Scena polityczna Rosji.pdf - Korespondent Wschodni

społeczeństwa obywatelskiego, którego na razie brak. Stąd też odpowiednia społeczna
struktura rosyjskiego parlamentu. Organ ten powinien wyrażać interesy podatników, a de
facto wyraża interesy elit politycznych i biurokracji. W takich warunkach władza
wykonawcza pełni rolę Gospodarza, bijącego po rękach wszystkich, którzy sprzeciwiają się
jego postanowieniom 1 .
Nikołaj Pietrow ekspert fundacji Carnegi zaznacza, że najbardziej adekwatnym
pojęciem opisującym system polityczny Rosji jest termin „delegatywna demokracja” 2 ,
będącej zaprzeczeniem przedstawicielskiego charakteru władzy, lub „wyborcza monarchia”-
termin ukuty przez Lilię Szewcową i Igora Klamkina, podkreślający impulsywny i przy tym
epizodyczny, a nie stały charakter procesu demokratycznego. Pietrow przywołuje też
definicję amerykańskiego politologa, Fareeda Zakarii, który określa rosyjski system jako
mieszkankę elementów nieliberalnej demokracji i liberalnej autokracji. Można też nazwać go
miękkim autorytaryzmem z elementami dekoracyjnej demokracji. Istotę politycznych zmian
od 2000 roku charakteryzuje bowiem osłabienie demokratycznych instytucji: obu izb
parlamentu, partii politycznych, rządu, itd 3 .
Partie polityczne na rosyjskiej scenie politycznej
Ewolucja rosyjskiego systemu partyjnego potwierdza, że współczesną osią
podziału socjopolitycznego nie są kwestie ideologiczne, stosunek do reform
gospodarczych, ale przede wszystkim lojalność wobec ośrodka kremlowskiego i
kreowanej przez niego polityki 4 .
1
Дмитрий Фурман, Александр Морозов, Владимир Прибыловский, Николай Петров, Юрий Коргунюк и
Ален Блюм, Политическая система России после путинских реформ,
http://www.polit.ru/article/2005/01/27/polit_system/
2
Możemy wymienić trzy główne cechy „delegatywnej demokracji” :
1) koncentracja władzy w rękach silnego przywódcy i grupy jego najbliższych współpracowników;
2) personalistyczne i autorytarne podejmowanie decyzji z tendencją do wyłączania z tego procesu
instytucji politycznych, gospodarczych i społecznych;
3) niski poziom instytucjonalizacji władzy, wyrażający się w osłabieniu niezależnych instytucji: kongresu,
partii politycznych, władzy sądowniczej, wolnych i uczciwych wyborów
zob. G. O’Donnell, Entrevista con Jorge Heine, „LASA Forum”, nr 2., 1992
3
Дмитрий Фурман, Александр Морозов, Владимир Прибыловский, Николай Петров, Юрий Коргунюк и
Ален Блюм, op.cit.
4
Zjawisko to zauważalne było już po wyborach parlamentarnych 7 grudnia 2003 roku. Zob. A. Głowacki, A.
Stepień- Kuczyńska (red.), Rosja Putina, Łódź 2004, s. 62.
2