Polski eksport, polska ekspansja - p.wnp.pl

Polski eksport, 

polska ekspansja 

RAPORT 

opracowany na podstawie 

sondażu dziennikarskiego 

luty 2013 r.

2 

Raport z sondażu dziennikarskiego 

na temat warunków działania 

polskich eksporterów oraz polskich 

firm inwestujących za granicą 

z uwzględnieniem ich oczekiwań 

w stosunku do administracji państwowej 

/agend rządowych. 

Polski eksport, 

polska ekspansja 

Oceny, bariery, oczekiwania 

Sondaż został przygotowany w styczniu 2013 r. przez 

dziennikarzy miesięczników Rynek Spożywczy i Nowy 

Przemysł, wydawanych przez Grupę PTWP, na podsta- 

wie zestandaryzowanych co do treści wywiadów z me- 

nedżerami wybranych firm usługowych i produkcyjnych 

z branż: spożywczej, obronnej, energetycznej, górniczej (wydobycie 

surowców, maszyny i urządzenia), budowlanej, produkcji środków 

transportu oraz stoczniowej. 

Kryterium doboru była biznesowa aktywność, ekspansywność 

i skala działania firm na rynkach międzynarodowych oraz postulat 

ich reprezentatywności dla całokształtu polskiej obecności gospo- 

darczej w Europie i w świecie. 

Większość uczestników sondażu nie skorzystała z możliwości 

zachowania danych do wiadomości autorów projektu. 

Dane i uwagi zostały opracowane przez redakcję Miesięcznika 

Gospodarczego Nowy Przemysł jako publicystyczno-informacyjny 

materiał wspierający merytorycznie sesję „Ekspansja zagraniczna 

polskiego biznesu” w ramach Forum Zmieniamy Polski Przemysł 

(11 lutego 2013 r.). 

1. Wsparcie państwa – ocena przedsiębiorców 

W pierwszej części sondażu pytano o kierunki i skuteczność dotych- 

czasowych działań administracji rządowej (MSZ i polskie przedsta- 

wicielstwa dyplomatyczne, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo 

Rolnictwa, inne agendy rządowe), wspierających polską działalność 

gospodarczą (handlową, inwestycyjną) za granicą. 

W wypowiedziach badanych menedżerów przeważał ton umiar- 

kowanie krytyczny wobec działań administracji państwowej mają- 

cych na celu wspieranie polskiego eksportu i ekspansji zagranicznej. 

Niektórzy przedsiębiorcy wręcz nie zauważają takiej aktywności 

na poziomie relacji państwo-branża. 

– Ministerstwo Spraw Zagranicznych w ogóle nie podejmuje 

działań, które wspierają polską gospodarkę żywnościową i sektor 

rybny. Z przedstawicielami Ministerstwa Rolnictwa nasza branża 

spotyka się regularnie, jednak z tych spotkań, niestety, niewiele 

wynika – twierdzi Kazimierz Kustra, prezes firmy Seko. 

Politykę państwa w sferze wsparcia eksportu wielu menedże- 

rów ocenia jako „niespójną i nieskoordynowaną” (Grupa Newag), 

pojedynczy przedsiębiorcy wystawiają tej działalności ocenę 2 

w 10-stopniowej skali (od „bardzo źle” do „wyśmienicie”). 

Bardzo słabo skuteczność dotychczasowych działań admini- 

stracji rządowej, mających wspierać polskich przedsiębiorców na 

rynkach zagranicznych, ocenia Rafał Brzoska, prezes Grupy Integer. 

pl, do której należy In-Post – innowacyjna firma usługowa z rynku 

pocztowego, realizująca plan ekspansji zagranicznej.

– Z punktu widzenia efektów oceniam krytycznie aktywność 

dotyczącą wsparcia działalności eksportowej przez administrację 

rządową. Pozytywne jest to, że takie działania zostały podjęte, acz- 

kolwiek ich skutki są znikome lub żadne – powiedział Jarosław Po- 

piołek, były długoletni prezes Mostostalu Warszawa, obecnie szef 

firmy budowlanej JP Contracting, której strategia zakłada działal- 

ność przede wszystkim na rynkach eksportowych, m.in. w Afryce 

Północnej oraz na Bliskim Wschodzie. 

