Berisha: Klinton sjell mesazhin e miqësisë së madhe ... - Gazeta 55
Berisha: Klinton sjell mesazhin e miqësisë së madhe ... - Gazeta 55
Berisha: Klinton sjell mesazhin e miqësisë së madhe ... - Gazeta 55
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
E PËRDITSHME<br />
E PAVARUR<br />
Drejtor:<br />
FAHRI BALLIU<br />
Kryeredaktor:<br />
ILIR NIKOLLA<br />
Nr. 300 (5090)<br />
Viti XVI i botimit<br />
(numri i parë doli<br />
më 18.10.1997)<br />
E martë,<br />
30 tetor 2012<br />
Strategjia e bllokimit të opozitës për<br />
kapital polik është e dështuar dhe<br />
do marrë përgjigjen e duhur, në<br />
zgjedhjet e ardhshme parlamentare,<br />
thotë kryeministri <strong>Berisha</strong>. Ai i bën<br />
apel minorancës të votojë në<br />
parlament 3 ligjet për integrimin e<br />
vendit në BE, pasi grumbullimi i<br />
kapitalit politik nëpërmjet bllokimit<br />
të aspiratës <strong>së</strong> të gjithë shqiptarëve<br />
nuk mund të jetë alternativë<br />
<strong>Berisha</strong>: PS të kryejë<br />
detyrën si opozitë, Edi<br />
Rama po e kthen<br />
partinë në bunker<br />
Batuta e Kryeministrit:<br />
Fotoja e Ramës me<br />
kërriçin po shëtit botën<br />
NË BRENDËSI<br />
DITA/3<br />
C M Y K<br />
INTERVISTA/2<br />
Adresa: Adresa: Adresa: Rruga<br />
Rruga<br />
“Medar “Medar Shtylla Shtylla”, Shtylla ”,<br />
qendra qendra e e biznesit biznesit<br />
biznesit<br />
Tel: el: el: 04/2321364,<br />
04/2321364,<br />
Tel: el: 04/232136<br />
04/2321366,<br />
04/232136<br />
Fax:04/2321365,<br />
Fax:04/2321365,<br />
Tiranë<br />
Tiranë<br />
E-mail:<br />
info@gazeta<strong>55</strong>.net,<br />
info@gazeta<strong>55</strong>.net,<br />
gazeta<strong>55</strong>mail@<br />
gazeta<strong>55</strong>mail@<br />
gazeta<strong>55</strong>mail@<br />
yahoo.com,<br />
yahoo.com,<br />
Internet:<br />
www www www.gazeta<strong>55</strong>.al<br />
www www .gazeta<strong>55</strong>.al<br />
Çmimi Çmimi Çmimi 30 30 lekë lekë<br />
lekë<br />
Greqi Greqi Greqi 1,5 1,5 EURO<br />
EURO<br />
Balliu: “Rama nuk po sulmon<br />
partitë apo mazhorancën,<br />
por po sulmon shtetin”<br />
Në një intervistë për “ABC News”, publicisti<br />
Fahri Balliu e sheh si një dhuratë<br />
për mazhorancën, pamundësinë e opozitës<br />
për të prodhuar një alternativë qeverisjeje<br />
dhe këmbënguljen e saj për t’u paraqitur<br />
veç si një <strong>së</strong>mundje që tenton pa sukses<br />
të pengojë ecjen përpara të Shqipëri<strong>së</strong><br />
BOTIMI I RI<br />
“Sigurimi i Shtetit 1944 –<br />
1991. Historia e polici<strong>së</strong><br />
politike të regjimit komunist”<br />
Shtëpia Botuese “<strong>55</strong>” sapo ka hedhur<br />
në treg librin e ri të autorit Kastriot<br />
Dervishi, studimi i parë i plotë në<br />
lidhje me aktivitetin e një prej<br />
strukturave më të mprehta të<br />
diktaturës komuniste në Shqipëri.<br />
Bllokimi i 3 ligjeve të integrimit,<br />
marrëzia më e <strong>madhe</strong> e opozitës<br />
Rasmussen i përgjigjet deputetëve të PS-<strong>së</strong><br />
Shqipëria partnere e denjë<br />
e NATO-s, kontribuon<br />
për sigurinë globale<br />
Kryeqendra e festimeve të<br />
100 vjetorit do të jenë në<br />
kryeqendrën e shqiptarëve<br />
– shpifjet për anashkalimin<br />
e Vlorës, hoxhiste<br />
Kryeministri zbulon axhendën e festimeve të<br />
100 vjetorit të Pavarësi<strong>së</strong>, stacionet kryesore të<br />
<strong>së</strong> cilës do jenë Shkupi, Prishtina, Vlora dhe<br />
Tirana. “Deklarata e Pavarësi<strong>së</strong> <strong>së</strong> SHBA është<br />
firmosur në Philadelphia, por celebrimet kryesore<br />
të 4 korrikut kremtohen në Uashington”<br />
VIZITA NË TIRANË E SEKRETARES AMERIKANE TË SHTETIT<br />
<strong>Berisha</strong>: <strong>Klinton</strong> <strong>sjell</strong> <strong>mesazhin</strong><br />
e <strong>miqësi<strong>së</strong></strong> <strong>së</strong> <strong>madhe</strong> mes dy vendeve<br />
FOTOLAJM/SEKRETARJA HILLARI KLINTON NIS<br />
TURIN NE BALLKAN ME VIZITËN NË SARAJEVË<br />
FORUM<br />
Shqiptar i Ersoj, krijues i<br />
Himnit Kombëtar të Turqi<strong>së</strong> moderne<br />
Nga Entela Muço<br />
Universiteti i Tiranës mban konferencën<br />
“Aspekte të ndryshme të sistemeve zgjedhore<br />
dhe roli i tyre në zhvillimin e demokraci<strong>së</strong>”<br />
Organizimi Organizimi i i Konferencës Konferencës Ndërkombëtare Ndërkombëtare është është është bërë bërë nga nga Departamenti Departamenti i i të<br />
të<br />
Drejtës Drejtës Publike Publike në në Fakultetin Fakultetin e e Drejtësi<strong>së</strong>, Drejtësi<strong>së</strong>, në në bashkëpunim bashkëpunim me me Catholic Catholic Universi- UniversiUniversity ty ty of of of America America – – Columbus Columbus School School of of Law Law (Universitetin (Universitetin Katolik Katolik të të Amerikës Amerikës –<br />
–<br />
Fakulteti Fakulteti i i i Drejtësi<strong>së</strong> Drejtësi<strong>së</strong> Drejtësi<strong>së</strong> Columbus). Columbus). Columbus). Ligjëratat Ligjëratat kryesore kryesore kryesore u u u mbajtën mbajtën mbajtën nga nga nga Dhori Dhori Dhori Kule, Kule,<br />
Kule,<br />
Ermir Ermir Dobjani, Dobjani, Altin Altin Shegani, Shegani, Evis Evis Alimehmeti, Alimehmeti, Henris Henris Balliu, Balliu, etj<br />
etj<br />
Mania e vetëpërbaltjes – një kompleks<br />
Nga Eden Babani<br />
E hënë, 8 tetor 2012<br />
<strong>55</strong> 1
politikë<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
2 @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al gazeta<br />
Balliu: “Rama nuk po sulmon partitë<br />
apo mazhorancën, por po sulmon shtetin”<br />
Në një intervistë për “ABC News”, publicisti<br />
Fahri Balliu e sheh si një dhuratë për<br />
mazhorancën, pamundësinë e opozitës<br />
për të prodhuar një alternativë qeverisjeje<br />
dhe këmbënguljen e saj për t’u paraqitur<br />
veç si një <strong>së</strong>mundje që tenton pa sukses të<br />
pengojë ecjen përpara të Shqipëri<strong>së</strong><br />
“Dhuratë shumë e <strong>madhe</strong> për jetëgjatësinë<br />
e kësaj mazhorance është <strong>sjell</strong>je që e<br />
largon opozitën nga mundësia për të bërë<br />
qeverisje”.<br />
Kështu e komenton <strong>sjell</strong>jen e opozitës dhe<br />
të kreut të saj Edi Rama, publicisti dhe<br />
botuesi i gazetës “<strong>55</strong>”, Fahri Balliu.<br />
Në një intervistë për TV “ABC News”, Balliu<br />
shprehet se politika rrezikon të thellohet<br />
me rënien e opozitës në gabime edhe më të<br />
mëdha. “Por falë Zotit është si ai mbrojtësi<br />
natyral i diabetit. Për fat të Zotit, Shqipëria<br />
dhe shoqëria shqiptare, do të vazhdojë<br />
ecjen pavarësisht këtij diabeti nëpër<br />
këmbë”, shprehet më tej publicisti dhe<br />
botuesi i gazetës “<strong>55</strong>”.<br />
Në analizën e tij, Fahri Balliu, opozitën e<br />
sotme e quan një opozitë kundër shtetit<br />
dhe jo kund pushtetit. “Qëndrimi opozitar<br />
ka ardhur duke u trajtuar jo si një qëndrim<br />
opozitar idesh apo partish, por ka marrë<br />
fytyrën, frymën dhe me gja<strong>së</strong> ka kaluar<br />
kufirin e opozitës ndaj një partie që<br />
është në pushtet, opsioneve të saj apo<br />
programeve të saj dhe është kthyer në një<br />
opozitë kundër shtetit”.<br />
Duke u ndalur te kushtet e Edi Ramës<br />
për votimet e ligjeve me 3/5, si pretekste<br />
të tij, Fahri Balliu, përmend “konfliktin”<br />
për Qarkun e Fierit dhe këto kushte i<br />
klasifikon, jo si kushte të Edi Ramës ndaja<br />
mazhorancës, por si kushte të tijat ndaj<br />
Komisionerit për Zgjerim, Stefan Fule.<br />
Objekt i analizës <strong>së</strong> situatës politike për Fahri<br />
Balliun, ishte edhe mbledhja më e fundit e<br />
Asamble<strong>së</strong> Kombëtare të PS-<strong>së</strong>, më saktë<br />
bllokimi i valëve të celularëve prej Edi Ramës.<br />
Për publicistin dhe botuesin e gazetës “<strong>55</strong>”, kjo<br />
<strong>sjell</strong>je është një tentativë e kreut të PS-<strong>së</strong>, për<br />
instalimin e regjimit të tij në opozitë, njëlloj<br />
sikurse bëri edhe për gjatë kohës që drejtoi<br />
bashkinë e Tiranës.<br />
Por, “mazhoranca dhe opinioni publik nuk e<br />
do këtë konfidencialitet që Edi Rama kërkon<br />
ta ruajë si Hitleri dikur me armën sekrete, por<br />
e do në dritë të diellit dhe publiku nuk e do si<br />
shkelje të këtij rregulli”, arrin në konkluzionin e<br />
tij Fahri Balliu.<br />
Më tej, Fahri Balliu ironizon lëvizjen më të<br />
fundit politike të Edi Ramës, “për një rilindje<br />
shqiptare”. “Kjo nuk quhet rilindje. Ato që<br />
janë miratuar dhe realizuar këto 7 vite, a nuk<br />
kanë qenë të rekomanduara nga Bashkimi<br />
Europian. Çdo qeverisje që vjen ne<strong>së</strong>r do të<br />
vijë si vazhdim i kësaj qeverisje, këto mira<br />
të kësaj qeverie do të çojë më tutje dhe të<br />
këqijat do ti korrigjojë”, shprehet Fahri Balliu.<br />
Më tej, publicisti dhe botuesi i gazetës “<strong>55</strong>”,<br />
ndalet edhe te zhurma e Edi Ramës për luftën<br />
ndaj korrupsionit. Në këtë aspekt, Fahri Balliu<br />
kujton se “dosjet e Edi Ramës nuk janë hapur<br />
nga prokuroria, dihet që ka pasur korrupsion<br />
me skenar, si për shembull në disa rrugë<br />
afër ministri<strong>së</strong> <strong>së</strong> Jashtme, apo fasadat e<br />
pallateve. Ky njeri s’mund të flas për rekorde<br />
korrupsioni”.<br />
Është një moment shumë i rëndësishëm<br />
për Shqipërinë duke pasur parasysh sa<br />
pak kërkohet për të arritur te statusi. Si<br />
duken gjasat duke parë marrëdhëniet<br />
e deritanishme të opozitës dhe<br />
mazhorancës...?<br />
Për mendimin tim opozita i ka futur gjithë këto<br />
vite zhvillimet politike në pikëpyetje. Qëndrimi<br />
opozitar ka ardhur duke u trajtuar jo si një<br />
qëndrim opozitar idesh apo partish, por ka<br />
marrë fytyrën, frymën dhe me gja<strong>së</strong> ka kaluar<br />
kufirin e opozitës ndaj një partie që është në<br />
pushtet, opsioneve të saj apo programeve të saj<br />
dhe është kthyer në një opozitë kundër shtetit.<br />
Kjo vjen dhe bëhet e dukshme veçanërisht deri<br />
në këto moment kur është bërë e ditur afati 20<br />
nëntor, është si kufi po themi zyrtar, i lejes për<br />
të pritur miratimin e tre ligjeve të njohura për të<br />
gjithë, ligji për Gjykatën e Lartë, Nëpunësin Civil<br />
dhe rregulloren Parlamentare, që përmbyllin<br />
e statusin e vendit Kandidat. Në këtë kuptim,<br />
në jetën politike shqiptare, opozita nuk sheh<br />
nga sytë, nuk dallon qartë që si opozitë në<br />
parlament, të angazhohet për organizim dhe<br />
verifikim të programi të një partie që është në<br />
mazhorancë, që në këtë vend ka qeveri, por ajo<br />
është shtyrë në një qëndrim opozitar që dëmton<br />
shtetit shqiptar.<br />
Në fakt opozita e ka dhe me sistemin e<br />
që ky shtet ka ngritur, madje e ka quajtur<br />
regjim...?<br />
Gjuha e opozitës për regjim në vend, në<br />
këtë kuptim, është kundër shtetit, sepse<br />
kjo mazhorancë që ndodhet në qeveri nuk<br />
është bërë natën dhe fshehurazi, por është<br />
bërë më këtë kryetar dhe me këtë opozitë<br />
dhe vota është në parlament. Çdo formulim<br />
i tillë është thjeshte propagandistik, por kur<br />
ajo kthehet në një qëndrim, mund të themi<br />
se Edi Rama nuk e dallon kufirin e opozitës.<br />
Në këtë kuptim Edi Rama ka ndërtuar një<br />
opozitë me shtetin. Dhe përkufizimet e tij<br />
për regjim mund të themi se është ky, pra<br />
Edi Rama që e ka vendosur në një regjim, që<br />
shkel të drejtat e njeriut. Ne kemi qenë vetë<br />
në opozitë dhe në asnjë rast nuk ka ndodhur<br />
dhe ndodh që një opozitë, kryetar i saj të<br />
sillet me bashkëpunëtorët me shkallën më të<br />
lartë të mosbesimit. Edi Rama me vendosjen<br />
e zhurmuesve në sallën e mbledhjeve të<br />
Asamble<strong>së</strong> Kombëtare të PS-<strong>së</strong>, e bëri këtë...<br />
Këtë ai e ka shpjeguar si një gjë për të<br />
ruajtur konfidencialitetin e Asamble<strong>së</strong> për<br />
të ruajtur strategjinë elektorale të 2013...?<br />
Por kjo bëhet për herë të parë dhe të vetme.<br />
Kjo është një turp, pasi nuk është i natyrës<br />
<strong>së</strong> përhapjes <strong>së</strong> sekreteve, që të mos ia<br />
marrë vesh opozita. Ky është një pasion i<br />
Edi Ramës në opozitë, ashtu siç e instaloi<br />
regjimin e tij në Bashkinë e Tiranës, po kështu<br />
kërkon të instalojë regjimin e tij opozitë.<br />
Mazhoranca dhe opinioni publik nuk e do këtë<br />
konfidencialitet që Edi Rama kërkon ta ruajë<br />
si Hitleri dikur me armën sekrete, por e do në<br />
dritë të diellit dhe publiku nuk e do si shkelje të<br />
këtij rregulli.<br />
Pse do të jetë problem qoftë i<br />
mazhorancës, qoftë i publikut, se çfarë<br />
vendimesh merr një forcë politikë, si një<br />
grup vullnetarë njerëzish që diskuton një<br />
strategji të ardhshme politike. Pse është<br />
shqetësuese kjo gjë?<br />
Kjo nuk është shqetësuese. Kjo është dhuratë<br />
shumë e <strong>madhe</strong> për jetëgjatësinë e kësaj<br />
mazhorance sepse është një <strong>sjell</strong>je që e largon<br />
opozitën nga mundësia për të bërë qeverisje.<br />
Kjo është një diskutim intelektual politik dhe<br />
mënyra e <strong>sjell</strong>jes jashtë konceptit normal<br />
botëror, apo institucional të një opozite me<br />
pozitën. Në këtë kuptim, kjo është një thellim<br />
i izolimit dhe krijimit të një regjimi në opozitë,<br />
vetëm e vetëm që kryetari ta përdorë jo me<br />
idenë që i burojnë opozitës por me idetë që i<br />
burojnë atij personalisht si të mundshme që<br />
ai të mos preket nga posti pas një humbjeje<br />
në vitin 2013.<br />
Ju përmendët faktin që Edi Rama<br />
ka krijuar një opozitë me pushtetin por<br />
me shtetin. Në fakt është Rama që një<br />
intervistë që ka dhënë për televizionin<br />
“France 24” është shprehur se ne nuk<br />
jemi ende Europë, për shkak të sistemit<br />
të drejtësi<strong>së</strong>, që të zhvillojmë zgjedhje të<br />
lira dhe të ndershme. Dhe duke thënë se<br />
është kjo mazhorancë që sfidon shtetin<br />
me tre kushtet e vendosur nga Brukseli për<br />
marrjen e statusit...?<br />
Marrja e statusit të vendit kandidat nuk është<br />
mision i opozitës, pasi është mazhoranca<br />
që ka mandatin dhe besimin e të gjithë<br />
popullit karshi qeverisje për integrimin. Në<br />
çastin që ajo është në qeverisje mbyllet<br />
filmi. Formulimet e Edi Ramës burojnë nga<br />
koncepte që janë trashëguar nga vetë forca<br />
e tij politike, pasi trashëgimia partiake e<br />
Ramës është të ketë konflikt, jo koncepte<br />
demokratike, por antagoniste sipas gjuhës<br />
tipike të asaj partie. PS-ja nuk shikon as rrugët<br />
që bëhen, as rrugën e kombit, as investimet,<br />
as shifër e Bankës Botërore, as shifër e FMN<br />
që japin certifikime zyrtare, as një prononcim<br />
të një figurë të parlamenti Europian, as vizita<br />
e zonjë <strong>Klinton</strong> në Tiranë, që mes të tjerave<br />
është një fakt politik që është një meritë e<br />
kësaj qeverisje. Rama e zhvendos vendin në<br />
kohën e ar<strong>miqësi<strong>së</strong></strong> kundër imperializmit,<br />
kundër kësaj qeveria. Çdo orë dhe jo çdo ditë,<br />
Ramën e largon nga mundësia qytetare për ti<br />
dhënë mandat qeveri<strong>së</strong>s.<br />
Por mazhoranca për qarkun e Fierit nuk<br />
ka dhënë konsensus, që më pas parlamenti<br />
të votojë...?<br />
Në radhë të parë Edi Rama nuk e njeh as<br />
frymën e ligjit as rregullat e demokraci<strong>së</strong>,<br />
ai njeh rregullat e pazarit. Dhe për çështjen<br />
e qarkut të Fierit, mazhoranca i ka dhënë<br />
opsionet dhe rrugët ligjore për gjetur rrugën<br />
demokratike sesi funksionon pushteti<br />
lokal nga ai qendror. As nuk i dëgjon dhe<br />
as nuk i kupton, as dëgjon këshilltarët për<br />
këto çështje. Edi Rama kërkon që statusi<br />
të aksidentohet që të këtë fraktura, sepse<br />
mendon se në zgjedhje kërkon ta përdorë<br />
këtë si dështim të qeveri<strong>së</strong>. Dhe kjo nga sulmi<br />
ndaj qeveri<strong>së</strong> në sulm ndaj shtetit.<br />
Kjo është e qartë që kosto për marrjen e<br />
statusit të vendit kandidat nuk ka vetëm<br />
pozita, por dhe opozita që vetën për tre<br />
ligje që nuk miratohen...?<br />
Këto kushte Edi Rama nuk ia ka vënë<br />
mazhoranës, por ia ka vënë komisionarit<br />
për zgjerim në BE, Fyle. BE-ja nuk besoj e di<br />
çfarë halli ka Fieri apo Roskovecin, këtë janë<br />
çështje që kanë të bëjnë me Shqipërinë, nëse<br />
Shqipëria e do apo nuk e do atë.<br />
Të ndalemi te Konventa e LSI-<strong>së</strong>, ku PSja<br />
nuk mori pje<strong>së</strong>...?<br />
Ne duhet të shikojmë suksesin e LSI në<br />
këtë Konventë. Konventa e LSI ishte një<br />
maksimum inteligjent i energji<strong>së</strong> <strong>së</strong> një<br />
partie të strukturuar dhe organizuar në një<br />
rend shumë modern. Ishte një konventë,<br />
sipas një shprehje të një shkrimtari koleg –<br />
ishte Hollivudiane. Pa shiko ku mungoi si<br />
pje<strong>së</strong>marrës në këtë konventë? Ky njeri që<br />
ka munguar dhe në përvjetorin e Parti<strong>së</strong><br />
Demokratike, çka do të ishte normale me<br />
të deleguar. Por në Konventën e një partie<br />
të majtë, me të cilën mund të bëjë koalicion<br />
dhe të qeveri<strong>së</strong> Shqipërinë, çuditërisht nuk<br />
dërgon asnjeri. Ai fshihet pas ca takimeve<br />
me kolegë nëpër fshatrat e Tiranës.<br />
Xhelozi apo sinjal për t’i lënë për<br />
të kuptuar Ilir Meta se duhet të bëjë<br />
shkëputjen nga koalicioni me PD...?<br />
Kjo s’ka të bëjë fare me sinjalet, pasi këto<br />
janë protokolle normale. Sidomos kur<br />
bëjnë pje<strong>së</strong> në të njëjtin spektër të majtë, ku<br />
njeri me aspiracion të majtë do të shikonte<br />
se ku është qendra e <strong>së</strong> majtës, dhe do të<br />
shikonte shpre<strong>së</strong>n dhe rregullim e jetës,<br />
pasi janë këto çështjet e rëndësishme, nuk<br />
janë teorike.<br />
Ju shikoni vetëm formën në Konventën e<br />
LSI, po përmbajtja e saj...?<br />
Jo nga të gjitha. Mjafton të marrim<br />
zgjedhjet që një parti, e treta në politikën<br />
shqiptare që ka 31 600 votues që vijnë në<br />
Tiranë për të zgjedhur mes Ilir Metës dhe<br />
Luan Ramës, është seriozitet që buron<br />
nga struktura, nga një strukturim shumë<br />
inteligjent i parti<strong>së</strong>. Ai vinte nga Gramshi<br />
për të votuar në Tiranë, një lider mes Ilir<br />
Metës dhe Luan Ramës, çka është një<br />
përgjegjshmëri shumë serioze. Pastaj<br />
votimi elektronik, pje<strong>së</strong>marrja në parti me<br />
një vokacion shumë të lartë qytetar, duke<br />
i ndjekur besnik integrimit. Po, Edi Rama<br />
kujt i mbetet besnik? Taksat? Mirëpo për<br />
<strong>55</strong><br />
unifikimin qendror të taksave ka folur<br />
Lulzim Basha dy vjet përpara”.<br />
Ata kanë strategjinë e Rilindje shqiptare<br />
që duan ta zbardhin...?<br />
Ideja e rilindjes është një megalomani<br />
politike e tipit enverist.<br />
Pas tetë vjetësh të një force politike në<br />
pushtet...?<br />
Më fal por kjo nuk quhet rilindje. Ato që<br />
janë miratuar dhe realizuar këto 7 vite,<br />
a nuk kanë qenë të rekomanduara nga<br />
Bashkimi Europian. Çdo qeverisje që<br />
vjen ne<strong>së</strong>r do të vijë si vazhdim i kësaj<br />
qeverisje, këto mira të kësaj qeverie<br />
do të çojë më tutje dhe të këqijat do ti<br />
korrigjojë. Këtu nuk jemi në Rilindje, këtu<br />
jemi kundër sistemit demokratik që në<br />
palcë është tipike enveriste, që po të vijë<br />
në pushtet kujton se është viti 29 nëntor<br />
1944. Në fakt ashtu do të ishte po të<br />
bënte vaki, sepse do të fillonin reprezaljet<br />
kundër pronarëve, të pasurve.<br />
Ai flet për rekorde të korrupsionit gjatë<br />
këtyre viteve...?<br />
Rekordet e korrupsionit i ka thyer kur<br />
ishte në Bashki me fasadat e denoncuara<br />
jo nga ne, por nga një ish-ministrja<br />
e Kulturës Esmeralda Uruci, që tha<br />
atëherë se “hajduti është në mes të<br />
shtëpi<strong>së</strong>”. Dosjet e Edi Ramës nuk janë<br />
hapur nga prokuroria, dihet që ka pasur<br />
korrupsion me skenar, si për shembull<br />
në disa rrugë afër ministri<strong>së</strong> <strong>së</strong> Jashtme,<br />
apo fasadat e pallateve. Ky njeri s’mund<br />
të flas për rekorde korrupsioni. Në<br />
Partinë Socialiste nuk flet as një figurë<br />
e rëndësishme si Ben Blushi apo Arben<br />
Malaj, që gjithë jetën e ka në punët e<br />
PS. Cilat janë këto ekonomistë që ky i<br />
tregon përrallat me heqje taksash. Edi<br />
Rama kërkon të mbivendo<strong>së</strong> <strong>sjell</strong>jet prej<br />
diktatori të vogël, që me 3-4 persona të<br />
ngushtë jashtë strukturës dhe forumeve,<br />
që përcaktuese janë mesazhet dhe<br />
lidhjet e tyre. Në këtë kuptim, do të<br />
thosha se situata politika rrezikon të<br />
thellohet me rënien e opozitës në gabime<br />
edhe më të mëdha. Por falë Zotit është si<br />
ai mbrojtësi natyral i diabetit. Për fat të<br />
Zotit, Shqipëria dhe shoqëria shqiptare,<br />
do të vazhdojë ecjen pavarësisht këtij<br />
diabeti nëpër këmbë.
