te Amanos da�lar�n�n zirvesinden<br />
sel gibi Suriye bölgesine hücum ederek, tüm bölgeyi hâkimiyeti alt�na ald�.<br />
Suriye’yi Roma kanunlar�na tabi ettikten sonra, Roma’ya geri döndü. Ard�ndan<br />
Eskavroz, Marsiyos Filipos, Marsilinyos ve Ganbiyos s�ras�yla bölgenin valisi olup<br />
Antakya’da ikamet ettiler. Tüm bu süreç içerisinde Endahyus inzivada ya�arken,<br />
Selefkiyon hanedan�ndan olan Selefkos Sipiyakis M�s�r Melikesi Verenksi ile evlenmi�tir.<br />
Selefkos’un e�i taraf�ndan öldürtülmesiyle Selefkiyan hanedan� ortadan<br />
kalkm��t�r.<br />
76
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Vilayetin Romal�lar Zaman�ndaki �dari Taksimat�<br />
Suriye bölgesi eski zamanlarda on iki eyaletten olu�maktaym��. Bu eyaletlerden<br />
Halep vilayeti içerisinde bulunan Vavjeran eyaleti müstesna olmak üzere<br />
genel olarak o dönemde Suriye bölgesi on milyondan fazla nüfusa sahipti.<br />
Birincisi Komajen eyaleti ki, Mara� ve havalisinden olu�maktad�r. �dari merkezi<br />
de F�rat nehri sahilinde bulunan Samsat �ehriydi ve Cermanya yani me�hur<br />
Mara� �ehriydi.<br />
�kincisi Sirhasitik Eyaletidir ki, Komajen’in güneyinde ve F�rat nehriyle s�n�rl�<br />
olup, Hirapolis yani Cerablus, Belk�s, Paro (Halep), Batno (Bâb), Zeugma (Birecik),<br />
Serhas ve Tabsak �ehirlerinden olu�maktad�r.<br />
Üçüncüsü Biyaji, bgünkü �skenderun sahillerinden ibaretti. Bu eyalet zaman�nda<br />
Finikelilerin yerle�mi� oldu�u Miriyandoros, Aleksandiye veya Sakapiyoja<br />
denilen �imdiki �skenderun �ehri.<br />
Dördüncüsü Silokya eyaleti, �imdiki Süveydiye sahilindeydi. Silokya ve<br />
Cenders �ehirleri me�hur �ehirlerindendi.<br />
Be�incisi Halbisidis eyaleti, Mare bölgesinden ibaret olup, me�hur Ara ve<br />
Hals denilen Mare �ehriydi.<br />
Alt�nc�s� Halyoponit eyaleti, Halep’in do�usundan ba�layarak F�rat sahilinde<br />
bitmekteydi. Yani �imdiki �amiye topraklar�ndan ibaretti.<br />
Yedinci Apamen eyaleti, �imdiki Cisr-i �u�ûr havalisinden ibaret olarak idare<br />
merkezi de Agamye’ydi. Bugün bu bölgede Mazik kalesi bulunur.<br />
Sekizincisi Kasponit eyaleti, Süveydiye ile �skenderun aras�ndaki Akdeniz<br />
yaylas�ndan ve Antakyadan ibaret olup, idare merkezi Antakya �ehridir.<br />
Kald� ki bu sekiz eyaletin Suriye bölgesinin haricinde olarak bir eyalet daha<br />
olup, o da Ojeran eyaletidir. �ark imparatorlar� Suriye’ye hâkim oldu�u s�rada �imdiki<br />
Urfa ve civar�na Ojeran ad�n� vermi�ler ve krall�k te�kil ederek, Ebkar unvanl�<br />
hükümdarlar�n ba�kenti Edes ya da Urfa’yd�.<br />
3.Hamdaniye Devleti<br />
Hamdaniler Cezire halk�ndan olup, Beni Rubey’a kabilesindendir. Bu devleti<br />
kuran Seyfüddevle Er-Rubey’î’nin babas� Abdullah Abbasi halifelerinden<br />
Muktefibillah taraf�ndan Emirü’l-Hac olarak atanm��t�r. Bir ara da Musul valisi olmu�tur.<br />
Babas�n�n ölümünden sonra halife taraf�ndan Seyfüddevle ve karde�i<br />
Nas�rüddevle’ye valilik verilmi�tir. Seyfüddevle Halep’e, Nas�rüddevle de Musul’a<br />
vali oldu. K�sa bir süre sonra her ikisi de ba��ms�zl���n� ilan etti.<br />
Seyfüddevle<br />
H. 333 y�l�nda Halep’te tahta ç�km��, Adana ve Anadolu cihetlerinde, �stanbul,<br />
Rumeli ve Cezire bölgesinde kat�ld��� sava�lar�n ço�unda galip olmu�tur.<br />
77
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Zaman�nda Romal�lar Halep’e kadar gelerek Ta� Kaleyi ele geçirmi�lerdir.<br />
Seyfüddevle’nin gayret ve yi�itli�i sayesinde dü�man etkisiz b�rak�lm��t�r. Ancak<br />
biraderi taraf�ndan Münbiç hâkimi olan Abufiras esir olmu�tur. Seyfüddevle, kurtulu�<br />
fidyesi ödeyerek onu kurtarm��t�r. Bu zat pek çok cihat ve gazalara kat�lm�� ve<br />
Kilikya bölgesinde çe�itli kaleleri fethettikten sonra H.357 tarihinde Halep’te Mesane<br />
iltihab�ndan vefat etmi�tir. Na�� Diyarbak�r bölgesinde bulunan Silvan kasabas�na<br />
getirilmi� ve validesi yan�nda defnedilmi�tir. Seyfüddevle, sava�larda üzerine<br />
toplanan tozlar� toplayarak bir kerpiç yapt�rm��t�r. Hayatta iken bu kerpicin, ç�plak<br />
mezar�na konulmas�n� vasiyet etmi�tir. Vefat�nda vasiyeti yerine getirildi.<br />
Seyfüddevle, mahir edip ve sahir �air olarak daima âlimleri, �airleri ve edipleri<br />
evinde a��rlamay� severmi� ve saray� adeta bir marifet evi görevi görürmü�. �air<br />
Mütenebbi, me�hur �air Bin Ke�acim ve Hatibi divan sahibi Bin Nebate ve lalas� Bin<br />
Halviye, Seraskeri Abufiras idi. Bunlar da o ça��n bulunmaz adamlar�ndand�r. Halep<br />
civar�nda bulunan Hz.Hüseyin Me�hedini asl�nda Seyfüddevle taraf�ndan ke�fedilmi�<br />
ve in�a edilmi�tir.<br />
Sadüddevle<br />
Sadüddevle H.357 tarihinde pederinin taht�na ç�km��t�r. H. 358 tarihinde<br />
Humus hâkimi olan Ebu Firaz Sadüddevle’ye kar�� isyan etmi�, isyan� bast�rmak<br />
için gönderilen komutan Kar’ube Ebu firaz� öldürerek isyan� sona erdirmi�tir. Bu<br />
komutan gittikçe güçlenerek Sadüddevle’ye kar�� ba��ms�zl���n� ilan etti. Bir süre<br />
Miyafarkin’de bulunan Sadüddevle, Kar’ube ile yapt��� anla�ma sonucunda devlet<br />
idaresini tekrar elde etti. Zamanla dü�manlar�n� ortadan kald�rd�ktan sonra, iktidara<br />
tamamen hâkim oldu ve H. 381’de Halep’te vefat etti.<br />
Ebu’l-fazail b. Sadüddevle<br />
H. 381’de küçük ya�ta tahta ç�km�� ve babas�n�n adamlar�ndan Lü’lü vasi<br />
olarak tayin edilmi�tir. Lü’lü ihanet ederek efendisi Ebu’l-Fezaili yendi ve H. 394’te<br />
Halep’i ele geçirdi. Fat�mi halifesi ad�na hutbe okuttu. Ölümünde o�lu Ebu’l-Nasr<br />
Halep hükümdar� oldu ve Murtaza-i Devle unvan�n� ald�. Kaderin bir cilvesi olarak<br />
H. 404’te esir ald��� Salih Merdas gibi kölesi ihanet ederek kaleyi Fat�milere teslim<br />
etmi�tir. Böylece Halep’te yetmi� y�l hüküm süren Hamdani devleti sona ermi�tir.<br />
4. Beni Merdas Devleti<br />
Salih b. Merdas<br />
Cezire’deki büyük Beni Kileyyib a�iretinin reisiydi. H. 414’te Halep ve ba�l�lar�n�<br />
Fat�mi devletinden sava�arak ele geçirdi ve devlet kurdu. H. 430’da Ramle’de<br />
M�s�rl�larla yapt��� sava�ta öldürülmü� ve yerine o�lu geçmi�tir.<br />
Ebu’l-Kamil Nasr ��bluddevle<br />
H. 439’a kadar tek ba��na hüküm sürdü. Hama’da M�s�rl�larla yapt��� sava�tan<br />
sonra Halep eyaleti onlar�n egemenli�i alt�na girmi�tir.<br />
78
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Ebu’l-Elvan Muizzüddevle<br />
H. 443’te Halep’i M�s�rl�lardan geri ald� ve yapt��� sava�larda zafer kazand�,<br />
H. 448’e kadar tahtta kald�. Daha sonra yapt��� anla�ma üzerine Ebu’l-Hasan b. Ali<br />
b. Mülhem ad�ndaki bir M�s�rl� komutana Halep’i teslim etti. Halep H. 452’ye kadar<br />
M�s�r idaresinde kald�.<br />
Mahmut b. ��bluddevle<br />
M�s�rl�lar�n kötü idaresi Halep halk�n� b�kt�rd���ndan, Haleplilerin daveti<br />
üzerine bir yerde saklanmakta olan Mahmut birçok muhabere ve ku�atma sonucunda<br />
Halep’i geri ald�. Ancak M�s�rl�lar Merdaso�ullar�ndan kurtulmak için asker<br />
göndermi� ve H.452’de Mahmut Halep’i b�rakarak kaçm��t�r. M�s�rl� komutan Semal<br />
H.453’te ölünce vasiyeti üzerine yerine karde�i Atiye vali tayin edildi.<br />
Atiye b. Salih<br />
Kaçan Mahmut Atiye döneminde tekrar Halep’e dönerek taht� geri almak<br />
istediyse de, yap�lan sava�� kaybetti, Bizans’a s���nm�� ve �stanbul’da H. 460’ta ölmü�tür.<br />
H. 468’de Halep’e gelen Selçuklu Han� Alparslan’�n onay�yla Mahmut’un<br />
o�lu Nasr Halep valisi oldu.<br />
Nasr b. Mahmut<br />
Nasr zeka ve cömertlik sahibi idi. Çok fazla içki müptelas� oldu�u için H. 468<br />
y�l� Ramazan bayram�n�n ilk günü sarho� bir halde, hem kendisinin ve hem de babas�n�n<br />
rakibi olan Haz�r köyü civar�nda yerle�mi� olan Türkmenler üzerine yürüyerek,<br />
gereksiz bir muharebe sonucunda H. 468 senesi �evval ay�n�n birinci Pazar<br />
günü bir Türkmen beyi taraf�ndan öldürülmü�tür.<br />
Sab�k b. Mahmut<br />
Halep valisi olmas�na ra�men, idaresi döneminde kayda de�er bir ba�ar�s�<br />
yoktur. H 473’te Selçuklu sultan� Melik�ah, Halep’i Musul valisi olan<br />
�erefüddevle’ye vermesiyle Merdas hanedan� sona ermi�tir. Merdaso�ullar� elli iki<br />
y�l boyunca �skenderun, A’ne ve Baalbek aras�nda hüküm sürmü�lerdir. Bunlar hâkimiyetleri<br />
süresince müstakil olamam��lar, Selçuklu ve Fat�mi egemenlikleri alt�nda<br />
ya�am��lard�r.<br />
5. Halep ve �am’da Selçuklular<br />
Selçuklu Türk hanedan�ndan olan Ats�z b. Ayvak Halep ve �am’� zapt ettiyse<br />
de, hâkimiyeti sa�layamam�� ve as�l saltanat sahibi olan Melik�ah Halep’e gelerek<br />
buray� geri alm��t�r. Halep valisi olarak Aksungur’u (Kasimüddevle) atam��t�r.<br />
Selçuklu Tacüddevle Yeti� b. Alparslan b. Davud b. Mikail<br />
Ats�z’�n karde�idir. H. 486’da Melik�ah’�n ölümü dolay�s�yla Halep’e gelen<br />
Yeti�, Aksungur ile anla�arak tahta ç�km�� ve ad�na hutbe okutmu�tur. H. 488’de<br />
Yeti� �sfahan� ele geçirmeye gitmi� ve orada ölmü�tür. Bu ki�i cesur, yi�it ve dindard�.<br />
79
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Fahrülmüluk R�dvan<br />
Yeti�’in o�ludur ve H. 488 senesi sonunda tahta ç�km��t�r. Urfa’y� ele geçirerek<br />
orada muntazam bir idare kurmu� ve H.489’da Humus’ta babas� taraf�ndan<br />
hapsedilmi� olan Türk kahramanlar�ndan Karabo�a’y� serbest b�rakm��t�r. H.490’da<br />
�am’� karde�i Dukak’�n elinden kurtarmak için üzerine yürümü�, kar��l�k olarak da<br />
karde�i Halep üzerine yürümü�tür. Bu iki karde� emellerine ula�amad�lar. H.491’de<br />
R�dvan’�n iktidar� zaman�nda Halep topraklar�na Haçl�lar ayak basm��t�r. Antakya’y�<br />
yap�lan sava� sonucunda zorla ele geçirdiler. Bütün Müslümanlar aralar�nda<br />
ittifak kurmu� olmalar�na ra�men, kibirlilik ve tedbirsizlerinden dolay� bir �ey elde<br />
edemediler. R�dvan ise y�ll�k 32.000 alt�n vergi kar��l���nda Haçl�larla bar�� imzalamaya<br />
mecbur oldu. Bununla beraber ba�ar�s�zl�k ve zalimli�iyle bilinen R�dvan,<br />
hiçbir �ey yapamadan ölmü�tür.<br />
Alparslan-� Ahras b. R�dvan<br />
H. 507’de henüz 16 ya��nda tahta ç�kt�. Lü’lü Vasi olarak tayin edildi. Kendisine<br />
dilinin peltekli�i dolay�s�yla “Ahras” denilmi�tir. Fat�miler döneminden Halep’te<br />
kalan Bat�nileri ortadan kald�rd�. Ancak H. 508’de Halep kalesinde köleleri<br />
taraf�ndan öldürüldü.<br />
Sultan �ah<br />
H. 508’de Halep hükümdar� oldu. Aciz bir insan olan Sultan �ah’�n hiçbir<br />
ba�ar�s� olmad���ndan, Halep halk� Haçl�lar�n kovulmas� için Diyarbak�r hâkimi<br />
�lgazi b. Artuk’a müracaat ederek ba�l�l�klar�n� bildirmi�tir. Bunun üzerine Sultan<br />
�ah Halep’i terkederek Mardin’e yerle�mi�, o�lu Dukak’� taht�n varisi olarak b�rakm��t�r.<br />
Dukak da istikrarl� ve verimli olmad���ndan<br />
Selçuklular�n Halep’teki hâkimiyetleri<br />
sona ermi�tir.<br />
6. Atabey Devleti<br />
Halep valisi Kutluk’un ba��ms�z sevdas�<br />
ile isyan etmesi ve Halep halk�n�n da<br />
eski vali Artuklu Süleyman b. Abdülcabbar<br />
etraf�nda toplanmas� sebebiyle Musul hâkimi<br />
�madeddin Zengi Halep’e Karaku� komutas�nda<br />
asker göndererek H.523’te ele geçirmi�<br />
ve devlet i�lerini düzenlemi�tir. Halep ve<br />
�am civar�nda bulunan Haçl�lar ile sava�arak<br />
galip geldi. �madeddin’in Haçl�lar ile yapt���<br />
sava�larda Müslümanlara yapm�� oldu�u<br />
hizmet çok büyüktür. Haçl�lar onu kan dökücü<br />
anlam�na gelen “Hunriz” ad�yla anarlar.<br />
Bu s�rada �stanbul imparatoru büyük bir<br />
orduyla gelerek Halep’i ku�atm��t�r. Üstünlük<br />
kuran �madeddin’in askerleri daha son-<br />
80<br />
Caber Kalesi
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
ra H. 514’te Caber kalesinde �madeddin’i öldürmü�lerdir. �yi görünümlü ve esmer<br />
olan �madedddin 60 ya��ndayd� ve Rakka’da gömüldü.<br />
Nureddin �ehid<br />
H.541’de tahta ç�km�� ve sürekli olarak Haçl�larla sava�arak, pek çok kale<br />
fethetmi�tir. Nureddin �slam tarihinde önemli bir yere sahip olup, çok yüce bir<br />
mevki elde etmi�tir. Nureddin sava�ç�l���n�n yan�nda imar çal��malar�na da çok<br />
önem vermi�, Halep ve �am’da medreseler, bimaristanlar ve kaleleri tamir ettirmi�tir.<br />
H. 569’da ölmü�tür. Nureddin �ehid H. 511’de Halep’te do�mu�, esmer, uzun<br />
boylu, az sakall� ve yak���kl�yd�. Topraklar�n� k�l�c�yla geni�letmi�, Yemen, M�s�r,<br />
Kudüs ve Hicaz’da ad�na hutbe okutmu�tur. Son derece adil, dindar, düzgün bir<br />
hayat ya�am�� ve ço�u geceleri namaz ile geçirmi�tir.<br />
Meliküssalih �smail<br />
11 ya��nda tahta ç�kan �smail’in veziri ve vasisi Emir �emseddin’di. Tarih<br />
sahnesine Eyyübilerin ç�kmas�yla �smail taraf�ndan hükümet merkezi �am’dan Halep’e<br />
nakledilmi�tir. Daha sonra Selahaddin Eyyübi iki defa Halep’ e gelerek kaleyi<br />
ku�atm��, baz� �artlar� kabul ettirerek bar�� yapm�� ve M�s�r’a geri dönmü�tür. �smail<br />
iç karga�alar ile u�ra�arak, Haçl�lar ile bar�� yapmay� tercih etti�inden bir etkinli�i<br />
kalmam��t�r. Topraklar�n� Musul hâkimi ve amcazadesi olan �zzeddin Mesud’a vasiyet<br />
ederek Halep’i teslim etti. �zzeddin Mesud da Halep’i karde�i �madeddin’e<br />
verdi.<br />
7. Eyyübi Devleti<br />
H. 579’da Selahaddin Eyyübi Halep hâkimi olan �madeddin’e Sincar’� verip<br />
Halep’i ald� ve o�lu Melik Zahir �madeddin Osman’� Halep hükümdar� yapt�. H.<br />
583’te Selahattin Kudüs’ü Haçl�lardan geri ald� ve Mescid-i Aksa’y� tamir ettirdi.<br />
Nureddin �ehid’in yapt�r�p, Kudüs geri al�nd���nda Mescid-i Aksa’ya koyulmas�n�<br />
vasiyet etti�i minberi getirerek yerine yerle�tirdi. Gerek Selahattin ve gerekse de<br />
o�lu Melik Zahir Halep’te kanl� ve �anl� bir sava� sonucunda Haçl�lar� peri�an ettiler.<br />
Selahaddin öldükten sonra Halep bölgesi çocuklar� aras�nda �u �ekilde taksim<br />
edilmi�tir.<br />
Melik Zahir’e Halep<br />
Melik Adil’e Hama, Mare, Münbiç ve Necim Kalesi<br />
Behram �ah’a Rahye ve Tedmur<br />
Osman’a �irez<br />
Bedreddin Y�ld�r�m’a Telba�er<br />
�zzeddin b. �brahim’e Boyun, Kefer-i Tab ve Kamiyye<br />
Lakin Melik Zahir k�sa bir süre içerisinde Halep civar�n� ele geçirerek Halep<br />
kalesini tamir etmi�tir. Zeki ve uyan�k olan Zahir 21 y�l tahtta kald�ktan sonra H.<br />
613’te Halep’te ölmü�tür.<br />
81
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
öldü.<br />
Melik Aziz<br />
�ki ya��nda taht�n sahibi olan Aziz’in vasisi �ahabeddin Tu�rul idi. H. 634’te<br />
Melik Nas�r Yusuf<br />
H. 634’te tahta ç�km�� ancak, devletin idaresi annesi Zayfe Hatun’un elindeydi.<br />
Döneminde Eyyübi askerleri kâh Belen da�lar�nda Ermenilerle, kâh Antakya<br />
vadilerinde Haçl�larla sava�arak �anl� zaferler kazanm��t�r. Onun zaman�nda Mo-<br />
�ollar Halep’i ya�malayarak tahrip etmi�lerdir. Nas�r Hülagü’ye esir olarak sonunda<br />
�ehit olmu�tur. Rivayete göre Tebriz’de gömülmü�tür. Halep H. 660’da M�s�r’daki<br />
Türk Devleti idaresine geçmi�tir.<br />
8. Mara�’ta Dulkadiro�ullar�<br />
Dulkadiro�ullar�n� olu�turanlar, Mo�ol istilas� üzerine Anadolu’ya gelen<br />
büyük bir Türkmen a�iretidir. Söz konusu a�iret ad�n� Dulkadir adl� bir beyin ad�ndan<br />
almaktad�r. Bunlar göçebe olup yaz�n Elbistan ve civar�ndaki yaylalarda, k���n<br />
da Mara�’ta bulunurlard�. Dulkadiro�lu beyli�i Dulkadir Beyinin o�lu Karacabey<br />
taraf�ndan kurulmu�tur. Lakin Dulkadiro�lu beyleri ba��ms�z olmay�p, ço�unlukla<br />
M�s�r’daki Çerkez devleti ve bazen de Osmanl� devleti taraf�ndan atana gelmi�lerdi.<br />
Osmanl� ve Çerkez devleti aras�nda meydana gelen so�uklu�u belki de en önemli<br />
sebebi budur. “Zulkadir” terimi bugün Mara� Türkleri taraf�ndan “Dul�adir” olarak<br />
teleffuz edilmektedir. Bu telaffuz �ekli baz� Arap tarihçileri taraf�ndan özellikle, �bni<br />
�uhne ve Fermani tarihinde Türklerin telaffuz etti�i �ekilde asl� “Zulkadir” bozulmu�<br />
hali de “Dul�adir”’dir. Caferiye’nin kitab�nda yazd���na göre “Dulkadir hükümdarlar�<br />
Sasani krallar� soyundan olup, hatta adlar�na okuttuklar� hutbelerde bu<br />
soy silsilesini zikretmektedirler”. Fihrist-i Tevarih ve Fermani tarihinde<br />
Dulkadiro�ullar� soyunun Fars krallar�ndan Kisra kral� Berno�ervane’ye kadar ula�t���n�<br />
bilindi�ini beyan etmektedirler.<br />
Zeyneddin Karacabey<br />
H. 710’da Dulkadir Beyi öldü�ünde yerine o�lu Karacabey a�iretin beyi oldu.<br />
Yirmi sene kadar a�iretin beyli�ini yapt�ktan sonra H. 740’da ba��ms�zl���n� ilan<br />
etti. Karacabey ile a�iret halk� gayet cesur olduklar�ndan, bazen kendi ba�lar�na gazaya<br />
ç�karlar, bazen de Halep ve �ama valilerine yard�m ederlerdi. Bundan dolay�<br />
bir hayli nüfuz ve asker sahibi olmu�lard�. Ancak hükümeti, a�iret halk�yla di�er<br />
baz� ufak tefek Türk kabilelerinden olu�maktayd�. Karacabey hayat�n� göçebelikle<br />
geçirmi� ve H. 780’de, 100 ya��nda ölmü�tür.<br />
Halil Bey<br />
Karacabey’in o�lu olup H.780’de babas�n�n yerine geçmi�tir. Elbistan’� sava-<br />
�arak ele geçirmi� ve Mübarek �ah lakab�n� alarak buray� idare merkezi yapm��t�r.<br />
Bir ara Halep ve Mara�’� da zapt etmi� ve tehditleri kar��s�nda Halil Bey’in kar��s�na<br />
M�s�r sultan� Melik Salih, Halep ve �am valilerini göndermi�tir. Bunlar Elbistan’a<br />
yürüdülerse de ba�ar� elde edemediler. Bir k�sm� Türkmenler taraf�ndan etkisiz hale<br />
82
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
getirildi. Daha sonra M�s�r sultan�na taraftar görünen Harput hâkimi �brahim Bey<br />
ile baz� Türkmen beyleri taraf�ndan H. 786’da öldürülüp kesilen kafas� M�s�r’a gönderildi.<br />
Nas�ruddin Mehmet Bey<br />
Halil Bey’in o�lu olup, H. 786’da beyli�in ba��na geçmi�tir. Döneminde bölgedeki<br />
birçok beylikle sava�m�� ve sonuçta H.791’de Mara� civar�nda M�s�rl�larla<br />
yapt��� sava�ta öldürülmü�tür. Mehmet Bey Mara� ve Kayseri sancaklar�n� topraklar�na<br />
katm��, Mara�’� idare merkezi olarak kullanm��t�r.<br />
Sülü Bey<br />
Karacabey’in o�ludur. H.791’de beyli�in ba��na geçmi�tir. Ramazan ve<br />
Karamano�ullar�yla pek çok sava� yapm��, ço�unlukla zafer kazanm�� özellikle M�s�rl�larla<br />
yapt��� sava�ta büyük bir orduyu ma�lup etmi�tir. M�s�rl�lar ise bunun<br />
içinde Halil Bey’de oldu�u gibi hile yolunu seçerek Dulkadiro�ullar�ndan Alihan<br />
Bey’i kand�rarak Sülü Bey’i H. 800’de uykusunda öldürtmü�tür.<br />
Süleyman Bey<br />
Nass�ruddin Mehmet Bey’in o�ludur. H.800’de beyli�in ba��na geçmi�tir.<br />
Tenperver 145 bir insan olan Süleyman Bey, dönemini zevk ve sefa ile geçirmi�, ikinci<br />
y�l�nda eceliyle Mara�’ta ölmü�tür. Süleyman Bey k�z�n� Edirne’de bulunan Fatih<br />
Sultan Mehmet Han ile evlendirdi�i Cevri tarihinde bildiriliyorsa da, Fatih’in o tarihten<br />
çok sonra do�du�una bak�l�rsa, söz konusu tarihte hata oldu�u anla��l�r.<br />
Melik Arslan Bey<br />
H.802’de beyli�in ba��na geçip, on iki sene hüküm sürdükten sonra M�s�r’a<br />
gitti. Güya Harput’u Uzun Hasan’a verdi�i bahanesiyle idam edilmi� ve H. 814’te<br />
yerine �ah Budak Bey getirilmi�tir.<br />
�ahbudak Bey<br />
Gariptir ki M�s�r sultan� �ahbudak’� ve Osmanl� padi�ah� da �ehsuvar Bey’i<br />
Dulkadir Beyi atad�klar�ndan, �ahbudak Mara�’ta ve �ehsuvar’da Elbistan’da idare<br />
merkezi kurmu�lard�r. Aralar�nda yirmi sene boyunca münaka�a devam etmi�,<br />
�ahbudak’�n ölümüyle �ehsuvar Bey muhalefetsiz beyli�in ba��na geçmi�tir.<br />
�ehsuvar Bey<br />
�ehsuvar Bey Elbistan’da bulundu�u H.872’de Cemdar komutas�ndaki büyük<br />
bir M�s�r ordusunu ma�lubiyete u�ratarak, Cemdar’� da esir alm��t�r. H.875’te<br />
Ramazano�ullar�n�n üzerine yürüyerek, onlar� Payas’a kadar takip etti. Payas ve<br />
Darende’yi ele geçirdi. Yine ayn� y�l içerisinde M�s�r sultan� �ehsuvar Bey üzerine<br />
büyük bir ordu gönderdiyse de, �ehsuvar Bey M�s�r ordusunu hezimete u�ratt�.<br />
Halep’e kadar kovalad�. H.876’da M�s�r sultan� üçüncü bir ordu gönderdiyse de<br />
145 Rahat�na dü�kün, tembel, vücudunu beslemek telâ��nda olan.<br />
83
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
bunlar da öncekilerle ayn� sonu payla�t�lar. H.876 y�l� sonunda Emir Temraz komutas�nda<br />
gelen büyük bir M�s�r ordusuyla yapt��� sava�ta ordusu bozguna u�rayan<br />
�ehsüvar Bey Ezmanti kalesine kapand�. Daha sonra Emir Temraz’dan af dilemi�se<br />
de, tutuklanarak M�s�r’a gönderilmi� ve M�s�r sultan� Katibay’�n emriyle Bâbü’z-<br />
Züveyle’de as�larak idam edildi. Ya�� henüz elliye varmam��t�. Ak�ll�, edip ve yi�itti,<br />
ad�na para bast�rm��t�r.<br />
Alâüddevle Bey<br />
�ehsuvar Bey’den sonra karde�i Alâüddevle Bey olmu�tur. Çok yi�it ve cesur<br />
bir bey olan Alâüddevle, M�s�rl�larla yapt��� üç sava�tan ikisini kazanarak topraklar�n�<br />
geni�letmi�, Ankara, Diyarbak�r, Tarsus, Sis (Kozan), Rumkale taraflar�n�<br />
egemenli�i alt�na alm��t�r. Ancak aradan çok geçmeden yükseli�, dü�ü�e dönü�mü�tür.<br />
H.912’de �ah �smail Diyarbak�r’� sava�la fethettikten sonra Alâüddevle’nin<br />
o�ullar� ve baz� adamlar�n� esir etti. M�s�r sultan�n�n taraftar� olan Alâüddevle Malatya<br />
yolu ile �ran üzerine gitmekte olan Osmanl� ordusunun mühimmat kafilelerine<br />
sald�rd���ndan, yakalan�p cezaland�r�lmas� için Vezir Sinan Pa�a ile Alâüddevle’nin<br />
ye�eni olup Osmanl� hizmetinde olan �ehsuvar o�lu Ali Bey görevlendirilmi�tir.<br />
H.922’de Alâüddevle ile Ali Bey aras�nda Göksun’da meydana gelen sava�ta Dulkadiro�lu<br />
ordusu yenilgiye u�ram��t�r. 90 ya��nda olan Alâüddevle ve ileri gelen<br />
adamlar� kaçm��, ancak Turna da��nda yakalanarak öldürülmü�lerdir. Dulkadiro�lu<br />
topraklar� Mara� Eyaleti ad� alt�nda Osmanl� topraklar�na kat�larak, valili�ine de<br />
Ali Bey atanm��t�r.<br />
Dulkadiro�ullar� Beyli�i alt�n ça��n� Alâüddevle zaman�nda ya�am��t�r. O<br />
dönemde beyli�in hâkimiyeti alt�nda olan bölgeler ise �unlard�r: Mara�, Elbistan,<br />
K�r�ehri, Harput, Malatya, Diyarbak�r, Kayseri, Payas, Sis, Tarsus, Amik Ovas�, Besni,<br />
Antep, Gündüzlü 146, Karsi, Dulkadriye, H�sn�mansur, Darende, Rumkale ve<br />
A’zâz.<br />
b. Halep Vilayetinin Önemli Tarihi Olaylar�<br />
Hicretten Önce<br />
3834 Hz. �brahim ile Hz. Lut’un Ailesinin Urfa’dan Harran ve Oradan Arz-� Kenan’a<br />
Hicreti<br />
3360 Orta Asya’da Hüküm Süren Türk Hanlar�ndan O�uzhan’�n Halep ve M�s�r<br />
Havalisini �stila Etmesi<br />
1825 Hz. �brahim’in Urfa’da Babil Kral� Ramis Yani Nemrut Taraf�ndan Ate�e<br />
At�lmas�<br />
1598 Hz. Davut’un Bu Bölgede Padi�ahl���<br />
1453 Hz. Süleyman’�n Bu Bölgede Padi�ahl���<br />
0884 Antakya’n�n M�s�r Hükümdar� Orktebos Taraf�ndan ��gali<br />
146 Zaman�nda çok me�hur bir kasabayd�. �imdi Bereket da�� eteklerinde ve K�z�khan’�n iki saat kuzeyinde<br />
kal�nt�lar� mevcuttur.<br />
84
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
0223 �stanbul’un Kurucusu Kostantin’in Annesi Hilane’nin Halep’te Kendi Ad�na<br />
Bir Kilise �n�as� (Huluye Camisi) ve Yine Urfa’da Bir Kilise ile Beraber Hilan<br />
Köyünden Halep’e Gelen Suyolunu Yapt�rmas�<br />
0086 No�irvan Adil Taraf�ndan Antakya’n�n Zapt�, Ahalisinin Babil Civar�na Nakli.<br />
0019 Hüsrev Pervez Taraf�ndan Antakya’n�n Zapt� ve Ya�malanmas�<br />
0016<br />
Hicretten Sonra<br />
Halep ve Ba�l�lar�n�n Fethi<br />
0037 S�ffin Olay� (Rakka Kazas�nda Meydana Gelmi�tir)<br />
0041 Halep’in Emevi �daresine Geçmesi<br />
0094 Emevi Halifelerinden Ömer b. Abdülaziz’in Münbiç Kazas�nda Bulunan<br />
Hanas�r Köyünü �kinci Hükümet Merkezi Yapmas�<br />
0128 Halep’in Abbasi �daresine Geçmesi<br />
0333 Beni Hemdan Devletinin Kurulu�u (Y�k�l��� 381)<br />
0333 �h�id’in Halep’i Zapt Ederek Etraf�ndaki Ormanlar� Kesmesi<br />
0354 Me�hur �air Mütenebbi’nin Halep’te Vefat�<br />
0367 Seyfüddevle’nin Halep’te Vefat� ve Na��n�n Nakledilerek Diyarbak�r’da Defni<br />
0402 Halep’te Merdas Melikli�inin Ortaya Ç�k���<br />
0449 Mareli Me�hur �air Ebu’l-âlâ’n�n Mare’de Vefat�<br />
0468 Halep ve �am’da Selçuklu Devletinin Kurulu�u (Y�k�l��� 507)<br />
0490 Haçl�lar�n �skenderun’u �stilas� ve Antakya’y� Ku�atmalar�<br />
0490 Haçl�lar�n Urfa, Suruç, A’zâz ve Harim’i �stilas�<br />
0491 Alt� Ay Muharebenin Ard�ndan Haçl�lar�n Antakya’y� Zapt�<br />
0504 Halep Hâkimi R�dvan’�n Haçl�lar ile Bar�� Yapmas�<br />
0513 Halep Hükümdar� �lgazi ile Haçl�lar Aras�nda Halep’e Yak�n Aklin Adl�<br />
Yerde Muharebe ve �lgazi’nin Galibiyeti<br />
0518 Haçl�lar�n Halep’i Ku�atmas� ve Musul Hükümdar� Aksungur’un Yard�m�yla<br />
Ku�atman�n Kald�r�lmas�, A’zâz ve Kefer-i Talib’in Haçl�lardan Geri<br />
Al�nmas�<br />
0523 Aksungur’un O�lu ve Halep Hükümdar� �madeddin Zengi ile Haçl�lar Aras�nda<br />
Halep Civar�nda �iddetli Bir Muharebe Yap�lmas� ve �madeddin’in<br />
Galibiyeti<br />
0531 �madeddin Taraf�ndan Mare’nin Haçl�lardan Geri Al�nmas�<br />
0539 �madeddin’in Urfa ve Suruç ile F�rat’�n do�usunu Sava�arak ve Birecik’i de<br />
Sulh ile Haçl�lardan Almas�<br />
0541 �madeddin’in Caber’deki Köleleri<br />
Nureddin’in Hükümdar Olmas�<br />
Taraf�ndan Öldürülmesiyle Yerine<br />
0546 Nureddin �ehid’in Cuslin Ad�ndaki Me�hur Bir Haçl� Reisini Esir Alarak<br />
Antep ve Mara� ile Havalisini Haçl�lardan Geri Almas�<br />
0559 Nureddin �ehid’in Me�hur Harim Meydan Sava��ndan Sonra Haçl�lardan<br />
Harim Kalesini Zapt�<br />
0566 Atabey Meliklerinden II. �madeddin’in Halep’i Selahaddin Eyyübi’ye Terki<br />
0583 Selahaddin’in Bilan Da��nda Olan Bakras Kalesini Haçl�lardan Geri Almas�<br />
85
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
0605 Selahaddin’in O�lu ve Halep Hükümdar� Melik Zahir’in Halep Suyolunu<br />
Tamir Ettirmesi<br />
0607 M�s�r Padi�ahlar�ndan Melik Zahir Rukneddin Baybars El-Bendakdari Taraf�ndan<br />
Antakya’n�n Sava�la Haçl�lardan Geri Al�nmas�<br />
0776 Halepliler Taraf�ndan Sis (Kozan)’in Fethi<br />
0780 Mara�’ta Dulkadiro�lu Hükümetinin Kurulmas�<br />
0781 Halep’in Mare’deki Çerkez Devletinin �daresi Alt�na Geçmesi<br />
0803 M�s�r Sultan� Melik Zahir b. Berkok ile Timurlenk Aras�nda Mercidab�k’ta<br />
Muharebe, Halep’in Timurlenk Taraf�ndan �stilas� ve Münbiç �ehrinin Tahribi<br />
0893 Hersek O�lu Ahmet Pa�a Komutas�ndaki Osmanl� Donanmas�n�n M�s�rl�lar�<br />
Tehdit Ederek �skenderun’a Gelmesi<br />
0921 Veziriazam Sinan Pa�a ile �ehsuvaro�lu Ali Bey Taraf�ndan Dulkadiro�lu<br />
Hâkimi Alaüddevvle ile Hükümetinin �mhas�<br />
0922 Yavuz Sultan Selim Han’�n Halep’e Geli�i ile Halep ve �am’� Fethetmeleri<br />
0955 Kanuni Sultan Süleyman Han Acem Seferinde �ken Halep’te K��lamas� ve<br />
�lkbahar’da Sefere Ba�lamas�<br />
0960 Kanuni’nin Acem Seferine Gitmek Üzere �kinci Defa Halep’e Gelmesi ve<br />
�ehzade Cihangir’in Halep’te Ölümüyle Na��n�n �stanbul’a Nakli<br />
1047 Sultan IV. Murat Han’�n Ba�dat’a Gitmek Üzere Halep’e Geli�i<br />
1238 Halep’te Deprem Olmas�, Pek Çok �nsan�n Ölümü ve Pek Çok Binan�n Harap<br />
Olmas�<br />
1247 M�s�rl� �brahim Pa�a’n�n Halep’e Gelmesi (Ayr�l��� 1255)<br />
1266 Halep Hadisesi<br />
1277 Mara� Sanca��nda Çerkez Muhacirlerin �skân�<br />
1282 F�rkay� �slâhiye’nin Geli�i ve Vilayet Te�kili<br />
1284 F�rat Ad�ndaki Vilayet Gazetesinin Yay�nlanmas�, Salname Haz�rlanarak<br />
Bas�lmas�<br />
1287 Antakya’da Meydana Gelen �iddetli Depremin Birçok Hasar ve Zayiata Sebep<br />
Olmas�<br />
1296 Vilayette Adliye Kurulmas�<br />
1296 Vilayette Zaptiye Askerlerinin Jandarmaya Dönü�türülmesi<br />
1296 Vilayette Polis �daresinin Kurulmas�<br />
1296 Münbiç ve Harim’de Çerkez Muhacirlerinin �skân�<br />
1297 A�ar ve A�nam �daresinin Kurulu�u (La�v� 1303)<br />
1299 Halep’te Emlâk-� Seniyye �daresi’nin Kurulu�u<br />
1299 Merkez Mutasarr�fl���n�n Kurulu�u (La�v� 1303)<br />
1299 Zor Sanca��n�n Vilayetten Ayr�larak Müstakil Mutasarr�fl��a Dönü�türülmesi<br />
1300 Vilayette Nüfus �daresinin Kurulu�u ve Nüfus Say�m� Yap�lmas�<br />
1301 Vilayette Reji �daresinin Kurulu�u<br />
1302 Antep Kazas�nda Karadinek Köyüne 1800 Dirhem A��rl���nda Gökta�� Dü�mesi<br />
1302 Halep Büyük Emevi Camisinin Tamiri<br />
1303 Ticaret Odas�n�n Kurulu�u<br />
1303 Rakka Kazas�n�n Zor Sanca��ndan Ayr�larak Vilayete Ba�lanmas�<br />
86
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1304 Halep’te Askeri Rü�tiye Mektebinin Aç�l���<br />
1304 Münbiç’te Padi�ah Ad�na Onun Ad�n� Ta��yan Bir Cami Yapt�r�lmas�<br />
1304 Halep ile �skenderun Aras�nda �ose Yolun Tamamlanarak Aç�l���<br />
1304 Cebel-i Sem’ân Kazas�n�n Kurulu�u<br />
1306 Vilayette Sicil-i Ahval Komisyonunun Kurulu�u<br />
1307 Ziraat Bankas�n�n Kurulu�u<br />
1307 Orman �daresinin Kurulu�u<br />
1310 Halep’te Mülkiye �dadi Mektebinin Aç�l���<br />
1310 �am’dan Halep’e ve Birecik’e Kadar Demiryolu Yap�lmas� Karar�<br />
1310 Osmanl� Bankas�’n�n Halep’te �ube Açmas�<br />
1310 Halep’te K�z Mektebinin Aç�lmas�<br />
1317 Halep’te Saat Kulesi �n�as�<br />
1318 Halep’te Gureba için Hamidiye Ad�yla Bir Hastane �n�a Edilerek Aç�lmas�<br />
1319 Halep’te Sanayi Mektebinin Aç�lmas�<br />
1321 Halep’te Bir Genel Sergi Aç�lmas�<br />
1323 Vilayette Yeniden Nüfus Say�m� Yap�lmas�<br />
1323 Hama-Halep Demiryolunun Resmi Aç�l��� (16 �aban 1324)<br />
c. Halep Valileri<br />
0016<br />
Hulefa-i Ra�idin Dönemi Valileri<br />
Ebu Abide<br />
0016 Halid b. Velid (Ebu Abide Taraf�ndan)<br />
0017 Habib b. Müslim b. Malik<br />
0018 Ayaz b. Ganem (Ebu Abide Taraf�ndan)<br />
0020 Seyyid b. Amr b. Hadimü’l-Cemhi<br />
0021 Amir b. Sad b. Abdünnas�ri<br />
0026 Muaviye<br />
0026 Habib b. Selme b. Malik (Muaviye Taraf�ndan)<br />
Emevi Dönemi Valileri<br />
0042 Abdurrahman b. Halid<br />
0046 Malik b. Abdullah<br />
0050 Be�ir b. Ebi Ertah<br />
0051 Faz�la b. Abid<br />
0051 Be�ir b. Ebi Ertah (2. Defa)<br />
0052 Süfyan b. Avf<br />
0052 Muhammed b. Abdullah Es-Sekafi<br />
0053 Abdurrahman b. Ümmü’l-Hâkim Es-Sekafi<br />
0054 Muhammed b. Malik Maan b. Bezidü’s-Selmi<br />
0055 Süfyan b. Avf (2. Defa)<br />
0056 Cennade b. Ebi Emevi<br />
0057 Abdullah b. Kays<br />
0058 Malik b. Abidülhesami<br />
0066 Abdülmelik b. Mervan<br />
0073 Muhammed b. Mervan<br />
87
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
0077 Velid b. Abdülmelik<br />
0085 Muhammed b. Mervan (2. Defa)<br />
0086 Müslim b. Abdülmelik<br />
0091 Abdülaziz b. El-Velid<br />
0092 Müslim b. Abdülmelik (2. Defa)<br />
0095 Abbas b. El-Velid<br />
0099 Hellal b. Abdülalaili<br />
0099 Velid b. Ha�imü’l-Meayeti<br />
0101 Süleyman b. Velid El-Kakai El-Abdi<br />
0125 Yezid b. Ömer b. Hebire<br />
0126 Mesrur b. El-Velid<br />
0127 Abdülmelik b. Kevser El-Konevi<br />
0132<br />
Abbasi Döneminde “Amil” Unvan�yla Valilik Yapanlar<br />
Abdullah b. Ali b. Abdullah b. �lyas<br />
0137 Zefer b. As�m b. Abdullah<br />
0137 Ebu Müslim El-Horasani<br />
0137 Salih b. Ali b. Abdullah b. �lyas<br />
0152 Fad�l b. Salih<br />
0152 Fad�l b. El-Fad�l<br />
0154 Musa b. Süleyman El-Horasani<br />
0163 Harun Er-Re�id<br />
0170 Abdülmelik Salih (Harun Er-Re�id Taraf�ndan)<br />
0176 Musa b. �sa<br />
0176 Musa b. Yahya b. Halid<br />
0178 Cafer b. Yahya b. Halid b. Bermek<br />
0180 �sa b. El-Aki<br />
0182 �smail b. Salih b. Ali<br />
0182 Abdülmelik b. Salih (2. Defa)<br />
0187 Kas�m<br />
0193 Hezime b. Haz�m<br />
0194 Abdülmelik b. Salih (3. Defa)<br />
0197 Hezime (2. Defa)<br />
0198 Tahir b. Hüseyin<br />
0206 Abdullah b. Tahir<br />
0213 Abbas b. Memun<br />
0214 �shak b. �brahim b. Musar<br />
0215 �sa b. Ali b. Salih<br />
0218 Abdullah b. Abdülaziz b. El-Fusul (Memun Taraf�ndan)<br />
0223 Abdullah (Mutas�m Taraf�ndan) (M�s�r, �am ve Cezire’nin ilk Türk valisi<br />
olup, Esnas Lakab�yla an�lmaktad�r.)<br />
0230 Abdullah b. Abdülaziz (2. Defa)<br />
0230 Abdullah b. Muhammed Salih<br />
0231 Ahmet b. Selam b. Fetiye<br />
0231 Nas�r b. Hamza b. El-Hezzi<br />
0232 Ali b. �smail b. Salih<br />
88
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
0232 �sa b. Abdullah<br />
0235 Muttas�r b. El-Mütevekkil<br />
0235 Tahir b. Muhammed b. �smail<br />
0247 Vas�f Et-Türkî<br />
0250 Musa b. Bo�a<br />
0251 Ebu Tamam Meyhun b. Süleyman Hadfe<br />
0252 Hamdü’l-Mevlüd<br />
0252 Salih b. Abdullah<br />
0253 Ebu Tamam Meyhun (2. Defa)<br />
0254 Ebu �sak David<br />
0255 Ahmet b. �sa b. E�-�eyh<br />
0258 �smail-i Tavil<br />
0266 Lü’lü b.Tolon Taraf�ndan<br />
0269 Abdullah b. El-Feh b. Tolon Taraf�ndan<br />
0271 Ebu Musa Muhammed b. El-Abbas b. Tolon Taraf�ndan<br />
0271 Ahmet b. Zi G�yas b. Tolon Taraf�ndan<br />
0271 Ak�in olarak bilinen Muhammed b. Ebi Es-Sac b. Tolon Taraf�ndan<br />
0276 �h�id’in Babas� Tafh b. Haf<br />
0276 Küret El-Horasani Olarak Bilinen b. El-Hasan Ali El-Mutezid Taraf�ndan<br />
0289 Ahmet b. Sehl Elbu �ecayi<br />
0289 Ebulaz Halife b. El-Mübarek Karabita F�rka-i Ba�babi Mahvetmi�tir<br />
0290 �sa Gulam El-Nu�iri<br />
0290 Ebulhasan Zekâ Abdullah<br />
0294 Hüseyin b. Hemdan b. Hemdun El-A�ur<br />
0302 Ebu El-Abbas b. El-Muktedir Nakibi Munes El-Had�m Taraf�ndan<br />
0302 Ebu Kabus Munes Taraf�ndan<br />
0316 Hellal b. Bedir Munes Taraf�ndan<br />
0317 Vas�f El-Bektehri<br />
0318 Ahmet b. Kebgali�<br />
0319 Tarif b. Abdullah Es-Sekri<br />
0324 Bedir El-Har�eni<br />
0324 Tarif (2. Defa)<br />
0324 Ebubekir Muhammed b. Tabh El-�h�idi<br />
0325 Ebu Abbas Ahmet b Said El-Güllabi �h�id Taraf�ndan<br />
0327 Ebu Bekir Mehmed b. Raik<br />
0328 Muhammed b. Bezdad Raik Taraf�ndan<br />
0329 Musaver b. Muhammed Er-Ruki �h�id Taraf�ndan<br />
0329 Ebubekir b. Raik Taraf�ndan<br />
0330 Yanes Munsi<br />
0332 Ebubekir Muhammed b. Ali b. Mukatil<br />
0332 Ebu Abdullah El-Hüseyin b. Said<br />
0333 Ebu El-Feth Osman b. Said El-Güllabi �h�id Taraf�ndan<br />
0333 Seyfüddevle Ali b. Hemdan<br />
0356 Sadüddevle �erif b. Seyfüddevle<br />
0358 Karube b. Sadüddevle<br />
0366 Sadüddevle b. Bekcor<br />
89
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
0366 Sadüddevle<br />
0381 Ebulfezail b. Sadüddevle<br />
0381 Lü’lü b. Sadüddevle<br />
0414 Salih b. Merdas M�s�r Hükümdar� Taraf�ndan<br />
0420 Nas�r b. Salih<br />
0429 Dezberi M�s�r Hükümdar� Taraf�ndan<br />
0433 Semal b. Salih b. Merdas<br />
0449 Hasan b. Mülhem M�s�r Hükümdar� Taraf�ndan<br />
0452 Mahmud b. Nas�r El-Merdas<br />
0453 Semal (2. Defa M�s�r Hükümdar� Taraf�ndan)<br />
0454 Atiye b. Salih b. Merdas<br />
0454 Mahmud b. Atiye<br />
0468 Nas�r b. Mahmud<br />
0468 Sab�k b. Atiye<br />
0473 Müslim b. Hari� �erif Ebu Ali Taraf�ndan<br />
0478 Tutu� b. El-Hetteni Selçuklular Taraf�ndan<br />
0478 Aksungur Selçuklu Melik�ah Taraf�ndan<br />
0486 Hasan b. Ali El-Harezmî Selçuklu Tutu� Taraf�ndan<br />
0488 R�dvan b. Tutu� Ba�dat’taki Abbasi Devleti Taraf�ndan<br />
0507 Alparslan<br />
0508 Alparslan’�n Biraderi Sultan�ah<br />
0511 Hüsameddin Timurta� �lgazi Taraf�ndan<br />
0515 Abdülcabbar<br />
0518 Timurta� (2. Defa)<br />
0518 Bersuki Aksungur<br />
0519 �zzeddin b. Aksungur<br />
0520 Kaymaz �zzeddin Taraf�ndan<br />
0521 Süleyman b. Abdülcabbar<br />
0522 Atabegi �madeddin<br />
0530 Esvar �madeddin Taraf�ndan<br />
0541 Nureddin b. �madeddin<br />
0569 �smail b. Nureddin<br />
0577 Mesud b. Mevlüd Atabegi<br />
0577 �madeddin b. Mevlüd<br />
0579 Melik Ez-Zahir Sultan Selahaddin Eyyübi Taraf�ndan<br />
0579 Selahaddin’in Biraderi Melik El-Adil<br />
0582 Melik Ez-Zahiri (2. Defa)<br />
0613 Melik El-Aziz b. Melik Zahir<br />
0634 Melik El-Nas�r b. Melik El-Aziz<br />
0658 Lü’lü b. Bedreddin<br />
0678 �dmer Akku� E�-�emsi<br />
0679 Alimüddin b. Sencer El-Ba�kurdi<br />
0681 �emseddin Karasenkar<br />
0691 Seyfüddin b. Balban Et-Tabah<br />
0699 Karasenkar (2. Defa)<br />
0710 Seyfüddin K�pcak<br />
90
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
0710 Esen Timur<br />
0711 Karasenkar (3. Defa)<br />
0712 Seyfüddin b. Sevdi El-Cemdar<br />
0714 Alâeddin Altun Bo�a<br />
0727 Seyfüddin Argun El-Nas�ri<br />
0731 Altun Bo�a (2. Defa)<br />
0738 Seyfüddin Targay<br />
0741 Seyfüddin El-Nas�ri Ta�timur<br />
0742 Aydo�mu� El-Nas�ri<br />
0742 Dokuz Timur El-Hamevi<br />
0744 Yel Bo�a El-Tecbavi<br />
0746 Seyfüddin K�r�ktay<br />
0747 Seyfüddin Tebük Timur<br />
0747 Seyfüddin Bey Timur<br />
0748 Argun�ah El-Nas�r<br />
0748 Fahreddin Ayaz<br />
0748 Seyfüddin b. El-Hac Arkutay<br />
0752 Seyfüddin Bigarus<br />
0753 Argun El-Kâmili<br />
0755 Seyfüddin Tar El-Nas�ri<br />
0759 Seyfüddin Mencük El-Nas�ri<br />
0759 Alâeddin El-Mardini<br />
0760 Seyfüddin Beg Timur El-Mumni<br />
0760 Seyfüddin Beg Timur El-Harezmî<br />
0761 �ahabeddin Ahmet<br />
0762 Seyfüddin Kutlu Bo�a El-Ahmeti<br />
0763 Seyfüddin Menküli Bo�a El-Hamdi<br />
0764 Kutlu Bo�a (2. Defa)<br />
0765 I��k Timur El-Mardini<br />
0766 Seyfüddin<br />
0767 Seyfüddin Menküli Bo�a (2. Defa)<br />
0769 Alâeddin Altun Bo�a Et-Tavil<br />
0770 Seyfüddin Esen Bo�a<br />
0770 Ku� Timur<br />
0771 I��k Timur (2. Defa)<br />
0773 �zzeddin Aydemir El-Devadar<br />
0774 I��k Timur (3. Defa)<br />
0775 Beg Timur El-Harezmî (2. Defa)<br />
0775 I��k Timur (4. Defa)<br />
0780 Seyfüddin Menküli Bo�a El-Ahmeti (2. Defa)<br />
0780 I��k Timur (5. Defa)<br />
0781 Seyfüddin Timurbay Et-Timurta�<br />
0781 Menküli Bo�a El-Ahmeti (3. Defa)<br />
0783 Seyfüddin �nal El-Yusufi<br />
0783 Seyfüddin Y�lb�ga El-Nas�ri<br />
0787 Sodon El-Muzafferi<br />
91
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
0788 Y�lb�ga El-Nas�ri (2. Defa)<br />
0791 Gemi�b�ga EL-Hamevi<br />
0792<br />
Çerkez Devleti Taraf�ndan Halep’e “Saltanat Naibi” Unvan�yla Atanan Valiler<br />
Kara Timurta� El-Ahmeti<br />
0793 Seyfüddin Helban<br />
0796 Tanr�verdi<br />
0799 Argun�ah<br />
0800 Alâeddin Akb�ga El-Cemal El-Hezeyani<br />
0801 Timurta� El-Hamdi El-Haseki<br />
0804 Rakmak<br />
0806 Alâeddin Akb�ga El-Cemal El-Hezeyani (2. Defa)<br />
0806 Timurta� (2. Defa)<br />
0808 Alaf El-Ceyavi<br />
0808 El-Amir Çekim<br />
0808 Timurta�<br />
0809 Çerkez Akasmi<br />
0809 El-Amir Çekim (2. Defa)<br />
0810 Timur B�ga El-Me�tub<br />
0811 Timurta� (2. Defa)<br />
0812 Nuroz<br />
0813 Korkam��<br />
0813 �eyh<br />
0815 Timurta� (3. Defa)<br />
0815 Ye�ik b. Bezdemer<br />
0817 �nal Es-Saslaki<br />
0818 Akbey Ed-Devadar<br />
0820 Kaçkar El-Kardami<br />
0820 Ye�ik El-Yusufi<br />
0824 Altun B�ga Es-Sagir<br />
0824 �nal El-Çekimi<br />
0824 Tanr�verdi b. Kasruh<br />
0824 Kani Bey<br />
0829 Kutluca<br />
0830 Kasruh<br />
0837 Korukmu�<br />
0839 �nal El-Çekimi (2. Defa)<br />
0839 Tanr�vermi� Türkmani<br />
0842 Celban<br />
0843 Kani Bey El-Hamzavi<br />
0849 Tanr�verdi El-Çerkezi<br />
0851 Akverdi Es-Saki<br />
0851 Kani Bey Behluvan<br />
0851 Persebay El-Nas�ri<br />
0851 Tetim<br />
0852 Kani Bey El-Hamzavi (2. Defa)<br />
92
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
0857 Yusuf El-Hakani<br />
0859 Can�m El-E�refi<br />
0863 �nal El-Ye�beki<br />
0865 Can� Bey El-Naci<br />
0868 Berd Bey El-Cemdar<br />
0871 Ye�bek El-Becasi<br />
0872 Berd Bey El-Cemdar (2. Defa)<br />
0874 Kansuh El-Ciyavi<br />
0878 Katibay El-Hamzavi<br />
0884 Ezdemer b. Mezid<br />
0885 Verdi�<br />
0889 Ezdemer (2. Defa)<br />
0889 �nal Es-Silahdar<br />
0903 Canbolat<br />
0904 Kasruh b. �nal<br />
0904 Devlet Bey<br />
0905 Karkam�� b. Veliüddin<br />
0906 Ekma� b. Veliüddin<br />
0908 Sibay<br />
0910 Hayri Bey<br />
0922<br />
Osmanl� Dönemi Valileri<br />
Cafer o�lu Ahmet Karaca Pa�a<br />
0935 Vezir �brahim Pa�a’n�n Torunu �sa Pa�a<br />
0937 Halidi �sfendiyar o�lu Musa Bey<br />
0938 Hüsrev Pa�a (Halep’te mükemmel bir camisi vard�r)<br />
0941 Hüseyin Bey<br />
0951 B�y�kl� Pa�a’n�n o�lu Mustafa Pa�a<br />
0952 Had�m Abdullah o�lu Sinan Pa�a<br />
0957 Dukakin Ahmet Pa�azade Adli Mehmet Pa�a (Halep’te mükemmel bir camisi<br />
vard�r)<br />
0960 Halil o�lu Pir Bey<br />
0961 Biraderi Kubad Pa�a<br />
0964 Ferhad Pa�a<br />
0988 Behram Pa�a (Halep’te mükemmel bir camisi vard�r)<br />
0994 Biraderi R�dvan Pa�a<br />
0995 Hasan Pa�a<br />
0995 Süleyman Pa�a<br />
0996 Hüseyin Pa�a<br />
0999 Hac� Ahmet Pa�a<br />
1002 Mehmet Pa�a<br />
1005 Ahmet Mutaf Pa�a<br />
1008 Hac� �brahim Pa�a<br />
1009 Ali Pa�a<br />
1009 Be�ir Pa�a<br />
1009 �erif Pa�a<br />
93
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1010 Vendes o�lu Ali Pa�azade Hasan Pa�a<br />
1011 Nas�f Pa�a<br />
1011 Nasuh Pa�a<br />
1013 Canbolat Hüseyin Pa�a<br />
1014 Biraderzadesi Mehmet Pa�a<br />
1016 Hüseyin Pa�a<br />
1017 Mirahur Yusuf Pa�a<br />
1018 Küçük Sinan Pa�a<br />
1019 Mahmut Pa�a<br />
1026 Karaka� Mehmet Pa�a<br />
1040 Murtaza Nogay Pa�a<br />
1043 Ahmet Pa�a<br />
1045 Emirgune Yusuf Pa�a<br />
1045 Ahmet Pa�a (2. Defa)<br />
1050 Nasuh Pa�azade Hüseyin Pa�a<br />
1053 Siyavu� Pa�a<br />
1053 Çiftelerli Osman Pa�a<br />
1054 Hassa Silahdar� �brahim Pa�a<br />
1054 Dervi� Pa�a<br />
1057 Debba� Ahmet Pa�a<br />
1060 Mostarl� Mustafa Pa�a<br />
1061 �b�ir Pa�a (Halep’te mükemmel bir camisi vard�r)<br />
1064 Tayyarzade Mustafa Pa�a<br />
1066 Seyyid Ahmet Pa�a<br />
1066 Murtaza Pa�a<br />
1067 Celalizade Abaza Hasan Pa�a<br />
1068 Edirneli Suhte Mehmet Pa�a<br />
1069 Konakç� Ali Pa�a<br />
1070 Haseki Mehmet Pa�a<br />
1071 Ebu El-Nur Mehmet Pa�a<br />
1077 Hüseyin Pa�a<br />
1080 �brahim Pa�a<br />
1080 Silahdar Hüseyin Pa�a<br />
1082 Kaplan Mustafa Pa�a<br />
1085 �brahim Pa�a<br />
1089 Hüseyin Pa�a<br />
1089 Kara Mehmet Pa�a (Halep’te Vezir Han� olarak me�hur mükemmel bir han�<br />
vard�r)<br />
1093 Mahmut Pa�a<br />
1093 Kara Bekir Pa�a<br />
1095 Kara Hüseyinzade Mustafa Pa�a<br />
1096 �brahim Pa�a<br />
1098 Siyavu� Pa�a<br />
1101 Halil Pa�a<br />
1106 Cafer Pa�a<br />
1107 Dursun Mehmet Pa�a<br />
94
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1107 Cafer Pa�a (2. Defa)<br />
1108 Osman Pa�a<br />
1108 Di�er Osman Pa�a<br />
1109 Silahdar Hasan Pa�a<br />
1110 Hasan Pa�a<br />
1111 Ali Pa�a<br />
1112 Kaymakam Yusuf Pa�a<br />
1115 Silahdar Ali Pa�a<br />
1115 Çerkez Mehmet Pa�a<br />
1116 Hac� K�ran Hasan Pa�a<br />
1116 Silahdar Abaza Süleyman Pa�a<br />
1117 �brahim Pa�a<br />
1119 Abdi Pa�a<br />
1120 Türbedar Mehmet Pa�a<br />
1122 �brahim Pa�a (2. Defa)<br />
1125 Topal Yusuf Pa�a<br />
1127 Çerkez Mehmet Pa�a (2. Defa)<br />
1127 Maktulzade Ali Pa�a<br />
1128 Halili Abdurrahman Pa�a<br />
1128 Mustafa Pa�a<br />
1130 Osman Pa�a<br />
1131 Moral� Ali Pa�a<br />
1131 Recep Pa�a<br />
1136 Kürt �brahim Pa�a<br />
1137 Hekim Pa�azade Ali Pa�a<br />
1138 Silahdar Mehmet Pa�a<br />
1138 Arifi Ahmet Pa�a<br />
1141 Damat Ali Pa�a<br />
1142 Küçük Mustafa Pa�a<br />
1143 �brahim Pa�a<br />
1143 Mehmet Pa�a<br />
1147 Polad Ahmet Pa�a<br />
1150 Osman Pa�a (Halep’te mükemmel bir camisi vard�r)<br />
1153 Yakup Pa�a<br />
1157 Hac� Ahmet Pa�a<br />
1158 Ali Pa�a<br />
1158 Hac� Ahmet Pa�a (2. Defa)<br />
1160 Hüseyin Pa�a<br />
1162 Osman Pa�azade �smail Pa�a<br />
1164 Azimzade Sadettin Pa�a<br />
1165 Seyyid Ahmet Pa�a<br />
1165 Abdurrahman Pa�a<br />
1165 Hac� Ahmet Pa�a (3. Defa)<br />
1166 Abdullah Pa�a<br />
1168 Rag�p Pa�a<br />
1170 Çetelizade Abdi Pa�a<br />
95
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1170 Ali Pa�a<br />
1171 Abdülcelilzade Hüseyin Pa�a<br />
1171 Muhsinzade Mehmet Pa�a<br />
1172 Abdullah Pa�a (2. Defa)<br />
1172 Mustafa Pa�a<br />
1173 Abdullah Pa�a (3. Defa)<br />
1174 Bekir Pa�a<br />
1175 Mustafa Pa�a<br />
1177 Azimzade Mehmet Pa�a<br />
1178 Ahmet Pa�a<br />
1180 Kel Ahmet Pa�azade Ali Pa�a<br />
1181 Mehmet Emin Pa�a<br />
1182 Recep Pa�a<br />
1183 Ahmet Pa�azade Mehmet Pa�a<br />
1183 Mehmet Pa�a<br />
1183 Abdi Pa�a<br />
1186 Hac� Osman Pa�a<br />
1188 Mehmet Pa�a<br />
1193 Abdi Pa�a (2. Defa)<br />
1195 Yusuf Pa�a<br />
1199 Hac� Mustafa Pa�a<br />
1201 Mir Abdullah Pa�a<br />
1204 Mustafa Pa�a<br />
1208 Azimzade Abdullah Pa�a<br />
1214 Hac� �brahim Pa�a<br />
1220 Alâeddin Pa�a<br />
1222 Yusuf Ziya Pa�a<br />
1224 Server Pa�a<br />
1226 Mehmet Rag�p Pa�a<br />
1228 Cabbarzade Celaleddin Pa�a<br />
1231 Seyyid Ahmet Pa�a<br />
1233 Hur�it Pa�a<br />
1237 Bilanl� Mustafa Pa�a<br />
1240 Kilisli Mehmet Vahit Pa�a<br />
1243 Rauf Pa�a<br />
1245 �brahim Pa�a<br />
1245 Ali R�za Pa�a<br />
1247 �nce Bayrakdarzade Mehmet Pa�a<br />
1248 M�s�rl� �brahim Pa�a<br />
1256 Mehmet Esad Pa�a<br />
1258 Vecihi Pa�a<br />
1261 Osman Pa�a<br />
1263 Mustafa Mazhar Pa�a<br />
1264 El-Hac Kamil Pa�a<br />
1265 Zarif Mustafa Pa�a<br />
1267 K�br�sl� Mehmet Pa�a<br />
96
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1268 Osman Nuri Pa�a<br />
1269 Süleyman R�fat Pa�a<br />
1271 �smail Rahmi Pa�a<br />
1271 Hamdi Pa�a<br />
1273 ��kodral� Kamil Pa�a<br />
1274 El-Hac Kamil Pa�a<br />
1275 Mehmet Re�it Pa�a<br />
1276 �smail Pa�a<br />
1277 �smet Pa�a<br />
1279 Süreyya Pa�a<br />
1283<br />
Vilayet Te�kilinden Sonraki Valiler<br />
Merhum Cevdet Pa�a<br />
1285 Merhum Na�id Pa�a<br />
1286 Merhum Dervi� Pa�a<br />
1288 Merhum Süreyya Pa�a (2. Defa)<br />
1289 Merhum Kürt Ahmet Pa�a<br />
1291 Merhum �irvani Rü�tü Pa�a<br />
1291 Merhum Mehmet Re�it Pa�a (2. Defa)<br />
1292 Merhum Semih Pa�a<br />
1292 Merhum Esad Muhlis Pa�a<br />
1293 Merhum Emin Pa�a<br />
1295 Kamil Pa�a<br />
1296 Merhum Abdullah Galip Pa�a<br />
1296 Merhum Said Pa�a<br />
1297 Merhum Hüseyin Cemil Pa�a<br />
1304 Merhum Hac� Osman Nuri Pa�a<br />
1305 Merhum Hasan Pa�a<br />
1307 Nasuhi Bey (Vilayete Gelmeden Görevi De�i�tirilmi�tir)<br />
1307 Merhum Arif Pa�a<br />
1310 Merhum Hac� Osman Nuri Pa�a (2. Defa)<br />
1311 Merhum Hasan Pa�a (2. Defa)<br />
1313 Mustafa Zihni Pa�a<br />
1313 Hasan Fehmi Pa�a (Vilayete Gelmeden Görevi De�i�tirilmi�tir)<br />
1313 Mehmet Raif Pa�a<br />
1318 Merhum Mehmet Enis Pa�a<br />
1320 Mecit Bey<br />
1322 Osman Kaz�m Bey<br />
1323 Mehmet Naz�m Pa�a (Halen Görevdedir)<br />
97
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
2- HALEP V�LAYET� HAKKINDA GENEL B�LG�LER<br />
a. Halep Vilayetinin Co�rafi Durumu<br />
Halep vilayeti Asya k�tas�nda bulunan Osmanl� vilayetlerinden biridir. Suriye’nin<br />
kuzey bölümünü ve Anadolu’nun güney bölümünü olu�turmaktad�r. Halep,<br />
Mara� (di�er ad�yla Dulkadiro�lular� memleketi, en eski ad� Kubat Kaya) ve Urfa<br />
(eski ad� olan Mezopotamya olan Cezire bölgesinin Ruha diye adland�r�lan bat� bölümü)<br />
sancaklar�ndan olu�ur.<br />
S�n�rlar�<br />
Halep vilayeti Mara�, Urfa ve Halep adlar�nda üç sancak ve yirmi dört kazadan<br />
olu�maktad�r 147. Güneyde Suriye vilayeti, bat�da Akdeniz ve Adana vilayeti,<br />
kuzeyde Ankara ve Sivas vilayetleri, do�uda Zor sanca�� ile Diyarbak�r ve Elaz��<br />
vilayetleriyle s�n�rl�d�r. Vilayetin bat�s�ndan do�usuna kadar olan uzunlu�u 85 ve<br />
geni�li�i de 90 saattir 148.<br />
Halk�<br />
Vilayet halk� Sami neslinden ve Kafkas �rklar�ndan olu�maktad�r. �lgili bölümlerde<br />
bunlar hakk�nda detayl� bilgiler verilmi�tir. Halep çöllerinde bulunan seyyar<br />
a�iretler henüz tahrir alt�na<br />
al�nmam�� ve nüfus kay�tlar� yap�lmam��t�r.<br />
Ancak tahmini nüfuslar�<br />
yakla��k olarak 800.000 149<br />
civar�ndad�r.<br />
Vilayette ilk önce Hz.<br />
Nuh’un o�lu Ham’�n evlatlar�ndan<br />
Elkita ad�n� ta��yan bir kavim<br />
ve ondan sonra Sam’�n evlatlar�ndan<br />
Beni Aram kabilesi yerle�mi�tir.<br />
Yakla��k olarak milattan 3000<br />
y�l önce M�s�rl�lar, Asurîler ve<br />
Acemler ile di�er kavimler taraf�ndan<br />
istila edilmi�, son olarak da<br />
Müslümanlar taraf�ndan fethedilmi�tir.<br />
98<br />
Türkmen K�zlar�<br />
147 Halep vilayeti 1293-1326 tarihli Vilayet Salnamelerinde üç sancaktan olu�maktad�r. Bunlar Halep,<br />
Urfa ve Mara� sancaklar�d�r. 1290 ve daha önceki tarihli Vilayet Salnamelerinde ise Zor ve Adana sancaklar�n�n<br />
yan� s�ra Halep, Urfa ve Mara� sancaklar�ndan olu�maktad�r.<br />
148 Salnamede 1 saatlik mesafe, 5 km’ye e�ittir. Dolay�s�yla Halep vilayetinin uzunlu�u 425, geni�li�i de<br />
450 km’dir.<br />
149 1324 ve1326 Halep Vilayet Salnamesine göre.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Halk soy ve köken olarak ara�t�r�ld���nda görülür ki, vilayete ilk önce yerle-<br />
�en puta tapan Elkitalardan sonra, Hz. �brahim zaman�nda Araplar ve Yahudiler<br />
yerle�mi�tir. H. 16’da Abu Ubeyd’e bin Cerrah ve Halid bin Velid komutas�nda gelen<br />
Müslüman güçleri vilayeti ba�tan ba�a fethetmi�ler ve �slam adaletini buralara<br />
ta��m��lard�r. Halen Halep’te bulunan Müslümanlar genellikle Türk, Arap, Türkmen,<br />
Çerkez, Kürtlerden; H�ristiyanlar ise Rum Ortodoks, Rum Katolik, Ermeni,<br />
Ermeni Katolik, Süryani, Süryani Katolik, Marunî, Protestan, Kildani ve Latin milletlerinden<br />
olu�maktad�r. Ayr�ca �ehir ve kasaba merkezlerinde Yahudiler de vard�r.<br />
Araplar�n soyu Hz. �brahim’e dayanmaktad�r. Vilayette bulunan Türkler bu bölgeye<br />
Abbasi devleti döneminde;. Türkmenler ise Beni Merdas devleti ve Eyübi devleti<br />
dönemlerinde yerle�meye ba�lam��lard�r. Türklerin ço�almas� Selçuklu devleti ve<br />
M�s�r’da kurulan Devlet-i Etrak (Türk Devleti) ve Çerkez Devleti zamanlar�nda<br />
olup, ayr�ca Osmanl� Devleti döneminde de ço�almaya devam etmi�lerdir.<br />
Bu vilayetin halk� cömert, zeki, misafirperver ve çal��kand�r. Sanat ve marifet<br />
erbab� olup padi�aha, devlete ve hükümete tam anlam�yla ba�l�d�rlar ve sadakatleriyle<br />
me�hurdurlar.<br />
Dilleri<br />
Halep �ehrinde halk�n dili her ne kadar Arapça ise de ço�unlukla Türkçe ve<br />
biraz da Frans�zca konu�ulur. Halep sanca��n�n pek çok yerinde, Mara� ve Urfa<br />
sancaklar�n�n tamam�nda kullan�lan dil Türkçe’dir. Bunlar�n d���nda Halep sanca-<br />
��n�n birkaç kazas�nda halk Arapça konu�ur ve ayr�ca baz� a�iretler Kürtçe ve baz�lar�<br />
da Çerkezce konu�urlar.<br />
�klim<br />
Halep vilayeti �l�man bölgelerden say�l�r. Antep, Belen, Harim, Antakya ve<br />
Kilis kazalar�n�n da�l�k bölgeleri ve k�smen de Mara� sanca��n�n havas� serin oldu-<br />
�u gibi, Halep’in merkezi ve Antakya ile baz� bölgelerin havas� çok s�cak olur ve<br />
buralarda dört mevsim hakk�yla ya�an�r.<br />
Mahsüller<br />
Halep vilayeti topraklar�n�n verimi yüksektir. Buralarda mahsul olarak hububatlardan<br />
bu�day, arpa, dar�, pirinç, pamuk, nohut, mercimek, bakla, keten tohumu,<br />
anason, susam, hardal, kü�ne 150, m�s�r dar�s�, börülce, kenger (yaban enginar�),<br />
çiri�, �eker kam���, tütün ve benzeri �eyler yeti�tirilir.<br />
Meyve<br />
Halep, Rumkale (Nizip) ve Antep kazalar�nda çok kaliteli F�st�k yeti�mektedir.<br />
Halep, �dlip, Kilis, Harim, Antep, Antakya, Cisr-i �u�ûr ve Nizip yörelerinde<br />
zeytin çe�itleri; Antakya ve �skenderun’da çok nefis limon, portakal ve yenidünya<br />
yeti�tirilir. Ayr�ca Halep, Urfa ve Bâb’da me�hur nar, kiraz ve daha birçok meyve<br />
çe�itleri yeti�mektedir. Sebzenin ise her türlüsü ve her cinsi vilayette yeti�mektedir.<br />
150 Kara burçak. Hayvan yemi olarak kullan�lan ve mercime�e benzeyen bir bitki.<br />
99
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Orman<br />
Antakya, �skenderun, Belen, Harim ve Antep kazalar�nda çok fazla dut a�ac�<br />
oldu�undan ipe�in en âlâs� imal edilir. Mara� sanca��yla Cisr-i �u�ûr, Antakya,<br />
Belen, Kilis, �skenderun kazalar�nda ve Urfa’ya ba�l� Rumkale kazas�nda büyük<br />
ormanlar vard�r. Buralarda me�e, karaa�aç, mezdeki, çam, maz�, defne ve di�er baz�<br />
a�açlar bulunur. Elbistan da�lar�nda yeti�en çok kaliteli bir çay�n yan� s�ra, su kenarlar�nda<br />
bol miktarda kavak ve sö�üt a�ac� bulunur. Ayr�ca ovalarda bol miktarda<br />
meyan kökü de vard�r.<br />
Yukar�da belirtilenlerin d���nda vilayet içerisinde bol miktarda incir, üzüm,<br />
erik, �eftali ve sahil bölgelerinde limon, portakal, a�açkavunu ve turunç a�açlar�<br />
vard�r.<br />
Vilayet dâhilinde, so�an, sar�msak, gayet nefis karpuz ve baz� bölgelerinde<br />
patates ile çöllerde kem’e 151 denilen bir çe�it mantar bulunur.<br />
Hayvanlar<br />
Vilayetin her taraf�nda koyun ve keçi; Amik ovas�yla Mara� içinde baz� kazalarda<br />
çok miktarda s���r ve manda; Urfa sanca��yla Harim, Mare, Bâb, Cebel-i<br />
Sem’ân, Münbiç, Rakka kazalar�nda ve Mara�’ta baz� a�iretlerde ço�unlukla deve<br />
bulunur. Ayr�ca Halep merkezde bulunan ve �amî ad� verilen bir inek türünün süt<br />
verimi çok yüksektir.<br />
Halep kazas�yla Mare, Bâb, Münbiç, Rakka kazalar�nda ve Urfa sanca��nda<br />
asil, cins atlar ve k�sraklar bulunur. Vilayetin hemen her taraf�nda inek, öküz, beygir,<br />
kat�r ve merkep vard�r.<br />
151 Yer mantar�.<br />
152 Eti gevrek, keklik cinsinden bir ku�, çil ku�u, turaç ku�u.<br />
100<br />
Çöl ve Deve<br />
Belen da�lar�nda ve<br />
civar�nda, Harim ve Mara�<br />
sanca��nda kaplan, kurt,<br />
tilki, ay�, çakal, domuz,<br />
geyik, ceylan, tav�an, sansar<br />
ve kunduz; F�rat kenarlar�nda<br />
Aslan bulunur.<br />
Ku�lardan ise hindi, tavuk,<br />
kaz, ördek, b�ld�rc�n, sar�asma,<br />
karatavuk, keklik,<br />
güvercin, dürrac 152, turna,<br />
akbaba, karaku� ve leylek<br />
bulunur. Ayr�ca vilayette<br />
çok miktarda y�lan ve akrep<br />
bulunur.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Da�lar<br />
Birincisi, Toros s�ra da�lar�n�n Akdeniz taraf�ndaki k�sm�n�n son ve en büyük<br />
bölümü olan Bereket da��d�r. Arap tarihçilerin eserlerinde bu da� Cebel-i<br />
Lekam, Cebel-i Sur ve Su�ur Karmaniye adlar� alt�nda kay�tl�d�r. Bu da� �am bölgesiyle<br />
Anadolu aras�nda do�al bir s�n�rd�r.<br />
Da��n do�u bölümünde bulunan ve �am bölgesi içinde say�lan, bat� yönüne<br />
dü�en bölgeler Anadolu bölgesinden say�l�r. Bu da��n zirvesinde Yarpuz ad�yla<br />
bilinen bir kasaba ile yine da��n tepesinde bulunan Hassa, �slâhiye, Osmaniye, Bulan�k<br />
153 ve Payas kazalar� Cebel-i Bereket 154 sanca�� idaresi alt�nda Adana vilayeti<br />
s�n�rlar� içindedir. Yine bu da��n ete�inde bulunan �skenderun ve Belen kazalar� da<br />
Halep vilayetine ba�l�d�r. Cebel-i Bereket’in kuzeyinde Mara� ve Kozan da�lar�ndan<br />
Ceyhan nehriyle ikiye ayr�larak, tam olarak güneye do�ru yönelen ve Belen<br />
gedi�ine kadar uzanan s�ra da��n en yüksek zirvesi Mare tepesidir. Bu tepe deniz<br />
seviyesinden 2.500 metre yükseklikte olup, ta Halep’ten görünür. Üzerinde yaz k��<br />
kar eksik olmaz. Da��n uzunlu�u 30, eni ise 10 saattir. Bu da�da çam, me�e, maz�,<br />
sak�z, di� budak yemi�ken, kavak, sö�üt, ç�nar, ard�ç, k�z�lc�k, yabani armut a�ac� ve<br />
gürgen a�ac� bolca bulunur. Gürgen, Avrupal�lara göre sedir 155 a�ac�, Suriye bölgesinde<br />
ise Erz Lübnan denilen ve Cebel-i Lübnan bölgesine has oldu�u zannedilen<br />
bir kamalak 156 a�ac�d�r.<br />
Da��n sular� bol ve lezzeti de nefistir. Ayr�ca bu da�dan Halep ve Adana taraflar�n�n<br />
manzaras� da çok güzeldir. Da��n tepesine ç�k�p bu manzaray� seyreden<br />
bir insan, yemye�il çimenlerle örtülü olan Amik ovas�n�, gölü, Asi nehrini, Karasu’yu,<br />
Afrin nehirlerini, Ordu da�� ve eteklerindeki yalç�n kayalar�, üzerindeki zeytinlik<br />
ve çam a�açlar� ile süslenmi� olan ulu da�lar�, �slâhiye, Pazarc�k ve Halep<br />
ovalar�n� görür. Bu manzaray� gözle seyretmek gerçekten güzel bir do�al harita<br />
olu�turur. Adana tafralar�na seyreden biri limon ve portakal bahçeleriyle, karadaki<br />
kale ve deniz içindeki kulesini, Çukurova ve ovay� ikiye bölen Ceyhan nehrini ve<br />
Sis tepeleriyle Kozan’a ula�an Toros da�lar�n� ve K�br�s aç�klar�n� görür.<br />
�kincisi, Akdeniz sahilleriyle Antakya vadilerini süsleyen ve Toros da��yla<br />
Cebel-i Lübnan’� birbirinden ay�ran Elma da��d�r. Bu da� Toros s�ra da�lar�ndan ve<br />
Belen gedi�i vas�tas�yla Bereket da��ndan ayr�larak, güneybat�ya do�ru yönelir ve<br />
�skenderun körfezi civar�nda en yüksek noktaya ula�arak bat�ya do�ru dikey bir<br />
�ekilde uzan�r.<br />
Bu da��n zirvesi deniz seviyesinden 1.500 metre yüksekliktedir. Eski ad�<br />
Amanos olan bu da�lara �imdi ise K�z�lda� denilmektedir. Ordu, Kasir, Musa ve<br />
Seman da�lar�, bu da��n bölümleridir. Trablus�am ile Tartos aras�nda olu�an bir<br />
gedik bu da�� Cebel-i Lübnan’dan ay�rmaktad�r.<br />
153 Bahçe ilçesinin eski ad�d�r.<br />
154 Osmaniye’nin eski ad�d�r.<br />
155 Sedir a�ac�n�n di�er ad� Katran a�ac�d�r.<br />
156 Çam cinsinden bir a�aç, da� selvisi.<br />
101
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Bu da�da yer yer volkan izleri bulunur. Hatta 1882 tarihinde Arsuz iskelesine<br />
yak�n bir yerde küçük bir volkan patlamas� olmu�tur. En eski ad� Kasyosi olan<br />
Ordu da��n�n Arapça ad� Cebel-i Akrâ, �branice ad� da Cebel-i Hallak’t�r.<br />
MÖ 250 y�l�nda Antakya’da çok �iddetli bir deprem oldu�u ve bu depremde<br />
da��n ikiye bölünerek ç�kan siyah bir dumanla da��n bir k�sm�n�n denize uçtu�u<br />
rivayet edilir. Bu da�da maz�, gürgen, ard�ç, ç�nar, kamalak ve me�e a�açlar�n�n<br />
çe�itleri bol bulunur.<br />
Üçüncüsü, Zeytin ve Mara� da�lar�ndan olu�an Ahur da��d�r. Bu da� di�erleri<br />
kadar büyük de�ildir.<br />
Önemli bir da� da Nurhak da��’d�r. Elbistan kazas� içinde bulunur ve yaz k��<br />
üzerinden kar eksik olmaz. Bu da��n üzerinde geni� bir göl vard�r. Da�da Geyik<br />
Köpe�i ad� verilen gayet güzel kokulu bir cins çiçek bulunur.<br />
Ayr�ca vilayette Kilis’e ba�l� Kurt da��, Antep içinde Kara B�y�kl� da��, �dlip<br />
kazas�nda Zaviye ve Seman da��, Harim kazas�nda Âlâ da�� ve Urfa sanca��nda<br />
Karada� gibi pek çok da�lar varsa da küçüklüklerinden dolay� ayr�nt�l� olarak belirtilmemi�lerdir.<br />
Nehirler<br />
Bölgedeki nehirlerin birincisi F�rat nehridir. Bir kolu Erzurum vilayetinde<br />
bulunan Bayaz�t sanca��nda, Diyadin civar�ndaki da�dan ve di�er kolu da yine Erzurum<br />
içinde bulunan Bingöl’den do�ar. Bingöl’den ç�kan kolun ad� Karasu veya<br />
Murat nehri ad�yla bilinir. Bu iki kol Keban Madeni civar�nda birle�erek, F�rat ad�n�<br />
ald�ktan ve birçok yeri dola�t�ktan sonra Birecik kasabas� önünde Meskene, Rakka,<br />
Zor ve A’ne’den geçerek Ba�dat ile Basra aras�nda Kurna adl� yerde Dicle ile birle-<br />
�ip �attü’l-Arap nehrini olu�turur. Daha sonra Basra körfezine bo�al�r.<br />
F�rat nehrinin<br />
uzunlu�u yakla��k 1.800<br />
km kadard�r. F�rat nehrinin<br />
k�� aylar�nda Birecik<br />
önlerindeki geni�li�i yakla��k<br />
1.200 metreye ve<br />
derinli�i de 7 metreye<br />
ula��r. Bu nehir Asya k�tas�n�n<br />
en büyük nehirlerden<br />
biri olup, dünyaca<br />
me�hur dört nehirden<br />
biridir. Bu nehir büyüklü�ü<br />
sayesinde, derinle�-<br />
F�rat Nehri<br />
tirildi�inde ve temizlendi�inde<br />
nehir ula��m� için uygun bir hale gelecektir. Hatta do�an�n yard�m�yla bu<br />
imkândan istifade edilerek, baz� y�llarda özellikle ilkbaharda nehrin ta�t��� zaman<br />
Ba�dat Vilayeti Nehir �daresi vapurlar�ndan birinin Halep’e 18 saat mesafede olan<br />
Meskene’ye gelip yolcu ve e�ya nakletti�i bilinmektedir.<br />
102
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Bundan 4000 y�l önce, Asurîler zaman�nda F�rat’�n vadileri tamamen ziraat<br />
alan� olup, bu alanlar F�rat nehrinden aç�lan kanallar sayesinde suland��� için, bazen<br />
F�rat’�n suyu Basra körfezine ula�madan Babal�k mevkiinde kururmu�. Babil tüccarlar�<br />
Anadolu ve Kafkasya’ya götürecekleri mallar�n� manda ve öküz derilerinden<br />
yap�lm�� keleklere 157 ve sallara ba�layarak nehir yolu ile Babil’e naklederlermi�.<br />
�kincisi Asi nehridir ki, Cebel-i Lübnan dâhilinde bulunan Aynü’l-Lebene<br />
adl� bölgeden do�ar ve vilayetin baz� bölgelerini a�arak, özellikle Amik ovas�yla<br />
Antakya ve Cisri’l-�u�ur kasabalar� önünden geçtikten sonra Süveydiye’de Akdeniz’e<br />
dökülür. Asi nehrine eski zamanlarda Orant ad� verilirken, daha sonralar� Ulu<br />
nehir ve Maklup nehri adlar� da verilmi�tir.<br />
103<br />
Antakya Asi Nehri<br />
Üçüncüsü Ceyhan nehridir. Elbistan yak�nlar�ndan ç�karak, Sütlü ve Harman<br />
nehirleriyle, birçok derenin birle�mesiyle büyük bir nehir halini al�r. Ceyhan nehri<br />
Zeytun kazas� ve Mara� civar�ndan geçtikten sonra Adana vilayeti s�n�rlar�na dâhil<br />
olarak, Akdeniz’e dökülür. Bu nehre eski ça�larda Piramos ad� verilirdi.<br />
Dördüncüsü Karasu nehridir. Bereket da��ndan do�an bu nehir da��n<br />
önünde bulunan geni� pirinç tarlalar�n� ve Amik ovas�n� sulad�ktan sonra, Amik<br />
gölüne ve ondan sonra da Asi nehrine dökülür. Bu nehir Arap tarihçileri ve co�rafyac�lar�<br />
taraf�ndan Nehrü’l-Esvet (Kara Nehir) ad�yla zikredilmektedir.<br />
Be�incisi Afrin nehridir. Çe�itli ufak çaylar�n birle�mesi ve Safi deresinin kat�lmas�yla<br />
nehir haline gelir. Bu nehirde de Karasu nehri gibi Amik gölüne ve ard�ndan<br />
da Asi nehrine dökülür.<br />
Göller<br />
Bölgede bulunan en büyük göl Amik gölüdür. S�n�rlar� Toros ve Amanos<br />
da�lar� ile Âlâ da� ve Seman da��n�n te�kil etti�i kayal�klar�n bir k�sm�yla çevrelenmi�<br />
olan Amik ovas�nda bulunur. Uzunlu�u 20 mil, eni ise 7 mildir. Suyu tatl�<br />
olan bu göle Antakya veya Akdeniz ad� da verilir. Göle kuzeyden Karasu, Afrin<br />
157 Kelek diye tabir edilen araç, bir çe�it kay�k türüdür.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
nehri ve Bal�k gölünün aya�� ile güneyden Bereket nehri kar���r. Bereket nehri De-<br />
�irmen Ka�� adl� bölgede büyük bir su halini al�r ve çe�itli de�irmenleri döndürür.<br />
Amik gölünün suyu Demir Köprü yan�nda do�al mecras�nda Asi nehrine kat�l�r. Bu<br />
gölde kaz ve ördek gibi her çe�it su ku�u bulundu�u gibi çevresindeki Türkmen<br />
çiftçiler taraf�ndan da çok say�da manda beslenir.<br />
�kinci göl ise yine Amik ovas�nda bulunan ve eski ça�larda Y��ra ad�yla bilinen<br />
Bal�k gölüdür. Ancak bu göl küçük olup sadece bal�k av� için kullan�lmaktad�r.<br />
Bu göldeki bal�klar�n avlanmas�, hükümet taraf�ndan her y�l yap�lan aç�k art�rmayla<br />
bedeli kar��l���nda mültezime 158 ihale edilir.<br />
Tarihçi Abulfeda’ya göre eski ça�lardaki ad� Afameye olan bu gölün etraf�<br />
tamamen sö�üt a�açlar�yla çevrelenmi� olup, ilkbahar aylar�nda gölün üzeri nilüfer<br />
çiçe�iyle adeta süslenircesine dolmaktad�r.<br />
Sahiller ve �skeleler<br />
Eski co�rafyac�lar�n Senyos ve Aspos olarak adland�rd�klar� ve Akdeniz’in<br />
en me�hur limanlar�ndan olan �skenderun körfezi ve liman� a�a��daki liman ve iskelelerden<br />
olu�maktad�r; Süveydiye liman� (eski ad� Senelosi), �skenderun’ a ba�l�<br />
Kapav ve Kara Turan iskelesi ile me�hur H�nz�r Burnu 159.<br />
Hemen her yerinde gemi bar�nabilen �skenderun liman�na Suriye iskelelerine<br />
sefer yapan �irket vapurlar�n�n pek ço�u u�rar. Süveydiye liman�na zahire, ipek<br />
ve di�er e�yalar� almak üzere bazen vapur, bazen de yelkenli gemiler; Kapav ve<br />
Kara Turan iskelelerine de yaln�z yelkenli gemiler gelir. Süveydiye iskelesinin yan�nda,<br />
denizin ortas�nda f�skiye’ye benzer bir tatl� su f��k�rmaktad�r. Bu iskele daha<br />
önceleri ta�tan bir bina olup, pek sa�lam oldu�u halde, Melik Zahir Baybars taraf�ndan<br />
Antakya ve civar�n� haçl�lardan geri almak ve kurtarmak için görülen lüzum<br />
üzerine doldurulmu�tur.<br />
Kapl�calar<br />
Halep sanca��n�n Cisr-i �u�ûr kazas�nda bulunan iki kapl�can�n sular� cilt<br />
hastal�klar�na faydal�d�r. Yine Halep sanca��na ba�l� Amik ovas�nda s�cakl��� 42 0C<br />
olan kükürtlü bir kapl�ca vard�r. Urfa sanca��na ba�l� Birecik kazas�nda ve F�rat<br />
kenar�nda bir kapl�ca vard�r. Mara� ve Zeytun kazalar�nda da birer kapl�ca vard�r.<br />
Ayr�ca, Elbistan kazas�nda �çme ad�nda suyu so�uk ve maden ihtiva eden, çe�itli<br />
hastal�klara iyi gelen bir kapl�ca vard�r.<br />
Madenler<br />
Halep �ehri civar�nda ve güneybat�s�nda bak�r madeni, yine Halep’in 20 saat<br />
do�usunda Abu Feyyaz adl� yerde kömür madeni ve Halep civar�nda sar� mermer<br />
madeni vard�r. Harim kazas�nda cam madeni ve �skenderun kazas�n�n Arsuz nahi-<br />
158 Mültezim, bir bölgenin bir çe�it vergi gelirini (rüsum) götürü usulü ile veya aç�k art�r�mla uhdesine<br />
alan ki�iye verilen add�r. Bu verginin kâr ve zarar� kendisine ait olmak üzere, hükümetle anla��lan bir<br />
bedel kar��l���nda devlet hazinesine ödenir.<br />
159 H�nz�r Burnu, salnamede H�nz�rba�� Burnu olarak geçmektedir.<br />
104
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
yesinde petrol gaz� madeni vard�r. O bölgede ve özellikle Antakya kazas�nda<br />
amaynit, borasit, simli kur�un, intimon ve kurum madenleri vard�r. Kilis kazas�nda<br />
Dir Cemal köyünde ve civar�nda büyük bir kil madeni olup, i�letmesi devlet taraf�ndan<br />
yap�lan ihalelerle mültezimlere verilmektedir. Harim kazas�nda Barya�a da-<br />
��nda sar� mermer madeni bulunur. Antep kazas�n�n Çarp�n 160 köyünde k�rm�z�<br />
mermer ve Mara� da�lar�nda alt�n, gümü�, demir, k�rm�z� mermer, siyah mermer ve<br />
Zeytun kazas�nda iki demir madeni vard�r.<br />
Tuz Ocaklar� (Memleha)<br />
Halep’in do�usunda çöl bölgesinde bulunan çe�itli göletlerden olu�an ve<br />
Cübul ad� verilen tuzlalar bulunur. Bunlar�n en büyü�ü Cübul köyü civar�nda bulunan<br />
ve konik �eklinde olan büyük göldür. Çevresi on sekiz saatte dola��lmaktad�r.<br />
Göl her sene may�s ay� ba�lar�ndan kas�m ay� sonuna kadar kuru halde kal�r.<br />
Bu gölün güney bölümünde Has ad�nda bir da� vard�r. Onun arka taraf�nda çöle<br />
do�ru çe�itli boyutlarda ve birbirine 2 -3 saat mesafede olan, may�s ile kas�m aylar�<br />
aras�nda kuruyan yedi gölet vard�r.<br />
Söz konusu tuzlan�n yönetim merkezi Cübul köyünde olup, hazine taraf�ndan<br />
yap�lm�� idare heyeti binas�nda, bir idarehane ve mü�terilerin hayvanlar� için<br />
büyük bir han vard�r.<br />
Her sene ç�kart�lmas� planlanan tuz, aç�k artt�rmayla müteahhitlere verilir.<br />
Develerle büyük gölden idarehane önüne ta��nan tuz orada aç�kta kal�r. A�ustos,<br />
Eylül ve Ekim aylar�nda göl kenar�ndaki tuzlar sarf edilir ve geriye kalan dokuz ay<br />
boyunca idare binas� önünde bulunan y���nlardan sat�l�r.<br />
Tuzlan�n y�ll�k üretimi 10 milyon okka’dan fazlad�r. Bu üretim oran�ndan<br />
yap�lan ihracat, tuz gölü rezervinin ancak on binde biridir.<br />
Bu tuz oca��ndan ç�kart�lan tuz, her ne kadar göl tuzu ise de, Osmanl� topraklar�nda<br />
ç�kan tuzlar�n en kalitelisi ve birinci derecede olan�d�r. Çünkü gayet beyaz,<br />
temiz ve kuvvetli olmas�yla beraber, lezzeti de di�er göl tuzlar�n�n hepsinden<br />
daha iyidir ve Konya vilayetinde bulunan me�hur Koçhisar tuzuna e�ittir.<br />
Yaz mevsimi gelince bu tuzlalar�n yan�nda ve uygun olan yerlerinde yeterince<br />
çad�r kurulur. Her bölge için birer çavu�, yeteri kadar süvari ve piyade muhaf�zlar�<br />
yerle�tirilerek koruma alt�na al�n�r.<br />
b. Halep Sanca�� ve Kazalar�na Dair Genel Bilgiler<br />
Vilayetin güneybat�s�nda bulunan Halep sanca�� on dört kazadan olu�maktad�r.<br />
Bunlar; sanca��n merkezi Halep kazas�, Antep, Kilis, �skenderun, Antakya,<br />
Belen, Harim, Cisr-i �u�ûr, �dlip, Mare, Bâb, Cebel-i Sem’ân, Münbiç ve Rakka kazalar�d�r.<br />
160 Gaziantep merkez ilçesine ba�l� I��kl� köyünün eski ad� Çarp�n’d�r.<br />
105
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Halep �ehrine Dair Genel Bilgiler<br />
Asya k�tas�nda bulunan ve Osmanl� vilayetleri içinde büyüklü�ü ve ticari<br />
öneminden dolay� en me�hur �ehirlerdendir. Halep �ehri �stanbul’dan 263 saat<br />
uzakl�ktad�r 161.<br />
Deniz seviyesinden 500 metre yüksekte olan �ehir, Kilis ve Bâb ovalar�yla<br />
Cebel-i Sem’ân’�n bozuk sat�hl� arazisinin biti�ti�i noktadad�r. �ehrin do�u yönünde,<br />
zeytin ve f�st�k ba�lar�, kuzey, bat� ve güney yönünde ise meyve ve sebze bahçeleri<br />
ile yine birçok zeytin ve üzüm ba�lar� bulunmaktad�r. �ehrin kuzey yönünden<br />
ba�layarak güneye do�ru akan Koyuk nehri iki üç de�irmen döndürebilir güçtedir.<br />
Bu nehir Antep kazas�na ba�l� Ça�d���n köyünden do�ar ve Halep’e iki saat mesafede<br />
bulunan Heylan köyüne geldi�inde üçte birlik miktar� özel mecras�yla �ehre<br />
girer. Koyuk nehrine Antep ve Kilis kazalar�ndan do�an birçok ufak akarsu dökülür.<br />
Halep bahçelerini sulay�p, Halep civar�ndan do�an Aynü’t-Tel ve Aynü’l-Beyza<br />
sular� da kat�ld�ktan sonra �ehrin kenar�nda ve bat� yönünde bulunan üç dört mahallenin<br />
aras�ndan geçerek güneye do�ru akar gider. K���n sular�n ta�t��� zamanlarda<br />
ço�alan sular Cebel-i Sem’ân kazas�ndaki Han Toman ve Emlak-i Seniye dâhilindeki<br />
Teltokan köyleri aras�ndaki düz arazide toplanarak küçük göller olu�turur<br />
ise de, bunlar yaz s�cakl�klar�nda kurur. Koyuk nehrinin eski ad� �alus’tur. Bu nehre<br />
Koyuk ad�n�n verilme nedenine gelince; H. IV. yüzy�lda bölgeye göç eden Türkmen<br />
a�iretleri reislerinden Koyuk A�a ad�nda bir ki�i nehrin belirli bölgelerinde<br />
bentler in�a ederek, nehrin güzel akmas�n� sa�lam�� ve bundan dolay� da nehre<br />
ad� verilmi�tir.<br />
Halep �ehri yuvarlak �ekilli olup, Müslüman ve Yahudi mahalleleri eski sur<br />
içinde bulunmakta ve H�ristiyan ile di�er Müslüman mahalleleri de surun d���nda<br />
yer almaktad�r. Halep’in havas� kuru ve gayet �l�man ise de, binalar�n genel olarak<br />
karg�r olmas�ndan dolay� biraz rutubet meydana gelmektedir. K���n çok kar ya�masa<br />
da kuru so�u�un etkisiyle �s� bazen s�f�r�n alt�nda 4–5 0C kadar dü�mektedir. Baz�<br />
seneler s�cakl���n -12 dereceye kadar dü�tü�ü de tespit edilmi�tir. Yaz�n ise s�cakl�k<br />
40 0C’ye kadar ç�kar. Her �eye ra�men �ehrin havas� gayet sa�lamd�r.<br />
Halep’te çocuk ya�lar�nda iken halk aras�nda veya burada bir müddet ikamet<br />
eden baz� yabanc�larda Halep ç�ban� 162 denilen ve ço�unlukla bir sene yaralar�<br />
devam eden bir hastal�k görülmektedir. Bu hastal�k her zaman insanlar�n aç�k olan<br />
yerlerinde yani el, yüz ve ayaklar�nda görünür. Vücudun di�er bölgelerinde nadir<br />
olarak görünür. Yaran�n olu�tu�u yer iyile�tikten sonra çukur izi kal�r. Baz�lar� bu<br />
hastal��a neden olarak suyu veya havay� gösteriyorlarsa da, her ikisi de akla ve bilime<br />
uygun de�ildir. Çünkü neden hava ise bu hastal���n Halep havas�yla ayn� olmayan<br />
Antep, Nizip, Birecik, Urfa, Harput, Diyarbak�r, Musul, Dir Zor ve Ba�dat’ta<br />
161 Salnamelerde bir saat be� kilometreye tekabül etmektedir. Bu hesaba göre �stanbul’un Halep’ten<br />
uzakl���; yakla��k olarak, 263X5=1315 Km.<br />
162 Halep ç�ban�, Ba�dat ç�ban� ve Delhi veya Hindistan ç�ban� da denir. Bilim literatüründe “�ark ç�ban�”<br />
diye bilinir. Tatarc�k adl� bir böce�in sokmas�yla olur. Hastal�k, elbise d���nda kalan yerlerde genellikle<br />
yüzde k�rm�z� ve sert bir ya da birkaç kabarc�kla ba�lar, bunlar önce kabuklan�r, sonra yaraya<br />
dönü�ür. Yara birkaç ayda iyile�ir, ama yerinde bir daha kaybolmayan bir iz kal�r. bkz. Büyük<br />
Larousse, Sözlük ve Ansiklopedisi, �stanbul, 1986, s.2669.<br />
106
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
olmamas� gerekirdi. Sudan kaynaklan�yorsa, Halep nehrinin üzerinde ve Halep’e<br />
bir iki saat mesafede olan köylerde de meydana gelmesi de gerekirdi. Hâlbuki bu<br />
köylerde bu hastal�ktan eser bile yoktur. Halep ç�ban� bula��c� bir hastal�k olup, t�p<br />
biliminde ne sebebi ve ne de tedavi yöntemi henüz ke�fedilmemi�tir.<br />
107<br />
Halep Hastanesi<br />
Halep �ehrinde 1 hükümet kona��, 1 askeri k��la, 1 kale, 1 askeri hastane, 1<br />
Hamidiye Gureba Hastanesi, 1 redif deposu, 22 adet karakolhane, 15.890 hane 163,<br />
106 mahalle, 169 cami, 182 mescit, 19 tekke ve zaviye, 1 mülkiye idadi mektebi, 1<br />
askeri rü�tiye mektebi, 1 sanayi mektebi, 92 Müslüman iptidai mektebi, 32 medrese,<br />
39 Gayrimüslim mektebi, 3 k�z mektebi, 1 Frans�zca mektebi, 21 türbe, 21 kilise ve<br />
manast�r, 3 havra, 77 sebil, 40 hamam, 76 çe�me, 2 muvakkithane 164, 1 k��la saati, 7<br />
kütüphane, 7.790 dükkân ve ma�aza, 23 eczane, 2 buz fabrikas�, 5 matbaa, 1 bedesten<br />
165, 117 han, 29 su de�irmeni, 128 hayvan de�irmeni, 112 f�r�n, 2.915 kuma� tezgâh�,<br />
4 cendere, 166 8 debba�hane 167, 27 mendil basmahanesi, 98 kahvehane, 129 boyahane,<br />
15 kalhane, 168 12 sabunhane, 7 ma’sara 169, 4 pamuk fabrikas�, 4 �ariye fabrikas�,<br />
1 kösele fabrikas�, 3 un fabrikas�, 5 gazino, 40 meyhane, 577 ba�, 374 bahçe,<br />
163 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane say�s�: 14298, 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde<br />
hane say�s�: 15149,1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane say�s�: 15.549’dur.<br />
164 Muvakkithane, saat ayar� yapan yerler. Bunlar genelde büyük camilerin yan�nda yer alan odalarda<br />
görev yaparlar.<br />
165 De�erli kuma�lar�n ve di�er e�yalar�n al��veri�ine mahsus üstü kapal� çar��lar.<br />
166 Cilt sanayinde kullan�lan bir çe�it bask� makinesi.<br />
167 Debba�hane veya tabakhane, hayvan derilerinin terbiye edilerek kösele, me�in ve sahtiyan haline<br />
getirildi�i yer.<br />
168 Maden külçelerinin eritildi�i yer.<br />
169 Ya� ç�kar�lan yer, ya� imalathanesi.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1.885 tarla, 20 kireç sat�lan yer, 2 selehhane 170, 3 testi kârhanesi, 171 2 �ifahane 172 ve 12<br />
köprü vard�r 173.<br />
Halep’te imal edilen ürünleri �u �ekilde s�ralayabiliriz. Kaliteli s�rma i�lemeleri,<br />
her çe�it ipek, s�rmal� çar�aflar, kefiyeler 174, mendiller, ma�lahlar 175, çetari 176,<br />
canfes 177, atlas, kutnî 178 ve gezi 179 gibi kuma�lar ve oda dö�emeleri. Yünden, pamuktan<br />
elbiseler, oda dö�emelikleri, Acem taklidi �allar, �am taklidi h�rkalar, basma<br />
mendiller, alacalar, güzel m�s�r has�rlar�, kokulu kil, enfiye, sabun, �eker mamulleri,<br />
past�rma, tuzlu f�st�k ve benzeri imalatlar.<br />
Sanayi dallar� ise, s�rmac�l�k, terzilik, serac�l�k,<br />
kuyumculuk, marangozluk, ta�ç�l�k, sabunculuk,<br />
ni�astac�l�k, boyac�l�k, kasapl�k, bakkall�k, debba�l�k,<br />
kalayc�l�k, bak�rc�l�k ve benzeri sanatlard�r.<br />
Halep bahçelerinin en belli ba�l� mahsulleri<br />
kay�s�, f�st�k, üzüm, zeytin, dut, �am dutu, erik, vi�ne,<br />
kiraz, incir, nar, �eftali ve her çe�it sebze, yonca,<br />
kerestelik kavak, sö�üt ve karaa�açtan ibarettir. Halk<br />
ilkbahar ve yaz mevsiminde bu bahçelerde gezintiye<br />
ç�kar.<br />
Halep �ehrinin binalar� ve eski büyük eserlerine<br />
gelince; bunlar�n en me�hur olanlar� Halep’in iç<br />
ve d�� kalesi, Emevi Ulu Camii, Hayat Camii 180,<br />
Atru� Camii 181, Fikan Camii, Firdevs Camii 182, Osmaniye<br />
Camii 183, Adliye Camii 184, Behramiye Camii<br />
185, Tanbo�a Camii 186, Me�hed-i �erif, Mihmandar<br />
108<br />
Behram Pa�a Camii<br />
170 Kasaplar için kesilen koyun vb. hayvanlar�n bo�azlan�p yüzülmelerine mahsus bir yer; kasaphane,<br />
mezbaha.<br />
171 Testi imalathanesi.<br />
172 Hastane, t�marhane.<br />
173 1326 tarihli Halep vilayet salnamesi verilerine göre.<br />
174 Ba�l�k.<br />
175 Alt� üstü bir olan ve kol yerine yar�klar� bulunan Araplara mahsus bir çe�it giyecek.<br />
176 Bir ipek üç pamuktan olu�an bir cins yerli kuma�.<br />
177 �nce, parlak ve ço�unlukla iki renkli ipek kuma�.<br />
178 Pamuktan imal edilen kuma�lar.<br />
179 �pek ve ipekle kar���k haral� bir cins kuma�, eni boyu bir ar��nd�r.<br />
180 Bu cami ayn� zamanda Nas�riye Medresesi olarak da bilinir. Memluklular dönemine aittir. Amer R.<br />
Mobayyed; Halep Turehhib Bikum, Daru’l-Kelam El-Arabi, Halep, Suriye, s.53.<br />
181 Bu caminin di�er bir ad� Demirta� Camii’dir ve Memluklular dönemine aittir. a.g.e., s.57.<br />
182 Ayn� zamanda Firdevs medresesi olarak bilinir. H. 634 (1236) y�l�nda Zayfe Hatun taraf�ndan yapt�r�lm��t�r.<br />
a.g.e., s.50.<br />
183 Osmaniye Camii veya R�zaiye Medresesi olarak da bilinir. H.1143 (1730) y�l�nda Osman Ye�en taraf�ndan<br />
yapt�r�lm��t�r. a.g.e. s.72.<br />
184 Halep Valisi Mehmet Pa�a taraf�ndan H.957 (1550) y�l�nda yapt�r�lm��t�r. Hükümet Kona�� yan�nda<br />
Adliye binas�na biti�ik yap�ld���ndan, Adliye Camii olarak adland�r�lm��t�r. Bu cami Halep’te Mimar<br />
Sinan taraf�ndan yap�lan ikinci camidir. a.g.e. s.69.<br />
185 Halep Valisi Behram Pa�a taraf�ndan H.988 (1580) y�l�nda yapt�r�lm��t�r. a.g.e. s.71.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Camii, Hüsrev Bey (Pa�a) Camii ve külliyesi 187, Osmanl� Askeri K��las�, Mülkiye<br />
�dadi Mektebi, Gureba Hastanesi, Saat Kulesi ve Nurettin �ehit taraf�ndan yapt�r�lan<br />
�ifahane binas�d�r.<br />
Halep’in iç kalesini<br />
Selefkiyanlar, d�� kalesini de<br />
Müslümanlar yapm��lard�r. Her<br />
ikisinin �imdiki mükemmel durumu,<br />
geni�letilmesi ve dayan�kl�<br />
hale getirilmesi H. 500 y�l�ndan<br />
sonra gelen Müslüman hükümdarlar�n<br />
eseridir. Ulu Camii<br />
�ehrin ortas�nda olup, içerisinde<br />
Hz. Zekeriya’n�n mezar� bulunmaktad�r.<br />
Namazgâh bölümü kare<br />
�eklinde olup, yakla��k olarak<br />
10.000 mimari zira’� 188 büyüklü�ündedir. Çevresi<br />
de o oranda büyük olan caminin içinde çe�itli<br />
d�rvanlar, ö�retmen, Talebe ve hizmetliler için<br />
ayr� ayr� odalar ile gayet yüksek ve kare �eklinde<br />
bir minaresi vard�r. Bu cami Emevi halifelerinden<br />
Süleyman b. Abdülmelik taraf�ndan H. 91 y�l�nda<br />
in�a edilmi�tir. Bu cami H. 353 senesinde yang�n<br />
geçirmi� ve Seyfüddevle taraf�ndan onar�lm��t�r.<br />
Daha sonra H. 566’da yine yang�n geçirmi�, Nurettin<br />
�ehid taraf�ndan tamir edilerek geni�letilmi�tir.<br />
Son olarak H. 1303 y�l�nda Osmanl� padi-<br />
�ah� II. Abdulhamit taraf�ndan bat� cephesi yeniden<br />
tamir edilmi� ve dayan�kl� bir hale getirilmi�-<br />
109<br />
Artu� Camii<br />
tir.<br />
Adliye Camii<br />
Halep �ehrinin kimler taraf�ndan in�a edildi�ine dair rivayetler muhtelif ise<br />
de, bu rivayetlerden en eskisi ve do�ruya en yak�n olan� “Helebî Amalike” 189 denilen<br />
Hamdano�ullar�ndan Halep b. Mühür’ün kendi ad�na in�a edip, “Helebe” ve<br />
“Helebun” adlar�yla �öhret bulmas�d�r. Bu konu �ehrin Antakya kap�s� civar�nda<br />
186 H.723 (1323) y�l�nda Halep Valisi Tanbo�a taraf�ndan yapt�r�lm��, nadir mimari eserlerden biridir.<br />
a.g.e. s.52.<br />
187 Bu cami Mimar Sinan taraf�ndan in�a edilen ilk camidir. H.951 (1544) y�l�nda Halep valisi Hüsrev<br />
Pa�a taraf�ndan Mimar Sinan’a yapt�r�lm��t�r. a.g.e. s.63.<br />
188 Dirsekten orta parmak ucuna kadar olan bir uzunluk ölçüsü. 75-90 cm aras�nda de�i�ik �ekilleri<br />
vard�r.<br />
189 Çok eskiden Sina yar�madas�nda ya�ad�klar� san�lan ve gariplikleriyle �öhrete eri�en bir kavim.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Kaykan Camii’nde bulunan siyah bir ta� üzerindeki Hiyeroglif 190 yaz�dan anla��lm��t�r.<br />
�kinci iddia ise Halep’in Yahudi Aram Suba taraf�ndan in�a edildi�i ve buraya<br />
Aram Suba ad� verilmi� oldu�udur. Bu iddiay� do�rulayan deliller ise Aram<br />
Suba’n�n in�a etti�i binalar�n kal�nt�lar�n�n �ehrin Cubul vadisi bölgesinde bulunmas�<br />
ve Tevrat ile baz� tarih kitaplar�nda bahsedilmesidir.<br />
Üçüncü iddia göre ise Halep’i Antakya’da hüküm süren Selefkiyan devleti<br />
H.Ö. 750’de kurmu� ve Birüya ismini vermi�tir. Bu rivayete kar��n tarihçiler Halep’in<br />
yaln�z iç kalesinin Selefkiyanlar taraf�ndan yeniden yap�larak, �ehrin de yar�s�n�n<br />
tamir edildi�ini ve geni�letildi�ini bildirirler. Bu da do�ruya yak�n bir rivayettir.<br />
Halep �ehri gerek �slamiyet’ten önce ve gerekse �slamiyet sonras� çe�itli milletlerin<br />
hâkimiyetine geçmi� ve nihayet Osmanl� idaresi alt�nda istikrara kavu�mu�tur.<br />
�öyle ki, M�s�r’da hüküm süren Çerkez devletinin, Fatih Sultan Mehmet devrinden<br />
beri Osmanl� devletinin samimi davran��lar�na ters hareket etmesi Yavuz<br />
Sultan Selim’i M�s�r seferini yapmaya mecbur b�rakt�. Yavuz Sultan Selim 800.000<br />
asker ve 800 topla Anadolu üzerinden Kilis kazas� dâhilinde bulunan Mercidab�k<br />
adl� bölgeye gelmi�tir. Öte yandan M�s�r Sultan� Kansu Gavri mevcut kuvvetlerine<br />
ilave olarak Urban tak�m�ndan olu�turdu�u güç ve sat�n alarak silahland�rd���<br />
13.000 sava�ç� köle ile Sultan Selim’in kar��s�na ç�kt�. �ki ordu H. 922 y�l�n�n 23 Recep<br />
Pazar günü Mercidab�k bölgesinde kar�� kar��ya geldiler. Yap�lan alt� saatlik büyük<br />
sava� sonucunda Sultan Gavri’nin askerleri yenilmi� ve kendisi de ölmü�tür.<br />
Halep halk�, Gavri taraf�ndan Halep valisi atanan Hayri Bey’in yol göstermesiyle<br />
Yavuz Sultan Selim’i tam bir sayg� ve itaatle Gök meydan�nda kar��lad�lar.<br />
Sultan Selim Halep’te 18 gün kald� ve Karaca Pa�a’y� Halep valisi tayin ederek<br />
�am’a do�ru yola ç�kt�. Ayr�ca Sultan Selim, Halep’te k�ld��� ilk Cuma namaz�nda<br />
hutbeye imam taraf�ndan Hâdimü’l-Haremeyni’�-�erifeyn (iki haremin -Kudüs ve<br />
Mekke- hizmetçisi) ibaresi ile zafer hutbesi ilave edilmi�tir. Halep �ehri bu suretle<br />
büyük bir �erefe nail olmu�tur.<br />
Halep �ehrinin bat�s�nda bulunan ve eski ad� �als olan Kanserin �ehrinin<br />
kal�nt�lar� mevcuttur. Bu belde �slam dininin ortaya ç�kt��� tarihte Halep’ten daha<br />
büyük ve daha me�hur olup, Emevi devleti taraf�ndan atanan valilerin merkezi oldu�u<br />
gibi bir ara Hamdaniye devletinin de ba�kenti olmu�tur. Bu �ehir ilk önce Kral<br />
Basilyos taraf�ndan tahrip edilmi� ve Cebel-i Lübnan emirlerinden Beni Besis hanedan�<br />
taraf�ndan da tamir edilmi�tir. Buray� Halep’te hükümran olan Selçuklu Padi-<br />
�ahlar�ndan Tacüddevle Neti� H. IV. yüzy�l�n sonlar�na do�ru yava� yava� y�kt�rm��t�r.<br />
190 Hiyeroglif yaz�lar� eski M�s�r halk�yla, Elkita olarak adland�r�lan Hama halk�na has bir yaz�d�r. Bir<br />
tak�m özel i�aretlerden olu�an bu yaz� yukar�dan a�a��ya ve sa�dan sola do�ru okunur. Bu yaz�n�n<br />
ba�lang�c�ndaki harfler anlat�lan �eyin özel �eklini olu�turmakta yaz�l�r (Bu dipnot 1326 tarihli Halep<br />
salnamesinden al�nm��t�r.).<br />
110
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Nurettin �ehid<br />
H. 566’da Kanserin<br />
Camii’nin de�erli ta� ve<br />
direklerini Halep’e nakletmi�<br />
ve Emevi Camii’nin<br />
tamirat�nda ve<br />
süslemesinde kullanm��t�r.<br />
Yine Halep’in<br />
Cebel-i Sem’ân kazas�nda<br />
me�hur Etarip<br />
köyü ve kal�nt�lar� bulunur<br />
ki, buras� Haçl�<br />
seferleri s�ras�nda çok<br />
önemli bir yere sahip<br />
oldu�undan �madeddin<br />
Zengi taraf�ndan tahrip edilmi�tir.<br />
Antakya Kazas�na Dair Genel Bilgiler 191<br />
111<br />
Emevi Camii<br />
Antakya kazas� Halep’in bat�s�ndad�r. Antakya �ehir merkezi vilayetten 100<br />
km yani 20 saatlik mesafededir.<br />
Antakya kasabas�nda 1 hükümet kona��, 1 askeri k��la, 1 redif deposu, 4<br />
karakolhane, 1 askeri hastane, 130 cami ve mescit, 5 tekke ve zaviye, 5 kütüphane,<br />
30 medrese, 15 kilise ve havra, 1 rü�tiye mektebi, 17 Müslüman iptidai mektebi, 3<br />
Rum mektebi, 1 Ermeni mektebi, 2 Protestan mektebi ve 1 Musevi mektebi bulunmaktad�r.<br />
Kasaba ve civar�nda 10.281 hane 192, 5 hamam, 2.553 dükkân, 330 ma�aza,<br />
24 han, 2 otel, 123 de�irmen, 32 f�r�n, 30 kahvehane, 3 gazino, 10 meyhane, 1<br />
selehhane, 1 debba�hane, 12 kiremithane, 30 çe�me, 15 sabunhane, 30 ipek fabrikas�,<br />
1 un fabrikas�, 50 zeytinya�� mengenesi, 1.602 ambar ve samanl�k, 254 çiftlik binas�,<br />
3.110 ba�, 2.525 bahçe, 255 bostan, 49.521 tarla ve 3 dalyan vard�r.<br />
Antakya’y�, Makedonyal� �skender’in en güzide subaylar�ndan biri olan<br />
Selevcus Nikator H.Ö. 882 y�l�nda Pederi Andohbos ad�na in�a etmi� ve �skender’in<br />
vefat�ndan sonra kurdu�u Selefkiyan devletinin (Selevkoslar Prensli�i) merkezi<br />
haline getirmi�tir.<br />
Zamanla Antakya ola�anüstü büyümü�, imarl� bir �ehir haline gelmi� ve nüfusu<br />
700.000’i a�m��t�r. H.Ö. 723’te Yahudi Yunana’n�n istilas� s�ras�nda Antakya’da<br />
bir günde 100.000 ki�i idam edilmi�tir. M.S. 526 senesinde meydana gelen büyük<br />
depremde 250.000 ki�i ölmü�tür. Ayr�ca bunlar�n d���nda yakla��k yirmi defa meydana<br />
gelen deprem ve yang�n felaketleri ile pek çok istilaya maruz kalan Antakya,<br />
git gide harap bir �ehir haline gelmi�tir. Eski azametinden geriye sadece eski kalesi-<br />
191 Halep vilayetinin kazalar� hakk�nda bilgiler alfabetik s�raya göre yer verilmi�tir.<br />
192 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane say�s�: 3.318,1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi<br />
kay�tlar�na göre hane say�s�: 3.348’dir.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
nin bir k�s�m duvarlar� ve eserleri kalabilmi�tir. Antakya’n�n eski kalesi hakk�nda<br />
biraz bilgi vermek gerekirse; gerek �slam’�n zuhurundan önceki zamanlarda ve gerekse<br />
Haçl� seferleri s�ras�nda Antakya kalesinin surlar�n�n uzunlu�u on iki mil civar�nda<br />
imi�. Yani yakla��k olarak üç saatlik bir mesafeyi dola�mak gerekirmi�. Kalenin<br />
surlar� oval �ekilde olup, �ehrin güneyindeki dört tepe de bu surlar�n içinde<br />
yer al�r ve �ehrin etraf�n� hâkimiyeti alt�nda tutarm��. Kalenin do�u taraf�nda ve<br />
tepelerin üçüncüsünde on dört burçlu bir iç kale varm�� ve �ehrin kuzeyi ve bat�s�<br />
Asi nehri ve bir sur ile korunmaktaym��. Surun dört bir taraf�nda 360 adet kule ve<br />
çe�itli kap�lar� varm��. Bunlardan en önemlisi St. Pol (Nablus) Kap�s�, Dog (Köpek)<br />
Kap�s�, Asi Kap�s� ve Bâbü’l-Hadid (Demir) Kap�s�.<br />
Antakya H. 12’de Abu Ubeyde b. Cerrah ve Halid b. Velid taraf�ndan fethedilmi�tir.<br />
Halen mevcut olan ve içinde gömülü oldu�u Habib Neccar Camii o zaman�n<br />
eserlerindendir.<br />
Antakya’da meydana gelen depremlerden arta kalan kale duvarlar�n�n bir<br />
k�sm� Melik Zahir Baybars taraf�ndan H. 657 senesinde Antakya’y� Haçl�lardan kurtarmak<br />
için y�kmak zorunda kal�nm�� ve di�er bir k�sm�n� da H. 1247 senesinde M�s�rl�<br />
�brahim Pa�a y�k�p, kalenin ta�lar�yla Antakya k��las�n� yapm��t�r. Asi nehri<br />
üzerindeki köprüler Selefkiyanlar�n eseridir. �unu da<br />
unutmamak laz�m, imarl� oldu�u o y�llarda Antakya<br />
�ehrinin içinde birçok saray ve kö�k bulunurdu. Ayr�ca<br />
�ehirde yedi gezegenden Mü�teri (Jüpiter) ve Zühre’nin<br />
(Venüs) eski heykelleri ile Yunanl�lar�n ilâhlar�ndan<br />
Venüs’ün mabedi, büyük hamamlar, suyollar�<br />
ve tiyatrolar vard�. Hatta tiyatro sanat� o kadar ilerlemi�<br />
ki, oyuncular� Sur ile Beyrut’tan, seyircileri de<br />
Ba’lbek’ten gelirmi�. Ayr�ca Antakya Romal�lar zaman�nda<br />
pek mamur ve me�hur bir �ehirdi, Roma imparatorlu�unun<br />
Roma ve �skenderiye’den sonra üçüncü<br />
ba�kenti Antakya’d�r.<br />
Antakya, Selefkiyanlar zaman�nda ilahi �ehir<br />
anlam�na gelen Teopoli, Romal�lar zaman�nda ise do�u<br />
kraliçesi anlam�n� ta��yan Oryan adlar�yla ünlenmi�tir.<br />
Gerek Selefkiyanlar döneminde ve gerekse Romal�lar<br />
döneminde Antakya’da her türlü ilim, fen ve özellikle<br />
gökbilimi ve ilahiyat pek ilerlemi�ti.<br />
112<br />
Antakya Talih Tanr�ças�<br />
Bu sayd���m�z eserler Antakya’da meydana gelen H. 526 depreminde yerle<br />
bir olmu�tur. Antakya’n�n �imdiki çok güzel konumu kadar, havas� da mükemmeldir.<br />
�ehrin bat� ve ön taraf�ndan Asi nehri akar. Arka taraf�nda güzel manzaral� bir<br />
da� bulunur, kuzey ve güney taraflar� da portakal, limon ve di�er meyve bahçeleriyle<br />
doludur. �ehrin önünde geni� ve güzel manzaral� bir ova vard�r.<br />
Antakya’da halk�n bir k�sm� Türkçe ve di�erleri de Arapça konu�urlar.<br />
Antakya’da hububat olarak bu�day, arpa, alef, dar�, kü�ne, nohut ve di�er<br />
hububat yeti�mektedir. Hububat�n büyük bir k�sm� Avrupa’ya ihraç edilmektedir.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Ayr�ca çok fazla ipek üretilmekte ve bunlar Halep ile di�er yerlere gönderilmektedir.<br />
Antakya kazas�nda çok fazla zeytin a�ac� bulunmaktad�r. Halk �ehirde sabunhanelerde<br />
zeytinya��ndan sabun imal eder ve bu sabunlar Adana, Kayseri ve Sivas<br />
vilayetlerine gönderilir.<br />
Yeti�en meyveler kaliteli ve nefistir. Halk�n geliri genelde zeytin, ipek ve hububattan<br />
elde edilir.<br />
Tekstil çe�itlerine gelince; Antakya’da en güzel mendiller, ma�lah, ku�ak, kefiye,<br />
yatak çar�aflar� ve kad�nlara özel ipekten çar�aflar imal edilmektedir. Yün ve<br />
pamuktan oda dö�emeleri, aba ve dimi 193 imaline özel tezgâhlar vard�r.<br />
Antakya’ya alt� saat mesafede ve müdüriyet merkezi olan Süveydiye 194 iskelesi<br />
bulunmaktad�r. Bu iskele önceleri pek bak�ml�yken sonradan geri kalm�� ve<br />
�imdi bu iskele zahire, odun ve kömür gibi e�yalar� ta��yan gemilerin demir att���<br />
iskeledir.<br />
Defne<br />
Defne �ehri Antakya’n�n bat�s�nda ve bir saat mesafede bulunmaktad�r. Bu<br />
�ehir bugün su evi ad�yla bilinir ve Asi nehrinin do�u taraf�ndad�r. Defne-i Selefkos<br />
ad�ndaki bu �ehrin, baz� tarihçilerin iddias�na göre Nikator taraf�ndan bir mesire<br />
yeri olarak in�a edildi�ini yaz�yorsa da, asl�nda Defne’nin tarihi Antakya’dan daha<br />
eski olup, buras�n� in�a eden �bidfen ad�nda bir zatt�r. Tarihçilerin görü�üne göre<br />
Selefkiyanlar Defne’de güzel sokaklar, tiyatro ve mesire yerleri in�a ettiler.<br />
Orada Selefkiyanlar�n tapt�klar� ilâh Apollon’un 195 heykeli ve di�er heykeller<br />
de vard�. Bu birinci heykel yabani serviden yap�lm�� çok k�ymetli bir eserdi. Yine<br />
Defne’nin yak�nlar�nda ve bahçeler aras�nda Olumpini oyunhanesi bulunurdu. Defne<br />
�ehri M.S 526’da meydana gelen depremle tamamen yerle bir olmu�tur.<br />
Buras� halen iki yüksek tepenin aras�nda bat�ya do�ru meyilli geni� bir vadidir.<br />
Bu vadideki derenin cephesi gayet güzel bir kayal�k manzaras� vard�r ve aralar�ndan<br />
saf ve berrak bir su ç�kmakta, bu sular birkaç ça�layan olu�turduktan sonra<br />
Asi nehrine akmaktad�r. Defne’de on kadar de�irmen dönmektedir. Defne’nin o<br />
eski ha�metinden bir eser kalmam��, yaln�z suyu ve do�al güzelli�i insanlar� çekmektedir.<br />
193 Pamuklu kuma� veya pazen.<br />
194 Samanda��.<br />
195 Apollon, eski Yunanl�lar�n inanc�na göre güne�, ayd�nl�k, sanayi, edebiyat ve tababet tanr�s�d�r.<br />
Resminde kendisi gayet yak���kl� bir erkek çocu�u oldu�u halde elinde bir ok tutar ve saçlar� yere<br />
sürünür gibi gösterilir. Söz konusu heykel 1178 senesine kadar kalm��t�r (Bu dipnot 1324 tarihli Halep<br />
Vilayet Salnamesi, s.296’da verilmektedir.).<br />
113
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Sulukiye veya Selefkiyan<br />
114<br />
Hatay Harabeleri<br />
Antakya kazas�nda, Süveydiye iskelesinin alt� mil bat�s�nda ve Musa da��<br />
ete�inde Sulukiye veya Selefkiyan �ehrinin kal�nt�lar� bulunur. Baz� tarihçilerin görü�üne<br />
göre Selefkiyan Finikelilerin bir beldesiydi. �lk önceleri Hirya denilirdi. Buras�<br />
Finikeliler’in alt�n ça��nda �skenderun gibi bir ticaret merkezi olmu�tur.<br />
Bir rivayete göre Selefkiyan’�, Selefkos Nikator kendi ad�na in�a ettirmi� ve<br />
daha sonra Selefkiyan, Antakya’ya iskele olmu�tur. Selefkiyan veya Selefkiya �ehri<br />
buralarda Selefkiya Biyarya ad�yla an�lm��. Çünkü Biyarya, Akrâ da��n�n bir di�er<br />
ad�d�r ve Selefkiya ad�yla an�lan dokuz �ehir bulundu�undan, ona da��n ad� ilave<br />
edilmi�tir. Di�er bir rivayete göre de bu �ehri in�a eden ki�i bu �ehirde defnedilmi�tir.<br />
Rivayetlere bak�l�rsa Selefkiya liman�n� Sezar Tabaryos yeniden in�a etti�i, ba�ka<br />
bir rivayette ise tamir ederek yeniden meydana ç�kartt��� söylenir. M.S 526 ve 528<br />
y�llar�nda meydana gelen depremlerde Selefkiyan �ehri tamamen tahrip olmu�tur.<br />
�slam fetihleri s�ras�nda yaln�z ad� kalm��t�r. H. VI. yüzy�l�n ba�lar�nda Haçl�lar taraf�ndan<br />
ele geçirilen bu iskele, Seman �skelesi ad�n� alm��t�.<br />
Antep Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Antep kazas� Halep’in kuzey yönündedir. Antep �ehir merkezi vilayetten 24<br />
saatlik mesafededir. Antep 37 derece 8 dakika kuzey enlemi ve 35 derece 2 dakika<br />
do�u boylam�nda bulunmaktad�r. Antep halk�n�n dili Türkçe’dir.<br />
Antep �ehrinin binalar� güzel, sokaklar� oldukça geni� ve temizdir. �ehrin etraf�<br />
zeytin ba�lar� ve bahçelerle çevrili olup, gerek içeriden ve gerekse d��ar�dan<br />
manzaras� oldukça güzeldir. Antep’in havas� gayet sa�lamd�r.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
115<br />
20. Yüzy�l Ba�� Antep �ehri<br />
Antep �ehrinin kurulu� tarihi hakk�nda kesin bir bilgi bulunmamaktad�r. �slam<br />
fetihleri s�ras�nda ad� hiçbir eserde geçmemektedir. Ancak Haçl� seferlerinden<br />
bahseden baz� tarih kitaplar� bu bölgeden bahsederken, seferler sebebiyle o bölgenin<br />
merkezi olan Dolon kasabas�n�n 800’lü y�llarda tahrip olmas� sebebiyle, �ehir merkezi<br />
bugünkü Antep merkezine intikal etmi�tir. Bu bilgiler yerel �er’i Mahkeme<br />
sicillerinden anla��lmaktad�r. Antep, Halep vilayeti dâhilinde büyüklük ve geli�mi�lik<br />
bak�m�ndan ikinci s�radad�r. Antep �ehri e�itim yönünden de geli�mi� bir �ehirdir.<br />
�ehirde çe�itli medreseler ve mektepler, ayr�ca kimsesizler için bir yetimhane<br />
mevcuttur. Amerikan misyonerlerin idaresi alt�nda bulunan ve ad�na “Kolej” dedikleri<br />
büyük bir okul da bulunmaktad�r. Bu okulda her türlü fen ve bilimin yan�<br />
s�ra t�p dersleri dahi okutulmaktad�r. Bu okullarda Talebe say�s� 600 civar�ndad�r. 196<br />
Antep �ehrinde 14.951 hane 197, 1 hükümet kona��, 1 kale, 1 redif deposu, 1<br />
cephane, 6 karakolhane, 40 cami, 220 mescit, 25 medrese ve kütüphane, 16 tekke, 72<br />
sebil ve çe�me, 1 rü�tiye mektebi, 22 iptidai mektebi, 1 Amerikan koleji, 2 hastane, 8<br />
kilise, 1 havra, 14 hamam, 2.849 dükkân ve ma�aza, 4 bedesten, 31 han, 53 f�r�n,<br />
2.000 alaca ve bez aba tezgâh�, 6 debba�hane, 50 boyahane, 10 ma’sara, 1 selehhane,<br />
22 de�irmen, 2 naccar 198 de�irmeni, 6 müskirat 199 fabrikas�, 5 sabunhane, 30 kahvehane<br />
ve 1 k�raathane vard�r. 200 Kaza dahilinde 352.600 dönüm ekili ve 112.000 dönüm<br />
ekili olmayan arazi vard�r. 201<br />
196 1302 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.165.<br />
197 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane say�s�: 6.950, 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde<br />
hane say�s�: 6.986’d�r.<br />
198 Marangoz.<br />
199 Sarho�luk veren her içecek.<br />
200 Bu bilgiler 1326 tarihli Halep Vilayet salnamesine göre.<br />
201 1324 tarihli Halep Vilayet salnamesine göre.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
116<br />
Antep Amerikan Koleji<br />
Antep �ehrinin güneydo�usunda ve alt� saat mesafede bulunan ve Haçl� seferleri<br />
s�ras�nda �öhrete kavu�an me�hur Tilbe��ar 202 ile güneybat�s�nda ve üç saat<br />
mesafede bulunan Burcu’r-R�sas adl� kalelerin harabeleri mevcuttur.<br />
Antep’in bat�s�nda ve üç saatlik mesafede Sacurba�� adl� mezradan do�an<br />
Sacur nehri, Antep �ehrinin cami, hamam ve evlerinin su ihtiyac�n� kar��lamaktad�r.<br />
Bu nehir Bâb ve Münbiç topraklar�n�n büyük bir k�sm�n� sulad�ktan sonra F�rat nehrine<br />
dökülmektedir.<br />
Antep’in do�usunda ve alt� saat mesafedeki K�rat köyü civar�nda Pe�ke adl�<br />
mezra arazisinden do�an p�nara Cevaz nehri ad� verilmektedir. Bu p�nar di�er baz�<br />
ufak tefek kaynaklarla birle�erek K�rat köyü ve Re�i nahiyesi arazisini sulad�ktan<br />
sonra Nizip kasabas� önünden geçerek F�rat nehrine dökülür.<br />
Antep’in bat�s�nda ve yar�m saat mesafede bulunan Ta�bent adl� bölgeden<br />
do�an nehir, biraz ileride baz� kaynaklarla ve Kasarc� p�nar�yla birle�erek Halep’e<br />
do�ru akar. Yine Antep’in do�u bölgesinde ve üç saat mesafede bulunan Ç��d���n<br />
köyü topraklar�ndan do�an ve Koyuk ad�n� alan nehir de Halep’e do�ru akmaktad�r.<br />
Rivayete göre Antep’in merkezinde Kurttepe adl� bölgesinde bulunan Kabasakal<br />
mahallesinde bir caminin kubbesinin alt�nda Ye�ua (A.S) hazretlerinin makam�<br />
bulunmaktad�r. Ayr�ca bu makam�n türbedarlar� da ayn� yerde medfundur. Antep<br />
kalesinde �mam Gazali hazretlerinin yüce makamlar� bulunmaktad�r. Yine Antep’in<br />
güney do�usunda bulunan mezarl�k içinde, halk taraf�ndan ziyaret edilen<br />
âlimlerden Saçakl�zade’nin mezar� ve �ehreküstü caddesinde ulu evliyalardan Be�inci<br />
hazretlerinin merkatlar� bulunmaktad�r.<br />
Antep ve civar�nda me�hur olan köprüler; Mara� ve �slâhiye’den gelip gidenlerin<br />
kulland��� bat� bölgesinde bulunan Maano�lu köprüsü ve kuzeydo�u böl-<br />
202 Gaziantep’in güneydo�usunda bulunan Gündo�an köyünün eski ad�.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
gesinde bulunan Nizip yolu üzerinde Neftekin köprüsü ve �ehrin yak�nlar�nda bulunan<br />
K�l�nçl�, Sacur ve Yaz�c�k köprüleriyle, do�u tarafta ve bir saat mesafede bulunan<br />
Karatar köprüleridir.<br />
Antep kazas�nda hububat çe�itlerinin her türlüsü yeti�ir. Ayr�ca f�st�k, üzüm,<br />
incir ve zeytin bol miktarda üretildi�inden d��ar�ya ihraç edilmektedir.<br />
Antep’te sar� k�rm�z� sahtiyan 203, alaca, aba, yünden elbiselik kuma�lar, �am<br />
taklidi dö�emelik, bez, kanepe, sandalye ve Sabun imalathaneleri mevcuttur. Halep,<br />
Kilis, �dlip taraflar�na sahtiyan ve bazen de M�s�r ve Anadolu taraflar�na alaca, bez,<br />
aba ve sabun ihraç edilmektedir. Antep’in Halep, Urfa, Mara� ve �skenderun ile çok<br />
i�lek bir ticareti vard�r.<br />
Antep’te bulunan Ziraat Bankas� sand���n�n 1312 senesi net nema miktar�<br />
33.550 kuru�tur. Sand���n giderlerinin toplam� olan 13.118 kuru� ve 4 para bu miktardan<br />
dü�üldükten sonra net kâr� 20.431 kuru� ve 36 parad�r 204.<br />
Bâb Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Bâb kasabas� Halep’in do�usunda ve 37 km uzakl�kta bulunur. Bâb eskiden<br />
beri Beza’ kap�s� demekle me�hurdur.<br />
Bâb kasabas�ndaki halk�n tamam� Müslüman’d�r. Dilleri de genel olarak<br />
Arapça’d�r. Bâb kazas�nda 1 hükümet kona��, 1 redif deposu, 15 cami ve medrese, 1<br />
rü�tiye mektebi, 5 s�byan mektebi, 4.698 hane, 3 hamam, 2.910 dükkân, 30 han, 19<br />
de�irmen, 7 f�r�n, 5 kahvehane ve 7 ma’sara mevcuttur.<br />
Rivayete göre Bâb kasabas�n�n bat�s�nda ve be� dakika mesafedeki da�da<br />
�eyh Akil b. Ali b. Ebitalip hazretlerinin mezar� bulunmaktad�r.<br />
Merkez kazaya yar�m saat ve vilayet merkezine 7,5 saat mesafede bulunan<br />
Tadef kasabas� 2.343 Müslüman ve 52 Musevi nüfusa sahiptir. Bu kasabada Musevilerce<br />
kutsal say�lan eski bir mabet bulunmaktad�r. Bu mabedin içinde bulunan eski<br />
bir ta��n üzerindeki kitabeye göre tarihi 2000 y�ldan fazlad�r. Bu kasabada Tevrat’ta<br />
zikredilen Soba �ehrinin harabelerinin mevcut olmas� gerekir. Ancak, bu bilgi tarihçiler<br />
taraf�ndan teyit edilmemektedir. Me�hur tarihçi �bni Hokel, Soba �ehrinin F�rat<br />
civar�nda ve Kab �ehrinde oldu�unu beyan etmektedir.<br />
dir.<br />
Haçl�lar zaman�nda ünlenen Beza’ köyü yine bu kasaba s�n�rlar� içerisinde-<br />
Batyan vadisinde bulunan me�hur Beza’ köyü, Bâb kasabas�na k�rk dakika<br />
mesafededir. Bu köyde çe�itli su kaynaklar� da vard�r. Beza’ köyünden pek çok edip<br />
ve �air yeti�mi�tir. Abu Hanife Yahya b. Halife El-Tenuhi El-Bizaî, Ebu Faris b. Ebi’l-<br />
Farac El-Bizaî ve Hamdan El-Bizaî bunlardan sadece birkaç�d�r.<br />
Tel Batnan bölgesi eski ve me�hur bir kalenin yeridir. Bâb kasabas�n�n kuzeydo�usunda<br />
ve 15 dakika mesafede bulunan bu bölge Romal�lar zaman�nda tahrip<br />
edilmi�tir.<br />
203 Boyanm��, cilâlanm�� deri. Tabaklanm�� deri.<br />
204 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.193.<br />
117
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Kazan�n verimli topraklar� Nehru’l-Zeheb �rma��n�n sular�yla sulanmakta ve<br />
kaza dâhilinde her türlü hububat, üzüm, nar ve nefis çekirdeksiz patl�can yeti�mektedir.<br />
Bir iki seneden beri Tadef kasabas�nda bir hayli dut a�ac� yeti�tirilmi� ve ipek<br />
üretimine ba�lanm��t�r. Ayr�ca keçe, seccade, kuzu derisi ve kürek imal edilmektedir.<br />
Belen 205 Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Belen kazas� merkez vilayete tabi ve 50 köyü bulunan ikinci s�n�f bir kaza<br />
merkezi olup, �skenderun iskelesinden 34 km uzakl�kta ve Halep’in kuzeybat�s�ndad�r.<br />
Belen, 36. paralelin üzerinde ve deniz seviyesinden 420 metre yükseklikte,<br />
Toros da��yla Bakras da��n�n birle�ti�i noktada bulunan dar bir bo�az üzerinde<br />
küçük bir kasabad�r. Bu kasaba be� mahallede ikamet etmekte olan 3.215 Müslüman<br />
ve 1.825 gayrimüslim ile birlikte toplam olarak 5.040 nüfusa sahiptir. Halk� genel<br />
olarak Türkçe konu�urlar. Kasaban�n havas� Haziran ay�na kadar bulutlu ve serin<br />
olur. Haziran ay�yla birlikte ba�layan yaz mevsimi Eylül sonuna kadar devam eder.<br />
Yaz�n s�cakl�k gölgede 26-27 0C’yi geçmez. En s�cak günlerde 30-32 0C’ye kadar<br />
ula�maktad�r. Havas� �l�ml� ve güzel olan Belen’in suyu da boldur. Özellikle Belen’in<br />
kuzeyinde bulunan Eski mahalleden do�an ve bura halk� taraf�ndan Eski Su<br />
ad�yla �öhret bulan p�nar suyu kasabaya kadar ula�makta ve Kilise mahallesinin<br />
tamam�yla, Muhlis Ali mahallesinin yar�s�n� sulamaktad�r. Belen’in kuzeyi, güneyi<br />
ve bat�s� tamamen ba� ve bahçelerle adeta ku�at�lm�� durumdad�r ve buralarda her<br />
türlü meyve yeti�mektedir. Kazada üretilen pekmez ve sucuk çok me�hurdur.<br />
Belen kazas�nda 1 hükümet kona��, 1 cami, 4 mescit, 1 tekke ve medrese, 1<br />
rü�tiye mektebi, 1 iptidai mektebi, 4 s�byan mektebi, 1 Ermeni kilisesi, 1 Ermeni<br />
mektebi, 2 hamam, 11 p�nar, 2 köprü, 4 su de�irmeni, 130 dükkân, 1 otel, 6 han, 6<br />
f�r�n, 7 debba�hane, 2 selehhane, 7 kahvehane, 1 gazino, 5 meyhane, 5 mahallede<br />
toplam 675 hane bulunmaktad�r. Ayr�ca kasaba civar�nda 238 bahçe ve 731 ba� vard�r.<br />
Eski Arap tarihçiler Belen �ehrinden Bakras Bo�az� ve �skenderun Kap�s� olarak<br />
bahsetmektedirler.<br />
Belen kasabas�n�n ba�lang�ç noktas�na Saffeyin ve sonuna da Top Bo�az�<br />
ad� verilmektedir. Bu iki nokta aras�nda, yakla��k olarak üç saat süren kocaman bir<br />
derbendin ortas�nda bu �ehir bulunmaktad�r. Yüksek bir tepe üzerindeki Belen’in<br />
do�usunda me�hur Amik ovas� ve bat�s�nda �skenderun liman� bulunmaktad�r. Ayr�ca<br />
�skenderun – Halep �ose yolu Belen üzerinden geçmektedir. Bu sayede be� alt�<br />
vilayetin güzergâh� üzerinde bulunan kaza önemli bir konuma sahiptir. Belen �ehrinin<br />
çevresi kayal�klarla çevrili oldu�undan, sonradan yap�lm�� bir kaleden daha<br />
müstahkem bir konumdad�r.<br />
H. 959 senesinde �skenderun’dan Halep’e giden �imdiki yolun eski güzergâh�<br />
b�rak�larak yerine Belen kasabas� içinden geçen yol yap�l�rken, zaman�n Padi�ah�<br />
Kanuni Sultan Süleyman taraf�ndan H. 960 senesinde Belen’de birer cami, hamam,<br />
205 Belen kasabas�n�n, Salnamedeki ad� “Bilan” olarak yaz�lmaktad�r. Büyük ihtimal Belen’in eski ad�<br />
Bilan’d�r. Bilan’�n kelime olarak anlam� her iki taraf� aç�k ve iki da� aras�nda bulunan yer demektir<br />
(1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.271).<br />
118
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
han ve imarethane in�a ettirilmi�tir. Ayr�ca bu bölgeye 250 nefer derbentçi 206 yerle�tirilerek<br />
buran�n ad� Derbent Cebel-i Bakras ve �skenderun olmu�tur. Birkaç sene<br />
sonra yine Kanuni Sultan Süleyman taraf�ndan verilen fermanla, bu bölgeye yerle�tirilen<br />
ahali için bölgenin dört bir taraf�ndan birer saat mesafede bulunan yerle�im<br />
yerleri, ö�ür vergisinden muaf tutulmak �art�yla vakfedilmi�tir. Bu bölgeye getirilen<br />
65 hanelik bir topluluk için bir köy kurulmu� ve bu köye de Aynü’t-Tel Mezras� ad�<br />
verilmi�tir. Öteden beri rivayet edildi�ine göre bu bölge Belen kazas� �er’i mahkemesi<br />
sicillerinde de vak�f olarak kay�tl�d�r.<br />
H. 1183 (1769) senesinde padi�ah III. Mustafa döneminde Adana vilayetinde<br />
görevli bulunan mutasarr�flardan Abdurrahman Pa�a’n�n çabalar�yla civar yerlerden<br />
bölgeye getirilen halk 400 kadar haneye yerle�tirilmi� ve kasaba haline getirilmi�tir.<br />
15 �aban 1217 (11.12.1802) tarihinde de ç�kan emirle, bölgenin ad� Aynü’t-Tel<br />
Mezras�ndan, �u an kullan�lmakta olan Belen’e dönü�türülmü� ve Defter-i<br />
Hakani’nin eski kay�tlar�nda da tashih edilmi�tir.<br />
Belen’in (eski deyimle Bilan) anlam�, yüksek da� üzerinde bulunan ve iki<br />
da�� birbirinden ay�ran yol demektir. “Bil” kökünden gelmekte olan kelimenin,<br />
Arapça gramer kullan�larak tesniyesi (di�isi) sa�lanm��t�r. �ehrin konumuna bak�l�nca<br />
bu isim uygun dü�mektedir.<br />
1280 (1864) ve 1288 (1872) y�llar�nda meydana gelen �iddetli iki depremde<br />
Belen yerle bir olmu� ve gerilemeye yüz tutmu�tur. Ancak son 20–30 sene içinde<br />
önemli geli�meler kaydetmi� ve özellikle II. Abdülhamit döneminde yeniden eski<br />
haline kavu�maya ba�lam��t�r. 1293 (1877) y�l�nda bir rü�tiye mektebi in�a edilmi�<br />
ve 1302 (1887)’de resmi aç�l��� yap�lan �skenderun – Halep �ose yolunun Belen içinden<br />
geçmesiyle de Belen bir kat daha önem kazanm��t�r.<br />
Belen kasabas�na be� saat mesafede, Alaybeyli köyü yak�nlar�nda suni bir<br />
tepe üzerinde yap�lm�� eski bir kale harabesi içinde mescit tarz�nda bir bina bulunmaktad�r.<br />
Bu bina içinde evliyalardan Bayaz�t-� Bastami’nin makam� ve rivayete<br />
göre de mezar� bulunmaktad�r.<br />
Bu mescit zamana yenik dü�tükten sonra, 1306 senesinde Mürselzade Hac�<br />
Mustafa �evki Pa�a taraf�ndan tamir ettirilerek, içeride ve d��ar�da yüzlerce cemaatin<br />
s��aca�� hale getirilmi� ve çok düzenli bir �ekilde dö�enmi�tir.<br />
Belen kasabas�n�n Yukar�gedik mahallesinde ve Kastelli Han� denilen bölgede<br />
kal�nt�lar� halen mevcut olan eski eserlerden Pa�a Kap�s� ad�yla bilinen ve on<br />
ar��n eninde geni� bir set harabesi vard�r. Arap tarihçiler bu bölgeden dolay� buraya<br />
Bakras Bo�az� ve �skenderun Kap�s� ad�n� vermektedir. Yine bu kazada Bakras kasabas�<br />
ve Bakras kale harabeleri de bulunmaktad�r. Bu kasaba Emeviler döneminde<br />
çok geli�mi� ve me�hur bir �ehirdi. Bakras, Haçl� seferleri döneminde de önemli bir<br />
yere sahipti.<br />
Tarih kitaplar�na göre Bakras’�n, H. 750 senesinde Sarumuddin b. �eybani<br />
muhaf�zl��� alt�nda iken çok geli�mi� bir �ehir oldu�u rivayet edilmektedir. Bir de<br />
zaman�nda Belen kazas�n�n kuzeyinde Derbasak adl� eski bir belde bulunmaktay-<br />
206 S�n�rlarda, geçit ve bo�azlarda muhaf�zl�k görevini yapan ki�iler.<br />
119
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
m��. Baz� tarihçilere göre Derbasak beldesinin yeri Murat Pa�a köprüsü civar�nda<br />
olmal�d�r. Nitekim Bakras ile Murat Pa�a köprüsü aras�nda bulunan ve Akdeniz<br />
gölü ad�yla bilinen yerde kal�nt�lar�n�n görüldü�ü rivayet edilmektedir. Yine bu<br />
kazada Gündüzlü beldesinin kal�nt�lar� da bulunmaktad�r.<br />
Cebel-i Sem’ân Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Merkez kazan�n idare binas� �imdilik geçici olarak Halep’in Bendere mahallesinde<br />
bir dairede bulunmaktad�r. 207<br />
Kaza dâhilinde 183 cami ve mescit, 2 tekke, 20 s�byan ve iptidai mektebi, 18<br />
han, 32 dükkân, 3 de�irmen, 528 samanl�k, 262 ba�, 104 bahçe, 52.675 tarla, 321 çay�r,<br />
279 mera, 93 arsa, 78.067 dönüm ekili ve ekili olamayan arazi ve 4.283 hane 208<br />
bulunmaktad�r.<br />
Kaza halk� genel olarak Müslüman olup, Arapça konu�urlar.<br />
Kazaya ba�l� Büyük Evrem köyünde Hz. �em’un’un makam� bulunmaktad�r.<br />
Ayr�ca Andan köyünde ve da��n ba��nda Hz. Yusuf’un karde�lerinden Hz.<br />
Armiya’n�n mübarek makamlar� da bulunmaktad�r. Bu makamlar bahar ve yaz aylar�nda<br />
çe�itli bölgelerden, özellikle Halep, Kilis, �dlip ve Mare’den gelen ziyaretçilerle<br />
dolup ta�maktad�r.<br />
Sem’an’da eski eser olarak Han Toman harabeleri bulunmaktad�r. Bu harabelerin<br />
ününden dolay� pek çok turist buralar� görmek için gelmektedir. Buras� eskiden<br />
me�hur �ehirlerden biri iken, �imdi bir köy halindedir. Ayr�ca kazada Etarib<br />
ad�yla an�lan �ehir harabeleri de bulunmaktad�r.<br />
120<br />
Sem’ân Harabeleri<br />
207 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.367<br />
208 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane say�s�: 4130, 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde<br />
hane say�s�: 4256.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Sem’an harabeleri yak�n�nda Dare-i �zzi köyü civar�nda yüksek bir da��n<br />
zirvesinde ulu �eyhlerden �eyh Bereket hazretlerinin türbesi bulunmaktad�r. Ayr�ca<br />
Kefri Da’il köyünde Halife Ömer hazretlerinin eseri olan Ömerî Camii bulunmaktad�r.<br />
Cami zaman�n h��m�na u�ram�� ve neredeyse harap hale gelmi� iken, padi�ah<br />
hazretlerinin emriyle tamir ve imar edilmi�, ad� da Hamidiye Camisi olarak de�i�tirilmi�tir.<br />
Kazada tar�m ürünü olarak bu�day, arpa, kokoroz 209, dar�, mercimek, burçak,<br />
zeytin, tütün, kavun, karpuz ve çe�itli yaz ürünleri yeti�mektedir. Vilayet merkezinin<br />
ihtiyaçlar� bu kazadan kar��lanmaktad�r.<br />
Kazan�n baz� köylerinde iplikten adi bir kuma� dokumas� yap�lmaktad�r.<br />
Halep’ten gelen Koyuk nehri bu kazan�n içinden geçer.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Cisr-i �u�ûr kasabas� Halep’in 100 km güneybat�s�nda, 21 saat uzakl�kta ve<br />
Asi nehri üzerinde bulunmaktad�r.<br />
Cisr-i �u�ûr kasabas�n�n bat�s�nda Lazkiye sanca�� ve Sahyun kazas�, güneyinde<br />
Hama, Mare ve �dlip kazalar�, kuzeyinde Harim ve Antakya kazalar� ile s�n�rl�d�r.<br />
Cisr-i �u�ûr kasabas� ile nahiyeleri Arapça konu�urken, Ordu nahiyesi ve<br />
köylerinde ya�ayan halk Türkçe konu�ur.<br />
Cisr-i �u�ûr kasabas�nda 1 hükümet kona��, 2 cami, 5 mescit, 1 tekke, 1 rü�tiye<br />
mektebi, 3 iptidai Müslüman mektebi, 1 kilise, 1 H�ristiyan iptidai mektebi, 1<br />
hamam, 5 f�r�n, 4 kahvehane, 225 dükkân, 3 han, 10 su de�irmeni, 1 pazar ve Asi<br />
nehri üzerinde 14 gözlü gayet büyük bir köprü vard�r. Kaza dâhilinde, 2 rü�tiye<br />
mektebi, 14 iptidai Müslüman mektebi ve 5 Gayrimüslim mektebi vard�r.<br />
121<br />
Su De�irmeni (Naur)<br />
Cisr-i �u�ûr kasabas� 400 y�l önce sazl�ktan yap�lm�� yakla��k 5000 ila 10.000<br />
haneden olu�an bir yerle�im yeri iken, me�hur Köprülü Mehmet Pa�a taraf�ndan<br />
209 Koçan�yla beraber M�s�r bu�day�.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
in�a edilen birer cami, han ve hamam’dan sonra geli�meye ba�lam�� ve ça�da� bir<br />
�ehir konumuna gelmi�tir.<br />
tad�r.<br />
Kasabada pamuktan imal edilen yatak yüzü, dö�emelik ve sofral�k bas�lmak-<br />
Ordu nahiyesinin do�usunda Lazkiye s�n�r�nda bir miktar ormanl�k bulunmaktad�r.<br />
Ayr�ca bu nahiyede kurum 210 madeni ç�kmaktad�r. Asi nehri bu kasaban�n<br />
yan�ndan geçtikten sonra, Derku� nahiyesinden geçerek Antakya kazas�na ve<br />
oradan da do�ruca Akdeniz’e dökülmektedir. Ordu kasabas�n�n çevresinde bulunan<br />
pek çok de�irmen ve bahçe Asi nehrinin suyu ile sulanmaktad�r.<br />
Kazada ayr�ca Beyaz nehir diye adland�r�lan nehrin suyu da gayet hafif ve<br />
lezzetlidir. Bu nehrin suyu birkaç köyün topraklar�n� sulad�ktan sonra Asi nehrine<br />
dökülür. Kazan�n eski köylerinden �u�ur köyünde eski bir kale harabesi ve Mazik<br />
Kalesi nahiyesinde Selefkos taraf�ndan yap�lan me�hur �famiya beldesinin harabeleri<br />
bulunmaktad�r. Bu belde bir zamanlar Selefkos taraf�ndan ordu merkezi olarak<br />
kullan�lm�� ve burada bir Süvari Harbiye Mektebe de in�a edilmi�tir. Ayr�ca �ehrin<br />
yan� ba��ndaki merada sava� için yakla��k olarak 20.000 at ve 300 manda bulundurmu�tur.<br />
Bu kalenin civar�nda ikamet edenler taraf�ndan k�ldan çuval ve çad�r imal<br />
edilir. Ayr�ca bu kale civar�na 200-300 çad�rl�k seyyar 500-600 nüfuslu Arap a�iretleri<br />
y�l�n baz� aylar�nda gelerek ikamet eder ve beli bir müddet kald�ktan sonra tekrar<br />
yerlerine dönerler.<br />
Kazada bulunan �eyh �sa hamam� ad�ndaki kapl�ca Nisan, May�s aylar�nda<br />
ve sonbaharda pek çok hastaya �ifa kayna�� olur.<br />
Asi nehrinde her sene bir hayli bal�k tutulmakta, özellikle Hama ve Halep<br />
taraflar�nda Dalyan ve Y�lan bal��� bulunmakta, avlanan bu bal�klar Lazkiye, �skenderun<br />
ve Beyrut’a gönderilmektedir. Mazik gölü ve Dalyan rüsumat� Duyun-i<br />
Umumiye idaresine ait olup, y�ll�k olarak 140.000-150.000 kuru� bedelle ihaleye ç�kar�lmakta<br />
ve talibine verilmektedir.<br />
Kazada genel olarak ekilebilir 410.000 dönümlük toprak bulunmaktad�r. Bu<br />
topraklarda bu�day, arpa, dar�, mercimek, kü�ne 211, �ufan, nohut, zeytin ve ipek<br />
kozas� elde edilir. Bu topraklar�n y�ll�k hububat hâs�lat� 100.000 albe 212 civar�ndad�r.<br />
Harim Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Harim kazas�n�n merkezi olan Kefri Teharim kasabas�, Halep’in bat�s�nda ve<br />
16 saatlik mesafededir. Bu kasabada 1 hükümet kona��, 1 redif deposu, 1 cami, 1<br />
mescit, 1 tekke, 4 s�byan mektebi, 2 k�z mektebi, 106 dükkân, 4 kahvehane, 2 hamam,<br />
3 f�r�n, 13 zeyt 213 ma’saras�, 1 han, 2 hayvan de�irmeni, 672 hane 214 ve 3.196<br />
nüfus bulunmaktad�r.<br />
210 Boyama i�lerinde kullan�lan siyah bir maden.<br />
211 Karaburçak.<br />
212 Baz� mahsullerin ölçüm kab�na verilen add�r.<br />
213 Zeytinya��.<br />
122
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Kazaya tabi üç kasabadan ilki merkeze iki buçuk saat mesafede olan Harim<br />
kasabas�d�r. Bu kasabada; 30 dükkân, 1 cami, 1 mescit, 1 hamam, 1 f�r�n, 3 kahvehane,<br />
1 zeyt ma’saras�, 1 han, 3 su de�irmeni, 251 hane ve 1.010 nüfus bulunmaktad�r.<br />
�kinci kasaba ise merkeze yar�m saat mesafede bulunan Armanaz kasabas�d�r. Bu<br />
kasabada; 153 dükkân, 4 cami, 1 mescit, 2 hamam, 4 kahvehane, 10 zeyt ma’saras�, 1<br />
han, 5 de�irmen, 1 boyahane, 3 cam fabrikas�, 3 debba�hane, 622 hane ve 3.068 nüfus<br />
bulunmaktad�r. Üçüncü kasaba ise merkezden bir buçuk saat mesafede bulunan<br />
Selkin kasabas�d�r. Bu kasabada da 56 dükkân, 2 cami, 1 mescit, 1 hamam, 1 f�r�n, 1<br />
kahvehane, 3 zeyt ma’saras�, 3 ambar, 1 han, 1 kireç ambar�, 1 de�irmen, 1 boyahane,<br />
439 hane ve 2.174 nüfus bulunmaktad�r.<br />
Kazan�n 661.099 dönüm ekili ve ekili olmayan arazisi bulunmaktad�r. Kazan�n<br />
geneli Reyhanîye, Pari�a ve Harim adlar�nda üç nahiyeden olu�maktad�r. Bunlardan<br />
ilki olan Reyhanîye nahiyesinde toplam 77 köy bulunmaktad�r. Tamamen<br />
Türk a�iretlerinden olu�an bu kazan�n halk�n�n dili Türkçe’dir. En büyük köyleri<br />
Akp�nar, Ayranc�, Adatepe, Pa�ahöyük, Üçtepe, Abdalhöyük, Odak��la, Buhurlu,<br />
Büyüks�çanl�, Küçüks�çanl�, Çatalhöyük, Çatalkilli, Çukurburun, Canpolat,<br />
Çakaltepe, Halebigedi�i, Anzerin, Harapali, Sazl�k, Göktepe, Kötüköy,<br />
Kötübüyük, Deyriruhban, Hamam�erki, Kumsat, Tala�, Ceyrantepe, Kafirtepe,<br />
Davutpa�a, Gazihac�mürsel, Gazimehmetbey, Karasüleymanl�, Karamastaba,<br />
Güntutulu, Karahöyük, Da��lgan, Adalet, Hasanbellü, Yeniyaban, Burcuhöyük,<br />
Yeni�ehir, Yanyurt, Kenaniye, Gökçeo�lu, Hac�faik, Seyitalihöyük, Kelek,<br />
Mirmiran ve Necartepe köyleridir. Ayr�ca bu nahiyeye ba�l� olan Yeni�ehir,<br />
Ertah, Efnir, Harran ve Hasaniye köylerinde de Tatar ve muhacir Çerkezler ikamet<br />
etmektedir.<br />
Reyhanîye nahiyesinde Halep’ten �skenderun’a kadar uzanan �ose yolun bir<br />
k�sm� ve Ömer A�a noktas�nda bulunan bir kapl�ca ile eskiden Süveydiye iskelesinden<br />
Musul’a kadar uzanan ve Ressaf olarak bilinen dö�eme yolun eski kal�nt�lar�<br />
bulunmaktad�r. Ayr�ca Abraha’n�n eski eserlerinden yol ve ölçü i�aretleri olan bir<br />
hayli tepe mevcuttur. Yine bu nahiyede Anadolu yönünden gelen ve nahiyenin kuzeyden<br />
güneydo�usuna akan Afrin nehri bulunmaktad�r. Bu nehir baz� y�llar k��<br />
aylar�nda sele dönü�mekte ve bat�s�nda bulunan Asi nehrine kar���p, çevresinde<br />
bulunan topraklar� tamamen su alt�nda b�rakmaktad�r.<br />
�kinci nahiye olan Peri�a nahiyesinin büyük bir k�sm� da�l�k ve ta�l�ktan<br />
olu�maktad�r. 36 köyü ve 1.200-1.300 nüfusu bulunan nahiyenin halk� genellikle<br />
Arapça konu�urlar. Bu nahiyenin baz� köylerinde eskiden kalma büyük mabet kal�nt�lar�<br />
ve devasa ma�aralar mevcuttur.<br />
Üçüncü nahiye ise Harim nahiyesidir. 67 köyü bulunan bu nahiye halk�<br />
k�smen Türkçe, k�smen de Arapça konu�urlar. Nahiyede Cebel-i Âlâ ad�ndaki<br />
da�da ya�ayan halk tamamen Dürzî a�iretlerindendir.<br />
214 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane say�s�: 444, 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde<br />
hane say�s�: 701, 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi kay�tlar�na göre hane say�s�: 612’dir.<br />
123
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Kazada Cedide, Yeni�ehir, Aynü’l-Coz, Aynü’l-Ubeyde ve Harim adlar�nda<br />
be� büyük p�nardan sular akmakta ve hepsi sonunda Afrin ve Asi nehirleriyle birle�mektedir.<br />
Bu nahiyede Harim, Has�n, Ertah ve Sermeda köylerinde Selefkiyan uygarl���na<br />
ait dört kale bulunmaktad�r. Harim kalesinin üzerindeki yaz�tlardan ve çizimlerden<br />
buran�n Melikü’z- Zahir Berkok taraf�ndan tamir edildi�i anla��lmaktad�r.<br />
Bu bölge Hz. Ömer döneminde fethedildi�i zamanlarda, Harim büyük bir<br />
�ehir olup H. 460 y�l�nda Halep’te hüküm süren Merdas hanedan�ndan Mahmud B.<br />
Nas�r taraf�ndan Ertaha Beyleri (Beyo�lu) komutas�nda Türkmenler gönderilerek<br />
tekrar ele geçirilmi�tir. Bu kaza s�n�rlar� içerisinde bulunan Tizin köyü Hz. Ömer<br />
döneminde de mevcut olan bir yerle�im yeridir. H.750 tarihinde de büyük bir<br />
yerle�im yeri olup, tarihçiler taraf�ndan zikredildi�ine göre, burada ya�ayanlar<br />
tamamen Türkmenlerden olu�makta ve mükemmel çar��lar� ile camileri bulunmaktaym��.<br />
Ayr�ca eski kalenin yerinde Türkmen A�alar� taraf�ndan in�a edilen<br />
binalara da De�irmen Ka�� ad� verilmi�tir.<br />
Ayr�ca Harim’e yar�m saat mesafede sahabelerden Hz. Ebu Eyüp El-Ensarî<br />
ve Hz. Abu Ubeyde b. Cerrah’�n makamlar� bulunmaktad�r.<br />
Bu kazada hububatlardan bu�day, arpa, mercimek, nohut, burçak, sar� ve<br />
akdar�yla beraber pamuk, zeytin, üzüm, incir, badem ve di�er sebzeler ile afyon da<br />
yeti�mektedir.<br />
�dlip Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
�dlip kasabas� Halep’in bat�s�nda ve on iki saat mesafededir. �dlip kasabas�nda<br />
1 hükümet kona��, 1 redif deposu, 1 cephane, 10 cami, 27 mescit, 3 medrese, 3<br />
kütüphane, 15 tekke ve zaviye, 1 rü�tiye mektebi, 14 s�byan mektebi, 1 Rum mektebi,<br />
1 Protestan mektebi, 1 kilise, 10 hamam, 959 dükkân, 14 han, 12 kahvehane, 3<br />
sabunhane, 2 debba�hane, 3 boyahane, 65 de�irmen, 10 f�r�n, 56 zeyt ve havle<br />
ma’saras�, 3 sebil ve 1 eczane vard�r.<br />
�dlip kasabas�n�n merkezinde 18 mahalle ve 2.157 hanede 215 toplam 13.330<br />
erkek ve kad�n nüfus bulunmaktad�r. �ehrin havas� güzel ve �l�ml�d�r. Bu kasabada<br />
akarsular ve çe�meler yoksa da kasabaya bir saat mesafede Martin bölgesinde gayet<br />
yumu�ak ve latif bir su bulunmaktad�r.<br />
�dlip’in güneyinde ve iki saat mesafede ve merkez vilayete 14 saat uzakl�kta<br />
Eriha ad�nda bir kasaba bulunmaktad�r. Buras� müdürlük merkezidir. Burada da 1<br />
hükümet kona��, 6 cami ve mescit, 2 medrese, 3 tekke ve zaviye, 2 kütüphane, 14<br />
s�byan mektebi, 2 hamam, 200 dükkân, 25 de�irmen, 15 zeyt ma’saras�, 3 f�r�n, 1<br />
sabunhane, 3 kahvehane ve 4 han vard�r. Eriha’da 7 mahalle ve 862 hanede toplam<br />
4.868 nüfus bulunmaktad�r. Bu kasaba havas�n�n temizli�i ile me�hur olup, Zaviye<br />
ve Erbain da�lar�n�n ete�inde yer almaktad�r. Özellikle Erbain da��nda so�uk ve<br />
güzel akarsular bulunmaktad�r. Yaz�n havalar�n rahats�z edici s�cakl�klar�nda ancak<br />
215 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi göre hane say�s�: 1909’dur. 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi<br />
kay�tlar�na göre hane say�s�: 1916’d�r.<br />
124
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
bu da�larda rahatlars�n�z. Hayat bu da�lara ve ta�lara o kadar güzel serinlikler<br />
bah�etmi�tir ki, yaz aylar�nda havas� çok güzel olmaktad�r. Bahar mevsiminde de<br />
çe�itli çiçekler ve bitkiler o bölgenin yüzeyini süslemektedir.<br />
Bu kasaba etraf�nda birçok eski tarihi binalar bulunmaktad�r. Bunlar�n en<br />
me�huru ve Halep �ehri büyüklü�ünde olan Bara ad�ndaki harabe �ehirdir. Bu harabe<br />
�ehrin içinde çe�itli heykeller ve resimlerin yan� s�ra, bir de harabe halinde bir<br />
kale bulunmaktad�r. Kale üzerinde bulunan yakla��k olarak 2–3 metre uzunlu�unda<br />
ve 75 cm eninde ta�tan bir yap�n�n üzerinde eski Yunan harfleriyle yaz�lar bulunmaktad�r.<br />
Bu kale Haçl� Seferleri s�ras�nda ünlenmi� ve pek çok sava� görmü�tür.<br />
Bara �ehrinin güneydo�usunda ve yakla��k 5 km mesafede Sercilye ad�nda eski tarihi<br />
kal�nt�lar bulunmaktad�r. Bu kal�nt�lar�n içinde etraf� yüksek duvarlarla çevrilmi�<br />
ve Hamam diye adland�r�lan bir yap� bulunur. Yap�n�n zemininde renkli mozaik<br />
ta�larla yap�lm�� geyik, bal�k ve di�er hayvan figürlü süslemeler bulunmaktad�r.<br />
dedir.<br />
Haçl� seferleri zaman�nda ünlenen Zerdana köyü de bu kasaba s�n�rlar� için-<br />
Eriha nahiyesinde ayr�ca,<br />
Ruveha ad�nda eski bir harabe de<br />
bulunmaktad�r. Bu harabe içinde<br />
bulunan çe�itli eserler ve binalar<br />
dikkat çekicidir. Yine bu nahiyede<br />
Ma�ara ad�ndaki köyde çe�itli ma-<br />
�aralar ve dikme ta�lar üzerinde<br />
çe�itli hayvan figürleri ve resimler<br />
bulunmaktad�r.<br />
�dlip kasabas�n�n kuzeyinde,<br />
iki saat mesafede ve vilayet merkezine<br />
de on bir saat mesafede<br />
�dlip Harabeleri<br />
Ma’rtamsarin ad�nda bir kasaba<br />
bulunmaktad�r. 5 mahalle 573 hane ve 3.261 nüfusa sahip olan bu kasabada 1 cami,<br />
13 mescit, 1 medrese, 15 s�byan mektebi, 3 hamam, 201 dükkân, 7 han, 6 de�irmen<br />
ve 5 f�r�n bulunmaktad�r.<br />
�dlip kasabas�na iki saat mesafede ve zaman�nda koca bir �ehir olan, ancak<br />
�imdi o eski halini kaybetmi� bulunan Sermin kasabas� bulunmaktad�r. Bu kasabada<br />
da 1 cami, 7 mescit, 3 tekke, 6 s�byan mektebi, 2 hamam, 75 dükkân, 3 han, 12 de-<br />
�irmen, 5 zeyt ma’saras�, 1 f�r�n ve 3 kahvehane bulunmaktad�r.<br />
Bu kasaban�n halk� genel olarak Müslüman olup, 3 mahalle ve 367 hanede<br />
toplam olarak 2.054 nüfus bulunmaktad�r.<br />
Sermin civar�nda bulunan Bene� kasabas�nda da 1 cami, 11 mescit, 1 hamam,<br />
25 dükkân, 1 f�r�n, 1 kahvehane, 3 mahalle, 465 hane ve 2.723 Müslüman nüfus vard�r.<br />
Halk genel olarak Arap olup, Arapça konu�ur.<br />
Eriha nahiyesinde ve Oruç ovas�nda, Ari ad�ndaki bölgeden do�an �rmak,<br />
da�lar�n ete�ini geçtikten sonra büyük bir toprak parças�n� batakl�k halini getirmek-<br />
125
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
te ve bu batakl�ktan hiç kimse faydalanmamaktad�r. Bu batakl���n ortas�nda ufak bir<br />
gölcük olu�makta ve bu sularda sülük bulunmaktad�r.<br />
Bu kazada toplam olarak 126.000 dönüm arazi bulunmakta ve tahminen<br />
105.000 dönümü ekilmekte ve 21.000 dönümü bo� kalmaktad�r. Do�al olarak çok<br />
verimli olan bu topraklarda her türlü zahire ve meyve yeti�tirilmektedir. Topra��n<br />
verimi o kadar yüksektir ki, gübrelemeye veya di�er haz�rl�klara gerek kalmadan<br />
ekilebilmektedir. Yine birçok meyve ve sebze susuz olarak yeti�tirilmektedir. Kazan�n<br />
mahsulleri bu�day, arpa, dar�, mercimek, susam, celban, pamuk, nohut, kengercik<br />
216, so�an, kavun, karpuz, acur, salatal�k, badem, üzüm, nar, vi�ne, f�st�k, kiraz,<br />
elma, armut ve di�er meyve ve sebzelerdir. Ayr�ca en önemli gelir kaynaklar�ndan<br />
biri olan zeytincilikten, y�ll�k olarak 750.000 Lira civar�nda hâs�lat al�nmaktad�r. Pamuk<br />
ise y�ldan y�la geli�mektedir ve H.1326 y�l�nda bir hayli ihracat yap�lm��t�r.<br />
�dlip kasabas�nda sabun ve gayet ince has�r imalat� yap�lmakta, bundan y�ll�k 12.000<br />
Lira civar�nda gelir elde edilmektedir 217.<br />
�skenderun Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Halep’in kuzeybat�s�nda ve 105 km uzakl�kta olan �skenderun kasabas� vilayet<br />
merkezine 24 saatlik mesafededir. �skenderun 36 derece 35 dakika kuzey enlemi<br />
ve 33 derece 55 dakika do�u boylam�nda bulunmaktad�r.<br />
�skenderun kasabas�nda 1 hükümet kona��, 1 askeri k��la, 1 redif deposu, 1<br />
karakolhane, 2 cami, 1 medrese, 6 s�byan mektebi, 4 kilise ve manast�r, 1 havra, 1<br />
hastane, 1 gaz deposu, 1 kibrit 218deposu, 1 antrepo, 1 belediye eczanesi, 5 mahalle,<br />
1199 hane 219, 446 dükkân, 7 çe�me, 25 ma�aza, 17 han, 2 hamam, 20 f�r�n, 21 kahvehane,<br />
13 meyhane, 2 gazino, 4 lokanta, 1 selehhane, 5 meyan fabrikas�, 6 otel, 126<br />
arsa, 2 bahçe vard�r. �skenderun’a ba�l� köylerde ise 3 cami ve mescit, 4 s�byan mektebi,<br />
1 kilise, 1.940 hane, 44 dükkân, 18 de�irmen, 823 bahçe, 201 ba�, 4.527 tarla ve<br />
ekilmi� veya ekilmemi� 25.550 dönüm arazi vard�r.<br />
�skenderun Kasabas�, Akdeniz sahillerinin kuzey bölgesinde bulunmakta ve<br />
kendi ad�yla an�lan körfezin do�u sahillerinde ve Toros da��n�n ete�inde yer alan<br />
Halep, Diyarbak�r ve Irak bölgesinin iskelesi konumundad�r. Süvey� kanal� aç�lmadan<br />
önce çok önemli bir ticaret merkeziydi ve Hindistan’�n Akdeniz’deki ilk iskelesi<br />
olarak kabul edilmekteydi. Ancak Süvey� kanal�n�n aç�lmas�yla önemi biraz azald�ysa<br />
da, son dönemlerde Padi�ah�n emirleri do�rultusunda in�aat�na ba�lanan büyük<br />
Ba�dat demiryolunun bir �ubesi �skenderun yak�nlar�nda yap�l�rsa, Süvey�<br />
kanal�n�n kazand��� ticari önemle rekabet edebilecek konuma gelebilir.<br />
�skenderun kasabas� körfezin güneydo�u yönüne do�ru uzanmakta, alçak<br />
ve batakl�k bir ovan�n kenar�nda bulunmaktad�r. Buna ek olarak �ehrin kuzey yönünün<br />
de da�larla kapal� olmas� sebebiyle �skenderun’un havas� çok vahim olmaktad�r.<br />
Ancak birkaç y�ldan beri ba�layan Batakl�k Komisyonunun gayret ve çabalar�<br />
216 Yaban enginar�.<br />
217 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.309.<br />
218 Burada belirtilen kibrit, kükürt madenidir.<br />
219 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane say�s�: 550, 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde<br />
hane say�s�: 917, 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi kay�tlar�nda hane say�s�: 934.<br />
126
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
sayesinde bu batakl���n bir k�sm� kapat�lm�� ve di�er k�sm�n� da kapatmak üzere<br />
çal��malar davam etmektedir. Bu yüzden kasaban�n havas� iyile�mektedir.<br />
Kasabaya yar�m saat mesafede bulunan P�narba�� adl� bölgeden do�an lezzetli<br />
ve yumu�ak bir kaynak su bulunmaktad�r.<br />
�skenderun’un tarihine gelince, her ne kadar baz� tarihçiler taraf�ndan �skenderun’un<br />
Finikelilerin Mir Bandaros ad�nda bir beldesi iken, me�hur Makedonyal�<br />
�skender’in �ssos’ta Acem �ah� Dara’y� ma�lup etmesinden sonra bu �ehre<br />
Alexandreia ad�n� verdi�i rivayet edilmekte ise, Makedonyal� �skender’in o büyük<br />
zaferinden sonra sadece zaferin bir i�areti olmas� için �skenderun’u H.Ö. 955 (�.Ö.<br />
333) y�l�nda kendi ad�na in�a etti�ine dair tarihçiler ittifak halindedir.<br />
�skenderun H. 1238 (1822) y�l�nda meydana gelen depremle yerle bir olmas�ndan<br />
sonra, yeni vilayet te�kilat�yla birlikte yeniden imar edilmeye ba�lanm�� ve<br />
�ose yollar�n bitmesiyle de, bir geli�me devrine girmi�tir. �u an �skenderun kalesinin<br />
sadece temelleri bulunmakta ve baz� yerlerinde demir halkalar�n varl���n� görülmektedir.<br />
Bu demir halkalar�n eskiden denizin kale duvarlar�na yak�n olmas�ndan<br />
dolay�, gemilerin ba�lanmas� için kullan�ld��� rivayet edilmektedir. Romal�lar<br />
zaman�nda me�hur olan Arisos yani Arsuz iskelesi bu kaza s�n�rlar� içindedir.<br />
�skenderun kazas�n�n kuzeyinde Adana vilayetinin Payas kazas�, do�usunda<br />
Belen, güneyinde Antakya kazas� ve bat�s�nda da Akdeniz’in me�hur �skenderun<br />
körfezi bulunmaktad�r.<br />
�skenderun’un mahsulleri çe�itli hububat ile portakal ve limon’dan ibarettir.<br />
Bir sene zarf�nda �skenderun liman�na 400.000 tonluk, 600 vapur ve gemi gelmektedir.<br />
Bu gemilerden 3.296.776 liral�k ithâlât ve ihracat yap�lmaktad�r 220.<br />
D��ar�dan yap�lan tekstil ithâlât� çuha, kazmir 221, kanaviçe, bo� çuval ve ipek<br />
çe�itleri, ayr�ca kahve, �eker, pirinç, alkollü me�rubat, çe�itli baharat, un ve k�rtasiye<br />
malzemeleriyle, bak�r kaplar, kur�un, bak�r, çinko, teneke, demir maddeleri, çivit,<br />
petrol, cam mamuller, t�p aletleri, tömbeki 222, h�rdavat, kömür madeni gibi �eylerdir.<br />
�hracat ise ipek kozas�, pamuk, yün, maz�, cehre 223, bal mumu, zamk, tutkal,<br />
susam, ha�ha� tohumu, çe�itli hububat, sabun, tütün, f�st�k, kuru üzüm, incir, badem,<br />
kay�s� çekirde�i, sade tereya��, zeytinya��, sahtiyan, s���r ve keçi derisi, tiftik,<br />
odun, afyon, mahmudiye sütü ve kökü 224, meyan kökü, palamut, yumurta ak� ve<br />
sar�s�, bak�r madeni, portakal, limon, tuzlu ba��rsak ve muhtelif hayvan. �hracat�n<br />
büyük k�sm� çe�itli tekstil malzemelerinden olu�maktad�r. Yün, rugan 225, ya� ve<br />
hayvandan olu�maktad�r.<br />
�skenderun’a bir saat mesafede bir göl ve Arsuz’a ba�l� Kurt da��nda da bir<br />
yanarda� mevcuttur. Arsuz nahiyesiyle Abacl� köyünde önemli ormanlar mevcut-<br />
220 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s,275.<br />
221 Yünden yap�lm�� bir çe�it kuma�.<br />
222 Tömbeki: Nargileyle içilen bir cins tütün.<br />
223 Pamuk ve ipek sar�lan masura.<br />
224 Di�er ad� bin göz otu.<br />
225 Ayakkab� imalat�nda kullan�lan parlak deri.<br />
127
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
tur. Yine Arsuz nahiyesinde önemli bir cam madeni, Akbaz köyünde maden suyu<br />
ve Cingan köyünde de gaz madeni vard�r.<br />
�skenderun liman�n�n geni�li�i ve sa�laml���ndan dolay� bir ay zarf�nda posta<br />
vapurlar�yla beraber plans�z gelen yakla��k 40–50 gemi buralara demir atmaktad�r.<br />
�skenderun körfezine eskiden Senbos Asikos ad� verilirmi�.<br />
Kilis Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Kilis kazas� Halep’in kuzeyinde ve Halep �ehir merkezinden 12 saat mesafededir.<br />
Kilis’te halk�n dili Türkçe’dir. Nahiyelerde ise, Arapça ve Türkçe’dir.<br />
Kilis kasabas�nda 1 hükümet kona��, 1 redif deposu, 4.731 hane 226, 1.955<br />
dükkân, 37 cami, 14 mescit, 24 tekke, 28 medrese, 496 ciltlik bir kütüphane, 1 rü�tiye<br />
mektebi, 25 iptidai mektebi, 4 kilise, 1 havra, 5 hamam, 26 hayvan de�irmeni, 3 yel<br />
de�irmeni, 8 ma�aza, 2 un fabrikas�, 3 bedesten, 3 sabunhane, 31 f�r�n, 50 han, 74<br />
ma’sara, 48 kahvehane, 10 boyahane, 120 kuma� tezgâh�, 6 eczane, 23 çe�me, 31 su<br />
de�irmeni ve 2.272.703 dönüm arazi vard�r.<br />
Bu topraklarda pirinç, bu�day, arpa, akdar�, m�s�r k�rm�z� dar�, mercimek,<br />
nohut, cülban 227, kü�ne 228, susam ve pamuk yeti�mektedir. Ayr�ca yeti�tirilen her<br />
türlü sebze ve meyvenin yan� s�ra bölgede kil 229 madeni ç�kart�lmakta ve ihraç edilmektedir.<br />
Havara’da ta� madeni de mevcut olup bunlar sadece yerel kesime yetmektedir.<br />
Kaza içinde pek çok ba� ve bahçe ve 86 km �ose yol bulunmaktad�r. 230<br />
�malat i�lerine gelince; iplikten bez, alaca, aba, me�lah 231, me�in 232, kösele ve<br />
sabun’dan ibaret olup, ayr�ca nefis zeytinya�� da üretilmektedir. Bu zeytinya�� Osmanl�<br />
topraklar�nda ç�kan di�er zeytinya�lar�na tercih edilmektedir.<br />
Kilis kazas�, havas�n�n güzelli�i ve âlimlerinin çoklu�u ile �öhret bulmu�tur.<br />
Kazan�n Com nahiyesinde Abdurrahman b. A’uf hazretlerinin mezar� bulunmakta,<br />
ayr�ca kasaban�n kuzeyinde �erehbil b. Hasene, kasaba içinde sahabeden �eyh Muhammed<br />
El-Ansari, Karacalu nahiyesinde Avriya hazretlerinin, Türkmen nahiyesinde<br />
Hz. Davut’un, kasaba içinde de Hz. �em’un’un, Türkmen nahiyesinin Yelbaba<br />
köyünde �eyhu’r-rih hazretlerinin türbe ve makamlar� mevcuttur.<br />
Kilis’in tarihine gelince; kasaban�n yap�l�� tarihi hakk�nda bir kay�t bulunmasa<br />
da, H. 491 y�l�nda Haçl� seferleri s�ras�nda bu �ehrin mevcut oldu�u ve Kalcisi<br />
ad�yla tarihçiler taraf�ndan zikredildi�i bilinmektedir. Ayr�ca tarihçi Abulfeda eserinde,<br />
H. 7. yüzy�lda �ehrin varl���ndan Gülze ad�yla bahsetmektedir. Kilis ba�lang�çta<br />
A’zâz’a ba�l� küçük bir �ehir olmas�na ra�men, Timurlenk taraf�ndan tahrip<br />
226 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane say�s�: 4335, 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde<br />
hane say�s�: 4.700.<br />
227 Burçak da denilen hububat cinsi.<br />
228 Karaburçak.<br />
229 Çe�itli madenlerin ihtiva etti�i bir çe�it çamur, genelde kad�nlar saçlar�n� y�kamak için kullan�r.<br />
230 1324,1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.254.<br />
231 Me�lehe, ma�lah. Alt� üstü bir ve kol yerine yukar�daki iki ucunda yar�klar� olan bir çe�it üstlük<br />
elbise. Özellikle Araplara mahsus olup, “yeldirme” yerine kad�nlar taraf�ndan da kullan�l�r.<br />
232 Sepilenilerek boyanm�� ve cilalanm�� deri ve bu deriden yap�lm�� olan.<br />
128
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
edilmesinden sonra halk� �imdiki Kilis’e gelerek yerle�mi�ler ve buras� zamanla<br />
büyük bir yerle�im yeri haline gelmi�tir. �ehrin dini kurumlar�na ve büyük binalar�na<br />
bak�l�nca, mimari tarz� bize bu �ehrin Osmanl� hâkimiyeti s�ras�nda imar edildi�i<br />
ve büyüdü�ünü göstermektedir. Kilis’te bulunan Can Polat Bey tekkesi veya<br />
camisinin H. 961 seneli Türkçe vakfiyesinde, camii in�a eden Can Polat Bey, eskiden<br />
Kilis yi�idi veya kahraman� lakab�yla geçmektedir. Bu vakfiyede Kilis’ten de Medine-i<br />
Kilis ad�yla bahsedilmi� oldu�u halde, Kilis söz konusu tarihlerde adeta bir<br />
kasaba halindedir.<br />
Kilis’te bulunan eski eserlerden; Müslümanlar�n bu �ehri fethi ve Haçl�lar�n<br />
istilas� s�ras�nda kasaba dâhilinde �öhret kazanan A’zâz ve Revande kaleleri, eski<br />
tarihlerden kalma, tarihte çok önemli bir �ehir olan ve halen Com nahiyesinde bir<br />
küçük köy halinde bulunan Cendires �ehrinin kal�nt�lar�, �zziye nahiyesinde me�hur<br />
Cimcime ve Heroz kaleleri bulunur.<br />
Ad� geçen Heroz kalesinin rivayetlere göre eski ad� Sidyom’dur ve yan� ba-<br />
��nda Hz. Avriya’n�n makamlar� bulunmaktad�r. Bu yerler üzerindeki binalara nazaran<br />
gerçekten eski eserlerden say�lmaktad�r.<br />
Heroz kalesinde bulunan bir ta� üzerinde eski Yunan yaz�s�yla �u ifade yer<br />
almaktad�r: “Arvimon’un o�lu Arvilos Sidyom’da” bu yaz�ya göre buran�n eski ad�n�n<br />
Sidyom olmas� gerekir. Ayr�ca tarihte meydana gelen iki önemli sava��n gerçekle�ti�i<br />
yer olan Mercidab�k bölgesi ve köyü bu kaza s�n�rlar� içerisindedir.<br />
Mercidab�k, Halep ile Kilis aras�nda düz bir ovadan ibarettir. Tarihte bu bölgede<br />
meydana gelen iki önemli sava��n ilki Timurlenk ile M�s�r hâkimi olan Çerkezler<br />
aras�nda H. 307 senesinde meydana gelmi� ve Çerkezlerin yenilgisiyle sonuçlanm��t�r.<br />
Timurlenk’in ordusu yakla��k olarak 500.000 civar�nda ve M�s�r ordusu<br />
da o oranda büyük bir ordu oldu�u halde, Çerkezler ma�lup olmu� ve Çerkez hükümdar�<br />
olan Melikü’z-Zahir Berkok M�s�r’a kaçm��t�r. �kinci önemli sava� ise Yavuz<br />
Sultan Selim ile yine M�s�r hükümdar� olan Çerkez Kansu Gavri aras�nda H. 922<br />
y�l�nda meydana gelmi� ve Yavuz Sultan Selim Han’�n zaferiyle sonuçlanm��t�r.<br />
Mare (Maretü’n-Numan) Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Mare kazas� Halep’in 84 km güney bölgesinde ve 18 saat uzakl�ktad�r. Halk�<br />
Arapça konu�ur, havas� �l�ml� ve güzeldir.<br />
Mare kasabas� Kubliye ve �imaliye ad�nda iki mahalleden olu�maktad�r. Kasabada<br />
1 hükümet kona��, 1 redif deposu, 41 cami ve mescit, 3 tekke ve zaviye, 1<br />
rü�tiye mektebi, 5 medrese ve kütüphane, 3.549 hane 233, 442 dükkân, 4 f�r�n, 21 çe�me<br />
ve sebil, 4 han, 5 hamam, 43 de�irmen, 965 ambar ve samanl�k vard�r. Ayr�ca<br />
kaza dâhilinde 44 çiftlik, 27 bahçe, 3.561 ba�, 17.312 tarla, 25.978 musakkafat 234 ve<br />
1.102.799 dönüm ekili ve ekili olmayan arazi vard�r.<br />
233 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane say�s�: 3208, 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi<br />
kay�tlar�na göre hane say�s�: 3245.<br />
234 Vak�f binalar� ve akaretlerinden ibaret olan iratlar, gelirler.<br />
129
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Kaza dâhilinde zeytin, üzüm, bal, bu�day, arpa, kara dane, beyaz dar�, susam,<br />
nohut, mercimek, bakla, pamuk, k�rm�z� biber, nar, kavun, karpuz, keçi k�l�,<br />
deve yapa��s�, sadeya� üretilmekte ve peynir elde edilen çift öküzü, inek, dana, bo-<br />
�a, beygir, k�srak, koyun, keçi, ester, deve ve merkep yeti�tirilmektedir.<br />
Mare, Romal�lar zaman�nda Hals ad�yla bilinmektedir. Ancak bu �ehrin tarihi<br />
bundan daha eskidir. Me�hur tarihçilerden Yakut El-Hamavi’ye göre Mare’ye<br />
Maretü’n-Numan ad�n�n verilmesindeki neden, H. 65 y�l�nda bu bölgeye yerle�en<br />
sahabelerden Numan b. Be�ir El-Ansari’dir.<br />
K�saca Mare olarak adland�r�lan Maretü’n-Numan �ehrinin bundan önceki<br />
ad� Araplar aras�nda Zatü’l-Kusur olarak bilinmektedir. Ayr�ca me�hur �airlerden<br />
Ebulâlâ El-Mearri’nin do�um yeri ve defnedildi�i yer Mare �ehridir.<br />
Mare �ehri ve kalesi H. 290 y�l�nda Karamitalar 235 taraf�ndan tahrip edilmi�<br />
ve son olarak Haçl� seferleri s�ras�nda Haçl� ordusu ile �madeddin Zengî aras�nda<br />
meydana gelen birkaç muharebede tamamen y�k�lm�� ve eski büyüklü�ünü kaybetmi�tir.<br />
Mare �ehrinde bulunan Kefrü’l-Tap bölgesinin tarihçi Abulfeda’n�n tahminine<br />
göre Tevrat’ta zikredilen Kefrü’l-Top olmas� gerekir.<br />
Mare kazas�nda bulunan Mevali, Hadidi ve Beni Halit a�iretlerinin elinde<br />
çok say�da koyun, keçi, deve, cins at, k�srak, öküz ve inek bulunur. Ayr�ca bu a�iretler<br />
en güzel ya� ve peyniri imal edilerek Halep, Hama, Lazkiye, Beyrut ve Suriye<br />
bölgelerinde satarlar.<br />
Kaza dâhilinde yabani hayvanlardan ceylan, tilki, kurt, tav�an ve geyik, ku�<br />
cinsinden ördek, güvercin, hindi, yerli tavuk ve m�s�r tavu�u bulunmaktad�r.<br />
H. 725’te bu bölgeyi ziyaret eden me�hur seyyahlardan Tancal� �bni Batuta<br />
seyahatnamesinde, bu bölgede çok say�da f�st�k a�ac�ndan bahsetmektedir. Hatta bu<br />
f�st�klar�n büyük bir k�sm�n�n M�s�r ve �am’a ihraç edildi�ini yazmaktad�r. Dolay�s�yla<br />
bu do�ru kayna��n verilerine göre bu bölgede tekrar f�st�k yeti�tirmek yerel<br />
çiftçilerin bir görevidir. Mare kazas� topra��n�n verimlili�i nedeniyle zeytin ve<br />
üzüm yeti�tirmeye elveri�li oldu�undan, yerel yönetim taraf�ndan te�vik edilmektedir<br />
ve yak�nda bunun semeresi al�nacakt�r.<br />
Mare’de dokuma olarak aba ve bez imal edilmektedir.<br />
235 H. 278 senesinde Kûfe’de El-Karmati diye biri, garip oldu�u kadar acayip bir inanç ile ortaya ç�kar.<br />
Güya kendisine Kuran inmi� ve bu Kuran’daki emirler diyormu� ki: Nasrane köyünden El-Karmati<br />
(El-Farac b. Osman) hem Mesih �sa ve hem de Mehdi olup, bizzat Ahmed b. Muhammed El-Hanife ve<br />
Cebrail de kendisidir. Ayr�ca Salih’in Devesi, Zekeriya o�lu Yahya ve Ruhu’l-Kudüs de kendisidir.<br />
Namaz dört rekât olup, bunlardan ikisi güne� do�madan önce, di�er ikisi de güne� do�duktan sonra<br />
k�l�n�r. Y�lda iki gün namaz k�l�n�r; birisi Nevruz günü, di�eri de Mehrecan günü. �çki haram de�il ve<br />
cenabet iken boy abdesti yerine normal abdest almak yeterlidir. Bu �ahsa kar�� gelen herkesin ölümü<br />
helâl, kar�� gelmeyip itaat edenlerin ise cizye vermeleri laz�m gelirmi�. Bunun gibi birtak�m saçma<br />
sapan görü�ler, tarih kitaplar�nda yaz�l�d�r. Bunlara ilave olarak namazda da sözde kendisine indirilmi�<br />
ayetlerin okunaca��n� emreder. Bunun döneminde halk ile devlet aras�nda büyük sava�lar ve<br />
ayaklanmalar ya�anm��t�r. Daha ayr�nt�l� bilgi için bkz. Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Basra, s.46.<br />
130
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Münbiç Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Münbiç kazas� Halep’in do�usunda ve merkezi olan Münbiç kasabas� Halep’in<br />
kuzeydo�usunda ve 110 km uza��ndad�r.<br />
Münbiç kasabas�nda 1 hükümet kona��, 1 çiftlik-i hümayun idare binas�, 1<br />
eski kale, 1 Hamidiye camisi, 1 mescit, 2 zaviye, 1 tekke, 1 rü�tiye mektebi, 1 iptidai<br />
mektebi, 5 mahalle, 310 hane236, 1 türbe, 60 dükkân, 3 han, 1 f�r�n, 2 kahvehane, 6<br />
de�irmen vard�r. Münbiç kasabas�n�n halk� genel olarak muhacir Çerkezlerden<br />
olu�maktad�r.<br />
Münbiç kasabas� Halep kap�s�ndan Urfa’ya giden düz bir yolun üzerinde ve<br />
çöle hâkim önemli bir bölgedir. Kasaban�n kuzeyinde akan Sacur suyu civardaki<br />
köylerin topraklar�n� sulad�ktan sonra F�rat nehrine kar���r. Sacur nehrinin üzerinde<br />
alt� de�irmen bulunmaktad�r. Münbiç kazas� Sacur suyundan ba�layarak uzunlamas�na<br />
Hama sanca��na kadar devam eder. Kazan�n geli�mi� olan bölgeleri kuzeyde<br />
bulunur, Has da�� civar�nda ise çiftçilik ve tar�m s�n�rl�d�r. Kaza düz bir araziye<br />
sahiptir ve s�ra da�lar hiç yoktur. Yaln�z baz� bölgelerinde ufak tepeler bulunur.<br />
Kazaya ba�l� olan Yeni Ammar köyünde yeti�mekte olan bu�day ve arpa mahsulleriyle<br />
kendir ve m�s�r dar�s� tan�nmaya ba�lam��t�r. Son dönemde yap�lan te�vikler<br />
sonucunda baz� köylerde üzüm ba�lar�yla incir ve di�er meyveler yeti�tirilmeye<br />
ba�lanm��t�r.<br />
Münbiç eski bir �ehir olup, zaman�nda Hirapolis ad�yla bilinir. Abu Ubeyde<br />
b. Cerrah hazretleri Halep ve Antakya’y� fethettikten sonra, bu �ehri de bar�� yoluyla<br />
fethetmi�tir.<br />
Kasaba içinde ve d���nda bulunan ve say�s� yakla��k 400 civar�nda olan dolap<br />
kuyular� bu �ehrin ba� ve bahçelerinin sulanmas�nda önemli rol oynamaktad�r. Kasabadan<br />
on dakika mesafede bulunan ve K�zlar Kasr� olarak bilinen yap�n�n, bir<br />
zamanlar gayet güzel bir sayfiye binas� oldu�u bilinmektedir.<br />
Münbiç’in Emevi ve Abbasi devletleri döneminde çok bilinen bir yer olmas�n�n<br />
yan� s�ra, çok geli�mi� bir �ehir iken, H. 804’te Timur taraf�ndan tahrip edilmi�tir.<br />
O zamandan beri bir harabe �ehir halinde kalm��t�r. Ancak H. 1295 y�l�nda padi-<br />
�ah buyru�u do�rultusunda muhacir Çerkezler burada iskân ettirilmi� ve masraflar�<br />
da Hazine-i Hassa taraf�ndan kar��lanm��t�r. Ayr�ca padi�ah emriyle burada bir cami<br />
ve iptidai mektebi in�a edilmi�tir. O günden itibaren Münbiç bir kasaba haline<br />
gelmi� ve eski konumuna kavu�mu�tur.<br />
Münbiç ayn� zamanda çok say�da �air ve edebiyatç� yeti�tiren bir �ehirdir.<br />
�air Buhteri, Abu Firas ve fesahatiyle 237 me�hur olan Abdulmelik b. Salih b. Ali b.<br />
Abdullah b. Abbas ile di�er pek çok me�hur �air ve edebiyatç�n�n do�um yeridir.<br />
F�rat nehrinden kasabaya su getirmek üzere yer alt�nda birkaç kanal kaz�lm��t�r.<br />
Bu kanallar çok eski zamandan kalmad�r ve hâlâ kullan�lmaktad�r.<br />
236 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre hane say�s�: 300.<br />
237 Do�ru ve düzgün söyleyi�. Aç�k ve güzel ifadeli konu�ma. Fasâhat: Sözün; lâf�z, mâna ve âhenk<br />
itibariyle kusursuz olmas�d�r.<br />
131
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Kazan�n eski yerle�im yeri olan ve ad�na Pals denilen �ehrin harabeleri bulunmaktad�r.<br />
Ayr�ca �slam fetihleri s�ras�nda ve özellikle Atabeyler döneminde<br />
me�hur olan Necim kalesi ve Hanas�r beldesinin harabeleri de bu kasabada bulunmaktad�r.<br />
Hanas�r beldesi, Emevi halifelerinden Ömer b. Abdulaziz’in ikinci hükümet<br />
karargâh� olarak kulland��� yerdir.<br />
Münbiç kazas�nda bulunan köylerin 170 adedi Çiftlik-i Hümayuna ait olup,<br />
y�ll�k gelirleri dört buçuk yük kuru�a ula�maktad�r.<br />
Çerkez usulü abalar ve baz� elbiseler dokunulan ve ayr�ca gümü� i�leri de<br />
yap�lmakta; kasaba merkezinde, çok nefis cins k�sraklar da bulunmaktad�r.<br />
Rakka Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Rakka kazas� Halep’in do�usundad�r. Rakka kasabas� vilayet merkezinin 220<br />
km do�usunda ve F�rat nehrinin do�u sahilinde bulunmaktad�r.<br />
Rakka kasabas�nda 1 hükümet kona�� 238, 1 cami, 1 mescit, 1 rü�tiye mektebi,<br />
228 hane 239, 145 dükkân, 2 f�r�n, 3 de�irmen, 4 kahvehane, 3 meyve bahçesi, 135 sebze<br />
bahçesi bulunmaktad�r. Kaza dâhilinde 56 köy ve 27 çiftlik bulunur. Bu köylerin<br />
halk� tamamen göçebedir ve çad�rlarda ya�ar. Çad�rlar hane kabul edildi�inde 2.164<br />
hane ve tahminen 21.295 dönüm ekili arazi ile 294.000 dönüm bo� arazi bulunmaktad�r.<br />
Rakka çok eski bir �ehirdir. Büyük<br />
�skender taraf�ndan Nikeforyon ad�yla<br />
kurulmu� olan �ehir, eski ça�larda da çok<br />
me�hurdur ve Beyza, Refka adlar�yla da<br />
an�lm��t�r. H. 17’de Sait b. Vakkas hazretleri<br />
taraf�ndan gönderilen Cezire fatihi<br />
Ayaz b. Ganem taraf�ndan bar�� yolu ile<br />
fethedilmi�tir.<br />
Rakkal� me�hur �ahsiyetlerden tefsir<br />
sahibi Kad� Beyzavî ve me�hur âlimlerden<br />
Celal b. El-Reki ilk akla gelenlerdir.<br />
Bunlar�n d���nda da Rakka’dan pek çok<br />
âlim yeti�mi�tir.<br />
132<br />
Göçebe Çad�r�<br />
Kasaban�n do�usunda ve üç buçuk saatlik mesafede Menah�r tepesinde Hz.<br />
Ali’nin biraderi Cafer Tayyar hazretlerinin türbesi veya bir rivayete göre makam�<br />
bulunmaktad�r. Ayr�ca Veysel Karanî hazretlerinin makam�, di�er bir rivayete göre<br />
de türbesi ve sahabeyi kiramdan Ammar b. Yasir ve Eba b. Ka’b hazretlerinin makamlar�<br />
bulunmaktad�r.<br />
238 �n�aat masraflar� hazine-i hassa’dan hazreti padi�ah taraf�ndan kar��lanm��t�r.<br />
239 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde hane say�s�: 159 ve 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde<br />
hane say�s�: 112.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Bunlar�n yan� s�ra kasaban�n on be� dakika kuzeydo�u yönünde yine sahabeden<br />
Yahya El-Garib ve Uveyse b. Mabed El-Esedi hazretlerinin türbeleri bulunmaktad�r.<br />
Halep yolu üzerinde �amiye yönünde yine sahabeden hadis rivayetçisi<br />
Abuhureyre hazretlerinin türbesi bulunmaktad�r.<br />
Rakka’n�n �amiye yönünde, da��n ete�inde me�hur S�ffin sava��n�n yap�ld���<br />
yer bulunmakta ve o bölgede pek çok sahabenin medfun oldu�u bilinmektedir.<br />
Rakka, El-Cezire’nin 240 önemli bir k�sm� olan Diyar-� Muzur’un ilk merkezidir.<br />
Önceleri �imdiki Rakka’n�n kar��s�nda ve F�rat nehrinin bat� taraf�nda Rakka<br />
ad�yla bir mesire yeri bulunurdu. Burada y�k�nt�lar� halen mevcut olan Hi�am b.<br />
Abdulmelik’in sahil saray� vard�. Harun Re�id devletin idaresi ve �slam devletinin<br />
uç noktalar�n� muhafaza etmek için, Rakka’y� çok elveri�li bir idare merkezi gördü-<br />
�ünden, orada mükemmel bir ikametgâh ve bir de rasathane in�a ettirmi�tir. Halife<br />
Memun zaman�nda Bin �akir ad�nda bir co�rafya ve kozmografya âlimi enlem ve<br />
boylam derecelerini Rakka’da ölçmü�tür.<br />
Eski eserlerden, Rakka’dan bir saat mesafede bulunan sur içindeki camiin<br />
minare ve mihrab�ndan ba�ka bir �ey kalmayan harabesi, Hz. Ömer zaman�nda yap�lm��<br />
ve Nurettin �ehid taraf�ndan tamir edilmi�tir. Ayr�ca Harun Re�id’in saray�na<br />
ait baz� eserler bulunmaktad�r.<br />
Eskiden merkezi Urfa olan Rakka adl� bir eyalet var ise de, yeni vilayet te�kilat�nda<br />
la�vedilmi�tir. �imdiki Rakka kasabas� surun d���ndad�r.<br />
Süleyman �ah’�n mezar� Rakka’ya ba�l� Caber kalesi içinde defnedilmi�tir.<br />
Süleyman �ah türbesinin giderleri Hazine-i Hassa’dan kar��lanmaktad�r.<br />
Kaza dâhilinde birçok seyyar a�iret mevcuttur. Ancak bunlar henüz kay�t alt�na<br />
al�nmam��lard�r. Baz� Urban a�iretlerinde üstün cins at ve k�sraklar bulunmaktad�r.<br />
F�rat nehri kenar�nda baz� köylerde manda bile bulunur. Kaza topraklar� verimli<br />
ise de kaza halk� ilgisiz ve isteksiz olduklar�ndan yeterli mahsul al�namamaktad�r.<br />
Buna ra�men az da olsa bu�day, arpa, akdar�, m�s�r dar�s� ve susam yeti�mektedir.<br />
Bazen de az miktarda kavun, karpuz ve salatal�k yeti�ir, ba�ka tür sebze yeti�tirilemez.<br />
c. Urfa Sanca�� ve Kazalar�na Dair Genel Bilgiler<br />
Urfa Sanca��na Dair Genel Bilgiler<br />
Urfa sanca��n�n kuzeyinde Diyarbak�r vilayeti, do�usunda Musul vilayeti ve<br />
Mardin, güneyinde Zor ve Rakka kazalar�, bat�s�nda Bâb, Münbiç, Antep ve Pazarc�k<br />
kazalar� bulunmaktad�r.<br />
Liva merkezi olan Urfa �ehri Halep’in 190 km kuzeydo�usunda ve 42 saat<br />
uza��ndad�r.<br />
240 Cezire bölgesi, bugünkü Irak’�n kuzeyi, Anadolu’nun güneyi ve k�smen de Suriye’nin kuzeydo�usunu<br />
içine alan bir bölgedir. Bölge ayn� zamanda �ran’dan Suriye ve M�s�r’a ve Basra ile Ba�dat’tan da<br />
Anadolu’ya giden ticaret yolunun üzerindedir. Bu yönüyle El-Cezire, önemli bir bölgedir. Böylesi ticari<br />
ve stratejik öneme sahip olan El-Cezire’nin tarihi hakk�nda bkz. Abdulgani Bulduk, El-Cezire’nin<br />
Muhtasar Tarihi, Yay�na Haz�rlayanlar: Mustafa Öztürk-�brahim Y�lmazçelik, Elaz�� 2004.<br />
133
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Urfa; Birecik, Rumkale, Suruç ve Harran ad�nda dört kazadan olu�maktad�r.<br />
Urfa kasabas�nda 1 hükümet kona��, 2 k��la, 3 karakolhane, 1 kale, 1 hastahane, 52<br />
cami ve mescit, 4 tekke ve zaviye, 11 medrese, 10 kilise ve manast�r, 1 havra, 24<br />
mektep, 48 mahalle, 4.161 hane, 2.095 dükkân ve ma�aza, 32 han, 18 f�r�n, 6 çe�me<br />
ve sebil, 14 hamam, 23 de�irmen, 1 fabrika, 1 debba�hane, 295 arsa, 261 bahçe, 3.414<br />
ba� ve 4 mera vard�r.<br />
Merkez kazaya ba�l� nahiyelerde de 5.199 hane, 23 dükkân, 2 tekke, 45 de-<br />
�irmen, 30 çe�me ve sebil mevcuttur.<br />
Urfa kazas�nda 491.920 dönüm araz� olup, her sene bu arazinin yar�s� ekilmektedir.<br />
Kasaban�n binalar� kâgirdir.<br />
Urfa’n�n Silifkeliler taraf�ndan esas vatanlar� olan Edessa’ya 241 benzerli�inden<br />
dolay� kinaye olarak Edessa ad� verilmi�tir. Bir aral�k çe�me anlam�na gelen<br />
Kaliruha ad� verilmi�tir. Ruha ad�n�n da Kaliruha’dan zamanla meydana gelen söyleni�<br />
de�i�iminden kaynakland��� zannedilmektedir. Urfa’ya Silifkelilerden önce<br />
Antakya ad� da verilmi�tir. Ancak daha sonralar� Edessa ve Kaliruha adlar� benimsenmi�tir.<br />
Baz� tarihçilerin Urfa’y� Edessa ve Kaleruha’n�n yanl�� söyleni�leri olan<br />
Edes ve Rafya olarak kaydetti�i görülmektedir. Bunlar�n d���nda Urfa’n�n bilinen en<br />
eski ad� Ur Keldanî veyahut Ur’dur. Hatta Tevrat’ta Ur Keldanin ve �ncil’de de Ur<br />
ad�yla geçmektedir. Bu �ehir zamanla Selefkiyan devletinin Bakâr adl� hükümdar�<br />
döneminde hükümet merkezi haline getirilmi�tir. Urfa ayn� zaman da Yakubiye<br />
mezhebinin ortaya ç�kt��� yerdir.<br />
Urfa Kalesi Gravürü<br />
Urfa Sasaniler ve Hz. Ömer hilafeti döneminde Araplar�n, daha sonra Selçuklular�n<br />
ve �ranl�lar�n eline geçtikten sonra, H. 921’de Osmanl� idaresi alt�na geçmi�tir.<br />
Baz� tarihi kaynaklara göre Urfa’y� in�a edenin Hz. �dris oldu�u rivayet<br />
edilmektedir. Nemrut, 200 sene Urfa’da kalm�� ve Hz. �brahim burada ate�e at�lm��t�r.<br />
Urfa’n�n eski eserlerinden Urfa kalesinin burcu üzerinde görülen ve birbirinden<br />
on ad�m arayla duran manc�n�klar�n, Nemrut taraf�ndan Hz. �brahim’i ate�e atmak<br />
için tertip edildi�i rivayet edilmektedir. Yine bu kale civar�nda rivayete göre Hz.<br />
�brahim’in do�du�u bir ma�ara bulunmaktad�r. Ma�ara içinde peygamberli�i sim-<br />
241 Edessa Selanik’te, Vidin �ehrinin eski ad�d�r (1319 Halep Salnamesi s.327).<br />
134
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
geleyen ye�il bir sand�k bulunmakta ve halk taraf�ndan ziyaret edilmektedir. Bu<br />
ma�araya Mevlüd-ü Halil ad� verilmektedir. Tarihi kaynaklarda Hz. �brahim’in<br />
ikametgâh� olarak gösterilen Gotha adl� köy bu ma�aran�n paralelindedir ve �imdi<br />
sur d���nda kalm��t�r. Bu yer halk aras�nda yanl��l�kla Gothiler yerine Götüler Mahallesi<br />
ad�yla an�lmaktad�r. Yine bu kale önünde Hz. �brahim’in ate�e at�ld��� s�rada<br />
Allah’�n kudretiyle ortaya ç�kan iki nehir (Zeliha ve Halilü’r-Rahman nehirleri), Hasan<br />
Pa�a Camii’nin önünde birle�erek �ehir d���ndaki bahçeleri sulamaktad�r.<br />
Eski ça�larda Urfa’da Mecusilerin en büyük Ate�gedesi (Ate� Tap�naklar�)<br />
bulunurmu�. Bu Ate�gede’nin içinde ilahlar� olan güne�i kutsamak için her zaman<br />
ate� yanar ve kar��s�nda da ibadet edilirdi. Tarihçilerin bir k�sm� Urfa’n�n M.Ö. 2000<br />
y�l�nda Babil Kral� Ramis yani Nemrut taraf�ndan in�a edildi�ini dile getirirken,<br />
di�er bir k�sm� da M.Ö. 400 y�l�nda Selefkeliler taraf�ndan in�a edildi�ine inanmaktad�rlar.<br />
Ancak Urfa, Hz. �brahim zaman�nda mevcut oldu�undan ve kutsal kitaplarda<br />
zikredildi�inden yap�l�� tarihinin daha eski olmas� gerekir.<br />
Urfa, tarihte bir defa tamamen<br />
yok olmu� ve �imdiki ça�da� halini daha<br />
sonra ikinci defa kazanm��t�r. Halk�n�n<br />
aslen Diyarbak�r’dan geldikleri rivayet<br />
edilmektedir. Yine bir di�er rivayete<br />
göre çok eski zamanlarda Urfa’da büyük<br />
bir manast�r bulunur ve bu manast�rda<br />
Hz. �sa’n�n yüzünü sildi�i ve üzerinde<br />
suretinin aksetti�i mendil bulunurmu�.<br />
Bu mendil sayesinde H.331’de Abbasi<br />
halifelerinden Müttekibillah, pek çok<br />
Müslüman esiri kurtarm��t�r.<br />
Bozabat nahiyesinde ç�kan<br />
Kehriz çay� kasaban�n içlerine do�ru<br />
akmakta ve baz� evlere da��lmaktad�r.<br />
Kasaban�n bat�s�ndaki Direkli da��ndan<br />
ve di�er da�lardan ya�mur ya�d��� zaman<br />
akan sular sele dönü�erek, �ehri sel<br />
sular� alt�nda b�rak�rm��. Ancak baz�<br />
hay�rseverler taraf�ndan �ehrin kuzeyinde<br />
yapt�r�lan büyük bir bent ve hendek<br />
Hz. �brahim Camii ve Bal�kl� Göl<br />
sayesinde, akan sular bu hende�e yöneltilmi�<br />
ve �ehir sel sular�ndan kurtar�lm��t�r. Bu hende�e Karakoyun ad� verilmektedir.<br />
Üzerinde üç büyük ve bir küçük köprü bulunmaktad�r. Kazan�n eski eserleri<br />
aras�nda Çaykuyu ve Oyuma�aç nahiyelerinin baz� mahallelerinde �slam fetihlerinden<br />
önce yap�lm�� kulübe �eklinde eski binalar bulunmaktad�r. �ehirden bir buçuk<br />
saat mesafede Hz. Yakup buradan geçti�i ve bir gece kald��� için ad�na Deyr-i Yakup<br />
da�� denilen bir da� vard�r. Bu da� üzerinde Nemrut’un ara s�ra buralara gidip,<br />
bir süre kald��� rivayet edilen bir manast�r harabesi ve iki kulübe bulunur.<br />
Urfa’n�n dört ana kap�s� vard�r. Bunlar Samsat, Harran Bey, Yenikap� ve Sak�p<br />
Saray kap�lar�d�r. Bu ana kap�lar�n d���nda iki kap�s� daha vard�r. Bu iki kap�<br />
135
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Sultan IV. Murat’�n Ba�dat’a giderken Urfa’ya girip ç�kt��� kap�lard�r ve ikisi de<br />
kapat�lm��t�r.<br />
Urfa’n�n emlak ve çiftlik sahipleri vergiden muaf olduklar� halde, halk�n ço-<br />
�unlu�u ticaret, sanat, ziraat ve tar�m ile i�tigal ederler. Halk�n bir k�sm� da amelelik,<br />
kireççilik, bakkall�k ve di�er benzeri i�lerle u�ra��rlar. Köylerde ya�ayanlar�n<br />
büyük k�sm� koyun ve deve yeti�tirerek geçimlerini temin ederler.<br />
Dokumac�l�k<br />
Urfa’n�n sanayi ürünlerinden<br />
özellikle dokumac�l�k<br />
önem kazanm�� ve çe�itli dallarda<br />
tezgâhlar bulunmakta ve<br />
bunlar�n miktar� günden güne<br />
artmaktad�r. Bu tezgahlarda<br />
ipekli alaca ve çe�itli renklerde<br />
pencere örtüsü, perdelikler ve<br />
minder, yatak, yast�k ve yorgan<br />
yüzü imal edilmektedir. Ayr�ca<br />
beyaz bezler ve yünden imal<br />
edilen yazl�k �allar, iplik ve<br />
Dokuma Tezgah�<br />
yünden kilim ve hal�lar ile k�ldan çuval, torba ve kara çad�r üretilmektedir.<br />
Mürüz’den242, Araplar için özel olarak imal edilen ikal243 ve gayet dayan�kl� yerli<br />
bezden basma imalatlar� da yap�lmaktad�r.<br />
Bak�rc�l�k<br />
Urfa’da bak�rc�l�k sanat� bir<br />
hayli ilerlemi� ve gümü� i�lerinden<br />
fark edilmeyecek dereceye ula�m��t�r.<br />
Çe�itli �ekillerde su taslar�, �erbet bardaklar�,<br />
büyük ve küçük kahve cezveleri,<br />
sefertaslar� ve gayet ustaca birbirine<br />
s�k��t�r�lm�� bir kabzada iki namlulu<br />
kamalar üretilmektedir. Bu kamalar<br />
büküldü�ünde yuvarlak bir �ekil<br />
al�r ve istenilirse k�l�ç kay��� gibi bükülüp<br />
bele sar�labilir. Güzel k�l�çlar�n<br />
yan� s�ra nefis makas, kalemt�ra�lar,<br />
tunçtan �amdanlar, havan, mangal ve<br />
kad�nlara özel gümü� tarak ve gümü�<br />
baston imal edilmektedir.<br />
Halep ��i Bak�r E�yalar<br />
Topraktan yap�lan seramik küp, kupa, tencere ve su testileri özellikle yaz aylar�nda<br />
imal edilir.<br />
242 Tiftik ve deve yünden imal edilen kal�n bir cins kuma�.<br />
243 Ba�örtüsünün üzerine konulan yuvarlak �ekildeki ba� sarg�s�.<br />
136
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Bu imalatlar�n �stanbul, Ba�dat, Diyarbak�r, Halep, Beyrut, Hama ve Humus<br />
ile ticareti yap�lmaktad�r.<br />
�hracat<br />
�hracat Avrupa’ya kadar uzanmaktad�r. Y�ll�k bir milyon okkadan fazla yapa��<br />
Anze ile di�er seyyar a�iretlerden toplanarak Anadolu ve �stanbul’a gönderilerek<br />
ihraç edilmektedir. Ayr�ca iki bin kadar deve ve yüz bin kadar küçükba� hayvan<br />
vard�r.<br />
Küçük ve Büyükba� Hayvanc�l�k<br />
Urfa’da özellikle Urban ve a�iretler nezdinde birçok koyun bulunur ve bunlardan<br />
elde edilen yünler Avrupa’ya ihraç edilir. Yeti�tirilen koyunlar�n bir k�sm�<br />
memlekette sarf olunurken, di�er k�sm� da �stanbul, Halep ve di�er yerlere gönderilir.<br />
Bu yöredeki keçi say�s� koyun say�s�n�n dört veya be�te biri kadard�r. Bölgede iki<br />
tür deve bulunmaktad�r. Bunlardan ilki a�iretler aras�nda koyun gibi beslenir. �kinci<br />
tür ise ta��mac�l�kta kullan�l�r. Sanca��n her taraf�nda çok de�erli cins atlar ve k�sraklar<br />
bulunmaktad�r.<br />
Birecik Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Birecik kazas� Urfa’n�n bat�s�ndad�r.<br />
Kaza merkezi olan Birecik kasabas� Urfa’n�n<br />
85 km güneybat�s�nda ve Halep’in de 135 km<br />
kuzeydo�usunda bulunmaktad�r. Kasaban�n<br />
önünden F�rat nehri geçmektedir.<br />
Birecik’te 1 hükümet kona��, 1 eski<br />
kale, 1 redif deposu, 1 karakolhane, 19 cami,<br />
1 medrese, 1 tekke, 1 kütüphane, 3 kilise, 1<br />
rü�tiye mektebi, 3 iptidai mektebi, 10 s�byan<br />
mektebi, 2.061 hane, 485 dükkân, 4 f�r�n, 9<br />
han, 3 hamam, 20 de�irmen, 23 ambar, 172<br />
bahçe, 511 ba�, 1 arsa, 10 mera, 1 selehhane, 1<br />
kiri�hane ve 15 kahvehane bulunmaktad�r.<br />
Nizip köyünde ise 1.062 hane, 12 cami,<br />
2 medrese, 1 tekke, 2 kilise, 1 rü�tiye mektebi,<br />
4 s�byan mektebi, 5 f�r�n, 3 han, 3 hamam,<br />
1 sabunhane, 35 zeyt ma’saras�, 9 de-<br />
�irmen, 7 kahvehane, 2 ambar, 150 bahçe ve<br />
537 ba� vard�r.<br />
137<br />
Birecik Ulu Camii Kitabesi<br />
Kaza içerisinde 233.000 dönüm ekili ve 72.161 dönüm ekili olmayan arazi<br />
bulunmakta olup, bunlardan y�ll�k 17.000 kile bu�day, 22.000 kile arpa, 2.000 kile<br />
cülban, 5.000 kile zeytin, 600 kantar kendir ve 40 kantar f�st�k hâs�lat� elde edilir.<br />
Ayr�ca kazada bol miktarda çekirdeksiz nar ve meyve yeti�ir.<br />
Birecik kasabas�nda, Urfa caddesinde dört km’lik �ose yol yap�lm��t�r. Birecik<br />
kasabas� çok eski bir yerle�im yeridir. Romal�lar döneminde liderler �ehri olarak<br />
bilinir ve baz� tarih kitaplar�nda ad� Bire ve Bi’ret F�rat olarak verilmektedir. Kasa-
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
ban�n kuzeyinde hâkim bir noktada Baybars taraf�ndan in�a edilmi� eski bir kale<br />
bulunmaktad�r.<br />
138<br />
Birecik Kalesi Gravürü<br />
Birecik’ten alt� saat mesafede me�hur eski Cerablus �ehri harabesi bulunur.<br />
Ad� Rum kaynaklar�nda Hirapolis, Asurî kaynaklar�nda da Karkam�� olarak geçen<br />
bu �ehrin her taraf�nda hiyeroglif yaz�lar bulunmaktad�r. Zaman�nda bu �ehirde<br />
Suriyelilerin büyük bir tap�na�� ve onun içinde ilahlar�n�n heykeli bulunurmu�. Buran�n<br />
a�a��s�nda Hamam köyü yak�nlar�nda terk edilmi� bir kapl�ca kal�nt�lar� ve bir<br />
saat mesafede de Belk�s harabeleri bulunmaktad�r.<br />
Birecik kasabas�n�n bat�s�nda Nizip kasabas� bulunur. Buras� tarihte me�hur<br />
iki sava��n meydana geldi�i yerdir. �lki H.276’da Sasanilerin kral� II. �apur ile Roma<br />