Umiarkowane, choć jednak sceptyczne oceny, pochodziły od firm 

sektora prywatnego (tj. bez udziału Skarbu Państwa), które uznały 

działania polskich placówek dyplomatycznych za granicą za „ade- 

kwatne do tradycji obowiązujących w danym urzędzie i do skali 

przedsięwzięcia. Zaangażowanie placówki dyplomatycznej jest też 

zależne od stosunku MSZ do danego projektu”. 

Porównanie działań polskiej administracji z aktywnością i sku- 

tecznością dyplomatów innych państw jeden z pragnących zacho- 

wać anonimowość menedżerów sektora surowcowego ujął nastę- 

pująco: „Tamci wiedzą, co mają robić i chcą to zrobić, podczas gdy 

nasi podtrzymują przyjazną, dyplomatyczną aktywność”. 

– Pracę MSZ oceniam dobrze, jednak działają wybiórczo – to jed- 

na z opinii, która, jak się zdaje, najkrócej ilustruje poglądy bizneso- 

wego mainstreamu. 

W wielu wypowiedziach powracała kwestia braków w koordynacji 

działań poszczególnych instytucji zaangażowanych we wspieranie pol- 

skiego eksportu. Przedsiębiorcy mówią o „braku koordynacji działań 

promocyjnych i proeksportowych pomiędzy ministerstwami a agen- 

dami rządowymi czy też dublowanie programów promocyjnych misji 

gospodarczych, co prowadzi do rozproszenia środków budżetowych 

przeznaczonych na promocję gospodarczą, a w wielu wypadkach do 

ich marnotrawstwa” (Andrzej Szumowski, wiceprezes Wyborowa SA). 

Brak tradycji ekspansji zagranicznej skutkuje, zdaniem prywat- 

nego biznesu, brakiem wizji obecności i korzyści z polskich projek- 

tów zagranicznych. Brak modelu oraz praktyki wsparcia prywatnego 

sektora wydaje się pochodną wciąż znaczącej roli (m.in. w branży 

surowcowej czy energetycznej) tradycyjnych potentatów z udziałem 

właścicielskim Skarbu Państwa. 

Zdecydowana większość menedżerów – od eksporterów żyw- 

ności po przemysł maszynowy i budownictwo (Carboautomatyka, 

Elektrobudowa) – podkreślała swoją samodzielność w pozyskiwaniu 

kontraktów („umiemy liczyć, liczymy tylko na siebie”, „tak naprawdę 

najważniejsze to umieć pomagać sobie samemu”, „jeżeli sama spół- 

ka nie zainteresuje się zagranicznym rynkiem i nie poszuka sobie 

partnerów, to nikt za nią tego nie zrobi”). 

Rozczarowanie i poczucie niedocenienia towarzyszy tym przed- 

siębiorcom (przede wszystkim z branży spożywczej), którzy liczą 

na pomoc państwa dla konkretnych przedsiębiorstw lub grup firm. 

Duży „rozrzut” opinii przedsiębiorców o pracy wydziałów pro- 

mocji handlu i inwestycji (WPHI) polskich placówek dyplomatycz- 

nych wynika zapewne z rozmaitości jednostkowych doświadczeń. 

Henryk Stabla, prezes Carboautomatyki, docenia wsparcie w pro- 

mocji zewnętrznej i dostrzega poprawę w jakości pracy polskich 

02/2013 

placówek dyplomatycznych („Chęć współpracy jest z ich strony wy- 

raźnie większa”). 

– Obserwujemy ostatnio pewien postęp, zwłaszcza w zakresie 

promocji kraju jako całości – potwierdza Adam Mokrysz, członek za- 

rządu spółki Mokate, która dostarcza produkty kawowe i herbaciane 

na wszystkie kontynenty świata. 

Oceniając współpracę z WPHI, eksporterzy zwracają uwagę na 

jej zróżnicowaną jakość („Bywa, że w ciągu tego samego dnia do- 

stajemy od przedstawicieli WPHI listę kupców w sieciach zainte- 

resowanych grupą naszych produktów, listę wydarzeń targowych, 

opracowanie dotyczące rynku itp., a w innych przypadkach nie otrzy- 

mujemy żadnej odpowiedzi lub jesteśmy kierowani do... wyszuki- 

warek internetowych”). 

Andrzej Meder, członek zarządu Kopeksu, producenta maszyn 

górniczych obecnego m.in. na rynku chińskim, słabość polskich służb 

widzi przede wszystkim w ich możliwościach działania (ograniczona 

liczba pracowników, skromne środki). 

– Dotyczy to między innymi Chin, gdzie wsparcie rządowe jest 

tak ważne. Te służby są nad wyraz skromne, nie możemy się w tym 

zakresie porównywać przykładowo z Niemcami – ocenia Meder. 