gazeta<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
<strong>55</strong> @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al<br />
Vizita në Tiranë e Sekretares Amerikane të Shtetit<br />
politikë<br />
<strong>Berisha</strong>: <strong>Klinton</strong> <strong>sjell</strong> <strong>mesazhin</strong> e <strong>miqësi<strong>së</strong></strong> <strong>së</strong> <strong>madhe</strong> mes dy vendeve<br />
Festimet për 100 vjetorin e pavarësi<strong>së</strong><br />
<strong>së</strong> Shqipëri<strong>së</strong> kanë qenë<br />
kryefjala e mbledhjes <strong>së</strong> grupit parlamentar<br />
të Parti<strong>së</strong> Demokratike,<br />
pje<strong>së</strong> e të cilit do të jetë edhe vizita<br />
e sekretares amerikane Hillary Clinton<br />
më 1 nëntor në kryeqytet.<br />
Kryeministri Sali <strong>Berisha</strong> e ka<br />
konsideruar mjaft të rëndësishëm<br />
vizitën e diplomates amerikane, e<br />
cila nderon shqiptarët, por që <strong>sjell</strong><br />
me vete edhe <strong>mesazhin</strong> e <strong>miqësi<strong>së</strong></strong> <strong>së</strong><br />
<strong>madhe</strong> mes dy vendeve. “Kjo është<br />
një ngjarje e <strong>madhe</strong>, e cila në kurorën<br />
e festimeve të 100 vjetorit, përben<br />
dhe momentin më kulmor të këtyre<br />
festimeve, pasi Sekretarja Clinton,<br />
vjen në Shqipëri për të shprehur<br />
nderimin e saj për kombin shqiptar<br />
Bllokimi i 3 ligjeve të integrimit,<br />
marrëzia më e <strong>madhe</strong> e opozitës<br />
Strategjia e bllokimit të opozitës për kapital polik është e dështuar dhe do marrë përgjigjen e duhur, në zgjedhjet e ardhshme<br />
parlamentare, thotë kryeministri <strong>Berisha</strong>. Ai i bën apel minorancës të votojë në parlament 3 ligjet për integrimin e vendit në BE, pasi<br />
grumbullimi i kapitalit politik nëpërmjet bllokimit të aspiratës <strong>së</strong> të gjithë shqiptarëve nuk mund të jetë alternativë<br />
<strong>Berisha</strong>: PS të kryejë detyrën si opozitë, Edi Rama po e kthen partinë në bunker<br />
Batuta e Kryeministrit: Fotoja e Ramës me kërriçin po shëtit botën<br />
Nga Leonard Quku<br />
Kryeministri Sali <strong>Berisha</strong> i bën <strong>së</strong>rish<br />
apel Parti<strong>së</strong> Socialiste që të votojë 3<br />
ligjet e kërkuara nga Komisioni Evropian<br />
për integrimin. Sipas tij, ideja për<br />
të fituar kapital politik nga bllokimi është<br />
e dështuar. “Unë dhe njëherë ftoj zotin<br />
Rama, të ulemi në mënyrë që t’i votojmë<br />
ato ligje <strong>së</strong> bashku, sepse ideja se<br />
mund të fitohet kapital politik nëpërmjet<br />
bllokimit është kryekëput e dështuar. Kjo<br />
ide u faktua e dështuar me datën 8 maj<br />
të vitit 2011 dhe nuk fitohet kapital politik<br />
duke bllokuar vendin tënd. Nuk fitohet<br />
kapital politik duke mos votuar tre ligje<br />
që kërkohen për votim në mënyrën me<br />
legjitime, më të drejtë, më të ndershme<br />
nga Komisioni Evropian. Tre ligje, të cilat<br />
dëshmojnë vullnetin tonë për të konsoliduar<br />
më tej reformat. Nga njëra anë<br />
derdhen një breshëri e <strong>madhe</strong> akuzash<br />
ndaj drejtësi<strong>së</strong>, nga ana tjetër hezitohet<br />
të votohet ligji i domosdoshëm për reformimin<br />
e Gjykatës <strong>së</strong> Lartë. Nga një<br />
anë flitet për statusin e nëpunësit civil,<br />
nga ana tjetër hezitohet për të votuar<br />
ligjin e përgatitur me ekspertizën më<br />
të mirë të agjencive të konsulencës, të<br />
kontraktuara me paratë e Komisionit Europian.<br />
Nga njëra anë pranohet oferta<br />
për ndryshimin e Rregullores dhe të<br />
ne<strong>së</strong>rmen hiqet dorë prej saj. Unë mendoj<br />
se këto nuk janë mesazhet që presin<br />
shqiptarët në prag të kësaj ngjarje të<br />
<strong>madhe</strong> të rekomandimit të Komisionit<br />
Europian, për statusin e vendit kandidat”,<br />
u shpreh kryeministri.<br />
Sipas tij, pretendimet e PS për<br />
rregulloren e parlamentit, janë thjesht<br />
e vetëm për të bllokuar, pasi rregullorja<br />
e parlamentit shqiptar është sipas modelit<br />
të Parlamentit Evropian, për të cilën<br />
Rama ka rënë dakord.<br />
“Kur merr ndonjë deputet dhe të<br />
vjen Paulini, e përfaqëson dhe e çon në<br />
qiell, dhe tani kur ndodh me këshilltarë<br />
këtë nuk e pranon. Parlamente janë dhe<br />
ato të Komunave dhe Bashkive, Parlamenti<br />
i vendit është ky, rregullat e funksionimit<br />
janë absolutisht një dhe vetëm<br />
një, e drejta për mocion ekziston në çdo<br />
nivel Parlamenti. Në rast se ke vërejtje<br />
për ligjin e shërbimit civil, le të bëjnë<br />
vërejtjet dhe ta votojmë. I është dhënë<br />
e gjithë hapësira, për të cilën ke rënë<br />
në 100 Vjetorin e Pavarësi<strong>së</strong> <strong>së</strong> Shqipëri<strong>së</strong>.<br />
Vjen si një mike e <strong>madhe</strong>, si<br />
ndër miqtë më të shquar në historinë<br />
tonë. Sjell <strong>mesazhin</strong> e kombit dhe<br />
të vendit të vet të madh, të <strong>miqësi<strong>së</strong></strong><br />
dhe natyrisht është një rast shumë<br />
i veçantë, një rast i shkëlqyer për të<br />
gjithë shqiptarët, për të shprehur<br />
mirënjohjen më të thellë ndaj Sekretares<br />
Clinton, qeveri<strong>së</strong> <strong>së</strong> Shteteve<br />
të Bashkuara, Presidentit Obama,<br />
kombit të madh amerikan. Në këto<br />
100 vite, vite të karakterizuar nga<br />
vështirësi dhe sakrifica të mëdha,<br />
por në të gjitha rastet shqiptarët<br />
ia dolën, shqiptarët e kryen, sepse<br />
patën në anën e tyre mbështetjen<br />
përcaktuese të qeveri<strong>së</strong> <strong>së</strong> Shteteve<br />
të Bashkuara, nga presidenti Wilson<br />
te Presidenti Obama, patën në anën<br />
e tyre kombin e madh amerikan.<br />
Ndaj dhe kjo ngjarje mbetet ngjarja<br />
më e rëndësishme në festimet që shqiptarët<br />
i kanë bërë, apo bëjnë për<br />
100 Vjetorin e Pavarësi<strong>së</strong> <strong>së</strong> vendit të<br />
tyre. Sekretarja Clinton, diplomatja<br />
e parë e planetit është njëkohësisht<br />
edhe kryediplomatja me sukseset më<br />
të shënuara në historinë e diplomaci<strong>së</strong><br />
dhe popullaritetin më të lartë,<br />
kjo jo vetëm në Shtetet e Bashkuara<br />
të Amerikës, që i kalon mbi 80 për<br />
qind, por e sigurt se këtë përqindje<br />
popullariteti e ka në mbarë botën.<br />
Ndaj dhe le t’i urojmë përzemërsisht<br />
mirëseardhjen në Shqipëri me datën<br />
1 nëntor”, tha Kryeministri.<br />
“Fotoja e Ramës me kërriçin po shëtit botën”<br />
Kryeministri <strong>Berisha</strong> s’la mënjanë as batutat dje në mbledhjen e grupit<br />
parlamentar demokrat. Kështu, duke iu referuar një takimi të Edi Ramës<br />
në Maminas dhe veçanërisht ilustrimi i këtij takimi me një foto ku shfaqej<br />
kryesocialisti Edi Rama përkrah një gomari që rastisi aty pari bashkë me të<br />
zotin e tij, <strong>Berisha</strong> tha se kjo foto po bën xhiron e botës. “Me zor u çlirua nga<br />
fotoja e parë, por tani fotoja me kërriçin po shëtit në mbarë botën. E vutë<br />
re apo jo; doli në foto sikur kishte zbuluar Amerikën”, theksoi kryeministri.<br />
dakord për Rregulloren e Parlamentit.<br />
Pse tërhiqesh, tërhiqesh vetëm për të<br />
bllokuar. Marrëdhëniet janë të rregulluara<br />
sipas ligjeve dhe Kushtetutës. Ne<br />
nuk kërkojmë asgjë tjetër veçse të zbatojmë<br />
ato. Nuk merret me këto, merret<br />
me gjëra të paimagjinueshme”, tha ai.<br />
Duke u ndalur te çështja e zhurmimit<br />
të celularëve të deputetëve të Parti<strong>së</strong><br />
Socialiste gjatë mbledhjes <strong>së</strong> asamble<strong>së</strong><br />
kombëtare, <strong>Berisha</strong> akuzoi Ramën se<br />
po e kthen partinë në bunker. Sipas tij,<br />
Rama po të ishte Ministër i Brendshëm<br />
do vendoste zhurmues dhe bllokues në<br />
të gjitha rrugët e vendit. “Të shtunën<br />
në darkë unë isha te lokal Xibraku, na<br />
pritën me gëzimin më të madh, sepse ky<br />
njeri në sallën e marte<strong>së</strong>s, imagjinoni,<br />
nuk ngurroi të vendoste shurdhërinë e<br />
plotë ndaj asamble<strong>së</strong>. Në çdo sallë tjetër<br />
mendja e mbrapshtë mund ta bënte, por<br />
vetëm në atë sallë nuk mund të bunkerizonte,<br />
në atë sallë kishte ftuar 800 dasmorë,<br />
i futi në bunker njerëzit. Imagjinoni<br />
të dashur qytetar se, çfarë është i aftë<br />
të bëjë për një moment ky njëri, po të<br />
ishte për një moment Ministër i Brendshëm.<br />
Ky do të vendoste zhurmues dhe<br />
përgjues në të gjitha rrugët e vendit, absolutisht,<br />
kur nuk ngurron ti vendo<strong>së</strong> ato<br />
në sallën e marte<strong>së</strong>s, akoma pa u shteruar<br />
tingujt e muzikës. Imagjino, se çfarë<br />
është i aftë të bëjë me përgjues dhe me<br />
zhurmues. Të pye<strong>së</strong> veten, a ka një<br />
kryetar partie në botë që ka zhurmuar<br />
komitetin, kryesinë apo asamblenë e<br />
vet. Ky hyn në Guines. Pyetni, nëse keni<br />
lexuar apo dëgjuar për ndonjë. Dhe tjetra<br />
më thonë se i vendos edhe në makinën<br />
e tij jashtë. Po. Pra abuzim madhor,<br />
me teknologjinë, në raport me të drejtat<br />
e njeriut. Nuk ju kujtohet kur vendoste<br />
zhurmues Enver Hoxha dhe teknikët që<br />
rrinin gjithë natën në çati duke luftuar me<br />
zhurmat e tij. Por ky e bën më keq, ky<br />
krijoi ‘partinë bunker’. Ndaj dhe i bëj thirrje,<br />
kërkoju të falur pronarëve të lokalit,<br />
kamerierëve dhe punëtorëve të atij lokali<br />
të mrekullueshëm, se ju vure përgjues<br />
pa u marrë leje dhe ju dëmtove klientelën<br />
provizorisht, sepse fillimisht nuk shkonin,<br />
i kapi frika. Të dalë dhe të shpjegojë ku e<br />
gjeti ai këtë frymëzim?! Në të shkuarën,<br />
absolutisht vetëm në arkivat e Parti<strong>së</strong> <strong>së</strong><br />
Punës se aty përdoreshin, regjistrime,<br />
përgjime, zhurmime të gjitha, copëtime<br />
fjalësh, ngjitjesh, shqitjesh, është e tëra<br />
rikthim tek bunkeri. Do të thoni ju po<br />
ç’punë ke ti me atë? Më vjen keq se aty<br />
ka një seri kryeministrash, ministrash që<br />
shkojnë dhe zhurmohen, regjistrohen,<br />
theksoi kryeministri, duke shtuar se, ajo<br />
që mbetet më e papranueshmja ishte<br />
vendosja e zhurmuesve në sallën e marte<strong>së</strong>s,<br />
dëshmia e një qëndrimi absurd<br />
dhe të papërmbajtur”.<br />
Kryeqendra e festimeve të 100<br />
vjetorit do të jenë në kryeqendrën<br />
e shqiptarëve – shpifjet për<br />
anashkalimin e Vlorës, hoxhiste<br />
Kryeministri zbulon axhendën e festimeve të 100 vjetorit të<br />
Pavarësi<strong>së</strong>, stacionet kryesore të <strong>së</strong> cilës do jenë Shkupi, Prishtina,<br />
Vlora dhe Tirana. “Deklarata e Pavarësi<strong>së</strong> <strong>së</strong> SHBA është<br />
firmosur në Philadelphia, por celebrimet kryesore të 4 korrikut<br />
kremtohen në Uashington”<br />
Kryeministri Sali <strong>Berisha</strong> iu referua dje gjatë mbledhjes <strong>së</strong> grupit parlamentar<br />
të PD, debateve për festimet e 100 vjetorit të Pavarësi<strong>së</strong>. Kreu i<br />
qeveri<strong>së</strong> i quajti provinciale hoxhiste dhe trillime të opozitës, pretendimet se<br />
po anashkalohet qyteti i Vlorës nga festimet, pasi sipas tij, në këtë 100 vjetor<br />
nderohet Vlora dhe çdo pje<strong>së</strong> e territoreve shqiptare. Kryeministri theksoi<br />
se Tirana do jetë kryeqendra e festimeve të 100 vjetorit, pasi Tirana është<br />
kryeqyteti i Shqipëri<strong>së</strong>. “Meqë po flasim për 100 Vjetorin e Pavarësi<strong>së</strong>, unë<br />
mendoj se ky vit ka shënuar realizime serioze në këtë fushë. Në tërësi në një<br />
debat të shëndetshëm dhe të çmuar, por aty - këtu ka pasur edhe qëndrime të<br />
bazuara do të thosha në provincionalizma hoxhiste të të shkuarës dhe veçanërisht<br />
të pa ndershme dhe shumë naive, arkaike dhe provinciale, kanë qenë<br />
pretendimet se po përjashtohet Vlora nga protokolli shtetëror, apo po bëhen<br />
përpjekje për të errësuar figurën e Ismail Qemalit. Së pari dua të theksoj se,<br />
në këtë 100 vjetor, Vlora dhe çdo pje<strong>së</strong> e territorit shqiptarë dhe trojeve shqiptare<br />
në tërësi dhe Vlora në veçanti, nderohen në shkallën më të lartë, sa<br />
më mirë dhe sa më me dinjitet, që këto festime, këto ngjarje të organizohen<br />
në mbarë trojet shqiptare në tërësi, por në mënyrë të veçantë në Tiranë,<br />
sepse Tirana është kryeqyteti i Shqipëri<strong>së</strong>, është kryeqyteti në të cilin dhe<br />
prej të cilit janë të drejtuar mendja dhe zemra e të gjithë shqiptarëve. Tirana,<br />
do të ketë sigurisht në çdo ngjarje kombëtare, cilado që të jetë ajo, do të ketë<br />
peshën më kryesore dhe vendin më kryesor”, u shpreh <strong>Berisha</strong>.<br />
Ai solli në vëmendje se vendet si SHBA dhe Italia deklaratën e Pavarësi<strong>së</strong><br />
e kanë nënshkruar në qytete të ndryshme, por festimet i kryejnë në kryeqendrën<br />
e shtetit.<br />
“Por për ata, të cilët bëjnë një analizë skematike provinciale, më duhet<br />
t’ju rikujtoj se, deklarata e pavarësi<strong>së</strong> në Shtetet e Bashkuara të Amerikës<br />
është firmosur në bibliotekën e Filadelfias, atje ndodhet teksti, por të gjitha<br />
festimet e mëdha bëhen në Shtëpinë e Bardhë, bëhen në Capitoll Hills,<br />
bëhen në Uashington dhe ky është një realitet që nuk mund të jetë ndryshe.<br />
Italia mike pati 150 Vjetorin e Pavarësi<strong>së</strong>. Piemonte ishte djepi, festimet<br />
u bënë në Romë, ndaj dhe koncepte të tilla janë të pa pranueshme. Vlora<br />
nuk është përjashtuar, përkundrazi është përfshirë në mënyrë thelbësore<br />
në protokoll, asnjë lloj varianti nuk ka pasur që të përjashtohet Vlora,<br />
përkundrazi, është e përfshirë në mënyrën më të fuqishme në protokoll”,<br />
tha kryeministri.<br />
Ai vuri në dukje se festimet fillojnë në Shkup me datën 25 nëntor, pasi<br />
Shkupi ishte epiqendra e të gjitha përpjekjeve shqiptare, kjo është e njohur.<br />
“Vazhdojnë në Prishtinë me inaugurimin e rrugës, nuk ka mënyrë më<br />
të shkëlqyer për të festuar këtë 100 vjetor, se inaugurimin e autostradës,<br />
Morinë-Prishtinë. Vazhdojnë në Vlorë dhe kthehen në drekë në datën 28<br />
nëntor në Tiranë. Pra është bërë një program, mendoj unë, dinjitoz për 100<br />
vjetorin, sepse ky 100 vjetor duhet të jemi të vetëdijshëm është kontribut i të<br />
gjitha trevave shqiptare, i kryengritjeve të mëdha të Kosovës, i përpjekjeve<br />
të mëdha të trevave të tjera. Ishte mençuri e <strong>madhe</strong> e Ismail Qemalit, në<br />
mençurinë dhe vizionin e tij, që zgjodhi Vlorën dhe kjo është një nga meritat<br />
e mëdha historike të tij, për të ngritur flamurin, sepse rrethanat ishin<br />
shumë kërcënuese. Sot një historian më <strong>sjell</strong> një dokument jashtëzakonisht<br />
interesant, më <strong>sjell</strong> deklaratën e pavarësi<strong>së</strong>, <strong>së</strong> firmosur nga Ismail Qemali<br />
në Durrës. Pse kjo deklaratë?! Ai po udhëtonte për në Vlorë, por e la këtë dokument,<br />
se po t’i bënin prita, po ta asgjësonin të kishte shpallur pavarësinë,<br />
sepse rruga për në Vlorë ishte plot rreziqe, por nuk u ndal, eci drejt Vlorës<br />
dhe atje e mblodhi asamblenë, por ai ishte maratonomaku i pavarësi<strong>së</strong>, ai<br />
ishte themeluesi”, deklaroi ai.<br />
Gjithashtu, <strong>Berisha</strong> tha se është në nderin e çdo shqiptari që shtatorja<br />
e Ismail Qemalit të ngrihet në kryeqytet. “E dyta se po e nënvlerësojmë figurën,<br />
këto janë deklarata të turpshme, primitive, njerëz që nuk kanë asnjë<br />
lloj sensi veçse primitivizmit të tyre. Përherë të parë pas 100 vitesh, përmendorja<br />
e tij po vendoset aty ku duhet të ishte vendosur, që me themelimin<br />
e Tiranës si kryeqytet, të vendoset në Tiranë dhe ky qenka nënvlerësimi<br />
që po i bëhet figurës <strong>së</strong> tij? Përkundrazi ky është vlerësimi i merituar që i<br />
bëhet figurës <strong>së</strong> tij, por nëse mendojnë se lartësimi qëndron vetëm duke<br />
injoruar figura të tjera, ky është koncept hoxhist, ne jemi ndarë nga ky koncept.<br />
Ne jemi shumë të privilegjuar që na jepet mundësia të vendosim shtatoren<br />
e tij në Tiranë, sikundër jemi të privilegjuar, që na jepet mundësia të<br />
vendosim shtatore të tjera. Asgjë nuk mund të zvogëlojë veprën e ndritur të<br />
tij, por në 100 vite nuk u vendos shtatorja e tij në kryeqytet. Ai ishte lider<br />
kombëtar, ai ishte themelues i shtetit, themeluesi i pavarësi<strong>së</strong> <strong>së</strong> vendit. Një<br />
gjë ju them këtyre që shohin se po nënvlerësojmë figurën e Ismail Qemalit,<br />
se ati i tyre shpirtëror, dy gjëra bëri, <strong>së</strong> pari deklaroi se një grup bejlerësh<br />
me në krye Ismail Qemalin, për interesa të tyre shpallën pavarësinë në Vlorë<br />
dhe u detyrua ta kapërdijë me turp një deklaratë të tillë antikombëtare<br />
dhe <strong>së</strong> dyti, djalin ia burgosi dhe familjen ia degdisi, vetëm e vetëm, se<br />
nuk duronte hijen dhe këtu vendosi shtatoren e tij, të Stalinit dhe Leninit”,<br />
theksoi Kryeministri.<br />
3
forum<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
4 @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al gazeta<br />
Mania e vetëpërbaltjes – një kompleks<br />
Nga Eden Babani<br />
Ishte koha e aksioneve me<br />
goditje të përqendruar. Fund<br />
tetori ose fillim nëntori, nuk më<br />
kujtohet. Mbaj mend se, pasi<br />
patëm ecur baltovinave nëpër<br />
errësirën e pasmesnatës, që<br />
me agun e parë filluam punën<br />
për hapjen e kanalit kullues.<br />
Shiu s’na u nda gjithë paraditen.<br />
Nga dreka doli një sy diell.<br />
Kur mbaruam normën, dy a tri<br />
orë pas mesit të ditës, qielli<br />
u kthjellua dhe jetëdhënësi i<br />
rruzullimit shkëlqeu fuqishëm.<br />
Çizmet ngarkuar deri në grykë,<br />
të baltosur si mos më keq,<br />
morëm udhën drejt vendit ku<br />
do të pritej shiriti i përurimit.<br />
Diku, në një vijë uji, u pastruam<br />
si mundëm. Vajzat e klasave<br />
të larta na i lanë fëshfëshet,<br />
kurse djemtë i nderën nëpër<br />
degë pemësh ose mbi shkurre.<br />
Fëshfëshet e holla kulluan<br />
sakaq dhe, nën rrezet e<br />
fuqishme të diellit, u terën,<br />
duke nxjerrë në pah ngjyrat e<br />
vërteta. Flitej se shkolla jonë<br />
kishte dalë e para mes shkollave<br />
dhe ndërmarrjeve të qytetit.<br />
Drejtori ishte mprehur ta<br />
merrte flamurin drejtpërdrejt<br />
nga dora e Sekretarit të Parë<br />
të Komitetit të Parti<strong>së</strong>, i cili<br />
pritej të vinte nga çasti në çast.<br />
Maturanti hokatar, Luani, njëri<br />
ndër nxënësit e mi më të mirë,<br />
e gërgiti drejtorin, demek se<br />
ashtu, i larë e i pastruar, do<br />
t’i ngjante shokut sekretar<br />
jo si aksionist, por si dasmor.<br />
Drejtori nuk e zgjati. U përkul,<br />
llackosi të dyja duart në baltë<br />
dhe i fshiu në fytyrë e në rroba,<br />
që të meritonte lavdërimet e<br />
rastit.<br />
Ç’e shtyu drejtorin tonë të<br />
vetëpërbaltej? Frika e ndonjë<br />
dhëmbi në organizatën bazë të<br />
parti<strong>së</strong> si njeri me mbeturina<br />
mikroborgjeze, frika se kushedi<br />
ç’i shkrepej autoritetit më<br />
të lartë komunist të rrethit,<br />
dëshira që të përfitonte prej<br />
buzëqeshjes <strong>së</strong> tij, shtysa<br />
për të mbijetuar në pozitën e<br />
drejtorit a për të fituar ndonjë<br />
tjetër më me leverdi? Nuk e di<br />
cila syresh më shumë e cila më<br />
pak. Ndoshta të tëra bashkë.<br />
Rasti bask, si një lakmus për lëvizjet indipendentiste në Evropë<br />
“The Economist”<br />
Kryeministri i Spanjës, Mariano<br />
Rajoy, është një burrë me shumë<br />
telashe. Kancelarja e Gjermani<strong>së</strong>,<br />
Angela Merkel, kërkon që fondet<br />
evropiane që janë të destinuara<br />
për t’i shpëtuar bankat spanjolle<br />
të kanalizohen nëpërmjet<br />
llogarive bankare të qeveri<strong>së</strong>,<br />
që do të thotë se ato vetëm<br />
sa do rrisin edhe më shumë<br />
borxhin e shteteve të rrasura<br />
deri në fyt në borxhe. Muajin e<br />
ardhshëm kryeministri spanjoll<br />
do të përballet me një grevë të<br />
përgjithshme dhe me zgjedhjet<br />
në Katalonjë, ku separatizmi<br />
është në rritje. Dhe ai brend për<br />
një kohë të shkurtër duhet të<br />
vendo<strong>së</strong> nëse Spanjës i duhet<br />
Ndoshta vetëm kompleksi i<br />
servilizmit ndaj të fuqishmit,<br />
çka i nënkupton të gjitha, madje<br />
edhe ca më shumë.<br />
Një dëshirë e çuditshme<br />
vetëpërbaltjeje vihet e re sot,<br />
bash në radhët një takëmi<br />
intelektualësh, sipas meje,<br />
me komplekse mitomanie.<br />
Nuk është fjala në kuptimin<br />
e drejtpërdrejtë të emrit<br />
vetëpërbaltje. Asnjëri syresh<br />
s’besoj ta ketë përkulur<br />
ndonjëherë shpinën që të<br />
përlyejë duart me baltë dhe<br />
pastaj të llackoset në flokë,<br />
në fytyrë e në rroba. Qibra e<br />
tyre është ku e ku më e <strong>madhe</strong><br />
se ajo e një drejtori mjeran<br />
të një shkolle të mesme të<br />
regjimit komunist. Pretendimet,<br />
gjithashtu. Nëse drejtori<br />
ynë s’pati ndonjë pretendim<br />
kushedi se çfarë dhe e llackosi<br />
veten me baltë që të bëhej i<br />
besueshëm e i pëlqyeshëm<br />
i regjimit, pretendimet e<br />
intelektualëve tanë të sotëm,<br />
pengje të mitomani<strong>së</strong> dhe të ca<br />
komplekseve të tjera, i tejkalojnë<br />
caqet e vetvetes, vijnë e marrin<br />
përmasa gjithëpërfshirëse,<br />
të frikshme, deri në dëm të<br />
interesave kombëtare. Kujt i<br />
shërben sot, fjala vjen, përbaltja<br />
e figurës <strong>së</strong> Skënderbeut me<br />
botime e stërbotime, mbase të<br />
qëllimshme, madje tamam në<br />
këtë 100-vjetor të Pavarësi<strong>së</strong>?<br />
Kujt i shërben përbaltja e<br />
virtyteve dhe e vlerave tona të<br />
trashëguara, që na kanë mbajtur<br />
gjallë si komb?<br />
Nuk ka sens krahasimi me<br />
gjestin e ish-drejtorit tënd, do<br />
të thotë ndokush. Përkundrazi.<br />
Jo vetëm që ka, por edhe<br />
referencat përkatëse janë të<br />
njëjta, ndonëse jo barabar të<br />
dëmshme. Nëse i pari u rrek<br />
të fitonte simpatinë e një hiçi,<br />
pa dëmtuar kënd, veç duke<br />
përbaltur vetveten, pala e dytë<br />
rreket të tërheqë vëmendjen<br />
e mjedisit, ndoshta edhe të<br />
qarqeve antishqiptare, duke<br />
përbaltur figura qendrore<br />
të histori<strong>së</strong> sonë ose vlera e<br />
ëndrra që na kanë mbajtur gjallë<br />
si komb, me shpre<strong>së</strong>n e rreme<br />
se do të konsiderohen origjinalë.<br />
Nëse i nxit nënndërgjegjja<br />
edhe një pako shpëtimi që<br />
politikisht është e dëmshme.<br />
Partia Popullore (PP) e Rajoy<br />
fitoi zgjedhjet rajonale në Galicia<br />
më 21 tetor, por një anketim në<br />
vendin bask në të njëjtën ditë ia<br />
shtoi atij një tjetër kokëdhimbje<br />
në listën e tij: qeveria e prirë prej<br />
socialistëve ka humbur shumicën<br />
dhe Partia Nacionaliste Baske<br />
(PNV) ka dalë në krye, duke fituar<br />
një të tretën e votave. Për më<br />
keq, partitë “konstitucionaliste”<br />
që do të thotë se janë të lumtura<br />
me statusin e rajonit bask brenda<br />
territorit të Spanjës, kanë fituar<br />
vetëm një të tretën e ulëseve<br />
në parlamentin rajonal. Euskal<br />
Herria Bildu, një koalicion i<br />
grupeve separatiste, përfshirë<br />
ish-grupin militant politik ETA,<br />
apo e bëjnë me ndërgjegje<br />
të plotë, kjo është çështje<br />
që duhet diskutuar. Ama,<br />
ndryshimet e vetmet qëndrojnë<br />
te brendia e shtysave dhe<br />
te masa e dëmit. Shtysa e të<br />
parit: kompleksi i servilizmit.<br />
Dëmi, vetjak. Shtysat e palës<br />
tjetër: mitomania, përzier<br />
me komplekse inferioriteti,<br />
nëmos më keq, me kriza të<br />
identitetit gjenetik, që e<br />
nxitin bartësin drejt qasjeve<br />
antikombëtare. Dëmi, për fat<br />
të keq, është gjithëpërfshirës,<br />
mbarëkombëtar.<br />
Kemi pasur rastin kohët e<br />
fundit të ndeshemi në shtypin<br />
e përditshëm me justifikime<br />
- sipas meje të çuditshme - se<br />
përkthimi i veprës <strong>së</strong> historianit<br />
Schmidt për Skënderbeun është<br />
një kontribut i ri në studimet<br />
historike që lidhen me epokën e<br />
Heroit tonë Kombëtar. Mundet!<br />
Gjithsesi, pyetja ime është: A<br />
duhet t’u besojmë pa një, pa dy,<br />
zbulimeve të studiuesit austriak<br />
apo t’ua lëmë shkencëtarëve të<br />
fushës përkatëse të merren me<br />
to? Personalisht, do të isha për<br />
të dytën.<br />
Në këtë rrjedhë diskutimesh,<br />
ndoca qahen se, në opinionin e<br />
përgjithshëm, lidhur me figurën<br />
e Fatosit Shqiptar, nuk mund<br />
të ndahet miti nga e vërteta<br />
historike. Ç’të keqe <strong>sjell</strong>ka për<br />
një ose disa individë të veçuar,<br />
historianë ose jo, ndërthurja e<br />
mitit me të vërtetën historike?<br />
Nëse, sipas tyre, ne paskemi<br />
vuajtur nga kjo ndërthurje e<br />
histori<strong>së</strong> me mitin, jam i bindur<br />
se, për të kundërtën, do të<br />
dëshpëroheshim thellësisht në<br />
shumicë dërmuese, madje në<br />
rang kombëtar.<br />
Ndoca të tjerë, zbulimet<br />
e historianit austriak na<br />
i paraqitin si prurje të<br />
metodologjive moderne të<br />
studimeve historike, mbi të<br />
cilat duhet të thellohen edhe<br />
historianët tanë, të gjallë e të<br />
vdekur. Sipas meje, që e shoh<br />
çështjen nga këndvështrimi i një<br />
gazetari shqiptar, s’ka ndonjë<br />
të keqe që metodologjitë<br />
moderne të diskutohen<br />
në sezone akademike me<br />
historianët e gjallë. Do të ishte<br />
një grup terrorist që para një viti<br />
kanë ulur armët, afërmendsh se<br />
për qëllime të mira, ka fituar një<br />
të katërtën e votave.<br />
Vala e mbështetjes për EH Bildun<br />
është dëshmi se sa shumë e<br />
kishte dëmtuar gjakderdhja e<br />
ETA-s kauzën për pavarësi, kur<br />
ETA ishte ende aktive. Votuesit<br />
baskë asnjëherë nuk kishin<br />
mbështetur një grup të vetëm<br />
separatist me kaq shumë vota.<br />
EH Bildu tani është bërë forca e<br />
dytë rajonale politike dhe një rival<br />
serioz karshi PNV-<strong>së</strong>, qëndrimi<br />
i <strong>së</strong> cilës për pavarësinë është<br />
i dykuptimshëm. Inigo Urkullu,<br />
lider partie dhe president i<br />
ardhshëm i rajonit, tani duhet të<br />
dalë me një qëndrim të qartë.<br />
A do të ndjekë ai Artur Masin,<br />
produktive që secili të sillte<br />
kontributin e vet, falë prirjeve<br />
dhe metodologjive që e kanë<br />
udhëhequr deri sot. Të vdekurit<br />
e kanë dhënë kontributin që për<br />
<strong>së</strong> gjalli. Vepra e tyre nuk është<br />
e paprekshme, ama, gjithsesi,<br />
duhet marrë në konsideratë,<br />
pa e fshirë me një të rënë të<br />
lapsit, ngase një historian i<br />
ditëve tona paska zbuluar<br />
ca të reja për prejardhjen e<br />
Vojsavës. S’do mend, ka edhe<br />
historianë që kenë zhbiruar sa<br />
komça ka pasur aksh xhaketë<br />
e Napoleonit. Pse të mos<br />
pranojmë që një tjetër historian<br />
të gërmojë prejardhjen e <strong>së</strong><br />
ëmës <strong>së</strong> Gjergj Kastriotit,<br />
ose sa qime të thinjura ka<br />
pasur mjekra e Skënderbeut?<br />
Të vërteta kësisoj, Fatosit<br />
Shqiptar s’i heqin gjë më tepër<br />
se ç’u ka hequr ca carëve<br />
të Rusi<strong>së</strong> prejardhja e tyre<br />
gjermane.<br />
Mirëpo, kur zbulime të një<br />
vlere të papërfillshme në<br />
krahasim me aktin madhor të<br />
veprës <strong>së</strong> Skënderbeut për<br />
epokën dhe për të ardhmen e<br />
shqiptarëve hidhen në tregun<br />
e shumicës, puna ndryshon,<br />
pasi atje ble gjithkush, i dituri e<br />
i padituri. Atëherë do të bëhej<br />
me të vërtetë shqetësuese<br />
pamundësia e ndarjes <strong>së</strong><br />
të vërtetës historike, nga<br />
propaganda antikombëtare.<br />
E vërteta historike e mitizuar,<br />
qoftë kjo e shprehur përmes<br />
veprave të artit maçist, nuk<br />
na ka <strong>sjell</strong>ë ndonjë dëm deri<br />
më sot. Përkundrazi, na ka<br />
mbajtur gjallë e na ka frymëzuar<br />
krenari kombëtare, krenarinë<br />
e munguar e të goditur rëndë<br />
gjatë gjysmëshekullit të<br />
regjimit komunist. Vështirë ta<br />
ketë përfytyruar ndonjë brez<br />
shqiptarësh Skënderbeun pa<br />
kalin e harbuar dhe pa pallën<br />
legjendare. Në fund të fundit,<br />
dukuri të tilla nuk janë thjesht<br />
shqiptare. Përmes migrimit<br />
të dukurive sociale, historike,<br />
kulturore nga një trevë, në<br />
tjetrën, ne dhe fqinjë tanë –<br />
madje edhe përtej trevave<br />
fqinjësore - kemi dhënë e kemi<br />
marrë, pra kemi përfituar dhe<br />
kemi përvetësuar reciprokisht<br />
presidentin e Katalonjës, dhe të<br />
thërra<strong>së</strong> një referendum? Nuk<br />
është e thënë menjëherë. Në<br />
një televizion lokal, duke folur<br />
në gjuhën baske, ai mbështeti<br />
një koncept të pështjelltë të një<br />
pavarësie të “llojit të shekullit<br />
XXI”. Në raste të tjera kishte thënë<br />
se mbështeste marrëdhënie<br />
bilaterale me Spanjën, duke lënë<br />
të kuptohet se duhet shikuar<br />
mundësinë e një autonomie më<br />
të gjerë. Manifesti i tij “po bëhemi<br />
më pak të varur përditë derisa të<br />
arrijmë pavarësinë” po përflitet<br />
përditë e më shumë. Por edhe<br />
PNHV-ja edhe Eh Bildu thonë<br />
se duhet të ketë të drejtë të<br />
vetëvendosjes, e që Kushtetuta e<br />
Spanjës nuk e lejon. Nëse ata nuk<br />
ia dalin me të tyren, do të rriten<br />
me popujt e tjerë. Nëse një<br />
grusht individësh të veçuar do të<br />
ndiheshin keq nga kjo e vërtetë<br />
dhe shërimin e krizave të tyre<br />
“identitare” ose mitomane do ta<br />
gjenin te zbulimet e Schmidt-it,<br />
le t’i përdorin ato si terapi, deri<br />
që të gjejnë veten në një shoqëri<br />
tjetër, ndryshe nga kjo e jona,<br />
sado që nuk do t’ua dëshironim<br />
kurë.<br />
Në qoftë se një takëm<br />
individësh, historianë ose<br />
jo, kanë vënë në shënjestër<br />
figurën e Skënderbeut, që të<br />
na zhbëjnë 500 vjet histori,<br />
ndoca të tjerë kanë marrë<br />
nishan virtyte e vlera të tjera<br />
kombëtare shqiptare. Është<br />
fakt i pamohueshëm që<br />
disa media të shkruara ose<br />
elektronike i mëshojnë deri në<br />
tejskaj dhunës dhe krimit, duke<br />
i kërkuar ato me qiri ngado e<br />
kudo. Para do ditësh lexova<br />
diku se nuk do t’u besonim<br />
syve, nëse do të shihnim gazeta<br />
“pa pikë gjaku”, që në faqen e<br />
parë. Sipas meje, një konstatim<br />
me vend. Në shtyp, kronika e<br />
ashtuquajtur “e zezë” ka vendin<br />
e vet domethënës, gjithherë<br />
në kufijtë e <strong>së</strong> pranueshmes.<br />
Nga ky këndvështrim, jo rrallë,<br />
shtypi luan një rol të veçantë<br />
për frenimin e krimeve. Por,<br />
kur kronika merr përparësi<br />
dhe qëmtohet me qëllim<br />
që të shiten sa më shumë<br />
ekzemplarë me tituj të bujshëm<br />
dhe me foto “pa censurë”,<br />
roli i saj tjetërsohet në të<br />
kundërtën. Edhe më keq ndodh<br />
me hidh-e-pritet pa doganë,<br />
kur mendimet e shumëkujt<br />
shkojnë deri në absurditet.<br />
Diku lexova sikur ne,<br />
shqiptarët, “kulturën e dhunës”<br />
e paskemi të trashëguar. Aspak<br />
e besueshme, derisa historia<br />
jonë flet për të kundërtën.<br />
Mjaft t’i hedhësh një sy Kanunit,<br />
ku edhe gjakmarrja, shfaqur<br />
si “rregullator” në kushtet e<br />
munge<strong>së</strong>s <strong>së</strong> shtetit, ka pasur<br />
kufizimet e veta. Gjakësi vriste,<br />
por dhunë nuk ushtronte,<br />
madje kishte detyrim ta<br />
kthente viktimën <strong>së</strong>mbari.<br />
Atëherë, a nuk ngjan tepër<br />
dashakeqe të fshish me një<br />
të rënë të lapsit traditën tonë<br />
tensionet, paralajmëron Kepa<br />
Auleista, një analiste baske.<br />
Dykuptimësia e qëndrimit të<br />
Urkullus është në kontrast me<br />
qëndrimin e sertë të Masit. Por<br />
rezultatet e matjes <strong>së</strong> opinioneve<br />
tregojnë se baskët nuk janë<br />
shumë të etur për pavarësi.<br />
Derisa 51 për qind e katalanëve<br />
do të votonin në favor, baskët<br />
tregojnë “më pak ose jo” interesim<br />
për pavarësi. Urkulla dëshiron që<br />
këtë çështje ta lërë pezull deri<br />
në vitin 2015, me qëllim që deri<br />
atëherë të shohë se çfarë do të<br />
ndodhë në Katalonjë dhe Skoci,<br />
ku do të mbahet një referendum<br />
për pavarësinë në vitin 2014. EH<br />
Bildu do të mundohet ta shtyjë<br />
përpara agjendën e vet. Më shumë<br />
varet sesa do të ketë mbështetje<br />
<strong>55</strong><br />
të be<strong>së</strong>s ose të mikpritjes,<br />
fjala vjen, dhe t’u mëshosh<br />
ca rasteve dhune që vërehen<br />
rëndom kudo në botë? Nëse<br />
ndokush e kërkon “kulturën e<br />
trashëguar të dhunës” në disa<br />
shprehje përkëdhelie si: “të<br />
hëngsha syrin”, “do të të ha si<br />
llokum”, “të të ha pak gushën”,<br />
“të ta këpus pak këmbkën”<br />
etj., unë do të thosha se këto<br />
nuk kanë të bëjnë aspak me<br />
dhunën, por me një afeksion<br />
të tejskajshëm, aspak të<br />
dëmshëm. Përveç kësaj, ato<br />
janë pasuri gjuhësore me vlera<br />
të pakrahasueshme shprehjeje,<br />
të cilat nuk mungojnë edhe në<br />
gjuhë të tjera.<br />
Nëse qëmtuesi i përkëdheljeve<br />
“të dhunshme” do të ngulte<br />
këmbë të më mbushte mendjen<br />
se dhuna te përkëdheljet tona<br />
“merr nganjëherë karakter<br />
kanibalesk”, atëherë unë do ta<br />
siguroja se deri më sot, asnjë<br />
shqiptar nuk ia ka ngrënë, ta<br />
zëmë, syrin e zi të partneres,<br />
sado të bukur ta ketë pasur.<br />
As syrin e bardhë, as gushën,<br />
as faqen ose buzët qershi. S’di<br />
ndonjë teze të ketë bërë tavë<br />
me këmbkat e mbe<strong>së</strong>s, pjekur<br />
në furrë. Asnjë nënë nuk ka<br />
vdekur se i ka thënë fëmijës<br />
“vdeksha unë për ty”. Dhe, po<br />
të ketë vdekur vërtet, atëherë<br />
ajo e ka çmuar se duhej të<br />
sakrifikonte, që t’i hapte rrugë<br />
jetës. Poeti rus Lebedev e mbyll<br />
poezinë e tij “Zemra e nënës”:<br />
“Mos zgjohej vogëlushja, ahere<br />
ngadal’ / në gjiun e nënës, dhe<br />
zemra u ndal...”.<br />
Dhe, <strong>së</strong> fundi, nëse qëmtuesi<br />
i përkëdheljeve tona “të<br />
dhunshme” do të arrinte<br />
në deduksionin se “jo pak<br />
psikologë ose psikiatër mund t’i<br />
konsiderojnë këto si simptoma<br />
që dëshmojnë se ne vazhdojmë<br />
ta ruajmë e ta zhvillojmë<br />
kulturën e dhunës”, do ta<br />
këshilloja, jo pa dhimbje, të mos<br />
e humbte rastin të këshillohej<br />
sa më parë me ndonjë psikiatër.<br />
Cilido psikiatër në botën tonë,<br />
përveç ndonjë jashtëtokësori<br />
që s’di sesi do të reagonte, them<br />
se do të interesohej më <strong>së</strong> pari<br />
të dinte kujt i shërben në këtë<br />
rast vetëpërbaltja.<br />
parlamentare. Me pak fat, problemi<br />
bask i Rajoy mund të hiqet qafe,<br />
por lajme të këqija po i vijnë prej<br />
rajoneve të tjera. Ekonomia ka<br />
shënuar rënie për katër çerekë<br />
me radhë. Rritja e numrit të atyre<br />
që kanë nevojë për dorën e shtetit<br />
do të bëjë që një për qind e bruto<br />
prodhimit të brendshëm të vendit<br />
të shkojë për raste sociale. Kjo<br />
mund të vërë në dyshim realizimin<br />
e qëllimeve të vëna nga Komisioni<br />
Evropian. Me fjalë të tjera, dy<br />
vendime të dhimbshme janë në<br />
pritje. Muajin e ardhshëm Spanja<br />
mund të deklarojë se nuk mund<br />
t’i ndajë pensionet për shkak të<br />
inflacionit. Dhe pastaj vjen rasti<br />
i pakos <strong>së</strong> shpëtimit. “Kur marr<br />
vendim”, ka thënë Rajoy më 19 tetor,<br />
“do të tregoj se si është puna”.
