Temat pracy dyplomowej magisterskiej
Temat pracy dyplomowej magisterskiej
Temat pracy dyplomowej magisterskiej
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Identyfikacja użytkownika na podstawie sposobu korzystania z<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
klawiatury<br />
Tytuł w j. angielskim User identification based on the way of using keyboard<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Agata Kołakowska<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest napisanie programu, który będzie zbierał dane<br />
pochodzące z klawiatury a następnie przetwarzał je do postaci, na<br />
podstawie której będzie się odbywać późniejsza identyfikacja<br />
użytkowników. Na podstawie danych zapisanych w postaci wektorów<br />
cech system będzie badał ich podobieństwo do wektorów<br />
znajdujących się w bazie i przedstawiających uprawnionych<br />
użytkowników. Na tej podstawie będzie podejmowana decyzja o tym,<br />
czy aktualny użytkownik jest uprawniony do korzystania z danego<br />
konta.<br />
Zadania do wykonania 1. Zapoznanie się z rodzajami danych biometrycznych<br />
2. Zapoznanie się z algorytmami przetwarzania danych pochodzących<br />
z obsługi klawiatury.<br />
3. Zapoznanie się z wybranymi metodami ekstrakcji cech.<br />
4. Zapoznanie się z wybranymi metodami rozpoznawania obiektów.<br />
5. Implementacja systemu.<br />
6. Testowanie.<br />
Literatura 1. D.Gunetti, C.Picardi: Keystroke Analysis of Free Text. ACM Trans.<br />
on Information and System Security, Vol. 8, No. 3, August 2005,<br />
pp 312-347.<br />
2. F.Bergadano, D.Gunetti, C.Picardi: User Authentication through<br />
Keystroke Dynamics, ACM Trans. on Information and System<br />
Security, Vol. 5, No. 4, November 2002, pp 367-397.<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 1 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Identyfikacja użytkownika na podstawie sposobu korzystania z<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
myszy<br />
Tytuł w j. angielskim User identification based on the way of using mouse<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Agata Kołakowska<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest napisanie programu, który będzie zbierał dane<br />
pochodzące z ruchów myszą a następnie przetwarzał je do postaci, na<br />
podstawie której będzie się odbywać późniejsza identyfikacja<br />
użytkowników. Na podstawie danych zapisanych w postaci wektorów<br />
cech system będzie identyfikował użytkownika (sprawdzał, czy jest<br />
nim osoba uprawniona do korzystania z danego konta) np.<br />
wykorzystując do tego celu drzewa decyzyjne.<br />
Zadania do wykonania 1. Zapoznanie się z rodzajami danych biometrycznych.<br />
2. Zapoznanie się z algorytmami przetwarzania danych, których<br />
źródłem jest mysz.<br />
3. Zapoznanie się z wybranymi metodami ekstrakcji cech.<br />
4. Zapoznanie się z wybranymi metodami rozpoznawania obiektów.<br />
5. Implementacja systemu<br />
6. Testowanie<br />
Literatura 1. M.Pusara, C.E.Brodley: User Re-Authentication via Mouse<br />
Movements. October 2004<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 2 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> System identyfikacji użytkowników zbudowany z wielu<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
klasyfikatorów uczonych na podstawie różnych zbiorów cech<br />
Tytuł w j. angielskim User identification system composed of many classifiers trained with<br />
different feature subsets<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Agata Kołakowska<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest napisanie programu, który będzie zbierał wyniki<br />
działania wielu klasyfikatorów służących do identyfikacji<br />
użytkowników. Będą to klasyfikatory działające na danych różnego<br />
pochodzenia (obrazy twarzy, ruchy myszą, sposób obsługi klawiatury<br />
i inne). Na podstawie wielu (być może różniących się) odpowiedzi<br />
klasyfikatorów system będzie podejmował ostateczną decyzję o tym,<br />
czy aktualny użytkownik jest osobą uprawnioną do korzystania z<br />
danego konta. Będzie to możliwe dzięki implementacji wybranych<br />
metod łączenia klasyfikatorów (np. przez głosowanie, szacowanie<br />
prawdopodobieństw a posteriori, zastosowanie metody classifier<br />
local accuracy lub behavior knowledge space). <strong>Temat</strong>em tej <strong>pracy</strong> są<br />
jedynie metody łączenia klasyfikatorów, a nie pojedyncze<br />
klasyfikatory (dane do testowania będą pochodziły z innych prac lub<br />
zostaną wegenerowane sztucznie).<br />
Zadania do wykonania 1. Zapoznanie się z wybranymi metodami rozpoznawania obiektów.<br />
2. Zapoznanie się z metodami łączenia wyników pochądzących z<br />
wielu klasyfikatorów.<br />
3. Implementacja systemu<br />
4. Testowanie<br />
Literatura 1. M.Kurzyński: Rozpoznawanie obiektów, metody statystyczne.<br />
Oficyna wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1997.<br />
2. A.R.Webb: Statistical Pattern Recognition. John Wiley & Sons,<br />
2002.<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 3 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Zbieranie opinii internautów wyrażanych na forum internetowych<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
Tytuł w j. angielskim Gathering of opinion of Internet users expressed on an Internet forum<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Jan Daciuk<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Opracowanie systemu, który dokonywałby podsumowania opinii<br />
wyrażanych przez internautów na zadany temat, np. rozwoju ścieżek<br />
rowerowych, budowy Europejskiego Centrum Solidarności itp. Dane<br />
zbierane byłyby na zadanym forum internetowym.<br />
Zadania do wykonania 1. Analiza sposobu wyrażania opinii przez internautów na<br />
przykładzie kilku tematów na zadanym forum.<br />
2. Opracowanie formatu podsumowania.<br />
3. Opracowanie słowników maszynowych.<br />
4. Opracowanie modułu pozyskiwania danych z forum.<br />
5. Opracowanie modułu analizy danych.<br />
6. Testowanie systemu.<br />
7. Dokumentacja systemu.<br />
Literatura 1. Daniel Jurafsky, James Martin, Speech and Language Processing.<br />
An Introduction to Natural Language Processing, Computational<br />
Linguistics, and Speech Recognition. Drugie wydanie, Prentice<br />
Hall, 2008.<br />
2. Materiały wykładowe do przedmiotu „przetwarzanie języka<br />
naturalnego”.<br />
3. Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński,<br />
Robert Wołosz, Słownik gramatyczny języka polskiego + CD.<br />
Wiedza Powszechna 2008.<br />
4. Mirosław Bańko, Wykłady z polskiej fleksji, Wydawnictwo<br />
Naukowe PWN, 2002.<br />
5. Zygmunt Saloni, Czasownik polski. Odmiana. Słownik, Wiedza<br />
Powszechna, 2001.<br />
6. Stanisław Mędak, Słownik form koniugacyjnych czasowników<br />
polskich, Universitas, 2004.<br />
7. Stanisław Mędak, Słownik odmiany rzeczowników polskich,<br />
Universitas, 2003.<br />
8. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, pod<br />
redakcją Renaty Grzegorczykowej, Romana Laskowskiego i<br />
Henryka Wróbla, tom 1 i 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.<br />
9. Alicja Nagórko, Zarys gramatyki polskiej, Wydawnictwo Naukowe<br />
PWN, 1996.<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 4 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Informacja o komunikacji miejskiej w języku naturalnym<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