– Kiedy jednak prosiliśmy o takie wsparcie, to je otrzymywaliśmy. 

Było to dla nas pomocne. Obecność przedstawicieli ambasady pod- 

czas spotkań jest tam bardzo istotna. 

Pozytywny trend w skuteczności działań MSZ, polskich przed- 

stawicielstw dyplomatycznych, Ministerstwa Gospodarki czy Mini- 

sterstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w zakresie wspierania polskiej 

działalności gospodarczej za granicą zauważa też Krzysztof Ko- 

szela, członek zarządu Jutrzenka Colian. – Instytucje te starają się 

wspierać działalność proeksportową – podkreśla, zwracając uwagę 

na odpowiedni (coraz lepszy) poziom kompetencji gospodarczych 

i handlowych kadr polskiej dyplomacji. 

Pozytywnie ocenia skuteczność działań administracji rządowej 

ws. wsparcia działalności eksporterów wiceprezes Rafako Krzysz- 

tof Burek. – Szczególne i rzeczywiście pomocne wsparcie czuliśmy 

w takich krajach jak Turcja, Serbia czy Bośnia i Hercegowina. Dotyczy 

to działań tamtejszych ambasad, które pozwalają często przezwy- 

ciężyć problemy we wzajemnej komunikacji czy lepiej przygotowują 

grunt pod rozmowy handlowe. 

Pochwał od menedżerów branży spożywczej doczekały się ta- 

kie instytucje jak PAIiIZ (organizacja wydarzeń targowych w ramach 

Programu Rozwoju Polski Wschodniej) oraz Agencja Rynku Rolne- 

go (Branżowy Program Promocji, misje gospodarcze z ciekawym 

programem, zawierające research rynku), a także Instytut Adama 

Mickiewicza i Polska Organizacja Turystyczna – w aspekcie działań 

promocyjno-wizerunkowych. 

2. Progi i bariery. Co szkodzi polskiej ekspansji 

gospodarczej? 

Uczestników sondażu pytano także o najpoważniejsze przeszko- 

dy i trudności, na jakie napotykają w swojej aktywności gospodar- 

czej za granicą. 

OCENY, BARIERY, OCZEKIWANIA 

3

4 

POLSKI EKSPORT, POLSKA EKSPANSJA 

Warunki rynkowe, skala działań, kwestie finansowe, ukierunko- 

wanie wsparcia, jakość i dostępność informacji o rynku to obsza- 

ry, w których przedsiębiorcy i menedżerowie widzą główne bariery 

w ich działalności za granicą. 

Poważną barierą w aktywności gospodarczej za granicą może 

być skala działalności. Nawet w przypadku największych polskich 

firm jest ona wciąż mała w porównaniu z wielkimi międzynarodo- 

wymi korporacjami. 

– Ma to swoje zalety, gdy się chce inwestować w niszy produk- 

towej, ale w przypadku działalności takiej, jaką prowadzimy, pole- 

gającej na masowej produkcji żywności, trudno jest się przebić ze 

swoją ofertą do dużych dystrybutorów. Wciąż jesteśmy dla nich 

mało wiarygodni – przyznaje Jacek Lewicki, prezes Grupy Drosed 

(eksport drobiu). Na ograniczenie to zwraca uwagę także Marian 

Owerko, prezes Bakallandu, dodając do listy barier słabą pozycję 

polskich produktów za granicą i słabą markę Polski. 

Wśród barier strukturalnych wymieniano także rozdrobnienie 

producentów (głos branży mleczarskiej). Przy dużym rozdrobnie- 

niu dostawców pojawiają się kłopoty np. z zapewnieniem sta- 

łych dostaw do sieci handlowych, co znacznie ogranicza możli- 

wości działania. 

Przeszkody dla eksportu tkwią także m.in. w strukturze rynku 

europejskiego, a ściślej w jego „niepełnym otwarciu”. Przedstawi- 

ciele branży środków transportu podkreślali brak pełnej swobo- 

dy przepływu produktów (i usług) w obrębie UE (brak tzw. inte- 

roperacyjności). 

