You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
8 <strong>Gazeta</strong> Edukacja<br />
Środa 8 października 2008 1 <strong>Gazeta</strong> Wyborcza 1 www.wyborcza.<strong>pl</strong><br />
Zadanie 32. (0-2)<br />
W tabeli przedstawiono udział przewozów<br />
pasażerskich transportem kolejowym<br />
i samochodowym w Polsce w roku 1995 i 2005<br />
(przewozy wszystkimi środkami transportu<br />
= 100%).<br />
Korzystając z danych zawartych w tabeli,<br />
wykonaj polecenia A i B.<br />
Rok<br />
Transport<br />
kolejowy<br />
Transport<br />
samochodowy<br />
1995 r. 2005 r.<br />
w %<br />
29,1 24,7<br />
70,7 74,7<br />
Pozostałe 0,2 0,6<br />
a) Przedstaw kierunek i skalę (wielkość)<br />
zmian udziału transportu kolejowego i samochodowego<br />
w przewozach pasażerów.<br />
....................................................................................<br />
b) Podaj dwie przyczyny tych zmian.<br />
1. ……………………………………………………………<br />
2. ……………………………………………………………<br />
Zadanie 33. (0-2)<br />
MODEL ODPOWIEDZI I SCHEMAT OCENIANIA<br />
Spośród podanych miejsc i obiektów najchętniej<br />
odwiedzanych przez turystów podkreśl te,<br />
które znajdują się we Francji.<br />
Big Ben, Cannes, Fatima, katedra Notre Dame,<br />
Kanion rzeki Kolorado, Koloseum, Lourdes, Luwr,<br />
Rimini, Wersal, wieża Eiffla, Wyspy Kanaryjskie.<br />
Nr<br />
zad.<br />
Przewidywana odpowiedź<br />
1cm - 0,5 km<br />
Pkt Kryteria zaliczenia<br />
1.<br />
12,5 cm - X km<br />
12,5 x 0,5 = 6,25<br />
Długość szlaku 6,25 km<br />
0-1<br />
Za poprawny wynik i zapis<br />
obliczeń ..................................1 pkt<br />
2.<br />
1cm - 0,5 km<br />
1cm 2 - 0,25 km2 5,2 cm2 - X km 2<br />
5,2 x 0,25 = 1,3 km 2<br />
0-2<br />
Za poprawny zapis obliczeń ...1 pkt<br />
za zapis obliczeń i poprawny wynik<br />
…………………...…..2 pkt<br />
3. Przekrój A 0-1 Za wskazanie rysunku A ........1 pkt<br />
Za poprawne wskazanie<br />
4. Sieniawie; Iwoniczu 0-2 jednej miejscowości ........... .... 1 pkt<br />
obydwu miejscowości ........... 2 pkt<br />
5.<br />
Orogeneza alpejska, trzeciorzęd<br />
(paleogen/neogen)<br />
Np. - urozmaicona rzeźba terenu<br />
najwyższe wzniesienia o wysokości około<br />
600 m n.p.m.<br />
0-1<br />
Za podanie nazwy orogenezy<br />
i okresu geologicznego ........... 1 pkt<br />
6. - liczne potoki spływające w różnych<br />
kierunkach; - obszar prawie bezleśny tylko<br />
niewielkie skrawki lasu, głównie w<br />
dolinach potoków i na stokach Uhliska<br />
0-1 Za podanie trzech cech ...........1 pkt<br />
7. Funkcja rekreacyjna i energetyczna 0-1 Za podanie dwóch funkcji ......1 pkt<br />
Za podanie<br />
8. a) kaptaż; b) erozja wsteczna<br />
Np. uzdrowisko Iwonicz-Zdrój położone<br />
jest wśród wzgórz porośniętych lasami w<br />
dolinie Iwonickiego Potoku. Do dyspozycji<br />
0-2 nazwy zjawiska ......................1 pkt<br />
procesu ...................................1 pkt<br />
9.<br />
kuracjuszy jest pijalnia wód mineralnych,<br />
apteka, basen. Na terenie uzdrowiska<br />
znajduje się kilka obiektów zabytkowych,<br />
w najbliższej okolicy oznakowano kilka<br />