Tytuł w j. angielskim Municipal transport information in natural language<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Jan Daciuk<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Opracowanie systemu udzielającego odpowiedzi na pytania w języku<br />
naturalnym na temat połączeń komunikacji miejskiej. System ma<br />
komunikować się za pomocą tekstów pisanych. Ma stanowić<br />
pierwszy etap prac nad utworzeniem systemu komunikującego się z<br />
użytkownikiem za pomocą głosu, np. przez telefon.<br />
Zadania do wykonania 1. Zebranie danych na temat szablonów wypowiedzi używanych w<br />
danym kontekście.<br />
2. Zebranie danych dotyczących obiektów, które mogą występować w<br />
dialogu (nazwy przystanków i innych możliwych określeń<br />
początku i celu podróży).<br />
3. Przygotowanie słowników maszynowych.<br />
4. Opracowanie systemu komunikacji z serwerem internetowym<br />
dostarczającym informacji na temat połączeń.<br />
5. Wybranie metody zarządzania rozmową i jej realizacja.<br />
6. Testowanie systemu.<br />
Literatura 1. Daniel Jurafsky, James Martin, Speech and Language Processing.<br />
An Introduction to Natural Language Processing, Computational<br />
Linguistics, and Speech Recognition. Drugie wydanie, Prentice<br />
Hall, 2008.<br />
2. Materiały wykładowe do przedmiotu „przetwarzanie języka<br />
naturalnego”.<br />
3. Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński,<br />
Robert Wołosz, Słownik gramatyczny języka polskiego + CD.<br />
Wiedza Powszechna 2008.<br />
4. Mirosław Bańko, Wykłady z polskiej fleksji, Wydawnictwo<br />
Naukowe PWN, 2002.<br />
5. Zygmunt Saloni, Czasownik polski. Odmiana. Słownik, Wiedza<br />
Powszechna, 2001.<br />
6. Stanisław Mędak, Słownik form koniugacyjnych czasowników<br />
polskich, Universitas, 2004.<br />
7. Stanisław Mędak, Słownik odmiany rzeczowników polskich,<br />
Universitas, 2003.<br />
8. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, pod<br />
redakcją Renaty Grzegorczykowej, Romana Laskowskiego i<br />
Henryka Wróbla, tom 1 i 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.<br />
9. Alicja Nagórko, Zarys gramatyki polskiej, Wydawnictwo Naukowe<br />
PWN, 1996.<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 5 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Pozyskiwanie informacji o działaniach, obiektach, procedurach,<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
planach i strategiach z dokumentów napisanych w języku naturalnym<br />
Tytuł w j. angielskim Acquisition of information about actions, objects, procedures, plans<br />
and strategies from documents written in natural language<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Jan Daciuk<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest zbudowanie narzędzia, które usprawni proces<br />
pozyskiwania informacji przydatnych m.in. do projektowania<br />
interfejsu. Dokumenty zapisane w języku naturalnym, takie jak<br />
protokoły, wywiady, specyfikacja wymagań, powinny być<br />
analizowane celem wydobycia z nich informacji o podstawowych<br />
elementach interfejsu, działaniach, jakie są na nich wykonywane,<br />
procedurach, strategiach i planach. Uwzględnione powinny być<br />
typowość i waga.<br />
Zadania do wykonania 1. Analiza przykładowych dokumentów.<br />
2. Budowa słowników.<br />
3. Budowa systemu.<br />
4. Testowanie.<br />
5. Opracowanie dokumentacji.<br />
Literatura 1. Daniel Jurafsky, James Martin, Speech and Language Processing.<br />
An Introduction to Natural Language Processing, Computational<br />
Linguistics, and Speech Recognition. Drugie wydanie, Prentice<br />
Hall, 2008.<br />
2. Materiały wykładowe do przedmiotu „przetwarzanie języka<br />
naturalnego”.<br />
3. Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński,<br />
Robert Wołosz, Słownik gramatyczny języka polskiego + CD.<br />
Wiedza Powszechna 2008.<br />
4. Mirosław Bańko, Wykłady z polskiej fleksji, Wydawnictwo<br />
Naukowe PWN, 2002.<br />
5. Zygmunt Saloni, Czasownik polski. Odmiana. Słownik, Wiedza<br />
Powszechna, 2001.<br />
6. Stanisław Mędak, Słownik form koniugacyjnych czasowników<br />
polskich, Universitas, 2004.<br />
7. Stanisław Mędak, Słownik odmiany rzeczowników polskich,<br />
Universitas, 2003.<br />
8. Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, pod<br />
redakcją Renaty Grzegorczykowej, Romana Laskowskiego i<br />
Henryka Wróbla, tom 1 i 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.<br />
9. Alicja Nagórko, Zarys gramatyki polskiej, Wydawnictwo Naukowe<br />
PWN, 1996.<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 6 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Tworzenie trójwymiarowego modelu wyładowania elektrycznego na<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
podstawie pary zdjęć<br />
Tytuł w j. angielskim The 3D-modelling of electrical spark based on a couple of pictures<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Jacek Lebiedź<br />
Konsultant <strong>pracy</strong> mgr inż. Jerzy Dembski<br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest stworzenie systemu potrafiącego odtworzyć<br />
przestrzenny model wyładowania elektrycznego na podstawie dwóch<br />
zdjęć zsynchronizowanych w czasie oraz przedstawiających dwa<br />
wzajemnie prostopadłe rzuty sceny. Z uwagi na niską rozdzielczość<br />
zdjęć wymagane jest opracowanie i wykorzystanie ogólnego modelu<br />
wyładowań elektrycznych uzyskiwanych w pewnych specyficznych<br />
warunkach (związanych z konstrukcją filtra cząstek stałych).<br />
Zadania do wykonania 1. Zapoznanie się z literaturą dotyczącą modelowania wyładowań<br />
elektrycznych oraz metodami uczenia (identyfikacji) modeli.<br />
2. Opracowanie reprezentacji modelu oraz metod uczenia najbardziej<br />
odpowiednich dla problemu z wykorzystaniem metod<br />
ewolucyjnych.<br />
3. Implementacja systemu tworzenia trójwymiarowego modelu<br />
wyładowania elektrycznego w oparciu o dane uczące w postaci<br />
wielu par zdjęć oraz ogólny model teoretyczny wyładowania<br />
elektrycznego.<br />
4. Weryfikacja systemu dla wielu danych symulacyjnych w celu<br />
określenia średniego błędu lub stopnia zgodności modelu z<br />
rzeczywistym przebiegiem wyładowania w przestrzeni 3D.<br />
5. Interaktywna wizualizacja otrzymanych modeli pozwalająca na<br />
sprawne ich przeglądanie.<br />
Literatura 1. Arabas J.: Wykłady z algorytmów ewolucyjnych, WNT, Warszawa<br />
2001.<br />
2. Cichosz P.: Systemy uczące się, WNT, Warszawa 2000.<br />
3. Foley J. D., van Dam A., Feiner S. K., Hughes J. F.: Wprowadzenie<br />
do grafiki komputerowej (wyd. II). WNT, Warszawa 2001.<br />
4. Goldberg D.E.: Genetic Algorithms in Search, Optimization and<br />
Machine Learning, Addison-Wesley Inc., 1989.<br />
5. Hertz J., Krogh A., Palmer R.: Wstęp do teorii obliczeń<br />
neuronowych. WNT, Warszawa,1995.<br />
6. Jankowski N.: Ontogeniczne sieci neuronowe. O sieciach<br />
zmieniających swoją strukturę. Exit, Warszawa, 2003.<br />
7. Mitchell T. M.: Machine Learning, McGraw-Hill, 1997.<br />
8. Zabrodzki J. (red.): Grafika komputerowa, metody i narzędzia.<br />
WNT, Warszawa 1994.<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 7 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Detekcja obiektów w plikach graficznych zamieszczonych na<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
stronach www wraz z klasyfikacją stron<br />
