Ndryshimet klimatike dhe ndikimet e priteshme
Ndryshimet klimatike dhe ndikimet e priteshme
Ndryshimet klimatike dhe ndikimet e priteshme
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
PROJEKTI : IDENTIFIKIMI DHE ZBATIMI I MASAVE PER<br />
ADAPTIM NE ZONEN NDERMJET DERDHJEVE TE<br />
LUMENJVE DRIN E MAT<br />
<strong>Ndryshimet</strong> <strong>klimatike</strong><br />
<strong>dhe</strong><br />
<strong>ndikimet</strong> e <strong>priteshme</strong><br />
1<br />
Komuna Shenkoll, Lezhe, 25 Nentor 2009
A PO NDRYSHON KLIMA?<br />
Faktori kryesor<br />
<strong>Ndryshimet</strong> ne përqendrimin e<br />
gazeve serre, qe janë te pranishme si<br />
ne mënyrë natyrale apo si rezultat i<br />
aktivitetit njerëzor .<br />
2
A PO NDRYSHON KLIMA?<br />
3
A PO NDRYSHON KLIMA?<br />
Tendenca lineare 100 vjeçare (1906–2005) - 0.74°C<br />
në 50 vitet e fundit 0.13°C/10 vjet<br />
4
Niveli mesatar global i detit:<br />
rritur me 1.8 mm/vit (1961<br />
deri 2003), më e ma<strong>dhe</strong> ne<br />
vitet 1993- 2003.<br />
shtrirja mesatare vjetore e<br />
akullit në Arktik është<br />
zvogëluar me 2.7% /dekade,<br />
me zvogëlimin më të madh<br />
ne stinën e verës 7.4%<br />
/dekade.<br />
Frekuenca e reshjeve<br />
intensive është rritur ne<br />
shume zona<br />
ne 50 vitet e fundit:<br />
ndryshime në temperaturat<br />
ekstreme :me pak te<br />
shpeshta ditët e ftohta, netët<br />
e ftohta <strong>dhe</strong> ngricat, ndërsa<br />
ditët e nxehta, valët e të<br />
nxehtit - me te shpeshta.<br />
5
Ka variabilitet rreth vleres<br />
normale me periudha te<br />
dukshme te tendencave.<br />
•15 vitet e fundit: trendi<br />
eshte rrites (rritje ne temp.<br />
ditore si ne ato maximale<br />
ashtu <strong>dhe</strong> ne minimale<br />
veçanerisht ne muajt e<br />
veres.<br />
•Mbas vitit 2000 – disa<br />
vite kane nje rritje te<br />
temperaturave minimale,<br />
me te larte se ato maximale<br />
ne vere.<br />
Temperatura e ajrit<br />
Ecuria e temp. mes. vjetore ne vite:<br />
temp. deviation (°C)<br />
annnual air temperature anomaly, Lezha<br />
2.00<br />
1948<br />
1952<br />
1956<br />
1960<br />
1964<br />
1968<br />
1972<br />
1976<br />
1980<br />
1984<br />
1988<br />
1992<br />
1996<br />
2000<br />
2004<br />
1.50<br />
1.00<br />
0.50<br />
0.00<br />
-0.50<br />
-1.00<br />
year<br />
temp.dev. Poly. (temp.dev.)<br />
6
• Nje pamje e qarte e<br />
variabilitetit klimatik.<br />
• Ngjarjet ekstreme<br />
(reshjet e<br />
jashtezakonshme,<br />
permbytjet e thatesira )<br />
nuk jane te rralla ne<br />
kete variabilitet.<br />
Source: Albania’s FNC to UNFCCC<br />
Reshjet<br />
Ecuria e reshjeve vjetore ne vite<br />
anomaly (%)<br />
60<br />
40<br />
20<br />
0<br />
-20<br />
1951<br />
-40<br />
-60<br />
1955<br />
1959<br />
Precipitation yearly anomaly. Lezha<br />
1963<br />
1967<br />
1971<br />
1975<br />
1979<br />
1983<br />
years<br />
1987<br />
1991<br />
1995<br />
2000<br />
anomaly (%) Poly. (anomaly (%))<br />
2004<br />
2008<br />
7
<strong>Ndryshimet</strong> e <strong>priteshme</strong> te klimes<br />
1961-90 2050<br />
!!!! Rritje e temperatures<br />
<strong>dhe</strong> reduktim i reshjeve !!!!<br />
Rritja vjetore e<br />
temperatures : 1.0, 2.0 <strong>dhe</strong><br />
4.1°C respektivisht per<br />
2025, 2050 <strong>dhe</strong> 2100<br />
Reduktim i reshjeve<br />
vjetore: deri ne 3.0%,<br />
6.1% <strong>dhe</strong> 12.4%<br />
respektivisht per 2025,<br />
2050 <strong>dhe</strong> 2100<br />
!!!! pritet: dimer me i bute, pranvere me e ngrohte, vere e vjeshte<br />
10<br />
me te nxehta e me te thata.
