Read the New Testament - Splash page of Scripture Earth
Read the New Testament - Splash page of Scripture Earth
Read the New Testament - Splash page of Scripture Earth
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
KAIMANAꞌO<br />
TOMINKARU PARADAN<br />
Wapichan Paradan Idaꞌanaꞌo<br />
The Suriname Bible Society
Illustrations on <strong>page</strong>s 9, 22, 41, 52, 83, 89, 93, 100, 137, 143, 147,<br />
180, 188, 207, 234, 237, 241, 245, 249, 261, 280, 286, 310, 318, 331,<br />
333, 339, 345, 364, 389, 396, 619, 621, 624, 629, 630, 691 and 707,<br />
used by permission <strong>of</strong> <strong>the</strong> ©1978 David C. Cook Publishing Co.<br />
Illustrations on <strong>page</strong>s 64, 114, 153, 204, 728 and 735,<br />
are used by permission <strong>of</strong> Horace Knowles<br />
©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995.<br />
Illustrations on <strong>page</strong>s 59, 68, 92, 119, 122, 130, 223, 276, 336, 339,<br />
533, 725, 725 and 735, by Louise Bass<br />
©The British & Foreign Bible Society, 1994.<br />
Illustrations on <strong>page</strong>s 49, 731 and 733 by Horace Knowles and revised<br />
by Louise Bass © The British and Foreign Bible Society, 1994.<br />
The illustrations on <strong>page</strong>s 34 and 151 by Darwin Dunham,<br />
© The United Bible Societies.<br />
The illustration on <strong>page</strong> 187 by Nan Pollard<br />
© 1998 Standard Publishing Company. Used with permission.<br />
Part <strong>of</strong> <strong>the</strong> funds for publishing <strong>the</strong> Wapishana <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> were<br />
provided by <strong>the</strong> Jesuit Missions. Wycliffe Bible Translators also<br />
provided part <strong>of</strong> <strong>the</strong> funds for publication and typesetting support.<br />
Additional copies available from:<br />
Guyana Bible Society<br />
Lot 83 Albert St.<br />
Bourda, Georgetown Guyana<br />
First edition<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in <strong>the</strong> Wapishana language<br />
Guyana, South America<br />
wap 1.6M<br />
© Suriname Bible Society, 2012<br />
© Guyana Bible Society, 2012<br />
www.<strong>Scripture</strong><strong>Earth</strong>.org<br />
Creative Commons (Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0)<br />
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/<br />
You may copy, redistribute and transmit for non-comercial purposes.<br />
You must include <strong>the</strong> original copyright notice and license notices.<br />
You cannot sell or modify.
Diꞌoraz kaarita dauꞌaꞌo<br />
Diꞌoraz saada-kariwai kaarita, <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> wuruꞌu. Wapichan<br />
idaꞌan udakota-kao ‘Kaimanaꞌo Kuwai’ kii. Kainaꞌa 27 ubuu-tinpan.<br />
Wuruꞌu saada-kariwaiz, aonaa pidan kuwaa mani karikaonan. Mazan<br />
umanawunuꞌo Tominkaru paradan, ipai pidan atiꞌo. Jesus poitorunao<br />
saadan dono wuruꞌu Kaimanaꞌo Kuwai, ĩsaadanuz Greek paradan idaꞌan.<br />
Kotuaꞌiki uruu daunaꞌan, usaada-kaoaꞌa naa baꞌoran kaduz parada-karu<br />
kida idaꞌan. Atii dobata amazada uruu daunaꞌan, uruꞌu naa usaada-kao<br />
English idaꞌan. Atii kai, pabiꞌinaaka kidaꞌo parada-karu idaꞌanaꞌa naa<br />
usaada-kao.<br />
Aizii diꞌi usaada-kao Wapichan paradan idaꞌanaꞌa naa.<br />
Usaada-kao dono wuruꞌu Kaimanaꞌo Kuwai Wapichan paradan diꞌiti,<br />
pabiꞌinaakaꞌo Bible kaduz kaiwaa-kao. Kainaꞌaꞌo kapam pidannao aitapaꞌo<br />
Hebrew naꞌiki Greek paradan, ĩnqqao kaminkaꞌutaꞌo usaada-kao Wapichan<br />
paradan idaꞌan.<br />
Aizii wuruꞌu Kaimanaꞌo Kuwai, saada-kariwaiz Wapichan idaꞌan,<br />
usaada-kao kaiꞌoraz Wapichannao paradauzon kaduz kawanaꞌatiꞌo,<br />
mashaꞌapannaa kizi pidan aitaanuz. Pabiꞌi kida puikodan nii English<br />
idaꞌanaꞌo parada-karu kida kaiwaa-kao. Ushaꞌapanum kauꞌan, kainaꞌa<br />
wadakotan pabiꞌi kida aimaakan English idaꞌan. Wuru kaduz kidaꞌa: bread,<br />
yeast, wine, bed, lamp, gold naꞌiki mile. Kainaꞌa kapam aimaakan kida<br />
aonaa waaitapan naꞌapam udakota-kao Wapichan idaꞌan, wuru kaduz<br />
kidaꞌa: harp, camel, synagogue, Pharisee, Sadducee, bear, dragon, grape,<br />
olive, naꞌiki sulfur. Uruu idiꞌo usaada-kao English dakotan kawan.<br />
Aizii kaarita tokon itinapu, kainaꞌa Parada-karu Mashaꞌapannaadakinao,<br />
kaminkaꞌutaꞌo nii pidan aitapan kaiwaa-kariwai dadaraꞌo<br />
parada-karu. Panaadon parada-karu baꞌoran kaduz pidannao kaiwauzonii,<br />
oo kotuaꞌo pidannao kaiwauzonii.<br />
Aizii, puikodan dono parada-karu bracket [ ] nazoꞌaꞌo usaadinpan,<br />
ukainaabata-kao aonaa usaadinpan naꞌapa kotuꞌu kidaꞌo saada-kariwai<br />
idaꞌa. Mazan pabiꞌi kida baꞌoran kaarita idaꞌa, naꞌapa usaadinpan.<br />
Waaitaan dono diꞌoraꞌa kaarita, Tominkaru Paradanuz, waaitapan<br />
nii Jesus Christ, uruu kakupaꞌo Tominkaru Paradan. Jesus kowaadan,<br />
Tominkaru kainaabatan nii waꞌati Kaimanaꞌo Doronaa idaꞌan naꞌapaꞌoram<br />
wuruꞌu saada-kariwaiz. Ukauꞌan ipai saadinpaꞌoraz Tominkaru Paradan<br />
diꞌoraꞌa kaarita idaꞌaꞌoraz, Tominkaru aipan kawanaꞌatiꞌo usaada-kao<br />
wuruꞌu. (Puawunuta 2 Timothy 3:16-17 idaꞌa.)<br />
Aonaa baudaꞌapaꞌo choochi diꞌikiꞌo pidannao mani wuruꞌu saadaꞌoraz<br />
Kaimanaꞌo Kuwai Wapichan idaꞌan. Ukauꞌan aonaa baudaꞌapaꞌo choochi<br />
atiꞌo mani wuruꞌu usaada-kaoaz. Mazan usaada-kao ipai aitapainao<br />
Wapichan paradan atiꞌo, wamishida kizi Jesus Christ, uruu mishiꞌo<br />
Tominkaru dani. Wamishidan dono, wazaamatan nii karikaonanuꞌo<br />
kakupa-karu.<br />
iii<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Kaarita Uu Kida<br />
Diꞌoraz kaarita dauꞌaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iii<br />
Kaarita Uu Kida . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iv<br />
Kaarita Kida Kainaabatinpan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v<br />
Mat<strong>the</strong>w Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai. . . . . . . . . . . . . .Mat<strong>the</strong>w . . . . . . . . . . . 1<br />
Mark Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai . . . . . . . . . . . . . . . .Mark. . . . . . . . . . . . . 87<br />
Luke Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai. . . . . . . . . . . . . . . . .Luke . . . . . . . . . . . . 140<br />
John Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai . . . . . . . . . . . . . . . . .John . . . . . . . . . . . . 246<br />
Apostlenao Shaꞌapaapanii Kida Dauaꞌo . . . . . . . . . . . .Acts . . . . . . . . . . . . 307<br />
Paul Kaaritan Rome Iainao Atiꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . .Romans . . . . . . . . . 400<br />
Kiwiiniꞌo Paul Kaaritan Corinth Sannao Atiꞌo . . . . . . .1 Corinthians . . . . . 438<br />
Itamautan Paul Kaaritan Corinth Sannao Atiꞌo . . . . . .2 Corinthians . . . . . 479<br />
Paul Kaaritan Galatia Baara Sannao Atiꞌo . . . . . . . . . .Galatians . . . . . . . . 506<br />
Paul Kaaritan Ephesus Sannao Atiꞌo . . . . . . . . . . . . . .Ephesians . . . . . . . . 520<br />
Paul Kaaritan Philippi Sannao Atiꞌo. . . . . . . . . . . . . . .Philippians . . . . . . . 535<br />
Paul Kaaritan Colosse Sannao Atiꞌo. . . . . . . . . . . . . . .Colossians . . . . . . . 546<br />
Kiwiiniꞌo Paul Kaaritan Thessalonica Sannao Atiꞌo. . .1 Thessalonians . . . 556<br />
Itamautan Paul Kaaritan Thessalonica Sannao Atiꞌo . .2 Thessalonians . . . 566<br />
Kiwiiniꞌo Paul Kaaritan Timothy Atiꞌo. . . . . . . . . . . . .1 Timothy. . . . . . . . 572<br />
Itamautan Paul Kaaritan Timothy Atiꞌo . . . . . . . . . . . .2 Timothy. . . . . . . . 585<br />
Paul Kaaritan Titus Atiꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Titus . . . . . . . . . . . . 596<br />
Paul Kaaritan Philemon Atiꞌo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Philemon . . . . . . . . 603<br />
Kaarita Saada-kariwai Hebrewnao Atiꞌo . . . . . . . . . . .Hebrews . . . . . . . . . 606<br />
James Saadanii Kaarita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .James . . . . . . . . . . . 637<br />
Kiwiiniꞌo Peter Kaaritan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 Peter . . . . . . . . . . 647<br />
Itamautan Peter Kaaritan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 Peter . . . . . . . . . . 658<br />
Kiwiiniꞌo John Kaaritan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 John. . . . . . . . . . . 665<br />
Itamautan John Kaaritan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 John. . . . . . . . . . . 675<br />
Idikinautan John Kaaritan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3 John. . . . . . . . . . . 677<br />
Jude Saadanii Kaarita. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Jude . . . . . . . . . . . . 679<br />
Jesus Aida-kidanii John Ati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Revelation . . . . . . . 683<br />
Glossary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 724<br />
Tominkaru Dapu naꞌiki panibazoo tumaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 737<br />
iv<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Kaarita Kida Kainaabatinpan<br />
Mat<strong>the</strong>w<br />
Mark<br />
Luke<br />
John<br />
Acts<br />
Romans<br />
1 Corinthians<br />
2 Corinthians<br />
Galatians<br />
Ephesians<br />
Philippians<br />
Colossians<br />
1 Thessalonians<br />
2 Thessalonians<br />
1 Timothy<br />
2 Timothy<br />
Titus, Philemon<br />
Hebrews<br />
James<br />
1 Peter, 2 Peter<br />
1 John, 2 John, 3 John, Jude<br />
Revelation<br />
Mat<br />
Mark<br />
Luke<br />
John<br />
Acts<br />
Rom<br />
1Cor<br />
2Cor<br />
Gal<br />
Eph<br />
Phil<br />
Col<br />
1Thes<br />
2Thes<br />
1Tim<br />
2Tim<br />
Titus, Phm<br />
Heb<br />
Jas<br />
1Pet, 2Pet<br />
1Jn, 2Jn, 3Jn, Jude<br />
Rev<br />
v<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Mat<strong>the</strong>w<br />
Mat<br />
Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita Mat<strong>the</strong>w saadanii Tominkaru naꞌiki udani Jesus Christ<br />
dauaꞌo. Mat<strong>the</strong>w, uruu 12 apostlenao bii ikiꞌo. Uapostle-tinan uaꞌii zii, uruu<br />
zaamaapauz tax puraatannaa, a mazan Jesus zaamatan uruu kaudinaꞌo nii<br />
paꞌati, uruu idi uwaꞌakan pakaudin-kizi. (Puawunuuta Mat<strong>the</strong>w 9:9-13 idaꞌa.)<br />
Mark naꞌiki Luke saadanii kaarita idaꞌa Mat<strong>the</strong>w uu dakota-kao Levi kii.<br />
Pakaaritan idaꞌa kiwiitapa Mat<strong>the</strong>w kowaadan kanom Jesus Christ<br />
dokozu-daunnao nii. Ukowaadan uruu King David Takaan-daun, ukauꞌan<br />
Mat<strong>the</strong>w dakotan uruu David dani kii. Mat<strong>the</strong>w kowaadan uruu wuruꞌu<br />
Christ, Jewnao zaudapaniaz, prophetnao kowaadauzon idi kotuaꞌa naa ĩꞌati<br />
Tominkaru dyuudan nii ĩzannaa nii naꞌiki ĩnaobanaa nii. (Hebrew paradan<br />
idaꞌan udakota-kao Messiah kii.)<br />
Naꞌiki ukowaada naꞌapam Jesus kaudinan maꞌozakaꞌo idaꞌan, ushaꞌapata<br />
umanawun kidaꞌo aimaakan aonaꞌo pidan kaꞌiitan pashaꞌapatan. Ukakuda<br />
karinainao pidannao, usoꞌota oiaꞌo doronainao pidannao ai, naꞌiki ukadishita-kida<br />
mawakainao.<br />
Iriba Mat<strong>the</strong>w kowaadan Jesus kakinaopan dauꞌu pidannao. Ukakinaopan<br />
sakitapaꞌo mashaapa-karu dauaꞌo chapter 5, 6 naꞌiki 7 idaꞌa; ukakinaotan<br />
12 paꞌapostlennao chapter 10 idaꞌa; ukowaadan diꞌitinapa-kinai kuwai kida<br />
Tominkaru naobanai-tinan dauaꞌo chapter 13 idaꞌa; utominapa-kidan daꞌanainao<br />
paugaru kaimanaꞌo mashaapa-karu dauaꞌo chapter 18, 19 naꞌiki 20<br />
idaꞌa; naꞌiki ukowaadan amazada katokon-tinan dauaꞌo chapter 24 naꞌiki<br />
25 idaꞌa.<br />
Mat<strong>the</strong>w kowaada naꞌapam Jesus zowii-kao, naꞌiki ukadishitan pamawakakizi<br />
iki. Ukowaada naꞌapam udyuudan apostlenao kakuwaapaꞌanan paꞌati<br />
ipai amazada kawanaꞌati, naꞌiki uaipan ĩzaamatan papidanannao nii.<br />
(Puawunuuta Mat<strong>the</strong>w 28:16-20 idaꞌa.)<br />
a zaamaapauzo tax puraatannaa: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapan<br />
naada-kinao diꞌii.<br />
1<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 1<br />
2<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Jesus dokozu-daunnao . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-17<br />
Jesus Christ shakatan . . . . . . . . . . . . . . . . 1:18—2:23<br />
John Chikaawunuupauzo kaudin-kizi dauaꞌo . . . . . . . 3:1-12<br />
Jesus chikaawunuu-kao naꞌiki utiwaa-kidapa-kao . . 3:13—4:11<br />
Jesus kaudinan Galilee Baara ii aka . . . . . . . . . 4:12—18:35<br />
Jesus kaudinaanan pamakopan dono Jerusalem iti . 19:1—20:34<br />
Jesus shaꞌapatanii kida, pazowii-kao uaꞌii . . . . . . 21:1—26:46<br />
Jesus zaamata-kao, naꞌiki uzowii-kao . . . . . . . . 26:47—27:66<br />
Jesus kadishitan pamawaka-kizi iki,<br />
naꞌiki uaidinan pidannao ati . . . . . . . . . . . . . . 28:1-20<br />
Diꞌoraz Jesus dokozu-daunnao<br />
kainaabatinapa-kinaa<br />
(Luke 3:23-38)<br />
1 1 Diꞌo raz kuwai idaꞌa kakuwaapa-karu<br />
Jesus Christ<br />
dokozu-daun nao saka di nan ikiꞌo<br />
dauꞌa naꞌo. b Jesus Christ, uruu King<br />
David takaan-daun, naꞌiki David,<br />
uruu Abra ham takaan-daun.<br />
2 Diꞌi naa ĩꞌuu kida saka dina nuꞌu<br />
Abra ham diꞌikiꞌo atii King David<br />
idaꞌati: Abra ham dani uu Isaac; Isaac<br />
dani uu Jacob; Jacob dani uu Judah<br />
naꞌiki kai naꞌa baꞌo ran uꞌina wuzu nao;<br />
3 Judah dai nao uu Perez naꞌiki Zerah<br />
(ĩdaro uu Tamar); Perez dani uu<br />
Hezron; Hezron dani uu Ram; 4 Ram<br />
dani uu Ammina dab; Ammina dab<br />
dani uu Nahshon; Nahshon dani uu<br />
Salmon; 5 Salmon dani uu Boaz (Boaz<br />
daro uu Rahab); Boaz dani uu Obed<br />
(Obed daro uu Ruth); Obed dani uu<br />
Jesse; 6 Jesse dani uu King David.<br />
Aizii diꞌi Jesus Christ dokozudaun<br />
nao dauꞌa naꞌo King David<br />
diꞌikiꞌo, atii pataruba nao naꞌakan<br />
idaꞌati Israelite nao pawiizi iki Babylon<br />
iti: David dani uu Solo mon<br />
(Solo mon daro Uriah dai aro-daun);<br />
7 Solo mon dani uu Rehoboam;<br />
Rehoboam dani uu Abijah; Abijah<br />
dani uu Asa; 8 Asa dani uu Jehoshaphat;<br />
Jehosha phat dani uu Jehoram;<br />
Jehoram dani uu Uzziah; 9 Uzziah<br />
dani uu Jotham; Jotham dani uu<br />
Ahaz; Ahaz dani uu Hezekiah;<br />
10 Hezekiah dani uu Manas seh;<br />
Manas seh dani uu Amon; Amon<br />
dani uu Josiah; 11 Josiah dani uu<br />
Jehoia chin c naꞌiki kai naꞌa baꞌo ran<br />
uꞌina wuzu nao.<br />
12 Aizii pataruba nao naꞌakan<br />
dau naꞌa naꞌo Israelite nao Baby lon<br />
iti atii Jesus Christ idaꞌa tiꞌi dauꞌanaꞌo:<br />
Jehoia chin dani uu Shealtiel;<br />
Shealtiel dani uu Zerub babel;<br />
13 Zerub babel dani uu Abiud; Abiud<br />
b 1:1 Jew nao kaduz umana wunuꞌo ĩꞌati wuruꞌu kai naaba tinapa-karuz padokozudaun<br />
nao diꞌiki. c 1:11 Jehoiachin: baꞌo ran uꞌuu Jeconiah<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
3<br />
MATTHEW 1, 2<br />
dani uu Eliakim; Eliakim dani<br />
uu Azor; 14 Azor dani uu Zadok;<br />
Zadok dani uu Achim; Achim<br />
dani uu Eliud; 15 Eliud dani uu<br />
Eleazar; Eleazar dani uu Matthan;<br />
Matthan dani uu Jacob; 16 Jacob<br />
dani uu Joseph, uruu Mary daiaruz;<br />
Mary dani uu Jesus, Jesus uruu<br />
wuruꞌu dakota-kari waiz Christ d nii.<br />
17 Ukauꞌan 14 ĩto nazi naa aitin pan<br />
Abra ham diꞌikiꞌo atii David idaꞌati.<br />
Naꞌapa uaitin pan iriban koshan<br />
14 David diꞌikiꞌo atii ĩtaruba nao<br />
naꞌakan donoꞌo idaꞌa tiꞌi ĩdyaun<br />
Baby lon iti; naꞌiki naꞌapa uaitin pan<br />
ĩiriban koshan ĩtaruba nao naꞌakan<br />
dau naꞌan ĩdyaun Baby lon iti atii<br />
Christ idaꞌati.<br />
Jesus shakatan dauaꞌo<br />
(Luke 2:1-7)<br />
18 Kaika paꞌo daꞌi Jesus Christ<br />
shaka tauzo nuꞌu. Jesus daro Mary,<br />
Joseph taapa niꞌi naa pazaa ma tan<br />
niꞌo pau dai aro nii. Mazan ĩzaamataa<br />
kan uaꞌii, Mary kau danin naa.<br />
Wuruꞌu okau dani nuz Kai manaꞌo<br />
Doro naa idaꞌanaꞌo. 19 Aizii Joseph<br />
kai manaꞌo pidan uruu, ukauꞌan<br />
aonaa ubaꞌa zoo tin-kidaꞌa zon Mary<br />
iribaꞌo pidan bii ii, udiꞌitin pan<br />
paꞌidaꞌa sodi naꞌa pam nii pamarinaꞌa<br />
tan pamazi daꞌa zon otuma.<br />
20 Joseph daꞌa wuꞌu kan padiꞌitinpan<br />
puꞌu tuu kii. Sariapa Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo angel kaa wan uꞌidaꞌati<br />
uzan daꞌa wun ii. Naꞌiki ukian uꞌati,<br />
“Joseph, King David takaan-daun,<br />
aonaa putari aꞌa naꞌa pumazi dan<br />
Mary tuma. Aonaa naꞌa paꞌo ram<br />
idaꞌanaꞌo mani kari kao nan wuruꞌu<br />
okau dani nuz, mazan Kai manaꞌo<br />
Doro naa maꞌo za kan idaꞌanaꞌo<br />
wuruꞌu okau dani nuz. 21 Okau danipan<br />
an, daonai oraꞌo nii odani nii.<br />
Naꞌiki Jesus e kii paꞌi pudakota uꞌuu,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan ukazan naa tan<br />
nii papidanan nao ĩꞌoian ai,” ukian<br />
uꞌati.<br />
22 Aizii wuruꞌu naꞌa paꞌo raz shaꞌapan,<br />
Tomin karu Para dan mishii nan<br />
ukia nuz paprophetin idaꞌan: 23 “Kainaꞌaꞌo<br />
nii bau daꞌapa paꞌinaꞌo zun,<br />
aonaꞌo zii okii tauzo-kao kau danin<br />
nii dao nai ora idi. Uruu Immanuel<br />
kii-karu nii udauꞌan, watumaꞌo<br />
Tomin karu kiaꞌo wuruꞌu kii-karuz.”<br />
24 Joseph pokodaꞌa kan, sariapa<br />
umishi dan Tomin karu diꞌikiꞌo angel<br />
para dan paꞌati. Uruu idi umazidan<br />
Mary tuma. 25 Mazan aonaa<br />
naꞌa painim ukiaa pau zon Mary,<br />
atii naꞌapa okau dani pan. Joseph<br />
kaꞌuu tan naa wuruꞌu korai dao naaz<br />
Jesus kii.<br />
Aitapaabainao pidannao<br />
dorotapaꞌanan Jesus<br />
2 1 Aizii Jesus shaka tan dono<br />
Beth lehem ii, Judea Baara<br />
iaꞌo raz, naꞌapain Herod king nii<br />
naꞌii. Uruu dono muna poꞌo waoko<br />
ikiꞌo pidan nao kaa wan Jeru salem<br />
ati. Wuruꞌu ĩnaouz diꞌita pauzo nao<br />
wizi. 2 Sariapa ĩpishaan naꞌii sannao,<br />
ĩkian, “Naꞌiam dii korai dao naa<br />
Mat<br />
d 1:16 Christ: Uruu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
Christ dauaꞌo kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
e 1:21 Jesus: Tomin karu kazan naa tan, kiaꞌo wuruꞌu uꞌuuaz.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 2<br />
4<br />
shaka tan king niꞌo raz Jew nao ati?<br />
Watukapa ukai naa ribi naa wizi aidinan<br />
waoko iki. Uruu idiꞌo wawaꞌa tin<br />
wakodo ruꞌu kaꞌa nan uꞌati unao banain<br />
idi.”<br />
3 Aizii King Herod abata wuruꞌu<br />
ĩpishaa nuz pidan nao naꞌapa, aonaa<br />
unau dapa nuz, tuu kii utoꞌo raꞌa kan.<br />
Aizii Jeru salem san nao naꞌapa<br />
kapam. 4 Ukauꞌan King Herod baokopa<br />
tan faadaa nao zowau naa nao,<br />
naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />
dauꞌu. Naꞌiaꞌa naa upishaan<br />
ĩdyaun, “Naꞌiam nii dii wuruꞌu<br />
nao ba nai niꞌo raz shaka tan, Christ<br />
kii-kizaiz?”<br />
5 “Beth lehem ii, Judea Baara<br />
iaꞌo raz,” ĩkian uꞌati. “Naꞌapa Tominkaru<br />
dyuu dan paprophetin saa dan<br />
udauꞌan. Kaika paꞌa ukia nuꞌu:<br />
6 ‘Pugaru Beth lehem, Judah<br />
Baara<br />
f<br />
iaꞌo raz,<br />
umana wunuꞌo nii, baꞌo ran<br />
wii zai nao naꞌan kidaꞌo ai.<br />
Ushaꞌapa num idi puꞌidiꞌi kiꞌo<br />
nii nao ba nai niꞌo tominan.<br />
Uruu taa paꞌo nii naꞌiki naꞌakapaꞌo<br />
nii kai manaꞌo idaꞌan<br />
õpida nan nao Israelite naouz<br />
kaznizo taa piki kawan.’ ” g<br />
7 Sariapa King Herod dapadakidan<br />
wuruꞌu tawarai nao<br />
aitapaa bai naouz. Aonaa uai tapa-kao<br />
ukada koin pan ĩtuma. Paꞌidi waru<br />
sodi upishau tan ĩdyaun, naꞌa paꞌoram<br />
naa ukotuꞌan ĩtuka pan wuruꞌu<br />
wizi aidi nan, nao ba nai shaka tan<br />
kai naa riba naaz. Ukauꞌan ĩkowaada<br />
uꞌatiz. 8 Udaunaꞌan udyuu dan naa<br />
ĩdyaun Beth lehem iti. Ukian ĩꞌati,<br />
“Udoro tan kaꞌa naa wuruꞌu koraidao<br />
naaz. Aizii uiko dan donozu,<br />
ukowaada paꞌi õꞌati, õmako naka<br />
kizi õkodo ruꞌuka kizi uꞌati kapam<br />
unao ba nain idi.”<br />
9-10 Paabata paꞌa kan dau naꞌan,<br />
naꞌa pam King Herod kian paꞌati,<br />
ĩdoba tan naa. Sariapa wuruꞌu ĩtukapauzo<br />
niaz wizi aidi nan naa ĩꞌati<br />
koshan. Uruu idi ukauꞌan ĩkonaukian<br />
tuu kii. Naꞌiki wuruꞌu wizi<br />
makon ĩꞌuaꞌati atii umashaa dinan<br />
dokoꞌo korai dao naa mashaapakizi<br />
kabaun paꞌina mun. 11 Ĩkaa wan<br />
kabaun idaꞌati, naꞌiki ĩmoro taꞌa kan<br />
naa. Uruꞌu naa ĩtuka pan naꞌii wuruꞌu<br />
korai dao naaz, padaro Mary tuma.<br />
Sariapa ĩkodo ruꞌu kan ukanaapu ati<br />
unao ba nain idi. Udaunaꞌan ĩsoꞌotaꞌa<br />
kan naa panaꞌa ka pa nii kida,<br />
gold naꞌiki frankin cense naꞌiki<br />
myrrh, h ĩtaan kidaz mawi nipi naadaun<br />
uꞌati. 12 Udaunaꞌan ĩkiwan<br />
panaꞌa naꞌa naa pawaꞌati-kizi ai,<br />
aonaa ĩmakouaꞌa kan King Herod<br />
idaꞌan. Ĩshaꞌa pai napa nuz kaika paꞌa<br />
Tomin karu kaki nao wan idiꞌo pazandaꞌa<br />
wun ii ĩdyaun.<br />
Joseph naꞌiki udaiaro Mary<br />
kidoapa-kidan paudani Jesus<br />
13 Tawarai nao kiwaꞌa kan daunaꞌan,<br />
Tomin karu dyuu dan angel<br />
kaku waa paꞌa nan Joseph ati uzandaꞌa<br />
wun ii. Ukian uꞌati, “Pumako<br />
kai, punaꞌaka wuruꞌu korai dao-<br />
f 2:6 Judah Baara: uruu Judea Baara g 2:6 Micah 5:2 h 2:11 frankincense naꞌiki<br />
myrrh: kawinipi naꞌo kaduu nuri bai kida.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
5<br />
MATTHEW 2, 3<br />
naaz padaro tuma, pukido apa-kida<br />
ĩdyaun Egypt iti. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan Herod doro tapa-kidaꞌa zon<br />
naa wuruꞌu korai dao naaz naꞌiki<br />
uzowii-kidaꞌa zoo nuz. Punaꞌii paꞌi atii<br />
õdapada-kidan an zii pugaru powaa<br />
ati.” 14 Joseph pokodaꞌa kan, unaꞌa kan<br />
naa wuruꞌu korai dao naaz padaro<br />
tuma Egypt iti. 15 Naꞌii ĩmashaa pan<br />
atii Herod mawa kan. Wuruꞌu naꞌapaꞌo<br />
raz shaꞌa pan Tomin karu Para dan<br />
mishii nan, ukia nuz paprophetin<br />
idaꞌan: “Õdapa dan õDani Egypt iki.” i<br />
Herod dyuudan<br />
daonaioranao sodi kida zowii-kao<br />
16 Aizii Herod aita pan kan<br />
naa naꞌa pam tawarai nao, waoko<br />
ikii naouz marii dan paugaru,<br />
ĩmakiwa kan idi powaa an paꞌidaꞌan,<br />
tuu kii utoꞌo ran. Uruu idi udyuudan<br />
pasoldyaan nao zowian ipai<br />
daonai ora nao sodi kida dyaꞌu tam<br />
wunu kidai nao naꞌiki awuta pai nao<br />
ĩwunun kida, ipai Beth lehem iainao<br />
naꞌiki mao napa kidaꞌo ĩmashaapan.<br />
Ushaꞌa pain pan kaika paꞌa,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aita paa bainao<br />
tawarai nao waoko ikii naouz<br />
kowaa dan kawanaꞌa tiꞌo naꞌa pam<br />
ukotuꞌan naa ĩtuka pan wuruꞌu wizi<br />
aidina nuz. 17 Wuru idaꞌa naꞌa Tominkaru<br />
Para dan mishii nan prophet<br />
Jeremiah kiauzo nuz.<br />
18 “Ramah j ii, pidan nao waꞌidan<br />
abata-kao,<br />
ĩzaa dinan naꞌiki ĩmuraa pan<br />
diiwaꞌo idaꞌan.<br />
Rachel k zaa dinan pau dai nao<br />
dauꞌan,<br />
aonaa omishi dauan<br />
pamashaata-kao<br />
pau dai nao mawa kan idi.” l<br />
Josephnao dyuuda-kaoaꞌa naa<br />
ĩkiwan Egypt iki<br />
19 Aizii King Herod mawakan<br />
dau naꞌan, Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
angel aidi nan Joseph ati uzandaꞌa<br />
wun ii, Egypt ii. 20 Angel kian<br />
uꞌati, “Mawa kaꞌa naa aizii zowiaꞌazoi<br />
naouz wuruꞌu korai dao naaz.<br />
Ukauꞌan punaꞌa kaꞌa naazu padaro<br />
tuma powaa iti Israel iti.” 21 Joseph<br />
pokodaꞌa kan, unaꞌa kan naa ĩdyaun<br />
powaa iti Israel iti. 22 Mazan Joseph<br />
aba tan idi King Herod dani Archelaus<br />
nao ba nai nii Judea Baara ii,<br />
ukauꞌan utarii pamakon naꞌiti.<br />
Mazan uzan daꞌa wun ii Tomin karu<br />
kaki nao wa nuz, uruu idi ĩmakon<br />
Galilee Baara iti, 23 naꞌiaꞌa naa<br />
ukauꞌan ĩmashaa pan wii zai<br />
Nazareth ii. Wuruꞌu naꞌa paꞌo raz<br />
shaꞌa pan Tomin karu Para dan mishiinan<br />
ukia nuz paprophetin idaꞌan:<br />
“Udakota-kao nii Nazareth san.”<br />
John Chikaawunuupauzo<br />
kaudin-kizi dauaꞌo<br />
(Mark 1:1-8; Luke 3:1-18;<br />
John 1:19-28)<br />
3 1 Kotuaꞌiki uruu dau naꞌan John<br />
Chikaa wunuu pauzo saka dan<br />
pakau di nan pakaki nao pan dauꞌu<br />
mapidan takaꞌo ama zada ii aka,<br />
Mat<br />
i 2:15 Hosea 11:1 j 2:18 Ramah: kotuaꞌo wii zai munapo zaꞌo Beth lehem ai.<br />
k 2:18 Rachel: oroo Israelite nao daro. l 2:18 Jeremiah 31:15<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 3<br />
6<br />
Judea Baara iaꞌo raz. 2 Kaika paꞌa<br />
ukakinao pauzo nuꞌo: “Utanawa tinaꞌa<br />
naa uꞌoian ai, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ataꞌa zoo Tomin karu Nao ba nai-tinan<br />
pidan nao ati.” 3 Uruu John dauꞌatiꞌo,<br />
tawa ruꞌu kotuaꞌo raz Tomin karu<br />
prophetin Isaiah saa da nuz. Ukia nuz.<br />
“Pidan kada koin pan diiwa<br />
mapidan takaꞌo ama zada ii<br />
aka.<br />
‘Usaa baꞌa naa nao ba nai mako<br />
kizi nii,<br />
utoma uaꞌii sakita paꞌo<br />
uponaa nii.’ ” m<br />
4 John kamichan toma-kao<br />
camel idi idiꞌo, ukaza dawu tinpan<br />
wuzada-kari wai madai idiꞌo,<br />
naꞌiki uwanyuku nuu nii manorunao<br />
n naꞌiki maaba. 5 Iriba pidan nao<br />
waꞌatin John idaꞌati ĩaba taꞌa nan<br />
ukaku waa pan. Jeru salem, Judea<br />
Baaraꞌaꞌo raz donoi iki, naꞌiki ipai<br />
baꞌo ran wii zai kida Judea Baaraꞌaꞌoraz<br />
diꞌiki, naꞌiki Jordan Waꞌo<br />
zaꞌanai nao ĩmashaa pan kida kaawan<br />
uꞌidaꞌati. 6 Ĩkowaa dan paꞌoian<br />
kida, uruu idi John chikaa wunuuan<br />
ĩdyaun Jordan Waꞌo ii.<br />
7 Iriba Jew nao, ĩdakota-kao<br />
Pharisee nao o naꞌiki Saddu cee nao p<br />
kaa wan John chikaa wunuuapakizi<br />
ati. John tuka pan ĩdyaun<br />
naꞌii, sariapa ukian ĩꞌati, “Unao<br />
kowa zaz nao! Kanom kowaada<br />
uꞌati turuu ukazan naa tinan<br />
Tomin karu pata kaꞌu taꞌa zon ai<br />
unao? 8 Ushaꞌapa taꞌa naa kai man<br />
kidaꞌo aimaa kan, uaida kizi mishi<br />
utanawa tinaꞌa uꞌoian ai. 9 Aonaa<br />
uzauda-kidaꞌa naꞌa unao Abra ham<br />
takaan-daun naoun idaꞌanaꞌo nii<br />
mani ukazan naa tinan uꞌoian ai.<br />
Õkowaa dan nii uꞌati aizii, turuu<br />
Tomin karu toman Abra ham takaandaun<br />
nao nii diꞌo raz kuba kida idiꞌi.<br />
10 Kai naꞌa baro, minzii wa paꞌo raꞌa<br />
naa baro taꞌo nii ata mun kida. Ipai<br />
ata mun wuruꞌu aonaꞌo raz ukaakan<br />
kai man naꞌiki wuruꞌu dikauda<br />
kidaꞌo raz uꞌaka kida, ipaiꞌo nii<br />
ubarota-kao, udaunaꞌan ukabootakao<br />
nii ipai tikazi wuꞌiti.”<br />
11 Udaunaꞌan John kian pidannao<br />
ati, “Õchikaa wu nuu pan unao<br />
wunu idi utanawa tinan dikin<br />
ii uꞌoian ai Tomin karu idaꞌati,<br />
mazan wuru dau naꞌa naꞌa, kainiꞌi<br />
kiꞌo nii chikaa wunuu paꞌo nii<br />
unao tikazi idi naꞌiki Kai manaꞌo<br />
Doro naa idi paꞌan. Uruu kai naꞌiki<br />
uruu powaꞌaꞌo zii umana wunun<br />
õꞌai, aonaa õkaꞌii tan ukaudinkizi.<br />
Upuꞌu zii aonaa õturuan<br />
õnaꞌa kan udaz kidi uꞌidaꞌati. q<br />
12 Kai naꞌaꞌa naa unaꞌaka pan<br />
pawidauapa-kinaa papao riba aka<br />
kida. Ipaiꞌo nii uwidauan kaiman<br />
kidaꞌo papao riba aka, naꞌapa<br />
zaishi widau-kao kawan pamada<br />
ai. Udaunaꞌan usaa baa-kao niꞌi<br />
naa kai man padapu naa iti. Mazan<br />
wuruꞌu dikauda kidaꞌo raz, ipaiꞌo<br />
nii paꞌan ukaboota-kao tikazi<br />
aonaꞌo umaka dau zon wuꞌiti.”<br />
m 3:3 Isaiah 40:3 n 3:4 manorunao: oo chiwao, iribaꞌo raz ĩmashaa pan.<br />
o 3:7 Pharisee: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
p 3:7 Sadducee: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
q 3:11 Poi torui kaudin-kizi wuruꞌu unaꞌa kauzo nuz panao ba naa daz kidi uꞌidaꞌati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
7<br />
MATTHEW 3, 4<br />
John Chikaawunuuan Jesus<br />
Jordan Waꞌo ii<br />
(Mark 1:9-11; Luke 3:21-22)<br />
13 Uruu dono Jesus kaa wan<br />
Galilee Baara iki Jordan Waꞌo ati,<br />
uchikaa wunuu-kidinaꞌa nan John<br />
ati. 14 Mazan aonaa John kaꞌii tan<br />
paaba tan pashaꞌapa tan naꞌa paꞌo<br />
uꞌati, ukauꞌan utiwaan papanaꞌadan<br />
Jesus nyuku nuu. Ukian uꞌati,<br />
“Kanom nii puchikaa wunuu-kidinaꞌa<br />
zon õꞌati? Õgaru mishiꞌo rai man<br />
turuu puchikaa wunuuan.”<br />
15 Mazan Jesus kian uꞌati,<br />
“Naꞌa paꞌo niꞌi naa paꞌan aizii<br />
washaꞌapa tinan, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan washaꞌapa tinaꞌa zon ipai<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati.” Uruu<br />
zii John naꞌapa tan panyuku nuu.<br />
16 Jesus koditaꞌa kan dau naꞌan<br />
wunu diꞌiki pachikaa wunuu-kao<br />
dono, sariapa aokazi daꞌata-kao<br />
uꞌati, naꞌiki utukapa Tomin karu<br />
Doro naa waꞌatin orid kawan, aokazi<br />
ikinapu. Taau, upako tan uꞌidaꞌati.<br />
17 Mashaꞌapa kiaka parada-karu<br />
aokazi ikiꞌo kian, “Diꞌi õDaniꞌi,<br />
õmarai napa nii mana wun, shaꞌapatinaꞌo<br />
õnyuku nuu kawanaꞌati.”<br />
Jesus tiwaa-kidapa-kao<br />
(Mark 1:12-13; Luke 4:1-13)<br />
4 1 Uruu dau naꞌan Kai manaꞌo<br />
Doro naa naꞌakan Jesus<br />
mapidan takaꞌo ama zada diꞌiti, Satan<br />
tiwaa-kidapa kizi uruu naꞌii. 2 Aonaa<br />
kanom Jesus nikan 40 kamoo,<br />
ukauꞌan tuu kii uzama zin. 3 Uruꞌu<br />
naa Satan kaa wan Jesus idaꞌati.<br />
Sariapa ukian uꞌati, “Tomin karu<br />
Danin an pugaru, pudyuuda diꞌoraz<br />
kuba kida tominan bread nii.”<br />
4 Mazan Jesus kian uꞌati, “Tominkaru<br />
Para dan saada-kari waiz kian,<br />
‘Aonaa pidan mashaa pan soo bread<br />
idaꞌan mani kari kao nan. Mazan<br />
aiapa-karu nii Tomin karu diꞌikiꞌo raz<br />
parada-karu mashaapa-kinai nii.’ ” r<br />
5 Udaunaꞌan Satan naꞌakan<br />
Jesus Jeru salem kai manaꞌo raz wiizai<br />
iti. Ukadi shita-kida nuz dokoaꞌo<br />
Tomin karu Dapu dokoo-din pan<br />
paawa ii mana wun, 6 naꞌiki ukian<br />
uꞌati, “Tomin karu Danin an pugaru,<br />
puzakaꞌuta diꞌikiꞌi imiꞌi baara iti.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
Para dan saadin paꞌo raz kian, ‘Tominkaru<br />
awunuu tapa-kidan nii pugaru<br />
paꞌangelin nao ati, ĩzaama ta pan nii<br />
pugaru, aonaꞌo nii pukazi wan pukidiba<br />
puwao tan an kuba kida diꞌiti.’ ” s<br />
7 Jesus kian uꞌati, “Mazan kaikapaꞌo<br />
shaꞌatii Tomin karu Para dan<br />
saadin paꞌo kian kapam, ‘Manaꞌa<br />
puti waa-kida pauzoꞌo naꞌa uNaobanaa<br />
Tomin karu.’ ” t<br />
8 Udaunaꞌan Satan naꞌakan Jesus<br />
dokoaꞌo midukuo paawa iti, naꞌiki<br />
uaida-kida Jesus ati ipai umana wun<br />
naꞌiki konau nam kidaꞌo donoi, ipai<br />
ama zada tokon iti. 9 Ukian Jesus ati,<br />
“Ipaiꞌo nii õtaan puꞌati wuru kidaꞌa<br />
putaai nan an õꞌati pukodo ruꞌu kan<br />
idaꞌan õkanaapu ati.”<br />
10 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />
“Pumako õꞌai, Satan! Tomin karu<br />
Para dan saadauzo-kari waiz kian,<br />
Mat<br />
r 4:4 Deuter on omy 8:3 s 4:6 Psalm 91:11 t 4:7 Deuter on omy 6:16<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 4<br />
8<br />
‘Pukodo ruꞌuka soo bau daꞌa paꞌo<br />
Nao ba nai puTominkarun<br />
ati.<br />
Pushaꞌ apa tin soo uruu aipan<br />
kawanaꞌati.’ ” u<br />
11 Uruu dau naꞌan Satan marinaꞌa<br />
taꞌa kan naa Jesus. Uruꞌu naa<br />
angel nao kaa wan uꞌidaꞌati ĩkaminkaꞌu<br />
tan naazu.<br />
Jesus sakadan pakaudin-kizi<br />
Galilee Baara ii<br />
(Mark 1:14-15; Luke 4:14-15)<br />
12 Jesus aba tan dau naꞌan John<br />
taraa-kao, uruꞌu naa umakon<br />
powaa iti Galilee Baara itinapu,<br />
Nazareth iti. 13 Mazan naꞌikiꞌo<br />
umakon umashaa paꞌa nan Capernaum<br />
iti, wii zai mao na paꞌo Galilee<br />
Kari shiiz ati. Naꞌa naꞌo raz Zebulun<br />
naꞌiki Naph tali takaan-daun nao<br />
wiizi baara an kidaꞌo raz. 14 Aimaakan<br />
shaꞌapa nuz naꞌapa, parada-karu<br />
mishii nan naa tawuruꞌu prophet<br />
Isaiah kianuz pakaari tan idaꞌa:<br />
15 “Pidan nao mashaa pai nao<br />
Zebulun amaza dati an,<br />
naꞌiki Naph tali amaza dati<br />
an,<br />
naꞌiki dobaapa-kizai karishii<br />
an,<br />
atii tarauka Jordan Waꞌo,<br />
Galilee an kidaꞌo Gentile nao<br />
mashaa pan. Puabata!<br />
16 Puabata pidan nao mashaa painao<br />
naꞌiiꞌaka maru taꞌo biiꞌi,<br />
ĩtuka pan nii umana wunuꞌo<br />
kanadaꞌo.<br />
Mashaa pai nao naꞌan kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />
maru taꞌo bii ii,<br />
kanada-karu kanada pan nii<br />
ĩdyaun.” v<br />
17 Naꞌa pai niꞌi naa Jesus saka dan<br />
pakaku waa pan. Ukian, “Utanawatin<br />
uꞌoian ai, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ataꞌa zoo Tomin karu nao ba nai-tinan<br />
pidan nao ati.”<br />
Jesus zaamatan<br />
4 kopautapauzonao<br />
paminaudaꞌunao nii<br />
(Mark 1:16-20; Luke 5:1-11)<br />
18 Jesus mako pan puꞌu mao napa<br />
Galilee Kari shiiz dano mata, utukapa<br />
dyaꞌu tam kopauta pauzo nao, Simon,<br />
uruu Peter kiaꞌo udako tapa-kao,<br />
naꞌiki uꞌinawuzu Andrew. Ĩzaamaa<br />
pan kopau karishii ii pasai ron<br />
idaꞌan. 19 Jesus kian ĩꞌati, “Uwaꞌati<br />
õtuma, õtomi napa-kida kizi unao,<br />
uzaa maa pan dauꞌu pidan nao.”<br />
20 Sariapa ĩwaꞌa kaꞌa kan pasai ron<br />
kida, naꞌiki ĩdaꞌa nan naa uruu.<br />
21 Naꞌikiꞌo udoba taꞌa kan,<br />
utukapa dyaꞌu tam pidan nao koshan<br />
kanawa idaꞌa. Wuruꞌu ĩnaouz<br />
Zebedee dai nao, James naꞌiki John.<br />
Ĩdaru Zebedee naꞌiaꞌo ĩtuma kapam,<br />
ĩmin ziiwa tin-kidan pasai ron kida.<br />
Jesus dapa dan ĩdyaun. 22 Sariapa<br />
ĩmakon Jesus tuma, ĩwaꞌa kaꞌa kan<br />
naa padaru pakana wan diꞌii.<br />
Jesus kakudan iriba pidannao<br />
(Luke 6:17-19)<br />
23 Jesus makon ipai Galilee<br />
Baara an kidaꞌo wii zai kawanaꞌati.<br />
Utomi napa-kidan pidan nao<br />
u 4:10 Deuter on omy 6:13 v 4:16 Isaiah 8:23<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
9<br />
MATTHEW 4, 5<br />
Mat<br />
Jesus dapadan Peter naꞌiki Andrew (4:20)<br />
syna gogue w kida kawanaꞌati.<br />
Ukowaa da pan Kai manaꞌo Kuwai<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌu,<br />
naꞌiki ukakuda pidan nao karinaa<br />
pai nao ipai pabiꞌi naaka kidaꞌo<br />
rinai idi. 24 Uunamu naa abata-kao<br />
ipai Syria Baara ii aka. Uruu idi<br />
naꞌikin pui nao pidan nao naꞌakan<br />
pairi ban nao kari nai nao pabiꞌi naakaꞌo<br />
ĩrinaa kida: kazi wai nao, oiaꞌo<br />
doro nai morotin nii nao, mawakaziita<br />
pai nao, naꞌiki machiꞌika-kai nao;<br />
ipai Jesus kaku dan ĩdyaun. 25 Iriba<br />
pidan nao daꞌana nuzu Galilee Baara<br />
ikiinao, naꞌiki Deca polis x Baara<br />
ikiinao, Jeru salem ikiinao, Judea<br />
Baara ikiinao, naꞌiki Jordon-waꞌo<br />
baza ikiinao.<br />
Jesus kakinaopan naawazi ii<br />
5 1 Aizii Jesus tuka pan iriba<br />
pidan nao kasa baꞌu kinan<br />
paꞌidaꞌati, sariapa uzai dan naawazi<br />
daara iti. Naꞌiaꞌa naa usaka na tan.<br />
Pidan nao, utomi napa-kida nii naouz<br />
mao napa dinan uꞌidaꞌati. 2 Usakadaꞌa<br />
kan naa patomi napa-kidan<br />
ĩdyaun.<br />
Mishiꞌo konaukii-karu dauaꞌo<br />
(Luke 6:20-23)<br />
Kaika paꞌa ukian ĩꞌatiꞌi:<br />
w 4:23 synagogue: kabaun Jew nao baoko pai napa-kizi. Putukapa kaa rita tokon ii,<br />
Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. x 4:25 Decapolis: Greek para dan idaꞌan<br />
‘10 wii zai nao’ kiaꞌo wuruꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 5<br />
10<br />
3 “Konau kiaꞌo wunaouꞌu<br />
aita pai naouz<br />
aonaꞌo paturuan paai pan ati<br />
padoro naa ii,<br />
ĩnao kaduz atiꞌo<br />
wuruꞌu Tomin karu<br />
nao ba nai-tinapa nuz.<br />
4 Konau kiaꞌo wunaouꞌu<br />
kashaꞌora tinai naouz<br />
ĩnyuku nuu,<br />
Tomin karu saa baan nii<br />
ĩnyuku nuu.<br />
5 Konau kiaꞌo wunaouꞌu aonaꞌoraz<br />
ĩatadin pau zon,<br />
Tomin karu taan nii ipai imiꞌi<br />
baara ĩꞌidi wau nii.<br />
6 Konau kiaꞌo wunaouꞌu tuukiaꞌo<br />
raz ĩtaan panyuku nuu<br />
ati<br />
pashaꞌapa taꞌa zon Tominkaru<br />
aiapa nii kida<br />
ushaꞌa pata-kao,<br />
Tomin karu turuuda-kidan nii<br />
ĩdyaun kai manai man.<br />
7 Konau kiaꞌo wunaouꞌu<br />
kamu nan bai naouz,<br />
Tomin karu kamuna nun nii<br />
ĩꞌati.<br />
8 Konau kiaꞌo wunaouꞌu<br />
bau daꞌapa tai naouz<br />
panyuku nuu Tomin karu<br />
ati,<br />
ĩtuka pan nii Tomin karu.<br />
9 Konau kiaꞌo wunaouꞌu<br />
kaudi nai naouz pakaimanaaka-kidan<br />
dauꞌu<br />
pidan nao,<br />
Tomin karu danii tan nii<br />
ĩdyaun.<br />
10 Konau kiaꞌo wunaouꞌu<br />
pata kaꞌuta-kari wai naouz<br />
kai manaꞌo mashaapa-karu<br />
Tomin karu atiꞌo dauꞌan,<br />
ĩnao atiꞌo nii wuruꞌu Tominkaru<br />
nao ba nai-tinapa nuz.<br />
11 “Konau kiaꞌo nii unao, pidannao<br />
dakoo pan an unao, naꞌiki<br />
ĩpata kaꞌu tan an unao, naꞌiki<br />
ĩmarii dinan an unao dauꞌu,<br />
soo õpida nan naoun idiꞌo unao.<br />
12 Ukonau kii tuu kii mana wun,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa umanawu<br />
nuꞌu uwinipi naa niꞌo aokazi ii.<br />
Kotuaꞌa naa naꞌa paꞌo Tomin karu<br />
prophetin nao pata kaꞌu tauzo-kao<br />
kapam.<br />
Mishidainao naꞌapa duwu<br />
naꞌiki kanadaꞌo kawan<br />
(Mark 9:50; Luke 14:34-35)<br />
13 “Duwu kawa nuꞌo wuruꞌu<br />
unaouz daꞌaꞌa pidan nao ati. Mazan<br />
duwu manaun anaꞌa naa, aonaꞌa naa<br />
naꞌa pam ukuzu ban powaꞌa. Aonaꞌa<br />
naa turuu ukai waapa-kao, mazan<br />
ukaboo taꞌaka-kao niꞌi naa ama zada<br />
iti. Uruꞌu naa dobaa pai nao naꞌiiꞌaka<br />
daka zata nuz.<br />
14 “Kanadaꞌo kawa nuꞌo wuruꞌu<br />
unaouz daꞌaꞌa pidan nao ati. Aonaa<br />
naawazi paawaꞌaꞌo donoi tomakao<br />
dizin pan. 15 Aonaa naꞌiam zii<br />
pidan suu au zon lamp, udaunaꞌan<br />
utara ta nuzu boon waranuꞌu.<br />
Mishiꞌo rai man lamp muuda-kao nii<br />
kai manaꞌo pawiizi dokoaꞌo idaꞌa.<br />
Naꞌikiꞌo nii ukanada pan ipai kabaun<br />
nazo ainao. 16 Naꞌapa paꞌi unao<br />
lamp kawan, upuꞌuka pan kanada<br />
pidan nao kanaapu ati, ĩtukapa kizi<br />
kai manaꞌo ushaꞌa pata nii. Uruu<br />
naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo nii ĩkonau kii-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
11<br />
MATTHEW 5<br />
kidan uDaru Tomin karu aokazi iaꞌo<br />
umana wunun.<br />
Jesus tominapa-kidan<br />
kakinaorii dauaꞌo<br />
17 “Aonaa uzauda-kidaꞌa naꞌa,<br />
õmari naꞌata-kidaꞌa nan mani<br />
kakinao rii Tomin karu taa niaz<br />
Moses idaꞌan kida, naꞌiki kotuaꞌo<br />
prophet nao saa da nii kida, wuruꞌu<br />
õwaꞌa tinuz daꞌatiꞌi. Õwaꞌa tin aonaa<br />
õmari naꞌata-kidaꞌa nan mani ĩdyaun,<br />
mazan õmishi aꞌa nan naa naꞌiki<br />
õshaꞌapa taꞌa nan naa naꞌa paꞌoram<br />
ĩkian kidaz. 18 Õkaku waa pan<br />
mishiꞌo uꞌati, atii aokazi naꞌiki diꞌoraꞌa<br />
imiꞌi baara naꞌan kawanaꞌati,<br />
aonaꞌo nii bau daꞌapa kakinao rii<br />
paradan naa sodi mari naꞌata-kao,<br />
atii kai man-daun kakinao rii mishiinan.<br />
19 Ukauꞌan kanom dikin ta pan<br />
an masakau daꞌu sodiꞌo kakinao rii<br />
paradan naa, naꞌiki tomi napa-kidaꞌo<br />
naꞌapa bao koi nao, awu tapa sodiꞌo<br />
nii umana wunun, Tomin karu naoba<br />
nai-tinan diꞌii. Mazan kanom<br />
izoꞌa tiꞌo, shaꞌa pata tinaꞌo kakinao rii<br />
kawanaꞌati, naꞌiki tomi napa-kidaꞌo<br />
naꞌapa bao koi nao kapam, umanawunuꞌo<br />
kii-karu nii udauꞌan,<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan diꞌii.<br />
20 Ukauꞌan õkian nii uꞌati, aonaꞌo<br />
nii umoro tan Tomin karu nao banai-tinan<br />
diꞌiti, soo umashaa pan<br />
an kai man Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati powaꞌa zii wunao aiaꞌa,<br />
tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />
dauꞌu naꞌiki Pharisee nao y ai.”<br />
Toꞌoraba-karu dauaꞌo<br />
21 Jesus kian koshan, “Uai tapanii<br />
shaꞌatii naꞌa pam kiauzo-karu<br />
pidan nao ati kotuaꞌa naa, ‘Manaꞌa<br />
puzowi aꞌa naꞌa pidan. z Naꞌiaꞌo ram<br />
pidan zowiaꞌo pidan, pata kaꞌutakaru<br />
niizu udikin ii.’ a 22 Mazan<br />
aizii õkian nii uꞌati, naꞌiaꞌo ram<br />
pidan toꞌoran an paꞌina wuzu ati,<br />
pata kaꞌuta-karu niizu udikin ii.<br />
Naꞌiaꞌo ram pidan kiaꞌo paꞌinawuzu<br />
ati ‘pugaru maturu au kaꞌo,’<br />
naꞌaka-karu niizu kazowau tapai<br />
nao kanaapu ati, marii kizi<br />
upata kaꞌuta-kao naꞌii. Naꞌiki<br />
naꞌiaꞌo ram dakoo paꞌo paꞌina wuzu,<br />
‘yaa karu, maai ta pin-kaꞌo!’ kii,<br />
kaboota-karu niizu Tuuba ruꞌo<br />
Tikazi wuꞌiti.<br />
23 “Ukauꞌan putaai naꞌanan<br />
dono Tomin karu ati, punaꞌa kan<br />
idaꞌan aimaa kan uꞌati altar uzai<br />
kawao dapa-kizi nao diꞌiti, naꞌiki<br />
punyuku nuian kan an kai naꞌaꞌo daꞌi<br />
pukasharu tan puꞌina wuzu nyuku nuu,<br />
24 puwaꞌa kaꞌa naa zii wuruꞌu putaaꞌazoo<br />
niaz altar daza baꞌa, pumako<br />
puꞌina wuzu diꞌiti, pusaa baa-kidanaka<br />
punyuku nuu utuma. Udaunaꞌan<br />
putaaꞌa nan niꞌi naa wuruꞌu putaaꞌazoo<br />
niaz Tomin karu ati.<br />
25 “Aizii pukasharu taa ka pan an<br />
pidan tuma. Uruu dikin ii unaꞌa kan<br />
Mat<br />
y 5:20 tiichaapauzonao Moses kakinaori dauꞌu naꞌiki Phariseenao: Ĩnao Jew nao,<br />
kai manai ma naꞌo ĩaita pan Tomin karu para dan, naꞌiki ĩkaki nao panii uparadan<br />
kawanaꞌati. Ukauꞌan kai manaꞌo pidan nao nii ĩtukapa-kao baꞌo ran pidan nao<br />
ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
z 5:21 Exodus 20:13 a 5:21 Deuter on omy 17:8, 9<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 5<br />
12<br />
pugaru koo towapa-kizai iti. Mazan<br />
ukaawa-kidan uaꞌii pugaru naꞌiti,<br />
puti waa pusaa baa-kidan pupara dan<br />
utuma. Aonaan an pushaꞌ apa tinan<br />
naꞌapa, mishiꞌo nii unaꞌa kan pugaru<br />
koo towapa-kizai iti, naꞌiki utaan nii<br />
pugaru kooto wapa-kidauzo pidan<br />
ati. Udaunaꞌan kooto wapa-kidauzo<br />
taan niꞌi naa pugaru police kaꞌu iti,<br />
uruꞌo niꞌi naa kaboota pugaru taraakizai<br />
diꞌiti. 26 Õkian puꞌati, punaꞌian<br />
nii, aonaꞌo nii pukodita-kida-kao atii<br />
pukawi nipi naa tan anaꞌo nii zii ipai<br />
dau nuu daꞌu aiapa-kari wai pukoditakinaa<br />
nii.<br />
Baꞌorantapa-karu dauaꞌo<br />
27 “Uai tapa nii shaꞌatii naꞌapam<br />
Tomin karu kakinao rii kian,<br />
‘Manaꞌa pubaꞌo ran tapaꞌa naꞌa.’ b<br />
28 Mazan aizii õkian nii uꞌati,<br />
kanom awunuu ta pan zun, naꞌiki<br />
unaꞌa zoo ta pa nuzo, ubaꞌo ran tapaꞌakan<br />
naa wuruꞌu panyuku nuu ii.<br />
29 Ukauꞌan pudiwaꞌo ra antan puꞌo<br />
puawun shaꞌa pata-kidan dono<br />
puꞌati oiaꞌo, pusoꞌota naꞌiki pukaboota<br />
puꞌaiaz. Kai manaꞌo nii zii<br />
puwazi waan bau daꞌapa kari kaonan<br />
pushaꞌa pau zin punanaa diꞌikiꞌo,<br />
puka boota-kidan ai ipai dau nuudaꞌu<br />
punanaa mana wun Tuuba ruꞌo<br />
Tikazi wuꞌiti. 30 Pudiwaꞌo ra antanpuꞌo<br />
pukaꞌu shaꞌa pata-kidan dono<br />
puꞌati oiaꞌo, pudu kuta naꞌiki pukaboota<br />
puꞌaiaz. Kai manaꞌo nii zii<br />
puwazi waan bau daꞌa paꞌo pukaꞌu<br />
kari kao nan, puka boota-kidan ai<br />
ipai dau nuu daꞌu punanaa mana wun<br />
Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti.”<br />
Muudaaka-karu dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 19:9; Mark 10:11-12;<br />
Luke 16:18)<br />
31 Jesus kian koshan, “Uai tapa nii<br />
shaꞌatii naꞌa pam Tomin karu kakinaori<br />
kian, ‘Naꞌiaꞌo ram pidan muu dan<br />
an pau dai aro, marii utaan oꞌati<br />
saada-kari wai muu daaka-karu kaaritan<br />
naa.’ c 32 Mazan aizii õkian nii uꞌati,<br />
dao nai ora muu dan dono pau dai aro<br />
omashaa pan puꞌu kai man padamata<br />
utuma, ukauꞌan ubaꞌoran tapa-kidan<br />
naa oroo wuruꞌu baꞌo ran dao nai ora<br />
tuma omazi dan anaꞌa naa koshan.<br />
Naꞌiki arawuꞌu dao nai ora mazidaꞌo raz<br />
naa otuma, utoman naa oiaꞌo kapam<br />
ubaꞌo ran-dai aro ta pan idi.<br />
Mishiꞌo parada-karu<br />
shaꞌapata-kao dauaꞌo<br />
33 “Uai tapa nii shaꞌatii kapam<br />
naꞌa pam kiauzo-karu pidan nao<br />
ati kotuaꞌa naa, ‘Manaꞌa pumarinaꞌa<br />
taꞌa naꞌa putaa nii pupara dan<br />
pumishi aꞌa zoo nii, mazan pushaꞌapata<br />
pupara dan Tomin karu ati<br />
wuruꞌu pushaꞌ apa taꞌa zoo niaz.’ d<br />
34 Mazan aizii õkian nii uꞌati,<br />
manaꞌa pudako taꞌa naꞌa aimaakan<br />
uu pupara dan mishida-kinao<br />
nii. Manaꞌa pudako taꞌa naꞌa aokazi<br />
uu pupara dan mishida-kinao nii,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
nao ba nai-tinapa-kizi wuruꞌu.<br />
35 Manaꞌa pudako taꞌa naꞌa imiꞌi baara<br />
b 5:27 Exodus 20:14 c 5:31 Deuter on omy 24:1 d 5:33 Leviti cus 19:12; Numbers<br />
30:2; Deuter on omy 23:21<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
13<br />
MATTHEW 5<br />
uu, ushaꞌapa num kauꞌan imiꞌi baara<br />
Tomin karu kidiba wiizi wuruꞌu.<br />
Jeru salem uu naꞌapa kapam,<br />
manaꞌa pudako taꞌa naꞌa pupara dan<br />
ii, ushaꞌapa num kauꞌan uruu donoi<br />
umana wunuꞌo King wiizi wuruꞌu.<br />
36 Manaꞌa pudako taꞌa naꞌa puzowau<br />
puaipan idi pupara dan mishida-kao,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaa pukaꞌiitan<br />
putoman bau daꞌa paꞌo puzo waud<br />
baraka oo podidi. 37 Ukauꞌan, turuu<br />
pukian ‘Oo’, umishiin dono, naꞌiki<br />
‘Aonaa’, uꞌao naan dono. Pudobatakidan<br />
an powaꞌa zii pupara dan,<br />
oiaꞌo diꞌikiꞌo wuruꞌu.<br />
Kaunaaka-karu dauaꞌo<br />
(Luke 6:29-30)<br />
38 “Uai tapa nii shaꞌatii naꞌa pam<br />
Tomin karu kaki naori kian, ‘Pidan<br />
zowi tan dono pairi ban awun, marii<br />
ukau naa tinan uawun ati kapam;<br />
pidan zowi tan dono pairi ban<br />
dako, marii ukau naa tinan udako<br />
ati kapam.’ e 39 Mazan aizii õkian<br />
nii uꞌati, aonaa pukau naa tinaꞌanaꞌa<br />
pushaꞌa pata-kao an dikau daꞌo<br />
idaꞌan. Pidan taꞌi kan an pudiwaꞌo ra<br />
antan puꞌo pukao zoo, marii putaꞌikakidan<br />
puꞌasha baron antan puꞌo<br />
pukao zoo kapam. 40 Pidan kootowapa-kidaꞌa<br />
nan dono pugaru naꞌiki<br />
uzaama tan pushoo ton, putaaꞌaka<br />
puchaaki tan kapam. 41 Aizii<br />
umana wunuꞌo pidan dyuu dan dono<br />
pudowau tan padopao bau daꞌapaꞌo<br />
naawazi diꞌiti, pudobata-kida<br />
udopao baudaꞌa paꞌa naa naawazi<br />
diꞌiti. 42 Pidan pishaan an aimaakan<br />
puꞌai, putaa uꞌati; ukai waaꞌa zon<br />
an zii kari kao nan puaimaa ka nuta,<br />
putaaꞌa naa zii uꞌati.<br />
Tarubaitapa-kariwainao<br />
marainapa-kao dauaꞌo<br />
(Luke 6:27-28, 32-36)<br />
43 “Uai tapa nii shaꞌatii naꞌapam<br />
Tomin karu kaki naori kian,<br />
‘Pumarai napa puiri ban, mazan<br />
putoꞌora-kizai tapa putaru bai tapanii<br />
nao.’ 44 Mazan aizii õkian nii<br />
uꞌati, pumarai napa pidan toꞌorainao<br />
puꞌati, pukamu nan kai man ĩꞌati;<br />
naꞌiki putorii napa Tomin karu ati<br />
kai manaꞌo idaꞌan wunao dauꞌa naꞌa,<br />
pata kaꞌu tai naouz pugaru. 45 Naꞌapaꞌo<br />
idaꞌanaꞌo nii utukapa-kao<br />
mishiꞌo uDaru Tomin karu aokazi<br />
iaꞌo dai nao unao. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan uruu kanada-kida kamoo<br />
ipai pidan nao ati, kai manai nao<br />
naꞌiki dikau dai nao ati kapam.<br />
Naꞌiki ukaawa-kida wunu pidannao<br />
ati, kai manai nao ĩshaꞌa pain pan<br />
naꞌiki dikau dai nao ĩshaꞌa pain pan<br />
ati kapam.<br />
46 “Aizii kanomaꞌo nii Tominkaru<br />
taa uwinipi naa nii ukai manan<br />
an marain pai nao ati unao kari kaonan?<br />
Upuꞌu zii zaa maa pauzo nao tax<br />
puraatan naa f oiai naouz padamata,<br />
ĩmarai napa pairi ban kapam.<br />
47 Ukauꞌan ukai manan dono soo<br />
marain pai nao ati unao kari kaonan,<br />
naꞌapa dii upanaꞌan bao koi nao<br />
pidan nao ai? Naꞌapa pidan nao<br />
Mat<br />
e 5:38 Exodus 21:23-24 f 5:46 zaamaapauzonao tax puraatannaa: Putukapa kaa rita<br />
tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 5, 6<br />
14<br />
mashaa pan kapam mami shida-kainaouz<br />
Tomin karu. 48 Ukauꞌan aonaa<br />
ukasharu tinaꞌa naꞌa ukai manan ai,<br />
uDaru aokazi iaꞌo maka sharu tin-kan<br />
kawan pakai manan ai.<br />
Kamunan-karu dauaꞌo<br />
6 1 “Ushaꞌapa tan an kai manaꞌo<br />
aimaa kan, manaꞌa ushaꞌapataꞌa<br />
naꞌazu iribaꞌo pidan bii ii,<br />
utukapa-kidaꞌa zon idi ukaduz ukaimanan<br />
kari kao nan. Ushaꞌa pain pan<br />
an naꞌapa, aonaꞌo nii uwinipinaa<br />
nii uDaru aokazi iaꞌo diꞌiki.<br />
2 Ukauꞌan utaan dono aimaa kan<br />
pata kaꞌu tinai nao ati, aonaa ukainaa<br />
ba taꞌa naꞌazu diꞌiiꞌaka kidaꞌa<br />
tawunao kawanuꞌu taa pin pauzonao<br />
kai manai nao nii kaiki niꞌi.<br />
Ĩnao, paai pan idi pashaꞌapa taniaz<br />
pata kaꞌu tinai nao ati atadapa-kao,<br />
ukauꞌan ĩaidau tan pashaꞌa pata nii<br />
ipai diꞌiiꞌaka kidaꞌa pidan nao ati,<br />
choo chiapa-kizai ii, naꞌiki ipai<br />
duna pota pidan nao iriba-kizi an.<br />
Mishiꞌo õkian uꞌati, wuruꞌu ĩnaouz<br />
kai manai manaꞌo raꞌa naa ĩkawi nipinaa<br />
tinaꞌa kan paꞌata dapa-kao idi.<br />
3 Utaan an aimaa kan pata kaꞌu tinainao<br />
ati, manaꞌa putaapa daꞌa naꞌa<br />
aonaa naꞌiaꞌo ram pidan aita pan<br />
putaa nii dauꞌan. 4 Utaaꞌa zon an<br />
aimaa kan, aonaa kai naa baꞌo-karuꞌu<br />
mani utaa nuzu, uDaru tuka pan<br />
nii ushaꞌa pata nii aonaꞌo raz pidan<br />
tuka pan, naꞌiki ukawi nipi naa tan<br />
nii unao.<br />
Toriinapa-karu dauaꞌo<br />
(Luke 11:2-4)<br />
5 “Utoriin pan dono, manaꞌa paꞌi<br />
utoriin paꞌa naꞌa tawunao kawanuꞌu<br />
taa pin pauzo nao kai manai nao nii<br />
kaiki niꞌi. Ĩnau dapa paka dishi taꞌa nan<br />
naꞌiki patoriin pan choo chiapa-kizai<br />
ii, naꞌiki duna pota pidan nao iribakizi<br />
an, ĩaipan kari kao nan pakaduz<br />
tukapa-kao. Õkian mishiꞌo uꞌati,<br />
kai manai manaꞌo raꞌa naa ĩkawi nipinaa<br />
tinaꞌa kan paꞌata dapa-kao idaꞌan.<br />
6 Mazan unao paꞌan, utoriin paꞌazon<br />
dono, umorota udapu nazo iti,<br />
utara tinaꞌaka, uruꞌu naa utoriinpan<br />
uDaru aonaꞌo raz tukapa-kao<br />
ati. UDaru tuka paꞌo raz utoriin pan<br />
aonaꞌo raz pidan tuka pan, utaan nii<br />
uwinipi naa nii.<br />
7 “Utoriin pan dono, aonaa<br />
ukiwaꞌa napa-kidaꞌa naꞌa maza nui man<br />
kidaꞌo parada-karu, maai tapa-kai nao<br />
Tomin karu kawan. Ĩtoriin pan dawuu,<br />
naꞌapa ĩzauda-kidan patomin karun<br />
aba tan nii patoriin pan. 8 Aonaa paꞌi<br />
ĩnao kawan mani unao. Utoriin pan<br />
uaꞌii zii uDaru aitapa niꞌi naa kanom<br />
uaiapa nii. 9 Ukauꞌan diꞌo raz kawan<br />
utorii na paꞌa:<br />
‘WaDaru aokazi iaꞌo,<br />
marii ipai pidan nao taa pan<br />
pugaru umana wunuꞌo nii.<br />
10 Marii kizi punao ba nai-tinan.<br />
Marii kizi shaꞌapa tin-karu<br />
puaipan kawanaꞌati<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa,<br />
naꞌapa aokazi iainao shaꞌapatinan<br />
kawanaꞌati.<br />
11 Marii putaan waꞌati aizii<br />
wawanyuku nuu nii.<br />
12 Pumari naꞌata ipai wuruꞌu oiaꞌo<br />
washaꞌa pata nii kidaz,<br />
naꞌapa wamari naꞌa tan kawan<br />
ipai oii kidaꞌo shaꞌa pata-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
15<br />
MATTHEW 6<br />
kari waiz waꞌati.<br />
13 Aonaa putaapa daꞌa naꞌa<br />
wanyuku nuu tiwaa-kidapakao<br />
oiaꞌo diꞌiti,<br />
mazan kai man putaapa<br />
waunao oiaꞌo ai. g<br />
[Kari kao nanuꞌo pugaru<br />
wuruꞌu nao ba naiz,<br />
maꞌo za kaꞌo raz, naꞌiki<br />
konau na maꞌo raz.<br />
Amen.]’ h<br />
14 “Umarinaꞌa tan an pidan nao<br />
shaꞌapata nii oii kidaꞌo uꞌati, uDaru<br />
aokazi iaꞌo marinaꞌa tan nii ipai<br />
uꞌoian kapam. 15 Mazan aonaan an<br />
umarinaꞌa tan oii kidaꞌo pidan nao<br />
shaꞌapata nii uꞌati, aonaꞌo nii uDaru<br />
marinaꞌa tan uꞌoian kida.<br />
Tominkaru atiꞌo sanadinapa-karu<br />
16 “Usana din pan i an Tomin karu<br />
ati, aonaa utaa pin paꞌa naꞌa kashaꞌoraꞌa<br />
kawan, tawunao kawanuꞌu<br />
taa pin pauzo naouz kai manai nao<br />
nii kaiki niꞌi. Ĩnao ĩpanaꞌa daꞌa kan<br />
naꞌa pam paaidin pan pataa pin paꞌakan<br />
idaꞌan manau nam kashaꞌo raꞌa<br />
kawan, ĩaipan kari kao nan paai tapakao<br />
pasana din pan. Õkowaa dan nii<br />
mishiꞌo uꞌati, ĩnao naꞌa pain pai naouz<br />
ĩshaꞌa pain pan, kawi nipi naa tinaꞌa<br />
kai naouꞌu naa wuruꞌu paꞌatadapa-kao<br />
idaꞌan. 17 Mazan unao,<br />
usana din pan dono Tomin karu<br />
ati, uchi kaa uawun baara kaiman,<br />
uramau din naꞌiki umaoda<br />
uzowaud. 18 Aonaa kizi bao koi nao<br />
aita pan usana din pan Tomin karu<br />
ati, soo uDaru aonaꞌo raz utukapakao<br />
aita pan nii paꞌan, naꞌiki uDaru<br />
tuka paꞌo raz ushaꞌapa tan aimaakan<br />
aonaꞌo raz bao koi nao aita pan,<br />
ukawi nipi naa tan nii unao.<br />
Shaꞌapauzii aokazi iaꞌo<br />
(Luke 12:33-34; 11:34-36)<br />
19 “Manaꞌa ukashaꞌa pauzitinaꞌa<br />
naꞌa daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa,<br />
ushaꞌa pauz kainin nii, naꞌiki<br />
uwuzaari tan nii, naꞌiki koidimiki<br />
nao koida pan niizu. 20 Mazan<br />
usaa baa ushaꞌa pauz nii aokazi ii,<br />
naꞌii aonaꞌo nii ukai nin, aonaꞌo nii<br />
uwuzaari tau zon, naꞌiki aonaꞌo nii<br />
koidi miki nao koidapa nuz. 21 Aizii<br />
naꞌiam pidan saa baan pashaꞌapauz,<br />
kari kao nanuꞌo nii utaa pan<br />
panyuku nuu, wuru diꞌitiꞌi utaapakiziz<br />
pashaꞌa pauz.<br />
22 “Wuruꞌu awu nuiz naꞌapaꞌo<br />
lamp kawan ukanada pan<br />
pidan nanaa ati. Aizii puawun<br />
kai manan dono, ipai punanaa<br />
mashaa pan kanadaꞌo-karuꞌu.<br />
23 Mazan puawun makai mankan<br />
an, punanaa mashaa pan nii<br />
maru taꞌo-karuꞌu. Ukauꞌan kanadaꞌo<br />
maka dan dono uꞌidaꞌa, maru taꞌo<br />
mana wun idaꞌaꞌo pugaru.<br />
Baudaꞌapa naobanai<br />
(Luke 16:13; 12:22-31)<br />
24 “Aonaa turuu pidan poitorui<br />
tapa-kidi nan dyaꞌu tamaꞌo<br />
nao ba nai nao ati. Panaa don utoꞌorakizai<br />
tapan nii bau daꞌa paꞌo, naꞌiki<br />
Mat<br />
g 6:13 oiaꞌo ai oo “Satan ai”. h 6:13 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz<br />
saadin panuꞌu. i 6:16 sanadinpan: Uruu zamazi din-karu. Putukapa kaa rita tokon ii,<br />
Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 6, 7<br />
16<br />
umarain pan nii baꞌo ran; kai manaꞌo<br />
nii uizoꞌa tin bau daꞌa paꞌo, naꞌiki<br />
ukashada pan nii baꞌo ran. Ukauꞌan<br />
aonaa turuu pidan nao ba naita pan<br />
Tomin karu naꞌiki puraata.<br />
Aonaa kizi nyukunui<br />
kaziwadapa-kao<br />
25 “Uruu idi õkian uꞌati. Aonaa<br />
ukazi wada paꞌa naꞌa unyuku nuu<br />
udiꞌitin pan idaꞌan kanomaꞌo nii<br />
unika naꞌiki utuzan niꞌo dauꞌu<br />
ukakupa-kinaa nii, oo kamicha<br />
ukai wadan nii dauꞌan. Mishiꞌorai<br />
man kakupa-karu, powaꞌaꞌo<br />
umana wunun wanyuku nui ai,<br />
naꞌiki nanai, powaꞌaꞌo umana wunun<br />
kamicha ai.<br />
26 “Utukapa mooko kotuꞌuznao,<br />
aonaa ĩpao wi nan. Udaunaꞌan<br />
ĩsoꞌo tan mani papao riba aka naꞌiki<br />
ĩkasa baꞌuan maniz padapu naa iti.<br />
Mazan upuꞌaꞌo uDaru aokazi iaꞌo<br />
paan ĩdyaun. Aizii mani unao,<br />
aonaa umarai napa-kao mooko<br />
powaꞌa zii kotuꞌuz nao ai? 27 Naꞌiaꞌoram<br />
unao turuu umashaa pan<br />
powaꞌa ukotuaꞌikin ukazi wada pan<br />
idaꞌan unyuku nuu udauꞌan? Aonaa<br />
naꞌiaꞌo ram.<br />
28 “Kanom nii ukazi wada pan<br />
unyuku nuu ukami chan dauꞌan?<br />
Utukapa ama zada ii akaꞌo soosoi<br />
kida sodan, naꞌiki naꞌa pam ĩsoo soan.<br />
Aonaa ĩkau di nan dadara ĩtoma pan<br />
mani pakami chan. 29 Mazan õkian<br />
uꞌati, King Solo mon umana wunuꞌo<br />
ushaꞌa pauz konau nam kida, upuꞌu<br />
aonaa ukaka mi chan tinan konau nam<br />
soosoi kida kawan. 30 Tomin karu<br />
wuruꞌu konau nama daꞌo raz pinidi<br />
kida sodaꞌo raz ama zada ii aka. Aizii<br />
kakupa utukapa-kao, udaunaꞌan<br />
umawa kaꞌa kan naa, uruꞌo niꞌi naa<br />
ukawaoda-kao. Aonaꞌo nii mooko<br />
Tomin karu kakami chan tan unao<br />
naꞌapa? Kanom nii mooko umishidapan<br />
mapasaka sodi?<br />
31 “Ukauꞌan aonaa ukazi wadapaꞌa<br />
naꞌa unyuku nuu udiꞌitin pan<br />
idaꞌan kanomaꞌo nii unika, oo<br />
kanomaꞌo nii utuza, oo kanomaꞌo<br />
nii ukami chan nii. 32 Naꞌapa kidaꞌo<br />
dauꞌa naꞌa maai tapa-kai nao Tominkaru<br />
kaziwada pau zon panyuku nuu.<br />
Aokazi iaꞌo raz uDaru aitapa nii<br />
uai pan aimaa kan naꞌapa kidaꞌo raz<br />
umashaapa-kinaa nii. 33 Mishiꞌo raiman<br />
utaa unyuku nuu kiwii tapa zii<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌan,<br />
naꞌiki umashaapa naꞌiki ushaꞌapatin<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />
Utaan nii ipai naꞌapa kidaꞌo raz<br />
unao idiwau nii. 34 Ukauꞌan aonaa<br />
ukazi wada paꞌa naꞌa unyuku nuu<br />
waika naꞌa naꞌo uaiapa nii dauꞌan.<br />
Ushaꞌapa num idi waika naꞌa naꞌo<br />
aimaa kan shaꞌa pain pan nii waikanaꞌa<br />
naꞌo idaꞌa. Ukauꞌan aonaa<br />
ukazi wa da paꞌa naa unyuku nuu<br />
waika naꞌa naꞌo aimaa kan dauꞌan.<br />
Pidan dakotan pairiban<br />
oiaꞌo nii<br />
(Luke 6:37-38, 41-42)<br />
7 1 “Manaꞌa pudako taꞌa naꞌa<br />
baꞌo ran pidan nao dikaudaꞌo<br />
nii, aonaa kizi Tomin karu<br />
dako tan pugaru dikau daꞌo nii.<br />
2 Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
dako tan nii pugaru dikau daꞌo nii<br />
naꞌapa kapam pudako tan kawan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
17<br />
MATTHEW 7<br />
baꞌo ran pidan nao, naꞌiki naꞌa paꞌoram<br />
putaa pan baꞌo ran pidan nao,<br />
naꞌa paꞌo nii Tomin karu taa pan<br />
pugaru kapam. 3 Kanom nii mooko<br />
pudiꞌita pan kau nuba sodiꞌo kainaꞌan<br />
puiri ban awun idaꞌa, pumadiꞌi tapakan<br />
puꞌu ata mun idin kainaꞌan<br />
puawun idaꞌa? 4 Pukaꞌiita zii pukian<br />
puiri ban ati, ‘Õsoꞌota kizi kaunubaꞌo<br />
puawun ai’ ata mun idin<br />
kainaꞌan puꞌu puawun idaꞌa?<br />
5 Pugaru taa pin pauzo kai manaꞌo<br />
nii kaiki niꞌi, pusoꞌo taꞌa naa zii<br />
kiwii tapa ata mun idin puawun<br />
ai. Uruu naꞌapa kai manaꞌo niꞌi<br />
naa putuka pan pusoꞌo taꞌa zoo nii<br />
kau nubaꞌo raz puiri ban awun ai.<br />
6 “Manaꞌa utaaꞌa naꞌa kai manaꞌo<br />
aimaa kan Tomin karu diꞌikiꞌo arimaraka<br />
nao ati, ĩtana wa ti naꞌa kan nii<br />
uꞌati kari kao nan, naꞌiki ĩaroau ta pan<br />
nii unao. Manaꞌa ukaboo taꞌa naꞌa<br />
umana wunuꞌo kawinipi naa kidaꞌo<br />
ushaꞌa pauz kooshi nao bii iti, ĩdakazaa<br />
biꞌian nii kari kao nan kidaz.”<br />
Pupishaan dono aimaakan taakaru<br />
nii puꞌatiz<br />
(Luke 11:9-13)<br />
7 Jesus kian koshan, “Upishaa<br />
aimaa kan, taa-karu nii uꞌatiz;<br />
udorota aimaa kan, uiko dan nii<br />
wuruꞌu udorota paniaz; udaudauapa<br />
panii nom, daꞌata-karu<br />
nii panii nom uꞌati. 8 Ushaꞌapa num<br />
idi ipai pidan pishaaꞌo aimaa kan,<br />
taa-karu nii uꞌatiz; naꞌiki naꞌiaꞌoram<br />
pidan doro taꞌo aimaa kan,<br />
uiko dan niiz; naꞌiki dau-dau paꞌo<br />
panii nom daꞌata-karu nii panii nom<br />
uꞌati. 9 Darui nao, udani pishaan an<br />
pawanyuku nuu nii uꞌai, utaa mani<br />
kuba udani ati? 10 Oo upishaan an<br />
kopau uꞌai, utaa mani kowazaz<br />
uꞌati? 11 Oiaꞌo unao padamata,<br />
upuꞌu zii uaitapa utaan kai man<br />
kidaꞌo aimaa kan udai nao ati,<br />
aita nii ma naꞌo nii uDaru aokazi<br />
iaꞌo raz, utaan nii kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan pishai nao ati paugaru.<br />
12 Pushaꞌa pata kai manaꞌo aimaakan<br />
baꞌo ran pidan nao ati, naꞌapa<br />
puaipan kawan aimaa kan shaꞌapata-kao<br />
puꞌati kapam. Naꞌa paꞌo<br />
dauaꞌo wuruꞌu Moses naꞌiki Tominkaru<br />
prophetin nao kaki naori kidaz.<br />
Mazowaꞌo dobaapa-kizai<br />
paniinom<br />
(Luke 13:24)<br />
13 “Umorota mazo waꞌo dobaapakizai<br />
panii nom idaꞌan, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan kazo waꞌo dobaapa-kizai<br />
panii nom Tuuba ruꞌo Tikazi patakaꞌu<br />
tin-kizai diꞌitiꞌo wuruꞌu. Naꞌiki<br />
mashaꞌa pan naa mako-karu naꞌan,<br />
ukauꞌan iriba pidan nao makon<br />
naꞌan. 14 Mazan dobaapa-kizai paniinom<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-karu<br />
diꞌitiꞌo, mazo waꞌo naꞌiki kashaꞌapan<br />
naa kapam mako-karu naꞌan.<br />
Ukauꞌan aonaa iribaꞌo nii mani<br />
pidan nao ikoda nuzu.<br />
Atamun, paꞌaka idaꞌanaꞌo<br />
uaitapa-kao<br />
(Luke 6:43-44)<br />
15 “Uzau din pauzo paꞌi wunao<br />
aiaꞌa dako tin pai naouz prophet nao<br />
nii. Ĩwaꞌa tin nii uꞌidaꞌati, naꞌapa<br />
mashaꞌa pata nuꞌu kaznizo kawan<br />
ĩaidin pan, mazan kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
Mat<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 7, 8<br />
18<br />
ĩkaduz wuruꞌu, naꞌapa baudo koru<br />
kawan. 16 Uaita pan nii ĩdyaun naꞌapaꞌo<br />
ram ĩshaꞌa pata nii idaꞌan, naꞌapa<br />
paori bai aitapa-kao kawan paꞌaka<br />
idaꞌan. Aonaa naꞌa painim puikodan<br />
kai wada-karu idaꞌa grape oo<br />
fig aka. 17 Ukauꞌan ziwuꞌo ata mun<br />
kaa kan dono, kai manaꞌo nii uꞌaka<br />
kida, mazan maziwu kaꞌo ata mun,<br />
uꞌaka dikauda kidaꞌo nii. 18 Ziwuꞌo<br />
ata mun, aonaꞌo nii ukaa kan dikauda<br />
kidaꞌo idi; naꞌiki maziwu kaꞌo atamun,<br />
aonaꞌo nii ukaa kan kai man<br />
kidaꞌo idi. 19 Naꞌiaꞌo ram paori bai<br />
dikauda kidaꞌo uꞌaka barota-karu<br />
niizu, naꞌiki kaboota-karu niizu<br />
tikazi wuꞌiti. 20 Ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />
idaꞌanaꞌo nii unao aita pan wunaouꞌu<br />
dako tin pai naouz prophet nao nii,<br />
ĩshaꞌa pata nii kida idaꞌan.<br />
Kanomaꞌo nii morota<br />
Tominkaru naobanai-tinapa-kizi iti<br />
(Luke 13:25-27)<br />
21 “Aonaa ipaiꞌo nii mani pidannao<br />
wuruꞌu ‘Nao ba nai, Nao ba nai,’<br />
kiaꞌo raz ĩkian õꞌati kawii zin Tominkaru<br />
nao ba nai-tinapa-kizi ii, soo<br />
wunaouꞌu shaꞌapa tinaꞌo raz õdaru<br />
aokazi iaꞌo raz aipan kawanaꞌati.<br />
22 Naꞌapain Tomin karu widauan<br />
kamoon donoꞌo naa pidan nao,<br />
iribaꞌo nii pidan nao kian õꞌati, ‘Naoba<br />
nai, Nao ba nai, puꞌuu idaꞌanaꞌo<br />
wakowaa da pau zon Tomin karu<br />
para dan. Puꞌuu idaꞌanaꞌo wawaatan<br />
oiaꞌo doro nai kida, naꞌiki iriba<br />
aimaa kan umana wunuꞌo ukaimanan<br />
kida washaꞌapa tan puꞌuu<br />
idaꞌan.’ 23 Mazan õkian nii ĩꞌati,<br />
‘Aonaa õaita pau zon unao. Umako<br />
õꞌai, unao shaꞌa paa pauzo nao oii<br />
kidaꞌo.’<br />
Dyaꞌutamaꞌo kabaun tomikinao<br />
(Luke 6:47-49)<br />
24 “Naꞌiaꞌo ram pidan aba taꞌo<br />
diꞌo raz õpara dan kida, naꞌiki shaꞌapatinaꞌo<br />
raz õpara dan kawanaꞌati,<br />
naꞌa paꞌo nii uruu aita pinaꞌo pidan<br />
kawan, tomaꞌo raz padapu nii<br />
dadaraꞌo baaraꞌa. 25 Wunu tuu kiaꞌo<br />
kaa wan donoꞌo naa, uwaꞌozi kida<br />
pai dan naa, utuu barun paida baara<br />
ii aka, naꞌiki maꞌo za kaꞌo awaru kaawaꞌa<br />
kan naa kabaun idaꞌati, mazan<br />
aonaa kabaun dorau tan, utoma-kao<br />
idi dadaraꞌo baaraꞌa.<br />
26 “Aizii naꞌiaꞌo ram pidan aba taꞌo<br />
diꞌo raz õpara dan kida, naꞌiki aonaa<br />
ushaꞌapa tinan õpara dan kawanaꞌati,<br />
naꞌa paꞌo uruu tawuru kawa nuꞌo<br />
maai ta pin-kaꞌo raz pidan, tomaꞌoraz<br />
padapu kaatu baaraꞌa. 27 Wunu<br />
tuu kiaꞌo kaa wan donoꞌo naa, waꞌozi<br />
kida tuu barun paida baara ii aka,<br />
naꞌiki maꞌo za kaꞌo awaru kaa waꞌa kan<br />
naa kabaun idaꞌati, sariapa kabaun<br />
dorau tan, ipai dau nuu daꞌu.”<br />
28 Aizii Jesus ipaian patominapa-kidan<br />
naꞌapa kidaꞌo dauꞌan,<br />
tuu kii pidan nao diꞌitin pan naꞌa pam<br />
utomi napa-kidan dauꞌu. 29 Powaꞌa<br />
zii umana wunun utomi napa-kidan<br />
pidan nao wunao aiaꞌa tiichaa pauzonao<br />
Moses kaki naori dauꞌu.<br />
Jesus kakudan<br />
daonaiora kabishopaꞌo<br />
(Mark 1:40-45; Luke 5:12-16)<br />
8 1 Jesus tokan anaꞌa naa<br />
naawazi daara iki, iriba<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
19<br />
MATTHEW 8<br />
pidan nao daꞌan pan udawuꞌ ati.<br />
2 Mashaꞌapa kiaka dao nai ora kaa wan<br />
uꞌidaꞌati baia tinaꞌo kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
bishoi<br />
j<br />
idi. Ukodoruꞌu kan ukanaapu<br />
ati, naꞌiki ukian uꞌati, “Nao ba nai,<br />
punyuku nuu naꞌa pan dono, õai tapa<br />
pukaku dan nii õgaru, kai man kiziꞌi<br />
naa õsaa bai nan.”<br />
3 Jesus pisha tan uruu naꞌiki<br />
ukian, “Naꞌapa õnyuku nuu,<br />
puka kuda, kai man pusaa bain.”<br />
Mashaꞌapa kiaka ubisho manakaꞌa<br />
kan naa, naꞌiki kai man<br />
usaa bai naꞌa kan. 4 Udaunaꞌan<br />
Jesus kian uꞌati, “Puabata, manaꞌa<br />
paꞌi puko waa daꞌa naꞌa naꞌiaꞌo ram<br />
pidan ati, mazan pumako sariapa<br />
puawunuuta-kida naka pumada<br />
faadaa diꞌii, naꞌiki putaaꞌa naa<br />
taauzo-kari waiz Tomin karu ati<br />
kakuda-kari wai nao taau zo niaz<br />
Moses kaki naori kawanaꞌati. Naꞌapaꞌo<br />
idaꞌanaꞌo nii pidan nao mishi dan<br />
kai manaꞌo raꞌa naa pusaa bai nan.”<br />
Jesus kakudan soldyaanao<br />
zowaunaa poitoru<br />
(Luke 7:1-10)<br />
5 Jesus kaa wan dono Caper naum<br />
iti, Roman soldyaan nao zowaunaa<br />
kaa wan uꞌidaꞌati padopian idi.<br />
6 Ukian, “Nao ba nai, kai naꞌa õpoi toru<br />
kari naan õdapu ii, tuu kiaꞌo raꞌa naa,<br />
aonaꞌa naa ukaꞌii tan pakii tinan.”<br />
7 Jesus kian uꞌati, “Õmakon nii<br />
naꞌiti, õkakuda naka kizi uruu.”<br />
8 Mazan ukian Jesus ati, “Aonaa<br />
Nao ba nai, aonaa umana wunuꞌo<br />
mani wuruꞌu õgaruz pumakoꞌo zon<br />
mani õdapu iti. Turuu paꞌan puparadan<br />
kari kao nan diꞌikiꞌi, kaku daꞌo<br />
nii õpoi toru. 9 Õgaru naꞌapa, õkaudi<br />
nan doko ainao pidan nao õꞌai<br />
waranu aꞌo, õgaru naꞌapa kai naꞌa<br />
soldyaa nao kau dinaꞌo õwara nuꞌu<br />
kapam. Õdyuu dan dono bau daꞌapa<br />
soldyaa, ‘Pumako’ õkian an uꞌati,<br />
umakon nii. Aizii õdapa dan dono<br />
baꞌo ran soldyaa, ‘Puwaꞌati’ õkian an<br />
uꞌati, uwaꞌa tin nii. Naꞌiki õdyuu dan<br />
dono õpoi toru, ‘Pushaꞌa pata wuruꞌu,’<br />
õkian an uꞌati, ushaꞌapa tan niizu.”<br />
10 Jesus aba tan idi wuruꞌu<br />
kaika paꞌo raz parada-karuꞌu, tuukii<br />
udiꞌi tin paꞌa kan, naꞌiki ukian<br />
wunao atiꞌi kasabaꞌu kin pai naouz<br />
paꞌidaꞌati, “Õkian mishiꞌo mana wun<br />
uꞌati, aonaa naꞌa painim zii õiko dauzon<br />
pidan Jew nao biiꞌi kaika paꞌa<br />
mana wun umishida nuꞌu. 11 Uruu<br />
idi õkian nii uꞌati, iribaꞌo nii Gentilnao<br />
waꞌatin diꞌiki napa kidaꞌa waoko<br />
ikinapu naꞌiki wakadapu ikinapu,<br />
naꞌiki ĩsakana taꞌa nan nii Abra ham,<br />
Isaac naꞌiki Jacob tuma konau kiaꞌo<br />
aroapa-karu idaꞌati, Tomin karu<br />
nao ba nai-tinapa-kizi ii. 12 Mazan<br />
unao, Tomin karu pidanan naouz<br />
naꞌiaꞌo niꞌo raz padamata Tominkaru<br />
nao ba nai-tinan donoꞌo naa,<br />
kaboota-karu nii unao maru taꞌokaru<br />
iti. Naꞌiaꞌo niꞌi naa uzaa dan<br />
tuu kii naꞌiki ukuzo wan nii uudako<br />
kida udopian idi.”<br />
13 Uruu dau naꞌan Jesus kian<br />
naa soldyaa nao zowau naa ati,<br />
Mat<br />
j 8:2 kichanaꞌiki-kiaꞌo bishoi: aonaꞌo ukasara naa nii, tuzuin baꞌo kapam baꞌo ran pidan<br />
diꞌiti. Putukapa kaa rita tokon ii Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 8<br />
20<br />
“Pukiwaꞌa naa pudapu iti, naꞌapaꞌo<br />
ram pumishi dan mana wun,<br />
shaꞌa pata-kao nii naꞌapa puꞌati.”<br />
Naꞌapain aka mana wun poi torui<br />
kaku daꞌa kan.<br />
Jesus kakuda iriba pidannao<br />
(Mark 1:29-34; Luke 4:38-41)<br />
14 Aizii Jesus kaa wan dono<br />
Peter dapu iti, naꞌii utuka pan Peter<br />
imauzo washatin pan bed paawaꞌa,<br />
tuu kiaꞌo omada wiichan pakarinaan<br />
idi. 15 Uruu idi Jesus zaama tan<br />
okaꞌu, sariapa omada wiichan<br />
shaba taꞌa kan, naꞌiki okaku daꞌa kan<br />
naa. Naꞌikiꞌo okadi shi tan otaan naa<br />
Jesus wanyuku nuu nii.<br />
16 Uruu wachuu pu nin kamoo tipitan<br />
dau naꞌan iriba pidan nao naꞌakan<br />
Jesus idaꞌati pairi ban nao oiaꞌo doronai<br />
nao zaama tapa nii nao kida. Jesus<br />
waata oiaꞌo doro nai nao pidan nao ai<br />
papara dan idaꞌan kari kao nan. Naꞌiki<br />
ukakuda ipai kari nai nao. 17 Wuruꞌu<br />
ushaꞌapa tan kai kapa kidaꞌorazuꞌu,<br />
uruu umishian naa tawuruꞌu<br />
kotuaꞌo raz prophet Isaiah kianuz,<br />
“Paꞌidaꞌa uzaama tan waꞌai wabaiatin-kinaa<br />
rinai kida, naꞌiki usoꞌota<br />
waꞌai wakari nauzo-kinaa kida.”<br />
Daꞌanaꞌazoinao Jesus<br />
(Luke 9:57-62)<br />
18 Jesus tuka pan idiꞌi naa iriba<br />
pidan nao kasa baꞌu kinan paꞌidaꞌati,<br />
sariapa ukian patomi napa-kida niinao<br />
ati, “Aushaa watarau kaꞌa naa<br />
karishii baza iti.”<br />
19 Bau daꞌapa pidan tiichaa pauzo<br />
Moses kaki naori dauꞌu waꞌatin<br />
Jesus idaꞌati. Ukian uꞌati, “Tiichaa,<br />
õdaꞌa nan nii pugaru naꞌitiꞌo ram<br />
pumako-kizi iti.”<br />
20 Jesus dakoꞌa tin naꞌiki<br />
ukian uꞌati, “Waruzo nao kai naꞌa<br />
ĩꞌuun kida, kotuꞌuz nao kai naꞌa<br />
ĩshimaka kida kapam, mazan<br />
Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, aonaa<br />
uwasha tinauzo-kizi nii, naꞌiki aonaa<br />
usooka pauzo-kizi nii.”<br />
21 Baꞌo ran dao nai ora tomin paꞌo<br />
Jesus diꞌiki kian uꞌati, “Nao ba nai,<br />
õdida naka kizi zii õdaru mawa kan<br />
kiwiin, uruu dau naꞌan õdaꞌa nan<br />
pugaru.” k<br />
22 Mazan Jesus kian uꞌati,<br />
“Pudaꞌan õgaru. Marii mawa kai nao<br />
didan pairi ban mawa kan.” l<br />
Jesus mashaatan<br />
maꞌozakaꞌo awaru<br />
(Mark 4:35-41; Luke 8:22-25)<br />
23 Jesus pai dinan kanawa<br />
zoꞌiti, utomi napa-kida nii nao<br />
makon kapam utuma karishii an.<br />
24 Mashaꞌapa kiaka maꞌo za kaꞌo<br />
awaru kaa wan karishii an, naꞌiki<br />
kanawa kichanaꞌ iti-kiaꞌa naa, udaawa<br />
dai nan wunu paran idi. Mazan<br />
Jesus, udaꞌa wun. 25 Sariapa utominapa-kida<br />
nii nao poko waua nuzu.<br />
Ĩkian uꞌati, “Kadiman Nao ba nai!<br />
k 8:21 Naobanai, õdidanaka kizi zii õdaru mawakan kiwiin, uruu daunaꞌan õdaꞌanan<br />
pugaru. oo “Nao ba nai, aonaꞌo nii zii õmakon kai. Kai naꞌa õdaru tuu kian.<br />
Aizii umawa kan an, õdidan nii zii uruu. Uruu dau naꞌan õmakon nii pudawuꞌati.”<br />
l 8:22 Marii mawakainao didan pairiban mawakan. oo “Marii pidan nao wuruꞌu mamishida-kai<br />
naouz õgaru didan pairi ban mawa kan.”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
21<br />
MATTHEW 8, 9<br />
Kadiman! Puka zan naata waunao!<br />
Wanaraan niꞌi naa!”<br />
26 Jesus kian ĩꞌati, “Kanom nii<br />
dii utarian? Masakau daꞌuꞌo shaꞌa<br />
kari kao nan umishi dan?” Udaunaꞌan<br />
ukadishi taꞌa kan, uruꞌu naa udyuudan<br />
maꞌo za kaꞌo awaru naꞌiki wunu<br />
paran mashaa dinan. Sariapa mishi<br />
ama zada mashaa dinaꞌa kan mashaa.<br />
27 Tuu kii udiꞌi tinapa-kidaꞌa kan<br />
patomi napa-kida nii nao. “Kanom<br />
kadu zuꞌu naa pidan uruu?” ĩkian.<br />
“Atii awaru naꞌiki wunu paran<br />
mishida zii upara dan.”<br />
Jesus kakudan oiaꞌo doronainao<br />
zaamatapaniinao<br />
(Mark 5:1-20; Luke 8:26-39)<br />
28 Jesus kaa wan donoꞌo naa<br />
karishii baza iti Gadara Baara<br />
itinapu, naꞌii pamakopa-kizi an,<br />
dyaꞌu tam pidan nao iko dapa nuzu,<br />
kodi taꞌa kai nao pamashaapa-kizi<br />
baara nai iaꞌo, kaꞌu naru kida diꞌiki. m<br />
Wuruꞌu ĩnaouz oiaꞌo doro nai nao<br />
zaama tapa nii nao, ukauꞌan toꞌorabaꞌo<br />
ĩdyaun. Unaꞌa pan idi, aonaa<br />
kanom makouzon naꞌiiꞌa kaꞌo<br />
dunapo idaꞌan. 29 Sariapa ĩkadakon<br />
uꞌati diiwaꞌo idaꞌan, “Pugaru<br />
Tomin karu Dani, kanom puaipan<br />
waꞌai? Pupata kaꞌu taꞌa nan naa shaꞌa<br />
waunao wapata kaꞌuta-kao kamoon<br />
uaꞌii zii?”<br />
30 Aonaa munapo mana wun<br />
mani ĩnao diꞌiki, kai naꞌa iribaꞌo<br />
kooshi nao aroapa tinan. 31 Uruu<br />
idi oiaꞌo doro nai nao pishaan Jesus<br />
tuu kii. Ĩkian uꞌati, “Puaipan an<br />
wamakon diꞌikiꞌi, pudyuuda sho man<br />
waunao wamoro taꞌan kizi kooshinao<br />
diꞌiti.”<br />
32 “Umako,” Jesus kian ĩꞌati.<br />
Uruu idi ĩkodi taꞌa kan daonai ora nao<br />
diꞌiki, naꞌiki ĩmakon ĩmoro taꞌanan<br />
naa kooshi nao diꞌiti. Sariapa<br />
kooshi nao dimaꞌa kan karishii<br />
danoma katawu dapu zun diꞌiti,<br />
ĩwao tan karishii baoko iti, naꞌiki<br />
ipai ĩnaraan. 33 Uruꞌu naa kooshinao<br />
taa piki nao dimaꞌa kan donoi<br />
iti. Naꞌiaꞌa naa ĩkaku waa pan ipai<br />
naꞌa pam aimaa kan shaꞌa pain pan<br />
dauꞌu. Naꞌiki ĩkowaada naꞌa pam<br />
oiaꞌo doro nai nao zaama tapa nii nao<br />
shaꞌa pata-kao. 34 Uruu idi ipai donoi<br />
san nao makon ĩikoda paꞌa nan Jesus.<br />
Ĩikoda pan donoꞌo naazu, kaziwaꞌo<br />
idaꞌan ĩdyuuda nuzu ĩaipan umakon<br />
pawiizi iki.<br />
Jesus chiꞌika-kidan<br />
machiꞌikakaꞌo<br />
(Mark 2:1-12; Luke 5:17-26)<br />
9 1 Uruu dau naꞌan Jesus pai dinan<br />
patomi napa-kida nii nao tuma<br />
kanawa zoꞌiti ĩtarau kan karishii an<br />
powaa itiꞌi naa pamashaapa-kizi<br />
iti. n 2 Naꞌiaꞌa naa pidan nao naꞌakan<br />
dao nai ora machiꞌika kaꞌo Jesus diꞌiti<br />
pawasha tinapa-kizi baara idaꞌan.<br />
Aizii Jesus tuka pan idi ĩmishi dan<br />
tuu kii mana wun paugaru, sariapa<br />
ukian machiꞌika kaꞌo pidan ati,<br />
“Pusaa baa punyuku nuu õdani, ipai<br />
õsoꞌo tan puꞌoian.”<br />
Mat<br />
m 8:28 Uruu dono pidan baara naa, kuba uun ii kidaꞌo paꞌan. n 9:1 Jesus<br />
mashaapa-kizi wii zai dakota-kao Caper naum.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 9<br />
22<br />
3 Pabiꞌi kida tiichaa pauzonao<br />
Moses kaki naori dauꞌu kian<br />
panyuku nuu ii, “Uwazoo ta paꞌa zon<br />
Tomin karu papara dan idaꞌan.”<br />
4 Jesus, uaitapa naꞌa pam ĩdiꞌitinpan,<br />
uruu idi ukian ĩꞌati, “Kan dii<br />
nii udiꞌitin pan õdauꞌu oiaꞌo idaꞌan?<br />
5 Naꞌiaꞌo ram mashaꞌa pan naa: ‘Ipai<br />
puꞌoian mainaa bata-kao’ kii, oo<br />
‘Pukadi shita naꞌiki puchiꞌika’ kii?<br />
6 Mazan õai dan nii uꞌati Dao nai ora<br />
Aokazi Ikiꞌo, kai naꞌa umaꞌo za kan<br />
mainaa bata-kinaa nii pidan nao<br />
oian daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.” Uruꞌu naa<br />
ukiaꞌa kan machiꞌika kaꞌo pidan ati,<br />
“Pukadi shita, punaꞌaka puwashatinapa-kizi<br />
naꞌiki pumakoꞌo naa<br />
pudapu iti.” 7 Machiꞌika kaꞌo pidan<br />
kadishi taꞌa kan naꞌiki umakon naa<br />
padapu iti.<br />
8 Aizii pidan nao tuka pan idi<br />
kaika paꞌo shaꞌa pa nuꞌu, tuu kii<br />
ĩdiꞌitin pan, naꞌiki ĩkonau kii-kidan<br />
Tomin karu utaan idi umana wunuꞌo<br />
maꞌo zaka-karu pidan ati.<br />
Jesus dapadan Mat<strong>the</strong>w<br />
(Mark 2:13-17; Luke 5:27-32)<br />
9 Aizii Jesus makon naa naꞌiki,<br />
pamakopa-kizi an utukapa zaa maapauzo<br />
tax puraatan naa, Mat <strong>the</strong>w<br />
kiaꞌo uꞌuu, usaka nata pan kabaun<br />
pakau din-kizi nazo ii. “Puwaꞌati<br />
õtuma,” Jesus kian uꞌati. Sariapa<br />
Mat <strong>the</strong>w kadishi taꞌa kan naꞌiki<br />
umakon naa utuma.<br />
10 Jesus aroo pan patomi napakida<br />
nii nao tuma Mat <strong>the</strong>w dapu<br />
ii. Naꞌii iriba zaa maa pauzo nao<br />
tax puraatan naa naꞌiki baꞌo ran<br />
oiai nao pidan nao aroo pan ĩtuma.<br />
11 Pharisee nao tuka pan idi uaroo pan<br />
naꞌa pai nao pidan nao tuma, sariapa<br />
ĩkian Jesus tomi napa-kida nii nao<br />
Jesus aroopan Mat<strong>the</strong>w dapu ii<br />
oiainao pidannao tuma (9:11)<br />
ati, “Kanom nii utii chaan aroo pan<br />
oiai nao tuma?”<br />
12 Jesus abata ĩnaꞌapa nuz kaikapaꞌa,<br />
uruu idi ukian ĩꞌati, “Ziwui nao<br />
pidan nao, aonaa ĩaipan daaka taa,<br />
soo kari nai nao paꞌan. 13 Umako<br />
utomi napa kizi naꞌa paꞌo ram Tominkaru<br />
Para dan saada-kari waiz kian.<br />
Ukia nuz, ‘Kamunan-karu õai pan<br />
uꞌai, aonaa taain-karu kawaodakari<br />
wai uzai idaꞌan mani.’ o Ukauꞌan<br />
aonaa kai manai nao mani wuruꞌu<br />
õdapa daꞌa na nii naouz, mazan<br />
oiai nao.”<br />
Jesus pishaa-kao sanadin-karu<br />
dauꞌu<br />
(Mark 2:18-22; Luke 5:33-39)<br />
14 Bau daꞌapa kamoo John<br />
o 9:13 Hosea 6:6<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
23<br />
MATTHEW 9<br />
Chikaa wunuu pauzo tomi napakida<br />
nii nao kaa wan Jesus idaꞌati.<br />
Ĩpishaan Jesus, ĩkian uꞌati, “Kanom<br />
nii waunao naꞌiki Pharisee nao sanadin<br />
pau zon p Tomin karu ati, mazan<br />
putomi napa-kida nii nao, aonaa<br />
paꞌan ĩsana din pau zon Tomin karu<br />
ati?”<br />
15 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />
“Naꞌapa dii uaita pan mazi daꞌo daonai<br />
ora dapada nii nao mashaa pan<br />
kashaꞌora mazi daꞌo aroapa-kizi<br />
ii, mazi daꞌo dao nai ora naꞌan puꞌu<br />
ĩtuma. Aonaa turuu unaꞌa pan.<br />
Mazan dao nai ora mazi daꞌo zaamata-kao<br />
dono ĩꞌai, uruu donoꞌo<br />
niꞌi naa paꞌan ĩkashaꞌo ran naꞌiki<br />
ĩsana din pan.”<br />
16 Udaunaꞌan Jesus kian koshan,<br />
“Aonaa pidan zimin do tau zon<br />
pakami chan zaam dado tan paꞌinaꞌo<br />
kamicha idin idi, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan shokotaꞌo nii zii wuruꞌu paꞌinaꞌo<br />
raz kamicha idin uzaa maꞌo ai,<br />
naꞌiki powaꞌaꞌo nii zii umanawu tan<br />
wuruꞌu udado ta nuz.<br />
17 “Naꞌiki aonaa pidan kawazootau<br />
zon kai wauzo-kari waiꞌi naa wine<br />
kin naa q paꞌinaꞌo zii wine toma-kao<br />
idi. Paꞌi naꞌo raz zii wine poo dan nii<br />
utadaꞌo kan nii wuruꞌu kai wauzokari<br />
waiz naa ukin naa, uruu wine<br />
wakudi nan niꞌi naa, naꞌiki ukin naa<br />
pata kaꞌui nan niꞌi naa kapam. Uruu<br />
idi kari kao nan daꞌi pidan tomau zon<br />
paꞌinaꞌo wine kin naa papaida-kizi<br />
nii paꞌinaꞌo wine. Utoma-kao dono<br />
naꞌapa, aonaꞌo nii ukin naa shaꞌa pan.”<br />
Mawakaiba zunaaba sodi<br />
naꞌiki izaipaꞌo zunaaba<br />
(Mark 5:21-43; Luke 8:40-56)<br />
18 Jesus kadako tinan puꞌu zii,<br />
Jew nao zowau naa kaa wan uꞌidaꞌati.<br />
Ukodoruꞌu kan ukanaapu ati, naꞌiki<br />
ukian, “Õdani zunaaba sodi mawakan<br />
aizii aka, upuꞌu mazan puwaꞌati<br />
pupishata kizi pukaꞌu idi oroo,<br />
okakuda kizi.” 19 Sariapa Jesus<br />
naꞌiki utomi napa-kida nii nao makon<br />
naa utuma.<br />
20 Aizii naꞌaꞌo zun baia tinaꞌo<br />
12 wunu paizai pan idi. Okaa wan<br />
Jesus barau ikinapu naꞌiki opishatan<br />
ukami chan danoma kari kao nan.<br />
21 Ushaꞌapa num kauꞌan panyuku nuu<br />
ii okian, “Õpisha tan an uchaaki tan<br />
kari kao nan, õkaku dan nii.”<br />
22 Jesus padan tinaꞌa kan, sariapa<br />
utukapa nuzo, naꞌiki ukian oꞌati,<br />
“Maꞌo zaka putaapa punyuku nuu<br />
õdani, pumishi dan idiꞌo, pukakudan.”<br />
Naꞌikiꞌi naa mishi sariapa<br />
okaku dan.<br />
23 Uruu dau naꞌan Jesus kaa wan<br />
Jew nao zowau naa dapu iti. Naꞌii<br />
utuka pan iriba taupauzo nao naꞌiki<br />
muraa pai nao mawa kaꞌo ati. 24 Uruu<br />
idi sariapa Jesus kian ĩꞌati, “Ukodita<br />
diꞌikiꞌi, aonaa omawa kan mani<br />
wuruꞌu, odaꞌa wun kari kao nan.” Ipai<br />
pidan nao shaa zoo tinan unaꞌa pan<br />
idi. 25 Pidan nao kodi tan dau naꞌan,<br />
uruꞌu naa Jesus makon zunaaba sodi<br />
diꞌiti, naꞌiki uzaama tan naa pakaꞌu<br />
kaduꞌi kizo. Sariapa okaku daꞌa kan<br />
Mat<br />
p 9:14 sanadinpauzon: Uruu zamazi din-karu. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. q 9:17 wine kinnaa: uzai mada idiꞌo utoma-kao.<br />
Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 9, 10<br />
24<br />
naꞌiki okadi shi taꞌa kan. 26 Pidan nao<br />
kakuwaa pan diꞌo raz dauꞌa naꞌa ipai<br />
naꞌan kidaꞌo wii zai kawanaꞌati.<br />
Jesus kakudan dyaꞌutam<br />
daonaioranao ishaawunnao<br />
27 Udaunaꞌan Jesus mako pan<br />
puꞌaꞌa naa naꞌiki, dyaꞌu tam daonaiora<br />
nao ishaa wun nao daꞌan pan uruu.<br />
Ĩkada koi nan diiwaꞌo idaꞌan uꞌati.<br />
“David Takaan-daun, r pukamu nankida<br />
waunao,” ĩkian.<br />
28 Jesus moro tan donoꞌo naa<br />
kabaun nazo iti, uruꞌu naa ishaa wunnao<br />
kaa wan uꞌidaꞌati naꞌiki upishaan<br />
ĩdyaun. Ukian ĩꞌati, “Umishida turuu<br />
õkaku dan unao?”<br />
“Wamishida, Nao ba nai,” ĩkian<br />
uꞌati.<br />
29 Uruꞌu naa Jesus pisha tan ĩawun<br />
kida, naꞌiki ukian ĩꞌati, “Umishi dan<br />
idi, naꞌa paꞌo nii ushaꞌa pan.” 30 Sariapa<br />
ĩtuka paꞌa kan naa. Uruꞌu naa Jesus<br />
kaki nao wan ĩdyaun. Ukian, “Manaꞌa<br />
paꞌi ukowaa daꞌa naꞌa pidan ati kanom<br />
shaꞌa pan uꞌati.” 31 Mazan upuꞌu<br />
ĩmakon, ĩkaku waa paꞌa nan udauꞌan,<br />
ipai naꞌan kidaꞌo wii zai kawanaꞌati.<br />
Jesus kakudan maparadan-ziiwa<br />
32 Wuruꞌu dyaꞌuta mai naouz<br />
daonai ora nao makoꞌo kan puꞌu zii,<br />
pidan nao naꞌakan Jesus idaꞌati<br />
mapara da nuꞌo dao nai ora, wuruꞌu<br />
umapara danu nuz oiaꞌo doro nai<br />
kainaꞌan idiꞌo uꞌidaꞌa. 33 Aizii Jesus<br />
waa taꞌa kan dau naꞌan oiaꞌo doronai<br />
uꞌai, sariapa ukapara da nuꞌu kan.<br />
Tuu kii pidan nao, kasabaꞌu kin pai nao<br />
naꞌii, diꞌitin pan, naꞌiki ĩkian, “Aonaa<br />
watuka pau zon zii kaika paꞌo raꞌa<br />
aimaa kan shaꞌa pata-kao Israel an.”<br />
34 Mazan Pharisee nao kian,<br />
“Oiaꞌo doro nai nao nao ba naa taan<br />
idiꞌo uꞌati maꞌo zaka-karu wuruꞌu<br />
uwaa ta nuz oiaꞌo doro nai nao.”<br />
Jesus kashaꞌoran pidannao dauꞌan<br />
35 Jesus makon umoro wau ta pan<br />
ipai donoi naꞌiki wii zai sodi kida<br />
kawanaꞌati. Utomi napa tin-kidan<br />
pidan nao syna gogue ii kida, naꞌiki<br />
ukowaa da pan Kai manaꞌo Kuwai<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌan,<br />
naꞌiki ukakuda pidan nao kari nainao<br />
pabiꞌi naaka kidaꞌo rinai idi.<br />
36 Tuu kii ukashaꞌora-kidan ipai<br />
wuruꞌu pidan naouz utuka pan idi<br />
ĩdopian, naꞌiki aonaa ĩaita pan naꞌapam<br />
naa pashaꞌapa tinan paꞌidaꞌa,<br />
naꞌapa kaznizo nao kawan, aonaꞌoraz<br />
ĩtaa piki nii. 37 Ukauꞌan ukian<br />
patomi napa-kida nii nao ati, “Udaru<br />
paori bai baawu, dyuuaꞌa naa uꞌaka,<br />
