Pedagogblaðið nr4-2005.pdf - Føroya Pedagogfelag

Blað nr. 4 - desember 2005

PEDAGOGBLAÐIÐ 

Útgevari: 

Føroya Pedagogfelag, Postboks 318 

110 Tórshavn, Tlf. 31 75 76, Fax 31 75 73 

t-post: pedagog@pedagogfelag.fo 

Lagt til rættis: 

Sp/f Rit & Ráð Tel. 22 92 42 

Snið, umbróting og prent: 

Pf. Føroyaprent . Tel. 314 555 

Seinasta freist at senda blaðnum 

tilfar til næsta blað er 20. januar 2006 

Úr innihaldinum 

3 Oddagrein 

4 Aðalfundurin 

8 Spennandi verkætlan 

skal stimbra sálarsjúk 

9 Leiðarar sum lús millum 

tvær negl 

10 Tíðin farin frá líkasælu 

og discountloysnum 

10 Finnur spyr og Jógvan svarar 

11 Staðfesti sín ótta heldur enn at 

fáa nøktandi svar 

13 Riggar væl at lesa á netinum 

FØROYA PEDAGOGFELAG 

Ábyrgdarblaðstjóri: 

Jarvin Feilberg Hansen 

Telefon 31 75 76 

jarvin@pedagogfelag.fo 

Fyrisiting: 

Jarvin Feilberg Hansen, formaður 

Katrin H. Thomsen, fyrisitingarleiðari 

Anna Dalsgarð, bókhaldari 

Nevnd: 

Jarvin Feilberg Hansen, formaður jarvin@pedagogfelag.fo 

Maud Wang Hansen, næstform. maud@pedagogfelag.fo 

Rógvi Fossádal, kassameistari rogvi@pedagogfelag.fo 

Laila Petersen, skrivari laila@pedagogfelag.fo 

Jógvan Philbrow, nevndarlimur jogvan@pedagogfelag.fo 

14 Tá børn verða send heimam 

16 Framtíðarung 

18 Vitanardepilin hvar ert tú? 

19 Bøkur frá Bókadeild Føroya 

Lærarafelag 

20 Myndabók við blindskrift 

22 Ein vanlukka fyri børnini 

24 Ov stutt tíð og ov nógv 

samstundis 

25 Lógarbroytingar ikki til fyrimun 

fyri øll børn! 

26 Grein 5 viðmerkingar 

8 

13 22 

Blaðið verður prentað í 2200 eintøkum, kemur út fýra ferðir 

um árið, og verður sent limunum í Føroya Pedagogfelag ókeypis. 

Onnur áhugaði kunnu gerast haldarar fyri 100 kr. ár liga, við at 

seta seg í sam band við felagið. 

Loyvt er at endurgeva tilfar úr blaðnum (myndir undantiknar) 

treytað av at keldan verður upplýst. 

Forsíðumynd: 

Her lesur Majbritt fyri børnunum í barnagarðinum í Miðvági. 

Í frítíðini lesur hon til pedagog á netinum. 

Mynd: Tórfinn Smith

Sáttmálasamráðingarnar millum Føroya 

Pedagogfelag og Fíggjarmálaráðið og 

Kommunala Arbeiðsgevarafelagið hava verið 

nógv darvaðar. Tykkum kunnugt hava tað 

verið nógv ógreið viðurskifti innan okkara 

starvsøki, nú grein 5 í dagstovnalógini skuldi 

leggjast út til kommunurnar at umsita 1. 

januar. Føroya Pedagogfelag hevur arbeitt 

hart fyri at útseta ígildiskomuna av hesum 

lógaruppskotinum, og loksins bar tað eisini 

frukt. Ígildiskoman er útsett, og nú ber til hjá 

øllum pørtum at fyrireika seg til hesa broyting. 

Ígildiskoman er útsett til 1. apríl – og sjálvt 

um felagið helst vildi útseta hana í 1 ár, so 

má sigast at hetta gevur øllum pørtunum ein 

skáa at fáa tey neyðugu viðurskiftini í rættlag. 

Men tað krevur eitt væl skipað arbeiði, og 

er Føroya Pedagogfelag altíð til reiðar at 

samstarva við allar partar, ið vara av hesum 

økinum. 

Oddagrein 

Jarvin Feilberg Hansen 

Formaður 

Felagið fer tann 21. desember til 

samráðingarborðið aftur. Tað tykist kanska 

eitt sindur løgi, at vit taka samráðingarnar 

uppaftur tá, men so leingi sum vit ikki 

vistu hvussu leikur fór fram viðvíkjandi § 

5 í dagstovnalógini, bar ikki til at fara 

til samráðingarborðið. Hvørji krøvini eru frá 

felagnum í samband við samráðingarnar fara 

vit ikki at avdúka alment fyrr roenn tey eru 

løgd fyri okkara samstarvspartar. Men so 

mikið kann sigast, at vit fara at leggja dent 

á at fáa ein tvey ára sáttmála. Spurningar 

um normeringar verða, sum vera man, eisini 

tiknar við í samráðingarnar, nú líkt er til, at 

Dagstovnalógin verður broytt. 

Arbeiðið at gera føroyskar arbeiðstíðareglar 

er loksins liðugt. Arbeiðstíðareglurnar fevna 

um landsins stovnar – og næsta stigið verður 

so at kunna starvsfólkini, sum starvast á 

landsins stovnum, hvussu arbeiðstíðareglurnar 

skulu umsitast. Kunningin verður skipað á 

tann hátt, at fólk frá Fíggjarmálaráðnum, 

Almanna og Heilsumálaráðnum og Føroya 

Pedagogfelag, fara at gera eina vegleiðing 

til Arbeiðstíðareglurnar, og verður hendan 

so løgd fram fyri starvsfólkunum. Føroya 

Pedagogfelag fegnast um at hetta arbeiðið 

er liðugt. 

www.pedagogfelag.fo 

Føroya Pedagogfelag hevur ferð eftir ferð 

gjørt vart við tørvin á pedagogum. Nú hevur 

spuringurin verið reistur á tingið, og hevur 

landsstýrismaðurin í mentamálum, Jógvan 

á Lakjuni, givið tilsøgn um at raðfesta 

útbúgvingina hægri – og er politiskur meiriluti 

Á heimasíðuni finnur tú m.a.: 

stovnar 

álitisfólk 

sáttmálar 

lønartalvur 

tryggingaviðurskifti 

kunningartilfar 

tíðindi 

blaðið 

slóðir til aðrar heimasíður 

fyri tíð, so verða tveir nýggir flokkar í summar. 

Harafturat hevur landsstýrismaðurin eisini latið 

dyrnar upp fyri einum størri samskifti millum 

Mentamálaráðið og Føroya Pedagogfelag 

um eina møguliga hjálparfólkaútbúgving. 

Hetta er eitt gott høvi hjá hjálparfólkunum 

á pedagogiska økinum at fáa sær ein betri 

fakligan 

førleika, og er hetta eisini í tráð við 

ætlaða politikkin hjá Føroya Pedagogfelag. 

Nú eru eisini fleiri sum kunnu lesa til 

pedagog á alnótini. Føroya Pedagogfelag 

ásannar, at hetta eisini er rákið í øðrum 

londunum, og er tískil eisini alneyðugt at 

útbúgvingin kemur á føroyskar hendur. Hetta 

er til gagns fyri tey lesandi og okkara samleika 

– og fer Føroya Pedagogfelag at leggja síni 

sjónarmið fram fyri landstýrismanninum í 

mentamálum á fundi, sum er avtalaður at 

verða í januar mánaða. 

Nú er eisini møguligt hjá limum felagsins 

at koma við sínum hugsanum á heimasíðu 

felagsins. Eitt kjaktorg er lagt út á heimasíðuna, 

sum øll hava atgongd til. Í fyrstu atløgu er 

hetta ætlað sum ein roynd. Heimasíðan er 

nú ikki bert at rokna sum einvegis boðberi 

frá felagnum til limirnar, men er nú eisini eitt 

samskiftisamboð millum felag felag og limir, og tað 

skal vera mín vón, at limirnir fara at taka væl 

ímóti hesum møguleika. 

Føroya Pedagogfelag ynskir øllum limum 

sínum og viðskiftafólki eini gleðilig jól og eitt 

gott nýggjár. 

Felagið ynskir, at heimasíðan 

eisini gerst virkin og við komandi 

í dagsins kjaki. Tí heitir 

felagið á limirnar um at lata 

sítt íkast til dagsins spurningar. 

Sig tína hugsan – skrivið til 

heimasíðuna!

4 | PEDAGOGBLAÐIÐ 

Aðalfundur 

Aðalfundurin verður á Hotel Føroyum leygardagin 18. febr. 2006 

Innkomin Uppskot - Ynskir limur uppskot viðgjørt á aðalfundinum, 

skal uppskotið latast nevndini við skrivligari váttan frá viðkomandi 

uppskotsstillara, og vera nevndini í hendi í seinasta lagi 5 vikur undan 

aðalfundinum – t.e. leygardagin 14. jan. 2006 

Formansval 

Á aðalfundinum 18. febr. 2006 er formansval á skránni 

Uppskot til formansevni skulu - smb. viðtøkum felagsins §.10 - skrivliga 

latast nevndini í seinasta lagi 15.januar undan ársaðalfundinum, og 

saman við uppskotinum skal sendast skrivlig váttan frá viðkomandi, 

sum er í uppskoti um, at hon/hann vil taka við vali. 

Valdur formaður bindir seg til at taka við fulltíðarstarvi í felagnum 

Tann, ið fær flestar atkvøður er valdur formaður fyri eitt tvey ára skeið. 

Er bert eitt valevni til fastan formann, skal hesin við atkvøðugreiðslu 

hava ein meiriluta av atkvøðum fyri at verða valdur formaður. 

Felagslívstryggingin 

Vit vilja minna limirnar á, at um tit fara í farloyvi uttan løn, kemur einki 

inngjald fyri felagslívstryggingina, ið er kr. 125,- mánaðarliga. 

Limir detta automatiskt burtur úr tryggingini um tit ikki gjalda inn til 

tryggingina sjálvi, og eru tá ikki tryggjaði. Tit fáa konto nr. við at venda 

tykkum til felagið. 

Setanarskriv og Innmeldingarseðil 

Felagið fer at minna stovnarnar á, at smb. sáttmálan skal starvsfólk 

hava fingið setanarskriv í seinasta lagi 14 dagar eftir setanina – 

Felagið skal samstundis hava avrit av setanarskrivinum 

Umráðandi er, at felagið beinanvegin fær sendandi innmeldingarseðil, 

soleiðis at felagið fær skrásett fólk rætt og fær tilmeldað limir til 

felagslívstryggingina og til eftirlønarskipanina.

Broyting í grein 5 í dagstovnalógini 

forðar fyri nýggjum sáttmála 

Enn er eingin nýggjur sáttmáli fingin millum Pedagogfelagið og Kommunala 

Arbeiðs gevara felagið, og hesin kemur neyvan í lag, fyrr enn greiða er fingin á 

málið um broytingar í dagstovnalógini. Fundur hevur verið millum partarnar, 

men tað kom ikki so langt, sum at krøvini frá Pedagogfelagnum vórðu løgd 

fram. Broytingarnar í grein 5 í dag stovna lógini eru ein so mikið týðandi 

partur, at neyvan fæst nakar sáttmáli, fyrr enn viður skiftini í sambandi við 

dagstovnalógina eru greið. Sum vera man eru eisini onnur viðurskifti at 

tingast um, og tað vil Pedagogfelagið hava samráðingar um skjótast gjørligt, 

nú hálvurtriðji mánaður er farin, síðani sáttmálin fór úr gildi. 

Føroyskar arbeiðstíðarreglur 

Arbeiðið at gera føroyskar arbeiðstíðarreglur 

er liðugt. Tað næsta, sum hendir, er, at umboð 

fyri Pedagogfelagið og Fíggjarmálaráðið, sum 

í felag hava gjørt hetta arbeiðið, fara út á 

teir stovnar, sum arbeiðstíðarreglurnar fevna 

um, at kunna leiðarar og starvsfólk annars 

um innihaldið í avtaluni. Somuleiðis skal ein 

vegleiðing til arbeiðstíðarreglurnar gerast. 

Jarvin Feilberg Hansen, formaður Peda- Peda- 

gog felagsins, er væl nøgdur við úrslitið, sum 

arbeiðsbólkurin, ið hevur arbeitt í eitt hálvt ár, 

nú er komin til. Greið viðurskifti eru nú komin 

á landsins stovnum í so máta, har ávís rættindi 

hjá starvsfólkunum eru staðfest. M.a. um 

arbeiðsætlanir, nær og hvussu broytingar kunnu 

gerast, ymiskar tíðarfreistir, nær og hvussu 

avspákast kann, og hvussu vaktarskipanir 

kunnu gerast. Frammanundan hava tey hildið 

Greið viðurskifti eru nú komin á landsins stovnum í so máta, har ávís rættindi hjá starvsfólkunum eru staðfest. 

Frítíðarskúlin á Tvøroyri 

Pedagogfelagið stevnir 

Tvøroyra kommunu 

- Nú skal so landsstýrismálanevndin taka 

støðu til, um hon vil taka málið upp og seta 

ein kanningarstjóra. Hesi vóru seinastu orð 

okkara í greinini um málið um frítíðarskúlan á 

Tvøroyri í seinasta blaði. Nú er greitt, at tað 

vildi landsstýrismálanevndin ikki, og tí hevur 

Pedagogfelagið gjørt av at stevna Tvøroyrar 

Býráð fyri vánaliga handfaring av málinum. 