gazeta<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
<strong>55</strong> @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al<br />
politike<br />
Rasmussen i përgjigjet deputetëve të PS-<strong>së</strong><br />
Shqipëria partnere e denjë e NATO-s, kontribuon për sigurinë globale<br />
Sekretari i Përgjithshëm i<br />
Aleancës <strong>së</strong> Atlantikut të Veriut<br />
(NATO), Ander Fogh Rasmussen i<br />
përgjigjet letër-anke<strong>së</strong>s <strong>së</strong> një grupi<br />
deputetësh të Parti<strong>së</strong> Socialiste,<br />
lidhur me kontrollin parlamentar në<br />
Ministrinë e Mbrojtjes. Rasmussen<br />
shprehet se Shqipëria është një<br />
aleate e palëkundur e NATO-s dhe<br />
pje<strong>së</strong>marrëse në misionet më të<br />
rëndësishme të saj, për garantimin e<br />
paqes globale. Ai vlerëson përpjekjet<br />
Presidenti Nishani dhe Kryeministri Sali <strong>Berisha</strong> presin në takime të veçanta Kryetarin e<br />
Parlamentit të Danimarkës, Mogens Lykketoft dhe Delegacionin Parlamentar danez<br />
“Shqipëria dëshiron të hyjë në BE si<br />
kontributor dhe jo si konsumator”<br />
Presidenti i Republikës, Bujar Nishani<br />
priti dje në një takim Kryetarin<br />
e Parlamentit të Mbretëri<strong>së</strong> <strong>së</strong><br />
Danimarkës, Mogens Lykketoft, dhe<br />
Delegacionin Parlamentar që kryeson<br />
gjatë vizitës zyrtare në vendin tonë.<br />
Presidenti Nishani shprehu mirënjohjen<br />
dhe falënderimin për mbështetjen që<br />
Danimarka dhe qeveria e populli danez<br />
i kanë dhënë Shqipëri<strong>së</strong> në përparimin<br />
dhe demokratizimin e institucioneve,<br />
anëtarësimin në NATO dhe liberalizimin<br />
e vizave.<br />
Në vijim, Kreu i Shtetit e vlerësoi<br />
marrjen e statusit të vendit kandidat si<br />
një moment inkurajimi për Shqipërinë<br />
dhe shoqërinë shqiptare në vazhdimin<br />
e reformave, pavarësisht kostos <strong>së</strong><br />
tyre. “Shqipëria dëshiron të hyjë në<br />
Bashkimin Evropian si kontributor dhe<br />
jo si konsumator”, u shpreh Presidenti<br />
Nishani gjatë takimit.<br />
Kryetari i Parlamentit të Danimarkës,<br />
Mogens Lykketoft shprehu admirimin e tij<br />
për arritjet e Shqipëri<strong>së</strong> gjatë dy dekadave<br />
të demokraci<strong>së</strong> <strong>së</strong> re shqiptare.<br />
Lykketoft theksoi rolin e Danimarkës në<br />
mbështetje të politikës <strong>së</strong> zgjerimit të<br />
Bashkimit Evropian duke e mbështetur<br />
gjykimin e tij në dy momente kryesore se,<br />
Kriteret e Kopenhagenit në vitin 1993 dhe<br />
zgjerimi më i madh i Bashkimit Evropian<br />
në vendet e Evropës Juglindore në 2002in<br />
kanë ndodhur gjatë presidencave<br />
daneze të Këshillit të Evropës. Të dy<br />
bashkëbiseduesit ranë dakord se do<br />
të vazhdojnë bashkëpunimin e tyre<br />
e Shqipëri<strong>së</strong> në këtë drejtim, duke<br />
besuar në një partneritet të ngushtë<br />
me Shqipëri<strong>së</strong> dhe NATO-s.<br />
“Që prej anëtarësimit në 2009-ën,<br />
Shqipëria ka qenë një anëtare e<br />
palëkundur. Aleat, i cili kontribuon<br />
aktivisht në mënyrë të veçantë në<br />
operacionet e NATO-s. Shqipëria<br />
ka qenë një nga kontribuueset e<br />
rëndësishme në operacionet e<br />
NATO-s në Afganistan, gjatë dekadës<br />
<strong>së</strong> kaluar dhe përpjekjet tuaja janë<br />
për zgjerimin e BE-<strong>së</strong> drejt Ballkanit<br />
Perëndimor dhe veçanërisht për<br />
integrimin e Shqipëri<strong>së</strong> në Bashkimin<br />
Evropian.<br />
<strong>Berisha</strong>: Qeveria do realizojë çdo<br />
reformë për integrimin e vendit në BE<br />
Kryeministri Sali <strong>Berisha</strong> zhvilloi dje një takim<br />
me kryetarin e parlamentit te Danimarkës,<br />
Mogens Lykketoft dhe delegacionin që e<br />
shoqëronte. Kreu i qeveri<strong>së</strong> e vlerësoi këtë<br />
vizitë si një kontribut tjetër të rëndësishëm,<br />
në marrëdhëniet mes Shqipëri<strong>së</strong> dhe<br />
Danimarkës.<br />
Nga ana e tij, Lykketoft shprehu vlerësimet<br />
e tij për transformimin rrënjësor të ndodhur<br />
gjatë këtyre viteve në Shqipëri. Në takim u<br />
Presidenti Nishani zhvillon një takim me Kryetarin<br />
e KLSH-<strong>së</strong>, Bujar Leskaj<br />
“KLSH, një nga mekanizmat kryesorë<br />
të shtetit në monitorimin dhe<br />
kontrollin e veprimtari<strong>së</strong> financiare<br />
dhe ligjore të institucioneve”<br />
Presidenti i Republikës, Bujar Nishani priti dje në një takim Kryetarin<br />
e Kontrollit të Lartë të Shtetit, Bujar Leskaj. Presidenti Nishani çmoi<br />
reformat e ndërmarra <strong>së</strong> fundmi nga Kontrolli i Lartë i Shtetit dhe<br />
punën e bërë nga ky institucion. Kreu i Shtetit shprehu vlerësimin për<br />
Kontrollin e Lartë të Shtetit si një nga mekanizmat kryesorë të shtetit<br />
në monitorimin dhe kontrollin e veprimtari<strong>së</strong> financiare dhe ligjore të<br />
institucioneve të tjera.<br />
Kryetari i Kontrollit të Lartë të Shtetit e njohu Presidentin e Republikës<br />
me raportin më të fundit të KLSH-<strong>së</strong> dhe angazhimin e këtij institucioni<br />
për një punë profesionale dhe transparente në kontrollin dhe zbulimin<br />
e të gjitha rasteve të shkeljes <strong>së</strong> ligjit dhe të koordinimit me të gjitha<br />
institucionet e tjera të zbatimit të ligjit. Presidenti Nishani e inkurajoi<br />
kreun e KLSH-<strong>së</strong> për bashkëpunimin e ngushtë të këtij Institucioni me<br />
Institucionin e Prokurori<strong>së</strong> shqiptare, në goditjen e çdo veprimtarie<br />
antiligjore dhe korruptive që konstatohet. Në këtë drejtim, Presidenti<br />
Nishani vlerësoi vizionin që Kreu i Kontrollit të Lartë të Shtetit,<br />
Bujar Leskaj ka për këtë Institucion në përmbushjen e misionit të tij<br />
kushtetues.<br />
vlerësuar maksimalisht. Gjithashtu,<br />
është vlerësuar pozitivisht<br />
pje<strong>së</strong>marrja e Shqipëri<strong>së</strong> në misionin<br />
e KFOR-it”- shkruan në përgjigjen e<br />
tij, kreu i NATO-s, Rasmussen.<br />
Përsa i takon çështjes <strong>së</strong><br />
ngritur nga deputetët e Parti<strong>së</strong><br />
Socialiste, Rasmussen vlerëson<br />
se bashkëpunimi konstruktiv mes<br />
institucioneve është në interes të<br />
vendit. “Mbikëqyrja parlamentare<br />
është një tipar i veçantë i<br />
rikonfirmuan marrëdhëniet shumë të mira<br />
që ekzistojnë mes dy vendeve dhe vullneti i<br />
të dy palëve për t’i konsoliduar edhe më tej<br />
ato dhe bashkëpunimin frytdhënës në të<br />
gjitha fushat me interes të ndër<strong>sjell</strong>ë.<br />
Kryeministri <strong>Berisha</strong> e falenderoi<br />
Kryetarin e Parlamentit të Danimarkës<br />
për mbështetjen e vazhdueshme dhe për<br />
ndihmën bujare që Danimarka i ka dhënë<br />
Shqipëri<strong>së</strong> gjatë kësaj periudhe në të<br />
gjitha përpjekjet e saj për të konsoliduar<br />
demokracinë, shtetin ligjor dhe ekonominë<br />
e tregut, si dhe anëtarësimin në NATO<br />
dhe integrimin e shpejtë në BE. Në këtë<br />
kontekst, Kryeministri <strong>Berisha</strong> e njohu<br />
Lykketoft me refomat dhe arritjet e<br />
qeveri<strong>së</strong> shqiptare në të gjitha fushat si,<br />
demokraci<strong>së</strong> dhe Kuvendi luan një<br />
rol të rëndësishëm në çështjet e<br />
mbrojtjes kombëtare. Është në<br />
interes të vendit kur institucionet<br />
bashkëpunojnë ngushtësisht dhe<br />
në mënyrë konstruktive”- shkruan<br />
më tej, Sekretari i Përgjithshëm i<br />
Aleancës <strong>së</strong> Atlantikut të Veriut<br />
(NATO), Ander Fogh Rasmussen në<br />
letër-përgjigjen dërguar deputetit<br />
socialist, Piro Lutaj.<br />
zhvillimi ekonomik me ritme të shpejta,<br />
konsolidimi i shtetit ligjor, lufta kundër<br />
krimit dhe korrupsionit, modernizmi dhe<br />
dixhitalizmi i procedurave, etj. Kryeministri<br />
u shpreh se Shqipëria ka një <strong>së</strong>rë treguesish<br />
të rëndësishëm që e rendisin atë, krah<br />
vendeve të zhvilluar të Evropës, për sa<br />
i përket nivelit të ulët të vdekshmëri<strong>së</strong>,<br />
foshnjore, amtare dhe në tërësi, numrit të<br />
banesave për frymë, aksesit në shërbimit<br />
shëndetësor apo arsimor, etj.<br />
Kryeministri <strong>Berisha</strong> e siguroi Lykketoft<br />
për angazhimin e qeveri<strong>së</strong> shqiptare për<br />
të realizuar çdo reformë që Shqipëria<br />
të ecë përpara drejt anëtarësimit në<br />
BE, projektit më madhor për shqiptarët<br />
në këtë shekull. Lykketoft i shprehu<br />
vlerësimin më të lartë Kryeministrit<br />
<strong>Berisha</strong> për të gjitha këto arritje, duke e<br />
siguruar atë, se Danimarka do të vijojë të<br />
jetë një përkrahëse dhe mbështetëse e<br />
fuqishme e projekteve të Shqipëri<strong>së</strong> për<br />
integrimin në BE.<br />
Në këtë kontekst, u shpreh Lykketoft,<br />
Danimarka do të mbështe<strong>së</strong> çdo lloj<br />
propozimi pozitiv që KE do ti japë për hapa<br />
të mëtejshëm integrimit të Shqipëri<strong>së</strong><br />
në BE. Në takim u rikonfirmua gjithashtu<br />
vendosmëria e të dy vendeve për të<br />
nxitur investimet reciproke në veçanti,<br />
investitorët danezë për të shfrytëzuar<br />
potencialet e rëndësishme dhe klimën e<br />
favorshme të krijuar nga qeveria shqiptare<br />
për biznese dhe investime.<br />
Konventa/LSI publikon rezultatet<br />
e votimit për Komitetin Drejtues<br />
Lëvizja Socialiste për Integrim shpalli dje emrat më të votuar që do të<br />
jenë pje<strong>së</strong> e Komitetit Drejtues Kombëtar të kësaj partie. Në më pak se 24<br />
orë nga mbyllja e votimeve, LSI bëri publike listën e gjatë të emrave, në të<br />
cilën nuk mungonin dhe emrat më të spikatur të LSI-<strong>së</strong>, si Ilir Meta, Edmond<br />
Haxhinasto, Edmond Panariti, Erisa Xhixho, Ilir Dashi, Luan Rama, Nora Malaj,<br />
Pëllumb Pipero, Petrit Vasili, Shezai Rrokaj apo dhe Viron Bezhani. Kryetarja<br />
e Komisionit të Votimit, Klajda Gjosha bëri publike rezultatet e votimit. Sipas<br />
saj, në Konventën Kombëtare Zgjedhore të Lëvizjes Socialiste për Integrim<br />
morën pje<strong>së</strong> 2209 delegatë, nga të cilët kanë marrë pje<strong>së</strong> në votim 2107. “Nga<br />
këto 38,6 për qind janë delegate gra. Në përfundim të procesit të votimit i<br />
zhvilluar në mënyrë elektronike, rezultojnë të zgjedhur anëtar të Komitetit<br />
Drejtues Kombëtar 180 persona që kanë marrë më shumë vota nga 282<br />
kandidatë që ishin në listë. Në zbatim të statutit të Lëvizjes Socialiste për<br />
Integrim, kapitulli 11, pika 8, hynë automatikisht në komitet drejtues kombëtar<br />
75 persona”, tha ajo.<br />
Risia e këtij votimi ishte aplikimi i votimit elektronik, ku Lëvizja Socialiste për<br />
Integrim u bë partia e parë që theu akullin në këtë drejtim dhe sipas organizatorëve<br />
dhe Komisionit Qendror të Konventës Kombëtare Zgjedhore të LSI-<strong>së</strong> një votim<br />
i tillë rezultoi me sukses. Dy ditë më parë, gjatë punimeve të Konventës, Ilir Meta<br />
vlerësoi votimin elektronik të aplikuar në këtë konventë. “Unë shpresoj, tha Meta,<br />
që standardi elektronik i numërimit fillimisht të zbatohet në Qarkun e Fierit në<br />
zgjedhjet e vitit 2013 dhe më pas në të gjithë vendin”. Duke u ndalur në koalicionin<br />
e LSI-<strong>së</strong> me partitë e tjera, kreu i Lëvizjes Socialiste për Integrim theksoi se,<br />
“koalicionet nuk janë procese që paravendosen, por ato ndërtohen mbi bazën e<br />
bashkëpunimeve dhe diskutimeve me bazë të gjerë, me objektiv për t`i shërbyer<br />
integrimit të vendit në BE”.<br />
5<br />
Kreu i OSBE, Eugen<br />
Wollfarth takon kryetaren<br />
e KQZ, Lefterie Lleshi dhe<br />
nënkryetarin Denar Biba<br />
“OSBE-KQZ,<br />
bashkëpunim<br />
për zgjedhjet<br />
e vitit 2013,<br />
Kryeprokurori i<br />
ri personalitet i<br />
kualifikuar dhe i<br />
paanshëm”<br />
Kryetari i Prezencës <strong>së</strong> OSBE-<strong>së</strong><br />
në Shqipëri, Ambasadori Eugen<br />
Wollfarth takoi paraditen e<br />
djeshme kryetaren Lefteri Lleshi<br />
dhe nënkryetarin Denar Biba në<br />
ambientet e Komisionit Qendror<br />
Zgjedhor (KQZ). Zgjedhjet e<br />
2013-ës ishin temë e këtij takimi,<br />
ndërkohë që OSBE ka apeluar më<br />
parë për mbajtjen e zgjedhjeve<br />
të lira dhe të ndershme në vend.<br />
Në një prononcim për mediat, pas<br />
takimit Wollfarth apeloi që është<br />
shumë e rëndësishme të mbahet<br />
një frymë bashkëpunimi teknik,<br />
ndërkohë që shprehu besimin që<br />
ekzistojnë përbërësit për zgjedhje<br />
të mira. “Në fakt është shumë e<br />
rëndësishme për zgjedhjet e 2013<br />
të ekzistojë një frymë e mirë e<br />
bashkëpunimi teknik. Pas këtij<br />
takimi jam i bindur se ekzistojnë<br />
ingredientët më të mirë që ata të japin<br />
zgjedhjet më të mira të mundshme<br />
vendit. Pritet të vijnë vëzhguesit nga<br />
ODIHR për zgjedhjet e 2013-ës, dhe<br />
<strong>së</strong> bashku me prezencën e OSBE-<strong>së</strong><br />
janë disa projekte duke u diskutuar.<br />
Në fakt kjo mbështetja për KQZ-në<br />
përbën edhe elementët e ndihmës,<br />
teknike. Sic thashë jam i bindur se<br />
do ketë përgatitje shumë të mira dhe<br />
mendoj se elementi më i mirë është<br />
fryma e bashkëpunimit dhe unë<br />
mendoj se është”, deklaroi Wollfarth.<br />
Ky është takimi i parë që<br />
ambasadori Wollfarth zhvillon<br />
me krerët e këtij institucioni<br />
pasi Kuvendi miratoi vetëm me<br />
votat e mazhorancës në seancën<br />
plenare të 11 tetorit kryetarin e ri të<br />
Komisionit Qendror të Zgjedhjeve<br />
(KQZ) Lefteri Lleshin.<br />
I pyetur rreth debatit më të fundit<br />
për zgjedhjen e kreut të ri të organit<br />
të akuzës, ambasadori i OSBE-<strong>së</strong><br />
tha se duhet gjetur një figurë e<br />
paanshme. “Kryeprokurori i ri duhet<br />
të jetë një personalitet i kualifikuar,<br />
i paanshëm dhe neutral. Le të<br />
shohim diskutimet që po vazhdojnë<br />
dhe mënyra si do të interpretohet<br />
Kushtetuta për këtë. Kam besim<br />
se do të gjendet një zgjidhje e mirë.<br />
Por, ajo që është më e rëndësishme<br />
është gjetja e një personaliteti të<br />
kualifikuar që do ta bënte punën<br />
e prokurorit të përgjithshëm në<br />
mënyrë neutrale dhe të paanshme”,<br />
theksoi Wollfarth.<br />
Ambasadori i OSBE, duke u përfshirë<br />
në debatin për zgjedhjen e kreut<br />
të ri të organit të akuzës, deklaroi<br />
pak kohë më parë se momenti më<br />
i përshtatshëm për zgjedhjen e<br />
pasardhësit të Ina Ramës është<br />
maji i vitit 2013-të. Ndërkohë, që i<br />
ka kujtuar njëherazi kla<strong>së</strong>s politike<br />
shqiptare që këtë çështje të mos e<br />
përdorë në fushatën elektorale të<br />
vitit 2013.
E martë, 30 tetor 2012<br />
6 @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al gazeta<br />
forum<br />
Edi Rama dhe leksionet e tij politike në çadrat e zjarrit<br />
Nga Kostaq Xoxa<br />
Edi Rama është njeriu i cili<br />
nuk dihet në ç’frazë mund të<br />
besohet, në cilën jo. Për çdo<br />
shprehje të tij, mund të gjendet<br />
shprehja e kundërt, po nga<br />
ai. Në „Kurbanin“ vetëm një<br />
fjali është e besueshme: „Kjo<br />
është e vërteta ime“. Mos ka<br />
edhe një nxitje të brendshme,<br />
në të vetmin rast kur mund të<br />
jetë i kthjelluar, se kjo thënie<br />
është e pakuptimtë? Sepse<br />
nuk di të shprehet thjesht: „Ky<br />
është mendimi im“. Sepse nuk<br />
mund të ketë dy „të vërteta të<br />
kundërta“. E vërteta asgjësohet<br />
nëse né u dashka të pranojmë<br />
që Edvini është antikomunist<br />
me flatra, madje ekstremist,<br />
se enveristët duhet të varen<br />
në litar. Të pranojmë, nga ana<br />
tjetër, se Enveri na qenkësh<br />
hero legjendar, i idolatrizuar<br />
në Konferencat e Pezës, çdo 16<br />
shtator. Për atë mendimin parak,<br />
po japim disa mendime nga libri<br />
“Shqipëria, zgjim i dhimbshëm” i<br />
dhënë edhe në anglisht “Albania<br />
painful aßakening”. Ky libri i dytë<br />
mund të quhet si vëllimi i 2-të<br />
i “Refleksioneve”. Pa u zgjatur<br />
shumë, mund ta pasqyrojmë<br />
Haxhi pishmanin, me disa citime:<br />
“Komunizmi që ne njohëm<br />
ishte versioni më i dhunshëm i<br />
llojit”. Vazhdojmë me një citat<br />
tjetër: “Procesi i ringjalljes <strong>së</strong><br />
mendimit të lirë në Shqipëri do<br />
të jetë përfundimisht i kryer<br />
vetëm atëherë kur kur kufoma<br />
e komunizmit shqiptar të jetë<br />
varrosur shtatë pashë nën<br />
dhé”. Pas vitit 1991, kur doli ky<br />
libër, e pamë sesi kjo kufomë<br />
Benedikti XVI në Ditën e Emigrantëve: “hapjani dyert shpre<strong>së</strong>s, mos i mbyllni kufijtë”<br />
“Emigracioni: shtegtim feje<br />
dhe shprese”: kjo është tema e<br />
Mesazhit të Papës për Ditën e<br />
99-të Botërore të Emigrantit<br />
dhe të Refugjatit, që do të<br />
kremtohet më 13 janar 2013. Në<br />
dokumentin, i cili u bë i njohur<br />
sot, Benedikti XVI nënvizon<br />
se, pavarësisht nga kriza<br />
ekonomike, duhen respektuar<br />
të gjitha të drejtat themelore<br />
të njerëzve, që detyrohen<br />
të emigrojnë. Ati i Shenjtë u<br />
bën thirrje shteteve të mos i<br />
mbyllin hermetikisht kufijtë<br />
dhe të bëjnë përpjekje për ta<br />
zgjidhur që në rrënjë problemin<br />
e trafikut dhe të shfrytëzimit të<br />
personave.<br />
“Feja e shpresa” janë shpesh<br />
të vetmet gjëra, që gjenden<br />
në valixhen e emigrantit, të<br />
vetmet gjëra, që ata mund të<br />
marrin me vete, por kontributi<br />
i tyre në vendet ku shkojnë<br />
mund të jetë i madh, edhe nga<br />
pikpamja kishtare. Papa i njeh<br />
çdo shteti të drejtën të vendo<strong>së</strong><br />
për flukset e emigracionit, por<br />
tërheq vëmendjen mbi faktin se<br />
ekziston edhe një e drejtë për<br />
të emigruar, pje<strong>së</strong> e të drejtave<br />
themelore të njeriut, që duhen<br />
respektuar.<br />
Nga ana tjetër, nënvizon<br />
Benedikti XVI, shumica e<br />
emigrantëve largohen nga vendi<br />
u varros shtatë pashë nën<br />
dhé, kur doli brenda mureve<br />
të ministri<strong>së</strong> <strong>së</strong> Jashtme<br />
të një pseudohistorianiministër<br />
i Jashtëm, kur fotoja<br />
e diktatorit tiran, shtatë pashë<br />
e lartë e shtatë pashë e gjerë,<br />
zbukuronte një institucion të një<br />
vendi pasdiktatorial!<br />
***<br />
Tani vijmë te fjala e këtij të<br />
pabesueshmi në një forum të<br />
gruas socialiste. Nuk la gjë<br />
pa thënë: Lavde pa fund për<br />
femrën shqiptare (pa folur,<br />
natyrisht, për qëndrimin e tij<br />
vetjak, në këtë subjekt), sesa<br />
të drejta u bënë zgjedhjet e<br />
gruas në Sarandë, ku shumë<br />
gra dhanë dorëheqjen nga<br />
P. Socialiste e Ramës, për<br />
manipulimet skandaloze, sesi<br />
i tyre për shkak të kushteve<br />
ekonomike, të munge<strong>së</strong>s <strong>së</strong><br />
minimumit për të jetuar, për<br />
shkak të fatkeqësive natyrore,<br />
të luftrave e të problemeve<br />
shoqërore. Ata kanë të drejtë<br />
të mos emigrojnë, të jetojnë<br />
në vendin ku kanë lindur e ku<br />
kanë të dashurit e tyre, prandaj<br />
duhen ndihmuar për t’ia arritur<br />
këtij qëllimi. Shpesh, denoncon<br />
Ati i Shenjtë, shtegtimi i<br />
shpre<strong>së</strong>s kthehet në kalvar<br />
për të mbijetuar e kjo e lëndon<br />
dinjitetin e emigrantit.<br />
Nuk mund të harrohet, thekson<br />
Papa, çështja e emigracionit<br />
të parregullt, sidomos kur ai<br />
realizohet përmes trafikut dhe<br />
shfrytëzimit të personave,<br />
veçanërisht të grave e fëmijëve.<br />
Nga njëra anë, këshillon<br />
Benedikti XVI, duhen dënuar<br />
ashpër këto fenomene, por nga<br />
ana tjetër, zgjidhja nuk mund<br />
të jetë mbyllja e kufijve dhe<br />
rritja e sanksioneve kundër<br />
emigrantëve të parregullt. Ati<br />
i Shenjtë uron të ndërhyhet në<br />
vendet e varfëra me projekte<br />
për zhvillimin e tyre, duke<br />
pasur gjithnjë parasysh rastin<br />
e veçantë, për të cilin kërkohet<br />
mbrojtje humanitare, ose<br />
strehim politik.<br />
Më pas në Mesazh, roli i Kishës<br />
Katolike. Ajo, thekson Papa,<br />
u keqtrajtua Elisa Spiropali në<br />
FRESH, sesi shumë persona<br />
lanë mandatin e deputetit, që të<br />
zëvendësoheshin nga autokrati<br />
në krye të parti<strong>së</strong> me deputetë<br />
më të besueshëm, etj. Por la pa<br />
përmendur atë për të cilin do të<br />
përbënte një skandal të vërtetë:<br />
Për bllokimin e valëve të<br />
celularit në sallë, një risí nga ato<br />
alla-Rama, që zgjoi zemërimin<br />
e mjaft anëtarëve të PS-<strong>së</strong>,<br />
të cilët patën guximin dhe e<br />
përfolën publikisht këtë shpikje<br />
elektronike të paparë! Ndërmjet<br />
të tjerave foli edhe për të<br />
ashtuquajturën grevë të disa<br />
individëve që s’kishin lidhje me<br />
shoqatat e ish-të përndjekurve<br />
politikë, siç u shprehën Reshat<br />
Kripa, Tanush Kaso e ish-të<br />
përndjekur politikë të tjerë.<br />
duhet të shmangë rrezikun<br />
e asistencializmit, në favor<br />
të integrimit të vërtetë e të<br />
plotë të emigrantëve, që duhet<br />
të jenë anëtarë aktivë e të<br />
përgjegjshëm të shoqëri<strong>së</strong>, me<br />
të drejta e detyra të barabarta<br />
me qytetarët e vendit mikpritës.<br />
Vetëm në këtë mënyrë, ata<br />
mund të kontribuojnë për të<br />
mirën e përbashkët e mund<br />
t’i pasurojnë bashkësitë e<br />
krishtera me dëshminë e tyre të<br />
fe<strong>së</strong>, duke u dhënë gjallëri të re.<br />
Kardinali Veliò: asnjë shtet<br />
nuk ka të drejtë t’i dëbojë<br />
emigrantët/Mesazhi i<br />
Benediktit XVI për Ditën<br />
Botërore të Emigrantit 2013 u<br />
paraqit dje në Sallën e Shtypit të<br />
Vatikanit, në një takim, kryesuar<br />
nga kreu i dikasterit vatikanas<br />
për emigrantët, kardinali<br />
Antonio Maria Veliò. Hirësia e tij<br />
ripohoi se çdo shtet ka të drejtë<br />
t’i mbrojë qytetarët e tij, por<br />
asnjë shtet nuk ka të drejtë t’i<br />
flakë jashtë emigrantët.<br />
Fjalët e fundit, që u thanë në<br />
konferencën e shtypit kushtuar<br />
paraqitjes <strong>së</strong> Mesazhit papnor<br />
për Ditën e Emigrantit, ishin<br />
theksim i bindjes <strong>së</strong> qartë<br />
e të drejtpërdrejtë të kreut<br />
të dikasterit vatikanas për<br />
emigracionin. Kur një gazetar<br />
e pyeti si duhet kuptuar pika<br />
Tani le të citojmë një pje<strong>së</strong> të<br />
fjalës <strong>së</strong> tij, duke i dhënë vetes<br />
të drejtën të ndërhyjmë (në<br />
kllapë) për gjërat që janë hapur<br />
mashtruese:<br />
Nga fjala e Ramës: Është grevë<br />
politike, thotë qeveria. Jo, e<br />
vërteta e hidhur është se ajo<br />
është një grevë urie (e individëve<br />
të papranuar nga shoqatat e<br />
ish-të përndjekurve) për bukën<br />
e gojës (me vila në Korfuz? Me<br />
aksione në fabrikën e Vorës.<br />
Me veprimtari prostitucionesh,<br />
për të cilat janë dënuar?). E nxit<br />
Partia Socialiste, thotë Saliu<br />
(Ç’interes kishte?) Jo, atë grevë<br />
e ka nxitur, organizuar dhe e<br />
mban gjallë tallja përbuzëse<br />
e Saliut ndaj të burgosurve<br />
politikë. Ajo grevë është në<br />
fakt epilogu më i trishtuar i një<br />
e dokumentit, që trajton<br />
rregullimin e flukseve të<br />
emigrantëve, duke u interesuar<br />
edhe në se Vatikani është pro<br />
apo kundra kontrollit të fortë<br />
mbi ta, kardinali Veliò dha<br />
përgjigjen: “Përballë procesit të<br />
emigrimit, nuk mund të flitet për<br />
njërin, që e inkurajon, e tjetrin,<br />
që e shkurajon. Për njërin, që<br />
përpiqet të zgjidhë problemet<br />
lindur nga ky proces, e tjetrin, që<br />
nuk përpiqet. Unë besoj se asnjë<br />
shtet në botë nuk ka të drejtë<br />
t’i flakë jashtë emigrantët, por<br />
edhe se asnjë shtet në botë<br />
nuk duhet të jetë aq naiv, sa t’ua<br />
hapë portat të gjithë atyre, që<br />
do të dëshironin ta kapërcenin<br />
këtë prag. Ka ligje e shteti duhet<br />
ta mbrojë identitetin kulturor,<br />
mirëqenien, vetë nënshtetasit<br />
e vet. Por kjo nuk do të thotë<br />
se ka edhe të drejtën t’i dëbojë<br />
emigrantët”.<br />
Në hapje të konferencës <strong>së</strong><br />
shtypit, vetë imzot Veliò, përveç<br />
aspekteve humanitare të punës<br />
<strong>së</strong> zhvilluar nga Kisha në ndihmë<br />
të emigrantëve, theksoi edhe<br />
përma<strong>së</strong>n fetare të fenomenit.<br />
Emigranti, tha Hirësia e Tij, nuk<br />
duhet parë thjeshtë si një trup<br />
që lëviz, me kërkesa, ëndrra,<br />
shpresa, por edhe si shpirt, i<br />
ngarkuar me bindje, në të cilat<br />
beson.<br />
kapitulli njëzetvjeçar talljeje<br />
përbuzëse me të burgosurit<br />
politikë (Mashtrim. PS-ja nuk<br />
është njëvjeçare. Dihet ç’ka<br />
bërë PD-ja për këtë shtre<strong>së</strong>. Për<br />
strehim, për të drejta studimi<br />
për fëmijët, për punësim. Vetëm<br />
një vesh shurdh si ai i Edit<br />
nuk i ka dëgjuar. Po PS-ja çka<br />
bërë? Asgjë. Asnjë qindarkë!<br />
Duke ushtruar diferencimin<br />
klasor, ua lau gjynahet Ramizit,<br />
Nexhmijes, Aranitit..., madje i<br />
shpërbleu majmërisht).<br />
Dhe jo vetëm kaq, ajo grevë<br />
është njëkohësisht edhe pasoja<br />
tragjike e një politike pa din<br />
dhe pa iman, që gënjeshtrat e<br />
veta i kthen deri në ligje për të<br />
marrë votat. Le të tregohet një<br />
ligj kundër ish-të përndjekurve<br />
politikë!). E pastaj kur njerëzit<br />
kërkojnë të drejtën që u jep<br />
ligji - mu ashtu siç po e kërkojnë<br />
ata njerëz të shkretë dhe të<br />
shkretuar qoftë në pje<strong>së</strong>n e<br />
parë dhe të pafat të jetës <strong>së</strong><br />
tyre, qoftë në pje<strong>së</strong>n e dytë<br />
dhe po prapë të pafat të jetës<br />
<strong>së</strong> tyre, që i dhanë njëzet vjet<br />
rresht votën Saliut,- (paska<br />
marrë vota ai, që ti e quan Saliu?<br />
Se E.R.-ja thotë që ia ka vjedhur<br />
votat!) edhe flakën mund t’ia<br />
venë vetes ( me benzinën që ua<br />
dërgon Edi Rama) po meazallah<br />
se mund të gjejnë veshë në<br />
qeveri për t’u dëgjuar.<br />
Kam shkuar t’i vizitoj një natë<br />
ndër të parat në çadrën e tyre.<br />
(Le të supozojmë se nuk janë<br />
individë që përfaqësojnë vetëm<br />
veten, siç kanë thënë ish-të<br />
përndjekurit politikë publikisht.<br />
Le t’i quajmë ashtu siç doni ju. Nuk<br />
është hipokrizi që të interesohesh<br />
E duke cituar një studim të vitit<br />
2012, titulluar “Feja në shtegtim”,<br />
që vë theksin mbi fenë e<br />
emigrantëve lidhur me vendin,<br />
ku emigrojnë, domethënë, me<br />
dhjetë shtetet më të prekura<br />
nga ky fenomen (Federata Ruse,<br />
Ukraina, Gjermania, Franca,<br />
Mbretëria e Bashkuar e Spanja,<br />
por edhe Arabia Saudite e<br />
India), kardinali kujtoi se kombi<br />
më emblematik në këtë drejtim<br />
janë SHBA, me rreth 43 milionë<br />
të huaj, të strehuar, nga të<br />
cilët, 32 milionë të krishterë,<br />
posaçërisht meksikanë: “Këta<br />
numra flasin për burimet e<br />
pasura fetare, që <strong>sjell</strong>in me<br />
vete emigrantët, e njëkohësisht<br />
dëshmojnë se ata shpresojnë<br />
shumë në ndihmën e bashkësive<br />
të krishtera, në gjirin e të cilave<br />
do ta jetojnë fenë”.<br />
Prej këndej, shtoi kardinali,<br />
Kisha, në veprimtarinë e<br />
saj bamirëse e baritore,<br />
nuk duhet ta harrojë kurrë<br />
përma<strong>së</strong>n fetare, por duhet<br />
të jetë gjithnjë shembull në<br />
impenjimin për t’i mbrojtur me<br />
të gjitha forcat dinjitetin e të<br />
drejtat e emigrantëve: “Kisha<br />
ka një rol të rëndësishëm<br />
në procesin e integrimit.<br />
Ajo përgjigjet me vënien e<br />
njeriut dhe të dinjitetit të<br />
tij në qendër të vëmendjes,<br />
<strong>55</strong><br />
për ata që edhe brenda çadrës<br />
nuk e kanë premtimin tënd as<br />
1/1000-n e asaj që ka bërë PD-ja<br />
për ta?). Më pyetën po ti çfarë do<br />
të bëje po të ishe kryeministër,<br />
do t’i dëmshpërbleje sipas<br />
ligjit të gjithë të burgosurit<br />
politikë? U thashë (...)<br />
unë s’ju gënjej dot (....)<br />
por ju siguroj se as nuk do<br />
t’ju shpërfillja kurrë siç ju<br />
shpërfill Saliu (...) por do<br />
t’u kthej të burgosurve politikë<br />
në radhë të parë të drejtën që të<br />
respektohen jo thjesht si njerëz(!).<br />
Këtu janë shkëputur retorikat<br />
djallëzore. Le të guxojë ndokush<br />
nga përkrahësit e E. Ramës, t’i<br />
vërë edhe ato “hi syve” që të<br />
kuptohet më mirë se thelbi nuk<br />
është cenuar aspak! ... Kjo është<br />
një qeveri që për të qëndruar<br />
aty ku është, ka vjedhur votat<br />
e popullit të vet (Dhe vazhdon<br />
propagandën antiqeveritare...<br />
Për këtë farë propagande janë<br />
të etur ata?). Kjo qeveri për të<br />
qëndruar aty ku është ka vrarë. Ka<br />
vrarë protestues (mungon fjala:<br />
paqësorë!)... Atëherë, si mund<br />
të bëjë kjo qeveri dialog me një<br />
grusht njerëzish të rraskapitur<br />
nga vuajtjet në burgjet e<br />
komunizmit dhe në të përpjetën<br />
e pafundme të këtyre viteve<br />
pas komunizmit? Dialog bëjnë<br />
qeveritë që zgjidhen me votën<br />
e popullit, jo ata që sundojnë<br />
përmes vjedhjes <strong>së</strong> votës <strong>së</strong><br />
popullit. (Ç’u duhen të ngujuarve<br />
vjedhjet e votave?).<br />
Pastaj i drejtohet kryeministrit<br />
“t’i nxjerrë nga ai kalvar<br />
dhimbjesh e zjarresh (me shishet<br />
e benzinës që ndërfuteshin nga<br />
jashtë) ...<br />
me porosinë që të mbrohen<br />
pakicat, duke vlerësuar<br />
kulturat e tyre, ndihme<strong>së</strong>n<br />
në favor të paqes universale,<br />
përma<strong>së</strong>n kishtare e misionare<br />
të fenomenit të emigracionit,<br />
rëndësinë e dialogut dhe të<br />
ballafaqimit brenda shoqëri<strong>së</strong><br />
civile, bashkësive kishtare<br />
dhe konfesioneve e feve<br />
të ndryshme”. Kujtojmë se<br />
fenomeni i emigracionit<br />
vijon të jetë tejet aktual.<br />
Kushtet e sotme ekonomikopolitike<br />
i shtyjnë 740 milionë<br />
emigrantë ndërkombëtarë<br />
(sipas llogarive të Organizatës<br />
Botërore të Emigracionit,<br />
në vitin 2011), pa llogaritur<br />
këtu refugjatët e njerëzit<br />
që kërkojnë strehim, jeta e<br />
të cilëve shpesh, siç theksoi<br />
në konferencën e shtypit<br />
imzot Jozef Kalathiparambili,<br />
sekretar i dikasterit papnor,<br />
është një kalvar i vërtetë, që<br />
nis me shtegtimin në varka<br />
të vjetra, nëpër detëra të<br />
trazuara, e përfundon me një<br />
jetë dramatike, tepër të njohur<br />
për të gjithë ata, që e kanë<br />
provuar sa e trishtuar është<br />
të ngjitësh shkallët e huaja e<br />
të hash bukën e huaj!Pikërisht<br />
përkrah këtyre njerëzve është<br />
Kisha e për ta, Mesazhi i Papës,<br />
drejtuar mbarë botës.