�mparatoru II. Fosnasi aras�nda meydana gelmi�tir. �kinci sava� da H.1255’te Mü�ir<br />
Haf�z Pa�a’n�n komutas�ndaki Osmanl� ordusuyla M�s�rl� �brahim Pa�a aras�nda<br />
meydana gelen sava�t�r.<br />
Birecik kasabas�nda �eyh ve evliyalardan �eyh Cemalettin b. �uca, �eyh Sadettin<br />
El-Cebavi, �eyh Safi Horasanî, �eyh Hasan Nuranî ve �mam Yusuf Sekaki<br />
hazretlerinin türbe ve makamlar� mevcuttur.<br />
Birecik kasabas�nda iplikten bez, k�rm�z� sahtiyan, merkup 244 ve çift ko�umlar�<br />
imal edilmektedir.<br />
Rumkale245 Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Rumkale’nin kuzeyinde Bingöl ve Besni, do�usunda Urfa, güneyinde Birecik<br />
ve bat�s�nda Pazarc�k ve Antep kazalar� bulunmaktad�r. Merkezi olan Halfeti kasabas�<br />
Halep’e 36 saat mesafededir.<br />
244 Sar� me�inden imal edilen kundura çe�idi.<br />
245 Halfeti. 1924 y�l�nda Halfeti ad�n� alm��t�r. As�l Rumkale F�rat’�n bat� k�y�s�nda ve Yavuzeli ilçesi<br />
s�n�rlar� içerisindedir.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
F�rat nehrinin kenar�nda olan kasaba merkezinde nehir alt�nda bahçeler bulunur.<br />
Bu özelli�iyle kasaban�n çok güzel bir manzaras� ve çok ferah bir konumu<br />
bulunmaktad�r.<br />
Halfeti kasabas�nda 1 hükümet kona��, 1 telgrafhane, 1 cami, 1 rü�tiye mektebi,<br />
1 s�byan mektebi, 1 iptidai mektebi, 1 medrese, 600 hane, 65 dükkân, 1 f�r�n, 1<br />
hamam, 1 debba�hane ve 2 kahvehane bulunmaktad�r. Köyler de dâhil edildi�inde<br />
kasabada 50 de�irmen, 945 bahçe, 2.192 ba�, 4 zeyt ma’saras� ve 3 kilise bulunur.<br />
Genel olarak tüm köylerde 4.770 hane, 16.013 tarla, 620.000 dönüm ekili ve 582.000<br />
dönüm ekili olmayan arazi bulunmaktad�r. Ekili arazinin her dönümünden tahminen<br />
40 okkadan 246 100 okkaya kadar mahsul elde edilir.<br />
Kaza s�n�rlar� içinde Karada� ve Merzaman ad�nda iki da� bulunur. Kazan�n<br />
her taraf� ormanl�k araz� oldu�undan, bu ormanlardan her sene Antep, Birecik ve<br />
Urfa’ya odun ve kömür ihraç olunur. Nahiyelerin pek çok köyünde ufak çay�rlar<br />
bulunur. Ayr�ca bu�day, arpa, mercimek, nohut, kü�ne 247, akdar�, kelekdar�, fasulye,<br />
bakla, susam, f�st�k, üzüm, incir, �eftali, zerdali, elma, portakal, nar, dut, kavun,<br />
karpuz, salatal�k, so�an ve bunun gibi mahsuller elde edilir.<br />
Kaza halk� genel olarak Müslüman’d�r. Yaln�z Cebin ve Enhe� köylerinde<br />
Ermeniler bulunur.<br />
Re�i nahiyesi ve Karada� aras�nda, kazaya üç saat mesafede Cebur adl�<br />
köy’ün do�usunda iki metre yükseklikte yekpare mermer ta�lardan yap�lm�� bir<br />
yap� bulunmaktad�r. Bu yap�n�n ilk kap�s�ndan girildi�i zaman üç kap� ile daha kar-<br />
��la��l�r. Bu her kap�n�n içerisinde üçer kap� daha vard�r ve bu kap�lar bu �ekilde<br />
devam eder. Kap�lar�n sonu belli olmad���ndan ve ilerisine gitmeye kimse cesaret<br />
etmedi�inden buras� esrar�n� korumaktad�r. Re�i nahiyesinde bulunan K�z�lin ad�ndaki<br />
otuz haneli köyün halk� tamamen Yezidî’dir. Kazadaki Alt�nta� harabelerinde<br />
birçok eski eser bulunur. Urban 248 nahiyesinde bulunan Erdebil ad�yla me�hur �ehrin<br />
harabelerinde bir minare hâlâ ayaktad�r.<br />
Kazan�n Nehrut, K�n�k, Kefrihan ve Elif köylerinde büyük ta�lardan yap�lm��<br />
birkaç büyük salon vard�r.<br />
Ayr�ca bu kazada 29.299 koyun, 36.530 keçi, 260 deve, 445 k�srak, 2.109 merkep,<br />
2.696 inek ve öküz bulunur 249. Da�larda ise çok say�da keklik, ceylan, tav�an,<br />
tilki, çakal, sansar, kurt ve baz� bölgelerde de ay� ve kaplan bulunur.<br />
Kazan�n ortas�ndan ve derin bir mecradan geçen F�rat nehrinden kaza halk�<br />
taraf�ndan çok fazla istifade edilmektedir. Merzaman nahiyesinde, bir kil madeni<br />
bulunmaktad�r. F�rat nehri üzerinde iki gemi ve be� filika’n�n yana�abilece�i kadar<br />
bir iskele bulunmaktad�r.<br />
Suruç Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Kazas� Urfa’n�n bat�s�nda ve merkezi olan Suruç kasabas� da Urfa’n�n 37 km<br />
kuzeybat�s�nda bulunmaktad�r.<br />
246 Bir okka 400 dirhem veya 1,282 gramd�r.<br />
247 Burçak.<br />
248 Günümüzde Gaziantep iline ba�l� Araban ilçesi.<br />
249 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi verilerine göre.<br />
139
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Suruç’ta 1 hükümet kona��, 1 cami, 1 mescit, 1 tekke, 366 hane, 78 dükkân, 2<br />
f�r�n, 3 han, 1 otel, 3 kahvehane ve 2 bahçe vard�r.<br />
Kaza genelinde 3.034 hane, 39 dükkân, 318 bahçe ve 10 ba� bulunmaktad�r.<br />
Suruç kasabas� H.17’de Ayaz b. Ganem taraf�ndan hiç sava��lmadan fethedilmi�tir.<br />
Önceleri çok geli�mi� bir �ehir iken Timur’un ordular� taraf�ndan tahrip<br />
edilmi�.<br />
Eski eser olarak Aslanta� köyünde dört ar��n uzunlu�unda ve iki ar��n eninde<br />
üzerinde birer aslan figürü olan iki siyah sütün bulunmaktad�r.<br />
Suruç topraklar� çok verimli ve meralar� yeterince fazla oldu�undan, hayvanc�l�k<br />
geli�mi� ve özellikle çok say�da küçükba� hayvan bulunmaktad�r. Ayr�ca<br />
topraklar�n�n tamam�ndan, bir metre derinlikten gayet güzel ve temiz sular ç�kmaktad�r.<br />
Eskiden Suruç topraklar�nda zeytin, kahve ve f�st�k yeti�irken, �imdiyse, bu�day,<br />
arpa, akdar�, m�s�r dar�s�, kü�ne, nohut, mercimek, kendir, susam ve di�er hububat<br />
ekilmektedir. Suruç’ta yukar�da belirtilen ürünlerin yan�nda kilim, seccade ve<br />
k�ldan çad�r imali de yap�lmaktad�r.<br />
Kazada deve, merkep, inek, koyun, keçi ve cins at ile k�srak yeti�tirilmektedir.<br />
Ya�, yapa�� ve bu�day ihracat� fazlad�r.<br />
Kaza dâhilinde 200.000 dönüm ekili arazi ve 350.000 dönüm de ekili olmayan<br />
arazi vard�r.<br />
Suruç kazas�nda bulunan �ihanlu, Piçanlu ve Dünyay a�iretleri 53, 54 ve 55<br />
nci Hamidiye Süvari Alaylar�n� te�kil etmektedirler. Bu a�iretlerin tamam� tahminen<br />
8.500’den fazla çad�ra sahiptirler. Bahar ve yaz aylar�nda bu çad�rlarda ikamet ederler.<br />
Harran Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Harran kazas�n�n merkezi olan A�cakale250, Urfa’n�n güneyinde ve 12 saat<br />
mesafede bulunmaktad�r. Kaza halk� Arapça konu�ur, ancak bir k�sm� Türkçe ve<br />
Kürtçe de konu�urlar. K�� ve bahar aylar�nda havas� fena de�ildir. Ancak yaz ve güz<br />
aylar�nda hava vahimdir.<br />
Harran kazas�nda 1 cami, 2 mescit, 3 tekke, 5 dükkân ve 1 kapl�ca bulunur.<br />
Kazan�n köyleri dâhil 2.178 hane, 9.823 tarla, 3 mera, 306 arsa, 101.410 dönüm ekili<br />
ve 142.280 dönüm ekili olamayan arazisi vard�r.<br />
Kazan�n mahsulleri bu�day, arpa, kara dane, m�s�r, akdar�, yün ve sadeya�dan<br />
ibarettir.<br />
Kazada çe�itli hayvan ve ku� bulunmaktad�r. Bunlar cins atlar, öküz, inek,<br />
koyun, deve, merkep, yabani kaz, ördek, ceylan, tav�an, toy, turna, kurt, tilki ve<br />
çakal gibi hayvanlard�r.<br />
Harran kazas�nda bulunan Aynü’l-Arus (Gelingözü) köyünün bu �ekilde adland�r�lmas�n�n<br />
nedenine gelince; bu köyün ad� Hz. �brahim’in e�i Sare ile burada<br />
evlenmesinden ileri gelmektedir. Halen köyde bulunan ve y�k�lmak üzere olan camide<br />
Hz. �brahim’in makam� bulunmaktad�r. Aynü’l-Arus köyünden ç�kan Cellap<br />
nehri, merkeze yak�n bir yerde di�er sularla birle�erek Belih ad�n� al�r ve F�rat nehrine<br />
dökülür.<br />
250 A�cakale, günümüzde �anl�urfa ilinin Akçakale ilçesi.<br />
140
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Kazan�n kuzeydo�usunda ve Urfa’ya 8 saat mesafede eski Harran �ehrinin<br />
harabeleri bulunmaktad�r. Buras� zaman�nda Hz. Lut ve Hz. �brahim’in babalar�<br />
olan Haran’�n, göç ederek yerle�mesinden dolay� Harran ad�yla an�lm��t�r. Harran’a<br />
ayr�ca �brahim Tepesi ad� da verilir. Burada eskiden bir mabedin oldu�u rivayet<br />
edilmektedir.<br />
Halife Hz. Ömer döneminde, sahabeden Ayaz b. Ganem taraf�ndan fethedilen<br />
Harran, o dönemde geli�mi� bir �ehir oldu�undan, çok me�hur âlimler yeti�tirmi�tir.<br />
Bunlar aras�nda �bni Temime El-Harrani ve sahabeden de baz� âlim ve bilim<br />
adamlar� yeti�mi� ve bunlar�n özellikle hikmet ile t�p kitaplar�n� Arapça’ya tercüme<br />
ettikleri rivayet edilmektedir. Ayr�ca Harran merkezinde me�hur âlimlerden<br />
Hayyan Harrani ve �mam Bak�r ile �eyh Yahya hazretlerinin mezarlar� bulunmaktad�r.<br />
Harran’da �ah Ho�enk taraf�ndan yap�lan bir kalenin harabeleri mevcuttur.<br />
Bu kalenin kal�nt�lar�n�n Tektek da��nda büyük bir ma�aradan nakledildi�i rivayet<br />
edilmektedir. Bu ma�aran�n derinliklerine ne kadar gidilirse gidilsin, sonu gelmemektedir.<br />
Bunun d���nda daha önceleri merkez kaza olan Aynü’l-Arus köyünde<br />
Tellü’l-Arus ad�yla bilinen bir tepe üzerinde kale ve etraf�nda �ehir harabeleri bulunmaktad�r.<br />
Belih nehri üzerinde ve merkez kazaya 8 saat mesafede Savan ad�yla eski bir<br />
beldenin surlar� ve y�k�nt�lar� bulunmaktad�r. Burada �eyh Hasan ad�nda bir zat<br />
defnedilmi�tir. Bu zat�n �eyh Abdülkadir Geylani hazretlerinin o�ullar�ndan oldu-<br />
�u rivayet edilmektedir.<br />
Yine merkez kazaya bir saat mesafede olan ve enkaz� toprak alt�nda kalm��<br />
Ta�ba� ad�yla bilinen bir �ehir harabesi vard�r.<br />
Harran kazas�nda 3 nahiye (Harran, Karamuh ve Türkmen Celabi) ve 248<br />
köy bulunmaktad�r<br />
d. Mara� Sanca�� ve Kazalar�na Dair Genel Bilgiler<br />
Mara� Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Vilayetin kuzeyinde bulunan Mara� sanca��n�n do�usunda Elaz��, bat�s�nda<br />
Adana, kuzeyinde Sivas ve güneyinde ise Adana’n�n bir k�sm� ve Halep sanca��<br />
bulunmaktad�r. Mara� sanca��n�n be� kazas� vard�r. Bunlar Elbistan, Zeytun, And�r�n,<br />
Pazarc�k ve Mara� merkez kazalar�d�r.<br />
Mara� Kazas� ve Kasabas�<br />
Mara� �ehri Ahur da��n�n güney ete�inde, Halep �ehrinin 154 km kuzeybat�s�nda<br />
ve 44 saat uza��ndad�r. Topraklar�n�n bir k�sm� sulak arazi olup, kalan büyük<br />
k�sm� ise da�l�k bölgelerden olu�maktad�r. Mara�’ta 1 hükümet kona��, 1 redif deposu,<br />
1 k��la, 1 askeri hastahane, 1 Alman hastahanesi, 30 cami, 16 mescit, 50 medrese,<br />
1 Mevlevihane, 1 muvakkithane251, 1 idadi mektebi, 10 iptidai mektebi, 1 k�z<br />
iptidai mektebi, 20 Müslüman mektebi, 15 H�ristiyan mektebi, 4 Ermeni kilisesi, 3<br />
Protestan kilisesi, 2 Katolik kilisesi, 1 Latin kilisesi, 2 kolej mektebi, 13.930 hane (bunun<br />
5.470 hanesi kasabalarda, 84.605 hanesi de kazalarda), 75 oda, 1.625 dükkân, 41<br />
251 Vakti tâyin eden, tam ayarl� saat merkezi.<br />
141
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
f�r�n, 145 çe�me, 12 hamam, 2 sabunhane, 110 de�irmen (bunun 73 de�irmeni kasabalarda<br />
ve 37 de�irmen de kazalarda), 300 aba tezgâh�, 400 alaca ve kuma� tezgâh�,<br />
3 eczane, 2 pamuk fabrikas�, 2 ma’sara, 2 imarethane, 14 han, 1 otel, 1 lokanta, 7<br />
karakolhane, 10 meyhane, 18.100 ba�, 1.660 bahçe, 16 ambar, 22.550 tarla, 20 çay�r,<br />
61 mezra, 115 orman, 5 çiftlik, 454.700 dönüm ekili ve ekili olmayan araz� vard�r. Bu<br />
arazilerin 111.120 dönümü Etraf �ehir nahiyesinde, 67.667 dönümü Yenicekale nahiyesinde,<br />
67.497 dönümü Camustil nahiyesinde, 28.652 dönümü Bertiz nahiyesinde,<br />
24.750 dönümü �ekeroba nahiyesinde, 8.915 dönümü Çakall� nahiyesinde ve<br />
10.355 dönümü de Nadirli nahiyesinde bulunmaktad�r.<br />
Binalar<br />
Mara� kasabas� binalar�n�n büyük bir k�sm� kerpiç oldu�undan, görünümleri<br />
güzel de�il ise de, bir müddetten beri yar� kâgir ve üzeri tu�lal� mükemmel binalar<br />
ve konaklar yap�lmaktad�r. Bununla beraber iki seneden beri (H.1324) kasaban�n<br />
uygun bölgelerinde belediye taraf�ndan fanuslar as�lm��, �ehir geceleri ayd�nlanm��<br />
ve süslenmi�tir. Ayr�ca sokaklar araba çal��acak derecede geni�lemi� ve tamir edilmi�tir.<br />
�ose, Tünel ve Suyolu<br />
Kasaban�n güneyinde, Antep caddesinin �eyh Adil mevkiinden, kasaban�n<br />
ortas�ndan hükümet kona��na ve oradan da do�uda K�rkgöz mevkiine kadar �ose<br />
yol bulunmaktad�r. K�rkgöz’den bat� yönüne do�ru akan suyolu on kadar mahallenin<br />
ihtiyac�n� kar��lamaktad�r. Bu suyolu 480 mimari zira252 uzunlu�undad�r. Ayn�<br />
kaynaktan güneydo�uya do�ru uzanarak, yirmi mahallenin suyunu kar��layacak<br />
olan suyolunun in�aat� devam etmektedir.<br />
Tekstil Ürünleri ve �malat�<br />
Mara�’ta çok üstün cins atlar bulundu�undan, mükemmel ve s�rmal� me�in<br />
üzerine iplikten i�lenen çe�itli deri i�leri yap�lmakta, ayr�ca s�rmal� Frenk ipinden<br />
boz ve k�rm�z� abalar, me�hur alaca ile pamuktan sayfiye elbiseleri, gayet üstün sahtiyan<br />
ve köseleler yap�l�r. Bununla beraber Acem �al� taklidi güzel �allar ve çe�itli<br />
renklerde güzel çar�aflar, hamam tak�m� havlular, pencere örtüsü, yatak, yast�k yüzü<br />
ve perdeler imal edilmektedir.<br />
Nakliye<br />
Deri imalatlar�, aba, sahtiyan, alaca ve di�er çar�aflar ile hamam tak�mlar�n�n<br />
yan� s�ra pekmez ve çe�itli ��ralar�n Sivas vilayetine, Kayseri sanca��na, Adana ve<br />
Harput vilayetlerine nakli yap�lmaktad�r.<br />
Meyve ve Hububat Çe�itleri<br />
Mara� �ehrinde ve kazalar�nda her türlü meyve (üzüm, zerdali, kiraz, vi�ne,<br />
elma, nar, incir, �eftali, armut ve di�erleri) ile f�st�k, zeytin, çe�itli sebzeler ve bu�day,<br />
arpa, akdar�, nohut, m�s�r dar�s�, mercimek, pamuk, kök boya, meyankökü,<br />
susam ve cehri yeti�mektedir.<br />
252Bir kolun dirse�inden orta parmak ucuna kadar uzunluk ölçüsü (75-90 cm. kadar).<br />
142
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Zeytin A�ac� Dikimi<br />
Mara� halk� birkaç seneden beri 60.000’e yak�n zeytin a�ac� dikmi�tir253. Zeytincili�e<br />
bu kadar özveriyle yakla��lmas� ileride Mara� halk� için büyük bir sermaye<br />
ve servet kazan�lmas�na sebep olacakt�r.<br />
Da�, Orman ve A�açlar<br />
Mara� kazas�nda me�hur Ahur da��n�n yan� s�ra Bertiz, Görtel, Yenicekale,<br />
Dereçay� ve Kapuçam da�lar�nda muazzam ormanlar vard�r. Bu ormanlarda çam,<br />
kamalak, mezdege, ard�ç, maz�, ceviz ve di�er a�açlar bulunur.<br />
Nehirler ve Köprüler<br />
Mara�’�n kuzey ve bat�s�nda Ceyhan ve Körsulu nehirleri, güneyinde de Aksu<br />
ve Erkenez nehirleri olmak üzere dört büyük nehir bulunmaktad�r. Bunlar�n üzerinde<br />
alt� adet büyük köprü mevcuttur.<br />
Çay ve Göller<br />
Kazan�n güneybat�s�nda Deliçay ve Akçay adlar�nda iki büyük çay ile beraber<br />
yedi küçük çay bulunmaktad�r. �ekerobas� nahiyesinde Sülük gölü ve nahiyenin<br />
güneyinde irili ufakl� göller bulunmakta olup, bunlar�n en me�huru Gavur gölüdür.<br />
�skele<br />
Mara� sanca��n�n iskelesi be� gün mesafede bulunan �skenderun iskelesidir.<br />
Mara�’�n Tarihi<br />
Anadolu topraklar�ndan olan Mara� sanca�� halk�n�n büyük k�sm� Türkçe<br />
konu�maktad�r. Mara� �ehri çok eski bir yerle�im yeri olup, Romal�lar döneminde<br />
Cermanika Sezari ad�yla an�lmakta ve eski tarih kitaplar�nda Cermanya ad�yla zikredilmektedir.<br />
Mara� �ehrinin bir önceki yerle�im yeri, �imdiki konumunun iki saat<br />
do�usunda ve Erkenez nehri kenar�nda bulunurdu. Tahminen H.Ö. 3500 y�l�nda<br />
Hititliler taraf�ndan in�a edildi�i, Mara�’ta bulunan eski kal�nt�lar üzerindeki kitabelerden<br />
anla��lmaktad�r.<br />
Halit b. Velid taraf�ndan fethedilen Mara�’�n kalesi Emevi Devletinin son halifelerinden<br />
Mervan taraf�ndan in�a edilmi�tir. Daha sonra Abbasilerin ünlü halifesi<br />
Harun Re�id taraf�ndan geni�letilmi� ve sa�lamla�t�r�lm��t�r. Mara� H. IV. yüzy�l<br />
ortalar�nda tamamen harap olmu� ve Hamdaniye devleti hükümdarlar�ndan<br />
Seyfüddevle taraf�ndan yeniden fethedildikten sonra, �imdiki konumunun bir saat<br />
do�usunda ve Karamara� denilen bölgede yeniden in�a edilmi�tir. Buna dair me�hur<br />
�air El-Mutenebbi’nin çok güzel bir kasidesi vard�r. Seyfüddevle H. 367’de vefat<br />
etti�ine göre, Mara�’�n Karamara� adl� bölgeye naklinin H.348 y�l� civar�nda meydana<br />
geldi�i tahmin edilmektedir. Mara� �ehrinin daha sonraki dönemlerde<br />
Dulkadiro�ullar�ndan Halil Bey taraf�ndan H. X. yüzy�lda �imdiki yerine nakledildi�i,<br />
mevcut cami kitabelerinden anla��lmaktad�r. Mara� H. 922’de Yavuz Sultan<br />
Selim taraf�ndan Osmanl� topraklar�na kat�lm��t�r.<br />
253 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.464.<br />
143
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Zeytun 254 Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Zeytun kazas�n�n kuzeyinde Elbistan, do�usunda ve güneyinde Mara� ve<br />
bat�s�nda And�r�n kazalar� bulunmaktad�r. Merkezi olan Zeytun kasabas� Mara�’�n<br />
49 km uza��nda, Mara�’a 12 saat, Halep’e de 56 saat mesafede bulunmaktad�r.<br />
Zeytun kasabas�n�n konumu ve toprak yap�s� nedeniyle, kasabada yap�lan<br />
evler sanki birbiri üzerine yap�lmaya çal���lmaktad�r. Bir evin dam� di�er evin salonu<br />
düzeyindedir. Genel olarak evleri düzensiz ve sokaklar� dar bir kasabad�r. Havas�<br />
güzel ve sular� demir madenlerinden geldi�i için gayet lezzetlidir.<br />
Kasaba içinde bir hükümet kona�� ve alt�nda bir tevkifhane 255 bulunmaktad�r.<br />
Kasabadan 15 dakika mesafede ve tam olarak 1896 tarihinde yenilenip, geni�letilerek<br />
in�a edilen iki katl� muhte�em bir askeri k��la ve hastahane ile eczane bulunmaktad�r.<br />
Bunlar�n yan�nda askeri k��lan�n biti�i�inde bir telgrafhane ve 1903’te<br />
in�a edilen iki katl� karakolhane bulunmaktad�r. Kasaban�n Gayrimüslim köylerinde<br />
1 rü�tiye ve 5 iptidai mektebi bulunmaktad�r.<br />
Kasabada 1.300 hane, 120 dükkân, 2 f�r�n, 16 su de�irmeni, 2 debba�hane, 1<br />
kahvehane, 1 belediye han�, 30 çe�me, 6 kilise ve 2 manast�r bulunmaktad�r. Köylerde<br />
ise 6 mescit, 3.500 ba� ve 125.000 dönüm tarla bulunmakta. 1909 y�l�nda<br />
125.000 dönümlük arazinin 62.500 dönümü i�lenmi�tir. Ayr�ca 150.000 dönüm mera,<br />
1.000 bahçe ve 25 ormanl�k arazi bulunmaktad�r.<br />
Kasaba genel olarak ta�l�k ve da�l�k araziye sahip oldu�undan, her taraf�n�n<br />
tar�mda kullan�lmas� mümkün olmamaktad�r. Bu yüzden verimlilik orta derecede<br />
olup, üretilen mahsuller yerel ihtiyac� kar��lamamaktad�r. Her y�l Elbistan ve Göksun’dan<br />
çe�itli hububat ithal edilmektedir. Yerel mahsuller ise bu�day, arpa, çavdar,<br />
mercimek, nohut, kü�ne ve so�and�r. Baz� köylerde tohumluk salatal�k çekirde-<br />
�i yeti�mektedir.<br />
Küçük ve büyükba� hayvan miktar�na gelince, kazada 4.024 ba� koyun,<br />
39.976 ba� keçi, 8.579 s���r ve 24 manda bulunmaktad�r.<br />
Kasabada bulunan Bo�azderesi ve Zeytun çay� üzerinde in�a edilen 4 köprü<br />
sayesinde geli� gidi� temin edilmi�tir.<br />
Zeytun kasabas�na 5 km mesafede bulunan Il�caovas� adl� kapl�ca, romatizma<br />
hastal���na ve özellikle cilt hastal�klar�na çok iyi geldi�inden, Mara� ve Antep’ten<br />
çok say�da hasta taraf�ndan kullan�lmaktad�r. Ayr�ca kasabadan 5 saat mesafede<br />
bulunan Beyrut da��nda iki demir madeni bulunmakta ve bu madenlerden<br />
y�ll�k olarak 2.500 okka demir rafine edilerek, Mara� ve di�er yerlere gönderilmektedir.<br />
Yerel zenginli�e katk�s� çok az olan bu madenlerde kullan�lan metot ve yöntem<br />
çok eski oldu�undan, yeteri kadar istifade edilememektedir. Daha modern ve<br />
yeni fabrikalar kuruldu�u takdirde demir ihracat� istenilen düzeye gelebilecektir.<br />
Ayr�ca kasaban�n yak�nlar�nda iki kömür madeni bulunmaktad�r. Bunlar�n ilki Karaa�aç’ta,<br />
ikincisi de Ali�ar bölgesindedir. Bu madenlerden, kömür yerin derinliklerinde<br />
oldu�undan henüz yeterince istifade edilememektedir.<br />
Kasaban�n dere içinde olmas�ndan dolay�, yaz aylar�nda havalar�n �s�nmas�yla<br />
birlikte halk 15 dakika mesafede bulunan ba� ve bahçelere ak�n ederek, hava de-<br />
�i�imine ç�karlar. Zeytun kasabas�n�n ba�lar� çok fazlad�r ve en me�hur ürünleri bal<br />
254 Kahramanmara� ili Süleymanl� buca��n�n eski ad�.<br />
255 Tutukevi.<br />
144
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
ile kuru üzüm’dür. Elma ve �eftalileri de takdir edilecek güzelliktedir. Halk, ba�lardan<br />
elde ettikleri kuru üzüm ile pekmezi, Elbistan ve Göksun taraflar�na göndererek<br />
tah�l ürünleriyle de�i�tirirler.<br />
Zeytun kazas�nda yayg�n olan sanat dallar� ise ba�c�l�k, demircilik ve kat�rc�l�kt�r.<br />
Kaza içinde adlar� Tekir, F�rn�s ve Zeytun olan üç ufak çay vard�r. Göredin<br />
bölgesinde birle�erek Mara� ile Zeytun s�n�r�n� belirleyen bu çaylar, Çak�rdere mevkiinde<br />
Ceyhan nehrine dökülürler.<br />
Elbistan Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Elbistan kazas� Mara�’�n kuzeyinde, Mara�’a 24, Halep’e de 68 saat mesafededir.<br />
Bu kazan�n kuzeyinde Sivas vilayetinin Gürün ve Darende kazalar�, do�usunda<br />
Elaz�� vilayetinin A�cada� ve Besni kazalar�, bat�s�nda yine Sivas vilayetinin<br />
Aziziye kazas� ve güneyinde de Zeytun ve Pazarc�k kazalar� bulunur. Halk� Türk,<br />
Çerkez, Çeçen ve Kürtlerden olu�ur.<br />
Elbistan kasabas� �ar da�� ete�inde ve Ceyhan nehrinin ortas�nda bulunmaktad�r.<br />
Kasabada 1 hükümet kona��, 1 redif deposu, 11 cami, 3 mescit, 11 iptidai<br />
mektebi, 1 rü�tiye mektebi, 4 s�byan mektebi, 5 medrese, 1 kütüphane, 3 kilise, 1.464<br />
hane, 347 dükkân, 1 hamam, 4 f�r�n ve 7 han vard�r.<br />
Elbistan’a bu ad�n verilmesinin nedeni, konumu itibar�yla bir bahçeye benzemesinden<br />
ileri gelmektedir. Bostan kelimesinden türemi�tir. Baz� Arap tarihlerinde<br />
ve co�rafya kaynaklar�nda ad�n�n Eblistin �eklinde de yaz�ld��� görülmektedir.<br />
Elbistan Dulkadiro�lu beyli�inin Mara�’tan önceki merkeziydi. Elbistan’da Yarpuz<br />
veya Efsus256 ad�nda bir kasaba bulunur. Bu kasabada 2.556 nüfus ya�amaktad�r.<br />
Efsus kasabas� nahiye merkezidir.<br />
Elbistan’a alt� saat mesafede, ta�tan yap�lm�� birer büyük aslan ve kaplan<br />
heykeli bulunmaktad�r. Üç saat mesafede de alt� ar��n uzunlu�unda, iki ar��n eninde<br />
eski bir yap�n�n kal�nt�lar� ile eski bir dikilita� bulunur. Ayr�ca kazada Hurman,<br />
Çerki ve K�zkalesi ad�nda üç tarihi kale kal�nt�lar� bulunur. Hurman kalesi ufak bir<br />
tepenin üzerinde, kazaya 9 saat mesafededir ve etraf�ndan Hurman nehri geçmektedir.<br />
Duvarlar� yakla��k alt� ar��n yüksekli�inde olan kalenin kaplad��� alan da yakla��k<br />
olarak 500 zira’d�r. Kalenin içinde birçok oda bulunur. Bu odalar�n zamanla iç<br />
duvarlar� y�k�lm�� olmas�na ra�men, d�� duvarlar� hâlâ ayaktad�r ve baz� duvarlar�nda<br />
eski Rumca yaz�lar bulunmaktad�r.<br />
Topraktan olu�mu� alt� kalenin bulundu�u kazada ayr�ca, Besni yolu üzerinde<br />
Fahrettin Han� ve Kurt Han� harabeleri de bulunmaktad�r.<br />
Kasaba merkezinde Selçuklulardan kalma Alâeddin b. Keykubat taraf�ndan<br />
in�a edilen kâgir ulu cami, tek kubbeli nadir bir eserdir. Ayr�ca Tekke ad�yla bilinen<br />
bir eski bina bulunmaktad�r.<br />
Elbistan kazas�n�n havas� bir dereceye kadar �l�man ve arazisinin verimlilik<br />
derecesi oldukça iyidir. Yeti�en hububatlar genellikle bu�day, arpa, nohut, merci-<br />
256 Af�in.<br />
145
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
mek, fasulye, bakla, kü�ne, çerbe�, boyu veya çem�ir, m�s�r dar�s�, konak, keskil ve<br />
di�erleridir. Meyvelerden ise elma, armut, �eftali, kay�s�, vi�ne, erik, kabarc�k üzümü<br />
ve birkaç çe�it dut yeti�mektedir. Sebze olarak da �spanak, pancar, lahana, patates,<br />
yerelmas�, sar�msak, so�an, kavun, karpuz, salatal�k, acur, havuç ve yer mantar�<br />
yeti�mektedir.<br />
Kaza içinde birkaç orman bulunur. Bu ormanlarda me�e, karaa�aç, mezdeki,<br />
gürgen, çam, maz�, kamalak ve ç�nar a�ac� bulunur. Ayr�ca bonuz eri�i, da�takan,<br />
al�ç, yemi� ve yabani f�nd�k gibi a�açlar da bulunur. Su kenarlar�nda ise kavak, sö-<br />
�üt, karakavak ve i�de çal�s� da bulunur.<br />
Evcil hayvanlardan koyun, keçi, manda, s���r, at, k�srak, kat�r ve merkep,<br />
kümes hayvanlar�ndan tavuk, kaz, ördek, hindi ve güvercin, vah�i hayvanlardan<br />
kurt, ay�, tilki, çakal, tav�an, domuz, geyik ve nadiren de va�ak ile kartal, keklik,<br />
turna, karaku�, karatavuk, toy, bülbül, leylek, ibibik, b�ld�rc�n ve saka ku�u bulunur.<br />
Ayr�ca y�lan ve nadiren akrep görülür.<br />
Kaza dâhilinde birden çok nehir bulunsa da, en me�hur olan� Ceyhan nehri<br />
olup, bu nehir kasabaya yar�m saat mesafede bulunan Yast�da� ad�ndaki ufac�k bir<br />
tepe ete�inden ç�karak kasaba civar�nda ikiye ayr�l�r ve kasabay� adeta bir ada �ekline<br />
çevirir. Daha sonra Hurman, Nargile, Göksun ve Sö�ütlü nehirleriyle birle�erek,<br />
büyük bir nehir haline gelir. Nehir Zeytun kazas�yla Mara� civar�ndan geçtikten<br />
sonra Adana vilayetine ve oradan da Akdeniz’e dökülür. Kazada bulunan arazilerin<br />
sulanmas� bu nehirler sayesinde gerçekle�mektedir. Ayr�ca kazada �çme ad�yla bilinen<br />
bir kapl�ca bulunmaktad�r. Bu kapl�can�n suyu gayet ek�i olup, pek çok hastal�-<br />
�a iyi geldi�inden yaz aylar�nda pek çok halk bu kapl�caya gider.<br />
Efsus ve Ashab-� Kehf<br />
Elbistan’�n Efsus kasabas�nda bir saat mesafede Ashab-� Kehf makam� ve<br />
onun yan�nda da Ashab-� Rakim makam� mevcuttur. Yarpuz, Efsus ad�yla me�hur<br />
olan bu eski �ehrin ne zaman ve kimin taraf�ndan yap�ld���na dair bir bilgi bulunmamakla<br />
birlikte, rivayetlere göre buran�n me�hur Dakyanos’un hükümet karargâh�<br />
oldu�u baz� tarihçiler taraf�ndan dile getirilmektedir. Di�er bir söylenti ise Efsus<br />
�ehri H.Ö. 1628’de Roma imparatoru me�hur Dakyanos’un payitaht’� oldu�udur.<br />
Ancak Roma imparatorlar�ndan Dakyanos isminde bir hükümdar bulunmad��� gibi<br />
Efsus’un payitaht oldu�unu gösteren bir tarihi belgeye de rastlanmam��t�r. Ancak<br />
tarihçilerin de üzerinde anla�t��� konu Ashab-� Kehf’in Dakyanos ad�nda bir hükümdar<br />
zaman�nda ma�araya kaçt�klar� ve hayatlar�n�n sonuna kadar orada ya�ad�klar�d�r.<br />
Efsus’un Dakyanos’un payitaht� olup olmad��� bilinmese de, bugün bu<br />
�ehirde mevcut olan eski bina kal�nt�lar�yla, yüz ölçümü, tarihi dikme ta�� ve ara<br />
s�ra ortaya ç�kan baz� sikkeler, buran�n ne kadar büyük bir yerle�im yeri oldu�unu<br />
göstermektedir. Efsus kasabas�, H.560 y�l�nda Selçuklu hükümdarlar�ndan II.<br />
K�l�çarslan döneminde ele geçirilmi� ve Selçuklu topraklar�na kat�lm��t�r. Ashab-�<br />
Kehf makam�n�n ise G�yasettin Keyhüsrev’in o�lu �zzettin Keykavus zaman�nda H.<br />
612 y�l�nda in�a edildi�ini, üzerindeki kitabeden anla��lmaktad�r. Zaman�nda ma�aran�n<br />
a�z�nda in�a edilen mescit halen orijinalli�ini kaybetmeden durmaktad�r. Son<br />
günlerde mescit bir hücre �eklinde içeriye do�ru al�narak, güzel bir mimari sanatla<br />
ve büyük ta�larla mükemmel bir cami ve yan�nda bir medrese in�a edilmi�tir. Bu<br />
caminin d�� k�sm�n�n H. 925 y�l�nda Mara� valisi �ehsuvaro�lu Ali Bey taraf�ndan<br />
146
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
geni�letilerek, tamir edildi�i, d�� caminin penceresi üzerinde bulunan kitabeden<br />
anla��lmaktad�r.<br />
�lk kap�dan içeri girildi�i zaman, �ehsuvaro�lu Ali Bey’in in�a etti�i d�� camiye<br />
girilir. Ard�ndan da �zzettin Keykavus’un in�a etti�i iç cami ve oradan da<br />
Kur’an-� Kerimde de belirtilen eski mescide ula��l�r. Ma�aran�n a�z� mescidin içerisinden<br />
aç�k olarak görülür. Ancak bölge çok sarp kayal�klardan olu�tu�u için ve<br />
yeni binalar�n yap�m�na uygun olmad���ndan, gelen ziyaretçiler için Ashab-� Kehf<br />
makam� ma�aran�n on ar��n do�usunda ve üç kat olarak in�a edilmi�tir.<br />
Göksun Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Mara�’�n bat�s�nda olan Göksun kazas�n�n merkezi olan Göksun kasabas�<br />
Mara�’a ve Halep’e 60 saat uzakl�ktad�r.<br />
Kaza merkezinin bat�s�nda ve kuzeyinde Karsi (Kadirli), güneyinde Bulan�k,<br />
do�usunda Zeytun ve güneydo�usunda da Mara� bulunmaktad�r. Merkez kazaya<br />
31 köy ba�l�d�r.<br />
Göksun kaza merkezi taraflar� ta�l�k, çay�r ve ormanl�k bölgeler oldu�undan<br />
geli�ememi�tir. Göksun kasabas� Tacirlü ve Bozdo�an257 a�iretlerinin yaylas�, Sivas<br />
ve Kayseri’ye giden yolcular�n güzergâh�d�r. Elbistan ile Aziziye aras�nda araba<br />
nakliyat� i�ledi�inden dolay� bu bölge geli�meye müsaittir.<br />
Göksun kazas�nda 1 hükümet kona��, 2 karakolhane, 15 cami, 5 s�byan mektebi,<br />
1 Ermeni kilisesi, 1 Protestan mektebi, 4 medrese, 3.340 hane, 5 han, 72 dükkân,<br />
9 de�irmen, 5 f�r�n, 3 odun fabrika, 2 kahvehane, 3 ambar ve 1 debba�hane vard�r.<br />
Kazada bu�day, arpa, kelek dar�, susam, nohut, pirinç ve pamuk gibi hububat<br />
ve tütün yeti�mektedir. Ayr�ca kazada kilim, çuval, �alvar, aba, iplikten yap�lan<br />
bez üretilmektedir. Göksun merkezde Çerkezler taraf�ndan her çe�it gümü� i�leri<br />
yap�lmaktad�r.<br />
Bu kazada Ceyhun’a dökülen Ke�i� ve And�r�n ad�nda iki çay vard�r. Kazadaki<br />
çok say�da ormanda mezdeki, çam, ard�ç, kamalak, sö�üt, kavak ve ç�nar a�açlar�<br />
bulunur.<br />
Ayr�ca kaza s�n�rlar� içerisinde Akkale, Henderin, Anac�k, Az��t, Meryem�il,<br />
Arpal�k ve Menek ad�nda yedi adet kale harabesi bulunur.<br />
Göksun kazas� içinde �imdiye kadar hiçbir maden ke�fedilmemi�tir.<br />
Kazan�n tarihi olaylar�na gelince, Göksun ovas�nda H.921’de Sinan Pa�a ile<br />
Alâüddevle Bey aras�nda meydana gelen ve Alâüddevle’nin ma�lup olarak sava�ta<br />
ölmesiyle sonuçlanan olay d���nda her hangi bir vaka meydana gelmemi�tir.<br />
Göksun kasabas�nda Göksun, Kömür ve Tilbezek ad�nda Ceyhan nehrine<br />
dökülen üç çay bulunmaktad�r.<br />
Pazarc�k Kazas�na Dair Genel Bilgiler<br />
Mara�’�n do�usunda olan Pazarc�k kazas�, Mara�’a 9 ve Halep’e 35 saat<br />
uzakl�ktad�r. Kaza merkezi Büyükba�din258 köyüdür.<br />
257 Tacirlü ve Bozdo�an a�iretleri, Mara�, Rakka, Adana, �çel ve Halep’te konar-göçer Türkmen Yörük<br />
taifesindendir. TÜRKAY Cevdet, Osmanl� �mparatorlu�u’nda Oymak, A�iret ve Cemaatlar, ��aret<br />
Yay�nlar�, �stanbul 2001, s.216 ve 602.<br />
258 Kahramanmara� ili Pazarc�k ilçesi Ulubahçe köyünün eski ad�.<br />
147
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Bu köyde 1 hükümet kona��, 1 cami, 146 hane, 20 dükkân, 2 kahvehane, 1<br />
f�r�n, 2 çe�me ve 3 su kuyusu vard�r.<br />
Bir k�sm� a�iretlerden olu�an kaza halk� çad�rlarda (yakla��k olarak 2.500<br />
çad�r) ve geri kalanlar da evlerde ikamet etmekteler. Bu a�iretlerin en büyükleri<br />
Atmalu, Dergüzinlü, Sinemenlü ve Boza�a a�iretleridir. Bu a�iretlerin yan� s�ra kazada<br />
muhacir Çerkezler de bulunmaktad�r.<br />
Kazan�n toprak mahsulleri ise bu�day, arpa, dar� ve çeltik gibi çe�itli hububatlardan<br />
olu�makta, Dergüzinlü ve Sinemenlü a�iretlerinde çok güzel hal� ve kilim<br />
dokunmaktad�r.<br />
Hükümet kona��n�n bat� taraf�nda sahabeden Selmanpak hazretlerinin makam�<br />
bulunmakta, tek kubbeli olan bu bina halk taraf�ndan ziyaret edilmektedir.<br />
Merkeze 15 dakika mesafede Ma�aralar adl� mahallede, evlerin alt zemininde<br />
yekpare ta�tan yap�lm�� altm��tan fazla mezar bulunmaktad�r. Bu eski eserlerin<br />
yan� s�ra do�u bölgesinde bulunan Gani da��nda hayret verici �ehir kal�nt�lar� bulunur.<br />
Bunlar�n yap�l�� tarz� ve konumlar� dikkat çekicidir. Yine merkezin do�u bölgesinde<br />
ve Aksu nehri kenar�nda Köro�lu kalesinin y�k�nt�lar� mevcuttur. Aksu nehri<br />
kaza içinden geçerken bölgedeki tüm arazileri sulad�ktan sonra, Ceyhan nehrine<br />
dökülür. Bu nehir üzerinde yakla��k olarak 30 de�irmen bulunmaktad�r. Kazadan<br />
Göksu ad�nda bir nehir daha geçmektedir ve bu nehir daha sonra F�rat nehrine dökülür.<br />
Göksu nehrinin geçti�i orman arazilerinden kesilen keresteler, bu nehir kanal�yla<br />
Birecik ve Urfa �ehirlerine nakledilir.<br />
Kaza merkezinin bat�s�nda Yukar�pazarc�k adl� mahallede, Ba�l�ca ve<br />
Ta�biçme ad�nda iki göl bulunur. Bu göllerin sular�yla civardaki topraklar sulanmaktad�r.<br />
Ayr�ca kazan�n kuzeyinde üç adet ufak göl daha bulunmaktad�r. Bunlar�n<br />
en me�huru Gölba��’d�r.<br />
Daha önce dile getirildi�i gibi kazada çok say�da ormanl�k alan bulundu-<br />
�undan kerestecilik imalat� yayg�nd�r. Bu ormanlarda kamalak, çam, ard�ç ve di�er<br />
a�açlar bulunur.<br />
148
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
3- HALEP V�LAYET�N�N �DAR� TAKS�MATI<br />
a. Halep Sanca��na Ba�l� Kazalar�n Nahiyeleri, Mahalleleri ve<br />
Köyleri<br />
Osmanl� �mparatorlu�una geçti�i Kanuni Sultan Süleyman dönemde Halep,<br />
idari taksimat aç�s�ndan üç ana eyaletten olu�maktad�r 259. Bunlar;<br />
1. Dulkadiro�ullar� Eyaleti; Mara�, Malatya, Karsi Zülkadriye, Antep ve<br />
Samsat sancaklar�.<br />
2. Halep Eyaleti; Halep Adana, Kilis, Birecik, Üzeyir 260, Mare, Türkmen<br />
Halep 261, A’zâz, Münbiç ve Kale-i Mazik sancaklar�.<br />
3. Rakka Eyaleti; Urfa, Cemase, Habur, Dirruhbe, Beni Rubeya, Suruç ve<br />
A’ne sancaklar�.<br />
Halep salnamelerinin yay�mland��� dönemlerdeki idari taksimat yap�s� da<br />
y�llara göre a�a��daki gibidir.<br />
�lk Halep vilayet salnamesi olan H. 1284 tarihli salnamede ve 1285 ile 1286<br />
tarihli salnamelerde vilayetin idari taksimat� �öyledir:<br />
1. Halep Livas�: �dlip, Cisr-i �u�ûr, Harim, Antakya, �zziye, Kilis, Antep,<br />
Bâb ve Cubul, ve Reyhanîye kazalar�.<br />
2. Zor Livas�: Rakka ve A��are kazalar�.<br />
3. Urfa Livas�: Suruç, Birecik ve Rumkale kazalar�.<br />
4. Mara� Livas�: Pazarc�k, �slâhiye, Bulan�k, Elbistan, Zeytun, And�r�n ve<br />
Hassa kazalar�.<br />
5. Kozan Livas�: Haçin, Bilanköy ve Karsi Zülkadriye kazalar�.<br />
6. Adana Livas�: Karaisal�, Mersin, Tarsus, Payas, Osmaniye ve Bilan kazalar�.<br />
H. 1287 ve 1288 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde idari taksimat� �öyledir:<br />
1. Halep Livas�: �dlip, Maretü’n-Numan, Cisr-i �u�ûr, Harim, Antakya,<br />
�zziye, Kilis, Antep, Bâb ve Cubul, Reyhanîye ve Bilan kazalar�.<br />
2. Urfa Livas�: Suruç, Birecik ve Rumkale kazalar�.<br />
3. Mara� Livas�: Pazarc�k, �slâhiye, Bulan�k, Elbistan, Zeytun, And�r�n ve<br />
Hassa kazalar�.<br />
4. Zor Livas�: Bu livada kaza ad� zikredilmeden Rakka, A��are, Abukemal,<br />
Busayra ve Sence Müdürlükleri mevcuttur.<br />
H. 1290 ve 1293 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde idari taksimat� �öyledir:<br />
259 1299 tarihli Halep Vilayeti Salnamesi, s.41 ve 1300 tarihli Halep Vilayeti Salnamesi, s.39.<br />
260 Üzeyir Sanca��, Memlûklular zaman�nda buradaki a�iret beylerinin en kuvvetlisi olan “Üzeyir”<br />
beyin ad�na kurulmu�tur. Bu sanca��n yerine 1890 y�l�nda merkezi Yarpuz olan Cebelibereket sanca��<br />
kuruldu. BDA. Osmanl� Yer Adlar�, Yay�n No: 21, Ankara, 2006, s.521.<br />
261 Eskiden Halep’e ba�l� bir kaza, sonralar� la�vedilmi�tir.<br />
149
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1. Halep Livas�: �dlip, Maretü’n-Numan, Cisr-i �u�ûr, Harim, Antakya,<br />
�zziye, Kilis, Antep, Bâb ve Cubul, Reyhanîye ve Bilan kazalar�ndan<br />
olu�maktad�r.<br />
2. Urfa Livas�: Suruç, Birecik ve Rumkale kazalar�ndan olu�maktad�r.<br />
3. Mara� Livas�: Pazarc�k, �slâhiye, Bulan�k, Elbistan, Zeytun, And�r�n ve<br />
Hassa kazalar�ndan olu�maktad�r.<br />
H. 1295 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde idari taksimat� �öyledir:<br />
1. Halep Livas�: �dlip, Maretü’n-Numan, Cisr-i �u�ûr, Harim, Antakya,<br />
�zziye, Kilis, Antep, Bâb, Reyhanîye ve Bilan kazalar�ndan olu�maktad�r.<br />
2. Urfa Livas�: Suruç, Birecik ve Rumkale kazalar�ndan olu�maktad�r.<br />
3. Mara� Livas�: Pazarc�k, �slâhiye, Bulan�k, Elbistan, Zeytun, And�r�n ve<br />
Hassa kazalar�ndan olu�maktad�r.<br />
4. Zor Livas�: Reisu’l-Ayin, Yeni�ehir, Meskene, Busayra, Abukemal,<br />
A��are ve Sence kazalar�ndan olu�maktad�r.<br />
H. 1299 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde idari taksimat� �öyledir:<br />
1. Halep Sanca��: �dlip, Maretü’n-Numan, Cisr-i �u�ûr, Harim, Antakya,<br />
Kilis, Antep, Bâb, �skenderun, Bilan ve Münbiç kazalar�ndan olu�maktad�r.<br />
2. Urfa Sanca��: Suruç, Birecik ve Rumkale kazalar�ndan olu�maktad�r.<br />
3. Mara� Livas�: Pazarc�k, Elbistan, Zeytun ve And�r�n kazalar�ndan olu�maktad�r.<br />
4. Zor Sanca��: Re’sü’l-Ayn, Yeni�ehir, Abukemal, A��are ve Rakka kazalar�ndan<br />
olu�maktad�r.<br />
H. 1300 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde ise; idari taksimat� �öyledir:<br />
1. Halep Sanca��: �dlip, Maretü’n-Numan, Cisr-i �u�ûr, Harim, Antakya,<br />
Kilis, Antep, Bâb, �skenderun, Bilan ve Münbiç kazalar�ndan olu�maktad�r.<br />
2. Urfa Sanca��: Suruç, Birecik ve Rumkale kazalar�ndan olu�maktad�r.<br />
3. Mara� Sanca��: Pazarc�k, Elbistan, Zeytun ve And�r�n kazalar�ndan<br />
olu�maktad�r.<br />
H. 1300 y�l�ndan itibaren Halep Vilayeti Halep, Urfa ve Mara� sancaklar�ndan<br />
olu�maktad�r 262. Yine bu tarihte vilayetin 21 kazas� vard�r. H. 1326 tarihli Halep<br />
Vilayet Salnamesinde (en son salname) ise vilayet 23 kazadan olu�maktad�r. 263 Vilayetin<br />
idari taksimat� kaza, nahiye, köy ve mahalle olarak aktar�l�rken, temel olarak<br />
son 26 sene içinde yani, H. 1300 ile H. 1326 tarihleri aras�nda yay�mlanan salnameler<br />
esas al�nm��t�r. Çünkü H. 1299 tarihli salnameden sonra vilayet te�kilat� yenilenmi�<br />
ve son �eklini alm��t�r.<br />
262 1300 tarihli Halep Vilayeti Salnamesi, s.42.<br />
263 Rakka kazas� önceleri Zor sanca��na ba�l� iken 1303 tarihinde Halep Sanca��na ba�lanm��t�r. Yine<br />
Cebel-i Sem’ân kazas� 1305 tarihinde Halep Sanca��na ba�lanm��t�r.<br />
150
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1. Halep �ehrinde Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Halep �ehrinde 107 mahalle<br />
mevcut olup 264 bunlar�n en büyükleri; Hamidiye, Selimiye, Aziziye, Ebraç, Acem,<br />
Akyol, Kazasker, Akrad, Altunbo�a, Elmac�, O�ul Bey, Makam Kap�s�, Kanserin<br />
Kap�s�, Patl�can, Bal� Burgul, Bahsita, Bostan, Bostana, P�nara, A�a�� Balat, Yukar�<br />
Balat, Bendere �slam, Bendere Yehut, Beyaza, Tatarlar, Telel, Esedullah, Karaman,<br />
Cebel, Kaka, Çukurcuk, Çukur, Büyük Cellum, Küçük Cellum, Hamza Bey, Sabil<br />
Han�, Harap Han, Eski Debba�, Delalin, Süleymaniye, �akir A�a, �ahin A�a, �eri<br />
Süs, Mehmet Bey, �emayin, �imali, �eyh Abubekir, A�a�� Saçl�han, Yukar� Saçl�han,<br />
Safa, Tabla, Abdülhey, Mehmetbey, Abdülrehim, Büyük Atva, Küçük Atva, Akabe,<br />
Anter, Firdevs, Kale, Kavas, Kavanise, K�rk Sokak, Kitap, Keten, Küçük Kelase,<br />
Mestedam Bey, Me�arika, Beytü’l-Muhip, �bnu’l-Nasir, �bni Yakup, Harundede,<br />
Melendi, Makamat ve Hezaze mahalleleridir.<br />
2. Antep �ehrinde Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Antep �ehrinde 80 mahalle bulunmaktad�r.<br />
Bunlar�n en büyükleri; Emin Dede, �mam Bölü�ü, Köro�lu, Akyol,<br />
Bostanc�, Paçavra, Bey, Boyac�, Eski Tarla, Yeni Tarla, Çukur, Cabi, Hac� Baki, Hamamc�,<br />
Hac� Halil, H�d�r Çavu�, Dökmeci, Sinek, Safer Pa�a, Suya Batmaz, Karacal�,<br />
Karamara�, Kaya Soka��, K�l�ço�lu, Kayseri, Kanal�c�, Karasakal, Kabasakal, Kocao�lan,<br />
Kozanl�, Molla Ahmet, Ma�araba��, Kele�, Nergiz ve Musullu mahalleleridir.<br />
lar;<br />
Antep Kazas�n�n Nahiyeleri ve Köy Miktar�:<br />
Antep kazas�na idari olarak 8 nahiye ve 207 köy ba�l� bulunmaktad�r, bun-<br />
a. Orul Nahiyesi 265: Bu nahiye’ye 19 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
�brahim�ehir, A�cakent, Orul, Kz�lcakent, Battalhöyük ve Kefri Bostan<br />
köyleridir.<br />
b. Re�i 266 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 8 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Çanakç�, Hac�manl�, Turlu ve Ma�ara köyleri.<br />
c. K�z�lhisar 267 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 11 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Ulumasara, Ce�di�in, Büyükk�z�lhisar, Küçükk�z�lhisar ve<br />
A�a��kilisecik köyleridir.<br />
d. Tilba�ar 268 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 80 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
A�cahöyük, Tilba�ar, Tütlüce, Kumru, Dikmeta�, Karacaviran,<br />
Karaburun, Karaman, Kayac�k, Yenice, Yeniyaban, Kinise ve Karaçomak<br />
köyleridir.<br />
264 1324, 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.223<br />
265 Gaziantep merkez ilçesine ba�l� Sekili Köyü’nün eski ad� Orul’d�r.<br />
266 Rumkale’ye de ba�l� kalm��, daha sonra la�vedilmi�tir. Köyleri �imdi Nizip merkez buca��na ba�l�d�r.<br />
267 Gaziantep’in O�uzeli ilçesinin eski ad�d�r.<br />
268 Gaziantep O�uzeli ilçesinin merkez buca��na ba�l� Gündo�an Köyü’nün eski ad�d�r.<br />
151
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
e. Hezek 269 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 30 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Hezek, Akp�nar, Ufac�k, Bilanköy, Karadinek, Karakuyu, Hac�<br />
Arslan, Morcal� ve Mihirman köyleridir.<br />
f. Çarp�n 270 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 17 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
�brahimli, Erikceli, Çarp�n, Çakal ve Dime�kli köyleridir.<br />
g. Ce�de 271 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 30 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Atabey, �ncesu, �kiah�r, Ce�de, Sülüklü, Subo�az, Arapdar ve<br />
Kozluyaz� köyleridir.<br />
h. K�z�k 272 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 12 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
U�urca, Üçkilise, Çaykuyu, Dündarl�, Karasakal ve Kolgöl köyleridir.<br />
3. Kilis �ehrinde Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Kilis �ehrinde 33 mahalle bulunmaktad�r.<br />
Bunlar�n en büyükleri; Arslan, Bölük, Tekke, Ç�lak, Hac� Gümü�,<br />
Hakverdi, Helvecio�lu, Debba�hane, �eyhler, Tarakl�, Abdi Oyma��, �nabl�,<br />
Kalycan, Kara Ali, Nacaro�lu ve Hindio�lu mahalleleridir.<br />
Kilis Kazas�n�n Nahiyeleri ve Köy Miktar�:<br />
Kilis kazas�na idari olarak 9 nahiye ve 469 köy ba�l� bulunmaktad�r, bunlar;<br />
a. Türkmen 273 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 73 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Arpakesmez, Karakuyu, Dölek, Tahtal�, Karata�, Oylum, Gökta�,<br />
�ahin, Samand�ra, Karagöz, Karaköprü, K�sac�k, Yelbaba, ��de,<br />
Dikmeta�, Tu�lu, Karacaviran, Yaz�ba� ve Kantara köyleridir.<br />
b. Fellah Nahiyesi: Bu nahiye’ye 61 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Katma, Akburhan, Dab�k, Türkmen Barih ve Tatmara� köyleridir.<br />
c. Münbiç Nahiyesi: Bu nahiye’ye 55 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Karak�l, Melek, Kehriz, Karayava�, Çakall� P�nar�, Karap�nar,<br />
Karamelek, Irakiye, Çukuroba, Arapviran, Ba�ma�ara ve Ömercik köyleridir.<br />
d. Müsikli Nahiyesi: Bu nahiye’ye 68 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
�eyh Horz, Ma�arac�k, Çayo�lu, Bekta�, Çavu�köy, Murathöyü�ü,<br />
�bi�o�lu, Gökçeli, Karadut, Hüseyino�lu, �smailcik, Körahmethöyü�ü,<br />
�ahveli, Sö�ütlü ve Murata�a köyleridir.<br />
e. �aka�� Nahiyesi: Bu nahiye’ye 24 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Siirtcik, Torakl�, Nazu�a��, Çamanl�, Bazu�a��, Kurtkula��,<br />
Karakurtkula�� ve Karatepe köyleridir.<br />
f. Amiki Nahiyesi: Bu nahiye’ye 31 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Anbarl, Ke�ik, �eyh Çakall�, Çatalkuyu, Ka�u�a��, Kurtu�a��, Sa��robas�,<br />
Kark�n ve �orbao�lu köyleridir.<br />
269 Gaziantep merkez ilçesinin, Burç buca��n�n S�rasö�üt Köyü’nün eski ad� Hezek’tir.<br />
270 Gaziantep merkez ilçesine ba�l� I��kl� Köyü’nün eski ad� Çarp�n’d�r.<br />
271 Gaziantep merkez ilçesine ba�l� Erikli Köyü’nün eski ad� Ce�de’d�r.<br />
272 Gaziantep merkez ilçesine ba�l� K�z�khamurkesen ad�nda bir köy mevcuttur.<br />
273 Kilis merkeze ba�l� bir nahiye, la�vedilmi�tir. Köylerinin bir k�sm� merkeze ba�l�d�r.<br />
152
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
g. Okçuizzettin 274 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 32 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en<br />
büyükleri; Alikar, Koçanl�, Hisar, Kurna, Öksüzlü, Hac� Kas�ml�,<br />
Arapu�a�� ve Beyobas� köyleridir.<br />
h. �eyhler Nahiyesi: Bu nahiye’ye 44 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Gürkan, Sar�u�a��, Ömeru�a��, Osmanl�, Hac�halil, Çakmakl�,<br />
Karababa, Tepe ve Göranl� köyleridir.<br />
i. Cum Nahiyesi: Bu nahiye’ye 82 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Korya, Dirmi�mi�, Çatalziyaret, Burç, Hac�lar, Divan, Kefrideli, Gürkan,<br />
Karaba�lar, Ramazanl�, Rotanl�, Mervane, Ömera�a K��las�, Hac� �skender<br />
ve Nesriye köyleridir.<br />
4. �skenderun �ehrinde Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre �skenderun �ehrinde 5 mahalle<br />
bulunmaktad�r. Bunlar: Çay, Hamidiye, Kastal, Kilise ve Yeni�ehir mahalleleridir.<br />
�skenderun Kazas�n�n Nahiyeleri ve Köy Miktar�:<br />
�skenderun kazas�na idari olarak 2 nahiye ve 24 köy ba�l� bulunmaktad�r,<br />
bunlar;<br />
a. �skenderun Merkez Nahiyesi: Bu nahiye’ye 10 köy ba�l�d�r. Bu köylerin<br />
en büyükleri; Karaa�aç, Karahüseyinli, Abahebli, Sak�t, Akçay ve<br />
A�karbeyli köyleridir.<br />
b. Arsuz Nahiyesi: Bu nahiye’ye 14 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
A�cal�, Kiliseönü, Beyköy, Kesrik, Çengen, Hac�ahmetli, Elhub ve<br />
Gökmeydan köyleridir.<br />
5. Antakya �ehrinde Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Antakya �ehrinde 42 mahalle<br />
bulunmaktad�r. Bunlar�n en büyükleri; A�baba, Tutdibi, Ulu Cami, Hamidiye, Büyük<br />
Dörtayak, Küçük Dörtayak, �eyh Ali, Sar� Mahmut, Koca Abdi, Karaali, Kantara,<br />
Osamaniye, Meydan, Muhsin Arap, Muhsin �slam ve Verd mahalleleridir.<br />
274 Bu nahiye la�vedilmi�tir. Köylerin bir k�sm� Kilis’in Musabeyli buca��na ba�l�d�r.<br />
153
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Antakya Kazas�n�n Nahiyeleri ve Köy Miktar�:<br />
Antakya kazas�na idari olarak 4 nahiye ve<br />
173 köy ba�l� bulunmaktad�r, bunlar;<br />
a. Kasir Nahiyesi: Bu nahiye’ye 72 köy<br />
ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Alakent, Il�ca, Bozhöyük, Büyükburç,<br />
Türkmen Okçular, Türkmen Mezras�,<br />
Re�ita�a Çiftli�i, Sofiler, Gökçegöz,<br />
Karsu ve Toprakhisar köyleridir.<br />
b. Süveydiye<br />
Antakya Ulu Camii<br />
275 Nahiyesi: Bu nahiye’ye<br />
25 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en<br />
leri; H�z�rbey, Zeytuniye, Hac�habiblu,<br />
Mi�rakiye, Lu�ye, Ma�arac�k,<br />
Kurtderesi, Yo�unoluk ve<br />
köyleridir.<br />
Cedide<br />
c. Karamurt Nahiyesi: Bu nahiye’ye 54<br />
köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Orhaniye, Pa�aköy, Bedirge Çerkez,<br />
Çamurlu, Tutlup�nar, Çabutlu, Çekmece,<br />
Dalyan, Sarayc�k, Sultaniye, Tavuklu,<br />
Avakibe Çerkez, Gölya��, Mara�l�<br />
Çerkez, Yaylac�k, Yar�mtepe ve<br />
Bedirge Osmana�a köyleridir.<br />
d. Harbiye Nahiyesi: Bu nahiye’ye 22 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
�smailiye, Ba�dadiye, Çardakiye, Harbiye, Karye, Sabuniye ve<br />
Sinaniye köyleridir.<br />
6. �dlip �ehrinde Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre �dlip �ehrinde 18 mahalle bulunmaktad�r.<br />
Bunlar�n en büyükleri; Ulu cami, Cevheri, Uryan, �eyh �smail, Ömeri,<br />
Keyyal�zade, Martini ve Mehmet Nuri mahalleleridir. Ayr�ca Eriha �ehrinde 6 mahalle,<br />
Sermin’de 3 mahalle. Bene�’te 3 mahalle ve Ma’ratamasrin’de de 5 mahalle<br />
bulunmaktad�r.<br />
�dlip Kazas�n�n Nahiyeleri ve Köy Miktar�:<br />
�dlip kazas�na idari olarak 1 nahiye, 2 kasaba ve 117 köy ba�l� bulunmaktad�r,<br />
bunlar;<br />
275 Samanda��<br />
a. Eriha Nahiyesi: Bu nahiye’ye 59 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Serçe, Rami, Badincani, Be�ir, �eyh �sa, Amudiye ve Mellah köyleridir.<br />
154
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
b. Sermin Kasabas�: Bu nahiye’ye 36 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Teum, Maare Haseki, Bevabiye, Talhiye, �eyh �dris, Hansebil ve<br />
Serak�p köyleridir.<br />
c. Ma’ratamasrin Kasabas�: Bu nahiye’ye 22 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en<br />
büyükleri; Ram Hamdan, Kefriye, Keftin, Kefri Nebi ve Cine köyleridir.<br />
7. Harim Kaza Merkezi Kefri Teharim �ehrinde Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Kefri Teharim �ehrinde 9 mahalle<br />
bulunmaktad�r. Bunlar�n en büyükleri; Çar��, Hamam, �imaliye, Beydar ve Kabile<br />
mahalleleridir.<br />
lar;<br />
Harim Kazas�n�n Nahiyeleri ve Köy Miktar�:<br />
Harim kazas�na idari olarak 3 nahiye ve 172 köy ba�l� bulunmaktad�r, bun-<br />
a. Harim Nahiyesi: Bu nahiye’ye 64 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Tizin, Benare, Herran Arap, Herran Çerakise, Abucabir, Telul, Husun,<br />
Ermenaz, Selkin ve Beyat�s köyleridir.<br />
b. Pari�a Nahiyesi: Bu nahiye’ye 36 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Pari�a, Dana, Sermada, Ba�m��l�, Termanin ve Me�het köyleridir.<br />
c. Reyhanîye Nahiyesi: Bu nahiye’ye 74 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Akp�nar, Ayranc�, Adatepe, Pa�ahöyük, Üçtepe, Abdalhöyük,<br />
Odak��la, S�çanl�, Çukurburun, Canpolat, Çakaltepe, Ceyrantepe, Sazl�k,<br />
Hac�faik, Karahöyük, Kötüköy, Göktepe, Mi�rekiye, Kafirtepe,<br />
Nacartepe, Mirmiran, Yeniyaban, Burcuhöyük, Yeni�ehir ve Yanyurt<br />
köyleridir.<br />
8. Belen �ehrinde Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Belen �ehrinde 5 mahalle bulunmaktad�r.<br />
Bunlar; Bakras, �embek, Humar, Kilise, Muhlis Ali mahalleleridir.<br />
Belen Kazas�n�n Nahiyeleri ve Köy Miktar�:<br />
Belen kazas�na idari olarak hiçbir nahiye ba�l� de�ildir. Belen kazas�na ba�l�<br />
52 köy bulunmaktad�r, bu köylerin en büyükleri; Arpal�, Bakras, Haf�z A�a Oyma��,<br />
Alaybeyli, Akkuyu, Uzun Killi, Adakanberli, Çakall�, Top Bo�az�, Bakras, Çilo�lan<br />
Höyü�ü, Tosun Höyü�ü, Kömür Çukuru, Dedeç�nar, Samanl�, Karadurmu�lu, So-<br />
�uksu, K�z�lyaka, H�rs�zp�nar�, Mahmutlu, Karamanka��, Knberli, Kurtlu, Gölba��,<br />
Muratpa�a ve Karama�ara köyleridir.<br />
9. Mare �ehrinde Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Mare �ehrinde iki mahalle bulunmaktad�r.<br />
Bunlar; K�bliye ve �imaliye mahalleleridir.<br />
Mare Kazas�n�n Nahiyeleri ve Köy Miktar�:<br />
Mare kazas�na idari olarak hiçbir nahiye ba�l� de�ildir. Mare kazas�na ba�l�<br />
167 köy bulunmaktad�r, bu köylerin en büyükleri; Has, Kefr’-rume, Han �eyhun,<br />
155
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Dane, �are, Katra, Rakka, Tel �eyh, Hemdaniye, Sencar, Üm Türkiye, Ramle,<br />
Ba�köy, Kevkebe, Filfil, Bülbül, Hamza ve Kefri Hattum köyleridir.<br />
10. Bâb �ehrinde Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Bâb �ehrinde alt� mahalle bulunmaktad�r.<br />
Bunlar; �imaliye, �arkiye, Garbiye, K�bliye, Masari ve Cebel Seyit Akîl<br />
mahalleleridir.<br />
Bâb Kazas�n�n Nahiyeleri ve Köy Miktar�:<br />
Bâb kazas�na idari olarak 2 nahiye, 1 kasaba ve 198 köy ba�l�d�r bunlar;<br />
a. Tadef Kasabas�: Bu kasabaya hiçbir köy ba�l� olmamakla birlikte sadece<br />
üç mahallesi bulunmaktad�r, bunlar; �imaliye, �arkiye ve Garbiye mahalleleridir.<br />
b.Bâb Merkez Nahiyesi: Bu nahiye’ye 111 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Beza’, Türkmen, �eyh Ahmet, Umtürkiye, Numan, Serhan, Nasrullah, Soran,<br />
Balat, Tel Sebin, Serce, Sefire, Vedia ve Küveyris köyleridir.<br />
c. �lbeyli Nahiyesi: Bu nahiye’ye 87 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Çobanbey, Alimantar, Bozluca, Keresteli, Sekizler, Karaçördek, Selemencik, Mercanl�,<br />
Ta�l� Bakar, Yazl� Bakar, Burç, Uzunali, Buldum, Kocali, Ta�kapu, Ziyarat, Bâb<br />
Limon, Helluo�lu, Beylerbeyi, Çakallu, �nkilap, Karacaviran, Karakör, Arap Çördek,<br />
Sipahiler, Kad�lar, Kapviran, K�rkma�ara, Öküzöldüren, Üçkube, Kuruca Höyük,<br />
Baltac�k, Yüz Höyük, Belviran, Karakuyu, Çukurviran, Karata�l�, K�bet Türkmen,<br />
Yusuf Bey ve Hac�fak�l� köyleridir.<br />
11. Cisr-i �u�ûr Kasabas�nda Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Cisr-i �u�ûr kasabas�nda yedi<br />
mahalle bulunmaktad�r. Bunlar; Yukar� Cisir, �imaliye Cisiri, De�irmen, De�irmen<br />
Bahçesi, Garbiye, Tekke ve Kale mahalleleridir.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas�n�n Nahiyeleri ve Köy Miktar�:<br />
Cisr-i �u�ûr kazas�na idari olarak 5 nahiye ve 169 köy ba�l�d�r, bunlar;<br />
a. Ordu Nahiyesi: Bu nahiyede üç mahalle bulunmaktad�r, bunlar; Arap<br />
Camii, Cedide ve H�ristiyan Mahalleleridir. Ayr�ca nahiyeye 61 köy ba�l�d�r.<br />
Bu köylerin en büyükleri; Çand�r, Sö�üt, Karaturan, �ak�ak, Hisarc�k,<br />
Ç�narc�k, Tamtam, K��lak, Kozp�nar, Yeniceköy, Kesb, Gökp�nar,<br />
Üça��z, Karac�k, �kizoluk, Burun, Bostanc�k, Tuzluca, �ak�ak, Sürtme,<br />
Karaahmetli, Karatalip, O�lakç�, Teknecik, Zeytincik, �i�kin ve Kokar<br />
Kuyu köyleridir.<br />
b. Cisr-i �u�ûr Merkez Nahiyesi: Bu nahiye’ye 57 köy ba�l�d�r. Bu köylerin<br />
en büyükleri; Eski �ugur, Cedide, �eyh Sendiyan, Sururiye, Ziyadiye,<br />
Meydan, Engizbey, Dürriye, Gâvurköy, Lef�on, Salihiye, Yakubiye ve<br />
�erkiye köyleridir.<br />
c. Kale-i Mazik Nahiyesi: Bu nahiye’ye 12 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Havice, Kale-i Mazik, Bedriye ve Arîme mezralar�.<br />
156
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
d. Bedama Nahiyesi: Bu nahiye’ye 13 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Bedama merkez köyü, Bo�az Giz, bekriye ve Aynu’l-Cemel köyleridir.<br />
e. Derkü� Nahiyesi: Bu nahiye’ye 25 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Derkü�, Dir Osman, Sevadiye, Rumadiye, Melik ve Sultan Harabesi<br />
köyleridir.�� �<br />
12. Cebel-i Sem’ân �ehrinde Mevcut Olan Köyler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Cebel-i Sem’ân �ehrinde hiçbir<br />
mahalle ad� zikredilmemi� ve kazaya idari olarak hiçbir nahiye de ba�l� de�ildir.<br />
Cebel-i Sem’ân kazas�na ba�l� 113 köy bulunmaktad�r, bu köylerin en büyükleri;<br />
Andan, Kanat�r, Etarib, Cebril, �eyh Ahmet, Kefr-i Altun, Büyük Evrem, Küçük Evrem,<br />
Ba�köy, Tevame, Hüsamiye, Hevar, Han Toman, �eyh Zeyat, �eyh Neccar,<br />
�eyh Akil, Daire-i �zzi, �eyh Sait ve So�anî köyleridir.<br />
13. Münbiç �ehrinde Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Münbiç �ehrinde 5 mahalle bulunmaktad�r.<br />
Bunlar; Orta, Tepe, Tekke, Antep ve Ulucami mahalleleridir.<br />
lar;<br />
Münbiç Kazas�n�n Nahiyeleri ve Köy Miktar�:<br />
Münbiç kazas�na idari olarak 2 nahiye ve 450 köy ba�l� bulunmaktad�r, bun-<br />
a. Münbiç Merkez Nahiyesi: Bu nahiye’ye 100 köy ba�l�d�r. Bu köylerin<br />
en büyükleri; Umu Adse, Gümgüm, Hamidiye, Hanas�r, Remle, At�ane,<br />
Cefri Mansur, Resim-i Ahmer, Resim-i Hemam, Tel�or, Kasri Sellüm ve<br />
Beyaiye köyleri.<br />
b. Mesudiye Nahiyesi: Bu nahiye’ye 36 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
A�buçak, P�narba��, Gâvurharabesi, Karakozak, Gölpare Adas�,<br />
K�s�k ve H��h�� köyleri.<br />
Emlak-� Hümayun Münbiç �ubesine ba�l� Köyler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Emlak-� Hümayun Münbiç �ubesine<br />
ba�l� 158 köy bulunmaktad�r. Bunlar�n en büyükleri; Münbiç kasabas�n�n<br />
merkezi, K�zlar Kasr�, Akçukur, Öküzkuyu, Toklu, Cebhüseyin, Kohan, Domuz,<br />
bardakl�, Arap Hasan, Alaba�, Hamam, Av�ar Bucak, Hüdhüd, K�rata, Muhsinli,<br />
Tatta�l�, Karadobip, �eyh Yahya, Camusviran, Dendülo�lu, Beyviran, Kerpiçli,<br />
Çatalviran, Bozluca, Kurtviran, Büyükçakal, Küçükçakal, Gediko�lu, yalanl�,<br />
Ta�l�höyük, Mirhan, Akta�, Havahöyük, Hac�köse, Tepecik, Sinekli, Kanl�kuyu,<br />
Arapviran, Görhöyük, Bo�az, Acemi, Zorzor, Çorakl�, Ula�l�, Anbarc�k, Küçükköy,<br />
Yall�ca, Yanl�zdam, Akviran, Kurudere ve Elma�ara köyleri.<br />
Emlak-� Hümayun Abukalkal �ubesine ba�l� Köyler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre Emlak-� Hümayun Abukalkal<br />
�ubesine ba�l� 176 köy bulunmaktad�r. Bunlar�n en büyükleri; Abukalkal, E�ridal�,<br />
Feri, Karaseki, Üçkana, Yusufpa�a K��las�, Büyükhasana�a, Cephamza, K�rka��l,<br />
157
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Mirviran, Bayraktar, Abucebbar, Ma�ara, Verde, Kavas, Aynu’l-Camus, Bilan, Türkiye,<br />
Ta�l�, Remane, Teltütün, Telesved ve Mehmet Hilal köyleri.<br />
14. Rakka Kasabas�nda Mevcut Olan Mahalle ve Köyler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Rakka �ehrinde iki mahalle<br />
mevcuttur (Hamidiye ve Kerrad) ve kazaya idari olarak hiçbir nahiye ba�l� de�ildir.<br />
Rakka kazas�na, sadece 83 köy ba�l� bulunmaktad�r. Bu köyler dört bölgede bulunmakta<br />
ve en büyükleri; Cezire bölgesinde, Caber, Remile, �emsettin, Süveydiye,<br />
Cedide, Bedrane, Helave ve Gediran köyleridir.<br />
�amiye bölgesinde ise, Dibsi Ferec, Gazale, Girin Abuhüreyre, Safra, Kesre,<br />
Ratla, Nehhale ve Hamam köyleridir.<br />
A’fadile bölgesinde de, Helisat, Hasan Hamdi, Hamra, Belasim Köse �smail,<br />
Fatsa Musa Ra�it ve Seb’e köyleridir.<br />
Belih bölgesinde de, Ganim Zahir, Ayni �sa, Diyab, Rumman, Cerde ve<br />
Abu�arip köyleridir.<br />
b. Urfa Sanca��na Ba�l� Kazalar�n Nahiyeleri, Mahalleleri ve<br />
Köyleri<br />
1. Urfa Kasabas�nda Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Urfa �ehrinde 48 mahalle mevcut<br />
olup276, bunlar�n en büyükleri; �hlasiye, Halil Rahman, �mamkulu, Ulucami, Pazar<br />
camii, Hac�hamza, Hekimdede, Çakiri, Hac�yadigar, Hüseyinpa�a, Kanberiye,<br />
Karamusa, Müderris, Hüseyniye, Haseki, Debba�hane, Sultanbey, Acembey,<br />
Alihanbey, Ömeriye, Askeri, K�rkma�ara, Kazanc�, Götüler, Lekler, Mevlüt Halil,<br />
Nurali ve Yusufpa�a mahalleleridir.<br />
Urfa Kazas�na Ba�l� Nahiyeler ve Köyler<br />
Urfa kazas�na idari olarak 6 nahiye ve 382 köy ba�l� bulunmaktad�r, bunlar;<br />
a. Bozabat 277Nahiyesi: Bu nahiye’ye 105 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Karaköprü, Mecit, Gölp�nar, Karakol, Sancak, Yaylac�k, �emsek,<br />
K�zlar, Yar�tepe, Yeniköy, K�z�lhöyük, �simkulu, Sittikale, Timurcik, Ke-<br />
�i�lik, A�viran, Karaka�, K�z�lburç, Celephan, Yedikuyu, Mercan,<br />
Tatarhöyük, Kulagör, A�cahisar, Kas�mkuyu, Arapkantara, Kulan�ehir,<br />
Beyaz�t, Salh�m, ba�viran, Hasangölü ve A�p�nar köyleridir.<br />
b. Oymaa�aç 278 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 68 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Denizbac�, Akma�ara, Boztepe, Tuzluca, �kizce, Cinpolat, Sezan,<br />
Zeyvanl�, Budakl�, Kanl�av�ar, �rice, K�zlar, Köse�ahin, Türkmenviran,<br />
Uzunburç, Koçhisar, Sö�ütlü, Karg�l�, K�z�lkilise, Karap�nar, Karacaviran,<br />
Koyuk ve Daml�ca köyleri.<br />
276 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.408.<br />
277 Bozova ilçesinin eski ad�.<br />
278 Bozova’n�n Ta�an köyünü içine alan bölgedir ve daha sonra la�vedilmi�tir.<br />
158
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
c. Dögerli Nahiyesi: Bu nahiye’ye 50 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Kalecik, A�viran, Hac�ali, Karatepe, Ortaviran, �çkara, Kano�lu, Karap�nar,<br />
Yenice, �ncirli, Körkuyu, Sar�kaya, Kayac�k, Boztepe, �eyh Hattap,<br />
Kengerli ve Köseler köyleri.<br />
d. Kabahaydar Nahiyesi: Bu nahiye’ye 22 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Kabahaydar, Yedikuyu, Gökmusa, Ya�l�musa, Delikulu,<br />
A�z�büyük, Karap�nar, Abbas, Keçili, Tiftik, Kelbayram, Harami ve Burcu<br />
köyleri.<br />
e. Çaykuyu 279 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 51 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Çaykuyu, Karakoyun, Ma�arac�k, Zeydo�lu, Ortaviran,<br />
Kurtviran, Akharaba, Kifri, K�z�lkuyu, Sar�m, Hac� Bedir Burcu,<br />
Timurcik, Hemdan, K�rkma�a ve Yunus köyleri.<br />
f. Harran Nahiyesi: Bu nahiye’ye 86 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Köktepe, Modanl�, Hasankent, Osmanbey, �eyh Çoban, Cedide,<br />
Kötüviran, Yenice, A�camescit, Arapo�lu, Karaman, Bayku�, Ta�l�ca,<br />
Sultantepe, Abdurrahmandede, Güne�viran, Telba�dat, Çamurlu, Canan,<br />
Çilli, Bulduk, Karaali, Kayac�k, Keçik�ran, Çeri�li, Avretköy ve Mihrapl�<br />
köyleri.<br />
2. Birecik Kasabas�nda Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Birecik �ehrinde 7 mahalle bulunmaktad�r.<br />
Bunlar; Tedrip, Hoca �eref, Sancak, Merkez, Meydan, Vadi-i Cenk ve<br />
Saha mahalleleridir.<br />
Birecik Kazas�na Ba�l� Nahiyeler ve Köyler<br />
Birecik kazas�na idari olarak hiçbir nahiye ba�l� de�ildir. Kazaya ba�l� 134<br />
köy bulunmaktad�r. Bunlar�n en büyükleri; Nizip, Kehriz, Sö�ütlü, H�yar,<br />
Hazimo�lu, Çerke�, Munis, Gümrük, Çatak, Kersenta�, Akkuyu, Sar�koç, Zehracik,<br />
Elifo�lu, �kizce, Kabacaa�aç, Alagöz, A�caköy, Telhebe�, Silsile, Yar�mca, Cerablus,<br />
Hamam, Yukar�ta�, A�a��ta�, Mahmuto�lu, Boyrazo�lu, Deliahmet Adas�, �eyhler,<br />
Kulaks�z, Karagöz, Karababa, �kima�ara, Karaba�, Surtepe, Bilanl�, Göke�me, Divri-<br />
�i ve A�cakuyu köyleridir.<br />
3. Rumkale280 Kasabas�nda Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Rumkale �ehrinde 3 mahalle bulunmaktad�r.<br />
Bunlar; Ba�bostan, De�irmendere ve Re�idiye mahalleleridir.<br />
Rumkale Kazas�na Ba�l� Nahiyeler ve Köyler<br />
Rumkale kazas�na idari olarak 4 nahiye ve 185 köy ba�l� bulunmaktad�r.<br />
Bunlar;<br />
a. Urban Nahiyesi: Bu nahiye’ye 42 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
�eyhdavut, Nurettin, Çiftekoz, Ba�p�nar, Gümü�p�nar, Karababa, Karavaiz,<br />
Küçüklü, He�rem, Alt�nta�, Dükanlü, Ba�l�ca, Ziyaret, Cücüklü, Karap�nar,<br />
Torunlar Obas�, Sipahi Obas� ve Ka��kç� Obas�.<br />
279 �anl�urfa Merkez ilçesi, Payaml� Buca��.<br />
280 Halfeti. 1924 tarihinde Rumkale ad�n� alm��t�r. As�l Rumkale F�rat’�n bat� k�y�s�nda ve Yavuzeli ilçesi<br />
s�n�rlar� içindedir.<br />
159
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
b. Yaz�kü Nahiyesi: Bu nahiye’ye 78 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
�eyhbekir, Ayran, Kalazan, Dutluca, Za�ra-i Nalegan, Bozok, �ekerköy,<br />
Alahac�, Beyburcu, Sumakl�, Bademhatun, Tu�anviran, Tiftik, K�n�k, Tehrut,<br />
Deliler, Çakall�, Köklü, Topuzo�lu, Ömerli ve Gölesur köyleridir.<br />
c. Merzaman Nahiyesi: Bu nahiye’ye 42 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Karayusuflu Tand�rc�k, Bozatl�, Bak�rca, Bal�k, Karakuyu, Köribo Obas�,<br />
Kekliktepe, Karahüseyinli, Yar�mca, E�ridere, K�ro�lu, Kayaba��, Üçgöl, Sar�lar,<br />
Elif, Hisar, Hasano�lu ve Kasaba köyleridir.<br />
d. Re�i 281 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 22 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Köseler, Enhe�, Habip, K�z�lin, A�a��çardak, Yukar�çardak, Kilisecik,<br />
Karaburç, Cebur ve Acemi köyleridir.<br />
4. Suruç Kasabas�nda Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Suruç �ehrinde 2 mahalle bulunmaktad�r.<br />
Bunlar; Eski Suruç ve Yeni Suruç mahalleleridir.<br />
Suruç Kazas�na Ba�l� Nahiyeler ve Köyler<br />
Suruç kazas�na idari olarak 1 nahiye ve 238 köy ba�l� bulunmaktad�r, bunlar;<br />
Suruç Merkez Nahiyesi ile ba�l� köyler ve bu köylerin en büyükleri; Eskisuruç,<br />
Dünyay, Alikör, At�an, Boztepe, �irvan, Kap�c�, Yeniyaban, Tepelimezar, Dere, Urban,<br />
Karamart, P�narba��, Karahöyük, Terkat, Yaln�zdam, Deniz, Yukar�parepare,<br />
A�a��parepare Uzunh�d�r, Kurtdikenli, Kabac�k, Ziyaret, Bostanc�k, Ta�basan, Aslanta�,<br />
Karata�, Yuvac�k, Ta�l�höyük, Bozhöyük, Karaka�, Yuvac�k, Koçsekran,<br />
Kazsekran, Pehlivan Kesmesi, O�ulbey, Karaali, Doluda��, Mür�itp�nar�, Bozhöyük,<br />
Konak, Çar�kl�k�ran, Göktepe, Ac�kuyu, Kopuz, �ihanlu, Bilviran, Yedikuyu,<br />
Medrebaz, K�z�lkuyu, Arslanta�, Süleyman Bey, Köseveli, Karakuyu, Bender ve<br />
Zervallu köyleridir.<br />
c. Mara� Sanca��na Ba�l� Kazalar�n Nahiyeleri, Mahalleleri ve<br />
Köyleri<br />
1. Mara� Kasabas�nda Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Mara� �ehrinde 41 mahalle<br />
mevcuttur. 282 Bunlar�n en büyükleri; Karamanl�, Ma�aral�, Çavu�lu, Kayaba��,<br />
Çukuroba, Bo�azkesen, Ekmekçi, Divanl�, Çomakl�, Haznedarl�, Hatuniye, Delialili,<br />
�ekerli, �aziye, �ekerdere, Acemli Hac�mehmetli, A�cakuyunlu, Kula��kurtlu, Hayriye<br />
ve Tekerek mahalleleridir.<br />
Mara� Kazas�na Ba�l� Nahiyeler ve Köyler<br />
Mara� kazas�na idari olarak 4 nahiye ve 112 köy ba�l� bulunmaktad�r. Bunlar;<br />
281 Re�i, Rumkale’ye ba�l� bir nahiye la�vedilmi�tir. Köyleri �imdi Nizip merkez buca��na ba�l�d�r.<br />
282 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.466.<br />
160
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
a. Etraf-i �ehir 283Nahiyesi: Bu nahiye’ye 15 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en<br />
büyükleri; Dereli, Kerhan, Yusufhac�l�, Gafarl�, Kozludere, Bulan�k, Elmalar,<br />
Küçüknacar ve Dereköy köyleridir.<br />
b. Bertiz 284 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 16 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Sar�çukur, Çobanl�, Budakl�, Kale, Kabasakal, A�abeyli, Kemalli,<br />
Hac�ayval�, Maksutlar, Ba�dervi�li ve Boyal� köyleridir.<br />
c. Yenicekale Nahiyesi: Bu nahiye’ye 18 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Yeniyapan, Kö�ürge, Süsükürtler, Döngele, Anabat, Sar�mollal�,<br />
Demerek ve Avkas�r köyleridir.<br />
d. Hartlap 285 ve Sir Nahiyesi: Bu nahiye’ye 18 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en<br />
büyükleri; Dö�lü, K�z�lseki, Hartlap, Fatmal�, Sir, Zeytindere, Ye�ildere,<br />
Kalekaya, Gölp�nar, Sad�kl�, Delihac�l� ve Ça��rgan köyleridir.<br />
e. Camstil Nahiyesi: Bu nahiye’ye 14 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Cüceli, Tatafl�, Dönekli Av�arl�, Bozlu, Araplar ve F�nd�c�k köyleridir.<br />
f. Nadirli Nahiyesi: Bu nahiye’ye 7 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Köseli, Kolakl�, �smailli, Çamçakall� ve Kurtlarav�ar� köyleridir.<br />
g. Çakall� 286 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 10 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Emetdede, Çamurlu, Köprüa�z�, Uzunk��la, Çöllü, Hasana�a ve<br />
�erefo�lu köyleridir.<br />
h. �ekeroba 287 Nahiyesi: Bu nahiye’ye 14 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
�lo�lu, Sar�lar, A�cakoyunlu, narl�ca, Çobantepe, Murato�lu, Dereler<br />
ve Karalar köyleridir.<br />
2. Zeytun Kasabas�nda Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Zeytun �ehrinde 5 mahalle bulunmaktad�r.<br />
Bunlar; Orta, Yukar�, Bozbay�r, Kargalar ve Tekke mahalleleridir.<br />
Zeytun Kazas�na Ba�l� Nahiyeler ve Köyler<br />
Zeytun kazas�na idari olarak hiçbir nahiye ba�l� de�ildir. Kazaya 36 köy ba�l�<br />
bulunmaktad�r. Bunlar�n en büyükleri; Sar�güzel, K�n�kkoz, Be�en, Kertmen,<br />
Ali�ar, Hac�dere, Kozca��z, Kayaktepe, Dönekler, Fernesi, Alabozan, Baytimurlu,<br />
Döngel, Alaba�, Çak�rdere, Çukurhisar, Tekir, Karaa�aç, Balu�a��, Bast�p�nar, Kandil,<br />
Karadut ve A��lobas� köyleridir.<br />
3. Elbistan Kasabas�nda Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesine göre, Elbistan �ehrinde 4 mahalle bulunmaktad�r.<br />
Bunlar; Hac� Yakup, Hac� �aban, Hac� Hamza ve K�z�lca mahalleleridir.<br />
283 Mara� merkez nahiyesi.<br />
284 A�abeyli Buca��.<br />
285 Hartlap, merkez buca�a ba�l� Elmac�k köyünün eski ad�.<br />
286 Bugün Türko�lu �lçesine ba�l� bir köyün ad�.<br />
287 Bugün Türko�lu �lçesine ba�l� bir köyün ad�.<br />
161
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
lar;<br />
Elbistan Kazas�na Ba�l� Nahiyeler ve Köyler<br />
Elbistan kazas�na idari olarak 2 nahiye ve 153 köy ba�l� bulunmaktad�r. Bun-<br />
a. Merkez Nahiyesi: Bu nahiye’ye 140 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Akp�nar, Güplüce, ��de, Ketizmen, Demircilik, Çiçek, Çerkezu�a��,<br />
Çiftlik, Kemal, Hasan Kendi, Toprakhisar, Keçema�ara, Karaelbistan,<br />
Ali�ar, Ta�kap�lar, Hasanalili, Karahasanu�a��, Kistik, Köseyahya, Çatlak,<br />
Be�tepe, Sar�yatak, Ortaviran, Karama�ara, Pekyurdu, Sö�ütderesi,<br />
Timurkap�, Armutalan�, Karasüleymanl�, Karagöz, Sinekli, Deveboynu,<br />
Çardak, Korkmaz, Koçabat, Kabaa�aç, Kalealt�, Uzunçay�r, Palavar,<br />
Ay�ko�lu, Kam��ç�k, �ncecik ve Akarca köyleridir.<br />
b. Efsus Nahiyesi: Bu nahiye’ye 13 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Hurman, Ar�st�, N��an�t, Kötüre, Sevin, Ördek, Ça��lhan, Çekseçek ve<br />
Büyükkabaa�aç köyleridir.<br />
4. Göksun Kasabas�nda Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde Göksun �ehrinde hiçbir mahalle ad�<br />
zikredilmemi�tir.<br />
lar;<br />
Göksun Kazas�na Ba�l� Nahiyeler ve Köyler<br />
Göksun kazas�na idari olarak 2 nahiye ve 81 köy ba�l� bulunmaktad�r. Bun-<br />
a. Merkez Nahiyesi: Bu nahiye’ye 33 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Göksun, Ta�oluk, De�irmendere, Gölp�nar, Yantepe, Kuzutepe, Sarayc�k,<br />
Hac�ömer, Büyükk�z�lc�k, Yeniyapan, Keklikoluk, Mehmetbey,<br />
Mahmutbey, Kav�ut, Tahirbey, Mecidiye ve Ac�elma köyleridir.<br />
b. And�r�n Nahiyesi: Bu nahiye’ye 48 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Çiçekli, Boztoprakl�, Takvalar, Kabaa�aç, Bekta�l�, Gökahmet, Çamurluk,<br />
Anac�k, Bahad�rl�, Sumakl�, Balk, Sisne, So�anc�lar, Orçan,<br />
Kayakesme, Sar�dani�ment, Abazal�, Fatmal�, A�cakoyunlu,<br />
Boynuyo�unlu, Torun ve Çuhadarl� köyleridir.<br />
5. Pazarc�k Kasabas�nda Mevcut Olan Mahalleler<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde, Pazarc�k �ehrinde hiçbir mahalle<br />
ad� zikredilmemi�tir.<br />
Pazarc�k Kazas�na Ba�l� Nahiyeler ve Köyler<br />
Pazarc� kazas�na idari olarak 7 nahiye ve 88 köy ba�l� bulunmaktad�r. Bunlar;<br />
a. Da�l� Nahiyesi: Bu nahiye’ye 13 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Ça�lanan Cerit, Küçük Cerit, Helete, Abbasiye, Sakarkay, Çataltepe ve Soran<br />
köyleridir.<br />
b. Boza�a Atmalusu Nahiyesi: Bu nahiye’ye 12 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en<br />
büyükleri; A�calar, Göçer, Tilkiler, Turunçlu, Harmanc�k, Yumuklu Cerit ve<br />
Ta�demir köyleridir.<br />
162
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
c. Senemenli Nahiyesi: Bu nahiye’ye 16 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Alibeyu�a��, Zeynepu�a��, Pulyanl�, ��klar, Kulyanl�, Maksutu�a��,<br />
Cefre�anl� ve Miliyanl� köyleridir.<br />
d. Ufac�kl� Nahiyesi: Bu nahiye’ye 12 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Salmanl�, E�rice, Mezraa, Kuzkent, Ba�çe�me, A�cakoyunlu, Ufac�kl� ve<br />
Çimikanl� köyleridir.<br />
e. Ku�cu Ceridi Nahiyesi: Bu nahiye’ye 12 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
�eyhler, �arkaya, Kullar, Sar�lar, Yeniyapan ve �skenderli köyleridir.<br />
f. Kancalu Nahiyesi: Bu nahiye’ye 16 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Karahöyük, Çöçelli, Dedeler, Osmandede, Ördekdede, Do�anl�, Dehliz, Çerkezler,<br />
Köskanl� köyleridir.<br />
g. Etraf-i �ehir Nahiyesi: Bu nahiye’ye 7 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Yukar�ba�d�n, A�a��ba�d�n, Sultanl�, Horikanl�, Nacar, Kantarma ve �ncirli<br />
köyleridir.<br />
6. And�r�n288 Kasabas�nda Mevcut Olan Mahalleler<br />
1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde, And�r�n �ehrinde hiçbir mahalle ad�<br />
zikredilmemi�tir.<br />
And�r�n Kazas�na Ba�l� Nahiyeler ve Köylerin Adlar�<br />
And�r�n kazas�na idari olarak 2 nahiye ve 81 köy ba�l� bulunmaktad�r. Bunlar;<br />
a. Merkez Nahiyesi: Bu nahiye’ye 48 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Çiçekli, Boztoprakl�, Akp�nar, Bahad�rl�, Takvalar, Kabaa�aç, Gökçeli,<br />
Bekta�l�, Gökahmet, Çamurluk, Anac�k, Bahad�rl�, Sumakl�, Balk, Sisne, So-<br />
�anc�lar, Orçan, Kayakesme, Sar�dani�ment, Abazal�, Fatmal�, A�cakoyunlu,<br />
Boynuyo�unlu, Torun ve Çuhadarl� köyleridir.<br />
b. Göksun Nahiyesi: Bu nahiye’ye 33 köy ba�l�d�r. Bu köylerin en büyükleri;<br />
Göksun, Ta�oluk, De�irmendere, Gölp�nar, Yantepe, Kuzutepe, Sarayc�k,<br />
Hac�ömer, Büyükk�z�lc�k, Yeniyapan, Keklikoluk, Mehmetbey, Mahmutbey, ,<br />
Tahirbey, Mecidiye ve Ac�elma köyleridir.<br />
288 And�r�n’�n 1324 tarihinde 2 nahiyesi bulunmaktad�r. Bunlar Merkez Nahiye ve Göksun nahiyeleridir.<br />
Ancak 1326 tarihinde Göksun’un kaza oldu�u ve And�r�n’�n ona ba�l� bir nahiye haline geldi�i<br />
görülmektedir.<br />
163
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Halep Vilayet Salnamelerinde Bulunan Orijinal Halep Vilayeti Haritas�<br />
164
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
S�ra<br />
No<br />
4- HALEP V�LAYET�N�N DEMOGRAF�K YAPISI<br />
a. Halep Vilayetin Genel Nüfus Cetvelleri<br />
1326 290<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 378.043 393.357 771.400<br />
2 Rum Ortodoks 4.331 5.212 9.543<br />
3 Rum Katolik 3.831 4.025 7.856<br />
4 Ermeni 29.681 34.547 64.228<br />
5 Katolik 4.911 5.039 9.950<br />
6 Süryani Katolik 1.336 1.494 2.830<br />
7 Marunî 959 1.023 1.982<br />
8 Kildani 293 289 582<br />
9 Protestan 6.457 6.641 13.098<br />
10 Latin 1.162 1.219 2.381<br />
11 Süryani Kadim 814 1.163 1.977<br />
12 Yahudi 5.389 6.311 11.700<br />
13 Ecnebi 812 1.901 2.713<br />
14 K�pti -- 16 16<br />
15 Yabanc� 2.638 3.680 6.318<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 440.657 465.917 906.574<br />
1324 291<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 378.043 393.357 771.400<br />
2 Rum Ortodoks 4.331 5.212 9.543<br />
3 Rum Katolik 3.831 4.025 7.856<br />
4 Ermeni 29.681 34.547 64.228<br />
5 Katolik 4.911 5.039 9.950<br />
6 Süryani Katolik 1.336 1.494 2.830<br />
7 Marunî 959 1.023 1.982<br />
8 Kildani 293 289 582<br />
9 Protestan 6.457 6.641 13.098<br />
10 Latin 1.162 1.219 2.381<br />
11 Süryani Kadim 814 1.163 1.977<br />
290 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.504.<br />
291 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.510.<br />
165
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
12 Yahudi 5.389 6.311 11.700<br />
13 Ecnebi 812 1.901 2.713<br />
14 K�pti 0 16 16<br />
14 Yabanc� 2.638 3.680 6.318<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 440.657 465.917 906.574<br />
1323 292<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 386.388 378.041 764.429<br />
2 Rum Ortodoks 3.554 4.692 8.246<br />
3 Rum Katolik 3.980 3.728 7.708<br />
4 Ermeni 27.219 26.433 53.652<br />
5 Katolik 6.112 5.842 11.954<br />
6 Süryani Katolik 2.168 2.100 4.268<br />
7 Marunî 1.035 982 2.017<br />
8 Kildani 149 172 321<br />
9 Protestan 6.234 5.353 11.587<br />
10 Latin 460 549 1.009<br />
11 Süryani Kadim 125 142 267<br />
12 Yahudi 5.621 5.614 11.235<br />
13 Ecnebi 523 1.620 2.143<br />
14 Yabanc� 553 1.528 2.081<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 444.121 436.796 880.917<br />
1322 293<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 392.025 388.393 780.418<br />
2 Rum Ortodoks 3.523 4.706 8.229<br />
3 Rum Katolik 4.110 3.877 7.987<br />
4 Ermeni 26.626 25.827 52.453<br />
5 Katolik 5.968 5.695 11.663<br />
6 Süryani Katolik 2.168 2.100 4.268<br />
7 Marunî 1.035 982 2.017<br />
8 Kildani 149 172 321<br />
9 Protestan 6.237 5.364 11.601<br />
10 Latin 455 539 994<br />
292 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.515.<br />
293 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.494.<br />
166
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
11 Süryani Kadim 125 142 267<br />
12 Yahudi 5.618 5.605 11.223<br />
13 Ecnebi 507 1.575 2.082<br />
14 Yabanc� 553 1.528 2.081<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 449.099 446.505 895.604<br />
1321 294<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 391.231 387.656 778.887<br />
2 Rum Ortodoks 3.540 4.698 8.238<br />
3 Rum Katolik 4.088 3.856 7.944<br />
4 Ermeni 26.257 25.302 51.559<br />
5 Katolik 5.617 5.524 11.141<br />
6 Süryani Katolik 2.153 2.099 4.252<br />
7 Marunî 1.029 979 2.008<br />
8 Kildani 146 171 317<br />
9 Protestan 5.634 5.175 10.809<br />
10 Latin 397 483 880<br />
11 Süryani Kadim 60 75 135<br />
12 Yahudi 5.595 5.589 11.184<br />
13 Ecnebi 507 1.575 2.082<br />
14 Yabanc� 553 1.528 2.081<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 446.807 444.710 891.517<br />
1320 295<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 374.900 373.092 747.992<br />
2 Rum Ortodoks 3.587 4.779 8.366<br />
3 Rum Katolik 4.225 4.183 8.408<br />
4 Ermeni 26.214 25.498 51.712<br />
5 Katolik 5.660 5.552 11.212<br />
6 Süryani 1.280 1.304 2.584<br />
7 Marunî 979 918 1.897<br />
8 Kildani 74 90 164<br />
9 Protestan 5.540 5.090 10.635<br />
10 Latin 357 416 773<br />
294 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.472.<br />
295 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.396.<br />
167
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
11 K�pti 218 177 395<br />
12 Ecnebi 523 1.619 2.142<br />
13 Süryani Kadim 8 10 18<br />
14 Yahudi 4.911 4.782 9.694<br />
15 Yabanc� 709 1.742 2.451<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 429.185 429.258 858.443<br />
1319 296<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 371.812 370.948 742.760<br />
2 Rum Ortodoks 3.547 4.732 8.279<br />
3 Rum Katolik 4.204 4.164 8.368<br />
4 Ermeni 24.742 25.242 49.984<br />
5 Ermeni Katolik 5.642 5.583 11.225<br />
6 Süryani 1.263 1.349 2.612<br />
7 Marunî 977 916 1.893<br />
8 Kildani 74 90 164<br />
9 Protestan 5.511 5.092 10.603<br />
10 Latin 536 421 777<br />
11 K�pti 304 266 570<br />
12 Ecnebi 523 1.619 2.142<br />
13 Yahudi 4.897 4.737 9.634<br />
14 Yabanc� 551 1.525 2.076<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 424.403 426.684 851.087<br />
1318 297<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 367.441 367.140 734.581<br />
2 Rum Ortodoks 3.552 4.667 8.219<br />
3 Rum Katolik 4.097 4.042 8.139<br />
4 Ermeni Katolik 5.714 5.768 11.482<br />
5 Süryani 2.053 2.149 4.202<br />
6 Marunî 999 1.005 2.004<br />
7 Ermeni 26.268 27.738 54.006<br />
8 Kildani 74 87 161<br />
296 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.385.<br />
297 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.367.<br />
168
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
9 Protestan 5.399 5.142 10.541<br />
10 Latin 338 334 672<br />
11 Ecnebi 504 1.562 2.066<br />
12 Yahudi 4.770 4.548 9.318<br />
14 Yabanc� 845 2.424 3.269<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 422.054 426.606 848.660<br />
1317 298<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 358.469 360.426 718.895<br />
2 Rum 3.790 4.619 8.409<br />
3 Rum Katolik 4.298 4.230 8.528<br />
4 Ermeni Katolik 4.787 4.647 9.434<br />
5 Süryani 1.766 1.978 2.744<br />
6 Marunî 997 990 1.987<br />
7 Ermeni 25.574 28.021 53.595<br />
8 Kildani 73 85 158<br />
9 Protestan 4.833 4.813 9.646<br />
10 Latin 331 307 638<br />
11 Ecnebi 695 1.826 2.522<br />
12 Yahudi 4.680 4.488 9.168<br />
14 Yabanc� 1.033 2.615 3.648<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 411.326 419.046 830.372<br />
1316 299<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 346.019 358.575 704.594<br />
2 Rum 3.396 4.093 7.489<br />
3 Rum Katolik 4.045 3.916 7.961<br />
4 Ermeni Katolik 5.002 4.938 9.940<br />
5 Süryani 1.740 1.940 3.680<br />
6 Marunî 967 827 1.794<br />
7 Ermeni 25.751 28.098 53.849<br />
8 Kildani 64 79 143<br />
9 Protestan 4.827 4.738 9.565<br />
298 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.350.<br />
299 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.326.<br />
169
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
10 Latin 308 295 603<br />
11 K�pti 6 10 16<br />
12 Ecnebi 695 1.827 2.522<br />
13 Yahudi 4.810 4.629 9.439<br />
14 Yabanc� 1.011 2.717 3.728<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 398.641 416.682 815.323<br />
1315 300<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 347.295 351.199 698.494<br />
2 Rum 3.408 4.096 7.504<br />
3 Rum Katolik 4.032 4.010 8.042<br />
4 Ermeni Katolik 5.050 5.109 10.159<br />
5 Süryani 1.722 1.982 3.704<br />
6 Marunî 977 1.018 1.995<br />
7 Ermeni 24.307 28.369 52.676<br />
8 Kildani 67 95 162<br />
9 Protestan 4.670 4.831 9.501<br />
10 Latin 313 275 588<br />
11 K�pti 47 55 102<br />
12 Ecnebi 695 1.827 2.522<br />
13 Yahudi 5.128 5.050 10.178<br />
14 Yabanc� 2.688 4.569 7.257<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 400.399 412.485 812.884<br />
1314 301<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 349.876 354.780 704.656<br />
2 Rum 3.546 4.292 7.838<br />
3 Ermeni Katolik 4.829 3.882 8.711<br />
4 Rum Katolik 4.089 3.962 8.051<br />
5 Süryani 2.747 1.961 4.708<br />
6 Ermeni 24.139 28.102 52.241<br />
7 Kildani 62 89 151<br />
8 Protestan 4.493 4.643 9.136<br />
300 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.318.<br />
301 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.312.<br />
170
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
9 Marunî 983 985 1.968<br />
10 Latin 313 275 588<br />
12 K�pti 6 10 16<br />
13 Ecnebi 695 1.827 2.522<br />
14 Yahudi 4.918 4.967 9.885<br />
15 Yabanc� 2.669 4.580 7.269<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 403.385 414.355 817.740<br />
1313 302<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 345.795 351.249 697.044<br />
2 Müslüman K�pti 218 213 431<br />
3 Ermeni 15.391 17.005 32.396<br />
4 Ermeni Katolik 4.891 4.904 7.795<br />
5 Protestan 4.393 4.643 9.036<br />
6 Rum Katolik 4.089 3.955 8.044<br />
7 Rum 3.473 3.914 7.887<br />
8 Süryani 1.750 1.963 3.713<br />
9 Marunî 979 981 1.960<br />
10 Latin 313 274 587<br />
11 Kildani 62 89 151<br />
12 Yahudi 5.058 4.994 10.052<br />
13 Yabanc� 2.908 5.030 7.938<br />
14 Ecnebi 695 1.827 2.522<br />
SANCAK<br />
Halep Sanca��<br />
Mara� Sanca��<br />
Toplam 390.015 401.041 791.056<br />
1312 303<br />
�slam Gayrimüslim Toplam<br />
Kad�n Erkek Kad�n Erkek �slam G.müslim Genel<br />
225.088 221.350 33.713 38.223 446.438 71.936 518.374<br />
53.987 61.007 13.696 16.082 114.994 29.778 144.772<br />
Urfa Sanca�� 55.823 57.652 5.530 8.731 113.475 14.261 127.736<br />
TOPLAM 334.898 340.009 52.939 63.036 674.907 115.975 790.882<br />
302 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.295.<br />
303 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.303.<br />
171
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1310 YILI HALEP V�LAYET� SANCAKLARININ GENEL NÜFUSU<br />
HALEP SANCA�I 304<br />
Milliyet Kad�n Erkek Toplam<br />
�slam 223.107 219.829 442.936<br />
�slam K�pti 212 180 392<br />
Rum Katolik 4.043 4.015 8.058<br />
Ermeni Katolik 2.473 2.531 5.004<br />
Süryani 1.293 1.423 2.716<br />
Marunî 979 1.019 1.998<br />
Rum 3.487 3.827 7.324<br />
Ermeni 9.973 10.825 20.798<br />
Protestan 2.085 2.178 4.263<br />
Latin 445 419 864<br />
Keldani 55 79 134<br />
Ecnebi 516 1.601 2.117<br />
Yahudi 4.688 4.670 9.358<br />
Yabanc� 3.232 5.534 8.766<br />
TOPLAM 256.588 258.140 514.728<br />
MARA� SANCA�I 305<br />
Milliyet Kad�n Erkek Toplam<br />
�slam 53.396 60.580 113.976<br />
Ermeni Katolik 1.862 2.099 3.961<br />
Ermeni 9.440 11.529 20.969<br />
Protestan 1.690 1.741 3.431<br />
Yahudi 98 95 193<br />
Yabanc� 417 564 981<br />
TOPLAM 66.903 76.608 143.511<br />
URFA SANCA�I 306<br />
Milliyet Kad�n Erkek Toplam<br />
�slam 55.971 45.447 101.418<br />
Ermeni Katolik 240 218 458<br />
Süryani 486 588 1.074<br />
Ermeni 4.036 5.535 9.571<br />
Protestan 327 395 722<br />
3041310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.264.<br />
3051310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.265.<br />
3061310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.265.<br />
172
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Ecnebi 9 11 20<br />
Yahudi 154 163 317<br />
Yabanc� 355 967 1.322<br />
TOPLAM 61.578 53.324 114.902<br />
HALEP V�LAYET� GENEL NÜFUS CETVEL� 307<br />
Sancak Kad�n Erkek Toplam<br />
Halep 256.588 258.140 514.728<br />
Mara� 66.903 76.608 143.511<br />
Urfa 61.578 53.324 14.902<br />
TOPLAM 385.069 388.072 773.141<br />
1309 YILI HALEP V�LAYET� SANCAKLARININ GENEL NÜFUSU<br />
Milliyet<br />
HALEP SANCA�I 308<br />
Kad�n<br />
173<br />
Erkek<br />
Toplam<br />
�slam 220.966 209.196 430.162<br />
K�pti 212 180 392<br />
Rum Katolik 4.003 3.972 7.975<br />
Ermeni Katolik 2.355 2.402 4.757<br />
Süryani 1.293 1.418 2.711<br />
Marunî 974 1.014 1.988<br />
Rum 3.515 3.818 7.280<br />
Ermeni 9.881 10.988 20.869<br />
Protestan 2.341 2.363 4.704<br />
Latin 245 232 507<br />
Keldani 55 79 134<br />
Ecnebi 271 625 896<br />
Yahudi 4.503 4.526 9.019<br />
TOPLAM 250.644 240.813 491.457<br />
Milliyet<br />
MARA� SANCA�I 309<br />
Kad�n<br />
Erkek<br />
Toplam<br />
�slam 53.037 61.206 114.243<br />
Ermeni Katolik 1.687 2.163 3.850<br />
Ermeni 8.232 11.990 20.322<br />
3071310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.266.<br />
3081309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.172.<br />
3091309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.172-173
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Protestan 1.617 1.859 3.476<br />
Latin 60 73 133<br />
Yahudi 103 80 183<br />
Ecnebi 6 9 15<br />
TOPLAM 64.841 77.380 142.221<br />
URFA SANCA�I 310<br />
Milliyet Kad�n Erkek Toplam<br />
�slam 57.368 58.878 116.246<br />
Ermeni Katolik 371 398 769<br />
Süryani 483 592 1.075<br />
Ermeni 3.798 5.217 9.015<br />
Protestan 457 571 1.028<br />
Yahudi 134 151 285<br />
Ecnebi 8 7 15<br />
TOPLAM 62.619 65.814 128.433<br />
HALEP V�LAYET� GENEL NÜFUS CETVEL� 311<br />
Sancak Kad�n Erkek Toplam<br />
Halep 250.644 240.813 491.457<br />
Mara� 64.841 77.380 142.221<br />
Urfa 62.619 65.814 128.433<br />
TOPLAM 378.104 384.007 762.111<br />
1307/1308 YILLARI HALEP V�LAYET� SANCAKLARININ GENEL NÜFUSU<br />
HALEP SANCA�I312 Milliyet Kad�n Erkek Toplam<br />
�slam 221.061 220.737 441.798<br />
Rum Katolik 4.036 4.015 8.051<br />
Ermeni Katolik 2.426 2.583 5.009<br />
Süryani 1.302 1.434 2.736<br />
Marunî 979 1.018 1.997<br />
Rum 3.436 3.982 7.418<br />
Ermeni 9.926 11.670 21.596<br />
Protestan 2.341 2.454 4.795<br />
Latin 275 259 534<br />
3101309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.173<br />
3111309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.173.<br />
3121308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.247. ; 1307 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.247.<br />
174
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Keldani 55 79 134<br />
Yahudi 4.536 4.579 9.115<br />
Ecnebi 292 675 968<br />
TOPLAM 250.665 253.485 504.150<br />
MARA� SANCA�I 313<br />
Milliyet Kad�n Erkek Toplam<br />
�slam 53.037 61.206 114.243<br />
Ermeni Katolik 1.687 2.163 3.850<br />
Ermeni 9.332 11.990 21.322<br />
Protestan 1.617 1.859 3.476<br />
Latin 60 73 133<br />
Yahudi 102 80 182<br />
Ecnebi 6 9 15<br />
TOPLAM 65.841 77.380 143.221<br />
URFA SANCA�I 314<br />
Milliyet Kad�n Erkek Toplam<br />
�slam 52.159 54.962 107.121<br />
Ermeni Katolik 371 398 769<br />
Süryani 483 592 1.075<br />
Ermeni 3.754 4.692 8.447<br />
Protestan 458 572 1.030<br />
Yahudi 134 151 285<br />
Ecnebi 5 10 15<br />
TOPLAM 57.364 61.377 118.741<br />
HALEP V�LAYET� GENEL NÜFUS CETVEL� 315<br />
Sancak Kad�n Erkek Toplam<br />
Halep 250.665 253.485 504.150<br />
Mara� 65.841 77.380 143.221<br />
Urfa 57.364 61.377 118.741<br />
TOPLAM 383.870 392.242 766.112<br />
3131308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.248.; 1307 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.248.<br />
3141308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.248.; 1307 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.248.<br />
3151308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.249.; 1307 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.249.<br />
175
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Milliyet<br />
Erkek<br />
Nüfus<br />
1299 YILI HALEP V�LAYET� GENEL NÜFUS M�KTARI 316<br />
�slam<br />
Ermeni<br />
Ermeni Katolik<br />
Rum<br />
176<br />
Rum Katolik<br />
331.900 27.816 4.956 4.223 3.227 1.226 759 1.158 4.445 385.744<br />
1295 YILI HALEP V�LAYET� HANE, NÜFUS, MAHALLE VE KÖY CETVEL� 317<br />
SANCAK<br />
Süryani<br />
Nüfus Hane Mahalle Köy<br />
Müslüman Hr�stiyan Yahudi Müslüman Hr�stiyan Yahudi Adet Adet<br />
HALEP 214.634 27.745 1.000 53.670 7.191 1.480 270 1.427<br />
MARA� 72.075 17.081 109 24.850 4.746 330 58 495<br />
URFA 55.581 6.487 0 17.621 1.292 0 120 1.160<br />
ZOR 34.265 0 0 19.625 0 0 15 232<br />
TOPLAM 376.555 51.313 1.109 115.766 13.229 1.810 463 3.314<br />
SANCAK Köy Mahalle<br />
Marunî<br />
Protestan<br />
1293 YILI HALEP V�LAYET� GENEL NÜFUSU 318<br />
Yahudi<br />
HANE NÜFUS<br />
Toplam<br />
Musevi H�ristiyan �slam Musevi H�ristiyan �slam<br />
Halep 1.388 270 582 6.642 50.380 3.714 32.456 263.863<br />
Urfa 956 58 30 1.191 14.751 124 6.710 51.505<br />
Mara� 516 53 33 5.148 24.311 109 18.396 77.734<br />
TOPLAM 2.860 381 645 12.981 89.442 3.947 57.562 393.102<br />
KAZA Köy Mahalle<br />
HALEP SANCA�I 319<br />
HANE NÜFUS<br />
Musevi H�ristiyan �slam Musevi H�ristiyan �slam<br />
Halep 0 95 391 1.879 11.391 2.536 8.367 30.053<br />
Antakya 126 36 61 1.279 8.800 714 7.817 47.326<br />
Antep 198 84 67 2.047 8.863 260 6.146 30.290<br />
Kilis 349 32 42 464 4.214 189 1.841 17.204<br />
�dlip 104 4 0 117 5.181 0 418 16.580<br />
Bilan 32 5 0 323 1.752 0 1.394 7.742<br />
Harim 63 2 0 0 3.085 0 0 15.876<br />
Cisr-i �u�ûr 120 2 0 710 4.574 0 6.250 33.215<br />
316 Nüfusla ilgili dü�ülen notta toplam erkek nüfusu kadar kad�n nüfusunun oldu�u ve bunlara say�m�<br />
yap�lamayan a�iret nüfusu da eklenince vilayetin toplam nüfusunun 1.000.000 civar�nda olaca�� belirtilmektedir.<br />
1299 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.47.<br />
317 1295 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 116-119.<br />
318 1293 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 153-155.<br />
319 1293 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 153–154.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Reyhanîye 25 2 0 1 1.250 0 3 6.200<br />
�zziye 201 2 0 0 3.000 0 0 22.000<br />
Mare 50 2 0 22 1.820 0 480 10.877<br />
Bâb 120 4 21 0 6.550 85 0 26.500<br />
Toplam 1.388 270 582 6.642 50.380 3.714 32.456 263.863<br />
KAZA Köy Mahalle<br />
URFA SANCA�I 320<br />
HANE NÜFUS<br />
Musevi H�ristiyan �slam Musevi H�ristiyan �slam<br />
Urfa 535 46 30 971 6.716 124 5.872 22.637<br />
Birecik 115 7 0 119 3.072 0 463 11.008<br />
Rumkale 150 5 0 86 2.978 0 345 8.470<br />
Suruç 156 0 0 15 1.985 0 30 9.690<br />
Toplam 956 58 30 1.191 14.751 124 6.710 51.505<br />
KAZA Köy Mahalle<br />
MARA� SANCA�I 321<br />
HANE NÜFUS<br />
Musevi H�ristiyan �slam Musevi H�ristiyan �slam<br />
Mara� 92 38 29 2.208 6.701 103 8.216 17.032<br />
Elbistan 109 4 0 377 7.052 0 800 15.562<br />
�slâhiye 70 3 0 28 2.183 0 77 8.278<br />
Bulan�k 40 2 0 329 1.211 0 1.570 5.650<br />
And�r�n 52 0 0 477 2.165 0 1.451 8.271<br />
Hassa 36 2 4 103 1.086 6 354 3.618<br />
Zeytun 30 4 0 1.626 1.352 0 5.926 3.970<br />
Pazarc�k 87 0 0 0 2.561 0 0 16.353<br />
Toplam 516 53 33 5.148 24.311 109 18.396 77.734<br />
HALEP<br />
1290 YILI HALEP V�LAYET� GENEL NÜFUSU 322<br />
Nüfus Hane<br />
Müslüman Hristiyan Yahudi Müslüman Hristiyan Yahudi<br />
579.762 88.102 7.805 101.519 12.765 966<br />
TOPLAM 675.669 115.250<br />
320 1293 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 154.<br />
321 1293 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 155.<br />
322 1290 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 165.<br />
177
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
SANCAK<br />
1288 YILI HALEP V�LAYET� GENEL NÜFUSU323 Musevi324 H�ristiyan �slam Toplam325 Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus<br />
Halep 783 5.452 5.297 47.995 57.553 337.741 63.025 391.969<br />
Urfa 29 124 1.202 6.755 13.102 50.703 14.333 113.582<br />
Mara� 105 356 5.054 17.194 9.740 68.546 26.924 165.991<br />
TOPLAM 917 5.932 11.550 90.795 80.395 456.990 103.290 671.542<br />
KAZA<br />
HALEP SANCA�I326 Musevi H�ristiyan �slam Toplam<br />
Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus<br />
Halep 573 5.036 1.640 17.142 10.489 59.688 12.702 81.866<br />
Antep 67 544 1.027 9.833 8.600 47.599 9.749 57.960<br />
Kilis 49 438 192 3.350 4.320 50.713 4.561 54.451<br />
Antakya 73 328 1.270 7.803 8.775 37.346 10.118 45.477<br />
Cisr-i �u�ûr 0 0 710 6.055 4.534 33.389 5.244 39.244<br />
�dlip 1 26 123 1.500 5.124 35.334 5.248 36.360<br />
Bâb-Cübul 20 80 0 0 6.500 26.000 6.520 36.080<br />
Harim 0 0 0 0 2.258 14.000 2.258 14.000<br />
Bilan 0 0 323 2.260 1.735 10.570 2.058 13.830<br />
�zziye 0 0 0 0 1.352 9.481 1.352 9.481<br />
Mare 0 0 12 52 2.200 7.600 2.212 7.652<br />
Reyhanîye 0 0 0 0 2.011 6.622 2.011 6.622<br />
TOPLAM 783 5.452 5.297 47.995 57.553 337.741 63.025 391.969<br />
KAZA<br />
URFA SANCA�I 327<br />
Musevi H�ristiyan �slam Toplam 328<br />
Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus<br />
Urfa 29 124 972 5.872 6.167 31.589 7.168 54.585<br />
Birecik 0 0 119 469 2.602 11.554 2.721 24.034<br />
Rumkale 0 0 97 110 2.956 11.566 3.053 22.918<br />
Suruç 0 0 14 15 1.277 5.994 1.391 12.066<br />
TOPLAM 29 124 1.202 6.755 13.102 50.703 14.333 113.582<br />
323 1288 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 182-183.<br />
324 Musevi hane ve nüfus miktar�na K�ptiler’de dâhil edilmi�tir.<br />
325 Toplama kad�n nüfusu da dâhil edilmi�tir.<br />
326 1288 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 182.<br />
327 1288 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 183.<br />
328 Toplama kad�n nüfusu da dâhil edilmi�tir.<br />
178
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
KAZA<br />
MARA� SANCA�I329 Musevi330 H�ristiyan �slam Toplam331 Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus<br />
Mara� 47 144 2.208 7.404 5.490 17.334 7.735 48.882<br />
Elbistan 0 0 220 522 3.876 13.782 4.096 24.305<br />
Pazarc�k 24 127 12 29 2.633 13.416 2.697 26.469<br />
And�r�n 9 22 448 1.752 1.217 8.049 2.674 18.823<br />
Zeytun 1 10 1.709 5.806 1.221 3.544 2.931 18.360<br />
Bulan�k 8 13 335 1.295 1.253 4.846 1.546 16.158<br />
�slâhiye 0 0 28 77 2.160 4.639 2.188 8.714<br />
Hassa 16 36 91 309 1.050 2.936 1.157 3.280<br />
TOPLAM 105 356 5.054 17.194 9.740 68.546 26.924 165.991<br />
SANCAK<br />
1287 HALEP V�LAYET� GENEL NÜFUSU 332<br />
Nüfus Hane<br />
Müslüman Hr�stiyan Yahudi Müslüman Hr�stiyan Yahudi<br />
HALEP 227.741 47.495 6.451 57.559 5.497 785<br />
URFA 50.704 6.755 124 13.104 1.202 29<br />
MARA� 68.546 17.134 91 19.540 5.051 29<br />
TOPLAM 346.991 71.384 6.666 90.203 11.750 843<br />
1286 HALEP V�LAYET� GENEL NÜFUSU333 SANCAK<br />
Musevi<br />
Hane Nüfus<br />
H�ristiyan<br />
Hane Nüfus<br />
�slam<br />
Hane Nüfus<br />
Toplam<br />
Hane Nüfus<br />
Halep 727 3.250 5.011 20.801 51.656 160.461 60.397 184.512<br />
Adana 0 0 1.133 5.380 14.015 56.848 15.248 62.227<br />
Mara� 105 355 5.046 16.952 19.703 61.719 24.849 75.671<br />
Kozan 0 0 2.456 8.463 9.935 26.230 11.591 34.401<br />
Urfa 29 124 1.202 6.755 13.102 50.703 14.333 57.582<br />
Payas 0 0 770 2.588 3.774 11.363 4.544 13.966<br />
TOPLAM 861 3.729 15.618 60.939 112.185 367.324 130.962 428.359<br />
329 1288 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 183.<br />
330 Musevi hane ve nüfus miktar�na K�ptiler’de dâhil edilmi�tir.<br />
331 Toplama kad�n nüfusu da dâhil edilmi�tir.<br />
332 1287 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 170-171.<br />
333 1286 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 226-228.<br />
179
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
KAZA<br />
HALEP SANCA�I334 Musevi H�ristiyan �slam Toplam<br />
Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus<br />
Halep 517 2.516 1.961 8.142 10.180 29.053 12.731 39.731<br />
Antakya 79 168 1.270 3.903 8.775 22.485 10.118 26.556<br />
Antep 67 243 1.027 4.933 8.655 25.675 9.749 32.882<br />
Kilis 49 119 192 1.650 6.850 23.700 7.091 34.569<br />
�dlip 1 13 123 500 5.124 17.617 5.248 18.130<br />
Cisr-i �u�ûr 0 0 441 1.673 2.950 10.188 3.391 11.860<br />
Bâb 20 40 0 0 6.500 19.000 6.520 19.040<br />
Harim 0 0 0 0 2.258 7.682 2.258 7.682<br />
�zziye 0 0 0 0 1.352 6.000 1.352 6.000<br />
Reyhanîye 0 0 0 0 2.011 6.061 2.011 6.061<br />
TOPLAM 727 3.250 5.011 20.801 51.656 160.461 60.397 184.512<br />
ADANA SANCA�I335 KAZA<br />
Musevi<br />
Hane Nüfus<br />
H�ristiyan<br />
Hane Nüfus<br />
�slam<br />
Hane Nüfus<br />
Toplam<br />
Hane Nüfus<br />
Adana 0 0 767 3.679 5.800 18.364 6.667 21.903<br />
Tarsus 0 0 271 1.391 4.275 19.033 4.546 20.423<br />
Mersin 0 0 90 340 1.210 7.200 1.300 7.540<br />
Karaisal� 0 0 5 10 2.730 12.351 2.735 12.361<br />
TOPLAM 0 0 1.133 5.380 14.015 56.848 15.248 62.227<br />
MARA� SANCA�I336 KAZA<br />
Musevi-K�pti<br />
Hane Nüfus<br />
H�ristiyan<br />
Hane Nüfus<br />
�slam<br />
Hane Nüfus<br />
Toplam<br />
Hane Nüfus<br />
Mara� 47 143 3.218 7.441 5.465 16.813 7.729 24.369<br />
�slâhiye 0 0 28 77 2.021 4.638 2.049 4.717<br />
Hassa 16 36 91 295 1.111 2.944 1.218 3.275<br />
Pazarc�k 24 127 12 29 2.623 10.062 2.659 10.199<br />
Zeytun 1 10 1.709 5.786 1.221 4.542 2.931 6.340<br />
And�r�n 9 22 448 1.489 2.002 4.197 2.459 6.068<br />
Bulan�k 8 17 344 1.333 1.193 4.191 1.545 5.762<br />
Elbistan 0 0 196 609 4.063 14.332 4.259 14.941<br />
TOPLAM 105 355 5.046 16.952 19.703 61.719 24.849 75.671<br />
334 1286 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 226.<br />
335 1286 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 227.<br />
336 1286 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 227.<br />
180
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
KAZA<br />
KOZAN (S�S) SANCA�I337 Musevi H�ristiyan �slam Toplam<br />
Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus<br />
Kozan 0 0 352 1.006 3.956 8.181 4.408 9.187<br />
Karsi 0 0 96 478 2.500 7.599 2.596 8.070<br />
Bilanköy 0 0 259 1.008 1.895 5.434 2.154 6.167<br />
Haçin 0 0 1.749 5.971 1.584 5.016 2.433 10.977<br />
TOPLAM 0 0 2.456 8.463 9.935 26.230 11.591 34.401<br />
KAZA<br />
URFA SANCA�I338 Musevi H�ristiyan �slam Toplam<br />
Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus<br />
Urfa 29 124 972 5.872 6.167 21.589 7.168 27.585<br />
Suruç 0 0 14 15 1.277 5.994 1.391 6.066<br />
Birecik 0 0 119 469 2.602 11.554 2.721 14.023<br />
Rumkale 0 0 97 342 2.956 11.566 3.053 11.908<br />
TOPLAM 29 124 1.202 6.755 13.102 50.703 14.333 57.582<br />
KAZA<br />
PAYAS SANCA�I339 Musevi H�ristiyan �slam Toplam<br />
Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus<br />
Payas 0 0 447 1.379 1.213 3.649 1.660 5.043<br />
Bilan 0 0 323 1.209 1.735 5.164 2.058 6.373<br />
Osmaniye 0 0 0 0 826 2.550 826 2.550<br />
TOPLAM 0 0 770 2.588 3.774 11.363 4.544 13.966<br />
SANCAK<br />
1285 YILI HALEP V�LAYET� GENEL NÜFUSU340 Musevi H�ristiyan �slam Toplam<br />
Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus<br />
Halep 683 3.266 6.823 20.573 45.373 136.728 50.894 160.573<br />
Adana 0 0 1.133 5.380 14.015 56.847 15.248 62.227<br />
Mara� 27 77 4.990 16.587 18.760 58.961 23.777 75.245<br />
Kozan 0 0 2.534 8.233 9.062 25.289 11.596 33.625<br />
Urfa 25 124 1.217 7.058 16.080 39.609 16.423 55.791<br />
Payas 0 0 759 2.535 4.430 12.165 5.089 14.700<br />
TOPLAM 735 3.467 17.456 60.366 107.720 329.599 122.927 402.161<br />
337 1286 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 228.<br />
338 1286 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 228.<br />
339 1286 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 228.<br />
340 1285 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 298–301.<br />
181
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1285 YILI HALEP V�LAYET� KÖY VE MAHALLE M�KTARI 341<br />
SANCAK MAHALLE KÖY<br />
Halep 253 1.003<br />
Mara� 51 454<br />
Urfa 66 872<br />
Adana 87 404<br />
Kozan 45 226<br />
Payas 12 92<br />
KAZA<br />
TOPLAM 418 3.051<br />
HALEP SANCA�I342 Musevi H�ristiyan �slam Toplam<br />
Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus<br />
Halep 517 2.600 1.961 7.954 10.180 29.053 12.658 39.607<br />
�dlip 0 0 123 500 3.580 15.000 3.703 15.500<br />
Cisr-i �u�ûr 0 0 436 1.673 2.611 10.188 3.034 11.821<br />
Harim 0 0 0 0 1.750 7.500 1.750 7.500<br />
Antakya 73 168 1.096 3.903 8.775 22.485 9.904 26.556<br />
�zziye 0 0 0 0 1.220 6.000 1.220 6.000<br />
Kilis 46 184 180 1.650 6.850 22.700 7.076 24.534<br />
Antep 67 274 1.027 4.933 3.907 10.802 5.021 16.015<br />
Bâb-Cübul 20 40 0 0 6.500 13.000 6.520 13.040<br />
TOPLAM 683 3.266 6.823 20.573 45.373 136.728 50.894 160.573<br />
KAZA<br />
URFA SANCA�I343 Musevi H�ristiyan �slam Toplam<br />
Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus<br />
Urfa 25 124 959 5.831 7.647 21.003 7.731 26.958<br />
Birecik 0 0 138 530 3.114 10.000 3.255 10.540<br />
Rumkale 0 0 97 615 2.739 11.075 2.836 11.690<br />
Suruç 0 0 23 82 2.578 6.531 2.601 6.613<br />
TOPLAM 25 124 1.217 7.058 16.080 39.609 16.423 55.791<br />
341 1285 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 298–301.<br />
342 1285 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 298–299.<br />
343 1285 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 300–301.<br />
182
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
KAZA<br />
MARA� SANCA�I344 Musevi H�ristiyan �slam Toplam<br />
Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus<br />
Mara� 27 77 2.441 7.555 5.231 16.683 7.699 24.315<br />
Pazarc�k 0 0 12 28 2.551 9.472 2.563 9.500<br />
�slâhiye 0 0 41 112 1.988 4.658 2.029 4.770<br />
Hassa 0 0 72 252 987 2.680 1.060 2.932<br />
Bulan�k 0 0 442 684 1.070 3.000 1.410 3.684<br />
Elbistan 0 0 200 576 3.670 13.016 3.870 13.612<br />
Zeytun 0 0 1.400 5.771 1.480 3.421 2.880 9.292<br />
And�r�n 0 0 682 1.609 1.783 5.931 2.465 7.540<br />
TOPLAM 27 77 4.990 16.587 18.760 58.961 23.777 75.245<br />
KAZA<br />
ADANA SANCA�I345 Musevi H�ristiyan �slam Toplam<br />
Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus<br />
Adana 0 0 767 3.679 5.800 18.264 6.667 21.903<br />
Tarsus 0 0 271 1.391 4.275 19.032 4.546 20.423<br />
Mersin 0 0 90 340 1.210 7.200 1.300 7.540<br />
Karaisal� 0 0 5 10 2.730 12.351 2.735 12.361<br />
TOPLAM 0 0 1.133 5.380 14.015 56.847 15.248 62.227<br />
KAZA<br />
KOZAN (S�S) SANCA�I346 Musevi H�ristiyan �slam Toplam<br />
Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus<br />
Kozan 0 0 352 982 3.596 8.881 3.948 9.863<br />
Haçin 0 0 1.739 5.949 1.564 4.873 3.303 10.822<br />
Bilanköy 0 0 346 1.087 1.802 5.114 2.148 6.301<br />
Karsi 0 0 97 215 2.100 6.421 2.197 6.639<br />
TOPLAM 0 0 2.534 8.233 9.062 25.289 11.596 33.625<br />
344 1285 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 298–299.<br />
345 1285 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 300–301.<br />
346 1285 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 300–301.<br />
183
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
KAZA<br />
PAYAS SANCA�I347 Musevi H�ristiyan �slam Toplam<br />
Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus Hane Nüfus<br />
Payas 0 0 447 1.379 1.213 3.664 1.660 5.043<br />
Bilan 0 0 0 0 1.388 3.349 1.388 3.349<br />
Osmaniye 0 0 312 1.156 1.729 5.152 2.041 6.308<br />
TOPLAM 0 0 759 2.535 4.430 12.165 5.089 14.700<br />
b. Halep Sanca�� ve Ba�l� Kazalar�n Nüfus Bilgileri<br />
H. 1308–1326 tarihleri aras�nda yay�mlanan Halep Vilayet Salnamelerinde<br />
gerek vilayetin geneli için gerekse de kazalar için “Nüfus Nezareti” kay�tlar�ndan<br />
al�nd��� belirtilen, nüfus ile ilgili bilgiler verilmi�tir.<br />
S�ra<br />
No<br />
1308 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 348<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 37.503 35.258 72.761<br />
2 Rum Katolik 4.036 4.015 8.051<br />
3 Ermeni Katolik 1.892 1.955 3.847<br />
4 Rum 442 517 959<br />
5 Ermeni 925 1.286 2.211<br />
6 Protestan 27 38 65<br />
7 Latin 195 149 344<br />
8 Keldani 55 79 134<br />
9 Süryani 1.302 1.434 2.736<br />
10 Marunî 979 1.018 1.997<br />
11 Yahudi 3.776 3.758 7.534<br />
12 Ecnebi 271 625 896<br />
13 K�pti 212 180 392<br />
347 1285 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 300–301.<br />
348 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.164.<br />
Toplam 51.615 50.312 101.927<br />
184
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
S�ra<br />
No<br />
1309 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 349<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 36.637 34.637 71.274<br />
2 Rum Katolik 4.001 3.970 7.971<br />
3 Ermeni Katolik 1.876 1.933 3.809<br />
4 Süryani 1.293 1.418 2.711<br />
5 Marunî 974 1.014 1.988<br />
6 Rum 439 511 950<br />
7 Ermeni 882 743 1.625<br />
8 Protestan 27 38 65<br />
9 Latin 195 149 344<br />
10 Keldani 55 79 134<br />
11 Yahudi 3.750 3.720 7.470<br />
12 Ecnebi 271 625 896<br />
13 K�pti 212 180 392<br />
Toplam 50.612 49.017 99.629<br />
1310 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL�350 S�ra<br />
No<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 37.625 35.649 73.666<br />
2 K�pti Müslüman 212 180 392<br />
3 Rum Katolik 4.043 4.015 8.058<br />
4 Ermeni Katolik 1.994 2.062 4.056<br />
5 Süryani 1.293 1.423 2.716<br />
6 Marunî 979 1.019 1.998<br />
7 Rum 460 533 993<br />
8 Ermeni 902 764 1.666<br />
9 Protestan 27 38 65<br />
10 Latin 195 149 344<br />
11 Keldani 55 79 134<br />
12 Ecnebi 495 1.551 2.046<br />
13 Yahudi 3.962 3.906 7.868<br />
14 Yabanc� 530 1.513 2.043<br />
349 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.119.<br />
350 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.191.<br />
Toplam 52.772 52.881 105.653<br />
185
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
S�ra<br />
No<br />
1312 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 351<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 37.949 35.746 73.695<br />
2 K�pti Müslüman 212 180 392<br />
3 Rum Katolik 4.078 3.967 8.045<br />
4 Ermeni Katolik 2.038 2.089 4.127<br />
5 Süryani 1.252 1.359 2.611<br />
6 Marunî 971 981 1.952<br />
7 Rum 468 494 962<br />
8 Ermeni 897 749 1.646<br />
9 Protestan 27 36 63<br />
10 Latin 193 135 328<br />
11 Keldani 60 81 141<br />
12 Ecnebi 491 1.551 2.042<br />
13 Yahudi 3.964 3.910 7.874<br />
14 Yabanc� 530 1.510 2.040<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 53.130 52.788 105.918<br />
1313 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 352<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 38.830 36.565 75.395<br />
2 K�pti Müslüman 218 213 431<br />
3 Rum Katolik 4.089 3.955 8.044<br />
4 Ermeni Katolik 2.027 2.024 4.051<br />
5 Süryani 1.268 1.358 2.626<br />
6 Marunî 979 981 1.960<br />
7 Rum 456 529 985<br />
8 Ermeni 901 754 1.655<br />
9 Protestan 26 39 65<br />
10 Latin 202 150 352<br />
11 Keldani 62 89 151<br />
12 Ecnebi 495 1.551 2.046<br />
13 Yahudi 3.997 3.951 7.948<br />
14 Yabanc� 530 1.513 2.043<br />
351 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.222.<br />
352 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.179.<br />
Toplam 54.080 53.672 107.752<br />
186
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
S�ra<br />
No<br />
1314 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 353<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 39.130 36.832 75.962<br />
2 Rum 458 532 990<br />
3 Ermeni Katolik 1.961 1.979 3.940<br />
4 Rum Katolik 4.089 3.962 8.051<br />
5 Süryani 1.265 1.356 2.621<br />
6 Ermeni 904 760 1.664<br />
7 Keldani 62 89 151<br />
8 Protestan 26 39 65<br />
9 Marunî 983 985 1.968<br />
10 Latin 202 151 353<br />
11 Ecnebi 495 1.551 2.046<br />
12 Yahudi 3.999 3.960 7.959<br />
13 Yabanc� 530 1.513 2.043<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 54.104 53.709 107.813<br />
1315 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 354<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 39.203 36.925 76.128<br />
2 Rum 442 510 952<br />
3 Rum Katolik 4.032 4.010 8.042<br />
4 Ermeni Katolik 1.981 1.995 3.976<br />
5 Süryani 1.240 1.377 2.617<br />
6 Ermeni 910 781 1.691<br />
7 Keldani 67 95 162<br />
8 Protestan 26 39 65<br />
9 Marunî 977 1.018 1.995<br />
10 Latin 202 151 353<br />
11 Ecnebi 495 1.551 2.046<br />
12 Yahudi 4.030 3.986 8.016<br />
13 Yabanc� 530 1.513 2.043<br />
353 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.181.<br />
354 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.185.<br />
Toplam 54.135 53.951 108.086<br />
187
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
S�ra<br />
No<br />
1316 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 355<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 39.141 36.892 76.033<br />
2 Rum 449 491 940<br />
3 Rum Katolik 4.045 3.916 7.961<br />
4 Ermeni Katolik 1.985 1.997 3.982<br />
5 Süryani 1.258 1.335 2.593<br />
6 Ermeni 901 752 1.653<br />
7 Keldani 64 79 143<br />
8 Protestan 26 39 65<br />
9 Marunî 967 827 1.794<br />
10 Latin 200 141 341<br />
11 Ecnebi 495 1.551 2.046<br />
12 Yahudi 3.672 3.521 7.193<br />
13 Yabanc� 530 1.513 2.043<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 53.733 53.054 106.787<br />
1317 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 356<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 39.539 37.294 76.833<br />
2 Rum 490 509 999<br />
3 Rum Katolik 4.087 3.965 8.052<br />
4 Ermeni Katolik 2.002 2.022 4.024<br />
5 Süryani 1.280 1.369 2.649<br />
6 Marunî 997 990 1.987<br />
7 Ermeni 930 769 1.699<br />
8 Keldani 73 85 158<br />
9 Protestan 30 39 69<br />
10 Latin 220 152 372<br />
11 Ecnebi 495 1.551 2.046<br />
12 Yahudi 3.697 3.521 7.218<br />
13 Yabanc� 530 1.513 2.043<br />
Toplam 54.370 53.779 108.149<br />
355 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.193<br />
356 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.197.<br />
188
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
S�ra<br />
No<br />
1318 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 357<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 39.539 37.294 76.833<br />
2 Rum Ortodoks 498 515 1.013<br />
3 Rum Katolik 4.097 4.042 8.139<br />
4 Ermeni Katolik 2.018 2.073 4.091<br />
5 Süryani 1.292 1.419 2.711<br />
6 Marunî 999 1.005 2.004<br />
7 Ermeni 934 802 1.736<br />
8 Keldani 74 87 161<br />
9 Protestan 30 39 69<br />
10 Latin 202 143 345<br />
11 Ecnebi 495 1.551 2.046<br />
12 Yahudi 3.702 3.552 7.254<br />
13 Yabanc� 530 1.513 2.043<br />
Toplam 54.410 54.035 108.445<br />
1319 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 358<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 39.231 37.098 76.329<br />
2 Rum Ortodoks 460 519 979<br />
3 Rum Katolik 4.080 4.015 8.095<br />
4 Ermeni Katolik 2.012 2.101 4.113<br />
5 Süryani 1.263 1.349 2.612<br />
6 Marunî 977 916 1.893<br />
7 Ermeni 910 742 1.652<br />
8 Keldani 74 90 164<br />
9 Protestan 30 41 71<br />
10 Latin 220 191 411<br />
11 K�pti 214 167 381<br />
12 Ecnebi 499 1.562 2.061<br />
13 Yahudi 3.692 3.614 7.306<br />
14 Yabanc� 551 1.525 2.076<br />
357 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.211.<br />
358 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.221.<br />
Toplam 54.213 53.930 108.143<br />
189
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1320 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 359<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 39.403 37.190 76.593<br />
2 Rum Ortodoks 469 522 991<br />
3 Rum Katolik 4.098 4.035 8.133<br />
4 Ermeni Katolik 2.026 2.114 4.140<br />
5 Süryani 1.280 1.304 2.584<br />
6 Süryani Kadim 8 10 18<br />
7 Marunî 979 918 1.897<br />
8 Ermeni 914 751 1.665<br />
9 Keldani 74 90 164<br />
10 Protestan 33 42 75<br />
11 Latin 221 186 407<br />
12 K�pti 212 167 379<br />
13 Ecnebi 499 1.562 2.061<br />
14 Yahudi 3.708 3.665 7.373<br />
15 Yabanc� 553 1.528 2.081<br />
Toplam 54.477 54.084 108.561<br />
1321 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 360<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 40.308 38.158 78.466<br />
2 Rum Ortodoks 414 456 870<br />
3 Rum Katolik 3.958 3.707 7.665<br />
4 Ermeni Katolik 2.036 2.126 4.162<br />
5 Süryani Katolik 1.320 1.350 2.670<br />
6 Marunî 1.029 979 2.008<br />
7 Ermeni 910 756 1.666<br />
8 Keldani 89 113 202<br />
9 Latin 256 250 506<br />
10 Süryani Kadim 60 75 135<br />
11 Protestan 38 50 88<br />
12 Ecnebi 490 1.545 2.035<br />
13 Yahudi 4.375 4.495 8.870<br />
14 Yabanc� 553 1.528 2.081<br />
Toplam 55.836 55.588 111.424<br />
359 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.224.<br />
360 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.228 ve 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.225.<br />
190
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1322–1323 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 361<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 40.398 38.235 78.633<br />
2 Rum Ortodoks 418 461 879<br />
3 Rum Katolik 3.980 3.728 7.708<br />
4 Ermeni Katolik 2.050 2.147 4.197<br />
5 Süryani Katolik 1.331 1.357 2.688<br />
6 Marunî 1.035 982 2.017<br />
7 Ermeni 931 787 1.718<br />
8 Keldani 89 113 202<br />
9 Latin 256 250 506<br />
10 Süryani Kadim 60 75 135<br />
11 Protestan 42 55 97<br />
12 Ecnebi 499 1.563 2.062<br />
13 Yahudi 4.405 4.506 8.911<br />
14 Yabanc� 553 1.528 2.081<br />
Toplam 56.047 55.787 111.834<br />
1324 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 362<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 41.180 39.203 80.383<br />
2 Rum Ortodoks 396 459 855<br />
3 Rum Katolik 3.726 3.891 7.617<br />
4 Ermeni Katolik 1.750 1.903 3.653<br />
5 Süryani Katolik 1.206 1.338 2.544<br />
6 Marunî 896 940 1.836<br />
7 Ermeni 833 904 1.737<br />
8 Keldani 96 96 192<br />
9 Latin 278 258 536<br />
10 Süryani Kadim 31 26 57<br />
11 Protestan 83 108 191<br />
12 Ecnebi 760 1.802 2.562<br />
13 Yahudi 4.165 5.042 9.207<br />
14 Yabanc� 2.044 2.833 4.877<br />
Toplam 57.444 58.803 116.247<br />
361 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.228 ve 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.241.<br />
362 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.229<br />
191
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1326 YILI HALEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 363<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 42.918 40.761 83.679<br />
2 Rum Ortodoks 401 466 867<br />
3 Rum Katolik 3.804 3.970 7.774<br />
4 Ermeni Katolik 1.806 1.965 3.771<br />
5 Süryani Katolik 1.244 1.354 2.598<br />
6 Marunî 911 652 1.563<br />
7 Ermeni 848 919 1.767<br />
8 Keldani 96 96 192<br />
9 Latin 280 260 540<br />
10 Süryani Kadim 31 26 57<br />
11 Protestan 83 108 191<br />
12 Ecnebi 760 1.802 2.562<br />
13 Yahudi 4.226 5.127 9.353<br />
14 Yabanc� 2.054 2.843 4.897<br />
Toplam 59.462 60.349 119.811<br />
1308 YILI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 364<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 31.607 33.684 65.291<br />
2 Ermeni Katolik 147 169 316<br />
3 Ermeni 5.239 6.005 11.344<br />
4 Protestan 1.601 1.772 3.373<br />
5 Yahudi 350 364 714<br />
Toplam 38.944 41.994 80.938<br />
1309 YILI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 365<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 31.716 33.682 65.398<br />
2 Ermeni Katolik 147 160 307<br />
3 Ermeni 5.254 6.049 11.303<br />
4 Protestan 1.606 1.712 3.318<br />
5 Yahudi 350 364 714<br />
363 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.224.<br />
364 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.167.<br />
365 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.121.<br />
Toplam 39.073 41.967 81.040<br />
192
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1312 YILI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 366<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 32.729 34.325 67.054<br />
2 Ermeni Katolik 155 179 334<br />
3 Ermeni 5.431 6.109 11.540<br />
4 Protestan 1.690 1.839 3.529<br />
5 Yahudi 351 364 715<br />
6 Yabanc� 24 164 188<br />
Toplam 40.380 42.980 83.360<br />
1310 YILI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 367<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 31.767 33.689 65.456<br />
2 Ermeni Katolik 147 162 309<br />
3 Ermeni 5.265 6.049 11.314<br />
4 Protestan 1.606 1.713 3.319<br />
5 Yahudi 350 364 714<br />
6 Yabanc� 24 164 188<br />
Toplam 39.159 42.141 81.300<br />
1313–1314 YILLARI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 368<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 33.445 34.568 68.013<br />
2 Ermeni Katolik 159 170 329<br />
3 Ermeni 5.514 6.019 11.533<br />
4 Protestan 1.723 1.805 3.528<br />
5 Yahudi 260 327 587<br />
Toplam 41.101 42.889 83.990<br />
366 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.225.<br />
367 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.194.<br />
368 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.187. 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.190. 1313 tarihli<br />
salname s.187’de, 1312’de ” 3.004 do�um, 2065 vefat ve 403 evlilik” gerçekle�ti�i bildirilmektedir.<br />
193
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1315 YILI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 369<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 33.724 34.694 68.418<br />
2 Ermeni Katolik 164 172 336<br />
3 Ermeni 5.585 6.114 11.699<br />
4 Protestan 1.762 1.849 3.611<br />
5 K�pti 40 43 83<br />
6 Yahudi 370 360 730<br />
Toplam 41.645 43.232 84.877<br />
1316–1317 YILLARI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 370<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 33.336 34.178 67.514<br />
2 Ermeni Katolik 166 168 334<br />
3 Ermeni 6.821 5.968 12.789<br />
4 Protestan 1.843 1.843 3.686<br />
5 Yahudi 370 360 730<br />
Toplam 42.536 42.517 85.053<br />
1318 YILI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 371<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 34.239 34.292 68.531<br />
2 Ermeni 6.084 6.258 12.342<br />
3 Ermeni Katolik 184 199 383<br />
4 Protestan 1.908 1.858 3.766<br />
5 Latin 29 40 69<br />
7 K�pti 40 43 83<br />
8 Yahudi 372 342 714<br />
Toplam 42.856 43.032 85.888<br />
369 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.194.<br />
370 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.202 ve 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.207.<br />
371 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.222.<br />
194
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1319 YILI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 372<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 34.557 34.280 68.837<br />
2 Ermeni 6.164 5.921 12.085<br />
3 Ermeni Katolik 187 162 349<br />
4 Protestan 1.919 1.921 3.840<br />
5 Latin 29 79 108<br />
6 K�pti 40 43 83<br />
6 Yahudi 376 367 743<br />
Toplam 43.272 42.773 86.045<br />
1320 YILI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 373<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 34.841 34.191 69.032<br />
2 Ermeni 6.205 5.593 11.798<br />
3 Katolik 187 162 349<br />
4 Protestan 1.949 1.922 3.871<br />
5 Latin 29 79 108<br />
6 Yahudi 376 367 743<br />
Toplam 43.587 42.314 85.901<br />
1321 YILI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 374<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 34.841 34.191 69.032<br />
2 Ermeni 6.205 5.446 11.651<br />
3 Katolik 187 162 349<br />
4 Protestan 1.949 1.922 3.871<br />
5 Latin 29 79 108<br />
6 Yahudi 376 367 743<br />
372 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.232.<br />
373 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.235.<br />
374 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.243.<br />
Toplam 43.587 42.167 85.754<br />
195
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1322 YILI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 375<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 35.160 3.3745 68.905<br />
2 Ermeni 6.317 5.604 11.921<br />
3 Katolik 186 158 344<br />
4 Protestan 2.008 1.937 3.945<br />
5 Latin 29 79 108<br />
6 Yahudi 383 376 759<br />
Toplam 44.083 41.899 85.982<br />
1323 YILI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 376<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 36.150 32.455 68.605<br />
2 Ermeni 6.317 5.604 11.921<br />
3 Rum Katolik 186 158 344<br />
4 Protestan 2.008 1.937 3.945<br />
5 Latin 29 79 108<br />
6 Yahudi 383 376 759<br />
Toplam 45.073 40.609 85.682<br />
1324 YILI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 377<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 32.569 37.351 69.920<br />
2 Rum Ortodoks 27 27 54<br />
3 Ermeni 6.500 7.402 13.902<br />
4 Protestan 2.222 2.362 4.584<br />
5 Ermeni Katolik 268 209 477<br />
6 Yahudi 332 364 696<br />
7 Latin 148 188 336<br />
8 Süryani 5 4 9<br />
9 K�pti - 16 16<br />
375 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.248<br />
376 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.263.<br />
377 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.250.<br />
Toplam 42.071 47.923 89.994<br />
196
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1326 YILI ANTEP KAZASI NÜFUS CETVEL� 378<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 32.337 37.144 69.481<br />
2 Rum Ortodoks 27 27 54<br />
3 Ermeni 6.560 7.377 13.937<br />
4 Protestan 2.230 2.347 4.577<br />
5 Ermeni Katolik 264 206 470<br />
6 Yahudi 322 353 675<br />
7 Latin 148 188 336<br />
8 Süryani 5 4 9<br />
9 Ecnebi 11 12 23<br />
10 Yabanc� 414 412 826<br />
Toplam 42.318 48.070 90.388<br />
1308 YILI K�L�S KAZASI NÜFUS CETVEL� 379<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 33.805 34.012 67.817<br />
2 Ermeni Katolik 174 188 362<br />
3 Rum 121 181 302<br />
4 Ermeni 1.238 1.392 2.630<br />
5 Protestan 156 177 333<br />
6 Yahudi 293 329 622<br />
Toplam 35.787 36.279 72.066<br />
1309 YILI K�L�S KAZASI NÜFUS CETVEL� 380<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 32.211 32.253 64.464<br />
2 Ermeni Katolik 179 170 349<br />
3 Rum 121 180 301<br />
4 Ermeni 1.219 1.323 2.542<br />
5 Protestan 156 177 333<br />
6 Yahudi 288 323 611<br />
378 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.243<br />
379 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.170.<br />
380 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.124.<br />
Toplam 34.174 34.426 68.600<br />
197
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1310 YILI K�L�S KAZASI NÜFUS CETVEL� 381<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 32.356 32.450 64.806<br />
2 Ermeni Katolik 179 168 347<br />
3 Rum 121 180 301<br />
4 Ermeni 1.221 1.323 2.544<br />
5 Protestan 156 177 333<br />
6 Yahudi 261 281 542<br />
7 Yabanc� 1.670 1.887 3.557<br />
Toplam 35.964 36.466 72.430<br />
1312–1313–1314–1315 YILLARI K�L�S KAZASI NÜFUS CETVEL� 382<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 34.094 34.319 68.413<br />
2 Rum 122 183 305<br />
3 Ermeni Katolik 180 174 354<br />
4 Ermeni 1.276 1.280 2.556<br />
5 Protestan 157 177 334<br />
6 Yahudi 266 257 523<br />
7 Yabanc� 1.670 1.887 3.557<br />
Toplam 37.765 38.277 76.042<br />
1316 YILI K�L�S KAZASI NÜFUS CETVEL� 383<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 34.573 34.512 69.085<br />
2 Rum 125 184 309<br />
3 Ermeni Katolik 171 153 324<br />
4 Ermeni 1.298 1.307 2.605<br />
5 Protestan 160 180 340<br />
6 Yahudi 273 264 537<br />
Toplam 36.600 36.600 73.200<br />
381 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.197.<br />
382 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.228; 1313: s.193; 1314: s.192 ve 1315: s.201.<br />
383 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.209.<br />
198
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1317 YILI K�L�S KAZASI NÜFUS CETVEL� 384<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 34.750 34.702 69.452<br />
2 Rum 126 185 311<br />
3 Ermeni Katolik 171 153 324<br />
4 Ermeni 1.301 1.314 2.615<br />
5 Protestan 159 184 343<br />
7 Yahudi 276 264 540<br />
Toplam 36.783 36.802 73.585<br />
1318 YILI K�L�S KAZASI NÜFUS CETVEL� 385<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 34.864 34.694 69.558<br />
2 Rum Ortodoks 126 185 311<br />
3 Ermeni Katolik 169 153 322<br />
4 Ermeni 1.307 1.322 2.629<br />
5 Protestan 160 181 341<br />
6 K�pti 44 46 90<br />
7 Yahudi 278 265 543<br />
Toplam 36.948 36.846 73.794<br />
1319 YILI K�L�S KAZASI NÜFUS CETVEL� 386<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 35.250 35.084 70.334<br />
2 Ermeni 1.314 1.330 2.644<br />
3 Ermeni Katolik 170 154 324<br />
4 Rum Ortodoks 126 185 311<br />
5 Protestan 161 183 344<br />
6 K�pti 44 46 90<br />
7 Yahudi 282 266 548<br />
384 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.215.<br />
385 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.230.<br />
386 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.240.<br />
Toplam 37.347 37.248 74.595<br />
199
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1320 YILI K�L�S KAZASI NÜFUS CETVEL� 387<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 35.592 35.199 70.791<br />
2 K�pti Müslim 44 46 90<br />
3 Rum 126 187 313<br />
4 Ermeni 1.316 1.331 2.647<br />
5 Katolik 170 154 324<br />
6 Protestan 161 183 344<br />
7 Yahudi 283 266 549<br />
Toplam 37.692 37.366 75.058<br />
1321 YILI K�L�S KAZASI NÜFUS CETVEL� 388<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 36.247 35.630 71.877<br />
2 Rum 130 197 327<br />
3 Ermeni 1.359 1.359 2.718<br />
4 Katolik 171 135 306<br />
5 Protestan 160 184 344<br />
6 Yahudi 283 248 531<br />
Toplam 38.350 37.753 76.103<br />
1322 YILI K�L�S KAZASI NÜFUS CETVEL� 389<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 36.758 35.461 72.219<br />
2 Rum 134 200 334<br />
3 Ermeni 1.392 1.400 2.792<br />
4 Katolik 171 132 303<br />
5 Protestan 198 189 387<br />
6 Yahudi 286 253 539<br />
387 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.243.<br />
388 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.257.<br />
389 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.281<br />
Toplam 38.939 37.635 76.574<br />
200
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1323 YILI K�L�S KAZASI NÜFUS CETVEL� 390<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 37.165 35.177 72.342<br />
2 Rum 166 187 353<br />
3 Ermeni 1.452 1.322 2.774<br />
4 Katolik 174 134 308<br />
5 Protestan 238 174 412<br />
6 Yahudi 290 252 542<br />
Toplam 39.485 37.246 76.731<br />
1324 YILI K�L�S KAZASI NÜFUS CETVEL� 391<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 32.232 34.588 66.820<br />
2 Rum 177 198 375<br />
3 Ermeni 1.760 2.020 3.780<br />
4 Katolik 151 173 324<br />
5 Protestan 161 168 329<br />
6 Yahudi 286 292 578<br />
Toplam 34.767 37.439 72.206<br />
1326 YILI K�L�S KAZASI NÜFUS CETVEL� 392<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 31.774 33.992 65.766<br />
2 Rum 182 203 385<br />
3 Ermeni 1.783 1.946 3.729<br />
4 Katolik 152 175 327<br />
5 Protestan 150 192 342<br />
6 Yahudi 281 284 565<br />
7 Yabanc� 877 812 1.689<br />
390 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.278.<br />
391 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.265.<br />
392 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.262.<br />
Toplam 35.199 37.604 72.803<br />
201
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1308 YILI �SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 393<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 4.812 5.695 10.507<br />
2 Ermeni Katolik 94 149 243<br />
3 Rum 521 687 1.208<br />
4 Ermeni 214 373 587<br />
6 Yahudi 9 13 22<br />
7 Ecnebi 16 45 61<br />
Toplam 5.666 6.962 12.628<br />
1309 YILI �SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 394<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 4.684 5.303 9.987<br />
2 Ermeni Katolik 39 48 87<br />
3 Rum 454 546 1.000<br />
4 Ermeni 201 214 415<br />
6 Yahudi 7 6 13<br />
Toplam 5.385 6.117 11.502<br />
1310 YILI �SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 395<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 4.684 5.303 9.987<br />
2 Ermeni Katolik 39 48 87<br />
3 Rum 454 546 1.000<br />
4 Ermeni 201 214 415<br />
5 Ecnebi 16 45 61<br />
6 Yahudi 7 6 13<br />
7 Yabanc� 265 802 1.067<br />
393 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.172.<br />
394 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.125.<br />
395 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.200.<br />
Toplam 5.666 6.964 12.630<br />
202
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1312 YILI �SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 396<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 4.987 5.916 10.903<br />
2 Ermeni Katolik 115 183 298<br />
3 Rum 454 546 1.000<br />
4 Ermeni 201 214 415<br />
5 Ecnebi 16 45 61<br />
6 Yahudi 7 6 13<br />
7 Yabanc� 265 802 1.067<br />
Toplam 6.045 7.712 13.757<br />
1313 YILI �SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 397<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 5.090 6.073 11.163<br />
2 Rum 544 723 1.267<br />
3 Ermeni Katolik 115 183 298<br />
4 Ermeni 208 353 561<br />
5 Yahudi 9 8 17<br />
Toplam 5.966 7.340 13.306<br />
1314 YILI �SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 398<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 5.289 6.208 11.497<br />
2 Rum 572 746 1.318<br />
3 Ermeni Katolik 115 183 298<br />
4 Ermeni 216 360 576<br />
5 Yahudi 9 8 17<br />
396 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.230.<br />
397 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.200.<br />
398 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.206.<br />
Toplam 6.201 7.505 13.706<br />
203
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1315–1316 YILLARI �SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 399<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 5.427 5.986 11.413<br />
2 Rum 485 635 1.120<br />
3 Ermeni Katolik 110 150 260<br />
4 Ermeni 122 300 422<br />
5 Yahudi 9 16 25<br />
Toplam 6.153 7.087 13.240<br />
1317 YILI �SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 400<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 5.165 5.286 10.451<br />
2 Rum 512 707 1.219<br />
3 Rum Katolik 125 154 279<br />
4 Ermeni 125 309 434<br />
5 Yahudi 11 23 34<br />
Toplam 5.938 6.479 12.417<br />
1318 YILI �SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 401<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 5.464 5.666 11.130<br />
2 Rum Ortodoks 510 719 1.229<br />
3 Ermeni Katolik 124 149 273<br />
4 Ermeni 125 316 441<br />
5 Yahudi 9 21 30<br />
Toplam 6.232 6.871 13.103<br />
1319 YILI �SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 402<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 5.478 5.671 11.149<br />
2 Rum Ortodoks 511 709 1.220<br />
3 Ermeni 126 312 438<br />
4 Rum Katolik 124 149 273<br />
5 Yabanc� 16 45 61<br />
6 Yahudi 9 21 30<br />
Toplam 6.264 7.907 13.171<br />
399 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.210 ve 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.218.<br />
400 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.225.<br />
401 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.246.<br />
402 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.258.<br />
204
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1320 YILI �SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL�403 S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 5.593 5.927 11.520<br />
2 Rum 538 751 1.289<br />
3 Katolik 127 148 275<br />
4 Ermeni 128 320 448<br />
5 Yabanc� 16 45 61<br />
6 Yahudi 9 26 35<br />
Toplam 6.411 7.217 13.628<br />
1321–1322 YILLARI �SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL�404 S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 5.640 5.974 11.614<br />
2 Rum 548 763 1.311<br />
3 Rum Katolik 130 149 279<br />
4 Ermeni 136 132 268<br />
5 Latin 5 3 8<br />
6 Yahudi 9 26 35<br />
Toplam 6.468 7.047 13.515<br />
1323 YILI �SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL�405 S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 5.711 6.022 11.733<br />
2 Rum 547 782 1.329<br />
3 Ermeni 151 353 504<br />
4 Katolik 135 151 286<br />
5 Latin 5 3 8<br />
6 Ecnebi 16 45 61<br />
7 Yahudi 9 26 35<br />
Toplam 6.574 7.382 13.956<br />
403 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.261.<br />
404 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.271 ve 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.346.<br />
405 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.296.<br />
205
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1324 YILI �SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 406<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 6.786 7.954 14.740<br />
2 Rum Ortodoks 1.021 1.179 2.200<br />
3 Rum Katolik 101 131 232<br />
4 Ermeni 547 870 1.417<br />
5 Ermeni Katolik 3 4 7<br />
6 Süryani Katolik 35 43 78<br />
7 Marunî 63 83 146<br />
8 Latin 57 46 103<br />
9 Ecnebi 52 99 151<br />
10 Protestan 37 66 103<br />
11 Yahudi 72 57 129<br />
Toplam 8.774 10.532 19.306<br />
1326 YILI �SKENDERUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 407<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 6.658 7.748 14.406<br />
2 Rum Ortodoks 919 1.023 1.942<br />
3 Rum Katolik 73 94 167<br />
4 Ermeni 498 606 1.104<br />
5 Ermeni Katolik 45 35 80<br />
6 Süryani Katolik 35 43 78<br />
7 Marunî 38 46 84<br />
8 Latin 19 11 30<br />
9 Ecnebi 570 970 1.540<br />
10 Protestan 9 11 20<br />
11 Yahudi 36 22 58<br />
406 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.280.<br />
407 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.277.<br />
Toplam 8.900 10.609 19.509<br />
206
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1308 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 408<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 26.412 28.779 55.191<br />
2 Ermeni Katolik 5 7 12<br />
3 Rum 1.659 1.754 3.413<br />
4 Ermeni 1.028 1.045 2.073<br />
5 Protestan 156 127 283<br />
6 Yahudi 108 113 221<br />
7 Ecnebi 5 5 10<br />
Toplam 29.373 31.830 61.203<br />
1309 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 409<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 26.293 28.130 54.423<br />
2 Rum Katolik 2 2 4<br />
3 Rum 1.760 1.754 3.514<br />
4 Ermeni 1.027 1.205 2.232<br />
5 Protestan 156 127 283<br />
6 Yahudi 108 113 221<br />
Toplam 29.346 31.331 60.677<br />
1310 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 410<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 26.844 28.802 55.646<br />
2 Rum 1765 1751 3516<br />
3 Ermeni 1039 1040 2079<br />
4 Protestan 156 127 283<br />
5 Ecnebi 5 5 10<br />
6 Yahudi 108 113 221<br />
7 Yabanc� 60 77 137<br />
408 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.178.<br />
409 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.130.<br />
410 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.205.<br />
Toplam 29.977 31.915 61.892<br />
207
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1312 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 411<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 26.972 29.403 56.375<br />
2 Rum 1.760 1.754 3.514<br />
3 Ermeni 1.154 1.179 2.333<br />
4 Protestan 146 138 284<br />
5 Ecnebi 5 5 10<br />
6 Yahudi 108 113 221<br />
7 Yabanc� 60 77 137<br />
Toplam 30.205 32.669 62.874<br />
1313 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 412<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 27.588 30.048 57.636<br />
2 Rum 1.767 1.761 3.528<br />
3 Ermeni 1.168 1.205 2.373<br />
4 Protestan 146 138 284<br />
5 Latin 5 10 15<br />
6 Ermeni Katolik 5 7 12<br />
7 Yahudi 136 118 254<br />
Toplam 30.815 33.287 64.102<br />
1314 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 413<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 28.550 31.438 59.988<br />
2 Rum 1.773 1.909 3.682<br />
3 Ermeni Katolik 5 7 12<br />
4 Ermeni 1.168 1.205 2.373<br />
5 Protestan 146 138 284<br />
6 Latin 5 10 15<br />
7 Yahudi 138 120 258<br />
411 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.236.<br />
412 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.212.<br />
413 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.219.<br />
Toplam 31.785 34.827 66.612<br />
208
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1315 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 414<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 28.613 31.425 60.038<br />
2 Rum 1.778 1.949 3.727<br />
3 Ermeni Katolik 5 7 12<br />
4 Ermeni 1.172 1.268 2.440<br />
5 Protestan 148 154 302<br />
6 Latin 5 10 15<br />
7 Yahudi 138 120 258<br />
Toplam 31.859 34.933 66.792<br />
1316 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 415<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 28.945 31.787 60.732<br />
2 Rum 1.782 1.966 3.748<br />
3 Ermeni Katolik 5 7 12<br />
4 Ermeni 1.172 1.290 2.462<br />
5 Protestan 148 164 312<br />
6 Latin 5 10 15<br />
7 Yahudi 138 121 259<br />
Toplam 32.195 35.345 67.540<br />
1317 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 416<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 30.131 33.642 63.773<br />
2 Rum 1.785 2.116 3.901<br />
3 Ermeni Katolik 5 7 12<br />
4 Ermeni 1.174 1.378 2.552<br />
5 Protestan 148 197 335<br />
6 Latin 5 10 15<br />
414 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.223.<br />
415 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.231.<br />
416 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.239.<br />
Toplam 33.248 37.350 70.598<br />
209
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1318 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 417<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 30.901 34.583 65.484<br />
2 Rum Ortodoks 1.816 2.382 4.198<br />
3 Ermeni Katolik 5 7 12<br />
4 Ermeni 1.174 1.400 2.574<br />
5 Protestan 148 196 344<br />
6 Latin 5 10 15<br />
Toplam 34.049 38.578 72.627<br />
1319 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 418<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 31.387 35.443 66.830<br />
2 Rum Ortodoks 1856 2474 4330<br />
3 Ermeni 1.174 1.400 2.574<br />
4 Ermeni Katolik 5 7 12<br />
5 Protestan 148 196 344<br />
6 Latin 5 10 15<br />
7 Yahudi 141 139 280<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 34.716 39.669 74.385<br />
1320 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 419<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 31.729 35.885 67.614<br />
2 Rum Ortodoks 1857 2474 4331<br />
3 Ermeni 1.174 1.400 2.574<br />
4 Ermeni Katolik 5 7 12<br />
5 Protestan 148 196 344<br />
6 Latin 5 10 15<br />
7 Yahudi 141 139 280<br />
417 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.260.<br />
418 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.273.<br />
419 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.276.<br />
Toplam 35.059 40.111 75.170<br />
210
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1321 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 420<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 32.540 36.345 68.885<br />
2 Rum 1.859 2.448 4.307<br />
3 Ermeni 1.174 1.401 2.575<br />
4 Katolik 5 7 12<br />
5 Protestan 148 196 344<br />
6 Latin 5 10 15<br />
7 Yahudi 141 139 280<br />
Toplam 35.872 40.546 76.418<br />
1322 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 421<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 33.094 37.094 70.188<br />
2 Rum 1.869 2.466 4.335<br />
3 Ermeni 1.174 1.401 2.575<br />
4 Katolik 5 7 12<br />
5 Protestan 169 213 382<br />
6 Yahudi 141 139 280<br />
Toplam 36.452 41.320 77.772<br />
1323 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 422<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 33.469 37.506 70.975<br />
2 Rum 1.869 2.446 4.315<br />
3 Ermeni 1.174 1.401 2.575<br />
4 Katolik 5 7 12<br />
5 Protestan 169 213 382<br />
6 Latin 5 10 15<br />
7 Yahudi 141 139 280<br />
420 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.290.<br />
421 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.267.<br />
422 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.315.<br />
Toplam 36.832 41.722 78.554<br />
211
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1324 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 423<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 33.448 37.686 71.134<br />
2 Rum 1.869 2.446 4.315<br />
3 Ermeni 1.174 1.401 2.575<br />
4 Protestan 169 213 382<br />
5 Latin 5 10 15<br />
6 Yahudi 141 139 280<br />
Toplam 36.806 41.895 78.701<br />
1326 YILI ANTAKYA KAZASI NÜFUS CETVEL� 424<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 33.013 37.813 70.826<br />
2 Rum 3.002 3.584 6.586<br />
3 Ermeni 1.388 1.635 3.023<br />
4 Protestan 242 312 554<br />
5 Katolik 67 46 113<br />
6 Yahudi 139 160 299<br />
Toplam 37.851 43.550 81.401<br />
1308 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 425<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 22.918 23.523 46.441<br />
2 Rum 276 312 588<br />
Toplam 23.194 23.835 47.029<br />
1309 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 426<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 23.164 23.563 46.727<br />
2 Rum 276 312 588<br />
423 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.301.<br />
424 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.299.<br />
425 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.180<br />
426 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.131.<br />
Toplam 23.440 23.875 47.315<br />
212
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1310 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 427<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 22.932 22.813 45.745<br />
2 Rum 276 312 588<br />
3 Yabanc� 124 272 396<br />
Toplam 23.332 23.397 46.729<br />
1312 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 428<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 23.993 23.916 47.909<br />
2 Rum 276 312 588<br />
3 Yabanc� 124 272 396<br />
Toplam 24.393 24.500 48.893<br />
1313 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 429<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 24.210 24.055 48.265<br />
2 Rum 176 312 488<br />
3 Yabanc� 124 272 396<br />
Toplam 24.510 24.639 49.149<br />
1314 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 430<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 25.218 25.518 50.736<br />
2 Rum 216 415 631<br />
3 Yabanc� 213 313 526<br />
Toplam 25.647 26.246 51.893<br />
1315 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 431<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 24.357 23.908 48.265<br />
2 Rum 176 312 488<br />
3 Yabanc� 212 302 514<br />
427 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.207.<br />
428 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.238.<br />
429 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.217.<br />
430 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.224.<br />
431 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.228.<br />
Toplam 24.745 24.522 49.267<br />
213
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1316 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 432<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 24.210 24.055 48.265<br />
2 Rum 176 312 488<br />
3 Yahudi 60 65 125<br />
4 Yabanc� 124 272 396<br />
Toplam 24.570 24.704 49.274<br />
1317 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 433<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 24.702 24.721 49.423<br />
2 Rum Ortodoks 176 312 488<br />
Toplam 24.878 25.033 49.911<br />
1318 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 434<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 25.014 25.082 50.096<br />
2 Rum Ortodoks 176 312 488<br />
Toplam 25.190 25.394 50.584<br />
1319 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 435<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 24.519 24.534 49.053<br />
2 Rum Ortodoks 174 323 497<br />
Toplam 24.693 24.858 49.550<br />
1320 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 436<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 24.591 24.445 49.091<br />
2 Rum Ortodoks 174 322 496<br />
432 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.237.<br />
433 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.245.<br />
434 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.266.<br />
435 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.279.<br />
436 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.281.<br />
Toplam 24.765 24.762 49.527<br />
214
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1321 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 437<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 24.646 24.445 49.091<br />
2 Rum 159 299 458<br />
3 Protestan 25 38 63<br />
Toplam 24.830 24.782 49.612<br />
1322 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 438<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 22.099 24.166 46.265<br />
2 Rum Ortodoks 123 262 385<br />
3 Protestan 25 38 63<br />
Toplam 22.247 24.466 46.416<br />
1323 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 439<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 22.846 24.076 46.922<br />
2 Rum Ortodoks 123 262 385<br />
3 Protestan 25 38 63<br />
Toplam 22.994 24.376 47.370<br />
1324 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 440<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 23.465 25.981 49.446<br />
2 Rum Ortodoks 306 324 630<br />
3 Protestan 25 40 65<br />
4 Yahudi 16 28 44<br />
437 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.299.<br />
438 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.293.<br />
439 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.326.<br />
440 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.314.<br />
Toplam 23.812 26.373 50.185<br />
215
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1326 YILI �DL�P KAZASI NÜFUS CETVEL� 441<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 23.606 25.724 49.330<br />
2 Rum Ortodoks 305 330 635<br />
3 Protestan 25 38 63<br />
4 Yahudi 16 28 44<br />
Toplam 23.952 26.120 50.072<br />
1308 YILI HAR�M KAZASI NÜFUS CETVEL� 442<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.624 12.594 25.218<br />
2 Rum 6 9 15<br />
3 Ermeni 6 22 28<br />
Toplam 12.636 12.625 25.261<br />
1309 YILI HAR�M KAZASI NÜFUS CETVEL� 443<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.500 12.325 24.825<br />
Toplam 12.500 12.325 24.825<br />
1310 YILI HAR�M KAZASI NÜFUS CETVEL� 444<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.610 12.377 24.987<br />
2 Yabanc� 204 297 501<br />
Toplam 12.814 12.674 25.488<br />
1312 YILI HAR�M KAZASI NÜFUS CETVEL� 445<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.858 12.795 25.653<br />
2 Yabanc� 205 297 502<br />
441 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.312.<br />
442 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.183.<br />
443 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.133.<br />
444 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.210.<br />
445 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.240.<br />
Toplam 13.063 13.092 26.155<br />
216
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1313 YILI HAR�M KAZASI NÜFUS CETVEL� 446<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 13.096 13.029 26.125<br />
2 Yabanc� 205 297 502<br />
Toplam 13.301 13.326 26.627<br />
1314–1315 YILLARI HAR�M KAZASI NÜFUS CETVEL� 447<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 13.192 13.142 26.334<br />
2 H�ristiyan 12 31 43<br />
Toplam 13.204 13.173 26.377<br />
1316 YILI HAR�M KAZASI NÜFUS CETVEL� 448<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 13.182 13.144 26.326<br />
2 H�ristiyan 12 31 43<br />
Toplam 13.194 13.175 26.369<br />
1317 YILI HAR�M KAZASI NÜFUS CETVEL� 449<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 13.408 13.458 26.866<br />
2 Rum 6 9 15<br />
3 Ermeni 9 23 32<br />
Toplam 13.423 13.490 26.913<br />
1318 YILI HAR�M KAZASI NÜFUS CETVEL� 450<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 13.408 13.458 26.928<br />
2 Rum Ortodoks 15 32 47<br />
Toplam 13.442 13.533 26.975<br />
446 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.222.<br />
447 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.229 ve 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.233.<br />
448 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.242.<br />
449 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.251.<br />
450 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.272.<br />
217
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1319–1320 YILLARI HAR�M KAZASI NÜFUS CETVEL� 451<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 14.004 13.879 27.883<br />
2 Rum 6 9 15<br />
3 Ermeni 9 23 32<br />
Toplam 14.019 13.911 27.930<br />
1321 YILI HAR�M KAZASI NÜFUS CETVEL� 452<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 14.083 14.189 28.272<br />
2 Rum 6 8 14<br />
3 Ermeni 11 23 34<br />
Toplam 14.100 14.220 28.320<br />
1322–1323 YILI HAR�M KAZASI NÜFUS CETVEL� 453<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 14.438 14.496 28.934<br />
2 Rum 6 9 15<br />
3 Ermeni 9 23 32<br />
Toplam 14.453 14.528 28.981<br />
1324–1326 YILLARI HAR�M KAZASI NÜFUS CETVEL� 454<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 13.258 14.161 27.419<br />
2 Rum 3 4 7<br />
3 Ermeni 18 36 54<br />
4 Latin - 2 2<br />
5 Yahudi - 1 1<br />
Toplam 13.279 14.204 27.483<br />
451 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.285 ve 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.288.<br />
452 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.308.<br />
453 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.301 ve 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.335.<br />
454 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.323 ve 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.321.<br />
218
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1308 YILI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL� 455<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.489 3.805 7.294<br />
2 Ermeni 535 661 1.196<br />
3 Protestan 51 47 98<br />
4 Yahudi - 1 1<br />
Toplam 4.075 4.514 8.589<br />
1309 YILI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL� 456<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.461 3.771 7.232<br />
2 Ermeni 547 643 1.190<br />
3 Protestan 46 39 85<br />
Toplam 4.054 4.453 8.507<br />
1310–1312 YILLARI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL� 457<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.440 3.562 7.002<br />
2 Ermeni 594 624 1.218<br />
3 Protestan 60 40 100<br />
4 Yabanc� 75 123 198<br />
Toplam 4.169 4.349 8.518<br />
1313 YILI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL� 458<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.601 3.701 7.302<br />
2 Ermeni 635 661 1.296<br />
3 Protestan 64 46 110<br />
Toplam 4.300 4.408 8.708<br />
455 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.191.<br />
456 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.138.<br />
457 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.217 ve 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.320.<br />
458 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.239.<br />
219
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1314 YILI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL� 459<br />
(YERL�)<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.620 3.618 7.238<br />
2 Ermeni 638 674 1.312<br />
3 Protestan 60 40 100<br />
(YABANCI)<br />
1 Müslüman 69 111 180<br />
2 Ermeni 5 10 15<br />
4 Protestan 4 6 10<br />
Genel Toplam 4.396 4.459 8.855<br />
1315 YILI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL� 460<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.819 3.834 7.653<br />
2 Ermeni Katolik 46 62 108<br />
3 Ermeni 612 638 1.250<br />
4 Protestan 65 49 114<br />
Toplam 4.542 4.583 9.125<br />
1316 YILI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL� 461<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 4.245 4.251 8.496<br />
2 Ermeni Katolik 46 58 104<br />
3 Ermeni 644 666 1.310<br />
4 Protestan 65 56 121<br />
Toplam 5.000 5.031 10.031<br />
1317 YILI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL� 462<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 4.551 4.508 9.059<br />
2 Ermeni Katolik 49 75 124<br />
3 Ermeni 644 595 1.239<br />
4 Protestan 56 73 129<br />
459 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.247.<br />
460 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.251.<br />
461 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.260.<br />
462 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.273.<br />
Toplam 5.300 5.251 10.551<br />
220
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1318 YILI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL� 463<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 4.087 4.073 8.160<br />
2 Ermeni 590 576 1.166<br />
3 Ermeni Katolik 60 102 162<br />
4 Protestan 94 95 189<br />
Toplam 4.831 4.846 9.677<br />
1319 YILI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL� 464<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 4.652 4.661 9.313<br />
2 Ermeni 666 660 1.326<br />
3 Ermeni Katolik 43 69 112<br />
4 Protestan 101 97 198<br />
Toplam 5.462 5.487 10.949<br />
1320 YILI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL� 465<br />
(YERL�)<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 4.603 4.575 9.178<br />
2 Ermeni 646 652 1.298<br />
3 Ermeni Katolik 42 69 111<br />
4 Protestan 95 94 189<br />
Toplam 5.386 5.390 10.776<br />
(YABANCI)<br />
1 Müslüman 75 114 189<br />
2 Ermeni 5 10 15<br />
4 Protestan 4 6 10<br />
463 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.236.<br />
464 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.347.<br />
465 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.250.<br />
Genel Toplam 5.470 5.520 10.990<br />
221
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1321–1322–1323 YILLARI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL� 466<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 4.742 4.523 9.265<br />
2 Ermeni 486 713 1.199<br />
3 Ermeni Katolik 43 69 112<br />
4 Protestan 106 103 209<br />
Toplam 5.377 5.408 10.785<br />
1324 YILI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL� 467<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 4.757 5.254 10.011<br />
2 Ermeni 775 926 1.701<br />
3 Ermeni Katolik 103 125 228<br />
4 Protestan 92 101 193<br />
5 Yahudi 8 10 18<br />
Toplam 5.735 6.416 12.151<br />
1326 YILI BELEN KAZASI NÜFUS CETVEL� 468<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 4.566 5.054 9.620<br />
2 Ermeni 738 1615 2353<br />
3 Ermeni Katolik 102 119 221<br />
4 Protestan 69 104 173<br />
5 Yabanc� 324 323 647<br />
Toplam 5.799 7.215 13.014<br />
1308 YILI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL� 469<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 7.225 7.307 14.532<br />
2 Rum 23 22 45<br />
Toplam 7.248 7.329 14.577<br />
466 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.329, 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.323 ve 1323 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi, s.361.<br />
467 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.333.<br />
468 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.331.<br />
469 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.187.<br />
222
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1309 YILI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL� 470<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 7.103 7.462 14.565<br />
2 Rum 23 22 45<br />
Toplam 7.126 7.484 14.610<br />
1310–1312 YILI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL� 471<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 7.242 7.599 14.841<br />
2 Rum 23 22 45<br />
3 Yabanc� 107 126 233<br />
Toplam 7.372 7.747 15.119<br />
1313–1314–1315 YILLARI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL� 472<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 7.615 7.748 15.363<br />
2 Rum 23 20 43<br />
3 Yabanc� 107 126 233<br />
Toplam 7.745 7.894 15.639<br />
1316 YILI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL� 473<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 8.167 8.248 16.415<br />
2 Rum 25 21 46<br />
3 Yabanc� 110 129 239<br />
Toplam 8.302 8.398 16.700<br />
1317 YILI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL� 474<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 8.346 8.391 16.737<br />
2 Rum 25 21 46<br />
3 Yabanc� 110 129 239<br />
Toplam 8.481 8.541 17.022<br />
470 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.136.<br />
471 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.214 ve 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.244.<br />
472 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.231, 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.239 ve 1315 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi, s.239.<br />
473 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.252.<br />
474 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.262.<br />
223
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1318 YILI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL� 475<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 8.538 8.467 17.005<br />
2 Rum Ortodoks 25 21 46<br />
3 Yabanc� 110 129 239<br />
Toplam 8.673 8.617 17.290<br />
1319–1320 YILLARI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL� 476<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 8.879 8.726 17.605<br />
2 Rum Ortodoks 25 18 43<br />
Toplam 8.904 8.744 17.648<br />
1321 YILI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL� 477<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 9.157 8.988 18.145<br />
2 Rum 25 18 43<br />
Toplam 9.182 9.006 18.188<br />
MARE KAZASI DÂH�L�NDE BULUNAN SEYYAR A��RETLER�N TAHM�N�<br />
NÜFUSLARI VE ÇADIR SAYILARI<br />
A�iret Ad� Nüfus Çad�r Say�s�<br />
Hadidi A�ireti 3.800 600<br />
Mevali A�ireti 3.000 500<br />
Abu Halit A�ireti 1.500 300<br />
Toplam 8.300 1.400<br />
1322 YILI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL�478 S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 9.306 9.076 18.382<br />
2 Rum Ortodoks 25 18 43<br />
Toplam 9.331 9.094 18.425<br />
475 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.283.<br />
476 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.296 ve 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.300.<br />
477 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.337.<br />
478 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.332.<br />
224
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
MARE KAZASI DÂH�L�NDE BULUNAN SEYYAR A��RETLER�N TAHM�N�<br />
NÜFUSLARI VE ÇADIR SAYILARI<br />
A�iret Ad� Nüfus Çad�r Say�s�<br />
Hadidi A�ireti 2.000 200<br />
Mevali A�ireti 1.500 500<br />
Elbu Hasan A�ireti 1200 150<br />
Abu Halit A�ireti 1.000 100<br />
Maata A�ireti 800 120<br />
Haccac A�ireti 700 100<br />
Abu Cemil A�ireti 600 80<br />
Cemili A�ireti 500 50<br />
Abu Küleyip 600 60<br />
