Ćwiczenie 2: Wpływ czynników fizyko-chemicznych na mikroorganizmy

Ćwiczenie 2: Wpływ czynników fizyko-chemicznych na mikroorganizmy
1. Określenie optymalnej temperatury wzrostu, badanie intensywności wzrostu bakterii
mezofilnej Escherichia coli i termofilnej Bacillus stearothermophilus w trzech
temperaturach 20°C , 37°C i 50°C .
Studenci pracują w dwóch grupach.
a) każda z grup opisuje flamastrem na zewnętrznej części denka 3 otrzymane płytki Petriego
z podłożem LA, a następnie posiewa w sposób redukcyjny na każdą z płytek jeden z ww.
szczepów.
b) obie grupy umieszczają opisane płytki z posianymi szczepami w podanych temperaturach
w celu inkubacji- tj. w koszyku na stole laboratoryjnym (20°C), w cieplarkach o temp. 37°C i
50°C na 24 godziny
c) na następnych ćwiczeniach studenci oglądają płytki, zapisując wzrost bakterii lub jego brak,
intensywność wzrostu. Określają optymalną temperaturę wzrostu dla każdego ze
szczepów.
2. Wpływ temperatury na przeżywalność drobnoustrojów - wyznaczanie czasu śmierci
cieplej w temperaturze 60°C i 100°C dla Escherichia coli i Bacillus stearothermophilus.
Studenci pracują w dwóch grupach.
a) każda z grup przygotowuje dwie probówki (do pierwszej wprowadza 1 ml hodowli E. coli,
a do drugiej 1 ml hodowli B. stearothermophilus ) i dwie płytki Petriego z podłożem LA (każdą
płytkę podzielić na 6 sektorów (flamastrem na zewnętrznej części denka) i opisać następująco
K (kontrola), 5, 10, 20, 30 i 40 minut)
b) posiać ezą w sektorach kontrolnych (K) odpowiednią hodowlę bakteryjną, a następnie
probówki umieścić w łaźni wodnej o temperaturze 60°C (grupa I) oraz 100°C (grupa II)
c) po czasie: 5, 10, 20, 30 i 40 minut od momentu rozpoczęcia inkubacji, hodowle wysiewamy
ezą na odpowiednie sektory płytek
d) po 24-godzinnej inkubacji płytek w temperaturze 37°C określić czas śmierci cieplnej w
temperaturze 60°C oraz 100°C, dla obu badanych gatunków bakterii.
3. Określenie wpływu ciśnienia osmotycznego na wzrost mikroorganizmów.
Studenci pracują w parach.
a) pożywka LB z następującymi stężeniami soli – 0%, 5%, 10%, 20% - po 3 probówki z
każdego ze stężeń, hodowle nocne E. coli i B. subtilis.
b) każda z par wysiewa otrzymaną hodowlę bakteryjną ezą do 2 probówek z pożywką o
dwóch różnych stężeniach soli
c) trzecią probówkę z każdego stężenia soli pozostawiamy nie szczepioną jako kontrolę
d) inkubować w 37 o C przez 24h
e) studenci zbierają wyniki w tabeli, określając zmętnienie hodowli jako wskaźnika wzrostu.
Zaobserwować wzrost w probówkach najpierw bez mieszania ich zawartości i porównać z
probówką kontrolną. Następnie wstrząsnąć i ponownie porównać.
4. Wpływ promieniowania UV na hodowle Escherichia coli i Bacillus subtilis
Studenci pracują w parach.
a) na płytki z podłożem LA wysiewamy murawą po 0,1 ml hodowli E. coli oraz B. subtilis
b) płytki z wysianymi bakteriami eksponujemy na promieniowanie UV przez 0.5, 1, 5, 10, 20,
40 minut (każda para przez inny okres czasu). W trakcie naświetlania płytki przykrywamy
wieczkiem do połowy (ponieważ promieniowanie UV nie przenika przez szkło, okryta część
płytki posłuży jako kontrola)
c) płytki inkubujemy 24 godziny w temperaturze 37°C
d) porównać wrażliwość obu badanych gatunków bakterii na promieniowanie UV.

5. Skuteczność działania wybranych środków dezynfekcyjnych na bakterie Escherichia coli
i Serratia marcescens
środki dezynfekcyjne: 3% woda utleniona, 70% alkohol, 96 % alkohol, 2% sterinol, 1,5%
chloramina, 40% formalina
Studenci pracują w dwóch grupach: jedna bada wpływ środków dezynfekcyjnych na bakterie E.
coli, a druga na S. marcescens
a) na płytkę z podłożem LB wysiewamy murawą 0.1 ml hodowli bakteryjnej
b) krążek bibułowy nasączamy środkiem dezynfekcyjnym, a następnie posługując się pensetą
umieszczamy go na płytce. Na płytce należy ułożyć sześć krążków (odległość pomiędzy
poszczególnymi krążkami powinna wynosić nie mniej niż 2 cm)
c) płytki inkubujemy 24 godziny w temperaturze 30 (S. marcescens) i 37°C (E. coli)
d) określić w mm średnicę strefy zahamowania wzrostu bakterii wokół krążków i porównać
wrażliwość obu badanych gatunków bakterii na różne środki dezynfekcyjne.
Zagadnienia teoretyczne.
Metody sterylizacji. Mechanizm działania podwyższonej temperatury, promieniowania UV i promieniowania
jonizującego. Pojęcia: czas i punkt śmierci cieplnej. Dezynfekcja – przykłady środków dezynfekcyjnych i
sposób ich działania. Współczynnik fenolowy. Przykłady zastosowanie dezynfekcji. Czynniki
fizykochemiczne wpływające na wzrost mikroorganizmów. Pojęcia: czynnika ograniczającego, punkty
kardynalne (minimum, optimum, maksimum), czas śmierci cieplnej, punkt śmierci cieplnej. Warunki wzrostu
(stężenie jonów wodorowych, zakresy pH tolerowane lub preferowane przez mikroorganizmy (acidofile,
neutrofile, alkalifile), wpływ CO2, zawartość wody i ciśnienie osmotyczne, temperatura; napowietrzanie)