– Każdy rynek krajowy w Europie nadal ma swoje normy i prze- 

pisy, nawiązujące do dyrektyw UE – zwracał uwagę przedstawiciel 

firmy Newag, producenta taboru kolejowego rozpoczynającego 

działalność eksportową na dużą skalę. W istocie, pojazdy kolejo- 

we (lokomotywy, wagony) muszą przechodzić dodatkową proce- 

durę dopuszczenia do rynku zewnętrznego (poza procedurą do- 

puszczenia w kraju). W dłuższym okresie – powinny pomóc tzw. 

specyfikacje interoperacyjności, o co powinien aktywniej zabiegać 

rząd polski (minister transportu). 

Największą barierą w aktywności gospodarczej na rynkach za- 

granicznych według In-Postu jest brak wsparcia w zakresie ochro- 

ny prawnej i politycznej. 

Zdaniem Jacka Lewickiego, prezesa Grupy Drosed, brakuje pro- 

gramów „rzeczywiście wspierających konkretną branżę za granicą”. 

Wielu innych przedsiębiorców podkreśliło brak dostępu do wiarygod- 

nej informacji w zakresie analizy rynkowej (ekonomiczno-politycznej) 

przygotowanej specjalnie dla poszczególnych branż. 

Zdaniem Roberta Wawro (General Manager, rynek czeski i sło- 

wacki w Grupie Maspex Wadowice), jednym z problemów dotyka- 

jących większości eksporterów jest niestabilność kursowa i wzrost 

cen surowców, często będące efektem spekulacji rynkowych. – To 

obszar, w którym odpowiednie instytucje państwowe powinny wy- 

kazać dużo większą aktywność, ponieważ efekt tych działań wpły- 

wa bezpośrednio na konkurencyjność polskich przedsiębiorstw na 

rynkach zagranicznych – dodaje Wawro. 

Eksporterzy zwracają uwagę na problemy z finansowaniem – 

szczególnie dużych i trwających kilka lat projektów wymagających 

zaangażowania dużej części potencjału firmy i rozliczenia kosztów 

w kilkuletniej perspektywie. W krajach realizujących takie przedsię- 

wzięcia ich gwarantami są branżowi potentaci – często z udziałem 

kapitału państwowego, ewentualnie instytucje rynku kapitałowego 

wyspecjalizowane w inwestycjach (fundusze PE). 

– U nas jednak realia są inne – skarży się menedżer. – Podatki 

są skomplikowane, giganty państwowe unikają angażowania się 

w prywatne przedsięwzięcia i wykonują decyzje centralne, fundu- 

szy emerytalnych w zasadzie już nie ma. W takiej sytuacji moż- 

na jedynie zaapelować, by państwo bardziej nie utrudniało tego 

typu działalności. 

Firmy spotykają się na rynkach światowych także ze zjawiskiem 

czarnego PR, z którym trudno im walczyć w pojedynkę (ostatnio Gru- 

pa Maspex Wadowice – lider na rynku soków, nektarów i napojów na 

rynku czeskim i słowackim). Wsparcie instytucji państwowych – ze 

względu na skalę ich możliwości, wiarygodność i siłę oddziaływania 

– w tego typu sytuacjach może się okazać kluczowe dla przezwy- 

ciężenia „medialnego kryzysu”. 

Problemy w międzynarodowym obrocie gospodarczym mogą 

wynikać z procedur administracyjnych – jeden z badanych zwraca 

uwagę na konieczność usprawnień wizowych dla obywateli Rosji 

i Ukrainy, którzy niekiedy czekają nawet do 6 miesięcy na polską 

wizę biznesową. 

3. Jakich mechanizmów wsparcia/konkretnych 

działań oczekują eksporterzy towarów, usług? 

– Klimat polityczny sprzyjający kontaktom gospodarczym 

– Rekomendacje i bezpośrednie wsparcie polityczne 

– Promocja Polski, promocja polskich firm, polskich produktów? 

– Misje gospodarcze. Wsparcie uczestnictwa firm w imprezach 

targowych 

– Preferencyjne kredyty, narzędzia finansowe i produkty ubezpie- 

czeniowe dla eksporterów 

– Stabilizowanie kursu złotego 

– Łatwiej dostępne zabezpieczenie przed ryzykiem nierynkowym 

(politycznym) 

a| Klimat 

Eksporterzy powszechnie doceniają rolę tworzenia klimatu politycz- 

nego sprzyjającego kontaktom gospodarczym, przeprowadzanie misji 

gospodarczych polityków i biznesu, rekomendowanie polskich firm 

czy bezpośrednie wsparcie polityczne. Panuje zgodność co do klu- 

czowej w tym obszarze odpowiedzialności państwa. 