Formaðurin í Pedagogfelagnum sigur, at málið 

er ógvuliga prinsipielt fyri felagið. Ikki minst 

av teirri orsøk, at pedagogurin, sum felagið 

stevnir fyri, var einasti skikkaði umsøkjarin, 

men kortini ikki fekk starvið. Pedagogurin 

hevði frammanundan havt leiðarauppgávur 

og var enntá biðin um at leiða stovnin, til 

óskikkaði umsøkjarin kundi taka við starvinum. 

Jarvin Feilberg Hansen vísir á átalurnar frá 

umboðsmanninum og heldur, at tað eigur ikki 

at bera til at fara so lætt um lógina, sum gjørt 

varð í hesum førinum. 

seg til gamlar danskar arbeiðstíðarreglur, sum 

ikki altíð hava verið serliga hóskandi til føroysk 

viðurskifti. 

Jarvin heldur, at nakrar av hesum reglum 

eisini kunnu nýtast á dagstovnunum, og tað 

fer Pedagogfelagið at tosa við kommunala 

arbeiðsgevarafelagið um. 

PEDAGOGBLAÐIÐ | 5

Viðv. eftirlønarskipan tykkara / 

60 ára konto í Føroya Banka 

Í 1999 gjørdi felagið sáttmála við Føroya banka um persónligar 

eftirlønarskipan/60 ára konto til hjálparfólkini. - / á hjálagda 

skjali síggja tit støddina á eftirlønini í % hesi árini. 

Orsøkin til, at felagið ynskti øll hjálparfólkini at hava 

eftirlønarskipan í einum stað, var júst fyri at felagið kundi hava 

møguleika at ávirka rentuna. 

Felagið hevur í ár gjørt nýggja avtalu við Føroya Banka um eina 

hægri rentu til limir okkara, ið merkir, at aftaná 1.sept.2005 

verður rentan altíð eitt ½ % hægri enn á vanligum 60 ára 

konto. - 

Avtalaða rentan tann 1.sept.2005 er 3 % 

Hetta merkir, at øll hjálparfólkini mugu skrásetast í bólki fyri 

seg í Føroya Banka, soleiðis at tey verða tryggjaði ta hægru 

rentuna. 

Í hesum sambandi hevur felagið vent sær til allar stovnar, 

kommunur og almennar myndugleikar, ið flyta lønir og eftirlønir 

hjá limum okkara. - Felagið hevur síðan sent Føroya Banka 

yvirlit yvir allar limirnar. 

Saman við hesum skrivum frá felagnum, sendir Føroya 

Banki kontoyvirlit yvir alla ta upphædd, ið er inngoldin á 

tína eftirlønarkonto síðan 1.mars 1999, soleiðis, at tú fært tú 

eftirkannað um inngjøldini frá tínum arbeiðsgevara eru røtt. 

Hevur tú fleiri 60 ára konti, ert tú – smb. Føroya Banka – 

vælkomin at leggja hesar saman, soleiðis at tú fært hægri 

rentuna. 

. /. Hjálagt senda vit 

Avtaluna millum Føroya Banka og Føroya 

Pedagogfelag. 

Yvirlit yvir eftirlønargongdina hjá hjálparfólkum 

Tilfar og kontoavrit frá Føroya Banka.. 

Um tú ikki heldur, at inngjøldini inn á tína eftirlønarkonto er 

røtt, verður tú biðin at venda tær til leiðaran á stovninum/ 

arbeiðsgevaran. 


Eftirlønin hjá hjálparfólkum 

Felagið hevur galdandi frá 1.sept.2005 gjørt avtalu við Føroya Banka um hægri rentu á eftirlønarskipanini/60 ára 

konto hjá hjálparfólkunum. Felagið hevur tann 2.des.- saman við Føroya Banka - sent øllum hjálparfólkum skriv, 

har greitt verður frá avtaluni, eftirlønarskipanini sjálvari og eftirlønargongdini. 

Í brævinum er eisini hjálagt kontoavrit fyri hvønn einstakan, soleiðis at tit fáa fylgt inngjøldunum aftur til mars 

1999. Um tit eru í iva um inngjøldini eru røtt ella hava spurningar til felagið – verða tit biðin at senda hesar skrivliga 

til felagið saman við setanarskrivi/um og yvirlit yvir arbeiðstíðina. Niðanfyri skrivini, ið er send út. – Um onkur er, 

sum einki skriv hevur fingið, verða tit biðin at siga okkum frá. 

Sáttmála avtalaða eftirlønin hjá hjálparfólkum, hevur verið henda 

síðan 1.mars 1999, tá avtalað varð gjørd við Føroya Banka um 

persónligar eftirlønarkonti hjá hjálparfólkum. 

1.3.1999 – 28.02.2000 

4 % í eftirløn afturat lønini 

1.03.2000 


1.10.2003 


1.10.2004 


Sáttmálin / § 7. Eftirløn 

Hjálparfólk, sum hava verið í starvi í minst 12 mánaðir uttan slit, 

og sum hava starvast í miðal minst 15 tímar um vikuna, fáa: 

1. oktober í 2003 9 % í eftirlønargjaldi. 

1. oktober í 2004 verður eftirlønargjaldið 10%. 

Fyri tímalønt hjálparfólk verður ikki goldið eftirlønargjald. 

Arbeiðsgevarin rindar eftirlønargjaldið. 

Upphæddin fer í eftirlønarskipan, sum partarnir gera serstaka 

semju um. 

Fyri tey yvir 60 – ella sum vegna heilsu – ikki kunna koma í 

eftirlønarskipanina, gera partarnir eina uppsparingarskipan ella 

líknandi. 

Hetta skal skiljast soleiðis, at hjálparfólk - (bæði fastsett og 

tímalønt) - , sum hava verið í starvi í 12 mánaðir, har arbeiðstíðin 

í miðal hevur hevur verið 15 tímar ella meira um vikuna hava rætt 

til eftirløn. 

Tvs., at tey hjálparfólk, sum eru tímalønt ella hava eitt leyst tilknýti 

til arbeiðsplássið, hava rætt til eftirløn fyri alt tíðarskeiðið um 

arbeiðstíðin í 12 mán. hevur verið 15 t. x 52 vikur = minst 780 

tímar árliga. 

At roknað sum tímalønt eru bert tey, ið 

sum í meðal arbeiða minni enn 15 

tímar um vikuna .. ella hava 

annað fyribils arbeiði, sum varir 

minni enn 3 mánaðir.

PEDAGOGBLAÐIÐ | 7


Spennandi verkætlan 

skal stimbra sálarsjúk 

Góðu úrslitini úr londum um allan heim hava ført við sær, at psykiatriski depilin nú, 

saman við Psykiatrien í Århus Amt, fer undir eina sonevnda SB verkætlan í Føroyum. 

Verkætlanin snýr seg um at fáa sálarsjúk, sum 

hava onkra fakliga bakgrund t.d. sosialráðgevi, 

námsfrøðingur, lærari og sum standa uttan 

arbeiði, inn aftur á arbeiðsmarknaðin - í fyrsta 

lagi í starvsvenjing innan psykiatriska økið. 

-Talan kann vera um fólk í øllum møguligum 

fakbólkum sum eru vorðin sálarsjúk. Talan 

kann til dømis vera um fólk, sum hava ella 

hava havt depressjón ella angist. 

Sjúkan hevur kanska ført við sær, at tey 

hava mist fótafestið á arbeiðsmarknaðinum. 

Kann vera, at viðkomandi hevur verið glaður 

fyri sítt yrki, men kortini ikki megna tað, og er 

tí givin at arbeiða. 

Komin fyri seg aftur, eftir at hava verið 

brúkari innan psykiatriina, hava hesi fólk eina 

serliga vitan, og eru tí góðar fyrimyndir hjá 

øðrum sálarliga sjúkum, og kunnu vera við 

til at geva øðrum sálarsjúkum lívsmótið aftur, 

sigur Bergtóra Joensen. 

Samstundis sum tey eru í starvsvenjing, 

bjóðar verkætlanin eina seks viku drúgva 

eftirútbúgving við við fjølbroyttum innihaldi, m.a. 

sjúkralæru, innlit í egnu sjúku, um hvussu 

viðgerð kann fara fram, samskifti, lógarkarmar 

og onnur viðkomandi evni. Psykiatrien í Århus 

Amt stendur fyri hesi eftirútbúgving. Hesi hava 

fyrr staðið staðið fyri eftirútbúgving á psykiatriska 

deplinum. 

Ein slík útbúgving mennir ikki bert tey 

sjálvi, men ger tey eisini enn betri før fyri at 

hjálpa øðrum. Eftir starvsvenjingartíðina er 

vónin, at tey í summum førum, kunnu halda 

fram í vardum starvi, ella kanska hava fingið 

áræði til at søkja sær eitt vart starv á sínum 

dreymaarbeiðsplássi. Tað kann eisini vera, at 

tey tá heldur vilja royna seg innan okkurt heilt 

annað starvsøkið og vilja endurútbúgva seg til 

tað. Bergtóra sigur, at høvuðsendamálið er, at 

hesi fólk fáa lívsmótið aftur, vinna aftur trúnna 

á seg sjálvan, og kanska fáa fótin fyri seg aftur 

á arbeiðsmarknaðinum, men eisini at tey eru 

við til at menna psykiatriska økið. 

Tær ið manna verkætlanina eru Bergtóra 

Høgnadóttir Joensen og Fía Lamhauge. 

Bergtóra er útbúgvin sosialráðgevi og 

supervisor og hevur arbeitt sum konsulentur 

innan arbeiðsmarknaðarøkið í Danmark í nøkur 

ár. Í fjør flutti hon heim aftur til Føroya og 

hevur starvast á Psykiatriska deplinum síðani. 

Fía er starvsfólk við brúkarafortreytum. Hon 

livir væl í dag, og „brennir” fyri at vera við til at 

gera psykiatriska økið enn betri og at vera við 

til at gera sálarsjúku minni tabuiseraða. 

Bergtóra og Fía vóna, at verkætlanin 

kann vera við til at skapa ein meiri rúmligan 

arbeiðsmarknað í Føroyum. Í nógvum førum 

er tað so, at hugburðurin er, at fólk antin eru 

frísk ella sjúk. Veruleikin er, at tað finnast nógv 

fólk sum væl megna at arbeiða nakað og gera 

tað væl, hóast tey ikki megna at arbeiða 40 

tímar um vikuna. 

Um tú ert áhugað/ur í at vita meiri um 

verkætlanina, ert tú vælkomin at seta teg 

í samband við tær báðar á telefonnummar 

304599 – 4161. 

Tær ið manna 

verkætlanina eru Fía 

Lamhauge og Bergtóra 

Høgnadóttir Joensen

Eina ferð um árið hittast dagstovnaleiðarar 

á kommunalu stovnunum til ráðstevnu, og 

fjórða árið, stevnan hevur verið, hittust teir 

hesaferð á Viðareiði, sum er fyrstu ferð, at 

stevnan varð hildin uttan fyri Havnina. Evnið 

á hesi stevnu var at tosa um, hvussu leiðarar 

á kommunalu stovnunum skulu skipa seg. 

Annaðhvørt innanfelags, ella sum sjálvstøðugt 

felag, leyst av Pedagogfelagnum, har teir nú 

eru limir eins og allir aðrir pedagogar. 

Á stevnuni vóru framløgur og 

bólkaarbeiði, og nú stevnan hesaferð varð 

skipað sum vistarskeið, var eisini pláss fyri 

einum hugnakvøldi og onkrum túri í vakra 

umhvørvinum har norðuri. Millum annað 

legði ein fyrireikingarbólkur fram úrslitið av 

eini spurnarkanning fram fyri teir stívliga 70 

luttakararnar, sum snúði seg um, hvussu best 

var hjá dagstovnaleiðarum at skipa seg. 

Jórun Niclasen, sum er samskipari av 

dagstovnaøkinum í Klaksvíkar Kommunu og 

somuleiðis ein av fyriskiparunum av stevnuni, 

er væl nøgd við stevnuna. Spurd, um 

Leiðarar 

sum lús millum tvær negl 

Tað kemur meira enn so fyri, at dagstovnaleiðarar koma í eina ávísa fakfelagsliga 

tvístøðu sum leiðarar fyri sínar starvsfelagar, báðir partar í sama fakfelag 

Umleið 70 dagstovnaleiðarar luttóku á stevnuni á Viðareiði 

dagstovnaleiðarar í dag kenna seg óskipaðar, 

sigur Jórun, at hóast leiðarar og starvsfólk 

annars eru í sama felag, hava hesir bólkar 

ymiskar uppgávur, har leiðararnir mangan 

kunnu koma í eina ávísa tvístøðu. 

- Dagstovnaleiðararnir og starvsfólkið 

annars á stovninum eru í sama felag, men 

samstundis eru leiðararnir millumlið millum 

arbeiðsgevaran og starvsfólkið, og hetta kann 

viðhvørt fáa leiðararnar at kenna seg sum lús 

millum tvær negl, serliga um tað snýr seg um 

starvsfólkamál. Felagið skal sjálvandi arbeiða 

fyri báðum pørtum. Leiðarar hava tí nøkur 

felags áhugamál og vilja tí á ein ella annan 

hátt skipa seg í ein leiðarabólk. Annaðhvørt 

innan fyri Pedagogfelagið ella uttanfyri. Fyri 

at finna frægastu loysnina var avgjørt at seta 

ein arbeiðsbólk at koma við einum áliti til 

nevndina fyrst í komandi árið, sigur Jórun. 