Rritja e nivelit te detit qe nga viti<br />
1995 (cm)<br />
2025 2050 2100<br />
MAGICC 8 13-17 30-45<br />
11
NDIKIMET E PRITSHME<br />
• <strong>Ndryshimet</strong> qe priten ne temperaturen e ajrit ne<br />
siperfaqe te tokes si <strong>dhe</strong> zvogelimi i lageshtires per<br />
shkak te avullimit do te sjellin me shume dite te<br />
nxehta <strong>dhe</strong> vale nxehtesie.<br />
• E<strong>dhe</strong> pse do te kemi zvogelim te sasise se reshjeve,<br />
priten rritje ne intensitetet e tyre <strong>dhe</strong> ne numrin e<br />
diteve me reshje extreme . Kjo mund te coje ne<br />
rritjen e rrezikut per permbytje <strong>dhe</strong> intensifikimin e<br />
procesit te erozionit.<br />
• Zvogelim ne prurjen e lumenjve sidomos ne pranvere<br />
per shkak te reduktimit te sasise se debores ne zonat<br />
malore<br />
12
NDIKIMET E PRITSHME<br />
Krahas rritjes se kerkeses per uje te pijshem e vaditje<br />
per shkak te rritjes se temperatures <strong>dhe</strong> reduktimit te<br />
reshjeve pritet te veshtiresohet furnizimi me uje.<br />
Rritja e nivelit te detit pritet te shkaktoje permbytje ne<br />
zonen e lagunave, erozion, rritje te kripshmerise ne<br />
akuifere.<br />
Ndikim ne rendimentin e prodhimeve bujqesore<br />
Disa prodhime bujqesore qe rriten ne jug mund te<br />
kultivohen ne veri te Shqiperise .<br />
rritja e temperaturave gjate periu<strong>dhe</strong>s se rritjes do te<br />
favorizoje rendimentin e prodhimeve dimerore te<br />
cilat mund te perballen me ngjarjet ekstreme (te ftohtin)<br />
ne nje periu<strong>dhe</strong> te mevonshme, (i.e., kur ato jane me te<br />
ndjeshme).<br />
13
NDIKIMET E PRITSHME<br />
Rritja e temperatures 2.8 - 4.1°C gjate veres mund te coje<br />
ne zhvendosjen e turizmit nga bregdeti ne drejtim te<br />
maleve apo liqeneve.<br />
Turizmi ne bregdet mund te jete me i favorshem ne<br />
fund te pranveres apo fillim te vjeshtes.<br />
Intensifikimi i reshjeve, ererave te fuqishme apo<br />
thatesirave mund te ndikoje ne banesat apo<br />
infrastrukturen turistike.<br />
14
Ka ardhur koha te mendohet te merren<br />
masa per te reduktuar sa me<br />
shume <strong>ndikimet</strong> e <strong>priteshme</strong> nga<br />
ndryshimet e klimes.<br />
Falemnderit!<br />
15
Change language