Abu Ku’yran 400 60<br />
Abu Halip 400 40<br />
Abu Harp 350 35<br />
Abu Kete� 300 30<br />
Abu Katli A�ireti 300 30<br />
Abu �ehabettin A�ireti 200 25<br />
Cevvale A�ireti 200 15<br />
Toplam 1.575 10.850<br />
1323–1324 YILI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL� 479<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 9.157 8.988 18.145<br />
2 Rum Ortodoks 25 18 43<br />
Toplam 9.182 9.006 18.188<br />
MARE KAZASI DÂH�L�NDE BULUNAN SEYYAR A��RETLER�N TAHM�N�<br />
NÜFUSLARI VE ÇADIR SAYILARI 480<br />
A�iret Ad� Nüfus Çad�r Say�s�<br />
Hadidi A�ireti 3.800 600<br />
Mevali A�ireti 3.000 500<br />
Abu Halit A�ireti 1.500 300<br />
Toplam 8.300 1.400<br />
479 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.343 ve 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.341.<br />
480 A�iretlerin nüfus ve çad�r miktarlar� 1326 salnamesinde de ayn�d�r.<br />
225
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1326 YILI MARE KAZASI NÜFUS CETVEL� 481<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 8.971 9.662 18.633<br />
2 Rum Ortodoks 15 10 25<br />
Toplam 8.986 9.672 18.658<br />
1308 YILI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL� 482<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.076 9.942 22.018<br />
2 Rum 2 9 11<br />
3 Yahudi - 1 1<br />
Toplam 12.078 9.952 22.030<br />
1309 YILI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL� 483<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.365 10.071 22.436<br />
2 Rum 2 5 7<br />
Toplam 12.367 10.076 22.443<br />
1310–1312 YILLARI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL� 484<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.664 10.110 22.774<br />
2 Yahudi 25 25 50<br />
3 Yabanc� 84 163 247<br />
Toplam 12.773 10.298 23.071<br />
1313 YILI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL� 485<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.978 10.462 23.440<br />
2 Yahudi 25 25 50<br />
3 Yabanc� 84 163 247<br />
Toplam 13.087 10.650 23.737<br />
481 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.340.<br />
482 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.189.<br />
483 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.137.<br />
484 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.215 ve 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.245.<br />
485 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.235.<br />
226
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1314 YILI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL� 486<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 13.051 10.485 23.536<br />
2 Rum - 4 4<br />
3 K�pti 6 10 16<br />
4 Yahudi 21 30 51<br />
Toplam 13.078 10.529 23.607<br />
1315 YILI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL� 487<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 13.153 10.675 23.828<br />
2 Rum - 4 4<br />
3 K�pti 7 12 19<br />
4 Yahudi 28 32 60<br />
Toplam 13.188 10.723 23.911<br />
1316 YILI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL� 488<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 13.342 10.587 23.929<br />
2 Rum - 4 4<br />
3 K�pti 6 10 16<br />
4 Yahudi 25 27 52<br />
Toplam 13.373 10.628 24.001<br />
1317 YILI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL� 489<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 13.702 10.730 24.432<br />
2 Rum - 4 4<br />
3 K�pti 6 10 16<br />
4 Yahudi 25 27 52<br />
486 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.240<br />
487 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.247.<br />
488 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.256.<br />
489 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.267.<br />
Toplam 13.733 10.771 24.504<br />
227
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1318 YILI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL� 490<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 14.169 11.000 25.169<br />
2 Rum Ortodoks - 4 4<br />
3 K�pti 6 10 16<br />
4 Yahudi 25 27 52<br />
Toplam 14.202 11.039 25.241<br />
1319 YILI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL� 491<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 14.425 11.159 25.584<br />
2 Rum Ortodoks - 4 4<br />
3 K�pti 6 10 16<br />
4 Yahudi 25 27 52<br />
Toplam 14.456 11.200 25.656<br />
1320 YILI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL� 492<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 14.607 11.266 25.873<br />
2 Rum Ortodoks - 4 4<br />
3 K�pti 6 10 16<br />
4 Yahudi 25 27 52<br />
Toplam 14.638 11.307 25.945<br />
1321 YILI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL� 493<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 15.076 11.556 26.632<br />
2 Ermeni 4 11 15<br />
3 Yahudi 25 27 52<br />
490 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.288.<br />
491 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.301.<br />
492 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.305.<br />
493 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.345.<br />
Toplam 15.105 11.594 26.699<br />
228
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
BÂB KAZASI DÂH�L�NDE BULUNAN SEYYAR A��RETLER�N TAHM�N�<br />
NÜFUSLARI VE ÇADIR SAYILARI 494<br />
A�iret Ad� Nüfus Çad�r Say�s�<br />
Ferdun A�ireti 3.500 1000<br />
�ammar A�ireti 3.075 1020<br />
Abu Humeyyis A�ireti 1.550 510<br />
Abu Hamed A�ireti 1.050 350<br />
Beni Zeyd A�ireti 1.025 300<br />
Geyyar A�ireti 770 230<br />
Bekare A�ireti 750 215<br />
Cebbarin A�ireti 625 210<br />
Mucazeme A�ireti 450 150<br />
Demalihe A�ireti 450 150<br />
Naim A�ireti 400 110<br />
Abu Battu� A�ireti 350 130<br />
Ganaim A�ireti 350 120<br />
Beni Sa’b A�ireti 350 100<br />
Abu Zahir A�ireti 350 100<br />
Toplam 15.045 4.695<br />
1322–1323–1324 YILLARI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL�495 S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 15.247 11.538 26.785<br />
2 Ermeni 4 11 15<br />
3 Süryani Kadim 6 10 16<br />
Toplam 15.257 11.559 26.816<br />
1326 YILI BÂB KAZASI NÜFUS CETVEL�496 S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.361 10.516 21.877<br />
2 Gayrimüslim 10 18 28<br />
Toplam 11.371 10.534 21.905<br />
494 A�iretlerin nüfus ve çad�r miktarlar� 1322–1323–1324 salnamelerinde de ayn�d�r.<br />
495 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.354, 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.351, 1324 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi, s.350.<br />
496 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.349. Seyyar A�iretlerin çad�r ve nüfus say�s� de�i�memi�tir.<br />
229
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1308 YILI C�SR-� �U�ÛR KAZASI NÜFUS CETVEL� 497<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.307 11.638 21.945<br />
2 Ermeni Katolik 114 115 229<br />
3 Rum 386 491 877<br />
4 Ermeni 741 882 1.623<br />
5 Protestan 350 293 643<br />
6 Latin 80 110 190<br />
Toplam 11.978 13.529 25.507<br />
1309–1310 YILLARI C�SR-� �U�ÛR KAZASI NÜFUS CETVEL� 498<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.283 11.475 21.758<br />
2 Ermeni Katolik 114 91 205<br />
3 Rum 386 488 874<br />
4 Ermeni 751 811 1.562<br />
5 Protestan 250 270 520<br />
6 Latin 80 83 163<br />
7 Yabanc� 46 59 105<br />
Toplam 11.910 13.277 25.187<br />
1312–1313 YILLARI C�SR-� �U�ÛR KAZASI NÜFUS CETVEL� 499<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.267 12.580 23.847<br />
2 Ermeni 754 811 1.565<br />
3 Rum 384 386 770<br />
4 Protestan 339 350 689<br />
5 Latin 106 114 220<br />
6 Ermeni Katolik 100 82 182<br />
Toplam 12.950 14.323 27.273<br />
497 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.185.<br />
498 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.134 ve 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.211.<br />
499 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.242 ve 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.226.<br />
230
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1314–1315 YILLARI C�SR-� �U�ÛR KAZASI NÜFUS CETVEL� 500<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.456 12.575 24.031<br />
2 Rum 382 483 865<br />
3 Ermeni Katolik 100 82 182<br />
4 Ermeni 754 805 1.559<br />
5 Protestan 439 350 789<br />
6 Latin 106 114 220<br />
Toplam 13.237 14.409 27.646<br />
1316 YILI C�SR-� �U�ÛR KAZASI NÜFUS CETVEL� 501<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.718 12.492 24.210<br />
2 Rum 379 479 858<br />
3 Ermeni Katolik 99 92 191<br />
4 Ermeni 758 835 1.593<br />
5 Protestan 442 387 829<br />
6 Latin 106 144 247<br />
Toplam 13.499 14.429 27.928<br />
1317 YILI C�SR-� �U�ÛR KAZASI NÜFUS CETVEL� 502<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.757 12.688 24.445<br />
2 Rum 379 492 871<br />
3 Ermeni Katolik 99 92 191<br />
4 Ermeni 775 893 1.668<br />
5 Protestan 446 405 851<br />
6 Latin 106 145 251<br />
Toplam 13.562 14.715 28.277<br />
500 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.233 ve 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.237.<br />
501 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.246.<br />
502 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.256.<br />
231
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1318 YILI C�SR-� �U�ÛR KAZASI NÜFUS CETVEL� 503<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.152 12.974 25.126<br />
2 Rum Ortodoks 384 494 878<br />
3 Ermeni Katolik 99 92 191<br />
4 Ermeni 778 908 1.686<br />
5 Protestan 451 448 899<br />
6 Latin 102 141 243<br />
Toplam 13.966 15.057 29.023<br />
1319 YILI C�SR-� �U�ÛR KAZASI NÜFUS CETVEL� 504<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.436 13.152 25.588<br />
2 Rum Ortodoks 387 488 875<br />
3 Ermeni 779 906 1.685<br />
4 Ermeni Katolik 102 85 187<br />
5 Protestan 451 446 897<br />
6 Latin 102 141 243<br />
Toplam 14.257 15.218 29.475<br />
1320 YILI C�SR-� �U�ÛR KAZASI NÜFUS CETVEL� 505<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.785 13.226 25.984<br />
2 Rum Ortodoks 390 489 879<br />
3 Ermeni 782 903 1.685<br />
4 Ermeni Katolik 107 80 187<br />
5 Protestan 451 450 901<br />
6 Latin 102 141 243<br />
503 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.277.<br />
504 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.290.<br />
505 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.294.<br />
Toplam 14.590 15.289 29.879<br />
232
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1321 YILI C�SR-� �U�ÛR KAZASI NÜFUS CETVEL� 506<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.927 13.213 26.140<br />
2 Rum 397 506 903<br />
3 Ermeni 782 903 1.685<br />
4 Katolik 107 80 187<br />
5 Protestan 451 450 901<br />
6 Latin 102 141 243<br />
Toplam 14.766 15.293 30.059<br />
1322 YILI C�SR-� �U�ÛR KAZASI NÜFUS CETVEL� 507<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.724 12.979 25.703<br />
2 Rum Ortodoks 398 524 922<br />
3 Ermeni 733 840 1.573<br />
4 Katolik 107 80 187<br />
5 Protestan 451 449 900<br />
6 Latin 165 207 372<br />
Toplam 14.578 15.079 29.657<br />
1323 YILI C�SR-� �U�ÛR KAZASI NÜFUS CETVEL� 508<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 13. 032 13.053 26.085<br />
2 Rum Ortodoks 398 526 924<br />
3 Ermeni 733 840 1.573<br />
4 Ermeni Katolik 107 80 187<br />
5 Protestan 451 449 900<br />
6 Latin 165 207 272<br />
506 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.319.<br />
507 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.313.<br />
508 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.364.<br />
Toplam 14.886 15.155 30.041<br />
233
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1324 YILI C�SR-� �U�ÛR KAZASI NÜFUS CETVEL� 509<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.553 12.482 24.035<br />
2 Rum Ortodoks 507 557 1.064<br />
3 Rum Katolik 2 1 3<br />
4 Ermeni Katolik 92 105 197<br />
5 Ermeni 502 740 1.242<br />
6 Latin 211 259 470<br />
7 Protestan 393 497 890<br />
Toplam 13.260 14.641 27.901<br />
1326 YILI C�SR-� �U�ÛR KAZASI NÜFUS CETVEL� 510<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.658 12.696 24.354<br />
2 Rum Ortodoks 510 550 1.060<br />
3 Ermeni 499 735 1.234<br />
4 Ermeni Katolik 92 105 197<br />
5 Latin 211 258 469<br />
6 Protestan 393 496 889<br />
509 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.364.<br />
510 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.364.<br />
Toplam 13.363 14.840 28.203<br />
234
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
CEBEL-� SEM’ÂN KAZASI NÜFUS CETVEL�<br />
Y�l Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1308 511 Müslüman 11.498 9.633 21.131<br />
1309–1312 512 Müslüman 13.925 11.179 25.104<br />
1313 513 Müslüman 14.059 11.303 25.362<br />
1314–1315 514 Müslüman 14.189 11.368 25.547<br />
1316 515 Müslüman 14.521 11.676 26.197<br />
1317 516 Müslüman 14.466 11.547 26.013<br />
1318 517 Müslüman 14.476 11.459 25.935<br />
1319 518 Müslüman 14.553 11.596 26.149<br />
1320 519 Müslüman 14.608 11.570 26.178<br />
1321 520 Müslüman 14.933 11.890 26.823<br />
1322–1323 521 Müslüman 14.793 11.600 26.394<br />
1324 522 Müslüman 12.816 12.185 25.001<br />
1326 523 Müslüman 12.850 12.210 25.060<br />
511 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.192.<br />
512 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.138, 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.218 ve 1312 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi, s.248.<br />
513 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.240.<br />
514 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.250 ve 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.254.<br />
515 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.263.<br />
516 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.277.<br />
517 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.292.<br />
518 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.305.<br />
519 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.309.<br />
520 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.351.<br />
521 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.360 ve 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.379.<br />
522 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.369.<br />
523 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.369.<br />
235
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
MÜNB�Ç KAZASI NÜFUS CETVEL�<br />
Y�l Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1308 524 Müslüman 3.233 2.625 6.458<br />
1309 525 Müslüman 3.822 2.603 6.425<br />
1310–1312 526 Müslüman 3.829 2.607 6.436<br />
1310–1312 527 Yabanc� 19 31 50<br />
1313 528 Müslüman 3.859 2.617 6.476<br />
1314 529 Müslüman 3.898 2.667 6.565<br />
1315–1316 530 Müslüman 3.901 2.673 6.574<br />
1317 531 Müslüman 3.964 2.715 6.679<br />
1318 532 Müslüman 4.168 2.800 6.968<br />
MÜNB�Ç KAZASI DÂH�L�NDE BULUNAN SEYYAR A��RETLER�N 1318 YILI<br />
ÇADIR SAYILARI VE TAHM�N� NÜFUSLARI<br />
A�iret Ad� Çad�r Say�s�<br />
Abuhumeyyis A�ireti 520<br />
Ebrez A�ireti 400<br />
Geyyar A�ireti 350<br />
Lehib A�ireti 200<br />
Gatsa A�ireti 200<br />
Toymat A�ireti 150<br />
Abugays A�ireti 80<br />
Toplam 2.000 (tahminen 17.000 nüfus)<br />
524 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.194.<br />
525 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.139.<br />
526 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.219 ve 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.250.<br />
527 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.219 ve 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.250.<br />
528 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.244.<br />
529 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.253.<br />
530 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.257 ve 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.266.<br />
531 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.281.<br />
532 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.296.<br />
236
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
S�ra<br />
No<br />
1326 YILI MÜNB�Ç KAZASI NÜFUS CETVEL� 533<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 534 1.466 1.020 2.486<br />
2 Ermeni 2 2 4<br />
3 Ermeni Katolik 3 3 6<br />
4 Protestan 7 6 13<br />
5 Ermeni Kadim - 1 1<br />
6 Yahudi - 1 1<br />
Toplam 1.478 1.033 2.511<br />
MÜNB�Ç KAZASI DÂH�L�NDE BULUNAN SEYYAR A��RETLER�N 1326 YILI<br />
ÇADIR SAYILARI VE TAHM�N� NÜFUSLARI<br />
A�iret Ad� Çad�r Say�s�<br />
Ebrez A�ireti 400<br />
Geyyar A�ireti 350<br />
Abuhumeyyis A�ireti 250<br />
Lehib A�ireti 200<br />
Gatsa A�ireti 200<br />
Toymat A�ireti 150<br />
Abugays A�ireti 80<br />
Toplam 1.630 (tahminen 17.000 nüfus)<br />
533 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.379.<br />
534 1320 ve 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi verilerine göre, Müslümanlar�n Nüfusu Kad�n: 4.173,<br />
Erkek: 2.802 ve toplam 6.975 olarak verilmi�tir. S.313 ve s.311. 1322 ve 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi<br />
verilerine göre, Müslümanlar�n Nüfusu Kad�n: 4.162, Erkek: 2.772 ve toplam 6.934 olarak verilmektedir.<br />
A�iretlerin çad�r ve nüfus say�s� hiç de�i�mi�tir.1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi verilerine<br />
göre, Müslümanlar�n Nüfusu Kad�n: 4.170, Erkek: 2.780 ve toplam 6.950 olarak verilmektedir.<br />
s.370 ve 389.<br />
237
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
RAKKA KAZASI NÜFUS CETVEL�–1<br />
Y�l Nüfus Kad�n Erkek Toplam<br />
1309 535 Müslüman 2.802 2.143 4.944<br />
1310 536 Müslüman 2.906 2.214 5.120 537<br />
1312 538 Müslüman 3.231 2.610 5.841 539<br />
1313–1314 540 Müslüman 3.534 3.145 6.679<br />
1315 541 Müslüman 4.344 3.675 8.019<br />
1316 542 Müslüman 4.344 3.867 8.211<br />
1317 543 Müslüman 4.868 3.869 8.737<br />
1318 544 Müslüman 4.929 3.939 8.868<br />
1319 545 Müslüman 5.020 4.305 9.325<br />
1320 546 Müslüman 5.265 4.374 9.641<br />
RAKKA KAZASI NÜFUS CETVEL�–2<br />
Y�l Nüfus<br />
Kad�n<br />
Kay�tl� Kay�ts�z<br />
Erkek<br />
Kay�tl� Kay�ts�z<br />
Toplam<br />
Kay�tl� Kay�ts�z<br />
1321 547 Müslüman 5.466 8.500 4.410 9.000 9.876 17.500<br />
1322–1324 548 Müslüman 5.539 8.500 4.281 9.000 9.820 17.500<br />
S�ra<br />
No<br />
1326 YILI RAKKA KAZASI NÜFUS CETVEL� 549<br />
Nüfus Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Rakka Kaza Merkezi 320 475 795<br />
2<br />
Rakka Kazas�na Ba�l� Köy ve Mezralar�n Nüfusu<br />
238<br />
5.003 7.124 12.127<br />
Toplam 5.323 7.599 12.922<br />
535 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.140.<br />
536 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.221.<br />
537 ��bu nüfusun %2’si okuryazard�r (Salnamenin dipnotu).<br />
538 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.253.<br />
539 ��bu nüfusun %2’si okuryazard�r (Salnamenin dipnotu).<br />
540 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.247 ve 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.256.<br />
541 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.260.<br />
542 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.269.<br />
543 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.285.<br />
544 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.300.<br />
545 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.314.<br />
546 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.318.<br />
547 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.368.<br />
548 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.378, 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.397 ve 1324 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi, s.388.<br />
549 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.388.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
c. Urfa Sanca�� ve Ba�l� Kazalar�n Nüfus Bilgileri<br />
H. 1308–1326 tarihleri aras�nda yay�mlanan Halep Vilayet Salnamelerinde,<br />
gerek sancaklar�n geneli için gerekse de ba�l� kazalar� için “Nüfus Nezareti” kay�tlar�ndan<br />
al�nd��� belirtilen, nüfus ile ilgili bilgiler verilmi�tir.<br />
1308 YILI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL�550 S�ra<br />
No<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 22.645 24.426 47.071<br />
2 Ermeni Katolik 236 222 458<br />
3 Ermeni 3.136 3.987 7.123<br />
4 Protestan 323 393 716<br />
5 Süryani 483 592 1.075<br />
6 Yahudi 128 138 266<br />
7 Ecnebi 5 10 15<br />
Toplam 26.956 29.768 56.724<br />
1309 YILI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL�551 S�ra<br />
No<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 26.757 26.301 53.058<br />
2 Ermeni Katolik 236 222 458<br />
3 Ermeni 3.164 4.495 7.659<br />
4 Protestan 322 392 714<br />
5 Süryani 483 592 1.075<br />
6 Yahudi 128 138 266<br />
7 Ecnebi 8 7 15<br />
Toplam 31.098 32.147 63.245<br />
550 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.240.<br />
551 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.168.<br />
239
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1310 YILI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL� 552<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 26.539 26.321 52.860<br />
2 Ermeni Katolik 240 218 458<br />
3 Süryani 486 588 1.074<br />
4 Ermeni 3.118 4.515 7.633<br />
5 Protestan 327 395 722<br />
6 Ecnebi 9 11 20<br />
7 Yahudi 154 163 317<br />
8 Yabanc� 355 967 1.322<br />
Toplam 31.228 33.178 64.406<br />
1312 YILI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL� 553<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 26.058 25.698 51.746<br />
2 Ermeni Katolik 100 51 151<br />
3 Süryani 489 600 1.089<br />
4 Ermeni 3.472 4.863 8.335<br />
5 Protestan 200 276 476<br />
6 Ecnebi 200 276 476<br />
7 Yahudi 154 163 317<br />
8 Yabanc� 171 742 913<br />
Toplam 30.634 32.393 63.027<br />
1313–1314–1315–1316 YILLARI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL� 554<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 26.103 25.801 51.904<br />
2 Ermeni Katolik 102 53 155<br />
3 Ermeni 3.475 4.860 8.335<br />
4 Süryani 482 605 1.087<br />
5 Protestan 204 279 483<br />
6 Ecnebi 200 276 476<br />
7 Yahudi 158 172 330<br />
8 Yabanc� 169 741 910<br />
Toplam 30.893 32.787 63.680<br />
552 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.259.<br />
553 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.296.<br />
554 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.284, 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.269, 1315 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi, s.274 ve 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.282.<br />
240
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1317 YILI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL� 555<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 26.113 25.821 51.934<br />
2 Ermeni Katolik 102 53 155<br />
3 Ermeni 3.485 4.870 8.355<br />
4 Süryani 486 609 1.095<br />
5 Protestan 208 282 490<br />
6 Ecnebi 200 276 476<br />
7 Yahudi 162 175 337<br />
8 Yabanc� 169 741 910<br />
Toplam 30.925 32.827 63.752<br />
1318 YILI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL� 556<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 26.591 26.262 52.853<br />
2 Ermeni Katolik 298 310 608<br />
3 Ermeni 4.485 3.797 8.282<br />
4 Süryani 761 730 1.491<br />
5 Protestan 630 517 1.147<br />
6 Ecnebi 9 11 20<br />
7 Yahudi 249 231 480<br />
8 Yabanc� 169 741 910<br />
Toplam 33.192 32.599 65.791<br />
1319–1320 YILLARI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL� 557<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 26.923 26.457 53.380<br />
2 Ermeni 4.594 3.949 8.543<br />
3 Ermeni Katolik 311 373 684<br />
4 Protestan 657 451 1.108<br />
5 Yahudi 255 209 464<br />
Toplam 32.740 31.439 64.179<br />
555 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.299.<br />
556 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.314.<br />
557 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.329 ve 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.332.<br />
241
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
S�ra<br />
No<br />
1321 YILLARI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL� 558<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 27.570 26.660 54.230<br />
2 Ermeni 4.657 3.815 8.472<br />
3 Katolik 257 353 610<br />
4 Süryani 833 749 1.582<br />
5 Keldani 57 58 115<br />
6 Protestan 686 480 1.166<br />
7 Yahudi 256 194 450<br />
Toplam 34.316 32.309 66.625<br />
1322–1323 YILLARI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL� 559<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 27.698 26.560 54.258<br />
2 Ermeni 4.757 3.893 8.650<br />
3 Katolik 464 347 811<br />
4 Süryani Katolik 837 743 1.580<br />
5 Süryani Kadim 59 57 116<br />
6 Protestan 664 449 1.113<br />
7 Keldani 60 59 119<br />
8 Yahudi 256 194 450<br />
S�ra<br />
No<br />
Toplam 34.795 32.302 67.097<br />
1324 YILI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL� 560<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 24.799 27.102 51.901<br />
2 Ermeni 5.642 5.849 11.491<br />
3 Ermeni Protestan 546 524 1.070<br />
4 Ermeni Katolik 130 148 278<br />
5 Süryani Kadim 777 1.127 1.904<br />
6 Süryani Protestan 92 118 210<br />
7 Süryani Katolik 90 109 199<br />
558 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.390.<br />
559 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.404 ve 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.420.<br />
560 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.414.<br />
242
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
8 Keldani 197 193 390<br />
9 Latin 13 19 32<br />
10 Yahudi 243 241 484<br />
Toplam 32.529 35.430 67.959<br />
1326 YILI URFA KAZASI NÜFUS CETVEL� 561<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 26.007 28.272 54.279<br />
2 Ermeni 5.582 5.885 11.467<br />
3 Ermeni Protestan 547 525 1.072<br />
4 Ermeni Katolik 136 150 286<br />
5 Süryani Kadim 783 1.011 1.794<br />
6 Süryani Protestan 118 92 210<br />
7 Süryani Katolik 104 126 230<br />
8 Keldani 197 193 390<br />
9 Latin Katolik 13 19 32<br />
10 Yahudi 243 241 484<br />
11 Yabanc� 672 736 1.408<br />
12 Ecnebi 29 31 60<br />
Toplam 34.431 37.281 71.712<br />
1308–1309 YILLARI B�REC�K KAZASI NÜFUS CETVEL� 562<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.349 10.177 20.526<br />
2 Ermeni Katolik 135 176 311<br />
3 Ermeni 312 381 693<br />
4 Protestan 135 179 314<br />
5 Yahudi 6 13 19<br />
Toplam 10.937 10.926 21.863<br />
1310–1312 YILLARI B�REC�K KAZASI NÜFUS CETVEL� 563<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.171 10.076 20.247<br />
2 Ermeni 605 652 1.257<br />
Toplam 10.776 10.728 21.504<br />
561 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.413.<br />
562 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.169. 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.242.<br />
563 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.261 ve 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.298.<br />
243
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1313–1314 YILLARI B�REC�K KAZASI NÜFUS CETVEL� 564<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.187 10.092 20.279<br />
2 Ermeni 623 661 1.284<br />
Toplam 10.810 10.753 21.563<br />
1315-1316 YILLARI B�REC�K KAZASI NÜFUS CETVEL� 565<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.916 10.770 21.686<br />
2 Ermeni Katolik 147 172 319<br />
3 Ermeni 333 361 694<br />
4 Protestan 135 125 260<br />
5 Yahudi 22 16 38<br />
Toplam 11.553 11.444 22.997<br />
1317 YILI B�REC�K KAZASI NÜFUS CETVEL� 566<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.936 10.780 21.716<br />
2 Ermeni Katolik 149 175 324<br />
3 Ermeni 335 372 707<br />
4 Protestan 139 125 264<br />
5 Yahudi 25 15 40<br />
Toplam 11.584 11.467 23.051<br />
1318 YILI B�REC�K KAZASI NÜFUS CETVEL�567 S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.420 10.948 22.368<br />
2 Ermeni Katolik 231 319 550<br />
3 Ermeni 162 184 346<br />
4 Protestan 141 102 243<br />
Toplam 11.954 11.553 23.507<br />
564 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.288, 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.274.<br />
565 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.279 ve 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.287.<br />
566 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.305.<br />
567 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.321.<br />
244
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1319 YILI B�REC�K KAZASI NÜFUS CETVEL� 568<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.420 10.948 22.368<br />
2 Ermeni Katolik 231 319 550<br />
3 Ermeni 162 184 346<br />
4 Protestan 141 102 243<br />
Toplam 11.954 11.553 23.507<br />
1320 YILI B�REC�K KAZASI NÜFUS CETVEL� 569<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.447 10.962 22.409<br />
2 Ermeni 231 319 550<br />
3 Katolik 162 184 346<br />
4 Protestan 141 102 243<br />
5 Yahudi 22 16 38<br />
Toplam 12.003 11.583 23.586<br />
1321–1322 YILLARI B�REC�K KAZASI NÜFUS CETVEL� 570<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.971 11.319 23.290<br />
2 Ermeni 233 331 564<br />
3 Katolik 162 185 347<br />
4 Protestan 147 110 257<br />
5 Yahudi 22 16 38<br />
Toplam 12.535 11.961 24.496<br />
1323 YILI B�REC�K KAZASI NÜFUS CETVEL� 571<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.481 11.725 24.206<br />
2 Ermeni 452 498 950<br />
3 Katolik 164 175 339<br />
4 Protestan 103 114 217<br />
5 Yahudi 21 26 47<br />
Toplam 13.221 12.538 25.759<br />
568 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.335.<br />
569 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.339.<br />
570 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.399 ve 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.414.<br />
571 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.432<br />
245
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1324 YILI B�REC�K KAZASI NÜFUS CETVEL� 572<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.381 11.719 23.100<br />
2 Ermeni 452 499 951<br />
3 Katolik 164 175 339<br />
4 Protestan 104 114 218<br />
5 Yahudi 21 28 49<br />
Toplam 12.122 12.535 24.657<br />
1326 YILI B�REC�K KAZASI NÜFUS CETVEL� 573<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.691 11.950 23.641<br />
2 Ermeni 452 499 951<br />
3 Katolik 164 175 339<br />
4 Protestan 104 114 218<br />
5 Yahudi 21 28 49<br />
Toplam 12.442 12.766 25.198<br />
1308–1309 YILLARI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL� 574<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.757 11.515 22.272<br />
2 Ermeni 273 291 564<br />
Toplam 11.030 11.806 22.836<br />
1310–1312 YILLARI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL� 575<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.549 10.993 21.542<br />
2 Ermeni 289 340 629<br />
Toplam 10.838 11.333 22.171<br />
1313–1314 YILLARI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL� 576<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.601 11.005 21.606<br />
2 Ermeni 294 343 637<br />
Toplam 10.895 11.348 22.243<br />
572 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.425.<br />
573 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.423.<br />
574 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.170 ve 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.169.<br />
575 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.262 ve 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.297.<br />
576 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.291, 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.278.<br />
246
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1315–1316 YILLARI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL� 577<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.366 11.869 22.235<br />
2 Ermeni 287 300 587<br />
Toplam 11.653 12.169 23.822<br />
1317 YILI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL� 578<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.186 12.191 23.377<br />
2 Ermeni 291 264 555<br />
3 Yabanc� 36 41 77<br />
Toplam 11.513 12.496 24.009<br />
1318 YILI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL�579 S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.578 12.108 23.686<br />
2 Ermeni 291 265 556<br />
3 Yabanc� 36 41 77<br />
Toplam 11.905 12.414 24.319<br />
1319 YILI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL�580 S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.831 12.351 24.182<br />
2 Ermeni 295 274 569<br />
Toplam 12.126 12.625 24.751<br />
1320 YILI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL� 581<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.862 12.379 24.241<br />
2 Ermeni 295 274 569<br />
3 Yabanc� 72 84 156<br />
Toplam 12.229 12.737 24.966<br />
577 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.283 ve 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.291.<br />
578 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.309.<br />
579 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.325.<br />
580 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.341.<br />
581 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.345.<br />
247
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1321 YILI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL� 582<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.070 12.617 24.687<br />
2 Ermeni 295 274 569<br />
Toplam 12.365 12.891 25.256<br />
1322 YILI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL� 583<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.282 13.134 25.411<br />
2 Ermeni 300 285 585<br />
Toplam 12.582 13.419 25.996<br />
1323 YILI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL� 584<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 12.201 12.825 25.026<br />
2 Ermeni 300 285 585<br />
Toplam 12.501 13.110 25.611<br />
1324 YILI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL� 585<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.142 12.984 24.126<br />
2 Ermeni 398 501 899<br />
3 Yahudi - 2 2<br />
Toplam 11.540 13.487 25.027<br />
1326 YILI RUMKALE KAZASI NÜFUS CETVEL� 586<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 11.036 12.838 23.874<br />
2 Ermeni 492 482 974<br />
3 Katolik 16 17 33<br />
4 Yahudi 2 4 6<br />
5 Yezidî 106 155 261<br />
6 K�pti 2 3 5<br />
582 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.407.<br />
583 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.422.<br />
584 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.441.<br />
585 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.435.<br />
586 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.432.<br />
Toplam 11.654 13.499 25.159<br />
248
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1308 YILI SURUÇ KAZASI NÜFUS CETVEL� 587<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 8.408 8.844 17.252<br />
2 Ermeni 33 33 66<br />
Toplam 8.441 8877 17.318<br />
1309 YILI SURUÇ KAZASI NÜFUS CETVEL� 588<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 9.505 10.885 20.390<br />
2 Ermeni 40 50 90<br />
Toplam 9.545 10.935 20.480<br />
1310 YILI SURUÇ KAZASI NÜFUS CETVEL� 589<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 8.712 9.050 17.762<br />
2 Ermeni 24 28 52<br />
Toplam 8.736 9.078 17.814<br />
1312 YILI SURUÇ KAZASI NÜFUS CETVEL� 590<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 9.055 10.885 19.940<br />
2 Ermeni 40 50 90<br />
Toplam 9.095 10.935 20.030<br />
1313–1314 YILLARI SURUÇ KAZASI NÜFUS CETVEL� 591<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 9.061 10.895 19.956<br />
2 Ermeni 47 58 105<br />
Toplam 9.108 10.953 20.061<br />
1315–1316 YILLARI SURUÇ KAZASI NÜFUS CETVEL� 592<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 9.147 9.245 18.392<br />
2 Ermeni 33 34 67<br />
Toplam 9.180 9.279 18.459<br />
587 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.245.<br />
588 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.171.<br />
589 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.263.<br />
590 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.301.<br />
591 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.294, 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.282.<br />
592 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.287 ve 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.295.<br />
249
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1317 YILI SURUÇ KAZASI NÜFUS CETVEL� 593<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 9.154 9.255 18.409<br />
2 Ermeni 31 33 64<br />
Toplam 9.185 9.288 18.473<br />
1318 YILI SURUÇ KAZASI NÜFUS CETVEL� 594<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 9.140 9.240 18.380<br />
2 Ermeni 33 30 63<br />
Toplam 9.173 9.270 18.443<br />
1319–1320 YILLARI SURUÇ KAZASI NÜFUS CETVEL� 595<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 9.145 9.255 18.400<br />
2 Ermeni 31 33 64<br />
Toplam 9.176 9.288 18.464<br />
1321 YILI SURUÇ KAZASI NÜFUS CETVEL� 596<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 9.302 9.368 18.670<br />
2 Ermeni 33 30 63<br />
Toplam 9.335 9.398 18.733<br />
1322–1323–1324–1326 YILLARI SURUÇ KAZASI NÜFUS CETVEL�597 S�ra<br />
No<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 9.325 9.397 18.722<br />
2 Ermeni 33 30 63<br />
Toplam 9.358 9.427 18.785<br />
593 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.313.<br />
594 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.329.<br />
595 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.345 ve 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.<br />
596 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.416.<br />
597 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.432, 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.450, 1324 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi, s.443, 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.440.<br />
250
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1318 YILI HARRAN KAZASI NÜFUS CETVEL�598 S�ra<br />
No<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 1.987 1.675 3.662<br />
Toplam 1.987 1.675 3.662<br />
1319 YILI HARRAN KAZASI NÜFUS CETVEL�599 S�ra<br />
No<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 2.178 1.790 3.968<br />
Toplam 2.178 1.790 3.968<br />
1320 YILI HARRAN KAZASI NÜFUS CETVEL�600 S�ra<br />
No<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 2.235 1.822 4.057<br />
Toplam 2.235 1.822 4.057<br />
1321–1322 YILLARI HARRAN KAZASI NÜFUS CETVEL�601 S�ra<br />
No<br />
Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 2.288 1.919 4.207<br />
Toplam 2.288 1.919 4.207<br />
1323–1324–1326 YILLARI HARRAN KAZASI NÜFUS CETVEL� 602<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 2.304 1.932 4.236<br />
d. Mara� Sanca�� ve Ba�l� Kazalar�n Nüfus Bilgileri<br />
Toplam 2.304 1.932 4.236<br />
1308–1309 YILI MARA� KAZASI NÜFUS CETVEL� 603<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 17.021 19.773 36.794<br />
2 Ermeni Katolik 1.343 1.762 3.105<br />
3 Ermeni 4.202 5.133 9.335<br />
598 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.331. 1316-1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde Harran<br />
nüfus kay�tlar� verilmemi�tir.<br />
599 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.347.<br />
600 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.353.<br />
601 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.421 ve 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.437.<br />
602 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.455, 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.448 ve 1326 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi, s.444.<br />
603 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.151 ve 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.214.<br />
251
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
4 Protestan 1.348 1.527 2.875<br />
5 Yahudi 102 80 182<br />
6 Ecnebi 6 9 15<br />
Toplam 24.022 28.284 52.306<br />
1310 YILI MARA� KAZASI NÜFUS CETVEL� 604<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 17.110 19.443 36.553<br />
2 Ermeni Katolik 1.447 1.614 3.061<br />
3 Ermeni 4.312 4.783 9.095<br />
4 Protestan 1.430 1.430 2.860<br />
5 Yahudi 98 95 193<br />
6 Yabanc� 417 564 981<br />
Toplam 24.814 27.929 605 52.743<br />
1312 YILI MARA� KAZASI NÜFUS CETVEL� 606<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 17.597 20.051 37.648<br />
2 Ermeni Katolik 1.552 1.672 3.224<br />
3 Ermeni 4.351 4.797 9.148<br />
4 Protestan 1.426 1.448 2.874<br />
5 Yahudi 107 91 198<br />
6 Yabanc� 417 564 981<br />
Toplam 25.450 28.623 607 54.073<br />
1313–1314–1315 YILLARI MARA� KAZASI NÜFUS CETVEL� 608<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 18.684 21.346 40.030<br />
2 Ermeni Katolik 1.722 1.681 3.403<br />
3 Ermeni 4.569 4.938 9.507<br />
4 Protestan 1.461 1.478 2.939<br />
5 Yahudi 107 91 198<br />
Toplam 26.543 29.534 56.077<br />
604 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.238.<br />
605 Erkek Nüfusunun yaln�z 1/3 okuryazard�r (Salnamenin dipnotu).<br />
606 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.271.<br />
607 Erkek Nüfusunun yaln�z 1/3 okuryazard�r. (Salnamenin dipnotu).<br />
608 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.256, 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.293 ve 1315 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi, s.299.<br />
252
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1316–1317 YILLARI MARA� KAZASI NÜFUS CETVEL� 609<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 18.920 21.038 39.958<br />
2 Ermeni Katolik 1.712 1.571 3.283<br />
3 Ermeni 4.669 4.655 9.324<br />
4 Protestan 1.540 1.354 2.894<br />
5 Yahudi 108 93 201<br />
6 Yabanc� 188 191 379<br />
Toplam 27.137 28.902 56.039<br />
1318 YILI MARA� KAZASI NÜFUS CETVEL� 610<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 19.840 21.723 41.563<br />
2 Rum Ortodoks 2 3 5<br />
3 Ermeni Katolik 2.180 2.067 4.247<br />
4 Ermeni 4.637 4.595 9.232<br />
5 Protestan 1.573 1.392 2.965<br />
6 Yahudi 113 94 207<br />
Toplam 28.345 29.874 58.219<br />
1319 YILI MARA� KAZASI NÜFUS CETVEL� 611<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 20.372 22.191 42.563<br />
2 Rum Ortodoks 2 3 5<br />
3 Ermeni Katolik 2.195 1.979 4.174<br />
4 Ermeni 4.900 4.319 9.219<br />
5 Protestan 1.616 1.304 2.920<br />
6 Yabanc� 8 12 20<br />
7 Yahudi 117 94 211<br />
Toplam 29.210 29.902 59.112<br />
609 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.306 ve 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.327.<br />
610 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.343.<br />
611 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.361.<br />
253
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1320 YILI MARA� KAZASI NÜFUS CETVEL� 612<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 20.873 22.855 43.728<br />
2 Rum Ortodoks 2 3 5<br />
3 Ermeni 4.902 4.368 9.270<br />
4 Ermeni Katolik 2.195 1.940 4.135<br />
5 Protestan 1.618 1.304 2.922<br />
6 Yabanc� 8 12 20<br />
7 Yahudi 117 94 211<br />
Toplam 29.715 30.576 60.291<br />
1321 YILI MARA� KAZASI NÜFUS CETVEL� 613<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 22.006 23.768 45.774<br />
2 Ermeni 5.004 4.382 9.386<br />
3 Ermeni Katolik 2.200 1.945 4.145<br />
4 Rum 2 3 5<br />
5 Protestan 1.652 1.317 2.969<br />
6 Yahudi 117 95 212<br />
7 Yabanc� 8 12 20<br />
Toplam 30.989 31.522 62.511<br />
1322 YILI MARA� KAZASI NÜFUS CETVEL� 614<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 22.390 23.964 46.354<br />
2 Ermeni 5.414 4.939 10.353<br />
3 Katolik 2.321 2.106 4.427<br />
4 Rum 2 3 5<br />
5 Protestan 2.139 1.476 3.615<br />
6 Yabanc� 8 12 20<br />
7 Yahudi 116 95 211<br />
612 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.370.<br />
613 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.440.<br />
614 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.461.<br />
Toplam 32.390 32.595 64.985<br />
254
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1323 YILI MARA� KAZASI NÜFUS CETVEL� 615<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 22.390 23.970 46.360<br />
2 Ermeni 5.413 4.940 10.353<br />
3 Katolik 2.325 2.110 4.435<br />
4 Rum 2 3 5<br />
5 Protestan 2.140 1.476 3.616<br />
6 Yabanc� 8 12 20<br />
7 Yahudi 116 95 211<br />
Toplam 32.394 32.606 65.000<br />
1324 YILI MARA� KAZASI NÜFUS CETVEL� 616<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 21.867 24.769 46.636<br />
2 Ermeni 5.190 6.021 11.211<br />
3 Katolik 1.842 1.738 3.580<br />
4 Rum Katolik 2 2 4<br />
5 Protestan 2.150 1.901 4.051<br />
6 Latin 450 437 887<br />
7 Yabanc� 594 847 1.441<br />
8 Yahudi 105 108 213<br />
Toplam 32.200 35.823 68.023<br />
1326 YILI MARA� KAZASI NÜFUS CETVEL� 617<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 21.846 24.711 46.557<br />
2 Ermeni 5.195 5.985 11.180<br />
3 Katolik 1.844 1.723 3.567<br />
4 Rum Katolik 3 3 6<br />
5 Protestan 2.159 1.898 4.057<br />
6 Latin 449 435 884<br />
7 Yabanc� 633 877 1.510<br />
8 Yahudi 105 108 213<br />
615 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.478.<br />
616 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.474.<br />
617 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.469.<br />
Toplam 32.234 35.740 67.974<br />
255
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1308–1309 YILI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 618<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.377 3.936 7.313<br />
2 Ermeni Katolik 185 239 424<br />
3 Ermeni 3.640 4.886 8.526<br />
4 Protestan 110 145 255<br />
Toplam 7.312 9.206 16.518<br />
1310 YILI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 619<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.378 3.994 7.372<br />
2 Ermeni Katolik 167 206 373<br />
3 Ermeni 3.661 4.882 8.543<br />
4 Protestan 107 129 236<br />
Toplam 7.313 9.211 620 16.524<br />
1312 YILI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 621<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.495 4.039 7.534<br />
2 Ermeni Katolik 190 253 443<br />
3 Ermeni 3.642 4.844 8.486<br />
4 Protestan 117 144 261<br />
Toplam 7.444 9.280 622 16.724<br />
1313–1314–1315 YILLARI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 623<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.661 4.116 7.777<br />
2 Ermeni Katolik 233 256 489<br />
3 Ermeni 3.659 4.823 8.482<br />
4 Protestan 125 158 283<br />
Toplam 7.678 9.353 17.031<br />
618 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.152 ve 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.216.<br />
619 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.239.<br />
620 Erkek nüfusunun ancak 1/6’s� okuryazard�r (Salnamenin dipnotu).<br />
621 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.273.<br />
622 Erkek nüfusunun ancak 1/6’s� okuryazard�r (Salnamenin dipnotu).<br />
623 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.260, 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.298 ve 1315 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi, s.304.<br />
256
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1316 YILI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 624<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.763 4.312 8.075<br />
2 Ermeni Katolik 197 211 408<br />
3 Ermeni 3.707 4.890 8.597<br />
4 Protestan 115 135 250<br />
Toplam 7.782 9.548 17.330<br />
1317 YILI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 625<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.815 4.413 8.228<br />
2 Ermeni Katolik 168 167 335<br />
3 Ermeni 3.740 4.953 8.693<br />
4 Protestan 115 135 250<br />
Toplam 7.838 9.668 17.506<br />
1318 YILI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 626<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.904 4.452 8.356<br />
2 Ermeni Katolik 169 167 336<br />
3 Ermeni 3.772 4.994 8.766<br />
4 Protestan 115 135 250<br />
Toplam 7.960 9.748 17.708<br />
1319–1320 YILLARI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 627<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.920 4.451 8.371<br />
2 Ermeni 3.462 3.702 7.164<br />
3 Katolik 205 196 401<br />
4 Protestan 128 160 288<br />
Toplam 7.715 8.509 16.224<br />
624 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.311.<br />
625 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.333.<br />
626 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.349.<br />
627 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.367 ve 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.376.<br />
257
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1321 YILI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 628<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.998 4.488 8.486<br />
2 Ermeni 3.467 3.870 7.337<br />
3 Katolik 205 196 401<br />
4 Protestan 128 160 288<br />
Toplam 7.798 8.714 16.512<br />
1322 YILI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 629<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 4.029 4.410 8.439<br />
2 Ermeni 3.467 3.871 7.338<br />
3 Katolik 205 196 401<br />
4 Protestan 128 160 288<br />
Toplam 7.829 8.637 16.466<br />
1323 YILI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 630<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 4.041 4.362 8.403<br />
2 Ermeni 3.467 3.871 7.338<br />
3 Katolik 205 196 401<br />
4 Protestan 128 160 288<br />
Toplam 7.841 8.589 16.430<br />
1324 YILI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 631<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.424 4.304 7.728<br />
2 Ermeni 4.260 5.377 9.637<br />
3 Katolik 226 283 509<br />
4 Protestan 177 196 373<br />
628 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.447.<br />
629 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.470.<br />
630 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.487.<br />
631 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.482<br />
Toplam 8.087 10.160 18.247<br />
258
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1326 YILI ZEYTUN KAZASI NÜFUS CETVEL� 632<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 3.426 4.276 7.702<br />
2 Ermeni 4.262 5.364 9.626<br />
3 Katolik 227 285 512<br />
4 Protestan 178 197 375<br />
Toplam 8.093 10.122 18.215<br />
1308–1309 YILLARI ELB�STAN KAZASI NÜFUS CETVEL� 633<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 18.037 20.089 38.126<br />
2 Ermeni Katolik 159 162 321<br />
3 Ermeni 446 532 978<br />
4 Protestan 149 172 321<br />
Toplam 18.791 20.955 39.746<br />
1310 YILI ELB�STAN KAZASI NÜFUS CETVEL� 634<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 17.981 19.991 37.972<br />
2 Ermeni Katolik 164 170 334<br />
3 Ermeni 421 528 949<br />
4 Protestan 153 182 335<br />
Toplam 18.719 20.871 39.590<br />
1312 YILI ELB�STAN KAZASI NÜFUS CETVEL� 635<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 17.926 19.922 37.848<br />
2 Ermeni Katolik 152 155 307<br />
3 Ermeni 425 497 922<br />
4 Protestan 143 163 306<br />
Toplam 18.646 20.737 39.383<br />
632 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.478.<br />
633 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.154 ve 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.219.<br />
634 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.242.<br />
635 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.276.<br />
259
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1313–1314–1315 YILLARI ELB�STAN KAZASI NÜFUS CETVEL� 636<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 18.635 20.353 38.988<br />
2 Ermeni Katolik 164 165 329<br />
3 Ermeni 444 522 966<br />
4 Protestan 148 173 321<br />
Toplam 19.391 21.213 40.604<br />
1316 YILI ELB�STAN KAZASI NÜFUS CETVEL� 637<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 19.450 21.040 40.490<br />
2 Ermeni Katolik 164 164 328<br />
3 Ermeni 444 523 967<br />
4 Protestan 149 176 325<br />
Toplam 20.207 21.903 42.110<br />
1317 YILI ELB�STAN KAZASI NÜFUS CETVEL� 638<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 19.575 21.192 40.767<br />
2 Ermeni Katolik 164 164 328<br />
3 Ermeni 444 524 968<br />
4 Protestan 149 176 325<br />
Toplam 20.332 22.056 42.388<br />
1318 YILI ELB�STAN KAZASI NÜFUS CETVEL� 639<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 19.879 21.473 41.352<br />
2 Ermeni Katolik 164 164 328<br />
3 Ermeni 444 524 968<br />
4 Protestan 149 176 325<br />
Toplam 20.636 22.337 42.973<br />
636 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.266, 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.304 ve 1315 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi, s.310.<br />
637 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.318.<br />
638 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.341.<br />
639 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.357.<br />
260
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1319 YILI ELB�STAN KAZASI NÜFUS CETVEL� 640<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 19.985 21.547 41.532<br />
2 Ermeni 444 524 968<br />
3 Katolik 164 162 326<br />
4 Protestan 149 176 325<br />
Toplam 20.742 22.409 43.151<br />
1320 YILI ELB�STAN KAZASI NÜFUS CETVEL� 641<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 20.166 21.732 41.898<br />
2 Ermeni 453 537 990<br />
3 Katolik 172 174 346<br />
4 Protestan 152 179 331<br />
Toplam 20.943 22.622 43.565<br />
1321 YILI ELB�STAN KAZASI NÜFUS CETVEL� 642<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 20.383 21.507 41.890<br />
2 Ermeni 420 490 910<br />
3 Katolik 158 155 313<br />
4 Protestan 144 165 309<br />
Toplam 21.105 22.317 43.422<br />
1322–1323–1324 YILARI ELB�STAN KAZASI NÜFUS CETVEL� 643<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 20.908 21.923 42.831<br />
2 Ermeni 459 496 955<br />
3 Katolik 168 157 325<br />
4 Protestan 150 170 320<br />
Toplam 21.685 22.746 44.431<br />
640 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.375.<br />
641 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.384.<br />
642 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.460.<br />
643 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.482, 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.499 ve 1324 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi, s.494<br />
261
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1326 YILI ELB�STAN KAZASI NÜFUS CETVEL� 644<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 20.744 21.577 42.321<br />
2 Ermeni 435 464 899<br />
3 Katolik 162 149 311<br />
4 Protestan 145 160 305<br />
5 Yabanc� 281 335 616<br />
Toplam 21.767 22.685 44.452<br />
1308–1309 YILI ANDIRIN KAZASI NÜFUS CETVEL� 645<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 6.221 7.750 12.971<br />
2 Ermeni 1.040 1.431 2.471<br />
3 Protestan 10 15 25<br />
4 Latin 60 73 133<br />
Toplam 7.331 9.269 16.600<br />
1310 YILI ANDIRIN KAZASI NÜFUS CETVEL� 646<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 6.394 7.744 14.138<br />
2 Ermeni Katolik 84 109 193<br />
3 Ermeni 1.042 1.328 2.370<br />
Toplam 7.520 9.181 647 16.701<br />
1312–1313–1314–1315 YILLARI ANDIRIN KAZASI NÜFUS CETVEL� 648<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 6.383 7.689 14.072<br />
2 Ermeni 1.072 1.337 2.409<br />
3 Katolik 84 109 193<br />
Toplam 7.539 9.132 16.674<br />
644 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.490.<br />
645 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.156 ve 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.222.<br />
646 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.244.<br />
647 Erkek nüfusun ancak 1/6’s� okuryazard�r. (Salnamenin dipnotu)<br />
648 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.279, 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.269, 1314 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi, s.307 ve 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.313.<br />
262
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1316 YILI ANDIRIN KAZASI NÜFUS CETVEL� 649<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 6.871 8.268 15.139<br />
2 Ermeni 1.087 1.357 2.444<br />
3 Katolik 86 111 197<br />
Toplam 8.044 9.736 17.780<br />
1317 YILI ANDIRIN KAZASI NÜFUS CETVEL� 650<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 6.936 8.465 15.401<br />
2 Ermeni 1.076 1.335 2.411<br />
3 Katolik 86 111 197<br />
Toplam 8.098 9.911 18.009<br />
1318 YILI ANDIRIN KAZASI NÜFUS CETVEL� 651<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 7.185 8.766 15.951<br />
2 Ermeni 1.076 1.335 2.411<br />
3 Katolik 86 111 197<br />
Toplam 8.347 10.212 18.559<br />
1319 YILI ANDIRIN KAZASI NÜFUS CETVEL� 652<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 7.457 9.024 16.481<br />
2 Ermeni 1.077 1.337 2.414<br />
3 Katolik 86 111 197<br />
4 Protestan 10 15 25<br />
Toplam 8.630 10.487 19.117<br />
1320 YILI ANDIRIN KAZASI NÜFUS CETVEL� 653<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 7.560 9.192 16.752<br />
2 Ermeni 1.077 1.348 2.425<br />
3 Katolik 86 111 197<br />
4 Protestan 10 15 25<br />
649 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.321.<br />
650 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.345.<br />
651 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.361.<br />
652 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.379.<br />
653 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.389.<br />
Toplam 8.733 10.666 19.399<br />
263
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1321 YILI ANDIRIN KAZASI NÜFUS CETVEL� 654<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 7.990 9.670 17.660<br />
2 Ermeni 1.077 1.358 2.435<br />
3 Katolik 86 111 197<br />
Toplam 9.153 11.139 20.292<br />
1323 YILI ANDIRIN KAZASI NÜFUS CETVEL� 655<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 7.962 9.545 17.507<br />
2 Ermeni 1.077 1.358 2.435<br />
3 Katolik 86 111 197<br />
4 Protestan 10 15 25<br />
Toplam 9.135 11.029 20.164<br />
324 YILI ANDIRIN KAZASI NÜFUS CETVEL� 656<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 7.605 9.597 17.202<br />
2 Ermeni 1.117 1.440 2.557<br />
3 Katolik 14 19 33<br />
4 Protestan 56 63 119<br />
Toplam 8.792 11.119 19.911<br />
1326 YILI GÖKSÜN KAZASI NÜFUS CETVEL� 657<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 8.592 10.698 19.290<br />
2 Ermeni 1.165 1.462 2.627<br />
3 Katolik 47 65 112<br />
4 Protestan 56 66 122<br />
Toplam 9.860 12.291 22.151<br />
1308–1309 YILI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL� 658<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 8.381 9.658 18.039<br />
2 Ermeni 4 8 12<br />
Toplam 8.385 9.666 18.051<br />
654 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.466.<br />
655 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.507.<br />
656 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.502.<br />
657 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.497.<br />
658 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.155 ve 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.221.<br />
264
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1310 YILI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL� 659<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 8.533 9.408 17.941<br />
2 Ermeni 4 8 12<br />
Toplam 8.537 9.416 660 17.953<br />
1312 YILI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL� 661<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 8.586 9.306 17.892<br />
2 Ermeni 4 8 12<br />
Toplam 8.590 9.314 17.904<br />
1313–1314–1315 YILLARI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL� 662<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 9.214 9.739 18.953<br />
2 Ermeni 4 8 12<br />
Toplam 9.218 9.747 19.965<br />
1316 YILI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL� 663<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 9.780 10.357 20.137<br />
Toplam 9.780 10.357 20.137<br />
1317 YILI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL� 664<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 9.214 9.739 18.953<br />
2 Ermeni 4 8 12<br />
Toplam 9.218 9.747 18.965<br />
1318–1319 YILI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL� 665<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.040 10.557 20.597<br />
2 Ermeni 4 8 12<br />
Toplam 10.044 10.565 20.609<br />
659 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.243.<br />
660 1310 ve 1312’de Erkek nüfusun ancak 1/6’s� okuryazard�r (Salnamenin dipnotu).<br />
661 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.278.<br />
662 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.273, 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.311 ve 1315 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi, s.314.<br />
663 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.325.<br />
664 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.349.<br />
665 1318 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.366 ve 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.384.<br />
265
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1320 YILI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL� 666<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.267 10.893 21.160<br />
2 Ermeni 4 8 12<br />
Toplam 10.271 10.901 21.172<br />
1321 YILI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL� 667<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.374 11.026 21.400<br />
2 Ermeni 4 8 12<br />
Toplam 10.378 11.034 21.412<br />
1322–1323 YILLARI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL� 668<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.536 11.154 21.690<br />
2 Ermeni 4 8 12<br />
Toplam 10.540 11.162 21.702<br />
1324 YILI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL� 669<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.611 11.598 22.209<br />
2 Ermeni 17 24 41<br />
Toplam 10.628 11.622 22.250<br />
1326 YILI PAZARCIK KAZASI NÜFUS CETVEL� 670<br />
S�ra No Millet Kad�n Erkek Toplam<br />
1 Müslüman 10.744 11.697 22.441<br />
2 Ermeni 17 24 41<br />
Toplam 10.761 11.721 22.482<br />
666 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.393.<br />
667 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.471.<br />
668 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.493 ve 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.514.<br />
669 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.509.<br />
670 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.503.<br />
266
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
5- HALEP V�LAYET�N�N MÜLK� VE ASKER� TE�K�LATI<br />
a. Mülkiye Te�kilat�<br />
1. Halep Vilayeti Merkez Mülkiye Te�kilat�<br />
Vilayetin Valileri<br />
1284 : Ahmet Cevdet Pa�a<br />
1285 : Mehmet Na�id Pa�a<br />
1286-1287 : Mehmet Dervi� Pa�a<br />
1288 : Mehmet Süreyya Pa�a<br />
1289 : Ahmet Pa�a<br />
1290 : Vezir Hac� Ali Pa�a<br />
1293 : Emin Pa�a<br />
1295 : Kamil Pa�a<br />
1299-1303 : Hüseyin Cemil Pa�a (Rütbesi: Mü�ir)<br />
1305 : Hasan Pa�a<br />
(Rütbesi: Vezir)<br />
1306-1307 : Hasan Hakk� Pa�a<br />
(Rütbesi: Vezir)<br />
1308-1310 : Arif Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1312-1313 : Mehmet Hasan Hakk� Pa�a (Rütbesi: Vezir)<br />
1314-1317 : Mehmet Raif Pa�a<br />
(Rütbesi: Vezir)<br />
1318-1319 : Mehmet Enis Pa�a<br />
(Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1320-1321 : Mecit Bey (Rütbesi: Balâ)<br />
1322 : Osman Kaz�m Bey<br />
(Rütbesi: Balâ)<br />
1323 : Kaz�m Pa�a (Rütbesi: Balâ)<br />
1324 -1326 : Mehmet Naz�m Pa�a<br />
(Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
Vilayet Erkân� 671<br />
1284 : Vilayet Hükkâm 672 Müfetti�i, Umur-� Ecnebiye 673 �daresi Müdürü ve<br />
Merkez Kaymakam�, Vilayet Muhasebecisi, Mektupçu �brahim Halet<br />
Bey 674, Umur-� Ecnebiye �daresi Muavini, Vilayet Defter-i Hakani<br />
Müdürü, Evrak Müdürü, Vilayet Ba� Mühendisi.<br />
671 Vilayetin ileri gelen yüksek dereceli memurlar�.<br />
672 Hakimler.<br />
673 Yabanc�, ba�ka milletten olan. Yabanc� i�leri.<br />
674 Vilayet salnamelerinin yay�mlanmas�na Halep Mektubî Kalemi’nde bulunan �brahim Halet Bey<br />
taraf�ndan “Fihrist-i Vilayet-i Haleb” ad�yla düzenlenen ve istatistikî bilgiler içeren eserin Bâb-�<br />
Âlî’nin dikkatini çekmesi üzerine ba�land��� bilinmektedir. �brahim Halet Bey’in haz�rlad��� bu eserin<br />
267
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1285 : Vilayet Hükkâm Müfetti�i, Defterdar, Vilayet Muhasebecisi, Mektupçu<br />
�brahim Halet Bey, Umur-� Ecnebiye Müdürü, Defter-i<br />
Hakani Müdürü, Evrak Müdürü.<br />
1286 : Vilayet Hükkâm Müfetti�i, Defterdar, Mektupçu , Vilayet Muavini<br />
ve Umur-� Ecnebiye Müdürü, Defter-i Hakani Müdürü.<br />
1287 : Defterdar Tahir Efendi, Vilayet Müfetti�i Mahmut Aziz Efendi, Mektupçu<br />
Mustafa Hikmet Bey, Vilayet Muavini ve Umur-� Ecnebiye<br />
Müdürü<br />
1288 : Umur-� Ecnebiye Müdürü, Defterdar, Vilayet Hükkâm Müfetti�i,<br />
Mektupçu, Telgraf Müfetti�i, Alay Beyi, Defter-i Hakani Müdürü,<br />
Tahrir Mümeyyizi, Vilayet Ba� Mühendisi.<br />
1290 : Merkez Naibi, Defterdar, Mektupçu, Alay Beyi, Telgraf ve Posta<br />
Müfetti�i, Emlak Mümeyyizi<br />
1293-1313 : Merkez Naibi, Defterdar, Vilayet Mektupçu.<br />
1314-1323 : Merkez Naibi, Vali Muavini, Defterdar, Mektupçu.<br />
1324-1326 : Merkez Naibi, Defterdar, Mektupçu.<br />
Vilayet �dare Meclisi<br />
1284 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Müfetti�, Umur-� Ecnebiye Müdürü,<br />
Muhasebeci, Mektupçu, Ba�kâtip ve Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i<br />
ve �dare Meclisi Kaleminde: Birinci Refik 675 ve Mukayyit 676 (2 Ki�i).<br />
1285-1286 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Müfetti�, Umur-� Ecnebiye Müdürü,<br />
Muhasebeci, Mektupçu, Ba�kâtip, ve Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i<br />
ve Birinci Mukayyit, �kinci Mukayyit, Üçüncü Mukayyit.<br />
1287 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Defterdar, Müfetti�, Mektupçu,<br />
Muavin ve Umur-� Ecnebiye Müdürü ve Seçilmi� Üyeler: 4 Ki�i ve<br />
Ba�kâtip, Ba�kâtip, Mübeyyiz 677, Mukayyit (3 Ki�i), Refiki.<br />
1288 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Defterdar, Müfetti�, Mektupçu,<br />
Muavin ve Umur-� Ecnebiye Müdürü ve Seçilmi� Üyeler: 4 Ki�i ve<br />
Ba�kâtip, Mübeyyiz, Mukayyit (2 Ki�i), Evamir Mukayyiti, Refiki.<br />
1290 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu<br />
ve Seçilmi� Üyeler: 4 Ki�i ve Ba�kâtip, Birinci Mukayyit, Mübeyyiz,<br />
Mukayyit (2 Ki�i).<br />
1293 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Defterdar, Naip, Mektupçu, Müftü,<br />
Ruhani Reis, Ba�kâtip, Evkaf Muhasebecisi; Seçilmi� Üyeler: 3<br />
Ki�i (2 Müslüman, 1 Gayrimüslim) ve Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i).<br />
1295 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu,<br />
Metropolit; Seçilmi� Üyeler: 4 Ki�i (3 Müslüman, 1 Gayrimüslim),<br />
Evkaf Muhasebecisi, Ba�kâtip.<br />
birer örne�i vilayetlere gönderilmi� ve benzeri y�ll�klar haz�rlanmas� için emirler verilmi�tir. Özer<br />
Ergenç, “Salnamelerde �zmir”, 1885-1985 Türkiye Ekonomisinin 100 Y�l� ve �zmir ve �zmir Ticaret<br />
Odas� Sempozyumu, 21-23 Kas�m 1985 Atatürk Kültür Merkezi, �zmir.<br />
675 Yard�mc�.<br />
676 Evrak� kayda geçen memur.<br />
677 Müsveddeleri temize çeken kalem katibi.<br />
268
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1299 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu,<br />
Rum Metropoliti; Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i (4 Müslüman, 2 Gayrimüslim)<br />
ve Ba�kâtip.<br />
Vilayet �dare Meclisi Kalemi: Ba�kâtip, Kâtip (5 Ki�i).<br />
1300 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu,<br />
Ermeni Katolik Metropoliti; Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i (4 Müslüman,<br />
2 Gayrimüslim) ve Ba�kâtip.<br />
Vilayet �dare Meclisi Kalemi: Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Kâtip (4 Ki�i)<br />
1302 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu,<br />
Ermeni Katolik Metropoliti; Seçilmi� Üyeler: 5 Ki�i (4 Müslüman,<br />
1 Gayrimüslim) ve Ba�kâtip.<br />
�dare Meclisi �tham Heyeti: Reis: Merkez Mutasarr�f�, 2 Üye, Müdde-i Umumi,<br />
Meclis Müstant�k�.<br />
Vilayet �dare Meclisi Kalemi: Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Mukayyit (5 Ki�i), Mülaz�m (2<br />
Ki�i).<br />
Vilayet Memurlar�: Vilayet Maliye Müfetti�i, Muavini, Jandarma Müfetti�i Miralay,<br />
Vilayet Arazi Müfetti�i ve Vilayet Kap� Kethüdas�<br />
1303 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu,<br />
Rum Metropoliti; Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i (4 Müslüman, 2 Gayrimüslim)<br />
ve Ba�kâtip.<br />
Vilayet �dare Meclisi Kalemi: Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Mukayyit (5 Ki�i).<br />
�dare Meclisi �tham Heyeti: Reis: Merkez Mutasarr�f�, 2 Üye, Zab�t Kâtibi, Müdde-i<br />
Umumi, Meclis Müstant�k�.<br />
Vilayet Memurlar�: Vilayet Maliye Müfetti�i, Vilayet Kap� Kethüdas�, Vilayet �kinci<br />
Müfetti�i.<br />
1305 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu,<br />
Musevi Hahamba��; Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i (4 Müslüman, 2<br />
Gayrimüslim) ve Ba�kâtip. Vilayet Maliye Müfetti�i, Vilayet Kap�<br />
Kethüdas�, Vilayet �kinci Müfetti�i.<br />
Vilayet �dare Meclisi Kalemi: Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Mukayyit (5 Ki�i)<br />
�dare Meclisi �tham Heyeti: Reis, 2 Üye, Zab�t Kâtibi, Müdde-i Umumi, Meclis<br />
Müstant�k�.<br />
1306 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu;<br />
Seçilmi� Üyeler: 7 Ki�i (4 Müslüman, 3 Gayrimüslim) ve Ba�kâtip.<br />
Vilayet Maliye Müfetti�i, Vilayet Kap� Kethüdas�, Vilayet �kinci<br />
Müfetti�i .<br />
Vilayet �dare Meclisi Kalemi: Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Mukayyit (5 Ki�i)<br />
�dare Meclisi �tham Heyeti: Reis, 2 Üye, Zab�t Kâtibi, Müdde-i Umumi, Meclis<br />
Müstant�k�.<br />
1307 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu,<br />
Rum-Katolik Metropoliti, Ba�kâtip; Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i (4<br />
Müslüman, 2 Gayrimüslim).<br />
�dare Meclisi �tham Heyeti: Reis, 2 Üye, Müdde-i Umumi, Müstant�k, Kâtip.<br />
�dare Meclisi Kalemi: Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Mukayyit (5 Ki�i).<br />
269
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1308-1309 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü 678, Defterdar, Mektupçu;<br />
Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i (3 Müslüman, 3 Gayrimüslim).<br />
�dare Meclisi �tham Heyeti: Reis: Naib, �dare Meclisi Müdde-i Umumisi, 2 Üye,<br />
Müstant�k, Zab�t Kâtibi.<br />
�dare Meclisi Kalemi; Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Mukayyit (5 Ki�i).<br />
1310 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu;<br />
Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i (3 Müslüman, 3 Gayrimüslim).<br />
�dare Meclisi �tham Heyeti: Reis: Naib, �dare Meclisi Müdde-i Umumisi, 2 Üye,<br />
Müstant�k, Zab�t Kâtibi<br />
�dare Meclisi Kalemi: Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Mukayyit (5 Ki�i), Mülaz�m<br />
1312-1315 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Müftü, Defterdar, Mektupçu;<br />
Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i (3 Müslüman, 3 Gayrimüslim).<br />
�dare Meclisi �tham Heyeti: Reis, 2 Üye, �dare Meclisi Müdde-i Umumisi,<br />
Müstant�k, Zab�t Kâtibi.<br />
�dare Meclisi Kalemi: Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Müsevvid, Mukayyit (3 Ki�i), Mülaz�m.<br />
1316-1320 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Vali Muavini, Müftü, Defterdar,<br />
Mektupçu; Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i (3 Müslüman, 3 Gayrimüslim).<br />
�dare Meclisi �tham Heyeti: Reis, 2 Üye, �dare Meclisi Müdde-i Umumisi,<br />
Müstant�k.<br />
�dare Meclisi Kalemi: Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Müsevvid, Mukayyit (3 Ki�i).<br />
1321-1326 : Reis (Vilayet Valisi), Tabi Üyeler: Naip, Vali Muavini, Müftü, Defterdar,<br />
Mektupçu; Seçilmi� Üyeler: 4 Ki�i (2 Müslüman, 2 Gayrimüslim).<br />
Ba�kâtip.<br />
�dare Meclisi �tham Heyeti: Reis, 2 Üye, �dare Meclisi Müdde-i Umumisi,<br />
Müstant�k.<br />
�dare Meclisi Kalemi: Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Müsevvid, Mukayyit (3 Ki�i)<br />
Vilayet Temyiz ve Cinâyât Meclisi<br />
Bu meclis 1284 tarihinden 1295 tarihine kadar Temyiz Meclisi veya Temyiz<br />
Divan� ad� alt�nda kar��m�za ç�kmaktad�r. 1299 tarihinden itibaren Vilayet �stinaf<br />
Mahkemesi ad�n� almaktad�r. 1307 tarihinden sonraki y�llarda adliye birimlerin tek<br />
daire alt�nda te�kilatland���n� görmekteyiz.<br />
1284 : Reis: Hükkâm Müfetti�i, Üyeler (6 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
Temyiz Meclisi Kalemi: Birinci Refik, Mukayyit (2 Ki�i).<br />
1285-1286 : Reis: Hükkâm Müfetti�i, Üyeler (7 Ki�i).<br />
Birinci Mukayyit, �kinci Mukayyit, Üçüncü Mukayyit.<br />
1287 : Reis, �kinci Reis, Mümeyyiz (6 Ki�i).<br />
Ba�kâtip, Muavini, Mübeyyiz, Mukayyit (3 Ki�i).<br />
1288 : Reis: Hükkâm Müfetti�i, Mümeyyiz (6 Ki�i).<br />
678 Gayrimüslim Ruhani Reisleri kanun ve usul gere�i nöbetle�e devam etmektedir.<br />
270
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Ba�kâtip, Muavini, Mübeyyiz, Mukayyit (3 Ki�i), Hükkâm Müfetti�li�i<br />
Maiyet Kâtibi.<br />
1290 : Reis, Mümeyyiz (6 Ki�i).<br />
Ba�kâtip, Muavini, �stintak Memuru, Mübeyyiz, Mukayyit (3 Ki�i).<br />
1293 : Reis: Naib, Üyeler (6 Üye), Ba�kâtip.<br />
Temyiz Hukuk Meclisi: Reis, Üyeler (6 Üye), Ba�kâtip.<br />
Temyiz Divan� Kalemi: �kinci Kâtip, Mübeyyiz, Mukayyit (5 Ki�i).<br />
Temyiz Hukuk Meclisi Kalemi: �kinci Kâtip, Müstantik (2 Ki�i), Kâtip (6 Ki�i)<br />
1295 : Reis, Mümeyyiz (6 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
Vilayet Temyiz Divan� Kalemi: �kinci Kâtip, Tahsildar, Mukayyit, Üçüncü Kâtip.<br />
Temyiz Divan� Hukuk Kalemi: Kâtip, Birinci Müstantik, �kinci Müstantik, Müstantik<br />
(2 Ki�i), Mukayyit (3 Ki�i).<br />
Vilayet �stinaf Mahkemesi<br />
1299 : Müdde-i Umumi<br />
Hukuk �ubesi: Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m), Ba�kâtip<br />
Ceza �ubesi : Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
1300 : Adliye Müfetti�i, �stinaf Müdde-i Umumisi<br />
Hukuk K�sm� : Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m), Ba�kâtip<br />
Ceza K�sm� : Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
1302 : Adliye Müfetti�i, �stinaf Müdde-i Umumisi<br />
�stinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m), Ba�kâtip<br />
�stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
1303 : �stinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1<br />
Mülaz�m)<br />
�stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi, Ceza Zab�t Kâtibi (3 Ki�i)<br />
1305 : Müdde-i Umumi<br />
Hukuk Dairesi: Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m), Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi, Ceza<br />
Zab�t Kâtibi (3 Ki�i).<br />
Merkez Bidayet-i Adliye Dairesi<br />
Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m), Ba�kâtip, Kâtip (4 Ki�i)<br />
Bidayet Mahkemeleri Refakatindeki Memurlar: Mukavelat Muharriri, Ba� Müstantik,<br />
�kinci Müstantik, �cra Memuru<br />
1306 : Müdde-i Umumi<br />
Hukuk Dairesi: Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
�stinaf Mahkemeleri Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi, Müdde-i Umumi Kâtibi,<br />
Ceza Zab�t Kâtibi (3 Ki�i)<br />
Merkez Bidayet Mahkemeleri<br />
Müdde-i Umumi Muavini<br />
Hukuk Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
271
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Bidayet Mahkemeleri Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi, Ceza Zab�t Kâtibi<br />
Bidayet Mahkemeleri Refakatindeki Memurlar: Mukavelat Muharriri, Ba� Müstantik,<br />
�kinci Müstantik, �cra Memuru.<br />
1307 : Reis, Üyeler: �stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi, Hukuk Reisi, Ceza<br />
Reisi, Ticaret Reisi, Müdde-i Umumi Muavini, Ba�kâtip<br />
�stinaf Mahkemesi<br />
: Hukuk Dairesi: Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m), Müdde-i Umumi<br />
Kalemi : Ba�kâtip<br />
Hukuk Kalemi: Zab�t Kâtibi (2 Ki�i)<br />
Ceza Kalemi : Zab�t Kâtibi (2 Ki�i)<br />
Merkez Bidayet Mahkemeleri<br />
Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m), Müdde-i Umumi Muavini<br />
Bidayet Kalemi: Ba�kâtip<br />
Hukuk Kalemi: Zab�t Kâtibi (2 Ki�i)<br />
Ceza Kalemi: Zab�t Kâtibi (2 Ki�i)<br />
�ttiham Heyeti: Reis, Üyeler (2 Ki�i), Kâtip<br />
Bidayet Mahkemesine Ba�l� Memurlar: Ba� Müstantik, �cra Memuru, �kinci Müstantik,<br />
Mukavelât Muharriri<br />
1308 : Adliye Encümeni<br />
Reis, Üyeler: �stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi, Hukuk Reisi, Ceza Reisi, Ticaret<br />
Reisi, Müdde-i Umumi Muavini, Kâtip.<br />
�stinaf Mahkemesi<br />
Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m), Müdde-i Umumi, Kâtip<br />
�stinaf Kalemi: Ba�kâtip, Zab�t Kâtibi (4 Ki�i)<br />
Merkez Bidayet Mahkemesi<br />
Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m)Müdde-i Umumi Muavini<br />
Bidayet Kalemi: Ba�kâtip, Zab�t Kâtibi (4 Ki�i)<br />
�ttiham Heyeti (Bidayet Mahkemesi Heyetinden �barettir)<br />
Bidayet Mahkemesine Ba�l� Memurlar: �cra Memuru, Birinci Müstantik, �kinci<br />
Müstantik, Mukavelât Muharriri, Muavini.<br />
1309 : Adliye Encümeni: Reis, Üyeler: �stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi,<br />
Hukuk Reisi, Ceza Reisi, Ticaret Reisi, Müdde-i Umumi Muavini,<br />
Ba�kâtip<br />
�stinaf Mahkemesi<br />
Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m), Müdde-i Umumi, Kâtip<br />
�stinaf Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi(2Ki�i)<br />
Merkez Bidayet Mahkemesi<br />
Hukuk Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m), Müdde-i Umumi Muavini<br />
Bidayet Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi (2Ki�i)<br />
�ttiham Heyeti (Bidayet Mahkemesi Heyetinden �barettir)<br />
272
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Bidayet Mahkemesine Ba�l� Memurlar: �cra Memuru, Birinci Müstantik, �kinci<br />
Müstantik, Mukavelât Muharriri<br />
1310 : Adliye Encümeni<br />
Reis, Üyeler: �stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi, Bidayet Hukuk<br />
Reisi, Bidayet Ceza Reisi, Ticaret Reisi, Müdde-i Umumi Muavini,<br />
Ba�kâtip<br />
�stinaf Mahkemesi<br />
�stinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
�stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m,) Müdde-i Umumi,<br />
Kâtip<br />
�stinaf Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t<br />
Kâtibi (2 Ki�i)<br />
Merkez Bidayet Mahkemesi<br />
Hukuk Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Bidayet Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi<br />
(2 Ki�i), Müdde-i Umumi Muavini<br />
�ttiham Heyeti (Bidayet Mahkemesi Heyetinden �barettir)<br />
Bidayet Mahkemesine Ba�l� Memurlar: �cra Memuru, Birinci Müstantik, �kinci<br />
Müstantik, Mukavelât Muharriri,<br />
1312 : Adliye Encümeni : Reis, Üyeler: �stinaf Ceza Reisi, Müdde-i<br />
Umumi, Bidayet Hukuk Reisi, Bidayet Ceza Reisi, Ticaret Reisi,<br />
Müdde-i Umumi Muavini Ba�kâtip<br />
�stinaf Mahkemesi<br />
�stinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye)<br />
�stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m) Müdde-i Umumi,<br />
Kâtip<br />
�stinaf Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi<br />
(2 Ki�i).<br />
Merkez Bidayet Mahkemesi<br />
Hukuk Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m), Müdde-i Umumi Muavini.<br />
Bidayet Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi<br />
(2 Ki�i)<br />
�ttiham Heyeti (Bidayet Mahkemesi Heyetinden �barettir).<br />
Bidayet Mahkemesine Ba�l� Memurlar: �cra Memuru, Birinci Müstantik, �kinci<br />
Müstantik, Mukavelât Muharriri.<br />
1313 : Adliye Encümeni<br />
Reis, Üyeler: �stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi, Bidayet Hukuk<br />
Reisi, Bidayet Ceza Reisi, Ticaret Reisi, Müdde-i Umumi Muavini;<br />
Ba�kâtip<br />
�stinaf Mahkemesi<br />
�stinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
�stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m), Müdde-i Umumi,<br />
Kâtip (3 Ki�i)<br />
273
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�stinaf Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi<br />
(2 Ki�i)<br />
Merkez Bidayet Mahkemesi<br />
Hukuk Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m), Müdde-i Umumi Muavini<br />
Bidayet Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi<br />
(2 Ki�i)<br />
�ttiham Heyeti (Bidayet Mahkemesi Heyetinden �barettir)<br />
Bidayet Mahkemesine Ba�l� Memurlar: Mukavelât Muharriri, Birinci Müstantik,<br />
�cra Memuru, �kinci Müstantik<br />
1314-1316 : Adliye Encümeni<br />
Reis, Üyeler: �stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi, Bidayet Hukuk<br />
Reisi, Bidayet Ceza Reisi, Ticaret Reisi, Müdde-i Umumi Muavini<br />
Ba�kâtip<br />
�stinaf Mahkemesi<br />
�stinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
�stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m), Müdde-i Umumi,<br />
Kâtip<br />
�stinaf Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi<br />
(2 Ki�i)<br />
Merkez Bidayet Mahkemesi<br />
Hukuk Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m), Müdde-i Umumi Muavini<br />
Bidayet Mahkemesi Kalemi<br />
Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi (2 Ki�i)<br />
�ttiham Heyeti (Bidayet Mahkemesi Heyetinden �barettir)<br />
Bidayet Mahkemesine Ba�l� Memurlar: Mukavelât Muharriri, �cra Memuru, Birinci<br />
Müstantik, �kinci Müstantik<br />
1317 : Halep ve Adana Vilayetleri Adliye Müfetti�i, Müfetti� Muavini<br />
Adliye Encümeni :Reis: Naib, Üyeler: �stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi, Bidayet<br />
Hukuk Reisi, Bidayet Ceza Reisi, Ticaret Reisi, Müdde-i Umumi<br />
Muavini ve Ba�kâtip<br />
�stinaf Mahkemesi<br />
�stinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
�stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (3 Üye, 1 Mülaz�m) Müdde-i Umumi,<br />
Kâtip<br />
�stinaf Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi<br />
(2 Ki�i)<br />
Merkez Bidayet Mahkemesi<br />
Hukuk Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m), Müdde-i Umumi Muavini<br />
Bidayet Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), CezaZab�t Kâtibi<br />
(2 Ki�i)<br />
�ttiham Heyeti (Bidayet Mahkemesi Heyetinden �barettir)<br />
Bidayet Mahkemesine Ba�l� Memurlar: �cra Memuru, Mukavelât Muharriri, Birinci<br />
Müstantik, �kinci Müstantik.<br />
274
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1318-1323 : Halep ve Adana Vilayetleri Adliye Müfetti�i, Müfetti� Muavini<br />
Adliye Encümeni<br />
Reis: Naib, Üyeler: �stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi, Bidayet<br />
Hukuk Reisi,<br />
Bidayet Ceza Reisi, Ticaret Reisi, Müdde-i Umumi Muavini ve Ba�kâtip.<br />
�stinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis: Naib, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
�stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m), Müdde-i Umumi,<br />
Kâtip<br />
�stinaf Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi<br />
(2 Ki�i).<br />
Merkez Bidayet Mahkemesi<br />
Hukuk Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Ceza Dairesi : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m), Müdde-i Umumi Muavini<br />
Bidayet Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza<br />
Zab�t Kâtibi (2 Ki�i)<br />
�ttiham Heyeti (Bidayet Mahkemesi Heyetinden �barettir)<br />
Bidayet Mahkemesine Ba�l� Memurlar: �cra Memuru, Mukavelât Muharriri, Birinci<br />
Müstantik, �kinci Müstantik<br />
1326: Halep ve Adana Vilayetleri Adliye Müfetti�i, Muavini<br />
Adliye Encümeni<br />
Reis, Üyeler: �stinaf Ceza Reisi, Müdde-i Umumi, Bidayet Hukuk Reisi,<br />
Bidayet Ceza Reisi, Müdde-i Umumi Muavini, Ticaret Reisi, Ba�kâtip<br />
�stinaf Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
�stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (4 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
Vilayet �stinaf Müdde-i Umumisi, Kâtip<br />
�stinaf Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t<br />
Kâtibi (2 Ki�i).<br />
�tham Heyeti: Reis, Üyeler (2 Ki�i)<br />
Bidayet Mahkemesi Hukuk Dairesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m)<br />
�stinaf Mahkemesi Ceza Dairesi: Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m), Müdde-i<br />
Umumi Muavini<br />
Bidayet Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza<br />
Zab�t Kâtibi (2 Ki�i).<br />
Bidayet Mahkemesine Ba�l� Memurlar: Mukavelât Muharriri, �cra Memuru, Birinci<br />
Müstantik, �kinci Müstantik<br />
Halep �er’iye Mahkemesi Memurlar�<br />
1293 : Ba�kâtip, Kâtip (2 Ki�i), Tercüman, Ba� Mukayyit, Muavini, Kassam<br />
679 Ba�kâtibi, Kâtip (2 Ki�i), Muhz�r 680 Ba��, Refiki<br />
1295 : Ba�kâtip, Kâtip (5 Ki�i), Kassam Ba�kâtibi, Kâtip (5 Ki�i).<br />
679 Vârisler aras�nda miras mal�n� taksim eden ve küçüklerin hakk�n� koruyan �eriat memuru.<br />
680 �er’iat mahkemelerinde mübâ�ir hizmetini gören kimse. Alâkal� kimseleri mahkemeye ça��rmaya<br />
memur ki�i.<br />
275
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1305 : Bâb Ba�kâtibi, Kassam Ba�kâtibi, Birinci Kâtip, �kinci Kâtip, Ceride<br />
Kâtibi (2 Ki�i), Zab�t Kâtibi, Ba� Mukayyit, �kinci Mukayyit, Zab�t<br />
Kâtibi, �zinname Kâtibi.<br />
1306 : Naib, Bâb Ba�kâtibi, Kassam Ba�kâtibi, Birinci Kâtip, �kinci Kâtip,<br />
Ceride Kâtibi (2 Ki�i), Zab�t Kâtibi, Ba� Mukayyit �kinci Mukayyit,<br />
Zab�t Kâtibi, �zinname Kâtibi.<br />
1307 : Bâb Ba�kâtibi, Muavini, Kassam Ba�kâtibi, Zab�t Kâtibi (3 Ki�i), Ba�<br />
Mukayyit (2 Ki�i), �zinname Mukayyiti, Kâtip Mülaz�m�, Zab�t Kâtibi<br />
(3 Ki�i), Zab�t ve �hzariye 681 Kâtibi, �kinci Mukayyit, �zinname Kâtibi,<br />
Kâtip Mülaz�m�, �stida Mukayyiti (2 Ki�i). Fetvahane 682: Müftü,<br />
Fetva Emini (2 Ki�i).<br />
1308 : Ba�kâtip, Muavini, Zab�t Kâtibi, Zab�t ve �zinname Kâtibi, Zab�t ve<br />
�hzariye Kâtibi,Mukayyit, Kassam Ba�kâtibi, Zab�t Kâtibi, Mukayyit,<br />
Muhazz�rba��.<br />
Fetvahane : Müftü, Fetva Emini (2 Ki�i).<br />
1309 : Ba�kâtip, Muavini, Zab�t ve �hzariye Kâtibi, Mukayyit, Zab�t Kâtibi<br />
(2 Ki�i),<br />
Zab�t ve �zinname Kâtibi, Zab�t Kâtibi, Muhazz�rba��.<br />
Fetvahane: Müftü, Fetva Emini (2 Ki�i).<br />
1310 : Ba�kâtip, Muavini, Kassam Ba�kâtibi, Mukayyit, Zab�t Kâtibi (7 Ki-<br />
�i), �hzariye Kâtibi, �zinname Kâtibi, Muhazz�rba��.<br />
Fetvahane: Müftü, Fetva Emini (2 Ki�i).<br />
1312-1313 : Ba�kâtip, Muavini, Kassam Ba�kâtibi, Zab�t Kâtibi, Kassam Muavini,<br />
Zab�t ve �zinname Kâtip ve Mukayyiti, Zab�t Kâtibi (7 Ki�i), Zab�t ve<br />
�hzariye Kâtibi, Mukayyit. Fetvahane: Müftü, Fetva Emini (2 Ki�i).<br />
1314 : Ba�kâtip, Vekili, Kassam Ba�kâtibi, Muavini, Zab�t Kâtibi (7 Ki�i),<br />
Zab�t ve �hzariye Kâtibi, Zab�t ve �zinname Kâtip ve Mukayyiti, Zab�t<br />
Kâtibi, Mukayyit<br />
Fetvahane: Müftü, Fetva Emini.<br />
1315 : Merkez Naibi, Ba�kâtip, Kassam Ba�kâtibi, Muavini, Zab�t Kâtibi (7<br />
Ki�i), Zab�t ve �hzariye Kâtibi, Zab�t ve �zinname Kâtibi, Zab�t Kâtibi<br />
(2 Ki�i), Mukayyit. Fetvahane: Müftü, Fetva Emini.<br />
1316 : Merkez Naibi, Ba�kâtip, Kassam Kâtibi (2 Ki�i), Zab�t Kâtibi (7 Ki�i),<br />
Zab�t ve<br />
�hzariye Kâtibi, �zinname, Kâtibi, Zab�t Kâtip (2 Ki�i), Mukayyit.<br />
Fetvahane: Müftü, Fetva Emini<br />
1317 : Merkez Naibi, Ba�kâtip, Kassam Ba�kâtibi, Zab�t Kâtibi (4 Ki�i), Kâtip,<br />
�hzariye Kâtibi, Kâtip (2 Ki�i), Müzekkere Taksim Kâtibi (2 Ki�i),<br />
Kâtip, �zinname Kâtibi, Kâtip (4 Ki�i), Mukayyit<br />
Fetvahane: Müftü, Fetva Emini (2 Ki�i).<br />
681 Mahkemeye gelmeyenleri cebren getirme müzekkeresi.<br />
682 Bir mesele ve dava hakk�nda �eriat gereklerine göre müftü taraf�ndan verilen yaz�ya fetva denir.<br />
Me�ihat-i �slamiye. Me�ihhat-i �slamiye i�lerini gören daireye de fetvahane ad� verilir.<br />
276
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1318 : Merkez Naibi, Ba�kâtip, Kassam Ba�kâtibi, Zab�t Kâtibi (4 Ki�i), Kâtip,<br />
�hzariye Kâtibi, �zinname Kâtibi, Mukayyit, Kâtip (3 Ki�i), Mukayyit.<br />
Fetvahane: Müftü, Fetva Emini (2 Ki�i), Kâtip.<br />
1319-1321 : Merkez Naibi, Ba�kâtip, Kassam Ba�kâtibi, Zab�t Kâtibi (6 Ki�i), Kâtip,<br />
�hzariye Kâtibi, Mukayyit, Kâtip (4 Ki�i).<br />
Fetvahane: Müftü, Fetva Emini (2 Ki�i), Kâtip.<br />
1322 : Merkez Naibi, Ba�kâtip, Kassam Ba�kâtibi, Zab�t Kâtibi (7 Ki�i), Kâtip,<br />
�hzariye Kâtibi, Mukayyit, Kâtip (5 Ki�i).<br />
Fetvahane: Müftü, Fetva Müsevvidi (2 Ki�i), Kâtip.<br />
1323 : Merkez Naibi, Ba�kâtip, Kassam Ba�kâtibi, Zab�t Kâtibi (7 Ki�i),<br />
�zinname Kâtibi, �hzariye Kâtibi, Sicil Mukayyiti, Kâtip (5 Ki�i).<br />
Fetvahane: Müftü, Fetva Müsevvidi (2 Ki�i), Kâtip<br />
1324 : Merkez Naibi, Ba�kâtip, Kassam Ba�kâtibi, Zab�t Kâtibi (5 Ki�i),<br />
�zinname Kâtibi, �hzariye Kâtibi, Sicil Mukayyiti, Türkçe Muamelat<br />
Kâtibi, Kâtip (6 Ki�i)<br />
Fetvahane: Müftü, Fetva Müsevvidi (2 Ki�i), Kâtip<br />
1326 : Merkez Naibi, Ba�kâtip, Kassam Ba�kâtibi, Zab�t Kâtibi (4 Ki�i),<br />
�zinname Kâtibi, �hzariye Kâtibi, Sicil Mukayyiti, Türkçe Muamelat<br />
Kâtibi, Kâtip (9 Ki�i). Fetvahane: Fetva Müsevvidi (2 Ki�i), Kâtip.<br />
Vilayet Ticaret Mahkemeleri<br />
1284-1286 : Halep Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Ki�i), Ba�kâtip, Tercüman<br />
Adana Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Ki�i), Kâtip.<br />
Mersin Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Ki�i), Kâtip.<br />
Tarsus Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Ki�i), Kâtip.<br />
Mara� Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (6 Ki�i), Kâtip.<br />
Urfa Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Ki�i), Kâtip.<br />
1287 : Halep Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (5 Ki�i), Ba�kâtip, Tercüman,<br />
�kinci Kâtip, Mukayyit, Protesto Mukayyiti.<br />
Mara� Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (6 Ki�i), Kâtip.<br />
Urfa Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Ki�i), Kâtip.<br />
1288 : Halep Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (5 Ki�i), Ba�kâtip, Tercüman,<br />
�kinci Kâtip, Protesto Mukayyiti.<br />
Mara� Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (5 Ki�i), Kâtip.<br />
Urfa Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (2 Ki�i), Kâtip.<br />
1293-1295 : Halep Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (3 Ki�i Daimi, 3 Ki�i Geçici),<br />
Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Tercüman, Mukayyit.<br />
Mara� Ticaret Mahkemesi: Reis, Üyeler (3 Ki�i Daimi, 3 Ki�i Geçici), Ba�kâtip.<br />
Urfa Ticaret Mahkemesi: Reis, Üye (2 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
1305-1306 : Reis, Üyeler (2 Ki�i Daimi, 4 Ki�i Muvakkat), Ba�kâtip.<br />
1307 : Reis, Üyeler (2 Ki�i Daimi, 2 Ki�i Muvakkat), Ba�kâtip<br />
1308 : Reis, Üyeler (5 Ki�i).<br />
Ticaret Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Muavini, �kinci Kâtip, Zab�t Kâtibi (2 Ki�i).<br />
1309-1310 : Reis, Daimi Üyeler (2 Ki�i), Geçici Üyeler (3 Ki�i)<br />
Ticaret Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Muavini, �kinci Kâtip, Zab�t Kâtibi (2 Ki�i).<br />
277
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1312-1313 : Reis, Daimi Üyeler (2 Ki�i), Geçici Üyeler (2 Ki�i)<br />
Ticaret Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Muavini, �kinci Kâtip, Zab�t Kâtibi (2 Ki�i).<br />
1314 : Reis, Üyeler (2 Ki�i), Geçici Üyeler (2 Ki�i).<br />
Ticaret Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Muavini, �kinci Kâtip, Zab�t Kâtibi.<br />
1315 : Reis, Üyeler (2 Ki�i), Geçici Üyeler (2 Ki�i).<br />
Ticaret Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Muavini (2 Ki�i), Kâtip, Mukayyit.<br />
1316 : Reis, Daimi Üyeler (2 Ki�i), Geçici Üyeler (2 Ki�i).<br />
Ticaret Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Muavini, �kinci Kâtip, Kâtip (2 Ki�i).<br />
1317 : Reis, Daimi Üyeler (2 Ki�i), Geçici Üyeler (2 Ki�i).<br />
Ticaret Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Muavini, Kâtip (3 Ki�i).<br />
1318 : Reis, Daimi Üyeler (2 Ki�i), Geçici Üyeler (4 Ki�i).<br />
Ticaret Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Muavini, Kâtip (3 Ki�i).<br />
1319 : Reis, Daimi Üyeler (2 Ki�i), Geçici Üyeler (3 Ki�i).<br />
Mahkeme Kalemi: Ba�kâtip, Kâtip (4 Ki�i).<br />
1320 : Reis, Daimi Üyeler (2 Ki�i), Geçici Üyeler (3 Ki�i)<br />
Mahkeme Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Kâtip, Kâtip (3 Ki�i).<br />
1321-1324 : Reis, Daimi Üyeler (2 Ki�i), Geçici Üyeler (4 Ki�i).<br />
Mahkeme Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Kâtip, Kâtip (3 Ki�i).<br />
1326 : Reis, Daimi Üyeler (2 Ki�i), Geçici Üyeler (4 Ki�i)<br />
Ticaret Mahkemesi Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Kâtip, Kâtip (3 Ki�i), Mülaz�m (2 Ki�i).<br />
Hapishane �daresi<br />
1305 : Müdür, Kâtip, Ba� Gardiyan.<br />
1306 : Müdür, Müfetti�, Kâtip, Ba� Gardiyan.<br />
1307 : Müdür (Binba��), Müfetti� (Emekli Yüzba��), Kâtip, Ba� Gardiyan.<br />
1308 : Müdür (Binba��), Müfetti� (Emekli Yüzba��), Kâtip, Ba� Gardiyan,<br />
Gardiyan (18 Ki�i).<br />
1309 : Müdür (Ma’zul Binba��), Müfetti� (Emekli Yüzba��), Kâtip, Ba� Gardiyan,<br />
Gardiyan (24 Ki�i).<br />
1310-1312 : Müdür (Binba��), Müfetti� (Emekli Yüzba��), Kâtip, Ba� Gardiyan,<br />
Ba� Gardiyan Birinci Muavini, Ba� Gardiyan �kinci Muavini, Gardiyan<br />
(24 Ki�i).<br />
1313-1317 : Müdür, Müfetti�, Kâtip, Ba� Gardiyan, Ba� Gardiyan Birinci Muavini,<br />
Ba� Gardiyan �kinci Muavini, Gardiyan (24 Ki�i).<br />
1318-1319 : Müdür, Müfetti�, Kâtip, Kâtip Muavini, Ba� Gardiyan, Ba� Gardiyan<br />
Birinci Muavini, Ba� Gardiyan �kinci Muavini, Gardiyan (23 Ki�i).<br />
1320-1321 : Müdür, Müfetti�, Kâtip, Kâtip Muavini, Ba� Gardiyan, Ba� Gardiyan<br />
Birinci Muavini, Ba� Gardiyan �kinci Muavini, Gardiyan (27 Ki�i).<br />
1322 : Müdür Vekili, Müfetti�, Kâtip, Kâtip Muavini, Ba� Gardiyan, Ba�<br />
Gardiyan Birinci Muavini, Ba� Gardiyan �kinci Muavini, Gardiyan<br />
(27 Ki�i), Geçici Gardiyan (10 Ki�i).<br />
1323-1326 : Müdür, Müfetti�, Kâtip, Kâtip Muavini, Ba� Gardiyan, Ba� Gardiyan<br />
Birinci Muavini, Ba� Gardiyan �kinci Muavini, Gardiyan (27 Ki�i),<br />
Geçici Gardiyan (10 Ki�i).<br />
278
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Vilayet Muhasebe(Kalemi) Dairesi<br />
1284 : Muavin, Mukayyit (9 Ki�i)<br />
1285 : Defterdar Muavini, Mukayyit (12 Ki�i), Evrak-� Sahiha Müdürü.<br />
1286 : Defterdar Muavini, Mukayyit (13 Ki�i), Evrak-� Sahiha Müdürü.<br />
1287 : Defterdar Muavini, Halep Mukayyiti, Evrak Mukayyiti, Mara�<br />
Mukayyiti, Urfa Mukayyiti, Zor, Mukayyiti, Halep Mukayyiti Muavini,<br />
Refiki (3 Ki�i), Evrak Mukayyiti Muavini, Mara� Mukayyiti<br />
Muavini, Refiki (2 Ki�i), Urfa Mukayyiti Muavini, Refiki (3 Ki�i),<br />
Zor Mukayyiti Muavini, Refiki (2 Ki�i).<br />
1288 : Defterdar Muavini ve Merkez Muhasebecisi, Evrak Mukayyiti, Halep<br />
Mukayyiti, Mara� Mukayyiti, Urfa Mukayyiti, Cetvel Mukayyiti,<br />
Zor Mukayyiti, Halep Mukayyiti Muavini, Mara� Mukayyiti Muavini,<br />
Evrak Mukayyiti Refiki, Halep Refiki (3 Ki�i), Mara� Refiki (2<br />
Ki�i), Evrak Refiki (2 Ki�i), Zor Refiki, Evrak-� Sahiha Müdürü.<br />
1290 : Muhasebe Müdürü, Varidat Mukayyiti, Refiki (5 Ki�i), Mesarifat<br />
Mukayyiti, Refiki (5 Ki�i),Sand�k Emini, Kuyudat Mukayyiti, Bakaya<br />
Mukayyiti, Refiki, Evrak Mukayyiti, Refiki, Defterci, Refiki, Evrak-�<br />
Sahiha Müdürü.<br />
1293 : Müdür, Mesarifat Kâtibi, Refiki (6 Ki�i), Evrak Mukayyiti, Refiki,<br />
Defterci, Varidat Kâtibi, Kuyudat Mukayyiti, Varidat Kâtibi Refiki<br />
(8 Ki�i)<br />
1295 : Müdür, Mesarifat Kâtibi, Refiki (5 Ki�i), Evrak Mukayyiti, Yevmiye<br />
Mukayyiti, Varidat Kâtibi, Refiki (5 Ki�i), Yevmiye Mukayyiti, Refiki<br />
1299 : Ba�kâtip, Kâtip (8 Ki�i)<br />
1300-1302 : Ba�kâtip, Kâtip (6 Ki�i)<br />
1303 : Mümeyyiz, Memur (5 Ki�i)<br />
1305 : Mümeyyiz, Memur (10 Ki�i), Adliye Hesap Kâtibi, Sand�k Emini<br />
1306 : Mümeyyiz, Memur (9 Ki�i), Adliye Hesap Kâtibi, Tahrirat Ba�kâtibi,<br />
Memur, Evrak Mukayyiti, Sand�k Emini<br />
1307 : Mümeyyiz<br />
Vilayet Varidat �ubesi: Kâtibi, Muavini, Refiki (2 Ki�i),<br />
Liva Mesarifat �ubesi: Mukayyiti, Muavini (3 Ki�i), Maa�lar Mukayyiti ve Refiki.<br />
Tahrirat ve Evrak �ubesi: Mesalih-i Cariye 683 Kâtibi, Muavini (2 Ki�i), Evrak<br />
Mukayyiti, Refiki (2 Ki�i), Ambarc�.<br />
Sand�k �ubesi: Sand�k Emini.<br />
1308 : Mümeyyiz, Varidat Kâtibi, Muavini, Muamele-i Cariye Kâtibi, Sancak<br />
Varidat Mukayyiti, Refiki, Yevmiye Kâtibi, Refiki (2 Ki�i),<br />
Mesarifat Mukayyiti, Muavini (2 Ki�i), Kuyudat Mukayyiti, Sancak<br />
Mesarifat Mukayyiti, Muavini, Merkez Mesarifat Mukayyiti, Muavini<br />
(2 Ki�i), Adliye Hesap Kâtibi, Mesalih-i Cariye Kâtibi, Muavini<br />
(2 Ki�i), Evrak Mukayyiti, Muavini (2 Ki�i), Defterci, Refiki, Sand�k<br />
Emini.<br />
683 Yürürlükteki gündelik i�ler.<br />
279
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1309 : Mümeyyiz.<br />
Varidat �ubesi: Vilayet Mukayyiti, Muavini, Refiki, Sancak Mukayyiti, Refiki,<br />
Yevmiye Mukayyiti, Refiki (2 Ki�i).<br />
Mesârifat-� �ubesi: Vilayet Mukayyiti, Muavini, Refiki (2 Ki�i), Merkez Mukayyiti,<br />
Refiki, Sancak Mukayyiti, Refiki.<br />
Tahrirat �ubesi: Mesalih-i Cariye Kâtibi, Muavini, Refiki (2 Ki�i), Evrak Mukayyiti,<br />
Refiki, Sand�k Emini.<br />
1310 : Mümeyyiz.<br />
Varidat �ubesi: Vilayet Mukayyiti, Muavini, Sancak Mukayyiti, Refiki, Yevmiye<br />
Kâtibi ve Merkez Mukayyiti, Refiki (3 Ki�i).<br />
Mesârifat-� �ubesi: Vilayet Mukayyiti, Muavini, Refiki, Sancak Mukayyiti, Refiki,<br />
Adliye Hesap Kâtibi.<br />
Evrak �ubesi: Mesalih-i Cariye Kâtibi, Refiki (2 Ki�i), Evrak Mukayyiti, Refiki, Sand�k<br />
Emini.<br />
1312 : Mümeyyiz.<br />
Mesârifat-� Cariye �ubesi: Kâtip, Refiki (5 Ki�i)<br />
Evrak �ubesi: Mukayyit, Refiki (3 Ki�i)<br />
Varidat ve Masraf �ubesi: Kâtip, Refiki (3 Ki�i)<br />
Sancak Varidat ve Masarifat �ubesi: Kâtip, Refiki (4 Ki�i), Sand�k Emini<br />
Merkez Kaza �ubesi: Kâtip, Refiki (2 Ki�i)<br />
Muhasebat-� Atike �ubesi: Kâtip, Refiki, Adliye Hesap Kâtibi<br />
1313 : Mümeyyiz.<br />
Mesâlih-i Cariye �ubesi: Memur (4 Ki�i)<br />
Evrak �ubesi: Mukayyit, Refiki (3 Ki�i)<br />
Vilayet Varidat ve Masraf �ubesi: Kâtip, Refiki (3 Ki�i)<br />
Sancak Varidat ve Masarifat �ubesi: Masarifat Kâtibi, Refiki ve Adliye Hesap Kâtibi,<br />
Refiki, Varidat Kâtibi, Refiki<br />
Merkez Kaza Varidat ve Masarifat �ubesi: Masarifat Kâtibi, Refiki, Varidat Kâtibi,<br />
Refiki<br />
Muhasebat-� Atike �ubesi: Kâtip, Refiki, Sand�k Emini.<br />
1314 : Mümeyyiz.<br />
Mesâlih-i Cariye �ubesi: Ba�kâtip, Muavin, Mübeyyiz (2 Ki�i)<br />
Vilayet Varidat ve Masraf �ubesi: Kâtip, Muavin, Refiki (2 Ki�i)<br />
Sancak Varidat ve Masarifat �ubesi: Masarifat Kâtibi, Muavin ve Adliye Hesap<br />
Kâtibi, Refiki, Varidat Kâtibi, Muavini<br />
Merkez Kaza Varidat ve Masarifat �ubesi: Masarifat Kâtibi, Muavin, Varidat Kâtibi,<br />
Muavin<br />
Muhasebat-� Atike �ubesi: Kâtip, Refiki, Sand�k Emini<br />
Evrak �ubesi: Mukayyit, Refiki (3 Ki�i).<br />
1315 : Mümeyyiz<br />
Mesâlih-i Cariye �ubesi: Ba�kâtip, Muavin, Mübeyyiz (2 Ki�i).<br />
Vilayet Varidat ve Masraf �ubesi: Kâtip, Muavin, Refiki (2 Ki�i).<br />
Sancak Varidat ve Masraf �ubesi: Masraf Kâtibi, Muavin ve Adliye Hesap Kâtibi,<br />
Refiki, Varidat Kâtibi, Muavini.<br />
Merkez Kaza Varidat ve Masraf �ubesi: Masraf Kâtibi, Muavin, Varidat Kâtibi,<br />
Muavin.<br />
280
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Muhasebat-� Atike �ubesi: Kâtip, Refiki, Sand�k Emini.<br />
Evrak �ubesi: Mukayyit, Refiki (3 Ki�i), Ambarc�.<br />
1316-1317 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Kâtibi, Muavin, Mübeyyiz (3 Ki�i)<br />
Vilayet Varidat ve Masraf �ubesi: Kâtip, Muavin, Refiki<br />
Sancak Varidat ve Masraf �ubesi: Masraf Kâtibi, Muavin ve Adliye Hesap Kâtibi,<br />
Refiki, Varidat Kâtibi, Muavini<br />
Merkez Kaza Varidat ve Masraf �ubesi: Masraf Kâtibi, Muavin, Varidat Kâtibi,<br />
Muavin, Mülaz�m<br />
Muhasebat-� Atike �ubesi: Kâtip, Refiki.<br />
1318 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Kâtibi, Muavin, Mübeyyiz (4 Ki�i)<br />
Vilayet Varidat ve Masraf �ubesi: Kâtip, Muavin, Refiki<br />
Sancak Varidat ve Masraf �ubesi: Masraf Kâtibi, Muavin ve Adliye Hesap Kâtibi,<br />
Refiki, Varidat Kâtibi, Muavini<br />
Merkez Varidat ve Masraf �ubesi: Varidat Kâtibi, Muavin, Masraf Kâtibi, Muavin,<br />
Mülaz�m<br />
Muhasebat-� Atike �ubesi: Kâtip, Refiki<br />
Evrak �ubesi: Mukayyit, Refiki (2 Ki�i), Ambar Memuru, Sand�k Emini<br />
1319 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Ba�kâtibi, Muavin, Mübeyyiz (3 Ki�i)<br />
Vilayet Varidat ve Masraf �ubesi: Kâtip, Muavin, Refiki<br />
Sancak Varidat ve Masraf �ubesi: Masraf Kâtibi, Muavin ve Adliye Hesap Kâtibi,<br />
Refiki, Varidat Kâtibi, Muavini<br />
Merkez Varidat ve Masraf �ubesi: Varidat Kâtibi, Muavin, Masraf Kâtibi, Muavin<br />
Muhasebat-� Atike �ubesi: Kâtip, Refiki<br />
Evrak �ubesi: Mukayyit, Refiki (2 Ki�i), Ambar Memuru, Sand�k Emini.<br />
1320-1321 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Ba�kâtibi<br />
Mesâlih-i Cariye: Ba�kâtip Muavini, Mübeyyiz, Mülaz�m (2 Ki�i);<br />
Vilayet Varidat ve Masraf �ubesi: Varidat Kâtibi, Refiki, Masraf Kâtibi, Refiki (2<br />
Ki�i);<br />
Liva Varidat ve Masraf �ubesi: Masraf Kâtibi, Refiki (2 Ki�i), Varidat Kâtibi, Refiki;<br />
Merkez Varidat ve Masraf �ubesi: Masraf Kâtibi, Refiki, Varidat Kâtibi, Refiki (2<br />
Ki�i).<br />
Muhasebat-� Atike �ubesi: Kâtip.<br />
Evrak �ubesi : Memur, Refiki (2 Ki�i), Ambar Memuru, Hazine Dava Vekili, Sand�k<br />
Emini.<br />
1322 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Ba�kâtibi.<br />
Mesâlih-i Cariye �ubesi : Ba�kâtip, Mübeyyiz (3 Ki�i).<br />
Vilayet Varidat ve Masraf �ubesi: Varidat Kâtibi, Masraf Kâtibi, Refiki.<br />
Liva Varidat ve Masraf �ubesi: Masraf Kâtibi, Refiki (2 Ki�i), Varidat Kâtibi, Refiki.<br />
Merkez Varidat ve Masraf �ubesi: Masraf Kâtibi, Refiki, Varidat Kâtibi, Refiki (2<br />
Ki�i).<br />
Muhasebat-� Atike �ubesi: Kâtip.<br />
Evrak �ubesi: Memur, Refiki (2 Ki�i), Ambar Memuru,Hazine Dava Vekili, Sand�k<br />
Emini.<br />
1323 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Ba�kâtibi.<br />
Mesâlih-i Cariye �ubesi: Mümeyyiz Muavini, Mesâlih-i Cariye Ba�kâtip Muavini,<br />
Mübeyyiz (3 Ki�i).<br />
281
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Vilayet Varidat ve Masraf �ubesi: Varidat Kâtibi, Masraf Kâtibi, Refiki<br />
Liva Varidat ve Masraf �ubesi: Masraf Kâtibi, Refiki (Adliye Hesap Kâtibi), Varidat<br />
Kâtibi, Refiki.<br />
Merkez Varidat ve Masraf �ubesi: Masraf Kâtibi, Refiki, Varidat Kâtibi, Refiki (2<br />
Ki�i).<br />
Muhasebat-� Atike �ubesi: Kâtip.<br />
Evrak �ubesi: Memur, Refiki (2 Ki�i), Ambar Memuru, Hazine Dava Vekili, Sand�k<br />
Emini.<br />
1324 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Ba�kâtibi<br />
Mesâlih-i Cariye: Mümeyyiz Muavini, Mesâlih-i Cariye Ba�kâtip Muavini, Mübeyyiz.<br />
Vilayet Varidat ve Masraf �ubesi: Varidat Kâtibi, Refiki, Masraf Kâtibi, Refiki<br />
Liva Varidat ve Masraf �ubesi: Varidat Kâtibi, Refiki, Masraf Kâtibi, Refiki (2 Ki�i).<br />
Merkez Varidat ve Masraf �ubesi: Varidat Kâtibi, Refiki, Masraf Kâtibi, Refiki.<br />
Muhasebat-� Atike �ubesi: Kâtip.<br />
Evrak �ubesi : Memur, Refiki (2 Ki�i), Ambar Memuru, Hazine Dava Vekili, Sand�k<br />
Emini.<br />
1326 : Mümeyyiz, Mesâlih-i Cariye Ba�kâtibi<br />
Mesâlih-i Cariye �ubesi: Mümeyyiz Muavini, Mesâlih-i Cariye Ba�kâtip Muavini,<br />
Mübeyyiz (2 Ki�i)<br />
Vilayet Varidat ve Masraf �ubesi: Varidat Kâtibi, Refiki, Masraf Kâtibi, Refiki<br />
Liva Varidat ve Masraf �ubesi: Masraf Kâtibi, Refiki (2 Ki�i), Varidat Kâtibi, Refiki<br />
Merkez Varidat ve Masraf �ubesi: Varidat Kâtibi, Refiki, Masraf Kâtibi, Refiki<br />
Muhasebat-� Atike �ubesi: Kâtip<br />
Evrak �ubesi : Memur, Refiki (2 Ki�i), Ambar Memuru, Evrak-� �caziye-i Mübayaa<br />
Memuru, Sand�k Emini, Hazine Dava Vekili<br />
Vilayet Mektubi (Kalemi) Dairesi<br />
1284-1285 : Muavin, Mümeyyiz (10 Ki�i)<br />
1286 : Mektubi Muavini, Mümeyyiz (14 Ki�i)<br />
1287 : Mektubi Muavini, Mümeyyiz, Mütercim, Ba� Müsevvid, Mukabeleci<br />
ve Ba� Mübeyyiz, Halep Müsevvidi, Mara� Müsevvidi, Zor Müsevvidi,<br />
Mübeyyiz (10 Ki�i), Evrak-� Sahiha Müdürü.<br />
1288 : Mektubi Muavini, Mümeyyiz, Mütercim, Ba� Müsevvid, Mukabeleci<br />
ve Ba�<br />
Mübeyyiz, Halep Müsevvidi, Mara� Müsevvidi, Zor Müsevvidi, Mübeyyiz (12 Ki�i)<br />
1290 : Mektubi Kalemi ve Evrak Müdürü, Kâtip (18 Ki�i)<br />
1293-1295 : Mümeyyiz, Kâtip (18 Ki�i)<br />
1299 : Ba�kâtip, Kâtip (8 Ki�i)<br />
1300 : Ba�kâtip, Kâtip (10 Ki�i)<br />
1302-1303 : Mümeyyiz, Kâtip (12 Ki�i)<br />
1305 : Mümeyyiz, Memur (27 Ki�i)<br />
1306 : Mektubi Muavini, Ba� Müsevvid, Müsevvid (9 Ki�i), Mübeyyiz (17<br />
Ki�i)<br />
282
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1307 : Mektubi Muavini, Ba� Müsevvid, Müsevvid (10 Ki�i), Mübeyyiz (14<br />
Ki�i)<br />
1308-1309 : Mektubi Muavini, Ba� Müsevvid, Müsevvid (6 Ki�i), Mübeyyiz (18<br />
Ki�i)<br />
1310 : Mektubi Muavini, Ba� Müsevvid, Müsevvid (6 Ki�i), Vilayet Maiyet<br />
Memuru, Mübeyyiz (17 Ki�i), Mülaz�m (7 Ki�i).<br />
1312 : Mümeyyiz, Ba� Halife, Ba� Müsevvid, Müsevvid (6 Ki�i), Mübeyyiz<br />
(13 Ki�i), Mülaz�m (6 Ki�i).<br />
1313 : Mümeyyiz, Ba� Halife, Ba� Müsevvid, Müsevvid (5 Ki�i), Mübeyyiz<br />
(12 Ki�i), Mülaz�m (5 Ki�i).<br />
1314 : Mümeyyiz, �kinci Mümeyyiz, Müsevvid (6 Ki�i), Mübeyyiz (17 Ki�i).<br />
1315 : Mümeyyiz, �kinci Mümeyyiz, Müsevvid (5 Ki�i), Mübeyyiz (16 Ki�i).<br />
1316 : Mümeyyiz, �kinci Mümeyyiz, Müsevvid (3 Ki�i), Müsevvid Muavini<br />
(5 Ki�i), Mübeyyiz (11 Ki�i), Mülaz�m (3 Ki�i).<br />
1317 : Mümeyyiz, �kinci Mümeyyiz, Müsevvid (3 Ki�i), Müsevvid Muavini<br />
(6 Ki�i), Mübeyyiz (11 Ki�i), Mülaz�m (6 Ki�i)<br />
1318-1319 : Mektupçu Muavini (2 Ki�i), Mümeyyiz, �kinci Mümeyyiz, Müsevvid<br />
(3 Ki�i), Müsevvid Muavini (6 Ki�i), Mübeyyiz (11 Ki�i), Mülaz�m (5<br />
Ki�i)<br />
1320 : Mektupçu Muavini, Mümeyyiz, �kinci Mümeyyiz, Müsevvid (4 Ki-<br />
�i), Müsevvid Muavini (5 Ki�i), Mübeyyiz (11 Ki�i), Mülaz�m (8 Ki-<br />
�i).<br />
1321 : Mektupçu Muavini, Mümeyyiz, �kinci Mümeyyiz, Müsevvid (3 Ki-<br />
�i), Müsevvid Muavini (4 Ki�i), Mübeyyiz (17 Ki�i), Mülaz�m (3 Ki-<br />
�i).<br />
1322 : Mektupçu Muavini, Mümeyyiz, �kinci Mümeyyiz, Müsevvid (5 Ki-<br />
�i), Müsevvid Muavini (2 Ki�i), Mübeyyiz (13 Ki�i), Mülaz�m (5 Ki-<br />
�i).<br />
1323 : Mektupçu Muavini, Mümeyyiz, Müsevvid (5 Ki�i), Müsevvid Muavini<br />
(2 Ki�i), Mübeyyiz (14 Ki�i), Mülaz�m (3 Ki�i).<br />
1324 : Mümeyyiz, Müsevvid (7 Ki�i), Müsevvid Muavini (2 Ki�i), Mübeyyiz<br />
(14 Ki�i), Mülaz�m (6 Ki�i).<br />
1326 : Birinci Mümeyyiz, �kinci Mümeyyiz, Üçüncü Mümeyyiz, Müsevvidler:<br />
Müsevvid (6 Ki�i), Müsevvid Muavini (2 Ki�i); Mübeyyizler:<br />
Ba� Mübeyyiz, Mübeyyiz (14 Ki�i); Mülaz�mlar (9 Ki�i)<br />
Evrak (Kalemi) Odas�<br />
1284 : Muavin, Birinci Mukayyit, Mukayyit (4 Ki�i)<br />
1285 : Muavin, Mukayyit (4 Ki�i)<br />
1286 : Mümeyyiz, Mukayyit (5 Ki�i)<br />
1287-1288 : Müdür, Halep Mukay�d�, Mara� ve Zor Mukayyiti, Urfa Mukay-yiti,<br />
Vilayet Daireleri Umum Mukayyiti, Telgraf Mukayyiti, Arzuhal<br />
Mukayyiti, Defterci,<br />
Mukayyit Refiki (3 Ki�i)<br />
1290 : Mukayyit (5 Ki�i).<br />
283
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1293-1295 : Müdür, Mukayyit (7 Ki�i).<br />
1299 : Ba�kâtip, Mukayyit (4 Ki�i).<br />
1300 : Ba�kâtip, Mukayyit, Kâtip (3 Ki�i).<br />
1302-1303 : Müdür, Kâtip (4 Ki�i).<br />
1305-1313 : Müdür, Memur (6 Ki�i).<br />
1314-1317 : Müdür, Müdür Muavini, Memur (5 Ki�i)<br />
1318 : Müdür, Müdür Muavini, Mukayyit (5 Ki�i), Mülaz�m (2 Ki�i).<br />
1319 : Müdür, Müdür Muavini, Mukayyit (3 Ki�i).<br />
1320-1323 : Müdür, Müdür Muavini, Mukayyit (5 Ki�i).<br />
1324 : Müdür, Müdür Muavini, Mukayyit (5 Ki�i), Mülaz�m (2 Ki�i)<br />
1326 : Müdür, Müdür Muavini, Mukayyit (6 Ki�i)<br />
Tahrir Dairesi<br />
1284-1285 : Mümeyyiz, Mukayyit (4 Ki�i)<br />
1286 : Mümeyyiz, Muavin, Mukayyit (3 Ki�i)<br />
1287 : Mümeyyiz, Muavin, Komisyon Ba�kâtibi, Nüfus ve Vukuat Ba�kâtibi<br />
1288 : Mümeyyiz, Komisyon Ba�kâtibi, Vukuat Kâtibi, Senedât ve �lamât<br />
Kâtibi, Tahsilât Kâtibi, Mülhakat 684 Kâtibi<br />
1290 : Komisyon Ba�kâtibi, Vukuat Ba�kâtibi, Senet ve �lam Mukayyiti,<br />
Yevmiye Kâtibi, Mülhakat Kâtibi<br />
�dare-i Umur-� Ecnebiye Dairesi<br />
1284 : �dare-i Umur-� Ecnebiye Muavini, Memur (5 Ki�i)<br />
1285 : Muavin, Memur (3 Ki�i)<br />
1286 : Memur (4 Ki�i)<br />
1287-1288 : Muavin, Türkçe Muavini, Memur (2 Ki�i)<br />
Vilayet Tefti� ve Tahsil Memurlar�<br />
1284 : Reis (Müfetti�), Muavini, Birinci S�n�f Müfetti�ler (4 Ki�i), �kinci S�n�f<br />
Müfetti�ler (11 Ki�i), Üçüncü S�n�f Müfetti�ler (7 Ki�i), Ba� Tahsildar<br />
(9 Ki�i)<br />
1285 : Reis (Müfetti�), Muavini, Birinci S�n�f Müfetti�ler (5 Ki�i), �kinci S�n�f<br />
Müfetti�ler (12 Ki�i), Üçüncü S�n�f Müfetti�ler (7 Ki�i)<br />
1286 : Reis (Müfetti�), Muavini, Birinci S�n�f Müfetti�ler (5 Ki�i), �kinci S�n�f<br />
Müfetti�ler (10 Ki�i), Üçüncü S�n�f Müfetti�ler (13 Ki�i), Ba� Tahsildarlar<br />
(9 Ki�i)<br />
1287 : Reis (Müfetti�), Muavini; Birinci S�n�f Müfetti�ler (4 Ki�i), �kinci S�n�f<br />
Müfetti�ler (8 Ki�i), Üçüncü S�n�f Müfetti�ler (11 Ki�i), Ba� Tahsildarlar<br />
(9 Ki�i)<br />
684 Ba�l�lar, ba�l� olan yerler.<br />
284
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1288 : Reis (Müfetti�), Muavini, Birinci S�n�f Müfetti�ler (7 Ki�i), �kinci S�n�f<br />
Müfetti�ler (10 Ki�i), Üçüncü S�n�f Müfetti�ler (25 Ki�i)<br />
Rüsumat 685 Memurlar�<br />
Rüsumat Memurlar� y�llara göre farkl�l�k arz etmektedir. Her y�l�n unvan� ve<br />
kadrosu aynen a�a��da verilmi�tir.<br />
1284 : Halep Rüsumat Naz�r�, Muavini, Muhasebe Ba�kâtibi, Tahrirat Ba�kâtibi,<br />
Muhasebe Birinci Refiki, Tahrirat Birinci Refiki, Sand�k Emini.<br />
Rüsumat �daresi Memurlar�: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini.<br />
Duhan Memurlar�: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini<br />
Liva 686-Kaza ve Ba�l�lar� Rüsumat Memurlar�: Antakya Kazas� Memuru, Antep<br />
Kazas� Memuru, Kilis Kazas� Memuru, Urfa Kazas� Memuru, Birecik<br />
Kazas� Memuru, Mara� Kazas� Memuru, Rumkale Kazas� Memuru,<br />
Elbistan Kazas� Memuru, Adana Kazas� Memuru, Mersin<br />
Kazas� Memuru, Tarsus Kazas� Memuru, Payas Kazas� Memuru,<br />
Bilan Kazas� Memuru, Kabav �skelesi Memuru.<br />
�skenderun �skelesi Rüsumat �daresi: Müdür, Muhasebe Ba�kâtibi, Refiki, Tahrirat<br />
Ba�kâtibi, Refiki.<br />
Vilayet Memleha 687 ve Rüsumat Memurlar�<br />
1285 : Cübul Memlehas� Memuru, �dlip Memuru, Halep Memuru, Elbistan<br />
Memuru, Ordu Memuru, Bilan Memuru, Arsus Memuru, Payas<br />
Memuru, Ayas Memuru, Tarsus Memuru, Kozan Memuru, Zeytun<br />
Memuru, Karata� Memuru, Adana Memlehas� Memuru, Rumkale<br />
Memuru.<br />
Vilayet Rüsumat Naz�rl���<br />
1286 : Naz�r, Muavini, Muhasebe Ba�kâtibi, Refiki (3 Ki�i), Sand�k Emini,<br />
Tahrirat<br />
Ba�kâtibi, Refiki (3 Ki�i)<br />
Halep Vilayeti Gümrük �dareleri<br />
Halep Gümrük �daresi: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini; Ba�l�lar�: Halep Rüsumat<br />
Memuru, Ba�kâtip, Sand�k Emini.<br />
�skenderun Gümrük �daresi: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini; Ba�l�lar�: Bilan<br />
Memuru, Arsus Memuru, Payas Memuru, Ayas Memuru.<br />
Mersin Gümrük �daresi: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini; Ba�l�lar�: Adana Memuru,<br />
Tarsus Memuru, Karata� Memuru, Bozanl� Memuru, Bo� Derbendi<br />
Memuru.<br />
685 Gümrük idâresi.<br />
686 Sancak. Kazadan büyük, vilâyetten küçük yerle�im merkezi.<br />
687 Tuz madeni.<br />
285
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Urfa Gümrük �daresi: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini<br />
Mara� Gümrük �daresi: Müdür, Ba�kâtip; Ba�l�lar�: Elbistan Memuru<br />
Birecik Gümrük �daresi: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini; Ba�l�lar�: Rumkale<br />
Memuru.<br />
Süveydiye Gümrük �daresi: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini.<br />
Antakya Gümrük �daresi: Müdür, Ba�kâtip; Ba�l�lar�: Ordu Memuru<br />
Kilis Gümrük �daresi: Müdür.<br />
Antep Gümrük �daresi: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini<br />
Adana Gümrük �daresi: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini<br />
Cübul Memlehas�: Memur, Ba�kâtip, Sand�k Emini; Askeri Muhaf�z A�as� Binba��,<br />
1. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Yüzba��s�<br />
Vilayet Rüsumat Memurlar�<br />
1287 : Naz�r, Muavini.<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, Refiki (3 Ki�i)<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Refiki (3 Ki�i), Sand�k Emini, Halep Rüsumat Müdürü,<br />
Memur, Kâtip; Antakya Rüsumat Müdürü, Kâtip, Süveydiye Rüsumat<br />
Müdürü, Kâtip; Ordu Nahiyesi Memuru; Antep Rüsumat<br />
Müdürü, Kâtip; Kilis Rüsumat Müdürü; Mara� Rüsumat Müdürü,<br />
Kâtip; Elbistan Memuru; Urfa Rüsumat Müdürü, Kâtip; Rumkale<br />
Memuru; Birecik Rüsumat Müdürü, Kâtip; Cübul Memlehas� Memuru,<br />
Kâtip.<br />
Vilayet Rüsumat Memurlar�<br />
1288 : Naz�r, Muavini.<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, Refiki (3 Ki�i)<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Refiki (3 Ki�i)<br />
Rüsumat �dareleri: �skenderun Rüsumat Müdürü, Ba�kâtip; Halep Rüsumat Müdürü,<br />
Ba�kâtip; Urfa Rüsumat Müdürü, Ba�kâtip; Antep Rüsumat<br />
Müdürü, Ba�kâtip; Birecik Rüsumat Müdürü, Kâtip; Mara� Rüsumat<br />
Müdürü, Kâtip; Antakya Rüsumat Müdürü, Kâtip; Kilis Rüsumat<br />
Müdürü; Cübul Memlehas� Memuru, Ba�kâtip; Bilan Rüsumat<br />
Memuru, Kâtip; Elbistan Rüsumat Memuru, Kâtip; Ordu Rüsumat<br />
Memuru; Rumkale Rüsumat Memuru.<br />
Vilayet Rüsumat �daresi<br />
1290 : Naz�r.<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, Refiki (3 Ki�i), Mukayyit<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Refiki (3 Ki�i) Nezaret Tahkikat Memuru, Nezaret Sand�k<br />
Emini, Müdüriyet Muhasebecisi, Müdüriyet Sand�k Emini, Birinci<br />
�stimator, Ba� Hademe.<br />
286
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Vilayet Rüsumat Memurlar�<br />
1293 : Halep Rüsumat Nezareti: Rüsumat Naz�r�, Muavini.<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Refiki, �kinci Refiki, Üçüncü Refiki, Zimmet<br />
Kâtibi, Tezkere Kâtibi.<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Refiki, �kinci Refiki, Üçüncü Refiki, Dördüncü<br />
Refiki, Mukayyit, Evrak-� Sahiha Memuru, Sand�k Emini, Bandrol<br />
Memuru, Beyiye 688 Memuru.<br />
Ba�l�lar: Urfa Rüsumat Müdürü, Kâtip, Mara� Rüsumat Müdürü, Kâtip, �skenderun<br />
Rüsumat Müdürü, Kâtip, Birecik Rüsumat Müdürü, Kâtip, Süveydiye<br />
Rüsumat Müdürü, Kâtip, Antakya Rüsumat Müdürü, Kâtip,<br />
Kilis Rüsumat Müdürü, Kâtip, Antep Rüsumat Müdürü, Kâtip, Bâb<br />
Rüsumat Memuru, �dlip Rüsumat Memuru, Suruç Rüsumat Memuru,<br />
Rumkale Rüsumat Memuru, Nizip Rüsumat Memuru, Zeytun<br />
Rüsumat Memuru, Elbistan Rüsumat Memuru, And�r�n Rüsumat<br />
Memuru, Bulan�k Rüsumat Memuru, Bilan Rüsumat Memuru,<br />
Arsus Rüsumat Memuru, Harim Rüsumat Memuru, Cisr-i �u�ûr<br />
Rüsumat Memuru, Ordu Rüsumat Memuru, Cübul Memlehas�<br />
Memuru, Ba�kâtibi, Nedmer Memlehas� Memuru, Ba�kâtibi.<br />
Vilayet Rüsumat Memurlar�<br />
1295 : Halep Rüsumat Naz�r�, Muavini.<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, Refiki (4 Ki�i), Evrak-� Sahiha Memuru.<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Refiki (4 Ki�i), Mukayyit, Sand�k Emini, Urfa Rüsumat<br />
Müdürü, Mara� Rüsumat Müdürü, �skenderun Rüsumat Müdürü,<br />
Antep Rüsumat Müdürü, Antakya Rüsumat Müdürü, Kilis Rüsumat<br />
Müdürü, Birecik Rüsumat Müdürü, Süveydiye Rüsumat Müdürü,<br />
Zor Rüsumat Memuru, Bâb Rüsumat Memuru, Harim Rüsumat<br />
Memuru, BilanRüsumat Memuru, Elbistan Rüsumat Memuru,<br />
Bulan�k Rüsumat Memuru, Suruç Rüsumat Memuru, Nizip Rüsumat<br />
Memuru, Payas Rüsumat Memuru, �dlip Rüsumat Memuru,<br />
Cisr-i �u�ûr Rüsumat Memuru, Ordu Rüsumat Memuru, And�r�n<br />
Rüsumat Memuru, Arsus Rüsumat Memuru, Osmaniye Rüsumat<br />
Memuru, Rumkale Rüsumat Memuru, Tedmür Memlehas� Memuru,<br />
Cubul Memlehas� Memuru.<br />
Rüsum-� Seniye Nezareti<br />
1299 : Naz�r, Kontrol Memuru, Muhasebe Ba�kâtibi, Tahrirat Ba�kâtibi,<br />
Sand�k Emini. A�ar ve A�nam Nezareti: Naz�r, Muhasebe Kalemi:<br />
Ba�kâtip, Birinci Refik, �kinci Refik, Üçüncü Refik. Tahrirat Kalemi:<br />
Ba�kâtip, Mukayyit, Mübeyyiz.<br />
688 Sat��.<br />
287
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Rüsum-� Seniye Nezareti<br />
1300 : Naz�r, Kontrol Memuru, Muhasebe Ba�kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Sand�k<br />
Emini.<br />
A�nam ve A�ar Nezareti: Naz�r. Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Refik, �kinci<br />
Refik, Üçüncü Refik. Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Mukayyit, Mübeyyiz.<br />
Vilayet A�ar Nezareti<br />
1302 : Naz�r.<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Refik, �kinci Refik, Üçüncü Refik.<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Mukayyit, Mübeyyiz.<br />
Vilayet Evkaf 689 Müdürlükleri<br />
1284 : Adana Sanca�� Evkaf Müdürü, Halep Sanca�� Evkaf Müdürü, Urfa<br />
Sanca�� Evkaf Müdürü, Mara� Sanca�� Evkaf Müdürü, Antakya Kazas�<br />
Evkaf Müdürü.<br />
1285 : Adana Evkaf Müdürü, Halep Evkaf Müdürü, Urfa Evkaf Müdürü,<br />
Mara� Evkaf Müdürü, Antakya Evkaf Müdürü.<br />
1286 : Halep Evkaf Müdürü, Adana Evkaf Müdürü, Mara� Evkaf Müdürü,<br />
Urfa Evkaf Müdürü, Antakya Evkaf Müdürü.<br />
1287 : Halep Evkaf Müdürü, Urfa Evkaf Müdürü, Mara� Evkaf Müdürü,<br />
Antakya Evkaf Müdürü.<br />
1288 : Halep Evkaf Müdürü, Urfa Evkaf Müdürü, Mara� Evkaf Müdürü,<br />
Antakya Evkaf Müdürü Vekili, Antep Evkaf Müdürü Vekili, Kilis<br />
Evkaf Müdürü Vekili, �dlip Evkaf Müdürü Vekili, Mare Evkaf Müdürü<br />
Vekili.<br />
1290 : Evkaf Muhasebeci, Tahrirat Kâtibi, Muhasebe Kâtibi (2 Ki�i), Mübeyyiz<br />
1295 : Muhasebeci, Ba�kâtip, Muhasebe Kâtibi, Kâtip.<br />
Vilayet Evkaf �daresi<br />
1299 : Muhasebeci, Ba�kâtip, Birinci Refik, Kâtip (4 Ki�i)<br />
1300 : Muhasebeci, Ba�kâtip, Muavini, Kâtip (4 Ki�i).<br />
1302-1303 : Muhasebeci, Ba�kâtip, Kâtip (4 Ki�i), Evkaf Komisyonu Reisi: Müftü,<br />
Üyeler (3 Ki�i).<br />
1305-1307 : Muhasebeci, Ba�kâtip, Kâtip (3 Ki�i), Sand�k Emini, Evkaf Komisyonu:<br />
Reisi: Müftü, Tabi Üye: Evkaf Muhasebecisi, Üyeler (3 Ki�i).<br />
1308-1309 : Muhasebeci, Ba�kâtip, Muhasebe Kâtibi, Kâtip (2 Ki�i), Sand�k Emini.<br />
Evkaf Komisyonu Reisi: Müftü, Üyeler (4 Ki�i).<br />
689 Vak�flar.<br />
288
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1310 : Muhasebeci, Muhasebe Kâtibi, Mukayyit (2 Ki�i), Sand�k Emini.<br />
Evkaf Komisyonu: Reisi: Müftü, Üyeler (6 Ki�i).<br />
1312 : Muhasebeci, Ba� Kâtip, Muhasebe Kâtibi, Mukayyit (2 Ki�i), Mübeyyiz,<br />
Sand�k Emini. Evkaf Komisyonu: Reisi, Üyeler (5 Ki�i).<br />
1313 : Muhasebeci, Ba� Kâtip, Muhasebe Kâtibi, Mukayyit, Muvakkat Muhasebe<br />
Mübeyyizi, Mübeyyiz, Mukayyit, Muvakkat Muhasebe<br />
Mukayyiti (2 Ki�i), Sand�k Emini, Tahsildar (3 Ki�i). Evkaf Komisyonu:<br />
Reisi, Üyeler (4 Ki�i).<br />
1314 : Muhasebeci, Ba�kâtip, Muhasebe Kâtibi, Muhasebe Kâtibi Refiki (5<br />
Ki�i), Sand�k Emini, Tahsildar (4 Ki�i). Evkaf Komisyonu: Reisi,<br />
Üyeler (4 Ki�i)<br />
1315-1316 : Muhasebeci, Ba�kâtip, Muhasebe Kâtibi, Muhasebe Kâtibi Refiki (6<br />
Ki�i), Sand�k Emini, Tahsildar (4 Ki�i). Evkaf Komisyonu: Reisi,<br />
Üyeler (4 Ki�i).<br />
1317 : Muhasebeci, Ba�kâtip, Muhasebe Kâtibi, Muhasebe Kâtibi Refiki (7<br />
Ki�i), Sand�k Emini, Tahsildar (5 Ki�i). Evkaf Komisyonu: Reisi,<br />
Üyeler (4 Ki�i).<br />
1318-1319 : Muhasebeci, Ba�kâtip, Muhasebe Kâtibi, Muhasebe Kâtibi Refiki,<br />
Kâtip (6 Ki�i), Sand�k Emini, Tahsildar (5 Ki�i). Evkaf Komisyonu:<br />
Reisi, Üyeler (4 Ki�i).<br />
1320-1322 : Muhasebeci, Ba�kâtip, Muhasebe Kâtibi, Tahrirat ve Komisyon Kâtibi,<br />
Kâtip (6 Ki�i), Sand�k Emini, Tahsildar (4 Ki�i). Evkaf Komisyonu:<br />
Reisi: Müftü, Üyeler (4 Ki�i).<br />
1323 : Muhasebeci, Ba�kâtip, Muhasebe Kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Kâtip (6<br />
Ki�i), Sand�k Emini, Tahsildar (5 Ki�i). Evkaf Komisyonu: Reisi:<br />
Müftü, Üyeler (5 Ki�i), Kâtip.<br />
1324 : Muhasebeci, Ba�kâtip, Vilayet Muhasebe Kâtibi, Merkez Muhasebe<br />
Kâtibi, Kâtip (6 Ki�i), Sand�k Emini, Tahsildar (5 Ki�i).<br />
Evkaf Komisyonu: Reisi: Müftü, Üyeler (4 Ki�i), Kâtip.<br />
Evkaf-� Münderise 690 Komisyonu: Birinci Reis, �kinci Reis, Üyeler (4 Ki�i).<br />
1326 : Evkaf Komisyonu: Reisi (Müftü), Evkaf Muhasebecisi, Üyeler (4<br />
Ki�i)<br />
Vilayet Arazi Memurlar�<br />
1284-1286 : Adana Sanca�� Arazi Memuru, Mara� Sanca�� Arazi Memuru, Urfa<br />
Sanca�� Arazi Memuru, Kozan Sanca�� Arazi Memuru, Payas Sanca��<br />
Arazi Memuru<br />
1287 : Halep Arazi Memuru, Urfa Arazi Memuru, Mara� Arazi Memuru,<br />
1288 : Halep Arazi Memuru, Mara� Arazi Memuru, Kâtibi, Antep Tapu<br />
Kâtibi, Tapu Kâtibi, Bâb ve Cübul Tapu Kâtibi.<br />
690 �ndiras eden. Eseri, izi ni�ân� kalmam�� olan.<br />
289
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Vilayet Telgraf Memurlar�<br />
1284 : Halep Telgraf Müdürü, 1. S�n�f Muhabere Memuru (2 Ki�i), 2. S�n�f<br />
Muhabere Memuru (2 Ki�i)<br />
Ecnebi Muhabere Memurlar�: 1. S�n�f Ecnebi Muhabere Memuru, 2. S�n�f Ecnebi<br />
Muhabere Memuru, 3. S�n�f Ecnebi Muhabere Memuru, Urfa Telgraf<br />
Müdürü, Adana Telgraf Müdürü, Birecik Telgraf Müdürü, �skenderun<br />
Telgraf Müdürü.<br />
1285 : Halep Telgraf Müfetti�i, Halep Telgraf Müdürü, 1. S�n�f Muhabere<br />
Memuru (2 Ki�i), 2. S�n�f Muhabere, Memuru (2 Ki�i), 3. S�n�f Muhabere<br />
Memuru (2 Ki�i), 3. S�n�f �stasyon �efi, 1. S�n�f Muhabir, 2.<br />
S�n�f Muhabir Urfa Telgraf Müdürü, 3. S�n�f Muhabere Memuru, 5.<br />
S�n�f Ecnebi Lisan Memuru Adana Telgraf Müdürü, 3. S�n�f Muhabere<br />
Memuru; Birecik Telgraf Müdür, 3. S�n�f Muhabere Memuru;<br />
�skenderun Telgraf Müdürü, 3. S�n�f Muhabere Memuru, Tarsus<br />
Telgraf Müdürü, 3. S�n�f Muhabere Memuru.<br />
1286 : Halep Vilayeti Telgraf Müfetti�i Muavini.<br />
Halep Telgrafhanesi: Müdür, 1. S�n�f Muhabere Memuru (2 Ki�i), 2. S�n�f Muhabere<br />
Memuru, Muhabere Memuru (3 Ki�i), 3. S�n�f �stasyon �efi, 1. S�n�f<br />
Muhabere Memuru (2 Ki�i), 2. S�n�f Muhabere Memuru.<br />
Urfa Telgrafhanesi: Müdür, 3. S�n�f Muhabere Memuru, 5. S�n�f �stasyon �efi<br />
Adana Telgrafhanesi: Müdür, 3. S�n�f Muhabere Memuru<br />
Birecik Telgrafhanesi: Müdür, 3. S�n�f Muhabere Memuru<br />
�skenderun Telgrafhanesi: Müdür, 3. S�n�f Muhabere Memuru<br />
Antakya Telgrafhanesi: Müdür, 3. S�n�f Muhabere Memuru<br />
Tarsus Telgrafhanesi: Müdür, 3. S�n�f Muhabere Memuru<br />
Mara� Telgrafhanesi: Müdür, 3. S�n�f Muhabere Memuru<br />
Antep Telgrafhanesi: Müdür, 3. S�n�f Muhabere Memuru<br />
Kilis Telgrafhanesi: Müdürü,<br />
Mersin Telgrafhanesi: Müdürü.<br />
Cisr-i �u�ûr Telgrafhanesi: Müdürü.<br />
1287 : Müfetti�, Muavin, Halep Telgrafhanesi Müdürü, Muhabere Ba�<br />
Memuru, Muhabere Memuru (6 Ki�i), Halep Ecnebi Lisan Ba� Memuru,<br />
Muhabere Memuru (3 Ki�i).<br />
Antakya Telgrafhanesi Müdürü, Muhabere Memuru; Antep Telgrafhanesi<br />
Müdürü, Muhabere Memuru; Kilis Telgrafhanesi Müdürü;<br />
Cisr-i �u�ûr Telgrafhanesi Müdürü, Urfa Telgrafhanesi Müdürü,<br />
Ecnebi Muhaberat Memuru, Muhabere Memuru; Birecik Telgrafhanesi<br />
Müdürü, Muhabere Memuru; Mara� Telgrafhanesi Müdürü,<br />
Muhabere Memuru; �skenderun Telgrafhanesi Müdürü, Ecnebi<br />
Muhaberat Memuru, Muhabere Memuru; Mare Telgrafhanesi Memuru.<br />
Vilayet Postahane Memurlar�:<br />
Halep Postahanesi Merkez Müdürü, Kâtip, Mukayyit (2 Ki�i), Antep<br />
Pul Memuru, Mara� Postahanesi Müdürü, �skenderun Postahanesi<br />
290
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Müdürü, Antakya Pul Memuru, Kilis Pul Memuru, Birecik Pul Memuru,<br />
Urfa Pul Memuru.<br />
1288 : Müfetti�, Muavin, Halep Telgrafhanesi Müdürü, Muhabere Ba�<br />
Memuru (2 Ki�i), Muhabere Memuru (5 Ki�i).<br />
Antakya Telgrafhanesi Müdürü, Muhabere Memuru; Antep Telgrafhanesi<br />
Müdürü, Muhabere Memuru; Kilis Telgrafhanesi Müdürü;<br />
Cisr-i �u�ûr Telgrafhanesi Müdürü; Mare Telgrafhanesi Memuru;<br />
�dlip Telgrafhanesi Müdürü; Halep Ecnebi Lisan Ba� Memuru,<br />
Muhabere Memuru (2 Ki�i), Makineci; Urfa Telgrafhanesi Müdürü,<br />
Ecnebi Muhaberat Memuru, Muhabere Memuru; Birecik Telgrafhanesi<br />
Müdürü, Muhabere Memuru; Mara� Telgrafhanesi Müdürü,<br />
Muhabere Memuru, �skenderun Telgrafhanesi Müdürü, Ecnebi<br />
Muhaberat Memuru, Muhabere Memuru.<br />
Vilayet Posta Memurlar�<br />
Halep Merkez Müdürü, Kâtip, Mukayyit (2 Ki�i), Antakya �ubesi<br />
Pul Memuru, Urfa �ubesi Pul Memuru, �skenderun Posta Müdürü,<br />
Kilis �ubesi Pul Memuru, Antep �ubesi Pul Memuru, Mara� Posta<br />
Memuru, Birecik �ubesi Pul Memuru.<br />
1290 : Muavin (2 Ki�i), Kâtibi<br />
Halep Telgraf ve Posta Müdürü, Posta Kâtibi, Muhabere Ba� Memuru, Muhabere<br />
Memuru (4 Ki�i), Türkçe Muhaberat Ba� Memuru, Muhabere Memuru<br />
(4 Ki�i), Ecnebi Lisan Ba� Memuru, Muhabere Memuru (3 Ki-<br />
�i), Posta Kâtibi.<br />
Vilayet Telgraf ve Posta Memurlar�<br />
291<br />
Halep Posta ve Telgraf Müdürlü�ü<br />
1293 : Halep Vilayeti Telgraf ve Posta Müfetti�i, Muavini
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Halep Telgrafhanesi: Telgraf ve Posta Müdürü, Muhabere Ba� Memuru (2 Ki�i),<br />
Muhabere Memuru (8 Ki�i), Ecnebi Muhabere �stasyon �efi, Ecnebi<br />
Muhabere Ba� Memuru (3 Ki�i), Makineci, Postahane Türkçe Kâtibi,<br />
Ecnebiye Kâtibi, Mukayyit.<br />
Urfa Telgrafhanesi: Müdür, Muhabere Memuru; Mara� Telgrafhanesi: Müdür,<br />
Muhabere Memuru; Kilis Telgrafhanesi: Müdür; �skenderun Telgrafhanesi:<br />
Müdür, Muhabere Memuru, Fevanster Memuru; Antakya<br />
Telgrafhanesi: Müdür, Muhabere Memuru; Birecik Telgrafhanesi:<br />
Müdür, Muhabere Memuru; Antep Telgrafhanesi: Müdür;<br />
Mare Telgrafhanesi: Müdür; �dlip Telgrafhanesi: Müdür; Cisr-i<br />
�u�ûr Telgrafhanesi: Müdür.<br />
1295 : Halep ve Adana Telgraf ve Posta Ba� Müdürü. Halep Vilayeti Seyyar<br />
Müfetti�i, Adana Vilayeti Seyyar Müfetti�i, Ba� Müdürlük Kâtibi<br />
Halep Telgraf ve Posta Müdürü, Muhabere Ba� Memuru (2 Ki�i), Muhabere<br />
Memuru (7 Ki�i), Ecnebi Lisan Ba� Memuru, Refiki (3 Ki�i), Makinist<br />
Halep Posta Memuru, Kâtip, Mukayyit; Mara� Telgraf ve Posta<br />
Müdürü, Refiki; Urfa Telgraf ve Posta Müdürü, Refiki; Antakya<br />
Telgraf ve Posta Müdürü, Refiki; �skenderun Telgraf ve Posta<br />
Memuru; Refiki, Ecnebi Muhabere Memuru, Refiki; Cisr-i �u�ûr<br />
Telgraf ve Posta Memuru, Refiki; Kilis Telgraf ve Posta Memuru;<br />
Antep Telgraf ve Posta Memuru; �dlip Telgraf ve Posta Memuru;<br />
Mare Telgraf ve Posta Memuru; Birecik Telgraf ve Posta Memuru<br />
1299 : Halep ve Adana Bölgesi Ba� Müdürü, Halep Vilayeti Müfetti�i, Ba�<br />
Müdürlük Kâtibi, Muavini, Halep Telgraf ve Posta Müdürü, Muhabere<br />
Memuru (5 Ki�i), Ecnebi Muhabere Memuru, Halep Posta<br />
Memuru, Kâtibi, Türkçe Muhabere Memuru (4 Ki�i), Ecnebi Muhabere<br />
Memuru (2 Ki�i), Makineci.<br />
1300 : Halep ve Adana Bölgesi Ba� Müdürü, Halep Vilayeti Müfetti�i, Ba�<br />
Müdürlük Kâtibi, Muavini, Halep Telgraf ve Posta Müdürü, Türkçe<br />
Muhabere Memuru (10 Ki�i), Ecnebi Muhabere Memuru (4 Ki�i),<br />
Makineci, Halep Posta Memuru, Kâtibi.<br />
1302 : Ba� Müdür, Müfetti�, Muavini, Ba� Müdürlük Kâtibi. Halep Telgraf<br />
ve Posta Müdürü, Muhabere Memurlar�: Türkçe Muhabere Ba�<br />
Memuru (2 Ki�i), Muhabere Memuru (8 Ki�i), Ecnebi Muhabere Ba�<br />
Memuru, Refiki (4 Ki�i), Makineci, Halep Posta Memuru, Kâtibi.<br />
1303 : Halep ve Adana Vilayetleri Ba� Müdürü<br />
Halep Vilayeti Müfetti�i, Muavini, Ba� Müdürlük Kâtibi, Halep<br />
Telgraf ve Posta Müdürü, Muhabere Memurlar�: Türkçe Muhabere<br />
Ba� Memuru, Muhabere Memuru (9 Ki�i), Ecnebi Muhabere Ba�<br />
Memuru, Refiki (3 Ki�i), Makineci, Halep Posta Memuru, Kâtibi,<br />
Mukayyit.<br />
1305 : Halep ve Adana Vilayetleri Ba� Müdürü.<br />
Halep Vilayeti Müfetti�i, Muavini, Halep Telgraf ve Posta Müdürü,<br />
Ba� Müdürlük Kâtibi, Refiki (2 Ki�i).<br />
292
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Muhabere Memurlar�: Türkçe Muhabere Ba� Memuru, Muhabere Memuru (9 Ki�i),<br />
Ecnebi Muhabere Ba� Memuru, Refiki (3 Ki�i), Makineci, Halep<br />
Posta Memuru, Kâtibi, Mukayyit.<br />
1306 : Halep ve Adana Ba� Müdürü, Halep Vilayeti Müfetti�i, Muavini<br />
Ba� Müdürlük Ba�kâtibi, Ba� Müdürlük Muhasebe Ba�kâtibi, Ba�<br />
Müdürlük Muhasebe �kinci Kâtibi, Ba� Müdürlük Tahrirat Refiki,<br />
Halep Merkez Müdürü, Halep �stasyon �efi, Halep Posta Müdürü.<br />
Türkçe Muhaberat Memurlar�: Ba� Memur (3 Ki�i), Muhabere Memuru (7 Ki�i) .<br />
Frans�zca Muhaberat Memurlar�: Memur (3 Ki�i), Çobanbey Memuru, Posta Kâtibi,<br />
Posta Mukayyiti, Türkçe �agird (2 Ki�i), Frans�zca �agird (2 Ki�i),<br />
Makineci. Antep Müdürü, Memuru, Kilis Memuru, �agirdi, Mare<br />
Memuru, Cisr-i �u�ûr Memuru, Muhabere Memuru, Ömer A�a<br />
Merkez Memuru, Antakya Müdürü, Türkçe ve Frans�zca Muhaberat<br />
Memuru, �skenderun Müdürü, Türkçe Muhabere Memuru,<br />
Frans�zca Muhabere Memuru, Posta Kâtibi.<br />
Urfa Sanca�� : Müdür, Muhabere Memuru, �agirdi, Birecik Memuru<br />
Mara� Sanca��: Müdür, �agirdi, Elbistan Memuru, �agirdi<br />
1307 : Halep ve Adana Ba� Müdürü, Müfetti� Muavini, Ba� Müdürlük<br />
Ba�kâtibi, Muhasebe Ba�kâtibi, Tahrirat Refiki, �kinci Kâtip<br />
Merkez Telgraf Müdürlü�ü: Müdür, �stasyon �efi.<br />
Muhabere Memurlar�: Türkçe Ba� Memuru (2 Ki�i), Muhabere Memuru (8 Ki�i),<br />
�agird (3 Ki�i), Makineci, Frans�zca Ba� Memuru, Frans�zca Memuru<br />
(3 Ki�i).<br />
Merkez Posta Müdürlü�ü: Müdür, Kâtip, Mukayyit.<br />
1308 : Ba� Müdür, Müfetti� Muavini (2 Ki�i), Ba� Müdürlük Ba�kâtibi, Tahrirat<br />
Kâtibi, Muhasebe Ba�kâtibi, Refiki, Merkez Müdürü, �ef, Türkçe<br />
Muhabere Ba� Memuru, Muhabere Memuru (6 Ki�i), Memur (4<br />
Ki�i), Türkçe �agird (3 Ki�i), Frans�zca Muhabere Memuru, Memur<br />
(3 Ki�i), Makineci.<br />
Merkez Posta Müdüriyeti: Müdür, Kâtip, Mukayyit<br />
1309 : Ba� Müdür, Müfetti� Muavini (2 Ki�i), Ba� Müdürlük Ba�kâtibi, Tahrirat<br />
Kâtibi, Muhasebe Ba�kâtibi, Refiki, Merkez Müdürü, Türkçe<br />
Muhabere Ba� Memuru, Muhabere Memuru (7 Ki�i), Memur (2 Ki-<br />
�i), Çoban�kbey Memuru, Muvakkat Muhabere Memuru (4 Ki�i),<br />
Frans�zca �efi, Frans�zca Muhabere Memuru, Memur (3 Ki�i).<br />
Merkez Posta Müdüriyeti: Müdür, Kâtip, Mukayyit<br />
1310 : Ba� Müdür, Müfetti� Muavini (2 Ki�i), Ba� Müdürlük Ba�kâtibi, Muhasebe<br />
Ba�kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Refiki, Merkez Müdürü, Türkçe<br />
Muhabere Ba� Memuru, Muhabere Memuru (7 Ki�i), Memur (2 Ki-<br />
�i), Çobanbey Memuru, Mülaz�m (3 Ki�i), Frans�zca �efi, Frans�zca<br />
Muhabere Ba� Memuru, Muhabere Memuru (3 Ki�i).<br />
Merkez Posta Müdüriyeti: Müdür, Kâtip, Mukayyit, Müvezzi (2 Ki�i), Tatar (12<br />
Ki�i).<br />
1312 : Ba� Müdür, Müfetti�, Muavini (2 Ki�i), Muhasebe Ba�kâtibi, Kâtip,<br />
Tahrirat Ba�kâtibi, Kâtip, Veznedar, Merkez Müdürü, Servis �efi,<br />
Muhabere Ba� Memuru (2 Ki�i), Muhabere Memuru (10 Ki�i), Ecne-<br />
293
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
bi Muhaberat �efi, Muhabere Ba� Memuru, Muhabere Memuru (3<br />
Ki�i), Makineci, Ambar Memuru, Telgraf Müvezzii (4 Ki�i), Ba�çavu�<br />
(2 Ki�i), Çavu� (10 Ki�i).<br />
Merkez Posta Müdüriyeti: Müdür, Ba�kâtip, Muavini, Mukayyit, Müvezzi (2 Ki�i),<br />
Tatar (12 Ki�i).<br />
1313 : Ba� Müdürlük Dairesi, Ba� Müdür, Müfetti�, Muavini, Ba�kâtip,<br />
Muhasebe Kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Sand�k Emini, Merkez Müdürü,<br />
Vali Kona�� Müdürü, �ef, Muhabere Ba� Memuru (3 Ki�i), Muhabere<br />
Memuru (12 Ki�i), Ecnebi Lisan �efi, Ecnebi Lisan Ba� Memuru,<br />
Memur (3 Ki�i), Makineci<br />
Merkez Posta �daresi: Müdür, Ba�kâtip, Kâtip, Mukayyit.<br />
1314 : Ba� Müdürlük Dairesi: Ba� Müdür, Müfetti�, Ba�kâtip, Muhasebe<br />
Kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Sand�k Emini, Merkez Müdürü, Vali Kona��<br />
Müdürü, �ef, Muhabere Ba� Memuru (3 Ki�i), Muhabere Memuru<br />
(11 Ki�i), Ecnebi Muhaberat �efi, Ecnebi Muhaberat Ba� Memuru,<br />
Ecnebi Muhaberat Memuru (5 Ki�i), Makineci.<br />
Merkez Posta �daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip, Mukayyit, �ube Memuru,<br />
Ambar Memuru.<br />
1315 : Ba� Müdürlük Dairesi: Ba� Müdür, Müfetti�, Ba�kâtip, Muhasebe<br />
Kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Sand�k Emini, Merkez Müdürü, Vali Kona��<br />
Müdürü, �ef, Muhabere Ba� Memuru (3 Ki�i), Muhabere Memuru (9<br />
Ki�i), Ecnebi Muhaberat Ba� Memuru, Ecnebi Muhaberat Memuru<br />
(3 Ki�i), Makineci.<br />
Merkez Posta �daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip, Mukayyit, �ube Memuru,<br />
Ambar Memuru.<br />
1316 : Ba� Müdürlük Dairesi: Ba� Müdür, Müfetti�, Ba�kâtip, Muhasebe<br />
Kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Sand�k Emini, Merkez Müdür, Vali Kona��<br />
Müdürü, �ef, Muhabere Memuru (12 Ki�i), Ecnebi Muhaberat �efi,<br />
Ecnebi Muhaberat Ba� Memuru, Ecnebi Muhaberat Memuru (3 Ki-<br />
�i), Makineci.<br />
Merkez Posta �daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip, Mukayyit, �ube Memuru,<br />
Ambar Memuru.<br />
1317 : Ba� Müdürlük Dairesi: Ba� Müdür, Müfetti�, Ba�kâtip, Muhasebe<br />
Kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Sand�k Emini, Makinist, Ba�çavu�, Ambar<br />
Memuru.<br />
Merkez Müdürlü�ü: Müdür, Müdür Muavini, Vali Kona�� Müdürü, Nöbet Ba�<br />
Memuru (3 Ki�i), Muhabere Memuru (10 Ki�i), Çavu� (6 Ki�i),<br />
�agirdan (13 Ki�i), Muvass�l (5 Ki�i).<br />
Merkez Ecnebi Muhaberat Memurlu�u: �stasyon �efi, Muhabere Memuru (4 Ki�i).<br />
Merkez Posta �daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip, Mukayyit, Ba� Müvezzi,<br />
Müvezzi; �ube Memurlar� (2 Ki�i).<br />
1318 : Ba� Müdürlük Dairesi: Ba� Müdür, Müfetti�, Ba�kâtip, Muhasebe<br />
Ba�kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Mukayyit, Sand�k Emini, Makinist, Ba�çavu�,<br />
Ambar Memuru.<br />
294
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Merkez Müdürlü�ü: Müdür, Müdür Muavini, Vali Kona�� Memuru, Nöbet Ba�<br />
Memuru (3 Ki�i), Muhabere Memuru (11 Ki�i), Çavu� (6 Ki�i),<br />
�agirdan (13 Ki�i), Telgraf Muvass�l� (5 Ki�i).<br />
Merkez Ecnebi Muhaberat Memurlu�u: �stasyon �efi, Muhabere Memuru (5 Ki�i).<br />
Merkez Posta �daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip, Mukayyit (2 Ki�i), Birinci<br />
Müvezzi, Müvezzi; �ube Memurlar� (2 Ki�i).<br />
1319 : Ba� Müdür, Müfetti�, Ba�kâtip, Muhasebe Ba�kâtibi, Tahrirat Kâtibi,<br />
Veznedar, Kalem Mukayyiti.<br />
Merkez Müdürlü�ü: Müdür, Müdür Muavini, Vali Kona�� Memuru, Türkiye Muhaberat<br />
Ba� Memuru (3 Ki�i), Muhabere Memuru (10 Ki�i).<br />
Merkez Ecnebi Muhaberat Memurlu�u: Müdür, Muhabere Memuru (5 Ki�i), Makineci.<br />
Merkez Posta �daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip (2 Ki�i), Mukayyit, Ba� Müdürlük<br />
Ambar Memuru.<br />
1320 : Ba� Müdür, Ba�kâtip, Muhasebe Ba�kâtibi, Tahrirat Kâtibi (2 Ki�i),<br />
Veznedar, Mukayyit.<br />
Merkez Müdürlü�ü: Müdür, Müdür Muavini, Vali Kona�� Memuru, Türkiye Muhaberat<br />
Ba� Memuru (2 Ki�i), Muhabere Memuru (11 Ki�i).<br />
Merkez Ecnebi Muhaberat Memurlu�u: �ef, Muhabere Memuru (5 Ki�i), Makinist.<br />
Merkez Posta �daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip (2 Ki�i), Mukayyit, Ba� Müdürlük<br />
Ambar Memuru.<br />
1321 : Ba� Müdür, Fav Hatt� Ba� Müfetti�i, Müfetti�, Ba�kâtip, Muhasebe<br />
Ba�kâtibi, Tahrirat Kâtibi (2 Ki�i), Mukayyit, Veznedar, Makinist,<br />
Ambar Memuru.<br />
Merkez Müdürlü�ü: Müdür, Müdür Muavini, Vali Kona�� Memuru, Türkiye Muhaberat<br />
Ba� Memuru (2 Ki�i), Muhabere Memuru (15 Ki�i).<br />
Merkez Ecnebi Muhaberat Memurlu�u: �ef, Muhabere Memuru (5 Ki�i).<br />
Merkez Posta �daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip (2 Ki�i), Mukayyit, Ba� Müvezzi,<br />
Müvezzi (2 Ki�i).<br />
1322 : Ba� Müdür, Fav Hatt� Ba� Müfetti�i, Müfetti�, Ba�kâtip, Muhasebe<br />
Ba�kâtibi, Tahrirat Kâtibi (2 Ki�i), Mukayyit, Veznedar, Makinist,<br />
Ambar Memuru.<br />
Merkez Müdürlü�ü: Müdür, Müdür Muavini, Vali Kona�� Memuru, Türkiye Muhaberat<br />
Ba� Memuru (2 Ki�i), Muhabere Memuru (17 Ki�i).<br />
Merkez Ecnebi Muhaberat Memurlu�u: �ef, Muhabere Memuru (4 Ki�i).<br />
Merkez Posta �daresi: Müdür, Emanet Memuru, Kâtip, �ttihad Memuru, Kâtip,<br />
Mukayyit, Ba� Müvezzi, Müvezzi (2 Ki�i).<br />
1323 : Ba� Müdür, Fav Hatt� Ba� Müfetti�i, Müfetti�, Ba�kâtip, Muhasebe<br />
Ba�kâtibi, Tahrirat Kâtibi (2 Ki�i), Mukayyit, Veznedar, Makinist,<br />
Ambar Memuru.<br />
Merkez Müdürlü�ü: Müdür, Müdür Muavini, Vali Kona�� Memuru, Türkçe Tahrirat<br />
Ba� Memuru, Muhabere Memuru (15 Ki�i).<br />
Merkez Ecnebi Muhaberat Memurlu�u: �ef, Muhabere Memuru (4 Ki�i).<br />
Merkez Posta �daresi: Müdür, Emanet Memuru, Havalename Memuru, Kâtip,<br />
�ttihad Memuru, Kâtip, Mukayyit, Ba� Müvezzi, Müvezzi (2 Ki�i).<br />
295
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1324 : Ba� Müdür, Fav Hatt� Ba� Müfetti�i, Müfetti�, Ba�kâtip, Muhasebe<br />
Ba�kâtibi, Tahrirat Kâtibi (2 Ki�i), Mukayyit, Veznedar, Makinist,<br />
Ambar Memuru.<br />
Merkez Müdürlü�ü: Müdür, Müdür Muavini, Vali Kona�� Memuru, Türkçe Tahrirat<br />
Ba� Memuru, Muhabere Memuru (14 Ki�i).<br />
Merkez Ecnebi Muhaberat Memurlu�u: �ef, Muhabere Memuru (4 Ki�i).<br />
Fav Hatt� Memurlu�u: �ef, Birinci Derece Memur (3 Ki�i), �kinci Derece Memur (3<br />
Ki�i), Memur Muavini (5 Ki�i).<br />
Merkez Posta �daresi: Müdür, Emanet Memuru, Havalename Memuru, Kâtip,<br />
�ttihad Memuru, Kâtip, Mukayyit, Ba� Müvezzi, Müvezzi (2 Ki�i).<br />
1326 : Ba� Müdür, Fav Hatt� Ba� Müfetti�i, Halep Telgraf ve Posta Müfetti-<br />
�i, Fav Hatt� Müfetti�i<br />
Ba� Müdürlük Kalemi: Ba�kâtip, Muhasebe Ba�kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Kâtip, Mukayyit,<br />
Sand�k Emini, Makineci.<br />
Telgraf Merkezi Türkçe Muhaberat K�sm�: Merkez Müdürü, Müdür Muavini, Ba�<br />
Memur, Vali Kona�� Memuru, Memur (13 Ki�i).<br />
Ecnebi Muhaberat K�sm�: Merkez ve Hevek (152) �efi, Hevek Memuru (2 Ki�i),<br />
Hevek Memuru Muavini (7 Ki�i), Ecnebi Muhaberat Ba� Memuru,<br />
Ecnebi Muhaberat Memuru (2 Ki�i).<br />
Posta �daresi: Müdür, Havale Memuru, Emanet Memuru, �ttihad Memuru, Kâtip (2<br />
Ki�i), Mühime Memuru.<br />
Halep Belediye Dairesi Meclisi<br />
1284-1285 : Reis: (Ali Efendi), Üyeler (9 Ki�i), Kâtip, Sand�k Emini, Memleket<br />
Tabibi, Karantina Hekimi.<br />
1293 : Reis: (Sadettin Efendi), Muavini, Tabip, Üyeler (5 Ki�i), Kâtip<br />
Ebniye Muavini, Menafi-i Umumiye Sand��� Memuru.<br />
1295 : Reis (Zeki Bey) , Muavin, Üyeler (8 Ki�i). Tabip, Ba�kâtip, Sand�k<br />
Emini, Ebniye Muavini, Menafi-i Umumiye Sand��� Memuru.<br />
1299 : Mukayyit (4 Ki�i).<br />
1305 : Reis (�zzet Bey), Muavini, Tabip, Üyeler (9 Ki�i), Ba�kâtip, �kinci<br />
Kâtip<br />
Belediye Eczahanesi: Eczac�, Cerrah, Karantina Tabibi.<br />
1306 : Reis (Hüsamettin Efendi), Tabip. Üyeler (9 Ki�i), Ba�kâtip, Belediye<br />
Eczahanesi: Eczac�, Cerrah; Karantina �daresi: Karantina Tabibi.<br />
1307 : Reis (Hüsamettin Efendi), Üyeler (8 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
Belediye Dairesi Di�er Memurlar�: Tabip, Eczac�, Sand�k Emini, Ba� Müfetti�, Kana<br />
ve Nehir Memuru, Mimar Kalfas�, Cerrah, Tulumbac�, �kinci Müfetti�,<br />
Tamirat Memuru, Üçüncü Müfetti�,<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Hesap Mukayyiti, Mukayyit, Mübeyyiz (4 Ki�i), Ke�if<br />
Kâtibi, Karantina Tabibi.<br />
1308 : Reis (Hüsamettin Efendi), Üyeler (8 Ki�i).<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Muavini, Ke�if Kâtibi, Müfetti�, Tanzifat Kâtibi, Sand�k<br />
Emini , Tabip, Cerrah, Eczac�, Müfetti�, Tulumbac�, Karantina Tabibi.<br />
296
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1309 : Reis (Hüsamettin Efendi), Muavini, Üyeler (7 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Muavini, Ke�if Kâtibi, Müfetti�, Muhasebe ��leri ve<br />
Kontrato Mukayyiti, Sand�k Emini, Tulumbac�, Tabip, Cerrah, Eczac�,<br />
Halep Karantina Tabibi.<br />
1310 : Reis (Abdurrahman Efendi), Üyeler (8 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Muavini, Muhasebe Kâtibi, Sand�k Emini, Mukayyit,<br />
Tanzifat Kâtibi, Ke�if Kâtibi, Tulumbac�, Mimar Kalfas�, Tabip, Tabip<br />
Muavini, Eczac�, Halep Karantina Tabibi.<br />
1312 : Reis (Ahmet Muhtar Bey), Üyeler (7 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Muavini, Muhasebe Kâtibi, Sand�k Emini, Mukayyit,<br />
Tanzifat Kâtibi, Ke�if Kâtibi, Tulumbac�, Mimar Kalfas�, S�hhiye<br />
Müfetti�i, Halep Karantina Tabibi, Tabip Vekili, Eczac�.<br />
1313 : Reis (Ahmet Muhtar Bey), Üyeler (7 Ki�i), Ba�kâtip<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Muavini, Muhasebe Kâtibi, Sand�k Emini, Mukayyit,<br />
Tanzifat Kâtibi, Ke�if Kâtibi, Tulumbac�, Mimar Kalfas�, Ba� Müfetti�<br />
S�hhiye Heyeti: S�hhiye Müfetti�i, Halep Karantina Tabibi, Belediye Tabibi, Belediye<br />
Tabibi Muavini, Eczac�.<br />
1314 : Reis (Ahmet Muhtar Bey), Üyeler (5 Ki�i), Ba�kâtip<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Muavini, Muhasebe Kâtibi, Sand�k Emini, Mukayyit,<br />
Tanzifat Kâtibi, Ke�if Kâtibi, Tulumbac�, Mimar Kalfas�, Ba� Müfetti�,<br />
S�hhiye Heyeti: S�hhiye Müfetti�i, Belediye Tabibi, Halep Karantina<br />
Tabibi, Belediye Tabibi Muavini, A�� Daimi Memuru, Eczac�.<br />
1315 : Reis (Sad�k Bey), Üyeler (9 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Muavini, Muhasebe Kâtibi, Sand�k Emini, Mukayyit,<br />
Mühendis, Tanzifat Kâtibi, Tulumbac�, Mimar Kalfas�, Ba� Müfetti�<br />
S�hhiye Heyeti: S�hhiye Müfetti�i, Belediye Tabibi, Halep Karantina Tabibi, Belediye<br />
Tabibi Muavini, Eczac�, A�� Daimi Memuru.<br />
1316 : Reis (Sad�k Bey), Üyeler (11 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Ba�kâtip Muavini, Muhasebe Kâtibi, Sand�k Emini, Mukayyit,<br />
Tanzifat Kâtibi, Mühendis Muavini (Yüzba��), Ke�if Kâtibi,<br />
Tulumbac�, Mimar Kalfas�, Ba� Müfetti�.<br />
S�hhiye Heyeti: S�hhiye Müfetti�i, Belediye Tabibi, Eczac�, Halep Karantina Tabibi,<br />
A�� Daimi Memuru.<br />
1317 : Reis (Mehmet Sad�k Bey), Üyeler (11 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Ba�kâtip Muavini, Hesap Kâtibi, Tanzifat Kâtibi, Sand�k<br />
Emini, Mukayyit ve Mübeyyiz, Ke�if Kâtibi.<br />
Kalfalar: Mühendis, Muavini, Tulumbac�, Ba� Müfetti�, Mimar, Bimarhaneci.<br />
S�hhiye Heyeti: S�hhiye Müfetti�i, Belediye Tabibi, A�� Memuru, Karantina Tabip<br />
Vekili.<br />
1318 : Reis (Mehmet Be�ir Efendi), Üyeler (9 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Ba�kâtip Muavini, Hesap Kâtibi, Tanzifat Kâtibi, Sand�k<br />
Emini, Mukayyit ve Mübeyyiz, Ke�if Kâtibi.<br />
Mühendis ve Kalfalar: Mühendis, Muavini, Ba� Müfetti�, Mimar, Tulumbac�, Bimarhaneci.<br />
297
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
S�hhiye Heyeti: S�hhiye Müfetti�i, Belediye Tabibi, Tabip Muavini, Eczac�, A�� Memuru,<br />
Karantina Tabip Vekili (Binba��).<br />
1319-1320 : Reis (Mehmet Be�ir Efendi), Üyeler (10 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Ba�kâtip Muavini, Muhasebe Kâtibi, Sand�k Emini, Mukayyit,<br />
Tanzifat Kâtibi.<br />
Mühendis ve Kalfalar: Mühendis, Muavini, Ke�if Kâtibi, Tulumbac�, Mimar Kalfas�,<br />
Ba� Müfetti�.<br />
S�hhiye Heyeti: S�hhiye Müfetti�i, Belediye Tabibi, Tabip Muavini, A�� Daimi Memuru.<br />
1321 : Reis (�smail Sad�k Bey), Üyeler (9 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Ba�kâtip Muavini, Muhasebe Kâtibi, Sand�k Emini, Mukayyit,<br />
Tanzifat Kâtibi, Kontorato Kâtibi.<br />
Mühendis ve Kalfalar: Mühendis, Ke�if Kâtibi, Tulumbac�, Mimar Kalfas�, Ba� Müfetti�.<br />
S�hhiye Heyeti: S�hhiye Müfetti�i, Belediye Tabibi, Tabip Muavini, Eczac�, A�� Daimi<br />
Memuru.<br />
1322 : Reis (�smail Sad�k Bey), Üyeler (11 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Ba�kâtip Muavini, Muhasebe Kâtibi, Sand�k Emini, Mukayyit,<br />
Tanzifat Kâtibi, Kontorato Kâtibi.<br />
Mühendis ve Kalfalar: Mühendis, Ke�if Kâtibi, Tulumbac�, Mimar Kalfas�, Ba� Müfetti�.<br />
S�hhiye Heyeti: S�hhiye Müfetti�i, Belediye Tabibi, Tabip Muavini, Eczac�, A�� Daimi<br />
Memuru.<br />
1323-1324 : Reis (�smail Sad�k Bey), Üyeler (11 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Ba�kâtip Muavini, Muhasebe Kâtibi, Sand�k Emini, Mukayyit,<br />
Tanzifat Kâtibi, Kontorato Kâtibi, Mukayyit.<br />
Mühendis ve Kalfalar: Mühendis, Ke�if Kâtibi, Tulumbac�, Mimar Kalfas�, Ba� Müfetti�<br />
(2 Ki�i).<br />
S�hhiye Heyeti: S�hhiye Müfetti�i, Belediye Tabibi, Tabip Muavini, Eczac�, A�� Daimi<br />
Memuru.<br />
1326 : Reis (Salih Efendi), Üyeler (11 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
Belediye Kalemi: Ba�kâtip, Ba�kâtip Muavini, Muhasebe Kâtibi, Sand�k Emini,<br />
Tanzifat Kâtibi, Kontrato Kâtibi, Mukayyit (2 Ki�i).<br />
Mühendis ve Kalfalar: Mühendis, Ke�if Kâtibi, Tulumbac�, Mimar Kalfas�, Ba� Müfetti�<br />
(2 Ki�i).<br />
S�hhiye Heyeti : S�hhiye Müfetti�i, Belediye Tabibi, Tabip Muavini, A�� Memuru,<br />
Belediye Kabilesi. 691<br />
Emlak Tahrir Komisyonu Memurlar�<br />
1284 : Halep Emlak Tahrir Reisi, Komisyon Ba�kâtibi, Refiki (2 Ki�i), Muharrir<br />
692 (7 Ki�i), Adana Tahrir Memuru, Refiki (3 Ki�i), Mara� Tahrir<br />
Muharrirleri (8 Ki�i).<br />
691 Ebe.<br />
692 Yazan, tahrir eden. Kâtip.<br />
298
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1290 : Reis: Emlak Muharriri, Üyeler (5 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
1293 : Vilayet Tahrir-i Emlak Mümeyyizi, Ba�kâtip, Kâtip, �lamat Kâtibi,<br />
Tahsilât Kâtibi, Mizan 693 Kâtibi, Defterci, Birinci Seyyar F�rka: Muharrir,<br />
Refiki, Mukayyit (2 Ki�i), Messah 694 (2 Ki�i), �kinci Seyyar<br />
F�rka: Muharrir, Refiki, Mukayyit (2 Ki�i), Messah (2 Ki�i), Üçüncü<br />
Seyyar F�rka: Muharrir, Refiki, Mukayyit (2 Ki�i), Messah (2 Ki�i).<br />
1295 : Reis, Üyeler (7 Ki�i), Ba�kâtip<br />
Vilayet Matbaas�<br />
1285 : Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Arapça Mütercimi, Türkçe Muharriri,<br />
Ermenice Muharriri, Müdür ve Litografya 695 Memuru, Hattat,<br />
Ba� Mürettib 696, Mürettib (3 Ki�i), Ermeni Mürettibi, Litografya<br />
Memuru Muavini, Litografya Merdane Ustas� 697 (2 Ki�i), Sikkeci,<br />
Merdaneci, Mürettib Muavini, Ermeni Mürettib Muavini, Müvezzi<br />
698 (2 Ki�i).<br />
1286 : Müdür, Hattat 699, Ba� Mürettib, Muavini, Mürettib (5 Ki�i), Litografyac�,<br />
Kâtip, Tercüman, Muavini, Merdaneci, Muavini, Sikkeci, Muavini,<br />
Müvezzi (2 Ki�i).<br />
1287 : Müdür, Hattat, Ba� Mürettib, Mürettib (5 Ki�i), Litografya Muavini<br />
(2 Ki�i), Kâtip, Makineci, Muavin, Müvezzi.<br />
1288 : Müdür, Hattat, Mürettib (2 Ki�i), Litografya Muavini (3 Ki�i), Kâtip,<br />
Mürettip (2 Ki�i), Makineci, Muavin, Müvezzi.<br />
1290 : Vilayet Matbaas� ve Sanayi Mektebi Umum Müdürü.<br />
Matbaa �daresi: Matbaa Müdürü, Ba� Mürettib, Muavini, Makineci, Muavini,<br />
Mürettib (2 Ki�i), Kâtip (2 Ki�i), Litografya Ustas�, Muavini (2 Ki�i),<br />
Litografya Memurlar�: Ba� Memur, Refiki (3 Ki�i), Müvezzi, Odac�<br />
1293 : Ba� Muharrir Vilayet Mektupçusu nezaretinde, Müdür, Mütercim,<br />
Kâtip ve Sand�k Emini, Hurufat Memurlar�: Ba� Mürettib, Refiki (2<br />
Ki�i), Destgahç�, Merdaneci, Müvezzi, Lito�rafya Memurlar�: Birinci<br />
Memur, Refiki (3 Ki�i), Odac�.<br />
1295 : Vilayet Mektupçusu nezaretinde, Gazete Ba� Muharriri, Matbaa<br />
Müdürü, Mütercim, Kâtip ve Sand�k Emini, Hurufat Memurlar�: Ba�<br />
Mürettib, Muavini (3 Ki�i), Makineci, Merdaneci, Litografya Memurlar�:<br />
Ba� Memur, Refiki (3 Ki�i), Müvezzi, Odac�.<br />
1299 : Vilayet Mektupçusu nezaretinde, Müdür, Gazete Muharriri, Gazete<br />
Mütercimi, Lito�rafya Memuru, Ba� Mürettib, Hattat ve Hesap Kâtibi,<br />
Mürettib Refiki, Lito�rafya Muavini, Hurufat Makinecisi, Müvezzi.<br />
693 Yap�lan hesaplar�n do�ru olup olmad���n� ölçmeye yarayan bir ba�ka hesap.<br />
694 Ölçü âletleriyle arazi ölçen görevli.<br />
695 Ta� basmas�.<br />
696 Matbaada yaz� dizicisi.<br />
697 Matbaada bask�, bask� makinelerinde mürekkeb verme i�ini yapan görevli.<br />
698 Da��t�c�, tevzi' eden, posta mektuplar�n� da��tan. Gazete satan.<br />
699 Çok güzel yaz� yazan san'atkâr.<br />
299
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1300 : Müdür, Gazete Muharriri, Gazete Mütercimi.<br />
Hurufat : Ba� Mürettib, �kinci Mürettib, Üçüncü Mürettib, Makineci, Müvezzi<br />
Lito�rafya : Memur, Hattat ve Hesap Kâtibi, Lito�rafya Muavini (2 Ki�i), Merdaneci.<br />
1302-1303 : Müdür, Gazete Muharriri, Gazete Mütercimi.<br />
Hurufat : Ba� Mürettib, Mürettib (3 Ki�i), Makineci, Müvezzi.<br />
Lito�rafya : Lito�rafya Memuru ve Sand�k Emini, Hattat ve Hesap Kâtibi,<br />
Lito�rafya Muavini (3 Ki�i), Merdaneci.<br />
1305 : Yaz� ��leri Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Müdür, Mütercim, Birinci<br />
Mürettib, Mürettib (2 Ki�i), Lito�rafya Memuru ve Sand�k<br />
Emini, Hattat ve Hesap Kâtibi, Makineci Ustas� (3 Ki�i), Müvezzi<br />
1306 : Yaz� ��leri Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Müdür<br />
Tahrir Heyeti: �kinci Muharrir, Arapça Mütercim, Hesap Kâtibi, Sand�k Emini, Evrak<br />
Mukayyiti, Hattat.<br />
Hurufathane: Türkçe Ba� Mürettib, Refiki, Arapça Mürettibi, Refiki, Destgah Ustas�,<br />
Merdaneci.<br />
Lito�rafyahane: Memur, Destgah Ustas�, Refiki, Müvezzi.<br />
1307 : Yaz� ��leri Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Müdür.<br />
Kalem Heyeti: �kinci Muharrir, Mütercim, Hesap Kâtibi, Sand�k Emini, Mukayyit,<br />
Hattat.<br />
Mürettibhane: Ba� Mürettib, Refiki, (3 Ki�i), Makine Ustas�, Merdaneci<br />
Lito�rafyahane: Memur, Makine Ustas�, Refiki, Müvezzi.<br />
1308 : Yaz� ��leri Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Müdür, �kinci Muharrir,<br />
Mütercim, Hesap Kâtibi ve Sand�k Emini, Litografya Memuru,<br />
Hattat, Mukayyit.<br />
Mürettibhane : Ba� Mürettib, Mürettib (3 Ki�i)<br />
Destgahç�lar : Hurufat Makine Ustas�, Merdaneci, Litografya Makine Ustas�, Refiki,<br />
Müvezzi.<br />
1309 : Yaz� ��leri Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Müdür, �kinci Muharrir,<br />
Müdür Muavini, Mütercim, Hesap Kâtibi ve Sand�k Emini, Litografya<br />
Memuru, Hattat.<br />
Mürettibhane : Ba� Mürettib, Mürettib (3 Ki�i)<br />
Destgahç�lar : Hurufat Makinecisi, Merdaneci, Litografya Makine Ustas�, Refiki,<br />
Halep Müvezzi, Mara� Müvezzi, Urfa Müvezzii.<br />
1310 : Yaz� ��leri Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Müdür, Üçüncü Muharrir,<br />
Mütercim, Müdür Muavini ve Litografya Memuru, Memur.<br />
Mürettibhane : Ba� Mürettib, Muavini, Mürettib (2 Ki�i)<br />
Destgahç�lar: Hurufat Makinecisi, Merdaneci, Litografya Makine Ustas�, Refiki,<br />
Hattat, Halep Müvezzi, Mara� Müvezzi, Urfa Müvezzii.<br />
1312 : Yaz� ��leri Vilayet Mektupçusu Nezaretinde, Ba� Muharrir, Müdür<br />
ve Litografya Memuru, �kinci Muharrir ve Hesap Memuru, Üçüncü<br />
Muharrir, Mütercim, Hattat, Sand�k Emini.<br />
Mürettibhane : Ba� Mürettib, Muavini, Mürettib (3 Ki�i).<br />
Destgahç�lar : Hurufat Makinecisi, Litografya Makine Ustas� (2 Ki�i).<br />
Müvezziler: Halep Müvezzii, Müvezzi Muavini, Mara� Müvezzii.<br />
300
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1313 : Naz�r�: Vilayet Mektupçusu, Ba� Muharrir, Müdür ve Litografya<br />
Memuru, �kinci Muharrir ve Hesap Memuru, Üçüncü Muharrir,<br />
Mütercim, Hattat, Sand�k Emini<br />
Mürettibhane : Ba� Mürettib, Muavini, Mürettib (3 Ki�i), Frans�zca Mürettibi,<br />
Mürettib Mülaz�m�.<br />
Destgahç�lar ve Müvezziler: Litografya Makine Ustas� (2 Ki�i), Hurufat Makinecisi,<br />
Müvezzi, Müvezzi Muavini.<br />
1314 : Naz�r�: Vilayet Mektupçusu, Müdür ve Litografya Memuru, Muharrir<br />
ve Hesap Memuru, Muharrir, Mütercim, Hattat, Sand�k Emini.<br />
Mürettibhane: Ba� Mürettib, Muavini, Mürettib (3 Ki�i), Frans�zca Mürettibi.<br />
Destgahç�lar ve Müvezziler: Litografya Makine Ustas� (2 Ki�i), Hurufat Makinecisi,<br />
Müvezzi, Müvezzi Muavini.<br />
1315-1316 : Naz�r�: Vilayet Mektupçusu, Müdür ve Litografya Memuru, Ba�<br />
Muharrir ve Hesap Memuru, Muharrir, Mütercim, Hattat, Sand�k<br />
Emini.<br />
Mürettibhane : Ba� Mürettib, Muavini, Mürettib (3 Ki�i), Frans�zca Mürettibi.<br />
Destgahç�lar ve Müvezziler: Litografya Makine Ustas�, Refiki, Hurufat Makinecisi,<br />
Dolapç�, Müvezzi, Müvezzi Muavini.<br />
1317-1319 : Naz�r�: Vilayet Mektupçusu, Müdür ve Litografya Memuru, Ba�<br />
Muharrir ve Hesap Memuru, Muharrir, Mütercim, Hattat, Sand�k<br />
Emini.<br />
Mürettibhane : Ba� Mürettib, Mürettib (4 Ki�i), Frans�zca Mürettibi, Mürettib Mülaz�m�<br />
(2 Ki�i).<br />
Destgahç�lar ve Müvezziler: Litografya Makine Ustas�, Refiki, Hurufat Makinecisi,<br />
Refiki, Müvezzi, Müvezzi Muavini.<br />
1319 : Naz�r�: Vilayet Mektupçusu, Müdür ve Litografya Memuru, Ba�<br />
Muharrir ve Hesap Memuru, Muharrir, Mütercim, Hattat, Sand�k<br />
Emini.<br />
Mürettibhane : Ba� Mürettib, Mürettib (4 Ki�i), Frans�zca Mürettibi, Mürettib Mülaz�m�<br />
(2 Ki�i).<br />
Destgahç�lar ve Müvezziler: Litografya Makine Ustas�, Refiki, Hurufat Makinecisi<br />
(2 Ki�i), Müvezzi (2 Ki�i).<br />
1320-1321 : Naz�r�: Vilayet Mektupçusu, Müdür ve Litografya Memuru, Ba�<br />
Muharrir ve Hesap Memuru, Ba� Muharrir, Muharrir, Mütercim,<br />
Hattat, Sand�k Emini.<br />
Mürettibhane : Ba� Mürettib, Mürettib (6 Ki�i), Frans�zca Mürettibi.<br />
Destgahç�lar ve Müvezziler: Litografya Makine Ustas�, Refiki, Hurufat Makinecisi<br />
(2 Ki�i), Müvezzi (2 Ki�i).<br />
1322-1323 : Naz�r�: Vilayet Mektupçusu, Müdür ve Litografya Memuru, Ba�<br />
Muharrir ve Hesap Memuru, Muharrir, Mütercim, Hattat, Sand�k<br />
Emini.<br />
Mürettibhane : Ba� Mürettib, Mürettib (5 Ki�i), Frans�zca Mürettibi.<br />
Destgahç�lar ve Müvezziler: Litografya Makine Ustas�, Refiki, Hurufat Makinecisi<br />
(2 Ki�i), Müvezzi (2 Ki�i).<br />
301
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1324 : Naz�r�: Vilayet Mektupçusu, Müdür ve Litografya Memuru, Ba�<br />
Muharrir ve Hesap Memuru, Muharrir (2 Ki�i), Mütercim, Hattat,<br />
Sand�k Emini.<br />
Mürettebhane: Ba� Mürettib, Mürettib (5 Ki�i), Frans�zca Mürettibi, Mürettib Mülaz�m�.Destgahç�lar<br />
ve Müvezziler: Litografya Makine Ustas�, Refiki,<br />
Hurufat Makinecisi (2 Ki�i), Müvezzi (2 Ki�i).<br />
1326 : Naz�r�: Vilayet Mektupçusu,Müdür ve Litografya Memuru, Ba�<br />
Muharrir ve Hesap Memuru, Muharrir, Mütercim, Hesap Kâtibi ve<br />
Sand�k Emini.<br />
Mürettibhane : Ba� Mürettib, Mürettib (5 Ki�i), Frans�zca Mütercimi, Mürettib Mülaz�m�<br />
(2 Ki�i).<br />
Destgahç�lar ve Müvezziler: Litografya Ustas�, Refiki, Hurufat Destgahç�s� (2 Ki�i),<br />
Müvezzi (2 Ki�i), Odac�.<br />
Defter-i Hakani (Kalemi) Dairesi<br />
1285 : Muavin, Birinci Kâtip, �kinci Kâtip.<br />
1286 : Muavin, Kâtip.<br />
1287 : Müdür, Muavin, Tapu Ba�kâtibi, Kâtip (2 Ki�i).<br />
1288 : Müdür, Muavin, Tapu Kâtibi, Kâtip (2 Ki�i).<br />
1290 : Müdür, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Cebel-i Sem’ân Yoklama Kâtibi.<br />
1295 : Memur, Ba�kâtip, Muavini, Yoklama Kâtibi<br />
1299-1300 : Memur, Ba�kâtip, Muavini, Tapu Kâtibi.<br />
1305-1306 : Memur, Ba�kâtip, Muavini, Halep Kazas� Tapu Kâtibi, Halep Kazas�<br />
Emlak. Kâtibi.<br />
1307 : Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Merkez Tapu Kâtibi, Merkez Emlak<br />
Kâtibi.<br />
1308-1312 : Memur, Ba�kâtip, Muavini, Emlak ve Tapu Kâtibi.<br />
1313 : Memur, Ba�kâtip, Muavin, Merkez Tapu Kâtibi, Merkez Yoklama<br />
Kâtibi (3 Ki�i), Defterci.<br />
1314 : Memur, Ba�kâtip, Muavin, Merkez Tapu Kâtibi, Merkez Yoklama<br />
Kâtibi, Defterci.<br />
1315 : Memur, Ba�kâtip, Muavin, Merkez Tapu Kâtibi, Emlak Kâtibi, Defterci.<br />
1316-1317 : Memur, Ba�kâtip, Muavin, Merkez Tapu Kâtibi, Emlak Kâtibi, Takip<br />
Memuru, Defterci.<br />
1318 : Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Merkez Tapu Kâtibi, Emlak Kâtibi,<br />
Defterci.<br />
1319 : Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Merkez Tapu Kâtibi, Merkez Tapu<br />
Emlak Kâtibi, Takip Memuru, Odac� ve Defterci.<br />
1320-1321 : Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Merkez Tapu Kâtibi, Merkez Tapu<br />
Emlak Kâtibi, Takip Memuru, Defterci.<br />
1322-1324 : Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Merkez Tapu Kâtibi, Merkez Tapu<br />
Emlak Kâtibi, Defterci.<br />
1326 : Muhasebeci, Muhasebe Memuru, Ba�kâtip, Muhasebe Kâtibi, Kâtip<br />
(6 Ki�i), Sand�k Emini, Ba� Tahsildar, Tahsildar (4 Ki�i).<br />
302
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Vilayet Tercüme Odas�<br />
1290 : Mütercim, Muavini, Kâtip (2 Ki�i), Frans�zca Kâtibi<br />
1293 : Tercüman, Refiki, Kâtip (4 Ki�i)<br />
1295 : Mütercim, Refiki, Kâtip (3 Ki�i)<br />
1299-1303 : Tercüman, Kâtip, Mukayyit.<br />
1305 : Tercüman, Ba�kâtip.<br />
1306-1307 : Tercüman, Ba�kâtip, Mukayyit.<br />
1308-1310 : Tercüman, Kâtip, Mülaz�m.<br />
1312-1316 : Tercüman, Kâtip.<br />
1317-1324 : Tercüman, Kâtip ve Mukayyit.<br />
1326 : Tercüman, Kâtip.<br />
Vilayet �slâhhanesi<br />
1293 : Alay Beyi Nezaretinde, Muallim, Kâtip.<br />
1295 : Alay Kâtibi Nezareti Alt�nda, Müdür, S�byan Muallimi, Kâtip.<br />
Mukataat 700 Kalemi<br />
1295 : Birinci Kâtip, Kâtip (2 Ki�i), Sand�k Emini, Refik (3 Ki�i)<br />
Tahrir F�rkas� Memurlar�<br />
1295 : Birinci – Onsekizinci F�rkalar: Birinci Muharrir, �kinci Muharrir 701<br />
Vilayet Nüfus Nezareti<br />
1295 : Vukuat Kâtibi, Mizan Kâtibi, �lamat Kâtibi, Refiki, Tahsilât Kâtibi,<br />
Nüfus Mukayyiti (1295 y�l�nda Nüfus Nezaretinin ad� Nüfus Kalemi<br />
olarak kay�tlarda geçmektedir).<br />
1299-1313 : Naz�r, Ba�kâtip, Muavini.<br />