Leiðarar øðrvísi skipaðir 

Pedagogfelagsformaðurin var eisini við 

á leiðarastevnuni á Viðareiði, og hann var 

væl nøgdur við at hoyra sjónarmiðini hjá 

leiðarunum. 

- Eg fekk í øllum førum greitt frá, hvørjar 

hugsanir vit í felagnum hava í sambandi 

við tann leiklut, leiðararnir hava, og hvussu 

hesir møguliga kunnu skipa seg í felagnum. 

Í hesum sama sambandi hava vit avtalað 

við danan Mogens Seider, sum er leiðari 

innan sosialpsykiatriina, at koma higar um 

mánaðarskiftið januar-februar. Hann fer at 

geva okkum boð upp á, hvussu vit kunnu 

gera. Harafturat hevur nevndin gjørt av at 

hava sakførara tøkan til at taka sær av teimum 

serligu umstøðunum og áhugamálunum hjá 

okkara leiðarum, sigur Jarvin, sum ásannar, 

at leiðarar hava ein rættiliga øðrvísi leiklut 

enn felagsins limir annars og tí skulu hava 

møguleika at skipa seg á nøktandi hátt. 

Næsta leiðarastevna fyri dagstovnaleiðarar 

verður komandi heyst í Suðuroy. 

PEDAGOGBLAÐIÐ | 9


Tíðin farin frá 

líkasælu og discountloysnum 

Tørvurin á pedagogum er stórur sum er og veksur alsamt - ikki minst, nú alt virksemi viðvíkjandi 

stuðli til børn skal leggjast undir dagstovnarnar, sigur Finnur Helmsdal, løgtingsmaður, í sambandi 

við nakrar spurningar, hann setti Jógvani á Lakjuni, landsstýrismanni 

Í viðmerkingum sínum vísti løgtingsmaðurin m.a. 

á, at Dagstovnalógin ásetur, at pedagogar skulu í 

minsta lagi manna 2/3 av størvunum á dagstovnum, 

men tørvurin á pedagogum er í dag so stórur, at 

bert triðja hvørt starvsfólk er útbúgvin pedagogur. 

Fyri at nøkta tørvin, sum er sambært lógini, áttu 

vit at havt umleið 200 pedagogar afturat. Tørvurin 

bert økist, ikki minst nú landsstýrið hevur gjørt 

av, at alt virksemi viðvíkjandi stuðli til børn skal 

leggjast undir dagstovnarnar, og tí heldur Finnur 

Helmsdal tað ikki vera annað enn natúrligt, at 

? Løgtingið hevur í dagstovnalógini 

ásett, at 2/3 av størvunum í føroysk 

um dagstovnum skulu setast 

við útbúnum pedagogum. Hetta 

mál er í dag langt frá rokkið. Sær 

lands stýrismaðurin ikki tað sum sína 

uppgávu at viðvirka til, at nóg nógvir 

útbúnir pedagogar eru til at røkja 

hesi størvini? 

Svar: Tá ið løgtingslóg um dagstovnar 

og dagrøkt var til viðgerðar í løgtingi 

num á vári 2000, setti trivn aðar 

nevndin nýtt stykki inn í grein 8 

í lógini. Løgtingið samtykti her, at 

starvs fólkabýtið á dagstovnum 

skal í minsta lagi verða 2/3 til 

náms frøðingatímar og í mesta lagi 

1/3 til hjálparfólkatímar. 

Læraraskúlin tekur tveir pedagogflokkar inn heldur 

enn ein. Áhugin at lesa til pedagog er stórur. Umleið 

hálvtannaðhundrað søkja á hvørjum ári, og bert 

20 sleppa inn. Løgtingsmaðurin vísti á, at nøkur 

leita sær aðrar útlendskar útbúgvingarhættir at 

lesa til pedagog, og tað helt hann ikki vera bestu 

loysnina. Tíðin má tí vera farin frá, at líkasælan og 

discountloysnirnar fáa hægstu raðfesting, heldur 

Finnur Helmsdal. Vit endurgeva her spurningarnar 

frá Finni Helmsdal og svarini frá Jógvani á Lakjuni. 

Finnur spyr Finnu og 

Sum landsstýrismaður í út búgvingarmálum 

eigi eg sjálvsagt at 

síggja tað sum mína uppgávu 

at arbeiða fyri, at nóg nógvir 

pedagogar eru til at røkja hesi 

størvini. Tað er eingin ivi um, 

at tað er týðandi, at starvsfólk 

innan hetta økið eru væl útbúgvin, 

men tað vera altíð teir fíggjarligu 

karmarnir, sum seta eitt mark fyri, 

hvussu skjótt vit røkka á mál. 

? Kann landsstýrismaðurin vátta, at 

tað eru fleiri umsøkjarar til peda gogútbúgvingina, 

enn tað sleppa inn? 

Svar: Eg kann bara vátta, at tað eru nógv 

fleiri, sum søkja inn á peda gog útbúgvingina, 

enn tey, sum sleppa inn. 

? Heldur landsstýrismaðurin, at ovurhonds 

stóri tørvurin á útbúnum pedagogum 

í Føroyum er ein trupulleiki, 

sum eigur at verða loystur frá føroysk 

ari síðu? 

Svar: Tann stóri tørvurin, ið er á útbúnum 

pedagogum, er ein spurningur, sum 

eigur at verða loystur í Føroyum – 

hetta er bæði galdandi fyri pedagogøkið 

eins og onnur fakøki, ið vit 

hava føroyskar útbúgvingar til. 

? Tað, at landsstýrismaðurin í 

al manna- og heilsumálum hevur lagt 

stuðulsøkið viðvíkjandi børnum út 

á dagstovnarnar, økir munandi um 

tørv in á útbúnum pedagogum. Hevur 

lands stýrismaðurin ítøkiligar ætlanir

- Tað vísir seg mangan, at er talan um 

spurningar, sum landsstýrismenn helst vildu 

sloppið undan at svara, so fær mann ein slutur 

fyri ein slatur, sum hesaferð. Er hinvegin onkur 

spurningur, sum landsstýrismaðurin heldur seg 

kunna svara nøktandi, kunnu teir skriva síðu 

upp og síðu niður, sigur Finnur, sum kortini 

festi seg serliga við eitt brot í svarinum. Hetta 

var, at landsstýrismaðurin hevði ætlanir um at 

skipa eina styttri útbúgving, og í tí sambandi 

ætlar Finnur sær at vera serliga á varðhaldi. 

Hann heldur, at tað eiga Pedagogfelagið og 

allir pedagogar eisini at vera. Løgtingsmaðurin 

óttast fyri, at inflatión kann koma í pedagogiska 

økið, soleiðis at onkur, við einum styttri skeiði, 

kann átaka sær pedagogiskt arbeiði. Á tann 

r Jógvan spyr Jógvan svarar 

svarar 

um at gera eina roynd at nøkta tørvin 

á útbúnum pedagogum í størri mun 

enn higartil? 

Svar: Arbeitt hevur verið í longri tíð við 

uppskoti til nýggja lóg fyri bæði 

lærara- og pedagogútbúgvingina, 

og sum skilst, kemur eitt álit 

nú um ársskiftið frá nevndini. 

Her verður lagt upp til, at pedagog 

útbúgvingin verður á bachelorstigi. 

Samstundis havi eg arbeitt við 

møguleikanum fyri at fyrireika eina 

styttri pedagoghjálparaútbúgving. 

Ætlanin er, at hesar báðar út búgvingarnar 

tilsamans í nógv størri 

mun enn í dag skulu nøkta tørvin á 

útbúnum starvsfólki til økið. 

Finnur Helmsdal er alt annað enn nøgdur við 

svarið, hann fekk frá landsstýrismanninum. 

Staðfesti sín ótta 

heldur enn at fáa nøktandi svar 

? Um ikki, hvør er tá grundgevingin, 

ella grundgevingarnar fyri ikki at taka 

tveir pedagogflokkar inn á hvørjum 

ári? 

Svar: Sum spyrjarin veit, so er alt ein 

spurningur um fíggjarligar umstøður 

og raðfestingar. Higartil hevur tíverri 

ikki eydnast at fingið raðfest hetta øki 

hægri. 

? Er grundgevingin fíggjarligar orsøkir, 

hvussu nógv kostar tað so at taka 

tveir flokkar inn heldur enn ein? Og 

at enda, hava vit ráð til at lata vera 

við at útbúgva fleiri pedagogar nøkur 

fylgjandi ár? 

Svar: Um Læraraskúlin skuldi tikið ein 

pedagogflokk inn aftrat í ár, hevði 

hetta kostað skúlanum umleið kr. 

1.070.000. Til spurningin um, hvørt 

vit hava ráð at lata vera við at útbúgva 

fleiri pedagogar tey komandi árini, 

verður víst til hini svarini. Men tað er 

eingin ivi um, at vit verða noydd at 

raðfesta hetta økið hægri frameftir. 

PEDAGOGBLAÐIÐ | 11

hátt eru vit væl ávegis einari discountloysn, 

heldur hann. Finnur Helmsdal staðfestir, at 

landsstýrismaðurin ásannar trupulleikan, men 

hann hevur ikki vilja at loysa hann. 

Bilar við hugburðinum 

Spurdur, um hann heldur, at talan er um tørvandi 

politiskan vilja, ella skilir landsstýrismaðurin ikki 

álvaran í málinum, sigur Finnur, at talan er kanska 

um bæði um tørvandi vilja og at skilja álvaran. 

- Eg hugsaði um at seta landsstýrismanninum 

ein spurning afturat, men gjørdi tað ikki. Hesin 

hevði verið: Hvat hevði landsstýrismaðurin gjørt, 

um okkum tørvaði 200 lærarar? Hevði hann tá 

ikki verið kvikur at fingið tveir ella tríggjar flokkar 

afturat á Læraraskúlanum? Tað er ein pástandur 

frá mínari síðu, men tað er mær alt meira greitt, 

at ein rættiliga neiligur hugburður er mótvegis 

pedagogum. Ikki bert í Fólkaflokkinum men í 

øðrum flokkum eisini, sigur Finnur Helmsdal. 

Tørvurin økist almikið 

At tørvurin á fakligari arbeiðsmegi á pedagogiska 


økinum veksur alsamt, ivast Finnur Helmsdal 

ikki í, og hann vísir á, at nú ætlanir eru um at 

leggja stuðulsøkið út á dagstovnarnar, er heilt 

greitt, at nú skulu øll, sum arbeiða við hesum 

børnunum, vera pedagogar. 

- Fyrr var tað so, í hvussu er á teimum økjum, 

sum Almannastovan umsat, at stórur partur 

av stuðlunum vóru ungfólk uttan viðkomandi 

útbúgving. Hetta komst av tí, at hesi fólk fingu 

eingi verulig setanarviðurskifti, tey arbeiddu 

nakrar mánaðir uttan at vita hvussu leingi, 

lønin var so sum so, og eingin eftirløn. Tí søktu 

útbúgvin fólk ikki hesi størvini. Men nú hetta 

kemur undir dagstovnar, er tað ein sjálvfylgja, 

at hesir fara ikki at seta hvønn Hanus og Janus 

at vera um hesi børn. 

Syndarligt 

Í summar fara tveir flokkar av lærarum úr 

skúlanum. Hevði tað so ikki verið ein gyltur 

møguleiki at tikið tveir pedagogflokkar inn? 

Jú,- sjálvandi, men eg vænti mær ikki 

so nógv av hesum landsstýrismanninum í so 

máta, heldur Finnur Helmsdal, sum fer at nýta 

høvi til at seta landsstýrismanninum hendan 

spurning. Men Finnur má kortini ásanna, at 

út frá svarinum, hann longu hevur fingið, er 

lítið hugsandi, at landsstýrismaðurin ætlar sær 

at gera nakað sum helst. Jú, kanska onkra 

discountloysn, og tað er bæði ørkymlandi og 

syndarligt. 

Plan B 

Ikki heldur løgtingsmaðurin seg hava fingið 

nógv burtur úr sínum fyrispurningi, men hann 

hevur ein plan B liggjandi, sum hann tekur til. 

- Er landsstýrismaðurin líka avvísandi 

og sýnir sama hugburð, sum hann sigur í 

skrivliga svarinum, tá vit koma til orðaskiftið 

um fyrispurningin, so er einki annað hjá mær 

at gera enn at koma við einum uppskoti til 

samtyktar. Tað kann vera, at tingið beinleiðis 

áleggur landsstýrismanninum at gera nakað við 

hetta álvarsama mál, sigur Finnur Helmsdal, 

løgtingsmaður.

Majbritt Poulsen býr á Vatnsoyrum, arbeiðir 

sum hjálparfólk í barnagarðinum í Miðvági og 

nemur sær pedagogútbúgving á netinum. Tað 

ber so eisini í sær, at hon einaferð um mánaðin 

luttekur í undirvísingini á Dannerseminariet 

á Sælandi. Eitt sindur strævið viðhvørt, 

men tað er stríðið vert, heldur hon. Majbritt 

greiðir frá, at beinleiðis orsøkin til, at hon 

fór at lesa til pedagog, er, at hon í mong 

ár hevur arbeitt við børnum, og tað dámar 

henni sera væl. Tað byrjaði sum sjálvboðið 

arbeiði innan samkomuna, har hon m.a. var 

sunnudagsskúlalærari, var við í ymiskum 

frítíðararbeiði m.ø. barnakóri. Eftir hetta 

virkaði hon sum dagrøktari í fýra ár og hevur 

nú í hálvttriðja ár arbeitt sum hjálparfólk í 

barnagarðinum í Miðvági. 

