Scena polityczna Rosji.pdf - Korespondent Wschodni

Prawo wyborcze:
„Gdyby wybory mogły coś zmienić dawno byłyby zakazane”- mówi stare
powiedzenie, doskonale oddające charakter procesu wyborczego w Rosji. Władza doskonale
kontroluje sytuację na scenie politycznej za pomocą ustawodawstwa wyborczego. Warto
przypomnieć, że w lipcu 2001 roku uchwalona został ustawa o partiach politycznych. Ustawa
zezwoliła na udział w wyborach jedynie partiom politycznym i tworzonym przez nie
koalicjom. Zgodnie z dokumentem, każda partia powinna posiadać co najmniej 46 lokalnych
oddziałów z nie mniej niż 100 członkami w każdym 12 . Doprowadziło to do znacznej
minimalizacji liczby partii, umożliwiając jednocześnie inicjatorom ustawy większą kontrolę
nad sceną polityczną, oraz blokowanie legalnej działalności partiom opozycyjnym.
Reforma ustawodawstwa wyborczego przebiegała zgodnie z literą kilku aktów, m.in.
ustawy o gwarancjach praw wyborczych obywateli (czerwiec 2002), ustawy o ordynacjach
wyborczych elekcji parlamentarnych (listopad 2002) i prezydenckich (grudzień 2002) oraz
ustawy o systemie informatycznym przeliczającym oddane głosy (styczeń 2003) 13 .
Ustawa z 2002 roku przewidywała, że do Dumy Państwowej muszą wejść
przynajmniej 3 partie lub bloki, którym uda się zgromadzić 50 proc ważnie oddanych głosów.
Jeśli uzyskają 50 proc. głosów, lub mniej, wówczas do parlamentu wchodzą partie, które nie
przekroczyły 5 proc progu wyborczego.
Dalsze zmiany w ordynacji wyborczej nastąpiły w 2005 roku. Mieszany system
wyborczy zastąpiono systemem proporcjonalnym, a wszyscy kandydaci musieli znaleźć się na
listach partyjnych. Zapis ten ograniczał wybór polityka niezależnego. Dodatkowo partie
musiały przekroczyć wysoki, bo 7 proc. próg wyborczy 14 . W październiku 2011 przyjęto co
prawda poprawki o obniżeniu progu wyborczego do 5 proc., tym niemniej będzie on
obowiązywał dopiero w wyborach w 2016 roku.
12
Federalna rosyjska ustawa o partiach politycznych z dnia 11 lipca 2001 (w:) Rosyjskie prawo konstytucyjne.
Ustrojowe akty prawne. Polityczna organizacja społeczeństwa, t.2, wybór i red. W. Staśkiewicz, Warszawa
2005, s. 95.
13
J. Rogoża, I. Wiśniewska, Podsumowanie przemian polityczno-gospodarczych w pierwszej kadencji
Władimira Putina, „Prace OSW” nr 11, Warszawa 2003, s. 8
14
M. Kowalska, Geneza i kształt systemu konstytucyjnego Federacji Rosyjskiej (w:) Rozpad ZSRR i jego
konsekwencje dla Europy i świata, (red.) Anna Jach, Kraków 2011, s. 393
6