Tworzenie klimatu winno obejmować, zdaniem większości re- 

spondentów, jedynie działania na poziomie strategicznym, bo „każ- 

da branża ma własną specyfikę potrzeb”. 

Polityka państwa w tym zakresie powinna tworzyć strategię 

polskiej obecności gospodarczej w poszczególnych rejonach świa- 

ta, która niosłaby biznesowi czytelny, jasny przekaz – co chcemy

osiągnąć, na jakich rynkach, jakiego rodzaju wsparcia firmy mogą 

oczekiwać, co zrobi państwo, by ułatwić im wejście na nowe rynki 

i przetrwanie najtrudniejszego, początkowego okresu działalności. 

b| Promocja i strategia 

Działaniami pomagającymi krajowym inwestorom w ich ekspansji 

za granicą byłoby wybranie priorytetowych dziedzin (branż, grup 

produktowych, typów zaangażowania), w których „mamy szansę 

mieć znaczące firmy inwestujące za granicą”. Pojawił się nawet 

postulat „stworzenia komórek w Ministerstwie Gospodarki czy 

Ministerstwie Rolnictwa, mających wspomagać firmy autoryte- 

tem państwa w inwestycjach realizowanych w innych krajach”. 

Zdaniem Adama Mokrysza (Mokate) sprawą kluczową roz- 

woju eksportu i ekspansji zagranicznej jest promocja Polski, pol- 

skich firm oraz rodzimych produktów. Od państwa przedsiębiorcy 

oczekują jednak przede wszystkim promowania Polski jako marki 

na arenie międzynarodowej. Pojawił się też postulat „odwrotny” 

– wykorzystywania tzw. marek narodowych do promocji wizerun- 

ku kraju (Wyborowa SA). 

– Od polityków oczekujemy przede wszystkim, by Polska była 

dobrze postrzegana na zewnątrz, jako atrakcyjny partner bizneso- 

wy – twierdzi Henryk Stabla, prezes Carboautomatyki. – A zatem 

rolą polityków jest budowa w świecie silnej marki pod nazwą Polska. 

– Zdecydowanie stawiajmy na promocję Polski – apelowali 

zgodnie przedsiębiorcy uczestniczący w sondażu. – Powinniśmy 

walczyć ze stereotypami panującymi na świecie, promować pol- 

skość produktów, która w odniesieniu do konkretnych odbiorców 

będzie trafiać bezpośrednio w różne gusta. 

Promocja na poziomie produktów i sektorów rynku winna być 

zdaniem przedsiębiorców bardziej wyspecjalizowana – np. w Niem- 

czech powinniśmy stawiać na jakość, na Ukrainie na europej- 

skość, we Francji na niszowość i wyszukany smak, w Rosji np. na 

niską cenę. 

– Jeśli nasze firmy chcą się liczyć na rynkach zagranicznych, 

muszą mieć silną markę. Stąd też budowanie i edukowanie w za- 

kresie naszych silnych marek jest bardzo ważne. Należy podkre- 

ślać to na każdym możliwym spotkaniu, należy informować o walo- 

rach polskich marek. Obecnie, w zglobalizowanym społeczeństwie, 

mało kto rozpoznaje, jaka marka jest jakiego pochodzenia – mówi 

Krzysztof Koszela, prezes Jutrzenki Colian. 

– Konsumenci zagraniczni nie mają zaufania do polskich marek 

w kategoriach, które wcześniej nie są odpowiednio wypromowane. 

Dobrym przykładem pomocy administracji rządowej były promo- 

cje polskich wyrobów mleczarskich i mięsnych – przekonuje Ro- 

man Górny (Herbapol). 

c| Informacja, targi, misje 

Pomocne byłoby również przygotowanie i aktualizowanie bazy da- 

nych o warunkach biznesowych w innych krajach – uwzględnia- 

jącej ich uregulowania prawne, wiarygodność gospodarczą, stan 

i zmiany gospodarki – dostępnej dla biznesu. Obniżyłoby to kosz- 

02/2013 

ty pozyskiwania danych, w porównaniu z sytuacją, w której każdy 

eksporter robi to na własną rękę. 

Barierą w aktywności gospodarczej za granicą bywa dezinfor- 

macja – wielu producentów ze względu na brak wiedzy dotyczącej 

preferencji zakupowych oraz kultury panującej w danym państwie 

już na starcie popełnia kardynalne błędy, które zamykają im drogę 

do dalszych negocjacji. 