-Hetta arbeiðið helt eg vera so mikið 

spennandi, at eg fekk hug at lesa til pedagog. 

Sum pedagogur situr tú tryggari í starvi, og 

haraftrat kundi eg eisini hugsað mær at lært 

meira um tað, eg fekst við, sigur Majbritt. 

Eg kannaði møguleikarnar at koma inn á 

Læraraskúlan í Havn, men haðani fekk eg at 

vita, at hevði eg ikki students- ella líknandi 

prógv, var lítil møguleiki. Ikki var nóg mikið við 

skrivstovuútbúgving og starvsroyndum. Fór so 

at kanna aðrar møguleikar og fekk kunnleika 

til møguleikan, sum Dannerseminariið kundi 

Riggar væl 

at lesa á netinum 

Majbritt hevði einki students- ella líknandi prógv at vísa á og hevði tí lítlar 

møguleikar at nema sær pedagogútbúgving í Føroyum. Hon hevur nú í 

hálvtannað ár lisið á netinum, og tað hevur riggað sera væl, sigur hon 

bjóða. Eg søkti og slapp á skúlan, hóast eg 

ikki hevði tílík prógv, sum Læraraskúlin setti 

sum treyt. 

Við telduna 

Undirvísingin er partvíst skipað sum 

fjarundirvísing, har næmingurin situr heima 

við síni teldu, og partvíst á skúlanum, har 

næmingarnir hittast eitt vikuskifti um mánaðin. 

Majbritt heldur, at hetta riggar sera væl. Á 

telduni samskifta tey við skúlan og hinar 

næmingarnar í flokkinum, har í løtuni átta 

føroyingar ganga. Á skúlanum eru í dag 

tilsamans 12 føroyingar. Tey fáa uppgávur 

og annað tilfar frá skúlanum, sum tey skulu 

arbeiða við, til tey aftur hittast á skúlanum, har 

talan er um beinleiðis undirvísing. 

Útbúgvingin er býtt upp í 16 partar, sum 

hvør endar við eini uppgávu, sum skal standast 

fyri at koma víðari. Tvinnir eru møguleikarnir at 

gerast pedagogur á hendan hátt. Sokallað 

ordinerundirvísing ella merittundirvísing. Í fyrra 

førinum, sum tekur hálvtfjórða ár, krevst ikki 

so nógv av næmingunum, tá tey byrja. Í 

seinna førinum, har í minsta lagi fimm ára 

royndir í yrkinum eru kravdar og harafturat 

onkur útbúgving, tekur skúlin trý ár. Í báðum 

førum er talan um eina bachelor-útbúgving. 

Skúli og arbeiði 

At nema sær pedagogútbúgving eftir trimum 

árum og samstundis hava starv kann tykjast 

strævið. 

-Tað er tað eisini viðhvørt. Eg arbeiði 30 

tímar um vikuna og havi ein dag frí. Hann 

brúki eg allan sum hann er til útbúgvingina, 

men annars er neyvan dagur, at eg ikki eri á 

telduni. Júst hvussu nógvar tímar eg brúki, 

veit eg ikki, men teir eru ikki so fáir. Skúlin 

fylgir eisini væl við, hvussu nógv vit eru á 

telduni, og halda tey, at vit gera ov lítið við 

tað, fáa vit tað at vita, sigur Majbritt. Føroysku 

næmingarnir samskifta sínámillum ikki bert við 

telduni. Teir koma av og á saman m.a. at loysa 

uppgávur og so sjálvandi í flogfarinum á veg 

til og úr skúla. 

Sjálvur skúlin kostar slakar 30.000 krónur, 

men so koma ferðaseðlarnir við flogfarinum 

aftur at, sum er tann dýrasti partur av 

út búgvingini. Men tá tú lesur á hendan hátt, 

hevur tú møguleika at hava lønandi arbeiði 

eisini, og tað er sjálvandi ein stórur fyrimunur, 

sigur Majbritt, sum fegnast um, at hon tók 

hetta stigið, og sum hon eisini vil mæla øðrum 

til. 


Ein sosialráðgevi situr við einum akuttum trupulleika í sambandi við eitt barn. Hetta barnið hevur kanska verið undir 

eftirliti frammanundan, so sosialráðgevin veit eitt sindur um, hvat tað er fyri ein persónur, hon hevur við at gera. Hon 

veit eitt sindur um trupulleikarnar. So skal hon koyra hetta barnið inn til nøkur púra fremmand fólk. Man roknar við, 

at hon kennir tey, ella hevur hon eitt bráfeingisyvirlit við døgnstovnum, pleygufamiljum o.s.fr. Og líkindini fyri, at tað 

gerst ein sólskinssøga, er 1:100 ella okkurt sovorðið. Tí tú skalt seta tvær heilt ymsar kemiir saman. Tað er so ringt. 

Tá børn 

verða send heiman 


UMMÆLI 

Guðrun Eysturlíð ummælir bókina TABUKA 

Soleiðis lýsir Stine í bókini TABUKA, hvussu 

torført tað er at finna tað rætta staðið til hvørt 

einstakt barn, millum annað orsakað av, at vitanin 

um barnið er ov lítil, og tí at tað ofta verður 

handlað meira ella minni akutt. 

Eitt, sum er gjøgnumgangandi fyri søgurnar, 

sum verða fortaldar í bókini TABUKA, er, at lítið 

ella einki hevur verið gjørt fyri at upplýsa og 

fyrireika børnini upp á, at tey skulu setast heiman. 

Heldur ikki hevur nakar hugsað um at lata børnini 

koma at kenna staðið, har tey skulu vera... 

Verkætlanin TABUKA er ein stytting av Tidligere 

Anbragtes BUd på Kvalitet i Anbringelsen af 

børn og unge, tvs. uppskot frá vaksnum, sum 

sjálv hava búð á døgnstovni/barnaheimi ella í 

pleygufamilju, til, hvussu viðurskifti hjá børnum 

og ungum, ið verða sett heiman, kunnu ella eiga 

at verða betrað. (TABUKA er partur av einari 

størri 3 ára langari kvalitetsverkætlan 2002-2005, 

stuðlað av Danska Sosialmálaráðnum: KABU 

(= Kvalitet i Anbringelsesarbejdet med Børn og 

Unge, sum snýr seg um, hvussu vit kunnu bøta 

um viðurskiftini, tá ið børn og ung verða sett 

heiman, sí www.kabuprojektet.dk) 

Royndir hjá 39 vaksnum 

Tað, sum fólkini aftanfyri TABUKA eru komin 

fram til, er nú komið út sum bók. Í henni verða 

royndirnar hjá 39 nú vaksnum, sum hava havt ”ein 

barndóm uttan fyri heimið”, viðgjørdar. Eftirsum 

hetta er eitt øki, ið veksur alt meira, er sanniliga 

tíð hjá okkum at hoyra, hvat tey fólkini sjálv siga, 

sum hava verið sett heiman sum børn. Tað er ikki 

oftari enn so, tey verða hoyrd; og tey kunnu geva 

okkum øllum eina nógv betri fatan av, hvat tað 

vil siga fyri eitt barn at verða sett heiman, og ikki 

minst: geva eina greiðari ábending um, hvussu 

samfelagið/tað almenna kann bøta um korini 

hjá børnum, sum verða koyrd á døgnstovn ella í 

pleygufamilju. 

TABUKAverkætlanin ger upp við ta sannroynd, 

at í kjakinum um at seta børn heiman, verða flestøll 

hoyrd uttan tey, sum eru beinleiðis rakt, tvs.:

ørnini sjálv og familjurnar hjá teimum. Aloftast 

eru tað politikarar, granskarar, embætisfólk, 

serfrøðingar, psykologar, pedagogar og onnur 

fakfólk, sum kjakast, tulka og taka avgerðir. 

Og tað er spell, tí harvið dettur ein rúgva av 

týdningarmiklari vitan burturímillum. 

Tó so, aðrar bøkur um sama evni eru fyrr 

givnar út, har tey ungu sjálv verða hoyrd, t.d. 

”Så kommer du til et bedre sted” og ”Anbragte 

børn – 25 beretninger om en barndom udenfor 

hjemmet”, og tað eru somu fólk, sum standa 

aftan fyri útgávuna av TABUKA-bókini. Men 

tað, sum er øðrvísi við hesari bókini í mun 

til hinar, er, at hon lítur meira frameftir; tvs. 

at endamálið við henni ikki ”bert” er at lýsa, 

hvussu hesi børn ella ungu hava tað, nei, hon 

vil hava eitt kjak í lag um, hvussu vit kunnu 

gera viðurskiftini nógv betri hjá børnum og 

ungum, sum eru sett heiman – grundað á 

ta vitan, hesi fólkini sjálv hava um, hvussu 

skipanin í roynd og veru virkar í praksis. 

Børnini send higar og hagar 

Á 381 síðum verða endurminningar, royndir 

og uppskot miðvíst skipað í evnir, so sum: 

Hvørjar strategiir slík børn kunnu gera sær, 

m.a. í royndini at sleppa undan at verða 

marginaliserað og happað (í skúlanum) – og 

hvussu tey ofta finna upp á alt møguligt fyri at 

verða væl lýdd av teim vaksnu. Hesar strategiir 

kunnu t.d. vera kriminalitetur, harðskapur, tá ið 

tað snýr seg um ikki at verða happað av hinum 

børnunum. Ein onnur strategi er at tillaga og 

innorna seg í alt ov stóran mun; hetta verður 

ofta brúkt í royndini at fáa tey vaksnu at 

dáma seg. Hetta er ikki nakað nýtt og er ofta 

lýst í bókum um hesi børn. Men tað er sera 

hugvekjandi at hoyra tað fortalt av børnunum 

sjálvum. Tá skilur tú teirra (ólogiska) atburð 

nógv betur. Og tað gongur upp fyri tær, at hesi 

børn ofta handla rættiliga tilvitað. Onnur evni, 

sum verða viðgjørd, er t.d. stóri tørvurin hjá 

børnunum at verða sædd, hoyrd og fáa hjálp. 

Tað gerst skjótt greitt, at nógv liggur á láni í 

so máta hjá okkum vaksnu. Øll skiftini, hesi 

børn ofta eru fyri, frá stovni til stovn, frá einum 

stuðli til annan, frá pleygufamilju til eftirskúla, 

er eitt annað gjøgnumgangandi evni, sum er 

ringt at lata fara fram við borðinum. Stutt og 

greitt: Hatta kann gerast nógv betur! Hatta 

kunnu VIT gera nógv betur. Øll vit, sum eru um 

hesi børn, eiga og skulu duga betur at arbeiða 

saman og fyribyrgja, at børnini verða koyrd frá 

Peri til Pól. Tí tað er ein dyggur smeitur fyri tey 

at sirkulera soleiðis runt í systeminum. Hvussu 

tað er at búgva í pleygufamilju, hvussu tað er 

at búgva á døgnstovni/barnaheimi, og ynski 

til pleygufamiljur og til pedagogar, eru onnur 

áhugaverd evni, sum TABUKA fer í dýpdina 

við. 

Tá ið tú lesur bókina, gerst tær skjótt 

greitt, at líkamikið, um tú hevur verið settur 

heiman fyrst í 60-unum ella mitt í 90-árunum, 

so eru tað somu gjøgnumgangandi ynskini til 

”den gode anbringelse”, sum danir kalla tað. 

Hví eg akkurát skuldi til teirra. 

Fleiri av børnunum vísa á, at pleygufamiljurnar 

eiga at verða betur fyrireikaðar. Nógv teirra 

hava upplivað, at pleyguforeldrini ”bara 

skuldu finna út av tí so við og við”, og at tey 

ikki fingu nóg nógva hjálp til at duga at skilja 

teir trupulleikar, børnini komu við. Ein kemur 

til ta niðurstøðu, at: ”Eitt ordiligt forarbeiði 

eigur at verða gjørt millum málsviðgerar, verjar 

og pleygufamiljuna. Eisini fyri at gera møtið 

lættari hjá barninum... Eg hevði havt tað 

gott, um tingini høvdu verið uppi og vent í 

pleygufamiljuni, og at tey vistu nakað um meg. 

Hví eg akkurát skuldi til teirra.” 

Eitt, sum vísir seg at hava stóran týdning 

fyri børnini, eru upplýsingarnar til onnur, sum 

barnið kemur saman við – ikki minst vinfólkini 

í skúlanum. Upplýsingar til hini børnini verður 

roknað sum tungtvigandi, tí tað hevði so 

stóran týdning, at barnið ikki var stemplað og 

sostatt illa stillað, t.d. í flokkinum hjá sær. Tí 

undirstrika fleiri, at barnið eigur at hava stóra 

ávirkan á, hvussu tað verður upplýst, hvør skal 

gera tað, og nær tað eigur at verða gjørt. 

Bókin er løtt og hugalig at lesa – hóast tað 

heldur tunga evnið, og tað kemst ikki minst 

av øllum sitatunum (úr samrøðunum), og at 

hon er so væl skipað. Hon er gjørd soleiðis, at 

meginparturin av henni er sitat frá teim vaksnu 

børnunum (sum hava verið sett heiman), og 

so eru samandráttir í endanum á hvørjum 

kapitli, har drigið verður samanum, og nakrar 

generellar niðurstøður verða gjørdar út frá tí, 

sum sagt er frá. Niðurstøður, sum leggja upp 

til, hvussu tingini kunnu verða gjørd betur. 