tras wycieczkowych. Uprawiający sporty<br />
zimowe mogą korzystać z wyciągu<br />
narciarskiego na górę Winiarska<br />
0-2<br />
Za informację zawierającą<br />
cztery do pięciu argumentów 1 pkt<br />
sześć argumentów ..................2 pkt<br />
10.<br />
90o - 52o = 38o Wysokość Słońca 38 o<br />
0-1<br />
Za poprawny wynik i zapis<br />
obliczeń ............... ...................1 pkt<br />
W kolejności od góry: czas uniwersalny,<br />
Za poprawne uzupełnienie<br />
11. czas środkowoeuropejski,<br />
0-2 dwóch zdań ...........................1 pkt<br />
czas wschodnioeuropejski<br />
trzech zdań ............................2 pkt<br />
Za poprawną kolejność<br />
12. W kolejności: B; A; E; F; D; C 0-2 czterech wydarzeń .................1 pkt<br />
sześciu wydarzeń ...................2 pkt<br />
13. A<br />
a) C. Temperatura wody 18-35<br />
0-1 Za wskazanie odpowiedzi A ..1 pkt<br />
14.<br />
o C<br />
i zasolenie 2,7-4%<br />
b) Np. atol powstaje przez stopniowe<br />
zapadanie się w morze wyspy otoczonej<br />
rafą koralową. Rafa rośnie ku górze,<br />
w miarę jak dno się obniża, żywe korale<br />
utrzymują się przy powierzchni morza,<br />
budując własne szkielety na koralach<br />
obumarłych<br />
Np. a) ląd w odróżnieniu od wody<br />
nagrzewa się szybciej i szybciej traci ciepło<br />
0-2<br />
Za wskazanie odpowiedzi C ..1 pkt<br />
Za wyjaśnienie .......................1 pkt<br />
b) bezchmurne niebo sprzyja większemu<br />
Za wyjaśnienie sytuacji<br />
15. nagrzewaniu się powierzchni ziemi w 0-2 a) ............................................1 pkt<br />
ciągu dnia oraz dużej utracie ciepła w nocy<br />
na skutek wypromieniowania<br />
b) ............................................1 pkt<br />
16.<br />
17.<br />
- opady konwekcyjne - np. w wyniku<br />
silnego lokalnego nagrzania powietrza<br />
występują ruchy wznoszące, powodują<br />
one oziębianie się powietrza, a po<br />
przekroczeniu punktu rosy kondensację<br />
pary wodnej i powstanie opadu<br />
- opady orograficzne powstają, gdy ruch<br />
wznoszący powietrza jest wymuszony<br />
ukształtowaniem powierzchni,<br />
przemieszczające się masy powietrza.<br />
napotykając przeszkodę w postaci<br />
wysokich gór, wznoszą się, obniża się<br />
wtedy temperatura powietrza<br />
i po przekroczeniu punktu rosy następuje<br />
kondensacja pary wodnej<br />
i w konsekwencji opady<br />
Np. - duża wilgotność powietrza<br />
- codzienne ulewne deszcze<br />
- wysoka temperatura powietrza<br />
0-2<br />
0-2<br />
Za wyjaśnienie powstawania<br />
opadów konwekcyjnych ........1 pkt<br />
opadów orograficznych .........1 pkt<br />
Za podanie<br />
dwóch cech pogody ..............1 pkt<br />
trzech cech .............................2 pkt<br />
Zadanie 34. (0-2)<br />
Przyporządkuj podanym zmianom w środowisku<br />
skutki, do których mogą doprowadzić<br />
te zmiany.<br />
Skutki:<br />
1. – powstawanie leja depresyjnego;<br />
2. – eutrofizacja jezior;<br />
3. – wzmożenie efektu cie<strong>pl</strong>arnianego;<br />
4. – powiększanie się dziury ozonowej.<br />
A. Wzrost ilości spalanych paliw kopalnych<br />
