Browse publication

Nr. 5 Ż Y C I E T E C H N I C Z N E Str. 3
wania blach cienkich i jak dotychczas nie znalazły
szerszego zastosowania.
Każdy wyżej wymieniony gaz jest używany
do spawania w związku z tlenem, toteż każdy
zakład do spawania musi posiadać poza źródłem
gazu zasadniczego (palnego), również i butlę
z tlenem.
Fig. 4. Spawanie dissous (acetylenem rozpuszczonym).
1. butla 2 dissous, 2. butla z tlenem, 3. palnik.
B) Spawanie elektryczne podzielić można na
spawanie :
*1) łukiem elektrycznym (fig. 1, a, b, c),
2) elektrolizą (fig. /, /),
3) oporowe (fig. 2).
Spawanie elektrolizą (fig. 1, f) należy właściwie
do spawania łukiem elektrycznym. Na biegunie
ujemnym (przedmiot spawany) wydziela się
wodór, który otula przedmiot spawany cieniutką
warstwą. Warstwa ta stawia prądowi elektrycznemu
wielki opór, który powoduje wytwarzanie
się nieskończonej ilości drobniutkich łuków elektrycznych.
Temperatura łuków elektrycznych już
w bardzo krótkim czasie tak silnie ogrzewa metal,
że go można dowolnie obrabiać.
Fig. 5. Spawanie gazem świetlnym.
1. przewód gazu świetlnego, 2. butla z tlenem, 3. bczpiecznikEwodny.Ji ^
4. palnik. w&g-jp&m
imito ii"'.
Najważniejszym, dla budownictwa i mostownictwa
sposobem łączenia metali (poza spawaniem
acetylenowo-tlenowem), jest bezsprzecznie
spawanie łukiem elektrycznym. Spawanie może
się odbyć prądem stałym lub też zmiennym. Prąd
zmienny wymaga użycia elektrod powleczonych,
natomiast elektrody niepowleczone nadają się do
użycia tylko dla spawania prądem stałym.
Spawanie oporowe, które dla konstrukcyj
inżynierskich nie ma narazie większego znaczenia,
polega na wyzyskaniu wielkiej temperatury, która
się wytwarza w miejscu styku dwóch części metalowych,
przez które przepuszczamy prąd elektryczny.
Spawanie odbywa się prądem zmiennym.
Rozróżniamy tutaj:
a) spawanie stykowe (fig. 2 a),
b) spawanie punktowe (fig. 2b),
c) spawanie spoinowe (fig. 2 c).
Schematycznie przedstawione są te sposoby
spawania na fig. 2 i bliższych wyjaśnień nie wymagają.
C) Pomiędzy zwolennikami spawania gazowego
i elektrycznego trwał przez dłuższy czas
pewien antagonizm. Bezsprzecznie tak jeden, jak
i drugi sposób mają swoje specyficzne walory.
Fig. 5. Spawanie gazem Blau'a.
1. gaz Blau'a w stanie płynnym, 2. butla z tlenem, 3. gaz Blau'a w stanie
gazowym, 4. palnik.
I tak n. p. spoina wykonana płomieniem acetylenowo-tlenowem
posiada większą możność wydłużenia
aniżeli spoina wykonana łukiem elektrycznym
(powód leży w płomieniu, który chroni spoinę
przed utlenieniem), natomiast spawanie łukiem
elektrycznym powoduje mniejsze naprężenia termiczne
aniżeli spawanie gazowe. Fakty te doprowadziły
do połączenia spawania gazowego ze spawaniem
zapomocą łuku elektrycznego (fig. / c), które
tak pod względem dobroci wykonanej spoiny jako
też pod względem gospodarczym rokuje jak najlepsze
nadzieje.
Dalszym rozwojem spawania elektrycznogazowego
jest spawanie arcatomowe (fig. 1 d).
Zaletą tej metody jest ześrodkowanie największej
temperatury w miejscu spawania. Według wynalazcy
tej metody Langmuira, wynosi temperatura
w łuku pomiędzy elektrodami wolframowemi
3
,-jrm
—1
r
Fig. 7. Spawanie parą benzolową.
1. benzol, 2. butla z tlengm, 3. rozdzielacz, 4. palnik, 5. przewód.
około 2300°, natomiast temperatura brzegowa łuku
wynosi około 4000°. Doprowadzony wodór działa
jako warstwa ochronna dla łuku elektrycznego,
oprócz tego zostaje wykorzystana własność wodoru,
który przechodząc ze stanu molekularnego
na atomowy wchłania przy tern wielkie ilości ciepła
i następnie oddaje je przy zetknięciu się gazu ze
stalą. Zalety tej metody są: wysoka wytrzymałość
spoiny, wielkie wydłużenie, oraz taniość wykonanej
spoiny, ale tylko dla blach cienkich (do 6 m/m).
D) Spawanie termitem. Termit jest to mieszaninka
tlenku stali i glinu w stanie sproszkowanym.
Po zapaleniu takiej mieszaniny (która się
zapala przy 1500°), glin łączy się z tlenem, a stal
się wydziela jako czysty metal. Przy tej reakcji
chemicznej wytwarza się temperatura około 3000°.
Sposobu tego używa się głównie przy reperacjach
jak również przy stykach szyn tramwajowych.
5