Øll hava eina ábyrgd 

Hvørja skjóta niðurstøðu kunnu vit so gera? 

Bókin er sum sagt 381 blaðsíður, og stórur 

partur av henni er sitat, sum mestsum tosa 

fyri seg sjálvi. Tískil er ringt at gera eina stutta 

niðurstøðu her. Men eitt er heilt vist, og tað 

er, at innsatsurin fyri børn og ung, sum hava 

tað ringt, altíð kann gerast enn betri! Og at 

vit øll hava eina ábyrgd hesum viðvíkjandi. 

Tí hóast vit ikki beinleiðis arbeiða við hesum 

børnum, ella hava tey í pleygu, so slepst nokk 

ikki undan, at vit øll onkursvegna vita um 

ella kenna børn, sum ikki hava tað nóg gott 

(heima). Tí er bókin relevant fyri øll. 

Tað, sum børnini eftirlýsa, er m.a., at tey 

verða sædd og fáa hjálp. Serliga verður tað 

eftirlýst í sambandi við skúlan. Hetta er ein 

greið og innilig áheitan til allar lærarar um 

ikki at lata eyguni aftur fyri hesum børnum. 

Fólkini aftanfyri TABUKA-verkætlanina eru 

komin fram til, at tað tykist, sum hava nógvir 

lærarar ov avmarkaða fatan av uppgávu teirra 

í mun til børnini ella eina líkasælu, sum als ikki 

kann góðtakast – eisini tá ið hugsað verður 

um happing av børnunum. Í TABUKA er 

happing eitt eymt evni, sum gongur ígjøgnum 

alla bókina. Mestsum øll børnini eru vorðin 

happað ella útfryst í skúlanum. Upplivingin 

av at verða øðrvísi ella stemplað hevur fylgt 

nógv, og tað hevur fylgt teimum langt inn í 

vaksnamannalívið. Tí er tað av stórum týdningi, 

at tey professionellu hjálpa børnunum og bera 

so í bandi, at viðurskiftini verða broytt, soleiðis 

at børnini ikki gerast útskot men partur av 

felagsskapinum. 

Alt ov nógv av børnunum hava upplivað, 

at trupulleikarnir hjá teimum ikki blivu sæddir 

av teim vaksnu. Og tað var tíverri galdandi 

allastaðni – bæði tá ið børnini búðu heima, 

men so sanniliga eisini, tá ið børnini vóru 

komin á stovn ella í pleygufamilju. Og tað vil 

siga, at vit professionellu, sum eru um hesi 

børn, í nógv størri mun eiga at vera opin 

fyri trupulleikunum, hesi børn eru í! Tað vísir 

seg nevniliga, at problemið við vaksnum, 

sum venda ryggin til ella sum ikki uppfata 

trupulleikarnar hjá børnunum, ikki altíð verður 

loyst, fyri tað um barnið verður sett heiman. 

Tí har upplivir barnið ofta tað sama: at tað er 

púra einsamalt við trupulleikunum, tí at tey 

vaksnu tykjast vera ”blind og deyv”. 

Vit mugu blanda okkum uppí, vit mugu 

síggja hesi børnini og lurta nógv betur eftir 

teimum, vit mugu grípa inn og taka tey við í 

avgerðirnar, og vit mugu ikki taka fyri givið, 

at trupulleikarnir eru loystir, tá ið barnið fær 

stuðul ella er vorðið sett heiman – á stovn 

ella í pleygufamilju. Tí, sum Stine sigur, so er 

tað ikki víst, at ”tann loysnin er tann rætta til 

akkurát hetta barnið”. 


Firouz Gaini 

Ung og framtíð eru hugtøk, ið 

ofta verða parað. Tey, sigst, 

hoyra saman og bæði ávirka og 

verða ávirkað av hvørjum øðrum. 

Tey eru so at siga subjekt og 

objekt í senn. Ungdómurin eigur framtíðina 

ella ungdómurin er framtíðin, verður javnan 

sagt í politiskum kjaki. Tað er eitt slagorð, 

ið kann brúkast til fjølbroyttar politiskar og 

mentanarligar verkætlanir. Tey ungu í dag 


Framtíðarung 

verða sostatt sett beinleiðis í samband við eitt 

tíðarskeið, ið ikki er komið. Tey hava ikki somu 

„tíðarrokning” sum onnur í samfelagnum, tí 

hóast tey liva her og nú, so er, sambært hesi 

heimsmyndini, teirra tíð ikki komin enn. Tey 

hoyra til eina aðra tíð – framtíðina. Tey eru leys 

úr nútíðini, okkurt slag av boðberum, og kunnu 

ávara og upplýsa okkum (børn og vaksin) um 

vandar og fellur, ið liggja fyri framman. Tey 

eru radarar, ið avdúka tað, eygað ikki sær. 

Tey merkja broytingar, skifti í samfelagnum, 

ið onnur ikki geva sær far um. Sjónarmiðið er 

fatalistisk og rættiliga fýrkantað, tí tað tykist 

næstan, sum um framtíðin onki samband 

hevur við nútíðina, sum um onki framhald er 

í samfelagnum, og hetta er eyðsæð ikki allur 

veruleikin. Ungdómurin livir ikki í einum eggi, 

hvørs skal upploysist, tá vaksnamannalívið 

byrjar. Hann verður í líka stóran mun sum øll 

onnur menniskju ávirkaður av sínum umhvørvi,

síni tíð, og sínum minnum. Og hugtøkini 

ungdómur og framtíð eru serliga trupul at 

avmarka og allýsa í okkara seinmodernaðu 

epoku, har flestøll sosial og mentanarlig mørk 

verða flótandi, og komandi tíðirnar kunnu 

ganga í allar ættir. Framtíðin er í dag líka 

óútroknilig hjá ungdóminum sum hjá øðrum 

samfelagsbólkum, hóast tey ungu eyðsæð 

sum vaksin fara at fáa ein týðandi leiklut í 

framtíðarsamfelagnum. Tey ungu skulu ferðast 

inn í framtíðina uttan nakra greiða ferðaætlan. 

Tey ferðast einsamøll ella í smáum bólkum, 

og vaksin fólk fylgja teimum sjáldan. Tey skulu 

sjálvi finna vegin inn í vaksnamannaheimin. 

Tú Føroya piltur, tú Føroya moy, 

tit gloymið ikki tað 

at elska tykkara fosturoy 

og varðveita tykkara føðistað 

(Finnur hin lítli, í „Ungu Føroyar” nr. 2 1909) 

Tey ungu stremba eftir 

høgum málum 

Í áttati- og byrjanini av nítiárunum í farnu 

øld varð ofta borið fram, at ungdómurin 

var líkasælur og sjálvsøkin, sjálvsoyðandi 

og hedonistiskur, og at hann sostatt ikki 

tók sína egnu framtíð í álvara. Hann átti 

onga framtíð – og ynskti sær onga framtíð. 

Sonevnda generatión X brendi sínar brýr og 

royndi, sum sagt verður, at „liva í løtuni”. 

Ungdómurin segðist vera narcissistiskur og, 

sigur Thomsen (1998), „hann fekk orð fyri 

at vera egoistiskur, individualistiskur, ólátin 

og sjálvráðandi”. Hesi viðurskifti endurspegla 

eyðsæð eina tíð, har ið heimurin tyktist drukna 

í kreppum og stríði, harðskapi og sosialari 

ójavnvág. Og hóast tíðirnar eru broyttar nógv, 

nýtt ungdómsættarlið er komið fram, so eru 

atfinnandi myturnar um ungdómin ofta tær 

somu anno 2005. Ungdómurin skal bera allar 

syndir veraldarinnar á sínum herðum. Hann 

tekur ikki framtíðina í álvara. Hann oyðslar tíð 

og orku uppá undirhald og frítíðarlív. Og hava 

vit „púrasta mist álitið á skilið – rationalitetin 

– so hava vit eisini mist álitið á okkum sjálvi, 

álitið á, at framburður og undirvísing ber til” 

(Thomsen 1998: 407). Nýggjar kanningar hava 

tó staðfest, at ungdómurin í dag als ikki er 

líkasælur viðvíkjandi framtíð síni: útbúgving, 

yrkisleið, familjulívi, bústaði og so framvegis. 

Tvørturímóti verður sligið fast, at tað nýggja 

umgdómsættarliðið als ikki ynskir at ganga í 

fótasporunum hjá generatión X; tey ungu eru 

sera tilvitað um sínar møgulleikar, um síni ynski, 

um mentanarligan samleika og virðir, og tey 

arbeiða hart fyri at røkka sínum málum. Tey 

eru strembarar, ið seta sær høg mál. Tey vilja 

realisera sínar dreymar, finna „tað góða lívið” og 

annars fáa fjøltáttaðar lívsroyndir og ein breiðan 

sjónarring. Framtíðin liggur fremst í teirra huga. 

Tey hava eina sterka trúgv uppá hana – og skilja 

ikki nihilismuna hjá generatión X. 

Flestu ynskja sær eitt vanligt familjulív 

Seinmodernaðu tíðirnar innibera eina æviga 

óvissu um alt, ið er á veg. Broytingar avloysa 

broytingar, nýggj rák gomul, og vitanin verður 

avoldað, áðrenn hon yvirhøvur er vunnin. 

Læring er – bókstaviliga – lívlong verkætlan 

og ótryggleiki partur av einhvørjum lívsskeiði. 

Tó eru tey ungu ikki, sum annars ofta hildið, 

ørkymlað og ráðaleys, ei heldur rótleys, tí tey 

eru vaksin upp við seinmodernitetinum og 

duga at takla avbjóðingarnar, ið tey renna seg 

í. Um framtíðina og vaksnamannalívið sigur 17 

ára gamal drongur í Danmark millum annað: 

„Jamen, det er at starte stille og roligt med 

en lejlighed inde i byen, og så få en kæreste 

og så bliver man gift og så...får man børn og 

hus...og så have en god karriere ved jobbet” 

(Kofod & Nielsen 2005: 55). Hann ynskir sær 

eina vanliga trygga tilveru líkasum so nógv 

onnur ung í Danmark og aðrastaðni. Í mínum 

egna tilfari, innsavnað í Havn í 2003, síggi eg 

líknandi tankar um framtíðina. Flestøll ynskja 

sær eitt vanligt familjulív, ið minnir um lívið hjá 

farnum ættarliðum. Í danskari kanning verður 

sagt, at „familien dukker op som tema hos de 

fleste unge, uanset både køn og alder. De er 

tryghedssøgende og i en tid, hvor omfanget af 

beslutninger – der skal træffes – øges, er der 

behov for stabilitet” (Kofod & Nielsen 2005: 

55). Tey ungu eru minni uppreistrarsinnað, 

minni ónøgd, og meira pragmatisk enn 

foreldraættarliðið var. Tey søkja loysnir uppá 

trupulleikar, ofta við at hyggja aftur í tíð, og eru 

sera fleksibul og praktisk hugsandi. 

Stremban eftir próvtølum og úrslitum 

Viðvíkjandi arbeiðslívi og førleikum stendur 

hægri útbúgving høgt í raðfestingini hjá 

ungdóminum í Føroyum, og tað verða alt 

færri, ið ikki fara í læru ella fáa sær hægri 

útbúgving (Gaini 2003). Og eisini í Føroyum 

gerst tað nú meira krevjandi at ganga í skúla, 

tí strangari reglar verða innførdir í øllum 

skúlum fyri at fáa næmingarnar at møta betur 

upp til tímarnar, til at sløkkja telefonina í 

skúlatíðini, til at vera meira lýðin og friðarlig, 

til ikki at fara út úr skúlastovuni í tímanum, 

og so framvegis. Null-toleransu- sjónarmiðið 

er, mugu vit sannkenna, eisini á veg inn í 

okkara skúlaverk, og spurningurin er, hvussu 

hetta ávirkar næmingarnar, samskiftið ímillum 

lærara og næming, og trivnaðin í flokkinum 

yvirhøvur. Nógv ung eru troytt av óskipaðari 

og veikari stýring, sum gevur tvørum og 

áhugaleysum næmingum fríar teymar at 

kúga hini í flokkinum, og sum sostatt ávirkar 

teirra stremban eftir próvtølum og úrslitum, 

ið geva atgongd til dragandi lærustovnar og 

útbúgvingar. Tey vilja hava skil og ordan í 

skúlanum, men hvussu langt skal ein fara? 

Strembarar, sum hugsa um sína yrkisleið, 

skulu ikki hava seinasta orðið, ella hvussu? 

Um samfelagið verður skipað eftir treytunum 

og ynskjunum hjá teimum sterku og múgvandi, 

sum hava ljósar framtíðarvánir, so kann gerast 

tyngri og truplari hjá hinum at standa seg í 

kappingini um tær góðu útbúgvingarnar og 

tey góðu størvini. Heldur enn at venda aftur til 

eina gamla skipan, ið var partur av farnari tíð, 

so burdi ein funnið nýggjar loysnir, ið vaksa úr 

seinmodernaða vitanarsamfelagnum, sum vit 

liva í. Alt ber til, onki er avgjørt. Og hvør hevur 

eydnuna við sær – ella evnini at fáa tað at bera 

til – er tann stóri tvørligi spurningurin, sum 

modernaða filosofiin leggur upp til. 