mazan aonaa kaudinai nao iriban<br />
kasa baꞌuaꞌo niizu. 38 Utorii napa<br />
kapaori baꞌo ati, uzaa mata kizi<br />
kaudinai nao nii kasa baꞌuu pai nao<br />
nii wuruꞌu papao riba aka kidaz.”<br />
Jesus zaamatan12 pidannao<br />
apostlenao nii<br />
(Mark 3:13-19; Luke 6:12-16)<br />
10 1 Jesus dapa dan 12 patominapa-kida<br />
nii nao bao kopa<br />
paꞌidaꞌati, naꞌiki utaan maꞌo zaka-<br />
r 9:27 David Takaan-daun: Kotuaꞌo Tomin karu kian udyuu dan nii bau daꞌapa David<br />
Takaan-daun umana wunuꞌo nao ba nai nii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
25<br />
MATTHEW 10<br />
karu ĩꞌati ĩwaata-kinaa nii oiaꞌo<br />
doro nai kida pidan nao ai, naꞌiki<br />
ĩkakuda kizi pidan nao kari naa painao<br />
ipai pabiꞌi naaka kidaꞌo rinai ai.<br />
2 Diꞌi ĩꞌuu kidaꞌa 12 pidan nao Jesus<br />
zaama tan apostle nao s nii: kiwiin<br />
Simon, dako tapa-kari waiz Peter kii,<br />
naꞌiki uꞌinawuzu Andrew; James<br />
naꞌiki uꞌinawuzu John, ĩnao Zebedee<br />
dai nao; 3 Philip naꞌiki Bartho lomew;<br />
Thomas naꞌiki Mat <strong>the</strong>w,<br />
Mat <strong>the</strong>w uruu zaa maa pau zoz daꞌi<br />
tax puraatan naa; James, Alphaeus<br />
dani, naꞌiki Thaddaeus; 4 Simon,<br />
uruu Patriot; t naꞌiki Judas Iscariot,<br />
kaaka paꞌo raz Jesus.<br />
Jesus dyuudan12 apostlenao<br />
(Mark 6:7-13; Luke 9:1-6)<br />
5 Aizii Jesus dyuu dan naa 12<br />
pazaa ma ta nii nao apostle nao nii.<br />
Ukaki nao waꞌa kan ĩdyaun, ukian,<br />
“Aonaa umakoꞌo naꞌa Gentile nao u<br />
diꞌiti, naꞌiki Samaria Baara san nao, v<br />
mashaapa-kizi kida donoi diꞌiti.<br />
6 Mazan umako paꞌan õpida nan nao<br />
Israelite nao diꞌiti, waziwa dinainaouz<br />
kaznizo kawan. 7 Umako<br />
ukaku waa paꞌan ukowaada kizi<br />
mao na paꞌa naa Tomin karu nao banai-tinan.<br />
8 Ukakuda kari nai nao,<br />
ukadi shita-kida mawa kai nao powaa<br />
iti. Ukakuda baia tinai nao kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />
bishoi idi, naꞌiki uwaata<br />
oiaꞌo doro nai nao pidan nao ai.<br />
Õtaa nii maꞌo zaka-kinai uꞌati mawinipi<br />
naa-daun, ukauꞌan ushaꞌapa taꞌa<br />
naazu mawi nipi naa-daun.<br />
9 “Umakon dono, aonaa unaꞌakapaꞌa<br />
naꞌa upuraa tan umashaapa-kinaa<br />
nii; 10 manaꞌa unaꞌa kaꞌa naꞌa<br />
umako-kizi iti usaa kon oo baꞌo ran<br />
ukami chan oo baꞌo ran udaz kidi<br />
oo uwadoo kori nii. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan pidan kau dinaꞌo, taa-kao<br />
nii uꞌati aimaa kan uwinipi nii.<br />
11 Ukaa wan dono naꞌiaꞌo ram donoi<br />
oo wii zai diꞌiti, udawata pidan naꞌii.<br />
Naꞌiaꞌo ram dapaa pan an unao,<br />
umashaapa ĩdapu ii atii udobatan<br />
naꞌiki. 12 Umoro wau tan dono<br />
pidan nao dapu iti, ukii ĩꞌati, ‘Marii<br />
kai man-karu Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
naꞌan utuma.’ 13 Ĩdapaa pan dono<br />
unao kai man, marii kai manaꞌoraz<br />
upara dan naꞌian ĩtuma. Mazan<br />
ĩmadapaapa kan an unao kai man,<br />
ukiwa-kida powaa iti wuruꞌu<br />
kai manaꞌo raz upara dan. 14 Aizii<br />
ĩmadapaapa kan dono unao kaiman,<br />
oo aonaa ĩaba taꞌa zon ukuwaa,<br />
udobata naꞌiki uparau daꞌaka imiꞌi<br />
ukidiba diꞌiki ĩawunuu ta pan puꞌu.” w<br />
15 Jesus kian, “Õkowaa daꞌa zon<br />
mishiꞌo aimaa kan uꞌati. Tominkaru<br />
kooto wapa-kidan donoꞌo naa<br />
pidan nao, Tomin karu pata kaꞌutan<br />
nii naꞌiai nao pidan nao donoi<br />
Mat<br />
s 10:2 apostlenao: dyuuda-kari wai kaku waa paꞌa nan Tomin karu nao ba nai-tinan<br />
dauꞌu. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
t 10:4 Patriot: mizaa taaka pau zoz pawiizi dauꞌan. Baꞌo ran udakotapa-kinao Zealot kii.<br />
u 10:5 Gentilenao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. v 10:5 Samaria Baara sannao: Putukapa kaa rita<br />
tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. w 10:14 Kidi bai parauda-kao,<br />
ukainaa ba tan Tomin karu marinaꞌa tan nii ĩnao.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 10<br />
26<br />
ii, powaꞌa zii wunao aiaꞌa Sodom<br />
naꞌiki Gomor rah san naouz.” x<br />
Patakaꞌuta-karu nii kaudinainao<br />
Tominkaru ati<br />
(Mark 13:9-13; Luke 21:12-17)<br />
16 Jesus kian koshan, “Uabata,<br />
õdyuu dan unao naꞌapa kaznizo nao<br />
dyuuda-kao kawan baudo koru nao<br />
bii iti. Ukauꞌan uaita pin naꞌapa<br />
kowazaz kawan, mazan umashaapa<br />
kai man pidan nao tuma orid kawan.<br />
17 Uzau din paꞌa naa paꞌi, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan pidan nao zaama tan<br />
nii unao naꞌiki ĩnaꞌa kan nii unao<br />
koo towapa-kizai iti, naꞌiki ĩbaꞌi zian<br />
nii unao syna gogue ii kida. 18 Naꞌiki<br />
ĩnaꞌa kan nii unao kazowau ta pai nao<br />
wii zai kanaapu ati naꞌiki king nao<br />
kanaapu ati õgaru dikin ii. Naꞌapaꞌo<br />
idaꞌanaꞌo nii ukowaa dan ĩꞌati,<br />
naꞌiki baꞌo ran pidan nao ati, Kaimanaꞌo<br />
Kuwai õdauꞌa naꞌo. 19 Aizii<br />
uzaa mata-kao dono naꞌiki utiwaakidapa-kao<br />
dono kooto wapa-kizi<br />
ii, manaꞌa udopi aꞌa naꞌa udawa tan<br />
dauꞌu naꞌa pam nii ukian. Taa-karu<br />
nii uꞌati uai tapa-kinaa nii naꞌa pam<br />
nii ukian. 20 Ukauꞌan upara dan an<br />
naꞌapain, aonaa unaouꞌo niꞌi naa<br />
mani parada, mazan uDaru Tominkaru<br />
Doro naꞌo nii parada unao<br />
idaꞌan.<br />
21 “Uruu dono pidan nao zowiikidan<br />
nii paꞌina wuzu nao, naꞌiki<br />
darui nao naꞌa paꞌo nii ĩzowii-kidan<br />
pau dai nao. Danii nao kashada pan<br />
nii padaru nao naꞌiki pudaro nao,<br />
naꞌiki ĩzowii-kidan nii ĩdyaun.<br />
22 Ipai pidan nao toꞌora-kizai ta pan<br />
nii unao õdikin ii. Mazan kanom<br />
tuu daꞌo ipai wuru kidaꞌa atii utokon<br />
iti, kazan naata-karu nii uruu.<br />
23 Upata kaꞌuta-kao dono umishidapan<br />
dauꞌan õgaru bau daꞌa paꞌo wii zai<br />
diꞌii, ukido apa baꞌo ran wii zai diꞌiti.<br />
Õkian mishiꞌo mana wun uꞌati,<br />
aonaꞌo nii zii ukaudin-kizi ipain<br />
Israel an kidaꞌo wii zai an, Dao nai ora<br />
Aokazi Ikiꞌo kaa wan uaꞌii powaa ati.<br />
24 “Aonaa tomin paꞌo pidan<br />
umana wunun patii chaan ai, naꞌiki<br />
aonaa poi torui umana wunun panaoba<br />
naa ai. 25 Ukauꞌan turuaꞌo wuruꞌu<br />
tomin paꞌo pidan tomi napa nuz<br />
patii chaan kawan, naꞌiki poi torui<br />
naꞌapa panao ba naa kawan. Kadapuꞌo<br />
dakota-kao an Beel zebul y kii,<br />
aita nii man udapu ainao pidan nao<br />
powaꞌaꞌo nii zii ĩdakoapa-kao.<br />
Kanom ai tarii-karu<br />
(Luke 12:2-9)<br />
26 “Ukauꞌan aonaa utariaꞌa naꞌa<br />
pidan nao ai. Ipai dizapa-kari wai,<br />
aida-kida-kao niizu, naꞌiki ipai<br />
taapa-kari wai kida mashaa, ipaiꞌo<br />
nii uai tapa-kida-kao. 27 Wuruꞌu<br />
aimaa kan õkowaa daniaz unao ati<br />
kari kao nan, ukowaa daꞌa naa paꞌiz<br />
ipai pidan nao ati. Kanom aimaakan<br />
mashau daꞌuꞌo õkowaa dan uꞌati,<br />
ukowaa daꞌa naa paꞌiz diiwaꞌo idaꞌan<br />
pidan nao abata kiziz. 28 Manaꞌa<br />
utariaꞌa naꞌa wunao aiaꞌa zowiaꞌoraz<br />
pidan, mazan udoro naa, aonaa<br />
x 10:15 Sodom naꞌiki Gomorrah: kotuaꞌo donoi nao. Putukapa kaa rita tokon ii,<br />
Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. y 10:25 Beelzebul: baꞌo ran kaa rita idaꞌa<br />
udakota-kao Beel zebub kii. Uruu Satan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
27<br />
MATTHEW 10<br />
ĩkaꞌii tan pazowian paꞌan. Mishiꞌorai<br />
man utarii paꞌan Tomin karu<br />
ai, kaꞌii taꞌo raz pakaboo tan pidan<br />
naꞌiki udoro naa Tuuba ruꞌo Tikazi<br />
wuꞌiti. 29 Aonaa mooko dyaꞌutamaꞌo<br />
parikowaru nao toriauzo-kao<br />
masakau daꞌu sodiꞌo puraata idaꞌan<br />
kari kao nan, mazan upuꞌu aonaꞌo<br />
nii bau daꞌapa udaru Tomin karu<br />
kashaa pan ĩwao tan imiꞌi baara ati.<br />
30 Naꞌiki Tomin karu aitapa nii ipai<br />
naꞌa pau daꞌuꞌo ran uzowaud kida<br />
uzowau idaꞌa. 31 Ukauꞌan aonaa<br />
utariaꞌa naꞌa, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
powaꞌaꞌo zii umarai napa-kao iribaꞌo<br />
parikowaru nao ai.<br />
32 “Naꞌiaꞌo ram pidan kowaa daꞌo<br />
õpida nan paugaru ipai pidan nao<br />
kanaa puꞌu, naꞌa paꞌo nii kapam<br />
õkowaa dan õpida nan uruu, õdaru<br />
aokazi iaꞌo kanaa puꞌu. 33 Mazan<br />
naꞌiaꞌo ram pidan kowaa daꞌo<br />
pamari naꞌa tan õgaru ipai pidannao<br />
kanaa puꞌu, naꞌa paꞌo nii kapam<br />
õmari naꞌa tan uruu õdaru aokazi<br />
iaꞌo kanaa puꞌu.<br />
Aonaa kaimanaaka-karu mani,<br />
mazan mizaataaka-karu<br />
(Luke 12:51-53; 14:26-27)<br />
34 “Aonaa uzauda-kidaꞌa naꞌa<br />
õkai manaaka-kidaꞌa nan mani pidannao<br />
paꞌati aaka wuruꞌu õwaꞌa tinuz<br />
daꞌatiꞌi imiꞌi baara ati. Õwaꞌa tin<br />
aonaa õkai manaaka-kidaꞌa nan<br />
mani pidan nao, mazan õmizaataaka-kidaꞌa<br />
nan ĩdyaun paꞌati aaka.<br />
35 Õwaꞌa tin õpanaꞌa daꞌa nan dao naiora<br />
nyuku nuu padaru ai, zun padaro<br />
ai, dinizoi pai mauzo ai. 36 Puiribannaouꞌo<br />
nii mana wun wuruꞌu<br />
putaruba nao niꞌo raz. z 37 Naꞌiaꞌoram<br />
pidan marain paꞌo padaru oo<br />
padaro powaꞌa zii pamarain pan<br />
ai õgaru, aonaa turuu naꞌa paꞌo<br />
pidan daꞌa nan õgaru. Naꞌiaꞌo ram<br />
pidan marain paꞌo pau dani powaꞌa<br />
zii pamarain pan ai õgaru, aonaa<br />
turuu naꞌa paꞌo pidan daꞌa nan õgaru.<br />
38 Naꞌiaꞌo ram pidan aonaꞌo unaꞌakaꞌa<br />
zon pacrossan naa, a aonaa turuu<br />
naꞌa paꞌo pidan daꞌa nan oo ukaudinan<br />
õtuma. 39 Naꞌiaꞌo ram pidan<br />
aipaꞌo pakaku pan paꞌidaꞌa, wazi waꞌo<br />
nii karikao nanuꞌo raz kakupa-karu<br />
paꞌai. Mazan kanom mari naꞌa taꞌo<br />
pamashaa pau zon kaduz pamishi dan<br />
dikin ii õgaru, uiko dan nii karikaonanuꞌo<br />
raz kakupa-karu.<br />
Wawinipa kida<br />
(Mark 9:41)<br />
40 “Naꞌiaꞌo ram pidan kai manaꞌo<br />
udapaa pan unao, kai manaꞌo udapaapan<br />
õgaru kapam wuruꞌu; naꞌiki<br />
naꞌiaꞌo ram pidan kai manaꞌo udapaapan<br />
õgaru, kai manaꞌo udapaa pan<br />
wuruꞌu dyuu daꞌo raz õgaru kapam.<br />
41 Naꞌiaꞌo ram pidan dapaa paꞌo<br />
prophet, uaita pan idi Tomin karu<br />
prophetin uruu, taa-kao nii uwinipa<br />
nii naꞌapa prophet kawan. Naꞌiki<br />
naꞌiaꞌo ram pidan kai manaꞌo udapaapan<br />
kai manaꞌo pidan, ukai manan<br />
idi, naꞌa paꞌo nii uwinipa nii taa-kao<br />
kai manaꞌo pidan kawan. 42 Naꞌiki<br />
Mat<br />
z 10:36 Micah 7:6 a 10:38 unaꞌakaꞌazon pacrossannaa: ubaiaa pan kashaꞌo raꞌo oo<br />
uzowii-kao nii padaꞌan pan dikin ii Jesus.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 10, 11<br />
28<br />
naꞌiaꞌo ram pidan taaꞌo wunu baudaꞌa<br />
paꞌo õpida nan tuzan nii, aonaan<br />
puꞌu padamata umana wunun,<br />
mazan õpida nan uruu, mishiꞌo nii<br />
ukawi nipi naata-kao naꞌa paꞌo dikin<br />
ii.”<br />
John Chikaawunuupauzo dyuudan<br />
papoitorunaoJesus diꞌiti<br />
(Luke 7:18-35)<br />
11 1 Jesus ipaiaꞌa kan dau naꞌan<br />
patomi napa-kidan 12 patominapa-kida<br />
nii nao, uruu dau naꞌan<br />
umakon naa, utomi napa-kidaꞌa nan<br />
naꞌiki ukaku waapa tinaꞌa nan wii zai<br />
kida kawanaꞌati, Galilee Baara an<br />
kidaꞌo raz.<br />
2 Taraa-kizai iaꞌo John Chikaawunuu<br />
pauzo, uaba tan dono Christ<br />
shaꞌapata nii kida dauꞌu, uruu idi<br />
udyuu dan patomi napa-kida nii nao<br />
pishaaꞌa nan Jesus. 3 Ĩkaa wan donoꞌo<br />
naa uꞌidiꞌiti ĩkian uꞌati, “Puko waada<br />
waꞌati, pugaruꞌu naa mishi wuruꞌu<br />
waꞌa tiꞌo niꞌo raz John kowaa dauzoniaz,<br />
oo wazau dapa zii baꞌo ran?”<br />
4 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />
“Umako powaa iti John diꞌiti,<br />
ukowaa daꞌan kanom uabata nii<br />
naꞌiki utukapa nii õshaꞌapa tan:<br />
5 ishaa wu nuꞌo, turuu utuka pan;<br />
machiꞌika kaꞌo, chiꞌika; kabishoꞌo<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo bishoi idi, kai man<br />
ubisho mana kan; makinaꞌo, abata;<br />
mawa kaꞌo, kakuda-kao powaa iti;<br />
pata kaꞌu tinaꞌo, abata Kai manaꞌo<br />
Kuwai. 6 Konau kiaꞌo nii pidan<br />
aonaꞌo raz ukasha dan pamishidapan<br />
õgaru.”<br />
7 John tomi napa-kida nii nao<br />
kiwan dau naꞌan, Jesus kakuwaa pan<br />
naa John dauꞌu iribaꞌo pidan nao ati.<br />
Ukian ĩꞌati, “Umakon kan donoꞌoraz<br />
John diꞌii mapidan takaꞌo baara<br />
iaꞌo raz, shaꞌa paꞌo ram pidan uzaudakida<br />
utuka pan naꞌii uruu dono?<br />
Pidan, pinidi saba awaru dawuapakida<br />
nii kawa nuꞌo? 8 Kanom shaꞌa<br />
utuka paꞌa zon naꞌii umakon kanuz<br />
naꞌii? Dao nai ora, umana wunuꞌo<br />
kamicha kida ukai wadapa nii?<br />
Pidan kai waada paꞌo raz naꞌa paꞌo<br />
kamicha, mashaa paꞌo umanawunuꞌo<br />
kabaun ii. 9 Ukowaada õꞌati,<br />
kanom shaꞌa utuka paꞌa zon naꞌii<br />
umakon kan dono naꞌii? Tomin karu<br />
prophetin shaꞌa? Prophet mishi<br />
uruu, mazan powaꞌa zii prophet<br />
ai. 10 Uruu John dauꞌa naꞌo saadakari<br />
waiz Tomin karu Para dan idaꞌa.<br />
Ukia nuz.<br />
‘Puabata, õdyuu dan pidan<br />
puꞌuaꞌati kaku waa paꞌo nii<br />
õꞌati,<br />
uruꞌo nii saa baa pumako<br />
kizi.’ ” b<br />
11 Udaunaꞌan Jesus kian,<br />
“Mishiꞌo õkian uꞌati, aonaa naꞌiam<br />
pidan shaka taꞌo daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa<br />
umana wunuꞌo nii John Chikaawunuu<br />
pauzo ai. Mazan pidan,<br />
aonaꞌo raz umana wunun Tominkaru<br />
nao ba nai-tinapa-kiziꞌi, upuꞌu<br />
umana wunuꞌo uruu John ai.<br />
12 “John Chikaa wunuu pauzo<br />
saka dan diꞌikiꞌo pakau di nan atii kai,<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan tuu barudinan,<br />
dikau daꞌo pidan nao tiwaan<br />
b 11:10 Malachi 3:1<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
29<br />
MATTHEW 11<br />
puꞌu pamashaata nuz. 13 Kiwiitapa<br />
John kakuwaa pan uaꞌii, ipai<br />
kotuaꞌo raz Tomin karu prophetinnao<br />
kakuwaa pan, naꞌiki kotuaꞌo raz<br />
Moses kaki naori kowaa dan naꞌapam<br />
nii aimaa kan shaꞌa pan. 14 Aizii<br />
umishi dan an wuruꞌu ĩkuwaa kidaz,<br />
John, uruꞌu naa wuruꞌu Elijahaz,<br />
ĩkowaa daniaz Tomin karu dyuu dan<br />
nii. c 15 Pukaki naon an puaba taꞌa naa<br />
kakinao rii!<br />
16 “Naꞌa pam dii mani õkainaa<br />
ba tan kai nao pidan nao?<br />
Naꞌa paꞌo ĩdyaun korai zian nao<br />
kawan sakanata pai naouz pamakinao<br />
tin-kizi ii, kada koin painaouz<br />
paꞌati aaka. 17 Ĩkian kaika paꞌa:<br />
‘Watauan puꞌu mazida-karu<br />
kun naa unao ati, mazan upuꞌu<br />
aonaa ukonau pan. Wakunuian<br />
puꞌu uꞌati baara nai iaꞌo ukunuuauzo-kao,<br />
mazan upuꞌu aonaa<br />
uzaa dan.’ 18 Ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />
John, sana din pauzo uruu, naꞌiki<br />
aonaa utuza pau zon. Uruu idi<br />
pidan nao kian udauꞌan, ‘Kai naꞌa<br />
oiaꞌo doro nai uꞌidaꞌa.’ 19 Aizii Daonai<br />
ora Aokazi Ikiꞌo aroo pau zon<br />
naꞌiki tuzauzo wine, uruꞌu naa<br />
pidan nao kian udauꞌan, ‘Aushaa,<br />
utukapa arawuꞌu kashaba kizi<br />
naꞌiki tuza pauzo uruu. Unau dapa<br />
pakami nau daꞌu-tin pan wunao<br />
idiꞌi zaa maa pauzo naouz tax<br />
puraatan naa, naꞌiki baꞌo ran oiainao<br />
pidan nao tuma.’ Tomin karu<br />
aita paa ban wuruꞌu tukapa-kidakari<br />
waiz umishiin wuru idaꞌa naꞌa<br />
shaꞌapaapa-kari waiz.”<br />
Donoi ii kidaꞌo pidannao,<br />
aonaa ĩmishidan Jesus<br />
(Luke 10:13-15)<br />
20 Donoi kida, Jesus shaꞌapata-kiziz<br />
iriba umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan padamata, mazan upuꞌu<br />
aonaa naꞌii san nao tanawa tinan<br />
paꞌoian ai. Uruu idi Jesus aidan<br />
papara dan naꞌii san nao mami shidakan<br />
dikin ii. 21 Ukian, “Kashaꞌo raꞌo<br />
nii mana wun pubaiaa pan Chorazin!<br />
Pugaru Beth saida, naꞌa paꞌo nii<br />
pubaiaa pan kashaꞌo raꞌo mana wun!<br />
Aizii wuruꞌu umana wun kidaꞌoraz<br />
aimaa kan shaꞌa pata-kari waiz<br />
uꞌidaꞌa, ushaꞌa pata-kao an mani<br />
Tyre naꞌiki Sidon d ii, sariapa mani<br />
naꞌii san nao moroko dan kamicha<br />
kashaꞌora-karu daara kida. Naꞌiki<br />
sariapa mani ĩkada dai nan pari tiꞌi<br />
idi, ĩtukapa-kida-kinaa nii mishi<br />
pata nawa tinan paꞌoian ai. 22 Mishiꞌo<br />
õkian uꞌati, awuta paꞌo nii zii Tominkaru<br />
pata kaꞌu tan Tyre naꞌiki Sidon<br />
san nao unao ai, wuru kamoo donoꞌo<br />
Tomin karu kooto wapa-kida nuz naa<br />
pidan nao.<br />
23 “Aizii unao Caper naum sannao,<br />
uꞌitii man umana wunuꞌo nii<br />
unao aokazi ii? Aonaa, mazan<br />
kiiꞌan ukaboota-kao nii Tuuba ruꞌo<br />
Tikazi wuꞌiti. Wuruꞌu umana wun<br />
kidaꞌo raz aimaa kan, shaꞌa pata-kariwaiz<br />
uꞌidaꞌa shaꞌa pata-kao an mani<br />
Mat<br />
c 11:14 Malachi 4:5 d 11:21 Tyre naꞌiki Sidon: donoi kida, aonaa Jew nao mashaapakizi<br />
mani.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 11, 12<br />
30<br />
Sodom e ii, kai naꞌa zii mani wuruꞌu<br />
donoiz kai. 24 Mishiꞌo, ukauꞌan<br />
Tomin karu kooto wapa-kidan<br />
donoꞌo naa pidan nao, powaꞌaꞌo nii<br />
zii Tomin karu pata kaꞌu tan unao,<br />
Sodom san nao ai.”<br />
Uwaꞌati õꞌidaꞌati<br />
usookapa kizi<br />
(Luke 10:21-22)<br />
25 Naꞌapain uruu dono Jesus<br />
toriin pan, ukian, “Õdaru, aokazi<br />
iainao naꞌiki imiꞌi baara ainao naoba<br />
naa, õkonau kii-kidan pugaru,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan putukapa-kidan<br />
idiꞌi naa paꞌinai nao ĩtomin pan ati,<br />
puma taa pada kaniaz umana wunuꞌo<br />
aita pai nao aita pan. 26 Mishiꞌo õdaru,<br />
naꞌapa kidaꞌo shaꞌa pan puaipan<br />
kawanaꞌa tiꞌo.”<br />
27 Aizii Jesus kian ĩꞌati, “Õdaru<br />
taa nii õꞌati ipai aimaa kan paꞌidiꞌiki<br />
kidaꞌo raz. Aonaa kanom aita pan<br />
õgaru uDaniz, soo õDaru. Naꞌiki<br />
aonaa kanom aita pan õDaru,<br />
soo õgaru uDani. Naꞌiki pidannao<br />
õzaa mata nii naouz aita paꞌo<br />
nii uruu.<br />
28 “Uwaꞌati õꞌidaꞌati ipai unao<br />
mizai nai nao kimi shaꞌo padowautapa<br />
nii idi, õtaan nii sookapa-karu<br />
uꞌati. 29 Uzaa mata õdopawa, unaꞌaka<br />
kiziz naꞌiki utomi napa õꞌidiꞌiki,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan kai manaꞌo<br />
õnyuku nuu naꞌiki aonaa atadinpaꞌo<br />
mani wuruꞌu õgaruz. Uruu<br />
idi uiko dan nii mishiꞌo mana wun<br />
sookapa-karu. 30 Wuruꞌu õdopawa<br />
õtaan niꞌo raz uꞌati mashaꞌa pan naꞌo<br />
naꞌiki shaa ka daꞌo.”<br />
Jesus uruu<br />
Sookapa-karu Kamoon naobanaa<br />
(Mark 2:23-28; Luke 6:1-5)<br />
12 1 Aizii Sookapa-karu<br />
Kamoon dono, Jesus<br />
dobata pan patomi napa-kida nii nao<br />
tuma zakapu an paori bai wheat<br />
baawu an. Naꞌapain utomi napakida<br />
nii nao zama zin naa, uruu idi<br />
ĩkarao waa nan wheat aka, naꞌiki<br />
ĩnika paa nan naazu. 2 Aizii Phariseenao<br />
tuka pan idi ĩshaꞌapa tina nuz<br />
naꞌapa, sariapa ĩkian Jesus ati,<br />
“Putukapa, putomi napa-kida nii nao<br />
aonaa ĩizoꞌa tin mani wakakinaori<br />
naa wuruꞌu ĩshaꞌa pata nuz<br />
kaika paꞌo raꞌa Sookapa-karu Kamoon<br />
dono.” f<br />
3 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />
“Aonaa mooko utuka pau zon kaa rita<br />
idaꞌaꞌo raz usaa din pan kanom King<br />
David shaꞌapa tauzo nii, tawuru donoꞌo<br />
uruu naꞌiki upidanan nao zama zin<br />
donoꞌo raz? g 4 Umoro tan Tomin karu<br />
Dapu nazo iti, naꞌiki unikan<br />
papidanan nao tuma bread taa-kariwaiz<br />
Tomin karu ati. Naꞌa paꞌo raz<br />
wazoo tapa-karu kakinao rii wuruꞌu<br />
pidan nika nuz wuruꞌu bread taa-kariwaiz<br />
Tomin karu ati. Soo faadaa nao<br />
kari kao nan taapada-kari waiz ĩnikan<br />
wuruꞌu breadiz. 5 Naꞌiki aonaa mooko<br />
uaita pan Moses kaki naori idaꞌaꞌo raz<br />
usaa din pan, ukowaa da nuz faadaa nao<br />
shaꞌa pata pakau din-kiz, Tomin karu<br />
e 11:23 Sodom: kotuaꞌo donoi mai naa bata-kari waiz pidan nao oian idi. (Genesis<br />
19:24-28) f 12:2 Pharisee nao ati, Jesus tomi napa-kida nii nao kau di nan wuruꞌu<br />
ĩkaraoda nuz wheat aka kida Sookapa-karu Kamoon dono. g 12:3 1 Samuel 21:1-6<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
31<br />
MATTHEW 12<br />
Dapu ii sooka pauzo-karu kamoon<br />
dono, mazan upuꞌu aonaa ĩtaapakao<br />
ĩshaꞌapa tan oiaꞌo, ĩmaizoꞌati kan<br />
puꞌu kakinao rii? 6 Õkowaa dan nii<br />
uꞌati, diꞌi utumaꞌo raz, powaꞌaꞌo zii<br />
umana wunun Tomin karu Dapu ai.<br />
7 Tomin karu Para dan saada-kariwaiz<br />
kian, ‘Kamu nanu aba-karu<br />
wuruꞌu õai paniaz, aonaa uzai taakari<br />
waiz mani.’ Uaita pan an mani<br />
kai manai man naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />
parada-karuz, aonaa mani udako tan<br />
pidan nao oiai nao nii, mashaꞌa patakai<br />
naouz oiaꞌo. 8 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo Sookapa-karu<br />
Kamoon nao ba naa uruu.”<br />
Jesus kakudan pidan<br />
makiitakaꞌo pakaꞌu<br />
(Mark 3:1-6; Luke 6:6-11)<br />
9 Naꞌikiꞌo Jesus makon syna gogue<br />
iti. 10 Naꞌii naꞌaꞌo dao nai ora, aonaa<br />
ukaꞌu kii tinan, mawa kaꞌo ukaꞌu.<br />
Pabiꞌi kida pidan nao naꞌii aipai nao<br />
pazaa ma tan Jesus ushaꞌapa tinan<br />
idaꞌan panaꞌiti kakinao rii ai. Uruu<br />
idi ĩpishaa nuzu, ĩkian, “Aonaa<br />
mani uꞌoian wakaki naori naa ati<br />
pidan kaku dan pidan Sookapa-karu<br />
Kamoon dono?”<br />
11 Jesus dakoꞌa tin, ukian ĩꞌati,<br />
“Naꞌapa dii mani unao shaꞌapatinan<br />
bau daꞌa paꞌo uꞌuza kaznizo<br />
waotan an muna poꞌo kaꞌu naru diꞌiti<br />
Sookapa-karu Kamoon dono? Aonaꞌo<br />
nii mani usoꞌo tan kanuz naꞌapain?<br />
12 Aizii pidan mani, powaꞌaꞌo zii<br />
umana wunun kaznizo ai. Ukauꞌan<br />
aonaa uꞌoian wakaki naori naa ati,<br />
washaꞌapa tan kai manaꞌo Sookapakaru<br />
Kamoon dono.” 13 Uruꞌu naa<br />
ukian dao nai ora makii ta kaꞌo pakaꞌu<br />
ati, “Pusawada pukaꞌu.” Sariapa<br />
usawa daꞌa ka nuz, naꞌiki sariapa<br />
ukaꞌu kai manaꞌa kan naꞌapa baꞌoran<br />
ukaꞌu kawan.<br />
14 Uruu idi naꞌikiꞌo Pharisee nao<br />
makon ĩkadako tinaꞌa nan paꞌidiwaru<br />
sodi, ĩaita paꞌa zon naꞌa pam<br />
kizi pazowian Jesus.<br />
Tominkaru zaamatanii<br />
papoitoru nii<br />
15 Jesus aba tan naa naꞌa pam<br />
pashaꞌapa taꞌa zoo-kao, sariapa<br />
umakon naꞌiki. Naꞌiki iriba pidannao<br />
daꞌana nuzu. Uruu dono ipai<br />
ukaku dan kari nai nao naꞌii. 16 Ukakinao<br />
waꞌa kan ĩdyaun, aonaa kizi<br />
ĩkaku waa pan udauꞌu baꞌo rai nao<br />
ati. 17 Uruu umishian naa naꞌa paꞌoram<br />
Tomin karu kiauzo nuz prophet<br />
Isaiah idaꞌan.<br />
18 “Diꞌi uruuꞌu õzaama taniaz<br />
õpoi toru nii,<br />
uruu wuruꞌu õmarai napa nii<br />
naꞌiki õnyuku nuu-atiꞌo raz.<br />
Õtaan nii õdoro naa uꞌidaꞌa,<br />
naꞌiki ukaku waa pan nii<br />
sakita paꞌo mashaapa-karu<br />
Tomin karu tumaꞌo dauꞌu,<br />
ipai pabiꞌi naa kaꞌo pidan nao<br />
ati.<br />
19 Uruu wuruꞌu õzaama taniaz<br />
õpoi toru nii,<br />
aonaꞌo nii ukadako waakapau<br />
zon, naꞌiki aonaꞌo nii<br />
ukado kou zon diiwa.<br />
Aonaꞌo nii upara dan diiwaꞌo<br />
idaꞌan dunapo an kida.<br />
20 Aonaꞌo nii umanawu tan<br />
ramita paꞌo,<br />
Mat<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 12<br />
32<br />
naꞌiki aonaꞌo nii umaka dan<br />
suduu paꞌo upuꞌuka pan.<br />
Ukauꞌan kari kao nanuꞌo nii<br />
ukamunan ban,<br />
atii udikin tan nii oii kidaꞌo<br />
aimaa kan mishiꞌo kai mankaru<br />
idaꞌan.<br />
21 Naꞌiki uruu atiꞌo nii ipai<br />
pidan nao donozi naa kida<br />
nyuku nuu,<br />
ĩzauda pan pakazan naata-kao.” h<br />
Pidannao kian kainaꞌa oiaꞌo<br />
doronainao zowaunaa Jesus idaꞌa<br />
(Mark 3:20-30; Luke 11:14-23)<br />
22 Uruu dau naꞌan pidan nao<br />
naꞌakan Jesus idaꞌati ishaa wun<br />
naꞌiki mapara da nuꞌo pidan, wuruꞌu<br />
unaꞌapai tanuz oiaꞌo doro nai kainaꞌan<br />
idiꞌo idaꞌa. Ukauꞌan Jesus kakuda<br />
uruu. Uruu idi kai manaꞌa naa uparadan,<br />
naꞌiki kai manaꞌa naa utuka pan.<br />
23 Tuu kii pidan nao diꞌitin pan Jesus<br />
shaꞌapata nii kida dauꞌan. Uruu idi<br />
ĩkian, “David Takaan-daun i mani<br />
arawuꞌu?”<br />
24 Aizii Pharisee nao aba tan<br />
idi ĩnaꞌa pan, sariapa ĩkian paꞌatiaaka,<br />
“Oiaꞌo doro nai nao nao ba naa<br />
Beel zebul j taan idiꞌo umaꞌo zakakinaa<br />
nii wuruꞌu uwaa ta nuz oiaꞌo<br />
doro nai nao.”<br />
25 Jesus aitapa naꞌa paꞌo ram<br />
ĩdiꞌitin pan. Uruu idi ukian ĩꞌati,<br />
“Bau daꞌa paꞌo wii zai idaꞌaꞌa pidannao<br />
mashaa pan, ĩmizaa taaka pan<br />
an paꞌati aaka, aonaꞌo nii wii zai<br />
naꞌan kotuaꞌiki. Naꞌiaꞌo ram pidannao<br />
donoi ainao, ĩmashaa pan an<br />
buu taaka pairi ban nao ai, naꞌiki<br />
ĩmizaa taaka pan an paꞌati aaka,<br />
aonaꞌo nii donoi naꞌan kotuaꞌiki.<br />
Naꞌiaꞌo ram pidan nao mashaapai<br />
nao bau daꞌa paꞌo kabaun idaꞌa<br />
buu taaka pan an pairi ban nao ai,<br />
naꞌiki ĩmizaa taaka pan an paꞌati aaka,<br />
aonaꞌo nii ĩmashaa pan bao kopa<br />
kotuaꞌiki. 26 Aizii Satan waatan an<br />
papoi toru nao oiaꞌo doro nai nao,<br />
ĩbuu taaka pan naꞌiki ĩmizaa taakapan<br />
paꞌati aaka wuruꞌu. Ukauꞌan<br />
aonaꞌo nii Satan nao ba nai-tin pan<br />
kotuaꞌiki. 27 Unao, ukian õwaa tan<br />
oiaꞌo doro nai nao, oiaꞌo doro nai nao<br />
nao ba naa Beel zebul taan idaꞌanaꞌo<br />
õmaꞌo zaka-kinaa nii. Mazan kanom<br />
taaꞌo raz mooko unao pidanan nao ati<br />
ĩmaꞌo za kan naa nii, ĩkaboota-kinaa<br />
nii oiaꞌo doro nai nao? Beel zebul?<br />
Aonaa. Ukauꞌan uruu naꞌapa kidaꞌoraz<br />
kainaa bata uꞌati, naꞌa paꞌo ram<br />
wuruꞌu upoza wa ta pa nuz. 28 Mazan<br />
wuruꞌu õwaa ta nuz oiaꞌo doro nai nao<br />
paꞌan Tomin karu taa nii idaꞌanaꞌo<br />
õꞌati padoro naa õmaꞌo za kan naa nii,<br />
naꞌa paꞌo kainaa bata kai naꞌaꞌa naa<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan ubiiꞌi.<br />
29 “Kaika paꞌo kawa nuꞌo wuruꞌu:<br />
Aonaa naꞌiaꞌo ram pidan kaꞌii taꞌo nii<br />
pamoro ti nan maꞌo za kaꞌo dao nai ora<br />
dapu, unaꞌa kaꞌa zon an ushaꞌa pauz<br />
kida uꞌai udapu iki, soo udodo wan<br />
nii zii wuruꞌu maꞌo za kaꞌo raz pidan<br />
kiwiin. Uruu udaunaꞌan turuaꞌo<br />
niꞌi naa unaꞌa kan ushaꞌa pauz kida<br />
udapu iki.<br />
h 12:21 Isaiah 42:1 i 12:23 David Takaan-daun: Kotuaꞌo Tomin karu kian udyuu dan<br />
nii bau daꞌapa David Takaan-daun umana wunuꞌo nao ba nai nii. j 12:24 Beelzebul:<br />
baꞌo ran kaa rita idaꞌa udakota-kao Beel zebub kii. Uruu Satan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
33<br />
MATTHEW 12<br />
30 “Naꞌiaꞌo ram pidan aonaa<br />
õꞌidaꞌa tan puꞌu mani, õtaruba uruu.<br />
Naꞌiaꞌo ram pidan aonaꞌo ukasabaꞌuu<br />
pan õtuma, pararaa-biꞌi taꞌo<br />
õkasa baꞌuu nii wuruꞌu.<br />
31 “Ukauꞌan õkowaa dan uꞌati,<br />
shaꞌa paꞌo ram pidan shaꞌapa tan an<br />
oiaꞌo pairi ban ati, naꞌiki udakoopan<br />
Tomin karu, mari naꞌata-karu<br />
nii wuruꞌu uꞌoia nuz uꞌai. Mazan<br />
udakoo pan an Kai manaꞌo Doro naa,<br />
aonaꞌo nii uꞌoian mari naꞌata-kao<br />
uꞌai. 32 Naꞌiaꞌo ram pidan dikau daꞌo<br />
upara dan Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
dauꞌan, mari naꞌata-karu nii uꞌoian<br />
uꞌai, mazan naꞌiaꞌo ram pidan dakoopaꞌo<br />
Kai manaꞌo Doro naa, aonaꞌo nii<br />
naꞌa painim uꞌoian mari naꞌata-kao<br />
uꞌai, kai oo dii naꞌi tiꞌi.<br />
Paoribai aitapa-kao<br />
paꞌaka idaꞌan<br />
(Luke 6:43-45)<br />
33 “Puaipan an kai manaꞌo<br />
paori bai aka, ziwuꞌo uai pan pupaoriba.<br />
Paori bai maziwu kan dono,<br />
dikau daꞌo nii uꞌaka. Aitapa-kariwai<br />
ziwuꞌo paori bai paꞌaka idaꞌan.<br />
34 Unao kicha naꞌ iki-kiaꞌo kowazaz,<br />
aonaa naꞌitim upara dan kai manan.<br />
Kanom nyuku nui iaꞌo raz utaapa-kao<br />
kida, uruꞌo nii kodita-kida-kari waiz.<br />
35 Kai manaꞌo pidan, ukodita-kidan<br />
nii kai man kidaꞌo aimaa kan,<br />
pataapa nii panyuku nuu kai manan<br />
diꞌiki. Dikau daꞌo pidan, ukoditakidan<br />
nii dikauda kidaꞌo aimaa kan,<br />
pataapa nii panyuku nuu dikau dan<br />
diꞌiki. 36 Aizii õkowaa dan uꞌati,<br />
Tomin karu kooto wapa-kidan donoꞌo<br />
naa pidan nao, ĩkooto wapa-kida-kao<br />
nii ipai dikauda kidaꞌo papara dauzonii<br />
dikin ii. 37 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
upara dauzo nii kida idaꞌanaꞌo nii<br />
ukainaa ba tinan, kai manaꞌo unao<br />
oo oiaꞌo.”<br />
Jesus kaiwaan Jonah<br />
pakainaaribanaa nii<br />
(Mark 8:11-12; Luke 11:29-32)<br />
38 Udaunaꞌan pabiꞌi kida<br />
Pharisee nao naꞌiki tiichaa pauzonao<br />
Moses kaki naori dauꞌu kian<br />
Jesus ati, “Tiichaa, watuka paꞌa zon<br />
pushaꞌapa tan umana wunuꞌo aimaakan<br />
kai naa ba taꞌo nii Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo pugaru.”<br />
39 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun,<br />
ukian ĩꞌati, “Soo oiaꞌo naꞌiki<br />
maizoꞌati-kai nao pidan nao wuruꞌu<br />
tuka paꞌa zoꞌo raz aimaa kan kainaabata-kao<br />
paꞌati. Aonaꞌo nii kanom<br />
idaꞌan ukai naa bata-kao uꞌati,<br />
soo prophet Jonah idaꞌanaꞌo nii.<br />
40 Jonah naꞌian kawan udaruꞌo<br />
kopau toba nazo ii idiki nau daꞌu<br />
kamoo naꞌiki idiki nau daꞌu marutaꞌo.<br />
Naꞌa paꞌo nii Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo naꞌian kapam idiki nau daꞌu<br />
kamoo naꞌiki idiki nau daꞌu maru taꞌo<br />
imiꞌi kaꞌazo ii. 41 Pidan nao Nineveh<br />
san nao kadishi tan nii wuru kamoo<br />
donoꞌo, Tomin karu kooto wapa-kidanuz<br />
ipai pidan nao, naꞌiki ĩdakoo pan<br />
nii kai nao pidan nao, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan ĩnao ĩtanawa tina nii<br />
paꞌoian ai Jonah kowaa dan dono<br />
ĩꞌati Tomin karu para dan. Mazan<br />
diꞌo raꞌa pidan utumaꞌo raz, powaꞌaꞌo<br />
zii umana wunun Jonah ai. 42 Sheba<br />
ikiꞌo Queen nao ba nai aba kadishi tan<br />
nii wuru kamoo donoꞌo, Tomin karu<br />
Mat<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 12, 13<br />
34<br />
kooto wapa-kida nuz ipai pidan nao,<br />
naꞌiki odakoo pan nii kai nao pidannao,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan owaꞌati nii<br />
muna poꞌo ama zada tokon ikinapu,<br />
oaba taꞌa zon idi Soloman aita paaban<br />
dauꞌu. Mazan diꞌo raꞌa pidan<br />
utumaꞌo raz powaꞌaꞌo zii umanawunun<br />
Soloman ai.<br />
Oiaꞌo doronai padantan powaa ati<br />
(Luke 11:24-26)<br />
43 “Naꞌa painim oiaꞌo doro nai<br />
kodi tan pidan diꞌiki, umakon nii<br />
ama zada aradaꞌo diꞌiiꞌaka, udoro tapan<br />
naa pamashaapa-kizi nii. Aizii<br />
aonaan dono uiko dan pamashaapakizi<br />
nii, 44 uruꞌu naa ukian paai pan<br />
ati, ‘Õkiwan nii powaa iti õdapu<br />
iti.’ Uruu idi ukiwan naa powaa<br />
iti, naꞌiki uikoda wuruꞌu padapuz<br />
aonaa kanom mashaa paꞌo nii naꞌii,<br />
kai man uparau dapa-kao. 45 Uruu idi<br />
umakon unaꞌa nan 7 baꞌo ran oiaꞌo<br />
doro nai nao powaꞌaꞌo zii mana wun<br />
ĩdikau dan kida paꞌai. Uruu idi<br />
ĩmoro tan naꞌiki naꞌiaꞌa naa ĩmashaapan.<br />
Uruu dau naꞌan powaꞌaꞌo nii zii<br />
pidan dikau daꞌa kan kiwii niꞌo ai.<br />
Ukauꞌan naꞌa paꞌo wuruꞌu oiai naouz<br />
pidan nao kaiꞌo raz naa ĩmashaa pan.”<br />
Jesus daro naꞌiki uꞌinawuzunao<br />
(Mark 3:31-35; Luke 8:19-21)<br />
46 Jesus kadako tinan puꞌu zii<br />
pidan nao ati, udaro naꞌiki uꞌinawuzu<br />
nao kaa waꞌa kan naꞌiti,<br />
ĩkadi shita pan paniba ii ĩpara daꞌa zon<br />
uꞌati. 47 Uruu idi bau daꞌapa pidan<br />
naꞌiaꞌo kian Jesus ati, “Putukapa,<br />
pudaro naꞌiki puꞌina wuzu nao paniba<br />
ii, ĩpara daꞌa zon puꞌati.”<br />
48 Jesus kian uꞌati, “Kanom<br />
õdaro nii, kanom õꞌina wuzu nao<br />
nii.” 49 Usawa dan pakaꞌu patominapa-kida<br />
nii nao diꞌiti naꞌiki ukian,<br />
“Diꞌi õdaro naꞌiki õꞌina wuzu nao.<br />
50 Kanom shaꞌapa tinaꞌo õdaru aokazi<br />
iaꞌo aipan kawanaꞌati, ĩnao wuruꞌu<br />
õdada koo, õꞌina wuzu naꞌiki õdaro.”<br />
Diꞌitinapa-kinai kuwai,<br />
pidan paopaꞌo dauaꞌo<br />
(Mark 4:1-9; Luke 8:4-8)<br />
13 1 Naꞌapain uruu kamoo<br />
dono, Jesus makon<br />
naꞌiaꞌo kabaun diꞌiki karishii zaꞌiti,<br />
naꞌiki naꞌii usaka na tan udanoma<br />
ii. 2 Iriba pidan nao kasa baꞌukinan<br />
uꞌidaꞌati, uruu idi upai dinan<br />
kanawa zoꞌiti, naꞌiki usaka na tan<br />
naꞌii pidan nao naꞌian puꞌu karishii<br />
zaꞌa. 3 Udaunaꞌan upara dan, ukaiwaa<br />
diꞌi tinapa-kinai kuwai kida,<br />
patomi napa-kida-kinaa nii ĩdyaun.<br />
Ukian, “Bauka pai man, pidan<br />
makon pazaka pun iti upao paꞌanan<br />
papao riba uuda kida. 4 Pabiꞌi<br />
kida upaoriba uuda upara raa nii<br />
pidan paowan uudai<br />
pazakapun ii (13:4)<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
35<br />
MATTHEW 13<br />
kida waotan dobaapa-kizai an,<br />
kotuꞌuz nao kaa wan naꞌiti, sariapa<br />
ĩnika nuzu. 5-6 Baꞌo ran kida upararaan<br />
kuba taꞌo imiꞌi idaꞌan. Kadiman<br />
usodaꞌa kan padamata, mazan<br />
kamoo wii chaꞌa kan idi, sariapa<br />
uzowian wuruꞌu sodaꞌa kaꞌo raz zii<br />
paori bai sodi kida. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan aonaa naꞌitim uꞌisha ta baꞌu<br />
zaama tinan. 7 Pabiꞌi kida upaoriba<br />
uuda waotan kai wada-karu bii<br />
an. Sariapa ukauꞌan kai wadakaru<br />
bazo bata nuzu. 8 Mazan pabiꞌi<br />
upara raa nii papao riba uuda kida<br />
kai manaꞌo imiꞌi idaꞌan. Uruu idi<br />
ukaa kan powaꞌa zii ukaꞌuu dan diriꞌi<br />
kida, baꞌo ran kida ukaꞌuu dan diriꞌi<br />
kida mana wun. 9 Pukaki naon an<br />
puaba taꞌa naa kakinao rii!”<br />
Kanom niꞌo Jesus kaiwaan<br />
diꞌitinapa-kinai kuwai kida<br />
(Mark 4:10-12; Luke 8:9-10)<br />
10 Uruu dau naꞌan patomi napakida<br />
nii nao pishaan Jesus. Ĩkian<br />
uꞌati, “Kanom nii pukaku waa pan<br />
pidan nao ati diꞌi tinapa-kinai kuwai<br />
kida idaꞌan?”<br />
11 Udakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />
“Unao atiꞌo kari kao nan utaa-kao<br />
wuruꞌu aitapaaba-karuz Tominkaru<br />
nao ba nai-tin pan dauaꞌo raz<br />
aonaꞌo raz uai tapa nata-kao, mazan<br />
wunao atiꞌi, aonaa utaa-kao wuruꞌu<br />
aitapaaba-karuz. 12 Ukauꞌan pidan<br />
kai naꞌaꞌo aimaa kan uꞌidaꞌa, aimaakan<br />
taa-karu nii diriꞌi powaꞌa zii<br />
uꞌati. Uruu idi powaꞌaꞌo nii zii<br />
udiriꞌin uꞌidaꞌa. Powaꞌa zii manawun<br />
udiriꞌin uaiapa-kao ai. Mazan<br />
wuruꞌu pidan, aonaꞌo raz kanom<br />
uꞌidaꞌa, kanom masakau daꞌu sodiꞌi<br />
uꞌidaꞌa, kazata-karu nii uꞌai. 13 Uruu<br />
idiꞌo õkai waan wuruꞌu diꞌi tinapakinai<br />
kuwai kidaz õkaku waa pan<br />
dono ĩꞌati. Uruu idi awunuu tapa<br />
padamata ĩdyaun, mazan aonaa<br />
ĩtuka pan, naꞌiki ĩabata pan<br />
padamata, mazan aonaa ĩabatan,<br />
naꞌiki aonaa ĩaita pan. 14 Ĩnao<br />
ukauꞌan wuruꞌu mishiaꞌo raz<br />
Tomin karu poitoru Prophet Isaiah<br />
para dan. Ukia nuz kaika paꞌa:<br />
‘Uabata pan nii mazan aonaꞌo<br />
nii uaita pan uabata nii,<br />
uawu nuu ta pan nii<br />
padamata, mazan aonaꞌo<br />
nii utukapa nuz.<br />
15 Ushaꞌapa num idi wuruꞌu<br />
pidan naouz ĩdadara dan<br />
panyuku nuu,<br />
aonaa ĩaba taꞌa zon naꞌiki<br />
aonaa ĩtuka paꞌa zon.<br />
Mazan ĩtuka paꞌa zon an mani,<br />
ĩaba taꞌa zon an mani,<br />
naꞌiki ĩaita pan an mani kaiman<br />
panyuku nuu ii,<br />
uruu idi ĩtanawa tin mani<br />
õꞌidaꞌati,<br />
naꞌiki õkakuda mani ĩdyaun.’<br />
Tomin karu kian. k<br />
16 “Kai man zii unao ati, utukapan<br />
idi uawun idi, naꞌiki uaba tan<br />
idi ukinao idi. 17 Mishiꞌo õkian uꞌati.<br />
Iriba Tomin karu prophetin nao naꞌiki<br />
kotuaꞌo kai manai nao pidan nao,<br />
tuu kiaꞌo padamata ĩtuka paꞌa zon<br />
wuruꞌu utuka paniaz ushaꞌa pata-kao,<br />
Mat<br />
k 13:15 Isaiah 6:9-10<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 13<br />
36<br />
mazan aonaa ĩtukapa nuzu. Naꞌiki<br />
ĩaba taꞌa zon uabata nii, mazan aonaa<br />
ĩaba tauzo nuzu.<br />
Jesus kainaabatan pakuwaa<br />
paopaꞌo dauaꞌoraz<br />
(Mark 4:13-20; Luke 8:11-15)<br />
18 “Aizii uaba tapa uaitapa<br />
kizi naꞌa pam õkai naa ba tan paopaꞌo<br />
dauaꞌo raz kuwai. 19 Pidan nao<br />
aba tai naouz kuwai, Tomin karu naoba<br />
nai-tinan dauꞌan, mazan aonaa<br />
ĩaitapa nuz. Ĩnao naꞌa paꞌo uudai<br />
kawan pararaa-kari waiz dobaapakizai<br />
an. Satan kaa waꞌa kan naꞌan,<br />
mashaꞌa pan naa uzaama taꞌa kan<br />
wuruꞌu paowa-kari waiz naꞌan<br />
kida. 20 Uudai kida pararaa-kariwaiz<br />
kuba baawu an, kainaa bata<br />
naꞌa paꞌo pidan nao, ĩaba tan dono<br />
sodiꞌo kari kao nan, ĩkonau kiikidaꞌa<br />
kan Tomin karu dauaꞌo raz<br />
kuwai. 21 Mazan aonaa ĩtaa pan<br />
kuwai kai manai man paꞌidaꞌa, uruu<br />
idi aonaa umashaa pan kotuaꞌiki<br />
ĩꞌidaꞌa. Ukauꞌan naꞌa painim ĩbaiaa<br />
pan dono oo ĩpata kaꞌuta-kao<br />
kuwai dikin ii, sariapa ukaa kin pan.<br />
22 Aizii uudai kida pararaa-kari waiz<br />
kai wada-karu baawu an, kainaa batan<br />
naꞌa pam pidan nao aba tai naouz<br />
kuwai padamata. Mazan ĩdiꞌitin pan<br />
aimaa kan aiapa-kao dauꞌu, naꞌiki<br />
kashaꞌa pauzi-karu dauꞌu. Uruu<br />
idi ĩmanyuku nuu tan naa wuruꞌu<br />
kuwaiz. Naꞌiki aonaꞌa naa ĩshaꞌapain<br />
pan kai man kuwai kawanaꞌati.<br />
23 Naꞌiki wuruꞌu uudai kida paowakari<br />
waiz kai manaꞌo imiꞌi idaꞌan,<br />
uruu kainaa ba tan wunaouꞌu abatai<br />
naouz kuwai naꞌiki kai man<br />
ĩaitapa nuz. Uruu idi ĩmashaa pan<br />
naa ukawanaꞌati, pakaꞌii tinan<br />
kawanaꞌati kida, naꞌapa paori bai<br />
kida kawan kaa kaꞌo raz kai man,<br />
baꞌo ran kaa kan powaꞌa zii udiriꞌin<br />
kida.”<br />
Diꞌitinapa-kinai kuwai kazamakaꞌo<br />
paowanaka-kao dauaꞌo<br />
24 Aizii Jesus kowaa dan baꞌo ran<br />
diꞌi tinapa-kinai kuwai ĩꞌati. Ukian,<br />
“Kaika paꞌo wuruꞌu Tomin karu naoba<br />
nai-tinapa nuz: pidan pao wan<br />
kawan kai manaꞌo paori bai uuda<br />
kida pazaka pun ii. 25 Aiwakaꞌan<br />
ipai pidan daꞌa wun puꞌu, utaruba<br />
kaa wan uzaka pun ii. Upao wan kan<br />
kazama kaꞌo uuda kida upaoriba<br />
wheat bii an, udaunaꞌan umakoꞌokan<br />
naa. 26 Paori bai sodan donoꞌo<br />
naa naꞌiki ukaa kan donoꞌo naa, kainaꞌa<br />
kazama kaꞌo kida sodan ĩbii<br />
an kapam. 27 Upoi toru nao kaa wan<br />
uꞌidaꞌati, naꞌiki ĩkian uꞌati, ‘Nao banai,<br />
kai manaꞌo paori bai uuda kida<br />
shaꞌatii pupao wa nii, mazan dii naꞌaꞌa<br />
naa kazama kaꞌo kida aidina nuꞌu.’<br />
28 “ ‘Õtaruba wuruꞌu pao wankaꞌo<br />
raz naꞌa paꞌo,’ ukian ĩꞌati.<br />
“Upoi toru nao kian uꞌati,<br />
‘Puai apa wasoꞌo tan wuruꞌu<br />
kazama kaꞌo raz?’<br />
29 “ ‘Aonaa,’ ukian ĩꞌati. ‘Panaadon<br />
usoꞌo tan dono kazama kaꞌo,<br />
usoꞌo tan nii paori bai kida kapam.<br />
30 Marii zii paori bai naꞌiki kazamakaꞌo<br />
sawa tan bao kopa atii paori bai<br />
duku tapa-kao dono. Aizii udukutapa-kao<br />
uaꞌii, õdyuu dan nii<br />
dukuta pai nao soꞌotan kazamakaꞌo<br />
naꞌiki ĩkasa baꞌuu nuzu, naꞌiki<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
37<br />
MATTHEW 13<br />
udaunaꞌan marii ĩkawao da nuzu.<br />
Mazan õpaoriba aka, õdyuu dan nii<br />
ĩsaa baa nuz padapu naa diꞌiti.’ ”<br />
Diꞌitinapa-kinai kuwai, paoribai<br />
mustard uuda dauaꞌo<br />
(Mark 4:30-32; Luke 13:18-19)<br />
31 Jesus kowaa dan ĩꞌati baꞌoran<br />
diꞌi tinapa-kinai kuwai. Ukian,<br />
“Kaika paꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />
nao ba nai-tinapa nuz: mustard<br />
uuda paowa-kao kawan zakapu<br />
ii. 32 Wuruꞌu mustard uudaz, uruu<br />
duu so diꞌo mana wun ipai baꞌoran<br />
paori bai uuda kida ai. Mazan<br />
usodan dono, udyau pain nii udaru<br />
baꞌo ran paori bai kida ai. Udaruꞌo<br />
paori bai nii utomi nan, uruu idi<br />
kotuꞌuz nao kaa wan ĩkashima kainpan<br />
uwaoda an kida.”<br />
Diꞌitinapa-kinai kuwai,<br />
yeast dauaꞌo<br />
(Luke 13:20-21)<br />
33 Jesus kowaa dan ĩꞌati powaꞌa<br />
zii baꞌo ran diꞌi tinapa-kinai kuwai.<br />
Ukian, “Kaika paꞌo wuruꞌu Tominkaru<br />
nao ba nai-tinapa nuz: pidan<br />
muu dan kawa nuꞌo masakau daꞌu<br />
yeast diriꞌiꞌo poroom-biꞌiti, atii<br />
upoo da dan ipai diriꞌiꞌo raz poroom.”<br />
Kanom niꞌo Jesus kaiwaan<br />
tominapa-kinai kuwai kida<br />
(Mark 4:33-34)<br />
34 Jesus kai waan diꞌi tinapa-kinai<br />
kuwai kida pakaku waapa-kinaa<br />
nii iribaꞌo pidan nao ati. Aonaa<br />
naꞌa painim ukaku waa pau zon ĩꞌati<br />
makai waaka-daun uruu kaduz<br />
kuwai. 35 Ukaku waa pau zon naꞌapa<br />
umishii-kinaa Tomin karu prophetin<br />
kianuz.<br />
“Õkai waan nii diꞌi tinapa-kinai<br />
kuwai kida<br />
õpara di nan dono ĩꞌati.<br />
Õkowaa dan nii ĩꞌati aimaa kan<br />
kida<br />
aonaꞌo ĩaita pauzo-kao kida,<br />
ama zada tominan diꞌikiꞌo.”<br />
Jesus kainaabatan kazamakaꞌo<br />
dauaꞌoraz diꞌitinapa-kinai kuwai<br />
36 Jesus makoꞌo kan dau naꞌan<br />
iribain nao pidan nao diꞌiki, uruꞌu<br />
naa umoro tan kabaun nazo iti.<br />
Utomi napa-kida nii nao kaa wan<br />
uꞌidaꞌati, naꞌiki ĩkian uꞌati, “Pukowaada<br />
waꞌati naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />
diꞌi tinapa-kinai kuwai kai naa bataniaz<br />
zakapu iaꞌo kazama kaꞌo<br />
dauaꞌo raz.”<br />
37 Jesus kian ĩꞌati, “Wuruꞌu paowaꞌo<br />
raz kai manaꞌo pao riba uuda<br />
kida, uruu Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo.<br />
38 Wuruꞌu zakapuz, uruu imiꞌi baara.<br />
Kai manaꞌo paori bai uuda kida, uruu<br />
pidanan nao nao ba naita pai nao niꞌo<br />
Tomin karu. Wuruꞌu kazama kaꞌo raz,<br />
uruu Satan pidanan nao. 39 Naꞌiki<br />
wuruꞌu utaru baz pao wan kaꞌo raz<br />
kazama kaꞌo, uruu Satan. Wuruꞌu<br />
paori bai soꞌo tapa-kao, uruu amazada<br />
katokon-tinan dauꞌa naꞌo.<br />
Soꞌota pai naouz paori bai, ĩnao<br />
angel nao wuruꞌu. 40 Aizii wuruꞌu<br />
kazama kaꞌo kasa baꞌuu-kaoaz<br />
naꞌiki ukawaoda-kaoaz, naꞌa paꞌo<br />
nii aimaa kan shaꞌa pan diꞌo raꞌa<br />
ama zada katokon-tinan dono.<br />
41 Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo dyuu dan<br />
nii papoi toru angel nao kaboo taꞌa-<br />
Mat<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 13<br />
38<br />
nan panao ba nai-tinapa-kizi ai ipai<br />
aimaa kan shaꞌa pata-kidaꞌo raz oiaꞌo<br />
pidan nao ati, naꞌiki ipai shaꞌapatai<br />
naouz oii kidaꞌo, 42 ĩkaboo tan<br />
nii ĩdyaun Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti.<br />
Naꞌiaꞌo nii ĩzaa dan tuu kii naꞌiki<br />
ĩkuzo wan nii paudako padopian<br />
idi. 43 Mazan kai manai nao, Tominkaru<br />
pidanan naouz, ĩkanada pan nii<br />
naꞌapa kamoo kawan paDaru naoba<br />
nai-tinapa-kizi ii. Pukaki naon an<br />
puaba taꞌa naa kakinao rii!”<br />
Diꞌitinapa-kinai kuwai,<br />
kawinipinaꞌo<br />
aimaakan dizapa-kao dauaꞌo<br />
44 “Kaika paꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />
nao ba nai-tinapa nuz: kawinipi naꞌo<br />
aimaa kan dizapa-kao kawan zakapu<br />
ii. Pidan ikoda nuzu, sariapa udidaꞌakan<br />
powaa itiz. Tuu kii ukonau kian,<br />
uruu idi usellian ipai pashaꞌa pauz.<br />
Udaunaꞌan utorian wuruꞌu zakapuz<br />
paꞌidi wau nii.<br />
Diꞌitinapa-kinai kuwai,<br />
pearl dauaꞌo<br />
45 “Kaika paꞌo kapam wuruꞌu<br />
Tomin karu nao ba nai-tinapa nuz:<br />
pidan dorota paꞌo kawan kawinipinaꞌo<br />
aimaa kan, pearl kiaꞌo uꞌuu.<br />
46 Aizii uiko dan dono bau daꞌapa<br />
doba taꞌo uwinipi naa, uruꞌu naa<br />
uselliaꞌa nan ipai pashaꞌa pauz, naꞌiki<br />
utorian naa wuruꞌu pearl pashaꞌapauz<br />
winipi naa idaꞌan.<br />
Diꞌitinapa-kinai kuwai,<br />
kopautapauzonao dauaꞌo<br />
47 “Kaika paꞌo kapam wuruꞌu<br />
Tomin karu nao ba nai-tinapa nuz:<br />
naꞌa paꞌo kopau ta pai nao sai roo pan<br />
kawan karishii ii, naꞌiki ĩzaama tan<br />
pabiꞌi naaka kopau. 48 Aizii ĩsairon<br />
pai dan donoꞌo naa, ĩmaara tan<br />
naazu unaawa iti, naꞌiki ĩwidau an<br />
naa wuruꞌu kopau kidaz. Kai man<br />
kidaꞌo kopau, ipai ĩpai dan pakinnaa<br />
kida zoꞌiti. Mazan dikauda<br />
kidaꞌo kopau, aonaa ĩaipan, ipai<br />
ĩkaboo tan kidaz. 49 Naꞌa paꞌo nii<br />
diꞌo raꞌa ama zada katokon-tinan<br />
dono. Angel nao makon nii diꞌitinapa<br />
kidaꞌa ĩwidau aꞌa nan oiai nao<br />
pidan nao kai manai nao pidan nao<br />
ai. 50 Naꞌiki ĩkaboo tan nii ĩdyaun<br />
Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti, naꞌiaꞌo nii<br />
ĩzaa dan tuu kii naꞌiki ĩkuzo wan nii<br />
paudako padopian idi.”<br />
Paꞌinaꞌo naꞌiki kotuaꞌo kuwai<br />
dauaꞌo<br />
51 Aizii Jesus kian ĩꞌati, “Uaitapa<br />
naꞌa paꞌo ram dauꞌa tiꞌo kai wuruꞌu<br />
õkuwaa kidaz?”<br />
“Oo,” ĩkian uꞌati.<br />
52 Naꞌiki ukian ĩꞌati, “Ukauꞌan<br />
pidan tiichaa pauzo Moses kakinaori<br />
dauꞌu, aita paꞌo raz naa kapam<br />
Tomin karu nao ba nai-tin pan dauꞌu,<br />
naꞌa paꞌo uruu pidan kawan saa baaꞌo<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan, kotuꞌu<br />
kidaꞌo naꞌiki paꞌinaa kidaꞌo aimaakan<br />
pakai waan nii.”<br />
Nazareth sannao<br />
manaudapakan Jesus<br />
(Mark 6:1-6; Luke 4:16-30)<br />
53 Jesus makoꞌo kan naa<br />
paipaian dau naꞌan pakaku waapan<br />
diꞌi tinapa-kinai kuwai idaꞌan.<br />
54 Ukiwan padyau pai-kizi donoi<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
39<br />
MATTHEW 13, 14<br />
iti. Naꞌiaꞌa naa utomi napa-kidan<br />
pidan nao syna gogue ii. Aizii abatai<br />
naouz ukaku waa pan, tuu kii<br />
ĩdiꞌitin pan, naꞌiki ĩkian, “Naꞌikiꞌoram<br />
uiko dan wuruꞌu aitapa-karuz,<br />
naꞌiki wuruꞌu umana wun kidaꞌoraz<br />
shaꞌapainapa-karu? 55 Aonaa<br />
mooko uruu mani car pen ter daniz?<br />
Aonaa mooko Mary mani udaro<br />
nii? Naꞌiki aonaa uꞌina wuzu nao<br />
mani James, Joseph, Simon naꞌiki<br />
Judas? 56 Aonaa udada koo nao mani<br />
watumai naouz? Naꞌapa dii mooko<br />
ukaꞌii tan pashaꞌapa tan ipai kai kapa<br />
kidaꞌo raꞌa?” 57 Uruu idi pidan nao<br />
toꞌora-kizai tapa nuz.<br />
Jesus kian ĩꞌati, “Ipai naꞌiaꞌa kan<br />
prophet taapa-kao umana wunuꞌo<br />
nii, mazan pawii ziꞌi naꞌiki pairi bannao<br />
biiꞌi, aonaa utaapa-kao naꞌapa.”<br />
58 Ĩmami shida kan idi, aonaa<br />
Jesus shaꞌapa tan iriba umana wun<br />
kidaꞌo aimaa kan naꞌii.<br />
John Chikaawunuupauzo zowii-kao<br />
(Mark 6:14-29; Luke 9:7-9)<br />
14 1 Naꞌapain uruu dono<br />
King Herod aba tan kuwai<br />
Jesus dauꞌu. 2 Uruu idi ukian<br />
pamin kaꞌu nao ati, “Uruu John<br />
Chikaa wunuu pauzo wuruꞌu kakudaꞌo<br />
raz pamawaka-kizi iki. Uruu<br />
idiꞌo wuruꞌu ukaꞌii tanuz pashaꞌapatan<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan.”<br />
3-4 Ushaꞌapa num idi unaꞌapa nuz<br />
Herod zaa mata-kidauzo nii daꞌi<br />
John, udodoo-kida nuzu naꞌiki<br />
ukaboota-kida nuzu taraa-kizai<br />
diꞌiti. Ushaꞌapa num idi John paradauzo<br />
nii uꞌati uꞌinawuzu Philip<br />
dai aro Herodias dauꞌan. Ukian uꞌati,<br />
“Kakinao rii kian kawanaꞌati, aonaa<br />
ukai manan pumazi dan otuma.”<br />
5 Herod zowii-kidaꞌaka mani<br />
padamata John naꞌapain, mazan<br />
utarian Jew nao ai, ĩmishi dan idi<br />
Tomin karu prophetin wuruꞌu uruuz.<br />
6 Mazan Herod shaka tan kamoon<br />
konau kii-kida-kao donoꞌo naa,<br />
Herodias dani zunaaba konau pan<br />
ipai pidan nao naꞌiai nao kanaapu<br />
ati. Tuu kii Herod konau kii-kidanuzo.<br />
7 Ukauꞌan ukowaa dan mishiꞌo<br />
nii utaan kanom opishaa nii uꞌai.<br />
8 Uruu idi okian Herod ati padaro<br />
dyuu dan kawanaꞌati naꞌa pam nii<br />
okian. “Putaa õꞌati John Chikaawunuu<br />
pauzo zowau daꞌaꞌa paraapa<br />
zoꞌan.” 9 Tuu kii king dopiaꞌa kan,<br />
unyuku nuu kashaꞌo ran, mazan<br />
utaan idi papara dan oꞌati patawarai<br />
da nao abata pan puꞌu, uruu idi<br />
udyuu dan naa opishaa niaz taa-kao<br />
oꞌati. 10 Ukauꞌan udyuu dan naa John<br />
kanau dukuta-kao taraa-kizai ii.<br />
11 Udaunaꞌan uzowau naꞌaka-kao<br />
paraapa zoꞌan, naꞌiki utaa-kao oꞌati.<br />
Uruꞌu naa onaꞌaka nuzu padaro diꞌiti.<br />
12 Udaunaꞌan John tomi napa-kidanii<br />
nao naꞌakan naa John nanaa,<br />
naꞌiki ĩdidaꞌa nan naazu. Udaunaꞌan<br />
ĩkowaa daꞌa nan naa udauꞌan Jesus<br />
ati.<br />
Jesus paan 5,000 pidannao<br />
(Mark 6:30-44; Luke 9:10-17;<br />
John 6:1-14)<br />
13 Aizii Jesus aba tan dau naꞌan<br />
John zowii-kao, sariapa umakon<br />
naꞌiki kanawa zoꞌan, pidan aonaakizi<br />
itinapu, patomi napa-kida nii nao<br />
tumaꞌo paꞌidi waru uai pinan naꞌii.<br />
Mat<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 14<br />
40<br />
Mazan pidan nao abata Jesus makon,<br />
uruu idi ĩmakon pawiizi iki kida,<br />
pakidiba idaꞌan ĩdaꞌa na nuzu unaawa<br />
an. 14 Jesus maara tinan kanawa<br />
diꞌiki, utukapa iriba pidan nao.<br />
Tuu kii ukashaꞌo ran ĩdauꞌan, naꞌiki<br />
ukakuda ipai kari nai nao. 15 Uruu<br />
wachuu pu nin utomi napa-kida niinao<br />
waꞌatin uꞌidaꞌati. Ĩkian uꞌati,<br />
“Wachuu pun naa wuruꞌu, naꞌiki<br />
amaza daꞌaꞌo kari kao nan wuruꞌu<br />
wau naouz. Ukauꞌan pudyuu daꞌa naa<br />
sho man pidan nao ĩmako kizi wii zai<br />
kida diꞌiti ĩtoriiꞌan kizi pawanyukunuu<br />
nii.”<br />
16 Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa<br />
kanom nii ĩmakon diꞌikiꞌi. Utaa<br />
ĩwanyuku nuu nii.”<br />
17 “Kai naꞌa waꞌidaꞌa bakaꞌi au daꞌu<br />
bread nao naꞌiki dyaꞌu tam kopau nao<br />
sodi kida kari kao nan,” ĩkian uꞌati.<br />
18 Naꞌiki Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Ukauꞌan unaꞌaka daꞌati zuꞌu.”<br />
19 Uruꞌu naa Jesus dyuu dan<br />
pidan nao sakana tan pinid paawa<br />
an. Udaunaꞌan Jesus zaama tan<br />
wuruꞌu bakaꞌi au daꞌuꞌo raz breadnao<br />
naꞌiki dyaꞌu tamaꞌo raz kopau nao,<br />
uawunuu pan aokazi iti utoriin pan.<br />
Ukian, “Kai manaꞌo pugaru Tominkaru,<br />
putaan idi wawanyuku nuu<br />
nii.” Naꞌiki udusho wan naa kidaz,<br />
utaa nuzu patomi napa-kida niinao<br />
ati. Ĩnaouꞌu naa taa iribai nao<br />
pidan nao ati kidaz. 20 Ipai pidan nao<br />
aroo pan abaapa kida. Udaunaꞌan<br />
Jesus tomi napa-kida nii nao zawadan<br />
12 dazo wan kida wanyuku nui<br />
waꞌakun. 21 Naꞌa pai niꞌo raz aroopai<br />
naouz ikoda mani 5,000<br />
daonai ora nao naꞌiki iribaꞌo kapam<br />
naꞌii zun nao naꞌiki korai zian nao,<br />
mazan aonaa ĩaita-kao.<br />
Jesus chiꞌikan wunu paawa an<br />
(Mark 6:45-52; John 6:15-21)<br />
22 Udaunaꞌan Jesus dyuu dan<br />
patomi napa-kida nii nao tarau kan<br />
kanawa zoꞌan powaa iti udaruꞌo<br />
karishii baza iti, udyuu dan puꞌu<br />
kapam iribain naouz pidan nao.<br />
23 Udaunaꞌan umakon pabaꞌo ran<br />
utoriin paꞌa nan naawaz paawa iti.<br />
Pabaꞌo ran uchuapa dan naꞌii.<br />
24 Aizii kanawa idaꞌa nai naouz<br />
muna poꞌo naa ĩmakoꞌo kan udaruꞌo<br />
karishii an. Uruꞌu naa awaru<br />
maꞌo za kaꞌo kaa wan, uruu idi udaawa<br />
daan ĩkana wan.<br />
25 Wakana daꞌa nan diꞌiti Jesus<br />
waꞌati pan chiꞌi kapa wunu paawa<br />
an patomi napa-kida nii nao idaꞌati.<br />
26 Ĩtuka pan kanuz, tuu kii ĩtarian uꞌai<br />
uchiꞌika pan idi wunu paawa an.<br />
“Waꞌati doro nai!” ĩkian. Ĩkada koꞌo kan<br />
patarian idi. 27 Upuꞌaꞌa naa mazan<br />
Jesus para daꞌa kan ĩꞌati. “Õgaru<br />
wuruꞌu, aonaa utariaꞌa naꞌa õꞌai,”<br />
ukian ĩꞌati. 28 “Õnao ba naa,” Peter<br />
kiaꞌa kan. “Pugaru mishi mana wun<br />
kai wuruꞌu, ukauꞌan pudapada õgaru,<br />
õmako kizi wunu paawa an puꞌidiꞌiti.”<br />
29 “Puwaꞌati,” Jesus kian uꞌati.<br />
Uruꞌu naa Peter maara tinaꞌa kan<br />
kanawa diꞌiki, umakoꞌo kan naa<br />
chiꞌi kapa wunu paawa an Jesus<br />
diꞌiti. 30 Mazan Peter tuka pan kan<br />
naa naꞌa pam maꞌo za kaꞌo awaru<br />
toman udaru kida wunu paran,<br />
sariapa utarii dinaꞌa kan. Uruꞌu<br />
naa utipi taꞌa naꞌa kan. Ukada kon<br />
Jesus ati patarian idi. “Kadiman<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
41<br />
MATTHEW 14, 15<br />
ĩkaa wan Genne saret Baara ii.<br />
35 Naꞌiai nao pidan nao aita pan idi<br />
Jesus kaa wan, ĩdyuu dan paparadan<br />
naꞌan kidaꞌo wii zai kawanaꞌati,<br />
marii kizi pidan nao naꞌakan ipai<br />
kari nai nao Jesus idaꞌati. 36 Ĩdopian<br />
Jesus ati, ĩpishaa nuzu marii kizi<br />
kari nai nao pisha tan ukami chan<br />
danoma kari kao nan. Ipai pisha tainao<br />
ukami chan kaku dan.<br />
Mat<br />
“Kadiman õNaobanaa,<br />
pukaminkaꞌuta õgaru,” Peter<br />
kian Jesus ati. (14:30)<br />
õNaobanaa, pukamin kaꞌuta õgaru,”<br />
ukian. 31 Sariapa Jesus zaa ma tanuz,<br />
naꞌiki ukian uꞌati, “Oo pidan,<br />
mapasaka mooko pumishi dau ta pan.<br />
Kanom nii mooko aonaa pumishidan<br />
kai manai man?”<br />
32 Jesus naꞌiki Peter paidi naꞌa kan<br />
naa kanawa zoꞌiti. Sariapa awaru<br />
maꞌo za kaꞌo raz mashaa daꞌa kan.<br />
33 Uruu idi utomi napa-kida nii nao<br />
taa pan uruu umana wunuꞌo nii.<br />
Ĩkian uꞌati, “Mishiꞌo mishi pugaru<br />
Tomin karu Dani.”<br />
Jesus kakudan karinainao<br />
Gennesaret ii<br />
(Mark 6:53-56)<br />
34 Ĩmaara tinan donoꞌo naa patarauka-kizi<br />
iki udaruꞌo karishii,<br />
Phariseenao naꞌiki ĩdokozudaunnao<br />
kakinaori dauaꞌo<br />
(Mark 7:1-13)<br />
15 1 Aizii pabiꞌi kida Phariseenao<br />
naꞌiki tiichaa pauzo nao<br />
kaki naori dauꞌu kaa wan Jeru salem<br />
iki, Jesus idaꞌati. Naꞌiki ĩpishaan<br />
uruu. Ĩkian uꞌati, 2 “Kanom nii aonaa<br />
putomi napa-kida nii nao shaꞌapa tan<br />
kotuaꞌo wadokozu-daun nao tominapa-kidan<br />
kawanaꞌati waunao?<br />
Aonaa ĩchi kaan pakaꞌu paaroo pan<br />
uaꞌii wakaduz kawanaꞌati?”<br />
3 Jesus kian ĩꞌati, “Kanom nii<br />
mooko umai zoꞌati kan Tominkaru<br />
Para dan udaꞌanaꞌa zon idi<br />
udokozu-daun nao kaduz karikao<br />
nan. 4 Tomin karu Para dan<br />
kian puꞌu padamata, ‘Pumarainapa<br />
pudaru naꞌiki pudaro.’ l Aizii<br />
ukian koshan, ‘Naꞌiaꞌo ram pidan<br />
dakoo paꞌo padaru oo padaro,<br />
marii uzowii-kao.’ m 5 Mazan unao,<br />
utomi napa-kidan pidan nao, turuu<br />
pidan kian padaru naꞌiki padaro ati,<br />
‘Kai naꞌa aimaa kan õꞌidaꞌa õkaminkaꞌuta-kinaa<br />
niꞌo unao padamata,<br />
mazan Tomin karu atiꞌo niꞌi naa<br />
l 15:4 Exodus 20:12 m 15:4 Deuter on omy 5:16<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 15<br />
42<br />
õtaa nuzu.’ 6 Unao aonaa uizoꞌa tin<br />
Tomin karu kaki naori, ‘Pumarai napa<br />
pudaru naꞌiki pudaro,’ kiaꞌo raz,<br />
soo utaa paꞌa zon pakawan wuruꞌu<br />
pidan tomaniaz kida kakinao rii.<br />
7 Unao taa pin pauzo nao kai manainao<br />
nii kaiki niꞌi! Naꞌa paꞌo mana wun<br />
tawuruꞌu prophet Isaiah saa daniaz<br />
kotuaꞌa naa udauꞌan. Tomin karu<br />
kian,<br />
8 ‘Diꞌo raz pidan nao, ĩtaa pan<br />
õgaru umana wunuꞌo nii<br />
papara dan idaꞌan<br />
kari kao nan,<br />
mazan muna poꞌo ĩtaa pan<br />
panyuku nuu õꞌai.<br />
9 Maza nuꞌo kari kao nan wuruꞌu<br />
ĩmana wun tapa nuz õgaru,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan ĩtominapa-kida<br />
nii kida<br />
aonaa õkaki naori kidaꞌa naa<br />
mani.<br />
Mazan pidan nao toma niꞌi naa<br />
kari kao nan kakinao rii.’ ”<br />
Kanom manawun oiidaꞌo pidan<br />
(Mark 7:14-23)<br />
10 Uruu dau naꞌan Jesus dapa dan<br />
pidan nao paꞌidaꞌati. Naꞌiki ukian<br />
ĩꞌati, “Uaba tapa naꞌiki uaitapa paꞌi<br />
naꞌa paꞌo ram õkian uꞌati. 11 Aonaa<br />
pidan dyoko rauta nii mani wuruꞌu<br />
oii daꞌo raz uruu, mazan kanom<br />
pidan kodita-kida naiz padako<br />
iki, uruu paꞌan oii daꞌo raz pidan,<br />
kakinao rii kian kawanaꞌati.”<br />
12 Udaunaꞌan utomi napa-kida niinao<br />
kaa wan uꞌidaꞌati, naꞌiki ĩkian<br />
uꞌati, “Puaitapa nii pukasharu taꞌa kan<br />
Pharisee nao nyuku nuu pupara dan<br />
idaꞌa naꞌo raz naꞌapa ĩꞌati?”<br />
13 Jesus kian ĩꞌati, “Ipai paori bai<br />
kida aonaa õdaru aokazi iaꞌo paowa<br />
nii kida mani, soꞌota-karu nii<br />
kidaz paꞌishi tabaꞌu tuma. 14 Uruu idi<br />
ukauꞌan aonaa unyuku nuu paꞌa naꞌa<br />
ĩdyaun. Ĩnao tomi napa-kidai nao,<br />
aonaa ĩtuka pan kai man patomi napakida<br />
nii, ishaa wun nao ĩdyaun. Aizii<br />
bau daꞌa paꞌo ishaa wun naꞌaka pan<br />
dono pamin-ishaa wu nun, dyaꞌu tamaa<br />
kidaꞌo nii ĩwao tan kaꞌu naru iti.”<br />
15 Mazan Peter kian Jesus ati,<br />
“Pukai naa bata waꞌati naꞌa paꞌo ram<br />
wuruꞌu pukuwaaz.”<br />
16 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />
“Naꞌa paꞌo zii mooko umaai tapakan<br />
baꞌo rai nao pidan nao kawan<br />
kapam? 17 Aonaa mooko uaitapan<br />
kanom pidan dyoko rauta nii,<br />
utyoo dan niizu. 18 Mazan kanom<br />
pidan kodita-kida nii padako iki,<br />
panyuku nuu diꞌikiꞌo wuruꞌu<br />
ukodita-kidaniaz, uruu paꞌan oiidaꞌo<br />
raz pidan. 19 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan pidan nyuku nuu diꞌikiꞌo,<br />
ipai oii kidaꞌo shaꞌapa taꞌzoo-kao:<br />
uzowiaꞌa zon pidan, ubaꞌorantapaꞌa<br />
zon, ukamin shuꞌuin paꞌa zon,<br />
ukoida paꞌa zon, umarii dinaꞌa zon<br />
pairi ban dauꞌu, naꞌiki udakoo miki tinaꞌa<br />
zon. 20 Naꞌapa kidaꞌo aimaa kan<br />
wuruꞌu oii daꞌo raz pidan, mazan<br />
pidan machi kaa kan pakaꞌu paaroopan<br />
uaꞌii, aonaa uꞌoii dan pidan.”<br />
Zunaaba mishidan<br />
(Mark 7:24-30)<br />
21 Naꞌikiꞌo Jesus makon munapoꞌo<br />
wii zai kida diꞌiti, muna poꞌo<br />
donoi kida Tyre naꞌiki Sidon kida<br />
diꞌi tinapa. 22 Canaan sanaaba,<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
43<br />
MATTHEW 15<br />
naꞌiaꞌo omashaa pan kaa wan Jesus<br />
idaꞌati. Padopian idi okian uꞌati,<br />
“Nao ba nai, King David Takaandaun,<br />
n pukamu nan-kida õgaru.<br />
Oiaꞌo doro nai zaama tan õdani<br />
zunaaba, tuu kiaꞌo raꞌa naa kaiwuruꞌu.”<br />
23 Mazan aonaa naꞌa pam<br />
Jesus kian oꞌati.<br />
Uruu idi utomi napa-kidanii<br />
nao kian uꞌati, “Pudyuuda<br />
omakon waꞌai, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan kai naꞌiki okada koi naanan<br />
wadawuꞌati.”<br />
24 Jesus kian, “Õdyuuda-kao<br />
Israelite nao idaꞌa tiꞌi kari kao nan,<br />
waziwa dinai naouz kaznizo nao<br />
kawan, aonaa Gentile nao idaꞌa tiꞌo<br />
mani.”<br />
25 Upuꞌaꞌa mazan okaa wan<br />
Jesus idaꞌati, sariapa okodo ruꞌukan<br />
ukanaapu ati, naꞌiki okian uꞌati,<br />
“Pukamin kaꞌuta õgaru, Nao ba nai.”<br />
26 Jesus kian, “Aonaa kaiman<br />
korai zian nao wanyuku nuu<br />
kazata-kao ĩꞌai naꞌiki ukaboota-kao<br />
arima raka nao ati.”<br />
27 Sariapa okian uꞌati, “Naꞌapa<br />
mishizi, Nao ba nai, mazan upuꞌu<br />
zii pakaꞌuza tiki taapa dan arimaraka<br />
nao nikan wanyuku nui unuba<br />
wao taꞌo aroapa-kizai baara iki.”<br />
28 Uruu idi Jesus kian oꞌati, “Oo<br />
zun, umana wunuꞌo pumishi dan.<br />
Uruu idi pupi shaa niaz, shaꞌapaꞌata-kao<br />
nii puꞌati.” Naꞌapain<br />
aka odani zunaaba kaku daꞌa kan<br />
naa.<br />
Jesus kakudan dauꞌanaꞌo<br />
iriba pidannao<br />
29 Naꞌikiꞌo Jesus makoꞌo kan naa,<br />
umako pan Galilee Kari shiiz danomata,<br />
atii uzai dan naawaz iti. Naꞌiaꞌa<br />
naa usaka na tan. 30 Iriba pidan nao<br />
kaa wan uꞌidaꞌati, ĩnaꞌa kan pidan nao<br />
machiꞌika-kai nao, ishaa wun nao,<br />
uꞌachoon nao, o mapara dan-ziiwanao,<br />
naꞌiki iriba kari naa-ziiwa nao.<br />
Ĩmuu dan ĩdyaun Jesus kanaapu iti,<br />
naꞌiki ipai Jesus kaku dan ĩdyaun.<br />
31 Tuu kii pidan nao diꞌitin pan ĩtukapan<br />
idi mapara da nuꞌo, para dan naa;<br />
achoinao, kai manaꞌa naa ĩnanaa;<br />
machiꞌika-kai nao chiꞌi kan naa,<br />
naꞌiki ishaa wun nao tuka pan naa.<br />
Uruu idi tuu kii ĩkonau kii-kidan<br />
Israelite nao Tomin karun.<br />
Jesus paan 4,000 pidannao<br />
(Mark 8:1-10)<br />
32 Uruu dau naꞌan Jesus dapa dan<br />
patomi napa-kida nii nao paꞌidaꞌati.<br />
Naꞌiki ukian ĩꞌati, “Õkashaꞌorakida<br />
õtuka pan wuruꞌu pidan naouz,<br />
ĩnaꞌan idi idiki nau daꞌuꞌu naa kamoo<br />
õtuma. Aizii aonaa kanom ĩnikan<br />
niꞌi naa. Aonaa turuu õdyuu dan<br />
ĩdyaun ĩzama zin puꞌu mana wun.<br />
Panaa don ĩdorau tan pakapa tin idiꞌi<br />
naa pamakopa-kizi an padapu iti<br />
kida.”<br />
33 Utomi napa-kida nii nao kian<br />
uꞌati, “Naꞌiam nii dii waiko dan<br />
diriꞌiꞌo wanyuku nui daꞌaꞌa mapidan-<br />
Mat<br />
n 15:22 David Takaan-daun: Kotuaꞌo Tomin karu kian udyuu dan nii bau daꞌapa David<br />
Takaan-daun umana wunuꞌo nao ba nai nii. o 15:30 uꞌachoonnao: pidan shaka taꞌo<br />
aonaa unanaa patumaa kan, panaa don aonaa uanoba kai manan, oo utain, oo naꞌiaꞌoram<br />
kari kao nan ushaꞌa pau zin.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 15, 16<br />
44<br />
takaꞌo ama zada idaꞌa wapaa-kinaa<br />
nii wuruꞌu iribaꞌo raz pidan nao?”<br />
34 Jesus pishaan ĩdyaun. “Naꞌapau<br />
daꞌum bread kai naꞌa uꞌidaꞌa?”<br />
ukian ĩꞌati.<br />
“7 bread naꞌiki masakau daꞌu<br />
kopau nao sodi kida,” ĩkian uꞌati.<br />
35 Uruꞌu naa Jesus dyuu dan<br />
iribaꞌo raz pidan nao sakana tan<br />
imiꞌi baara an kida. 36 Udaunaꞌan<br />
uzaama tan 7 bread naꞌiki kopaunao<br />
sodi kida naꞌiki utoriin pan<br />
udauꞌan Tomin karu ati. “Kai man”<br />
ukian uꞌati. Udusho wan kidaz<br />
naꞌiki utaa nuzu patomi napa-kidanii<br />
nao ati. Naꞌiki ĩnaouꞌu naa taa<br />
iribaꞌo pidan nao ati kidaz. 37 Ipai<br />
pidan nao aroo pan kai manai man<br />
abaapa kida. Udaunaꞌan utomi napakida<br />
nii nao saa baan wanyuku nui<br />
waꞌakun. Ĩpai dada 7 dazo wan kida.<br />
38 Aroo pai naouz naꞌapain 4,000<br />
daonai ora nao aitaa-kao, iribaꞌo<br />
kapam naꞌii zun nao naꞌiki koraizian<br />
nao mazan aonaa ĩaitaa-kao.<br />
39 Uruu dau naꞌan Jesus dyuu dan<br />
naa pidan nao. Uruꞌu naa upai dinan<br />
kanawa zoꞌiti, naꞌiki umakoꞌo kan<br />
naa wii zai Magadan itinapu.<br />
Jesus umanawunun tukapaꞌazookao<br />
(Mark 8:11-13; Luke 12:54-56)<br />
16 1 Uruu dau naꞌan Phariseenao<br />
naꞌiki Saddu cee nao<br />
kaa wan Jesus idaꞌati ĩtiwaa-kidapaꞌa<br />
na nuzu. Ĩaipan ushaꞌapa tan<br />
umana wunuꞌo aimaa kan paꞌati<br />
uaida-kida-kinaa nii ĩꞌati mishiꞌo<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo wuruꞌu uruuz.<br />
2 Jesus kian ĩꞌati, “Unao, ukian<br />
ama zada chuu pun dono wuza, kaimanaꞌo<br />
nii ama zada, ukian. 3 Aizii<br />
ama zada kana dan dono chaapiꞌiki<br />
wuza naꞌiki kashaba, uruu ukian<br />
aonaꞌo nii ama zada kai manan, tuukiaꞌo<br />
nii wunu kai naꞌiki. Uaitapa<br />
utuka pan ama zada shaꞌapa num<br />
idaꞌan ukai naa bata-kinaa nii naꞌapam<br />
nii ama zada shaꞌa pan. Mazan<br />
aonaa uaita pan kaiꞌi kai naa ba tapanii.<br />
4 Kai naouz oiai nao pidan nao,<br />
maizoꞌati-kai naouz Tomin karu,<br />
ĩaipan patuka pan umana wunuꞌo<br />
aimaa kan shaꞌa pata-kao, mazan<br />
aonaꞌo nii kanom shaꞌa pata-kao ĩꞌati,<br />
soo wuruꞌu umana wunuꞌo raz shaꞌapan<br />
prophet Jonah ati.”<br />
Udaunaꞌan Jesus makoꞌo kan naa<br />
ĩꞌai.<br />
Pidannao kakinao-kao Phariseenao<br />
naꞌiki Sadduceenao kaduz ai<br />
(Mark 8:14-21)<br />
5 Udaunaꞌan, ĩtarau kan karishii<br />
baza iti, tomi napa-tinai nao<br />
manyuku nuu tan panaꞌa kan bread<br />
panikan nii. 6 Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Uzaudi napa paꞌi Pharisee nao naꞌiki<br />
Saddu cee nao yeastin ai.”<br />
7 Ĩpara daa kan paꞌati aaka.<br />
Ĩkian, “Wama naꞌaka kan idiꞌo<br />
bread wanikan nii wuruꞌu ukianuz<br />
naꞌapa.”<br />
8 Jesus aitapa naꞌa paꞌo ram<br />
ĩkian. Uruu idi ukian ĩꞌati, “Unao,<br />
masakau daꞌuꞌo umishi dan. Kanom<br />
nii ukadako tinan umanaꞌ akakan<br />
dauꞌan bread uwanyuku nuu<br />
nii? 9 Aonaa zii uaita pan, aonaa<br />
unyuku nui ta pan tawuruꞌu, bakaꞌiau<br />
daꞌuꞌo raz bread nao õpaa-kinaaz<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
45<br />
MATTHEW 16<br />
5,000 daonai ora nao? Naꞌiki aonaa<br />
unyuku nui ta pan naꞌa pau daꞌum<br />
dazo wan uwaꞌa kun pai dinan? 10 Oo<br />
tawuruꞌu 7 bread õpaa-kinaaz 4,000<br />
daonai ora nao? Naꞌiki aonaa unyukunui<br />
ta pan naꞌa pau daꞌum dazo wan<br />
uwaꞌa kun pai dinan? 11 Naꞌapa dii<br />
mana wun aonaa uaita pan, tawuruꞌu<br />
õkadako tina nuz, aonaa bread dauaꞌo<br />
mani, mazan uzau din Pharisee nao<br />
naꞌiki Saddu cee nao yeastin ai.”<br />
12 Uruu zii ĩaita pan kan aonaa<br />
uai pan mani ĩzau din pan yeast ai,<br />
mazan Pharisee nao naꞌiki Sadducee<br />
nao tomi napa-kida-kinaa aiaꞌo.<br />
Peter kowaadan kanom wuruꞌu<br />
Jesus<br />
(Mark 8:27-30; Luke 9:18-21)<br />
13 Jesus makon Caesarea Philippi<br />
Baara iti. Naꞌii upishaan patominapa-kida<br />
nii nao. Ukian ĩꞌati,<br />
“Naꞌapa dii pidan nao kian Dao naiora<br />
Aokazi Ikiꞌo dauꞌan?”<br />
14 Ĩdakoꞌa tinuzu, ĩkian, “Pabiꞌi<br />
kida pidan nao kian John Chikaawunuu<br />
pauzo. Baꞌo rai nao kian<br />
prophet Elijah. Baꞌo rai nao kian<br />
prophet Jeremiah oo baꞌo ran<br />
prophet.”<br />
15 “Unao mani?” ukian ĩꞌati.<br />
“Naꞌa pam ukian õdauꞌan?”<br />
16 Simon Peter dakoꞌa tin, ukian,<br />
“Pugaru Christ, p Tomin karu Dani,<br />
uruu Tomin karu karikao nanuꞌo raz<br />
ukaku pan.”<br />
17 “Kai man konau kiaꞌo pugaru,<br />
Simon, Jonah dani. Ushaꞌapa num<br />
idi wuruꞌu mishiꞌo raz pupara dan<br />
aonaa naꞌiaꞌo ram pidan kai naabata<br />
nii mani puꞌati, mazan õdaru<br />
aokazi iaꞌo aipan atiꞌo puaita pan.<br />
18 Ukauꞌan õkowaa dan nii puꞌati,<br />
puꞌuu Peter, kuba kiaꞌo wuruꞌu,<br />
naꞌiki uruu idaꞌaꞌo nii õtoman<br />
õchoo chin, aonaꞌo nii mawakakaru<br />
kaꞌii tan pashaꞌa pata nuzu.<br />
19 Õtaan nii puꞌati Tomin karu naoba<br />
nai-tinapa-kizi daꞌata-kinao kida,<br />
kanom aonaa pukashaa pan daꞌaꞌa<br />
imiꞌi baaraꞌa, aonaꞌo nii ukashaapakao<br />
aokazi ii. Kanom pukashaapa nii<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, kashaapa-kao<br />
niizu aokazi ii.”<br />
20 Udaunaꞌan Jesus kaki naowaꞌa<br />
kan patomi napa-kida nii nao<br />
aonaa kizi ĩkowaa dan pidan ati<br />
uruu wuruꞌu Christ.<br />
Jesus kakuwaapan<br />
pazowiaꞌazoo-kao dauꞌan<br />
(Mark 8:31—9:1; Luke 9:22-27)<br />
21 Uruu naꞌapain niꞌi diꞌikiꞌi<br />
naa, Jesus saka dan pakowaadan<br />
patomi napa-kida nii nao ati<br />
kai manai man naꞌa pam nii pashaꞌapata-kao.<br />
Ukowaa dan ĩꞌati naꞌa pam<br />
pamakon nii Jeru salem iti. Naꞌiaꞌo nii<br />
kazowau ta pai nao Jew nao, faadaa nao<br />
zowau naa nao, naꞌiki tiichaa pauzonao<br />
Moses kaki naori dauꞌu<br />
baiaapa-kidan kaziwaꞌo uꞌati, ĩpatakaꞌu<br />
tan niizu, naꞌiki ĩzowii-kidan<br />
niizu. Mazan idiki nau daꞌu kamoo<br />
udaunaꞌan, ukadi shita-kida-kao nii,<br />
kakupa powaa iti pamawaka-kizi iki.<br />
Mat<br />
p 16:16 Christ: Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa kaa rita<br />
tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 16, 17<br />
46<br />
22 Jesus kowaa dan idi kaika paꞌoraꞌa,<br />
sariapa Peter naꞌa kaꞌa ka nuz<br />
panaꞌi ti napu pairi ban nao ai, naꞌiki<br />
utowau daꞌuu nuz naꞌa paꞌo ram ukian<br />
kida dauꞌan, “Aonaa Tomin karu<br />
taapa dan naꞌapa, Nao ba nai, aonaa<br />
turuu naꞌa paꞌo shaꞌa pan puꞌati,”<br />
ukian Jesus ati.<br />
23 Mazan utanawa tinan Peter<br />
diꞌiti, naꞌiki ukian uꞌati, “Puꞌati<br />
õꞌai, Satan. Puawau ta pan õgaru<br />
õshaꞌapa tinan ai Tomin karu<br />
aipan kawanaꞌa tiꞌo. Aonaa putaan<br />
punyuku nuu Tomin karu dauꞌu<br />
atiꞌi aimaa kan kida dauꞌan, mazan<br />
punyuku nuu pidan nao shaꞌa pain pan<br />
dauꞌa tiꞌo kari kao nan.”<br />
24 Uruu dau naꞌan Jesus kian<br />
patomi napa-kida nii nao ati,<br />
“Kanom daꞌanaꞌa zoꞌo õgaru, marii<br />
umarinaꞌa tan panau dapa nii pashaꞌapaa<br />
pan, unaꞌa kan pacrossan naa, q<br />
naꞌiki udaꞌanan õgaru. 25 Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan naꞌiaꞌo ram pidan aipaꞌo<br />
pamashaa pan paai pan kawanaꞌati<br />
kari kao nan, uwazi waan nii karikaonanuꞌo<br />
raz kakupa-karu paꞌai, mazan<br />
naꞌiaꞌo ram pidan mari naꞌa taꞌo paaipan<br />
kawanaꞌa tiꞌo pamashaa pan<br />
padaꞌanaꞌa zon idi õgaru, uiko dan<br />
nii karikao nanuꞌo raz mashaapakaru.<br />
26 Aonaa kanom pidan ikodan<br />
uzaama tan an ipai aimaa kan imiꞌi<br />
baara an kidaꞌo, uwazi wai nan<br />
puꞌu kari kao nanuꞌo kakupa-karu<br />
ai. Oo kai naꞌa shaꞌa aimaa kan<br />
powaꞌaꞌo uaiapa-kao kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-karu ai? 27 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
waꞌatin nii udaru umana wunun<br />
idaꞌan uangelin nao tuma, naꞌiki<br />
uruu dono ukawi nipi naa tan nii<br />
ipai pidan nao naꞌa paꞌo ram ĩshaꞌapain<br />
pan kawanaꞌati. 28 Õkowaa dan<br />
uꞌati mishiꞌo, pabiꞌi kida unao<br />
kadi shita pai naouz daꞌaꞌa, aonaꞌo<br />
nii umawa kan utuka pan uaꞌii<br />
Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo waꞌatin<br />
unao ba nai-tinaꞌa nan king nii.”<br />
Jesus aidan pamanawunun<br />
(Mark 9:2-13; Luke 9:28-36)<br />
17 1 Aizii 6 kamoo dau naꞌan,<br />
Jesus naꞌakan patuma<br />
Peter naꞌiki James naꞌiki uꞌinawuzu<br />
John. Ukauꞌan unaꞌa kan ĩdyaun<br />
dokoaꞌo midukuo paawa iti, paꞌidiwaru<br />
sodiꞌi ĩnao naꞌii. 2 Naꞌiaꞌa naa<br />
patomi napa-kida nii nao awun zaꞌa<br />
upanaꞌa dinan. Uawun baara naꞌapa<br />
kamoo kawan ukana daꞌa kan, naꞌiki<br />
ukami chan bara kaꞌa kan naꞌapa<br />
kanadaꞌo kawan. 3 Mashaꞌapa kiaka<br />
Moses naꞌiki Elijah aidi nan ĩꞌati,<br />
ĩkadako tinan Jesus tuma. 4 Sariapa<br />
Peter kian Jesus ati, “Nao ba nai, kaimanaꞌo<br />
wuruꞌu wanaꞌa nuz daꞌaꞌa.<br />
Puaipan an, õtoman nii idiki nau daꞌu<br />
kabaun sodi kida, bau daꞌapa puꞌati,<br />
baꞌo ran Moses ati, naꞌiki baꞌo ran<br />
Elijah ati.”<br />
5 Peter kadako tinan puꞌu zii,<br />
kanadaꞌo ishaꞌiz bazoba tan ipai<br />
ĩdyaun, naꞌiki parada-karu ishaꞌiz<br />
bii ikiꞌi kian, “Diꞌi õdaniꞌi, õmarainapa<br />
nii mana wun, shaꞌapa tinaꞌo<br />
q 16:24 unaꞌakan pacrossannaa: ubaiaa pan kashaꞌo raꞌo oo uzowii-kao nii padaꞌan pan<br />
dikin ii Jesus.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
47<br />
MATTHEW 17<br />
õnyuku nuu kawanaꞌati. Uabata naꞌapam<br />
ukian uꞌati.”<br />
6 Aizii Jesus tomi napa-kida niinao<br />
aba tan wuruꞌu parada-karuz,<br />
tuu kii ĩtarian. Uruu idi ĩkodoruꞌu<br />
kan naꞌiki ĩpazako dinan,<br />
ĩawun baara imiꞌi baara iti kida.<br />
7 Mazan Jesus waꞌa tiꞌi kan ĩꞌidaꞌati<br />
upisha tan ĩdyaun, naꞌiki ukian<br />
ĩꞌati, “Ukadi shita, aonaa utariaꞌanaꞌa.”<br />
8 Sariapa ĩawu nuu paꞌa kan,<br />
ĩtukapa Jesus pabaꞌo ran tinaꞌa naa<br />
uruu. 9 Udaunaꞌan ĩtoka paa nan<br />
puꞌu midukuo iki, Jesus kaki naowan<br />
ĩdyaun. Ukian ĩꞌati, “Aonaa paꞌi<br />
ukowaa daꞌa naꞌa pidan ati utukapanii<br />
dauꞌan, atii Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo kadi shita-kida-kao dau naꞌan<br />
pamawaka-kizi iki.”<br />
10 Udaunaꞌan patomi napa-kidanii<br />
nao pishaa nuzu. Ĩkian uꞌati,<br />
“Kanom nii mooko tiichaa pauzo nao<br />
Moses kaki naori dauꞌu kowaa dan<br />
Eli jahꞌo nii wuruꞌu waꞌa tiꞌo raz kiwiitapa<br />
Christ uaꞌii?”<br />
11 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun,<br />
ukian ĩꞌati, “Mishiꞌo mishi, Elijah<br />
kaawaꞌo niꞌo raz kiwiin umin ziiwa<br />
taꞌa nan ipai aimaa kan. 12 Aizii<br />
õkowaa dan uꞌati, kaa wan kaꞌa<br />
naa wuruꞌu Elijah, mazan aonaa<br />
pidan nao aitapa naata nuz. Mishiꞌorai<br />
man ĩanta miki ta nuzu naꞌa pam<br />
paai pan kawanaꞌati. Naꞌa paꞌo nii<br />
ĩanta miki tan Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo.”<br />
13 Uruu dau naꞌan utomi napakida<br />
nii nao aita pan kan naa John<br />
Chikaa wunuu pauzo dauꞌa naꞌo<br />
wuruꞌu Jesus kadako tina nuz<br />
naꞌapa.<br />
Jesus kakudan daonaiora oiaꞌo<br />
doronai zaamatapanii<br />
(Mark 9:14-29; Luke 9:37-43a)<br />
14 Ĩkaa wan donoꞌo naa midukuo<br />
iki powaa ati iribaꞌo pidan nao<br />
idaꞌati. Naꞌii pidan kaa wan Jesus<br />
idaꞌati, naꞌiki ukodoruꞌu kan<br />
ukanaapu ati. 15 Ukian Jesus ati,<br />
“Nao ba nai, pukamu nan-kida õdani<br />
ukari naan mawaka zii tapa-karu idi,<br />
dikau daꞌo raꞌa naa mana wun ubaiatan,<br />
panaa don kida daꞌi uwao tan<br />
tikazi diꞌiti oo panaa don wunu<br />
baoko iti. 16 Õnaꞌaka nii wuruꞌu<br />
õdaniz padamata putomi napa-kidanii<br />
nao diꞌiti, mazan aonaa ĩturuan<br />
pakakuda nuz.”<br />
17 Jesus kian, “Unao, kai nao<br />
pidan nao, mami shida-kaꞌo naꞌiki<br />
panaꞌi tiꞌo ushaꞌa paa pan aimaakan<br />
kida. Naꞌa pam naa mooko<br />
ukotuaꞌikin uai pan õnaꞌan utuma?<br />
Naꞌa pam naa mooko ukotuaꞌikin<br />
uai pan õtiwai nan utuma? Unaꞌaka<br />
wuruꞌu daonai oraz õꞌidaꞌati.”<br />
18 Udaunaꞌan uruꞌu naa Jesus<br />
dyuu dan oiaꞌo doro nai kodi tan<br />
mawaka zii ta paꞌo dao nai ora diꞌiki.<br />
Sariapa ukodi tan dao nai ora diꞌiki,<br />
naꞌiki sariapa ukaku dan.<br />
19 Udaunaꞌan paꞌidi wa ruꞌu<br />
Jesus tomi napa-kida nii nao kaawan<br />
Jesus idaꞌati, naꞌiki ĩkian uꞌati,<br />
“Kan dii niꞌo mooko aonaa wakaꞌiitan<br />
wakodita-kidan wuruꞌu oiaꞌo<br />
doro naiz?”<br />
20 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Umamishi da kan idiꞌo wuruꞌu.<br />
Aizii õkowaa dan nii uꞌati mishiꞌo,<br />
umishi dan dono mani Tomin karu<br />
Mat<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 17, 18<br />
48<br />
masakau daꞌu, duu so diꞌo uudai<br />
kawan, aonaa mani kanom kashaꞌapan<br />
naꞌo nii ushaꞌapa tan. Turuu<br />
ukian diꞌo raꞌa midukuo ati, ‘puzikadin<br />
diꞌikiꞌi, atii diꞌitiꞌi,’ uzika dinan<br />
nii uꞌati wuruꞌu. 21 [Mazan diꞌo raz<br />
kaduz oiaꞌo doro naiz, aonaa turuu<br />
udyuuda-kao naꞌapa, soo karikao<br />
nanuꞌo torii napa-karu naꞌiki<br />
sana dinapa-karu idaꞌan.]” r<br />
Jesus kowaadan koshan<br />
pamawakan dauꞌan<br />
(Mark 9:30-32; Luke 9:43b-45)<br />
22 Uruu dau naꞌan Jesus naꞌiki<br />
ipai utomi napa-kida nii nao bao kopatin<br />
pan puꞌu Galilee Baara ii, ukian<br />
ĩꞌati, “Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kaakapaa-kao<br />
nii pidan nao ati. 23 Ĩzowian<br />
nii uruu mazan idiki nau daꞌu kamoo<br />
dau naꞌan ukadi shita-kida-kao nii<br />
pamawaka-kizi iki.”<br />
Tuu kii utomi napa-kida nii nao<br />
kashaꞌo ran unaꞌa pan idi.<br />
Jesus kadakotinan tax dauꞌu<br />
24 Jesus naꞌiki utomi napa-kidanii<br />
nao kaa wan Caper naum iti.<br />
Ĩnaꞌian puꞌu pidan nao zaa maa pauzonao<br />
tax puraatan naa Tomin karu<br />
Dapu atiꞌi kaa wan Peter idaꞌati,<br />
naꞌiki ĩpishaan Peter, “Naꞌapa dii<br />
punao ba naa, ukawi nipi naa tauzo nii<br />
tax Tomin karu Dapu ati?”<br />
25 “Oo, utaa,” Peter kian.<br />
Peter kaa wan dono kabaun ati<br />
Jesus diꞌiti, Jesus para daꞌaka kiwiin.<br />
Upishaan Peter, ukian uꞌati, “Naꞌapam<br />
puꞌitii man Simon, kanom nao<br />
ai diꞌi king nao zaa maa pan tax<br />
puraatan naa, papidanan nao ai, oo<br />
baꞌo ran pidan nao ai?”<br />
26 “Baꞌo ran pidan nao ai,” Peter<br />
kian uꞌati.<br />
“Ukauꞌan aonaa kan dii nii<br />
upidanan nao taa pan tax puraatannaa<br />
nii,” Jesus kian uꞌati. 27 “Mazan<br />
aonaa kizi waka sharu tan ĩnyuku nuu,<br />
ukauꞌan pukoba wuu pa naka karishii<br />
ii. Aizii naꞌiaꞌo ram kopau puzaa mata<br />
nii kiwii tapa, pudaꞌata udako naꞌiki<br />
puiko dan nii wiziꞌiꞌo puraata udako<br />
idaꞌa. Puzaa mata wuruꞌu puraataz<br />
naꞌiki putaa zaa maa pauzo nao<br />
tax puraatan naa atiz. Uruu idiꞌo nii<br />
wakawi nipi naa tan tax.”<br />
Kanom umanawunuꞌo nii<br />
Tominkaru naobanai-tinapa-kizi ii<br />
(Mark 9:33-37, 42-48;<br />
Luke 9:46-48; 17:1-2)<br />
18 1 Naꞌapain uruu dono Jesus<br />
tomi napa-kida nii nao kaawan<br />
uꞌidaꞌati, naꞌiki ĩpishaa nuzu.<br />
Ĩkian, “Kanomaꞌo nii umana wunuꞌo<br />
nii mana wun pidan Tomin karu naoba<br />
nai-tinapa-kizi ii?”<br />
2 Uruu idi Jesus dapa dan koraidao<br />
naa naꞌiki ukadi shita-kida nuz<br />
ĩbiiꞌi. 3 Ukian ĩꞌati, “Õkowaa dan<br />
uꞌati mishiꞌo, aonaꞌo nii uturuu dinan<br />
Tomin karu nao ba nai-tinapa-kizi<br />
iti, soo upanaꞌa dinan umana wuntin<br />
pan ai, naꞌiki aonaa utaapin pan<br />
atadi napa, naꞌapa diꞌo raz korai daonaa<br />
kawanuꞌu. 4 Ukauꞌan naꞌiaꞌo ram<br />
pidan, diꞌo raz korai dao naa kawanuꞌo,<br />
aonaa uꞌata din pan, uruu<br />
r 17:21 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
49<br />
MATTHEW 18<br />
umana wunuꞌo Tomin karu nao banai-tinapa-kizi<br />
ii. 5 Naꞌiki naꞌiaꞌo ram<br />
pidan marain paꞌo padapaa pan<br />
kaika paꞌo korai dao naꞌa õgaru dikin<br />
ii, dapaa paꞌo õgaru wuruꞌu.<br />
6 “Mazan naꞌiaꞌo ram pidan shaꞌapata-kidaꞌo<br />
oiaꞌo wunao sodi kida<br />
atiꞌi, mishi dai naouz õgaru, kaiman<br />
mani udaruꞌo boo dapa-kinai<br />
kuba suku ruuta-kao ukanau iki<br />
naꞌiki unaraada-kao paran baoko<br />
iti. 7 Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
wunao baiaa panuꞌu pidan naouz,<br />
ĩshaꞌa pata-kidan idi oiaꞌo pidannao<br />
ati. Naꞌa paꞌo raz aimaa kan kida<br />
shaꞌapa tinaꞌo nii, mazan kichanaꞌ<br />
iki-kiaꞌo nii mana wun wuruꞌu<br />
atizuꞌu pidanaz shaꞌa pata-kidaꞌoraz<br />
naꞌapa kidaꞌo. 8 Ukauꞌan pukaꞌu<br />
oo puki diba shaꞌa pata-kidan dono<br />
oiaꞌo puꞌati, pudu kuta puꞌai kidaz<br />
naꞌiki puka boota puꞌai kidaz. Kaimanaꞌo<br />
nii pumakon kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-karu diꞌiti badaꞌii pukaꞌu<br />
naꞌiki badaꞌii puki diba, puka bootakao<br />
ai ipai pukaꞌu naꞌiki puki diba<br />
tuma tikazi wuꞌiti. 9 Naꞌiki puawun<br />
shaꞌa pata-kidan dono oiaꞌo puꞌati,<br />
pusoꞌota puꞌaiaz, naꞌiki puka boota<br />
puꞌaiaz. Kai manaꞌo nii pumakon<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-karu diꞌiti<br />
badaꞌii puawun, puka boota-kao<br />
ai ipai dyaꞌu tamaꞌo puawun tuma<br />
Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti.<br />
Diꞌitinapa-kinai kuwai kaznizo<br />
waziwadinaꞌo dauaꞌo<br />
(Luke 15:3-7)<br />
10 “Ukauꞌan mishii man paꞌi uzaudin,<br />
aonaa ukasha daꞌa naꞌa wunao<br />
sodi kidaꞌa mishi dai naouz õgaru.<br />
Õkian uꞌati kaika paꞌa ushaꞌapa num<br />
kauꞌan angel nao awunuu ta painaouz<br />
ĩdyaun, kari kao nanuꞌo daꞌi<br />
ĩtuka pau zon õdaru aokazi iaꞌoraz.<br />
11 [Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
waꞌatin ukazan naa taꞌa nan pidannao<br />
waziwa dinaꞌo.] s<br />
12 “Naꞌa pam mani puꞌitii man<br />
pidan shaꞌapa tinan kaꞌuzaꞌo 100<br />
kaznizo nao idi, bau daꞌa paꞌo uꞌuza<br />
waziwa dinan dono pairi ban nao<br />
ai? Aonaꞌo nii mani uwaꞌa kan zii<br />
wunaouꞌu naꞌai naouz naꞌiki udorotaꞌa<br />
nan wuruꞌu waziwa dinaꞌo raz<br />
pairi ban nao ai? 13 Õkowaa dan uꞌati<br />
mishiꞌo, uiko dan donoꞌo naazu<br />
tuu kiaꞌo nii ukonau kian wuru<br />
pidan ikodan paꞌuza waziwadinaꞌo<br />
(18:13)<br />
dauꞌa naꞌa baudaꞌa paꞌo raz kaznizo,<br />
iribaꞌo mawazi wa din-kai nao dauꞌatiꞌo<br />
ai. 14 Naꞌa paꞌo kapam ukauꞌan<br />
õDaru aokazi iaꞌo, aonaa bau daꞌapa<br />
uai pan wunao sodi kida waziwadina<br />
nuꞌu.”<br />
Mat<br />
s 18:11 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 18<br />
50<br />
Umin-mishidan shaꞌapatan an<br />
oiaꞌo uꞌati<br />
15 Jesus kian koshan, “Puminmishi<br />
dan shaꞌapa tan dono oiaꞌo<br />
puꞌati, pupara da naaka uꞌati, mazan<br />
soo unao sodi kari kao nan. Puparada<br />
kizi uꞌati ushaꞌapa tan dauꞌan oiaꞌo<br />
puꞌati. Aizii uaba tan dono puparadan,<br />
punaꞌa kan puꞌina wuzu powaꞌa<br />
ati kai manaꞌo idaꞌati wuruꞌu.<br />
16 Mazan aonaan an uaba taꞌa zon<br />
pupara dan, puzaa mata baudaꞌa paꞌa<br />
naa oo dyaꞌu ta maꞌa naa pidan nao<br />
punaꞌa kan nii putuma uꞌidiꞌiti.<br />
Uruu naꞌapa wuruꞌu dyaꞌu tamaꞌo oo<br />
idikinau daꞌuꞌo pidan nao aidan nii<br />
pakowaa dan idaꞌan mishiꞌo wuruꞌu<br />
pupara dan ushaꞌapa tan dauꞌan oiaꞌo<br />
puꞌati. 17 Aizii aonaan an uaba taꞌazon<br />
ĩpara dan, puko waada bao kopa<br />
pumin-mishidan nao ati. Mazan<br />
aizii aonaan an uaba taꞌa zon ĩparadan<br />
putaapa uruu naꞌapa putaa pan<br />
kawan mami shida-kaꞌo Tomin karu<br />
oo zaa maa pauzo nao tax puraatannaa<br />
kawan.”<br />
18 “Õkowaa dan unao ati mishiꞌo:<br />
Kanom aonaꞌo unao kashaa pan<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, aonaꞌo nii<br />
ukashaapa-kao aokazi ii. Kanom<br />
uka shaapa nii daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa,<br />
kashaapa-karu niizu aokazi<br />
ii. 19 Õkowaa dan uꞌati koshan:<br />
Naꞌa painim dyaꞌu tamaꞌo unao,<br />
unaꞌapa tan an unyuku nuu naꞌapa<br />
kida utorii napa kizi dauꞌan daꞌaꞌa<br />
imiꞌi baaraꞌa, õdaru Tomin karu<br />
shaꞌapa tan nii uꞌatizu. 20 Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan naꞌian dyaꞌu tamaꞌo oo<br />
idikinau daꞌuꞌo bao kopa tin pai nao<br />
ĩmishi dan idi õgaru, naꞌiaꞌo nii<br />
Õgaru ĩtuma.”<br />
Pidan mawinipinaatapainao dauaꞌo<br />
21 Udaunaꞌan Peter waꞌatin<br />
Jesus idaꞌati, naꞌiki ukian Jesus<br />
ati, “Nao ba nai, naꞌa pau daꞌum nii<br />
õpowaꞌa tan kida õmari naꞌa tan õꞌinawuzu<br />
shaꞌapata nii oii kidaꞌo õꞌati?<br />
Atii 7 diꞌiti?”<br />
22 Jesus dakoꞌa tinuzu, ukian<br />
uꞌati, “Aonaa 7 mani, mazan ipai<br />
dono, ushaꞌa pata-kao kawanaꞌati. t<br />
23 “Ukauꞌan kaika paꞌo wuruꞌu<br />
Tomin karu nao ba nai-tinapa nuz:<br />
naꞌapa king pishai nan kawan papoitoru<br />
nao ai ĩmawi nipi naa tapa nii<br />
kida dauꞌan. 24 Usaka daꞌa kan anaꞌa<br />
naa papi shain pan, bau daꞌa paꞌo upoitoru<br />
naꞌaka-kao uꞌidaꞌati doba taꞌo<br />
mana wun puraata umawi nipi naatapa<br />
nuz. 25 Wuruꞌu upoi toru aonaa<br />
upuraa tan turuan ukawi nipi naatan<br />
wuruꞌu umawi nipi naa ta paniaz.<br />
Uruu idi king dyuu dan naa uselliikao<br />
pau dai aro naꞌiki pau dai nao<br />
tuma, naꞌiki ipai ushaꞌa pauz kida,<br />