Tytuł w j. angielskim Object detection in graphical files from www pages with page<br />
classification<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Maciej Smiatacz<br />
Konsultant <strong>pracy</strong> mgr inż. Jerzy Dembski, dr inż. Jacek Lebiedź<br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest zbadanie możliwości wykrywania określonych<br />
obiektów np. samochodów w plikach graficznych (zdjęcia lub<br />
rysunki) na stronach www wraz z klasyfikacją stron na podstawie<br />
znalezionych na nich treści, a także samych plików graficznych.<br />
Dzięki podziałowi na kategorie (klasy) możliwe stałoby się<br />
wyszukiwanie stron konkretnej klasy, np. samochodów zabytkowych,<br />
samochodów na sprzedaż, symboli, itd. Klasyfikacja powinna się<br />
opierać na wynikach analizy obrazów graficznych, jak również na<br />
wynikach analizy tekstu, dzięki czemu błąd klasyfikacji powinien być<br />
mniejszy, niż w przypadku wykorzystania tylko jednej opcji. Celem<br />
dodatkowym jest zbadanie możliwości uczenia systemu z<br />
uwzględnieniem specyfiki obiektów konkretnego typu (np.<br />
samochodów) przy wykorzystaniu znanych algorytmów detekcji np.<br />
w problemie detekcji twarzy.<br />
Zadania do wykonania 1. Zapoznanie się z literaturą dotyczącą detekcji obiektów, analizy<br />
tekstów, a także systemów uczących się, wykorzystanych w<br />
problemie uczenia klasyfikatora.<br />
2. Opracowanie efektywnych algorytmów detekcji w oparciu o<br />
istniejące rozwiązania (algorytmy oparte na boostingu wraz z<br />
transformacją falkową lub algorytmy aktywnego kształtu) z<br />
wykorzystaniem metod maszynowego uczenia się.<br />
3. Analiza możliwości łączenia informacji różnego typu (obraz+tekst)<br />
w systemach klasyfikacji<br />
4. Implementacja wybranych metod, wykonanie eksperymentów oraz<br />
podsumowanie otrzymanych rezultatów.<br />
Literatura 1. Arabas J.: Wykłady z algorytmów ewolucyjnych, WNT, Warszawa<br />
2001.<br />
2. Bishop C.M.: Neural Networks for Pattern Recognition, Clarendon<br />
Press, Oxford, 1995.<br />
3. Cichosz P.: Systemy uczące się, WNT, Warszawa 2000.<br />
4. Goldberg D.E.: Genetic Algorithms in Search, Optimization and<br />
Machine Learning, Addison-Wesley Inc., 1989.<br />
5. Mitchell T. M.: Machine Learning, McGraw-Hill, 1997.<br />
6. Schalkof R.J.: Pattern Recognition: statistical, structural and<br />
neural approaches, R.R. Donnelley & Sons, 1992.<br />
7. Viola P., Jones M.: Robust Real-Time Face Detection,<br />
International Journal of Computer Vision 57(2), pp. 137-154,<br />
2004.<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 8 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Laboratorium rzeczywistości wirtualnej<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
Tytuł w j. angielskim Virtual reality laboratory<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Jacek Lebiedź<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest opracowanie koncepcji laboratorium do przedmiotu<br />
Rzeczywistość wirtualna i stworzenie na jej bazie systemu<br />
umożliwiającego realizację tego laboratorium.<br />
Zadania do wykonania 1. Zapoznanie się z istniejącymi rozwiązaniami i technologią<br />
rzeczywistości wirtualnej i rozszerzonej (ang. augmented reality).<br />
2. Zapoznanie się z zasadami obsługi wykorzystanych urządzeń<br />
zewnętrznych (kask cybernetyczny, rękawica cybernetyczna).<br />
3. Opracowanie koncepcji laboratorium rzeczywistości wirtualnej.<br />
4. Projekt systemu do laboratorium rzeczywistości wirtualnej.<br />
5. Realizacja systemu do laboratorium rzeczywistości wirtualnej.<br />
6. Przeprowadzenie eksperymentów i podsumowanie otrzymanych<br />
rezultatów.<br />
Literatura 1. O. Bimber, R. Raskar: Spatial Augmented Reality, Merging Real<br />
and Virtual Worlds. A. K. Peters Ltd 2005.<br />
2. G. C. Burdea, P. Coiffet: Virtual Reality Technology (Second<br />
Edition). Wiley-Interscience 2003.<br />
3. M. DeLoura: Perełki programowania gier. Tom 1 i 2. Vademecum<br />
profesjonalisty. Helion 2002.<br />
4. J. D. Foley, A. van Dam, S. K. Feiner, J. F. Hughes: Computer<br />
Graphics: Principles and Practice, Second Edition. Addison-<br />
Wesley, Reading 1990.<br />
5. J. Sanchez, M. Canton: Direct 3D - Programowanie grafiki<br />
trójwymiarowej w DirectX. Biblia. Wydawnictwo Helion 2000.<br />
6. W. R. Sherman, A. B. Craig: Understanding Virtual Reality:<br />
Interface, Application, and Design. Morgan Kaufmann, San<br />
Francisco 2003.<br />
7. R. S. Wright jr, M. Sweet: OpenGL. Księga eksperta. Helion 1999.<br />
Uwagi Praca dyplomowa wymagająca wykorzystania specjalizowanego<br />
sprzętu rzeczywistości wirtualnej w dyspozycji katedry (lab. 411).<br />
Dyplomant<br />
- 9 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Analizator strumieni wideo<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
Tytuł w j. angielskim Video stream analyzer<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Jacek Lebiedź<br />
Konsultant <strong>pracy</strong> mgr inż. Tomasz Mrugalski (Intel)<br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest stworzenie analizatora plików wideo w standardzie<br />
MPEG-2 i VC-1, którego zadaniem będzie weryfikacja poprawności<br />
strumienia z oficjalnym standardem. Dodatkowa funkcjonalność to<br />
dostarczenie szczegółowych statystyk o badanym strumieniu oraz<br />
graficzna wizualizacja strumienia z naciskiem na prezentację<br />
wykrytych błędów. Projekt będzie dystrybuowany na zasadach<br />
licencji GPL.<br />
Zadania do wykonania 1. Zapoznanie się ze standardami H.264, MPEG-2 i VC-1.<br />
2. Zaznajomienie się z prototypem rozwiązania dla klipów H.264<br />
zaprojektowanym w firmie Intel.<br />
3. Implementacja analogicznego wsparcia dla standardów MPEG-2 i<br />
VC-1.<br />
4. Realizacja interfejsu graficznego, którego zadaniem będzie<br />
prezentacja zebranych informacji.<br />
Literatura 1. Specyfikacje H.264, MPEG-2 i VC-1<br />
2. Drozdek A.: Wprowadzenie do kompresji danych. WNT, Warszawa<br />
1999.<br />
3. Przelaskowski A.: Kompresja danych: podstawy, metody<br />
bezstratne, kodery obrazów. Wydawnictwo BTC , Warszawa 2005.<br />
4. Sayood K.: Kompresja danych – wprowadzenie. Wydawnictwo<br />
RM, Warszawa 2002.<br />
5. Skarbek W.: Metody reprezentacji obrazów cyfrowych. AOW PLJ<br />
Warszawa 1993.<br />
6. Skarbek W. (red.): Multimedia – Algorytmy i standardy kompresji.<br />
AOW PLJ Warszawa 1998.<br />
Uwagi Kandydat powinien dobrze orientować się w C/C++, implementacja<br />
powstanie w środowisku Windows. Mile widziana dobra znajomość<br />
zagadnień związanych z przetwarzaniem wideo i dostępnymi API.<br />
Dyplomant<br />
- 10 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Porównanie metod wizualizacji terenu w czasie rzeczywistym<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
Tytuł w j. angielskim Comparison of real time terrain visualization methods<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Jacek Lebiedź<br />
Konsultant <strong>pracy</strong> mgr inż. Krzysztof Mieloszyk<br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest zbadanie wydajności różnych technik wizualizacji<br />
trójwymiarowej terenu zadanego opisem matematycznym. Techniki<br />
te zostaną przebadane pod względem szybkości wykonania oraz<br />
jakości tworzonego obrazu na różnych poziomach szczegółowości.<br />
Przewiduje się ponadto analizę metod generacji szczegółów w<br />