1314 : Naz�r, Birinci Kâtip, �kinci Kâtip.<br />
1315-1317 : Naz�r, Ba�kâtip, �kinci Kâtip.<br />
1318 : Naz�r, Ba�kâtip.<br />
1319-1320 : Naz�r, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Mülaz�m (2 Ki�i).<br />
1321 : Naz�r, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Mülaz�m (3 Ki�i).<br />
1322 : Naz�r, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Mülaz�m<br />
1323 : Naz�r, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Mülaz�m (2 Ki�i)<br />
1324 : Naz�r, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Mülaz�m (4 Ki�i)<br />
700 Muayyen bir kira kar��l���nda arazinin kesime verilmesi. Ekilen toprak için verilen muayyen vergi.<br />
701 Onsekiz f�rkan�nda kadrosu ayn�d�r.<br />
303
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Vilayet Tahrir ve Vergi �daresi<br />
1299-1300 : Müdür, Ba�kâtip, Muavini (2 Ki�i).<br />
1302 : Müdür, Ba�kâtip, Muavini, Kâtip (2 Ki�i). Tahrir ve Vergi Komisyonu<br />
Reisi, Vergi Müdürü, Üye (6 Ki�i), Kâtip.<br />
1305 : Müdür, Ba�kâtip, Muavini, Kâtip (2 Ki�i).<br />
1303 : Müdür, Ba�kâtip, Muavini, Kâtip (2 Ki�i).<br />
1305 : Müdür, Ba�kâtip, 1. Daire Vergi Kâtibi, 2. Daire Vergi Kâtibi, 3. Daire<br />
Vergi Kâtibi, Muhammin (2 Ki�i), Defterci. Tahrir ve Vergi Komisyonu<br />
Reisi, Vergi Müdürü, Üye (6 Ki�i), Kâtip.<br />
1306 : Müdür, Mizan Ba�kâtibi, 1. Daire Kâtibi, 2. Daire Kâtibi, 3. Daire<br />
Kâtibi, 1. Daire Kâtibi Refiki, 2. Daire Kâtibi Refiki, 3. Daire Kâtibi<br />
Refiki, Defterci<br />
F�rka-i Seyyare Memurlar�: Birinci Muharrir, �kinci Muharrir, Mukayyit (2 Ki�i),<br />
Messah (2 Ki�i).<br />
1307 : Müdür, Mizan Ba�kâtibi, 1. Daire Vergi Kâtibi, 2. Daire Vergi Kâtibi,<br />
3. Daire Vergi Kâtibi, 1. Daire Vergi Kâtibi Refiki, 2. Daire Vergi Kâtibi<br />
Refiki, 3. Daire Vergi Kâtibi, Refiki, Mülaz�m (2 Ki�i), Defterci,<br />
Muhammim (2 Ki�i).<br />
1308 : Müdür, Mizan Kâtibi, 1. Daire Kâtibi, 2. Daire Kâtibi, 3. Daire Kâtibi,<br />
1. Daire Refiki, 2. Daire Refiki, 3. Daire Refiki, Mülaz�m (2 Ki�i), Defterci.<br />
F�rka-i Seyyare Heyeti: Birinci Muharrir, �kinci Muharrir, Mukayyit (2 Ki�i),<br />
Messah (2 Ki�i).<br />
1309-1310 : Müdür, Mizan Kâtibi, 1. Daire Kâtibi, 2. Daire Kâtibi, 3. Daire Kâtibi,<br />
1. Daire Refiki, 2. Daire Refiki, 3. Daire Refiki, Defterci.<br />
F�rka-i Seyyare Heyeti: Birinci Muharrir, �kinci Muharrir, Mukayyit (2 Ki�i),<br />
Messah (2 Ki�i).<br />
1312-1313 : Müdür, Mizan Kâtibi, 1. Daire Kâtibi, 2. Daire Kâtibi, 3. Daire Kâtibi,<br />
1. Daire Refiki, 2. Daire Refiki, 3. Daire Refiki, Defterci.<br />
1314-1319 : Müdür, Mizan Ba�kâtibi, 1. Daire Kâtibi, 2. Daire Kâtibi, 3. Daire<br />
Kâtibi, 1. Daire Refiki, 2. Daire Refiki, 3. Daire Refiki, Defterci.<br />
1320-1322 : Müdür, Mizan Ba�kâtibi, 1. Daire Kâtibi, 2. Daire Kâtibi, 3. Daire<br />
Kâtibi, 1. Daire Refiki, 2. Daire Refiki, 3. Daire Refiki, Defterci<br />
1323 : Müdür, Mizan Ba�kâtibi, 1. Daire Kâtibi, 2. Daire Kâtibi, 3. Daire<br />
Kâtibi, 1. Daire Refiki, 2. Daire Refiki, 3. Daire Refiki, Defterci.<br />
Tetkik-i Bakaya Kalemi (Vergi �daresine Ba�l�): Kâtip (10 Ki�i).<br />
Tahmin Heyeti (Vergi �daresine Ba�l�): 4 Ki�i.<br />
Tahsilât Komisyonu: Reis (Defterdar), 2 Üye.<br />
1324 : Müdür, Mizan Ba�kâtibi, 1. Daire Kâtibi, 2. Daire Kâtibi, 3. Daire<br />
Kâtibi, 1. Daire Refiki, 2. Daire Refiki, 3. Daire Refiki, Defterci.<br />
Tetkik-i Bakaya Kalemi (Vergi �daresine Ba�l�): Kâtip (10 Ki�i).<br />
Tahmin Heyeti (Vergi �daresine Ba�l�): 4 Ki�i.<br />
Vilayet Merkezi Tahsilât Komisyonu: Reis (Defterdar), 2 Üye, Ba� Tahsildar<br />
Piyade Tahsildarlar�: 19 Tahsildar (1–19. Daireler).<br />
304
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1326 : Müdür, Mizan Ba�kâtibi, 1. Daire Kâtibi, 2. Daire Kâtibi, 3. Daire<br />
Kâtibi, 1. Daire Refiki, 2. Daire Refiki, 3. Daire Refiki, Defterci.<br />
Tetkik-i Bakaya Kalemi (Vergi �daresine Ba�l�): Kâtip (9 Ki�i).<br />
Tahmin Heyeti (Vergi �daresine Ba�l�): 4 Ki�i.<br />
Tahsilât Komisyonu: Reis (Defterdar), 2 Üye.<br />
Piyade Tahsildarlar�: 1. Daireden, 20. Daireye kadar Tahsildarlar (20 Ki�i).<br />
Vilayet Ba� Mühendisli�i Dairesi<br />
1286 : Vilayet Ba� Mühendisi, Muavini<br />
1299 : Ba� Mühendis, Muavini, Kondüktör 702<br />
1300 : Ba� Mühendis, Kâtip, Muavini, Kondüktör (2 Ki�i)<br />
1302-1303 : Ba� Mühendis, Mühendis (3 Ki�i), Kondüktör (3 Ki�i), Mühendis<br />
Kâtibi.<br />
Fen Memurlar�<br />
1305 : Ba� Mühendis, Kondüktör (3 Ki�i)<br />
1306 : Ba� Mühendis, Refiki, Kondüktör<br />
1307 : Mühendis (2 Ki�i), Birinci Kondüktör, �kinci Kondüktör, Üçüncü<br />
Kondüktör, Kondüktör (3 Ki�i).<br />
1308-1309 : Ba� Mühendis, Halep Mühendisi, Mara� Mühendisi, Urfa Mühendis<br />
Vekili Muavin, Birecik Muavini Mühendis, Antep Mühendis Muavini.<br />
1310 : Ba� Mühendis, Muavini, Mara� Mühendisi, Antakya ve Bilan Mühendis<br />
Muavini.<br />
1312 : Ba� Mühendis, �kinci Mühendis, Muavini, Mara� Mühendisi, Antakya<br />
ve Bilan Mühendis Muavini.<br />
1313 : Ba� Mühendis, Muavini, Mara� Mühendisi, Mühendis Muavini.<br />
1314-1315 : Ba� Mühendis, Muavini (2 Ki�i), Kondüktör, Muavini, Mara� Mühendisi,<br />
Muavini. Vilayet Ziraat Müfetti�i ve Numune Çiftli�i Müdürü,<br />
Korucu.<br />
1316 : Ba� Mühendis, Muavini (2 Ki�i), Kondüktör, Mara� Mühendisi, Muavini,<br />
Vilayet Ziraat Müfetti�li�i Numune Çiftli�i Müdürü, Baytar,<br />
Korucu<br />
1317 : Ba� Mühendis, Mühendis (3 Ki�i), Kondüktör (2 Ki�i), Vilayet Ziraat<br />
Müfetti�li�i Numune Çiftli�i Müdürü, Muavini, Baytar, Korucu.<br />
1318 : Ba� Mühendis, Merkez Mühendisi, Mühendis, Ba� Mühendis Muavini,<br />
Kondüktör (2 Ki�i), Vilayet Ziraat Müfetti�li�i Numune Çiftli�i<br />
Müdür Vekili ve Muavini, Korucu,Vilayet Baytar Müfetti�i, Refiki.<br />
1319 : Ba� Mühendis, Merkez Mühendisi, Mühendis (2 Ki�i), Ba� Mühendis<br />
Muavini, Muvazzaf Kondüktör (2 Ki�i), Vilayet Ziraat Müfetti�li�i<br />
Numune Çiftli�i Müdür Vekili ve Muavini, Korucu, Vilayet<br />
Baytar Müfetti�i, Refiki.<br />
702 Fen memuru.<br />
305
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1320 : Ba� Mühendis, Mühendis, Merkez Mühendisi, Mühendis (4 Ki�i),<br />
Ba� Mühendis Muavini, Muvazzaf Kondüktör (2 Ki�i). Vilayet Ziraat<br />
Müfetti�li�i Numune Çiftli�i Müdür Vekili ve Muavini, Vilayet<br />
Baytar Müfetti�i, Refiki<br />
1321 : Ba� Mühendis, Ba� Mühendis Muavini, Merkez Mühendisi, Mühendis<br />
(5 Ki�i), Muvazzaf Kondüktör (2 Ki�i)<br />
1322-1323 : Vilayet Ba� Mühendisi, Merkez Mühendisi, Ba� Mühendis Muavini<br />
(2 Ki�i), Muvazzaf Kondüktör (3 Ki�i).<br />
1324 : Vilayet Ba� Mühendisi, Merkez Mühendisi, Ba� Mühendis Muavini<br />
(2 Ki�i), Muvazzaf Kondüktör (5 Ki�i).<br />
1326 : Vilayet Ba� Mühendisi, Mühendis (2 Ki�i), Ba�kâtip, Ba� Kondüktör,<br />
Muvazzaf Kondüktör (2 Ki�i), Ambar Memuru , Urfa Mühendisi,<br />
Kâtip, Mara� Mühendisi, Muvazzaf Kondüktör (2 Ki�i), Kâtip.<br />
Maarif (Komisyonu) �daresi<br />
1300 : Reis, Üyeler (3 Ki�i), Sand�k Emini.<br />
1302 : Reis, Üyeler (3 Ki�i), Kâtip, Sand�k Emini.<br />
1303 : Reis, Üyeler (3 Ki�i), Kâtip<br />
1305 : Reis: Maarif Müdürü, Tabi Üye: Muhasebeci, Üyeler (3 Ki�i), Ba�kâtip<br />
1306-1307 : Reis: Maarif Müdürü, Tabi Üye: Muhasebeci, Üyeler (4 Ki�i)<br />
1308 : Müdür, Muhasebeci, Ba�kâtip ve Sand�k Emini.<br />
Maarif Meclisi: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (4 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
1309 : Müdür, Muhasebeci, Ba�kâtip ve Sand�k Emini.<br />
Maarif Meclisi: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (7 Ki�i), Ba�kâtip<br />
1310 : Müdür, Muhasebeci, Ba�kâtip ve Sand�k Emini.<br />
Maarif Meclisi: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (6 Ki�i), Ba�kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1312 : Müdür, Muhasebe Memuru, Muayene Memuru, �dare Kâtibi, Muhasebe<br />
Memuru Refiki, Sand�k Emini.<br />
Maarif Meclisi: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (7 Ki�i).<br />
1313-1314 : Müdür, Muhasebe Memuru, Muayene Memuru, �dare Kâtibi, Muhasebe<br />
Memuru Refiki, Sand�k Emini.<br />
Maarif Meclisi: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (6 Ki�i).<br />
1315 : Müdür, Muhasebe Memuru, �dare Kâtibi, Muhasebe Memuru Refiki,<br />
Sand�k Emini.<br />
Maarif Meclisi: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (5 Ki�i).<br />
1316 : Müdür, Muhasebe Memuru, �dare Kâtibi, Muhasebe Memuru Refiki,<br />
Sand�k Emini, Muayene Memuru.<br />
Maarif Meclisi: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (5 Ki�i).<br />
1317 : Müdür, Muhasebe Memuru, Muayene Memuru, �dare Kâtibi, Muhasebe<br />
Memuru Refiki, Sand�k Emini.<br />
Maarif Meclisi: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (5 Ki�i).<br />
1318 : Müdür, Muhasebe Memuru, Muayene Memuru, �dare Kâtibi, Muhasebe<br />
Memuru Refiki, Sand�k Emini.<br />
Maarif Komisyonu: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (4 Ki�i).<br />
306
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1319 : Müdür, Muhasebe Memuru, Matbuat-� Ecnebiye Muayene Memuru,<br />
Maarif Kâtibi, Muhasebe Memuru Refiki, Sand�k Emini.<br />
Maarif Komisyonu: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (5 Ki�i).<br />
1320 : Müdür, Muhasebe Memuru, Matbuat Muayene Memuru (2 Ki�i),<br />
Maarif Kâtibi, Muhasebe Memuru Refiki, Sand�k Emini.<br />
Maarif Komisyonu: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (5 Ki�i).<br />
1321 : Müdür, Muhasebe Memuru, Matbuat Muayene Memuru, Maarif<br />
Kâtibi, Muhasebe Memuru, Sand�k Emini.<br />
Maarif Komisyonu: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (10 Ki�i).<br />
1322 : Müdür, Muhasebe Memuru, Muayene Memuru, Maarif Kâtibi, Muhasebe<br />
Memuru, Sand�k Emini.<br />
Maarif Komisyonu: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (9 Ki�i), Kâtip.<br />
1323 : Müdür, Muhasebe Memuru, Muayene Memuru, Maarif Kâtibi, Muhasebe<br />
Memuru, Sand�k Emini.<br />
Maarif Komisyonu: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (8 Ki�i), Kâtip.<br />
1324 : Müdür, Muhasebe Memuru, Muayene Memuru, Maarif Kâtibi, Muhasebe<br />
Memuru Refiki, Sand�k Emini, Rü�tiye Mektepleri Müfetti�i,<br />
Evkaf Münderise Katibi, �ane-i Lehmiyye Sand�k Emini, Mübeyyiz,<br />
Mülaz�m<br />
Maarif Komisyonu: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (7 Ki�i), Kâtip<br />
1326 : Müdür, Muhasebe Memuru, Muayene Memuru, Maarif Kâtibi, Muhasebe<br />
Memuru, Sand�k Emini, �btidai Mektepler Müfetti�i, Evkaf<br />
Hendese Kâtibi, �ane-i Lehmiyye Sand�k Emini, Mübeyyiz.<br />
Maarif Komisyonu: Reis: Vali, Üyeler: Merkez Naibi, Defterdar, 1 Ki�i �dare Meclisi<br />
Üyesi, Müftü, Maarif Müdürü, Kâtip.<br />
Halep Düyun-� Umumiye Nezareti<br />
1302–1305 y�llar� aras�nda Halep Düyun-� Umumiye Nezareti kadrosu<br />
bulunmaktad�r. Ancak 1305 tarihinde Halep Düyun-� Umumiye<br />
Müdürlü�üne dönü�tü�ünü görmekteyiz. Bu idare 1311’e kadar<br />
devam etmi� ve 1312’den itibaren tekrar Düyun-� Umumiye Nezareti<br />
ad�n� alm��t�r.<br />
1302 : Naz�r, Müfetti�, Muhasebe Kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Sand�k Emini.<br />
1303-1305 : Naz�r, Müfetti�, Muhasebe Ba�kâtibi, Tahrirat Ba�kâtibi, Sand�k<br />
Emini.<br />
Halep Osmanl� Düyun-� Umumiye Merkez Müdürlü�ü<br />
1306 : Müdür, Ba� Müfetti�, Mülaz�m�.<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Refiki, Sand�k Emini, �cmal Kâtibi, Tezkere<br />
Kâtibi, Mukayyit .<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Müsevvid ve Mukayyit, Mübeyyiz ve Evrak Muhafaza<br />
Memuru, Mübeyyiz.<br />
Cubul Memleha �daresi: Müdür, Müfetti�, Sand�k Emini, Ba�kâtip.<br />
307
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Merkeze Ba�l� Düyun-� Umumiye Memurlar�: Mara� Memuru, Urfa Memuru, Antep<br />
Memuru, Antakya Memuru, �skenderun Memuru, Kilis Memuru,<br />
�dlip Memuru, Zor Memuru, Cisr-i �u�ûr Memuru, Birecik Memuru,<br />
Süveydiye Memuru<br />
1307 : Müdür, Ba� Müfetti�, Mülaz�m�.<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Refiki, Muhasebe ve Evrak Mukayyiti, Yevmiye<br />
ve Tezkere Kâtibi, �cmal Kâtibi.<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Müsevvid ve Mukayyit, Evrak Muhafaza Memuru, Mübeyyiz,<br />
Muayeneci ve Kantarc�.<br />
1308 : Müdür, Ba� Müfetti�, Mülaz�m�, Muhasebe Kâtibi, Refiki, Mukayyit,<br />
Tezkere Kâtibi, Tahrirat Ba�kâtibi, Refiki, Mukayyit, Mübeyyiz,<br />
Sand�k Emini ve Pul Memuru.<br />
Cubul Memlehas�: Müdür, Müfetti� Muavini, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, �cmal Kâtibi,<br />
Sand�k Emini.<br />
1309 : Müdür, Ba� Müfetti�, Muavini, Muhasebe Ba�kâtibi, Refiki, Mukayyit,<br />
Tezkere Kâtibi, Perakende Kâtibi, Tahrirat Ba�kâtip Vekili,<br />
Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz, Sand�k Emini ve Pul Memuru.<br />
Cubul Memlehas�: Müdür, Müfetti�, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, �cmal Kâtibi, K�yye<br />
Memuru, K�yye Kâtibi, Sand�k Emini.<br />
1310 : Müdür, Ba� Müfetti�, Muavini.<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebe Ba�kâtibi, Refiki, Mukayyit, Tezkere Kâtibi, Perakende<br />
Kâtibi.<br />
Tahrirat Kalemi: Tahrirat Ba�kâtibi, Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz, Sand�k Emini<br />
ve Pul Memuru.<br />
Cubul Memlehas�: Müdür, Müfetti�, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, �cmal Kâtibi, K�yye<br />
Memuru, K�yye Kâtibi, Sand�k Emini<br />
1312 : Naz�r,<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebe Ba�kâtibi, Birinci Refik, �kinci Refik, Tezkere Kâtibi,<br />
Yevmiye Kâtibi, Pul Memuru ve Sand�k Emini.<br />
Tahrirat Kalemi: Tahrirat Ba�kâtibi, Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz, Müsekkirat<br />
Beyiye Memuru.<br />
Cubul Memlehas�: Müdür, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Tezkere Kâtibi, Vezin Kâtibi,<br />
Sand�k Emini.<br />
1313-1314 : Naz�r<br />
Muhasebe Kalemi: Tuz F�rka Kontrolörü, Muhasebeci, Muhasebe Kâtibi, �kinci Kâtip,<br />
Üçüncü Kâtip, Tezkere Kâtibi, Pul Memuru ve Sand�k Emini,<br />
Beyiye Memuru, Ambar Memuru<br />
Tahrirat Kalemi: Tahrirat Ba�kâtibi, Tahrirat Kâtibi, Tahrirat Mukayyiti, Tahrirat<br />
Mübeyyizi<br />
Cubul Memlehas�: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini, Tezkere Kâtibi, Vezin Kâtibi,<br />
�kinci Kâtip.<br />
1315 : Naz�r, Ba� Müfetti�.<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebe Ba�kâtibi, Sand�k Emini ve Evrak Memuru, Muhasebe<br />
Birinci Refiki, �kinci Kâtip, Tezkere Kâtibi, Perakende Kâtibi, Beyiye<br />
Memuru.<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Müsevvid ve Mukayyit, Evrak Muhaf�z�, Mübeyyiz.<br />
308
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Cubul Memlehas�: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini, �kinci Kâtip, Tezkere Kâtibi.<br />
1316-1317 : Naz�r, Ba� Müfetti�.<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, Sand�k Emini ve Pul Memuru, Muhasebe Birinci Refiki,<br />
Tezkere Kâtibi, �kinci Kâtip, Yevmiye Kâtibi, Beyiye Memuru,<br />
Ambar Memuru.<br />
Tahrirat Kalemi: Tahrirat Ba�kâtibi, Müsevvid, Muhafaza Memuru, Mübeyyiz<br />
Cubul Memlehas�: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini, �kinci Kâtip, Tezkere Kâtibi,<br />
Vezin Kâtibi; Zor Sanca��: Memur, Kâtip.<br />
1318-1319 : Naz�r, Ba� Müfetti�, Muhasebe Ba�kâtibi, Tahrirat Ba�kâtibi, Pul<br />
Memuru ve Sand�k Emini, Muhasebe Birinci Refiki, Tezkere Kâtibi,<br />
Muhasebe �kinci Refiki, Muhasebe Üçüncü Refiki, Tahrirat Kâtibi,<br />
Tahrirat Mukayyiti, Tahrirat Mübeyyizi, Beyiye Memuru, Kantarc�<br />
ve Ambarc�.<br />
Cubul Memlehas�: Müdür, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Sand�k Emini, �cmal ve Tezkere<br />
Kâtibi, Vezin Kâtibi, Kantarc�; Zor Sanca��: Memur, Kâtip.<br />
1320 : Naz�r, Ba� Müfetti�, Müfetti� Mülaz�m�.<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebe Ba�kâtibi, Birinci Refiki, �kinci Refiki, Üçüncü Refiki,<br />
Tezkere Kâtibi, Sand�k Emini ve Pul Memuru, Beyiye Memuru.<br />
Tahrirat Kalemi: Tahrirat Ba�kâtibi, Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz, Ambar Emini.<br />
Cubul Memlehas�: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini, �kinci Kâtip, Tezkere Kâtibi,<br />
Vezin Kâtibi, Kantarc�.<br />
1321 : Naz�r, Ba� Müfetti�, Müfetti� Mülaz�m�.<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, Sand�k Emaneti ve Pul Memuru, Birinci Refiki, �kinci<br />
Refiki, Üçüncü Refiki, Tezkere Kâtibi, Beyiye Memuru, Kantarc�.<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz.<br />
Cubul Memlehas� Müdürlü�ü: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini, �kinci Kâtip, Tezkere<br />
Kâtibi, Vezin Kâtibi, Kantarc�.<br />
1322 : Naz�r, Ba� Müfetti�, Muavini<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Refiki, �kinci Refiki, Üçüncü Refiki, A�ar Kâtibi,<br />
Tezkere Muharriri, Sand�k Emini<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz, Beyiye Memuru,<br />
Kantarc� ve Ambarc�.<br />
Cubul Memlehas� Müdürlü�ü: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini, �kinci Kâtip, Tezkere<br />
Muharriri, Vezin Kâtibi, Kantarc�.<br />
1323 : Naz�r.<br />
Müfetti�lik Dairesi: Ba� Müfetti�, Muavini<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Sand�k Emini ve Pul Memuru, Muhasebe Birinci<br />
Refiki, Muhasebe �kinci Refiki, Muhasebe Üçüncü, Tezkere Muharriri,<br />
Müsekkerat Beiye Memuru, Kantarc� ve Ambarc�<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz Vekili<br />
A�ar Kalemi : Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Süvari Tahsildar�<br />
Kolcular : Kolcu Ba��, Piyade Kolcular (7 Ki�i)<br />
Cubul Memlehas� Müdürlü�ü: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini, �kinci Kâtip, Tezkere<br />
Kâtibi, Vezin Kâtibi, Kantarc�, Serkerde (2 Ki�i).<br />
1324 : Naz�r, Ba� Müfetti�, Muavini.<br />
309
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Refiki, �kinci Refiki, Üçüncü Refiki, Sand�k<br />
Emini ve Pul Memuru<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Refik, Mukayyit, Birinci Mübeyyiz, �kinci Mübeyyiz.<br />
A�ar Kalemi : Ba�kâtip, Mukayyit.<br />
Merkez Memurlu�u: Memur, Kâtip ve Sand�k Emini, Tezkere Muharriri, Kantarc�<br />
ve Ambar Memuru.<br />
Cubul Memlehas� Müdürlü�ü: Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini, �kinci Kâtip, Tezkere<br />
Muharriri, Vezin Kâtibi, Kantarc�, Serkerde (2 Ki�i).<br />
1326 : Naz�r, Ba� Müfetti�.<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, A�ar Ba�kâtibi, Sand�k Emini, Birinci Refik, �kinci Refik,<br />
Üçüncü Refik, A�ar Mukayyiti.<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Birinci Refik, �kinci Refik, Mukayyit, Birinci Mübeyyiz,<br />
�kinci Mübeyyiz.<br />
Halep Merkez Müdürlü�ü: Memur, Ba�kâtip ve Sand�k Emini, Tezkere Muharriri,<br />
Ambar Memuru; Cubul Memlehas� Müdürlü�ü: Müdür, Ba�kâtip,<br />
Sand�k Emini, �kinci Kâtip, Tezkere Muharriri, Vezin Katibi.<br />
Halep Reji Nezareti<br />
1305 : Naz�r, Muhasebe Ba�kâtibi, Tahrirat Ba�kâtibi, Frans�zca Ba�kâtibi .<br />
1306 : Naz�r, Muhasebeci, Kontrol Memuru,<br />
Tahrirat Kalemi: Ba� Kâtip, Muavini, Muhafaza Kâtibi, Evrak Memuru, Ambarc�,<br />
Ambar Muhasebe Kâtibi, Sand�k Emini, Refiki, Fabrika Memuru,<br />
Refiki.<br />
Merkeze Ba�l� Reji Memurlar�: �skenderun Müdürü, Muhasebeci, Kâtip ve Ambar<br />
Memuru; Antakya Müdürü, Sand�k Emini ve Muhasebeci, Kâtip ve<br />
Ambar Memuru; Kilis Müdürü, Muhasebeci, Kâtip ve Ambar Memuru;<br />
Antep Müdürü, Muhasebeci ve Sand�k Emini, Kâtip ve Ambar<br />
Memuru; �skenderun Memuru, �dlip Memuru, Bâb Memuru,<br />
Mare Memuru, Nizip Memuru, Rakka Memuru, Harim Memuru,<br />
Cisr Memuru;<br />
Mara� Müdürlü�ü �daresi: Müdür, Muhasebeci ve Sand�k Emini, Kâtip ve Ambar<br />
Memuru, Elbistan Memuru, And�r�n Memuru, Pazarc�k Memuru,<br />
Zeytun Memuru, Afsus Memuru;<br />
Urfa Müdürlü�ü �daresi: Müdür, Muhasebeci, Kâtip ve Ambar Memuru, Suruç<br />
Memuru, Birecik Müdürü, Kâtip ve Ambar Memuru, Rumkale<br />
Memuru<br />
1307 : Naz�r, Muhasebeci, Muhasebeci Birinci Refiki, Sand�k Emini, Ambar<br />
Memuru, Ambar Muhasebe Kâtibi, Muavini, Muhasebeci �kinci Refiki,<br />
Tahrirat Ba� Kâtibi, Muavini, Dava Vekili, Tahrirat �kinci Refiki,<br />
Muhafaza Memuru, Evrak Memuru, Fabrika Memuru.<br />
1308 : Naz�r, Muhasebeci, Birinci Refiki, �kinci Refiki, Sand�k Emini, Fabrika<br />
Memuru, Türkçe Tahrirat Ba� Kâtibi, Refiki, Ambar Memuru,<br />
Ambar Muhasebe Kâtibi, Ambarc� Muavini, Muhafaza Kâtibi.<br />
310
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1309 : Naz�r, Müfetti�, Muhasebeci, Refiki, Sand�k Emini, Ambarc�, Muavini,<br />
Muhammin, Türkçe Tahrirat Ba� Kâtibi, Refiki, Fabrika Memuru,<br />
Sat�� Memuru, Muhafaza Kâtibi.<br />
1310 : Naz�r, Müfetti�.<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Refiki, Sand�k Emini, Ambarc�, Muavini, Muhammin.<br />
Tahrirat Kalemi: Türkçe Tahrirat Ba� Kâtibi, Refiki, Frans�zca Kâtibi, Fabrika Memuru,<br />
Sat�� Memuru, Muhafaza Kâtibi.<br />
1312-1313 : Naz�r.<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Refiki, Sand�k Emini, Ambarc�, Sat�� Memuru.<br />
Tahrirat Kalemi: Türkçe Tahrirat Ba� Kâtibi, Refiki, Evrak Memuru, Muhafaza Kâtibi,<br />
Fabrika Memuru, Ambar Memuru, Muavini, Muhammin. 703<br />
1314 : Naz�r, Muavin.<br />
Tefti� Kalemi: Umumi Müfetti�, Birinci Müfetti�, Muavin.<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Muavin (4 Ki�i), Sand�k Emini, Muhafaza Müfetti-<br />
�i.<br />
Tahrirat Kalemi: Türkçe Tahrirat Kâtibi, Evrak Memuru, Ambar Memuru, Sat��<br />
Memuru, Fabrika Memuru, Dava Vekili.<br />
1315 : Müfetti�, Naz�r<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Muhasebe Birinci Refiki, �kinci Refik, Üçüncü Refik,<br />
Sand�k Emini, Fabrika Memuru, Sat�� Memuru, Fabrika Kontrol<br />
Memuru, Evrak Memuru.<br />
Tahrirat Kalemi: Tahrirat Kâtibi, Dava Vekili, Muhafaza Müdürü, Ziraat Müfetti�i,<br />
Muhafaza Müfetti�i, Muhafaza Kâtibi, Ambar Memuru,<br />
Muhammim.<br />
1316 : Naz�r, Muhasebeci, Tetkikat Memuru, Sand�k Emini, Tahrirat Ba�kâtibi,<br />
Dava Vekili, Ambar Emini, Muhafaza Müdürü, Ziraat Müfetti-<br />
�i, Sat�� Memuru.<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebe Birinci Muavini, �kinci Refik, Üçüncü Refik, Dördüncü<br />
Refik, Be�inci Refik, Fabrika Memuru, Muhammin, Fabrika<br />
Kontrol Memuru, Evrak Memuru, Kâtip (3 Ki�i).<br />
1317 : Naz�r, Muhasebeci, Tetkikat Memuru, Sand�k Emini.<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Frans�zca Kâtibi, Dava Vekili, Evrak Memuru<br />
Yaprak Tütünler Ambarlar�: Müdür, Refiki (2 Ki�i), Ambar Emini, Muhammin<br />
Mamul Tütünler Ambarlar�: Müdür, Muavini, Sat�� Memuru.<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Muavin, �kinci Muavin.<br />
Muhafaza Dairesi: Müdür, Kâtip, Piyade Kolcuba��, Süvari Kolcuba��, Memuru (4<br />
Ki�i).<br />
Fabrika Dairesi: Müdür, Kontrol Memuru, �malat Memuru.<br />
1318 : Naz�r, Muhasebeci, Sand�k Emini<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Frans�zca Kâtibi, Dava Vekili, Evrak Memuru.<br />
Yaprak Tütünler Ambarlar�: Müdür, Refiki, Ambar Emini, Muhammin.<br />
Mamul Tütünler Ambarlar�: Müdür, Muavini, Sat�� Memuru (2 Ki�i).<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Muavin, �kinci Muavin.<br />
703 Eksper.<br />
311
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Muhafaza Dairesi: Müdür, Kâtip, Piyade Kolcuba��, Süvari Kolcuba��, Kontrol<br />
Memuru (3 Ki�i).<br />
Fabrika Dairesi: Müdür, Kontrol Memuru, �malat Memuru.<br />
1319 : Naz�r, Muhasebeci, Sand�k Emini, Tetkikat Memuru<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Frans�zca Ba�kâtibi, Kâtip, Dava Vekili, Nezaret Mütercimi,<br />
Evrak Memuru.<br />
Yaprak Tütünler Ambarlar�: Müdür, Ambar Memuru, Refiki, Muhammin.<br />
Mamul Tütünler Ambarlar�: Müdür, Ambar Memuru, Muavini, Sat�� Memuru.<br />
Muhafaza Dairesi: Müfetti�, Müdür, Muhafaza Kontrol Ba� Memuru, Kâtip, Süvari<br />
Kolcuba��, Kâtip, Kontrol Memuru, Piyade Kolcuba��.<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Muavin, �kinci Muavin.<br />
Fabrika Dairesi: Müdür, �malat Memuru.<br />
1320 : Naz�r, Muhasebeci, Sand�k Emini, Tetkikat Memuru<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Nezaret Mütercimi, Kâtibi, Frans�zca Ba�kâtibi, Dava<br />
Vekili, Evrak Memuru<br />
Yaprak Tütünler Ambarlar� Kalemi: Müdür, Muhammin, Refiki<br />
Mamul Tütünler Ambarlar� Kalemi: Müdür, Ambar Memuru, Muavini, Beyiye<br />
Birinci Memuru, Beyiye �kinci Memuru<br />
Muhafaza Dairesi: Müdür, Muhafaza Kontrol Ba� Memuru, Piyade Kolcuba��, Muhafaza<br />
Ambar Memuru, Muhafaza Kâtibi, Süvari Kolcuba��<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Muavin, �kinci Muavin<br />
Fabrika Dairesi: Müdür, �malat Memuru, Muhasebeci.<br />
1321 : Naz�r, Muhasebeci, Sand�k Emini, Tetkikat Memuru<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Mütercim, Evrak Memuru, Frans�zca Ba�kâtibi, Dava<br />
Vekili, Kâtip.<br />
Yaprak Tütünler Abarlar� Kalemi: Müdür, Muhammin, Refiki.<br />
Tütün Ambarlar� Kalemi: Müdür, Ambar Memuru, Muavini, Beyiye Birinci Memuru,<br />
Beyiye �kinci Memuru.<br />
Muhafaza Dairesi: Müfetti�, Müdür, Muhafaza ve Kontrol Memuru, Piyade Kolcu<br />
Ba��, Muhafaza Ambar Memuru, Muhafaza Kâtibi, Süvari Kolcu Ba-<br />
��.<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Muavin, �kinci Muavin, Üçüncü Muavin.<br />
Fabrika Dairesi: Müdür, �malat Memuru, Muhasebeci, Fen Muhafaza Memuru .<br />
Tömbeki Reji �irketi: Müdür, Dava Vekili, Kâtip, Ambar Emini.<br />
1321 : Naz�r, Muhasebeci, Sand�k Emini, Tetkikat Memuru<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Mütercim, Evrak Memuru, Frans�zca Ba�kâtibi, Dava<br />
Vekili.<br />
Yaprak Tütünler Ambarlar� Kalemi: Müdür, Refiki, Muhammin.<br />
Mamul Tütünler Ambarlar� Kalemi: Müdür, Ambar Memuru, Muavini, Beyiye<br />
Birinci Memuru, Beyiye �kinci Memuru.<br />
Muhafaza Dairesi: Müfetti�, Müdür, Piyade Kolcu Ba��, Muhafaza Ambar Memuru,<br />
Muhafaza Kâtibi, Süvari Kolcu Ba��.<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Muavin, �kinci Muavin, Üçüncü Muavin.<br />
Fabrika Dairesi: Müdür, Muhasebeci, �malat Memuru, Fen Muhafaza Memuru .<br />
Tömbeki Reji �irketi: Müdür, Dava Vekili, Kâtip (2 Ki�i), Ambar Emini.<br />
1322 : Naz�r, Muhasebeci, Sand�k Emini.<br />
312
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Frans�zca Ba�kâtibi, Mütercim.<br />
Hukuk ��leri Tetkikat ve Takibat Kalemi: Hukuk ��leri Müdürü, Tetkikat Memuru,<br />
Hukuk Mü�aviri, Evrak Memuru.<br />
Yaprak Tütünler Ambarlar� Kalemi: Müdür, Refiki, Muhammin.<br />
Mamul Tütünler Ambarlar� Kalemi: Müdür, Ambar Memuru, Muavini, Beiye Birinci<br />
Memuru, Beiye �kinci Memuru.<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Muavin, �kinci Muavin, Üçüncü Muavin, Dördüncü Muavin.<br />
Muhafaza Dairesi: Müdür, Piyade Kontrolü, Süvari Kontrolü, Muhafaza Kâtibi,<br />
Ambar Memuru.<br />
Fabrika Dairesi: Müdür, Muhasebeci, �malat Memuru, Fen Memuru, Makinist<br />
Tömbeki Reji �irketi: Müdür, Muhasebeci, Dava Vekili, Kâtip, Ambar Emini.<br />
1323-1324 : Naz�r, Muhasebeci, Veznedar, Tetkikat Memuru.<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Frans�zca Ba�kâtibi, Evrak Memuru.<br />
Hukuk ��leri ve Takibat Kalemi: Takip-i Mesalih Memuru, Hukuk Mü�aviri, Kâtip<br />
Yaprak Tütünler Ambarlar� Kalemi: Müdür, Refiki, Muhammin<br />
Mamul Tütünler Ambarlar� Kalemi: Müdür, Ambar Memuru, Muavini, Beiye Birinci<br />
Memuru.<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Muavin, �kinci Muavin, Üçüncü Muavin, Dördüncü Muavin.<br />
Muhafaza Dairesi: Müdür, Piyade Kontrol Memuru, Süvari Kontrol Memuru, Ambar<br />
Memuru.<br />
Fabrika Dairesi: Müdür, Muhasebeci, Fen Memuru, Makinist, �malat Memuru<br />
Tömbeki Reji �irketi: Müdür, Muhasebeci, Dava Vekili, Kâtip, Ambar Emini.<br />
1326 : Naz�r, Muhasebeci, Tetkikat Memuru, Veznedar<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Frans�zca Ba�kâtibi, Evrak Memuru<br />
Hukuk ��leri ve Takibat Kalemi: Takip-i Mesalih Memuru, Hukuk Mü�aviri, Kâtip.<br />
Ziraat Kalemi: Müdür.<br />
Mamul Tütünler Kalemi: Müdür, Müdür Muavini, Beiye Memuru.<br />
Gayrimamul Tütünler Kalemi: Ambar Memuru.<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Muavin, �kinci Muavin, Üçüncü Muavin, Dördüncü Muavin.<br />
Muhafaza Kalemi: Müdür, Piyade Kontrolü, Süvari Kontrolü, Muhafaza Kâtibi.<br />
Fabrika Dairesi: Müdür, Muhasebeci, Fenni �malat Ba� Memuru, Makinist, �malat<br />
Memuru, �malat Kâtibi.<br />
Nafia Komisyonu<br />
1302 : Reis: Mutasarr�f, Üyeler (3 Ki�i), Komisyon Kâtibi.<br />
1306 : Reis, Üyeler (4 Ki�i), Kâtip.<br />
1307 : Reis, �kinci Reis, Üyeler (4 Ki�i), Kâtip.<br />
1308-1310 : Reis: Vali, �kinci Reis, Üyeler (7 Ki�i), Kâtip.<br />
1312 : Reis: Vali, Üyeler (5 Ki�i), Kâtip.<br />
1313-1316 : Reis: Vali, Üyeler (7 Ki�i), Kâtip.<br />
1317-1318 : Reis: Vali, Üyeler (6 Ki�i), Kâtip.<br />
1319 : Reis: Vali, Üyeler: (8 Ki�i), Kâtip.<br />
313
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1320-1323 : Reis: Vali, Üyeler: (7 Ki�i), Kâtip.<br />
1324-1326 : Reis: Vali, Üyeler: (6 Ki�i), Kâtip.<br />
Ticaret Odas� Heyeti<br />
1302 : Reis, �kinci Reis, Üye (12 Ki�i).<br />
1303 : Reis, �kinci Reis, Üye (10 Ki�i).<br />
1305 : Birinci Reis, �kinci Reis, Üye (8 Ki�i), Birinci Mü�avir, �kinci Mü�avir,<br />
Ba�kâtip Vekili �kinci Kâtip.<br />
1306 : Birinci Reis, �kinci Reis, Üye (7 Ki�i), Birinci Mü�avir, �kinci Mü�avir,<br />
Ba�kâtip Vekili �kinci Kâtip.<br />
1307 : Birinci Reis, �kinci Reis, Üye (8 Ki�i), Birinci Mü�avir, �kinci Mü�avir,<br />
�kinci Kâtip, Mukayyit.<br />
Merkez Ziraat Odas�<br />
1302-1307 : Reis, Üye (12 Ki�i).<br />
Ticaret, Ziraat ve Sanayi Odas�<br />
1308-1309 : Reis, Üye (8 Ki�i), Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Müba�ir.<br />
1310 : Reis, Üye (8 Ki�i), Ba�kâtip, Müba�ir.<br />
1312 : Reis, Üye (10 Ki�i), Ba�kâtip, Müba�ir.<br />
1313-1314 : Reis, Üye (11 Ki�i), Ba�kâtip, �kinci Kâtip.<br />
1315 : Reis, Üye (9 Ki�i), Ba�kâtip, Kâtip.<br />
1316 : Reis, Üye (8 Ki�i), Ba�kâtip, Kâtip.<br />
1317-1318 : Birinci Reis, �kinci Reis, Üye (10 Ki�i), Kâtip (2 Ki�i).<br />
1319-1323 : Birinci Reis, �kinci Reis, Üye (9 Ki�i), Ba�kâtip, Mukayyit, Müba�ir.<br />
1324-1326 : Birinci Reis, �kinci Reis, Birinci Mü�avir, �kinci Mü�avir, Üye (8 Ki-<br />
�i), Ba�kâtip, Mukayyit, Müba�ir.<br />
Arazi ve Emlâk-� Hümayun �daresi ve<br />
1303 : Naz�r.<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Kâtip (3 Ki�i)<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Kâtip (2 Ki�i), Sand�k Emini, Ke�if ve Mesahe Memuru<br />
(Kola�as�), Hendese Memuru (Mülaz�m).<br />
Arazi ve Emlâk-� Seniye Komisyonu: Reis: Vali, Üye (2 Ki�i), Kâtip.<br />
1305 : Komisyon Reisi: �dare Müdürü, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi,<br />
Mühendis (Kola�as�).<br />
Muhasebe Kalemi: Kâtip (3 Ki�i), Mukayyit.<br />
Tahrirat Kalemi: Kâtip, Mukayyit, Sand�k Emini.<br />
Ba�l� �ubeler : Antakya �ubesi: Memur; Münbiç �ubesi: Memur, Kâtip; Ebu<br />
Kalkal �ubesi: Memur, Kâtip; Cebel-i �s �ubesi: Memur, Kâtip;<br />
Cebel-i Has �ubesi: Memur, Kâtip; Numune Çiftli�i Memuru Makinist.<br />
314
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1306 : Müdür, Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Mühendis (Kola�as�).<br />
Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi,<br />
Mühendis (Kola�as�).<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Kâtip, �kinci Kâtip, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i), Sand�k<br />
Emini.<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i).<br />
Ba�l� �ubeler : Münbiç �ubesi: Memur, Kâtip; Ebu Kalkal �ubesi: Memur, Kâtip;<br />
Cebel-i �s �ubesi: Memur, Kâtip; Cebel-i Has �ubesi: Memur, Kâtip;<br />
Antakya �ubesi: Memur.<br />
1307 : Reis: Vali, Üyeler: Naib, Emlak-� Hümayun Müdürü, Defter-i<br />
Hakani Memuru, 1 Üye.<br />
Emlâk-� Hümayun �daresi: Müdür, Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Müfetti� Vekili<br />
(Kola�as�).<br />
Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Müfetti�<br />
Vekili ve Mühendis (Kola�as�).<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Kâtip, �kinci Kâtip, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i)<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz, Sand�k<br />
Emini.<br />
Ba�l� �ubeler: Münbiç �ubesi: Memur, Kâtip; Ebu Kalkal �ubesi: Memur, Kâtip;<br />
Cebel-i �s �ubesi: Memur, Kâtip; Cebel-i Has �ubesi: Memur, Kâtip;<br />
Antakya �ubesi: Memur.<br />
1308 : Müdür, Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Müfetti� Vekili ve Mühendis<br />
(Binba��)<br />
Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Müfetti� Vekili ve<br />
Mühendis (Binba��)<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Kâtip, �kinci Kâtip, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i)<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz, Sand�k<br />
Emini.<br />
Ba�l� �ubeler: Münbiç �ubesi: Memur, Kâtip; Ebu Kalkal �ubesi: Memur, Kâtip.<br />
Cebel-i �s �ubesi: Memur, Kâtip; Cebel-i Has �ubesi: Memur, Kâtip; Numune<br />
Çiftli�i: Kâtip, Makinist.<br />
Emlâk-� Hümayun Komisyonu: : Reis: Vali, Üyeler: Naib, Emlak-� Seniye Müdürü,<br />
Defter-i Hakani Memuru.<br />
1309 : Müdür, Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Müfetti�, Mühendis.<br />
Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi Müfetti�,<br />
Mühendis.<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Kâtip, �kinci Kâtip, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i), Sand�k<br />
Emini.<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz, Tahsildar<br />
Ba�l� �ubeler : Münbiç �ubesi: Memur, Muavini ve Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Ebu<br />
Kalkal �ubesi: Memur, Muavini ve Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Cebel-i<br />
�s �ubesi: Memur, Muavini ve Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Cebel-i Has<br />
�ubesi: Memur, Muavini ve Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Numune Çiftli�i<br />
Makinisti, Antakya Emlâk-� Seniye Memuru<br />
315
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Emlâk-� Hümayun Komisyonu: Reis: Vali, Üyeler: Naib, Emlak-� Seniye Müdürü,<br />
Defter-i Hakani Memuru.<br />
1310 : Müdür, Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Müfetti� ve Ba� Mühendis<br />
Vekili (Yüzba��).<br />
Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Müfetti�<br />
Ba� Mühendis Vekili.<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Refik, �kinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i), Sand�k<br />
Emini.<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz<br />
Hendesehane : Müfetti� ve Ba� Mühendis Vekili, Mühendis Vekili (Mülaz�m Evvel).<br />
Di�er Memurlar: Ziraat Memuru, Antakya Memuru, Tahsildar.<br />
Ba�l� �ubeler : Münbiç �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Ebu Kalkal �ubesi:<br />
Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Cebel-i �s �ubesi: Memur, Ba�kâtip,<br />
�kinci Kâtip; Cebel-i Has �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip;<br />
Numune Çiftli�i Makinisti, Antakya Emlâk-� Seniye Memuru .<br />
Emlâk-� Hümayun Komisyonu: Reis: Vali, Üyeler: Naib, Emlak-� Seniye Müdürü,<br />
Defter-i Hakani Memuru<br />
1312 : Müdür, Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Ba� Mühendis Vekili (Yüzba��)<br />
Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Ba�<br />
Mühendis Vekili.<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Refik, �kinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i), Sand�k<br />
Emini.<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz<br />
Hendesehane : Ba� Mühendis Vekili, Mühendis (Yüzba��).<br />
Ba�l� �ubeler : Münbiç �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Ebu Kalkal �ubesi:<br />
Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Cebel-i Has �ubesi: Memur, Ba�kâtip,<br />
�kinci Kâtip, Cebel-i �s �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip;<br />
Antakya Memuru.<br />
1313-1314 : Müdür, Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Ba� Mühendis Vekili (Yüzba��),<br />
Müfetti�.<br />
Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Ba�<br />
Mühendis Vekili.<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Refik, �kinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i).<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz.<br />
Hendesehane : Ba� Mühendis Vekili, Mühendis Muavini Yüzba��.<br />
Di�er Memurlar: Sand�k Emini, Antakya Memuru.<br />
Ba�l� �ubeler : Münbiç �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Ebu Kalkal �ubesi:<br />
Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Cebel-i �s �ubesi: Memur, Ba�kâtip,<br />
�kinci Kâtip; Cebel-i Has �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip.<br />
1315-1316 : Müdür (Miralay Safvet Bey), Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Ba�<br />
Mühendis Vekili (Kola�as�).<br />
Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Ba�<br />
Mühendis Vekili.<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Refik, �kinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz<br />
316
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Hendesehane: Ba� Mühendis Vekili, Mühendis Yüzba��<br />
Di�er Memurlar; Sand�k Emini, Ambar Memuru, Ambar Kâtibi, Antakya Memuru.<br />
Ba�l� �ubeler : Münbiç �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Ebu Kalkal �ubesi:<br />
Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Cebel-i �s �ubesi: Memur, Ba�kâtip,<br />
�kinci Kâtip; Cebel-i Has �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip.<br />
1317 : Müdür (Miralay Safvet Bey), Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Ba�<br />
Mühendis Vekili (Kola�as�).<br />
Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Ba�<br />
Mühendis Vekili.<br />
Muhasebe Kalemi: Birinci Refik, �kinci Refik, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i).<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz.<br />
Hendesehane: Ba� Mühendis Vekili, Mühendis Yüzba��.<br />
Di�er Memurlar: Sand�k Emini, Antakya Memuru.<br />
Ba�l� �ubeler: Münbiç �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Ebu Kalkal �ubesi:<br />
Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Cebel-i �s �ubesi: Memur, Ba�kâtip,<br />
�kinci Kâtip; Cebel-i Has �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip<br />
1318 : Müdür (Miralay Safvet Bey), Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Ba�<br />
Mühendis (Kola�as�).<br />
Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi, Ba�<br />
Mühendis.<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebe Ba�kâtibi, Refiki, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i).<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz<br />
Hendesehane: Ba� Mühendis, Mühendis Yüzba��.<br />
Di�er Memurlar: Sand�k Emini, Antakya Memuru.<br />
Ba�l� �ubeler: Münbiç �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Ebu Kalkal �ubesi:<br />
Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Cebel-i �s �ubesi: Memur, Ba�kâtip,<br />
�kinci Kâtip; Cebel-i Has �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip.<br />
1319 : Müdür (Miralay Ali Mansur Bey), Muhasebeci, Müfetti�, Tahrirat<br />
Ba�kâtibi, Ba� Mühendis (Binba��).<br />
Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci, Müfetti�, Tahrirat Ba�kâtibi,<br />
Ba� Mühendis.<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebe Ba�kâtibi, �kinci Kâtip, Üçüncü Kâtip, Mukayyit,<br />
Mübeyyiz (2 Ki�i).<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz<br />
Hendesehane : Ba� Mühendis, Mühendis Kola�as�.<br />
Di�er Memurlar: Merkez �dare Memuru, Antakya Memuru, Sand�k Emini<br />
Ba�l� �ubeler : Münbiç �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Ebu Kalkal �ubesi:<br />
Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Cebel-i �s �ubesi: Memur, Ba�kâtip,<br />
�kinci Kâtip; Cebel-i Has �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip.<br />
1320 : Müdür (Miralay Ali Mansur Bey), Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi,<br />
Ba� Mühendis Komisyon-u Mahsus: Reis: Müdür, Üyeler: Muhasebeci,<br />
Tahrirat Ba�kâtibi, Ba� Mühendis.<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebe Ba�kâtibi, �kinci Kâtip, Üçüncü Kâtip, Mukayyit,<br />
Mübeyyiz (2 Ki�i).<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i),<br />
Sand�k Emini.<br />
317
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Hendesehane: Ba�mühendis Binba��, Mühendis Kola�as�<br />
Ba�l� �ubeler : Münbiç �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Ebu Kalkal �ubesi:<br />
Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Cebel-i �s �ubesi: Memur, Ba�kâtip,<br />
�kinci Kâtip; Cebel-i Has �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip;<br />
Antakya �ubesi: Memur.<br />
1321 : Müdür (Mirliva Ali Mansur Pa�a), Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi,<br />
Ba� Mühendis ve Mühendis.<br />
Hendesehane: Ba�mühendis, Mühendis<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebe Ba�kâtibi, �kinci Kâtip, Üçüncü Kâtip, Mukayyit,<br />
Mübeyyiz (2 Ki�i).<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i)<br />
Di�er Memurlar: Sand�k Emini, Ambar Memuru, Ambar Kâtibi<br />
Ba�l� �ubeler : Münbiç �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Ebu Kalkal �ubesi:<br />
Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Cebel-i �s �ubesi: Memur, Ba�kâtip,<br />
�kinci Kâtip; Cebel-i Has �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip;<br />
Antakya �ubesi: Memur.<br />
1322 : Müdür (Mirliva Ali Mansur Pa�a), Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi,<br />
Ba� Mühendis ve Mühendis.<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebe Ba�kâtibi, �kinci Kâtip, Üçüncü Kâtip, Mukayyit,<br />
Mübeyyiz (2 Ki�i), Sand�k Emini.<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i)<br />
Ba�l� �ubeler : Münbiç �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Ebu Kalkal �ubesi:<br />
Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; �s �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci<br />
Kâtip; Has �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Antakya �ubesi:<br />
Memur.<br />
1323 : Müdür (Mirliva Ali Mansur Pa�a), Muhasebeci, Tahrirat Ba�kâtibi,<br />
Ba� Mühendis ve Mühendis<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebe Ba�kâtibi, �kinci Kâtip, Üçüncü Kâtip, Mukayyit,<br />
Mübeyyiz (2 Ki�i), Sand�k Emini.<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i)<br />
Di�er Memurlar: Ambar Memuru, Ambar Kâtibi<br />
Ba�l� �ubeler : Münbiç �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Ebu Kalkal �ubesi:<br />
Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; �s �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci<br />
Kâtip; Has �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Antakya �ubesi:<br />
Memur<br />
1324-1326 : Müdür, Tahrirat Ba�kâtibi, Ba� Mühendis, Mühendis<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Üçüncü Kâtip, Mukayyit, Mübeyyiz,<br />
Sand�k Emini.<br />
Tahrirat Kalemi: Birinci Müsevvid, �kinci Müsevvid, Mukayyit, Mübeyyiz (2 Ki�i),<br />
Mübeyyiz Muavini.<br />
Di�er Memurlar: Ambar Memuru, Ambar Kâtibi<br />
Ba�l� �ubeler : Münbiç �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; Ebu Kalkal �ubesi:<br />
Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip; �s �ubesi: Memur, Ba�kâtip, �kinci<br />
Kâtip; Has �ubesi: Memur, Ba�kâtip; Antakya �ubesi: Memur<br />
Vilayet Polis Dairesi<br />
318
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1303 : Ba� Komiser, Komiser (3 Ki�i), Polis<br />
1305 : �kinci Komiser, Komiser (2 Ki�i), Polis<br />
1306 : Vilayet �kinci Komiseri; Üçüncü Komiser (Halep–2 Ki�i), Üçüncü<br />
Komiser (Mara�–1 Ki�i), Üçüncü Komiser (Urfa–1 Ki�i), Polis Memuru<br />
(Halep–11 Ki�i), Polis Memuru (Antep–1 Ki�i), Polis Memuru<br />
(�skenderun–2 Ki�i), Polis Memuru (Mara�–2 Ki�i), Polis Memuru<br />
(Birecik–2 Ki�i), Polis Memuru (Antakya–2 Ki�i), Polis Memuru (Urfa–1<br />
Ki�i).<br />
1307 : Ba� Komiser, Üçüncü Komiser (2 Ki�i), Polis Memuru (11 Ki�i).<br />
1308-1310 : �kinci Komiser (Halep); Üçüncü Komiserler: Halep (2 Ki�i), Mara� (1<br />
Ki�i), Urfa (1 Ki�i); Polis Memurlar�: Halep (11 Ki�i), Antep (1 Ki�i),<br />
Antakya (2 Ki�i), �skenderun (2 Ki�i), Mara� (1 Ki�i), Elbistan (1 Ki-<br />
�i), Urfa (1 Ki�i), Birecik (1 Ki�i).<br />
1312 : �kinci Komiser (Halep); Üçüncü Komiserler: Halep (1 Ki�i), Mara� (1<br />
Ki�i), �skenderun (1 Ki�i), Urfa (1 Ki�i); Polis Memurlar�: Halep (13<br />
Ki�i), Antep (1 Ki�i), �skenderun (1 Ki�i), Mara� (1 Ki�i), Elbistan (1<br />
Ki�i), Urfa (1 Ki�i), Birecik (1 Ki�i).<br />
1313 : �kinci Komiser (Halep), Üçüncü Komiserler: Halep (2 Ki�i), Mara�<br />
Polis Memuru (Halep–12 Ki�i), Polis Memuru (Antep–1 Ki�i), Polis<br />
Memuru (�skenderun–1 Ki�i), Polis Memuru (Urfa–2 Ki�i), Polis<br />
Memuru (Mara�–1 Ki�i), Polis Memuru (Elbistan–1 Ki�i), Polis Memuru<br />
(Birecik–1 Ki�i).<br />
1314 : �kinci Komiser (Halep), Üçüncü Komiserler: Halep, Antep, �skenderun,<br />
Mara�, Urfa, Polis Memuru (Halep–16 Ki�i), Polis Memuru<br />
(Antep–3 Ki�i), Polis Memuru (�skenderun–1 Ki�i), Polis Memuru<br />
(Mara�–1 Ki�i), Polis Memuru (Elbistan–1 Ki�i), Polis Memuru (Birecik–1<br />
Ki�i).<br />
1315 : �kinci Komiser (Halep), Üçüncü Komiserler: Antep, Urfa, Mara�,<br />
Kilis, �skenderun, Polis Memuru (Halep–15 Ki�i), Polis Memuru<br />
(Elbistan–1 Ki�i), Polis Memuru (Birecik–1 Ki�i), Polis Memuru (Antakya–1<br />
Ki�i), Polis Memuru (Mara�–3 Ki�i), Polis Memuru (Antep–<br />
2 Ki�i), Polis Memuru (Halep–1 Ki�i), Polis Memuru (�skenderun–4<br />
Ki�i), Polis Memuru (Zeytun–1 Ki�i).<br />
1316 : Vilayet Polis Ba� Komiseri, �kinci Komiserlikte Müstahdem Ba� Komiser,<br />
Üçüncü Komiser.<br />
Vilayet Merkezi Polis Memurlar�: Polis Memuru (13 Ki�i); Urfa Sanca��: Üçüncü<br />
Komiser, Polis Memuru; Birecik Kazas�: Polis Memuru; Mara� Sanca��:<br />
Üçüncü Komiser, Polis Memuru (3 Ki�i); Elbistan Kazas�: Polis<br />
Memuru; Zeytun Kazas�: Polis Memuru; Antep Kazas�: Üçüncü<br />
Komiser, Polis Memuru (4 Ki�i); �skenderun Kazas�: Üçüncü Komiser,<br />
Polis Memuru (3 Ki�i); Antakya Kazas�: Polis Memuru, Kilis<br />
Kazas�: Polis Memuru.<br />
1317 : Vilayet Polis Ba� Komiseri, Ba� Komiser, �kinci ve Aç�ktan Ba� Komiser,<br />
�kinci Komiser, Üçüncü Komiser.<br />
Polis Meclisi Heyeti: Polis Meclisi Reisi (Ba� Komiser), Üyeler (2 Ki�i).<br />
319
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Vilayet Merkezi Polis Memurlar�: Polis Memuru (13 Ki�i); Urfa Sanca��: Üçüncü<br />
Komiser, Polis Memuru (3 Ki�i); Mara� Sanca��: Üçüncü Komiser,<br />
Polis Memuru (6 Ki�i); Antep Kazas�: Üçüncü Komiser (2 Ki�i), Polis<br />
Memuru (2 Ki�i); �skenderun Kazas�: �kinci Komiser, Polis Memuru<br />
(4 Ki�i); Antakya Kazas�: Polis Memuru; Kilis Kazas�: Polis<br />
Memuru.<br />
1318 : Vilayet Polis Ba� Komiseri, Ba� Komiser, Üçüncü Komiser (3 Ki�i).<br />
Polis Meclisi Heyeti: Polis Meclisi Reisi (Ba� Komiser), Üyeler (2 Ki�i Üçüncü Komiser).<br />
Vilayet Merkezi Polis Memurlar�: Polis Memuru (10 Ki�i); Urfa Sanca��: �kinci<br />
Komiser, Polis Memuru; Birecik Kazas�: Polis Memuru; Mara� Sanca��:<br />
Ba� Komiser, Polis Memuru (5 Ki�i); Zeytun Kazas�: Üçüncü<br />
Komiser, Polis Memuru; Antep Kazas�: Üçüncü Komiser, Polis<br />
Memuru (3 Ki�i); �skenderun Kazas�: �kinci Komiser, Polis Memuru<br />
(4 Ki�i); Antakya Kazas�: Üçüncü Komiser, Polis Memuru; Kilis<br />
Kazas�: Polis Memuru; Bilan Kazas�: Polis Memuru.<br />
1318-1319 : Vilayet Polis Ba� Komiseri, �lave Ba� Komiser, Aç�ktan �kinci Komiser,<br />
Üçüncü Komiser (2 Ki�i), Aç�ktan Üçüncü Komiser.<br />
Polis Meclisi Heyeti: Polis Meclisi Reisi (Ba� Komiser), Üyeler (�kinci Komiser-<br />
Üçüncü Komiser).<br />
Vilayet Merkezi Polis Memurlar�: Polis Memuru (20 Ki�i); Urfa Sanca��: Üçüncü<br />
Komiser, Polis Memuru (2 Ki�i); Birecik Kazas�: Polis Memuru; Mara�<br />
Sanca��: �kinci Komiser, Polis Memuru (3 Ki�i); Zeytun Kazas�:<br />
Aç�ktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru; Elbistan Kazas�: Polis<br />
Memuru; Antep Kazas�: Aç�ktan �kinci Komiser, Polis Memuru (3<br />
Ki�i); Kilis Kazas�: Polis Memuru; Bilan Kazas�: Polis Memuru; �skenderun<br />
Kazas�: �kinci Komiser, Polis Memuru (3 Ki�i); Antakya<br />
Kazas�: Aç�ktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru; Süveydiye Nahiyesi:<br />
Aç�ktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru<br />
1320 : Vilayet Polis Ba� Komiseri, Aç�ktan �kinci Komiser, Aç�ktan Üçüncü<br />
Komiser (3 Ki�i)<br />
Polis Meclisi Heyeti: Polis Meclisi Reisi (Ba� Komiser), Üyeler (�kinci Komiser-<br />
Üçüncü Komiser)<br />
Vilayet Merkezi Polis Memurlar�: Polis Memuru (19 Ki�i) ; Urfa Sanca��: Aç�ktan<br />
Ba� Komiser, Polis Memuru (2 Ki�i); Birecik Kazas�: Polis Memuru;<br />
Mara� Sanca��: Aç�ktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru (2 Ki�i);<br />
Zeytun Kazas�: Polis Memuru (2 Ki�i); Elbistan Kazas�: Polis Memuru;<br />
Antep Kazas�: Aç�ktan �kinci Komiser, Polis Memuru (3 Ki-<br />
�i); Kilis Kazas�: Üçüncü Komiser; Bilan Kazas�: Polis Memuru; �skenderun<br />
Kazas�: �kinci Komiser, Polis Memuru (3 Ki�i); Antakya<br />
Kazas�: Ba� Komiser, Üçüncü Komiser, Polis Memuru; Süveydiye<br />
Nahiyesi: Aç�ktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru.<br />
1321 : Vilayet Polis Ba� Komiseri, �kinci Komiser, Aç�ktan �kinci Komiser<br />
(2 Ki�i), Üçüncü Komiser (6 Ki�i), Aç�ktan Üçüncü Komiser (3 Ki�i),<br />
Polis Memuru.<br />
320
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Polis Meclisi Heyeti: Polis Meclisi Reisi (Ba� Komiser), Üyeler (�kinci Komiser-<br />
Üçüncü Komiser).<br />
Vilayet Merkezi Polis Memurlar�: Polis Memuru (23 Ki�i).<br />
Antep Kazas� : Üçüncü Komiser, Polis Memuru (3 Ki�i); Kilis Kazas�: �kinci Komiser;<br />
�skenderun Kazas�: Aç�ktan Ba� Komiser, Polis Memuru (4 Ki-<br />
�i); Antakya Kazas�: Ba� Komiser, Polis Memuru (2 Ki�i); Bilan Kazas�:<br />
Polis Memuru; Süveydiye Kazas�: Üçüncü Komiser; Harim<br />
Kazas�: Polis Memuru; �dlip Kazas�: Üçüncü Komiser; Urfa Sanca-<br />
��: �kinci Komiser, Polis Memuru (3 Ki�i); Birecik Kazas�: Üçüncü<br />
Komiser, Polis Memuru; Mara� Sanca��: Üçüncü Komiser, Polis<br />
Memuru (3 Ki�i); Zeytun Kazas�: Üçüncü Komiser; Elbistan Kazas�:<br />
Polis Memuru.<br />
1322 : Vilayet Polis Ba� Komiseri, Aç�ktan Ba� Komiser, Aç�ktan �kinci<br />
Komiser (3 Ki�i), Üçüncü Komiser (4 Ki�i), Aç�ktan Üçüncü Komiser<br />
(4 Ki�i).<br />
Polis Meclisi Heyeti: Polis Meclisi Reisi (Ba� Komiser), Üyeler (�kinci Komiser-<br />
Üçüncü Komiser).<br />
Vilayet Merkezi Polis Memurlar�: Polis Memuru (24 Ki�i); Antep Kazas�: Üçüncü<br />
Komiser, Polis Memuru (3 Ki�i); Kilis Kazas�: �kinci Komiser; �skenderun<br />
Kazas�: Üçüncü Komiser, Aç�ktan Üçüncü Komiser (2 Ki-<br />
�i), Polis Memuru (2 Ki�i); Antakya Kazas�: Üçüncü Komiser, Polis<br />
Memuru (2 Ki�i); Bilan Kazas�: Polis Memuru; Süveydiye Kazas�:<br />
Üçüncü Komiser, Polis Memuru; Harim Kazas�: Ba� Komiser; �dlip<br />
Kazas�: Üçüncü Komiser; Urfa Sanca��: �kinci Komiser, Polis Memuru<br />
(4 Ki�i); Birecik Kazas�: Aç�ktan Üçüncü Komiser; Mara�<br />
Sanca��: Üçüncü Komiser, Polis Memuru (3 Ki�i); Zeytun Kazas�:<br />
Polis Memuru; Elbistan Kazas�: Üçüncü Komiser.<br />
1323 : Vilayet Polis Ba� Komiseri (Ömer Tevfik Bey), �kinci Komiser, Aç�ktan<br />
�kinci Komiser (3 Ki�i), Üçüncü Komiser (5 Ki�i), Aç�ktan Üçüncü<br />
Komiser (2 Ki�i)<br />
Polis Meclisi Heyeti: Polis Meclisi Reisi (Ba� Komiser), Üyeler (2 Ki�i �kinci Komiser).<br />
Vilayet Merkezi Polis Memurlar�: Polis Memuru (24 Ki�i); Antep Kazas�: �kinci<br />
Komiser, Aç�ktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru (2 Ki�i); Kilis<br />
Kazas�: Aç�ktan Ba� Komiser, Polis Memuru; �skenderun Kazas�:<br />
Üçüncü Komiser, Polis Memuru (4 Ki�i); Antakya Kazas�: Aç�ktan<br />
�kinci Komiser, Polis Memuru (2 Ki�i); Bilan Kazas�: Aç�ktan Üçüncü<br />
Komiser; Süveydiye Kazas�: Üçüncü Komiser, Polis Memuru;<br />
Harim Kazas�: Üçüncü Komiser; �dlip Kazas�: Üçüncü Komiser;<br />
Mare Kazas�: Aç�ktan �kinci Komiser; Urfa Sanca��: �kinci Komiser,<br />
Polis Memuru (3 Ki�i); Birecik Kazas�: Ba� Komiser; Mara� Sanca��:<br />
Aç�ktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru (3 Ki�i); Zeytun Kazas�:<br />
Polis Memuru; Elbistan Kazas�: Üçüncü Komiser.<br />
1324 : Vilayet Polis Ba� Komiseri (Ömer Re�it Bey), Aç�ktan Ba� Komiser,<br />
�kinci Komiser, Aç�ktan �kinci Komiser (4 Ki�i), Üçüncü Komiser (2<br />
Ki�i), Aç�ktan Üçüncü Komiser (2 Ki�i).<br />
321
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Polis Meclisi Heyeti: Reis (Ba� Komiser), Üyeler (Aç�ktan Ba� Komiser- �kinci Komiser).<br />
Vilayet Merkezi Polis Memurlar�: Birinci Mukayyit, �kinci Mukayyit, Polis Memuru<br />
(19 Ki�i); Antep Kazas�: �kinci Komiser, Aç�ktan Üçüncü Komiser<br />
(2 Ki�i), Polis Memuru (3 Ki�i); Kilis Kazas�: Aç�ktan Ba� Komiser,<br />
Polis Memuru; �skenderun Kazas�: Üçüncü Komiser, Polis Memuru<br />
(3 Ki�i); Antakya Kazas�: Aç�ktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru<br />
(2 Ki�i); Süveydiye Kazas�: Aç�ktan �kinci Komiser, Aç�ktan Üçüncü<br />
Komiser; Bilan Kazas�: Aç�ktan �kinci Komiser; Harim Kazas�:<br />
Aç�ktan Ba� Komiser; �dlip Kazas�: Üçüncü Komiser, Polis Memuru;<br />
Bâb Kazas�: Üçüncü Komiser; Urfa Sanca��: Ba� Komiser, �kinci<br />
Komiser, Polis Memuru (3 Ki�i); Birecik Kazas�: Aç�ktan Üçüncü<br />
Komiser; Mara� Sanca��: Üçüncü Komiser, Aç�ktan Üçüncü Komiser,<br />
Polis Memuru (3 Ki�i); Elbistan Kazas�: Üçüncü Komiser;<br />
Zeytun Kazas�: Polis Memuru.<br />
1326 : Vilayet Polis Müdürü (Ferit Lütfü Pa�a), Aç�ktan Ba� Komiser, �kinci<br />
Komiser (2 Ki�i), Aç�ktan �kinci Komiser (3 Ki�i), Üçüncü Komiser,<br />
Aç�ktan Ba� Komiser, Aç�ktan Üçüncü Komiser (5 Ki�i).<br />
Polis Meclisi : Polis Meclisi Reisi (�kinci Komiser), Üyeler (1 Ki�i Aç�ktan Ba� Komiser,<br />
1 Ki�i Üçüncü Komiser).<br />
Polis Memurlar�: Vilayet Merkezi: Mukayyit (2 Ki�i), Polis Memuru (14 Ki�i); Antep<br />
Kazas�: Üçüncü Komiser, Aç�ktan Üçüncü Komiser, Polis Memuru<br />
(2 Ki�i); Kilis Kazas�: Üçüncü Komiser, Polis Memuru; �skenderun<br />
Kazas�: Üçüncü Komiser, Polis Memuru; Antakya Kazas�:<br />
Üçüncü Komiser, Polis Memuru (3 Ki�i); Bilan Kazas�: Aç�ktan<br />
Üçüncü Komiser; �dlip Kazas�: Aç�ktan �kinci Komiser; Harim Kazas�:<br />
Aç�ktan �kinci Komiser; Cisr-i �u�ûr Kazas�: Aç�ktan �kinci<br />
Komiser; Bâb Kazas�: Ba� Komiser; Urfa Sanca��: Aç�ktan �kinci<br />
Komiser, Polis Memuru (4 Ki�i); Birecik Kazas�: Aç�ktan Üçüncü<br />
Komiser, Polis Memuru; Mara� Sanca��: Aç�ktan Ba� Komiser, Polis<br />
Memuru (3 Ki�i); Zeytun Kazas�: Polis Memuru; Elbistan Kazas�:<br />
Üçüncü Komiser.<br />
Menafi Sand��� Komisyonu<br />
1305-1306 : Reis, Üye (3 Ki�i)<br />
Sicil-i Ahval Komisyonu<br />
1307-1309 : Reis: Mektupçu, Üyeler: Mektupçu Mümeyyizi, Muhasebe Mümeyyizi,<br />
Evrak Müdürü.<br />
1310-1313 : Reis: Mektupçu, Üyeler: Muhasebe Mümeyyizi, Evrak Müdürü,<br />
Mektupçu Mümeyyizi.<br />
1314-1315 : Reis: Mektupçu, Üyeler: Muhasebe Mümeyyizi, Mektupçu Mümeyyizi,<br />
Evrak Müdürü.<br />
322
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1316-1324 : Reis: Mektupçu, Üyeler: Mektupçu Mümeyyizi, Evrak Müdürü,<br />
Muhasebe Mümeyyizi.<br />
Halep Ziraat Bankas� �ubesi<br />
1307 : Memur, Ziraat Bankas� �ube Meclisi: Reis, Üyeler (5 Ki�i), Kâtip<br />
1308 : Memur, Kâtip (5 Ki�i).<br />
Ziraat Bankas� �dare Meclisi: Reis, Üyeler (8 Ki�i), Kâtip.<br />
1309-1310 : Müfetti�, �ube Memuru.<br />
Ziraat Bankas� �dare Meclisi: Reis, Üyeler (7 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
�ube Kalemi: Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Tahsildar (2 Ki�i).<br />
1312 : �ube Memuru, Muavini.<br />
Ziraat Bankas� �dare Meclisi: Reis, Üyeler (4 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
�ube Kalemi: Ba�kâtip, Muavini, Refiki, Tahsildar. Vilayet Ziraat Müfetti�i ve Numune<br />
Çiftli�i Müdürü, Korucu.<br />
1313 : �ube Memuru, Muavini.<br />
�ube �dare Meclisi: Reis, Üyeler (4 Ki�i).<br />
�ube Kalemi : Ba�kâtip, �kinci Kâtip.<br />
Tahsil Heyeti ve Hademeler: Tahsildar (3 Ki�i), Ambarc� ve Odac�, Vilayet Ziraat<br />
Müfetti�i ve Numune Çiftli�i Müdürü, Korucu.<br />
1314 : �ube Memuru, Muavini.<br />
�ube �dare Meclisi: Reis, Üyeler (4 Ki�i).<br />
�ube Kalemi: Ba�kâtip, �kinci Kâtip.<br />
1315 : Memur, Muavini.<br />
�ube �dare Meclisi: Reis, Üyeler (4 Ki�i).<br />
�ube Kalemi : Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Muvazzaf Mülaz�m.<br />
Tahsil Heyeti ve Hademeler: Tahsildar (3 Ki�i), Ambarc� ve Odac�.<br />
1316 : Memur, Muavini.<br />
�ube �dare Meclisi: Reis, Üyeler (4 Ki�i).<br />
�ube Kalemi: Ba�kâtip, Mukayyit, �kinci Kâtip.<br />
Tahsil Heyeti: Tahsildar (3 Ki�i), Ambarc� ve Odac�.<br />
1317-1318 : Memur, Muavini.<br />
�ube �dare Meclisi: Reis, Üyeler (4 Ki�i)<br />
�ube Kalemi: Ba�kâtip, Mukayyit, �kinci Kâtip, Veznedar, Tahsildar (2 Ki�i), Ambarc�.<br />
1319 : Memur, Muavini.<br />
�ube �dare Meclisi: Reis, Üyeler (4 Ki�i).<br />
�ube Kalemi : �ube Ba�kâtibi, Hisse-i �ane Mukayyiti, Veznedar, �kinci Kâtip, Tahsildar<br />
(2 Ki�i), Ambarc� ve Odac�.<br />
1320 : Memur, Muavini<br />
�ube �dare Meclisi: Reis, Üyeler (4 Ki�i).<br />
�ube Kalemi: �ube Ba�kâtibi, Hisse-i �ane Mukayyiti, �kinci Kâtip, Veznedar, Tahsildar<br />
(2 Ki�i), Ambarc� ve Odac�.<br />
1321-1323 : Memur, Muavini.<br />
�ube �dare Meclisi: Reis, Üyeler (3 Ki�i).<br />
323
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�ube Kalemi: �ube Ba�kâtibi, Hisse-i �ane Mukayyiti, �kinci Kâtip, Veznedar, Tahsildar<br />
(3 Ki�i), Ambarc� ve Odac�.<br />
1324 : Memur, Muavini<br />
�ube �dare Meclisi: Reis: Mehmet Mer’i Pa�a (Rumeli Beylerbeyi), Üyeler (3 Ki�i).<br />
�ube Kalemi: �ube Ba�kâtibi, Hisse-i �ane Mukayyiti, �kinci Kâtip, Veznedar, Tahsildar<br />
(3 Ki�i), Ambarc� ve Odac�.<br />
1326 : Memur, Muavin<br />
�dare Meclisi �ubesi: Reis, �ube Memuru, Üyeler (3 Ki�i).<br />
�ube Kalemi: Füruhat Mukayyiti, Hisse-i �ane Mukayyiti, Yevmiye Kâtibi, Veznedar,<br />
Evrak Mukayyiti, Tahsildar (2 Ki�i), Mülaz�m (2 Ki�i).<br />
Vilayet Orman �daresi<br />
1307 : Müfetti�, Kâtip, Kolcu.<br />
1308 : Müfetti�, Kâtip, Ondal�k Memuru, Kolcu (2 Ki�i).<br />
1309-1318 : Müfetti�, Kâtip, Tezkere Muharriri, Kolcu (2 Ki�i)<br />
1319-1320 : Müfetti�, Kâtip, Tezkere Muharriri, Piyade Kolcusu (2 Ki�i).<br />
1321 : Müfetti�, Kâtip, Tezkere Muharriri, Piyade Kolcusu (2 Ki�i), Vilayet<br />
Numune Çiftli�i Müdür Vekili ve Muavini, Korucu, Vilayet Baytar<br />
Müfetti�i, Refiki.<br />
1322-1324 : Müfetti�, Kâtip, Tezkere Muharriri, Piyade Kolcusu (2 Ki�i), Vilayet<br />
Numune Çiftli�i Müdür Vekili ve Muavini, Vilayet Baytar Müfetti�i,<br />
Baytar Muayene Memuru.<br />
1326 : Müfetti�, Ba�kâtip, Tezkere Muharriri, Bâbü’l-Ferrac Orman Ondal�k<br />
Memuru, Piyade Kolcusu (2 Ki�i), Vilayet Numune Çiftli�i Müdür<br />
Vekili ve Muavini, Vilayet Baytar Müfetti�i, Baytar Muayene Memuru.<br />
Tahsilât �daresi<br />
1308 : Tahsilât-� Bakaya Komisyonu: Reis: Vali, Üyeler (4 Ki�i), Kâtip (2<br />
Ki�i).<br />
Tahsilât-� Umumiye Komisyonu: Reis (Mirliva Musa Kaz�m Pa�a), Üyeler: Jandarma<br />
Komutan�, Vergi Müdürü, �dare Meclisi Üyesi (2 Ki�i), Kâtip.<br />
1309 : Memur (Miralay), Kâtip, Refiki (2 Ki�i).<br />
1310 : Memur (Miralay), Kâtip, Refiki.<br />
1312 : Komisyon Reisi (Mirliva �evket Pa�a), Memur (Kola�as�), Kâtip,<br />
Refiki.<br />
1313 : Memur (Kola�as�), Kâtip, Refiki.<br />
1314 : Memur (Jandarma Komutan�-Miralay), Kâtip, Refiki, Tahsildar (3<br />
Ki�i), Ambarc� ve Odac�.<br />
1316 : Reis: Vali, Reis Vekili: Mektupçu, Üyeler: Defterdar, Vergi Müdürü,<br />
Defter-i Hakani Memuru.<br />
324
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Vilayet Tarik ve Maber Ameliye-i Mükellefesi Bedelât-� Nakdiye Tahsilât Heyeti<br />
704<br />
1316 : Vilayet Memuru, Sancak Memuru, Kâtip.<br />
1317 : Reis: Mektupçu, Vilayet Memuru, Sancak Memuru, Kâtip.<br />
1318 : Reis: Mektupçu, Vilayet Tahsil Memuru, Sancak Tahsil Memuru,<br />
Kâtip.<br />
1319 : Vilayet Bedelât-� Nakdiye Tahsil Memuru, Halep Sanca�� Tahsil<br />
Memuru, Tahsilât Komisyonu Kâtibi.<br />
1320-1326 : Vilayet Bedelât-� Nakdiye Tahsil Memuru, Halep Sanca�� Bedelât-�<br />
Nakdiye Tahsil Memuru, Halep Bedelât-� Nakdiye Kâtibi.<br />
Mülkiye ��leri �statistik Komisyonu<br />
1310 : Üyeler: Evrak Müdürü, Mektupçu Mümeyyizi, Vilayet Maiyet Memuru,<br />
�stinaf Ba�kâtibi, Muhasebe Ba�kâtibi.<br />
1312-1315 : Üyeler: Evrak Müdürü, �dare Meclisi Ba�kâtibi, Vilayet Maiyet Memuru,<br />
Muhasebe Ba�kâtibi, �stinaf Ba�kâtibi.<br />
1316-1317 : Üyeler: �dare Meclisi Ba�kâtibi, Evrak Müdürü, Vilayet Maiyet Memuru,<br />
Muhasebe Mesâlih-i Cariye Kâtibi, �statistik Ba�kâtibi.<br />
Osmanl� Bankas� Halep �ubesi<br />
1313 : Müdür, �kinci Müdür.<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, Muavin (3 Ki�i).<br />
Tahrirat Kalemi: Ba�kâtip, Sand�k Emini, Muavini, Mülaz�m (2 Ki�i), Kavas. 705<br />
1314 : Müdür, �kinci Müdür<br />
Muhasebe Kalemi: Ba�kâtip, Muavin (5 Ki�i), Sand�k Emini, Kavas.<br />
1315 : Müdür.<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Muavin.<br />
Tahrirat Kalemi: Tahrirat Kâtibi, Muavini.<br />
Muamelat Dairesi ve Türkçe Kalemi: Memur (2 Ki�i), Sand�k Emini.<br />
1316 : Müdür.<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Muavin.<br />
Tahrirat Kalemi: Kâtip, Muavini, �kinci Muavin.<br />
Muamelat Dairesi: Memur, Sand�k Emini. Hademe: Kavas, Odac�.<br />
1317 : Müdür.<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Muavin.<br />
Tahrirat Kalemi: Kâtip, Muavini.<br />
Muamelat Dairesi: Memur, Muavin (2 Ki�i).<br />
Vezne : Sand�k Emini, Muavini; Hademe: Kavas, Odac�.<br />
1318-1319 : Müdür, Muavini.<br />
704 Yol ��leri Vergisi Tahsilât Heyeti.<br />
705 Koruma memuru.<br />
325
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Muavin (2 Ki�i); Tahrirat Kalemi: Kâtip, Muavini;<br />
Muamelat Dairesi: Memur, Muavin (2 Ki�i); Vezne: Sand�k Emini,<br />
Muavini; Hademe : Kavas.<br />
1320 : Müdür, Muavini<br />
Muhasebe Kalemi: Muhasebeci, Muavin (3 Ki�i); Tahrirat Kalemi: Kâtip, Muavini.<br />
Muamelat Dairesi: Memur (5 Ki�i); Vezne: Sand�k Emini, Muavini; Rehin Emval<br />
Memurlar�: �skenderun Memuru, Halep Memuru; Hademe : Kavas<br />
(2 Ki�i).<br />
1321-1322 : �dare Heyeti: Müdür, Muavini.<br />
Muhasebe Heyeti: Ba� Muhasebeci, Sand�k Emini, Evrak ve Muamelat Dairesi Reisi,<br />
�skenderum Muamelat Ba�kâtibi.<br />
�darede Bulunan Memurlar: Memur (13 Ki�i).<br />
Banka Kavaslar�: Kavas (2 Ki�i).<br />
1323 : �dare Heyeti: Birinci, Muavini<br />
Muhasebe Evrak Tahrirat ve Rehinbend Daireleri: Evrak ve Muamelat Dairesi<br />
Reisi, Muhasebe Ba�kâtibi, Tahrirat Ba�kâtibi, Sand�k Emini,<br />
Rehinbend Reisi.<br />
�darede Bulunan Memurlar: Memur (13 Ki�i).<br />
Banka Kavaslar�: Kavas (2 Ki�i).<br />
1324 : �dare Heyeti: Birinci Müdür, �kinci Müdür.<br />
Hukuk Dairesi: Hukuk Mü�aviri.<br />
Muhasebe Dairesi: Muhasebeci, Birinci Refiki, �kinci Refiki, Üçüncü Refiki.<br />
Evrak Dairesi: Reis, Birinci Refiki, �kinci Refiki, Üçüncü Refiki, Dördüncü Refiki,<br />
Be�inci Refiki.<br />
Veznedar Dairesi: Sand�k Emini, Birinci Refiki, �kinci Refiki.<br />
Emval Dairesi: Reis, Birinci Refiki, �kinci Refiki.<br />
�skenderun’da Bulunan Emval Dairesi: Reis, Refiki.<br />
Muhaberat Dairesi: Ba�kâtip, Refiki.<br />
Banka Kavaslar�: Kavas (2 Ki�i).<br />
1326 : �dare Heyeti: Birinci Müdür, �kinci Müdür, Kontrol Memuru.<br />
Hukuk Dairesi: Hukuk Mü�aviri.<br />
Muhasebe Dairesi: Ba� Muhasebeci, Ba�kâtip, Sand�k Emini.<br />
Evrak Dairesi Reisi, Kambiyo Dairesi Reisi, Emval Dairesi Reisi.<br />
�skenderun Emval Dairesi: Reis, Refiki; Banka Kavaslar� (2 Ki�i).<br />
Hamidiye Gureba Hastanesi �dare Heyeti<br />
1319-1320 : Birinci Tabip, Operatör ve �kinci Tabip (Kola�as�), Müdür ve Kâtip,<br />
Eczac� Vekili, Karantina Tabip Vekili (Binba��).<br />
1321-1322 : Birinci Tabip, Operatör ve �kinci Tabip (Kola�as�), Müdür, Eczac�,<br />
Erkek Hademe (12 Ki�i), Kad�n Hademe (4 Ki�i).<br />
�dare Komisyonu Heyeti: Reis, Üyeler (4 Ki�i), Karantina Tabibi.<br />
1323 : Birinci Tabip Vekili (Tabip Yüzba��), Operatör ve �kinci Tabip (Kola�as�),<br />
Müdür, Kâtip ve Depo Memuru, Eczac�, Erkek Hademe (12<br />
Ki�i), Kad�n Hademe (4 Ki�i).<br />
�dare Komisyonu Heyeti: Reis, Üyeler (3 Ki�i), Karantina Tabibi.<br />
326
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1324 : Birinci Tabip (S�hhiye Müfetti�i), �kinci Tabip (Belediye Tabibi),<br />
Üçüncü Tabip (Belediye Tabip Muavini), Operatör (Kola�as�), Müdür,<br />
Kâtip ve Depo Memuru, Eczac�, T�marc�, Kâtip Muavini, T�marhane<br />
Gardiyan�, Ba� Hademe, Erkek Hademe (10 Ki�i), Kad�n<br />
Hademe (2 Ki�i).<br />
�dare Komisyonu Heyeti: Reis, Üyeler (4 Ki�i), Karantina Tabibi.<br />
1326 : Birinci Tabip (Vilayet S�hhiye Müfetti�i), �kinci Tabip (Kola�as�),<br />
Belediye Tabip Muavini, Operatör (Kola�as�), Eczac�, T�marc�, T�marc�<br />
ve Eczac� Muavini, Müdür, Ba�kâtip ve Depo Memuru, Kâtip<br />
Muavini, Ba� Hademe, Bimarhane Gardiyan�, A�ç�, Erkek Hademe<br />
(10 Ki�i), Kad�n Hademe (2 Ki�i)<br />
�dare Komisyonu: Reis (Müftü), Üyeler (4 Ki�i), Karantina Tabibi<br />
2. Halep, Mara� ve Urfa Sancaklar� Merkez Mülkiye Te�kilat�<br />
HALEP SANCA�I<br />
Halep Livas� Erkan Ve Memurlar�<br />
Halep Sanca��n�n idari te�kilat� hakk�nda bilgiler sadece 1284-1290 ile 1299-1303<br />
aras�nda yay�mlanan Halep Vilayet Salnamelerinde verilmi�, daha sonraki y�llara ait<br />
salnamelerde verilmemi�tir.<br />
Liva Mutasarr�flar�<br />
1284 : Ethem Pertev Pa�a (Rütbesi: Mirmiran)<br />
1285 : Ahmet Salim Pa�a (Rütbesi: Mirmiran)<br />
1286 : Mehmet R�fat Pa�a (Rütbesi: Mirmiran)<br />
1287-1288 : Kamil Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1290 : Mutasarr�f atanmam�� ve Naip Mehmet Tevfik Efendi vekâleten<br />
yürütmektedir.<br />
1299-1300 : Merkez Mutasarr�f� Hakk� Bey (Rütbesi: Ulâ Sanisi)<br />
1302-1303 : Merkez Mutasarr�f� Ahmet �zzet Bey (Rütbesi: Mütemayiz)<br />
Liva Erkân� ve Memurlar�<br />
1284-1285 : Mutasarr�f Muavini, Naip, Müftü, Muhasebeci, Tahrirat Müdürü.<br />
1286-1288 : Naip, Müftü, Muhasebeci, Tahrirat Müdürü.<br />
1290 : Naip, Müftü, Muhasebeci, Defter-i Hakan� Memuru.<br />
1299-1303 : Müftü, Muhasebeci, Tahrirat Müdürü.<br />
Liva �dare Meclisi<br />
1284 : Reis (Mutasarr�f Bey), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü ve Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i.<br />
1285 : Reis (Mutasarr�f Bey), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Müftü,<br />
Tahrirat Müdürü ve Seçilmi� Üyeler: 5 Ki�i.<br />
1286 : Reis (Mutasarr�f Bey), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü ve Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i.<br />
327
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1287-1288 : Reis (Mutasarr�f Bey), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü ve Seçilmi� Üyeler: 4 Ki�i. Meclis Memurlar�<br />
ise, Birinci Kâtip, �kinci Kâtip ve Mukayyit’ten olu�maktad�r.<br />
Liva Temyiz-i Hukuk Meclisi<br />
Bu meclis 1284’ten 1288 tarihine kadar mevcuttur. Meclis bu tarihten sonra<br />
Bidayet Mahkemesi ad�n� alm��t�r.<br />
1285 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (7 Ki�i).<br />
1285 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (6 Ki�i), Kâtip (2 Ki�i), Mukayyit (3<br />
Ki�i).<br />
1286 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (7 Ki�i), Kâtip, Mukayyit (2 Ki�i).<br />
1287 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (7 Ki�i), Mukayyit.<br />
1288 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (6 Ki�i), Kâtip, Mukayyit (2 Ki�i).<br />
Bidayet Mahkemesi 706:<br />
1290 : 1 Reis (Naip Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 2 Mukayyit.<br />
1299-1300 : Müdde-i Umumi Muavini.<br />
Hukuk Dairesi<br />
1299-1303 : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m).<br />
Ceza Dairesi<br />
1299-1300 : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m), Ba�kâtip.<br />
1302 : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m), Ba�kâtip, Müdde-i Umumi Muavini.<br />
1303 : Reis, Üyeler (2 Üye, 1 Mülaz�m), Ba�kâtip.<br />
Bidayet Mahkemesi Refakatindeki Memurlar<br />
1299-1303 : Ba� Müstantik, �kinci Müstantik, Mukavelat Muharriri, �cra Memuru.<br />
�er’iye Mahkemesi<br />
1302-1303 : Bâb Ba�kâtibi, Kassam Ba�kâtibi, Birinci Kâtip, �kinci Kâtip, Ceride<br />
Kâtibi (2 Ki�i), Zab�t Kâtibi, Ba� Mukayyit, �kinci Mukayy�d, Zab�t<br />
Kâtibi (2 Ki�i), �zinname Kâtibi.<br />
Ticaret Mahkemesi<br />
1286 : Reis, Üyeler (2 Ki�i), Kâtip, Tercüman.<br />
1290 : Reis, Üyeler; Daimi (2 Ki�i), Geçici(2 Ki�i), Ba�kâtip, �kinci Kâtip,<br />
Protesto Kâtibi ve Tercüman.<br />
1299-1300 : Reis, Üyeler; Daimi (2 Ki�i), Geçici(2 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
1302-1303 : Reis, Üyeler Daimi (2 Ki�i), Geçici(4 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
706 Eskiden Asliye Mahkemelerine verilen ad. Bu mahkemenin kadrolar� 1290 tarihli Halep Vilayeti<br />
Salnamesinde “Kaza Dava Meclisi” ad� alt�nda verilmektedir.<br />
328
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Liva Evkaf Kalemi<br />
1290 :Ba�kâtip, Tahrirat Müsevvidi, Muhasebe Kâtibi (2 Ki�i), Mübeyyiz (2<br />
Ki�i), Mukayyit (2 Ki�i).<br />
Liva Muhasebe Kalemi<br />
1284 : Kâtip (8 Ki�i) ve Sand�k Emini.<br />
1285 : Kâtip (7 Ki�i), Emlak Muharriri, Mukayyit (3 Ki�i), Mübeyyiz.<br />
1286 : Kâtip (7 Ki�i), Emlak Muharriri, Mukayyit (2 Ki�i), Sand�k Emini,<br />
Mübeyyiz (2 Ki�i), Mukataalar 707 Birinci Kâtibi, Mukataalar Kâtibi (3<br />
Ki�i).<br />
1287 : Kâtip (7 Ki�i) Varidat Kâtibi ve Yard�mc�s�(2 Ki�i), Masarifat Kâtibi,<br />
Yard�mc�s� (2 Ki�i), Sand�k Emini, Mübeyyiz (2 Ki�i).<br />
1288 : Varidat Kâtibi, Yard�mc�s�(3 Ki�i), Masarifat Kâtibi, Yard�mc�s� (3<br />
Ki�i), Emirler ve Müzakereler Mukayyidi, Sand�k Emini, Mukataalar<br />
Kâtibi (5 Ki�i).<br />
1299-1300 : Muhasebeci, Varidat Mukayyidi, Kâtip (3 Ki�i), Sand�k Emini.<br />
1302-1303 :Kâtip (4 Ki�i), Sand�k Emini.<br />
Liva Tahrirat Kalemi<br />
1284 : Kâtip (6 Ki�i).<br />
1285 : Kâtip (7 Ki�i), Sand�k Emini, Mukataalar Birinci Kâtibi, Mukataalar<br />
Kâtibi (3 Ki�i).<br />
1286 : Kâtip (10 Ki�i)<br />
1287 : Kâtip (10 Ki�i), Tahrir Kâtibi ve Yard�mc�s�, Mukayyit (2 Ki�i),<br />
Messah 708 (2 Ki�i), Mukataalar Kâtibi (5 Ki�i).<br />
1288 : Müdür, Refiki, Mukayyit (2 Ki�i), Messah (2 Ki�i) , Kâtip (9 Ki�i).<br />
1299-1300 : Müdür, Kâtip (6 Ki�i).<br />
1302-1303 : Müdür, Kâtip (5 Ki�i).<br />
Belediye Dairesi Meclisi<br />
1286 : Reis (Mehmet A�a), Üyeler (9 Ki�i), Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1287 : Reis (Rag�p Efendi), Üyeler (7 Ki�i), Sand�k Emini, Memleket Tabibi,<br />
Karantina Tabibi ve Binalar Müdürü.<br />
1288 : Reis (Mehmet A�a), Üyeler (8 Ki�i), Kâtip, Sand�k Emini, Memleket<br />
Tabibi, Karantina Tabibi ve Binalar Müdürü.<br />
1290 : Reis (Abdulkadir Efendi), Üyeler (6 Ki�i) ve Kâtip.<br />
1299-1300 : Reis (Bahattin Efendi), Reis Muavini, Üyeler (10 Ki�i), Ba�kâtip,<br />
Muavini, Memleket Tabibi, Eczac�, Mühendis, Ba� Müfetti�, Sand�k<br />
Emini, Tulumbac� Ba��.<br />
1302-1303 : Reis (Bahattin Efendi), Muavini, Üyeler (8 Ki�i), Ba�kâtip.<br />
707 Arazinin kesime verilmesi, belli bir kira kar��l���nda mülk edinmesi. Ekili arazi halinde vakfedilip,<br />
daha sonra arsaya veya ba� ve bahçeye çevrilen yer için ö�ür (ö�ür vergisi, onda bir, mahsulden al�nmas�<br />
gereken onda bir vergi, a�ar) kar��l���nda verilen kiraya mukataa denir.<br />
708 Topograf.<br />
329
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Belediye Eczanesi:<br />
1302 : Eczac�, Cerrah, Karantina Tabibi Vekili.<br />
1303 : Eczac�, Cerrah, Karantina Tabibi.<br />
Halep Kazas� A�ar Memurlu�u<br />
1299-1300 : Ba�kâtip, Refiki<br />
1302 : Memur, Ba�kâtip, Muavini.<br />
Tahsilât Dairesi<br />
1299-1300 :Halep Sanca�� Ba� Tahsildar�, Halep Kazas� Ba� Tahsildar�, Rü�tiye<br />
Mektebi Muallimi.<br />
Tahsildarlar<br />
1302-1303 : Liva Ba� Tahsildar, Halep Kazas� Ba� Tahsildar�.<br />
Halep Gümrük �daresi<br />
1286 : Gümrük Müdür, Gümrük Ba�kâtip, Gümrük Sand�k Emini, Halep<br />
Rüsumat Memuru, Rüsumat Ba�kâtibi ve Rüsumat Sand�k Emini.<br />
Defter-i Hakani �daresi<br />
1290 : Kâtip ve �kinci Kâtip.<br />
1302-1303 : Memur, Ba�kâtip, Muavini, Halep Kazas� Tapu Kâtibi<br />
Halep Kazas� Ba�l� Çiftli�i Hümayun Müdürlü�ü<br />
1287-1288 : Çiftlik Müdürü.<br />
Reji �daresi<br />
1302-1303 : Müdür, Ba�kâtip.<br />
Menafi Umumiye Sand��� 709 Komisyonu<br />
1287-1288 : 4 Vekil.<br />
1290 : 2 Vekil. (Sermayesi: 30.000 Kuru�).<br />
1302-1303 : 3 Vekil.<br />
Hapishane Memurlar�<br />
1302 : Kâtip, Ba� Gardiyan.<br />
1303 : Müdür, Kâtip, Ba� Gardiyan.<br />
Halep Mutasarr�fl���na Ba�l� Urban Kaymakaml���<br />
Bu kaymakaml�k sadece 1285-1287 tarihleri aras�nda yay�mlanan Halep Vilayet<br />
Salnamelerinde görülmekte ve kadrosu; Kaymakam Hüseyin Efendinin yan�nda<br />
bir Mal Müdüründen olu�maktad�r.<br />
Halep Mutasarr�fl���na Ba�l� Urban �eyhleri<br />
1287-1288 : Hadidi A�ireti: �eyh Hareç El-�brahim<br />
709 Ziraat Bankas�n�n kurulmas�ndan önce çok az bir faizle halka kredi veren ve belediyeye ba�l� olan<br />
bir sand�kt�r.<br />
330
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
MARA� SANCA�I<br />
Elbu Hamis A�ireti: �eyh �ahap Musa<br />
Beni Said A�ireti: �eyh Tamer<br />
Lehib A�ireti: Faris El-�ubat<br />
Ümeyrat A�ireti: �eyh Mehmet El-Hasan<br />
Mara� Livas� Erkan Ve Memurlar�<br />
Liva Mutasarr�flar�<br />
1284 : Na�it Pa�a (Rütbesi: Beylerbeyi) [Liva Kaymakam�] 710<br />
1285 : Veysi Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1286 : Ali Arslan Pa�a (Rütbesi: Mirniran)<br />
1287-1288 : Hasan Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1290 : Ahmet Bey (Rütbesi: Ulâ Sanisi)<br />
1293 : Halil Sami Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1295 : Tevfik Bey (Rütbesi: Ulâ Sanisi)<br />
1299 : Münip Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1300 : Mehmet Re�it Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1302-1307 : Yahya Dede Pa�a (Rütbesi: Rumeli)<br />
1308 : Mehmet Salih Pa�a (Rütbesi: Mirmiran)<br />
1309-1310 : Ahmet Naz�m Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1312-1313 : Abdulvahap Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1314 : Salih Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1315-1317 : Hac� Arifi Pa�a (Rütbesi: Mirmiran)<br />
1318-1319 : Galip Pa�a (Rütbesi: Mirmiran)<br />
1320-1321 : Süleyman Nuri Bey (Rütbesi: Ulâ)<br />
1322-1324 : Hasan Hüsnü Pa�a (Rütbesi: Mirmiran)<br />
1326 : Re�it Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
Liva Erkân� ve Memurlar�<br />
1284 : Muavin, Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü.<br />
1285-1288 : Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü.<br />
1290 : Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü, Emlak Memuru, Evkaf<br />
Muhasebecisi, Defter-i Hakani Memuru.<br />
1293-1300 : Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü.<br />
1302 : Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü, A�ar Müdürü.<br />
1303-1326 : Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü.<br />
Liva �dare Meclisi<br />
1284 : Reis (Kaymakam Pa�a), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci,<br />
Müftü, Tahrirat Müdürü ve Seçilmi� Üyeler 711: 6 Ki�i.<br />
710 1284 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde kazalar�n ba��nda bulunan yönetici için “Kaymakam” de�il<br />
“Kaza Müdür”ü unvan� kullan�lmaktad�r.<br />
711 Genel olarak, seçilmi� üyelerin yar�s� Müslüman ve di�er yar�s� Gayrimüslimlerden olu�maktad�r.<br />
331
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1285-1286 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü ve Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i.<br />
1287 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü ve Seçilmi� Üyeler: 5 Ki�i.<br />
1288-1290 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü ve Seçilmi� Üyeler: 4 Ki�i.<br />
1293 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 5 Ki�i: Naip, Müftü, Muhasebeci,<br />
Tahrirat Müdürü, Evkaf Muhasebeci ve Seçilmi� Üyeler: 6 Ki-<br />
�i.<br />
1295-1300 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü, Kâtip ve Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i.<br />
1302-1303 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 6 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü, Kâtip ve Murahhas. Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i.<br />
1305-1306 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 5 Ki�i: Naip, Muhasebeci,<br />
Müftü, Tahrirat Müdürü ve Murahhas. Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i.<br />
1307 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 6 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü, Kâtip ve Murahhas. Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i.<br />
1308-1313 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 5 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü ve Meclis �dare Kâtibi. Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i.<br />
1314-1317 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü, Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i.<br />
1318-1319 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 5 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü, Katolik Murahhas, Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i.<br />
1320 : Reis (Mutasarr�f Bey), Do�al Üyeler 6 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü, Katolik Murahhas, Ermeni Murahhas, Seçilmi�<br />
Üyeler: 6 Ki�i.<br />
1321-1326 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 6 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü, Katolik Murahhas, Ermeni Murahhas, Seçilmi�<br />
Üyeler: 4 Ki�i.<br />
Liva �stintak �dare Meclisi<br />
1321 : Meclis �dare Kâtibi, Meclis �dare Müddei Umumisi, Meclis �dare<br />
Müstantik, Maiyet Memuru<br />
1322 : Müddei Umumi Muavini, Müstantik, Zab�t Kâtibi.<br />
1323 : Müddei Umumi Muavini, Müstantik, Zab�t Kâtibi ve Maiyet Memuru<br />
(2 Ki�i).<br />
1324-1326 : Müddei Umumi Muavini, Tahrirat Müdürü, Müstantik Evrak Memuru,<br />
Zab�t Kâtibi, Mübeyyiz 712 ve Maiyet Memuru (2 Ki�i).<br />
Liva Tahrirat Kalemi<br />
1284 : Kâtip (5 Ki�i).<br />
1285-1286 : Kâtip (6 Ki�i), , Emlak Muharriri, Mukayyit, Mübeyyiz, Sand�k Emini.<br />
712 Müsveddeyi temize çeken kâtip.<br />
332
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1287-1288 : Kâtip (5 Ki�i), Komisyon Ba�kâtibi, Vukuat Kâtibi, Senetler ve �lamat<br />
Kâtibi, Emlak Muharriri, �n�aat ve Tahsilât Kâtibi, Seyyar Kâtip,<br />
Yard�mc� Kâtip (2 Ki�i).<br />
1290 : Kâtip (4 Ki�i), Arazi Ba�kâtibi, �kinci Kâtibi, Tapu Kâtibi.<br />
1293-1295 : Kâtip (7 Ki�i).<br />
1299-1306 : Müsevvid Evvel ve Yard�mc�s�, Evrak Mukayyidi, Mübeyyiz ve<br />
Yard�mc�s�.<br />
1307 : Ba� Müsevvid, Yard�mc�s�, Evrak Mukayyidi, Mübeyyiz (2 Ki�i).<br />
1308 : Ba� Müsevvid, Evrak Mukayyidi, �kinci Müsevvid, Mübeyyiz (2<br />
Ki�i).<br />
1309 : Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz (3 Ki�i), Vergi Memuru,<br />
Kâtip, Yard�mc�s�, Defterci.<br />
1310-1313 : Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz (3 Ki�i).<br />
1314 : Meclis �dare Kâtibi, Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz<br />
(3 Ki�i).<br />
1315-1317 : Meclis �dare Kâtibi, Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz<br />
(4 Ki�i), Mülaz�m (3 Ki�i).<br />
1318 : Meclis �dare Kâtibi, Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz<br />
(3 Ki�i), Mülaz�m (7 Ki�i).<br />
1319-1320 : Meclis �dare Kâtibi, Meclis �dare Müddei Umumisi, Müsevvid (2<br />
Ki�i), Mübeyyiz (2 Ki�i), Mülaz�m (8 Ki�i).<br />
1321 : Sermüsevvid (2 Ki�i) Sermübeyyiz, Mübeyyiz (2 Ki�i), Evrak Mukayyidi<br />
Mülaz�m (10 Ki�i).<br />
1322 : Meclis �dare Kâtibi, Evrak Memuru, Müsevvid-i Evvel, Müsevvid-i<br />
Sani, Mübeyyiz-i Evvel, Mübeyyiz-i Sani, Evrak Mukayyidi, Yard�mc�s�,<br />
Gazete Da��t�c�s�, K�rtasiye Memuru, Maiyet Memuru, Mülaz�m<br />
(11 Ki�i).<br />
1323 : Meclis �dare Kâtibi, Evrak Memuru, Müsevvid-i Evvel, Müsevvid-i<br />
Sani, Mübeyyiz-i Evvel, Mübeyyiz-i Sani, Evrak Mukayyidi, Yard�mc�s�,<br />
Gazete Da��t�c�s�, K�rtasiye Memuru, Mülaz�m (1(3 Ki�i)).<br />
1324 : Meclis �dare Kâtibi, Evrak Memuru, Müsevvid-i Evvel, Müsevvid-i<br />
Sani, Mübeyyiz-i Evvel, Mübeyyiz-i Sani, Gazete Da��t�c�s�, K�rtasiye<br />
Memuru, Mülaz�m (6 Ki�i).<br />
1326 : Meclis �dare Kâtibi, Müsevvid-i Evvel, Müsevvid-i Sani, Mübeyyiz-i<br />
Evvel, Mübeyyiz-i Sani, Gazete Da��t�c�s�, Mülaz�m (8 Ki�i).<br />
Liva Evrak Kalemi<br />
1319 : Evrak Memuru, Yard�mc�s�, Mülaz�m (2 Ki�i).<br />
1326 : Evrak Memuru, Yard�mc�s�, K�rtasiye Memuru, Mülaz�m (3 Ki�i).<br />
Liva Muhasebe Kalemi<br />
1284 : Kâtip (4 Ki�i), Sand�k Emini.<br />
1285 : Kâtip (4 Ki�i).<br />
1286 : Kâtip (6 Ki�i).<br />
1287-1288 : Kâtip (5 Ki�i).<br />
333
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1290 : Kâtip (5 Ki�i) ve Sand�k Emini, Rüsumat Müdür, Rüsumat Kâtibi ve<br />
Ambarc�.<br />
1293-1295 : Kâtip (5 Ki�i) ve Sand�k Emini.<br />
1299 : Varidat Kâtibi, Yard�mc�s�, Masarifat Kâtibi, Yard�mc�s�, Mesalih-i<br />
Cariye Kâtibi, Yard�mc�s�, Yevmiye Varidat Mukayyidi ve Sand�k<br />
Emini.<br />
1300 : Kâtip (7 Ki�i) ve Sand�k Emini.<br />
1302 : Ba�kâtip, Yard�mc� Kâtip (7 Ki�i), Sand�k Emini.<br />
1303 : Ba�kâtip, Yard�mc� Kâtip (6 Ki�i), Sand�k Emini.<br />
1305 : Ba�kâtip, Yard�mc� Kâtip (5 Ki�i), Yevmiye Kâtibi, Sand�k Emini.<br />
1306-1307 : Ba�kâtip, Yard�mc� Kâtip (4 Ki�i), Yevmiye Kâtibi, Sand�k Emini.<br />
1308-1319 : Varidat Kâtibi, Yard�mc�s�, Masarifat Kâtibi, Yard�mc�s�, Mesalih-i<br />
Cariye Kâtibi, Yard�mc�s�, Yevmiye Kâtibi, Sand�k Emini.<br />
1320 : Varidat Kâtibi, Yard�mc�s�, Masarifat Kâtibi, Yard�mc�s�, Mesalih-i<br />
Cariye Kâtibi, Yard�mc�s�, Yevmiye Kâtibi, Sand�k Emini, Mülaz�m<br />
(2 Ki�i).<br />
1321-1322 : Varidat Kâtibi, Yard�mc�s�, Masarifat Kâtibi, Yard�mc�s�, Mesalih-i<br />
Cariye Kâtibi, Yard�mc�s�, Yevmiye Kâtibi, Evrak Mukayyidi, Sand�k<br />
Emini, Mülaz�m (5 Ki�i).<br />
1323 : Varidat Kâtibi, Yard�mc�s�, Masarifat Kâtibi, Yard�mc�s�, Mesalih-i<br />
Cariye Kâtibi, Yard�mc�s�, Yevmiye Kâtibi, Evrak Mukayyidi, Sand�k<br />
Emini, K�rtasiye Memuru , Mülaz�m (4 Ki�i).<br />
1324 : Varidat Kâtibi, Yard�mc�s�, Masarifat Kâtibi, Yard�mc�s�, Mesalih-i<br />
Cariye Kâtibi, Yevmiye Kâtibi, Evrak Mukayyidi, Sand�k Emini,<br />
Hazine Dava Vekili, K�rtasiye Memuru , Mülaz�m (3 Ki�i).<br />
1326 : Varidat Ba�kâtip, Yard�mc�s�, Masarifat Ba�kâtibi, Yard�mc�s�,<br />
Mesalih-i Cariye Kâtibi, Yard�mc�s�, Yevmiye Kâtibi, Evrak Mukayyidi,<br />
Sand�k Emini, Hazine Dava Vekili, K�rtasiye Memuru , Mülaz�m<br />
(5 Ki�i).<br />
A�ar Kalemi<br />
1300 : Müdür, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Üçüncü Kâtip.<br />
1302 : Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Üçüncü Kâtip.<br />
Emlak Komisyonu ve Memurlar�<br />
1290 : 1 Reis, Ba�kâtip, Vukuat Kâtibi, Yevmiye Tahsilât ve �n�aat Kâtibi ve<br />
Senetler ve �lamat Kâtibi, Sand�k Emini.<br />
1293 : 1 Reis ve 6 Üye, Ba�kâtip, Defterci, Kâtip (3 Ki�i).<br />
1295 : 1 Reis ve 5 Üye, Ba�kâtip, Vukuat Kâtibi, Tahsilât Kâtibi ve Senetler<br />
Kâtibi.<br />
1299 : Ba�kâtip, Vukuat Kâtibi, Senetler Kâtibi, Tahsilât Kâtibi.<br />
Tahrir ve Vergi �daresi<br />
1300 : Memur, Vukuat Kâtibi, Tahsilât Kâtibi.<br />
1305 : Memur, Kâtip.<br />
1306 : Memur, Kâtip, Yard�mc�s�, Defterci.<br />
334
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1307 : Memur, Kâtip, Yard�mc�s�.<br />
1308-1309 : Memur, Kâtip, Yard�mc�s�, Defterci.<br />
1310-1318 : Memur, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Defterci.<br />
1319 : Memur, Vergi Kâtibi, Yard�mc�s�, Fahri Yevmiye Muharriri. Defterci,<br />
Mülaz�m, Süvari Tahsildar (5 Ki�i), Piyade Tahsildar (7 Ki�i).<br />
1320-1321 : Memur, Ba�kâtip, 2. Kâtip, Defterci, Mülaz�m (2 Ki�i).<br />
1322-1323 : Memur, Ba�kâtip, 2. Kâtip, Defterci, Mülaz�m (6 Ki�i).<br />
1324-1326 : Memur, Ba�kâtip, 2. Kâtip, Defterci, Mülaz�m (4 Ki�i).<br />
Tahmin Heyeti (Vergi �daresine Ba�l�)<br />
1326 : Vergi Tahmincisi (2 Ki�i), Belediye Tahmincisi (2 Ki�i).<br />
Tahsilât Komisyonu<br />
1321-1326 : Reis, Üyeler; �dare Üyesi, Belediye Üyesi, Ba� Tahsildar, Kâtip.<br />
Tahsilât Heyeti<br />
1322-1323 : Müfetti�, Ba� Tahsildar, Piyade Tahsildar Dairesi (7 Daire), Süvari<br />
Tahsildar Dairesi (4 Daire).<br />
1324 : Tahsil Memuru, Ba� Tahsildar, Piyade Tahsildar Dairesi (9 Daire),<br />
Süvari Tahsildar Dairesi (4 Daire), Evcil Hayvanlar Süvari Tahsildar�<br />
(2 Ki�i), Evcil Hayvanlar Piyade Tahsildar�, Gazhane Memuru,<br />
Koruyucu.<br />
1326 : Tahsil Memuru, Ba� Tahsildar, Piyade Tahsildar Dairesi (9 Daire),<br />
Süvari Tahsildar� (4 Daire).<br />
Tetkik ve Tasfiye Bakaya Komisyonu<br />
1324 : Reis, Ba� Tahsildar Kâtibi, Vergi Memuru, Defter-i Hakan� Memuru.<br />
Nüfus �daresi<br />
1300 : Nüfus Memuru, Kâtip.<br />
1306-1320 : Nüfus Memuru, Kâtip.<br />
1321 : Nüfus Memuru, Kâtip,Mülaz�m (3 Ki�i)<br />
1322 : Nüfus Memuru, Kâtip,Mülaz�m (4 Ki�i)<br />
1323 : Nüfus Memuru, Kâtip.<br />
1324 : Nüfus Memuru, Kâtip,Mülaz�m (5 Ki�i)<br />
1326 : Nüfus Memuru, Kâtip,Mülaz�m (3 Ki�i)<br />
Defter-i Hakan-i �daresi<br />
1293 : Müdür, Ba�kâtip, Tapu Kâtibi, �kinci Kâtip, Yoklama Kâtibi.<br />
1295 : Müdür, Ba�kâtip, Tapu Kâtibi, �kinci Kâtip.<br />
1299 : Memur ve Tapu Kâtibi.<br />
1300 : Memur, Kâtip, Tapu Kâtibi, Evkaf Müdürü, �kinci Kâtip.<br />
1305-1307 : Memur ve Kâtip.<br />
1308-1318 : Memur, Kâtip, Tapu Kâtibi.<br />
1319-1320 : Memur, Kâtip, Tahsilât ve Takip Memuru.<br />
1321 : Memur, Ba�kâtip, Yoklama Kâtibi.<br />
1322 : Memur, Ba�kâtip, Yoklama Kâtibi, Mülaz�m.<br />
335
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1323 : Memur, Ba�kâtip, Merkez Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi, Mülaz�m<br />
(2Ki�i)<br />
1324 : Memur, Kâtip, Tapu ve Yoklama Kâtibi, Mülaz�m (1 Ki�i)<br />
1326 : Memur, Kâtip, Tapu Kâtibi, Takip Memuru, Mülaz�m (2 Ki�i)<br />
Bo�altma ve �ntikal Komisyonu<br />
1310-1317 : Reis (Naip Efendi), Muhasebeci, Müftü, Defter Hakan-i Memuru,<br />
Vergi Memuru.<br />
1318-1320 : Reis (Naip Efendi), Muhasebeci, Müftü, Defter Hakan-i Memuru,<br />
Evkaf Müdürü, Vergi Memuru, Banka Memuru.<br />
1321 : Reis (Mutasarr�f Bey), Naip, Muhasebeci, Defterdar Memuru.<br />
1322-1324 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Naip, Muhasebeci, Defterdar Memuru.<br />
Evkaf �daresi<br />
1305-1317 : Evkaf Müdürü ve Kâtip.<br />
1318 : Müdür, Kâtip, 1 Üye.<br />
1319-1321 : Müdür, Kâtip.<br />
1322-1323 : Müdür, Kâtip, Mülaz�m (1 Ki�i).<br />
1324 : Müdür, Kâtip.<br />
1326 : Müdür, Kâtip, Mülaz�m (2 Ki�i).<br />
Evkaf Komisyonu<br />
1310-1314 : Reis, Müftü, Evkaf Müdürü ve 2 Üye.<br />
1315-1319 : Reis ve 4 Üye.<br />
1320-1321 : Reis ve 2 Üye.<br />
1322-1326 : Reis, Evkaf Müdürü, Üyeler (2 Ki�i).<br />
Orman �daresi<br />
1307 : Orman Süvari Memuru.<br />
1308 : Orman Süvari Memuru, Ondal�k Memuru.<br />
1309-1313 : Orman Süvari Memuru, Ondal�k Memuru, Kolcu (2 Ki�i).<br />
1314-1315 : Süvari Memuru, Tezkere Muharriri, Kolcu (2 Ki�i).<br />
1316 : Süvari Memuru, Tezkere Muharriri, Ondal�k Muharriri, Kolcu (3<br />
Ki�i).<br />
1317 : Memur, Tezkere Muharriri, Ondal�k Muharriri, Ondal�k Memuru,<br />
Kolcu (2 Ki�i).<br />
1318 : Süvari Memuru, Tezkere Muharriri, Kolcu (2 Ki�i).<br />
1319 : Orman Memuru, Tezkere Muharriri, Kolcu (2 Ki�i).<br />
1320-1322 : Orman Memuru, Kâtip ve Tezkere Muharriri, Koruyucu (3 Ki�i).<br />
1323 : Orman Memuru, Ondal�k Memuru, Koruyucu (3 Ki�i), S�hhiye Baytar�.<br />
1324 : Ondal�k Memuru (3 Ki�i), Koruyucu (3 Ki�i), S�hhiye Baytar�.<br />
1326 : Süvari Memuru, Ondal�k Memuru (3 Ki�i), Koruyucu (3 Ki�i).<br />
Ziraat Bankas� �ubesi<br />
1308-1309 : Reis, �ube Memuru ve 3 Üye.<br />
336
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1310-1312 : Reis, �ube Memuru, Kâtip ve 3 Üye.<br />
1313-1318 : Memur, Muavin, Kâtip, Tahsildar.<br />
1319 : Memur, Muavin, Veznedar.<br />
1320 : Memur, Muavin, Veznedar, Defterci, Mülaz�m.<br />
1321 : Memur, Muavin, Veznedar, Tahsildar.<br />
1322-1323 : Memur, Muavin, Veznedar, Tahsildar, Odac�, Mülaz�m (3 Ki�i).<br />
1324-1326 : Memur, Muavin, Veznedar, Tahsildar, Odac�, Mülaz�m (4 Ki�i).<br />
Ziraat Bankas� �ube �dare Meclisi<br />
1319-1320 : Reis, �ube Memuru ve 3 Üye.<br />
1321 : Reis, Üyeler; 1 Memur, Belediyeden 2 Üye.<br />
1322-1324 : Reis, 3 Üye.<br />
1326 : Reis, Üyeler; 1 Memur, Belediyeden 1 Üye, Ticaret Odas�ndan 2 Üye.<br />
Bedeli Nakdi Tahsilât Komisyonu<br />
1317 : Reis (Jandarma Binba��), Tahsil Memuru ve Kâtip.<br />
1321 : Tahsil Memuru, Kâtip.<br />
1322-1323 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Üyeler: Tahsil Memuru, Kâtip.<br />
1324 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Üyeler: Jandarma Binba��, Kâtip.<br />
Nafia Komisyonu<br />
1303-1307 : Reis ve 3 Üye.<br />
1310-1314 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Üyeler: �dare Üyesi, Nüfus Memuru, Mühendis,<br />
Belediye Üyesi, Ziraat Odas�.<br />
1315 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Üyeler: Bank Memuru, Nüfus Memuru, Mühendis,<br />
Belediye Üyesi, Kâtip.<br />
1316-1318 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Üyeler: Meclis �dare Üyesi (2 Ki�i), Bank<br />
Memuru, Nüfus Memuru, Mühendis, Belediye Üyesi, Kâtip.<br />
1319 : Reis (Mutasarr�f Bey), Üyeler: Belediye Meclis Üyesi, Banka Memuru,<br />
Meclis �dare Üyesi, Nüfus Memuru, Mühendis, Belediye Üyesi,<br />
Kâtip (2 Ki�i), Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1320 : Reis (Mutasarr�f Bey), Üyeler: Belediye Meclis Üyesi, Banka Memuru,<br />
Meclis �dare Üyesi (2 Ki�i), Nüfus Memuru, Mühendis, Belediye<br />
Üyesi, Kâtip (2 Ki�i), Bedeli Nakdi Kâtibi, Orman Ondal�k Memuru<br />
ve Tezkere Muharriri.<br />
1321 : Reis (Mutasarr�f Bey), Üyeler: Belediye Üyesi, Banka Memuru, Meclis<br />
�dare Üyesi, Nüfus Kâtibi, Nafia Mühendisi.<br />
1322 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Üyeler: Banka Memuru, Meclis �dare Üyesi,<br />
Nüfus Memuru, Nafia Mühendisi ve 1 Kâtip.<br />
1323 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Üyeler: Banka Memuru, Belediye Üyesi ve 1<br />
Üye.<br />
1324-1326 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Üyeler: Ziraat Bankas� Memuru, Meclis �dare<br />
Üyesi, Nüfus Memuru, Nafia Mühendisi ve 2 Üye.<br />
Fenni Memurlar<br />
1326 : Mühendis, Kondüktör (2 Ki�i).<br />
337
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Maarif Komisyonu<br />
1308 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Müftü, Ceza Mahkemesi Reisi, Ziraat<br />
Bankas� Memuru, Tahrirat Müdürü, Rü�tiye Mektebi Muallimi,<br />
Müddei Umumi Muavini ve 9 Üye.<br />
1309 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Müftü, Tahrirat Müdürü, Rü�tiye Mektebi<br />
Muallimi, Müddei Umumi Muavini, Ceza Mahkemesi Reisi ve 9<br />
Üye.<br />
1310-1314 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Müftü, Ziraat Bankas� Memuru, Tahrirat<br />
Müdürü, Rü�tiye Mektebi Muallimi, Müddei Umumi Muavini, Ceza<br />
Dairesi Reisi, Fetva Müsevvidi, Müderris (3 Ki�i) ve 1 Üye.<br />
1315-1316 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Tahrirat Müdürü, Rü�tiye Mektebi Muallimi,<br />
Müddei Umumi Muavini, Fetva Müsevvidi ve 4 Üye.<br />
1317 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Tahrirat Müdürü, Müftü, Rü�tiye Mektebi<br />
Muallimi, Müddei Umumi Muavini, Fetva Müsevvidi ve 3<br />
Üye.<br />
1318-1320 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Tahrirat Müdürü, Müftü, Müddei<br />
Umumi Muavini, Veznedar ve 3 Üye.<br />
1321 : Reis (Mutasarr�f Bey), Üyeler: Tahrirat Müdürü, Müftü, Müddei<br />
Umumi Muavini, Veznedar ve 2 Üye.<br />
1322 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Tahrirat Müdürü, Müftü, Müddei<br />
Umumi Muavini, Veznedar ve 2 Üye.<br />
1323 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Tahrirat Müdürü, Müftü, Müddei<br />
Umumi Muavini, Veznedar ve Kâtip, Mahkeme Üyelerinden (2 Ki-<br />
�i).<br />
1324-1326 : Reis (Naip Efendi), Üyeler: Tahrirat Müdürü, Müftü, Müddei<br />
Umumi Muavini, Veznedar ve 2 Seçilmi� Ki�i.<br />
Ticaret Odas�<br />
1316 : Reis ve 4 üyeden olu�maktad�r.<br />
1317 : Reis ve 7 üyeden olu�maktad�r.<br />
Ticaret, Ziraat ve Sanayi Odas� 713<br />
1300 : Reis ve 7 üyeden olu�maktad�r.<br />
1310-1321 : Reis ve 5 üyeden olu�maktad�r.<br />
1322-1323 : Reis ve 2 üyeden olu�maktad�r.<br />
1324-1326 : Reis ve 4 üyeden olu�maktad�r.<br />
�er’iye Mahkemesi Dairesi<br />
1308 : Ba�kâtip, 2.Kâtip, 3.Kâtip.<br />
1312 : Ba�kâtip, 2.Kâtip, Mukavelat Muharriri, Eytam Müdürü.<br />
1313-1317 : Ba�kâtip, 2.Kâtip, Yard�mc�s�, Eytam Müdürü.<br />
713 Bu odan�n ad� 1300-1312 tarihli vilayet salnamelerinde Ziraat Odas�, 1312-1318 tarihli salnamelerde<br />
Ticaret ve Ziraat Odas� ve 1318 tarihinden itibaren de Ticaret, Ziraat ve Sanayi Odas� olarak geçmektedir.<br />
338
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1318 : Ba�kâtip, Mukayyit ve Yard�mc�s�.<br />
1319 : Reis (Naip Efendi,) Ba�kâtip, Mukayyit, Eytam Müdürü.<br />
1320 : Reis (Naip Efendi,) Ba�kâtip, Mukayyit.<br />
1321 : Reis (Naip Efendi,) Ba�kâtip, 2.Kâtip, Mukayyit, Zab�t Kâtibi.<br />
1322 : Reis (Naip Efendi,) Ba�kâtip, 2.Kâtip, Mukayyit.<br />
1323-1324 : Ba�kâtip, �kinci Kâtip Mukayyit, Müba�ir (3 Ki�i).<br />
1326 : Reis (Naip Efendi,) Ba�kâtip, 2.Kâtip, Mukayyit (2 Ki�i), Müba�ir (2<br />
Ki�i).<br />
Liva Temyiz-i Hukuk Meclisi<br />
Bu meclisin kadrolar� 1284-1295 tarihleri aras�nda mevcuttur. Meclis<br />
bu tarihten sonra Bidayet Mahkemesi ad�n� alm��t�r.<br />
1284 : Reis (Naip Efendi), (7 Ki�i) Mümeyyiz.<br />
1285 : Reis (Naip Efendi), (7 Ki�i) Mümeyyiz, Kâtip, Mukayyit (2 Ki�i).<br />
1286 : Reis (Naip Efendi), (6 Ki�i) Mümeyyiz, Kâtip, Mukayyit (3 Ki�i),<br />
Memleket Tabibi ve Sand�k Emini.<br />
1287-1288 : Reis (Naip Efendi), (6 Ki�i) Mümeyyiz, Kâtip, Mukayyit (4 Ki�i) ve<br />
Sand�k Emini.<br />
1290 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (4 Ki�i), Ba�kâtip, Kâtip (5 Ki�i).<br />
1293 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (4 Ki�i), Ba�kâtip, Kâtip (4 Ki�i).<br />
1295 : Reis (Naip Efendi), Mümeyyiz (4 Ki�i) ve Ba�kâtip.<br />
Liva Bidayet Mahkemesi<br />
Hukuk Dairesi<br />
1299 : Reis (Naip Efendi), 3 Üye ve Müddei Umumî Muavini.<br />
1300 : Reis (Naip Efendi) ve 3 Üye.<br />
1302-1305 : Reis (Naip Efendi), 3 Üye, Müddei Umumî Muavini.<br />
1306 : Reis (Naip Efendi), 3 Üye, Müstantik, Mahkeme Zab�t Kâtibi (2 Ki�i).<br />
1307-1326 : Reis (Naip Efendi) ve 3 Üye.<br />
Ceza Dairesi<br />
1299 : Reis ve 2 Üye, Müstantik, Ba�kâtip, �cra Memuru,<br />
1300 : Reis ve 2 Üye, Müddei Umumî Muavini, Müstantik, Ba�kâtip, �cra<br />
Memuru, �er’iye Mahkemesi Kâtibi.<br />
1302-1303 : Reis ve 3 Üye, Ba�kâtip.<br />
1305 : Reis Vekili ve 3 Üye, Ba�kâtip, Müstantik.<br />
1306 : Reis (Naip Efendi) ve 3 Üye, Ba�kâtip, Zab�t Kâtibi (2 Ki�i).<br />
1307-1326 :Reis, Müddei Umumî Muavini ve 3 Üye.<br />
Bidayet Kalemi<br />
1306 : Müddei Umumi Muavini, �cra Memuru, Mukavelat Muharriri.<br />
1307-1308 : Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), �cra<br />
Memuru, Müstantik, Mukavelat Muharriri.<br />
1309-1310 : Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), �cra<br />
Memuru, Müstantik, Mukavelat Muharriri, �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi,<br />
Kâtip (2 Ki�i).<br />
339
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1312-1315 : Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), �cra<br />
Memuru, Müstantik, Mukavelat Muharriri.<br />
1316-1326 : Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi (2 Ki�i).<br />
Bidayet Mahkemesi Memurlar�<br />
1316-1320 :Müstantik, �cra Memuru, Mukavelat Muharriri.<br />
1321 :Müstantik, �cra Memuru, Mukavelat Muharriri, Yard�mc�.<br />
1322 :Müstantik, �cra Memuru, Mukavelat Muharriri, 4 Müba�ir.<br />
1323 :Müstantik, �cra Memuru, Mukavelat Muharriri. Yard�mc�<br />
1324-1326 :Müstantik, �cra Memuru, Mukavelat Muharriri, Tahsildar, Mülaz�m.<br />
Bidayet Mahkemesi Ticaret K�sm�<br />
1286 : Reis, Üyeler (2 Ki�i) ve Kâtip.<br />
1290-1299 : Reis, Ba�kâtip, Daimi Üye (2 Ki�i), Geçici Üye (4 Ki�i).<br />
1310-1315 : Reis ve Üye (4 Ki�i).<br />
Fetvahane<br />
1326 : Müftü Efendi, Fetva Kâtibi (2 Ki�i).<br />
Hapishane �daresi<br />
1319 : Müdür, Gardiyan (3 Ki�i).<br />
1320 : Müdür, Gardiyan (2 Ki�i), Kâtip.<br />
1321-1326 : Müdür, Gardiyan (3 Ki�i), Kâtip.<br />
Polis �daresi<br />
1305-1307 : 3.S�n�f Komiser ve �ki Nefer Memur.<br />
Telgraf ve Posta �daresi<br />
1290-1310 : Telgraf ve Posta Müdürü, Muhabere Memuru.<br />
1312-1318 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi.<br />
1319 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi, Posta Da��t�c�s�.<br />
1320 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi.<br />
1321 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi, Hat Ba�çavu�u, Posta Da-<br />
��t�c�s�.<br />
1322 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi, Hat Ba�çavu�u, Posta Da-<br />
��t�c�s�, Mülaz�m (2 Ki�i).<br />
1323 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi, Mara�-Antep Hat Ba�çavu�u,<br />
Posta Da��t�c�s�.<br />
1324 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi, Hat Ba�çavu�u, Posta Da-<br />
��t�c�s�.<br />
1326 : Müdür, Muhabere Memuru (2 Ki�i), Posta Kâtibi, Hat Ba�çavu�u,<br />
Posta Da��t�c�s� (2 Ki�i), Mülaz�m.<br />
Mara� Belediye Dairesi<br />
1287 : Belediye Reisi (Sadi Efendi), Kâtip, Sand�k Emini ve 5 Ki�ilik Üye.<br />
1288 : Belediye Reisi (Necip Efendi), Kâtip, Sand�k Emini ve 6 Ki�ilik Üye.<br />
340
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1290 : Belediye Reisi (Necip Efendi), Kâtip, Tabip, �er’iye ��leri Kâtibi (2<br />
Ki�i) ve 6 Ki�ilik Üye.<br />
1293 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip, Menafi Umumiye Sand��� Reisi<br />
ve 5 Ki�ilik Üye.<br />
1295 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Ba�kâtip, Kâtip ve 5 Ki�ilik Üye.<br />
1299 : Belediye Reisi (Osman Efendi), Kâtip, Mühendis, Müfetti�, Sand�k<br />
Emini, Tabip ve 5 Ki�ilik Üye.<br />
1300 : Belediye Reisi (Osman Efendi), Kâtip, Mühendis, Müfetti�, Tabip ve<br />
4 Ki�ilik Üye.<br />
1302 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip ve 6 Ki�ilik Üye.<br />
1303-1305 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip, Mühendis ve 6 Ki�ilik Üye.<br />
1306 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip, Tabip, Mühendis ve 4 Ki�ilik Üye.<br />
1307-1309 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip, Tabip, Müfetti� ve 6 Ki�ilik Üye.<br />
1310-1315 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip, Sand�k Emini ve 6 Ki�ilik Üye.<br />
1316 : Belediye Reisi (Abdülkadir Bey), Kâtip, Sand�k Emini, Doktor Vekili,<br />
Mühendis, A�ç�, Kabile ve 6 Ki�ilik Üye.<br />
1317 : Belediye Reisi (Abdülkadir Bey), Kâtip, Sand�k Emini, Tabip, Mühendis,<br />
A�ç�, Eczac�, Tulumbac� ve 6 Ki�ilik Üye.<br />
1318 : Belediye Reisi (Kadri Pa�a), Kâtip, Sand�k Emini, Tabip, Mühendis,<br />
A�ç�, Kabile, Eczac�, Tulumbac� ve 6 Ki�ilik Üye.<br />
1319 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip, Sand�k Emini, Tabip, Mühendis,<br />
Müfetti�, A�� Memuru, Kabile, Eczac�, Tulumbac� ve 5 Ki�ilik Üye.<br />
1320 : Belediye Reisi (�ükrü Bey), Kâtip, Sand�k Emini, Tabip, Mühendis,<br />
Müfetti�, A�� Memuru, Kabile, Eczac� ve 5 Ki�ilik Üye.<br />
1321 : Belediye Reisi (Halil Efendi), Kâtip, Sand�k Emini, Tabip, Mühendis,<br />
Müfetti�, Daimi A�� Memuru, Kabile, Sancak S�hhiye Baytar�,<br />
Tulumbac� ve 6 Ki�ilik Üye.<br />
1322 : Belediye Reisi (Halil Efendi), Kâtip, Sand�k Emini, Tabip, Mühendis,<br />
S�hhiye Baytar�, Müfetti�, Müfetti� Muavini, A�� Memuru, Kabile,<br />
Odac�, 4 Çavu� ve 5 Ki�ilik Üye.<br />
1323 : Belediye Reisi (Halil Süreyya Efendi), Kâtip, Sand�k Emini, Tabip,<br />
Mühendis, Müfetti�, A�� Memuru, Kabile, Tulumbac� ve 5 Ki�ilik<br />
Üye.<br />
1324 : Belediye Reisi (Ali R�za Efendi), Kâtip, Sand�k Emini, Tabip, Mühendis,<br />
Müfetti�, A�� Memuru, Kabile ve 5 Ki�ilik Üye.<br />
1326 : Belediye Reisi (Ali R�za Efendi), Ba�kâtip, Sand�k Emini, Mühendis,<br />
Müfetti� ve 5 Ki�ilik Üye.<br />
Mara� Gümrük �daresi<br />
1286 : Gümrük Müdür, Gümrük Ba�kâtip, Elbistan Memuru.<br />
S�hhiye Heyeti<br />
1326 : Tabip Reis, S�hhiye Baytar�, Hayvan Muayene Memuru, A�� Memuru<br />
ve kabile.<br />
341
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Düyûn-� Umûmiye �daresi<br />
1307-1313 : Memur, Kâtip.<br />
1314 : Memur, Kâtip, Ambar Memuru.<br />
1315 : Memur, Kâtip.<br />
1316-1317 : Memur, Kâtip, Ambar Memuru.<br />
1318 : Memur, Kâtip.<br />
1319 : Memur, Kâtip, Ambarc�, Kolcu.<br />
1320 : Memur.<br />
1321-1323 : Memur, Kâtip, Koruyucu, Ambarc�.<br />
1324-1326 : Memur, Kâtip, Kantarc� ve Koruyucu.<br />
Reji �daresi<br />
1307 : Müdür, Muhasebeci, Ambar Memuru.<br />
1308-1309 : Müdür, Muhasebeci, Kâtip, Ambar Memuru.<br />
1310-1312 : Müdür, Muhasebeci, Kâtip, Ambar Memuru, Fabrika Memuru.<br />
1313-1315 : Müdür, Muavin, Muhasebeci, Ambar Memuru, Muhafaza Memuru.<br />
1316-1317 : Müdür, Muhasebeci, Ambarc�.<br />
1318-1319 : Müdür, Muhasebeci, Ambar Memuru, Muhafaza Memuru.<br />
1320 : Müdür, Muhasebeci, Ambar Memuru, Muhafaza Memuru, Dava<br />
Vekili, Kâtip, Kontrol Memuru, Kontrol Kâtibi.<br />
1321 : Müdür, Muhasebeci, Ambar Memuru, Muhafaza Memuru.<br />
1322 : Müdür, Muhasebeci, Ambar Memuru, Muhafaza Memuru, Dava<br />
Vekili, Gardiyan (2 Ki�i), Piyade Koruyucu(1(2 Ki�i)), Süvari Koruyucu<br />
(3 Ki�i).<br />
1323 : Müdür, Muhasebeci, Ambar Memuru, Muhafaza Memuru.<br />
1324 : Müdür, Muhasebeci, Ambar Memuru, Muhafaza Memuru, Dava<br />
Vekili.<br />
1326 : Müdür, Ambar Memuru, Muhafaza Memuru, Dava Vekili.<br />
Yenicekale Nahiyesi<br />
1284-1326 : Nahiye Müdürü.<br />
Yenicekale Nahiyesi �dare Meclisi<br />
1320 : Reis (Nahiye Müdürü) ve 5 Üye.<br />
1321-1326 : Reis (Nahiye Müdürü), Naip Vekili ve 3 Üye.<br />
Menafi Umumiye Sand��� Vekilleri<br />
1290 : Reis, Sand�k Emini ve 3 Vekil. (Sermayesi: 160.233 Kuru� ve 20 Para)<br />
1295 : Reis ve 2 Vekil.<br />
1299 : Reis, Sand�k Emini, Ba� Tahsildar ve 1 Vekil.<br />
1300 : Reis, 2 Vekil ve Sand�k Emini.<br />
1302-1303 : 3 Üye.<br />
Rüsum-i Sitte �daresi:<br />
1299 : Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini, Fabrika Memuru.<br />
342
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Baz� Memurlar� 714:<br />
1293 : Evkaf Muhasebecisi ve Kâtip.<br />
1295 : Evkaf Muhasebecisi ve Ba�kâtip.<br />
1299 : Binba�� Vekili, Tabur Kâtibi, Evkaf Memuru ve Kâtibi.<br />
1300 : Binba�� Vekili, Tabur Kâtibi, Liva Tahsildar�, Kaza ba� Tahsildar�,<br />
Rüsum-i Sitte Müdürü, Kâtibi ve Fabrika Memuru.<br />
1302 : Defter-i Hakani Memuru, Nüfus Memuru, Tahrir ve Vergi Kâtibi,<br />
Ba� Tahsildar�, Evkaf Müdürü.<br />
1303 : Defter-i Hakani Memuru, Nüfus Memuru, Tahrir ve Vergi Kâtibi,<br />
Liva Ba� Tahsildar�, Evkaf Müdürü, Kaza Tahsildar�, Jandarma Binba��,<br />
Tabur Kâtibi Yenicekale Polis Komiseri.<br />
URFA SANCA�I<br />
Urfa Livas� Erkan Ve Memurlar�<br />
Liva Mutasarr�flar�<br />
1284 : Ziya Pa�a (Rütbesi: Mirmiran) [Liva Kaymakam�] 715<br />
1285 : Ziya Pa�a (Rütbesi: Mirmiran)<br />
1286-1287 : Mehmet �ibli Pa�a (Rütbesi: Beylerbeyi)<br />
1288 : Ali Kemali Pa�a (Rütbesi: Mirmiran)<br />
1290 : Mehmet Tevfik Bey (Rütbesi: Ulâ Sanisi)<br />
1293 : Mehmet As�m Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1295 : Süleyman Bey (Rütbesi: Mütemayiz)<br />
1299-1300 : Rumî Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1302 : Ziya Bey (Rütbesi: Ulâ Evveli)<br />
1303 : Tarhan Bey (Rütbesi: Ulâ Evveli)<br />
1305 : Cavit Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1306-1307 : Mehmet Tevfik Sami Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1308 : Hasan R�za Efendi (Rütbesi: Mütemayiz)<br />
1309 : Rauf Bey (Rütbesi: Mütemayiz)<br />
1310 : Tahir Bey (Rütbesi: Ulâ Sanisi)<br />
1312 : Hasan Efendi (Rütbesi: Mütemayiz)<br />
1313 : Hasan Pa�a (Rütbesi: Mirmiran)<br />
1314-1315 : Yahya Dede Pa�a (Rütbesi: Rumeli Beylerbeyi)<br />
1316 : Muharrem Bey (Rütbesi: Ulâ)<br />
1317 : Hüseyin Efendi (Rütbesi: Ulâ)<br />
1318-1319 : Mehmet Emin Bey (Rütbesi: Ulâ)<br />
1320-1322 : Hasan Rafet Bey (Rütbesi: Bâlâ)<br />
1323 : Ethem Sabri Bey (Rütbesi: Bâlâ)<br />
1324 : Ne�et Bey (Rütbesi: Bâlâ)<br />
1326 : �lyas Sami Bey (Rütbesi: Ulâ Sanisi)<br />
714 1303 tarihli Halep Vilayet salnamesinde baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun yerine<br />
“Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
715 1284 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde Livalar�n ba��nda bulunan yöneticiler için “Mutasarr�f”<br />
yerine “Liva Kaymakam�” unvan� kullan�lmaktad�r.<br />
343
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Liva Erkân� ve Memurlar�<br />
1284 : Muavin, Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü.<br />
1285-1288 : Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü.<br />
1290 : Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü, Evkaf Muhasebecisi,<br />
Emlak Memuru ve Defter-i Hakan� Memuru.<br />
1293-1326 : Naip, Muhasebeci, Müftü, Tahrirat Müdürü.<br />
Liva �dare Meclisi<br />
1284 : Reis (Kaymakam Pa�a), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci,<br />
Müftü, Tahrirat Müdürü ve Seçilmi� Üyeler 716: 6 Ki�i.<br />
1285-1286 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci,<br />
Müftü, Tahrirat Müdürü ve Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i.<br />
1287-1290 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci,<br />
Müftü, Tahrirat Müdürü ve Seçilmi� Üyeler: 4 Ki�i.<br />
1293-1295 : Reis (Mutasarr�f Bey), Do�al Üyeler 5 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Müftü,<br />
Tahrirat Müdürü, Evkaf Muhasebecisi ve Seçilmi� Üyeler: 4 Ki�i<br />
1299 : Reis (Mutasarr�f Bey), Do�al Üyeler 5 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Müftü,<br />
Tahrirat Müdürü, Kâtip ve Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i<br />
1300 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci,<br />
Müftü, Tahrirat Müdürü ve Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i<br />
1302 : Reis (Mutasarr�f Bey), Do�al Üyeler 5 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Müftü,<br />
Tahrirat Müdürü, Kâtip ve Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i<br />
1303 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 6 Ki�i: Naip, Muhasebeci,<br />
Müftü, Tahrirat Müdürü, Murahhas, Kâtip ve Seçilmi� Üyeler: 6<br />
Ki�i<br />
1305-1306 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci,<br />
Müftü, Tahrirat Müdürü ve Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i<br />
1307-1308 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Do�al Üyeler 8 Ki�i: Naip, Muhasebeci,<br />
Müftü, Tahrirat Müdürü, �dare Meclisi Kâtibi, Meclis �dare Müdde-î<br />
Umumîsi, Meclis Müstantik’i ve Zab�t Kâtibi. Seçilmi� Üyeler: 6 Ki-<br />
�i<br />
1309-1313 : Reis (Mutasarr�f Bey), Do�al Üyeler 5 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Müftü,<br />
Tahrirat Müdürü, �dare Meclisi Kâtibi, Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i<br />
1314-1320 : Reis (Mutasarr�f Bey), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü, Seçilmi� Üyeler: 6 Ki�i.<br />
1321-1326 : Reis (Mutasarr�f Bey), Do�al Üyeler 4 Ki�i: Naip, Muhasebeci, Tahrirat<br />
Müdürü, Müftü, Seçilmi� Üyeler: 4 Ki�i.<br />
Liva Tahrirat Kalemi<br />
1284 : Kâtip (6 Ki�i).<br />
1285 : Kâtip (4 Ki�i).<br />
1286 : Kâtip (5 Ki�i), Emlak Muharriri, Mukayyit, Mübeyyiz.<br />
716 Genel olarak, seçilmi� üyelerin yar�s� Müslüman ve di�er yar�s� Gayrimüslimlerden olu�maktad�r.<br />
344
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1287-1288 : Kâtip (5 Ki�i), Emlak Seyyare Memuru, Emlak Kâtibi, Komisyon<br />
Kâtibi, Vukuat Kâtibi, Senetler ve �lamat Kâtibi, �n�aat ve Yevmiye<br />
Tahsilât Kâtibi ve Mukayyit (2 Ki�i).<br />
1290 : Kâtip (4 Ki�i).<br />
1293-1295 : Kâtip (8 Ki�i).<br />
1299 : Evrak Memuru, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz (1 Ki�i).<br />
1300 : Kâtip (5 Ki�i).<br />
1302-1303 : Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz (2 Ki�i).<br />
1305 : Liva Evrak Memuru, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz ve Eytam Müdürü,<br />
Nafia Sand�k Emini.<br />
1306 : Evrak Mukayyidi, Müsevvid, Yard�mc�s�, Mübeyyiz ve Yard�mc�s�.<br />
1307-1308 : Evrak Mukayyidi, Müsevvid, Mübeyyiz (2 Ki�i).<br />
1309 : Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz (3 Ki�i).<br />
1310-1312 : Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz (2 Ki�i).<br />
1313 : Evrak Mukayyidi, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz (2 Ki�i), Mülaz�m (3<br />
Ki�i).<br />
1314-1316 : Meclis �dare Kâtibi, Evrak Memuru, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz (3<br />
Ki�i), Mülaz�m (3 Ki�i).<br />
1317 : Meclis �dare Kâtibi, Evrak Memuru, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz (2<br />
Ki�i), Mülaz�m (6 Ki�i), Gazete Da��t�c�s�.<br />
1318-1319 : Meclis �dare Kâtibi, Evrak Memuru, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz (2<br />
Ki�i), Mülaz�m (3 Ki�i).<br />
1320 : Meclis �dare Kâtibi, Evrak Memuru, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz (2<br />
Ki�i), Mülaz�m (7 Ki�i).<br />
1321 : Meclis �dare Kâtibi, Evrak Memuru, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz (2<br />
Ki�i), Mülaz�m (5 Ki�i).<br />
1322 : Meclis �dare Kâtibi, Evrak Memuru, Müsevvid (2 Ki�i), Mübeyyiz (3<br />
Ki�i), Mülaz�m (6 Ki�i).<br />
1323-1326 : Meclis �dare Kâtibi, Evrak Memuru, Müsevvid-i Evvel, Müsevvid-i<br />
Sani, Mübeyyiz-i Evvel, Mübeyyiz-i Sani, Mübeyyiz-i Salis, Mülaz�m<br />
(8 Ki�i).<br />
Liva Muhasebe Kalemi<br />
1284 : Kâtip (6 Ki�i).<br />
1285 : Kâtip (4 Ki�i) ve Sand�k Emini.<br />
1286-1287 : Kâtip (5 Ki�i) ve Sand�k Emini.<br />
1288 : Kâtip (6 Ki�i) ve Sand�k Emini.<br />
1290 : Kâtip (5 Ki�i) ve Sand�k Emini.<br />
1293-1295 : Liva Kâtibi, Varidat Kâtibi, Mukayyit, Masarifat Kâtibi, Mukataalar<br />
Kâtibi ve 4 Kâtip.<br />
1299 : Varidat Kâtibi, Masarifat Kâtibi, Mesalih-i Cariye Kâtibi, Mukayyit<br />
ve Sand�k Emini.<br />
1300 : Kâtip (7 Ki�i) ve Sand�k Emini.<br />
1302 : Merkez Kaza Kâtibi ve Mukayyidi, Mesalih-i Cariye Kâtibi, Yard�mc�s�,<br />
Liva Kâtibi, Evrak Mukayyidi, Sand�k Emini.<br />
345
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1303 : Liva Kâtibi, Varidat Kâtibi, Varidat Mukayyidi ve Yard�mc�s�,<br />
Masarifat Kâtibi, Masarifat Kâtibi Muavini, Evrak Mukayyidi, Sand�k<br />
Emini.<br />
1305 : Liva Kâtibi, Kaza Kâtibi, Masarifat Kâtibi, Masarifat Kâtibi Muavini,<br />
Masraf Varidat Yevmiye Mukayyidi, Varidat Kâtibi Muavini, Evrak<br />
Mukayyidi ve Sand�k Emini.<br />
1306 : Ba�kâtip, (6 Ki�i) Yard�mc�s� ve Sand�k Emini.<br />
1307 : Ba�kâtip, Mesalih-i Cariye Kâtibi ve Yard�mc�s�, Masarifat Kâtibi,<br />
Masarifat Kâtibi Muavini, Sand�k Emini, Evrak Mukayyidi ve Yard�mc�s�.<br />
1308 : Ba�kâtip ve Yard�mc�s�, Mesalih-i Cariye Kâtibi ve Yard�mc�s�,<br />
Masarifat Kâtibi, Masarifat Kâtibi Muavini, Sand�k Emini, Evrak<br />
Mukayyidi.<br />
1309-1310 : Varidat Kâtibi, Varidat Kâtip Muavini, Mesalih-i Cariye Kâtibi ve<br />
Yard�mc�s�, Masarifat Kâtibi, Masarifat Kâtibi Muavini, Sand�k<br />
Emini, Evrak Mukayyidi.<br />
1312-1318 : Varidat Kâtibi, Varidat Kâtip Muavini, Mesalih-i Cariye Kâtibi,<br />
Masarifat Kâtibi, Masarifat Kâtibi Muavini, Sand�k Emini, Evrak<br />
Mukayyidi, Yevmiye Kâtibi.<br />
1319 : Varidat Kâtibi, Varidat Kâtip Muavini, Mesalih-i Cariye Kâtibi,<br />
Masarifat Kâtibi, Masarifat Kâtibi Muavini, Sand�k Emini, Evrak<br />
Mukayyidi, Yevmiye Kâtibi, Mülaz�m (2 Ki�i).<br />
1320 : Varidat Kâtibi, Varidat Kâtip Muavini, Mesalih-i Cariye Kâtibi,<br />
Masarifat Kâtibi, Masarifat Kâtibi Muavini, Sand�k Emini, Evrak<br />
Mukayyidi.<br />
1321-1324 : Varidat Kâtibi, Varidat Kâtip Muavini, Mesalih-i Cariye Kâtibi,<br />
Masarifat Kâtibi, Masarifat Kâtibi Muavini, Sand�k Emini, Yevmiye<br />
Kâtibi, Evrak Mukayyidi.<br />
1326 : Ba�kâtip, Ba�kâtip Yard�mc�s�, Mesalih-i Cariye Kâtibi, Merkez Kâtibi,<br />
Merkez Kâtibi Muavini, Sand�k Emini, Mübeyyiz (2 Ki�i), Mukayyit,.<br />
Emlak Komisyonu ve Memurlar�<br />
1290 : 1 Reis ve 4 Üye, Arazi Memurlar� (2 Ki�i), Rüsumat Müdürü ve Ba�kâtip<br />
ve sand�k Emini.<br />
1293 : 1 Reis ve 6 Üye, Kâtip (4 Ki�i).<br />
1295 : 1 Reis ve 6 Üye, Ba�kâtip, Vukuat Kâtibi, Tahsilât Kâtibi ve Senetler<br />
Kâtibi.<br />
A�ar ve A�nam �daresi<br />
1299 : A�ar Müdürü, Ba�kâtip.<br />
1300-1302 : A�ar Müdürü, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Üçüncü Kâtip.<br />
Tahrir ve Vergi �daresi<br />
1299 : Ba�kâtip, Tahsilât Kâtibi, Vukuat Kâtibi, Senedat Kâtibi.<br />
346
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1300-1305 : Vergi Memuru, Vukuat Kâtibi, Senedat Kâtibi. 717<br />
1306 : Memur, Kâtip, Muavin, Defterci.<br />
1307-1309 : Vergi Memuru, Kâtip, Muavin.<br />
1310-1312 : Memur ve Kâtip (2 Ki�i).<br />
1313-1319 : Memur, Ba�kâtip, 2. Kâtip, Defterci.<br />
1320 : Memur, Ba�kâtip, 2. Kâtip, Defterci, Mülaz�m (2 Ki�i).<br />
1321-1326 : Memur, Ba�kâtip, 2. Kâtip, Defterci.<br />
Tahmin Heyeti (Vergi �daresine Ba�l�)<br />
1326 : 4 Üyeden olu�maktad�r.<br />
Tahsilât Heyeti<br />
1322-1323 : Müfetti�, Ba� Tahsildar, Piyade Tahsildar� (6 Daire), Süvari Tahsildar�<br />
(8 Daire).<br />
1324 : Müfetti�, Ba� Tahsildar, Piyade Tahsildar� (6 Daire), Süvari Tahsildar�<br />
(8 Daire) ve Evcil Hayvanlar Tahsildar�.<br />
1326 : Tahsil Memuru, Ba� Tahsildar, Tahsilât Kâtibi, Piyade Tahsildar� (6<br />
Daire), Süvari Tahsildar� (6 Daire).<br />
Nüfus �daresi<br />
1302-1321 : Nüfus Memuru, Kâtip.<br />
1322 : Nüfus Memuru, Kâtip, Mülaz�m.<br />
1323-1326 : Nüfus Memuru, Kâtip.<br />
Defter-i Hakan-i �daresi<br />
1293 : Memur, Ba�kâtip, Tapu Kâtibi, Kâtip (2 Ki�i).<br />
1295 : Memur, Ba�kâtip, Tapu Kâtibi, �kinci Kâtip.<br />
1299 : Memur, Kâtip, Tapu Kâtibi, Emlak Sarf Kâtibi.<br />
1302 : Memur, Kâtip, Tapu Kâtibi, Emlak Kâtibi, Yoklama Memuru.<br />
1303 : Memur, Kâtip (3 Ki�i), Yoklama Memuru.<br />
1305-1306 : Memur, Kâtip, Tapu Kâtibi, Yoklama Memuru.<br />
1307-1324 : Memur, Kâtip, Tapu Kâtibi.<br />
1326 : Memur, Ba�kâtip, Ba�kâtip Muavini, Tapu Kâtibi (2 Ki�i).<br />
Evkaf �daresi<br />
1307-1326 : Evkaf Müdürü, Kâtip.<br />
Evkaf Komisyonu<br />
1307-1308 : Reis (Müftü Efendi), Evkaf Müdürü, Üyeler (3 Ki�i)<br />
1309-1313 : Reis (Müftü Efendi), Evkaf Müdürü, Üyeler (2 Ki�i)<br />
1314-1326 : Reis (Müftü Efendi), Evkaf Müdürü, Üyeler (4 Ki�i)<br />
Orman �daresi<br />
1324-1326 : 1 Memur.<br />
717 “Emlak Kalemi” birimi 1305’ten sonra “Tahrir ve Vergi �daresi” ad�n� alm��t�r.<br />
347
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Liva Temyiz-i Hukuk Meclisi<br />
Bu meclisin kadrolar� 1284-1295 tarihleri aras�nda mevcuttur. Meclis<br />
bu tarihten sonra Bidayet Mahkemesi ad�n� alm��t�r.<br />
1284 : Reis (Naip Efendi) 7 Mümeyyiz.<br />
1285-1287 : Reis (Naip Efendi), 6 Mümeyyiz, Kâtip ve Mukayyit (3 Ki�i).<br />
1288 : Reis (Naip Efendi), 6 Mümeyyiz, Kâtip, Mukayyit (3 Ki�i), Urfa Arazi<br />
Memuru ve Kâtibi.<br />
1290 : Reis (Naip Efendi), 6 Mümeyyiz, Kâtip, Mukayyit, Müstantik-i Evvel,<br />
1 Müstantik-i Sani ve �er’iye ��leri Kâtibi.<br />
1293 : Reis (Naip Efendi), 4 Mümeyyiz, Ba�kâtip, Müstantik (2 Ki�i).<br />
1295 : Reis (Naip Efendi), 4 Mümeyyiz ve Ba�kâtip.<br />
Liva Bidayet Mahkemesi<br />
Hukuk Dairesi<br />
1299-1300 : Reis (Naip Efendi), Ba�kâtip ve 3 Üye, Ba�kâtip, Müdde-î Umumî 718<br />
Muavini.<br />
1302-1303 : Reis (Naip Efendi), Müstantik ve 3 Üye, Ba�kâtip, Müdde-î Umumî<br />
Muavini.<br />
1305 : Reis (Naip Efendi), Müstantik ve 3 Üye, Müdde-î Umumî Muavini,<br />
�cra Memuru, Mukavelat Muharriri.<br />
1306 : Reis (Naip Efendi), Müstantik ve 3 Üye.<br />
1307-1326 : Reis (Naip Efendi) ve 3 Üye.<br />
Ceza Dairesi<br />
1299 : Reis ve 3 Üye, �cra Memuru.<br />
1300 : Reis ve 3 Üye.<br />
1302 : Reis ve 3 Üye, �cra Memuru.<br />
1303 : Reis ve 3 Üye.<br />
1305 : Reis, Ba�kâtip ve 3 Üye, Zab�t Kâtibi.<br />
1306 : Reis, Müdde-î Umumî Muavini, Mülaz�m, Ba�kâtip ve 2 Üye.<br />
1307 : Reis, Müdde-î Umumî Muavini ve 3 Üye.<br />
1308 : Reis ve 3 Üye.<br />
1309-1319 : Reis, Müdde-î Umumî Muavini ve 3 Üye.<br />
1320-1321 : Reis, Müdde-î Umumî Muavini ve 2 Üye.<br />
1322-1326 : Reis, Müdde-î Umumî Muavini ve 3 Üye.<br />
Bidayet Kalemi<br />
1306 : Ceza Zab�t Kâtibi, �cra Memuru ve Mukavelat Muharriri.<br />
1307 : Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), �cra<br />
Memuru, Müstantik ve Mukavelat Muharriri.<br />
1308-1312 : Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), �cra<br />
Memuru, Müstantik.<br />
718 Ba�savc�l�k.<br />
348
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1313-1316 : Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), �cra<br />
Memuru, Müstantik ve Mukavelat Muharriri.<br />
1317-1326 : Ba�kâtip, Hukuk Zab�t Kâtibi (2 Ki�i), Ceza Zab�t Kâtibi (2 Ki�i).<br />
Bidayet Mahkemesi Memurlar�<br />
1317-1326 : �cra Memuru, Mukavelat Muharriri, Müstantik.<br />
�er’iye Mahkemesi<br />
1305-1306 : Reis (Ba�kâtip Efendi), Kâtip, Mukayyit.<br />
1307-1308 : Reis (Ba�kâtip Efendi), Kâtip, Mukayyit, Eytam Müdürü.<br />
1309-1310 : Reis (Ba�kâtip Efendi), Kâtip, Mukayyit, Eytam Müdürü, Mukavelat<br />
Muharriri.<br />
1312 : Reis (Ba�kâtip Efendi), Zab�t Kâtibi, Mukayyit (2 Ki�i), Eytam Müdürü,<br />
Müba�ir (2 Ki�i), Mukavelat Muharriri.<br />
1318 : Reis (Ba�kâtip Efendi), Zab�t Kâtibi, Mukayyit (2 Ki�i), Eytam Müdürü,<br />
Müba�ir (2 Ki�i).<br />
1319 : Reis (Naip Efendi), Ba�kâtip, Zab�t Kâtibi, Mukayyit (2 Ki�i), Eytam<br />
Müdürü.<br />
1320 : Reis (Naip Efendi), Ba�kâtip, Zab�t Kâtibi, Mukayyit, Eytam Müdürü.<br />
1321 : Reis (Naip Efendi), Ba�kâtip, Zab�t Kâtibi, Mukayyit.<br />
1322-1326 : Reis (Naip Efendi), Ba�kâtip, Zab�t Kâtibi, Mukayyit, Eytam Müdürü,<br />
Müba�ir (2 Ki�i).<br />
Bidayet Mahkemesi Ticaret K�sm�<br />
1286 : Reis, Üyeler (2 Ki�i) ve Kâtip.<br />
1290 : Reis, Kâtip, Daimi Üye (2 Ki�i), Geçici Üye (4 Ki�i).<br />
1293-1299 : Reis, Ba�kâtip, Daimi Üye (2 Ki�i), Geçici Üye (4 Ki�i).<br />
1300 : Reis ve 7 Üye.<br />
1302-1305 : Reis, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Daimi Üye (2 Ki�i), Geçici Üye (4 Ki�i).<br />
1306 : Reis, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Daimi Üye (2 Ki�i), Geçici Üye (2 Ki�i).<br />
1307 : Reis ve 4 Üye.<br />
1308 : Reis, Müdde-î Umumî Muavini ve 4 Üye.<br />
1310 : Mahkeme Reisi 719.<br />
1312-1313 : Reis, Ba�kâtip, Ba�kâtip Yard�mc�s�.<br />
1314-1317 : Reis, Ba�kâtip, Ba�kâtip Yard�mc�s�, Üye (4 Ki�i).<br />
1318-1320 : Reis, Ba�kâtip, Ba�kâtip Yard�mc�s�, Üye (3 Ki�i).<br />
1321 : Reis, Ba�kâtip, Ba�kâtip Yard�mc�s�, Üye (2 Ki�i).<br />
1322 : Reis, Ba�kâtip, Ba�kâtip Yard�mc�s�, Üye (4 Ki�i).<br />
1323 : Reis, Ba�kâtip, Kâtip, Mülaz�m (2 Ki�i), Müba�ir, Odac�, Daimi Üye<br />
(2 Ki�i), Geçici Üye (2 Ki�i).<br />
1324 : Reis, Ba�kâtip, Kâtip, Mülaz�m (2 Ki�i), Müba�ir, Odac�.<br />
1326 : Reis ve 4 Üye.<br />
719 Heyeti te�kil etmektedir (Salnamenin dipnotu).<br />
349
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Nafia 720 Komisyonu<br />
1307 : Reis, Mühendis, Jandarma Yüzba��, Belediye Üyesi, Nüfus Memuru.<br />
1308 : Reis, Mühendis, Jandarma Yüzba��, Belediye Üyesi ve (2 Ki�i) Üye.<br />
1310-1312 : Reis (Mutasarr�f Bey), Mühendis ve (4 Ki�i) Üye.<br />
1313 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Banka Memuru ve (2 Ki�i) Üye.<br />
1314 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Üyeler: Belediye Reisi, Banka Memuru, Nüfus<br />
Memuru, �dare Üyesi, Ticaret Odas� Üyesi, Ticaret Üyesi.<br />
1315 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Üyeler: Muhasebeci, Belediye Reisi, Banka<br />
Memuru, Nüfus Memuru, Kâtip, Nafia Mühendisi.<br />
1316 : Reis (Mutasarr�f Bey), Üyeler: Muhasebeci, Belediye Reisi, Banka<br />
Memuru, Nüfus Memuru, Mühendis.<br />
1317 : Reis (Mutasarr�f Efendi), Üyeler: Tahrirat Kâtibi, �dare Üyesi, Belediye<br />
Ba�kan�, Banka Memuru, Nüfus Memuru, Mühendis, Kâtip,<br />
Bedeli Nakdi Kâtibi<br />
1318-1319 : Reis (Mutasarr�f Bey), Üyeler: Tahrirat Kâtibi, Belediye Ba�kan�,<br />
Banka Memuru, Nüfus Memuru, Mühendis, Kâtip, Bedeli Nakdi<br />
Kâtibi<br />
1320 : Reis (Mutasarr�f Bey), Üyeler: Tahrirat Kâtibi, Belediye Ba�kan�,<br />
Banka Memuru, Nüfus Memuru, Mühendis, Kâtip (2 Kâtip), Bedeli<br />
Nakdi Kâtibi, Ondal�k Memuru.<br />
1321 : Reis (Mutasarr�f Bey), Üyeler: Belediye Ba�kan�, Banka Memuru,<br />
Nüfus Memuru, Mühendis, Kâtip, Mülaz�m.<br />
1322 : Reis (Mutasarr�f Bey), Üyeler: Banka Memuru, Nüfus Memuru,<br />
Nafia Mühendisi, Nafia Komisyonu Kâtibi, Mülaz�m.<br />
1323 : Reis (Mutasarr�f Bey), Üyeler: Ziraat Bankas� Memuru, Nüfus Memuru,<br />
Belediye Meclisi Üyesi, Nafia Mühendisi, Nafia Komisyonu<br />
Kâtibi, Mülaz�m, Kondüktör.<br />
1324-1326 : Reis (Mutasarr�f Bey), Üyeler: Ziraat Bankas� Memuru, Meclis �dare<br />
Üyesi, Ticaret ve Ziraat Odas� Üyesi, Nüfus Memuru, Belediye Meclisi<br />
Üyesi, Nafia Mühendisi, Nafia Komisyonu Kâtibi.<br />
Ziraat Bankas� �ubesi<br />
1314 : Memur.<br />
1315-1318 : Memur, Muavin, Kâtip.<br />
1319 : Memur, Muavin, Kâtip, 2 Mülaz�m.<br />
1320 : Memur, Muavin, Kâtip.<br />
1321-1322 : Memur, Muavin, Kâtip, 2 Mülaz�m.<br />
1323-1326 : Memur, Muavin, Kâtip, Mülaz�m.<br />
Ziraat Bankas� �ube Meclisi<br />
1307 : Reis, Banka Memuru ve 3 Üye.<br />
1308-1309 : Reis, Banka Memuru ve 2 Üye.<br />
1310 : Reis, Banka Memuru, Ba�kâtip, Kâtip ve 2 Üye.<br />
1312-1313 : Reis, Banka Memuru, Ba�kâtip ve 5 Üye.<br />
720 Bay�nd�rl�k Komisyonu.<br />
350
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1314-1316 : Reis ve 3 Üye.<br />
1317 : Reis, �ube Memuru ve 3 Üye.<br />
1318 : Reis, �ube Memuru ve 4 Üye.<br />
1319-1322 : Reis, �ube Memuru ve 3 Üye.<br />
1323-1326 : Reis ve 4 Üye.<br />
Ticaret ve Ziraat Odas�<br />
1312 : Reis, Muavini, Ba�kâtip, Muavini, Sand�k Emini ve 6 Üye.<br />
1313-1314 : Reis, Muavini, Ba�kâtip, Muavini, Sand�k Emini ve 5 Üye.<br />
1315-1316 : Reis, Muavini, Kâtip, Sand�k Emini ve 6 Üye.<br />
1317-1319 : Reis, Muavini, Ba�kâtip, Sand�k Emini ve 5 Üye.<br />
1320-1321 : Reis, Muavini, Ba�kâtip, Sand�k Emini ve 3 Üye.<br />
1322 : Reis, Yard�mc�s�, Ba�kâtip ve 3 Üye.<br />
1323 : Reis, 2.Reis, Kâtip, Sand�k Emini, Mülaz�m ve 3 Üye.<br />
1324-1326 : Reis, 2.Reis, Kâtip ve 6 Üye.<br />
Maarif Komisyonu<br />
1300 : Reis ve 6 Üye.<br />
1307-1310 : Reis ve 4 Üye.<br />
1312-1313 : Reis, Evkaf Müdürü, Nafia Memuru ve 2 Üye<br />
1314 : Reis, Evkaf Müdürü, Banka Memuru ve 2 Üye<br />
1315 : Reis (Mutasarr�f Pa�a), Tahrirat Müdürü, Evkaf Müdürü, Belediye<br />
Reisi, Kâtip ve 5 Üye<br />
1316 : Reis (Mutasarr�f Bey), Tahrirat Müdürü, Evkaf Müdürü, Belediye<br />
Reisi, Kâtip ve 4 Üye<br />
1317 : Reis (Mutasarr�f Efendi), Tahrirat Müdürü, Kâtip ve 7 Üye<br />
1318-1319 : Reis (Mutasarr�f Bey), Tahrirat Müdürü, Kâtip ve 6 Üye<br />
1321-1322 : Reis (Müftü Efendi), Kâtip, Evkaf Müdürü ve 3 Üye<br />
1323 : Reis (Müftü Efendi), Kâtip ve 3 Seçilmi� Üye<br />
1324-1326 : Reis (Mutasarr�f Bey), 2. Reis, Müftü, Kâtip ve 6 seçilmi� Ki�i.<br />
Telgraf ve Posta �daresi<br />
1290-1305 : Müdür, Muhabere Memuru.<br />
1307-1308 : Müdür, Memur, Stajyer.<br />
1309-1313 : Müdür, Muhabere Memuru.<br />
1314 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi.<br />
1315-1316 : Müdür, Muhabere Memuru, Posta Kâtibi, Mülaz�m.<br />
1317 : Müdür, Muhabere Memuru (2 Ki�i), Kâtip, Mülaz�m.<br />
1318-1320 : Müdür, Muhabere Memuru (2 Ki�i), Kâtip, Mülaz�m, Posta Da��t�c�.<br />
1321-1322 : Müdür, Muhabere Memuru (2 Ki�i), Kâtip, Posta Da��t�c�.<br />
1323-1326 : Müdür, Muhabere Memuru (2 Ki�i), Posta Kâtibi, �akirt, Da��t�c� (2<br />
Ki�i).<br />
351
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Urfa Belediye Dairesi<br />
1286 : Belediye Reisi (S�tk� Efendi), Kâtip, Tabip, Sand�k Emini ve 6 Ki�ilik<br />
Üye.<br />
1287-1288 : Belediye Reisi (S�tk� Efendi), Kâtip, Tabip ve 6 Ki�ilik Üye.<br />
1290 : Belediye Reisi (Bekir Efendi), Kâtip, Tabip ve 5 Ki�ilik Üye.<br />
1293 : Belediye Reisi (Hac� Osman Efendi), Kâtip ve Sand�k Emini ve 6<br />
Ki�ilik Üye.<br />
1295 : Belediye Reisi (Bekir Efendi), Kâtip ve 6 Ki�ilik Üye.<br />
1299 : Belediye Reisi (Hac� Mübarek A�a), Kâtip, Tabip ve 9 Ki�ilik Üye.<br />
1300 : Belediye Reisi (Hac� Mübarek A�a), Kâtip, Sand�k Emini ve 9 Ki�ilik<br />
Üye.<br />
1302 : Belediye Reisi (Haydar A�a), Kâtip, Sand�k Emini, Belde Tabibi ve<br />
11 Ki�ilik Üye.<br />
1303 : Belediye Reisi (Haydar A�a), Kâtip, Sand�k Emini, Belde Tabibi ve 7<br />
Ki�ilik Üye.<br />
1305 : Belediye Reisi (Haydar A�a), Kâtip, Sand�k Emini, Tabip ve 7 Ki�ilik<br />
Üye.<br />
1306 : Belediye Reisi (Haydar Efendi), Kâtip, Belediye Tabibi, Sand�k Emini<br />
ve 6 Ki�ilik Üye.<br />
1307 : Belediye Reisi (Haydar A�a), Kâtip, Tabip ve 8 Ki�ilik Üye.<br />
1308 : Belediye Reisi (Haydar Efendi), Kâtip, Tabip ve 6 Ki�ilik Üye.<br />
1309-1310 : Belediye Reisi (Haydar Efendi), Kâtip, Sand�k Emini, Müfetti�,<br />
Kontratör Memuru ve 7 Ki�ilik Üye.<br />
1312 : Belediye Reisi (Haydar Efendi), Kâtip, Sand�k Emini, Mühendis,<br />
Kontratör Memuru, Binalar Kâtibi, Doktor ve 8 Ki�ilik Üye.<br />
1313 : Belediye Reisi (Halil Efendi), Kâtip, Sand�k Emini, Mühendis, Çar��<br />
Müfetti�i, Kontratör Memuru, Binalar Kâtibi, Doktor ve 9 Ki�ilik<br />
Üye.<br />
1314 : Belediye Reisi (Halil Efendi), Kâtip, Sand�k Emini, Belediye Komiseri,<br />
Çar�� Müfetti�i, Doktor, Eczac� ve 6 Ki�ilik Üye.<br />
1315 : Belediye Reisi (Halil Efendi), Kâtip, Sand�k Emini, Belediye Komiseri,<br />
Çar�� Müfetti�i, Doktor, Eczac� ve 8 Ki�ilik Üye.<br />
1316-1317 : Belediye Reisi (Halil Efendi), Ba�kâtip, Sand�k Emini, Mühendis,<br />
Belediye Komiseri, Çar�� Müfetti�i, Doktor, Eczac�, 7 Ki�ilik Üye.<br />
1318 : Belediye Reisi (Abdurrahman Muhlis Efendi), Ba�kâtip, Sand�k<br />
Emini, Mühendis, Doktor, Eczac�, Müfetti�, A�� Memuru, 6 Ki�ilik<br />
Üye.<br />
1319-1320 : Belediye Reisi (Abdurrahman Efendi), Belediye Muavini, Sand�k<br />
Emini, Mühendis, Doktor, Müfetti�, A�� Memuru, Tenvirat ve Binalar<br />
Kâtibi, Ba�çavu�, Tenvirat Kâtibi, La��m ve �n�aat Kâtibi, 7 Ki�ilik<br />
Üye.<br />
1321 : Belediye Reisi (Ömer Edip Efendi), Belediye Muavini, Sand�k Emini,<br />
Mühendis, Doktor, Müfetti�, A�� Memuru, Kabile, Tamirat Kâtibi,<br />
Ba�çavu�, Tenvirat ve Tanzifat Memuru, Tenvirat Kâtibi, 7 Ki�ilik<br />
Üye.<br />
352
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1322 : Belediye Reisi (Ömer Edip Efendi), Belediye Komiseri, Çar�� Müfetti�i,<br />
Sand�k Emini, Mühendis, Doktor, Müfetti�, A�� Memuru, Kabile,<br />
6 Ki�ilik Üye.<br />
1323 : Belediye Reisi (Ali Efendi), Kâtip, La��m ve Binalar Kâtibi, Tenvirat<br />
Kâtibi, Sand�k Emini, Mühendis, Doktor, Müfetti�, A�� Memuru, Binalar<br />
Memuru, Ba�çavu�, Mimar Kalfas�, Kabile, 7 Ki�ilik Üye.<br />
1324 : Belediye Reisi (Ali Fuat Bey), Kâtip, Sand�k Emini, Mühendis, Doktor,<br />
Müfetti�, A�� Memuru, Kabile, 6 Ki�ilik Üye.<br />
1326 : Belediye Reisi (Ne�et Bey), Kâtip, Sand�k Emini, Mühendis, Doktor,<br />
A�� Memuru, Kabile, Müfetti� (2 Ki�i), 10 Ki�ilik Üye.<br />
Urfa Gümrük �daresi<br />
1286 : Gümrük Müdür, Gümrük Ba�kâtip, Gümrük Sand�k Emini.<br />
Hamidiye Hastahanesi<br />
1324-1326 : Müdür, kâtip ve Sand�k Emini.<br />
S�hhiye Heyeti<br />
1324 : Ba�hekim, 1.Doktor, 2.Doktor, Eczac� ve A�� Memuru, Vekil Harç ve<br />
Ba� Hizmetçi, Erkek Hizmetçi (4 Ki�i), Kad�n Hizmetçi (3 Ki�i) ve 2<br />
A�ç�, 1 Bekçi ve 1 Kap�c�.<br />
1326 : Müfetti�, Doktor, Eczac� ve Eczac� Muavini, Vekil Harç ve Ba� Hizmetçi,<br />
Erkek Hizmetçi (3 Ki�i), Kad�n Hizmetçi (2 Ki�i) ve bir A�ç�.<br />
Düyûn-u Umûmiye �daresi<br />
1305-1322 :Memur ve Kâtip.<br />
1323-1326 :Memur, Kâtip, Tahsildar.<br />
Reji �daresi<br />
1305 : Müdür ve Kâtip.<br />
1307 : Müdür, Muhasebeci ve Sand�k Emini, Ambar Memuru, Süvari ve<br />
Piyade Kolcular (93 Ki�i).<br />
1308 : Müdür, Muavin, Muhasebeci, Ambarc�.<br />
1309-1312 : Müdür, Muhasebeci, Ambarc�.<br />
1313-1314 : Müdür, Muavin, Muhasebeci, Ambarc�.<br />
1315-1316 : Müdür, Muhasebeci, Ambarc�.<br />
1317 : Müdür, Muavin, Muhasebeci, Ambarc�.<br />
1318-1321 : Müdür, Muhasebeci, Ambarc�, Dava Vekili.<br />
1322 : Müdür, Muhasebeci Kâtibi, Muhasebeci, Kontrol Memuru, Suruç<br />
Kazas� Muhafaza Memuru, Harran Kazas� Pazarlamac�s�.<br />
1323-1326 : Memur, Kâtip, Muhasebeci ve Ambarc�.<br />
Hapishane �daresi<br />
1307-1312 :Hapishane Memuru ve Muavini<br />
Polis �daresi<br />
1307 : 3.S�n�f Komiser ve Bir Memur.<br />
353
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Rüsum-i Sitte �daresi:<br />
1299 : Müdür, Ba�kâtip, Sand�k Emini.<br />
Menafi Umumiye Sand��� Vekilleri<br />
1290 : Reis ve 3 Vekil (Sermayesi: 98.590 Kuru�).<br />
1293-1295 : Reis ve 1 Kâtip.<br />
Baz� Memurlar� 721:<br />
1293 : Evkaf Muhasebecisi, Birinci Kâtip ve Kâtip (2 Ki�i).<br />
1295 : Evkaf Muhasebecisi, Ba�kâtip ve �kinci Kâtip.<br />
1300 : Jandarma Kola�as�, Defter-i Hakan� Memuru ve Kâtibi, Evkaf Memuru<br />
ve Katbi, Telgraf Müdürü, Muhabere Memuru, Tahriri ve<br />
Vergi Memuru, Vergi Kâtibi, Liva Tahsildar�, Kaza Ba� Tahsildar�,<br />
Rüsum-i Sitte Müdürü, Kâtibi ve Sand�k Emini.<br />
1302 : Jandarma Binba��, Menafi Memuru, Düyûn-� Umûmiye Memuru,<br />
Evkaf Müdür, Liva Ba� Tahsildar�, Merkez Tahsildar�.<br />
1303 : Jandarma Binba��, Menafi Memuru, Düyûn-� Umûmiye Memuru,<br />
Reji Memuru, Liva Ba� Tahsildar�, Kaza Tahsildar�.<br />
3. Halep, Urfa ve Mara� Sancaklar�na Ba�l� Kazalar�n Mülkiye Te�kilat�<br />
Halep Sanca��na Ba�l� Kazalar�n Mülkiye Te�kilat�<br />
Halep sanca��na ba�l� kazalar�n mülkiye te�kilat�, memur ve görevlilerinin<br />
kadrolar�, görev yerleri temel al�narak y�llara göre verilmi�tir.<br />
ANTAKYA KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1284 : Rag�p Efendi (Kaza Müdürü) 722<br />
1285 : R�za Efendi<br />
1286-1288 : Mehmet Efendi<br />
1290 : Kûfi Efendi<br />
1293 : Süleyman Efendi<br />
1295 : Re�it Efendi<br />
1299 : Mehmet Rü�tü Efendi<br />
1300 : Hac� �akir Bey<br />
1302 : Aziz Sabri Efendi<br />
1303-1305 : Hüsnü Efendi<br />
1307-1308 : Ahmet Sedat Bey<br />
1309 : Osman Bey<br />
721 1303 tarihli Halep Vilayet salnamesinde baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun yerine<br />
“Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar �verilmektedir.<br />
722 1284 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde kazalar�n ba��nda bulunan yöneticiler için “Kaymakam”<br />
yerine “Kaza Müdür” unvan� kullan�lmaktad�r.<br />
354
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1310-1312 : Mehmet �zzet Bey<br />
1313 : R�za Bey<br />
1314 : Mehmet Emin Efendi<br />
1315 : Mustafa Re�it Bey<br />
1316 : Kamil Bey<br />
1317 : Mustafa Re�it Bey<br />
1318-1319 : �ükrü Efendi<br />
1320 : Mahmut Celalettin Bey<br />
1321-1323 : Cavit Bey<br />
1324 : Mehmet Rauf Pa�a<br />
1326 : Mehmet Rauf Bey<br />
Antakya Kazas� �dare Meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip, 1 Müftü ve 4 Üye.<br />
1285-1295 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; 1 Naip 723, 1 Müftü, 1 Mal<br />
Müdürü ve 4 Seçilmi� Üye 724.<br />
1299-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1307-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye 725.<br />
Antakya Kazas� Mal Kalemi 726:<br />
1307-1326 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini 727.<br />
Antakya Kazas� Tahsilât Komisyonu:<br />
1323 : Reis (Mal Müdürü), 1 Belediye Üyesi, 1 Tahsilât Müfetti�i, 1 Üye, 1<br />
Ba� Tahsildar.<br />
1324-1326 : Reis (Mal Müdürü), Üyeler; 1 �dare Üyesi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Tahsil<br />
Memuru, 1 Ba� Tahsildar, 2 Muhasebe Kâtibi.<br />
Antakya Kazas� Tetkik ve Bakaya Komisyonu:<br />
1324 : Reis (Kaymakam Pa�a), Üyeler; 1 Meclis �dare Üyesi, 1 Tahrirat Kâtibi,<br />
1 Mal Müdürü, 1 Belediye Üyesi.<br />
Antakya Kazas� Heyet-i Tahsildar Memurlar�:<br />
1326 : 1 Tahsil Memuru Ba�kanl���nda ve 1 Ba� Tahsildar ile birlikte 10<br />
Süvari Tahsildar� ve 4 Piyade Tahsildarlar� olmak üzere on dört<br />
Tahsilât Dairesinden olu�maktad�r.<br />
723 Vekil, birinin yerine geçen. Kad� vekili. Kad�, �eriat hükümlerine göre hüküm veren hâkim.<br />
724 Genel olarak, seçilmi� üyelerin yar�s� Müslüman ve di�er yar�s� Gayrimüslimlerden olu�maktad�r.<br />
725 Genel olarak, seçilmi� üyelerin yar�s� Müslüman ve di�er yar�s� Gayrimüslimlerden olu�maktad�r.<br />
726 Daire, dairelerde yaz� i�lerinin görüldü�ü yer, büro.<br />
727 Veznedar.<br />
355
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Antakya Kazas� Bidayet Mahkemesi 728:<br />
1284 : 1 Reis ve 4 Mümeyyiz 729, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Dava Kâtibi, 1 Sand�k<br />
Emini, 1 Tapu Kâtibi, Reyhanîye Zab�ta Memuru ve Kasir Nahiyesi<br />
Zab�ta memuru.<br />
1285 : 1 Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sand�k Emini, 1 Emlak Muharriri,<br />
1 Mukayyit, 1 Mübeyyiz, Kasir Nahiyesi Müdürü.<br />
1286 : 1 Reis ve 4 Mümeyyiz.<br />
1287-1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, Dava Kâtibi, 1 Arazi<br />
Memuru, Sand�k Emini.<br />
1290 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Tapu Kâtibi, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1<br />
Tahriri Emlak Kâtibi.<br />
1293-1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Evkaf Vekili, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi, 1<br />
Sand�k Emini.<br />
1299 : 1 Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 �kinci Kâtip, 1 Müstantik 730 Muavini, Ba�<br />
Tahsildar.<br />
1300-1303 : 1 Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 �kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1305-1307 : 1 Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 �kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1<br />
Mukavelat Muharriri 731.<br />
1308-1312 : 1 Reis ve 2 Üye.<br />
1313 : 1 Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc�s�, 1 Müstantik Muavini, 1<br />
Mukavelat Muharriri, 1 �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, 1 2.Kâtip, 1<br />
Nüfus Memuru, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Evkaf Vekili, 1 Telgraf ve Posta<br />
Müdürü, 1 Tapu Kâtibi ve 1 Muhabere Memuru.<br />
1314-1317 : 1 Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1318-1326 : 1 Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri.<br />
Antakya Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1308 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini , 1 Mukavelat Muharriri, 1<br />
Yard�mc�s�, 1 �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, 1 Kâtip.<br />
1309-1310 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini , 1 Mukavelat Muharriri, 1<br />
�er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, 1 Kâtip.<br />
1312 : Reis (Ba�kâtip), 1 Muavini, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri, 1<br />
�er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, 1 Evkaf Vekili, 1 Kâtip.<br />
Antakya Kazas� �er’iye Mahkemesi:<br />
1314-1318 : 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Evkaf Müdürü.<br />
1319-1326 : 1 Reis, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip.<br />
Antakya Kazas� Maarif Komisyonu:<br />
1323-1326 : 1 Reis, 1 Ba�kâtip, 1 Evkaf Müdür, 1 Nüfus Memuru, 2 Üye.<br />
728 Eskiden asliye mahkemelerine verilen ad.<br />
729 Bir birimde müsevvitlerin yazd�klar�n� düzelten kâtip’e verilen ad.<br />
730 Sorgu hâkimi.<br />
731 Noter.<br />
356
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Antakya Kazas� Evkaf �daresi:<br />
1320-1326 : 1 Müdür.<br />
Antakya Kazas� Evkaf Komisyonu:<br />
1320 : 1 Reis, 1 Evkaf Müdürü, 3 Üye.<br />
1321 : 1 Reis, 1 Evkaf Müdürü, 1 Nüfus Memuru, 2 Üye.<br />
1322 : 1 Reis, 1 Evkaf Müdürü, 3 Üye.<br />
1323-1326 : 1 Evkaf Müdürü, 3 Üye.<br />
Antakya Kazas� Evkaf ve Maarif Komisyonu:<br />
1316-1319 : 1 Reis ve 4 Üye.<br />
Antakya Askeri Nakliye Araçlar� Komisyonu<br />
1323 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Belediye Üyesi ve 2 Üye.<br />
1324 : Reis (Kaymakam Pa�a), Üyeler; 1 Meclis �dare Üyesi, 1 Belediye<br />
Üyesi, 1 Redir Mülaz�m�, Belediye Kâtibi.<br />
Antakya �ntikal ve Bo�altma Komisyonu<br />
1323-1324 : Reis (Kaymakam Pa�a), Üyeler; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Evkaf Müdürü,<br />
1 Tapu Kâtibi.<br />
Antakya Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1307 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1308-1310 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Evkaf Vekili.<br />
1312 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1314-1315 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1316 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1317 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1318 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Ondal�k Memuru.<br />
1319-1321 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Ondal�k Memuru.<br />
1322-1323 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Ondal�k Memuru, Müze-i Hümayun<br />
Fahri Memuru.<br />
1324-1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip.<br />
Antakya Kazas� Nafia Komisyonu:<br />
1308-1312 : Reis, 3 Üye; Bu üyeler 1 �dare Üyesi, 1 Banka Kâtibi, 1 Nüfus Memuru.<br />
Antakya Kazas� Tapu �daresi:<br />
1324-1326 : 1 Müdür, 1 Yoklama Kâtibi, 1 Yoklama Kâtip Yard�mc�s�, Orman<br />
Ondal�k Memuru.<br />
Antakya Kazas� Müze-i Hümayunu:<br />
1324-1326 : Fahri Memur.<br />
357
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Antakya Kazas� Ziraat Bankas� �ube Meclisi:<br />
1308-1309 : 1 Muhasebe Kâtibi.<br />
1310 : Reis, 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 3 Üye,<br />
1312 : Reis, 5 Üye, 1 �ube Muhasebe Kâtibi ve 4 Memur.<br />
1313 : Reis, 3 Üye, 1 �ube Muhasebe Kâtibi ve 1 Yard�mc�.<br />
1314-1315 : Reis, 1 Banka �ubesi Kâtibi, 1 Yard�mc�, 3 Üye.<br />
1316 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�, 3 Üye.<br />
1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi Vekili, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 4 Üye.<br />
1318-1324 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 3 Üye.<br />
1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�, 4 Üye.<br />
Antakya Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1317-1322 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
1323-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 2 Yard�mc�.<br />
Antakya Kazas� Ziraat ve Ticaret Odas�:<br />
1326 : Reis, 2 Üye.<br />
Antakya Kazas� Belediye Dairesi:<br />
1286 : Belediye Reisi (Selim Bey), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Emlak<br />
Muharriri, 1 Mukayyit, 1 Mübeyyiz ve Dava Kâtibi.<br />
1287 : Belediye Reisi (Selim A�a), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1288 : Belediye Reisi (Halef A�a), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1290 : Belediye Reisi (Hasan A�a), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1293 : Belediye Reisi (Muhyettin Efendi), 8 Üye, 1 Menafi Umumiye Sand�k<br />
Emini 732.<br />
1295 : Belediye Reisi (Halaf A�a), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Menafi Umumiye Sand�k<br />
Emini.<br />
1299-1300 : Belediye Reisi (Abdulvahit Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip.<br />
1302 : Belediye Reisi (Abdulvahit Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
1303 : Belediye Reisi (Abdulvahit Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini,<br />
1 Belediye Tabibi.<br />
1305-1306 : Belediye Reisi (Abdulvahit Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sand�k<br />
Emini.<br />
1307-1308 : Reis (Abdulvahit Efendi), 2 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sand�k Emini, 1<br />
Müfetti�, 1 Tabip.<br />
1309 : Reis (Abdulvahit Efendi), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sand�k Emini, 1<br />
Müfetti�.<br />
1310 : Reis (Abdülkadir Efendi), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sand�k Emini, 1<br />
Müfetti�.<br />
1312 : Reis (Abdulvahit Efendi), 9 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sand�k Emini, 1<br />
Müfetti�, 1 Çiçek A��s� Memuru.<br />
732 Ziraat Bankas�n�n kurulmas�ndan önce dü�ük faizle halka kredi veren ve belediyeye ba�l� olan bir<br />
sand�kt�r.<br />
358
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1313-1314 : Reis (Abdulvahit Efendi), 9 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sand�k Emini, 1<br />
Müfetti�.<br />
1315 : Reis (Hac� Faik Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti� 1 Tabip, 1 Sand�k<br />
Emini.<br />
1316 : Reis (Hac� Faik Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sand�k Emini, 1<br />
Emlâk-� Hümayun 733 Memuru, 1 Müfetti�.<br />
1317 : Reis (Hac� Faik Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Emlâk-� Hümayun<br />
Memuru, 1 Müfetti�.<br />
1318 : Reis (Re�it A�a), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip, 1 Emlâk-�<br />
Hümayun Memuru, 1 Müfetti�.<br />
1319 : Reis (Re�it A�a), 9 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip, 1 Emlâk-�<br />
Hümayun Memuru.<br />
1320 : Reis (Re�it A�a), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tabip, 1 A��<br />
Memuru, 1 Emlâk-� Hümayun Memuru.<br />
1321 : Reis (Re�it A�a), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tabip, 1 A��<br />
Memuru, 1 Emlâk-� Hümayun Memuru.<br />
1322 : Reis (Ziver Pa�a), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tabip, 1 Emlâk-�<br />
Hümayun Memuru.<br />
1323 : Reis (Ziver Pa�a), 7 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tabip, 1 Müfetti�-i<br />
Evvel, 1 Müfetti�-i Sani, 1 Emlâk-� Hümayun Memuru.<br />
1324 : Reis (Ziver Pa�a), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tabip, 1 Müfetti�-i<br />
Evvel, 1 Müfetti�-i Sani, 1 Emlâk-� Hümayun Memuru.<br />
1326 : Reis (Ziver Pa�a), 11 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tabip, 1 Müfetti�-i<br />
Evvel, 1 Müfetti�-i Sani, 1 Emlâk-� Hümayun Memuru 1 Kabile.<br />
Antakya Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1308-1310 : 1 Telgraf ve Posta Müdürü, 1 Tapu Kâtibi, 1 Muhabere Memuru.<br />
1312 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Tapu Memuru, 1 Vergi Memuru.<br />
1314-1315 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Orman Ondal�k Memuru, 1 Kolcu.<br />
1316-1318 : 1 Müdür, 2 Muhabere Memuru, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1319-1324 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru.<br />
1326 : 1 Müdür, 2 Muhabere Memuru, 1 Posta Kâtibi, 1 Ba�çavu�, 3 Hat<br />
Çavu�u, 1 Telgraf ve Posta Da��t�c�s�.<br />
Antakya Kazas� Hapishane �daresi:<br />
1321-1326 : 1 Ba�gardiyan, 2 Gardiyan.<br />
Antakya Kazas� Düyûn-� Umûmiye �daresi:<br />
1307 : 1 Müdür, 1 Kâtip.<br />
1308 : 1 Müdür, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 �pek Ö�ür Kâtibi, 1 �pek Ö�ür Mukayyidi.<br />
1309 : 1 Müdür, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip.<br />
1310 : 1 Müdür, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 �pek Ö�ür Kâtibi, 1 �pek Ö�ür Mukayyidi,<br />
1 Frans�zca Kâtip.<br />
733 Padi�ah mallar�.<br />
359
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1312 : 1 Müdür, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 �pek Ö�ür Kâtibi, 1 �pek Ö�ür Mukayyidi,<br />
1 �pek Ö�ür Vezzan�.<br />
1313-1315 : 1 Müdür, 1 Ba�kâtip, 2.Kâtip ve Sand�k Emini, 1 �pek Ö�ür Kâtibi, 1<br />
�pek Ö�ür Mukayyidi, 1 �pek Ö�ür Vezzan�.<br />
1316-1317 : 1 Müdür, 1 Ba�kâtip, 2 Kâtip, 1 �pek Ö�ür Kâtibi, 1 �pek Ö�ür Mukayyidi,<br />
1 �pek Ö�ür Vezzan�.<br />
1318-1320 : 1 Müdür, 1 Ba�kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 �pek Ö�ür Kâtibi, 1 �pek<br />
Ö�ür Mukayyidi, 1 �pek Ö�ür Vezzan�.<br />
1321-1322 : 1 Müdür, 1 Ba�kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 �pek Kâtibi, 1 �pek Ö�ür Kâtibi,<br />
�pek Vezzan�.<br />
1323-1326 : 1 Müdür, 1 Ba�kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 �pek Tezkere Kâtibi, 1 �pek<br />
Ö�ür Kâtibi, 1 A�ar Kâtibi, 1 Kantarc�.<br />
Antakya Kazas� Reji �daresi:<br />
1308-1310 : 1 Müdür, 1 Ba�kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
1308-1310 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Kâtip.<br />
1312-1313 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Ambarc� ve 1 Fabrika<br />
Memuru.<br />
1314-1316 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Muhafaza Müfetti�i, 1<br />
Dava Vekili, 1 Sat�� Memuru, Ambar ve Fabrika Memuru.<br />
1317-1321 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Dava Vekili, 1 Sat��<br />
Memuru, Ambar ve Fabrika Memuru.<br />
1322 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Dava Vekili, 1 Sat��<br />
Memuru.<br />
1323 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Tahrirat Kâtibi ve Dava Vekili, 1 Ambar<br />
ve Sat�� Memuru, 1 Fabrika Kâtibi, 1 Kolcuba��.<br />
1324-1326 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Tahrirat Kâtibi ve Dava Vekili, 1 Sat��<br />
Memuru, 1 Fabrika Kâtibi, 1 Muhammen, 2 Kontrol Memuru.<br />
Antakya Kazas�n�n Emlak-i Hümayun �daresi:<br />
1303-1305 : 1 Fahri Memur ve 1 Kâtip.<br />
Antakya Gümrük �daresi<br />
1286 : 1 Gümrük Müdür, 1 Gümrük Ba�kâtip, 1 Ordu Memuru.<br />
Antakya Kazas� Süveydiye Nahiyesi:<br />
1307-1326 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
Antakya Kazas� Süveydiye Nahiyesi �dare Meclisi:<br />
1302-1303 : Nahiye Müdür, 1 Sand�k Emini, 1 Rüsumat Müdürü.<br />
1305-1306 : Nahiye Müdür, 4 Üye, 1 Süveydiye Liman Reisi, 1 Rüsumat Müdürü,<br />
1 Kâtip ve 1 Polis Memuru.<br />
1307 : Nahiye Müdür, 3 Üye, 1 Süveydiye Liman Reisi, 1 Rüsumat Müdürü<br />
ve 1 Kâtip.<br />
1308 : Nahiye Müdür ve 1 Kâtip.<br />
1309 : Nahiye Müdür, 1 Rüsumat Müdürü ve 1 Kâtip.<br />
360
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1310-1312 : Nahiye Müdür, 3 Üye, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru, 1 Rüsumat<br />
Müdürü ve 1 Kâtip.<br />
1313 : Nahiye Müdür, 4 Üye, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru, 1 Rüsumat<br />
Müdürü, 1 Liman Reisi ve 1 Kâtip.<br />
1314 : Nahiye Müdür, 4 Üye.<br />
1315-1320 : Nahiye Müdür, 4 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1321 : Nahiye Müdür, 4 Seçilmi� Üye, 1 Tahrirat Kâtibi ve Sand�k Emini.<br />
1322-1323 : Nahiye Müdür, 4 Üye.<br />
1324-1326 : Nahiye Müdür, 4 Üye, 1 Tahrirat Kâtibi.<br />
Antakya Kazas� Süveydiye Nahiyesi Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1321-1326 : 1 Müdür.<br />
Antakya Kazas� Süveydiye Nahiyesi Rüsumat �daresi:<br />
1307 : 1 Müdür, 1 Ba�kâtip.<br />
1314-1315 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru, 1 Demiryolu Muhaf�z�,<br />
1 Liman Reisi.<br />
1316-1318 : 1 Müdür, 1 Ba�kâtip, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru, 1 Memur, 1<br />
Liman Reisi ve 1 Demiryolu Muhaf�z�.<br />
1319-1320 : 1 Müdür, 1 Ba�kâtip.<br />
1321-1322 : 1 Müdür, 1 Kâtip, Liman Reisi.<br />
1323-1326 : 1 Müdür, 1 Ba�kâtip, 1 Liman Reisi ve 1 Korvet Kâtibi.<br />
Antakya Kazas� Süveydiye Nahiyesi Düyûn-� Umûmiye �daresi:<br />
1319-1320 : 1 Memur, 1 Liman Reisi ve 1 Demiryolu Muhaf�z�.<br />
1321-1326 : 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru.<br />
Antakya Kazas� Süveydiye Nahiyesi Reji �daresi:<br />
1321-1323 : 1 Reji Memuru.<br />
1324-1326 : 1 Reji Memuru, Orman Tezkere Kâtibi.<br />
Süveydiye Gümrük �daresi<br />
1286 : 1 Gümrük Müdür, 1 Gümrük Ba�kâtip, 1 Gümrük Sand�k Emini.<br />
Antakya Kazas� Menafi Umumiye Sand��� Komisyonu:<br />
1290 : 1 Reis, 2 Üye ve 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Rüsumat Müdürü, 1 Kâtip.<br />
(Sermayesi: 265.962 Kuru�).<br />
Antakya Kazas�n�n Baz� Memurlar� 734:<br />
1295 : Evkaf Vekili, Dava Kâtibi, Vukuat Kâtibi, Nüfus Mukayyidi.<br />
1299 : Menafi Sand�k Emini, Sand�k Emini, Tahrir ve Vergi Kâtibi ve Yard�mc�s�<br />
(2 Ki�i), Nüfus Mukayyidi, Telgraf ve Posta Müdürü ve<br />
Yard�mc�s�.<br />
734 1307 tarihli Halep Vilayet salnamesinde baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun yerine<br />
“Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
361
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1300 : Tapu Kâtibi, Ba� Tahsildar, A�ar ve A�nam Memuru, Ba�kâtip, Sand�k<br />
Emini, Telgraf ve Posta Müdürü, Tahrir ve Vergi Memuru ve<br />
Yard�mc�s�, Nüfus Memuru, Menafi Sand�k Emini, Rüsumat Müdürü.<br />
1302 : A�ar Memuru, Ba�kâtip, Menafi Kâtibi, Ba� Tahsildar, Tapu Kâtibi,<br />
Telgraf ve Posta Müdürü, Muhabere Memuru, Tahrir ve Vergi Memuru<br />
ve Yard�mc�s�, Sand�k Emini, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi,<br />
�er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, Evkaf Vekili, Sand�k Emini, Menafi<br />
Sand�k Emini, Reji Memuru, Düyûn-� Umûmiye Memuru, Jandarma<br />
Yüzba��, Jandarma Mülaz�m (2 Ki�i).<br />
1303 : Ba� Tahsildar, Tapu Kâtibi, Telgraf ve Posta Müdürü, Tahrir ve Vergi<br />
Memuru ve Yard�mc�s�, Sand�k Emini, Nüfus Memuru, Nüfus<br />
Kâtibi, �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, Evkaf Vekili, Sand�k Emini,<br />
Menafi Sand�k Emini, Reji Müdürü, Düyûn-� Umûmiye Memuru,<br />
Jandarma Yüzba��, Jandarma Mülaz�m (2 Ki�i).<br />
1305 : Tapu Kâtibi, Ziraat Bank �ubesi Müdürü, Telgraf ve Posta Müdürü,<br />
Tahrir ve Vergi Memuru, Frans�zca Muhabere Memuru ve Yard�mc�s�,<br />
Sand�k Emini, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, �er’iye Mahkemesi<br />
Ba�kâtibi, �kinci Kâtip, Evkaf Vekili, Sand�k Emini, Menafi Sand�k<br />
Emini, Reji Müdürü, Reji Kâtibi, Düyûn-� Umûmiye Memuru ve Kâtibi,<br />
Jandarma Yüzba��, Jandarma Mülaz�m, �pek Ö�ür Memuru,<br />
�pek Kâtibi, �pek Da��t�m Memuru ve Polis memuru.<br />
1306 : Tapu Kâtibi, Ziraat Bank �ubesi Müdürü, Sand�k Emini, Nüfus Memuru,<br />
Nüfus Kâtibi, �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, �kinci Kâtip, Evkaf<br />
Vekili, �pek Ö�ür Memuru, �pek Kâtibi, �pek Da��t�m Memuru.<br />
1307 : Tapu Kâtibi, Ziraat Bank �ubesi Muhasebe Kâtibi, Telgraf ve Posta<br />
Memuru, Posta Memuru, �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, Evkaf Vekili,<br />
Polis Memuru (2 Ki�i).<br />
ANTEP KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1284 : Re�it Pa�a (Kaza Müdürü)<br />
1285 : Osman Pa�a<br />
1286-1287 : Mustafa Pa�a<br />
1288 : �smail Efendi<br />
1290 : Re�at Bey<br />
1293 : Ahmet Bey<br />
1295 : Mustafa Mürsel Pa�a<br />
1299-1300 : Hüsnü Efendi<br />
1302-1303 : Mehmet Rüstem Efendi<br />
1305 : Abdülkadir Efendi<br />
1306-1308 : Abdülaziz Sabri Efendi<br />
1309-1310 : Ali Necmettin Bey<br />
1312 : R�fat Bey<br />
1313 : �hsan Bey<br />
362
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1314 : Hasan Tevfik Bey<br />
1315 : �smail Fevzi Bey<br />
1316 : Mustafa Re�it Bey<br />
1317 : �smail Fevzi Bey<br />
1318-1320 : Kamil Bey<br />
1321-1322 : Mahmut Celalettin Bey<br />
1323 : Ali Osman Efendi<br />
1324 : Mustafa Naili Bey<br />
1326 : Necmettin Bey<br />
Antep Kazas� idare meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip, 1 Müftü ve 4 Üye.<br />
1285-1295 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye 735.<br />
1299 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1300 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1302-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
Antep Kazas� Mal Kalemi:<br />
1307-1326 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
Antep Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1284 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi.<br />
1285 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sand�k Emini.<br />
1286 : Reis ve 4 Mümeyyiz<br />
1287 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sand�k Emini, 1 Emlak Vukuat<br />
Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1288 : Reis, 5 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sand�k Emini, 1 Eytam Müdürü,<br />
1 Mukayyit.<br />
1290 : Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi.<br />
1293 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Evkaf Vekili, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi, 1<br />
Sand�k Emini.<br />
1295 : Reis, 4 Mümeyyiz.<br />
1299 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip.<br />
1300–1303 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc�s�, 1 Müstantik Muavini, 1 Polis<br />
Memuru.<br />
1305 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Yard�mc�s�, 1 Müstantik Muavini,<br />
1 Mukavelat Muharriri, 1 Polis ve Müdde’î Umumî Vekili.<br />
1306 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc�s�, 1 Müstantik Muavini, 1<br />
Mukavelat Muharriri.<br />
735 Genel olarak, seçilmi� üyelerin yar�s� Müslüman ve di�er yar�s� Gayrimüslimlerden olu�maktad�r.<br />
363
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1307 : Reis, 3 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc�s�, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini,<br />
1 Mukavelat Muharriri, 1 Müdde’î Umumî.<br />
1308 : Reis ve 3 Üye.<br />
1309-1312 : Reis ve 2 Üye.<br />
1313 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri,<br />
1 Savc�.<br />
1314-1317 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1318-1326 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri,<br />
1 Müdde’î Umumî.<br />
Antep Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1309-1310 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Kâtip, 1 Mukavelat Muharriri,<br />
1 Müdde’î Umumî Muavini.<br />
1312 : Reis (Ba�kâtip), 1 Muavini, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri,<br />
Müdde’î Umumî Muavini.<br />
Antep Kazas� �er’iye Mahkemesi:<br />
1316-1317 : Ba�kâtip ve 2. Kâtip.<br />
1318-1326 : Reis, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Mukayyit.<br />
Antep Kazas� Ticaret Mahkemesi:<br />
1299 : Reis, 1 Ba�kâtip, 2 Daimi Üye, 2 Geçici Üye.<br />
1300-1303 : Reis, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc�, 2 Daimi Üye, 2 Geçici Üye.<br />
1305-1306 : Reis, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc�, 2 Daimi Üye, 4 Geçici Üye.<br />
1307 : Reis, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc�, 4 Daimi Üye, 2 Geçici Üye.<br />
1312 : Reis.<br />
1313-1314 : Reis, 2 Ba�kâtip, 2 Üye.<br />
1315-1317 : Reis, 2 Ba�kâtip, 2 Daimi Üye, 2 Geçici Üye.<br />
1318-1320 : Reis, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc�, 2 Daimi Üye, 1 Geçici Üye.<br />
1321-1324 : Reis, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 2 Daimi Üye, 2 Geçici Üye.<br />
Antep Kazas� Nafia Komisyonu:<br />
1310 : Reis, 5 Üye; Bu üyeler 1 Meclis �dare Üyesi, 1 Ziraat Bankas� Muhasebe<br />
Kâtibi, 1 Nüfus Memuru, Ziraat Meclis Üyesi, Belediye Üyesi.<br />
1312 : Reis, 5 Üye; Bu üyeler 1 Meclis �dare Üyesi, 1 Banka Muhasebe Kâtibi,<br />
1 Nüfus Memuru, Ziraat Bankas� Meclis Üyesi, Belediye Üyesi.<br />
1314-1315 : Reis ve 2 Üye<br />
1316 : Reis ve 5 Üye; Bu üyelerin dördü Meclis �dare Üyesi (2 Müslüman<br />
ve 2 Gayrimüslim), 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1317 : Reis, 4 Üye; Bu üyeler 1 Mühendis, 1 Kâtip, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi ve<br />
1 Üye.<br />
1318-1326 : Reis, 5 Üye; Bu üyeler 1 Meclis �dare Üyesi, 1 Banka Muhasebe Kâtibi,<br />
1 Nüfus Memuru, Bedel-i Nakdi Kâtibi, 1 Mühendis.<br />
Antep Kazas� Maarif Komisyonu:<br />
1302 : Reis ve 6 Üye.<br />
364
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1303 : Reis ve 7 Üye.<br />
1305-1310 : Reis ve 3 Üye.<br />
1312 : Reis ve 5 Üye.<br />
1313 : Reis, Nüfus Memuru ve 5 Üye.<br />
1314 : Reis, 2. Reis ve 5 Üye.<br />
1315 : Reis, 6 Üye.<br />
1316-1319 : Reis, 4 Üye, 1 Veznedar,<br />
1320-1322 : Reis, 4 Üye, 1 Veznedar ve Kâtip.<br />
1323-1324 : Reis, 2 �dare Meclis Üyesi, 3 Üye, 1 Veznedar ve Kâtip.<br />
1326 : Reis, Reis Yard�mc�s�, 3 Üye, 1 Komisyon Kâtibi, 1 Müfetti�.<br />
Antep Kazas� Evkaf �daresi:<br />
1318-1326 : 1 Müdür<br />
Antep Kazas� Evkaf Komisyonu:<br />
1305-1306 : Reis, 3 Üye.<br />
1307 : Reis, 1 Evkaf Vekili, 3 Üye.<br />
1308-1312 : Reis, 1 Evkaf Vekili, 2 Üye.<br />
1313 : Reis, 1 Evkaf Muhasebe Kâtibi Vekili, 2 Üye.<br />
1314-1317 : Reis, 1 Evkaf Vekili, 3 Üye.<br />
1318-1326 : Reis, 1 Evkaf Müdürü, 4 Üye<br />
Antep Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1308-1312 : 1 Müdür, 1 Kâtip.<br />
1314-1317 : 1 Müdür, 1 Tapu Kâtibi, 1 Kâtip.<br />
1318-1326 : 1 Müdür, 1 Tapu Kâtibi, 1 Kâtip, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
Antep Kazas� Ziraat Bankas� Meclisi:<br />
1312-1313 : Reis, 1 Kâtip, 6 Üye.<br />
1314 : Reis, 1 Kâtip, 5 Üye.<br />
1315-1318 : 1 Reis ve 5 Üye.<br />
1319-1322 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 2 Üye.<br />
1323-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 2 Üye.<br />
Antep Kazas� Ziraat Bankas� �ubesi:<br />
1307 : 1 Reis, 1 Kâtip, Sand�k Vekili ve 3 Üye.<br />
1308-1309 : 1 Reis, 1 Kâtip, Sand�k Vekili ve 2 Üye.<br />
1310 : 1 Reis, 1 Muhasebe Kâtibi ve 5 Üye, 2 Süvari Tahsildar,<br />
1312 : 1 Reis, 1 Muhasebe Kâtibi ve 5 Memur.<br />
1313 : 1 Reis, 1 Muhasebe Kâtibi ve 3 Memur.<br />
1314-1315 : 1 Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 1 Süvari Tahsildar ve 3<br />
Memur.<br />
1316 : 1 Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�s� ve 3 Memur.<br />
1317-1319 : 1 Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�s� ve 2 Memur.<br />
365
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Antep Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1318-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
Antep Kazas� Belediye Dairesi:<br />
1286 : Belediye Reisi (Mustafa A�a), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Emlak<br />
