06.05.2013 Views

JOHAN MO~E~ TWAtA - UZSpace Home

JOHAN MO~E~ TWAtA - UZSpace Home

JOHAN MO~E~ TWAtA - UZSpace Home

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

sangoma, kepha bungoma lobu busho kutinikela, lubito nekubhoboka kwelidloti<br />

sibili. Akusiyo indlela yekwenta imali masinyane noma lekumele uyilandzele<br />

ngobe wece umeco lewubhicwe nemhlabatsi wemaliba njengobe kwenteka<br />

kulabanyenti bese balandzela umgudvu wekwetfwasa <<br />

kwelashwe lomeco.<br />

esikhundleni sekutsi<br />

Kunyentilokuvelile mayelananekwetfwasa, timphawutekutfwasa, kusetjentiswa<br />

kwetinhlola, imvelaphi yemimoya yebungoma, buhlobo lobukhombisa kutsi<br />

sangoma ngumuntfu njengebantfu bonkhe. Noma sesibitwa ngemagama<br />

lamanyelatana nalawamntfwanelidloti, thokoza, makhosi. Nalamanye Kepha<br />

lake akusenti singabitwa ngababe namake, gogo namkhutu, mkhutawami<br />

namkhwenyanewelfu, nalamanye. Inhlonipho yetangoma ivetiwe ngetindlela<br />

letehlukene futsi ikhombise kuba sisekelo semphilo. Inhlonipho nekwenta<br />

kwetangoma kuyahambelana nenkholo yesintfu levetwa ngulomunye<br />

webacwaningi. Lubisi (2002: 165) uniketa lombono lolandzelako ngenkholo<br />

yesintfu lesisekelo semphilo vema-Afrika:<br />

Inkhala yesintfu yenta umuntfu akwati kutiislba. ongenti intfa tebu/wane<br />

na/eh/atimulisa umtimba. Kuba/u/ekilekugcize/e/a kutsiinkhala yesintfu akusiya<br />

lawungohamba ushumaye/o ufuna bantfu bagucuke/e kuyo kepha yintfa<br />

lengekhatsi emntfwini.<br />

5.3 SIPHETFO NGETINGOMA IDANGOMA<br />

TIngoma tetangoma tikhombise bugabazi nebugagu besive. Loko kugcame<br />

kahle kutsi tangoma bacambi, timbangi, bahayi, emagagu, emagabazi<br />

nemaciko ekubeka inkhulumo noma umcondvo ngendlela yengoma.<br />

Etingomeni tetangoma kulapho kuphawuleke khona umgcumo noma<br />

umnyakato lonesigci lesilandzelelekoko, ti1foluvelo tekubona (sight/vision),<br />

kutsintsa (touch), tekuhogela (smell/olfactory, tekuva (heating auditory),<br />

153

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!