Keldur: 

Gaini, Firouz. 2003. Ártúsund og nýggj ættarlið. 

Dimmalætting 20/9 

Kofod, Anne & Jens Christian Nielsen. 2005. 

Det normale ungdomsliv. Danmarks Pædagogiske 

Universitet 

Thomsen, Rógvi. 1998. Skúlin á veg inn í eitt 

nýtt túsundár. Í Føroyski skúlin. Føroya Lærarafelag 

Ungu Føroyar nr 2 1909 


Jógvan Philbrow, nevndarlimur skrivar 

Sum nýútbúgvin pedagogur var eitt, ið eg 

saknaði, – eitt slag av uppslagsverki við teimum 

ymisku upplýsingunum, ið vóru viðkomandi 

fyri mítt starv. Hoyrdi tá, og hoyri framvegis, 

um BUPL-bíbliuna. Ein uppslagsbók við øllum 

møguligum upplýsingum. Havi nú ongantíð 

borið eygað við hesa góðu bók, men hugsi tó, 

at ein slík bók eigur at vera hent. 

Eg rendi meg aftur í sama trupulleika, tá 

ið eg skifti til mítt núverandi starv sum leiðari 

á einum frítíðarheimi. Hvar og hvussu skuldi 

eg fáa fatur á teimum upplýsingunum, ið eg 

hevði tørv á. 

Tíbetur er slíkt um at fara í søguna; 

ein vitanardepil er á veg. Heimasíðan hjá 

felagnum verður nú útbygd, endurskoðað og 

tillagað soleiðis, at hon gerst nýtsluvinarligari 

hjá limunum í felagnum. 

Størsta broyting við heimasíðuni er 

møguleikin, at fara inn og kjakast. Kjakið 

ger tað møguligt hjá einum og hvørjum at 

spyrja spurningar og eisini svara spurningum. 

Til ber at viðgera pedagogikk, leiðslu, 

fakfelagsspurningar og mangt annað. 


Men vit í felagnum steðga ikki her. Ein 

kanning er á veg, ið skal liggja sum grundarlag 

undir einum møguligum uppslagsverki. Eitt 

uppslagsverk, sum kann nýtast í tí dagliga 

arbeiðinum. Tey, sum kanska fyrst og fremst 

fáa gagn av hesum, eru nýggir leiðarar og tey 

„yngstu” á fakøkinum. 

Í fyrstu atløgu snýr tað seg um ein 

kanning av frítíðarheimsøkinum. Ætlanin er 

at fáa nøkur hagtøl um økið, samstundis sum 

kanningin leggur upp til, at greitt verður frá, 

hvør pedagogikkur verður førdur. Spurningurin 

er fyri mítt viðkomandi, hvørt vit kunnu siga, at 

vit í Føroyum hava ein serligan pedagogikk, 

ella um vit beinleiðis avrita hini norðurlondini 

(Danmark/Norra). Ella, sagt á annan hátt, 

hvønn pedagogikk hella vit í Føroyum til? 

Orsøkin til, at frítíðarheim verða tikin 

burtur úr rúgvuni, er heilt einfalt tað, at hetta 

økið er ikki so stórt, og tískil er tað lættari at 

taka burturúr. 

Hetta skal eisini roknast sum ein 

royndarverkætlan, í fyrstu atløgu fyri at vita, 

um vit yvirhøvur spyrja viðkomandi spurningar 

og samstundis, um tað ber til at gagnnýta 

svarini. 

Hvat fær felagið so burtur úr 

einari slíkari kanning? 

Leingi hevur felagið roynt at mælt limunum til 

at royna at seta meira orð á sítt arbeiði. Tað 

er tó ein sannroynd, at tað er lættari sagt enn 

gjørt. Tá ið dagurin bert hevur 24 tímar og 

samstundis er rættiliga pakkaður, sigur tað 

seg sjálvt, at tað ikki altíð er líka lætt at geva 

sær stundir at orða nakað. Kanningin, ella 

úrslitið av kanningini, skal vónandi bøta um 

hetta, fyrst við at útgeva „úrslitið” á ein ella 

annan hátt, síðani við, at eitt møguligt kjak fer 

í gongd rundan um hetta. Her skuldu so lunnar 

verða lagdir undir at hava eitt felags støði at 

kjakast útfrá. 

Tað hevur altíð týdning at kjakast og 

viðgera førda pedagogikkin, uttan mun til øki. 

Uttan orðaskifti er vandi fyri, at pedagogikkurin 

doyr burtur, og arbeiðið gerst innihaldsleyst. 

Hetta skal eisini síggjast sum ein roynd at 

stimbra verandi kjakið. 

Samstundis vita vit, at ein trupulleiki 

er manglandi vitan um sáttmálaviðurskifti, 

fyrisitingarlóg, arbeiðaraverndarlóg o.s.fr. 

Vónin er, at ein møgulig útgáva eisini skal 

hjálpa við hesum viðurskiftunum. 

Størri kunnleika fólk hava til sítt starvsøki, 

lættari eigur tað at vera at røkja tað. 

At gera økið sjónligt hevur alstóran 

týdning. Meira fólk vita um økið sum heild, 

størri virðing fær tað. Við virðing skuldi tað 

verði lættari at fingið ein betri sáttmála. At 

økið verður gjørt meira sjónligt skuldi eisini 

borið við sær, at fleiri fáa hug at arbeiða á 

økinum og sostatt útbúgva seg – og harvið 

verður enn størri trýst lagt á Mentamálaráðið 

at útbúgva fleiri pedagogar.

Mín 

jólabók 2005 

Bókadeild Føroya Lærarafelags hevur aftur í ár givið út 

bókina Mína jólabók 2005. Eins og í fjør ein spennandi, 

fjølbroytt og litføgur bók við hópin av góðum hugskotum, 

søgum og yrkingum, sum alt húskið kann savnast 

um í tíðini upp undir jól. Adventskransur úr góðgæti, 

jólafigurar úr fransbreyði, nissur úr filti og sandpappíri, 

smákøkukonfekt, tøvdar taskur, pappírskavaflykrur og 

annað mangt, og so sjálvandi nýskrivaðar søgur og 

yrkingar. Bókin er skipað sum kalendarabók í 24 pørtum. 

Beinta Johannessen og Bókadeild Føroya Lærarafelags 

hava lagt bókina til rættis. Beinta Johannessen, Allan 

Dalsgarð og Ann-Mari Egholm hava teknað og Per á 

Hædd og Finnur Justinussen hava tikið myndirnar. Bókin 

er prenttilgjørd á Føroyaprent og prentað í Danmark. 

Skrivað søgur og yrkingar hava: Oddvør Johansen, 

Sólrún Michelsen, Rakel Helmsdal, Mina Reinert, Ella 

Smith Clementsen, Elin Mortensen, Gitte Klein, Arnbjørn 

Ó. Dalsgarð, Heidi Laura Vágsá, Alexandur Kristiansen 

og Dagfinn Olsen. 

Mín jólabók 2005 er sum stór myndabók til støddar, 

104 blaðsíður í litum og innbundin. Hon kostar kr. 150. 

Ongin ivi er um, at hon man vera ein hin besta gávan til 

alt húskið. 

Bøkur frá 

Bókadeild Føroya Lærarafelags 

Lucy Cousins: Tað er stuttligari saman við Malju 

Um músina Malju, sum hevur nógvar vinir. Tey stuttleika 

sær saman við Malju og súkkla, dansa spæla og baka. 

Niels Jákup Thomsen týddi úr enskum. Bókin er ætlað 

teimum 0-2 ára gomlu. Hetta er litrík bók við klaffum, 

sum er prentað á hart papp og kostar 45 kr. 

Amanda Eriksson: Mítt ljósareyða lív 

Ein myndabók um eina lítla gentu sum ein dagin sær 

ein ljósareyðan bil og tí fer at droyma um eitt ljósareytt 

lív, og at dreymar kunnu gerast veruleiki, tað syrgir abbi 

hennara fyri. Tey fara undir verkætlanina Ljósareytt. 

Eingin ivi man vera um, at hetta er bók, sum 

fer at falla í góða jørð hjá gentum, sum ganga við 

prinsessudreymum. 

Amanda Eriksson hevur bæði skrivað søguna og gjørt 

myndirnar. Marna Jacobsen týddi úr svenskum. Bókin er 

til tey 3-6 ára gomlu, hon er 24 bls. og kostar 95 kr. 

Carlo Collodi: Ævintýrið um Pinocchio 

Um sprellimannin sum fær langa nøs, tí hann er ólýðin. 

Hetta er triðja ferð, at bókin kemur út á føroyskum, men 

hesa ferð í sera vakrari útgávu við myndum og vignettum, 

sum navnframi Roberto Innocenti hevur gjørt. 

Bókin er eitt samprent, har amerikanska forlagið 

Creative Company hevur staðið fyri sniðgevingini. 

Umframt ta klassisku søguna um Pinocchio eru 

myndirnar sum rein listaverk á at líta. 

Hóast bókin er ætlað børnum í skúlaaldri, er als 

einki, sum forðar einum vaksnum at ogna sær hesa 

skreytútgávuna. Stig G.Rasmussen týddi. Bókin er 192 

bls. Hon kostar 240 kr. 

Cornelia Funke: Tjóvanna harri 

Um børn sum ongan góðan eiga. Søgan fer fram í italska 

býnum Venesia; tað er vetur og bítandi kalt og børnini, 

sum hava skýli í einum gomlum filmshølum, noyðast at 

lívbjarga sær á ymsan ikki altíð lógligan hátt. Í grundini 

er søgan eisini um børn, sum hava onkran góðan, sum 

kanska ikki eru so góð við tey álíkavæl. 

Í Týsklandi verður rithøvundurin kallað tann týska 

Rowling. Sagt verður eisini, at hetta er meistaraverk, fult 

á hædd við skaldskapin hjá Michael Ende. 

Símun av Skarði týddi úr týskum. Bókin er ætlað unga 

lesaranum. Hon er 375 bls.við svørt/hvítum tekningum, 

sum rithøvundurin sjálv hevur teknað, og kostar 180 kr. 


Myndabók við blindskrift 

Bókadeild Føroya Lærarafelags hevur í hyggju at geva út bókina Hin 

svanga ormveran, ið er serliga ætlað blindum og sjónveikum. Av tí 

at hetta er ein serlig útgáva, vendir bókadeildin sær til til dag- og 

bústovnar, sambýli, verkstøð og verkhús fyri at fáa at vita um áhugi er 

fyri bókini. 

Dreaming Fingers 

Í løtuni fer verkætlan fram, sum hevur heitið Dreaming Fingers. 

Samstarvið er millum The Karadi Tales Company í India og forlagið 

Lemniscaat í Hollandi. 

Henda verkætlan hevur til endamáls at gera myndabøkur fyrst og 

fremst til blind og sjónveik, men sum síggjandi børn eisini kunnu lesa 

og nerta við. 

Vónin er at fáa til vega størri úrval av dygdargóðum myndabókum 

við blindaskrift. 

Granskað verður í tilfari og háttum, sum kunnu geva eina serliga 

visuella og taktila uppliving av nógvum ymiskum lutum og hugtøkum. 

Myndabøkur við blindaskrift 

Tað sum eyðkennir hetta slagið av myndabókum er, at nógv ymiskt 

tilfar verður brúkt fyri at fáa ein meira fjøllbroyttan vevnað. T.d. verða 27 

ymisk sløg av tilfari brúkt í Hini svongu ormveruni. 

Tilfarið verður ikki bert brúkt sum ein tilsipan til at kenna aftur lutir/ 

evni (t.d. ormveruna), men eisini sum eina tilsipan til hugtøk sum t.d. 

heitt (gult silki – sólskin) og kalt (hvítt atlask – lýsandi máni). 


Bókin verður prentað við stórari skrift og blindaskrift, so hon 

kann gerast eitt upplivilsi bæði hjá blindum, sjónveikum og síggjandi 

børnum. 

Bókin verður tí eitt upplivilsi hjá øllum børnum, við tað at skap, 

umhvarv og sermerki gera, at blind fáa innlit í visuella heimin, at 

síggjandi og sjónveik fáa innlit í litdám og myndir, og eisini er hon væl 

egnað til børn við serligum tørvi, sum læra við sansum og rørslum. 

Eric Carle: Hin svanga ormveran 

Bókadeild Føroya Lærarafelags gav bókina út í 2004, hon er klassikari 

og er komin út í 25 milliónum eintøkum um allan heim. Í 2004 vóru 2 

milliónir eintøk seld av henni. 

Tað er mánalýsi, og eitt lítið egg liggur á einum blaði. Tá ið sólin 

rísur, rivnar eggið, og út kemur ein lítil og ógvuliga svong ormvera. 

Í menningini hjá ormveruni til vakran firvald, læra børnini eisini 

nøvnini á døgunum og talraðið. 

Turið Kjølbro hevur týtt úr enskum. 

Av tí at bøkurnar ikki verða prentaðar í stórum upplagi sum 

vanligt, men bert eftir umbøn, ger Bókadeild Lærarafelagsins vart við, 

at møguleiki er at bíleggja bókina hjá teimum. Hvør einstøk bók er 

handgjørd og til bókina er taska við navnaspjaldri, hon verður umleið 33 

cm breið og 27 cm høg og kostar 350 kr. Av prísinum verða 38 kr. latnar 

beinleiðis sum vælgerð at veita eina bók til barn í India. Áhugaði eiga at 

boða bókadeildini frá beinanvegin, um áhugi er fyri bókini.