Muharriri, 1 Mukayyit, 1 Mübeyyiz ve Dava Kâtibi.<br />
1287 : Reis (Mustafa A�a), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
1288 : Reis (Hac� Osman A�a), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
1290 : Reis (Hac� Hüseyin A�a), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Kâtip ve Sand�k<br />
Emini.<br />
1293-1295 : Reis (Osman A�a), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Menafi Umumiye Sand�k Emini.<br />
1299 : Reis (Mustafa A�a), 6 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Tabip, 1 Mühendis, 1 Sand�k<br />
Emini.<br />
1300 : Reis (Mustafa A�a), 8 Üye ve 1 Belde Tabibi, 1 Mühendis.<br />
1302 : Reis (Mustafa A�a), 9 Üye ve 1 Belde Tabibi.<br />
1303 : Reis (Mustafa A�a), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip.<br />
1305 : Reis (Mustafa A�a), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip.<br />
1306-1312 : Reis (Mustafa A�a), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip.<br />
1313 : Reis (Abdulkadir Behçet Efendi), 10 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1<br />
Tabip Vekili.<br />
1314 : Reis (Abdulkadir Behçet Efendi), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1<br />
Tabip Vekili Eczac�, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru.<br />
1315-1316 : Reis (Hamdi Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Eczac�, 1<br />
Tabip, 1 Müfetti�.<br />
1317 : Reis (Süleyman Bey), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Eczac�, 1<br />
Tabip, 1 Müfetti�.<br />
1318 : Reis (Süleyman Bey), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Mühendis, 1<br />
Eczac�, 1 Tabip Vekili.<br />
1319-1322 : Reis (Lütfi Efendi), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Mühendis, 1<br />
Eczac�, 1 Tabip, 1 Kabile.<br />
1323-1326 : Reis (Sami Efendi), 10 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Mühendis, 1<br />
Eczac�, 1 Tabip, 1 A�� Memuru, 1 Kabile.<br />
Antep Gümrük �daresi<br />
1286 : 1 Gümrük Müdür, 1 Gümrük Ba�kâtip, 1 Gümrük Sand�k Emini.<br />
Antep Kazas� Hamidiye Gureba Hastanesi Komisyonu:<br />
1323-1324 : Reis, 6 Üye, 1 �kinci Reis, 1 Müdür.<br />
1326 : Reis, 5 Üye, 1 Operatör, 2 Doktor, 1 Kâtip.<br />
Antep Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1308 : 1 Posta ve Telgraf Müdürü, 1 Memuru, 1 Stajyer, 1 Tapu Kâtibi, 1<br />
Düyûn-� Umûmiye Memuru.<br />
1309-1310 : 1 Posta ve Telgraf Müdürü, 1 Muhabere Memuru, 1 Orman Ondal�k<br />
Memuru, 1 Tapu Kâtibi.<br />
366
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1312-1313 : 1 Posta ve Telgraf Müdürü, 1 Tapu Kâtibi, 1 Posta Kâtip, 1 Muhabere<br />
Memuru, 1 Ondal�k Orman Memuru.<br />
1314 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Posta Kâtibi, 1 Orman Ondal�k<br />
Memuru.<br />
1315-1317 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1318 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru.<br />
1319 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Posta Kâtibi.<br />
1320-1322 : 1 Müdür, 2 Muhabere Memuru 1 Posta Kâtibi.<br />
1323-1326 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru 1 Posta Kâtibi.<br />
Antep Kazas� Ticaret ve Sanayi Odas�:<br />
1322-1326 : Reis, 4 Üye, 1 Kâtip.<br />
Antep Kazas� Ziraat Odas�:<br />
1320-1321 : Reis, 4 Üye.<br />
Antep Kazas� Düyûn-� Umûmiye �daresi:<br />
1302-1303 : 1 Memur, 1 Ba�kâtip ve 1 Sand�k Emini.<br />
1305 : 1 Memur, 1 Ba�kâtip.<br />
1309-1310 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1312 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1313 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Yard�mc�s�.<br />
1315 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1316-1320 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Sat�� Memuru.<br />
1321-1326 : 1 Memur, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
Antep Kazas� Reji �daresi:<br />
1307 : 1 Müdür, 1 Sand�k Emini, 1 Kâtip.<br />
1308 : 1 Müdür, 1 Sand�k Emini, 1 Dava Vekili.<br />
1309 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambar Memuru.<br />
1310 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambar Memuru, 1 Türkçe Kâtibi ve Dava<br />
Vekili, 1 Yard�mc�s�.<br />
1312 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambarc�, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Mavini.<br />
1313-1314 : 1 Müdür, 1 Muhasebe Memuru, 1 Ambar Memuru, 1 Dava Vekili.<br />
1315-1317 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambar Memuru.<br />
1318-1320 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambarc�, 1 Kâtip.<br />
1321-1326 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambarc�, 1 Kâtip, 1 Dava Vekili.<br />
Antep Kazas� Osmanl� Bankas� �ubesi:<br />
1326 : 1 müdür, 1 muhasebeci.<br />
367
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Antep Kazas�n�n A�ar ve A�nam �daresi 736:<br />
1300-1302 : 1 Ba�kâtibi, 1 Memur ve 1 Yard�mc�s�.<br />
Antep Kazas� Menafi Umumiye Komisyonu:<br />
1287-1288 : 1 Reis, 3 Üye.<br />
1290 : 1 Reis, 2 Üye. (Sermayesi: 17.500 Kuru�).<br />
Antep Kazas�n�n Baz� Memurlar� 737:<br />
1290 : Eytam Sand��� Memuru, Rüsumat Müdürü, Kâtip, Sand�k Emini.<br />
1295 : Evkaf Vekili, Dava Kâtibi, Vukuat Kâtibi, Sand�k Emini.<br />
1299 : Evkaf Vekili, Ba� Tahsildar, Telgraf Müdürü, Tapu Kâtibi, Jandarma<br />
Yüzba��, Rüsumat Müdürü, Ba�kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1300 : Evkaf Vekili, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tapu Kâtibi, Telgraf<br />
Müdürü, Jandarma Yüzba��, Ba� Tahsildar, Rüsumat Müdürü, Ba�kâtip<br />
ve Sand�k Emini.<br />
1302-1303 : Tapu Kâtibi, Evkaf Vekili, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Telgraf<br />
Müdürü, Jandarma Yüzba��, Mülaz�m, Sand�k Enini ve Ba� Tahsildar.<br />
1305 : Tahrir ve Vergi Kâtibi, Evkaf Vekili, Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru,<br />
Nüfus Kâtibi, Telgraf Müdürü, Jandarma Yüzba��, Mülaz�m, Sand�k<br />
Enini.<br />
1306 : Evkaf Vekili, Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Sand�k<br />
Enini.<br />
1307 : Tapu Kâtibi, Düyûn-� Umûmiye Memuru, Telgraf ve Posta Memuru,<br />
Polis Memuru<br />
BÂB KAZASI<br />
KAYMAKAM<br />
1284 : Ahmet Talat Efendi (Kaza Müdürü)<br />
1285 : �zzet Bey<br />
1286 : Veliyüddin Efendi<br />
1287 : Ahmet Bey<br />
1288 : Ethem Efendi<br />
1290 : Osman Bey<br />
1293 : Hüsamettin Efendi<br />
1295 : Abdulkadir Efendi<br />
1299 : �smail Bey<br />
1300 : Mehmet Kâ�if Efendi<br />
1302-1305 : Ahmet Lütfi Bey<br />
1306-1307 : Ahmet Hamdi Efendi<br />
1308 : Mehmet Re�at Efendi<br />
736 Bu idare birimi 1302 tarihli Halep Vilayet salnamesinde görülmektedir. Bu tarihten sonra bu ad ve<br />
ba�l�k alt�nda hiçbir kadro verilmemi�tir.<br />
737 1307 tarihli Halep Vilayet salnamesinde baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun yerine<br />
“Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
368
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1309 : Mehmet Efendi<br />
1310 : Hüseyin �evki Efendi<br />
1312 : Halil S�tk� Efendi<br />
1313 : Ali R�za Efendi<br />
1314 : Mehmet Hasip Bey<br />
1315-1316 : Ahmet Nazif Efendi<br />
1317-1319 : Cemalettin Bey<br />
1320 : Bahri Bey<br />
1321-1323 : Mehmet Refiki Bey<br />
1324 : Abdulsamet Mansur Bey<br />
1326 : �akir Efendi<br />
Bâb Kazas� �dare Meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip, 1 Müftü ve 4 Üye.<br />
1285-1290 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1293 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 4<br />
Seçilmi� Üye.<br />
1295 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1299 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Tahrirat<br />
Kâtibi ve 3 Seçilmi� Üye.<br />
1300-1306 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Tahrirat<br />
Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1307-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
Bâb Kazas� Mal Kalemi:<br />
1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin.<br />
1307–1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
Bâb Kazas� Heyet-i Tahsildar Memurlar�:<br />
1324 : 6 Süvari Tahsildar ve 1 Piyade Tahsildardan olu�maktad�r.<br />
1326 : 1 Tahsil Memuru Ba�kanl���nda 1 Ba� Tahsildar ve yedi tahsilât dairesinden<br />
olu�maktad�r.<br />
Bâb Kazas� Nafia Komisyonu:<br />
1323 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Nüfus Memuru, 1 Banka Muhasebe<br />
Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
Bâb Kazas� Tahsilât Komisyonu:<br />
1321 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, 1 Redif Mülaz�m ve 2 Üye.<br />
1322-1324 : Reis (Mal Müdürü), 1 Tahsilât Müfetti�i, 1 Ba� Tahsildar ve 2 Üye.<br />
1326 : Reis (Mal Müdürü) Üyeler; 1 Tahsil Memuru ve 2 Üye.<br />
369
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Bâb Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1284 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi.<br />
1285 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi.<br />
1286 : Reis ve 4 Mümeyyiz.<br />
1287-1288 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, Sand�k<br />
Emini.<br />
1290 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Tahriri Emlak<br />
Kâtibi.<br />
1293 : Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Evkaf Vekili, 1 Vukuat Kâtibi, 1<br />
Sand�k Emini.<br />
1295 : Reis, 4 Mümeyyiz.<br />
1299 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip.<br />
1300-1307 : Reis, 1 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik, 1 Müstantik Muavini, 1 �kinci<br />
Kâtip.<br />
1307 : Reis, 1 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik, 1 Muavin, 1 �kinci Kâtip.<br />
1308-1312 : Reis ve 2 Üye.<br />
1313-1314 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1315 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1316 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi.<br />
1317 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1318-1323 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1324 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri, 1 Savc� Yard�mc�s� ve 1 Polis Komiseri<br />
1326 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri.<br />
Bâb Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1308 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Kâtip.<br />
1309 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Kâtip, 1 Evkaf Vekili, 1 Tapu<br />
Kâtibi.<br />
1310 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1312 : Reis (Ba�kâtip), 1 Muavini, 1 Müstantik Muavini, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi, 1 Mukavelat Muharriri, 1 Evkaf Vekili.<br />
Bâb Kazas� Ticaret ve Ziraat Odas�:<br />
1310 : Reis, 1 �kinci Reis ve 4 Üye.<br />
1312 : Reis, 5 Üye.<br />
Bâb Kazas� Ticaret Mahkemesi:<br />
1313-1315 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi.<br />
Bâb Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1307-1312 : 1 Müdür, 1 Kâtip.<br />
1313-1314 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Posta Memuru.<br />
370
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1315 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1316-1321 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi ve Yoklama Kâtibi.<br />
1322-1324 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu ve Yoklama Kâtibi, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip.<br />
Bâb Kazas� Tapu �daresi:<br />
1326 : 1 Tapu Ve Yoklama Kâtibi, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
Bâb Kazas� Ziraat Bankas� �ube Meclisi:<br />
1309 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 5 Üye, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1309 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 5 Üye, 1 Reji Memuru.<br />
1310-1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye.<br />
1313 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi.<br />
1314-1315 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
1316-1319 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1320 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi Yard�mc�s�, 3 Üye, 1<br />
Bedeli Nakdi Kâtibi, 1 Ondal�k Memuru.<br />
1321-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
Bâb Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1317-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
Bâb Kazas� Belediye Dairesi:<br />
1286 : Reis, (Muharrem Efendi), 5 Üye, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi.<br />
1287 : Reis (Ra�it Efendi), 4 Üye ve 1 Sand�k Emini.<br />
1288 : Reis (Zekeriya A�a), 5 Üye ve 1 Sand�k Emini.<br />
1290 : Reis (Zekeriya Efendi) ve 5 Üye.<br />
1293 : Reis (�eyh Akil Efendi), 2 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1295-1299 : Reis (Hac� Abdu A�a ), 4 Üye.<br />
1300-1302 : Reis (Hac� Abdu A�a ), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Cerrah.<br />
1303 : Reis (Hac� Abdu A�a ), 1 Üye, 1 Kâtip, 1 Cerrah.<br />
1305-1306 : Reis (Mehmet Zeyin A�a ), 4 Üye.<br />
1307 : Reis (Mecit Zeyin A�a ), 4 Üye, 1 Kâtip.<br />
1308 : Reis (Hac� Mustafa A�a ), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip.<br />
1309 : Reis (Abdulrezzak A�a ), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip.<br />
1310-1312 : Reis (Hamdu A�a ), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Cerrah, 1 Düyûn-� Umûmiye<br />
Memuru.<br />
1313 : Reis (Hamdu A�a ), 5 Üye.<br />
1314 : Reis (�eyh Keddur Efendi ), 5 Üye, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru, 1<br />
Reji Memuru.<br />
1315 : Reis (�eyh Keddur Efendi ), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tabip,<br />
1 A�çi, 1 Reji Memuru.<br />
1316-1318 : Reis (Abdulrazzak �evvaf A�a ), 6 Üye, 1 Kâtip.<br />
1319 : Reis (Abdulrazzak Efendi ), 4 Üye, 1 Kâtip.<br />
1320 : Reis (�brahim A�a), 4 Üye, 1 Kâtip.<br />
371
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1321 : Reis (�brahim A�a), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti�.<br />
1322 : Reis (Münhal), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti�.<br />
1323 : Reis (Hac� Abdu A�a), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti�.<br />
1324 : Reis (Hac� Mustafa A�a), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti�.<br />
1326 : Reis (Hac� Mustafa A�a), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti�.<br />
Bâb Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1322-1324 : 1 Müdür.<br />
1326 : 1 Müdür, 1 Ba�çavu�, 1 Kavas.<br />
Bâb Kazas� Reji �daresi:<br />
1316-1317 : 1 Memur.<br />
1318 : 1 Memur, 1Kâtip, 1 Ambarc�.<br />
1319-1322 : 1 Memur.<br />
1323 : 1 Memur, 1 Türkçe Kâtibi, Arapça Kâtibi.<br />
1324-1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip.<br />
Bâb Kazas� Düyûn-� Umûmiye �daresi:<br />
1322 : 1 Memur.<br />
1323 : 1 Memur, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tahsildar, 1 Kolcu.<br />
1324-1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tahsildar.<br />
Bâb Kazas� �lbeyli Nahiyesi:<br />
1284-1326 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
Bâb Kazas� Cubul Memlehesi (Tuzla) Müdüriyeti:<br />
1286 : 1 Tuzla Müdürü, 1 Ba�kâtip, 1 Sand�k Emini, Tuzla Mustahfaz Askeri<br />
Binba��, 1.Bölük Yüzba��, 2.Bölük Yüzba��.<br />
1290 : 1 Tuzla Müdürü, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
1307 : 1 Tuzla Müdürü, 1 Müfetti� 2 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 �cmal Kâtibi,<br />
1 Okka Memuru, 1 Kantar Kâtibi ve 1 Kantarc�.<br />
Bâb Kazas�n�n Baz� Memurlar� 738:<br />
1295 : Evkaf Vekili, Dava Kâtibi, Vukuat Kâtibi, Sand�k Emini, Nüfus Mukayyidi.<br />
1299 : A�ar Memuru, , Vukuat Kâtibi, Evkaf Vekili, Nüfus Memuru, Rüsum-�<br />
Sitte 739 Memuru, Sand�k Emini, Ba� Tahsildar.<br />
1300 : A�ar Memuru, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Vergi Kâtibi, Vergi Kâtip Yard�mc�s�,<br />
Tapu Kâtibi, Evkaf Vekili, Nüfus Memuru, Ba� Tahsildar,<br />
�lbeyli Nahiyesi Sand�k Emini, Kaza Sand�k Emini, Cubul<br />
Memlehesi Memuru, Kontrol Muavini ve Kâtip.<br />
738 1307 tarihli Halep Vilayet salnamesine kadar baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun<br />
yerine “Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
739 Devlet borçlar� kar��l��� olarak verilen gelirlerin idaresi için kurulan müessesenin ad�d�r. Damga,<br />
müsekkirat, bal�k av�, tuz, tütün vergileri ile ipek ö�ründen ibaret olan bu gelirler alt� tane oldu�u için<br />
bu ad� alm��t�r.<br />
372
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1302 : A�ar Memuru, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi,<br />
Ba� Tahsildar, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi Kâtip Yard�mc�s�, Sand�k<br />
Emini, Jandarma Te�men.<br />
1303 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Ba� Tahsildar, Tahrir ve Vergi Kâtibi,<br />
Vergi Kâtip Yard�mc�s�, Sand�k Emini, Jandarma Yüzba��.<br />
1305 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Tapu Kâtibi,<br />
Sand�k Emini, Jandarma Mülaz�m.<br />
1306 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tapu Kâtibi, Sand�k Emini.<br />
1307 : Tapu Kâtibi ve Reji Memuru.<br />
BELEN KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1287 : �smail Feyzi Efendi<br />
1288 : Mehmet Bey<br />
1290 : Azmi Bey<br />
1293 : Ahmet Efendi<br />
1295 : Saffet Bey<br />
1299 : �akir Bey<br />
1300 : Halim Bey<br />
1302-1303 : Kaz�m Bey<br />
1305 : Ahmet �akir Efendi<br />
1306 : Ahmet Hamdi Efendi<br />
1307-1308 : Mehmet Hilmi Efendi.<br />
1309-1310 : Hasan Tevfik Bey<br />
1312 : Hasan Tahsin Efendi<br />
1313 : Salih Hulusi Pa�a<br />
1314 : Mehmet Sabri<br />
1315 : Mehmet Mahir Efendi<br />
1316 : Hüseyin �evki Bey<br />
1317-1318 : �emsettin Bey<br />
1319 : �smail �emsettin Bey<br />
1320 : Hasan Halis Bey<br />
1321 : Behçet Bey<br />
1322 : �aban Efendi<br />
1323 : Mehmet Esat Efendi<br />
1324 : Hüseyin Zeki Bey<br />
1326 : Abdulsamet Mansur Bey<br />
Belen Kazas� �dare Meclisi:<br />
1287-1295 : Reis (Kaymakam Bey) 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye 740.<br />
1299 : Reis (Kaymakam Bey) 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
Ruhani Reis ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
740 Genel olarak, seçilmi� üyelerin yar�s� Müslüman ve di�er yar�s� Gayrimüslimlerden olu�maktad�r.<br />
373
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1300-1303 : Reis (Kaymakam Bey) 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1305-1326 : Reis (Kaymakam Bey) 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
Belen Kazas� Mal Kalemi:<br />
1307-1320 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
1321-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini, 1 Hazine Dava Vekili.<br />
Belen Kazas� Tahsilât Komisyonu:<br />
1321 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, 1 Jandarma Yüzba�� ve 1<br />
Üye.<br />
1322 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, 1 Belediye Reisi, 1 Jandarma<br />
Mülaz�m�.<br />
1323 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, 1 Belediye Reisi, 1 Jandarma<br />
Mülaz�m�, 1 Tahsilât Müfetti�i.<br />
1324-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, 1 Belediye Reisi, 1 Zab�ta<br />
Memuru Üye, 1 Tahsil Memuru.<br />
Belen Kazas� Tahsildar Heyeti Memurlar�:<br />
1323-1326 : 1 Tahsil Memuru Ba�kanl���nda, 1 Piyade Tahsildar� ve 2 Süvari<br />
Tahsilât Dairesinden olu�maktad�r.<br />
Belen Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1287 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, 1 Sand�k<br />
Emini.<br />
1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Emlak Vukuat<br />
Kâtibi, 1 Sand�k Emini.<br />
1290 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi, Tahriri Emlak Kâtibi, Nüfus Kâtibi.<br />
1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi, 1 Sand�k Emini.<br />
1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz.<br />
1299-1300 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1302-1306 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 �er’iye<br />
Mahkemesi Kâtibi.<br />
1307 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri.<br />
1308-1312 : Reis ve 2 Üye.<br />
1313 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Ziraat Bankas�<br />
Muhasebe Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Eytam Müdür, 1 Nüfus Memuru,<br />
1 Nüfus Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta Müdürü, Orman Ondal�k Memuru.<br />
1314-1315 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi.<br />
1316-1317 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi, 1 Eytam Müdürü.<br />
374
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1318-1323 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1324-1326 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri.<br />
Belen Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1308-1309 : Reis (Ba�kâtip), 1 �kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri, 1 �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, 1 Eytam Müdürü,<br />
1310 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri, 1<br />
�er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Eytam Müdürü, 1 Evkaf Vekili, 1 Tapu<br />
Kâtibi, 1 Posta ve Orman Memuru.<br />
1312 : Reis (Ba�kâtip), 1 Muavini, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri, 1<br />
�er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Eytam Müdürü, 1 Evkaf Vekili.<br />
Belen �ntikal ve Bo�altma Komisyonu<br />
1309 : Reis (Naip Efendi), Üyeler; 1 Müftü, 1 Mal Müdürü, 1 Mal Müdürü<br />
Muavini, 1 Tapu Kâtibi, 1 �dare Üyesi, 1 Evkaf Vekili.<br />
Belen Kazas� �er’iye Mahkemesi:<br />
1318-1326 : Reis, 1 Ba�kâtip, 1 Eytam Müdürü.<br />
Belen Kazas� Maarif Komisyonu:<br />
1310 : Reis ve 4 Üye<br />
1321-1324 : Reis, 4 Üye (Bu Üyelerin �lki, Tahrirat Kâtibi, �kincisi Evkaf Müdür,<br />
Üçüncüsü Rü�tiye Mektebi Muallimi ve 1 Muallim.)<br />
1326 : Reis, 3 Üye (Bu Üyelerin �lki, Tahrirat Kâtibi, �kincisi Evkaf Müdür<br />
ve Üçüncüsü Rü�tiye Mektebi Muallimi)<br />
Belen Kazas� Evkaf �daresi:<br />
1319-1326 : 1 Evkaf Müdür.<br />
Belen Kazas� Evkaf Komisyonu:<br />
1321-1322 : Reis, 1 Evkaf Müdürü, 2 Üye.<br />
1323-1324 : Reis, 2 Üye.<br />
1326 : Reis, 1 Evkaf Müdürü, 3 Üye.<br />
Belen Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1307 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1308 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Evkaf Vekili.<br />
1309-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1314-1316 : 1 Memur, 1 Kâtip, Tapu Kâtibi, 1 Eytam Müdürü, 1 Telgraf v e Posta<br />
Memuru, 1 Ondal�k Memuru<br />
1317-1318 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Tapu Takip Memuru.<br />
1319-1320 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Tapu Takip Memuru, 1 Orman<br />
Ondal�k Memuru.<br />
1321 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi, 1 Orman Ondal�k<br />
Memuru.<br />
375
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1322-1324 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip,<br />
Belen Kazas� Ziraat Bankas� �ube Meclisi:<br />
1308 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye, 1 Reji Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1<br />
Orman Ondal�k Memuru ve 1 Kolcu.<br />
1309-1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 5 Üye.<br />
1314 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Sand�k Emini, 3 Üye.<br />
1315 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 2 Üye.<br />
1316 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi Vekili, 4 Üye.<br />
1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
1318 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yard�mc�s�, 3 Üye.<br />
1319-1321 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yard�mc�s�, 1 Bedeli<br />
Nakdi Kâtibi, 3 Üye.<br />
1322 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 3 Üye.<br />
1323-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
Belen Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1317-1321 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�s�.<br />
1322 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar.<br />
1323 : 1 Muhasebe Kâtibi.<br />
1324-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
Belen Kazas� Belediye Dairesi:<br />
1295 : Reis (Ahmet Efendi), 4 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1299 : Reis (Mehmet A�a), 5 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1300 : Reis (�akir Efendi), 6 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1302 : Reis (�akir Efendi), 8 Üye ve 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Belediye<br />
Cerrah�.<br />
1303 : Reis (�akir Efendi), 8 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1305-1306 : Reis (Ömer Efendi), 6 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1307 : Reis (Halil A�a), 6 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1308-1309 : Reis (Mustafa Halil Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Reji Memuru, 1 Tapu<br />
Kâtibi, 1 Orman Ondal�k Memuru ve 1 Kolcu.<br />
1310 : Reis (Mehmet Ataullah Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1<br />
Tabip, 1 Reji Memur.<br />
1312 : Reis (Mehmet Ata Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tabip,<br />
1 Düyûn-� Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1<br />
Vergi Memuru, Posta Kâtibi ve 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1313 : Reis (Mehmet Ata Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tabip.<br />
1314-1315 : Reis (Abdullah A�a), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Düyûn-�<br />
Umûmiye Memuru.<br />
1316 : Reis (Dervi� Efendi), 6 Üye, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru.<br />
1317 : Reis (Mehmet Ata Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 A��<br />
Memuru.<br />
376
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1318-1319 : Reis (Dervi� Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 A�� Memuru.<br />
1320 : Reis (Halil A�a), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 A�� Memuru.<br />
1321 : Reis (Mehmet Ata Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 A��<br />
Memuru.<br />
1322 : Reis (Yusuf A�a), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1323-1324 : Reis (Mehmet Ata Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip ve 1 Sand�k Emini.<br />
1326 : Reis (Hac� Ömer Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip ve 1 Sand�k Emini.<br />
Belen Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1317-1318 : 1 Müdür, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1319-1326 : 1 Müdür.<br />
Belen Kazas� Reji �daresi:<br />
1315-1324 : 1 Müdür, 1 Kâtip ve Ambarc�.<br />
Belen Kazas� Düyûn-� Umûmiye �daresi:<br />
1317-1324 : 1 Memur.<br />
Belen Kazas� Menafi Umumiye Komisyonu:<br />
1290 : 1 Reis, 2 Üye. (Sermayesi: 24.500 Kuru�).<br />
1295-1305 : 1 Reis, 2 Üye ve 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1307 : 1 Muhasebe Kâtibi ve 5 Üye.<br />
Belen Kazas� Emlak Komisyonu:<br />
1295 : 1 Reis ve 3 Üye.<br />
Belen Kazas� Eytam Sand���:<br />
1290 : 1 Müdür ve Sand�k Emini (Sermayesi: 5.500 Kuru�).<br />
Belen Kazas�n�n Baz� Memurlar� 741:<br />
1299 : A�ar Memuru, Vukuat Kâtibi, Tapu Kâtibi, Sand�k Emini, Jandarma<br />
Yüzba��, Jandarma Te�men.<br />
1300 : A�ar ve A�nam Memuru, Ba�kâtip, Tahrir ve Vergi Memuru, Tapu<br />
Kâtibi, Sand�k Emini, Jandarma Yüzba��, Jandarma Te�men.<br />
1302 : A�ar Memuru, Ba�kâtip, Ba� Tahsildar, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi,<br />
Eytam Müdürü, Nafia Kâtibi ve Sand�k Emini, Emlak Kâtibi,<br />
Tapu Kâtibi, Sand�k Emini, Rü�tiye Muallimi, Jandarma Üste�men<br />
ve Bölük Emini.<br />
1303 : Ba� Tahsildar, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Eytam Müdürü, Tapu<br />
Kâtibi, Sand�k Emini, Emlak Kâtibi, Rü�tiye Muallimi, Jandarma<br />
Mülaz�m (2 Ki�i).<br />
741 1307 tarihli Halep Vilayet salnamesine kadar baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun<br />
yerine “Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
377
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1305 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tapu Kâtibi, Eytam Müdürü, Sand�k<br />
Emini, Emlak Kâtibi, Rü�tiye Muallimi, Jandarma Yüzba��, Jandarma<br />
Mülaz�m.<br />
1306 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tapu Kâtibi, Eytam Müdürü, Sanyi<br />
Memuru, sand�k Emini, Rü�tiye Muallimi.<br />
1307 : Tapu Kâtibi, Eytam Müdürü, Posta �ube Memuru, �er’iye Mahkemesi<br />
Ba�kâtibi, Evkaf Vekili, Reji Memuru.<br />
CEBEL-� SEM’ÂN KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1305 : �skender Bey<br />
1306-1308 : Mehmet �zzet Efendi<br />
1309-1310 : Mehmet Hasip Efendi<br />
1312-1314 : Mehmet Arif Efendi<br />
1315-1316 : Ahmet Hamdi Efendi<br />
1317-1323 : Ahmet Necmettin Bey<br />
1324-1326 : Abdulgani Tevfik Bey<br />
Cebel-i Sem’ân Kazas� idare meclisi:<br />
1305-1307 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye<br />
1308 : Reis (Kaymakam Bey), 3 do�al üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Tahrirat<br />
Kâtibi ve 3 Seçilmi� Üye<br />
1309-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 do�al üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye<br />
Cebel-i Sem’ân Kazas� Mal Kalemi:<br />
1307-1309 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
1312 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi,<br />
1 Vergi Kâtibi.<br />
1313 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Ba�kâtibi, 1 Nüfus Memuru ve Nüfus Kâtibi.<br />
1314-1315 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi.<br />
1316-1323 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
1324 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini, 1 Tahsilât Müfetti�i.<br />
1326 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
Cebel-i Sem’ân Kazas� Tahsilât Komisyonu:<br />
1326 : Bu Komisyon Mal Müdürü Ba�kanl���nda a�a��daki üyelerden<br />
olu�maktad�r: 1 Tahsil Memuru, 1 Tapu Kâtibi.<br />
Cebel-i Sem’ân Kazas� Heyet-i Tahsildar Memurlar�:<br />
1326 : 1 Tahsil Memuru Ba�kanl���nda 4 Tahsildardan olu�maktad�r.<br />
378
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Cebel-i Sem’ân Kazas� �er’iye Mahkemesi:<br />
1317 : 1 �er’iye Kâtibi ve 1 Evkaf Vekili.<br />
1318-1321 : 1 Reis, 1 Kâtip.<br />
1322-1324 : 1 Reis, 1 Ba�kâtip.<br />
Cebel-i Sem’ân Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1326 : Reis, 1 Ba�kâtip. 742<br />
Cebel-i Sem’ân Kazas� Maarif Komisyonu:<br />
1322 : Reis, Üyeler; 1 Naip, 1 Tahrirat Kâtibi ve 2 Üye.<br />
1323 : Reis, Üyeler; 1 Tahrirat Kâtibi ve 3 Üye.<br />
Cebel-i Sem’ân Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1307-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1314-1315 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1316-1323 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1324-1326 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi.<br />
Cebel-i Sem’ân Kazas�n�n Baz� Memurlar� 743:<br />
1305 : Nüfus Memuru, Jandarma Mülaz�m, Sand�k Emini.<br />
1306 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Sand�k Emini.<br />
C�SR-� �U�ÛR KAZASI<br />
KAYMAKAM<br />
1284 : �zzet Bey (Kaza Müdürü)<br />
1285 : Hüseyin A�a<br />
1286 : Esat A�a<br />
1287 : Ethem Efendi<br />
1288 : Naim Efendi<br />
1290 : �smail Efendi<br />
1293 : �brahim Halil Efendi<br />
1295 : �akir Bey<br />
1299 : Tevfik Efendi<br />
1300 : Murat Efendi<br />
1302 : Ahmet Cemil Efendi<br />
1303 : Tahir Efendi<br />
1305-1308 : Ahmet Cemil Efendi<br />
1309-1310 : Halil �ahap Efendi<br />
1312 : Yusuf Cemil Efendi<br />
1313-1314 : Hüseyin �evki Bey<br />
1315-1316 : Hasan Sabri Efendi<br />
1317 : Mustafa Fehmi Efendi<br />
742 Adliye i�leri merkez vilayette görülmektedir (1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.366).<br />
743 1306 tarihli Halep Vilayet salnamesine kadar baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun<br />
yerine “Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
379
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1318-1319 : Bahri Bey<br />
1320-1322 : Cemalettin Bey<br />
1323 : Hüseyin Zeki Bey<br />
1324 : Fatin Bey<br />
1326 : Mustafa Fehmi Efendi<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� �dare Meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip ve 4 Üye.<br />
1285-1287 : Reis (Kaymakam Bey), 2 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 4<br />
Seçilmi� Üye.<br />
1288 : Reis (Kaymakam Bey), 2 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 4<br />
Seçilmi� Üye ile 1 Vukuat Kâtibi ve 1 Sad�k Emini.<br />
1290 : Reis (Kaymakam Bey), 2 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 5<br />
Seçilmi� Üye.<br />
1293-1295 : Reis (Kaymakam Bey), 2 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 4<br />
Seçilmi� Üye.<br />
1299-1303 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Tahrirat<br />
Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1305-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Mal Kalemi:<br />
1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki.<br />
1307-1310 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
1312 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
1313-1326 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Tahsilât Komisyonu:<br />
1321 : Bu komisyon Kaymakam Ba�kanl���nda a�a��daki üyelerden olu�maktad�r;<br />
1 Mal Müdürü, Belediye Reisi, 1 Üye.<br />
1322 : Bu komisyon Kaymakam Ba�kanl���nda a�a��daki üyelerden olu�maktad�r;<br />
1 Mal Müdürü, 2 Üye.<br />
1323-1324 : Bu komisyon Kaymakam Ba�kanl���nda a�a��daki üyelerden olu�maktad�r;<br />
1 Tahsilât Müfetti�i Memuru, 1 Mal Müdürü, 1 Tahrirat<br />
Kâtibi, Zab�ta Memuru.<br />
1326 : Bu komisyon Mal Müdürü Ba�kanl���nda a�a��daki üyelerden<br />
olu�maktad�r; 1 Tahsil Memuru, 1 Mal Müdürü Yard�mc�s�, 1 Tapu<br />
Kâtibi ve 1 Ba� Tahsildar Kâtip.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Tetkik ve Tasfiye Komisyonu:<br />
1324 : 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Mal Müdürü, 1 Kâtip and�k Emini, 1 Kâtip, 2<br />
Üye.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1284 : Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, Muhasebe Kâtibi ve Sand�k<br />
Emini.<br />
380
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1285 : Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi.<br />
1286 : Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi.<br />
1287 : Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, Sand�k<br />
Emini ve 1 Tapu Kâtibi.<br />
1288 : Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Kâtip ve 1 Tapu Kâtibi.<br />
1290 : Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Aazi Memuru.<br />
1293 : Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Evkaf Vekili, 1 Dava Kâtibi.<br />
1295 : Reis ve 4 Mümeyyiz.<br />
1299 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip.<br />
1300 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1302-1303 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1305-1307 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1308-1312 : Reis ve 2 Üye.<br />
1313-1315 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1316-1318 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, Evkaf Vekili ve<br />
Nakib’ül-E�raf.<br />
1319-1320 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1321-1326 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1308-1310 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Kâtip.<br />
1312 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1307-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1314-1316 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta<br />
Memuru, 1 Ondal�k Memuru.<br />
1317-1321 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu ve Yoklama Kâtibi.<br />
1322 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1323 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondal�k Memuru, 1 Yoklama<br />
Kâtibi.<br />
1324-1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Tapu Kalemi:<br />
1322 : 1 Kâtip, 1 Yoklama Kâtibi.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Evkaf �daresi:<br />
1319 : 1 Müdür Vekili.<br />
1320-1326 : 1 Vekil (Müftü Efendi).<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Ziraat Bankas� �ube Meclisi:<br />
1309-1310 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye, 1 Orman Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1<br />
Yoklama Kâtibi, 1 Telgraf Müdürü, 1 Orman Ondal�k Memuru, 1<br />
Evkaf Vekili, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye.<br />
1313-1315 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
381
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1316-1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1318-1321 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 3 Üye, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi,<br />
1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1322 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye, 1 Nakdi Bedel Kâtibi.<br />
1323 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 3 Üye, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi,<br />
Orman Ondal�k Memuru.<br />
1324 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye, 1 Nakdi Bedel Kâtibi, 1 Tahsildar.<br />
1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye,<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1317-1323 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
1324-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�, 1 Tahsildar.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Belediye Dairesi:<br />
1287-1288 : Reis (Abdulkadir Efendi) ve 4 Üye.<br />
1293-1295 : Reis (Hasan Efendi), 2 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1299 : Reis ( Mehmet Hayri A�a), 2 Üye ve 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1300 : Reis ( Mehmet Hayri A�a), 3 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1302 : Reis ( Mehmet Hayri A�a) ve 4 Üye.<br />
1303 : Reis ( Ahmet A�a), 6 Üye, 1 Kâtip.<br />
1308 : Reis ( Re�it A�a), 3 Üye, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi, 1<br />
Telgraf Memuru, 1 Orman Memuru, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru.<br />
1309-1310 : Kadro verilmemi�tir.<br />
1312 : Reis ( Süleyman Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip, 1<br />
Emlak Kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi, 1 Telgraf<br />
ve Posta Memuru, 1 Orman Ondal�k Memuru, 1 Düyûn-�<br />
Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
1313-1314 : Reis ( Abdurrahman Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 A�ç�, 1 Düyûn-�<br />
Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
1315-1316 : Reis ( Selim A�a), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 A�� Memuru, 1 Düyûn-�<br />
Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
1317 : Reis ( Re�it A�a), 5 Üye, 1 Kâtip.<br />
1318 : Reis Vekili ( Kas�m A�a), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 A�� Memuru.<br />
1319-1321 : Reis (�smail A�a), 4 Üye, 1 Kâtip.<br />
1321 : Reis (�smail A�a), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 A�� Memuru.<br />
1322-1324 : Reis (Kas�m A�a), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 A�� Memuru.<br />
1326 : Reis (Mehmet Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1317 : 1 Müdür, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1318-1326 : 1 Müdür.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Reji �daresi:<br />
1317-1321 : 1 Memur.<br />
1322 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1323-1326 : 1 Memur.<br />
382
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Düyûn-� Umûmiye �daresi:<br />
1317-1321 : 1 Memur.<br />
1322 : 1 Memur, 1 Süvari Kolcu, 1 Piyade Kolcu.<br />
1323-1326 : 1 Memur, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Süvari Tahsildar, 1 Piyade Kolcu.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Ordu 744 Nahiyesi:<br />
1284-1299 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
1300-1302 : 1 Nahiye Müdürü ve Sand�k Emini.<br />
1303-1323 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
1324 : 1 Nahiye Müdürü, 1 Naip vekili.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Mazik Nahiyesi:<br />
1299-1326 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas�n�n Baz� Memurlar� 745:<br />
1299 : A�ar Memuru, Ba� Tahsildar, Sand�k Emini, Telgraf Müdürü, Vukuat<br />
Kâtibi, Rüsum-i Sitte Müdürü.<br />
1300-1302 : A�ar Memuru, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi<br />
Kâtibi, Vergi Kâtip Yard�mc�s�, Ba� Tahsildar, Sand�k Emini, Telgraf<br />
Memuru, Rüsumat Memuru, Jandarma Yüzba��,<br />
1303 : Vergi Kâtibi, Vergi Kâtip Yard�mc�s�, Ba� Tahsildar, Sand�k Emini,<br />
Telgraf Memuru, Muhabere Memuru, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi,<br />
Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi.<br />
1305 : Belediye Reisi, Belediye Kâtibi, Vergi Kâtibi, Telgraf Memuru, Nüfus<br />
Memuru, Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi.<br />
1306 : Belediye Reisi, Nüfus Memuru, Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi.<br />
1307 : Telgraf ve Posta Memuru, Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi, Reji Memuru.<br />
HAR�M KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1284 : Abdülhamit Efendi<br />
1285 : Kamil Efendi<br />
1286 : Abubekir A�a<br />
1287 : Mahmut Efendi<br />
1288 : Faik Efendi<br />
1290 : Ahmet As�m Bey<br />
1293 : Mustafa Salim Efendi<br />
1295 : �ükrü Efendi<br />
1299 : Aziz Sabri Efendi<br />
744 Günümüz idari taksimat�nda Yaylada��’n�n di�er ad�d�r. Salnamede ise 1.730 metre yükseklikteki<br />
Cebel-i Akrâ’n�n di�er ad�d�r.<br />
745 1307 tarihli Halep Vilayet salnamesine kadar baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun<br />
yerine “Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
383
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1300 : �smail Bey<br />
1302 : Murat Efendi (Vekil)<br />
1303 : Ahmet Cemil Efendi<br />
1305 : Bekir Zühtü Efendi<br />
1306-1307 : �akir Bey<br />
1308 : Yusuf Bahri Bey<br />
1309 : Abdülmecit Bey<br />
1310 : Mehmet Hamdi Efendi<br />
1312 : Ahmet Cemil Efendi<br />
1313 : Yusuf Cemil Efendi<br />
1314 : Mehmet Mahir Efendi<br />
1315 : Hüseyin �evki Bey<br />
1316 : Halil S�tk� Efendi<br />
1317 : Hasan Sabri Efendi<br />
1318-1319 : Arif Hikmet Bey<br />
1320-1321 : Ahmet Nazif Efendi<br />
1322-1324 : Mustafa Fehmi Efendi<br />
1326 : Hüseyin Fat�n Efendi<br />
Harim Kazas� �dare Meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip, 1 Müftü ve 4 Üye.<br />
1285 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1285 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1286 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 3 Seçilmi� Üye ile 1 Emlak Mukayyidi.<br />
1287-1290 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1293-1295 : Reis (Kaymakam Bey), 2 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 4<br />
Seçilmi� Üye.<br />
1299-1300 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Tahrirat<br />
Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1302 : Reis (Kaymakam Bey), 5 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi, A�ar Memuru ve 3 Seçilmi� Üye.<br />
1303 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1305 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1<br />
Tahrirat Kâtibi ve 3 Seçilmi� Üye.<br />
1306-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
Harim Kazas� Mal Kalemi:<br />
1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki.<br />
1307-1326 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
384
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Harim Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1284 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Muhasebe Kâtibi, Sand�k Emini.<br />
1285 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi.<br />
1286 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi ve 1 Sand�k Emini.<br />
1287 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak ve Vukuat Kâtibi.<br />
1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sand�k Emini, 1 Emlak ve Vukuat<br />
Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1290 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sand�k Emini, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi,<br />
1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Evkaf Vekili, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi ve 1 Sand�k Emini.<br />
1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz.<br />
1299-1300 : Reis, 2 Üye, 1 Birinci Kâtip, 1 �kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1302-1303 : Reis, 3 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 �kinci Kâtip.<br />
1305-1306 : Reis, 1 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Ba�kâtip Yard�mc�s�, 1 Müstantik, 1 Müstantik<br />
Muavini, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1307 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 �kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1308-1312 : Reis ve 2 Üye.<br />
1313 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc�s�, 1 Müstantik Muavini, 1<br />
Mukavelat Muharriri, 1 �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, 2 Telgraf<br />
Memuru, 1 Evkaf vekili, 1 Tapu Kâtibi, 1 Reji Memuru.<br />
1314-1317 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1318-1326 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri.<br />
Harim Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1309 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Kâtip.<br />
1310-1312 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
Harim Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1307 : 1 Müdür, 1 Kâtip<br />
1308 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tabu Kâtibi.<br />
1309-1312 : 1 Müdür, 1 Kâtip<br />
1314-1316 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tabu Kâtibi.<br />
1317 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1318 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tabu Kâtibi.<br />
1319 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tabu Kâtibi, Yoklama Kâtibi.<br />
1320-1326 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1321-1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tabu Kâtibi.<br />
Harim Kazas� Ziraat Bankas� �ube Meclisi:<br />
1309-1310 : 1 Ziraat Bankas� Memuru, 1 Telgraf Memuru, Ömera�a Merkezi<br />
Telgraf Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Reji Memuru.<br />
1312 : 1 Muhasebe Kâtibi.<br />
1313 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar ve 3 Üye.<br />
385
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1314 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
1315 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Yard�mc�s�, 1 Telgraf Memuru.<br />
1316 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Yard�mc�s�, 1 Bedeli Nakdi<br />
Kâtibi, 1 Telgraf Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 3 Üye.<br />
1318-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Yard�mc�s�, 1 Bedeli Nakdi<br />
Kâtibi, 3 Üye.<br />
Harim Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1317-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
Harim Kazas� Belediye Dairesi:<br />
1313 : Belediye Reis (Ahmet Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1<br />
Belediye Tabibi.<br />
1314 : Belediye Reis (Hac� Mustafa Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini,<br />
1 A�� Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
1315-1316 : Belediye Reis (Hac� Mustafa Efendi), 2 Üye, 1 Kâtip, 1 Reji Memuru.<br />
1317 : Belediye Reis (Hac� Ahmet A�a), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 A�� Memuru.<br />
1318 : Belediye Reis (Hac� Ahmet A�a), 4 Üye, 1 A�� Memuru.<br />
1319 : Belediye Reis (Münhal), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 A�� Memuru.<br />
1320 : Belediye Reis (Arif A�a), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 A�� Memuru.<br />
1321 : Belediye Reis (Salih A�a Hesnavi Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k<br />
Emini.<br />
1322 : Belediye Reis (Mehmet Recai Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 A��<br />
Memuru.<br />
1323-1326 : Belediye Reis (Salih Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 A�� Memuru.<br />
Harim Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1317-1326 : 1 Müdür.<br />
Harim Kazas� Reji �daresi:<br />
1317-1321 : 1 Reji Memuru.<br />
1322-1326 : 1 Memur, 1 Muhafaza Memuru.<br />
Harim Kazas� Hapishane �daresi:<br />
1321 : 2 Gardiyan.<br />
Harim Kazas� Reyhanîye Nahiyesi:<br />
1299-1302 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
1305-1306 : 1 Nahiye Müdürü, Tahrirat Kâtibi.<br />
1307-1326 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
Harim Kazas� Pari�a Nahiyesi:<br />
1300-1302 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
386
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1305-1306 : 1 Nahiye Müdürü, Tahrirat Kâtibi.<br />
1307-1326 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
Harim Kazas�n�n Baz� Memurlar� 746:<br />
1299 : Rüsum-i Sitte Memuru, Sand�k Emini, Zab�ta Yüzba��, Üste�men,<br />
Tapu Kâtibi, Kâtip, Ba� Tahsildar, Vukuat Kâtibi.<br />
1300 : A�ar Memuru, Rüsum Memuru, Nüfus Memuru, Sand�k Emini,<br />
Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi Kâtibi, Jandarma Yüzba��.<br />
1302 : A�ar Ba�kâtibi ve Yard�mc�s�, Ba� Tahsildar, Nüfus Memuru, Sand�k<br />
Emini, Vergi Kâtibi ve Yard�mc�s�, Zabite Memuru (Yüzba��).<br />
1303 : Ba� Tahsildar, Nüfus Memuru, Sand�k Emini, Vergi Kâtibi ve Yard�mc�s�,<br />
Zabite Memuru.<br />
1305 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tapu Kâtibi, Sand�k Emini, Vergi<br />
Kâtibi ve Yard�mc�s�, Jandarma Mülaz�m.<br />
1306 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tapu Kâtibi, Sand�k Emini.<br />
1307 : Tapu Kâtibi, Düyûn-� Umûmiye Memuru.<br />
�DL�P KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1284 : Mustafa Efendi (Kaza Müdürü)<br />
1285 : Mustafa Bey<br />
1286 : �smail Efendi<br />
1287-1288 : Veliyüddin Efendi<br />
1290 : Hakk� Efendi<br />
1293 : �brahim Sadettin Efendi<br />
1295 : Mümtaz Efendi<br />
1299 : Osman Fehmi Efendi<br />
1300 : Tahir Efendi<br />
1302 : Hac� �akir Bey<br />
1303 : Ahmet Bey<br />
1305 : Hac� �akir Bey<br />
1306-1309 : Abdüllatif Efendi<br />
1310 : Ali R�za Efendi<br />
1312-1314 : Ahmet Nazif Efendi<br />
1315-1316 : Salih Hulusi Pa�a<br />
1317-1318 : Ahmet Nazif Efendi<br />
1319-1321 : Mustafa Fehmi Efendi<br />
1322-1323 : Halil Rasih Efendi<br />
1324-1326 : Hac� Mehmet Tahir Efendi<br />
�dlip Kazas� �dare Meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip, 1 Müftü ve 4 Üye.<br />
746 1307 tarihli Halep Vilayet salnamesine kadar baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun<br />
yerine “Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
387
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1285-1287 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye 747..<br />
1288 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye ile 1 Mübeyyiz ve 1 Emlak Vukuat Kâtibi, 1 Sand�k<br />
Emini.<br />
1290-1295 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1299 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1300 : Reis (Kaymakam Bey), 5 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi, Ruhani Reis ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1302-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
�dlip Kazas� Mal Kalemi:<br />
1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki.<br />
1307-1326 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
�dlip Kazas� Tahsilât Komisyonu:<br />
1324-1326 : Reis Mal Müdürü, 1 Tapu Kâtibi Üye, 1 Tahsil Memuru Üye.<br />
�dlip Kazas� Tetkik ve Bakaya Komisyonu:<br />
1324 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Mal Müdürü, 1<br />
Belediye Üyesi, 1 Üye.<br />
�dlip Kazas� Heyet-i Tahsildar Memurlar�:<br />
1326 : 1 Tahsil Memuru Ba�kanl���nda ve 1 Ba� Tahsildar ile birlikte 10<br />
Süvari Tahsildar� ve 4 Piyade Tahsildarlar� olmak üzere 14 Tahsilât<br />
Dairesinden olu�maktad�r.<br />
�dlip Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1284 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, Muhasebe Kâtibi, Tapu Kâtibi.<br />
1285 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi.<br />
1286 : 1 Reis ve 4 Mümeyyiz.<br />
1287-1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Arazi Kâtibi.<br />
1290 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1<br />
Tapu Kâtibi, 1 Nüfus Memuru ve 1 Tahrir Emlak Kâtibi.<br />
1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Evkaf Vekili, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi, 1<br />
Sand�k Emini.<br />
1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz.<br />
1299 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip.<br />
1300 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, �kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1302-1303 : Reis ve 2 Üye, 1 Birinci Kâtip, 1 �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, 1 Müstantik<br />
Muavini, 1 �kinci Kâtip.<br />
747 Genel olarak, seçilmi� üyelerin yar�s� Müslüman ve di�er yar�s� Gayrimüslimlerden olu�maktad�r.<br />
388
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1305-1306 : Reis ve 2 Üye, 1 Birinci Kâtip, 1 �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, 1 Müstantik<br />
Muavini, 1 �kinci Kâtip, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1307 : Reis ve 2 Üye, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Muavini, 1 �kinci Kâtip.<br />
1308-1312 : Reis ve 2 Üye.<br />
1313 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc�, 1 Müstantik Muavini, 1<br />
Mukavelat Muharriri, 1 Evkaf Vekili, 1 Nüfus Memuru, 1 Nüfus Kâtibi,<br />
1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta Müdürü ve<br />
Rü�tiye Mektebi Muallimi.<br />
1314-1317 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri,<br />
1 Evkaf Vekili.<br />
1318 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Evkaf Müdürü.<br />
1319-1326 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri.<br />
�dlip Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1309-1310 : Reis (Ba�kâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi, 1 Evkaf Vekili.<br />
1312 : Reis (Ba�kâtip), 1 Muavini, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri,<br />
1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Evkaf Vekili.<br />
�dlip Kazas� �er’iye Mahkemesi:<br />
1319-1322 : Reis, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip.<br />
1323-1326 : Reis, 1 Ba�kâtip.<br />
�dlip Kazas� Maarif Komisyonu:<br />
1321-1323 : Reis, Üyeler; 1 Redif Kola�as� ve 5 Üye.<br />
1324 : Reis, Üyeler; 1 Redif Kola�as�, 1 Mal Müdürü Yard�mc�s�, 4 Üye.<br />
1326 : Reis, Üyeler; 1 Rü�tiye Mektebi Muallimi, 1 Mal Müdürü Yard�mc�s�,<br />
1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi, 2 Do�al Üye.<br />
�dlip Kazas� Evkaf �daresi:<br />
1319-1326 : 1 Müdür Vekili.<br />
�dlip Kazas� Evkaf Komisyonu:<br />
1323-1326 : Reis, 3 Üye.<br />
�dlip Kazas� Askeri Nakliye Araçlar� Komisyonu<br />
1322-1323 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Redir Yüzba�� ve 4 Üye.<br />
1324 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Redif Yüzba��,1 Belediye Kâtibi, 4 Üye.<br />
�dlip Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1307-1309 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1310 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta Müdürü.<br />
1312 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1314 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta<br />
Müdürü, Rü�tiye Mektebi Muallimi.<br />
389
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1315-1316 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta<br />
Müdürü.<br />
1317-1318 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1319-1324 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Yoklama Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip.<br />
�dlip Kazas� Ziraat Bankas� �ube Meclisi:<br />
1307 : 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 5 Üye.<br />
1308 : 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 4 Üye, 1 Tapu Kâtibi, 1 Telgrafa Memuru, 1<br />
Düyûn-� Umûmiye Memuru ve 1 Reji Memuru.<br />
1309 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 6 Üye, 1 Tapu Kâtibi, 1 Telgrafa Müdürü, 1<br />
Düyûn-� Umûmiye Memuru ve 1 Reji Memuru.<br />
1310 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 5 Üye.<br />
1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 5 Üye, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi, 1<br />
Posta ve Telgrafa Müdürü.<br />
1313 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye.<br />
1314-1315 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yard�mc�s�, 3 Üye.<br />
1316 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yard�mc�s�, 1 Bedeli Nakdi<br />
Kâtibi.<br />
1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yard�mc�s�, 1 Bedeli<br />
Nakdi Kâtibi, 3 Üye.<br />
1318 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yard�mc�s�, 1 Bedeli<br />
Nakdi Kâtibi, 3 Üye.<br />
1319 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yard�mc�s�, 3 Üye.<br />
1320-1321 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yard�mc�s�, 1 Bedeli<br />
Nakdi Kâtibi, 3 Üye.<br />
1322-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 3 Üye.<br />
�dlip Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1317-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
�dlip Kazas� Ziraat Odas�:<br />
1317 : Reis, 4 Üye, 1 Kâtip.<br />
�dlip Kazas� Belediye Dairesi:<br />
1286 : Belediye Reisi (Mustafa A�a), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Emlak<br />
Muharriri, 1 Mukayyit ve Dava Kâtibi.<br />
1287 : Reis (�eyh Mehmet Efendi), 6 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1290 : Reis (Mustafa A�a) ve 3 Üye, 1 Telgraf Müdürü, 1 Rüsumat Memuru.<br />
1293 : Reis (Münhal), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1295 : Reis (Ahmet A�a), 6 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1299 : Reis (Ahmet A�a), 5 Üye, 1 Kâtip ve Jandarma Yüzba��.<br />
1300 : Reis (Ahmet A�a), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1302-1303 : Reis (Ahmet A�a), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1305-1309 : Reis (Ahmet A�a), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
390
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1310 : Reis (Ömer Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Düyûn-�<br />
Umûmiye Memuru ve 1 Reji Memuru.<br />
1312 : Reis (Hac� Hasan Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip, 1<br />
Düyûn-� Umûmiye Memuru ve 1 Reji Memuru.<br />
1313-1314 : Reis (Mahmut Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini ve 1 Tabip, 1<br />
Düyûn-� Umûmiye Memuru ve 1 Reji Memuru.<br />
1315 : Reis (Mahmut Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini ve 1 Tabip, 1<br />
Düyûn-� Umûmiye Memuru ve 1 Reji Memuru, 1 Evkaf Vekili.<br />
1316 : Reis (Mahmut Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini ve 1 Tabip, 1<br />
Düyûn-� Umûmiye Memuru ve 1 Reji Memuru.<br />
1317-1318 : Reis (Vahit A�a), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
1319 : Reis (�eyh Tahir Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 �dlip ve<br />
Eriha A�� Memuru.<br />
1320 : Reis (�eyh Tahir Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip, 1<br />
A�� Memuru.<br />
1321 : Reis (�eyh Tahir Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip.<br />
1322-1323 : Reis (Nuri Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip.<br />
1324 : Reis (Ahmet Efendi), 8 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tabip.<br />
1326 : Reis (�eyh Tahir Efendi), 9 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tabip.<br />
�dlip Kazas� Menafi Umumiye Komisyonu:<br />
1287 : 1 Menafi Sand�k Emini Reisi.<br />
1288 : 1 Reis, 5 Üye ve 1 Kâtip ve Sand�k Emini<br />
1290 : 1 Reis ve 2 Üye. (Sermayesi: 30.000 Kuru�)<br />
�dlip Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1317-1326 : 1 Müdür.<br />
�dlip Kazas� Düyûn-� Umûmiye �daresi:<br />
1317-1321 : 1 Memur<br />
1322 : 1 Müdür, 1 Kâtip.<br />
1323-1326 : 1 Müdür, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip.<br />
�dlip Kazas� Reji �daresi:<br />
1317-1318 : 1 Memur.<br />
1319-1321 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1322 : 1 Memur, 1 Muhasebeci, 1 Kâtip.<br />
1323-1326 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Kontrol Memuru.<br />
�dlip Kazas� Eriha Nahiyesi:<br />
1284-1307 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
1308 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye.<br />
1309-1314 : 1 Nahiye Müdürü, 4 Üye.<br />
1315 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
1316-1318 : 1 Nahiye Müdürü, 1 A�� Memuru.<br />
1319-1326 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
391
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�dlip Kazas� Eriha Nahiyesi Belediye �daresi:<br />
1308-1312 : 1 Belediye Reisi (Mehmet Fuat Efendi) ve 3 Üye.<br />
�dlip Kazas�n�n Baz� Memurlar� 748:<br />
1295 : Evkaf Vekili, Dava Kâtibi.<br />
1299 : A�ar Memuru, Ba� Tahsildar, Vukuat Kâtibi, Ba�kâtip, Telgraf ve<br />
Posta Rüsum-i Sitte Memuru.<br />
1300 : A�ar ve A�nam Memuru, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Tapu Kâtibi, Ba�<br />
Tahsildar, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Vergi Kâtibi ve Yard�mc�s�,<br />
Telgraf Memuru, Sand�k Emini, �dlip Sand�k Emini.<br />
1302 : A�ar ve A�nam Memuru, Ba�kâtip ve Yard�mc�s�, �kinci Kâtip, Tapu<br />
Kâtibi, Ba� Tahsildar, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tahrir ve Vergi<br />
Kâtibi, �dlip Sand�k Emini.<br />
1303 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi Kâtip<br />
Yard�mc�s�, Evkaf Memuru, Telgraf Memuru, �dlip Sand�k Emini,<br />
Düyûn-� Umûmiye Memuru.<br />
1305 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi Kâtip<br />
Yard�mc�s�, Telgraf Memuru, Sand�k Emini, Jandarma Yüzba��, Rü�tiye<br />
Muallimi, Düyûn-� Umûmiye Memuru ve Reji Memuru.<br />
1306 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Sand�k Emini, Rü�tiye Muallimi.<br />
1307 : �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, Evkaf Vekili, Reji Müdürü, Muhasebeci,<br />
Ambarc�.<br />
�SKENDERUN KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1287-1288 : Ahmet Bey<br />
1290 : �brahim Bey<br />
1293 : Mehmet Ali Efendi<br />
1295 : Mehmet �zzet Efendi 749<br />
1299-1300 : Rüstem Efendi<br />
1302 : Hüsnü Efendi<br />
1303-1305 : Ahmet Sedat Bey<br />
1306-1310 : Hüsnü Efendi<br />
1312 : Ziya Bey<br />
1313-1314 : Münhal<br />
1315 : Mahmut Kamil Bey<br />
1316 : �smail Bey<br />
1317 : Kamil Bey<br />
1318-1319 : Ali Nesip Bey<br />
1320 : Mustafa Re�it Bey<br />
1321-1323 : Mehmet Hanefi Bey<br />
748 1307 tarihli Halep Vilayet salnamesine kadar baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun<br />
yerine “Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
749 1287 ile 1295 tarihleri aras�nda yay�mlanan Halep Vilayet Salnamelerinde �skenderun, Belen ‘e ba�l�<br />
bir Kaymakaml�k olarak görülmektedir.<br />
392
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1324 : Salih Efendi<br />
1326 : R�fat Bey<br />
�skenderun Kazas� �dare Meclisi:<br />
1299-1300 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 2 Seçilmi� Üye.<br />
1302-1303 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 3 Seçilmi� Üye.<br />
1305-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye 750.<br />
�skenderun Kazas� Mal Kalemi:<br />
1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki.<br />
1307-1326 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
�skenderun Kazas� Tahsildar Heyeti Memurlar�:<br />
1324-1326 : 1 Tahsil Memuru Ba�kanl���nda 3 Süvari Tahsildar� ve 2 Piyade tahsildar�.<br />
�skenderun Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1299-1300 : Reis, 2 Üye, 1Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1302-1307 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 �kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1308-1312 : Reis ve 2 Üye.<br />
1313 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc�s�, 1 Müstantik Muavini, 1<br />
Mukavelat Muharriri, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Nüfus Memuru,<br />
1 Liman Reisi, Evkaf Vekili, Tapu Kâtibi, 1 Kâtip.<br />
1314 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri,<br />
�er’iye Mahkemesi Kâtibi, Evkaf Vekili.<br />
1315-1316 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri,<br />
1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Eytam Müdürü<br />
1317 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1318-1326 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri.<br />
�skenderun Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1309-1310 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Kâtip.<br />
1309-1310 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1<br />
Mukavelat Muharriri.<br />
1312 : Reis (Ba�kâtip), Muavini, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri, 1<br />
�er’iye Mahkemesi Kâtibi.<br />
�skenderun Kazas� �er’iye Mahkemesi:<br />
1318 : 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Evkaf Vekili ve Eytam Müdürü.<br />
750 Genel olarak, seçilmi� üyelerin yar�s� Müslüman ve di�er yar�s� Gayrimüslimlerden olu�maktad�r.<br />
393
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1319 : Reis, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip.<br />
1320-1322 : Reis, 1 Ba�kâtip, Eytam Müdürü.<br />
1323-1326 : Reis, 1 Ba�kâtip.<br />
�skenderun Kazas� Maarif Komisyonu:<br />
1319 : Reis (Rüsumat Naz�r� ), 1 Binba��, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Belediye Reisi,<br />
1 Belediye Üyesi, 1 Rü�tiye Mektebi Muallimi, 1 Banka Muhasebe<br />
Kâtibi, 1 Polis Komiseri.<br />
1320 : Reis, 1 Binba��, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Rü�tiye Mektebi Muallimi, 1<br />
Banka Muhasebe Kâtibi, 1 Polis Komiseri, 2 Üye.<br />
1321-1323 : Reis, 1 Binba��, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Rü�tiye Mektebi Muallimi, 1<br />
Banka Muhasebe Kâtibi, 2 Üye.<br />
1324-1326 : Reis, 1 Kâtip, 3 Üye.<br />
�skenderun Kazas� Evkaf �daresi:<br />
1319 : 1 Evkaf ve Eytam Müdürü.<br />
1320-1326 : 1 Müdür.<br />
�skenderun Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1307-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1314-1319 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Liman Reisi.<br />
1320 : 1 Müdür, 1 Kâtip,<br />
1321-1323 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1324 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Tahsildar.<br />
1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip,<br />
�skenderun Kazas� Tapu �daresi:<br />
1326 : 1 Müdür, 2 Yoklama Kâtibi, 2 Tahsildar.<br />
�skenderun Kazas� Orman �daresi:<br />
1319 : 1 Süvari Memur, 1 Ondal�k Memuru.<br />
1320 : 1 Süvari Memur, 1 Ondal�k Memuru, 1 Liman Reisi, Tapu Kâtibi.<br />
1321-1323 : 1 Süvari Memur, 1 Ondal�k Memuru, 1 Liman Reisi.<br />
1324-1326 : 1 Süvari Memur, 1 Ondal�k Memuru, 1 Arsuz Ondal�k Memuru, 1<br />
Liman Reisi.<br />
�skenderun Kazas� Ziraat Bankas� Meclisi (�ubesi):<br />
1309 : Reis, 1 �kinci Reis 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye, 1 Orman Süvari Memuru,<br />
1 Ondal�k Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Karantina Memuru.<br />
1310 : Reis, 1 �kinci Reis 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye, 1 Orman Memuru, 1<br />
Ondal�k Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Memuru.<br />
1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye.<br />
1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye.<br />
1318-1322 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�, 3 Üye.<br />
1323 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�, 1 Tahsildar, 3 Üye.<br />
394
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1324 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 2 Kantarc�, 3 Üye.<br />
1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar, 3 Üye.<br />
�skenderun Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1318-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
�skenderun Kazas� Gazhane �daresi:<br />
1324-1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Ambarc�.<br />
�skenderun Kazas� Belediye Dairesi:<br />
1295 : Reis (Mehmet Abu’l-Nur Efendi), 4 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1299-1300 : Reis (Yusuf Çenbert Efendi), 5 Üye ve 1 Kâtip, 1 Sand�k Semini.<br />
1302 : Reis (Karabet Efendi) ve 6 Üye.<br />
1303-1305 : Reis (Karabet Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Semini.<br />
1306 : Reis (Karabet Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Semini, 1 Tabip.<br />
1307 : Reis (Karabet Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Semini, 1 Tapu Kâtibi,<br />
1 Karantina Memuru.<br />
1308 : Reis (Hani Zerik Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Belediye Tabibi, 1 Tapu<br />
Kâtibi, 1 Karantina Memuru.<br />
1309 : Reis (Hani Zerik Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Belediye Tabibi.<br />
1310 : Reis (Hani Zerik Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Belediye Tabibi, 1 Sand�k<br />
Emini, 1 Karantina Memuru.<br />
1312 : Reis (Yusuf Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Karantina<br />
Memuru.<br />
1313 : Reis (Sami Zerik Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Belediye Tabibi, 1 Sand�k<br />
Emini, 1 Karantina Memuru.<br />
1314 : Reis (Petro Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sand�k Emini, 1 Karantina<br />
Memuru.<br />
1315-1316 : Reis (Mehmet Efendi), 4 Üye, 2 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sand�k Emini, 1<br />
Karantina Memuru.<br />
1317 : Reis (Apostolidis Efendi), 5 Üye, 2 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sand�k Emini, 1<br />
Karantina Tabibi, 1 Baytar Doktor.<br />
1318 : Reis (Yusuf Çenbert Efendi), 6 Üye, 2 Kâtip, 1 Tabip, 1 Sand�k Emini,<br />
1 Karantina Tabibi, 1 Baytar Memuru.<br />
1319 : Reis (Yusuf Çenbert Efendi), 5 Üye, 2 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Gazhane<br />
Memuru.<br />
1320 : Reis (Mehmet Abu’l-Nur Efendi), 5 Üye, 2 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1<br />
Gazhane Memuru, 1 Dava Vekili, 1 Tabip, 1 Kabile, 1 Karantina Tabibi.<br />
1321 : Reis (Hüsnü Bey), 5 Üye, 2 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Gazhane Memuru,<br />
1 Dava Vekili, 1 Tabip, 1 Kabile, 1 Karantina Tabibi.<br />
1322 : Reis (Yakup Sodir Efendi), 5 Üye, 2 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Gazhane<br />
Memuru, 1 Dava Vekili, 1 Tabip, 1 Kabile, 1 Karantina Tabibi.<br />
1323 : Reis (Yakup Efendi), 6 Üye, 2 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip, 1<br />
Gazhane Memuru.<br />
1324 : Reis (Hac� Ahmet Efendi), 4 Üye, 2 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip.<br />
395
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1326 : Reis (Ahmet Sabuni Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip,<br />
1 Eczac�, 1 Eczac� Yard�mc�s�, 1 A�� Memuru, 1 Müfetti�, 1 Tanzifat<br />
Memuru.<br />
�skenderun Kazas� Hamidiye Gureba Hastahanesi:<br />
1323 : Müdür.<br />
�skenderun Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1308 : 1 Müdür, 1 Türkçe Muhabere Memuru, 1 Frans�zca Muhabere Memuru,<br />
1 Posta Kâtibi, 1 Stajyer.<br />
1309 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, , 1 Posta Kâtibi, 1 Frans�zca Muhabere<br />
Memuru.<br />
1310 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Frans�zca Muhabere Memuru, 1<br />
Liman Reisi.<br />
1312 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Frans�zca Muhabere Memuru, 1<br />
Orman Memuru, 1 Ondal�k Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Liman Reisi.<br />
1313 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Frans�zca Muhabere Memuru, 1<br />
Orman Memuru, 1 Ondal�k Memuru.<br />
1314-1316 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 2 Frans�zca Muhabere Memuru, 1<br />
Posta Kâtibi, 1 Orman Memuru, 1 Ondal�k Memuru.<br />
1317-1322 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Frans�zca Muhabere Memuru, 1<br />
Posta Kâtibi.<br />
1324 : 1 Müdür, 4 Muhabere Memuru, 1 Frans�zca Muhabere Memuru, 1<br />
Posta Kâtibi, Arsuz Telgraf Memuru.<br />
1326 : 1 Müdür Vekili ve 4 Muhabere Memuru, 1 Frans�zca Muhabere<br />
Memuru, 1 Posta Kâtibi, 1 Güvercin Memuru.<br />
�skenderun Kazas� �skele Komisyonu:<br />
1317-1318 : 1 Kola�as�, 2 Memur.<br />
1319-1322 : 1 Binba��, 2 Memur.<br />
1323 : 1 Binba��, 1 Ba� Komiser.<br />
1324 : 1 Binba��, 1 Memur, Yabanc� Dil Bilen Muayene Memuru.<br />
1326 : 1 Memur Kola�as�, 2 Memur, Yabanc� Dil Bilen Muayene Memuru.<br />
�skenderun Kazas� Ticaret Odas�:<br />
1312 : Reis, 5 Üye.<br />
1313 : Reis, 3 Üye, 1 Kâtip.<br />
1314-1318 : Reis, 4 Üye, 1 Kâtip.<br />
1319-1326 : Reis, 2. Reis, 4 Üye, 1 Kâtip.<br />
�skenderun Kazas� Batakl�k �n�aat Komisyonu:<br />
1318 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Üye, 1 Mühendis, 1 Kâtip.<br />
1319-1320 : Reis (Kaymakam Bey), 6 Üye, 1 Mühendis, 1 Kâtip, 1 Doktor.<br />
1321-1322 : Reis (Kaymakam Bey), 5 Üye, 1 Mühendis, 1 Kâtip, 1 Doktor.<br />
1323-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 5 Üye, 1 Mühendis, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
�skenderun Kazas� Batakl�k �n�aat� �dare Heyeti:<br />
396
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1319-1322 : 1 Mühendis, 1 Yard�mc�s�, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Ba� Makinist, 1<br />
Pikor Ustas�, 1 Manevra Memuru.<br />
1323 : 1 Mühendis, 1 Yard�mc�s�, 1 Kâtip, 1 Tercüman Doktor, 1 Sand�k<br />
Emini.<br />
�skenderun Kazas� Düyûn-� Umûmiye �daresi:<br />
1307 : 1 Memur, 1 Kâtip, Arsuz Düyûn-� Umûmiye Memuru 751.<br />
1308-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1313 : 1 Memur, 1 Ba�kâtip, 2.Kâtip, 1 Kantarc�.<br />
1314 : 1 Memur, 1 Ba�kâtip, 2.Kâtip, 1 Tezkere Kâtibi, 1 Kantarc�.<br />
1315 : 1 Memur, 1 Ba�kâtip, 2.Kâtip, 1 Tezkere Kâtibi, 1 Sat�� Memuru.<br />
1316 : 1 Memur, 1 Ba�kâtip, 1 Tezkere Kâtibi, 1 Sat�� Memuru.<br />
1317-1323 : 1 Memur, 1 Ba�kâtip, 1 Tezkere Kâtibi, 1 Sat�� Memuru, 1 Kantarc�.<br />
1324-1326 : 1 Memur, 1 Ba�kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tezkere Kâtibi, 1 Sat�� Memuru,<br />
1 Kantarc�, 2 Kolcu.<br />
�skenderun Kazas� Reji �daresi:<br />
1308-1309 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambarc�, 1 Liman Reisi.<br />
1310-1316 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambarc�.<br />
1317-1318 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambarc�, 1 Türkçe Muhabere Kâtibi, 1<br />
Muhafaza Kâtibi.<br />
1319 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Muhasebe Yard�mc�s�, 1 Ambarc�, 1 Türkçe<br />
Muhabere Kâtibi, 1 Transit Memuru.<br />
1320-1323 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Muhasebe Yard�mc�s�, 1 Ambarc�, 1 Türkçe<br />
Muhabere Kâtibi, 1 Transit Memuru, 1 Osmanl� Bankas� �ube<br />
Memuru.<br />
1324 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Muhasebe Yard�mc�s�, 1 Arsuz Memuru, 1<br />
Transit Memuru, 1 Ambar Memuru, 1 Türkçe Muhabere Memuru.<br />
1326 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambar Memuru, 1 Transit Memuru.<br />
�skenderun Kazas� Osmanl� Bankas�:<br />
1324 : 1 Memur.<br />
�skenderun Gümrük �daresi<br />
1286 : Gümrük Müdür, Gümrük Ba�kâtip, Gümrük Sand�k Emini, Belen<br />
Rüsumat Memuru, Arsuz Rüsumat Memuru, Payas Memuru, Ayas<br />
Memuru.<br />
Rüsumat Nezareti<br />
1299-1300 : Naz�r: Celal Bey<br />
1302-1305 : Naz�r: Hakk� Bey<br />
1306-1307 : Naz�r: Hac� Arif Bey<br />
1308 : Naz�r: Hac� Mehmet Bey<br />
751 1307 tarihli Halep Vilayet salnamesinde Düyûn-� Umûmiye �daresinin ad� “Düyûn-� Umûmiye-i<br />
Osmaniye Varidat-� Mahsusa �daresi” olarak kay�tl�d�r.<br />
397
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1309-1312 : Naz�r: Rahmi Bey<br />
1313 : Naz�r: �ükrü Efendi<br />
1314 : Naz�r: Tevfik Efendi<br />
1315-1326 : Naz�r: Mahmut Celalettin Bey<br />
1299-1300 : Naz�r, 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 1 �dare Ba�kâtibi, 1 Tahrirat<br />
Müsevvidi ve Yard�mc�s�.<br />
1302-1306 : Naz�r, 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 1 Tahrirat Ba�kâtibi, 1<br />
�dare Ba�kâtibi, 1 Sand�k Emini, Arsuz Nahiyesi Rüsumat Müdürü.<br />
1307-1308 : Naz�r, 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 1 Tahrirat Ba�kâtibi, 1<br />
�dare Ba�kâtibi, 1 Sand�k Emini.<br />
1309 : Naz�r, 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 1 Tahrirat Ba�kâtibi, 1<br />
�dare Ba�kâtibi, 1 �stimator 752, 1 Ayni E�ya Memuru, 1 Mubass�r, 2<br />
Ambar Memuru, 1 Sand�k Emini.<br />
1310 : Naz�r, 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 1 Tahrirat Ba�kâtibi, 1 �dare Ba�kâtibi,<br />
1 �stimator, 1 Ayni E�ya Memuru, 1 Mubass�r, 1 Ambar Memuru, 1<br />
Sand�k Emini.<br />
1312 : Naz�r, 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 1 Tahrirat Ba�kâtibi, 1<br />
�dare Ba�kâtibi, 1 �stimator, 1 Ayni E�ya Memuru, 1 Mubass�r, 1<br />
Ambar Memuru, 1 Sand�k Emini.<br />
1313 : Naz�r, 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 1 Tahrirat Ba�kâtibi, 1<br />
�dare Ba�kâtibi, 1 �stimator, 1 Ayni E�ya Memuru, 1 Mubass�r, 1<br />
Ambar Memuru ve 1 Sand�k Emini.<br />
1314 : Naz�r, 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 1 Tahrirat Ba�kâtibi, 1 �dare Ba�kâtibi,<br />
1 Muhasebe Yard�mc�s�, 1 �stimator, 1 Ayni E�ya Memuru,<br />
1315-1316 : Naz�r, 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 1 Tahrirat Ba�kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 1<br />
�dare Ba�kâtibi, 1 Muhasebe Yard�mc�s�, 1 �stimator, 1 Ayni E�ya<br />
Memuru, Ba� Mubass�r 753, 1 Sand�k Emini, 1 Ambar Memuru.<br />
1317-1319 : Naz�r, 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 1 �stimator,<br />
1 Ayni E�ya Memuru, Ba� Mubass�r.<br />
1320 : Naz�r, 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 1 Tahrirat Ba�kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 1<br />
�stimator, 1 Ayni E�ya Memuru, Ba� Mubass�r.<br />
1322-1323 : Naz�r, 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 1 Tahrirat Ba�kâtibi, 1<br />
Yard�mc�s� ve 2 Mukayyit.<br />
1324 : Naz�r, 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 1 Tahrirat Ba�kâtibi, 2 Yard�mc�, 2<br />
Mukayyit.<br />
1326 : Naz�r, 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 1 Tahrirat Ba�kâtibi, 1 �dare Ba�kâtibi,<br />
1 Tahrirat Birinci Yard�mc�s�.<br />
�skenderun Rüsumat-i Sitte �daresi:<br />
1300 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Telgraf Müdürü, Arsuz Nahiyesi Müdürü.<br />
�skenderun Rüsumat Müdüriyeti:<br />
752 Gümrüklere gelen ticari mallara paha biçen ki�i veya tahminci.<br />
753 Gemilerde ve limanlarda gözetmenlere verilen ad.<br />
398
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1321-1322 : 1 Muhasebe Ba�kâtibi, 1 Tahrirat Ba�kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 1 �dare<br />
Ba�kâtibi, 1 �stimator, 1 Ayni E�ya Memuru, 1 Ba� Mubass�r.<br />
1323 : 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc�s�, 1 Muhasip, 1 Sand�k Emini, 1 �stimator, 1<br />
�stimator Yard�mc�s�, �stimator Muhaf�z�, 1 Ayni E�ya Memuru, 1<br />
Manifesto Memuru, 1 Ba� Aray�c�, 1 Ba� Mubass�r, 1 Ambar Memuru,<br />
1 �skele Memuru, 1 Kap� Memuru, 2 Deniz Muhafaza Memuru, 1<br />
Sahil Merkez Muhafaza Memuru.<br />
1324-1326 : 1 Ba�kâtibi, 1 Yard�mc�, 1 Muhasip, 1 Sand�k Emini, 1 �stimator, 1<br />
Yard�mc�s�, 1 Mahruse �stamtoru, 1 Ayni E�ya Memuru, 1 Manifesto<br />
Memuru, 1 Ba� Arabac�, 1 Ba� Mubass�r, 1 Ambar Memuru, 1 �skele<br />
Memuru, 2 Deniz Muhafaza Memuru, 1 Sahil Merkez Muhafaza<br />
Memuru, 1 Arsuz Memuru, 1 Süveydiye Memuru, 1 Kâtip.<br />
�skenderun Kazas� Arsuz Nahiyesi ve Meclisi:<br />
1302-1307 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye.<br />
1308 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru ve 1 Reji<br />
Memuru.<br />
1309 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye, 1 Reji Memuru.<br />
1310 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye, 1 Rüsumat Memuru, 1 Payas Nahiyesi<br />
Düyûn-� Umûmiye Memuru, Arsuz Nahiyesi 1 Düyûn-� Umûmiye<br />
Memuru ve 1 Reji Memuru.<br />
1312 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye, 1 Rüsumat Memuru, 1 Düyûn-� Umûmiye<br />
Memuru ve 1 Reji Memuru.<br />
1313-1316 : 1 Nahiye Müdürü, 2 Üye, 1 Rüsumat Memuru, 1 Düyûn-� Umûmiye<br />
Memuru ve 1 Reji Memuru, 1 Mühendis Muavini.<br />
1317 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye.<br />
1318 : 1 Nahiye Müdürü, 4 Üye, 1 Rüsumat Memuru, 1 Düyûn-� Umûmiye<br />
Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
1319 : 1 Nahiye Müdürü, 4 Üye.<br />
1320-1322 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1323 : 1 Nahiye Müdürü, 2 Üye, 1 Rüsumat Memuru, 1 Düyûn-� Umûmiye<br />
Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
1324 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye, 1 Nahiye Meclisi Reisi.<br />
1326 : 1 Nahiye Müdürü, 2 Üye, 1 Telgraf Müdürü, 1 Düyûn-� Umûmiye<br />
Memuru, 1 Rüsumat Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
�skenderun Kazas� Arsuz Nahiyesi Düyûn-� Umûmiye �daresi:<br />
1317 : 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru.<br />
1319-1322 : 1 Memur.<br />
�skenderun Kazas� Arsuz Nahiyesi Reji �daresi:<br />
1319-1322 : 1 Memur.<br />
�skenderun Kazas� Abac� Nahiyesi ve Meclisi:<br />
1308 : 1 Nahiye Müdürü, 3 Üye.<br />
399
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�skenderun Kazas�n�n Baz� Memurlar� 754:<br />
1299 : Rüsum-i Sitte Müdürü, Jandarma Mülaz�m�, Liman Reisi, Karantina<br />
Memuru, Telgraf Müdürü, Kâtip, Memuru.<br />
1300 : Jandarma Mülaz�m�, Liman Reisi, Karantina Memuru, A�ar Memuru.<br />
1302 : A�ar Memuru, Ba�kâtip, Telgraf ve Posta Memuru, Muhabere Memuru,<br />
Nüfus Memuru, Karantina Memuru, Reji Memuru, Sand�k<br />
Emini, Jandarma Yüzba��, Liman Reisi, Düyûn-� Umûmiye Memuru,<br />
�dare Memuru.<br />
1303 : Telgraf ve Posta Memuru, Muhabere Memuru, Nüfus Memuru, Karantina<br />
Memuru, Reji Memuru, Sand�k Emini, Jandarma Yüzba��,<br />
Liman Reisi (Kola�as�), Düyûn-� Umûmiye Memuru.<br />
1305 : Telgraf ve Posta Memuru, Muhabere Memuru, Frans�zca Muhabere<br />
Memuru, Karantina Memuru, Vergi Kâtibi, Reji Memuru, Sand�k<br />
Emini, Liman Reisi (Kola�as�), Düyûn-� Umûmiye Memuru.<br />
1306 : Nüfus memuru, Nüfus Kâtibi, Mukavelat Muharriri, Karantina<br />
Memuru, Sand�k Emini, Liman Reisi.<br />
1307 : Telgraf ve Posta Memuru, Muhabere Memuru, Karantina Memuru,<br />
Tapu Kâtibi, Reji Memuru, Liman Reisi, Arsuz Rüsumat Memuru,<br />
Orman Süvari Memuru ve Tezkere Muharriri.<br />
K�L�S KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1284 : Sad�k Efendi (Kaza Müdürü)<br />
1285 : Osman Efendi<br />
1286 : Ethem Efendi<br />
1287 : Ahmet Efendi<br />
1288 : Kûfi Efendi<br />
1290 : Ahmet Bey<br />
1293 : Mustafa Pa�a<br />
1295-1300 : H�fz� Efendi<br />
1302 : Ahmet Sedat Bey<br />
1303-1305 : Aziz Sabri Efendi<br />
1306-1307 : Abdülkadir Efendi<br />
1308 : �akir Bey<br />
1309 : Sedat Bey<br />
1310 : Osman Bey<br />
1312-1313 : Mahmut Celalettin Bey<br />
1314 : Salih Hulusi Pa�a<br />
1315-1316 : Ömer Lütfü Bey<br />
1317 : Salih Hulusi Pa�a<br />
754 1307 tarihli Halep vilayet salnamesine kadar baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun<br />
yerine “Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmi�tir.<br />
400
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1318-1320 : Mustafa Re�it Bey<br />
1321-1326 : Ali Nesip Bey<br />
Kilis Kazas� idare meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip, 1 Müftü ve 4 Üye.<br />
1285-1300 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye 755.<br />
1302-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye 756.<br />
Kilis Kazas� Mal Kalemi:<br />
1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki.<br />
1307-1320 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
1321-1326 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini, 1 Hazine Dava Vekili.<br />
Kilis Kazas� Heyet-i Tahsildar Memurlar�:<br />
1326 : 1 Tahsil Memuru Ba�kanl���nda 9 Süvari Tahsildar� ve 6 Piyade<br />
Tahsildarlar�yla, 1 Ba� Tahsildar olmak üzere on yedi Tahsilât Dairesinden<br />
olu�maktad�r.<br />
Kilis Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1284 : 1 Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Sand�k<br />
Emini, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1285 : 1 Reis ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sand�k Emini.<br />
1286 : 1 Reis ve 4 Mümeyyiz.<br />
1287-1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, Emlak Vukuat<br />
Kâtibi, 1 Sand�k Emini.<br />
1290 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi 1 Tapu Kâtibi, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Tahriri Emlak Kâtibi.<br />
1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Evkaf Vekili, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Dava Kâtibi,<br />
1 Sand�k Emini.<br />
1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz.<br />
1299-1300 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 �kinci Kâtip.<br />
1302-1306 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 �kinci Kâtip, 1 Müstantik<br />
Muavini.<br />
1307 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 �kinci Kâtip, 1 Müstantik<br />
Muavini, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1308-1312 : Reis (Naip Efendi) ve 2 Üye<br />
1313 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc�s�, 1 Müstantik Muavini,<br />
1 Mukavelat Muharriri, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Evkaf<br />
Vekili, 1 Nüfus Memuru, 1 Telgraf Memuru, Telgraf Memuru, 1 Kâtip,<br />
1 Orman Ondal�k Memuru, 1 Tapu Kâtibi, Reji Memuru, 1 Zira-<br />
755 Genel olarak, seçilmi� üyelerin yar�s� Müslüman ve di�er yar�s� Gayrimüslimlerden olu�maktad�r.<br />
756 Genel olarak, seçilmi� üyelerin yar�s� Müslüman ve di�er yar�s� Gayrimüslimlerden olu�maktad�r.<br />
401
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
at Bankas� Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 2 Rü�tiye Mektebi Muallimi,<br />
1 Düyûn-� Umûmiye Memuru,<br />
1314-1316 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri,<br />
1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Evkaf Vekili.<br />
1317 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1318-1326 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri.<br />
Kilis Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1308 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini , 1 Kâtip 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi, Müdde’î Umumî Muavini Vekili,<br />
1309 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini , 1 Kâtip 1 Mukavelat Muharriri,<br />
1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi.<br />
1310 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini , 1 Kâtip.<br />
1312 : Reis (Ba�kâtip), 1 Muavini, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri,<br />
Müdde’î Umumî Muavini Vekili, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi.<br />
Kilis Kazas� �er’iye Mahkemesi:<br />
1317 : 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Evkaf Vekili.<br />
1318-1323 : Reis, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip.<br />
1324-1326 : Reis, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Mukayyit.<br />
Kilis Kazas� Maarif Komisyonu:<br />
1305-1308 : Reis, 1 Kâtip, 3 Üye.<br />
1309 : Reis, 1 Kâtip, 2 Üye.<br />
1310-1312 : Reis, 1 Kâtip, 3 Üye.<br />
1320-1326 : Reis, 1 Evkaf Müdürü, 5 Üye.<br />
Kilis Kazas� Nafia Komisyonu:<br />
1326 : Reis, 6 üye.<br />
Kilis Kazas� Evkaf �daresi:<br />
1319-1326 : 1 Müdür<br />
Kilis Kazas� Evkaf Komisyonu:<br />
1307-1309 : 1 Reis, 1 Evkaf Vekili, 4 Üye.<br />
1310-1312 : 1 Reis, 1 Evkaf Müdürü, 4 Üye.<br />
1317 : 1 Reis ve 4 Üye.<br />
1318-1326 : 1 Reis, 1 Evkaf Müdürü, 3 Üye.<br />
Kilis Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1307-1313 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1314-1315 : 1 Memur, 1 Tapu Kâtibi, 1 Kâtip.<br />
1316 : 1 Memur, 1 Tapu Kâtibi, 1 Kâtip, 1 Telgraf Memuru, 1 Orman Ondal�k<br />
Memuru, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
402
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1317 : 1 Memur, 1 Tapu Kâtibi, 1 Kâtip, 1 Emlak Tapu Kâtibi, 1 Telgraf<br />
Memuru, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1318 : 1 Müdür, 1 Tapu Kâtibi, 1 Kâtip, 1 Emlak Tapu Kâtibi.<br />
1319-1326 : 1 Müdür, 1 Tapu Kâtibi, 1 Kâtip, 1 Emlak Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondal�k<br />
Memuru.<br />
Kilis Kazas� Ziraat Bankas� �ube Meclisi:<br />
1307-1309 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
1310-1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye,<br />
1314-1316 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
1317-1323 : Reis, 3 Üye, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�, Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1324-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar, 3 Üye.<br />
Kilis Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1318-1322 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�s�.<br />
1323 : 1 Muhasebe Kâtibi.<br />
1324-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 2 Yard�mc�.<br />
Kilis Kazas� Belediye Dairesi:<br />
1286 : Belediye Reisi (Ahmet Nuri Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini,<br />
1 Emlak Muharriri, 1 Mukayyit ve 1 Dava Kâtibi.<br />
1287 : Reis (Mehmet �erif A�a), 6 Üye, 1 Kâtip ve 1 and�k Emini.<br />
1288 : Reis (Nefi Bey), 3 Üye, 1 Kâtip.<br />
1290 : Reis (Yasin Bey), 7 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1293-1295 : Reis (Yasin Bey), 4 Üye, 1 Kâtip.<br />
1299-1300 : Reis (Hac� Süleyman A�a), 5 Üye, 1 Kâtip.<br />
1302 : Reis (Yusuf A�a), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
1303 : Reis (Yusuf A�a), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
1305-1307 : Reis (Yusuf A�a), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Belediye Tabibi.<br />
1308 : Reis (Yusuf A�a), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip, 1 Düyûn-�<br />
Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru, 1 Posta ve Telgraf Memuru, 1<br />
Orman Tezkere Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1309-1310 : Reis (Yusuf Ziya A�a), 6 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tabip, 1<br />
Düyûn-� Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru, 1 Telgraf Memuru, 1<br />
Orman Ondal�k Memuru, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1312 : Reis (Yusuf Ziya A�a), 8 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tapu Kâtibi,<br />
1 Orman Tezkere Muharriri, 1 Posta ve Telgraf Müdürü, 1<br />
Düyûn-� Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
1313 : Reis (Yusuf Ziya Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Telgraf Memuru, 1 Orman<br />
Ondal�k Memuru.<br />
1314 : Reis (Yusuf Ziya Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru,<br />
1 Reji Memuru, 1 Telgraf Memuru, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1315-1316 : Reis (Yusuf Ziya Efendi), 4 Üye, 2 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Düyûn-�<br />
Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru, 1 Telgraf Memuru, 1 Orman<br />
Ondal�k Memuru.<br />
403
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1317 : Reis (Hac� Yusuf A�a), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip, 1<br />
Müfetti�<br />
1318 : Reis (Hac� Mehmet A�a), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip, 1<br />
Müfetti�.<br />
1319-1323 : Reis (Hac� Yusuf A�a), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip, 1<br />
Müfetti�.<br />
1324 : Reis (Akif Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip.<br />
1326 : Reis (Muhlis Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip, 1<br />
Mimarba��.<br />
Kilis Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1318 : 1 Müdür, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1319-1326 : 1 Müdür.<br />
Kilis Kazas� Düyûn-� Umûmiye �daresi:<br />
1317-1321 : 1 Memur.<br />
1322-1326 : 1 Memur, 1 Tahsildar, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
Kilis Kazas� Reji �daresi:<br />
1307 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1317-1323 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1324-1326 : 1 Memur, 1 Ambarc�.<br />
Kilis Gümrük �daresi<br />
1286 : 1 Gümrük Müdürü.<br />
Kilis Kazas� Hapishane �daresi:<br />
1326 : 1 Ba�gardiyan, 2 Gardiyan.<br />
Kilis Kazas� �zziye Nahiyesi:<br />
1299 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
1300-1326 : 1 Nahiye Müdürü, 1 Kâtip.<br />
Kilis Kazas� Com Nahiyesi:<br />
1284-1326 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
Kilis Kazas� Menafi Umumiye Komisyonu:<br />
1287 : 1 Reis ve 4 Üye.<br />
1288 : 1 Reis ve 3 Üye.<br />
1290 : 1 Reis, 3 Üye ve 1 Kâtip. (Sermayesi: 24.000 Kuru�).<br />
1293 : 1 Reis, 3 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1295 : 1 Reis, 3 Üye ve 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
404
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Kilis Kazas�n�n Baz� Memurlar� 757:<br />
1290 : Telgraf ve Posta Müdürü, Rüsumat Müdürü.<br />
1295 : Evkaf Vekili, Tahrirat Kâtibi, Dava Vekili.<br />
1299 : �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, Tapu Kâtibi, A�ar Memuru, Telgraf ve<br />
Posta Memuru, Rüsum-i Sitte Memuru, Evkaf Vekili, Emlak Kâtibi,<br />
Nüfus Mukayyidi, Ba� Tahsildar, Sand�k Emini, Jandarma Yüzba��.<br />
1300 : A�ar Memuru, A�ar Ba�kâtibi, �kinci Kâtip, �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi,<br />
Evkaf Vekili, Emlak ve Vergi Kâtibi, Tapu Kâtibi, Nüfus<br />
Memuru, Mukayyit, Telgraf ve Posta Memuru, Rüsumat Müdürü,<br />
Rüsumat Kâtibi, Sand�k Emini, Ba� Tahsildar, Jandarma Yüzba��,<br />
Jandarma Mülaz�m.<br />
1302 : A�ar Memuru, A�ar Ba�kâtibi, �kinci Kâtip, �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi,<br />
Evkaf Vekili, Vergi Kâtibi, Tapu Kâtibi, Emlak Kâtibi, Nüfus<br />
Memuru, Telgraf ve Posta Memuru, Sand�k Emini, Ba� Tahsildar,<br />
Jandarma Mülaz�m.<br />
1303 : �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, Evkaf Vekili, Vergi Kâtibi, Vergi Kâtip<br />
Yard�mc�s�, Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Telgraf ve Posta Memuru,<br />
Sand�k Emini, Reji Memuru, Ba� Tahsildar, Düyûn-� Umûmiye<br />
Memuru, Jandarma Yüzba��, Jandarma Mülaz�m.<br />
1305 : �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, Evkaf Vekili, Evkaf Vekil yard�mc�s�,<br />
Vergi Kâtibi, Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Telgraf ve<br />
Posta Memuru, Sand�k Emini, Reji Memuru, Düyûn-� Umûmiye<br />
Memuru, Jandarma Yüzba��, Jandarma Mülaz�m.<br />
1306 : �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, Evkaf Vekili, Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru,<br />
Nüfus Kâtibi, Sand�k Emini. Nafia Kâtibi.<br />
1307 : Tapu Kâtibi, Düyûn-� Umûmiye Memuru, Telgraf ve Posta Memuru,<br />
Orman Tezkere Muharriri, �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi, �er’iye<br />
Mahkemesi �kinci Kâtibi.<br />
MARE (MARETÜ’N-NUMAN) KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1287 : Mehmet Ali Efendi<br />
1288 : Mehmet Arif Efendi<br />
1290 : Mehmet Faik Efendi<br />
1293 : Mahmut Efendi<br />
1295 : Mehmet Ali Efendi<br />
1299 : Zahir Efendi<br />
1300 : Osman Fehmi Bey<br />
1302-1305 : Haf�z Ahmet Efendi<br />
1306-1309 : Ahmet Nazif Efendi<br />
1310 : Mustafa Fehmi Efendi<br />
1312 : Hüseyin �evki Efendi<br />
757 1307 tarihli Halep Vilayet salnamesine kadar baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun<br />
yerine “Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
405
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1313 : Ahmet Cemil Efendi<br />
1314 : Mustafa �nce Efendi<br />
1315-1316 : Mustafa Fehmi Efendi<br />
1317-1320 : Halil S�tk� Efendi<br />
1321-1322 : Hüseyin Zeki Bey<br />
1323-1324 : Mustafa Cemal Bey<br />
1326 : Re�it Bey<br />
Mare Kazas� idare meclisi:<br />
1287-1288 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1290-1293 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1295 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
Nakibu’l-E�raf ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1299-1300 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1302-1303 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 3 Seçilmi� Üye.<br />
1305-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye<br />
Mare Kazas� Mal Kalemi:<br />
1305 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, Nakibu’l-E�raf.<br />
1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki.<br />
1307-1326 : 1 Mal Müdürü, 2 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
Mare Kazas� Tahsildar Heyeti Memurlar�:<br />
1323 : 5 Süvari Tahsildar Dairesi ve 1 Piyade Tahsildar Dairesinden olu�maktad�r.<br />
1324 : 5 Süvari Tahsildar Dairesinden olu�maktad�r.<br />
1326 : 1 Tahsil Memuru Ba�kanl���nda 5 Süvari Tahsildar� ve 1 Piyade<br />
Tahsildarlar� olmak üzere alt� Tahsilât Dairesinden olu�maktad�r.<br />
Mare Kazas� Tahsilât Komisyonu:<br />
1322 : Bu komisyon Kaymakam Bey Ba�kanl���nda a�a��daki üyelerden<br />
olu�maktad�r; Mal Müdürü, tahsilât Müfetti�i, Jandarma Mülaz�m�,<br />
1 Üye.<br />
1323-1326 : Bu komisyon Kaymakam Bey Ba�kanl���nda a�a��daki üyelerden<br />
olu�maktad�r; Mal Müdürü, Belediye Reisi, Zab�ta Memuru Tahsilât<br />
Memuru.<br />
Mare Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1287 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Belediye Kâtibi, Sand�k Emini.<br />
1288 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Kâtip, 1 Arazi Kâtibi, Vukuat Kâtibi ve Sand�k<br />
Emini.<br />
406
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1290 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Tahrir-i Emlak<br />
Kâtibi ve Tapu Kâtibi.<br />
1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Evkaf Vekili, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi, 1<br />
Sand�k Emini.<br />
1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz.<br />
1299 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1300 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 �kinci Kâtip, 1 Müstantik<br />
Muavini ve 1 Müba�ir.<br />
1302-1307 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc�s�, 1 Müstantik Muavini.<br />
1308-1310 : Reis (Naip Efendi), 2 Üye.<br />
1312 : 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Yard�mc�s�, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1313 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri,<br />
1 Tapu Kâtibi, 1 Nüfus Memuru, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta<br />
Müdürü, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
1314 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri,<br />
1 �eiye Mahkemesi Kâtibi.<br />
1315-1317 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri,<br />
1 �eiye Mahkemesi Kâtibi.<br />
1318-1326 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
Mare Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1308-1310 : Reis (Ba�kâtip), 1 Müstantik Muavini, 1 Kâtip.<br />
Mare Kazas� �er’iye Mahkemesi:<br />
1318-1322 : Reis, 1 Kâtip.<br />
1323-1326 : Reis, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip.<br />
Mare Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1307-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1314-1316 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu kâtibi, 1 Telgraf ve Posta Müdürü.<br />
1317-1318 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu kâtibi.<br />
1319-1320 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu kâtibi, 1 Tapu Takip Memuru.<br />
1321-1322 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu kâtibi.<br />
1323-1324 : 1 Müdür, 1 Kâtip, 1 Tapu kâtibi, 1 Tahsildar.<br />
1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip.<br />
Mare Kazas� Maarif Komisyonu:<br />
1322 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Tahrirat Kâtibi ve 3 Üye.<br />
Mare Kazas� Tapu �daresi:<br />
1326 : 1 Müdür, 1 Kâtip.<br />
407
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Mare Kazas� Evkaf Komisyonu:<br />
1308-1309 : 1 Reis (Müftü Efendi), 2 Üye.<br />
1310 : 1 Evkaf Vekili<br />
Mare Kazas� Ziraat Bankas� �ube Meclisi:<br />
1308-1309 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi ve 5 Üye,<br />
1310-1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi ve 4 Üye.<br />
1313 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi ve 1 Üye.<br />
1314-1315 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar ve 4 Üye.<br />
1316 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Nafia Kâtibi, 1 Tahsildar ve 3 Üye.<br />
1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Nafia Kâtibi ve 3 Üye.<br />
1318-1319 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 3 Üye.<br />
1320-1321 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yard�mc�s�, 1 Bedeli<br />
Nakdi Kâtibi, 2 Üye.<br />
1322-1323 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 2 Üye, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1324-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
Mare Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1317-1323 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
1324-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc� ve 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
Mare Kazas� Belediye Dairesi:<br />
1287 : Belediye Reisi (Ömer A�a) ve 4 Üye.<br />
1288 : Belediye Reisi (Ömer A�a), 3 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1290 : Belediye Reisi (Ömer A�a), 3 Üye, 1 Telgraf Memuru ve Rüsumat<br />
Memuru.<br />
1293 : Belediye Reisi (Ömer A�a), 3 Üye, 1 Kâtip.<br />
1295 : Belediye Reisi (Hac� �smail A�a), 4 Üye, 1 Kâtip.<br />
1299 : Belediye Reisi (Münhal), 3 Üye, 1 Kâtip.<br />
1300 : Belediye Reis Vekili (Mustafa Bey), 3 Üye, 1 Tabip, 1 Kâtip.<br />
1302 : Belediye Reisi (Mehmet Efendi), 3 Üye, 1 A�� Memuru, 1 Kâtip.<br />
1303-1306 : Belediye Reisi (Mehmet Efendi), 3 Üye, 1 Belediye Tabibi, 1 Kâtip ve<br />
Sand�k Emini.<br />
1307 : Belediye Reisi (Mehmet Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1308 : Belediye Reisi Vekili (Mehmet Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k<br />
Emini, 1 Tapu Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta Memuru, 1 Yoklama Kâtibi.<br />
1309 : Belediye Reis Vekili (Mehmet Naci Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k<br />
Emini, 1 Reji Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta Müdürü,<br />
1 Yoklama Kâtibi.<br />
1310 : Belediye Reis Vekili (Dibo A�a), 4 Üye, 1 Reji Memuru, 1 Tapu Kâtibi,<br />
1 Telgraf ve Posta Müdürü, 1 Vergi Kâtibi.<br />
1312 : Belediye Reis Vekili (Mahmut Nuri Efendi), 3 Üye, 1 Reji Memuru.<br />
1314 : Belediye Reis Vekili (�erif Efendi), 4 Üye, 1 Düyûn-� Umûmiye<br />
Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
1315 : Belediye Reisi (Mehmet Bey), 3 Üye, 1 Kâtip, 1 Cerrah, 1 Düyûn-�<br />
Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
408
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1316 : Belediye Reis Vekili (Abdulkadir A�a), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k<br />
Emini.<br />
1317-1320 : Belediye Reisi (Hac� Mehmet Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k<br />
Emini.<br />
1321 : Belediye Reisi (Hac� Mehmet Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k<br />
Emini.<br />
1322 : Belediye Reisi (Hamdu Haruc A�a), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1323-1324 : Belediye Reisi (Mehmet A�a), 2 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1326 : Belediye Reisi (Mehmet �erif A�a), 5 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
Mare Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1317-1326 : 1 Müdür.<br />
Mare Kazas� Reji �daresi:<br />
1319-1322 : 1 Memur.<br />
1323-1326 : 1 Memur, 1 Ambar Memuru.<br />
Mare Kazas�n�n Baz� Memurlar� 758:<br />
1295 : Evkaf Vekili, Dava Kâtibi, Vukuat Kâtibi, Sand�k Emini, Nüfus Mukayyidi.<br />
1299 : Telgraf ve Posta Müdürü, Ba� Tahsildar, Ba�kâtip, Vukuat Kâtibi,<br />
Jandarma Mülaz�m.<br />
1300 : A�ar Memuru, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Telgraf ve Posta Müdürü, Ba�<br />
Tahsildar, Jandarma Süvari Yüzba��, Jandarma Piyade Mülaz�m.<br />
1302 : A�ar Memuru, Ba�kâtip, Telgraf ve Posta Müdürü, Ba� Tahsildar,<br />
Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Piyade Jandarma Yüzba��,<br />
Süvari Mülaz�m.<br />
1303 : Telgraf ve Posta Müdürü, Ba� Tahsildar, Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru,<br />
Nüfus Kâtibi, Piyade Jandarma Yüzba��, Süvari Mülaz�m.<br />
1305 : Telgraf ve Posta Müdürü, Reji Memuru, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Tapu<br />
Kâtibi, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Sand�k Emini, Süvari Jandarma<br />
Mülaz�m�, Rü�tiye Muallimi.<br />
1306 : Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Sand�k Emini, Rü�tiye<br />
Muallimi.<br />
1307 : Tapu Kâtibi, Telgraf ve Posta Müdürü, Evkaf Vekili, Reji Memuru,<br />
Düyûn-� Umûmiye Memuru.<br />
MÜNB�Ç KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1299 : Sad�k Bey<br />
1300-1303 : Sadettin Efendi<br />
758 1307 tarihli Halep Vilayet salnamesinde baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun yerine<br />
“Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
409
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1305 : �zzet Efendi<br />
1306-1307 : Ali Rafet Efendi<br />
1308-1309 : Ahmet Hamdi Efendi<br />
1310 : Hakk� Efendi<br />
1312-1313 : Abdurrahman Efendi<br />
1314 : �skender Bey (Vekil)<br />
1315 : Ahmet Efendi (Vekil)<br />
1316 : Mehmet Ali Efendi<br />
1317 : Vehbi Efendi<br />
1318-1320 : Nasrullah Bey<br />
1321-1323 : Hüseyin Fatin Bey<br />
1324-1326 : Mehmet �afi Efendi<br />
Münbiç Kazas� �dare Meclisi:<br />
1299-1303 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Tahrirat Kâtibi, 1<br />
Mal Müdürü ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1305-1306 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1<br />
Tahrirat Kâtibi ve 3 Seçilmi� Üye.<br />
1307 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1308-1309 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Tahrirat Kâtibi, 1<br />
Mal Müdürü ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1310-1313 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Tahrirat<br />
Kâtibi, 1 Mal Müdürü ve 4 Seçilmi� Üye<br />
1314-1320 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Mal<br />
Müdürü ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1321-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
Münbiç Kazas� Mal Kalemi:<br />
1308 : 1 Mal Müdürü, 1 Sand�k Emini.<br />
1309 : 1 Mal Müdürü, 1 Sand�k Emini, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Reji<br />
Memuru.<br />
1310 : 1 Mal Müdürü, 1 Sand�k Emini, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi.<br />
1312 : 1 Mal Müdürü, 1 Sand�k Emini, 1 Vergi Memuru.<br />
1313-1320 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
1321 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini, 1 Mukavelat Muharriri ve<br />
1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1322 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1323-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
Münbiç Kazas� Tahsilât Komisyonu:<br />
1324-1326 : Bu komisyon Mal Müdürü Ba�kanl���nda a�a��daki üyelerden<br />
olu�maktad�r: 1 Tahsil Memuru, 2 Tahsildar, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
410
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Münbiç Kazas� Bidayet Mahkemesi 759<br />
Münbiç Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1307-1318 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1319-1320 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Posta Memuru ve 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1321 : 1 Memur, 1 Kâtip,1 Posta Memuru.<br />
1322-1323 : 1 Memur, 1 Kâtip, Posta Memuru ve 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1324-1326 : 1 Memur, 1 Kâtip, Posta Memuru.<br />
Münbiç Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1317 : 1 Muhasebe Kâtibi ve 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
Münbiç Kazas� Belediye Meclisi:<br />
1305 : Belediye Reisi (Zekeriya Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip.<br />
1306 : Belediye Reisi (Zekeriya Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip.<br />
Münbiç Kazas�n�n Baz� Memurlar� 760:<br />
1299 : A�ar Memuru, Ba�kâtip, Sand�k Emini, Ba� Tahsildar.<br />
1300 : A�ar Memuru, Ba�kâtip, Sand�k Emini, Jandarma Mülaz�m.<br />
1302 : A�ar Memuru, Ba�kâtip, �kinci Kâtip, Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi,<br />
Sand�k Emini, Jandarma Mülaz�m.<br />
1303 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Sand�k Emini, Jandarma Mülaz�m.<br />
1305 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi, Jandarma Mülaz�m.<br />
1306 : Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi.<br />
RAKKA KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1303 : Mehmet Re�it Efendi<br />
1305-1307 : Mehmet Hamdi Efendi<br />
1308 : Mehmet Halit Efendi<br />
1309 : Mehmet Hamdi Efendi<br />
1310 : Mehmet Halit Efendi<br />
1312 : Ali Arif Efendi<br />
1313 : Ahmet Sabri Efendi<br />
1314 : Abdurrahman Efendi<br />
1315 : Münhal<br />
1316 : Ömer Lütfi Efendi<br />
1317-1318 : Hac� Ali R�za Efendi<br />
1319 : Mehmet Nazif Bey<br />
1320-1323 : Mehmet Tevfik Bey<br />
1324 : Nasrullah Bey<br />
759 Adliye i�leri Bab kazas�nda görülmektedir. Bu durum tüm salnamelerde zikredilmi�tir. Son olarak<br />
1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.371.<br />
760 1306 tarihli Halep Vilayet salnamesine kadar baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun<br />
yerine “Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
411
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1326 : Mehmet Lütfi Efendi<br />
Rakka Kazas� �dare Meclisi:<br />
1303 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1<br />
Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1305-1306 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1<br />
Tahrirat Kâtibi ve 3 Seçilmi� Üye.<br />
1307 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 3 Seçilmi� Üye.<br />
1308-1309 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1<br />
Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1310-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
Rakka Kazas� Mal Kalemi:<br />
1309-1310 : 1 Mal Müdürü ve 1 Sand�k Emini.<br />
1312-1322 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
1323 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini, 1 Mukavalat Muharriri.<br />
1324-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini, 1 Mülaz�m. 761<br />
Rakka Tahsilât Komisyonu:<br />
1321 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Belediye Reisi, 1<br />
Zabita Memuru, 1 Üye.<br />
1322 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Belediye Reisi, 1<br />
Jandarma Yüzba��, 1 Kâtip.<br />
Rakka Bedeli Nakdi Tahsilât Komisyonu:<br />
1321 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1322 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Nüfus Memuru, 1<br />
Jandarma Yüzba��, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1323 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Jandarma Yüzba��,<br />
1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1324 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Jandarma Mülaz�m�,<br />
1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
Rakka �ntikal ve Bo�altma Komisyonu<br />
1321 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1322 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Mal Müdürü<br />
Yard�mc�s�, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1323-1324 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Tapu Kâtibi.<br />
761 Adliye i�leri vilayet merkezinde görülmektedir (1305-1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi, s.380).<br />
412
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Rakka Kazas� Maarif Komisyonu:<br />
1321-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, 1 Nüfus Memuru, 1 Rü�tiye<br />
Mektebi Muallimi, 1 Üye.<br />
Rakka Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1307 : 1 Nüfus Memur, 1 Kâtip.<br />
1308-1310 : 1 Nüfus Memur, 1 Kâtip, 1 Reji Memuru.<br />
1312 : 1 Nüfus Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru,<br />
1 Reji Memuru, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Vergi Memuru.<br />
1313 : 1 Nüfus Memur ve Tapu Kâtib.<br />
1314 : 1 Nüfus Memur, 1 Rü�tiye Mektebi Muallimi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Telgraf<br />
ve Posta Memuru, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
1315-1316 : 1 Nüfus Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Telgraf ve Posta Memuru,<br />
1 Düyûn-� Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
1317-1319 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1320 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1321-1322 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1323-1324 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1326 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
Rakka Kazas� Ziraat Bankas� Meclisi:<br />
1326 : Reis, 1 muhasebe kâtibi. 1 hisse iane kâtibi, 3 üye.<br />
Rakka Kazas� Belediye Dairesi:<br />
1317-1318 : Reis (Abdullah Efendi), 6 Üye.<br />
1319-1320 : Reis (Abdullah Rü�tü Efendi), 6 Üye.<br />
1321 : Reis (Abdullah Rü�tü Efendi), 5 Üye, 1 Tabip.<br />
1322 : Reis (Abdullah Rü�tü Efendi), 4 Üye, 1 Tabip, 1 Kâtip.<br />
1323-1326 : Reis (Abdullah Efendi), 4 Üye.<br />
Rakka Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1317-1326 : 1 müdür.<br />
Rakka Kazas� Reji �daresi:<br />
1317-1326 : 1 Muhafaza Memur.<br />
Rakka Kazas� Düyûn-� Umûmiye �daresi:<br />
1317-1318 : 1 Memur.<br />
1319 : 1 Ondal�k Memuru.<br />
1320-1326 : 1 Memur.<br />
413
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Rakka Kazas�n�n Baz� Memurlar� 762:<br />
1303 : Sand�k Emini, Mahkeme Kâtibi, Jandarma Yüzba�� (Zab�ta Memuru),<br />
Jandarma Üste�men, Jandarma Te�men, Hapishane memuru.<br />
1305 : Sand�k Emini, Jandarma Yüzba��, Jandarma Üste�men, Jandarma<br />
Te�men, Reji Memuru, Hapishane memuru.<br />
1306 : Sand�k Emini.<br />
1307 : Sand�k Emini ve Reji Memuru.<br />
REYHANÎYE KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1286 : Halil A�a<br />
1287-1288 : Vehbi Efendi<br />
1290 : Hac� Mustafa Efendi<br />
1293 : �brahim Tevfik Efendi<br />
1295 : Mehmet Ali Efendi<br />
Reyhanîye Kazas� �dare Meclisi:<br />
1286-1288 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 3<br />
Seçilmi� Üye.<br />
1290-1295 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 4<br />
Seçilmi� Üye.<br />
Reyhanîye Kazas� Dava Meclisi:<br />
1286 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sand�k Emin.<br />
1287-1288 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1<br />
Emlak Vukuat Kâtibi ve 1 Sand�k Emin.<br />
1290 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi ve<br />
1 Nüfus Kâtibi.<br />
1293 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi,<br />
1 Sand�k Emini.<br />
1295 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi.<br />
�ZZ�YE KAZASI 763<br />
Kaymakam<br />
1284 : Bekir A�a<br />
1285 : Mustafa Efendi<br />
1286 : Abdülhamit Efendi<br />
1287-1288 : Hasan A�a<br />
1290 : Hasan Ra�it Efendi<br />
1293 : Osman Refik Bey<br />
1295 : Ahmet Bey<br />
762 1307 tarihli Halep Vilayet salnamesine kadar baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun<br />
yerine “Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
763 �zziye Kazas� 1295 sonras� nahiye olarak Kilis kazas�na ba�lanm��t�r.<br />
414
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
�zziye Kazas� �dare Meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip ve 4 Üye.<br />
1285-1287 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 3<br />
Seçilmi� Üye.<br />
1288-1295 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 4<br />
Seçilmi� Üye.<br />
�zziye Kazas� Dava Meclisi:<br />
1284 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1<br />
Muhasebe Kâtibi.<br />
1285 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tahrir-i Emlak<br />
Mukayyidi<br />
1286 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tahrir-i Emlak<br />
Mukayyidi.<br />
1287 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak vukuat<br />
Kâtibi.<br />
1288 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1<br />
Emlak vukuat Kâtibi.<br />
1290 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1<br />
Tahriri Emlak Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi.<br />
1293 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi,<br />
1 Sand�k Emini.<br />
1295 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi.<br />
Urfa Sanca��na Ba�l� Kazalar�n Mülkiye Te�kilat�<br />
B�REC�K KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1284 : R�za Efendi (Kaza Müdürü)<br />
1285-1286 : Re�it Pa�a<br />
1287-1288 : Sabih Bey<br />
1290 : Osman Refik Bey<br />
1293 : Abdulkadir Efendi<br />
1295 : Ahmet Nazmi Efendi<br />
1299-1300 : Ahmet Lütfi Bey<br />
1302 : Ahmet Bey<br />
1303 : �smail Bey<br />
1305-1306 : Ahmet Bey<br />
1307-1308 : Halil �ahap Bey<br />
1309 : Ahmet Lütfü Bey<br />
1310 : Ahmet Nazif Efendi<br />
1312 : Ali R�za Efendi<br />
415
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1313 : Halil S�tk� Efendi<br />
1314-1316 : Dervi� Bey<br />
1317 : Hikmet Bey<br />
1318 : Vekil Nazif Efendi.<br />
1319-1321 : Abdulgani Efendi<br />
1322-1323 : �evket Bey<br />
1324 : �akir Bey<br />
1326 : Hüseyin Zeki Bey<br />
Birecik Kazas� �dare Meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip ve 4 Üye.<br />
1285-1295 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1299-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
Birecik Kazas� Mal Kalemi:<br />
1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki.<br />
1307-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sand�k Emini.<br />
Birecik Kazas� Tahsildar Heyeti:<br />
1323-1326 : 1 Müfetti�, 1 Ba� Tahsildar, 4 Tahsildar.<br />
1323-1326 : 1 Tahsil Memuru, 3 Süvari Tahsildar Dairesi ve 3 Piyade Tahsildar<br />
Dairesi.<br />
Birecik Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1284 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi,1 Muhasebe Kâtibi, 1 Sand�k<br />
Emini.<br />
1285 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi,1 Sand�k Emini.<br />
1286 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi,1 Emlak Muharriri, 1 Sand�k<br />
Emini, Emlak Mukayyidi.<br />
1287-1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi,1 Emlak Vukuat Kâtibi, 1 Sand�k<br />
Emini.<br />
1290 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi,1 Tapu Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi, 1<br />
Sand�k Emini.<br />
1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sand�k Emini.<br />
1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Evkaf Vekili.<br />
1299 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1300-1307 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1308-1312 : Reis ve 2 Üye.<br />
1313 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri,<br />
1 Düyûn-� Umûmiye Memuru, 1 Telgraf Memuru.<br />
1314-1317 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1318-1326 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
416
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Birecik Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1308-1310 : Reis (Ba�kâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1312 : Reis (Ba�kâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
Birecik Kazas� �er’iye Mahkemesi:<br />
1319 : Reis, 1 Kâtip.<br />
Birecik Kazas� Maarif Komisyonu:<br />
1319 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Müftü, Tapu Kâtibi, 1 Orman Memuru, 4<br />
Üye.<br />
1320 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Müftü, 1 Orman Memuru, 3 Üye.<br />
1321 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Müftü, 4 Üye.<br />
1322-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Müftü, 5 Üye.<br />
Birecik Kazas� Evkaf �daresi:<br />
1320-1326 : 1 Memur Vekili<br />
Birecik Kazas� Evkaf Komisyonu:<br />
1320-1321 : Reis, Evkaf Vekili, 3 Üye.<br />
1322-1326 : Reis, 5 Üye.<br />
Birecik Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1306 : 1 Memur, 1 Kâtip, Kaza Sand�k Emini.<br />
1307 : 1 Nüfus Memuru, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1308 : 1 Nüfus Memuru, 1 Nüfus Kâtibi.<br />
1309 : 1 Memur, 1 Kâtip, Orman Ondal�k Memuru, 1 Düyûn-� Umûmiye<br />
Memuru, Telgraf Memuru<br />
1310 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1312 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Vergi Kâtibi. 1 Ziraat Muhasebe Kâtibi, 1 Sand�k<br />
Emini.<br />
1313 : 1 Nüfus Memuru, 1 Nüfus Kâtibi.<br />
1314-1318 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1319-1320 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1321-1324 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1326 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
Birecik Kazas� Tapu �daresi:<br />
1326 : 1 Kâtip, 1 Yard�mc�.<br />
Birecik Kazas� Ziraat Bankas� �ube Meclisi:<br />
1310-1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtip, 1 Telgraf Memuru, 4 Üye.<br />
1313 : Reis, 1 Muhasebe Kâtip, 1 Sand�k Emini, 4 Üye.<br />
1314-1316 : Reis, 1 Muhasebe Kâtip, 1 Tahsildar, 3 Üye.<br />
1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtip, 2 Üye.<br />
1318 : Reis, 1 Muhasebe Kâtip Vekili, 3 Üye.<br />
1319 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yard�mc�s�, 4 Üye.<br />
417
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1320 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yard�mc�s�, 3 Üye.<br />
1321-1322 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yard�mc�s�, Bedeli Nakdi<br />
Kâtibi, 3 Üye.<br />
1323-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
Birecik Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1317-1318 : 1 Muhasebe Kâtip Vekili,<br />
1319-1323 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
1324-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�, 1 Tahsildar.<br />
Birecik Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1314-1316 : 1 Müdür, 1 Muavin<br />
1317-1318 : 1 Memur, 1 Müvezzi.<br />
1319 : 1 Müdür.<br />
1320-1322 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru.<br />
1323 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Mülaz�m.<br />
1324 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru.<br />
1326 : 1 Müdür, 1 Muhabere Memuru, 1 Müvezzi.<br />
Birecik Kazas� Belediye Dairesi:<br />
1288 : Reis ( Mustafa A�a), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
1293 : Reis ( Mustafa A�a), 6 Üye, 1 Kâtip.<br />
1295 : Reis ( Hac� Abdulkadir Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1299-1300 : Reis ( Hac� Abdulkadir Efendi), 5 Üye, 1 Sand�k Emini.<br />
1302 : Reis (Abdulkadir Efendi), 10 Üye, 1 Birinci Kâtip, 1 �kinci Kâtip.<br />
1303 : Reis (Mehmet �akir Efendi), 8 Üye, 1 Kâtip.<br />
1305-1306 : Reis (Zekeriya Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
1307 : Reis (�akir Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
1308 : Reis (�akir Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tapu Kâtibi, 1<br />
Telgraf Memuru, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru.<br />
1309 : Reis (Seyyit Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
1310 : Reis (Seyyit Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Düyûn-�<br />
Umûmiye Memuru.<br />
1312 : Reis (Ahmet Muhlis Efendi), 7 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip,<br />
1 Düyûn-� Umûmiye Memuru.<br />
1313 : Reis (Ahmet Muhlis Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip,<br />
1 Reji Müdürü, 1 Nizip Memuru ve Muhasebeci.<br />
1314 : Reis (Ahmet Muhlis Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip,<br />
1 Düyûn-� Umûmiye Memuru, 1 Reji Müdürü, Nizip Memuru,<br />
Muhasebeci.<br />
1315 : Reis (Abdülaziz Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip, 1<br />
Düyûn-� Umûmiye Memuru, 1 Reji Memuru.<br />
1316 : Reis (Abdülaziz Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip.<br />
1317 : Reis (Hac� Zekeriya Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
1318 : Reis (Mustafa Efendi), 8 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini.<br />
1319 : Reis (Nuh Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti�, 1 Sand�k Emini.<br />
418
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1320-1321 : Reis (Nuh Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Müfetti�, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip,<br />
1 A�� Memuru.<br />
1322 : Reis (Salih Efendi), 5 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip, 1 Müfetti�,<br />
1 A�� Memuru.<br />
1323-1326 : Reis (Mustafa Lemi Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Sand�k Emini, 1 Tabip,<br />
1 Müfetti�.<br />
Birecik Kazas� Menafi Umumiye Sand��� Komisyonu:<br />
1290 : 1 Reis, 1 Sand�k Emini ve 4 Vekil. (Sermayesi: 63.000 Kuru�)<br />
Birecik Düyûn-� Umûmiye �daresi<br />
1317-1321 : 1 Memur.<br />
1322-1323 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1324 : 1 Memur.<br />
1326 : 1 Memur, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
Birecik Reji �daresi<br />
1308-1309 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Nizip Memuru.<br />
1310-1312 : 1 Müdür, 1 Muhasebeci, 1 Ambar Memuru, 1 Nizip Memuru.<br />
1317-1319 : 1 Memur.<br />
1320-1323 : 1 Memur, Kâtip.<br />
1324 : 1 Memur.<br />
1326 : 1 Memur, Kâtip.<br />
Birecik Gümrük �daresi<br />
1286 : Gümrük Müdür, Gümrük Ba�kâtip, Gümrük Sand�k Emini,<br />
Rumkale Memuru.<br />
Birecik Kazas� Nizip Nahiyesi<br />
1315-1317 : Nahiye Müdürü.<br />
Birecik Kazas� Emlak Komisyonu:<br />
1293 : 1 Reis ve 5 Üye, 1 Vukuat Kâtibi.<br />
1295 : 1 Reis ve 4 Üye.<br />
Birecik Kazas�n�n Baz� Memurlar� 764:<br />
1290 : Telgraf ve Posta Müdürü, Muhabere Memuru, Rüsumat Müdürü,<br />
Ba�kâtip ve �kinci Kâtip.<br />
1299 : Emlak Kâtibi, Kâtip, Sand�k Emini, Ba� Tahsildar.<br />
1300 : Emlak Kâtibi, Kâtip, Sand�k Emini, Tapu Kâtibi, Ba� Tahsildar, A�nam<br />
ve A�ar Memuru, Ba�kâtip ve �kinci Kâtip.<br />
1302 : Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi Memur<br />
Yard�mc�s�, Ba� Tahsildar, Mukayyit, Sand�k Emini.<br />
764 1305 tarihli Halep Vilayet salnamesinde baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun yerine<br />
“Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
419
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1303 : Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi Memur<br />
Yard�mc�s�, Ba� Tahsildar, Mukayyit ve Sand�k Emini.<br />
1305 : Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Mukayyit ve<br />
Sand�k Emini.<br />
RUMKALE KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1284 : Mehmet Re�at Bey (Kaza Müdürü)<br />
1285 : Re�at Bey<br />
1286 : Naz�m Pa�a<br />
1287-1288 : Re�it A�a<br />
1290 : Nurettin Bey<br />
1293 : Hac� Osman Rü�tü Efendi<br />
1295 : Mehmet Lebud Bey<br />
1299 : �evki Efendi<br />
1300 : Mehmet Ali Efendi<br />
1302 : �smail Bey<br />
1303-1306 : �evket Efendi<br />
1307 : Mehmet Halit Efendi<br />
1308 : Mehmet Hamdi Efendi<br />
1309 : Mehmet Asaf Bey<br />
1310 : Mehmet Salih Efendi<br />
1312 : Osman Fehmi Efendi<br />
1313 : �zzet Efendi<br />
1314 : Yasin Sab�r Efendi<br />
1315-1316 : Mehmet Ziyaettin Efendi<br />
1317 : Mehmet Sabri Efendi<br />
1318 : Ahmet Efendi (Vekil)<br />
1319-1320 : Hüseyin Fatin Bey<br />
1321 : Nasrullah Bey<br />
1322 : Ahmet Efendi (Vekil)<br />
1323 : Nasrullah Bey<br />
1324-1326 : Tevfik Efendi<br />
Rumkale Kazas� �dare Meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip, 1 Müftü ve 4 Üye.<br />
1285-1295 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1299-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
Rumkale Kazas� Mal Kalemi:<br />
1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Tahrirat Kâtibi.<br />
1307 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sand�k Emini, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi.<br />
420
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1308-1320 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sand�k Emini.<br />
1321-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sand�k Emini, 1 Hazine Dava<br />
Vekili.<br />
Rumkale Kazas� Tahsilât Komisyonu:<br />
1323 : Reis (Kaymakam Bey) Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Mal Müdürü Yard�mc�s�,<br />
1 Belediye Reisi ve �dare Üyesi.<br />
1324-1326 : Reis (Mal Müdürü) Üyeler; Reis Yard�mc�s�, 1 Belediye Meclis Üyesi<br />
ve 1 Üye.<br />
Rumkale Kazas� Tahsildar Heyeti:<br />
1322 : 1 Müfetti�, 1 Urban Nahiyesi Tahsildar�, 1 Merzaman Nahiyesi Tahsildar�,<br />
1 Re�i Nahiyesi Tahsildar�, 1 Yaz�kü Nahiyesi Tahsildar�, 1<br />
Merkez Piyade Tahsildar�.<br />
1323 : 1 Müfetti�, 4 Süvari Tahsildar Dairesi ve 1 Piyade Tahsildar Dairesi.<br />
1324-1326 : 1 Tahsil Memuru, 4 Süvari Tahsildar Dairesi ve 1 Piyade Tahsildar<br />
Dairesi.<br />
Rumkale Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1284 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi.<br />
1285 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sand�k Emini.<br />
1286-1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, 1 Sand�k<br />
Emini.<br />
1290 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Tahriri Emlak<br />
Kâtibi, Nüfus Kâtibi, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1 Sand�k Emini.<br />
1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Evkaf Vekili, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi, 1 Sand�k Emini.<br />
1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Evkaf Vekili.<br />
1299 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip.<br />
1300 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc� Kâtip, 1 Kâtip.<br />
1302 : Reis, 1 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc� Kâtip, 1 Müstantik, 1 Müstantik<br />
Muavini, 1 Kâtip.<br />
1303 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Yard�mc� Kâtip, 1 Kâtip.<br />
1305 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1306-1307 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri.<br />
1308-1312 : Reis ve 2 Üye.<br />
1313 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1314-1316 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1317 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1318 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1319 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1320-1326 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
421
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Rumkale Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1308-1310 : Reis (Ba�kâtip), �kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri, 1 �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi.<br />
1312 : Reis (Ba�kâtip), �kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini .<br />
Rumkale Kazas� �er’iye Mahkemesi:<br />
1319-1326 : Reis, 1 Kâtip.<br />
Rumkale Kazas� Evkaf �daresi:<br />
1324-1326 : 1 Memur Vekili<br />
Rumkale Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1307 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Sand�k Emini.<br />
1307 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Nafia Kâtibi.<br />
1308-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1313-1316 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1317 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yard�mc�s�, Ziraat Bankas� Kâtibi,<br />
1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1318 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi.<br />
1319-1324 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1326 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
Rumkale Kazas� Ziraat Bankas� �ube Meclisi:<br />
1308 : 1 Banka �ube Kâtibi.<br />
1310-1313 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 5 Üye.<br />
1310-1313 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 4 Üye.<br />
1314-1316 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye.<br />
1317-1318 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
1319-1323 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
1324-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
Rumkale Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1318-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
Rumkale Kazas� Maarif Komisyonu:<br />
1322 : Reis (Kaymakam Bey), Üyeler; Banka Muhasebe Kâtibi, 1 �dare Üyesi,<br />
1 Nüfus Memuru, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi.<br />
Rumkale Kazas� Telgraf �daresi:<br />
1326 : 1 Müdür Vekili.<br />
Rumkale Kazas� Belediye Dairesi:<br />
1290 : Reis (Azmi Bey), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Rüsumat Memuru.<br />
1293-1299 : Reis (Hac� Tahir Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip.<br />
422
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1300 : Reis (Hac� Tahir Efendi), 4 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 A�nam ve<br />
A�ar Memuru, 1 �kinci Kâtip.<br />
1302-1303 : Reis (Hac� Tahir Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip.<br />
1305-1306 : Reis (Mustafa Bey), 4 Üye, 1 Kâtip.<br />
1307 : Reis (Hac� Tahir Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip.<br />
1308 : Reis (Hac� Tahir Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Tapu Kâtibi, 1<br />
Reji Memuru.<br />
1309-1312 : Reis (Hac� Tahir Efendi), 6 Üye, 1 Kâtip, 1 Tabip, 1 Reji Memuru.<br />
1314 : Reis (Mehmet Salih A�a), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru<br />
ve 1 Reji Memuru.<br />
1315-1316 : Reis (Hac� Tahir Efendi), 4 Üye, 1 Kâtip, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru<br />
ve 1 Reji Kâtibi.<br />
1317 : Reis (Hac� Tahir Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tabip.<br />
1318 : Reis (Hac� Tahir Efendi), 5 Üye,<br />
1319-1320 : Reis (Hac� Tahir Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
1321 : Reis (Hac� Tahir Efendi), 3 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 A��<br />
Memuru.<br />
1323 : Reis (Halit Bey), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Müfetti�, 1 A��<br />
Memuru, 1 Odac�.<br />
1323 : Reis (Halit Bey), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 A�� Memuru.<br />
1324-1326 : Reis (�smail Bey), 4 Üye, 1 Kâtip ve Sand�k Emini.<br />
Rumkale Kazas� Menafi Umumiye Sand��� Komisyonu:<br />
1290 : 1 Reis, 1 Sand�k Emini ve 2 Vekil. (Sermayesi: 80.622 Kuru�)<br />
Rumkale Düyûn-� Umûmiye �daresi<br />
1324-1326 : 1Memur.<br />
Rumkale Reji �daresi<br />
1319-1326 : 1 Memur.<br />
Rumkale Kazas� Emlak Komisyonu:<br />
1293 : 1 Reis, 4 Üye ve 1 Vukuat Kâtibi.<br />
1295 : 1 Reis ve 4 Üye.<br />
Rumkale Kazas�n�n Baz� Memurlar� 765:<br />
1299-1300 : Rüsum-i Sitte Memuru, Vukuat Kâtibi ve Yard�mc�s�, Arazi Kâtibi,<br />
Ba� Tahsildar ve Sand�k Emini.<br />
1302 : A�ar Memuru, A�ar Kâtibi, Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Nüfus<br />
Mukayyidi, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi Memuru Yard�mc�s�, Ba�<br />
Tahsildar ve Sand�k Emini.<br />
1303 : Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Nüfus Memur Yard�mc�s�, Tahrir ve<br />
Vergi Kâtibi, Vergi Memuru Yard�mc�s�, Ba� Tahsildar ve Sand�k<br />
Emini.<br />
765 1305 tarihli Halep Vilayet salnamesinde baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun yerine<br />
“Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
423
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1305 : Tapu Kâtibi, Nüfus Memuru, Vergi Kâtibi, Mukayyit ve Sand�k<br />
Emini, Jandarma Süvari Yüzba�� (2 Ki�i).<br />
SURUÇ KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1284 : Necip Efendi (Kaza Müdürü)<br />
1285 : Ahmet Efendi<br />
1286-1288 : Sadettin Efendi<br />
1290 : Veliyüddin Efendi<br />
1293 : Mehmet Ali Efendi<br />
1295 : Arif Efendi<br />
1299 : Mehmet Lebud Bey<br />
1300 : Mehmet Ali Efendi<br />
1302 : Abdulhalim Efendi<br />
1303 : Mahmut Nedim Efendi<br />
1305 : �brahim Efendi<br />
1306 : �skender Bey<br />
1307 : Bekir S�tk� Efendi<br />
1308 : Osman Azmi Bey<br />
1309-1310 : Bekir Bey<br />
1312 : Ahmet Sabri Efendi<br />
1313 : Hac� Ali Efendi (Vekil)<br />
1314-1316 : Mehmet Sabri Efendi<br />
1317-1318 : Mehmet Ziyaeddin Bey<br />
1319 : Abdurrahman Naili Efendi<br />
1320-1321 : �brahim Necati Efendi<br />
1322-1324 : Mustafa Faik Efendi<br />
1326 : Mehmet Yaver Bey<br />
Suruç Kazas� �dare Meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip ve 4 Üye.<br />
1285-1295 : Reis (Kaymakam Bey), 2 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 4<br />
Seçilmi� Üye.<br />
1299-1300 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1302 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Sand�k Emini ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1303-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
Suruç Kazas� Mal Kalemi:<br />
1307-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki.<br />
1307-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sand�k Emini.<br />
424
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Suruç Kazas� Tahsilât Komisyonu:<br />
1322 : Reis (Kaymakam Bey) Üyeler; 1 Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Mal Müdür<br />
Yard�mc�s�, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Muhasebeci, 1 Zab�ta Memuru.<br />
1323-1324 : Reis (Kaymakam Bey) Üyeler; 1 Mal Müdürü, 1 Mal Müdür Yard�mc�s�,<br />
1 Tahrirat Kâtibi, 1 Tahsil Müfetti�i, 1 Zab�ta Memuru.<br />
1326 : Reis (Mal Müdürü) Üyeler; 1 Tapu Kâtibi, 1 Tahsil Memuru.<br />
Suruç Kazas� Tahsildar Heyeti:<br />
1322 : 1 Müfetti� ve 5 Tahsildar Dairesinden olu�maktad�r.<br />
1323-1326 : 1 Tahsil Memuru, 5 Süvari Tahsildar Dairesi.<br />
Suruç Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1284 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Sand�k<br />
Emini. .<br />
1285 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Sand�k Emini.<br />
1286 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi, 1 Sand�k<br />
Emini.<br />
1287 : 1 Reis, 5 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, 1 Sand�k<br />
Emini.<br />
1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, 1 Sand�k<br />
Emini.<br />
1290 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi.<br />
1293-1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi.<br />
1299 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1300 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 A�ar ve A�nam<br />
Memuru, 1 Ba�kâtip ve 1 �kinci Kâtip.<br />
1302-1305 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 �kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1306 : Reis, 1 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1307 : Reis, 1 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1308-1312 : Reis ve 2 Üye.<br />
1313 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Nüfus Memuru,<br />
1 Nüfus Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Reji Memuru.<br />
1314-1316 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1317 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Ba�kâtip Yard�mc�s�, 1 Müstantik, 1 Mukavelat<br />
Muharriri.<br />
1318-1319 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
1320-1326 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik, 1 Mukavelat Muharriri.<br />
Suruç Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1309-1312 : 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini .<br />
1309-1312 : Reis (Ba�kâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini .<br />
Suruç Kazas� Maarif Komisyonu:<br />
1315-1317 : Reis, 1 Kâtibi ve 5 Üye.<br />
1318 : Reis (Müftü Efendi), 1 Hamidiye Kaymakam�, 1 Hamidiye Binba��s�,<br />
1 Hamidiye Mülaz�m� ve 3 Üye.<br />
425
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1319-1321 : Reis (Naip Efendi), 1Kâtip, 3 Üye.<br />
1322 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, Banka Muhasebe Kâtibi, 1<br />
Kâtip, 1 Üye<br />
1323-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Naip, 1 Mal Müdürü, Banka Muhasebe<br />
Kâtibi, 1 Kâtip.<br />
Suruç Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1306-1307 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1308 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Reji Memuru.<br />
1309 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1310-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1314-1323 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1324-1326 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
Suruç Kazas� Tapu �daresi:<br />
1326 : 1 Tapu Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
Suruç Kazas� Ziraat Bankas� �ubesi Meclisi:<br />
1309-1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 4 Üye.<br />
1313-1316 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye.<br />
1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 3 Üye.<br />
1318-1321 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi Yard�mc�s�, 3 Üye.<br />
1322 : Reis, 4 Üye.<br />
1323-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
Suruç Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1317-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
Suruç Kazas� Posta �daresi:<br />
1319-1326 : 1 Memur.<br />
Suruç Kazas� Belediye Dairesi:<br />
1309 : Reis (Münhal), 1 Kâtip, 1 Reji Memuru, 4 Üye.<br />
1310-1312 : Reis (�brahim A�a), 1 Reji Memuru, 3 Üye.<br />
1313 : Reis (�brahim A�a), 4 Üye.<br />
1314-1316 : Reis (�brahim A�a), 1 Reji Memuru, 2 Üye.<br />
1317-1318 : Reis (�brahim A�a), 1 Kâtip, 2 Üye.<br />
1319 : Reis (�brahim A�a), 3 Üye.<br />
1320 : Reis (�brahim A�a), 4 Üye.<br />
1321-1322 : Reis (Hac� Mustafa A�a), 3 Üye.<br />
1323-1324 : Reis (Osman A�a), 3 Üye.<br />
1326 : Reis (Hac� Mustafa A�a), 4 Üye.<br />
Suruç Kazas� Menafi Umumiye Sand��� Komisyonu:<br />
1290 : 1 Reis ve 6 Vekil (Sermayesi: 52.500 Kuru�).<br />
426
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Suruç Kazas� Düyûn-� Umûmiye �daresi<br />
1320-1324 : 1 Memur.<br />
Suruç Kazas� Reji �daresi<br />
1317-1319 : 1 Memur.<br />
1320 : 1 Memur, 1 Düyûn-� Umûmiye ve Ondal�k Memuru.<br />
1321-1324 : 1 Memur.<br />
Suruç Kazas� Emlak Komisyonu:<br />
1295 : 1 Reis ve 5 Üye.<br />
Suruç Kazas�n�n Baz� Memurlar� 766:<br />
1299 : Emlak Kâtibi ve Yard�mc�s�, Tapu Kâtibi, Sand�k Emini ve Ba� Tahsildar,<br />
Jandarma Mülaz�m.<br />
1300 : Emlak Kâtibi ve Yard�mc�s�, Tapu Kâtibi, Sand�k Emini ve Ba� Tahsildar.<br />
1302 : A�ar Memuru, Tahrir ve Vergi Memuru, Vergi Kâtibi, Nüfus Memuru<br />
ve Yard�mc�s�, Ba� Tahsildar, Tapu Kâtibi.<br />
1303 : Vergi Kâtibi, Nüfus Memuru, Ba� Tahsildar, Tapu Kâtibi, Sand�k<br />
Emini, Zabite Üste�men.<br />
1305 : Vergi Kâtibi, Nüfus Memuru, Tapu Kâtibi, Sand�k Emini, Jandarma<br />
Piyade Üste�men, Jandarma Piyade Te�men.<br />
1306-1307 : Tapu Kâtibi, Reji Memuru.<br />
HARRAN KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1315-1316 : Mustafa A�a<br />
1317 : Mustafa Lami Efendi<br />
1318 : Haf�z Mustafa Efendi<br />
1319 : Hac� Ali R�za<br />
1320-1322 : Mahmut Celalettin Efendi<br />
1323 : Mehmet �akir Efendi<br />
1324 : Hüseyin Tevfik Efendi<br />
1326 : Ahmet Efendi<br />
Harran Kazas� �dare Meclisi:<br />
1315 : Reis (Kaymakam Bey), 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Nüfus Memuru.<br />
1316-1326 : Reis (Kaymakam Bey), 4 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü,<br />
1 Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
766 1307 tarihli Halep Vilayet salnamesinde baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun yerine<br />
“Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
427
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Harran Kazas� Mal Kalemi:<br />
1316 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Nüfus Memuru.<br />
1317-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
Harran Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1317-1321 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1322 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Reji Ba� Mubayaac�.<br />
1323-1326 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
Harran Reji �daresi<br />
1317-1321 : 1 Memur.<br />
Mara� Sanca��na Ba�l� Kazalar�n Mülki Te�kilat�<br />
ZEYTUN 767 KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1284 : Salih Efendi (Kaza Müdürü)<br />
1285-1288 : Hayri Efendi<br />
1290 : Mehmet Ne�et Efendi<br />
1293 : Davut Niyazi Efendi<br />
1295 : Re�it Efendi<br />
1299 : Sedat Efendi<br />
1300 : Hüseyin Bey<br />
1302-1303 : Sabri Bey<br />
1305 : Abdullatif Efendi<br />
1306 : Ahmet �akir Efendi<br />
1307-1308 : Mehmet Ali Bey<br />
1309-1310 : Mehmet �akir Efendi<br />
1312 : Tevfik Bey<br />
1313 : Avni Efendi<br />
1314-1316 : Yovaniki Cazvilos Efendi<br />
Kaymakam Muavini (Mehmet �zzet Efendi)<br />
1317-1318 : Anasta� Efendi<br />
Kaymakam Muavini (Mehmet �zzet Efendi)<br />
1319 : Anasta� Efendi<br />
Kaymakam Muavini (Tevfik Efendi)<br />
1320 : Anasta� Efendi<br />
Kaymakam Muavini (Münhal)<br />
1321-1326 : Anasta� Efendi<br />
Kaymakam Muavini (Cemil Bey)<br />
Zeytun Kazas� �dare Meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip ve 4 Üye.<br />
767 Kahramanmara�’a ba�l� Süleymanl� Buca��n�n eski ad�.<br />
428
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1285 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye 768.<br />
1286 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1287-1303 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1305-1307 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü<br />
ve Tahrirat Kâtibi, 4 Seçilmi� Üye.<br />
1308-1313 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü,<br />
Tahrirat Kâtibi ve Müftü, 4 Seçilmi� Üye.<br />
1314-1315 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Do�al Üye; Bununlar, Kaymakam Muavini,<br />
Naip, Mal Müdürü, Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1316-1317 : Reis (Kaymakam Efendi), 6 Do�al Üye; Bununlar, Kaymakam Muavini,<br />
Naip, Mal Müdürü, Tahrirat Kâtibi, Ermeni Katolik Murahhas<br />
Vekili, Ermeni Ruhani Reisi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1318-1319 : Reis (Kaymakam Muavini), 6 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü,<br />
Tahrirat Kâtibi, Ermeni Katolik Murahhas Vekili, Ermeni Ruhani<br />
Reisi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1320 : Reis (Kaymakam Efendi), 5 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü,<br />
Tahrirat Kâtibi, Ermeni Katolik Murahhas Vekili, Ermeni Ruhani<br />
Reisi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1321-1324 : Reis (Kaymakam Efendi), 6 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Kaymakam<br />
Muavini, Mal Müdürü, Tahrirat Kâtibi, Ermeni Murahhas Vekili,<br />
Ermeni Katolik Ruhani Reisi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1326 : Reis (Kaymakam Muavini), 6 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü,<br />
Tahrirat Kâtibi, Ermeni Murahhas Vekili, Katolik Ruhani Reisi<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
Zeytun Kazas� Mal Kalemi:<br />
1306 : Naip, 1 Mal Müdürü, 1 Muavin.<br />
1307-1320 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
1321 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini, Tahsilât Müfetti�i.<br />
1322-1323 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
1324-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini, Tahsilât Müfetti�i.<br />
Zeytun Kazas� Tahsilât Komisyonu:<br />
1326 : Reis (Kaymakam Muavini), 2 Üye, 1 Tahsil Memuru ve 1 Ba� Tahsildar.<br />
Zeytun Kazas� Tahsildar Heyeti:<br />
1323 : 1 Müfetti�, Ba� Tahsildar.<br />
1326 : 1 Tahsil Memuru, 2 Süvari Tahsildar Dairesi ve 3 Piyade Tahsildar<br />
Dairesi.<br />
768 Genel olarak, seçilmi� üyelerin yar�s� Müslüman ve di�er yar�s� Gayrimüslimlerden olu�maktad�r.<br />
429
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Zeytun Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1284 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Muhasebe Kâtibi.<br />
1285-1286 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi.<br />
1287-1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, 1 Sand�k<br />
Emini.<br />
1290 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Tahrir-i Emlak<br />
Kâtibi.<br />
1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi.<br />
1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi,<br />
1299 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip ve 1 Yard�mc�s�, 1 Vukuat Kâtibi, 1 F�rn�s<br />
Nahiyesi Kâtibi.<br />
1300 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1302-1307 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip.<br />
1308-1312 : Reis ve 2 Üye.<br />
1313 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Nüfus Memuru, 1<br />
Nüfus Kâtibi, 1 Orman Ondal�k Memuru ve 1 Telgraf ve Posta Memuru.<br />
1314 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1315 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Mülaz�m, 1 Müstantik Muavini.<br />
1316-1326 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
Zeytun Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1308-1309 : Reis (Ba�kâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi.<br />
1310-1312 : Reis (Ba�kâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
Zeytun Kazas� Maarif Komisyonu:<br />
1322-1326 : Reis, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Nüfus Memuru, 1 Üye Banka Kâtibi.<br />
Zeytun Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1306 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1307 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Mal Müdürü Muavini.<br />
1308-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1314 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Ondal�k Memuru, 1 Telgraf Memuru.<br />
1315 : 1 Memur, 1 Kâtip, Telgraf Memuru.<br />
1316 : 1 Memur, 1 Kâtip, Tapu Kâtibi, Telgraf Memuru.<br />
1317 : 1 Memur, 1 Kâtip, Tapu Kâtibi.<br />
1318 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1319-1320 : 1 Memur, 1 Kâtip, Tapu Kâtibi.<br />
1321-1322 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1323-1324 : 1 Memur, 1 Kâtip, Tapu Kâtibi.<br />
1326 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
Zeytun Kazas� Ziraat Bankas� �ube Meclisi:<br />
1308 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye.<br />
430
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1310-1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, Telgraf Müdürü, 3 Üye.<br />
1313 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
1314 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye.<br />
1315 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 2 Üye.<br />
1318-1320 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�s�, Bedeli Nakdi Kâtibi, 3 Üye.<br />
1321-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 2 Üye.<br />
Zeytun Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1318-1321 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
1322 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar.<br />
1323 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
1324-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�, 1 Tahsildar.<br />
Zeytun Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1317-1320 : 1 Müdür.<br />
1321-1322 : 1 Müdür, 1 Çavu�, 1 Posta Da��t�c�s�.<br />
1323 : 1 Müdür ve 1 Posta Da��t�c�s�.<br />
1324-1326 : 1 Müdür.<br />
Zeytun Kazas� Ticaret ve Ziraat Odas�:<br />
1316 : Reis ve 4 Üye<br />
1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, Bedeli Nakdi Kâtibi ve 3 Üye<br />
Zeytun Kazas� Belediye �daresi:<br />
1293 : Belediye Reisi, (Fazl� A�a), 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 5 Üye ve 1 Menafi<br />
Umumiye Reisi.<br />
1295 : Belediye Reisi, (Fazl� A�a), 1 Kâtip, 3 Üye.<br />
1299-1301 : Kadrolar� verilmemi�tir.<br />
1302-1303 : Belediye Reisi, (Yabek A�a), 1 Kâtip, 5 Üye.<br />
1305-1307 : Belediye Reisi, (Serkis A�a), 1 Kâtip, 5 Üye.<br />
1308 : Belediye Reisi, (Serkis A�a), 1 Kâtip, 4 Üye.<br />
1309-1312 : Belediye Reis Vekili, (Serkis A�a), 1 Kâtip, 5 Üye<br />
1313-1314 : Belediye Reis, (Panos A�a), 1 Reji Memuru, 5 Üye.<br />
1315 : Belediye Reisi (Asador Efendi), 1 Kâtip, 1 Reji Memuru ve 7 Üye<br />
1316 : Belediye Reisi (Asador Efendi), 1 Kâtip, 1 Reji Memuru ve 6 Üye<br />
1317 : Belediye Reisi (Asador Efendi), 1 Kâtip, 1 Tabip ve 6 Üye<br />
1318 : Belediye Reisi (Asador Efendi), 4 Üye.<br />
1319 : Belediye Reisi (Asador Efendi), 1 Kâtip, 4 Üye.<br />
1320-1322 : Belediye Reisi (Asador Efendi), 1 Kâtip, 5 Üye.<br />
1323 : Belediye Reisi Vekili (Hayik Efendi), 1 Kâtip, 3 Üye.<br />
Zeytun Kazas� Menafi Umumiye Sand��� Komisyonu:<br />
1290 : Reis, 4 Vekil, 1 Sand�k Emini ve Kâtip (Sermayesi: 40.000 Kuru�).<br />
Zeytun Reji �daresi<br />
1316-1326 : 1 Memur.<br />
431
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Zeytun Kazas� F�rn�s Nahiyesi ve �dare Meclisi<br />
1309-1314 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
1315-1326 : 1 Nahiye Müdürü ve 4 Üye.<br />
Zeytun Kazas�n�n Baz� Memurlar� 769:<br />
1300 : A�ar ve A�nam Memuru, Kâtip, Vukuat Kâtibi ve Yard�mc�s�, Sand�k<br />
Emini, F�rn�s Nahiyesi Müdürü.<br />
ELB�STAN KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1284 : Pa�o Bey (Kaza Müdürü)<br />
1285 : Pa�o Bey<br />
1286 : Ahmet Efendi<br />
1287-1288 : Re�it Pa�a<br />
1290 : Mehmet Muin Bey<br />
1293 : �brahim Bey<br />
1295 : Abdullah Sabri Efendi<br />
1299 : Murat Efendi<br />
1300 : S�tk� Bey<br />
1302-1303 : Abdullatif Efendi<br />
1305 : Süleyman Efendi (Vekil)<br />
1306-1307 : Dervi� Bey<br />
1308-1310 : Talat Efendi<br />
1312-1313 : Dervi� Bey<br />
1314-1315 : Halil S�tk� Efendi<br />
1316 : Ahmet Cemil Efendi<br />
1317 : Nasrullah Bey<br />
1318 : Mustafa Fehmi Efendi<br />
1319 : Ahmet Nazif Efendi<br />
1320-1321 : Ahmet Hüsamettin Efendi<br />
1322-1326 : Mahmut Avni Bey<br />
Elbistan Kazas� �dare Meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip, 1 Müftü ve 4 Üye.<br />
1285-1295 : Reis (Kaymakam Bey ), 3 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal<br />
Müdürü ve 4 Seçilmi� Üye 770.<br />
1299-1300 : Reis (Kaymakam Bey ), 4 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal<br />
Müdürü, Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1302-1303 : Reis (Kaymakam Bey ), 3 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal<br />
Müdürü ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
769 1300 tarihli Halep Vilayet salnamesinde baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun yerine<br />
“Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
770 Genel olarak, seçilmi� üyelerin yar�s� Müslüman ve di�er yar�s� Gayrimüslimlerden olu�maktad�r.<br />
432
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1305-1326 : Reis (Kaymakam Bey ), 4 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal<br />
Müdürü, Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
Elbistan Kazas� Mal Kalemi:<br />
1306-1307 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki.<br />
1308 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sand�k Emini, 1 Ambar Memuru.<br />
1309-1320 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sand�k Emini.<br />
1321-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sand�k Emini, Tahsil Memuru.<br />
Elbistan Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1284 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi.<br />
1285-1286 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Muharriri, Emlak Mukayyidi.<br />
1287-1288 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi, Menafi<br />
Sand��� Memuru, Sand�k Emini, Arazi Kâtibi ve Kâtip Sand�k Emini.<br />
1290 : 1 Reis, 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi, 1<br />
Tahrir-i Emlak Kâtibi, 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi.<br />
1293 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi, 1 Sand�k Emin.<br />
1295 : 1 Reis, 4 Mümeyyiz.<br />
1299 : Reis, 2 Üye, 1 Birinci Kâtip ve 1 Müstantik Muavini.<br />
1300 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 �kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1302-1305 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip.<br />
1306-1307 : Reis, 3 Üye, 1 Ba�kâtip.<br />
1308 : Reis ve 3 Üye.<br />
1309-1312 : Reis ve 2 Üye.<br />
1313 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 �er’iye<br />
Mahkemesi Kâtibi, 1 Mukavelat Muharriri, 1 Nüfus Memuru, 1 Nüfus<br />
Kâtibi, Müddei Umumi Muavini, 1 Orman Ondal�k Memuru ve<br />
Tapu Memuru.<br />
1314 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi.<br />
1315-1316 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi, �cra Memuru.<br />
1317 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, �cra Memuru.<br />
1318 : Reis, 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat Muharriri,<br />
�cra Memuru.<br />
1319-1320 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri, �cra Memuru.<br />
1321 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri, �cra Memuru, 1 Müddei Umumi Muavini.<br />
1322-1326 : Reis, 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri, �cra Memuru.<br />
433
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Elbistan Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1308-1309 : Reis (Ba�kâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik 1 �er’iye Mahkemesi Ba�kâtibi,<br />