przypadku przekroczenia dokładności gwarantowanej danymi.<br />
Dodatkowym wynikiem <strong>pracy</strong> będzie ćwiczenie laboratoryjne do<br />
przedmiotu Rzeczywistość wirtualna.<br />
Zadania do wykonania 1. Zapoznanie się z różnymi technikami wizualizacji terenu.<br />
2. Opracowanie struktur danych i implementacja algorytmów dla<br />
wybranych technik.<br />
3. Projekt interfejsu aplikacji do wizualizacji terenu za pomocą<br />
zaimplementowanych technik.<br />
4. Projekt i implementacja aplikacji do wizualizacji terenu.<br />
5. Opracowanie na bazie stworzonej aplikacji ćwiczenia<br />
laboratoryjnego dotyczącego wizualizacji terenu dla potrzeb<br />
przedmiotu Rzeczywistość wirtualna.<br />
6. Przeprowadzenie eksperymentów i podsumowanie otrzymanych<br />
rezultatów.<br />
Literatura 1. D. Dalecki: Dynamiczne dostosowywanie poziomu szczegółowości<br />
wizualizowanego terenu. Praca dyplomowa (magisterska),<br />
Politechnika Gdańska, Gdańsk 2006.<br />
2. D. S. Ebert (Editor), F. K. Musgrave, D. Peachey, K. Perlin, S.<br />
Worley: Texturing and Modeling, A Procedural Approach (Second<br />
Edition). Academic Press Professional 1998.<br />
3. B. Ganster, R. Klein: An Integrated Framework for Procedural<br />
Modeling. Proceedings of Spring Conference on Computer<br />
Graphics SCCG 2007.<br />
4. G. Ryan: GPU Gems 3, Chapter 1: Generating Complex<br />
Procedural Terrains Using the GPU. Addison-Weseley 2009.<br />
5. G. Sprengel: Dynamiczna wizualizacja terenu. Praca dyplomowa<br />
(magisterska), Politechnika Gdańska, Gdańsk 2005.<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 11 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Porównanie metod wizualizacji scen trójwymiarowych w czasie<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
rzeczywistym<br />
Tytuł w j. angielskim Comparision of real-time 3D rendering methods<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Jacek Lebiedź<br />
Konsultant <strong>pracy</strong> mgr inż. Krzysztof Kluczek<br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest porównanie różnych technik generacji obrazu<br />
trójwymiarowego używanych w aplikacjach czasu rzeczywistego, a<br />
zwłaszcza metod Forward Rendering oraz Deferred Rendering.<br />
Techniki te zostaną przebadane pod względem szybkości działania<br />
oraz jakości tworzonego obrazu.Wynikiem <strong>pracy</strong> będzie ponadto<br />
odpowiednie ćwiczenie laboratoryjne do przedmiotu Grafika<br />
trójwymiarowa (ewentualnie Rzeczywistość wirtualna).<br />
Zadania do wykonania 1. Zapoznanie się z różnymi technikami generacji obrazu 3D, w tym z<br />
technikami Forward Rendering oraz Deferred Rendering.<br />
2. Opracowanie przypadków testowych potrzebnych do testów<br />
wydajnosciowych obu technik.<br />
3. Projekt oraz implementacja srodowiska testowego do<br />
przeprowadzenia przewidzianych uprzednio testów.<br />
4. Utworzenie scen oraz programów cieniujacych odpowiednich dla<br />
zaprojektowanych testów.<br />
5. Opracowanie na bazie stworzonej aplikacji ćwiczenia<br />
laboratoryjnego dotyczącego wizualizacji sceny 3D dla potrzeb<br />
przedmiotu Grafika trójwymiarowa (Rzeczywistość wirtualna).<br />
6. Przeprowadzenie eksperymentów i podsumowanie otrzymanych<br />
rezultatów.<br />
Literatura 1. J. D. Foley, A. van Dam, S. K. Feiner, J. F. Hughes: Computer<br />
Graphics: Principles and Practice, Second Edition. Addison-<br />
Wesley, Reading 1990.<br />
2. S. Hargreaves: Deferred Shading, Game Developer Conference<br />
2004.<br />
3. Nvidia: Cg Toolkit User's Manual,<br />
http://developer.nvidia.com/object/cg_toolkit.html , 2005.<br />
4. J. Sanchez, M. Canton: Direct 3D - Programowanie grafiki<br />
trójwymiarowej w DirectX. Biblia. Wydawnictwo Helion 2000.<br />
5. O. Shishkovtsov: Deferred Shading in S.T.A.L.K.E.R., GPU Gems<br />
2, chapter 9, Addison-Wesley Professional 2005.<br />
6. R. S. Wright jr, M. Sweet: OpenGL. Księga eksperta. Helion 1999.<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 12 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Układ masa – sprężyna jako metoda modelowania rzeczywistości<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
wirtualnej<br />
Tytuł w j. angielskim Mass – spring system as a method for modelling of virtual reality<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Jacek Lebiedź<br />
Konsultant <strong>pracy</strong> mgr inż. Krzysztof Mieloszyk<br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest stworzenie środowiska opartego na układzie masa –<br />
sprężyna służącego do symulacji i wizualizacji obiektów<br />
elastycznych (takich jak tkanina). Środowisko to powinno przyjąć<br />
postać biblioteki logiczno-fizycznej umożliwiającej modelowanie<br />
zachowania się i wyglądu oraz wizualizację różnych obiektów<br />
elastycznych. Wynikiem <strong>pracy</strong> będzie ponadto odpowiednie<br />
ćwiczenie laboratoryjne do przedmiotu Rzeczywistość wirtualna<br />
(ewentualnie Animacja komputerowa).<br />
Zadania do wykonania 1. Zapoznanie się z literaturą dotyczącą modelowania za pomocą<br />
układu masa – sprężyna.<br />
2. Zaprojektowanie i implementacja biblioteki logiczno-fizycznej.<br />
3. Zaprojektowanie i implementacja aplikacji dydaktycznoeksperymentalnej<br />
wykorzystującej zrealizowaną bibliotekę.<br />
4. Opracowanie na bazie stworzonej aplikacji ćwiczenia<br />
laboratoryjnego dotyczącego modelowania obiektów elastycznych<br />
dla potrzeb przedmiotu Rzeczywistość wirtualna (ewentualnie<br />
Animacja komputerowa).<br />
5. Przeprowadzenie eksperymentów i podsumowanie otrzymanych<br />
rezultatów.<br />
Literatura 1. G.A. Bekey, B.Y. Kogan (Eds.): Modeling and Simulation. Kluwer<br />
2003<br />
2. D. M. Bourg: Fizyka dla programistów gier. Helion 2003.<br />
3. J. D. Foley, A. van Dam, S. K. Feiner, J. F. Hughes: Computer<br />
Graphics: Principles and Practice, Second Edition. Addison-<br />
Wesley, Reading 1990.<br />
4. M. Matyka: Symulacje komputerowe w fizyce. Helion 2002.<br />
5. MIT: Computer Animation Particle systems & mass-spring,<br />
http://groups.csail.mit.edu/graphics/classes/6.837/F04/lectures/18_<br />
massSpring.ppt .<br />
6. X. Provot: Deformation Constraints in a Mass-Spring Model to<br />
Describe Rigid Cloth Behavior. Proceedings of Graphic<br />
Interface'95, Qu'ebec 1995, pp. 147÷154.<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 13 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Animacja dynamiczna – interakcja między obiektami animowanymi i<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
statycznymi<br />
Tytuł w j. angielskim Dynamic animation – interaction between animated and static objects<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Jacek Lebiedź<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest stworzenie narzędzia, które pozwoli modyfikować<br />
w czasie rzeczywistym położenie elementów obiektu 3D (np. postaci<br />
człowieka) tak, by były one dopasowane do środowiska otaczającego<br />
obiekt (np. dostosowanie pozycji nóg do podłoża pofałdowanego dla<br />
animacji kroczącego po płaskim terenie człowieka). Środowisko to<br />
będzie zrealizowane jako biblioteka, którą można będzie wykorzystać<br />
w symulatorach i grach 3D. Wynikiem <strong>pracy</strong> będzie ponadto<br />
odpowiednie ćwiczenie laboratoryjne do przedmiotu Animacja<br />
komputerowa (ewentualnie Rzeczywistość wirtualna).<br />