.....................<br />
B. Odkrywkowa eks<strong>pl</strong>oatacja paliw kopalnych<br />
.....................<br />
C. Nadmierne nawożenie pól<br />
.....................<br />
18<br />
19.<br />
1 - J. Koronowskie - Brda<br />
2 - J. Włocławskie - Wisła<br />
3 - J. Sulejowskie - Pilica<br />
4 - J. Czorsztyńskie - Dunajec<br />
5 - J. Solińskie - San<br />
Cztery z podanych rzek: Odra, Obra,<br />
Warta, Bzura, Wisła<br />
Zadanie 35. (0-2)<br />
W państwach bogatych najgroźniejsze są<br />
choroby cywilizacyjne, natomiast w krajach<br />
biednych choroby pasożytnicze i zakaźne. Podaj<br />
po trzy przyczyny występowania chorób:<br />
a) cywilizacyjnych występujących w krajach<br />
bogatych.<br />
1. ............................................................................<br />
2. ............................................................................<br />
3. ............................................................................<br />
b) pasożytniczych i zakaźnych w krajach<br />
biednych.<br />
1. ............................................................................<br />
2. ............................................................................<br />
3. ............................................................................<br />
0-3<br />
0-2<br />
Za poprawne uzupełnienie<br />
czterech do sześciu komórek<br />
................................................1 pkt<br />
siedmiu do dziewięciu ...........2 pkt<br />
dziesięciu ........... ....................3 pkt<br />
Za wskazanie<br />
dwóch, trzech rzek .................1 pkt<br />
czterech rzek ..........................2 pkt<br />
20. Mady (gleby aluwialne) 0-1 Za podanie typu gleby ............1 pkt<br />
21.<br />
22.<br />
Np. uboga roślinność górska dostarcza<br />
bardzo niewielką ilość masy organicznej<br />
potrzebnej do wytworzenia próchnicy.<br />
Na stromych stokach nasila się<br />
spłukiwanie zwietrzeliny i tworzącego się<br />
poziomu próchnicznego<br />
1 - bielicowe, 2 - lasy liściaste zrzucające<br />
liście na zimę, 3 - umiarkowana ciepła<br />
(klimat kontynentalny), czarnoziemy,<br />
4 - podrównikowa, 5 - wiecznie zielone<br />
wilgotne lasy<br />
0-2<br />
0-2<br />
23. Np. kraje te były koloniami Francji 0-1<br />
24.<br />
25.<br />
Np.<br />
- duży udział urodzajnych gleb<br />
- długi okres wegetacji (powyżej 220 dni)<br />
- dogodna rzeźba terenu (małe deniwelacje<br />
terenu)<br />
Pozostają nieskreślone:<br />
międzyzwrotnikowej; prywatnyc h<br />
właścicieli; trzcina cukrowa i kawa;<br />
sprzedaż<br />
0-2<br />
0-2<br />
Za wyjaśnienie<br />
z jednym argumentem . ........1 pkt<br />
z dwoma argumentami .........2 pkt<br />
Za uzupełnienie<br />
trzech, czterech wierszy .........1 pkt<br />
pięciu, wierszy .......................2 pkt<br />
Za wskazanie kolonialnej<br />
przeszłości krajów ..................1 pkt<br />
Za podanie<br />
dwóch cech ............................1 pkt<br />
trzech cech .............................2 pkt<br />
Za poprawne skreślenia w<br />
dwóch, trzech zdaniach ........1 pkt<br />
czterech zdaniach ..................2 pkt<br />