OCENY, BARIERY, OCZEKIWANIA 

– Niestety, w dobie internetu początkowo bazujemy na źródłach 

wtórnych, ponieważ nie stać nas na przeprowadzanie kosztownych 

badań rynków zagranicznych – twierdzą eksporterzy. 

Duże zróżnicowanie daje się zauważyć w oczekiwaniach co do 

wsparcia eksportu poprzez uczestnictwo w misjach gospodarczych 

oraz imprezach targowych. Przeważają oceny krytyczne odnoszą- 

ce się głównie do strony realizacyjnej: 

– „Misje gospodarcze w przypadku Polski nie spełniają swojej 

roli. To raczej przedsięwzięcia organizowane na pokaz. Wsparcie 

targów jest istotne, ale w mniejszym stopniu”. 

– „Misje gospodarcze tak, ale prawdziwego biznesu, a nie wy- 

cieczki krajoznawcze dla urzędników i ich znajomych”. 

– „Na imprezy targowe o drugorzędnym znaczeniu, a takie czę- 

sto jest dofinansowane, po prostu szkoda pieniędzy”. 

Misja, jeżeli ma przynieść efekty, musi być bardzo dobrze przy- 

gotowana. Na to potrzeba przynajmniej kilku miesięcy i nie może 

być mowy o improwizacji czy prowizorce, co w praktyce niekiedy 

ma miejsce. Biznesowi chodzi o to, by w trakcie misji doszło do 

spotkań z przedstawicielami konkretnych podmiotów i instytucji. 

– Na pewno nasze agendy rządowe mogłyby robić więcej w za- 

kresie promocji polskiego biznesu za granicą – uważa Jacek Lewicki, 

prezes Grupy Drosed. – Obecnie spotykam się w zasadzie tylko 

z programami finansującymi wyjazdy na targi czy misje gospodar- 

cze. Nie są one do końca dobrze przygotowane, gdyż są robione 

przez ludzi nie mających najczęściej styczności z biznesem i spro- 

wadzają się do mało efektywnych spotkań z innymi urzędnikami. 

Jako uzasadnienie sceptycyzmu pada też argument, że koszt 

targów dla dużych firm jest stosunkowo niewielkim obciążeniem 

i tu wsparcie administracyjne nie jest czynnikiem decydującym. 

Z kolei mniejsze firmy, o proporcjonalnie mniejszym rozmachu 

w działaniach, rzadziej decydują się na uczestnictwo w imprezach 

targowych – szczególnie w odległych rejonach świata. 

Na poziomie praktycznych inicjatyw zaproponowano stwo- 

rzenie banku informacji promocyjnej – aranżowanych za granicą 

wydarzeń o charakterze politycznym, gospodarczym, kulturalnym 

czy naukowym. Środowiska gospodarcze oczekują też znajomości 

kalendarza ważnych wizyt (politycznych), który pozwoliłby bizne- 

sowi właściwie się do nich przygotować. 

d| Finanse i ryzyko 

– Z mojej perspektywy konieczne jest podjęcie „odgórnej” inicja- 

tywy w zakresie wsparcia finansowego dla firm wystawiających 

się na zagranicznych targach, gdzie promują nie tylko siebie, ale 

również polski przemysł czy sektor usług, kreując Polskę na are- 

5

6 

POLSKI EKSPORT, POLSKA EKSPANSJA 

nie międzynarodowej jako kraj otwarty na inwestycje – zaznacza 

Brzoska z In-Postu. 

Pomocne byłoby również przygotowanie i aktualizowanie do- 

stępnej dla biznesu bazy danych o warunkach gospodarowania 

w innych krajach – uwzględniającej tamtejsze uregulowania praw- 

ne, wiarygodność gospodarczą, stan i zmiany gospodarki, rela- 

cje biznes-polityka. Obniżyłoby to koszty pozyskiwania danych, 

w porównaniu z sytuacją, w której każdy robi to na własną rękę, 

jednocześnie spełniając potrzebę mniejszej ekspozycji na ryzyko 

wynikające ze specyfiki lokalnego rynku. 

Stosunkowo nieduża część badanych umieściła na liście postu- 

latów kwestię stabilizowania kursu złotego. Przeważa stanowi- 

sko uzależniające kwestię ważności wahań kursowych od struk- 

tury finansowej firmy. 

Rafał Brzoska (In-Post) nie oczekuje od rządu działań, które 

miałyby stabilizować kurs złotego, dla zwiększenia bezpieczeń- 

stwa wymiany handlowej z zagranicą. – To rynek wyznacza kur- 

sy, więc nie mam nierealnych oczekiwań, którym nie można spro- 

stać – stwierdza. 