Zadania do wykonania 1. Zapoznanie się z literaturą dotyczącą interakcji między<br />
animowanymi i statycznymi modelami.<br />
2. Zdefiniowanie problemów związanych z tą interakcją oraz analiza<br />
metod pozwalających na ich rozwiązanie połączona z oceną<br />
wymagań stawianych animacjom w grach i symulacjach.<br />
3. Zaprojektowanie i implementacja biblioteki do interakcji między<br />
animowanymi i statycznymi modelami.<br />
4. Zaprojektowanie i implementacja aplikacji dydaktycznoeksperymentalnej<br />
wykorzystującej zrealizowaną bibliotekę.<br />
5. Opracowanie na bazie stworzonej aplikacji ćwiczenia<br />
laboratoryjnego dotyczącego animacji obiektów z interakcją z<br />
otoczeniem dla potrzeb przedmiotu Animacja komputerowa<br />
(ewentualnie Rzeczywistość wirtualna).<br />
6. Przeprowadzenie eksperymentów i podsumowanie otrzymanych<br />
rezultatów.<br />
Literatura 1. V. J. Lumelsky: Sensing, Intelligence, Motion, How Robots and<br />
Humans Move in an Unstructured World. Wiley Publ. 2006.<br />
2. R. Parent: Computer Animation, Algorithms & Techniques (Second<br />
Edition), Elsevier 2008.<br />
3. J. E. Pratt, G. A. Pratt: Exploiting Natural Dynamics in the Control<br />
of a 3D Bipedal Walking Simulation, Proceedings of International<br />
Conference on Climbing and Walking Robots CLAWAR 1999.<br />
4. M. da Silva, Y. Abe, J. Popović: Interactive Simulation of Stylized<br />
Human Locomotion, SIGGRAPH 2008.<br />
5. M. da Silva, Y. Abe, J. Popović: Simulation of Human Motion Data<br />
using Short-Horizon Model-Predictive Control, EUROGRAPHICS<br />
2008.<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 14 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Metody dopasowywania aktywnych modeli wyglądu do obrazów<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
Tytuł w j. angielskim Methods of fitting the active appearance models to images<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Maciej Smiatacz<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest stworzenie opracowania dotyczącego różnych<br />
metod dopasowywania aktywnych modeli wyglądu (AAM) do<br />
obrazów oraz eksperymentalne zbadanie co najmniej jednego z<br />
algorytmów. Utworzona aplikacja powinna umożliwiać lokalizowanie<br />
twarzy na zdjęciach i współpracować z wcześniej utworzonym<br />
systemem do tworzenia modeli AAM.<br />
Zadania do wykonania 1. Przegląd metod konstruowania aktywnych modeli wyglądu<br />
(AAM).<br />
2. Zastosowanie AAM do lokalizacji twarzy.<br />
3. Wybrane algorytmy dopasowywania modeli AAM do obrazów.<br />
4. Projekt i implementacja systemu.<br />
5. Przygotowanie danych i przeprowadzenie eksperymentów.<br />
Literatura 1. I. Matthews, S. Baker, Active Appearance Models Revisited. Int.<br />
Journal of Computer Vision, 60(2), 2004.<br />
2. T.F. Cootes, G.J. Edwards, C.J. Taylor, Active Appearance Models.<br />
IEEE Trans. on Pattern Analysis and Machine Intelligence, 23(6),<br />
2001.<br />
3. G.D. Hager, P.N. Belhumeur, Efficient region tracking with<br />
parametric models of geometry and illumination. IEEE Trans. on<br />
Pattern Analysis and Machine Intelligence, 20(10), 1998.<br />
Uwagi Wymagane jest zastosowanie języka C++ lub C# i środowiska Visual<br />
Studio 2008.<br />
Dyplomant<br />
- 15 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Zastosowanie lokalnie liniowej analizy dyskryminacyjnej do<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
automatycznego rozpoznawania twarzy<br />
Tytuł w j. angielskim Locally Linear Discriminant Analysis for Face Recognition<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Maciej Smiatacz<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest stworzenie opracowania dotyczącego lokalnie<br />
liniowej analizy dyskryminacyjnej (LLDA), a także przygotowanie<br />
aplikacji umożliwiającej zastosowanie tego algorytmu do<br />
automatycznego rozpoznawania obrazów twarzy. Program powinien<br />
zapewniać pełną parametryzację kolejnych etapów działania metody.<br />
Zadania do wykonania 1. Przegląd metod analizy dyskryminacyjnej.<br />
2. Wybrane metody ekstrakcji cech w rozpoznawaniu twarzy.<br />
3. Zastosowanie LLDA do rozpoznawania twarzy.<br />
4. Projekt i implementacja systemu.<br />
5. Przygotowanie danych i przeprowadzenie eksperymentów.<br />
Literatura 1. T.-K. Kim, J. Kittler, Locally Linear Discriminant Analysis for<br />
Multimodally Distributed Classes for Face Recognition with a<br />
Single Model Image. IEEE Trans. on Pattern Analysis And<br />
Machine Intelligence, 27(3), 2005.<br />
2. P.N. Belhumeur, J.P. Hespanha, and D.J. Kriegman, Eigenfaces vs.<br />
Fisherfaces: Recognition Using Class Specific Linear Projection.<br />
IEEE Trans. on Pattern Analysis and Machine Intelligence, 19(7),<br />
1997.<br />
3. M. Turk and A. Pentland, Eigenfaces for Recognition. J. Cognitive<br />
Neuroscience, vol. 3, no. 1, pp. 71-86, 1991.<br />
Uwagi Wymagane jest zastosowanie języka C++ lub C# w Visual Studio<br />
2008 albo środowiska Matlab.<br />
Dyplomant<br />
- 16 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Zastosowanie elastycznych grafów wiązkowych do automatycznego<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
rozpoznawania twarzy<br />
Tytuł w j. angielskim Face Recognition by Elastic Bunch Graph Matching<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Maciej Smiatacz<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest stworzenie opracowania dotyczącego elastycznych<br />
grafów wiązkowych, a także przygotowanie aplikacji umożliwiającej<br />
zastosowanie tego algorytmu do automatycznego rozpoznawania<br />
obrazów twarzy. Program powinien zapewniać pełną parametryzację i<br />
wizualizację kolejnych etapów działania metody.<br />
Zadania do wykonania 1. Przegląd metod ekstrakcji cech w rozpoznawaniu twarzy.<br />
2. Koncepcja elastycznych grafów wiązkowych.<br />
3. Zastosowanie grafów wiązkowych do rozpoznawania twarzy.<br />
4. Projekt i implementacja systemu.<br />
5. Przygotowanie danych i przeprowadzenie eksperymentów.<br />
Literatura 1. L. Wiskott, J.-M. Fellous, N. Krüger, C. von der Malsburg, Face<br />
Recognition by Elastic Bunch Graph Matching. IEEE Trans. on<br />
Pattern Analysis And Machine Intelligence, 19(7), 1997.<br />
2. M. Lades, J.C. Vorbrüggen, J. Buhmann, J. Lange, C. von<br />
derMalsburg, R.P. Würtz, W. Konen, Distortion Invariant Object<br />
Recognition in the Dynamic Link Architecture, IEEE Trans. on<br />
Computers, 42(3), 1993.<br />
Uwagi Wymagane jest zastosowanie języka C++ lub C# w Visual Studio<br />
2008 albo środowiska Matlab.<br />
Dyplomant<br />
- 17 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Wzbogacenie interfejsu użytkownika w oparciu o kamerę wideo<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
Tytuł w j. angielskim User Interface Enhancement Basing on Video Camera<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Mariusz Szwoch<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Projekt i realizacja środowiska rzeczywistości rozszerzonej<br />
pozwalającej na interakcję obiektów rzeczywistych z wirtualnymi w<br />
oparciu o kamerę wideo. Przygotowanie aplikacji demonstrującej<br />
obsługę interfejsu użytkownika za pomocą dłoni i znakowanych<br />
przedmiotów filmowanych kamerą wideo. Ocena ergonomii takiego<br />
interfejsu i wskazanie przykładowych zastosowań. Omówienie<br />
wykorzystanych metod przetwarzania i analizy obrazów.<br />