gazeta<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
<strong>55</strong> @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al<br />
forum<br />
Edhe pas 100 vitesh Ballkan të trazuar,<br />
në rend të ditës mbeten zgjidhjet etnike<br />
Historiani Qerim Lita zgjidhjen e sheh në krijimin e shteteve etnike apo edhe të konfederatave ballkanike, ndërsa analisti Alajdin<br />
Demiri mendon se BE-ja nuk ka shkop magjik, sepse ajo ndoshta mund të zgjidh kriza ekonomike, por nuk mund të zgjidhë edhe<br />
krizën e Maqedoni<strong>së</strong>, sikurse edhe krizën e Bosnjës me “Republikën Sërpska”, që është një krizë latente në rajon<br />
Njëqind vjet pas luftërave ballkanike,<br />
gadishulli vazhdon të jetë i trazuar.<br />
Sa fiket njëra flakë, ndizet tjetra dhe<br />
sa qetësohet njëri problem lind tjetri.<br />
Që para 100 viteve lindën shtete, u<br />
ndryshuan kufijtë, u nënshkruan marrëveshje<br />
e traktate, por assesi nuk u<br />
gjet një çelës për një qetësi të përhershme.<br />
Historianët zgjidhjen e shohin<br />
te krijimin i shteteve etnike apo edhe<br />
të konfederatave ballkanike, ndërkohë<br />
që analistët shprehen se ditët më të<br />
mira për qetësimin e Ballkanit, ende nuk<br />
kanë ardhur. Po sipas tyre, do të duhet të<br />
ndodh një vetëdijesim i disa shteteve në<br />
rajon, para <strong>së</strong> gjithash Serbi<strong>së</strong>.<br />
Zgjidhje etnike, ose konfederatë ballkanike/Historiani<br />
Qerim Lita vlerëson<br />
se të gjitha luftërat ballkanike i nxitën<br />
shtete sllave, konkretisht Rusia, e cila<br />
tentonte nëpërmjet shteteve të vogla<br />
sllave, siç ishte Serbia, Bullgaria, por<br />
edhe Greqia ortodokse, ta gllabërojë<br />
tërë Ballkanin. Kjo, sqaron historiani,<br />
ishte arsyeja e nisjes <strong>së</strong> luftës <strong>së</strong> parë<br />
ballkanike që si moto e kishte dëbimin e<br />
perandori<strong>së</strong> osmane nga Ballkani, ndërsa<br />
shtetet e sipërpërmendura patën mosmarrëveshje<br />
ndërmjet veti për shkak<br />
të pretendimeve, territoriale. Fjala vjen<br />
Bullgaria, e cila mbeti e pakënaqur nga<br />
territoret e fituara nga lufta e parë e nisi<br />
edhe luftën e dytë ballkanike. Në këtë<br />
kontekst shqiptarët absolutisht në këto<br />
luftëra ballkanike u dëmtuan shumë si<br />
anë aspektin territorial ashtu edhe njerëzor.<br />
Tokat shqiptare u copëtuan, u krijua<br />
një shtet politik shqiptar, i cili u pranua<br />
ndërkombëtarisht nga ana e fuqive të<br />
atëhershme të mëdha. Por, territori ishte<br />
aq i cunguar sa që dy e treta e territoreve<br />
ngelën jashtë atij shteti. Nga kjo periudhë<br />
e deri më sot faktikisht në përjashtim të<br />
Kosovës, që u pranua si shtet, në Ballkan<br />
nuk ndryshuan kufijtë”, sqaron Lita. Sipas<br />
tij derisa nuk ka zgjedhje etnike, ose njëfarë<br />
lloj konfederate ballkanike, nuk do<br />
të ketë qetësi në Ballkan. “Kryesisht nëse<br />
zgjidhet çështja e shqiptarëve këtu në<br />
Ballkan, sepse shqiptarëve u është bërë<br />
padrejtësi<strong>së</strong> më e <strong>madhe</strong> nga forcat e<br />
mëdha. Kjo tanimë është historikisht<br />
e njohur. Shqiptarët jetojnë në gjashtë<br />
shtete, në Shqipëri, Maqedoni, Kosovë,<br />
Serbi, Mal të Zi dhe në Greqi. Shteti shqiptar,<br />
por edhe Kosova kufizohen me shqiptarët,<br />
dhe deri sa ky problem nuk zgjidhet,<br />
nuk do të ketë qetësi në Ballkan. Nuk<br />
është faji i shqiptarëve, sepse shqiptarët<br />
kërkojnë të drejtat e tyre kombëtare,<br />
kërkojnë që ato padrejtësi që u janë bërë<br />
ndaj tyre edhe në shekullin 20 edhe më<br />
vonë, të përmirësohen”, vlerëson Lita. Ai<br />
më tej shton se në Maqedoni jemi dëshmitarë<br />
se problemi shqiptar është ende i<br />
gjallë. “ Shqiptarët ende nuk mund t’i realizojnë<br />
të drejtat e tyre kombëtare, e mos<br />
të flasim për shqiptarët në luginën e Preshevës<br />
apo të Malit të Zi”. Siç thotë Lita,<br />
idenë për shtete etnike, pra shtete etnike<br />
kombëtare, e kanë pasur edhe rilindasit<br />
tanë, dhe këtë ide e kanë vazhduar<br />
edhe atdhetarët tjerë që kanë vepruar<br />
gjatë shekullit 20. “Sot politika shqiptare<br />
mendon që bashkimin kombëtar ta bëjë<br />
nëpërmjet BE-<strong>së</strong> dhe NATO-s, mirëpo<br />
unë mendoj se kjo për<strong>së</strong>ri nuk do të jetë<br />
zgjidhje, sepse shqiptarët për<strong>së</strong>ri do të<br />
jenë në gjashtë shtete”, thotë historiani.<br />
Ai sqaron më tej se, përveç shqiptarëve,<br />
problem është edhe çështja Bosnjës,<br />
pastaj çështja edhe Maqedoni<strong>së</strong>. “Unë<br />
mendoj se zgjidhja më e drejtë do të ishte<br />
një konfederatë ballkanike, ku do të përfshiheshin<br />
Shqipëria, Kosova, Mali i Zi e<br />
Maqedonia, eventualisht edhe Bullgaria.<br />
Kjo do të krijonte një stabilitet, sepse në<br />
këtë konfederatë faktikisht do të zgjidhej<br />
një padrejtësi që u është bërë popujve<br />
të Ballkanit”, thotë Lita.<br />
Zgjidhja e mirë ende s’ka ndodhur/<br />
Analisti Alajdin Demiri është i mendimit<br />
se nëse analizohen këto 100 vjetet e fundit<br />
në Ballkan, ato janë të ngarkuara me<br />
një proces, i cili u paraqit pas shpërbërjes<br />
<strong>së</strong> Perandori<strong>së</strong> Osmane dhe lindjes <strong>së</strong><br />
shteteve të reja. Lindja e këtyre shteteve<br />
të reja, siç thotë Demiri është proces<br />
që filloi në atë kohë, mirëpo ende nuk<br />
ka përfunduar. Kjo do të thotë se shtetet<br />
ekzistuese shpeshherë kanë pasur<br />
tendenca të gllabërojnë dhe të okupo-<br />
RitA ORA ME FLAMuR<br />
Nga Muharrem Nitaj<br />
“Në ketë vend vdesin vetëm bletët,<br />
kuajt dhe anëtarët e LDK-<strong>së</strong>, ndërsa të<br />
gjithë të tjerët ngordhin”. Kështu po ma citonte<br />
gjyshen e tij, njëri prej kolegëve të mi,<br />
me të cilin takohemi rrallë dhe pothuaj asnjëherë<br />
nuk pajtohemi. Kur arti del në skenë,<br />
siç ndodhi edhe këtë herë me Rita Oran,<br />
del sikur në këtë vend vdesin vetëm artistët,<br />
ndërkaq në të tjerët jemi mëkatarë,<br />
që flasim e nuk dijmë ç’flasim, që gremë e<br />
nuk dimë ç’gremë...që vrasim shqiptarçe e<br />
godasim. Ka plasur si bombë me sahat videoklipi<br />
i Rita Oras dhe e ka mbushur shpirtin<br />
shqiptar, me shkëlqimin e saj. Katër minuta<br />
të këngëtares britanike me prejardhje nga<br />
Kosova, kanë prodhuar miliona postime, komente<br />
dhe klikime në rrjetet sociale dhe në<br />
mediet prestigjioze botërore. E mbështjellë<br />
me flamurin e Kosovës në qafën e saj dhe e<br />
ngjitur mbi NEWBORN-in e Prishtinës, i cili<br />
akoma ka mbetur simboli i vetëm që ta kujton<br />
atë ditë të ftoftë dimri të pavarësimit të<br />
shtetit të Kosovës, me të cilin po kacafytemi<br />
kaq pamëshirshëm e kaq përditë, Rita Ora<br />
është shndërruar në heroinën e, kush e di, sa<br />
milionë shqiptarëve. Kam lexuar me qindra<br />
komente në Facebook dhe në portalet e të<br />
gjiha gjuhëve, se si Rita Ora ishte bërë ambasadorja<br />
më e suksesshme e Kosovës, në këto<br />
ditë kur diplomacia nuk është se ka shkëlqyer.<br />
Sigurisht se video-klipi i Rita Oras, do të jetë<br />
njëri prej shembujve më ilustrativë, që dëshmon<br />
për fuqinë e artit në luftën e një populli<br />
për të kapur vendin që i takon në komunitetin<br />
e kombeve dhe të shteteve. Ka pasur, të paktën<br />
dy simbole të papër<strong>së</strong>ritshme, në spotin<br />
më promovues që ka bërë ndokush ndonjëherë<br />
për Kosovën, e që është përhapur aq<br />
rrufeshëm dhe aq dendur si “Shine Ya Light”.<br />
Flamuri i Kosovës dhe NEWBORN, simbole<br />
këto, të cilat më shumë se gjithçka janë të<br />
lidhura me mrekullinë e shekullit për Kosovën.<br />
Çuditërisht nga të gjitha opinionet për<br />
video-klipin, ndoshta për të parën herë nuk<br />
pashë të ketë pasur njerëz të pezmatuar, se<br />
pse Rita Ora e kishte pasur të mbështjellë për<br />
qafe flamurin e Kosovës, dhe jo flamurin kuq e<br />
zi. Madje këtë herë, kjo gjë nuk ishte kundërsh-<br />
jnë hapësira të shteteve më të dobëta,<br />
siç ishte rasti i luftërave Ballkanike, kur<br />
edhe u bë zgjerimi apo shpërbërja e disa<br />
shteteve, siç është rasti me Maqedoninë.<br />
“Më vonë gjithë këto procese ishin të<br />
ndjekura me një krijimin e një Jugosllavie,<br />
e cila u konceptua si Mbretëri e serbeve,<br />
kroatëve e sllovenëve duke i suspenduar<br />
kombet tjera. Në të vërtetë këto kombe<br />
më vonë e fituan pavarësinë në mënyra<br />
të ndryshme, proces ky që është duke<br />
përfunduar me pavarësinë e Kosovës si<br />
shtet. Mirëpo, nga ana tjetër këto shtete<br />
ekzistuese, janë edhe gjeneratorë të<br />
krizave për arsye të zgjerimit territorial,<br />
siç është Serbia që e mban peng Bosnjën<br />
nëpërmjet të Republikës <strong>së</strong> Serbi<strong>së</strong> në<br />
Bosnjë e Hercegovinë si dhe Maqedonia,<br />
e cila gjithnjë e më shumë imponohet me<br />
një strategji nacionaliste luftënxitëse<br />
dhe degraduese në Ballkan”, shprehet<br />
analisti Demiri. Kjo, sipas tij do të thotë<br />
se Ballkani nuk mund të stabilizohet derisa<br />
këto burime të krizës vazhdojnë të<br />
ekzistojnë. “Këto janë burime të hegjemoni<strong>së</strong>,<br />
të konjuktimit të territoreve<br />
dhe proceset e formimit të shteteve<br />
në Ballkan ende nuk kanë përfunduar”,<br />
sqaron Demiri. Mënyra më e mirë për<br />
qetësimin e Ballkanit, sipas Demirit<br />
ende nuk ka ndodhur, sepse paraprakisht<br />
duhet të ndodhe vetëdijesimi<br />
i disa shteteve në rajon edhe atë serbëve,<br />
kroatëve, maqedonasve, të cilët<br />
paraqiten si destabilizues të rajonit.<br />
“Edhe Kroacia tenton ta destabilizojë<br />
Bosnjën, ashtu edhe si Serbia. Mirëpo,<br />
Serbia tenton ta destabilizojë edhe<br />
Kosovën nëpërmjet Veriut të saj, ose<br />
përmes mosnjohjes <strong>së</strong> saj. Gjithashtu<br />
edhe roli i Maqedoni<strong>së</strong>, e cila nuk mund<br />
të gjejë rrugë drejt stabilizimit të vet<br />
për arsye se stabilizimi i vendit shkon<br />
nëpërmjet shqiptarëve, gjegjësisht mbetet<br />
peng i një problemi të pazgjidhur me<br />
shqiptarët që kërkon një afirmim të shqiptarëve<br />
si pje<strong>së</strong> e barabartë e shtetit të<br />
Maqedoni<strong>së</strong>. Këto janë çelësat që mund<br />
ta stabilizojnë Ballkanin edhe atë në afat<br />
më të gjatë”, përfundon ai.<br />
BE s’ka shkop magjik/Por sa<br />
tuar as nga ata, të cilët i kam parë me sytë e mi,<br />
ta grenë flamurin e Kosovës, jo një herë dhe jo<br />
në një vend. Nuk e di nëse kjo është rezultat i<br />
pafuqi<strong>së</strong> për ta kundërshuar një ndërmarrje<br />
kaq të <strong>madhe</strong> dhe kaq promovuese të një artisteje<br />
me prejardhje nga Kosova, apo është<br />
fillimi i një epoke të re, ku njerëzit po mësohen<br />
t’i pranojnë simbolet që janë të shtetit të<br />
tyre. Do të ishte hipokrizi dhe e pandershme<br />
deri në asht, pafuqia për ta kundërshtuar një<br />
vlerë arti dhe krejt e natyrshme mbase, që<br />
njerëzit të mësoheshin të jetojnë edhe me<br />
flamurin që mund të mos e kenë pëlqyer. Shqiponja<br />
dykrenare shqiptare, me elemente<br />
mitologjike është gjetur, thuhet, ndër ilirë që<br />
në shekullin e gjashtë e që besohet të na e<br />
kenë marrë bizantinët, kur edhe na kanë pushtuar,<br />
ka vazhduar të jetë pje<strong>së</strong> e fëtyrës dhe e<br />
shpirtit shqiptar. Në këtë njëqindvjetor fuqia e<br />
saj është më shqiptare se asnjëherë, por edhe<br />
falmuri i Kosovës i rrinte bukur shqiptares nga<br />
Britania. “Në ketë vend vdesin vetëm bletët,<br />
kuajt dhe anëtarët e LDK-<strong>së</strong>, ndërsa të gjithë<br />
të tjerët ngordhin”. Këshu po ma citonte gjyshen<br />
e tij, njëri prej kolegëve të mi, me të cilin<br />
anëtarësimi i vendeve të Ballkanit në<br />
familjen evropiane do të kishte qetësuar<br />
këtë gadishull. Siç shprehet analisti<br />
Demiri, “Puna e parë është se Bashkimi<br />
Evropian nuk ka shkop magjik që t’i detyrojë<br />
këto shtete vet të merren vesh.<br />
Puna e dytë gjithë këto shtete që i përmendi<br />
janë shumë larg Bashkimit Evropian.<br />
Tendenca e BE-<strong>së</strong> për krijimin një<br />
klime pozitive për këto shtete, nuk do të<br />
thotë se këto shtete do të pranohen me<br />
këtë bagazh dhe me këtë mënyrë që ata<br />
veprojnë sot”, sqaron Alajdin Demiri. Ai<br />
është i mendimit se BE-ja ndoshta mund<br />
të zgjidh konflikte ekonomike dhe kriza<br />
ekonomike, siç është rasti me Greqinë,<br />
ose eventualisht me Spanjën, por nuk<br />
mund të zgjidhen krizat e Spanjës të llojit<br />
të separatizmit të baskëve dhe katalonasve,<br />
ashtu si nuk mund të zgjidh edhe<br />
krizën e Maqedoni<strong>së</strong>, sikurse edhe krizën<br />
e Bosnjës, “Republikës <strong>së</strong> Sërpska”, që<br />
është një krizë latente. “Pra, këto kriza<br />
duhet të zgjidhen me presione të ndryshme<br />
dhe të detyrohen që këto shtete<br />
vet ta zgjidhin e pastaj të jenë anëtare të<br />
BE-<strong>së</strong>”, thotë Demiri.<br />
Serbët kanë porosi edhe për Maqedoninë/Analisti<br />
Alajdin Demiri, thotë se<br />
serbët me krenari festojnë gjitha humbjet<br />
e veta, prej betejës <strong>së</strong> Kosovës<br />
dhe humbjet tjera që kthehen në një<br />
mitologji dhe ngritje të kombit serb.<br />
“Porositë serbe sot në Ballkan janë<br />
agresive dhe shumëdimensionale. Ata<br />
kanë porosi edhe për Maqedoninë edhe<br />
për Kosovën edhe për Republikën Serbe<br />
të Bosnjë e Hercegovinës. Mirëpo,<br />
kapaciteti i këtij nacionalizmi romantik<br />
është duke kaluar dhe ky nacionalizëm<br />
sot për sot nuk i ndihmon, por përkundrazi<br />
e dëmton më <strong>së</strong> shumti Serbinë,<br />
si element destabiluzues i Ballkanit, i<br />
cili tanimë nuk ka kapacitet në asnjë<br />
mënyrë të destabilizojë rajonin, por ka<br />
kapacitet të mbajë tension politik,<br />
diplomatik e mitologjik”, shprehet<br />
Demiri.<br />
Marrë nga e përditshmja e Shkupit<br />
“Koha”<br />
takohemi rrallë dhe pothuaj asnjëherë nuk<br />
pajtohemi. Sigurisht kjo “batutë” është e një<br />
kohe tjetër, kur lufta e LDK-<strong>së</strong> me të gjithë<br />
të tjerët, ka qenë e ashpër, e përgjakshme<br />
ndonjëherë dhe e pashpirtë më shpesh. Por,<br />
ajo mund të mbetet e saktë edhe sot e tani,<br />
vetëm se në pje<strong>së</strong>n e fundit secili mund ta<br />
vendo<strong>së</strong> veten e tij, në luftë për votë e deri në<br />
zhdukje. Kur arti del në skenë, siç ndodhi edhe<br />
këtë herë me Rita Ora n, del sikur në këtë<br />
vend vdesin vetëm artistët, ndërkaq në të<br />
tjerët jemi mëkatarë, që flasim e nuk dimë<br />
ç’flasim, ç’ngremë e nuk dimë ç’ngremë...që<br />
vrasim shqiptarçe e godasim. Lufta politike,<br />
që sot në Kosovë është më e ashpër<br />
se kurrë, tashmë e ka krjuar një standard<br />
të ri, që nënkupton që suksesi i dikujt me<br />
patjetër duhet të paraqitet si dështim i<br />
tjetrit. Nuk do të çuditesha sikur komisarët<br />
e partive të jenë nisur tashmë në rrugën e<br />
përvetësimit të artit dhe të shkëlqimit të<br />
artistes nga Kosova. Kjo luftë politike, që<br />
domosdoshmërisht duhet të përkthehet<br />
në votë për pushtet, këtë herë ishte shtrirë<br />
përdhe dhe flamuri i Kosovës në qafën e<br />
Rita Orës, rrinte po aq bukur sa flamuri kuqezi<br />
në qafen e Marigo<strong>së</strong> dikur.<br />
7<br />
StuDiMi i FRiKSHëM/<br />
KuSH BANON Në QytEt<br />
vuAN Më SHPESH NgA<br />
çRREguLLiMEt PSiKiKE<br />
Më shumë se gjysma e popullsi<strong>së</strong><br />
<strong>së</strong> botës jeton ndërkohë në qytete.<br />
Banorët e qyteteve të mëdha <strong>së</strong>muren<br />
më shpesh mendërisht. Jeta në një<br />
qytet të madh të rëndon shpirtin.<br />
Këtu njerëzit vuajnë shumë më tepër<br />
nga çrregullime psikike si ankthe,<br />
depresione dhe madje edhe skizofreni<br />
se sa në fshat. Zhurma e vazhdueshme,<br />
mungesa e hapësirave, dhe stresi luajnë<br />
në këtë mes një rol të rëndësishëm.<br />
Këtyre u shtohen stresi social, pra<br />
ndjenja e të qënit i izoluar në mes të një<br />
turme njerëzish që nuk i njeh. Po cilat<br />
janë saktësisht shkaqet që i bëjnë ata<br />
që banojnë në qytete të mëdha që të<br />
<strong>së</strong>muren mendërish? Një grup shkencor<br />
pranë Institutit Qendror të Shëndetit<br />
Mendor në Mannheim nën drejtimin e<br />
psikiatrit Andreas Meyer-Lindenberg,<br />
po merret me këtë çështje, e cila po<br />
bëhet gjithnjë e më e rëndësishme.<br />
“Sipas vlerësimeve deri në vitin 2050<br />
dy të tretat e popullsi<strong>së</strong> <strong>së</strong> botës do<br />
të jetojë në qytete. Pra njerëzimi ka<br />
përpara një ndryshim shumë, shumë<br />
të madh social-mjedisor,” - thekson<br />
prof. Andreas Meyer-Lindenberg.<br />
Studiuesit mendojnë se njerëzit që<br />
jetojnë në qytet dhe reagojnë ndryshe<br />
ndaj stresit nga ata që jetojnë në<br />
fshat. Për të vërtetuar këtë tezë ata<br />
kanë bërë ekzaminime me ezhe koke<br />
dhe kanë parë regimet e sektorëve të<br />
ndryshëm të trurit. Personat që morën<br />
pje<strong>së</strong> në eksperiment ju nënshtruan<br />
situatash të qëllimshme stresi, për të<br />
parë se cilët sektorë të trurit reagojnë.<br />
Në pah doli sidomos një sektor, i<br />
ashtuquajtuar amygdala. “Amygdala,<br />
është një lloj sensori për rreziqet. Nëse<br />
rreth nesh ndodh diçka e rrezikshme<br />
apo shqetësuese, amygdala ndizet<br />
dhe shkakton reagime në formë<br />
frike, apo reagime me arratisje ose<br />
me kundërpërgjigj, fright of fight, siç<br />
thuhet në anglisht” thotë prof. Andreas<br />
Meyer-Lindenberg. Në këtë sektor<br />
të trurit, studiuesit konstatuan se ai<br />
reagon ndryshe në varësi të mjedisit ku<br />
jetojnë pje<strong>së</strong>marrësit në eksperiment.<br />
Nga pamjet e ezhe<strong>së</strong> duket se kjo zonë<br />
reagon ndryshe tek ata që jetojnë<br />
në fshat dhe në qytet. Tek banorët e<br />
fshatrave kemi aktivitet shumë, shumë<br />
të ulët. Në një qytet të vogël, por me më<br />
tepër banorë se një fshat, ne shohim<br />
një aktivizim të me<strong>së</strong>m. Te njerëzit që<br />
jetojnë në një qytet të madh shohim<br />
një aktivizim shumë të madh” - sqaron<br />
psikiatri Andreas Meyer-Lindenberg.<br />
Banorët e fshatrave janë pra më pak<br />
të ndjeshëm ndaj stresit. Edhe dikush<br />
që ka lindur në fshat, është më pak i<br />
ndjeshëm ndaj stresit. Sa më gjatë që<br />
një person e ka kaluar fëmijërinë e tij në<br />
qytet, aq më shumë është ai i prirur për<br />
t’u stresuar.<br />
Si mund të reduktohet stresi i<br />
qyteteve të mëdha? Studiuesit po<br />
merren tani me çështjen, se si mund<br />
t’i organizojmë dhe t’i planifikojmë<br />
qytetet në mënyrë të atillë që njerëzit<br />
të jetojnë në to më të relaksuar dhe të<br />
shëndetshëm. “Vërtetë që ne mund<br />
të bëjmë diçka në këtë drejtim, për<br />
shembull, përmes shpërndarjes <strong>së</strong><br />
hapësirave të gjelbra dhe aspekte<br />
të tjera, të cilat besojmë që janë të<br />
rëndësishme. Këto do të ishin në<br />
të vërtetë masa për parandalimin<br />
e <strong>së</strong>mundjeve psikike. Planifikimi i<br />
mirë urban ndikon drejtpërdrejtë tek<br />
shëndeti mendor” - sqaron psikiatri<br />
Andreas Meyer-Lindenberg. Por edhe<br />
vetë qytetarët e stresuar mund të<br />
bëjnë diçka për të mbrojtur veten.<br />
Për shembull të meditojnë. Studimet<br />
kanë treguar se meditimi e largon<br />
stresin nga jeta e përditshme.<br />
“Dojçe Vele”
forum<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
8 @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al gazeta<br />
Në kujtim të 85 vjetorit të lindjes Dr. Don<br />
gaspër gjini dhe në kujtim të të gjithë<br />
paraardhësve tanë të shenjtë që dhanë<br />
jetën në shërbim të Fe<strong>së</strong> dhe Kombit…<br />
Nga Marjan Sopi<br />
Gjatë histori<strong>së</strong> sonë<br />
bimilenare, poltikanë,<br />
pseudohistorianë e<br />
të ngjajshëm, në shkrimet<br />
e ligjërimet e tyre, janë<br />
munduar ta paraqesin<br />
popullin shqiptar si një popull<br />
të paarsimuar, të egër, të<br />
paditur dhe primitiv. Mirëpo,<br />
ky popull i lashtë, bujar,<br />
zemërgjerë dhe dashamirës<br />
nuk është i tillë siç pretenduan<br />
dhe u munduan ta paraqesin<br />
armiqtë tanë. Gjatë shekujve<br />
me qëllime të caktuara,<br />
popullin shqiptar e etiketuan<br />
këtë me lloj-lloj etiketimesh<br />
nga më të ndryshmet. Por,<br />
historia e vërtet apo më<br />
mirë të themi e vërteta nuk<br />
mund të fshihet saqë a mund<br />
të fshihet drita në errësirë.<br />
Sepse, dokumente, shkrime,<br />
libra e dëshmi, lëndë të<br />
ndryshme arkivore anë e<br />
mbanë botës të qytetëruar<br />
(në veçanti dokumentet e<br />
shumtë arkivore të Vatikanit)<br />
thërrasin dhe dëshmojnë të<br />
kundërtën e kundërshtarëve<br />
dhe armiqve të popullit më<br />
të lashtë në Evropë, popullit<br />
Shqiptarë. Dhe me siguri<br />
se albanologu i famshëm<br />
Lambertz duke njohur mirë<br />
historinë e popullit shqiptar,<br />
duke qenë i njohur me njerëz<br />
që dha ky popull njerëzimit,<br />
me plotë të drejt konstaton<br />
dhe thotë: “Historia e<br />
vërtetë botërore nuk mund<br />
të shkruhet drejt po që se<br />
në hartimin e saj e në te nuk<br />
marrin pje<strong>së</strong> edhe shqiptarët!”<br />
Duke studiuar dhe njohur<br />
historinë e lashtë të popullit<br />
shqiptarë si dhe personalitetet<br />
e shquar në te dhe të cilët<br />
lanë gjurmë të pashlyera në<br />
historinë tonë Kombëtare dhe<br />
atë ndërkombëtare, historiani<br />
me famë botërore (veçmas<br />
rreth popujve të Ballkanit)<br />
Milan Shuflay me fakte na bind<br />
se shqiptarët midis Tivarit,<br />
Prizrenit, Ohrit dhe Vlorës<br />
ishin të arsimuar si nëpër<br />
qytete, ashtu edhe fshatra,<br />
me përjashtim nga vendet e<br />
larta rurale. Jo, se këta patriotë<br />
e atdhedashës, njerëz të<br />
shkencës dhe dijës kontribuan<br />
vetëm në mesin e popullit të<br />
tyre, popullit shqiptar, por<br />
kontributi i tyre shtrihet edhe<br />
më gjerë dhe është me përmasa<br />
ndërkombëtare. Me jetën dhe<br />
punën e tyre të palodhshme,<br />
nën kushte pa kushte dhe<br />
rrethana të vështira dhe<br />
rrezikshme, me gjithë këtë ata<br />
i treguan botës se shqiptarët<br />
e duan shkrim leximin, e duan<br />
kulturën dhe avancimin e saj, e<br />
duan dhe e çmojnë traditën, e në<br />
rend të parë gjuhën të të parëve<br />
të tyre e me të cilën dëshirojnë<br />
t’i afrohen dhe vlerat shqiptare<br />
t’ia afrojnë botës. Kurse<br />
edhe njohësi tjetër me famë<br />
botërore, historiani i mirënjohur<br />
Jireçeku nga ana e vet sikur<br />
mbështetë të thënat e Shuflay,<br />
kur shkruan: “Shqiptarët në<br />
Mesjetë paraqitën si popullsi<br />
e vjetër krishtere me kulturë<br />
më shumë qytetare…”. Kështu<br />
duke parë dhe analizuar gjithë<br />
historinë dhe personalitetet e<br />
popullit shqiptarë nga e kaluara,<br />
ata të cilët shkronjat e parat<br />
ë gjuhës shqipe i shkruajtën<br />
me gjak, dhe se aspak nuk<br />
na befasojnë shënimet e më<br />
vonshme të cilat flasin se<br />
qysh rreth vitit 1364 kishte<br />
njerëz nga viset e veriore të<br />
Shqipëri<strong>së</strong> cilët shkonin e<br />
ju drejtoheshin qendrave e<br />
qyteteve aso kohe të njohura<br />
e prestigjioze evropiane të<br />
arsimimit, dijës, për të mësuar<br />
gramatikën, moralin e lëndë<br />
të tjera të cilat mësoheshin<br />
në sistemin e shkollimit të<br />
atëhershëm (Shih. Dr.Don<br />
Gaspër Gjini, Ipeshkvia Shkup-<br />
Prizren nëpër shekuj, Drita<br />
– Prishtinë, 2011). Por, kohërat<br />
e vështira nën okupime<br />
të popujve të ndryshëm e<br />
veçmas asaj të Perandori<strong>së</strong><br />
Osmane 500 vjeçare e bënë<br />
të vetën. Mirëpo, pavarësisht<br />
nuk duhet harruar faktin<br />
se asnjëherë dhe askurrë<br />
në popullin shqiptarë nuk u<br />
shua dëshira e flakët si dhe<br />
përpjekjet e individëve për<br />
të krijuar në gjuhën e ëmbël<br />
amtare Shqipe, dhe me<br />
këtë ta ndihmojnë popullin<br />
e vet që ta mbrojë, kultivojë<br />
dhe ruajë edhe një fije të<br />
hollë të <strong>së</strong> kaluarës edhe në<br />
lëmin e kulturës. Kështuqë<br />
qysh në Mesjetë kemi emra<br />
të mëdhenj, të shquar të<br />
kulturës… Të <strong>sjell</strong>im këtu<br />
vetëm disa nga radha e gjatë<br />
e tyre. Dom Gjon Gazulli,<br />
matematikan i famshëm,<br />
astronom dhe humanist i<br />
madh, përkatësisht mësues<br />
dhe prift i nderuar (Shek. XV).<br />
Pal Gazulli, vëllai i Gjonit po<br />
ashtu i njohur në këtë kohë.<br />
Ky ishte rektor i shkollave<br />
të Dubrovnikut gjatë viteve<br />
1442-1444. Në mesin e<br />
këtyre burrave të mëdhenj<br />
shqiptar është edhe Marin-i.<br />
Marin Beçikemi, profesor në<br />
universitetin e Padovës (Itali),<br />
dhe për dhjetë vite radhazi<br />
ishte edhe rektor i shkollës<br />
<strong>së</strong> lartë në Dubrovnik (Shih:<br />
Historia e letërsi<strong>së</strong> shqipe<br />
I-II, Prishtinë 1968, 160). Këtu<br />
mos ta harrojmë edhe artistin<br />
e famshëm Andre Aleshin,<br />
ky shumicën e veprave të<br />
mrekullueshme i ka punuar<br />
në Dalmaci dhe Itali, aq sa<br />
qyteti i Splitit e ka shpallur<br />
edhe qytetar nderi e shumë<br />
e shumë intelektual tjerë të<br />
cilët I dhanë shumë jo vetëm<br />
kulturës shqiptare por edhe<br />
asaj evropiane. Vlen të cekët<br />
Gjithmonë në mbrojtje<br />
të qënies shqiptare<br />
se qysh kryeipeshkvi i Tivarit<br />
Gulielm Andae (është viti<br />
1332) dëshmon se Shqiptarët<br />
në librat e tyre kanë përdorur<br />
alfabetin latin, por jo vetëm që<br />
kanë përdorur alfabetin latin<br />
porse ata edhe kanë shkruar<br />
shkrime, punime të ndryshme<br />
shkencore, këngë e libra në<br />
gjuhën e tyre amtare shqipe…<br />
Organizonin mësime,<br />
themelonin shkolla edhe pse<br />
ishin gjithnjë të kërcnuar dhe<br />
rrezikuar pandërpre. Nuk<br />
guxojmë askurrë t’i harrojmë<br />
këta e paraardhësit e tyre dhe<br />
ndjekësit e rrugës <strong>së</strong> këtyre<br />
njerëzve patriot të cilët bërën<br />
gjithçka për fe e atdhe, rrugë<br />
të cilën e trashëguan shumë të<br />
tjerë që nga Buzuku e deri në<br />
ditët tona.<br />
Pishtarët e arsimit shqip në<br />
Kosovë janë të shumtë duke<br />
filluar që nga: Atë Pal Hasi -<br />
me prejardhje nga Prizreni<br />
e për jetën dhe veprat e të<br />
cilit na njohton atdhetari,<br />
shkrimtari i njohur e më<br />
vonë ipeshkëv Pjetër Budi.<br />
Ky na paraqet atë Pal Hasin<br />
atëherë kur në veprën e tij<br />
“Dottrina Christiana” (Mësimi i<br />
krishterë) thekson që ka gjetur<br />
një vepër (në dorëshkrim) të<br />
këtij françeskani e që vepra<br />
mbante titullin “Dita e gjyqit”.<br />
Budi para se të udhëtojë<br />
për ta botuar veprën e tij në<br />
Romë, për të cilën punoi që<br />
nga viti 1604, tregon se u<br />
shërby shumë nga disa kapituj<br />
nga dorëshkrimi i Atë Pal<br />
Hasit. Vepra e Atë Hasit si dhe<br />
shtojca e saj ishin të botuara<br />
në gjuhën shqipe (be gjuhë<br />
t’arbreshe). Përveç këtyre të<br />
dhënave mbi Atë Hasin nuk<br />
kemi diç më tepër. Pjetër<br />
Budi (1566-1623) - nuk ishte<br />
me prejardhje nga viset e<br />
Kosovës, mirëpo e <strong>sjell</strong>im këtu<br />
meqë në trollin tone ai e filloi<br />
veprimtarinë e tij meshtarake,<br />
patriotike e letrare. Ishte një<br />
patriot dhe atdhetar i shquar<br />
e që njihet edhe si organizator<br />
i kryengritjeve të shumta<br />
kundër perandori<strong>së</strong> Osmane.<br />
Pjetër Budi me një rast gjatë<br />
vizitës <strong>së</strong> tij në Romë paraqiti<br />
projektin e tij për kryengritje<br />
madje edhe numëron njerëzit<br />
luftëtar të paepur për liri që<br />
disponon vendi i tij. Pra, ishte<br />
konkret dhe i vendosur kur<br />
mes tjerash thot:” Janë të<br />
bashkuar të gjithë Shqiptarët<br />
katolik e mysliman…”.<br />
Nga veprat e tij veçojmë;<br />
“Dottrina Christiana” libri i tij<br />
i parë i cili u botua në Romë<br />
vitin 1618, më vonë ky libër<br />
u ribotua disa here. Pastaj<br />
për<strong>së</strong>ri në Romë boton<br />
“Rituale Romanum”, lutjet<br />
janë në gjuhën latine mirëpo<br />
rubrikat dhe udhëzimet janë<br />
në gjuhën shqipe. Në këtë<br />
vepër gjindet edhe një poezi<br />
në gjuhën shqipe. Vepra e<br />
tretë e tij është; “Pasechyra<br />
e t’rrefyemit” (Pasqyra e të<br />
rrëfyemit), ky libër iu është<br />
dedikuar atyre që nuk njohin<br />
gjuhë tjera pos Shqipes.<br />
Edhe ky burrë patriot e<br />
<strong>55</strong><br />
atdhedashës sikur edhe<br />
shumë burra tjerë nuk u ndal <strong>së</strong><br />
kontribuari (pranë rreziqeve e<br />
vështirësirave të mëdha) për<br />
Fe e Atdhe, duke luftuar edhe<br />
kundër adeteve të të huajve<br />
e të kqijave që u mbollën në<br />
atdheun tonë nga ata. Pjetër<br />
Mazreku - ishte me prejardhje<br />
nga familja e <strong>madhe</strong>,<br />
patriotike e bujare prizrenase.<br />
Pra, ishte nga Prizreni i<br />
lashtë. Pjetër Mazreku ishte<br />
një pologlot i vërtet, njihte<br />
e fliste rrjedhshëm shumë<br />
gjuhë të huaja. Ishte vizionar,<br />
i shkathët, inteligjent dhe<br />
dinamik.<br />
vijon ne<strong>së</strong>r
gazeta<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
<strong>55</strong> @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al<br />
Kushtetuta dhe rezoluta e miratuar në Kuvend<br />
do të jenë pikënisja e Prishtinës zyrtare në<br />
bisedimet e ardhshme me Beogradin, ka<br />
deklaruar në një intervistë për Radion Evropa e<br />
Lirë, ministri i Jashtëm i Republikës <strong>së</strong> Kosovës,<br />
Enver Hoxhaj. Duke iu referuar bisedimeve për<br />
integrimin e veriut të Kosovës, Hoxhaj ka thënë<br />
se Kosova nuk do të pranojë asnjë zgjidhje që<br />
çon kah autonomia, statusi special, ndryshimi i<br />
kufijve apo shkëmbimi i territoreve.<br />
dita<br />
Ministri i Jashtëm i Kosovës, intervistë për “Radio Europën e Lirë”<br />
Ministër Hoxhaj, <strong>së</strong> shpejti<br />
pritet që të ni<strong>së</strong> edhe një proces<br />
negociatash apo dialogu<br />
ndërmjet Kosovës dhe Serbi<strong>së</strong>.<br />
A ka paraprakisht Prishtina<br />
zyrtare një platformë të qartë në<br />
prag të këtyre bisedimeve?<br />
Para pak ditësh në Bruksel, me<br />
nismën dhe ndërmjetësimin e<br />
baroneshës Ashton ndodhi një<br />
takim mes kryeministrit të Kosovës,<br />
zotit Thaçi dhe kryeministrit të<br />
Serbi<strong>së</strong> Daçiq. Ne e dimë që këtij<br />
takimi i ka parapri edhe një debat<br />
i gjerë në Kuvendin e Kosovës dhe<br />
miratimi i një rezolute. Dhe, kjo<br />
rezolutë në formë dhe substancë ia<br />
mundëson delegacionit të Kosovës<br />
që të vazhdojë një proces të tillë<br />
të normalizimit të relacioneve në<br />
mes të dyja vendeve. Për mendimin<br />
tonë, Kushtetuta e Kosovës, ligjet<br />
e Kosovës, rezoluta e miratuar<br />
në Kuvend si dhe dokumente<br />
strategjike që i kanë sektorët<br />
relevantë, qoftë ministritë,<br />
agjensionet apo zyrtar e ndryshme<br />
mund të jenë të bollshme dhe<br />
domosdoshme sa që Kosova<br />
mund të hyjë në një proces të<br />
normalizimit të relacioneve mes<br />
të dyja shteteve. Ne mendojmë<br />
se në një proces të tillë duhet të<br />
diskutohen çështjet e interesit<br />
bilateral ndër shtetëror. Ka disa<br />
çështje që janë të hapura. Mirëpo,<br />
të gjitha këto tema dhe çështje<br />
të hapura, pikënisja, korniza e<br />
vetme politike është Kushtetuta e<br />
Kosovës si dhe rezoluta e miratuar<br />
Hoxhaj: Normalizim me Serbinë,<br />
jo ndarje e status special për veriun<br />
në Kuvendin e Kosovës.<br />
Ndërkohë, cilat do të jenë ato<br />
parimet bazë që Prishtina do t’i<br />
ketë parasysh në prag të këtyre<br />
bisedimeve, që herë quhen “vija<br />
të kuqe”, apo vija që nuk mund<br />
të tejkalohen në këtë proces<br />
bisedimesh?<br />
Kosova që nga shkurti i vitit 2008<br />
është shtet i pavarur e sovran dhe<br />
sovraniteti i saj ndërkombëtar dhe<br />
integriteti i saj territorial janë njohur<br />
pothuajse nga gjysma e anëtarëve<br />
të Kombeve të Bashkuara.<br />
Ne mendojmë që çështjet e<br />
tilla si pavarësia, sovraniteti,<br />
subjektiviteti ndërkombëtar,<br />
rregullimi i brendshëm kushtetues<br />