Z kolei zdaniem prezesa spółki Herbapol Lublin, jedną z potrzeb 

eksporterów jest właśnie stabilizacja walutowa, która bardziej 

sprzyja aktywności w handlu zagranicznym. („Trudno prowadzić 

biznes, gdy kurs (cena sprzedaży) może się zmienić o 10 proc. w cią- 

gu kilku tygodni”, Drosed). Szef OSM Sierpc Grzegorz Gańko także 

„oczekiwałby działań zmierzających do stabilizowania kursu złote- 

go, co pozwoliłoby zminimalizować ryzyko w wymianie handlowej”. 

W tym kontekście pojawiła się propozycja wprowadzenie bar- 

dziej przyjaznych dla przedsiębiorców mechanizmów zabezpie- 

czeń kursowych (tzw. opcji) np. w BGK niż te oferowane przez 

banki komercyjne. 

Krzysztof Koszela (Jutrzenka Colian) uważa za ważne, by wspie- 

rać dany kierunek eksportowy poprzez preferencyjne kredyty oraz 

narzędzia finansowania i ubezpieczeniowe dla eksporterów. – Nie- 

które rynki uznawane są przez komercyjne firmy ubezpieczeniowe 

za kraje wysokiego ryzyka. Jednak bardzo często jest to wyłącznie 

ryzyko polityczne – podkreśla. 

Pomoc finansowa (preferencyjne kredyty, narzędzia prefinan- 

sowania) za istotne uznali ci przedsiębiorcy, którzy realizują dłu- 

gie cykle produkcyjne (przemysł okrętowy – stocznia Crist, branża 

surowcowa, produkcja środków transportu, w mniejszym stopniu 

branża spożywcza). 

Na niektórych rynkach za pomocną firmy uznałyby ofertę gwa- 

rancji kredytów eksportowych, lecz co do oferty KUKE zgłaszają za- 

strzeżenia (zbyt droga, naliczanie należności z góry, nie obejmuje 

wszystkich krajów – np. w Europie Zachodniej). 

e| Uwagi ogólne 

Polscy eksporterzy nie czują się grupą „wybranych”. Podlegają 

w kraju tym samym regulacjom, co firmy produkujące wyłącznie 

na rynek wewnętrzny. Dlatego, jak zauważają uczestnicy badania, 

polskiemu eksportowi, ekspansji i obecności w globalnej gospo- 

darce ma służyć wsparcie przedsiębiorstw o przedsiębiorczości 

„w ogóle”, czyli w kraju. 

– Trzeba wspierać biznesowo polskie firmy już na etapie kra- 

ju macierzystego, choćby po to, żeby nie przenosiły swojej dzia- 

łalności, zwłaszcza produkcyjnej, na zagraniczne rynki – apeluje 

Rafał Brzoska. 

Adam Bartosiewicz, wiceprezes zarządu WB Electronics, firmy 

z branży obronnej, uważa, że w obecnym czasie trudno jest promo- 

wać „eksport miejsc pracy”. – W globalnej gospodarce nie można 

liczyć na przepływ inwestycji „w jedną stronę”, zatem należy bu- 

dować warunki dla bezpieczeństwa inwestycji lokowanych w in- 

nych krajach porównywalnego do tego, jakie otrzymują przedsię- 

biorcy inwestujący w Polsce, wzajemne umowy międzypaństwo- 

we o ochronie inwestycji, pomoc prawna i inne mechanizmy, które 

zostały wprowadzone w RP powinny być oczekiwane od innych 

państw-stron takich umów. 

W trakcie badania pojawił się postulat dokonania całościowej 

oceny potencjału polskiej przedsiębiorczości za granicą wraz z ko- 

rzyściami, jakie mogą przynieść dane branże lub projekty. 

– Już prowadzone projekty powinny otrzymać wsparcie na róż- 

nych poziomach od dyplomatycznego, który ułatwia kontakty, przez 

stworzenie zmian w polityce fiskalnej (np. dłuższe rozliczanie kosz- 

tów w długotrwałych projektach poszukiwawczych) po otworzenie 

możliwości zaangażowania się funduszy w okresie, gdy projekt 

wchodzi w fazę dojrzałości – postuluje prezes dużej ekspansywnej 

firmy. – Chodzi o to, by dobry projekt na samym początku nie mu- 

siał być sprzedawany inwestorowi zagranicznemu. 