Zadania do wykonania 1. Przegląd i ocena metod przetwarzania i analizy obrazów z kamery<br />
w czasie rzeczywistym.<br />
2. Przegląd powszechnie stosowanych i nowoczesnych interfejsów<br />
użytkownika<br />
3. Przedstawienie metod rozpoznawania podstawowych gestów dłoni<br />
4. Projekt oraz implementacja prototypowej aplikacji<br />
demonstracyjnej, wykorzystujący interfejs użytkownika oparty na<br />
analizie ustawienia dłoni oraz znakowanych przedmiotów.<br />
5. Testowanie, weryfikacja i walidacja opracowanych algorytmów.<br />
6. Ocena działania aplikacji pod względem ergonomii oraz jakości i<br />
szybkości działania.<br />
Literatura 1. R. Tadeusiewicz, P.Korohoda: Komputerowa analiza i<br />
przetwarzanie obrazów, WFPT, Kraków, 1997..<br />
2. M. Kurzyński: Rozpoznawanie obiektów, metody staty-styczne.<br />
Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław, 1997.<br />
3. W.Malina, M.Smiatacz: Metody cyfrowego przetwarzania obrazów,<br />
AOW Exit, Warszawa 2005.<br />
4. M. Kosiedowski: Interaktywny system multimedialny sterowany<br />
głosem i ruchem, praca dyplomowa PG, 2006.<br />
5. Marnik J.: The Polish finger alphabet hand posture recognition<br />
using Elastic Graph Matching, Advances in Soft Computing,<br />
Computer Recognition Systems, Springer Berlin / Heidelberg, Vol.<br />
45, 2008, 454-461.<br />
6. Strona Zespołu Wizji Komputerowej i Optymalizacji, Internet:<br />
http://wizja.prz-rzeszow.pl/index.php .<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 18 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Rozwój i badanie jakości Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
Tytuł w j. angielskim Development and Quality Evaluation of the Pomerania Digital Library<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Mariusz Szwoch<br />
Konsultant <strong>pracy</strong> mgr Anna Domagalska<br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest rozwój i badanie jakości Pomorskiej Biblioteki<br />
Cyfrowej (PBC) tworzonej w ramach Regionalnego Programu<br />
Operacyjnego woj. Pomorskiego [1]. PBC tworzona jest o oparciu o<br />
najpopularniejszy w Polsce silnik bibliotek cyfrowych deLibra [2].<br />
Planowany rozwój obejmować będzie rozszerzenie funkcjonalności o<br />
metody indeksacji i wyszukiwania notacji muzycznej (zrealizowane w<br />
zakończonym projekcie Moniuszko [3]) oraz wzbogacenie usług<br />
społecznościowych PBC [4]. Badanie jakości biblioteki cyfrowej<br />
przeprowadzone zostanie w oparciu o wbudowane i<br />
zaimplementowane mechanizmy zbierania statystyk [5].<br />
Realizacja tematu daje możliwość <strong>pracy</strong> z wykorzystaniem<br />
najnowszych technologii bibliotek cyfrowych oraz realizacji praktyki<br />
<strong>dyplomowej</strong> w ramach programu unijnego.<br />
Zadania do wykonania 1. Zapoznanie się z literaturą dotyczącą tworzenia bibliotek<br />
cyfrowych, algorytmami indeksowania i wyszukiwania danych<br />
muzycznych, oferowanymi funkcjami społecznościowymi oraz<br />
metodami oceny jakości bibliotek cyfrowych.<br />
2. Zapoznanie się z silnikiem bibliotek cyfrowych deLibra oraz<br />
biblioteką cyfrową dokumentów muzycznych Moniuszko.<br />
3. Projekt oraz implementacja rozszerzeń biblioteki cyfrowej<br />
związanych z indeksowaniem danych muzycznych, usługami<br />
społecznościowymi oraz pomiarami jakości.<br />
4. Przeprowadzenie eksperymentów, badanie jakości oraz omówienie<br />
otrzymanych rezultatów.<br />
Literatura 1. Szwoch M. et al : Pomorska Biblioteka Cyfrowa - studium<br />
wykonalności, Gdańsk 2008.<br />
2. DeLibra - strona internetowa projektu: http://dlibra.psnc.pl/ , 2009.<br />
3. Szwoch M., Michalska A.: Moniuszko - Interaktywna biblioteka<br />
cyfrowa dokumentów muzycznych, Materiały konferencyjne<br />
Infobazy 2008. Systemy, aplikacje, usługi. Red. A. Nowakowski.,<br />
CI TASK Gdańsk 2008, str.156-161.<br />
4. JeromeDL - strona internetowa projektu: http://www.jeromedl.org/ ,<br />
2009.<br />
5. Domagalska A.: Problemy jakości metaopisów w bibliotekach<br />
cyfrowych, Mat. II kraj. Konferencji Naukowej Technologie<br />
Przetwarzania Danych, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej,<br />
Poznań 2007, s.468-479, ISBN 978-83-7143-349-8.<br />
6. B. Chwedkowski, T.Rułkowski, Interaktywna biblioteka cyfrowa<br />
dokumentów muzycznych, praca dyplomowa PG, 2006.<br />
Uwagi Możliwa praca dwuosobowa.<br />
Dyplomant<br />
- 19 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Dydaktyczne środowisko tworzenia gier komputerowych 3D<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
Tytuł w j. angielskim Didactic Environment for 3D Games Creation<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Mariusz Szwoch<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest stworzenie środowiska tworzenia gier<br />
komputerowych w oparciu bibliotekę DirectX 9+ i kompatybilne z nią<br />
silniki gier. Modułowa budowa środowiska powinna pozwalać na<br />
samodzielną realizację jego wybranych komponentów w trakcie zajęć<br />
laboratoryjnych, dostarczając przy tym programistom pozostałą<br />
funkcjonalność niezbędną do uruchomienia gry.<br />
Zadania do wykonania 1. Przegląd istniejących silników gier komputerowych.<br />
2. Określenie niezbędnej funkcjonalności tworzonego środowiska.<br />
3. Implementacja środowiska tworzenia gier 3D.<br />
4. Testowanie, walidacja i weryfikacja systemu.<br />
5. Opracowanie przykładowych zadań laboratoryjnych w oparciu o<br />
stworzone środowisko.<br />
Literatura 1. M. McCuskey: Programowanie gier w DirectX, MIKOM,<br />
Warszawa 2003.<br />
2. K. Dempski: DirectX. Rendering w czasie rzeczywistym, Helion,<br />
Gliwice 2003.<br />
3. B. Miguel, T. de Sousa: Programowanie gier. Kompendium,<br />
Helion, Gliwice 2003.<br />
4. C.Granberg: Programming an RTS Game with Direct3D, Charles<br />
River Media, 2007.<br />
5. P. Walsh: Advanced 3D Game Programming with DirectX 9.0,<br />
Wordware Publishing Inc, 2003.<br />
6. A. Sherrod: Ultimate Game Programming with DirectX, Charles<br />
River Media, 2006.<br />
7. Strona projektu OGRE, Internet: http://www.ogre3d.org/about ,<br />
2009.<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 20 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Rozwój algorytmów rozpoznawania drukowanej notacji muzycznej<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
Tytuł w j. angielskim Development of Optical Music Recognition Algorithms<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Mariusz Szwoch<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest rozbudowa istniejącego systemu rozpoznawania<br />
drukowanej notacji muzycznej Guido o nowe algorytmy<br />
przetwarzania, segmentacji i rozpoznawania obrazów partytur, w<br />
szczególności pozyskiwanych za pomocą kamer i aparatów<br />
cyfrowych. Specyfiką takich obrazów są m.in. zniekształcenia<br />
geometryczne, nierównomierne oświetlenie oraz zakłócenia balansu<br />
bieli. Opracowane algorytmy powinny posiadać możliwość<br />
parametryzacji umożliwiającej przeprowadzanie badań skuteczności<br />
rozpoznawania.<br />
Zadania do wykonania 1. Zapoznanie się z literaturą dotyczącą notacji muzycznej i jej<br />
składni oraz z istniejącymi systemami rozpoznawania drukowanego<br />
zapisu nutowego.<br />
2. Zapoznanie się ze strukturą i organizacją systemu Guido<br />
3. Opracowanie oraz implementacja nowych algorytmów<br />
