LAGNA - lafi.is

More documents

Recommendations

Info

kvæmdum standa axla sína ábyrgð má segja að mál séu í nokkuð góðum farvegi í þessum hópi byggingarframkvæmda. * Mannvirki þar sem ekki er vitað hverjir eru væntanlegir kaupendur eða notendur og þeir koma því ekki að hönnunarvinnunni. Í þessum hópi er oft um að ræða verktaka sem byggja húsnæði til sölu. Ef vel á að vera er nauðsynlegt að skilgreina hugsanlegan kaupenda eða notendahóp strax á forvinnustigi. Ef hugsanlegur kaupendahópur er ekki þeim mun kröfuharðari er hætt við því að byggingarnar gjaldi þess og að einungis lágmarkskröfur séu gerðar bæði til hönnunar og framkvæmdar. Gæðakröfur ná í alltof mörgum tilvikum ekki lengra en að mannvirkið nái að fara mis áfallalaust í gegnum nálarauga eftirlits byggingarfulltrúaembættanna. Daglegt eftirlit með byggingunni er í höndum verktakans sjálfs og það liggur í augum uppi að verktakinn hefur beina hagsmuni af því að sleppa sem ódýrast frá verkinu. Í þessum byggingum getur hins vegar orðið mjög kostaðarsamt fyrir væntanlega kaupendur að aðlaga starfsemi sína að húsnæðinu, en sá kostnaður lendir oftast á kaupandanum en ekki verktakanum. Að forvinnu lokinni er hafist handa við sjálfa hönnunarvinnuna. Nauðsynlegt er að allir hönnuðir séu með frá byrjun og gefist kostur á að koma sjónarmiðum sínum á framfæri, t.d. varðandi burðarvirki, lagnaleiðir, tæknibúnað, verkframkvæmd o.þ.h. og mikilvægt að heildræn hugsun sé í hönnuninni frá upphafi. Það getur t.d. reynst erfitt að koma fyrir sjálfdragandi loftræstingu í mannvirki ef ekki er gert ráð fyrir slíku strax í byrjun hönnunarvinnunnar. Við hönnun verður að hafa í huga að mannvirki eldast, notkun getur breyst og kröfur til t.d. lagna og loftræstingar geta mjög auðveldlega breyst. Því er nauðsynlegt að huga stax á hönnunarstigi að sveigjanleika mannvirkja, ekki síst þeirra mannvirkja sem reist eru áður en notkun þeirra hefur verið ákveðin. Þegar forsendur hönnunarvinnunnar eru ljósar fer arkitektinn á sitt listræna flug. Til þess að lenda því flugi áfallalaust er góð samvinna við verkkaupa og aðra hönn- uði nauðsynleg. Allt of oft er sá tími sem arkitekt fær til þess að vinna verkið naumt skammtaður, og fyrir kemur að byggingarnefndarteikningar liggi fyrir áður en aðrir hönnuðir eru ráðnir að verkinu. Þá er lítið svigrúm til annars en hefðbundinna lausna. Aðkoma arkitekta t.d. að loftræstingu hefur oft takmarkast við stafina LR sem vökul augu byggingarfulltrúa vilja sjá á gluggalausum rýmum á byggingarnefndarteikningum. Hvað það er sem býr að baki þeirri merkingu á síðan að koma fram á verkteikningum en allur gangur er á hvort heil hugsun er í merkingu á teikningum þegar engin samvinna hefur verið við hönnuð loftræstingar. Þegar byggingarnefndarteikningar hafa verið samþykktar er mannvirkið að mestu fullmótað og þá er oft of seint að gera breytingar á t.d. burðarvirki og lagnaleiðum. Á síðustu árum hafa kröfur verið hertar um skil á verkteikningum og er það að mínu mati til mikilla bóta. Nú verður útfærsla mannvirkisins að liggja fyrir áður en framkvæmd hefst. Tilkoma tölvuteikninga hefur auðveldað mjög þá vinnu og í raun geta hönnuðir tamið sér það vinnulag að grunnur verkteikninga liggi fyrir þegar við