1 Kâtip, 1 Mukavelat Muharriri, 1 Müddei Umumi Muavini, 1 Mukayyit.<br />
1310-1312 : Reis (Ba�kâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik 1 �er’iye Mahkemesi Kâtibi, 1<br />
Mukavelat Muharriri, 1 Müddei Umumi Muavini.<br />
Elbistan Kazas� �er’iye Mahkemesi:<br />
1317-1318 : 1 Ba�kâtip.<br />
1319-1320 : Reis (Naip Bey), 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip.<br />
1321-1322 : Reis (Naip Bey), 1 Ba�kâtip.<br />
1323-1326 : Reis (Naip Bey), 1 Kâtip.<br />
Elbistan Kazas� Maarif Komisyonu:<br />
1315-1316 : Reis (Naip Efendi), 1 Müftü, 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Rü�tiye Muallimi ve<br />
2 Üye.<br />
1317-1319 : Reis (Müftü Efendi), 1 Tahrirat Kâtibi, 1 Rü�tiye Muallimi ve 5 Üye.<br />
1320-1326 : Reis (Müftü Efendi), 1 Tahrirat Kâtibi ve 5 Üye.<br />
Elbistan Kazas� Tahsilât Heyeti:<br />
1323 : 1 Müfetti�, Süvari Tahsildar�.<br />
Elbistan Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1306-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1314 : 1 Memur, 1 Kâtip, Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1315 : 1 Memur, 1 Kâtip, Tapu Kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 1 Yoklama Memuru, 1<br />
Orman Ondal�k Memuru.<br />
1316 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Evkaf Muhasebe Vekili, Tapu Kâtibi, 1 Telgraf<br />
Müdürü, 1 Yoklama Memuru, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1317-1319 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Memuru.<br />
1320 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1321-1322 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Memuru.<br />
1323 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Memuru, 1 Orman Ondal�k<br />
Memuru.<br />
1324 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Orman Ondal�k memuru.<br />
1326 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, 1 Orman Ondal�k memuru.<br />
Elbistan Kazas� Evkaf �daresi:<br />
1317-1326 : 1 Müdür Vekili.<br />
Elbistan Kazas� Evkaf Komisyonu:<br />
1317-1318 : Reis (Müftü Efendi), 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye.<br />
1319-1322 : Reis (Müftü Efendi), 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
1323-1324 : Reis (Müftü Efendi), 1 Müdür Vekili, 3 Üye.<br />
1326 : Reis (Müftü Efendi), 1 Müdür Vekili, 1 Müsevvit, 1 Üye.<br />
434
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Elbistan Kazas� Ziraat Bankas� �ube Meclisi:<br />
1308-1309 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
1310-1315 : Reis, 1 Kâtip, 2 Üye.<br />
1310-1315 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 2 Üye.<br />
1316 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 2 Üye.<br />
1317-1319 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�s�, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 3 Üye.<br />
1320-1324 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 3 Üye.<br />
1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
Elbistan Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1317-1320 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
1321-1322 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar.<br />
1323-1324 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�.<br />
1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Yard�mc�, 1 Tahsildar.<br />
Elbistan Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1317-1319 : 1 Müdür, 1 Orman Ondal�k Memuru.<br />
1320 : 1 Müdür.<br />
1321-1326 : 1 Müdür, 1 Da��t�c�.<br />
Elbistan Kazas� Belediye �daresi:<br />
1288 : Belediye Reisi (Mahmut A�a), 5 Üye, 1 Sand�k Emini.<br />
1290 : Belediye Reisi (Mehmet A�a), 3 Üye, 1 Rüsumat Memuru ve Kâtibi,<br />
1 Eytam Sand��� Memuru (Sermayesi: 121.250 Kuru�)<br />
1293 : Belediye Reisi (Hami Efendi), 4 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1295 : Belediye Reisi (Hac� Yahya A�a), 3 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1299 : Kadrolar verilmemi�tir.<br />
1300 : Belediye Reisi (Mehmet A�a), 4 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1302-1303 : Belediye Reisi (Mehmet A�a), 6 Üye ve 1 Kâtip.<br />
1305 : Belediye Reisi (Mehmet A�a), 6 Üye.<br />
1306 : Belediye Reisi (Hüseyin Efendi), 6 Üye.<br />
1307 : Belediye Reisi (Hüseyin Efendi), 6 Üye, 1 Orman Kolcusu 1 Telgraf<br />
Müdürü ve 1 Stajyer,<br />
1308 : Belediye Reisi Vekili (�erif Efendi), 1 Kâtip ve 2 Üye, 1 Orman Kolcusu,<br />
1 Reji Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Memuru, 1 Telgraf<br />
Müdürü, 1 Stajyer ve 1 Gardiyan.<br />
1309-1310 : Belediye Reisi Vekili (�erif Efendi) 1 Kâtip ve 3 Üye, 1 Orman Ondal�k<br />
Memuru, 1 Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Memuru, 1 Telgraf Memuru.<br />
1312 : Belediye Reisi (�erif Efendi), 3 Üye, 1 Orman Ondal�k Memuru, 1<br />
Tapu Kâtibi, 1 Yoklama Memuru, 1 Telgraf ve Posta Memuru.<br />
1313 : Belediye Reisi (�arhil Efendi), 1 Kâtip, 3 Üye.<br />
1314 : Belediye Reisi (�arhil Efendi), 1 Kâtip, 1 Düyûn-� Umûmiye Memuru,<br />
3 Üye.<br />
1315-1316 : Belediye Reisi (Salik A�a), 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Düyûn-�<br />
Umûmiye Memuru, 3 Üye.<br />
435
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1317-1318 : Belediye Reisi (Hac� Efendi), 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 4 Üye.<br />
1319 : Belediye Reisi (Hac� Efendi), 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 3 Üye.<br />
1320-1323 : Belediye Reisi (Hac� Efendi), 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tabip, 3<br />
Üye.<br />
1324-1326 : Belediye Reisi (Ali A�a), 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Tabip, 4 Üye.<br />
Elbistan Reji �daresi<br />
1307 : 1 Memur.<br />
1309-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1316-1320 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1321-1326 : 1 Memur.<br />
Elbistan Düyûn-� Umûmiye �daresi:<br />
1317-1318 : 1 Memur.<br />
1319-1320 : 1 Memur, 1 Kantarc�.<br />
1321 : 1 Memur, 1 Kantarc�, 1 Süvari Tahsildar.<br />
Elbistan Kazas� Efsus 771 Nahiyesi ve �dare Meclisi<br />
1285-1308 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
1309-1314 : 1 Nahiye Müdürü, Naip Vekili ve 3 Üye.<br />
1315 : 1 Nahiye Müdürü, Telgraf Memuru ve 3 Üye.<br />
1316 : 1 Nahiye Müdürü ve 4 Üye.<br />
1317 : 1 Nahiye Müdürü ve 3 Üye.<br />
1318-1326 : 1 Nahiye Müdürü, 1 Naip ve 3 Üye.<br />
Elbistan Kazas� Emlak Komisyonu:<br />
1295 : 1 Reis ve 4 Üye.<br />
Elbistan Kazas� Menafi Umumiye Sand��� Komisyonu:<br />
1290 : 1 Sand�k Memuru (Sermayesi: 101.048 Kuru� ve 32 Para)<br />
1293 : 1 Reis, 1 Sand�k Emini ve 2 Vekil.<br />
Elbistan Kazas�n�n Baz� Memurlar� 772:<br />
1299 : Evkaf Memuru, Dava Vekili, Menafi Sand��� Memuru, Kâtip ve<br />
Sand�k Emini.<br />
1299 : Tapu Kâtibi, Evkaf Memuru, Vukuat Kâtibi, Sand�k Emini, A�ar<br />
Memuru.<br />
1300 : Rüsum-u Sitte Memuru, Ba� Tahsildar, Tapu Kâtibi, Jandarma Mülaz�m�,<br />
Polis Memuru ve Menafi Umumiye Sand��� Memuru.<br />
771 1954 y�l�nda Af�in ad�n� alm��t�r. Bir di�er ad� da Yarpuz’dur.<br />
772 1300 tarihli Halep Vilayet salnamesinde baz� �dari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun yerine<br />
“Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar verilmektedir.<br />
436
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
PAZARCIK KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1284 : Müeyyed Bey (Kaza Müdürü)<br />
1285 : Bekir Sami Bey<br />
1286-1288 : �brahim Efendi<br />
1290 : Mustafa Efendi<br />
1293 : Mustafa �zzet Efendi<br />
1295 : Muharrem Efendi<br />
1299-1300 : Abbas Efendi<br />
1302-1303 : �smail Efendi<br />
1305-1308 : �brahim Hakk� Efendi<br />
1309 : �smail Hakk� Bey<br />
1310-1314 : Mehmet Esiri Efendi<br />
1315 : Nuri Efendi<br />
1316 : Feyzi Bey<br />
1317-1319 : Ali R�za Efendi<br />
1320-1323 : Mehmet Hakk� Efendi<br />
1324-1326 : Hüseyin Feyzi Efendi<br />
Pazarc�k Kazas� �dare Meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip ve 4 Üye.<br />
1285-1306 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1307 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal<br />
Müdürü, Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1308 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü,<br />
Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1309-1326 : Reis (Kaymakam Efendi), 4 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal<br />
Müdürü, Tahrirat Kâtibi ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
Pazarc�k Kazas� Mal Kalemi:<br />
1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Tahrirat Kâtibi.<br />
1307 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Reji Memuru.<br />
1308-1320 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sand�k Emini.<br />
1321 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sand�k Emini, 1 Tahsilât Müfetti�i.<br />
1322-1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Refiki, 1 Sand�k Emini.<br />
Pazarc�k Kazas� Tahsildar Heyeti:<br />
1322-1323 : 1 Müfetti�, 1 Ba� Tahsildar, 1 Süvari Tahsildar.<br />
1324-1326 : 1 Tahsil Memuru, Ba� Tahsildar, 4 Piyade Tahsildar.<br />
Pazarc�k Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1284 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, Muhasebe Kâtibi.<br />
1285-1286 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi..<br />
437
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1287-1288 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi<br />
ve Sand�k Emini.<br />
1290 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1 Nüfus<br />
Kâtibi ve Sand�k Emini.<br />
1293 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Vukuat Kâtibi, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi.<br />
1295 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz.<br />
1299 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, Vukuat<br />
Kâtibi, Tapu Kâtibi, Sand�k Emini.<br />
1300 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 �kinci Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1302-1305 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Ba�kâtip.<br />
1306-1307 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1308-1312 : Reis (Naip Bey) ve 2 Üye.<br />
1313 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1<br />
�er’iye Mahkemesi Kâtibi, Nüfus Memuru, 1 Nüfus Kâtibi, 1 Tapu<br />
Kâtibi, 1 Yoklama Kâtibi.<br />
1314-1315 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 �er’iye<br />
Mahkemesi Kâtibi.<br />
1316-1323 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1324-1326 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Mukavelat<br />
Muharriri, �cra Memuru.<br />
Pazarc�k Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1308 : Reis (Ba�kâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Tapu Kâtibi, 1 Orman<br />
Kolcusu.<br />
1309-1310 : Reis (Ba�kâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1312 : Reis (Ba�kâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik.<br />
Pazarc�k Kazas� �er’iye Mahkemesi:<br />
1317-1318 : 1 Kâtip.<br />
1319-1320 : Reis (Naip Efendi), 1 Kâtip.<br />
Pazarc�k Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1306-1312 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1314 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi.<br />
1315 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1316-1317 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi, Yoklama Kâtibi.<br />
1318 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1319-1326 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
Pazarc�k Kazas� Ziraat Bankas� �ube Meclisi:<br />
1309-1312 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 4 Üye.<br />
1313-1314 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
1315-1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
1318-1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 3 Üye.<br />
438
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Pazarc�k Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1317-1323 : 1 Muhasebe Kâtibi.<br />
1324-1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar.<br />
Pazarc�k Kazas� Belediye �daresi:<br />
1290 : Reisi (Hüseyin A�a), 3 Üye ve 1 Eytam Sand��� Memuru (Sermayesi:<br />
47.460 Kuru�).<br />
1320-1323 : Reisi (Ali Efendi), 1 Kâtip, 4 Üye.<br />
Pazarc�k Kazas� Reji �daresi:<br />
1313-1320 : 1 Memur.<br />
Pazarc�k Kazas� Menafi Umumiye Sand��� Komisyonu:<br />
1293 : 1 Reis, 1 Kâtip ve 4 Vekil.<br />
Pazarc�k Kazas�n�n Baz� Memurlar� 773:<br />
1300 : A�ar Memuru, Ba�kâtip, Sand�k Emini, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Vergi<br />
Kâtibi Yard�mc�s�, Ba� Tahsildar, Zab�ta Memuru.<br />
ANDIRIN 774 KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1284 : �akir A�a (Kaza Müdürü)<br />
1285 : Veliyüddin Efendi<br />
1286-1287 : Sait Efendi<br />
1288 : Ahmet Efendi<br />
1290 : Ali Ata Efendi.<br />
1293 : Re�it Efendi<br />
1295 : R�fat Efendi<br />
1299-1300 : Ali Ata Efendi<br />
1302-1303 : �zzet Efendi<br />
1305 : Osman Efendi<br />
1306-1307 : Mahmut Bey<br />
1308 : �smail Hakk� Bey<br />
1309 : Abbas Efendi<br />
1310 : Abdurrahman Efendi<br />
1312 : �mam Bey (Vekil)<br />
1313 : �smail Hakk� Efendi<br />
1314 : Ali Fehmi Efendi<br />
1315 : Mehmet Ziyaettin Efendi<br />
1316-1317 : Nuri Efendi<br />
1318 : Münhal<br />
1319 : Mahmut Celalettin Bey<br />
773 1300 tarihli Halep Vilayet salnamesinde baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun yerine<br />
“Baz� Memurlar” ba�l��� alt�nda kadrolar� verilmektedir.<br />
774 And�r�n Kazas� 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde, Göksun kazas�na ba�l� bir nahiyedir.<br />
439
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1320-1321 : Hac� Ali R�za Efendi<br />
1322 : Nasrullah Efendi<br />
1323-1324 : Mehmet Lütfi Efendi<br />
And�r�n Kazas� �dare Meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip ve 4 Üye.<br />
1285-1287 : Reis (Kaymakam Efendi ), 2 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1288-1293 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal<br />
Müdürü ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1295-1306 : Reis (Kaymakam Bey ), 3 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal<br />
Müdürü ve 2 Seçilmi� Üye.<br />
1302-1306 : Reis (Kaymakam Bey ), 2 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
1307 : Reis (Kaymakam Bey ), 4 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal<br />
Müdürü, Tahrirat Kâtibi. 4 Seçilmi� Üye 775.<br />
1308 : Reis (Kaymakam Bey), 3 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Mal Müdürü,<br />
Tahrirat Kâtibi. 4 Seçilmi� Üye.<br />
1309-1317 : Reis (Kaymakam Efendi ), 4 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal<br />
Müdürü, Tahrirat Kâtibi. 4 Seçilmi� Üye.<br />
1318 : Reis (Naip Efendi ), 4 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal Müdürü,<br />
Tahrirat Kâtibi. 4 Seçilmi� Üye.<br />
1319-1324 : Reis (Kaymakam Bey ), 4 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal<br />
Müdürü, Tahrirat Kâtibi. 4 Seçilmi� Üye.<br />
And�r�n Kazas� Mal Kalemi:<br />
1306 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin.<br />
1307-1320 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
1321 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini, Tahsilât Müfetti�i.<br />
1322-1324 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
And�r�n Kazas� Tahsildar Heyeti:<br />
1322 : 1 Tahsilât Müfetti�i, 4 Tahsildar.<br />
1323-1324 : 1 Müfetti�, Ba� Tahsildar, 3 Tahsildar.<br />
And�r�n Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1284 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtibi.<br />
1285-1286 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi.<br />
1287-1288 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat Kâtibi,<br />
1 Sand�k Emini.<br />
1290 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi, 1<br />
�er’iye Mahkemesi Kâtibi,<br />
1293-1295 : 1 Reis (Naip Bey), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi.<br />
1299 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik.<br />
775 Genel olarak, seçilmi� üyelerin yar�s� Müslüman ve di�er yar�s� Gayrimüslimlerden olu�maktad�r.<br />
440
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1300 : Reis (Naip Bey), 1 Üye, 1 Ba�kâtip ve Yard�mc�s�, 1 Müstantik, 1<br />
Müstantik Muavini,<br />
1302-1307 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Ba�kâtip.<br />
1308-1312 : Reis (Naip Bey) ve 2 Üye.<br />
1313 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini,<br />
Nüfus Memuru, Nüfus Kâtibi.<br />
1314 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 2 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1315-1318 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1319-1320 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, Mukavelat<br />
Muharriri, �cra Memuru.<br />
1321-1324 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Ba�kâtip, 1 Müstantik Muavini, Mukavelat<br />
Muharriri, �cra Memuru, Müba�ir.<br />
And�r�n Kazas� Bidayet Kalemi:<br />
1308 : Reis (Ba�kâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini.<br />
1309-1310 : Reis (Ba�kâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini, 1 Banka Sand��� Muhasebe<br />
Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1312 : Reis (Ba�kâtip), 1 Kâtip, 1 Müstantik.<br />
And�r�n Kazas� �er’iye Mahkemesi:<br />
1320-1324 : Reis (Naip Efendi), 1 Kâtip.<br />
And�r�n Kazas� Maarif Komisyonu:<br />
1320-1324 : Reis (Naip Efendi), 1 Tahrirat Kâtibi ve 2 Üye.<br />
And�r�n Kazas� Nafia Komisyonu:<br />
1320 : Reis (Kaymakam Efendi), 1 Banka Muhasebe Kâtibi, 1 Kâtip, 1 Tapu<br />
Kâtibi ve 2 Üye.<br />
1321 : Reis (Kaymakam Efendi), 1 Banka Muhasebe Kâtibi, 1 Kâtip, 1 Tapu<br />
Kâtibi, 1 Orman Ondal�k Memuru ve 2 Üye.<br />
And�r�n Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1306 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1307 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Mal Müdürü, 1 Reji Memuru.<br />
1308 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1309-1315 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1316-1319 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
1320-1321 : 1 Memur, 1 Kâtip.<br />
1322-1324 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Tapu Kâtibi.<br />
And�r�n Kazas� Ziraat Bankas� �ube Meclisi:<br />
1312 : Reis, 1 Kâtip, Banka Sand��� Muhasebe Kâtibi, Tapu Kâtibi.<br />
1313-1315 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
1316 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar, 2 Üye.<br />
1317 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Bedeli Nakdi Kâtibi, 2 Üye.<br />
441
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1318-1320 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yard�mc�s�, 1 Bedeli<br />
Nakdi Kâtibi, 2 Üye.<br />
1320 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Muhasebe Kâtip Yard�mc�s�, 2 Üye.<br />
1321-1324 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
And�r�n Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1317-1320 : 1 Muhasebe Kâtibi.<br />
1321-1322 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar.<br />
1323 : 1 Muhasebe Kâtibi.<br />
1324 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar.<br />
And�r�n Kazas� Evkaf �daresi:<br />
1320 : 1 Müdür.<br />
And�r�n Kazas� Evkaf Komisyonu:<br />
1320 : Reis ve 2 Üye.<br />
And�r�n Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1320-1321 : 1 Müdür.<br />
1322 : 1 Müdür, 1 Hat Çavu�u, Da��t�c�<br />
1323-1324 : 1 Müdür, 1 Hat Çavu�u.<br />
And�r�n Kazas� Reji �daresi:<br />
1321 : 1 Memur, 1 Kâtip ve Ambarc�.<br />
1322 : 1 Memur, 1 Ambarc�, 2 Kolcu.<br />
1323-1324 : 1 Memur, 1 Ambarc�.<br />
And�r�n Kazas� Göksun Nahiyesi<br />
1284-1324 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
And�r�n Kazas� Göksun Nahiyesi �dare Meclisi<br />
1320-1321 : 1 Nahiye Müdürü, 1 Nahiye Müdür Vekili ve 4 Üye.<br />
1322-1323 : 1 Nahiye Müdürü, 1 Nahiye Müdür Vekili, 1 Orman Ondal�k Memuru<br />
ve 4 Üye.<br />
1324 : 1 Nahiye Müdürü, 1 Nahiye Müdür Vekili ve 4 Üye.<br />
And�r�n Kazas� Menafi Umumiye Sand��� Komisyonu:<br />
1290 : 1 Reis ve 3 Vekil (Sermayesi: 90.015 Kuru�).<br />
1293 : 1 Reis, 1 Kâtip ve Sand�k Emini ve 2 Vekil.<br />
1295 : 1 Reis, 1 Kâtip ve 3 Vekil.<br />
And�r�n Kazas�n�n Baz� Memurlar� 776:<br />
1300 : Sand�k Emini, Tahrir ve Vergi Kâtibi, Tapu Kâtibi, Ba� Tahsildar.<br />
776 1300 tarihli Halep Vilayet salnamesinde baz� idari birimlerin ad� zikredilmemektedir. Bunun yerine
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
GÖKSUN 777 KAZASI<br />
1326 : 1 Kaymakam (Ali Fehmi Efendi)<br />
Göksun Kazas� �dare Meclisi:<br />
1326 : Reis (Kaymakam Bey ), 4 Do�al Üye; Bununlar, Naip, Müftü, Mal<br />
Müdürü, Tahrirat Kâtibi. 4 Seçilmi� Üye 778.<br />
Göksun Kazas� Mal Kalemi:<br />
1326 : 1 Mal Müdürü, 1 Muavin, 1 Sand�k Emini.<br />
Göksun Kazas� Tahsildar Heyeti:<br />
1326 : 1 Tahsil Memuru, Ba� Tahsildar, 3 Piyade Tahsildar.<br />
Göksun Kazas� Bidayet Mahkemesi:<br />
1326 : Reis (Naip Bey), 2 Üye, 1 Ba�kâtip. 1 Kâtip, 1 Müstantik Muavini,<br />
Mukavelat Muharriri, �cra Memuru.<br />
Göksun Kazas� �er’iye Mahkemesi:<br />
1326 : Reis (Naip Bey), 1 Kâtip.<br />
Göksun Kazas� Nüfus �daresi:<br />
1326 : 1 Memur, 1 Kâtip, 1 Yoklama Kâtibi.<br />
Göksun Kazas� Orman �daresi:<br />
1326 : 1 Göksun Ondal�k Memuru ve 1 And�r�n Ondal�k Memuru.<br />
Göksun Kazas� Ziraat Bankas� �ube Meclisi:<br />
1326 : Reis, 1 Muhasebe Kâtibi, 3 Üye.<br />
Göksun Kazas� Ziraat Bankas� Memurlar�:<br />
1326 : 1 Muhasebe Kâtibi, 1 Tahsildar.<br />
Göksun Maarif �daresi<br />
1326 : Reis, 1 Tahrirat Kâtibi, 3 Üye.<br />
Göksun Kazas� Telgraf ve Posta �daresi:<br />
1326 : 1 Müdür, 1 Hat Çavu�u.<br />
Göksun Reji �daresi<br />
1326 : 1 Memur, 1 Ambarc�.<br />
777 Göksun kaza olarak sadece 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesinde mevcuttur.<br />
778 Genel olarak, seçilmi� üyelerin yar�s� Müslüman ve di�er yar�s� Gayrimüslimlerden olu�maktad�r.<br />
443
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Göksun Kazas� And�r�n 779 Nahiyesi<br />
1326 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
�SLÂH�YE KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1284 : Osman Pa�a (Kaza Müdürü)<br />
1285 : Sad�k Efendi<br />
1286 : Arslan Bey<br />
1287-1288 : Emin Bey<br />
1290 : Bekir Bey<br />
1293 : �smet Bey<br />
1295 : H�fz� Efendi<br />
�slâhiye Kazas� �dare Meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip, 1 Müftü ve 4 Üye.<br />
1285-1295 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
�slâhiye Kazas� Dava Meclisi:<br />
1284 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe<br />
Kâtibi, Hassa Nahiyesi Zab�ta memuru, Karabeydilli Nahiyesi Zab�ta<br />
memuru.<br />
1285-1286 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi.<br />
1287-1288 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat<br />
Kâtibi, Sand�k Emini.<br />
1290 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi,<br />
Tapu Kâtibi.<br />
1293-1295 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi.<br />
�slâhiye Kazas� Karabeydilli Nahiyesi<br />
1284-1295 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
�slâhiye Kazas� Belediye Meclisi:<br />
1290 : 1 Reis (�brahim Hakk� Efendi) ve 3 Üye.<br />
1293 : 1 Reis (Ahmet Emin Efendi), 3 Üye ve 1 Kâtip.<br />
�slâhiye Kazas� Menafi Umumiye Sand��� Komisyonu:<br />
1290 : 1 Reis, 1 Kâtip ve 3 Vekil (Sermayesi: 15.316 Kuru�)<br />
1293 : 1 Reis, 1 Kâtip ve 3 Vekil.<br />
779 And�r�n Nahiyesi, 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesinden önceki salnamelerde Mara�’�n bir kazas�d�r<br />
ve Göksun ona ba�l� bir nahiyedir. �lgili bölümde detayl� bir �ekilde verilmi�tir.<br />
444
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
BULANIK 780 KAZASI<br />
Kaymakam<br />
1284 : Mustafa Efendi (Kaza Müdürü)<br />
1285 : Ahmet Efendi<br />
1286 : Münhal<br />
1287 : Re�at Bey<br />
1288 : Rauf Bey<br />
1290 : Ahmet Nuri Efendi<br />
1293-1295 : Mustafa Nazif Efendi<br />
Bulan�k Kazas� �dare Meclisi:<br />
1284 : Reis (Kaza Müdürü), Üyeler 1 Naip, 1 Müftü ve 4 Üye.<br />
1285-1287 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 4<br />
Seçilmi� Üye.<br />
1288-1295 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
Bulan�k Kazas� Dava Meclisi:<br />
1284 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Muhasebe<br />
Kâtibi, Arazi Kâtib.<br />
1285-1286 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi.<br />
1287-1288 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat<br />
Kâtibi, 1 Sand�k Emini<br />
1290 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Tapu Kâtibi,<br />
Tahrir-i Emlak Kâtibi.<br />
1293-1295 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi.<br />
Bulan�k Kazas� Belediye Meclisi:<br />
1290-1293 : 1 Reis (�brahim Efendi), 3 Üye ve 1 Kâtip<br />
1295 : 1 Reis (Münhal), 2 Üye ve 1 Kâtip.<br />
Bulan�k Kazas� Kibak Nahiyesi<br />
1284-1295 : 1 Nahiye Müdürü.<br />
Bulan�k Kazas� Menafi Umumiye Sand��� Komisyonu:<br />
1290 : 1 Reis ve 2 Vekil (Sermayesi: 48.500 Kuru�).<br />
HASSA KAZASI 781<br />
Kaymakam<br />
1285 : Hac� �smail Efendi<br />
780 Osmaniye’nin Bahçe ilçesinin eski ad�.<br />
781 Hassa Kazas� 1284 y�l� ve öncesi �slâhiye Kazas�na ba�l� bir nahiyedir.<br />
445
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1286 : Hac� �akir Bey<br />
1287-1288 : Hüsnü Bey<br />
1290 : Hac� Bey<br />
1293-1295 : Halil �brahim Bey<br />
Hassa Kazas� �dare Meclisi:<br />
1285-1290 : Reis (Kaymakam Efendi), 2 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Mal Müdürü ve 4<br />
Seçilmi� Üye.<br />
1293-1295 : Reis (Kaymakam Efendi), 3 Do�al Üye; 1 Naip, 1 Müftü, 1 Mal Müdürü<br />
ve 4 Seçilmi� Üye.<br />
Hassa Kazas� Dava Meclisi:<br />
1285-1286 : 1 Reis (Naip Efendi), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Mukayyidi.<br />
1287-1288 : 1 Reis (Naip Efendi), 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Emlak Vukuat<br />
Kâtibi ve Sand�k Emini.<br />
1290 : 1 Reis (Naip Efendi), 3 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Nüfus Kâtibi ve<br />
Tapu Kâtibi.<br />
1293 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 �er’iye Mahkemesi<br />
Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi, 1 Sand�k Emini.<br />
1295 : 1 Reis (Naip Efendi) ve 4 Mümeyyiz, 1 Dava Kâtibi, 1 Vukuat Kâtibi,<br />
Mahkeme Kâtibi ve Ziraat Müdürü.<br />
Hassa Kazas� Menafi Umumiye Sand��� Komisyonu:<br />
1295 : 1 Reis, 1 Kâtip ve Sand�k Emini, 1 Ziraat Müdürü ve 4 Vekil.<br />
1295 : 1 Reis, 1 Kâtip ve 4 Vekil.<br />
446
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
b. Askeri Te�kilat<br />
H. 1284<br />
Vilayet Askeri F�rkas� 782<br />
F�rka Komutan� Ferik 783 Seyit Ahmet Pa�a<br />
F�rka Meclisi: Reis (Miralay 784), Kaymakam 785, Binba�� (2 Adet), Kola�as� 786 (3 Adet),<br />
Tabur Kâtibi, Alay �mam�, Yüzba�� (3 Adet), Mülaz�m 787 (4 Adet)<br />
F�rka Divan� Harbi: Reis (Miralay), Binba��, Kola�as�, Mülaz�m, Ba�çavu� (2 Adet)<br />
Askeri Hastane Meclisi: Reis (Doktor Kaymakam), Doktor Binba��, Doktor Kola�as�,<br />
Cerrah, Yüzba��, Eczac�<br />
F�rka Ümera ve Zabitan� 788: Miralay (3 Adet), Kaymakam (3 Adet), Binba�� (5 Adet),<br />
Kola�as� (2 Adet)<br />
F�rka-i �slâhiye Ümera ve Zabitan�: Komutan Mirliva 789 �smail Pa�a<br />
Miralay (2 Adet), Kaymakam, Binba�� (4 Adet), Kola�as�<br />
Vilayet Redif 790 Alay ve Taburlar�n�n Zabitan�<br />
4. Alay 1. Tabur Binba��s�, 4. Alay 3. Taburu Binba��s�<br />
5. Alay 1. ve 2. Taburlar� Binba��s�, 5. Alay 3. ve 4. Taburlar� Binba��s�<br />
6. Alay 1. ve 2. Taburlar� Binba��s�, 6. Alay 3. ve 4. Taburlar� Binba��s�<br />
Vilayet Askeri Zaptiye 791 Alay�<br />
Halep Alay Beyi 792 Halil Bey, Alay Muhasibi<br />
1. Piyade Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Bölük A�as�, Muavin, 2. Bölük A�as�,<br />
Muavin (2 Adet), 3. Bölük A�as�, Muavin, 4. Bölük A�as�, Muavin, 5. Piyade Bölük<br />
A�as�, Muavin<br />
2. Süvari Belediye Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Süvari Bölük A�as�, Muavin,<br />
2. Süvari Bölük A�as�, Muavin, 3. Süvari Bölük A�as�, Muavin (2 Adet), 4. Süvari<br />
Bölük A�as�, Muavin<br />
3. Seyyar Süvari Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Seyyar Bölük A�as�, Muavini (2<br />
782 F�rka: Tümen<br />
783 Ferik rütbesi Ordu Komutan� ise: Orgeneral, Tümen Komutan� ise: Tümgeneral rütbesine tekabül<br />
eder.<br />
784 Miralay: Albay<br />
785 Kaymakam: Yarbay<br />
786 Kola�as�: K�demli Yüzba��<br />
787 Mülaz�m: ikiye ayr�l�r Mülaz�m Sani (Te�men) ve Mülaz�m Evvel (Üste�men)<br />
788 Binba��, yarbay, albay rütbelerinde bulunan fermanl� subaylara ümera ad� verilir. Bu rütbelerin<br />
alt�nda bulunanlara zabitan, üstündekilere de erkân ad� verilir.<br />
789 Mirliva: Tu�general<br />
790 1834–1836 y�llar� aras�nda kurulan, terhis olup ihtiyata geçen askerlerden olu�an ve görevleri derbentlerde<br />
nöbet tutmak ve kent merkezlerinde devriye gezerek iç güvenli�i sa�lamak olan ihtiyat birlikleri.<br />
791 Jandarma veya polis kuvveti. Tanzimat’tan sonra Memleket içi asayi� ve intizam� temin maksad� ile<br />
çal��an hükümet kuvveti.<br />
792 Alaybeyi : Alay Komutan�.<br />
447
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Adet), 2. Seyyar Bölük A�as�, Muavini (2 Adet), 3. Seyyar Bölük A�as�, Muavini (2<br />
Adet), 4. Seyyar Bölük A�as�, Muavini (2 Adet), 5. Seyyar Bölük A�as�, Muavini<br />
Adana ve Payas Sancaklar� Askeri Zaptiye Taburu<br />
Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 1. Süvari Bölük A�as�,<br />
Muavini, 2. Süvari Bölük A�as�, Muavini<br />
Kozan Sanca�� Askeri Zaptiye Taburu<br />
Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 2. Piyade Bölük A�as�,<br />
Muavini, 1. Süvari Bölük A�as�, Muavini<br />
Mara� Sanca�� Askeri Zaptiye Taburu<br />
Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 1. Süvari Bölük A�as�,<br />
Muavini, 2. Süvari Bölük A�as�, Muavini<br />
H. 1285<br />
F�rka Komutan�: Ferik Hilmi Pa�a<br />
F�rka Meclisi: Reis (Miralay), Kaymakam, Binba�� (2 Adet), Kola�as� (3 Adet), Alay<br />
Kâtibi, Yüzba�� (3 Adet), �mam, Mülaz�m (3 Adet)<br />
F�rka Divan� Harbi: Reis (Kaymakam), Binba��, Kola�as�, Mülaz�m (2 Adet),<br />
Ba�çavu�<br />
F�rka Hastane Meclisi: Reis (Doktor Binba��), Doktor Binba��, Cerrah (2 Adet), Eczac�<br />
F�rka Ümera ve Zabitan�: Süvari Miralay (2 Adet), Süvari Kaymakam, Piyade Kaymakam<br />
(2 Adet), Süvari Binba��, Piyade Binba�� (7 Adet), Piyade Kola�as� (3<br />
Adet)<br />
F�rka-i �slâhiye Ümera ve Zabitan�: Miralay (2 Adet), Kaymakam, Binba�� (3 Adet)<br />
Vilayet Redif Alay ve Taburlar�n�n Ümera ve Zabitan�<br />
4. Alay 1. Tabur Binba��s�, 4. Alay 3. Taburu Binba��s�<br />
5. Alay 1. ve 2. Taburlar� Binba��s�, 5. Alay 3. ve 4. Taburlar� Binba��s�<br />
6. Alay 1. ve 2. Taburlar� Binba��s�, 6. Alay 3. ve 4. Taburlar� Binba��s�<br />
Vilayet Askeri Zaptiye Alay�<br />
Halep Askeri Zaptiye Alay Beyi R�za Bey, Alay Muhasibi<br />
1. Piyade Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Bölük A�as�, Muavin, 2. Bölük A�as�,<br />
Muavin (2 Adet), 3. Bölük A�as�, Muavin, 4. Bölük A�as�, Muavin, 5. Piyade Bölük<br />
A�as�, Muavin<br />
2. Süvari Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Süvari Bölük A�as�, Muavin, 2. Süvari<br />
Bölük A�as�, Muavin, 3. Süvari Bölük A�as�, Muavin, 4. Süvari Bölük A�as�, Muavin<br />
3. Seyyar Süvari Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Seyyar Bölük A�as�, Muavini, 2.<br />
Seyyar Bölük A�as�, Muavini, 3. Seyyar Bölük A�as�, Muavini, 4. Seyyar Bölük A�as�,<br />
Muavini, 5. Seyyar Bölük A�as�, Muavini<br />
Adana Taburu<br />
Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 2. Süvari Bölük A�as�,<br />
448
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Muavini<br />
Urfa Taburu<br />
Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 1. Süvari Bölük A�as�,<br />
Muavini, 1. Seyyar Bölük A�as�, Muavini, 2. Seyyar Bölük A�as�, Muavini<br />
Mara� Taburu<br />
Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 2. Piyade Bölük A�as�,<br />
Muavini, 1. Süvari Bölük A�as�, Muavini, 2. Süvari Bölük A�as�, Muavini<br />
Kozan Taburu<br />
Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 1. Süvari Bölük A�as�, Muavini<br />
H. 1286<br />
F�rka Komutan� Ferik Ali R�za Pa�a<br />
Halep F�rka Erkân�: Mirliva Hüsnü Pa�a (Halep), F�rka-i �slâhiye Komutan� Mirliva<br />
Hasan Pa�a (Mara�), Miralay (Halep), Kaymakam (2 Adet-Halep), Binba�� (10 Adet)<br />
F�rka Meclisi: Reis (Miralay), Kaymakam, Binba�� (2 Adet), Kola�as� (2 Adet), Alay<br />
Kâtibi, �mam, Yüzba�� (3 Adet), Mülaz�m (4 Adet)<br />
F�rka Divan� Harbi: Reis (Kaymakam), Binba��, Kola�as�, Yüzba��, Mülaz�m,<br />
Ba�çavu�<br />
Dikimhane Meclisi: Reis (Kaymakam), Binba��, Kola�as�, Yüzba�� (2 Adet), Mülaz�m<br />
F�rka Hastane Meclisi: Reis (Doktor Binba��), Doktor Kola�as� (2 Adet), Cerrah (2<br />
Adet), Yüzba�� (2 Adet), Mülaz�m<br />
Redif Taburlar�<br />
4. Alay 1. ve 2. Antakya Taburlar� Binba��s�, 4. Alay 3. ve 4. Hama Taburlar�<br />
Binba��s�<br />
5. Alay 1. ve 2. Halep Taburlar� Binba��s�, 5. Alay 3. ve 4. Antep Taburlar� Binba��s�<br />
6. Alay 1. ve 2. Adana Taburlar� Binba��s�, 6. Alay 3. ve 4. Mara� Taburlar� Binba��s�,<br />
Vilayet Askeri Zaptiye Taburlar�<br />
Askeri Zaptiye Alay Beyi Ali R�za Bey, Alay Muhasibi<br />
1. Halep Piyade Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavin (2<br />
Adet), 2. Piyade Bölük A�as�, Muavin (2 Adet), 3. Piyade Bölük A�as�, Muavin (2<br />
Adet), 4. Piyade Bölük A�as�, Muavin (2 Adet), 5. Piyade Bölük A�as�, Muavin (2<br />
Adet)<br />
2. Halep Süvari Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Süvari Bölük A�as�, Muavin, 2.<br />
Süvari Bölük A�as�, Muavin, 3. Süvari Bölük A�as�, Muavin, 4. Süvari Bölük A�as�,<br />
Muavin<br />
3. Halep Seyyar Süvari Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Seyyar Bölük A�as�,<br />
Muavini (2 Adet), 2. Seyyar Bölük A�as�, Muavini (2 Adet), 3. Seyyar Bölük A�as�,<br />
Muavini (2 Adet), 4. Seyyar Bölük A�as�, Muavini (2 Adet), 5. Seyyar Bölük A�as�,<br />
Muavini (2 Adet)<br />
4. Adana Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 2. Süvari<br />
Bölük A�as�, Muavini<br />
449
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
5. Urfa Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 1. Süvari<br />
Bölük A�as�, Muavini, 1. Seyyar Bölük A�as�, Muavini (2 Adet), 2. Seyyar Bölük<br />
A�as�, Muavini (2 Adet)<br />
6. Mara� Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 2. Piyade<br />
Bölük A�as�, Muavini, 1. Süvari Bölük A�as�, Muavini, 2. Süvari Bölük A�as�,<br />
Muavini<br />
7. Kozan Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 1. Süvari<br />
Bölük A�as�, Muavini<br />
8. Payas Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 1. Süvari<br />
Bölük A�as�, Muavini<br />
Alay Mevcudu: Alay: 1, Tabur: 8, Piyade Bölü�ü: 11, Süvari Bölü�ü: 11, Seyyar Bölük:<br />
7<br />
H. 1287<br />
F�rka Komutan� ve F�rka-i �slâhiye Komutan� Mirliva Hasan Pa�a<br />
Halep F�rka Erkân�: Miralay (2 Adet), Kaymakam (2 Adet), Binba�� (7 Adet)<br />
F�rka Meclisi: Reis (Miralay), Binba�� (2 Adet), Kola�as� (2 Adet), Alay �mam�,<br />
Yüzba�� (2 Adet), Mülaz�m<br />
F�rka Divan� Harbi: Reis (Kaymakam), Binba��, Kola�as�, Yüzba�� (2 Adet),<br />
Mülaz�m, Ba�çavu�<br />
F�rka Hastane Meclisi: Reis (Doktor), Tabip Kola�as�, Doktor (3 Adet)<br />
Vilayet Redif Alaylar�<br />
Redif 5. Alay (Halep): Miralay, 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Kilis),<br />
3. Tabur Binba��s� (Antep)<br />
Redif 4. Alay (Antakya): Miralay, 1. Tabur Binba��s�, 2. Tabur Binba��s� (Mara�), 3.<br />
Tabur Binba��s� (�dlip), 4. Tabur Binba��s� (Urfa), Binba�� (Elbistan)<br />
Vilayet Askeri Zaptiye Alay�<br />
Reis (Alay Beyi), Alay Muhasebecisi,<br />
Halep Piyade Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Bölük A�as� (Antep), Muavin, 2.<br />
Bölük A�as�, Muavin (2 Adet), 3. Bölük A�as� (Antakya), Muavin, 4. Bölük A�as�,<br />
Muavin, 5. Bölük A�as�, Muavin<br />
Halep Süvari Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Bölük A�as� (Antakya), Muavin, 2.<br />
Bölük A�as�, Muavin, 3. Bölük A�as�, Muavin, 4. Bölük A�as�, Muavin, 5. Bölük<br />
A�as� (Mare), Muavin<br />
Halep Seyyar Süvari Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Bölük A�as�, Muavini (2<br />
Adet), 2. Bölük A�as�, Muavini (2 Adet), 3. Bölük A�as�, Muavini (2 Adet), 4. Bölük<br />
A�as�, Muavini (2 Adet), 5. Bölük A�as�, Muavini (2 Adet),<br />
Urfa Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 1. Süvari<br />
Bölük A�as�, Muavini, Seyyar 1. Bölük A�as�, Muavini (2 Adet), 2. Bölük A�as�,<br />
Muavini (2 Adet)<br />
Mara� Taburu: Tabur A�as�, Muhasibi, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 2. Piyade<br />
Bölük A�as�, Muavini, 1. Süvari Bölük A�as�, Muavini, 2. Süvari Bölük A�as�, Muavini<br />
450
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
H. 1288<br />
F�rka Komutan� Ferik Nusret Pa�a<br />
F�rka-i �slâhiye Komutan� Mirliva Kâ�if Pa�a<br />
Halep F�rkas� Erkân�: Miralay (2 Adet), Kaymakam (3 Adet), Binba�� (8 Adet), Alay<br />
Emini<br />
F�rka Meclisi: Reis (Miralay), Kaymakam, Binba�� (2 Adet), Kâtip, Kola�as�, Yüzba��<br />
(2 Adet)<br />
F�rka Divan� Harbi: Reis (Kaymakam), Binba��, Kola�as�, Yüzba��, Mülaz�m (2 Adet),<br />
Ba�çavu�<br />
F�rka Hastane Meclisi: Reis (Kola�as� Doktor), Doktor Kola�as�, Birinci Cerrah,<br />
Cerrah, Birinci Eczac�, Hastane Memuru (Yüzba��)<br />
Vilayet Redif Alaylar�<br />
Redif 5. Alay (Halep): Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep-Münhal), 2. Tabur<br />
Binba��s� (Kilis-Münhal), 3. Tabur Binba��s� (Antep), 4. Tabur Binba��s� (Urfa)<br />
Redif 4. Alay: Miralay (Antakya), 1. Tabur Binba��s�<br />
Redif 6. Alay: 2. Tabur Binba��s� (Mara�), 3. Tabur Binba��s� (�dlip), 4. Tabur<br />
Binba��s� (Elbistan)<br />
Vilayet Askeri Zaptiye Alay�<br />
Alay Beyi, �dare Emini<br />
Halep Piyade Taburu: Tabur A�as�, Hesap Emini (Halep), 1. Bölük A�as� (Antep),<br />
Muavin (Halep), 2. Bölük A�as� (Halep), Muavin (Halep), 3. Bölük A�as� (Bilan),<br />
Muavin (Antakya), 4. Bölük A�as� (Halep), Muavin (Halep), 5. Bölük A�as� (�dlip),<br />
Muavin (Halep), 6. Bölük A�as� (Halep), Muavin (Halep)<br />
Halep Süvari Taburu: TaburA�as�, Hesap Emini (Halep), 1. Bölük A�as� (Kilis),<br />
Muavin (Antep), 2. Bölük A�as� (Halep), Muavin (Halep), 3. Bölük A�as� (Antakya),<br />
Muavin (Cisr-i �u�ûr), 4. Bölük A�as�, Muavin (Reyhanîye), 5. Bölük A�as� (Bilan),<br />
Muavin (Halep), 6. Bölük A�as� (Halep), Muavin (Halep), 7. Bölük A�as� (Mare),<br />
Muavin (�dlip), 8. Bölük A�as� (Halep), Muavin (Bâb)<br />
Mara� Taburu: Tabur A�as�, Hesap Emini (Mara�), Piyade 1. Bölük A�as� (Mara�),<br />
Muavin (Mara�), 2. Bölük A�as� (Mara�), Muavin (Mara�), 3. Bölük A�as� (Zeytun),<br />
Muavin (�slâhiye), Süvari 1. Bölük A�as� (Mara�), Muavin (Mara�), 2. Bölük A�as�<br />
(Mara�), Muavin (Mara�), 3. Bölük A�as� (Elbistan), Muavin (Zeytun), 4. Bölük<br />
A�as� (�slâhiye), Muavin (�slâhiye), 5. Bölük A�as� (And�r�n), Muavin (Bulan�k), 6.<br />
Bölük A�as� (Pazarc�k), Muavin (Pazarc�k)<br />
Urfa Taburu: Tabur A�as�, Hesap Emini, 1. Piyade Bölük A�as� (Urfa), Muavini<br />
(Urfa), 2. Bölük A�as� (Birecik), Muavini (Rumkale), 1. Süvari Bölük A�as� (Urfa),<br />
Muavini (Urfa), 2. Bölük A�as� (Rumkale), Muavini (Birecik), 3. Bölük A�as�<br />
(Suruç), Muavini (Suruç)<br />
Zor Taburu: Tabur A�as�, Hesap Emini, 1. Piyade Bölük A�as� (Dir), Muavini (Dir),<br />
2. Bölük A�as� (Dir), Muavini (Dir)<br />
1. Seyyar Taburu: Tabur A�as� (Halep), Hesap Emini, 1. Bölük A�as�, Muavini, 2.<br />
Bölük A�as�, Muavini, 3. Bölük A�as�, Muavini, 4. Bölük A�as�, Muavini<br />
2. Seyyar Taburu: Tabur A�as� (Zor), Hesap Emini, 1. Bölük A�as� (Zor), Muavini<br />
451
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
(Zor), 2. Bölük (Zor) A�as�, Muavini (Zor), 3. Bölük A�as� (Zor), Muavini (Zor), 4.<br />
Bölük A�as� (Zor), Muavini (Zor)<br />
3. Seyyar Taburu: Tabur A�as� (Halep), Hesap Emini, 1. Bölük A�as�, Muavini<br />
(Zor),<br />
2. Bölük A�as� (Zor), Muavini (Zor), 3. Bölük A�as� (Zor), Muavini (Zor), 4. Bölük<br />
A�as� (Halep), Muavini (Zor)<br />
Vilayet Alay� Mevcudu: 1 Alay, 8 Tabur, 12 Piyade Bölü�ü, 17 Süvari Bölü�ü,<br />
12 Seyyar Bölük<br />
H. 1290<br />
F�rka Komutan� Ferik Kas�m Pa�a<br />
Mirliva Mazhar Pa�a<br />
F�rka Meclisi: Reis (Miralay), Kaymakam (2 Adet), Binba�� (2 Adet), Alay Emini,<br />
Kola�as� (3 Adet), Yüzba�� (3 Adet)<br />
F�rka Divan� Harbi: Reis (Kaymakam), Binba��, Kola�as�, Yüzba��, Mülaz�m,<br />
Ba�çavu�<br />
F�rka Hastane Meclisi: Reis (Tabip Kola�as�), Tabip (2 Adet), Eczac�, Cerrah,<br />
Hastalar A�as� (Yüzba��)<br />
F�rka Ümera ve Zabitan�:<br />
5. Piyade Alay�: Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Alay Emini (�stanbul),<br />
Ba�kâtip (Halep), 1. Tabur (Mara�): Binba��, Kola�as� (2 Adet), Tabur Kâtibi, Cerrah;<br />
3. Tabur (Meskene): Binba��, Kola�as� (2 Adet), Tabur Kâtibi, Cerrah<br />
6. Piyade Alay�: Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Alay Emini (Halep)<br />
1. Tabur (Urfa): Binba��, Kola�as� (2 Adet), Tabur Kâtibi, Cerrah, Eczac�; 2. Tabur<br />
(Halep): Binba��, Kola�as� (2 Adet), Tabip, Cerrah; 3. Tabur (Halep): Binba��,<br />
Kola�as� (2 Adet), Tabur Kâtibi, Cerrah, Eczac�<br />
2. Süvari Alay� (Halep): Miralay (�slah F�rkas� Komutan Vekili), Kaymakam,<br />
Binba�� (2 Adet), Kola�as�, Kola�as� (Urfa), Baytar Kola�as� (2 Adet), Alay Kâtibi,<br />
�kinci Kâtip, Tabip, Cerrah<br />
Topçu Taburu<br />
Binba��, Kâtip, Yüzba��<br />
Redif 4. Alay (Antakya): Miralay, 1. Tabur Binba��s�, Kola�as�, Kâtip, Binba��<br />
(�dlip), Kola�as� (�dlip-2 Adet), Kâtip (�dlip)<br />
Redif 5. Alay: Miralay, Alay Kâtibi, 1. Tabur Binba��s�, Binba��, Kola�as�, Tabur<br />
Kâtibi; 2. Tabur Binba��s� (Kilis), Kola�as�, Tabur Kâtibi; 3. Tabur Binba��s� (Antep),<br />
Kola�as� (2 Adet), Tabur Kâtibi; 4. Tabur Binba��s� (Urfa), Kola�as�, Tabur Kâtibi<br />
Vilayet Zaptiye Alay� �daresi<br />
Reis (Alay Beyi), Tabur A�as�, �dare Emini, Hesap Emini, Bölük A�as� (2 Adet),<br />
Muavin<br />
Alay Ümera ve Zabitan�: Alay Beyi, �dare Emini, Halep Piyade Taburu A�as�,<br />
Hesap Emini, 1. Bölük A�as�, Muavin, 2. Bölük A�as�, Muavin, 3. Bölük A�as�,<br />
Muavin, 4. Bölük A�as�, Muavin, 5. Bölük A�as�, Muavin, 6. Bölük A�as�, Muavin,<br />
8. Süvari Bölük A�as�<br />
452
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Süvari Taburu: Süvari Tabur A�as�, Hesap Emini, 1. Bölük A�as�, Muavin, 2. Bölük<br />
A�as�, Muavin, 3. Bölük A�as�, Muavin, 4. Bölük A�as�, Muavin, 5. Bölük A�as�,<br />
Muavin, 6. Bölük A�as�, Muavin, 7. Bölük A�as�, Muavin<br />
Mara� Taburu: Mara� Taburu A�as�, Hesap Emini, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini,<br />
2. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 1. Süvari Bölük A�as�, Muavini, 2. Süvari Bölük<br />
A�as�, Muavini, 3. Süvari Bölük A�as�, Muavini, 4. Süvari Bölük A�as�, Muavini<br />
Urfa Taburu: Urfa Taburu A�as�, Hesap Emini, 1. Piyade Bölük A�as�, Muavini, 2.<br />
Piyade Bölük A�as�, Muavini, 1. Süvari Bölük A�as�, Muavini, 2. Süvari Bölük<br />
A�as�, Muavini, 3. Süvari Bölük A�as�, Muavini<br />
Vilayet Seyyar Taburu: Tabur A�as�, Hesap Emini, 1. Bölük A�as�, Muavini, 2.<br />
Bölük A�as�, Muavini, 3. Bölük A�as�, Muavini,<br />
H. 1293<br />
Komutan Vekili ve F�rka-i �slâhiye Komutan�: Mirliva Ahmet Mazhar Pa�a (Halep),<br />
Kurmay Ba�kan� Kaymakam (Halep)<br />
Halep Askeri F�rkas� Erkân ve Ümeras�<br />
Piyade 2. Alay: Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2.<br />
Tabur Binba��s� (Meskene), 3. Tabur Binba��s� (Dir), Alay Emini (Halep)<br />
Piyade 5. Alay: Miralay (Mara�), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Feke), 2.<br />
Tabur Binba��s� (Mara�), 3. Tabur Binba��s� (Halep)<br />
Piyade 6. Alay: Miralay (Halep), 3. Tabur Binba��s� (Urfa)<br />
Redif 4. Alay: Miralay (Antakya), 1. Tabur Binba��s� (2 Adet-Antakya), 2. Tabur<br />
Binba��s� (Münhal), 3. Tabur Binba��s� (�dlip), 4. Tabur Binba��s� (Münhal)<br />
Redif 5. Alay: Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (2 Adet-Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Kilis), 3. Tabur Binba��s� (Antep), 4. Tabur Binba��s� (Urfa)<br />
Redif 6. Alay: Miralay (Adana), 3. Tabur Binba��s� (Mara�)<br />
Vilayet Askeri Zaptiye Alay�<br />
Alay Beyi, �dare Emini<br />
1. Piyade Taburu: Tabur A�as� (Halep), Hesap Emini (Halep), 1. Bölük A�as� (Halep),<br />
1. Bölük Muavini (Antakya), 1. Bölük Jurnal Emini (Antep), 2. Bölük A�as� (Halep),<br />
2. Bölük Muavini (Halep), 2. Bölük Jurnal Emini (Halep), 3. Bölük A�as� (Kilis),<br />
3. Bölük Muavini (Halep), 3. Bölük Jurnal Emini (Bilan), 4. Bölük A�as� (Halep), 1.<br />
Bölük Muavini (Halep), 4. Bölük Jurnal Emini (Halep), 5. Bölük A�as� (Bâb), 5. Bölük<br />
Muavini (Halep), 5. Bölük Jurnal Emini (�dlip), 6. Bölük A�as� (Halep), 6. Bölük<br />
Muavini (Halep), 6. Bölük Jurnal Emini (Halep)<br />
Süvari Taburu: Tabur A�as� (Halep), Hesap Emini (Halep), 1. Bölük A�as� (Mare),<br />
1. Bölük Muavini (Antep), 1. Bölük Jurnal Emini (Mare), 2. Bölük A�as� (Halep), 2.<br />
Bölük Muavini (Halep), 2. Bölük Jurnal Emini (Halep), 3. Bölük A�as� (Antakya), 3.<br />
Bölük Muavini (Cisr-i �u�ûr), 3. Bölük Jurnal Emini (Antakya), 4. Bölük A�as�<br />
(�dlip), 1. Bölük Muavini (�skenderun), 4. Bölük Jurnal Emini (�dlip), 5. Bölük A�as�<br />
(�zziye), 5. Bölük Muavini (Reyhanîye), 5. Bölük Jurnal Emini (Bilan), 6. Bölük A�as�<br />
(Halep), 6. Bölük Muavini (Halep), 6. Bölük Jurnal Emini (Halep), 7. Bölük A�as�<br />
453
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
(Halep), 7. Bölük Muavini (�dlip), 7. Bölük Jurnal Emini (Kilis), 8. Bölük A�as� (Antep),<br />
8. Bölük Muavini (Kilis), 8. Bölük Jurnal Emini (Bâb)<br />
Seyyar Taburu: Tabur A�as� (Halep), Hesap Emini (Halep), 1. Bölük A�as� (Halep),<br />
1. Bölük Muavini (Halep), 1. Bölük Jurnal Emini (Halep), 2. Bölük A�as� (Halep), 2.<br />
Bölük Muavini (Halep), 2. Bölük Jurnal Emini (Halep)<br />
Mara� Sanca�� Taburu: Tabur A�as� (Mara�), Hesap Emini (Mara�), 1. Piyade Bölük<br />
A�as� (Mara�), 1. Piyade Bölük Muavini (Mara�), 1. Piyade Bölük Jurnal Emini (Mara�),<br />
2. Piyade Bölük A�as� (Mara�), 2. Piyade Bölük Muavini (Pazarc�k), 2. Piyade<br />
Bölük Jurnal Emini (And�r�n), 1. Süvari Bölük A�as� (Mara�), 1. Süvari Bölük Muavini<br />
(And�r�n), 1. Süvari Bölük Jurnal Emini (Pazarc�k), 2. Süvari Bölük A�as� (�slâhiye),<br />
2. Süvari Bölük Muavini (Hassa), 2. Süvari Bölük Jurnal Emini (�slâhiye), 3.<br />
Süvari Bölük A�as� (Elbistan), 3. Süvari Bölük Muavini (Bulan�k), 3. Süvari Bölük<br />
Jurnal Emini (Elbistan), 4. Süvari Bölük A�as� (Zeytun), 4. Süvari Bölük Muavini<br />
(Mara�), 4. Süvari Bölük Jurnal Emini (Zeytun)<br />
Urfa Sanca�� Taburu: Tabur A�as� (Urfa), Hesap Emini (Urfa), 1. Piyade Bölük<br />
A�as� (Urfa), 1. Piyade Bölük Muavini (Urfa), 1. Piyade Bölük Jurnal Emini (Urfa), 2.<br />
Piyade Bölük A�as� (Birecik), 2. Piyade Bölük Muavini (Rumkale), 2. Piyade Bölük<br />
Jurnal Emini (Birecik), 1. Süvari Bölük A�as� (Urfa), 1. Süvari Bölük Muavini (Urfa),<br />
1. Süvari Bölük Jurnal Emini (Urfa), 2. Süvari Bölük A�as� (Rumkale), 2. Süvari Bölük<br />
Muavini (Urfa), 2. Süvari Bölük Jurnal Emini (Rumkale), 3. Süvari Bölük A�as�<br />
(Suruç), 3. Süvari Bölük Muavini (Suruç), 3. Süvari Bölük Jurnal Emini (Urfa), 3.<br />
Seyyar Bölük A�as� (Urfa), 3. Seyyar Bölük Muavini (Urfa), 3. Seyyar Bölük Jurnal<br />
Emini (Münhal)<br />
H. 1299<br />
5. Ordu Halep F�rkas� Komutan� Vekili Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep), Kurmay<br />
Ba�kan� Kaymakam (Halep)<br />
27. Süvari Alay� (Halep): Miralay (Münhal), Kaymakam, Birinci Binba��, �kinci Binba��,<br />
Ba� Baytar Binba��, Alay Emini<br />
Nizamiye 36. Piyade Alay�: Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 4. Tabur<br />
Binba��s� (Halep)<br />
Nizamiye 37. Piyade Alay�: Kaymakam (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Mara�), 3. Tabur<br />
Binba��s� (Dir), Alay Emini (Halep)<br />
Nizamiye 40. Piyade Alay�: Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Zeytun), 2. Tabur<br />
Binba��s� (Feke)<br />
1. Seyyar Topçu Taburu: Binba�� (Halep), Baytar Binba�� (Halep)<br />
Halep Hastanesi: Birinci Tabip (Münhal), �kinci Tabip Kola�as�, Müdür Kola�as�,<br />
Süvari Tabip, Birinci Eczac�, Tabip Yüzba��, �kinci Eczac�, Birinci Cerrah, Tabip Kola�as�,<br />
�kinci Cerrah, Cerrah (2 Adet), �mam, Kâtip, Süvari Cerrah�, Piyade Cerrah�,<br />
Taliye Cerrah�<br />
Vilayet Redif Taburlar�<br />
5. Ordu Redif Mukaddem 12. Kolordu 24. F�rka<br />
F�rka Komutan Vekili Mirliva Hac� Arif Pa�a (Halep)<br />
454
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
47. Liva Komutan Vekili ……..<br />
93. Halep Alay�: Miralay, Kaymakam, 1. Halep Taburu Binba��s�, 2. Kilis Taburu<br />
Binba��s�, 3. Antakya Taburu Binba��s�, 4. �skenderun Taburu Binba��s�<br />
94. Lazkiye Alay�: 3. �dlip Taburu Binba��s�, 4. Mare Taburu Binba��s�<br />
48. Liva Komutan Vekili Miralay Mustafa Sati’ Bey (Urfa)<br />
95. Urfa Alay�: Miralay, Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binba��s�, 2. Antep Taburu Binba��s�,<br />
3. Mara� Taburu Binba��s�, 4. Birecik Taburu Binba��s�<br />
96. Adana Alay�: 3. Elbistan Taburu Binba��s�<br />
5. Ordu Redif Tali 38. Kolordu 136. F�rka<br />
Komutan� Ferik Hüseyin Vasfi Pa�a (Urfa)<br />
71. Liva Komutan Vekili ……..<br />
141. Halep Alay�: Miralay, Kaymakam, 1. Halep Taburu Binba��s�, 2. Kilis Taburu<br />
Binba��s�, 3. Antakya Taburu Binba��s�, 4. �skenderun Taburu Binba��s�<br />
142. Lazkiye Alay�: 3. �dlip Taburu Binba��s�, 4. Mare Taburu Binba��s�<br />
143. Urfa Alay�: Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binba��s�, 2. Antep Taburu Binba��s�, 3.<br />
Mara� Taburu Binba��s�, 4. Birecik Taburu Binba��s�<br />
144. Adana Alay�: Kaymakam (Elbistan), 3. Elbistan Taburu Binba��s�<br />
Vilayet Jandarma Alay�<br />
Jandarma Komutan Vekili Miralay Tahir Bey<br />
Alay Emini<br />
Süvari Taburu: Binba��, Tabur Kâtibi<br />
Piyade Taburu: Binba��, Tabur Kâtibi<br />
H. 1300<br />
5. Ordu Halep F�rkas�<br />
Komutan Vekili Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Ba�kan� Kaymakam (Halep)<br />
27. Süvari Alay� (Halep): Miralay (Münhal), Kaymakam, Birinci Binba��, �kinci Binba��,<br />
Ba� Baytar Binba��, Alay Emini<br />
Nizamiye 36. Piyade Alay�: Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 4. Tabur<br />
Binba��s� (Halep)<br />
Nizamiye 37. Piyade Alay�: Kaymakam (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Mara�), 3. Tabur<br />
Binba��s� (Dir), Alay Emini (Halep)<br />
Nizamiye 40. Piyade Alay�: Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Zeytun), 2. Tabur<br />
Binba��s� (Feke)<br />
1. Seyyar Topçu Taburu: Binba�� (Halep), Baytar Binba�� (Halep)<br />
Halep Hastanesi: Birinci Tabip (Münhal), �kinci Tabip Kola�as�, Müdür Kola�as�,<br />
Süvari Tabip, Birinci Eczac�, Tabip Yüzba��, �kinci Eczac�, Birinci Cerrah, Tabip Kola�as�,<br />
�kinci Cerrah, Cerrah (2 Adet), �mam, Kâtip, Süvari Cerrah�, Piyade Cerrah�,<br />
Taliye Cerrah�<br />
455
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Vilayet Redif Taburlar�<br />
5. Ordu Redif Mukaddem 12. Kolordu 24. F�rka<br />
Komutan Vekili Mirliva Hac� Arif Pa�a (Halep)<br />
47. Liva Komutan Vekili ……..<br />
93. Halep Alay�: Miralay, Kaymakam, 1. Halep Taburu Binba��s�, 2. Kilis Taburu<br />
Binba��s�, 3. Antakya Taburu Binba��s�, 4. �skenderun Taburu Binba��s�<br />
94. Lazkiye Alay�: 3. �dlip Taburu Binba��s�, 4. Mare Taburu Binba��s�<br />
48. Liva Komutan Vekili Miralay Mustafa Sati’ Bey (Urfa)<br />
95. Urfa Alay�: Miralay, Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binba��s�, 2. Antep Taburu Binba��s�,<br />
3. Mara� Taburu Binba��s�, 4. Birecik Taburu Binba��s�<br />
96. Adana Alay�: 3. Elbistan Taburu Binba��s�<br />
5. Ordu Redif Tali 38. Kolordu 136. F�rka<br />
Komutan� Ferik Hüseyin Vasfi Pa�a (Urfa)<br />
71. Liva Komutan Vekili ……..<br />
141. Halep Alay�: Miralay, Kaymakam, 1. Halep Taburu Binba��s�, 2. Kilis Taburu<br />
Binba��s�, 3. Antakya Taburu Binba��s�, 4. �skenderun Taburu Binba��s�<br />
142. Lazkiye Alay�: 3. �dlip Taburu Binba��s�, 4. Mare Taburu Binba��s�<br />
143. Urfa Alay�: Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binba��s�, 2. Antep Taburu Binba��s�, 3.<br />
Mara� Taburu Binba��s�, 4. Birecik Taburu Binba��s�<br />
144. Adana Alay�: Kaymakam (Elbistan), 3. Elbistan Taburu Binba��s�<br />
Vilayet Jandarma Alay�<br />
Jandarma Komutan� Mirmiran 793 �ahin Pa�a<br />
Merkez Süvari Binba��s�, Merkez Piyade Binba��s�, Alay Emini, Polis Yüzba��s�<br />
Alay�n Toplam Mevcudu<br />
Rütbe Binba�� Kola�as� Yüzba�� Mülaz�m Polis Nefer<br />
Adet 3 2 22 44 80 1.441<br />
H. 1302<br />
5. Ordu Halep F�rkas�<br />
Komutan Vekili Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Ba�kan� Mirliva Refet Pa�a (Halep)<br />
793 Osmanl� ta�ra te�kilat�nda en büyük idarî birim olan eyaletin askerî ve idarî bak�mdan en üst düzey<br />
yetkilisine mîrmîrân ya da beylerbeyi denmektedir. Beylerbeyilere ayn� zamanda “vali” de denmekteydi.<br />
Bununla birlikte “vali” teriminin kullan�l���, daha çok XIX. yüzy�lda, idarî te�kilatta yap�lan<br />
birtak�m de�i�iklikler sonucunda yayg�nl�k kazanm��t�r. Bkz. Mehmet �p�irli, “Beylerbeyi”, D�A, VI,<br />
�stanbul 1992, s.69.<br />
456
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
27. Süvari Alay� (Halep)<br />
Miralay, Kaymakam, Birinci Binba��, �kinci Binba��, Ba� Baytar Binba��, Alay Emini<br />
Nizamiye 36. Piyade Alay�: Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s�<br />
(Zor), 4. Tabur Binba��s� (Halep), Alay Emini (Halep)<br />
Nizamiye 37. Piyade Alay�: Kaymakam (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Mara�), 3. Tabur<br />
Binba��s� (Halep), Alay Emini (Halep)<br />
Nizamiye 40. Piyade Alay�: 1. Tabur Binba��s� (Zeytun), 2. Tabur Binba��s� (Halep)<br />
1. Seyyar Topçu Taburu: Binba�� (Halep), Baytar Binba�� (Halep)<br />
Halep Askeri Hastanesi: Birinci Tabip Kaymakam, �kinci Tabip Kola�as�, Müdür<br />
Kola�as�, Birinci Eczac�, Birinci Cerrah, �kinci Eczac�, �mam, Kâtip<br />
Vilayet Redif Taburlar�<br />
5. Kolordu Redif Mukaddem 12. Kolordu 24. F�rka<br />
Komutan Vekili Mirliva Hac� Arif Pa�a (Halep)<br />
47. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Safvet Pa�a (Halep)<br />
93. Halep Alay�: Miralay (Münhal), Kaymakam, 1. Halep Taburu Binba��s�, 2. Kilis<br />
Taburu Binba��s�, 3. Antakya Taburu Binba��s�, 4. �skenderun Taburu Binba��s�<br />
94. Lazkiye Alay�: 3. �dlip Taburu Binba��s�, 4. Mare Taburu Binba��s�<br />
48. Liva Komutan Vekili Miralay Mustafa Sati’ Bey (Urfa)<br />
95. Urfa Alay�: Miralay, Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binba��s�, 2. Antep Taburu Binba��s�,<br />
3. Mara� Taburu Binba��s�, 4. Birecik Taburu Binba��s�<br />
96. Adana Alay�: 3. Elbistan Taburu Binba��s�<br />
5. Kolordu Redif Talia 38. Kolordu 136. F�rka<br />
Komutan� Ferik �akir Pa�a (Urfa)<br />
71. Liva Komutan� Mirliva Naci Pa�a<br />
141. Halep Alay�: Kaymakam, 1. Halep Taburu Binba��s�, 2. Kilis Taburu Binba��s�,<br />
3. Antakya Taburu Binba��s�, 4. �skenderun Taburu Binba��s�<br />
142. Lazkiye Alay�: 3. �dlip Taburu Binba��s�, 4. Mare Taburu Binba��s�<br />
72. Liva<br />
143. Urfa Alay�: Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binba��s�, 2. Antep Taburu Binba��s�, 3.<br />
Mara� Taburu Binba��s�, 4. Birecik Taburu Binba��s�<br />
144. Adana Alay�: Kaymakam, 3. Elbistan Taburu Binba��s�<br />
Vilayet Jandarma Alay�<br />
Jandarma Komutan� Miralay (Münhal)<br />
Merkez Süvari Binba��s�, Merkez Piyade Binba��s�, Alay Emini<br />
457
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Alay�n Toplam Mevcudu<br />
Rütbe Binba�� Tabur Kâtibi Yüzba�� Mülaz�m Nefer<br />
Adet 4 4 22 44 1.444<br />
Polisler: Polis Yüzba��s�, Polis (80 Adet)<br />
H. 1303<br />
ASKER� FIRKA<br />
5. Ordu Halep F�rkas�<br />
Komutan Vekili Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep)<br />
27. Süvari Alay� (Halep)<br />
Miralay, Kaymakam, Birinci Binba��, �kinci Binba��, Ba� Baytar Binba��, Alay Emini<br />
Nizamiye 36. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 4. Tabur Binba��s�<br />
(Zor), Alay Emini (Halep)<br />
Nizamiye 37. Piyade Alay�<br />
Kaymakam (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Mara�), 3. Tabur Binba��s� (Halep), Alay<br />
Emini (Halep)<br />
Nizamiye 40. Piyade Alay�<br />
1. Tabur Binba��s� (Zeytun), 2. Tabur Binba��s� (Halep)<br />
1. Seyyar Topçu Taburu<br />
Binba�� (Halep), Baytar Binba�� (Halep)<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Kaymakam, �kinci Tabip Kola�as�, Üçüncü Tabip Kola�as�, Müdür<br />
Kola�as�, Birinci Eczac�, Birinci Cerrah, �kinci Eczac�, �kinci Cerrah, �mam, Kâtip<br />
Vilayet Redif Taburlar�<br />
5. Kolordu Redif Mukaddem 12. Kolordu 24. F�rka<br />
Komutan Vekili Mirliva Hac� Arif Pa�a<br />
47. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Safvet Pa�a (Halep)<br />
93. Halep Alay�<br />
Miralay (Münhal), Kaymakam, 1. Halep Taburu Binba��s�, 2. Kilis Taburu Binba��s�,<br />
3. Antakya Taburu Binba��s�, 4. �skenderun Taburu Binba��s�<br />
94. Lazkiye Alay�<br />
3. �dlip Taburu Binba��s�, 4. Mare Taburu Binba��s�<br />
48. Liva Komutan Vekili Miralay Mustafa Sati’ Bey (Urfa)<br />
95. Urfa Alay�<br />
Miralay, Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binba��s�, 2. Antep Taburu Binba��s�, 3. Mara�<br />
Taburu Binba��s�, 4. Birecik Taburu Binba��s�<br />
458
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
96. Adana Alay�<br />
3. Elbistan Taburu Binba��s�<br />
5. Ordu Redif TaliA 38. Kolordu 136. F�rka<br />
Komutan� Ferik �akir Pa�a (Urfa)<br />
71. Liva Komutan� Mirliva Naci Pa�a<br />
141. Halep Alay�<br />
Kaymakam, 1. Halep Taburu Binba��s�, 2. Kilis Taburu Binba��s�, 3. Antakya Taburu<br />
Binba��s�, 4. �skenderun Taburu Binba��s�<br />
142. Lazkiye Alay�<br />
3. �dlip Taburu Binba��s�, 4. Mare Taburu Binba��s�<br />
72. Liva<br />
143. Urfa Alay�<br />
Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binba��s�, 2. Antep Taburu Binba��s�, 3. Mara� Taburu<br />
Binba��s�, 4. Birecik Taburu Binba��s�<br />
144. Adana Alay�<br />
Kaymakam, 3. Elbistan Taburu Binba��s�<br />
Vilayet Jandarma Alay�<br />
Jandarma Komutan� Miralay Agâh Bey<br />
Merkez Süvari Taburu Binba��s�, Piyade Taburu Binba��s�, Alay Emini<br />
Alay�n Toplam Mevcudu<br />
Rütbe Binba�� Tabur Kâtibi Yüzba�� Mülaz�m Nefer<br />
Adet 4 4 23 46 1.477<br />
H. 1305<br />
ASKER� FIRKA<br />
5. Ordu 10. Halep F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Ali Sar�m Pa�a (Halep)<br />
10. F�rka Kurmay Ba�kan� Binba�� (Halep)<br />
20. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep)<br />
27. Süvari Alay� (Halep)<br />
Miralay, Kaymakam, Binba��, Ba� Baytar Binba��, Alay Emini<br />
Nizamiye 36. Piyade Alay�<br />
Miralay (Siroz), Kaymakam (Mara�), 1. Tabur Binba��s� (Zeytun), 4. Tabur Binba��s�<br />
(Halep)<br />
Nizamiye 37. Piyade Alay�<br />
Miralay (Dir), 2. Tabur Binba��s� (Mara�), 3. Tabur Binba��s� (Zor), Alay Emini (Halep)<br />
Nizamiye 40. Piyade Alay�<br />
459
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (�am), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Halep)<br />
1. Seyyar Topçu Taburu<br />
Binba�� (Halep)<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Binba��, Müdür Kola�as�, Birinci Cerrah, �kinci Cerrah, Kâtip, Birinci<br />
Eczac�, �kinci Eczac�, �mam<br />
Vilayet Redif Te�kilat�<br />
5. Kolordu Redif S�n�f� Mukaddem 24. F�rka<br />
Komutan Vekili Mirliva Hac� Arif Pa�a<br />
47. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Safvet Pa�a<br />
93. Halep Alay�<br />
Miralay, Kaymakam, 1. Halep Taburu Binba��s�, 2. Kilis Taburu Binba��s� (Münhal),<br />
3. Antakya Taburu Binba��s�, 4. �skenderun Taburu Binba��s�<br />
94. Lazkiye Alay�<br />
3. �dlip Taburu Binba��s�, 4. Mare Taburu Binba��s�<br />
48. Liva Komutan� Mirliva �smail Pa�a (Urfa)<br />
95. Urfa Mukaddem Alay�<br />
Miralay, Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binba��s�, 2. Antep Taburu Binba��s�, 3. Mara�<br />
Taburu Binba��s�, 4. Birecik Taburu Binba��s� (Münhal)<br />
96. Adana Mukaddem Alay�<br />
1. Adana Taburu Binba��s�, 2. Tarsus Taburu Binba��s�, 3. Elbistan Taburu Binba��s�,<br />
4. Kozan Taburu Binba��s�<br />
5. Kolordu 36. Redif Talia F�rkas�<br />
Komutan� Ferik (Münhal) (Urfa)<br />
71. Liva Komutan� Mirliva Ziver Pa�a<br />
141. Halep Alay�<br />
Kaymakam (Antakya), 1. Halep Taburu Binba��s�, 2. Kilis Taburu Binba��s�, 3. Antakya<br />
Taburu Binba��s�, 4. �skenderun Taburu Binba��s�<br />
142. Lazkiye Alay�<br />
3. �dlip Taburu Binba��s�, 4. Mare Taburu Binba��s�<br />
72. Liva Komutan� Mirliva Naci Pa�a (Adana)<br />
143. Urfa Tali Alay�<br />
Kaymakam, 1. Urfa Taburu Binba��s�, 2. Antep Taburu Binba��s�, 3. Mara� Taburu<br />
Binba��s�, 4. Birecik Taburu Binba��s�<br />
144. Adana Alay�<br />
Kaymakam, 1. Adana Taburu Binba��s�, 2. Tarsus Taburu Binba��s�, 3. Elbistan Taburu<br />
Binba��s�, 4. Kozan Taburu Binba��s�<br />
460
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Vilayet Jandarma Alay�<br />
Jandarma Komutan� Miralay Ferit Bey<br />
Merkez Süvari Taburu Binba��s�, Piyade Taburu Binba��s�, Alay Emini<br />
Alay�n Toplam Mevcudu<br />
Rütbe Binba�� Tabur Kâtibi Yüzba�� Mülaz�m Tahsildar ve Nefer<br />
Adet 4 4 23 46 1.582<br />
H. 1306<br />
ASKER� FIRKA<br />
5. Ordu 10. F�rka<br />
Komutan� Ferik Ali Sar�m Pa�a (Halep)<br />
10. F�rka Kurmay Ba�kan� Binba�� (Halep)<br />
20. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Mara�)<br />
27. Süvari Alay� (Halep)<br />
Miralay, Kaymakam, Binba��, Alay Emini (Münhal)<br />
Nizamiye 36. Piyade Alay�<br />
Miralay (Siroz), Kaymakam (Mara�), 1. Tabur Binba��s� (Mara�), 4. Tabur Binba��s�<br />
(Zeytun)<br />
Nizamiye 37. Piyade Alay�<br />
2. Tabur Binba��s� (Zor), 3. Tabur Binba��s� (Halep), Alay Emini (Halep)<br />
Nizamiye 40. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Feke), 2. Tabur Binba��s� (Halep)<br />
1. Seyyar Topçu Taburu<br />
Kaymakam (Halep), Binba�� (Halep)<br />
24. Mukaddem Redif F�rkas�<br />
Komutan Vekili Mirliva Hac� Arif Pa�a (Halep)<br />
47. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Safvet Pa�a (Halep)<br />
93. Halep Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Kilis), 3. Tabur Binba��s� (Antakya), 4. Tabur Binba��s� (�skenderun)<br />
94. Lazkiye Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Lazkiye), Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Cebele), 3. Tabur Binba��s� (�dlip), 4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
48. Liva Komutan� Mirliva �smail Hakk� Pa�a (Urfa)<br />
95. Urfa Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Urfa), Kaymakam (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Antep),<br />
3. Tabur Binba��s� (Mara�), 4. Tabur Binba��s� (Birecik)<br />
461
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
96. Adana Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Adana), Kaymakam (Adana), 1. Tabur Binba��s� (Adana), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Tarsus), 3. Tabur Binba��s� (Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Kozan)<br />
5. Kolordu 36. Redif Talia F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Mustafa Cavit Pa�a (Urfa)<br />
71. Talia Liva Komutan� Mirliva Ziver Pa�a (Lazkiye)<br />
141. Halep Alay�<br />
Kaymakam (Antakya), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Kilis), 3. Tabur<br />
Binba��s� (Antakya), 4. Tabur Binba��s� (�skenderun)<br />
142. Lazkiye Alay�<br />
Kaymakam (�dlip), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 3. Tabur<br />
Binba��s� (Lazkiye), 4. Tabur Binba��s� (Lazkiye)<br />
72. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Naci Pa�a (Adana)<br />
143. Urfa Talia Alay�<br />
Kaymakam (Mara�), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Antep), 3. Tabur<br />
Binba��s� (Mara�), 4. Tabur Binba��s� (Birecik)<br />
144. Adana Alay�<br />
Kaymakam (Elbistan), 1. Tabur Binba��s� (Adana), 2. Tabur Binba��s� (Tarsus), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Kozan)<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Vekili Binba��, �kinci Tabip Sa� Kola�as�, Üçüncü Tabip Sol Kola�as�,<br />
Müdür Sol Kola�as�, Kâtip, Birinci Eczac�, Birinci Cerrah, �kinci Eczac�, �kinci Cerrah,<br />
Üçüncü Eczac�, Üçüncü Cerrah, �mam<br />
Vilayet Jandarma Alay�<br />
Jandarma Komutan� Miralay Mehmet Ferit Bey<br />
�dare Emini<br />
1. Piyade Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Yüzba��s� (Antep), 1. Piyade Mülaz�m Evveli, 1. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s� (�dlip), 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 3. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Mülaz�m Evveli (Antep), 3. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Bâb), 4. Bölük Yüzba��s�, 4. Bölük Mülaz�m Evveli (Bilan), 4. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 5. Bölük Yüzba��s� (Münhal), 5. Bölük Mülaz�m Evveli, 5. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi<br />
2. Süvari Tabur (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Mülaz�m Evveli (Mare), 2. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Cisr-i �u�ûr), 3. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Mülaz�m Evveli (Antakya), 3. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi (�skenderun), 4. Bölük Yüzba��s� (Bâb), 4. Bölük Mülaz�m Evveli,<br />
4. Bölük Mülaz�m Sanisi (Kilis), 5. Bölük Yüzba��s�, 5. Bölük Mülaz�m Evveli, 5.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi (Cebel-i Sem’ân), 6. Bölük Yüzba��s� (Kilis), 6. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Harim), 6. Bölük Mülaz�m Sanisi, 7. Bölük Yüzba��s�, 7. Bölük Mülaz�m Ev-<br />
462
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
veli, 7. Bölük Mülaz�m Sanisi, 8. Bölük Yüzba��s�, 8. Bölük Mülaz�m Evveli (Antakya),<br />
8. Bölük Mülaz�m Sanisi, 9. Bölük Yüzba��s� (Münhal-Rakka), 9. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Rakka), 9. Bölük Mülaz�m Sanisi (Meskene)<br />
3. Tabur (Mara�)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Yüzba��s�, Piyade 1. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Münhal), Piyade 1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Elbistan), 2. Bölük Mülaz�m Sanisi, 1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s� (Elbistan), 1.<br />
Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi, 2. Süvari Bölü�ü<br />
Yüzba��s� (Pazarc�k), 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m<br />
Sanisi, 3. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 3. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 3. Süvari Bölü-<br />
�ü Mülaz�m Sanisi (Münhal-And�r�n)<br />
4. Tabur (Urfa)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 2. Piyade Bölük Yüzba��s� (Suruç), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Birecik), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Sanisi, 1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 1. Süvari Bölü�ü<br />
Mülaz�m Evveli, 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi, 2. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�<br />
(Rumkale), 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi<br />
Jandarma Alay� Ümera ve Zabitan Mevcudu<br />
Birlik<br />
Süvari Piyade Toplam<br />
1. Piyade Taburu 0 328 3281<br />
2. Süvari Taburu 433 0 433<br />
3. Mara� Taburu 146 127 274<br />
4. Urfa Taburu 97 128 226<br />
Tahsil F�rkas� Bölü�ü 55 46 101<br />
Vilayet Merkezinde Geçici Görevliler 0 40 40<br />
Toplam 742 670 1402<br />
H. 1307<br />
ASKER� FIRKA<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan Ferik Ali Sar�m Pa�a (Halep)<br />
10. F�rka Kurmay Ba�kan� Binba�� (Halep)<br />
20. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Mara�)<br />
27. Süvari Alay� (Halep)<br />
Miralay, Kaymakam, Binba��, Alay Emini (Münhal)<br />
Nizamiye 36. Piyade Alay�<br />
Miralay (Siroz), Kaymakam (Mara�), 1. Tabur Binba��s� (Mara�), 4. Tabur Binba��s�<br />
(Zeytun)<br />
Nizamiye 37. Piyade Alay�<br />
2. Tabur Binba��s� (Zor), 3. Tabur Binba��s� (Halep), Alay Emini (Halep)<br />
463
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Nizamiye 40. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Feke), 2. Tabur Binba��s� (Halep)<br />
Seyyar 1. Alay 1. Topçu Taburu<br />
Binba�� (Halep)<br />
24. Mukaddem Redif F�rkas�<br />
Komutan Vekili Mirliva Hac� Arif Pa�a (Halep)<br />
47. Liva Komutan� Mirliva Musa Kaz�m Pa�a (Halep)<br />
93. Halep Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Kilis), 3. Tabur Binba��s� (Antakya), 4. Tabur Binba��s� (�skenderun)<br />
94. Lazkiye Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Lazkiye), Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Cebele), 3. Tabur Binba��s� (�dlip), 4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
48. Liva Komutan� Mirliva �smail Hakk� Pa�a (Urfa)<br />
95. Urfa Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Urfa), Kaymakam (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Antep),<br />
3. Tabur Binba��s� (Mara�), 4. Tabur Binba��s� (Birecik)<br />
96. Adana Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Adana), Kaymakam (Adana), 1. Tabur Binba��s� (Adana), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Tarsus), 3. Tabur Binba��s� (Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Kozan)<br />
5. Ordu 36. Redif Talia F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Mustafa Cavit Pa�a (Urfa)<br />
71. Talia Liva Komutan� Mirliva Ziver Pa�a (Lazkiye)<br />
141. Halep Alay�<br />
Kaymakam (Antakya), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Kilis), 3. Tabur<br />
Binba��s� (Antakya), 4. Tabur Binba��s� (�skenderun)<br />
142. Lazkiye Alay�<br />
Kaymakam (�dlip), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s� (Cebele), 3. Tabur<br />
Binba��s� (�dlip), 4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
72. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Naci Pa�a (Adana)<br />
143. Urfa Talia Alay�<br />
Kaymakam (Mara�), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Antep), 3. Tabur<br />
Binba��s� (Mara�), 4. Tabur Binba��s� (Birecik)<br />
144. Adana Alay�<br />
Kaymakam (Elbistan), 1. Tabur Binba��s� (Adana), 2. Tabur Binba��s� (Tarsus), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Kozan)<br />
Askeri Hastahane<br />
Birinci Tabip Vekili Binba��, �kinci Tabip Kola�as�, Üçüncü Tabip Kola�as�, Müdür,<br />
Kâtip, Birinci Eczac�, Birinci Cerrah, �kinci Eczac�, �kinci Cerrah, Üçüncü Eczac�,<br />
Üçüncü Cerrah, �mam<br />
464
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Vilayet Jandarma Alay�<br />
Jandarma Komutan� Miralay Mehmet Ferit Bey<br />
�dare Emini<br />
1. Piyade Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Yüzba��s� (Antep), 1. Piyade Mülaz�m Evveli (Mara�),<br />
1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s� (�dlip), 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 2.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi (Antakya), 3. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Mülaz�m Evveli (Antep),<br />
3. Bölük Mülaz�m Sanisi (Bâb), 4. Bölük Yüzba��s�, 4. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Mara�), 4. Bölük Mülaz�m Sanisi, 5. Bölük Yüzba��s� (Münhal), 5. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli, 5. Bölük Mülaz�m Sanisi<br />
2. Süvari Tabur (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Mülaz�m Evveli (Mare), 2. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Cisr-i �u�ûr), 3. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Mülaz�m Evveli (Antakya), 3. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi (�skenderun), 4. Bölük Yüzba��s� (Bâb), 4. Bölük Mülaz�m Evveli,<br />
4. Bölük Mülaz�m Sanisi (Kilis), 5. Bölük Yüzba��s� (Münbiç), 5. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli, 5. Bölük Mülaz�m Sanisi (Cebel-i Sem’ân), 6. Bölük Yüzba��s� (Kilis), 6. Bölük<br />
Mülaz�m Evveli (Harim), 6. Bölük Mülaz�m Sanisi, 7. Bölük Yüzba��s�, 7. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli, 7. Bölük Mülaz�m Sanisi, 8. Bölük Yüzba��s� (Mara�), 8. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Bilan), 8. Bölük Mülaz�m Sanisi, 9. Bölük Yüzba��s� (Münhal), 9. Bölük<br />
Mülaz�m Evveli (Rakka), 9. Bölük Mülaz�m Sanisi (Meskene)<br />
3. Tabur (Mara�)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Yüzba��s�, Piyade 1. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Münhal), Piyade 1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli, 2. Bölük Mülaz�m Sanisi, 1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m<br />
Evveli, 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi, 2. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 2. Süvari<br />
Bölü�ü Mülaz�m Evveli (And�r�n), 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Pazarc�k), 3.<br />
Süvari Bölü�ü Yüzba��s� (Elbistan), 3. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 3. Süvari Bölü�ü<br />
Mülaz�m Sanisi (Münhal)<br />
4. Tabur (Urfa)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 2. Piyade Bölük Yüzba��s� (Suruç), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Birecik), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Sanisi, 1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 1. Süvari Bölü�ü<br />
Mülaz�m Evveli, 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Halep), 2. Süvari Bölü�ü<br />
Yüzba��s� (Rumkale), 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m<br />
Sanisi<br />
Jandarma Alay� Genel Mevcudu<br />
Rütbe<br />
Alay<br />
�dare Tabur<br />
Mülaz�m<br />
Binba�� Yüzba��<br />
Komutan� Emini Kâtibi Evvel<br />
Mülaz�m<br />
Sani<br />
Tahsildar ve<br />
Silahendaz794 Neferi<br />
Muvakkat<br />
Piyade<br />
Neferi<br />
Toplam<br />
Adet 1 4 1 4 23 22 22 1.283 40 1.402<br />
794 Tüfekli asker.<br />
465
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
H. 1308<br />
ASKER� FIRKA<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Sabit Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Ba�kan� Albay<br />
19. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Lütfi Pa�a (Halep)<br />
20. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Mara�)<br />
27. Süvari Alay� (Halep)<br />
Miralay, Kaymakam, 1. Binba��, 2. Binba�� (Münhal), Alay Emini (Münhal), Alay<br />
Kâtibi<br />
36. Piyade Alay�<br />
Kaymakam (Mara�), Alay Emini (Halep), Alay Kâtibi (Halep), 1. Tabur Binba��s�<br />
(Mara�), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
37. Piyade Alay�<br />
2. Tabur Binba��s� (Zor), 3. Tabur Binba��s� (Halep), Alay Emini (Halep)<br />
40. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Feke), 2. Tabur Binba��s� (Halep), Alay Emini<br />
(Halep)<br />
Seyyar 1. Alay 1. Topçu Taburu<br />
Baytar Kaymakam (Halep), Tabur Binba��s� (Halep)<br />
5. Ordu 24. Halep Redif Mukaddem F�rkas�<br />
Komutan Vekili Mirliva Hac� Arif Pa�a (Halep)<br />
47. Liva Komutan� Mirliva Musa Kaz�m Pa�a (Halep)<br />
48. Liva Komutan� Mirliva Necip Pa�a (Urfa)<br />
93. Halep Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Kilis), 3. Tabur Binba��s� (Antakya), 4. Tabur Binba��s� (�skenderun)<br />
94. Lazkiye Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Lazkiye), Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 4. Tabur Binba-<br />
��s� (Halep), 3. Tabur Binba��s� (�dlip), 4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
95. Urfa Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Urfa), Kaymakam (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Antep),<br />
3. Tabur Binba��s� (Mara�), 4. Tabur Binba��s� (Birecik)<br />
96. Adana Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Adana), Kaymakam (Adana), 1. Tabur Binba��s� (Adana), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Tarsus), 3. Tabur Binba��s� (Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Kozan)<br />
5. Ordu 36. Redif Talia F�rkas�<br />
Komutan� Ferik �evket Pa�a<br />
466
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
71. Liva Komutan� Mirliva Ziver Pa�a (Lazkiye)<br />
72. Liva Komutan� Mirliva Ahmet Naci Pa�a (Adana)<br />
141. Halep Talia Alay�<br />
Kaymakam (Antakya), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Kilis), 3. Tabur<br />
Binba��s� (Antakya), 4. Tabur Binba��s� (�skenderun)<br />
142. Lazkiye Talia Alay�<br />
Kaymakam (�dlip), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s� (Halep), 3. Tabur<br />
Binba��s� (�dlip), 4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
143. Urfa Talia Alay�<br />
Kaymakam (Mara�), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Antep), 3. Tabur<br />
Binba��s� (Mara�), 4. Tabur Binba��s� (Birecik)<br />
144. Adana Talia Alay�<br />
Kaymakam (Elbistan), 1. Tabur Binba��s� (Adana), 2. Tabur Binba��s� (Tarsus), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Kozan)<br />
Askeri Hastahane<br />
Birinci Tabip Kaymakam, Tabip Sa� Kola�as�, Tabip Sol Kola�as�, Müdür, Kâtip,<br />
�mam, Birinci Cerrah, �kinci Cerrah, Üçüncü Cerrah, Birinci Eczac�, �kinci Eczac�,<br />
Üçüncü Eczac�<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Miralay Mehmet Ferit Bey<br />
Alay Emini<br />
1. Piyade Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s� (Antep), 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Antakya), 3. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Mülaz�m Evveli (Antep), 3. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Bâb), 4. Bölük Yüzba��s�, 4. Bölük Mülaz�m Evveli (�dlip), 4. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 5. Bölük Yüzba��s�, 5. Bölük Mülaz�m Evveli, 5. Bölük Mülaz�m Sanisi<br />
2. Tabur (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s� (Antakya), 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 3. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Mülaz�m Evveli (Münbiç), 3. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Bilan), 4. Bölük Yüzba��s� (Münhal), 4. Bölük Mülaz�m Evveli (Rakka), 4.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi (Kilis), 5. Bölük Yüzba��s�, 5. Bölük Mülaz�m Evveli, 5. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi (Cisr-i �u�ûr), 6. Bölük Yüzba��s� (Kilis), 6. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Harim), 6. Bölük Mülaz�m Sanisi, 7. Bölük Yüzba��s�, 7. Bölük Mülaz�m Evveli, 7.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi, 8. Bölük Yüzba��s�, 8. Bölük Mülaz�m Evveli, 8. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 9. Bölük Yüzba��s� (Münhal), 9. Bölük Mülaz�m Evveli, 9. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Mare)<br />
3. Tabur (Mara�)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Yüzba��s�, Piyade 1. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Münhal), Piyade 1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s� (Münhal), 2. Bölük<br />
Mülaz�m Evveli (Zeytun), 1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m<br />
467
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Evveli, 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi, 2. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 2. Süvari Bölü-<br />
�ü Mülaz�m Evveli, 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Pazarc�k), 3. Süvari Bölü�ü<br />
Yüzba��s� (Elbistan), 3. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 3. Süvari Bölü�ü Mülaz�m<br />
Sanisi<br />
4. Tabur (Urfa)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzba��s� (Suruç), 1. Bölük Mülaz�m Evveli,<br />
1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Piyade Bölük Yüzba��s� (Rumkale), 2. Piyade Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Birecik), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Sanisi, 1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�,<br />
1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Halep), 2. Süvari<br />
Bölü�ü Yüzba��s�, 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m<br />
Sanisi, Misafir Mülaz�m Sanisi (Cebel-i Sem’ân)<br />
Jandarma Alay� Genel Mevcudu<br />
Rütbe<br />
Piyade<br />
Adet<br />
Süvari<br />
Adet<br />
Toplam<br />
Adet<br />
Komutan 1 - 1<br />
Alay Emini 1 - 1<br />
Binba�� 1 3 4<br />
Tabur Kâtibi 1 3 4<br />
Yüzba�� 9 14 23<br />
Mülaz�m Evvel 9 14 23<br />
Mülaz�m Sani 9 14 23<br />
Çavu� 36 56 92<br />
Bölük Emini 9 14 23<br />
Onba�� 73 70 143<br />
Nefer 475 489 964<br />
Tahsildar 46 55 101<br />
Toplam 670 732 1.402<br />
H. 1309<br />
ASKER� FIRKA<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Mehmet Sabit Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Ba�kan� Binba��<br />
19. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Lütfi Pa�a (Halep)<br />
20. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Mara�)<br />
27. Süvari Alay� (Halep)<br />
Miralay, Kaymakam, 1. Binba��, 2. Binba��, Alay Emini, Alay Kâtibi (Münhal)<br />
36. Piyade Alay�<br />
Kaymakam (Mara�), Alay Emini (Halep), Alay Kâtibi(Halep), 1. Tabur Binba��s�<br />
(Mara�), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
468
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
37. Piyade Alay�<br />
2. Tabur Binba��s� (Zor), 3. Tabur Binba��s� (Lazkiye-Münhal), Alay Emini (Halep)<br />
40. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Halep), Alay Emini<br />
(Halep)<br />
Seyyar 1. Alay 1. Topçu Taburu<br />
Baytar Kaymakam (Halep), Tabur Binba��s� (Halep)<br />
5. Ordu 24. Halep Redif Mukaddem F�rkas�<br />
Komutan Vekili Mirliva Hac� Arif Pa�a (Halep)<br />
47. Liva Komutan� Mirliva Musa Kaz�m Pa�a (Halep)<br />
48. Liva Komutan� Mirliva Nazif Pa�a (Urfa)<br />
93. Halep Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Kilis), 3. Tabur Binba��s� (Antakya), 4. Tabur Binba��s� (�skenderun)<br />
94. Lazkiye Mukaddem Alay�<br />
3. Tabur Binba��s� (�dlip), 4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
95. Urfa Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Urfa), Kaymakam (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Antep),<br />
3. Tabur Binba��s� (Mara�), 4. Tabur Binba��s� (Birecik)<br />
96. Adana Mukaddem Alay�<br />
3. Tabur Binba��s� (Elbistan)<br />
5. Ordu 36. Urfa Redif Tali F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Emin Pa�a<br />
71. Liva Komutan� Mirliva Ziver Pa�a (Lazkiye)<br />
72. Liva Komutan� Mirliva Ahmet Naci Pa�a (Adana)<br />
141. Halep Talia Alay�<br />
Kaymakam (Antakya), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Kilis), 3. Tabur<br />
Binba��s� (Antakya), 4. Tabur Binba��s� (�skenderun)<br />
142. Lazkiye Talia Alay�<br />
Kaymakam (�dlip), 3. Tabur Binba��s� (�dlip), 4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
143. Urfa Talia Alay�<br />
Kaymakam (Mara�), 1. Tabur Binba��s� (Münhal-Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Antep), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Mara�), 4. Tabur Binba��s� (Birecik)<br />
144. Adana Talia Alay�<br />
Kaymakam (Elbistan), 3. Tabur Binba��s� (Elbistan)<br />
Askeri Hastahane<br />
Birinci Tabip Kaymakam, �kinci Tabip Binba��, Tabip Kola�as�, Müdür Emekli Kola�as�,<br />
Kâtip, �mam, Birinci Cerrah, �kinci Cerrah, Üçüncü Cerrah, Birinci Eczac�,<br />
�kinci Eczac�, Üçüncü Eczac�<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Miralay Mehmet Nesib Bey, Alay Emini<br />
469
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1. Piyade Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Bölük Mülaz�m Sanisi<br />
(Antakya), 3. Bölük Yüzba��s� (Antep), 3. Bölük Mülaz�m Evveli (Antep), 3. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi (Bâb), 4. Bölük Yüzba��s�, 4. Bölük Mülaz�m Evveli (�dlip), 4. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 5. Bölük Yüzba��s�, 5. Bölük Mülaz�m Evveli, 5. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi<br />
2. Süvari Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s� (Antakya), 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 3. Bölük Yüzba��s� (Münhal), 3. Bölük Mülaz�m Evveli (Münbiç), 3. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi (Bilan), 4. Bölük Yüzba��s� (Münhal), 4. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Rakka), 4. Bölük Mülaz�m Sanisi (Kilis), 5. Bölük Yüzba��s�, 5. Bölük Mülaz�m Evveli,<br />
5. Bölük Mülaz�m Sanisi (Cisr-i �u�ûr), 6. Bölük Yüzba��s� (Kilis), 6. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Harim), 6. Bölük Mülaz�m Sanisi, 7. Bölük Yüzba��s�, 7. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli, 7. Bölük Mülaz�m Sanisi, 8. Bölük Yüzba��s� (�dlip), 8. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (�skenderun), 8. Bölük Mülaz�m Sanisi, 9. Bölük Yüzba��s� (Münhal), 9. Bölük<br />
Mülaz�m Evveli, 9. Bölük Mülaz�m Sanisi (Mare)<br />
3. Tabur (Mara�)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Yüzba��s�, Piyade 1. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Halep), Piyade 1. Bölük Mülaz�m Sanisi (Halep), 2. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Zeytun), 1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli,<br />
1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi, 2. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m<br />
Evveli, 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Pazarc�k), 3. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�<br />
(Elbistan), 3. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 3. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi<br />
4. Taburu (Urfa)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzba��s� (Suruç), 1. Bölük Mülaz�m Evveli,<br />
1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Piyade Bölük Yüzba��s� (Rumkale), 2. Piyade Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Birecik), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Sanisi, 1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�,<br />
1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Halep), 2. Süvari<br />
Bölü�ü Yüzba��s�, 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m<br />
Sanisi, Misafir Mülaz�m Sanisi (Cebel-i Sem’ân)<br />
Jandarma Alay� Genel Mevcudu<br />
Piyade Süvari Toplam<br />
Rütbe<br />
Adet Adet Adet<br />
Komutan 1 - 1<br />
Alay Emini 1 - 1<br />
Binba�� 1 3 4<br />
Tabur Kâtibi 1 3 4<br />
Yüzba�� 9 14 23<br />
Mülaz�m Evvel 9 14 23<br />
Mülaz�m Sani 9 14 23<br />
Çavu� 36 56 92<br />
Bölük Emini 9 14 23<br />
470
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Onba�� 73 70 143<br />
Nefer 475 489 964<br />
Tahsildar 46 55 101<br />
Toplam 670 732 1.402<br />
H. 1310<br />
ASKER� FIRKA<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Mehmet Sabit Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Ba�kan� Kaymakam<br />
19. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Lütfi Pa�a (Halep)<br />
20. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Mara�)<br />
27. Süvari Alay� (Halep)<br />
Miralay, Kaymakam, 1. Binba��, 2. Binba��, Alay Emini, Alay Kâtibi<br />
36. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Mara�), Alay Kâtibi, 1. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
37. Piyade Alay�<br />
2. Tabur Binba��s� (Zor), 3. Tabur Binba��s� (Adana), Alay Emini (Halep)<br />
38. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Feke)<br />
40. Piyade Alay�<br />
Miralay (Mara�), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Mara�), Alay Emini<br />
(Halep)<br />
Seyyar Topçu 1. Alay 1. Tabur<br />
Baytar Kaymakam (Halep), Tabur Binba��s� (Halep)<br />
5. Ordu 24. Halep Redif Mukaddem F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Mehmet Salim Pa�a (Halep)<br />
47. Liva Komutan� Mirliva Musa Kaz�m Pa�a (Halep)<br />
48. Liva Komutan� Mirliva Nazif Pa�a (Halep)<br />
93. Halep Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Kilis), 3. Tabur Binba��s� (Antakya), 4. Tabur Binba��s� (�skenderun)<br />
94. Lazkiye Mukaddem Alay�<br />
3. Tabur Binba��s� (�dlip), 4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
95. Urfa Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Urfa), Kaymakam (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Antep),<br />
3. Tabur Binba��s� (Münhal-Mara�), 4. Tabur Binba��s� (Birecik)<br />
96. Adan Mukaddem Alay�<br />
3. Tabur Binba��s� (Elbistan)<br />
471
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
5. Ordu 36. Urfa Redif Talia F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Emin Pa�a<br />
71. Liva Komutan� Mirliva Ziver Pa�a (Laziye)<br />
72. Liva Komutan� Mirliva Ahmet Naci Pa�a (Adana)<br />
141. Halep Talia Alay�<br />
Kaymakam (Antakya), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Kilis), 3. Tabur<br />
Binba��s� (Antakya), 4. Tabur Binba��s� (�skenderun)<br />
142. Lazkiye Talia Alay�<br />
Kaymakam (�dlip), 3. Tabur Binba��s� (�dlip), 4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
143. Urfa Talia Alay�<br />
Kaymakam (Mara�), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Antep), 3. Tabur<br />
Binba��s� (Mara�-Münhal), 4. Tabur Binba��s� (Birecik)<br />
144. Adana Talia Alay�<br />
Kaymakam (Elbistan), 3. Tabur Binba��s� (Elbistan)<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Kaymakam, �kinci Tabip Binba��, Tabip Kola�as�, Müdür Emekli Kola�as�,<br />
Kâtip Vekili, �mam, Birinci Cerrah, �kinci Cerrah, Üçüncü Cerrah, Birinci Eczac�,<br />
�kinci Eczac�, Üçüncü Eczac�<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Miralay Mehmet Nesib Bey<br />
Alay Emini<br />
1. Piyade Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s� (Antep), 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Antakya), 3. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Mülaz�m Evveli (Antep), 3. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Antep), 4. Bölük Yüzba��s� (Bilan), 4. Bölük Mülaz�m Evveli (�dlip), 4.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi, 5. Bölük Yüzba��s�, 5. Bölük Mülaz�m Evveli, 5. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi<br />
2. Süvari Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s� (Bâb), 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s� (�dlip), 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 3. Bölük Yüzba��s� (Vali Yaveri), 3. Bölük Mülaz�m Evveli (Münbiç), 3.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi, 4. Bölük Yüzba��s� (Antakya), 4. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Rakka), 4. Bölük Mülaz�m Sanisi (Kilis), 5. Bölük Yüzba��s�, 5. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Münhal), 5. Bölük Mülaz�m Sanisi (Cisr-i �u�ûr), 6. Bölük Yüzba��s� (Kilis), 6.<br />
Bölük Mülaz�m Evveli (Harim), 6. Bölük Mülaz�m Sanisi (Antakya), 7. Bölük Yüzba-<br />
��s�, 7. Bölük Mülaz�m Evveli, 7. Bölük Mülaz�m Sanisi (Harim), 8. Bölük Yüzba��s�,<br />
8. Bölük Mülaz�m Evveli (�skenderun), 8. Bölük Mülaz�m Sanisi, 9. Bölük Yüzba��s�<br />
(Münhal), 9. Bölük Mülaz�m Evveli, 9. Bölük Mülaz�m Sanisi (Rakka)<br />
472
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
3. Tabur (Mara�)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Yüzba��s�, Piyade 1. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Halep), Piyade 1. Bölük Mülaz�m Sanisi (Halep), 2. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Zeytun), 1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s� (Elbistan), 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m<br />
Evveli, 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Zeytun), 2. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�,<br />
2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli (Pazarc�k), 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Pazarc�k),<br />
3. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 3. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 3. Süvari Bölü�ü<br />
Mülaz�m Sanisi (And�r�n)<br />
4. Taburu (Urfa)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 2. Piyade Bölük Yüzba��s� (Birecik), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Suruç), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Sanisi, 1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 1. Süvari<br />
Bölü�ü Mülaz�m Evveli (Birecik), 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Halep), 2. Süvari<br />
Bölü�ü Yüzba��s� (Rumkale), 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli (Suruç), 2. Süvari<br />
Bölü�ü Mülaz�m Sanisi<br />
Jandarma Alay� Genel Mevcudu<br />
Rütbe<br />
Piyade<br />
Adet<br />
Süvari<br />
Adet<br />
Toplam<br />
Adet<br />
Komutan 1 - 1<br />
Alay Emini 1 - 1<br />
Binba�� 1 3 4<br />
Tabur Kâtibi 1 3 4<br />
Yüzba�� 9 12 21<br />
Mülaz�m Evvel 9 14 23<br />
Mülaz�m Sani 9 14 23<br />
Çavu� 36 56 92<br />
Bölük Emini 9 14 23<br />
Onba�� 73 70 143<br />
Nefer 475 489 964<br />
Tahsildar 46 55 101<br />
Toplam 670 730 1.400<br />
H. 1312<br />
ASKER� FIRKA<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik �brahim Ethem Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Ba�kan� Kaymakam<br />
19. Liva Komutan� (Münhal-Halep)<br />
20. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Mara�)<br />
473
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
27. Süvari Alay� (Halep)<br />
Miralay, Kaymakam (Münhal), 1. Tabur Binba��s� (Münhal), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Münhal), Tabip Binba��, Baytar Binba��, Alay Emini (Münhal), Alay Kâtibi<br />
37. Piyade Alay�<br />
2. Tabur Binba��s� (Halep), 3. Tabur Binba��s� (Adana), Alay Emini (Halep)<br />
38. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Feke), 3. Tabur Binba��s�<br />
(Zor), 4. Tabur Binba��s� (Halep)<br />
40. Piyade Alay�<br />
Miralay (Mara�), 1. Tabur Binba��s� (Zeytun), 2. Tabur Binba��s� (Mara�), Alay Müftüsü<br />
30. Seyyar Topçu Alay�<br />
Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Halep)<br />
5. Süvari Topçu Taburu<br />
Binba�� (Halep)<br />
5. Ordu 24. Halep Redif F�rkas�<br />
Komutan� Mehmet Salim Pa�a (Halep)<br />
24. F�rka Kurmay Ba�kan� Miralay (Halep)<br />
24. F�rka Kurmay �kinci Ba�kan� Binba�� (Halep)<br />
47. Liva Komutan� Mirliva Musa Kaz�m Pa�a (Halep)<br />
48. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Nazif Pa�a (Halep)<br />
93. Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Kilis), 3. Tabur Binba��s� (Antakya), 4. Tabur Binba��s� (�skenderun)<br />
94. Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Lazkiye), Kaymakam (�dlip), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba-<br />
��s� (Cebele), 3. Tabur Binba��s� (�dlip), 4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
95. Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Urfa), Kaymakam (Münhal-Halep), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Münhal-Antep), 3. Tabur Binba��s� (Mara�), 4. Tabur Binba��s� (Birecik)<br />
96. Mukaddem Alay�<br />
Miralay (Adana), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Antep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Tarsus), 3. Tabur Binba��s� (Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Kozan)<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Miralay, �kinci Tabip Binba��, Tabip Binba��, Müdür Kola�as�, Birinci<br />
Eczac�, �kinci Eczac�, Eczac� (2 Adet), Kâtip, Birinci Cerrah, �kinci Cerrah, Cerrah (2<br />
Adet)<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Miralay Mehmet Nesib Bey, Alay Emini<br />
1. Piyade Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s� (Antep), 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Bölük Mülaz�m<br />
474
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Sanisi (Antakya), 3. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Mülaz�m Evveli (Antep), 3. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Mare), 4. Bölük Yüzba��s�, 4. Bölük Mülaz�m Evveli (�dlip), 4. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 5. Bölük Yüzba��s�, 5. Bölük Mülaz�m Evveli, 5. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi<br />
2. Süvari Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s� (Bâb), 1. Bölük Mülaz�m Evveli (Bilan), 1.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi (Vali Yaveri), 2. Bölük Yüzba��s� (�dlip), 2. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli, 2. Bölük Mülaz�m Sanisi (Münbiç), 3. Bölük Yüzba��s� (Vali Yaveri), 3. Bölük<br />
Mülaz�m Evveli (Cisr-i �u�ûr), 3. Bölük Mülaz�m Sanisi (Antakya), 4. Bölük Yüzba-<br />
��s� (Münhal), 4. Bölük Mülaz�m Evveli (Münhal), 4. Bölük Mülaz�m Sanisi (Kilis), 5.<br />
Bölük Yüzba��s�, 5. Bölük Mülaz�m Evveli, 5. Bölük Mülaz�m Sanisi (Cisr-i �u�ûr), 6.<br />
Bölük Yüzba��s� (Kilis), 6. Bölük Mülaz�m Evveli (�skenderun), 6. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 7. Bölük Yüzba��s�, 7. Bölük Mülaz�m Evveli (Harim), 7. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Harim), 8. Bölük Yüzba��s�, 8. Bölük Mülaz�m Evveli, 8. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 9. Bölük Yüzba��s� (Rakka), 9. Bölük Mülaz�m Evveli (Rakka), 9. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi<br />
3. Tabur (Mara�)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Yüzba��s�, Piyade 1. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Halep), Piyade 1. Bölük Mülaz�m Sanisi (Halep), 2. Bölük Yüzba��s� (Halep), 2. Bölük<br />
Mülaz�m Evveli, 1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s� (Elbistan), 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m<br />
Evveli, 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Zeytun), 2. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�,<br />
2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli (Pazarc�k), 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Pazarc�k),<br />
3. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 3. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 3. Süvari Bölü�ü<br />
Mülaz�m Sanisi (And�r�n)<br />
4. Taburu (Urfa)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 2. Piyade Bölük Yüzba��s� (Birecik), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Suruç), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Sanisi, 1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 1. Süvari<br />
Bölü�ü Mülaz�m Evveli (Birecik), 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Halep), 2. Süvari<br />
Bölü�ü Yüzba��s� (Rumkale), 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli (Suruç), 2. Süvari<br />
Bölü�ü Mülaz�m Sanisi<br />
Jandarma Alay� Genel Mevcudu<br />
Rütbe<br />
Piyade<br />
Adet<br />
Süvari<br />
Adet<br />
Toplam<br />
Adet<br />
Binba�� 1 3 4<br />
Alay Emini 1 - 1<br />
Tabur Kâtibi 1 3 4<br />
Yüzba�� 9 12 21<br />
Mülaz�m Evvel 9 14 23<br />
Mülaz�m Sani 9 14 23<br />
Çavu� 36 56 92<br />
Bölük Emini 9 14 23<br />
Onba�� 73 70 143<br />
475
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Nefer 475 489 964<br />
Tahsildar 46 55 101<br />
Toplam 669 730 1.399<br />
H. 1313<br />
ASKER� FIRKA<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik �brahim Ethem Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Ba�kan� Kaymakam<br />
19. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Lütfü Pa�a (Halep)<br />
20. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Mara�)<br />
37. Piyade Alay�<br />
2. Tabur Binba��s� (Adana), 3. Tabur Binba��s� (Feke), Alay Emini (Halep)<br />
38. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Zor), 3. Tabur Binba��s�<br />
(Halep), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun), Alay Emini (Halep)<br />
40. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Halep), Alay Emini<br />
(Halep), Alay Müftüsü<br />
27. Süvari Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Münhal-Halep), 2. Tabur<br />
Binba��s� (Münhal-Halep), Tabip Binba�� (Halep), Baytar Binba�� (Halep)<br />
15. Topçu Livas� Komutan� Mirliva �evket Pa�a (Halep)<br />
30. Topçu Alay�<br />
Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Halep)<br />
5. Ordu 19. Halep Redif F�rkas�<br />
Komutan� Mehmet Salim Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Ba�kan� Binba��<br />
37. Liva Komutan� Mirliva Mustafa Nuri Pa�a (Halep)<br />
38. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Nazif Pa�a (Urfa)<br />
73. Halep Alay�<br />
Miralay (Münhal-Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep-Farafara), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Halep-Karl�k), 3. Tabur Binba��s� (Bâb), 4. Tabur Binba��s� (Dir)<br />
74. Lazkiye Alay�<br />
Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s� (Sahyun), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binba��s� (Münhal-�dlib)<br />
75. Urfa Alay�<br />
Miralay (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Birecik), 3. Tabur Binba��s�<br />
(Münhal-Suruç), 4. Tabur Binba��s� (Rumkale)<br />
476
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
76. Antep Alay�<br />
Kaymakam (Antep), 1. Tabur Binba��s� (Antep), 2. Tabur Binba��s� (K�z�lhisar), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Kilis), 4. Tabur Binba��s� (A’zâz)<br />
5. Ordu 20. Adana Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Mehmet Emin Pa�a<br />
40. Liva Komutan� Mirliva Ziver Pa�a (Mara�)<br />
79. Mara� Alay�<br />
Miralay (Mara�- Münhal), 1. Tabur Binba��s� (Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Pazarc�k),<br />
3. Tabur Binba��s� (Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
80. �skenderun Alay�<br />
Kaymakam (�skenderun), 1. Tabur Binba��s� (�skenderun), 2. Tabur Binba��s� (Antakya),<br />
3. Tabur Binba��s� (Harim), 4. Tabur Binba��s� (Ordu)<br />
17. Redif F�rkas� 34. Liva 68. Hama Alay�<br />
4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Miralay, �kinci Tabip Binba��, Tabip Binba��, Müdür Emekli Kola�as�,<br />
Birinci Eczac�, �kinci Eczac�, Kâtip, Birinci Cerrah, �kinci Cerrah, �mam<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Miralay Süleyman Dervi� Bey<br />
Alay Emini<br />
1. Piyade Taburu (Halep)<br />
Binba�� (Münhal), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s� (Antep), 1. Bölük Mülaz�m Evveli,<br />
1. Bölük Mülaz�m Sanisi (Vali Yaveri), 2. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Bilan), 2. Bölük Mülaz�m Sanisi (Cisr-i �u�ûr), 3. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Antep), 3. Bölük Mülaz�m Sanisi (Mare), 4. Bölük Yüzba��s�, 4. Bölük<br />
Mülaz�m Evveli (Cisr-i �u�ûr), 4. Bölük Mülaz�m Sanisi, 5. Bölük Yüzba��s�, 5. Bölük<br />
Mülaz�m Evveli (�skenderun), 5. Bölük Mülaz�m Sanisi<br />
2. Süvari Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s� (Bâb), 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi (Münhal), 2. Bölük Yüzba��s� (Antep), 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 2.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi (Antep), 3. Bölük Yüzba��s� (Vali Ba� Yaveri), 3. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Antakya), 3. Bölük Mülaz�m Sanisi, 4. Bölük Yüzba��s� (Münhal), 4. Bölük<br />
Mülaz�m Evveli, 4. Bölük Mülaz�m Sanisi (Kilis), 5. Bölük Yüzba��s� (�dlip), 5.<br />
Bölük Mülaz�m Evveli, 5. Bölük Mülaz�m Sanisi, 6. Bölük Yüzba��s� (Kilis), 6. Bölük<br />
Mülaz�m Evveli (�skenderun), 6. Bölük Mülaz�m Sanisi, 7. Bölük Yüzba��s� (Harim),<br />
7. Bölük Mülaz�m Evveli (Rakka), 7. Bölük Mülaz�m Sanisi (Harim), 8. Bölük Yüzba-<br />
��s� (Mare), 8. Bölük Mülaz�m Evveli, 8. Bölük Mülaz�m Sanisi, 9. Bölük Yüzba��s�, 9.<br />
Bölük Mülaz�m Evveli, 9. Bölük Mülaz�m Sanisi (Cebel-i Sem’ân)<br />
477
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
3. Tabur (Mara�)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Yüzba��s�, Piyade 1. Bölük Mülaz�m Evveli,<br />
Piyade 1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 1.<br />
Süvari Bölü�ü Yüzba��s� (Elbistan), 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 1. Süvari Bölü�ü<br />
Mülaz�m Sanisi (Zeytun), 2. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m<br />
Evveli (Pazarc�k), 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Pazarc�k), 3. Süvari Bölü�ü<br />
Yüzba��s�, 3. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 3. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (And�r�n)<br />
4. Taburu (Urfa)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 2. Piyade Bölük Yüzba��s� (Birecik), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Suruç), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Sanisi, 1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 1. Süvari<br />
Bölü�ü Mülaz�m Evveli (Birecik), 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Halep), 2. Süvari<br />
Bölü�ü Yüzba��s� (Rumkale), 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli (Münhal-Suruç),<br />
2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi<br />
Jandarma Alay� Genel Mevcudu<br />
Rütbe<br />
Piyade<br />
Adet<br />
Süvari<br />
Adet<br />
Toplam<br />
Adet<br />
Binba�� 1 3 4<br />
Alay Emini 1 - 1<br />
Tabur Kâtibi 1 3 4<br />
Yüzba�� 10 14 24<br />
Mülaz�m Evvel 9 14 23<br />
Mülaz�m Sani 9 14 23<br />
Çavu� 36 56 92<br />
Bölük Emini 9 14 23<br />
Onba�� 73 70 143<br />
Nefer 475 489 964<br />
Tahsildar 46 55 101<br />
Toplam 669 730 1.399<br />
H. 1314<br />
Askeri F�rka<br />
Halep-Adana ve Havalisi Fevkalade Umum Komutanl���<br />
Komutan Mü�ir �brahim Ethem Pa�a<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Mehmet �ehabettin Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Ba�kan� Kaymakam<br />
19. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Lütfü Pa�a (Halep)<br />
478
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
37. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Adana), Alay Emini (Adana), 1. Tabur Binba��s�<br />
(Münhal), 2. Tabur Binba��s� (Adana), 3. Tabur Binba��s� (Feke), 4. Tabur Binba��s�<br />
(Zeytun)<br />
38. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Alay Emini (Halep), Alay Müftüsü (Halep), 1.<br />
Tabur Binba��s� (Zor), 2. Tabur Binba��s� (Mara�-Münhal), 3. Tabur Binba��s�<br />
(Zeytun), 4. Tabur Binba��s� (Halep)<br />
5. Ordu Halep Süvari Komutanl���<br />
Komutan Padi�ah Yaveri Ferik �zzet Pa�a (Halep)<br />
27. Süvari Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Baytar Binba�� (Halep), Binba�� (Halep)<br />
15. Topçu Livas� Komutan� Mirliva �evket Pa�a (Halep)<br />
30. Seyyar Topçu Alay�<br />
Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Halep)<br />
5. Ordu 19. Halep Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Bekir Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyeti (Halep)<br />
Kurmay Ba�kan� Kaymakam, Kurmay Heyetinde Görevli Kola�as�, Kurmay Heyeti<br />
Mülhak� Mülaz�m Evvel (2 Adet)<br />
37. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep)<br />
73. Halep Alay�<br />
Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep-Farafara), 2. Tabur Binba��s� (Halep-<br />
Karl�k), 3. Tabur Binba��s� (Bâb), 4. Tabur Binba��s� (Dir)<br />
74. Lazkiye Alay�<br />
Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s� (Sahyun), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binba��s� (Münhal-�dlib)<br />
38. Liva Komutan� Mirliva Sabit Pa�a (Urfa)<br />
Liva’ya Mülhak Mülaz�m Sani (Urfa)<br />
75. Urfa Alay�<br />
Miralay (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Birecik), 3. Tabur Binba��s�<br />
(Suruç), 4. Tabur Binba��s� (Rumkale)<br />
76. Antep Alay�<br />
Kaymakam (Antep), 1. Tabur Binba��s� (Antep), 2. Tabur Binba��s� (K�z�lhisar), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Kilis), 4. Tabur Binba��s� (A’zâz-Münhal)<br />
5. Ordu 20. Adana Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik �akir Pa�a<br />
Kurmay Ba�kan� Binba�� (Adana)<br />
479
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
40. Liva Komutan� Mirliva Ziver Pa�a (Mara�)<br />
79. Mara� Alay�<br />
Miralay (Mara�- Münhal), 1. Tabur Binba��s� (Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Pazarc�k),<br />
3. Tabur Binba��s� (Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun- Münhal)<br />
80. �skenderun Alay�<br />
Kaymakam (�skenderun), 1. Tabur Binba��s� (�skenderun), 2. Tabur Binba��s� (Antakya),<br />
3. Tabur Binba��s� (Harim), 4. Tabur Binba��s� (Ordu)<br />
17. Redif F�rkas� 34. Liva 68. Hama Alay�<br />
4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Miralay, �kinci Tabip Binba��, Tabip Binba��, Müdür Emekli Kola�as�,<br />
Birinci Eczac�, �kinci Eczac�, Kâtip, Birinci Cerrah, �kinci Cerrah, �mam<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Miralay Ahmet Bey<br />
Alay Emini<br />
1. Piyade Taburu (Halep)<br />
Binba�� (Münhal), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s� (Antep), 1. Bölük Mülaz�m Evveli,<br />
1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s� (Cisr-i �u�ûr), 2. Bölük Mülaz�m Evveli,<br />
2. Bölük Mülaz�m Sanisi, 3. Bölük Yüzba��s� (Antakya), 3. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Antep), 3. Bölük Mülaz�m Sanisi (Bâb), 4. Bölük Yüzba��s�, 4. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Bilan), 4. Bölük Mülaz�m Sanisi, 5. Bölük Yüzba��s� (Münhal), 5. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli, 5. Bölük Mülaz�m Sanisi<br />
2. Süvari Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s� (Antakya), 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 3. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Mülaz�m Evveli (Antakya), 3. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Harim), 4. Bölük Yüzba��s�, 4. Bölük Mülaz�m Evveli, 4. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Kilis), 5. Bölük Yüzba��s� (�dlip), 5. Bölük Mülaz�m Evveli (Vali Yaveri), 5.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi, 6. Bölük Yüzba��s� (Kilis), 6. Bölük Mülaz�m Evveli (�skenderun),<br />
6. Bölük Mülaz�m Sanisi, 7. Bölük Yüzba��s�, 7. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Münbiç), 7. Bölük Mülaz�m Sanisi, 8. Bölük Yüzba��s� (Mare), 8. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Mare), 8. Bölük Mülaz�m Sanisi, 9. Bölük Yüzba��s�, 9. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Rakka), 9. Bölük Mülaz�m Sanisi, Misafir Mülaz�m Sani (2 Adet)<br />
3. Tabur (Mara�)<br />
Binba�� (Münhal), Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Yüzba��s�, Piyade 1. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli, Piyade 1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Mülaz�m Evveli,<br />
1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s� (Elbistan), 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 1. Süvari<br />
Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Zeytun), 2. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m<br />
Evveli (Pazarc�k), 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Pazarc�k), 3. Süvari Bölü-<br />
�ü Yüzba��s�, 3. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 3. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi<br />
(And�r�n)<br />
480
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
4. Taburu (Urfa)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 2. Piyade Bölük Yüzba��s� (Birecik), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Suruç), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Sanisi, 1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 1. Süvari<br />
Bölü�ü Mülaz�m Evveli (Birecik), 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Halep), 2. Süvari<br />
Bölü�ü Yüzba��s� (Rumkale), 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli (Suruç), 2. Süvari<br />
Bölü�ü Mülaz�m Sanisi<br />
Jandarma Alay� Genel Mevcudu<br />
Rütbe<br />
Piyade<br />
Adet<br />
Süvari<br />
Adet<br />
Toplam<br />
Adet<br />
Binba�� 1 3 4<br />
Alay Emini 1 - 1<br />
Tabur Kâtibi 1 3 4<br />
Yüzba�� 10 14 24<br />
Mülaz�m Evvel 9 14 23<br />
Mülaz�m Sani 9 14 23<br />
Çavu� 36 56 92<br />
Bölük Emini 9 14 23<br />
Onba�� 73 70 143<br />
Nefer 475 489 964<br />
Tahsildar 46 55 101<br />
Toplam 669 730 1.399<br />
H. 1315<br />
Askeri F�rka<br />
Halep-Adana ve Havalisi Fevkalade Umum Komutanl���<br />
Komutan Ferik Ali Muhsin Pa�a<br />
Kurmay Heyeti Kurmay Heyeti Ba�kan� Kaymakam, Kurmay Heyetinde Görevli<br />
Binba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Piyade Mülaz�m Evvel<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Mehmet �ehabettin Pa�a<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Ba�kan� Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak�<br />
Yüzba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m Sani<br />
19. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Lütfü Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyeti Mülhak� Yüzba��<br />
481
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
37. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Adana), Alay Emini (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep),<br />
2. Tabur Binba��s� (Adana), 3. Tabur Binba��s� (Feke), 4. Tabur Binba��s� (Münhal)<br />
38. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Alay Emini (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep),<br />
2. Tabur Binba��s� (Zor-Münhal), 3. Tabur Binba��s� (Mara�), 4. Tabur Binba��s�<br />
(Zetun)<br />
5. Ordu Halep Süvari Komutanl���<br />
Komutan Padi�ah Yaveri Ferik �zzet Pa�a (Halep)<br />
27. Süvari Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Binba�� (Halep)<br />
15. Topçu Livas� Komutan� Mirliva �evket Pa�a (Halep)<br />
30. Seyyar Topçu Alay�<br />
Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Halep)<br />
5. Ordu 19. Halep Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Bekir S�dk� Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Ba�kan� Kola�as�, Kurmay Heyetinde Görevli<br />
Yüzba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m Evvel<br />
37. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep)<br />
73. Halep Alay�<br />
Miralay (Halep), Alay Kâtibi (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep-Farafara), 2. Tabur<br />
Binba��s� (Halep-Karl�k), 3. Tabur Binba��s� (Bâb), 4. Tabur Binba��s� (Dir)<br />
74. Lazkiye Alay�<br />
Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s� (Sahyun), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binba��s� (�dlib)<br />
38. Liva Komutan� Mirliva Sabit Pa�a (Urfa)<br />
Liva’ya Mülhak Mülaz�m Sani (Urfa)<br />
75. Urfa Alay�<br />
Miralay (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Birecik), 3. Tabur Binba��s�<br />
(Suruç), 4. Tabur Binba��s� (Rumkale)<br />
76. Antep Alay�<br />
Kaymakam (Antep), 1. Tabur Binba��s� (Antep), 2. Tabur Binba��s� (K�z�lhisar), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Kilis), 4. Tabur Binba��s� (A’zâz-Münhal)<br />
5. Ordu 20. Adana Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik �akir Pa�a<br />
Kurmay Ba�kan� Binba�� (Adana)<br />
482
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
40. Liva Komutan� Mirliva Ziver Pa�a (Mara�)<br />
79. Mara� Alay�<br />
Miralay (Mara�- Münhal), 1. Tabur Binba��s� (Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Pazarc�k),<br />
3. Tabur Binba��s� (Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun- Münhal)<br />
80. �skenderun Alay�<br />
Kaymakam (�skenderun), 1. Tabur Binba��s� (�skenderun), 2. Tabur Binba��s� (Antakya),<br />
3. Tabur Binba��s� (Harim), 4. Tabur Binba��s� (Ordu)<br />
19. Redif F�rkas� 34. Liva 68. Hama Alay�<br />
4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Ba� Tabip Miralay, �kinci Tabip Binba��, Tabip Binba��, Süvari Tabibi, Birinci Müdür<br />
Kola�as�, Ba� Eczac�, �kinci Eczac�, Kâtip, Ba� Cerrah, �kinci Cerrah, �mam<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Miralay Mustafa Bey<br />
Misafir Miralay (2 Adet)<br />
1. Piyade Taburu (Halep)<br />
Binba��, Alay Emini, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s� (Antep), 1. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli, 1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 2.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi, 3. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Mülaz�m Evveli (Antakya), 3.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi (Bâb), 4. Bölük Yüzba��s� (Cisr-i �u�ûr), 4. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli, 4. Bölük Mülaz�m Sanisi, 5. Bölük Yüzba��s� (Bilan), 5. Bölük Mülaz�m Evveli,<br />
5. Bölük Mülaz�m Sanisi, 6. Bölük Yüzba��s� (Sahiller), 6. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Sahiller), 6. Bölük Mülaz�m Sanisi (Sahiller)<br />
2. Süvari Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s� (Bâb), 1. Bölük Mülaz�m Evveli (�skenderun),<br />
1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s� (Kilis), 2. Bölük Mülaz�m Evveli,<br />
2. Bölük Mülaz�m Sanisi (�dlip), 3. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Mülaz�m Evveli, 3. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi (Harim), 4. Bölük Yüzba��s�, 4. Bölük Mülaz�m Evveli (Kilis), 4.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi, 5. Bölük Yüzba��s� (�dlip), 5. Bölük Mülaz�m Evveli (Vali Yaveri),<br />
5. Bölük Mülaz�m Sanisi (K�r�khan), 6. Bölük Yüzba��s�, 6. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Münhal), 6. Bölük Mülaz�m Sanisi, 7. Bölük Yüzba��s� (Mare), 7. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Münbiç), 7. Bölük Mülaz�m Sanisi (Kilis), 8. Bölük Yüzba��s� (Münhal),<br />
8. Bölük Mülaz�m Evveli (Antep), 8. Bölük Mülaz�m Sanisi (Sahiller), 9. Bölük Yüzba��s�<br />
(Rakka), 9. Bölük Mülaz�m Evveli, 9. Bölük Mülaz�m Sanisi (�stanbul’da), Misafir<br />
Mülaz�m Sani (2 Adet)<br />
3. Tabur (Mara�)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Bölük Mülaz�m Sanisi, 1.<br />
Süvari Bölü�ü Yüzba��s� (Elbistan), 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 1. Süvari Bölü�ü<br />
Mülaz�m Sanisi (Zeytun), 2. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m<br />
Evveli (Pazarc�k), 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (Pazarc�k), 3. Süvari Bölü�ü<br />
483
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Yüzba��s�, 3. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli, 3. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi (And�r�n)<br />
4. Taburu (Urfa)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 2. Bölük Yüzba��s� (Birecik), 2. Bölük Mülaz�m Evveli (Suruç), 2. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 1. Süvari Bölü�ü Yüzba��s�, 1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli (Birecik),<br />
1. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi, 2. Süvari Bölü�ü Yüzba��s� (Rumkale), 2.<br />
Süvari Bölü�ü Mülaz�m Evveli (Suruç), 2. Süvari Bölü�ü Mülaz�m Sanisi<br />
Jandarma Alay� Genel Mevcudu<br />
Rütbe<br />
Piyade<br />
Adet<br />
Süvari<br />
Adet<br />
Toplam<br />
Adet<br />
Binba�� 1 3 4<br />
Alay Emini 1 1 2<br />
Tabur Kâtibi 1 3 4<br />
Yüzba�� 9 15 24<br />
Mülaz�m Evvel 9 15 24<br />
Mülaz�m Sani 9 15 24<br />
Çavu� 38 58 96<br />
Bölük Emini 10 14 24<br />
Onba�� 79 74 153<br />
Nefer 522 524 1.046<br />
Toplam 679 722 1.401<br />
H. 1316<br />
Askeri F�rka<br />
Halep-Adana ve Havalisi Fevkalade Umum Komutanl���<br />
Komutan Vekili Padi�ah Yaveri Ferik Ali Muhsin Pa�a<br />
Kurmay Heyeti Kurmay Heyeti Ba�kan� Kaymakam, Kurmay Heyetinde Görevli<br />
Binba�� (2 Adet), Kurmay Heyeti Mülhak� Yüzba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m<br />
Evvel<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Bekir S�tk� Pa�a<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Ba�kan� Kaymakam<br />
19. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Lütfü Pa�a (Halep)<br />
37. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Münhal), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Mara�), 3. Tabur Binba��s� (Halep), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
484
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
38. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Zor), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Adana), 3. Tabur Binba��s� (Haçin), 4. Tabur Binba��s� (Halep)<br />
5. Ordu Halep Süvari Komutanl���<br />
Komutan Padi�ah Yaveri Ferik �zzet Pa�a (Halep)<br />
27. Süvari Alay�<br />
Miralay (Münhal-Halep), Kaymakam (Halep), Binba�� (Halep)<br />
15. Topçu Livas� Komutan� Mirliva �evket Pa�a (Halep)<br />
30. Seyyar Topçu Alay�<br />
Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Mara�)<br />
5. Ordu 19. Halep Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Osman Seyfi Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyetinde Görevli Yüzba�� (2 Adet)<br />
37. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep)<br />
73. Halep Alay�<br />
Miralay (Halep), Alay Kâtibi (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep-Farafara), 2. Tabur<br />
Binba��s� (Halep-Karl�k), 3. Tabur Binba��s� (Bâb), 4. Tabur Binba��s� (Dir)<br />
74. Lazkiye Alay�<br />
Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s� (Sahyun), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binba��s� (�dlib)<br />
38. Liva Komutan� Mirliva Sabit Pa�a (Urfa)<br />
Liva’ya Mülhak Yüzba�� (Urfa)<br />
75. Urfa Alay�<br />
Miralay (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Birecik), 3. Tabur Binba��s�<br />
(Suruç), 4. Tabur Binba��s� (Rumkale)<br />
76. Antep Alay�<br />
Kaymakam (Antep), 1. Tabur Binba��s� (Antep), 2. Tabur Binba��s� (K�z�lhisar), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Kilis), 4. Tabur Binba��s� (A’zâz)<br />
20. Adana Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik �akir Pa�a<br />
Kurmay Ba�kan� Kola�as� (Adana), Kurmay Heyetine Mülhak Kola�as� (Adana),<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba�� (Adana)<br />
40. Liva Komutan� Mirliva Rüstem Pa�a (Mara�)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba�� (Mara�)<br />
79. Mara� Alay�<br />
Miralay (Münhal-Mara�), 1. Tabur Binba��s� (Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Pazarc�k),<br />
3. Tabur Binba��s� (Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
485
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
80. �skenderun Alay�<br />
Kaymakam (�skenderun), 1. Tabur Binba��s� (�skenderun), 2. Tabur Binba��s� (Antakya),<br />
3. Tabur Binba��s� (Harim), 4. Tabur Binba��s� (Ordu)<br />
19. Redif F�rkas� 37. Liva 68. Hama Alay�<br />
4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Miralay, Topçu Tabibi Kaymakam, Tabip Binba�� (2 Adet), Süvari Tabibi,<br />
Müdür Kola�as�, Ba� Eczac�, Eczac�, Kâtip, Ba� Cerrah, �kinci Cerrah<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Hac� �brahim Bey<br />
Jandarma Alay�nda Misafirler (Halep) Misafir Alaybeyi (2 Adet), Alay Emini, Misafir<br />
Mülaz�m Sani (3 Adet)<br />
Alay Meclisi Heyeti Reis: Jandarma Komutan�, Üyeler: Binba�� (2 Adet), Alay Emini,<br />
Tabur Kâtibi, Yüzba�� (2 Adet), Mülaz�m Evvel (2 Adet), Mülaz�m Sani<br />
Alay Divan� Harbi Reis: Binba��, Üyeler: Tabur Kâtibi, Yüzba��, Mülaz�m Evvel<br />
1. Merkez Piyade Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s� (Antep), 2. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Yüzba��s�,<br />
4. Bölük Yüzba��s� (Antakya), 5. Bölük Yüzba��s� (Bilan), 6. Bölük Yüzba��s�<br />
(Sahiller), 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 3. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Bâb), 4. Bölük Mülaz�m Evveli, 5. Bölük Mülaz�m Evveli, 6. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Antakya), 1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Mülaz�m Sanisi, 3. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Bâb), 4. Bölük Mülaz�m Sanisi (Antakya), 5. Bölük Mülaz�m Sanisi, 6.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi<br />
Merkez 2. Süvari Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Yüzba��s� (Kilis),<br />
4. Bölük Yüzba��s� (�skenderun), 5. Bölük Yüzba��s� (Cisr-i �u�ûr), 6. Bölük<br />
Yüzba��s� (�dlib), 7. Bölük Yüzba��s�, 8. Bölük Yüzba��s� (�stanbul’dan Gelmedi), 9.<br />
Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli (Sahiller), 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 3.<br />
Bölük Mülaz�m Evveli (Kilis), 4. Bölük Mülaz�m Evveli (Antep), 5. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Vali Yaveri), 6. Bölük Mülaz�m Evveli (Kilis), 7. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Rakka), 8. Bölük Mülaz�m Evveli (�dlib), 9. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 2. Bölük Mülaz�m Sanisi, 3. Bölük Mülaz�m Sanisi (Sahiller), 4. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 5. Bölük Mülaz�m Sanisi (Cisr-i �u�ûr), 6. Bölük Mülaz�m Sanisi<br />
(Mare), 7. Bölük Mülaz�m Sanisi (Cebel-i Sem’ân), 8. Bölük Mülaz�m Sanisi (Harim),<br />
9. Bölük Mülaz�m Sanisi (�stanbul’da), Misafir Mülaz�m Sani (2 Adet)<br />
3. Mara� Taburu (Mara�)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Yüzba��s�, 2. Piyade Yüzba��s�, 1. Süvari Yüzba��s�,<br />
2. Süvari Yüzba��s�, 3. Süvari Yüzba��s� (Elbistan), 1. Piyade Mülaz�m Evveli (Pazarc�k),<br />
2. Piyade Mülaz�m Evveli, 1. Süvari Mülaz�m Evveli, 2. Süvari Mülaz�m Evveli<br />
(And�r�n), 3. Süvari Mülaz�m Evveli, 1. Piyade Mülaz�m Sanisi (Zeytun), 2. Piyade<br />
486
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Mülaz�m Sanisi, 1. Süvari Mülaz�m Sanisi, 2. Süvari Mülaz�m Sanisi, 3. Süvari Mülaz�m<br />
Sanisi<br />
4. Urfa Taburu (Urfa)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzba��s�, 2. Piyade Bölük Yüzba��s�, 1. Süvari<br />
Bölük Yüzba��s�, 2. Süvari Bölük Yüzba��s� (Rumkale), 1. Piyade Mülaz�m Evveli,<br />
2. Piyade Mülaz�m Evveli (Suruç), 1. Süvari Bölük Mülaz�m Evveli (Birecik), 2. Süvari<br />
Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Piyade Mülaz�m Sanisi, 2. Piyade Mülaz�m Sanisi, 1.<br />
Süvari Mülaz�m Sanisi, 2. Süvari Mülaz�m Sanisi<br />
Taburlar�n Mürettebat�<br />
Birlik<br />
Piyade<br />
Nefer<br />
Süvari<br />
Nefer<br />
Ümera ve Subay<br />
Adet<br />
Toplam<br />
Adet<br />
1. Merkez Taburu 406 40 24 470<br />
2. Merkez Taburu 0 404 32 436<br />
3. Mara� Taburu 122 135 17 274<br />
4. Urfa Taburu 122 90 14 226<br />
Toplam 650 669 87 1.406<br />
Birlik<br />
Bölükler<br />
Piyade<br />
Bölük<br />
Süvari<br />
Bölük<br />
Toplam<br />
Bölük<br />
1. Merkez Taburu 5 1 6<br />
2. Merkez Taburu - 9 9<br />
3. Mara� Taburu 3 2 5<br />
4. Urfa Taburu 2 2 4<br />
Toplam 10 14 24<br />
Rütbe<br />
Jandarma Alay� Mürettebat�<br />
Piyade<br />
Adet<br />
Süvari<br />
Adet<br />
Toplam<br />
Adet<br />
Jandarma Komutan� - - 1<br />
Misafir Alay Beyi - - 2<br />
Binba�� - - 4<br />
Alay Emini - - 1<br />
Tabur Kâtibi - - 4<br />
Yüzba�� 10 14 24<br />
Mülaz�m Evvel 10 14 24<br />
Mülaz�m Sani 10 17 27<br />
Çavu� 40 56 96<br />
Bölük Emini 10 14 24<br />
Onba�� 81 70 151<br />
Nefer 519 529 1048<br />
Toplam 680 726 1.406<br />
487
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
H. 1317<br />
Askeri F�rka<br />
Halep-Adana ve Havalisi Fevkalade Umum Komutanl���<br />
Komutan Vekili Padi�ah Yaveri Ferik Ali Muhsin Pa�a<br />
Kurmay Heyeti Kurmay Heyetinde Görevli Binba�� (2 Adet), Kurmay Heyeti Mülhak�<br />
Yüzba�� (2 Adet), Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m Evvel<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Bekir S�tk� Pa�a<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Ba�kan� Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak�<br />
Yüzba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m Sani<br />
19. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Lütfü Pa�a (Halep)<br />
Liva Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Evvel (Halep)<br />
37. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Mara�), 3. Tabur Binba��s� (Halep), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
38. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Zor), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Adana), 3. Tabur Binba��s� (Haçin), 4. Tabur Binba��s� (Halep)<br />
5. Ordu Halep Süvari Komutanl���<br />
Komutan Padi�ah Yaveri Ferik �zzet Pa�a (Halep)<br />
27. Süvari Alay�<br />
Miralay (Münhal-Halep), Kaymakam (Münhal-Halep), Binba�� (Halep), Binba�� (Halep),<br />
Alay Emini (Halep)<br />
15. Topçu Livas� Komutan� Mirliva �evket Pa�a (Halep)<br />
Yaveri Harp Mülaz�m� (Halep)<br />
30. Seyyar Topçu Alay�<br />
Kaymakam (Halep), Yaveri Harp Mülaz�m� (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2.<br />
Tabur Binba��s� (Mara�)<br />
5. Ordu 19. Halep Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Osman Seyfi Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyeti Ba�kan� Kaymakam, Kurmay Heyetinde<br />
Görevli Yüzba��, Kurmay Heyetinde Görevli Mülaz�m Sani (2 Adet)<br />
37. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep)<br />
73. Halep Alay�<br />
Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep-Farafara), 2. Tabur Binba��s� (Halep-<br />
Karl�k), 3. Tabur Binba��s� (Bâb), 4. Tabur Binba��s� (Dir)<br />
488
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
74. Lazkiye Alay�<br />
Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s� (Sahyun), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binba��s� (�dlib)<br />
38. Liva Komutan� Mirliva Sabit Pa�a (Urfa)<br />
Liva’ya Mülhak Yüzba�� (Urfa)<br />
75. Urfa Alay�<br />
Miralay (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Suruç), 3. Tabur Binba-<br />
��s� (Birecik), 4. Tabur Binba��s� (Rumkale)<br />
76. Antep Alay�<br />
1. Tabur Binba��s� (Antep), 2. Tabur Binba��s� (K�z�lhisar), 3. Tabur Binba��s� (Kilis),<br />
4. Tabur Binba��s� (A’zâz)<br />
20. Adana Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik �akir Pa�a<br />
Kurmay Ba�kan� Kola�as� (Adana), Kurmay Heyetine Mülhak Kola�as� (Adana),<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba�� (Adana)<br />
40. Liva Komutan� Mirliva (Münhal-Mara�)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba�� (Mara�)<br />
79. Mara� Alay�<br />
Miralay (Münhal-Mara�), 1. Tabur Binba��s� (Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Pazarc�k),<br />
3. Tabur Binba��s� (Münhal-Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
80. �skenderun Alay�<br />
Kaymakam (�skenderun), 1. Tabur Binba��s� (�skenderun), 2. Tabur Binba��s� (Antakya),<br />
3. Tabur Binba��s� (Harim), 4. Tabur Binba��s� (Münhal-Ordu)<br />
19. Redif F�rkas� 37. Liva 68. Hama Alay�<br />
4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Miralay, �kinci Tabip Binba��, Tabip Binba��, Müdür Kola�as�, Birinci<br />
Eczac� Yüzba��, Kâtip, Eczac�lar (3 Adet), Birinci Cerrah, Cerrahlar (3 Adet)<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Mustafa Bey<br />
Jandarma Alay�nda Misafirler (Halep)Alaybeyi (3 Adet), Alay Emini, Misafir Alay<br />
Beyi (3 Adet), Misafir Yüzba��, Misafir Mülaz�m Sani (2 Adet)<br />
Alay Meclisi Heyeti Reis: Jandarma Komutan�, Üyeler: Binba��, Alay Emini, Tabur<br />
Kâtibi, Yüzba�� (2 Adet), Mülaz�m Evvel (3 Adet)<br />
1. Merkez Piyade Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Yüzba��s�<br />
(Bâb), 4. Bölük Yüzba��s� (�dlib), 5. Bölük Yüzba��s� (�skenderun), 6. Bölük Yüzba��s�<br />
(Sahiller), 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 3. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Antakya), 4. Bölük Mülaz�m Evveli (Bilan), 5. Bölük Mülaz�m Evveli (�sken-<br />
489
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
derun), 6. Bölük Mülaz�m Evveli (Antakya), 1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 3. Bölük Mülaz�m Sanisi (Antep), 4. Bölük Mülaz�m Sanisi (Cisr-i<br />
�u�ûr), 5. Bölük Mülaz�m Sanisi (Sahiller), 6. Bölük Mülaz�m Sanisi<br />
2. Merkez Süvari Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s� (Rakka), 2. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Yüzba��s�<br />
(Kilis), 4. Bölük Yüzba��s� (Antep), 5. Bölük Yüzba��s�, 6. Bölük Yüzba��s�, 7.<br />
Bölük Yüzba��s�, 8. Bölük Yüzba��s�, 9. Bölük Yüzba��s� (Münbiç), 1. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli, 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 3. Bölük Mülaz�m Evveli (Kilis), 4. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Antep), 5. Bölük Mülaz�m Evveli, 6. Bölük Mülaz�m Evveli (Antakya), 7.<br />
Bölük Mülaz�m Evveli (Münbiç), 8. Bölük Mülaz�m Evveli (Mare), 9. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Sahiller), 1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Mülaz�m Sanisi (Bâb), 3. Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi (Bilan), 4. Bölük Mülaz�m Sanisi (Münhal), 5. Bölük Mülaz�m Sanisi<br />
(Harim), 6. Bölük Mülaz�m Sanisi (Sahiller), 7. Bölük Mülaz�m Sanisi (Cebel-i<br />
Sem’ân), 8. Bölük Mülaz�m Sanisi (Sahiller), 9. Bölük Mülaz�m Sanisi, Misafir Mülaz�m<br />
Sani (Sahiller), Misafir Mülaz�m Sani<br />
3. Mara� Taburu (Mara�)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Yüzba��s�, 2. Piyade Yüzba��s� (Zeytun), 1. Süvari<br />
Yüzba��s� (Elbistan), 2. Süvari Yüzba��s�, 3. Süvari Yüzba��s� (Pazarc�k), 1. Piyade<br />
Mülaz�m Evveli, 2. Piyade Mülaz�m Evveli (And�r�n), 1. Süvari Mülaz�m Evveli, 2.<br />
Süvari Mülaz�m Evveli (Elbistan), 3. Süvari Mülaz�m Evveli (Zeytun), 1. Piyade Mülaz�m<br />
Sanisi, 2. Piyade Mülaz�m Sanisi, 3. Piyade Mülaz�m Sanisi (Pazarc�k)<br />
4. Urfa Taburu (Urfa)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzba��s�, 2. Piyade Bölük Yüzba��s�<br />
(Rumkale), 1. Süvari Bölük Yüzba��s�, 2. Süvari Bölük Yüzba��s�, 1. Piyade Mülaz�m<br />
Evveli (Suruç), 2. Piyade Mülaz�m Evveli, 1. Süvari Bölük Mülaz�m Evveli (Münhal),<br />
2. Süvari Bölük Mülaz�m Evveli (Birecik), 1. Piyade Mülaz�m Sanisi, 2. Piyade Mülaz�m<br />
Sanisi (Harran), 1. Süvari Mülaz�m Sanisi, 2. Süvari Mülaz�m Sanisi<br />
Birlik<br />
Alay�n Genel Mürettebat�<br />
Piyade Süvari Piyade Süvari<br />
Bölük Bölük Nefer Nefer<br />
Ümera ve Subay<br />
Adet<br />
Toplam<br />
Adet<br />
1. Merkez Piyade Taburu 5 1 406 40 24 470<br />
2. Merkez Süvari Taburu 0 9 0 404 32 436<br />
3. Mara� Taburu 3 2 122 135 17 274<br />
4. Urfa Taburu 2 2 122 90 14 226<br />
Misafirler 0 0 0 0 6 6<br />
Toplam 10 14 650 669 93 1.412<br />
H. 1318<br />
Askeri F�rka<br />
Halep-Adana ve Havalisi Fevkalade Umum Komutanl���<br />
Komutan Vekili Padi�ah Yaveri Ferik Ali Muhsin Pa�a<br />
490
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Kurmay Heyeti Kurmay Heyetinde Görevli Kaymakam, Kurmay Heyetinde Görevli<br />
Binba��, Komutanl�k Refakatinde Görevli Binba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Yüzba��<br />
(2 Adet)<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Bekir S�tk� Pa�a<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Ba�kan� Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m<br />
Evvel, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m Sani<br />
19. Liva Komutan� Mirliva Sabit Pa�a (Halep)<br />
Liva Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Sani (Halep)<br />
37. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Mara�), 3. Tabur Binba��s� (Halep), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
38. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Zor), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Adana), 3. Tabur Binba��s� (Halep), 4. Tabur Binba��s� (Haçin)<br />
14. Süvari Livas� Komutan� Mirliva Hakk� Pa�a (Halep)<br />
27. Süvari Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Binba�� (Halep), Binba�� (Halep), Alay Emini<br />
(Halep), Alay Kâtibi (Halep)<br />
15. Topçu Livas� Komutan� Mirliva �evket Pa�a (Halep)<br />
Yaveri Harp Mülaz�m� (Halep)<br />
30. Seyyar Topçu Alay�<br />
Kaymakam (Halep), Yaveri Harp Mülaz�m� (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2.<br />
Tabur Binba��s� (Mara�)<br />
5. Ordu 19. Halep Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Osman Seyfi Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyeti Ba�kan� Kola�as�, Kurmay Heyetine Mülhak<br />
Mülaz�m Sani (2 Adet)<br />
37. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Kola�as� (Halep)<br />
73. Halep Alay�<br />
Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep-Farafara), 2. Tabur Binba��s� (Halep-<br />
Karl�k), 3. Tabur Binba��s� (Bâb), 4. Tabur Binba��s� (Dir)<br />
74. Lazkiye Alay�<br />
Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s� (Münhal-<br />
Sahyun), 3. Tabur Binba��s� (Münhal-Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binba��s� (�dlib)<br />
38. Liva Komutan� Mirliva Sabit Pa�a (Urfa)<br />
Liva’ya Mülhak Mülaz�m Sani (Urfa)<br />
491
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
75. Urfa Alay�<br />
Miralay (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Suruç), 3. Tabur Binba-<br />
��s� (Birecik), 4. Tabur Binba��s� (Rumkale)<br />
76. Antep Alay�<br />
Kaymakam (Münhal), 1. Tabur Binba��s� (Antep), 2. Tabur Binba��s� (K�z�lhisar), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Kilis), 4. Tabur Binba��s� (A’zâz)<br />
20. Adana Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik �akir Pa�a<br />
Kurmay Ba�kan� Kola�as� (Adana), Kurmay Heyetine Mülhak Kola�as� (Adana),<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m (Adana)<br />
40. Liva Komutan� Mirliva �smet Pa�a (Mara�)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba�� (Mara�)<br />
79. Mara� Alay�<br />
Miralay (Münhal-Mara�), 1. Tabur Binba��s� (Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Pazarc�k),<br />
3. Tabur Binba��s� (Münhal-Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
80. �skenderun Alay�<br />
Kaymakam (�skenderun), 1. Tabur Binba��s� (�skenderun), 2. Tabur Binba��s� (�skenderun),<br />
3. Tabur Binba��s� (Harim), 4. Tabur Binba��s� (Münhal-Ordu), Alay Emini<br />
(�skenderun), Tabur Kâtibi (�skenderun)<br />
19. Redif F�rkas� 37. Liva 68. Hama Alay�<br />
4. Tabur Binba��s� (Mare)<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Miralay, �kinci Tabip Binba��, Tabip Binba�� (2 Adet), Tabip Kola�as�,<br />
Kehhal 795 Yüzba��, Müdür Kola�as�, Birinci Eczac� Kola�as�, Kâtip, Eczac�lar (3<br />
Adet), Birinci Cerrah, Cerrahlar (3 Adet)<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Mustafa Bey<br />
Jandarma Alay�nda Misafirler (Halep) Alaybeyi (3 Adet), Alay Emini, Misafir Vali<br />
Yaveri Yüzba��, Misafir Yüzba��, Misafir Mülaz�m Sani (2 Adet)<br />
Alay Meclisi Heyeti Reis: Jandarma Komutan�, Üyeler: Binba��, Alay Emini, Tabur<br />
Kâtibi, Yüzba��, Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani<br />
1. Merkez Piyade Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s� (Antep), 2. Bölük Yüzba��s� (Antep), 3. Bölük<br />
Yüzba��s� (Bâb), 4. Bölük Yüzba��s� (Harim), 5. Bölük Yüzba��s�, 6. Bölük Yüzba-<br />
��s� (Sahiller), 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 3. Bölük Mülaz�m<br />
Evveli, 4. Bölük Mülaz�m Evveli (�skenderun), 5. Bölük Mülaz�m Evveli (Bilan), 6.<br />
Bölük Mülaz�m Evveli (Antakya), 1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Mülaz�m Sanisi,<br />
795 Göz Hastal�klar� Uzman�<br />
492
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
3. Bölük Mülaz�m Sanisi (Bâb), 4. Bölük Mülaz�m Sanisi (Antakya), 5. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 6. Bölük Mülaz�m Sanisi (Sahiller)<br />
Merkez 2. Süvari Taburu (Halep)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Yüzba��s�, 3. Bölük Yüzba��s� (Kilis),<br />
4. Bölük Yüzba��s�, 5. Bölük Yüzba��s� (Antakya), 6. Bölük Yüzba��s�, 7. Bölük<br />
Yüzba��s�, 8. Bölük Yüzba��s� (Rakka), 9. Bölük Yüzba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(�dlib), 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 3. Bölük Mülaz�m Evveli (�skenderun), 4. Bölük<br />
Mülaz�m Evveli (Mara�), 5. Bölük Mülaz�m Evveli (Münhal), 6. Bölük Mülaz�m Evveli,<br />
7. Bölük Mülaz�m Evveli (Münbiç), 8. Bölük Mülaz�m Evveli (Mare), 9. Bölük<br />
Mülaz�m Evveli (Münhal), 1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Mülaz�m Sanisi, 3.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi, 4. Bölük Mülaz�m Sanisi (Kilis), 5. Bölük Mülaz�m Sanisi<br />
(�dlib), 6. Bölük Mülaz�m Sanisi (Cisr-i �u�ûr), 7. Bölük Mülaz�m Sanisi (Cebel-i<br />
Sem’ân), 8. Bölük Mülaz�m Sanisi (Sahiller), 9. Bölük Mülaz�m Sanisi (Antep), Misafir<br />
Mülaz�m Sani, Misafir Mülaz�m Sani (Bilan)<br />
3. Mara� Taburu (Mara�)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzba��s�, 2. Piyade Bölük Yüzba��s�<br />
(Zeytun), 1. Süvari Bölük Yüzba��s� (Elbistan), 2. Süvari Bölük Yüzba��s�, 3. Süvari<br />
Bölük Yüzba��s� (Pazarc�k), 1. Piyade Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Piyade Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (And�r�n), 1. Süvari Bölük Mülaz�m Evveli (Münhal), 2. Süvari Bölük<br />
Mülaz�m Evveli (Elbistan), 3. Süvari Bölük Mülaz�m Evveli (Zeytun), 1. Süvari Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 2. Süvari Bölük Mülaz�m Sanisi, 3. Süvari Bölük Mülaz�m Sanisi<br />
(Pazarc�k)<br />
4. Urfa Taburu (Urfa)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzba��s�, 2. Piyade Bölük Yüzba��s�<br />
(Rumkale), 1. Süvari Bölük Yüzba��s�, 2. Süvari Bölük Yüzba��s�, 1. Piyade Bölük<br />
Mülaz�m Evveli (Suruç), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Süvari Bölük Mülaz�m<br />
Evveli (Münhal-Birecik), 2. Süvari Bölük Mülaz�m Evveli (Birecik), 1. Piyade Bölük<br />
Mülaz�m Sanisi, 2. Piyade Bölük Mülaz�m Sanisi (Harran), 1. Süvari Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 2. Süvari Bölük Mülaz�m Sanisi<br />
Birlik<br />
1. Merkez Piyade Taburu<br />
2. Merkez Süvari Taburu<br />
Alay�n Genel Mürettebat�<br />
Piyade Süvari Piyade Süvari<br />
493<br />
Ümera<br />
ve Subay Toplam<br />
Bölük Bölük Nefer Nefer Adet Adet<br />
5 1 406 40 24 470<br />
0 9 0 404 32 436<br />
3. Mara� Taburu 3 2 122 135 17 274<br />
4. Urfa Taburu 2 2 122 90 14 226<br />
Misafirler 0 0 0 0 6 6<br />
Toplam 10 14 650 669 93 1.412
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
H. 1319<br />
Askeri F�rka<br />
Halep-Adana ve Havalisi Fevkalade Umum Komutanl���<br />
Komutan Vekili Padi�ah Yaveri Ferik Ali Muhsin Pa�a<br />
Kurmay Heyeti Kurmay Ba�kan� Kaymakam, Kurmay Binba��, Komutanl�k Refakatinde<br />
Görevli Binba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Yüzba��, Kurmay Heyeti Mülhak�<br />
Mülaz�m<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Bekir S�tk� Pa�a<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Ba�kan� Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m<br />
Evvel (2 Adet)<br />
19. Liva Komutan� Mirliva Sabit Pa�a (Mara�)<br />
Liva Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Sani (Mara�)<br />
37. Nizamiye Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Zor), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Zeytun), 3. Tabur Binba��s�, 4. Tabur Binba��s� (Mara�), Zeytun Komutan� Binba��<br />
(Zeytun)<br />
38. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Adana), 3. Tabur Binba��s� (Halep), 4. Tabur Binba��s� (Haçin)<br />
14. Süvari Livas� Komutan� Mirliva Hakk� Pa�a (Halep)<br />
27. Süvari Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Binba�� (Münhal), Binba�� (Halep), Alay Emini<br />
(Halep), Alay Kâtibi (Münhal)<br />
15. Topçu Livas� Komutan� Mirliva �evket Pa�a (Halep)<br />
Yaveri Harp Mülaz�m� (Halep)<br />
30. Seyyar Topçu Alay�<br />
Kaymakam (Halep), Yaveri Harp Mülaz�m� (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2.<br />
Tabur Binba��s� (Mara�)<br />
5. Ordu 19. Halep Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Osman Seyfi Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyeti Ba�kan� Kola�as�, Kurmay Heyetine Mülhak<br />
Mülaz�m Sani (2 Adet)<br />
37. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Kola�as� (Halep)<br />
494
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
73. Halep Alay�<br />
Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep-Farafara), 2. Tabur Binba��s� (Halep-<br />
Karl�k), 3. Tabur Binba��s� (Bâb), 4. Tabur Binba��s� (Dir)<br />
74. Lazkiye Alay�<br />
Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s� (Münhal-<br />
Sahyun), 3. Tabur Binba��s� (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binba��s� (�dlib)<br />
38. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Lütfü (Urfa)<br />
Liva’ya Mülhak Mülaz�m Sani (Münhal-Urfa)<br />
75. Urfa Alay�<br />
Miralay (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Suruç), 3. Tabur Binba-<br />
��s� (Birecik), 4. Tabur Binba��s� (Rumkale)<br />
76. Antep Alay�<br />
Kaymakam (Münhal), 1. Tabur Binba��s� (Antep), 2. Tabur Binba��s� (K�z�lhisar), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Kilis), 4. Tabur Binba��s� (A’zâz)<br />
20. Adana Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik �akir Pa�a<br />
Kurmay Ba�kan� Kola�as� (Adana), Kurmay Heyetine Mülhak Kola�as� (Adana),<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Sani (Adana)<br />
79. Mara� Alay�<br />
Miralay (Mara�), 1. Tabur Binba��s� (Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Pazarc�k), 3. Tabur<br />
Binba��s� (Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
80. �skenderun Livas�<br />
Komutan� Mirliva �smet Pa�a (�skenderun)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba�� (�skenderun)<br />
Kaymakam (�skenderun), 1. Tabur Binba��s� (Münhal), 2. Tabur Binba��s� (Antakya),<br />
3. Tabur Binba��s� (Harim), 4. Tabur Binba��s� (Ordu), Alay Emini (�skenderun), Tabur<br />
Kâtibi (�skenderun)<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Miralay, �kinci Tabip Binba��, Tabip Binba��, Operatör Kola�as�,<br />
Kehhal Yüzba��, Müdür Kola�as�, Birinci Eczac� Kola�as�, Kâtip, Eczac�lar (3 Adet),<br />
Birinci Cerrah, Cerrahlar (4 Adet)<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Mustafa Bey<br />
Jandarma Alay�nda Misafirler (Halep) Alaybeyi (3 Adet), Alay Emini<br />
Alay Meclisi Heyeti Reis: Jandarma Komutan�, Üyeler: Binba��, Alay Emini, Tabur<br />
Kâtibi, Yüzba�� (2 Adet), Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani<br />
1. Merkez Piyade Taburu (Halep)<br />
Binba�� (Halep), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Yüzba��s� (Harim), 3.<br />
Bölük Yüzba��s� (Kilis), 4. Bölük Yüzba��s�, 5. Bölük Yüzba��s� (�dlib), 6. Bölük Yüz-<br />
495
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
ba��s�, 1. Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Bölük Mülaz�m Evveli, 3. Bölük Mülaz�m Evveli,<br />
4. Bölük Mülaz�m Evveli (�skenderun), 5. Bölük Mülaz�m Evveli (Bilan), 6. Bölük<br />
Mülaz�m Evveli (Antakya), 1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2. Bölük Mülaz�m Sanisi, 3.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi (Bâb), 4. Bölük Mülaz�m Sanisi (Antakya), 5. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 6. Bölük Mülaz�m Sanisi (Sahiller)<br />
Merkez 2. Süvari Taburu (Halep)<br />
Binba�� (Halep), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, 2. Bölük Yüzba��s� (Vali Yaveri), 3.<br />
Bölük Yüzba��s�, 4. Bölük Yüzba��s� (�skenderun), 5. Bölük Yüzba��s� (Antep), 6.<br />
Bölük Yüzba��s�, 7. Bölük Yüzba��s� (�skenderun), 8. Bölük Yüzba��s� (Antakya), 9.<br />
Bölük Yüzba��s� (Rakka), 1. Bölük Mülaz�m Evveli (�dlib), 2. Bölük Mülaz�m Evveli,<br />
3. Bölük Mülaz�m Evveli (Münbiç), 4. Bölük Mülaz�m Evveli, 5. Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Bâb), 6. Bölük Mülaz�m Evveli, 7. Bölük Mülaz�m Evveli (�skenderun), 8. Bölük<br />
Mülaz�m Evveli (Cisr-i �u�ûr), 9. Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Bölük Mülaz�m Sanisi, 2.<br />
Bölük Mülaz�m Sanisi (Antep), 3. Bölük Mülaz�m Sanisi, 4. Bölük Mülaz�m Sanisi<br />
(Kilis), 5. Bölük Mülaz�m Sanisi, 6. Bölük Mülaz�m Sanisi (Mare), 7. Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Cebel-i Sem’ân), 8. Bölük Mülaz�m Sanisi (Antep), 9. Bölük Mülaz�m Sanisi,<br />
Misafir Yüzba�� (Halep), Misafir Mülaz�m Sani (Bilan)<br />
3. Mara� Taburu (Mara�)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzba��s� (Elbistan), 2. Piyade Bölük Yüzba��s�<br />
(Zeytun), 1. Süvari Bölük Yüzba��s� (Münhal), 2. Süvari Bölük Yüzba��s�, 3. Süvari<br />
Bölük Yüzba��s� (Pazarc�k), 1. Piyade Bölük Mülaz�m Evveli, 2. Piyade Bölük Mülaz�m<br />
Evveli, 1. Süvari Bölük Mülaz�m Evveli (Münhal), 2. Süvari Bölük Mülaz�m Evveli<br />
(Elbistan), 3. Süvari Bölük Mülaz�m Evveli (Münhal), 1. Piyade Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 2. Piyade Bölük Mülaz�m Sanisi, 1. Süvari Bölük Mülaz�m Sanisi (Münhal), 2.<br />
Süvari Bölük Mülaz�m Sanisi, 3. Süvari Bölük Mülaz�m Sanisi (Pazarc�k)<br />
4. Urfa Taburu (Urfa)<br />
Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzba��s� (Münhal), 2. Piyade Bölük Yüzba��s�<br />
(Rumkale), 1. Süvari Bölük Yüzba��s�, 2. Süvari Bölük Yüzba��s�, 1. Piyade Bölük<br />
Mülaz�m Evveli (Suruç), 2. Piyade Bölük Mülaz�m Evveli (Rumkale), 1. Süvari Bölük<br />
Mülaz�m Evveli (Birecik), 2. Süvari Bölük Mülaz�m Evveli, 1. Piyade Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi, 2. Piyade Bölük Mülaz�m Sanisi (Harran), 1. Süvari Bölük Mülaz�m<br />
Sanisi (Münhal), 2. Süvari Bölük Mülaz�m Sanisi (Münhal), Misafir Mülaz�m Sani<br />
(Birecik)<br />
Alay�n Genel Mürettebat�<br />
Ümera<br />
Piyade Süvari Piyade Süvari<br />
Birlik<br />
ve Subay Toplam<br />
Bölük Bölük Nefer Nefer Adet Adet<br />
1. Merkez Piyade Taburu 5 1 406 41 22 469<br />
2. Merkez Süvari Taburu 0 9 0 404 29 433<br />
3. Mara� Taburu 3 2 122 135 17 274<br />
4. Urfa Taburu 2 2 131 116 14 261<br />
Misafirler 0 0 0 0 8 8<br />
Toplam 10 14 659 697 90 1.445<br />
496
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
H. 1320<br />
Askeri F�rka<br />
Halep-Adana ve Havalisi Fevkalade Umum Komutanl���<br />
Komutan Vekili Padi�ah Yaveri Ferik Ali Muhsin Pa�a<br />
Kurmay Heyeti Kurmay Ba�kan� Kaymakam, Kurmay Binba��, Kurmay Heyeti<br />
Mülhak� Yüzba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Bekir S�tk� Pa�a<br />
Kurmay Heyeti (Halep)<br />
Kurmay Ba�kan� Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m Evvel (2 Adet)<br />
19. Liva Komutan� Mirliva Sabit Pa�a (Mara�)<br />
Liva Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Sani (Mara�)<br />
37. Nizamiye Alay�<br />
Miralay (Mersin), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Zor), 1. Tabur Tabibi Binba��<br />
(Halep), 2. Tabur Binba��s� (Münhal-Zeytun), 3. Tabur Binba��s� (Mara�), 4. Tabur<br />
Binba��s� (Çukur Zemin), Zeytun Komutan� Kaymakam (Zeytun)<br />
38. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Adana), 3. Tabur Binba��s� (Halep), 3. Tabur Tabibi Binba�� (Halep), 4. Tabur Binba-<br />
��s� (Haçin)<br />
14. Süvari Livas�<br />
Liva Komutan� Mirliva (Münhal-Halep)<br />
27. Süvari Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Halep), Baytar Binba�� (2 Adet-Halep), Alay Emini (Halep), Kola�as� (Halep), Alay<br />
Kâtibi (Halep)<br />
15. Topçu Livas� Komutan� Mirliva (Münhal-Halep)<br />
Yaveri Harp Mülaz�m� (Halep)<br />
30. Seyyar Topçu Alay�<br />
Kaymakam (Münhal-Halep), Yaveri Harp Mülaz�m� (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep),<br />
2. Tabur Tabibi Miralay (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Mara�), 2. Tabur Tabibi<br />
Kaymakam (Halep)<br />
5. Ordu 19. Halep Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Osman Seyfi Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyeti Ba�kan� Kola�as�, Kurmay Heyetine Mülhak<br />
Mülaz�m Sani (2 Adet)<br />
497
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
37. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Kola�as� (Halep)<br />
73. Halep Alay�<br />
Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep-Farafara), 2. Tabur Binba��s� (Halep-<br />
Karl�k), 3. Tabur Binba��s� (Bâb), 4. Tabur Binba��s� (Dir)<br />
74. Lazkiye Alay�<br />
Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s� (Sahyun), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binba��s� (�dlib)<br />
38. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Lütfü (Urfa)<br />
Liva’ya Mülhak Mülaz�m Sani (Urfa)<br />
75. Urfa Alay�<br />
Miralay (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Suruç), 3. Tabur Binba-<br />
��s� (Birecik), 4. Tabur Binba��s� (Rumkale)<br />
76. Antep Alay�<br />
Kaymakam (Antep), Antep �lave Alay Komutan� Binba�� (Antep), 1. Tabur Binba��s�<br />
(Antep), 2. Tabur Binba��s� (K�z�lhisar), 3. Tabur Binba��s� (Kilis), 4. Tabur Binba��s�<br />
(A’zâz)<br />
20. Adana Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik �akir Pa�a<br />
Komutan Vekili Mirliva Hamdi Pa�a (Adana), Kurmay Ba�kan� Miralay (Adana),<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Kola�as� (Adana), Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m<br />
(Münhal-Adana)<br />
79. Mara� Alay�<br />
Miralay (Mara�), Mara� �lave Alay Komutan� Binba�� (Mara�), 1. Tabur Binba��s�<br />
(Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Münhal-Pazarc�k), 3. Tabur Binba��s� (Münhal-Elbistan),<br />
4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
80. �skenderun Livas�<br />
Komutan� Mirliva �smet Pa�a (�skenderun)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Sani (�skenderun)<br />
Kaymakam (�skenderun), 1. Tabur Binba��s� (�skenderun), 2. Tabur Binba��s� (Antakya),<br />
3. Tabur Binba��s� (Harim), 4. Tabur Binba��s� (Ordu), Alay Emini (�skenderun),<br />
Tabur Kâtibi (�skenderun)<br />
Halep 3. Kuvve-i Müfreze Heyetini Olu�turan 37. Alay 1. Tabur<br />
Komutan Kaymakam, Kola�as�, Kâtip<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Miralay, �kinci Tabip Binba��, Tabip Binba�� (2 Adet), Operatör Kola-<br />
�as�, Kehhal Yüzba��, Müdür Kola�as�, Birinci Eczac� Kola�as�, Kâtip, Eczac�lar (3<br />
Adet), Birinci Cerrah, Cerrahlar (2 Adet)<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Mirliva Mehmet Rü�tü Pa�a<br />
Jandarma Alay�nda Misafirler (Halep) Alaybeyi (2 Adet), Binba��, Alay Emini<br />
498
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Alay Meclisi Heyeti Reis (Jandarma Komutan�), Üyeler: Binba��, Alay Emini, Tabur<br />
Kâtibi, Yüzba�� (3 Adet), Mülaz�m Evvel (2 Adet), Mülaz�m Sani<br />
1. Merkez Piyade Taburu (Halep)<br />
Tabur Binba��s� (Halep), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, Mülaz�m Evvel, Mülaz�m<br />
Sani, 2. Bölük Yüzba��s�, Mülaz�m Evvel (Münhal), Mülaz�m Sani, 3. Bölük Yüzba��s�,<br />
Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani (Bâb), 4. Bölük Yüzba��s� (�skenderun), Mülaz�m<br />
Evvel (�skenderun), Mülaz�m Sani (Antakya), 5. Bölük Yüzba��s� (Antep), Mülaz�m<br />
Evvel (Bilan), Mülaz�m Sani (Halep), 6. Bölük Yüzba�� (Sahiller), Mülaz�m Evvel<br />
(Antakya), Mülaz�m Sani (Sahiller), Taburda Misafir Yüzba�� (Halep)<br />
Merkez 2. Süvari Taburu (Halep)<br />
Tabur Binba��s�, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, Mülaz�m Evvel (�dlib), Mülaz�m<br />
Sani, 2. Bölük Yüzba��s� (Harim), Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani (Antep), 3. Bölük<br />
Yüzba��s� (Münhal-Kilis), Mülaz�m Evvel (Münbiç), Mülaz�m Sani, 4. Bölük Yüzba-<br />
��s�, Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani (Kilis), 5. Bölük Yüzba��s� (�dlip), Mülaz�m Evvel<br />
(Bâb), Mülaz�m Sani, 6. Bölük Yüzba��s�, Mülaz�m Evvel (Vali Yaveri), Mülaz�m<br />
Sani (Mare), 7. Bölük Yüzba��s� (�skenderun), Mülaz�m Evvel (�skenderun), Mülaz�m<br />
Sani (Cebel-i Sem’ân), 8. Bölük Yüzba��s� (Antakya), Mülaz�m Evvel (Cisr-i �uur),<br />
Mülaz�m Sani (antep), 9. Bölük Yüzba��s� (Rakka), Mülaz�m Evvel, Mülaz�m<br />
Sani, Misafir Yüzba��, Misafir Mülaz�m Sani<br />
3. Mara� Taburu (Mara�)<br />
Tabur Binba��, Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Yüzba��s� (Münhal-Elbistan), Mülaz�m<br />
Evvel, Mülaz�m Sani, Piyade 2. Bölük Yüzba�� (Zeytun), Mülaz�m Evvel (Halep),<br />
Mülaz�m Sani (Münhal), 1. Süvari Bölük Komutan� Yüzba��, Mülaz�m Evvel, Mülaz�m<br />
Sani, 2. Süvari Bölük Komutan� Yüzba��, Mülaz�m Evvel (Elbistan), Mülaz�m<br />
Sani, 3. Süvari Bölük Komutan� Yüzba�� (Pazarc�k), Mülaz�m Evvel (Münhal), Mülaz�m<br />
Sani (Pazarc�k)<br />
4. Urfa Taburu (Urfa)<br />
Tabur Komutan� Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Yüzba��s�, Mülaz�m Evvel<br />
(Suruç), Mülaz�m Sani, 2. Piyade Bölük Yüzba��s� (Rumkale), Mülaz�m Evvel<br />
(Rumkale), Mülaz�m Sani (Harran), 1. Süvari Bölük Yüzba��s�, Mülaz�m Evvel (Birecik),<br />
Mülaz�m Sani, 2. Süvari Bölük Yüzba��s�, Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani<br />
Birlik<br />
Alay�n Genel Mürettebat�<br />
Piyade Süvari Piyade Süvari<br />
499<br />
Ümera<br />
ve Subay Toplam<br />
Bölük Bölük Nefer Nefer Adet Adet<br />
1. Merkez Piyade Taburu 5 1 406 41 22 469<br />
2. Merkez Süvari Taburu 0 9 0 404 29 433<br />
3. Mara� Taburu 3 2 122 135 17 274<br />
4. Urfa Taburu 2 2 131 116 14 261<br />
Misafirler 0 0 0 0 6 6<br />
Toplam 10 14 659 697 88 1.443
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
H. 1321<br />
Askeri F�rka<br />
Halep-Adana ve Havalisi Fevkalade Umum Komutanl���<br />
Komutan Vekili Padi�ah Yaveri Ferik Ali Muhsin Pa�a<br />
Kurmay Heyeti Kurmay Ba�kan� Miralay, Kurmay Kaymakam, Komutanl�k Refakatinde<br />
Binba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Yüzba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m<br />
Evvel<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Bekir S�tk� Pa�a<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Ba�kan� Kaymakam, Kurmay Ba�kan� Muavini<br />
Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m Evvel (2 Adet)<br />
19. Liva Komutan� Mirliva �smet Pa�a (Mara�)<br />
Liva Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Sani (Mara�)<br />
37. Nizamiye Alay�<br />
Miralay (Mersin), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Zor), 1. Tabur Tabibi Binba��<br />
(Halep), 2. Tabur Binba��s� (Münhal-Zeytun), 3. Tabur Binba��s� (Mara�), 4. Tabur<br />
Binba��s� (Çukur Zemin), Zeytun Komutan� Kaymakam (Zeytun)<br />
38. Piyade Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 1. Tabur Tabibi<br />
Binba�� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Adana), 3. Tabur Binba��s� (Halep), 3. Tabur<br />
Tabibi Binba�� (Halep), 4. Tabur Binba��s� (Haçin)<br />
14. Süvari Livas� Komutan� Mirliva (Münhal)<br />
27. Süvari Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Halep), Baytar Binba�� (2 Adet-Halep), Alay Emini (Münhal-Halep), Kola�as� (Halep),<br />
Alay Kâtibi (Halep)<br />
15. Topçu Livas� Komutan� Mirliva (Münhal-Halep)<br />
Yaveri Harp Mülaz�m� (Halep)<br />
30. Seyyar Topçu Alay�<br />