duke ruajtur karakterin unitar<br />
të Kosovës që nënkupton një<br />
sistem unitar politik. Të gjitha këto<br />
tema janë të mbyllura njëherë e<br />
përgjithmonë. Mirëpo për ne është<br />
me rëndësi që në një proces të<br />
normalizimit të marrëdhënieve,<br />
premisa e parë të jetë shpërbërja<br />
dhe largimi i plotë i strukturave<br />
ilegale të siguri<strong>së</strong>, polici<strong>së</strong> dhe<br />
formacioneve paramilitare në<br />
veri të Kosovës deri te njohja e<br />
ndër<strong>sjell</strong>ë e cila duhet të jetë faza<br />
e fundit e normalizimit të plotët ë<br />
marrëdhënieve midis dy shteteve<br />
të pavarura e sovrane.<br />
Në analiza të ndryshme, por<br />
edhe në kërkesat e zyrtarëve<br />
ndërkombëtarë përmendet gjetja<br />
e një zgjidhjeje të pranueshme<br />
për veriun. A ofron Prishtina<br />
zyrtare në këtë rast një zgjidhje<br />
të tillë për këtë pje<strong>së</strong>?<br />
Qasja e jonë sa i takon riintegrimit<br />
të komunave veriore bazohet në<br />
Kushtetutën e Kosovës dhe Pakon<br />
e Ahtisarit. Prandaj, si Qeveri e<br />
Republikës <strong>së</strong> Kosovës ne synojmë<br />
që në veri ta jetësojmë Pakon e<br />
presidentit Ahtisari. Jemi kundër<br />
çdo platforme a mendimi që kësaj<br />
pjese të Kosovës t’i jepet ndonjë<br />
autonomi territoriale me që<br />
autonomia territoriale nuk do të<br />
ishte asgjë tjetër veçse një ndarje e<br />
brendshme.<br />
Ne e dimë që zgjidhje të tilla shtetet<br />
tjera në rajon i kanë bërë shtete të<br />
dështuara. Do të thotë, statusi<br />
special, autonomia territoriale,<br />
ndryshimi i kufijve apo shkëmbimi<br />
i territoreve, të gjitha këto janë<br />
njëherë e përgjithmonë tema të<br />
mbyllura për Kosovën.<br />
Pritet që këtë javë Prishtinën<br />
dhe Beogradin ta vizitojnë<br />
edhe Sekretarja <strong>Klinton</strong> dhe<br />
baronesha Ashton. Ju kanë<br />
dorëzuar parimet bazë të<br />
bisedimeve të ardhshme?<br />
Në takimin e fundit që ndodhi<br />
midis kryeministrit Thaçi dhe<br />
kryeministrit Daçiç, para se të<br />
ndodhte ky takim, ne kishim<br />
një takim shumë të gjatë<br />
me baroneshën Ashton dhe<br />
ajo na prezantoi një agjendë<br />
përmbajtjesore, kohore e tematike<br />
sa u takon çështjeve që duhet<br />
të diskutohen në mes të dyja<br />
shteteve. Përderisa unë nuk jam në<br />
gjendje që t’i ndaj të gjitha detajet e<br />
një agjende të tillë, mund të them<br />
që është përmendur në mënyrë<br />
specifike dhe çështja e parë që ka<br />
qenë ishte largimi i strukturave<br />
ilegale të siguri<strong>së</strong> dhe polici<strong>së</strong> nga<br />
veriu i Kosovës, deri tek integrimi<br />
i plotë i Kosovës në organizatat<br />
ndërkombëtare që nënkupton<br />
integrimin e shtetit të Kosovës në<br />
sistemin ndërkombëtar. Kuptohet<br />
që është përmendur edhe çështja<br />
e hapjes <strong>së</strong> zyrave ndërlidhëse<br />
në kryeqytetet e Kosovës dhe<br />
Pas më shumë se një jave, sa ka kaluar nga takimi i parë i kryeministrit të Kosovës<br />
dhe atij të Serbi<strong>së</strong> në Bruksel, „Koha Ditore“ ka arritur të mësojë edhe nga burimet<br />
ndërkombëtare se cilat kanë qenë saktësisht temat e diskutuara në atë takim dhe<br />
kah do të shkojnë përgatitjet për vazhdimin e dialogut. Deri tash vetë Thaçi dhe Daçiq<br />
për opinionin përkatës të tyre kanë dhënë versionin e vet për takimin, duke u dalluar<br />
diametralisht, ndërsa pala evropiane ka folur vetëm në mënyrë të përgjithshme,<br />
duke konfirmuar se takimi është zhvilluar dhe duke nënvizuar rëndësinë që<br />
ka dialogu për të ardhmen evropiane „si të Serbi<strong>së</strong>, ashtu edhe të Kosovës“.<br />
Javën e shkuar një zyrtar i afërt me përfaqësuesen e lartë të BE-<strong>së</strong> për Politikë<br />
të Jashtme dhe Siguri, Catherine Ashton, (emri i njohur për redaksinë) ka<br />
njoftuar shtetet anëtare të BE-<strong>së</strong> në Komitetin për politikë dhe të siguri<strong>së</strong> PSC<br />
lidhur me takimin e zhvilluar më 19 tetor. “Koha Ditore“ ka mësuar nga burimet<br />
diplomatike në Bruksel se çfarë ka raportuar zyrtari nga Shërbimi i veprimit<br />
Serbi<strong>së</strong>. Mendoj që një agjendë e<br />
tillë është në favor të normalizimit<br />
të marrëdhënieve midis dyja<br />
vendeve, por ka edhe tema tjera<br />
të cilat do të duhet të diskutohen<br />
në një proces të normalizimit të<br />
këtyre relacioneve. Mund të them<br />
që vizita e sekretares <strong>së</strong> Shtetit<br />
Hilari <strong>Klinton</strong> do të jetë mbështetje<br />
e <strong>madhe</strong> dhe vendimtare<br />
për Kosovën në një proces të<br />
rëndësishëm të normalizimit të<br />
relacioneve me Serbinë. Ne me<br />
çdo dëshirë, çdo propozim që<br />
vjen nga sekretarja e Shtetit që<br />
është një mbështetëse e <strong>madhe</strong><br />
e pavarësi<strong>së</strong> dhe sovranitetit të<br />
Kosoëvs dhe përfaqësuese e një<br />
shteti me të cilin ne kemi relacione<br />
të veçanta, kuptohet që propozime<br />
e tilla do t’i marrim në konsideratë.<br />
Dhe, fare në fund ministër,<br />
nëse në këtë agjendë parashihet<br />
hapja e zyrave ndërlidhëse në<br />
Prishtinë dhe Beograd. Është e<br />
gatshme Qeveria e Kosovës ta<br />
hapë zyrën e saj në Beograd?<br />
Unë e përmenda atë se çfarë është<br />
bërë publike kohëve të fundit. Ky<br />
është një proces i normalizimit<br />
të marrëdhënieve midis dyja<br />
9<br />
shteteve dhe normalizimi pa<br />
dyshim që duhet të ndodhë në nivel<br />
të barabartë dhe bilateral. Është<br />
esenciale për Serbinë që të fillojë<br />
ta pranojë realitetin e Kosovës<br />
<strong>së</strong> pavarur. Mendoj që pranimi i<br />
marrëveshjes për menaxhim të<br />
integruar të kufirit, që nuk ka qenë<br />
asgjë tjetër veç pranim i kufirit midis<br />
të dyja shteteve, pastaj pranimi i<br />
marrëveshjes për përfaqësim dhe<br />
anëtarësim në organizatat rajonale<br />
e cila ia mundësoi Kosovës të merr<br />
pje<strong>së</strong> në të gjitha forumet rajonale,<br />
të gjitha këto pra flasin për atë se<br />
Serbia e ka pranuar realitetin e<br />
Kosovës si shtet i pavarur dhe si<br />
vend fqinj i saj. Faza e normalizimit<br />
të relacioneve që filloi para disa ditësh<br />
nënkupton se si këto relacione të kenë<br />
edhe më shumë karakter bilateral, se<br />
si të zgjidhen disa çështje të cilat mund<br />
të jenë penge<strong>së</strong> për të dyja vendet<br />
dhe se si mund të ketë institucione të<br />
cilat mund ta lehtësojnë komunikimin<br />
në mes të Prishtinës zyrtare dhe<br />
Beogradit zyrtar.t<br />
Thaçi dhe Daçiçi kanë biseduar<br />
për hapjen e “zyrave ndërlidhëse”?!<br />
të jashtëm dhe sipas kësaj shihet se në fakt që në takimin e parë Thaçi-Daçiq<br />
është folur konkretisht për disa pika, ndonëse kjo ka qenë në mënyrë joformale.<br />
Sipas burimeve diplomatike, veriu gjithsesi është dhe do të jetë temë e dialogut<br />
dhe madje njëra ndër temat kryesore. Ndër pikat e para që pritet të diskutohet<br />
në dialog është veriu. BE-ja në platformën e saj do të kërkojë nga Serbia që të<br />
ndërpre<strong>së</strong> ushtrimin e funksioneve shtetërore në territorin e Kosovës. Por nga<br />
Kosova kërkohet që të pranojë se „veriu është ndryshe“. Tema tjetër e takimit<br />
të parë do të jetë hapja e zyrës ndërlidhëse të Kosovës në Beograd dhe të asaj<br />
të Serbi<strong>së</strong> në Prishtinë. Pikërisht këtë diplomatët e shohin si rrugën më të mirë<br />
për të dëshmuar „përparim të dukshëm drejt normalizimit të raporteve me<br />
Kosovën“, që për Beogradin është njëri ndër kushtet kryesore për të marrë<br />
datën e nisjes <strong>së</strong> negociatave për anëtarësim në BE.
dita<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
10 @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al gazeta<br />
Sequi: Paketa e energji<strong>së</strong>, një hap përpara për Shqipërinë<br />
Ambasadori i Bashkimit Evropian, në Tiranë: Rregulloret dhe direktivat e reja janë ndërtuar mbi ato të kaluarat dhe duke<br />
ndjekur mësimet e nxjerra nga eksperiencat e shteteve anëtare të BE-<strong>së</strong>”<br />
Ambasadori i Bashkimit Evropian,<br />
në Tiranë, Ettore Sequi, tha dje<br />
se, “paketa e tretë e energji<strong>së</strong> është<br />
një hap përpara për Shqipërinë.<br />
Rregulloret dhe direktivat e reja janë<br />
ndërtuar mbi ato të kaluarat dhe<br />
duke ndjekur mësimet e nxjerra nga<br />
eksperiencat e shteteve anëtare të<br />
BE-<strong>së</strong>”. Në Konferencën për Paketën<br />
e 3-të Energji<strong>së</strong> “Tregu dhe infrastruktura<br />
energjetike drejt integrimit”<br />
, ambasadori i BE-<strong>së</strong>, theksoi se,<br />
“të gjitha këto rregulla janë të rëndësishëm<br />
për të mbrojtur interesin e<br />
biznesit dhe të konsumatorëve”. “Në<br />
punën që na pret rregullatorët kombëtarë<br />
të energji<strong>së</strong> kanë për të luajtur<br />
Vendi duhet të ndërtojë se ka potencial për të ndërtuar rreth 443 HEC<br />
<strong>Berisha</strong>: Investimet e viteve të fundit,<br />
në energjetikë tejkalojnë 2 miliard euro<br />
Kryeministri: Ne qëndrojmë të vendosur që të adaptojmë çdo rregull në mënyrë që tregu i energji<strong>së</strong> në Shqipëri<br />
të krijojë kushtet më të qëndrueshme të një konkurrence të ndershme<br />
Kryeministri <strong>Berisha</strong> përshëndeti dje konferencën me temë “Tregu dhe Infrastruktura Energjetike drejt Integrimit: Paketa e 3-të e BE-<strong>së</strong> për energjinë - Implikimet për zhvillimin e sektorit<br />
të Energji<strong>së</strong> në Shqipëri”, të organizuar<br />
nga Enti Rregullator i Energji<strong>së</strong>,<br />
në bashkëpunim me Ministrinë<br />
e Ekonomi<strong>së</strong>, Tregti<strong>së</strong> dhe Energjetikës<br />
dhe AIDA, me mbështetjen financiare<br />
të ambasadës norvegjeze,<br />
në Prishtinë. Në këtë event merrnin<br />
pje<strong>së</strong> Zëvendës/kryeministri dhe<br />
Ministri i Ekonomi<strong>së</strong>, Tregti<strong>së</strong> dhe<br />
Energjetikes, zoti Edmond Haxhinasto,<br />
ambasadori i BE në vendin<br />
tonë Ettore Sequi, ambasadori i<br />
Mbretëri<strong>së</strong> <strong>së</strong> Norvegji<strong>së</strong> në Prishtinë,<br />
Braathu, drejtues të enteve<br />
energjetike të vendit, si dhe përfaqësues<br />
dhe investitorë të sektorit<br />
energjetik. Kryeministri falënderoi<br />
organizatorët e kësaj konference të<br />
rëndësishme, dedikuar njërës prej<br />
çështjeve më themelore të tregut të<br />
energji<strong>së</strong>, liberalizimit dhe rregullimit<br />
të mëtejshëm të tij si dhe përshtatjes<br />
<strong>së</strong> tregut shqiptar me direktivat<br />
e fundit, paketën 3 të tregut më<br />
të madh energjetik të botës që është<br />
tregu evropian. Duke theksuar se<br />
për qeverinë dhe maxhorancën, energjia<br />
mbetet përparësia më madhore,<br />
Kryeministri vuri në dukje se<br />
investimet e viteve të fundit, në të<br />
gjitha fushat e këtij sektori i tejkalojnë<br />
2 miliard euro. “Shqipëria ka një<br />
projekt të shndërrohet në një superfuqi<br />
të vogël energjetike rajonale. Në<br />
përputhje me këtë projekt në këtë<br />
vend zhvillohet një nga garat më të<br />
ethshme në fushën e energji<strong>së</strong> <strong>së</strong> rinovueshme<br />
të ndërtimit të HEC-ve.<br />
Vendi duhet të ndërtojë se ka potencial<br />
për të ndërtuar rreth 443 HEC.”<br />
u shpreh kryeministri. Kryeministri<br />
tha se në interesin më madhor të tregut<br />
energjetik, Shqipëria ndjek dhe<br />
do të ndjekë me vendosmëri rrugën<br />
e diversifikimit të këtij tregu, që do<br />
të thotë përdorimin e burimeve të<br />
tjera të mëdha për gjenerimin e energji<strong>së</strong><br />
elektrike. Duke iu referuar<br />
investimit më të fundit në pusin e<br />
Shpiragut 2, Kryeministri theksoi se<br />
vendi ka potenciale të pafundme dhe<br />
një perspektivë të <strong>madhe</strong> energjetike,<br />
e cila është e domosdoshme<br />
të vendoset në baza më liberale të<br />
një rol shumë të rëndësishëm. Ata<br />
do të mbikëqyrin të dy operatorët<br />
e rrjetit , pra si operatorët e rrjetit<br />
edhe furnizuesit e energji<strong>së</strong> dhe kanë<br />
kompetenca të sigurohen që rregullat<br />
e tregut të zbatohen në përfitim<br />
të konsumatorëve”, tha Sequi. Sipas<br />
tij, është thelbësore që rregullatorët<br />
të përdorin në mënyrë efikase kompetencat<br />
e reja të quajtura paketa e<br />
tretë dhe është e rëndësishme, që ata<br />
ta bëjnë këtë në mënyrë krejtësisht<br />
të pavarur. “Komiteti i energji<strong>së</strong><br />
është angazhuar të zbatojë shumicën<br />
e rregullave deri në fillim të janarit<br />
të vitit 2015. Në BE të gjithë 27 krerët<br />
e shteteve kanë konfirmuar vi-<br />
tin e kaluar se Europa ka nevojë për<br />
një treg të brendshëm të energji<strong>së</strong><br />
dhe ata u angazhuan, që ta përfundojnë<br />
atë deri në fund të vitit 2014”,<br />
tha Sequi. Kreu i BE-<strong>së</strong> në Tiranë,<br />
u shpreh se, “Shqipëria si anëtare e<br />
Komitetit të Energji<strong>së</strong>, por gjithashtu<br />
edhe si partnere e BE-<strong>së</strong> nuk<br />
duhet të mbetet pas në këtë drejtim<br />
. Tregu juaj i energji<strong>së</strong> dhe qytetarët<br />
tuaj do të mund të përfitojnë nga implementimi<br />
i shpejtë ose para afatit<br />
i rregullave që kanë të bëjnë me pavarësinë<br />
dhe kompetencat e rregullatorëve<br />
kombëtarë apo me rregullat<br />
që kanë të bëjnë me funksionimin<br />
e tregjeve me pakicë”. Shqipëria,<br />
vijoi Sequi, e ka ndjekur nga afër<br />
Bashkimin Europian që nga fillimi<br />
tij nëpërmjet procesit të stabilizim<br />
asociimit, veçanërisht si nënshkrues<br />
në vitin 2002 -2003 të dy memorandumeve<br />
të mirëkuptimit. “Në<br />
atë kohë Shqipëria i është referuar<br />
elementëve kryesorë të rregullave<br />
të tregjeve të brendshme të BE-<strong>së</strong><br />
për energjinë. Dëshira e Shqipëri<strong>së</strong><br />
për t’iu afruar tregut të brendshëm<br />
të BE-<strong>së</strong> u konfirmua në 2006, kur<br />
u bë pje<strong>së</strong> e Komitetit të energji<strong>së</strong><br />
dhe u angazhua formalisht për të<br />
implementuar direktivat e rregulloret<br />
e ashtuquajtura paketë e dytë”,<br />
tha Sequi. Ambasadori Sequi tha se,<br />
Kryeministri tha se në interesin më madhor të tregut energjetik, Shqipëria ndjek<br />
dhe do të ndjekë me vendosmëri rrugën e diversifikimit të këtij tregu, që do të<br />
thotë përdorimin e burimeve të tjera të mëdha për gjenerimin e energji<strong>së</strong> elektrik<br />
një tregu të decentralizuar dhe të<br />
rregulluar. “Paketa 3 e BE synon <strong>së</strong><br />
pari garantimin e një konkurrence<br />
të ndershme si kushti më themelor<br />
për lirinë e këtij tregu, por mbrojtja<br />
e konsumatorit është dhe duhet të<br />
mbetet një qëllim tjetër madhor i<br />
kësaj pakete dhe i këtyre qëndrimeve,<br />
u shpreh kryeministri, i cili<br />
vijoi se “Mbrojtja më e mirë afatgjatë<br />
e konsumatorit është liberalizimi<br />
maksimal i tregut dhe ndezja e<br />
konkurrencës <strong>së</strong> lirë.” Kryeministri<br />
u shpreh se qeveria do të qëndrojë<br />
e vendosur që të adaptojë çdo rregull<br />
në mënyrë që tregu i energji<strong>së</strong><br />
në Shqipëri të krijojë kushtet më të<br />
qëndrueshme të një konkurrencë<br />
të ndershme, për të qenë një segment<br />
i tregut evropian dhe ndofta<br />
segmenti më i hapur i tij. Në fjalën<br />
e tij kryeministri <strong>Berisha</strong> tha se: -<br />
“Së pari unë dëshiroj të falënderoj<br />
përzemërsisht Entin Rregullator<br />
të vendit, Ministrinë e Ekonomi<strong>së</strong>,<br />
ambasadën e Norvegji<strong>së</strong> dhe të<br />
gjithë ata që sponsorizuan dhe organizuan<br />
këtë konferencë për një<br />
nga çështjet më themelore të tregut<br />
në tërësi dhe të tregut të energji<strong>së</strong><br />
në veçanti, siç është liberalizimi i<br />
mëtejshëm i tij, rregullimi i mëte-<br />
jshëm i tij dhe përshtatje e tregut<br />
shqiptar me direktivat e fundit, paketën<br />
3 të tregut më të madh energjetik<br />
të botës që është tregu evropian.<br />
Për më shumë se 330 janë<br />
firmosur kontrata koncesionare me<br />
kompani nga mbarë bota. Vitin e<br />
ardhshëm në Shqipëri fillon ndërtimi<br />
i Hec-ve të Kaskadës <strong>së</strong> Devollit,<br />
ndofta investimi më i madh<br />
aktual në Evropë, prej 1 miliard<br />
euro. Këtë vit përfundon investimi<br />
dhe ndërtimi përfundimtar i HEc<br />
të Ashtës, i cili përbën veprën më<br />
të rëndësishme me turbina matrix<br />
që ekziston në ndonjë vend tjetër,<br />
<strong>55</strong><br />
“rolet e kompetencat e autoriteteve<br />
rregullatore kombëtare janë theksuar,<br />
janë vendosur rregulla më<br />
strikte dhe standarde detyruese për<br />
sa i përket palëve të treta në ambientet<br />
ku ruhen rezervat e gazit”. “Pra<br />
dispozita për funksionimin e tregut<br />
është përmirësuar, bashkëpunimi<br />
mes rregullatorëve të BE-<strong>së</strong> dhe operatorëve<br />
të sistemit të transmetimit<br />
në BE është institucionalizuar më<br />
tepër nëpërmjet krijimit të agjencive<br />
të rregullatorëve të quajtura ASOS<br />
dhe rrjetit evropian të operatorëve të<br />
sistemit të transmetimit”, përfundoi<br />
Sequi.<br />
investim prej 200 milion euro.<br />
Kaskada të tjera në mbarë vendin<br />
janë në studim, janë në ndërtim e<br />
sipër. Shqipëria do të jetë brenda<br />
viteve që vijnë prodhues kryesor i<br />
energji<strong>së</strong> <strong>së</strong> rinovueshme dhe eksportues<br />
të saj”.<br />
Në vijim të fjalës <strong>së</strong> tij kryeministri<br />
<strong>Berisha</strong> shtoi se: - “Por, siç<br />
është në interesin më madhor të<br />
tregut energjetik, Shqipëria ndjek<br />
dhe do të ndjekë me vendosmëri<br />
rrugën e diversifikimit të këtij<br />
tregu. Diversifikimi i këtij tregu<br />
nënkupton përdorimin e burimeve<br />
të tjera të mëdha për gjenerimin e<br />
energji<strong>së</strong> elektrike. Gjithnjë e më<br />
shumë po konkretizohet projekti<br />
i gaz<strong>sjell</strong>ësit Adriatik. Ne jemi të<br />
vendosur të shfrytëzojmë kontributin<br />
tonë për ndërtimin e termocentraleve<br />
të mëdha të cilat do<br />
të gjenerojnë energji jo vetëm për<br />
vendin, por edhe për rajonin.<br />
Shqipëria është një vend nafte<br />
dhe gaze dhe një vend me rezerva<br />
të konsiderueshme. Këtë fundjavë<br />
unë isha në Shpirag dhe atje,<br />
Petromanas dhe Shell po realizojnë<br />
një nga shpimet më të thella në<br />
Evropë, por një shpim me shumë<br />
optimizëm, një shpim në një fushë<br />
e cila premtonte nga 50 në 150<br />
milion fuçi rezerve nafte. Dhe kjo<br />
është vetëm njëra fushë. Përveç<br />
zonës <strong>së</strong> Fierit, Vlorës dhe Beratit,<br />
Shqipëria është e tëra për tu eksploruar.<br />
Të dhëna të shumta janë<br />
jashtëzakonisht premtuese për<br />
naftë të lehtë, gaz në sasi të mëdha.<br />
I theksova këto momente për<br />
perspektivën e <strong>madhe</strong> energjetike<br />
që ka Shqipëria. Është jetike që<br />
kjo perspektivë, që ky potencial të<br />
vendoset në baza më liberale të një<br />
tregu sigurisht të decentralizuar, të<br />
një tregu të rregulluar. Paketa 3 e<br />
BE synon <strong>së</strong> pari garantimin e një<br />
konkurrence të ndershme si kushti<br />
më themelor për lirinë e këtij<br />
tregu, por mbrojtja e konsumatorit<br />
është dhe duhet të mbetet një<br />
qëllim tjetër madhor i kësaj pakete
gazeta<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
<strong>55</strong> @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al<br />
dita<br />
Vitin e ardhshëm pritet të ni<strong>së</strong> ndërtimi i hidrocentraleve<br />
të kaskadës <strong>së</strong> Devollit me investim 1 miliardë euro<br />
Zv/kryeministri dhe kreu i<br />
METE, Haxhinasto: Zhvillimi<br />
energjetik, sipas direktivës <strong>së</strong> BE<br />
Gjatë punimeve të konferencës ndërkombëtare<br />
“Tregu dhe Infrastruktura<br />
Energjetike<br />
drejt Integrimit”<br />
Zëvendëskryeministri dhe<br />
ministër i Ekonomi<strong>së</strong>, Edmond Haxhinasto<br />
e konsideroi zhvillimin e<br />
sektorit energjetik në Shqipëri, pje<strong>së</strong><br />
të objektivave që ka qeveria për integrimin<br />
e prioriteteve për vitet 2013-<br />
2020. I pranishëm në konferencën<br />
ndërkombëtare “Tregu dhe Infrastruktura<br />
Energjetike drejt Integrimit”,<br />
Haxhinasto çmoi se gjithë zhvillimi<br />
ekonomik i vendit ka në themel, energjinë,<br />
për të cilën ministria e Ekonomi<strong>së</strong><br />
ka përgatitur strategjinë kombëtare<br />
2013-2020 të energji<strong>së</strong>, në përputhje<br />
me strategjitë rajonale dhe të<br />
BE-<strong>së</strong>. “Sekretariati i Energji<strong>së</strong> në BE<br />
e miratoi para pak ditësh në Budva”,<br />
tha Haxhinasto. Objektivat kryesore<br />
të strategji<strong>së</strong> janë: liberalizimi i tregut,<br />
nxitja e investimeve, diversifikimi i<br />
burimeve të ndryshme energjetike që<br />
ka Shqipëria, përdorimi me eficencë<br />
i energji<strong>së</strong>, mbrojtja e mjedisit, përdorimi<br />
i një sistemi fiskal sa më nxitës,<br />
vendosja e tarifave reale në mbrojtje të<br />
konsumatorit, etj. Ministri Haxhinasto<br />
premtoi përmirësim të kuadrit ligjor<br />
dhe Rregullator të tregut të energji<strong>së</strong><br />
sipas Direktivave të BE-<strong>së</strong>. “Sfida<br />
jonë është orientimi i drejtë i zhvillimit<br />
energjetik në përputhje me nismën e<br />
BE “20:20:20”, tha Haxhinasto. Sipas<br />
tij, “objektivat e Komitetit Europian<br />
të Energji<strong>së</strong> parashikojnë rritjen me<br />
38% të burimeve me energji të rinovueshme<br />
deri në vitin 2020, rritjen e<br />
eficençës me 9% deri në 2018 dhe uljen<br />
me 20% të emetimeve të gazit CO<br />
2”. Haxhinasto vuri theksin për angazhimi<br />
më të madh të sektorit privat<br />
tek energjitë e rinovueshme, nevojën<br />
e investimeve afatgjata tek ky grup.<br />
“Ne synojmë një furnizim me energji<br />
më të lirë, të vazhdueshme, cilësore,<br />
të nevojshme për mbështetjen e zhvillimit<br />
ekonomik të vendit”, tha Haxhinasto<br />
si dhe burim i mundshëm<br />
për eksporte të mëdha, rritjen e të<br />
ardhurave dhe mirëqenien e popullit<br />
përmes nxitjes <strong>së</strong> punësimit. “Këto<br />
vite ka zhvillime të mëdha në këtë sektor<br />
në prodhimin e energji<strong>së</strong>, ndërtimin<br />
e linjave, zhvillimin e atyre të<br />
iterkonjeksioneve”, evidentoi disa prej<br />
arritjeve në sektorin e energji<strong>së</strong> ministri<br />
Haxhinasto, duke cilësuar HECin<br />
e ri të Ashtës, ndërtimin e atyre<br />
dhe i këtyre qëndrimeve. Mbrojtja<br />
më e mirë afatgjatë e konsumatorit<br />
është liberalizimi maksimal i tregut<br />
dhe ndezja e konkurrencës<br />
<strong>së</strong> lirë”. “Ne qëndrojmë të vendosur<br />
që të adaptojmë çdo rregull<br />
në mënyrë që tregu i energji<strong>së</strong> në<br />
Shqipëri të krijojë kushtet më të<br />
qëndrueshme të një konkurrencë<br />
të ndershme, në mënyrë që tregu i<br />
vendorë, të cilët sot gjenerojnë 1400<br />
megavat energji elektrike. Ndërsa<br />
theksoi fillimin <strong>së</strong> afërmi të ndërtimit<br />
të projekteve të Osumit, Skavicës, etj,<br />
ministri i METE-s vuri në dukje rolin<br />
e madh të investimeve private për zhvilllimin<br />
e projekteve të tjerë, sikurse<br />
linjat 400 Kv të interkonjeksionit me<br />
Kosovën dhe Italinë. Ministri i Ekonomi<strong>së</strong><br />
e vlerësoi me optimizëm situatën<br />
për prerspektivën që ka Shqipëria për<br />
zhvillimin e burimeve të tjera energjetike<br />
me gazin dhe linjat e tij. “TAP dhe<br />
lidhjet me rrjetet rajonale të gazit janë<br />
objektiva madhore”, tha ai. Investimet<br />
afatgjata të burimeve energjetike<br />
janë të domosdoshme, tha ministri<br />
i Ekonomi<strong>së</strong> ndërsa u angazhua për<br />
rritje të mëtejshme të performancës të<br />
energji<strong>së</strong> në Shqipëri të jetë një segment<br />
i tregut evropian dhe ndofta<br />
segmenti më i hapur i tij. Ne po punojmë<br />
shumë për të krijuar lidhje<br />
me të gjitha vendet përreth. Kemi<br />
vendosur lidhjet me Malin e Zi,<br />
do vendosim me Kosovën, Maqedoninë<br />
dhe do të ridimensionohen<br />
lidhjet me Italinë. Ky vend i cili<br />
është një gllabërues i uritur i tregut<br />
sektorit edhe në dhënien e shërbimeve<br />
për bizneset private vendase dhe të<br />
huaja. Shqipëria konsiderohet që vitet<br />
e ardhshme të jetë vendi kryesor për<br />
prodhimin e energji<strong>së</strong> <strong>së</strong> rinovueshme<br />
dhe eksportues i saj. Në vitet e fundit<br />
investimet në sektorin energjetik janë<br />
mbi 2 miliardë euro. Nga 443 hidrocentrale<br />
të projektuar, për më se 330<br />
prej tyre janë firmosur kontrata koncensionare.<br />
Vitin e ardhshëm pritet<br />
të ni<strong>së</strong> ndërtimi i hidrocentraleve të<br />
kaskadës <strong>së</strong> Devollit me investim 1 miliardë<br />
euro. Shqipëria është gjithashtu<br />
në pritje të konkretizimit të gaz<strong>sjell</strong>ësit<br />
TAP, prej nga pritet që në vendin tonë<br />
të ndërtohen disa termocentrale për<br />
prodhimin e energji<strong>së</strong> për vendin dhe<br />
eksport në rajon.<br />
përbën avantazhin më të madh për<br />
tregun shqiptar të energji<strong>së</strong>. Ndaj<br />
dhe qeveria do të konsiderojë partneritetin<br />
publik, privat të linjave të<br />
reja të transmetimit dhe të lidhjeve<br />
me Italinë njërin prej vend4eve më<br />
të zhvilluara të botës dhe njërin<br />
nga vendet me import energjie të<br />
konsiderueshëm. Në të gjitha këto<br />
përpjekje kemi pasur një ndihmë<br />
11<br />
Kukës, ndërtimi i hidrocentraleve të vegjël me interes për komunitetin dhe vet biznesin.<br />
Rrënojat e qytetit të vjetër zhyten nën ujërat e liqenit te Fierzës<br />
Reshjet rrisin nivelet e liqeneve<br />
në HEC-et në kaskadën e Drinit<br />
Burime zyrtare të KESH-it thanë dje se niveli i ujit në HEC-in<br />
kryesor të Fierzës ka arritur në 259,81 metra, nga 254 metra që<br />
ishte 4 ditë para nisjes <strong>së</strong> reshjeve dhe prurjet 650 m3/sek<br />
Reshjet e dy ditëve të fundit po ndikojnë pozitivisht në rritjen e<br />
niveleve të ujit në liqenet e kaskadës <strong>së</strong> hidrocentraleve mbi lumin Drin.<br />
Burime zyrtare të KESH-it thanë dje se niveli i ujit në HEC-in kryesor të<br />
Fierzës ka arritur në 259,81 metra, nga 254 metra që ishte 4 ditë para<br />
nisjes <strong>së</strong> reshjeve dhe prurjet 650 m3/sek. Në HEC-in e Komanit niveli i<br />
ujit në liqen ka arritur 174.36 metra dhe prurjet anësore të përrenjve 500<br />
m3/sek. Në HEC-in e Vaut të Dejës niveli i ujit arriti sot në 74.74 metra dhe<br />
prurjet 150 m3/sek. Prurjet anësore të ujërave në këto liqene vlerësohen<br />
të jenë në nivel të kënaqshëm. Prej dy javësh prodhimi i energji<strong>së</strong> në<br />
liqenin e Fierzës është mbajtur në vlera minimale për të ruajtur nivelin<br />
e ujit, i cili u ul ndjeshëm duke arritur 254 metra, që është poshtë nivelit<br />
të tij mesatar. Ulje të ndjeshme të nivelit të liqeneve ndodhi dhe në<br />
HEC-et e Komanit dhe Vaut të Dejës, që arritën nivele mjaft të ulta prej<br />
171.2 metra dhe 73.51 metra. Hidrocentrali i “Urës <strong>së</strong> Lapajve” në zonën e<br />
Bushtricës ka nisur prodhimin e energji<strong>së</strong> elektrike dhe shpërndarjen e<br />
saj përmes sistemit energjetik kombëtar. Testet e prodhimit kanë dalë<br />
tërësisht sipas parametrave të projektuara. Inxhinieri i këtij hidrocentrali,<br />
Vladimir Spahiu, thotë se, për ndërtimin e tij është përdorur fjala e fundit<br />
e teknologji<strong>së</strong> dhe parametrat e tij janë evropiane. “Hidrocentrali është<br />
me një teknologji shumë të përparuar dhe është një nga më modernet që<br />
aplikohet sot në të gjithë Evropën. Pajisjet e hidrocentralit si, turbinat e<br />
gjeneratorët, janë prodhim të firmës austriake “Keslef” dhe deri tani nuk<br />
kane krijuar asnjë lloj defekti që kur janë kryer provat e para të punës në<br />
muajin qershor”, thotë ai. Kapaciteti i tij është 15 megavat, ndërsa investimi<br />
kap vlerën e 11 milion euro. Afro 80 për qind të aksioneve i ka një firme<br />
italiane, ndërsa 20 për qind firma vendase “Gjoka”. Koncesioni i këtij hidrocentrali<br />
ka një kohëzgjatje prej 35 vjetësh. Kostoja e ndërtimit është më<br />
pak se një milion dollarë për megavat, kosto kjo sa gjysma e mesatares<br />
evropiane në procesin e ndërtimit të hidrocentraleve. Hidrocentrali ka 2<br />
turbina, ndërsa kanali i deviacionit është 2,7 kilometra i gjatë. Prurjet e ujit<br />
arrijnë deri në 6 metër kub në sekondë, ndërsa pjerrësia e kanalit është 20<br />
për qind dhe lartësia e rënies <strong>së</strong> ujit 260 metër. Përfundimi i këtij hidrocentrali<br />
pritet të ndiqet edhe nga 7 hidrocentrale të vegjël në kaskadën<br />
e lumit Bushtricë. Kapaciteti i këtyre hidrocentraleve arrin në rreth 50<br />
megavat. Po ashtu, po ndërtohen edhe hidrocentrale të tjerë të vegjël,<br />
veçanërisht në Grykën e Vanave, që ndan dy nga malet më të larta të vendit<br />
tonë, Gjallicën dhe Koretnikun. Reshjet e shiut të ditëve të fundit kanë<br />
rritur ndjeshëm prurjet më liqenin e Fierzës. Kjo ka bere qe te rritet me<br />
shpejtësi niveli i ujrave të liqenit, duke <strong>sjell</strong>ë zhytjen nën ujë të rrënojave<br />
të Kukësit të vjetër që kishin dalë mbi sipërfaqe rreth 3 javë më parë.<br />
“Prurjet e ujit kanë arritur në mbi 300 metër kub në sekondë, ndërsa niveli<br />
i liqenit po arrin në mbi 261 metra mbi nivelin e detit”, pohojnë burime nga<br />
salla e komandës e hidrocentralit të Fierzës. Reshjet e shiut të ditëve të<br />
fundit kane përmirësuar situatën edhe për dy hidrocentralet e tjerë të<br />
kaskadës <strong>së</strong> Drinit, të Komanit dhe të Vaut të Dejës, për të cilat liqeni i Fierzës<br />
shërben si rregullator. Liqeni i Fierzës ka një gjatësi prej 70 kilometrash<br />
dhe shtrihet përgjatë brigjeve të lumenjve Drini i Bardhë, Drini i Zi<br />
dhe të Drinit të bashkuar me një sipërfaqe prej 7 mijë ha. Kapaciteti maksimal<br />
ujëmbajtës i liqenit arrin në rreth 3,2 miliard metër kub ujë në nivelin<br />
e 296 metër mbi nivelin e detit, që është niveli maksimal i liqenit të Fierzës.<br />
Ndërsa 1,2 miliard metër kub ujë të liqenit janë të pashfrytëzueshme<br />
për prodhim energjie, pasi gjenden nën të ashtuquajturën pikë e vdekjes<br />
që ndodhet në nivelin e 242 metrave mbi nivelin e detit. Hidrocentrali i Fierzës<br />
prodhon rreth 1,8 miliard kilovat/orë energji elektrike në vit, ndërsa<br />
e gjithë kostoja e ndërtimit të tij është shlyer në 3 vitet e para të punës<br />
<strong>së</strong> tij. Ndërkohë, rënia e nivelit të ujrave të liqenit ka ndodhur shpesh,<br />
ndërsa për herë të parë rrënojat e qytetit të vjetër të Kukësit dolën mbi<br />
sipërfaqe në vitin 1995. Pas këtij viti këto rrënoja kanë dalë shpesh mbi<br />
sipërfaqe për një periudhë deri një mujore. Ndërsa vitin e kaluar për herë<br />
të parë rrënojat e qytetit dolën mbi sipërfaqe më 26 nëntor, ndërsa këtë<br />
vit rrënojat ni<strong>së</strong>n të dalin mbi sipërfaqe që me 2 tetor duke u rizhytur nën<br />
ujë <strong>së</strong>rish gjatë ditës <strong>së</strong> sotme.<br />
të çmuar të institucioneve publike<br />
financiare, të Gjermani<strong>së</strong>, të Norvegji<strong>së</strong>,<br />
të Zvicrës dhe vendeve të<br />
tjera mike. Ne kemi pasur një<br />
ndihmë të çmuar të institucioneve<br />
financiare ndërkombëtare<br />
siç është Banka Evropiane për<br />
Rindërtim dhe Zhvillim, Korporata<br />
financiare ndërkombëtare,<br />
Banka Islamike e zhvillimit dhe<br />
një <strong>së</strong>rë institucionesh të tjera<br />
të cilat unë dua ti falënderoj<br />
me shumë përzemërsi. Dua të<br />
falenderoj Komisionin Evropian<br />
për të gjithë mbështetjen që i jep<br />
përpjekjeve të Shqipëri<strong>së</strong> për të<br />
realizuar vizionin e saj ambicioz,<br />
në fushën e energji<strong>së</strong> dhe në fusha<br />
të tjera” – përfundoi fjalën e tij kryeministri<br />
<strong>Berisha</strong>.