samþykkt byggingarnefndarteikninga. Teikningar arkitekta eru grunnteikningar sem aðrir hönnuðir fá í hendur og ef menn temja sér skipulögð vinnubrögð er í raun hægt að vinna allar teikningar samhliða. Þegar verk eða verkhlutar eru boðnir út eru það hagsmunir bæði verkkaupa og verktaka að vel sé vandað til allra útboðsgagna og þá fylgir sérstök verklýsing. Sú almenna byggingarlýsing sem fram kemur á byggingarnefndarteikningum og útfærslur á verkteikningum er í flestum öðrum tilvikum látin nægja. Samkvæmt byggingarreglugerð ber sá sem áritar aðaluppdrátt ábyrgð á því að samræmi sé milli aðaluppdrátta og séruppdrátta af hlutaðeigandi byggingu, og skal hann árita þá því til staðfestingar áður en þeir eru sendir til byggingarfulltrúa. Hönnuður aðaluppdrátta ber ábyrgð gagnvart byggingaryfirvöldum á því að séruppdrættir séu í samræmi innbyrðis, en hann getur falið öðrum, sem til þess er hæfur, að hafa samræminguna á hendi. Slíkt getur átt við í 12 Lagnafréttir 33
einhverjum tilfellum en að jafnaði hlýtur aðalhönnuður mannvirkis að vera best til þess fallinn. Ég sé mikinn kost við uppáskrift aðalhönnuðar þar sem nú getur aðalhönnuður fylgst með því að samræmingarvinnan skili sér á verkteikningarnar, en áður var aldrei að vita hvort þær breytingar sem ákveðnar voru á hönnunarfundum skiluðu sér á endanlegar teikningar. Það hlýtur að vera verkkaupa í hag að samræmingarvinna sé vel unnin og að ekki þurfi að koma til endalausra “reddinga” á vinnustað. Því er ekki að neita að menn virðast taka samræmingarvinnuna mis alvarlega en slíkt verða menn auðvitað að eiga við samvisku sína. Forvitnilegt væri að vita hvort og hvernig ábyrgð aðalhönnuðar á samræmingu teikninga er fylgt eftir. Það hefur stundum borið á því innan arkitektastéttarinnar að menn reyna að komast hjá þeirri vinnu sem ekki er í hinum skapandi hluta starfsins. Menn láta þá aðra um verkteikningar og samræmingu, ýmist innan arkitektafyrirtækjanna eða utan og menn sýna þeirri vinnu mismikinn áhuga. Ég tel að með því séu menn að grafa sína eigin gröf. Þessi hluti starfsins er nauðsynlegur hluti þess og skilar arkitektum góðu veganesti við áframhaldandi skapandi starf. Að því er ég best veit hafa arkitektar unnið eftir verklagsreglum sem viðkomandi stofur hafa tamið sér hver um sig en á þessu er víst að verða breyting. Nú mun vera í undirbúningi að gera kröfu um vottað gæðakerfi hjá þeim hönnuðum sem vinna fyrir opinbera aðila. Slíkt gæðakerfi mun óneitanlega auka kostnað vegna hönnunarvinnunnar og reynslan á eftir að leiða í ljós hvort slíkt fyrirkomulag á eftir að skila betri og skilvirkari vinnu en nú er. Þegar verkframkvæmdir hefjast er stærsti hluti vinnu arkitektsins afstaðinn. Það fer eftir verkkaupa hver aðkoma arkitektsins er við sjálfar verkframkvæmdirnar, en æskilegast er að hann fylgi verkinu til enda, mæti á reglulega verkfundi og taki þátt í þeim ávörðunum sem þar eru teknar. Það skilar ekki eingöngu betra mannvirki heldur er ekki síður mikilvægt að reynsla arkitekts við að fylgja eftir verki skili sér í áframhaldandi starfi. Það er allt of algengt að bæði verktakar og arkitektar vilji hafa afskipti arkitektsins sem minnst eftir að lokið er við þá hönnunarvinnu sem opinberir aðilar krefjast. Það