(wybór i opracowanie O. Filipowicz, 

Miesięcznik Gospodarczy Nowy Przemysł) 

• Dane statystyczne 

dotyczące polskiego eksportu 

– na następnej stronie 

• Więcej informacji, 

prezentacje i relacje 

z sesji Forum ZPP 

www.wnp.pl/konferencje/ 

www.wnp.pl/zpp2013/

Eksport per capita 

(w tys. dol.) 

mln euro 

20 

Polski eksport 

15,6 

12,6 

0 

4,2 

Aneks statystyczny-20 

Polska Niemcy Czechy Węgry 

Zmiany w polskim eksporcie 

w ujęciu dolarowym 2008-2011 (w proc.) 

Polskie inwestycje bezpośrednie 

za granicą +23,0 w latach 2007-2011 

+16,9 

-20,4 5455 5143 

Źródło: GUS 

+19,1 

0 

4020 -20 

3072 3335 

2008 r. 2009 r. 2010 r. 2011 r. 


Eksport Eksport per capita per capita 

(w tys. dol.) (w tys. dol.) 

Prognoza udziału Polski w światowych 

obrotach handlowych 

15,6 15,6 

12,6 12,6 

2012 r. – 

4,2 

2015 r. – 

1 9,5proc. 

9,5 

1,4 proc. 

Polska Polska Niemcy Niemcy Czechy Czechy Węgry Węgry 

Formy zaangażowania polskich firm 

Polskie Polskie za 

inwestycje 

granicą inwestycje bezpośrednie 

(w proc.) bezpośrednie 

za granicą za granicą w latach w 2007-2011 latach 2007-2011 

mln euromln 

euro 

Źródło: NBP 

88 

5455 555143 

5455 5143 

4020 

3072 

4020 3335 

3072 3335 

eksport Źródło: NBP 

produktów 

współpraca z firmą 

z zagranicy 

23 własne filie handlowe 

18 własne filie produkcyjne 

12 licencje 

9,5 

2007 r. 2008 r. 2009 r. 2010 r. 2011 r. 

4,2 



2007 r. 

2007 

2008 4 joint r. 

r. 

venture 2008 

2009 

r. 

r. 2010 

2009 

r. 

r. 

2011 

2010 

r. 

r. 2011 r. 


Zmiany w polskim eksporcie 

w ujęciu dolarowym 2008-2011 (w proc.) 

20 

+23,0 

2008 r. 

-20,4 


Eksport per capita 


Zmiany Zmiany w polskim Źródło: GUS 

w polskim eksporcie eksporcie 

w 

(w 

ujęciu 

tys. dol.) 

w dolarowym ujęciu dolarowym 2008-2011 2008-2011 (w proc.) (w proc.) 

Formy zaangażowania polskich firm 

za granicą (w proc.) 

+23,0 +23,0 15,6 

20 

12,6+16,9 

+19,1 

+16,9 +19,1 

eksport 

9,5 88 produktów 

0 04,2 

-20,4 -20,4 współpraca z firmą 

55 

-20 

23 własne filie handlowe 

2008 Polska r. 2008 Niemcy 2009 r. r. Czechy 2009 2010 r. Węgry r. 2010 2011 r. r. 2011 r. 

18 własne filie produkcyjne 

Prognoza 12 Prognoza licencje udziału udziału Polski w Polski światowych w światowych 

Polskie inwestycje obrotach obrotach handlowych bezpośrednie handlowych 

za granicą 4 joint venture w latach 2007-2011 

mln euro 

2012 2012 r. – r. – 

4020 2015 2015 r. 3072 – r. 3335 – 

+16,9 


+19,1 

2009 r. 2010 r. 2011 r. 

Prognoza udziału Polski w światowych 

obrotach handlowych 

2012 r. – 1 proc. 

2015 r. – 1,4 proc. 

20 

-20 

z zagranicy 

1 1 


proc. proc. 

5455 

1,4 

5143 

1,4 proc. proc. 

Formy zaangażowania Formy zaangażowania polskich polskich firm firm 

za granicą 2007 r. 2008 r. 2009 r. 2010 r. 2011 r. 

za granicą (w proc.) (w proc.) 

55 

88 


produktów 


produktów 

88 


z zagranicy 


55 z zagranicy 

-20 

Zm 

w 

20 

0 

P 

2 

Fo 

za

Polski eksport, polska ekspansja - p.wnp.pl

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?