LAGNA - lafi.is

d) Fyrirtæki og stofnanir þar sem starfar
aðili sem uppfyllir tilgreind skilyrði enda
annist hann störf byggingastjóra.
Byggingarstjórar hafa skyldutryggingu en
það hafa iðnmeistarar ekki. Stór hluti
ákvæða um byggingarstjóra í byggingarreglugerð
lúta að tryggingarþættinum. Þar
segir m.a. að trygging byggingarstjóra skuli
gilda í fimm ár eftir lokaúttekt og vera að
lágmarki 5 milljónir króna á ári. Sé um að
ræða byggingarstjórn mjög umfangsmikilla
framkvæmda getur byggingarfulltrúi í samráði
við umhverfisráðuneytið krafist víðtækari
trygginga. Jafnframt geta aðilar, þ.e.
verkkaupi og byggingarstjóri samið sín á
milli um sértryggingar og önnur sérákvæði.
Það er augljóst af þessum ítarlegu tryggingarákvæðum
að menn hafi talið nauðsynlegt
að taka á einhverjum vanda á sínum
tíma. Í dag má spyrja hvort þetta hafi verið
rétt að farið. T.d. hvort rétt sé að setja
þetta sem skyldu og í öðru lagi hvort rétt sé
að undanskilja aðra aðila s.s. eins og iðnmeistara.
Gallar núverandi kerfis.
Núverandi kerfi byggingastjóra komst á
með byggingareglugerð nr. 441 frá 1998.
Enda þótt byggingastjórakerfið hafi náð
þeim markmiðumm.a. að tryggja samskipti
byggjanda við byggingaryfirvöld, einfalda
ákvarðanatöku og skýra ábyrgð aðila hefur
nokkur gagnrýni komið fram:
Tryggingarþáttur - borið hefur á þeim misskilningi
að unnt sé að sækja peninga út á
skyldutryggingar byggingarstjóra sem síðan
verði að sækja ábyrgðir annað s.s. til hönnuða
eða meistara. Þetta er ekki rétt og það
er alltaf þannig að hver og einn ber ábyrgð
á sínu.
Hentar ekki fyrir lítil verk - byggingarstjórakerfið
sé sniðið fyrir verktaka og helst verktaka
af stærri gerðinni með byggingarstjóra
á launaskrá. Þessi gagnrýni er að mörgu
leyti réttmæt og það væri til bóta ef gerður
væri greinarmunur á stórum verkum og litlum.
Svik - við uppáskriftir. Nokkuð er um að aðilar
séu skráðir sem byggingastjórar á verkum
en koma lítið eða ekkert að þeim, eru
einskonar sýndarbyggingastjórar. Það er
ótrúlegt að menn láti hafa sig út í svona
nokkuð þegar haft er í huga ábyrgð viðkomandi
byggingastjóra er sú sama. Með
undirskrift sinni ber hann alla ábyrgð enda
þótt hann komi ekki á verkstað.
Byggingarstjóraskipti eru óþjál m.a. vegna
tryggingarákvæða og ábyrgða. Þetta er
rétt, það er óþjált að skipta um byggingarstjóra
og sérstaklega þegar kominn er upp
deila milli aðila. Framkvæmdir geta og hafa
lent í gíslingu vegna ágreinings milli byggingarstjóra,
verkkaupa og verktaka. Nauðsynlegt
er að skýra betur þær reglur sem
gilda um slík skipti t.d. með stöðluðum
samningum aðila og fyrirkomulagi skiptinga.
Samræmingarhlutverk.
Skv. lögum er aðalhönnuður ábyrgur fyrir
samræmingu uppdrátta. Það er þó vel
þekkt staðreynd að þessu hlutverki er oft
ekki sinnt sem skyldi og veldur það oft miklum
óþarfa kostnaði á síðari stigum. Meginhlutverk
byggingarstjóra er að sjá til þess að
mannvirki sé reist skv. samþykktum uppdráttum
og eins og segir í 32. gr. byggingarreglugerðar
“í samræmi við lög og reglugerðir”.
Ábyrgð hans m.t.t. samræmingar
er hins vegar enginn.
Það er mín skoðun að nauðsynlegt sé að
styrkja samræmingarferlið t.d. með formlegri
aðkomu þriðja aðila t.d. byggingarstjórans.
Þetta er fyrst og fremst raunhæft
þegar ráðinn er byggingastjóri áður en
hönnun lýkur. Byggingarstjórinn er sá aðili
sem ber ábyrgð á framkvæmd verksins og
því ekki óeðlilegt að honum sé með einhverjum
hætti ætlað hlutverk þegar kemur
að útfærslu hönnunar. Þetta fyrirkomulag
myndi jafnframt draga úr líkum á breytingum
vegna útfærsluatriða þegar í verkframkvæmdina
er komið.
Breytingar
Nefnd sú sem vinnur að endurskoðun byggingarlaga
hefur skoðað hlutverk aðila og þá
hlutverk byggingarstjórans sérstaklega enda
að mörgu leyti um lykilhlutverk að ræða.
Hvort þær breytingar sem taldar eru nauðsynlegar
ná fram að ganga í þeirri endurskoðun
sem nú stendur yfir skal ósagt látið.
Sem dæmi um breytingar sem ræddar
Lagnafréttir 33 9