Seinasti feski sprotin frá MBM er 

Drekkajogurt í 250 ml. bikørum. Ein 

heilsugóður leskidrykkur til tá tú ikki hevur 

stundir til eitt veruligt máltíð. 

Í fyrsta umfari bjóða vit tveir ymiskar smakkir: 

Við appilsin og við jarðberjum. 

Drekkajogurt er lætt, vælsmakkandi og 

heilsugott. Í Drekkajogurt er eisini kalsium, ið 

m.a. styrkir beinagrindina og sum flestu av 

okkum fáa ov lítið av dagliga. Haraftrat 

inniheldur Drekkajogurt bara 1,5 g av fiti. 

- meira orka og minni fiti 

DREKKAJOGURT Appilsin 


Dagstovnalógin 

-um broytingarnar í dagstovnalógini verða framdar nú, tí alt ov nógvir spurningar eru alt ov ógreiðir, heldur Pedagog 

felagið, sum hevur heitt á Trivnaðarnevndina um at útseta ígildiskomuna av broytingunum í hálvt ella eitt ár 

Nevndarlimir greiddu frá felagsins 

sjónarmiðum. Her Laila Petersen. 


Ein vanlukka 

fyri børnini 

-Vit eru sannførd um, at tað fer at vera ein 

vanlukka fyri børnini á dagstovnum okkara, um 

lógaruppskotið verður lagt fyri tingið og samtykt 

í verandi líki, og vit mæla tí til, at Almannaog 

Heilsumálaráðið brúkar neyðugu tíðina til, 

saman við námsfrøðiligum sakkunnleika, at 

gera eitt nøktandi lógaruppskot, sum kann 

tryggja øllum børnum á dagstovnum okkara 

tryggar og góðar umstøður. 

Hetta sigur Pedagogfelagið millum 

annað í eini yvirlýsing frá einum leiðarafundi 

herfyri. Pedagogfelagið vísir m.a. á, at fleiri 

kommunur eru enn ikki til reiðar at taka á seg 

tær broytingar, sum lógaruppskotið áleggur 

teimum. Dagstovnaleiðarar eru heldur ikki til 

reiðar og eru ikki so frægt sum hoyrdir í 

málinum; og hóast greið avtala er millum 

landsstýrið og Pedagogfelagið um, at felagið 

skal vera umboðað í arbeiðsbólkum, sum 

skulu viðgera slík mál og lógaruppskot, er 

felagið higartil hildið uttanfyri. 

Broytingar í dagstovnalógini snúgva seg 

um, at børn við serligum tørvi kunnu koma 

á kommunalu dagstovnarnar. Pedagogfelagið 

vísir staðiliga á, at felagið hevur einki sum 

helst ímóti, at hetta verður framt í verki, men 

ávarar ímóti, at tað verður framt í óðum verki. Í 

stuttum vísir Pedagogfelagið í yvirlýsingini á: 

- at Føroya Landsstýri í skrivligari avtalu 

við Føroya Pedagogfelag hevur givið 

felagnum tilsøgn um, at felagið skuldi fáa 

umboð í arbeiðsbólk, sum skuldi arbeiða 

við tílíkum broytingum á øki felagsins 

- at einki umboð fyri felagið hevur verið 

við í arbeiðsbólkinum, sum hevur gjørt 

lógaruppskotið 

- at landsstýrismaðurin hevur brotið 

avtaluna millum Landsstýrið og Føroya 

Pedagogfelag 

- at nógvar kommunur als ikki hava førleika 

at átaka sær ábyrgdina av børnum við 

serligum tørvi 

- at eingin trygd er fyri, at fysisku karmarnir 

í teimum ymisku kommununum eru 

nøktandi, tá talan er um børn við serligum 

tørvi 

- at rættiliga stórur tørvur er á fólki við 

námsfrøðiligari útbúgving 

- at tørvurin á fólki við námsfrøðiligari 

útbúgving fer at økjast munandi, tá 

ábyrgdin av børnunum við serligum tørvi 

verður løgd út til kommunurnar 

- at landsins myndugleikar ikki tykjast 

at raðfesta námsfrøðiligu útbúgvingina 

hægri, hóast ætlanin er at seta í gildi 

lógarbroyting, sum fer at økja um tørvin á 

fólki við námsfrøðiligari útbúgving 

- at eingin trygd er fyri, at peningurin, sum 

kommunurnar ætlandi skulu brúka til børn 

við serligum tørvi, veruliga verður brúktur 

til hetta endamál 

- at peningurin, sum ætlaður er til brúka 

til børn við serligum tørvi, eigur at verða 

oyramerktur til hetta endamál 

- at lógin ikki allýsir hugtakið „børn við 

serligum tørvi“ 

- at lógin ikki tryggjar eitt munagott eftirlit 

við, at kommunurnar koma at halda 

skyldur sínar mót vegis „børnum við 

serligum tørvi” 

- at lógaruppskotið tryggjar ikki børnum 

við serligum tørvi neyðuga námsfrøðiliga 

hjálp og stuðul 

- at ongar reglur tykjast at verða gjørdar um 

m.a. visitatión, og heldur ikki er greitt frá, 

hvørjar hugsanir landsstýrismaðurin hevur 

gjørt sær um hendan spurning 

- at um hetta málsøkið verður lagt út til

kommunurnar uttan neyvar fyrireikingar, 

so fer hetta at ganga útyvir øll børn 

á kommunalu dagstovnunum, tí 

arbeiðsbyrðan fer at økjast, uttan at 

vissa er fingin fyri, at talið av starvsfólki 

við námsfrøðiligari útbúgving verður økt 

samsvarandi 

- at Almanna- og Heilsumálaráðið ikki 

hevur fyrireikað starvsfólk og kommunalar 

myndugleikar til at yvirtaka ábyrgdina av 

hesum málsøki 

- at Føroya Pedagogfelag og limir tess 

ikki hava fingið høvi til saman við 

kommunalu felagsskapunum og teimum 

einstøku kommununum at fyrireika tær 

broytingar, sum verður ein avleiðing av 

lógaruppskotinum. 

Fundur við Trivnaðarnevndina 

Stovnsleiðarar hittust á Hotel Føroyum í sambandi við ætlaninar hjá landsstýrinum at broyta grein 5 í dagstovnalógini 

Eftir at málið hevði verið til fyrstu 

viðgerð í løgtinginum, var tað beint í 

Trivnaðarnevndina. Jarvin Feilberg Hansen, 

pedagogfelagsformaður, fekk staðfest av 

orðaskiftinum, at fleiri kommunur vóru als 

ikki til reiðar at átaka sær hesa uppgávu, og 

at sera nógvir ógreiðir spurningar eru. Fleiri 

tingmenn, eisini í samgonguni, vístu eisini á 

ymisk viðurskifti, sum als ikki greiða var á, og tí 

kundi okkurt bent á, at løgtingið ikki uttan víðari 

fór at taka undir við uppskotinum. 

Síðani hava umboð fyri Pedagogfelagið 

havt fund við Trivnaðarnevndina, har tey hava 

víst á síni sjónarmið. Í fyrsta lagi at fáa útsett 

ígildiskomuna í hálvt ella eitt ár. M.a. var víst 

á, at leiðarar og starvsfólk als ikki vóru til 

reiðar at átaka sær hesa nýggju uppgávu. 

Umboðini hjá felagnum vístu eisini á, at mong 

sáttmálaviðurskifti enn hanga í leysum lofti. 

Heldur ikki er greitt, hvussu verður við teirri 

greiningarmiðstøð, sum skal vísa á, hvørji tilboð 

eru best fyri barnið í mun til serliga tørvin. 

- Hóast nakrir kommunustýrislimir vilja 

vera við, at kommunur eru til reiðar at taka á 

seg hesa ábyrgd, ivist eg í, um tað veruliga 

er so, og tí mæltu vit Trivnaðarnevndini til, 

at nýggjur arbeiðsbólkur verður settur, har 

eisini sakkunnleikin er við, at arbeiða víðari 

við málinum, sigur Jarvin, sum ikki ivast í, at 

kommunurnar ella kommunalar eindir fara at 

megna uppgávuna, men tað verður ikki 1. 

januar næsta ár. 

Skiltu helst boðskapin 

Formaðurin í Pedagogfelagnum er so mikið 

bjartskygdur, at hann heldur seg hava varhugan 

av, at at limirnir í Trivnaðarnevndini skiltu 

boðskap felagsins og møguliga vildu fylgja 

ráðunum. Nevndin boðaði eisini frá, at tey fóru 

at kalla inn fleiri viðkomandi feløg at hoyra 

teirra meining. Jarvin heldur, at hóast onkur 

partur í samgonguni fyri ein og hvønn prís vil 

hava uppskotið samtykt skjótast gjørligt, setir 

hann sítt álit á, at meirilutin av løgtinginum letur 

heldur skil enn treiskni ráða. 

Fundarluttakararnir arbeiddu eisini í bólkum 




-Kommunurnar hava annars gjørt sínar 

viðmerkingar, og Kommunusamskipanin 

hevur fleiri ferðir gjørt ávegis viðmerkingar 

til Almanna- og Heilsumálaráðið, seinast15. 

november, men so vita vit einki meira, hóast 

vit nú eru komin væl inn í desember mánað. 

Eftir at málið kemur úr Trivnaðarnevndini skal 

tað í tingið, og hvørja lagnu tað fær har, vita 

vit av góðum grundum ikki, so einasta rætta 

er at útseta lógarbroytingina nakrar mánaðir, 

sigur borgarstjórin. Hon vísir á, at hetta hevur 

eisini nakað við skattaprosentið at gera,ikki 

bert hjá Vágs Kommunu, men eisini hjá 

teimum bygdum uttanum, sum kommunan 

samstarvar við á hesum økinum. 

Umframt dagrøkt hava tey í Vági ein 

dagstovn við 14 barnagarðsbørnum og 8 

vøggustovubørnum og har arbeiða m.o. tríggir 

stuðlar, hvør knýttur at sínum barni, so uttan 

mun til hvussu lógin sær út, verða ikki pláss 

fyri fleiri børnum har. Dagstovnurin heldur til í 

einum vanligum sethúsum, eitt sindur umbygd 

til endamálið, og hóast tey kundu hugsað sær 

ein nýggjan dagstovn bygdan til endamálið, 

eru ikki umstøður fyri tí enn í hvussu er. 

Góð broyting annars 

Kirsten Strøm Bech, borgarstjóri í Vági heldur, at best man vera at bíða 

nakrar mánaðir at seta broytingarnar av Dagstovnalógini í gildi. 

Ov stutt tíð 

og ov nógv samstundis 

Kirstin Strøm Bech, borgarstjóra í Vági, heldur, at skotbráið er alt ov stutt 

at Vágs Kommuna, og ivaleyst aðrar kommunur við, eru tilbúnar at átaka 

sær ætlaðu broytingarnar í Dagstovnalógini. Í skrivandi løtu var málið ikki 

komið úr Trivnaðarnevndini, og ógreitt var, hvørja lagnu tað fekk har. 

Kirstin Strøm Bech heldur tað annars vera 

skilagott at gera ætlaðu broytingarnar í 

Dagstovnalógini viðvíkjandi stuðlunum. Ein 

av fyrimununum er, at dagstovnaleiðarin tá 

eisini verður leiðari fyri stuðlarnar, og fær tá 

skipað arbeiðið øðrvísi. Hetta verður eisini 

ein fyrimunur fyri stuðulsfólkini, sum í dag ikki 

kunnu sigast at hava nakran leiðara yvirhøvur. 

Men broytingin má bara ikki gerast enn. Ov 

nógvir ógreiðir spurningar eru, og nógv væntar 

eisini í at teir góðu tankar í lógarbroytingini 

kunnu fylgjast upp í verki. 

-Hóast vit hava góð starvsfólk, er ógjørligt 

at lúka verandi treyt, at 2/3 av starvsfólkunum 

skulu vera pedagogar. Børn við serligum 

tørvi krevja ikki minni útbúgvið starvsfólk, 

og somuleiðis er mær enn ógreitt, hvør skal 

meta um hvør hevur serligan tørv, sigur 

borgarstjórin. 

Ov nógv samstundis 

Borgarstjórin í Vági vísir eisini á, at tey 

har suðuri júst eru um at byrja við nýggju 

barnaverndarskipanini og m.a. í tí sambandi 

eisini einari nýggjari sosialari deild, og enn 

er eingin leiðari settur. Hon heldur tað vera 

heilt natúrligt, at sosiala deildin fer at taka 

sær av málum viðvíkjandi dagstovnalógini, 

so skiligt er, at her komu ov nógvar uppgávur 

samstundis til eina deild, sum enn ikki er farin 

at virka.

Lógarbroytingar 

ikki til fyrimun fyri øll børn! 

Heðin Mortensen heldur ikki, at 

løgtingið bara kann samtykkja 

lógarbroytingar, sum heilt givið fer 

at seta bæði Tórshavnar Kommunu 

og aðrar við í eina trupla støðu, tí 

møguleiki ikki verður til at veita tey 

tilboð, ið tørvur er á. 