er helst þegar að lokaúttekt kemur að hóað er í arkitektinn þegar í ljós kemur að gera þarf reyndarteikningar vegna breytinga á verktímanum sem arkitektinn hefur ekki tekið þátt í gera. Byggingarstjóri er framkvæmdastjóri byggingarframkvæmdar og ber ábyrgð á því að byggt sé í samræmi við samþykkta uppdrætti, lög og reglugerðir. Þegar um er að ræða stórhýsi eða meiri háttar mannvirki getur byggingarfulltrúi þó krafist þess að byggjandi ráði sér sérstakan eftirlitsmann. Að mínu mati er helsta brotalömin í núverandi fyrirkomulagi sú þegar verkaupi, verktaki og byggingarstjóri er sami aðilinn. Slíkt kemur að sjálfsögðu ekki að sök þegar menn sýna metnað í starfi, en freistingin er óneitanlega mikil þegar fjárhagslegur ávinningur er annars vegar að slakað sé á gæðakröfum. Stundum hvarflar að manni að verkkaupar og verktakar leiti meðvitað og af ásetningi til hönnuða og iðnmeistara sem skila starfi á mörkum þess sem talist geta viðurkenndar lágmarkskröfur. Á meðan fúsk borgar sig mun það fyrirfinnast. Eftirlit byggingarfulltrúa tekur til þess að byggt sé í samræmi við samþykkta uppdrætti, lög og reglugerðir en tekur ekki ábyrgð af viðkomandi hönnuðum, byggingarstjórum eða iðnmeisturum. Með starfsleyfi sínu má ætla að þessir aðilar ættu að þekkja þær kröfur sem byggingarlög og byggingarreglugerð gerir til þeirra. Fagleg ábyrgð liggur hjá þeim sem að viðkomandi verkþáttum koma og hafa staðfest þá ábyrgð sína gagnvart byggingaryfirvöldum með undirskrift sinni. Menn taka þessa ábyrgð mis alvarlega og til er að menn “skrifi upp á” verk meira og minna til málamynda undir þrýstingi frá verkkaupa. Það er síðan efni í aðra ráðstefu að komast að því hvort og hvernig kaupendur fasteigna geta sótt þá ábyrgð sem byggingarreglugerð kveður á um. Dómsstólaleiðin með dómskvöddum matsmönnum er flókin og kostnaðarsöm leið fyrir þá sem orðið hafa fyrir vinnusvikum og það má velta því fyrir sér hvort það myndi ekki bæta ástandið á markaðnum ef hægt væri að sækja ein- Lagnafréttir 33 13
Page 1 and 2: 2. TBL. 19. ÁRGANGUR SEPTEMBER 200
Page 3 and 4: Tengigrindur Vatnssíur Stopploka E
Page 5 and 6: skjáir. Agnir, bakteríur og örve
Page 7 and 8: Vel má hugsa sér að húsum sé s
Page 9 and 10: d) Fyrirtæki og stofnanir þar sem
Page 11: Þegar mannvirki skal reist ferlið
Page 15 and 16: Verksvið byggingarfulltrúa verksv
Page 17 and 18: æstikerfum þá er það að segja
Page 19 and 20: Luftomsättningar för kontor • N
Page 21 and 22: Celo 22 • Envägsutblåsning •
Page 23 and 24: VIT Á VATNI Reykjavík Allar lagni
Page 25 and 26: Hvað táknar hugtakið, skil á lo
Page 27 and 28: ljós misræmi milli loftræstikerf
Page 29 and 30: Komið hefur fyrir að verktakar ha
Page 31 and 32: EBV EXHAUSTO Loftræsing 7 íbúða
Page 33 and 34: 26 25 24 23 22 21 20 1 3 5 Innivist
Page 35 and 36: 26 25 24 23 22 21 20 09:09 10:09 7
Page 37 and 38: 13 15 Afkastageta - loftgæði •N
Page 39 and 40: Lagnafréttir 33 39
Page 41 and 42: Aðferðir við NL-loftræsingu NL
Page 43 and 44: Útsog Víðistaðaskóli VSB Verkf
Page 45 and 46: sumir að úttektir og yfirlýsinga
Page 47 and 48: Guðmundur Bjarnason og Egill Skúl
Page 49: OFFSETFJÖLRITUN PRENTSMIÐJA STAFR

LAGNA - lafi.is

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?