C M y K<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
12 @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al gazeta<br />
<strong>55</strong>
gazeta<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
<strong>55</strong> @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al<br />
C M y K<br />
13
E martë, 30 tetor 2012<br />
14 @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al gazeta<br />
Pranimet në universitete, formulari nga 31 tetori<br />
Rektori i universitetit të Elbasanit Varoshi: Notat e studentëve online brenda një dite do të marrin rezultatin<br />
Konsumi i alkoolit, kërkohet<br />
amendimi i ligjit për mbrojtjen e të miturve<br />
Konsumi prezente tek moshat feminore. Dukuria e konsumit të alkoolit tek fëmijët duke nisur nga 11-12 vjeç, është prezente në vend<br />
Specialistë të shëndetësi<strong>së</strong> kanë<br />
kërkuar amendimin e ligjit për mbrojtjen<br />
e të miturve nga alkooli, ndërkohë<br />
që, sipas tyre, ka ardhur koha<br />
për kufizimin e konsumit të pijeve<br />
alkoolike edhe tek të rriturit. Në një<br />
seancë dëgjimore, lidhur me problematikat<br />
e përdorimit të alkoolit<br />
nga të miturit, Komisioni Parlamentar<br />
i Shëndetësi<strong>së</strong> dhe Çështjeve<br />
Sociale u njoh me situatën aktuale<br />
të konsumit të alkoolit, si dhe shprehu<br />
mbështetjen për amendimin e<br />
ligjit. “Alkoolizmi është një problem<br />
shqetësues mbarëbotëror. Sipas Organizatës<br />
Botërore të Shëndetësi<strong>së</strong>,<br />
konsumi i alkoolit është jashtëzakonisht<br />
i lartë, në ma<strong>së</strong>n rreth 70%<br />
e njerëzve konsumojnë alkool. Shqipëria<br />
konsiderohet vend mesatar<br />
sa i takon konsumit të alkoolit, por<br />
problem mbeten moshat e mitura”,<br />
tha kryetari i Komisionit, Et’hem<br />
Ruka. Roland Shuperka, drejtues i<br />
Taske-Force për Duhanin dhe mbrojtjen<br />
nga Alkooli, tha se “ka ardhur<br />
koha që ky ligj të marrë disa ndryshime<br />
të tjera që të jetë një ligj i përbashkët<br />
për mbrojtjen e të miturve<br />
dhe për kufizimin e orarit të përdorimit<br />
të alkoolit edhe për të rritur<br />
nëpër ambiente të ndryshme”.<br />
Anëtare e Komisionit, deputetja<br />
e Parti<strong>së</strong> Demokratike, Lajla Përnaska,<br />
informoi mbi këtë inciativë,<br />
Ministria e Arsimit bën të ditur se<br />
maturantët do të plotësojnë formularin<br />
A3 online prej datës 31 tetor deri<br />
në 2 nëntor. Klasifikimi i kandidatëve<br />
fitues në programe të ndryshme studimi,<br />
që do të plotësojnë A3-shin,<br />
bëhet në mënyrë të informatizuar,<br />
duke u mbështetur në pikët e grumbulluara<br />
në bazë të rezultateve të<br />
shkollës <strong>së</strong> mesme, të provimeve të<br />
Maturës Shtetërore edhe të rezultateve<br />
të konkursit të zhvilluar për<br />
programe të caktuara studimi dhe<br />
merita, si dhe të përzgjedhjes <strong>së</strong><br />
programeve të studimit, preferenca,<br />
të bërë nga vetë kandidati. Këtë formular<br />
mund ta plotësojnë ata kan-<br />
didatë që nuk kanë konkurruar më<br />
parë e formularin A2, ku janë edhe<br />
ata që kanë fituar provimet e Maturës<br />
Shtetërore në sesionin e vjeshtë, si<br />
dhe ata që kanë përfunduar arsimin<br />
e me<strong>së</strong>m jashtë vendit dhe, mbi<br />
bazën e ekuivalentimit të rezultateve<br />
të shkollës <strong>së</strong> mesme, kanë fituar të<br />
drejtën të aplikojnë për vazhdimin<br />
e studimeve në universitetet tona.<br />
Formulari do të plotësohet edhe nga<br />
ata që kanë konkurruar me formularin<br />
A2, fitues apo jo dhe që dëshirojnë<br />
të fitojnë për një preferencë më<br />
të lartë duke ruajtur renditjen e preferencave<br />
të formularit A2. Këtu përjashtohen<br />
ata që janë regjistruar në<br />
një program studimi. I gjithë procesi<br />
i regjistrimeve në universitete do të<br />
përmbyllet në 13 nëntor, ku dhe Universitetet<br />
do të dorëzojnë pranë AKP<br />
në formë shkencore dhe elektronike<br />
të gjitha të dhënat. Këtë vit të ri akademik<br />
në Universitetin “Aleksandër<br />
Xhuvani” ne Elbasan është aplikuar<br />
programi online, ku të gjitha notat e<br />
studentëve do të hidhen online për<br />
të shmangur kështu korrupsionin.<br />
Rektori i Universitetit, Liman Varoshi,<br />
thotë se “nëpërmjet masave të<br />
duhura do marrë fund korrupsioni<br />
në këtë institucion, pasi është hapur<br />
një sistem i veçantë kompjuterik, ku<br />
të gjithë studentët do të kenë ko-<br />
MADA, intensifikon zbatimin programin<br />
për zhvillim të qëndrueshëm rural të zonave malore<br />
Me një financim prej 3.8 milionë<br />
euro, Agjencia e Zhvillimit të<br />
Zonave Malore” (MADA) ka nisur<br />
në mesin e këtij viti zbatimin e<br />
Programit të ri për zhvillimin e zonave<br />
malore dhe rurale, nën logon<br />
“Konservimi dhe vlerësimi i biodiversitetit:<br />
zhvillim i qëndrueshëm<br />
rural i zonës malore ballkanike”.<br />
Burime nga MADA bëjnë të ditur<br />
se, ky programi mbështetet<br />
nga Qendra Ndërkombëtare e<br />
Studimeve të Larta Agronomike<br />
Mesdhetare/ Instituti Agronomik<br />
Mesdhetar, Fondet Franceze për<br />
Zhvillimin dhe IFAD-i. Ekspertët<br />
por edhe punën e bërë me një <strong>së</strong>rë<br />
takimesh me aktorë të ndryshëm për<br />
zbatimin e ligjit. “Sfida për zbatimin<br />
e ligjit vazhdon”, tha Përnaska,<br />
sipas <strong>së</strong> cilës, ne ketë drejtim është<br />
bashkepunuar edhe me organizatat<br />
joqeveritare. Deputetja socialiste<br />
Klodiana Spahiu vuri theksin tek<br />
pasojat sociale nga fenomeni i konsumit<br />
të alkoolit, duke nënvizuar atë<br />
të varësi<strong>së</strong> alkoolike dhe forcimin e<br />
Klinikës <strong>së</strong> Adiksionit pranë Qendrës<br />
Spitalore Universitare “Nënë<br />
Tereza” në Tiranë. “Duhet forcuar<br />
Klinika e Adiksionit për parandalimin<br />
e pasojave shëndetësore dhe<br />
sociale”, tha Spahiu. Ndërkohë,<br />
drejtori i Politikave Shëndetësore në<br />
Ministrinë e Shëndetësi<strong>së</strong>, Pëllumb<br />
Pipero, tha se pavarësisht munge<strong>së</strong>s<br />
<strong>së</strong> shifrave zyrtare për nivelin e<br />
konsumit të alkoolit tek moshat<br />
fëminore dhe grupet e tjera, të<br />
dhënat sporadike janë shqetësuese.<br />
Ndërkohë, sipas tij, ligji i 2006 për<br />
mbrojtjen e miturve nga përdorimi<br />
i alkolit, që ka hyrë në fuqi në maj<br />
të 2007, ndalon alkoolit për moshat<br />
nën 18 vjeç. Pipero informoi anëtarët<br />
e Komisionit lidhur me hapat e<br />
marra në zbatim të ligjit, duke theksuar<br />
se “MSH ka bashkëpunuar me<br />
Ministrinë e Arsimit përmes një<br />
marrëveshje bashkëpunimi, janë<br />
ndërmarrë fushata sensibilizuese,<br />
e fushës shpjegojnë se, ky program<br />
ka në fokus të tij vlerësimin<br />
e produkteve lokale, tradicionale<br />
e natyrale dhe implementimin e<br />
tyre përmes shkëmbimit të eksperiencave<br />
dhe demonstrimeve në<br />
katër qarqet verilindore të vendit<br />
(Kukës, Dibër Shkodër e Korçë).<br />
Programi synon përmirësimin<br />
e cilësi<strong>së</strong> <strong>së</strong> jete<strong>së</strong>s <strong>së</strong> njerëzve<br />
në zonat malore brenda kuadrit<br />
të vizionit të zhvillimit të zonave<br />
malore dhe inkurajimin e zhvillimit<br />
të balancuar dhe të qëndrueshëm,<br />
përmes mbështetjes<br />
me aktiviteteve zhvilluese të sek-<br />
ndërkohë mjekët e familjes janë<br />
trajnuar lidhur me këtë problematikë”.<br />
Rëndësi e veçantë, sipas tij,<br />
i është dhënë rolit të mjekëve të<br />
shkollave. Pipero u ndal edhe tek<br />
kontrollet që janë ushtruar në lokale<br />
dhe restorante për zbatimin e ligjit,<br />
gjatë të cilave ka rezultuar se 90<br />
% të tyre kanë vendosur logo për<br />
ndalimin e alkoolit dhe duhanit në<br />
zbatim të ligjit. “Gjatë 6 muajve të<br />
torëve privat. Zbatimi tre vjeçar<br />
i këtij programi do të fokusohet<br />
edhe në inventarizimin e produkteve<br />
të biodiversitetit në zonat<br />
malore shqiptare, përmirësimin<br />
e kapaciteteve institucionale dhe<br />
legjislacionit mbi vlerësimin e<br />
produkteve të biodiversitetit në<br />
Shqipëri. “Integrimi i dimensionit<br />
agroeksistemik si dhe<br />
ndërtimi i një rrjeti rajonal për<br />
bashkëpunimin në promovimin e<br />
produkteve të zonave malore dhe<br />
në mbështetje të biodiversitetit”<br />
është sfidë e realizimit të këtij<br />
programi.<br />
parë të këtij viti janë ushtruar rreth<br />
1700 kontrolle sanitare në mbarë<br />
vendin, ndërsa janë vendosur gjoba<br />
për herë të parë për alkoolin”, tha<br />
Pipero, sipas të cilit, kjo është detyrë<br />
e Taske-Force të ngritur për duhanin<br />
dhe alkoolin. Dukuria e konsumit të<br />
alkoolit në moshat fëminore, duke<br />
nisur nga 11-12 vjeç, është prezente<br />
në vend. Edhe pse mungojnë të<br />
dhënat për matjen e kësaj dukurie në<br />
<strong>55</strong><br />
din dhe të dhënat e tyre që do t’u<br />
mundësojë njohjen e rezultateve të<br />
tyre të provimeve online“. Sipas tij,<br />
“ ky sistem do të shmangë mitmarrjen<br />
nga ana e pedagogëve pasi, këta<br />
të fundit nuk kanë kohë me shumë se<br />
një ditë për të korrigjuar dhe për t’i<br />
hedhur në rrjet notat e provimeve”.<br />
Gjithashtu, masa do të merren ndaj<br />
pedagogëve dhe studentëve: këta të<br />
fundit do të penalizohen në rast të<br />
mungesave dhe pedagogët në rast të<br />
vone<strong>së</strong>s <strong>së</strong> hedhjes në rrjet të notave<br />
të provimeve. “Këto masa janë marrë<br />
për të ndikuar sa më shumë ne rritjen<br />
e autoritetit të këtij Universiteti”, tha<br />
rektori Varoshi.<br />
mbarë vendin, studimet e ndryshme<br />
tregojnë se konsumi i alkoolit në<br />
këtë moshë është më i lartë në zonat<br />
urbane sesa rurale dhe tek djemtë<br />
më tepër, sesa tek vajzat. “Të dhënat<br />
janë nga studime të ndryshme, edhe<br />
nga organizata joqeveritare, tregojnë<br />
se dukuria e konsumimit të<br />
alkoolit në moshën 11-12 vjeç është<br />
prezente. Më prezente kjo dukuri<br />
është në zonat urbane se ato urbane<br />
dhe më shumë tek djemtë se tek vajzat.<br />
Por, kërkohen studime të tjera<br />
për të vlerësuar sa më mirë gjendjen”,<br />
tha drejtori i Shëndetit Publik<br />
në Ministrinë e Shëndetësi<strong>së</strong>, Gazmend<br />
Bejtja. Bejtja tha se “është tentuar<br />
të vlerësohet konsumi i alkoolit<br />
tek të rinjtë në shkollat e mesme, në<br />
grupmoshat 14-15 dhe 19 vjeç, si dhe<br />
në moshat më të rritura, sidomos në<br />
ato riprodhuese. Më delikat është<br />
konsumi i alkollit në moshat shkollore,<br />
adoleshentët”. Sipas tij, nga<br />
2 sondazhe në harkun kohor të 4-5<br />
viteve është parë që të paktën 1/3 e<br />
nxënësve të shkollova të mesme në<br />
grupmoshën 17-18-19 vjeç kanë konsumuar<br />
të paktën 1 pije alkoolike<br />
ditët e fundit. “Kjo është një e dhënë<br />
që dëshmon për një stil jetese që fillon<br />
e kultivohet që në moshë të re e<br />
fillon të bëhet pastaj persistent në<br />
moshë më të rritur e duke filluar më<br />
pas me problem”.
gazeta<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
<strong>55</strong> @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al<br />
UT mban konferencën “Aspekte të ndryshme të sistemeve<br />
zgjedhore dhe roli i tyre në zhvillimin e demokraci<strong>së</strong>”<br />
Organizimi i Konferencës Ndërkombëtare është bërë nga Departamenti i të Drejtës Publike në Fakultetin e Drejtësi<strong>së</strong>, në bashkëpunim me<br />
Catholic University of America – Columbus School of Law (Universitetin Katolik tё Amerikës – Fakulteti i Drejtёsisё Columbus). Ligjëratat<br />
kryesore u mbajtën nga Dhori Kule, Ermir Dobjani, Altin Shegani, Evis Alimehmeti, Henris Balliu, etj<br />
Nga Redi Agolli<br />
Në ambientet e Godinës “Liria”, pranë<br />
Qytetit “Studenti”, në Tiranë, në datën<br />
27 Tetor 2012, Departamenti i të Drejtës<br />
Publike në Fakultetin i Drejtësi<strong>së</strong>, Universiteti<br />
i Tiranës në bashkëpunim me<br />
Catholic University of America – Columbus<br />
School of Law (Universitetin Katolik<br />
tё Amerikës – Fakulteti i Drejtёsisё Columbus),<br />
përfaqësuese e te cilit Proffesior<br />
Leah Wortham qe ka bashkëpunuar<br />
për disa vjet me departamentin të <strong>së</strong><br />
Drejtës Publike dhe shpresohet në intensifikimin<br />
e këtij bashkëpunimi në<br />
të ardhmen, organizuan konferencën<br />
Shkencore Ndërkombëtare me temë:<br />
“Aspekte të ndryshme të sistemeve<br />
zgjedhore dhe roli i tyre në zhvillimin<br />
e demokraci<strong>së</strong>”. Konferenca kishte si<br />
synimin rritjen e kapacitetit kërkimor<br />
në këtë fushë, diskutimin dhe analizën<br />
e problematikave ligjore dhe sociale që<br />
i dalin Shqipëri<strong>së</strong> në kuadër të sistemit<br />
aktual zgjedhor, evidentimin e parimeve<br />
të rëndësishme të sistemeve zgjedhore<br />
demokratike si dhe vështrimin krahasimor<br />
të tyre duke nxjerrë në pah të përbashkëtat,<br />
aspektet pozitive dhe negative<br />
në këtë fushë. Pas regjistrimit të<br />
pje<strong>së</strong>marrësve hapjen e punimeve të<br />
Konferencës e bëri Prof.Asoc.Dr. Evis<br />
Alimehmeti, shefe e departamentit të<br />
<strong>së</strong> Drejtës Publik në Fakultetin e Drejtësi<strong>së</strong>,<br />
e cila në fjalën e saj tha: - “Dëshiroj<br />
ta nis fjalën time duke ju falenderuar për<br />
pje<strong>së</strong>marrjen tuaj sot, duke shpresuar<br />
për një aktivitet te frytshëm dhe të dobishëm<br />
për të gjithë. Ky forum sot synon<br />
të arrijë një angazhim akademik shkencor<br />
të një niveli të një rëndësie të <strong>madhe</strong><br />
në disa drejtime. Që prej tre vitesh Departamenti<br />
i te Drejtës Publike ka krijuar<br />
agjendën e tij të organizimit vjetor të një<br />
konference shkencore mbi çështje të<br />
ndjeshme ligjore të një rëndësie vitale<br />
për shoqërinë. Produkti i dy konferencave<br />
të mëparshme të lidhura respektivisht<br />
me çështje të integrimit evropian<br />
dhe të drejtat e individëve në kuadër<br />
të garancive të procesit të rregullt ligjor,<br />
e forcoi bindjen tonë për rëndësinë<br />
e rritjes dhe forcimit të kapaciteteve<br />
kërkuese të akademikeve në fusha të<br />
<strong>së</strong> drejtës të cilat prodhojnë debate jo<br />
vetëm në aspektin ligjor, por edhe atë<br />
politik social e me gjerë, sic është rasti i<br />
tematikes <strong>së</strong> konferencës <strong>së</strong> sotme”. Në<br />
vijim të fjalës <strong>së</strong> saj Prof.Asoc.Dr. Evis<br />
Alimehmeti shtoi se: - “Proceset zgjedhore<br />
demokratike janë një rendësi vitale<br />
për vendin, dhe si të tilla duhet të jenë të<br />
mbështetura në një kuadër të saktë ligjor<br />
i cili të përcaktojë qartë mekanizmat<br />
për organizimin, zhvillimin dhe arritjen e<br />
rezultateve të procesit zgjedhor. Kuadri<br />
ligjor shqiptar në të drejtën e zgjedhjeve<br />
ka përfaqësuar një sfidë disavjeçare<br />
duke iu nënshtruar ndryshimeve të<br />
shpeshta dhe esenciale, më të fundit<br />
të realizuara jo me larg se 3 muaj me<br />
pare. Është e natyrshme që ky proces<br />
të nxi<strong>së</strong> dhe të kërkojë mbështetjen dhe<br />
qëndrueshmërinë e tij në analiza dhe<br />
procese reflektuese me baza shkencore<br />
kërkimore ligjore. Ky ishte qëllimi<br />
dhe nxitja jonë në përzgjedhjen e kësaj<br />
tematike për konferencën e sotme”. “Ne<br />
shpresojmë që nëpërmjet punimeve të<br />
saj të ofrojmë kontribut e vlefshëm në<br />
lidhje me evidentimin e problematikave<br />
të mundshme ligjore dhe sociale që i<br />
dalin Shqipëri<strong>së</strong> në kuadër të sistemit<br />
aktual zgjedhor, evidentimin e parimeve<br />
të rëndësishme të sistemeve zgjedhore<br />
demokratike si dhe vështrimin krahasimor<br />
të tyre duke nxjerrë në pah të përbashkëtat,<br />
aspektet pozitive dhe negative<br />
në këtë fushë. Jemi të ndërgjegjshëm<br />
që është një tematikë e paezaurueshme<br />
në një konferencë, sidoqoftë nëpërmjet<br />
bashkëpunimit edhe me akademikë<br />
të Universitetit Katolik të Amerikës,<br />
shpresojmë të <strong>sjell</strong>im një kontribut të<br />
parë në këtë fushe” – theksoi në fjalën e<br />
saj shefja e Departamentit të <strong>së</strong> Drejtës<br />
Publike Evis Alimehmeti në Fakultetin<br />
e Drejtësi<strong>së</strong> në UT. Në këtë takim i<br />
pranishëm ishte dhe rektori i Universitetit<br />
të Tiranës z.Dhori Kule i cili theksoi<br />
rëndësinë e aktiviteteve shkencore<br />
në tematika të një rëndësie të veçante<br />
ligjore e më gjerë, për rritjen e profilit<br />
akademik dhe kapaciteteve kërkimore<br />
e shkencore të akademikeve si edhe<br />
profesionistëve të fushës. Edhe dekani<br />
i Fakultetit të Drejtësi<strong>së</strong> në organizimin<br />
e kësaj konference z.Altin Shegani theksoi<br />
mbështetjen e jashtëzakonshme për<br />
konferencën. Në konferencë spikati me<br />
referatin e saj dhe konstitucionalistja<br />
Aurela Anastasit e cila në referatin e<br />
saj “Doktrina juridike shqiptare përballë<br />
sistemeve zgjedhore në Shqipëri 1920-<br />
1939” thekson se – “duke dashur të<br />
bëjmë një rishikim të histori<strong>së</strong> zgjedhore<br />
pas krijimit të shtetit të pavarur shqiptar,<br />
mendojmë se rileximi i autorëve konstitucionalistë<br />
të periudhës, është i domosdoshëm.<br />
Mendimi juridikokushtetues<br />
lulëzoi vetëm përgjatë viteve 1920-1923,<br />
dhe u përfaqësua nga punimet e Kristo<br />
Floqit, Stavro Vinjaut dhe Nikolla Moles.<br />
Ndërkohë, që në vitet e mëvonshme,<br />
1925-1939, pason një rënie të doktrinës<br />
juridike dhe mbeten pak zhvillime<br />
të disa analizave me karakter politik, të<br />
cilat më tepër zhvilloheshin jashtë Shqipëri<strong>së</strong>.<br />
Duhet theksuar se, qysh në<br />
vitin 1912, Shteti i Pavarur Shqiptar u<br />
krijua mbi bazën e parlamentarizmit dhe<br />
të përfaqësimit. Sidoqoftë, vetëm në vitin<br />
1921 u zhvilluan zgjedhjet e para parlamentare<br />
të tipit klasik, mbi bazën e një<br />
ligji të miratuar në vitin 1920. Ky i fundit,<br />
si dhe të gjitha ligjet e tjera zgjedhore<br />
të miratuara më pas, përkatësisht në<br />
vitet 1923, 1925 dhe 1932, ruajtën parimet<br />
zgjedhore klasike më të vjetra që<br />
ekzistonin deri në atë kohë, konkretisht<br />
votimi i përgjithshëm si votim mashkullor<br />
dhe votimi i tërthortë, si votim i pabarabartë.<br />
Në këto kushte, jemi shumë të<br />
interesuar të njohim pikëpamjet e doktrinës<br />
juridike shqiptare të zhvilluar në ato<br />
vite. Si e shikonte ajo sistemin zgjedhor<br />
në kuptimin e gjerë dhe të ngushtë të tij?<br />
A pati ajo ndikimin e duhur për çështjet<br />
që ngriti dhe parashtroi? Përse doktrina<br />
juridike u zhvillua vetëm në vitet 1920-<br />
1923? Përse këto vepra mbetën krejt të<br />
panjohura për shkollën juridike shqiptare<br />
deri në vitet 1990? Çfarë mësimesh<br />
nxjerrim sot, në këndvështrimin e zhvillimit<br />
të metodologji<strong>së</strong> <strong>së</strong> histori<strong>së</strong> <strong>së</strong><br />
të drejtës kushtetuese?”. Ish-Avokati i<br />
Popullit Ermir Dobjani në referatin e tij<br />
- “Kontributi i institucionit tё Avokatit tё<br />
Popullit nё hartimin e legjislacionit dhe<br />
gjatë proceseve elektorale” – tha se: -<br />
“Institucioni i Avokatit të Popullit në Republikën<br />
e Shqipëri<strong>së</strong> është bazuar në<br />
nenet 60-63 të Kushtetutës dhe ka filluar<br />
veprimtarinë e tij në vitin 2000.<br />
Ai përfaqëson një mekanizëm<br />
shtetëror, jashtë strukturave gjyqësore,<br />
për hetimin e pavarur të ankesave,<br />
kërkesave apo njoftimeve të qytetarëve<br />
apo të organizatave jofitimprurëse ndaj<br />
<strong>sjell</strong>jes, vendimeve, veprimeve apo<br />
mosveprimeve të parregullta apo të<br />
paligjshme të administratës publike.<br />
Parimet dhe tiparet thelbësore të kësaj<br />
zyre janë pavarësia, konfidencialiteti,<br />
paanësia, profesionalizmi, fleksibiliteti,<br />
besueshmëria dhe transparenca<br />
ndaj publikut. Përveç mbrojtjes <strong>së</strong> të<br />
drejtave të njeriut, një nga synimet<br />
kryesore të Avokatit të Popullit është<br />
që të zhvillojë atë që quhet kultura<br />
e qeverisjes <strong>së</strong> mirë. Ky është një institucion<br />
jo vendimmarrës dhe nuk ka<br />
fuqi ekzekutive. Por nëpërmjet forcës<br />
argumentuese të rekomandimeve,<br />
kërkesave apo propozimeve të tij, ai<br />
synon të <strong>sjell</strong>ë përmirësime (rritje) në<br />
standardet e të drejtave të njeriut në<br />
Shqipëri dhe në cilësinë e shërbimeve<br />
të administratës publike. Veprimtaria e<br />
tij në fushën e zgjedhjeve paraqet një<br />
aspekt jo të madh të volumit të punës<br />
<strong>së</strong> tij”. Në konferencë me referatet e<br />
tyre folën dhe Prof. Leah Wortham,<br />
Colombus School of Laë, Catholic<br />
University of America me temën:<br />
“Pje<strong>së</strong>marrja e votuesve dhe financimi<br />
i fushatёs nё procesin zgjedhor amerikan”.<br />
Pas një pushimi të shkurtër konferenca<br />
nisi me të tjera diskutime në<br />
Panelin I, me referime të Ejona Bardhi<br />
(Doktorante) – “Kultura politike, faktor i<br />
rёndёsishёm nё zhvillimin e demokraci<strong>së</strong>”,<br />
Noela Ruco LL.M. (Doktorante),<br />
Valbona Pajo (Bala) LL.M (Doktorante)<br />
– “Standardet zgjedhore nё fokusin e<br />
jurisprudencës kushtetuese shqiptare”,<br />
Olsi Vangjeli Ma., Adena Dervishaj –<br />
“Rёndёsia e tё Drejtës pёr tё votuar<br />
nё njё shoqëri demokratike”, Dr. Luan<br />
Hasneziri – “Sistemet zgjedhore nё<br />
Shqipёri, nevoja pёr konsolidimin e<br />
traditës” dhe Dr.Enkeleda Olldashi,<br />
Tabes Koleci – “Pje<strong>së</strong>marrja politike<br />
e qytetarëve nё procesin zgjedhor”.<br />
Të tjerë pje<strong>së</strong>marrës do të vazhdoni<br />
më të tjera referate si; Erlir Puto LL.M<br />
(Doktorant) – “Sistemi zgjedhor dhe<br />
ndikimi i tij në veprimtarinë legjislative<br />
dhe raportet me pushtetet e tjera”, Dr.<br />
Kristina Jance, Dr. Edvana Tiri – “Sistemi<br />
zgjedhor: rasti i SHBA-sё dhe Britani<strong>së</strong><br />
sё Madhe”, Artan Kolnikaj (Doktorant)<br />
– “Disa problematika te procesit<br />
zgjedhor për organet e pushtetit vendor”,<br />
Katrin Treska – “Sistemi proporcional,<br />
përparësitë dhe të metat”, Erida<br />
Pejo Ma. (Doktorante) – “Sistemi zgjedhor<br />
si tregues i nivelit tё demokraci<strong>së</strong>”,<br />
Genti Dokollari (Doktorant),” Avantazhet<br />
dhe disavantazhet e sistemit aktual<br />
zgjedhor” si dhe Erisa Xhixho Ma. (Doktorante)<br />
– “Historiku i zgjedhjeve në periudhën<br />
e demokraci<strong>së</strong> në Shqipëri”. Pas<br />
diskutime dhe konkluzione në Panelin I,<br />
konferenca do të vazhdonte me panelin<br />
II, ku moderator Prof. Asoc. Dr. Orjona<br />
Mucollari, Dr. Luljeta Ikonomi do të lexonte<br />
referatin: - “E drejta e zgjedhjeve si<br />
e drejtë kushtetuese”. Dekani i Fakultit<br />
të Drejtësi<strong>së</strong> Ph.D. Dr. Altin Shegani,<br />
Evisa Kambellari (Doktorante), Armend<br />
Podvorica do të referonin: -“ Mekanizmat<br />
juridiko-penale për garantimin e<br />
integritetit të sistemit zgjedhor” për të<br />
vazhduar me Dr. Elsa Toska, Erajd Dobjani<br />
(Doktorant) – Neni 131, germa “e” e<br />
Kushtetutës dhe Kodi Zgjedhor. A ёshtё<br />
Kolegji Zgjedhor instanca e fundit pёr<br />
ankesat pёr verifikimin e ligjshmёrisё<br />
sё zgjedhjeve tё deputetëve?. Referatet<br />
në këtë konferencë do të vazhdonin<br />
me Nadia Rusi (Doktorante), Olsi<br />
Peto – “Kuotat Gjinore dhe mundёsitё<br />
e barabarta – Parimet esenciale tё<br />
demokracisё elektorale”, Prof. Asoc.<br />
Dr. Oriona Mucollari, Prof. Asoc. Dr.<br />
Ilir Mustafaj – “Problematikat e sistemit<br />
zgjedhor nё zgjedhjet pёr qeverisjen<br />
15<br />
vendore”, Prof. Asoc. Dr. Iva Zajmi, Albert<br />
Bishaj Ma. – “Ushtrimi i të drejtës<br />
<strong>së</strong> votës për parlamentin evropian nga<br />
qytetarët evropianë në shtetet anëtare”;<br />
Dr. Luljeta Ikonomi – “E drejta e<br />
votёs sё emigrantëve, midis tё drejtёs<br />
kushtetuese dhe problematikёs në<br />
praktikë”, Dr. Skërdian Kurti – “Rëndësia<br />
juridiko-penale e mbrojtjes <strong>së</strong> të<br />
drejtës për të zgjedhur”, Ela Elezi<br />
(Doktorante) me – “Reforma ligjore e<br />
vitit 2012 për veprat penale që prekin<br />
sistemin demokratik të zgjedhjeve” si<br />
dhe Artil Mandro (Doktorant) – “Mënyrat<br />
e votimit, shprehje e sovranitetit të<br />
popullit. Konferenca “Aspekte të ndryshme<br />
të sistemeve zgjedhore dhe roli<br />
i tyre në zhvillimin e demokraci<strong>së</strong>” në<br />
Panelin III pas referatit të Prof. Dr. Ermir<br />
DOBJANI do të vazhdonte me referatat e<br />
Prof. Asoc. Dr. Eralda Cani (Met’hasani),<br />
Klesta Hysi Ma. (Doktorante) – “Analizё<br />
e Komisionit Qёndror tё Zgjedhjeve si<br />
njё organ i pavarur”, Dr. Mirela Bogdani,<br />
Bojana Hajdini LL.M (Doktorante)<br />
– “Standartet e financimit tё subjekteve<br />
zgjedhore nё fokusin e amendimit tё ligjit<br />
“Pёr partitё politike”, Adea Pirdeni Ma.<br />
(Doktorante), Joana Qeleshi Ma. (Doktorante),<br />
Erind Merkuri Ma. (Doktorant)<br />
– “Aspekte proceduriale tё juridiksionit<br />
kushtetues pёr mbrojtjen e tё drejtёs<br />
pёr zgjedhje dhe referendum”, Anisa<br />
Angjelit Ma. (Doktorante), Henris Balliu<br />
– “Financimi i partive politike në fushatat<br />
zgjedhore”, Fjorda Shqarri Ma. (Doktorante),<br />
Artil Marku – “Roli i mekanizmave<br />
nderkombetare monitoruese ne<br />
procesin zgjedhor (OSBE – ODIHR)”,<br />
Fabian Topollari (Doktorant) – “Roli i<br />
partive politike ne administrimin zgjedhor”,<br />
Engjёll Likmeta (Doktorant) – “Nga<br />
gurët në elektronikë, rrugëtim drejt konsolidimit”.<br />
Të tjerë pje<strong>së</strong>marrës do te<br />
mbanin referatet e tyre si; Ana Golloshi<br />
(Doktorante) – Parimet kushtetuese<br />
zgjedhore dhe zgjedhjet e organeve dhe<br />
autoriteteve drejtuese në institucionet<br />
publike të arsimit të lartë në Shqipëri,<br />
Davis Visari Ma. (Doktorant) Piereta<br />
Agalliu – Vështrim i pёrgjithshёm mbi<br />
aspekte ligjore tё formimit tё aleancave<br />
elektorale dhe rolin i autoriteteve qё administrojne<br />
zgjedhjet si bazё e krijimit<br />
tё njё sistemi tё shendosh demokratik<br />
dhe Nevila Kullojka (Studente Master),<br />
Valbona Ndrepepaj (Studente Master) –<br />
Drejtёsia Elektorale.