umawi nipi naa tapa nii kawi nipinaata-kinao<br />
niꞌi naa. 26 Sariapa<br />
udopian kowas wuruꞌu upoi toruz,<br />
uruu idi ukodoruꞌu kan uawun<br />
baara imiꞌi baara iti king kanaapu<br />
ati. ‘Puzauda paꞌa naa zii sho man,<br />
õkawi nipi naa tan nii zii ipai õmawinipi<br />
naa tapa nii kidaz,’ ukian uꞌati.<br />
t 18:22 Aonaa 7 mani, mazan ipai dono, ushaꞌapata-kao kawanaꞌati: Greek para dan<br />
idaꞌan, 7 times 70 kii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
51<br />
MATTHEW 18, 19<br />
27 Unaꞌa pan idi king kashaꞌora-kidanuz,<br />
uruu idi umarinaꞌa tan naa<br />
umawi nipi naa tapa nii kida, naꞌiki<br />
kai man utaapa dan umakon naa<br />
padapu iti.<br />
28 “Aizii naꞌikiꞌo umakoꞌo kan<br />
wuruꞌu upoi toruz, uikoda paminkau<br />
dinan mawi nipi naata paꞌo<br />
paugaru, aonaa doba taꞌo mana wun<br />
mani. Uzaama ta nuz naꞌiki udyukuruu<br />
tanuzu, ‘Pukawi nipi naata õꞌati<br />
pumawi nipi naa tapa nuz õgaru,’<br />
ukian uꞌati. 29 Uruu idi umin-kaudinan<br />
dopian kowas, ukodoruꞌu kan<br />
ukanaapu ati. Ukian, ‘Puzauda paꞌa<br />
naa zii sho man, õkawi nipi naatan<br />
nii pugaru.’ 30 Aonaa mazan<br />
arawu nyuku nuu naꞌapa nuꞌu.<br />
Mishiꞌo rai man ukaboota-kidan naa<br />
pamin-kau dinan taraa-kizai iti, atii<br />
uipaian dono zii pakawi nipi naa tan<br />
pamawi nipi naa tapa nii.<br />
31 “Baꞌo rai nao poi torui nao tukapan<br />
idi ushaꞌapa tan naꞌa paꞌo, tuu kii<br />
ĩnyuku nuu kashaꞌo ran. Uruu idi<br />
ĩmakon King diꞌiti naꞌiki ĩkowaada<br />
king ati ipai aimaa kan ushaꞌapata<br />
nii kida dauꞌan. 32 Udaunaꞌan<br />
King dapada-kidan wuruꞌu poitoruiz.<br />
King kian uꞌati, ‘Pugaru<br />
dikau daꞌo poi torui. Õmari naꞌata<br />
puꞌai ipai pumawi nipi naa tapanii<br />
õꞌai, pudopian idi pupara dan<br />
õꞌati. 33 Aonaa mooko pukashaꞌorakidan<br />
pumin-kau dinan kapam,<br />
õkashaꞌora-kidan kawan pugaru?’<br />
34 King toꞌoran tuu kii, uruu idi<br />
ukaboota-kidan wuruꞌu poi toruiz<br />
taraa-kizai iti, naꞌii upata kaꞌutakao<br />
atii ukawi nipi naa tan ipai<br />
pamawi nipi naa tapa nii.”<br />
35 Udaunaꞌan Jesus kian, “Naꞌapaꞌo<br />
nii õdaru aokazi iaꞌo raz<br />
shaꞌapa tan ipai unao ati, umamarinaꞌata<br />
kan dono unyuku nuu ii<br />
uꞌinawuzu shaꞌapata nii dikau daꞌo<br />
uꞌati.”<br />
Jesus kakinaopan muudaaka-karu ai<br />
(Mark 10:1-12)<br />
19 1 Aizii Jesus ipaian donoꞌo<br />
naa pakaku waa pan naꞌii,<br />
umakon naa Galilee Baara iki, Judea<br />
Baara iti, Jordan Waꞌo baza itin puꞌu<br />
diꞌi tinapa. 2 Naꞌii iriba pidan nao<br />
daꞌana nuzu naꞌiki ukakuda kari nainao<br />
naꞌii. 3 Pabiꞌi kida Pharisee nao<br />
waꞌatin uꞌidaꞌati ĩtiwaa-kida paꞌana<br />
nuz. Ĩpishaa nuzu kaika paꞌa:<br />
“Wakaki naori naa taa pada dao naiora<br />
muu dan pau dai aro naꞌa paꞌo ram<br />
dikin ii kari kao nan?”<br />
4 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />
“Aonaa mooko uaitau zon Tomin karu<br />
Para dan saada-kari waiz tawuruꞌu<br />
ukia nuz, usaka din-kizi iki Tominkaru<br />
toman dao nai ora naꞌiki zun.<br />
5 Naꞌiki Tomin karu kian, ‘uruu idi<br />
dao nai ora muu dinan nii padaru<br />
naꞌiki padaro ai ubaudaꞌapa tinan<br />
pau dai aro tuma. Ukauꞌan dyaꞌutamai<br />
naouz, bau daꞌapa tinan nii.’<br />
6 Uruu idi aonaa dyaꞌu tamaꞌo raꞌa<br />
naa mani ĩdyaun, mazan baudaꞌapaꞌo<br />
raꞌa naa. Kanom Tomin karu<br />
bau daꞌa pata nii, aonaa turuu pidan<br />
muu daaka-kidan.”<br />
7 Pharisee nao pishaan Jesus<br />
koshan. Ĩkian, “Kanom nii Moses<br />
kaki naori, kashaa pan dao nai ora<br />
muu dan pau dai aro pasaa dan idaꞌan<br />
muu daaka-karu kaari tan naa?”<br />
Mat<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 19<br />
52<br />
8 Jesus dakoꞌa tin, ukian, “Moses<br />
kashaa pan umuu dan udai aro nao,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan kashaꞌa pannaa<br />
uꞌati utomi napa-kida-kinao<br />
ukashada mikin idi, mazan usakadin-kizi<br />
iki, aonaa Tomin karu<br />
kashaa pan naꞌa paꞌo. 9 Õkowaa dan<br />
uꞌati, naꞌiaꞌo ram unao muu daꞌo paudai<br />
aro omashaa pan puꞌu kai man<br />
utuma, udaunaꞌan ukau daia ron<br />
baꞌo ran zun idi, utoman oiaꞌo<br />
wuruꞌu ubaꞌo ran tapan idaꞌan.”<br />
10 Jesus tomi napa-kida niinao<br />
kian uꞌati, “Unaꞌa pan idi<br />
kaika paꞌa dao nai ora kau daia ron<br />
dauꞌan, kai man zii mani aonaa<br />
kau dai aro-karu.”<br />
11 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />
“Aonaa pidan nyuku nuu naꞌapan<br />
ipai pamashaa paꞌa zon dauꞌu<br />
naꞌapa, kai wuruꞌu upara dan kian<br />
kawanaꞌati, soo wunaouꞌu Tominkaru<br />
taa niaz ĩꞌati ĩturuuda-kinaa<br />
nii, pamashaa pan maudai aro-daun.<br />
12 Pabiꞌi kida daonai ora nao, aonaa<br />
ĩkau daia rou zon, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan naꞌa paꞌo kari kao nan ĩtominan<br />
makuuta-kari wai kawa nuꞌo<br />
ĩdyaun pashaka tan diꞌikiꞌo; baꞌorai<br />
nao, ĩmakuuta-kao idiꞌo aonaa<br />
ĩkau daia ron; baꞌo rai nao, ĩkaudinaꞌazon<br />
idi paꞌan kari kao nan Tomin karu<br />
ati. Kanom mashaa paꞌa zon naꞌapa,<br />
marii umashaa pan naꞌapa.”<br />
Jesus naꞌiki koraiziannao dauaꞌo<br />
(Mark 10:13-16; Luke 18:15-17)<br />
13 Udaunaꞌan pidan nao naꞌakan<br />
duu sodi kidai nao korai zian nao Jesus<br />
idaꞌati ĩaipan upisha tan ĩdyaun,<br />
naꞌiki utorii napa-kidan ĩdyaun.<br />
Mazan Jesus tomi napa-kida nii nao<br />
mashaa tan pidan nao naꞌa kai naouz<br />
ĩdyaun. 14 Unaꞌa pan puꞌu mazan<br />
Jesus kian, “Marii korai zian nao<br />
waꞌatin õꞌidaꞌati, aonaa umashaataꞌa<br />
naꞌa ĩdyaun, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ĩnao kawa nuꞌo pidan wuruꞌu zaamataꞌo<br />
raz Tomin karu panyuku nuu<br />
nao ba naa nii.” 15 Ukauꞌan upisha tan<br />
naa ĩdyaun, naꞌiki utorii napa-kidan<br />
ĩdyaun. Udaunaꞌan umakon naa<br />
naꞌiki.<br />
Jesus kian, “Marii koraiziannao<br />
waꞌatin õꞌidaꞌati….” (19:14)<br />
Jesus kakinaopan dauaꞌo<br />
(Mark 10:17-31; Luke 18:18-30)<br />
16 Bauka pai man paꞌinaꞌo daonai<br />
ora kaa wan Jesus idaꞌati.<br />
Ukian, “Tiichaa, kanom kai manaꞌo<br />
õshaꞌapa tan nii õikoda-kinaa nii<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-karu?”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
53<br />
MATTHEW 19<br />
17 Jesus kian uꞌati, “Kanom nii<br />
pupishaan õgaru kai manaꞌo dauꞌan?<br />
Kai naꞌa bau daꞌapa kai manaꞌo, soo<br />
Tomin karu. Puaipan dono karikao<br />
nanuꞌo kakupa-karu, puizoꞌati<br />
Tomin karu kaki naori kida.”<br />
18 “Naꞌiaꞌo ram kakinao rii kida,”<br />
dao nai ora kian.<br />
Jesus dakoꞌa tin, ukian uꞌati,<br />
“Aonaa puzowi aꞌa naꞌa pidan,<br />
manaꞌa pubaꞌo ran tapaꞌa naꞌa, aonaa<br />
pukoida paꞌa naꞌa, aonaa pumariidinaꞌa<br />
naꞌa, 19 pumarai napa pudaru<br />
naꞌiki pudaro, naꞌiki pumarai napa<br />
baꞌo ran pidan naꞌapa puma rainpinan<br />
kawan.”<br />
20 “Õkorai dao naan ikiꞌo ipai<br />
õizoꞌa tin uruu kida kakinao rii.<br />
Kano maꞌa naa õshaꞌa pata powaꞌa?”<br />
paꞌinaꞌo dao nai ora kian.<br />
21 Jesus kian uꞌati, “Puaipan<br />
dono mishiꞌo pukai ma nan, pumako<br />
pusellii naka ipai pushaꞌa pauz putaa<br />
kizi upuraatan naa pata kaꞌu tinainao<br />
ati. Naꞌapa kashaꞌa pau ziꞌo nii<br />
pugaru aokazi ii. Naꞌiki pudaꞌa naꞌa<br />
naa õgaru.” 22 Aizii wuruꞌu paꞌinaꞌo<br />
dao nai ora aba tan Jesus kian kaikapaꞌa,<br />
tuu kii ukashaꞌo ran umakon<br />
naꞌiki, ushaꞌapa num kauꞌan umanawunuꞌo<br />
ukashaꞌa pau zin wuruꞌu<br />
uruuz.<br />
23 Udaunaꞌan Jesus kian patominapa-kida<br />
nii nao ati, “Õkowaa dan<br />
uꞌati mishiꞌo: Kashaꞌa pan naꞌo nii<br />
mana wun kapuraata nuꞌo pidan<br />
ati Tomin karu nao ba nai tapa-kao.<br />
24 Õkian powaꞌa koshan uꞌati:<br />
Kashaꞌa pan naꞌo nii mana wun<br />
kapuraata nuꞌo pidan ati Tominkaru<br />
nao ba nai tapa-kao, camel<br />
kaꞌii tan ai pamoro tan akosa awun<br />
shaa wata.”<br />
25 Aizii Jesus tomi napa-kida niinao<br />
aba tan idi Jesus kian kaika paꞌa,<br />
tuu kii mana wun ĩdiꞌitin pan. Uruu<br />
idi ĩkian, “Kanomaꞌo nii mooko<br />
turuu ukazan naa tinan?”<br />
26 Sariapa Jesus awunuu paꞌa kan<br />
ĩꞌidiꞌiti, naꞌiki ukian ĩꞌati, “Kaiwuruꞌu<br />
kashaꞌa pan naꞌo pidan ati,<br />
mazan Tomin karu ati aonaa naꞌiaꞌoram<br />
aimaa kan kashaꞌa pan naꞌo nii.”<br />
27 Uruu dau naꞌan Peter para dan,<br />
ukian, “Putukapa, ipai wawaꞌa kan<br />
waai maaka nutu kida wadaꞌa nan<br />
idi pugaru. Aizii kanomaꞌo niꞌi naa<br />
waikoda waꞌati?”<br />
28 Jesus kian ĩꞌati, “Õkian uꞌati<br />
mishiꞌo: Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
umana wunuꞌo nii unao ba nai-tinan<br />
dii naꞌi tiꞌi ama zada paꞌi naada-kao<br />
donoꞌo naa. Naꞌapain uruu dono<br />
unao, 12 daꞌan pai naouz õgaru,<br />
nao ba nai-tinaꞌo nii kapam. Naꞌiki<br />
ukazowau ta pan nii 12 Israel<br />
dani-daun nao donozi naa kida.<br />
29 Aizii ipai pidan nao waꞌakai nao<br />
padapu, waꞌakai nao paꞌina wuzunao<br />
oo padada koo nao, waꞌakai nao<br />
padaru oo padaro oo pau dai nao oo<br />
pazaka pun padaꞌa nan idi õgaru, taakaru<br />
nii ĩꞌati powaꞌaꞌo zii udiriꞌin,<br />
pakashaꞌa pau zin ai aka kiwii tapa.<br />
Naꞌiki kari kao nanuꞌo nii ĩmashaapan<br />
Tomin karu tuma. 30 Mazan iriba<br />
pidan nao umana wunuꞌo ĩtaapa-kao<br />
kai, dii naꞌi tiꞌi aonaꞌo nii ĩtaapa-kao<br />
umana wunuꞌo nii. Naꞌiki pidan nao<br />
aonaꞌo ĩtaapa-kao umana wunuꞌo nii<br />
kai, mazan dii naꞌi tiꞌi umana wunuꞌo<br />
nii ĩtaapa-kao paꞌan.”<br />
Mat<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 20<br />
54<br />
Kapaoribaꞌo kawinipinaatan<br />
dauaꞌo papoitorunao<br />
20 1 Jesus kian koshan, “Kaikapaꞌo<br />
wuruꞌu Tomin karu<br />
nao ba nai-tinapa nuz: kapaori baꞌo<br />
nao ba nai kawan, makoꞌo raz chaapiꞌi<br />
kii man upida naa paꞌa nan<br />
kaudinai nao niꞌo dauꞌan paꞌati.<br />
2 Ukowaa dan papoi toru nao ati<br />
pakawi nipi naa tan nii ĩdyaun baudaꞌapa<br />
wiziꞌiꞌo puraata, u bau daꞌa paꞌo<br />
kamoo kaudin-karu kawanaꞌati.<br />
Ĩnyuku nuu naꞌa pan idi, uruꞌu naa<br />
udyuu dan ĩkaudi naꞌa nan papaoriba<br />
grape baawu iti. 3 Udaunaꞌan<br />
9 oꞌclock umakon koshan, uikoda<br />
market ii bao koi nao daonai oranao<br />
kadishita pan, aonaa kanom<br />
ĩshaꞌa paa pan. 4 Uruu idi ukian<br />
ĩꞌati, ‘Umako ukau dinaꞌan õpaoriba<br />
baawu iti. Ukau dinan kawanaꞌatiꞌo<br />
nii õkawi nipi naa tan unao.’<br />
Ukauꞌan ĩkaudi naꞌa nan naa uꞌati.<br />
5 Aizii saki tapa kamoo naꞌapa koshan<br />
ushaꞌapa tan. Udaunaꞌan 3 oꞌclock,<br />
naꞌapa koshan. 6 Udaunaꞌan 5<br />
oꞌclock, umakon naa koshan market<br />
iti. Kai naꞌa zii uiko dan pidan nao<br />
naꞌii, aonaa kanom ĩshaꞌa paa pan.<br />
Sariapa upishaan ĩdyaun, ‘Kanom<br />
nii unaꞌan daꞌaꞌa bau daꞌapa kamoo?<br />
Aonaa ukau dinaꞌa nan?’ 7 Ĩkian uꞌati,<br />
‘Aonaa mazan kanom zaama tan<br />
waunao kaudi naꞌa naꞌo nii.’ Uruu idi<br />
ukian ĩꞌati, ‘Ukauꞌan umako ukaudinaꞌan<br />
õꞌati õpaoriba baawu ii.’<br />
8 “Aizii kamoo tipi ta nin<br />
kapaori baꞌo kian pafoomaa nan<br />
ati, ‘Pudapa daꞌa naa kaudinai nao<br />
daꞌatiꞌi wakawi nipi naata kiziꞌi naa<br />
ĩdyaun. Kiwii ta paꞌo nii wakawi nipinaa<br />
tan dawuꞌi tii nii nao ĩsaka dan<br />
pakau di nan, naꞌiki waipaian nii<br />
kiwiita pai nao ĩsaka dan pakau di nan<br />
diꞌiti.’ 9 Aizii kaudinai nao 5 oꞌclock<br />
diꞌiki, kiwiin ĩkawi nipi naata-kao.<br />
Bau daꞌapa wiziꞌiꞌo puraata kida<br />
ĩzaama tan. 10 Ukauꞌan kiwiita pai nao<br />
ĩsaka dan pakau di nan zauda-kidan<br />
dobata-kidaꞌo nii pakawi nipi naatakao<br />
makau din-kai nao ai bau daꞌapa<br />
kamoo. Mazan naꞌapa kida kapam<br />
ĩkawi nipi naata-kao, bau daꞌapa<br />
wiziꞌiꞌo puraata kida ĩzaama tan.<br />
11 “Pazaa ma tan dau naꞌan<br />
papuraa tan, ĩparada-para daapan<br />
ĩtoꞌora dinan kapaori baꞌo ati.<br />
12 Ĩkian uꞌati, ‘Dawuꞌi tii nii nao<br />
ĩkau di nan masakau daꞌuꞌo ĩkaudi<br />
nan kan, bau daꞌapa hour sodi,<br />
mazan waunao bau daꞌapa kamoo<br />
wakau di nan wabaiaa pan wiichaꞌo<br />
kamoo, mazan upuꞌu zii<br />
pukawi nipi naa tan ĩdyaun naꞌapa<br />
kida mana wun waunao kawan.’<br />
13 Kapaori baꞌo kian bau daꞌa paꞌo<br />
ati, ‘Õpao naru, aonaa õkoi da pan<br />
pugaru, punaꞌa pata nii punyukunuu<br />
õkawi nipi naa taꞌa zon dauꞌan<br />
pugaru bau daꞌapa wiziꞌiꞌo puraata<br />
bau daꞌa paꞌo kamoo. 14 Pumakoꞌo<br />
naa pudapu iti, kai naꞌaꞌa naa<br />
puzaa ma tan pupuraa tan. Õai pan<br />
kawanaꞌa tiꞌo õkawi nipi naa ta nuz<br />
dawuꞌi tii niꞌo raz ĩkau di nan, naꞌapa<br />
õkawi nipi naa tan kawan pugaru.<br />
15 Aonaa turuu mooko õshaꞌapa-<br />
u 20:2 wiziꞌiꞌo puraata: Greek para dan idaꞌan udakota-kao denarius.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
55<br />
MATTHEW 20<br />
tan õpuraa tan naꞌa pam õai pan<br />
kawanaꞌati? Oo puki shau zin õkawinipi<br />
naa tan idi kai man wunaouꞌu<br />
dawuꞌi tii nii naouz ĩkau di nan?’ ”<br />
16 Jesus katokon tan pakuwaa<br />
pakian idaꞌan, “Pidan nao aonaꞌo<br />
ĩtaapa-kao umana wunuꞌo nii kai,<br />
mazan dii naꞌi tiꞌi umana wunuꞌo nii<br />
ĩtaapa-kao. Naꞌiki pidan nao umanawunuꞌo<br />
ĩtaapa-kao kai, dii naꞌi tiꞌi<br />
aonaꞌo nii ĩtaapa-kao umana wunuꞌo<br />
nii.”<br />
Idikinautan Jesus kowaadan<br />
naꞌapam nii pamawakan<br />
(Mark 10:32-34; Luke 18:31-34)<br />
17 Aizii Jesus makon naa<br />
Jeru salem iti. Pamakopa-kizi<br />
an udapa dan wuruꞌu 12 patominapa-kida<br />
nii naouz panaꞌi ti napu<br />
baꞌo rai nao pidan nao ai, naꞌiki ukian<br />
ĩꞌati. 18 “Wamakon wuruꞌu Jeru salem<br />
iti, naꞌiaꞌo nii Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
kaaka paa-kao pataruba nao ati,<br />
faadaa nao zowau naa naouz, naꞌiki<br />
tiichaa pauzo naouz Moses kaki naori<br />
dauꞌu. Naꞌiki ĩtaan nii uruu zowiikaru<br />
nii, 19 naꞌiki udaunaꞌan ĩtaan<br />
nii uruu Gentile nao v ati. Ĩnaouꞌo niꞌi<br />
naa dakoapa uruu, paban kii tinan<br />
idaꞌan udauꞌan naꞌiki ĩbaꞌi zian nii<br />
tuu kii uruu. Udaunaꞌan ĩtau kan nii<br />
uruu cross diꞌiti naꞌiki umawa kan<br />
nii, mazan idiki nau daꞌu tan kamoo<br />
dau naꞌan, Tomin karu kadi shitakidan<br />
nii uruu kakupa powaa iti<br />
pamawaka-kizi iki.”<br />
Daroi pishaan Jesus oaipan<br />
ushaꞌapatan paaiapanii<br />
(Mark 10:35-45)<br />
20 Uruu dau naꞌan James naꞌiki<br />
John daro, Zebedee dai aroz, kaawan<br />
pau dai nao daonai ora nao tuma<br />
Jesus idaꞌati. Sariapa okodo ruꞌukan<br />
naꞌiki odawu kan ukanaapu<br />
ati. Opishaa nuzu, oai pan ushaꞌapatan<br />
paaiapa nii. 21 Jesus kian oꞌati,<br />
“Kanom puaipan õshaꞌapa tan<br />
puꞌati?”<br />
Sariapa okian uꞌati, “Õai pan<br />
pusaka nata-kidan diꞌo raz õdai naouꞌu<br />
nao ba nai nii punao ba nai-tinan<br />
dono. Marii pusaka nata-kidan<br />
bau daꞌapa pudiwaꞌo ra antanapu,<br />
naꞌiki baꞌo ran puꞌasha baron<br />
anta napu.”<br />
22 Jesus tanawa tinan daonai oranao<br />
naꞌiki ĩdaro diꞌiti. Ukian ĩꞌati,<br />
“Aonaa uai tapa nii dauꞌa naꞌo mani<br />
wuruꞌu upishaa nuz õgaru. Ukaꞌiitan<br />
nii mooko wuruꞌu õbaiaa pan<br />
niꞌo raz?” w<br />
“Oo, wakaꞌii tan nii,” ĩkian uꞌati.<br />
23 Jesus kian ĩꞌati, “Mishiꞌo nii<br />
ubaiaa pan õbaiaa pan niꞌo raz. Mazan<br />
kanomaꞌo nii saka nata õdiwaꞌora<br />
anta napu naꞌiki õasha baron antanapu,<br />
aonaa turuu õshaꞌapa tan,<br />
mazan õdaru aokazi iaꞌo min ziiwata-kida<br />
nii wuruꞌu saka nata-kizaiz<br />
pazaa ma ta nii nao ati.”<br />
24 Aizii 10 baꞌo rai nao utominapa-kida<br />
nii nao aba tan naꞌa paꞌo raz<br />
Mat<br />
v 20:19 Gentilenao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. w 20:22 Ukaꞌiitan nii mooko wuruꞌu õbaiaapan<br />
niꞌoraz? oo “Ukaꞌii tan nii mooko utuzan wuruꞌu õtuzan niꞌo raz baiai napa-karu koopo<br />
wazoo?”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 20, 21<br />
56<br />
dauꞌu, tuu kii ĩtoꞌo ran dyaꞌu ta mainao<br />
ati, makon kai naouz padaro<br />
tuma. 25 Uruu idi Jesus dapadan<br />
bao kopa ĩdyaun naꞌiki ukian<br />
ĩꞌati, “Uai tapa nii naꞌa pam baꞌoran<br />
pidan nao zowau naa nao,<br />
mami shida-kai naouz Tomin karu,<br />
waranui tapan papidanan nao<br />
ĩnao ba nai-tin pan idaꞌan ĩꞌati.<br />
26 Mazan unao, aonaa umashaapaꞌa<br />
naꞌa naꞌapa, mishiꞌo rai man<br />
kanom aipaꞌo panao ba nai-tin pan,<br />
marii ukau dinan unao ati poi torui<br />
kawan. 27 Naꞌiki kanom umanawun-tin<br />
paꞌa zoꞌo pairi ban nao ai,<br />
marii upoi torui tapa-kidi nan ipai<br />
pidan nao ati. 28 Naꞌapa Dao naiora<br />
Aokazi Ikiꞌo, aonaa uwaꞌa tin<br />
umana wun-tin paꞌa nan mani, mazan<br />
upoi torui tapa-kidi naꞌa nan ipai<br />
pidan ati, naꞌiki ukazan naa taꞌanan<br />
pidan nao paꞌoian ai umawa kan<br />
idaꞌan.”<br />
Jesus kakudan<br />
dyaꞌutam ishaawunnao<br />
(Mark 10:46-52; Luke 18:35-43)<br />
29 Baꞌo ran dono Jesus naꞌiki<br />
utomi napa-kida nii nao makon<br />
donoꞌo naa Jericho iki, iriba<br />
pidan nao makon Jesus dawuꞌati.<br />
30 Aizii naꞌapain naꞌii dyaꞌu tam<br />
ishaa wu nuꞌo daonai ora nao sakanata<br />
pan dunapo daawa ii. Ĩaba tan<br />
idi Jesus dobata pan kowaada-kao,<br />
uruu idi ĩkada kon. Ĩkian, “David<br />
Takaan-daun, x waNaobanaa,<br />
pukamu nan-kida waunao.”<br />
31 Sariapa pidan nao towau daꞌuan<br />
ĩdyaun, ĩdyuu dan ĩmashaa dinan,<br />
mazan powaꞌa zii mana wun ĩkadakon<br />
diiwaꞌo idaꞌan. Ĩkian, “David<br />
Takaan-daun, wanao ba naa,<br />
pukamu nan-kida waunao.” 32 Jesus<br />
kadishi taꞌa kan pamakopa-kiziꞌi,<br />
naꞌiki udapa dan ĩdyaun paꞌidaꞌati.<br />
Upishaan ĩdyaun, ukian, “Kanom<br />
uai pan õshaꞌapa tan uꞌati?” 33 Ĩkian<br />
uꞌati, “Wanao ba naa, waaipan pusaabaan<br />
waawun watukapa kizi.”<br />
34 Jesus kamunan-kida ĩdyaun, uruu<br />
idi upisha tan ĩawun kida. Sariapa<br />
ĩtuka paꞌa kan ama zada, naꞌiki<br />
ĩmakon naa Jesus tuma.<br />
Jesus konaukii-kida-kao ukaawan<br />
dono Jerusalem ati<br />
(Mark 11:1-11;<br />
Luke 19:28-40; John 12:12-19)<br />
21 1 Aizii Jesus naꞌiki<br />
utomi napa-kida nii nao<br />
mao napa tan naa Jeru salem iti,<br />
ĩkaa wan Beth phage iti, wii zai Olive<br />
Naawa iaꞌo raz. Naꞌikiꞌi naa udyuu dan<br />
dyaꞌu tam patomi napa-kida nii nao<br />
paꞌuaꞌati. 2 Ukian ĩꞌati, “Umako<br />
wakanaapu iaꞌo raz wii zai diꞌiti.<br />
Naꞌiaꞌo nii uiko dan koꞌidin paꞌo<br />
chaa kashi, y kai naꞌaꞌo nii odani<br />
koꞌidin paꞌo kapam odaza baꞌa.<br />
Ubuzuuta ĩdyaun naꞌii, udaunaꞌan<br />
unaꞌa kan ĩdyaun õꞌidaꞌati. 3 Pidan<br />
pishaan an unao kanom nii unaꞌakan<br />
ĩdyaun, ‘Nao ba nai aipan<br />
ĩdyaun,’ ukii uꞌati. Sari aa paꞌo nii<br />
utaapa dan unaꞌa kan ĩdyaun.” 4 Naꞌapaꞌo<br />
raz Tomin karu prophetin kuwaa<br />
mishiin-kinaꞌa naa. Ukia nuz:<br />
x 20:30 David Takaan-daun: Kotuaꞌo Tomin karu kian udyuu dan nii bau daꞌapa David<br />
Takaan-daun umana wunuꞌo nao ba nai nii. y 21:2 chaakashi: English idaꞌan, don key.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
57<br />
MATTHEW 21<br />
5 “Puko waada Zion iainao<br />
pidan nao z ati.<br />
‘Utukapa king, unao ba naa,<br />
waꞌatin uꞌidaꞌati.<br />
Aonaa uꞌata din pan, chaa kashi<br />
barau an uwaꞌa tin,<br />
paꞌinaꞌo chaa kashi<br />
uzai da pan.’ ”<br />
6 Udaunaꞌan tomin pai nao,<br />
udyuu da nii naouz makon, naꞌiki<br />
ĩshaꞌa pata ipai naꞌapa Jesus dyuu dan<br />
kawanaꞌati. 7 Ĩnaꞌa kan chaa kashi<br />
pau dani tuma, naꞌiki ĩtaan pakamichan<br />
kida utaba naa nii, uruꞌu naa<br />
Jesus zaida nuzu. 8 Iriba pidan nao,<br />
mako pai nao Jesus tuma, kadamaradan<br />
pakami chan kida duna pota.<br />
Baꞌo rai nao duku tan puꞌu ata mun<br />
waoda kaa naba sodi kidaꞌa, ĩmuudan<br />
kidaz duna pota Jesus mako kizi<br />
nii. 9 Iribai naouz pidan nao makopai<br />
nao uꞌuaꞌati, naꞌiki udawuꞌ ati,<br />
kada koi naa nan konau kii diiwaꞌo<br />
idaꞌan. Ĩkian,<br />
“Wakonau kii-kida Tominkaru,<br />
David Takaan-daun<br />
dauꞌan.<br />
Marii Tomin karu kai manan,<br />
diꞌo raz Nao ba nai atiꞌo,<br />
kaa waꞌo raz uai pan<br />
kawanaꞌati.<br />
Wakonau kii-kida Tomin karu<br />
aokazi iaꞌo raz.”<br />
10 Jesus moro tan donoꞌo naa<br />
Jeru salem iti, tuu kii naꞌiai nao<br />
pidan nao diꞌitin pan udauꞌu. Uruu<br />
idi ĩkian Jesus dauꞌan, “Kanom<br />
wuruꞌu uruuz?”<br />
11 Sariapa Jesus tumai nao kian<br />
ĩꞌati, “Jesus wuruꞌu, uruu Nazareth<br />
san, Galilee Baara ikiꞌo prophet.”<br />
Jesus makon Tominkaru Dapu iti<br />
(Mark 11:15-19; Luke 19:45-48; <br />
John 2:13-22)<br />
12 Udaunaꞌan Jesus kaa wan<br />
Tomin karu Dapu iti. Naꞌii uwaataa<br />
biꞌian sellii pai nao kida uzai nao<br />
naꞌiki torii pai nao kida uzai nao<br />
taa-kari wai niꞌo Tomin karu ati.<br />
Udorau-kidan shaka taaka-kidauzonao<br />
puraata miisan a kida, naꞌiki<br />
sellii pai nao wakokoo nao taba kida.<br />
13 Ukian ĩꞌati, “Tomin karu Para dan<br />
saadin paꞌo kian, ‘Õdapu dakotakao<br />
nii torii napa-kizai dapu naa nii,<br />
mazan unao ukai waapa nuzu koidimiki<br />
nao dizinapa-kizi nii.’ ”<br />
14 Naꞌii Tomin karu Dapu ii, ishaawun<br />
nao naꞌiki machiꞌika-kai nao<br />
kaa wan Jesus idaꞌati. Ukakuda ipai<br />
ĩdyaun. 15 Faadaa nao zowau naa nao<br />
naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />
dauꞌu, tuu kii ĩtoꞌo ran naꞌiki<br />
ĩkasha nau-kidan Jesus patuka pan<br />
idi Jesus shaꞌapa tan konau na maꞌo<br />
naꞌiki umana wun kidaꞌo aimaa kan,<br />
naꞌiki paaba tan idi korai zian nao<br />
kada koin pan Tomin karu Dapu ii<br />
aka. “Wakonau kii-kida Tomin karu,<br />
David Takaan-daun b dauꞌan,” ĩkian.<br />
16 Uruu idi ĩpishaan Jesus. Ĩkian,<br />
“Puabata nii naꞌa paꞌo ram korai ziannao<br />
kada koin pan pudauꞌan?”<br />
“Oo, õabata,” Jesus kian ĩꞌati.<br />
“Aonaa mooko uaitau zon naꞌa paꞌo<br />
Mat<br />
z 21:5 Zion iainao pidannao: Jeru salem san nao, oo ipai Israelite nao. a 12:12 miisa:<br />
English idaꞌan, table. b 21:15 David Takaan-daun: Kotuaꞌo Tomin karu kian udyuudan<br />
nii bau daꞌapa David Takaan-daun umana wunuꞌo nao ba nai nii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 21<br />
58<br />
dauꞌu Tomin karu Kaari tan idaꞌa?<br />
Ukia nuz, ‘Putomi napa-kida nii<br />
korai zian nao sodi kida aita paꞌo nii<br />
pakonau kii-kida nuz.’ ”<br />
17 Uruu dau naꞌan umakon naa<br />
ĩꞌai, umakon naꞌiki patomi napakida<br />
nii nao tuma udaꞌa wuꞌa nan<br />
Bethany iti.<br />
Fig kadunaa mawakan<br />
(Mark 11:12-14, 20-24)<br />
18 Baꞌo ran chaapiꞌiki Jesus<br />
kiwan naa patomi napa-kida nii nao<br />
tuma Jeru salem iti. Pakiwapa-kizi<br />
an uzama zin naa. 19 Utukapa fig<br />
kadu naa dunapo daawa ii. Sariapa<br />
umakon naꞌiti utuka paꞌa zon ukaakan,<br />
mazan aonaa bau daꞌapa<br />
uiko dan uꞌaka, soo uanaba paꞌidiwaru.<br />
Uruu idi ukian fig kadu naa<br />
ati, “Aizii marii aonaa naꞌa painim<br />
pukaa kau zon powaꞌa.” Unaꞌa pan<br />
idi, mashaꞌapa kii fig kadu naa<br />
mari riꞌi kan naꞌiki umawa kan naa.<br />
20 Kai manai man utomi napa-kidanii<br />
nao tuka pan naꞌa pam ata mun<br />
mawa kaꞌa kan kadima naꞌo idaꞌan,<br />
naꞌiki tuu kii ĩdiꞌitin pan udauꞌu.<br />
Uruu idi ĩpishaan Jesus. Ĩkian<br />
uꞌati, “Naꞌa paꞌo ran naa fig kadu naa<br />
mawa kaꞌa kan kadima naꞌo idaꞌan<br />
mana wun?”<br />
21 Jesus kian ĩꞌati, “Õkowaa dan<br />
nii uꞌati mishiꞌo, umishi dan an kaimanai<br />
man, aonaa umamishi da kan<br />
bii an mani, ukaꞌii tan nii ushaꞌapatan<br />
powaꞌa zii õshaꞌa pataꞌaka nii<br />
ai. Turuꞌo nii ukian midukuo ati,<br />
‘Midukuo, puzika din diꞌikiꞌi paran<br />
baoko iti.’ Naꞌa paꞌo nii ushaꞌapa tinan<br />
uꞌati. 22 Ukauꞌan taa-karu nii uꞌati<br />
upishaa nii utoriin pan idaꞌan Tominkaru<br />
ati, umishi dan an õgaru.”<br />
Jesus pishaa-kao kanom aipan atiꞌo<br />
ushaꞌapaapan aimaakan kida<br />
(Mark 11:27-33; Luke 20:1-8)<br />
23 Aizii Jesus kaa wan naa powaa<br />
ati Tomin karu Dapu iti. Utominapa-kidan<br />
puꞌu pidan nao naꞌii,<br />
faadaa nao zowau naa nao naꞌiki<br />
kazowau ta pai nao Jew nao kaa wan<br />
naꞌiti uꞌidiꞌiti. Ĩpishaa nuzu, ĩkian,<br />
“Kanom aipan atiꞌo pushaꞌapa tan<br />
kaika paꞌo raz aimaa kan kidaꞌa?<br />
Kanom dyuuda nii pushaꞌapa tan<br />
naꞌapa kidaꞌo?”<br />
24 Jesus kian ĩꞌati, “Ukowaada<br />
õꞌati bau daꞌa paꞌo aimaa kan dauꞌu<br />
õpishaan an unao. Ukowaa dan an<br />
õꞌati, õkowaa dan nii uꞌati kanom<br />
aipan atiꞌi õshaꞌa pata nuzu naꞌapa<br />
kidaꞌo aimaa kan.” 25 Uruꞌu naa<br />
Jesus pishaan ĩdyaun. Ukian<br />
ĩꞌati, “Kanom aipan atiꞌi John<br />
chikaa wunuu pau zon pidan nao?<br />
Tomin karu aipan atiꞌo oo pidannao<br />
aipan atiꞌo?”<br />
Sariapa ĩpara dan paꞌati aaka<br />
kida Jesus pishaa nii dauꞌan. Ĩkian,<br />
“Wakian dono uꞌati Tomin karu<br />
aipan atiꞌo John chikaa wunuuapanuz<br />
pidan nao, sari aa paꞌo nii ukian<br />
waꞌati, ‘Kanom nii mooko aonaa<br />
umishida nuzu.’ 26 Aizii wakian<br />
an ‘pidan nao aipan atiꞌo,’ mazan<br />
watarii panaa don pidan nao shaꞌapatan<br />
nii waunao dikau daꞌo idaꞌan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan ipai pidannao<br />
mishida nii John, Tomin karu<br />
prophetin uruu.” 27 Uruu idi ĩkian<br />
Jesus ati, “Aonaa waaita pan,” ĩkian.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
59<br />
MATTHEW 21<br />
Jesus kian ĩꞌati, “Ukauꞌan aonaꞌo<br />
nii õkowaa dan uꞌati kanom aipan<br />
atiꞌo õshaꞌa paa pan diꞌo raz aimaakan<br />
kidaꞌa.”<br />
Diꞌitinapa-kinai kuwai<br />
dyaꞌutamaꞌo daniinao dauaꞌo<br />
28 “Naꞌa pam uꞌitii man,” Jesus<br />
kian. “Bauka pai man kai naꞌa pidan,<br />
dyaꞌu tamaꞌo udai nao daonai ora nao.<br />
Umakon kiwii niꞌo pau dani diꞌiti,<br />
naꞌiki ukian uꞌati, ‘Õdani, pumako<br />
pukau dinaꞌan aizii õpaoriba grape<br />
baawu iti.’ 29 Udani dakoꞌa tin uparadan.<br />
Ukian, ‘Aonaa õkau dinaꞌa zon.’<br />
Mazan udaunaꞌan udiꞌitin pan<br />
sariapa upanaꞌa dan panyuku nuu,<br />
uruꞌu naa ukau dinaꞌa nan padaru<br />
pao riba grape baawu iti. 30 Aizii<br />
udaru makon naa udawuꞌi chan<br />
diꞌitiꞌi naa. Naꞌapa koshan udyuu danuzu.<br />
‘Õmakon nii õkau dinaꞌa nan,’<br />
ukian paꞌan padaru ati. Mazan<br />
upuꞌu, aonaa umakon ukau dinaꞌanan.<br />
31 Naꞌiaꞌo ram udani uꞌitii man<br />
shaꞌapa taꞌo padaru<br />
aiapa nii?”<br />
“Kiwii niꞌo udani<br />
ushaꞌa pata padaru<br />
aipan kawanaꞌati,”<br />
ĩkian uꞌati.<br />
Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Õkowaa dan uꞌati<br />
mishiꞌo, zaa maa pauzonao<br />
tax puraatan naa<br />
naꞌiki zun nao kaminshuꞌu-<br />
shor o n ao, c<br />
kiwii taꞌa naa ĩdyaun<br />
unao ai Tomin karu nao ba naitinan<br />
diꞌiti. 32 Ushaꞌapa num idi<br />
John Chikaa wunuu pauzo kaawankan,<br />
utukapa-kidan kan naꞌa pam<br />
tanawa tin-karu mashaapa-karu<br />
kai manaꞌo diꞌiti Tomin karu ati,<br />
upuꞌu aonaa umishida nuzu. Mazan<br />
zaa maa pauzo nao tax puraatan naa<br />
naꞌiki zun nao kamin shuꞌu-shoronao,<br />
ĩmishida uruu paꞌan. Unao,<br />
utuka pan puꞌu zaa maa pauzo nao tax<br />
puraatan naa naꞌiki zun nao kaminshuꞌu-shoro<br />
nao tanawa tinan paꞌoian<br />
ai, mazan upuꞌu zii aonaa utanawatinaꞌa<br />
zon uꞌoian ai.”<br />
Dikaudaꞌo pidannao taapaꞌo<br />
grape baawu<br />
(Mark 12:1-12; Luke 20:9-19)<br />
33 “Uabata baꞌo ran diꞌi tinapakinai<br />
kuwai koshan,” Jesus kian.<br />
“Bauka pai man kai naꞌa pidan pao wan<br />
paori bai grape baawu paꞌamazadati<br />
diꞌii. Ukora rata awauta wuruꞌu<br />
papao riba baawuz. Udaunaꞌan<br />
grape baawu (21:33)<br />
Mat<br />
c 21:31 zunnao kaminshuꞌu-shoronao: ĩnao zaa maa pauzo nao puraata pakiaapa-kidinan<br />
dikin ii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 21<br />
60<br />
ukicha dan kaꞌu naru dadaraꞌo<br />
baaraꞌa, grape uu sara roo-kizi nao nii.<br />
Udaunaꞌan utoman dokoaꞌo kabaun<br />
grape baawu watch man tapa-kizinao<br />
nii. Udaunaꞌan utaan naa grape<br />
baawu pidan nao ati, ĩawu nuu tapa<br />
kizi zii uꞌatizu. Uruꞌu naa umakon<br />
naa baꞌo ran wii zai iti.<br />
34 “Grape ozokan kawanaꞌatiꞌi<br />
naa, udyuu dan papoi toru nao wunao<br />
diꞌitiꞌi awunuu ta pai naouz papaoriba<br />
grape baawu, ĩnaꞌa nan naa<br />
ukaꞌidi waun-kinaa nii papao riba aka<br />
winipi naa idi. 35 Mazan uzaama ta niinaouz<br />
awunuu ta paꞌo nii papao riba<br />
grape baawu zaama tan upoi torunao,<br />
ĩbaꞌi ziau tapa bau daꞌa paꞌo, ĩzowii<br />
baꞌo ran, naꞌiki ĩbowau tapa kuba<br />
idi baꞌo ran. 36 Udaunaꞌan udyuuda<br />
papoi toru nao naꞌiti ĩꞌidiꞌiti koshan.<br />
Powaꞌa zii ĩiriban kiwii ta paꞌo<br />
padyuu da nii nao ai. Naꞌapa kiwii tapaꞌo<br />
kawan koshan awunuu ta pai nao<br />
upaoriba baawu shaꞌapa tan ĩdyaun.<br />
37 “Dawuꞌi tin, udyuu dan naa paudani<br />
ĩꞌidiꞌiti. Ukian pau dani dauꞌan,<br />
‘Ĩmana wun tapan nii paꞌan õdani.’<br />
38 “Mazan awunuu ta pai nao<br />
upaoriba baawu tuka pan kapaoribaꞌo<br />
daniꞌi naa kaa wan paꞌidaꞌati.<br />
Sariapa ĩkian, ‘Diꞌi naa kapaori baꞌo<br />
dani. Uruꞌo nii wuruꞌu kai diwauꞌoraz<br />
padaru diꞌiki upaoriba baawu<br />
idi. Bau shaa, wazowii uruu, wazaamata<br />
kizi wuruꞌu uꞌidi wau niꞌo raz.’<br />
39 Uruu idi ĩzaama taꞌa kan naꞌiki<br />
ĩkozoo taꞌaka nuz paori bai baawu<br />
iki, naꞌiki ĩzowian naazu.<br />
40 “Aizii kapaori baꞌo kaa wan<br />
donoꞌo naa powaa ati, naꞌa pam<br />
nii ushaꞌapa tan pazaa ma ta niinao<br />
awunuu ta paꞌo nii papao riba<br />
baawu?” Jesus kian.<br />
41 Kazowau ta pai nao pidan nao<br />
dakoꞌa tin Jesus para dan. Ĩkian,<br />
“Upatakaꞌu tan nii naꞌiki uzowian<br />
nii wuruꞌu oiai naouz pidan nao.<br />
Udaunaꞌan utaan nii papao riba<br />
baawu baꞌo ran pidan nao ati, kaimanaꞌo<br />
nii paꞌan ĩawu nuu tapa nuzu.<br />
Ĩnaouꞌo niꞌi naa kai man ĩtaan<br />
uꞌidi wau nii upaoriba aka diꞌiki,<br />
upaoriba kaa kan dono.”<br />
42 Jesus kian ĩꞌati koshan, “Aonaa<br />
mooko uaitau zon saada-kari waiz<br />
kida Tomin karu Para dan idaꞌa<br />
kaika paꞌo razuꞌu?<br />
‘Wuruꞌu kuba toma pauzo nao<br />
kabaun kasha daniaz,<br />
madiwau tapa-kaꞌo raz ĩtuka pan,<br />
uruꞌu naa mishiꞌo rai man<br />
umana wunuꞌo kuba<br />
ipai baꞌo ran kuba nao ai.<br />
Uruu Tomin karu kaudin-kizi<br />
wuruꞌu, umana wunuꞌo raz<br />
utukapa-kao.’ d<br />
43 “Ukauꞌan õkowaa dan uꞌati,<br />
kazata-kao nii uwiizi niꞌo Tominkaru<br />
nao ba nai-tinapa-kizi ii. Naꞌiki<br />
utaa-kao nii pidan nao ati kai manainaouz<br />
ĩshaꞌa pain pan Tomin karu<br />
aipan kawanaꞌati. 44 [Pidan kaboinaꞌo<br />
diꞌo raz kuba paawa ati,<br />
baiain paꞌo nii tuu kii. Naꞌiki uruu<br />
kuba waotan dono naꞌiaꞌo ram pidan<br />
paawa ati, ipaiꞌo nii uꞌidon.”] e<br />
d 21:42 Psalm 118:22-23 e 21:44 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz<br />
saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
61<br />
MATTHEW 21, 22<br />
45 Aizii faadaa nao zowau naanao<br />
naꞌiki Pharisee nao aba tan Jesus<br />
kowaa dan kuwai kaika paꞌa, ĩaitapa<br />
wuruꞌu kuwai kidaz ĩnao dauꞌa naꞌo<br />
wuruꞌu. 46 Uruu idi ĩtiwaan pazaama<br />
ta nuzu, mazan tuu kii ĩtarian<br />
pidan nao ai, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
pidan nao kian Jesus dauꞌan, Tominkaru<br />
prophetin wuruꞌu uruuz.<br />
King taapan aroapa-karu paudani<br />
mazidan ati<br />
(Luke 14:15-24)<br />
22 1 Udaunaꞌan Jesus paradan<br />
diꞌi tinapa-kinai kuwai<br />
kida idaꞌan koshan pidan nao ati.<br />
Ukian. 2 “Kaika paꞌo wuruꞌu Tominkaru<br />
nao ba nai-tinapa nuz: naꞌapa<br />
king min zii wata-kidan kawan<br />
umana wunuꞌo aroapa-karu pau dani<br />
mazi dan ati. 3 Aizii aroapa-karu<br />
kamoon donoꞌo naa, udyuu dan naa<br />
papoi toru nao dapada-kari wai nao<br />
pidan nao diꞌiti ĩwaꞌati kiziꞌi naa<br />
aroapa-karu idaꞌati, mazan aonaa<br />
ĩwaꞌa tiꞌi zon. 4 Uruu idi udyuu dan<br />
baꞌo ran papoi toru nao dapadakari<br />
wai nao diꞌiti koshan. Ukian<br />
papoi toru nao ati, ‘Ukowaa dan kaꞌa<br />
naa dapada-kari wai nao ati, ipaiꞌi<br />
naa õmin ziiwa-kidan aroapa-karu<br />
daꞌaꞌa. Õzowii-kidaꞌa naa kakiwin<br />
kidaꞌo õꞌuza tapiꞌiza nao, ukauꞌan<br />
marinaꞌa naa ĩwaꞌa tin kadiman.’<br />
5 Ukowaada-kaoaꞌa naa dapadakari<br />
wai nao ati, mazan aonaa ĩtaan<br />
panyuku nuu ati padapada-kao.<br />
Ushaꞌapa num idi kai naꞌa ĩshaꞌapataꞌa<br />
zoo nii kida paꞌati: bau daꞌa paꞌo<br />
makoꞌo zon pazaka pun iti; baꞌo ran<br />
papuraa taa pau zon dauꞌati. 6 Aizii<br />
baꞌo rai nao zaama tan wuruꞌu poitorui<br />
naouz, ĩanta miki tan ĩdyaun<br />
naꞌiki ĩzowii wuruꞌu king poi torunaouz.<br />
7 King toꞌoran tuu kii, uruu<br />
idi udyuu dan pasoldyaan nao naꞌiti<br />
ĩzowii ipai zowi ai naouz upoi torunao,<br />
naꞌiki ĩkawaoda zowii-miki nao<br />
mashaapa-kizi donoi.<br />
8 “Uruu dau naꞌan king dapa dan<br />
baꞌo ran papoi toru nao naꞌiki ukian<br />
ĩꞌati, ‘Aizii mazi daꞌo aroapa-kinaa<br />
niꞌo, ipaiꞌi naa umin ziiwa-kida-kao,<br />
mazan õdapa da nii nao, ĩtukapa-kida<br />
ĩmawaꞌa tiꞌi zoo kan idaꞌan, aonaa<br />
ĩturuan pawaꞌa tin. 9 Ukauꞌan umako<br />
pidan iriba-kizi iti, udapada kizi<br />
ipai pidan nao uiko dan kawanaꞌati,<br />
ĩwaꞌati kizi mazida-karu aroapakida-kao<br />
idaꞌati.’ 10 Uruu idi<br />
poi torui nao makon diꞌiti kidaꞌa<br />
pidan iriba-kizi iti. Ĩdapada iriba<br />
pidan nao paiko dan kawanaꞌati.<br />
Shaꞌa paꞌo ram kari kao nan pidan,<br />
kai manai nao naꞌiki dikau dai nao,<br />
mazan iriba ĩiko dan pidan nao,<br />
ĩpai dada kabaun nazoo wuruꞌu<br />
aroapa-kizaiz.<br />
11 “Aizii King tuka paꞌa nan<br />
padapa da-kida niinao. Utukapa<br />
bau daꞌapa dao nai ora naꞌii, aonaꞌa<br />
ukai wada pan mazida-karu diꞌitiꞌo<br />
daara. 12 Uruu idi King kian uꞌati,<br />
‘Õpao naru, naꞌa paꞌo ram pumorotan<br />
daꞌatiꞌi pumakai wadapa kan<br />
puꞌu mazida-karu diꞌitiꞌo daara?’<br />
Aonaa naꞌa pam dao nai ora kian uꞌati.<br />
Umapara da nii taꞌa kan. 13 Udaunaꞌan<br />
king kian papoi toru nao ati, ‘Udodoo<br />
uruu naꞌiki ukaboota uruu paniba iti<br />
maru taꞌo-karu iti. Naꞌii zaadin-karu<br />
nii tuu kii, naꞌiki pidan nao kuzowan<br />
Mat<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 22<br />
62<br />
nii paudako padopian idi.’ ” 14 Jesus<br />
katokon tan pakuwaa pakian idaꞌan<br />
kaika paꞌa: “Iribaꞌo nii pidan nao<br />
dapada-kao padamata, mazan<br />
masakau daꞌuꞌo nii ĩzaa mata-kao.”<br />
Jesus pishaa-kao tax<br />
kawinipinaapa-kao dauꞌu<br />
(Mark 12:13-17; Luke 20:20-26)<br />
15 Uruu dau naꞌan Phariseenao<br />
makon naa ĩpara daa kaꞌa nan<br />
paꞌati aaka. Ĩdiꞌi tin paꞌa nan naꞌa pam<br />
nii pazaa ma tan Jesus upara dan<br />
idaꞌan. 16 Panaꞌa pain pan idi ĩdyuudan<br />
patomi napa-kida nii nao, Herod<br />
pidanan nao tuma Jesus diꞌiti. Aizii<br />
dyuuda-kari wai nao kian Jesus<br />
ati, “Tiichaa, waaitapa pugaru<br />
kai manaꞌo, mishiꞌo pupara dan.<br />
Putomi napa-kidan pidan nao kai man<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati. Naꞌiki<br />
naꞌapa kida putaa pan pidan nao,<br />
aonaa naꞌiaꞌo ram umana wunuꞌo<br />
nii baꞌo ran ai. 17 Aizii puko waada<br />
waꞌati, kai manaꞌo mani wataa nuzu<br />
tax puraa tan nao ba nai Caesar ati, f<br />
oo aonaa ukai manan?”<br />
18 Mazan Jesus aitapa ĩdiꞌitinpan<br />
oii, uruu idi ukian ĩꞌati, “Unao,<br />
utaapin pauzo nao kai manai nao<br />
nii kaiki niꞌi! Kanom nii utiwaan<br />
uzaama tan õgaru õpara dan dikin ii?<br />
19 Uaida-kida mooko õꞌati puraata<br />
ukawi nipi naata-kinaaz tax.” Ĩnaꞌaka<br />
uꞌidaꞌati wuruꞌu puraa taz. 20 Sariapa<br />
upishaan ĩdyaun. Ukian, “Kanom<br />
dikin wuruꞌu, naꞌiki kanom uu<br />
wuruꞌu saada-kari waiz puraata<br />
idaꞌa?”<br />
21 “Nao ba nai Caesar” ĩkian<br />
ĩdakoꞌa tinuzu.<br />
Udaunaꞌan ukian ĩꞌati, “Utaa<br />
ukauꞌan Caesar ati kanom wuruꞌu<br />
Caesar idiwau kidaz. Aizii Tominkaru<br />
ati utaa Tomin karu idiwau<br />
kida.” 22 Ĩaba tan idi Jesus kian<br />
kaika paꞌa, tuu kii ĩdiꞌitin pan naꞌiki<br />
ĩmakon naa uꞌai.<br />
Jesus pishaa-kao mawakainao<br />
kadishitan dauꞌan<br />
(Mark 12:18-27; Luke 20:27-40)<br />
23 Naꞌapain uruu dono pabiꞌi kida<br />
Saddu cee nao kaa wan Jesus idaꞌati.<br />
Ĩnao aonaa ĩmishi dan kakupakaru<br />
nii mawaka-karu dau naꞌan.<br />
24 Ĩpishaa nuzu. Ĩkian uꞌati, “Tiichaa,<br />
Moses kian waꞌati, dao nai ora mawakan<br />
dono, aonaꞌo zii udani nii, marii<br />
uꞌinawuzu zaama tan udai aro-daun<br />
pau dai aro nii. Uruu idaꞌanaꞌo nii<br />
mawa kaꞌo uꞌinawuzu kau danin.<br />
25 Aizii dii mani kai naꞌa pidan 7<br />
udai nao daonai ora nao. Ĩtuu niz<br />
mazi dan, mazan umawa kan paudairo<br />
ai aonaa zii udani nii, uruu<br />
idi udawuꞌi tiꞌo uꞌinawuzu daia roitapan<br />
naa oroo. 26 Naꞌapa koshan<br />
umawa kan oꞌai. Udaunaꞌan baꞌoran<br />
uꞌinawuzu mazi dan otuma,<br />
mawaka koshan oꞌai. Atii naꞌapa<br />
ipai ĩmawa kan. Ukauꞌan ipai 7<br />
ĩdyaun daia roi tapan oroo. Mazan<br />
aonaa bau daꞌa paꞌo kau danin otuma.<br />
27 Dawuꞌi tin uruꞌu naa zunaaba<br />
mawa kan naa kapam.” 28 Aizii<br />
ĩpishaan Jesus, ĩkian uꞌati, “Aizii<br />
pidan nao kadi shita-kida-kao dono<br />
f 22:17 Caesar: tuuba ruꞌo nao ba nai Rome iaꞌo.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
63<br />
MATTHEW 22<br />
pamawaka-kizi iki, naꞌiaꞌo ram nii<br />
daia roi tapa oroo? Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ipai 7 daonai ora nao mazidaꞌo<br />
õtuma?”<br />
29 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun. Ukian,<br />
“Upozawa tan kai wuruꞌu umaai tapakan<br />
idi saada-kari waiz Tomin karu<br />
Para dan naꞌiki aonaa uaita pan<br />
Tomin karu maꞌo za kan. 30 Mawakai<br />
nao kadishi tan dono, aonaꞌo niꞌi<br />
naa kau dai aro-karu naꞌapain, mazan<br />
naꞌa paꞌo nii angel nao aokazi iainao<br />
kawan ĩdyaun. 31 Aonaa mooko<br />
uaita pan naꞌa pam Tomin karu Paradan<br />
kian kadi shita-karu dauꞌan<br />
mawaka-karu diꞌiki? 32 Tomin karu<br />
kian, ‘Õgaru wuruꞌu Abra ham,<br />
Isaac naꞌiki Jacob Tomin karu nuz.’<br />
Ukauꞌan aonaa mawa kai nao pidannao<br />
Tomin karun mani uruu, mazan<br />
kaku pai nao pidan nao Tomin karun.”<br />
33 Pidan nao aba tan idi Jesus<br />
tomi napa-kidan kaika paꞌa, tuu kii<br />
ĩdiꞌitin pan utomi napa-kida nii kida<br />
dauꞌan.<br />
Umanawunuꞌoraz manawun<br />
Tominkaru kakinaori<br />
(Mark 12:28-34; Luke 10:25-28)<br />
34 Aizii Pharisee nao aba tan idi<br />
aonaa Saddu cee nao aita pan naꞌapam<br />
naa pakian powaꞌa Jesus ati,<br />
utomi napa-kidan idi kai manaꞌa naa<br />
mana wun, sariapa ĩbao kopa tinan.<br />
35 Naꞌiki bau daꞌapa ĩiriban tiichaapauzo<br />
Moses kaki naori dauꞌu pishaan<br />
Jesus, patiwaa-kidapa-kinaa niizu.<br />
36 Ukian uꞌati, “Tiichaa, naꞌiaꞌo ram dii<br />
mana wun umana wunuꞌo kakinao rii?”<br />
37 Jesus kian uꞌati, “ ‘Pumarainapa<br />
tuu kii Nao ba nai puTominkarun<br />
ipai punyuku nuu iki, ipai pudoro naa<br />
ii, naꞌiki ipai pudiꞌi tin pan idaꞌan.’<br />
38 Uruu wuruꞌu umana wunuꞌo raz<br />
mana wun kakinao rii. 39 Baꞌo ran kakinaorii,<br />
udawuꞌa tiꞌo umana wunun,<br />
kaika paꞌo raꞌa: ‘Pumarai napa baꞌoran<br />
pidan naꞌapa pumarain pan<br />
kawan punanaa.’ 40 Ipai Tomin karu<br />
kaki naori kida Moses idaꞌa naꞌo raz<br />
utaa-kao, naꞌiki kakinao rii prophetnao<br />
tomi napa-kida nii kida, zaama tin pan<br />
patumaaka wuruꞌu idaꞌa tiꞌi dyaꞌutamaꞌo<br />
raz kakinao rii.”<br />
Kanom dani wuruꞌu Christ<br />
(Mark 12:35-37; Luke 20:41-44)<br />
41 Pharisee nao kasabaꞌu kin pan<br />
puꞌu, Jesus pishaan ĩdyaun kaikapaꞌa:<br />
42 “Naꞌa pam ukian Christ g<br />
dauꞌan? Kanom takaan-daun uruu?”<br />
“David takaan-daun,” ĩkian uꞌati.<br />
43 Jesus kian ĩꞌati, “Mazan<br />
kanom nii mooko Tomin karu Doronaa<br />
aipan ati David dako tan uruu<br />
paNaobanaa nii. Ukia nuz daꞌi uꞌati:<br />
44 ‘Nao ba nai Tomin karu kian<br />
õnao ba naa ati,<br />
pusaka nata daꞌaꞌa õdiwaꞌora<br />
anta napu<br />
atii õwara nuita-kidan<br />
putaruba nao ipai puki diba<br />
waranu ati.’<br />
45 Aizii David dako tan puꞌu uruu<br />
paNaobanaa nii, naꞌa pam naa mooko<br />
utakaan-daun wuruꞌu uruuz?”<br />
Mat<br />
g 22:42 Christ: Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa kaa rita<br />
tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 22, 23<br />
64<br />
46 Aonaa naꞌiaꞌo ram aita paꞌo nii<br />
naꞌa pam naa pakian powaꞌa Jesus<br />
ati. Naꞌiki uruu dau naꞌan aonaa<br />
kanom kaꞌii tan naa papishaan<br />
powaꞌa uruu.<br />
Phariseenao naꞌiki<br />
tiichaapauzonao Moses kakinaori<br />
dauꞌu<br />
(Mark 12:38-39; Luke 11:43, 46;<br />
20:45-46)<br />
23 1 Udaunaꞌan Jesus paradan<br />
pidan nao ati bao kopa<br />
patomi napa-kida nii nao tuma.<br />
2 Ukian “Wuruꞌu tiichaa pauzonao<br />
Moses kaki naori dauꞌu naꞌiki<br />
Pharisee nao kaki nao pan Tomin karu<br />
taa nii Moses atiꞌo kakinao rii diꞌikiꞌo.<br />
3 Ukauꞌan uizoꞌati naꞌiki ushaꞌa pata<br />
ĩkowaa dapa nii kida kawanaꞌati,<br />
mazan aonaa utamaka paꞌa naꞌa<br />
ĩkaduz kida. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa ĩshaꞌapa tinan pakowaa danii<br />
kakinao rii kida kawanaꞌati.<br />
4 Ĩdobata dan powaꞌa zii kakinao rii<br />
kida, aonaꞌa naa pidan nao kaꞌii tan<br />
pashaꞌapa tinan ukawanaꞌati, mazan<br />
upuꞌu aonaa ĩkamin kaꞌu tan ĩdyaun,<br />
aonaa masakau daꞌu. 5 Ipai aimaakan<br />
ĩshaꞌa pata nii kida, soo ĩaipan<br />
pidan nao tuka pan, naꞌiki ĩaipan<br />
paꞌata dapa-kao. Naꞌiki udaru kidaꞌa<br />
naa ĩtoman saada-kari wai Tominkaru<br />
Para dan mashaapa-kizi kida,<br />
ĩkai wadauzo nii kidaz pata wuꞌu<br />
naꞌiki paanoba kida idaꞌa. h Ĩkamichan<br />
ziishi naa kida, dawuu ĩtoman<br />
kida kapam. i 6 Kai man ĩꞌati pataapakao<br />
udaruꞌo pidan nii aroapa-kizai<br />
pharisee tawu idaꞌa saada-kariwai<br />
Tominkaru Paradan (23:5)<br />
ii aka, naꞌiki ĩnau dapa pasaka na tan<br />
umana wunuꞌo tabai idaꞌa syna gogue<br />
kida diꞌii. 7 Kai man ĩꞌati pataapa-kao<br />
umana wunuꞌo nii market ii pidannao<br />
iriba-kizi ii aka. Naꞌiki ĩnau dapa<br />
padako tapa-kao Tiichaa kii.<br />
8 “Aizii unao, aonaa udakotakidi<br />
naꞌa naꞌa Tiichaa nii,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa baudaꞌapa<br />
utii chaan, ipai unao naꞌapa<br />
kidaꞌo paꞌan uiriban nao tuma.<br />
9 Aonaa udako taꞌa naꞌa pidan<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌaꞌo ‘wadaru’ kii,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa baudaꞌapa<br />
udaru, uruu aokazi iaꞌo raz<br />
paꞌan. 10 Aonaa utaapa daꞌa naꞌa<br />
udakota-kao nao ba nai nii, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan kai naꞌa bau daꞌapa<br />
unao ba naa, uruu Christ. 11 Kanom<br />
mana wun-tinaꞌo pakazo wau ta pan<br />
idaꞌan unao, marii ukau dinan unao<br />
h 23:5 Deuter on omy 6:6-8 i 23:5 Numbers 15:37-41<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
65<br />
MATTHEW 23<br />
ati. 12 Naꞌiaꞌo ram pidan umana wuntin<br />
paꞌo, wara nuita-kao nii uruu.<br />
Naꞌiki naꞌiaꞌo ram pidan waranuitapa-kidi<br />
naꞌo, Tomin karu toman<br />
nii uruu umana wunuꞌo pidan nii.”<br />
Kashaꞌoraꞌo nii Phariseenao naꞌiki<br />
tiichaapauzonao Moses kakinaori<br />
dauꞌu baiaapan<br />
(Mark 12:40; Luke 11:39-52; 20:47)<br />
13 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
ubaiaa pan, unao tiichaa pauzonao<br />
Moses kaki naori dauꞌu, naꞌiki<br />
unao Pharisee nao, taa pin pai nao<br />
kai manai nao nii kaiki niꞌi. Uawautapan<br />
pidan nao morotaꞌa zon<br />
Tomin karu nao ba nai-tinapa-kizi iti.<br />
Mazan unao, naꞌapa, aonaa umorotan<br />
naꞌiti, naꞌiki aonaa utaapa dan<br />
pidan nao moro tan, tiwau tinainaouz<br />
padamata pamoro tan naꞌiti.<br />
14 [Kashaꞌo raꞌo nii ubaiaa pan, unao<br />
tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />
dauꞌu, naꞌiki unao Pharisee nao, taapin<br />
pai nao kari kao nan kai manaꞌo<br />
nii. Ukashada pan zun nao mawa kaꞌo<br />
ĩdai aru nao, naꞌiki ukaza tan ĩdapu<br />
naꞌiki ĩshaꞌa pauz kida. Mazan uaipan<br />
idi utaapa-kao kai manai nao nii,<br />
uruu idi utoriin pau zon tomu nuꞌiki<br />
kida. Unaꞌa pan idi powaꞌaꞌo nii zii<br />
upata kaꞌuta-kao.] j<br />
15 “Kashaꞌo raꞌo nii ubaiaapan,<br />
unao tiichaa pauzo nao Moses<br />
kaki naori dauꞌu, naꞌiki unao<br />
Pharisee nao, taa pin pai nao kaimanai<br />
nao nii kaiki niꞌi. Umakon<br />
munapo atii utarauka paran<br />
uzaama taꞌa zon idi bau daꞌapa sabaꞌo<br />
pidan mishida paꞌo nii ukaki naori<br />
kida. Udaunaꞌan utomi napa-kidan<br />
naazu, powaꞌa zii udikau dan unao<br />
ai, kaboota-karu nii tikazi wuꞌiti.<br />
16 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
ubaiaa pan, unao ishaa wun nao,<br />
naꞌaka paꞌo pidan nao. Ukian, ‘Pidan<br />
dako taꞌo Tomin karu Dapu uu<br />
papara dan mishida-kinao nii, aonaꞌo<br />
nii ushaꞌa pan umashaꞌa pata kan<br />
anaz, mazan naꞌiaꞌo ram pidan dakotaꞌo<br />
gold, Tomin karu Dapu iaꞌo raz,<br />
papara dan mishida-kinao nii, marii<br />
ushaꞌapa tan pakowaa daniaz mishiꞌo<br />
pashaꞌapa taꞌa zon.’ 17 Unao maaita<br />
pin-kaꞌo ishaa wun nao, kanom<br />
powaꞌaꞌo zii umana wunun, wuruꞌu<br />
gold, oo Tomin karu Dapu saa baaꞌoraz<br />
gold kai manaꞌo nii? 18 Unao<br />
kian, ‘Naꞌiaꞌo ram pidan dako taꞌo<br />
altar papara dan mishida-kinao nii,<br />
aonaꞌo nii ushaꞌa pan umashaꞌa patakan<br />
anaz, mazan naꞌiaꞌo ram pidan<br />
dako taꞌo taa-kari wai kawaodakaru<br />
nii altar paawaꞌa papara dan<br />
mishida-kinao nii, marii ushaꞌapa tan<br />
pakowaa daniaz mishiꞌo pashaꞌapataꞌa<br />
zon.’ 19 Unao ishaa wun nao!<br />
Kanom powaꞌaꞌo umana wunun,<br />
taa-kari wai altar paawaꞌa oo altar,<br />
saa baaꞌo raz taa-kari waiz kida<br />
kai manaꞌo nii? 20 Ukauꞌan pidan<br />
dako taꞌo altar papara dan mishidakinao<br />
nii, udako tan altar naꞌiki<br />
ipai upaawaꞌaꞌo kapam wuruꞌu.<br />
21 Aizii pidan dako taꞌo Tomin karu<br />
Dapu papapara dan mishida-kinao<br />
nii, udako tan Tomin karu Dapu uu<br />
naꞌiki Tomin karu kapam wuruꞌu<br />
Mat<br />
j 23:14 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 23<br />
66<br />
papara dan mishida-kinao nii,<br />
Tomin karu mashaa pan idi naꞌii.<br />
22 Pidan dako taꞌo aokazi papara dan<br />
mishida-kinao nii, udako tan Tominkaru<br />
taba naꞌiki saka nata paꞌo raz<br />
upaa waꞌa kapam wuruꞌu.<br />
23 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
ubaiaa pan, unao tiichaa pauzo nao<br />
Moses kaki naori dauꞌu, naꞌiki unao<br />
Pharisee nao! Unao taa pin pai nao<br />
kai manai nao nii kaiki niꞌi! Utaa 1/10<br />
ipai wanyuku nui kaduu nuri ba naa<br />
ziꞌinaba sodi kida diꞌiki. Mazan<br />
unao, umarinaꞌa tan ushaꞌapa tan<br />
kai man-karu, kamunan-karu, naꞌiki<br />
mishida-karu. Uruu kida kai manaꞌo<br />
mana wun kakinao rii umanyukunuu<br />
taniaz. Ushaꞌapa tinaꞌo raz mani<br />
padamata ipai ukaki nao ri naa kida<br />
kawanaꞌati. 24 Unao, uꞌishaa wun nao<br />
naꞌaka pan kawa nuꞌo papidanan nao.<br />
Mishi unao uzaudi nauzo nii udyokorau<br />
tan ai masakau daꞌu kaniri baꞌo<br />
utuzan niꞌo diꞌiki, upuꞌu zii mazan<br />
aonaa uaita pan udyoko rau tan<br />
udaruꞌo raꞌa naa aimaa kan kawaro<br />
kawa nuꞌo uꞌudarun.<br />
25 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
ubaiaa pan, unao tiichaa pauzonao<br />
Moses kaki naori dauꞌu, naꞌiki<br />
unao Pharisee nao, taa pin pai nao<br />
kai manai nao nii kaiki niꞌi. Uchikaan<br />
ukoopon naꞌiki uparaa pin, aonaa<br />
ukaniri ban uaidin pan pabarau iki<br />
kida, mazan unazoo kida paida<br />
kaniri baꞌo idi. Naꞌa paꞌo unao,<br />
upai dadi naꞌo dikau daꞌo idi, uai pan<br />
idaꞌan uzaama tan ipai aimaa kan<br />
uꞌatiꞌo nii kari kao nan. 26 Unao<br />
ishaa wun nao Pharisee nao, uchi kaa<br />
kiwii tapa ukoopon naꞌiki uparaa pin<br />
nazoo kida, uruu idi ubarau kida,<br />
aonaꞌo niꞌi naa ukaniri ban kapam.<br />
27 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
ubaiaa pan, unao tiichaa pauzo nao<br />
Moses kaki naori dauꞌu, naꞌiki unao<br />
Pharisee nao, taa pin pai nao kaimanai<br />
nao nii kaiki niꞌi. Naꞌapa unao<br />
mawa kaꞌo kin naa zichida-kao kawan<br />
barakaꞌo idi. Konau nam uaidin pan,<br />
mazan unazoo paida mawa kaꞌo<br />
pidan nao niwaꞌuz idi, naꞌiki kaniribaꞌo,<br />
dyu pusha kidaꞌo idi. 28 Naꞌa paꞌo<br />
kapam pidan nao tuka pan unao, kaimanaꞌo<br />
kawan, mazan unyuku nuu<br />
ii, oiaꞌo unao, taa pin pai nao kari kaonan<br />
kai manaꞌo nii.<br />
29 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
ubaiaa pan, unao tiichaa pauzonao<br />
Moses kaki naori dauꞌu, naꞌiki<br />
unao Pharisee nao, taa pin paꞌa zoinao<br />
kai manai nao nii kaiki niꞌi.<br />
Utoman kai man kida Tomin karu<br />
prophetin nao baara naa nii, naꞌiki<br />
kai manai nao pidan nao baaranaa<br />
nii, kai man ukonau nama dan<br />
kidaz. 30 Aizii ukian, ‘Wamashaa pan<br />
dono mani kotuaꞌa naa wadokozudaun<br />
nao mashaa pan kan dono,<br />
aonaa mani wazowian Tominkaru<br />
prophetin nao ĩnao kawan.’<br />
31 Ukauꞌan uai pan ati ukai naa bainan,<br />
unao wuruꞌu zowii-miki nao<br />
takaan-daun naouz. 32 Aushaꞌa<br />
naa, uipai daꞌa naa ushaꞌapa tan<br />
udokozu-daun nao saka daniaz naa<br />
pashaꞌapa tan oii kidaꞌo.”<br />
33 Jesus kian koshan ĩꞌati, “Unao<br />
kowa zaz nao oiaꞌo mana wun naꞌiki<br />
unao kowazaz dai nao. Naꞌa pam nii<br />
ukazan naa tinan ukaboota-kao ai<br />
Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti? 34 Ukauꞌan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
67<br />
MATTHEW 23, 24<br />
õdyuu dan nii uꞌidiꞌiti prophet nao,<br />
aita paa baꞌo pidan nao naꞌiki tominapa-kidaꞌo<br />
nii pidan nao Kai manaꞌo<br />
Kuwai dauꞌu. Mazan uzowian nii<br />
pabiꞌi kida ĩdyaun utauka-kidan<br />
idaꞌan ĩdyaun cross diꞌiti. Baꞌo rainao<br />
ubaꞌizian nii syna gogue kida<br />
diꞌii. Naꞌiki umakon nii uan tamikitaꞌa<br />
nan kidoo pai nao baꞌo ran donoi<br />
iti kida. 35 Uruu idi unaouꞌo nii<br />
kabai aa pan ipai wunao zannaꞌa<br />
Tomin karu pidanan nao zowii-kariwai<br />
nao kidaz. Abel kai manaꞌo raz<br />
pidan zowii-kao diꞌiki, atii Zechariah<br />
Bere chiah dani zowii-kao diꞌiti.<br />
Uruu unao zowi an iaz, Tomin karu<br />
Dapu naꞌiki altar, uzai kawao dapakizi<br />
nao sako daꞌa. 36 Õkowaa dan<br />
uꞌati mishiꞌo, ipai wuruꞌu dikau daꞌo<br />
shaꞌapa tauzo-kari waiz kida, unao<br />
kaiꞌo raz pidan naouꞌo niꞌi naa patakaꞌuta-kao<br />
udikin ii ĩwinipi naa nii.”<br />
Jesus kashaꞌoran tuukii Jerusalem<br />
dauꞌati<br />
(Luke 13:34-35)<br />
37 Jesus kian, “Oo Jeru salem,<br />
Jeru salem. Puꞌidaꞌai nao pidannao<br />
zowiaꞌo raz prophet nao naꞌiki<br />
zowiaꞌo raz pabooan idaꞌan kuba idi<br />
dyuuda-kari wai pidan nao kakuwaapan<br />
puꞌidiꞌiti. Karikao nanuꞌu daꞌi<br />
padamata õai pan õkazan naatapan<br />
puꞌidaꞌai nao pidan nao,<br />
naꞌapa kuruku kazan naa ta pan<br />
kawan pau dai nao pakutuba kida<br />
waranuꞌu. Mazan aonaa putaa pa dan<br />
õkazan naa tan ĩdyaun. 38 Putukapa,<br />
Tomin karu waꞌakan padapu, aonaꞌo<br />
nii kanom puzannaa nii. 39 Aizii<br />
õkowaa dan puꞌati, aonaꞌo nii powaꞌa<br />
putuka pan õgaru atii kai naꞌaꞌo nii<br />
kamoo kaa wan, naꞌapai niꞌo nii<br />
pukian ‘Marii Tomin karu kai manan<br />
diꞌo raz Nao ba nai atiꞌi, kaa waꞌo raz<br />
uai pan kawanaꞌati.’ ”<br />
Jesus kowaadan naꞌapam nii<br />
amazada shaꞌapan<br />
(Mark 13:1-13; Luke 21:5-19)<br />
24 1 Udaunaꞌan Jesus kodi tan<br />
naa Tomin karu Dapu iki,<br />
naꞌiki umako pan puꞌaꞌa naa, utominapa-kida<br />
nii nao tukapa-kidan uꞌati<br />
wuruꞌu kabaun kidaz Tomin karu<br />
Dapu iaꞌo raz, naꞌa pam utoma-kao<br />
udaru naꞌiki konau nam. 2 Jesus<br />
kian, “Utukapa ipai wuruꞌu kabaun<br />
kidaz. Õkowaa dan uꞌati mishiꞌo,<br />
aonaꞌo nii bau daꞌapa kuba mashaapan<br />
papaawa atiaaka kida naꞌii,<br />
ipaiꞌo nii ukaboo biꞌii-kao.”<br />
3 Udaunaꞌan Jesus saka nata pan<br />
puꞌu Olive Naawa ii, utomi napakida<br />
nii nao waꞌatin ĩnao paꞌidi waru<br />
uꞌidaꞌati. Ĩkian uꞌati, “Puko waada<br />
waꞌati naꞌa painim nii kai wuru<br />
shaꞌa pa nuꞌu. Kanomaꞌo nii shaꞌapa<br />
kai naa ba taꞌo nii puwaꞌa tin naꞌiki<br />
diꞌo raz ama zada ikodan patokon?”<br />
4 Jesus kian ĩꞌati, “Uzau din paꞌi,<br />
aonaa umarii dapa-kidi naꞌa naꞌa<br />
pidan nao ati. 5 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
iribaꞌo nii pidan nao kaa wan, ĩkian<br />
nii, ‘õgaru Christ,’ k naꞌiki ĩmarii dan<br />
nii iriba pidan nao. 6 Uaba tan nii<br />
mizaa taaka-karu kida dauꞌan naꞌiki<br />
kadako tin-karu nii mizaa taa kaꞌa-<br />
Mat<br />
k 24:5 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 24<br />
68<br />
Tominkaru Dapu (24:2)<br />
zoo-karu kida dauꞌan, mazan aonaa<br />
utariaꞌa naꞌa. Naꞌapa kidaꞌo aimaakan<br />
shaꞌa pan nii, mazan aonaa<br />
ama zada ikodan zii mani patokon<br />
wuruꞌu. 7 Bau daꞌa paꞌo wii zai ikiꞌo<br />
pidan nao mizaa taa kan nii baꞌo ran<br />
wii zai ikiꞌo pidan nao tuma, naꞌiki<br />
bau daꞌa paꞌo donoi ikiꞌo pidan nao<br />
mizaa taa kan nii baꞌo ran donoi ikiꞌo<br />
pidan nao tuma. Zamazi kaa wan nii,<br />
naꞌiki ipai ama zada kawanaꞌati kainaꞌaꞌo<br />
nii kicha naꞌ iki-kiaꞌo ama zada<br />
nakai nan. 8 Kai kapa kidaꞌora zuꞌu,<br />
kashaꞌo raꞌo baiaapa-kao saka di nan<br />
zii kari kao nan wuruꞌu.<br />
9 “Udaunaꞌan unao, uzaa matakao<br />
nii, uan tami kita-kao nii, naꞌiki<br />
uzowii-kao nii. Ipai pidan nao toꞌorakizai<br />
ta pan nii unao, õgaru dikin<br />
ii. 10 Uruu dono iribaꞌo nii pidannao<br />
tanawa tinan pamishida pan ai<br />
õgaru, uruu idi ĩkaaka paa kan nii<br />
naꞌiki ĩtoꞌora-kizai tapaa kan nii.<br />
11 Naꞌiki iribaꞌo nii dako tin pai nao<br />
prophet nao nii kaku waa paꞌa nan,<br />
ĩmarii dan nii iriba pidan nao.<br />
12 Pidan nao oii dinan idi tuukiaꞌa naa<br />
mana wun, aonaꞌo niꞌi naa marainpaaka-karu.<br />
13 Mazan kanom nao<br />
maꞌo za kaꞌo ĩmishida pan atii utokon<br />
iti, ĩnaouꞌo nii kazan naata-kao.<br />
14 Aizii diꞌo raz Kai manaꞌo Kuwai<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan dauaꞌoraz<br />
kowaada-kao nii ipai ama zada<br />
kawanaꞌati. Marii kizi zii ipai pidannao<br />
aba tan naꞌiki ĩaita pan udauꞌan.<br />
Udaunaꞌan uruꞌo niꞌi naa diꞌo raz<br />
ama zada ikodan patokon.”<br />
Tariidin-karu dauaꞌo<br />
(Mark 13:14-23; Luke 21:20-24)<br />
15 Jesus kian koshan, “Naꞌapa<br />
prophet Daniel kowaa dauzo niaz<br />
shaꞌapaꞌo nii, utuka pan nii aimaakan<br />
oiaꞌo Tomin karu Dapu nazo ii,<br />
pata kaꞌu aꞌo nii Tomin karu Dapu,<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
69<br />
MATTHEW 24<br />
aonaa kizi naꞌitim choo chi apa-karu<br />
naꞌii. l (Marii pidan tuka paꞌo kaarita<br />
idaꞌa udauꞌa naꞌo, aitapa nuz.)<br />
16 Utuka pan donoꞌo naazu, marii<br />
kizi Judea Baara iainao pidannao<br />
kidoo pan midukuo baawu iti.<br />
17 Marii naꞌiaꞌo ram pidan paniba<br />
iaꞌo padapu ai, aonaa kizi umorotan<br />
umin ziiwa-kidaꞌa nan zii mani<br />
paaiapa nii pashaꞌa pauz padapu<br />
nazo iti. 18 Naꞌiki pazaka pun iaꞌo<br />
pidan, aonaa turuu ukiwan padapu<br />
iti pakami chan dauꞌati. 19 Uruu<br />
dono dikau daꞌo naꞌiki kashaꞌoraꞌo<br />
nii kaꞌazoo tin pai nao naꞌiki<br />
dokoba-tin pai nao zun nao bai aa pan.<br />
20 Utorii napa Tomin karu ati aonaa<br />
kizi ukidoo pan ama zada wadidii zon<br />
dono, m oo Sookapa-karu Kamoon<br />
dono. 21 Ushaꞌapa num kauꞌan uruu<br />
dono tuu kiaꞌo nii udikau dan, naꞌiki<br />
ukicha naꞌ iki-kian pidan bai aapan.<br />
Aonaa naꞌa painim naꞌa paꞌo<br />
mana wun baiaa pauzo-kao amazada<br />
tominan ikiꞌo atii kai, naꞌiki<br />
aonaꞌo nii naꞌa painim pidan baiaa<br />
pan naꞌa paꞌo koshan. n 22 Mazan<br />
pazaa ma ta nii pidan nao dikin ii,<br />
Tomin karu awuta dan nii uruu<br />
donoꞌo raz baiai napa-karu. Aizii<br />
aonaan dono uawu tada nuz, aonaꞌo<br />
nii pidan waꞌa ki nan kakupa uruu<br />
dono.<br />
23 “Uruu dono naꞌiaꞌo ram pidan<br />
kian an uꞌati, ‘diꞌi wuruꞌu Christ,’<br />
oo ‘kai diꞌii zuꞌu,’ aonaa umishidaꞌa<br />
naꞌa. 24 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
kai naꞌaꞌo nii dako tin pai nao Christ<br />
nii naꞌiki dako tin pai nao prophetnao<br />
nii. Ĩshaꞌapa tan nii umana wun<br />
kidaꞌo aimaa kan, naꞌa paꞌo idaꞌan<br />
ĩtiwaan nii padamata pamarii dan<br />
Tomin karu zaa ma ta nii naouz naa<br />
papidanan nao nii.<br />
25 “Ukauꞌan uabata, uꞌuaꞌiaꞌo<br />
zii kai wuruꞌu õkowaa da nuz uꞌati.<br />
26 Ukauꞌan naꞌiaꞌo ram pidan kian<br />
an uꞌati, ‘kai diꞌii zuꞌu baara ii,’ aonaa<br />
umakoꞌo naa naꞌiti. Oo ukian an<br />
uꞌati, ‘Kai naꞌa uruu, udizin pan<br />
kai daꞌaꞌa,’ aonaa umishi daꞌa naꞌa.<br />
27 Toroa naru kan-kanan kawan<br />
waoko iki, turuu utukapa-kao<br />
wakadapu iti kapam. Naꞌa paꞌo nii<br />
utukapa-kao kapam wuruꞌu Dao naiora<br />
Aokazi Ikiꞌo waꞌa tinuz. 28 Naꞌiam<br />
aimaa kan mawa kan, naꞌiaꞌo nii<br />
wato nao kato nain pan tukapa-kao.<br />
Daonaiora Aokazi Ikiꞌo waꞌatin<br />
dauaꞌo<br />
(Mark 13:24-31; Luke 21:25-33)<br />
29 “Kadiman aka dikau daꞌo raz<br />
baiai napa-karu dau naꞌan, kamoo<br />
maru tan nii, naꞌiki kauzu aonaꞌo nii<br />
ukanada pan. Wizi nao wao taꞌo nii<br />
aokazi iki, naꞌiki ipaiꞌo nii aimaa kan<br />
wuruꞌu doko ii kidaꞌo raz zika di nan. o<br />
30 Uruu dau naꞌan Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo aidi nan niꞌi naa doko ii. Naꞌiki<br />
ipai pabiꞌi naaka kidaꞌo pidan nao<br />
imiꞌi baara an kidai nao zaa dan nii<br />
tuu kii. Udaunaꞌan uruꞌo niꞌi naa<br />
ĩtuka pan Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
Mat<br />
l 24:15 Daniel 9:27; 11:31; 12:11 m 24:20 amazada wadidiizon dono: kicha naꞌ ikikii<br />
mana wun chiꞌi kapa-karu ama zada wadidii zon dono. English idaꞌan udakota-kao<br />
‘winter.’ n 24:21 Daniel 12:1; Revela tion 7:14 o 24:29 Isaiah 13:10; 34:4;<br />
Joel 2:10, 31; Joel 3:15; Revela tion 6:12-13<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 24<br />
70<br />
waꞌatin naa ushaꞌuza kida paawa an<br />
doko iki, aokazi iki, umana wunuꞌo<br />
pamaꞌo za kan naꞌiki umana wunuꞌo<br />
pakonau na man idaꞌan. p 31 Naꞌiki<br />
diiwaꞌo kuwudii q dapaapa-kinai<br />
poota-kao, naꞌiki udyuu dan nii<br />
paꞌangelin nao dapaa paꞌa nan naꞌiki<br />
ĩbao kopa tan Tomin karu zaa mata nii<br />
papidanan nao nii, ipai diꞌiki napa<br />
kidaꞌa imiꞌi baara anaꞌo ama zada<br />
kawanaꞌati.”<br />
32 Jesus kian koshan, “Aushaa<br />
udiꞌi tapa fig kadu naa. Naꞌa painim<br />
upaꞌi naa dinan naꞌiki uanaba<br />
paꞌi shizo-dinan, uaitapa kamoo<br />
donoꞌo mao napa tan naa wuruꞌu.<br />
33 Ukauꞌan naꞌa paꞌo nii utuka pan<br />
dono ipai kai kapa kidaꞌo shaꞌapa<br />
nuꞌu, ukainaa ba tan mao na paꞌa<br />
naa õwaꞌa tin, aonaa tomu nuꞌi kiꞌo<br />
niꞌi naa mani. 34 Õkowaa dan nii<br />
uꞌati aimaa kan mishiꞌo, ipaiꞌo nii<br />
aimaa kan kida shaꞌa pan naꞌapa,<br />
kaiꞌo pidan nao mawa kan uaꞌii ipai.<br />
35 Aokazi naꞌiki imiꞌi baara mainaaba<br />
tinaꞌo nii, mazan õpara dan<br />
kidaz aonaꞌo nii umainaa ba tinan.<br />
Ukaawan kamoon, aonaa uaitapa-kao<br />
(Mark 13:32-37; Luke 17:26-30, 34-36)<br />
36 “Mazan aonaꞌo nii pidan<br />
aita pan naꞌa painim nii mana wun<br />
kai wuru kida shaꞌa pa nuꞌu. Angel nao<br />
aokazi iainao, aonaꞌo nii ĩaita pan.<br />
Õgaru Tomin karu Dani naꞌapa,<br />
aonaꞌo nii õai ta pan. Soo õdaru<br />
kari kao nan aita paꞌo nii udauꞌan.<br />
37 Naꞌa paꞌo nii Noah donoꞌo kawan<br />
ama zada, Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
waꞌatin dono. r 38 Naꞌapain ama zada<br />
naraan uaꞌii, pidan nao aroo pan,<br />
ĩtuza pan, naꞌiki ĩkaudai aro pan.<br />
Ĩmashaa pan naꞌapa atii Noah<br />
moro tan, upai dinan pakano wan<br />
zoꞌiti. 39 Mazan upuꞌu aonaa ĩaitapan<br />
kanom shaꞌa pan atii udaruꞌo<br />
wunu kaa wan naꞌiki unaraa dan<br />
ipai ĩdyaun. Naꞌa paꞌo nii Dao nai ora<br />
Aokazi Ikiꞌo waꞌatin dono. s<br />
40 “Aizii uruu dono, kai naꞌaꞌo nii<br />
dyaꞌu tam daonai ora nao zakapu ii,<br />
bau daꞌa paꞌo nii unaꞌaka-kao, baꞌo ran<br />
waꞌaka-karu nii. 41 Naꞌiki zun nao,<br />
dyaꞌu ta maa kidaꞌo ĩbooda pan, baudaꞌa<br />
paꞌo nii naꞌaka-kao, baꞌo ran<br />
waꞌaka-kao nii. 42 Ukauꞌan uzaudinapa<br />
umashaapa, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan aonaa uaita pan naꞌa painim<br />
nii uNaobanaa kaa wan. 43 Unaꞌa pan<br />
idi uaitapa paꞌi wuru ĩdaꞌa na zuꞌu:<br />
Kada puꞌo aita pan an mani waꞌa tiꞌo nii<br />
koidi miki, uruu aiwakaꞌan poko dapa<br />
mani umashaa pan, uawu nuu ta pan<br />
padapu. Naꞌiki aonaꞌo nii koidi miki<br />
moro tinan udapu. 44 Ukauꞌan naꞌapa<br />
paꞌi unao, kari kao nan uzaudi napa,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Dao nai ora<br />
Aokazi Ikiꞌo waꞌatin nii naꞌa painim<br />
kari kao nan umazau din kan puꞌu.<br />
Poitoruinao dauaꞌo<br />
(Luke 12:41-48)<br />
45 “Naꞌiaꞌo ram poi torui mishiꞌo<br />
ukau dinau zon kai man naꞌiki aitapaa<br />
baꞌo, uruꞌo nii panao ba naa<br />
zaa mata naꞌiki uwaꞌaka awunuu ta-<br />
p 24:30 Daniel 7:13; Revela tion 1:7 q 24:31 kuwudii: Putukapa kaa rita tokon ii,<br />
Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. r 24:37 Genesis 6:5-8 s 24:39 Genesis<br />
7:6-24<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
71<br />
MATTHEW 24, 25<br />
paꞌo nii baꞌo ran poi torui nao. Naꞌiki<br />
kai manaꞌo nii utaan ĩwanyukunuu,<br />
ipai wanyuku nui taauzo-kao<br />
kawanaꞌati. 46 Kai manaꞌo nii manawun<br />
poi torui nyuku nuu, unao ba naa<br />
kaa wan an naꞌiki uiko dan uruu<br />
kai man ukau dinan, ipai ushaꞌapatan<br />
wuruꞌu panao ba naa dyuuda nii<br />
kidaz ushaꞌapa tan. 47 Õkowaa dan<br />
uꞌati mishiꞌo, unao ba naa dyuu dan<br />
nii uawu nuu ta pan ipai aimaakan<br />
wuruꞌu paꞌidi wau kidaz.<br />
48 Mazan aizii poi torui dikau dan<br />
an, sari aa paꞌo nii ukian, ‘Aonaꞌo<br />
nii õnao ba naa waꞌatin kadiman.’<br />
49 Ukauꞌan uruꞌu naa ubaꞌi zita pan<br />
paawunuu tapa nii pamin-kaudinan<br />
nao. Uaro apa tinan naa naꞌiki<br />
utuzapa tinan naa poꞌidi pauzo nao<br />
tuma. 50 Bau daꞌapa kamoo kaawaꞌo<br />
nii unao ba naa wuruꞌu poi toruiz,<br />
aonaa uzauda-kidan donoꞌo nii mani<br />
ukaa wan. 51 Unaꞌa pan idi, tuu kiaꞌo<br />
nii panao ba naa pata kaꞌu ta nuzu,<br />
naꞌiki ukaboo tan niizu tawunao<br />
tumaꞌa taa pin pai nao kai manai nao<br />
nii kaiki niꞌi. Naꞌiaꞌo nii uzaa dan<br />
naꞌiki ukuzo wan paudako padopian<br />
idi.”<br />
10 paꞌinainao zunnao dauaꞌo<br />
25 1 Jesus kian koshan, “Uruu<br />
dono kaika paꞌo nii wuruꞌu<br />
Tomin karu nao ba nai-tinapa nuz:<br />
naꞌa paꞌo nii 10 paꞌinai nao zun nao<br />
kawan, naꞌaka pai nao palampan kida<br />
ĩzau da paꞌa nan mazi daꞌo dao nai ora.<br />
2 Aizii bakaꞌi au daꞌu ĩdyaun, aonaa<br />
ĩaita pi nan, baꞌo ran bakaꞌi au daꞌuinaouz,<br />
aita pinaꞌo ĩdyaun paꞌan.<br />
3 Maai ta pin-kai nao zun nao naꞌakan<br />
palampan kida, mazan aonaꞌa naa<br />
ĩnaꞌa kan palampan uu nii patuma.<br />
4 Aita pi nai nao zun nao, ĩnaꞌaka paꞌan<br />
palampan uu nii powaꞌa zii. 5 Tomunuꞌiki<br />
zii aonaa mazi daꞌo dao nai ora<br />
kaa wan, uruu idi zauda pai nao<br />
zun nao daꞌa wunu nun naa naꞌiki<br />
ĩdaꞌa wuꞌu kan naa.<br />
6 “Tomun-zikon diꞌiti uruꞌu naa<br />
pidan kian diiwaꞌo idaꞌan, ‘Waꞌatiꞌi<br />
naa mazi daꞌo dao nai ora. Uwaꞌa tiꞌi<br />
naa, uikoda paꞌan kiziꞌi naa uruu.’<br />
7 “Ipai paꞌinai naouz zun nao<br />
pokodaꞌa kan, naꞌiki ĩkadishi tan<br />
ĩpuꞌuka dan naa palampan kida.<br />
8 Aizii maai ta pin-kai nao zun nao<br />
kian aita pi nai nao ati, ‘Walampan<br />
kida maka daꞌa nan naa, ukauꞌan utaa<br />
ulampan uu masakau daꞌu waꞌati,<br />
wakaꞌuuta-kinaa nii walampan<br />
kida.’<br />
9 “Aita pi nai nao zun nao kian,<br />
‘Aonaa. Aonaꞌo nii walampan uu<br />
turuan wataan an uꞌatiz. Mishiꞌorai<br />
man utorii naka ulampan uu kida<br />
nii.’ 10 Mazan ĩtoriaꞌa nan puꞌu zii<br />
palampan uu kida nii, mazi daꞌo<br />
dao nai ora kaa waꞌa kan naa. Aitapi<br />
nai nao zun nao zauda pai naouz<br />
moro taꞌa kan naa paꞌan mazi daꞌo<br />
dao nai ora tuma aroo paꞌa zoo-kizai<br />
iti, naꞌiki panii nom tara taꞌakakaoaꞌa<br />
naa. 11 Udaunaꞌan zii<br />
maai ta pin-kai naouz zun nao kaa wan<br />
powaa ati. Sariapa ĩkian mazi daꞌo<br />
dao nai ora ati, ‘Nao ba nai, Nao ba nai,<br />
pudaꞌa tin waꞌati.’ 12 Mazan ukian,<br />
‘Õkowaa dan uꞌati mishiꞌo, aonaa<br />
õai ta pan unao.’ ”<br />
13 Udaunaꞌan Jesus kian<br />
naa patomi napa-kida nii nao ati,<br />
Mat<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 25<br />
72<br />
“Ukauꞌan uzaudi napa umashaapa,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaa uaita pan<br />
naꞌa painim nii Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo kaa wan.”<br />
Idikinaudaꞌuꞌo poitoruinao<br />
dauaꞌo<br />
(Luke 19:11-27)<br />
14 “Kaika paꞌo nii koshan Tominkaru<br />
nao ba nai-tinapa nuz: naꞌapa<br />
umana wunuꞌo dao nai ora makon<br />
kawan muna poꞌo wii zai diꞌiti.<br />
Pamakon uaꞌii udapa dan papoi torunao,<br />
naꞌiki utaan naa ĩkaudin-kizi<br />
nii, marii kizi ĩdiriꞌi dan upuraatan<br />
pamakon daida. 15 Utaa ĩꞌati<br />
papuraa tan ĩkaꞌii tan kawanaꞌati<br />
kida pashaꞌa pata nuzu. Bau daꞌa paꞌo<br />
ati utaa bakaꞌi au daꞌu saako puraata,<br />
gold idiꞌo utoma-kao. Baꞌo ran ati utaa<br />
dyaꞌu tam saako puraata, naꞌiki baꞌoran<br />
ati utaa bau daꞌapa saako. Uruu<br />
dau naꞌan umakon naa. 16 Poi torui<br />
zaama taꞌo raz bakaꞌi au daꞌu saako<br />
puraata, makon sariapa ukau dinaꞌanan<br />
ukai waan naa wuruꞌu puraa taz.<br />
Uruu idi udiriꞌi dan papuraa tan ikoda<br />
bakaꞌi au daꞌuꞌa naa saako powaꞌa<br />
zii. 17 Baꞌo ran poi torui zaama taꞌoraz<br />
dyaꞌu tam saako puraata, naꞌapa<br />
kapam, ukau dinan ukai waan puraata<br />
taa-kari waiz, naꞌiki uikoda dyaꞌuta<br />
maꞌa naa saako puraata powaꞌa<br />
zii. 18 Mazan poi torui zaama taꞌo raz<br />
bau daꞌapa saako puraata, umakon<br />
sariapa udidan wuruꞌu panao banaa<br />
taa niaz puraata paꞌati, aonaa<br />
ukai waa nuzu.<br />
19 “Kotuaꞌiki udaunaꞌan uruꞌu<br />
naa ĩnao ba naa kaa wan powaa ati,<br />
udapa dan ĩdyaun koshan. Naꞌiki<br />
upishaan ĩdyaun naꞌa pam naa<br />
ĩshaꞌapa tan papuraa tan. 20 Poitorui<br />
zaama taꞌo raz bakaꞌi au daꞌu<br />
saako puraata naꞌakan naa 10 saako<br />
puraata panao ba naa idaꞌati. Sariapa<br />
ukian panao ba naa ati, ‘Õnao ba naa,<br />
putaa nii shaꞌatii õꞌati bakaꞌi au daꞌu<br />
saako puraata. Putukapa naꞌapam<br />
õdiri da nuz. Õikoda powaꞌa<br />
zii bakaꞌi au daꞌu saako uꞌidaꞌan.’<br />
21 Sariapa unao ba naa kian uꞌati,<br />
‘Pugaru, kai manaꞌo pushaꞌ apa tinan.<br />
Kai man pushaꞌapa tan masakaudaꞌuꞌo<br />
aimaa kan õtaa nii puꞌati,<br />
ukauꞌan õtaan nii puꞌati powaꞌa zii<br />
aimaa kan kida pushaꞌapa tan nii.<br />
Puwaꞌa tiꞌi naa, pukonau kii kiziꞌi<br />
naa õtuma.’<br />
22 “Udaunaꞌan poi torui zaamataꞌo<br />
raz dyaꞌu tam saako puraata<br />
kaa wan panao ba naa idaꞌati. Ukian,<br />
‘Õnao ba naa, putaa nii õꞌati dyaꞌu tam<br />
saako puraata, putukapa naꞌa pam<br />
õdiri da nuz powaꞌaꞌo zii, õikoda<br />
dyaꞌu ta maꞌa naa saako uꞌidaꞌan.’<br />
23 Sariapa unao ba naa kian uꞌati,<br />
‘Pugaru, kai manaꞌo pushaꞌ apa tinan.<br />
Kai man pushaꞌapa tan masakaudaꞌuꞌo<br />
aimaa kan õtaa nii puꞌati,<br />
ukauꞌan õtaan nii puꞌati powaꞌa zii<br />
aimaa kan kida pushaꞌapa tan nii.<br />
Puwaꞌa tiꞌi naa pukonau kii kiziꞌi naa<br />
õtuma.’<br />
24 “Udaunaꞌan poi torui zaamataꞌo<br />
raz bau daꞌapa saako puraata<br />
kaa wan panao ba naa idaꞌati. Ukian<br />
panao ba naa ati, ‘Õnao ba naa, õaitapa<br />
dadaraꞌo pidan pugaru,<br />
pukasa baꞌuan paori bai aka kida<br />
aonaa pupao riba kida mani. 25 Uruu<br />
idi õtarian puꞌai, ukauꞌan õdida-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
73<br />
MATTHEW 25<br />
naka wuruꞌu pupuraata nuz imiꞌi<br />
kaꞌazo ii. Mazan putukapa, diꞌi naa<br />
pakawan wuruꞌu pupuraata nuz.’<br />
26 Sariapa unao ba naa kian uꞌati,<br />
‘Pugaru maturu au kaꞌo, naꞌiki zoonzio<br />
poi torui. Puaitapa nii padamata<br />
õkasa baꞌuan paori bai aka kida<br />
aonaa õpaoriba kida diꞌikiꞌo mani.<br />
27 Mazan upuꞌu aonaa putaan<br />
õpuraa tan puraata dapu naa iti<br />
udiriꞌi din kizi naꞌii. Diꞌi õkawanuꞌo<br />
diriꞌi dinaꞌa naa mani õiko dan<br />
õpuraa tan.’ 28 Uruu idi unao banaa<br />
kian baꞌo ran papoi toru nao ati.<br />
‘Uzaa mata baudaꞌa paꞌo raz saako<br />
puraata uꞌai naꞌiki utaa arawu<br />
atizuꞌu, kai naꞌaꞌo raz 10 saako<br />
uꞌidaꞌa. 29 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai<br />
pidan kai manaꞌo ukai waan taa-kariwai<br />
paꞌati, powaꞌaꞌo nii zii utaa-kao<br />
uꞌati, doba taꞌo nii mana wun. Mazan<br />
pidan aonaꞌo raz ukai waan kai man<br />
taa-kari waiz paꞌati, kanom taakari<br />
waiz uꞌati, zaa mata-karu nii<br />
uꞌai.’ 30 Ukauꞌan ukaboota wuruꞌu<br />
maturuau kaꞌo raz poi torui paniba<br />
iti, maru taꞌo-karu iti. Naꞌiaꞌo nii<br />
uzaa dan naꞌiki ukuzo wan paudako<br />
padopian idi.”<br />
Pidannao buuta-kaoaꞌa naa<br />
31 “Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
kaa wan dono umana wunuꞌo naoba<br />
nai nii, ipai paꞌangelin nao tuma.<br />
Uruu dono usaka na tan nii umanawunuꞌo<br />
pataba idaꞌa, king nii.<br />
32 Ipaiꞌo nii pidan nao bao ko patakao<br />
uꞌidaꞌati. Uruꞌo niꞌi naa ubuu tan<br />
ĩdyaun, naꞌapa kaznizo taa piki<br />
buu tan kawan kaznizo nao booginao<br />
t ai. 33 Umuu dan nii kaznizo<br />
kawa nuꞌo pidan nao padiwaꞌora<br />
anta napu. Boogi kawanui nao<br />
pidan nao paꞌasha baron anta napu.<br />
34 Udaunaꞌan king kian niꞌi naa<br />
padiwaꞌora antan puꞌo pidan nao ati,<br />
‘Uwaꞌati, õdaru kamunan-kida niinao,<br />
uzaa mata kiziꞌi naa kai man<br />
kidaꞌo aimaa kan õnao ba nai tapakizi<br />
ii, min ziiwa-kida-kari waiz naa<br />
uꞌati ama zada toma-kao diꞌikiꞌo.<br />
35 Ushaꞌapa num kauꞌan unao<br />
utaauzo nii daꞌi õwanyuku nuu nii<br />
õzama zin dono. Utaauzo nii daꞌi<br />
õtuzan nii õmarada kon dono,<br />
naꞌiki kai man daꞌi udapaa pan<br />
õgaru õtawa rai tan dono uꞌidiꞌiti.<br />
36 Õmakami cha nii tan dono,<br />
utaauzo nii daꞌi õkami chan nii.<br />
Õkari naan dono, uawu nuu tapa nii<br />
õgaru. Naꞌiki utukapa daꞌi õgaru<br />
õtaraapa-kao dono.’<br />
37 “Uruu idi kai manai nao kian<br />
nii uꞌati, ‘Nao ba nai, naꞌa painim<br />
daꞌi watuka pau zon puzama zin<br />
naꞌiki wataan puwanyuku nuu nii,<br />
oo pumarada kon naꞌiki wataan<br />
putuzan nii? 38 Naꞌa painim daꞌi<br />
watuka pan putawa rai tan waꞌidaꞌati<br />
naꞌiki wadapaa pan kai man<br />
pugaru, oo pumakami chanii tan<br />
naꞌiki wakakami chan tan pugaru?<br />
39 Naꞌa painim daꞌi waawunuu tapan<br />
pukari naan, oo watuka paꞌa nan<br />
pugaru putaraapa-kao dono?’<br />
40 “King kian nii ĩꞌati, ‘Õkowaadan<br />
uꞌati mishiꞌo, naꞌa painim<br />
ushaꞌapa tan naꞌa paꞌo aimaa kan bau-<br />
Mat<br />
t 25:32 boogi: English idaꞌan, goat.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 25, 26<br />
74<br />
daꞌa paꞌo õpida nan ati, aonaꞌo raz<br />
umana wunun padamata, õgaru atiꞌo<br />
wuruꞌu ushaꞌa pata nuz aimaa kan.’<br />
41 “Udaunaꞌan king kian nii<br />
paꞌasha baron antan puꞌo pidan nao<br />
ati, ‘Unao Tomin karu dakota nii<br />
papata kaꞌu tan nii, umako õꞌai<br />
mamaka dau zoko tikazi wuꞌiti, minziiwa-kida-kari<br />
waiz Satan naꞌiki<br />
uangelin nao ati. 42 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan unao, aonaa daꞌi utaauzon<br />
õwanyuku nuu nii õzama zin<br />
dono; aonaa daꞌi utaau zon õtuzan<br />
nii õmarada kon dono. 43 Naꞌiki<br />
aonaa daꞌi udapaa pan kai man<br />
õgaru õtawa rai tan dono uꞌidiꞌiti;<br />
õmakami cha nii tan dono, aonaa daꞌi<br />
utaau zon õkami chan nii. Õkari naan<br />
dono, aonaa daꞌi uawu nuu ta pan<br />
õgaru; naꞌiki aonaa daꞌi utukapaꞌa<br />
nau zon õgaru õtaraapa-kao<br />
dono.’<br />
44 “Udaunaꞌan ĩkian nii uꞌati,<br />
‘Nao ba nai, naꞌa painim daꞌi watukapau<br />
zon puzama zin, pumarada kon<br />
oo putawa rai tan oo pumakamichanii<br />
tan oo pukari naan oo<br />
putaraa-kizai ii, naꞌiki wama nyukunuu<br />
apa kan pugaru?’<br />
45 “Ukian nii, ‘Õkowaa dan<br />
uꞌati mishiꞌo, kanom umashaꞌapa<br />
taka nii bau daꞌa paꞌo õpida nan<br />
ati, aonaꞌo raz umana wunun kowas,<br />
umashaꞌa pata kan aimaa kan õꞌati<br />
wuruꞌu. 46 Ukauꞌan ĩdyuuda-kao<br />
nii kari kao nanuꞌo pata kaꞌu tin-kizai<br />
iti. Mazan kai manaꞌo pidan nao,<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-kizai itiꞌo<br />
nii paꞌan.’ ”<br />
Jesus zowiaꞌazoo-kao<br />
(Mark 14:1-2; Luke 22:1-2;<br />
John 11:45-53)<br />
26 1 Aizii Jesus ipaian naa<br />
pakaku waa pan ipai<br />
aimaa kan kida dauꞌan patomi napakida<br />
nii nao ati. Uruꞌu naa ukian<br />
ĩꞌati. 2 “Uai tapa nii shaꞌatii dyaꞌu tam<br />
kamoo dau naꞌa naꞌo niꞌi naa Passover<br />
Kamoon. Naꞌiki Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo taa-kao niꞌi naa tauka-karu nii<br />
cross diꞌiti.”<br />
3 Uruu dono Faadaa nao zowaunaa<br />
nao naꞌiki kazowau ta pai nao<br />
Jew nao bao kopa tinan Caiaphas,<br />
Umana wunuꞌo Faadaa dapu ii.<br />
4 Ĩkadako tinan naꞌii pazowi aꞌa zon<br />
dauꞌu Jesus, ĩaita paꞌa zon naꞌa pam<br />
nii pazaa ma tan Jesus pidan nao<br />
dai daꞌan. 5 Ĩkian, “Mazan aonaa<br />
washaꞌapa taꞌa naꞌa uruu ama zada<br />
konau kii-kida-kao dono, panaa don<br />
watoꞌora taaka-kidan nii pidan nao.”<br />
Zunaaba ramaudan Jesus<br />
Bethany ii<br />
(Mark 14:3-9; John 12:1-8)<br />
6 Aizii Jesus sooka din pan<br />
Bethany ii pidan Simon kiaꞌo uꞌuu<br />
dapu ii, kabisho pan kauzo kicha naꞌiki-kizai<br />
bishoi idi. 7 Jesus naꞌian<br />
dono zunaaba kaa wan uꞌidaꞌati,<br />
onaꞌaka pan kawinipi naꞌo kaduunuri<br />
bai pakin naa zoꞌan, kuba u idiꞌo<br />
utoma-kao. Sariapa oshoo tan ipai<br />
wuruꞌu kaduu nuri bai Jesus zowau<br />
an uaro apa tinan puꞌu. 8 Jesus tominapa-kida<br />
nii nao tuka pan wuruꞌu<br />
u 26:7 kuba: wuruꞌu kubaz, udakota-kao Alabas ter.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
75<br />
MATTHEW 26<br />
oshoota nuz kaduu nuri bai, uruu idi<br />
tuu kii ĩtoꞌo ran udauꞌan. Sariapa<br />
ĩkian, “Ei! Kanom niꞌi naa owakuda<br />
nuzu. 9 Wuruꞌu kaduu nuri baiz,<br />
turuaꞌo utaa-kao doba taꞌo puraata<br />
dikin ii, naꞌiki upuraatan naa taa-kao<br />
mapuraata nii nao ati.”<br />
10 Jesus aitapa naꞌa paꞌoram<br />
ĩkian, uruu idi ukian ĩꞌati,<br />
“Kanom nii ukian aonaa ukaimanan<br />
oshaꞌapa taniaz? Kai manaꞌo<br />
aimaa kan mishiꞌo rai man wuruꞌu<br />
oshaꞌapa taniazu õꞌati. 11 Kari kaonanuꞌo<br />
nii ĩnaꞌan utuma wuruꞌu<br />
mapu raata nii naouz, mazan õgaru,<br />
aonaa kari kao nanuꞌo nii mani<br />
õnaꞌan utuma. 12 Wuruꞌu oshoota nuz<br />
õnanaa an kaduu nuri bai, omin ziiwa<br />
tan naa õnanaa õdida-kao uaꞌii.<br />
13 Mishiꞌo õkowaa dan uꞌati, ipai<br />
naꞌiaꞌa kam ama zada kawanaꞌati,<br />
diꞌo raz Kai manaꞌo Kuwai kowaadapa-kao<br />
an, ipai wuruꞌu<br />
oshaꞌapa taniaz õꞌati, ukowaada-kao<br />
nii kapam. Naꞌiki kari kao nanuꞌo nii<br />
onyuku nui tapa-kao wuru idaꞌa naꞌa<br />
oshaꞌapa taniaz õꞌati.”<br />
Judas kaakapaan Jesus<br />
(Mark 14:10-11; Luke 22:3-6)<br />
14 Udaunaꞌan bau daꞌapa pidan 12<br />
Jesus tomi napa-kida nii nao bii ikiꞌo,<br />
Judas kiaꞌo uꞌuu, makon faadaa nao<br />
zowau naa nao diꞌiti. 15 Naꞌiki upishaan<br />
ĩdyaun, ukian, “Kanomaꞌo nii utaa<br />
õꞌati õzaa mata-kidan winipi naa<br />
nii Jesus uꞌati?” Sariapa ĩaitaan 30<br />
wiziꞌi kidaꞌo puraata, naꞌiki ĩtaan naa<br />
uꞌatizu. 16 Uruu naꞌikiꞌo Judas diꞌitinpan<br />
naa naꞌa pam nii naꞌiki naꞌiam nii<br />
pazaa mata-kidan Jesus ĩꞌati.<br />
Jesus aroopan patominapakidaniinao<br />
tuma Passover dono<br />
(Mark 14:12-26; Luke 22:7-23;<br />
John 13:21-30; 1 Corinthians 11:23-25)<br />
17 Kiwii ta paꞌo kamoo Mawi kiꞌinaꞌo<br />
Bread Nikauzo-kao Kamoon<br />
kida dono, Jesus tomi napa-kida niinao<br />
waꞌatin uꞌidaꞌati, naꞌiki ĩkian<br />
uꞌati, “Naꞌiam nii puaipan waminziiwa-kidan<br />
Passover Kamoon<br />
wanyuku nuu naa niꞌo puꞌati?”<br />
18 Jesus kian ĩꞌati, “Umako donoi<br />
iti Jeru salem iti. Kai naꞌa pidan<br />
naꞌii, naꞌiki ukii uꞌati, ‘Tiichaa<br />
kian, Aizii ama zada aitin paꞌo õꞌati<br />
kaa wan naa, ukauꞌan õtaa pan<br />
nii Passover Kamoon õtomi napakida<br />
nii nao tuma pudapu ii.’ ”<br />
19 Uruu idi ĩmakon ĩshaꞌapa taꞌanan<br />
naa Jesus para dan kawanaꞌati.<br />
Ĩmini ziiwa-kidan naa Passover<br />
wanyuku nuu naa.<br />
20 Aizii masakau daꞌu kamoo<br />
tipi tan dau naꞌan, Jesus sakana tan<br />
naa 12 patomi napa-kida nii nao<br />
tuma ĩaroo paꞌa zon naa. 21 Ĩaroo pan<br />
puꞌaꞌa naa Jesus kian, “Õkowaadan<br />
nii uꞌati mishiꞌo, bau daꞌapa<br />
pidan unao bii ikiꞌo zaa matakidan<br />
nii õgaru õtaruba nao ati.”<br />
22 Tuu kii utomi napa-kida nii nao<br />
kashaꞌo ran unaꞌa pan idi paꞌati,<br />
uruu idi padawuꞌati aaka kida ĩkian<br />
uꞌati, “Aonaa mazan õgaru mani,<br />
mishii õnao ba naa?” 23 Sariapa<br />
Jesus kian ĩꞌati, “Bau daꞌapa pidan<br />
unao bii ikiꞌo, damo taꞌo raz bread<br />
patumaaka õtuma, uruu zaa matakidaꞌo<br />
niꞌo raz õgaru. 24 Mishi<br />
aimaa kan shaꞌa pan nii Dao nai ora<br />
Mat<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 26<br />
76<br />
Aokazi Ikiꞌo ati, wuru kawanaꞌa tiꞌo<br />
Tomin karu Para dan saada-kariwaiz<br />
udauꞌu. Mazan dikau daꞌo<br />
nii mana wun wuru baiaa panuꞌu<br />
pidan zaa mata-kidaꞌo raz Daonai<br />
ora Aokazi Ikiꞌo raz. Kai man<br />
zii mani aonaa ushaka tau zon.”<br />
25 Udaunaꞌan Judas, zaa matakidaꞌo<br />
niꞌo raz uruu kian, “Kanom<br />
mookoz, õgaru shaꞌa, Tiichaa?”<br />
Sariapa Jesus kian uꞌati, “Oo,<br />
naꞌa paꞌo pukia nuz.”<br />
26 Ĩaroo pan puꞌaꞌa naa, Jesus<br />
zaama tan bread naꞌiki utorii napakida<br />
nuz. Udaunaꞌan udushoo nuzu,<br />
uruꞌu naa utaa nuzu ipai patominapa-kida<br />
nii nao kawanaꞌati, naꞌiki<br />
ukian ĩꞌati, “Unika diꞌi, õnanaa<br />
wuruꞌu õtaa niaz uꞌati.”<br />
27 Udaunaꞌan uzaama tan koopo<br />
kawa zoꞌo wine idi, naꞌiki utoriinapa-kida<br />
nuz. Udaunaꞌan utaa nuzu<br />
ĩꞌati naꞌiki ukian ĩꞌati, “Ipai unao<br />
utuza diꞌi. 28 Diꞌo raz õizain kainaa<br />
ba taꞌo mishiꞌo nii Tomin karu<br />
shaꞌapa tan pashaꞌapa taꞌa zoo niaz<br />
pidan nao ati. v Uruu õizain shootan<br />
idaꞌan Tomin karu marinaꞌa tan<br />
iriba pidan nao oian. 29 Õkowaadan<br />
uꞌati aonaꞌo nii õtuzan wine<br />
powaꞌa atii õtuzan paꞌinaꞌo wine<br />
utuma õdaru Tomin karu nao banai-tinapa-kizi<br />
ii.”<br />
30 Aizii ĩipaian dau naꞌan paaroopan,<br />
ĩkunui aꞌa kan naa Tomin karu<br />
ati. Uruꞌu naa ĩmakon Olive<br />
Naawa iti.<br />
Jesus kowaadan Peter taapa-kidan<br />
paaitapan paugaru<br />
(Mark 14:27-31; Luke 22:31-34;<br />
John 13:36-38)<br />
31 Udaunaꞌan Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Aizii wuru wamaru tan idaꞌa, ipaiꞌo<br />
nii uwaꞌa kan õgaru. Naꞌapa usaa dinpan<br />
kawan kotuaꞌo raz Tomin karu<br />
Para dan idaꞌa, ukia nuz: ‘Õzowian<br />
nii kaznizo nao taa piki, naꞌiki ipaiꞌo<br />
nii kaznizo nao makoo danai nan.’ w<br />
32 Mazan õkadishi tan dau naꞌan<br />
õmawaka-kizi iki õmakon nii<br />
uꞌuaꞌati Galilee Baara iti.”<br />
33 Sariapa Peter kian uꞌati, “Baokoi<br />
nao mani waꞌakan nii pugaru,<br />
mazan õgaru, aonaꞌo nii õwaꞌa kan<br />
pugaru!”<br />
34 Jesus dakoꞌa tin Peter, ukian<br />
uꞌati, “Õkowaa dan puꞌati mishiꞌo,<br />
wuru maru taꞌo idaꞌa, kuruku<br />
kaꞌaran pan uaꞌii, idiki nauꞌo nii<br />
pukian pidan nao ati, aonaa puaitapan<br />
õgaru.”<br />
35 Mazan Peter maꞌo za kadinan<br />
powaꞌa zii. Ukian, “Aonaa<br />
naꞌa painim nii õkian aonaa õaita<br />
pan pugaru, atii õzowii-kao<br />
putuma!” Ipai baꞌo ran tomi napakida-kari<br />
wai nao, naꞌapa ĩkian kida<br />
kapam.<br />
Jesus toriinpan Gethsemane ii<br />
(Mark 14:32-42; Luke 22:39-46)<br />
36 Udaunaꞌan Jesus naꞌiki<br />
utomi napa-kida nii nao makon naa<br />
v 26:28 Tominkaru shaꞌapatan pashaꞌapataꞌazooniaz pidannao ati: Uruu dakota-kao<br />
Paꞌinaꞌo Covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />
diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu. w 26:31 Zecha riah 13:7<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
77<br />
MATTHEW 26<br />
Geth se mane x iti. Naꞌii ukian ĩꞌati,<br />
“Daꞌaꞌa naa zii paꞌi usaka na tapaꞌa<br />
õtoriin pan puꞌu diꞌitan puꞌu.”<br />
37 Unaꞌaka Peter naꞌiki dyaꞌu tam<br />
Zebedee dai nao, James naꞌiki<br />
John patuma. Uruu naꞌiaꞌa naa<br />
Jesus kashaꞌo ran tuu kii, udopian<br />
panyuku nuu ii. 38 Sariapa ukian<br />
patumai nao ati, “Õkaika panu zuꞌu<br />
tuu kii kashaꞌora-karu dikin tan<br />
õgaru, mawaka-karu diꞌiti mana wun<br />
õabata nuz. Unaꞌa daꞌaꞌa upoko dapa<br />
kizi õtuma.”<br />
39 Jesus makon masakau daꞌu<br />
umunapo dinan ĩꞌai, naꞌiaꞌa naa<br />
ukodoruꞌu kan udawu kan uawun<br />
imiꞌi baara iti, naꞌiki utoriinpan.<br />
Ukian, “Õdaru, turuu mani,<br />
udobata-kida-kao õꞌai wuruꞌu diꞌoraz<br />
õbaiaa paꞌa zoo niaz, mazan<br />
aonaa õai pan kawanaꞌati mani, soo<br />
puaipan kawanaꞌati paꞌan.”<br />
40 Udaunaꞌan ukaa wan powaa<br />
ati patomi napa-kida nii nao idaꞌati,<br />
uiko dan ĩdyaun daꞌa wuꞌu naa.<br />
Uruu idi ukian Peter ati, “Aonaa<br />
mooko turuu upokoda pan uawunuu<br />
ta pan masakau daꞌu kari kao nan<br />
õtuma?” 41 Naꞌiki Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Upoko dapa naꞌiki utorii napa aonaa<br />
kizi ukaa kin pan oiaꞌo tiwaa-kidapan<br />
an unao. Udoro naa min ziiwa<br />
padamata, mazan unanaa ii aonaa<br />
uturuuan.”<br />
42 Udaunaꞌan Jesus makon<br />
koshan utoriin paꞌa nan. Ukian,<br />
“Õdaru, aizii aonaa naꞌitim dono<br />
udobata-kida-kao õꞌai wuruꞌu<br />
õbaiaa pan niꞌo raz, ukauꞌan marii<br />
mooko õbaiaa panuz, ushaꞌapa kizi<br />
puaipan kawanaꞌati.” 43 Ukaa wan<br />
powaa ati ĩꞌidaꞌati, uiko dan ĩdyaun<br />
daꞌa wuꞌu naa koshan, aonaꞌa naa<br />
ĩkaꞌii tan papokoda pan.<br />
44 Uruu idi umakon koshan<br />
bauka paꞌa naa. Uruu idikinau tan<br />
naa utoriin paꞌa nan. Utoriin pan<br />
naꞌapa kiwii ta paꞌo patoriin pan<br />
kawan. 45 Udaunaꞌan ukaa wan<br />
naa powaa ati patomi napa-kidanii<br />
nao idaꞌati koshan, naꞌiki ukian<br />
ĩꞌati, “Ei, pakawan zii udaꞌawu pan,<br />
usooka pan zii? Uabata, kaa waꞌa<br />
naa aita-kari wai ama zada aizii,<br />
naꞌiki Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kaakapaa-kaoaꞌa<br />
naa oiai nao pidan nao<br />
ati. 46 Ukauꞌan ukadishi taꞌa naa,<br />
wamakoꞌo naa. Kaa waꞌa naa kaakapaꞌo<br />
raz õgaru!”<br />
Judas zaamata-kidan Jesus<br />
(Mark 14:43-50; Luke 22:47-53;<br />
John 18:3-12)<br />
47 Jesus kadako tinan puꞌu zii,<br />
Judas kaa waꞌa kan naa. Uruu 12<br />
Jesus tomi napa-kida nii nao bii<br />
ikiꞌo. Unaꞌaka patuma iriba pidannao<br />
kamarian zaꞌa baꞌi kidaꞌo naꞌiki<br />
kazowin tinapa kidaꞌo ata mun idi.<br />
Faadaa nao zowau naa nao naꞌiki<br />
kazowau ta pai nao Jew nao dyuudanii<br />
ĩnao zaama taꞌo nii Jesus. 48 Aizii<br />
Judas kowaa daꞌaka niꞌi naa naꞌa pam<br />
nii pakai naa ba tan Jesus ĩꞌati. Ukian<br />
ĩꞌati, “Pidan õkissi taniaz ukao zoo,<br />
uruu wuruꞌu uai paniaz.” 49 Ukauꞌan<br />
Mat<br />
x 26:36 Gethsemane: uruu olive baawu dakota-kari waiz Geth se mane, Olive Naawa<br />
iaꞌo. Puawunuuta Luke 22:39 diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 26<br />
78<br />
sariapa Judas makon Jesus diꞌiti,<br />
ukian uꞌati, “Kai man, Tiichaa,”<br />
naꞌiki ukissi taꞌa kan naa ukao zoo.<br />
50 Uruu idi Jesus kian uꞌati, “Õpaonaru,<br />
pushaꞌ apa taꞌa naa wuruꞌu<br />
pushaꞌ apa taꞌa zoo niaz.” y Uruuꞌu<br />
naa Judas naꞌa kapa nii nao pidan nao<br />
kaa waꞌa kan naꞌiki ĩzaama taꞌa kan<br />
naa Jesus. 51 Unaꞌa pan idi baudaꞌapa<br />
Jesus tomi napa-kida nii nao<br />
bii ikiꞌo soꞌo taꞌa kan pamarian zaꞌabaꞌi<br />
naꞌiki usaꞌu kan Umana wunuꞌo<br />
Faadaa poitoru tain, uwao taꞌaka.<br />
52 Sariapa Jesus kian uꞌati, “Pupaida<br />
pumarian powaa iti, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan kanoma nao mizaa taa kaꞌo<br />
marii idaꞌan, ĩmawa kan nii marii<br />
idi. 53 Aonaa mooko puaita pan<br />
turuu õdaru dyuu dan iriba angel nao<br />
kamin kaꞌu taꞌo nii õgaru õpishaan<br />
an uruu? 54 Mazan unaꞌa pan dono,<br />
aonaꞌo niꞌi naa kotuaꞌo prophet nao<br />
saa da nii kidaz Tomin karu Para dan<br />
mishii nan, wuruꞌu shaꞌapaꞌo niꞌo raz<br />
uaita-kao.”<br />
55 Udaunaꞌan Jesus kian<br />
zaama tai nao ati paugaru, “Kandii<br />
nii uwaꞌa tin õdauꞌati kaika paꞌa,<br />
zaama taꞌa naꞌo kawan zowii-miki<br />
pidan? Wuruꞌu unaꞌaka nuz marii<br />
zaꞌa baꞌi kida naꞌiki uzowin kida?<br />
Ipai kamoo õgaru Tomin karu Dapu<br />
ii õtomi napa tin-kidan pidan nao,<br />
mazan aonaa uzaama tan õgaru<br />
naꞌapain. 56 Mazan diꞌo raꞌa aimaakan<br />
shaꞌa pan kaika paꞌa, Tomin karu<br />
prophetin nao saa da nii kida mishiinkinaꞌa<br />
naa,” ukian.<br />
Udaunaꞌan utomi napa-kida nii nao<br />
kidoo pan naa, ĩwaꞌa kaꞌa kan naa uruu.<br />
Jesus kootowapa-kida-kao Jewnao<br />
zowaunaanao kanaapu ati<br />
(Mark 14:53-65; Luke 22:54-55,<br />
63-71; John 18:13-14, 19-24)<br />
57 Udaunaꞌan pidan nao zaamatai<br />
naouz Jesus naꞌakan naa uruu<br />
Caiaphas Umana wunuꞌo raz Faadaa<br />
dapu iti. Naꞌiaꞌa naa tiichaa pauzonao<br />
Moses kaki naori dauꞌu naꞌiki<br />
baꞌo rai nao kazowau ta pai nao Jewnao<br />
bao kopa tinan. 58 Peter naꞌiti<br />
udaꞌanan Jesus, mazan munapo<br />
uwaꞌakin pan. Umako paa nan<br />
atii ukaa wan Umana wunuꞌo raz<br />
Faadaa paniba zoota iti. Umoro tan<br />
paniba zoo ati, naꞌii usaka na tan<br />
watch man nao tuma, utuka paꞌa zon<br />
naꞌa pam Jesus shaꞌa pata-kao.<br />
59 Aizii naꞌiaꞌa naa faadaa nao<br />
zowau naa nao naꞌiki ipai kootowapa-kidauzo<br />
nao pidan nao tiwaan<br />
paiko dan pidan nao marii dinaꞌo nii<br />
Jesus dauꞌu, pazowii-kida-kinaa<br />
niiz, 60 mazan aonaa ĩiko dan. Iriba<br />
padamata pidan nao marii dinan<br />
Jesus dauꞌu, mazan upuꞌu aonaa<br />
ĩiko dan naꞌapa kidaꞌo ĩmarii dinan.<br />
Udaunaꞌan zii dyaꞌu tam daonai oranao<br />
kadishi tan naꞌii ĩkaku waa pan,<br />
naꞌapa kida ĩmarii dinan Jesus dauꞌu.<br />
61 Ĩkian, “Waaba ta nii diꞌo raz daonai<br />
ora kian, ‘Turuu õmai naa ba tan<br />
Tomin karu Dapu, naꞌiki õkadi shitakida<br />
nuz powaa iti idiki nau daꞌu<br />
kamoo idaꞌa.’ ”<br />
y 26:50 Õpaonaru, pushaꞌapataꞌa naa wuruꞌu pushaꞌapataꞌazooniaz oo “Õpao naru,<br />
kan dii nii puwaꞌa tin?”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
79<br />
MATTHEW 26, 27<br />
62 Sariapa Umana wunuꞌo raz<br />
Faadaa kadishi taꞌa kan naꞌiki ukian<br />
Jesus ati, “Aonaꞌo nii kari kao nan<br />
naꞌa pam pukian kai wuru dauꞌanaꞌa<br />
pukaaka paa-kaoaz?” 63 Mazan<br />
aonaa Jesus dakoꞌa tin upara dan.<br />
Udaunaꞌan Umana wunuꞌo raz Faadaa<br />
kian uꞌati koshan, “Õpishaan pugaru<br />
kaku paꞌo raz Tomin karu awun zaꞌa,<br />
puko waada waꞌati mishiꞌo mishi<br />
pugaru Christ, z Tomin karu Dani?”<br />
64 Jesus kian, “Oo, naꞌa paꞌo kaiwuruꞌu<br />
pukia nuz. Wuru dau naꞌa naꞌa<br />
utuka pan nii Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
saka nata pan Tomin karu diwaꞌora<br />
anta napu naꞌiki uwaꞌa tin nii aokazi<br />
iki ishaꞌiz paawa an.” 65 Sariapa<br />
Umana wunuꞌo raz Faadaa kuzuu taꞌakan<br />
pakami chan patoꞌo ran idi, naꞌiki<br />
ukian, “Uabata naꞌa pam uwazoota<br />
paꞌa zon Tomin karu! Ukauꞌan<br />
kanom zii wazau dapa kaaka paꞌo nii<br />
uruu, waaba tan puꞌaꞌa naa naꞌa pam<br />
uwazoo ta paꞌa zon Tomin karu! 66 Aizii<br />
mani naꞌa pam ukian udauꞌan?”<br />
Pidan nao kian, “Turuu uzowii-kao.”<br />
67 Udaunaꞌan ĩsopi au tapa nuzu<br />
paawun baara ati naꞌiki ĩtiniau ta panuz,<br />
baꞌo rai nao taꞌi a nuzu. 68 Ĩkian<br />
Jesus ati, “Pugaru Christ, ukauꞌan<br />
poko waada waꞌati naꞌiaꞌo ram pidan<br />
tini kaꞌo raz pugaru?”<br />
Peter taapa-kidan paaitapan Jesus<br />
(Mark 14:66-72; Luke 22:56-62; <br />
John 18:15-18, 25-27)<br />
69 Aizii Peter unaꞌian usakanata<br />
pan paniba zoo ii. Poi torui aba<br />
waꞌatin uꞌidaꞌati naꞌiki okian uꞌati,<br />
“Pugaru kapam Jesus, Galilee Baara<br />
san, tumaꞌo daꞌi.” 70 Mazan Peter<br />
taapa-kidapa paaita pan Jesus. Ipai<br />
naꞌiai nao kanaapu ati ukian, “Aonaa<br />
õai ta pan kanom dauaꞌo kai wuruꞌu<br />
puka dako tina nuz.”<br />
71 Udaunaꞌan umakon paniba zoo<br />
panii nomizi itinapu. Naꞌii baꞌoran<br />
poi torui aba tukapa nuz naꞌiki<br />
okian naꞌiai nao ati, “Diꞌo raz pidan,<br />
Jesus Nazareth san tumaꞌo uruu.”<br />
72 Peter taapa-kida koshan, ukian,<br />
“Mishiꞌo õpara dan, aonaa õaita pauzon<br />
wuruꞌu pidanaz.”<br />
73 Masakau daꞌu udaunaꞌan pidannao<br />
naꞌiai nao ĩkadi shita pan waꞌatin<br />
Peter idaꞌati naꞌiki ĩkian uꞌati, “Mishiꞌo<br />
uiri ban wuruꞌu pugaruz, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan naꞌapa pukaduz, pupara dan<br />
idaꞌan pukai naa ba tinan.” 74 Udaunaꞌan<br />
Peter kian “Mishiꞌo kai wuruꞌu õkianuz<br />
aonaa õai ta pan wuruꞌu uruuzu,<br />
aizii aonaa õpara dan mishiin dono,<br />
marii Tomin karu pata kaꞌu tan õgaru.”<br />
Mashaꞌapa kii kuruku kaꞌaran paꞌa kan<br />
naa. 75 Sariapa Peter nyuku nuu aꞌakan<br />
naꞌa pam Jesus kiau zon paꞌati,<br />
“Kuruku kaꞌaran pan uaꞌii, idiki nauꞌo<br />
nii putaapa-kidan puaita pan õgaru.”<br />
Uruu idi Peter koditaꞌa kan naa paniba<br />
iti naꞌiki uzaa dan tuu kii.<br />
Jesus naꞌaka-kao Pilate diꞌiti<br />
(Mark 15:1; Luke 23:1-2;<br />
John 18:28-32)<br />
27 1 Uruu chaapiꞌiki, chaapiꞌi<br />
kii man ipai faadaa nao<br />
Mat<br />
z 26:63 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 27<br />
80<br />
zowau naa nao naꞌiki ipai kazowauta<br />
pai nao Jew nao mii tinii pan naa<br />
Jesus dauꞌu, naꞌa pam nii pazowiikida<br />
nuzu. 2 Uruu dau naꞌan<br />
ĩdodo waꞌa kan naa Jesus naꞌiki ĩnaꞌakan<br />
naazu nao ba nai Pilate diꞌiti.<br />
Judas zowiinan<br />
(Acts 1:18-19)<br />
3 Judas kaaka paa miki tinaꞌo raz<br />
aba tan naa Jesus zowiaꞌa zoo-kao,<br />
udiꞌitin pan naꞌiki tuu kii ukashaꞌoran<br />
pakaaka paan dauꞌan Jesus.<br />
Uruu idi sariapa umakon faadaa nao<br />
zowau naa nao naꞌiki kazowau ta painao<br />
Jew nao diꞌiti ukiwa-kidaꞌa nan<br />
ĩpuraa tan. 4 Ukian ĩꞌati, “Õꞌoian,<br />
õkaa ka pan idi kai manaꞌo pidan,<br />
umashaꞌa pata kan puꞌu oiaꞌo.”<br />
“Aonaa ushaꞌa pan waꞌati, pugaru<br />
kiiꞌan, pugaru wuruꞌu shaꞌa paa paꞌoraz<br />
naꞌa paꞌo,” ĩkian uꞌati.<br />
5 Judas kaboo taꞌa kan naa<br />
puraata naꞌii Tomin karu Dapu nazo<br />
ii. Udaunaꞌan umakon udyuu ku ruutinaꞌa<br />
nan naa.<br />
6 Sariapa faadaa nao zowau naanao<br />
zawa dan wuruꞌu puraa taz,<br />
naꞌiki ĩkian, “Diꞌo raz puraa taꞌa pidan<br />
zowii-kinao winipi naa wuruꞌu,<br />
ukauꞌan kakinao rii kawanaꞌati,<br />
aonaa ukai manan umuuda-kao<br />
Tomin karu Dapuꞌu iaꞌo puraata<br />
wiizi ii.” 7 Uruu idi ĩkadako tinan<br />
udauꞌan atii ĩnaꞌapa tan naꞌapa kida<br />
panyuku nuu naꞌa pam nii pakai waan<br />
wuruꞌu puraa taz. Ĩkian, ĩkai waan<br />
niizu patorii-kinaa nii kaꞌuz tomiki<br />
amaza dati, tawarai nao baara naa<br />
nii. 8 Unaꞌa pan idi udakota-kao Izai<br />
Baara kii. Atii kai pakawan udakotapa-kao<br />
naꞌapa. 9 Uruu prophet<br />
Jeremiah para dan mishii nan naa.<br />
Kaika paꞌo raz ukian: “Ĩzaa mata 30<br />
wiziꞌi kidaꞌo puraata, Israelite nao<br />
aitan kawanaꞌa tiꞌo uwinipi naa niꞌo.<br />
10 Naꞌiki ĩkai waa nuz patorii-kinaa<br />
nii kaꞌuz tomiki amaza dati, Tominkaru<br />
dyuu dan kawanaꞌati õgaru.”<br />
Jesus tiwaa-kidapa-kao Pilate<br />
kanaapu ati<br />
(Mark 15:2-15; Luke 23:3-5,<br />
13-25; John 18:33—19:16)<br />
11 Uruu donoꞌo naa Jesus kadishita-kida-kao<br />
Pilate, Roman nao<br />
nao ba naa kanaapu iti, naꞌiki<br />
upishaan Jesus, ukian, “Pugaru<br />
wuruꞌu nao ba naiz, King niꞌo raz<br />
Jew nao ati?”<br />
“Oo, naꞌa paꞌo kai wuruꞌu pukianuz,”<br />
Jesus kian uꞌati.<br />
12 Mazan faadaa nao zowau naanao<br />
naꞌiki kazowau ta pai nao Jew nao<br />
kaaka paan dono maza nui man uruu,<br />
aonaa udakoꞌa tin ĩdyaun. 13 Uruu<br />
idi Pilate kian uꞌati, “Puabata naꞌapam<br />
ĩkowaa da nii ipai dikauda<br />
kidaꞌo pudauꞌan? Upuꞌu zii aonaa<br />
pudakoꞌa tinuz?” 14 Mazan aonaa<br />
Jesus dakoꞌa tin naꞌa paꞌo ram ĩkian<br />
padauꞌan, ukauꞌan tuu kii Pilate<br />
diꞌitin pan.<br />
15 Ipai wunu Passover Kamoon<br />
dono, nao ba nai kodita-kidau zon<br />
bau daꞌapa pidan taraa-kizai iki,<br />
pidan nao aiapa nii ukodita-kidakao,<br />
uruu nao ba nai kaduz wuruꞌu.<br />
16 Uruu dono ĩtaraapa nii pidan,<br />
Barab bas kiaꞌo uꞌuu, uruu kai manaima<br />
naꞌo uai tapa-kao ushaꞌapa tan<br />
dikauda kidaꞌo aimaa kan. 17 Aizii<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
81<br />
MATTHEW 27<br />
pidan nao kasa baꞌu kinan donoꞌo<br />
naa, Pilate pishaan ĩdyaun, ukian<br />
ĩꞌati, “Naꞌiaꞌo ram pidan uai pan<br />
õkodita-kidan uꞌati, Barab bas oo<br />
Jesus dakota-kari waiz Christ a<br />
kii?” 18 Unaꞌapa nuz paaita pan idiꞌo<br />
kazowau ta pai nao Jew nao naꞌa kanuz<br />
Jesus paꞌidaꞌati, ĩkishau zin idiꞌo<br />
kari kao nan Jesus ati.<br />
19 Pilate saka nata pan puꞌu<br />
pakoo too pauzo-kizi taba idaꞌa,<br />
udai aro dyuu dan para dan uꞌidaꞌati,<br />
okian, “Aonaa paꞌi pushaꞌ apa taꞌa naꞌa<br />
wuruꞌu pidanaz mashaꞌa pata-kaꞌo raz<br />
oiaꞌo, kicha naꞌ iki-kii shaa õzan daꞌawun<br />
uruu dauꞌan, aonaa utaa pan<br />
õnyuku nuu kai man.”<br />
20 Mazan faadaa nao zowau naanao<br />
naꞌiki kazowau ta pai nao Jew nao<br />
kaki nao wan ipai pidan nao, marii<br />
kizi ĩpishaan Pilate kodita-kidan<br />
Barab bas, naꞌiki marii uzowii-kidan<br />
paꞌan Jesus. 21 Udaunaꞌan Pilate<br />
pishaan naa mishi pidan nao. Ukian<br />
ĩꞌati, “Naꞌiaꞌo ram pidan uai pan<br />
õkodita-kidan uꞌati?”<br />
“Barab bas,” ĩkian uꞌati.<br />
22 “Naꞌa pam nii õshaꞌapa tan naa<br />
Jesus dakota-kari waiz Christ nii?”<br />
Pilate kian koshan ĩꞌati.<br />
“Marii utauka-kao cross diꞌiti,”<br />
ĩkian.<br />
23 “Kan dii nii, kanom mooko<br />
ushaꞌa pata dikau daꞌo nii?” Pilate<br />
kian upishaan ĩdyaun.<br />
Mazan powaꞌa zii ĩkado kon<br />
diiwaꞌo idaꞌan, ĩkian, “Marii utaukakao<br />
cross diꞌiti.”<br />
24 Aizii Pilate tuka pan idi aonaa<br />
naꞌitiꞌi naa naꞌa pam pakian powaꞌa<br />
udauꞌan, mazan mishiꞌo rai man<br />
tuukiaꞌa naa mana wun pidannao<br />
toꞌora di nan, uruu idiꞌi naa<br />
uchikaan pakaꞌu wunu idi iribaꞌo<br />
pidan nao awunuu ta pan puꞌu, naꞌiki<br />
ukian ĩꞌati, “Wuru idaꞌa naꞌa õaidan<br />
uꞌati, aonaa õai pan atiꞌo mani<br />
wuru diꞌo raz kai manaꞌo raz pidan<br />
zowiaꞌa zoo-kaoaz.”<br />
25 Unaꞌa pan idi, pidan nao<br />
kadakon uꞌati, “Marii mooko uzowiikao<br />
winipi naa waotan waꞌati naꞌiki<br />
waudai nao ati,” ĩkian.<br />
26 Uruꞌu naa Pilate kodita-kidan<br />
Barab bas pidan nao ati, mazan Jesus<br />
ubaꞌi zii-kidan naa paꞌan, udaunaꞌan<br />
utaaꞌa kan naa Jesus tauka-karu nii<br />
cross diꞌiti.<br />
Soldyaanao antamikitan Jesus<br />
pabanikian bii an<br />
(Mark 15:16-20; John 19:2-3)<br />
27 Udaunaꞌan Pilate soldyaan nao<br />
zaama tan naa Jesus, ĩnaꞌakanuzu<br />
soldyaa nao mashaapa-kizi<br />
iti. Uruꞌu naa ĩbao kopa tan ipai<br />
soldyaa nao naꞌii Jesus idaꞌati.<br />
28 Naꞌii ĩnaraka dan ukami chan,<br />
naꞌiki ĩkakami chan tanuz wuzaꞌo<br />
kamicha, nao ba nai kamichan<br />
kaduz idi. 29 Udaunaꞌan ĩtoman<br />
kowa mai kai wada-karu idi, naꞌiki<br />
ĩkakowam tan naaz uꞌidi. Ĩtaan naa<br />
uꞌati kapam uwadoo kori nii ata mun<br />
idi uzaama ta pan nii padiwaꞌora<br />
anta napu, naꞌapa king zaa mata-<br />
Mat<br />
a 27:17 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 27<br />
82<br />
pau zon kawan pawadoo kori. Uruꞌu<br />
naa ĩkodo ruꞌu kan ukanaapu ati<br />
naꞌiki ĩbani kii tan naazu. Ĩkian,<br />
“Pugaru King, umana wunuꞌo<br />
Jew nao nao ba naa!” 30 Udaunaꞌan<br />
ĩsopi au tapa nuzu naꞌiki ĩzaama tan<br />
uꞌai ata mun pataa niaz uwadoo kori<br />
nii. Uruu idiꞌi naa ĩzowi au ta pan<br />
uzowau. 31 Ĩipaian dau naꞌan paꞌantamiki<br />
tan uruu, ĩnaraka dan naa<br />
uꞌai pakai waada-kidaniaz kamicha<br />
uꞌati, naꞌiki ĩkai wada-kidan naa<br />
ukami chan powaa iti. Udaunaꞌan<br />
ĩnaꞌa kan naazu, ĩtau kaꞌa nan naazu<br />
cross diꞌiti.<br />
Jesus tauka-kao cross diꞌiti<br />
(Mark 15:21-32; Luke 23:26-43; <br />
John 19:17-27)<br />
32 Aizii ĩkodi tan puꞌu donoi iki,<br />
pamakopa-kizi an ĩikoda pan pidan<br />
Cyrene san, b Simon kiaꞌo uꞌuu.<br />
Sariapa soldyaa nao dyuu dan unaꞌakan<br />
Jesus crossan naa. 33 Ĩmakon atii<br />
ĩkaa wan ama zada iti dakota-kari wai<br />
Gol gotha kii, naꞌa paꞌo raz ama zada<br />
uu Pidan-Zowau-Niwaꞌuz-naawa,<br />
kiaꞌo wuruꞌu. 34 Naꞌiaꞌa naa ĩtaan<br />
Jesus tuzan nii wine idi, kawi kiꞌitakari<br />
wai aimaa kan kibiaꞌo idi, mazan<br />
pati waan dau naꞌan masa kau daꞌuzu,<br />
aonaa uai panuzu.<br />
35 Aizii soldyaa nao tau kan daunaꞌan<br />
Jesus cross diꞌiti, ĩbuu tan naa<br />
ukami chan kida. Udaunaꞌan ĩmakinao<br />
tan maki nao nii, ĩtuka paꞌa zon<br />
naꞌiaꞌo ram nii zaa mata ukami chan<br />
buu tin pan kida. c 36 Udaunaꞌan<br />
ĩsaka nata pan naa ĩawunuu tapan<br />
Jesus naꞌii. 37 Doko anta napu<br />
uzowau paawaꞌa saada-kari wai<br />
ata mun munaꞌa ĩkainaa bata-kinaa<br />
kanom diki niꞌiaꞌo uzowii-kao. Kaikapaꞌo<br />
ĩsaa daniaz: “Diꞌi wuruꞌu Jesus,<br />
uruu King Jew nao ati.” 38 Naꞌapain<br />
uruu dono dyaꞌu tam koidi miki nao<br />
tauka-kao cross diꞌiti kapam. Ĩmuudan<br />
bau daꞌa paꞌo Jesus diwaꞌora<br />
anta napu, baꞌo ran uwasha baron<br />
anta napu.<br />
39 Pidan nao dobata pai nao naꞌan<br />
mao napa Jesus idaꞌan, ĩwaꞌuan<br />
pazowau kida, uruu ĩbani kii tan<br />
naazu. 40 Ĩkian, “Pugaru mainaa bataꞌa<br />
zoꞌo raz Tomin karu Dapu naꞌiki<br />
udaunaꞌan pukadi shita-kidaꞌa zoonuz<br />
idiki nau daꞌu tan kamoo idaꞌa,<br />
ukauꞌan aizii puka zan naa tinaꞌa naa.<br />
Umishiin dono pugaru Tomin karu<br />
dani, putokaꞌa naa pucrossan naa<br />
diꞌiki!”<br />
41 Aizii faadaa nao zowau naa nao,<br />
naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />
dauꞌu, naꞌiki kazowau ta pai nao<br />
Jew nao, naꞌapa kapam ĩban kii ta nuz.<br />
42 Ĩkian, “Ukazan naata baꞌo rai nao<br />
pidan nao, mazan aonaa ukaꞌii tan<br />
pakazan naa tinan paꞌidaꞌa. Uruu<br />
King niꞌo kaiki niꞌi Israel ati! Ukauꞌan<br />
marii utokan aizii cross diꞌiki, uruu<br />
wamishi dan niizu! 43 Umishi da nii<br />
Tomin karu, ukauꞌan marinaꞌa naa<br />
Tomin karu aidan pakazan naa tan<br />
uruu kai, ushaꞌapa num kauꞌan ukii nii<br />
‘Õgaru Tomin karu dani!’ ” 44 Naꞌapa<br />
kapam koidi miki nao tauka-kari wainaouz<br />
cross diꞌiti Jesus daza baꞌa,<br />
naꞌapa kapam ĩban kii ta nuz.<br />
b 27:32 Cyrene: Africa iaꞌo wii zai. c 27:35 Psalm 22:18<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
83<br />
MATTHEW 27<br />
Jesus mawakan dauaꞌo<br />
(Mark 15:33-41; Luke 23:44-49;<br />
John 19:28-30)<br />
45 Aizii saki tapa kamoo diꞌiki<br />
aka ama zada maru taꞌa kan atii<br />
daawa data kamoo 3 oꞌclock diꞌiti.<br />
46 Aizii 3 oꞌclock mani, uruꞌu naa<br />
Jesus kadakon diiwa, “Eli, Eli, lama<br />
sabach thani?” ukian. “Õtominkarun,<br />
õtomin karun, kanom nii<br />
aonaa punyuku nuu pan õgaru?”<br />
kiaꞌo wuruꞌu ukia nuz.<br />
47 Pabiꞌi kida pidan nao maona<br />
paꞌo ĩkadi shita pan naꞌii, ĩabata<br />
naꞌa pam Jesus kian. Uruu idi<br />
ĩkian, “Udapa dan prophet Elijah.”<br />
48 Sariapa bau daꞌapa pidan<br />
dimaꞌa kan sponge dauꞌati, naꞌiki<br />
udamo ta nuzu kata maꞌo wine<br />
diꞌiti, naꞌiki usawa dan naaz atamun<br />
idaꞌan Jesus diꞌiti, Jesus tuzan<br />
nii. 49 Mazan bao koi nao pidannao<br />
kian, “Marii unaꞌian paꞌidaꞌa,<br />
watukapa kizi Elijah waꞌatin<br />
ukamin kaꞌu taꞌa na nuzu.”<br />
50 Upuꞌaꞌa naa Jesus kada koꞌo kan<br />
diiwa koshan, uruu umanizo wantaꞌa<br />
kan, umawa kan naa.<br />
51 Naꞌapain aka kamicha mada<br />
Tomin karu Dapu nazoo d buutapa-kinao<br />
kida kuzuu taꞌa kan ipai<br />
pazikon an, doko iki atii apowa<br />
ati. Imiꞌi baara nakai nan, uruu idi<br />
kuba kida tadaꞌoan. 52 Baara nai<br />
kida ipai ĩdaꞌati naꞌa kan naꞌiki iriba<br />
Tomin karu pidanan nao kadishitan<br />
ĩkaku dan powaa iti. 53 Ĩkodi tan<br />
baara nai iki kida. Aizii Jesus<br />
kamicha mada Tominkaru<br />
Dapu nazoo buutapa-kinao<br />
kuzuutaꞌakan (27:51)<br />
kadishi tan dau naꞌan pamawaka-kizi<br />
iki, uruꞌu naa wuruꞌu kadishi tainaouz<br />
pabaara naa iki makon<br />
Jeru salem iti, naꞌiki iriba pidan nao<br />
tuka pan ĩdyaun naꞌii.<br />
54 Aizii soldyaa nao zowau naa,<br />
pasoldyaan nao tuma awunuu tapai<br />
naouz Jesus, ĩtukapa wuruꞌu<br />
ama zada nakai na nuz naꞌiki ipai<br />
ama zada shaꞌapa nuz. Tuu kii<br />
ĩtarian! Uruu idi ĩkian Jesus dauꞌan,<br />
“Wuruꞌu pidanaz, mishiꞌo mishi<br />
Tomin karu Dani uruu.”<br />
55 Iriba zun nao awunuu ta pan<br />
Jesus naꞌii, mazan munapo ĩkadishita<br />
pan. Wuruꞌu zun naouz Galilee<br />
Baara ikiꞌo ĩwaꞌa tin Jesus dawuꞌati<br />
kamin kaꞌuu pai nao uruu, shaꞌapa taꞌo<br />
kanom uaiapa nii kida. 56 Naꞌiainao<br />
zun nao bii ii Mary Magdala<br />
sanaaba, naꞌiki Mary (oroo James<br />
Mat<br />
d 27:51 kamicha mada Tominkaru Dapu nazoo: Putukapa kaa rita tokon ii ‘Tomin karu<br />
Dapu’ dauꞌan, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 27, 28<br />
84<br />
naꞌiki Joseph daro), naꞌiki Zebedee<br />
dai aro.<br />
Jesus dida-kao dauaꞌo<br />
(Mark 15:42-47; Luke 23:50-56;<br />
John 19:38-42)<br />
57 Aizii kamoo tipi taꞌa nan diꞌitiꞌi<br />
naa, Arima <strong>the</strong>a san kaa wan, uruu<br />
kapuraata nuꞌo pidan, Joseph kiaꞌo<br />
uꞌuu naꞌiki tomin paꞌo kapam Jesus<br />
diꞌiki. 58 Sariapa umakon upishaaꞌanan<br />
Pilate Jesus nanaa dauꞌan,<br />
udidaꞌa zoo nuzu. Pilate dyuuda Jesus<br />
nanaa taa-kao uꞌati. 59 Uruu idi<br />
Joseph toka-kidan naa Jesus nanaa<br />
cross diꞌiki, upapidan naazu kaimanaꞌo,<br />
paꞌinaꞌo kamicha mada idi.<br />
60 Udaunaꞌan umuu da nuz dii kiꞌiꞌo<br />
pakicha daꞌa ka nii kuba pabaara naa<br />
niꞌo nazo iti. Udaunaꞌan ukidaꞌu kan<br />
udaruꞌo kuba, udoro doraa-kida nuzu,<br />
utara tan naa baara nai panii nomizinaa<br />
uꞌidi, udaunaꞌan umakoꞌo kan<br />
naa. 61 Mary Magdala sanaaba naꞌiki<br />
baꞌo ranu aba Mary, ĩsaka nata pan<br />
naꞌii mao napa ubaara naa ii.<br />
Soldyaanao awunuutapan<br />
Jesus baaranaa<br />
62 Baꞌo ran kamoo uruu Sookapakaru<br />
Kamoon dono faadaa nao<br />
zowau naa nao naꞌiki Phariseenao<br />
makon Pilate diꞌiti. 63 Ĩkian<br />
uꞌati, “Nao ba nai, wanyuku nuian<br />
naꞌa pam tawuru kianuꞌo mariidinau<br />
zoz pakaku pan dono zii.<br />
Ukian, ‘Idiki nau daꞌu kamoo<br />
õmawa kan dau naꞌan, õkadishitan<br />
nii kakupa koshan.’ 64 Ukauꞌan<br />
pudyuuda ubaara naa awunuu tapakao<br />
kai manai man atii idiki naudaꞌu<br />
kamoo dau naꞌan. Panaa don<br />
utomi napa-kida nii nao waꞌatin<br />
nii ĩkoida paꞌa na nuz. Udaunaꞌan<br />
ĩkowaa daꞌa nan nii pidan nao<br />
ati, ĩkian nii kadishi taꞌa naazu<br />
pamawaka-kizi iki. Uruu dawuꞌitii<br />
niꞌo marii din-karu, powaꞌaꞌo nii<br />
zii udikau dan kiwii ta paꞌo mariidin-karu<br />
ai.”<br />
65 Pilate kian ĩꞌati, “Unaꞌaka<br />
mooko soldyaa nao, uawu nuutapa-kidaꞌa<br />
naa wuruꞌu baara naiz<br />
kai manai man.” 66 Uruu idi ĩmakon<br />
naa baara nai iti. Naꞌii ĩmuu dan naa<br />
pakai naa riba kuba kida ukita-kao<br />
ai, naꞌiki ĩwaꞌa kan naa soldyaa nao<br />
awunuu ta paꞌo nii wuruꞌu baara naiz.<br />
Jesus kadishitan<br />
pamawaka-kizi iki<br />
(Mark 16:1-10; Luke 24:1-12;<br />
John 20:1-10)<br />
28 1 Aizii Sookapa-karu<br />
Kamoon dau naꞌan, naꞌiki<br />
Sunday wakana daꞌa nan diꞌiti,<br />
Mary Maga da lene naꞌiki baꞌo ran<br />
Mary awunuu taꞌa nan naa baaranai.<br />
2 Mashaꞌapa kiaka imiꞌi baara<br />
nakai nan maꞌo za kaꞌo idaꞌan naꞌii,<br />
Tomin karu angelin kaa wan idi<br />
aokazi iki naꞌiki umakon baaranai<br />
iti, udoro doraa-kida kuba<br />
baara nai ai, naꞌii usaka na tan<br />
uruu kuba paawaꞌa. 3 Aizii angel<br />
aidin pan naꞌapa toroa naru kankanaa<br />
pan kawan naꞌiki ukami chan<br />
umana wunuꞌo ubara kan. 4 Tuu kii<br />
soldyaa nao awunuu ta pai nao nakanakaan<br />
patarian idi uꞌai, naꞌiki<br />
ĩdorau taꞌa kan naa mawa kaua naka.<br />
5 Aizii angel kian zun nao ati,<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
85<br />
MATTHEW 28<br />
“Aonaa utariaꞌa naꞌa, õai tapa wuruꞌu<br />
uwaꞌa tinuz utuka paꞌa nan Jesus,<br />
tauka-kari waiz cross diꞌiti. 6 Aonaꞌa<br />
naa uruu nii daꞌaꞌa, kadishi taꞌa<br />
naazu pamawaka-kizi iki, naꞌapa<br />
pakiau zon kawanaꞌati. Uwaꞌati<br />
mooko daꞌatiꞌi utukapa diꞌi wuruꞌu<br />
umuuda-kizi naoaz. 7 Ukauꞌan umako<br />
kadiman, ukowaa daꞌan utomi napakida<br />
nii nao ati kadishi taꞌa naazu<br />
pamawaka-kizi iki, naꞌiki makoꞌo<br />
naa uruu Galilee Baara iti. Naꞌiaꞌo<br />
niꞌi naa utukapa nuz. Uruu õkuwaa<br />
unao ati,” angel kian.<br />
8 Uruu idi zun nao makon naa<br />
dopiau daꞌuꞌo idaꞌan, ĩtarian mazan<br />
ĩkonau kian puꞌu kapam. Aizii<br />
ĩmakon dimapa ĩkaku waa paꞌa nan<br />
naa Jesus tomi napa-kida nii nao ati.<br />
9 Mashaꞌapa kii Jesus aidi naꞌa kan<br />
ĩkanaapu ii, “Kai man,” ukian ĩꞌati.<br />
Sariapa ĩaita paꞌaka nuzu, uruu idi<br />
ĩmakoꞌo kan uꞌidiꞌiti, ĩkodo ruꞌu kan<br />
naꞌiki ĩzaama tinan ukidiba iki,<br />
ĩmana wun tapa nuz. 10 Udaunaꞌan<br />
Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa utariaꞌa naꞌa.<br />
Umako, ukowaa daꞌan õꞌina wuzu nao<br />
ati marii ĩmakon Galilee Baara iti,<br />
naꞌiaꞌo nii ĩtuka pan õgaru.”<br />
Soldyaanao kakuwaapan<br />
paawunuutapankan dauꞌu<br />
11 Aizii zun nao mako pan puꞌaꞌa<br />
naa, uruꞌu naa soldyaa nao awunuuta<br />
pai naouz baara nai makon naa<br />
Jeru salem iti, ĩkaku waa paꞌa nan<br />
naa faadaa nao zowau naa nao ati<br />
ipai aimaa kan shaꞌapaꞌo dauꞌan<br />
baara nai ii. 12 Sariapa faadaanao<br />
zowau naa nao bao kopa tinan<br />
kazowau ta pai nao Jew nao tuma.<br />
Uruꞌu naa ĩmiiti nii pan ĩaita paꞌazon<br />
naa naꞌa pam pashaꞌapa tinan.<br />
Ĩtaa dobata puraata soldyaa nao ati.<br />
13 Ĩkian ĩꞌati, “Kai kapa paꞌi ukakuwaa<br />
paꞌa, ‘Upoi toru nao koida pan kaꞌa<br />
naa uruu aiwakaꞌan wadaꞌa wun<br />
daida.’ 14 Aizii Pilate aba tan an<br />
udauꞌan, wapara dan nii uꞌati unao<br />
dikin ii, aonaa kizi ushaꞌapa tan<br />
unao.” 15 Uruu idi soldyaa nao<br />
zaama taꞌa kan naa puraata, ĩmakon<br />
ĩkaku waa paꞌa nan naa padyuuda-kao<br />
kawanaꞌati. Unaꞌa pan idiꞌo kaikapaꞌo<br />
raz kuwai kowaadapa-kaoaꞌa<br />
naa ipai Jew nao kawanaꞌati atii kai.<br />
Jesus taan papoiturunao<br />
shaꞌapatan niꞌo udaruꞌo kaudinkizai<br />
(Mark 16:14-18; Luke 24:36-49;<br />
John 20:19-23; Acts 1:6-8)<br />
16 Udaunaꞌan 11 Jesus tominapa-kida<br />
nii nao makon naa Galilee<br />
Baara iaꞌo midukuo iti, Jesus<br />
dyuuda kizi iti ĩdyaun. 17 Ĩtukapan<br />
donoꞌo naa Jesus naꞌii, sariapa<br />
ĩmana wun tapa nuz. Mazan pabiꞌi<br />
kida ĩdyaun aonaa ĩmishi dan Jesus<br />
wuruꞌu patuka paniaz. 18 Upuꞌaꞌa<br />
naa Jesus waꞌatin ĩꞌidaꞌati, ukian<br />
ĩꞌati, “Aizii ipai õmaꞌo za kan naa<br />
taa-kao õꞌati, turuu õkazo wau tapan<br />
aokazi ii naꞌiki imiꞌi baaraꞌa.<br />
19 Ukauꞌan umako ipai pidan nao<br />
diꞌiti utomi napa-kida kizi ĩdyaun<br />
õtomi napa-kida nii dauꞌu. Uchikaawunuu<br />
ĩdyaun õDaru uu idaꞌan,<br />
naꞌiki õgaru uDani uu idaꞌan naꞌiki<br />
Kai manaꞌo Doro naa uu idaꞌan.<br />
20 Utomi napa-kida õpida nan nao,<br />
ĩizoꞌati kizi kai manai man ipai<br />
Mat<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MATTHEW 28<br />
86<br />
wuruꞌu õpara da nuz õ dyuu daniaz<br />
uizoꞌa tin. Naꞌiki mishi, kari kaonanuꞌo<br />
nii õgaru utuma, atii diꞌo raz<br />
ama zada ikodan diꞌiti patokon.”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
87<br />
Mark<br />
Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai<br />
Mark<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita Mark saadanii. Jesus mawakan naꞌiki ukadishitan dono<br />
pamawaka-kizi iki, paꞌinaꞌo zii Mark uruu dono. Apostle Peter minaudaꞌuitapauzonii<br />
uruu pakakuwaatinan dono. Wuruꞌu Mark saadaniaz, Peter<br />
tukapanii naꞌiki uabatanii kida Jesus diꞌiki. Rome ikiꞌo wuruꞌu usaadanuz<br />
pakaaritan mishidainao Gentilenao atiꞌo, patakaꞌuta-kariwainaouz.<br />
Dobata Mark saadan Jesus shaꞌapatanii kida dauꞌan, naꞌiki utominapakidan<br />
dauꞌu pidannao kapam. Karikaonan daꞌi Mark dakotauzon Jesus<br />
Tiichaa kii.<br />
Kiwiitapa, pakaaritan idaꞌa, Mark kowaadan Jesus uruu Tominkaru<br />
dani. Udaunaꞌan ukowaadan naꞌapam Jesus shaꞌapatan umanawun kidaꞌo<br />
aimaakan diꞌitinapa-kinai, aonaꞌo turuu pidan shaꞌapatan, soo Tominkaru<br />
paꞌan. Naꞌiki ukowaadan Jesus, uruu Jewnao zaudapauzoniaz kazannaataꞌo<br />
niꞌoraz paugaru. Uruu Jewnao dakotaniaz Messiah kii Hebrew paradan<br />
idaꞌan; Greek paradan idaꞌan udakota-kao Christ kii. Naꞌiki Jesus dakotan<br />
paugaru Daonaiora Aokazi Ikiꞌo a kii, utukapa-kidan Tominkaru wuruꞌu<br />
dyuudaꞌoraz paugaru aokazi iki. Naꞌiki utukapa-kida mishiꞌo pidan paugaru,<br />
naꞌiki Tominkaru kapam.<br />
Mark kowaada kapam naꞌapam pidannao shaꞌapatinan, oo naꞌapam<br />
ĩkian Jesus kuwaa naꞌiki ushaꞌapatanii kida dauꞌan. Mark saadan pakaaritan,<br />
utukapa-kidaꞌazon idi mishi Jesus aipan ipai pidannao (Jewnao naꞌiki<br />
Gentilenao) tominpan paꞌidiꞌiki. Uaipan pidannao aitapan, pidan tominpaꞌo<br />
Jesus diꞌiki, umashaapan nii kaimanaaka Jesus tuma, naꞌiki ubaokopatan<br />
nii panyukunuu Jesus tuma.<br />
Kainaꞌa Mark dauꞌu kidaꞌo kowaada-kao Tominkaru Paradan (<strong>New</strong><br />
Testament) idaꞌa. Panaadon udakota-kao John Mark kii. (Puawunuuta Acts<br />
12:12, 25 idaꞌa; Acts 13:5, 13 idaꞌa; Acts 15:37-39 idaꞌa; Colossians 4:10<br />
idaꞌa; 2 Timothy 4:11 idaꞌa; Philemon 1:24 idaꞌa.) Iriba pidan zauda-kidan<br />
Mark wuruꞌu dakota-kariwaiz paꞌinaꞌo pidan nii Mark 14:51-52 idaꞌaꞌoraz.<br />
a Daonaiora Aokazi Ikiꞌo: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naadakinao<br />
diꞌii.<br />
87<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 1<br />
88<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Jesus sakadan pakaudinan . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-13<br />
Jesus kaudinan Galilee Baara ii aka . . . . . . . . . 1:14—9:50<br />
Jesus kaudinaanan pamakopan dono Jerusalem iti . . . . 10:1-52<br />
Jesus shaꞌapatanii kida pazowii-kao uaꞌii . . . . . . .11:1—14:42<br />
Jesus zaamata-kao, naꞌiki uzowii-kao . . . . . . . . 14:43—15:47<br />
Jesus kadishitan pamawaka-kizi iki,<br />
naꞌiki uaidinan pidannao ati . . . . . . . . . . . . . . 16:1-19<br />
John Chikaawunuupauzo kaudinkizi<br />
dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 3:1-2; Luke 3:1-18;<br />
John 1:19-28)<br />
1 1 Diꞌi Kai manaꞌo Kuwai sakadi<br />
nan Tomin karu Dani Jesus<br />
Christ dauaꞌo. 2 Usaa din pan prophet<br />
Isaiah kaari tan kawanaꞌati:<br />
“Tomin karu kian,<br />
‘Õdyuu dan nii kaku waa paꞌo<br />
nii puꞌuaꞌati,<br />
saa baaꞌo nii dunapo puꞌati.’<br />
3 Kai naꞌaꞌo nii pidan kada koinpan<br />
diiwa,<br />
mapidan takaꞌo ama zada ii<br />
aka:<br />
‘Putoma dunapo Nao ba nai ati,<br />
pusaa baa saki tapa uchiꞌika<br />
kizi nii!’ ”<br />
4 Mishi John Chikaa wunuupauzo<br />
aidi nan mapidan takaꞌo<br />
ama zada ii, kari kao nan ukadakotinan<br />
chikaa wunuin-karu dauꞌu.<br />
“Utanawa tinaꞌa naa uꞌoian ai naꞌiki<br />
uchikaa wunui naꞌa naa. Uruu Tominkaru<br />
mainaa ba tan nii uꞌoian,” ukian<br />
pidan nao ati. 5 Iriba pidan nao<br />
Judea Baara anai nao naꞌiki donoi<br />
Jeru salem iki kidaꞌo waꞌatin ĩabatapaꞌa<br />
nan John kuwaa. Ĩkowaa dan<br />
paꞌoian kida, naꞌiki John chikaawunuuan<br />
ĩdyaun Jordan Waꞌo<br />
ii. 6 Ukami chan toma-kao camel<br />
idi idiꞌo, kai naꞌa kapam uzadawu<br />
wuzada-kari wai madai, naꞌiki<br />
uwanyuku nuu nii manoru nao b<br />
naꞌiki maaba.<br />
7 Aizii John kian pidan nao<br />
ati, “Pidan waꞌati paꞌo õdawuꞌati<br />
kai naꞌiki, uruu powaꞌaꞌo zii<br />
umana wunun õꞌai. Aonaa õturuan<br />
õbuzuu tan udaz kidi zunaa. c<br />
8 Õchikaa wu nuuan unao wunu idi,<br />
mazan uruu, uchikaa wunuuan nii<br />
paꞌan unao Kai manaꞌo Doro naa idi.”<br />
Jesus Chikaawunuu-kao naꞌiki<br />
utiwaa-kidapa-kao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 3:13—4:11;<br />
Luke 3:21, 22; 4:1-13)<br />
9 Aonaa utomu nuꞌikin Jesus kaawan<br />
dau naꞌan Nazareth iki, Galilee<br />
Baara iaꞌo raz wii zai. Naꞌapain John<br />
b 1:6 manorunao: oo chiwao, iribaꞌo raz ĩmashaa pan. c 1:7 Poi torui kaudin-kizi<br />
wuruꞌu ubuzuu ta nuz panao ba naa daz kidi zunaa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
89<br />
MARK 1<br />
ukowaa daꞌa nan naa Kai manaꞌo<br />
Kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo. 15 Ukian<br />
pidan nao ati, “Aizii kamoo mishiinan<br />
kaawaꞌa zon naa, Tomin karu<br />
Nao ba nai-tinan mao napa taꞌa naa.<br />
Utanawa tinaꞌa naa uꞌoian ai kida<br />
naꞌiki umishida wuruꞌu Kai manaꞌoraz<br />
Kuwai.”<br />
Mark<br />
Kaimanaꞌo Doronaa kaawan<br />
Jesus idaꞌati orid kawan (1:9-11)<br />
chikaa wunuuan uruu Jordan Waꞌo<br />
ii. 10 Jesus kodi tan dau naꞌan wunu<br />
diꞌiki, sariapa utuka pan aokazi<br />
daꞌata-kao, naꞌiki Kai manaꞌo Doronaa<br />
waꞌatin uꞌidaꞌati orid kawan.<br />
11 Parada-karu kian aokazi iki,<br />
“Pugaru mishi õdani õmarai napanii;<br />
kai man mana wun õnyuku nuu<br />
puꞌati.”<br />
12 Udaunaꞌan Kai manaꞌo Doronaa<br />
dyuu daꞌa kan naa umakon<br />
mapidan takaꞌo ama zada diꞌiti.<br />
13 Naꞌii umashaa pan toꞌora kidaꞌo<br />
aimaa kan nao bii an 40 kamoo. Naꞌii<br />
Satan tiwau tan pata nawa tan uruu<br />
oiaꞌo diꞌiti, mazan angel nao kaa wan<br />
idi uꞌidaꞌati, ĩkamin kaꞌu tan naazu.<br />
Jesus kaawan ukowaadaꞌanan<br />
Kaimanaꞌo Kuwai<br />
(Mat<strong>the</strong>w 4:12-22; Luke 4:14-15; 5:1-11)<br />
14 John taraa-kao dau naꞌan,<br />
Jesus makon Galilee Baara iti,<br />
Kopautapauzonao daꞌanan Jesus<br />
16 Jesus mako paa nan puꞌu maonapa<br />
Galilee Kari shiiz dano mata,<br />
utukapa dyaꞌu tam kopauta pauzo nao,<br />
Simon paꞌina wuzu Andrew tuma.<br />
Ĩzaa maa pan kopau pasai ron idaꞌan<br />
karishii baoko iki. 17 Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Uwaꞌati õtuma õtomi napa-kida kizi<br />
unao uzaa maa pan dauꞌu pidan nao.”<br />
18 Sariapa ĩwaꞌa kaꞌa kan pasai ron kida<br />
naꞌiki ĩdaꞌa naꞌa kan naa uruu.<br />
19 Naꞌikiꞌo udoba taꞌa kan, sariapa<br />
utuka pan dyaꞌu tam pidan nao koshan,<br />
James naꞌiki John, ĩnao Zebedee dainao.<br />
Ĩmin ziiwa tan pasai ron kida<br />
pakana wan zoꞌo. 20 Sariapa Jesus<br />
dapa dan ĩdyaun paminau daꞌu nao nii.<br />
Uruꞌu naa ĩwaꞌa kaꞌa kan naa padaru<br />
Zebedeez kanawa zoꞌii poi torui nao<br />
tuma, ĩmakoꞌo kan naa Jesus tuma.<br />
Maꞌozakaꞌo idaꞌan Jesus<br />
tominapatin-kidan pidannao<br />
(Luke 4:31-37)<br />
21 Uruu dau naꞌan Jesus kaa wan<br />
Caper naum iti patomi napa-kidanii<br />
nao tuma. Naꞌiki Sookapa-karu<br />
Kamoon donoꞌo naa, Jesus makon<br />
syna gogue d iti. Naꞌiaꞌa naa ukaki-<br />
d 1:21 synagogue: kabaun Jew nao baoko pai napa-kizi. Putukapa kaa rita tokon ii,<br />
Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 1<br />
90<br />
nao pan pidan nao. 22 Pidan nao<br />
abata pai naouz uruu, tuu kii ĩdiꞌitinpan<br />
upara dan dauꞌu, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan utomi napa tin-kidan idi<br />
ĩdyaun paaita pan idaꞌan paꞌan,<br />
aonaa wunao kawan maniꞌi tiichaapauzo<br />
naouz Moses kaki naori dauꞌu.<br />
23 Upuꞌu pidan, oiaꞌo doro nai<br />
zaama tapa nii moro tan syna gogue<br />
nazo iti, sariapa ukadako naakan.<br />
24 Ukian, “Jesus, Nazareth<br />
san, kanom dii pushaꞌ apa taꞌa zon<br />
watuma? Puwaꞌa tin pumainaaba<br />
taꞌa zon shaꞌa waunao?<br />
Õai ta pa nii pugaru Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo puwaꞌa tin.”<br />
25 Sariapa Jesus mashaa tan<br />
oiaꞌo doro nai, ukian, “Puma shaada<br />
naꞌiki puko dita wuru aiaꞌa pidanaz.”<br />
26 Sariapa wuruꞌu oiaꞌo doro naiz<br />
ziiau tapa nuzu naꞌiki ukada koꞌokan<br />
diiwa kapam, uruu mazan<br />
usoꞌotinaꞌa kan naa uꞌidiꞌiki.<br />
27 Uruu dau naꞌan tuu kii manawun<br />
pidan nao diꞌitin pan. Naꞌiki<br />
ĩpishau taa kan paꞌati aaka kida,<br />
“Shaꞌa paꞌo ram kaduz kaki nao riꞌi<br />
naa wuruꞌu? Paꞌinaꞌo raꞌa naa kakinao<br />
wapa-karu aonaꞌo waaba tau zon?<br />
Diꞌo raꞌa pidan para di nan pamaꞌoza<br />
kan idaꞌan, atii oiaꞌo doro nai nao<br />
izoꞌati zii upara dan.”<br />
28 Uruu idi kadiman ukau namanaata-kao<br />
ipai wii zai nao kawanaꞌati<br />
Galilee Baara ii aka.<br />
Jesus kakudan pidannao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 8:14-17; Luke 4:38-41)<br />
29 Jesus ipaian dau naꞌan<br />
pachoo chii pan syna gogue ii,<br />
naꞌiki ukodi tan paminau daꞌu nao<br />
tuma. Ĩmakon sariapa Simon naꞌiki<br />
Andrew dapu iti, James naꞌiki John<br />
makoꞌo kapam ĩtuma.<br />
30 Uruu dono Simon imauzo<br />
karinaꞌo, tuu kii omada wiichan<br />
pakari naan idi, aonaa turuu okadishi<br />
tan. Aizii Jesus kaa wan puꞌu<br />
naꞌiti, sariapa ĩkowaa dan okarinaan<br />
uꞌati. 31 Jesus makon oꞌidiꞌiti,<br />
sariapa uzaama ta nuzo pakaꞌu kadu<br />
iki naꞌiki ukadi shita-kida nuzo. Uruꞌu<br />
naa okaku daꞌa kan, udaunaꞌan otaan<br />
naa ĩwanyuku nuu nii.<br />
32 Uruu wachuu pu nin, kamoo<br />
tipi tan dau naꞌan, pidan nao kaawakidan<br />
Jesus idaꞌati, ipai kari nai nao<br />
naꞌiki oiaꞌo doro nai nao zaamatapa<br />
nii nao kida kapam. 33 Ipai<br />
naꞌii san nao kasa baꞌu kinan kida<br />
kabaun paniba zoota an. 34 Uruu<br />
dono Jesus kaku dan iriba kari nainao<br />
naꞌiki iriba ukodita-kidan oiaꞌo<br />
doro nai nao pidan nao ai kapam.<br />
Aonaa utaapa dan oiaꞌo doro nai nao<br />
para dan, ushaꞌapa num kauꞌan ĩaitapan<br />
idi uruu.<br />
Jesus kakinaopan Galilee Baara ii<br />
(Luke 4:42-44)<br />
35 Baꞌo ran kamoo wakan kanaanin,<br />
Jesus kodi tan kabaun iki.<br />
Umakon pabaꞌo ran tin wii zai iki<br />
mapidan takaꞌo ama zada iti, naꞌiaꞌa<br />
naa utoriin pan. 36 Simon naꞌiki<br />
uminau daꞌu nao, ĩdawata pan naa<br />
uruu, 37 atii ĩikoda nuzu. Ĩkian uꞌati,<br />
“Ipai pidan nao dawata pan pugaru.”<br />
38 Jesus kian ĩꞌati, “Wamako<br />
baꞌo ran wii zai kida diꞌiti. Naꞌii<br />
akaꞌo nii õkaki nao pan, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan naꞌa paꞌo dauꞌa tiꞌo õwaꞌa tin<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
91<br />
MARK 1, 2<br />
daꞌatiꞌi.” 39 Uruu idi Jesus chiꞌika pan<br />
ipai Galilee Baara an kidaꞌo wii zai<br />
kawanaꞌati, ukaku waapa tinan ipai<br />
syna gogue kida kawanaꞌati, naꞌiki<br />
ukodita-kidan ipai oiaꞌo doro nai nao<br />
pidan nao ai kida.<br />
Jesus kakudan pidan powaa iti<br />
(Mat<strong>the</strong>w 8:1-4; Luke 5:12-16)<br />
40 Pidan kaa wan Jesus idaꞌati<br />
baia tinaꞌo kicha naꞌ iki-kiaꞌo bishoi e<br />
idi. Ukodoruꞌu kan ukanaapu<br />
itinapu, tuu kiaꞌo idaꞌan upishaan,<br />
uai pan Jesus kamin kaꞌu tan<br />
paugaru. Ukian, “Punyuku nuu<br />
naꞌa pan an, pusaa baa wuruꞌu<br />
õkabi shopa nuz.”<br />
41 Jesus kashaꞌora-kida uruu<br />
naꞌiki upisha ta nuzu pakaꞌu idi,<br />
“Oo, naꞌapa mishi õnyuku nuu,<br />
õkamin kaꞌu tan nii pugaru.” Naꞌiki<br />
ukian, “Pusaa bain powaa iti<br />
koshan!” 42 Sariapa mishi umada<br />
saabai naꞌa kan. 43 Udaunaꞌan Jesus<br />
kaki nao waꞌa kan naa uruu, udyuudaꞌa<br />
kan naa kapamazu. 44 Upuꞌu<br />
ukian uꞌati, “Puabata, aonaa<br />
paꞌi puko waa daꞌa naꞌa pidan ati.<br />
Mazan pumako sariapa faadaa<br />
diꞌiti utukapa kizi pusaa baa-kao.<br />
Naꞌapain putaaꞌa naa uzai nao<br />
faadaa ati, uzowii kiziꞌi naa ĩdyaun<br />
kawao dapa-kizai paawa ii, Moses<br />
kaki naori kawanaꞌati, f naꞌiki pidannao<br />
tukapa kizi mishi kai manaꞌa<br />
naa pusaa baa-kao.”<br />
45 Uruꞌu naa mazan pidan<br />
makoꞌo kan naa, naꞌiki ukakuwaa<br />
pan ipai ama zada kawanaꞌati<br />
naꞌa pam pasaa baa-kao dauꞌu. Kuwai<br />
abata-kao idiꞌi naa ipai wii zai kida<br />
kawanaꞌati, aonaꞌa naa Jesus kaꞌiitan<br />
paꞌai dinan wii zai kida diꞌiti.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan uai tapa nii<br />
iribaꞌo nii mana wun pidan nao<br />
zauda pan paugaru naꞌii. Unaꞌi akapan<br />
naa umashaa pan mapidan takaꞌo<br />
ama zada diꞌii. Naꞌitiꞌi naa pidan nao<br />
makon uꞌidiꞌiti ipai Galilee Baara<br />
iki kida.<br />
Jesus chiꞌika-kidan<br />
machiꞌikakaꞌo pidan<br />
(Mat<strong>the</strong>w 9:1-8; Luke 5:17-26)<br />
2 1 Jesus kiwan powaꞌa iti<br />
Caper naum iti. Aonaa zii<br />
kamoo doba tan iriba, udaunaꞌan,<br />
uunamu naa abata-kao kai naꞌa uruu<br />
pasooka pauzo-kizi kabaun diꞌii.<br />
2 Uruu idi iriba pidan nao bao kopatinan<br />
uꞌidaꞌati, paida kabaun nazoo,<br />
atii paniba ii aka. Jesus kowaa dautan<br />
puꞌu Kai manaꞌo Kuwai ĩꞌati,<br />
3 uruꞌu naa 4 pidan nao kaawa-kidan<br />
machiꞌika kaꞌo pidan Jesus idaꞌati,<br />
ĩaipan ukakuda nuzu. 4 Mazan<br />
pidan nao iriban idi aonaa ĩaita pan<br />
naꞌa pam pamorota-kidan uruu Jesus<br />
diꞌiti. Uruu idi ĩbadaka tan kabaun<br />
zowauꞌu, naꞌikiꞌi naa ĩmorota-kidan<br />
wuruꞌu machiꞌika kaꞌo raz pawashatinapa-kizi<br />
baara an.<br />
5 Jesus tuka pan idi mishi<br />
ĩmishi dan tuu kii mana wun, ukian<br />
machiꞌika kaꞌo ati, “Õdani, puꞌoian<br />
mai naa ba taꞌaka-kaoaꞌa naa.”<br />
Mark<br />
e 1:40 kichanaꞌiki-kiaꞌo bishoi: aonaꞌo ukasara naa nii, tuzuin baꞌo kapam baꞌo ran<br />
pidan diꞌiti. Putukapa kaa rita tokon ii Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. f 1:44 Leviticus<br />
14:1-18<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 2<br />
92<br />
machiꞌikakaꞌo pidan toka-kida-kao Jesus idaꞌati (2:4)<br />
6 Naꞌaꞌo kapam tiichaa pauzonao<br />
Moses kaki naori dauꞌu ĩbiiꞌi<br />
ĩsaka nata pan. Sariapa ĩdiꞌitin pan.<br />
7 “Kan dii nii upara dan kaika paꞌa?<br />
Uwazoo ta paꞌa zon Tomin karu<br />
papara dan idaꞌan! Soo bau daꞌapa<br />
Tomin karu turuaꞌo umainaa ba tan<br />
pidan oian.”<br />
8 Jesus aitapa naꞌa pam ĩdiꞌitinpan,<br />
uruu idi ukian ĩꞌati, “Kan dii<br />
nii udiꞌitin pan õdauꞌu kaika paꞌa?<br />
9 Naꞌiaꞌo ram mashaꞌa pan naa:<br />
‘ipai puꞌoian mainaa bata-kao’ kii,<br />
oo ‘pukadi shita naꞌiki puchiꞌika’<br />
kii?<br />
10 “Ukauꞌan, õai dan nii uꞌati<br />
naꞌa pam Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
kai naꞌa umaꞌo za kan daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa, turuu umainaa ba tan oiikaru<br />
kida.” Uruꞌu naa ukiaꞌa kan<br />
machiꞌika kaꞌo pidan ati, 11 “Õkian<br />
puꞌati, pukadi shita, puzaa mata<br />
puwasha tinapa-kizi, naꞌiki pukiwaꞌa<br />
naa pudapu iti.”<br />
12 Ipai awunuu ta pai nao<br />
awun zaꞌa, machiꞌika kaꞌo pidan<br />
kadishi taꞌa kan, uzaama taꞌakan<br />
pawasha tinapa-kizi, naꞌiki<br />
ukiwaꞌa kan naa padapu iti. Tuu kii<br />
ĩdiꞌitin pan naꞌiki ĩkonau kii-kidan<br />
Tomin karu. Ĩkian, “Mishiꞌo mishi<br />
Tomin karu umana wunun! Aonaa<br />
watuka pau zon aimaa kan shaꞌa patakao<br />
kaika paꞌa!”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
93<br />
MARK 2<br />
machiꞌikakaꞌo pidan<br />
kadishitaꞌakan naa<br />
naꞌiki unaꞌakan naa<br />
pawashatinapakizi<br />
(2:11)<br />
Jesus dapadan Levi<br />
(Mat<strong>the</strong>w 9:9-13; Luke 5:27-32)<br />
13 Jesus makon koshan Galilee<br />
Kari shiiz danoma iti. Iriba pidan nao<br />
kaa wan uꞌidiꞌiti, naꞌiki ukaki nao pan<br />
ĩdyaun. 14 Udaunaꞌan udobata pan<br />
puꞌu utukapa Levi, Alphaeus dani,<br />
zaa maa pauzo tax puraatan naa, g<br />
saka nata pan pakau din-kizi kabaun<br />
nazo ii. Jesus kian uꞌati, “Puwaꞌati<br />
õtuma.” Levi kadishi taꞌa kan udaꞌanaꞌa<br />
kan naazu.<br />
15 Aizii Jesus aroo pan donoꞌo<br />
naa Levi dapu ii patomi napa-kidanii<br />
nao tuma, iriba zaa maa pauzo nao<br />
tax puraatan naa naꞌiki baꞌo ran<br />
oiai nao pidan nao daꞌan pan Jesus.<br />
Naꞌii ĩaroo pan utuma kapam.<br />
16 Naꞌaꞌo kapam ĩbiiꞌi tiichaapauzo<br />
nao Moses kaki naori dauꞌu,<br />
zaama tin painaouz Pharisee nao h<br />
diꞌiti. Ĩtuka pan idi uaroo pan<br />
wunao tumaꞌa oiai naouz pidannao,<br />
naꞌiki zaa maa pauzo naouz tax<br />
puraatan naa, sariapa ĩpishaan<br />
utomi napa-kida nii nao, “Kan dii<br />
nii Jesus aroo pan kaika pai nao<br />
pidan nao tumaꞌa?”<br />
17 Jesus abata naꞌa pam ĩkian,<br />
naꞌiki ukian ĩꞌati, “Ziwuꞌo pidan,<br />
aonaa uai pan daaka taa, soo<br />
karinaꞌo. Õwaꞌa tin aonaa õdapadaꞌa<br />
nan mani kai manai nao, mazan<br />
õdapa daꞌa nan oiai nao paꞌan.”<br />
Sanadinapa-karu<br />
(Mat<strong>the</strong>w 9:14-17; Luke 5:33-39)<br />
18 Bauka pai man John Chikaawunuu<br />
pauzo kaki nao pauzo nii nao<br />
naꞌiki Pharisee nao sana din pan. i<br />
Pidan nao pishaan Jesus, “Kan dii<br />
nii wunao sana din pa nuꞌu, mazan<br />
putomi napa-kida nii nao aonaa<br />
ĩsana din pan?”<br />
19 Jesus kian, “Turuu uaita pan<br />
dapada-kari wai nao kiwan maa roopaka-daun,<br />
mazi daꞌo aroapa-kizi<br />
iki? Aonaa! Mazi daꞌo naꞌan puꞌu<br />
mana wun ĩtuma aonaꞌo nii ĩmaaroapa<br />
kan. 20 Mazan kamoo kaa wan<br />
nii, uruu mazi daꞌo naꞌaka-kao<br />
Mark<br />
g 2:14 zaamaapauzo tax puraatannaa: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. h 2:16 Pharisee: Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. i 2:18 sanadinpan: Uruu zamazi din-karu.<br />
Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 2, 3<br />
94<br />
niꞌi naa ĩꞌai. Naꞌapai niꞌo nii paꞌan<br />
ĩsana din pan.<br />
21 “Aonaa naꞌiaꞌo ram pidan<br />
zimin do tan pakami chan zaam<br />
paꞌinaꞌo kamicha idin idi, uchikaakao<br />
dono sari aa paꞌo nii paꞌinaꞌo<br />
kuzuu ta nuzu powaꞌa zii mana wun.<br />
22 Aonaa paꞌinaꞌo toma-kari wai<br />
riwu nii pai dauzo-kao kai wapa-kariwaiꞌi<br />
naa riwu nii kin naa j zoꞌiti.<br />
Upaida-kao an uzoꞌiti, riwu nii kataman<br />
dono, sari aa paꞌo nii riwu nii<br />
tadaꞌo ka nuzu naꞌiki uwaku di nan<br />
nii, ukin naa aonaꞌo niꞌi naa ukaiwaa-kao<br />
powaꞌa kapam. Uruu idi<br />
paꞌinaꞌo riwu nii toma-kao an,<br />
paꞌinaꞌo nii ukin naa toma-kao<br />
kapam.”<br />
Sookapa-karu Kamoon naobanaa<br />
(Mat<strong>the</strong>w 12:1-8; Luke 6:1-5)<br />
23 Jesus dobata pan zakapu<br />
zoꞌan Sookapa-karu Kamoon dono.<br />
Utomi napa-kida nii nao mako paa nan<br />
puꞌu utuma, ĩkarao waa nan paoribai<br />
wheat aka ĩnika paa nan naazu.<br />
24 Naꞌaꞌo Pharisee nao ĩtuma. Sariapa<br />
ĩkian Jesus ati, “Putukapa, putominapa-kida<br />
nii nao, aonaa ĩizoꞌa tin<br />
mani wakaki naori naa wuruꞌu ĩshaꞌapata<br />
nuz kaika paꞌo raꞌa Sookapa-karu<br />
Kamoon dono.” k<br />
25 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />
“Aonaa mooko utuka pau zon kaa rita<br />
idaꞌaꞌo raz usaa din pan kanom King<br />
David shaꞌapa tauzo nii, tawuruꞌu<br />
uzama zin donoꞌo raz paminaudaꞌu<br />
nao tuma? 26 David moro tan<br />
Tomin karu Dapu iti, naꞌiki unikan<br />
bread taa-kari waiz Tomin karu ati.<br />
Faadaa Abiathar kazowau tapan<br />
donoꞌo Tomin karu Dapu, wuruꞌu<br />
ĩnaꞌa pai napa nuz. Wakaki naori naa<br />
kiau zon puꞌu soo faadaa naouꞌo nii<br />
nika wuruꞌu breadiz. Mazan David<br />
upuꞌu unika nuz naꞌiki utaa kapamaz<br />
paminau daꞌu nao ati.”<br />
27 Udaunaꞌan powaꞌa zii ukian<br />
ĩꞌati, “Sookapa-karu Kamoon<br />
toma-kao pidan atiꞌo, aonaa pidan<br />
toma-kao Sookapa-karu Kamoon<br />
ati. 28 Ukauꞌan Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo, uruu Sookapa-karu Kamoon<br />
Nao ba naa paꞌan.”<br />
Pidan aonaꞌo ukaꞌu kaimanan<br />
(Mat<strong>the</strong>w 12:9-14; Luke 6:6-11)<br />
3 1 Jesus makon naa powaa iti<br />
syna gogue iti, naꞌiaꞌo pidan<br />
aonaꞌo kanom ushaꞌapa tan pakaꞌu<br />
mawa kan idi. 2 Naꞌaꞌo pidan nao<br />
Pharisee nao biiꞌi, ĩaipan patuka pan<br />
Jesus shaꞌapa tan panaꞌi tiꞌo aimaakan<br />
pakaki nao ri naa ai. Uruu idi<br />
ĩaipan naa patuka pan ukaku dan<br />
nii mani wuruꞌu pidanaz Sookapakaru<br />
Kamoon dono oo aonaa. 3 Jesus<br />
kian wuru atiꞌi pidanaz aonaꞌo raz<br />
ukaꞌu kai manan, “Puwaꞌati daꞌatiꞌi<br />
pidan nao kanaapu ati.” 4 Udaunaꞌan<br />
Jesus pishaan pidan nao kaikapaꞌa:<br />
“Naꞌapa dii kakinao rii aipan<br />
washaꞌapa tinan Sookapa-karu<br />
Kamoon dono? Wakamin kaꞌuta oo<br />
wapata kaꞌuta wairiban? Wakakuda<br />
oo wazowii pidan?” Mazan aonaa<br />
j 2:22 riwunii kinnaa: wine kin naa. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapan<br />
naada-kinao diꞌii. k 2:24 Pharisee nao ati, Jesus tomi napa-kida nii nao kau di nan<br />
wuruꞌu ĩkaraoda nuz wheat aka kida Sookapa-karu Kamoon dono.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
95<br />
MARK 3<br />
kari kao nan ĩdakoꞌa tin upara dan.<br />
5 Uruu idi Jesus toꞌoran, uawunuuda<br />
naan ĩꞌati. Unaꞌa pan puꞌu tuu kii<br />
ukashaꞌora-kidan ĩdyaun, ĩkashadamikin<br />
puꞌu. Uruu dau naꞌan ukian<br />
pidan ati, “Putu nuuta puanoba.”<br />
Utunuu taꞌaka nuzu, sariapa ukaꞌu<br />
saabai naꞌa kan. 6 Uruu idiꞌi naa<br />
Pharisee nao makoꞌo kan naa synagogue<br />
iki, ĩmiiti nii pan Herod<br />
pidanan nao tuma, naꞌiki ĩbao kopatan<br />
padiꞌitin pan ĩaipan pazowian<br />
Jesus.<br />
Iribaꞌo pidannao karishii<br />
danomaꞌa ĩbaokopatinan<br />
7 Jesus makon patomi napakida<br />
nii nao tuma Galilee Kari shiiz<br />
danoma iti, naꞌiki iriba pidan nao<br />
daꞌan pan uruu naꞌiti. Ĩwaꞌa tin<br />
Galilee Baara iki, Judea Baara iki,<br />
8 naꞌiki Jeru salem iki kida. Naꞌiki<br />
baꞌo rai nao waꞌatin kida Idumea<br />
Baara iki, waoko itanpuꞌo raz Jordan<br />
Waꞌo ai baara iki, naꞌiki baꞌo rai nao<br />
Tyre naꞌiki Sidon Baara iki kida.<br />
Ipai wuruꞌu pidan nao kaawa nuz<br />
naꞌati ĩaba tan idiꞌo Jesus shaꞌapa tan<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan. 9 Pidannao<br />
iriban idi utuka pan, udyuu dan<br />
patomi napa-kida nii nao naꞌakan<br />
kanawa paꞌidaꞌati, aonaa uai pan<br />
pidan nao chaka tinan paꞌidaꞌati.<br />
10 Ushaꞌapa num kauꞌan ukaku dan<br />
dau naꞌan iriba kari nai nao pidannao,<br />
naꞌiki baꞌo rai nao dikin tinan<br />
ĩaipan papisha tan uruu. 11 Naꞌapainim<br />
kari kao nan pidan kai naꞌaꞌo<br />
oiaꞌo doro nai uꞌidaꞌa tuka pan Jesus,<br />
sariapa udorau taꞌa kan ukanaapu ati<br />
pakada koi nan tuma, ukian uꞌati,<br />
“Pugaru mishi, mishiꞌo Tomin karu<br />
Dani!”<br />
12 Mazan Jesus kaki nao wan<br />
oiaꞌo doro nai nao maꞌo za kaꞌo idaꞌan.<br />
Ukian, “Manaꞌa paꞌi ukowaa daꞌa naꞌa<br />
kanom kaduz wuruꞌu õgaruz.”<br />
Jesus zaamatan 12 pidannao<br />
patominapa-kidaniinao bii iki<br />
(Mat<strong>the</strong>w 10:1-4; Luke 6:12-16)<br />
13 Jesus makon naawazi paawa<br />
iti, naꞌikiꞌi naa udapa dan paꞌidaꞌati<br />
pidan nao paaiapa nii nao. Uruu idi<br />
ĩmakon uꞌidiꞌiti. 14 Ĩbii ikiꞌi naa<br />
uzaama tan 12 pidan nao. Udakotan<br />
ĩdyaun apostle nao l nii. Jesus<br />
kian pazaa ma ta nii nao ati, “Õzaamatan<br />
unao mashaa paꞌo nii õtuma.<br />
Õdyuu dan nii unao kaku waapatinaꞌo<br />
nii kai manaꞌo parada-karu<br />
dauꞌu, 15 naꞌiki õtaan nii umaꞌo zakakinaa<br />
nii uwaata-kinaa nii oiaꞌo<br />
doro nai nao.”<br />
16 Kaika paꞌo ĩꞌuu kida wuruꞌu<br />
12 uzaama ta nii naouz: Simon<br />
(Jesus kaꞌuu taniazu Peter kii),<br />
17 James naꞌiki John, Zebedee<br />
dai nao (Jesus kaꞌuu tan ĩdyaun<br />
Boan erges kii, “Toroa naru kawanuinao”<br />
kiaꞌo wuruꞌu ĩdakota-kaoaz),<br />
18 Andrew, Philip, Bartho lo mew,<br />
Mat <strong>the</strong>w, Thomas, James Alphaeus<br />
daniz, Thaddeus, Simon uruu<br />
zaama tin pauzoz pidan nao diꞌiti,<br />
tiwau tauzo naouz pawaa tan<br />
Roman nao, 19 naꞌiki Judas Iscariot,<br />
kaaka paꞌo raz Jesus.<br />
Mark<br />
l 3:14 apostlenao: dyuuda-kari wai kaku waa paꞌa nan Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 3, 4<br />
96<br />
Pidannao kian kainaꞌa oiaꞌo<br />
doronainao zowaunaa Jesus idaꞌa<br />
(Mat<strong>the</strong>w 12:22-32;<br />
Luke 11:14-23; 12:10)<br />
20 Udaunaꞌan Jesus kiwan<br />
pasooka pauzo-kizi kabaun itiꞌi<br />
naa. Naꞌii iriba pidan nao kasabaꞌu<br />
kinan uꞌidaꞌati koshan; uruu<br />
idi Jesus, patomi napa-kida nii nao<br />
tuma, aonaꞌa naa ĩaita pan naꞌa pam<br />
panikan pawanyuku nuu.<br />
21 Uiriban nao aba tan idi<br />
uunamu naa, sariapa ĩmakon ĩnaꞌana<br />
nuzu, “Madoro nai taꞌa naa uruu,<br />
padiꞌitin pan idi tuu kii!” pidan nao<br />
kian idi.<br />
22 Tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />
dauꞌu, waꞌatii nao Jeru salem<br />
iki, kian, “Kai naꞌa Beel zebul m<br />
uꞌidaꞌa, oiaꞌo doro nai nao nao ba naaz,<br />
uruu taaꞌo raz pamaꞌo za kan uꞌati,<br />
uwaata-kinaa nii oiaꞌo doro nai nao.”<br />
23 Jesus dapa dan pidan nao<br />
paꞌidaꞌati, upara dan ĩꞌati diꞌi tinapakinai<br />
kuwai idaꞌan, “Naꞌa pam nii<br />
mooko Satan kodita-kidan Satan?<br />
24 Aizii wii zai buu tinan an mani<br />
naꞌiki ĩmizaa taa kan paꞌati aaka,<br />
aonaꞌo nii ĩmashaa pan kai man.<br />
25 Pidan nao mashaa pai nao bau daꞌapaꞌo<br />
kabaun idaꞌa buu taaka pan an<br />
mani naꞌiki ĩmizaa taa kan paꞌatiaaka,<br />
aonaꞌo nii ĩmashaa pan<br />
kai man. 26 Ukauꞌan Satan tonaa zinaa<br />
mizaa taaka pan an paꞌati aaka,<br />
kato kon-tinaꞌo nii unao ba nai-tin pan.<br />
27 “Aonaa turuu pidan morotinan<br />
naꞌiki ukoida pan maꞌo za kaꞌo<br />
pidan dapu iki, soo udodoo-kao<br />
an kiwiin zii, udaunaꞌan turuu<br />
ushaꞌa pauz kida koidapa-kao.<br />
28 Õkowaa dan nii puꞌati turuu<br />
pidan nao shaꞌapata nii oii kidaꞌo raz<br />
soꞌota-kao ĩꞌai naꞌiki ipai wuruꞌu<br />
ĩdako miki tina nuz. 29 Mazan naꞌiaꞌoram<br />
pidan dakoo paꞌo raz Kai manaꞌo<br />
Doro naa, aonaꞌo nii uꞌoian soꞌotakao<br />
uꞌai, kari kao nanuꞌo nii uꞌoian<br />
naa.” 30 Jesus kian kaika paꞌa, pidannao<br />
kian idi, “Kai naꞌa oiaꞌo doro nai<br />
uꞌidaꞌa.”<br />
Jesus daro naꞌiki uꞌinawuzunao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 12:46-50; Luke 8:19-21)<br />
31 Udaunaꞌan Jesus daro naꞌiki<br />
uꞌina wuzu nao kaa wan, ĩnaꞌian<br />
paniba ii ĩkadi shita pan. Ĩdyuu dan<br />
papara dan uꞌidiꞌiti, ĩaipan uwaꞌatin<br />
paꞌidaꞌati. 32 Iribaꞌo pidan nao<br />
sakanata pai naouz udazaba an kian<br />
uꞌati, “Kai naꞌa pudaro, puꞌina wuzunao<br />
naꞌiki pudada koo nao paniba ii,<br />
ĩaipan pugaru.”<br />
33 Jesus dakoꞌa tin naꞌiki<br />
upishaan ĩdyaun, “Kanom õdaro<br />
nii? Kanom õꞌina wuzu nao nii?”<br />
34 Uawunuu pan padazaba ainao ati,<br />
“Dii õdaro naꞌiki õꞌina wuzu nao.<br />
35 Kanom shaꞌapa taꞌo Tomin karu<br />
aiapa nii, uruu õꞌina wuzu, õdadakoo,<br />
naꞌiki õdaro.”<br />
Pidan paopauzo dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 13:1-9; Luke 8:4-8)<br />
4 1 Jesus kaki nao pan koshan<br />
Galilee Kari shiiz danoma ii.<br />
Pidan nao iriban idi, Jesus pai-<br />
m 3:22 Beelzebul: baꞌo ran kaa rita idaꞌa udakota-kao Beel zebub kii. Uruu Satan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
97<br />
MARK 4<br />
dinan kanawa zoꞌiti, naꞌiaꞌa naa<br />
usaka nata pan. Kanawa mashaapan<br />
munapo zaa karishii danoma<br />
ai, naꞌiki iribai nao pidan nao ipai<br />
ĩkadi shita pan karishii dano mata<br />
kida.<br />
2 Jesus tomi napa tin-kidan<br />
pidan nao diꞌi tinapa-kinao kuwai<br />
kida idaꞌan. Ukian ĩꞌati, 3 “Aizii<br />
uabata! Kai naꞌa pidan makon<br />
upao win paꞌa nan. 4 Zakapu baara<br />
iaꞌa naa upara raan naa uudai<br />
kida. Baꞌo ran uudai kida waotan<br />
duna pota kari kao nan. Udaunaꞌan<br />
kotuꞌuz nao kaa wan naꞌiki ĩnikaꞌakan<br />
naa kidaz.<br />
5 “Baꞌo ran kida waotan kuba<br />
baara iti, kai naꞌaꞌo kapam<br />
masakau daꞌu imiꞌi upaawa an.<br />
Uruu idi kadiman uudai kida<br />
sodan. 6 Mazan udaunaꞌan kamoo<br />
wiichan tuu kii, sariapa uarada dan<br />
paꞌinaꞌo paori bai kida. Kadiman<br />
paori bai mawa kaꞌa kan, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan aonaa ĩishata baꞌu kida<br />
moro tan munapo imiꞌi kaꞌazo iti.<br />
7 “Naꞌiki baꞌo ran kida waotan<br />
kai wada-karu bii an. Soda<br />
padamata ĩdyaun, mazan aonaꞌa<br />
naa ĩkaa kan, kai wada-karu dikinidan<br />
idi ĩdyaun kamoo ai.<br />
8 “Mazan baꞌo ran kida waotan<br />
kai manaꞌo imiꞌi baara iti. Uruu<br />
idi uudai kida sodan naꞌiki ĩtuubarun<br />
atii ĩkaa kan: bau daꞌa paꞌo<br />
kaa kan uꞌaka 30, baꞌo ran 60,<br />
naꞌiki baꞌo ran aka 100.”<br />
9 Jesus kian, “Pukaki naon an<br />
puaba taꞌa naa kakinao rii!”<br />
Kanom niꞌo Jesus kaiwaan<br />
diꞌitinapa-kinai kuwai<br />
(Mat<strong>the</strong>w 13:10-17; Luke 8:9-10)<br />
10 Pidan nao kiwan dau naꞌan,<br />
Jesus waꞌa ki nan 12 patomi napakida<br />
nii nao tuma, naꞌaꞌo kapam<br />
bao koi nao utomi napa-kida niinao.<br />
Ĩaipan ukowaa dan paꞌati<br />
mashaꞌa pan naꞌo idaꞌan wuruꞌu diꞌitinapa-kinai<br />
kuwai kidaz. 11 Ukian<br />
ĩꞌati, “Õkai naa bata nii uꞌati wuruꞌu<br />
aonaꞌo raz ukowaa dauzo-kao, naꞌapam<br />
Tomin karu nao ba nai tapa-kao,<br />
mazan baꞌo rai nao ati õkaku waa pan<br />
nii soo diꞌi tinapa-kinai kuwai kida<br />
idaꞌan paꞌan. 12 Ukauꞌan,<br />
‘Ĩtuka pan nii kanom<br />
õshaꞌa pata nii,<br />
mazan aonaꞌo nii ĩaitapa nuz.<br />
Ĩaba tan nii õpara dan kida,<br />
mazan aonaꞌo nii<br />
ĩtaapa nuzu.<br />
Ĩaita pan an maniz, ĩtanawa tin<br />
mani Tomin karu diꞌiti,<br />
naꞌiki usoꞌo tan mani ĩꞌoian<br />
kida ĩꞌai.’ ” n<br />
Jesus kainaabatan wuruꞌu<br />
diꞌitinapa-kinai kuwaiz<br />
(Mat<strong>the</strong>w 13:18-23; Luke 8:11-15)<br />
13 Udaunaꞌan Jesus kian patominapa-kida<br />
nii nao ati, “Aonaan an<br />
uaita pan wuruꞌu diꞌo raꞌa diꞌi tinapakinai<br />
kuwai, naꞌa pam nii mooko<br />
uaita pan baꞌo ran diꞌi tinapa-kinai<br />
kuwai kida? 14 Pao pauzo pao wan kaimanaꞌo<br />
kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo.<br />
15 Pabiꞌi kida pidan naꞌapa wuru<br />
Mark<br />
n 4:12 Isaiah 6:9-10<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 4<br />
98<br />
kawanuꞌu uudai kida wao taꞌo raz dunapota;<br />
ĩaba tan puꞌaꞌa naa Kai manaꞌo<br />
Kuwai, Satan kaa waꞌa kan ĩꞌidaꞌati, ipai<br />
ukaza taꞌa kan ĩꞌai wuruꞌu kai manaꞌoraz<br />
kuwai paowa-kari waiz ĩꞌidaꞌa.<br />
16 “Bao koi nao pidan nao, ĩnao<br />
uudai kida kawa nuꞌo, wao taꞌo raz<br />
imiꞌi diꞌiti, kuba baara paawa anaꞌoraz.<br />
Ĩaba tan dono Kai manaꞌo Kuwai,<br />
konau kii ĩzaa mata nuzu, 17 mazan<br />
aonaa ĩtaa pan wuruꞌu kakinao rii<br />
kotuaꞌiki paꞌidaꞌa kida. Masakau daꞌu<br />
kari kao nan ĩtaapa nuzu. Naꞌa painim<br />
ĩshaꞌapa taꞌa zoo-kao an oo ĩpata kaꞌutaꞌa<br />
zoo-kao an Kai manaꞌo Kuwai<br />
dikin ii, sariapa ĩtanawa tinan<br />
powaa iti pamishi dan ai wuruꞌu<br />
kai manaꞌo raz kuwai.<br />
18 “Bao koi nao pidan nao, ĩnao<br />
uudai kida kawa nuꞌo, wao taꞌo raz<br />
kai wada-karu kida sako data. Ĩnao,<br />
ĩabata wuruꞌu kuwaiz, 19 mazan<br />
ĩdiꞌitin pan aimaa kan aiapa-kao<br />
dauꞌu, naꞌiki kashaꞌa pauzi-karu<br />
dauꞌu, naꞌiki ĩaipaa-biꞌian ipai pabiꞌinaaka<br />
sodi kidaꞌo aimaa kan. Uruu<br />
idi ĩmanyuku nuu tan naa wuruꞌu<br />
kuwaiz. Naꞌiki aonaꞌa naa ĩshaꞌapain<br />
pan kai man kuwai kawanaꞌati.<br />
20 “Mazan bao koi nao pidan nao,<br />
ĩnao uudai kida kawa nuꞌo wao taꞌoraz<br />
kai manaꞌo imiꞌi baara iti. Ĩabata<br />
wuruꞌu kuwaiz naꞌiki ĩmishida, tuukii<br />
ĩtaan panyuku nuu atiz. Ĩkaa kan<br />
bau daꞌa paꞌo aka 30, baꞌo ran 60,<br />
naꞌiki baꞌo ran 100 mana wun.”<br />
Lampa, boon waranu aꞌo<br />
(Luke 8:16-18)<br />
21 Udaunaꞌan Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Pidan suuan an lamp kabaun<br />
nazo ii, naꞌiam umuuda-kao, boon<br />
waranuꞌu oo bed waranu ii? Aonaa<br />
dokoꞌo mani umuuda-kao, aimaakan<br />
paawaꞌa? 22 Kanom dizin paꞌo<br />
utaapa-kao, naꞌaka-kao nii kanadaꞌo<br />
idaꞌati. Naꞌiki kanom taratapa-kariwai,<br />
daꞌata-kao niiz. 23 Pukaki naon<br />
an puaba taꞌa naa kakinao rii!”<br />
24 “Punyuku nuuapa pakawan<br />
puabata nii; punaꞌa pan an, uruu<br />
kawanaꞌa tiꞌo nii puaita pan. Naꞌiki<br />
powaꞌaꞌo nii zii mana wun puaitapan<br />
taa-kao. 25 Pidan zaama taꞌo<br />
õkaki naori, powaꞌaꞌo nii zii uaitapan<br />
taa-kao. Mazan pidan aonaꞌo raz<br />
uaba tan õkaki naori, aonaꞌo nii naꞌapainim<br />
uaita pan taa-kao.”<br />
Jesus kowaadan kuwai<br />
uudai sodan dauaꞌo<br />
26 Jesus kaki nao pan koshan,<br />
ukian, “Tomin karu Nao ba nai-tinan<br />
kaika paꞌo raꞌa. Wuru kawanuꞌu<br />
pidan pao wa nuz uudai pazaka pun<br />
ii. 27 Udaunaꞌan udaꞌa wun aiwakaꞌan,<br />
wakana dan puꞌu upokoda pan, mazan<br />
uudai sodan naa. Aonaa uaita pan<br />
naꞌa pam dii usodan. 28 Paai pan atiꞌo<br />
imiꞌi soda-kidan uudai, atii ukaakan.<br />
Kiwiin shomada sodiꞌo nii zii<br />
ukadu naa kodi tan atii udyau pain,<br />
udaunaꞌan ukaa kan. 29 Uꞌaka dyuuan<br />
donoꞌo naa, pidan duku tan naazu<br />
pasoo paran idi, ukamoon kaa wan<br />
idiꞌi naa.”<br />
Kuwai mustard uuda dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 13:31-32, 34;<br />
Luke 13:18-19)<br />
30 “Kanom kawa nuꞌo dii wuruꞌu<br />
Tomin karu Nao ba nai-tina nuz?”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
99<br />
MARK 4, 5<br />
Jesus kian. “Kanom kaduz diꞌitinapa-kinai<br />
kuwai mani turuu<br />
wakai waan wakowaada-kinaa<br />
niizu? 31 Kaika paꞌo wuruꞌu: Pidan<br />
pao wan papao riba mustard uuda<br />
imiꞌi diꞌiti, uruu duu so diꞌo ipai baꞌoran<br />
paori bai kida uuda ai. 32 Usodan<br />
donoꞌo naa powaꞌa zii utuu barun<br />
ipai paori bai paowa-kari waiz<br />
zakapu iaꞌo ai, naꞌiki ukawao dainan<br />
iriba. Uruu idi iriba kotuꞌuz<br />
toman pashimaka kida naꞌapain<br />
ĩdikin dinan uwara nuꞌu.”<br />
33 Jesus tomi napa-kidan pidannao<br />
soo diꞌi tinapa-kinai kuwai<br />
kida idaꞌan, wuru kida kawanuꞌu.<br />
Utomi napa-kidan ĩdyaun masakaudaꞌu<br />
ĩaita pan kawanaꞌati. 34 Aonaa<br />
naꞌa painim umakai waa kan<br />
diꞌi tinapa-kinai kuwai pakaki naowapa-kinaa<br />
nii, mazan pabaꞌo ranin<br />
dono patomi napa-kida nii nao tuma,<br />
naꞌapai niꞌo nii zii ukowaa dan ĩꞌati<br />
mashaꞌa pan naꞌo parada-karu idaꞌan<br />
wuruꞌu kuwai kidaz.<br />
Jesus mashaadan maꞌozakaꞌo<br />
awaru<br />
(Mat<strong>the</strong>w 8:23-27; Luke 8:22-25)<br />
35 Naꞌapain uruu wachuu pu nin,<br />
Jesus kian patomi napa-kida niinao<br />
ati, “Wamakoꞌo naa karishii<br />
baza iti.” 36 Uruu ĩwaꞌa kaꞌa kan naa<br />
pidan nao, ĩpai dinan naa kanawa<br />
zoꞌiti, uruu ĩmakon naa. Kai naꞌa<br />
kapam baꞌo rai nao kanawa zoꞌan<br />
kida makon ĩtuma. 37 Mashaꞌapakiaka<br />
maꞌo za kaꞌo awaru kaa wan<br />
naꞌiki sariapa udaruꞌo wunu paran<br />
kida daawa daan kanawa, mao napa<br />
kida unaraa da nuzu. Atii wunu<br />
paidinaꞌ aka kanawa zoꞌiti. 38 Jesus,<br />
udaꞌa wun paꞌan, kai manai man<br />
ukawiizi-baara tan pazowau kanawa<br />
tokon itinapu. Sariapa utomi napakida<br />
nii nao poko waua nuzu, naꞌiki<br />
ĩkian uꞌati, “Tiichaa. Aonaa mooko<br />
pudopii-kidan waunao? Taaꞌa zoꞌo<br />
naa wanaraan.”<br />
39 Sariapa Jesus pokodaꞌakan<br />
naꞌiki ukian awaru naꞌiki<br />
wunu paran ati, “Puma shaa din!”<br />
Sariapa awaru mashaa dinaꞌa kan<br />
naꞌiki wunu paran soo kaꞌa kan naa<br />
kapam. 40 Udaunaꞌan sariapa Jesus<br />
kian patomi napa-kida nii nao ati,<br />
“Kanom nii dii utarian? Aonaa zii<br />
mooko umishi dan?” 41 Mazan tuukii<br />
ĩtarian mana wun, naꞌiki sariapa<br />
ĩkian paꞌati aaka kida, “Kan dii kaduz<br />
dii pidan uruu? Atii awaru naꞌiki<br />
wunu paran izoꞌati zii upara dan.”<br />
Jesus kodita-kidan oiaꞌo<br />
doronainao pidan diꞌiki<br />
(Mat<strong>the</strong>w 8:28-34; Luke 8:26-39)<br />
5 1 Jesus naꞌiki utomi napakida<br />
nii nao kaa wan baza<br />
iaꞌo karishii danoma iti, Gerasa<br />
Baara itinapu. 2 Jesus mara tinan<br />
puꞌu kanawa zoꞌiki, pidan ikodapan<br />
uruu, kodi taꞌa kaꞌo baara nai<br />
iki, kaꞌu naru kida diꞌiki. o 3 Wuruꞌu<br />
pidanaz oiaꞌo doro nai nao zaamatapa<br />
nii. Unaꞌau zon umashaa pan<br />
baara nai an. Aonaꞌa naa kanom<br />
kaꞌii tan padodo tan uruu powaꞌa.<br />
4 Iribaꞌa naa pidan nao tiwaan<br />
Mark<br />
o 5:2 Uruu dono pidan baara naa, aonaa imiꞌi idaꞌaꞌa mani. Kuba uun ii kidaꞌo paꞌan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 5<br />
100<br />
oiaꞌo doronainao zaamatapanii pidan diman Jesus idaꞌati (5:5)<br />
pawatu dan uanoba naꞌiki utabaꞌu,<br />
mazan ipai ubidi taꞌa kan chain,<br />
wuruꞌu pawatu dapa-kinao kidaz.<br />
Umaꞌo za kan idi mana wun aonaꞌa<br />
naa turuu uzaa mata-kao. 5 Unaꞌi akapan<br />
baara nai ii aka naꞌiki midukuo<br />
ii aka, wakana dan puꞌu naꞌiki<br />
aiwakaꞌan ukada koin pan naꞌiki ipai<br />
utazau biꞌian pamada kuba idi.<br />
6 Munapo zii utuka pan Jesus,<br />
sariapa udiman uꞌidaꞌati naꞌiki<br />
ukodoruꞌu kan ukanaapu ati, 7 naꞌiki<br />
ukada kon diiwaꞌo idaꞌan, “Jesus,<br />
Tomin karu Umana wunuꞌo Dani!<br />
Kanom dii puaipan õꞌai? Tominkaru<br />
uu idaꞌan, õpishaan pugaru<br />
aonaa sho man pupata kaꞌu taꞌa naꞌa<br />
õgaru,” ukian. 8 Wuruꞌu upara da nuz<br />
kaika paꞌa, Jesus dyuu dan idiꞌo oiaꞌo<br />
doro nai nao soꞌotinan uꞌai.<br />
9 Jesus pishaa nuzu, “Naꞌa pam<br />
puꞌuu?”<br />
Pidan kian, “Õꞌuu Iribai nao,<br />
iribaꞌo wuruꞌu wau naouz!” 10 Tuu kii<br />
upishaan Jesus aonaa kizi udyuu dan<br />
oiaꞌo doro nai nao naꞌiaꞌo ama zada ai.<br />
11 Naꞌiaꞌo iribaꞌo kooshi nao<br />
kasabaꞌu kin pan naawazi zaꞌan,<br />
ĩaroapa tinan. 12 Uruu idi oiaꞌo doronai<br />
nao pishaan Jesus tuu kii, “Turuu<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
101<br />
MARK 5<br />
sho man pudyuu dan wamoro tan<br />
kooshi nao diꞌiti.”<br />
13 “Turuu!” Jesus kian. Uruꞌu naa<br />
ĩkodi taꞌa kan pidan diꞌiki, ĩmorotaꞌa<br />
kan naa kooshi nao diꞌiti. Iribaꞌo<br />
wuruꞌu kooshi naouz ikoda mani<br />
2000 ĩdyaun. Naꞌikiꞌo ĩdimaꞌa kan atii<br />
tawu dapu an, atii ĩwao tan karishii<br />
baoko iti. Uruu idi ipai ĩnaraan.<br />
14 Uruꞌu naa kooshi nao<br />
taa piki nao dimaꞌa kan naa, ĩkakuwaa<br />
paꞌa naꞌa kan naa donoi iaꞌo<br />
pidan nao ati, naꞌiki bao koi nao ati<br />
kawiizi-tin pai naouz donoi dawun<br />
ii kida. Sariapa pidan nao makon<br />
naꞌiti ĩtukapa ipai wuruꞌu shaꞌapaꞌoraz<br />
naꞌii. 15 Ĩkaa wan Jesus idaꞌati,<br />
ĩtukapa wuruꞌu pidanaz iribaꞌo raz<br />
daꞌi oiaꞌo doro nai nao uꞌidaꞌa. Naꞌa<br />
usaka nata pan kakami chan tin paꞌa<br />
naa, aita pinaꞌa naa kapam. Tuu kii<br />
ĩtarian. 16 Pidan nao tuka pai naouz<br />
kanom shaꞌa pan, ĩkaku waa pan naa<br />
baꞌo ran pidan nao ati wuru dauꞌa naꞌa<br />
oiaꞌo doro nai nao zaa mata pauzo niaz<br />
daꞌi pidan, naꞌiki kooshi nao dauꞌu.<br />
17 Uruu idi tuu kiaꞌo idaꞌan ĩpishaan<br />
Jesus, ĩaipan umakon pawiizi iki.<br />
18 Jesus paidinaꞌa zon puꞌaꞌa naa<br />
kanawa zoꞌiti, pidan soꞌota-kari waiz<br />
oiaꞌo doro nai nao uꞌidiꞌiki, kian Jesus<br />
ati tuu kiaꞌo idaꞌan, “Õmako kizi<br />
putuma!”<br />
19 Aonaa Jesus taapa dan<br />
umakon patuma. Mazan ukian uꞌati,<br />
“Pukiwaꞌa naa puiri ban nao diꞌiti,<br />
puko waa daꞌan kizi kanom Nao banai<br />
shaꞌa pata puꞌati, ukai manan idi<br />
ukamin kaꞌu tan pugaru.”<br />
20 Uruu idi pidan kiwaꞌa kan naa,<br />
naꞌiki ukaku waa paa nan 10 wii zainao<br />
Deca polis Baara an kidai nao<br />
pidan nao ati. Ipai ukowaa dan<br />
pidan nao ati Jesus shaꞌapata nii kida<br />
paꞌati. Naꞌiki ipai aba tai nao ukuwaa,<br />
tuu kii ĩdiꞌitin pan udauꞌu.<br />
Jesus kakudan zun sodi naꞌiki<br />
maskonnao izaipaiba<br />
(Mat<strong>the</strong>w 9:18-26; Luke 8:40-56)<br />
21 Jesus kiwan patomi napakida<br />
nii nao tuma powaa iti karishii<br />
baza iti kanawa idaꞌan. Naꞌii iriba<br />
pidan nao kasa baꞌu kinan udazaba an<br />
awauta. 22 Udaunaꞌan pidan Jairus<br />
kiaꞌo uꞌuu kaa wan Jesus idaꞌati,<br />
uruu kazo wau ta pauzo syna gogue<br />
pawiizi ii. Utuka pan Jesus, sariapa<br />
ukodoruꞌu kan, udawu kan Jesus<br />
kanaapu iti ukidiba idaꞌa. 23 Naꞌiki<br />
tuu kiaꞌo idaꞌan mana wun upishaanuzu<br />
uai pan pakamin kaꞌuta-kao.<br />
Ukian Jesus ati, “Õdani sodi zun<br />
mao na paꞌa naa omawa kan. Turuu<br />
pumakon naꞌiti pupishata kizi<br />
pukaꞌu idi oroo, okakuda kizi naꞌiki<br />
oziwu kizi powaa iti.”<br />
24 Udaunaꞌan Jesus makon naa<br />
utuma. Iriba pidan nao makon<br />
kapam ĩtuma, atii chakata ĩmashaapan<br />
udazaba an kida.<br />
25 Naꞌaꞌo zun izai paiba pidannao<br />
biiꞌi. 12 wunu obaia tinan.<br />
26 Omako niꞌi naa kiwiin baka dun<br />
kida daaka taa nao diꞌiti, naꞌiki ipaiꞌi<br />
naa otaan papuraa tan ĩꞌati. Oai pan<br />
pakaku dan padamata, mazan kiiꞌan<br />
oizain tuukii dinan naa powaꞌa zii<br />
mana wun. 27 Oaba tau zon idi Jesus<br />
shaꞌapa tan umana wunuꞌo aimaakan,<br />
omakon naa pidan nao bii an<br />
Jesus dawuꞌati. 28 Okian paꞌidaꞌa,<br />
Mark<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 5, 6<br />
102<br />
“Õpisha tan an ukami chan kari kaonan,<br />
kai manaꞌo nii õkaku dan.”<br />
29 Opisha taꞌa kan naa uchaakitan<br />
zaꞌa baꞌi, sariapa oizai pan<br />
shaba taꞌa kan; naꞌiki kai man oabati<br />
naꞌa kan pakaꞌazo ii, pasaa baa-kao<br />
idi pabaia tinan ai. 30 Sariapa Jesus<br />
aita pan pamaꞌo za kan shaꞌapa tan<br />
aimaa kan umana wunuꞌo. Utanawatinaꞌa<br />
kan powaa iti iribaꞌo pidan nao<br />
zikonuꞌu, upishaan ĩdyaun, “Kanom<br />
pisha taꞌo raz õkami chan?”<br />
31 Utomi napa-kida nii nao<br />
dakoꞌa tin uruu, “Puaitapa nii iriba<br />
pidan nao pudazaba an kasabaꞌu kinpan.<br />
Kanom nii mooko pupishaan<br />
kanom pisha taꞌo raz pugaru?”<br />
32 Mazan upuꞌu Jesus awunuudanaan<br />
utuka paꞌa zon kanom<br />
pisha taꞌo raz paugaru. 33 Wuruꞌu<br />
zunaz oai ta pa nii kanom shaꞌa pan<br />
paꞌati, sariapa owaꞌa tin panakanakaan<br />
naꞌiki patarian biiꞌi Jesus<br />
idaꞌati. Okodo ruꞌu kan mao napa<br />
ukanaa puꞌu, naꞌiki okowaa dan<br />
Jesus ati ipai kanom shaꞌa pan paꞌati.<br />
34 Jesus kian oꞌati, “Pumishi dan<br />
idiꞌo pukaku dan. Pumakoꞌo naa,<br />
punyuku nuu kai manan tuma, pukakuda-kaoaꞌa<br />
naa shaa pubaia tinan<br />
ai.”<br />
35 Jesus kadako tinan puꞌu zii,<br />
pidan nao kaa wan Jairus dapu iki<br />
kuwai taꞌa nai nao uꞌidaꞌati. Sariapa<br />
ĩkian, “Marinaꞌa naa Tiichaa, mawakaꞌa<br />
kaꞌa naa pudani!”<br />
36 Mazan Jesus aonaa utauan<br />
panyuku nuu ati naꞌa paꞌo ram ĩparadan,<br />
naꞌiki sariapa ukian Jairus<br />
ati, “Manaꞌa putariaꞌa naa, mazan<br />
pumishida paꞌan.” 37 Udaunaꞌan<br />
aonaa utaapa dan ipai pidan nao<br />
makon patuma, soo unaꞌaka Peter,<br />
James naꞌiki John James inawu zuz<br />
patuma kari kao nan.<br />
38 Ĩkaa wan Jairus dapu iti,<br />
naꞌii Jesus tuka pan iriba pidan nao<br />
kasabaꞌu kin pan naꞌiki ĩzaa dinan<br />
diiwaꞌo idaꞌan. 39 Jesus moro tan<br />
kabaun nazo iti naꞌiki sariapa ukian<br />
pidan nao ati, “Kan dii nii mooko<br />
uzaa dinan kaika paꞌa? Manaꞌa<br />
ukashaꞌo raꞌa naꞌa! Aonaa korai daonaa<br />
mawa kan mani wuruꞌu. Soo<br />
odaꞌawu pan kari kao nan.”<br />
40 Mazan ĩshaa zoo tinan udauꞌu,<br />
pamami shida kan idi upara dan.<br />
Sariapa udyuu dan ĩkodi tan kabaun<br />
nazo iki; unaꞌa kan soo korai dao naa<br />
daro nao naꞌiki paminau daꞌu nao,<br />
umorota-kidan ĩdyaun korai dao naa<br />
washatin pan diꞌiti.<br />
41 Jesus zaa ma ta nuzo pakaꞌu<br />
kadu iki naꞌiki ukian oꞌati,<br />
“Talitha koum.” Kaika paꞌo wuruꞌu<br />
parada-karuz: “Zuna sodi, õkian,<br />
pukadi shita,” kiaꞌo wuruꞌu.<br />
42 Sariapa okadi shi taꞌa kan naꞌiki<br />
ochiꞌi kaꞌa kan naa. (12 owunun<br />
wuruꞌu zun sodiz.) Okaku dan idi,<br />
tuu kii ĩdiꞌitin pan. 43 Mazan Jesus<br />
kian ĩꞌati, “Manaꞌa paꞌi ukowaa daꞌanaꞌa<br />
udauꞌan.” Naꞌiki ukian kapam<br />
ĩꞌati, “Utaaꞌa naa owanyuku nuu nii.”<br />
Aonaa Jesus aiapa-kao Nazareth ii<br />
(Mat<strong>the</strong>w 13:53-58; Luke 4:16-30)<br />
6 1 Udaunaꞌan Jesus makon<br />
padyau pai-kizi wii zai iti patominapa-kida<br />
nii nao tuma. 2 Sookapa-karu<br />
Kamoon dono utomi napa-kidan pidannao<br />
syna gogue ii. Iriba pidan nao<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
103<br />
MARK 6<br />
naꞌiai nao aba tan ukuwaa, tuu kiaꞌo<br />
idaꞌan mana wun ĩdiꞌitin pan. “Naꞌiki dii<br />
uaita pan ipai wuruꞌu?” ĩkian. “Kanom<br />
taa nii uꞌati uai tapa-kinaa nii? Naꞌapa<br />
dii ushaꞌapa tan umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan, aonaꞌo watuka pau zon?<br />
3 Aonaa car pen ter mani uruu, Mary<br />
daniz? Aonaa James, Joseph, Judas<br />
naꞌiki Simon inawuzu mani wuruꞌu<br />
uruuz? Aonaa mooko udada koo nao<br />
mashaa pan daꞌaꞌa?” Aonaa ĩmishi dan,<br />
naꞌiki aonaa ĩnyuku nuu-atin wuruꞌu<br />
ushaꞌa paa pa nii kidaz. 4 Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Tomin karu prophetin nao nau baa-kao<br />
baꞌo ran wii zai ii kida, mazan pawiiziꞌi,<br />
aonaa uiriban nao naꞌiki baꞌo ran<br />
pidan nao nau baan uruu!” 5 Uruu idi<br />
aonaa Jesus shaꞌapa tan umana wun<br />
kidaꞌo aimaa kan naꞌii, soo masakaudaꞌu<br />
kari kao nan, upisha tan kari nai nao<br />
pakaꞌu idi naꞌapain ukakuda ĩdyaun.<br />
6 Tuu kii mana wun udiꞌitin pan ĩdauꞌu<br />
ĩmami shida kan idi paugaru.<br />
Jesus dyuudan<br />
12 patominapa-kidaniinao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 10:5-15; Luke 9:1-6)<br />
Udaunaꞌan Jesus makon naa ipai<br />
wii zai kida kawanaꞌati; naꞌii ukakinao<br />
pan ipai pidan nao. 7 Udapa dan<br />
12 patomi napa-kida nii nao bao kopa<br />
paꞌidaꞌati. Udaunaꞌan udyuu dan naa<br />
ĩmakon dyaꞌu tam kida. Utaan maꞌozaka-karu<br />
ĩꞌati, ĩkodita-kida-kinaa nii<br />
oiaꞌo doro nai kida.<br />
8 Udaunaꞌan ukian ĩꞌati, “Manaꞌa<br />
paꞌi unaꞌa kaꞌa naꞌa aimaa kan kida<br />
utuma umakon an, soo uwadookori<br />
paꞌan. Aonaa unaꞌa kaꞌa naꞌa<br />
wanyuku nui, oo usaa kon, oo<br />
upuraa tan kida. 9 Pukai wada<br />
pudaz kidi. Aonaa punaꞌa kaꞌa naa<br />
baꞌo ran pushoo ton.” 10 Jesus kian<br />
ĩꞌati kapam, “Naꞌiam udapaapakao<br />
kai man, naꞌii usooka din<br />
uruu kabaun diꞌii atii udoba taꞌazon<br />
kawanaꞌati baꞌo ran wii zai iti.<br />
11 Ukaa wan an naꞌiaꞌo ram wii zai<br />
diꞌiti, ĩmadapaapa kan an unao<br />
kai man oo ĩmaaba taꞌa zoo kan an<br />
ukuwaa, udobata naꞌiki uparaudaꞌaka<br />
imiꞌi ukidiba iki kida, ĩaitapa<br />
kizi papata kaꞌuta-kao nii.” 12 Uruu<br />
idi ĩmakoꞌo kan kidaꞌa naa ĩkaki naopaa<br />
nan pidan nao ĩtanawa tin kiziꞌi<br />
naa paꞌoian kida ai.<br />
13 Ĩkodita-kidan iriba oiaꞌo doronai<br />
nao kida pidan nao ai, naꞌapain<br />
iriba ĩramau dan pidan nao olive oil p<br />
idi naꞌiki ĩkaku dan ĩdyaun.<br />
John Chikaawunuupauzo<br />
mawakan dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 14:1-12; Luke 9:7-9)<br />
14 King Herod aba tan Jesus kaunama<br />
naan ipai ama zada kawanaꞌati.<br />
Pabiꞌi kida pidan nao kian, “John<br />
Chikaa wunuu pauzo kaku daꞌo raz<br />
powaa iti! Uruu idiꞌo wuruꞌu kainaꞌa<br />
umaꞌo za kan ushaꞌa pata-kinaa<br />
nii umana wun kidaꞌo aimaa kan.”<br />
15 Baꞌo rai nao kian, “Uruu Elijah!”<br />
Baꞌo ran kian, “Uruu prophet,<br />
kotuaꞌo Tomin karu prophetin<br />
kawa nuꞌo.” 16 Herod aba tan idizu,<br />
ukian, “Uruu John Chikaa wunuu-<br />
Mark<br />
p 6:13 olive oil: oil toma-kari wai olive aka diꞌiki. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 6<br />
104<br />
pauzo! Õdukuta-kida niꞌi naa shaꞌatii<br />
ukanau, mazan kai naꞌa ukaku dan<br />
powaa iti.”<br />
17 Kaika paꞌo daꞌi wuruꞌu John<br />
zowi auzo-kaoaz. Herod dyuu dan<br />
John zaa mata-kao, udodota-kao<br />
naꞌapain utaraa-kao. Herod shaꞌapatan<br />
wuruꞌu kaika paꞌa Herodias<br />
aipan atiꞌo, uzaama taniaz pau daiaro<br />
nii, paꞌina wuzu Philip dai aroz.<br />
18 John Chikaa wunuu pauzo aonaa<br />
umashaa dan paka dako tinan Herod<br />
ati kaika paꞌa: “Aonaa Tomin karu<br />
kashaa pan pidan zaama tan paꞌinawuzu<br />
dai aro!” 19 Uruu idiꞌi naa<br />
Herodias toꞌora-kizai ta pan John,<br />
oai pan pazowii-kida nuzu. Mazan<br />
Herod kazan naa tapa uruu. 20 Herod<br />
tarian John ai, uaita pan idi kaimanaꞌo<br />
naꞌiki umana wunuꞌo pidan<br />
uruu. Unaꞌa pan idi utaa pan uruu<br />
kai man. Unau dapa paabata pan<br />
John para dan paꞌati, panyuku nuu<br />
kasharu tin pan puꞌu padamata tuukii,<br />
ipai John para dan kawanaꞌati<br />
paꞌati.<br />
21 Herod shaka tan kamoo kaawan<br />
donoꞌo naa, Herodias kian,<br />
“Aizii turuaꞌo nii õkau naa tinan John<br />
ati.” Naꞌapain, Herod dapa dan ipai<br />
umana wun-tin pai nao pidan nao,<br />
soldyaa zowau naa nao kida naꞌiki<br />
kazowau ta pai nao pairi ban nao<br />
Galilee Baara ii. 22 Herodias dani<br />
mawuusa moro tan naꞌiki okonau pan<br />
naa. Tuu kii Herod naꞌiki upidanannao<br />
konau kii-kida nuzo. Uruu idiꞌi<br />
naa King Herod kian oꞌati, “Naꞌiaꞌoram<br />
aimaa kan puaipan, õtaan nii<br />
puꞌati. Pupishaa õꞌai! 23 Mishiꞌo<br />
õpara dan, õtaan nii puꞌati kanom<br />
puai apa nii, turuu õtaan puꞌati<br />
pazikon an õshaꞌa pauz.”<br />
24 Naꞌikiꞌo mawuu saba kodi tan<br />
opishaaꞌa nan padaro kaika paꞌa:<br />
“Kanom turuu õpishaan uꞌai?”<br />
Odaro kian, “John Chikaa wunuupauzo<br />
zowau, pukii.” 25 Kadima naꞌo<br />
idaꞌan okiwaꞌa kan king diꞌiti.<br />
Okian, “Õaiapa putaan õꞌati aizii<br />
daꞌaꞌa John zowau paraapi nazoꞌo.”<br />
26 Uruu idi tuu kii king kashaꞌo ran,<br />
mazan aonaꞌa naa turuu upanaꞌadan<br />
papara dan: ipai pidan nao<br />
aba tan wuruꞌu upishaa nuz oroo.<br />
27 Sariapa udyuu daꞌa kan soldyaa<br />
naꞌa nan John zowau taraa-kizai<br />
iki. Soldyaa makoꞌo kan uduku taꞌakan<br />
naa John kanau. 28 Udaunaꞌan<br />
ukaawa-kidan naa paraapi idaꞌa naz<br />
utaan naa zun atiz. Udaunaꞌan zun<br />
taan naazu padaro ati.<br />
29 John tomi napa-kida nii nao<br />
aba tan idiꞌi naa uzowii-kao, ĩnankan<br />
naa John nanaa, ĩdidan naa<br />
kapamazu.<br />
Jesus paan 5000 pidannao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 14:13-21;<br />
Luke 9:10-17; John 6:1-14)<br />
30 Jesus dyuuda nii nao kaa wan<br />
uꞌidaꞌati powaa ati, naꞌapain ipai<br />
ĩkowaa dan pakaki nao pan dauꞌu<br />
pidan nao, naꞌiki kanom pashaꞌa pata.<br />
31 Iriba pidan nao kaawa-kaa wan<br />
Jesus idaꞌati, bao koi nao kiwa-kiwan<br />
puꞌu kapam, aonaa kowas naꞌa pam<br />
naa ĩaroo pan. Uruu idi Jesus kian<br />
ĩꞌati, “Wamako ama zada iti pidannao<br />
ai, usookapa kizi masakau daꞌu<br />
naꞌii.” 32 Uruu ĩmakoꞌo kan naa baza<br />
iti kanawa idaꞌan pidan aonaa-kizi<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
105<br />
MARK 6<br />
itinapu. 33 Upuꞌu iriba pidan nao<br />
tuka pan ĩmakon, naꞌapain ĩaitapa<br />
ĩdyaun. Uruu idi ipai pidan nao<br />
makon kadima naꞌo idaꞌan wii zai<br />
kida iki unaawa an. Ĩkaa wan kiwiin<br />
Jesus makopa-kizi iti.<br />
34 Jesus maara tinan kanawa<br />
diꞌiki, utukapa iriba pidannao,<br />
tuu kii ukashaꞌo ran ĩdauꞌan,<br />
utuka pan idi kaznizo nao kawan<br />
ĩdyaun, aonaꞌo raz ĩkataa pi kin.<br />
Uruu idi dobata ukaki nao tan<br />
ĩdyaun. 35 Wachuu pun idiꞌi naa,<br />
utomi napa-kida nii nao kian uꞌati,<br />
“Wachuu puꞌu nan naa wuruꞌu, naꞌiki<br />
daꞌaꞌo razu amaza daꞌaꞌo kari kao nan<br />
wuruꞌu wau naouz. 36 Pudyuu daꞌa<br />
naa sho man wuruꞌu pidan naouz,<br />
mao na paꞌo zakapu oo wii zai kida<br />
diꞌiti ĩtoriiꞌan kizi pawanyuku nuu<br />
nii.”<br />
37 “Unao mishiꞌo rai man taa<br />
ĩwanyuku nuu nii.” Jesus kian.<br />
Ĩpishaan uruu, “Puai apa shaꞌa<br />
watorian kan ĩwanyuku nuu nii<br />
8 kauzu kaudin-karu winipi naa<br />
idaꞌan?” q<br />
38 Uruu idi Jesus pishaan ĩdyaun,<br />
“Naꞌa pau daꞌum bread kai naꞌa<br />
uꞌidaꞌa? Utukapa naka.”<br />
Ĩawu nuu tan kan dau naꞌan, ĩkian<br />
uꞌati, “Kai naꞌa bakaꞌi au daꞌu breadnao<br />
naꞌiki dyaꞌu tam kopau nao sodi<br />
kida.”<br />
39 Udaunaꞌan Jesus dyuu dan<br />
patomi napa-kida nii nao saka natakidan<br />
pidan nao, katoon tinapa kida<br />
koꞌoriꞌo pinidi paawa an. 40 Uruu<br />