Kaymakam (Halep), Yaveri Harp Mülaz�m� (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2.<br />
Tabur Tabibi Miralay (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Mara�), 1. Tabur Tabibi Kaymakam<br />
(Halep)<br />
5. Ordu 19. Halep Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Hasan Basri Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyeti Ba�kan� Kola�as�, Kurmay Heyetine Mülhak<br />
Mülaz�m Evvel, Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Sani<br />
37. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m (Halep)<br />
500
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
73. Halep Alay�<br />
Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep-Farafara), 2. Tabur Binba��s� (Halep-<br />
Karl�k), 3. Tabur Binba��s� (Bâb), 4. Tabur Binba��s� (Dir)<br />
74. Lazkiye Alay�<br />
Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s� (Sahyun), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binba��s� (�dlib)<br />
38. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Lütfü (Urfa)<br />
Liva’ya Mülhak Mülaz�m Sani (Urfa)<br />
75. Urfa Alay�<br />
Miralay (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Münhal-Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Suruç), 3. Tabur<br />
Binba��s� (Birecik), 4. Tabur Binba��s� (Rumkale)<br />
76. Antep Alay�<br />
Kaymakam (Antep), Antep �lave Alay Komutan� (Münhal-Antep), 1. Tabur Binba��s�<br />
(Münhal-Antep), 2. Tabur Binba��s� (K�z�lhisar), 3. Tabur Binba��s� (Kilis), 4. Tabur<br />
Binba��s� (A’zâz)<br />
20. Adana Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik �akir Pa�a<br />
Komutan Vekili Mirliva Hamdi Pa�a (Adana), Kurmay Ba�kan� Miralay (Adana),<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Kola�as� (Adana), Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m<br />
(Münhal-Adana)<br />
79. Mara� Alay�<br />
Miralay (Mara�), Mara� �lave Alay Komutan� Binba�� (Mara�), 1. Tabur Binba��s�<br />
(Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Münhal-Pazarc�k), 3. Tabur Binba��s� (Münhal-Elbistan),<br />
4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
80. �skenderun Livas�<br />
Komutan� Mirliva Sabit Pa�a (�skenderun)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Sani (�skenderun)<br />
Kaymakam (�skenderun), 1. Tabur Binba��s� (�skenderun), 2. Tabur Binba��s� (Antakya),<br />
3. Tabur Binba��s� (Harim), 4. Tabur Binba��s� (Ordu), Alay Emini (�skenderun),<br />
Tabur Kâtibi (�skenderun)<br />
Halep 3. Kuvve-i Müfreze Heyetini Olu�turan 37. Alay 1. Tabur<br />
Komutan Kaymakam, Kola�as�, Kâtip<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Miralay, Tabip Kaymakam, �kinci Tabip Binba��, Tabip Binba��, Operatör<br />
Kola�as�, Kehhal Yüzba��, Yüzba�� (2 Adet), Müdür Kola�as�, Birinci Eczac� Kola�as�,<br />
Kâtip, Eczac�lar (4 Adet), Birinci Cerrah, Cerrahlar (4 Adet)<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Ferik Hasan Tahsin Pa�a<br />
Jandarma Alay�nda Misafirler (Halep) Alaybeyi, Binba�� (2 Adet), Alay Emini<br />
501
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Alay Meclisi Heyeti Reis (Jandarma Komutan�), Üyeler: Merkez 1. Piyade Binba��s�,<br />
Merkez 2. Süvari Binba��s�, Alay Emini, Piyade Yüzba�� (2 Adet), Süvari Yüzba��,<br />
Piyade Mülaz�m Evvel, Süvari Mülaz�m Evvel (2 Adet)<br />
1. Merkez Piyade Taburu (Halep)<br />
Tabur Binba��s� (Halep), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, Mülaz�m Evvel, Mülaz�m<br />
Sani, 2. Bölük Yüzba��s�, Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani, 3. Bölük Yüzba��s�, Mülaz�m<br />
Evvel, Mülaz�m Sani (Kilis), 4. Bölük Yüzba��s� (Bilan), Mülaz�m Evvel (�skenderun),<br />
Mülaz�m Sani (Antakya), 5. Bölük Yüzba��s� (Antep), Mülaz�m Evvel<br />
(Bilan), Mülaz�m Sani, 6. Bölük Yüzba�� (Sahiller), Mülaz�m Evvel (Sahiller), Mülaz�m<br />
Sani (Sahiller), Taburda Misafir Yüzba��, Taburda Misafir Vali Yaveri Yüzba��<br />
Merkez 2. Süvari Taburu (Halep)<br />
Tabur Binba��s�, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Yüzba��s�, Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani, 2.<br />
Bölük Yüzba��s�, Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani, 3. Bölük Yüzba��s�, Mülaz�m Evvel,<br />
Mülaz�m Sani (Bâb), 4. Bölük Yüzba��s� (Kilis), Mülaz�m Evvel (Münhal-Kilis), Mülaz�m<br />
Sani (Kilis), 5. Bölük Yüzba��s� (�dlip), Mülaz�m Evvel (Cisr-i �u�ûr), Mülaz�m<br />
Sani (Cisr-i �u�ûr), 6. Bölük Yüzba��s� (Mara�), Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani, 7.<br />
Bölük Yüzba��s� (Harim), Mülaz�m Evvel (Kara Turan Noktas�), Mülaz�m Sani (Sar�<br />
Burç Noktas�), 8. Bölük Yüzba��s� (Antakya), Mülaz�m Evvel (Rakka), Mülaz�m Sani<br />
(Mara�), 9. Bölük Yüzba��s� (�skenderun), Mülaz�m Evvel (Münbiç), Mülaz�m Sani<br />
(Mare), Misafir Yüzba��<br />
3. Mara� Taburu (Mara�)<br />
Tabur Binba��, Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Yüzba��s�, Mülaz�m Evvel, Mülaz�m<br />
Sani, Piyade 2. Bölük Yüzba�� (Pazarc�k), Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m Sani<br />
(Mara�), 1. Süvari Bölük Komutan� Yüzba�� (Mara�), Mülaz�m Evvel (Mara�), Mülaz�m<br />
Sani (Zeytun), 2. Süvari Bölük Komutan� Yüzba�� (And�r�n), Mülaz�m Evvel<br />
(Mara�), Mülaz�m Sani (Pazarc�k), 3. Süvari Bölük Komutan� Yüzba�� (Münhal), Mülaz�m<br />
Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (Halep)<br />
4. Urfa Taburu (Urfa)<br />
Tabur Komutan� Binba�� (Halep), Tabur Kâtibi (Urfa), 1. Piyade Bölük Yüzba��s�<br />
(Rumkale), Mülaz�m Evvel (Urfa), Mülaz�m Sani (Urfa), 2. Piyade Bölük Yüzba��s�<br />
(Münhal), Mülaz�m Evvel (Birecik), Mülaz�m Sani (Urfa), 1. Süvari Bölük Yüzba��s�<br />
(Urfa), Mülaz�m Evvel (Suruç), Mülaz�m Sani (Urfa), 2. Süvari Bölük Yüzba��s� (Urfa),<br />
Mülaz�m Evvel (Münhal), Mülaz�m Sani (Urfa)<br />
Birlik<br />
Alay�n Genel Mürettebat�<br />
Piyade Süvari Piyade Süvari<br />
Bölük Bölük Nefer Nefer<br />
Ümera ve Subay<br />
Adet<br />
Toplam<br />
Adet<br />
1. Merkez Piyade Taburu 6 0 406 41 22 469<br />
2. Merkez Süvari Taburu 0 9 0 404 29 433<br />
3. Mara� Taburu 2 3 122 135 17 274<br />
4. Urfa Taburu 2 3 131 116 14 261<br />
Misafirler 0 0 0 1 6 7<br />
Toplam 10 15 659 697 88 1444<br />
502
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
H. 1322<br />
Askeri F�rka<br />
Halep-Adana ve Havalisi Fevkalade Umum Komutanl���<br />
Komutan Vekili Ferik Bekir S�tk� Pa�a<br />
Kurmay Heyeti Kurmay Ba�kan� Miralay, Kurmay Kaymakam, Komutanl�k Refakatinde<br />
Binba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Yüzba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m<br />
Evvel<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Bekir S�tk� Pa�a<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Ba�kan� Kaymakam, Kurmay Ba�kan� Muavini<br />
Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m Evvel (2 Adet)<br />
19. Liva Komutan� Mirliva �smet Pa�a (Mara�)<br />
Liva Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Sani (Mara�)<br />
37. Nizamiye Alay�<br />
Miralay (Münhal-Mersin), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Münhal-Mara�),<br />
1. Tabur Tabibi Binba�� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Zeytun), 3. Tabur Binba��s�<br />
(Zor), 4. Tabur Binba��s� (Çukur Zemin), Zeytun Komutan� Kaymakam (Zeytun)<br />
38. Piyade Alay�<br />
Miralay (Münhal-Halep), Kaymakam (Münhal-Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 1.<br />
Tabur Tabibi Binba�� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Adana), 3. Tabur Binba��s� (Süveydiye),<br />
3. Tabur Tabibi Binba�� (Halep), 4. Tabur Binba��s� (Haçin)<br />
14. Süvari Livas� Komutan� Mirliva (Münhal-Halep)<br />
27. Süvari Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Halep), Baytar Binba�� (Halep), Alay Emini (Münhal-Halep), Kola�as� (Halep),<br />
Alay Kâtibi (Halep)<br />
15. Topçu Livas� Komutan� Mirliva Hasan Tevfik Pa�a (Halep)<br />
Yaveri Harp Mülaz�m Evvel (Halep)<br />
30. Seyyar Topçu Alay�<br />
Kaymakam (Halep), Yaveri Harp Mülaz�m� (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Münhal-<br />
Halep), 2. Tabur Tabibi Miralay (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Mara�), 1. Tabur Tabibi<br />
Kaymakam (Halep)<br />
5. Ordu 19. Halep Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Hasan Basri Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyeti Ba�kan� Kola�as�, Kurmay Kola�as�, Kurmay<br />
Heyetine Mülhak Mülaz�m Evvel, Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Sani<br />
(Mülhak)<br />
503
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
37. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Evvel (Halep)<br />
73. Halep Alay�<br />
Miralay (Münhal-Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep-Farafara) (188), 2. Tabur Binba-<br />
��s� (Halep-Karl�k), 3. Tabur Binba��s� (Bâb), 4. Tabur Binba��s� (Dir)<br />
74. Lazkiye Alay�<br />
Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s� (Sahyun), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binba��s� (�dlib)<br />
38. Liva Komutan� Mirliva (Münhal-Urfa)<br />
Liva’ya Mülhak Mülaz�m Sani (Urfa)<br />
75. Urfa Alay�<br />
Miralay (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Suruç), 3. Tabur Binba-<br />
��s� (Birecik), 4. Tabur Binba��s� (Rumkale)<br />
76. Antep Alay�<br />
Kaymakam (Antep), Antep �lave Alay Komutan� (Münhal-Antep), 1. Tabur Binba��s�<br />
(Antep), 2. Tabur Binba��s� (K�z�lhisar), 3. Tabur Binba��s� (Kilis), 4. Tabur Binba��s�<br />
(A’zâz)<br />
20. Adana Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik �akir Pa�a<br />
Komutan Vekili Mirliva Hamdi Pa�a (Adana), Kurmay Ba�kan� Miralay (Adana),<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Kola�as� (Adana), Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m<br />
(Münhal-Adana)<br />
79. Mara� Alay�<br />
Miralay (Münhal-Mara�), Mara� �lave Alay Komutan� Binba�� (Mara�), 1. Tabur<br />
Binba��s� (Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Münhal-Pazarc�k), 3. Tabur Binba��s� (Münhal-<br />
Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
80. �skenderun Livas�<br />
Komutan� Mirliva Sabit Pa�a (�skenderun)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Sani (�skenderun)<br />
Kaymakam (�skenderun), 1. Tabur Binba��s� (�skenderun), 2. Tabur Binba��s� (Antakya),<br />
3. Tabur Binba��s� (Harim), 4. Tabur Binba��s� (Ordu), Alay Emini (�skenderun),<br />
Tabur Kâtibi (�skenderun)<br />
Halep 3. Kuvve-i Müfreze Heyetini Olu�turan 37. Alay 1. Tabur<br />
Komutan Kaymakam, Kola�as�, Kâtip<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Vekili Kaymakam, Tabip Kaymakam, �kinci Tabip Binba��, Tabip Binba��,<br />
Operatör Kola�as�, Kehhal Kola�as�, Tabip Yüzba�� (3 Adet), Müdür Kola�as�,<br />
Birinci Eczac� Kola�as�, Kâtip, Eczac� Mülaz�m Evvel, Eczac�lar (3 Adet), Birinci Cerrah,<br />
Cerrahlar (4 Adet)<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Miralay Yahya Hayati Bey<br />
504
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Jandarma Alay�nda Misafirler (Halep) Padi�ah Yaverlerinden Miralay, Alaybeyi,<br />
Binba��, Alay Emini<br />
Alay Meclisi Heyeti Reis (Alay Komutan�), Üyeler: Merkez Piyade 1. Tabur Komutan�,<br />
Merkez 2. Süvari Tabur Komutan�, Alay Emini, Piyade Bölük Komutan�, Piyade<br />
Bölük Komutan�, Süvari Bölük Komutan�, Piyade Mülaz�m Evveli, Süvari Mülaz�m<br />
Evveli<br />
1. Merkez Piyade Taburu (Halep)<br />
Tabur Komutan� Binba�� (Halep), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan� Yüzba��, Mülaz�m<br />
Evvel, Mülaz�m Sani, 2. Bölük Komutan� Yüzba��, Mülaz�m Evvel, Mülaz�m<br />
Sani, Üçüncü Bölük Komutan� Yüzba��, Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani (Kilis), 4.<br />
Bölük Komutan� Yüzba�� (Bilan), Mülaz�m Evvel (�skenderun), Mülaz�m Sani (Antakya),<br />
5. Bölük Komutan� Yüzba�� (Antep), Mülaz�m Evvel (Bilan), Mülaz�m Sani,<br />
6. Bölük Komutan� Yüzba�� (Sahiller), Mülaz�m Evvel (Sahiller), Mülaz�m Sani (Sahiller),<br />
Taburda Misafir Yüzba��, Taburda Misafir Mülaz�m Evvel, Taburda Misafir<br />
Mülaz�m Sani (2 Adet)<br />
Merkez 2. Süvari Taburu (Halep)<br />
Tabur Komutan� Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan� Yüzba��, Mülaz�m Evvel,<br />
Mülaz�m Sani, 2. Bölük Komutan� Yüzba��, Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani, 3. Bölük<br />
Komutan� Yüzba��, Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani (Bâb), 4. Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Kilis), Mülaz�m Evvel (Kilis), Mülaz�m Sani (Kilis), 5. Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(�dlip), Mülaz�m Evvel (Cisr-i �u�ûr), Mülaz�m Sani (Cisr-i �u�ûr), 6. Bölük Komutan�<br />
Yüzba�� (Mara�), Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani, 7. Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Harim), Mülaz�m Evvel (Kara Turan Noktas�), Mülaz�m Sani (Sar� Burç Noktas�), 8.<br />
Bölük Komutan� Yüzba�� (Antakya), Mülaz�m Evvel (Rakka), Mülaz�m Sani (Mara�),<br />
9. Bölük Komutan� Yüzba�� (�skenderun), Mülaz�m Evvel (Münbiç), Mülaz�m Sani<br />
(Mare), Misafir Yüzba��<br />
3. Mara� Taburu (Mara�)<br />
Tabur Komutan� Binba��, Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Komutan� Yüzba��, Mülaz�m<br />
Evvel, Mülaz�m Sani, Piyade 2. Bölük Komutan� Yüzba�� (Pazarc�k), Mülaz�m Evvel<br />
(Halep), Mülaz�m Sani, 1. Süvari Bölük Komutan� Yüzba��, Mülaz�m Evvel, Mülaz�m<br />
Sani (Zeytun), 2. Süvari Bölük Komutan� Yüzba�� (And�r�n), Mülaz�m Evvel,<br />
Mülaz�m Sani (Pazarc�k), 3. Süvari Bölük Komutan� Yüzba�� (Halep-Vali Yaveri),<br />
Mülaz�m Evvel (Münhal), Mülaz�m Sani (Halep)<br />
4. Urfa Taburu (Urfa)<br />
Tabur Komutan� Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Komutan� Yüzba��, Mülaz�m<br />
Evvel, Mülaz�m Sani, 2. Piyade Bölük Komutan� Yüzba�� (Suruç), Mülaz�m Evvel<br />
(Birecik), Mülaz�m Sani, 1. Süvari Bölük Komutan� Yüzba��, Mülaz�m Evvel<br />
(Rumkale), Mülaz�m Sani, 2. Süvari Bölük Komutan� Yüzba��, Vali Yaveri Mülaz�m<br />
Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (Halep)<br />
505
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Birlik<br />
Alay�n Genel Mürettebat�<br />
Piyade Süvari Piyade Süvari Ümera ve Subay Toplam<br />
Bölük Bölük Nefer Nefer Adet Adet<br />
1. Merkez Piyade Taburu 6 0 406 41 22 469<br />
2. Merkez Süvari Taburu 0 9 0 404 29 433<br />
3. Mara� Taburu 2 3 122 135 17 274<br />
4. Urfa Taburu 2 3 131 116 14 261<br />
Misafirler 0 0 0 1 7 8<br />
H. 1323<br />
Askeri F�rka<br />
Toplam 10 15 659 697 89 1445<br />
Halep-Adana ve Havalisi Fevkalade Umum Komutanl���<br />
Komutan Vekili Ferik Bekir S�tk� Pa�a<br />
Kurmay Heyeti Kurmay Ba�kan� Miralay, Kurmay Kaymakam, Komutanl�k Refakatinde<br />
Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak� Yüzba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m<br />
Evvel<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Bekir S�tk� Pa�a<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Ba�kan� Kaymakam, Kurmay Heyeti Mülhak�<br />
Yüzba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m Evvel<br />
19. Liva Komutan� Mirliva �smet Pa�a (Mersin)<br />
Miralay (Mara�), Miralay (Zeytun), Liva Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m Sani<br />
(Mara�)<br />
37. Nizamiye Alay�<br />
Miralay (Münhal-Mersin), Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Zeytun), 1. Tabur<br />
Tabibi Binba�� (Zeytun), 2. Tabur Binba��s� (Mara�), 3. Tabur Binba��s� (Zor), 4. Tabur<br />
Binba��s� (Çukur Zemin)<br />
38. Piyade Alay�<br />
Miralay (Münhal-Halep), Kaymakam (Münhal-Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 1.<br />
Tabur Tabibi Binba�� (Halep), 2. Tabur Binba��s� (Halep), 3. Tabur Kaymakam� (Süveydiye),<br />
3. Tabur Tabibi Binba�� (Süveydiye), 4. Tabur Binba��s� (Haçin)<br />
14. Süvari Livas� Komutan� Mirliva (Münhal-Halep)<br />
27. Süvari Alay�<br />
Miralay (Halep), 1. Binba�� (Halep), 2. Binba�� (Halep), Baytar Binba�� (Halep), Alay<br />
Emini (Münhal-Halep), Kola�as� (Halep), Alay Kâtibi (Halep)<br />
15. Topçu Livas� Komutan� Mirliva Tevfik Pa�a (Halep)<br />
Yaveri Harp Mülaz�m Evvel<br />
506
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
30. Seyyar Topçu Alay�<br />
Kaymakam (Halep), Yaveri Harp Mülaz�m� (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2.<br />
Tabur Tabibi Miralay (Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Münhal-Mara�), 1. Tabur Tabibi<br />
Kaymakam (Halep)<br />
5. Ordu 19. Halep Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Hasan Basri Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyetin Ba�kan� Kaymakam, Kurmay Heyetine<br />
Mülhak Mülaz�m Evvel, Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Sani<br />
37. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba�� (Halep)<br />
73. Halep Alay�<br />
Miralay (Münhal-Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep-Farafara) (188), 2. Tabur Binba-<br />
��s� (Halep-Karl�k), 3. Tabur Binba��s� (Bâb), 4. Tabur Binba��s� (Dir)<br />
74. Lazkiye Alay�<br />
Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s� (Sahyun), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binba��s� (�dlib)<br />
38. Liva Komutan� Mirliva Hamdi Pa�a (Urfa)<br />
Liva’ya Mülhak Mülaz�m Sani (Urfa)<br />
75. Urfa Alay�<br />
Miralay (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Suruç), 3. Tabur Binba-<br />
��s� (Birecik), 4. Tabur Binba��s� (Rumkale)<br />
76. Antep Alay�<br />
Kaymakam (Antep), Antep �lave Alay Komutan� (Münhal-Antep), 1. Tabur Binba��s�<br />
(Antep), 2. Tabur Binba��s� (K�z�lhisar), 3. Tabur Binba��s� (Kilis), 4. Tabur Binba��s�<br />
(A’zâz)<br />
20. Adana Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik �akir Pa�a<br />
Komutan Vekili Mirliva Ali Pa�a (Adana), Kurmay Ba�kan� Miralay (Adana), Kurmay<br />
Kola�as�<br />
79. Mara� Alay�<br />
Miralay (Münhal-Mara�), Mara� �lave Alay Komutan� Binba�� (Mara�), 1. Tabur<br />
Binba��s� (Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Pazarc�k), 3. Tabur Binba��s� (Münhal-<br />
Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
80. �skenderun Livas�<br />
Komutan� Mirliva Sabit Pa�a (�skenderun)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Sani (�skenderun)<br />
Kaymakam (�skenderun), 1. Tabur Binba��s� (�skenderun), 2. Tabur Binba��s� (Antakya),<br />
3. Tabur Binba��s� (Harim), 4. Tabur Binba��s� (Ordu), Alay Emini (�skenderun),<br />
Tabur Kâtibi (�skenderun)<br />
507
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Halep 3. Kuvve-i Müfreze Heyetini Olu�turan 37. Alay 1. Tabur<br />
Komutan Kaymakam, Kola�as�, Kâtip<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Vekili Kaymakam, Tabip Kaymakam, �kinci Tabip Binba��, Operatör<br />
Kola�as�, Kehhal Kola�as�, Tabip Yüzba�� (4 Adet), Müdür Kola�as�, Birinci Eczac�<br />
Kola�as�, Kâtip, Eczac� Mülaz�m Evvel, Eczac�lar (3 Adet), Birinci Cerrah, Cerrahlar<br />
(4 Adet)<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Miralay Yahya Hayati Bey<br />
Jandarma Alay�nda Misafirler (Halep) Padi�ah Yaverlerinden Miralay, Alaybeyi,<br />
Binba��, Alay Emini<br />
Alay Meclisi Heyeti Reis (Alay Komutan�), Üyeler: Merkez Piyade 1. Tabur Komutan�,<br />
Merkez 2. Süvari Tabur Komutan�, Alay Emini, Piyade Bölük Komutan� (Münhal),<br />
Piyade Bölük Komutan�, Piyade Mülaz�m Evveli, Süvari Mülaz�m Evveli<br />
1. Merkez Piyade Taburu (Halep)<br />
Tabur Komutan� Binba�� (Halep), Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan� Yüzba�� (Münhal),<br />
Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani, 2. Bölük Komutan� Yüzba�� (Halep), Mülaz�m<br />
Evvel, Mülaz�m Sani, Üçüncü Bölük Komutan� Yüzba�� (Halep), Mülaz�m Evvel,<br />
Mülaz�m Sani (Kilis), 4. Bölük Komutan� Yüzba�� (Bilan), Mülaz�m Evvel (Urfa),<br />
Mülaz�m Sani (Antakya), 5. Bölük Komutan� Yüzba�� (Halep), Mülaz�m Evvel, Mülaz�m<br />
Sani, 6. Bölük Komutan� Yüzba�� (Sahiller), Mülaz�m Evvel (Sahiller), Mülaz�m<br />
Sani (Sahiller), Taburda Misafir Yüzba�� (Halep), Taburda Misafir Mülaz�m Evvel<br />
(Halep), Taburda Misafir Mülaz�m Sani (2 Adet-Halep)<br />
Merkez 2. Süvari Taburu (Halep)<br />
Tabur Komutan� Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan� Yüzba�� (Münhal-Halep),<br />
Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (Halep), 2. Bölük Komutan� Yüzba�� (Halep),<br />
Mülaz�m Evvel (Harim), Mülaz�m Sani (Halep), 3. Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Rakka), Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (�dlip), 4. Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Antep), Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (Halep), 5. Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Halep), Mülaz�m Evvel (Antep), Mülaz�m Sani (Halep), 6. Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Münhal), Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (Halep), 7. Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Halep), Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (Cisr-i �u�ûr), 8. Bölük Komutan�<br />
Yüzba�� (Antakya), Mülaz�m Evvel (Bâb), Mülaz�m Sani (Mara�), 9. Bölük Komutan�<br />
Yüzba�� (�skenderun), Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (Halep), Misafir<br />
Yüzba�� (Halep)<br />
3. Mara� Taburu<br />
Tabur Komutan� Binba�� (Mara�), Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Elbistan), Mülaz�m Evvel (Mara�), Mülaz�m Sani (Pazarc�k), Piyade 2. Bölük Komutan�<br />
Yüzba�� (Halep), Mülaz�m Evvel (Halep-Alay Kaleminde), Mülaz�m Sani (Mara�),<br />
1. Süvari Bölük Komutan� Yüzba�� (Mara�), Mülaz�m Evvel (Mara�), Mülaz�m<br />
Sani (Zeytun), 2. Süvari Bölük Komutan� Yüzba�� (Mara�), Mülaz�m Evvel (And�r�n),<br />
Mülaz�m Sani (And�r�n), 3. Süvari Bölük Komutan� Binba�� (Halep), Mülaz�m<br />
Evvel (Münhal), Mülaz�m Sani (Mara�)<br />
508
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
4. Urfa Taburu<br />
Tabur Komutan� Binba�� (Urfa), Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Urfa), Mülaz�m Evvel (Urfa), Mülaz�m Sani (Urfa), 2. Piyade Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Suruç), Mülaz�m Evvel (Rumkale), Mülaz�m Sani (Urfa), 1. Süvari Bölük Komutan�<br />
Yüzba�� (Urfa), Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (Halep), 2. Süvari<br />
Bölük Komutan� Yüzba�� (Urfa), Vali Yaveri Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m Sani<br />
(Halep)<br />
Birlik<br />
Alay�n Genel Mürettebat�<br />
Piyade Süvari Piyade Süvari Ümera ve Subay Toplam<br />
Bölük Bölük Nefer Nefer Adet Adet<br />
1. Merkez Piyade Taburu 6 0 406 41 22 469<br />
2. Merkez Süvari Taburu 0 9 0 404 29 433<br />
3. Mara� Taburu 2 3 122 135 17 274<br />
4. Urfa Taburu 2 3 131 116 14 261<br />
Misafirler 0 0 0 1 7 8<br />
H. 1324<br />
Askeri F�rka<br />
Toplam 10 15 659 697 89 1445<br />
Halep-Adana ve Havalisi Fevkalade Umum Komutanl���<br />
Komutan Vekili Ferik Bekir S�tk� Pa�a<br />
Kurmay Heyeti Kurmay Ba�kan� Miralay, Kurmay Kaymakam, Kurmay Heyeti<br />
Mülhak� Yüzba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m Evvel<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Bekir S�tk� Pa�a<br />
Kurmay Heyeti (Halep) F�rka Kurmay Heyetine Memur Binba��, Kurmay Heyeti<br />
Mülhak� Yüzba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m Evvel<br />
19. Liva Komutan� Mirliva �smet Pa�a (Mersin)<br />
Liva Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m Sani (Mara�)<br />
37. Nizamiye Alay�<br />
Miralay (Münhal-Yemen), Kaymakam (Münhal-Yemen), 1. Tabur Binba��s� (Münhal-Yemen),<br />
1. Tabur Tabibi (Münhal-Yemen), 2. Tabur Binba��s� (Münhal-Yemen),<br />
3. Tabur Binba��s� (Zor), 4. Tabur Binba��s� (Yemen), Zeytun Komutan� (Münhal-<br />
Zeytun)<br />
38. Piyade Alay�<br />
Miralay (Münhal-Yemen), Kaymakam (Münhal-Yemen), 1. Tabur Binba��s� (Yemen),<br />
1. Tabur Tabibi Binba�� (Yemen), 2. Tabur Binba��s� (Yemen), 3. Tabur Binba-<br />
��s� (Münhal-Yemen), 3. Tabur Tabibi Binba�� (Yemen), 4. Tabur Binba��s� (Yemen)<br />
509
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
14. Süvari Livas� Komutan� Mirliva (Münhal-Halep)<br />
26. Süvari Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Münhal-Halep), Binba�� (Münhal-Halep), Alay Emini<br />
(Halep)<br />
15. Topçu Livas� Komutan� Mirliva Tevfik Pa�a (Halep)<br />
Yaveri Harp (Münhal-Halep)<br />
30. Seyyar Topçu Alay�<br />
Miralay (Halep), Kaymakam (Halep), Yaveri Harp Mülaz�m� (Halep), 1. Tabur Binba��s�<br />
(Halep), 2. Tabur Tabibi Miralay (Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Münhal-Mara�),<br />
1. Tabur Tabibi Kaymakam (Halep)<br />
5. Ordu 19. Halep Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Hasan Basri Pa�a (Halep)<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyetine Memur Miralay, Kurmay Heyetine Memur<br />
Yüzba��, Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Evvel (2 Adet)<br />
37. Liva Komutan� Mirliva Mehmet Ali Pa�a (Halep)<br />
Askeralma Kalemine Memur Alay Emini, Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba��<br />
73. Halep Alay�<br />
Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep-Farafara), 2. Tabur Binba��s� (Halep-<br />
Karl�k), 3. Tabur Binba��s� (Bâb), 4. Tabur Binba��s� (Dir)<br />
74. Lazkiye Alay�<br />
Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s� (Sahyun), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binba��s� (�dlib)<br />
38. Liva Komutan� Mirliva (Münhal-Urfa)<br />
Askeralma Kalemine Memur Alay Emini, Liva’ya Mülhak Mülaz�m Sani (Urfa)<br />
75. Urfa Alay�<br />
Miralay (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Suruç), 3. Tabur Binba-<br />
��s� (Suruç), 4. Tabur Binba��s� (Rumkale)<br />
76. Antep Alay�<br />
Kaymakam (Antep), 1. Tabur Binba��s� (Antep), 2. Tabur Binba��s� (K�z�lhisar), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Kilis), 4. Tabur Binba��s� (A’zâz)<br />
20. Adana Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik �akir Pa�a<br />
Komutan Vekili (Münhal-Adana), Kurmay Ba�kan� Kola�as� (Adana), Kurmay Heyeti<br />
Mülhak� (Münhal-Adana)<br />
79. Mara� Alay�<br />
Miralay (Münhal-Mara�), Mara� �lave Alay Komutan� Binba�� (Mara�), 1. Tabur<br />
Binba��s� (Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Pazarc�k), 3. Tabur Binba��s� (Münhal-<br />
Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
510
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
80. �skenderun Livas�<br />
Komutan� Mirliva Sabit Pa�a (�skenderun)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Sani (�skenderun)<br />
Kaymakam (�skenderun), 1. Tabur Binba��s� (�skenderun), 2. Tabur Binba��s� (Antakya),<br />
3. Tabur Binba��s� (Harim), 4. Tabur Binba��s� (Ordu), Alay Emini (Münhal-<br />
�skenderun)<br />
Halep 3. Kuvve-i Müfreze Heyetini Olu�turan 37. Alay 1. Tabur<br />
Komutan Kaymakam, Kola�as�, Kâtip<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Mirliva Aziz Pa�a, �kinci Tabip Kaymakam, Tabip Binba�� (2 Adet),<br />
Operatör Kola�as�, Tabip Kola�as� (2 Adet), Tabip Yüzba�� (7 Adet), Birinci Eczac�<br />
Kola�as�, �kinci Eczac� Mülaz�m Evvel, Eczac� (2 Adet), Birinci Cerrah, �kinci Cerrah,<br />
Cerrahlar (3 Adet), T�marc�, Kâtip, Müdür Kola�as�, �mam, Esvap Emini, Hastalar<br />
A�as� Mülaz�m Sani, Ba� Hademe Mülaz�m Sani, Vekilharç<br />
Vilayet Jandarma Alay� (Halep)<br />
Jandarma Komutan� Miralay Yahya Hayati Bey<br />
Jandarma Alay�nda Misafirler (Halep) Padi�ah Yaverlerinden Miralay, Alaybeyi,<br />
Binba��, Binba��, �dare Emini (Münhal)<br />
Alay Meclisi Heyeti Reis (Alay Komutan�), Üyeler: Merkez Piyade 1. Tabur Komutan�,<br />
Merkez 2. Süvari Tabur Komutan�, �dare Emini (Münhal), Piyade Bölük Komutan�<br />
(Münhal), Piyade Bölük Komutan�, Piyade Mülaz�m Evveli, Süvari Mülaz�m<br />
Evveli<br />
1. Merkez Piyade Taburu (Halep)<br />
Tabur Komutan� Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan� Yüzba�� (Münhal), Mülaz�m<br />
Evvel, Mülaz�m Sani, 2. Bölük Komutan� Yüzba�� (Halep), Mülaz�m Evvel, Mülaz�m<br />
Sani, Üçüncü Bölük Komutan� Yüzba�� (Halep), Mülaz�m Evvel (Kilis), Mülaz�m<br />
Sani (Kilis), 4. Bölük Komutan� Yüzba�� (Kilis), Mülaz�m Evvel (Urfa), Mülaz�m<br />
Sani (Bilan), 5. Bölük Komutan� Yüzba�� (Antep), Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m<br />
Sani (Halep), 6. Bölük Komutan� Yüzba�� (Münhal-Sahiller), Mülaz�m Evvel (Sahiller),<br />
Mülaz�m Sani (Sahiller), Taburda Misafir Mülaz�m Evvel (Halep), Taburda Misafir<br />
Mülaz�m Sani (2 Adet-Halep-Urfa)<br />
Merkez 2. Süvari Taburu (Halep)<br />
Tabur Komutan� Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan� Yüzba�� (Münhal-Halep),<br />
Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (Halep), 2. Bölük Komutan� Yüzba�� (Halep),<br />
Mülaz�m Evvel (Harim), Mülaz�m Sani (Halep), 3. Bölük Komutan� Yüzba�� (Halep),<br />
Mülaz�m Evvel (Cisr-i �u�ûr), Mülaz�m Sani (Bâb), 4. Bölük Komutan� Yüzba�� (�skenderun),<br />
Mülaz�m Evvel (Antep), Mülaz�m Sani (Kilis), 5. Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Münhal-Kilis), Mülaz�m Evvel (Bilan), Mülaz�m Sani (Harim), 6. Bölük Komutan�<br />
Yüzba�� (Münhal), Mülaz�m Evvel (Antakya), Mülaz�m Sani (Antakya), 7. Bölük<br />
Komutan� Yüzba�� (Harim), Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (Halep), 8. Bölük<br />
Komutan� Yüzba�� (Antakya), Mülaz�m Evvel (Rakka), Mülaz�m Sani (Halep), 9.<br />
511
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Bölük Komutan� Yüzba�� (Halep), Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (�dlip),<br />
Misafir Yüzba�� (Mara�)<br />
3. Mara� Taburu<br />
Tabur Komutan� Binba�� (Mara�), Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Elbistan), Mülaz�m Evvel (Münhal-Mara�), Mülaz�m Sani (Pazarc�k), Piyade 2. Bölük<br />
Komutan� Yüzba�� (Halep), Mülaz�m Evvel (Halep-Alay Kaleminde), Mülaz�m<br />
Sani (Mara�), 1. Süvari Bölük Komutan� Yüzba�� (Mara�), Mülaz�m Evvel (Mara�),<br />
Mülaz�m Sani (Zeytun), 2. Süvari Bölük Komutan� Yüzba�� (Mara�), Mülaz�m Evvel<br />
(And�r�n), Mülaz�m Sani (And�r�n), 3. Süvari Bölük Komutan� Binba�� (Halep), Mülaz�m<br />
Evvel (Münhal-Urfa), Mülaz�m Sani (Mara�)<br />
4. Urfa Taburu<br />
Tabur Komutan� Binba�� (Mara�), Tabur Kâtibi (Mara�), 1. Piyade Bölük Komutan�<br />
Yüzba�� (Mara�), Mülaz�m Evvel (Mara�), Mülaz�m Sani (Mara�), 2. Piyade Bölük<br />
Komutan� Yüzba�� (Kilis), Mülaz�m Evvel (Rumkale), Mülaz�m Sani (Birecik), 1.<br />
Süvari Bölük Komutan� Yüzba�� (Birecik), Mülaz�m Evvel (Birecik), Mülaz�m Sani<br />
(Münhal-Birecik), 2. Süvari Bölük Komutan� Yüzba�� (Birecik), Vali Yaveri Mülaz�m<br />
Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (Halep)<br />
Birlik<br />
Alay�n Genel Mürettebat� (165)<br />
Piyade Süvari Piyade Süvari<br />
Bölük Bölük Nefer Nefer<br />
Ümera ve Subay<br />
Adet<br />
Toplam<br />
Adet<br />
1. Merkez Piyade Taburu 6 0 406 41 22 469<br />
2. Merkez Süvari Taburu 0 9 0 404 29 433<br />
3. Mara� Taburu 2 3 122 135 17 274<br />
4. Urfa Taburu 2 3 131 116 14 261<br />
Misafirler 0 0 0 1 6 8<br />
Toplam 10 15 659 697 88 1444<br />
H. 1326<br />
Askeri F�rka<br />
Halep-Adana ve Havalisi Fevkalade Umum Komutanl���<br />
Komutan Vekili Birinci Ferik Bekir S�tk� Pa�a<br />
Kurmay Heyeti Kurmay Ba�kan� Binba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m Evvel,<br />
Komutan Maiyet Memuru Süvari Kola�as�<br />
5. Ordu Nizamiye 10. F�rkas�<br />
Komutan� Birinci Ferik Bekir S�tk� Pa�a<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Ba�kan� Binba��, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m<br />
Evvel, Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m<br />
Halep Müfreze Heyeti (Nizamiye 37. Alay 1. Tabur 1. ve 2. Bölükleri)<br />
Komutan Kaymakam, Kâtip<br />
512
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Humre Hara-y� Hümayunu Müdürü Kaymakam<br />
19. Nizamiye Piyade Livas�<br />
Komutan� Mirliva �smet Pa�a (Beyrut)<br />
Kurmay Heyeti Mülhak� Mülaz�m Sani (Yemen)<br />
Zeytun Komutan� Kaymakam (Zeytun), 3. Tabur Binba��s� (Zeytun), 1. Tabur Binba-<br />
��s� (Zor)<br />
25. Alay Süvari Müfrezesi Komutan Kaymakam (Urfa)<br />
30. Alay Süvari Müfrezesi Komutan Binba�� (Halep)<br />
26. Topçu Alay� Komutan Kaymakam (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep), 2. Tabur<br />
Binba��s� (Mara�)<br />
5. Ordu 19. Halep Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik Hasan Basri Pa�a<br />
Kurmay Heyeti (Halep) Kurmay Heyetine Memur Miralay, Kurmay Heyetine Memur<br />
Binba��, Kurmay Heyetine Memur Kola�as�, Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m<br />
Evvel, Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m<br />
37. Liva Komutan� Mirliva (Münhal) (Halep)<br />
Askeralma Kalemine Memur Alay Emini (Halep), Kurmay Heyetine Mülhak Yüzba��<br />
73. Halep Alay�<br />
Komutan Miralay (Halep), 1. Tabur Binba��s� (Halep-Farafara) (172), 2. Tabur Binba-<br />
��s� (Halep-Karl�k), 3. Tabur Binba��s� (Münhal) (Bâb), 4. Tabur Binba��s� (Dir)<br />
74. Lazkiye Alay�<br />
Komutan Kaymakam (Lazkiye), 1. Tabur Binba��s� (Lazkiye), 2. Tabur Binba��s�<br />
(Münhal) (Sahyun), 3. Tabur Binba��s� (Cebel-i Sem’ân), 4. Tabur Binba��s� (�dlib)<br />
38. Liva Komutan� Mirliva Halit Pa�a (Urfa)<br />
Askeralma Kalemine Memur Alay Emini (Urfa), Liva’ya Mülhak Mülaz�m Evvel<br />
(Urfa)<br />
75. Urfa Alay�<br />
Komutan Miralay (Urfa), 1. Tabur Binba��s� (Urfa), 2. Tabur Binba��s� (Suruç), 3.<br />
Tabur Binba��s� (Birecik), 4. Tabur Binba��s� (Rumkale)<br />
76. Antep Alay�<br />
Komutan Kaymakam (Antep), 1. Tabur Binba��s� (Antep), 2. Tabur Binba��s�<br />
(K�z�lhisar), 3. Tabur Binba��s� (Kilis), 4. Tabur Binba��s� (A’zâz)<br />
20. Adana Redif F�rkas�<br />
Komutan� Ferik �akir Pa�a<br />
Mirliva Ali Pa�a (Adana), Kurmay Ba�kan� Kola�as� (Adana)<br />
513
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
79. Mara� Alay�<br />
Komutan� Miralay (Mara�), 1. Tabur Binba��s� (Mara�), 2. Tabur Binba��s� (Pazarc�k),<br />
3. Tabur Binba��s� (Münhal) (Elbistan), 4. Tabur Binba��s� (Zeytun)<br />
80. �skenderun Livas�<br />
Komutan� Mirliva Sabit Pa�a (�skenderun)<br />
Kurmay Heyetine Mülhak Mülaz�m Sani (�skenderun)<br />
Kaymakam (�skenderun), 1. Tabur Binba��s� (�skenderun), 2. Tabur Binba��s� (Münhal)<br />
(Antakya), 3. Tabur Binba��s� (Harim), 4. Tabur Binba��s� (Ordu)<br />
Halep Askeri Hastahanesi<br />
Birinci Tabip Mirliva Aziz Pa�a, Birinci Tabip Kaymakam, �kinci Tabip Binba��, Tabipler<br />
(1 Binba��, 5 Kola�as�, 11 Yüzba��), Birinci Eczac� Kola�as�, �kinci Eczac� Mülaz�m<br />
Evvel, Eczac�lar (3 Adet), Birinci Cerrah, �kinci Cerrah, Cerrahlar (3 Adet),<br />
T�marc�, Müdür (Mütekaid Kola�as�), �mam, Esvap Emini, Hastalar A�as�, Ba� Hademe,<br />
Vekil Harç<br />
Vilayet Jandarma Alay�<br />
Jandarma Komutan� Miralay Yahya Hayati Bey<br />
Jandarma Alay�nda Misafirler Padi�ah Yaverlerinden Alaybeyi, Mülaz�m Evvel,<br />
Mülaz�m Sani<br />
Alay Meclisi Heyeti Reis (Alay Komutan�), Üyeler: Merkez Piyade 1. Tabur Komutan�,<br />
Merkez Süvari 2. Tabur Komutan�, �dare Emini, Piyade 3. Bölük Komutan�,<br />
Süvari 1. Bölük Komutan�, Süvari 3. Bölük Mülaz�m�, Piyade 5. Bölük Mülaz�m�<br />
Merkez 1. Piyade Taburu (Halep)<br />
Tabur Komutan� Binba�� (Halep), �dare Emini, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan�<br />
Yüzba�� (Münhal) (Halep), Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani, 2. Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Halep), Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani (Cebel-i Sem’ân), Üçüncü Bölük Komutan�<br />
Yüzba�� (Halep), Mülaz�m Evvel (Kilis), Mülaz�m Sani (Halep), 4. Bölük Komutan�<br />
Yüzba�� (Antep), Mülaz�m Evvel (Urfa), Mülaz�m Sani (Bilan), 5. Bölük Komutan�<br />
Yüzba�� (Kilis), Mülaz�m Evvel, Mülaz�m Sani (Halep), 6. Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Münhal ), Mülaz�m Evvel (Sahiller), Mülaz�m Sani (Sahiller)<br />
Merkez 2. Süvari Taburu<br />
Tabur Komutan� Binba��, Tabur Kâtibi, 1. Bölük Komutan� Yüzba�� (Halep), Mülaz�m<br />
Evvel (�dlip), Mülaz�m Sani (Halep), 2. Bölük Komutan� Yüzba�� (Halep), Mülaz�m<br />
Evvel (Münbiç), Mülaz�m Sani (Halep), 3. Bölük Komutan� Yüzba�� (Rakka),<br />
Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (Halep), 4. Bölük Komutan� Yüzba�� (Halep),<br />
Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (Kilis), 5. Bölük Komutan� Yüzba�� (Münhal),<br />
Mülaz�m Evvel (Antep), Mülaz�m Sani (Halep), 6. Bölük Komutan� Yüzba�� (Münhal),<br />
Mülaz�m Evvel (Antakya), Mülaz�m Sani (Antakya), 7. Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Harim), Mülaz�m Evvel (Harim), Mülaz�m Sani (Halep), 8. Bölük Komutan�<br />
Yüzba�� (Antakya), Mülaz�m Evvel (Rakka), Mülaz�m Sani (Halep), 9. Bölük Komutan�<br />
Yüzba�� (�skenderun), Mülaz�m Evvel (Halep), Mülaz�m Sani (Antep)<br />
3. Mara� Taburu<br />
Tabur Komutan� Binba�� (Mara�), Tabur Kâtibi, Piyade 1. Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Elbistan), Mülaz�m Evvel (Mara�), Mülaz�m Sani (Mara�), Piyade 2. Bölük Komuta-<br />
514
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
n� Yüzba�� (Halep), Mülaz�m Evvel (Münhal), Mülaz�m Sani (Mara�), Süvari 1. Bölük<br />
Komutan� Yüzba�� (Mara�), Mülaz�m Evvel (Mara�), Mülaz�m Sani (Zeytun),<br />
Süvari 2. Bölük Komutan� Yüzba�� (Mara�), Mülaz�m Evvel (Mara�), Mülaz�m Sani<br />
(Pazarc�k), Süvari 3. Bölük Komutan� Yüzba�� (Halep), Mülaz�m Evvel (And�r�n),<br />
Mülaz�m Sani (Mara�)<br />
4. Urfa Taburu<br />
Tabur Komutan� Binba�� (Urfa), Tabur Kâtibi, 1. Piyade Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Urfa), Mülaz�m Evvel (Urfa), Mülaz�m Sani (Urfa), 2. Piyade Bölük Komutan� Yüzba��<br />
(Bilan), Mülaz�m Evvel (Birecik), Mülaz�m Sani (Urfa), 1. Süvari Bölük Komutan�<br />
Yüzba�� (Urfa), Mülaz�m Evvel (Münhal) (Urfa), Mülaz�m Sani (Birecik), 2. Süvari<br />
Bölük Komutan� Yüzba�� (Urfa), Vali Yaveri Mülaz�m Evvel (Urfa), Mülaz�m<br />
Sani (Urfa)<br />
Alay�n Genel Mürettebat�<br />
Birlik<br />
Piyade Süvari Süvari Piyade Ümera ve Subay Toplam<br />
Bölük Bölük Nefer Nefer Adet Adet<br />
1. Merkez Piyade Taburu 6 0 41 405 22 468<br />
2. Merkez Süvari Taburu 0 9 404 0 29 433<br />
3. Mara� Taburu 2 3 122 135 17 274<br />
4. Urfa Taburu 2 2 131 116 14 261<br />
Misafirler 0 0 0 0 3 3<br />
Toplam 10 14 698 656 75 1439<br />
515
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
6- V�LAYET�N RUHAN� L�DERLER�<br />
Halep Vilayet Merkezi Ruhani Liderleri<br />
Rum-Katolik Metropoliti: Bolis Hatem Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-<br />
1295-1299-1300-1302-1303), Kirillos Efendi (1303-1305-1306-1307-1308-1309-1310-<br />
1312-1313-1314-1315-1316-1317-1318-1319-1320), Dimitriyus Kaz� Efendi (1323-<br />
1324-1326)<br />
Rum Metropoliti: Nemyotyoz Efendi (1285), Timyos Efendi (1286-1287),<br />
Cerasimos Efendi (1293), Huri Hanna Efendi (1295), Dorotiyus Efendi (1299-1300-<br />
1302-1303-1305)<br />
Rum-Ortodoks Milleti Reisi: Grigoryus Efendi (1309-1310)<br />
Rum-Ortodoks Metropoliti: Nektaryus Efendi (1312-1313-1314-1315-1316-1317),<br />
�stefanos Efendi (1322-1323-1324-1326)<br />
Ermeni-Katolik Metropoliti: Kirkor Efendi (1285-1286-1287), Grigoryus Balit<br />
Efendi (1288-1290), Metropolit Vekili Sekbas Efendi (1295), Grigoryus Efendi<br />
(1299-1300-1302-1303-1305-1306-1307-1308-1309-1310-1312-1313-1314-1315), Metropolit<br />
Vekili Kas 796 Ohannes Efendi (1316), Avadis Türkyan Efendi (1317-1318),<br />
Metropolit Vekili Vartebid Yohanna Efendi (1319-1320), Ogustinus Sayig Efendi<br />
(1323-1324-1326)<br />
Ermeni Metropoliti: M�g�rdiç Efendi (1285–1286–1287–1288)<br />
Ermeni Murahhas�: Murahhas Vekili Rimatyus Efendi (1290), Agop Efendi<br />
(1293), Murahhas Vekili Mosis Efendi (1295), Murahhas Vekili Dronyan Rahip<br />
Mefakiye Efendi (1305), Kemerkeçyan Mosis Efendi (1306-1307), Murahhas Vekili<br />
Dir Matyus Efendi (1312), Bedros Efendi (1313-1314-1315-1316-1317), Karabet<br />
Efendi (1323-1324-1326)<br />
Süryani-Katolik Milleti Metropoliti: Corci �elhud Efendi (1285-1286-1287-1288),<br />
Efram Rahmani Efendi (1313-1314-1315-1316-1318-1319-1320),<br />
Süryani-Katolik Patri�i: Cebrail Efendi (1295), Cercuyus Efendi (1299-1300-1302-<br />
1303) Agnatyus Cercis Efendi (1305-1306-1307-1308-1309), Patrik Vekili Huri Cebrail<br />
�akir Efendi (1317)<br />
Marunî-Katolik Metropoliti: Yusuf Nazar (Matar) Efendi (1285-1286-1287-1288-<br />
1290-1293-1295)<br />
Marunî Metropoliti: Poles Efendi (1303), Cermans Efendi (1312), Yusuf Diyab<br />
Efendi (1320-1321-1322-1323-1324-1326)<br />
796 Papaz, ke�i�.<br />
516
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Latin Reisi: Patris Ludvidikus Efendi (1288-1290)<br />
Musevi Hahamba��: Musa Efendi (1288-1290), �brahim Devik Efendi (1305-1306-<br />
1307-1308-1309-1310-1312), Hahamba�� Vekili Salamon Safdî Efendi (1313-1314-<br />
1315-1316-1317-1318-1319-1320-1321-1322), Hahamba�� Vekili Yakup Efendi Derik<br />
(1324), Hezk�ya Sapatay Efendi (1326)<br />
Keldani Milleti Reisi: Kas (Huri-1314) Polis Avdo Efendi (1306-1307-1308-1309-<br />
1310-1312-1314-1315-1316), Kas Betros Aziz Efendi (1317-1318-1319-1320-1321-1322-<br />
1323-1324-1326)<br />
Protestan Cemaati Vekili: Kirkor A�a (1314-1317-1318-1319-1320-1321-1322-1323-<br />
1324-1326), Manuk A�a (1315-1316)<br />
Antep’te Bulunan Ruhani Liderler<br />
Katolik Murahhas�: Artin Vartabet Efendi (1287-1288-1290), Agop Efendi (1293-<br />
1295)<br />
Protestan Reisi: Kirkor Efendi (1287-1288-1290-1293-1295)<br />
Kilis’te Bulunan Ruhani Liderler<br />
Katolik Milleti Murahhas�: Bogos Efendi (1285-1286-1287), M�g�rdiç Efendi (1288-<br />
1290),<br />
Ohannes Efendi (1290)<br />
Katolik Metropoliti: Avanis Efendi (1293-1295)<br />
Ermeni Milleti Reisi: Diravanis Efendi (1285), Ohannes Efendi (1286-1287)<br />
Protestan Milleti Reisi: Tomas Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293), Melomas<br />
Efendi (1295)<br />
Rum Milleti Reisi: Abdullah Huri Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295)<br />
Cisr-i �u�ûr’da Bulunan Ruhani Liderler<br />
Reis Vekili Vartanas Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295)<br />
Mara�’ta Bulunan Ruhani Liderler<br />
Ermeni Milleti Murahhas�: M�g�rdiç Efendi (1285-1286-1287)<br />
Katolik Milleti Piskoposu: Bedros �lyan Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-<br />
1295)<br />
Protestan Milleti Reisi: Mansur Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295)<br />
Zeytun’da Bulunan Ruhani Liderler<br />
Ermeni Milleti Metropoliti: M�g�rdiç Efendi (1285-1286-1287)<br />
517
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Ermeni Milleti Murahhas�: Artin Efendi (1286)<br />
Katolik Milleti Murahhas�: Kigos Efendi (1285-1286), Antuan Efendi (1288-1290-<br />
1293-1295)<br />
Urfa’da Bulunan Ruhani Liderler<br />
Ermeni Milleti Murahhas�: Kirkor Efendi (1285-1286-1287)<br />
Süryani Milleti Reisi: Cebrail Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295)<br />
Süryani-Katolik Milleti Reisi: Bedros Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295)<br />
Katolik Milleti Reisi: Basilus Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295)<br />
Protestan Milleti Reisi: Badris Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295)<br />
Latin Milleti Reisi: Encilo Efendi (1285-1286-1287-1288-1290-1293-1295)<br />
Birecik’te Bulunan Ruhani Liderler<br />
Ermeni Milleti Reisi: Dir Agop Efendi (1285-1286-1287)<br />
Katolik Milleti Reisi: Dir Hokaz Efendi (1285-1286-1287-1288-1290), Vinto Hügan<br />
Efendi (1293), Berhokar Efendi (1295)<br />
Adana’da Bulunan Ruhani Liderler<br />
Ermeni Milleti Murahhas�: Tavid Varytabet Efendi (1285), Ohan Efendi (1286)<br />
Katolik Milleti Reisi: Adhan Vartabet Efendi (1285)<br />
Tarsus’ta Bulunan Ruhani Liderler<br />
Rum Milleti Metropoliti: E�mus Efendi (1285-1286)<br />
Ermeni Milleti Metropoliti: David Efendi 1285-1286<br />
Katolik Milleti Reisi: Kasrohan Efendi (1285-1286)<br />
Kars-� Dulkadiriye’de Bulunan Ruhani Liderler<br />
Ermeni Murahhas�: Ohan Efendi (1285-1286)<br />
Haçin’de Bulunan Ruhani Liderler<br />
Ermeni Milleti Piskoposu: Bedros Efendi (1285-1286)<br />
518
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
7- HALEP V�LAYET�NDE BULUNAN KONSOLOSLUKLAR<br />
a. Vilayet Merkezinde Bulunan Konsolosluklar<br />
1284<br />
Fransa ve �ran Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Bertran, Kanç�lar 797: 1 Ki�i, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Pavlon, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos: Mr. Skayn, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Avusturya Devleti<br />
General Konsolos: Mösyö Moyiz De Peçeto, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Prusya ve Rusya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Rafael Peçeto, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Belçika ve Amerika Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Helik De Peçeto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Nikola Markopoli, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Danimarka Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Danyal De Peçeto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�sveç Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Jozef De Peçoto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1285-1286<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Bertran, Konsolos Vekili: 1 Ki�i, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Simonditi, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 1 Ki�i<br />
797 Elçilik ve konsolosluklarda kay�t ve tescil gibi idari i�leri yürüten görevli.<br />
519
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos: Mr. Skayn<br />
Avusturya Devleti<br />
General Konsolos: Mösyö Moyiz De Peçeto, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Prusya ve Rusya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Rafael Peçeto, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Belçika ve Amerika Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Helik De Peçeto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Nikola Markopoli, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Danimarka Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Danyal De Peçeto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�sveç Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Jozef De Peçoto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1287-1288<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Bertran, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Simonditi, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos: Mr. Skayn, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Avusturya ve Hollanda Devleti<br />
General Konsolos: Mösyö Moyiz De Peçeto, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Prusya ve Rusya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Rafael Peçeto, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Belçika ve Amerika Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Helik De Peçeto, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Mirza �ükrullah A�a, Tercüman: 2 Ki�i<br />
520
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Portekiz Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Nikola Markopoli, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Danimarka Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Danyal De Peçeto, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�sveç Devleti (1288’de Norveç ile beraber)<br />
Vis Konsolos: Mösyö Jozef De Peçoto, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1290<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Bertran, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Simonditi, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Bodanon, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere ve Yunan Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Metraskin, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan ve Hollanda<br />
Konsolos: General Mösyö Moyiz De Peçoto, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Rafael Peçeto, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: Mirza �ükrullah Bey, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Belçika ve Amerika Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Nikola Markopoli, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Danimarka Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Danyal De Peçeto<br />
521
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�sveç Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Jozef De Peçoto<br />
1293<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Bertran, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Bodanon, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Simonditi, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos: Mr. Skayn, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan Devleti<br />
Konsolos: General Mösyö Moyiz De Peçoto, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Ganz Peçeto, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: Mirza �ükrullah Bey, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Amerika Devletleri<br />
Konsolos Memuru: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Nikola Markopoli, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�sveç Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Jozef De Peçoto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Danimarka Devleti<br />
Vis Konsolos Vekili: Mösyö Danyal De Peçeto, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Yunan Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Dimitri, Tercüman: 2 Ki�i<br />
522
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1295-1299-1300<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Movic, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Alberici, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Patrik Hendersom, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Rusya Devleti (1300 Hariç)<br />
Konsolos: Mösyö Nikola Yovanof, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan ve Hollanda<br />
Konsolos: General Mösyö Moyiz De Peçoto, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Yakop Zolenger, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: Mirza �ükrullah Bey, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Amerika Devletleri<br />
Konsolos Memuru: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Nikola Markopoli, Kanç�lar: 1 Ki�i , Tercüman: 4 Ki�i<br />
Danimarka Devleti (1300 Hariç)<br />
Vis Konsolos Vekili: Mösyö Danyal De Peçeto, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Yunan Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Dimitri Sevayidis, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1302<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Elgrid Periti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Enriko Vito, Tercüman: 2 Ki�i<br />
523
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Patrik Hendersom, Konsolos Vekili: Mösyö Mi�el Huri, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Yakimyanski, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan ve Hollanda<br />
Konsolos: General Mösyö Moyiz De Peçoto, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Yakop Zolenger, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender Vekili: Mösyö Moyiz De Peçoto, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Amerika Devletleri<br />
Konsolos Memuru: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Nikola Markopoli, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�sveç ve Norveç Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jozef De Peçoto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Yunan Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Dimitri Sevayidis, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1303<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Elgrid Periti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Enriko Vito, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Patrik Hendersom, Konsolos Vekili: Mösyö Mi�el Huri, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Yakimyanski, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan ve Hollanda<br />
Konsolos: General Mösyö Moyiz De Peçoto, Tercüman: 4 Ki�i<br />
524
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Yakop Zolenger, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: Mirza Abdullah Han, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Amerika Devletleri<br />
Konsolos Memuru: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Nikola Markopoli, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�sveç ve Norveç Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jozef De Peçoto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Yunan Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Dimitri Sevayidis, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1305<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Cilber, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Enriko Vito, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Patrik Hendersom, Konsolos Vekili: Mösyö Mi�el Huri, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Yakimyanski, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan ve Hollanda<br />
Konsolos: General Mösyö Moyiz De Peçoto, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Yakop Zolenger, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: Mirza Abdullah Han, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos Memuru: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 2 Ki�i<br />
525
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Nikola Markopoli, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�sveç ve Norveç Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jozef De Peçoto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Yunan Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Dimitri Sevayidis, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1306-1307-1308-1309-1310<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Cilber, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Enriko Vito, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Tomas Samson Çiko, Vekili: Mösyö Mi�el Huri, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Yakimyanski, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan ve Hollanda<br />
Konsolos: General Mösyö Moyiz De Peçoto, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Yakop Zolenger, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: Mirza Abdullah Han, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Amerika ve Belçika Devletleri<br />
Konsolos Memuru: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Nikola Markopoli, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�sveç ve Norveç Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jozef De Peçoto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
526
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Yunan Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Dimitri Sevayidis, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1310<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Cilber, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Enriko Vito, K 1 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Tomas Samson Çiko, Vekili: Mösyö Mi�el Huri, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Yakimyanski, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan ve Hollanda<br />
Konsolos: General Mösyö Moyiz De Peçoto, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Yakop Zolenger, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: R�za Bey, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Amerika ve Belçika Devletleri<br />
Konsolos Memuru: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Nikola Markopoli, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�sveç ve Norveç Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jozef De Peçoto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Yunan Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Dimitri Sevayidis, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1312<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Lere, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Yakimyanski, Tercüman: 2 Ki�i<br />
527
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Enriko Vito, Kanç�lar: 1 Ki�i , Tercüman: 3 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Katoni, Konsolos Vekili: Mösyö Mi�el Huri, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan<br />
Konsolos: Mösyö Jozef Bertram, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Yakop Zolenger, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: Mösyö Azre Kebay, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Amerika ve Belçika Devletleri<br />
Konsolos Memuru: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Nikola Markopoli, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�sveç ve Norveç Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jozef De Peçoto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Yunan Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Dimitri Sevayidis, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1313<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Elbirlere, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Mi�el Yakimyanski, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Enriko Vito, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Hanri Dé Barenham, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Jan Bertran, Tercüman: 3 Ki�i<br />
528
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Yakop Zolenger, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: Mösyö Azre Kebay, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Amerika ve Belçika Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Corc Markopoli (Muvakkat), Tercüman: 3 Ki�i<br />
�sveç ve Norveç Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jozef De Peçoto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Yunan Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Dimitri Sevayidis, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1314<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö H. Bunyon, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Mi�el Yakimyanski, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Enriko Vito, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Hanri Dé Barenham, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Jan Bertran, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Yakop Zolenger, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: Mösyö Azre Kebay, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Amerika ve Belçika Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 4 Ki�i<br />
529
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Corc Markopoli, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�sveç ve Norveç Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jozef De Peçoto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Yunan Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Dimitri Sevayidis, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Flemenk Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Albert Poha<br />
1315<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö H. Bunyon, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Mi�el Yakimyanski, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Enriko Vito, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Hanri Dé Barenham, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Fon Rohem, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Yakop Zolenger, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: Mösyö Azre Robin Kebay, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Amerika ve Belçika Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Corc Markopoli, Tercüman: 3 Ki�i<br />
530
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Flemenk Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Albert Poha, Tercüman: 3 Ki�i<br />
1316<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö H. Bunyon, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Prens �akovski, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Enriko Vito, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Hanri Dé Barenham, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Fon Rohem, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Yakop Zolenger, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: Mösyö Azre Robin Kebay, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Amerika ve Belçika Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Corc Markopoli, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Flemenk Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Albert Poha, Tercüman: 3 Ki�i<br />
1317<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö H. Bunyon, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
General Konsolos: Mösyö Grigoroviç, Tercüman: 1 Ki�i<br />
531
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Adolf Sola, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Dorken, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Fon Rohem, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Emil Zolker, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: Mösyö Azre Robin Kebay, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Amerika ve Belçika Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Corc Markopoli, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Flemenk Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Albert Poha, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1318-1319<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö H. Bunyon, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
General Konsolos: Mösyö Grigoroviç<br />
�talya Devleti<br />
General Konsolos: Mösyö Ferdinando Degoi Zoita, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Hanri Dé Barenham, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Aleksander Pi�a Dé Gizetzam, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Emil Zolker, Tercüman: 1 Ki�i<br />
532
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: Mösyö Azre Robin Kebay, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Amerika ve Belçika Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Corc Markopoli, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Flemenk Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Albert Poha, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1320<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö H. Bunyon, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
General Konsolos: Mösyö Grigoroviç, Kanç�lar: 1 Ki�i, Ba� Tercüman: 1 Ki�i, Konsolosluk<br />
Kâtibi: 1 Ki�i, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
General Konsolos: Mösyö Ferdinando Degoi Zoita, Vekili: Adolf Sola, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�ngiltere ve Yunanistan Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Hanri Dé Barenham, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Aleksander Pi�a Dé Gizetzam, Kanç�lar: 1 Ki�i, Konsolosluk Kâtibi:<br />
1 Ki�i, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Emil Zolker, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: Mösyö Azre Robin Kebay, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Amerika ve Belçika Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Frederik Poha, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 1 Ki�i<br />
533
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Corc Markopoli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Flemenk Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Albert Poha, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1321<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö H. Bunyon, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Rusya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Litokin, Kanç�lar: 1 Ki�i, Ba� Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
General Konsolos: Mösyö Ferdinando Degoi Zoita, Vekili: Adolf Sola, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�ngiltere ve Yunanistan Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Hanri Dé Barenham, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Aleksander Pi�a Dé Gizetzam, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Emil Zolker, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
Ba� �ehbender: Mösyö Azre Robin Kebay, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Amerika ve Belçika Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Frederik Poha, Tercüman (Amerika): 2 Ki�i, Tercüman (Belçika): 2 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: (Münhal)<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Corc Markopoli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Flemenk Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Albert Poha, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1322<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Arnol, Kanç�lar Vekili: 1 Ki�i, Tercüman: 2 Ki�i<br />
534
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Rusya ve S�rp Devletleri<br />
General Konsolos: Mösyö Korogolof, Kanç�lar ve Ba� Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
General Konsolos Vekili: Mösyö Adolf Sola, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�ngiltere ve Yunanistan Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Hanri Dé Barenham, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Eksanto Polo, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Emil Zolker, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Mirza Sad�k Han, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Amerika-Belçika ve Küba Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Frederik Poha, Tercüman (Amerika): 2 Ki�i, Tercüman (Belçika): 2 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: (Münhal)<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Corc Markopoli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Flemenk Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Albert Poha, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1323<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Arnol, Kanç�lar Vekili: 1 Ki�i, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Rusya ve S�rp Devletleri<br />
General Konsolos: Mösyö Korogolof, Kanç�lar ve Ba� Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
General Konsolos Vekili: Mösyö Adolf Sola, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�ngiltere ve Yunanistan Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Hanri Dé Barenham, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Eksanto Polo, Tercüman: 4 Ki�i<br />
535
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Almanya Devletleri<br />
Geçici Konsolos Vekili: Mösyö Buke, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Mirza Sad�k Han, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Amerika-Belçika ve Küba Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Frederik Poha, Tercüman (Amerika): 2 Ki�i, Tercüman (Belçika): 2 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: (Münhal)<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Corc Markopoli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Flemenk Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Albert Poha, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1324<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Arnol, Kanç�lar Vekili: 1 Ki�i, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Rusya ve S�rp Devletleri<br />
General Konsolos: Mösyö Korogolof, Kanç�lar ve Ba� Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
General Konsolos Vekili: Mösyö Adolf Sola, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�ngiltere ve Yunanistan Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Hanri Z. Lonkores, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Eksanto Polo, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
Geçici Konsolos Vekili: Mösyö Buke, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Mirza Sad�k Han, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Amerika-Belçika ve Küba Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Frederik Poha, Tercüman (Amerika): 2 Ki�i, Tercüman (Belçika): 2 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: (Münhal)<br />
536
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Corc Markopoli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Flemenk Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Albert Poha, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1326<br />
Fransa Devletleri<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Rokforiye, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Rusya ve S�rp Devletleri<br />
Konsolos Vekili: Mösyö �alkod Nikof, Kanç�lar ve Ba� Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Gazorelli, Tercüman ve Konsolos Vekili: 1 Ki�i, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�ngiltere ve Yunanistan Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Hanri Z. Lonkores, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Avusturya-Macaristan Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Eksanto Polo, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Almanya Devletleri<br />
General Konsolos: Mösyö Refon Ni�indrof, Tercüman: 4 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Lion Bey Acemiyan, Tercüman: 4 Ki�i<br />
Amerika-Belçika ve Küba Devletleri<br />
Konsolos: Mösyö Frederik Poha, Tercüman (Amerika): 2 Ki�i, Tercüman (Belçika): 2 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Andre Markopoli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Corc Markopoli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Flemenk Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Albert Poha, Tercüman: 1 Ki�i<br />
b. Kazalarda Bulunan Konsolosluklar<br />
�skenderun<br />
1284–1285<br />
537
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos Vekili: Philip Garalli, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Gar�an, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Avusturya Devleti<br />
Vis Konsolos : Mösyö Kolachky, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos : Mösyö Belganti, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Merkoladi, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1286-1287<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos Vekili: Philip Garalli, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos Vekili: Münhal, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Rus Devletleri<br />
Vis Konsolos : Mösyö Dariof, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Avusturya ve Macaristan Devleti<br />
Vis Konsolos : Mösyö Kolachky, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos : Mösyö Belganti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Amerika Devleti (1287’de �sveç ve Norveç Devletleri ile beraber)<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Mebros, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1288<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos Vekili: Philip Garalli, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos Vekili: Münhal, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Yunanistan Devletleri<br />
Vis Konsolos: Mösyö Delnardiyo<br />
538
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Rus Devletleri<br />
Vis Konsolos: Mösyö Dariof, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Avusturya ve Macaristan Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Kolachky, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Esber Dehroni, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jovani Lopy<br />
Amerika ve �sveç Devletleri<br />
Konsolos Vekili: Mösyö David Lomiromizo, Kanç�lar: 1 Ki�i, Tercüman: 3 Ki�i<br />
1290<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos Vekili: Philip Garalli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Emil Frank, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Yunanistan Devletleri<br />
Vis Konsolos : Mösyö Delnardiyo<br />
Rus Devletleri<br />
Vis Konsolos : Mösyö Dariof, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Avusturya ve Macaristan Devleti<br />
Vis Konsolos : Mösyö Kolachky, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos : Mösyö E. Joseph Levanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender Vekili: Anton Hanna Benna, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jovani Lopy, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Almanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Emil Frank<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Tony, Tercüman: 1 Ki�i<br />
539
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1293<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos Vekili: Philip Garalli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Emil Frank, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Yunanistan Devletleri<br />
Vis Konsolos : Mösyö Agustin Katoni, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Rus Devletleri<br />
Vis Konsolos : Mösyö Kobdan, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Avusturya ve Macaristan Devleti<br />
Vis Konsolos : Mösyö Kolachky, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos : Mösyö E. Joseph Levanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender Vekili: Anton Hanna Benna, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jovani Lopy, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1295<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos Vekili : Philip Garalli, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ngiltere, Yunanistan, �sveç, Norveç ve Hollanda Devletleri<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Agustin Katoni, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Avusturya ve Macaristan Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Kolachky, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö E. Joseph Levanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Almanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Emil Frank, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender Vekili: Anton Hanna Benna, Tercüman: 3 Ki�i<br />
540
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jovani Lopy, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1299–1300<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos Vekili: Philip Garalli, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ngiltere, �sveç ve Hollanda Devletleri<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Agustin Katoni, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos Memuru: Mösyö E. Joseph Levanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Almanya ve Amerika Devletleri<br />
Konsolos Memuru: Mösyö Emil Frank, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender Vekili : Anton Hanna Benna, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jovani Lopy, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1302–1309<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos Vekili: Philip Garalli, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ngiltere, �sveç ve Hollanda Devletleri<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Agustin Katoni, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya, Avusturya ve Macaristan Devleti<br />
Konsolos Memuru: Mösyö E. Joseph Levanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Almanya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Thedor Belfanti, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender Vekili: Anton Hanna Benna, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jovani Lopy, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos Memuru : Mösyö Aten Kobidan, Tercüman: Polis Efendi Kasya<br />
541
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1310–1314<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos: Amdide Lonjuvil, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere, �sveç, Norveç ve Hollanda Devletleri<br />
Vis Konsolos: Mösyö Agustin Katoni, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya, Avusturya ve Macaristan Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö E. Joseph Levanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Almanya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Thedor Belfanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender Vekili: Anton Benna Efendi, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jovani Lopy, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos Memuru: Mösyö Danyal Walkir<br />
Yunanistan Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Galmaki Mayistire<br />
1315<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos: Münhal, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos : Mösyö Luiji Levanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere, �sveç, Norveç ve Hollanda Devletleri<br />
Vis Konsolos: Mösyö Agustin Katoni, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Avusturya ve Macaristan Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Emil Levanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Almanya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Thedor Belfanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender Vekili: Anton Benna, Kanç�lar: Jorgi Efendi �sa, Tercüman: 1 Ki�i<br />
542
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Washington, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jovani Lopy, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1316–1317<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Jiyakopy, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Luiji Levanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere, �sveç, Norveç ve Hollanda Devletleri<br />
Vis Konsolos: Mösyö Agustin Katoni, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Avusturya ve Macaristan Devleti<br />
Vis Konsolos : Mösyö Emil Levanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Almanya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Thedor Belfanti, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender Vekili: Anton Benna, Kanç�lar: Jorgi Efendi �sa, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Washington, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jovani Lopy, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Emil Mechille, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1318<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Vesine, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Luiji Levanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere, �sveç, Norveç ve Hollanda Devletleri<br />
Vis Konsolos: Mösyö Agustin Katoni, Tercüman: 2 Ki�i<br />
543
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Avusturya ve Macaristan Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Emil Levanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Almanya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Thedor Belfanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender Vekili: Anton Benna, Kanç�lar: Jorgi Efendi �sa, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Wilyam R. Dapolis, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jovani Lopy, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Emil Mechille, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1319–1322<br />
Fransa Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Mersine, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Luiji Levanti, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ngiltere, �sveç, Norveç ve Hollanda Devletleri �le Yunan Uyruklular�n Maslahatgüzar�<br />
Vis Konsolos: Mösyö Agustin Katoni, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Avusturya ve Macaristan Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Emil Levanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Almanya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Thedor Belfanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender Vekili: Anton Benna, Kanç�lar: Jorgi Efendi �sa, Tercüman: �sa Efendi Yakup<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Wilyam R. Davis, Tercüman: 3 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Jovani Lopy, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Emil Mechille, Tercüman: 2 Ki�i<br />
544
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1323–1326<br />
Fransa Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Dilanda, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Luiji Levanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere, �sveç, Norveç ve Hollanda Devletleri �le Yunan Uyruklular�n Maslahatgüzar�<br />
Vis Konsolos: Mösyö Agustin Katoni<br />
Avusturya ve Macaristan Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Emil Levanti, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Almanya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Thedor Belfanti, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender Vekili: Anton Bey Benna, Kanç�lar: Nimetullah Efendi Felah, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Hiseb Jacsin, Vis Konsolos: Mösyö David Lorimer, Tercüman ve<br />
Kâtip: Loranzo Efendi Menshy<br />
�spanya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Sas Karoy Haskoli, Konsolos Vekili: Mösyö Sifolli, Tercüman: 3 Ki�i<br />
Portekiz Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Luiji Levanti Haskoli, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Belçika Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Joseph Katoni, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Antakya<br />
1284<br />
Fransa Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö �skender Bones, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Be��are Numa<br />
�spanya Devleti<br />
Vis Konsolos: Hoca Mihail<br />
545
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1285<br />
Fransa Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö �skender Bones, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Be��are Numa, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1286–1287<br />
Fransa Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö �skender Bones, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Joseph Dewik<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Be��are Numa, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1288<br />
Fransa Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö �skender Bones, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Joseph Dewik<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Be��are Numa, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Wilyam Lopy<br />
1290<br />
Fransa Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö �skender Bones, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Joseph Dewik, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Micharmagme, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Vis Konsolos : Mösyö Wilyam Lopy<br />
546
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Mösyö Musa �ntiya, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1293<br />
Fransa Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö �skender Bones, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Joseph Dewik, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�talya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Be�arre, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Vis Konsolos : Mösyö Wilyam Lopy, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Yunanistan Devleti<br />
Vis Konsolos Vekili: Hoca �lyan, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Mösyö Musa �ntiya, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1295<br />
�ngiltere Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Joseph Dewik, Tercüman: Nikola Abrahim Efendi<br />
�talya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Hoca Be�arre Efendi, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Wilyam Lopy, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Mösyö Musa �ntiya, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1299–1318<br />
Fransa Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Alber Poton, Konsolos Memuru: Mösyö Be�are, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Joseph Dewik, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Almanya Devleti<br />
Vis Konsolos : Mösyö Mardiros A�a Misakyan (Osmanl� Tebas�), Tercüman: 1 Ki�i<br />
547
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Wilyam Lopy, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Mösyö Musa �ntiya, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1319–1320<br />
Fransa Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Alber Poton, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere Devletleri �le Yunanistan Maslahatgüzar�<br />
Vis Konsolos: Mösyö David Dewik, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Almanya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Mardiros Misakyan, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1321–1323<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Münhal, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�spanya Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Wilyam Lopy, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1321–1326<br />
Fransa Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Alber Poton, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ngiltere Devletleri �le Yunanistan Maslahatgüzar�<br />
Vis Konsolos: Mösyö David Dewik, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Almanya Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Mardiros A�amisakyan, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Urfa<br />
1284–1286<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Arman Martin<br />
1290<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Hac� Harun Efendi Deyan<br />
548
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1293<br />
Fransa Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Arman Martin, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1299–1308<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Hac� Harun Efendi Deyan, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Fransa Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Arman Martin, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1309–1310<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Hac� Harun Efendi Deyan, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1312–1326<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Hac� Bekir Bey, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Mara�<br />
1287–1290<br />
Amerika Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Samuel Pecheto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1295<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos Memuru: Mösyö Nicomry, Tercüman: 3 Ki�i<br />
1299–1305<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Henry Mavrini, Tercüman: 3 Ki�i<br />
1306–1310<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Henry Mavrini<br />
549
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1316<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos: Mösyö White<br />
1326<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Balanshon, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Antep<br />
1284–1285<br />
Fransa<br />
Vis Konsolos: Mösyö Costini, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1286–1288<br />
Amerika Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Samuel Pecheto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1290<br />
Yunanistan Devletleri<br />
Vis Konsolos: Mösyö Dimitraki Seviyadis, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Nazar A�a, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Amerika Devleti<br />
Vis Konsolos: Mösyö Samuel Pecheto, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1293<br />
Yunanistan Devletleri<br />
Vis Konsolos: Mösyö Dimitraki Seviyadis, Tercüman: 2 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Nazar A�a, Tercüman: 2 Ki�i<br />
1295<br />
Yunanistan Devletleri<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Dimitraki Seviyadis<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos Memuru: Mösyö Nicomry<br />
550
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Nazar A�a, Tercüman: 3 Ki�i<br />
1299<br />
Fransa Devleti (Mara� Konsolos Memurlu�u Antep ile birle�mi�tir)<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Kilyom Victor, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Yunanistan Devleti<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Dimitraki Seviyadis<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos Memuru: Mösyö Thilman Truwerch, Tercüman: 1 Ki�i<br />
�ran Devleti<br />
�ehbender: Nazar A�a, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1300–1305<br />
Fransa Devleti (Mara� Konsolos Memurlu�u Antep ile birle�mi�tir)<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Kilyom Victor, Tercüman: 1 Ki�i<br />
Yunanistan Devletleri<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Dimitraki Seviyadis<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos Memuru: Mösyö Thilman Truwerch, Tercüman: 1 Ki�i<br />
1306–1310<br />
Fransa Devleti<br />
Konsolos: Mösyö Sormabiya, Tercüman: 2 Ki�i<br />
Yunanistan Devletleri<br />
Konsolos Vekili: Mösyö Dimitraki Seviyadis<br />
Amerika Devleti<br />
Konsolos Memuru: Mösyö Thilman Truwerch, Tercüman: 1 Ki�i<br />
551
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
8- HALEP V�LAYET�NDE OKULLAR<br />
a. Vilayet Merkezinde Bulunan Okullar<br />
1286 Y�l�<br />
Sanayi Mektebi: Mektep Hocas�, Müdür, Terzi Ustas�, Terzi Çavu�u (4<br />
Adet), Onba�� (4 Adet), Kâtip, Kundurac� Ustas� (2 Adet), Kundurac� Çavu�u (2<br />
Adet), Onba�� (4 Adet)<br />
1287 Y�l�<br />
Sanayi Mektebi: �daresi: Müdür, Hoca, �malat Terzisi, Terzi Çavu�u (2<br />
Adet), Çavu� Vekili (2 Adet), Tezgâh Ustas�, Tezgâh Çavu�u, Kâtip, Kundura �malat<br />
Müdürü, Kundurac� Çavu�u, Çavu� Vekili (2 Adet), Marangoz Ustas�, Çavu� Vekili<br />
(2 Adet), ��çi Ba��, Talebe (88 Adet)<br />
1288 Y�l�<br />
Vilayet Sanayi Mektebi: Müdür, Hoca, Terzi �malat Müdürü, Çavu�, Çavu�<br />
Vekili (3 Adet), Kâtip, Kundura �malat Müdürü, Çavu�, Çavu� Vekili (2 Adet), ��çi<br />
Ba��, Talebe (60 Adet)<br />
1290 Y�l�<br />
Sanayi Mektebi �daresi: Müdür, �malat Müdürü, Terzi Ba��, Sand�k Emini,<br />
Kâtip, Mektep Hocas�, ��çi Ba��<br />
1302 Y�l�<br />
Halep Mülkiye Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Hat Muallimi,<br />
Frans�zca Muallimi, Talebe Mevcudu: 154<br />
1303 Y�l�<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Riyaziye Muallimi Kola�as�, Müdür Yüzba-<br />
��, Dâhiliye Zabiti Yüzba��, Lisan Muallimi Mülaz�m Evvel, �mla Hocas� Mülaz�m<br />
Sani, Co�rafya Hocas� Mülaz�m Sani, Dâhiliye Zabiti Mülaz�m Sani (2 Adet), Arapça<br />
Hocas�, Farsça Hocas� (Münhal), Hüsn-ü Hat Muallimi, Talebe Mevcudu: 84<br />
Halep Mülkiye Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Hat Muallimi,<br />
Frans�zca Muallimi, Talebe Mevcudu: 90<br />
1305 Y�l�<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür Kola�as�, Riyaziye Muallimi Kola-<br />
�as�, Dâhiliye Zabiti Yüzba��, Resim Muallimi Mülaz�m Evvel, Dâhiliye Zabiti Mülaz�m<br />
Evvel (2 Adet), Frans�zca Muallimi (Münhal), Dâhiliye Zabiti (Münhal), Arapça<br />
Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, Türkçe Hat Muallimi, Kavaid-i Osmaniye<br />
Muallimi, Türkçe �mla Muallimi (Münhal), Talebe Mevcudu: 4. Sene: 18, 3. Sene: 51,<br />
2. Sene: 70, 1. Sene: 61, Toplam: 200, Hademe: 6 Adet<br />
Halep Mülkiye Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Üçüncü<br />
Muallim, Frans�zca Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Resim Muallimi Mülaz�m Evvel,<br />
Kap�c�, Talebe Mevcudu: 98<br />
552
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1306 Y�l�<br />
Halep Mülkiye Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Frans�zca<br />
Muallimi, Üçüncü Muallim, Hüsn-ü Hat Muallimi, Resim Muallimi Mülaz�m Evvel,<br />
Kap�c�<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür Kola�as�, Riyaziye Muallimi Kola-<br />
�as�, Dâhiliye Zabiti Yüzba��, Resim Muallimi Mülaz�m Evvel, Dâhiliye Zabiti Mülaz�m<br />
Evvel (2 Adet), Arapça Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, Türkçe Hat Muallimi,<br />
Kavaid-i Osmaniye Muallimi, Türkçe �mla Muallimi, Talebe Mevcudu: 4. Sene:<br />
34, 3. Sene: 46, 2. Sene: 80, 1. Sene: 72, Toplam: 232<br />
1307 Y�l�<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür Kola�as�, Riyaziye Muallimi Kola-<br />
�as�, Co�rafya Muallimi Mülaz�m Evvel, Resim Muallimi Mülaz�m Evvel, Dâhiliye<br />
Zabiti Yüzba��, Dâhiliye Zabiti Mülaz�m Evvel (2 Adet), Dâhiliye Zabiti, Arapça<br />
Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, Türkçe Hat Muallimi, Kavaid-i Osmaniye Muallimi,<br />
Türkçe �mla Muallimi, Talebe Mevcudu: 4. Sene: 30, 3. Sene: 56, 2. Sene: 65,<br />
1. Sene: 76, Toplam: 227<br />
Halep Mülkiye Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Üçüncü<br />
Muallim, Frans�zca Muallimi, Hüsn-ü Hat ve �mla Muallimi, Resim Muallimi Mülaz�m<br />
Evvel, Sülüs Hatt� Muallimi, Bevvab<br />
1308 Y�l�<br />
Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür (Münhal); Muallimler: Riyaziye Muallimi<br />
Kola�as�, Arapça Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, Kavaid-i Osmaniye Muallimi,<br />
Resim Muallimi Mülaz�m Evvel, Türkçe Hat Muallimi, Türkçe �mla Muallimi, Türkçe<br />
Lisan Muallimi Mülaz�m Evvel, Co�rafya Muallimi Mülaz�m Sani; Dâhiliye Zabitleri:<br />
Yüzba��, Mülaz�m Evvel (2 Adet); Talebe Mevcudu: 4. Sene: 31, 3. Sene: 37,<br />
2. Sene: 55, 1. Sene: 46, �htiyat S�n�f�: 34, Toplam Talebe: 203<br />
Mülkiye Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallimi, Hüsn-ü Hat ve<br />
�mla Muallimi, Resim Muallimi Mülaz�m Evvel, Üçüncü Muallim, Frans�zca Muallimi,<br />
Sülüs Hatt� Muallimi, Bevvab, Talebe Mevcudu: 130<br />
1309 Y�l�<br />
Halep Askeri �dadi Mektebi: Müdür ve Tarih-Hesap Muallimi, Arapça Muallimi,<br />
Farsça Muallimi, Co�rafya Muallimi, Kavaid-i Osmanî Muallimi, Frans�zca<br />
Muallimi, Resim Muallimi, Rika Muallimi, �mam, Mubass�r; Talebe Mevcudu: 50<br />
Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür Kola�as�; Muallimler : Lisan Muallimi<br />
Yüzba��, Resim Muallimi Yüzba��, Co�rafya Muallimi Yüzba��, Riyaziye Muallimi<br />
(Münhal), Arapça Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi,<br />
Kavaid Muallimi, �mla Muallimi, Dâhiliye Zabitleri: Yüzba��, Mülaz�m Evvel (3<br />
Adet), Talebe Mevcudu: 4. Sene: 14, 3. Sene: 31, 2. Sene: 36, 1. Sene: 48, �htiyat S�n�f�:<br />
36, Toplam Talebe: 165, Hademeler: Ba� Hademe, Hademe (4 Adet), Kap�c�<br />
Mülkiye Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallimi, Hüsn-ü Hat ve<br />
�mla Muallimi, Resim Muallimi, Üçüncü Muallim (Münhal), Frans�zca Muallimi,<br />
Sülüs Hatt� Muallimi, Bevvab, Talebe Mevcudu: 120<br />
553
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1310 Y�l�<br />
Mülkiye �dadi Mektebi: Müdür ve Tarih-i Umumi ve Tabii Muallimi, Arapça<br />
Muallimi, Farsça Muallimi, Osmanl� Lisan� Muallimi, “Hendese, Frans�zca ve<br />
Hesap” Muallimi, Resim Muallimi, Rika Muallimi, �mam ve Mubass�r, Mubass�r,<br />
Talebe Mevcudu 55<br />
Mülkiye Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallimi, �kinci Muallimi, Resim Muallimi,<br />
Hüsn-ü Hat ve �mla Muallimi, Üçüncü Muallim (Münhal), Frans�zca Muallimi,<br />
Sülüs Hatt� Muallimi, Bevvab, Talebe Mevcudu 120<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür Kola�as�, Lisan Muallimi Yüzba��,<br />
Resim Muallimi Yüzba��, Co�rafya Muallimi Yüzba��, Riyaziye Muallimi Yüzba��,<br />
Arapça Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Kavaid Muallimi,<br />
�mla Muallimi, Dâhiliye Zabiti Yüzba��, Dâhiliye Zabiti Mülaz�m Evvel (3 Adet);<br />
Talebe Mevcudu: 4. Sene: 14, 3. Sene: 31, 2. Sene: 36, 1. Sene: 38, �htiyat S�n�f�: 36;<br />
Toplam Talebe: 155, Hademeler: Ba� Hademe, Hademe (4 Adet), Kap�c�<br />
1312 Y�l�<br />
Mülkiye �dadi Mektebi: Müdür, Muavini (2 Adet), Kâtip, �mam, Haf�z-�<br />
Keteb ve Depo Memuru, Ba� Mubass�r, Tabip (Binba��), Mubass�r (2 Adet), Eczac�,<br />
Ambar Memuru; Talim Heyeti: Kimya ve Kavanin Muallimi, Edebiyat ve �n�a Muallimi,<br />
Frans�zca Muallimi (2 Adet), Hesap ve Defter Usulü Muallimi, Arapça Muallimi,<br />
Ulum-� Diniye Muallimi, Türkçe ve Hendese Muallimi, Arapça ve Farsça Muallimi,<br />
Hikmet Muallimi (Binba��), Tarih-Cebir ve Co�rafya Muallimi, Resim Muallimi,<br />
Hüsn-ü Hat Muallimi; Talebe Mevcudu: 85 Yat�l�, 66 Gündüzcü, Toplam: 151,<br />
Hademe: 10<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür Kola�as�, Arapça Muallimi (2 Adet),<br />
Farsça Muallimi, Co�rafya Muallimi Yüzba��, Frans�zca Muallimi Yüzba��, Resim<br />
Muallimi Yüzba��, Riyaziye Muallimi Yüzba��, �mla Muallimi, Kavaid-i Osmaniye<br />
Muallimi, Türkçe Hat Muallimi (Münhal), Dâhiliye Zabiti Yüzba��, Dâhiliye Zabiti<br />
Mülaz�m Evvel (2 Adet); Talebe Mevcudu: 4. Sene: 21, 3. Sene: 46, 2. Sene: 79, 1.<br />
Sene: 87, �htiyat S�n�f�: 88, Toplam Talebe: 321; Hademeler: Ba� Hademe, Kap�c� (6<br />
Adet)<br />
1313 Y�l�<br />
Mülkiye �dadi Mektebi: �dare ve Talim Heyeti: Müdür ve Diyanet-Kimya<br />
Muallimi, Birinci Muavin ve Cevir-Kavanin-Tarih-Malumat-� Fenniye Muallimi,<br />
�kinci Muavin ve Hikmet-i Tabiiye-Mevalid-Co�rafya Muallimi, Üçüncü Muavin ve<br />
Osmanl�ca-Hendese-Makine Muallimi, Arapça Muallimi, Arapça ve Farsça Muallimi,<br />
Frans�zca Muallimi (2 Adet), Mektep �daresi Kâtibi ve Mübaya Memuru-Hesap-<br />
Defter Usulü Muallimi, Ulum-� Diniye Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Resim Muallimi,<br />
Tabip (Binba��), �mam ve Mubass�r, Ambar Memuru, Depo Memuru, Eczac�;<br />
Talebe Mevcudu: 46 Yat�l� (23 Ücretli, 23 Ücretsiz), 79 Gündüzcü, 1, Toplam: 126,<br />
Hademe: 13<br />
K�z Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallime, �kinci Muallime, Hademe, Talebe: 91<br />
Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, Bevvab, Talebe: 80<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür Kola�as�, “Co�rafya, Hendese ve �slam<br />
Tarihi” Muallimi Yüzba��, Frans�zca Muallimi Yüzba��, Resim ve Frans�zca Hat<br />
554
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Muallimi Yüzba��, Hesap ve Defter Usulü Muallimi Yüzba��, Dâhiliye Zabiti ve<br />
Türkçe �mla Muallimi Yüzba��, Dâhiliye Zabiti ve Türkçe �mla Muallimi Yüzba��,<br />
Dâhiliye Zabiti ve Türkçe Esma Muallimi Mülaz�m Evvel, “Dâhiliye Zabiti, Hikâye,<br />
Türkçe Esma ve Türkçe Mütalaa” Muallimi, Arapça Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi,<br />
“Kavaid-i Osmaniye, �lmihal, Osmanl� Alfabesi” Muallimi, Türkçe �mla Muallimi,<br />
Türkçe Hüsn-ü Hat Muallimi; Talebe Mevcudu: 4. Sene: 27, 3. Sene: 65, 2. Sene:<br />
98, 1. Sene: 68, �htiyat S�n�f�: 140, Toplam Talebe: 398; Hademeler: Ba� Hademe, Kap�c�,<br />
Hademeler (5 Adet)<br />
1314 Y�l�<br />
Mülkiye �dadi Mektebi: �dare Heyeti: Müdür, Birinci Muavin, �kinci Muavin,<br />
Üçüncü Muavin, Kâtip, Tabip, Depo ve Ambar Memuru, Mubayaa Memuru,<br />
�mam ve Mubass�r; Talim Heyeti: Ulum-� Diniye ve F�k�h Muallimi, Arapça ve<br />
Farsça Muallimi, Frans�zca Muallimi (2 Adet), “Kozmografya, Nazari Hesap ve Malumat-�<br />
Fenniye” Muallimi, “Tarih, Kavanin, Edebiyat ve Kimya” Muallimi, “Co�rafya,<br />
Türkçe ve Hikmet-i Tabiiye” Muallimi, “Hendese, Makine ve Mevalid” Muallimi,<br />
“�n�a, Kitabet, Hesap ve Defter Usulü” Muallimi, Resim Muallimi, Hüsn-ü Hat<br />
Muallimi; Talebe Mevcudu: 46 Yat�l� (23 Ücretli, 23 Ücretsiz), 79 Gündüzcü, Toplam:<br />
125, Hademe: 13<br />
K�z Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallime, �kinci Muallime, Hademe, Talebe: 120<br />
Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, Bevvab, Talebe: 115<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür Kola�as�, “Co�rafya, Hendese ve �slam<br />
Tarihi” Muallimi Yüzba��, Frans�zca Muallimi Yüzba��, Resim ve Frans�zca Hat<br />
Muallimi Yüzba��, Hesap ve Defter Usulü Muallimi Yüzba��, Dâhiliye Zabiti ve<br />
Türkçe �mla Muallimi Yüzba��, Dâhiliye Zabiti ve Türkçe �mla Muallimi Yüzba��,<br />
Dâhiliye Zabiti ve Türkçe Esma Muallimi Mülaz�m Evvel, “Dâhiliye Zabiti, Hikaye,<br />
Türkçe Esma ve Türkçe Mukaleme” Muallimi, “Dâhiliye Zabiti, Osmanl�ca Elifba,<br />
Hikaye-i Esma” Muallimi Mülaz�m Evvel, Arapça Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi,<br />
Kavaid-i Osmaniye ve �lmihal Muallimi, Kitabet ve Türkçe �mla Muallimi,<br />
Türkçe Hüsn-ü Hat Muallimi; Talebe Mevcudu: 4. Sene: 55, 3. Sene: 73, 2. Sene: 90, 1.<br />
Sene: 88, �htiyat S�n�f�: 101, Toplam Talebe: 407; Hademeler: Ba� Hademe, Kap�c�,<br />
Hademeler (5 Adet)<br />
1315 Y�l�<br />
Mülkiye �dadi Mektebi: �dare Heyeti: Müdür, Birinci Muavin, �kinci Muavin,<br />
Üçüncü Muavin, Tabip, Kâtip, �mam ve Mubass�r, Depo ve Ambar Mubayaa<br />
Memuru Talim Heyeti: “Müsellesat, Kozmografya, Malumat-� Naf�a, Cebir, Resmi<br />
Kitabet” Muallimi, “Mevalid, Kimya, Makine” Muallimi, “Edebiyat, Ahlak, Hikmeti<br />
Tabiiye, Defter Usulü” Muallimi, Tarih ve Co�rafya Muallimi, Arapça Muallimi,<br />
“Akaid, F�k�h, Farsça” Muallimi, Arapça Muallimi, Kavanin ve Servet Muallimi,<br />
“�n�a ve Kitabet, Hesap, Hendese” Muallimi, Frans�zca Muallimi, Frans�zca ve<br />
Türkçe Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Resim Muallimi; Talebe Mevcudu: 7 S�n�f<br />
(53 Yat�l�, 55 Gündüzcü) Toplam: 108, Hademe: 6<br />
K�z Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallime, �kinci Muallime, Hademe, Talebe:<br />
127 Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, Hüsn-ü Hat Muallimi, Birinci Muallim<br />
Muavini, Mubass�r, Talebe: 126<br />
555
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür Kola�as�, “Co�rafya, Hendese ve �slam<br />
Tarihi” Muallimi Yüzba��, Frans�zca Muallimi Yüzba��, Resim ve Frans�zca Hat<br />
Muallimi Yüzba��, Dâhiliye Zabiti ve Türkçe �mla Muallimi Yüzba��, “Dâhiliye Zabiti,<br />
Hikâye, Türkçe Esma ve Türkçe Mukaleme” Muallimi, Arapça Muallimi (2<br />
Adet), Farsça Muallimi, Kavaid-i Osmaniye ve �lmihal Muallimi, Türkçe Hüsn-ü<br />
Hat Muallimi; Talebe Mevcudu: 4. Sene: 47, 3. Sene: 56, 2. Sene: 100, 1. Sene: 91, �htiyat<br />
S�n�f�: 93, Toplam: 397; Hademeler: Ba� Hademe, Kap�c�, Hademeler (5 Adet)<br />
1316 Y�l�<br />
Mülkiye �dadi Mektebi: �dare Heyeti: Müdür, Birinci Muavin, �kinci Muavin,<br />
Üçüncü Muavin, Tabip (Binba��), Kâtip, �mam, Ambar ve Depo Memuru<br />
Talim Heyeti: “Cebir, Resmi Kitabet, �lm-i Servet Milel 798” Muallimi, “Edebiyat,<br />
Ahlak, Hikmet-i Tabiiye, Defter Usulü” Muallimi, “Müsellesat, Kozmografya,<br />
Mevalid, Kimya, Makine, Malumat-� Nafia” Muallimi, Tarih ve Co�rafya Muallimi,<br />
Arapça Muallimi, “Akaid, F�k�h, Türkçe, Farsça” Muallimi, Arapça Muallimi,<br />
“Kavanin, Türkçe, Servet” Muallimi, “�n�a ve Kitabet, Hesap, Hendese” Muallimi,<br />
Frans�zca Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Resim Muallimi, Ermenice Muallimi;<br />
Talebe Mevcudu: 7 S�n�f (56 Yat�l�, 60 Gündüzcü) Toplam: 116, Hademe: 6<br />
K�z Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallime, �kinci Muallime, Hademe; Talebe: 127<br />
Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, Hüsn-ü Muallimi, Birinci Muallim Muavini,<br />
Mubass�r, Talebe: 126<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür (Münhal), “Co�rafya, Hendese ve<br />
�slam Tarihi” Muallimi Yüzba��, Frans�zca Muallimi (Münhal), Resim ve Frans�zca<br />
Hüsn-ü Hat Muallimi Yüzba��, Dâhiliye Zabiti ve Türkçe �mla Muallimi Yüzba��,<br />
“Dâhiliye Zabiti, Hikâye, Türkçe Esma ve Türkçe Mukaleme” Muallimi, Arapça<br />
Muallimi (2 Adet), Farsça Muallimi, Kavaid-i Osmaniye ve �lmihal Muallimi, Türkçe<br />
Hüsn-ü Hat Muallimi; Talebe Mevcudu: 4. Sene: 37, 3. Sene: 66, 2. Sene: 108, 1. Sene:<br />
68, �htiyat S�n�f�: 64, Toplam Talebe: 343; Hademeler: Ba� Hademe, Kap�c�, Hademeler<br />
(5 Adet)<br />
1317 Y�l�<br />
Mülkiye �dadi Mektebi: �dare Heyeti: Müdür, Birinci Muavin, �kinci Muavin,<br />
Üçüncü Muavin, Tabip (Binba��), Kâtip, Ambar ve Depo Memuru, �mam, Hademe<br />
(9 Adet); Talim Heyeti: “Cebir, Nazari Hesap, Servet” Muallimi, Frans�zca<br />
Muallimi, Ulum-� Diniye Muallimi, Frans�zca Muallimi, “Müsellesat, Kozmografya,<br />
Mevalid, Kimya, Makine, Malumat-� Nafia, H�fz�s�hha” Muallimi, “Edebiyat, Ahlak,<br />
Hikmet, Defter Usulü” Muallimi, Tarih ve Co�rafya Muallimi, Arapça Muallimi,<br />
“Arapça, Farsça, Türkçe” Muallimi, “�n�a ve Kitabet, Kitabet-i Resmiye, Hendese ve<br />
Resim” Muallimi, “Kavanin Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Ameli Hesap Muallimi,<br />
Ermenice Muallimi 1314–1315 Talebe Mevcudu; Ücretli Yat�l� Müslim: 26 Gayrimüslim:<br />
0; Ücretsiz Yat�l� Müslim: 18 Gayrimüslim: 1; Gündüzcü Müslim: 63<br />
Gayrimüslim: 7; Toplam Müslim: 107 Gayrimüslim: 8<br />
K�z Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallime, �kinci Muallime, Üçüncü Muallime,<br />
Dördüncü Muallime; Talebe Mevcudu: Talebe: 121 Hademe: 1<br />
798 Milli iktisat, ekonomi dersi.<br />
556
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Rik’a<br />
Muallimi, Sülüs Muallimi Talebe: 128, Hademe: 1<br />
�rfaniye Mektebi: Birinci Muallim Vekili, �kinci Muallim, Rik’a Muallimi,<br />
Talebe: 60, Hademe: 1<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür Kola�as�, Co�rafya ve Hendese Muallimi<br />
Yüzba��, Dâhiliye Zabiti (1 Yüzba��–2 Mülaz�m Evvel, 1 Mülaz�m Sani), Riyaziye<br />
Muallimi Mülaz�m Sani, Resim Muallimi Mülaz�m Sani, Lisan Muallimi (Münhal);<br />
�lim Heyeti: Arapça Hocas� (2 Adet), Farsça Hocas�; Mülkiye Heyeti: �n�a ve<br />
�mla Muallimi, Kavaid-i Osmanî Muallimi, Tarih ve Türkçe Hat Muallimi; Talebe<br />
Mevcudu: 3. Sene: 33, 2. Sene: 66, 1. Sene: 119, �ptidai 2. Sene: 83, �ptidai 1. Sene: 60,<br />
Toplam Talebe: 361; Hademeler: Ba� Hademe, Kap�c�, Hademeler (5 Adet)<br />
1318 Y�l�<br />
Mülkiye �dadi Mektebi: �dare Heyeti: Müdür, Birinci Muavin, �kinci Muavin,<br />
Üçüncü Muavin, Tabip (Binba��), Kâtip, Mubass�r, Ambar ve Depo Memuru,<br />
�mam, Mubayaa Memuru, Hademe (9 Adet); Talim Heyeti: “Cebir, Nazari Hesap,<br />
Servet, Edebiyat ve Ahlak” Muallimi, Ulum-� Diniye Muallimi, Frans�zca Muallimi<br />
(2 Adet), “Müsellesat, Kozmografya, Mevalid, Kimya, Makine, Malumat-� Nafia,<br />
H�fz�s�hha” Muallimi, “Kavanin, Hikmet, Usul-ü Defter” Muallimi, Tarih ve Co�rafya<br />
Muallimi, Arapça Muallimi, “Arapça, Farsça, Türkçe” Muallimi, “�n�a ve Kitabet,<br />
Kitabet-i Resmiye, Hendese ve Resim” Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Ameli<br />
Hesap Muallimi, Ermenice Muallimi; 1315–1316 Talebe Mevcudu: Ücretli Yat�l�<br />
Müslim: 28, Gayrimüslim: 0; Ücretsiz Yat�l� Müslim: 20 Gayrimüslim: 1; Gündüzcü<br />
Müslim: 100 Gayrimüslim: 12; Toplam Müslim: 143 Gayrimüslim: 13<br />
K�z Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallime, �kinci Muallime, Talebe Mevcudu:<br />
Talebe: 88; Hademe: 1<br />
Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Rik’a Muallimi, Talebe:<br />
140, Hademe: 1<br />
�rfaniye Mektebi: Birinci Muallim Vekili, �kinci Muallim, Rik’a Muallimi,<br />
Talebe: 75, Hademe: 1<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür Kola�as�, Co�rafya ve Hendese Muallimi<br />
Yüzba��, Dâhiliye Zabiti (1 Yüzba��–2 Mülaz�m Sani), Riyaziye Muallimi Mülaz�m<br />
Sani, Resim Muallimi (Münhal), Lisan Muallimi Mülaz�m Sani; �lim Heyeti:<br />
Arapça Hocas� (2 Adet), Farsça Hocas�; Mülkiye Heyeti: �n�a ve �mla Muallimi,<br />
Kavaid-i Osmanî Muallimi, Tarih ve Türkçe Hat Muallimi; Talebe Mevcudu: 3. Sene:<br />
30, 2. Sene: 68, 1. Sene: 113, �ptidai 2. Sene: 83, �ptidai 1. Sene: 72, Toplam Talebe:<br />
366; Hademeler: Ba� Hademe, Kap�c�, Hademeler (5 Adet)<br />
1319 Y�l�<br />
Mülkiye �dadi Mektebi: �dare Heyeti: Müdür, Birinci Muavin, �kinci Muavin,<br />
Üçüncü Muavin, Tabip (Yüzba��), Kâtip, �mam, Ambar ve Depo Memuru, Mubass�r,<br />
Mubayaa Memuru; Talim Heyeti: Kitabet-i Resmiye Muallimi, “Edebiyat,<br />
Cebir, Servet, Kavanin, Frans�zca” Muallimi, “Mevalid, Fizik, Mekanik, Kimya,<br />
H�fz�s�hha, Kozmografya” Muallimi, Tarih ve Co�rafya Muallimi, “F�k�h, Akaid,<br />
Arapça, Farsça” Muallimi, Arapça Muallimi, Ulum-� Diniye Muallimi, Frans�zca<br />
Muallimi, “Osmanl�ca, Ameli Hesap, Usul-ü Defter” Muallimi, Hüsn-ü Hat Mualli-<br />
557
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
mi, Resim Muallimi, Ermeni Lisan� Muallimi, “Müsellesat, Hendese, Nazari Hesap,<br />
Malumat-� Nafia, �lm-i Ahlak” Muallimi (Münhal), “Hendese-i Ziraiye, Zirai Co�rafya,<br />
Zirai Defter Usulü, Ameliyat-� Zirai” Muallimi (Numune Tarlas� Müdür Muavini);<br />
�htiyat S�n�f� Muallimleri: Muallim (5 Adet), Mubass�r ve Muallim; Talebe<br />
Mevcudu: Ücretli Yat�l�: 28, Ücretsiz Yat�l�: 23, Gündüzcü: 162, Toplam: 213; Hademe:<br />
10<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür Kola�as�, Dâhiliye Zabiti (1 Mülaz�m<br />
Evvel, 1 Mülaz�m Sani), Riyaziye Hocas� Mülaz�m Sani, Resim Hocas� Mülaz�m<br />
Sani, Frans�zca Hocas� Mülaz�m Sani, Co�rafya ve Hendese Hocas� Mülaz�m Sani,<br />
Dâhiliye Yüzba�� (Münhal), Dâhiliye Mülaz�m� (Münhal); �lim Heyeti: Arapça Hocas�<br />
(2 Adet), Farsça Hocas�; Mülkiye Heyeti: Kavaid-i Osmanî Hocas� (Münhal),<br />
Tarih ve Türkçe Hat Hocas�, �mla Hocas� (Münhal); Talebe Mevcudu: 3. Sene: 59, 2.<br />
Sene: 74, 1. Sene: 132, �ptidai 2. Sene: 135; Toplam Talebe: 400; Hademeler: Ba� Hademe,<br />
Kap�c�, Hademeler (5 Adet)<br />
K�z Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallime, �kinci Muallime; Talebe Mevcudu:<br />
Talebe: 110 Hademe: 2<br />
�ptidaiye Mektepleri<br />
Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 70, Hademe: 1<br />
Rehber-i Fiyuzat Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 100, Hademe: 1<br />
Mutaf Ahmet Pa�a Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 117 Hademe: 1<br />
Hac� Musa Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 55, Hademe: 1<br />
Mukaddimiye Mektebi: Muallim, Talebe: 56, Hademe: 1<br />
�rfaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 40, Hademe: 1<br />
�smailiye Mektebi: Muallim, Talebe: 50, Hademe: 1<br />
Sultaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 75, Hademe: 1<br />
�ehrverdi Mektebi: Muallim, Talebe: 20, Hademe: 1<br />
Halep Merkezde Mevcut �slam S�byan Mektepleri: Adet: 65, Talebe: 2.934<br />
1320 Y�l�<br />
Mülkiye �dadi Mektebi: �dare Heyeti: Müdür, Birinci Muavin, �kinci Muavin,<br />
Üçüncü Muavin, Tabip (Yüzba��), Kâtip, �mam, Ambar ve Depo Memuru, Mubass�r,<br />
Mubayaa Memuru; Talim Heyeti: Kitabet-i Resmiye Muallimi, “Edebiyat,<br />
Cebir, Servet, Kavanin, Frans�zca” Muallimi, “Mevalid, Fizik, Mekanik, Kimya,<br />
H�fz�s�hha, Kozmografya” Muallimi, Tarih ve Co�rafya Muallimi, “F�k�f, Akaid,<br />
Arapça, Farsça” Muallimi, Arapça Muallimi, Ulum-� Diniye Muallimi, Frans�zca<br />
Muallimi, “Osmanl�ca, Ameli Hesap, Usul-ü Defter” Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi,<br />
Resim Muallimi, Ermeni Lisan� Muallimi, “Müsellesat, Hendese, Nazari Hesap,<br />
Malumat-� Nafia, �lm-i Ahlak” Muallimi (Münhal), “Hendese-i Ziraiye, Zirai Co�rafya,<br />
Zirai Defter Usulü, Ameliyat-� Zirai” Muallimi (Numune Tarlas� Müdür Muavini),<br />
Kavanin” Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Resim Muallimi, Ermeni Lisan�<br />
Muallimi. �htiyat S�n�f� Muallimleri: Muallim (5 Adet), Mubass�r ve Muallim; Talebe<br />
Mevcudu: Ücretli Yat�l�: 28, Ücretsiz Yat�l�: 23, Gündüzcü: 162, Toplam: 213;<br />
Hademe: 10<br />
Sanayi Mektebi: Müdür, Muhasebe Memuru ve Sand�k Emini, Tedrisat Muallimi,<br />
Depo Memuru, Talebe Adedi: 160<br />
558
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Dâhiliye Yüzba��s� ve Müdür Vekili, Dâhiliye<br />
Zabiti (1 Mülaz�m Evvel, 1 Mülaz�m Sani), Riyaziye Hocas� (Münhal), Resim Hocas�<br />
Mülaz�m Evvel, Frans�zca Hocas� (Münhal), Co�rafya ve Hendese Hocas� Mülaz�m<br />
Sani, Dâhiliye Mülaz�m� (Münhal); �lim Heyeti: Arapça Hocas� (2 Adet), Farsça<br />
Hocas�; Mülkiye Heyeti: Kavaid-i Osmanî Hocas� (Münhal), Tarih ve Türkçe Hat<br />
Hocas�, �mla Hocas� (Münhal); Talebe Mevcudu: 3. Sene: 59, 2. Sene: 74, 1. Sene:<br />
132, �ptidai 2. Sene: 135; Toplam Talebe: 400; Hademeler: Ba� Hademe, Kap�c�, Hademeler<br />
(4 Adet)<br />
K�z Rü�tiye Mektebi: Birinci ve �kinci Muallime; Talebe Mevcudu: Talebe:<br />
110; Hademe: 2<br />
�ptidaiye Mektepleri<br />
Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 70, Hademe: 1<br />
Rehber-i Fiyuzat Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 100, Hademe: 1<br />
Mutaf Ahmet Pa�a Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 117 Hademe: 1<br />
Hac� Musa Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 55, Hademe: 1<br />
Mukaddimiye Mektebi: Muallim, Talebe: 56, Hademe: 1<br />
�rfaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 40, Hademe: 1<br />
Sultaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 75, Hademe: 1<br />
�smailiye Mektebi: Muallim, Talebe: 50, Hademe: 1<br />
�ehrverdi Mektebi: Muallim, Talebe: 20, Hademe: 1<br />
Halep Merkezde Mevcut �slam S�byan Mektepleri: Adet: 65, Talebe: 2.934<br />
1321 Y�l�<br />
Mülkiye �dadi Mektebi: �dare Heyeti: Müdür, �kinci Müdür, Birinci Muavin,<br />
�kinci Muavin, Üçüncü Muavin, Tabip (Yüzba��), Kâtip ve Mubayaa Memuru,<br />
�mam, Ambar ve Depo Memuru, �dadi Mubass�r�, Ziraat �ube Mubass�r�, �htiyat<br />
S�n�flar� Mubass�r�; �dadi Talim Heyeti: Kitabet-i Resmiye Muallimi, “Mevalid, Servet,<br />
Ahlak, Hendese, Frans�zca” Muallimi, “Mekanik, Fizik, Kimya, Müsellesat,<br />
Kozmografya, Hendese” Muallimi, “Tarih, Co�rafya, Cebir” Muallimi, “Akaid,<br />
Usul-i Tahrir, Arapça, Farsça” Muallimi, “Usul-ü Defter, Nazari Hesap, Türkçe”<br />
Muallimi, Arapça Muallimi, Ulum-u Diniye ve Ahlak Muallimi, Frans�zca Muallimi,<br />
“Co�rafya, �lm-i �n�a, Hesap �lmi, Malumat-� Ziraiye, Kavanin” Muallimi, Hüsn-ü<br />
Hat Muallimi, Resim Muallimi, Ermeni Lisan� Muallimi; Ziraat �ubesi Talim Heyeti:<br />
“Ziraat Dersleri, Ameliyat-� Ziraiye, Sanayi-i Ziraiye” Muallimi, “�lm-i Servet-i<br />
Ziraiye, Ziraat Makineleri, Zirai Nebatat” Muallimi, Hendese-i Ameliye-i Ziraiye<br />
Muallimi, Mevalid-i Salise Muallimi, “Hikmet ve Kimya’n�n Ziraat’a Tatbiki, Hayvanat-�<br />
Ziraiye, H�fz�s�hha-i Hayvanat, Fen-i �htina” Muallimi, Co�rafya-i Zirai,<br />
Zirai Usul-ü Defteri Muallimi; �htiyat S�n�flar� Talim Heyeti: �lmihal Muallimi,<br />
“Kur’an-� Kerim, Tecvit, Arapça, Hüsn-ü Hat” Muallimi, “Kur’an-� Kerim, Tecvit,<br />
Tarih, K�raat” Muallimi, “�mla, Arapça, Kavaid” Muallimi “Hesap, Co�rafya, Malumat-�<br />
Nafia” Muallimi, Frans�zca Mullimi; Talebe Mevcudu: �dadi Ücretli Yat�l�:<br />
33, Ücretsiz Yat�l�: 7, Gündüzcü: 131, Toplam: 171; Ziraat �ubesi Ücretli Yat�l�: -,<br />
Ücretsiz Yat�l�: 14, Gündüzcü: 1, Toplam: 15; �htiyat S�n�flar� Ücretli Yat�l�: 2, Ücretsiz<br />
Yat�l�: -, Gündüzcü: 98, Toplam: 100; Toplam Ücretli Yat�l�: 35, Ücretsiz Yat�l�: 21,<br />
Gündüzcü: 230, Toplam: 286; Hademe: 12<br />
559
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Sanayi Mektebi: �dare Komisyonu: Birinci Reis: Maarif Müdürü, �kinci Reis,<br />
Üyeler (6 Adet); �dare Heyeti: Müdür, Muhasebe Kâtibi ve Sand�k Emini, Kâtip ve<br />
Depo Memuru, Tedrisat Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Birinci Mubass�r, �kinci<br />
Mubass�r ve Depo Memuru Muavini; �malat Ustalar�: Terzi Ustas�, Kundurac� Ustas�,<br />
Marangoz Ustas�, Çorapç� Ustas�; Talebe Adedi: 160 Hademe: 2<br />
K�z Rü�tiye Mektebi: Birinci, �kinci Muallime; Talebe: 168, Hademe: 2<br />
Selimiye K�z Mektebi: Birinci Muallime, �kinci Muallime; Talebe: 36<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür Kola�as�, Dâhiliye Zabiti (1 Yüzba��,<br />
2 Mülaz�m Evvel), Riyaziye Hocas� Mülaz�m Sani, Resim Hocas� Mülaz�m Evvel,<br />
Frans�zca Hocas� Mülaz�m Sani, Co�rafya ve Hendese Hocas� Mülaz�m Sani, Dâhiliye<br />
Mülaz�m�; �lim Heyeti: Arapça Hocas� (2 Adet), Farsça Hocas�; Mülkiye Heyeti:<br />
Kavaid-i Osmanî Hocas�, Tarih ve Türkçe Hat Hocas�, �mla Hocas�; Talebe Mevcudu:<br />
4. Sene: 41, 3. Sene: 37, 2. Sene: 55, 1. Sene: 68, �ptidai 2. Sene: 47; Toplam Talebe:<br />
248, Hademeler: Ba� Hademe, Kap�c�, Hademeler (4 Adet),<br />
�ptidaiye Mektepleri<br />
Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 97, Hademe: 1<br />
Rehber-i Fiyuzat Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 95, Hademe: 1<br />
Mutaf Ahmet Pa�a Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 135 Hademe: 1<br />
Hac� Musa Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 63, Hademe: 1<br />
Mukaddimiye Mektebi: Muallim, Talebe: 47, Hademe: 1<br />
�rfaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 67, Hademe: 1<br />
Sultaniye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 103, Hademe: 1<br />
�smailiye Mektebi: Muallim, Talebe: 43, Hademe: 1<br />
�ehrverdi Mektebi: Muallim, Talebe: 23, Hademe: 1<br />
Defteremini Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 68, Hademe: 1<br />
Tavva� Mektebi: Muallim, Talebe: 33, Hademe: 1<br />
Akrab Mektebi: Muallim, Talebe: 75, Hademe: 1<br />
Muhteseb Mektebi: Muallim, Talebe: 87, Hademe: 1<br />
Halep Merkezde Mevcut �slam S�byan Mektepleri: Adet: 75, Adedi: 2.934<br />
Gayrimüslim Okullar�<br />
Rum-Ortodoks Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Ortodoks K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (Salibe’de, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Katolik K�z Mektebi (Büyük Kilise’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (�erasus’da, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (Tatarlar Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (K�bab Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni-Katolik Erkek Mektebi (Tomayat Mahallesinde, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Ermeni-Katolik Erkek Mektebi (Hamidiye Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Süryani-Katolik Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Marunî Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Ermeni Erkek Mektebi (Biluni Sokak’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Protestan K�z Mektebi (Hendek Tarikinde, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
560
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Protestan Erkek-K�z Mektebi (Kastil El-Cura’da, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
�srail �irketi Erkek Mektebi (Han El-Harir’de, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Musevi �irketi K�z Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Haham Yakub Devik Erkek Mektebi (Musabin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham Musa Erkek Mektebi (Musabin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham Azre�bube Erkek Mektebi (Musayin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham Abraham Melin Erkek Mektebi (Musayin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Safdiye Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Ferci Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
�ebuni Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Canani Musevi Erkek Mektebi (Bahsita’da, �ptidai Derecesinde)<br />
1322 Y�l�<br />
Mülkiye �dadi Mektebi: �dare Heyeti: Müdür, Birinci Muavin, �kinci Muavin,<br />
Üçüncü Muavin, Tabip (Kola�as�), Kâtip ve Mubayaa Memuru, �mam, Ambar<br />
ve Depo Memuru, �dadi Mubass�r�; �dadi Talim Heyeti: Tahrir Usulü Muallimi,<br />
“Mekanik, Fizik, Kavanin, Servet, Kitabet-i Resmiye” Muallimi, Tarih ve Co�rafya<br />
Muallimi, “Akaid, Arapça, Farsça” Muallimi, “Usul-i Defteri, Türkçe, Co�rafya”<br />
Muallimi, Arapça Muallimi, Ulum-u Diniye ve Ahlak Muallimi, Frans�zca Muallimi,<br />
“Mevalid-i Salise, Kimya, Türkçe, Hesap, �lm-i E�ya” Muallimi, “Frans�zca, Kozmografya,<br />
Cebir, Resim, Müsellesat” Muallimi, “Hesap, Hendese, Malumat-� Ziraiye<br />
ve S�hhiye” Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Ermenice Muallimi; Ziraat �ubesi<br />
Talim Heyeti: “Zirai Sanayi, �lm-i Servet, Zirai Co�rafya, Zirai Defter Usulü, Zirai<br />
Ameliye” Muallimi, Ziraat Makineleri Vekili, Fen-i E�car Vekili, “Zirai Ameliye,<br />
Fen-i �htina, Zirai Nebatat” Vekili, “Hikmet, Zirai Kimya, Mevalid-i Salise” Vekili,<br />
�lm-i Ahval-i Cev (144) Vekili, Ziraat Mubass�r�; �htiyat S�n�flar� Talim Heyeti: Birinci<br />
Muallim, Muallim (3 Adet), Muallim ve Mubass�r; 1319–1320 Senesi Talebe<br />
Mevcudu; Ücretli Yat�l�: 18, Ücretsiz Yat�l�: 20, Gündüzcü: 243, Toplam: 281<br />
Sanayi Mektebi: �dare Heyeti: Müdür (Münhal), Muhasebe Kâtibi ve Sand�k<br />
Emini, Depo Memuru, Tedrisat Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Birinci Mubass�r,<br />
�kinci Mubass�r ve Depo Memuru Muavini; �malat Ustalar�: Terzi Ustas�, Kundurac�<br />
Ustas�, Marangoz Ustas�, Çorapç� Ustas�; Talebe Adedi: 60 Hademe: 2<br />
K�z Rü�tiye Mektebi: Birinci ve Hüner Muallimesi, �kinci Muallime, �htiyat<br />
Muallimesi, Birinci Muallime Muavinesi, �kinci Muallimesi Muavinesi, �htiyat<br />
Muallimesi Muavinesi, Diki� Muallimesi, Nak�� Muavinesi; 1319–1320 Senesi Talebe<br />
Mevcudu: Talebe: 180; Hademe: 2<br />
Selimiye K�z Mektebi: Birinci Muallime, �kinci Muallime, Talebe: 36<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür Kola�as�, Dâhiliye Zabiti (1 Yüzba��,<br />
2 Mülaz�m Sani, 1 Mülaz�m), Riyaziye Hocas� (Münhal), Resim Hocas� Mülaz�m<br />
Evvel, Frans�zca Hocas� Mülaz�m Sani, Co�rafya ve Hendese Hocas� Mülaz�m Sani;<br />
�lim Heyeti: Arapça Hocas� (2 Adet), Farsça Hocas�; Mülkiye Heyeti: Kavaid-i Osmanî<br />
Hocas�, Tarih ve Türkçe Hat Hocas�, �mla Hocas�; Talebe Mevcudu: 4. Sene:<br />
17, 3. Sene: 41, 2. Sene: 42, 1. Sene: 65, �ptidai 2. Sene: 61;Toplam Talebe: 226: Hademeler:<br />
Ba� Hademe, Kap�c�, Hademeler (5 Adet)<br />
561
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�ptidaiye Mektepleri<br />
Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 97, Hademe: 1<br />
Rehber-i Fiyuzat Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 95, Hademe: 1<br />
Mutaf Ahmet Pa�a Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe 135 Hademe 1<br />
Hac� Musa Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 31, Hademe: 1<br />
Mukaddimiye Mektebi: Muallim, Talebe: 47, Hademe: 1<br />
�rfaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 35, Hademe: 1<br />
Sultaniye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 103, Hademe: 1<br />
Defteremini Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 68, Hademe: 1<br />
�smailiye Mektebi: Muallim, Talebe: 52, Hademe: 1<br />
�ehrverdi Mektebi: Muallim, Talebe: 9, Hademe: 1<br />
Tavva� Mektebi: Muallim, Talebe: 15, Hademe: 1<br />
Akrab Mektebi: Muallim, Talebe: 75, Hademe: 1<br />
Muhteseb Mektebi: Muallim, Talebe: 87, Hademe: 1<br />
Çehartekke Mektebi: Muallim, Talebe: 62, Hademe: 1<br />
Halep Merkezde Mevcut �slam S�byan Mektepleri: Adet: 75 Talebe: 2.934<br />
Hususi Mektepler<br />
�emsü’l-Maarif Mektebi: �dare Heyeti: Birinci Müdür, �kinci Müdür, Tabip<br />
Yüzba��, Birinci Mubass�r, �kinci Mubass�r, Hademe (2 Adet); Talebe: 70 (�ptidai ve<br />
Rü�tiye Derecesinde), Talim Heyeti: Hesap ve Ahlak Muallimi, Türkçe ve Tarih<br />
Muallimi, Ulum-u Diniye ve Arapça Muallimi, Co�rafya Muallimi, Kavaid-i Türkiye<br />
ve Kitabet Muallimi (Mülaz�m Evvel), Frans�zca Muallimi, �ngilizce Muallimi,<br />
Hat Muallimi<br />
Numune-i Terakki Mektebi: Müdür, Türkçe Muallimi, Hademe, Talebe:<br />
200, (�ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
�emsü’t-Terakki Mektebi: Müdür, Muallim; Talebe: 33 (�ptidai Derecesinde)<br />
Gayrimüslim Okullar�<br />
Rum-Ortodoks Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Ortodoks K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (Salibe’de, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Katolik K�z Mektebi (Büyük Kilise’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (�erasus’da, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (Tatarlar Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (K�bab Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni-Katolik Erkek Mektebi (Tomayat Mahallesinde, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Ermeni-Katolik Erkek Mektebi (Hamidiye Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Süryani-Katolik Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Marunî Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Ermeni Erkek Mektebi (Biluni Sokak’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Protestan K�z Mektebi (Hendek Tarikinde, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Protestan Erkek-K�z Mektebi (Kastil El-Cura’da, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
�srail �irketi Erkek Mektebi (Hal El-Harir’de, Rü�tiye Derecesinde)<br />
562
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Musevi �irketi K�z Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Haham Yakub Devik Erkek Mektebi (Musabin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham Musa Erkek Mektebi (Musabin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham Azre�bube Erkek Mektebi (Musayin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham Abraham Melin Erkek Mektebi (Musayin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Safdiye Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Ferci Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
�ebuni Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Canani Musevi Erkek Mektebi (Bahsita’da, �ptidai Derecesinde)<br />
1323 Y�l�<br />
Mülkiye �dadi Mektebi: �dare Heyeti: Müdür, Birinci Muavin, �kinci Muavin,<br />
Üçüncü Muavin, Tabip (Kola�as�), Kâtip ve Mubayaa Memuru, �mam, Ambar<br />
ve Depo Memuru, �dadi Mubass�r�; �dadi Talim Heyeti: Tahrir Usulü Muallimi,<br />
“Mekanik, Fizik, Kavanin, Servet, Kitabet-i Resmiye” Muallimi, Tarih ve Co�rafya<br />
Muallimi, “Akaid, Arapça, Farsça” Muallimi, “Usul-i Defteri, Türkçe, Co�rafya”<br />
Muallimi, Arapça Muallimi, Ulum-u Diniye ve Ahlak Muallimi, Frans�zca Muallimi,<br />
“Mevalid-i Salise, Kimya, Türkçe, Hesap, �lm-i E�ya” Muallimi, “Frans�zca, Kozmografya,<br />
Cebir, Resim, Müsellesat” Muallimi, “Hesap, Hendese, Malumat-� Ziraiye<br />
ve S�hhiye” Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Ermenice Muallimi; �htiyat S�n�flar�<br />
Muallim Heyeti: Birinci Muallim, Muallim (3 Adet), Mubass�r; 1320–1321 Senesi<br />
Talebe Mevcudu: Ücretli Yat�l�: 18, Ücretsiz Yat�l�: 20, Gündüzcü: 243, Toplam: 281<br />
Sanayi Mektebi: �dare Heyeti: Müdür Vekili, Muhasebe Kâtibi, Depo Memuru,<br />
Tedrisat Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi, Birinci Mubass�r, �kinci Mubass�r<br />
ve Depo Memuru Muavini: �malat Ustalar�: Kundurac� Ustas�, Mensucat Ustas�,<br />
Marangoz Ustas�; Talebe Adedi: 90; Hademe: 2<br />
K�z Rü�tiye Mektebi: Birinci ve Hüner Muallimesi, �kinci Muallime, �htiyat<br />
Muallimesi, Birinci Muallime Muavinesi, �kinci Muallimesi Muavinesi, �htiyat<br />
Muallimesi Muavinesi, Diki� Muallimesi, Nak�� Muavinesi; 1320–1321 Senesi Talebe<br />
Mevcudu: Talebe: 180; Hademe: 2<br />
Selimiye K�z Mektebi: Birinci Muallime, �kinci Muallime; Talebe: 36<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: �dare Heyeti: Müdür Kola�as�, Dâhiliye Zabiti<br />
(1 Yüzba��, 1 Mülaz�m Sani, 1 Mülaz�m), Riyaziye Hocas� (Münhal), Resim Hocas�<br />
Mülaz�m Evvel, Frans�zca Hocas� Mülaz�m Sani, Co�rafya ve Hendese Hocas�<br />
Mülaz�m Sani; �lim Heyeti: Arapça Hocas� (2 Adet), Farsça Hocas�; Mülkiye Heyeti:<br />
Kitabet ve Kavaid Hocas�, Tarih ve Türkçe Hat Hocas�, �mla Hocas�; Talebe Mevcudu:<br />
4. Sene: 40, 3. Sene: 31, 2. Sene: 38, 1. Sene: 84, �ptidai 2. Sene: 58; Toplam Talebe:<br />
251; Hademeler: Ba� Hademe, Kap�c�, Hademeler (5 Adet)<br />
�ptidaiye Mektepleri<br />
Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 97, Hademe: 1<br />
Rehber-i Fiyuzat Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 95, Hademe: 1<br />
Mutaf Ahmet Pa�a Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 45, Hademe: 1<br />
Hac� Musa Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 31, Hademe: 1<br />
�rfaniye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 35, Hademe: 1<br />
Defteremini Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 68, Hademe: 1<br />
563
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Mukaddemiye Mektebi: Muallim, Talebe: 47, Hademe: 1<br />
Sultaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 103, Hademe: 1<br />
�smailiye Mektebi: Muallim, Talebe: 52, Hademe: 1<br />
�ehrverdi Mektebi: Muallim, Talebe: 9, Hademe: 1<br />
Tavva� Mektebi: Muallim, Talebe: 15, Hademe: 1<br />
Akrab Mektebi: Muallim, Talebe: 75, Hademe: 1<br />
Muhteseb Mektebi: Muallim, Talebe: 87, Hademe: 1<br />
Çehartekke Mektebi: Muallim, Talebe: 62, Hademe: 1<br />
Halep Merkezde Mevcut S�byan Mektepleri: Adet: 75, Talebe Adedi: 2.934<br />
Hususi Mektepler<br />
�emsü’l-Maarif Mektebi: �dare Heyeti: Birinci Müdür, �kinci Müdür, Tabip<br />
Yüzba��, Birinci Mubass�r, �kinci Mubass�r, Hademe (2 Adet); Talebe: 70 (�ptidai ve<br />
Rü�tiye Derecesinde), Talim Heyeti: Hesap ve Ahlak Muallimi, Türkçe ve Tarih<br />
Muallimi, Ulum-u Diniye ve Arapça Muallimi, Co�rafya ve Türkçe Muallimi,<br />
“Kavaid-i Türkiye ve Kitabet Muallimi (Mülaz�m Evvel), Frans�zca Muallimi, �ngilizce<br />
Muallimi, Hat Muallimi<br />
Gayrimüslim Okullar�<br />
Rum-Ortodoks Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Ortodoks K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (Salibe’de, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Katolik K�z Mektebi (Büyük Kilise’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (�erasus’da, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (Tatarlar Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (K�bab Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni-Katolik Erkek Mektebi (Tomayat Mahallesinde, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Ermeni-Katolik Erkek Mektebi (Hamidiye Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Süryani-Katolik Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Marunî Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Ermeni Erkek Mektebi (Biluni Sokak’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Protestan K�z Mektebi (Hendek Tarikinde, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Protestan Erkek-K�z Mektebi (Kastil El-Cura’da, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
�srail �irketi Erkek Mektebi (Hal El-Harir’de, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Musevi �irketi K�z Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Haham Mamiye Erkek Mektebi (Musabin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham Musa Erkek Mektebi (Musabin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham Azre�bube Erkek Mektebi (Musayin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham �brahim Melin Erkek Mektebi (Musayin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Safdiye Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Ferec Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
�ebuni Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Canani Musevi Erkek Mektebi (Bahsita’da, �ptidai Derecesinde)<br />
564
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1324 Y�l�<br />
Mülkiye �dadi Mektebi: �dare Heyeti: Müdür, Birinci Muavin, �kinci Muavin,<br />
Üçüncü Muavin, Tabip (Kola�as�), Kâtip ve Mubayaa Memuru, �mam, Ambar<br />
Memuru, Depo Memuru, �dadi Mubass�r�; �dadi Talim Heyeti: Edebiyat Muallimi,<br />
“Mekanik, Fizik, Kavanin, Servet, Mevalid-i Selase, H�fz�s�hha, Kimya” Muallimi,<br />
�slam Tarihi Muallimi, Tarih ve Co�rafya Muallimi, “Akaid, Arapça, Farsça” Muallimi,<br />
“Usul-i Defteri, Türkçe Kitabet, Co�rafya” Muallimi, Arapça Muallimi, “Ulumu<br />
Diniye ve Ahlak, Mant�k” Muallimi, Frans�zca Muallimi, Türkçe ve Hesap Muallimi,<br />
“Frans�zca, Kozmografya, Hendese, Resim, Müsellesat” Muallimi, “Hesap,<br />
Cebir, Müsellesat, Malumat-� Ziraiye ve S�hhiye” Muallimi, Hüsn-ü Hat Muallimi,<br />
Ermenice Muallimi; �htiyat S�n�flar� Talim Heyeti: Birinci Muallim, Muallim (3<br />
Adet), Mubass�r; 1321–1322 Senesi Talebe Mevcudu: Ücretli Yat�l�: 43, Ücretsiz Yat�l�:<br />
19, Gündüzcü: 168, Toplam: 230<br />
Sanayi Mektebi: �dare Heyeti: Müdür, Muhasebe Kâtibi ve Sand�k Emini,<br />
Tedrisat Muallimi, Mubass�r; �malat: Mensucat Ustas�: Talebe Adedi: 40 Hademe: 2<br />
Yat�l� Sanayi Mektebi �dare Komisyonu: Reis: Maarif Müdürü, Üyeler (3 Adet),<br />
Kâtip<br />
K�z Rü�tiye Mektebi: Birinci ve Hüner Muallimesi, �kinci Muallime, Üçüncü<br />
Muallime, Birinci Muallime Muavinesi, �kinci Muallimesi Muavinesi, Üçüncü Muallime<br />
Muavinesi, Hüner Muallimesi Muavinesi; 1321–1322 Senesi Talebe Mevcudu:<br />
Talebe: 129, Hademe: 2<br />
Selimiye K�z Mektebi: Birinci Muallime, �kinci Muallime, Nak�� Muallimesi<br />
Talebe: 29, Hademe: 2<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: Müdür Kola�as�, Dâhiliye Zabiti (1 Yüzba��,<br />
3 Mülaz�m Sani, 1 Münhal), Resim Hocas� Mülaz�m Evvel, Riyaziye Hocas� (Münhal),<br />
Riyaziye Hocas� (Münhal), Lisan Muallimi Mülaz�m Sani, Co�rafya Muallimi<br />
Mülaz�m Sani, Hesap Muallimi Mülaz�m Sani, Kavaid Muallimi (Münhal), Frans�zca<br />
Muallimi (Münhal), Jimnastik Muallimi (Münhal); �lim Heyeti: Arapça Hocas� (2<br />
Adet), Farsça Muallimi; Mülkiye Heyeti: Kitabet ve Kavaid Muallimi, �mla Muallimi,<br />
Tarih ve Hat Muallimi: Talebe Mevcudu: 5. Sene: 30, 4. Sene: 20, 3. Sene: 20, 2.<br />
Sene: 46, 1. Sene: 120; Toplam Talebe: 23; Hademeler: Ba� Hademe, Kap�c�, Hademe<br />
(5 Adet)<br />
�ptidaiye Mektepleri<br />
Mutaf Ahmet Pa�a Mektebi: Müdür, Muallim (4 Adet), Talebe: 115, Hademe: 1<br />
Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Seyyar Muallimi, Talebe: 145, Hademe: 1<br />
Defteremini Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 45, Hademe: 1<br />
Muhteseb Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Üçüncü Ö�retmen, Talebe:<br />
138, Hademe: 1<br />
Akrab Mektebi: Muallim, Seyyar Muallimi, Talebe: 85, Hademe: 1<br />
Rukban Mektebi: Muallim, Seyyar Muallimi, Talebe: 55, Hademe: 1<br />
Çehartekke Mektebi: Muallim, Talebe: 62, Hademe: 1<br />
Hac� Musa Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 45, Hademe: 1<br />
Osmaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 50, Hademe: 1<br />
�abaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 35, Hademe: 1<br />
Zeynebiye Mektebi: Muallim, Talebe: 65, Hademe: 1<br />
Behram Pa�a Mektebi: Muallim, Talebe: 55, Hademe: 1<br />
565
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Eba Yahya Mektebi: Muallim, Talebe: 58, Hademe: 1<br />
Marmaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 35, Hademe: 1<br />
Burhan El-Füyuzat Mektebi: Müdür, Muallim (2 Adet), Talebe: 45, Hademe: 1<br />
Hamevi Mektebi: Muallim, Talebe: 75, Hademe: 1<br />
Halep Merkezde Mevcut S�byan Mektepleri: Adet: 87, Talebe Adedi: 2.929<br />
Halep Merkezde Mevcut K�z Mektepleri: Adet: 23, Talebe Adedi: 700<br />
Hususi Mektepler<br />
�emsü’l-Maarif Mektebi: �dare Heyeti: Birinci Müdür, �kinci Müdür, Tabip<br />
Birinci Mubass�r, �kinci Mubass�r, Hademe (2 Adet), Talebe: 120 (�ptidai ve Rü�tiye<br />
Derecesinde); Talim Heyeti: Hesap ve Ahlak Muallimi, Türkçe ve Co�rafya Muallimi,<br />
“Kavaid-i Türkiye, Kitabet, Tarih, Hendese” Muallimi (Mülaz�m Evvel), �ngilizce<br />
Muallimi, Frans�zca Muallimi, Frans�zca Hat ve Resim Muallimi, Hat Muallimi,<br />
Arapça K�raat ve �mla Muallimi, �htiyat Muallimi<br />
Gayrimüslim Okullar�<br />
Rum-Ortodoks Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Ortodoks K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (Salibe’de, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Katolik K�z Mektebi (Büyük Kilise’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (�erasus’da, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (Tatarlar Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (K�bab Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni-Katolik Erkek Mektebi (Tomayat Mahallesinde, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Ermeni-Katolik Erkek Mektebi (Hamidiye Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Süryani-Katolik Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Marunî Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Ermeni Erkek Mektebi (Biluni Sokak’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Protestan K�z Mektebi (Hendek Tarikinde, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Protestan Erkek-K�z Mektebi (Kastil El-Cura’da, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
�srail �irketi Erkek Mektebi (Han El-Harir’de, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Musevi �irketi K�z Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Safdiye Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Ferec Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
�ebuni Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Canani Musevi Erkek Mektebi (Bahsita’da, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham Mamiye Erkek Mektebi (Musabin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham Musa Erkek Mektebi (Musabin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham �brahim Melin Erkek Mektebi (Musayin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
1326 Y�l�<br />
Yat�l� Mülkiye �dadi Mektebi: Memurlar�: Müdür, Birinci Muavin, �kinci<br />
Muavin, Üçüncü Muavin, Tabip S�hhiye Müfetti�i, Kâtip ve Muayene Memuru,<br />
�mam, Ambar Memuru, Depo Memuru, �dadi Mubass�r� (2 Adet); �dadi Talim Heyeti:<br />
Edebiyat Muallimi, “Mekanik, Fizik, Kavanin, Servet, Mevalid-i Selase,<br />
566
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
H�fz�s�hha, Kimya” Muallimi, �slam Tarihi Muallimi, “Tarih, Co�rafya, Hesap” Muallimi,<br />
Arapça Muallimi, “Akaid, Arapça, Farsça” Muallimi, “Vusul-i Defteri, Kitabet,<br />
Türkçe, Co�rafya” Muallimi, “Ulum-u Diniye, Ahlak, Mant�k” Muallimi,”Türkçe<br />
ve Hesap” Muallimi, Frans�zca Muallimi, “Frans�zca, Kozmografya,<br />
Hendese, Resim” Muallimi, “Hesap, Cebir, Müsellesat, Malumat-� Ziraiye ve S�hhiye”<br />
Muallimi (Münhal), Hüsn-ü Hat Muallimi, Rumca Muallimi; �htiyat S�n�flar�<br />
Muallim Heyeti: Birinci Muallim, Muallim (2 Adet), Mubass�r; 1323–1324 Senesi<br />
Talebe Mevcudu: Ücretli Yat�l�: 43 Ücretsiz Yat�l�: 19, Gündüzcü: 168, Toplam: 230<br />
Sanayi Mektebi: �dare Heyeti: Müdür, �mam; �malat: Hal� Muallimi; Talebe<br />
Adedi: 52; Hademe: 1; A�ç�: 1<br />
K�z Rü�tiye Mektebi: Birinci Muallime, �kinci Muallime, Üçüncü Muallime,<br />
Birinci Muallime Muavinesi, Hüner Muallimesi, Muallime Muavinesi; 1323–1324<br />
Senesi Talebe Mevcudu: Talebe: 129, Hademe: 2<br />
Selimiye K�z Mektebi: Birinci Muallime, �kinci Muallime, Nak�� Muallimesi,<br />
Hüner Muallimesi, Muallime Muavinesi; Talebe: 29, Hademe: 2<br />
Halep Askeri Rü�tiye Mektebi: �dare Heyeti: Müdür Kola�as�, Dâhiliye Zabiti<br />
(1 Yüzba��, 2 Mülaz�m Evvel, 1 Mülaz�m Sani, 1 Münhal); Talim Heyeti: Arapça<br />
Muallimi, Osmanl�ca �mla Muallimi, Kitabet ve Kavaid Muallimi, Arapça Muallimi,<br />
Farsça Muallimi, Resim Muallimi (Yüzba��), Riyaziye Muallimi (Mülaz�m Evvel),<br />
Kitabet ve Kavaid Muallimi (Mülaz�m Evvel), Lisan Muallimi (Mülaz�m Evvel), Riyaziye<br />
Muallimi (Mülaz�m Sani), Türkçe Hat Muallimi, Riyaziye Muallimi (Münhal),<br />
Jimnastik Muallimi (Münhal), Co�rafya Muallimi (Münhal), Lisan Muallimi<br />
(Münhal); Talebe Mevcudu: 5. Sene: 7, 4. Sene: 17, 3. Sene: 26, 2. Sene: 51, 1. Sene:<br />
28; Toplam: 129; Hademeler: Ba� Hademe, Kap�c�, Hademeler (5 Adet)<br />
�ptidaiye Mektepleri<br />
Mutaf Ahmet Pa�a Mektebi: Müdür, Muallim (4 Adet), Talebe: 115, Hademe: 1<br />
Feyziye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Seyyar Muallimi, Talebe: 145, Hademe: 1<br />
Defteremini Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 45, Hademe: 1<br />
Muhteseb Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Talebe:<br />
138, Hademe: 1<br />
Akrab Mektebi: Muallim, Talebe: 85, Hademe: 1<br />
Atabeyiyye Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Talebe:<br />
82, Hademe: 1<br />
Rukban Mektebi: Muallim, Talebe: 55, Hademe: 1<br />
Çehartekke Mektebi: Muallim, Talebe: 62, Hademe: 1<br />
Hac� Musa Mektebi: Birinci Muallim, �kinci Muallim, Talebe: 45, Hademe: 1<br />
Osmaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 50, Hademe: 1<br />
�abaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 35, Hademe: 1<br />
Zeynebiyye Mektebi: Muallim, Talebe: 65, Hademe: 1<br />
Behram Pa�a Mektebi: Muallim, Talebe: 55, Hademe: 1<br />
Abayc� Mektebi: Muallim, Talebe: 58, Hademe: 1<br />
Karamaniye Mektebi: Muallim, Talebe: 35, Hademe: 1<br />
Burhan El-Fiyüzat Mektebi: Müdür, Muallim (2 Adet), Talebe: 45, Hademe: 1<br />
Hemevi Mektebi: Muallim, Talebe: 75, Hademe: 1<br />
Halep Merkezdeki Mevcut S�byan Mektepleri: Adet: 87, Talebe: 3.929
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Halep Merkezdeki K�z Mektepleri: Adet: 23, Talebe Adedi: 700<br />
Hususi Mektepler<br />
�emsü’l-Maarif Mektebi: �dare Heyeti: Müdür, Tabip Yüzba��, Mubass�r: 3<br />
Hademe: 2 Talebe: 130 (�ptidai ve Rü�tiye Derecesinde); Talim Heyeti: Kuran-<br />
� Kerim ve Ulum-u Diniye Muallimi, “Hesap, Ahlak ve Mesail-i Tabiiye” Muallimi,<br />
“Türkçe, Co�rafya ve Hendese” Muallimi, “Kavaid-i Türkiye, Kitabat, Tarih ve<br />
Farsça” Muallimi, Tarih ve Nahu-� Osmanî Muallimi, Nahu ve Arapça Muallimi,<br />
�ngilizce Muallimi, Frans�zca Muallimi, Frans�zca Hat ve Resim Muallimi, Di�er<br />
Frans�zca Muallimi, Hat Muallimi, K�raat-� Arabî ve �mla Muallimi, �htiyat Muallimi<br />
�emsü’t-Terakki Mektebi: �dare Heyeti: Müdür, �kinci Müdür, Doktor<br />
(Yüzba��), Mubass�r (2 Adet), Hademe (3 Adet); Talebe: 100 (�ptidai ve Rü�tiye<br />
Derecesinde); Talim Heyeti: “Hesap, Ahlak Hüsn-ü Hat, Türkçe, Frans�zca ve Resim”<br />
Muallimi, “Ulum-� Diniye, Arapça, K�raat-� Arabî ve �mla” Muallimi, Kur’an-�<br />
Kerim ve Tecvid Muallimi, “Türkçe, Makaleme, Türkçe K�raat ve �mla” Muallimi,<br />
Co�rafya Muallimi, Kavaid-i Osmaniye Muallimi, Farsça Muallimi, Tarih Muallimi,<br />
�ngilizce Muallimi, Frans�zca Muallimi, �htiyat Muallimi<br />
Gayrimüslim Okullar�<br />
Rum-Ortodoks Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Ortodoks K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (Salibe’de, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Rum-Katolik K�z Mektebi (Büyük Kilise’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (�erasus’da, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (Tatarlar Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Rum-Katolik Erkek Mektebi (K�bab Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni-Katolik Erkek Mektebi (Tomayat Mahallesinde, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Ermeni-Katolik Erkek Mektebi (Hamidiye Mahallesinde, �ptidai Derecesinde)<br />
Süryani-Katolik Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Marunî Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni Erkek Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Ermeni Erkek Mektebi (Biluni Sokak’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Ermeni K�z Mektebi (Salibe’de, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Protestan K�z Mektebi (Hendek Tarikinde, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
Protestan Erkek-K�z Mektebi (Kastil El-Cura’da, �ptidai ve Rü�tiye Derecesinde)<br />
�srail �irketi Erkek Mektebi (Hal El-Cerir’de, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Musevi �irketi K�z Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, Rü�tiye Derecesinde)<br />
Safdiye Musevi Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Ferec Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
��yuni Erkek Mektebi (Ceb-i Esedullah’ta, �ptidai Derecesinde)<br />
Canani Erkek Mektebi (Bahsita’da, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham Mamiye Erkek Mektebi (Musayin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham Musevi Erkek Mektebi (Musayin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
Haham �brahim Selyen Erkek Mektebi (Musayin’de, �ptidai Derecesinde)<br />
568
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
b. Kazalarda Bulunan Okullar<br />
ANTEP KAZASI<br />
A. �ptidai 799 Mektepler<br />
Hamidiye Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 65 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 72 Talebe.<br />
1320 : 1 Muallim, 75 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1322 : 2 Muallim, 80 Talebe.<br />
1323-1324 : 2 Muallim, 75 Talebe.<br />
1326 : 2 Muallim, 79 Talebe.<br />
Mecidiye Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 150 Talebe.<br />
1319 : 2 Muallim, 170 Talebe.<br />
1320 : 3 Muallim, 180 Talebe.<br />
1321 : 3 Muallim, 150 Talebe.<br />
1322 : 2 Muallim, 140 Talebe.<br />
1323 : 2 Muallim, 120 Talebe.<br />
1324 : 2 Muallim, 125 Talebe.<br />
1326 : 2 Muallim, 150 Talebe.<br />
Mahmudiye Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 130 Talebe.<br />
1319 : 3 Muallim, 142 Talebe.<br />
1320-1321 : 3 Muallim, 150 Talebe.<br />
1322 : 2 Muallim, 135 Talebe.<br />
1323 : 2 Muallim, 109 Talebe.<br />
1324 : 2 Muallim, 115 Talebe.<br />
1326 : 2 Muallim, 144 Talebe.<br />
Selimiye Mektebi<br />
1318-1319 : 3 Muallim, 115 Talebe.<br />
1320 : 3 Muallim, 100 Talebe.<br />
1321 : 3 Muallim, 160 Talebe.<br />
1322-1323 : 2 Muallim, 110 Talebe.<br />
1324 : 2 Muallim, 115 Talebe.<br />
1326 : 3 Muallim, 120 Talebe.<br />
Orhaniye Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 120 Talebe.<br />
799 �lkokullar.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1319 : 2 Muallim, 110 Talebe.<br />
1320 : 2 Muallim, 115 Talebe.<br />
1321 : 3 Muallim, 80 Talebe.<br />
1322 : 2 Muallim, 107 Talebe.<br />
1323 : 2 Muallim, 60 Talebe.<br />
1324 : 2 Muallim, 65 Talebe.<br />
1326 : 3 Muallim, 125 Talebe.<br />
Ural Köyü Mektebi<br />
1319 : 1 Muallim, 45 Talebe.<br />
1320 : 1 Muallim, 50 Talebe.<br />
1321 : 3 Muallim, 70 Talebe.<br />
1322 : 2 Muallim, 50 Talebe.<br />
1323 : 2 Muallim, 60 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 65 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 48 Talebe.<br />
Süleymaniye Mektebi<br />
1322 : 2 Muallim, 70 Talebe.<br />
1323 : 2 Muallim, 80 Talebe.<br />
1324 : 2 Muallim, 85 Talebe.<br />
1326 : 2 Muallim, 82 Talebe.<br />
Osmaniye Mektebi<br />
1321 : 2 Muallim, 30 Talebe.<br />
1322-1323 : 2 Muallim, 70 Talebe.<br />
1324 : 2 Muallim, 75 Talebe.<br />
1326 : 2 Muallim, 88 Talebe.<br />
Lohan Köyü Mektebi<br />
1323 : 2 Muallim, 64 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 65 Talebe.<br />
B. Rü�tiye 800 Mektepleri<br />
Antep Mülki Rü�tiye Mektebi<br />
1308-1313 : 4 Muallim.<br />
1314 : 3 Muallim.<br />
1315-1316 : 3 Muallim, Talebe Say�s�: 163<br />
1317 : 3 Muallim, Talebe Say�s�: 109<br />
1318 : 3 Muallim, Talebe Say�s�: 164<br />
1319 : 5 Muallim, Talebe Say�s�: 107<br />
1320 : 5 Muallim, Talebe Say�s�: 116<br />
800 Ortaokullar.<br />
570
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1321 : 4 Muallim, Talebe Say�s�: 120<br />
1322 : 4 Muallim, 1 kap�c�, Talebe Say�s�: ? 801<br />
1323 : 4 Muallim, 1 kap�c�, Talebe Say�s�: 103<br />
1324 : 4 Muallim, 1 kap�c�, Talebe Say�s�: 110<br />
1326 : 4 Muallim, 1 kap�c�, Talebe Say�s�: ?<br />
K�z Rü�tiye Mektebi<br />
1326 : Muallim Fatma Han�m ve 51 K�z Talebe.<br />
C. Gayrimüslim Okullar�<br />
Gayrimüslim Okullar� (1321-1322)<br />
S�ra No Mektebin Ad� Cinsi Talebe Say�s�<br />
801<br />
Bulundu�u Yer<br />
1 Protestan Mektebi Erkek 139 Kolluca<br />
2 Protestan Mektebi K�z 81 Kolluca<br />
3 Protestan Mektebi Erkek 37 Mardin Da��<br />
4 Protestan Mektebi K�z 59 Mardin Da��<br />
5 Protestan Mektebi Erkek 312 Kayac�k<br />
6 Protestan Mektebi K�z 291 Kayac�k<br />
7 Protestan Mektebi Erkek 133 Zincirli Mahallesi Yan�nda<br />
8 Latin Mektebi Erkek 235 Tersanta<br />
9 Latin Mektebi K�z 100 Tersanta<br />
10 Ermeni Nersisyan Mektebi Erkek 300 Çukur Mahallesi<br />
11 Ermeni Kertasras Mektebi K�z 65 Çukur Mahallesi<br />
12 Ermeni Vartanyan Mektebi Erkek 110 Hayik Zimyanda<br />
13 Ermeni Adananakan Mektebi Erkek 150 Hayik Zimyanda<br />
14 Ermeni Eytamhane Mektebi Erkek 25 Hayik Zimyanda<br />
15 Ermeni Haykano�yan Mektebi K�z 250 Hayik Zimyanda<br />
16 Ermeni �ptidai Mektebi Erkek 135 Zincirli Mahallesi Yan�nda<br />
17 Ermeni Meroyan Mektebi Erkek 60 Alay Beyi<br />
18 Ermeni �ptidai Mektebi K�z 30 Eski Tarla<br />
19 Ermeni Horpsmiyan Mektebi K�z 45 �bn-i Eyüp
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Gayrimüslim Okullar� (1323-1324)<br />
S�ra No Mektebin Ad� Cinsi Talebe Say�s�<br />
1 Protestan Mektebi Erkek 165 Kolluca<br />
2 Protestan Mektebi K�z 92 Kolluca<br />
3 Protestan Mektebi Erkek 43 Mardin Da��<br />
4 Protestan Mektebi K�z 68 Mardin Da��<br />
5 Protestan Mektebi Erkek 380 Kayac�k<br />
6 Protestan Mektebi K�z 315 Kayac�k<br />
572<br />
Bulundu�u Yer<br />
7 Protestan Mektebi Erkek 160 Zincirli Mahallesi Yan�nda<br />
8 Latin Mektebi Erkek 130 Tersanta<br />
9 Latin Mektebi K�z 120 Tersanta<br />
10 Ermeni Nersisyan Mektebi Erkek 350 Çukur Mahallesi<br />
11 Ermeni Kertasras Mektebi K�z 60 Çukur Mahallesi<br />
12 Ermeni Vartanyan Mektebi Erkek 112 Hayik<br />
13 Ermeni Adananakan Mektebi Erkek 170 Hayik<br />
14 Ermeni Eytamhane Mektebi Erkek 40 Hayik<br />
15 Ermeni Haykano�yan Mektebi K�z 320 Hayik<br />
16 Ermeni �ptidai Mektebi Erkek 180 Zincirli Mahallesi Yan�nda<br />
17 Ermeni Meroyan Mektebi Erkek 65 Alay Beyi<br />
18 Ermeni �ptidai Mektebi K�z 30 Eski Tarla<br />
19 Ermeni Horpsmiyan Mektebi K�z 55 �bn-i Eyüp<br />
Gayrimüslim Okullar� (1326)<br />
S�ra No Mektebin Ad� Cinsi Talebe Say�s�<br />
1 Protestan Mektebi Erkek 151 Kolluca<br />
2 Protestan Mektebi K�z 98 Kolluca<br />
3 Protestan Mektebi Erkek 45 Mardin Da��<br />
4 Protestan Mektebi K�z 73 Mardin Da��<br />
5 Protestan Mektebi Erkek 325 Kayac�k<br />
6 Protestan Mektebi K�z 313 Kayac�k<br />
Bulundu�u Yer<br />
7 Protestan Mektebi Erkek 249 Zincirli Mahallesi Yan�nda<br />
8 Latin Mektebi Erkek 244 Tersanta<br />
9 Latin Mektebi K�z 115 Tersanta<br />
10 Ermeni Nersisyan Mektebi Erkek 394 Çukur Mahallesi<br />
11 Ermeni Kertasras Mektebi K�z 89 Çukur Mahallesi<br />
12 Ermeni Vartanyan Mektebi Erkek 129 Hayik<br />
13 Ermeni Adananakan Mektebi Erkek 181 Hayik
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
14 Ermeni Eytamhane Mektebi Erkek 55 Hayik<br />
15 Ermeni Haykano�yan Mektebi K�z 283 Hayik<br />
16 Ermeni �ptidai Mektebi Erkek 171 Zincirli Mahallesi Yan�nda<br />
17 Ermeni Meroyan Mektebi Erkek 74 Alay Beyi<br />
18 Ermeni �ptidai Mektebi K�z 42 Eski Tarla<br />
19 Ermeni Horpsmiyan Mektebi K�z 57 �bn-i Eyüp<br />
K�L�S KAZASI<br />
A. Rü�tiye Mektepleri<br />
Kilis Mülki Rü�tiye Mektebi<br />
1308 : 2 Muallim.<br />
1309-1310 : 2 Muallim, 1 Kap�c�.<br />
1312 : 2 Muallim.<br />
1316 : 2 Muallim, 1 Kap�c� ve 58 Talebe.<br />
1317-1319 : 3 Muallim, 1 Kap�c� ve 83 Talebe.<br />
1320 : 3 Muallim ve 85 Talebe.<br />
1321 : 3 Muallim ve 68 Talebe.<br />
1322 : 3 Muallim, 1 Kap�c� ve 56 Talebe.<br />
1323 : 3 Muallim, 1 Kap�c� ve 72 Talebe.<br />
1324-1326 : 3 Muallim, 1 Kap�c� ve 75 Talebe.<br />
B. Gayrimüslim Okullar�<br />
Gayrimüslim Okullar� (1321-1322)<br />
S�ra No Mektebin Ad� Cinsi Talebe Say�s�<br />
Muallimin Ad�<br />
1 Protestan Mektebi Erkek 22 Kostanyan<br />
2 Protestan Mektebi K�z 40 Maryan Bedevyan<br />
3 Protestan Mektebi K�z 50 Deyafe Basmaciyan<br />
4 Protestan Mektebi K�z 45 Kostanyan K�z� Servar�n<br />
5 Ermeni Mektebi Erkek 90 Ohannes Osbiyan<br />
6 Ermeni Mektebi K�z 85 Ohan Yenikomi�yan<br />
7 Ermeni Mektebi K�z 40 Derhayan Ebru<br />
8 Ermeni Mektebi K�z 60 Zahir Kö�kriyan<br />
9 Musevi Mektebi Erkek 30 �brahim Deyan<br />
10 Musevi Mektebi Erkek 20 Musa Dedbek
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Gayrimüslim Okullar� (1323-1324)<br />
S�ra No Mektebin Ad� Cinsi Talebe Say�s�<br />
1 Katolik Mektebi Erkek 25 Fikri Efendi<br />
574<br />
Muallimin Ad�<br />
2 Katolik Mektebi Erkek 20 Ohannes Serbiyan Efendi<br />
3 Katolik Mektebi Erkek 15 Ohannes Kasaryan Efendi<br />
4 Katolik Mektebi K�z 55 Filomenafer Nakliyan<br />
5 Protestan Mektebi Erkek 14 Agopcan Görükçiyan<br />
6 Protestan Mektebi K�z 44 Servarn Kostanyan<br />
7 Protestan Mektebi K�z 30 Flora Kostanyan<br />
8 Ermeni Mektebi Erkek 25 Hahpasum Berberyan<br />
9 Ermeni Mektebi Erkek 30 Artin Ni�anyan<br />
10 Ermeni Mektebi Erkek 30 Agop Dirbagosyan<br />
11 Ermeni Mektebi K�z 20 Zarohmi Kefi�keryan<br />
12 Ermeni Mektebi K�z 25 Rahil Kefi�keryan<br />
13 Ermeni Mektebi K�z 15 Vardi Kebabciyan<br />
Gayrimüslim Okullar� (1326)<br />
S�ra No Mektebin Ad� Cinsi Talebe Say�s�<br />
1 Katolik Mektebi Erkek 25 Fikri Efendi<br />
Muallimin Ad�<br />
2 Katolik Mektebi Erkek 20 Ohannes Serbiyan Efendi<br />
3 Katolik Mektebi Erkek 15 Ohannes Halafa Efendi<br />
4 Katolik Mektebi K�z 52 Vir�enya<br />
5 Protestan Mektebi Erkek 17 Agopcan Görükçiyan<br />
6 Protestan Mektebi K�z 29 Mirim Muradyan<br />
7 Protestan Mektebi K�z 33 Servarn Kostanyan<br />
8 Ermeni Mektebi Erkek 5 Ohannes Biramyan<br />
9 Ermeni Mektebi Erkek 7 Hahpasum Berberyan<br />
10 Ermeni Mektebi Erkek 10 Agop Dirbagosyan<br />
11 Ermeni Mektebi Erkek 12 Krisor Nalbantyan<br />
12 Ermeni Mektebi Erkek 20 Krisor Nalbantyan<br />
13 Ermeni Mektebi K�z 9 Arosyak Balyozyan<br />
14 Ermeni Mektebi K�z 21 Sayd Nalbantyan<br />
15 Ermeni Mektebi K�z 20 Stanik Antonyan<br />
16 Musevi Mektebi Erkek 85 �lyahu E�kenazi
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
�SKENDERUN KAZASI<br />
A. �ptidai Mektepler<br />
�skenderun 1. �ptidai Mektebi<br />
1314-1318 : 1 Muallim, 100 Talebe.<br />
1319-1323 : 1 Muallim, 32 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 28 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 45 Talebe.<br />
�skenderun 2. �ptidai Mektebi<br />
1320-1322 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1323-1324 : 1 Muallim, 82 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 65 Talebe.<br />
�skenderun K�z �ptidai Mektebi<br />
1320-1322 : 2 Muallim (Bayan), 55 K�z Talebe.<br />
1323-1324 : 1 Muallim (Bayan), 75 K�z Talebe.<br />
1326 : 2 Muallim (Bayan), 72 K�z Talebe.<br />
Arsuz Nahiyesi �ptidai Mektepleri<br />
Akçal� (A�cal�) Köyü �ptidai Mektebi<br />
1314-1317 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1318-1320 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
1321-1322 : 1 Muallim.<br />
1323-1324 : 1 Muallim, 24 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 45 Talebe.<br />
Özcüler (Alahop) Köyü �ptidai Mektebi<br />
1314-1317 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1318-1320 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
1321-1322 : 1 Muallim.<br />
1323-1324 : 1 Muallim, 23 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
Kiliseönü Köyü �ptidai Mektebi<br />
1314-1320 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
1321-1322 : 1 Muallim.<br />
1323-1326 : 1 Muallim, 22 Talebe.<br />
Karaa�aç Köyü �ptidai Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1319-1320 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
1321-1322 : 1 Muallim.<br />
1323-1324 : 1 Muallim, 25 Talebe.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
B. Rü�tiye Mektepleri<br />
�skenderun Mülki Rü�tiye Mektebi<br />
1309 : 1 Muallim.<br />
1310 : 1 Muallim ve 37 Talebe<br />
1312 : 1 Muallim ve 38 Talebe<br />
1313 : 1 Muallim, 1 Kap�c� ve 25 Talebe<br />
1314-1316 : 3 Muallim, 1 Kap�c� ve 30 Talebe<br />
1317-1318 : 3 Muallim ve 40 Talebe<br />
1319-1324 : 2 Muallim ve 35 Talebe<br />
1326 : 2 Muallim ve 38 Talebe<br />
S�ra<br />
No<br />
C. Gayrimüslim Okullar�<br />
Gayrimüslim Okullar� (1323-1324)<br />
Mektebin Ad� Cinsi Talebe<br />
Say�s�<br />
576<br />
Muallimin Ad�<br />
1 Rum Ortodoks Mektebi Erkek 98 Corci Efendi<br />
2 Ermeni Ortodoks Mektebi Erkek 82 �skender Efendi<br />
3 Ermeni Ortodoks Mektebi K�z 41 �skender Efendi<br />
4 Kartisli Köyü Ermeni Protestan Mektebi Erkek 25 Osip Efendi<br />
Dirmanasyan<br />
Gayrimüslim Okullar� (1326)<br />
S�ra No Mektebin Ad� Cinsi Talebe Say�s�<br />
Muallimin Ad�<br />
1 Rum Ortodoks Mektebi Erkek 102 Corci Efendi<br />
2 Ermeni Ortodoks Mektebi Erkek 85 �skender Efendi<br />
3 Ermeni Ortodoks Mektebi K�z 35 �skender Efendi<br />
4 Kartisli Köyü Ermeni Protestan Mektebi Erkek 30 Osip Efendi<br />
ANTAKYA KAZASI<br />
A. �ptidai Mektepler<br />
Habip Neccar Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 65 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 55 Talebe.<br />
1320 : 1 Muallim, 65 Talebe.<br />
1321-1322 : 1 Muallim, 60 Talebe.<br />
1323 : 1 Muallim, 45 Talebe.<br />
1324-1326 : 1 Muallim, 40 Talebe.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Köprüba�� Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 60 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 70 Talebe.<br />
1320-1321 : 1 Muallim, 60 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 73 Talebe.<br />
1323 : 1 Muallim, 62 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 60 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
Affan Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
1320-1321 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
1323 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
Saha Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 32 Talebe.<br />
1320 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim, 60 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 62 Talebe.<br />
1323-1324 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
Dörtayak Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
1320 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 26 Talebe.<br />
1323 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
Süveydiye Nahiyesi �ptidai Mektepleri<br />
Lu�ya Köyü Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1320 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 26 Talebe.<br />
1323-1324 : 1 Muallim, 25 Talebe.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1326 : 1 Muallim, 50 Talebe.<br />
Mi�rakiye Köyü Mektebi<br />
1318-1320 : 1 Muallim, 10 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 14 Talebe.<br />