E martë, 30 tetor 2012<br />
16 @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al gazeta<br />
Nga Kastriot DERVISHI<br />
Shqipëria në foto historike<br />
Rubrika e përjavshme e fotove historike <strong>sjell</strong> në shikimin<br />
e lexuesit personazhe ose ngjarje të 100 vjetëve të fundit<br />
dhe që lidhen ngushtas me historinë e Shqipëri<strong>së</strong><br />
1914/Forcat<br />
mirditore<br />
Në vitin 1914 forcat mirditore ishin ndër<br />
trupat kryesore të armatosura të shtetit shqiptar.<br />
Në ndikimin e Preng Bib Dobës ata<br />
ishin ndër mbrojtësit kryesorë të kryeqytetit<br />
të vendit, Durrësit, i përfshirë nga trazirat<br />
rebeluese të asaj kohe.<br />
1913/Pushtimi<br />
serb i Ohrit<br />
Kjo foto e shtypit të kohës është<br />
bërë në qytetin e Ohrit. I takon vitit<br />
1913. Ushtria pushtuese serbe është<br />
vendosur në qytetin shqiptar pasi e<br />
ka marrë atë forcërisht në kuadër të<br />
Luftës <strong>së</strong> Parë Ballkanike.<br />
<strong>55</strong>
gazeta<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
<strong>55</strong> @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al<br />
1916/Francezë<br />
në Korçë<br />
speciale<br />
Një foto e trupave franceze në qytetin e<br />
Korçës. Forcat franceze u vendo<strong>së</strong>n në krahinën<br />
e Korçës, ndërsa i njohën të drejtën e<br />
vetëqeverimit krahinës.<br />
1916/Erseka e<br />
djegur nga grekët<br />
Kjo foto është bërë në Ersekë. Në<br />
qytezën e vogël shqiptare ushtria greke<br />
ka djegur e shkrumbuar gjithçka gjatë<br />
luftërave ballkanike dhe botërore.<br />
1950/<br />
Elbasani<br />
Një foto e Elbasanit pas lufte, e<br />
drejtimit perëndim - lindje. Në foto<br />
dallohet bulevardi kryesor i qytetit,<br />
kulla e sahatit dhe disa dyqane që<br />
janë prishur më vonë.<br />
17
Të njohura dhe Të panjohura<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
18 @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al gazeta<br />
Kujtime<br />
reklama<br />
Të njohura dhe<br />
Të panjohura<br />
Shtëpia Botuese “<strong>55</strong>”<br />
DONALD RUMSFELD<br />
Të njohura dhe Të panjohura<br />
Kujtime<br />
Një rrëfim për jetën e<br />
një prej personazheve<br />
të jashtëzakonshëm të<br />
politikës...<br />
“ Unë,kam rreth njëzet<br />
mijë memo, të quajtura<br />
me humor si “flokë<br />
bore”, prej kohës kur<br />
isha ministër i mbrojtjes<br />
në administratën e<br />
presidentit George W.<br />
Bush, disa regjistrime<br />
të momenteve të marrjes<br />
<strong>së</strong> vendimeve dhe<br />
të tjera që janë për shembull<br />
një shkuarje tek<br />
berberi. Mijra dokumente<br />
të tjera qëndrojnë<br />
në arkivat sekrete në<br />
Bibliotekën e Kongresit,<br />
Departamentin e Shtetit<br />
dhe atë të Mbrojtjes..”.<br />
Donald Rumsfeld<br />
<strong>55</strong>
gazeta<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
<strong>55</strong> @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al<br />
I dërguari i OKB-<strong>së</strong> dhe Lidhjes Arabe<br />
tha se komuniteti ndërkombëtar duhet<br />
të bashkohet për të ndihmuar popullin<br />
sirian në gjetjen e një zgjidhjeje të<br />
krizës 19 mujore. I dërguari i Kombeve<br />
të Bashkuara dhe Lidhjes Arabe,<br />
Lakhdar Brahimi thotë se gjendja<br />
në Siri po përkeqësohet dhe se<br />
komuniteti ndërkombëtar duhet të<br />
bashkohet për të ndihmuar popullin<br />
sirian në gjetjen e një zgjidhjeje të<br />
krizës 19 mujore. Pas bisedimeve<br />
të sotme në Moskë me ministrin<br />
e Jashtëm rus, Sergei Lavrov,<br />
dita<br />
Kryeministri kinez i përgjigjet<br />
akuzave të “The New York Times”<br />
Avokatët e familjes <strong>së</strong> kryeministrit<br />
kinez Ëen Jiabao ia kanë kthyer<br />
goditjen gazetës amerikane “The New<br />
York Times”, shkaku i artikullit për kinse<br />
pasuri enorme të kryeministrit e që<br />
është hera e parë që një zyrtar i lartë<br />
kinez reagon ndaj një raporti të mediave<br />
të huaja. E ashtuquajtur ‘pasuria e<br />
fshehtë’ e anëtarëve të familjes Ëen<br />
në raportin e The Neë York Times nuk<br />
ekziston, pohojnë avokatët. Dy avokatë<br />
në emër të familjes Ëen e demantuan<br />
raportin e gazetës amerikane ku<br />
pohohet ndër të tjera që nëna<br />
90-vjeçare e kryeministrit ka investime<br />
prej 120 milionë dollarë në shtëpinë e<br />
sigurimeve Ping An. Avokatët pohuan<br />
se nëna e kryeministrit kurrë s’kishe<br />
të ardhura tjera, aksione ose pasuri.<br />
Ajo kishte vetëm pagën shtetërore<br />
dhe tani pensionin. Sipas gazetës<br />
amerikane, familja e kryeministrit<br />
kinez posedon pasuri prej <strong>së</strong> paku 2,7<br />
miliardë dollarë. Derisa pas reagimit të<br />
avokatëve në ueb-faqen e saj The Neë<br />
York Times pohon se i mbetet besnik<br />
raportit të vet.<br />
Rezultati i zgjedhjeve parlamentare nxjerr fitues partinë e presidentit, Viktor Janukoviç<br />
OSBE: Zgjedhjet në Ukrainë, një<br />
zhgënjim dhe hap prapa për demokracinë<br />
Në Ukrainë, rezultati i<br />
zgjedhjeve parlamentare<br />
ka konfirmuar në pushtet<br />
partinë e Rajoneve. Komisioni i<br />
zgjedhjeve tha dje se pas numërimit<br />
të rreth një të tretës <strong>së</strong> votave,<br />
partia e rajoneve e presidentit<br />
ukrainas Viktor Janukovych, kishte<br />
fituar mbi 36 për qind të votave.<br />
Analistët thonë se zgjedhjet<br />
e djeshme ishin një provë për<br />
demokracinë në Ukrainë, ndërkohë<br />
që ajo po balancon marrëdhëniet<br />
mes Bashkimit Evropian dhe Rusi<strong>së</strong>.<br />
Zgjedhjet parlamentare ishin<br />
cilësuar si një test për përkushtimin<br />
demokratik dhe europian të<br />
presidentit Janukoviç, dhe mesa<br />
duket, sipas raportit të OSBE-<strong>së</strong>,<br />
Janukoviç nuk ka marrë një notë<br />
kaluese. Vëzhguesit perëndimorë<br />
kanë kritikuar procesin e zgjedhjeve<br />
parlamentare në Ukrainë, duke i<br />
quajtur ato një “zhgënjim” dhe “hap<br />
prapa” për demokracinë. Gjatë një<br />
konference shtypi në Kiev, OSBE<br />
kritikoi përdorimin e burimeve<br />
të qeveri<strong>së</strong> vetëm në emër të<br />
Parti<strong>së</strong> <strong>së</strong> Rajoneve, munge<strong>së</strong>n e<br />
transparencës gjatë numërimit të<br />
votave, pamundësinë e kandidatëve<br />
të opozitës për të patur minutazhin<br />
e tyre në transmetimet televizive si<br />
dhe përdorimin e parave të oligarkëvë<br />
për të influencuar në fushatë dhe<br />
në burgimin e dy udhëheqësve të<br />
opozitës, Julika Timoshenknon<br />
dhe Lutsenko Yuriy. Këto zgjedhje,<br />
përfundoi OSBE, ishin më pak të<br />
drejta se zgjedhjet e mëparshme në<br />
vend. Ndërkohë, ish-kryeministrja<br />
e Ukrainës, Julia Tymoshenko, e<br />
cila ndodhet në burg, ka njoftuar<br />
dje se ka hyrë në grevë urie, në<br />
shenjë proteste ndaj asaj që ajo e<br />
ka quajtur falsifikim të zgjedhjeve<br />
Ndërkohë, ish-kryeministrja e ukrainës, Julia tymoshenko, e cila ndodhet<br />
në burg, ka njoftuar dje se ka hyrë në grevë urie, në shenjë proteste ndaj<br />
asaj që ajo e ka quajtur falsifikim të zgjedhjeve parlamentare të <strong>së</strong> dielës<br />
parlamentare të <strong>së</strong> dielës. Avokati<br />
i Tymoshenkos, Serhiy Vlasenko,<br />
lexoi një deklaratë të shkuar nga<br />
Tymoshenko, ku ajo lajmëron për<br />
vendimin e saj për të hyrë në grevë.<br />
Vlasenko tha se Tymoshenko ka<br />
vendosur të pijë vetëm ujë. Një<br />
koalicion opozitar, që përfshinë<br />
edhe partinë e Tymoshenkos,<br />
“Atdheu”, është duke u renditur i<br />
dyti, me mbi 22 % të votave, me<br />
rreth 2/3 e votave të numëruara.<br />
Me më shumë se 60 % të votave<br />
të numëruara, partia në pushtet<br />
e presidentit Viktor Yanukovych<br />
është duke kryesuar me 34 % të<br />
votave. Ndërsa Partia Komuniste<br />
ka arritur të pozicionohet në vendin<br />
e tretë, me rreth 15 % të votave të<br />
qytetarëve të Ukrainës.<br />
Brahimi: Gjendja në Siri po përkeqësohet<br />
zoti Brahimi shprehu keqardhje<br />
që armëpushimi nuk u respektua,<br />
por shtoi se ky dështim nuk do të<br />
shkurajojë përpjekjet për gjetjen e<br />
një zgjidhjeje. I dërguari Brahimi tha<br />
gjithashtu se Kombet e Bashkuara<br />
nuk do të dërgojnë një operacion për<br />
ruajtjen e paqes në Siri. Zoti Brahimi<br />
i kishte bërë thirrje qeveri<strong>së</strong> siriane<br />
dhe kryengritësve që të respektonin<br />
armëpushimin gjatë Kurban Bajramit,<br />
por të dyja palët vazhduan luftimet.<br />
Aktivistët në Siri thonë se forcat<br />
qeveritare ndërmorën sulme nga<br />
ajri në disa zona të caktuara, duke<br />
përfshirë edhe periferitë e Damaskut,<br />
ndërsa dje trupat qeveritare u<br />
përleshën me forcat rebele në disa<br />
rajone të vendit, duke shkelur për<strong>së</strong>ri<br />
armëpushimin. Video amatore të<br />
publikuara në You Tube përforconin<br />
thëniet e organizatës “Vëzhguesi<br />
Sirian për të Drejtat e Njeriut” me<br />
bazë në Britani, se sulmet ajrore<br />
qeveritare kishin patur objektiv<br />
lagjet periferike të kryeqytetit.<br />
Luftimet e djeshme përkojnë me<br />
ditën e tretë të marrëveshjes për<br />
armëpushimin 4-ditor për të dyja<br />
palët në konflikt. Marrëveshja<br />
për ndalimin e luftimeve gjatë<br />
Kurban Bajramit u realizua me<br />
ndërmjetësimin e përfaqësuesit<br />
të Kombeve të Bashkuara, Lakdar<br />
Brahimi. Por që në ditën e parë<br />
të marrëveshjes, të premten,<br />
u vranë 150 persona, ndërsa të<br />
shtunën u vranë 50 persona. Nuk<br />
dihet numri i viktimave në sulmet<br />
e djeshme ajrore.<br />
19<br />
Brigjet lindore të<br />
SHBA-<strong>së</strong> goditen nga<br />
uragani më i rëndë në histori<br />
Obama apel<br />
amerikanëve:<br />
Merreni<br />
seriozisht<br />
uraganin,<br />
largohuni<br />
nga shtëpitë<br />
Meteorologët thonë se kushtet<br />
atmosferike përgjatë bregdetit lindor të<br />
Shteteve të Bashkuara do të përkeqësohen,<br />
ndërsa stuhia më e <strong>madhe</strong> ndonjëherë<br />
që godet tokën <strong>sjell</strong> reshje të shumta dhe<br />
erëra të fuqishme në një zonë të <strong>madhe</strong><br />
të rajonit më të populluar të Shteteve<br />
të Bashkuara. Presidenti Barak Obama,<br />
i cili u informua nga Agjencia Federale e<br />
Menaxhimit të Emergjencave dje, u bëri<br />
thirrje banorëve të zonave të rrezikuara që<br />
ta marrin shumë seriozisht stuhinë dhe t’u<br />
binden urdhrave të autoriteteve shtetërore<br />
dhe lokale. Uragani Sandy vazhdon të<br />
zhvendoset drejt bregdetit verilindor dhe<br />
pritet të bashkohet me dy stuhi dimërore,<br />
duke krijuar një “superstuhi” hibride, që<br />
mund të prekë deri në 60 milion banorë.<br />
Sandy pritet të goda<strong>së</strong> tokën sonte vonë.<br />
Rutinat e përditshme normale përgjatë<br />
bregdetit verilindor të Shteteve të<br />
Bashkuara janë bllokuar plotësisht, ndërsa<br />
rajoni përgatitet për mbërritjen e uraganit<br />
Sandy. Shkollat dhe shërbimet me autobus<br />
dhe metro janë mbyllur në qytete të mëdha<br />
si Bostoni, Uashingtoni, Filadelfia dhe<br />
qyteti i Nju Jorkut. Meteorologët thonë se<br />
uragani Sandy mund të shkaktojë ngritje të<br />
nivelit të ujit në Nju Jork prej më shumë se 3<br />
metrash, duke ngjallur frikën e përmbytjeve<br />
masive. Në Nju Jork këto shërbime u<br />
mbyllën mbrëmë për shkak të rrezikut të<br />
përmbytjeve, duke bllokuar më shumë se 5<br />
milion njerëz që varen tek ky system publik<br />
dhe duke shkaktuar shumë pakënaqësi.<br />
“Është qesharake, thotë banorja e Nju<br />
Jorkut, Tiffany Sobers, qytetarët përpiqen<br />
të shkojnë në punë dhe asnjë sistem publik<br />
nuk funksionon. Jam bllokuar tashmë dhe<br />
nuk di se ç’do të bëj,” tha ajo. Autoritetet<br />
në Nju Jork dhanë urdhër evakuimi për më<br />
shumë se 375 mijë banorë në zonat e ulëta<br />
bregdetare, përfshirë edhe Manhatanin<br />
e poshtëm. Kryetari i Bashki<strong>së</strong> Michael<br />
Bloomberg u bëri thirrje banorëve që t’i<br />
marrin seriozisht paralajmërimet. “Dua<br />
të theksoj se nëse nuk evakuoni bane<strong>së</strong>n,<br />
jo vetëm që rrezikoni veten, por rrezikoni<br />
edhe anëtarët e forcave të përgjigjes <strong>së</strong><br />
shpejtë, të cilët mund të vijnë t’u shpëtojnë.<br />
Shpresojmë që të mos lejoni ta lini veten<br />
në situata të tilla të rrezikshme”. Uragani<br />
Sandy parashikohet të goda<strong>së</strong> bregdetin<br />
sonte vonë ose ne<strong>së</strong>r në mëngjes përgjatë<br />
bregdetit të shtetit Nju Zhërzi. Meteorologët<br />
parashikojnë gjithashtu se Sandy do të<br />
shoqërohet me shira të rrëmbyer në disa<br />
zona të rajonit. Mijëra fluturime në pje<strong>së</strong>n<br />
lindore të Shteteve të Bashkuara janë anuluar,<br />
ndërkohë që kompania Amtrak e transportit<br />
hekurudhor ka anuluar shërbimet për sot.<br />
Kërcënimi i uraganit Sandy bëri që të mbyllen<br />
tregjet amerikane të aksioneve, selia e të<br />
cilave ndodhet në Manhatanin e poshtëm.
eklama<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
20 @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al gazeta<br />
Shtëpia Botuese “<strong>55</strong>”<br />
SIGURIMI I SHTETIT<br />
1944 - 1991<br />
Libri: “Sigurimi i Shtetit 1944 – 1991. Historia e<br />
polici<strong>së</strong> politike të regjimit komunist”, 250 faqe<br />
Autori: Kastriot Dervishi<br />
Shtëpia Botuese “<strong>55</strong>”, Tiranë<br />
Libri “Sigurimi i Shtetit 1944 – 1991. Historia e polici<strong>së</strong><br />
politike të regjimit komunist” është studimi i parë i<br />
plotë në lidhje me aktivitetin e një prej strukturave<br />
më të mprehta të diktaturës komuniste në Shqipëri.<br />
Mekanizmi i ndërtimit të Sigurimit të Shtetit, platformat<br />
e tij, funksionimi nga qendra në bazë, etj, marrin përgjigje<br />
menjëherë në studim. Platformat e mbi të cilat bazohej<br />
puna e organeve të punëve të brendshme, veçmas e<br />
Sigurimit, çelësi i gjithë veprimeve të këqija, njihen<br />
tashmë në mënyrë më të plotë e më të qartë.<br />
Roli i jugosllavëve në strukturimin e parë të Sigurimit<br />
apo emërtimin e tij dhe ai i sovjetikëve në formatimit<br />
agresiv e agjenturor të kësaj arme analizohen në kapituj<br />
të veçantë të librit.<br />
Për herë të parë dalin në pah statistika mbi rrjetin<br />
agjenturor të Sigurimit, përpunimet (përndjekjet), sipas<br />
niveleve të tij, rolit, vërtetësi<strong>së</strong> dhe peshës që ka pasur).<br />
Shpjegohen mënyra e arrestimeve, internimeve, veprat<br />
politike më të përndjekura, kontingjentet, etj. Kjo sepse<br />
degët e Sigurimit ishin struktura të specializuara të<br />
kryenin këtë procedurë.<br />
Libri hedh dritë mbi rolin e vërtetë të Sigurimit, pa<br />
zmadhimet e pa figurën e mitit dhe përfytyrimit, por mbi<br />
bazën e fakteve dhe analizës historike.<br />
Libri është i strukturuar në 15 kapituj. Ai merret kohën e<br />
vërtetë kur është krijuar arma e specializuar e diktaturës,<br />
drejtimin e saj me Partinë e Punës të Shqipëri<strong>së</strong>, roli i<br />
Enver Hoxhës në të, drejtimet kryesore kundër elementit<br />
antikomunist, etj.<br />
Shpjegohen mirë koha kur u krijua Drejtoria e Mbrojtjes<br />
<strong>së</strong> Popullit dhe Seksionet e Mbrojtjes <strong>së</strong> Popullit, në<br />
varësi të Ministri<strong>së</strong> <strong>së</strong> Mbrojtjes Kombëtare në vitet<br />
1944 – 1946. Po ashtu formimi i Drejtori<strong>së</strong> <strong>së</strong> Sigurimit<br />
të Shtetit brenda Ministri<strong>së</strong> <strong>së</strong> Punëve të Brendshme<br />
si dhe ndarja në tri koka e kësaj strukture në vitet në<br />
pasojnë.<br />
Nga studimi njihet e plotë gjithë struktura organizative<br />
të Sigurimit të Shtetit, degë për degë dhe funksion<br />
për funksion. Me këtë botim, Shqipëria plotësohet<br />
me statistika mbi shërbimet sekrete në ish lindjen<br />
komuniste.<br />
<strong>55</strong>
gazeta<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
<strong>55</strong> @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al<br />
kulturë<br />
Taso, në vendlindje me<br />
skenat e jetës <strong>së</strong> përditshme<br />
Në atmosferën e 100 – vjetorit të Shpalljes <strong>së</strong> Pavarsi<strong>së</strong>, taso do të ekspozojë në galerinë e arteve<br />
të qytetit të vet, krijimtarinë e tij më të fundit, me motive nga koha e shekullit të përndritur sh-<br />
qiptar, si frymëzime të veprës <strong>së</strong> Kutelit të madh.<br />
Shumë artistë të mëdhenj<br />
në botë, ia kushtuan veprën e<br />
tyre tërësisht arteve grafike,<br />
duke shprehur drejtpërdrejt<br />
me ekspresivitet realitetet e<br />
epokave të tyre. Edhe shembulli<br />
i artistëve shqiptarë si:<br />
V.Mio, A.Buza, G.Leka etj. siç e<br />
ka vënë në dukje edhe kritika<br />
e arteve pamore, tregon qartë<br />
mbi ekspresivitetin dhe fuqinë<br />
e binomit grafikë- pikturë. Kjo<br />
sipas kritikëve është shtylla<br />
mbajtëse e godinës plot vlera të<br />
artit kombëtar.<br />
Një nga piktorët që e ka aq<br />
për zemër dhe për shtat grafikën<br />
e vizatimin dhe e sheh atë si akt<br />
të përditshëm të krijimtari<strong>së</strong><br />
<strong>së</strong> vet, është edhe Anastas Kostandini,<br />
ose Taso Poradeci, siç<br />
e thërresin bashkëqytetarët<br />
e tij. Ky akt, thotë Taso, bën të<br />
mundur mbijete<strong>së</strong>n si artist, në<br />
një vend të bukur por periferik,<br />
ku ngricat dogmatike rrezikojnë<br />
ëndrrën krijuese, por njëherazi<br />
shtojnë inatin dhe për ti sfiduar<br />
ato, nëpërmjet reagimit me laps.<br />
Dhe Taso në morinë e vizatimeve<br />
të tij, <strong>sjell</strong> me anë<br />
të lapsit poezinë e një jete të<br />
rëndomtë të periferive shqiptare.<br />
E vërteta e <strong>së</strong> rëndomtës<br />
e zbuluar në madhështinë e<br />
saj solemne dhe groteske e<br />
poetizuar po aq mjeshtërisht,<br />
sa edhe pararendësit e tij të<br />
qytet-lindje<strong>së</strong> Lasgushi dhe<br />
Mitrushi.<br />
Pikërisht cikli me 35 vizatime,<br />
ku përcillet historia biblike<br />
e Tat Tanushit të Mitrush<br />
Kutelit, në novelën e tij “E<br />
<strong>madhe</strong> është gjëma e mëkatit”,<br />
në një ekspozitë të Zyrës Arsimore<br />
Pogradec, zgjuan për<br />
vizitorët po aq interes, sa edhe<br />
rrëfenjat e lëvruesit të madh të<br />
fjalës shqip. Ky cikël është shitur<br />
dorë më dorë, por Piktori i<br />
“Aktori në kuti” ftohet në Gjermani<br />
Monodrama “Aktori në kuti”,<br />
në tekst, regji dhe interpretim<br />
të Mentor Zymberajt, është<br />
ftuar në njërin nga festivalet<br />
më prestigjioze gjermane– Festivalin<br />
Ndërkombetar të Mon-<br />
Merituar Taso, dëshiron, ashtu<br />
si dhe artdashësit që ta shohin<br />
të botuar përkrah kryeveprës<br />
<strong>së</strong> Kutelit, siç qe dhe botimi<br />
para disa kohësh në një album<br />
prej familjes <strong>së</strong> tij i grafikave në<br />
dru dhe linoleum.<br />
Artet grafike janë gjithmonë<br />
të lidhura me botimin dhe<br />
ekspozimin e tyre, thotë piktori<br />
dhe këto ditë, mes atmosferës<br />
<strong>së</strong> 100 – Vjetorit të Shpalljes <strong>së</strong><br />
Pavarsi<strong>së</strong>, Taso do të ekspozojë<br />
në galerinë e arteve të qytetit<br />
të vet, krijimtarinë e tij më të<br />
fundit, me motive nga koha e<br />
shekullit të përndritur shqiptar.<br />
“KamerFest”, tinguj nga baroku te muzika popullore shqiptare<br />
Prej barokut deri në improvizim<br />
ka qenë mbrëmja që<br />
është rezervuar për koncertin<br />
e dytë të festivalit të sivjetmë<br />
të muzikës kamertale “Kamer-<br />
Fest”. Artistë nga Zvicra,<br />
Franca dhe Kosova janë bërë<br />
bashkë, në programin që ka<br />
kombinuar muzikë nga periudha<br />
e barokut, deri te këngët e<br />
vjetra popullore shqiptare, e që<br />
për titull ka pasur “Nga baroku<br />
në improvizim”. “Moj e bukura<br />
more” e “Asaman trëndafili<br />
çelës” janë shkrirë natyrshëm<br />
me veprat e kompozitorëve<br />
John Dowlan, Giuseppino del<br />
Biado, Johann Schop, Monteverdi,<br />
Nicola Mattei e Georg<br />
Friedrich Handel, që të gjithë<br />
krijues që kanë jetuar përgjatë<br />
shekujve XVI dhe XVII. Koncerti<br />
që është mbajtur mbrëmjen<br />
e <strong>së</strong> shtunës në Kishën Shën<br />
odramës THESPIS, në Kiel të<br />
Gjermani<strong>së</strong>. Ky është edicioni i<br />
8 me radhë i festivalit dhe mbahet<br />
nga data 9 nëntor deri më 16<br />
nëntor.<br />
Në këtë festival marrin<br />
Ndou në Prishtinë, ka nisur<br />
me “La Mantovana”, këngë e<br />
vjetër popullore italiane, që<br />
ka nisur si një improvizim me<br />
violinë. Koncertit i është vënë<br />
pikë me “Asaman...”. Ka qenë<br />
dyshja e “Les Recreations” e<br />
pje<strong>së</strong> monodramat më të<br />
sukseshme në botë në vitet e<br />
fundit si nga: Franca, SHBA,<br />
Israeli, Belgjika, Gjermania,<br />
Britania e Madhe, Polonia,<br />
Kanada, Rusia dhe Kosova.<br />
përbërë nga Matthieu<br />
Camilleri<br />
(me barok violinë<br />
dhe violë) dhe<br />
Clara Muchelethaler<br />
(me barok<br />
violinë) protagonistë<br />
të mbrëmjes.<br />
Mysafirë të<br />
tyre kanë qenë<br />
artistët vendas,<br />
Ardit Stafai me<br />
ud, Florin Fanaj<br />
me leutë të renesancës,sopranoja<br />
Kaltrina Miftari<br />
dhe kontratenori<br />
Safet <strong>Berisha</strong>. Vetëm dy ditë<br />
kanë pasur ata në dispozicion<br />
që të njohin artin e njëri – tjetrit.<br />
Por kaq u ka mjaftuar që<br />
të kompozojnë instrumentet<br />
dhe vokalin e tyre.Sihana Badivuku,<br />
drejtoreshë artistike<br />
Kjo përzgjedhje është bërë në<br />
një selektim dhe konkurence<br />
të <strong>madhe</strong> nga artistë të monodramës.<br />
Shfaqja “Aktori në<br />
kuti” shfaqet me datën 13<br />
nëntor.<br />
e “KamerFestit”, ka thënë se<br />
ansamble të tilla punojnë gjatë<br />
për të ardhur në një performancë<br />
si ajo e <strong>së</strong> shtunës.<br />
“Por këta, për një kohë kaq<br />
të shkurtër kanë arritur që të<br />
koordinojnë atë me të cilën erdhën<br />
sonte. Besoj se kjo ishte një<br />
freski për publikun”, ka thënë<br />
Badivuku.<br />
Ilire Agimi (28), ka pasur një<br />
vlerësim për koncertin e <strong>së</strong> shtunës.<br />
“Jashtëzakonisht këndshëm”,<br />
ka thënë Agimi, teksa ka<br />
shtuar se ajo që i ka pëlqyer më<br />
<strong>së</strong> shumti ka qenë programi i<br />
përzier i tingujve.<br />
“M’u duk që u bashkuan<br />
mjaft mirë këndet se si e shohin<br />
muzikën të dy parët, por<br />
natyrisht për nga niveli artistik<br />
nuk vërehej asnjë dallim”, ka<br />
thënë ajo.<br />
21<br />
“14 vJEç DHëNDëR” Së SHPE-<br />
Jti Në tEAtRiN E MEtROPOLit<br />
Komedia “14 vjeç dhëndër” nga regjisorja Elma Dorezi do<br />
të jetë premiera e re e Teatrit të Metropolit që do të ngjitet<br />
në sallën “Shekspir”, në mesin e muajit nëntor. Vepra e njohur e<br />
Andon Zako Çajupit ngjitet për herë të parë në skenën e teatrit<br />
shqiptar me rastin e 100 vjetorit të Pavarësi<strong>së</strong> <strong>së</strong> Shqipëri<strong>së</strong>. Në<br />
ndryshim nga filmi, regjisorja ka menduar që “14 vjeç dhëndër”<br />
ta mbajë në grotesk. Ky zhanër do të përfshijë si interpretimin e<br />
roleve ashtu edhe skenografinë dhe kostumografinë.<br />
Në shfaqe është bërë një adaptim i tekstit, i bazuar tek Çajupi<br />
me të njëjtët personazhe, por duke <strong>sjell</strong> skena dhe karaktere<br />
të ndryshëm dhe interesantë. Nuk do të ketë ndryshim kohe, por<br />
ndryshim në strukturë, kostumografi, skenografi e interpretim.<br />
Një nga trajtimet e personazheve do të jetë ndryshimin i gjinive jo<br />
tek aktorët por në interpretimin e personazheve, që do të thotë,<br />
gratë do të sillen si burra dhe burrat si gra. Gjë që do të vihet re<br />
kryesisht tek dyshja jonë kryesore, Tanë dhe Vangjel, apo dhe tek<br />
dyshja Gjino- Marigo.<br />
Rolin e Marigo<strong>së</strong> do ta interpretojë aktorja Arjeta Dhima. Në<br />
një prononcim për mediat, aktorja është shprehur se ndjehet e<br />
emocionuar sepse është një rol që e kemi parë nga një aktore<br />
tjetër, në një natyrë tjetër, në zhanër tjetër, dhe këtë herë vjen<br />
ndryshe.<br />
“Tani ne e kthejmë në grotesk, e kthejmë pak më specifike si<br />
Marigo. Veç emocionit, kam dhe merakun që dua ta realizoj ashtu<br />
siç është bërë në të vërtetë në atë kohë. Marigoja vjen ndryshe<br />
nga sa është parë deri tani. Marigoja ka kuptuar instiktet e<br />
meshkujve të fshatit, instiktet e femrave të fshatit dhe lojën e<br />
shëmtuar që bëjnë meshkujt, duke shkuar në kafene dhe gratë<br />
gjithë ditën punojnë në arë”, është shprehur Dhima.<br />
Interpretimin e kësaj pjese, Dorezi ia ka besuar edhe aktorëve<br />
Devis Muka, Marsela Lena, Lorenc Kaja, Erjona Kaçeli,<br />
Alban Musa, Aldjon Matarangasi, Genti Deçka, Ajlin Petrela. Kjo<br />
është komedia e radhës e regjisores Elma Dorezi, pas “Gratë në<br />
Parlament”, që po ashtu rolet e grave u interpretuan nga aktorë<br />
meshkuj.<br />
“yuE MADELEiNE yuE” Në<br />
EuRO-SCENE të LAJPCigut<br />
Shfaqja kosovare “Yue Madeleine Yue” është ftuar të marr<br />
pje<strong>së</strong> në edicionin e 22-të të festivalit të teatrit bashkëkohor europian,<br />
euro-scene Leipzig. Ky festival i njohur europian mbahet<br />
nga data 6 deri më 11 nëntor në Lajpcig të Gjermani<strong>së</strong> dhe në të<br />
performonojnë disa prej kopmanive më të njohura europiane të<br />
teatrit dhe dansit bashkëkohor. Euro-scene <strong>sjell</strong>ë në cdo edicion<br />
shfaqje eksperimentale dhe dance -shfaqje nga e tërë Europa.<br />
Konsiderohet një prej festivaleve më të rëndësishme europiane<br />
të teatrit bashkëkohor. Në këtë edicion, pos shfaqjes kosovare,<br />
në programin zyrtar të këtij festivali do të marrin pje<strong>së</strong> edhe<br />
trupa të tjera nga Franca, Italia, Polonia, Lituania, Gjermania,<br />
Zvicrra, Sllovenia, Belgjika etj.<br />
Yue Madeleine Yue do të ketë dy prezentime radhazi, me 9<br />
dhe 10 nëntor, në teatrin LOFFT.<br />
“Yue Madeleine Yue”, prodhim i Qendrës Multimedia nga<br />
Prishtina, është dramë e autorit Jeton Neziraj. Regjinë e kësaj<br />
shfaqjeje e ka bërë Blerta Rrustemi, muzikën e ka komponuar<br />
Gabriele Marangoni, koreografinë: Gjergj Prevazi, skenografinë<br />
dhe dizajnin e dritave: Nico de Rooij, kostumet Dorothy Barnes,<br />
kurse luajn: Anisa Ismaili, Kujtim Pacaku, Adrian Morina, Fitore<br />
Broqi, Bajram Kinolli – Kafu dhe Fisnik Sykaj, muzicient: Susanna<br />
Tognella (violinë) dhe Gabriele Marangoni (harmonikë), ass. Kostumografe:<br />
Amber Givens, menaxhere e skenes: Adelina <strong>Berisha</strong>,<br />
ndricimi: Skender Latifi.<br />
Në qendër të kësaj tragjikomedie të absurdit është një<br />
familje rome e kthyer me forcë nga Gjermania në Kosovë. Të<br />
ndodhur në një realitet të ri, atyre tani u duhet të ballafaqohen<br />
me sfidat e shtetit të sapolindur. Vajza rome, Medlin, një ditë bie<br />
në një gropë të hapur nga një kompani ndërtimi. Dhe derisa vajza<br />
e mbetur në koma, lufton me vdekjen, babai i sajë, në përpjekje<br />
për të kërkuar drejtësi, ballafaqohet me zyrtarë byrokratë, biznesmenë,<br />
policë e punëtorë ambasadash. Kjo është një dramë<br />
politike për pasluftën kaotike në Kosovë, por, para <strong>së</strong> gjithash,<br />
është një dramë për romët e padëshiruar në Evropë. Larg atyre<br />
stereotipeve për romët, larg atij ekzotizmit që përcjellë zakonisht<br />
temat rome, “Yue Medlin Yue” është një dramë intelegjente<br />
që shqyrton në mënyrë të shkëlqyeshme procesin emocional<br />
nëpër të cilin sot kalojnë me mijëra rom të Evropës, të cilët u<br />
nënshtrohen proceseve të dhunshme të ri-atdhesimit.<br />
“Yue...” ka pasur premierën botërore në teatrin austriak<br />
“Volkstheater”, ku është dhënë në kuadër të festivalit “Die<br />
Besten aus dem Osten: Folge 10”, me datë 24 dhe 25 shkurt.<br />
Në Kosovë “Yue Madeleine Yue” është dhënë me datë 21 Maj,<br />
në Teatrin Kombëtar të Kosovës, ndërsa që me 23 maj është<br />
dhënë në Qendrën për Dekontaminim Kulturor në Beograd. Ajo<br />
gjithashtu ka marrë pje<strong>së</strong> edhe në edicionin e tretë te festivalit<br />
zoom, që është mbajtur nga 6 deri më 12 shtator në Rijekë të<br />
Kroaci<strong>së</strong>.