idi pidan nao sakana tan katoontinapa<br />
kida, bau daꞌa paꞌo idaꞌa<br />
100, baꞌo ran idaꞌa 50. 41 Jesus<br />
zaama tan wuruꞌu bakaꞌi au daꞌuꞌoraz<br />
bread nao naꞌiki dyaꞌu tamaꞌo raz<br />
kopau nao, uawunuu pan aokazi iti<br />
patoriin pan tuma, “Kai manaꞌo<br />
pugaru Tomin karu, putaan idi<br />
wawanyuku nuu nii.” Udusho wan<br />
naa wuruꞌu bread kidaz, udyuu dan<br />
naa patomi napa-kida nii nao taanuzu<br />
ipai pidan kawanaꞌati. Naꞌapa<br />
kapam ubuu tan wuruꞌu kopau kidaz<br />
ipai ĩkawanaꞌati. 42 Ipai pidan nao<br />
aroo pan abaapa kida. 43 Udaunaꞌan<br />
Jesus tomi napa-kida nii nao zawadan<br />
12 dazo wan kida wanyuku nui<br />
waꞌakun. 44 Daonai ora nao paa-kariwaiz<br />
naꞌapain, uikoda mani 5000<br />
ĩdyaun.<br />
Jesus chiꞌikan wunu paawa an<br />
(Mat<strong>the</strong>w 14:22-33; John 6:15-21)<br />
45 Sariapa uruu dau naꞌan aka<br />
Jesus dyuu dan patomi napa-kidanii<br />
nao kiwii tan paꞌuaꞌati baza<br />
itinapu kanawa idaꞌan Beth saida<br />
iti. Uruu unaꞌan zii, udyuu daꞌazon<br />
idi pidan nao kiwan padapu iti<br />
kida. 46 Pidan nao kiwan dau naꞌan,<br />
umakon naawazi paawa iti. Naꞌiaꞌa<br />
naa utoriin pan. 47 Kamoo tipi tanin,<br />
karishii zikon iaꞌa naa kanawa,<br />
Jesus naꞌian zii paꞌan unaawa ii<br />
pabaꞌo ran tin. 48 Utukapa aonaa<br />
patomi napa-kida nii nao kaꞌii tan<br />
papoora tan kanawa kadiman, awaru<br />
poo tan idi ĩdyaun pakanaapu iki.<br />
Aizii wakan kanaa nin ukaa wan<br />
ĩꞌidaꞌati, chiꞌi kapa wunu paawa<br />
Mark<br />
q 6:37 8 kauzu kaudin-karu winipinaa: Greek para dan idaꞌan 200 denarius atiꞌo.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 6, 7<br />
106<br />
an. Uwazoo-wazooan puꞌu ĩdyaun,<br />
49 ĩtukapa uchiꞌika pan wunu paawa<br />
an. “Maꞌa chai!” ĩkian patarian biiꞌi.<br />
50 Ipai ĩtarian tuu kii ĩtuka pan<br />
idi uruu. Sariapa Jesus para dan,<br />
ukian ĩꞌati, “Manaꞌa utariaꞌa naꞌa.<br />
Õgaru wuruꞌu!” 51 Udaunaꞌan upaidi<br />
naꞌa kan naa ĩtuma kanawa zoꞌiti.<br />
Sariapa awaru mashaa daꞌa kan, tuukii<br />
mana wun ĩdiꞌitin pan udauꞌu.<br />
52 Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa zii ĩaitapan<br />
mana wun kanom shaꞌapaꞌo 5000<br />
pidan nao paa-kao donoꞌo raz, dadara<br />
ĩzaama tan aimaa kan panyuku nuu iti.<br />
Jesus kakudan karinainao<br />
Gennesaret ii<br />
(Mat<strong>the</strong>w 14:34-36)<br />
53 Ĩtarau kan karishii wakadapu<br />
itinapu Genne saret Baara iti. Naꞌii<br />
ĩkoꞌi dan pakana wan karishii danomaꞌa.<br />
54 Ĩmaara tinan kanawa diꞌiki,<br />
sariapa pidan nao aita paꞌa kan Jesus.<br />
55 Uruu idi ipai pidan nao makoodanaan<br />
wii zai kawanaꞌati kida,<br />
ĩnaꞌa kan kari nai nao pawiizi baara<br />
idaꞌan kida paabata-kizi iti naꞌiam<br />
Jesus kaa wan.<br />
56 Jesus makon an naꞌitim karikao<br />
nan, wii zai, donoi, oo zakapu<br />
kida iti, pidan nao naꞌakan nii karinai<br />
nao uꞌidaꞌati, naꞌapain ĩpishaan<br />
uruu tuu kiaꞌo idaꞌan ĩaipan upishatakidan<br />
pakami chan danoma<br />
kari kao nan kari nai nao ati. Ipai pishatai<br />
nao ukami chan kaku dan powaa iti.<br />
Pidan tomanii kakinaorii kida<br />
(Mat<strong>the</strong>w 15:1-9)<br />
7 1 Pharisee nao naꞌiki tiichaapauzo<br />
nao Moses kaki naori<br />
dauꞌu, Jeru salem ikiꞌo ĩwaꞌa tin, kaawan<br />
Jesus idaꞌati. 2 Ĩtukapa pabiꞌi<br />
kida Jesus tomi napa-kida nii nao,<br />
aonaa ĩchi kaan pakaꞌu paaroo pan<br />
uaꞌii pakaki nao ri naa kawanaꞌati.<br />
3 (Pharisee nao naꞌiki ipai baꞌo rainao<br />
Jew nao taapa zii pakawan<br />
kakinao rii kotuaꞌo raz ĩdokozudaun<br />
nao taa pan, aonaa ĩaroo pan<br />
machi kaaka-daun pakaꞌu kakinao rii<br />
kawanaꞌati. 4 Ĩtorian dono aimaa kan,<br />
aonaꞌo nii ĩnikan sari aa pazu, mazan<br />
kiwiin ĩchi kaan niizu. Naꞌapain iriba<br />
ĩtaa pan baꞌo ran kakinao rii kida,<br />
wuru kawanuꞌu ĩchikaa ka pau zon<br />
kadu zuz pakoo pon kida, kaꞌuz kin<br />
kida, boon kida, aroapa-kizai baara<br />
kida kapam.) 5 Uruu idi Pharisee nao<br />
naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />
dauꞌu pishaan Jesus, “Kanom<br />
niꞌo aonaa putomi napa-kida nii nao<br />
taa pan kakinao rii wadokozu-daunnao<br />
diꞌikiꞌo raz, mazan ĩaroo pan<br />
aonaa ĩchi kaan pakaꞌu wakaki naorinaa<br />
kawanaꞌati.”<br />
6 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun,<br />
“Mishiꞌo tawuruꞌu Isaiah para dan<br />
kiauzo nuz unao dauꞌan kotuaꞌa naa!<br />
Mishiꞌo wuruꞌu, unao taa pin pai nao<br />
kai manai nao nii kaiki niꞌi, naꞌapa<br />
usaa din pan kawan:<br />
‘Diꞌo raz pidan nao, ĩtaa pan<br />
õgaru umana wunuꞌo nii<br />
papara dan idaꞌan<br />
kari kao nan,<br />
mazan muna poꞌo ĩtaa pan<br />
panyuku nuu õꞌai.<br />
7 Aonaa mishiꞌo mani ĩmanawun<br />
tapan õgaru,<br />
mazan ĩtaa pan pidan tomanii<br />
kakinao rii kari kao nan,<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
107<br />
MARK 7<br />
aonaa õkaki naori kida<br />
mani!’ r<br />
8 Unao, aonaa uai pan Tomin karu<br />
kaki naori, mazan umishidan<br />
pidan toma nii kakinao rii<br />
kari kao nan.”<br />
9 Jesus kian ĩꞌati powaꞌa zii,<br />
“Uaitapa mishi udiꞌitin pan aonaa<br />
uai pan Tomin karu kaki naori,<br />
mazan uai pan utaa pan umishidauzo<br />
nii kaduz kakinao rii paꞌan.<br />
10 Moses kaki naori kian, ‘Pumarainapa<br />
pudaru naꞌiki pudaro,’ naꞌiki<br />
‘kanom dakoo paꞌo padaru oo padaro<br />
zowii-karu nii.’ 11 Mazan unao kakinao<br />
pan, turuu pidan kian padaru<br />
oo padaro ati kaika paꞌa: ‘Kanom<br />
õtaaꞌa zoo niꞌi naa puꞌati padamata,<br />
aonaꞌo nii õtaan puꞌatizu, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan õtaa niꞌi naazu “Corban”<br />
nii (taa-kari wai Tomin karu ati,<br />
kiaꞌo wuruꞌu).’ 12 Naꞌa paꞌo idaꞌan<br />
aonaa utaapa dan ukamin kaꞌu tan<br />
padaru oo padaro. 13 Unao, aonaa<br />
uizoꞌa tin Tomin karu kaki naori, soo<br />
utaa paꞌa zon pakawan wuruꞌu pidan<br />
tomaniaz kida kakinao rii. Naꞌapain<br />
iriba kai naꞌa baꞌo ran kida naꞌa paꞌo<br />
ushaꞌa paa pan.”<br />
Kanom tomaꞌo pidan oian<br />
(Mat<strong>the</strong>w 15:10-20)<br />
14 Udaunaꞌan Jesus dapa dan<br />
kasabaꞌu kin pai naouz pidan nao<br />
paꞌidaꞌati, bauka paꞌa naa ukian ĩꞌati,<br />
“Uaba tapa kai manai man, uaitapa<br />
kizi naꞌa pam õkian. 15 Kanom pidan<br />
nika nii, aonaa uꞌoii dan pidan.<br />
Mazan, kanom kodi taꞌo pidan<br />
nyuku nuu iki, uruu paꞌan oii daꞌo raz<br />
pidan. 16 [Pukaki naon an puaba taꞌa<br />
naa kakinao rii!]” s<br />
17 Jesus makoꞌo kan naa<br />
uwaꞌa kaꞌa kan naa pidan nao<br />
kasabaꞌu kin pai naouz, umoro tan<br />
kabaun nazo iti. Utomi napa-kida niinao<br />
pishaan naa uruu naꞌii, ĩaipan<br />
ukowaa dan wuruꞌu diꞌi tinapakinai<br />
kidaz kuwai mashaꞌa pan naꞌo<br />
idaꞌan. 18 Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa<br />
zii mooko uaita pan kapam?<br />
Kanom pidan nika nii, aonaa uꞌoiidan<br />
uruu. 19 Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
aonaa umoro tan unyuku nuu iti,<br />
soo utoba nazo iti kari kao nan.<br />
Udaunaꞌan ukodi taꞌa kan niꞌi naa<br />
uꞌidiꞌiki.” (Kaika paꞌo kadako tinkaru<br />
idaꞌanaꞌo, Jesus kowaa dan ipai<br />
shaꞌa paꞌo ram wanyuku nui turuu<br />
unika-kao.)<br />
20 Powaꞌa zii ukian, “Kanom<br />
kodi taꞌo pidan diꞌiki, wuruꞌu oiidaꞌo<br />
raz pidan paꞌan. 21 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan kanom kodi taꞌo pidan nyukunuu<br />
iki, uruu wuruꞌu oii daꞌo raz<br />
pidan diꞌitin pan, ushaꞌa pata-kinaa<br />
nii oii kidaꞌo raz aimaa kan kaika paꞌoraz<br />
kidaꞌa: pidan kamin shuꞌuin pan,<br />
pidan koidi mikin, pidan zowian<br />
baꞌo ran pidan, 22 pidan baꞌoran<br />
ta pan, pidan mishaꞌo ra run,<br />
naꞌiki pabiꞌi naaka kidaꞌo oiaꞌo<br />
shaꞌa pata-kao; wuru kawanuꞌu<br />
umarii dinau zon, aonaa ukibaꞌazoo-kidan<br />
pashaꞌa paa pan oii kidaꞌo<br />
aimaa kan, ukishauzi-shorin, udakoomikin,<br />
unau dapa paꞌata din pan,<br />
naꞌiki ĩmashaa pan maai ta pi naka-<br />
Mark<br />
r 7:7 Isaiah 29:13 s 7:16 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 7<br />
108<br />
daun kari kao nan. 23 Ipai wuruꞌu<br />
oii kidaꞌo raz shaꞌa pata-kao, pidan<br />
nyuku nuu ikiꞌo ukodi tan naꞌiki uruu<br />
kida oii daꞌo pidan.”<br />
Gentileaba mishidaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 15:21-28)<br />
24 Udaunaꞌan Jesus makon munapoꞌo<br />
ama zada diꞌiti, maona paꞌo raz<br />
donoi Tyre Baara anta napu. Umorotan<br />
kabaun nazo iti, aonaa uai pan<br />
pidan nao aita pan panaꞌan, mazan<br />
aonaa turuu udizi nan. 25 Zuna, kainaꞌaꞌo<br />
oiaꞌo doro nai odani sodi zun<br />
idaꞌa, abata Jesus kainaꞌan naꞌapain<br />
okaa wan Jesus idaꞌati, odaza ba dinan<br />
oawun imiꞌi baara iti. 26 Wuruꞌu<br />
zunaz, Gentile t oroo, oshaka tan<br />
Phoe nicia Baara ii Syria iaꞌo raz.<br />
Tuu kiaꞌo idaꞌan opishaan Jesus, oaipan<br />
ukodita-kidan oiaꞌo doro nai<br />
pau dani sodi zun ai.<br />
27 Mazan Jesus dakoꞌa tin oroo,<br />
“Wapaa zii kiwiin korai zian nao.<br />
Aonaa turuu korai zian nao wanyukunuu<br />
taa-kao arima raka nao ati.”<br />
28 Okian, “Mishiꞌo, Nao ba nai,<br />
upuꞌu arima raka nao nikan koraizian<br />
nao wanyuku nuu unuba miisa u<br />
waranuꞌu.”<br />
29 Ukauꞌan Jesus kian oꞌati,<br />
“Pudakoꞌa tin idi õpara dan naꞌapa,<br />
pukiwaꞌa naa pudapu iti puiko dan<br />
nii pudani sodi kodi taꞌa kaꞌa naa<br />
oiaꞌo doro nai oꞌai!”<br />
30 Okiwan padapu iti, oikoda<br />
pau dani washatin pan bed paawaꞌa,<br />
oiaꞌo doro nai kodi taꞌa kaꞌa naa oꞌai.<br />
Jesus kakudan makinaꞌo naꞌiki<br />
maparadanuꞌo daonaiora<br />
31 Udaunaꞌan Jesus makon Tyre<br />
Baara iki, umakon Sidon an atii<br />
Galilee Kari shiiz iti. Naꞌikiꞌo udobatan<br />
mao napa Deca polis Baara an.<br />
32 Pidan nao kaawa-kidan Jesus<br />
idaꞌati dao nai ora makinaꞌo naꞌiki<br />
aonaꞌo mapara da nuꞌo kapam.<br />
Ĩpishaan Jesus tuu kiaꞌo idaꞌan,<br />
ĩaipan upisha ta nuzu pakaꞌu idi.<br />
33 Uruꞌu naa Jesus naꞌa ka nuzu<br />
pabaꞌo ran tin munapo pidan nao<br />
ai; naꞌii umuu dan pakaꞌu shuwu<br />
kida ukinao kida diꞌiti, udaunaꞌan<br />
usopi tan pazaa dako, uruu idi<br />
upisha tan uninoba. 34 Udaunaꞌan<br />
Jesus awunuu pan aokazi iti naꞌiki<br />
utoꞌo taꞌa kan panizo wan naꞌiki<br />
ukian, “Effatha.” “Pudaꞌa tin,” kiaꞌo<br />
wuruꞌu. 35 Uruꞌu naa mishi ukinao<br />
daꞌa tinaꞌa kan naꞌiki uninoba kiitinaꞌa<br />
kan; uruu idi kai manaꞌa naa<br />
upara daꞌa kan.<br />
36 Udaunaꞌan Jesus kian ipai<br />
pidan nao ati, “Manaꞌa paꞌi ukowaadaꞌa<br />
naa baꞌo rai nao pidan nao ati<br />
wuruꞌu.” Ukaki nao wan puꞌu ĩdyaun<br />
powaꞌan kida padamata, powaꞌa zii<br />
mana wun ĩkowaa daa biꞌian bao koinao<br />
ati udauꞌu. 37 Ipai aba tai naouz<br />
udauꞌu, tuu kii mana wun ĩdiꞌitin pan.<br />
Naꞌiki sariapa ĩkian, “Ipai kanom<br />
ushaꞌa pata nii kida kai man zii manawun<br />
ushaꞌa pata nuzu. Ukaki naoda<br />
zii maki nao-ziiwa naꞌiki ukaparada<br />
nuta zii mapara da nuꞌo.”<br />
t 7:26 Gentile: pidan panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. u 7:28 miisa: English idaꞌan, table.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
109<br />
MARK 8<br />
Jesus paan 4000 pidannao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 15:32-39)<br />
8 1 Masakau daꞌu uruu dau naꞌan,<br />
iribaꞌo pidan nao kaa wan<br />
Jesus idaꞌati koshan. Naꞌapain uruu<br />
dono, aonaꞌo raꞌa naa ĩwanyuku nuu<br />
nii. Uruu idi Jesus dapa dan patominapa-kida<br />
nii nao paꞌidaꞌati. 2 Ukian<br />
ĩꞌati, “Õkashaꞌora-kida, õtuka pan<br />
wuruꞌu pidan naouz, ĩnaꞌan idi<br />
idiki nau daꞌu kamoꞌo naa õtuma<br />
naꞌapain aonaa kano maꞌa naa<br />
ĩnikan. 3 Aonaa turuu õdyuu dan<br />
ĩdyaun maa roo paka-daun, panaadon<br />
ĩmadoro nai tan pazama zin<br />
idi pamakopa-kizi an, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan pabiꞌi kida muna poꞌo<br />
ĩmashaa pan.”<br />
4 Utomi napa-kida nii nao pishaan<br />
uruu, “Naꞌa pam nii dii mooko pidan<br />
ikodan wanyuku nui daꞌaꞌa, baaraꞌa<br />
kari kao nan, papaa-kinaa nii ipai<br />
wuruꞌu iribaꞌo raz pidan nao?”<br />
5 “Naꞌa pau daꞌum bread kai naꞌa<br />
uꞌidaꞌa,” Jesus kian ĩꞌati.<br />
“Kai naꞌa 7 bread,” ĩkian.<br />
6 Jesus dyuu dan ipai pidan nao<br />
sakana tan imiꞌi baaraꞌa. Udaunaꞌan<br />
uzaama tan bread kidaz, utoriinapa-kida<br />
nuzu. “Kai man,” ukian<br />
Tomin karu ati udauꞌan. Udushowa<br />
nuzu, udaunaꞌan utaa nuzu<br />
patomi napa-kida nii nao ati, ĩnao<br />
kiziꞌi naa kataa nuzu ipai pidannao<br />
kawanaꞌati. Ipai ĩshaꞌapa tan<br />
padyuuda-kizi nao. 7 Naꞌaꞌo kapam<br />
masakau daꞌu kopau nao. Utoriinapa-kida<br />
nuzu. “Kai man,” ukian<br />
Tomin karu ati udauꞌan. Udaunaꞌan<br />
utaan naa kidaz patomi napa-kidanii<br />
nao ati, ĩnao kizi kataa nuzu<br />
koshan pidan nao ati.<br />
8-9 Ipai pidan nao aroo pan<br />
abaapa, ikoda mani 4000 pidan nao.<br />
Jesus tomi napa-kida nii nao zawadan<br />
7 dazo wan kida wanyuku nui<br />
waꞌakun. Udaunaꞌan Jesus dyuudan<br />
naa pidan nao kiwan padapu iti<br />
kida. 10 Sariapa upai dinan kanawa<br />
zoꞌiti patomi napa-kida nii nao tuma,<br />
ĩmakon muna poꞌo wii zai Dalmanutha<br />
Baara iti.<br />
Phariseenao aipan Jesus aidan<br />
umanawunuꞌo aimaakan paꞌati<br />
(Mat<strong>the</strong>w 16:1-4)<br />
11 Pharisee nao kaa wan Jesus<br />
idaꞌati. Ĩtiwaa-kida paꞌa zon uruu,<br />
uruu idi ĩkian uꞌati, “Puaida waꞌati,<br />
naꞌa pam turuu pushaꞌapa tan umanawun<br />
kidaꞌo aimaa kan, puaida-kida<br />
kizi waꞌati kai naꞌa mishi mishiꞌo<br />
Tomin karu maꞌo za kan kainaꞌan<br />
puꞌidaꞌa.” 12 Mazan Jesus nyuku nuu<br />
kashaꞌo ran, naꞌiki ukian, “Kanom<br />
nii mooko utuka paꞌa zon umana wun<br />
kidaꞌo aimaa kan shaꞌa pata-kao?<br />
Õkowaa dan nii uꞌati, aonaa turuu<br />
õai dan umana wun kidaꞌo aimaa kan<br />
uꞌati!” 13 Udaunaꞌan uwaꞌa kaꞌa kan<br />
naa ĩdyaun. Upai dinan koshan<br />
kanawa zoꞌiti patomi napa-kidanii<br />
nao tuma, ĩmakon naa karishii<br />
baza iti.<br />
Phariseenao naꞌiki Herod<br />
yeastin kida<br />
(Mat<strong>the</strong>w 16:5-12)<br />
14 Jesus tomi napa-kida niinao<br />
manyuku nuu tan panaꞌa kan<br />
iriba bread kida; ĩnaꞌa kapa nii<br />
Mark<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 8<br />
110<br />
bau daꞌapa sodi kari kao nan patuma<br />
kanawa zoꞌo. 15 Jesus kaki nao tan<br />
ĩdyaun, “Uzau din paꞌi Pharisee nao<br />
yeastin ai naꞌiki Herod yeastin ai<br />
kapam.”<br />
16 Uruu idi ĩkian paꞌati aaka,<br />
“Ukian kaika paꞌa uaita pan idiꞌo<br />
aonaa bread nii waꞌidaꞌa.”<br />
17 Jesus aitapa naꞌa paꞌo ram<br />
wuruꞌu ĩkia nuz. Uruu idi upishaan<br />
ĩdyaun, “Kanom nii ukada koi napakidan<br />
bread aonaan uꞌidaꞌa? Aonaa<br />
mooko uaita pan? Dadaraꞌo mooko<br />
mana wun uzowau? 18 Ishaꞌo mooko<br />
uawun naꞌiki aonaa ukaki naon?<br />
Aonaa mooko uaita pan 19 tawuru<br />
donoꞌo õdusho wauzo nuz bakaꞌi audaꞌu<br />
bread nao õpaa-kinaaz 5000<br />
pidan nao? Naꞌa pau daꞌum dazo wan<br />
kida wanyuku nui waꞌakun uzawadan<br />
naꞌapain?”<br />
Utomi napa-kida nii nao kian uꞌati,<br />
“Naꞌaꞌo shaꞌatii 12 dazo wan kida<br />
wanyuku nui waꞌakun.”<br />
20 “Tawuru donoꞌo maniꞌi<br />
õdusho wauzo nuz 7 bread 4000<br />
pidan nao ati, naꞌa pau daꞌum dazo wan<br />
wanyuku nui waꞌakun uzawa dan<br />
naꞌapain?”<br />
“7 dazo wan shaꞌatii,” ĩkian.<br />
21 “Upuꞌu zii, aonaa uaita pan?”<br />
ukian ĩꞌati.<br />
Jesus saabaan pidan awun<br />
ishaꞌo Bethsaida ii<br />
22 Udaunaꞌan ĩkaa wan naa<br />
Beth saida iti. Naꞌiaꞌa naa pidannao<br />
kaawa-kidan ishaa wun pidan<br />
Jesus idaꞌati, tuu kiaꞌo idaꞌan ĩaipan<br />
upisha ta nuzu. 23 Jesus zaama tan<br />
wuruꞌu ishaa wu nuz pakaꞌu diꞌiki,<br />
unaꞌa kaꞌaka nuzu munapo wii zai<br />
ai. Udaunaꞌan usopi tan pazaa dako<br />
uawun kida diꞌiti, naꞌiki upishatan<br />
uawun kida pakaꞌu kida idi.<br />
Udaunaꞌan upishaa nuzu, “Putukapaꞌa<br />
naa aimaa kan?”<br />
24 Dao nai ora awunuu danaan,<br />
naꞌiki ukian, “Õtukapa pidan nao,<br />
mazan õtuka pan ĩdyaun ikoda<br />
tawuruꞌu atamun nao chiꞌika pan<br />
kawa nuꞌo.”<br />
25 Udaunaꞌan Jesus pisha tan<br />
powaꞌa zii koshan uawun kida<br />
pakaꞌu idi. Uruu uawun kida saabainaꞌa<br />
kan naa, kai manai manaꞌa naa<br />
utuka pan koshan. 26 Udaunaꞌan<br />
Jesus dyuu daꞌa kan naazu sariapa<br />
padapu iti. Ukian kapam uꞌati,<br />
“Manaꞌa paꞌi pumakoꞌo naꞌa wii zai<br />
iti powaa iti.”<br />
Kanom dii Jesus?<br />
(Mat<strong>the</strong>w 16:13-20; <br />
Luke 9:18-21)<br />
27 Udaunaꞌan Jesus makon<br />
patomi napa-kida nii nao tuma wii zai<br />
kida diꞌiti, mao napai naouz Caesarea<br />
Philippi itinapu. Ĩmako paa nan puꞌu<br />
upishau taa nan patomi napa-kidanii<br />
nao, “Naꞌapa dii pidan nao kian<br />
õdauꞌan?” 28 Ĩdakoꞌa tin uparadan<br />
kaika paꞌa: “Pidan nao kian<br />
pugaru John Chikaa wunuu pauzoz,<br />
naꞌiki bao koi nao kian pugaru<br />
prophet Elijah, naꞌiki bao koi nao<br />
kian pugaru kotuaꞌo raz prophetnao<br />
bii ikiꞌo kaa wan powaa ati<br />
koshan.”<br />
29 Udaunaꞌan upishaan ĩdyaun,<br />
“Unao mani. Naꞌapa dii ukian<br />
õdauꞌan?”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
111<br />
MARK 8, 9<br />
Sariapa Peter dakoꞌa tinuzu,<br />
“Pugaru Christ.” v<br />
30 Udaunaꞌan Jesus kiaꞌa kan ĩꞌati,<br />
“Manaꞌa paꞌi ukowaa daꞌa naꞌa kanom<br />
wuruꞌu õgaruz.”<br />
Jesus kowaadan naꞌapam nii<br />
pamawakan<br />
(Mat<strong>the</strong>w 16:21-28; Luke 9:22-27)<br />
31 Uruu dau naꞌan Jesus kakuwaapan<br />
naa pazowiaꞌa zoo-kao dauꞌu.<br />
Ukian, “Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
ubaiaa pan nii kashaꞌo raꞌo mana wun.<br />
Kazowau ta pai nao Jew nao, naꞌiki<br />
faadaa nao zowau naa nao, naꞌiki<br />
tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />
dauꞌu, aonaꞌo nii ĩaipa nuzu. Uzowiikao<br />
nii kapam, mazan idiki nau daꞌu<br />
kamoo dau naꞌan ukadishi tan nii<br />
powaa iti koshan.”<br />
32 Jesus kakuwaa pan idi kaimanai<br />
man mana wun ĩꞌati, Peter<br />
dapada nuzu panaꞌi ti napu naꞌiki<br />
utoꞌo rau anuz. 33 Sariapa Jesus<br />
tanawa tinan naꞌiki uawunuu pan<br />
baꞌo ran patomi napa-kida nii nao<br />
diꞌiti, naꞌiki sariapa utoꞌo rauan<br />
Peter. Ukian uꞌati, “Pumako õꞌai,<br />
Satan. Aonaa pudiꞌi tin pan Tominkaru<br />
diꞌitin pan kawan, mazan<br />
pudiꞌi tin pan pidan diꞌitin pan kawanuꞌo<br />
kari kao nan.”<br />
Jesus pidanan baiaapaꞌo nii oiaꞌo<br />
34 Udaunaꞌan Jesus dapa dan<br />
iribai naouz pidan nao naꞌiki patominapa-kida<br />
nii nao paꞌidaꞌati. Ukian<br />
ĩꞌati, “Kanom daꞌanaꞌa zoꞌo õgaru,<br />
marii umarinaꞌa tan panau dapa nii<br />
pashaꞌa paa pan, naꞌiki unaꞌa kan<br />
pacrossan naa, w naꞌiki udaꞌanan<br />
õgaru. 35 Kanom kazan naa taꞌa zoꞌo<br />
pananaa, uwazi wadan niizu; mazan<br />
kanom waziwa daꞌo pananaa õdikin<br />
ii, naꞌiki Kai manaꞌo Kuwai dikin ii,<br />
mishiꞌo nii uiko dan kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-karu paꞌati. 36 Aonaa kanom<br />
pidan ikodan uzaama tan an ipai<br />
aimaa kan imiꞌi baara an kidaꞌo,<br />
uwazi wai nan puꞌu kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-karu ai. 37 Oo kai naꞌa shaꞌa<br />
aimaa kan powaꞌaꞌo uaiapa-kao<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-karu ai?<br />
38 Naꞌiaꞌo ram pidan kibaꞌa zoo-kida ꞌo<br />
padaꞌa nan õgaru, naꞌiki pakakuwaa<br />
pan õkaki naori kida dauꞌu<br />
wunao atiꞌi, oiai naouz naꞌiki mamishida-kai<br />
naouz; naꞌa paꞌo nii kapam<br />
Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kibaꞌa zookidan<br />
uruu, ukaa wan dono udaru<br />
umana wunun tuma naꞌiki kai manainao<br />
Angel nao tuma.”<br />
9 1 Udaunaꞌan ukian, “Õkowaadan<br />
nii mishiꞌo uꞌati, pabiꞌi<br />
kida unao kai daꞌaꞌa, aonaꞌo nii zii<br />
umawa kan utuka pan uaꞌii Tominkaru<br />
Nao ba nai-tinan kamoon<br />
kaa wan umana wunuꞌo idaꞌan.”<br />
Jesus panaꞌadinan patominapakidaniinao<br />
awun zaꞌa<br />
(Mat<strong>the</strong>w 17:1-13; Luke 9:28-36)<br />
2 Aizii 7 kamoo dau naꞌan Jesus<br />
naꞌakan patuma, Peter, James naꞌiki<br />
John dokoaꞌo midukuo paawa iti.<br />
Naꞌii ĩnaꞌian naꞌa pau daꞌu sodi<br />
Mark<br />
v 8:29 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. w 8:34 unaꞌakan<br />
pacrossannaa: ubaiaa pan kashaꞌo raꞌo oo uzowii-kao nii padaꞌan pan dikin ii Jesus.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 9<br />
112<br />
kari kao nan. Utomi napa-kida niinao<br />
awun zaꞌa upanaꞌa dinaꞌa kan.<br />
3 Ukami chan tanawa tinan wiziꞌi<br />
naꞌiki baraka, ubara kan powaꞌa zii<br />
ipai pidan nao chikaa pauzo nao chikaan<br />
nii ai. 4 Udaunaꞌan ĩtukapa<br />
Elijah, Moses tuma, kadako tinan<br />
Jesus ati.<br />
5 Peter kian Jesus ati, “Tiichaa,<br />
kai manaꞌo wuruꞌu wanaꞌa nuz<br />
daꞌaꞌa. Turuu watoman idiki nau daꞌu<br />
kabaun nao sodi kida, bau daꞌapa<br />
puꞌati, baꞌo ran Moses ati naꞌiki baudaꞌapa<br />
Elijah ati.” 6 Tuu kii Peter<br />
tarian bao koi nao tuma, aonaa uaitapa<br />
naa tan naꞌa pam pakiaꞌa kan.<br />
7 Udaunaꞌan ishaꞌiz kaa wan<br />
udikin daꞌa kan naa ĩdyaun, naꞌiki<br />
parada-karu kian ishaꞌiz bii iki,<br />
“Diꞌo raꞌa õdani õmarai napa nii,<br />
uabata naꞌa pam ukian!” 8 Ĩawunuu<br />
da naaꞌa kan kadima naꞌo idaꞌan,<br />
aonaꞌa naa baꞌo ran pidan nao nii<br />
ĩtuma, soo Jesus kari kao nan.<br />
9 Ĩtoka paa nan puꞌaꞌa naa<br />
midukuo iki, Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Manaꞌa paꞌi ukowaa daꞌa naꞌa<br />
wuruꞌu utuka paniaz, atii Dao naiora<br />
Aokazi Ikiꞌo kadishi tan dau naꞌan<br />
pamawaka-kizi iki.” 10 Ĩmishida<br />
upara dan, mazan paꞌati aaka<br />
ĩpishau taa ka paa nan naꞌa paꞌo ram<br />
atiꞌo wuruꞌu ukia nuz, “ukadishi tan<br />
nii pamawaka-kizi iki,” kiaꞌo raz,<br />
ĩaipan paai tapa nuzu.<br />
11 Uruu dau naꞌan ĩpishaan Jesus,<br />
“Kanom niꞌo tiichaa pauzo nao Moses<br />
kaki naori dauꞌu kian, ‘Eli jahꞌo nii<br />
waꞌati kiwiin.’ ”?<br />
12 Ukian ĩꞌati, “Eli jahꞌo nii mishi<br />
waꞌati kiwiin umin zii wa taꞌa nan ipai<br />
aimaa kan. Naꞌapa kotuaꞌo usaadauzo-kao<br />
Tomin karu Para dan<br />
idaꞌa Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo dauꞌan,<br />
upata kaꞌuta-kao nii tuu kii naꞌiki<br />
aonaꞌo nii uaiapa-kao. 13 Õkowaa dan<br />
nii uꞌati, mishi, Elijah kaa wan kaꞌa<br />
naa naꞌiki pidan nao pata kaꞌu tauzonii<br />
uruu, naꞌapa usaadin pau zon<br />
kawanaꞌati Kaa rita idaꞌa kotuaꞌa<br />
naa.”<br />
Jesus kodita-kidan oiaꞌo doronai<br />
daonaiora diꞌiki<br />
(Mat<strong>the</strong>w 17:14-21; Luke 9:37-43a)<br />
14 Uruu dau naꞌan ĩkaa wan naa<br />
powaa ati bao koi nao tomi napa-kidakari<br />
wai nao idaꞌati, ĩtukapa iriba<br />
pidan nao kasabaꞌu kin pan ĩtuma.<br />
Naꞌaꞌo kapam tiichaa pauzo nao<br />
Moses kaki naori dauꞌu kadakotinan<br />
ĩtuma. 15 Iribai nao pidan nao<br />
tuka pan idi Jesus waꞌatin, tuu kii<br />
ĩkonau kiaꞌa kan, naꞌiki ĩdimaꞌa kan<br />
uꞌidiꞌiti, ĩdapaa pan naa uruu kaiman<br />
kapam.<br />
16 Jesus pishaan patomi napakida<br />
nii nao, “Kanom dauꞌa naꞌo<br />
ukada koin pan wunao tumaꞌa?”<br />
17 Bau daꞌapa pidan tunaru nao<br />
dakoꞌa tin upara dan iribaꞌo pidannao<br />
bii iki. Ukian, “Tiichaa, kai naꞌa<br />
õnaꞌa kan õdani dao nai ora puꞌidaꞌati.<br />
Kai naꞌa oiaꞌo doro nai uꞌidaꞌa, naꞌiki<br />
aonaa ukapara da nun. 18 Naꞌapainim<br />
oiaꞌo doro nai tuu kii daꞌa kan<br />
an uruu, ukaboo taꞌa kan nii uruu<br />
imiꞌi baara iti, udaunaꞌan bozo waꞌo<br />
kodi tan udako iki, ukuzo waꞌa kan<br />
paudako kida, udaunaꞌan udadaraꞌa<br />
kan, dadara, dadara. Õpishaa nii<br />
padamata putomi napa-kida nii-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
113<br />
MARK 9<br />
nao, õai pan ĩkodita-kidan wuruꞌu<br />
oiaꞌo doro naiz uꞌai, mazan aonaa<br />
ĩturuan.”<br />
19 Jesus kian, “Naꞌapa dii aonaa<br />
zii umishi dan? Kotuaꞌi kiꞌi naa<br />
õmashaa pan utuma? Kotuaꞌi kiꞌi naa<br />
õnaꞌan õbaia tinan utuma? Punaꞌaka<br />
naꞌiki wuruꞌu daonai oraz õꞌidaꞌati.”<br />
20 Uruu idi ĩnaꞌa kan naa uruu<br />
Jesus idaꞌati. Aizii oiaꞌo doro nai<br />
tuka paꞌa kan idi Jesus, sariapa<br />
udorauta-kidan naꞌiki uzii aꞌa kan<br />
wuruꞌu daonai oraz. Uwazai nan naa<br />
naꞌa imiꞌi baaraꞌa, udako bozo waꞌakan<br />
naa kapam. 21 Jesus pishaan<br />
dao nai ora daru, “Naꞌa pam dii<br />
ukotuaꞌikin naa pudani kaika panuꞌu?”<br />
Dao nai ora daru kian, “Kotuꞌu<br />
uduu so din iki. 22 Panaa don kida,<br />
mao napa daꞌi oiaꞌo doro nai zowiinuzu<br />
ukaboo tan idaꞌan uruu tikazi<br />
diꞌiti naꞌiki wunu baoko iti. Pukamunan-kida<br />
sho man waunao, naꞌiki<br />
pukamin kaꞌuta waunao, puturuan<br />
an pukamin kaꞌu tan!”<br />
23 Jesus kian uꞌati, “Kanom nii<br />
pukian ‘puturuan an pukamin kaꞌutan’?<br />
Ipai aimaa kan shaꞌa pan nii<br />
pidan ati, umishi dan an.”<br />
24 Dao nai ora daru kian diiwaꞌo<br />
idaꞌan, “Õgaru, õmishida padamata,<br />
mazan õai pan pukamin kaꞌu tan<br />
õgaru, õmishida kizi kai manai man<br />
mana wun.”<br />
25 Jesus tuka pan idi iribaꞌa<br />
naa pidan nao kasa baꞌu kinan<br />
padazaba ati, ukian oiaꞌo doro nai<br />
ati, “Makinaꞌo naꞌiki mapara da nuꞌo<br />
doro nai, õai pan pukodi tan wuru<br />
diꞌikiꞌi daonai oraz, aonaa õai pan<br />
pumoro tan uꞌidiꞌiti powaꞌa!”<br />
26 Uruu oiaꞌo doro nai kada koꞌokan,<br />
uzii au ta paꞌa kan dao nai ora,<br />
udaunaꞌan ukodi taꞌa kan naa uꞌai.<br />
Mawa kaꞌo kawa nuꞌo dao naiora<br />
tukapa-kao, naꞌiki ipai pidan<br />
kian, “Ei, umawa kan!” 27 Mazan<br />
Jesus zaama tan uruu pakaꞌu diꞌiki,<br />
ukadishita-kidan naazu.<br />
28 Uruu dau naꞌan Jesus makon<br />
umoro tan pasookapa-kizi kabaun<br />
nazo iti patomi napa-kida nii nao<br />
tuma, naꞌii ĩnaꞌian naꞌa pau daꞌu sodi<br />
kari kao nan. Ĩpishaan Jesus, “Kanom<br />
niꞌo aonaa waturuan wakoditakidan<br />
oiaꞌo doro nai?”<br />
29 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, “Soo<br />
torii napa-karu idaꞌan turuu naꞌa pai nao<br />
oiaꞌo doro nai nao kodita-kida-kao.”<br />
Jesus paradan koshan<br />
pamawakan dauꞌu<br />
(Mat<strong>the</strong>w 17:22-23; Luke 9:43b-45)<br />
30 Uruu dau naꞌan Jesus makon<br />
patomi napa-kida nii nao tuma, ĩmakon<br />
Galilee Baara an. Aonaa Jesus aipan<br />
pidan nao aita pan naꞌiam paugaru,<br />
31 utomi napa tin-kidaꞌa zon idi<br />
patomi napa-kida nii nao. Ukian ĩꞌati,<br />
“Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kaaka paakao<br />
nii pidan nao ati, ĩnaouꞌu nii zowii<br />
uruu. Mazan idiki nau daꞌu kamoo<br />
dau naꞌan, ukadishi tan nii powaa iti.”<br />
32 Aonaa ĩaitapa naa tan naꞌa paꞌo ram<br />
atiꞌo wuruꞌu ukia nuz, naꞌiki ĩtarii<br />
papishaa nuzu.<br />
Kanom tuubaruꞌo nii manawun<br />
baokoinao ai<br />
(Mat<strong>the</strong>w 18:1-5; Luke 9:46-48)<br />
33 Naꞌapain ĩkaa wan Caper naum<br />
iti, ĩmoro tan kabaun nazo iti. Naꞌiaꞌa<br />
Mark<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 9<br />
114<br />
naa Jesus pishaan ĩdyaun. Ukian<br />
ĩꞌati, “Kanom dauꞌa naꞌo ukadakotinan<br />
duna pota?” 34 Mazan aonaa<br />
ĩdakoꞌa tin upara dan, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan duna pota ĩkadako tinaa nan<br />
idi paꞌati aaka, kanom tuuba ruꞌo nii<br />
mana wun dauꞌu.<br />
35 Udaunaꞌan Jesus sakanatan<br />
naꞌiki sariapa udapa dan 12<br />
patomi napa-kida nii nao. Ukian<br />
ĩꞌati, “Kanom aipinaꞌo kiwii niꞌo nii,<br />
marii uruu dawuꞌi tin tinan naꞌiki<br />
poi torui nii kapam ipai pidan nao<br />
ati.” 36 Udaunaꞌan ukadishita-kidan<br />
korai dao naa ĩkanaa puꞌu, udoko bata<br />
nuzu naꞌiki sariapa ukian ĩꞌati,<br />
37 “Kanom dapaa paꞌo bau daꞌapa kaikapa<br />
sodiꞌo korai dao naa õꞌuu idaꞌan,<br />
udapaa pan õgaru wuruꞌu. Naꞌiki<br />
kanom dapaa paꞌo õgaru, udapaa pan<br />
wuruꞌu dyuu daꞌo raz õgaru kapam.”<br />
Pidan aonaꞌo utoꞌora-kizaitapan<br />
unao, upaonaru wuruꞌu<br />
(Luke 9:49-50)<br />
38 John kian uꞌati, “Tiichaa,<br />
watukapa nii pidan kodita-kidan<br />
oiaꞌo doro nai nao puꞌuu idaꞌan,<br />
naꞌiki wamashaata uruu, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan aonaa uzaama tin pan<br />
waꞌidaꞌati.”<br />
39 “Aonaa umashaa taꞌa naꞌazu,”<br />
Jesus kian ĩꞌati. “Pidan shaꞌapataꞌo<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan<br />
õꞌuu idaꞌan, aonaꞌo nii uparadan<br />
dikau dan õdauꞌan. 40 Kanom<br />
aonaa unyuku nuu oian waꞌati,<br />
uruu waunao idaꞌan tan puꞌo wuruꞌu.<br />
41 Õkowaa dan nii uꞌati naꞌiaꞌo ram<br />
pidan taaꞌo wunu tuza-karu nii<br />
õpida nan nao ati õꞌuu idaꞌan, naꞌiki<br />
uaita pan idi ĩnao zaama tin pan<br />
õꞌidiꞌiti, taa-kao nii uwinipi naa uꞌati.<br />
Kaimanaꞌo duwu naꞌiki<br />
manauꞌo duwu<br />
(Mat<strong>the</strong>w 18:6-9; Luke 17:1-2)<br />
42 “Aizii pidan dyuu dan an wunao<br />
kawan sodi kidai nao shaꞌapa tan oiaꞌo,<br />
naꞌiki aonaa utaapa dan ĩmishi dan<br />
õgaru, kicha naꞌ iki-kiaꞌo mana wun<br />
wuruꞌu pidan shaꞌapa taniaz, wuru<br />
aiaꞌa udaruꞌo boo dapa-kinai kuba<br />
suku ruuta-kaoaz ukanau kaduꞌiki.<br />
Udaunaꞌan ukaboota-kao paran<br />
boodapa-kinai kuba (9:42)<br />
baoko iti. 43-44 Aizii õkowaa dan<br />
uꞌati, kaa waꞌa naa wuruꞌu Elijah,<br />
mazan aonaa pidan nao aitapa naatanuzu.<br />
Ukauꞌan pukaꞌu oii-kidan an<br />
pugaru, puduku tazu! Kai manaꞌo<br />
nii zii pumakon kakupa-karu diꞌiti<br />
bau daꞌa paꞌo pukaꞌu tuma, putaapan<br />
ai dyaꞌu tam ĩdyaun, udaunaꞌan<br />
puka boota-kao nii Tuuba ruꞌo Tikazi<br />
wuꞌiti, aonaꞌo raz umaka dau zon.<br />
45-47 Bau daꞌa paꞌo puki diba oii-kidan<br />
an pugaru, puduku tazu! Kai manaꞌo<br />
nii zii pumakon kakupa-karu diꞌiti<br />
bau daꞌa paꞌo puki diba tuma, putaapan<br />
ai dyaꞌu tam ĩdyaun, udaunaꞌan<br />
puka boota-kao nii Tuuba ruꞌo Tikazi<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
115<br />
MARK 9, 10<br />
wuꞌiti. Bau daꞌa paꞌo puawun oii-kidan<br />
an pugaru, pusoꞌo tazu! Kai manaꞌo<br />
nii zii pumakon kakupa-karu diꞌiti<br />
bau daꞌa paꞌo puawun tuma, putaapan<br />
ai dyaꞌu tam ĩdyaun, udaunaꞌan<br />
puka boota-kao nii Tuuba ruꞌo Tikazi<br />
wuꞌiti.<br />
48 ‘Naꞌii tara baro dai nao nikapaꞌo<br />
raz pidan nanaa,<br />
aonaꞌo nii ĩmawa kau zon.<br />
Naꞌiki wuruꞌu tikaziz<br />
aonaa naꞌa painim nii<br />
uma kada-kao.’ x<br />
49 “Naꞌapa wanyuku nui kuzubada-kao<br />
kawan duwu idi, naꞌapa<br />
pidan nao maꞌo za ka dinan ubai ainpan<br />
an kai kai manaꞌo dauꞌati. y<br />
50 “Kai manaꞌo wuruꞌu duwuz,<br />
mazan duwu manaun anaꞌa naa,<br />
naꞌa pam nii ukuzu baa-kao powaa<br />
iti? Marii duwu kuzu baꞌo kawan<br />
unao, umashaapa kizi kai man<br />
uiriban nao tuma.”<br />
Jesus kakinaopan muudaaka-karu ai<br />
(Mat<strong>the</strong>w 19:1-12; Luke 16:18)<br />
10 1 Naꞌikiꞌo Jesus waꞌakan<br />
ama zada Galilee Baara,<br />
umakon Judea Baara an, atii Jordan<br />
Waꞌo baza iti. Iriba kida pidan nao<br />
kaawa-kaa wan uꞌidaꞌati koshan,<br />
naꞌiki utomi napa-kidan ĩdyaun<br />
patomi napa tin-kidau zon kawan daꞌi<br />
ĩdyaun.<br />
2 Pharisee nao kaa wan uꞌidaꞌati<br />
ĩtiwaa-kida paꞌa zon uruu. Ĩkian<br />
uꞌati, “Puko waada waꞌati, wakakinaori<br />
naa taa pada pidan muu dan<br />
pau dai aro?”<br />
3 Jesus kian ĩꞌati, “Shaꞌa paꞌo ram<br />
kakinao rii Moses taa uꞌati?”<br />
4 Ĩkian Jesus ati, “Moses<br />
taapada nii pidan saa dan muu daakakaru<br />
kaari tan naa, udaunaꞌan turuu<br />
umuu dan pau dai aro.”<br />
5 Jesus kian ĩꞌati, “Moses<br />
saa dan wuruꞌu kakinao rii uꞌati<br />
unyuku nuu dada ran idiꞌo. 6 Mazan<br />
Tomin karu saka dan dono patoman<br />
ama zada naꞌiki pidan, utoman<br />
dao nai ora naꞌiki zun. 7 Unaꞌapan<br />
idi, dao nai ora muu dinan<br />
padaru naꞌiki padaro ai naꞌiki<br />
ubaudaꞌapa tinan pau dai aro tuma,<br />
8 naꞌiki uruu idi dyaꞌu ta mai nao<br />
pidan nao bau daꞌapa tinan. Ukauꞌan<br />
aonaa powaꞌa ĩpanaꞌa-kidan, soo<br />
bau daꞌapa. 9 Kanom Tomin karu<br />
bau daꞌa pata nii, aonaa turuu pidan<br />
muu daaka-kidan.”<br />
10 Udaunaꞌan ĩmoro tan kabaun<br />
nazo iti koshan, Jesus tomi napakida<br />
nii nao pishaan uruu wuru<br />
dauꞌa naꞌa ukadako tin kiziz.<br />
11 Ukian ĩꞌati, “Pidan muu dan<br />
dono pau dai aro, udaunaꞌan umazidan<br />
baꞌo ran zun tuma, oiaꞌo<br />
wuruꞌu ushaꞌapa taniaz pau dai aro<br />
ati ubaꞌo ran tapan idi. 12 Naꞌapa<br />
kapam zun muu dan dono paudai<br />
aru, udaunaꞌan omazi dan<br />
baꞌo ran dao nai ora tuma, oiaꞌo<br />
wuruꞌu oshaꞌapa taniaz pau dai aru<br />
ati obaꞌo ran tapan idi.”<br />
Mark<br />
x 9:48 Isaiah 66:24 y 9:49 Naꞌapa wanyukunui kuzubada-kao kawan duwu idi,<br />
naꞌapa pidannao maꞌozakadinan ubaiainpan an kai kaimanaꞌo dauꞌati Greek para dan<br />
idaꞌan: “Ipai pidan duwuda-karu nii tikazi idi.” Tikazi kii-karu, baiatin-karu atiꞌo kai<br />
imiꞌi baaraꞌa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 10<br />
116<br />
Jesus naꞌiki koraiziannao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 19:13-15; Luke 18:15-17)<br />
13 Pidan nao kaawa-kidan<br />
korai zian nao Jesus idaꞌati. Ĩaipan<br />
upisha tan ĩdyaun. Mazan utominapa-kida<br />
nii nao kasha dako wauan<br />
pidan nao.<br />
14 Jesus aita pan idi ĩnaꞌa pan,<br />
sariapa utoꞌo rauan patomi napakida<br />
nii nao. Ukian ĩꞌati, “Marii<br />
korai zian nao waꞌatin õꞌidaꞌati.<br />
Aonaa umashaa taꞌa naꞌa ĩdyaun,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan ĩnao kawanuꞌo<br />
wuruꞌu zaama taꞌo niꞌo raz<br />
Tomin karu panao ba naa nii.<br />
15 Õkowaa da nii uꞌati, kanom aonaꞌo<br />
uzaama tinan Tomin karu nao ba naitinapa-kizi<br />
iti korai dao naa zaama tan<br />
kawa nuzu, aonaꞌo nii umoro tan<br />
naꞌiti.” 16 Udaunaꞌan udokoba tan<br />
ipai korai zian nao bau daꞌapa kida,<br />
upisha tan ĩdyaun pakaꞌu idi, naꞌiki<br />
upishaan Tomin karu kai manan ĩꞌati.<br />
Kashaꞌapauziꞌo pidan<br />
(Mat<strong>the</strong>w 19:16-30; Luke 18:18-30)<br />
17 Jesus mako paa nan puꞌu<br />
koshan duna pota, sariapa pidan<br />
waꞌatin uꞌidaꞌati zaka-zakaapa.<br />
Sariapa ukodoruꞌu kan ukanaapu<br />
ikinapu, naꞌiki ukian uꞌati, “Kaimanaꞌo<br />
Tiichaa, kanom dii<br />
õshaꞌa pata õiko din-kinaa nii karikao<br />
nanuꞌo kakupa-karu?”<br />
18 Jesus dakoꞌa tinuzu, “Kan dii<br />
nii pudako tan õgaru kai manaꞌo nii?<br />
Aonaa kanom kai manaꞌo nii, soo<br />
Tomin karu bau daꞌapa. 19 Puaitapanii<br />
Tomin karu kaki naori kidaz.<br />
Manaꞌa puzowi aꞌa naꞌa pidan;<br />
manaꞌa pubaꞌo ran tapaꞌa naꞌa; naꞌiki<br />
manaꞌa pukoida paꞌa naꞌa; manaꞌa<br />
pumarii dinau zoꞌo naꞌa puiri ban<br />
dauꞌu; manaꞌa pumarii da paꞌa naꞌa<br />
puiri ban puzaa mata-kinaa nii<br />
ushaꞌa pauzi; pumarai napa pudaru<br />
naꞌiki pudaro.” 20 “Tiichaa,” pidan<br />
kian uꞌati, “Naꞌapa õmashaa pan<br />
kotuaꞌi kiꞌi naa, õkorai dao naan iki<br />
õizoꞌati wuruꞌu kakinao rii kidaz.”<br />
21 Udaunaꞌan Jesus awunuu pan<br />
uꞌidiꞌiti unau dapa patukapa nuzu.<br />
Ukian uꞌati, “Kai naꞌa baudaꞌa paꞌa<br />
naa aimaa kan pushaꞌapa tan nii<br />
zii. Aizii pumako, pusellian ipai<br />
pushaꞌa pauz kida, naꞌiki puraata<br />
puikoda nii pushaꞌa pauz kida idaꞌan,<br />
putaaꞌa naa pata kaꞌu tinai nao atiz.<br />
Pushaꞌ apa tin an naꞌapa, pukapuraa<br />
ta nun nii aokazi ii. Udaunaꞌan<br />
puwaꞌati õꞌidaꞌati, pudaꞌan kizi<br />
õgaru.” 22 Mazan dao nai ora abatan<br />
idi unaꞌa pan paꞌati, sariapa<br />
unyuku nuu kashaꞌo raꞌa kan, ukiwan<br />
manau nam, ukashaꞌa pau zin idi<br />
mana wun.<br />
23 Jesus awunuu pan patominapa-kida<br />
nii nao kawanaꞌati, naꞌiki<br />
ukian, “Dadaraꞌo nii kapu raa ta niinao<br />
pidan nao moro tan Tomin karu<br />
nao ba nai-tinapa-kizi iti.” 24 Sariapa<br />
utomi napa-kida nii nao diꞌitin pan<br />
upara dan dauꞌu.<br />
Mazan Jesus kian koshan ĩꞌati,<br />
“Õdai nao, naꞌapa dii mana wun<br />
dadara pidan moro tan Tomin karu<br />
nao ba nai-tinapa-kizi iti. 25 Kashaꞌapan<br />
naꞌo nii mana wun kapuraata nuꞌo<br />
pidan moro tan Tomin karu nao banai-tinapa-kizi<br />
iti, camel podo tan<br />
ai akosa awun shaa wata.”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
117<br />
MARK 10<br />
26 Udaunaꞌan powaꞌa zii ĩdiꞌitinpan,<br />
naꞌiki ĩkian uꞌati, “Kanom<br />
mooko turuu ukazan naata-kao?”<br />
27 Jesus awunuu pan ĩꞌidiꞌiti, naꞌiki<br />
sariapa udakoꞌa tin ĩdyaun. Ukian<br />
ĩꞌati, “Pidan nao aonaa turuu ĩshaꞌapatan<br />
wuruꞌu, soo Tomin karu paꞌan<br />
turuu ushaꞌapa tan ipai aimaa kan.”<br />
28 Udaunaꞌan Peter kian uꞌati,<br />
“Putukapa waunao, wawaꞌa kaꞌa naa<br />
ipai washaꞌa pauz naꞌiki aizii wadaꞌanpan<br />
naa pugaru.” 29 Sariapa Jesus<br />
kian, “Mishiꞌo wuruꞌu. Naꞌiaꞌo ram<br />
pidan waꞌa kaꞌo padapu, oo paꞌinawuzu<br />
nao, padada koo nao, padaro,<br />
padaru, pau dai nao, oo pazaka pun<br />
õgaru dikin ii, naꞌiki Kai manaꞌo<br />
Kuwai dikin ii, 30 taa-karu nii uꞌati<br />
100 powaꞌa zii kabaun kida, naꞌiki<br />
uꞌina wuzu nao nii, naꞌiki udada koonao<br />
nii, naꞌiki udaro nao nii, naꞌiki<br />
udai nao nii, naꞌiki uzaka pun nii,<br />
naꞌiki unaꞌa pan puꞌu upata kaꞌuta-kao<br />
nii kapam. Naꞌiki dii naꞌi tiꞌi uikodinan<br />
nii kari kao nanuꞌo kakupa-karu.<br />
31 Mazan iriba pidan nao kiwii nii nao<br />
kai, dawuꞌi tin tinaꞌo nii. Naꞌiki iriba<br />
dawuꞌi tii nii nao kai, kiwiita-kida-kao<br />
nii.”<br />
Jesus kakuwaapan koshan<br />
pamawakan dauꞌu<br />
(Mat<strong>the</strong>w 20:17-19; Luke 18:31-34)<br />
32 Aizii udaunaꞌan Jesus tominapa-kida<br />
nii nao, tuu kii ĩdiꞌitin pan<br />
udauꞌu, ukiwii tan idi paꞌuaꞌati Jerusalem<br />
iti. Naꞌiki naꞌaꞌo bao koi nao<br />
pidan nao, daꞌan pai nao ĩdyaun,<br />
sariapa ĩtarian kapam. Udaunaꞌan<br />
Jesus dapa dan koshan 12 patominapa-kida<br />
nii nao panaꞌi ti napu<br />
bao koi nao ai. Uruꞌu naa ukaku waapan<br />
naꞌa pam nii pashaꞌa pata-kao<br />
dauꞌu. 33 Ukian ĩꞌati, “Uabata. Aizii<br />
wamakon Jeru salem iti, naꞌiaꞌo nii<br />
Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, kaaka paakao<br />
nii faadaa nao zowau naa nao ati,<br />
naꞌiki tiichaa pauzo nao ati Moses<br />
kaki naori dauꞌu. Naꞌiki ĩtaan nii<br />
uruu zowii-karu nii, naꞌiki ĩtaan nii<br />
uruu Gentile nao kaꞌu iti. 34 Uruu idi<br />
Gentile nao banikii tan niizu, naꞌiki<br />
ĩsopi au ta pan niizu, naꞌiki ĩbaꞌi zian<br />
nii uruu. Udaunaꞌan ĩzowian nii<br />
uruu. Mazan idiki nau daꞌu kamoo tan<br />
idaꞌa, ukadishi tan nii powaa iti.”<br />
James naꞌiki John pishaan Jesus<br />
manawun-tinapa-karu dauꞌan<br />
(Mat<strong>the</strong>w 20:20-28)<br />
35 Uruu dau naꞌan James naꞌiki<br />
John, Zebedee dai nao, kaa wan<br />
Jesus idaꞌati. Ĩkian uꞌati, “Tiichaa,<br />
kai naꞌa waaipan pushaꞌapa tan<br />
aimaa kan waꞌati.”<br />
36 “Kanom dii mooko?” ukian.<br />
37 Ĩkian uꞌati, “Pusaka na tan dono<br />
putaba diꞌii punao ba nai-tinan dono,<br />
pusaka nata-kida paꞌi waunao putuma.<br />
Bau daꞌapa pudiwaꞌo ra anta napu, baꞌoran<br />
puꞌasha baron anta napu.”<br />
38 Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa uaitapan<br />
kanom wuruꞌu upishaa niaz.<br />
Turuu mooko uaita pan utuzan<br />
õtuzaꞌa zoo niaz baiatin-karu kooponnaa<br />
diꞌiki, õgaru kawan? z Turuu<br />
Mark<br />
z 10:38 Turuu mooko uaitapan utuzan õtuzaꞌazooniaz baiatin-karu kooponnaa diꞌiki,<br />
õgaru kawan? oo “Ukaꞌii tan nii mooko wuruꞌu õbaiaa pan niꞌo raz?”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 10<br />
118<br />
mooko uaita pan uchikaa wunuukidi<br />
nan õchikaa wu nuu aꞌa zoo-kao<br />
kawan?<br />
39 “Turuu,” James naꞌiki John<br />
kian.<br />
Jesus kian ĩꞌati, “Mishi, utuzan<br />
nii wuruꞌu õtuzaꞌa zoo niaz, naꞌiki<br />
uchikaa wunuu-kao nii õchikaawu<br />
nuu aꞌa zoo-kao kawanaꞌati.<br />
40 Mazan aonaa turuu õsaka natakidan<br />
unao õdaza baꞌa, õdiwaꞌora<br />
anta napu oo õasha baron anta napu.<br />
Soo Tomin karuꞌo nii paꞌan taazu,<br />
pamin zii wata nii nao ati.”<br />
41 Aizii 10 Jesus tomi napakida<br />
nii nao aba tan idi kaika paꞌo<br />
parada-karuꞌu, sariapa ĩtoꞌo ran<br />
James naꞌiki John ati. 42 Uruu idi<br />
Jesus dapa dan bao kopa ĩdyaun<br />
paꞌidaꞌati, ukian ĩꞌati, “Uai tapa nii<br />
mami shida-kainao Tomin karu,<br />
dako tin paꞌo nao ba nai nao nii, ĩnaudapa<br />
pawara nui ta pan ipai pidan<br />
naꞌiki pamana wun-tin pan idaꞌan<br />
ĩkazowau ta pan ĩdyaun. 43 Mazan<br />
aonaa õai pan unaꞌa pan. Naꞌiaꞌo ram<br />
unao biiꞌi aipaꞌo pamanawu nun,<br />
marii upoi torui tapa-kidi nan ipai<br />
bao koi nao ati. 44 Naꞌiki kanom<br />
umana wun-tin paꞌa zoꞌo pairi ban nao<br />
ai, marii upoi torui tapa-kidi nan ipai<br />
pidan nao ati. 45 Upuꞌu zii Dao naiora<br />
Aokazi Ikiꞌo, aonaa uwaꞌa tin<br />
umana wun-tin paꞌa nan mani, mazan<br />
upoi torui tapa-kidi naꞌa nan ipai<br />
pidan ati, naꞌiki ukazan naa taꞌanan<br />
pidan nao paꞌoian ai umawakan<br />
idaꞌan.”<br />
Jesus saabaan Bartimaeus awun<br />
(Mat<strong>the</strong>w 20:29-34; Luke 18:35-43)<br />
46 Jesus kaa wan patomi napakida<br />
nii nao tuma Jericho ati.<br />
Udaunaꞌan ĩdobata pan puꞌaꞌa naa<br />
naꞌiki, iriba pidan nao daꞌan pan<br />
ĩdyaun. Kai naꞌa pidan ishaꞌo uawun<br />
pishau tauzo daꞌi puraata, naꞌa<br />
usaka nata pan dunapoꞌo, Bartimaeus<br />
kiaꞌo uꞌuu. Uruu Timaeus dani.<br />
47 Uaba tan idi Jesus Nazareth san<br />
dobata pan, uruu idi ukada koꞌo kan<br />
diiwaꞌo idaꞌan. Ukian, “Jesus, David<br />
Takaan-daun! a Pukamu nan-kida<br />
õgaru!”<br />
48 Iriba pidan nao toꞌo raua nuzu<br />
ĩaipan umashaa dan. Mazan powaꞌa<br />
zii mana wun ukada kon diiwaꞌo<br />
idaꞌan. Ukian, “David Takaan-daun!<br />
Pukamu nan-kida õgaru!”<br />
49 Sariapa Jesus kadishi taꞌa kan<br />
pamakopa-kiziꞌi. Ukian, “Udapada<br />
uruu daꞌatiꞌi.”<br />
Sariapa ĩkian uꞌati, “Pumaꞌoza<br />
kada punyuku nuu! Pukadi shita,<br />
udapa dan naa pugaru.” 50 Uruꞌu<br />
naa ukaboo taꞌa kan pachaa ki tan,<br />
uzakaꞌu taꞌa kan, uwaꞌa tiꞌi kan naa<br />
Jesus idaꞌati.<br />
51 Jesus pishaa nuzu, “Kanom<br />
puaipan õshaꞌapa tan puꞌati?”<br />
Ishaa wun kian Jesus ati,<br />
“Tiichaa, õai pan pusaa baan<br />
õawun.”<br />
52 Jesus kian uꞌati, “Pukiwaꞌa<br />
naa! Pumishi dan idi õgaru, puawun<br />
saabai nan.” Sariapa mishi utuka-<br />
a 10:47 David Takaan-daun: Kotuaꞌo Tomin karu kian udyuu dan nii bau daꞌapa David<br />
Takaan-daun umana wunuꞌo nao ba nai nii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
119<br />
MARK 10, 11<br />
paꞌa kan kai man, naꞌikiꞌo udaꞌanan<br />
naa Jesus.<br />
Jesus morotan Jerusalem iti<br />
(Mat<strong>the</strong>w 21:1-11; Luke 19:28-40;<br />
John 12:12-19)<br />
11 1 Ĩmao napa ta paa nan<br />
puꞌaꞌa naa Jeru salem<br />
iti, wii zai kida Beth phage naꞌiki<br />
Bethany paꞌina mun, ĩkaa wan Olive<br />
Naawa iti. Jesus dyuu dan dyaꞌu tam<br />
patomi napa-kida nii nao, 2 ukian<br />
ĩꞌati, “Umako wii zai upaꞌi na mu nuꞌo<br />
diꞌiti. Ukaa wan dono naꞌiti uiko dan<br />
nii chaa kashi b dani koꞌidin pan,<br />
aonaꞌo zii uzaida-kao. Ubuzuutazu,<br />
naꞌiki unaꞌaka uruu daꞌatiꞌi.<br />
3 Naꞌiki naꞌiaꞌo ram pidan pishaan<br />
an unao ushaꞌa pata nii dauꞌan, ukii<br />
uꞌati, ‘Nao ba nai aipa nuzu, naꞌiki<br />
kadima naꞌo nii udyuu dan powaa<br />
atiz.’ ”<br />
4 Uruu ĩmakoꞌo kan naa ĩikoda<br />
chaa kashi dani dunapoꞌo, ukoꞌi dinpan<br />
dobaapa-kizai panii nomizi naa<br />
diꞌiki. Ĩbuzuu pan puꞌu uzunaa,<br />
5 kadi shita pai nao mao napa naꞌa<br />
kian ĩꞌati, “Kanom nii ubuzuu pan<br />
chaa kashi dani zunaa?” 6 Ĩdakoꞌatin<br />
ĩdyaun naꞌapa Jesus dyuu dan<br />
kawanaꞌati paugaru, uruu daunaꞌan<br />
zii ĩtaapa dan ĩnaꞌaka nuzu.<br />
7 Ĩkaawa-kidan naa chaa kashi dani<br />
Jesus idaꞌati, ĩmuu dan pachaa ki tan<br />
kida ubarau paawa ati, uruu Jesus<br />
zai dan naazu.<br />
Mark<br />
Jesus kaawan Jerusalem iti (11:4-10)<br />
b 11:2 chaakashi: English idaꞌan, don key.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 11<br />
120<br />
8 Iriba pidan nao kadamara dan<br />
pakami chan kida duna pota. Baokoi<br />
nao dukuan puꞌu anabai kida,<br />
poko ridi anaba kawan kidaꞌo, maonapa<br />
kidaꞌo dunapo an, ĩmuu dan<br />
naa duna pota kidaz Jesus uaꞌati.<br />
9 Pidan nao kiwiita pai nao Jesus<br />
ai, naꞌiki bao koi nao udawuꞌi tiinao<br />
ĩwaꞌati pan kada koi naa nan<br />
diiwaꞌo idaꞌan. Ĩkian, “Marii<br />
Tomin karu konau kii-kida-kao!<br />
Marii Tomin karu kai manan diꞌo raz<br />
Nao ba nai atiꞌi, kaa waꞌo raz uai pan<br />
kawanaꞌati! c 10 Marii Tomin karu<br />
kai manan wuru atiꞌi King-tinaꞌo<br />
niꞌo raz King David wadaun nii.<br />
Marii Tomin karu aokazi iaꞌo konaukii-kida-kao!”<br />
11 Jesus kaa wan dau naꞌan Jerusalem<br />
iti, umoro tan Tomin karu<br />
Dapu iti, uawunuu tan ipai aimaakan<br />
kida. Mazan wachuu pun idiꞌi<br />
naa ukiwan powaa iti Bethany iti<br />
patomi napa-kida nii nao tuma.<br />
Jesus paradan fig kadunaa ati<br />
(Mat<strong>the</strong>w 21:18-19)<br />
12 Baꞌo ran kamoo, ĩwaꞌati pan<br />
puꞌu powaa ati Bethany iki Jerusalem<br />
ati, Jesus zama zin naa.<br />
13 Munapo zii utuka pan fig kadunaa<br />
kaana baꞌo. Uruu idi umakon<br />
naꞌiti utuka paꞌa zon kaaka maniz.<br />
Mazan ukaa wan dono naꞌiti, aonaa<br />
uꞌaka nii, soo uanaba paꞌidi waru.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa ukaakapau<br />
zon donoꞌo zii mani wuruꞌu.<br />
14 Jesus kian fig kadu naa ati,<br />
“Aonaꞌo nii puꞌaka dizoo wauzokao<br />
powaꞌa!” Utomi napa-kida nii nao<br />
abata nii wuruꞌu unaꞌapa nuz.<br />
Jesus waatan selliipainao<br />
Tominkaru Dapu iki<br />
(Mat<strong>the</strong>w 21:12-17, 20-22;<br />
Luke 19:45-48; John 2:13-22)<br />
15 Ĩkaa wan donoꞌo naa Jerusalem<br />
iti, Jesus makon Tomin karu<br />
Dapu iti, naꞌiki uwaa taa biꞌian<br />
ipai torii pai nao kida uzai nao,<br />
naꞌiki sellii pai nao kida uzai nao<br />
taa-kari wai niꞌo Tomin karu ati.<br />
Ipai udorau-kidan shaka taakakidauzo<br />
nao puraata miisan d kida,<br />
naꞌiki ipai sellii pai nao wakokoonao<br />
taba kida, 16 naꞌiki aonaa<br />
utaapa dan pidan nao dobata-kidan<br />
patorii nii kida Tomin karu Dapu<br />
baara an.<br />
17 Uruu dau naꞌan ukakinao<br />
tan pidan nao, “Tomin karu<br />
Para dan saadin paꞌo kian: ‘Õdapu<br />
dakota-kao nii ipai pidan nao toriinapa-kizi<br />
dapu naa nii.’ Mazan<br />
unao ukai waapa nuzu koidi miki nao<br />
dizinapa-kizi nii.” e<br />
18 Faadaa nao zowau naa nao<br />
naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses<br />
kaki naori dauꞌu aba tan idi<br />
kaika paꞌo raꞌa, ĩtiwaan paikodan<br />
pazowii-kinaa nii Jesus.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan ĩtarian Jesus<br />
ai, ĩtuka pan idi tuu kii mana wun<br />
ipai pidan nao diꞌitin pan ukakinao<br />
pan dauꞌu.<br />
19 Wachuu pun idiꞌi naa Jesus<br />
kiwan donoi iki patomi napa-kidanii<br />
nao tuma.<br />
c 11:9 Psalm 118:25-26 d 11:15 miisa: English idaꞌan, table. e 11:17 Isaiah 56:7<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
121<br />
MARK 11, 12<br />
Jesus parada kiziz fig<br />
kadunaa mawakan naa<br />
20 Chaapiꞌiki baꞌo ran kamoo,<br />
ĩdobata pan puꞌu duna pota koshan,<br />
ĩtukapa wuruꞌu fig kadu naa mawakaꞌa<br />
kaꞌa naa atii pao roda iti. 21 Peter<br />
nyuku nuuꞌaka naꞌa pam Jesus kiauzon<br />
daꞌi, uruu idi ukian, “Tiichaa!<br />
Putukapa, puparada kiziz fig kadunaa<br />
mawa kaꞌa kaꞌa naa.”<br />
22 Jesus kian patomi napa-kidanii<br />
nao ati, “Umishida Tomin karu.<br />
23 Mishi õkowaa dan nii uꞌati, shaꞌapaꞌo<br />
ram pidan turuu udyuu dan<br />
naawazi soꞌotinan naꞌiki ukabootinan<br />
paran baoko iti, pamishi dan<br />
idaꞌan. Aonaan an umishi dan,<br />
aonaꞌo nii ushaꞌa pan uai pan<br />
kawanaꞌati. 24 Ukauꞌan, õkian ipai<br />
unao ati, ipai kanom upishaa nii<br />
utoriin pan idaꞌan, taa-kao nii uꞌati.<br />
Soo umishi dan idaꞌan kari kao nan.<br />
25 Naꞌiki naꞌa painim ukadishitan<br />
utoriin pan dono, umari naꞌata<br />
unyuku nuu oian baꞌo ran pidan<br />
ati; naꞌa paꞌo nii udaru Tomin karu<br />
aokazi iaꞌo raz marinaꞌa tan ipai<br />
uꞌoian kapam. 26 [Mazan aonaan<br />
an umarinaꞌa tan oii kidaꞌo pidan nao<br />
shaꞌapata nii uꞌati, aonaꞌo nii unao<br />
Daru marinaꞌa tan uꞌoian kida.”] f<br />
Jesus pishaa-kao kanom aipan atiꞌo<br />
ushaꞌapaapan aimaakan kida<br />
(Mat<strong>the</strong>w 21:23-27; Luke 20:1-8)<br />
27 Ĩkaa wan koshan Jeru salem<br />
ati, Jesus chiꞌi kaꞌan pan puꞌu Tominkaru<br />
Dapu ii, faadaa zowau naa nao,<br />
tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />
dauꞌu, naꞌiki Jew nao zowau naanao<br />
kaa wan uꞌidaꞌati. 28 Naꞌiki<br />
ĩpishaa nuzu, “Kanom dyuuda nii<br />
pushaꞌapa tan ipai wuruꞌu aimaakan<br />
kidaz? Oo kanom taapada nii<br />
pushaꞌapa tan ipai wuru kidaꞌa?”<br />
29 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun,<br />
“Õpishaan nii bau daꞌapa aimaa kan<br />
kari kao nan uꞌai, naꞌiki udakoꞌa tin an<br />
õgaru, õkowaa dan nii uꞌati kanom<br />
aipan atiꞌo õshaꞌapa tan wuru kidaꞌa.<br />
30 Ukowaada õꞌati, naꞌikiꞌo ram dii<br />
John chikaa wunuu pan taa-kao uꞌati:<br />
aokazi ikiꞌo oo pidan diꞌikiꞌo?”<br />
31 Ĩpishau taa ka pan paꞌati aaka<br />
kida, “Wakian an aokazi ikiꞌo, ukian<br />
nii waꞌati, ‘Kanom niꞌo mooko aonaa<br />
umishi dan uruu?’ 32 Mazan wakian<br />
an pidan diꞌikiꞌo, pidan nao toꞌoran<br />
nii waꞌati.” (Aonaa ĩkaꞌii tan panaꞌapan,<br />
ĩtarian idi pidan nao ai, ipai<br />
pidan nao aita pan idi mishi John<br />
Tomin karu prophetin.) 33 Uruu idi<br />
ĩkian Jesus ati, “Aonaa waaita pan.”<br />
Jesus kian ĩꞌati, “Õgaru aonaꞌo<br />
nii õkowaa dan uꞌati kapam, kanom<br />
taa nii õshaꞌa pata-kinaa ipai aimaakan<br />
kida.”<br />
Awunuutapainao grape baawu<br />
dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 21:33-46; Luke 20:9-19)<br />
12 1 Udaunaꞌan Jesus paradan<br />
ĩꞌati diꞌi tinapa-kinai<br />
kuwai idaꞌan, “Kai naꞌa daꞌi pidan<br />
pao waꞌo grape baawu, ukoraratanuzu,<br />
ukicha dan kaꞌu naru<br />
kuba idaꞌa pasara roo-kizi nii<br />
Mark<br />
f 11:26 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 12<br />
122<br />
dokoaꞌo kabaun grape baawu watchmantapa-kizinao (12:1)<br />
grape uu, naꞌiki utoman dokoaꞌo<br />
kabaun watch man tapa-kizai niꞌo.<br />
Udaunaꞌan uzaama tan pidan nao<br />
awunuu ta pai nao nii grape baawu.<br />
Uruu umakon naa baꞌo ran wii zai<br />
iti. 2 Grape karaoda-kao donoꞌo naa,<br />
udyuu dan naa bau daꞌapa papoitoru<br />
awunuu ta pai nao grape baawu<br />
diꞌiti, paꞌidi wau grape dauꞌati.<br />
3 Mazan naꞌiaꞌa naa awunuu ta painao<br />
grape baawu zaama tan wuruꞌu<br />
poi toruiz, ĩbaꞌi zian naa kapamazu,<br />
udaunaꞌan ĩdyuu dan powaa itizu<br />
kanaꞌa pan. 4 Udaunaꞌan udyuu dan<br />
naa baꞌo ran poi torui ĩꞌidiꞌiti koshan.<br />
Awunuu ta pai nao grape baawu baꞌizii<br />
nuzu pazowau an kida tuu kii,<br />
powaꞌa zii mana wun kiwii ta paꞌo<br />
ai. 5 Udaunaꞌan udyuu dan naa baꞌoran<br />
papoi toru, uruu ĩzowii aka<br />
sariapa. Naꞌapa ĩshaꞌapa tan baokoi<br />
nao kida, ĩbaꞌi ziau ta pan ĩdyaun<br />
naꞌiki baꞌo rai nao ĩzowii. 6 Baudaꞌapaꞌa<br />
naa pidan kai naꞌa dyuuda-karu<br />
nii, nao ba nai dani umarain paniaz<br />
mana wun. Dawuꞌi tii niꞌi naa udyuudan<br />
bau daꞌa paꞌo pau dani dao nai ora<br />
awunuu ta pai nao grape baawu diꞌiti.<br />
‘Aonaꞌo nii ĩkaꞌii tan pashaꞌa patanuzu,’<br />
ukian.<br />
7 “Mazan awunuu ta pai nao grape<br />
baawu kian, ‘Aizii diꞌi naa kapaoribaꞌo<br />
daniꞌi. Kadiman, wazowiazu,<br />
wazaa mata kizi grape baawu<br />
uꞌai waꞌidi wau nii!’ 8 Uruꞌu naa<br />
ĩzaama taꞌa kan naaz, ĩzowian naaz,<br />
udaunaꞌan ĩkaboo tan naa unanaa<br />
munapo grape baawu ai.”<br />
9 Udaunaꞌan Jesus pishaan<br />
pidan nao, ukian, “Naꞌa pam nii<br />
uzauda-kidan kapaori baꞌo shaꞌapatan<br />
ĩdyaun? Ipaiꞌo nii uzowi an kan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
123<br />
MARK 12<br />
wuruꞌu awunuu ta pai naouz grape<br />
baawu, udaunaꞌan utaan nii bao koinao<br />
atiz. 10 Mishi, unao aitauzo niꞌi<br />
naa saada-kari waiz kida Tomin karu<br />
Para dan idaꞌa kaika paꞌa?<br />
‘Wuruꞌu kuba toma pauzo nao<br />
kabaun kasha daniaz,<br />
madiwau tapa-kaꞌo raz<br />
ĩtuka pan,<br />
uruꞌu naa mishiꞌo rai man<br />
umana wunuꞌo kuba<br />
ipai baꞌo ran kuba nao ai.<br />
11 Uruu Tomin karu kaudin-kizi<br />
wuruꞌu,<br />
umana wunuꞌo raz<br />
utukapa-kao.’ ” g<br />
12 Jew nao nao ba naa nao aitapa<br />
Jesus kadako tinan padauꞌu wuruꞌu<br />
ukai waa nuz diꞌi tinapa-kinai kuwai.<br />
Uruu idi ĩaipan padamata pazaama<br />
tan uruu, mazan ĩtarian iribaꞌo<br />
pidan nao ai, uruu idi ĩmakon uꞌai<br />
ĩwaꞌa kaꞌa kan naazu.<br />
Tax kawinipinaapa-kao<br />
dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 22:15-22; Luke 20:20-26)<br />
13 Uruu dau naꞌan Jew nao naoba<br />
naa nao dyuu dan Pharisee nao<br />
naꞌiki Herod pidanan nao Jesus diꞌiti,<br />
ĩtiwaa-kida paꞌa na nuzu, ĩaba taꞌa zon<br />
upara dan panaꞌi tin. 14 Uruu ĩkaawan<br />
naa ĩkian Jesus ati, “Tiichaa,<br />
waaitapa nii pugaru mishiꞌo puparadan,<br />
aonaa turuu pidan tanawa tan<br />
pudiꞌi tin pan. Umana wun-tin pai nao<br />
para dan, aonaa punyuku nuu pan.<br />
Mazan mishiꞌo paꞌan pukaki nao pan<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati. Naꞌapa<br />
dii mooko wakaki naori naa kian?<br />
Utaa pada wataan tax puraatannaa<br />
kida nao ba nai Caesar ati, oo<br />
aonaa?”<br />
15 Mazan Jesus aitapa ĩzaamiki<br />
paꞌa zon kari kao nan, ukian<br />
ĩꞌati, “Kan dii nii utiwaa-kida paꞌazon<br />
õgaru? Punaꞌaka õꞌati wiziꞌiꞌo<br />
puraata sodi, õtukapa kiziz.”<br />
16 Sariapa ĩnaꞌa kan bau daꞌapa<br />
puraata uꞌidaꞌati. Upishaan naa<br />
ĩdyaun, “Kanom dikin, oo kanom<br />
uu kida dii daꞌaꞌo razuꞌu?”<br />
“Nao ba nai Caesar wuruꞌu,”<br />
ĩkian.<br />
17 Uruu idi Jesus kian, “Ukauꞌan<br />
utaa nao ba nai Caesar ati uꞌidi wau,<br />
naꞌiki utaa Tomin karu ati uꞌidi wau<br />
kapam.”<br />
Tuu kii mana wun ĩdiꞌitin pan<br />
Jesus dauꞌu naꞌapain.<br />
Pishauta-karu kadishita-karu<br />
dauꞌu mawaka-kizai iki<br />
(Mat<strong>the</strong>w 22:23-33; Luke 20:27-40)<br />
18 Kai naꞌa Saddu cee nao, h aonaa<br />
ĩmishi dan pidan kadi shita-kida-kao<br />
nii pamawaka-kizi iki dii naꞌi tiꞌi.<br />
Ĩnao kaa wan Jesus idaꞌati, ĩpishaanuzu<br />
kaika paꞌa: 19 “Tiichaa, Moses<br />
saa da nii diꞌo raꞌa kakinao rii waꞌati.<br />
‘Aizii pidan mawa kan an, uwaꞌakan<br />
pau dai aro mau dani-daun,<br />
marii pidan mawa kaꞌo raz inawuzu<br />
mazi dan otuma, ĩkau dani kizi<br />
mawa kaꞌo dani nii.’ i 20 Kai naꞌa<br />
7 inawuzui nao. Kiwiin ĩtuu niz<br />
Mark<br />
g 12:11 Psalm 118:22-23 h 12:18 Sadducee: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. i 12:19 Deuter on omy 25:5-6<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 12<br />
124<br />
mazidan, mazan aonaa zii puꞌu<br />
udai aro kau danin umawa kan naa.<br />
21 Uruu idi uꞌinawuzu udawuꞌi tiꞌo<br />
zaama tan naꞌiki umazi dan paꞌinawuzu<br />
dai aro-daun tuma, mazan<br />
naꞌapa koshan umawa kan, aonaa zii<br />
okau danin puꞌu. Udaunaꞌan baꞌo ran<br />
uꞌinawuzu mazi dan otuma, mazan<br />
naꞌapa koshan umawa kan, aonaa zii<br />
okau danin puꞌu. 22 Baꞌo ran mazi dan<br />
otuma naꞌapa koshan umawa kan,<br />
udaunaꞌan baꞌo ran, atii ipai uꞌinawuzu<br />
nao mazi dan otuma. Mazan<br />
ipai dau nuu daꞌu ĩmawa kan, naꞌiki<br />
aonaa bau daꞌapa ĩnao waꞌa kaꞌo nii<br />
pau dani otuma. Atii baꞌo ran dono,<br />
omawa kan naa kapam wuruꞌu<br />
ĩdai aro daunuz. 23 Aizii pidan nao<br />
kadi shita-kida-kao dono pamawakakizi<br />
iki. Naꞌiaꞌo ram nii daia roi tapa<br />
oroo? Ushaꞌapa num kauꞌan ipai 7<br />
daonai ora nao mazi dan otuma,”<br />
ĩkian.<br />
24 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun,<br />
ukian, “Pakawan zii mooko aonaa<br />
uaita pan! Umaai tapa kan idiꞌo<br />
saadauzo-kari waiz Tomin karu<br />
Para dan, naꞌiki wuruꞌu Tominkaru<br />
maꞌo za ka nuz. 25 Mawa kai nao<br />
kadishi tan dono kakupa-karu diꞌiti,<br />
Angel nao kawa nuꞌo nii ĩdyaun<br />
aokazi ii. Aonaꞌo nii powaꞌa mazidakaru<br />
naꞌii. 26 Õkowaa dan nii unao<br />
ati aizii, mishi mawa kai nao kadishita-kida-kao<br />
nii. Aonaa mooko<br />
utuka pau zon usaa din pan Moses<br />
kaari tan idaꞌa, tikazi tominan<br />
donoꞌo raz koꞌoriꞌo kazama kaꞌo<br />
diꞌiki? Naꞌapa shaꞌatii usaa din pan<br />
Tomin karu para dau zon donoꞌoraz<br />
Moses ati, ukia nuz, ‘Õgaru<br />
Abra ham Tomin karun, Isaac Tominkarun,<br />
Jacob Tomin karun kapam.’<br />
27 Uruu kaku pai nao Tomin karun,<br />
aonaa mawa kai nao Tomin karun<br />
mani. Tuuba ruꞌo idaꞌan mana wun<br />
upoza wa ta pan!”<br />
Umanawunuꞌo manawun<br />
kakinaorii<br />
(Mat<strong>the</strong>w 22:34-40; Luke 10:25-28)<br />
28 Kai naꞌa tiichaa pauzo Moses<br />
kaki naori dauꞌu, uabata wuruꞌu<br />
ĩkadako tina nuz. Utuka pan idi<br />
kai man Jesus dakoꞌa tin wuruꞌu<br />
Saddu cee nao, sariapa uwaꞌa tin Jesus<br />
idaꞌati upishaa nuzu, “Naꞌiaꞌo ram dii<br />
umana wunuꞌo mana wun kakinao rii<br />
ipai baꞌo rai nao ai?”<br />
29 Jesus kian, “Umana wunuꞌo<br />
mana wun diꞌora zuꞌu, ‘Puabata,<br />
Israelite nao! Wuruꞌu Nao banai<br />
waTominkarunuz, soo uruu<br />
bau daꞌapa, Tomin karu. 30 Pumarainapa<br />
tuu kii Nao ba nai wuruꞌu<br />
puTominkarunuz ipai punyuku nuu<br />
iki, ipai pudoro naa ii, ipai pudiꞌitin<br />
pan idaꞌan, ipai pumaꞌo za kan<br />
idaꞌan kapam.’ 31 Baꞌo ran udawuꞌatiꞌo<br />
umana wunuꞌo kakinao rii<br />
kaika paꞌo raꞌa: ‘Pumarai napa baꞌoran<br />
pidan nao naꞌapa pumarain pan<br />
kawan punanaa.’ j Aonaa baꞌoran<br />
umana wunuꞌo nii mana wun<br />
kakinao rii wuru kida aiaꞌa.”<br />
32 Tiichaa pauzo Moses kakinaori<br />
dauꞌu kian Jesus ati, “Kai man<br />
Tiichaa! Mishiꞌo kai wuruꞌu pukia nuz.<br />
j 12:31 Leviti cus 19:18<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
125<br />
MARK 12<br />
Uruu mishi bau daꞌa paꞌo Nao ba nai<br />
Tomin karu, aonaa baꞌo ran Tominkaru<br />
nii. 33 Naꞌa paꞌo mishi kai wuruꞌu.<br />
Pumarai napa paꞌi tuu kii Tomin karu<br />
ipai punyuku nuu iki, ipai pudiꞌi tinpan<br />
idaꞌan, ipai pumaꞌo za kan idaꞌan.<br />
Marii kizi kapam pumarain pan<br />
baꞌo ran pidan naꞌapa pumarain pan<br />
kawan punanaa. Uruu dyaꞌu tamaꞌo raz<br />
kakinao rii, powaꞌaꞌo zii umana wunun,<br />
pidan taan ai kawaoda-kari wai uzai<br />
naꞌiki baꞌo ran kida aimaa kan taa-kariwaiz<br />
Tomin karu atiꞌo ai,” ukian.<br />
34 Jesus aitapa kai man tiichaapauzo<br />
Moses kaki naori dauꞌu<br />
dakoꞌa tin paugaru, uruu idi ukian,<br />
“Aonaa pumuna pon Tomin karu Naoba<br />
nai-tin pan ai.” Uruu dau naꞌan ipai<br />
baꞌo rai nao tarian papi shau tan ai uruu.<br />
Kanom kaduz dii<br />
wuruꞌu Christ kii-kizaiz<br />
(Mat<strong>the</strong>w 22:41-46; 23:1-36;<br />
Luke 20:41-47)<br />
35 Jesus kaki nao pan dono<br />
Tomin karu Dapu ii, ukian, “Kandii<br />
nii mooko tiichaa pauzo nao<br />
Moses kaki naori dauꞌu kian wuruꞌu<br />
Christ dyuudaꞌa zoo-kari waiz, David<br />
takaan-dau nuꞌo nii wuruꞌu uruuz?<br />
36 Kai manaꞌo Doro naa idaꞌanaꞌo<br />
tawuruꞌu David kiauzo nuz kaikapaꞌa:<br />
Nao ba nai Tomin karu kian<br />
õNaobanaa ati, ‘Pusaka nata daꞌaꞌa<br />
õdiwaꞌora anta napu atii õmuu dan<br />
putaruba nao puwara nuꞌu.’ k<br />
37 “David dako tan puꞌu uruu<br />
panao ba naa nii, naꞌapa diꞌi naa<br />
mooko udani-daun wuruꞌu uruuz?”<br />
Iriba pidan nao kasabaꞌu kin painaouz,<br />
konau kii ĩabata pan Jesus<br />
kuwaa. 38 Ukian naa koshan ĩꞌati,<br />
“Uzau din paꞌi wunao aiaꞌa tiichaapauzo<br />
nao Moses kaki naori dauꞌu.<br />
Ĩnau dapa pakai wada pan pachiꞌikapa-kizi<br />
kawanaꞌati dawuu zaꞌa baꞌi<br />
kidaꞌo kamicha. Naꞌiki ĩaipan<br />
pataapa-kao umana wun kidaꞌo<br />
pidan nao nii kasa baꞌui napa-kizai<br />
ii kida. 39 Ĩaipan pasaka na tan<br />
taapa-kari wai umana wun-tinpai<br />
nao pidan nao taba kida idaꞌa<br />
syna gogue nao ii, naꞌiki ĩsakana taꞌazon<br />
kiwiin mana wun kidaꞌo tabai<br />
idaꞌa aroapa-karu dono. 40 Mazan<br />
upuꞌu ĩpata kaꞌu tan zun nao mawakai<br />
nao ĩdai aru nao, ĩzaama tan idaꞌan<br />
ĩshaꞌa pauz ĩdapu iki. Uruu dau naꞌan<br />
ĩaipan patukapa-kao kai manai nao<br />
nii patoriin pan idaꞌan dawuu kida.<br />
Naꞌa pai nao pidan nao pata kaꞌuta-kao<br />
nii tuu kii mana wun.”<br />
Zuna, mawakaꞌo odaiaru<br />
taan puraata<br />
(Luke 21:1-4)<br />
41 Jesus sakana tan Tomin karu<br />
Dapu ii mao napa puraata taapa-kizinao<br />
daza baꞌa, uawu nuu ta pan ipai<br />
pidan nao pai dan papuraa tan unazo<br />
iti. Iriba kapu raa ta nii nao taan<br />
dobata kida puraata. 42 Udaunaꞌan<br />
mapu raa tan-ziiwa mau daia ruiba<br />
taan dyaꞌu tam sodi ishaꞌo puraata.<br />
Aonaa doba taꞌo mani wuruꞌu.<br />
43 Udapa dan patomi napa-kidanii<br />
nao bao kopa paꞌidaꞌati, ukian<br />
ĩꞌati, “Õkowaa dan nii uꞌati diꞌo raꞌa<br />
Mark<br />
k 12:36 Psalm 110:1<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 12, 13<br />
126<br />
mapuraa ta nuꞌo zun taan puraata<br />
kin naa zoꞌiti powaꞌa zii mana wun<br />
ipai baꞌo rai nao ai. 44 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan bao koi nao taan, aonaa<br />
paaiapa niꞌi naa mani puraata,<br />
mazan oroo pamapuraata nun puꞌu,<br />
ipai otaan pataapa nii sodi puraata<br />
pamashaapa-kinaa niꞌo padamata.”<br />
Jesus kian Tominkaru Dapu<br />
kaboobiꞌii-karu nii<br />
(Mat<strong>the</strong>w 24:1-2; Luke 21:5, 6)<br />
13 1 Jesus kodi tan puꞌaꞌa<br />
naa Tomin karu Dapu iki,<br />
bau daꞌapa utomi napa-kida nii kian<br />
uꞌati, “Putukapa Tiichaa! Konau nam<br />
mishi kabaun naꞌiki ukoraran naa<br />
toma-kao, kai man mishi ĩtoma nuzu<br />
udaru kidaꞌo kuba idi!”<br />
2 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />
“Putukapa wuruꞌu udaruꞌo raz<br />
kabaun naꞌiki ukoraran naa kidaz?<br />
Aonaꞌo nii bau daꞌapa kuba mashaapan<br />
pamuuda-kizi naoaꞌa, ipaiꞌo nii<br />
ĩkaboo biꞌii-kao kida.”<br />
Jesus tominapa-kidaniinao<br />
baiaapan nii oiaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 24:3-14; Luke 21:7-19)<br />
3 Uruu dau naꞌan Jesus saka natapan<br />
Olive Naawa ii Tomin karu Dapu<br />
paꞌina mun, sariapa Peter, James,<br />
John naꞌiki Andrew pishaan uruu<br />
pairi ban nao dai daꞌan, 4 “Puko waada<br />
waꞌati naꞌa painim nii zii diꞌo raꞌa<br />
shaꞌa pa nuꞌu. Kanomaꞌo nii shaꞌapa,<br />
waaitapa-kinaa nii ushaꞌapaꞌa zon<br />
naa.”<br />
5 Jesus kian ĩꞌati, “Uzau din paꞌi,<br />
aonaa utaapa daꞌa naꞌa pidan mariidan<br />
unao. 6 Iriba pidan nao kai waan<br />
nii õꞌuu, ‘Õgaru uruu!’ ĩkian nii,<br />
ĩmarii dan nii kapam iriba baꞌo ran<br />
pidan nao kida. 7 Manaꞌa utariaꞌa naꞌa<br />
uaba tan dono taru bai nao mizaataaka<br />
pan, naꞌiki uaba tan dono<br />
kadako tin-karu muna poꞌo taru bainao<br />
mizaa taaka tinan dauꞌu. Naꞌapa<br />
kidaꞌo aimaa kan shaꞌa pan nii,<br />
mazan aonaa zii ama zada ikodaꞌazon<br />
patokon mani wuruꞌu. 8 Wii zai<br />
kida mizaa taa kan nii paꞌati aaka;<br />
donoi kida mizaa taa kan nii paꞌatiaaka.<br />
Kai naꞌaꞌo nii imiꞌi nakai nan<br />
ipai ama zada kawanaꞌati, kai naꞌaꞌo<br />
nii zamazi-karu kida kapam. Mazan<br />
baiatin-karu kida saka di nan zii<br />
kari kao nan wuruꞌu. Shaka taꞌa zoꞌo<br />
korai dao naa kazi wan saka di nan<br />
kawanuꞌu zii wuruꞌu.<br />
9 “Ukauꞌan uzau din paꞌa naa paꞌi.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan uzaa mata-kao<br />
nii, naꞌiki unaꞌaka-kao nii kootowapa-kizai<br />
iti. Ubaꞌi zii-kao nii<br />
syna gogue ii kida; ukadishi tan nii<br />
kazowau ta pai nao wii zai kida naꞌiki<br />
king nao kanaapu ati õgaru dikin ii;<br />
ukowaada kizi kapam Kai manaꞌo<br />
Kuwai õdauꞌa naꞌo. 10 Mazan amazada<br />
tokon kaa wan uaꞌii, marii kizi<br />
kiwiin Kai manaꞌo Kuwai kowaadakao<br />
ipai wii zai kawanaꞌati.<br />
11 “Aizii uzaa mata-kao dono,<br />
naꞌiki ukooto wapa-kida-kao dono,<br />
manaꞌa udiꞌitin paꞌa naꞌa upishaakao<br />
uaꞌii naꞌa pam nii ukian. Mazan<br />
upishaa-kao donoꞌo naa, ukowaadaꞌaka<br />
kanom dyuuda-kari wai<br />
ukowaa dan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa unaouꞌo nii mani parada,<br />
mazan Kai manaꞌo Doro naa taan nii<br />
uai tapa-kinaa nii naꞌa pam nii ukian.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
127<br />
MARK 13<br />
12 “Uruu dono pidan nao zowiikidan<br />
nii paꞌina wuzu nao. Darui nao<br />
naꞌa paꞌo nii ĩzowii-kidan pau dai nao.<br />
Danii nao kashada pan nii padaru nao<br />
naꞌiki padaro nao, naꞌiki ĩzowii-kidan<br />
nii ĩdyaun. 13 Ipaiꞌo nii pidan nao<br />
toꞌora-kizai ta pan unao õgaru dikin<br />
ii. Mazan kanom tuu daꞌo ipai wuru<br />
kidaꞌa atii utokon iti, kazan naatakaru<br />
nii uruu.<br />
Kichanaꞌiki-kiaꞌo aimaakan<br />
shaꞌapan nii<br />
(Mat<strong>the</strong>w 24:15-28; Luke 21:20-24)<br />
14 “Mazan utuka pan donoꞌo naa<br />
kacha maꞌi dii kiaꞌo aimaa kan muudakao<br />
aonaa uaiapa-kizi naouꞌu mani,<br />
naꞌiki umanaꞌi dii-kidan ama zada<br />
pidan ai.” (Marii awunuu ta paꞌo<br />
kaa rita diꞌita pan naꞌa paꞌo ram<br />
saada-kari waiz.) “Ukauꞌan marii<br />
mashaa pai nao Judea Baara ii kidoopan<br />
naa midukuo kida iti. l 15 Pidan<br />
sooka paꞌo paniba ii, marii kizi aonaa<br />
umoro tan padapu nazo iti powaa iti<br />
aimaa kan panaꞌa kaꞌa zoo nii dauꞌati.<br />
16 Pidan kau dinaꞌo pazaka pun ii,<br />
marii kizi aonaa ukiwan padapu iti<br />
pachaa ki tan dauꞌati. 17 Kashaꞌo raꞌo<br />
nii mana wun aimaa kan shaꞌa pan<br />
kiꞌiwi-ziiwa nao ati uruu dono,<br />
naꞌiki daroi nao biida pai naouz zii<br />
ĩdainao ati, uruu kamoon kida kaawan<br />
dono. 18 Utorii napa Tomin karu<br />
ati aonaa kizi ushaꞌa pan ama zada<br />
wadidii zon dono! m 19 Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan wuruꞌu kicha naꞌ iki-kii<br />
kidaꞌo raz aimaa kan shaꞌa pan dono,<br />
powaꞌaꞌo nii zii mana wun ukichanaꞌ<br />
iki-kian aimaa kan shaꞌapaꞌo,<br />
ama zada saka din-kizi ikiꞌo ai, naꞌiki<br />
kaiꞌi aimaa kan shaꞌa pan ai. Naꞌiki<br />
aonaꞌo nii aimaa kan shaꞌa pan naꞌapa<br />
powaꞌa koshan. 20 Mazan Nao ba nai<br />
awu tapa dan nii wuruꞌu ushaꞌa pan<br />
kamoon kidaz, aonaan an mani,<br />
aonaꞌo nii bau daꞌapa pidan kakupan.<br />
Upidanan nao kainaꞌan idiꞌo<br />
wuruꞌu uawuta pada nuz kamoo kida.<br />
21 Uruu dono, naꞌiaꞌo ram pidan kian<br />
an puꞌati, ‘Putukapa, diꞌi Christ!’ n<br />
oo ‘Putukapa, kin diꞌii zuꞌu!’ manaꞌa<br />
paꞌi pumishi daꞌa naꞌa uruu. Aonaa<br />
mishiꞌo mani wuruꞌu. 22 Dako tin painao<br />
Christ nii naꞌiki dako tin pai nao<br />
prophet nao nii kaa wan nii, ĩmariida<br />
paꞌa nan pidan nao kari kao nan.<br />
Ĩshaꞌapa tan nii umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan diꞌi tinapa-kidaꞌo nii<br />
pidan ĩtana wata-kinaa nii Tominkaru<br />
pidanan nao panaꞌiti, ĩturuan<br />
an mazan. 23 Uzau din kizi paꞌi!<br />
Õkowaa dan uꞌati ipai wuru kidaꞌa,<br />
ushaꞌa pan uaꞌiaꞌo zii wuruꞌu.<br />
Daonaiora Aokazi Ikiꞌo waꞌatin<br />
dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 24:29-35; Luke 21:25-33)<br />
24 “Naꞌapain uruu dono kichanaꞌ<br />
iki-kiaꞌo aimaa kan shaꞌa pan<br />
dau naꞌan, kamoo maru tan nii<br />
naꞌiki kauzu aonaꞌo nii ukana dan<br />
powaꞌa. 25 Wizi nao kida wao taꞌo nii<br />
aokazi iki, naꞌiki ipaiꞌo nii aimaa kan<br />
Mark<br />
l 13:14 Daniel 11:31 m 13:18 amazada wadidiizon dono: kicha naꞌ iki-kii manawun<br />
chiꞌi kapa-karu ama zada wadidii zon dono. English idaꞌan udakota-kao ‘winter.’<br />
n 13:21 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 13, 14<br />
128<br />
wuruꞌu doko ii kidaꞌo raz zika dinan.<br />
26 Uruu dau naꞌan Dao nai ora<br />
Aokazi Ikiꞌo aidi nan niꞌi naa, uwaꞌatin<br />
nii ishaꞌiz bii an, umana wunuꞌo<br />
maꞌo zaka-karu naꞌiki umana wunuꞌo<br />
konau nama-karu idaꞌan. 27 Udyuudan<br />
nii paꞌangelin nao ipai ama zada<br />
shakaru ii aka, imiꞌi baara anaꞌo raz,<br />
ĩkasa baꞌuka kizi ipai Tomin karu<br />
zaa mata nii papidanan nao nii.<br />
28 “Marii kizi fig kadu naa tominapa-kidan<br />
pugaru. Putuka pan dono<br />
ukadu naa paꞌi shizo-dinan naꞌiki<br />
paꞌinaꞌo uanaba sodi kida kodi tan,<br />
puaitapa pidan pao win pan kamoo<br />
mao napa tan wuruꞌu. 29 Naꞌapa<br />
kapam kicha naꞌ iki-kiaꞌo aimaa kan<br />
kida shaꞌa pan dono, puaita pan nii<br />
õkaawaꞌa zon kamoon mao napatan<br />
naa wuruꞌu. 30 Õkowaa dan nii<br />
uꞌati aimaa kan mishiꞌo, ipaiꞌo nii<br />
aimaa kan kida shaꞌa pan naꞌapa,<br />
kaiꞌo pidan nao mawa kan uaꞌii<br />
ipai. 31 Aokazi naꞌiki imiꞌi baara<br />
mainaaba tinan nii, mazan õparadan<br />
kida aonaꞌo nii naꞌa painim<br />
umainaa ba tinan.<br />
Ukaawan kamoon, aonaa<br />
uaitapa-kao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 24:36-44)<br />
32 “Aonaꞌo nii bau daꞌapa pidan<br />
aita pan naꞌa painim nii oo naꞌiam nii<br />
kamoo wuru shaꞌa pa nuꞌu, aonaꞌo nii<br />
Angel nao aokazi iaꞌo oo Tomin karu<br />
Dani aita pan, soo Tomin karuꞌo nii<br />
aitapa paꞌanaz. 33 Puawunuu tapa,<br />
puzau din, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaꞌo nii puaita pan naꞌa painim<br />
nii wuru shaꞌa pa nuꞌu. 34 Pidan<br />
makon kawa nuꞌo padapu iki naꞌiki<br />
uwaꞌa kan papoi toru nao awunuu tapaꞌo<br />
niizu, ipai ukakau din-kizi tan<br />
ĩdyaun, naꞌiki udyuu dan taa paꞌo<br />
nii panii nom mashaa pan zaudinapa.<br />
35 Puawunuu tapa, ukauꞌan,<br />
aonaꞌo nii puaita pan naꞌa painim<br />
nii kada puꞌo kaa wan powaa ati,<br />
panaa don wachuu pu nin oo tomunzikon,<br />
oo kuruku kaꞌaran panin,<br />
oo kamoo kodita nin. 36 Ukaa wan<br />
dono mashaꞌapa kiaka, aonaa kizi<br />
paꞌi uiko dan pudaꞌawu pan. 37 Naꞌapam<br />
õkian uꞌati aizii, õpara dan ipai<br />
pidan atiꞌo wuruꞌu: ‘Uzaudi napa!’<br />
õkia nuz.”<br />
Jesus zowau kaduunuu-kao<br />
Bethany ii<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:1-16; Luke 22:1-6;<br />
John 11:45-53; 12:1-8)<br />
14 1 Uruu dono dyaꞌu tam<br />
kamoo baoko pain pauzokaru<br />
kamoo kaa wan uaꞌii, naꞌapain<br />
Jew nao nyuku nuita pau zon<br />
pakazannaa tauzo-kao kamoon,<br />
Egypt Baara san nao ai, naꞌiki<br />
naꞌapain bread nikauzo-kao mawikiꞌi<br />
naꞌo. Faadaa nao zowau naa nao<br />
naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />
dauꞌu dawa tan naꞌa pam kizi<br />
pazaa ma tan Jesus pidan nao daidaꞌan,<br />
ĩaipan pazowii nuzu. 2 Mazan<br />
ĩkian, “Aonaa kizi paꞌi washaꞌa patanuzu<br />
baoko pai napa-karu dono,<br />
panaa don watoꞌora taaka-kidan<br />
pidan nao paꞌati aaka naꞌiki waꞌati<br />
kapam.”<br />
3 Naꞌapain Bethany iaꞌo Jesus,<br />
Simon, kabisho pan kauzo kicha naꞌiki-kizai<br />
bishoi idi dapu ii. Jesus<br />
aroapa tinan puꞌu, zun moro tan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
129<br />
MARK 14<br />
onaꞌa ka pa nii moto sodi, kuba idiꞌo<br />
utoma-kao, pai daꞌo kaduu nuribai<br />
kawinipi naꞌo idi, nard kiaꞌo<br />
udakota-kao. Odaꞌa tan moto sodi,<br />
udaunaꞌan oshoo tan naa wuruꞌu<br />
kaduu nuri bai Jesus zowau diꞌiti.<br />
4 Pabiꞌi kida pidan nao naꞌaꞌo toꞌoran,<br />
ĩkian paꞌati aaka, “Kan dii niꞌo<br />
kaduu nuri bai wakuda-kao? 5 Turuaꞌo<br />
padamata usellii-kao dobata 300<br />
wiziꞌi kidaꞌo puraata o ai, udaunaꞌan<br />
uwinipi naa taa-kao pata kaꞌu tinainao<br />
ati!” Ĩdakoo pan kapam oroo<br />
wuruꞌu ĩnaꞌapa nuz.<br />
6 Mazan Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Marinaꞌa oroo! Kanom nii unyukunui<br />
tapa nuzo? Kai manaꞌo wuruꞌu<br />
oshaꞌapa taniaz õꞌati. 7 Kari kaonanuꞌo<br />
nii pata kaꞌu tinai nao<br />
pidan nao naꞌan unao tuma, turuaꞌo<br />
nii ukamin kaꞌu tan ĩdyaun uai pan<br />
kawanaꞌati. Mazan õgaru aonaꞌo<br />
nii õnaꞌan utuma kari kao nan.<br />
8 Oshaꞌapa tan pashaꞌapa taꞌa zoonii;<br />
oshoo tan kaduu nuri bai õmada<br />
diꞌiti, omin zii wa tan õnanaa õdidakao<br />
uaꞌii. 9 Aizii mishiꞌo õkian<br />
uꞌati, naꞌiam dono Kai manaꞌo<br />
Kuwai kowaada-kao ipai ama zada<br />
kawanaꞌati, wuruꞌu oshaꞌapa taniaz<br />
õꞌati kowaada-kao nii onyuku nuitapa-kinao<br />
nii.”<br />
10 Udaunaꞌan Judas Iscariot,<br />
uruu 12 Jesus tomi napa-kida niinao<br />
bii ikiꞌo makon faadaa nao<br />
zowau naa nao diꞌiti, ukaa ka paꞌa nan<br />
Jesus ĩꞌati. 11 Ĩaba tan idi unaꞌa pan,<br />
sariapa ĩkonau kian. Naꞌiki ĩkian<br />
ĩtaan nii puraata uꞌati. Uruu daunaꞌan<br />
udiꞌitin pan naa naꞌa pam kizi<br />
pakaaka paan Jesus ĩꞌati.<br />
Ubaukapan naa Jesus aroopan<br />
Passover Kamoon dono<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:17-30;<br />
Luke 22:7-23; John 13:21-30;<br />
1 Corinthians 11:23-25)<br />
12 Aizii kiwii ta paꞌo kamoo<br />
Bread Mawi kiꞌi naꞌo Nikauzo-kao<br />
Kamoon kida dono, naꞌapain kapam<br />
kaznizo nao zowi auzo-kao Passover<br />
wanyuku nuu naa nii. Uruu idi Jesus<br />
tomi napa-kida nii nao pishaa nuzu.<br />
Ĩkian uꞌati, “Naꞌiam nii puaipan<br />
wamin ziiwa-kidan Passover<br />
wanyuku nuu naa?”<br />
13 Uruu dono udyuu dan dyaꞌutam<br />
patomi napa-kida nii nao, ukian<br />
ĩꞌati, “Umako donoi iti, naꞌii uikodapan<br />
nii dao nai ora kapo wan kaꞌo<br />
wunu moto zoꞌan. 14 Udaꞌan uruu<br />
atii kabaun iti, umorota-kiziz. Naꞌii<br />
upishaa kada puꞌo, naꞌiki ukii paꞌi<br />
uꞌati, ‘Watii chaan kian, naꞌiaꞌoram<br />
dii kabaun nazoo putaan nii<br />
uꞌati, unika-kizi niꞌo raz Passover<br />
wanyuku nuu naa patomi napakida<br />
nii nao tuma?’ 15 Udaunaꞌan<br />
kada puꞌo tukapa-kidan uꞌati udaruꞌo<br />
kabaun nazoo naꞌiki dokoaꞌo kapam,<br />
min zii wata-kari waiꞌi naa unazoo<br />
aroapa-karu uaꞌii. Naꞌiaꞌa naa paꞌi<br />
umin zii wata ipai aimaa kan waꞌati.”<br />
16 Udaunaꞌan wunaouꞌu dyaꞌutamai<br />
naouz makoꞌo kan naa donoi<br />
iti. Ĩkaa wan naꞌiti, naꞌapa mishi<br />
ipai aimaa kan shaꞌa pan Jesus<br />
para dan kawanaꞌati. Uruu idi<br />
Mark<br />
o 14:5 300 wiziꞌi kidaꞌo puraata: bau daꞌa paꞌo wunu kaudin-karu winipi naa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 14<br />
130<br />
Jesus naꞌiki Apostlenao sakanatan awauta miisa idaꞌa (14:18)<br />
naꞌiaꞌa naa ĩmin ziiwa tan Passover<br />
wanyuku nuu naa.<br />
17 Aizii kamoo tipi tan daunaꞌan,<br />
uruꞌu naa Jesus kaa wan 12<br />
patomi napa-kida nii nao tuma.<br />
18 Ĩaroapa tinan puꞌaꞌa naa miisa p<br />
idaꞌa, Jesus kian ĩꞌati, “Mishiꞌo õkian,<br />
bau daꞌapa pidan unao bii ikiꞌo aroapatinaꞌo<br />
õtuma zaa mata-kidan nii õgaru<br />
õtaruba nao ati.”<br />
19 Sariapa ĩmanau na maꞌa kan<br />
kida naꞌiki ĩpishaa nuzu padawuꞌatiaaka<br />
kida. Ĩkian uꞌati, “Aonaa<br />
mazan õgaru mani, mishii?”<br />
20 Sariapa Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Bau daꞌapa pidan unao bii ikiꞌo, damotaꞌo<br />
raz bread patumaaka õtuma.<br />
21 Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo mawakaꞌo<br />
nii naꞌapa Tomin karu Para dan<br />
saada-kari waiz kian kawanaꞌati.<br />
Mazan kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
wuru pidan baiaa panuꞌu zaa matakidaꞌo<br />
niꞌo raz Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
pataruba nao ati. Kai man zii mani<br />
aonaa ushaka tau zon.”<br />
22 Ĩaroapa tinan puꞌu, uzaama tan<br />
bread naꞌiki utoriin pan Tomin karu<br />
ati udauꞌan. Udaunaꞌan uduꞌuu biꞌian<br />
bread naꞌiki utaa nuzu ĩkawanaꞌati,<br />
naꞌiki ukian ĩꞌati, “Unika, õnanaa<br />
wuruꞌu.”<br />
23 Udaunaꞌan uzaama tan koopo<br />
kawa zoꞌo wine idi, naꞌiki utoriinapa-kida<br />
nuz Tomin karu ati.<br />
Udaunaꞌan utaa nuzu koshan ĩꞌati<br />
naꞌiki ipai ĩtuzan koopo diꞌiki.<br />
p 14:18 miisa: English idaꞌan, table.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
131<br />
MARK 14<br />
24 Jesus kian, “Diꞌo raꞌa õizain<br />
shootaꞌo niꞌo raz iriba pidan nao ati,<br />
uruu wuruꞌu kai naa ba taꞌo niꞌo raz<br />
mishiꞌo nii Tomin karu shaꞌapa tan<br />
pashaꞌapa taꞌa zoo niaz pidan nao<br />
ati. q 25 Õkowaa dan uꞌati, aonaꞌo nii<br />
powaꞌa õtuzan wine, atii dii naꞌi tiꞌo<br />
nii zii õtuzan paꞌinaꞌo wine paꞌan<br />
Tomin karu Nao ba nai-tinapa-kizi ii!”<br />
26 Uruu dau naꞌan ĩkunuian kunui<br />
Tomin karu ati, udaunaꞌan ĩmakon<br />
Olive Naawa iti.<br />
Jesus kowaadan Peter ati, utaapakidan<br />
nii paaitapan paugaru<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:31-35;<br />
Luke 22:31-34; John 13:36-38)<br />
27 Jesus kian ĩꞌati, “Ipaiꞌo nii<br />
uwaꞌa kan õgaru, naꞌapa usaa din pan<br />
kawan Tomin karu Para dan idaꞌa<br />
kaika paꞌa:<br />
‘Õzowian nii kaznizo nao<br />
taa piki,<br />
naꞌiki ipaiꞌo nii kaznizo nao<br />
makoo danai nan panaꞌiti<br />
kida,’ kiaꞌo raz. r<br />
28 Mazan õkadi shita-kida-kao daunaꞌan<br />
õmawaka-kizi iki, õmakon<br />
nii uꞌuaꞌati Galilee Baara iti.”<br />
29 Peter kian uꞌati, “Bao koi nao<br />
mani waꞌakan nii pugaru, mazan<br />
õgaru, aonaꞌo nii õwaꞌa kan pugaru!”<br />
30 Jesus kian Peter ati, “Õkowaadan<br />
nii puꞌati, kuruku kaꞌaran pan<br />
uaꞌii itamau aizii aiwakaꞌan, idikinauꞌo<br />
nii pukian pidan nao ati aonaa<br />
puaita pan õgaru.”<br />
31 Powaꞌa zii Peter maꞌo za kadinan,<br />
ukian, “Aonaa naꞌa painim nii<br />
õkian aonaa õai ta pan pugaru, atii<br />
õzowii-kao putuma!” Ipai baꞌo ran<br />
tomi napa-kida-kari wai nao, naꞌapa<br />
kida ĩkian kapam.<br />
Jesus toriinpan Gethsemane ii<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:36-46; Luke 22:39-46)<br />
32 Udaunaꞌan ĩkaa wan ama zada<br />
Geth se mane kiaꞌo udakota-kao diꞌiti,<br />
naꞌii Jesus kian patomi napa-kidanii<br />
nao ati, “Usaka na tapa zii daꞌaꞌa<br />
õtoriin paꞌa nan puꞌu diꞌitan puꞌu.”<br />
33 Unaꞌaka Peter, James, naꞌiki<br />
John patuma. Udaunaꞌan tuu kii<br />
ukashaꞌo ran, udopian panyuku nuu<br />
ii. 34 Ukian ĩꞌati, “Tuu kii mana wun<br />
õnyuku nuu kashaꞌo ran dikin tan<br />
õgaru, mawaka-karu diꞌiti mana wun<br />
õabata nuz. Unaꞌa daꞌaꞌa, upoko dapa<br />
paꞌi.”<br />
35 Masakau daꞌu umuna pon<br />
umakoꞌo kan ĩꞌai, uwasha tinan<br />
paawun baara ikinapu, imiꞌi baara<br />
iti, naꞌaꞌa naa utoriin pan, aonaa<br />
padamata uai pan pabaiaa pan patakaꞌu<br />
tin-karu. 36 “Paapaa, Õdaru, ipai<br />
aimaa kan mashaꞌa pan naa puꞌati.<br />
Turuu pudobata-kidan wuruꞌu<br />
õbaiaa paꞌa zoo niaz õꞌai. Mazan<br />
aonaa õai pan kawanaꞌati mani, soo<br />
puaipan kawanaꞌati paꞌan.”<br />
37 Udaunaꞌan ukaa wan powaa<br />
ati patomi napa-kida nii nao idaꞌati,<br />
uiko dan ĩdyaun daꞌa wuꞌu naa.<br />
Ukian Peter ati, “Simon, pudaꞌa wun<br />
wuruꞌu? Aonaa pukaꞌii tan pupokoda<br />
pan masakau daꞌu kari kao nan?”<br />
Mark<br />
q 14:24 Tominkaru shaꞌapatan pashaꞌapataꞌazooniaz pidannao ati: uruu dakota-kao<br />
Paꞌinaꞌo Covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />
diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu. r 14:27 Zecha riah 13:7<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 14<br />
132<br />
38 Jesus kian ĩꞌati, “Upoko dapa<br />
naꞌiki utorii napa aonaa kizi oiaꞌo<br />
tiwaa-kida pan unao. Udoro naa minziiwa<br />
padamata, mazan unanaa ii<br />
aonaa uturuuan.”<br />
39 Udaunaꞌan ukiwan koshan<br />
patorii napa-kizi iti, naꞌapa koshan<br />
utoriin pan kiwii ta paꞌo kawan.<br />
40 Uruu dau naꞌan ukaa wan koshan<br />
patomi napa-kida nii nao idaꞌati,<br />
uiko dan ĩdyaun daꞌa wuꞌu naa;<br />
aonaa ĩkaꞌii tan papokoda pan.<br />
Naꞌiki aonaa ĩaita pan naꞌa pam<br />
pakian uꞌati.<br />
41 Ukaa wan dono ĩꞌidaꞌati<br />
idikinau tan idaꞌa, ukian ĩꞌati,<br />
“Pakawan zii udaꞌawu pan usookapan<br />
zii? Turuaꞌa naa! Aizii<br />
Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kaaka paakaoaꞌa<br />
naa oiai nao pidan nao ati.<br />
42 Ukadishi taꞌa naa, wamakoꞌo naa.<br />
Utukapa kaa waꞌa naa kaaka paꞌo raz<br />
õgaru!”<br />
Jesus zaamata-kao dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:47-56;<br />
Luke 22:47-53; John 18:3-12)<br />
43 Jesus kadako tinan puꞌu zii,<br />
Judas kaa waꞌa kan naa. Uruu 12<br />