1323 : 1 Muallim, 16 Talebe.<br />
1324-1326 : 1 Muallim, 10 Talebe.<br />
Mu�eyrun Köyü Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 10 Talebe.<br />
1320 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 12 Talebe.<br />
1323 : 1 Muallim, 14 Talebe.<br />
1324-1326 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
Celiye Köyü Mektebi<br />
1320-1321 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
1323 : 1 Muallim, 08 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 10 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
Karamurt Nahiyesi �ptidai Mektepleri<br />
Abdi Köyü Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
1320-1321 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1322-1323 : 1 Muallim, 12 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 10 Talebe.<br />
Menkuliye Köyü Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 14 Talebe.<br />
1320-1321 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
1322-1324 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 13 Talebe.<br />
Telil Henbelas Köyü Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 12 Talebe.<br />
1320-1322 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
578
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1323-1326 : 1 Muallim, 7 Talebe.<br />
Sayl�ca Köyü Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
1320-1321 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
1322-1323 : 1 Muallim, 17 Talebe<br />
1324 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
Harbiye Nahiyesi �ptidai Mektepleri<br />
Dersuniye Köyü Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
1320-1321 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
1322-1323 : 1 Muallim, 30 Talebe<br />
1324 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 06 Talebe.<br />
Ferye Köyü Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
1320-1321 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 13 Talebe.<br />
1323-1324 : 1 Muallim, 10 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 08 Talebe.<br />
Yaktu Köyü Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 26 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 18 Talebe.<br />
1320-1321 : 1 Muallim, 26 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 18 Talebe.<br />
1323-1324 : 1 Muallim, 13 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 10 Talebe.<br />
Ba�dadiye Köyü Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 13 Talebe.<br />
1320-1321 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 16 Talebe.<br />
1323 : 1 Muallim, 09 Talebe<br />
1324 : 1 Muallim, 10 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 06 Talebe.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
B. Rü�tiye Mektepleri<br />
Antakya Mülki Rü�tiye Mektebi<br />
1308-1312 : 4 Muallim.<br />
1313-1315 : 4 Muallim, 1 Kap�c�.<br />
1316-1317 : 3 Muallim, 1 Kap�c� 52 Talebe.<br />
1318-1319 : 3 Muallim, 60 Talebe.<br />
1320-1322 : 4 Muallim, 60 Talebe.<br />
1323 : 4 Muallim, 1 Kap�c�, 55 Talebe.<br />
1324 : 4 Muallim, 1 Kap�c�, 50 Talebe.<br />
1326 : 4 Muallim, 1 Kap�c�, 60 Talebe.<br />
�DL�P KAZASI<br />
S�ra<br />
No<br />
A. Gayrimüslim �ptidai Okullar�<br />
Gayrimüslim Okullar� (1322)<br />
Mektebin Ad� Cinsi<br />
580<br />
Talebe<br />
Say�s�<br />
Muallimin Ad�<br />
1 Rum Ortodoks Mektebi Erkek 25 Botrus Hori Efendi<br />
2 �ngiliz Protestan Cemaati Mektebi<br />
Erkek 20 Yusuf Efendi<br />
Gayrimüslim Okullar� (1323)<br />
S�ra<br />
No<br />
Mektebin Ad� Cinsi<br />
Talebe<br />
Say�s�<br />
1 Rum Ortodoks Mektebi Erkek 27 Münhal<br />
Muallimin Ad�<br />
2 Rum Protestan Mektebi Erkek 23 Yusuf Abbut Efendi<br />
Gayrimüslim Okullar� (1324)<br />
S�ra<br />
No<br />
Mektebin Ad� Cinsi<br />
Talebe<br />
Say�s�<br />
Muallimin Ad�<br />
1 Rum Ortodoks Mektebi Erkek 30 �emas Pol�s Efendi<br />
2 Rum Protestan Mektebi Erkek 10 Yusuf Abbut Efendi<br />
3 Rum Protestan Mektebi K�z 6 Yusuf Abbut Efendi<br />
B. Rü�tiye Mektepleri<br />
�dlip Mülkiye Rü�tiye Mektebi<br />
1316 : 1 Muallim ve 35 Talebe.<br />
1317-1318 : 1 Muallim ve 28 Talebe.<br />
1319 : 2 Muallim ve 49 Talebe.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1320 : 2 Muallim ve 50 Talebe.<br />
1321 : 3 Muallim ve 35 Talebe.<br />
1322 : 3 Muallim, 1 Kap�c� ve 36 Talebe.<br />
1323 : 3 Muallim, 1 Kap�c� ve 32 Talebe.<br />
1324 : 3 Muallim, 1 Kap�c� ve 37 Talebe.<br />
HAR�M KAZASI<br />
A. �ptidai Mektepler<br />
Harim �ptidai Mektebi<br />
1319 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1320 : 2 Muallim, 62 Talebe.<br />
1321-1322 : 1 Muallim, 51 Talebe.<br />
1323-1326 : 1 Muallim, 50 Talebe.<br />
B. Rü�tiye Mektepleri<br />
Kefri Teharim Mülkiyr Rü�tiye Mektebi<br />
1309 : 1 Muallim ve 1 Kap�c�.<br />
1310 : 2 Muallim.<br />
1319 : 2 Muallim, 25 Talebe.<br />
1320 : 2 Muallim, 30 Talebe.<br />
1321-1324 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
RAKKA KAZASI<br />
A. �ptidai Mektepler<br />
Rakka �ptidai Mektebi<br />
1323 : 2 Muallim, 41 Talebe.<br />
1324 : 3 Muallim, 40 Talebe.<br />
B. Rü�tiye Mektepleri<br />
Rakka Mülkiye Rü�tiye Mektebi<br />
1315 : 1 Muallim ve 20 Talebe.<br />
1316 : 1 Muallim ve 12 Talebe.<br />
1317 : 1 Muallim ve 40 Talebe.<br />
1318 : 1 Muallim ve 28 Talebe.<br />
1319 : 2 Muallim ve 41 Talebe.<br />
1322 : 2 Muallim, 1 kap�c� ve 35 Talebe.<br />
1326 : 2 Muallim, 1 kap�c� ve 20 Talebe.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
BELEN KAZASI<br />
A. �ptidai Mektepler<br />
Belen �ptidai Mektebi<br />
1319 : 1 Muallim, 51 Talebe.<br />
1320 : 1 Muallim, 41 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 32 Talebe<br />
1323-1324 : 1 Muallim, 28 Talebe<br />
1326 : 1 Muallim, 48 Talebe.<br />
B. Rü�tiye Mektepleri<br />
Mülkiye Rü�tiye Mektebi<br />
1308-1310 : 1 Muallim ve 1 Kap�c�.<br />
1312 : 2 Muallim.<br />
1313 : 1 Muallim.<br />
1314-1315 : 1 Muallim, 1 Kap�c� ve 37 Talebe.<br />
1316 : 1 Muallim, 1 Kap�c� ve 38 Talebe.<br />
1317 : 1 Muallim, 1 Kap�c� ve 30 Talebe.<br />
1318 : 1 Muallim ve 30 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim ve 31 Talebe.<br />
1320 : 1 Muallim ve 23 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim ve 28 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim ve 38 Talebe<br />
1323-1324 : 1 Muallim ve 33 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim ve 26 Talebe.<br />
MARE KAZASI<br />
A. Rü�tiye Mektepleri<br />
Mare Mülkiye Rü�tiye Mektebi<br />
1308 : 2 Muallim, 1 Kap�c�.<br />
1309 : 2 Muallim.<br />
1310 : 2 Muallim ve 50 Talebe.<br />
1312-1313 : 2 Muallim.<br />
1314 : 2 Muallim, 1 Kap�c�.<br />
1315 : 2 Muallim, 1 Kap�c� ve 30 Talebe.<br />
1316-1317 : 2 Muallim, 1 Kap�c� ve 40 Talebe.<br />
1318-1320 : 2 Muallim ve 30 Talebe.<br />
1321-1322 : 2 Muallim ve 35 Talebe.<br />
1323 : 2 Muallim ve 45 Talebe.<br />
1324 : 2 Muallim, 1 Kap�c� ve 50 Talebe.<br />
1326 : 2 Muallim, 1 Kap�c� ve 25 Talebe.<br />
582
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
BÂB KAZASI<br />
A. Rü�tiye Mektepleri<br />
Bâb Mülkiye Rü�tiye Mektebi<br />
1308-1310 : 2 Muallim ve 1 Kap�c�.<br />
1312-1313 : 2 Muallim.<br />
1314 : 2 Muallim ve 25 Talebe.<br />
1315-1316 : 2 Muallim.<br />
1317 : 2 Muallim ve 33 Talebe.<br />
1318 : 3 Muallim ve 45 Talebe.<br />
1319 : 3 Muallim ve 40 Talebe.<br />
1321 : 3 Muallim ve 45 Talebe.<br />
1322 : 2 Muallim ve 25 Talebe.<br />
1323 : 3 Muallim ve 30 Talebe<br />
1324 : 2 Muallim ve 25 Talebe.<br />
1326 : 2 Muallim ve 35 Talebe.<br />
C�SR-� �U�ÛR KAZASI<br />
A. �ptidai Mektepler<br />
Cisr-i Yukar� Mahallesi Mektebi<br />
1323 : 1 Muallim, 38 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 27 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
Cisr-i �imaliye Mahallesi Mektebi<br />
1323 : 1 Muallim, 14 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 18 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 10 Talebe.<br />
Be�lemun Köyü Mektebi<br />
1321 : 1 Muallim, 10 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 12 Talebe.<br />
1323 : 1 Muallim, 18 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 12 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 10 Talebe.<br />
Batibat Köyü Mektebi<br />
1321-1322 : 1 Muallim, 8 Talebe.<br />
1323 : 1 Muallim, 14 Talebe.<br />
1324-1326 : 1 Muallim, 11 Talebe.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Canudiye Köyü Mektebi<br />
1323-1324 : 1 Muallim, 18 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 12 Talebe.<br />
Bedama Nahiyesi Mektebi<br />
1323-1324 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 18 Talebe.<br />
Kaston Köyü Mektebi<br />
1326 : 1 Muallim, 10 Talebe.<br />
Kaniye Köyü Latin Mektebi<br />
1321 : 1 Muallim, 12 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 14 Talebe.<br />
1323 : 1 Muallim, 22 Talebe.<br />
1324-1326 : 1 Muallim, 21 Talebe.<br />
Kaniye Köyü Latin K�z Mektebi<br />
1326 : 1 Bayan Muallim, 15 K�z Talebe.<br />
Yakubiye Köyü Ermeni Mektebi<br />
1321 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
1322-1323 : 1 Muallim, 16 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 13 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 18 Talebe.<br />
Yakubiye Köyü Ermeni K�z Mektebi<br />
1326 : 1 Bayan Muallim, 11 Talebe.<br />
Cisir Mektebi<br />
1326 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Ordu Nahiyesi Mektepleri<br />
Ordu �ptidai Mektebi<br />
1321 : 1 Muallim, 34 Talebe.<br />
Ordu �ptidai K�z Mektebi<br />
1321 : 1 Bayan Muallim, 28 K�z Talebe.<br />
Rum Milleti Mektebi<br />
1321 : 1 Muallim, 10 Talebe.<br />
Caksuniye Köyü Mektebi<br />
1321 : 1 Muallim, 24 Talebe.<br />
584
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Ordu Camii Arap Mektebi<br />
1326 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
Ordu Camii Arap K�z Mektebi<br />
1326 : 1 Bayan Muallim, 20 K�z Talebe.<br />
Eski Cami Köyü Mektebi<br />
1326 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
Eski Cami Köyü K�z Mektebi<br />
1326 : 1 Bayan Muallim, 25 Talebe.<br />
A�a�� Terzi Köyü Mektebi<br />
1326 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
Halisma Köyü Mektebi<br />
1326 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
Kendun Köyü Mektebi<br />
1321 : 1 Muallim, 26 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 36 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 17 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
Hisarc�k Köyü Mektebi<br />
1321 : 1 Muallim, 27 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 29 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
K��lak Köyü Mektebi<br />
1321 : 1 Muallim, 23 Talebe.<br />
1322-1323 : 1 Muallim, 22 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
Sanfur Köyü Mektebi<br />
1326 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
Karacurin Köyü Mektebi<br />
1326 : 1 Muallim, 10 Talebe.<br />
Tamamiye Köyü Mektebi<br />
1321 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 14 Talebe.<br />
1323 : 1 Muallim, 16 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 18 Talebe.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1326 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
Karaköse Köyü Mektebi<br />
1321 : 1 Muallim, 17 Talebe.<br />
1322-1323 : 1 Muallim, 18 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 16 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
Bezge Köyü Mektebi<br />
1321 : 1 Muallim, 19 Talebe.<br />
1322 : 1 Muallim, 21 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
K�rkb�çak Köyü Mektebi<br />
1326 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
Yenice Köyü Mektebi<br />
1321-1323 : 1 Muallim, 17 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 13 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
�rice Köyü Mektebi<br />
1326 : 1 Muallim, 10 Talebe.<br />
Cisr-i �u�ûr Kazas� Mazik Nahiyesi Mektepleri<br />
Mazik �ptidai Mektebi<br />
1321 : 1 Muallim, 11 Talebe.<br />
1322-1323 : 1 Muallim, 21 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 18 Talebe.<br />
B. Rü�tiye Mektepleri:<br />
Cisr-i �u�ûr Mülkiye Rü�tiye Mektebi<br />
1308-1310 : 1 Muallim ve 1 Kap�c�.<br />
1312-1316 : 2 Muallim.<br />
1317 : 3 Muallim, 06 Talebe.<br />
1318 : 2 Muallim.<br />
1319 : 3 Muallim, 20 Talebe.<br />
1320 : 3 Muallim, 18 Talebe.<br />
1321 : 3 Muallim, 15 Talebe.<br />
1322 : 3 Muallim, 45 Talebe.<br />
1323 2 Muallim, 1 kap�c� ve 48 Talebe.<br />
1324 2 Muallim, 1 kap�c� ve 22 Talebe.<br />
1326 2 Muallim, 1 kap�c� ve 15 Talebe.<br />
586
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Ordu Nahiyesi Mülkiye Rü�tiye Mektebi<br />
1319-1321 : 2 Muallim ve 50 Talebe.<br />
1322-1324 : 2 Muallim ve 53 Talebe.<br />
1326 : 2 Muallim ve 50 Talebe.<br />
C. Gayrimüslim �ptidai Okullar�<br />
Gayrimüslim �ptidai Okullar� (1321)<br />
S�ra No Mektebin Ad� Cinsi Talebe Say�s�<br />
Bulundu�u Yer<br />
Muallimin Ad�<br />
1 Katolik Mektebi Erkek 30 Kesb Köyü Avadis Efendi<br />
2 Katolik Mektebi K�z 15 Kesb Köyü Mir Haliye Han�m<br />
3 Ermeni Mektebi Erkek 40 Kesb Köyü Ohannes Efendi<br />
4 Ermeni Mektebi K�z 25 Kesb Köyü Hatun Han�m<br />
5 Protestan Mektebi Erkek 65 Kesb Köyü Agop Efendi<br />
6 Protestan Mektebi K�z 34 Kesb Köyü Meryem Han�m<br />
Gayrimüslim �ptidai Okullar� (1322-1323)<br />
S�ra No Mektebin Ad� Cinsi Talebe Say�s�<br />
Bulundu�u Yer<br />
Muallimin Ad�<br />
1 Katolik Mektebi Erkek 37 Kesb Köyü Avadis Efendi<br />
2 Katolik Mektebi K�z 16 Kesb Köyü Mir Haliye Han�m<br />
3 Protestan Mektebi Erkek 43 Kesb Köyü Agop Efendi<br />
4 Protestan Mektebi K�z 27 Kesb Köyü Hatun Han�m<br />
5 Ermeni Mektebi Erkek 43 Kesb Köyü Ohannes Efendi<br />
6 Ermeni Mektebi K�z 37 Kesb Köyü Meryem Han�m<br />
Gayrimüslim �ptidai Okullar� (1324)<br />
S�ra No Mektebin Ad� Cinsi Talebe Say�s�<br />
Bulundu�u Yer<br />
Muallimin Ad�<br />
1 Katolik Mektebi Erkek 32 Kesb Köyü Avadis Efendi<br />
2 Katolik Mektebi K�z 15 Kesb Köyü Mir Haliye Han�m<br />
3 Protestan Mektebi Erkek 32 Kesb Köyü Agop Efendi<br />
4 Protestan Mektebi K�z 30 Kesb Köyü Meryem Han�m<br />
5 Ermeni Mektebi Erkek 40 Kesb Köyü Ohannes Efendi<br />
6 Ermeni Mektebi K�z 21 Kesb Köyü Hatun Han�m
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Gayrimüslim �ptidai Okullar� (1326)<br />
S�ra No Mektebin Ad� Cinsi Talebe Say�s�<br />
588<br />
Bulundu�u Yer<br />
Muallimin Ad�<br />
1 Katolik Mektebi Erkek 30 Kesb Köyü Serkis ve Edvar Efendi<br />
2 Katolik Mektebi K�z 12 Kesb Köyü Roza Han�m<br />
3 Latin Mektebi Erkek 15 Kesb Köyü Edvar Efendi<br />
4 Ermeni Mektebi Erkek 40 Kesb Köyü Steyad Efendi<br />
5 Ermeni Mektebi K�z 20 Kesb Köyü Mono�e Han�m<br />
6 Protestan Mektebi Erkek 30 Kesb Köyü Avadis Efendi<br />
7 Protestan Mektebi K�z 20 Kesb Köyü Rike Han�m<br />
8 Ermeni Mektebi Erkek 25 Karaturan Haji Efendi<br />
9 Latin Mektebi Erkek 10 Karaturan �ükrü Efendi<br />
10 Protestan Mektebi Erkek 15 �kizoluk Bedros Efendi<br />
11 Latin Mektebi Erkek 10 �narc�k Ohannes Efendi<br />
CEBEL-� SEM’ÂN KAZASI<br />
A. �ptidai Mektepler<br />
Andan Köyü Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
1319-1320 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
1322-1326 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
Kefir Da’il Köyü Mektebi<br />
1319 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1320-1323 : 1 Muallim, 20 Talebe.<br />
B. Rü�tiye Mektepleri<br />
1326 Cebel-i Sem’ân Mülkiye Rü�tiye Mektebi<br />
MÜNB�Ç KAZASI<br />
A. �ptidai Mektepler<br />
Ta�l� Höyük Köyü Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim, 55 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 60 Talebe.<br />
1320-1323 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 32 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 35 Talebe.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Arap Hasan Köyü Mektebi<br />
1320-1323 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 16 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 13 Talebe.<br />
Hafse Köyü Mektebi<br />
1320-1323 : 1 Muallim, 32 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 37 Talebe.<br />
Hamidiye �ptidai Mektebi<br />
1308-1312 : 2 Muallim, 1 Kap�c�.<br />
B. Rü�tiye Mektepleri<br />
Hamidiye Rü�tiye Mektebi<br />
1313 : 2 Muallim.<br />
1314-1315 : 2 Muallim, 67 Talebe.<br />
1316-1317 : 2 Muallim, 73 Talebe.<br />
1318 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
1319 : 1 Muallim, 27 Talebe.<br />
1320-1321 : 2 Muallim, 31 Talebe.<br />
1322 : 2 Muallim, 32 Talebe.<br />
1323 : 2 Muallim, 31 Talebe.<br />
1324 : 2 Muallim, 53 Talebe.<br />
1326 : 2 Muallim, 57 Talebe.<br />
Urfa Merkez Livaya Ba�l� Kazalar�n<br />
Okul ve Kadrolar�<br />
URFA KAZASI<br />
D. �ptidai Mektepler<br />
�rfaniye Mektebi:<br />
1315–1316 : 2 Muallim, 105 Talebe.<br />
1317–1320 : 2 Muallim.<br />
1321–1322 : 3 Muallim, 80 Talebe.<br />
1323 : 3 Muallim, 83 Talebe.<br />
1324 : 3 Muallim, 65 Talebe.<br />
1326 : 3 Muallim, 51 Talebe.<br />
Feyziye Mektebi:<br />
1315–1316 : 2 Muallim,65 Talebe.<br />
1317–1320 : 2 Muallim.<br />
1324 : 3 Muallim, 60 Talebe.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1326 : 3 Muallim, 48 Talebe.<br />
Hayriye Mektebi:<br />
1315–1316 : 2 Muallim, 60 Talebe.<br />
1317–1319 : 4 Muallim.<br />
1320 : 2 Muallim.<br />
1321 : 3 Muallim, 60 Talebe.<br />
1322 : 3 Muallim, 45 Talebe.<br />
1323–1324 : 3 Muallim, 63 Talebe.<br />
1326 : 3 Muallim, 48 Talebe.<br />
Sadiye Mektebi:<br />
1315 : 2 Muallim, 43 Talebe.<br />
1316 : 2 Muallim, 60 Talebe.<br />
1317–1320 : 2 Muallim.<br />
1324 : 3 Muallim, 62 Talebe.<br />
K�z Mektebi:<br />
1321 : 1 Muallime, 50 K�z Talebe.<br />
1322 : 1 Muallime, 57 K�z Talebe.<br />
1323 : 2 Muallime, 40 K�z Talebe.<br />
1324–1326 : 3 Muallime, 1 Hademe ve 48 K�z Talebe.<br />
E. Rü�tiye Mektebi<br />
Urfa Mülkiye Rü�tiye Mektebi<br />
1308–1310 : Birinci Muallim, �kinci Muallim ve Kap�c�.<br />
1312–1313 : Birinci Muallim, �kinci Muallim, Rika Muallimi ve Kap�c�.<br />
1314 : Birinci Muallim, �kinci Muallim, Rika Muallimi ve Kap�c�.<br />
Talebe Say�s�: 67<br />
1315–1317 : Birinci Muallim, �kinci Muallim, Rika Muallimi ve Kap�c�.<br />
Talebe Say�s�: 55<br />
F. �dadi Mektebi<br />
Urfa Mülkiye �dadi Mektebi<br />
1318 : Birinci Muallim, �kinci Muallim ve Rika Muallimi.<br />
1319–1320 : Müdür, Birinci Muallim, �kinci Muallim ve Rika Muallimi.<br />
1321 : Müdür, Kitabet, Ziraat, Tarih, Türkçe, E�ya Bilimi, H�fz�z S�hha,<br />
Frans�zca, Arapça, Farsça, Ahlak, Resim, Hüsn-ü Hat, Din Bilgisi,<br />
Usul Defteri, Hesap, Co�rafya Muallimleri. Gözetmen Say�s�: 1 Hademe<br />
Say�: 3, Müslüman Talebe Say�s�: 82, Gayrimüslim Talebe Say�s�:<br />
28<br />
590
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1322 : Müdür, Kitabet, Ziraat, Tarih, Türkçe, Frans�zca, Arapça, Farsça,<br />
Ahlak, Resim, Hüsn-ü Hat, Din Bilgisi, Hesap ve Co�rafya Muallimleri.<br />
Gözetmen Say�s�: 1, Hademe Say�: 2, Talebe Say�s�: 85<br />
1323 : Müdür, Kitabet, Ziraat, Tarih, Türkçe, Frans�zca, Arapça, Farsça,<br />
Ahlak, Resim, Hüsn-ü Hat, Din Bilgisi, Hesap ve Co�rafya Muallimleri.<br />
Hademe Say�: 2, Talebe Say�s�: 96<br />
1324 : Müdür, Kitabet, Ziraat, Tarih, Türkçe, Frans�zca, Farsça, Arapça,<br />
Ahlak, Resim, Hüsn-ü Hat, Din Bilgisi, Hesap, Hendese ve Co�rafya<br />
Muallimleri.<br />
Hademe Say�: 2, Talebe Say�s�: 107<br />
1326 : Müdür, Kitabet, Ziraat, Tarih, Frans�zca, Farsça, Ahlak, Resim,<br />
Hüsn-ü Hat, Din Bilgisi, Arapça, Hesap, Hendese ve Co�rafya Muallimleri.<br />
Hademe Say�: 2, Talebe Say�s�: 65<br />
G. Sanayi Mektebi<br />
Urfa Sanayi Mektebi<br />
1324–1326 : Müdür, Ders Muallimi, Marangoz Muallimi, Demirci Muallimi ve<br />
Kundurac� Muallimi.<br />
Sanayi Mektebi Komisyonu:<br />
1324–1326 :Ba�kan (Mutasarr�f Bey), Üyeler; 2.Ba�kan (Müftü Efendi), Ziraat<br />
Bankas� Memuru, Sanayi Mektebi Müdürü, Kâtip ve 5 ki�ilik üye.<br />
B�REC�K KAZASI<br />
A. �ptidai Mektepler<br />
Birecik �ptidai Mektebi<br />
1315–1318 : 3 Muallim, 160 Talebe.<br />
1322 : 3 Muallim, 50 Talebe.<br />
1323–1324 : 3 Muallim, 55 Talebe.<br />
1326 : 2 Muallim, 100 Talebe.<br />
B. Rü�tiye Mektepleri<br />
Birecik Mülkiye Rü�tiye Mektebi<br />
1308–1314 : 3 Muallim, 1 Kap�c�.<br />
1315–1319 : 3 Muallim, 1 Kap�c� ve 55 Talebe.<br />
1320 : 3 Muallim, 62 Talebe.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1321 : 3 Muallim, 70 Talebe.<br />
1322 : 3 Muallim, 72 Talebe.<br />
1323–1324 : 3 Muallim, 80 Talebe.<br />
1326 : 3 Muallim, 43 Talebe.<br />
Nizip Rü�tiye Mektebi<br />
1321 : 1 Muallim, 45 Talebe.<br />
1322 : 2 Muallim, 1 Kap�c� ve 40 Talebe.<br />
1323–1324 : 3 Muallim, 45 Talebe.<br />
1326 : 3 Muallim, 46 Talebe.<br />
RUMKALE KAZASI<br />
A. Rü�tiye Mektepleri<br />
Rumkale Mülkiye Rü�tiye Mektebi<br />
1308–1312 : 2 Muallim, 1 Kap�c�.<br />
1318 : 2 Muallim ve 48 Talebe.<br />
1319 : 2 Muallim ve 52 Talebe.<br />
1320–1322 : 3 Muallim, 1 Kap�c�, 60 Talebe.<br />
1323 : 3 Muallim, 1 Kap�c�, 62 Talebe.<br />
1324–1326 : 2 Muallim, 1 Kap�c�, 43 Talebe.<br />
SURUÇ KAZASI<br />
A. �ptidai Mektepler<br />
Merkez �ptidai Mektebi<br />
1315–1316 : 1 Muallim, 125 Talebe.<br />
1317 : 1 Muallim, 50 Talebe.<br />
1318 : 1 Muallim, 37 Talebe.<br />
1319–1320 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim, 37 Talebe.<br />
1322–1323 : 1 Muallim, 60 Talebe.<br />
1324–1326 : 1 Muallim<br />
Ziyaret Köyü �ptidai Mektebi<br />
1317 : 1 Muallim, 45 Talebe.<br />
1318 : 1 Muallim, 42 Talebe.<br />
1319–1320 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim, 29 Talebe.<br />
1322–1323 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1324–1326 : 1 Muallim<br />
Karaköy �ptidai Mektebi<br />
1317–1318 : 1 Muallim, 45 Talebe.<br />
592
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
1319–1320 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim, 43 Talebe.<br />
1322–1323 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
1324–1326 : 1 Muallim<br />
�avk Köyü �ptidai Mektebi<br />
1317 : 1 Muallim, 45 Talebe.<br />
1318 : 1 Muallim, 36 Talebe.<br />
1319–1320 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1322–1323 : 1 Muallim, 27 Talebe.<br />
1324–1326 : 1 Muallim<br />
Arslanta� Köyü �ptidai Mektebi<br />
1317 : 1 Muallim,43 Talebe.<br />
1318–1320 : 1 Muallim,40 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim,30 Talebe.<br />
1322–1323 : 1 Muallim,40 Talebe.<br />
1324–1326 : 1 Muallim.<br />
Mara� Merkez Livaya Ba�l� Kazalar�n<br />
Okul ve Kadrolar�<br />
MARA� KAZASI<br />
A. �ptidai Mektepler<br />
Darü’l-Hamd Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim.<br />
1319–1323 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
Gül�en-i Edep Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim.<br />
1319–1320 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1321–1323 : 1 Muallim, 70 Talebe.<br />
1324–1326 : 1 Muallim, 75 Talebe.<br />
Edebiye Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim.<br />
1319–1320 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1321–1323 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
1324–1326 : 1 Muallim, 40 Talebe.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Hayriye Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim.<br />
1319–1320 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1321–1323 : 1 Muallim, 45 Talebe.<br />
1324–1326 : 1 Muallim, 50 Talebe.<br />
Naciye Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim.<br />
1319–1320 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim, 95 Talebe.<br />
1322–1323 : 1 Muallim, 100 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 125 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 130 Talebe.<br />
Kandahar Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim.<br />
1319–1320 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1321–1323 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
Necmü’l-Maarif Mektebi :<br />
1318 : 1 Muallim.<br />
1319–1320 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1321–1323 : 1 Muallim, 25 Talebe.<br />
1324–1326 : 1 Muallim, 30 Talebe.<br />
�emsü’l-Maarif Mektebi<br />
1319–1320 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1321–1323 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1326 : 1 Muallim, 45 Talebe.<br />
Hamidiye Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim.<br />
1319–1323 : 1 Muallim, 40 Talebe.<br />
1324–1326 : 1 Muallim, 50 Talebe.<br />
K�z Mektebi<br />
1322–1323 : 1 Muallime ve 35 K�z Talebe.<br />
1324-1326.1 : 1 Muallime ve 50 K�z Talebe.<br />
B. Rü�tiye Mektebi<br />
Mara� Mülkiye Rü�tiye Mektebi<br />
1308 : Birinci Muallim, �kinci Muallim, Rika Muallimi ve Kap�c�.<br />
594
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Talebe Mevcudu: 220<br />
1309 : Birinci Muallim, �kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Rika Muallimi ve<br />
Kap�c�. Talebe Mevcudu: 220<br />
1310 : Birinci Muallim, �kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Rika Muallimi ve<br />
Kap�c�. Talebe Mevcudu: 186<br />
1312 : Birinci Muallim, �kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Frans�zca Muallimi,<br />
Rika Muallimi ve Kap�c�.<br />
1313–1317 : 1 Müdür, Birinci Muallim, �kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Frans�zca<br />
Muallimi, Rika Muallimi ve 1 Kap�c�.<br />
1318–1319 : 1 Müdür, Birinci Muallim, �kinci Muallim, Üçüncü Muallim, Rika<br />
Muallimi, Akide Muallimi ve 1 Kap�c�.<br />
C. �dadi Mektebi<br />
Mara� �dadi Mülkiye Mektebi<br />
1320 : 1 Müdür, 2 Muavin, 5 Muallim, 1 Gözetmen.<br />
1321 : 1 Müdür, 1 Muavin, 8 Muallim, 2 Hademe, 1 Gözetmen.<br />
1322 : 1 Müdür, 7 Muallim,1 Hademe, 1 Gözetmen.<br />
1323–1326 : 1 Müdür, 8 Muallim ve 2 Hademe.<br />
Ö�retilen Dersler : Kitabet, Osmanl� Dili, E�ya Bilimi, Ziraat, Tarih, Frans�zca,<br />
Farsça Dili, Ahlak, Resim, Hüsn-ü Hat, Din Bilgisi, Ahlak Bilgisi, Usul Defteri, Frans�zca<br />
Dili, Ermenice Dili, Arapça Dili, Türkçe, Cebir, Hesap (Teorik ve Pratik), Hendese,<br />
Co�rafya ve Jimnastik.<br />
1324- Talebe Mevcudu<br />
Seneler Talebe say�s�<br />
Birinci Sene 37<br />
�kinci Sene 30<br />
Üçüncü Sene 26<br />
Dördüncü Sene 13<br />
Be�inci Sene 15<br />
Yekûn 121<br />
1326- Talebe Mevcudu<br />
Seneler Talebe say�s�<br />
Birinci Sene 43<br />
�kinci Sene 27<br />
Üçüncü Sene 26<br />
Dördüncü Sene 18<br />
Be�inci Sene 8<br />
Yekûn 120
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
S�ra<br />
No<br />
D. Gayrimüslim Okullar<br />
1324- Gayrimüslim Okullar�<br />
Mektebin Ad� Cinsi<br />
596<br />
Talebe<br />
Say�s�<br />
1 �ptidai Katolik Mektebi Erkek 200 Hatuniye<br />
2 �ptidai Katolik Mektebi K�z 100 Hatuniye<br />
Bulundu�u Yer<br />
3 Rü�tiye Ermeni Mektebi Erkek 75 �ekerli Caddesinde<br />
4 �ptidai Ermeni Mektebi K�z 35 �ekerli Caddesinde<br />
5 �ptidai Ermeni Mektebi Erkek 80 �ekerli Caddesinde<br />
6 �ptidai Ermeni Mektebi K�z 40 �ekerli Caddesinde<br />
7 �ptidai Ermeni Mektebi Erkek 80 Kale Alt�<br />
8 �ptidai Ermeni Mektebi K�z 50 Kale Alt�<br />
9 �ptidai Ermeni Mektebi Erkek 100 Torakl�<br />
10 �ptidai Ermeni Mektebi Erkek 100 Çar��ba��<br />
11 Yüksek Protestan Mektebi Erkek 12 Zonbatanl�<br />
12 Yüksek Protestan Mektebi K�z 100 Zonbatanl�<br />
13 Rü�tiye Protestan Mektebi Erkek 100 Bahtiyar Yoku�u<br />
14 �ptidai Protestan Mektebi Erkek 300 Bahtiyar Yoku�u<br />
15 �ptidai Protestan Mektebi Erkek 200 �ekerdere<br />
16 �ptidai Protestan Mektebi K�z 80 �ekerdere<br />
17 �ptidai Protestan Mektebi Erkek 100 Akdere<br />
18 �ptidai Protestan Mektebi K�z 50 Akdere<br />
19 Rü�tiye Latin Mektebi Erkek 50 Çukuroba<br />
20 �ptidai Latin Mektebi K�z 75 Çukuroba<br />
21 �ptidai Latin Mektebi K�z 75 Çukuroba<br />
22 �ptidai Yahudi Mektebi Erkek 25 �ekerdere<br />
S�ra<br />
No<br />
1326- Gayrimüslim Okullar�<br />
Mektebin Ad� Cinsi<br />
Talebe<br />
Say�s�<br />
1 Yüksek Protestan Mektebi Erkek 15 Sar�veli<br />
2 Yüksek Protestan Mektebi K�z 95 Sar�veli<br />
Bulundu�u Yer<br />
3 Rü�tiye Protestan Mektebi Erkek 100 Bahtiyar Yoku�u<br />
4 �ptidai Protestan Mektebi Erkek 200 Bahtiyar Yoku�u
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
5 �ptidai Protestan Mektebi Erkek 150 �ekerdere<br />
6 �ptidai Protestan Mektebi K�z 85 �ekerdere<br />
7 �ptidai Protestan Mektebi Erkek 95 Akdere<br />
8 �ptidai Protestan Mektebi K�z 50 Akdere<br />
9 Rü�tiye Ermeni Mektebi Erkek 75 �ekerli Caddesinde<br />
10 �ptidai Ermeni Mektebi K�z 30 �ekerli Caddesinde<br />
11 �ptidai Ermeni Mektebi Erkek 85 �ekerli Caddesinde<br />
12 �ptidai Ermeni Mektebi K�z 35 �ekerli Caddesinde<br />
13 �ptidai Ermeni Mektebi Erkek 75 Kale Alt�nda<br />
14 �ptidai Ermeni Mektebi K�z 50 Kale Alt�nda<br />
15 �ptidai Ermeni Mektebi Erkek 95 Kümbet<br />
16 �ptidai Ermeni Mektebi Erkek 100 Çar��ba��’nda<br />
17 �ptidai Katolik Mektebi Erkek 150 Hatuniye Caddesi<br />
18 �ptidai Katolik Mektebi K�z 100 Hatuniye Caddesi<br />
19 Rü�tiye Latin Mektebi Erkek 100 Abaraba��’nda<br />
20 Rü�tiye Latin Mektebi K�z 150 Abaraba��’nda<br />
21 �ptidai Yahudi Mektebi Erkek 25 �ekerli<br />
ELB�STAN KAZASI<br />
A. �ptidai Mektepler<br />
Hamidiye �ptidai Mektebi<br />
1319–1320 : 1 Muallim, 73 Talebe.<br />
1321 : 1 Muallim, 85 Talebe.<br />
1322–1323 : 1 Muallim, 90 Talebe.<br />
1324 : 1 Muallim.<br />
1326 : 1 Muallim, 90 Talebe.<br />
B. Rü�tiye Mektepleri<br />
Elbistan Mülkiye Rü�tiye Mektebi<br />
1308–1310 : 3 Muallim ve 1 Kap�c�.<br />
1312 : 4 Muallim.<br />
1313–1314 : 3 Muallim ve 1 Kap�c�.<br />
1316 : 4 Muallim ve 1 Kap�c�.<br />
1318 : 4 Muallim, 1 Kap�c� ve 64 Talebe.<br />
1319 : 4 Muallim ve 81 Talebe.<br />
1320–1321 : 2 Muallim ve 81 Talebe.<br />
1322–1323 : 3 Muallim, 1 Kap�c� ve 85 Talebe.<br />
1324 : 2 Muallim.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
1326 : 3 Muallim, 1 Kap�c� ve 76 Talebe.<br />
ANDIRIN KAZASI<br />
A. �ptidai Mektepler<br />
Hamidiye �ptidai Mektebi<br />
1320 : 1 Muallim, 35 Talebe.<br />
1322–1323 : 1 Muallim, 15 Talebe.<br />
B. Rü�tiye Mektepleri<br />
And�r�n Mülkiye Rü�tiye Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim.<br />
1319–1323 : 2 Muallim.<br />
Göksun Mülkiye Rü�tiye Mektebi<br />
1318 : 1 Muallim.<br />
1319–1320 : 2 Muallim.<br />
598
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
9- HALEP V�LAYET�N�N E�RAF VE �LER�GELENLER�<br />
Nakibü’l-E�raf Kaymakam� Sayyadizade Seyit Mehmet Ebu’l-Hadi<br />
(Sadr-� Rumeli Payesi)<br />
Maliye Meclisi Üyesi Sayyadizade Seyit Abdülrezzak (Sadr-� Anadolu)<br />
Mukayy�dzade Mehmet Mirat (Edirne Paye-i Mücerredi)<br />
Mara�izade Hac� Hasan (�zmir Paye-i Mücerredi)<br />
Müftüzade �eyh Mehmet Efendi (�zmir Paye-i Mücerredi)<br />
Talaszade �eyh Mehmet (�zmir Paye-i Mücerredi)<br />
Keyyalizade �eyh �smail (�zmir Paye-i Mücerredi)<br />
Zerkazade �eyh Mehmet (�zmir Paye-i Mücerredi)<br />
Hayrullahzade �eyh Mehmet (�zmir Paye-i Mücerredi)<br />
Nisanizade �eyh Nisan (�zmir Paye-i Mücerredi)<br />
Huluyizade �eyh Mahmut Esad (�zmir Paye-i Mücerredi)<br />
Keyyalizade �eyh �brahim (�zmir Paye-i Mücerredi)<br />
Maarif Nezareti Tefti� ve Muayene Heyeti Üyesi Kevkebizade Mesut Ebu Es-Suud<br />
(�zmir Paye-i Mücerredi)<br />
Cizyezade Mehmet Ataullah (Edirne Müderrisi)<br />
Keyyalizade �shak (Bursa Müderrisi)<br />
Keyyalizade Abdülcabbar (Bursa Müderrisi)<br />
Emirizade Musa (Müderris)<br />
�hlasizade �eyh Abdullah Esad (Bursa Müderrisi)<br />
Hayrullahzade Abdülkadir (Edirne Müderrisi)<br />
Mukayy�dzade Mehmet Arif (Kibar-� Müderrisin)<br />
Mukayy�dzade Mehmet Fazlullah (Edirne Müderrisi)<br />
Müezzinzade �eyh Abdülkadir (Revs Müderrisi)<br />
Zaptiye Naz�r� Güranizade Ahmet �efik Pa�a (Vezir)<br />
Cemiyet-i Rüsumiye Üyesi Sayyadizade Seyit Hasan Halit Bey (Bâlâ)<br />
Temyiz Mahkemesi Üyesi Güranizade Hüsnü Bey (Bâlâ)<br />
Sayyadizade Mustafa Bey (Bâlâ)<br />
Evkaf �dare Meclisi Üyesi ve Umum Vilayetler Evkaf �dareleri Müfetti�i Niyalzade<br />
Hac� Ahmet Kadri Bey (Ulâ)<br />
Telgraf ve Posta Mektupçusu Bekir S�dk� Bey (Ulâ)<br />
Adana Vali Muavini Nasri Bey (Ulâ)<br />
�ura-y� Devlet Üyesi Selim Ra’d Efendi (Ulâ)<br />
�ehremaneti Meclis Üyesi Nasrullah Antakî Efendi (Ulâ)<br />
Bâb ve Alay Seraskeri Divan� Harp-� Mahsus Müdde-i Umumili�i Ba�kâtibi<br />
Hasrizade Be�ir Mecdi Efendi (Ulâ)<br />
Mellahzade Mehmet Mer’i Pa�a (Rumeli Beylerbeyi)<br />
Cabbarizade Mehmet Nafi Pa�a (Mirmiran)<br />
Cabbarizade Mehmet Esad Pa�a (Mirmiran)<br />
Hamevizade Abdurrahman Hilmi Efendi (Ulâ Sanisi)<br />
Dellalba��zade Ha�im Efendi (Ulâ Sanisi)<br />
Zaptiye Nezareti Tahkiki Memuru Hasrizade Mehmet Helal Efendi (Ulâ Sanisi)
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Corci Antakî Efendi (Ulâ Sanisi)<br />
Emin Antakî Efendi (Ulâ Sanisi)<br />
Amedi Divan� Halifelerinden Niyalzede Mehmet Cemil Efendi (Ulâ Sanisi)<br />
Yoraniye �ehbenderi Be�ir Antakî Efendi (Ulâ Sanisi)<br />
Halep Mevlevi Postni�ini Amil Çelebi’nin o�lu Kemal Bey (Ulâ Sanisi)<br />
�ükrü Vekil Efendi (Mütemayiz)<br />
Müderriszade Hasan Tahsin Bey (Mütemayiz)<br />
Halep Dava Vekillerinden Toros Zeki Efendi (Mütemayiz)<br />
Fethullah Hayat Efendi (Mütemayiz)<br />
Saram Bey-Yanbolu �imendifer Hatt� Komiseri Antuan Hayat Efendi (Mütemayiz)<br />
Musul Mektubi Muavini Safvet Bey (Mütemayiz)<br />
Ba�dat Vilayeti Emlak-� Seniye Muhasebecisi Selim Zalom Efendi (Mütemayiz)<br />
Zaptiye Nezareti Mektubi Kalemi Mümeyyizi Cabbarizade �hsanullah Efendi<br />
(Mütemayiz)<br />
Basra Hazine Dava Vekillerinden Yusuf Diyab Efendi (Mütemayiz)<br />
Beyazidzade Nuri Efendi (Saniye)<br />
Müderriszade Sabit Efendi (Saniye)<br />
Abdiefendizade Hasan R�za Efendi (Saniye)<br />
Kudsizade Takiyyüddin Efendi (Saniye)<br />
Rukbizade Mehmet R�fat Efendi (Saniye)<br />
�ehremaneti Meclisi Üyesi Zeki Megamiz Efendi (Saniye)<br />
�erifzade Mehmet Hasib Bey (Saniye)<br />
Dersaadet Dava Vekillerinden Dergezenlizade Hasan R�za Efendi (Saniye)<br />
Halep Dava Vekillerinden Corci Aç�kba� Efendi (Saniye)<br />
Güranizade Mahmut Efendi (Saniye)<br />
Keyyalizade Mehmet Faiz Efendi (Saniye)<br />
Basil Antakî Efendi (Saniye)<br />
Dâhiliye Nezareti Mektubi Kalemi Halifelerinden Niyalzade Hac� Hikmet Bey<br />
(Saniye)<br />
�erifzade Hasan Bey (Saniye)<br />
Müderriszade Ahmet Zarif Efendi (Salise)<br />
Suriye Vilayeti Mektubi Muavini �shakzade Halil Efendi (Salise)<br />
Müderriszade Hasib Efendi (Salise)<br />
Selanik �stinaf Mahkemesi Ba�kâtibi Kâtipzade Be�ir Efendi (Salise)<br />
Cerrahkatayezade Mehmet Be�ir Efendi (Salise)<br />
Cerrahkatayezade Mehmet Nuri Efendi (Salise)<br />
Haririzade Nuri Efendi (Salise)<br />
Corci Hayat Efendi (Salise)<br />
�brahimpa�azade Hakk� Bey (Salise)<br />
Eczac� Fethullah Riyal Efendi (Salise)<br />
Askeri Erzak Müteahhidi Musa Mün�i Efendi (Salise)<br />
Maliye Umum Muhasebe Tetkik Kalemi Halifelerinden Kalecizade Mehmet Efendi<br />
(Salise)<br />
�ehremaneti Meclisi Üyelerinden Bedii Nuri Bey (Salise)<br />
Müderriszade Mehmet Fuat Bey (Salise)<br />
M�s�r’da El-Ümran Gazetesi �mtiyaz Sahibi Abdülmesih Antakî Efendi (Salise)<br />
600
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Cemil Megamiz Efendi (Salise)<br />
�lyas Abidini Efendi (Salise)<br />
Abdullah Salim Efendi (Saniye)<br />
Halep Dava Vekillerinden �ükrü Esved Efendi (Salise)<br />
Telgraf ve Posta Nezareti Muhasebe Kalemi Kâtiplerinden Naci Efendizade<br />
Abdülgaffur Hamid Efendi (Salise)<br />
Radovi�te Kaymakam� Hasrizade Mustafa Sati Efendi (Salise)<br />
Cabbarizade Mehmet Fahir Efendi (Rabia)<br />
David Binto Efendi (Rabia)<br />
Keyyalizade Tahir Efendi<br />
Rufaizade Seyit Safvet Efendi<br />
Simontob Mün�i Efendi<br />
Kostaki Hamsi Efendi<br />
Süryani-Katolik Rahiplerinden Kas �lyas �elhat Efendi<br />
Mihail Mehmelci Efendi<br />
Habib �uravi Efendi<br />
Re�id Hayat Efendi<br />
Be�ir Belit Efendi<br />
Haf�zzade Ahmet A�a<br />
Hac� Hasan El-Bebenzade Hac� Abdülvahab Efendi<br />
ANTEP KAZASI E�RAFI VE PAD��AH TARAFINDAN RÜTBE,<br />
N��AN VE MADALYA �LE TALT�F ED�LENLER<br />
Ad�<br />
Tahran Eski Sefiri Münif Pa�a<br />
Taiz Eski Mutasarr�f� M�sr�zade Arif<br />
Efendi<br />
Adana Eski Valisi Faik Pa�a<br />
Rütbe<br />
601<br />
Osmanî<br />
Mecidi<br />
Vezir 1 -<br />
Madalya<br />
Alt�n ve Gümü� �mtiyaz,<br />
Hicaz ve Girit Madalyalar�<br />
Ulâ 3 - -<br />
Rumeli Beylerbeyi<br />
2 1 -<br />
Battal Beyzade Tahir Bey Mütemayiz - - Hicaz Madalyas�<br />
Cenanizade Mehmet Ali Bey Salise - - -<br />
Fazl� A�azade Nuri Bey Salise - - -<br />
�eyhzade Abdullah Efendi Salise - - -<br />
Çetcizade Hac� Abdullah Efendi Salise - - -<br />
Kethüdazade Mustafa Efendi Salise - - -<br />
Ist�rapzade Mehmet Ali Cevdet Efendi Salise - - -<br />
Müfüzade Hasan Efendi Salise - - -
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Hanefizade Hac� Abdurrahman Efendi Salise - - -<br />
Muharremzade Mustafa Lebip Efendi Kap�c�ba�� - - -<br />
Ermeni Murahhas Vekili Ser piskopos<br />
Karabet Efendi<br />
602<br />
- - 3 -<br />
M�s�rl�zade Abdullah Efendi Müderris - - -<br />
Reji Nezareti Muavini �smail Cenabi<br />
Bey<br />
Ula - - -<br />
Sümbeki Kaymakam� Halit Efendi Saniye - - -<br />
Beyo�lu Bidayet Mahkemesi<br />
Müstant�k Üyesi �hsan Bey<br />
�sti�are Odas� Muavinlerinden �evket<br />
Cenabi Bey<br />
Saniye - 4 -<br />
Saniye 4 3 �ftihar Madalyas�<br />
K�L�S KAZASI E�RAFI VE PAD��AH TARAFINDAN RÜTBE, N��AN VE<br />
MADALYA �LE TALT�F ED�LENLER<br />
Ad�<br />
Düyun-i Umumiye Komiseri Mehmet<br />
Sait Bey Bâlâ 1 1<br />
Rütbe<br />
Osmanî<br />
Mecidi<br />
Madalya<br />
Alt�n ve Gümü� �mtiyaz<br />
Madalyas�, Alt�n<br />
Liyakat Madalyas�<br />
Necef Kaymakam� Ra�it Pa�a Mîrmîran 802 - - -<br />
Sait A�azade Selim A�a �stabl-� Amire 803 - 3 -<br />
Hüseyin Hilmi Efendi �stabl-� Amire - - -<br />
Hocazade Abdurrahman Efendi Müderrisin Kibar - -<br />
Gümü� Liyakat madalyas�<br />
Hac� Fazl� A�azade Yusuf A�a Rabia - - -<br />
Canboatzade Hac� Yusuf Bey Hamise - - -<br />
Hocazade �brahim Efendi Mus�la-i Sahn - - -<br />
Hocazade Mehmet Münir Efendi Mus�la-i Sahn - - -<br />
802 Beylerbeyi.<br />
803 Kap�c�ba��’ndan yukar� ve Emirü’l-Ümera payesinden a�a�� mülkiye rütbesidir.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Salih Efendizade As�m Efendi Bursa Müderrisi - - -<br />
Hac� Abdülselam Efendizade Ahmet<br />
Efendi<br />
Hac� Abdülselam Efendizade Ha�met<br />
Efendi<br />
Edirne Müderrisi - -<br />
Müderris - - -<br />
As�m Efendi Bursa Müderrisi - - -<br />
ANTAKYA KAZASI E�RAFI VE PAD��AH TARAFINDAN RÜTBE, N��AN VE<br />
MADALYA �LE TALT�F ED�LENLER<br />
Ad�<br />
603<br />
Rütbe<br />
Osmanî<br />
Mecidi<br />
Madalya<br />
Bereketzade Hac� R�fat Efendi Ula Sanisi 3 3 -<br />
Halef A�azade Hac� Abdulvahit A�a Ula Sanisi - - -<br />
Bereketzade Rafet Efendi Saniye - 5 -<br />
Müftüzade Hac� Mehmet Efendi Saniye - - -<br />
Nakipzade Muhyettin Pa�a Mirmiran - - -<br />
Resulzade Mehmet A�a Salise - - -<br />
Bereketzade Hasan Raif Bey Salise - - -<br />
Tosyuvi Müftüzade Hac� Ne�et Efendi Salise - - -<br />
Balc�zade Hac� Fehmi Efendi Salise - - -<br />
Balc�zade Hac� Ziya Efendi Salise - - -<br />
Dâhiliye Nezareti Eski Mektubi Kalemlerinden<br />
Halef A�azade Mustafa Süreyya Bey<br />
Bâb-� Âli �sti�are Odas� Muavinlerinden<br />
Bereketzade Selahattin Suphi Bey<br />
Salise - - -<br />
Salise - - -<br />
Mardinzade Hanna Efendi Salise - - -<br />
Civelekzade Hac� Mustafa A�a - - 3 -<br />
Çeçenzade Hac� Abdulcelil Efendi Mus�la-i Sahn<br />
Sand�kl� Eski Naibi Cemalizade Mehmet Nihat<br />
Efendi<br />
Nakibü’l-e�raf Kaymakam� Resulzade Seyit<br />
Ahmet Naci Efendi<br />
Mus�la-i Sahn - - -<br />
Mus�la-i Süleymaniye<br />
Müftüzade Hac� Galip Efendi Mus�la-i Süleymaniye<br />
- - -<br />
- - -
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Kâtipzade Kaz�m Efendi Müderris - - -<br />
Re�it A�azade Hac� Nihat Efendi Müderris - - -<br />
Re�it A�azade Hac� Re�it Efendi Müderris - - -<br />
Sipahizade Hac� Bekir Efendi Müderris - - -<br />
Kâtipzade Kaz�m Efendi Müderris - - -<br />
Mardiros Efendi Müderris - - -<br />
Süveydiyeli Mecuzade Süleyman A�a - - 5 -<br />
MARE KAZASI E�RAFI VE PAD��AH TARAFINDAN RÜTBE,<br />
N��AN VE MADALYA �LE TALT�F ED�LENLER<br />
Ad�<br />
604<br />
Rütbe<br />
Osmanî<br />
Mecidi<br />
Madalya<br />
Sayyadizade Mustafa Pa�a Rumeli Beylerbeyi - - -<br />
Nakibü’l-E�raf Kaymakam� Harekizade<br />
Nevres Pa�a<br />
Mirmiran 3 2 -<br />
Harekizade Hac� Mehmet Efendi Mütemayiz - - -<br />
Harekizade Hac� Ahmet Efendi Salise - - -<br />
Harekizade Hac� Sami Bey Salise - - -<br />
Han�eyhvanl� Hac� Faris Efendi Rabia - - -<br />
Mevali �eyhi Abdülkerim Bey Kap�c� Ba�� - - -<br />
Han�eyhvanl� �brahim A�a Necim - - 4 -<br />
Han�eyhvanl� Mehmet �bri� Efendi - - 4 -<br />
Hedidi �eyhi Salih El-Çarh - - 4 -<br />
Anze �eyhlerinden �eyh Ferhan - - 5 -<br />
Seyyit Ali El-Hezzam Hz. Torunlar�ndan<br />
Seyyit Mehmet Ali Ef.<br />
- - 3 -<br />
�eyh Ah El-Fil Efendi - - 5 -<br />
�eyh Mehmet Dervi� Efendi - - 5 -
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
C�SR-� �UGUR VE RAKKA KAZALARI E�RAFI VE PAD��AH TARAFINDAN<br />
RÜTBE, N��AN VE MADALYA �LE TALT�F ED�LENLER<br />
Ad�<br />
Nakibü’l-E�raf Kaymakam� Hac� Mehmet<br />
Efendizade �eyh Ahmet Efendi<br />
605<br />
Rütbe<br />
Osmanî<br />
Mecidi<br />
Madalya<br />
�zmir Payesi - - -<br />
Derkö�eli Bereketzade Abdülkadir Efendi Bursa Müderrisi - - -<br />
Derkö�eli Bereketzade Ahmet Efendi Bursa Müderrisi - - -<br />
A�iret �eyhlerinden Hüveyyid El-�ela� A�a<br />
(Rakka)<br />
Zor Sanca�� Eski Belediye Reisi �brahim Bey<br />
(Rakka)<br />
- - 4 -<br />
Rabia - - -<br />
URFA SANCA�I E�RAFI VE PAD��AH TARAFINDAN RÜTBE, N��AN VE<br />
MADALYA �LE TALT�F ED�LENLER<br />
Ad�<br />
Rütbe<br />
Osmanî<br />
Mecidi<br />
Madalya<br />
�eyhzade Hüseyin Pa�a Mirmiran - - -<br />
Hammudizade Mehmet Hilmi Pa�a Mirmiran - 3 -<br />
Hac� Hüseyin A�azade Mustafa Lami Bey Mütemayiz - - -<br />
Hamevizade Mehmet Bey Mütemayiz - - -<br />
Temiz Mahkemesi Üyelerinden Mehmet Mazhar<br />
Efendi<br />
�uray� Devlet Üyelerinden Mahmut Nedim<br />
Pa�a<br />
Mender Anadolu - 1 -<br />
Rumeli 2 1 -<br />
�eyh Hasan Enendi �zmir Payesi - - -<br />
Mamuzade Hac� Mahmut A�a Ula Sanisi - 3 -<br />
Kürekçizade Mahmut Nedim Efendi Kab�c�ba�� - - -<br />
Hac� Kamilzade Hac� Bak�r Efendi Saniye - - -<br />
Nakibü’l-E�raf Hac� Seyit Ahmet Efendi - 3 - -<br />
Müftü �eyh Müslim Efendizade Ömer Efendi Müderris - - -<br />
Çaykap� Nahiyesi E�raf�ndan Nebi Beyzade<br />
Hüseyin Pa�a<br />
Mirmiran - - -<br />
Kürekçizade Osman Remzi Efendi Salise - - -
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Eski Evkaf Müdürü Mustafa Efendi Salise - - -<br />
Süryani Kadim Milletinden Aru� Efendi Salise - - -<br />
Hac� Hüseyin A�azade Halil A�a Salise - - -<br />
Cebrail Numan Efendi Salise - - -<br />
B�REC�K VE RUMKALE KAZALARI E�RAFI VE PAD��AH TARAFINDAN<br />
RÜTBE, N��AN VE MADALYA �LE TALT�F ED�LENLER<br />
Ad�<br />
606<br />
Rütbe<br />
Osmanî<br />
Mecidi<br />
Madalya<br />
Hac� Zekeriya Efendi (Birecik) Rabia - - -<br />
Latifzade Re�it Efendi (Rumkale) - - 5 -<br />
MARA� SANCA�I E�RAFI VE PAD��AH TARAFINDAN RÜTBE, N��AN VE<br />
MADALYA �LE TALT�F ED�LENLER<br />
Ad�<br />
�uray� Devlet Maliye Dairesi Üyelerinden<br />
Bayaz�tzade Hüseyin Naz�m Bey<br />
�stanbul Adliyesi �stinaf Cinayet K�sm�<br />
Ba�kan� Necipefendizade Hilmi Bey<br />
Rütbe<br />
Osmanî<br />
Mecidi<br />
Madalya<br />
Bâlâ 2 1 -<br />
Bâlâ 2 1 -<br />
Erzurum Valisi Ataullah Bey Bâlâ 3 2 -<br />
�stanbul Tetkikat-i �er’iye Azas�ndan<br />
�emiefendizade Lemi Efendi<br />
Erzincan Sanca�� Mutasarr�f� Bayaz�tzade<br />
Mahmut Pa�a<br />
Bursa Çiftlik Hümayun Naz�r�<br />
Mesutefendizade Sadi Efendi<br />
Diyarbak�r Vali Vekili Bayaz�tzade Mahmut<br />
Arif Pa�a<br />
Evkaf Hümayun Ba�veznedar�<br />
Emirmahmutzade Huldi Efendi<br />
Van ve Bitlis Vilayetleri Adliye Müfetti�i<br />
Av�arzade �smail Semi Bey<br />
Harameyin 2 1 -<br />
Mirmiran - - -<br />
�stanbul - - -<br />
Rumeli Beylerbeyi 2 - -<br />
Ula Sanisi 3 3 -<br />
Mütemayiz - - -<br />
Bayaz�tzade Mehmet Lütfi Bey Mütemayiz 4 - -<br />
Harlafyan Agub Efendi Mütemayiz 3 - -<br />
Karahisar Sanca�� Tahrirat Müdürü Mütemayiz - - -
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Bayaz�tzade Süleyman Bey<br />
Kazganc�zade Yahya Efendi Müderris - - -<br />
Bayaz�tzade Sait Bey Kap�c�ba�� - - -<br />
Suruç Kazas� Kaymakam� Bayaz�tzade<br />
Yaver Bey<br />
Kozan Sanca�� Tahrirat Müdürü<br />
Kuraefendizade Talat Efendi<br />
Bahçe Kazas� Kaymakam� Bayaz�tzade<br />
Yaver Bey<br />
607<br />
Saniye 4 - Gümü� Liyakat<br />
Saniye 4 - -<br />
Saniye - - -<br />
Bilezikciyan Nazrit Efendi Saniye - - -<br />
Bayaz�tzade Abdülkadir Pa�a Mirmiran - - -<br />
Bayaz�tzade Mehmet Rü�tü Bey Salise - - -<br />
Ramazanzade Halil Efendi Salise - - -<br />
K�sakürekzade Mustafa Remzi Bey Salise - - -<br />
Ahmetpa�azade Musa Kaz�m Bey Salise - - -<br />
Ahmetpa�azade Feyzi Bey Salise - - -<br />
Muzmanzade Halil Süreyya Efendi Salise - - -<br />
Urfa Vergi Memuru Necipefendizade<br />
Dervi� Efendi<br />
Adana Vilayeti Sand�k Emini<br />
Muzmanzade Ali Mümtaz Efendi<br />
Salise - - -<br />
Salise - - -<br />
Herlakyan Avadis A�a Salise - - -<br />
Askeri Erzak Müteahhidi Herlakyanzade<br />
Agop Efendi<br />
Salise - - -<br />
Bilezikciyan Ermanak Efendi Salise - - -<br />
Bilezikciyan Nazrit Efendi Salise - - -<br />
Herlakyan Abrahim Efendi Salise - - -<br />
Herlakyan Osep Efendi Salise - - -<br />
Herlakyan Kirkor Efendi Salise - - -<br />
Bocanyanzade Tabip Estefan Efendi Salise - - -<br />
Dedezade Veysel Efendi Salise - - -<br />
Bayaz�tzade Feyzi Bey Salise - - -<br />
Dedezade Ömer Lütfi Eendi Salise - - -<br />
A��ar Kaymakam� Karaköçekzade Mahmut<br />
Efendi<br />
Rabia - - -<br />
Ayd�n Sanca�� Evkaf Müdürü �evket Rabia - - -
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Efendizade Ahmet Efendi<br />
Eski Belediye Kâtibi Hayri Efendi Rabia - - -<br />
Mevlevi Postni�ini Selim Dede Efendi - 4 4 -<br />
ZEYTUN KAZASI E�RAFI VE PAD��AH TARAFINDAN RÜTBE, N��AN VE<br />
MADALYA �LE TALT�F ED�LENLER<br />
Ad�<br />
608<br />
Rütbe<br />
Osmanî<br />
Mecidi<br />
Madalya<br />
�orbac�zade Gararos A�a - - 4 -<br />
Nazret A�a - - 5 -<br />
ELB�STAN KAZASININ E�RAFI VE PAD��AH TARAFINDAN<br />
RÜTBE, N��AN VE MADALYA �LE TALT�F ED�LENLER<br />
Ad�<br />
Rütbe<br />
Osmanî<br />
Mecidi<br />
Madalya<br />
Akka Eski Naibi Halil Esat Efendi Devriye Mevalisi - - -<br />
Halep Vilayeti Mektubi Mümeyyizi Seyit<br />
Ahmet Efendi<br />
Saniye - 5 Hicaz Madalyas�<br />
Emekli �lmiyelerden Ali R�za Efendi Edirne Payesi - - -<br />
Hudeyde Ticaret Eski Ba�kan� Ali Efendi Saniye - - -<br />
Ardahan E�raf�ndan Ali Efendi Salise 4 - -<br />
�shak Hakk� Efendi Salise - - -<br />
Sabit Efendizade Mevlüt Efendi Rabia - - -<br />
Mara� Naibi Ömer Hulusi Efendi Müderris - - -<br />
Haçin ve Çal Naibi Mustafa Kamil Efendi Ru’s - - -<br />
Zor Eski Naibi Ahmet Efendi Mus�la-i Sahn - - Hicaz Madalyas�<br />
Trablus�am Eski Naibi Ali Naili Efendi Mus�la-i Sahn - - -<br />
Elbistan Eski Naibi Mustafa Feyzi Efendi Müderris - - -<br />
Zor Eski Naibi Ömer Hulusi Efendi Müderris - - -<br />
�DL�P KAZASININ E�RAFI VE PAD��AH TARAFINDAN<br />
RÜTBE, N��AN VE MADALYA �LE TALT�F ED�LENLER<br />
Ad�<br />
Rütbe<br />
Osmanî<br />
Mecidi<br />
Madalya<br />
Keyyalizade Mahmut Pa�a Mirmiran 3 - -
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Erihal� Müftüzade Mehmet Nuri Efendi Edirne Payesi 3 4 -<br />
Nakibü’l-E�raf Kaymakam� Keyyalizade Tahir<br />
Efendi<br />
609<br />
�zmir Payesi 3 - -<br />
Keyyalizade Muhyettin Efendi Mütamayiz 4 3 -<br />
Keyyalizade Abdulbari Efendi Bursa Müderrisi - - -<br />
Sayyadizade Seyit Mehmet Hümeyyis Efendi Salise - - -<br />
Martinizade �eyh Ha�im Efendi Müderris - - -<br />
Martinizade �eyh Ömer Efendi b. Yasin<br />
Efendi<br />
Müderris - - -<br />
Abdulkerimzade �efik Efendi Müderris - - -<br />
�sazade Mehmet Meri Efendi Müderris - - -<br />
Martinizade Mehmet Bereket Efendi Edirne Payesi - - -<br />
Cuhazade Nuri Efendi Müderris - - -<br />
Erihal� Abdülkerimzade Hac� Numan Efendi Müderris - - -<br />
Erihal� Abdülkerimzade �efik Efendi Müderris - - -<br />
Erihal� Harputluzade Esat Efendi Müderris - - -<br />
�dlipli Ubeysizade Meri Efendi Müderris - - -<br />
�SKENDERUN KAZASI E�RAFI VE PAD��AH TARAFINDAN RÜTBE, N��AN<br />
VE MADALYA �LE TALT�F ED�LENLER<br />
Ad�<br />
Rütbe<br />
Osmanî<br />
Mecidi<br />
Madalya<br />
Abu’n-Nur Efendi Salise - - -<br />
Sami Efendi Zerik Salise - - -<br />
Hani Efendi Zerik Salise - - -<br />
Abdullah Menini Efendi Salise - - -<br />
Seman Say�� - - 4 -<br />
Pol�s Kasya Efendi - - 4 -<br />
Mehmet Osman Efendi - - 5 -<br />
Dervi� Efendi Arsuzi<br />
- - -<br />
Sanayi Madalyas�
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
10- HALEP V�LAYET�NDE BULUNAN KUTSAL MAKAM VE<br />
TÜRBELER<br />
Halep Vilayetindeki Resul ve Enbiya Türbeleri<br />
Hz. Zekeriya (Halep’te Büyük Emevi Camiinde)<br />
Hz. Kaleb b. Lokya (Halep’te Saht- Beze Mahallesinde)<br />
Hz. Bankus (Halep’te Bankuse Camiinde)<br />
Hz. �em’un (Halep’te Sevike-i Ali Mahallesinde)<br />
Hz. Habib El-Neccar (Antakya’da Büyük Cami’de) (Hz. �sa Taraflar�ndan Resul idi)<br />
Sahabe ve Ehli Beyt-i Kiram<br />
Temim El-Dari (�dlip Kazas�nda)<br />
Abdurrahman b. Ebubekir (�dlip Kazas�nda)<br />
Amro b. El-As (�dlip Kazas�nda)<br />
Abdurrahman b. Avf (Kilis’in Com Nahiyesinde)<br />
Muhammed El-Ensari (Kilis’te)<br />
Kâtip-i Vahiy Peygamberi �er Habil b. Cesne (Kilis’te)<br />
Mikdad b. Esved (Kilis’te)<br />
Hz. Ali’nin biraderi Hz. �eyh Akil (Bâb Kazas�nda)<br />
�mam Cafer (Bâb Kazas�nda)<br />
Seyyid Ali Cevad (Halep’te Bankuse Kap�s� Civar�nda Atabey Tekkesinde, �mam<br />
Cafer’in Biraderidir)<br />
Cabir El-Ensari (Urfa Merkez’de)<br />
Ebu Abide b. El-Cerrah (Urfa Merkez’de)<br />
Sa’d b. Ebi Vakkas (Urfa’n�n Rumkale Kazas�nda)<br />
Malik b. E�ter (Mara� Kazas�nda)<br />
Melikler<br />
Emevi Meliklerinden Süleyman b. Abdülmelik (Mercidab�k Köyünde)<br />
Emevi Meliklerinden Ömer b. Abdülaziz (Mare’nin Deyr-i Sem’ân Harabesinde)<br />
Hemdani Meliklerinden Sadüddevle (Halep’te Cebel-i Hu�’un ete�inde)<br />
Beni Merdas Meliklerinden Mahmut (Halep �ç Kale’de)<br />
Beni Merdas Meliklerinden Atiye b. Salih (Halep �ç Kale’de)<br />
Atabey Meliklerinden Melik Salih (Halep �ç Kale’de)<br />
Beni Merdas Meliklerinden Nasr b. Mahmut (Halep �ç Kale’de)<br />
Selçuklu Meliklerinden R�dvan (Halep’te Salihin Türbesinde)<br />
Selçuklu Meliklerinden Alparslan (Halep Kalesinde)<br />
Eyyübi Meliklerinden Melik Zahir G�yaseddin Osman (Sultaniye Medresesinde)<br />
Eyyübi Meliklerinden Melik Aziz (Halep Kalesinde)<br />
Çerkez Meliklerinden Sultan Gavri (Halep’te Baba Bayram Tekkesi Önünde)<br />
Büyük Evliya ve �mamlar<br />
Hz. �eyh Abdulkadir Geylani’nin o�lu �eyh Salih (Halep’te Firdevs Camiinde)<br />
�eyh Ebubekir El-Vefai (Halep’in Kuzeyinde Özel Yerinde)<br />
610
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Hz. Seyyid Nesimi (Halep’te Ferafere Mahallesinde)<br />
�eyh Abdülcevad Geyyali (Halep’te Sevike Han�m Mahallesinde)<br />
�eyh Cüneyd Es-Satic (Bâb Kazas� Merkezinde)<br />
�eyh Akil El-Müncebi (Münbiç’te)<br />
Hz. �mam Bak�r (Urfa Haricinde)<br />
�eyh Sadedin Cebavi (Birecik Kasabas�nda)<br />
�mam Yusuf Sekkaki (Birecik Kasabas�nda)<br />
�eyh Yusuf Er-Ruci (�dlip Merkez’de)<br />
Halep Vilayetinde Bulunan Kutsal Enbiya Makamlar�<br />
Hz. �brahim (Halep’in �ç Kalesinde)<br />
Hz. H�z�r (Halep �ç Kale ile Bâb El-Nas�r’da)<br />
Hz. Hud (�dlip Kazas�nda)<br />
Hz. Eyüb (�dlip Kazas�nda)<br />
Hz. Yu�i (Mare Kazas�nda)<br />
Hz. Urya (Kilis Merkez’de)<br />
Hz. Davud (Kilis Merkez’de)<br />
Hz. Hezk�l (Bâb Kazas�, Tadef Köyünde)<br />
Hz. �brahim (Urfa Merkez’de)<br />
Hz. Eyüb (Urfa Merkez’de)<br />
Ehli Beyt ve Ashab-� Kiram<br />
Me�hed-i �mam Hz. Hüseyin 804 (Halep’te Cebel-i El-Hu� ete�inde)<br />
Ma�ire b. �eabe (Antakya’da Harbiye taraf�nda)<br />
Hasan El-Basri (Antakya’da Harbiye taraf�nda)<br />
804 Hz. Hüseyin’in kafas�n� Kerbela’dan alarak M�s�r’a getirenler Halep’e u�rad�klar�nda, mübarek<br />
kafas�n� koyduklar� yer üzerine yap�lm�� ve Me�hed ad�yla ünlenmi� bir dairedir.<br />
611
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
11- HALEP V�LAYET�NDEK� KÜTÜPHANELER<br />
Halep �ehrinde Mevcut Kütüphaneler 805<br />
KÜTÜPHANE ADI C�LT SAYISI<br />
Ahmediye Medresesi Kütüphanesi 1467<br />
Osmaniye Camisi Kütüphanesi 1242<br />
Mevlevihane Kütüphanesi 1228<br />
Emevi Camisi Kütüphanesi 807<br />
Bahaiye Medresesi Kütüphanesi 70<br />
�smailiye Medresesi Kütüphanesi 51<br />
Kurnasiye Medresesi Kütüphanesi 21<br />
Antep �ehrinde Mevcut Kütüphaneler<br />
612<br />
Toplam 4.886<br />
KÜTÜPHANE ADI C�LT SAYISI<br />
Zülkadriye Kütüphanesi 3.500<br />
Safer Pa�a Kütüphanesi 1.500<br />
Mehmet Çelebi Kütüphanesi 1.000<br />
Hüseyin Pa�a Kütüphanesi 800<br />
Osmaniye Kütüphanesi 800<br />
Mevlevihane Kütüphanesi 1000<br />
Zülmiye Kütüphanesi 500<br />
Urfa �ehrinde Mevcut Kütüphaneler<br />
Toplam 9.100<br />
KÜTÜPHANE ADI C�LT SAYISI<br />
R�dvaniye Kütüphanesi 700<br />
�hlasiye Kütüphanesi 540<br />
Rehimiye Kütüphanesi 390<br />
Kutbettin Kütüphanesi 330<br />
Süleymaniye Kütüphanesi 310<br />
�brahimiye Kütüphanesi 300<br />
Sakibiye Kütüphanesi 190<br />
Halil Rahman Kütüphanesi 150<br />
Hayderiye Kütüphanesi 60<br />
�abaniye Kütüphanesi 40<br />
805 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi.<br />
Toplam 3.010
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
12- HALEP V�LAYET� POSTA HAREKETLER�<br />
Gelen Posta Günleri 806<br />
Her hafta Cumartesi günü Karayoluyla �stanbul, Suriye, Diyarbak�r, Mara�<br />
ve Urfa postalar� gelmektedir.<br />
Her hafta Pazartesi günü H�div Vapurlar�yla deniz yolundan Beyrut, �skenderiye,<br />
Adana, Mersin ve Avrupa postalar� gelmektedir.<br />
Her hafta Cuma günü karayolu ile Zor Sanca�� postalar� gelmektedir.<br />
Her on be� günde bir Cumartesi günleri Frans�z Vapuruyla �stanbul postalar�<br />
gelmektedir.<br />
Her on be� günde bir Per�embe günleri Nemçe (Avusturya) Vapuruyla Beyrut,<br />
�skenderiye, �zmir ve �stanbul Postalar� gelmektedir.<br />
Giden Posta Günleri<br />
Her hafta Cumartesi günü karayoluyla �stanbul, Suriye, Diyarbak�r, Kilis,<br />
Antep, Mara�, Urfa, Birecik ve Zor Sanca�� postalar� gitmektedir.<br />
dir.<br />
Her hafta Pazartesi günü �skenderun, Antakya ve Belen postalar� gitmekte-<br />
Her on be� günde bir Pazartesi günleri Nemçe (Avusturya) Vapuruyla �stanbul,<br />
Beyrut, �skenderiye ve Avrupa postalar� gelmektedir.<br />
Her on be� günde bir Çar�amba günleri Frans�z Vapuruyla �stanbul, �zmir,<br />
Mersin ve Avrupa postalar� gelmektedir.<br />
Her on be� günde bir Çar�amba günleri Frans�z Vapuruyla Lazkiye,<br />
Trablus�am, Beyrut, �skenderiye ve Avrupa postalar� gelmektedir.<br />
806 Bu bilgiler 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s. 299’dan al�nm��t�r.<br />
613
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
13- HALEP V�LAYET�N�N BÜTÇES�<br />
HALEP V�LAYET� 1289 YILI BÜTÇES�807 Maa� ve Masraflar Gelirler<br />
Gider Kese Kör Kuru� Gelir Kese Kör Kuru�<br />
Dâhiliye 14.623 318 Vergi 19.153 190<br />
Maliye 6.800 347 Askerlik Bedeli 2.074 211<br />
�er’iye 2.134 400 A�nam 9.568 213<br />
Genel Gider 468 288 A�ar 41.232 265<br />
Ticaret 1.361 440 Di�er Gelirler 4.680 58<br />
Sancak<br />
Toplam 25.089 73 Toplam 77.208 386<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1298 YILI BÜTÇES� 808<br />
Di�er Gelirler<br />
A�ar A�nam ve Deve<br />
Vergisi<br />
614<br />
Bedel-i Askeri Vergisi<br />
Halep 1.357.320 13.633.570 4.160.573 691.304 6.524.777<br />
Mara� 336.681 2.034.375 1.300.281 454.110 1.262.197<br />
Urfa 301.188 2.643.005 1.456.616 193.472 1.501.419<br />
Toplam 1.995.318 18.310.950 6.917.470 1.338.886 9.288.393<br />
Varidat<br />
Mesarifat<br />
Fazlas�<br />
807 1290 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.83.<br />
808 1300 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.115<br />
809 1300 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.115<br />
M�ZAN 809<br />
37.851.017<br />
14.937.492<br />
22.913.525
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Liva<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1300 YILI BÜTÇES� 810<br />
Di�er Gelirler<br />
A�ar A�nam ve Deve<br />
Vergisi<br />
615<br />
Bedel-i Askeri Vergisi<br />
Halep 972.236 9.963.284 4.937.064 696.796 6.754.671<br />
Mara� 262.925 1.868.720 1.226.903 458.389 1.266.092<br />
Urfa 171.533 1.836.199 2.206.508 193.611 1.513.965<br />
Toplam 1.406.694 13.648.203 8.370.475 1.348.796 9.534.278<br />
Liva<br />
Varidat<br />
Mesarifat<br />
Fazlas�<br />
M�ZAN 811<br />
34.308.896<br />
15.525.110<br />
18.783.786<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1302 YILI BÜTÇES� 812<br />
Di�er Gelirler<br />
A�ar A�nam ve Deve<br />
Vergisi<br />
Bedel-i Askeri Vergisi<br />
Halep 1.587.887 10.280.078 4.532.591 764.634 6.665.302<br />
Mara� 159.900 1.905.000 1.302.000 504.167 1.288.070<br />
Urfa 34.264 2.206.351 2.425.839 197.194 1.520.696<br />
Toplam 1.780.051 14.139.429 8.260.430 1.466.995 9.474.068<br />
Varidat<br />
Mesarifat<br />
Fazlas�<br />
810 1302 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.203.<br />
811 1302 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.203.<br />
812 1303 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.214.<br />
813 1303 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.214.<br />
M�ZAN 813<br />
25.120.973<br />
14.232.222<br />
10.888.751
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Liva<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1304 RUM� YILI BÜTÇES� 814<br />
Di�er Gelirler<br />
A�ar A�nam ve Deve<br />
Vergisi<br />
616<br />
Bedel-i Askeri Vergisi<br />
Halep 837.246 14.299.786 5.437.285 919.451 7.158.250<br />
Mara� 118.700 2.260.000 1.352.698 438.850 1.538.740<br />
Urfa 34.450 3.909.985 2.213.578 197.416 1.696.810<br />
Toplam 990.396 20.569.771 9.003.561 1.555.717 10.393.820<br />
Liva<br />
Varidat<br />
Mesarifat<br />
Fazlas�<br />
M�ZAN 815<br />
42.513.266<br />
11.461.852<br />
31.051.414<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1305 RUM� YILI BÜTÇES� 816<br />
Di�er Gelirler<br />
A�ar A�nam ve Deve<br />
Vergisi<br />
Bedel-i Askeri Vergisi<br />
Halep 3.233.335 12.714.312 5.797.846 1.140.840 8.222.365<br />
Mara� 605.000 2.600.000 1.390.000 587.000 1.812.500<br />
Urfa 721.573 3.283.549 2.275.223 263.222 1.830.850<br />
Toplam 4.559.908 19.597.861 9.463.069 1.991.062 11.865.715<br />
Varidat<br />
Mesarifat<br />
Fazlas�<br />
814 1305 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.214.<br />
815 1305 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.214.<br />
816 1306 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.212.<br />
817 1306 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.212.<br />
M�ZAN 817<br />
46.677.215<br />
12.061.582<br />
34.615.633
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Sancak Di�er Gelirler<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1305 RUM� YILI BÜTÇES� 818<br />
A�ar A�nam ve Deve<br />
Vergisi<br />
617<br />
Bedel-i Askeri Vergisi<br />
Halep 2.233.335 3.714.312 5.797.846 1.140.840 8.222.265<br />
Mara� 605.000 2.600.000 1.390.000 587.000 1.812.500<br />
Urfa 721.573 3.283.549 2.275.223 263.222 1.830.850<br />
Toplam 4.559.908 9.597.861 9.463.069 1.991.062 11.866.715<br />
Varidat<br />
Mesarifat<br />
Fazlas�<br />
M�ZAN 819<br />
46.677.215<br />
12.061.582<br />
34.615.633<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1305 RUM� YILI BÜTÇES� 820<br />
Gelir Masraflar Fazlas�<br />
48.770.600<br />
11.338.432<br />
37.432.168<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1306 RUM� YILI BÜTÇES�821 Asl� Masraflar Fazla Tahsili Bakaya<br />
151.045.655<br />
Kaza Ad�<br />
11.143.651<br />
139.902.094<br />
49.010.590<br />
HALEP SANCA�ININ 1307 RUM� YILI GEL�RLER� 822<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er<br />
Gelirler<br />
102.035.065<br />
TOPLAM<br />
Halep 72.000 597.773 517.703 1.888.044 614.500 3.690.020<br />
Antep 1.087.648 212.786 301.300 1.088.341 388.391 3.789.467<br />
Kilis 1.478.257 522.833 83.593 975.986 330.643 3.391.312<br />
818 1307 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.186.<br />
819 1307 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.186.<br />
820 1308 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.249.<br />
821 1309 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.175.<br />
822 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.270.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�skenderun 275.868 51.658 31.629 203.860 269.409 832.424<br />
Antakya 1.466.459 162.533 143.381 948.088 258.075 2.978.537<br />
�dlip 1.104.479 176.599 11.777 587.331 280.056 2.160.243<br />
Harim 990.300 181.530 0 463.375 82.263 1.717.468<br />
Cisr-i �u�ûr 591.030 120.624 64.022 361.790 131.000 1.268.966<br />
Mare 319.687 390.225 1.037 231.667 15.500 958.116<br />
Bâb 557.711 405.272 0 284.392 116.949 1.364.324<br />
Bilan 187.180 63.259 25.666 166.720 60.739 504.564<br />
Cebel-i Sem’ân 563.233 311.066 0 312.799 6.491 1.193.589<br />
Münbiç 48.397 289.842 0 108.657 19.117 466.013<br />
Rakka 78.700 511.969 0 138.062 66.750 795.482<br />
TOPLAM<br />
Kaza Ad�<br />
8.820.949 3.997.970 1.180.608 7.759.115 2.640.885 24.399.529<br />
MARA� SANCA�ININ 1307 RUM� YILI GEL�RLER� 823<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
618<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Mara� Merkez 800.000 235.000 295.000 545.000 413.400 2.288.400<br />
Elbistan 500.000 335.000 32.000 520.000 118.900 1.505.900<br />
Zeytun 180.000 165.000 195.000 67.500 44.700 652.200<br />
And�r�n 210.000 175.000 55.000 132.500 43.800 616.300<br />
Pazarc�k 310.000 305.000 0 270.000 52.000 937.000<br />
TOPLAM 2.000.000 1.215.000 577.000 1.535.000 672.800 5.999.800<br />
Kaza Ad�<br />
URFA SANCA�ININ 1307 RU� YILI GEL�RLER� 824<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Urfa Merkez 74.167 1.006.386 227.148 951.071 147.913 3.395.356<br />
Birecik 323.556 129.762 23.592 270.175 40.955 788.041<br />
Rumkale 358.131 166.838 12.814 326.483 10.712 874.980<br />
Suruç 585.656 662.690 703 393.817 25.777 1.679.967<br />
TOPLAM 1.341.511 1.965.676 264.259 1.941.547 225.358 6.738.346<br />
823 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.270.<br />
824 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.271.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Kaza Ad�<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1307 RUM� YILI G�DERLER� 825<br />
Maliye<br />
619<br />
Adliye<br />
Dâhiliye<br />
�er’iye<br />
Kuru� Kuru� Kuru� Kuru�<br />
Halep 1.768.005 269.030 963.862 82.004<br />
Antep 96.314 22.100 48.579 28.800<br />
Kilis 95.088 22.120 63.567 28.800<br />
�skenderun 32.069 25.090 53.329 22.800<br />
Antakya 121.122 22.100 57.880 28.800<br />
�dlip 48.941 22.070 42.679 19.800<br />
Harim 40.040 22.090 47.449 11.300<br />
Cisr-i �u�ûr 43.966 22.070 47.079 14.300<br />
Mare 61.435 22.060 33.729 15.980<br />
Bâb 41.605 22.070 37.779 17.300<br />
Bilan 28.970 23.860 38.209 14.300<br />
Cebel-i Sem’ân 33.140 0 22.679 11.300<br />
Münbiç 31.330 0 33.593 8.300<br />
Rakka 35.500 0 25.679 7.100<br />
TOPLAM<br />
2.477.527<br />
594.660<br />
1.515.682<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1307 RUM� YILI G�DERLER� GENEL TOPLAMI 826<br />
Sancak<br />
317.884<br />
Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
Kuru� Kuru� Kuru� Kuru�<br />
Halep 2.477.527 594.660 1.515.682 317.884<br />
Mara� 443.323 205.004 334.960 107.782<br />
Urfa 450.797 180.406 249.554 69.123<br />
Toplam<br />
3.371.647 980.220<br />
Genel Toplam 6.946.862<br />
825 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.271.<br />
826 1310 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.271.<br />
2.100.206<br />
494.789
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Kaza Ad�<br />
HALEP SANCA�ININ 1310 RUM� YILI GEL�RLER� 827<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
620<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er<br />
Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Halep 185.000 1.250.000 511.005 2.384.305 1.028.792 5.358.102<br />
Antep 1.307.000 230.000 300.800 1.085.100 226.200 3.149.100<br />
Kilis 1.800.000 550.000 80.000 1.000.000 131.000 3.561.000<br />
�skenderun 848.233 65.355 36.483 197.807 151.513 1.299.391<br />
Antakya 1.405.700 171.719 148.000 917.500 185.700 2.828.619<br />
�dlip 1.438.000 185.000 12.000 589.331 352.999 2.577.330<br />
Harim 1.000.000 250.000 0 459.135 69.000 1.778.135<br />
Cisr-i �u�ûr 620.000 125.000 64.000 376.000 52.250 1.237.250<br />
Mare 550.000 400.000 800 284.719 17.000 1.252.519<br />
Bâb 1.000.000 500.000 0 285.000 21.000 1.806.000<br />
Bilan 184.042 69.097 26.111 155.017 44.152 478.419<br />
Cebel-i Sem’ân 900.000 360.000 0 252.890 12.850 1.525.640<br />
Münbiç 111.305 320.000 0 129.313 21.272 581.890<br />
Rakka 176.997 764.172 0 138.063 86.195 1.165.427<br />
TOPLAM 11.526.277 5.249.343 1.179.199 8.254.180 2.398.823 28.598.822<br />
Kaza Ad�<br />
MARA� SANCA�ININ 1310 RUM� YILI GEL�RLER� 828<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Mara� Merkez 723.257 213.794 300.333 534.245 352.147 2.123.776<br />
Zeytun 177.565 164.647 193.639 67.085 20.162 623.098<br />
Elbistan 778.508 340.718 31.408 468.244 40.585 1.659.463<br />
And�r�n 229.133 158.501 53.115 137.715 16.761 595.225<br />
Pazarc�k 304.624 299.008 0 389.006 25.000 1.017.638<br />
TOPLAM 2.213.087 1.176.668 578.495 1.596.295 454.655 6.019.200<br />
827 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.308-311.<br />
828 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.308-311.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Kaza Ad�<br />
URFA SANCA�ININ 1310 RUM� YILI GEL�RLER� 829<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
621<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Urfa Merkez 1.336.775 1.085.028 226.519 960.688 254.675 3.863.685<br />
Birecik 395.219 141.155 24.185 274.097 70.103 904.759<br />
Rumkale 463.069 210.616 11.703 331.809 16.075 1.033.272<br />
Suruç 408.696 896.143 703 395.197 8.356 1.709.095<br />
TOPLAM 2.603.759 2.332.942 263.110 1.961.791 349.209 7.510.811<br />
Kaza Ad�<br />
HALEP SANCA�I 1310 RUM� YILI G�DERLER� 830<br />
Maliye<br />
Adliye<br />
Dâhiliye<br />
�er’iye<br />
Kuru� Kuru� Kuru� Kuru�<br />
Halep 491.545 369.030 1.062.569 82.904<br />
Antep 46.085 22.100 48.828 28.800<br />
Kilis 72.261 22.120 62.778 22.800<br />
�skenderun 29.566 25.090 53.628 22.800<br />
Antakya 40.140 22.100 55.688 29.075<br />
�dlip 39.570 22.070 42.278 19.800<br />
Harim 40.040 22.090 47.448 11.300<br />
Cisr-i �u�ûr 42.213 22.070 47.078 14.300<br />
Mare 49.435 22.060 33.728 15.980<br />
Bâb 40.940 22.070 37.778 17.300<br />
Bilan 28.470 23.860 38.928 14.300<br />
Cebel-i Sem’ân 33.140 0 22.678 11.300<br />
Münbiç 34.930 0 23.592 8.300<br />
Rakka 39.100 0 25.728 7.100<br />
TOPLAM<br />
1.027.434<br />
829 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.308-311.<br />
830 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.310.<br />
594.660<br />
1.602.627<br />
306.059
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Sancak<br />
Halep<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1310 RUM� YILI G�DERLER�<br />
GENEL TOPLAMI 831<br />
Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
Kuru� Kuru� Kuru� Kuru�<br />
1.027.434<br />
594.660<br />
622<br />
1.602.627<br />
306.059<br />
Mara� 246.584 202.526 353.893 107.782<br />
Urfa 248.023 180.456 246.540 96.123<br />
Genel TOPLAM 1.522.041<br />
Kaza Ad�<br />
977.642<br />
2.203.060<br />
HALEP SANCA�ININ 1311 RUM� YILI GEL�RLER� 832<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er<br />
Gelirler<br />
509.964<br />
TOPLAM<br />
Halep 152.000 1.240.000 532.000 1.980.000 1.975.000 5.879.000<br />
Antep 1.085.600 245.238 301.151 1.075.000 248.000 2.954.989<br />
Kilis 1.350.000 577.500 76.000 972.500 170.800 3.146.800<br />
�skenderun 150.891 62.261 37.223 208.254 554.351 1.209.982<br />
Antakya 1.032.782 178.000 147.300 916.800 253.000 2.527.882<br />
�dlip 1.030.000 195.000 12.000 588.000 140.000 1.965.800<br />
Harim 670.000 243.096 0 459.964 55.211 1.428.272<br />
Cisr-i �u�ûr 560.000 122.000 64.000 375.000 83.000 1.204.000<br />
Mare 455.000 425.000 700 278.941 19.916 1.179.557<br />
Bâb 650.000 380.000 0 287.650 32.112 1.349.762<br />
Bilan 185.970 87.959 26.111 155.347 47.430 502.818<br />
Cebel-i Sem’ân 650.000 350.000 0 257.871 6.000 1.263.871<br />
831 1312 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.310.<br />
832 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.300-301.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Münbiç 95.000 301.000 0 129.426 8.400 533.828<br />
Rakka 126.996 764.172 0 205.952 80.785 1.177.906<br />
TOPLAM<br />
Kaza Ad�<br />
8.394.241 5.011.227 1.196.486 7.890.708 3.671.007 26.163.671<br />
MARA� SANCA�ININ 1311 RUM� YILI GEL�RLER� 833<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
623<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Mara� Merkez 740.820 211.794 302.333 535.245 357.500 2.147.692<br />
Zeytun 177.565 165.500 193.639 70.410 22.800 629.914<br />
Elbistan 788.600 342.718 31.408 471.044 41.000 1.675.770<br />
And�r�n 230.500 160.000 54.500 139.500 20.300 604.800<br />
Pazarc�k 310.000 300.000 0 378.000 22.000 1.010.000<br />
TOPLAM 2.247.485 1.180.012 581.880 1.594.199 464.600 6.068.176<br />
Kaza Ad�<br />
URFA SANCA�ININ 1311 RUM� YILI GEL�RLER� 834<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Urfa Merkez 1.236.627 1.134.647 229.224 963.340 207.764 3.771.605<br />
Birecik 372.611 140.749 24.444 274.923 69.168 881.896<br />
Rumkale 348.930 211.561 11.703 331.396 33.202 929.793<br />
Suruç 323.000 875.724 703 386.978 9.818 1.596.225<br />
TOPLAM 2.281.169 2.362.682 266.086 1.956.639 312.953 7.179.521<br />
833 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.300-301.<br />
834 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.300-301.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1311 RUM� YILI G�DERLER�<br />
GENEL TOPLAMI 835<br />
Sancak Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
Halep<br />
1.596.668<br />
594.660<br />
1.906.743<br />
624<br />
91.475<br />
Di�er Giderler<br />
819.111<br />
TOPLAM<br />
5.008.657<br />
Mara� 266.852 202.526 359.893 26.500 150.766 1.006.537<br />
Urfa 278.248 180.456 246.540 28.200 175.149 908.597<br />
Genel<br />
TOPLAM<br />
Kaza Ad�<br />
2.141.768<br />
977.642<br />
2.513.176<br />
146.175<br />
1.145.026<br />
HALEP SANCA�ININ 1312 RUM� YILI GEL�RLER� 836<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er<br />
Gelirler<br />
6.923.787<br />
TOPLAM<br />
Halep 217.341 1.281.187 531.448 1.997.238 1.058.971 5.086.185<br />
Antep 1.228.731 269.747 299.522 1.068.783 148.000 3.014.783<br />
Kilis 1.310.830 653.596 76.557 985.672 70.800 3.097.454<br />
�skenderun 333.744 51.813 55.100 213.470 25.000 679.127<br />
Antakya 1.067.771 162.313 140.927 900.245 159.000 2.430.259<br />
�dlip 945.980 202.265 11.000 578.802 90.000 1.828.047<br />
Harim 738.652 261.565 0 442.897 55.212 1.498.326<br />
Cisr-i �u�ûr 528.338 159.886 66.704 375.152 33.000 1.163.080<br />
Mare 430.670 483.940 703 276.881 19.916 1.212.110<br />
Bâb 308.180 519.981 0 289.278 32.112 1.149.551<br />
Bilan 189.131 90.052 26.259 155.671 45.431 506.544<br />
Cebel-i Sem’ân 665.878 341.430 0 262.112 9.000 1.278.420<br />
Münbiç 108.340 412.863 0 188.731 94.004 803.938<br />
835 1313 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.302-303.<br />
836 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.318.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Rakka 88.047 975.867 0 205.952 60.784 1.330.650<br />
TOPLAM<br />
8.161.636 5.866.505 1.208.219 7.940.884 1.901.230 25.018.474<br />
HALEP SANCA�ININ 1312 RUM� YILI G�DERLER� 837<br />
Kaza Ad� Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
625<br />
Di�er Giderler<br />
TOPLAM<br />
Halep 949.575 369.030 1.366.685 89.240 807.537 3.582.067<br />
Antep 51.215 22.100 48.728 28.800 6.877 157.720<br />
Kilis 91.968 22.120 62.778 22.800 2.565 202.231<br />
�skenderun 29.569 25.090 53.628 22.800 - 131.087<br />
Antakya 59.730 22.100 55.188 29.075 2.138 168.731<br />
�dlip 75.810 22.070 42.278 21.348 - 161.506<br />
Harim 41.840 22.090 47.448 11.300 - 122.678<br />
Cisr-i �u�ûr 45.266 22.070 47.078 14.300 - 128.714<br />
Mare 59.035 22.060 33.728 15.980 - 130.803<br />
Bâb 41.924 22.070 27.778 17.300 - 119.072<br />
Bilan 28.470 23.860 38.928 14.300 - 105.558<br />
Cebel-i Sem’ân 33.140 - 22.678 11.300 - 67.118<br />
Münbiç 39.930 - 23.592 8.300 - 71.822<br />
Rakka 24.100 - 25.728 11.900 - 61.728<br />
TOPLAM<br />
Kaza Ad�<br />
1.571.572<br />
594.660<br />
1.906.743<br />
318.743<br />
819.117<br />
MARA� SANCA�ININ 1312 RUM� YILI GEL�RLER� 838<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
5.210.835<br />
TOPLAM<br />
Mara� Merkez 740.000 215.000 302.500 536.000 362.000 2.155.500<br />
Zeytun 177.000 160.000 193.800 70.500 7.000 608.300<br />
Elbistan 750.000 343.000 31.500 471.500 32.500 1.628.500<br />
And�r�n 220.000 162.000 55.000 139.500 12.500 589.000<br />
Pazarc�k 300.000 301.000 0 378.500 14.500 994.000<br />
TOPLAM 2.187.000 1.181.000 582.800 1.596.000 428.500 5.975.300<br />
837 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.319.<br />
838 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.318
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
MARA� SANCA�ININ 1312 RUM� YILI G�DERLER� 839<br />
Kaza Ad� Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
626<br />
Di�er Giderler<br />
TOPLAM<br />
Mara� Merkez 150.786 114.266 221.001 46.582 149.332 681.976<br />
Zeytun 22.796 22.070 45.188 15.300 - 105.354<br />
Elbistan 37.770 22.090 35.828 21.300 1.434 118.422<br />
And�r�n 26.700 22.070 31.338 12.300 - 92.408<br />
Pazarc�k 28.800 22.070 26.538 12.300 - 89.708<br />
TOPLAM 266.852 202.566 359.893 107.782 150.766 1.087.859<br />
Kaza Ad�<br />
URFA SANCA�ININ 1312 RUM� YILI GEL�RLER� 840<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Urfa Merkez 1.099.601 1.365.619 227.113 959.494 249.912 3.900.739<br />
Birecik 405.368 144.427 24.519 275.357 312.791 1.162.462<br />
Rumkale 401.560 224.476 11.852 333.487 57.447 1.028.822<br />
Suruç 385.516 890.001 703 391.401 26.841 1.694.462<br />
TOPLAM 2.292.045 2.624.523 264.187 1.959.739 645.991 7.786.485<br />
URFA SANCA�ININ 1312 RUM� YILI G�DERLER� 841<br />
Kaza Ad� Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
Di�er Giderler<br />
TOPLAM<br />
Urfa Merkez 179.422 114.246 157.706 42.582 175.149 669.105<br />
Birecik 31.860 22.070 34.008 24.300 - 112.238<br />
Rumkale 31.170 22.070 27.398 16.941 - 97.579<br />
Suruç 35.796 22.070 27.428 12.300 - 97.594<br />
TOPLAM 278.248 180.456 246.540 96.123 175.149 976.516<br />
839 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.319.<br />
840 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.318.<br />
841 1315 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.319.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Sancak<br />
Halep<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1312 RUM� YILI GEL�RLER� 842<br />
GENEL TOPLAMI<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
8.161.636<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
5.866.505<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
1.208.219<br />
627<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
7.940.884<br />
Di�er Gelirler<br />
1.901.230<br />
TOPLAM<br />
25.018.474<br />
Urfa 2.292.045 2.624.523 264.187 1.959.739 645.991 7.786.485<br />
Mara� 2.187.000 1.181.000 582.800 1.596.000 428.500 5.975.300<br />
Genel<br />
TOPLAM<br />
12.640.681 9.672.028 2.055.206 11.496.623 2.975.721 38.840.259<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1312 RUM� YILI G�DERLER�<br />
GENEL TOPLAMI 843<br />
Kaza Ad� Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
Halep<br />
1.571.572<br />
594.660<br />
1.906.743<br />
318.743<br />
Di�er<br />
Giderler<br />
819.117<br />
TOPLAM<br />
5.210.835<br />
Urfa 278.248 180.456 246.540 96.123 175.149 976.516<br />
Mara� 266.852 202.566 359.893 107.782 150.766 1.087.859<br />
Genel<br />
TOPLAM<br />
2.116.672<br />
977.682<br />
842 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.318.<br />
843 1314 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.319<br />
2.513.176<br />
522.648<br />
1.145.032<br />
7.275.210
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
HALEP SANCA�ININ 1313, 1314, 1315, 1316 RUM� YILLARI GEL�RLER� 844<br />
Kaza Ad�<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
628<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er<br />
Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Halep 130.687 1.470.000 514.673 2.449.001 1.152.753 5.717.114<br />
Antep 1.304.743 318.660 291.699 1.034.872 287.550 3.237.524<br />
Kilis 1.500.000 715.680 72.704 929.540 197.305 3.415.229<br />
�skenderun 559.274 59.648 49.667 224.514 149.650 1.042.753<br />
Antakya 1.045.000 166.464 145.573 853.388 197.117 2.427.542<br />
�dlip 1.201.886 219.848 11.000 566.045 157.544 2.156.323<br />
Harim 800.000 257.184 0 431.590 58.069 1.546.843<br />
Cisr-i �u�ûr 566.250 170.152 64.149 366.661 55.937 1.223.149<br />
Mare 598.865 503.540 814 266.708 64.411 1.424.338<br />
Bâb 703.512 490.040 0 307.664 65.231 1.566.447<br />
Bilan 191.385 94.000 25.852 146.127 42.501 499.865<br />
Cebel-i Sem’ân 655.000 366.588 0 256.987 38.321 1.316.896<br />
Münbiç 80.648 384.268 0 127.951 28.100 620.966<br />
Rakka 95.000 945.788 0 189.200 86.125 1.316.113<br />
TOPLAM<br />
9.432.249 6.161.860 1.176.131 8.170.248 2.580.614 27.521.102<br />
HALEP SANCA�ININ 1313, 1314, 1315, 1316 RUM� YILLARI G�DERLER� 845<br />
Kaza Ad� Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
Di�er Giderler<br />
TOPLAM<br />
Halep 770.680 318.830 1.149.493 76.504 807.531 3.123.038<br />
Antep 57.502 21.190 44.200 29.300 6.877 159.069<br />
Kilis 78.659 21.180 54.652 21.200 2.565 178.256<br />
�skenderun 30.046 24.190 46.600 21.200 - 122.036<br />
Antakya 64.539 21.190 50.200 26.600 2.138 164.667<br />
�dlip 68.842 20.180 38.152 15.700 - 153.974<br />
Harim 44.810 21.190 51.932 11.200 - 129.132<br />
Cisr-i �u�ûr 43.042 21.180 42.952 13.300 - 120.474<br />
Mare 72.502 21.176 29.680 15.388 - 138.746<br />
844 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.328; 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.352; 1318 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi s.369.; 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.387.<br />
845 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.329; 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.352.; 1318 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi s.370.; 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.388.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Bâb 45.242 21.180 34.480 13.300 - 114.202<br />
Bilan 25.810 21.976 91.900 13.300 - 153.986<br />
Cebel-i Sem’ân 38.130 - 21.100 10.300 - 69.530<br />
Münbiç 32.810 - 21.100 8.820 - 62.110<br />
Rakka 38.630 - 23.500 11.800 - 73.930<br />
TOPLAM<br />
1.421.264<br />
535.462<br />
1.629.941<br />
629<br />
287.392<br />
819.111<br />
4.693.170<br />
MARA� SANCA�ININ 1313, 1314, 1315, 1316 RUM� YILLARI GEL�RLER� 846<br />
Kaza Ad�<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Mara� Merkez 620.000 220000 305.000 371.000 381.000 1.897.000<br />
Zeytun 120.000 145.000 175.000 36.000 7.700 483.700<br />
Elbistan 580.000 360.000 32.000 219.000 23.500 1.214.500<br />
And�r�n 190.000 170.000 40.000 81.000 7.300 488.300<br />
Pazarc�k 230.000 310.000 0 190.000 10.200 740.200<br />
TOPLAM 1.740.000 1.205.000 552.000 897.000 429.700 4.823.700<br />
MARA� SANCA�ININ 1313, 1314, 1315, 1316 RUM� YILLARI G�DERLER� 847<br />
Kaza Ad� Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
Di�er Giderler<br />
TOPLAM<br />
Mara� Merkez 134.370 95.818 171.413 43.482 149.332 594.415<br />
Zeytun 38.888 21.180 57.900 16.700 - 134.668<br />
Elbistan 32.300 21.190 32.640 19.400 1.434 106.964<br />
And�r�n 26.280 21.180 28.800 11.300 - 87.560<br />
Pazarc�k 26.780 21.180 24.000 11.300 - 83.260<br />
TOPLAM 258.618 180.548 314.753 102.182 150.766 1.006.867<br />
846 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.328; 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.352.; 1318 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi s.369.; 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.387.<br />
847 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.329; 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.353.; 1318 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi s.370.; 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.388.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
URFA SANCA�ININ 1313, 1314, 1315, 1316 RUM� YILLARI GEL�RLER� 848<br />
Kaza Ad�<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
630<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Urfa Merkez 851.263 980.832 227.556 774.830 24.040 3.184.886<br />
Birecik 380.774 180.540 24.333 265.222 71.358 922.227<br />
Rumkale (Nizip) 388.943 253.656 11.852 328.678 45.500 1.028.629<br />
Suruç 404.755 1.063.344 703 382.291 17.494 1.868.687<br />
Harran 202.280 661.000 444 133.884 241 997.849<br />
TOPLAM 2.228.015 3.139.372 264.888 1.895.005 474.998 8.002.278<br />
URFA SANCA�ININ 1313, 1314, 1315, 1316 RUM� YILLARI G�DERLER� 849<br />
Kaza Ad� Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
Di�er Giderler<br />
TOPLAM<br />
Urfa Merkez 161.516 93.430 178.038 39.482 175.149 647.615<br />
Birecik 50.330 21.210 28.800 22.700 - 123.040<br />
Rumkale (Nizip) 30.200 21.210 24.000 15.941 - 91.351<br />
Suruç 36.250 21.210 24.000 12.200 - 93.660<br />
Harran 34.000 - 24.000 1.641 - 59.641<br />
TOPLAM 312.296 157.060 278.838 91.964 175.149 1.015.307<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1313, 1314, 1315, 1316 RUM� YILLARI GEL�RLER� 850<br />
GENEL TOPLAMI<br />
Sancak<br />
Halep<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
9.432.249<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
6.161.860<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
1.176.131<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
8.170.248<br />
Di�er Gelirler<br />
2.580.614<br />
TOPLAM<br />
27.521.102<br />
848 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.328; 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.352.; 1318 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi s.369.; 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.387.<br />
849 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.329; 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.352.; 1318 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi s.369.; 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.387. (��lem hatalar� salnamelerden<br />
kaynaklanmaktad�r.)<br />
850 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.328. 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.352.; 1318 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi s.369.; 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.387. (��lem hatalar� salnamelerden<br />
kaynaklanmaktad�r.)
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Urfa 2.228.015 3.139.372 264.888 1.895.005 474.998 8.002.278<br />
Mara� 1.740.000 1.205.000 552.000 897.000 429.700 4.823.700<br />
Genel<br />
TOPLAM<br />
13.400.264 10.506.232 1.993.019 10.962.253 3.485.312 40.347.080<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1313, 1314, 1315, 1316 RUM� YILLARI G�DERLER�<br />
GENEL TOPLAMI 851<br />
Kaza Ad� Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
Halep<br />
1.421.264<br />
535.462<br />
1.629.941<br />
631<br />
287.292<br />
Di�er Giderler<br />
819.111<br />
TOPLAM<br />
4.693.170<br />
Urfa 312.296 157.060 278.838 91.964 175.149 1.015.307<br />
Mara� 258.618 180.548 214.753 102.182 150.766 1.006.867<br />
Genel<br />
TOPLAM<br />
Kaza Ad�<br />
1.992.178<br />
873.070<br />
2.223.532<br />
481.538<br />
1.145.026<br />
HALEP SANCA�ININ 1317 RUM� YILI GEL�RLER� 852<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er<br />
Gelirler<br />
6.715.344<br />
TOPLAM<br />
Halep 132.395 505.224 503.598 2.370.009 851.143 4.262.369<br />
Antep 1.652.300 321.732 300.000 858.500 266.000 3.399.532<br />
851 1316 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.329. 1317 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.352.; 1318 tarihli<br />
Halep Vilayet Salnamesi s.369.; 1319 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.387-388.<br />
852 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.394.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Kilis 1.844.058 637.032 89.000 800.000 1.308.000 3.669.090<br />
�skenderun 692.121 63.892 45.520 217.564 114.078 1.733.075<br />
Antakya 1.174.025 147.976 190.000 640.000 123.000 2.275.001<br />
�dlip 1.558.410 248.884 11.111 522.435 128.435 2.469.275<br />
Harim 871.378 218.104 0 365.735 60.457 1.515.674<br />
Cisr-i �u�ûr 795.279 198.044 70.000 294.000 44.504 1.401.827<br />
Mare 1.037.000 346.160 814 247.500 26.955 1.658.429<br />
Bâb 967.860 263.996 0 254.131 50.322 1.526.309<br />
Bilan 277.955 122.108 29.683 122.307 33.592 586.6445<br />
Cebel-i Sem’ân 963.759 221.422 0 225.508 26.437 1.437.136<br />
Münbiç 107.463 212.108 0 128.106 7.216 454.893<br />
Rakka 165.000 338.920 0 190.625 57.100 751.645<br />
TOPLAM<br />
12.229.003 3.845.612 1.230.726 7.237.420 3.097.239 27.650.000<br />
HALEP SANCA�ININ 1317 RUM� YILI G�DERLER� 853<br />
Kaza Ad� Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
632<br />
Di�er Giderler<br />
TOPLAM<br />
Halep 770.680 318.830 1.149.493 76.504 807.531 3.123.038<br />
Antep 57.502 21.190 44.200 29.300 6.877 159.069<br />
Kilis 78.659 21.180 54.652 21.200 2.565 178.256<br />
�skenderun 30.046 24.190 46.600 21.200 - 122.036<br />
Antakya 64.539 21.190 50.200 26.600 2.138 164.667<br />
�dlip 68.842 20.180 38.152 15.700 - 153.974<br />
Harim 44.810 21.190 51.932 11.200 - 129.132<br />
Cisr-i �u�ûr 43.042 21.180 42.952 13.300 - 120.474<br />
Mare 72.502 21.176 29.680 15.388 - 138.746<br />
Bâb 45.242 21.180 34.480 13.300 - 114.202<br />
Bilan 25.810 21.976 91.900 13.300 - 153.986<br />
Cebel-i Sem’ân 38.130 - 21.100 10.300 - 69.530<br />
Münbiç 32.810 - 21.100 8.820 - 62.110<br />
Rakka 38.630 - 23.500 11.800 - 73.930<br />
TOPLAM<br />
1.421.264<br />
535.462<br />
853 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.395.<br />
1.629.941<br />
287.392<br />
819.111<br />
4.693.170
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Kaza Ad�<br />
MARA� SANCA�ININ 1317 RUM� YILI GEL�RLER� 854<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
633<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Mara� Merkez 879.730 291.756 260.000 397.500 329.500 2.158.486<br />
Zeytun 3.746 208.984 150.000 53.000 14.000 429.720<br />
Elbistan 612.002 468.756 27.000 254.500 43.000 1.605.258<br />
And�r�n 283.026 180.020 40.000 90.500 18.500 612.046<br />
Pazarc�k 432.080 439.048 185 211.500 16.000 1.098.813<br />
TOPLAM 2.210.584 1.588.564 477.185 1.007.000 421.000 5.704.333<br />
MARA� SANCA�ININ 1317 UM� YILI G�DERLER� 855<br />
Kaza Ad� Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
Di�er Giderler<br />
TOPLAM<br />
Mara� Merkez 134.370 95.818 171.413 43.482 149.332 594.415<br />
Zeytun 38.888 21.180 57.900 16.700 - 134.668<br />
Elbistan 32.300 21.190 32.640 19.400 1.434 106.964<br />
And�r�n 26.280 21.180 28.800 11.300 - 87.560<br />
Pazarc�k 26.780 21.180 24.000 11.300 - 83.260<br />
TOPLAM 258.618 180.548 314.753 102.182 150.766 1.006.867<br />
Kaza Ad�<br />
URFA SANCA�ININ 1317 RUM� YILI GEL�RLER� 856<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Urfa Merkez 888.778 306.584 207.520 608.216 236.085 2.291.284<br />
Birecik 442.898 129.032 19.259 240.632 80.868 952.689<br />
Rumkale (Nizip) 435.058 255.964 9.852 255.991 30.286 987.151<br />
Suruç 525.587 517.904 444 230.079 21.457 1.095.971<br />
Harran 170.403 386.452 444 128.884 18.659 704.842<br />
TOPLAM 2.502.724 1.640.036 237.520 1.564.302 387.355 6.338.937<br />
854 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.394<br />
855 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.395.<br />
856 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.394.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
URFA SANCA�ININ 1317 RUM� YILI G�DERLER� 857<br />
Kaza Ad� Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
634<br />
Di�er Giderler<br />
TOPLAM<br />
Urfa Merkez 161.516 93.430 178.038 39.482 175.149 647.615<br />
Birecik 50.330 21.210 28.800 22.700 - 123.040<br />
Rumkale (Nizip) 30.200 21.210 24.000 15.941 - 91.351<br />
Suruç 36.250 21.210 24.000 12.200 - 93.660<br />
Harran 34.000 - 24.000 1.641 - 59.641<br />
Sancak<br />
Halep<br />
TOPLAM 312.296 157.060 278.838 91.964 175.149 1.015.307<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1317 RUM� YILI GEL�RLER� 858<br />
GENEL TOPLAMI<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
12.239.003<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
3.845.612<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
1.230.726<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
7.237.420<br />
Di�er Gelirler<br />
3.097.239<br />
TOPLAM<br />
27.650.000<br />
Urfa 2.502.724 1.640.036 237.520 1.564.302 387.355 6.331.937<br />
Mara� 2.210.584 1.588.564 477.185 1.007.000 421.000 5.704.333<br />
Genel<br />
TOPLAM<br />
18.029.072 7.286.122 1.959.861 9.645.033 3.905.594 40.835.682<br />
857 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.395.<br />
858 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.394.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1317 RUM� YILI G�DERLER�<br />
GENEL TOPLAMI 859<br />
Kaza Ad� Maliye Adliye Dâhiliye �er’iye<br />
Halep<br />
1.421.264<br />
535.462<br />
1.629.941<br />
635<br />
287.292<br />
Di�er Giderler<br />
819.111<br />
TOPLAM<br />
4.693.170<br />
Urfa 312.296 157.060 278.838 91.964 175.149 1.015.307<br />
Mara� 258.618 180.548 214.753 102.182 150.766 1.006.867<br />
Genel<br />
TOPLAM<br />
Kaza Ad�<br />
1.992.178<br />
873.070<br />
2.223.532<br />
481.538<br />
1.145.026<br />
HALEP SANCA�ININ 1318 RUM� YILI GEL�RLER� 860<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er<br />
Gelirler<br />
6.715.344<br />
TOPLAM<br />
Halep 132.395 505.224 503.598 2.370.009 851.143 4.262.369<br />
Antep 1.652.300 321.732 300.000 858.500 266.000 3.399.532<br />
Kilis 1.844.058 637.032 89.000 800.000 1.308.000 3.669.090<br />
�skenderun 692.121 63.892 45.520 217.564 114.078 1.733.075<br />
Antakya 1.174.025 147.976 190.000 640.000 123.000 2.275.001<br />
�dlip 1.558.410 248.884 11.111 522.435 128.435 2.469.275<br />
Harim 871.378 218.104 0 365.735 60.457 1.515.674<br />
Cisr-i �u�ûr 795.279 198.044 70.000 294.000 44.504 1.401.827<br />
Mare 1.037.000 346.160 814 247.500 26.955 1.658.429<br />
Bâb 967.860 263.996 0 254.131 50.322 1.526.309<br />
Bilan 277.955 122.108 29.683 122.307 33.592 586.6445<br />
859 1320 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.395. Vilayetin giderleri 1321, 1322, 1323, 1324 ve 1325 salnamelerinde<br />
de ayn�d�r. Bu nedenle buradan sonra gider tablolar� verilmeyecektir.<br />
860 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.474.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Cebel-i Sem’ân 963.759 221.422 0 225.508 26.437 1.437.136<br />
Münbiç 107.463 212.108 0 128.106 7.216 454.893<br />
Rakka 165.000 338.920 0 190.625 57.100 751.645<br />
TOPLAM<br />
Kaza Ad�<br />
12.229.003 3.845.612 1.230.726 7.237.420 3.097.239 27.650.000<br />
MARA� SANCA�ININ 1318 RUM� YILI GEL�RLER� 861<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
636<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Mara� Merkez 879.730 291.756 260.000 397.500 329.500 2.158.486<br />
Zeytun 3.746 208.984 150.000 53.000 14.000 429.720<br />
Elbistan 612.002 468.756 27.000 254.500 43.000 1.605.258<br />
And�r�n 283.026 180.020 40.000 90.500 18.500 612.046<br />
Pazarc�k 432.080 439.048 185 211.500 16.000 1.098.813<br />
TOPLAM 2.210.584 1.588.564 477.185 1.007.000 421.000 5.704.333<br />
Kaza Ad�<br />
URFA SANCA�ININ 1318 RUM� YILI GEL�RLER� 862<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Urfa Merkez 888.778 306.584 207.520 608.216 236.085 2.291.284<br />
Birecik 442.898 129.032 19.259 240.632 80.868 952.689<br />
Rumkale (Nizip) 435.058 255.964 9.852 255.991 30.286 987.151<br />
Suruç 525.587 517.904 444 230.079 21.457 1.095.971<br />
Harran 170.403 386.452 444 128.884 18.659 704.842<br />
TOPLAM 2.502.724 1.640.036 237.520 1.564.302 387.355 6.338.937<br />
861 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.474<br />
862 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.474.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Sancak<br />
Halep<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1318 RUM� YILI GEL�RLER� 863<br />
GENEL TOPLAMI<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
12.239.003<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
3.845.612<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
1.230.726<br />
637<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
7.237.420<br />
Di�er Gelirler<br />
3.097.239<br />
TOPLAM<br />
27.650.000<br />
Urfa 2.502.724 1.640.036 237.520 1.564.302 387.355 6.331.937<br />
Mara� 2.210.584 1.588.564 477.185 1.007.000 421.000 5.704.333<br />
Genel<br />
TOPLAM<br />
Kaza Ad�<br />
18.029.072 7.286.122 1.959.861 9.645.033 3.905.594 40.835.682<br />
HALEP SANCA�ININ 1321 RUM� YILI GEL�RLER� 864<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er<br />
Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Halep 131.395 860.290 503.598 2.370.009 851.143 4.717.435<br />
Antep 1.679.189 285.536 300.000 858.500 266.000 3.389.225<br />
Kilis 2.076.196 666.752 89.000 800.000 1.308.000 3.939.948<br />
�skenderun 637.082 61.272 45.520 217.564 114.078 1.075.507<br />
Antakya 1.448.834 124.892 195.430 770.000 103.000 2.662.156<br />
�dlip 1.822.535 222.218 11.111 522.435 128.435 2.707.864<br />
Harim 1.122.678 217.888 0 341.921 60.457 1.742.944<br />
Cisr-i �u�ûr 910.473 174.816 70.000 294.000 44.504 1.493.783<br />
Mare 1.002.444 310.016 814 247.500 26.855 1.587.729<br />
Bâb 967.860 248.264 0 251.682 50.322 1.518.128<br />
Bilan 277.955 107.812 29.683 122.307 33.592 574.349<br />
863 1321 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.474.<br />
864 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.496.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Cebel-i Sem’ân 963.759 257.232 0 222.029 26.427 1.469.457<br />
Münbiç 107.463 274.429 0 19.468 7.216 408.583<br />
Rakka 165.000 251.024 0 35.316 57.100 507.440<br />
TOPLAM<br />
Kaza Ad�<br />
13.315.764 4.057.522 1.245.156 7.073.731 3.097.231 28.789.412<br />
MARA� SANCA�ININ 1320 RUM� YILI GEL�RLER� 865<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
638<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Mara� Merkez 879.730 291.756 260.000 397.500 329.500 2.158.486<br />
Zeytun 3.746 208.984 150.000 53.000 14.000 429.720<br />
Elbistan 612.002 468.756 27.000 254.500 43.000 1.605.258<br />
And�r�n 283.026 180.020 40.000 90.500 18.500 612.046<br />
Pazarc�k 432.080 439.048 185 211.500 16.000 1.098.813<br />
TOPLAM 2.210.584 1.588.564 477.185 1.007.000 421.000 5.704.333<br />
Kaza Ad�<br />
URFA SANCA�ININ 1320 RUM� YILI GEL�RLER� 866<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Urfa Merkez 888.778 306.584 207.520 608.216 236.085 2.291.284<br />
Birecik 442.898 129.032 19.259 240.632 80.868 952.689<br />
Rumkale (Nizip) 435.058 255.964 9.852 255.991 30.286 987.151<br />
Suruç 525.587 517.904 444 230.079 21.457 1.095.971<br />
Harran 170.403 386.452 444 128.884 18.659 704.842<br />
TOPLAM 2.502.724 1.640.036 237.520 1.564.302 387.355 6.338.937<br />
865 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.496<br />
866 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.496.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Sancak<br />
Halep<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1320 RUM� YILI GEL�RLER� 867<br />
GENEL TOPLAMI<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
13.315.764<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
4.057.522<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
1.245.756<br />
639<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
7.073.731<br />
Di�er Gelirler<br />
3.097.239<br />
TOPLAM<br />
28.789.412<br />
Urfa 2.502.724 1.640.036 237.520 1.564.302 387.355 6.321.937<br />
Mara� 2.210.584 1.588.564 477.185 1.007.000 421.000 5.704.333<br />
Genel<br />
TOPLAM<br />
Kaza Ad�<br />
18.029.072 7.286.122 1.959.861 9.645.033 3.905.594 40.835.682<br />
HALEP SANCA�ININ 1321 RUM� YILI GEL�RLER� 868<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er<br />
Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Halep 181.752 500.000 508.080 1.899.236 813.911 3.942.979<br />
Antep 1.800.000 290.000 300.000 780.000 276.700 3.446.700<br />
Kilis 2.143.078 703.122 72.260 740.000 162.618 3.821.078<br />
�skenderun 527.431 63.284 47.920 221.920 135.022 995.410<br />
Antakya 1.700.000 140.000 170.000 691.000 210.000 2.911.000<br />
�dlip 1.500.000 230.000 12.500 515.000 171.000 2.428.500<br />
Harim 1.150.000 225.000 0 330.000 83.145 1.788.145<br />
Cisr-i �u�ûr 795.200 198.000 72.000 294.100 43.540 1.403.340<br />
Mare 1.100.000 240.000 800 249.300 34.500 1.724.600<br />
Bâb 900.000 260.000 0 240.000 72.700 1.472.700<br />
Bilan 277.811 82.471 32.785 123.895 35.827 730.270<br />
867 1322 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.496<br />
868 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.517.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Cebel-i Sem’ân 858.006 296.376 0 213.528 28.805 1.396.715<br />
Münbiç 120.000 200.000 0 128.500 4.609 453.109<br />
Rakka 235.000 340.000 - 190.625 48.400 814.025<br />
TOPLAM<br />
Kaza Ad�<br />
13.288.278 3.868.253 1.216.345 6.617.437 2.164.551 27.1554.864<br />
MARA� SANCA�ININ 1321 RUM� YILI GEL�RLER� 869<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
640<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Mara� Merkez 820.000 250.000 277.000 395.700 341.596 2.084.996<br />
Zeytun 175.000 175.000 154.000 54.100 125.000 570.600<br />
Elbistan 620.000 340.000 33.000 229.600 39.887 1.262.487<br />
And�r�n 285.000 165.000 88.700 95.500 17.816 652.016<br />
Pazarc�k 395.000 450.000 0 207.200 11.880 1.064.080<br />
TOPLAM 2.295.000 1.380.000 553.400 982.210 423.679 5.634.179<br />
Kaza Ad�<br />
URFA SANCA�ININ 1321 RUM� YILI GEL�RLER� 870<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Urfa Merkez 865.209 308.720 226.249 587.766 216.768 2.204.712<br />
Birecik 310.596 134.632 22.926 223.639 113.393 805.186<br />
Rumkale (Nizip) 388.069 247.048 11.250 249.126 59.632 955.125<br />
Suruç 372.058 686.252 444 328.126 16472 1.403.352<br />
Harran 184.091 390.476 444 39.733 7642 622.386<br />
TOPLAM 2.120.023 1.767.128 261.313 1.428.390 413.907 5.990.761<br />
869 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.517.<br />
870 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.517.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Sancak<br />
Halep<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1321 RUM� YILI GEL�RLER� 871<br />
GENEL TOPLAMI<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
13.288.178<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
3.868.253<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
1.216.345<br />
641<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
6.617.437<br />
Di�er Gelirler<br />
2.164.551<br />
TOPLAM<br />
27.154.864<br />
Urfa 2.120.023 1.767.128 261.313 1.428.390 413.907 5.990.761<br />
Mara� 2.295.000 1.380.000 553.400 982.100 423.679 5.634.179<br />
Genel<br />
TOPLAM<br />
Kaza Ad�<br />
17.703.301 7.015.381 2.031.058 9.027.927 3.002.127 38.779.804<br />
HALEP SANCA�ININ 1322 RUM� YILI GEL�RLER� 872<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er<br />
Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Halep 100.625 959.500 680.000 1.900.000 924.461 4.564.586<br />
Antep 1.497.000 300.000 400.000 750.000 267.000 3.214.000<br />
Kilis 2.275.000 735.000 105.000 745.000 153.800 4.003.800<br />
�skenderun 750.000 63.284 47.920 231.753 135.022 1.217.979<br />
Antakya 1.500.500 145.000 226.000 701.000 220.500 2.793.000<br />
�dlip 1.800.000 250.000 30.000 517.000 200.081 2.787.081<br />
Harim 1.300.000 235.000 0 323.000 100.015 1.958.015<br />
Cisr-i �u�ûr 1.095.000 190.000 95.000 298.000 61.100 1.739.100<br />
Mare 1.151.000 435.504 800 250.600 36.048 1.873.952<br />
Bâb 985.000 290.000 0 235.000 89.120 1.599.120<br />
871 1323 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.517<br />
872 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.512.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Bilan 312.000 94.332 54.950 123.369 39.597 624.242<br />
Cebel-i Sem’ân 1.025.000 296.376 0 213.528 28.805 1.563.709<br />
Münbiç 158.000 180.000 0 424.900 3.004 465.904<br />
Rakka 150.000 332.800 0 191.025 89.100 762.925<br />
TOPLAM<br />
Kaza Ad�<br />
14.099.135 4.496.796 1.629.670 6.591.172 2.347.653 29.167.416<br />
MARA� SANCA�ININ 1322 RUM� YILI GEL�RLER� 873<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
642<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Mara� Merkez 950.000 254.228 400.334 394.200 324.000 2.323.762<br />
Elbistan 770.000 351.820 50.247 230.850 46.800 1.449.717<br />
Zeytun 185.000 180.500 204.830 54.014 16.800 641.144<br />
And�r�n 400.000 181.000 67.008 93.980 20.600 762.588<br />
Pazarc�k 475.000 360.000 504 204.350 14.500 1.054.354<br />
TOPLAM 2.780.000 1.327.548 722.923 977.394 422.700 6.230.565<br />
Kaza Ad�<br />
URFA SANCA�ININ 1321 RUM� YILI GEL�RLER� 874<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
Di�er Gelirler<br />
TOPLAM<br />
Urfa Merkez 670.000 345.348 226.249 563.369 281.636 2.086.602<br />
Birecik 490.000 142.204 22.926 222.491 136.152 1.013.773<br />
Rumkale (Nizip) 475.000 253.888 11.250 230.162 51.922 1.022.222<br />
Suruç 341.000 531.276 444 328.242 13.679 1.214.641<br />
Harran 195.000 348.880 444 39.733 2.831 586.888<br />
TOPLAM 2.171.000 1.621.596 261.313 1.383.997 486.220 5.924.126<br />
873 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.512.<br />
874 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.512.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Sancak<br />
Halep<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1323 RUM� YILI GEL�RLER� 875<br />
GENEL TOPLAMI<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
14.099.125<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
4.496.796<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
1.629.670<br />
643<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
6.594.172<br />
Di�er Gelirler<br />
2.347.653<br />
TOPLAM<br />
29.167.416<br />
Urfa 2.780.000 1.621.596 261.313 1.383.997 486.220 5.924.126<br />
Mara� 2.171.000 1.327.548 722.923 977.394 422.700 6.230.565<br />
Genel<br />
TOPLAM<br />
19.050.125 7.445.940 2.613.906 8.955.563 3.256.573 41.322.107<br />
HALEP SANCA�ININ 1324 RUM� YILININ GEL�RLER BÜTÇES� 876<br />
Kaza Ad�<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Esnaf<br />
Vergisi<br />
Di�er Varidatlar<br />
TOPLAM<br />
Halep 185.000 851.328 730.598 2.314.348 1.025.606 5.106.880<br />
Antakya 1.271.000 188.700 283.000 694.500 246.000 2.683.200<br />
Antep 1.500.000 280.000 511.000 780.528 348.302 3.419.830<br />
Kilis 2.450.000 650.000 150.000 800.000 161.425 4.211.425<br />
�dlip 1.650.000 225.000 18.250 480.000 204.903 2.578.153<br />
Bâb 970.000 180.000 -- 220.000 98.282 1.468.282<br />
Cisr-i �u�ûr 900.000 190.000 95.000 298.000 57.700 1.540.700<br />
Harim 1.150.000 200.000 500 278.000 66.637 1.695.137<br />
Belen 315.976 102.288 54.550 221.629 35.827 730.270<br />
�skenderun 518.136 66.212 80.200 228.539 176.635 1.069.722<br />
Mare 1.025.000 370.000 500 237.500 47.500 1.680.500<br />
Münbeç 208.754 298.728 -- 157.601 7.644 672.727<br />
875 1324 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.512.<br />
876 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.507.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Rakka 200.000 380.000 -- 228.284 80.459 888.743<br />
Cebel Sem’an 1.050.000 240.000 -- 210.000 39.500 1.539.500<br />
TOPLAM<br />
13.393.866<br />
4.222.256<br />
1.923.598<br />
644<br />
7.148.929<br />
2.596.420<br />
MARA� SANCA�ININ 1324 RUM� YILININ GEL�RLER BÜTÇES� 877<br />
Kaza Ad�<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Esnaf<br />
Vergisi<br />
Di�er Varidatlar<br />
29.285.069<br />
TOPLAM<br />
Mara� Merkez 1250000 270000 550000 295000 396.000 2.761.000<br />
Elbistan 1090000 380000 47000 200000 53.000 1.770.000<br />
Zeytun 210000 180000 295000 58470 28.500 771.970<br />
Göksun 380000 175000 81000 94500 25.500 756.000<br />
Pazarc�k 715000 410000 1200 165000 23.000 1.314.200<br />
TOPLAM 3645000 1415000 974200 812970 526.000 7.373.170<br />
URFA SANCA�ININ 1324 RUM� YILININ GEL�RLER BÜTÇES� 878<br />
Kaza Ad�<br />
A�ar Hâs�lat�<br />
A�nam ve<br />
Deve<br />
Vergisi<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
Emlak ve<br />
Esnaf<br />
Vergisi<br />
Di�er Varidatlar<br />
TOPLAM<br />
Urfa Merkez 1068000 313000 397000 558500 216200 2552700<br />
Birecik 530000 155000 44000 222000 125000 1076000<br />
Rum Kale (Nizip) 595000 267000 25000 224000 41800 1152800<br />
Suruç 490000 497000 600 284000 11000 1272600<br />
Harran 275000 253000 60 40000 3600 572200<br />
TOPLAM 2958000 1485000 467200 1318500 397600 6626300<br />
877 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.507.<br />
878 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.507.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
HALEP V�LAYET�N�N 1324 RUM� YILININ GEL�RLER BÜTÇES�N�N GENEL<br />
TOPLAMI 879<br />
Sancak<br />
Halep<br />
A�ar<br />
Hâs�lat�<br />
13.393.866<br />
A�nam ve<br />
Deve Vergisi<br />
4.222.256<br />
Askerlik<br />
Bedelleri<br />
1.923.598<br />
645<br />
Emlak ve<br />
Temettu<br />
Vergisi<br />
7.148.929<br />
Di�er<br />
Gelirler TOPLAM<br />
2.596.420<br />
29.285.069<br />
Mara� 3.645.000 1.415.000 974.200 812.970 526.000 7.373.170<br />
Urfa 2.958.000 1.485.000 467.200 1.318.500 397.600 6.626.300<br />
Genel<br />
TOPLAM<br />
19.996.866 7.122.256 3.364.998 9.280.399 3.520.020 43.284.539<br />
879 1326 tarihli Halep Vilayet Salnamesi s.507-508.
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
III. KAYNAKÇA<br />
A-Salnâmeler:<br />
H.1325 tarihli Musul Vilayet Salnamesi, Musul Vilayet Matbaas�.<br />
H.1284 (1866) Def’a 1; Halep Vilayet Matbaas�, 204 Sayfa.<br />
H.1285 (1868) Def’a 2; Halep Vilayet Matbaas�, 306 Sayfa.<br />
H.1286 (1869) Def’a 3; Halep Vilayet Matbaas�, 331 Sayfa.<br />
H.1287 (1870) Def’a 4; Halep Vilayet Matbaas�, 181 Sayfa.<br />
H.1288 (1871) Def’a 5; Halep Vilayet Matbaas�, 192 Sayfa.<br />
H.1289 (1872) Def’a 6; Halep Vilayet Matbaas�, 162 Sayfa.<br />
H.1290 (1873) Def’a 7; Halep Vilayet Matbaas�, 165 Sayfa.<br />
H.1293 (1876) Def’a 9; Halep Vilayet Matbaas�, 158 Sayfa.<br />
H.1295 (1878) Def’a 10; Halep Vilayet Matbaas�, 127 Sayfa.<br />
H.1299 (1882) Def’a 12; Halep Vilayet Matbaas�, 94 Sayfa.<br />
H.1300 (1883) Def’a 13; Halep Vilayet Matbaas�, 117 Sayfa.<br />
H.1302 (1885) Def’a 14; Halep Vilayet Matbaas�, 212 Sayfa.<br />
H.1303 (1886) Def’a 15; Halep Vilayet Matbaas�, 229 Sayfa.<br />
H.1305 (1888) Def’a 16; Halep Vilayet Matbaas�, 218 Sayfa.<br />
H.1306 (1889) Def’a 17; Halep Vilayet Matbaas�, 216 Sayfa.<br />
H.1307 (1890) Def’a 18; Halep Vilayet Matbaas�, 190 Sayfa.<br />
H.1308 (1891) Def’a 19; Halep Vilayet Matbaas�, 259 Sayfa.<br />
H.1309 (1892) Def’a 20; Halep Vilayet Matbaas�, 180 Sayfa.<br />
H.1310 (1893) Def’a 21; Halep Vilayet Matbaas�, 265 Sayfa.<br />
H.1312 (1894) Def’a 22; Halep Vilayet Matbaas�, 322 Sayfa.<br />
H.1313 (1895) Def’a 23; Halep Vilayet Matbaas�, 308 Sayfa.<br />
H.1314 (1896) Def’a 24; Halep Vilayet Matbaas�, 324 Sayfa.<br />
H.1315 (1897) Def’a 25; Halep Vilayet Matbaas�, 330 Sayfa.<br />
H.1316 (1898) Def’a 26; Halep Vilayet Matbaas�, 335 Sayfa.<br />
H.1317 (1899) Def’a 27; Halep Vilayet Matbaas�, 360 Sayfa.<br />
H.1318 (1900) Def’a 28; Halep Vilayet Matbaas�, 378 Sayfa.<br />
H.1319 (1901) Def’a 29; Halep Vilayet Matbaas�, 412 Sayfa.<br />
H.1320 (1902) Def’a 30; Halep Vilayet Matbaas�, 428 Sayfa.<br />
H.1321 (1903) Def’a 31; Halep Vilayet Matbaas�, 504 Sayfa.<br />
H.1322 (1904) Def’a 32; Halep Vilayet Matbaas�, 521 Sayfa.<br />
H.1323 (1905) Def’a 33; Halep Vilayet Matbaas�, 542 Sayfa.<br />
H.1324 (1906) Def’a 34; Halep Vilayet Matbaas�, 539 Sayfa.<br />
H.1326 (1908) Def’a 35; Halep Vilayet Matbaas�, 530 Sayfa.<br />
B- Ara�t�rma Eserler (Kitap ve Makaleler):<br />
“Sâl-nâme”, �slam Ansiklopedisi, X, �stanbul 1967, s.134-136.<br />
Abac�, Nurcan, Bursa �ehrinde Osmanl� Hukukunun Uygulanmas� (17.<br />
Yüzy�l), T.C. Kültür Bakanl��� Yay�nlar�, Ankara 2001.<br />
Aky�lmaz, Gül, “Osmanl� Devletinde Reaya Kavram� ve Devlet-Reaya �li�kileri”,<br />
Osmanl�, 4, Yeni Türkiye Yay�nlar�, Ankara 1999, s.40-54.<br />
Ali R�za, Atlasl� Memâlik-i Osmaniye Co�rafyas�, 1. Bask�, �stanbul 1318.<br />
Altunda�, �inasi, “Selim I”, �A, X, Eski�ehir 1997, s.423-434.<br />
646
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Ankara Vilayeti Salnamesi: 1325 (1907), Ankara Enstitüsü Vakf� Yay�nlar�,<br />
Ankara 1995.<br />
Ar�ba�, Sebahattin, “Ba�lang�çtan II. Me�rutiyet’e Kadar Osmanl�larda<br />
S�byan Mektepleri (�lkö�retim Okullar�)”, Yeni Türkiye 701 Osmanl� Özel Say�s� II:<br />
Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara 2000, s.711-716.<br />
Barkan, Ömer Lütfi, “H. 1079-1080 (1669-1670) Malî Y�l�na Ait Bir Osmanl�<br />
Bütçesi ve Ekleri”, �stanbul Üniversitesi, �ktisat Fakültesi Mecmuas�, XXII/1-4,<br />
�stanbul 1984, s.389-412.<br />
Barkan, Ömer Lütfi, “H. 933-934 (M. 1527-1528) Malî Y�l�na Ait Bir Bütçe Örne�i”,<br />
�stanbul Üniversitesi, �ktisat Fakültesi Mecmuas�, XV/1-4, �stanbul 1955,<br />
s.251-329.<br />
1980.<br />
Barkan, Ömer Lütfi, Türkiye’de Toprak Meselesi, Toplu Eserler, I, �stanbul<br />
Canard, M., “Ayntab”, Encyclopedia of Islam, I, 791a.<br />
Çad�rc�, Musa, “Osmanl� �mparatorlu�u’nda Eyalet ve Sancaklarda Meclislerin<br />
Olu�turulmas� (1840-1864)”, Yusuf Hikmet Bayur’a Arma�an, Ankara 1985,<br />
s.257-277.<br />
Çad�rc�, Musa, “Tanzimat’�n �lan� S�ralar�nda Türkiye’de Yönetim (1826-<br />
1839)”, Belleten, 51/201 (1987), s.1215-1240.<br />
Çad�rc�, Musa, Tanzimat Döneminde Anadolu Kentlerinin Sosyal ve Ekonomik<br />
Yap�s�, TTK Yay�nlar�, 2. Bask�, Ankara 1997<br />
Çakar, Enver, XVI. Yüzy�lda Haleb Sanca�� (1516-1566), Elaz�� 2003.<br />
Darkot, Besim, “Mara�”, �A, 7, Eski�ehir 1997, s.310-312.<br />
Demirel, Ömer, “1700-1730 Tarihlerinde Ankara’da Ailenin Niceliksel Yap�s�”,<br />
Belleten, LIV/211, (Aral�k 1990), Ankara 1991, s.950-951.<br />
Duman, Hasan, Osmanl� Salnameleri ve Nevsâlleri, I-II, Ankara 2000.<br />
Ebul-ulâ Mardin, “Kad�”, �A, VI, �stanbul 1977, s.42-46.<br />
Eken, Galip, “XVIII. Yüzy�l Ortalar�nda Antep’te Aile”, OTAM, 11, Ankara<br />
2000, 109-121.<br />
Eldem, Edhem-Goffman, Daniel-Masters, Bruce, Do�u ile Bat� Aras�nda<br />
Osmanl� Kenti: Halep, �zmir ve �stanbul, Tarih Vakf� Yurt Yay�nlar�, �stanbul 2003.<br />
Erdem, Ali R�za, “XIX. Yüzy�lda Osmanl� �mparatorlu�u’nda E�itim: II.<br />
Mahmud ve Tanzimat Döneminde �lkö�retimde Yap�lan Yenilikler ve De�erlendirmesi”,<br />
Yeni Türkiye 701 Osmanl� Özel Say�s� II: Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara<br />
2000, s.754-763.<br />
Ergenç, Özer, “Osmanl� Klasik Düzeni ve Özellikleri Üzerine Baz� Aç�klamalar”,<br />
Osmanl�, 4, Yeni Türkiye Yay�nlar�, Ankara 1999, s.32-39.<br />
647
ORSAM<br />
Ergenç, Özer,<br />
Ergenç, Özer,<br />
lerinde Musul,<br />
lerinde Basra,<br />
648<br />
1885-1985 Türkiye Ekonomisinin 100<br />
Faroqhi, Suraiya, “al-Ruha: the Otoman and Modern Times”, Encyclopedia<br />
of Islam, VIII, 589a.<br />
Faroqhi, Suraiya, “Marash: In Otoman and Modern Times”, Encyclopedia of<br />
Islam, VI, 505b.<br />
Faroqhi, Suraiya, Men of Modest Substance: House Owners and House<br />
Property in Seventeenth-Century Ankara and Kayseri, Cambridge Universtiy<br />
Press, 1987.<br />
1997.<br />
Gravürlerle Türkiye V, Anadolu 2<br />
24, 25, 26 (2002); 33, 35 (2004); 36, 38 (2005), 42 (2007), Aljomhure Offsit, Halep, Suriye.<br />
Haritâni, Mahmud, “Halep”,<br />
2006, s.149-160.<br />
1990.<br />
, Çeviren: Mustafa Macit<br />
25/39, Ankara<br />
Os Ankara<br />
Honigmann, E., “al-Ruha: in pre-Islamic Times and the Islamic Peirod up to<br />
the Ottomans”, Encyclopedia of Islam, VIII, 589a.<br />
Honigmann, E., “Marash: History up to the Otoman Period”, Encyclopedia<br />
of Islam, VI, 505b.
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Honigmann, E., “Mara�”, �A, 7, Eski�ehir 1997, s.312-315.<br />
Honigmann, E., “Urfa”, �A, 13, Eski�ehir 1997, s.50-57.<br />
�nalc�k, Halil, “Der osmanische Sultan (Osmanl� Padi�ah�)”, Zeitschrift der<br />
Staatswissenshaftlichen Fakultät, Band: XIII, No: 4 (Dezember 1958), 58-79.<br />
�nalc�k, Halil, Osmanl� �mparatorlu�u: Klasik Ça� (1300-1600), Yap� Kredi<br />
Yay�nlar�, �stanbul 2005.<br />
�nalc�k, Halil, Osmanl� �mparatorlu�u’nun Ekonomik ve Soysal Tarihi, I,<br />
Editör: Halil �nalc�k-Donald Quataert, Eren Yay�nlar�, �stanbul 2000.<br />
�zgöer, Ahmet Zeki, “Osmanl� Salnâmelerinin �ehir Tarihi Bak�m�ndan<br />
Önemi”, Türkiye Ara�t�rmalar� Literatür Dergisi: Türk �ehir Tarihi, 3/6, 2005,<br />
s.539-552.<br />
Kamûsü’l-a‘lâm, III, T�pk�bas�m Ka�gar Ne�riyat, Ankara 1996.<br />
Kamûs-� Türkî, T�pk�bas�m Ça�r� Yay�nlar�, �stanbul 2004.<br />
Kankal, Ahmet, “17. ve 18. Yüzy�llarda Kuzey-Bat� Anadolu’da Sosyal Hayat<br />
(�er’iyye Sicillerine Göre)”, Tarih �ncelemeleri Dergisi, XV, �zmir 2000, s.31-74.<br />
Karahano�ullar�, Onur, Türkiye’de �darî Yarg� Tarihi, Turhan Kitabevi, Ankara<br />
2005.<br />
Karaka�, Mehmet, “Tanzimat Sürecinde E�itimde Modernle�me”, Yeni Türkiye<br />
701 Osmanl� Özel Say�s� II: Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara 2000, s.764-<br />
776.<br />
Kemâl al-Dîn �brahim al-‘Adîm, Bugyat at-Talab fî Tarîh Halab, Yay�nlayan:<br />
Ali Sevim, TTK Bas�mevi, Ankara 1976.<br />
Kenano�lu, Macit, Osmanl� Millet Sistemi: Mit ve Gerçek, �stanbul 2004.<br />
Keskin, Nuray E., Devletin Toprak Üzerinde Örgütlenmesi: Türkiye’de �llerin<br />
Yönetimi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yay�nlanmam��<br />
Doktora Tezi, Ankara 2007.<br />
K�l�ç, Selda, “Tanzimat Sonras� Osmanl� Vilayet Bütçeleri”, Tarih Ara�t�rmalar�<br />
Dergisi, 20/31, Ankara 2000, s.193-207.<br />
2001.<br />
Kireççi, Refik, Hatay Dinler ve Tarih Hazinesi, Color Ofset, �skenderun,<br />
Kunt, Metin, Sancaktan Eyalete, 1550-1650 Aras�nda Osmanl� Ümeras� ve �l<br />
�daresi, �stanbul 1978.<br />
Marcus, Abraham, The Middle East on the Eve of Modernity-Aleppo in the<br />
Eighteenth Century, Columbia University Press, New York 1989.<br />
Masters, Bruce, “Halep: Osmanl� �mparatorlu�u’nun Kervan Kenti”, Do�u<br />
ile Bat� Aras�nda Osmanl� Kenti, Tarih Vakf� Yurt Yay�nlar�, �stanbul 2000, s.19-87.<br />
Masters, Bruce, “Halep”, D�A, 15, �stanbul 1997, s.244-247.<br />
649
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Mobayyed, Amer Re�id, Halep Turahhib Bikum, Daru’l-Kalem Al-Arabi,<br />
Halep, Suriye Arap Cumhuriyeti, 2006.<br />
Ortayl�, �lber, “Osmanl� �ehirlerinde Mahkeme”, Prof. Dr. Bülent N. Esen’e<br />
Arma�an, A.Ü Hukuk Fakültesi Yay�nlar�, Ankara 1977, s.245-263.<br />
Ortayl�, �lber, “Osmanl�’da Millet Sistemi”, D�A, 30, �stanbul 2005, s.66-70.<br />
Ortayl�, �lber, Hukuk ve �dare Adam� Olarak Osmanl� Devleti’nde Kad�,<br />
Turhan Kitabevi, Ankara 1994.<br />
Ortayl�, �lber, Tanzimat Döneminde Osmanl� Mahallî �dareleri (1840-1880),<br />
TTK Yay�nlar�, Ankara 2000.<br />
s.521.<br />
1996.<br />
Osmanl� Yer Adlar�, Ba�bakanl�k Devlet Ar�ivi, Yay�n No: 21, Ankara, 2006,<br />
Örnekleriyle Türkçe Sözlük, 4 Cilt, Milli E�itim Bakanl��� Yay�n�, Ankara,<br />
Öz, Mehmet, “Osmanl� Klasik Döneminde Anadolu Kentleri”, Türkiye Ara�t�rmalar�<br />
Literatür Dergisi: Türk �ehir Tarihi, 3/6, 2005, s. 57-88.<br />
Öz, Mehmet, Osmanl�’da “Çözülme” ve Gelenekçi Yorumcular�, Dergâh<br />
Yay�nlar�, �stanbul 1997.<br />
Özde�er, Hüseyin, “Antep”, D�A, 13, �stanbul 1996, s.466-468.<br />
Özel, N. Bilge, “André Raymond: Arap �ehir Tarihinde Bir Dönüm Noktas�”,<br />
Türkiye Ara�t�rmalar� Literatür Dergisi: Türk �ehir Tarihi, 3/6, 2005, s.571-587.<br />
Öztürk, Mustafa, “1616 Tarihli Halep Avar�z-hane Defteri”, OTAM, 8, Ankara<br />
1997, s.249-293.<br />
Öztürk, Said, “1042-1045/1632-1635 Y�llar�na Ait Bosna Eyaleti Bütçesi”,<br />
Osmanl�, 3, Ankara 1999, s.158-168.<br />
Özvar, Erol, “Rum Eyaletine Ait H. 1043-44/M. 1634-1635 Tarihli ‘Bütçe’nin<br />
Tahlili”, Osmanl�, 3, Ankara 1999, s.150-157.<br />
Pakal�n, Mehmet Zeki, Tarihi Terimler ve Deyimler Sözlü�ü, 3 Cilt, Milli<br />
E�itim Bakanl��� Yay�n�, �stanbul 1988.<br />
Raymond, André, “The Population of Aleppo in the Sixteenth and<br />
Seventeenth Centuries According to Otoman Census Documents”, IJMES<br />
(International Journal of Middle East Studies), 16/4 (November 1984), pp.447-460.<br />
Raymond, André, Osmanl� Döneminde Arap Kentleri, Tarih Vakf� Yurt Yay�nlar�,<br />
2. Bsk., �stanbul 2000.<br />
Sahillio�lu, Halil, “Antakya”, D�A, 3, �stanbul 1991, s.228-232.<br />
Sauvaget, J., “Halab”, Encyclopedia of Islam, III, 85a.<br />
Sauvaget, J., “Halep”, �A, V/1, s.117-122.<br />
650
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Schick, Irvin Cemil, Bat�’n�n Cinsel K�y�s�: Ba�kal�kç� Söylemde Cinsellik<br />
ve Mekânsall�k, Tarih Vakf� Yurt Yay�nlar�, �stanbul 2000.<br />
Sezen, Tahir, Osmanl� Yer Adlar�, Ba�bakanl�k Devlet Ar�ivleri Genel Müdürlü�ü,<br />
Yay�n No: 21, Ankara, 2006.<br />
Sönmez, Ali, “Zaptiye Te�kilat�n�n Düzenlenmesi (1840–1869)”, Tarih Ara�t�rmalar�<br />
Dergisi, 25/39, Ankara 2006, s.199-219.<br />
Sönmez, Ali, Zaptiye Te�kilat�n�n Kurulu�u ve Geli�imi, Ankara Üniversitesi,<br />
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yay�nlanmam�� Doktora Tezi, Ankara 2005.<br />
Streck M.-Gibb H.A.R, “Antak�ya”, Encyclopedia of Islam, I, 516b.<br />
Syrett, Elena Frangakis, The Commerce of Symyna in Eighteenth Century<br />
(1700-1820), Athens 1992.<br />
1992.<br />
SYR�E, Le Ministe’re du Tourisme en Syrie, Dr. Sabah Qabbani, Dames,<br />
Tabako�lu, Ahmet, “Osmanl� �çtimaî Yap�s�n�n Ana Hatlar�”, Osmanl�, 4,<br />
Yeni Türkiye Yay�nlar�, Ankara 1999, s.17-31.<br />
Ta�, Hülya, “Osmanl� Merkez Bürokrasisi ve Belge Üretimi”, A Comparative<br />
Study of Historical Archives among Several Nations Annual Report 2006 / Çok<br />
Uluslu Kar��la�t�rmal� Ar�iv Ara�t�rmalar� Projesi 2006 Y�l� Bülteni, Tokyo, March<br />
2007, s.101-114 (Makalenin Japonca metni s.32-44).<br />
Ta�, Hülya, XVII. Yüzy�lda Ankara, TTK Yay�nlar�, Ankara 2006.<br />
Türkiye Mülki �dare Bölümleri (Belediyeler-Köyler), T.C. �çi�leri Bakanl���<br />
Yay�n�, Yay�n No: 408, Ankara 1985.<br />
Tozlu, Necmettin, “Osmanl� �mparatorlu�u’nda Misyoner Okullar�”, Yeni<br />
Türkiye 701 Osmanl� Özel Say�s� II: Ekonomi ve Toplum, 6/32, Ankara 2000,<br />
s.787-797.<br />
Tuncel, Metin, “Kahramanmara�”, D�A, 24, �stanbul 2001, s.196-197.<br />
Uzunçar��l�, �smail Hakk�, Osmanl� Tarihi, c.2, TTK Yay�nlar�, Ankara 1988.<br />
Venzke, Margaret L., The Sixteenth Century Ottoman Sanjaq of Aleppo: A<br />
Study of Provencial Taxation, Bas�lmam�� Doktora Tezi, Columbia University, New<br />
York 1981.<br />
Weber, Max, �ehir: Modern Kentin Olu�umu, Editör: Don Matindale-<br />
Gertrud Neuwirt, Çeviren: Musa Ceylan, �stanbul 2000.<br />
Yaz�c�, Talip, “Halep”, D�A, 15, �stanbul 1997, s.239-244.<br />
Yorulmaz, �erife, “Osmanl�-Frans�z �li�kileri Çerçevesinde Osmanl� Topraklar�nda<br />
Aç�lan Frans�z Kültür Kurumlar� ve Bunlar�n Me�ruiyet Kazanmalar� (19-20.<br />
Yüzy�l Ba�lar�), OTAM, 11, Ankara 2000, s.697-768.<br />
Yücel, Ya�ar-Sevim, Ali, Türkiye Tarihi, c.2, TTK Yay�nlar�, Ankara 1990.<br />
651
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
IV. D�Z�N<br />
A<br />
A‘zâz, 34<br />
A’ne, 79, 149<br />
A’zâz, 30, 33, 84, 85, 128, 129, 149, 477, 479, 482,<br />
485, 489, 492, 495, 498, 501, 504, 507, 510, 513<br />
Abbasiler, 22, 26<br />
Abukalkal, 157<br />
Abukemal, 149, 150<br />
Acem, 73, 86, 108, 127, 142, 151<br />
Adana, 16, 33, 38, 59, 77, 98, 101, 103, 113, 119,<br />
127, 141, 142, 146, 147, 149, 179, 180, 181, 182,<br />
183, 274, 275, 277, 285, 286, 288, 289, 290, 292,<br />
293, 298, 448, 449, 453, 455, 456, 457, 459, 460,<br />
462, 464, 466, 467, 469, 471, 472, 474, 476, 477,<br />
478, 479, 481, 482, 484, 485, 488, 489, 490, 491,<br />
492, 494, 495, 497, 498, 500, 501, 503, 504, 506,<br />
507, 509, 510, 512, 513, 518, 599, 601, 607, 613<br />
Adananakan Mektebi, 63, 571, 572<br />
Adliye Camii, 108<br />
Afameye, 104<br />
Afrika, 13, 37, 62<br />
Afrin, 101, 103, 123, 124<br />
Af�in, 145, 436<br />
Ahmed b. Muhammed El-Hanife, 130<br />
Ahmediye Medresesi, 612<br />
Akad, 21<br />
Akdeniz, 16, 21, 23, 25, 34, 38, 45, 57, 58, 59, 71, 77,<br />
98, 101, 103, 104, 120, 122, 126, 127, 146<br />
Akka, 73, 608<br />
Akkoyunlu, 28<br />
Aksu, 29, 143, 148<br />
Aksungur, 79, 85, 90<br />
Alâeddin b. Keykubat, 145<br />
Alâüddevle, 84, 147<br />
Almanya, 53, 58, 521, 522, 523, 524, 525, 526, 527,<br />
528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537,<br />
539, 540, 541, 542, 543, 544, 545, 547, 548<br />
Alparslan, 22, 28, 79, 80, 90, 610<br />
Amanos, 76, 101, 103<br />
Amerika, 53, 58, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525,<br />
526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535,<br />
536, 537, 538, 539, 541, 542, 543, 544, 545, 549,<br />
550, 551<br />
Amerikan koleji, 115<br />
Amerikan misyonerleri, 115<br />
Amik, 30, 34, 84, 100, 101, 103, 104, 118<br />
Amiki, 152<br />
Anadolu, 13, 15, 21, 22, 23, 24, 25, 27, 28, 29, 30,<br />
31, 34, 36, 37, 44, 45, 47, 58, 61, 65, 72, 73, 74, 77,<br />
82, 98, 101, 103, 110, 117, 123, 133, 137, 143, 599,<br />
605, 647, 648, 649, 650<br />
Ana�inis, 74<br />
652<br />
And�r�n, 69, 141, 144, 147, 149, 150, 162, 163, 177,<br />
179, 180, 183, 287, 310, 439, 440, 441, 442, 443,<br />
444, 451, 454, 463, 465, 473, 475, 478, 480, 484,<br />
486, 490, 493, 502, 505, 508, 512, 515, 598, 618,<br />
620, 623, 625, 626, 629, 633, 636, 638, 640, 642<br />
André Raymond, 14, 44, 69, 650<br />
Ankara, 1, 2, 14, 15, 16, 17, 18, 21, 23, 26, 27, 31, 32,<br />
34, 36, 37, 38, 42, 43, 44, 53, 54, 55, 57, 58, 62, 63,<br />
65, 67, 68, 84, 98, 149, 646, 647, 648, 649, 650,<br />
651<br />
Antakya, 5, 16, 25, 26, 27, 30, 31, 33, 34, 39, 41, 59,<br />
68, 71, 72, 73, 74, 75, 76, 77, 80, 82, 84, 85, 86, 99,<br />
100, 101, 102, 103, 104, 105, 109, 110, 111, 112,<br />
113, 114, 121, 122, 127, 131, 134, 149, 150, 153,<br />
154, 164, 176, 178, 180, 182, 285, 286, 287, 288,<br />
290, 291, 292, 293, 305, 308, 310, 314, 315, 316,<br />
317, 318, 319, 320, 321, 322, 355, 356, 357, 358,<br />
359, 360, 361, 449, 450, 451, 452, 453, 455, 456,<br />
457, 458, 459, 460, 461, 462, 464, 465, 466, 467,<br />
469, 470, 471, 472, 474, 475, 477, 480, 483, 486,<br />
489, 490, 492, 493, 495, 496, 498, 499, 501, 502,<br />
504, 505, 507, 508, 511, 514, 545, 580, 610, 611,<br />
613, 618, 619, 620, 621, 622, 624, 625, 628, 632,<br />
635, 637, 639, 641, 643, 650<br />
Antep, 5, 17, 25, 26, 27, 30, 31, 39, 41, 59, 62, 63, 66,<br />
68, 84, 85, 86, 99, 100, 102, 105, 106, 114, 115,<br />
116, 117, 133, 138, 139, 142, 144, 149, 150, 151,<br />
157, 164, 176, 178, 180, 182, 285, 286, 287, 288,<br />
289, 290, 291, 292, 293, 305, 308, 310, 319, 320,<br />
321, 322, 340, 363, 364, 365, 366, 367, 368, 449,<br />
450, 451, 452, 453, 455, 456, 457, 458, 459, 460,<br />
461, 462, 464, 465, 466, 467, 469, 470, 471, 472,<br />
474, 477, 479, 480, 482, 483, 485, 486, 489, 490,<br />
492, 493, 495, 496, 498, 499, 501, 502, 504, 505,<br />
507, 508, 510, 511, 513, 514, 517, 550, 551, 570,<br />
612, 613, 617, 619, 620, 621, 622, 624, 625, 628,<br />
631, 632, 635, 637, 639, 641, 643, 647, 650<br />
Anze, 137, 604<br />
Apamen, 34, 77<br />
Aram Suba, 110<br />
Arapkir, 45<br />
Arsuz, 102, 104, 127, 153, 394, 396, 397, 398, 399,<br />
400, 575<br />
Aspos, 59, 104<br />
Asur, 21, 26, 28, 29<br />
Asurî, 138<br />
Asya, 13, 14, 16, 37, 41, 51, 57, 71, 74, 84, 98, 102,<br />
106<br />
A��are, 149, 150<br />
Atabeg Zengi, 22<br />
Atabey Devleti, 6, 80<br />
Ate�gede, 135<br />
Atru� Camii, 108<br />
Avrupa, 13, 14, 15, 22, 57, 58, 74, 112, 137, 613
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Avusturya, 53, 58, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525,<br />
526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535,<br />
536, 537, 538, 539, 540, 541, 542, 543, 544, 545,<br />
613<br />
Aynü’l-Arus, 140, 141<br />
Aynü’l-kibrit, 126<br />
Azerbaycan, 58<br />
Aziziye, 145, 147, 151<br />
B<br />
Baalbek, 79<br />
Bâb, 18, 34, 40, 61, 68, 77, 99, 100, 105, 106, 116,<br />
117, 133, 149, 150, 156, 164, 177, 178, 180, 182,<br />
267, 276, 287, 289, 310, 322, 328, 369, 370, 371,<br />
372, 451, 453, 454, 462, 465, 467, 470, 472, 475,<br />
476, 477, 479, 480, 482, 483, 485, 486, 488, 489,<br />
490, 491, 492, 495, 496, 498, 499, 501, 502, 504,<br />
505, 507, 508, 510, 511, 513, 583, 599, 603, 610,<br />
611, 618, 619, 620, 621, 622, 624, 625, 628, 629,<br />
632, 635, 637, 639, 641, 643<br />
Bâb-� Âlî, 267<br />
Babil, 75, 84, 85, 103, 135<br />
Ba�dat, 11, 20, 53, 60, 63, 70, 86, 90, 102, 106, 126,<br />
133, 136, 137, 600, 648<br />
Bahaiye Medresesi, 612<br />
Bakras, 85, 118, 119, 155<br />
Basra, 11, 20, 53, 102, 103, 130, 133, 600, 648<br />
Ba�kâtip, 334, 345, 346<br />
Bat� Anadolu, 34<br />
Batno, 34, 77<br />
Bayaz�t, 102, 119<br />
Baybars, 59, 86, 104, 112, 138<br />
Bayezidli, 47<br />
Bedreddin Y�ld�r�m, 81<br />
Behramiye Camii, 108<br />
Belçika, 53, 58, 519, 520, 521, 526, 527, 528, 529,<br />
530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 545<br />
Belen, 39, 82, 99, 100, 101, 105, 118, 119, 127, 155,<br />
164, 373, 374, 375, 376, 377, 392, 397, 582, 613,<br />
643<br />
Belih, 140, 141, 158<br />
Belk�s, 28, 34, 77, 138<br />
Beni Merdas devleti, 99<br />
Beni Rubeya, 149<br />
Bergama, 34, 71, 72, 73<br />
Bergama (kaza), 34<br />
Berkok, 86, 124, 129<br />
Bertiz, 142, 143, 161<br />
Besni, 30, 84, 138, 145<br />
Beypazar�, 34<br />
Beypazar� (kaza), 34<br />
Beyrut, 23, 24, 70, 112, 122, 130, 137, 144, 513, 613<br />
Bidayet Mahkemesi, 328, 356, 374, 380, 385, 388,<br />
416, 421, 425, 430, 433, 437, 440<br />
Biga yar�madas�, 34<br />
Bilan, 68, 85, 118, 119, 149, 150, 158, 176, 178, 181,<br />
184, 285, 286, 287, 305, 320, 321, 322, 451, 453,<br />
462, 465, 467, 470, 472, 475, 477, 480, 483, 486,<br />
653<br />
489, 490, 492, 493, 496, 499, 502, 505, 508, 511,<br />
514, 515, 618, 619, 620, 621, 622, 624, 625, 628,<br />
629, 632, 635, 637, 639, 642<br />
Bilanköy, 149, 152, 181, 183<br />
Binba��, 447<br />
Bingöl, 102, 138<br />
Birecik, 28, 32, 33, 34, 40, 52, 59, 69, 77, 85, 87, 102,<br />
104, 106, 134, 137, 138, 139, 148, 149, 150, 159,<br />
164, 177, 178, 181, 182, 285, 286, 287, 290, 291,<br />
292, 293, 305, 308, 310, 319, 320, 321, 322, 416,<br />
417, 418, 419, 451, 454, 455, 456, 457, 458, 459,<br />
460, 461, 462, 463, 464, 465, 466, 467, 468, 469,<br />
470, 471, 472, 473, 474, 475, 476, 478, 479, 481,<br />
482, 484, 485, 487, 489, 490, 492, 493, 495, 496,<br />
498, 499, 501, 502, 504, 505, 507, 512, 513, 515,<br />
518, 591, 606, 611, 613, 618, 621, 623, 626, 630,<br />
633, 634, 636, 638, 640, 642, 644<br />
Birsa, 28<br />
Bizans, 21, 25, 26, 28, 29, 30, 79<br />
Bo�a, 89, 91<br />
Bozabat, 135, 158<br />
Boza�a, 148, 162<br />
Bruce Masters, 13, 15, 21, 45<br />
Buhara, 74<br />
Bulan�k, 101, 147, 149, 150, 161, 177, 179, 180, 183,<br />
287, 445, 451, 454<br />
Burcu’r-R�sas, 116<br />
Bursa, 15, 32, 34, 58, 599, 603, 605, 606, 609, 646,<br />
648<br />
Bursa sanca��, 34<br />
Busayra, 149, 150<br />
Büyük �skender, 26, 132<br />
C<br />
Caber kalesi, 133<br />
Camustil, 142<br />
Can Polat Bey, 129<br />
Cebel-i Â’lâ, 35<br />
Cebel-i Akrâ, 35, 102, 383<br />
Cebel-i Âlâ, 46, 123<br />
Cebel-i Bari�a, 35<br />
Cebel-i Benî Alîm, 35<br />
Cebel-i Lübnan, 101, 103, 110<br />
Cebel-i Samâk, 35<br />
Cebel-i Sem’ân, 40, 69, 87, 100, 105, 106, 111, 120,<br />
150, 157, 164, 302, 378, 379, 462, 465, 468, 470,<br />
476, 477, 479, 482, 485, 486, 489, 490, 491, 493,<br />
495, 496, 498, 499, 501, 504, 507, 510, 513, 514,<br />
588, 618, 619, 620, 621, 622, 624, 625, 628, 629,<br />
632, 636, 638, 640, 642<br />
Cebrail, 130<br />
Ce�de, 152<br />
Cemase, 149<br />
Cerablus, 34, 77, 138, 159<br />
Cermanika Sezari, 143<br />
Cermanya, 77, 143<br />
Ceyhan, 29, 101, 103, 143, 145, 146, 147, 148<br />
Cezire, 73, 77, 78, 88, 98, 132, 133, 158
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Cisr-i �u�ûr, 34, 40, 64, 77, 99, 100, 104, 105, 121,<br />
149, 150, 156, 164, 176, 178, 180, 182, 287, 290,<br />
291, 292, 293, 308, 322, 380, 381, 382, 383, 451,<br />
453, 462, 465, 467, 470, 472, 475, 477, 480, 483,<br />
486, 490, 493, 496, 502, 505, 508, 511, 517, 584,<br />
586, 618, 619,�620, 621, 622, 624, 625, 628, 632,<br />
635, 637, 639, 641, 643<br />
Cleopatra, 73, 74, 75, 76<br />
Com, 35, 128, 129, 404, 610<br />
Constantine Volney, 52<br />
Cubul, 110, 149, 150, 287, 307, 308, 309, 310, 372<br />
Culfa, 44, 58<br />
Cum, 153<br />
Cübul, 105, 178, 182, 285, 286, 287, 289<br />
Çakall�, 142, 152, 155, 160, 161<br />
Çald�ran, 23<br />
Çarp�n, 105, 152<br />
Çeçen, 145<br />
Çerkez, 44, 82, 86, 92, 95, 99, 110, 129, 132, 145,<br />
154, 610<br />
Çerkez Devleti, 99<br />
Çerkezce, 45, 99<br />
Ç<br />
D<br />
Dakyanos, 146<br />
Danimarka, 53, 58, 519, 520, 521, 522, 523<br />
Danimarkal� Niebuhr<br />
Seyyah, 48<br />
Darende, 30, 32, 83, 84, 145<br />
Debba�hane, 107<br />
Defne, 75, 113<br />
Derbsâk, 35<br />
Derkü�, 157<br />
Devlet-i Etrak (Türk Devleti), 99<br />
Dicle, 28, 102<br />
Dimitriyus, 75, 76, 516<br />
Dir Zor, 106<br />
Dirruhbe, 149<br />
Diyadin, 102<br />
Diyarbak�r, 16, 23, 29, 30, 38, 44, 78, 80, 84, 85, 98,<br />
106, 126, 133, 135, 137, 606, 613<br />
Dögerli, 159<br />
Dukak, 80<br />
Dulkadir, 30, 82, 83<br />
Dulkadirli, 27, 30, 47<br />
Dulkadiro�lu, 23, 82, 84, 86, 145<br />
Dulkadriye, 30, 84<br />
Dülük, 26<br />
Dürzî, 24, 46, 123<br />
Edessa, 28, 134<br />
Efâmiye, 35<br />
E<br />
654<br />
Efsus, 145, 146, 162, 436<br />
Ege, 34<br />
Elaz��, 15, 16, 38, 98, 133, 141, 145, 647<br />
Elbistan, 30, 40, 52, 69, 82, 83, 84, 100, 102, 103,<br />
104, 141, 144, 145, 146, 147, 149, 150, 161, 162,<br />
164, 177, 179, 180, 183, 285, 286, 287, 293, 310,<br />
319, 320, 321, 322, 341, 432, 433, 434, 435, 436,<br />
450, 451, 454, 455, 456, 457, 459, 460, 462, 463,<br />
464, 465, 466, 467, 468, 469, 470, 471, 472, 473,<br />
474, 475, 477, 478, 480, 483, 485, 486, 489, 490,<br />
492, 493, 495, 496, 498, 499, 501, 504, 507, 508,<br />
510, 512, 514, 597, 608, 618, 620, 623, 625, 626,<br />
629, 633, 636, 638, 640, 642, 644<br />
El-Cezire, 133<br />
El-Farac b. Osman (El-Karmati), 130<br />
El-Karmati, 130<br />
Emevi, 22, 29, 31, 85, 86, 87, 108, 109, 110, 111, 131,<br />
132, 143, 610, 612<br />
Emevi Ulu Camii, 108<br />
Endahyus, 71, 72, 73, 74, 75, 76<br />
Eriha, 124, 125, 154, 391, 392<br />
Erkenez, 29, 143<br />
Ermeni, 30, 43, 44, 48, 52, 58, 59, 63, 64, 65, 66, 68,<br />
99, 111, 118, 141, 147, 165, 166, 167, 168, 169,<br />
170, 171, 172, 173, 174, 175, 176, 184, 185, 186,<br />
187, 188, 189, 190, 191, 192, 193, 194, 195, 196,<br />
197, 198, 199, 200, 201, 202, 203, 204, 205, 206,<br />
207, 208, 209, 210, 211, 212, 216, 217, 218, 219,<br />
220, 221, 222, 228, 229, 230, 231, 232, 233, 234,<br />
237, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 247,<br />
248, 249, 250, 251, 252, 253, 254, 255, 256, 257,<br />
258, 259, 260, 261, 262, 263, 264, 265, 266, 269,<br />
299, 332, 429, 516, 517, 518, 558, 559, 560, 562,<br />
564, 566, 568, 571, 572, 573, 574, 576, 584, 587,<br />
588, 596, 597, 602<br />
Erzurum, 102, 606<br />
Etraf-i �ehir, 161, 163<br />
Evliya Çelebi, 47<br />
Eytamhane Mektebi, 63, 571, 572, 573<br />
Eyyübiler, 22, 57<br />
Faroqhi, 14, 47, 48, 648<br />
Fat�mi, 31, 78, 79<br />
Fat�miler, 80<br />
Felemenk, 53, 58, 59<br />
F�rat, 21, 28, 71, 77, 85, 86, 100, 102, 103, 104, 116,<br />
117, 131, 132, 133, 137, 138, 139, 140, 148, 159<br />
F�rn�s, 145, 430, 432<br />
Fihrist-i Tevarih, 82<br />
Fihrist-i Vilayet-i Haleb, 18, 267<br />
Fikan Camii, 108<br />
Filiptros, 71<br />
Filistin, 62, 74<br />
Finike, 74<br />
Firdevs Camii, 108<br />
Flemenk, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537<br />
F
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Fransa, 24, 27, 53, 58, 60, 62, 63, 519, 520, 521, 522,<br />
523, 524, 525, 526, 527, 528, 529, 530, 531, 532,<br />
533, 534, 535, 536, 537, 538, 539, 540, 541, 542,<br />
543, 544, 545, 546, 547, 548, 549, 550, 551<br />
Tercüman Betros Efendi, 538<br />
Tercüman Betros Efendi, 538<br />
Tercüman Betros Efendi, 538<br />
Tercüman Betros Efendi, 539<br />
Tercüman Betros Efendi, 540<br />
Tercüman Betros Efendi, 540<br />
Tercüman Betros Efendi, 541<br />
Tercüman Betros Efendi, 541<br />
Tercüman Betros Efendi, 541<br />
Tercüman Abdulaziz Efendi, 541<br />
Tercüman Betros Efendi, 541<br />
Tercüman Betros Efendi, 542<br />
Tercüman Betros Efendi, 542<br />
Tercüman Betros Efendi, 543<br />
Vis Konsolos Vekili Mösyö Sodro, 544<br />
Vis Konsolos Vekili Mösyö Sodro, 545<br />
Tercüman Betros Efendi, 549<br />
G<br />
Gal taifesi, 72<br />
Gayrimüslim, 37, 43, 44, 47, 51, 60, 63, 64, 65, 66,<br />
67, 68, 107, 121, 144, 171, 229, 268, 269, 270, 364,<br />
556, 557, 560, 562, 564, 566, 568, 571, 572, 573,<br />
574, 576, 580, 587, 588, 590, 596<br />
Germanicia, 29<br />
G�yaseddin Keyhüsrev, 30<br />
Girit, 73, 601<br />
Gotha, 135<br />
Göksun, 40, 84, 144, 145, 146, 147, 162, 163, 164,<br />
439, 442, 443, 444, 598, 644<br />
Gönen, 34<br />
Götüler Mahallesi, 135<br />
Göynük, 34<br />
Gripos, 76<br />
Grunebaum, 14<br />
Gülze, 128<br />
Gündüzlü, 30, 84, 120<br />
Güney Marmara ovalar�, 34<br />
Gürün, 145<br />
Habip Neccar, 576<br />
Habur, 149<br />
Haçin, 149, 181, 183, 485, 488, 491, 494, 497, 500,<br />
503, 506, 518, 608<br />
Haçl�lar, 80, 81, 85, 114, 117<br />
Halbisidis, 34, 77<br />
Halebü’�-�ehbâ<br />
Akça �ehir, 21<br />
Halep, 106, 267<br />
Halfeti, 138, 139, 159<br />
Halkalar, 35<br />
Halyoponit, 34, 77<br />
H<br />
655<br />
Hama, 32, 33, 34, 44, 78, 81, 87, 110, 121, 122, 130,<br />
131, 137, 449, 477, 480, 483, 486, 489, 492<br />
Hamdaniler, 22, 26, 77<br />
Hamdaniye, 5, 77, 110, 143<br />
Hamidiye Gureba Hastanesi, 107, 326, 366<br />
Harbiye, 122, 154, 579, 611<br />
Harim, 35, 39, 45, 46, 68, 85, 86, 99, 100, 102, 104,<br />
105, 121, 122, 123, 124, 149, 150, 155, 164, 176,<br />
178, 180, 182, 287, 310, 321, 322, 384, 385, 386,<br />
387, 462, 465, 467, 470, 472, 475, 477, 480, 483,<br />
486, 489, 490, 492, 495, 498, 499, 501, 502, 504,<br />
505, 507, 508, 511, 514, 581, 618, 619, 620, 621,<br />
622, 624, 625, 628, 632, 635, 637, 639, 641, 643<br />
Harput, 30, 83, 84, 106, 142<br />
Harran, 28, 40, 46, 52, 84, 123, 134, 135, 140, 141,<br />
159, 164, 251, 353, 427, 428, 490, 493, 496, 499,<br />
630, 633, 634, 636, 638, 640, 642, 644<br />
Hartlap, 161<br />
Hassa, 56, 94, 101, 131, 133, 149, 150, 177, 179, 180,<br />
183, 444, 445, 446, 454<br />
Hatuniye, 160, 596, 597<br />
Hayat Camii, 108<br />
Hayik, 63, 431, 571, 572, 573<br />
Haykano�yan Mektebi, 63, 571, 572, 573<br />
Helebî Amalike, 109<br />
Hezek, 152<br />
H�nz�r Burnu, 59, 104<br />
H�ristiyan, 44, 45, 48, 52, 60, 65, 106, 121, 141, 156,<br />
176, 177, 178, 179, 180, 181, 182, 183, 184, 217<br />
H�ristiyanlar, 25, 28, 44, 99<br />
H�sn�mansur, 30, 84<br />
Hicaz, 81, 601, 608<br />
Hindistan, 74, 106, 126<br />
Hirapolis, 34, 77, 131, 138<br />
Hitit, 21, 26, 29<br />
Hititliler, 143<br />
Hollanda, 520, 521, 523, 524, 525, 526, 527, 540,<br />
541, 542, 543, 544, 545<br />
Horasan, 28<br />
Horpsmiyan Mektebi, 63, 571, 572, 573<br />
Hudeyde, 608<br />
Hums, 32, 33<br />
Humus, 78, 80, 137<br />
Hurman, 145, 146, 162<br />
Hülagü, 82<br />
Hüsrev Bey (Pa�a) Camii, 109<br />
I. Mühürdad, 75<br />
I. Süleyman �ah, 30<br />
II. Abdülhamit, 119<br />
II. Bayezid, 23<br />
II. K�l�çarslan, 146<br />
Irak, 11, 44, 62, 72, 126, 133<br />
�brahim, 267<br />
I<br />
�
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
�brahim Halet Bey, 267<br />
Halep Mektubî Kalemi, 18, 267, 268<br />
�dlip, 39, 68, 99, 102, 105, 117, 120, 121, 124, 125,<br />
126, 149, 150, 154, 164, 176, 178, 180, 182, 285,<br />
287, 288, 291, 292, 308, 310, 321, 322, 387, 388,<br />
389, 390, 391, 392, 450, 451, 452, 453, 455, 456,<br />
457, 458, 459, 460, 461, 462, 464, 465, 466, 467,<br />
469, 470, 471, 472, 474, 475, 477, 480, 483, 499,<br />
502, 505, 508, 512, 514, 580, 610, 611, 618, 619,<br />
620, 621, 622, 624, 625, 628, 632, 635, 637, 639,<br />
641, 643<br />
�lbeyli, 156, 372<br />
�madeddin Zengi, 28, 80, 85, 111<br />
�ngiliz, 45, 47, 59, 60, 580<br />
�ngilizler, 26, 27, 30<br />
�ngiltere, 53, 58, 62, 519, 520, 521, 522, 523, 524,<br />
525, 526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534,<br />
535, 536, 537, 538, 539, 540, 541, 542, 543, 544,<br />
545, 546, 547, 548<br />
�ran, 21, 22, 25, 58, 59, 74, 75, 76, 84, 133, 519, 520,<br />
521, 522, 523, 524, 525, 526, 527, 528, 529, 530,<br />
531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 539, 540, 541,<br />
542, 543, 544, 545, 547, 548<br />
�skenderiye, 63, 112, 613<br />
�skenderun, 17, 24, 26, 34, 39, 41, 59, 68, 77, 79, 85,<br />
86, 87, 99, 100, 101, 104, 105, 114, 117, 118, 119,<br />
122, 123, 126, 127, 128, 143, 150, 153, 164, 285,<br />
286, 287, 290, 291, 292, 293, 308, 310, 319, 320,<br />
321, 322, 326, 392, 393, 394, 395, 396, 397, 398,<br />
399, 400, 453, 455, 456, 457, 458, 459, 460, 461,<br />
462, 464, 465, 466, 467, 469, 470, 471, 472, 474,<br />
475, 477, 480, 483, 486, 489, 492, 493, 495, 496,<br />
498, 499, 501, 502, 504, 505, 507, 508, 511, 514,<br />
537, 575, 576, 613, 618, 619, 620, 621, 622, 624,<br />
625, 628, 632, 635, 637, 639, 641, 643, 649<br />
�slâhiye, 86, 101, 116, 149, 150, 177, 179, 180, 183,<br />
444, 445, 447, 448, 449, 450, 451, 453, 454<br />
�slam, 7, 13, 14, 17, 22, 26, 27, 29, 41, 57, 67, 68, 81,<br />
99, 110, 112, 114, 115, 132, 133, 135, 151, 153,<br />
171, 172, 173, 174, 175, 176, 177, 178, 179, 180,<br />
181, 182, 183, 184, 554, 555, 556, 558, 559, 560,<br />
562, 565, 567, 646<br />
�smailiye Medresesi, 612<br />
�spanya, 53, 58, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525,<br />
526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535,<br />
536, 537, 539, 540, 541, 542, 543, 544, 545, 546,<br />
547, 548<br />
�stanbul, 7, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 21, 24, 26, 27, 29,<br />
30, 31, 42, 43, 45, 54, 55, 60, 62, 68, 72, 77, 79, 80,<br />
85, 86, 106, 137, 147, 452, 456, 483, 486, 606, 613,<br />
646, 647, 648, 649, 650, 651<br />
�stiratoniki, 71, 72<br />
�sveç, 53, 58, 519, 520, 521, 522, 524, 525, 526, 527,<br />
528, 529, 530, 538, 539, 540, 541, 542, 543, 544,<br />
545<br />
�talya, 53, 58, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525, 526,<br />
527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536,<br />
537, 538, 539, 540, 541, 542, 543, 544, 545, 546,<br />
547<br />
656<br />
�zmir, 13, 15, 18, 36, 37, 58, 60, 62, 66, 268, 599,<br />
605, 609, 613, 647, 648, 649<br />
�zziye, 129, 149, 150, 177, 178, 180, 182, 404, 414,<br />
415, 453<br />
K<br />
Kafkas, 98<br />
Kafkaslar, 76<br />
Kahire, 11, 14, 15, 24, 63<br />
Kale-i Mazik, 149, 156<br />
Kaliruha, 134<br />
Kalka�andi, 28<br />
Kancalu, 163<br />
Kanserin Camii, 111<br />
Kanserin Kap�s�, 151<br />
Kansu Gavri, 110, 129<br />
Kanuni Sultan Süleyman, 86, 118, 149<br />
Kapav, 59, 104<br />
Kara Turan, 59, 104, 502, 505<br />
Kara Turan iskelesi, 59, 104<br />
Karabo�a, 80<br />
Karadeniz, 22, 71<br />
Karaisal�, 149, 180, 183<br />
Karamurt, 154, 578<br />
Karsi, 30, 84, 147, 149, 181, 183<br />
Kasponit, 34, 77<br />
Kâtip, 335, 336, 347<br />
Kaykan Camii, 110<br />
Kayseri, 14, 30, 83, 84, 113, 142, 147, 151, 648<br />
Keldani, 172, 173, 175, 184, 185, 186, 187, 188, 189,<br />
190, 191, 192, 242, 243, 517<br />
Kepsud, 34<br />
Kertasras Mektebi, 63, 571, 572<br />
Kesb Köyü, 64, 65, 587, 588<br />
K�br�s, 101<br />
K�pti, 63, 165, 166, 168, 170, 171, 172, 173, 180, 184,<br />
185, 186, 189, 190, 194, 195, 196, 199, 200, 227,<br />
228, 248<br />
K�z�k, 152<br />
K�z�ldeniz, 23<br />
K�z�lhisar, 151, 477, 479, 482, 485, 489, 492, 495,<br />
498, 501, 504, 507, 510, 513<br />
Kildani, 44, 99, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171<br />
Kilikya, 30, 74, 78<br />
Kilis, 16, 33, 39, 41, 46, 59, 64, 68, 99, 100, 102, 105,<br />
106, 110, 117, 120, 128, 129, 149, 150, 152, 153,<br />
164, 176, 178, 180, 182, 285, 286, 287, 288, 290,<br />
291, 292, 293, 308, 310, 319, 320, 321, 322, 401,<br />
402, 403, 404, 405, 414, 450, 451, 452, 453, 454,<br />
455, 456, 457, 458, 459, 460, 461, 462, 464, 465,<br />
466, 467, 469, 470, 471, 472, 474, 475, 477, 479,<br />
480, 482, 483, 485, 486, 489, 490, 492, 493, 495,<br />
496, 498, 499, 501, 502, 504, 505, 507, 508, 510,<br />
511, 512, 513, 514, 517, 573, 610, 611, 613, 617,<br />
619, 620, 621, 622, 624, 625, 628, 632, 635, 637,<br />
639, 641, 643<br />
Koyuk, 106, 116, 121, 158<br />
Koyuk A�a, 106
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Koyuk nehri, 106<br />
Kozan, 2, 38, 84, 86, 101, 149, 179, 181, 182, 183,<br />
285, 289, 448, 449, 450, 460, 462, 464, 466, 467,<br />
474, 607<br />
Kudüs, 25, 62, 74, 75, 81, 110<br />
Kurna, 102, 153<br />
Kurnasiye Medresesi, 612<br />
Ku�cu Ceridi, 163<br />
Küba, 53, 58, 535, 536, 537<br />
Küfe, 130<br />
L<br />
Latin, 17, 28, 44, 62, 63, 64, 65, 99, 141, 165, 166,<br />
167, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174, 175, 184,<br />
185, 186, 187, 188, 189, 190, 191, 192, 194, 195,<br />
196, 197, 205, 206, 208, 209, 210, 211, 212, 218,<br />
230, 231, 232, 233, 234, 243, 255, 262, 517, 518,<br />
571, 572, 584, 588, 596, 597<br />
Lazkiye, 121, 122, 130, 455, 456, 457, 458, 459, 460,<br />
461, 462, 464, 466, 467, 469, 471, 472, 474, 476,<br />
479, 482, 485, 489, 491, 495, 498, 501, 504, 507,<br />
510, 513, 613<br />
Lazoks, 72<br />
Levant �irketi, 45, 58<br />
Lismahya, 71<br />
Liva �dare Meclisi, 331, 344<br />
Lü’lü, 78, 80, 89, 90<br />
Lübnan, 71, 101<br />
M<br />
Ma’ratamasrin, 154, 155<br />
Maa� ve Masarif Kâtibi, 345, 346<br />
Macaristan, 521, 522, 523, 524, 525, 526, 527, 528,<br />
529, 530, 531, 532, 533, 534, 535, 536, 537, 538,<br />
539, 540, 541, 542, 543, 544, 545<br />
Makam Kap�s�, 151<br />
Makedonya, 71, 72, 74<br />
Malatya, 23, 30, 32, 33, 84, 149<br />
Malazgirt, 28, 30<br />
Mardin, 28, 31, 44, 63, 80, 133, 571, 572, 647<br />
Mare, 34, 39, 68, 77, 81, 85, 86, 100, 101, 105, 120,<br />
121, 129, 130, 149, 155, 164, 177, 178, 288, 290,<br />
291, 292, 293, 310, 321, 406, 407, 408, 409, 450,<br />
451, 453, 455, 456, 457, 458, 459, 460, 461, 462,<br />
464, 465, 466, 467, 469, 470, 471, 472, 474, 475,<br />
477, 480, 483, 486, 489, 490, 492, 493, 496, 499,<br />
502, 505, 582, 610, 611, 618, 619, 620, 621, 622,<br />
624, 625, 628, 632, 635, 637, 639, 641, 643<br />
Maretü’n-Numan, 129, 130, 149, 150<br />
Marmara, 34<br />
Marunî, 44, 66, 99, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171,<br />
172, 173, 174, 176, 184, 185, 186, 187, 188, 189,<br />
190, 191, 192, 206, 516, 560, 562, 564, 566, 568<br />
Mehdi, 130<br />
Mehrecan günü, 130<br />
Melik�ah, 30, 79, 90<br />
Merdas, 5, 78, 79, 85, 90, 99, 124, 610<br />
657<br />
Mersin, 59, 149, 180, 183, 277, 285, 290, 497, 500,<br />
503, 506, 509, 613<br />
Mervaniler, 29<br />
Merzaman, 139, 160, 421<br />
Mescid-i Aksa, 81<br />
Mesih �sa, 130<br />
Meskene, 102, 150, 452, 453, 463, 465<br />
Me�hed-i �erif, 108<br />
Mevlevihane, 141, 612<br />
Mezopotamya, 21, 29, 98<br />
M�s�r, 22, 23, 27, 30, 45, 60, 61, 62, 71, 72, 73, 74, 75,<br />
76, 79, 81, 82, 83, 84, 86, 88, 90, 99, 110, 117, 121,<br />
129, 130, 133, 600, 611<br />
Mihmandar Camii, 109<br />
Mo�ol, 22, 27, 28, 82<br />
Mo�ollar, 82<br />
Muhasebe Dairesi, 333, 345<br />
Muhasebeci, 327, 328, 331, 332, 333, 334, 344, 346<br />
Muizzüddevle, 79<br />
Mukavelat Muharriri, 356, 364, 370, 375, 381, 385,<br />
389, 393, 402<br />
Musevi, 49, 64, 65, 67, 117, 176, 177, 178, 179, 180,<br />
181, 182, 183, 184, 269, 517, 561, 563, 564, 566,<br />
568, 573, 574<br />
Musevi mektebi, 111<br />
Musul, 11, 17, 18, 20, 23, 53, 60, 77, 79, 80, 81, 85,<br />
106, 123, 133, 600, 646, 648<br />
Mutasarr�f Hasan Hüsnü Bey, 331, 343<br />
Mübeyyiz, 333, 345<br />
Müftü, 327, 328, 331, 332, 344<br />
Münbiç, 35, 40, 46, 68, 78, 81, 85, 86, 87, 100, 105,<br />
116, 131, 132, 133, 149, 150, 152, 157, 314, 315,<br />
316, 317, 318, 410, 411, 465, 467, 470, 472, 475,<br />
480, 483, 490, 493, 496, 499, 502, 505, 514, 611,<br />
618, 619, 620, 621, 623, 624, 625, 628, 629, 632,<br />
636, 638, 640, 642<br />
Müsevvid, 333, 345<br />
Müsikli, 152<br />
Müstantik, 356, 363, 364, 370, 375, 381, 385, 389,<br />
393, 402, 417, 422, 425, 430, 434, 438, 441<br />
N<br />
Nadirli, 142, 161<br />
Naib, 327, 328, 331, 332, 344<br />
Nas�rüddevle, 77<br />
Nasrane, 130<br />
Necim Kalesi, 81<br />
Nemçe, 613<br />
Nemrut, 84, 134, 135<br />
Nersisyan Mektebi, 63, 571, 572<br />
Nevruz günü, 130<br />
Nizip, 40, 99, 106, 116, 117, 137, 138, 151, 159, 160,<br />
164, 287, 310, 418, 419, 592, 630, 633, 634, 636,<br />
638, 640, 642, 644<br />
Norveç, 521, 524, 525, 526, 527, 528, 529, 530, 538,<br />
540, 542, 543, 544, 545<br />
Nureddin �ehid, 81, 85<br />
Nüfus Dairesi, 335, 347
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Nüfus Memuru, 335, 336, 347<br />
O<br />
Ojeran, 34, 77<br />
Okçuizzettin, 153<br />
Ordu nahiyesi, 121<br />
Orkitos, 72<br />
Orta Anadolu, 34<br />
Orta Asya, 84<br />
Orta Sakarya havzas�, 34<br />
Ortado�u, 13, 14, 41, 51, 53, 62, 63, 69<br />
Orul, 151<br />
Osmaniye, 21, 26, 28, 29, 38, 101, 108, 149, 181,<br />
184, 287, 397, 445, 552, 553, 554, 555, 556, 565,<br />
567, 568, 570, 612, 646<br />
Osmaniye Camii, 108<br />
Osmanl�, 5, 7, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 20, 21, 22,<br />
23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 34, 35, 36, 37,<br />
41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 51, 52, 53, 54, 55, 57,<br />
58, 59, 60, 61, 62, 63, 66, 67, 68, 69, 70, 82, 83, 84,<br />
86, 87, 93, 98, 99, 105, 106, 109, 110, 128, 129,<br />
130, 134, 138, 143, 147, 149, 153, 307, 325, 367,<br />
397, 456, 547, 554, 555, 595, 646, 647, 648, 649,<br />
650, 651<br />
Oymaa�aç, 158<br />
Pari�a, 123, 155, 386<br />
Paro, 34, 77<br />
Payas, 30, 83, 84, 101, 127, 149, 179, 181, 182, 184,<br />
285, 287, 289, 397, 399, 448, 450<br />
Pazarc�k, 40, 52, 69, 101, 133, 138, 141, 145, 147,<br />
149, 150, 162, 164, 177, 179, 180, 183, 310, 437,<br />
438, 439, 451, 454, 463, 465, 468, 470, 473, 475,<br />
477, 478, 480, 483, 485, 486, 489, 490, 492, 493,<br />
495, 496, 498, 499, 501, 502, 504, 505, 507, 508,<br />
510, 512, 514, 515, 618, 620, 623, 625, 626, 629,<br />
633, 636, 638, 640, 642, 644<br />
Philaretos Brachamios, 28<br />
Piramos, 103<br />
Piyade Tahsildar�, 335, 347<br />
Polonyal� Simeon, 44<br />
Portekiz, 23, 53, 58, 519, 520, 521, 522, 523, 524,<br />
525, 526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534,<br />
535, 536, 537, 543, 544, 545<br />
Prens Philaretos, 30<br />
Protestan, 43, 44, 63, 64, 65, 66, 67, 99, 111, 124,<br />
141, 147, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171, 172,<br />
173, 174, 175, 176, 184, 185, 186, 187, 188, 189,<br />
190, 191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199,<br />
200, 201, 206, 207, 208, 209, 210, 211, 212, 215,<br />
216, 219, 220, 221, 222, 230, 231, 232, 233, 234,<br />
237, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246, 252,<br />
253, 254, 255, 256, 257, 258, 259, 260, 261, 262,<br />
263, 264, 517, 518, 560, 561, 562, 564, 566, 568,<br />
571, 572, 573, 574, 576, 580, 587, 588, 596, 597<br />
Prusya, 53, 58, 519, 520<br />
P<br />
658<br />
R<br />
Rahye, 81<br />
Rakka, 40, 69, 81, 85, 86, 100, 102, 105, 132, 133,<br />
147, 149, 150, 156, 158, 164, 238, 310, 412, 413,<br />
414, 463, 465, 467, 470, 472, 475, 477, 480, 483,<br />
486, 490, 493, 496, 499, 502, 505, 508, 511, 514,<br />
581, 605, 618, 619, 620, 621, 623, 625, 628, 629,<br />
632, 636,�638, 640, 642, 644<br />
Râvendân, 35<br />
Re’sü’l-Ayn, 150<br />
Redif, 369, 389, 447, 448, 449, 450, 451, 452, 453,<br />
454, 455, 456, 457, 458, 459, 460, 461, 462, 464,<br />
466, 469, 471, 472, 474, 476, 477, 479, 480, 482,<br />
483, 485, 486, 488, 489, 491, 492, 494, 495, 497,<br />
498, 500, 501, 503, 504, 507, 510, 513<br />
Reisu’l-Ayin, 150<br />
Re�i, 116, 139, 151, 160, 421<br />
Reyhanîye, 45, 46, 123, 149, 150, 155, 177, 178, 180,<br />
356, 386, 414, 451, 453<br />
Roma, 21, 25, 26, 29, 74, 75, 76, 112, 138, 146<br />
Ruha, 28, 48, 98, 134, 648<br />
Ruhu’l-Kudüs, 130<br />
Rum, 32, 40, 43, 44, 54, 55, 62, 66, 71, 99, 111, 124,<br />
138, 164, 165, 166, 167, 168, 169, 170, 171, 172,<br />
173, 174, 176, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190,<br />
191, 192, 196, 197, 198, 199, 200, 201, 202, 203,<br />
204, 205, 206, 207, 208, 209, 210, 211, 212, 213,<br />
214,�215, 216, 217, 218, 222, 223, 224, 225, 226,<br />
227, 228, 230, 231, 232, 233, 234, 253, 254, 255,<br />
269, 516, 517, 518, 560, 562, 564, 566, 568, 576,<br />
580, 584, 644, 650<br />
Rum Katolik, 44, 99, 165, 166, 167, 168, 169, 170,<br />
171, 172, 173, 174, 176, 184, 185, 186, 187, 188,<br />
189, 190, 191, 192, 196, 204, 205, 206, 207, 234,<br />
255<br />
Rum Ortodoks, 44, 99, 165, 166, 167, 168, 189, 190,<br />
191, 192, 196, 197, 199, 204, 206, 210, 214, 215,<br />
216, 217, 224, 225, 226, 228, 232, 233, 234, 253,<br />
254, 576, 580<br />
Rumeli, 74, 77, 267, 324, 327, 331, 343, 599, 601,<br />
604, 605, 606<br />
Rumkale, 30, 52, 69, 84, 99, 100, 134, 138, 149, 150,<br />
151, 159, 160, 177, 178, 181, 182, 285, 286, 287,<br />
310, 419, 420, 421, 422, 423, 451, 454, 463, 465,<br />
468, 470, 473, 475, 476, 478, 479, 481, 482, 484,<br />
485, 487, 489, 490, 492, 493, 495, 496, 498, 499,<br />
501, 502,�504, 505, 507, 509, 510, 512, 513, 592,<br />
606, 610, 618, 621, 623, 626, 630, 633, 634, 636,<br />
638, 640, 642<br />
Rusya, 53, 58, 62, 519, 520, 521, 522, 523, 524, 525,<br />
526, 527, 528, 529, 530, 531, 532, 533, 534, 535,<br />
536, 537<br />
Sadüddevle, 78, 89, 90, 610<br />
Safevi, 28, 47, 59<br />
S
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP<br />
___________________________________________________________________________________��<br />
Sahyun, 121, 476, 479, 482, 485, 489, 491, 495, 498,<br />
501, 504, 507, 510, 513<br />
Sak�p Saray, 135<br />
Salih, 130<br />
Samsat, 28, 77, 135, 149<br />
sancak, 34<br />
Sand�k Emini, 334, 335, 346, 355<br />
Sasani, 25, 29, 42, 82<br />
Sason, 45<br />
Sayda, 33<br />
Selahaddin Eyyübi, 28, 81, 85, 90<br />
Selanik, 72, 134, 600<br />
Selçuklu, 21, 22, 27, 30, 79, 85, 90, 99, 110, 146, 610<br />
Selefkiyan Devleti, 5, 71<br />
Selefkos, 71, 73, 74, 75, 76, 113, 114, 122<br />
Selevki devleti, 25<br />
Selmanpak, 148<br />
Sence, 149, 150<br />
Seyfüddevle, 77, 78, 85, 89, 109, 143<br />
Sezar Tabaryos, 114<br />
S�rbistan, 53, 58<br />
S�rp, 535, 536, 537<br />
Sidyom, 129<br />
Silesberya, 74<br />
Silokya, 34, 77<br />
Silvan, 78<br />
Sincar, 81<br />
Sir, 161<br />
Sis, 30, 32, 84, 86, 101<br />
Sivas, 16, 38, 98, 113, 141, 142, 145, 147<br />
Sivrihisar, 34<br />
Sivrihisar (kaza), 34<br />
Sultan �ah, 80<br />
Sultaniye, 154, 558, 559, 560, 562, 564, 610<br />
Sulukiye, 114<br />
Suriye, 11, 16, 21, 22, 24, 25, 26, 27, 29, 32, 34, 38,<br />
41, 44, 59, 60, 61, 62, 71, 72, 74, 76, 77, 98, 101,<br />
104, 108, 130, 133, 600, 613, 648, 650<br />
Suruç, 28, 33, 40, 52, 59, 69, 85, 134, 139, 140, 149,<br />
150, 160, 164, 177, 178, 181, 182, 287, 310, 353,<br />
424, 425, 426, 427, 451, 454, 463, 465, 468, 470,<br />
473, 475, 476, 478, 479, 481, 482, 484, 485, 487,<br />
489, 490, 492, 493, 495, 496, 498, 499, 501, 502,<br />
504, 505, 507, 509, 510, 513, 607, 618, 621, 623,<br />
626, 630, 633, 634, 636, 638, 640, 642, 644<br />
Süleyman �ah, 27, 133<br />
Süleymaniye, 151, 570, 603, 612<br />
Süryani, 28, 44, 66, 99, 165, 166, 167, 168, 169, 170,<br />
171, 172, 173, 174, 175, 176, 184, 185, 186, 187,<br />
188, 189, 190, 191, 192, 196, 197, 206, 229, 239,<br />
240, 241, 242, 243, 516, 518, 560, 562, 564, 566,<br />
568, 601, 606<br />
Süveyde, 35<br />
Süveydiye, 34, 59, 77, 103, 104, 113, 114, 123, 154,<br />
158, 286, 287, 308, 320, 321, 322, 360, 361, 399,<br />
503, 506, 577<br />
Süvey� kanal�, 126<br />
Sykes-Picot, 24<br />
659<br />
�aka��, 152<br />
�am, 6, 14, 15, 23, 24, 32, 33, 57, 70, 71, 72, 74, 76,<br />
79, 80, 81, 82, 85, 86, 87, 88, 101, 108, 110, 117,<br />
130, 460<br />
�amiye, 34, 74, 77, 133, 158<br />
�attü’l-Arap, 102<br />
�ehsuvar Bey, 83, 84<br />
�ehsuvaro�lu Ali Bey, 86, 146, 147<br />
�ekeroba, 142, 161<br />
�eyhler, 152, 153, 159, 163<br />
�eyzer, 35<br />
�irez, 81<br />
�<br />
T<br />
Tabsak, 34, 77<br />
Tacüddevle, 79, 110<br />
Tahrirat Kalemi, 332, 344<br />
Tahrirat Müdürü, 327, 328, 331, 332, 344<br />
Tanbo�a Camii, 108<br />
Tarhala (kaza), 34<br />
Tarsus, 30, 32, 34, 38, 73, 84, 149, 180, 183, 277,<br />
285, 290, 460, 462, 464, 466, 467, 474, 518<br />
Tedmur, 81<br />
Teharim, 122, 155, 581<br />
Tekir, 145, 161<br />
Telba�er, 81<br />
Teozosyus, 72<br />
Tersanta, 63, 571, 572<br />
Texier, 47<br />
Tilba�ar, 151<br />
Timur, 22, 27, 28, 91, 92, 131, 140<br />
Timurlenk, 86, 128, 129<br />
Tokat, 58<br />
Toluno�ullar�, 22, 26<br />
Toros, 74, 101, 103, 118, 126, 600<br />
Trablus, 32, 33<br />
Trablus�am, 44, 59, 101, 599, 608, 613<br />
Trakya, 72, 73, 74<br />
Trifon, 75, 76<br />
Türk, 7, 11, 14, 15, 17, 25, 27, 30, 41, 44, 46, 51, 52,<br />
79, 80, 82, 84, 88, 99, 123, 145, 648, 649, 650<br />
Türkçe, 14, 45, 46, 48, 52, 66, 99, 112, 114, 118, 121,<br />
123, 128, 129, 140, 143, 277, 284, 291, 292, 293,<br />
295, 296, 299, 300, 310, 311, 325, 367, 372, 396,<br />
397, 552, 553, 554, 555, 556, 557, 558, 559, 560,<br />
561, 562, 563, 564, 565, 566, 567, 568, 590, 591,<br />
595, 650<br />
Türkiye, 11, 14, 15, 17, 18, 23, 24, 25, 26, 36, 41, 42,<br />
43, 47, 52, 53, 54, 57, 62, 67, 68, 156, 158, 268,<br />
295, 562, 564, 566, 568, 646, 647, 648, 649, 650,<br />
651<br />
Türkmân-� Haleb, 34<br />
Türkmen, 30, 44, 60, 79, 82, 83, 99, 104, 106, 124,<br />
128, 147, 149, 152, 154, 156<br />
Türkmen Celabi, 141<br />
Türkmen Halep, 149
ORSAM<br />
Osmanl� Vilayet Salnamelerinde Halep�___________________________________________________________�<br />
�<br />
Türkmen Nahiyesi, 152<br />
Türkmenler, 79, 82, 99, 124<br />
Ural Köyü, 570<br />
Urban, 110, 133, 137, 139, 159, 160, 330, 421<br />
Uzun Hasan, 83<br />
Ümit Burnu, 23<br />
Üzeyir, 34, 149<br />
U<br />
Ü<br />
V. Cuinet, 48<br />
Vartanyan Mektebi, 63, 571, 572<br />
Venedik, 58<br />
Venedikliler, 22, 57, 58<br />
Veznedar, 355<br />
Weber, 13, 651<br />
V<br />
W<br />
Y<br />
Yahudi, 25, 45, 48, 60, 68, 75, 76, 106, 110, 111, 165,<br />
166, 167, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174, 175,<br />
176, 177, 179, 184, 185, 186, 187, 188, 189, 190,<br />
191, 192, 193, 194, 195, 196, 197, 198, 199, 200,<br />
201, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 208, 209, 210,<br />
211, 212, 214, 215, 216, 218, 219, 222, 226, 227,<br />
228, 237, 239, 240, 241, 242, 243, 244, 245, 246,<br />
248, 252, 253, 254, 255, 596, 597<br />
Yarpuz, 101, 145, 146, 149, 436<br />
660<br />
Yavuz Sultan Selim, 26, 30, 47, 86, 110, 129, 143<br />
Yemen, 81, 509, 513<br />
Yenice, 151, 159, 586<br />
Yenicekale, 142, 143, 161, 342, 343<br />
Yenikap�, 135<br />
Yeni�ehir, 46, 123, 124, 150, 153, 155<br />
Ye�ua, 116<br />
Yezidî, 139, 248<br />
Yunan, 71, 125, 129, 521, 522, 523, 524, 525, 526,<br />
527, 528, 529, 530, 544, 545<br />
Yunanistan, 25, 53, 58, 73, 533, 534, 535, 536, 537,<br />
538, 539, 540, 542, 547, 548, 550, 551<br />
Z<br />
Zâviyetü’l-Bâre, 35<br />
Zayfe Hatun, 82, 108<br />
Zekeriya o�lu Yahya, 130<br />
Zeugma, 28, 34, 77<br />
Zeytun, 40, 52, 69, 103, 104, 105, 141, 144, 145, 146,<br />
147, 149, 150, 161, 164, 177, 179, 180, 183, 285,<br />
287, 310, 319, 320, 321, 322, 428, 429, 430, 431,<br />
432, 451, 454, 455, 457, 458, 459, 461, 463, 466,<br />
467, 468, 470, 471, 473, 474, 475, 476, 477, 478,<br />
479, 480, 483, 484, 485, 486, 488, 489, 490, 491,<br />
492, 493, 494, 495, 496, 497, 498, 499, 500, 501,<br />
502, 503, 504, 505, 506, 507, 508, 509, 510, 512,<br />
513, 514, 515, 517, 618, 620, 623, 625, 626, 629,<br />
633, 636, 638, 640, 642, 644<br />
Zincirli Mahallesi, 63, 571, 572, 573<br />
Zonbatanl�, 596<br />
Zor, 16, 38, 65, 86, 98, 102, 133, 149, 150, 279, 282,<br />
283, 287, 308, 309, 451, 452, 457, 458, 459, 461,<br />
463, 466, 469, 471, 474, 476, 479, 482, 485, 488,<br />
491, 494, 497, 500, 503, 506, 509, 513, 605, 608,<br />
613<br />
Zülkadriye, 149, 612
ORSAM<br />
orsam.org.tr<br />
OSMANLI VİLAYET SALNAMELERİNDE HALEP