kulturë<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
22 @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al gazeta<br />
SHQiPtAR i ERSOJ, KRiJuES i HiMNit<br />
KOMBëtAR të tuRQiSë MODERNE<br />
Poeti shqiptar që bëri epokë me pathosin patriotik në historinë e Turqi<strong>së</strong><br />
Poeti shqiptar që ngriti në piedestal thelbin e kombit Turk<br />
Nga Entela MUÇO*<br />
Historia e shtetit Osman<br />
në vetvete paraqet historinë e<br />
vendeve dhe popujve Evropës,<br />
Azi<strong>së</strong> dhe Afrikës që ishin pje<strong>së</strong><br />
përbërëse e strukturës administrative<br />
të tij. Në proçesin e<br />
evolucionit dialektik ai kaloi<br />
momente pozitive dhe negative<br />
përsa i përket zhvillimeve sociale,<br />
ekonomike dhe politike.<br />
Periudha e fundit të<br />
shek. XIX- fillim i shek. XX<br />
u karakterizua nga zhvillime<br />
intensive në arenën politike<br />
dhe sektorin ekonomik, që u<br />
pasqyruan qartë në shoqërinë<br />
Osmane. Struktura sociale e<br />
shtetit u cënua në bazën e saj.<br />
Raportet sociale deri atëherë të<br />
konsoliduara u tronditën dhe<br />
shteti ndjeu se po prishej ekuilibri<br />
social-politik i tij. Lëvizjet<br />
demografike të popullsi<strong>së</strong> u<br />
bënë një nga faktorët kryesorë<br />
të këtij transformimi. Viktimë e<br />
tyre ishte dhe familja Ersoj.<br />
Të parët e familjes <strong>së</strong> Mehmet<br />
Ragifit banonin në Vilajetin<br />
e Kosovës, fshati Shusise<br />
i kasaba<strong>së</strong> <strong>së</strong> Pejës (İpek). Gjyshi<br />
Nuredin Aga kishte shtatë<br />
djem midis të cilëve dhe Mehmet<br />
Tahir Efendiun (babai i<br />
Mehmet Ragifit ). Ai vendosi<br />
që djalin ta dërgonte me studime<br />
në Stamboll, në kryeqendrën<br />
e shtetit. Mehmet Tahiri<br />
u vendos në një nga prefekturat<br />
e Stambollit, të quajtur<br />
Fatih në rajonin e Sarëgyzelit<br />
(Sarıgüzel). Nëna e Mehmet<br />
Ragifit quhej Emine Sherife<br />
Hanëmi (Şerife) dhe vinte nga<br />
një familje Uzbeke (Özbeke)<br />
turke.<br />
Familja e Mehmet Ragifit<br />
ishte një familje intelektuale.<br />
Mehmet Tahiri studioi në Medresenë<br />
(Universitetin) e Fatihut<br />
dhe fitoi gradën myderris<br />
(profesor).<br />
Personaliteti i Mehmet<br />
Ragifit u formua gradualisht<br />
gjatë proçesit të edukimit arsimor<br />
dhe praktikës <strong>së</strong> jetës që<br />
kaloi në disa faza. shkollimi i tij<br />
filloi që në moshën 4 vjeçare<br />
dhe vazhdoi deri në moshën<br />
20 vjeç. Ai ndoqi programin e<br />
shkollës përgatitore (idâdî)-2<br />
vjet; shkollën fillore (iptidâî)-<br />
3 vjet; shkollën e mesme<br />
(ruşdiye)- 3 vjet; shkollën e<br />
lartë përgatitore (lice) mülkiye<br />
idâdîsi - 3 vjet shkollën<br />
Ahërkapë (Ahırkapı) ditën-<br />
2vjet shkollën popullore në<br />
konvikt kolegj- 2vjet fakultetin<br />
e Veterinari<strong>së</strong>- 4 vjet.<br />
Në vitin 1893 mbaroi studimet<br />
me rezultate të shkëlqyera<br />
dhe zuri vendin e parë<br />
midis studentëve. I etur për të<br />
fituar sa më shumë dije dhe<br />
për të plotësuar formimin e tij<br />
intelektual Mehmet Ragifi iu<br />
kushtua gjuhësi<strong>së</strong>.<br />
Ai ishte i bindur për vlerën<br />
dhe rëndësinë e gjuhës si mjeti<br />
kryesor shprehës dhe komunikues<br />
për njohjen e kulturës<br />
dhe karakterin e një populli.<br />
Në këtë kuadër mësoi<br />
dhe përvetësoi në mënyrë të<br />
shkëlqyer tre gjuhët kryesore<br />
të kohës; frengjishten si gjuhë<br />
të kulturës perëndimore, arabishten<br />
si gjuhë të besimit Islam<br />
dhe persishten si gjuhë të<br />
kulturës lindore. Persishtja si<br />
dhe frengjishtja në perëndim,<br />
përdorej nga elita e vendit dhe<br />
njerës të mësuar të shoqëri<strong>së</strong><br />
dhe gjuhë zyrtare e kohës. Në<br />
të njëjtën kohë Mehmet Ragifi<br />
mësoi dhe zotëroi në mënyrë<br />
perfekte axhemxhen (gjuhën<br />
e axhemëve) , turqishten<br />
dhe gjuhën amtare shqipen,<br />
megjithëse lidhjet me vendin<br />
e të parëve dhe njerëzit e një<br />
gjaku i kishte shkëputur prej<br />
kohësh. Ky është një tregues<br />
i karakterit të shqiptarit, i cili<br />
kudo që të ndodhej ishte besnik<br />
i atdheut dhe i vlerave të pastra<br />
të popullit të tij.<br />
Edukimin laik ai e plotësoi<br />
me atë të fetar. Mehmet<br />
Ragifi dijet e tij në këtë fushë<br />
i përmirësoi më tej nëpërm-<br />
jet kualifikimit të tij në nivelin<br />
e hafizit në moshën 20<br />
vjeç. Këto elementë kryesorë<br />
të formimit intelektual nuk e<br />
penguan atë të t’i kushtonte<br />
vëmendje edukimit fizik. Njohuritë<br />
e fituara ai i vuri në zbatim<br />
duke ushtruar profesionin<br />
e tij të veterinerit dhe klerikut.<br />
Karierën e tij e filloi duke<br />
punuar si nëpunës në sektorin<br />
e Veterinari<strong>së</strong> të Ministri<strong>së</strong> <strong>së</strong><br />
Bujqësi<strong>së</strong>. Pas një periudhe 20<br />
vjeçare ai kaloi në pozicionin e<br />
zv. drejtorit të atij sektori. Profesionin<br />
e veterinerit ai e praktikoi<br />
në vitet e para të punës në<br />
provinca të ndryshme të shtetit<br />
si në Rumeli, Anadoll dhe në<br />
Arabi.<br />
Në vitin 1906 Mehmet<br />
Ragifi filloi punën si mësues<br />
në Shkollën e Veterinari<strong>së</strong> të<br />
Hallkallë<strong>së</strong> (Halkalı). Aty ai<br />
dha lëndën “Shkrimi zyrtar<br />
dhe mënyra e të shkruarit”.<br />
Prej vitit 1908 dhe më pas<br />
ushtroi profesionin e mësuesi<strong>së</strong><br />
me gradën e profesorit në<br />
Universitetin e Stambollit në<br />
fakultetin e Letërsi<strong>së</strong> dhe në<br />
atë të Medrese<strong>së</strong> Daru’l-Hilafe<br />
si profesor i lëndës letërsia Osmane.<br />
Karierën e tij arsimore<br />
e vazhdoi dhe pas vitit 1929<br />
Mehmet Ragif (Akif) Ersoj<br />
në Universitetin e Kajros në<br />
cilësinë e profesorit në lëndën<br />
e turqishtes.<br />
Ai është vlerësuar nga populli<br />
shteti Turk si poet i kombit,<br />
mendimtar dhe filozof. Në<br />
fushën e fe<strong>së</strong> Mehmet Ragifi<br />
vlerësohet si hero i madh në<br />
radhë më shenjtët e tjerë si<br />
Hz. Mevlana udhëtar i rrugës<br />
<strong>së</strong> Kuranit dhe një myslyman<br />
i përkryer dhe civil i kulturuar.<br />
Vepra e tij është krahasuar me<br />
atë të Hz. Omer. Shkrimet e<br />
tij për artin, letërsinë (gjininë<br />
e poezi<strong>së</strong>) dhe filozofinë turke<br />
përmenden gjerësisht për<br />
vlerën e tyre. Punën në fushën<br />
e artit ai e filloi në shkollën e<br />
mesme. Frymëzim për të u<br />
bënë poemat e gjata të Zija<br />
Pashës dhe profesorëve Naxhi,<br />
Namik Kemalit dhe Abdylhak<br />
Hamitit. Vjershat e tij fillimisht<br />
i shkroi duke marrë si shembull<br />
profesorët e tij; Enver Zija<br />
Pashën. Më pas punoi dhe krijoi<br />
individualitetin e tij si poet.<br />
Mehmet Ragifi shkroi shumë<br />
artikuj dhe poezi në organet e<br />
shtypit si “Sebilürreşad”. Poezitë<br />
tij u bënë frymëzim për<br />
të rinjtë dhe popullin për të<br />
marrë pje<strong>së</strong> në luftrat Ballkanike<br />
dhe atë Luftën e I Botërore.<br />
Nëpërmjet tyre ai u bëri thirrje<br />
të bëheshin pje<strong>së</strong> aktive e këtyre<br />
ngjarjeve për të mbrojtur<br />
ekzistencën e identitetit kombëtar<br />
dhe të vetë shtetit duke<br />
zgjuar efekte pozitive në këto<br />
shtresa të shoqëri<strong>së</strong>.<br />
Mehmet Ragifi u vlerësua<br />
si “Poet Islam” që duke shkuar<br />
në lagjet e Konjas, Kayserit dhe<br />
Kastamonu<strong>së</strong> ftoi popullin ta<br />
mbështeste luftën dhe të mos<br />
dilte kundër. Në mënyrë të<br />
natyrshme ai filloi të përfshihej<br />
në jetën politike. Në bazë të pohimeve<br />
të tij mësojmë që temat<br />
e trajtuara në poezi evoluan<br />
në përputhje me kohën dhe<br />
kushtet e reja politike në të cilat<br />
u ndodh shoqëria Osmane në<br />
atë periudhë. Vjershat e para të<br />
Mehmet Ragifit trajtuan tema<br />
që kishin të bënin me moralin,<br />
besimin, filozofinë dhe didaktikën.<br />
Temat e dashuri<strong>së</strong> zinin<br />
një vend mjaft të vogël në krijimtarinë<br />
e tij. Pikën kulmore<br />
të krijimtari<strong>së</strong> <strong>së</strong> tij poetike dhe<br />
filozofike ai e arriti me poezinë:<br />
HIMNI I PAVARËSISË ose<br />
İSTİKLAL MARŞI. Në bazë të<br />
të dhënave të bashkëkohësve<br />
të tij dhe dokumenteve, poezia<br />
e Mehmet Ragifit për himnin<br />
ishte e fundit në radhë midis<br />
poezive të 724 poetëve të an-<br />
<strong>55</strong><br />
gazhuar për krijimin e hymnit<br />
të pavarësi<strong>së</strong> sh vendit.<br />
Një prej bashkëkohësve të tij<br />
Eshref Edipi në kujtimet e tij<br />
shkroi se; “...thuhej se ai fillimisht<br />
nuk kishte marrë pje<strong>së</strong><br />
në konkurim për arsye se ishte<br />
shqetësuar pasi për mënyrën e<br />
vlerësimit të tij (për hartimin<br />
e himnit ishte vënë shpërblim<br />
në të holla). Pas kësaj<br />
deputeti i Ballikesirit Hasan<br />
Tanrëover bisedoi me të dhe<br />
i tha që komisioni mund ta<br />
hiqte shpërblimin në të holla.<br />
I qetësuar shpirtërisht Mehmet<br />
Ragifi përgatiti poezinë e himnit<br />
të pavarësi<strong>së</strong> dhe brenda 48<br />
orëve i pa veshur pa pallto por<br />
me moralin lart në mes të dimrit<br />
ai shkoi në Ankara pa marrë<br />
shpërblimin prej 500 Lira (në<br />
atë kohë lira turke kishte vlerë<br />
shumë të <strong>madhe</strong>) dhe Marshi<br />
ynë shpëtoi nga përgatitja e tij<br />
me para”. Modestia e poetit pas<br />
marrjes <strong>së</strong> vlerësimit unanim<br />
të poezi<strong>së</strong> <strong>së</strong> tij (12 Mars 1921)<br />
duket në fjalët e tij: “Atë unë ia<br />
dhurova kombit tim. Tashmë<br />
ai është i kombit, është malli i<br />
kombit.”<br />
Mëposhtë po japim Himnin<br />
e Kombit të shtetit Turk të<br />
plotë në dy gjuhë Turqisht dhe<br />
përkthimin e tij në shqip.<br />
İStİKLAL MARŞi<br />
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak<br />
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.<br />
O benim milletimin yıldızıdır parlayacak!<br />
O benimdir, o benim milletimindir ancak!<br />
Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilal!<br />
Kahraman ırkıma bir gül... ne bu şiddet, bu celâl?<br />
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal.<br />
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklal.<br />
Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım;<br />
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım!<br />
Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.<br />
Garbın âfâkını sarmışsa çelik zırhlı duvar.<br />
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.<br />
Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imânı boğar,<br />
‘Medeniyet!’ dediğin tek dişi kalmış canavar?<br />
Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın;<br />
Siper et gövdeni, dursun bu hayâsızca akın.<br />
Doğacaktır sana va’dettiği günler Hakk’ın,<br />
Kim bilir, belki yarın, belki yarından da yakın.<br />
Bastığın yerleri ‘toprak’ diyerek geçme, tanı!<br />
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.<br />
Sen şehid oğlusun, incitme, yazıktır, atanı.<br />
Verme, dünyâları alsan da bu cennet vatanı.<br />
Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?<br />
Şühedâ fışkıracak toprağı sıksan, şühedâ!<br />
Cânı, cânânı, bütün varımı alsın da Hudâ,<br />
Etmesin tek vatanımdan beni dünyâda cüdâ.<br />
Rûhumun senden İlahî, şudur ancak emeli:<br />
Değmesin ma’ bedimin göğsüne nâ-mahrem eli!<br />
Bu ezanlar-ki şehâdetleri dinin temeli-<br />
Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.<br />
zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşım.<br />
Her cerîhamdan, İlâhî, boşanıp kanlı yaşım;<br />
Fışkırır rûh-ı mücerred gibi yerden na’şım;<br />
O zaman yükselerek arşa değer belki başım!<br />
Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl!<br />
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.<br />
Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlâl;<br />
Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyet,<br />
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklâl!
gazeta<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
<strong>55</strong> @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al<br />
kulturë<br />
PREMtiMi i JOADA SiNëS<br />
Rreth librit të znj. Joada Ngucaj – Sina “të njohim dhe të mbrojmë monumentet”, vlo-<br />
rë 2012, vlerësuar nga Prof. As. Dr. Aleks trushaj<br />
Nga Enver Lepenica<br />
Të fitosh sot një punë në<br />
administratën shtëtërore,<br />
është e vështirë për faktin<br />
se kërkesat janë të shumta<br />
ndaj vendeve të punës<br />
shumë të kufizuara. Një<br />
nga këto vajza që i kapërxeu<br />
këto vështirësi me aftësi dhe<br />
kompetencë profesionale<br />
është juristja Joada Ngucaj<br />
– Sina diplomuar me rezultate<br />
shumë të larta në Universitetin<br />
“Ismail Qemali”<br />
në Vlorë dhe që ka fituar<br />
Gradën Master i Nivelit të<br />
Dytë në “Pushtet Ekzekutiv”.<br />
Joada filloi punën si juriste<br />
dhe përgjegjëse sektori<br />
në Drejtorinë Rajonale të<br />
Monumenteve të Kulturës<br />
në Vlorë.<br />
Gjatë ushtrimit të detyrave<br />
funksionale ajo u shqua<br />
për interesat e sajë kulturore<br />
dhe për ushtrimin e<br />
detyrës me kompetencë profesionale.<br />
Kultura, interesi dhe<br />
veçanërisht përgjegjësia<br />
përpara detyrës që kishte<br />
marrë përsipër gjetën pasy-<br />
qimin në librin e botuar tani<br />
<strong>së</strong> fundi “Të njohim dhe të<br />
mbrojmë monumentet”<br />
Të shkruash dhe të botosh<br />
një libër me interesa<br />
kulturore dhe atdhetare<br />
vetëm pas tre vjetëve që je<br />
diplomuar dhe ke filluar<br />
punë, është një shembull i<br />
mirë se si duhet të jenë dhe<br />
ç`farë përgjegjësie duhet<br />
të ndiejnë nëpunësit që<br />
paguhen prej këtij populli<br />
që ende jeton në kushte të<br />
vështira, por është edhe një<br />
premtim që na bën kjo vajzë,<br />
kjo juriste e talentuar, se do<br />
t`i shërbejë vendit të sajë me<br />
përkushtim dhe në të ardhmen<br />
do të na japë vepra më<br />
të mira.<br />
* * *<br />
Autorja ja kushton<br />
librin”: “Familjes sime,<br />
gjithmonë nxitje dhe burim<br />
frymëzimi për studim e<br />
mbrojtje vlerash…”<br />
Libri është shkruar në shqip<br />
dhe anglisht po nga vetë<br />
autorja dhe ndahet në këta<br />
kapituj: Vendbanime prehistorike,<br />
Qytete antike, Kala,<br />
Ndërtime inxhinjerike, Ura,<br />
HiMNi i PAvARëSiSë<br />
I-Ey kombi im! Mos u mërzit, mos u shqetëso...,<br />
Flamuri ynë i kuq që valvitet në agimet e qiejve tanë<br />
nuk do të ulet nga vendi dhe kombi ynë nuk do të bjerë në robëri.<br />
Deri në vdekjen e banorit të fundit,<br />
flamurin tonë do ta mbajmë lart dhe<br />
do të vazhdojmë të luftojmë për pavarësinë tonë.<br />
Flamuri ynë është ylli i kombit tim dhe yll i lumturi<strong>së</strong> <strong>së</strong> tij!<br />
Kombi im gjithmonë do të jetojë me atë nder dhe lavdi dhe<br />
vetëm flamuri ynë do të shkëlqejë vazhdimisht në qiejt tanë!<br />
II-Ej flamuri im i bukur me hënë! Të bëhem kurban mos mu mërzit!<br />
Përse na shikon si i zemëruar?<br />
Ti mendon se do t’u japim leje të të ulin,<br />
Ti mendon se ne do të lëmë në dorë të armikut?<br />
Jo! Kombi im heroik; meriton dashurinë dhe fytyrën tënde të qeshur.<br />
Që ky komb të jetojë i lirë dhe<br />
ty të të mbajnë të lirë është derdhur shumë gjak<br />
dhe tani vazhdon të derdhet.<br />
Nëse ti nuk e vlerëson sakrificën që po bëjmë për ty,<br />
gjaku ynë nuk do të të bëhet hallall,<br />
Kombi im beson Zotin (Allahun)<br />
përveç tij tjetër Perëndi nuk mund të njohë.<br />
Kombi që derdh gjak për lirinë dhe beson kështu,<br />
natyrisht që do ta arrijë pavarësinë e tij.<br />
III-Unë që prej kohësh kam jetuar i lirë, i lirë do jetoj!<br />
Cili i çmendur do të më goda<strong>së</strong> me zinxhir? Jam i shastisur!<br />
Jam si përmbytja që të përfshin,<br />
ata që kërkojnë të vendosen reth meje i shkel i var.<br />
Po të duan të kthej malet, malet i shqyej,<br />
po të duan të burgos detin, detin e shtrydh e mbart mbi vete.<br />
IV-Sikur ushtritë e Perëndimit si mure çeliku të blinduartanket dhe<br />
topat të kalojnë mbi ne ç’do të ndodhë!<br />
Unë dal mbi të gjithë ato me një armë:<br />
kjo armë është gjoksi plot me besim!<br />
Komb mos u frikso! Zhurmat dhe thirrjet e tyre të mos të<br />
trembin,Besimi që nën maskën e civilizimit robëron njerëzit nuk<br />
mund të fitojë.<br />
V-Shok, sakën ia lë vendin tim të poshtërve;Qëndro përballë sulmeve<br />
të tyre! Lufto me ta deri në vdekje!<br />
Po të veprosh kështu Zoti në kohë shumë të afërt<br />
do të ta <strong>sjell</strong>ë fitoren.<br />
Sepse Zoti premton në Kuran fitoren do t’ua japë<br />
atyre që besuan, luftuan pa u friksuar dhe duruan.<br />
Atdheu ku jeton, këto “toka”,<br />
nuk janë vende që t’i shkelësh dhe të kalosh.<br />
Nën këto toka, në rrugën e tyre,<br />
ka me mijëra dëshmorë që flenë pa qefin. Ata mos i harro!<br />
Dhe ti je bir dëshmori, po të mos vlerësosh atdheun tënd dhe<br />
Ujë<strong>sjell</strong>ësa, Kisha, Banesa<br />
dhe në fund kapitulli Mrojtja<br />
ligjore, ku është botuar legjistacioni<br />
përkatës.<br />
Pra siç shihet autorja me<br />
kmpetencë profesionale ka<br />
evidentuar dhe paraqitur në<br />
këtë libër të gjitha monumentet<br />
e rrethit të Vlorës. Çdo<br />
monumentet është përshkruar<br />
me të gjitha vetitë dhe<br />
karakteristikat e tyre, shoqëruar<br />
me fotografi cilësore<br />
me ngjyra, në dy gjuhë shqip<br />
dhe anglisht ku pasqyrohen:<br />
emërtimi, përshkrimi monumentit,<br />
vendndodhja, akti<br />
ligjor që e ka shpallur monument<br />
kulture dhe në fund një<br />
literaturë e gjerë referuese.<br />
Kështu pra autorja i vjen<br />
në ndihmë histori<strong>së</strong> <strong>së</strong> Vlorës<br />
dhe më gjërë duke provuar<br />
ekzistencën e jetës në këtë<br />
qytet të rëndësishëm të vendit<br />
tonë, në të gjitha periudhat<br />
historike.<br />
* * *<br />
Edhe më parë ka patur botime<br />
jo të plota, me mangësi,<br />
dhe nivel të ulët, për monumentet<br />
e kulturës <strong>së</strong> rrethit të<br />
Vlorës. Rëndësia e veprës <strong>së</strong><br />
të mos e mbrosh atë do t’i zhgënjesh stërgjyshërit e tu dëshmorë!<br />
Këtë atdhe paraj<strong>së</strong> duhet ta mbrosh me çfarë do çmimi,<br />
nuk duhet ta këmbesh me asnjë gjë.<br />
VI- Kush nuk do të sakrifikohet për hir të këtij atdheu paraj<strong>së</strong>?<br />
Nuk ka asnjë të tillë!<br />
Deri tani për këtë atdhe të bukur<br />
aqë shumë trima dhanë shpirin me dëshirë<br />
që sikur ta shtrydhësh tëtë tokë do të pikojë gjak.<br />
Zoti mos na ndaftë nga atdheu ynë i bukur!<br />
Zoti dhe shpirtin, zemrën, gjithë ekzistencën time ti marrë,<br />
mos e dhëntë të na ndajë nga atdheu.<br />
VII- Zot i Madh (Yarabbi)!<br />
Kjo është e vërteta e shpirtit tim me ty dhe shpresa !<br />
Të mos hyjnë në atdheun tim armiqtë,<br />
të mos vënë dorë në camitë dhe<br />
ezanët që janë themeli i fe<strong>së</strong> sime dëshmitarë<br />
mbi vendin tim të vazdojnë të lexojnë Kuranin deri në pa fundësi.<br />
Atdheu dhe komb i kombi im<br />
deri në ditën e Kiametit i lirë dhe si Myslyman të jetojë<br />
VIII- O zot i madh (Yarabi)!<br />
U plotësofshin dëshirat e tua,<br />
Po të vazhdojë të jetojë i lirë atdheu dhe kombi im,<br />
atëherë do të jem i lumtur dhe po të vdes.<br />
Dhe gurrin tim të varrit po të ketë, mbylle lutjen me gëzim.<br />
Lotët e mia lot gëzimi ndahen nga plagët që kam marrë në luftë,<br />
ashtu si një shpirt pa trup duke e ngritur kufomën time,<br />
i gëzuar kokën e vë në kupolën më të lartë të qiellit!<br />
IX- Ej flamuri im i lavdishëm, që valvitesh si agimet!<br />
Ashtu qoftë tashmë gjaku im i derdhur të qoftë hallall.<br />
Për ty dhe kombin tim nuk ka robëri dhe vdekje!<br />
Është e vërtetë liria e flamurit që ka jetuar i lirë,<br />
për kombin tim që adhuron Zotin,<br />
pavarësia e kombit tim është një e vërtetë e pa mohueshme!<br />
Vlerësimin e parë për veprën e Mehmet Ragif Ersojit e ka bërë<br />
udhëheqësi legjendar i popullit turk Mustafa Qemal Ataturku.<br />
Lidhur me poezinë e himnit kombëtar ai është shprehur:<br />
“Ky himn shpjegon revolucionin tonë, shpjegon shpirtin e revolucionit<br />
tonë. Kjo as nuk duhet harruar dhe as nuk duhet ta harrojmë.<br />
Në Marshin e Pavarësi<strong>së</strong> ka vargje që kanë një kuptim<br />
të madh nga pikpamja e shpjegimit të çështjes <strong>së</strong> pavarësi<strong>së</strong><br />
sonë.”<br />
Është e vërtetë liria e flamurit që ka jetuar i lirë,<br />
për kombin tim që adhuron Zotin,pavarësia e kombit tim është<br />
një e vërtetë e pa mohueshme!<br />
“Ja, këto janë vargjet që unë<br />
absolutisht nuk dua t’i harroj<br />
nga ky komb. Liria dhe pavarësia<br />
Joada Ngucaj – Sina qëndron<br />
në faktin se <strong>sjell</strong> për herë të<br />
parë të renditura në një libër<br />
të gjitha monumentet e këtij<br />
rrethi, të mbështetur në një<br />
literaturë mjaft të gjerë për<br />
çdo monument si edhe dispoziat<br />
ligjore, pra kemi të bëjmë<br />
me një punim mirëfilltë<br />
shkencor, të cilit nuk i mungon<br />
asgjë.<br />
Libri u drejtohet të gjithë<br />
niveleve që nga shkencëtari<br />
më serioz dhe deri tek<br />
qytetari thjesht dhe në këtë<br />
mënyrë do të shërbejë edhe<br />
për edukimin atdhetar veçanërisht<br />
të brezit të ri, pasi i<br />
bën krenar për paraardhësit<br />
e tyre.<br />
Libri do t`u shërbejë, komunave<br />
dhe bashkive për të<br />
njohur e propoganduar vlerat<br />
kulturore të vendit tyre si dhe<br />
për të drejtuar turistët e për<br />
t`i nxitur ata ta duan këtë<br />
vend dhe të kthehen për<strong>së</strong>ri<br />
pas vizitës <strong>së</strong> parë .<br />
Duke u shkruar edhe në<br />
gjuhën ndërkombëtare, anglisht<br />
do të jetë me interes dhe<br />
do t`u shërbejë edhe tursitëve<br />
që vizitojnë vendin tonë, pasi<br />
ka një paraqitje të plotë të<br />
janë shpirti i këtij kombi”<br />
“Shiko historinë, është<br />
e vërtetë se të gjithë kom-<br />
monumentëve të kulturës të<br />
rrethit të Vlorës.<br />
Libri ka një lidhje luksoze,<br />
me letër me lustër, shoqëruar<br />
bet kanë kaluar, periudhën e<br />
robëri<strong>së</strong> dhe jetën pa liri. Në<br />
historinë botërore ka kombe që<br />
vazhdimisht kanë ruajtur dhe<br />
mbrojtur lirinë dhe pavarësinë.<br />
Këto vargje të Marshit të Pavarësi<strong>së</strong><br />
simbolizojnë karakterin<br />
e Turqve.<br />
Duhet ta themi se kjo është<br />
e vlefshme gjatë gjithë shekujve.<br />
Duhet të kuptohet dhe mësimi<br />
tjetër ashtu si ndodhi në tregimin<br />
e “Metes”, Turku çdo gjë, madje<br />
ndjenjat më të fshehta mund t’i<br />
vërë në rrezik, por lirinë jo.”<br />
Porosia e Mustafa Kemal<br />
Ataturkut: “këto vargje duhet të<br />
për<strong>së</strong>riten çdo vakt.<br />
Kjo do të thotë zotërinj<br />
se liria e Turkut nuk mund të<br />
preket.” vjen si një amanet për<br />
të gjithë brezat dhe jo vetëm për<br />
kombin turk por dhe për të gjithë<br />
kombet që aspirojnë lirinë. Në to<br />
bën pje<strong>së</strong> dhe kombi Shqiptar.<br />
Njerëz të shkencës dhe historianë<br />
të shquar i kanë bërë vlerësime<br />
maksimale vjershës <strong>së</strong> Mehmet<br />
Ragifit. Peyami Safa është njëri<br />
prej tyre. Ai e vlerësoi atë në këtë<br />
mënyrë; “Poezia e Mehmet Âkifit,<br />
ashtu si perla që brenda saj mbart<br />
një diell, nuk është një punë artistike<br />
e hollë të cilën mund ta gdhendë<br />
dora e një argjendari, është<br />
një vepër e drejtë, një monument<br />
i madh i shkëputur nga shkëmbi, e<br />
fortë dhe që sfidon në largësi është<br />
vepër e një skulptori, dhe ata që flenë<br />
nën tokë pa qefin do ta shikojnë<br />
poezinë e tij si fatin e tyre të vetëm.”<br />
Bashkëkohësi i tij Eshref<br />
Edip (Fergani) e vlerësoi karakterin<br />
e tij në këtë mënyrë:<br />
“Korrektësia e tij ishte në një<br />
shkallë të jashtëzakonshme. Ai<br />
nuk ishte korrekt vetëm karshi<br />
njerëzve por dhe ndaj Zotit<br />
23<br />
me fotografi cilesore me ngjyra<br />
për çdo monument dhe<br />
është vlerësuar nga Prof. As.<br />
Dr. Aleks Trushaj<br />
(Allahut), dhe Pejgamberit,<br />
kombit dhe atdheut.” “Ai nuk<br />
dinte ç’ishte frika, ishte njeri i<br />
përmbajtur ndaj situatave emotive,<br />
i be<strong>së</strong>s, nuk i shikonte me<br />
konsideratë ata që nuk mbanin<br />
fjalën, urrente gënjeshtrën dhe<br />
padrejtësinë.” Sipas autorit<br />
të mësipërm- Mehmet Ragifi<br />
“ishte i ndrojtur, e vlerësonte<br />
në maksimum miqësinë, armik<br />
i pamëshirshëm i shkrimtarëve<br />
që përpiqeshin ta çonin kombin<br />
në rrugë të gabuar.”<br />
Pas shpalljes <strong>së</strong> Konstitucionit<br />
të vitit 1908 ai mbështeti<br />
partinë Bashkim dhe Përparim<br />
(İttihat ve Terakki) por nuk u mor<br />
me politikë. Ai e kujton atë si një<br />
person që e donte muzikën madje<br />
i binte veglave frymore si fyellit.<br />
Profesori Behxhet Kemal<br />
Çağlar lidhur me vlerësimin e<br />
këtij personaliteti shkroi; “Mehmet<br />
Âkifi ynë karakterizohej<br />
nga një zgjuarësi e pabesueshme,<br />
nga një zgjuarësi që nuk<br />
jemi në gjendje ta vlerësojmë.”<br />
Ai e vlerësoi maksimalisht atë<br />
kur deklaronte se “Ky poet i<br />
lartë deri në ditën kur shpirti i<br />
tij u ngjit lart synoi paqen midis<br />
botës Kristiane dhe asaj Islame<br />
pavarësisht dallimeve që ekzistonin<br />
midis tyre.”<br />
Lidhur me këtë çështje<br />
theksojmë se Mehmet Ragifi<br />
ishte flamurtar i dijes dhe armik<br />
i injorancës. Këtë e dëshmojnë<br />
fjalët e tij “Armiku ynë<br />
më i madh është injoranca. Armiku<br />
më i madh i Islamit është<br />
injoranca dhe fanatizmi” Ai e<br />
shikonte ç’rrënjosjen e saj nga<br />
themelet e shoqëri<strong>së</strong> si rrugën<br />
e vetme për përgatitjen e kuadrove<br />
shkencorë dhe teknikë.<br />
(vijon...)
eklama<br />
C M y K<br />
E martë, 30 tetor 2012<br />
24 @ | www.gazeta<strong>55</strong>.al gazeta<br />
Shtëpia Botuese “<strong>55</strong>”<br />
JERUZALEMI<br />
Qyteti Qyteti Q ka qenë qenë shkatërru shkatërru-<br />
ar, rindërtuar, rrënuar dhe<br />
ringri-tuar prapë. Jeruzalemi<br />
është një nimfomaniake<br />
e vjetër, që i shtrydh<br />
të dashurit e saj njëri pas<br />
tjetrit deri në marrjen e<br />
frymës <strong>së</strong> mbramë, para<br />
se t’i flakë tutje, me një<br />
gromësi-më, një vejushë e<br />
zezë, e cila i përlan meshkujt,<br />
ndërsa janë ende<br />
duke depërtua...r trupin e<br />
saj.”Amos Oz, Një përrallë<br />
Dashurie dhe Terri”. Ky<br />
liber i cili ka vetem 2 muaj<br />
qe ka dale ne treg ne UK<br />
vijon te jete ne top listen<br />
e librave me te shitur ne<br />
Britanine e Madhe dhe me<br />
i komentuari ne media.<br />
Libri eshte perkthyer ne<br />
shqip nga Etleva Sakajeva<br />
<strong>55</strong>