utomi napa-kida nii nao bii ikiꞌo.<br />
Utuma iriba pidan nao kamarian-tinpai<br />
nao naꞌiki kaꞌuta pai nao pazowiin<br />
kida kaa wan. Wunao dyuu da niinaouꞌu<br />
faadaa nao zowau naa nao,<br />
tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />
dauꞌu, naꞌiki kazowau ta pai nao<br />
Jew nao. 44 Aizii wuruꞌu kaakapaa<br />
miki tinaꞌo raz kaki nao taniꞌi naa<br />
wuruꞌu taru bai naouz. Ukian ĩꞌati,<br />
“Pidan õkissi taniaz, uruu wuruꞌu<br />
uai paniaz. Uruu paꞌi uzaa mata<br />
naꞌiki unaꞌa kaꞌa naazu.”<br />
45 Judas makon sariapa Jesus<br />
diꞌiti, ukian uꞌati, “Tiichaa.” Naꞌiki<br />
ukissi taꞌa kan naazu. 46 Uruꞌu naa<br />
ĩzaama taꞌa kan Jesus.<br />
47 Mazan bau daꞌapa pidan naꞌaꞌo<br />
ukadi shita pan soꞌotan pamarian<br />
usaꞌu kan Umana wunuꞌo Faadaa<br />
poitoru tain. 48 Sariapa Jesus paradan<br />
ĩꞌati, ukian, “Kan dii nii uwaꞌa tin<br />
õdauꞌati, unaꞌa kan umarian naꞌiki<br />
uzowiin kida, uzaa mata-kinaa<br />
nii õgaru; zowii-miki nii utaa pan<br />
õgaru? 49 Ipai kamoo õkaki nao pauzon<br />
unao Tomin karu Dapu ii, naꞌiki<br />
aonaa uzaama tan õgaru. Mazan<br />
marii saada-kari waiz kida Tominkaru<br />
Para dan idaꞌaꞌo raz mishii nan.”<br />
50 Udaunaꞌan ipai utomi napa-kidanii<br />
nao kidoo pan, ĩwaꞌa kaꞌa kan naa<br />
uruu.<br />
51 Paꞌinaꞌo zii dao nai ora daꞌanapa<br />
tinan Jesus dawuꞌati, aonaꞌo<br />
ukai wada pan kamicha, soo<br />
ushiba ta pan pamada kamicha<br />
idin idi kari kao nan. Taru bai nao<br />
tiwaan pazaa ma ta nuzu, 52 mazan<br />
udimaꞌa kan ĩꞌai makami chan-daun,<br />
uwaꞌa kaꞌa kan naa pashi biri naa<br />
kamicha idin ĩtuma.<br />
Jesus tiwaa-kidapa-kao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:57-68; Luke 22:54-55,<br />
63-71; John 18:13-14, 19-24)<br />
53 Naꞌikiꞌo ĩnaꞌa kan Jesus<br />
Umana wunuꞌo Faadaa dapu iti. Naꞌii<br />
ipai faadaa nao zowau naa nao, ipai<br />
kazowau ta pai nao Jew nao, naꞌiki<br />
ipai tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />
dauꞌu bao kopa tinan. 54 Peter<br />
naꞌiti umakon udawuꞌ ati munapo<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
133<br />
MARK 14<br />
uwaꞌakin pan, udaunaꞌan umoro taꞌakan<br />
naa Umana wunuꞌo Faadaa dapu<br />
paniba zooti iti. Naꞌiaꞌa naa usakanata<br />
pan awunuu ta pai nao kabaun<br />
tuma uwiicha din pan tikazi diꞌiti.<br />
55 Uruꞌu naa faadaa nao zowaunaa<br />
nao naꞌiki ipai baꞌo rai nao<br />
kooto wapa-kidauzo nao pidan nao<br />
tiwaan paiko dan kowaada-karu<br />
nii dikau daꞌo Jesus shaꞌapa tan<br />
pazowii-kida-kinaa niizu, mazan<br />
aonaa ĩiko dan. 56 Iriba pidannao<br />
marii dinan Jesus dauꞌu,<br />
mazan panaꞌa kida ĩpara dan karikao<br />
nan. 57 Udaunaꞌan baꞌo ran<br />
pidan nao kadishi tan ĩmarii dinan<br />
Jesus dauꞌu, ĩkian, 58 “Waaba ta nii<br />
ukian kaika paꞌa: ‘Õkaboo biꞌian nii<br />
wuruꞌu Tomin karu Dapuz pidannao<br />
tomaniaz, idiki nau daꞌu kamoo<br />
dau naꞌan õkadi shita-kidan nii baꞌoran,<br />
aonaa pidan toma nii mani.’ ”<br />
59 Ĩnao kapam panaꞌa kida ĩpara dan<br />
kari kao nan.<br />
60 Umana wunuꞌo Faadaa kadishitan<br />
ĩkanaapu ati, upishaan Jesus<br />
kaika paꞌa: “Aonaꞌo nii pudakoꞌa tin<br />
kai wuruꞌu ĩpara dan pudauꞌo raz?”<br />
61 Mazan Jesus mashaa pan mashaa,<br />
aonaa upara dan. Powaꞌa koshan<br />
Umana wunuꞌo Faadaa pishaan uruu,<br />
“Pugaru mishi Christ, Kai manaꞌo<br />
Tomin karu Daniz?”<br />
62 Jesus kian, “Mishi õgaru<br />
wuruꞌu. Utuka pan nii Dao nai ora<br />
Aokazi Ikiꞌo sakana tan Tomin karu<br />
umana wunuꞌo raz diwaꞌora antanapu;<br />
utuka pan nii kapam uwaꞌa tin<br />
ishaꞌiz tuma aokazi iki!”<br />
63 Jesus naꞌa pan idi, sariapa<br />
Umana wunuꞌo Faadaa kuzuutaꞌa<br />
kan pakami chan patoꞌo ran<br />
idi, “Aonaꞌa naa waaipan baꞌo ran<br />
para dan powaꞌa! 64 Uabata naꞌapam<br />
uwazoo ta paꞌa zon Tomin karu.<br />
Ukauꞌan naꞌa pam ukian?” Ipai ĩkian,<br />
ushaꞌapa tan idi naꞌa paꞌo raz oiaꞌo,<br />
marii uzowii-kao.<br />
65 Pabiꞌi kida pidan nao naꞌainao<br />
sopi tan pazaa dako Jesus<br />
diꞌiti. Ĩshiba tan uawun, udaunaꞌan<br />
ĩzowita nuzu. Ĩkian uꞌati, “Kanom<br />
zowi taꞌo raz pugaru?” Naꞌiki<br />
watch man tapai nao naꞌakaꞌa kan<br />
naaz, ĩtaꞌiau ta paa nan naa uruu<br />
kapam.<br />
Peter kian aonaa uaitapan Jesus<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:69-75; Luke 22:56-62;<br />
John 18:15-18, 25-27)<br />
66 Peter naꞌian puꞌu Umanawunuꞌo<br />
Faadaa paniba zooti baara<br />
ii, bau daꞌapa poi torui aba kaa wan<br />
naꞌati. 67 Otuka pan dono Peter<br />
tanaa pa tinan tikazi idaꞌa, sariapa<br />
oawu nuu paꞌa kan uꞌati. Okian,<br />
“Pugaru naꞌiaꞌo kapam Jesus<br />
Nazareth san tuma. Mishii?”<br />
68 Sariapa umarii di naꞌa kan.<br />
Ukian oꞌati, “Aonaa õai ta pan kanom<br />
dauꞌa naꞌo wuruꞌu puka dako tina nuz.”<br />
Uruu idi umakon panii nom iti. Uruꞌu<br />
naa kuruku kaꞌaran paꞌa kan naa.<br />
69 Poi torui aba tuka pan uruu<br />
naꞌii, sariapa okian koshan naꞌainao<br />
kadishita pan ati, “Mishiꞌo uruu<br />
ĩminau daꞌu!”<br />
70 Mazan Peter marii dan ĩdyaun<br />
koshan.<br />
Masakau daꞌu uruu dau naꞌan<br />
kadi shita pai nao naꞌa pishaan naa<br />
Peter koshan. Ĩkian, “Mishiꞌo pugaru<br />
Mark<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 14, 15<br />
134<br />
ĩminau daꞌu, pugaru kapam Galilee<br />
Baara san.”<br />
71 Udaunaꞌan Peter kian, “Naꞌapam<br />
õkian mishiꞌo wuruꞌu! Marii<br />
Tomin karu pata kaꞌu tan õgaru<br />
õmarii dinan an! Õkian, aonaa õaita<br />
pan kanom dauꞌa naꞌo wuruꞌu<br />
ukadako tina nuz!”<br />
72 Uruꞌu naa kuruku kaꞌaranpan<br />
naa koshan itamautan naa;<br />
sariapa Peter nyuku nuuan naꞌa pam<br />
Jesus kiau zon daꞌi paꞌati, “Kuruku<br />
kaꞌaran pan uaꞌii itamau, idiki nauꞌo<br />
nii pukian aonaa puaita pan õgaru.”<br />
Naꞌikiꞌo raꞌa naa uzaa daꞌa kan tuu kii.<br />
Jesus naꞌaka-kao Pilate diꞌiti<br />
(Mat<strong>the</strong>w 27:1-2, 11-14;<br />
Luke 23:1-5; John 18:28-38)<br />
15 1 Chaa piꞌi kii man, faadaa nao<br />
zowau naa nao bao kopatinan<br />
kazowau ta pai nao Jew nao<br />
tuma, naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses<br />
kaki naori dauꞌu, naꞌiki ipai kootowapa-kidauzo<br />
nao pidan nao tuma.<br />
Ĩnaouꞌu naa bao kopa tan padiꞌitinpan<br />
kadima naꞌo idaꞌan naꞌa pam kizi<br />
pashaꞌapa tan uruu. Uruu dau naꞌan<br />
ĩdodo tan Jesus anoba kida chain<br />
idi, naꞌikiꞌo ĩnaꞌa kan naazu Pilate<br />
diꞌiti. 2 Naꞌiaꞌa naa Pilate pishaa nuzu,<br />
ukian Jesus ati, “Pugaru mishi Jewnao<br />
nao ba naa king?”<br />
Jesus kian uꞌati, “Naꞌa paꞌo kaiwuruꞌu<br />
pukia nuz.”<br />
3 Udaunaꞌan faadaa nao zowaunaa<br />
nao kian Jesus dauꞌan,<br />
“Ushaꞌapa tauzo nii iriba oii kidaꞌo<br />
aimaa kan.” 4 Udaunaꞌan Pilate<br />
pishaan koshan Jesus, ukian uꞌati,<br />
“Aonaa naꞌa pam pukian pukazan<br />
naa tin-kinaa nii? Puabata<br />
naꞌa pam ĩpara dan kida pudauꞌan.”<br />
5 Mazan aonaa naꞌa pam Jesus kian<br />
powaꞌa. Uruu idi Pilate diꞌitin pan<br />
tuu kii.<br />
Pilate dyuudan Jesus zowii-kao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 27:15-26; Luke 23:13-25;<br />
John 18:39—19:16)<br />
6 Ipai wunu, wuru kaa wan donoꞌo<br />
baoko pai napa-karuz (ĩnyuku nui tapauzo<br />
nuz daꞌi pakazannaa tauzo-kao<br />
kamoon), Pilate kodita-kidauzo nii<br />
bau daꞌapa pidan taraa-kizai iki,<br />
pidan nao aipan kawanaꞌati daꞌi.<br />
7 Uruu dono kai naꞌaꞌo pidan nao<br />
mizaa taaka pauzo nao tiwau tauzo<br />
pawaa tan Roman nao pawiizi ai,<br />
naꞌiki ĩzowii nii pidan nao; uruu<br />
idi ĩtaraa-kao. Ĩbiiꞌi kai naꞌa pidan<br />
Barab bas kiaꞌo uꞌuu. 8 Ipai kasabaꞌukin<br />
pai nao pidan nao waꞌatin<br />
Pilate kanaapu ati, ĩpishaan uruu<br />
ĩaipan ukodita-kidan bau daꞌapa<br />
taraapa-kari wai pidan, naꞌapa<br />
ushaꞌapa tauzo nii kawanaꞌati ipai<br />
wunu. 9 Pilate pishaan ĩnao, “Uaiapa<br />
shaꞌa õmuu dan naꞌiki õkoditakidan<br />
wuruꞌu Jew nao nao ba naaz?”<br />
10 Uaita pan idiꞌo wuruꞌu faadaa nao<br />
zowau naa nao kishau zin wuruꞌu<br />
ĩkaaka paa nuz Jesus uꞌati. 11 Mazan<br />
faadaa nao zowau naa nao dyuudan<br />
ipai pidan nao pishaan Pilate,<br />
ĩaipan Barab bas kodita-kida-kao.<br />
12 Pilate kian koshan kasabaꞌu kin painao<br />
pidan nao ati, “Naꞌa pam mooko<br />
uai pan õshaꞌapa tan wuruꞌu Jew nao<br />
nao ba naa, king ukii kiziz?”<br />
13 Ipai ĩpara dan diiwaꞌo idaꞌan<br />
koshan Pilate ati, ĩkian, “Marii<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
135<br />
MARK 15<br />
utauka-kao Cross diꞌiti!”<br />
14 “Kanom mooko oiaꞌo nii<br />
ushaꞌapa tan?” Pilate kian.<br />
Powaꞌa zii mana wun ĩdiwa dan<br />
papara dan, ĩkian, “Marii utauka-kao<br />
Cross diꞌiti!”<br />
15 Pilate aipan idi pakai man dan<br />
wuruꞌu iribaꞌo raz pidan nao nyukunuu,<br />
uruu idi ukodita-kidan naa<br />
Barab bas ĩꞌati taraa-kizai iki. Uruu<br />
dau naꞌan udyuu dan soldyaa nao<br />
baꞌizian Jesus atii shashota umada,<br />
naꞌiki udyuu dan naa kapam ĩtaukanuzu<br />
Cross diꞌiti.<br />
Soldyaanao banikiitan<br />
Jesus<br />
(Mat<strong>the</strong>w 27:27-31; John 19:2-3)<br />
16 Naꞌikiꞌo soldyaa nao morotakidan<br />
Jesus Roman nao dapu naa nazo<br />
iti, naꞌii ĩdapa dan ipai bao kopa baꞌoran<br />
soldyaa nao. 17 Ĩkai wada-kidan<br />
wuzaꞌo chaa kita Jesus ati, udaunaꞌan<br />
ĩtoman kowa mai kawa nuꞌo kaiwada-karu<br />
kadu naa idi, udaunaꞌan<br />
ĩmuu dan naazu uzowau paawa ati.<br />
18 Ĩbani kii tan Jesus kaika paꞌa, ĩkian,<br />
“Pugaru King, umana wunuꞌo Jew nao<br />
nao ba naa!” 19 Ĩbaꞌi zii nuzu pazowau<br />
an kida ata mun idi, ĩsopi au tapanuzu,<br />
ĩkodo ruꞌu kan naꞌiki ĩdawu kan<br />
ukanaapu ati. 20 Ĩipaian dau naꞌan<br />
pabani kii tan Jesus, ĩsoꞌo tan naa<br />
wuruꞌu wuza-zaꞌo raz chaa kita uꞌai,<br />
ĩkai wada-kidan ukami chan powaa<br />
iti uꞌati. Uruu dau naꞌan ĩnaꞌa kan<br />
naa uruu, ĩtau kaꞌa nan naazu cross<br />
diꞌiti.<br />
Jesus tauka-kao Cross diꞌiti<br />
(Mat<strong>the</strong>w 27:32-44;<br />
Luke 23:26-43; John 19:17-27)<br />
21 Ĩmakopa-kizi an ĩikoda pan<br />
pidan Simon kiaꞌo uꞌuu, Cyrene<br />
san, uruu Alex an der naꞌiki Rufus<br />
daru. Soldyaa nao dyuu dan unaꞌakan<br />
Jesus crossan naa. 22 Ĩnaꞌa kan<br />
Jesus Gol gotha iti, (ama zada Pidan-<br />
Zowau-Niwaꞌuz-naawa, kiaꞌo wuruꞌu<br />
udakota-kao). 23 Naꞌiaꞌa naa ĩtiwaan<br />
patuza-kidan uꞌati wine, kawikiꞌita-kari<br />
wai kibiaꞌo myrrh aiba<br />
idi, mazan aonaa Jesus tuza nuzu.<br />
24 Udaunaꞌan ĩtau kan naa Jesus<br />
cross diꞌiti. Udaunaꞌan ĩbuu tan<br />
naa ukami chan pakawa naꞌati kida,<br />
ĩmaki nao tan maki nao nii ĩtuka paꞌazon<br />
naꞌiaꞌo ram nii kida, bau daꞌa paꞌo<br />
pidan zaama tan. s 25 Dokoꞌo zaꞌoraꞌa<br />
naa kamoo chaapiꞌiki wuruꞌu ĩtaukanuz<br />
Jesus cross diꞌiti. 26 Kai naꞌa<br />
saada-kari wai ĩmana miki tin-kinaa,<br />
“Dii wuruꞌu King, Jew nao ati,” kii.<br />
27 Naꞌa udaza baꞌa ĩtau kan kapam<br />
dyaꞌu tam koidi miki nao, bau daꞌapa<br />
udiwaꞌo ran anta napu naꞌiki baꞌo ran<br />
uwasha baron anta napu. 28 [Kaikapaꞌo<br />
idaꞌa naꞌa saada-kari wai kaa rita<br />
idaꞌaꞌo raz mishii nan, “Oiaꞌo pidan<br />
kawa nuꞌo utukapa-kao,” t kiaꞌo raz.] u<br />
29 Pidan nao dobaa pai nao kida<br />
udazaba an banikii ta nuzu, ĩwaꞌuan<br />
pazowau, “Kashaꞌa!” ĩkian. “Pukian<br />
puka boo biꞌian nii Tomin karu Dapu,<br />
udaunaꞌan pukadi shita-kidan niizu<br />
idikinau tan kamoo dau naꞌan.<br />
Mark<br />
s 15:24 Psalm 22:18 t 15:28 Isaiah 56:12 u 15:28 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa,<br />
aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 15<br />
136<br />
30 Aizii putokaꞌa naa pucrossannaa<br />
diꞌiki puka zan naa tinaꞌa naa<br />
puaipan ati!”<br />
31 Naꞌapa kapam faadaanao<br />
zowau naa nao, naꞌiki<br />
tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />
dauꞌu banikii tan Jesus, ĩkii taakapan<br />
paꞌati aaka kida, “Ukazan naata<br />
baꞌo ran pidan nao, mazan aonaa<br />
turuu ukazan naa tinan paai pan ati.<br />
32 Watukapa kizi Christ, wuruꞌu<br />
king, Israelite nao nao ba naaz tokan<br />
aizii Cross diꞌiki, uruu idaꞌan kizi<br />
wamishi dan uruu!” Upuꞌu zii kapam<br />
wunao dakoo pan uruuꞌu, taukakari<br />
wai naouz udaza baꞌa.<br />
Jesus mawakan<br />
(Mat<strong>the</strong>w 27:45-56;<br />
Luke 23:44-49; John 19:28-30)<br />
33 Saki tapa kamoo diꞌiki, ipai<br />
ama zada maru taꞌa kan, atii daawadata<br />
kamoo. 34 Udaunaꞌan aka, uruꞌu<br />
naa Jesus kadakon diiwaꞌo idaꞌan.<br />
Ukian, “Eloi, Eloi, lema sabachthani?”<br />
Kaika paꞌo wuruꞌu ukia nuz:<br />
“ÕTominkarun, õTominkarun,<br />
kanom nii aonaa punyuku nuu pan<br />
õgaru?”<br />
35 Baꞌo rai nao pidan nao kadishita<br />
pai nao udaza baꞌa abata wuruꞌu<br />
upara da nuz. Sariapa ĩkian, “Aushaa<br />
uabata, udapa dan paꞌidaꞌati prophet<br />
Elijah.” 36 Sariapa bau daꞌapa pidan<br />
dimaꞌa kan, udamo tan sponge katamaꞌo<br />
riwu nii diꞌiti. Udaunaꞌan<br />
usawa dan naa Jesus dako itiz<br />
ata mun saba idaꞌan. Sariapa<br />
ukian, “Mashaapa zii! Watukapa<br />
kizi panaa don Elijah waꞌatin nii<br />
utoka-kidaꞌa na nuzu.”<br />
37 Udaunaꞌan Jesus kadakon<br />
maꞌo za kaꞌo idaꞌan, uruu mawakaꞌa<br />
kan naa. 38 Naꞌapain naꞌaꞌo<br />
udaruꞌo kamicha mada kazadin paꞌo<br />
Tomin karu Dapu nazo ii, v sariapa<br />
ukuzuu taꞌa kan pazikon an doko iki<br />
atii apowa iti.<br />
39 Naꞌaꞌo soldyaa nao zowau naa<br />
kadishita pan Jesus kanaa puꞌu.<br />
Utuka pan idi naꞌa pam Jesus mawakan,<br />
sariapa ukian, “Mishiꞌo mishi<br />
Tomin karu Danin wuruꞌu diꞌo raꞌa<br />
pida naꞌa.”<br />
40 Naꞌaꞌo kapam zun nao munapo<br />
zaa ĩawunuu ta pan. Ĩbii iainao naꞌii<br />
Mary, Magdala sanaaba; naꞌiki baꞌoran<br />
Mary, oroo James naꞌiki Joseph<br />
daro; naꞌiki Salome. 41 Ĩnao daꞌanapa<br />
tinai naouz Jesus ukau dinan kan<br />
donoꞌo raz Galilee Baara ii, naꞌiki<br />
ĩnao kamin kaꞌuu pau zoz daꞌi uruu.<br />
Naꞌiki iriba kapam bao koi nao<br />
zun nao naꞌii, waꞌatii nao utuma<br />
Jeru salem ati.<br />
Jesus dida-kao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 27:57-61;<br />
Luke 23:50-56; John 19:38-42)<br />
42 Wachuu pun diꞌitiꞌi naa, uruu<br />
dono min ziiwa tin-karu kamoo<br />
kapam wuruꞌu, baꞌo ran kamoo tannaa,<br />
uruu Sookapa-karu Kamoon.<br />
43 Kai naꞌa Joseph Arima <strong>the</strong>a san,<br />
naꞌiki uruu umana wunuꞌo nii pidannao<br />
taa pan, naꞌiki uruu zauda paꞌo<br />
v 15:38 udaruꞌo kamicha mada kazadinpaꞌo Tominkaru Dapu nazo ii: Putukapa kaa rita<br />
tokon ii ‘Tomin karu Dapu’ dauꞌan, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
137<br />
MARK 15, 16<br />
kapam Tomin karu Nao ba nai-tinan<br />
kamoon kaa wan. Kamoo tipi tan<br />
uaꞌii umaꞌo za ka daꞌa kan panyukunuu<br />
naꞌiki umakon, upishaaꞌa nan<br />
Pilate Jesus nanaa dauꞌan.<br />
44 Sariapa Pilate diꞌitin pan,<br />
uaba tan idi Jesus mawa kaꞌa kaꞌa<br />
naa. Sariapa udapa dan soldyaanao<br />
zowau naa naꞌiki upishaa nuzu,<br />
ukian uꞌati, “Mawa kaꞌa kaꞌa naa<br />
mishi Jesus?”<br />
45 “Oo, mawa kaꞌa kaꞌa naazu,”<br />
ukian uꞌati. Uruu idiꞌi naa Pilate taapada<br />
Joseph naꞌakan Jesus nanaa.<br />
46 Uruu idi Joseph torian naa<br />
kawinipi naꞌo kamicha mada,<br />
naꞌiki utoka-kidan naa Jesus<br />
nanaa. Udaunaꞌan upapidan naazu<br />
kamicha mada idi, naꞌiki umuu dan<br />
naazu kichada-kari wai kuba nazo<br />
ii. Udaunaꞌan utara taꞌa kan naaz<br />
Jesus nanaa naꞌaka-kao kuba<br />
uun, kichada-kariwai baaranai<br />
nii diꞌiti (15:46)<br />
udaruꞌo kuba idi. 47 Mary Magdala<br />
sanaaba naꞌiki Mary Joseph daro<br />
tukapa nii naꞌiaꞌo ram Jesus nanaa<br />
muuda-kao.<br />
Jesus kadishitan<br />
pamawaka-kizi iki<br />
(Mat<strong>the</strong>w 28:1-8; Luke 24:1-12;<br />
John 20:1-10)<br />
16 1 Sookapa-karu Kamoo<br />
dau naꞌan, Mary Magdala<br />
sanaaba, naꞌiki Mary James daro,<br />
naꞌiki Salome torian kaduu nuri bai<br />
ĩkaduu nuu-kinaa nii Jesus nanaa.<br />
2 Udaunaꞌan chaa piꞌi kii man, Sunday<br />
dono kamoo kodita nin, uruꞌu naa<br />
ĩmakon baara nai iti. 3 Ĩmako paa nan<br />
puꞌu duna pota, ĩpishau taa kaa nan<br />
paꞌati aaka kida, ĩkian, “Kanomaꞌo<br />
nii kiduꞌ uka kuba waꞌati panii nom<br />
iki?” 4 Ushaꞌapa num kauꞌan udaruꞌo<br />
wuruꞌu kubaz. Udaunaꞌan ĩmaonapa<br />
ta paa nan puꞌaꞌa naa naꞌiti,<br />
ĩtukapa wuruꞌu kuba tuuꞌu zuz<br />
kidaꞌukaꞌaka-kaoaꞌa naa.<br />
5 Ĩmorota naa kan puꞌu kaꞌunaru<br />
nazo iti, sariapa ĩtuka pan<br />
paꞌinaꞌo zii pidan saka nata pan<br />
padiwaꞌora anta napu, ukai wadapanii<br />
barakaꞌo kamicha zaꞌa baꞌi, naꞌiki<br />
sariapa ĩtarian. 6 Mazan ukian ĩꞌati,<br />
“Manaꞌa utariaꞌa naꞌa. Õai tapa<br />
udoro ta pan Jesus Nazareth ikiꞌoraz,<br />
tauka-kari waiz cross diꞌiti. Uruu<br />
kaku daꞌa kaꞌa naa, aonaꞌa naa uruu<br />
nii daꞌaꞌa. Utukapa, daꞌaꞌa tawuruꞌu<br />
umuu dauzo-kaoaz.<br />
7 “Aizii ukowaa daꞌa naꞌa naa<br />
diꞌo raꞌa kuwai, Peter naꞌiki baꞌo ran<br />
utomi napa-kida nii nao ati. Ukowaada<br />
ĩꞌati kiwii taꞌo niꞌi naazu Galilee<br />
Mark<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
MARK 16<br />
138<br />
Baara iti. Naꞌiaꞌo nii ĩtuka pan uruu<br />
tawuru kawanaꞌatiꞌi upara dauzonuz<br />
daꞌi ĩꞌati,” ukian. 8 Udaunaꞌan<br />
ĩkodi taꞌa kan baara nai iki ĩdimaꞌa kan<br />
naa powaa iti. Tuu kii ĩtarii dinan<br />
atii naka-nakaa ĩdyaun, aonaꞌa naa<br />
ĩkaꞌii tan pakaku waa pan patarian idi.<br />
[Kotuaꞌo saada-kariwai Mark<br />
kaaritan ipain kaikapaꞌa]<br />
Jesus aidinan Mary<br />
Magdala sanaaba ati<br />
(Mat<strong>the</strong>w 28:9-10; John 20:11-18)<br />
9 [Jesus kadishi tan daunaꞌan<br />
pamawaka-kizi iki Sunday<br />
chaapiꞌiki, kiwiin uaidi nan Mary<br />
Magdala sanaaba ati; oroo diꞌikiꞌo<br />
ukodita-kidau zon daꞌi 7 oiaꞌo doronai<br />
nao. 10 Udaunaꞌan omakon<br />
okaku waa paꞌa nan uminau daꞌui tapanii<br />
nao ati, pakawan zii ĩzaa dinan<br />
pakashaꞌo ran idi. 11 Mary kowaa dan<br />
naa ĩꞌati patuka pan Jesus, kakudaꞌa<br />
naa uruu, mazan upuꞌu aonaa<br />
ĩmishi dan oroo.<br />
Jesus aidinan dyaꞌutam<br />
padaꞌanpikinao ati<br />
(Mat<strong>the</strong>w 28:16-20; Luke 24:13-49;<br />
John 20:19-23; Acts 1:6-8)<br />
12 Uruu dau naꞌan, Jesus aidi nan<br />
dyaꞌu ta mai nao ati, ĩmako pan puꞌu<br />
baꞌo ran wii zai nao sodi kida diꞌiti,<br />
mazan aonaa ĩaitapa naata nuzu.<br />
13 Naꞌikiꞌo sariapa ĩkiwan powaa iti<br />
ĩkaku waa pan bao koi nao ati, mazan<br />
aonaa ĩmishi dan ĩkuwaa.<br />
14 Uruu dau naꞌan Jesus aidinan<br />
11 patomi napa-kida nii nao<br />
ati, ĩaroapa tinan puꞌu. Utoꞌo rauauzon<br />
ĩdyaun ĩmami shida kan naꞌiki<br />
ĩdadara dan idi panyuku nuu tuu kii<br />
mana wun, aonaan idi ĩmishi dan<br />
utuka piki nao para dan. 15 Naꞌapain<br />
ukian ĩꞌati, “Umako ipai ama zada<br />
kawanaꞌati ukaku waa paꞌan kizi<br />
Kai manaꞌo Kuwai dauꞌu ipai pidannao<br />
ati. 16 Kanom mishi daꞌo naꞌiki<br />
chikaa wunui naꞌo kazan naata-karu<br />
nii; kanom aonaꞌo umishi dan patakaꞌuta-kaouꞌo<br />
nii. 17 Mishi dai nao<br />
taa-kao nii ĩmaꞌo za kan ĩshaꞌapata-kinaa<br />
nii umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan; ĩkodita-kidan nii pidannao<br />
ai oiaꞌo doro nai nao kida õꞌuu<br />
idaꞌan; ĩaita pan nii papara dan bakadun<br />
parada-karu kida; 18 ĩzaama tan<br />
an kowazaz oo ĩtuzan an mawakakinai<br />
riwu nii, aonaꞌo nii ĩshaꞌa pan;<br />
ĩpisha tan nii kari nai nao pakaꞌu idi,<br />
kaku daꞌo nii ĩdyaun.”<br />
Jesus makon Aokazi iti<br />
(Luke 24:50-53; Acts 1:9-11)<br />
19 Jesus ipaian dau naꞌan pakadako<br />
tinan ĩꞌati, unaꞌaka-kaoaꞌa naa<br />
aokazi iti. Naꞌii usaka na tan Tominkaru<br />
diwaꞌora anta napu. 20 Uruu<br />
dau naꞌan tomi napa-kida-kari wai nao<br />
makon naa, ĩkaku waa paꞌa nan naa<br />
Kai manaꞌo Kuwai dauꞌu ipai ama zada<br />
kawanaꞌati. Uruu dono Nao ba nai kaudi<br />
nan idi ĩtuma, mishiꞌi naa mishi<br />
ĩshaꞌapa tan umana wun kidaꞌo aimaakan<br />
pidan nao mishida-kinaa nii.] w<br />
w 16:9-20 Aonaa ipaiꞌo mani saada pauzo nao diꞌo raꞌa kaa rita, totoka dan Mark saa dan<br />
dau naꞌan diꞌo raꞌa kaari taꞌa, wuruꞌu verse 9-20 idaꞌaꞌo raz.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
139<br />
MARK 16<br />
[Baꞌoran saada-kariwai Mark<br />
kaaritan ipain kaikapaꞌa]<br />
9-10 [Sariapa zun nao makon<br />
ĩkowaa daꞌa nan kuwai dyuudakari<br />
waiz ĩkowaa dan, mazan aonaa<br />
ĩkowaa dan ipaiz. Uruu dau naꞌan<br />
Jesus dyuu dan patomi napa-kidanii<br />
nao ipai ama zada kawanaꞌati<br />
ĩkowaa daꞌan kizi kai manaꞌo naꞌiki<br />
kari kao nanuꞌo kuwai, wuruꞌu<br />
kari kao nanuꞌo kazan naa tin-kinai<br />
dauaꞌo raz.] x<br />
Mark<br />
x 16:9-10 Aonaa ipaiꞌo mani saada pauzo nao diꞌo raꞌa kaa rita, totoka dan Mark saa dan<br />
dau naꞌan diꞌo raꞌa masa kau daꞌuꞌo raz saada-kari wai.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Luke<br />
Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita Luke saadanii. Wuruꞌu Luke, uruu Gentile naꞌiki daakataa<br />
kapam. Aitapaꞌo pidan uruu, dobataꞌo utominpan, naꞌiki uparada Greek<br />
paradan kaimanaiman. Uchiꞌikapauzonii daꞌi apostle Paul tuma ukakuwaatinan<br />
dono.<br />
Luke saadan kaarita Theophilus atiꞌo, naꞌiki baꞌoran Gentilenao atiꞌo<br />
mishidainaouznaa Jesus. Luke aipan mishidainao aitapan mishiꞌo wuruꞌu<br />
ĩtominapa-kida-kaoaz. Tominkaru aipan kawanaꞌatiꞌo wuruꞌu Jesus kaawanuz<br />
imiꞌi baara ati kazannaataꞌo nii ipai pidannao oiaꞌo ai, Jewnao naꞌiki<br />
Gentilenao kapam.<br />
Kainaꞌa iriba Luke kowaadan aimaakan kida dauꞌan. Soo Luke kaaritan<br />
idaꞌa karikaonan usaadinpan: angelnao kunuupan dauꞌu, naꞌiki taapainao<br />
kaznizonao tukapankan dauꞌu Jesus, ushakatan daunaꞌan; Jesus makon<br />
dauꞌu Tominkaru Dapu iti Upaꞌinan dono zii; Samaria san kamunanun<br />
dauaꞌo; naꞌiki daonaiora padantan dauaꞌo padaru idaꞌati.<br />
Tuukii Luke paradan toriinapa-karu dauꞌan; Kaimanaꞌo Kuwai konaukii-kida-kao<br />
dauꞌan; zunnao kakuda-kao dauꞌan, Jesus naꞌiki apostlenao<br />
kaminkaꞌuapa-kao dauꞌan; mapuraataniinao dauꞌan; oiainao pidannao<br />
dauꞌan, naꞌiki Kaimanaꞌo Doronaa dauꞌan.<br />
Paul saadanii kapam masakaudaꞌu Luke dauꞌan pakaaritan idaꞌa,<br />
2 Timothy 4:11 naꞌiki Philemon 24 idaꞌa.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita sakadinan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-4<br />
Jesus naꞌiki John Chikaawunuupauzo shakatan atii<br />
ĩtuubarun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:5—2:52<br />
John Chikaawunuupauzo kaudin-kizi dauaꞌo . . . . . . . 3:1-20<br />
Jesus chikaawunuu-kao naꞌiki utiwaa-kidapa-kao . . 3:21—4:13<br />
Jesus kaudinan Galilee Baara ii aka . . . . . . . . . 4:14—9:50<br />
140<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
141<br />
LUKE 1<br />
Jesus kaudinaanan pamakopan dono Jerusalem iti . 9:51—19:27<br />
Jesus shaꞌapatanii kida pazowii-kao uaꞌii . . . . . .19:28—22:46<br />
Jesus zaamata-kao, naꞌiki uzowii-kao . . . . . . . . 22:47—23:56<br />
Jesus kadishitan pamawaka-kizi iki,<br />
naꞌiki uaidinan pidannao ati . . . . . . . . . . . . . . 24:1-49<br />
Jesus naꞌaka-kao aokazi iti . . . . . . . . . . . . . . . 24:50-53<br />
1 1 Nao ba nai Theophi lus,<br />
Kai naꞌa iriba pidan nao,<br />
saa dai nao ipai Jesus shaꞌapata nii<br />
kida aimaa kan dauꞌu, naꞌiki ipai<br />
Jesus shaꞌa pata-kao dauꞌan. 2 Ĩsaada<br />
ipai aimaa kan, naꞌapa pakawan<br />
waaba tan kawan ukowaada-kao<br />
utuka piki nao diꞌiki, ĩnao tuka painao<br />
kidaz ipai aimaa kan shaꞌa pan<br />
usaka din-kizi iki, naꞌiki baꞌo rainao<br />
diꞌiki, kowaa dai nao kidaz ipai<br />
kai man kidaꞌo ushaꞌa pata nii dauꞌu.<br />
3 Ukauꞌan nao ba nai Theophi lus,<br />
õdiꞌi tapa kai man-daun aimaa kan<br />
wuruꞌu shaꞌapata-kari wai kidaz<br />
usaka din-kizi iki, naꞌiki õabata<br />
kai man-daun ipai wuru dauꞌa naꞌa<br />
aimaa kan kida shaꞌa pata-kari waiz.<br />
Uruu idi õai pan õsaa dan puꞌatizu<br />
kai man-daun ushaꞌa pan kawanaꞌati<br />
mana wun. Ipai usaka din-kizi iki,<br />
atii utokon iti. 4 Õsaa dan puꞌatizu<br />
kai manai man, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
õai pan idi puaita pan kai manai man,<br />
ipai wuru dauꞌa naꞌa puabata nii<br />
kidaz aimaa kan shaꞌa pan.<br />
Angel aidinan Zechariah ati<br />
5 Aizii Herod king-tin pan dono<br />
naꞌiki ukazowau ta pan dono, ipai<br />
ama zada Judea Baara ii aka. Kainaꞌa<br />
faadaa naꞌiaꞌo umashaa pan,<br />
Zecha riah kiaꞌo uꞌuu. Aizii Zechariah<br />
dokozu-daun nao, naꞌapa kapam<br />
faadaa-tin pauzo nao paꞌidi waru.<br />
Kai naꞌa faadaa, Abijah kiaꞌo uꞌuu,<br />
uruu tumaꞌo Zecha riah dokozudaun<br />
nao kaudi nau zon kotuaꞌa naa.<br />
Aizii Zecha riah dai aro Eliza beth,<br />
faadaa-tin pauzo nao kapam oiriban<br />
nao. 6 Kai man Zecha riah naꞌiki<br />
Eliza beth mashaa pan Tomin karu<br />
awun zaꞌa. Ipai ĩizoꞌa tin Tominkaru<br />
dyuuza naꞌiki ukaki naori kida.<br />
7 Mazan aonaa Eliza beth kau danin,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan mau da nich<br />
oroo. Aizii naꞌapain mas kon naouꞌu<br />
naa oroo, naꞌiki uruu tunaru naouꞌu<br />
naa kapam.<br />
8 Bau daꞌapa kamoo Zecha riah<br />
naꞌiki umin-kau dinan nao, wuruꞌu<br />
faadaa-tin pai nao kidaz zaa matakao<br />
kau dinaꞌo nii Tomin karu<br />
Dapu nazo ii. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
Abijah idaꞌa tan pui nao paꞌidi waru<br />
faadaa nao wuruꞌu kaudi naꞌo raz<br />
uruu dono. a Uruu idi Zecha riah<br />
naꞌiki umin-kau dinan nao shaꞌapataꞌo<br />
nii ipai aimaa kan, wuruꞌu<br />
faadaa nao shaꞌapa tauzo nii kidaz<br />
Luke<br />
a 1:8 Kai naꞌa iriba faadaa nao kaudi nauzo nao Tomin karu Dapu ii. Ĩkau di nan nii batonapa<br />
kida. Naꞌiki ĩkau di nan nii bau daꞌapa sondii. Uruu dau naꞌan baꞌo rai naouꞌu niꞌi<br />
naa kau din.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 1<br />
142<br />
Tomin karu ati. 9 Aizii faadaa nao,<br />
kai naꞌa ĩshaꞌapa tauzo nii aimaa kan,<br />
patukapa-kinaa nii kanomaꞌo nii<br />
aizii kau din, kawao daꞌo nii kaduunuꞌo<br />
Tomin karu ati. Uruu dono<br />
Zecha riah zaa mata-kao. Uruu idi<br />
Zecha riah moro tan naa Tomin karu<br />
Dapu iti ukawao daꞌa nan kaduunuꞌo<br />
shanari bai altar paawa iti,<br />
Tomin karu ati. 10 Aizii kaduu nuribai<br />
kawao dapa-kao puꞌu, pidan nao<br />
kasa baꞌu kinan paniba itinapu, naꞌiki<br />
ĩtoriin pan naa kapam.<br />
11 Upuꞌaꞌa naa angel, Tominkaru<br />
diꞌikiꞌo kaa waꞌa kan Zecha riah<br />
diꞌii. Angel kadishi tan altar wuruꞌu<br />
kaduu nuꞌo kawao dapa-kizi naoaz<br />
diwaꞌora anta napu. 12 Tuu kii Zechariah<br />
tariaꞌa kan patuka pan idi<br />
angel. 13 Mazan angel kian uꞌati,<br />
“Zecha riah, manaꞌa putari aꞌa naꞌa,<br />
Tomin karu abata putoriin pan.<br />
Kau daniꞌo nii pudai aro, okau danipan<br />
dono daonai oraꞌo nii odani<br />
nii. Pudakota paꞌi uꞌuu John kii.<br />
14 Aizii ushaka tan dono tuu kiaꞌo<br />
nii pukonau kii-kida nuz naꞌiki ipai<br />
baꞌo rai nao pidan nao tuu kiaꞌo nii<br />
kapam ĩkonau kii-kida nuz. 15 Naꞌiki<br />
umana wunuꞌo nii pidan uruu,<br />
Tomin karu awun zaꞌa. Aonaa kizi<br />
paꞌi utuzan wine naꞌiki maꞌo za kaꞌo<br />
riwu nii. Sari aa paꞌo nii Kai manaꞌo<br />
Doro naa zaama tan uruu ushaka tan<br />
dono. 16 Naꞌiki uruꞌo nii pada natakida<br />
iriba Israelite nao b powaa<br />
ati, Nao ba nai Tomin karu idaꞌati.<br />
17 Naꞌiki uruꞌo nii kiwiita Nao banai<br />
uaꞌati, maꞌo za kaꞌo nii uruu,<br />
naꞌa paꞌo nii mana wun umaꞌoza<br />
kan Elijah kawan, Tomin karu<br />
propheti niz. Naꞌiki ukai mana dan<br />
nii darui nao nyuku nuu ĩdainao<br />
tuma kida. Naꞌiki pidan nao wuruꞌu<br />
dikin ta pai nao kidaz, utanawa tan<br />
nii ĩnyuku nuu, kai man kiziꞌi naa<br />
ĩaita pan padiꞌitin pan, naꞌapa izoꞌatii<br />
nao kawan Tomin karu. Naꞌiki<br />
umin ziiwa-kidan niꞌi naa Tomin karu<br />
pidanan nao nyuku nuu, ĩizoꞌati kizi<br />
upara dan.”<br />
18 Sariapa Zecha riah kian<br />
angel ati, “Kan dii idaꞌanaꞌo nii<br />
mooko õai ta pan umishiin wuruꞌu<br />
puko waa daniaz aimaa kan õꞌati?<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan õgaru tunarunaouꞌu<br />
naa naꞌiki õdai aro naꞌapa<br />
mas kon naouꞌu naa kapam.”<br />
19 Sariapa angel kian uꞌati,<br />
“Õgaru Gabriel, Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
õwaꞌa tiꞌi kan. Udyuuda nii õgaru<br />
kowaa daꞌo nii papara dan puꞌati,<br />
wuruꞌu kai manaꞌo raz kuwai.<br />
20 Mazan aonaa pumishi dan<br />
õkuwaa, wuruꞌu mishiꞌo raz nii<br />
ushaꞌa pan paainaa kawanaꞌati.<br />
Pumami shida kan idi õkuwaa,<br />
pumapara danun nii aizii. Ukauꞌan<br />
aonaꞌo nii pukapara da nun, atii<br />
õkuwaa mishii nan dauꞌa naꞌo nii<br />
zii pukapara da nun koshan.”<br />
21 Upuꞌaꞌa naa pidan nao zaudapan<br />
Zecha riah kodi tan. Ĩaita paꞌa zon<br />
ushaꞌapa num naa wuruꞌu umakoditaka<br />
nuz kadiman. 22 Udaunaꞌan zii<br />
ukodi tan ĩꞌidaꞌati. Mazan aonaꞌa naa<br />
upara dan nii. Ĩaita paꞌaka sariapa,<br />
Tomin karu tukapa-kidan aimaa kan<br />
b 1:16 Israelitenao: ĩnao dakota-kari waiz kapam Jew nao nii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
143<br />
LUKE 1<br />
uꞌati. Pamapara da nun idi Zechariah<br />
tiwaan naa pakaku waa pan ĩꞌati<br />
pakaꞌu idaꞌa naꞌa naa kari kao nan.<br />
23 Uipaian dau naꞌan ipai pakaudin<br />
kiz, ukiwan naa padapu iti.<br />
24 Aonaa ukotuaꞌikin uruu daunaꞌan<br />
Eliza beth kau danin naa mishi.<br />
Mazan aonaa okodi tan padapu iki,<br />
atii bakaꞌi au daꞌu kauzu dau naꞌan zii<br />
okodi tan. 25 Uruu idi okian, “Aizii<br />
Tomin karu kamunan-kida mishi<br />
õgaru. Uruu idi aonaꞌo nii powaꞌa<br />
pidan nao dakoo pa nun.”<br />
Jesus shakatan kowaada-kida-kao<br />
26 Aizii 6 kauzu Eliza beth<br />
kau danin dau naꞌan, uruꞌu naa<br />
Tomin karu dyuu dan angel, Gabriel<br />
kiaꞌo raz uꞌuu, wii zai Nazareth iti,<br />
Galilee Baara iaꞌo raz. 27 Udyuuda<br />
nuzu naꞌa kaꞌo nii parada-karu<br />
paꞌi naiba zun diꞌiti, Mary kiaꞌo oꞌuu.<br />
Joseph, King David takaan-daunuz,<br />
aiapa nii oroo naꞌiki upishaa niꞌi naa<br />
oroo padaro nao ati pamin-mazidan<br />
nii.<br />
28 Aizii angel kaa wan oꞌidaꞌati,<br />
sariapa ukian oꞌati, “Kai man<br />
pugaru? Kai naꞌa Tomin karu<br />
putuma, naꞌiki tuu kii ukamunanun<br />
puꞌati,” ukian oꞌati. 29 Tuu kii<br />
Mary tarian, naꞌiki tuu kii odiꞌi tinpan<br />
ukuwaa dauꞌu, naꞌiki tuu kii<br />
oaita paꞌa zon naꞌa paꞌo ram mana wun<br />
wuruꞌu ukia nuz paꞌati. 30 Mazan<br />
angel kian oꞌati, “Mary, manaꞌa<br />
putari aꞌa naꞌa, aizii Tomin karu<br />
kamuna nuꞌu zon puꞌati. 31 Ukauꞌan<br />
pukau danin nii dao nai ora idi. Aizii<br />
pukau dani pan dono, pudakota paꞌi<br />
uꞌuu Jesus kii. 32 Uruu tuuba ruꞌo<br />
nii, naꞌiki umana wunuꞌo nii pidan,<br />
naꞌiki udakota-kao nii Tomin karu<br />
umana wunuꞌo raz Dani nii. Naꞌiki<br />
Nao ba nai Tomin karu zaama tan<br />
nii uruu king nii, naꞌapa kotuaꞌo<br />
udokozu-daun King David kawan.<br />
33 Kari kao nanuꞌo nii uking-tinpan<br />
Israelite nao ati, wuruꞌu Jacob<br />
takaan-daun naouz, naꞌiki unao banai-ti<br />
napa nuz, aonaa naꞌa painim<br />
nii ukato kon-tinan.”<br />
angel paradan Mary ati (1:26-33)<br />
34 Udaunaꞌan Mary kian angel<br />
ati, “Õgaru paꞌinaꞌo zii zun, aonaꞌo<br />
zii dao nai ora kiitau zon. Naꞌa pam<br />
nii mooko õkau danin?”<br />
35 Angel kian oꞌati, “Kai manaꞌo<br />
Doro naꞌo nii wuruꞌu kaa waꞌoraz<br />
puꞌidaꞌati, naꞌiki Tomin karu<br />
taan idaꞌanaꞌo nii kari kao nan<br />
pamaꞌo za kan puꞌidaꞌati, wuruꞌu<br />
pukau dani nuz. Ukauꞌan pudani,<br />
wuruꞌu kai manaꞌo raz mana wun<br />
korai dao naa, aonaꞌo raz oiaꞌo nii<br />
uꞌidaꞌa, udakota-kao nii Tominkaru<br />
Dani. 36 Puaitapa puiri ban<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 1<br />
144<br />
taoroꞌo Eliza beth. Pidan nao kian<br />
aonaa naꞌa painim nii okau danii zon.<br />
Mazan kai oroo kau daniꞌi naa, 6<br />
kau zuꞌu naa. Omas kon naoun puꞌaꞌa<br />
naa padamata, mazan upuꞌu zii<br />
okau danin. 37 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
Tomin karu ati, aonaa aimaa kan<br />
kashaꞌa pan nan, turuu ushaꞌapa tan<br />
shaꞌa paꞌo ram aimaa kan, aonaꞌo raz<br />
turuu puaba tan ushaꞌa pata-kao.”<br />
38 Sariapa Mary kian, “Õgaru<br />
Tomin karu poi toru aba. Marii mooko<br />
aimaa kan shaꞌa pan õꞌati, pupara dan<br />
kawanaꞌati,” okian. Udaunaꞌan angel<br />
makoꞌo kan naa oꞌai.<br />
Mary makon Elizabeth diꞌiti<br />
39-40 Kadiman aka udaunaꞌan,<br />
uruꞌu naa Mary makon munapo,<br />
midukuo-taꞌo wii zai diꞌiti, Judea<br />
Baara iaꞌo raz. Omakon atii Zechariah<br />
dapu iti. Aizii okaa wan sariapa<br />
onau baan Eliza beth. 41 Mary naubaan<br />
puꞌu oroo, sariapa Eliza beth<br />
aba tan pau dani dakaza tinan patoba<br />
nazo ii. Upuꞌaꞌa naa Kai manaꞌo<br />
Doro naa kaa wan Eliza beth idaꞌati.<br />
42 Uruu idi Kai manaꞌo Doro naa<br />
aipan ati okian Mary ati diiwaꞌo<br />
idaꞌan. “Tuu kii mana wun Tominkaru<br />
kai manan puꞌati, ipai baꞌo ran<br />
zun nao ai. Naꞌiki kai man mana wun<br />
Tomin karu pudani ati, putoba nazo<br />
iaꞌo raz.” 43 Okian koshan, “Kan dii<br />
niꞌo paꞌan wuruꞌu kai manaꞌo manawun<br />
aimaa kan shaꞌapa nuz õꞌati,<br />
wuruꞌu õnao ba naa daro moro wautapa<br />
nuz õꞌidaꞌati? 44 Punau baan<br />
puꞌu õgaru, sariapa õaba tan õdani<br />
dakaza tinan õtoba nazo ii, ukonaukian<br />
idi. 45 Konau kiaꞌo nii mana wun<br />
pugaru, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
pumishi dan idi wuruꞌu paradakaruz,<br />
naꞌiki pumishi dan idi mishiꞌo<br />
nii umishii-kao wuruꞌu wanao ba naa<br />
kowaada-kidaniaz puꞌati,” okian<br />
Mary ati.<br />
Mary konaukii-kidan Tominkaru<br />
46 Uruu idi Mary kian.<br />
“Tuu kii mana wun õkonau kiikidan<br />
wanao ba naa.<br />
47-48 Tuu kii mana wun õnyuku nuu<br />
konau kian,<br />
Tomin karu õkazan naata piki<br />
nyuku nui ta pan idi õgaru,<br />
naꞌiki ukamunan-kidan<br />
idi kowas õgaru,<br />
papoi toru aba.<br />
Aizii ipaiꞌo nii pidan nao diinaꞌi<br />
tiꞌi, ĩdako tan õgaru<br />
konau kiaiba nii.<br />
49 Ushaꞌapa num kauꞌan, Tominkaru<br />
maꞌo za kaꞌo raz<br />
shaꞌapa tan idi kai manaꞌo raz<br />
mana wun aimaa kan õꞌati.<br />
Mishi uruu umana wunuꞌo<br />
ukai manan.<br />
50 Ipai pidan nao taapai naouz<br />
Tomin karu umana wunuꞌo<br />
nii,<br />
ĩdokozu-daun nao diꞌiki atii<br />
ĩwadaun nao diꞌiti, utukapakida<br />
pakamuna nun ĩꞌati.<br />
51 Mishi uruu maꞌo za kaꞌo<br />
mana wun,<br />
pamaꞌo za kan idaꞌan ipai<br />
uwaa taa biꞌian pidan nao,<br />
wuruꞌu tuu kiaꞌo raz<br />
ĩatadin pau zon.<br />
52 Tuu baru kidai nao naoba<br />
nai nao, naꞌiki<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
145<br />
LUKE 1<br />
umana wun-tin pai nao<br />
kidaz,<br />
ipai uwaota-kidan ĩdyaun<br />
panao ba nai-tin pan ai.<br />
Aizii pidan nao<br />
waranui tapa-kari wai nao,<br />
uzaa mata paꞌan ĩdyaun tuubaru<br />
kidai nao nii.<br />
53 Aizii zamazi-tinai nao utaa ipai<br />
aimaa kan ĩꞌati,<br />
abaapa utaa pan ĩdyaun.<br />
Mazan kapu raa ta nii nao, aonaa<br />
kanom utaan ĩꞌati.<br />
54 Mishi pakiau zon kawan<br />
wadokozu-daun nao ati<br />
kotuaꞌa naa,<br />
aizii ukawanaꞌati mishi<br />
ukamin kaꞌu tan papoi torunao<br />
Israelite naouz.<br />
55 Aonaa mishi umanyuku nuutan<br />
kotuaꞌo papara dan,<br />
ukiauzo nuz,<br />
kari kao nanuꞌo nii<br />
ukamunan-kidan Abra ham<br />
naꞌiki udai nao dii naꞌi tiꞌi,”<br />
kiaꞌo Mary kian.<br />
56 Mary naꞌian idiki nau daꞌu<br />
kauzu Eliza beth tuma. Udaunaꞌan<br />
okiwan naa padapu iti.<br />
John Chikaawunuupauzo<br />
shakatan dauaꞌo<br />
57 Aizii Eliza beth kau dani pan<br />
donoꞌo naa, uruꞌu naa okau dani pan,<br />
dao nai ora mishi odani nii. 58 Aizii<br />
omin-daza bazi nao, naꞌiki oiri bannao<br />
aba tan naꞌa pam Tomin karu<br />
kamuna nun naꞌiki utukapa-kidan<br />
tuu kii pakai manan oꞌati. Tuu kii<br />
ĩkonau kian paaba tan idi okau danipan,<br />
uruu idi bao kopa ĩkonau kian<br />
otuma.<br />
59 Aizii bau daꞌapa sondii Elizabeth<br />
kau dani pan dau naꞌan, uruꞌu<br />
naa pidan nao kaa wan ĩtuka paꞌanan<br />
naa ĩdani choota-kao c Jew nao<br />
kaduz kawanaꞌati. d Aizii wuruꞌu<br />
pidan naouz aipan naa padakotan<br />
uꞌuu Zecha riah kii, padaru uu<br />
kawan. 60 Mazan udaro kian ĩꞌati,<br />
“Aonaa, aonaa naꞌa paꞌo nii mani<br />
uꞌuu, John kiaꞌo nii paꞌan uꞌuu.”<br />
61 Sariapa ĩkian oꞌati, “Mazan<br />
aonaa bau daꞌapa uiriban nao naꞌapaꞌo<br />
nii ĩꞌuu.” 62 Udaunaꞌan ĩpishaan<br />
udaru pakaꞌu idaꞌan, ĩaipan ukowaadan<br />
naꞌa pam uai pan pau dani uu<br />
dakota-kao.<br />
63 Sariapa Zecha riah pishaan<br />
ĩꞌati kaa rita, udaunaꞌan usaa dan<br />
kaa rita idaꞌa kaika paꞌa: “John kiaꞌo<br />
nii uꞌuu.” Tuu kii pidan nao diꞌitinpan,<br />
aonaa ĩzauda-kidan udako tan<br />
uꞌuu naꞌapa. 64 Upuꞌaꞌa naa mazan<br />
Zecha riah kapara da nuꞌu kan.<br />
Uruu idi tuu kii ukonau kii-kidan<br />
Tomin karu.<br />
65 Ipai ĩmin-daza bazi nao, tuu kii<br />
ĩdiꞌitin pan. Udaunaꞌan ĩkowaa daabiꞌi<br />
aꞌa kan naa baꞌo rai nao ati, ipai<br />
wuru dauꞌan kidaꞌa patukapa nii<br />
kidaz ushaꞌa pan. Uruu idi kuwai<br />
makon naꞌiki unaꞌaka-kao ipai wii zai<br />
kawanaꞌati, wuruꞌu midukuo baawu<br />
an kidaꞌo raz wii zai nao, Judea Baara<br />
ii aka kidaꞌo raz. 66 Uruu idi ipai<br />
Luke<br />
c 1:59 choota-kao: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. d 1:59 Leviti cus 12:3<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 1<br />
146<br />
pidan nao wuruꞌu aba tai nao kidaz<br />
kuwai, tuu kii mana wun ĩdiꞌitin pan,<br />
naꞌiki ĩkian, “Ei, kanom kadu zuꞌo<br />
nii wuruꞌu korai dao naaz dii naꞌi tiꞌi?”<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan ĩaita pan idi<br />
Tomin karu kainaꞌan utuma.<br />
Zechariah konaukii-kidan<br />
Tominkaru<br />
67 Uruu dono Kai manaꞌo Doronaa<br />
kaa wan Zecha riah idaꞌati.<br />
Kai manaꞌo Doro naa aipan ati<br />
ukowaa dan naa Tomin karu paradan<br />
pidan nao ati. Kaika paꞌo wuruꞌu<br />
ukia nuz ĩꞌati:<br />
68 “Wakonau kii-kida wanao ba naa,<br />
Israelite nao Tomin karu nuz,<br />
ukaa wan idi naꞌiki<br />
ukamin kaꞌu taꞌa nan idi<br />
papidanan nao,<br />
naꞌiki usoꞌo taꞌa nan idi<br />
ĩdyaun ĩpata kaꞌuta-kao ai.<br />
69 Utaa zii mishi ipai waunao ati,<br />
maꞌo za kaꞌo kazan naa tinkinai<br />
nii,<br />
papoi toru David takaandaun<br />
idi.<br />
70 Naꞌapa pakiau zon kawanaꞌati<br />
kotuaꞌa naa,<br />
kai manaꞌo paprophetin nao<br />
idaꞌan.<br />
71 Ĩkowaa dan ukazan naa tan nii<br />
waunao,<br />
naꞌiki usoꞌo tan nii waunao<br />
wataruba nao ai,<br />
wunao aiaꞌa tuu kiaꞌo raz<br />
mana wun ĩtoꞌora-kizai tapan<br />
waunao.<br />
72 Mishi Tomin karu kowaa da nii<br />
kotuaꞌa naa wadokozudaun<br />
nao ati,<br />
ukamunan-kidan nii ĩdyaun.<br />
Naꞌiki aonaꞌo nii<br />
umanyuku nuu tan<br />
wuruꞌu ukowaa dauzo niaz<br />
pashaꞌapa tan nii ĩꞌati. e<br />
73 Kai manai man uwaꞌa kan<br />
mishiꞌo raz papara dan<br />
wadokozu-daun Abra ham ati<br />
kotuaꞌa naa,<br />
aonaꞌo raz turuu<br />
upanaꞌada-kao.<br />
74 Ukowaa dau zon uꞌati dii naꞌi tiꞌi,<br />
ukazan naa tan nii waunao<br />
wataruba nao ai.<br />
Kai man kizi wamashaa pan<br />
uꞌati aonaa watari tan biiꞌi<br />
mani.<br />
75 Naꞌiki kai man kizi mana wun<br />
wamashaa pan soo uruu ati<br />
bau daꞌapa<br />
naꞌiki waizoꞌati kizi uparadan<br />
kari kao nan.”<br />
76 Udaunaꞌan ukian.<br />
“Pugaru õdani, pudakota-kao<br />
nii<br />
umana wunuꞌo mana wun<br />
Tomin karu prophetin nii.<br />
Pukiwii tan nii Nao ba nai uaꞌati,<br />
pusaa baꞌa nan naa dunapo<br />
umako kizi nii.<br />
77 Naꞌiki puko waada kiziꞌi naa<br />
upidanan nao ati,<br />
ĩaitapa kizi ukazan naa tan nii<br />
ĩdyaun,<br />
e 1:72 ukowaadauzoniaz pashaꞌapatan nii ĩꞌati: uruu dakota-kao covenant. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
147<br />
LUKE 1, 2<br />
umainaa ba tan niꞌi naa ipai<br />
ĩꞌoian.<br />
78 Mishi kai manaꞌo naꞌiki<br />
kamuna nuꞌo mana wun<br />
wuruꞌu waTominkarunuz.<br />
Uruu aipan atiꞌo nii wuruꞌu<br />
kazan naa tin-kinai waꞌatinuz<br />
kai naꞌiki.<br />
Uwaꞌa tin nii kai naꞌiki kamoo<br />
kodi tan kawa nuꞌo nii.<br />
79 Naꞌiki ukanada pan nii ipai<br />
waunao mashaa pai naouz<br />
maru taꞌo-karuꞌu,<br />
naꞌiki kicha naꞌ iki tinai naouz<br />
pamawa kan ai.<br />
Naꞌiki kai manaꞌo nii unaꞌakapan<br />
waunao,<br />
utukapa-kidan nii waꞌati kaimanaꞌo<br />
mashaapa-karu,”<br />
Zecha riah kian.<br />
80 Uruu idi John dyau pain naa,<br />
atii utuu barun. Aizii unyuku nuu<br />
maꞌo zaka kapam udyau pain Tominkaru<br />
dauꞌati. Aizii umashaa pan<br />
mapidan takaꞌo ama zada ii aka.<br />
Atii bau daꞌapa kamoo, ukau dinan<br />
kamoon kaa wan naa. Uruu dono<br />
ukaku waapa tinan naa pidan nao ati,<br />
wuruꞌu Israelite nao kidaz.<br />
Naꞌapam Jesus shakatan<br />
(Mat<strong>the</strong>w 1:18-25)<br />
2 1-3 Uruu dono kai naꞌa tuubaruꞌo<br />
king, Caesar Augus tus<br />
kiaꞌo udako tapa-kao. Ukazowau tapan<br />
idi ipai ama zada atii ama zada<br />
tokon iti, udyuuda-kidan paparadan<br />
ipai pidan nao ati, ipai ama zada<br />
kawanaꞌati. Uai pan ipai dau nuudaꞌu<br />
pidan nao saada-kidan paꞌuu<br />
padokozu-daun nao shakata-kizi<br />
ii paꞌidi waru. Uruu ziꞌo pidan nao<br />
uu saa da pauzo-kao naꞌapa. Uruu<br />
dono, Quirinius kazowau ta paꞌo ipai<br />
wii zai nao Syria ii. Uruu dono ipai<br />
pidan nao makon padokozu-daun nao<br />
shakata-kizi iti kida, king para dan<br />
kawanaꞌati.<br />
4-5 Aizii Joseph, mashaa pan<br />
idi Nazareth ii, sariapa umakon<br />
Beth lehem iti, Judea Baara iaꞌoraz.<br />
Naꞌiaꞌo King David shaka tau zon<br />
Luke<br />
Mary naꞌiki Joseph makon Bethlehem iti (2:4-5)<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 2<br />
148<br />
kotuaꞌa naa. Aizii wuruꞌu King<br />
Davidiz, uruu kotuaꞌo Joseph<br />
dokozu-dau nuꞌu naa mana wun.<br />
Uruu shakata-kizi itiꞌo wuruꞌu<br />
Joseph naꞌiki Mary saada-kidaꞌananuz<br />
paꞌuu, oroo upishaa niaz<br />
pamin-mazi dan nii. Naꞌapain pidannao<br />
uu saa da paꞌa zoo-kao dono,<br />
kau daniꞌo raꞌa naa Mary patoba ii.<br />
6-7 Aizii Joseph naꞌiki Mary<br />
kaa wan dono Beth lehem iti, ipai<br />
kabaun nazoo sookapa-kizai pai dan.<br />
Uruu idi ĩsoo kapa-kida-kao tapiꞌizanao<br />
dapu nazo ii. Uruu dau naꞌan<br />
Mary kaziwa pan naa, atii okaudani<br />
pan naꞌii, tapiꞌiza nao dapu<br />
nazo ii. Uruu bauka pan zii Mary<br />
kau dani pan, dao nai ora odani nii.<br />
Okau dani pan dau naꞌan osaa baan<br />
naa pau dani sodi naꞌiki obazobata<br />
nuzu kamicha idi. Udaunaꞌan<br />
opai da nuzu tapiꞌiza nao wanyukunuu<br />
kin naa zoꞌiti.<br />
Angel kakuwaapan<br />
taapauzonao kaznizonao ati<br />
8 Kai naꞌa pidan nao taa pauzonao<br />
kaznizo nao. Uruu dono ĩnaꞌian<br />
baara ii aiwakaꞌan, ĩawunuu tapan<br />
paꞌuza nao ĩshaꞌa pata-kao ai.<br />
9 Ĩawunuu ta pan puꞌu paꞌuza nao,<br />
mashaꞌapa kiaka angel Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo kaa wan ĩꞌidaꞌati. Ipai Tominkaru<br />
umana wunun kana daꞌa kan<br />
ama zada ĩdazaba an kidaꞌo, kanada,<br />
kanada kamoo ai. Uruu idi tuu kii<br />
ĩtarian. 10 Mazan angel kian ĩꞌati,<br />
“Manaꞌa utariaꞌa naꞌa. Õwaꞌa tin<br />
daꞌatiꞌi, õkaku waa paꞌa nan idi uꞌati.<br />
Aizii õkowaa dan nii uꞌati kai manaꞌo<br />
kuwai, naꞌiki ipai pidan nao konaukii-kinaa<br />
niꞌo. 11 Aizii kai, kai naꞌa<br />
korai dao naa shaka tan Beth lehem<br />
ii, kotuaꞌo raz King, David kiaꞌo raz<br />
uꞌuu shaka tauzo-kizi ii. Wuruꞌu<br />
korai dao naa shaka taꞌo raz, uruꞌu<br />
naa Christ, tuuba ruꞌo mana wun<br />
Nao ba nai, Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />
padyuu daꞌa zon kazan naa taꞌo<br />
nii ipai pidan nao. 12 Kaika paꞌo nii<br />
uaita pan wuruꞌu korai dao naaz.<br />
Aizii umakon dono naꞌiti, utukapan<br />
nii korai dao naa bazoba tapa-kao<br />
kamicha idi, naꞌiki uwashatapa-kao<br />
nii tapiꞌiza nao wanyuku nuu kin naa<br />
zoꞌii. Uruu idaꞌanaꞌo nii uaita panuzu,”<br />
ukian ĩꞌati.<br />
13 Upuꞌaꞌa naa mazan ĩtukapaꞌa<br />
kan baꞌo ran angel nao, aonaa<br />
masakau daꞌu mani, ĩkaa waꞌa kan<br />
pairi ban idaꞌati. Ĩaba tan angel nao<br />
konau kii-kidan Tomin karu pakunuipan<br />
idaꞌan. Kaika paꞌo wuruꞌu<br />
ĩabata nuz ĩkunui pan:<br />
14 “Oo Tomin karu aokazi iaꞌo,<br />
umana wunuꞌo mana wun.<br />
Kai manaꞌo nii mana wun<br />
mashaapa-karu daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa,<br />
ipai pidan nao ati,<br />
Tomin karu<br />
nau dapa nii naouz.”<br />
15 Udaunaꞌan angel nao makoꞌokan<br />
naa powaa iti, aokazi iti. Aizii<br />
ĩmakon dau naꞌan, uruꞌu naa wuruꞌu<br />
uzai taa piki nao kian paꞌati aaka<br />
kida, “Aushaa wamako Beth lehem<br />
iti, watukapa naka kizi kai wuruꞌu<br />
Tomin karu kowaada-kidaniaz<br />
waꞌati.”<br />
16 Uruu dau naꞌan ĩmakoꞌokan<br />
naa naꞌiti kadima naꞌo<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
149<br />
LUKE 2<br />
idaꞌan. Ĩkaa wan naꞌiti, ĩtukapa<br />
Mary, Joseph, naꞌiki wuruꞌu<br />
korai dao naaz, uwashatapa-kao<br />
tapiꞌiza nao wanyuku nuu kin naa<br />
zoꞌii. 17 Patuka pan idi korai dao naa,<br />
uruꞌu naa ĩkaku waa pan pidannao<br />
ati, naꞌiki ipai ĩkowaa dan<br />
wuruꞌu angel kowaa da nii kidaz<br />
paꞌati korai dao naa dauꞌan. 18 Ipai<br />
pidan nao wuruꞌu aba tai naouz<br />
ĩkaku waa pan, tuu kii ĩdiꞌitin pan<br />
ĩkuwaa dauꞌu. 19 Aizii Mary tuukii<br />
odiꞌita pan, naꞌiki ipai otaan<br />
panyuku nuu iti wuruꞌu paradakaru<br />
kidaz. 20 Udaunaꞌan uzai<br />
taa piki nao kiwan naa koshan<br />
pataapa-kizi iti paꞌuza nao. Mazan<br />
ĩkiwan konau kii, tuu kii manawun<br />
ĩkonau kii-kidan Tomin karu,<br />
paaba tan idi kai manaꞌo manawun<br />
kuwai angel diꞌiki, naꞌiki<br />
patuka pan idi wuruꞌu korai daonaaz<br />
paawun idi mana wun. Uruu<br />
idi pamakopa-kizi an ĩkunuian<br />
aonaa masakau daꞌu mani, ĩkonaukii-kidan<br />
Tomin karu patuka pan<br />
idi ipai aimaa kan, naꞌapa angel<br />
kowaa dan kawanaꞌati mana wun<br />
paꞌati.<br />
Jesus uu dakota-kao<br />
21 Aizii bau daꞌapa sondii Mary<br />
kau dani pan dau naꞌan, uruꞌu naa<br />
odani choota-kao f Jew nao kaduz<br />
kawanaꞌati. g Naꞌiki uꞌuu dakotakaoaꞌa<br />
naa Jesus kii, naꞌapa angel<br />
kiau zon kawanaꞌati oꞌati okau danin<br />
uaꞌiaꞌo raz zii.<br />
Jesus taa-kao dauaꞌo<br />
Tominkaru ati<br />
22-24 Aizii bau daꞌapa kauzu naꞌiki<br />
bau daꞌapa sondii powaꞌa Mary<br />
kau dani pan dau naꞌan, uruꞌu naa<br />
omakon Joseph tuma Jeru salem<br />
iti Moses kaki naori kawanaꞌati.<br />
Ĩnaꞌaka dyaꞌu tam wakokoo nao<br />
pataan nii naꞌiki zowii-karu nii<br />
Tomin karu ati, pasaa bainan pakaudani<br />
pan dau naꞌan tan naa nii, naꞌapa<br />
kakinao rii kawanaꞌati. Naꞌa pai niꞌi<br />
naa kapam ĩnaꞌa kan Jesus naꞌiti,<br />
uruu ĩtaaꞌa nan naaz Tomin karu<br />
ati, kakinao rii kawanaꞌati. Kaikapaꞌa<br />
shaꞌatii tawuruꞌu kakinao rii<br />
kiauzo nuz: “Marii ipai daonai oranao,<br />
kiwiin kidai naouz ĩshaka tan<br />
taa-kao Tomin karu ati.” h<br />
25 Uruu dono kai naꞌa tunarunao,<br />
Simeon kiaꞌo uꞌuu, Jeru salem<br />
iaꞌo umashaa pan. Uruu kai manaꞌo<br />
pidan, izoꞌa tiꞌo naꞌiki mashaa paꞌo<br />
Tomin karu ati. Naꞌiki kotuaꞌikiꞌo raꞌa<br />
naa uzauda pan naꞌiki tuu kiaꞌo raꞌa<br />
naa utuka paꞌa zon Tomin karu kazannaa<br />
tan Israelite nao ĩpata kaꞌuta-kao<br />
ai. Kari kao nan kapam Tominkaru<br />
Doro naa mashaa pan utuma.<br />
26 Uruu idi Kai manaꞌo Doro naa<br />
idaꞌan Tomin karu kowaada-kidan<br />
uꞌati, uaitapa patuka pan nii zii<br />
Christ pamawa kan uaꞌii, wuruꞌu<br />
Tomin karu kowaa dauzo niaz<br />
padyuu daꞌa zon. 27 Kai manaꞌo<br />
Doro naa aipan ati Simeon morotan<br />
Tomin karu Dapu iti. Naꞌapain<br />
Luke<br />
f 2:21 choota-kao: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. g 2:21 Leviti cus 12:3 h 2:22-24 Leviti cus 12:6-8<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 2<br />
150<br />
kapam Joseph naꞌiki Mary naꞌakan<br />
Jesus naꞌiti, uruu ĩtaaꞌa nan naaz<br />
Tomin karu ati, kakinao rii dyuudan<br />
kawanaꞌati. 28 Uruu idi naꞌiaꞌa<br />
naa Simeon dokoba tan Jesus, naꞌiki<br />
tuu kii ukonau kii-kidan Tomin karu.<br />
29 Ukian.<br />
“Õnao ba naa, aizii õgaru<br />
pupoi toru mawa kan nii<br />
konau kii,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aizii<br />
pupara dan mishii nan,<br />
30 õtukapa mishi aizii õawun idi<br />
wuruꞌu kazan naa tin-kinai<br />
niꞌo raz,<br />
31 pudyuu daniaz naꞌiki puaipaniaz<br />
ipai pidan nao<br />
aita pan.<br />
32 Uruu idaꞌanaꞌo nii pupidanan<br />
nao Israelite nao<br />
konau kii-kida-kao.<br />
Naꞌiki uruu kanadaꞌo,<br />
tukapa-kidaꞌo nii mishiꞌo<br />
parada-karu<br />
ipai baꞌo ran kaduz pidan nao<br />
ati,<br />
wuruꞌu Gentile nao<br />
kii-kizaiz.” i<br />
33 Tuu kii Mary naꞌiki Joseph<br />
diꞌitin pan Simeon para dan idi<br />
naꞌapa, Jesus dauꞌan. 34 Naꞌiaꞌa<br />
naa Simeon torii napa-kidan naa<br />
ĩdyaun, udaunaꞌan ukian Mary ati,<br />
“Diꞌo raz korai dao naa Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo, udyuuda-kao waota-kidaꞌo<br />
nii Israelite nao ĩmami shida kan<br />
idi, mazan baꞌo ran Israelite nao<br />
ukadishita-kidan nii paꞌan paꞌidaꞌati<br />
ĩmishi dan idi uruu. Uruu kai naari<br />
bai niꞌo Tomin karu dyuu dan,<br />
iribaꞌo nii pidan nao kashada nuz<br />
naꞌiki dakoo pa nuz. 35 Padakoo pan<br />
idaꞌanaꞌo nii uruu, ĩkai naa bai nan<br />
naꞌiki ĩaidan paꞌoian, wuruꞌu ĩdizapauzo<br />
nii kidaz panyuku nuu ii. Uruu<br />
idi tuu kiaꞌo nii pubaiaa pan kashaꞌoraꞌo<br />
naꞌiki kaziwaꞌo nii punyuku nuu<br />
iti, naꞌa paꞌo nii punyuku nuu dakatakao<br />
kawan marii idi.”<br />
Prophetiaba dauaꞌo<br />
36 Uruu dono kai naꞌa mas konnao,<br />
Anna kiaꞌo oꞌuu. Aizii odaru<br />
uu Phanuel, Asher takaan-daun.<br />
Naꞌiki oroo Tomin karu prophetiniaba.<br />
7 wunu zii ĩmazi dan dau naꞌan<br />
odai aru mawa kan. 37 Aizii uruu<br />
dono, 84 owunun. Naꞌiki aonaa naꞌapainim<br />
oaonau zon Tomin karu Dapu<br />
ai. Ipai kamoo naꞌiki ipai maru taꞌo<br />
otoriin pau zon Tomin karu ati, naꞌiki<br />
osana din pan patoriin pan dono<br />
Tomin karu ati. 38 Aizii omoro tan<br />
naa koshan Tomin karu Dapu iti,<br />
okaa wan naꞌiti Jesus kaawa-kidakao<br />
kawanaꞌati mana wun. Uruu idi<br />
tuu kii okonau kii-kidan Tomin karu.<br />
Udaunaꞌan okowaa dan naa koraidao<br />
naa dauꞌan ipai pidan nao ati,<br />
wuruꞌu Jeru salem san naouz, zaudapai<br />
naouz naa pakazan naata-kao.<br />
Joseph, Mary naꞌiki Jesus<br />
kiwan naa Nazareth iti<br />
39 Aizii Joseph naꞌiki Mary ipaian<br />
naa pashaꞌa paa pan ipai wuruꞌu<br />
Tomin karu kaki naori kawanaꞌa tiꞌoraz<br />
ushaꞌa pata-kao. Uruu dau naꞌan<br />
i 2:32 Isaiah 42:6; 49:6; 52:10<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
151<br />
LUKE 2<br />
ĩkiwan naa Nazareth iti, Galilee<br />
Baara iaꞌo raz. 40 Naꞌiaꞌa naa Jesus<br />
dyau pain, utomi nan maꞌo zaka<br />
naꞌiki aita pinaꞌo mana wun pidan<br />
nii. Naꞌiki powaꞌa zii Tomin karu<br />
kai manan uꞌati.<br />
Jesus waꞌakinan Jerusalem ii<br />
41 Ipai wunu Joseph naꞌiki<br />
Mary makouzon Jeru salem iti,<br />
Passover Kamoon dauꞌati. 42 Aizii<br />
Jesus ikodan donoꞌo naa 12 wunu,<br />
ĩmakon naa koshan Jesus tuma<br />
Jeru salem iti, Passover Kamoon<br />
dauꞌati. 43 Ĩnaꞌian atii ĩipaian wuruꞌu<br />
pashaꞌa paa paniaz. Aizii paipaian<br />
dau naꞌan pashaꞌa pain pan, pidan nao<br />
kiwan naa ipai dau nuu daꞌu pawiizi<br />
iti kida. Aizii Joseph naꞌiki Mary<br />
ĩkiwan naa kapam. Aizii Jesus,<br />
unaꞌian naa uwaꞌa ki nan Jeru salem<br />
ii. Mazan aonaa Joseph naꞌiki Mary<br />
aita pan wuruꞌu uwaꞌa kina nuz naꞌii.<br />
44 Ĩꞌitii man kai naꞌaꞌa naa uwaꞌa tin<br />
pairi ban nao biiꞌi. Uruu idi ĩmakon<br />
naa atii wachuu pun, uruu zii ĩsookapan.<br />
Aizii pasookapa-kizi ii, uruꞌu<br />
naa ĩdoro tan Jesus pidan nao bii<br />
an, 45 mazan aonaa ĩikoda nuzu.<br />
Sariapa ĩpadan tan powaa iti Jerusalem<br />
iti. Uruu idi ĩdoro ti nan naa<br />
udauꞌu naꞌiiꞌaka. 46 Atii idiki naudaꞌu<br />
kamoo dau naꞌan zii ĩikoda nuzu.<br />
Ĩiko dan uruu Tomin karu Dapu nazo<br />
ii, usaka nata pan Jew nao tiichaanao<br />
biiꞌi, uabata pan ĩkadako tinan<br />
Tomin karu Para dan dauꞌu naꞌiki<br />
upishau tan ĩdyaun. 47 Tuu kii ĩdiꞌitinpan<br />
Jesus dauꞌu, aonaa naꞌiam zii<br />
ĩikodau zon korai dao naa aita paꞌo<br />
mana wun uruu kawan naꞌiki aitapaꞌo<br />
padakoꞌa tin parada-karu.<br />
48 Aizii Joseph naꞌiki Mary tukapan<br />
idi Jesus naꞌii tuu kii ĩdiꞌitin pan.<br />
Sariapa Mary kian uꞌati, “Õdani,<br />
kan dii nii pushaꞌapa tan aimaa kan<br />
waꞌati kaika paꞌa? Tuu kii wadopian,<br />
naꞌiki tuu kii pudoro tin-kidan<br />
waunao ipai diꞌiiꞌakaꞌa.”<br />
49 Sariapa Jesus kian padaro ati,<br />
“Kan dii nii mooko wuruꞌu udorotapa<br />
nuz õgaru diꞌiiꞌakaꞌa? Aonaa<br />
mooko uaita pan daꞌa õgaruꞌu, õdaru<br />
dapuꞌu?” 50 Mazan aonaa ĩaita pan<br />
naꞌa paꞌo ram atiꞌo wuruꞌu unaꞌapanuz.<br />
Jesus, ukoraidaonaan donoꞌo,<br />
ukadakotinan Tominkaru<br />
Dapu naazo ii (2:41-50)<br />
51 Udaunaꞌan Jesus makon naa<br />
ĩtuma Nazareth iti. Naꞌiaꞌa naa ipai<br />
ushaꞌapa tan aimaa kan padaronao<br />
dyuu dan kawanaꞌati, aonaa<br />
udikin ta pan ĩdyaun. Mazan ipai<br />
Mary taa pan panyuku nuu ii wuruꞌu<br />
aimaa kan kida shaꞌapa nuz. 52 Aizii<br />
Jesus tominan maꞌo za kaꞌo nii, naꞌiki<br />
aita paa baꞌo nii. Uruu idi ipai pidan-<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 2, 3<br />
152<br />
nao marai napa nuz naꞌiki Tomin karu<br />
tuu kii kapam umarai napa nuzu.<br />
John chikaawunuupan pidannao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 3:1-12; Mark 1:1-8;<br />
John 1:19-28)<br />
3 1 Aizii 15 wunu, Tiberius<br />
kazowau tapan ipai daunuu<br />
daꞌu ama zada, atii utokon iti.<br />
Uruu dono Pon tius Pilate tuubaruꞌo<br />
nao ba nai nii Judea Baara ii.<br />
Naꞌiki Herod kazowau ta paꞌo nii<br />
ama zada Galilee Baara ii aka. Aizii<br />
uꞌinawuzu Philip kazowau ta paꞌo nii<br />
kapam ama zada Iturea ii aka, naꞌiki<br />
Tracho nitis ii aka. Naꞌiki uruu dono<br />
Lysanias kazowau ta paꞌo nii amazada<br />
Abilene ii aka. 2 Naꞌiki Annas<br />
naꞌiki Caiaphas Umana wunuꞌo<br />
Faadaa nao uruu dono. Aizii naꞌapain<br />
wunao nao ba nai-tin pan dono<br />
kidaꞌa, Tomin karu dyuu dan paparadan<br />
John diꞌiti, Zecha riah daniz.<br />
Udyuu dan papara dan umashaapakizi<br />
iti, wuruꞌu mapidan takaꞌo raz<br />
ama zada diꞌiti. 3 Uruu idi John<br />
makon naꞌiki ukaku waa tinan naa<br />
ipai ama zada kawanaꞌati, wuruꞌu<br />
Jordan Waꞌo itinapu kidaꞌo raz. Naꞌii<br />
ukaki nao pan pidan nao kaika paꞌa:<br />
“Utanawa tinaꞌa naa uꞌoian ai, naꞌiki<br />
uchikaa wunui naꞌa naa, Tomin karu<br />
mai naa bata kizi uꞌoian.” 4 Kai kapa<br />
shaꞌatii tawuruꞌu kotuaꞌo Tomin karu<br />
prophetin Isaiah kiauzo nuz.<br />
“Kai naꞌa pidan kada koin pan<br />
diiwa<br />
mapidan takaꞌo ama zada ii<br />
aka kaika paꞌa:<br />
‘Usaa baꞌa naa dunapo kaimanai<br />
man Nao ba nai ati,<br />
ukaa wan uaꞌii,<br />
naꞌiki usaki tapa daꞌa naa<br />
dunapo uꞌati,<br />
umako kizi nii.<br />
5 Marii ipai kasako daz-tinapa<br />
kidaꞌo raz ama zada,<br />
naꞌiki baawuz kida dida-kao,<br />
naꞌiki marii ipai naawazi<br />
naꞌiki midu kuo nao<br />
patumaa kada-kao,<br />
naꞌiki marii ipai dunapo<br />
korau dapa kidaꞌo<br />
saki ta pada-kao,<br />
naꞌiki marii ipai dunapo<br />
dikauda kidaꞌo naꞌiki<br />
kicha din kidaꞌo<br />
patumaa kada-kao<br />
kai manai man.<br />
6 Ipaiꞌo nii pidan nao tuka pan<br />
naꞌiki ĩaita pan<br />
wuruꞌu Tomin karu kazannaata<br />
nuz pidan nao.’ ” j<br />
7 Aizii John chikaa wunuupan<br />
dono, iriba pidan nao kaa wan<br />
ĩchikaa wunuu-kidi naꞌa nan uꞌati.<br />
Sariapa John kian ĩꞌati, “Kowazazunao,<br />
kan dii kowaa dan uꞌati turuu<br />
ukazan naa tinan Tomin karu patakaꞌu<br />
taꞌa zon ai unao? 8 Ushaꞌapa taꞌa<br />
naa kai man kidaꞌo aimaa kan,<br />
utukapa-kida kizi mishi utanawatinan<br />
uꞌoian ai. Naꞌiki aonaa<br />
ukiaꞌa naꞌa uꞌatiaaka kida, ‘Mazan<br />
waunao Abra ham takaan-daun nao<br />
paꞌan.’ Õkowaa dan nii unao ati aizii,<br />
turuu Tomin karu toman Abra ham<br />
takaan-daun nao nii diꞌo raz kuba<br />
j 3:4-6 Isaiah 40:3-5<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
153<br />
LUKE 3<br />
kida idiꞌi. 9 Kai naꞌa baro, minziiwa<br />
paꞌo raꞌa naa baro taꞌo nii ata mun<br />
kida. Ipai ata mun wuruꞌu aonaꞌoraz<br />
ukaa kan kai man naꞌiki wuruꞌu<br />
dikauda kidaꞌo raz uꞌaka kida,<br />
ipaiꞌo nii ubarota-kao, udaunaꞌan<br />
ukaboota-kao nii ipai tikazi wuꞌiti.”<br />
10 Sariapa pidan nao pishaan<br />
John, ĩkian uꞌati, “Aizii mani, naꞌapam<br />
nii washaꞌapa tinan?”<br />
11 Ukian ĩꞌati, “Kanom kainaꞌa<br />
dyaꞌu tamaꞌo ushoo ton oo<br />
uchaaki tan, marii utaan baudaꞌapa<br />
mashooto nuꞌo pidan ati.<br />
Naꞌiki kanom kawa nyuku nuꞌo,<br />
marii ukaꞌidi wa tan mawa nyukunuꞌo<br />
pidan.”<br />
12 Kai naꞌa pidan nao zaa maapauzo<br />
nao tax puraatan naa, k ĩnao<br />
kapam kaa wan, ĩchikaa wunuu-kidinaꞌa<br />
nan John ati. Naꞌiki ĩkian uꞌati,<br />
“Tiichaa, waunao mani, naꞌa pam nii<br />
washaꞌapa tinan?”<br />
13 “Manaꞌa naa uzaa maa paꞌa naꞌa<br />
puraata pidan nao ai dobata manawun<br />
udyuuda-kao ai.”<br />
14 Kai naꞌa kapam soldyaa nao<br />
kaa wan John idaꞌati. “Waunao<br />
mani, naꞌa pam nii washaꞌapa tinan?”<br />
ĩkian uꞌati.<br />
“Manaꞌa naa ukazaa paꞌa naꞌa<br />
puraata pidan nao ai, naꞌiki manaꞌa<br />
naa utomaꞌa naꞌa marii din-karu<br />
ĩdauꞌan, uai pan idi kari kao nan<br />
ukaza tan ĩpuraa tan. Turuaꞌo<br />
wuruꞌu ukawi nipi naapa-kaoaz,”<br />
ukian ĩꞌati.<br />
15 Tuu kii pidan nao diꞌitin pan<br />
John dauꞌu, naꞌiki tuu kii ĩtukapaꞌa<br />
zon aimaa kan umana wunuꞌo<br />
shaꞌa pata-kao. Ĩkian panyuku nuu<br />
ii, “Uruꞌu naa õai ta pan Christ,<br />
tawuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />
padyuu daꞌa zon.”<br />
16 Aizii John kian ipai ĩnao ati,<br />
“Õgaru, õchikaa wu nuu pan unao<br />
wunu idi kari kao nan. Mazan kainiꞌi<br />
kiꞌo nii pidan kaa wan powaꞌaꞌo<br />
zii umana wun õꞌai. Õgaru aonaa<br />
õturuan õbuzuu tan udaz kidi<br />
Luke<br />
pidan kaudinan uwidaupan<br />
papaoriba aka (3:17)<br />
k 3:12 zaamaapauzonao tax puraatannaa: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 3<br />
154<br />
zunaa. l Uruu, uchikaa wunuuan<br />
nii paꞌan unao Kai manaꞌo Doronaa<br />
idi naꞌiki tikazi idi. 17 Kai naꞌaꞌa<br />
naa unaꞌaka pan pawidauapa-kinaa<br />
papao riba aka kida. Ipaiꞌo nii<br />
uwidauan kai man kidaꞌo papaoriba<br />
aka, naꞌapa zaishi widau-kao<br />
kawan pamada ai. Udaunaꞌan usaabaa-kao<br />
niꞌi naa kai man padapu naa<br />
iti. Mazan wuruꞌu dikauda kidaꞌoraz,<br />
ipaiꞌo nii paꞌan ukaboota-kao<br />
tikazi wuꞌiti, wuruꞌu aonaꞌo raz<br />
umaka dau zon.”<br />
18 Iriba sodi kida John para dan,<br />
utiwaan pakowaa dan kai manai man<br />
pidan nao ati Kai manaꞌo raz Kuwai.<br />
Naꞌiki ukaki nao wan ĩdyaun tuu kii,<br />
uai pan idi ĩpanaꞌa dan pakaduz kida.<br />
19 Aizii Herod nao ba nai-tin paꞌo raz<br />
Galilee Baara ii, tuu kii John kakinao<br />
wa nuz, ukaza tan idi paꞌina wuzu<br />
dai aro Herodias, naꞌiki ushaꞌapa tan<br />
idi baꞌo ran dikauda kidaꞌo aimaakan.<br />
20 Naꞌiki powaꞌa zii Herod toman<br />
aimaa kan dikau daꞌo, ukaboota-kidan<br />
idi John taraa-kizai iti.<br />
Jesus chikaawunuu-kao dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 3:13-17; Mark 1:9-11)<br />
21 Aizii John kaboota-kao uaꞌii<br />
taraa-kizai iti, uchikaa wunuu pan<br />
ipai pidan nao, wuruꞌu kaa wai nao<br />
kidaz uꞌidaꞌati. Uruu dau naꞌan<br />
uchikaa wunuuan naa kapam<br />
Jesus. Jesus toriin pan puꞌu, sariapa<br />
aokazi daꞌata-kao. 22 Naꞌiki Kaimanaꞌo<br />
Doro naa kaa wan uꞌidaꞌati<br />
aokazi iki, ukaa wan orid nii. Naꞌiki<br />
parada-karu kian Jesus ati aokazi<br />
iki, “Pugaru õdani õmarai napanii,<br />
kai man mana wun õnyuku nuu<br />
puꞌati.”<br />
Jesus dokozu-daunnao uu<br />
(Mat<strong>the</strong>w 1:1-17)<br />
23 Aizii Jesus saka dan dono<br />
pakau di nan, 30 uwunun naꞌapain.<br />
Aizii pidan nao dako tan Jesus<br />
Joseph dani nii.<br />
Joseph uruu Heli dani,<br />
24 aizii Heli uruu Matthat dani,<br />
aizii Matthat uruu Levi dani,<br />
aizii Levi uruu Melchi dani,<br />
aizii Melchi uruu Jannai dani,<br />
aizii Jannai uruu Joseph dani,<br />
25 aizii Joseph uruu Matta thias<br />
dani,<br />
aizii Matta thias uruu Amos dani,<br />
aizii Amos uruu Nahum dani,<br />
aizii Nahum uruu Esli dani,<br />
aizii Esli uruu Naggai dani,<br />
26 aizii Naggai uruu Maath dani,<br />
aizii Maath uruu Matta thias dani,<br />
aizii Matta thias uruu Semein dani,<br />
aizii Semein uruu Josech dani,<br />
aizii Josech uruu Joda dani,<br />
27 aizii Joda uruu Joanan dani,<br />
aizii Joanan uruu Rhesa dani,<br />
aizii Rhesa uruu Zerub babel dani,<br />
aizii Zerub babel uruu Shealtiel dani,<br />
aizii Shealtiel uruu Neri dani,<br />
28 aizii Neri uruu Melchi dani,<br />
aizii Melchi uruu Addi dani,<br />
aizii Addi uruu Cosam dani,<br />
aizii Cosam uruu Elmadam dani,<br />
aizii Elmadam uruu Er dani,<br />
29 aizii Er uruu Joshua dani,<br />
aizii Joshua uruu Eliezer dani,<br />
l 3:16 Poi torui kaudin-kizi wuruꞌu ubuzuu ta nuz panao ba naa daz kidi zunaa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
155<br />
LUKE 3, 4<br />
aizii Eliezer uruu Jorim dani,<br />
aizii Jorim uruu Matthat dani,<br />
aizii Matthat uruu Levi dani,<br />
30 aizii Levi uruu Simeon dani,<br />
aizii Simeon uruu Judah dani,<br />
aizii Judah uruu Joseph dani,<br />
aizii Joseph uruu Jonam dani,<br />
aizii Jonam uruu Eliakim dani,<br />
31 aizii Eliakim uruu Melea dani,<br />
aizii Melea uruu Menna dani,<br />
aizii Menna uruu Mattatha dani,<br />
aizii Mattatha uruu Nathan dani,<br />
aizii Nathan uruu David dani,<br />
32 aizii David uruu Jesse dani,<br />
aizii Jesse uruu Obed dani,<br />
aizii Obed uruu Boaz dani,<br />
aizii Boaz uruu Salmon dani,<br />
aizii Salmon uruu Nahshon dani,<br />
33 aizii Nahshon uruu Amminadab<br />
dani,<br />
aizii Ammina dab uruu Admin dani,<br />
aizii Admin uruu Arni dani,<br />
aizii Arni uruu Hezron dani,<br />
aizii Hezron uruu Perez dani,<br />
aizii Perez uruu Judah dani,<br />
34 aizii Judah uruu Jacob dani,<br />
aizii Jacob uruu Isaac dani,<br />
aizii Isaac uruu Abra ham dani,<br />
aizii Abra ham uruu Terah dani,<br />
aizii Terah uruu Nahor dani,<br />
35 aizii Nahor uruu Serug dani,<br />
aizii Serug uruu Reu dani,<br />
aizii Reu uruu Peleg dani,<br />
aizii Peleg uruu Eber dani,<br />
aizii Eber uruu Shelah dani,<br />
36 aizii Shelah uruu Cainan dani,<br />
aizii Cainan uruu Arphaxad dani,<br />
aizii Arphaxad uruu Shem dani,<br />
aizii Shem uruu Noah dani,<br />
aizii Noah uruu Lamech dani,<br />
37 aizii Lamech uruu Methu selah dani,<br />
aizii Methu selah uruu Enoch dani,<br />
aizii Enoch uruu Jared dani,<br />
aizii Jared uruu Mahala leel dani,<br />
aizii Mahala leel uruu Kenan dani,<br />
38 aizii Kenan uruu Enosh dani,<br />
aizii Enosh uruu Seth dani,<br />
aizii Seth uruu Adam dani,<br />
aizii Adam uruu Tomin karu dani.<br />
Satan tiwaa-kidautan<br />
Jesus nyukunuu<br />
(Mat<strong>the</strong>w 4:1-11; Mark 1:12-13)<br />
4 1 Udaunaꞌan Jesus kiwan naa<br />
Jordan Waꞌo iki, pachikaawunuu-kao<br />
dau naꞌan, maꞌo zaka<br />
Kai manaꞌo Doro naa taa pan unyukunuu.<br />
Uruu dono Kai manaꞌo Doro naa<br />
naꞌakan naa Jesus atii mapidantakaꞌo<br />
ama zada diꞌiti. 2 Jesus naꞌian<br />
40 kamoo. Naꞌiaꞌa naa Satan tiwaakida<br />
pan Jesus nyuku nuu maꞌo za kan.<br />
Aizii wuruꞌu Jesus naꞌia nuz aonaa<br />
kanom unikan, atii 40 kamoo. Uruu<br />
idi tuukiaꞌa naa mana wun uzama zin.<br />
3 Sariapa Satan kian Jesus ati,<br />
“Tomin karu danin an pugaru,<br />
pudyuuda diꞌo raz kubaꞌa tominan<br />
bread nii.”<br />
4 Mazan Jesus kian uꞌati,<br />
“Tomin karu Para dan tawuruꞌu<br />
kotuaꞌo raz usaa dauzo-kao kian:<br />
‘Aonaa pidan mashaa pan soo bread<br />
idaꞌan kari kao nan.’ ” m<br />
5 Udaunaꞌan Satan zaida-kidan<br />
Jesus dokoaꞌo ama zada diꞌiti, naꞌiki<br />
uaida-kida Jesus ati ipai dau nuu daꞌu<br />
Luke<br />
m 4:4 Deuter on omy 8:3<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 4<br />
156<br />
wuruꞌu umana wun kidaꞌo raz donoinao,<br />
ipai ama zada tokon iti. Mazan<br />
masakau daꞌuꞌo kari kao nan wuruꞌu<br />
utukapa-kidan kanuz uꞌati ama zada.<br />
6 Ukian Jesus ati, “Õzaama tan nii<br />
pugaru kazowau ta paꞌo nii ipai<br />
wuruꞌu ama zada putukapa nii<br />
kidaz, naꞌiki õtaan nii ipai wuruꞌu<br />
konau nam kidaꞌo raz naꞌiki umanawun<br />
kidaꞌo raz aimaa kan utaa pan.<br />
Ipai daunuꞌo utaa-kao õꞌati wuruꞌu<br />
amaza daz naꞌiki ipai wuruꞌu utaapanii<br />
nao kidaz aimaa kan. Ukauꞌan<br />
turuu õtaa nuzu naꞌiaꞌo ram pidan ati.<br />
7 Aizii pukodo ruꞌu kan an õꞌati, õtaan<br />
nii puꞌati ipai dau nuu daꞌu wuruꞌu<br />
amaza daz, naꞌiki ipai wuruꞌu aimaakan<br />
kidaz kai naꞌaꞌo raz naꞌa.”<br />
8 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />
“Tomin karu Para dan saadauzokari<br />
waiz kian:<br />
‘Pukodo ruꞌuka soo bau daꞌapa<br />
Nao ba nai puTominkarun ati.<br />
Pushaꞌ apa tin soo uruu aipan<br />
kawanaꞌati.’ ” n<br />
9 Udaunaꞌan Satan naꞌakan<br />
naa Jesus Jeru salem iti. Uruu idi<br />
ĩkaa waꞌa kan naa Tomin karu Dapu<br />
zowau paawa iti, udokoo din pan<br />
diꞌiti mana wun. Naꞌiaꞌa naa ukian<br />
Jesus ati, “Tomin karu danin an<br />
pugaru, puzakaꞌuta kai diꞌikiꞌi imiꞌi<br />
baara iti. 10 Tomin karu Para dan<br />
saadin paꞌo raz kian:<br />
‘Udyuu dan nii paꞌangelin nao<br />
kazan naa ta pan pugaru,<br />
naꞌiki ĩtaa pan nii pugaru<br />
kai man.<br />
11 Ĩzaama ta pan nii pugaru<br />
naꞌiki aonaꞌo nii pukazi wan<br />
puki diba<br />
puwao tan an kuba kida<br />
diꞌiti.’ ” o<br />
12 Mazan Jesus kian uꞌati,<br />
“Tomin karu Para dan saa din pauzo<br />
kian: ‘Manaꞌa puti waa-kida pauzoꞌonaꞌa<br />
uNaobanaa Tomin karu para dan<br />
mishiin.’ ” p<br />
13 Aizii ipaiꞌi naa Satan tiwaan<br />
Jesus nyuku nuu. Uipaian dau naꞌan<br />
pati wau tanuz, umakoꞌo kan naa,<br />
atii baꞌo ran donoꞌo nii zii koshan<br />
utiwaan Jesus.<br />
Jesus sakadan pakaudinan<br />
Galilee Baara ii<br />
(Mat<strong>the</strong>w 4:12-17; Mark 1:14-15)<br />
14 Uruu dau naꞌan Jesus kiwan<br />
naa Galilee Baara iti, naꞌiki maꞌozaka<br />
Kai manaꞌo Doro naa taa pan<br />
unyuku nuu. Kuwai Jesus dauꞌu<br />
kidaꞌo abata-kaoaꞌa naa ipai wii zai<br />
kawanaꞌati wuruꞌu Galilee Baara<br />
ii aka kidaꞌo raz. 15 Naꞌii akaꞌa naa<br />
Jesus tomi napa-kidan pidan nao<br />
Tomin karu Para dan dauꞌu synagogue<br />
q kida kawanaꞌati. Tuu kii<br />
pidan nao konau kii-kida nuzu.<br />
Jesus kashanau-kao padyaupai-kizi<br />
Nazareth ii<br />
(Mat<strong>the</strong>w 13:53-58; Mark 6:1-6)<br />
16 Udaunaꞌan Jesus makon<br />
Nazareth iti, padyau pai-kizi iti.<br />
Aizii Sookapa-karu Kamoon dono,<br />
umakon naꞌiki umoro tan naa syna-<br />
n 4:8 Deuter on omy 6:13 o 4:10-11 Psalm 91:11-12 p 4:12 Deuter on omy 6:16<br />
q 4:15 synagogue: kabaun Jew nao baoko pai napa-kizi. Putukapa kaa rita tokon ii,<br />
Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
157<br />
LUKE 4<br />
gogue iti. Ukaduz umoro tauzo nuz<br />
naꞌapa ĩsooka pan kamoon dono.<br />
Umoro tan idi, naꞌiaꞌa naa pidan nao<br />
dyuu dan uai tan Tomin karu Paradan<br />
tawuruꞌu saada-kari wai kidaz<br />
kotuaꞌa naa. 17 Uruu idi ĩtaan naa<br />
uꞌati kaa rita, r tawuruꞌu Tomin karu<br />
prophetin, Isaiah saa da nii kidaz<br />
kotuaꞌa naa. Sariapa Jesus buzuutan<br />
wuruꞌu papi dapa-kari waiz<br />
kaa rita, udaꞌa ta nuzu atii uiko dan<br />
wuruꞌu paai taꞌa zoo niaz. Kaika paꞌa<br />
usaadi napa nuꞌu:<br />
18 “Kai naꞌa Kai manaꞌo Doronaa<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
mashaa pan õtuma.<br />
Uzaama ta nii õgaru ushaꞌapanum<br />
kauꞌan uai pan idi<br />
õkowaa da pan Kai manaꞌo<br />
Kuwai pata kaꞌu tinai nao<br />
ati.<br />
Udyuu dan õkowaa dan soꞌotakao<br />
nii ipai pidan nao<br />
wuruꞌu pataruba zaama tapanii<br />
nao kidaz,<br />
naꞌiki udyuu dan õgaru ishaawun<br />
nao idaꞌati,<br />
õkowaada kizi ĩꞌati kaimanaꞌo<br />
niꞌi naa ĩtuka pan,<br />
ĩawun saa baa-kao idi.<br />
Naꞌiki udyuu dan õgaru kaminkaꞌu<br />
taꞌo nii,<br />
ipai wuruꞌu<br />
pata kaꞌuta-kari wai naouz.<br />
19 Naꞌiki kowaa daꞌo nii Nao ba nai<br />
kamuna nun niꞌi naa paꞌan<br />
aizii,<br />
papidanan nao ati.” s<br />
20 Udaunaꞌan Jesus papi daꞌa kan<br />
naa wuruꞌu kaari taz powaa iti, naꞌiki<br />
utaaꞌa kan naa powaa itiz pidan<br />
ati, wuruꞌu taaꞌo raz uꞌati kaa rita.<br />
Udaunaꞌan usaka na taꞌa kan naa. Ipai<br />
pidan nao, wuruꞌu syna gogue iainao<br />
kidaz, awunuu paꞌa kan soo Jesus ati.<br />
21 Naꞌiki ukian ĩꞌati, “Aizii wuruꞌu<br />
uaba taniaz Tomin karu Para dan aitakao,<br />
uruu umishii nan naa wuruꞌu.”<br />
22 Ipai pidan nao, abata pai nao<br />
naꞌii, tuu kii ĩdiꞌitin pan upara dan<br />
dauꞌu. Kai man ĩaba tan ukakuwaa<br />
pan, aita paꞌo pidan kawan<br />
mana wun. Mazan ĩkian paꞌatiaaka<br />
kida, “Kanom dii mooko<br />
uruu, aonaa Joseph dani mani<br />
kari kao nan?”<br />
23 Sariapa Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Õai tapa naꞌa pam ukiaꞌa zon<br />
õꞌati, uparadaꞌa zon õꞌati tawuru<br />
kawanuꞌu parada-karu kiauzo nuz.<br />
‘Daaka taa, pukasa rain puaipan ati<br />
puka kuda kizi,’ kii-karuz. Naꞌiki<br />
õai tapa ukiaꞌa zon õꞌati. ‘Pushaꞌa pata<br />
kapam daꞌaꞌa puwii ziꞌi, tawuruꞌu<br />
kowaada-kari waiz waꞌati pushaꞌapatan<br />
Caper naum ii.’ ”<br />
24 Udaunaꞌan Jesus kian koshan<br />
ĩꞌati, “Mishi, aonaa naꞌa painim<br />
Tomin karu prophetin nau bauzokao,<br />
ukaa wan an pawiizi ati.<br />
25 Aizii uabata naꞌa pam õkian.<br />
Elijah, kowaa da pau zoz Tominkaru<br />
Para dan, kaku pan dono zii,<br />
kai naꞌa iriba zun nao mawa kaꞌo<br />
ĩdai aru nao, mashaa pan Israel ii.<br />
Uruu dono idiki nau daꞌu wunu<br />
Luke<br />
r 4:17 kaarita: Diꞌo raz kaari taꞌa dakota-kao scroll. Putukapa kaa rita tokon ii ‘scroll’<br />
waranuꞌu, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. s 4:18-19 Isaiah 61:1-2<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 4<br />
158<br />
pazikon an powaꞌa aonaa wunu<br />
kaa wan Israel ii, uruu idi aonaa<br />
wanyuku nui nii, zamazi kaa wan<br />
ipai wii zai kawanaꞌati. 26 Mazan<br />
upuꞌu zii aonaa Elijah dyuuda-kao<br />
kamin kaꞌu taꞌo nii zun nao Israelitenaouz,<br />
wuruꞌu mawa kai naouz naa<br />
ĩdai aru nao. Mazan udyuuda-kao soo<br />
bau daꞌapa zun diꞌiti mawa kai baꞌa<br />
naa odai aru, baꞌo ran wii zai iaꞌo raz<br />
omashaa pan, Zarephath kiaꞌo raz<br />
udakota-kao, Sidon iaꞌo raz. t 27 Naꞌiki<br />
Elisha, Tomin karu prophetin kakupan<br />
dono zii, kai naꞌa iriba pidan nao<br />
Israel ii, kabisho pauzo nao kichanaꞌ<br />
iki-kiaꞌo bishoi idi. Mazan upuꞌu<br />
aonaa bau daꞌapa pidan Elisha kakudan<br />
Israel iaꞌo ĩmashaa pan. Soo<br />
ukakuda bau daꞌapa pidan Naaman<br />
kiaꞌo uꞌuu, mashaa paꞌo baꞌo ran wiizai<br />
ii, Syria kiaꞌo raz udakota-kao.” u<br />
28 Ipai pidan nao wuruꞌu abatapai<br />
naouz Jesus para dan syna gogue<br />
ii, tuu kii ĩtoꞌo ran uꞌati, upara dan<br />
idi naꞌapa ĩꞌati. 29 Uruu idi ĩkadishiaꞌa<br />
kan kidaꞌa naa, udaunaꞌan<br />
ĩzaama taꞌa kan naa Jesus paanoba<br />
kaduꞌiki kida, naꞌiki ĩnaꞌa kaꞌa kan<br />
naaz atii pawiizi tokon iti, dokoaꞌo<br />
ukata wuda puz-tin pan diꞌiti. Naꞌikiꞌo<br />
niꞌi naa ĩaipan paki daꞌu kan Jesus.<br />
30 Mazan upuꞌaꞌa naa Jesus makoꞌokan,<br />
upodo waa naꞌa kan pidan nao bii<br />
an, atii naꞌapa umakon ĩꞌai.<br />
Oiaꞌo doronai zaamatapanii<br />
daonaiora<br />
(Mark 1:21-28)<br />
31 Udaunaꞌan Jesus makoꞌokan<br />
naa Caper naum iti, wii zai<br />
Galilee Baara iaꞌo raz. Naꞌii utominapa-kidan<br />
pidan nao Tomin karu<br />
Para dan dauꞌu, Sookapa-karu<br />
Kamoon dono syna gogue ii. 32 Tuukii<br />
pidan nao diꞌitin pan paaba tan<br />
idi Jesus para dan kai manai man<br />
mana wun, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ĩaba tan maꞌo zaka mana wun ukakuwaa<br />
pan paꞌati.<br />
33 Kai naꞌa dao nai ora naꞌii<br />
syna gogue ii, oiaꞌo doro nai<br />
zaama tapa nii. Sariapa ukada kon<br />
diiwaꞌo idaꞌan Jesus ati. 34 Ukian,<br />
“Ei, Jesus Nazareth san. Kan dii<br />
dauꞌati puwaꞌa tin waꞌidaꞌati, kanom<br />
puaipan waꞌai? Oo pumai naa bataꞌa<br />
nan waunao? Õai tapa pugaru,<br />
kai manaꞌo mana wun, Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo puwaꞌa tin.”<br />
35 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />
“Puma shaa dau tapa, puko dita uꞌai!”<br />
Sariapa oiaꞌo doro nai kaboo taꞌakan<br />
wuruꞌu daonai oraz pidan nao<br />
awun zaꞌa, mazan umuu daꞌa kan<br />
naa naꞌiki ukodi taꞌa kan naa uꞌai<br />
wuruꞌu ukaboo taꞌa ka nuz uruu.<br />
Mazan aonaa ushaꞌapa tan dao naiora<br />
kaziwaꞌo idaꞌan.<br />
36 Tuu kii pidan nao diꞌitin pan,<br />
naꞌiki ĩkian pairi ban nao ati, “Ei,<br />
naꞌapa dii paꞌan upara dan maꞌoza<br />
kan mana wun? Ukaꞌiita, naꞌiki<br />
maꞌo zaka mishi upara dan oiaꞌo<br />
doro nai nao ati, atii udyuuda<br />
zii mishi ĩkodi tan pidan diꞌiki.”<br />
37 Uruu idi ipai kuwai makon Jesus<br />
shaꞌapata nii dauꞌu, uruu wii zai<br />
diꞌiiꞌaka.<br />
t 4:25-26 1 Kings 17:1-16 u 4:27 2 Kings 5:1-14<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
159<br />
LUKE 4, 5<br />
Jesus kakudan iriba pidannao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 8:14-17; Mark 1:29-34)<br />
38 Aizii Jesus kodi tan dau naꞌan<br />
syna gogue iki, umakon sariapa<br />
Simon dapu iti. Naꞌapain tuu kiaꞌo<br />
Simon imauzo kari naan, omada<br />
wiichan wiicha, wiicha. Sariapa<br />
ĩkowaa dan Jesus ati odauꞌan.<br />
39 Uruu idi umakon oꞌidiꞌiti.<br />
Ukaa wan, ukadishi tan mao napa<br />
owasha tinapa-kizi bed idaꞌa. Sariapa<br />
udyuu dan orinaa, wuruꞌu omada<br />
wiicha nuz kodi tan oꞌai. Sariapa<br />
mishi omada wiichan shaba taꞌa kan,<br />
naꞌiki okaku daꞌa kan naa. Udaunaꞌan<br />
okadi shi tan naa, naꞌiki otaan naa<br />
ĩwanyuku nuu nii.<br />
40 Aizii kamoo tipi tan dau naꞌan<br />
iriba pidan nao kaawa-kidan kari nainao<br />
pairi ban nao, pabiꞌi naaka kidaꞌo<br />
ĩrinaa, ipai ĩnaꞌa kan ĩdyaun Jesus<br />
idaꞌati. Uruu idi ipai Jesus pisha tan<br />
ĩdyaun, naꞌiki ipai ukaku dan ĩdyaun.<br />
41 Aizii oiaꞌo doro nai nao, ipai ukoditakidan<br />
pidan nao ai kapam. Diiwa<br />
ĩkada kon kida ĩkodi tan dono pidannao<br />
diꞌiki. “Pugaru Tomin karu Dani<br />
mana wun,” ĩkian Jesus ati. Mazan<br />
tuu kii Jesus mashaa tan ĩdyaun, aonaa<br />
ukashaa pan ĩpara dan. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ĩaita pan idi uruu Christ. v<br />
Jesus tominapa-kidan pidannao<br />
synagogue kida kawanaꞌati<br />
(Mark 1:35-39)<br />
42 Aizii baꞌo ran chaapiꞌiki ushaawaka<br />
zii Jesus makon naa donoi<br />
iki, naꞌiki umakon mapidan takaꞌo<br />
ama zada iti. Uruu idi pidan nao<br />
doro tapa nuz atii ĩikoda nuzu. Aonaa<br />
padamata ĩtaapa dan umakon,<br />
tuu kii ĩtiwaan pamashaata nuz.<br />
43 Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Kai naꞌa<br />
zii õkowaa daꞌa zon Kai manaꞌo Kuwai<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌu,<br />
baꞌo ran wii zai nao kida kawanaꞌati.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan uruu wuruꞌu<br />
Tomin karu dyuu daniaz õkowaadaꞌa<br />
nan,” ukian.<br />
44 Uruu idi Jesus makon, naꞌiki<br />
ukaku waa tinan naa syna gogue kida<br />
kawanaꞌati.<br />
Jesus zaamatan<br />
pamin-kaudinannao nii<br />
(Mat<strong>the</strong>w 4:18-22; Mark 1:16-20)<br />
5 1 Bau daꞌapa kamoo Jesus<br />
kadishita pan, Genne saret<br />
Kari shiiz w dano maꞌa. Uruu dono<br />
iriba, iriba pidan nao kaa wan<br />
uꞌidaꞌati. Naꞌiaꞌa naa ĩkasa baꞌuinan<br />
naꞌiki chaka taꞌa naa ĩkaa wan<br />
uꞌidaꞌati, ĩaba taꞌa zon idi ukowaadan<br />
Tomin karu para dan. 2 Upuꞌu<br />
Jesus tuka pan dyaꞌu tam kanawanao<br />
muu dapa-kao karishii danoma<br />
ii. Kopauta pauzo nao muu dapa nii<br />
wuruꞌu pakana wan kidaz. Aizii<br />
wuruꞌu pidan naouz, ĩchikaa pan<br />
naa pasai ron nao naꞌii wunu danomaꞌa.<br />
3 Sariapa Jesus makon naꞌiki<br />
upai dinan Simon kana wan zoꞌiti,<br />
naꞌiki udyuuda ukidaꞌu kan wuruꞌu<br />
kanawaz masakau daꞌu karishii<br />
danoma ai. Uruu idi Jesus sakana-<br />
Luke<br />
v 4:41 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
Christ kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. w 5:1 Gennesaret<br />
Karishiiz: Galilee Kari shiiz kiaꞌo kapam udakota-kao.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 5<br />
160<br />
tan naa kanawa zoꞌii, naꞌikiꞌi naa<br />
utomi napa-kidan pidan nao Tominkaru<br />
para dan dauꞌu.<br />
4 Aizii uipaian dau naꞌan pakakuwaa<br />
tinan, sariapa ukian Simon ati,<br />
“Ukidaꞌ uka kanawa bauka paꞌa naa<br />
kaa naꞌo-karu iti, utunuuta kizi<br />
usai ron nao naꞌii, uzaa mata kizi<br />
kopau nao.”<br />
5 Sariapa Simon kian Jesus<br />
ati, “Õnao ba naa, bau daꞌapa<br />
maru taꞌo watiwau tan wazaamatan<br />
kopau daꞌaꞌa, mazan aonaa<br />
kanom wazaama tan. Mazan aizii<br />
pudyuu dan idi õgaru, õtunuu tan<br />
nii wuruꞌu wasairon naouz, puparadan<br />
kawanaꞌati,” ukian. 6 Uruu idi<br />
naꞌiaꞌa naa ĩtunuu tan pasai ron nao.<br />
Naꞌiki sariapa ĩsairon nao zaamatan<br />
diriꞌi, diriꞌi kopau nao, aonaa<br />
ukaꞌiita-kao kawanaꞌati. Atii ĩsairon<br />
kida aonaa ukaꞌii tan naa pawa zoo,<br />
mao napa kida ĩsairon dado tan,<br />
pawa zoo kimishan idi mana wun.<br />
7 Sariapa ĩawarian pairi ban nao,<br />
wuruꞌu baꞌo ran kanawa zoꞌi ai naouz<br />
kamin kaꞌu taꞌo nii paugaru. Uruu idi<br />
baoko paꞌa naa ĩtoꞌo tan wuruꞌu sairo<br />
kidaz, ĩzaa mata kopau diriꞌi, diriꞌi,<br />
ipai ĩpai da dan pakanawan nao, maonapa<br />
kida ĩkana wan tipi tan, uwazoo<br />
diriꞌin idi mana wun.<br />
8 Aizii Simon tuka pan idi aimaakan<br />
shaꞌa pan kaika paꞌa, sariapa<br />
ukodoruꞌu kan Jesus kanaapu iti,<br />
naꞌiki ukian uꞌati, “Marinaꞌa sho man<br />
õgaru, õnao ba naa, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan oiaꞌo paꞌi mana wun pidan<br />
wuruꞌu õgaruz.” 9 Tuu kii Simon<br />
naꞌiki wuruꞌu baꞌo rai naouz diꞌitinpan,<br />
patuka pan idi pazaa ma tan<br />
diriꞌi mana wun kopau nao. 10 James<br />
naꞌiki John wuruꞌu Zebedee<br />
dainaouz naꞌapa kapam, tuu kii<br />
kapam ĩdiꞌitin pan.<br />
Sariapa Jesus kian Simon ati,<br />
“Manaꞌa putari aꞌa naꞌa, aizii puzaamaa<br />
pan niꞌi naa paꞌan pidan nao.”<br />
11 Udaunaꞌan ĩkozoo tan naa pakanawan<br />
kida karishii danoma ati, naꞌiki<br />
ĩwaꞌa kaꞌa kan naa ipai paꞌai maakanutu<br />
kida, naꞌiki ĩmakoꞌo kan naa<br />
Jesus dawuꞌati.<br />
Jesus kakudan pidan kabishopaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 8:1-4; Mark 1:40-45)<br />
12 Aizii Jesus kaa wan wii zai<br />
iti, naꞌii kai naꞌaꞌo pidan baia tinaꞌo<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo bishoi idi. Utukapan<br />
idi Jesus, sariapa ukodoruꞌu kan<br />
ukanaapu iti, uawun baara imiꞌi<br />
baara iti. Naꞌiki ukian Jesus ati,<br />
“Õnao ba naa, õpishaan pugaru<br />
tuu kii mana wun, punyuku nuu naꞌapan<br />
an, puka kuda sho man õgaru,<br />
pusoꞌota wuruꞌu bishoizi õꞌai.”<br />
13 Sariapa Jesus pishata nuz<br />
naꞌiki ukian uꞌati, “Naꞌapa mishi<br />
õnyuku nuu, aizii marii pumada<br />
saabai nan.” Sariapa mishi pidan<br />
mada saabai naꞌa kan. 14 Udaunaꞌan<br />
Jesus kaki nao wan uruu. Ukian uꞌati,<br />
“Manaꞌa zii paꞌi puko waa daꞌa naꞌa<br />
pidan ati, wuru dauꞌa naꞌa õshaꞌapataniaz<br />