przetwarzania, segmentacji i rozpoznawania obrazów partytur<br />
4. Testowanie, weryfikacja i walidacja opracowanych algorytmów<br />
5. Przeprowadzenie eksperymentów i omówienie otrzymanych<br />
rezultatów.<br />
Literatura 1. J. Habela: Słowniczek muzyczny, Kraków, 1991.<br />
2. D. Blostein, H.S. Baird, A Critical Syrvey of Music Image Analysis<br />
w Strucured Document Analysis,H.S. Baird, H. Bunke,<br />
K.Yamamoto (Eds), wyd. Springer-Verlag 1992.<br />
3. M.Borna: Zastosowanie wybranych algorytmów przetwarzania i<br />
rozpoznawania obrazów do rozpoznawania drukowanej notacji<br />
muzycznej, praca dyplomowa, PG 2007.<br />
4. Szwoch M.: Guido: a Musical Score Recognition System, ICDAR<br />
2007 : Ninth International Conference on Document Analysis and<br />
Recognition, Curitiba, Parana, Brazil, 23-26 September 2007, Vol<br />
2, Conference Publishing Services (CPS)- Los Alamitos : IEEE<br />
Computer Society, s. 809-813,.<br />
5. W.Malina, M.Smiatacz: Metody cyfrowego przetwarzania obrazów,<br />
AOW Exit, Warszawa 2005.<br />
Uwagi Program Guido został napisany w środowisku Borland C++ Builder<br />
Dyplomant<br />
- 21 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Binaryzacja zdjęć cyfrowych dokumentów<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
Tytuł w j. angielskim Binarization of digital photography of documents<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Mariusz Szwoch<br />
Konsultant <strong>pracy</strong> mgr inż. Wioleta Szwoch<br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest weryfikacja skuteczności istniejących metod<br />
binaryzacji obrazów dokumentów pozyskanych przy pomocy<br />
aparatów i kamer cyfrowych.<br />
Do badania metod należy stworzyć program dydaktycznoeksperymentalny<br />
umożliwiający pełną parametryzację<br />
zaimplementowanych metod.<br />
Zadania do wykonania 1. Przegląd i systematyzacja metod binaryzacji obrazów<br />
2. Implementacja wybranych algorytmów oraz środowiska testowego<br />
3. Testowanie, walidacja i weryfikacja systemu<br />
4. Przeprowadzenie eksperymentów i omówienie otrzymanych<br />
rezultatów.<br />
Literatura 1. Malina W., Smiatacz M., Metody cyfrowego przetwarzania<br />
obrazów, Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, Warszawa 2005<br />
2. Sonka M., Hlavac V., Boyle R., Image Processing, Analysis, and<br />
Machine Vision, PWS Publishing, 1999<br />
3. Tadeusiewicz R., Korohoda P., Komputerowa analiza i<br />
przetwarzanie obrazów, WFPT Kraków, 1997.<br />
4. Szwoch W.: Progowanie obrazów diagramów, VI Krajowa<br />
Konferencja Technologie Informacyjne, Zeszyty Naukowe<br />
Wydziału ETI Politechniki Gdańskiej. Technologie Informacyjne. -<br />
T. 16 (2008), s. 263-268<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 22 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Wykorzystanie GPU do przetwarzania danych multimedialnych i<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
wizualizacji zjawisk fizycznych<br />
Tytuł w j. angielskim GPU usage in multimedia data processing and visualization of<br />
physical phenomena<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Mariusz Szwoch<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Współczesne karty graficzne posiadają bardzo dużą moc<br />
obliczeniową, a ich procesor (GPU) przewyższa złożonością jednostki<br />
centralne (CPU). Stwarza to możliwości akceleracji sprzętowej<br />
w zakresie wspomagania złożonych obliczeń matematycznych,<br />
zwłaszcza operujących na danych wektorowych, macierzowych i<br />
bitmapach.<br />
Celem <strong>pracy</strong> jest zbadanie możliwości i celowości wykorzystania<br />
nowoczesnych kart graficznych do operacji przetwarzania danych<br />
multimedialnych oraz wizualizacji wybranych zjawisk fizycznych.<br />
W <strong>pracy</strong> należy wykorzystać technologię CUDA firmy NVidia lub<br />
CtM firmy AMD (ATI).<br />
Zadania do wykonania 1. Zapoznanie się z możliwościami nowoczesnych kart graficznych w<br />
zakresie akceleracji sprzętowej operacji skalarnych, wektorowych i<br />
macierzowych.<br />
2. Zapoznanie się ze specyfikacją biblioteki graficznej OpenGL 2.0<br />
(lub Direct3D 10).<br />
3. Zapoznanie się ze specyfikacją technologii CUDA.<br />
4. Projekt oraz implementacja systemu przetwarzania danych<br />
multimedialnych oraz wizualizacji zjawisk fizycznych z<br />
wykorzystaniem OpenGL (lub Direct3D) i CUDA.<br />
5. Przeprowadzenie eksperymentów i opisanie otrzymanych<br />
rezultatów.<br />
Literatura 1. R.S. Wright jr, M.Sweet: OpenGL, Księga Experta, Helion,<br />
Warszawa, 1999.<br />
2. J.Sanchez, M.Canton: Direct3D, Helion 2000.<br />
3. Specyfikacja OpenGL: http://www.opengl.org .<br />
4. OpenGL Architecture Review Board: OpenGl Programming Guide,<br />
Internet.<br />
5. CUDA: http://www.nvidia.com .<br />
6. T.R.Halfhill: Parallel Processing with CUDA, Internet:<br />
http://www.nvidia.pl/object/cuda_what_is_pl.html .<br />
7. Evan Pipho: Focus on 3D Models.<br />
Uwagi Zalecane posiadanie karty graficznej zgodnej z OpenGL 2.0 (lub<br />
Direct3D 10) oraz technologią CUDA<br />
Dyplomant<br />
- 23 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong> Interfejs dla zapytań ontologicznych<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
Tytuł w j. angielskim Interface for ontology queries<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> prof. dr hab. inż. Bogdan Wiszniewski<br />
Konsultant <strong>pracy</strong> mgr inż. Adam Kaczmarek<br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest utworzenie aplikacji umożliwiającej wykonywanie<br />
ontologicznych zapytań, która posiada przyjazny interfejs<br />
użytkownika.<br />
Zadania do wykonania 1. Zapoznanie się ze składnią języka SPARQL przeznaczonego do<br />
tworzenia ontologicznych zapytań.<br />
2. Zaprojektowanie interfejsu aplikacji umożliwiającej wykonywanie<br />
ontologicznych zapytań.<br />
3. Wykorzystanie biblioteki Jena (zaimplementowanej w języku Java)<br />
umożliwiającej wykonywanie zapytań w języku SPARQL.<br />
4. Zaimplementowanie aplikacji i przeprowadzenie eksperymentów.<br />
Literatura 1. SPARQL Query Language for RDF<br />
http://www.w3.org/TR/rdf-sparql-query/ .<br />
2. An Introduction to RDF and the Jena RDF API<br />
http://jena.sourceforge.net/tutorial/RDF_API/index.html .<br />
3. OWL Web Ontology Language Overview<br />
http://www.w3.org/TR/owl-features/ .<br />
Uwagi<br />
Dyplomant<br />
- 24 -
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong><br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
System zarządzania testami aplikacji okienkowych<br />
Tytuł w j. angielskim Test management system for window applications<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> prof. dr hab. inż. Bogdan Wiszniewski<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest stworzenie systemu zarządzania testami aplikacji<br />
okienkowych oraz zintegrowanie go z wybranym narzędziem do<br />
automatyzacji testów.<br />
Zadania do wykonania 1. Rozpoznanie funkcjonalności oferowanej przez dostępne systemy<br />
zarządzania testami.<br />
2. Rozpoznanie funkcjonalności oferowanej przez dostępne narzędzia do<br />
automatyzacji testów.<br />
3. Opracowanie własnego projektu systemu zarządzania testami,<br />
zintegrowanego z wybranym narzędziem do automatyzacji testów.<br />
4. Implementacja stworzonego projektu.<br />
5. Wykonanie testów wybranej aplikacji z zastosowaniem<br />
zaimplementowanego systemu.<br />