-Vit hava ein heilt nýggjan dagstovn úti í 

Øksnagerði, sum er bygdur til endamálið at 

taka ímóti børnum við serligum tørvi. Við 

tílíkum umstøðum og væl útbúnum starvsfólki 

hevur hendan royndin eydnast sera væl. Hesi 

børn fingu tá møguleika at koma út millum 

onnur børn í mennandi umhvørvi, men tørvurin 

er nógv størri enn tað, hesin eini stovnurin 

kann nøkta. Umframt hendan stovnin hava vit 

eisini fleiri nýggjar dagstovnar, sum við smærri 

broytingum eisini kunnu taka inn børn, sum 

hava serligan tørv, sigur Heðin Mortensen, sum 

tó vísir á, at tað tekur sína tíð. Hann harmast 

um, at landsmyndugleikarnir ongan vilja hava 

víst at vera við at útbyggja dagstovnar til hetta 

endamál. Hann heldur ikki, at løgtingið bara 

kann samtykkja lógarbroytingar, sum heilt givið 

fer at seta bæði Tórshavnar Kommunu og 

aðrar við í eina trupla støðu, tí møguleiki ikki 

verður til at veita tey tilboð, ið tørvur er á. 

Tvørligir landsmyndugleikar 

Borgarstjórin í høvuðsstaðarkommununi vísir 

eisini á, at talan serliga er um børn, sum hava 

so mikið serligan tørv, at tey ikki kunnu vera í 

vanligum dagstovni. 

-Vit hava havt eina lóggávu, sum hevur 

gjørt tað møguligt hjá Tórshavnar og Klaksvíkar 

kommunu at seta starvsfólk at greiða hesa 

uppgávu. Fyri at ansa hesum børnum, sum 

krevja munandi meira enn onnur, keyptu vit 

eini sera vælegnað sethús til stovn fyri børn við 

heilt serligum tørvi. Vit hildu, at tað var munandi 

bíligari rakstrarliga og harafturat munandi betri 

fyri børnini, at tey kundu koma á ein tílíkan 

stovn, heldur enn at hvørt barnið hevði sín 

stuðul í heiminum. Vit heittu á myndugleikarnar 

um at nýta játtanina til stuðulsfólkini til stovnin 

hjá kommununi, soleðis at landið og kommunan 

í felag kundu veita hetta tilboð, men har var eitt 

greitt nei. Heldur ikki eru landsmyndugleikarnir 

sinnaðir at koma við uppskoti til lógarbroyting 

fyri at náa hesum. 

Ásannandi at øll børn – eisini tey, ið hava 

so serligan tørv, at tey ikki kunnu integrerast á 

vanligu stovnunum, og tí hoyra landinum ella 

Almannastovuni til – hava tørv á at umgangast 

onnur børn, skulu tey mennast og trívast, 

buðu vit landsmyndugleikunum, at teir kundu 


Hóast Tórshavnar Kommuna er væl fyri við dagstovnum, harav 

ein beinleiðis er ætlaður børnum við heilt serligum tørvi, vísir 

Heðin Mortensen, borgarstjóri, á at ætlaðu broytingarnar í 

dagstovnalógini, forsorgarlógini og barnaverndarlógini ikki eru til 

frama fyri hesi børnini, tí einki stovnstilboð verður til tey. 

keypa stovnin frá okkum til sama endamál, 

soleiðis at landið stovnsetir stovnin sambært 

galdandi lóg. Men tað vildu tey heldur ikki, 

sigur Heðin Mortensen, sum eisini spurdi 

somu myndugleikar um, hvørjar ætlanir teir 

hava sjálvir, tá teir ikki vildu vera saman við 

kommununni. Men tað svarið var eins neiligt 

sum alt annað, og myndugleikarnir kunnu ikki 

vísa á ítøkiligar ætlanir á økinum. 

- Øll vita vit, hvussu stórur tørvurin er á 

tílíkum stovnum, og tí er tað syndarligt at uppliva, 

hvussu lítlan áhuga landsmyndugleikarnir hava 

at loysa trupulleikan. Vit standa nú við einum 

stovni, útbúnum starvsfólki, ætlaður til børn við 

heilt serligum tørvi, sum vit ikki kunnu brúka til 

ætlaða endamálið, og sum vit tí umhugsa at 

brúka til eina vanliga vøggustovu. Tað ber ikki 

til hjá landinum bert at regulera, hvørjar skyldur 

skulu hoyra landinum ella kommununum til, 

men síðani ikki vilja vísa vilja og taka ábyrgd 

av egnum skyldum og veita borgarunum tey 

tilboð, ið tørvur er á, sigur borgarstjórin í 

Tórshavnar Kommunu. Tá loysnin neyvan kann 

verða, at børn við heilt serligum tørvi ongantíð 

koma í samband við børn, ið eru á vanligum 

dagstovnum o.l. er ilt at skilja, hví landið ikki er 

sinnað at finna loysnir saman við kommununi 

á hesum viðkvæma øki. Borgarstjórin ásannar 

tí, at ætlaðu lógarbroytingarnar á ongan hátt 

hjálpa hesum børnunum, og greitt er, at við 

broytingunum kann kommunan tíverri ikki veita 

børnunum nakað tilboð, hóast bæði vilji, fígging 

og umstøðurnar annars eru til hetta. 


Føroya Kommunufelag 

Tilmælið frá Føroya Kommunufelag er púra 

greitt, og mælir frá at uppskotið verður borið 

niðan í Løgtingið í verandi líki. Almanna- og 

Heilsumálaráðið og Mentamálaráðið kundu, í 

samstarvi við kommunufeløgini og MBF hildið 

áfram við arbeiðinum at gera eina heildarætlan 

fyri sernámsfrøðiliga økið í Føroyum, sigur 

Kommunufelagið, sum m.a.vísir á, at trupulleikin 

viðvíkjandi útgreining er als ikki loystur við 

fyriliggjandi uppskoti. Føroya Kommunufelag 

sigur, at sambært uppskotið um broyting 

av dagstovnalógini er tað kommunan, sum 

fær yvirskipaðu ábyrgdina av at tørvurin hjá 

barninum verður útgreinaður. Hendan førleika 

hava flestu kommunur ikki í dag, og skotbráið 

1. januar 2006 er alt ov stutt til at kommunurnar 

kunnu tillutað sær hendan førleika. 

Kommunusamskipan Føroya 

Skulu kommunurnar taka við stuðulsøkinum 

fyri brekað børn, sum í dag eru í ansing á 

kommunalu stovnunum, er tað ein avgjørd 

fortreyt, at peningur fylgir við, og tað eigur at 

verða gjørt á ein gjøgnumskygdan hátt, soleiðis 

at borgararnir ikki ivast í, hví kommunuskatturin 

hækkar, sigur Kommunusamskipanin. Felagið 

heldur, at tað er serstakliga óheppið, um 

Almannastovan einvíst skal siga kommununi, 

um eitt barn skal hava tilboð, ið kommunan 

ella landið skal rinda. Kommunusamskipanin 

heldur tað var rímiligt, at kommunurnar fáa 

møguleika at kæra avgerðir hjá Almannastovuni 

fyri landsstýrismannin. 

Meginfelag teirra brekaðu í Føroyum 

Felagið fegnast um at børn við serligum tørvi nú 

fáa sama rætt um tilboð til dagstovn og dagrøkt 

sum onnur børn, og somuleiðis at heimildin hjá 



Grein 5 

viðmerkingar 

Uppskotið at broyta grein 5 í dagstovnalógini hevur verið til hoyringar hjá ymiskum 

viðkomandi feløgum. Her eru nøkur brot úr nøkrum av tilmælunum 

hesum børnum verður tikin við sum ein partur 

í dagstovnalógini. MBF er sera ivasamt um, at 

lagt verður upp til at kommunurnar skulu átaka 

sær fíggjarligu ábyrgdina av eykaútreiðslum, 

ið standast av sertørvinum hjá børnum við 

serligum tørvi. Hetta tí at kommunurnar eru 

ymiskar í stødd, og misjavnt er hvussu mong 

børn hava serligan tørv í kommununi. Vandi 

er tí fyri at tilboðini verða ymisk frá einari 

kommunu til aðra. Almannastovan hevur 

endaligan avgerðarmyndugleika í trætum 

millum kommunur og Almannastovuna, verður 

sagt í uppskotinum. MBF heldur, at her eigur 

at vera ein annar kærumøguleiki. MBF vísir 

á, at landsskatturin landsskatturin skal lækka fyri at fíggja 

møguligum meirútreiðslum hjá kommununum. 

Í tí sambandi ivast MBF um hvør trygd verður 

fyri at kommunurnar marka peningin til 

meirútreiðslur í sambandi við børn við serligum 

tørvi. 

Javni 

Eins og MBF fegnast eisini Javni um, at 

børn við serligum tørvi hava rætt til pláss á 

dagstovni á jøvnum føti við onnur børn. Javni 

heldur tað vera átroðkandi neyðugt, at ásett 

verður, at kommunurnar hava skyldu til at økja 

starvsfólkaorkuna, eftir hvat sernámsfrøðiligi 

førleikin metir neyðugt. Javni vísir eisini til 

serligu viðmerkingarnar til uppskotið, har m.a. 

verður nevnt, at landið skal bjóða børnum við 

heilt serligum tørvi pláss á landsstovni, ella 

seta stuðulsfólk. Javni ger vart við, at felagnum 

kunnugt er bara tilhaldið Rók á Saltnesi at 

meta sum slíkur landsstovnur. Tørvur er tí 

á fleiri tílíkum stovnum aðrastaðni. At seta 

ófaklærd stuðulsfólk at taka sær av børnum 

við so serligum tørvi er at meta sum ein 

neyðloysn, sigur felagið. Annars saknar Javni í 

uppskotinum, at víst verður á greiningarmiðstøð 

og serstovur, sum Mentamálaráðið arbeiðir við 

at seta í verk. Meira samstarv millum Ráðini 

hevði verið ynskiligt, sigur Javni m.a. í sínum 

viðmerkingum. 

Mentamálaráðið 

heldur í sínum viðmerkingum tað vera óheppið 

at býta børn við serligum tørvi upp í tveir 

bólkar, tí ein tílík skipan er torfør at umsita. 

Tað verður eitt stórt gráøki, tí ilt er at vita, nær 

barnið skal hava eitt tilboð frá kommununi, 

ella eitt tilboð frá landinum. Ráðið vísir á, at í 

Danmark hava tey í nógv ár havt eina líknandi 

skipan, og har hevur tað víst seg at vera trupult 

at greina, hvat stykkið í lógini, tað einstaka 

barnið hoyrir undir. 

Innlendismálaráðið 

Lógarteksturin átti at verið meiri útgreinaður fyri 

at sleppast kann undan ov nógvum ivamálum, 

og viðmerkingar í støðum eru heldur fløktar 

heldur Innlendismálaráðið í viðmerkingum 

sínum. Hvussu og hvør staðfestir serliga 

tørvin átti at verið neyvari lýst og ásett. 

Samstundis kann tað eisini tykjast óheppið, at 

Almannastovan bæði skal ráðgeva og viðgera 

mál um serliga stóran tørv, samstundis sum tað 

verður ásett, at Almannastovan er endaligur 

av gerðarmyndugleiki. Innlendismálaráðið 

heldur eisini, at fíggjarligu avleiðingarnar fyri 

kommunurnar kundu verið meiri útgreinaðar, 

og heldur eisini, at uppgávu- og ábyrgdarbýti 

millum land og kommunur á hesum øki kann 

framhaldandi koma at vera ógreitt við hesum 

uppskoti.

Pedagogur til 

Dagrøktarskipanina 

í Klaksvíkar Kommunu 

A V L O Y S A R A S T A R V 

Klaksvíkar Kommuna søkir eftir pedagogi til 

Dagrøktarskipanina. Skipanin er ein partur av Sosialu Deild 

hjá Klaksvíkar Kommunu og hevur skrivstovu á 2. hædd, har 

sum sosialu deild húsast. 

Í skipanini, sum er normerað til 120 børn, starvast 29 

dagrøktarir og 3 pedagogar, harav ein er leiðarin. 

Arbeiðsuppgávurnar eru m.a.: 

Við tilvísing til leiðaran av Dagrøktarskipanini, at 

- Samskipa virksemið í spælistovuni 

- Vitja dagrøktarheimini regluliga 

- Ráðgeva og vegleiða dagrøktarum og foreldrum í 

pedagogiskum og uppalingarligum spurningum. 

Vit ynskja, at tú: 

- Ert útbúgvin pedagogur 

- Hevur royndir innan dagstovnaøkið 

- Kann arbeiða sjálvstøðugt 

- Ert virkin, røkin og hevur lætt við at samstarva 

- At tú hevur hug og áræði at skapa umstøður har 

børnini gleðast, trívast og mennast. 

Seturnarviðurskifti: 

Talan er um eitt avloysarastarv, sum er at seta frá 1. januar 

2006 (ella skjótast tilber) til 15. juli 2006. Arbeiðstíðin 

er 25 tímar um vikuna. Løn og seturnarviðurskifti eru 

sambært sáttmála millum Pedagogfelagið og Kommunala 

Arbeiðsgevarafelag Føroya. 

Meir fæst at vita við at venda sær til Sigrun Vágstún, 

dagrøktarleiðara á tlf. 41 00 00. 

Umsókn saman við viðmælum og upplýsingum um útbúgving 

og royndir, skulu sendast til Klaksvíkar Kommunu, Postboks 

2, 700 Klaksvík í seinasta lagi tann 30. desember 2005. 

Føroya Pedagogfelag 

ynskir øllum 

eini gledilig jól 

og gott nyggjár

Pedagogblaðið nr4-2005.pdf - Føroya Pedagogfelag

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?