puꞌati. Mazan pumako<br />
paꞌan kai, faadaa diꞌiti, marii kizi<br />
uawunuu tan pumada, utukapa kizi<br />
mishi pumada saabai nan. Uruu daunaꞌan<br />
putaaꞌa naa paꞌi puꞌuza faadaa<br />
ati, utaa kiziz naꞌiki ukawaoda<br />
kiziz Tomin karu ati, Moses kakinaori<br />
kawanaꞌati. Uruu idaꞌanaꞌo<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
161<br />
LUKE 5<br />
nii pidan nao mishi dan kai manaꞌa<br />
naa pumada saabai nan powaa iti.”<br />
15 Mazan kiiꞌan kuwai Jesus<br />
dauꞌa naꞌo iribaaꞌaka-kaoaꞌa naa<br />
mana wun ipai diꞌiiꞌaka kidaꞌa.<br />
Uruu idi pidan nao kaa wan aonaa<br />
masakau daꞌu mani Jesus idaꞌati,<br />
ĩaba taꞌa zon idi ukuwaa. Baꞌo rainao<br />
ĩkaa wan ĩaipan idi kapam<br />
pakakuda-kao, parinaa kida ai.<br />
Uruu idi ipai ukaku dan ĩdyaun.<br />
16 Mazan panaa don Jesus makon<br />
nii daꞌi, utoriin paꞌa nan mapidantakaꞌo<br />
ama zada iti.<br />
Jesus chiꞌika-kidan machiꞌikakaꞌo<br />
daonaiora<br />
(Mat<strong>the</strong>w 9:1-8; Mark 2:1-12)<br />
17 Aizii bau daꞌapa kamoo, Jesus<br />
tomi napa-kidan dono pidan nao,<br />
kai naꞌa pabiꞌi kida Pharisee nao x<br />
saka nata pan naꞌii, naꞌiki naꞌii kapam<br />
tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />
dauꞌu. Baꞌo ran wii zai iki kidaꞌo<br />
ĩwaꞌa tin wuruꞌu ĩnaouz, tawuruꞌu<br />
Galilee Baara naꞌiki Judea Baara<br />
ii aka kidaꞌo raz wii zai nao, naꞌiki<br />
Jeru salem ikiinao kida naꞌii kapam.<br />
Ĩnao kida wuruꞌu saka nata paꞌo raz<br />
naꞌii. Mazan Tomin karu taa niꞌi naa<br />
pamaꞌo za kan Jesus ati, ukakudakinaa<br />
nii kari nai nao pabiꞌi naaka<br />
kidaꞌo rinai ai. 18 Naꞌapain pidannao<br />
kaa wan Jesus idaꞌati, ĩnaꞌa kan<br />
pairi ban machiꞌika kaꞌo. Ĩnaꞌaka nuzu<br />
pawasha tinapa-kizi baara an. Ĩaipan<br />
pamorota-kida nuz kabaun nazo iti,<br />
Jesus kanaapu iti. 19 Mazan pidannao<br />
iriban idi mana wun, aonaa<br />
naꞌitim ĩmorota-kida nuzu. Uruu<br />
idi sariapa ĩzaida-kida nuz kabaun<br />
zowau iti. Udaunaꞌan ĩsoꞌo wan naa<br />
kabaun zowau, naꞌikiꞌi naa ĩtokakida<br />
nuz pawasha tinapa-kizi baara<br />
an, atii pidan nao sakoda iti, naꞌiki<br />
ĩmuu da nuzu Jesus kanaa puꞌu.<br />
20 Aizii Jesus tuka pan idi ĩmishidan<br />
tuu kii mana wun, sariapa<br />
ukian machiꞌika kaꞌo raz pidan<br />
ati, “Õpao naru, aizii ipai puꞌoian<br />
mainaa bata-kao puꞌai.”<br />
21 Sariapa tiichaa pauzo nao<br />
Moses kaki naori dauꞌu, naꞌiki<br />
Pharisee nao kian paꞌati aaka kida,<br />
“Kan dii mooko arawuꞌu, uwazoota<br />
paꞌa zon Tomin karu papara dan<br />
idaꞌan? Soo bau daꞌapa Tomin karu<br />
turuaꞌo umainaa ba tan pidan oian.”<br />
22 Mazan Jesus aitapa naꞌa pam<br />
ĩdiꞌitin pan. Uruu idi ukian ĩꞌati,<br />
“Kan dii nii udiꞌitin pan õdauꞌu kaikapaꞌa?<br />
23 Naꞌiaꞌo ram mashaꞌa pan naa:<br />
‘ipai puꞌoian mainaa bata-kao’ kii,<br />
oo ‘pukadi shita naꞌiki puchiꞌika’ kii?<br />
24 Mazan õai dan nii uꞌati wuruꞌu<br />
Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, kai naꞌa<br />
umaꞌo za kan umainaa bata-kinaa nii<br />
pidan nao oian daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.”<br />
Uruꞌu naa Jesus kiaꞌa kan naa<br />
machiꞌika kaꞌo pidan ati, “Õkian puꞌati<br />
pukadi shita, puzaa mata wuruꞌu<br />
puwasha tinapa-kiziz naꞌiki pumakoꞌo<br />
naa pudapu iti.” 25 Sariapa mishi<br />
pidan kadishi taꞌa kan ipai awunuuta<br />
pai nao awun zaꞌa, uzaama taꞌa kan<br />
naa pawasha tinapa-kizi baara, naꞌiki<br />
umakoꞌo kan naa padapu iti konau kii.<br />
Tuu kii ukonau kii-kidan Tomin karu.<br />
Luke<br />
x 5:17 Pharisee: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 5<br />
162<br />
26 Aizii wuruꞌu awunuu ta painao<br />
kidaz, tuu kii ĩdiꞌitin pan, naꞌiki<br />
tuu kii kapam ĩtarian, naꞌiki tuu kii<br />
ĩkonau kii-kidan Tomin karu. “Ei,<br />
watukapa zii aizii konau nam kidaꞌo<br />
naꞌiki umana wunuꞌo aimaa kan<br />
shaꞌa pata-kao, wuruꞌu aonaꞌo raz<br />
watuka pau zon ushaꞌa pata-kao kida,”<br />
ĩkian.<br />
Jesus dapadan Levi<br />
(Mat<strong>the</strong>w 9:9-13; Mark 2:13-17)<br />
27 Udaunaꞌan Jesus kodi tan<br />
naa kabaun iki naꞌiki umakoꞌo kan<br />
naa. Pamakopa-kizi an utukapa<br />
pidan Levi kiaꞌo uꞌuu, uruu zaamaa<br />
pauzo tax puraatan naa. Jesus<br />
ikodan usaka nata pan pazaa maapakizi<br />
ii puraata. Sariapa ukian uꞌati,<br />
“Puwaꞌati õtuma, õtomi napakida<br />
kizi pugaru.” 28 Sariapa Levi<br />
waꞌakan wuruꞌu pakau din kiz naꞌiki<br />
umakoꞌo kan naa Jesus dawuꞌati.<br />
29 Aizii padapu ii Levi toman<br />
naa udaruꞌo aroapa-karu Jesus ati.<br />
Kai naꞌa iriba baꞌo rai nao zaa maapauzo<br />
nao kapam tax puraatan naa<br />
aroo paꞌa zon ĩtuma, naꞌiki kai naꞌa<br />
iriba kapam baꞌo ran pidan nao kida<br />
aroo paꞌa zon ĩtuma. 30 Kai naꞌa naꞌii<br />
pabiꞌi kida Pharisee nao awunuu tapan,<br />
naꞌiki naꞌii kapam ĩiriban nao<br />
tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />
dauꞌu awunuu ta pan. Sariapa ĩkian<br />
utomi napa-kida nii nao ati, “Kandii<br />
nii arawu aroo paꞌa zon naꞌiki<br />
utuzaꞌa zon wunao tumaꞌa oiainaouz,<br />
zaa maa pauzo nao kidaz tax<br />
puraatan naa, naꞌiki wuruꞌu oiainao<br />
kidaz pidan nao?” Kiaꞌo wuruꞌu<br />
ĩkiai napa nuz.<br />
31 Sariapa Jesus kian ĩꞌati, “Pidannao<br />
ziwui nao, aonaa kanom nii ĩaipan<br />
daaka taa, soo kari nai nao paꞌan tuu kii<br />
ĩaipan daaka taa. 32 Ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />
kapam wuruꞌu õwaꞌa tinuz daꞌatiꞌi,<br />
aonaa kai manai nao idaꞌa tiꞌo mani,<br />
soo oiai nao idaꞌa tiꞌo paꞌan wuruꞌu<br />
õwaꞌa tinuz ĩtanawa tin kizi paꞌoian ai.”<br />
Pidannao pishautan Jesus<br />
sanadinapa-karu dauꞌu<br />
(Mat<strong>the</strong>w 9:14-17; Mark 2:18-22)<br />
33 Pabiꞌi kida pidan nao, kaawai<br />
nao kidaz Jesus idaꞌati, kian<br />
uꞌati, “John Chikaa wunuu pauzoz<br />
tomi napa-kida nii nao mapuda<br />
paꞌan ĩsana din pau zon, y naꞌiki<br />
ĩtoriin pau zon Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati. Naꞌiki wuruꞌu tominpauzo<br />
nao kidaz Pharisee nao diꞌiki,<br />
naꞌapa kapam ĩsana din pan naꞌiki<br />
ĩtoriin pan. Mazan aizii wuruꞌu<br />
putomi napa-kida nii naouz, aonaa<br />
ĩsana din pau zon, mazan ĩaroo pan<br />
nii naꞌiki ĩtuzan nii atii ĩshii tan.”<br />
34 Sariapa Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Turuu mani uꞌitii man pidan nao<br />
waꞌatii nao mazida-karu dauꞌati<br />
baia tan pazama zin mazi daꞌo daonai<br />
ora naꞌan puꞌu ĩtuma? Aonaa<br />
turuu ĩbaia tan pazama zin. 35 Mazan<br />
bau daꞌapa kamoo naꞌaka-karu nii<br />
wuruꞌu mazidaꞌo raz dao nai ora ĩꞌai,<br />
uruu donoꞌo niꞌi naa paꞌan ĩsanadin<br />
pan naꞌiki ĩbaia tan pazama zin.”<br />
y 5:33 sanadinpauzon: Uruu zamazi din-karu. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
163<br />
LUKE 5, 6<br />
36 Udaunaꞌan Jesus kowaa dan<br />
naa diꞌi tinapa-kinai kuwai. Ukian<br />
ĩꞌati, “Aonaa naꞌiam zii pidan<br />
kuzuu tau zon paꞌinaꞌo chaa kita<br />
pazimin dota-kinaa nii uzaa maꞌoraꞌa<br />
naa chaa kita. Mazan aizii<br />
pidan kuzuuan an paꞌinaꞌo chaa kita<br />
pazimin doapa-kinaa nii, upatakaꞌuan<br />
paꞌinaꞌo chaa kita, naꞌiki<br />
panaꞌaꞌo nii uaidin pan uzaa maꞌo<br />
ai. 37 Naꞌiki aonaa naꞌa painim pidan<br />
paidau zon, paꞌinaꞌo zii wine tomakao,<br />
uzaa maꞌo raꞌa naa wine kin naa z<br />
zoꞌiti. Ushaꞌapa num kauꞌan paꞌinaꞌo<br />
wine paida-kao an, upoo dan nii<br />
umaꞌo za kan anaꞌa naa, naꞌiki<br />
utadaꞌo kan nii wuruꞌu uzaa maꞌoraz<br />
naa riwu nii kinnaaz. Uruu idi<br />
ipaiꞌo nii riwu nii wakudi nan. Aizii<br />
wuruꞌu ukinnaaz ukaboo taꞌaka-kao<br />
niꞌi naa. 38 Mishiꞌo rai man paꞌinaꞌo<br />
wine paida-kao paꞌinaꞌo ukin naa<br />
zoꞌiti. 39 Naꞌiki aonaa kanom tuzaꞌazon<br />
paꞌinaꞌo zii wine toma-kao,<br />
patuzaꞌa kan dau naꞌan maꞌo za kaꞌoraꞌa<br />
naa wine. Aizii pidan tuzan an<br />
wuruꞌu maꞌo za kaꞌo raz wine, ‘Kaiman<br />
paꞌan wuruꞌu maꞌo za kaꞌo raz<br />
wine, paꞌinaꞌo utoma ꞌaka-kao ai,’<br />
ukian nii.” Uruu kiaꞌo wuruꞌu Jesus<br />
kowaa daniaz kuwai.<br />
Sookapa-karu Kamoon dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 12:1-8; Mark 2:23-28)<br />
6 1 Bau daꞌapa kamoo Sookapakaru<br />
Kamoon dono, Jesus<br />
dobata pan zakapu an patomi napakida<br />
nii nao tuma, paori bai wheat<br />
baawu an. Naꞌapain Jesus tominapa-kida<br />
nii nao karao waa nan<br />
wheat aka. Uruu idi ĩzuꞌuan naa<br />
wuruꞌu wheat aka kidaz pakaꞌu<br />
baara iti, ĩaipan idi umada soꞌoinan,<br />
udaunaꞌan ĩnikan naaz. 2 Pabiꞌi<br />
kida Pharisee nao pishaan ĩdyaun,<br />
“Kan dii niꞌo udikin ta pan wuruꞌu<br />
aonaꞌo raz wakaki naori naa kashaapan<br />
ushaꞌa pata-kao, Sookapa-karu<br />
Kamoon dono?” a<br />
3 Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa mooko<br />
utuka pau zon kaa rita idaꞌaꞌo raz usaadin<br />
pan kanom King David naꞌiki<br />
uminau daꞌu nao shaꞌapa tauzo nii<br />
ĩzama zin donoꞌo raz? 4 Umoro tan<br />
Tomin karu Dapu nazo iti, naꞌii<br />
uzaama tan bread taa-kari waiz<br />
Tomin karu ati. Udaunaꞌan unikan<br />
naaz naꞌiki utaan naa paminaudaꞌu<br />
nao atiz. Aonaa ukashaapa-kao<br />
padamata baꞌo ran pidan nikan<br />
wuruꞌu bread kidaz, soo faadaanao.”<br />
5 Powaꞌa zii Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, uruu paꞌan<br />
kazowau tapaꞌo raz Sookapa-karu<br />
Kamoon.”<br />
Jesus kakudan pidan<br />
dadaraꞌo uanoba<br />
(Mat<strong>the</strong>w 12:9-14; Mark 3:1-6)<br />
6 Baꞌo ran dono koshan, Sookapakaru<br />
Kamoon dono, Jesus moro tan<br />
syna gogue iti. Naꞌii utomi napa-kidan<br />
pidan nao Tomin karu para dan dauꞌu.<br />
Kai naꞌa bau daꞌapa pidan naꞌii<br />
dadaraꞌo uanoba badaꞌii, udiwaꞌoran<br />
atanapa naꞌiki aonaa naꞌa pam<br />
Luke<br />
z 5:37 wine kinnaa: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />
diꞌii. a 6:2 Pharisee nao ati, Jesus tomi napa-kida nii nao kau di nan wuruꞌu ĩkaraodanuz<br />
wheat aka kida Sookapa-karu Kamoon dono.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 6<br />
164<br />
ukai waa nuzu. 7 Kai naꞌa wunaouꞌu<br />
tiichaa pauzo naouz Moses kaki naori<br />
dauꞌu, naꞌiki Pharisee nao naꞌii kapam.<br />
Ĩnao tuu kii ĩaipan patuka pan Jesus<br />
shaꞌapa tan aimaa kan, ĩaipan panaꞌapau<br />
nuz, ushaꞌapa tan an aimaa kan,<br />
Sookapa-karu Kamoon dono. Uruu<br />
idi kai manai man ĩawunuu ta pan<br />
uruu, ĩtuka paꞌa zon usaa baan wuruꞌu<br />
pidan anobaz. 8 Mazan Jesus aitapa<br />
ipai ĩdiꞌitin pan, uruu idi ukian wuru<br />
atiꞌi dao nai ora dada raꞌo raz uanoba,<br />
“Pukadi shita, naꞌiki puwaꞌati daꞌatiꞌi<br />
pidan nao kanaapu ati.” Sariapa<br />
ukadishi tan naꞌiki umakoꞌo kan naa<br />
pidan nao kanaapu iti. 9 Udaunaꞌan<br />
Jesus kian pidan nao ati, “Õpishaan<br />
nii unao aizii, naꞌapa dii kakinao rii<br />
taa-kari waiz waꞌati aipan washaꞌapatinan,<br />
Sookapa-karu Kamoon dono?<br />
Uai pan washaꞌapa tan oiaꞌo oo kaimanaꞌo?<br />
Udyuuda wakaku dan pidan<br />
oo wazowi a nuzu?” 10 Jesus awunuupan<br />
ipai pidan nao kawanaꞌati, naꞌiki<br />
sariapa ukian pidan dadaraꞌo uanoba<br />
ati, “Pusawada puanoba.” Sariapa<br />
usawa daꞌa kan paanoba, naꞌiki uanoba<br />
saabai naꞌa kan naa. 11 Mazan tuu kii<br />
wunao toꞌora nuꞌu, zauda pai naouz<br />
Jesus shaꞌapa tan aimaa kan. Uruu<br />
dau naꞌan ĩmiiti nii pan naa, ĩaita paꞌazon<br />
naꞌa pam nii pashaꞌapa tan Jesus.<br />
Jesus zaamatan 12 pidannao<br />
padyuudan nii<br />
(Mat<strong>the</strong>w 10:1-4; Mark 3:13-19)<br />
12 Uruu dono Jesus makon<br />
naawazi paawa iti utoriin paꞌa nan,<br />
uruu idi unaꞌian utoriin pan baudaꞌapa<br />
maru taꞌo Tomin karu ati.<br />
13 Aizii baꞌo ran chaapiꞌiki, uruꞌu<br />
naa udapa dan patomi napa-kidanii<br />
nao. Aizii ĩbii iki, uzaa mata<br />
12 daonai ora nao padyuu dan nii<br />
kowaada paꞌo nii ipai kuwai wuruꞌu<br />
uaiapa nii kidaz ukowaada-kao<br />
naꞌiki ushaꞌa pata-kao. Udako tan<br />
wuruꞌu pazaa mata nii naouz apostlenao.<br />
b 14-16 Kaika pau daꞌuꞌo wuruꞌu<br />
uzaama ta nii naouz: Simon, Peter<br />
kiaꞌo raz udako tapa-kao, naꞌiki<br />
uꞌinawuzu Andrew, naꞌiki kai naꞌa<br />
James, John, Philip, Bartho lo mew,<br />
Mat <strong>the</strong>w, Thomas, naꞌiki James,<br />
Alphaeus daniz, naꞌiki Simon, uruu<br />
Patriot, c Judas, James daniz naꞌiki<br />
Judas Iscariot zaa mata-kidaꞌo raz<br />
Jesus.<br />
Jesus tominapatin-kidan naꞌiki<br />
ukaminkaꞌuupan pidannao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 4:23-25)<br />
17 Udaunaꞌan Jesus tokan naa<br />
naawazi paawa iki, apowaꞌaꞌo baara<br />
ati, wunao tumaꞌa pazaa mata niinaouz<br />
daonai ora nao. Naꞌiaꞌa naa<br />
iriba pidan nao wuruꞌu tomin pauzonao<br />
kidaz uꞌidiꞌiki kasa baꞌui nan,<br />
naꞌiki iriba kapam baꞌo ran pidan nao<br />
kaa wan naꞌiti. Pidan nao waꞌatin<br />
pabiꞌi naaka kidaꞌo wii zai iki, ipai<br />
Judea Baara ii aka kidai naouz<br />
wii zai nao, Jeru salem ikiinao naꞌii<br />
kapam. Aizii kai naꞌa baꞌo rai nao<br />
kida kaa wan waꞌatii nao Tyre naꞌiki<br />
Sidon iki, muna poꞌo paran danoma<br />
b 6:13 apostlenao: dyuuda-kari wai kaku waa paꞌa nan Tomin karu nao ba nai-tinan<br />
dauꞌu. c 6:14-16 Patriot: mizaa taaka pau zoz pawiizi dauꞌan. Baꞌo ran udakotapakinao<br />
Zealot kii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
165<br />
LUKE 6<br />
itinapu kidaꞌo wii zai nao. 18 Ĩwaꞌa tin<br />
ĩaba taꞌa zon idi Jesus kuwaa. Baꞌorai<br />
nao, ĩkaa wan ĩaipan idi kapam<br />
pakakuda-kao parinaa ai. Naꞌiki<br />
kai naꞌa baꞌo rai nao oiaꞌo doro nai<br />
zaama tapa nii nao kida. Uruu dono<br />
ipai ukaku dan kari nai nao. 19 Tuu kii<br />
pidan nao aipan papisha tan Jesus,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan ĩtuka pan idi<br />
maꞌo zaka Tomin karu kau di nan<br />
uꞌidaꞌa, usoꞌota pabiꞌi naaka kidaꞌo<br />
rinai pidan nao ai. Uruu idi ukakuda<br />
ipai pidan nao parinaa kida ai.<br />
Konaukii-karu naꞌiki<br />
kashaꞌora-karu<br />
(Mat<strong>the</strong>w 5:1-12)<br />
20 Sariapa Jesus awunuu pan<br />
wunao diꞌitiꞌi tomin pai nao kidaz<br />
uꞌidiꞌiki. Ukian ĩꞌati.<br />
“Konau kiaꞌo paꞌan unao,<br />
mapu raata nii naouz,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan unao<br />
atiꞌo paꞌan<br />
wuruꞌu Tomin karu<br />
nao ba nai-tina nuz.<br />
21 Konau kiaꞌo paꞌan unao<br />
baia tai naouz pazama zin kai.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan, dii naꞌi tiꞌi<br />
abaa paꞌo nii paꞌan unao.<br />
Konau kiaꞌo paꞌan unao,<br />
kashaꞌora tinai nao kidaz kai,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan dii naꞌi tiꞌi<br />
kari kao nanuꞌo nii paꞌan<br />
ukonau kii tinan.<br />
22 “Konau kiaꞌo paꞌan unao,<br />
utoꞌora-kizai tapa-kao an, naꞌiki<br />
ukasha nau kii-kida-kao an, naꞌiki<br />
udako wau tapa-kao an, naꞌiki<br />
udakota-kao an oiai nao nii Daonai<br />
ora Aokazi Ikiꞌo dikin ii.<br />
23 Ukonau kii naꞌapa kidaꞌo aimaakan<br />
shaꞌa pan dono uꞌati. Ukonau kii<br />
tuu kii, ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa<br />
paꞌan umana wunuꞌo uwinipi naa niꞌo<br />
taapa-kao aokazi ii. Wuruꞌu pidannao<br />
toꞌora-kizai ta paꞌo raz unao kai,<br />
naꞌa paꞌo kapam ĩdokozu-daun nao<br />
taa pau zon Tomin karu prophetin nao<br />
kotuaꞌa naa.<br />
24 Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
ubaiaa pan dii naꞌi tiꞌi, unao<br />
kapu raa ta nii nao,<br />
kai kai man mana wun<br />
uabatin pan.<br />
25 Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
ubaiaa pan dii naꞌi tiꞌi, unao<br />
kawa nyuku nui nao,<br />
mazan dii naꞌi tiꞌi uzama zin<br />
nii.<br />
Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
ubaiaa pan dii naꞌi tiꞌi,<br />
unao konau kiaꞌo raz<br />
umashaa pan,<br />
konau kii ushaa zoo tinan kai,<br />
mazan dii naꞌi tiꞌi ukashaꞌoratinan<br />
nii tuu kii, uzaa dinan<br />
nii naꞌiki<br />
umuraa pa tinan nii.<br />
26 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
ubaiaa pan dii naꞌi tiꞌi, kai tuukii<br />
uata dapa-kao. Naꞌapa kotuaꞌa<br />
naa ĩdokozu-daun nao atada pauzon<br />
pidan nao dako tin pauzo naouz<br />
prophet nao nii.<br />
Umarainapa toꞌoratinainao uꞌati<br />
(Mat<strong>the</strong>w 5:38-48; 7:12a)<br />
27 “Mazan aizii õkiaꞌa zon unao<br />
abata pai nao ati. Umarai napa ipai<br />
utaruba nao. Kai man utaapa naꞌiki<br />
ushaꞌa pata kai man aimaa kan<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 6<br />
166<br />
wunao atiꞌi toꞌora-kizai ta paꞌo raz<br />
unao. 28 Upishaa Tomin karu marii<br />
kizi ukai manan wunao atiꞌi, aipainaouz<br />
dikau daꞌo shaꞌa pan uꞌati.<br />
Naꞌiki utorii napa Tomin karu ati<br />
kai manaꞌo idaꞌan wunao dauꞌa naꞌa<br />
antamikii pauzo naouz unao. 29 Aizii<br />
pidan tini kan an pugaru pukao zoo<br />
ati, marii putinika-kidan baꞌo ran<br />
pukao zoo uꞌati. Aizii pidan kaza tan<br />
an puchaaki tan, marii uzaama tan<br />
pushoo ton kapam. 30 Naꞌiaꞌo ram<br />
pidan pishaan an aimaa kan puꞌai,<br />
putaa uꞌati. Aizii pidan kaza tan an<br />
pushaꞌa pauzi, manaꞌa pupishaaꞌa naꞌa<br />
powaa itiz. 31 Pushaꞌa pata kaimanaꞌo<br />
aimaa kan baꞌo ran pidan nao<br />
ati, naꞌapa puaipan kawan ĩshaꞌapatan<br />
aimaa kan puꞌati.<br />
32 “Aizii pumarain pan an soo<br />
wunaouꞌu marain pai naouz karikao<br />
nan pugaru, kan dii dikin ii<br />
puaita pan pukonau kii-kida-kao?<br />
Upuꞌu zii oiai nao pidan nao ĩmarainapa<br />
pamarain piki nao. 33 Aizii<br />
pushaꞌapa tan an kai man aimaakan<br />
soo wunao ati karikao nanuꞌu,<br />
shaꞌapa tai nao kidaz kai man<br />
aimaa kan puꞌati, kan dii dikin ii<br />
puaita pan kai manaꞌo aimaa kan<br />
taa-kao puꞌati? Upuꞌu zii oiai nao<br />
pidan nao, ĩshaꞌa pata kai man aimaakan<br />
wunao atiꞌi shaꞌapa tai naouz<br />
kai manaꞌo aimaa kan ĩꞌati. 34 Aizii<br />
putaan an aimaa kan oo puraata<br />
pidan ati, puaita pan idi ukawa dauntan<br />
niiz, kan dii dikin ii puaita pan<br />
pukonau kii-kida-kao? Upuꞌu zii oiainao<br />
taan puraata baꞌo ran oiai nao<br />
ati, ĩaitapa kawa dau nita-karu nii<br />
wuruꞌu papuraa ta nuz. 35 Ukauꞌan<br />
umarai napa utaruba nao, ushaꞌa pata<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan ĩꞌati. Utaa<br />
kapam aimaa kan kanaꞌa pan ĩꞌati,<br />
aonaa uzauda paꞌa naꞌa ukawa daunuta-kao<br />
powaa iti. Kai naꞌaꞌo paꞌan<br />
umana wun kida aimaa kan taapakao<br />
unao ati, ushaꞌa pata nii kida<br />
winipi naa nii. Uruu idi mishiꞌo nii<br />
Tomin karu umana wunuꞌo raz daniitan<br />
ipai unao. Tomin karu, uruu ipai<br />
ukai manan pidan nao ati. Utukapakida<br />
pakai manan wunao atiꞌi,<br />
aonaꞌo raz ĩkonau kii-kidauzon uruu,<br />
utaan puꞌu aimaa kan ĩꞌati, naꞌiki<br />
wunao atiꞌi oiai naouz mana wun<br />
pidan nao. 36 Ukauꞌan ukamu nan<br />
kapam naꞌapa udaru Tomin karu<br />
kamuna nuu zon kawan.<br />
Manaꞌa uzaudauzoꞌonaꞌa pidan<br />
madiwautapaka<br />
(Mat<strong>the</strong>w 7:1-5)<br />
37 “Manaꞌa udako tau zoꞌo naꞌa<br />
pidan dikau daꞌo nii, aonaa kizi<br />
Tomin karu dako tan unao dikaudaꞌo<br />
nii. Manaꞌa ukaboota-kidaꞌa naꞌa<br />
pidan pata kaꞌuta-karu nii, aonaa kizi<br />
kapam uboota-kao. Naꞌiki umarinaꞌata<br />
wuruꞌu dikauda kidaꞌo raz<br />
shaꞌapa tauzo-kao uꞌati, Tomin karu<br />
marinaꞌa tan nii wuruꞌu oii kidaꞌo raz<br />
ushaꞌapa tau zon. 38 Utaa aimaa kan<br />
baꞌo rai nao ati, Tomin karu taan nii<br />
aimaa kan unao ati. Naꞌiki diriꞌiꞌo nii<br />
mana wun aimaa kan taa-kao uꞌati,<br />
atii aonaꞌo niꞌi naa naꞌitim upaidinan.<br />
Naꞌa pam udiriꞌin putaauzon<br />
aimaa kan baꞌo rai nao ati, naꞌa paꞌo<br />
nii udiriꞌin Tomin karu taan puꞌati.”<br />
39 Udaunaꞌan Jesus kakuwaa pan<br />
naa, diꞌi tinapa-kinai kuwai idaꞌan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
167<br />
LUKE 6, 7<br />
Kaika paꞌo wuruꞌu ukia nuz: “Aonaa<br />
turuu pidan ushaa wun naꞌakan<br />
pamin-ushaa wu nun, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan ipai dau nuu daꞌuꞌo<br />
nii ĩwao tan kichada-kari wai nazo<br />
iti. 40 Aonaa naꞌiam pidan tominpauz<br />
umana wunun patii chaan ai,<br />
mazan ipai wuruꞌu tomin pauzonaouz<br />
ĩipaian dau naꞌan patomin pan,<br />
naꞌa paꞌo niꞌi naa ĩaita pan patii chaan<br />
kawan.<br />
41 “Kan dii nii mooko wuruꞌu<br />
pudiꞌi tapa nuz kau nubaꞌo puiriban<br />
awun idaꞌa, pumadiꞌi tapa kan<br />
puꞌu wuruꞌu ata mun taram tinpaꞌo<br />
raz puawun idaꞌa? 42 Pukaꞌiita<br />
zii pukian puiri ban ati. ‘Daꞌatiꞌi<br />
õsoꞌota kizi kau nubaꞌo raz puawun<br />
ai,’ pumatu kapa kan puꞌu kai naꞌa<br />
udaruꞌo ata mun idin puawun idaꞌa?<br />
Pugaru taa pin paꞌo raz kai manaꞌo nii<br />
kaiki niꞌi, mishiꞌo rai man pusoꞌo taꞌa<br />
naa zii kiwiin ata mun idin puawun<br />
ai. Uruu dau naꞌan kai manaꞌo niꞌi<br />
naa putuka pan pusoꞌo taꞌa zoo nii<br />
kau nubaꞌo raz puiri ban awun ai.<br />
Paoribai naꞌiki uꞌaka dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 7:16-20; 12:33-35)<br />
43 “Paori bai ziwuꞌo usodan,<br />
aonaa uꞌaka dikau daꞌo nii. Mazan<br />
aizii paori bai maziwu kaꞌo, ukaakan<br />
dono dikau daꞌo nii kapam<br />
uꞌaka. 44 Ipai kai manaꞌo dizookaru<br />
kadu naa aitapa-kao paꞌaka<br />
idaꞌan kida, naꞌiki aonaa naꞌiam<br />
zii pidan karao dau zon dizookaru<br />
fig oo grape kai wada-karu<br />
kadu naa diꞌiki. 45 Aizii kai manaꞌo<br />
pidan, ukodita-kida kai man kidaꞌo<br />
paꞌidi waru aimaa kan, utaa pan idi<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan panyukunuu<br />
ii. Mazan aizii dikau daꞌo pidan,<br />
ukodita-kida dikauda kidaꞌo paꞌidiwaru<br />
aimaa kan, utaa pan idi oii<br />
kidaꞌo aimaa kan panyuku nuu ii.<br />
Ukauꞌan shaꞌa paꞌo ram aimaa kan<br />
pidan taapa nii kida panyuku nuu ii,<br />
uruu kida wuruꞌu ukodita-kidaniaz<br />
papara dan idaꞌan.<br />
Dyaꞌutamaꞌo kabaun tomikinao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 7:24-27)<br />
46 “Kan dii nii udako tan õgaru<br />
unao ba naa nii, umashaꞌa pata kan<br />
puꞌu õdyuu da nii ushaꞌapa tan?<br />
47 Naꞌiaꞌo ram pidan waꞌa tiꞌo õꞌidaꞌati,<br />
naꞌiki mishiꞌo uaba taꞌa zon õkuwaa,<br />
naꞌiki izoꞌa tiꞌo õpara dan, õkowaa dan<br />
nii kanom kawa nuꞌo uruu. 48 Uruu<br />
naꞌapa pidan kawan, tomaꞌo padapu<br />
dadaraꞌo baaraꞌa, naꞌiki kicha daꞌo<br />
patoron uun nii munapo. Aizii naꞌapainim<br />
wunu tuu barun naꞌiki udapu<br />
naraan, aonaꞌo nii wunu paran<br />
kaboo ta nuz, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
dadaraꞌo baaraꞌaꞌo wuruꞌu udapuz.<br />
49 Aizii naꞌiaꞌo ram pidan aba taꞌo<br />
õkuwaa mazan aonaa uizoꞌa tinuz,<br />
naꞌa paꞌo uruu tawuru kawanuꞌu<br />
maai ta pin-kaꞌo raz pidan, tomaꞌo raz<br />
padapu shoma daꞌo imiꞌi idaꞌa. Aizii<br />
naꞌa painim wunu tuu barun, baukapaꞌo<br />
nii wunu paran kidaꞌu kaꞌa kan<br />
wuruꞌu kabau nuz, uruu idi sariapa<br />
kabaun dorau tan ipai dau nuu daꞌu.”<br />
Jesus kakudan<br />
soldyaa zowaunaa poitoru<br />
(Mat<strong>the</strong>w 8:5-13)<br />
7 1 Aizii Jesus ipaian dau naꞌan<br />
paka dako tinan pidan nao ati,<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 7<br />
168<br />
uruꞌu naa umakon Caper naum iti.<br />
2 Aizii naꞌii kai naꞌa Roman soldyaannao<br />
zowau naa. Uruu dono upoi toru<br />
umarai napa nii mana wun karinaan<br />
tuu kii, maona paꞌo raꞌa naa<br />
umawa kan. 3 Uaba tan idi Jesus<br />
kaa wan wuru wii zai idaꞌa tiꞌi<br />
pamashaapa-kiziz, sariapa udyuudan<br />
kazowau ta pai nao Jew nao Jesus<br />
diꞌiti. Uai pan ĩdapa dan kan Jesus,<br />
uwaꞌati kizi padapu ati, ukakudanaka<br />
kizi upoi toru. Aizii uruu aonaa<br />
Jew mani. 4 Udaunaꞌan ĩmakon naa<br />
Jesus diꞌiti, atii ĩikoda nuzu. Naꞌiaꞌa<br />
naa ĩkowaa dan uꞌati parada-karu,<br />
naꞌiki tuu kii ĩpishaan umakon<br />
patuma. Ĩkian uꞌati, “Tuu kii manawun<br />
waaipan pukamin kaꞌu tan<br />
wuruꞌu pidanaz, waaitapa nii uruu<br />
kai manaꞌo nao ba nai. 5 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan uruu umarai napa nii tuu kii<br />
wairi ban nao Jew nao, naꞌiki uruu<br />
toma nii waꞌati wuruꞌu syna gogue.<br />
Uruu idi tuu kii wapishaan pugaru<br />
pumako kizi uꞌidiꞌiti,” ĩkian. 6 Uruu<br />
idi Jesus makon ĩtuma.<br />
Aizii ĩmao napa ta paa nan puꞌaꞌa<br />
naa, uruꞌu naa nao ba nai dyuu dan<br />
papao naru nao ikoda paꞌa nan Jesus.<br />
Naꞌiki udyuu dan ĩnaꞌa kan paparadan<br />
uꞌidiꞌiti, kaika paꞌa: “Nao ba nai,<br />
aonaa õai pan pumizi di nan, aonaa<br />
õai pan puwaꞌa tin õdapu ati. 7 Naꞌiki<br />
aonaa umana wunuꞌo mani pidan<br />
õgaru, naꞌiki aonaa õturuan õparadaꞌa<br />
nan naꞌiki õmakon puꞌidiꞌiti<br />
mana wun. Turuu paꞌan pupara dan,<br />
naꞌiki kari kao nan õpoi toru kakuda<br />
kizi. 8 Õgaru naꞌapa, õkau di nan<br />
doko ainao pidan nao õꞌai waranu<br />
aꞌo. Õgaru naꞌapa, kai naꞌa soldyaanao<br />
kau dinaꞌo õwara nuꞌu kapam.<br />
Aizii õkian dono bau daꞌapa soldyaa<br />
ati, ‘Pumako,’ umakon nii. Aizii<br />
õdapa dan dono baꞌo ran soldyaa,<br />
‘Puwaꞌati,’ õkian an uꞌati, uwaꞌa tin<br />
nii. Naꞌiki õdyuu dan dono õpoi toru,<br />
‘Pushaꞌa pata wuruꞌu,’ õkian an uꞌati,<br />
ushaꞌapa tan niiz.”<br />
9 Tuu kii Jesus diꞌitin pan uaba tan<br />
idi wuruꞌu kaika paꞌo raz paradakaruꞌu.<br />
Sariapa utanawa tinan<br />
pidan nao diꞌiti, wuruꞌu waꞌati pai nao<br />
kidaz udawuꞌ ati. Naꞌiki ukian ĩꞌati,<br />
“Aizii õkowaa dan nii uꞌati: aonaa<br />
naꞌiam zii õiko dau zon mishidakaru<br />
mana wun wuru kawa nuꞌo raꞌa<br />
Israelite nao bii an.” 10 Udaunaꞌan<br />
wunaouꞌu naꞌa kai naouz parada-karu<br />
kiwaꞌa kan naa powaa iti, nao ba nai<br />
dapu iti. Aizii ĩkaa wan ĩaba tan poitorui<br />
kaku daꞌa kaꞌa naa.<br />
Jesus kakudan daonaiora<br />
mawakaꞌoraꞌa naa<br />
11 Kadiman aka uruu dau naꞌan<br />
Jesus makon wii zai diꞌiti, Nain kiaꞌo<br />
uꞌuu. Aizii pidan nao, tomin pauzonao<br />
uꞌidiꞌiki naꞌiti kapam ĩmakon<br />
utuma. Naꞌiki iriba kapam baꞌo rainao<br />
pidan nao makon udawuꞌ ati.<br />
12 Aizii Jesus kaa wan puꞌu wii zai<br />
korara tapa-kinao panii nomizi naa<br />
idaꞌati, upuꞌu dao nai ora mawa kaꞌo<br />
naꞌaka-kao baara nai iti. Zuna mawakai<br />
baꞌa naa odai aru, odani wuruꞌu<br />
mawa kaꞌo raz, ubau daꞌa pan odani<br />
wuruꞌu uruuz. Naꞌiki kai naꞌa iriba,<br />
iriba pidan nao makon otuma.<br />
13 Aizii Jesus tuka pan oroo tuukii<br />
ukamu nan-kida nuzo, sariapa<br />
ukian oꞌati, “Manaꞌa puzaa daꞌa-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
169<br />
LUKE 7<br />
naꞌa.” 14 Udaunaꞌan umakon naꞌiki<br />
upisha tan naa wuruꞌu mawakaꞌo<br />
naꞌa kapa-kinaoaz, sariapa<br />
wunaouꞌu naꞌaka pai naouz mawakaꞌo<br />
mashaa dinaꞌa kan. Udaunaꞌan<br />
ukian mawa kaꞌo ati, “Paꞌinaꞌo daonai<br />
ora, õkian puꞌati, pukadi shita.”<br />
15 Sariapa dao nai ora sakana taꞌakan<br />
naꞌiki upara dan. Udaunaꞌan<br />
ukadishi tan naꞌiki Jesus naꞌakan<br />
naaz padaro dazaba iti.<br />
16 Tuu kii pidan nao tarian naꞌiki<br />
tuu kii ĩdiꞌitin pan. Naꞌiki tuu kii<br />
kapam ĩkonau kii-kidan Tomin karu.<br />
Uruu idi ĩkian, “Ei! Kaawa zii mishi<br />
wabii ati umana wunuꞌo Tomin karu<br />
prophetin. Mishi Tomin karu kaawan<br />
ukamin kaꞌu taꞌa nan waunao<br />
Jew nao, upidanan naouz,” ĩkian.<br />
17 Aizii kuwai, Jesus shaꞌapata nii<br />
dauaꞌo kowaa daa biꞌii-kaoaꞌa naa<br />
ipai Jew nao wiizi kida kawanaꞌati,<br />
naꞌiki ĩwiizi dawun itinapu kidaꞌo<br />
pidan nao mashaa pan, ipai kapam<br />
ĩaba tan wuruꞌu kuwaiz.<br />
John Chikaawunuupauzo dyuudakidan<br />
paparadan Jesus diꞌiti<br />
(Mat<strong>the</strong>w 11:2-19)<br />
18 Aizii John aba tan idi<br />
patomi napa-kida nii nao pidan nao<br />
kakuwaa pan ipai wuru dauꞌaꞌa<br />
Jesus shaꞌapata nii kidaz aimaa kan,<br />
sariapa udapa dan dyaꞌu tam pidannao<br />
ĩbii iki. 19 Udaunaꞌan udyuu dan<br />
naa ĩdyaun Nao ba nai Jesus diꞌiti,<br />
naꞌiki udyuuda ĩpishaan Jesus<br />
kaika paꞌa: “Pugaruꞌu naa waꞌa tiꞌo<br />
niꞌo raz kowaa dapa-kao? Oo marii<br />
zii wazauda pan baꞌo ran waꞌatin?”<br />
20 Udaunaꞌan ĩmakon naa Jesus<br />
diꞌiti, atii ĩkaa wan uꞌidiꞌiti, naꞌiaꞌa<br />
naa ĩkian uꞌati, “John Chikaa wunuupau<br />
zoz dyuu dan waunao puꞌidaꞌati,<br />
upishaa-kidan naꞌiki uaita paꞌa zon<br />
pugaruꞌu naa tawuruꞌu waꞌa tiꞌo<br />
niꞌo raz kowaa dapa-kao? Oo marii<br />
zii wazauda pan baꞌo ran waꞌatin<br />
kai naꞌiki?”<br />
21 Aizii wuruꞌu ĩkaa wa nuz naꞌiti,<br />
Jesus kau di nan puꞌu kari nai nao<br />
dauꞌu. Ukaku dan puꞌaꞌo iriba, iriba<br />
pidan nao pabiꞌi naaka kidaꞌo ĩrinaa<br />
ai, oiaꞌo doro nai zaama tapa niinao,<br />
ipai ukaku dan ĩdyaun, naꞌiki<br />
ishaa wun nao kida, ipai udaꞌa tan<br />
naꞌiki usaa baan ĩawun. 22 Uruu idi<br />
Jesus dakoꞌa tin wunao para da nuꞌu<br />
John dyuu da nii naouz. Ukian ĩꞌati,<br />
“Aizii ukiwa John diꞌiti, ukowaada<br />
kizi uꞌati ipai dau nuu daꞌu wuruꞌu<br />
utukapa nii kidaz õshaꞌapa tan,<br />
naꞌiki ukowaada uꞌati ipai wuruꞌu<br />
uabata nii kidaz kuwai. Ukowaada<br />
uꞌati iribaꞌa naa ishaa wun nao<br />
awun daꞌata-kao, naꞌiki saa baa-kao;<br />
aizii machiꞌika-kai nao, chiꞌikakida-kao;<br />
naꞌiki kabisho pauzo nao<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo bishoi idi, ipai<br />
ĩkakuda-kao. Aizii maki nao-ziiwanao,<br />
kai manaꞌa naa ĩaba tan; naꞌiki<br />
mawa kai nao kida, kakuda-kao<br />
powaa iti; aizii pata kaꞌu tinai nao,<br />
kowaada-kaoaꞌa naa ĩꞌati Kai manaꞌo<br />
Kuwai. d 23 Konau kiaꞌo nii mana wun<br />
wunaouꞌu sariaa paꞌo raz ĩmishi dan<br />
Luke<br />
d 7:22 Naꞌapa tawuru idaꞌa usaadi napa nuꞌu Isaiah saa da nii kidaz. (Isaiah 29:18-19;<br />
35:5-6; 61:1-2)<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 7<br />
170<br />
õgaru, aonaꞌo raz ĩdiꞌitin pan panaꞌiti<br />
kida õdauꞌu,” ukian ĩꞌati.<br />
24 Aizii John diꞌikii nao pidan nao<br />
kiwan dau naꞌan, sariapa Jesus kian<br />
wunao atiꞌi iribai naouz pidan nao,<br />
kasabaꞌu kin pai naouz utuma. Ukian<br />
ĩꞌati, “Kan dii dauꞌa tiꞌo tawuruꞌu<br />
unao makouzo nuz John diꞌiti<br />
mapidan takaꞌo ama zada diꞌiti? Kandii<br />
wuruꞌu utuka paꞌa zoo niaz naꞌii?<br />
Utuka paꞌa zon pidan kakatai ma naꞌo<br />
unyuku nuu, awaru dawuu-kidan<br />
kawan pinidi? 25 Kanom dii shaꞌa<br />
wuruꞌu utuka paꞌa zoo niaz naꞌii? Oo<br />
utuka paꞌa zon pidan konau na maꞌo oo<br />
umana wunuꞌo ukai wadin pan? Pidan<br />
umana wunuꞌo, naꞌiki kai wadin paꞌo<br />
kai manai man, umashaa pan kabaun<br />
umana wunuꞌo diꞌii? 26 Oo kanom<br />
shaꞌa wuruꞌu utuka paꞌa zoo niaz<br />
naꞌii? Tomin karu prophetin? Mishiꞌo<br />
wuruꞌu, pidan utuka paniaz naꞌii,<br />
powaꞌaꞌo zii umana wunun baꞌo ran<br />
prophet nao ai. 27 Uruu John, dauꞌanaꞌo<br />
tawuruꞌu kotuaꞌo Tomin karu<br />
Para dan saa dauzo-kaoaz kaika paꞌa:<br />
‘Õdyuu dan nii õprophetin kiwiin,<br />
saa baaꞌo nii dunapo puꞌuaꞌati,’ ”<br />
ukia nuz.<br />
28 Udaunaꞌan Jesus kian koshan<br />
ĩꞌati, “Õkowaa dan nii uꞌati aizii<br />
aimaa kan, John uruu uwazoo tapa nii<br />
ipai, ipai pidan nao, aonaa bau daꞌapa<br />
pidan kai naꞌa shaka tai nao wuru<br />
baa raꞌaꞌa, uruu kawa nuꞌo nii. Mazan<br />
pidan, aonaꞌo raz umana wunun<br />
Tomin karu nao ba nai-tinapa-kiziꞌi,<br />
upuꞌu umana wunuꞌo uruu John ai,”<br />
Jesus kian ĩꞌati.<br />
29 Ipai pidan nao naꞌiki wuruꞌu<br />
zaa maa pauzo nao kidaz tax<br />
puraatan naa, aba tan Jesus para dan,<br />
naꞌiki ĩnao tuu kii paꞌan ĩmishi dan,<br />
naꞌiki ĩaitapa mishiꞌo naꞌiki sakitapaꞌo<br />
wuruꞌu Tomin karu para dan<br />
kidaz. Uruu idiꞌo paꞌan ĩchikaawunuu-kidi<br />
nan John ati. 30 Mazan<br />
kai naꞌa baꞌo rai nao pidan nao,<br />
ĩdakotapa-kao Pharisee nao naꞌiki<br />
kai naꞌa baꞌo rai nao tiichaa pauzo nao<br />
Moses kaki naori dauꞌu. Ĩnao aonaa<br />
paꞌan ĩshaꞌapa tan wuruꞌu Tominkaru<br />
aiapa nii kidaz ushaꞌa pata-kao.<br />
Uruu idi aonaa ĩchikaa wunuu-kidinan<br />
John ati.<br />
31 Powaꞌa zii koshan Jesus kian<br />
pidan nao ati, “Naꞌapa dii mani<br />
õkian wunao dauꞌa naꞌa kai naouz<br />
pidan nao mashaa pan? Naꞌapa dii<br />
mani õkowaa dan oo õdako tan<br />
ĩdyaun? Õkian nii. 32 Ĩnao mashaapan<br />
korai zian nao maki nao tinan<br />
kawa nuꞌo, aonaa ĩnyuku nuu kaimanaꞌa<br />
zon baꞌo rai nao ati. Aizii<br />
pamaki nao tin kizi iki, korai ziannao<br />
kada koin pau zon paꞌati aaka kida<br />
kaika paꞌa: ‘Wakunuian mazida-karu<br />
kun naa unao ati kuwudii idaꞌan,<br />
mazan aonaa ukonau pan. Aizii<br />
Wakunuian mawaka-karu kun naa<br />
uꞌati, aonaa uzaa dan,’ ĩkii taaka pan.<br />
33 Aizii John Chikaa wunuu pauzo<br />
kaa wan dono daꞌatiꞌi, aonaa unikauzon<br />
kai manaꞌo wanyuku nui wuruꞌu<br />
baꞌo ran pidan nao nikauzo nii kaduz<br />
kidaz, naꞌiki aonaa utuzan wine.<br />
Uruu idi unao kian udauꞌan. ‘Kainaꞌa<br />
oiaꞌo doro nai uꞌidaꞌa.’ 34 Aizii<br />
Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, ukaa wan<br />
daꞌatiꞌi, ipai paꞌan uaroo pan, naꞌiki<br />
utuzan bishoaꞌo wine. Uruu idi unao<br />
kian udauꞌan. ‘Aushaa utukapa,<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
171<br />
LUKE 7<br />
kashaba kizi paꞌan arawuꞌu, naꞌiki<br />
tuzapa-shori kapam. Naꞌiki unaudapa<br />
kapam pakami nau daꞌu-tin pan<br />
wunao idiꞌi zaa maa pauzo naouz tax<br />
puraatan naa, naꞌiki oiai nao pidannao<br />
tuma.’ 35 Mazan ipai pidan nao<br />
wuruꞌu daꞌa nai nao kidaz Tomin karu<br />
para dan, ĩnao tukapa-kidan mishiꞌo<br />
wuruꞌu Tomin karu aitapa nii kidaz<br />
oo wuruꞌu ushaꞌa paa pa nii kidaz<br />
aimaa kan.”<br />
Oiaꞌo zunaaba shaꞌapatanii<br />
dauaꞌo<br />
36 Aizii kai naꞌa Phari see, unaꞌakan<br />
Jesus, uaro apa-kidaꞌa zoo nuzu<br />
padapu ii. Uruu idi Jesus makon<br />
utuma udapu iti, naꞌiaꞌa naa usakana<br />
tan naꞌiki uaroo pan naa. 37 Uruu<br />
wii zai diꞌii kai naꞌa zunaaba madoronaa-dau<br />
nuꞌo omashaa pau zon. Aizii<br />
oabatan idi Jesus aroo paꞌa zon Pharisee<br />
dapu ii, sariapa omakon naꞌiti,<br />
onaꞌa kan kaduu nuri bai pakin naa<br />
zoꞌan kuba idiꞌi utoma-kao. e 38 Okaawan<br />
Jesus kidiba diꞌiti ubarau<br />
itinapu. Ozaa dan tuu kii, uruu idi<br />
ipai ozabian Jesus kidiba paawun<br />
uu idi. Udaunaꞌan oara dan naa<br />
ukidiba padizo idi naꞌiki sariapa<br />
okissi tan wuruꞌu ukidiba kidaz,<br />
udaunaꞌan oramau dan naa ukidiba<br />
kaduu nuꞌo raz ramau idi. 39 Aizii<br />
Phari see, wuruꞌu naꞌa kaꞌo raz Jesus<br />
padapu ati, tuka pan wuruꞌu zun<br />
shaꞌa pata nuz aimaa kan naꞌapa Jesus<br />
ati. Sariapa ukian panyuku nuu ii,<br />
“Umishiin an mani diꞌo raz dao naiora<br />
Tomin karu prophetin, uaitapa<br />
mani naꞌa paꞌo ram okaduz wuruꞌu<br />
zunaz pisha taꞌo raz paugaru. Naꞌiki<br />
uaitapa mani ipai naꞌa pam omashaapau<br />
zon naꞌiki wuruꞌu oii kidaꞌo raz<br />
aimaa kan oshaꞌapaa pau zon.”<br />
40 Sariapa Jesus para dan, naꞌiki<br />
ukian uꞌati, “Simon, kai naꞌa aimaakan<br />
õkowaa daꞌa zon puꞌati.”<br />
“Tiichaa, naꞌa paꞌo ram aimaa kan<br />
wuruꞌu puko waa daꞌa zoo niaz õꞌati?”<br />
Simon kian.<br />
41 Jesus kian uꞌati, “Kai naꞌa<br />
dyaꞌu tam pidan nao mawi nipinaata<br />
pai nao pidan. Bau daꞌapa<br />
mawi nipi naata pan 500 wiziꞌi<br />
kidaꞌo puraata, baꞌo ran mawi nipinaata<br />
pan 50 wiziꞌi kidaꞌo puraata. f<br />
42 Aonaa bau daꞌapa ĩnao kaꞌii tan<br />
pakawa daun tan powaa iti wuruꞌu<br />
pamawi nipi naa ta paniaz puraata.<br />
Uruu idi pidan wuruꞌu taaꞌo raz<br />
zii puraata ĩꞌati, umari naꞌa taꞌa kan<br />
naa wuruꞌu ĩmawi nipi naata paniaz.<br />
Aonaꞌo niꞌi naa uai pan uwadaun oo<br />
unyuku nuu paꞌa kan powaꞌa wuruꞌu<br />
ĩmawi nipi naata paniaz. Ukauꞌan,<br />
naꞌiaꞌo ram nii puaita pan marainapa<br />
tuu kii wuruꞌu marinaꞌa taꞌo raz<br />
pamawi nipi naa tapa-kao?”<br />
43 Simon dakoꞌa tin, naꞌiki ukian,<br />
“Õzauda-kidan wuruꞌu mawi nipinaata<br />
paꞌo uruu dobata mana wun,<br />
uruꞌo nii marai napa uruu tuu kii.”<br />
“Naꞌapa mishizi, sakita paꞌo<br />
kai wuruꞌu pudiꞌi tinapa nuz,” Jesus<br />
kian Simon ati. 44 Udaunaꞌan Jesus<br />
tanawa tinan zunaaba diꞌiti, naꞌiki<br />
Luke<br />
e 7:37 kuba idiꞌi utoma-kao: Wuruꞌu kubaz, udakota-kao Alabas ter. f 7:41 wiziꞌi<br />
kidaꞌo puraata: Greek para dan idaꞌan, denarius wuruꞌu. Bau daꞌapa denarius, bau daꞌapaꞌo<br />
kamoo kaudin-karu winipi naa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 7, 8<br />
172<br />
ukian Simon ati, “Putukapa diꞌoraz<br />
zunaa baꞌa, mishii? Õmoro tan<br />
pudapu ati, aonaa putaan wunu<br />
õꞌati õchikaa-kinaa nii õkidiba.<br />
Mazan oroo, okaa wan daꞌatiꞌi,<br />
ozaa dan atii ochikaan õkidiba<br />
paawun uu idi. Udaunaꞌan oaradan<br />
õkidiba padizo idi. 45-46 Naꞌiki<br />
aonaa pukissi tan õgaru, mazan<br />
oroo pakaa wan diꞌikiꞌo aonaa osooka<br />
dan pakissii pan õkidiba. Naꞌiki<br />
aonaa putaan õramauda-kinaa nii<br />
õzowau, mazan oroo oramauda<br />
zii õkidiba. 47 Aizii õkowaa dan<br />
nii puꞌati aimaa kan,” Jesus kian.<br />
“Wuruꞌu oshaꞌa pata nuz aimaa kan<br />
kaika paꞌa, otukapa-kidan naꞌapam<br />
pamarain pan õgaru tuu kii.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan oꞌoian wuruꞌu<br />
tuubaruꞌo raz mana wun mainaabata-kao<br />
idi ipai dau nuu daꞌu oꞌai.<br />
Mazan aizii pidan masakau daꞌuꞌo<br />
uꞌoian, aizii uꞌoian mainaa batakao<br />
an, masakau daꞌuꞌo nii kapam<br />
umarain pan õgaru.”<br />
48 Udaunaꞌan Jesus kian zunaaba<br />
ati, “Aizii ipai dau nuu daꞌuꞌu naa<br />
puꞌoian mainaa bataꞌaka-kao, aonaꞌo<br />
nii powaꞌa unyuku nuu apa-kao.”<br />
49 Sariapa pidan nao wuruꞌu<br />
saka nata pai nao kidaz utuma<br />
kii taa ka pan paꞌati aaka kida, “Kandii<br />
mooko arawuꞌu turuu mooko<br />
uaita pan pamai naa ba tan pidan<br />
oian?”<br />
50 Mazan Jesus kian zun ati,<br />
“Pumishi dan idiꞌo wuruꞌu, pukazan<br />
naa tina nuz puꞌoian ai. Aizii<br />
pukiwaꞌa naa, kai man punyuku nuu<br />
aizii, naꞌiki aonaa kanom powaꞌa<br />
kasha ruta paꞌo nii pugaru.”<br />
Zunnao kaminkaꞌuupauzonao Jesus<br />
8 1 Udaunaꞌan Jesus makon<br />
naa, uchiꞌika pan ipai donoi<br />
naꞌiki wii zai kida kawanaꞌati.<br />
Wuruꞌu uchiꞌi kapa nuz ukowaa dapan<br />
Kai manaꞌo Kuwai, Tomin karu<br />
nao ba nai-tinan dauaꞌo. Aizii 12<br />
utomi napa-kida nii naouz, naꞌiiꞌaka<br />
kapam ĩchiꞌika pan utuma. 2 Naꞌiki<br />
zun nao, tawuruꞌu ukakuda nii nao<br />
kidaz parinaa ai, naꞌiki baꞌo rai nao<br />
ukakuda nii nao oiaꞌo doro nai zaamata<br />
pan ai ĩdyaun, naꞌiti kapam<br />
pabiꞌi kida ĩnao makon, ĩkaminkaꞌuu<br />
pan Jesus naꞌiki wuruꞌu<br />
utomi napa-kida nii naouz. Mary,<br />
Magdala sanaaba, Jesus soꞌo taniaz 7<br />
oiaꞌo doro nai nao oꞌai, oroo wuruꞌu<br />
kamin kaꞌuu paꞌo raz ĩdyaun, 3 naꞌiki<br />
Joanna oroo Chuza kiaꞌo raz odaiaru<br />
uu, kazowau tapaꞌo raz pabiꞌi<br />
kida Herod poi toru nao. Naꞌiki<br />
Susanna naꞌii kapam, naꞌiki iriba<br />
baꞌo ran zun nao kida naꞌii ĩtuma.<br />
Ipai ĩshaꞌapa tan aimaa kan, ĩtaan<br />
papuraa tan, naꞌiki aimaa kan<br />
sodi kida paai pan ati, pakaminkaꞌuta-kinaa<br />
nii Jesus naꞌiki<br />
utomi napa-kida nii nao.<br />
Jesus kowaadan<br />
uudai paowa-kao dauꞌu<br />
(Mat<strong>the</strong>w 13:1-9; Mark 4:1-9)<br />
4 Pidan nao kaa wan iriba, iriba<br />
Jesus idaꞌati, naꞌiki iriba kapam<br />
baꞌo ran wii zai ikiinao kida kaawan.<br />
Aizii pidan nao bao kopa tinan<br />
dau naꞌan, uruꞌu naa Jesus kakuwaapan<br />
naa ĩꞌati diꞌi tinapa-kinai kuwai<br />
idaꞌan. 5 Ukian, “Bau daꞌapa kamoo<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
173<br />
LUKE 8<br />
pidan makon pazaka pun iti upaowaꞌa<br />
nan poroom uuda kida. Aizii<br />
kawii zii-kari wai baara an, uruꞌu naa<br />
upara raan poroom uuda. Pabiꞌi kida<br />
poroom uuda waotan chiꞌikapa-kizai<br />
an, uruu idi ipai udaka zaa biꞌii-kao.<br />
Udaunaꞌan kotuꞌuz nao waꞌatin naꞌiki<br />
ipai ĩnikan wuruꞌu uudai kidaz.<br />
6 “Baꞌo ran uudai kida waotan<br />
kuba taꞌo baawu an. Mishi kaiman<br />
padamata uudai sodaꞌa kan<br />
mazan aonaa naꞌitim uꞌisha ta baꞌu<br />
zaama tinan, udaunaꞌan kamoo<br />
wii chaꞌa kan naa, uruu idi sariapa<br />
uara dan atii umari rin.<br />
7 “Baꞌo ran uudai kida waotan<br />
kai wada-karu taꞌo baara an. Mishi<br />
kai man padamata usodaꞌa kan,<br />
mazan udaunaꞌan, kai wada-karu<br />
watu daꞌa kan naa wuruꞌu paꞌi naꞌo raz<br />
usodan kida. Uruu idi aonaa naꞌitim<br />
naa ĩdyau pain.<br />
8 “Baꞌo ran uudai kida, kai man<br />
paꞌan ĩwao tan kawii zii-kari wai<br />
baara an. Uruu idi ziwu ĩsodan,<br />
udaunaꞌan ĩkaa kaꞌa kan naa madowaaka<br />
kida paꞌidi waru, naꞌiki diriꞌi<br />
shini baba kida uꞌaka. Bau daꞌa paꞌo<br />
ukadu naa diꞌiki, uikoda 100 uꞌaka<br />
diriꞌin.”<br />
Udaunaꞌan Jesus kian naa pidannao<br />
ati, “Pukaki naon an puaba taꞌa<br />
naa kakinao rii!”<br />
Kanom niꞌo Jesus kaiwaan<br />
diꞌitinapa-kinai kuwai kida<br />
(Mat<strong>the</strong>w 13:10-17; Mark 4:10-12)<br />
9 Udaunaꞌan Jesus tomi napakida<br />
nii nao pishaan naa uruu,<br />
naꞌa paꞌo ram mana wun wuruꞌu<br />
diꞌi tinapa-kinai kuwaiz, ukowaadaniaz<br />
ĩꞌati. 10 Uruu idi ukian ĩꞌati,<br />
“Soo unao atiꞌo nii ukai naa batakao<br />
wuruꞌu diꞌi tinapa-kinai kuwaiz,<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan dauaꞌoraz.<br />
Mazan wunao atiꞌi baꞌo rai nao<br />
kidaz ukowaada-kao nii soo diꞌitinapa-kinai<br />
kuwai idaꞌan. Uruu<br />
idi ĩtuka pan puꞌu padamata wuruꞌu<br />
kadako tin-kizaiz, mazan upuꞌu<br />
aonaꞌo nii ĩtukapa nuzu. Ĩaba tan puꞌu<br />
padama tazu, mazan upuꞌu, aonaꞌo<br />
nii ĩaita pan naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />
parada-karu kianuz.<br />
Jesus kowaadan naꞌapaꞌoram<br />
wuruꞌu diꞌitinapa-kinai kuwai<br />
(Mat<strong>the</strong>w 13:18-23; Mark 4:13-20)<br />
11 “Kaika paꞌa wuruꞌu diꞌitinapa-kinai<br />
kuwaiz,” Jesus kian<br />
ĩꞌati, “Aizii wuruꞌu uudai kidaz,<br />
Tomin karu para dan kida wuruꞌu.<br />
12 Aizii wuruꞌu uudai kida waotaꞌo<br />
raz chiꞌikapa-kizai an, uruu<br />
pidan nao dauꞌa naꞌo, wuruꞌu abatai<br />
nao kidaz Kai manaꞌo Kuwai.<br />
Mazan udaunaꞌan Satan kaa wan<br />
ĩꞌidaꞌati, uruu idi sariapa umainaaba<br />
tan ipai dau nuu daꞌu ĩnyuku nuu<br />
iki wuruꞌu Kai manaꞌo raz Kuwai<br />
kida. Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />
uai pan ĩmishi dan, naꞌiki aonaa uaipan<br />
ĩkazan naa tinan paꞌoian ai.<br />
13 “Aizii uudai kida wuruꞌu waotaꞌo<br />
raz kuba taꞌo baawu an, uruu<br />
pidan nao dauꞌa naꞌo, wuruꞌu konaukiaꞌo<br />
raz ĩaba tan naꞌiki ĩzaama tan<br />
padamata Kai manaꞌo Kuwai. Mazan<br />
aonaa ĩzaama tan tuu kii panyukunuu<br />
iti wuruꞌu parada-karu kidaz.<br />
Uruu idi masakau daꞌu aimaa kan<br />
dikau daꞌo shaꞌa paꞌa kan ĩꞌati, uruꞌu<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 8<br />
174<br />
naa ĩkashadi naꞌa kan, aonaꞌa naa<br />
powaꞌa ĩmishida paꞌa kan.<br />
14 “Aizii uudai kida wuruꞌu<br />
wao taꞌo raz kai wada-karu baawu<br />
an kida, uruu pidan nao dauꞌa naꞌo,<br />
wuruꞌu aba tai nao naꞌiki mishi dainao<br />
kidaz Kai manaꞌo Kuwai. Mazan<br />
ĩdiꞌitin pan aimaa kan aiapa-kao<br />
dauꞌu, naꞌiki kashaꞌa pauzi-karu<br />
dauꞌu, naꞌiki ĩaipaa-biꞌian ipai pabiꞌinaaka<br />
sodi kidaꞌo aimaa kan. Uruu<br />
idi ĩmanyuku nuu tan naa wuruꞌu<br />
kuwaiz. Naꞌiki aonaꞌa naa ĩshaꞌapain<br />
pan kai man kuwai kawanaꞌati.<br />
15 “Aizii uudai kida wuruꞌu waotaꞌo<br />
raz kai man, kawii zii-kari wai<br />
baara an, uruu pidan nao wuruꞌu<br />
aba tai nao naꞌiki zaama tai nao kidaz<br />
parada-karu kai manai man manawun<br />
panyuku nuu iti. Ĩizoꞌati ipai<br />
parada-karu, uruu idi aonaa ĩkashadi<br />
nan. Ushaꞌapa num kauꞌan kai man<br />
ĩnyuku nuu dyau pain Tomin karu ati.<br />
Uruu idi kai man mishi ĩmashaa pan<br />
tukapa-kao.<br />
Aonaa lamp taratapauzo-kao<br />
(Mark 4:21-25)<br />
16 “Aonaa naꞌiaꞌo ram pidan suuau<br />
zon lamp, udaunaꞌan utara ta nuzu<br />
boon idi, oo umuu da nuz bed waranu<br />
iti. Mishiꞌo rai man lamp suu-kao<br />
dono, umuuda-kao dokoꞌo ukanadapa<br />
kizi kai man. Aizii pidan nao<br />
moro tan an, kai manaꞌo nii ukanadapan<br />
ĩꞌati. 17 Naꞌiki ipai aimaa kan<br />
dizapa-kari wai ushaꞌa paapa-kao,<br />
ipaiꞌo nii ukodita-kida-kao kainaa<br />
ba naꞌo-karu ati. Naꞌiki ipai<br />
aimaa kan dizapa-kari wai ipaiꞌo nii<br />
ukodita-kida-kao kana daꞌo-karu ati.<br />
18 Ukauꞌan udiꞌi tapa naꞌiki uzaa mata<br />
unyuku nuu iti wuruꞌu uabata nii<br />
kidaz parada-karu. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan pidan kai naꞌaꞌo utaa pan<br />
aimaa kan panyuku nuu ii, taa-karu<br />
nii uꞌati powaꞌa zii. Aizii wuruꞌu<br />
pidan, aonaꞌo raz utaan aimaa kan<br />
panyuku nuu iti, zaa mata-karu nii<br />
uꞌai ipai dau nuu daꞌu wuruꞌu masakau<br />
daꞌuꞌo raz aimaa kan utaa pan<br />
panyuku nuu idaꞌa.”<br />
Jesus daro naꞌiki uꞌinawuzunao<br />
dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 12:46-50; Mark 3:31-35)<br />
19 Udaunaꞌan Jesus daro naꞌiki<br />
uꞌina wuzu nao kaa wan ĩtuka paꞌa zon<br />
uruu. Mazan aonaa naꞌitim ĩmaonapa<br />
dinan udazaba iti, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan iriba mana wun pidan nao<br />
kasabaꞌu kin pan udazaba an kida.<br />
20 Uruu idi bau daꞌapa pidan kian<br />
Jesus ati, “Kai naꞌa pudaro naꞌiki<br />
puꞌina wuzu nao kadishita pan paniba<br />
ii, ĩtuka paꞌa zon pugaru.”<br />
21 Sariapa Jesus kian ipai pidannao<br />
ati, “Õdaro naꞌiki õꞌina wuzu nao<br />
paꞌan wuruꞌu aba tai naouz naꞌiki<br />
izoꞌa tii naouz Tomin karu para dan.”<br />
Jesus paradan awaru naꞌiki wunu<br />
paran ati<br />
(Mat<strong>the</strong>w 8:23-27; Mark 4:35-41)<br />
22 Bau daꞌapa kamoo Jesus<br />
pai dinan kanawa zoꞌiti patominapa-kida<br />
nii nao tuma. Naꞌiki ukian<br />
ĩꞌati, “Aushaa wamakoꞌo naa karishii<br />
baza iti.” Uruu idi ĩmakoꞌo kan naa.<br />
23 Aizii ĩmako paa nan puꞌu, Jesus<br />
daꞌa wuꞌu kan naa kanawa zoꞌii.<br />
Mashaꞌapa kiaka maꞌo za kaꞌo awaru<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
175<br />
LUKE 8<br />
kaa wan. Sariapa wunu paran kida<br />
daawa daan ĩkana wan, atii wunu<br />
paidi naꞌa kan naa ĩkana wan zoꞌiti.<br />
Mao na paꞌa naa kanawa tipi tan.<br />
24 Sariapa Jesus tomi napakida<br />
nii nao makon uꞌidiꞌiti,<br />
ĩpokowaua nuzu. Naꞌiki ĩkian uꞌati,<br />
“Wanao ba naa! Wanao ba naa!<br />
Kadiman! Taaꞌa zoꞌo naa wanaraan,”<br />
ĩkian. Udaunaꞌan Jesus kadishi taꞌakan,<br />
naꞌiki udyuu dan awaru naꞌiki<br />
wunu paran mashaa dinan. Sariapa<br />
mishi awaru naꞌiki wunu paran<br />
mashaa dinaꞌa kan. 25 Udaunaꞌan<br />
Jesus kian patomi napa-kida nii nao<br />
ati, “Naꞌa paꞌo ram mooko wuruꞌu<br />
umishida nuz?”<br />
Mazan tuu kii ĩtarian, naꞌiki<br />
tuu kii ĩdiꞌitin pan. Ĩkian paꞌati aaka<br />
kida, “Ei! Kanom kaduz pidan uruu?<br />
Udyuuda zii awaru naꞌiki wunu<br />
paran mashaa dan, atii ĩizoꞌati zii<br />
upara dan,” ĩkian.<br />
Jesus kakudan oiaꞌo doronai<br />
zaamatapanii pidan<br />
(Mat<strong>the</strong>w 8:28-34; Mark 5:1-20)<br />
26 Jesus naꞌiki utomi napa-kidanii<br />
nao mako paa nan karishii baoko<br />
an, atii ĩkaa wan baza itinapu wiizai<br />
diꞌiti, Gerasa Baara kiaꞌo uꞌuu,<br />
Galilee Baara paꞌinamu nuꞌo raz.<br />
27 Aizii Jesus mara ti naꞌa kan zii<br />
kanawa zoꞌiki, uruꞌu naa pidan,<br />
donoi ikiꞌo, oiaꞌo doro nai nao zaamatapa<br />
nii kaa waꞌa kan Jesus idaꞌati.<br />
Kotuaꞌikiꞌo raꞌa naa aonaa ukai wadan<br />
kamicha, naꞌiki aonaa umashaapau<br />
zon kabaun ii. Umashaa pan<br />
baara nai ii aka, kuba uun ii aka<br />
kari kao nan. 28 Aizii utuka pan Jesus,<br />
sariapa ukada koꞌo kan, udaunaꞌan<br />
ukodoruꞌu kan naꞌiki umapo tinan<br />
Jesus kanaapu iti. Naꞌiki ukian<br />
diiwaꞌo idaꞌan, “Jesus, Tomin karu<br />
umana wunuꞌo dani, kanom puaipan<br />
õꞌai, naꞌapa dii pushaꞌ apa taꞌa zon<br />
õgaru? Aonaa sho man pupata kaꞌutaꞌa<br />
naꞌa õgaru,” ukian. 29 Wuruꞌu<br />
upara da nuz kaika paꞌa Jesus dyuudan<br />
idiꞌo oiaꞌo doro nai nao kodi tan<br />
uꞌai.<br />
Kiwiin, mapu duꞌo daꞌi oiaꞌo doronai<br />
nao tuukii dauzo nuzu. Pidan nao<br />
tiwaan puꞌu padamata padodo wan<br />
ipai uanoba naꞌiki utabaꞌu chain idi,<br />
mazan sari aa paꞌo nii ubidi taꞌa ka nuzu.<br />
Uruu dau naꞌan oiaꞌo doro nai nao<br />
naꞌakaꞌa kan niꞌi naa uruu, mapidantakaꞌo<br />
ama zada baara iti. Uruu<br />
wuruꞌu para daꞌo raz Jesus ati.<br />
30 Jesus pishaa nuzu, “Naꞌapa dii<br />
puꞌuu?” “Õꞌuu Iribai nao,” ukian.<br />
Ukowaa dan paꞌuu naꞌapa ushaꞌapanum<br />
kauꞌan iriba, iriba mana wun<br />
oiaꞌo doro nai nao moro tan naa<br />
uꞌidiꞌiti. 31 Naꞌapain tuu kii oiaꞌo<br />
doro nai nao pishaan Jesus, aonaa<br />
kizi udyuu dan ĩdyaun kaꞌu naru<br />
nazo iti, aonaꞌo raz utokon nii.<br />
32 Naꞌiaꞌo iriba kooshi nao<br />
aroapa tinan naawazi zaꞌan. Uruu<br />
idi oiaꞌo doro nai nao pishaan Jesus<br />
tuu kii. “Pukashaapa sho man<br />
wamoro tan kooshi nao diꞌiti,” ĩkian.<br />
Jesus kashaapa ĩmoro tan kooshi nao<br />
diꞌiti. 33 Uruu idi ĩkodi taꞌa kan naa<br />
pidan diꞌiki naꞌiki ĩmoro taꞌa kan naa<br />
kooshi nao diꞌiti. Sariapa kooshi nao<br />
dimaꞌa kan naa tawu dapu an, naꞌiki<br />
ipai ĩwao tan karishii baoko iti. Uruu<br />
idi ipai ĩmawa kan pana raan idi.<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 8<br />
176<br />
34 Aizii pidan nao, wuruꞌu taapainaouz<br />
kooshi nao tuka pan idi wuruꞌu<br />
aimaa kan shaꞌapa nuz kaika paꞌa,<br />
sariapa ĩdiman ĩkaku waa paꞌa nan.<br />
Uruu idi ĩkaku waa pan pidan nao<br />
ati ipai donoi ii aka, naꞌiki kazakapun<br />
tin pai nao ati donoi dawun ii<br />
aka. Ipai ĩkowaa dan patuka pan<br />
kawanaꞌati ushaꞌa pan. 35 Uruu idi<br />
iriba pidan nao makon naꞌiti ĩtukapaꞌa<br />
nan wuruꞌu kowaada-kari waiz<br />
aimaa kan shaꞌa pan. Aizii ĩkaa wan<br />
Jesus idaꞌati, ĩtukapa pidan wuruꞌu<br />
soꞌota-kari waiz oiaꞌo doro nai nao<br />
uꞌidiꞌiki, aonaꞌa naa ushaꞌa pan,<br />
naꞌiki kai naꞌaꞌa naa ukai wada pan<br />
kamicha. Kai man usaka nata pan<br />
Jesus daza baꞌa, aita pinaꞌa naaz,<br />
naꞌiki kai manaꞌa naa udiꞌitin pan.<br />
Uruu idi tuu kii pidan nao tarian.<br />
36 Pidan nao wuruꞌu tuka pai naouz<br />
aimaa kan shaꞌa pan, ĩkaku waa pan<br />
naa baꞌo ran pidan nao ati. Ĩkowaadan<br />
ĩꞌati naꞌa paꞌo ram ukakuda-kao<br />
wuruꞌu oiaꞌo doro nai zaa matapaniaz<br />
pidan. 37 Uruu idi ipai<br />
pidan nao kawiizi-tin pai nao kidaz<br />
donoi Gerasa Baara an kida, tuu kii<br />
ĩpishaan Jesus makon pawiizi iki.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan tuu kii manawun<br />
ĩtarian.<br />
Uruu idi Jesus pai dinan naa<br />
kanawa zoꞌiti naꞌiki umakoꞌo kan<br />
naa. 38 Wuruꞌu pidan soꞌota-kariwaiz<br />
oiaꞌo doro nai nao uꞌidiꞌiki,<br />
tuu kii upishaan Jesus. “Õmako<br />
kizi putuma,” ukian. Mazan Jesus<br />
kian uꞌati, 39 “Pukiwaꞌa naa sho man<br />
pudapu iti, puko waa daꞌan kiziꞌi naa<br />
naꞌa pam Tomin karu shaꞌapa tan kaimanaꞌo<br />
mana wun aimaa kan puꞌati.”<br />
Uruu dau naꞌan pidan makoꞌo kan<br />
naa. Aizii pamakopa-kizi donoi ii<br />
aka, ipai ukowaa dan pidan nao ati<br />
wuruꞌu Jesus shaꞌapa taniaz paꞌati.<br />
Jesus kakudan Jairus dani naꞌiki<br />
izaipaiba zunaaba kapam<br />
(Mat<strong>the</strong>w 9:18-26; Mark 5:21-43)<br />
40 Aizii Jesus naꞌiki utominapa-kida<br />
nii nao kiwan karishii<br />
baza itinapu. Naꞌii iriba pidannao<br />
dapaa pan uruu, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan tomu nuꞌo raꞌa naa ĩzau dapanuzu.<br />
41 Udaunaꞌan pidan Jairus<br />
kiaꞌo uꞌuu kaa wan Jesus idaꞌati,<br />
uruu kazo wau ta pauzo syna gogue<br />
Jew nao ati pawiizi ii. Ukaa wan,<br />
sariapa ukodoruꞌu kan, naꞌiki udawukan<br />
Jesus kanaapu iti ukidiba idaꞌa.<br />
Tuu kii unaꞌa kan uruu padapu iti.<br />
42 Ushaꞌapa num kauꞌan, udani zun<br />
bau daꞌa pauzo, 7 owunun, kari naan<br />
tuu kii, maona paꞌo raꞌa naa omawa kan.<br />
Aizii Jesus mako paa nan puꞌaꞌa<br />
naa, iriba pidan nao kasa baꞌui nan<br />
udazaba an. 43 Aizii pidan nao biiꞌi<br />
kai naꞌa zunaaba, izai paiba, 12<br />
wunuꞌo raꞌa naa obaia tinan. Iribaꞌa<br />
naa omakon daaka taa nao diꞌiti.<br />
Mazan aonaa bau daꞌapa daakataa<br />
kaku daꞌo nii oroo. Naꞌiki ipaiꞌi<br />
naa otaan papuraa tan ĩꞌati. 44 Uruu<br />
dono owaꞌa tin pidan nao bii an Jesus<br />
barau iki napa. Sariapa opisha tan<br />
uchaaki tan danoma kari kao nan.<br />
Sariapa oizai pan shaba taꞌa kan.<br />
45 Mashaꞌapa kiaka Jesus kian,<br />
“Kanom pisha taꞌo raz õgaru?”<br />
Mazan ipai pidan nao wuruꞌu<br />
udazaba an kidai naouz kian, “Aonaa<br />
wapisha tan pugaru.”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
177<br />
LUKE 8, 9<br />
Uruu idi Peter kian, “Wanaoba<br />
naa, kai naꞌa iriba pidan nao<br />
pudazaba an.”<br />
46 “Mazan kai naꞌa pidan pishataꞌo<br />
õgaru, õai tapa, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan soꞌo tina naaka maꞌo zaka-karu<br />
õꞌidiꞌiki,” Jesus kian ĩꞌati. 47 Aizii<br />
zun aita pan idiꞌi naa paai tapaꞌakakao,<br />
sariapa omao napa dinan<br />
panaka-nakaan biiꞌi Jesus dazaba iti,<br />
atii okodo ruꞌu kan naꞌiki odawu kan<br />
ukanaapu iti, oawun imiꞌi baara iti.<br />
Ipai pidan nao abata pan puꞌu, uruꞌu<br />
naa okowaa dan kanom niꞌo wuruꞌu<br />
opisha ta nuz Jesus kamichan.<br />
Okowaa dan papisha tan idi ukamichan<br />
kari kao nan sariapa oabatan<br />
izai duku taꞌa kan. 48 Udaunaꞌan Jesus<br />
kian oꞌati, “Õdada koo, pumishi dan<br />
idiꞌo pukaku dan. Aizii pukiwaꞌa naa,<br />
kai man punyuku nuu aizii, naꞌiki<br />
aonaa kanom powaꞌa kasha ruta paꞌo<br />
nii pugaru.”<br />
49 Jesus kadako tinan puꞌu zii<br />
oꞌati, uruꞌu naa pidan kaa waꞌa kan<br />
kaku waa paꞌa naꞌo Jairus idaꞌati,<br />
udapuꞌu ikiꞌo uwaꞌa tiꞌi kan wuruꞌu<br />
pidanaz. Ukian uꞌati, “Marinaꞌa naa<br />
Tiichaa, mawa kaꞌa kaꞌa naa pudani.”<br />
50 Mazan Jesus abata wuruꞌu pidan<br />
kaku waa pa nuz Jairus ati. Uruu idi<br />
ukian uꞌati, “Manaꞌa putari aꞌa naꞌa,<br />
mazan pumishida paꞌan õgaru,<br />
kaku daꞌo nii powaa iti wuruꞌu<br />
pudaniz.”<br />
51-53 Udaunaꞌan ĩmakoꞌo kan naa<br />
naꞌiti atii ĩkaa wan kabaun iti. Naꞌii<br />
ĩikoda iriba pidan nao zaa dinai nao,<br />
diiwa ĩkada koi nan, uruu ĩmuraapan<br />
naa wuruꞌu mawa kai bazo.<br />
Uruu idi Jesus kian ĩꞌati, “Manaꞌa<br />
uzaa daꞌa naꞌa, aonaa omawa kan<br />
mani wuruꞌu, soo odaꞌa wun karikao<br />
nan.” Ĩshaa zoo tinan mazan<br />
udauꞌu, pabani kian nii ĩtaa pan<br />
wuruꞌu upara da nuz, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ĩaitapa mawa kaꞌa kaꞌo raꞌa<br />
naa wuruꞌu zunaa baz. Udaunaꞌan<br />
Jesus moro tan naa mawa kaiba diꞌiti,<br />
mazan aonaa utaapa dan baꞌo ran<br />
pidan nao kida moro tan patuma. Soo<br />
umorota-kida patuma Peter, John,<br />
James naꞌiki mawa kaiba daru naꞌiki<br />
odaro. 54 Aizii ĩkaa wan mawa kaiba<br />
diꞌiti, sariapa Jesus zaama tan okaꞌu<br />
naꞌiki upara dan oꞌati. “Pukadi shita<br />
korai dao naa,” ukian oꞌati. 55 Sariapa<br />
okaku daꞌa kan powaa iti, udaunaꞌan<br />
okadi shi taꞌa kan. “Utaa owanyukunuu<br />
nii,” Jesus kian odaro nao ati.<br />
56 Tuu kii odaro nao diꞌitin pan. Uruu<br />
idi Jesus kian ĩꞌati, “Manaꞌa paꞌi<br />
ukowaa daꞌa naꞌa wuru dauꞌa naꞌa<br />
õshaꞌa pata nuz aimaa kan kaika paꞌa.”<br />
Jesus dyuudan<br />
12 patominapa-kidaniinao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 10:5-15; Mark 6:7-13)<br />
9 1 Jesus dapa dan 12 patominapa-kida<br />
nii nao bao kopa<br />
paꞌidaꞌati. Naꞌiki utaa ĩꞌati maꞌo zakakaru,<br />
ĩkaꞌiita-kinaa nii pasoꞌo tan<br />
oiaꞌo doro nai kida pidan nao ai,<br />
naꞌiki turuu kizi ĩsoꞌo tan pabiꞌinaaka<br />
kidaꞌo rinai pidan nao diꞌiki.<br />
2 Udaunaꞌan udyuu dan naa ĩmakon<br />
ĩkowaa daꞌan kiziꞌi naa kuwai Tominkaru<br />
nao ba nai-tinan dauꞌu, naꞌiki<br />
ĩkaku daꞌan kizi ipai kari naa pai nao<br />
kida pidan nao.<br />
3 Aizii padyuu dan uaꞌii<br />
ĩdyaun, ukian ĩꞌati, “Manaꞌa paꞌi<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 9<br />
178<br />
unaꞌakaꞌanaꞌa aimaa kan kida utuma<br />
umakon an. Manaꞌa unaꞌa kaꞌanaꞌa<br />
uwadoo kori, oo usaa kon, oo<br />
uwanyuku nuu, naꞌiki aonaa unaꞌakaꞌa<br />
naꞌa upuraa tan kida, naꞌiki<br />
aonaa unaꞌa kaꞌa naꞌa baꞌo ran ushootan.<br />
4 Naꞌiam udapaapa-kao kai man,<br />
naꞌii usooka din uruu kabaun diꞌii,<br />
atii udoba taꞌa zon kawanaꞌati baꞌoran<br />
wii zai iti. 5 Mazan naꞌiaꞌo ram<br />
pidan nao aonaꞌo ĩnau baan oo<br />
ĩaipan ukaa wan pawiizi ati, manaꞌa<br />
usooka dinaꞌa naꞌa naꞌii, mazan<br />
uparau daꞌaka imiꞌi ukidiba iki kida<br />
umakon uaꞌii ĩwiizi iki. Uruu idaꞌan<br />
utukapa-kidan ĩꞌati ĩpata kaꞌuta-kao<br />
nii.”<br />
6 Jesus ipaian dau naꞌan pakakinao<br />
pan ĩdyaun, ĩmakon naa. Naꞌiki<br />
ĩkowaada pan naa Kai manaꞌo<br />
Kuwai Jesus dauꞌu ipai wii zai kida<br />
kawanaꞌati, naꞌiki iriba ĩkaku dan<br />
kari nai nao pidan nao ipai ama zada<br />
kawanaꞌati.<br />
Herod nyukunuu kasharutinpan<br />
(Mat<strong>the</strong>w 14:1-12; Mark 6:14-29)<br />
7 Aizii nao ba nai Herod kazowautapaꞌo<br />
raz ipai ama zada Galilee<br />
Baara ii aka, uaba tan naa kadakotin-karu<br />
ipai wuru dauꞌa naꞌa<br />
Jesus shaꞌa paa pa nii kidaz aimaakan.<br />
Tuu kii kowaa dapa-kari waiz<br />
kida kasha ru ta pan unyuku nuu.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa pabiꞌi<br />
kida uaba tan pidan nao kian, “John<br />
tawuruꞌu chikaa wunuu pau zoz,<br />
uruu wuruꞌu kaku daꞌo raz powaa<br />
iti.” 8 Aizii uaba tan baꞌo rai nao kian,<br />
“Elijah wuruꞌu kaku daꞌo raz powaa<br />
iti.” Baꞌo rai nao kian, “Kotuaꞌo<br />
Tomin karu prophetin wuruꞌu kakudaꞌo<br />
raz powaa iti,” ĩkian. 9 Uruu<br />
idi Herod kian, “Ei, õdukuta-kidaꞌa<br />
naa shaꞌatii John kanau. Kan diꞌi<br />
naa mooko pidan nao kadako tinkidaniaz?”<br />
Uruu idi tuu kii Herod<br />
aipan patuka pan Jesus.<br />
Jesus paan iribaꞌo pidannao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 14:13-21;<br />
Mark 6:30-44; John 6:1-14)<br />
10 Aizii wuruꞌu 12 Jeusu<br />
tomi napa-kida nii naouz, udyuu da niinaouz<br />
kaa wan naa powaa ati. Uruu<br />
idi ĩkaku waa pan naa Jesus ati. Ipai<br />
ĩkowaa dan uꞌati pashaꞌa pata nii kida<br />
aimaa kan dauꞌan, pachiꞌi kapa kizi<br />
wii zai kida kawanaꞌati. Uruu daunaꞌan<br />
Jesus naꞌakan ĩdyaun, ĩmakon<br />
naa baꞌo ran pidan nao ai. Unaꞌa kan<br />
ĩdyaun muna poꞌo wii zai diꞌiti, Bethsaida<br />
kiaꞌo udako tapa-kao wii zai<br />
dawun itinapu. 11 Iriba pidan nao<br />
aba tan wuruꞌu Jesus mako nuz naꞌiti.<br />
Uruu idi iriba, iriba pidan nao daꞌanan<br />
Jesus naꞌiti. Aizii ĩkaa wan naꞌiti<br />
tuu kii Jesus konau kii-kidan ĩdyaun.<br />
Naꞌiaꞌa naa ukaku waa tinan ĩꞌati,<br />
ukowaa da pan naa ipai dau nuu daꞌu<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌu.<br />
Naꞌiki ukakuda ipai dau nuu daꞌu<br />
pidan nao wuruꞌu aipai nao kidaz<br />
pakakuda-kao parinaa ai. 12 Ĩnaꞌian<br />
utuma atii wachuu pun.<br />
Aizii 12 Jesus tomi napa-kidanii<br />
naouz, tuukiaꞌa naa ĩdopian<br />
ĩtuka pan idiꞌi naa wachuu pun.<br />
Sariapa ĩwaꞌa tin Jesus idaꞌati, naꞌiki<br />
ĩkian uꞌati, “Pudyuu daꞌa naa sho man<br />
wuruꞌu pidan naouz marii kiziꞌi naa<br />
ĩmakon ĩdawa taꞌan kizi padaꞌawu-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
179<br />
LUKE 9<br />
kizi nii naꞌiki pawanyuku nuu nii<br />
wunao diꞌitiꞌi kawiizi-tin pai nao<br />
kidaz kai daꞌa naꞌa, naꞌiki baꞌo rainao<br />
mako kizi mao napa zaa kidaꞌo<br />
wii zai diꞌiti. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
daꞌaꞌo razuꞌu amaza daꞌaꞌo kari kaonan<br />
wuruꞌu wau naouz,” ĩkian uꞌati.<br />
13 Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Unao<br />
mishiꞌo rai man taa ĩwanyuku nuu<br />
nii.”<br />
Mazan ĩkian uꞌati, “Kai naꞌa<br />
bakaꞌi au daꞌu sodi kari kao nan bread,<br />
naꞌiki dyaꞌu tam kopau nao sodi<br />
kida. Oo puai apa shaꞌa watoriankan<br />
wanyuku nui wapaa-kinaa nii<br />
ipai dau nuu daꞌu wuruꞌu iribaꞌo raz<br />
pidan nao?” ĩkian. 14 Uruu dono<br />
iriba, iriba pidan nao kaa wan, aonaa<br />
ĩaita-kao kawanaꞌati. Daonai ora nao<br />
paꞌidi waru ikoda mani 5000 ĩdyaun.<br />
Udaunaꞌan Jesus kian patominapa-kida<br />
nii nao ati, “Udyuuda ipai<br />
pidan nao katon tinan panaꞌa kida,<br />
marii 50 kida ĩkasa baꞌu kinan. Naꞌiki<br />
marinaꞌa naa ĩsaka na tan kida naꞌii.”<br />
15 Aizii ĩipaian dau naꞌan<br />
pakaton tin-kidan pidan nao, 16 uruꞌu<br />
naa Jesus zaama tan wuruꞌu bakaꞌiau<br />
daꞌuꞌo raz bread nao naꞌiki wuruꞌu<br />
dyaꞌu tamaꞌo raz kopau nao sodi kida.<br />
Uzaama tan dau naꞌa nazu, sariapa<br />
uawunuu pan aokazi iti patoriin pan<br />
tuma, “Kai manaꞌo pugaru Tominkaru,<br />
putaan idi wanyuku nui.”<br />
Udaunaꞌan udusho wan naa wuruꞌu<br />
bread naꞌiki kopau nao kidaz, naꞌiki<br />
utaan naaz patomi napa-kida nii nao<br />
ati, marii kiziꞌi naa ĩtaa nuzu ipai<br />
pidan nao kawanaꞌati kida. 17 Uruu<br />
dono ipai pidan nao aroo pan abaapa<br />
kida, atii 12 dazo wan udiriꞌin zii<br />
Jesus tomi napa-kida nii nao zawa dan<br />
wanyuku nui waꞌakun.<br />
Peter kowaadan kanom kaduz<br />
Jesus<br />
(Mat<strong>the</strong>w 16:13-28; Mark 8:27—9:1)<br />
18 Bau daꞌapa kamoo Jesus<br />
toriin pan puꞌu pabaꞌo ran, utominapa-kida<br />
nii nao kaa wan uꞌidaꞌati,<br />
sariapa upishaan ĩdyaun kaika paꞌa:<br />
“Naꞌapa dii pidan nao kian õdauꞌan,<br />
kanom ĩkowaa dan õgaru?”<br />
19 Aizii ĩkian uꞌati, “Pabiꞌi<br />
kida pidan nao kian pugaru, John<br />
Chikaa wunuu pauzo. Baꞌo rai nao<br />
kian pugaru Elijah. Baꞌo rai nao<br />
kian pugaru kotuaꞌo Tomin karu<br />
prophetin wuruꞌu, kadishi taꞌo raz<br />
pamawaka-kizi iki.”<br />
20 “Aizii unao mani, kanom<br />
uaita pan õgaru?” ukian ĩꞌati.<br />
Sariapa Peter dakoꞌa tin uparadan,<br />
“Pugaru Christ, g Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo,” ukian uꞌati.<br />
21 Mazan Jesus kian, “Manaꞌa<br />
paꞌi ukowaa daꞌa naꞌa pidan nao ati<br />
õgaru dauꞌan.” 22 Naꞌiki ukian ĩꞌati,<br />
“Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kashaꞌoraꞌo<br />
nii mana wun ubaiaa pan. Naꞌiki<br />
tuu kiaꞌo nii uka shada-kao, aonaꞌo<br />
nii uaiapa-kao. Kazowau ta pai nao<br />
Jew nao, faadaa nao zowau naanao,<br />
naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses<br />
kaki naori dauꞌu, ĩnaouꞌo nii wuruꞌu<br />
kasha daꞌo raz uruu. Atii uzowii-kao<br />
Luke<br />
g 9:20 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 9<br />
180<br />
nii, mazan idiki nau daꞌu tan kamoo<br />
idaꞌa ukadishi tan nii ubaara naa iki,”<br />
ukian ĩꞌati.<br />
23 Uruu dau naꞌan Jesus kian<br />
ipai ĩnao ati, “Kanom daꞌanaꞌazoꞌo<br />
õgaru, marii umarinaꞌa tan<br />
panau dapa nii pashaꞌa paa pan,<br />
naꞌiki marii unaꞌa kan pacrossannaa,<br />
h naꞌiki marii udaꞌanan õgaru.<br />
24 Ushaꞌapa num kauꞌan naꞌiaꞌo ram<br />
pidan mamuu daꞌa zoo-kaꞌo wuruꞌu<br />
pamashaa pa nuz panyuku nuu aipan<br />
kawanaꞌati kai, mazan upuꞌaꞌo nii<br />
uwazi wadan ipai wuruꞌu pamamuudaꞌa<br />
zoo ka nii. Mazan pidan<br />
mari naꞌa taꞌo wuruꞌu pamashaa panuz<br />
panyuku nuu aipan kawanaꞌati<br />
kai, naꞌiki kashaa paꞌo pazowiikao<br />
õdikin ii. Mishiꞌo nii paꞌan<br />
udoro naa kazan naata-kao, naꞌiki<br />
kari kao nanuꞌo nii paꞌan umashaapan<br />
Tomin karu tuma. 25 Aonaa<br />
kanom pidan ikodan uzaama tan an<br />
ipai aimaa kan imiꞌi baara an kidaꞌo,<br />
uwazi wai nan puꞌu kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-karu ai. 26 Naꞌiaꞌo ram pidan<br />
kibaꞌa zoo-kida ꞌo padaꞌa nan õgaru,<br />
naꞌiki kibaꞌa zoo-kida ꞌo õkaki naori<br />
kida, naꞌa paꞌo nii kapam Dao naiora<br />
Aokazi Ikiꞌo kibaꞌa zoo-kidan<br />
uruu, ukaa wan dono pamanawu nun<br />
tuma, naꞌiki udaru umana wunun<br />
tuma, naꞌiki kai manai nao angel nao<br />
tuma. 27 Mishi õkowaa dan nii uꞌati<br />
aimaa kan mishiꞌo. Kai naꞌa pabiꞌi<br />
kida pidan nao kai daꞌaꞌa, aonaꞌo nii<br />
zii ĩmawa kan, atii ĩtuka pan nii zii<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan.”<br />
Jesus kadakotinan Moses naꞌiki<br />
Elijah tuma<br />
(Mat<strong>the</strong>w 17:1-8; Mark 9:2-8)<br />
28 Aizii baudaꞌa paꞌa naa sondii<br />
doba tan Jesus kadako tinan daunaꞌan,<br />
uruꞌu naa unaꞌa kan Peter,<br />
John naꞌiki James patuma. Unaꞌa kan<br />
ĩdyaun naawazi paawa iti, utoriinpaꞌa<br />
nan. 29 Aizii utoriin pan puꞌaꞌa<br />
Jesus panaꞌadinan (9:28-33)<br />
naa mashaꞌapa kiaka uawun baara<br />
panaꞌa di naꞌa kan, naꞌiki ukami chan<br />
wiziꞌi, wiziꞌi. 30 Mashaꞌapa kiaka<br />
dyaꞌu tam daonai ora nao kaa waꞌa kan<br />
uꞌidaꞌati, udaunaꞌan ĩkadako tinan<br />
naa utuma. Moses naꞌiki Elijah<br />
wuruꞌu kaa waꞌo raz. 31 Ĩkaa waꞌakan<br />
aokazi iki, konau nam naꞌiki<br />
kanada ĩaidin pan. Naꞌiaꞌa naa<br />
ĩkadako tin-kidan naꞌa pam nii Jesus<br />
mawa kan Jeru salem ii, mao na paꞌo<br />
niꞌi naa umishian wuruꞌu Tominkaru<br />
aipaniaz ushaꞌa pata-kao.<br />
h 9:23 unaꞌakan pacrossannaa: ubaiaa pan kashaꞌo raꞌo oo uzowii-kao nii padaꞌan pan<br />
dikin ii Jesus.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
181<br />
LUKE 9<br />
32 Aizii Peter naꞌiki uminaudaꞌu<br />
nao ipai dau nuu daꞌu ĩdaꞌa wun.<br />
Aizii ĩpoko daꞌa kan ĩtukapa kanada<br />
Jesus umana wunun kanada pan,<br />
naꞌiki ĩtukapa dyaꞌu tam pidan nao<br />
kadishita pan utuma. 33 Aizii ĩtukapan<br />
naa pidan nao makoꞌo zon.<br />
Sariapa Peter kian Jesus ati, “Wanaoba<br />
naa, kai man zii wuruꞌu wanaꞌa nuz<br />
putuma. Turuaꞌo nii watoman idikinau<br />
daꞌu sookapa-kizai, bau daꞌapa<br />
pugaru ati, baꞌo ran Moses ati, naꞌiki<br />
baꞌo ran Elijah ati,” ukian. Mazan<br />
aonaa Peter aita pan naꞌa paꞌo ram<br />
aimaa kan wuruꞌu paka dako tin kiziz.<br />
34 Ukadako tinan puꞌu zii, ishaꞌiz<br />
kaa waꞌa kan, naꞌiki sariapa ushibatan<br />
Jesus, Moses naꞌiki Elijah. Tuu kii<br />
Peter naꞌiki uminau daꞌu nao tarian<br />
ĩtuka pan idi ishaꞌiz shibatan ĩdyaun.<br />
35 Udaunaꞌan ĩaba tan parada-karu<br />
kian ishaꞌiz biiꞌi, “Diꞌo raz õdani õzaama<br />
ta nii, ukauꞌan uizoꞌati upara dan.”<br />
36 Aizii parada-karu mashaa dan<br />
dau naꞌan, ĩtukapa Jesus pabaꞌo rantinaꞌa<br />
naa. Mazan mashaa ĩtaa pan<br />
wuruꞌu patuka paniaz aimaa kan,<br />
aonaa kanom ati ĩkowaa dan wuruꞌu<br />
patuka paniaz naꞌapain.<br />
Jesus soꞌotan oiaꞌo doronai<br />
daonaiora ai<br />
(Mat<strong>the</strong>w 17:14-18; Mark 9:14-27)<br />
37 Baꞌo ran kamoo Jesus, Peter,<br />
John naꞌiki James toka paa nan zii<br />
naawazi paawa iki. Naꞌiaꞌa naa<br />
ĩiko dan iriba pidan nao. Sariapa<br />
ĩikoda pan Jesus, 38 naꞌiki mashaꞌapakiaka<br />
pidan kada koꞌo kan pidan nao<br />
bii iki, “Tiichaa, tuu kii mana wun<br />
õai pan putuka pan õdani, ubaudaꞌa<br />
pan õdani dao nai ora wuruꞌu.<br />
39 Mashaꞌapa kii kaꞌo daꞌi oiaꞌo doro nai<br />
zaama taꞌa kauzo nuz, naꞌiki ukadakoin-kidaꞌa<br />
kan niiz diiwa. Udaunaꞌan<br />
ukaboo taꞌa kan niiz imiꞌi baara iti,<br />
naꞌiki umawaka zii taꞌa kan naa, atii<br />
ipaiꞌo nii daꞌi udako bozo wan. Karikao<br />
nan ubaiata-kidau zon kaziwaꞌo<br />
uꞌati, umuu dan niiz, atii ukapa tin<br />
anaꞌo nii zii tuu kii. 40 Tuu kiaꞌo daꞌi<br />
õpishaan wuruꞌu putomi napa-kidanii<br />
naouz, õai pan idi ĩsoꞌo tan uꞌaiaz,<br />
ĩtiwaa padamata pasoꞌo ta nuz mazan<br />
aonaa usoꞌotinaꞌa zon uꞌai.”<br />
41 Sariapa Jesus dakoꞌa tin uparadan<br />
naꞌiki ukian ipai pidan nao<br />
ati, “Maam, pakawan zii mooko<br />
umamishi da kan, pakawan umashaapaꞌa<br />
zon oiaꞌo ati. Naꞌa pam nii zii<br />
ukotuaꞌikin õnaꞌan utuma, õbaia tan<br />
unao? Punaꞌaka wuruꞌu pudaniz<br />
daꞌatiꞌi,” ukian pidan ati.<br />
42 Aizii udani waꞌatin puꞌaꞌa naa,<br />
uruꞌu naa koshan oiaꞌo doro nai zaamataꞌaka<br />
nuzu, ukaboo taꞌa ka nuzu daam<br />
kii imiꞌi baara iti, mazan umawakazii<br />
taꞌa kan naa. Mazan upuꞌaꞌa naa<br />
Jesus dyuu dan oiaꞌo doro nai soꞌotinan<br />
uꞌai. Uruu idi kai man ukaku daꞌa kan<br />
wuruꞌu daonai oraz. Udaunaꞌan utaan<br />
padaru atiz kai manaꞌa naa. 43 Ipai<br />
pidan nao, wuruꞌu naꞌiai naouz, tuu kii<br />
ĩdiꞌitin pan, Tomin karu tukapa-kidan<br />
idi ĩꞌati mishi pamaꞌo za kan, ushaꞌapatan<br />
idaꞌan aimaa kan kaika paꞌa.<br />
Jesus kakuwaapan pamawakan<br />
dauꞌu<br />
(Mat<strong>the</strong>w 17:22-23; Mark 9:30-32)<br />
Pidan nao kada koi napa-kidan<br />
puꞌu zii wuruꞌu Jesus shaꞌapa-<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 9<br />
182<br />
taniaz aimaa kan, uruꞌu naa Jesus<br />
kian patomi napa-kida nii nao ati.<br />
44 “Õaiapa uaba tan õpara dan<br />
kai manai man aizii, aonaa kizi<br />
umanyuku nuu tanuz. Aizii Dao naiora<br />
Aokazi Ikiꞌo, uzaa mata-kida-kao<br />
nii, atii utaa-kao nii nao ba nai nao<br />
kaꞌu iti, maꞌo zaka-tin pai nao kidaz.”<br />
45 Mazan aonaa utomi napa-kidanii<br />
nao aita pan naꞌa paꞌo ram dauaꞌo<br />
mana wun wuruꞌu ukadako tina nuz.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan dizapa-kari wai<br />
ĩaita pan ai wuruꞌu aimaa kanuz,<br />
aonaa kizi ĩaita pan kanom dauaꞌo<br />
wuruꞌu ukadako tina nuz. Naꞌiki<br />
tuu kii ĩtarian papishaan uruu<br />
naꞌa paꞌo ram mana wun wuruꞌu<br />
ukadako tina nuz.<br />
Naꞌapa dii pidan<br />
umanawunuꞌo aitapa-kao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 18:1-5; Mark 9:33-37)<br />
46 Bauka pai man Jesus tominapa-kida<br />
nii nao kasha daaka pan,<br />
ĩnao paꞌidi waru paꞌati aaka kida.<br />
Ĩkada koi napa-kidan naꞌiaꞌo ram<br />
pidan kai naꞌa ĩbiiꞌi, umana wunuꞌo<br />
ipai baꞌo rai nao ai. 47 Mazan Jesus,<br />
uaitapa ipai ĩdiꞌitin pan. Aizii ĩbaokopa<br />
tin pan puꞌaꞌa naa utuma,<br />
sariapa unaꞌa kan korai dao naa naꞌiki<br />
ukadi shita-kida nuz padaza baꞌa.<br />
48 Udaunaꞌan ukian patomi napakida<br />
nii nao ati, “Naꞌiaꞌo ram pidan<br />
konau kiaꞌo udapaa pan wuruꞌu<br />
diꞌo raz korai dao naꞌa õꞌuu idaꞌan,<br />
konau kiaꞌo kapam udapaa pan<br />
õgaru wuruꞌu. Aizii naꞌiaꞌo ram<br />
pidan konau kiaꞌo udapaa pan<br />
õgaru, konau kiaꞌo kapam udapaapan<br />
wuruꞌu dyuu daꞌo raz õgaru.<br />
Aizii naꞌiaꞌo ram pidan unao biiꞌi<br />
waranuitapa-kari wai, mazan Tominkaru<br />
ati umana wunuꞌo paꞌan wuruꞌu<br />
uruuz.”<br />
Pidan aonaꞌo utoꞌora-kizaitapan<br />
unao, upaonaru wuruꞌu<br />
(Mark 9:38-40)<br />
49 Sariapa John kian Jesus ati,<br />
“Wanao ba naa watukapa nii pidan<br />
soꞌoo pan oiaꞌo doro nai nao pidannao<br />
diꞌiki pugaru uu idaꞌan. Naꞌiki<br />
wadyuuda usooka dan wuruꞌu<br />
unaꞌapai napa nuz, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan aonaa waunao bii ikiꞌo mani<br />
wuruꞌu uruuz.”<br />
50 “Manaꞌa umashaa taꞌa naꞌa<br />
uruu,” Jesus kian John naꞌiki baꞌoran<br />
patomi napa-kida nii nao ati.<br />
“Naꞌiaꞌo ram pidan aonaꞌa utoꞌorakizai<br />
tapan unao, upao naru wuruꞌu,”<br />
Jesus kian ĩꞌati.<br />
Pidannao maaiapakan Jesus<br />
kaawan pawiizi ati<br />
51 Aizii mao napa taꞌa naa kamoo<br />
wuruꞌu Jesus makon aita-kaoaz<br />
aokazi iti. Uruu idi Jesus diꞌitinpan<br />
pamakon dauꞌu Jeru salem iti.<br />
52 Naꞌiki udyuuda pidan nao kiwiitan<br />
paꞌuaꞌati kaku waa paꞌa naꞌo nii<br />
pidan nao diꞌiti, pawaꞌati pan dauꞌu<br />
kai naꞌiki. Uruu idi pidan nao kiwiitaꞌa<br />
kan naa wii zai iti, Samaria<br />
iaꞌo raz. Aizii naꞌiiꞌa kaꞌa naa ĩkowaadan<br />
pidan nao ati wuruꞌu Jesus<br />
waꞌa tinuz kai naꞌiki, naꞌiki marii kizi<br />
ĩsaa baan usookapa kizi nii. 53 Mazan<br />
aonaa naꞌiai nao pidan nao taaꞌazon<br />
usookapa kizi nii, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ĩaitapa umako pan Tomin-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
183<br />
LUKE 9, 10<br />
karu Dapu iti wuruꞌu Jeru salem<br />
iaꞌo raz. 54 Aizii utomi napa-kida niinao<br />
James naꞌiki John aba tan idiꞌi<br />
naa wuruꞌu pidan nao mataaꞌa zoo kanuz<br />
Jesus soo kapa kizi nii. Sariapa<br />
ĩkian uꞌati, “Wanao ba naa, puai apa<br />
watoriin pan Tomin karu ati, marii<br />
kizi uwaota-kidan tikazi aokazi iki,<br />
umainaa bata kizi wuruꞌu pidannaouz?”<br />
55 Mazan Jesus tanawa tinan<br />
ĩꞌidiꞌiti sariapa ukasha dako wauan<br />
ĩdyaun. 56 Udaunaꞌan Jesus naꞌiki<br />
utomi napa-kida nii nao koraꞌu kaꞌakan<br />
naa baꞌo ran wii zai iti.<br />
Daꞌanaꞌazoinao Jesus dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 8:19-22)<br />
57 Aizii Jesus mako paa nan puꞌaꞌa<br />
naa patomi napa-kida nii nao tuma,<br />
bau daꞌapa pidan kian Jesus ati,<br />
“Õdaꞌa nan nii pugaru naꞌitiꞌo ram<br />
pumako-kizi iti,” ukian.<br />
58 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />
“Waruzo nao kai naꞌa ĩꞌuun kida,<br />
kotuꞌuz nao kai naꞌa ĩshimaka kida<br />
kapam, mazan Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo, aonaa naꞌiam uwasha tin kizi<br />
nii, naꞌiki aonaa usooka paka-kizi<br />
nii.”<br />
59 Jesus kian baꞌo ran pidan ati,<br />
“Pumako õtuma.”<br />
Mazan pidan kian, “Nao ba nai,<br />
õdida naka kizi zii õdaru mawa kan<br />
kiwiin.” i<br />
60 Mazan Jesus kian uꞌati, “Marii<br />
mawa kai nao didan pairi ban mawakan,<br />
j mazan pugaru pumako paꞌan,<br />
pukaku waa paꞌan kiziꞌi naa Tominkaru<br />
nao ba nai-tinan dauꞌu,” ukian<br />
uꞌati.<br />
61 Baꞌo ran kian Jesus ati, “Naoba<br />
nai, õgaru õmakon nii putuma,<br />
mazan õmakon uaꞌii, õkowaa dinankan<br />
nii zii kiwiin õiriban nao diꞌii,”<br />
ukian.<br />
62 Uruu idi Jesus kian uꞌati,<br />
“Pidan saka daꞌo pakawii zii pan,<br />
udaunaꞌan awunuu paꞌo powaa iti,<br />
madiwau tapa-kaꞌo kari kao nan uruu<br />
wunao bii iaꞌa nao ba naita pai naouz<br />
Tomin karu.”<br />
Jesus dyuudan 72 pidannao<br />
10 1 Aizii uruu dau naꞌan<br />
Jesus zaama tan powaꞌa zii<br />
koshan pidan nao, tomi napa-tinainao<br />
bii iki. 72 pidan nao uzaama tan.<br />
Wuruꞌu uzaama ta nii naouz pidannao,<br />
padyuu dan niꞌo, kiwii tai nao<br />
nii paꞌuaꞌati. Dyaꞌu tam kidaꞌo nii<br />
uai pan ĩmakon ipai ama zada naꞌiki<br />
wii zai kida kawanaꞌati, wuruꞌu<br />
Jesus makoꞌo zoo-kizi kidaz.<br />
2 Aizii Jesus kian ĩꞌati, “Kai naꞌa<br />
kai diriꞌi paori bai aka karaoda-karu<br />
nii. Mazan kai naꞌa masakau daꞌu<br />
kaudinai nao. Ukauꞌan utorii napa,<br />
kapaori baꞌo ati, udyuuda kizi<br />
kaudinai nao nii, kasa baꞌuaꞌo niꞌi naa<br />
upaoriba aka. 3 Ukauꞌan umakoꞌo<br />
naa. Aizii õdyuu dan unao naꞌapa<br />
kaznizo dai nao dyuuda-kao kawan<br />
baudo koru nao bii iti. 4 Mazan aonaa<br />
paꞌi unaꞌa kaꞌa naꞌa upuraa tan, naꞌiki<br />
Luke<br />
i 9:59 Naobanai, õdidanaka kizi zii õdaru mawakan kiwiin oo “Nao ba nai, kai naꞌa<br />
õdaru tuu kian. Umawa kan naꞌiki udida-kao dau naꞌa naꞌo nii zii, õmakon pudawuꞌati.”<br />
j 9:60 Marii mawakainao didan pairiban mawakan oo “Marii pidan nao wuruꞌu mamishida-kai<br />
naouz õgaru didan pairi ban mawa kan”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 10<br />
184<br />
usaa kon, naꞌiki baꞌo ran udaz kidi.<br />
Naꞌiki manaꞌa paꞌi utomu nuꞌi kinpaꞌa<br />
naꞌa oo uzaa maa kaꞌuu paꞌa naꞌa<br />
pidan nao uiko dapa nii nao kida<br />
duna pota.<br />
5 “Aizii ukaa wan an kabaun iti,<br />
ukian nii. ‘Tosh, kai man unao?<br />
Marii Tomin karu taan kai manaꞌo<br />
mashaapa-karu unao ati.’ 6 Aizii<br />
kada puꞌo nyuku nuu kai manan an,<br />
marii Tomin karu diꞌikiꞌo kai mankaru<br />
mashaa pan utuma. Mazan aizii<br />
pidan nyuku nuu makai man kan an,<br />
ukiwa-kidaꞌaka powaa iti wuruꞌu<br />
upara da nuz. 7 Ukauꞌan usooka dinan<br />
nii, pidan konau kii-kidaꞌo unao dapu<br />
ii. Naꞌiaꞌo nii unikan uwanyuku nuu<br />
naꞌiki utuzan nii kanom kari kaonan<br />
taa-kari wai uꞌati. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan pidan kau dinaꞌo, taa-kao nii<br />
uꞌati aimaa kan uwinipi nii. Ukauꞌan<br />
naꞌiaꞌo nii usooka dinan atii uipaian<br />
ukaku waa tinan naꞌiiꞌaka.<br />
8 “Aizii ukaa wan an naꞌiaꞌo ram<br />
wii zai diꞌiti, naꞌiki kawii zii nao<br />
konau kii-kidan an unao, naꞌiki<br />
ĩmorota-kidan an unao padapu iti,<br />
unika shaꞌa paꞌo ram wanyuku nui<br />
mao koda-kari wai uꞌati naꞌii. 9 Naꞌiki<br />
ukakuda ipai kari nai nao naꞌii uruu<br />
wii zai diꞌii. Naꞌiki ukii naꞌiai nao<br />
pidan nao ati. ‘Aizii taaꞌa zoꞌo naa<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan kamoon<br />
kaa wan unao idaꞌati.’<br />
10 “Mazan aizii ukaa wan an<br />
naꞌiaꞌo ram wii zai diꞌii, aonaa<br />
uaiapa-kao naꞌiki aonaa ukuwaa<br />
aba taꞌa zoo-kao naꞌii. Ukiwa powaa<br />
iti dunapo iti, naꞌikiꞌi naa ukii ĩꞌati.<br />
11 ‘Imiꞌi, wuruꞌu uwiizi ikiꞌo raz,<br />
zaama tinaꞌo raz wadaz kida idaꞌati,<br />
ipaiꞌo nii wawao-kida nuz unao<br />
diꞌiti. Aizii uzaudi naꞌa naa paꞌi,<br />
maona paꞌo raꞌa naa Tomin karu naoba<br />
nai-tinan kaa wan unao idaꞌati,’<br />
ukii ĩꞌati.”<br />
12 Jesus kian, “Õkowaa daꞌa zon<br />
mishiꞌo aimaa kan uꞌati. Dii naꞌitiꞌi<br />
Tomin karu kooto wapa-kidan<br />
donoꞌo naa pidan nao, awuta paꞌo nii<br />
zii upatakaꞌu tan pidan nao Sodom k<br />
iainao kidaz wunao aiaꞌa, aonaꞌo raz<br />
ĩaba taꞌa zon unao kuwaa.”<br />
Mamishida-kainao pidannao dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 11:20-24)<br />
13 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
pubaiaa pan Chorazin! Kashaꞌo raꞌo<br />
nii mana wun pubaiaa pan Beth saida.<br />
Aizii wuruꞌu umana wun kidaꞌo raz<br />
shaꞌa pata-kari waiz uꞌidaꞌa, ushaꞌapata-kao<br />
an mani Tyre naꞌiki Sidon l<br />
ii, sariapa mani naꞌiai nao pidan nao<br />
moroko dan kamicha kashaꞌora-karu<br />
daara kida, naꞌiki sariapa mani<br />
ĩpari tiꞌian pazowau. Ĩtukapa-kidakinaa<br />
nii mishi pata nawa tinan<br />
paꞌoian ai. 14 Mazan, awuta paꞌo<br />
nii zii Tomin karu pata kaꞌu tan Tyre<br />
naꞌiki Sidon san nao unao ai, ukootowapa-kidan<br />
donoꞌo naa pidan nao<br />
dii naꞌi tiꞌi. 15 Naꞌiki unao Caper naum<br />
san nao, uꞌitii man umana wunuꞌo<br />
nii unao aokazi ii? Aonaa. Mazan<br />
kiiꞌan ukaboota-kao nii Tuuba ruꞌo<br />
Tikazi wuꞌiti.”<br />
k 10:12 Sodom: kotuaꞌo donoi mainaa bata-kari wai pidan nao oian idi naꞌii. (Genesis<br />
19:24-28) l 10:13 Tyre naꞌiki Sidon: donoi kida, aonaa Jew nao mashaapa-kizi mani.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
185<br />
LUKE 10<br />
16 Udaunaꞌan Jesus kian patominapa-kida<br />
nii nao ati, “Naꞌiaꞌo ram<br />
pidan nao mishi daꞌo unao kuwaa,<br />
ĩmishi dan kapam õgaru wuruꞌu.<br />
Aizii naꞌiaꞌo ram pidan nao mamishida-kaꞌo<br />
unao kuwaa, aonaa<br />
ĩmishi dan mani õgaru wuruꞌu.<br />
Naꞌiki kanoma nao mami shidakaꞌo<br />
õgaru, aonaa ĩmishi dan<br />
mani kapam wuruꞌu dyuu daꞌoraz<br />
õgaru.”<br />
Jesus dyuudaniinao kaawan naa<br />
powaa ati<br />
17 Aizii tawuruꞌu 72 pidan nao<br />
Jesus dyuu da nii naouz kaa wan naa<br />
powaa ati, konau kii ĩkaku waa pan.<br />
Ĩkian Jesus ati, “Wanao ba naa, oiaꞌo<br />
doro nai nao izoꞌati wapara dan.<br />
Sariapa mishi ĩkodi tan pidan nao<br />
diꞌiki, wadyuu dan idi ĩkodi tan puꞌuu<br />
idaꞌan.”<br />
18 Jesus kian ĩꞌati, “Õtukapanii<br />
Satan waotan doko iki, naꞌapa<br />
toroa naru pizo-pizo wan kan kawan<br />
doko ii. 19 Uabata naꞌa pam õkian<br />
unao ati aizii. Õtaa niꞌi naa õmaꞌoza<br />
kan unao ati, ukaꞌiita-kinaa nii<br />
udakaza tinan kowa zaz nao paawa<br />
an naꞌiki kan koo run nao paawa an<br />
kapam. Naꞌiki õtaan idi umaꞌo zakakinaa<br />
nii, aonaꞌo nii Satan kaꞌii tan<br />
pashaꞌapa tan unao. Naꞌiki aonaꞌo nii<br />
kanom shaꞌapa tan unao kaziwaꞌo<br />
idaꞌan. 20 Mazan manaꞌa ukonau kiikidaꞌa<br />
naꞌa wuruꞌu oiaꞌo doro nai nao<br />
izoꞌa tinuz upara dan. Mishiꞌo rai man<br />
ukonau kii paꞌan Tomin karu saadan<br />
idiꞌi naa uꞌuu pakaari tan idaꞌa<br />
aokazi ii.”<br />
Jesus konaukii-kidan Tominkaru<br />
(Mat<strong>the</strong>w 11:25-27; 13:16-17)<br />
21 Uruu dono Kai manaꞌo Doronaa<br />
taan tuu kii konau kii-karu<br />
Jesus nyuku nuu iti. Uruu idi tuukii<br />
ukonau kian, naꞌiki ukian,<br />
“Õdaru, Nao ba nai-tin paꞌo ipai<br />
aokazi ii, naꞌiki ipai imiꞌi baara<br />