26. A 0-1 Za wskazanie odpowiedzi A ..1 pkt<br />
27.<br />
28.<br />
29.<br />
Np. prywatyzacja to nabycie prawa<br />
własności przez osoby fizyczne lub<br />
instytucje należące do sektora<br />
prywatnego. Nabywają one prawa<br />
własności do części majątku należącego do<br />
sektora państwowego.<br />
Reprywatyzacja polega na przywróceniu<br />
własności majątku przejętego przez<br />
państwo w wyniku bezprawnej decyzji<br />
Bogatynia - 4 - węgiel brunatny;<br />
Dolna Odra - 2 - węgiel kamienny;<br />
Kozienice - 3 - węgiel kamienny;<br />
Żarnowiec - 1 - energia wody<br />
1. - węgiel brunatny; 2. - gaz ziemny;<br />
3. - ropa naftowa<br />
0-2<br />
0-3<br />
0-2<br />
30. A - niski; B - wysoki; średni 0-1<br />
31.<br />
32.<br />
33.<br />
Np. jest to kraj o wysokim stopniu rozwoju<br />
gospodarczego, rolnictwo jest wydajne,<br />
cechuje go wysoki stopień mechanizacji<br />
prac polowych i najczęściej wysoki stopień<br />
chemizacji rolnictwa<br />
a) np. w analizowanym okresie zwiększył<br />
się w przewozach pasażerskich udział<br />
transportu samochodowego o 4%.<br />
natomiast w podobnym zakresie (4,4%)<br />
zmniejszył się udział przewozów<br />
pasażerów koleją<br />
b) np. transport samochodowy jest na ogół<br />
szybszy<br />
- transport samochodowy jest bardziej<br />
elastyczny (można dojechać bezpośrednio<br />
do celu)<br />
- zlikwidowano niektóre linie kolejowe<br />
z powodu ich nierentowności<br />
Podkreślone: Cannes, katedra Notre<br />
Dame, Lourdes, Luwr, Wersal, wieża Eiffla<br />
Za wyjaśnienie znaczenia<br />
jednego terminu ....................1 pkt<br />
dwóch terminów ....................2 pkt<br />
Za uzupełnienie<br />
czterech, pięciu komórek .......1 pkt<br />
sześciu, siedmiu komórek ......2 pkt<br />
ośmiu komórek ......................3 pkt<br />
Za podanie<br />
dwóch surowców ....................1 pkt<br />
trzech surowców ....................2 pkt<br />
Za trzy poprawne<br />
przyporządkowania ...............1 pkt<br />
0-1 Za podanie wyjaśnienia ..........1 pk t<br />
0-2<br />
0-2<br />
34. A - 3; B - 1; C - 2 0-2<br />
35.<br />
Np a) - mała aktywność fizyczna;<br />
- niewłaściwe odżywianie; - stres;<br />
- zanieczyszczenie powietrza<br />
b) - brak czystej wody; - utrudniony dostęp<br />
do służby zdrowia; - występowanie<br />
owadów przenoszących zarazki; - niska<br />
świadomość zagrożeń i nieznajomość<br />
sposobów zapobiegania chorobom<br />
zakaźnym<br />
0-2<br />
60<br />
ILUSTRACJE, Z WYŁĄCZENIEM MAPY NA S. 6<br />
AGNIESZKA KRASKA<br />
a) za podanie kierunków i tempa<br />
zmian ......................................1 pkt<br />
b) za podanie dwóch przyczyn<br />
.................................................1 pkt<br />
Za wskazanie<br />
trzech, czterech obiektów .......1 pkt<br />
pięciu obiektów ......................2 pkt<br />
Za przyporządkowanie do<br />
dwóch zmian ..........................1 pkt<br />
do trzech zmian .....................2 pkt<br />
Za podanie<br />
trzech do pięciu przyczyn ......1 pkt<br />
sześciu przyczyn ....................2 pkt<br />
1
Change language