Literatura 1. B. Wiszniewski, B. Bereza – Jarociński – „Teoria i praktyka testowania<br />
programów”, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006.<br />
2. Oprogramowanie AutoIt – dokumentacja –<br />
http://www.autoitscript.com/autoit3/docs/ .<br />
Uwagi Przydatna może się okazać znajomość języka Visual Basic (tworzenie<br />
skryptów testowych dla narzędzia do automatyzacji testów).<br />
Dyplomant<br />
- 25 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong><br />
Wykorzystanie zaleceń biblioteki ITIL do zarządzania konfiguracją<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
<strong>Temat</strong> w j. angielskim Implementing ITIL Dicsicpline for Configuration Management<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Stanisław Szejko<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest rozpoznanie standardów przyjętych przy opisie praktyk<br />
zarządzania konfiguracją (Configuration Management, CM) w bibliotece<br />
ITIL (Information Technology Infrastructure Library), nadanie im wymiaru<br />
praktycznego i opracowanie prototypu narzędzia wspomagającego.<br />
Zadania 1. Prezentacja biblioteki ITIL, analiza zasad przyjętych dla zarządzania<br />
konfiguracją i powiązania z innymi procesami.<br />
2. Model procesu zarządzania konfiguracją.<br />
3. Analiza, projekt i implementacja prototypu narzędzia wspomagającego<br />
zarządzanie CM.<br />
Literatura 1. Bays M.E.: Metodyka wprowadzania oprogramowania na rynek WNT,<br />
2001.<br />
2. Caddle J., Yeates D.: Zarządzanie procesem tworzenia systemów<br />
informacyjnych. WNT, 2000.<br />
3. Prace dyplomowe wydziału ETI.<br />
4. http://manageengine.adventnet.com /products/service-desk/itilfeatures.html<br />
.<br />
Uwagi <strong>Temat</strong> adresowany do studentów ZUSM.<br />
Zalecane odniesienie do rozwiązań stosowanych w zakładzie <strong>pracy</strong>.<br />
Dyplomant<br />
- 26 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong><br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
System monitorowania przebiegu realizacji prac dyplomowych<br />
<strong>Temat</strong> w j. angielskim System for Monitoring the MSc Diploma Thesis Run<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Stanisław Szejko<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Celem <strong>pracy</strong> jest opracowanie i pilotowe wdrożenie prototypu narzędzia<br />
wspomagającego nadzór nad realizacją prac dyplomowych w powiązaniu<br />
z realizacją seminariów dyplomowych<br />
Zadania do wykonania 1. Poszerzenie wiedzy o zarządzaniu problemami projektów<br />
informatycznych.<br />
2. Identyfikacja składników procesu realizacji prac dyplomowych, na<br />
przykładzie prac i dydaktyki prowadzonych na magisterskich studiach<br />
zaocznych kier. Informatyka WETI PG.<br />
3. Zaproponowanie modelu procesu zarządzania i nadzoru.<br />
4. Opracowanie narzędzia wspomagającego.<br />
5. Pilotowe wdrożenie narzędzia .<br />
Literatura 1. Podręczniki z zakresu inżynieria oprogramowania w projektach<br />
informatycznych (Górski, Subieta, Szejko,...).<br />
2. Artykuły i materiały konferencji ITiCSE.<br />
3. Prace dyplomowe WETI PG.<br />
Uwagi <strong>Temat</strong> adresowany do studentów ZUSM.<br />
Dyplomant<br />
- 27 -
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong><br />
Model procesu wytwarzania z użyciem wzorców etyki komputerowej<br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
<strong>Temat</strong> w j. angielskim Software Development Process Model Extended with Computer Ethics<br />
Patterns<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Stanisław Szejko<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Identyfikacja sytuacji problemowych i decyzyjnych w cyklu życia<br />
oprogramowania z zakresu prawa i etyki (ethical hot-spots) oraz<br />
wzorców wspierających ich rozwiazywanie.<br />
Sformułowanie modelu procesu wytwórczego zawierającego ethical hotspots<br />
i wzorce odpowiadających im postępowań<br />
Zadania do wykonania 1. Analiza literaturowa zagadnień etyki komputerowej i zgodności z<br />
prawem prowadzenia projektów informatycznych – problemów, case<br />
studies, wzorców postępowania.<br />
2. Analiza oprogramowania Bazy danych wzorców etyki komputerowej<br />
3. Identyfikacja częstych problemów decyzyjnych w procesie wytwarzania<br />
i pielęgnacji oprogramowania; identyfikacja i zapropo-nowanie<br />
wzorców ich rozwiązania – rozwinięcie zawartości Bazy<br />
4. Wybór procesu wytwarzania i specyfikacja modelu rozszerzonego o<br />
użycie wzorców (z wykorzystaniem notacji BPMN, SPEM/UML lub<br />
innej).<br />
5. Przykład praktycznej realizacji procesu wykorzystania<br />
Literatura 1. ACM/IEEE Code of Ethics and Professional Conduct for Software<br />
Engineer. http://www.acm.org/constitution/code.html .<br />
2. T. Bynum, S. Rogerson: Ethical Decision Making and Case Analysis in<br />
Computer Ethics. Blackwell Publ., 2003.<br />
3. Materiały konferencji ETHICOMP oraz warsztatów PSE 2003.<br />
4. Literatura z zakresu wzorców programowych (Fowler, Gamma &al.,<br />
Coplien, wykłady Projektowania Systemów Obiektowych).<br />
5. Prace dyplomowe WETI PG (Dzierżak 2007).<br />
Uwagi Możliwa praca dwuosobowa.<br />
<strong>Temat</strong> adresowany do studentów ZUSM.<br />
Pierwszeństwo wyboru dla studentów EFS (po kursie etyki komputerowej<br />
S. Rogersona).<br />
Przydatna dobra znajomość języka angielskiego.<br />
Dyplomant<br />
- 28 -
<strong>Temat</strong> <strong>pracy</strong> <strong>dyplomowej</strong><br />
<strong>magisterskiej</strong><br />
Katedra Inżynierii Wiedzy 2009<br />
System wspomagający rozliczanie finansowe studiów zaocznych<br />
wykonany metodyką SCRUM<br />
<strong>Temat</strong> w j. angielskim Accounting Support System for Extramural Studies by Means of SCRUM<br />
Methodology<br />
Opiekun <strong>pracy</strong> dr inż. Stanisław Szejko<br />
Konsultant <strong>pracy</strong><br />
Cel <strong>pracy</strong> Rozpoznanie metodyki SCRUM oraz praktyczne określenie i<br />
pomierzenie cech procesu<br />
Opracowanie oprogramowania przydatnego w planowaniu i rozliczaniu<br />
obciążeń Zaocznych Studiów Uzupełniających na WETI .<br />
Zadania do wykonania 1. Analiza literaturowa problematyki metodyk lekkich (agile) i SCRUM.<br />
2. Zaplanowanie oceny i pomiaru procesu wytwarzania metodą SCRUM<br />
3. Wykonanie oprogramowania wspomagającego planowanie i rozliczanie<br />
finansowe Zaocznych Studiów Uzupełniających i jego walidacja;<br />
rejestracja wyników zaplanowanych pomiarów, ocen.<br />
4. Prezentacja uzyskanych rezultatów, zestawienie z dostępnymi danymi<br />
literaturowymi.<br />
Literatura 1. Beck K.: Embracing Change with Extreme Programming. IEEE<br />
Computer, Oct 1999, str. 70-77.<br />
2. Controlled-Chaos Software Development. SCRUM White Paper.<br />
Control Chaos, http://www.controlchaos.com .<br />
3. Manifest metodyk lekkich http://www.agilemanifesto.org .<br />
4. Schwaber K.: Sprawne zarządzanie projektami metodą Scrum. A.P.N.<br />
Promise, 2005.<br />
5. Shore J., Warden S.: Agile Development. Filozofia programowania<br />
zwinnego. Helion, 2008.<br />
6. Szejko S (red.): Metody wytwarzania oprogramowania, MIKOM, 2002.<br />
7. Prace dyplomowe WETI PG (M. Linda).<br />
Uwagi Możliwa praca dwuosobowa.<br />
<strong>Temat</strong> adresowany do studentów ZUSM.<br />
Oprogramowanie pod Windows (VBExcel?).<br />
Dyplomant<br />
- 29 -