MIROSLAV SAMARDŽIĆ POLOŽAJ MANJINA U VOJVODINI (1998 ...

Drugostepeni postupak vodi se na srpskom jeziku, a stranke pripadnici narodnosti imaju pravo da se služe
svojim jezikom na način utvrđen 16 i 17 članom, tj kao na područjima na kojima jezici narodnosti nisu u
službenoj upotrebi. Drugostepeno rešenje, odluku, zapisnik, podneske, isprave i druga pismena u
drugostepenom postupku i u vezi s njim prevodi prvostepeni organ ili organizacija na jezik odnosno na
jezike na kojima je vođen prvostepeni postupak (čl.15).
Na područjima na kojima jezici narodnosti nisu u službenoj upotrebi organi odnosno organizacije koje
vode postupak dužni su da pripadnicima narodnosti koji kod njih ostvaruju svoja prava i obaveze
obezbede da u postupku pred ovim organima upotrebljavaju svoj jezik i pismo, da na svom jeziku
podnose molbe, žalbe, tužbe, predloge i druge podneske, da im se, na njihov zahtev, na njihovom jeziku
dostavljaju otpravci rešenja, presuda i drugih akata kojima se rešava o njihovim pravima i obavezama,
kao i svedočanstva, uverenja, potvrde i druga pismena. Postupak se vodi uz pomoć tumača ako službeno
lice koje vodi postupak ne poznaje u dovoljnoj meri jezik narodnosti. Troškove prevođenja snosi organ
odnosno organizacija kod koje se vodi postupak (čl.16 i 17). Odredbe čl. 16 i 17 shodno se primenjuju u
postupku pred Ustavnim sudom Srbije.
Na područjima na kojima su u službenoj upotrebi i jezici narodnosti svedočanstva o stečenom
obrazovanju, kada je nastava izvođena na jeziku narodnosti, druge javne isprave kao i druge isprave koje
su od interesa za ostvarivanje zakonom utvrđenih prava građana, na zahtev pripadnika te narodnosti,
izdaju se i na njihovom jeziku. U tim opštinama propisana evidencija vodi se i na jezicima narodnosti, a
obrasci javnih isprava za potrebe tih područja štampaju se dvojezično: na srpskom jeziku i jeziku svake
narodnosti čiji je jezik u službenoj upotrebi (čl.18). Na ovim područjima nazivi mesta i drugi geografski
nazivi, nazivi ulica i trgova, organa i organizacija, saobraćajni znaci, obaveštenja i upozorenja za javnost i
drugi javni natpisi ispisuju se i na jezicima narodnosti (čl.19).
Firma preduzeća, ustanove i drugog pravnog lica ispisuje se na srpskom jeziku i na jeziku narodnosti koji
je u službenoj upotrebi u opštini u kojoj je sedište tog subjekta.
Firma se može ispisati i na jeziku narodnosti koji je u službenoj upotrebi u mestu poslovanja. Pravno lice
nije dužno da ispisuje na srpskom jeziku, odnosno na jeziku narodnosti, firmu ili njen deo koji se koristi
kao robni znak, bez obzira na njegovo jezičko poreklo (čl. 20).
Za kršenje odredbi o ispisivanju javnih naziva propisane su novčane kazne.
Sredstva potrebna za ostvarivanje službene upotrebe jezika i pisma obezbeđuju organi odnosno
organizacije u kojima se ostvaruju prava i obaveze utvrđene ovim zakonom (čl.21).
Nadzor nad sprovođenjem odredaba ovog zakona vrše, u okviru svog delokruga, ministarstva nadležna za
poslove u oblasti uprave, saobraćaja, urbanizma i stambeno-komunalnih poslova, prosvete, kulture i
zdravstva (čl. 22 ).
Republičkim Zakonom o ličnoj karti ("Službeni glasnik" br.15/74, 54/77, 57/80, 40/88, 45/88, 53/93,
67/93, 48/94) utvrđeno je da se tekst obrasca lične karte štampa na srpskohrvatskom jeziku "i na drugim
jezicima naroda i narodnosti kojima je ustavom obezbeđena ravnopravnost upotrebe jezika". Podaci u
obrascu lične karte ispisuju se na jezicima naroda i narodnosti u skladu sa zakonom (čl.20).
Nazivi opština, naseljenih mesta i katastarskih opština utvrđeni su Zakonom o teritorijalnoj organizaciji
Republike Srbije i lokalnoj samoupravi ("Službeni glasnik RS br. 47/91, 79/92, 82/92, 47/94) ili na
osnovu njega (čl.3). Vlada može promeniti naziv postojećeg naseljenog mesta kao i katastarske opštine po
prethodno pribavljenom mišljenju skupštine opštine. Inicijativu za promenu naziva naseljenog mesta,
određivanje naziva novoobrazovanog naseljenog mesta može pokrenuti zaintresovana skupština opštine i
drugi organi i organizacije. U slučaju spora o načinu ispisivanja naziva naseljenog mesta na jeziku
narodnosti u skladu sa zakonom taj način ispisivanja utvrđuje van upravnog postupka Ministarstvo pravde
i o tome obaveštava nadležne organe (čl.7).
Skupština opštine utvrđuje nazive za delove naseljenog mesta (ulice, trgove) uz saglasnost ministarstva
nadležnog za poslove urbanizma (čl.8).
Tekst pečata republičkih organa, organa autonomnih pokrajina, gradova i opština ispisuje se na
srpskohrvatskom jeziku, ćiriličnim pismom. Tekst pečata organa u autonomnoj pokrajini i organa
određenih teritorijalnih jedinica u autonomnoj pokrajini ispisuje se na srpskohrvatskom jeziku, ćiriličnim
pismom, a može se ispisivati i latiničkim pismom i na jeziku i pismu narodnosti, u skladu sa zakonom (
Zakon o pečatu državnih i drugih organa, "Službeni glasnik Republike Srbije", 11/91).
1.2.1. Objavljivanje propisa
Članom 6 Zakona o objavljivanju saveznih zakona, drugih propisa i opštih akata (Sl. list SRJ 53/92)
utvrđeno je da se savezni propisi objavljuju na srpskom jeziku, ekavskog i ijekavskog izgovora, ćiriličnim
pismom, latiničnim pismom u skladu sa saveznim zakonom. Savezna vlada se stara da se savezni zakoni
4