an, õkonau kii-kidan pugaru tuu kii,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan puaida-kidan<br />
idi wuruꞌu pudiza pauzo nii kidaz<br />
aimaa kan aita pai nao pidan nao ai,<br />
naꞌiki wunao aiaꞌa tomin pauzo nao<br />
kidaz pidan nao. Mazan aizii puaidakida<br />
nuz maai tapa-kai nao pidan nao<br />
ati, aonaꞌo raz ĩtomin pau zon. Mishi<br />
õdaru, naꞌapa puai tan kawanaꞌa tiꞌo<br />
mishi wuruꞌu aimaa kan shaꞌapa nuz<br />
naa aizii.”<br />
22 Udaunaꞌan ukian patomi napakida<br />
nii nao ati, “ÕDaru taaꞌaka niꞌi<br />
naa õꞌati kai man-daun aimaa kan,<br />
utaa õmaꞌo zaka-kinaa nii, maꞌozaka<br />
kizi õkazo wau ta pan pidan nao<br />
naꞌiki utaa õai tapa-kinaa nii. Aonaa<br />
kanom aita pan õgaru, Tominkaru<br />
Danin, soo õDaru bau daꞌapa<br />
aitapa õgaru kai manai man. Naꞌiki<br />
aonaa kanom aita pan õDaru, soo<br />
õgaru uDani, õai tapa paꞌan uruu<br />
kai manai man. Naꞌiki wunaouꞌu<br />
õzaa mata nii naouz, ĩnao aitapa<br />
õDaru kai manai man.”<br />
23 Udaunaꞌan Jesus tanawa tinan<br />
patomi napa-kida nii nao diꞌiti, naꞌiki<br />
ukian soo ĩnao ati kari kao nan,<br />
“Kai man zii unao ati, utuka pan<br />
idi uawun idi ipai aimaa kan kida<br />
shaꞌa pan. 24 Õkowaa dan nii unao<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 10<br />
186<br />
ati, kotuaꞌa naa iriba pidan nao<br />
Tomin karu prophetin nao, naꞌiki<br />
king nao, ĩnao tuu kiaꞌo ĩaipan<br />
patuka pan wuruꞌu unao tukapa nii<br />
kidaz kai, mazan aonaa ĩtukapanuzu,<br />
pamawa kan idiꞌi naa. Naꞌiki<br />
tuu kiaꞌo kapam ĩaba taꞌa zon wuruꞌu<br />
unao abata nii kidaz kai aimaa kan,<br />
mazan aonaa ĩabata nuz.”<br />
Kuwai Samaria san<br />
kamunanun dauaꞌo<br />
25 Bauka pai man pidan tiichaapauzo<br />
Moses kaki naori dauꞌu<br />
waꞌatin Jesus idaꞌati, uai pan<br />
patiwaa-kidapa nuz. Ukian uꞌati,<br />
“Tiichaa, naꞌapa dii õshaꞌapa tinan,<br />
õzaa mata-kinaa nii wuruꞌu karikaonanuꞌo<br />
raz kakupa-karu dii naꞌi tiꞌi?”<br />
26 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />
“Naꞌapa dii mooko tawuruꞌu<br />
kotuaꞌo raz Tomin karu kaki naori<br />
saadauzo-kari waiz kian Moses ati?<br />
Naꞌa paꞌo ram puaita pan wuruꞌu<br />
kakinao rii kianuz?”<br />
27 Aizii pidan kian Jesus<br />
ati, “Kakinao rii kian, pumarainapa<br />
tuu kii Nao ba nai wuruꞌu<br />
puTominkarunuz mana wun ipai<br />
punyuku nuu iki, ipai pudoro naa<br />
ii, ipai pudiꞌi tin pan idaꞌan, naꞌiki<br />
ipai pumaꞌo za kan idaꞌan. Naꞌiki<br />
pumarai napa puiri ban, naꞌapa<br />
pumarain pan kawan punanaa.”<br />
28 Jesus kian uꞌati, “Sakita paꞌo<br />
kai wuruꞌu pudakoꞌa tinuz paradakaru.<br />
Ukauꞌan aizii pushaꞌ apa tinaꞌa<br />
naa ipai ukawanaꞌati, naꞌiki pukakupa<br />
kizi kari kao nan.”<br />
29 Mazan wuruꞌu pidanaz tuu kii<br />
uai pan patukapa-kao kai manaꞌo<br />
pidan nii. Uruu idi upishaan Jesus.<br />
Ukian, “Kanom wuruꞌu õiri ban<br />
õmarain pan niꞌo raz?”<br />
30 Sariapa Jesus kian uꞌati, “Baudaꞌapa<br />
kamoo Jew waꞌati paa nan<br />
Jeru salem iki, umakon Jericho iti.<br />
Aizii umako paa nan puꞌu, koidimiki<br />
nao ikodan uruu, sariapa<br />
ĩzaa mata nuzu, naꞌiaꞌa naa ĩnara kaꞌakan<br />
naa ukami chan. Uruu dau naꞌan<br />
ĩzowi auta paꞌa kan naaz tuu kii, naꞌiki<br />
mawaka naka. Naꞌikiꞌo ĩwaꞌa kaꞌakan<br />
naaz.<br />
31 “Upuꞌu faadaa waꞌati paa nan<br />
naꞌan duna pota. Aizii utuka pankan<br />
naa pidan zowiau tapa-kari waiz,<br />
sariapa ukoraꞌu kaꞌa kan uꞌai dunapo<br />
daawa ii aka. 32 Kai naꞌiki koshan<br />
baꞌo ran Jew waꞌati paa nan uruu<br />
duna pota, uruu Levite, kaudi nau zoz<br />
Tomin karu Dapu ii. Aizii umaonapa<br />
tan naꞌati, uruꞌu naa utuka pan<br />
pidan wuruꞌu zowiau tapa-kari waiz.<br />
Uruu idi umako-mako wan udazaba<br />
iti, uawunuu taa-kida nuz, udaunaꞌan<br />
ukoraꞌu kaꞌa kan naa uꞌai dunapo<br />
daawa ii aka.<br />
33 “Kai naꞌiki mazan koshan baꞌoran<br />
pidan waꞌatin, uruu Samaria<br />
san m paꞌan, uruu duna pota koshan<br />
uwaꞌa tin. Aizii naꞌapaꞌa naa kapam<br />
utuka pan kan pidan wuruꞌu zowiautapa-kari<br />
waiz. Mazan tuu kii paꞌan<br />
utuka pan pakamu nan-kidan wuruꞌu<br />
pidanaz. 34 Uruu idi sariapa umakon<br />
uꞌidiꞌiti, udaunaꞌan uchikaan naa<br />
wine idi ipai wuruꞌu izai baꞌizi-<br />
m 10:33 Samaria san: ĩnao kaduz pidan nao, aonaa ĩnau da paa kan Jew nao tuma.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
187<br />
LUKE 10<br />
kamunanbaꞌo Samaria<br />
san (10:25-35)<br />
daun kidaz. Uipaian dau naꞌan<br />
pachikaa nuz, uruꞌu naa uzichian<br />
wuruꞌu baꞌizi-daun kidaz kiwi nii<br />
idi. Udaunaꞌan uruu ubazo ba tan naa<br />
wuruꞌu baꞌizi-daun kidaz. Uipaian<br />
dau naꞌan pasaa baa nuzu, uruꞌu naa<br />
uzaida-kida nuzu pakawa ron chaakashi<br />
n barau iti. Unaꞌa kan naaz atii<br />
ĩkaa wan wii zai diꞌiti. Naꞌiaꞌa naa<br />
kai man usaa baa nuz, atii ukawi nipinaata<br />
sookapa-kizai kabaun nazoo<br />
uꞌati, naꞌiki ipai utorian uwanyukunuu<br />
nii.<br />
35 “Baꞌo ran kamoo Samaria<br />
san doba tan naa, uruu idi sariapa<br />
usoꞌo tan dyaꞌu tam wiziꞌi kidai nao<br />
papuraa tan, naꞌiki utaan naazu<br />
sookapa-kizai kabaun taa piki ati.<br />
Ukian uꞌati. ‘Õaiapa putaa pan uruu<br />
kai man, daꞌa naꞌo nii koshan õkiwanuꞌu,<br />
aizii naꞌa pau daꞌum puraata<br />
puka boo tan udauꞌati, õkawa daun tan<br />
nii ipai dau nuu daꞌu puꞌati õkaa wan<br />
an powaa ati,’ ukian.”<br />
36 Uruu idi Jesus kian naa<br />
koshan tiichaa pauzo Moses kakinaori<br />
ati, “Naꞌiaꞌo ram dii pidan<br />
tukapa-kidaꞌo mishi pamarain pan<br />
wuruꞌu koidi miki nao zowi autapaniaz<br />
pidan?”<br />
37 Ukian Jesus ati, “Wuruꞌu<br />
kamu nan-kidaꞌo raz uruu.”<br />
Uruu idi Jesus kian uꞌati,<br />
“Ukauꞌan pushaꞌ apa tinaꞌa naa paꞌi<br />
kapam naꞌapa.”<br />
Jesus morowautapan Martha<br />
naꞌiki Mary dapu iti<br />
38 Aizii Jesus naꞌiki utomi napakida<br />
nii nao makon atii ĩkaa wan<br />
wii zai diꞌiti. Uruu wii zai diꞌii kainaꞌa<br />
zunaaba Martha kiaꞌo oꞌuu.<br />
Tuu kii okonau kii-kidan Jesus kaawan<br />
padapu ati. 39 Naꞌiki kai naꞌa<br />
oꞌinaozo Mary kiaꞌo oꞌuu. Aizii<br />
Mary, onaꞌian naa osaka nata pan<br />
Jesus dazaba ii oabata pan ukuwaa.<br />
40 Mazan Martha tuu kii paꞌan<br />
odopii dinan pashaꞌapa taꞌa zoo nii<br />
sodi kida aimaa kan dauꞌati. Uruu<br />
idi owaꞌa tin Jesus idaꞌati, naꞌiki<br />
okian uꞌati, “Nao ba nai, aonaa<br />
pukashaꞌora-kidan putuka pan<br />
wuruꞌu õꞌinaozo waꞌaka nuz õgaru<br />
õbaꞌo ran, shaꞌapa taꞌo nii ipai aimaakan<br />
wuruꞌu shaꞌapa taꞌa zoo-kari wai<br />
kidaz? Pudyuuda oroo, okaminkaꞌuta<br />
kiziꞌi naa õgaru.”<br />
Luke<br />
n 10:34 chaakashi: English idaꞌan, don key.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 10, 11<br />
188<br />
Mary naꞌiki Martha (10:38-42)<br />
41 Sariapa Jesus kian oꞌati,<br />
“Martha, kan dii nii pudopii dinan<br />
pushaꞌ apa taꞌa zoo nii kida dauꞌan?<br />
42 Kai naꞌa soo bau daꞌapa aimaa kan<br />
tuu kiaꞌo uaiapa-kao. Aizii wuruꞌu<br />
Mary shaꞌa paa pa niaz aimaa kan,<br />
kai manaꞌo mana wun wuruꞌu, aonaꞌo<br />
nii naꞌa painim ukazata-kao oꞌai.”<br />
Jesus tominapa-kidan patominapakidaniinao<br />
toriinapa-karu dauꞌu<br />
(Mat<strong>the</strong>w 6:9-13; 7:7-11)<br />
11 1 Bau daꞌapa kamoo Jesus<br />
toriin pan. Aizii uipaian<br />
dau naꞌan patoriin pan, bau daꞌapa<br />
pidan utomi napa-kida nii nao bii iki<br />
kian uꞌati, “Wanao ba naa, putominapa-kida<br />
waunao torii napa-karu<br />
dauꞌu, naꞌapa John tomi napa-kidauzon<br />
kawan patomi napa-kida nii nao.”<br />
2 Jesus kian ĩꞌati, “Naꞌa painim<br />
utoriin pan an, kai kapa paꞌi ukiaꞌa.<br />
‘Wadaru,<br />
marii ipai pidan nao taa pan<br />
pugaru umana wunuꞌo nii<br />
mana wun.<br />
Naꞌiki marii kizi<br />
punao ba nai-tinan.<br />
3 Marii kizi putaan waꞌati aizii<br />
wawanyuku nuu nii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
189<br />
LUKE 11<br />
4 Pumari naꞌata ipai wuruꞌu oiaꞌo<br />
washaꞌa paa pa nii kidaz.<br />
Naꞌapa wamari naꞌa tan kawan<br />
wuruꞌu oii kidaꞌo raz pidannao<br />
shaꞌa paa pan waꞌati.<br />
Aonaa putaapa daꞌa naꞌa<br />
wanyuku nuu tiwaa-kidapakao<br />
oiaꞌo diꞌiti.’ ”<br />
5 Udaunaꞌan Jesus kian koshan<br />
patomi napa-kida nii nao ati, “Dii<br />
mani bau daꞌapa unao makon tomunzikon<br />
pupao naru dapu iti, naꞌiki<br />
pukian uꞌati. ‘Tosh õpao naru. Õaipan<br />
zii idiki nau daꞌu bread puꞌai.<br />
6 Kai naꞌa õpao naru dobata paꞌo<br />
kaa waꞌa kan õdapu ii. Naꞌiki aonaa<br />
kanom õtaan nii uꞌati.’ 7 Aizii pupaonaru<br />
kian an mani puꞌati padapu<br />
nazo iki. ‘Manaꞌa putowau daꞌutaꞌa<br />
naꞌa õgaru. Ipaiꞌi naa panii nom<br />
dadara dinaꞌa kan. Naꞌiki õgaru naꞌiki<br />
õdai nao wasooka pan naa wuruꞌu.<br />
Aonaꞌa naa turuu õkadishi tan naꞌiki<br />
õtaan aimaa kan puꞌati.’ 8 Aizii<br />
naꞌapa dii mani pushaꞌ apa tinan?<br />
Õkowaa dan nii unao ati. Aonaan<br />
puꞌu pupao naru kadishi taꞌa zon,<br />
utaaꞌa nan bread puꞌati, mazan<br />
upuꞌaꞌo nii ukadishi tan naꞌiki utaan<br />
ipai aimaa kan puai apa nii, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan aonaan idi pusooka dan<br />
pupi shau tan wuruꞌu paai paniaz<br />
aimaa kan uꞌai. 9 Ukauꞌan õkian<br />
uꞌati, upishaa aimaa kan dauꞌan, taakaru<br />
nii uꞌatiz. Udorota aimaa kan,<br />
uiko dan nii wuruꞌu udorota paniaz.<br />
Udau-dauapa panii nom, daꞌata-karu<br />
nii panii nom uꞌati. 10 Pidan wuruꞌu<br />
pishaaꞌo raz aimaa kan, taa-karu<br />
nii uꞌatiz. Naꞌiki naꞌiaꞌo ram pidan<br />
doro taꞌo aimaa kan, uiko dan niiz.<br />
Naꞌiki kanom dau-dau paꞌo paniinom,<br />
daꞌata-karu nii panii nom uꞌati.<br />
11 “Unao darui nao, utaa mani<br />
udani ati kowazaz, upishaan an<br />
kopau uꞌati? 12 Oo utaa mani uꞌati<br />
kan koo run upishaan an kuruku<br />
dani uꞌati? 13 Oiaꞌo unao padamata,<br />
mazan upuꞌu zii uaitapa utaan kaiman<br />
kidaꞌo aimaa kan udai nao ati.<br />
Aita nii man uDaru aokazi iaꞌo raz,<br />
utaan nii Kai manaꞌo Doro naa, wunao<br />
atiꞌi pishai naouz uruu udauꞌan.”<br />
Pidannao kian kainaꞌa oiaꞌo<br />
doronainao zowaunaa Jesus idaꞌa<br />
(Mat<strong>the</strong>w 12:22-30; Mark 3:20-27)<br />
14 Baꞌo ran dono Jesus waatan<br />
oiaꞌo doro nai mapara da nuꞌo<br />
pidan diꞌiki. Aizii oiaꞌo doronai<br />
waata-kao dau naꞌan, sariapa<br />
ukapara da nuꞌu kan. Tuu kii pidan nao<br />
kasabaꞌu kin pai nao naꞌii diꞌitinpan<br />
aimaa kan shaꞌa pata-kao idi<br />
naꞌapa. 15 Mazan pabiꞌi kida ĩkian,<br />
“Beel zebul, o oiaꞌo doro nai nao naoba<br />
naa idaꞌanaꞌo kari kao nan wuruꞌu<br />
ukodita-kida nuz oiaꞌo doro nai nao.<br />
Utaan idaꞌanaꞌo pamaꞌo za kan uꞌati<br />
wuruꞌu ukau dina nuz,” ĩkian.<br />
16 Kai naꞌa baꞌo rai nao tiwaa-kidapaꞌa<br />
zoi nao kari kao nan Jesus. Uruu<br />
idi ĩpishaan Jesus shaꞌapa tan paꞌati<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan, uruu<br />
idaꞌan kizi utukapa-kidan mishiꞌo<br />
wuruꞌu ukau dina nuz Tomin karu<br />
idaꞌan. 17 Mazan Jesus aitapa naꞌapaꞌo<br />
ram ĩdiꞌitin pan. Uruu idi ukian<br />
Luke<br />
o 11:15 Beelzebul: baꞌo ran kaa rita idaꞌa udakota-kao Beel zebub kii. Uruu Satan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 11<br />
190<br />
ĩꞌati, “Aizii pidan nao mashaa pai nao<br />
udaruꞌo wii zai diꞌii, mizaa taakapan<br />
an paꞌati aaka, naꞌa pam niꞌi<br />
naa mooko uaita pan ĩmaꞌo za ka dan<br />
pawiizi? Aizii pidan nao mashaapai<br />
nao bau daꞌa paꞌo kabaun idaꞌa,<br />
mizaa taaka pan an paꞌati aaka,<br />
naꞌa pam niꞌi naa mooko ĩmaꞌo zaka<br />
dinan? 18 Aizii Satan poi toru nao<br />
wuruꞌu oiaꞌo doro nai naouz mizaataaka<br />
pan an paꞌati aaka, naꞌa pam<br />
niꞌi naa mooko uaita pan Satan<br />
kaudin-kizi maꞌo za ka dinan? Aizii<br />
unao kian õdauꞌan, õkodita-kidan<br />
oiaꞌo doro nai nao, Beel zebul taan<br />
idaꞌanaꞌo õmaꞌo zaka-kinaa nii.<br />
19 Kanom idaꞌanaꞌo mooko paꞌan<br />
upidanan nao, wuruꞌu daꞌa nai naouz<br />
unao kodita-kidau zon oiaꞌo doronai<br />
nao? Beel zebul idaꞌanaꞌo shaꞌa?<br />
Aitapa-kari wai ĩnao naꞌapa kapam<br />
ĩkau di nan õgaru kau di nan kawan.<br />
Ukauꞌan kai manai man ĩtukapakidan<br />
naꞌa pam unao pozawa tan.<br />
Upozawa tan wuruꞌu upara da nuz<br />
õdauꞌan kaika paꞌa. 20 Aonaa Beelzebul<br />
maꞌo za kan idaꞌanaꞌo mani<br />
wuruꞌu õkau dina nuz, õkau di nan<br />
Tomin karu maꞌo za kan idaꞌanaꞌo,<br />
uruu taan idaꞌanaꞌo pamaꞌo za kan<br />
õꞌati wuruꞌu õkodita-kida nuz oiaꞌo<br />
doro nai nao pidan nao diꞌiki. Ukauꞌan<br />
wuruꞌu õshaꞌapa taniaz Tomin karu<br />
maꞌo za kan idaꞌan tukapa-kida unao<br />
ati kai naꞌaꞌa naa Tomin karu nao banai-tinan<br />
unao biiꞌi.<br />
21 “Aizii naꞌa painim pidan maꞌoza<br />
kaꞌo, kazan naa ta pan an padapu<br />
pabairi tuma oo pamarian tuma,<br />
ushaꞌa pata-kao ai. Aonaꞌo nii ushaꞌapauz<br />
koidapa-kao udapu nazo ii.<br />
22 Mazan aizii pidan, powaꞌaꞌo zii<br />
mana wun umaꞌo za kan uꞌai, kaawaꞌa<br />
kan an uꞌidaꞌati, ipaiꞌo nii<br />
ukaza taꞌa kan uꞌai, ubairi naꞌiki<br />
umarian naꞌiki ipai baꞌo ran aimaa kan<br />
kida wuruꞌu umaꞌo za ka tin apa-kinaa<br />
kidaz. Udaunaꞌan maꞌo za kaꞌo raz<br />
mana wun pidan buu tan niꞌi naa baꞌorai<br />
nao ati ipai wuruꞌu pakoi da nuu<br />
kidaz, baꞌo ran pidan shaꞌa pauziz.<br />
23 “Naꞌiaꞌo ram pidan aonaꞌo<br />
uai pan õgaru paminau daꞌu nii,<br />
utoꞌora-kizai tapan õgaru wuruꞌu.<br />
Naꞌiki pidan wuruꞌu aonaꞌo raz<br />
ukamin kaꞌu tan õkasa baꞌuu pan<br />
pidan nao, uruu waataa biꞌiaꞌo pidannao<br />
õꞌai wuruꞌu uruuz.<br />
Oiaꞌo doronai padantan padapu ati<br />
(Mat<strong>the</strong>w 12:43-45)<br />
24 “Naꞌa painim oiaꞌo doro nai koditan<br />
pidan diꞌiki, umakon nii ama zada<br />
aradaꞌo diꞌiiꞌaka, udoro ta pan naa<br />
pamashaapa-kizi nii. Aizii aonaan<br />
dono uiko dan pamashaapa-kizi nii,<br />
uruꞌu naa ukian paai pan ati. ‘Õkiwan<br />
nii powaa iti õmashaa pauzo-kizi<br />
iti.’ 25 Uruu idi ukiwan naa powaa<br />
iti, naꞌiki uikoda padapu nazoo kaiman<br />
usaa baa-kao, aonaa ukaniri ban.<br />
26 Udaunaꞌan umakon, unaꞌa nan naa<br />
7 baꞌo ran oiaꞌo doro nai nao, powaꞌaꞌo<br />
zii mana wun ĩdikau dan kida uꞌai.<br />
Uruu idi ĩmoro tan, naꞌiki naꞌiaꞌa naa<br />
ĩmashaa pan. Uruu dau naꞌan powaꞌaꞌo<br />
niꞌi naa mana wun pidan dikau daꞌakan<br />
kiwii ta paꞌo ai.”<br />
Jesus kadakotinan<br />
konaukii-karu dauꞌu<br />
27 Aizii Jesus kadako tinan idi<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
191<br />
LUKE 11<br />
naꞌapa, sariapa zun kadakon uꞌati<br />
iribaꞌo pidan nao bii iki. Okian,<br />
“Konau kiaꞌo mana wun pudaro,<br />
wuruꞌu shakata-kidaꞌo raz pugaru,<br />
naꞌiki biida-kidaꞌo raz pugaru.”<br />
28 Mazan Jesus dakoꞌa tin oparadan<br />
kaika paꞌa: “Wunao paꞌan<br />
wuruꞌu konau kiaꞌo raz, aba tai naouz<br />
naꞌiki izoꞌa tii naouz Tomin karu<br />
Para dan.”<br />
Pidannao tukapaꞌazoꞌo aimaakan<br />
shaꞌapata-kao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 12:38-42)<br />
29 Aizii pidan nao kasa baꞌu kinan<br />
puꞌaꞌa naa iriba Jesus idaꞌati, uruꞌu<br />
naa ukian koshan ĩꞌati, “Pidan nao<br />
wuruꞌu mashaa pai nao kidaz kai,<br />
oiaꞌo mana wun ĩdyaun. Atii ĩaiapa<br />
zii aimaa kan tukapa-kida-kao paꞌati<br />
kiwiin, pamishida-kinaa nii. Mazan<br />
aonaꞌo nii bau daꞌapa aimaa kan<br />
tukapa-kida-kao ĩꞌati. Soo wuruꞌu<br />
aimaa kan, Jonah shaꞌapa tauzo niaz<br />
kotuaꞌa naa. 30 Mishi kotuaꞌa naa<br />
Tomin karu kai naa tinan Prophet<br />
Jonah idaꞌan Nineveh san nao ati,<br />
ukowaada-kidan uꞌidaꞌan naꞌa pam<br />
pashaꞌapa taꞌa zon ĩdyaun. Ukauꞌan<br />
naꞌa paꞌo kapam wuruꞌu Tomin karu<br />
kai naa tina nuz Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo idaꞌan. Naꞌa paꞌo kapam wuruꞌu<br />
ukowaa dapa nuz kuwai kai nao<br />
pidan nao ati. 31 Aizii wuru kamoo<br />
donoꞌo, Tomin karu kooto wapakida<br />
nuz ipai pidan nao, uruu dono<br />
Queen, Sheba sanaaba baꞌa zoo tinkidan<br />
nii Tomin karu kanaapu ati<br />
wuruꞌu pidan nao mashaa pai naouz<br />
kai. Ushaꞌapa num kauꞌan owaꞌa tin<br />
pawiizi iki munapo, munapo, amazada<br />
tokon iki napa, oaba taꞌa zon idi<br />
naꞌiki otomin paꞌa zon idi kai man<br />
kidaꞌo aimaa kan dauꞌu King Solomon<br />
diꞌiki. Mazan kai naꞌa pidan<br />
kai daꞌaꞌa, powaꞌaꞌo zii umana wunun<br />
Solo mon ai. 32 Aizii dii naꞌi tiꞌi Tominkaru<br />
kooto wapa-kidan donoꞌo naa<br />
ipai pidan nao. Uruu dono Nineveh<br />
san nao baꞌa zoo tin-kidan nii unao<br />
Tomin karu kanaapu ati. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan kotuaꞌa naa ĩaba tan<br />
dono Jonah kuwaa, sariapa paꞌan<br />
ĩtanawa tinan paꞌoian ai. Mazan kainaꞌa<br />
pidan kai daꞌaꞌa, powaꞌaꞌo zii<br />
umana wunun Jonah ai.<br />
Naꞌapam nii wananaa kanadapan<br />
(Mat<strong>the</strong>w 5:15; 6:22-23)<br />
33 “Aonaa naꞌiam zii pidan<br />
suu au zon lamp, udaunaꞌan utarata<br />
nuzu boon idi. Mishiꞌo rai man,<br />
lamp suu-kao dau naꞌan, umuudakao<br />
nii dokoꞌo lamp wiizi idaꞌa.<br />
Aizii pidan nao moro tan an, kaimanaꞌo<br />
nii ĩtuka pan ukanada pan<br />
kabaun nazoo. 34 Aizii wuruꞌu<br />
puawun kidaz, naꞌa paꞌo lamp<br />
kawan, ukanada pan punanaa<br />
ati. Aizii puawun kanada pan an<br />
kai man, ipaiꞌo nii punanaa mashaapan<br />
kanadaꞌo-karuꞌu. Mazan aizii<br />
puawun ishaan anaꞌa naa, punanaa<br />
mashaa pan nii maru taꞌo kaꞌa zoꞌo.<br />
35 Ukauꞌan puaitapa kizi paꞌi, panaadon<br />
aonaa kanadaꞌo nii puꞌidaꞌa,<br />
soo maru taꞌo kari kao nan. 36 Aizii<br />
punanaa kanada pan an ipai daunuu<br />
daꞌu, aonaa masakau daꞌu<br />
maru taꞌo nii naꞌii, kai manai ma naꞌo<br />
nii mana wun ukanada pan punanaa<br />
ipai dau nuu daꞌu. Naꞌapaꞌo nii<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 11<br />
192<br />
ukanada pan lamp kawan, tawuruꞌu<br />
kai manaꞌo raz mana wun ukanadapan<br />
puꞌidaꞌati.”<br />
Jesus kashadakowauan<br />
Jewnao zowaunaanao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 23:1-36; Mark 12:38-40)<br />
37 Aizii Jesus ipaian dau naꞌan<br />
paka dako tinan, Phari see naꞌakan<br />
uruu padapu iti, uaro apa naka kizi<br />
patuma. Uruu idi Jesus makon<br />
utuma udapu iti. Naꞌiaꞌa naa ĩsakana<br />
tan naꞌiki ĩaroo paꞌa zon naa.<br />
38 Mazan tuu kii Phari see diꞌitinpan<br />
Jesus dauꞌu. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan aonaa Jesus chi kaan pakaꞌu<br />
paaroo pan uaꞌii, ĩnao chikau zon<br />
kawan pakaꞌu. 39 Mazan sariapa<br />
Jesus kian Phari see ati, “Aizii unao<br />
Pharisee nao, kai man uchikau zon<br />
ukoopon naꞌiki uparaa pin barau.<br />
Mazan unyuku nuu kaꞌazo ii, tuukii<br />
utaa pan mishaꞌo raru-karu,<br />
naꞌiki tuu kii uai pan ushaꞌapa tan<br />
oii kidaꞌo aimaa kan. 40 Mishi unao<br />
maai ta pin-kai nao mana wun, uaitapa<br />
Tomin karu toma nii ipai wuruꞌu<br />
koopo naꞌiki paraapi barau kidaz.<br />
Kanom toma nii mooko uaita pan<br />
wuruꞌu unazoo kidaz kapam, aonaa<br />
Tomin karu mani? 41 Ukauꞌan utaa<br />
mishiꞌo rai man ukoopon wazoo naꞌiki<br />
uparaa pin wazoo kida, mapuraatanii<br />
nao ati. Ushaꞌapa tan an aimaa kan<br />
kida naꞌapa, mishiꞌo paꞌan wuruꞌu<br />
uchikai na nuz kai man-daun oiaꞌo ai.<br />
42 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
ubaiaa pan Pharisee nao! Mishi<br />
min ziiwa ubuu tan Tomin karu ati<br />
1/10 p wanyuku nui kaduu nuri banaa<br />
ziꞌinaba sodi kida. Mazan upuꞌu<br />
zii umarinaꞌa tan ushaꞌapa tan kaimanaꞌo,<br />
naꞌiki sakita paꞌo aimaa kan<br />
baꞌo ran pidan nao ati. Naꞌiki aonaa<br />
kapam umarain pan Tomin karu.<br />
Ipaiꞌo nii padamata ushaꞌapa tan<br />
kapam wuruꞌu kai kapa kidaꞌo raz<br />
aimaa kanuꞌu. Mazan, aonaa õkian<br />
mani uꞌati kai wuruꞌu, umari naꞌa taꞌa<br />
naa ubuu tan 1/10.<br />
43 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
ubaiaa pan Pharisee nao! Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan syna gogue ii, unau dapa<br />
usaka na tau zon umana wun kidaꞌo<br />
tabai paawaꞌa, baꞌo rai nao ai. Naꞌiki<br />
pidan nao iribai napa kizi ii aka, tuukii<br />
uai pan utaapa-kao umana wun<br />
kidaꞌo pidan nao nii. 44 Kashaꞌo raꞌo<br />
nii mana wun ubaiaa pan, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan unyuku nuu ikoda nii<br />
tawuruꞌu baara nai aonaꞌo raz ukainaa<br />
ba nan. Uruu idi pidan nao<br />
chiꞌi kaꞌan pan baara nai paawa an,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaa ĩaita pan<br />
ubaara nain.”<br />
45 Uruu idi bau daꞌapa pidan,<br />
tiichaa pauzo Moses kaki naori dauꞌu<br />
bii ikiꞌo kian Jesus ati, “Tiichaa,<br />
pupara dan idi kaika paꞌa, pudakoopan<br />
kapam waunao dikau daꞌo idaꞌan<br />
wuruꞌu, pupara da nuz naꞌapa.”<br />
46 Jesus kian uꞌati, “Kashaꞌo raꞌo<br />
nii mana wun ubaiaa pan kapam,<br />
unao tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />
dauꞌu! Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
utoman kakinao rii doba taꞌa naa<br />
p 11:42 ubuutan Tominkaru ati 1/10: Udakota-kao “ti<strong>the</strong>” English idaꞌan. Pubuutan<br />
bau daꞌapa pupao riba aka 10 niꞌo pupao riba aka diꞌiki Tomin karu ati.<br />
Numbers 18:25-32; Deuter on omy 14:22-29.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
193<br />
LUKE 11, 12<br />
mana wun, atii aonaꞌa naa pidannao<br />
kaꞌii ta nuz. Kai naꞌa unao<br />
padamata, mazan aonaa naꞌapainim<br />
zoobaba ukamin kaꞌu tan<br />
ĩdyaun. 47 Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
ubaiaa pan, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
kai man kida utoman Tomin karu<br />
prophetin nao baara naa kotuaꞌa<br />
naa. Ĩnao tawuruꞌu udokozu-daunnao<br />
zowi auzo nii nao kidaz kotuaꞌa<br />
naa. 48 Utoman idaꞌan ĩbaara naa,<br />
ukai naa bai nan naꞌapa unyuku nuu<br />
kapam udokozu-daun nao kawan,<br />
tuu kii unau baa pan wuruꞌu ĩzowiinuz<br />
Tomin karu prophetin nao<br />
kotuaꞌa naa. 49 Tomin karu, paaitapaa<br />
ban idaꞌan mana wun, uaitapa<br />
ipai dau nuu daꞌu ĩshaꞌapa tan nii<br />
aimaa kan kaika paꞌa. Uruu idiꞌo<br />
tawuruꞌu ukia nuz. ‘Õdyuu dan nii<br />
ĩꞌidiꞌiti prophet nao, naꞌiki apostlenao.<br />
Pabiꞌi kida zowii-karu nii<br />
naꞌiki pata kaꞌuta-karu nii wuruꞌu<br />
õdyuu da nii nao kidaz,’ kii ukiauzon<br />
kotuaꞌa naa. 50 Ukauꞌan wuruꞌu<br />
kai naouz pidan nao mashaa pan,<br />
ĩnaouꞌo niꞌi naa kabai aa pan wunao<br />
zannaꞌa Tomin karu prophetin naouz,<br />
zowii-kari wai nao kidaz kotuaꞌa naa,<br />
ama zada saka di nan diꞌiki. 51 Abel<br />
zowi auzo-kao diꞌiki, atii Zecha riah<br />
diꞌiti. Uruu Zecha riah zowii-kariwaiz<br />
Tomin karu Dapu naꞌiki altar,<br />
uzai kawao dapa-kizi nao sako daꞌa.<br />
Ipai ĩnao kida zannaꞌo nii wuruꞌu<br />
kai naouz pidan nao bai aa pan.<br />
Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz.<br />
52 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />
ubaiaa pan, unao tiichaa pauzo nao<br />
Moses kaki naori dauꞌu. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan unao taapa nii padamata<br />
key, wuruꞌu aitapa-kinai diꞌitiꞌoraz.<br />
Unao naꞌapa aonaꞌo nii kapam<br />
umoro tan. Tuu kii mana wun<br />
uawau tapan pidan nao, wuruꞌu<br />
moro taꞌa zoi naouz padamata naꞌiti.”<br />
53-54 Aizii Jesus kodi tan daunaꞌan<br />
Phari see dapu iki, uruꞌu naa<br />
tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />
dauꞌu, naꞌiki Pharisee nao, dakoo pan<br />
uruu tuu kii, naꞌiki tuu kii kapam<br />
ĩkasha dan wuruꞌu ukuwaa kidaz.<br />
Uruu idi ĩpishaan naa Jesus pabiꞌinaaka<br />
kidaꞌo aimaa kan dauꞌan.<br />
Wuruꞌu ĩpishauta nuz uruu naꞌapa,<br />
ĩkimu di nan kari kao nan ĩaba taꞌa zon<br />
naꞌa pam nii udakoꞌa tin ipai wuruꞌu<br />
papara dan kidaz. Ĩaipan pazaa matan<br />
uruu naꞌiki pakaaka paan uruu,<br />
udakoꞌa tin an ĩpara dan panaꞌiti.<br />
Pidannao kakinao-kao Phariseenao<br />
kaduz ai<br />
(Mat<strong>the</strong>w 10:26-27)<br />
12 1 Aizii pidan nao kaa wan<br />
ĩkasa baꞌui nan Jesus idaꞌati<br />
iriba, iriba, atii ĩkidaꞌu aaka pan.<br />
Pidan nao kasa baꞌuin pan puꞌu, Jesus<br />
kian patomi napa-kida nii nao ati,<br />
“Uzau din paꞌi, aonaa kizi utamakapan<br />
wuruꞌu Pharisee nao kaduz<br />
kidaz, kadima naꞌo raz uiribai nan<br />
naꞌiki utuu baru dinan, naꞌapa yeast<br />
tuu baru daꞌa kan kawan poroom-biꞌi.<br />
Ĩaipan kari kao nan patukapa-kao<br />
kai manai nao pidan nao kawan,<br />
mazan aonaa mishiꞌo mani<br />
wuruꞌu. 2 Mazan ipai dizapa-kariwai<br />
kidaz, ipaiꞌo nii uaida-kida-kao.<br />
Naꞌiki ipai wuruꞌu taapa-kari waiz<br />
mashaa, ipaiꞌo nii uai tapa-kidakao.<br />
3 Ukauꞌan naꞌapam puki au zon<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 12<br />
194<br />
maru taꞌo-karuꞌu, ipaiꞌo nii uabatakida-kao<br />
kanadaꞌo-karuꞌu. Naꞌiki<br />
kanom mashau daꞌuꞌo puko waadan<br />
kabaun nazo ii, diiwaꞌo nii<br />
ukowaada-kao pidan nao baoko painapa-kizi<br />
ii.<br />
Marii kizi kichanaꞌiki-karu<br />
Tominkaru ai<br />
(Mat<strong>the</strong>w 10:28-31)<br />
4 “Aizii õkian unao ati õpao narunao.<br />
Manaꞌa utariaꞌa naꞌa wunao<br />
aiaꞌa, zowiaꞌo raz pidan. Ĩzowian<br />
dau naꞌan pidan, uruu ukaduz<br />
ĩshaꞌa pata nii. 5 Mazan õkian uꞌati,<br />
utarii paꞌan Tomin karu ai, uruu<br />
mishiꞌo paꞌan umaꞌo za kan. Uzowian<br />
dau naꞌan pidan, ukaboo tan niizu<br />
Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti. Ukauꞌan<br />
õkian unao ati, uruu ai paꞌan<br />
utarii. 6 Aonaa mooko bakaꞌi au daꞌu<br />
parikowaru nao selli auzo-kao dono,<br />
ĩwinipi naa soo dyaꞌu tam puraata<br />
sodi kida kari kao nan? Mazan upuꞌu<br />
zii aonaa bau daꞌapa Tomin karu<br />
manyuku nuu tan ĩdyaun. 7 Naꞌiki atii<br />
uaitapa zii naꞌa pau daꞌum uzowauda<br />
kida uzowau idaꞌa. Ukauꞌan manaꞌa<br />
utariaꞌa naꞌa. Aita nii man unao,<br />
powaꞌaꞌo zii mana wun umarai napakao,<br />
iribaꞌo parikowaru nao ai.”<br />
Pidan mabaaꞌazoꞌo ukakuwaapan<br />
Jesus dauꞌu<br />
(Mat<strong>the</strong>w 10:32-33; 12:32; 10:19-20)<br />
8 “Õkowaa dan nii uꞌati aimaa kan<br />
mishiꞌo. Naꞌiaꞌo ram pidan kowaa daꞌo<br />
õpida nan paugaru ipai pidan nao<br />
kanaa puꞌu, naꞌa paꞌo nii kapam<br />
Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, kowaa dan<br />
upida nan uruu, ipai Tomin karu<br />
angelin nao abata pan puꞌu. 9 Mazan<br />
naꞌiaꞌo ram pidan kowaa daꞌo pidannao<br />
kanaa puꞌu pamari naꞌa tan<br />
õgaru, naꞌa paꞌo nii kapam õmarinaꞌa<br />
tan uruu Tomin karu angelin nao<br />
kanaa puꞌu.<br />
10 “Naꞌiaꞌo ram pidan dakoo paꞌo<br />
Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, upuꞌaꞌo<br />
nii mazan uDaru mainaa ba tan<br />
wuruꞌu dikauda kidaꞌo raz upara dan<br />
udauꞌan. Mazan aizii pidan wuruꞌu<br />
dakoo paꞌo raz Kai manaꞌo Doro naa,<br />
aonaa naꞌa painim nii umainaa batakao<br />
wuruꞌu upara da nuz.<br />
11 “Aizii, uzaa mata-kao dono,<br />
naꞌiki unaꞌaka-kao dono syna gogue<br />
iti kida, naꞌii kizi upishaa-kao. Oo<br />
unaꞌaka-kao dono nao ba nai nao<br />
kanaapu iti. Aizii ĩpishaan donoꞌo<br />
naa unao naꞌii, manaꞌa utariaꞌa naꞌa,<br />
oo udopii dinaꞌa naꞌa udawa tan dauꞌu<br />
naꞌa pam nii udakoꞌa tin ĩpara dan.<br />
12 Ushaꞌapa num kauꞌan Kai manaꞌo<br />
Doro naa kamin kaꞌu tan nii pugaru.<br />
Uruu idaꞌanaꞌo nii puaita pan naꞌapam<br />
nii pudakoꞌa tin pidan nao<br />
para dan uruu dono.”<br />
Pidan diꞌitinpaꞌo<br />
pakapuraatanun dauꞌu<br />
13 Aizii pidan nao bii iki, baudaꞌapa<br />
pidan kian Jesus ati,<br />
“Tiichaa, pudyuuda õꞌina wuzu buutan<br />
kapam õidi wau nii, wuru diꞌikiꞌi<br />
aimaa kan kida wadaru waꞌa kaniaz<br />
pamawa kan idi.”<br />
14 Mazan Jesus kian pidan ati,<br />
“Kanom zaa mata nii mooko õgaru<br />
buu taꞌo nii aimaa kan patumaaka<br />
pugaru naꞌiki puꞌina wuzu ati?”<br />
15 Uruu idi powaꞌa zii koshan Jesus<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
195<br />
LUKE 12<br />
kian ipai pidan nao ati, “Asakiꞌi,<br />
uzaudi napa paꞌi. Aonaa kizi<br />
uaipaa biꞌian naꞌiki unaꞌa zoota pan<br />
pabiꞌi naaka sodi kida aimaa kan.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan kashaꞌa pauzikaru<br />
idaꞌan aonaa pidan ikodan<br />
konau kii-karu naꞌiki kai manaꞌo<br />
mashaapa-karu,” ukian ĩꞌati.<br />
16 Udaunaꞌan Jesus kowaa dan<br />
naa ĩꞌati diꞌi tinapa-kinai kuwai.<br />
Kaika paꞌo wuruꞌu kuwai ukowaadaniaz<br />
ĩꞌati: “Kai naꞌa pidan<br />
kapuraata nuꞌo, naꞌiki kai naꞌa utaapanii<br />
udaruꞌo ama zada, uzaka pun<br />
wiizi kida. Uruu dono ipai upaoriba<br />
kida kaa kan mado waaka kida paꞌidiwaru.<br />
17 Uruu idi udiꞌitin pan, naꞌiki<br />
ukian panyuku nuu ii. ‘Naꞌapa dii<br />
paꞌi õshaꞌapa tinan, aonaa naꞌiam<br />
nii õkasa baꞌuan õpaoriba aka kida.’<br />
18 Udaunaꞌan ukian panyuku nuu ii.<br />
‘Õai tapa naꞌa pam nii õshaꞌapa tinan.<br />
Õsoꞌoo biꞌian nii ipai wuruꞌu õshaꞌapauz<br />
dapu naa kidaz, õtoma kizi<br />
powaꞌa zii udaru kidaꞌo mana wun<br />
uwadaun nii. Uruu kai manaꞌo niꞌi<br />
naa naꞌii õkasa baꞌuan ipai õpaoriba<br />
aka, naꞌiki ipai baꞌo ran kaduz kida<br />
aimaa kan. 19 Uruu dau naꞌan õkian<br />
nii õnyuku nuu ii. Aizii kai naꞌaꞌa<br />
naa diriꞌi, diriꞌi wanyuku nui, naꞌiki<br />
aimaa kan kida kasa baꞌuu-kao.<br />
Turuaꞌo nii õmashaa pan uꞌidaꞌan<br />
kotuaꞌiki, iribaꞌo nii wunu õdobatan<br />
uꞌidaꞌan. Aizii aonaꞌo niꞌi naa<br />
kanom dauꞌati õdopian. Õnaꞌan niꞌi<br />
naa kabau nuꞌu, soo õaro apa tinan<br />
naa, naꞌiki õtuzapa tinan naa naꞌiki<br />
õkonau kii tinan niꞌi naa kari kao nan.’<br />
20 “Mazan uruu dono Tomin karu<br />
kian uꞌati. ‘Mishi pugaru maai ta pinkaꞌo<br />
pidan. Aizii wuru wamaru tan<br />
idaꞌaꞌa õsoꞌo tan nii punizo wan naꞌiki<br />
pumawa kan nii. Aizii ipai pupao riba<br />
aka naꞌiki ipai aimaa kan wuruꞌu<br />
pukasa baꞌuu nii kidaz, kanomaꞌo<br />
niꞌi naa zaama taz?’ ”<br />
21 Udaunaꞌan Jesus kian naa<br />
koshan pidan nao ati, “Naꞌapa kapam<br />
wuruꞌu pidan nao, diꞌitin pai naouz<br />
soo pakapu raa ta nun dauꞌu. Kai naꞌa<br />
diriꞌiꞌi naa ĩkasa baꞌuan papuraa tan<br />
naꞌiki pashaꞌa pauz kida dii naꞌi tiꞌo<br />
tan naa niꞌi. Mazan Tomin karu tukapan<br />
ĩdyaun mapu raa tan ziwu nao nii,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaa ĩshaꞌapatinan<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati.”<br />
Manaꞌa udopiidinauzoꞌo naꞌa,<br />
Tominkaru taan nii aimaakan uꞌati<br />
(Mat<strong>the</strong>w 6:25-34)<br />
22 Udaunaꞌan Jesus kian patominapa-kida<br />
nii nao ati, “Aonaa<br />
ukazi wada paꞌa naꞌa uzowau udiꞌitinpan<br />
idaꞌan kanomaꞌo nii unika<br />
naꞌiki utuza ukakupa-kinaa nii,<br />
oo kamicha ukai wadan nii dauꞌan.<br />
23 Mishiꞌo rai man kakupa-karu,<br />
powaꞌaꞌo umana wunun wanyuku nui<br />
ai, naꞌiki nanai, powaꞌaꞌo umanawunun<br />
kamicha ai. 24 Aushaa<br />
udiꞌi tapa wato nao. Aonaa ĩpao winan,<br />
aonaa ĩkasa baꞌuan papao riba<br />
aka, aonaa ĩdapu nii oo aonaa<br />
ĩtoman kabaun kida pakasa baꞌuu<br />
kizi nii papao riba aka. Mazan<br />
Tomin karu taapa nii, naꞌiki upaapa<br />
nii paꞌan ipai ĩdyaun. Aita nii man<br />
unao, powaꞌaꞌo zii umana wunun<br />
kotuꞌuz nao ai.<br />
25 “Turuu mani pidan ikodan<br />
pakakupa-kinaa nii kotuaꞌiki zaa,<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 12<br />
196<br />
padiꞌitin pan idaꞌan tuu kii wuru<br />
dauꞌaꞌa aimaa kan kidaz? 26 Aizii<br />
pumatu ruu kan an puiko dan<br />
masakau daꞌu puka kupa-kinaa nii,<br />
pudiꞌi tin pan idaꞌan kaziwa. Kan dii<br />
nii mooko pukazi wada paꞌa zon zii<br />
puzowau baꞌo ran aimaa kan kida<br />
dauꞌati?<br />
27 “Aushaa udiꞌi tapa ama zada<br />
ii akaꞌo soosoi, konau nam kida<br />
utukapa-kao. Padamata aonaa ĩkaudi<br />
nan, aonaa ĩtoman pakami chan<br />
nii. Mazan õkowaa dan nii unao ati,<br />
upuꞌu zii King Solo mon, umana wun<br />
kidaꞌo ushaꞌa pauz, umana wunuꞌo<br />
umashaa pan. Mazan upuꞌu zii<br />
aonaa ukami chan konau na man<br />
wuru kawanuꞌu konau nam kidaꞌoraz<br />
soosoi. 28 Tomin karu taapa nii<br />
naꞌiki ukaka mi chan tapa nii konaunam<br />
pinidi kida baara ii akaꞌo.<br />
Aiziꞌo putuka paꞌa kan baara ii akaꞌo<br />
pinidi, kai man naꞌiki ziwu. Mazan<br />
wai kanaꞌan ipaiꞌo nii ukawaodakao,<br />
tikazi shara waa-kao nii uꞌidi.<br />
Aonaꞌo nii mooko Tomin karu saabaan<br />
naꞌiki ukaka mi chan tan unao<br />
powaꞌa zii? Mishi unao masakaudaꞌu<br />
sodiꞌo kari kao nan umishi dan.<br />
29 Ukauꞌan aonaa ukazi wa daꞌa naꞌa<br />
uzowau, udiꞌitin pan idi tuu kii,<br />
uaita paꞌa zon idi kanomaꞌo nii<br />
unika, oo kanomaꞌo nii utuza. 30 Soo<br />
wunaouꞌu maai tapa-kaꞌo raz mishiꞌo<br />
Tomin karu, ĩnao paꞌan kaziwadapauzo<br />
nao pazowau naꞌapa. Udaru<br />
Tomin karu, ipai uaita pan wuruꞌu<br />
uai panuz naꞌapa kidaꞌo aimaa kan.<br />
31 Mishiꞌo rai man udiꞌi tinapa tuu kii<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌu,<br />
naꞌiki umashaapa kai man upara dan<br />
kawanaꞌati. Uruu idi utaan nii uꞌati<br />
wuruꞌu naꞌapa kidaꞌo raz aimaa kan.<br />
Naꞌapam kashaꞌapauzi-karu<br />
aokazi ii<br />
(Mat<strong>the</strong>w 6:19-21)<br />
32 “Õdai nao, aonaa utariaꞌa naꞌa<br />
unaꞌa pau daꞌu sodin idi kari kaonan.<br />
Konau kiaꞌo nii paꞌan udaru<br />
Tomin karu taan kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan unao ati, wuruꞌu zaamatai<br />
naouz uruu panao ba naa nii.<br />
33 Uselliaꞌa naa ushaꞌa pauz kida,<br />
utaa kizi puraata pata kaꞌu tinainao<br />
ati. Ukapu raa tan kizi naꞌiki<br />
ukashaꞌa pauz kizi aokazi ii paꞌan.<br />
Naꞌii aonaꞌo nii paꞌan uipaiu zon,<br />
naꞌiki aonaꞌo paꞌan koidi miki nao<br />
koida pan wuruꞌu ushaꞌa pauz kidaz.<br />
Naꞌiki aonaꞌo nii paꞌan mazi nao<br />
nikan wuruꞌu ushaꞌa pauziz. 34 Aizii<br />
naꞌiam an pidan taa pan pashaꞌapauz,<br />
kari kao nanuꞌo nii utaa pan<br />
panyuku nuu wuru diꞌitiꞌi, utaapakiziz<br />
pashaꞌa pauz.<br />
Zaudinaꞌo poitorui<br />
35 “Zau din paꞌa naa paꞌi<br />
pumashaapa, pukai wada paꞌa naa<br />
pukami chan, naꞌiki tuu din paꞌa<br />
naa putaapa puza dao. Naꞌiki maoda<br />
paꞌa naa putaapa pulampan.<br />
Panaa don mashaꞌapa kii kaꞌo nii<br />
aimaa kan shaꞌa paꞌa kan. 36 Naꞌapa<br />
puzau dapa tin, poi torui nao zaudapau<br />
zon kawan panao ba naa kaa wan,<br />
mazi dai nao aroapa-kizi iki. Aizii<br />
ĩnao ba naa kaa wan, udau-dauan<br />
panii nom, kadiman ĩdaꞌa taꞌa kan<br />
panii nom uꞌati. 37 Kai manaꞌo nii<br />
mana wun wunao nyuku nuuꞌu poi-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
197<br />
LUKE 12<br />
torui naouz, ĩnao ba naa ikodan idi<br />
ĩdyaun poko dapa, naꞌiki zaudi napa.<br />
Õkowaa dan nii unao ati naꞌa pam nii<br />
ĩnao ba naa shaꞌapa tinan. Usoꞌo tan<br />
dau naꞌan pachaa ki tan, udyuudan<br />
nii ĩsaka na tan. Udaunaꞌan<br />
umaoko dan niꞌi naa poi torui nao<br />
wanyuku nuu nii miisa q baaraꞌa.<br />
Naꞌiki udyuu dan niꞌi naa ĩaroo pan.<br />
38 Kai manaꞌo nii mana wun poi toruinao<br />
nyuku nuu, panao ba naa ikodan<br />
idi ĩdyaun zaudi napa, naꞌiki pokodapa,<br />
ukaa wan puꞌu tomun-zikon<br />
oo tomun-zikon dau naꞌan.<br />
39 “Aizii pidan kada puꞌo aitapan<br />
an mani naꞌa painim koidi miki<br />
morotinaꞌa zon padapu, aonaꞌo nii<br />
uwaꞌa kan padapu. Mazan unaꞌian nii<br />
uzauda pan oo uawu nuu ta pan, naꞌiki<br />
aonaꞌo nii ukashaa pan koidi miki<br />
shaa zoan papanii nomiz naꞌiki aonaꞌo<br />
nii ukashaa pan umoro tan padapu<br />
nazo iti. 40 Aizii unao, naꞌapaꞌa naa<br />
paꞌi kapam umashaapa zaudi napa.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan aonaꞌo nii<br />
uaita pan naꞌa painim nii Dao nai ora<br />
Aokazi Ikiꞌo kaa wan. Ukaa wan nii<br />
umazau di napa kan puꞌu.”<br />
Poitoruinao dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 24:45-51)<br />
41 Sariapa Peter kian Jesus ati,<br />
“Wanao ba naa, kai wuruꞌu pukakuwaa<br />
tina nuz diꞌi tinapa-kinai kuwai<br />
idaꞌan, soo waunao atiꞌo kai wuruꞌu?<br />
Oo ipaiꞌo bao kopa waunao naꞌiki<br />
pidan nao atiꞌo kapam?”<br />
42 Jesus kian uꞌati, “Naꞌiaꞌo ram<br />
poi torui zowau naa kai naꞌa mishiꞌo<br />
ukau dinau zon kai man, izoꞌa ti aa baꞌo,<br />
naꞌiki aita paa baꞌo kapam. Uruuꞌo<br />
nii nao ba nai zaa mata kazowauta<br />
paꞌo nii ipai aimaa kan, naꞌiki<br />
pidan nao wuruꞌu mashaa pai nao<br />
kidaz udapu ii. Taa paꞌo nii kai man<br />
baꞌo ran poi torui nao naꞌiki taaꞌo nii<br />
ĩwanyuku nuu nii kai man naꞌiki<br />
patumaaka, wanyuku nui maoko<br />
dauzo-kao kawanaꞌati, naꞌapa<br />
panao ba naa aitan kawanaꞌati<br />
uꞌati. 43 Kai manaꞌo nii mana wun<br />
poi torui nyuku nuu, unao ba naa<br />
kaa wan an naꞌiki uiko dan uruu<br />
kai man ukau dinan, ipai ushaꞌapatan<br />
wuruꞌu panao ba naa dyuuda nii<br />
kidaz ushaꞌapa tan. 44 Õkowaa dan<br />
uꞌati mishiꞌo, unao ba naa dyuu dan<br />
nii uawu nuu ta pan ipai aimaa kan<br />
wuruꞌu paꞌidi wau kidaz.<br />
45 “Mazan aizii wuruꞌu poi toruiz,<br />
zaa mata-kari waiz poi torui nao naoba<br />
naa nii, kian an panyuku nuu ii,<br />
‘Ei, kotuaꞌa naa õnao ba naa makon,<br />
atii diꞌi aonaa zii ukaa wan.’ Uruu<br />
dau naꞌan upatakaꞌu tan naa naꞌiki<br />
ubaꞌi zita pan naa wuruꞌu baꞌo ran<br />
poi torui naouz, daonai ora nao naꞌiki<br />
zun nao. Aizii uruu, umashaa pan<br />
uaro apa tinan naa, utuzapa tinan<br />
naa, naꞌiki upoꞌidi pan naa kari kaonan.<br />
46 Mazan bau daꞌapa kamoo<br />
unao ba naa kaa wan nii. Ukaa waꞌakan<br />
nii mashaꞌapa kiaka, poi torui nao<br />
nao ba naa mazaudi napa kan puꞌu,<br />
aonaꞌo nii uaita pan panao ba naa<br />
kaa wan. Uruu dono upatakaꞌu tan<br />
nii wuruꞌu poi torui nao nao ba naaz<br />
tuu kiaꞌo idaꞌan mana wun. Naꞌapaꞌo<br />
Luke<br />
q 12:37 miisa: English idaꞌan, table.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 12<br />
198<br />
nii upata kaꞌuta-kao pidan nao<br />
dikin ta pai nao kawan, aonaꞌo raz<br />
ĩmishidaꞌa zon.<br />
47 “Aizii poi torui, wuruꞌu aitapaꞌo<br />
raz padamata ipai kanom<br />
panao ba naa aiapa nii, oo dyuudanii<br />
kida ushaꞌapa tan paꞌati. Mazan<br />
upuꞌu aonaa ushaꞌapa tinan sakita,<br />
padyuuda-kao kawanaꞌati. Uruu<br />
dikin ii ubaꞌi zii-kao nii tuu kii.<br />
48 Mazan aizii poi torui, aonaꞌo uaitapan<br />
kanom panao ba naa aiapa nii<br />
shaꞌa pata-kao paꞌati, mazan upuꞌu<br />
kowas utiwaan pashaꞌapa tan aimaakan,<br />
mazan ushaꞌa pata nuzu panaꞌiti<br />
kari kao nan. Aizii ushaꞌapa tan idi<br />
aimaa kan panaꞌiti, ubaꞌi zii-kao nii<br />
udikin ii masakau daꞌu. Aizii naꞌapam<br />
udiriꞌin aimaa kan taa-kao<br />
pidan shaꞌapa tan nii, naꞌa paꞌo nii<br />
kapam uaiapa-kao ushaꞌapa tan<br />
aimaa kan, utaa-kao kawanaꞌati<br />
uꞌati. Aizii pidan wuruꞌu taa-kariwaiz<br />
uꞌati powaꞌa zii aimaa kan<br />
ushaꞌapa tan nii, powaꞌaꞌo nii zii<br />
kapam uaiapa-kao ushaꞌapa tan<br />
aimaa kan, utaa-kao kawanaꞌati<br />
uꞌati.”<br />
Jesus kaawan ubuutaaka-kidaꞌanan<br />
pidannao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 10:34-36)<br />
49 Jesus kian, “Õwaꞌa tin daꞌatiꞌi,<br />
õdyuuda-kao idi õpuꞌuka daꞌa nan<br />
tikazi imiꞌi baara an. Kadima naꞌo raꞌa<br />
naa padamata õai pan õmaoda-kidanuz.<br />
50 Naꞌiki kai naꞌa zii kapam<br />
kashaꞌo raꞌo baiaapa-kidaꞌa zoo-kao<br />
õꞌati. Naꞌiki õapichauta-kida-kao nii<br />
ubaoko iti, pidan apichauta-kida-kao<br />
kawan wunu baoko iti uchikaawunuu-kao<br />
dono. Kashaꞌora utaa pan<br />
õnyuku nuu, kadima naꞌo raꞌa naa<br />
padamata õai pan ushaꞌapa taꞌakakao,<br />
uipai aka kiziꞌi naa. 51 Kanom<br />
uzauda-kidan õshaꞌapa taꞌa nan<br />
wuruꞌu õkaa wa nuz daꞌatiꞌi? Õnaꞌakan<br />
kai manaꞌo mashaapa-karu,<br />
pidan nao mashaapa kizi kai man<br />
bao kopa wuru ama zada baara anaꞌa?<br />
Õkowaa dan nii unao ati kanom<br />
dauꞌa tiꞌo wuruꞌu õwaꞌa tinuz. Õwaꞌatin<br />
daꞌatiꞌi imiꞌi baara ati, aonaa<br />
õbao kopa taꞌa nan mani pidan nao,<br />
mishiꞌo rai man õbuu taaka-kidaꞌanan<br />
paꞌan pidan nao pairi ban nao<br />
kida ai. 52 Uruu idi pidan nao buutaaka<br />
pan niꞌi naa pairi ban nao kida<br />
ai. Panaa don kai naꞌa bakaꞌi au daꞌu<br />
pidan nao mashaa pai nao bao kopa<br />
pau dai nao tuma bau daꞌa paꞌo kabaun<br />
idaꞌa. Panaa don idikinau daꞌuꞌo nii<br />
pidan nao ĩnao bii iki zaama tan<br />
õgaru panao ba naa nii, uruu dikin<br />
ii wuruꞌu dyaꞌuta mai naouz toꞌoran<br />
niꞌi naa ĩꞌati. Panaa don dyaꞌu tamaꞌo<br />
nii ĩzaama tan õgaru panao ba naa<br />
nii, uruu dikin ii wuruꞌu idiki naudaꞌui<br />
naouz toꞌoran nii ĩꞌati. 53 Naꞌiki<br />
darui nao toꞌora-kizai ta pan nii paudai<br />
nao daonai ora nao, õgaru dikin<br />
ii, panaa don ĩdainao kidaꞌo nii<br />
toꞌora-kizai tapa padaru nao õgaru<br />
dikin ii. Naꞌiki daroi nao toꞌorakizai<br />
ta pan nii pau dai nao zun nao<br />
õgaru dikin ii. Panaa don ĩdainao<br />
zun naouꞌo nii toꞌora-kizai tapa<br />
padaro nao. Naꞌiki zun nao toꞌorakizai<br />
ta pan nii padinizo nao õgaru<br />
dikin ii, panaa don ĩdinizo naouꞌo nii<br />
toꞌora-kizai tapa pai mauzo nao, õgaru<br />
dikin ii.”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
199<br />
LUKE 12, 13<br />
Jesus kakinaowan pidannao,<br />
abatapainao ukuwaa<br />
(Mat<strong>the</strong>w 16:2-3)<br />
54 Udaunaꞌan Jesus kian ipai<br />
pidan nao abata pai nao ati, “Aizii<br />
naꞌa painim utuka pan ishaꞌiz maruta<br />
dinan wakadapu iki, sariapa<br />
ukian. ‘Akaa waꞌati wunu.’ Atii<br />
kaawa mishi wunu. 55 Aizii naꞌapainim<br />
utuka pan an awaru waꞌatin<br />
udaba iki napa. Uruu idi ukian nii,<br />
‘Akaa wii chaꞌo nii ama zada aizii.’<br />
Atii wiicha mishi ama zada naꞌapain.<br />
56 Unao taa pin pai nao kai manaꞌo<br />
kaiki niꞌi! Uaitapa ukowaa dan<br />
aimaa kan shaꞌapaꞌa zon. Aizii<br />
utuka pan idaꞌan ishaꞌiz maru tan<br />
uaitapa wunu waꞌatin. Naꞌiki awaru<br />
idaꞌan, uaitapa ama zada wiichan<br />
nii. Mazan kanom niꞌo mooko aonaa<br />
uaita pan ukowaa dan, kanom niꞌo<br />
wuruꞌu õshaꞌa paapa nuz aimaa kan<br />
kida kai, daꞌa naꞌa imiꞌi baara an?”<br />
Pidan saabaa-kidan<br />
pakasharutaakapan<br />
(Mat<strong>the</strong>w 5:25-26)<br />
57 Jesus kian koshan, “Kan dii<br />
nii mooko aonaa uaita pan uai pan<br />
ati, naꞌa pam aimaa kan shaꞌa patakao<br />
kai man naꞌiki saki tapa? 58 Aizii<br />
pukasharu taa ka pan an pidan tuma.<br />
Uruu dikin ii unaꞌa kan pugaru<br />
koo towapa-kizai iti. Mazan ukaawakidan<br />
uaꞌii pugaru naꞌiti, puti waa<br />
pusaa baa-kidan punyuku nuu<br />
utuma. Aonaan an pushaꞌ apatinan<br />
naꞌapa, mishiꞌo nii uawau tan<br />
pugaru kooto wapa-kidauzo pidan<br />
kanaapu iti. Udaunaꞌan kootowapa-kidauzo<br />
pidan taan niꞌi naa<br />
pugaru police kaꞌu iti, uruꞌo niꞌi<br />
naa kaboota pugaru taraa-kizai iti.<br />
59 Õkian puꞌati, punaꞌian nii, atii<br />
pukawi nipi naa tan ipai dau nuu daꞌu<br />
aiapa-kari wai pukodita-kinaa nii.”<br />
Pidannao zowii-kao<br />
13 1 Uruu dono pidan nao kaawan<br />
Jesus idaꞌati, naꞌiki<br />
ĩkowaa dan uꞌati, naꞌa pam Pilate<br />
zowii-kidau zon Galilee Baara<br />
ikiinao pidan nao Tomin karu Dapu<br />
ii, ĩkawao da pan puꞌu paꞌuza Tominkaru<br />
ati. 2 Sariapa Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Kai wuruꞌu ukaku waa pa nuz õꞌati<br />
kaika paꞌa, utiwaan ukowaa dan õꞌati<br />
ĩmawa kan kaika paꞌa, paꞌoian idiꞌo<br />
mana wun tuu kii, baꞌo ran Galilee<br />
Baara san nao ai? 3 Aonaa paꞌoian<br />
idiꞌo mani tuu kii baꞌo rai nao ai,<br />
wuruꞌu ĩmawa ka nuz kaika paꞌa.<br />
Aizii unao, umatanawa tin kan an<br />
uꞌoian ai, umawa kan nii kapam.<br />
4 Aizii mani mooko tao nawuꞌu, 18<br />
pidan nao mawa kai naouz, dokoaꞌo<br />
kabaun dikian idi ĩdyaun Siloam ii,<br />
Jeru salem iaꞌo raz. Ĩꞌoian idiꞌo manawun<br />
tuu kii puaita pan ipai baꞌo ran<br />
Jeru salem san nao ai? 5 Õgaru, õkian<br />
aonaa paꞌoian idiꞌo mani tuu kii baꞌorai<br />
nao ai wuruꞌu kabaun zowi a nuz<br />
ĩdyaun. Aizii unao, umatanawatin<br />
kan an uꞌoian ai, umawa kan nii<br />
kapam,” Jesus kian ĩꞌati.<br />
Paoribai makaakaꞌazookaꞌo<br />
dauaꞌo<br />
6 Jesus kowaa dan diꞌi tinapakinai<br />
kuwai. Kaika paꞌo wuruꞌu<br />
kuwaiz: “Kai naꞌa pidan pao waꞌo<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 13<br />
200<br />
dizoo-karu uuda pazaka pun ii.<br />
Fig kiaꞌo udakota-kao. Atii baꞌoran<br />
dono zii kapaori baꞌo makon<br />
naꞌiti, utuka paꞌa nan naa papao riba<br />
kaa kan, mazan aonaa bau daꞌapa<br />
uiko dan papao riba aka. Baꞌo ran<br />
dono umakon koshan. Atii naꞌapa<br />
umakoꞌ an pan aonaa bau daꞌapa<br />
uiko dan papao riba aka. 7 Uruu idi<br />
ukian papao riba taa piki ati. ‘Aizii<br />
idiki nau daꞌuꞌu naa wunu õawu nuutaꞌan<br />
pan õpaoriba kaa kan, mazan<br />
aonaa bau daꞌapa zii õiko dau zon<br />
uꞌaka. Ukauꞌan, aizii pubaro taꞌa naa<br />
paꞌi ukadu naa. Aonaa kanom niꞌi<br />
naa utaapa-kao, madi wau tapa kaꞌa<br />
naa mana wun uzaama ta pan zakapu<br />
baara.’ 8 Mazan paori bai taa piki<br />
kian. ‘Marinaꞌa zii sho man unaꞌan<br />
baudaꞌa paꞌa naa wunu. Õsaa baan<br />
niiz kai man, naꞌiki õkicha dan nii<br />
uoroda an õkaboota kizi nii tapiꞌiza<br />
diki, uziwu-kinaa nii, panaa don<br />
uruu dau naꞌan kaa kaꞌo niiz. 9 Aizii<br />
ukaa kan an baꞌo ran wunu kaimanaꞌo<br />
nii unaꞌan. Mazan aizii,<br />
uma kaaka kan an uruu turuaꞌa naa<br />
paꞌan ubaro taꞌaka-kao,’ ukian.”<br />
Jesus saabaanii zun dauaꞌo<br />
10 Bau daꞌapa kamoo Jesus<br />
kakuwaa pa tinan Jew nao ati, synagogue<br />
ii, Sookapa-karu Kamoon<br />
dono. 11 Uruu dono naꞌiaꞌo zun, oiaꞌo<br />
doro nai zaama tapa nii. 18 wunu<br />
odawuꞌu korau din pan, aonaa naꞌapam<br />
kowas osaki tapa dinan. 12 Aizii<br />
Jesus tuka pan oroo, sariapa ukian<br />
oꞌati, “Õdada koo, aizii õsoꞌo tan<br />
puri naa puꞌai.” 13 Udaunaꞌan upishataꞌa<br />
kan naa oroo, sariapa kowas<br />
odawuꞌu saki tapa dinaꞌa kan. Tuu kii<br />
okonau kii-kidan Tomin karu.<br />
14 Uruu idi tuu kii kazowau tapaꞌo<br />
syna gogue toꞌoran, patuka pan<br />
idi Jesus kaku dan wuruꞌu zunaz<br />
Sookapa-karu Kamoon dono.<br />
Udaunaꞌan wuruꞌu kazowau ta paꞌo<br />
choo chi apa-karu kian ipai pidan nao<br />
ati, “Kai naꞌa 6 kamoo taa-kao, pidan<br />
kau din-kinaa nii. Ukauꞌan uwaꞌati<br />
uruu dono uai pan an ukakuda-kao<br />
urinaa ai. Mazan Sookapa-karu<br />
Kamoon dono aonaa turuu uwaꞌatin,”<br />
ukian.<br />
15 Sariapa Jesus dakoꞌa tin<br />
upara dan, naꞌiki ukian ĩꞌati, “Unao<br />
taa pin pai nao kai manai nao nii<br />
kaiki niꞌi! Aonaa mooko ubuzuu tauzon<br />
naꞌiki uawau tau zon ubooin, oo<br />
ukawa ron wunu diꞌiti, ĩtuzaꞌa zon an<br />
wunu Sookapa-karu Kamoon dono?<br />
16 Aizii mani mooko aoroꞌo Abra ham<br />
takaan-dau nuzo, Satan watuda pa niaz<br />
18 wunu? Aonaa mooko kapam turuu<br />
obuzuuta-kao Sookapa-karu Kamoon<br />
dono?” 17 Tuu kii pidan nao dakoo painao<br />
Jesus baꞌa zoin pan, paaba tan idi<br />
upara dan naꞌapa. Aizii baꞌo rai nao<br />
tuu kii paꞌan ĩkonau kii-kidan patukapan<br />
ipai wuruꞌu Jesus shaꞌa pata nuz<br />
kai man kidaꞌo mana wun aimaa kan.<br />
Jesus kowaadan dyaꞌutam kuwai<br />
Tominkaru naobanai-tinan dauꞌu<br />
(Mat<strong>the</strong>w 13:31-33; Mark 4:30-32)<br />
18 Jesus kian pidan nao ati,<br />
“Kanom kawan dii Tomin karu<br />
nao ba nai-tinan, naꞌapa dii paꞌi<br />
õkowaa da nuz?”<br />
19 Uruu idi ukian, “Kaika paꞌo<br />
kawa nuꞌo wuruꞌu Tomin karu nao-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
201<br />
LUKE 13<br />
ba nai-tina nuz. Aizii pidan pao wan<br />
duu so diꞌo mustard uuda pazaka pun<br />
ii. Udaunaꞌan usodaꞌa kan naa udaru<br />
naꞌapa zakapu ii akaꞌo paori bai kida<br />
dokoꞌan kawan, atii kotuꞌuz nao<br />
waꞌatin ĩtomaꞌa nan naa pashimaka<br />
nii uwaoda kaduꞌan kida.”<br />
20 Udaunaꞌan ukian koshan ĩꞌati,<br />
“Kanom kawan dii õkai naa ba tan<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan. Naꞌapa<br />
dii paꞌi õkowaa da nuz?” 21 Uruu<br />
idi ukian, “Kaika paꞌo kawa nuꞌo<br />
wuruꞌu Tomin karu nao ba nai-tinanuz.<br />
Naꞌapa zun tomau zon kawa nuꞌo<br />
bread. Ozaama tan masakau daꞌu<br />
poroom basii zoꞌati, udaunaꞌan<br />
omuu dan masakau daꞌu yeast<br />
upooda-kinaa nii, masakau daꞌu<br />
dau naꞌan upoo daꞌa kan naa udaru.”<br />
Mazowaꞌo paniinom dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 7:13-14, 21-23)<br />
22 Aizii Jesus mako paa nan<br />
dono Jeru salem iti, utomi napakidaa<br />
nan pidan nao wuruꞌu udaru<br />
kidaꞌo naꞌiki duu sodi kidaꞌo wiizai<br />
nao kawanaꞌati. 23 Bau daꞌapa<br />
pidan naꞌii pishaan Jesus, “Naoba<br />
nai, naꞌa pau daꞌum sodiꞌo nii<br />
kari kao nan pidan nao kazan naatinan<br />
papata kaꞌuta-kao ai paꞌoian<br />
dikin ii?” ukian.<br />
Sariapa Jesus kian ipai abatapai<br />
nao ati. 24 “Maꞌo za kaꞌa naa paꞌi<br />
utiwain, umorota kizi wuru idaꞌa naꞌa<br />
mazowaꞌo raz panii nom. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan iribaꞌo nii pidan nao tiwaan<br />
pamoro tan naꞌan, mazan aonaꞌo<br />
nii ĩturuan ĩmoro tan. 25 Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan ukaa wan nii naꞌiti,<br />
kada puꞌo tara taꞌa kan puꞌaꞌa naa<br />
papanii nomiz. Uruu idi unaꞌian niꞌi<br />
naa ukadi shita pan paniba ii, udaudau<br />
pan naa panii nom, naꞌiki ukian<br />
nii, ‘Nao ba nai, pudaꞌata panii nom<br />
waꞌati.’ Mazan nao ba nai kian nii uꞌati.<br />
‘Aonaa õai ta pan unao, aonaa õai tapan<br />
naꞌikiꞌo ram uwaꞌa tin.’ 26 Uruu idi<br />
unao kian nii uꞌati. ‘Waaroo pauzo nii<br />
naꞌiki watuzauzo nii shaꞌatii putuma.<br />
Naꞌii aka shaꞌatii pukaku waapa tinauzon<br />
wawiizi ii aka.’ 27 Mazan ukian<br />
nii koshan unao ati. ‘Õkii shaꞌatii uꞌati,<br />
aonaa õai ta pan unao, aonaa õai ta pan<br />
naꞌikiꞌo ram uwaꞌa tin. Ukauꞌan umako<br />
õꞌai diꞌikiꞌi, ipai unao shaꞌa paa pauzonao<br />
oiaꞌo.’ 28 Tuu kiaꞌo nii udopian,<br />
uzaa dan nii tuu kii naꞌiki ukuzo wan<br />
nii uudako, utuka pan an Abra ham,<br />
Isaac, Jacob, naꞌiki ipai kotuaꞌo Tominkaru<br />
prophetin nao, mashaa pan<br />
kai man Tomin karu nao ba nai-tinapakizi<br />
ii, uwaꞌaka-kao puꞌaꞌa naa paniba<br />
ii. 29 Uruu dono iribaꞌo nii baꞌo ran<br />
kaduz pidan nao waꞌatin waoko iki,<br />
wakadapu iki, naꞌiki wadabaazi iki<br />
kanaapu kida. Naꞌiki ĩsaka na tan<br />
nii konau kiaꞌo aroapa-karu idaꞌati,<br />
wuruꞌu Tomin karu nao ba nai-tinapakizi<br />
iaꞌo raz. 30 Uruu dono, pidan nao<br />
aonaꞌo ĩtaapa-kao umana wunuꞌo nii<br />
kai, mazan dii naꞌi tiꞌi umana wunuꞌo nii<br />
ĩtaapa-kao. Naꞌiki pidan nao umanawunuꞌo<br />
ĩtaapa-kao kai, dii naꞌi tiꞌi<br />
aonaꞌo nii ĩtaapa-kao umana wunuꞌo<br />
nii paꞌan,” Jesus kian ĩꞌati.<br />
Jesus kashaꞌora-kidan<br />
Jerusalem sannao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 23:37-39)<br />
31 Naꞌapain Jesus kakuwaa patinan<br />
dono, pabiꞌi kida Pharisee nao<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 13, 14<br />
202<br />
waꞌatin Jesus idaꞌati, naꞌiki ĩkian<br />
uꞌati, “Pumako paꞌi diꞌikiꞌi wawiizi<br />
iki. Pumako baꞌo ran wii zai iti,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan nao ba nai<br />
Herod dako tan pazowii-kidan<br />
pugaru.”<br />
32 Mazan Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Umako Herod diꞌiti, taa pinaꞌo raz<br />
aita paꞌo nii. Ukowaada uꞌati õkian,<br />
õsoꞌoo pan nii oiaꞌo doro nai nao<br />
pidan nao diꞌiki, naꞌiki õkaku dan<br />
nii pidan nao kida parinaa ai. Õkaudi<br />
nan nii aizii, wai kanaꞌan, naꞌiki<br />
idiki nau daꞌu tan kamoo idaꞌa, uruu<br />
õkaꞌii taꞌa kan naa õkau din-kizi. Kii<br />
paꞌi ukowaada uꞌati õpara dan.<br />
33 Upuꞌaꞌo nii mazan õdobata paanan<br />
aizii, wai kanaꞌan, naꞌiki baꞌo ran<br />
kamoo. Aonaa turuu Tomin karu<br />
prophetin zowii-kao naꞌiam karikao<br />
nan, mazan uzowii-kao nii soo<br />
Jeru salem ii.”<br />
34 Aizii diꞌi kai kapa Jesus paradan<br />
wii zai Jeru salem atiꞌi. Ukian,<br />
“Jeru salem, Jeru salem, pugaru<br />
diꞌikii nao pidan nao zowii pauzo nii<br />
Tomin karu prophetin nao. Naꞌiki ĩnao<br />
zowi auzo nii paboori idi pidan nao<br />
dyuuda-kari wai naouz kaku waapaꞌa<br />
nan ĩꞌati. Tuu kiaꞌo padamata<br />
õaipau zon õdokoba tan ipai bao kopa<br />
pidan nao, wuruꞌu mashaa pai naouz<br />
puꞌidaꞌa, naꞌapa kuruku kasa baꞌukan<br />
kawan pau dai nao pakutuba<br />
waranuꞌu. Mazan aonaa ĩkashaa pinaꞌa<br />
zon õꞌati. 35 Uruu idi Tomin karu<br />
muu dan naa ĩdyaun naꞌiki aonaꞌo<br />
niꞌi naa powaꞌa unyuku nuu pan<br />
wuruꞌu kabaun ĩtorii napa kiziz.<br />
Naꞌiki õkowaa dan nii aimaa kan<br />
mishiꞌo, aonaꞌo nii powaꞌa ĩtuka pan<br />
õgaru, atii dii naꞌi tiꞌi, ĩkian donoꞌo<br />
nii zii õdauꞌan, ‘Marii Tomin karu<br />
kai manan, wuru atiꞌi Nao ba naiz,<br />
kaa waꞌo raz uai pan kawanaꞌati.’ ”<br />
Jesus kakudan pidan Sookapakaru<br />
Kamoon dono<br />
14 1 Bau daꞌapa kamoo Jesus<br />
makon uaroo paꞌa nan Pharisee<br />
dapu iti, uruu kazowau ta paꞌo<br />
pamin-Phariseennao. Aizii wuruꞌu<br />
uaroo paꞌa nanuz Sookapa-karu<br />
Kamoon donoꞌo. Uruu idi naꞌiaꞌa<br />
naa pidan nao diꞌita pan Jesus kaimanai<br />
man, ĩtuka paꞌa zon ushaꞌapa tan<br />
aimaa kan. 2 Upuꞌaꞌa naa pidan poodapaꞌo<br />
utabaꞌu, naꞌiki uanoba waꞌatin<br />
Jesus idaꞌati. 3 Sariapa Jesus kian<br />
wunao atiꞌi, tiichaa pauzo nao Moses<br />
kaki naori dauꞌu, naꞌiki Pharisee nao<br />
ati. Ukian ĩꞌati, “Naꞌapa dii kakinao rii<br />
taa-kari waiz waꞌati dyuu dan shaꞌapatin-karu?<br />
Ukashaapa wakaku dan<br />
karinaꞌo pidan Sookapa-karu Kamoon<br />
dono, oo aonaa?” 4 Mazan aonaa baudaꞌapa<br />
pidan dakoꞌa tin Jesus para dan.<br />
Udaunaꞌan upisha taꞌa kan naa wuruꞌu<br />
pidanaz, sariapa ukaku daꞌa kan.<br />
Udaunaꞌan udyuu dan naa umakon.<br />
5 Uruu dau naꞌan ukian naa koshan<br />
pidan nao ati, “Aizii mani diꞌi unao<br />
dani, oo utapiꞌi zan waotan an munapoꞌo<br />
mowaꞌun shaa wata, aonaa mani<br />
usoꞌo ta nuzu Sookapa-karu Kamoon<br />
dono?” 6 Mazan aonaa ĩaita pan naꞌapam<br />
padakoꞌa tin Jesus para dan.<br />
Pidan morowautapaꞌo<br />
naꞌiki kadapuꞌo dauaꞌo<br />
7 Jesus tuka pan pabiꞌi kida<br />
pidan nao tuu kii ĩaipan pasaka-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
203<br />
LUKE 14<br />
na tan umana wun kidaꞌo tabai<br />
idaꞌa. Uruu idi upara dan ĩꞌati<br />
diꞌi tinapa-kinai kuwai idaꞌan,<br />
kaika paꞌo wuruꞌu ukia nuz ĩꞌati:<br />
8 “Naꞌa painim udapada-kao dono<br />
aroo paꞌo nii mazi dai nao diꞌiti,<br />
manaꞌa usaka na taꞌa naꞌa umana wun<br />
kidaꞌo tabai idaꞌa. Panaa don kainaꞌa<br />
kada puꞌo dapa dan umana wun<br />
kidai nao pidan nao powaꞌaꞌo zii uꞌai.<br />
9 Udaunaꞌan kada puꞌo, wuruꞌu dapadaꞌo<br />
raz unao waꞌatin nii uꞌidaꞌati<br />
naꞌiki ukian nii uꞌati, ‘Marii paꞌan<br />
arawu sakana tan daꞌaꞌa,’ ukian nii.<br />
Uruu idi usaka na tan niꞌi naa naꞌiam<br />
kari kao nan. Uruu idaꞌan ubaꞌa zootin-kida-kao.<br />
10 Ukauꞌan naꞌa painim<br />
udapada-kao dono, manaꞌa usakana<br />
taꞌa naꞌa umana wun kidaꞌo<br />
tabai idaꞌa, mishiꞌo rai man usakanata<br />
panaꞌi ti napu. Aizii kada puꞌo<br />
wuruꞌu dapa daꞌo raz unao, utukapan<br />
idi usaka nata pan naꞌii, ukian<br />
nii uꞌati. ‘Daꞌati paꞌan puwaꞌa tiꞌi<br />
õpao naru, pusaka nata kizi umanawunuꞌo<br />
tabai idaꞌa.’ Uruu idi ipaiꞌo<br />
nii pidan nao tuka pan putaapa-kao<br />
umana wunuꞌo nii. 11 Naꞌiaꞌo ram<br />
pidan tuu kiaꞌo uai pan pakazo wauta<br />
pan pidan nao, bau daꞌapa kamoo<br />
Tomin karu waranui tapa-kidan nii<br />
uruu baꞌo rai nao ati. Naꞌiki naꞌiaꞌoram<br />
pidan waranui tapa-kidi naꞌo,<br />
mazan bau daꞌapa kamoo Tomin karu<br />
zaama tan nii uruu kazowau ta paꞌo<br />
nii baꞌo rai nao.”<br />
12 Udaunaꞌan Jesus kian aroapakidaꞌo<br />
ati paugaru, “Naꞌa painim<br />
putoman an aroapa-karu, aonaa<br />
pudapa daꞌa naꞌa pupao naru nao,<br />
naꞌiki puꞌina wuzu nao, oo puiriban<br />
nao, naꞌiki kapu raa tan kidai nao<br />
pidan nao wuruꞌu pudapu dazaba<br />
an kidai naouz. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ĩnao naꞌa paꞌo nii kapam<br />
ĩaroapa-kidan pugaru, uruu naꞌapaꞌo<br />
idaꞌan ĩkawi nipi naa tan wuruꞌu<br />
paaroo pauzo nuz puꞌidaꞌa. 13 Mazan<br />
naꞌa painim putoman an aroapakaru,<br />
pudapada mapuraata nii nao,<br />
uꞌachoon nao, r naꞌiki machiꞌikakai<br />
nao, naꞌiki ushaawun nao.<br />
14 Unaꞌa pan dono, konau kiaꞌo nii<br />
pugaru. Ushaꞌapa num kauꞌan aonaꞌo<br />
nii kowas ĩkaꞌii tan pakawa daun tan<br />
wuruꞌu paaro apa-kida-kaoaz. Mazan<br />
Tomin karu kawi nipi naa tan nii paꞌan<br />
pugaru dii naꞌi tiꞌi, ukadishita-kidan<br />
dono mawa kai nao pidan nao, wuruꞌu<br />
izoꞌa tii nao kidaz upara dan.”<br />
Jesus kakuwaapan tuubaruꞌo<br />
aroapa-karu dauꞌu<br />
(Mat<strong>the</strong>w 22:1-10)<br />
15 Aizii bau daꞌapa pidan Jesus<br />
min-aro apa tinan, uaba tan idi<br />
wuruꞌu Jesus para da nuz kaika paꞌa,<br />
sariapa ukian Jesus ati, “Konaukiaꞌo<br />
nii zii mana wun pidan nao,<br />
ĩaroapa-kida-kao dono Tomin karu<br />
nao ba nai-tinapa-kizi ii.”<br />
16 Mazan Jesus kian uꞌati,<br />
“Bauka pai man pidan toman udaruꞌo<br />
aroapa-karu, udapada iriba pidannao.<br />
17 Aizii aroapa-karu kamoon<br />
donoꞌo naa, udyuu dan naa papoi toru<br />
Luke<br />
r 14:13 uꞌachoonnao: pidan shaka taꞌo aonaa unanaa patumaa kan, panaa don aonaa<br />
uanoba kai manan, oo utain, oo naꞌiaꞌo ram kari kao nan ushaꞌa pau zin.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 14<br />
204<br />
dapa dan kan dapada-kari wai nao<br />
pidan nao, marii kiziꞌi naa ipai ĩwaꞌatin,<br />
ĩaroapa naka kiziꞌi naa. 18 Mazan<br />
ipai dapada-kari wai nao pidan nao,<br />
kai naꞌa ĩpara dan kida.<br />
“Kiwii niꞌo kian poi torui ati,<br />
‘Akara chii, aonaa õturuu dinan. Kainaꞌa<br />
paꞌi õtorian zakapu, ukauꞌan<br />
õmakoꞌo zon naꞌiti wuruꞌu õawu nuutan<br />
kaꞌa zoo nuz. Ukauꞌan aonaꞌo nii<br />
õmakon aroapa-karu diꞌiti. Pukowaada<br />
kizi naꞌapa punao ba naa ati.’<br />
19 “Baꞌo ran kian uꞌati, ‘Akarachii,<br />
aonaa õturuu dinan. Kai naꞌa<br />
paꞌi õtorian 10 boi nao, kaudinainao<br />
nii zakapu ii. Ukauꞌan õmakon<br />
wuruꞌu õtiwaaꞌa nan naa ĩkau di naaban.<br />
Ukauꞌan aonaꞌo nii õmakon<br />
aroapa-karu diꞌiti. Puko waada kizi<br />
naꞌapa punao ba naa ati.’<br />
boinao kaudin-kida-kao (14:19)<br />
20 “Baꞌo ran kian, ‘Akara chii,<br />
aonaa õturuu dinan. Dii kiꞌi zii paꞌi<br />
õmazi daꞌa ka nuꞌu. Uruu idi aonaa<br />
õturuu dinan õmakon aroapa-karu<br />
diꞌiti. Puko waada kizi naꞌapa punaoba<br />
naa ati.’<br />
21 “Udaunaꞌan poi torui kiwaꞌakan<br />
naa, naꞌiki ukowaada ipai<br />
panao ba naa ati wuruꞌu parada-karu<br />
kidaz. Uruu idi tuu kii unao ba naa<br />
toꞌoran. Udaunaꞌan ukian papoi toru<br />
ati. ‘Kadiman, aizii õaiapa pumakon<br />
ipai kazoo kidaꞌo dunapo kawanaꞌati<br />
naꞌiki mazoo kidaꞌo dunapo<br />
kawanaꞌati wuruꞌu donoi an kidaꞌoraz.<br />
Puna naka kizi daꞌati wuruꞌu<br />
mapuraata nii nao kida pidan nao,<br />
machiꞌika-kai nao, ushaawun nao,<br />
naꞌiki tokoo zaꞌuu pai nao kida.’<br />
22 “Uruu idi poi torui makon<br />
padyuuda-kao kawanaꞌati.<br />
Udaunaꞌan ukaa wan naa, naꞌiki<br />
ukian panao ba naa ati. ‘Kai naꞌaꞌa<br />
naa õkaawa-kidan pidan nao puparadan<br />
kawanaꞌati, mazan kai naꞌa zii<br />
tabai mawa zoo kidaꞌo.’<br />
23 “Uruu idi nao ba nai kian<br />
papoi toru ati. ‘Aizii pumako naꞌiki<br />
pukoraꞌuu donoi tokon ii aka, naꞌiki<br />
donoi dawun ii aka punaꞌaka kizi<br />
pidan nao daꞌatiꞌi wuruꞌu mashaapai<br />
nao kidaz naꞌiiꞌaka. Marii<br />
ĩkawa zoo tan õdapu paida.’<br />
24 “Pidan nao kaa wan daunaꞌan,<br />
nao ba nai kian. ‘Aizii õkian<br />
nii unao ati, aonaꞌo nii bau daꞌapa<br />
pidan, wuruꞌu dapada-kari wai naouz<br />
padamata mawaꞌa tiꞌi zoo-kai naouz,<br />
tiwaan õwanyuku nuu idionaa,<br />
aonaa masakau daꞌu,’ ukian ĩꞌati.”<br />
Diꞌitinapa-karu kiwiin kaudin-karu<br />
uaꞌii Jesus ati<br />
(Mat<strong>the</strong>w 5:13; 10:37-38; Mark 9:50)<br />
25 Bau daꞌapa kamoo, iriba pidannao<br />
makon kasa baꞌu-kasa baꞌuan<br />
Jesus dawuꞌati. Pamakopa-kizi an,<br />
Jesus mashaa dinaa nan, naꞌiki ukian<br />
ĩꞌati. 26 “Naꞌiaꞌo ram pidan tomin paꞌo<br />
naꞌiki aipinaꞌo õpoi toru nii, mazan<br />
tuu kiaꞌo mana wun umarain pan<br />
pairi ban nao, padaro, pau dai aro,<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
205<br />
LUKE 14, 15<br />
pau dai nao, paꞌina wuzu nao naꞌiki<br />
padada koo nao pamarain pan ai<br />
õgaru, naꞌiki tuu kiaꞌo umarain pan<br />
pamashaa pan kai man oo tuu kiaꞌo<br />
ukaro din pan, aonaa turuu udaꞌanan<br />
õgaru, naꞌiki ukau dinan õtuma.<br />
27 Naꞌiaꞌo ram pidan aonaꞌo unaꞌakaꞌa<br />
zon pacrossan naa, s aonaa turuu<br />
udaꞌanan naꞌiki ukau dinan õtuma.<br />
Aizii naꞌiaꞌo ram pidan aonaꞌo uai pan<br />
pazowii-kao õgaru dikin ii, aonaa<br />
turuu udaꞌanan õgaru, naꞌiki ukaudinan<br />
õtuma.<br />
28 “Naꞌiaꞌo ram bau daꞌapa pidan<br />
unao biiꞌi kai daꞌaꞌa, tomaꞌo udaruꞌo<br />
kabaun, pamadiꞌi tapa kan puꞌu<br />
naꞌa pau daꞌum nii puraata pakaiwaan<br />
patoma-kinaa nii naꞌiki<br />
paipai-kinaa nii wuruꞌu padapuz?<br />
29 Mazan pamadiꞌi tinapa kan puꞌu,<br />
upuꞌu zii utoman kabaun wiizi nii,<br />
naꞌiki usaki taꞌa kan naa kabaun<br />
toron naa kida nii. Mazan aonaꞌa<br />
naa ukaꞌii tan paipaian wuruꞌu<br />
kabaun pato maꞌa zoo niaz. Aizii<br />
ipai pidan nao dobaa pai nao kida<br />
naꞌan, pakawan zii ĩtuka pan utoron<br />
kida saki tin pan. Uruu idi ĩbani kiitan<br />
niizu, naꞌiki ĩshaa zoo tinan nii<br />
wuru dauꞌaꞌa pidan tomaꞌa zoꞌo raz<br />
padamata kabaun. 30 Naꞌiki ĩkian nii<br />
udauꞌan. ‘Akaa, kotuaꞌa naa arawu<br />
saki tan padapu toron naꞌa, atii diꞌi<br />
aonaa zii ushaꞌapa taua nuz, aonaa<br />
naꞌa painim nii uipai a nuz’ ĩkian nii<br />
udauꞌan.<br />
31 “Aizii mani, king dako tan an<br />
pamizaa taaka pan, naꞌiki kai naꞌa<br />
10,000 usoldyaan nao. Umizaa taakapaꞌa<br />
zon baꞌo ran king tuma. Aizii<br />
wuruꞌu baꞌo ran king idaꞌa 20,000<br />
soldyaa nao, powaꞌaꞌo zii mana wun<br />
ĩiriban usoldyaan nao ai. Aonaꞌo<br />
nii mani mooko usaka na tan naꞌiki<br />
udiꞌitin pan kiwiin pamizaa taaka pan<br />
uaꞌii, utukapa kizi paturuan naꞌiki<br />
pakaꞌii tan pamizaa taaka pan baꞌo ran<br />
king tuma, doba taꞌo zii usoldyaannao<br />
paꞌai? 32 Aizii uaita pan an<br />
pamaturuu kan utuma, sari aa paꞌo<br />
nii udyuuda-kidan papara dan baꞌoran<br />
king diꞌiti umuna pon puꞌu zii,<br />
ukowaada-kidan uꞌati aonaꞌa naa<br />
umizaa taaka paꞌa zon, mazan ĩkaimanaaka<br />
kiziꞌi naa powaa iti.”<br />
33 Udaunaꞌan Jesus kian<br />
koshan ĩꞌati, “Naꞌapa kapam pidan<br />
kaudinaꞌa zon an õꞌati. Marii udiꞌitinpan<br />
kiwiin. Aizii uwaꞌakaꞌa zon an<br />
mishi wuruꞌu pamarai napa nii kidaz,<br />
pairi ban nao naꞌiki ipai aimaa kan<br />
kida. Naꞌa paꞌo pidan turuu paꞌan<br />
ukau dinan õꞌati.<br />
34 “Kai manaꞌo wuruꞌu duwuz,<br />
mazan duwu manaun anaꞌa naa,<br />
aonaa naꞌa pam ukuzu baa-kao<br />
powaa iti. 35 Uruu idi aonaa powaꞌa<br />
ukai manan, atii paori bai diꞌiti,<br />
aonaa ukai manan. Uruu idi ukabootaꞌaka-kao<br />
niꞌi naa. Pukaki naon an<br />
puaba taꞌa naa kakinao rii!”<br />
Waziwadinaꞌo kaznizo dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 18:12-14)<br />
15 1 Bau daꞌapa kamoo, iriba<br />
pidan nao zaa maa pauzo-<br />
Luke<br />
s 14:27 unaꞌakaꞌazon pacrossannaa: ubaiaa pan kashaꞌo raꞌo oo uzowii-kao nii padaꞌanpan<br />
dikin ii Jesus.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 15<br />
206<br />
nao tax puraatan naa naꞌiki baꞌo ran<br />
oiai nao pidan nao kaa wan ĩabataꞌa<br />
nan Jesus kuwaa. 2 Uruu idi<br />
Pharisee nao, naꞌiki kai naꞌa baꞌorai<br />
nao tiichaa pauzo nao Moses<br />
kaki naori dauꞌu, ĩnao kada koinpan<br />
paꞌati aaka kida Jesus dauꞌu.<br />
Kaika paꞌo wuruꞌu ĩkia nuz: “Arawu<br />
nau baa zii pidan nao kaa wan<br />
paꞌidaꞌatiꞌi, wuruꞌu aitapa-kari wainao<br />
kidaz ĩshaꞌa paa pan dikauda<br />
kidaꞌo aimaa kan, atii uaro apa zii<br />
ĩtuma,” ĩkian.<br />
3 Sariapa Jesus para dan diꞌitinapa-kinai<br />
kuwai idaꞌan ĩꞌati.<br />
Kaika paꞌo wuruꞌu ukia nuz. 4 “Dii<br />
mani unao aroapa tin-kidan an 100<br />
uꞌuza kaznizo nao baara ii aka, aizii<br />
mani bau daꞌapa kaznizo waziwadinan<br />
pairi ban nao ai. Naꞌapa dii<br />
mani pushaꞌ apa tinan? Aonaa mani<br />
puwaꞌa kaꞌa kan naꞌii ipai dau nuudaꞌu<br />
wuruꞌu iribai naouz kaznizo nao,<br />
pudawa taꞌa nan idi wuruꞌu baudaꞌapaꞌo<br />
raz kaznizo waziwa dinan? Mishi<br />
pudawa tinan nii udauꞌu diꞌiiꞌakaꞌa<br />
atii puiko da nuzu. 5 Aizii puikodan<br />
idi wuruꞌu waziwa dinaꞌo raz<br />
kaznizo, tuu kii pukonau kii-kidanuz<br />
naꞌiki sariapa pudoko ba ta nuz.<br />
6 Udaunaꞌan pudo koba tan naaz atii<br />
pudapu iti. Aizii pukaa wan sariapa<br />
pudapada-kidan pupao naru nao,<br />
naꞌiki pudapu dazaba an kidai nao<br />
pidan nao, naꞌiki pukian ĩꞌati. ‘Tuukii<br />
mana wun õkonau kian aizii,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan õiko dan idi<br />
õꞌuza waziwa dinaꞌo pairi ban nao ai.<br />
Ukauꞌan õai pan aizii wakonau kian<br />
bao kopa.’<br />
7 “Aizii õkowaa daꞌa zon aimaakan<br />
unao ati. Tuu kiaꞌo nii mana wun<br />
konau kii-karu aokazi ii, bau daꞌapaꞌo<br />
pidan tanawa tinan an paꞌoian<br />
ai. Wunao konau kii-kida-kao aiaꞌa,<br />
iribai naouz pidan nao, aonaꞌo raz<br />
naa ĩꞌitii man kanom ai pata nawatinan<br />
powaꞌa.”<br />
Zuna waziwadaꞌo papuraatan<br />
8 Jesus kian koshan, “Aizii mani<br />
zun tiwaꞌo padiriꞌi dan papuraa tan<br />
sodi kida. Kai naꞌaꞌa naa okasabaꞌu<br />
kan 10 wiziꞌi kidaꞌo puraata. t<br />
Bau daꞌapa kamoo odobaa-kidan<br />
naꞌiki owazi wadan bau daꞌapa<br />
papuraa tan. Naꞌa pam nii puaitapan<br />
oshaꞌapa tinan? Sari aa paꞌo<br />
nii osuuan palampan odoro tan<br />
wuruꞌu puraa taz, udaunaꞌan<br />
oparauan nii ipai padapu nazoo,<br />
odoro tan papuraa tan kai manaiman<br />
ipai kabaun nazo an, atii<br />
oikoda nuzu. 9 Aizii oiko dan<br />
dau naꞌa nazu, sariapa odapa dan<br />
bao kopa papao naru nao, naꞌiki<br />
pidan nao wuruꞌu padapu dazaba<br />
an kidaꞌo raz ĩmashaa pan. Uruu<br />
idi okian ĩꞌati. ‘Tuu kii mana wun<br />
õkonau kian aizii, õiko dan idi<br />
õwazi wada nii õpuraa tan. Õaiapa<br />
bao kopa ukonau kian õtuma aizii.’ ”<br />
10 Udaunaꞌan Jesus kian ĩꞌati, “Aizii<br />
õkowaa dan nii uꞌati aimaa kan.<br />
Naꞌa paꞌo nii kapam Tomin karu<br />
angelin nao konau kian tuu kii aokazi<br />
t 15:8 10 wiziꞌi kidaꞌo puraata: Greek para dan idaꞌan drach mas. Bau daꞌapa drachma,<br />
bau daꞌa paꞌo kamoo kaudin-karu winipi naa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
207<br />
LUKE 15<br />
ii, bau daꞌa paꞌo pidan tanawa tinan<br />
an paꞌoian ai.”<br />
Pidan konaukii-kidan paudani<br />
kaawan powaa ati<br />
11 Udaunaꞌan powaꞌa zii koshan<br />
Jesus kian ĩꞌati, “Kai naꞌa pidan<br />
dyaꞌu tamaꞌo udai nao daonai ora nao.<br />
12 Aizii dawuꞌi chan kian padaru ati.<br />
‘Paapaa, kaiꞌi naa õai pan putaan<br />
õꞌati aimaa kan kida, naꞌiki pushaꞌapauz<br />
kida, wuruꞌu õzaama tan<br />
niꞌo raz kida pumawa kan daunaꞌan.’<br />
Uruu idi ĩdaru buu tan naa<br />
ĩkawanaꞌati ipai wuruꞌu pazaamatapa<br />
nii kidaz ama zada, naꞌiki<br />
uzai nao, naꞌiki ipai baꞌo ran aimaakan<br />
kida, ubuu tan naaz ĩkawanaꞌati.<br />
13 Aonaa zii naꞌa pau daꞌum kamoo<br />
doba tan, uruꞌu naa udani wuruꞌu<br />
udawuꞌi cha nuz selli aꞌa kan naa ipai<br />
ama zada, naꞌiki baꞌo ran aimaakan<br />
kida, wuruꞌu buuta-kari waiz<br />
paꞌati. Uruu dau naꞌan, umakon naa<br />
munapo, munapo baꞌo ran wii zai iti.<br />
Unaꞌaka ipai dau nuu daꞌu papuraa tan<br />
wuruꞌu taa-kari wai kidaz ushaꞌapauz<br />
winipi naa nii. Naꞌii akaꞌa naa<br />
umashaa pan, ukai waan naa naꞌiki<br />
ukaboo tan naa papuraa tan madoronaa-daun.<br />
14 Aizii uipaian dau naꞌan<br />
kai man-daun papuraa tan, uruꞌu naa<br />
zamazi kaa wan tuu kii, uruu wii zai<br />
diꞌiiꞌaka. Aizii uruu udopian naa,<br />
aonaꞌa naa uiko dan pawanyukunuu<br />
nii. 15 Uruu idi umakon pidan<br />
naꞌii san diꞌiti, naꞌiki upishaan naa<br />
pakau din-kizi nii uꞌati. Uruu idi<br />
pidan zaama tan naa uruu taa paꞌo<br />
nii paꞌuza kooshi nao. 16 Naꞌiaꞌa naa<br />
ukau dinan, naꞌiki unaꞌa zoota pan<br />
naa kooshi nao wanyuku nuu idionaa<br />
kida. Kiaꞌa zoo uai pan panikan<br />
abaapa wuruꞌu kooshi nao wanyukunuu<br />
idionaa kidaz. Mazan aonaa<br />
kanom taan uwanyuku nuu nii.<br />
daonaiora waꞌakaꞌo padaru,<br />
udaunaꞌan ukaudinan utaapan<br />
kooshinao (15:13-16)<br />
17 “Bau daꞌapa kamoo udiꞌitinpan,<br />
uruu idi ukian paai pan ati,<br />
‘Naꞌa pau daꞌum kai naꞌa õdaru poitoru<br />
nao? Ĩnao kari kao nan paꞌan<br />
ĩwanyuku nuu taa-kao, naꞌiki ĩaroopan<br />
nii abaapa, atii kai naꞌaꞌo nii zii<br />
ĩwanyuku nuu waꞌakun kida. Aizii<br />
kai naꞌa õgaru daꞌa naꞌa õpata kaꞌutinan<br />
atii naꞌa paꞌo nii õmawa kan<br />
õzama zin idi. 18 Õkiwan niꞌi naa<br />
mooko powaa iti õdaru diꞌiti,<br />
naꞌiki õkian nii uꞌati, “Paapaa,<br />
õshaꞌa pata zii mishi oiaꞌo aimaakan<br />
Tomin karu ati, naꞌiki pugaru<br />
ati. 19 Aonaa turuu powaꞌa aizii<br />
pudako tan õgaru pudani nii, mazan<br />
aizii putaa paꞌa naa õgaru, naꞌapa<br />
putaa pau zon kawan pupoi toru nao.”<br />
Õkian nii õdaru ati,’ ukian. 20 Uruu<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 15<br />
208<br />
idi ukadishi tan, mazan umakoꞌokan<br />
naa. Naꞌikiꞌi naa umakon atii<br />
umao napa tan. Munapo zii udaru<br />
tuka pan uwaꞌa tin duna pota. Tuukii<br />
ukamu nan-kida nuzu. Uruu idi<br />
sariapa umakon uꞌidiꞌiti, kadimanaꞌo<br />
idaꞌan. Ukaa wan pau dani<br />
diꞌiti, sariapa udoko ba ta nuzu naꞌiki<br />
ukissi tanuzu pakao zoo ati. 21 Aizii<br />
udani kian uꞌati. ‘Paapaa, õshaꞌa pata<br />
zii mishi oiaꞌo aimaa kan Tominkaru<br />
ati, naꞌiki pugaru ati. Aonaa<br />
turuu powaꞌa aizii pudako tan õgaru<br />
pudani nii.’ 22 Mazan sariapa udaru<br />
dapa dan papoi toru nao naꞌiki ukian<br />
ĩꞌati. ‘Kadiman, unaꞌaka umanawunuꞌo<br />
kamicha ukai wadan nii,<br />
naꞌiki unaꞌaka kaꞌusa bai uꞌati,<br />
naꞌiki unaꞌaka kapam daz kidii ukaiwadan<br />
nii. 23 Udaunaꞌan umako paꞌi<br />
uzowii naka kizi kakiwi niꞌo tapiꞌiza,<br />
waaro apa kizi aizii, naꞌiki wakonaukii<br />
kizi bao kopa. 24 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan, diꞌo raz õdani mainaabatinaꞌo<br />
raꞌa naa, mazan diꞌi uaidi nan<br />
aizii kakupa, naꞌiki uruu pozawa taꞌo<br />
waꞌai, mazan mashaꞌapa kiaka ukaawan<br />
naꞌiki uiko din waunao powaa<br />
ati.’ Aizii poi torui nao shaꞌapa tan<br />
dau naꞌan ipai aimaa kan, uruꞌu naa<br />
ĩaroo pan.<br />
25 “Aizii baꞌo ran udani, wuruꞌu<br />
tunaru naouz, makoꞌo zakapu iti<br />
uruu naꞌapain. Udaunaꞌan upadantan<br />
naa, aizii umao napa tan puꞌaꞌa<br />
naa padapu ati, uabata shamoro<br />
aran, naꞌiki pidan nao konau pan.<br />
26 Uruu idi udapa dan bau daꞌapa poitorui<br />
naꞌiki upishaan uruu. ‘Kanom<br />
kai wuruꞌu kai nao shaꞌa paa paniazuꞌu?’<br />
ukian uꞌati. 27 Poi torui kian<br />
uꞌati. ‘Kai naꞌa puꞌina wuzu kaa wan<br />
powaa ati. Uruu idi pudaru zowiikidan<br />
tapiꞌiza ukaki wi ni dapaniaz<br />
aroapa-kinai nii. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ukonau kii-kidan idi ukaawan<br />
kai man powaa ati, aonaa<br />
kanom shaꞌa pan uꞌati.’ 28 Mazan<br />
tuu kii utoꞌo ran, uruu idi aonaa<br />
umoro tan kabaun nazo iti. Sariapa<br />
udaru makon uꞌidiꞌiti, naꞌiki tuu kii<br />
uai pan pamorota-kida nuz kabaun<br />
nazo iti. 29 Mazan sariapa udani<br />
dakoꞌa tiauta paꞌa kan upara dan.<br />
Ukian padaru ati. ‘Kotuaꞌi kiꞌi naa<br />
õkau di nan puꞌati, naꞌapa poi torui<br />
kawan, naꞌiki aonaa naꞌa painim<br />
zii õdikin ta pau zon pupara dan,<br />
oo õmashaꞌa pata kan pudyuu danii<br />
õshaꞌapa tan. Mazan upuꞌu zii<br />
aonaa zoobaba puzowiau zon boogi u<br />
õꞌati, õkonau nama din-kinaa nii<br />
õpao naru nao tuma. 30 Mazan aizii<br />
dii pudani kaa wan, mai naaba taꞌo<br />
kai man-daun aimaa kan wuruꞌu<br />
putaa nii kidaz uꞌati. Ukaboo tan<br />
puraata soo madoro naa-ziiwa nao<br />
zun nao v dauꞌati. Mazan aizii diꞌi<br />
ukaa wan idi, puzowii-kidan kakiwiniꞌo<br />
tapiꞌiza.’<br />
31 “ ‘Õdani,’ udaru kian uꞌati.<br />
‘Mishi pugaru kari kao nan punaꞌan<br />
õtuma, ukauꞌan ipai dau nuu daꞌu<br />
wuruꞌu aimaa kan õtaa pa nii kidaz,<br />
puꞌidi wau paꞌidi waru wuruꞌu.<br />
32 Mazan aonaa turuu wamako-<br />
u 15:29 boogi: English idaꞌan, goat. v 15:30 madoronaa-ziiwanao zunnao: ĩnao zaamaa<br />
pauzo nao puraata pakiaapa-kidi nan dikin ii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
209<br />
LUKE 15, 16<br />
nau kii-kida kan wuruꞌu puꞌina wuzu<br />
kaawa nuz. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
mai naaba tinaꞌo uruu, mazan diꞌi<br />
uaidi nan aizii kakupa, naꞌiki uruu<br />
pozawa taꞌo, mazan mashaꞌapa kiaka<br />
ukaa wan powaa ati waꞌidaꞌati.’ ”<br />
Poitorui aitapaꞌo pashaꞌapatinan<br />
diinaꞌitiꞌo tannaa nii<br />
16 1 Jesus kian patomi napakida<br />
nii nao ati, “Kai naꞌa<br />
bau daꞌapa pidan kapuraata nuꞌo,<br />
naꞌiki kai naꞌa upoi toru awunuu tapaꞌo<br />
ipai utaapa nii kida aimaa kan,<br />
naꞌiki uruu atiꞌo nii aimaa kan kida<br />
kawi nipi naata-kao. Bau daꞌapa<br />
kamoo, nao ba nai aba tan papoi toru<br />
kai waa pan, puraata mai naabadaun.<br />
2 Uruu idi udapada-kida nuzu<br />
naꞌiki ukian uꞌati. ‘Mishii, naꞌa paꞌoram<br />
kuwai kai wuruꞌu õaba taniaz<br />
pudauꞌan. Naꞌapa dii pushaꞌa paa pan<br />
õpuraa tan? Aizii õaiapa õtukapan<br />
kai man-daun pusaada nii kida<br />
aimaa kan pukaari tan idaꞌa. Naꞌiki<br />
ipai õai pan pusaa dan naꞌa paudaꞌum<br />
kai naꞌa aimaa kan kida, naꞌiki<br />
õpuraa tan. Õaiapa õtuka pan ipai<br />
aimaa kan patumaaka. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan uruu dau naꞌan, aonaa powaꞌa<br />
õai pan pukau dinan õꞌati oo aonaꞌo<br />
niꞌi naa powaꞌa pukazo wau ta pan<br />
aimaa kan wuruꞌu õtaa pa nii kidaz.’<br />
3 “Uruu idi poi torui diꞌitin pan,<br />
naꞌiki ukian paai pan ati. ‘Akara chii,<br />
aizii õnao ba naa muuda-kidaꞌa zon<br />
õgaru õkau din-kizi ai. Naꞌapa dii<br />
paꞌi õshaꞌapa tinan? Asakiꞌi. Aonaa<br />
paꞌi õturuan õkau di nan dadaraꞌo<br />
kaudin-kizai dauꞌu, aonaa õkaꞌiitan<br />
õkicha dan imiꞌi. Naꞌiki õgaru<br />
nao ba nai-tin pauzo, aonaa õkaꞌiitan<br />
õpishau tan aimaa kan pidan nao<br />
ai, kaki baꞌa zon naꞌo niꞌi naa õnaꞌapain<br />
pan an.’ 4 Uruu idi udiꞌitin pan<br />
tuu kii. Udaunaꞌan ukian, ‘Aizii õaitapa<br />
naꞌa pam nii õshaꞌapa tinan.<br />
Õkapao naru tinan nii kai, aizii paꞌi<br />
õnao ba naa kaboo tan donoꞌo naa<br />
õgaru õkau din-kizi ai, kai naꞌaꞌo<br />
nii õpao naru nao, kamuna nuꞌo nii<br />
õꞌati, naꞌiki morota-kidaꞌo nii õgaru<br />
padapu iti,’ ukian.<br />
5 “Udaunaꞌan udapa dan naa<br />
bau daꞌapa kida pidan nao wuruꞌu<br />
mawi nipi naata pai nao kidaz unaoba<br />
naa, naꞌiki upishaan naa ĩdyaun.<br />
Kiwii niꞌo pidan ati ukian. ‘Naꞌapau<br />
daꞌum dii pumawi nipi naata pan<br />
õnao ba naa?’ 6 ‘100 moto kiwi nii<br />
õmawi nipi naata pan uꞌai,’ ukian<br />
uꞌati. Uruu idi usoꞌo tan uadowanchin<br />
kaari tan naa. Naꞌiki ukian uꞌati.<br />
‘Dii kaa rita idaꞌa usaa din pan wuruꞌu<br />
pumawi nipi naata paniaz. Mazan<br />
aizii õapo waa dan nii puado wan chin<br />
puꞌati, ukauꞌan pukawi nipi naa tan<br />
nii soo 50 kari kao nan. Ukauꞌan<br />
naꞌapaꞌa naa aizii pusaada kai<br />
daꞌaꞌa, nao ba nai tuka pan nii.’<br />
7 “Udaunaꞌan upishaan naa baꞌoran.<br />
‘Pugaru mani, naꞌa pau daꞌum<br />
pumawi nipi naata pan õnao ba naa?’<br />
Ukian, ‘Õgaru, 100 saako poroom,<br />
õmawi nipi naata pan uꞌai.’ Uruu<br />
idi usoꞌo tan koshan uadowanchin<br />
kaari tan naa naꞌiki ukian. ‘Dii<br />
kaa rita idaꞌa usaa din pan wuruꞌu<br />
pumawi nipi naata paniaz, mazan<br />
aizii õapo waa dan nii puado wan chin<br />
puꞌati, ukauꞌan pukawi nipi naatan<br />
nii soo 80 saako kari kao nan.<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 16<br />
210<br />
Ukauꞌan naꞌapaꞌa naa aizii pusaada<br />
kai daꞌaꞌa kaa rita idaꞌa, nao ba nai<br />
tuka pan nii.’<br />
8 “Uruu idi nao ba nai kian dikaudaꞌo<br />
papoi toru dauꞌan. ‘Uaitapa<br />
mishi naꞌa pam padiꞌitin pan naꞌiki<br />
uaitapa naꞌa pam pakai wai nan diinaꞌi<br />
tiꞌo tan naa nii.’ ” Jesus kian<br />
koshan, “Pidan nao diꞌitin pauzo nao<br />
soo pakapu raa ta nun dauꞌu, ĩaitapa<br />
paꞌan naꞌa pam pakai wai nan, ĩaitapa<br />
naꞌa pam pashaꞌapa tan aimaa kan<br />
pairi ban nao ati pakai man dinkinaa<br />
nii. Ĩaitapa paꞌan naꞌa pam<br />
pashaꞌapa tan aimaa kan, wunao<br />
aiaꞌa pidan nao mashaa pai naouz<br />
Tomin karu ati.”<br />
9 Powaꞌa zii koshan Jesus kian<br />
ĩꞌati, “Marii kiziꞌi naa unao aitapan<br />
aizii naꞌa pam ukai waan wuruꞌu<br />
uikoda nii kidaz aimaa kan. Uaitapa<br />
kizi naꞌa pam ukai man dinan, naꞌiki<br />
ukapao naru tin utaapa nii kida<br />
aimaa kan idaꞌan. Naꞌiki dii naꞌi tiꞌi<br />
aonaan donoꞌo naa aimaa kan kida<br />
naꞌiki puraata kai waa-kao, mazan<br />
kai naꞌaꞌo nii paꞌan kamuna nuꞌo<br />
nii puꞌati naꞌiki morota-kidaꞌo nii<br />
pugaru kari kao nanuꞌo mashaapakizai<br />
iti.<br />
10 “Naꞌiaꞌo ram pidan kai manaꞌo<br />
utaa pan masakau daꞌuꞌo aimaa kan<br />
taapa-kida-kao paꞌati, naꞌa paꞌo<br />
nii kapam kai manaꞌo nii utaa pan<br />
diriꞌiꞌo aimaa kan taapa-kida-kao<br />
an paꞌati. Mazan aizii pidan aonaꞌoraz<br />
utaa pan kai man aimaa kan<br />
wuruꞌu masa kau daꞌuꞌo raz taapakida-kao<br />
paꞌati, naꞌa paꞌo nii kapam<br />
aonaꞌo nii utaa pan kai man udaruꞌo<br />
aimaa kan, wuruꞌu taapa-kida-kao<br />
an paꞌati. 11 Aizii unao, umaaitapa<br />
kan an ukai waan oo utaa pan<br />
kai man shaꞌa pau zii kai, ukauꞌan<br />
aonaꞌo nii uturu an utaa pan wuruꞌu<br />
kai manaꞌo, oo umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan taapa-kida-kari wai niꞌoraz<br />
uꞌati, dii naꞌi tiꞌi aokazi ii. 12 Aizii<br />
umataa pa kan idi kai man baꞌo ran<br />
pidan shaꞌa pauz kai, aonaa turuu<br />
kai manaꞌo oo umana wunuꞌo aimaakan<br />
taa-kao uꞌati dii naꞌi tiꞌi, wuruꞌu<br />
uꞌidi wau niꞌo raz padamata aokazi ii.<br />
13 “Aonaa turuu poi torui kau dinan<br />
dyaꞌu tamaꞌo nao ba nai nao ati.<br />
Panaa don utoꞌora-kizai tapan nii<br />
bau daꞌapa, naꞌiki umarain pan nii<br />
baꞌo ran. Kai manaꞌo nii uizoꞌa tin<br />
bau daꞌapa, naꞌiki ukashada pan nii<br />
baꞌo ran. Ukauꞌan naꞌapa kapam kai,<br />
aonaa turuu pidan nao ba naita pan<br />
Tomin karu naꞌiki puraata.”<br />
Baꞌoran kida Jesus kakinaori<br />
(Mat<strong>the</strong>w 11:12-13; 5:31-32;<br />
Mark 10:11-12)<br />
14 Aizii Pharisee nao aba tan idi<br />
wuruꞌu Jesus kaku waapa tina nuz<br />
kaika paꞌa, tuu kii ĩbani kii tan wuruꞌu<br />
ukuwaa kidaz. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
ĩnao tuu kii ĩmarain pan kapuraatan-karu.<br />
15 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Unao mana wun, kai manai nao pidannao<br />
kawa nuꞌo uai pan utukapa-kao.<br />
Mazan Tomin karu aitapa nii kai mandaun<br />
unyuku nuu. Aizii ipai aimaa kan<br />
kida wuruꞌu umana wunuꞌo raz pidannao<br />
tuka pan kai, mazan Tomin karu<br />
tuka pan uruu kida aimaa kan,<br />
madiwau tapa-kaꞌo kari kao nan.<br />
16 “Aizii kakinao rii, wuruꞌu<br />
Moses saadauzo nii kidaz kotuaꞌa<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
211<br />
LUKE 16<br />
naa, naꞌiki wuruꞌu kotuaꞌo Tominkaru<br />
prophetin nao saadauzo nii<br />
kidaz, kai manaꞌo mashaapa-karu<br />
dauaꞌo Tomin karu tuma. Uruu kida<br />
kuwai maꞌo zaka ukowaa da pauzokao,<br />
atii John Chikaa wunuu pauzo<br />
kau di nan diꞌiti. Uruu dau naꞌan<br />
Kai manaꞌo Kuwai Tomin karu<br />
nao ba nai-tinan dauaꞌo kowaadapakaoaꞌa<br />
naa ipai pidan nao ati. Uruu<br />
idi tuu kii padamata pidan nao<br />
tiwaan pamoro tan Tomin karu<br />
nao ba nai-tinapa-kizi iti. 17 Mashaꞌapan<br />
naꞌo nii paꞌan aokazi naꞌiki<br />
imiꞌi baara mainaaba tinan, mazan<br />
wuruꞌu kakinao rii paradan naa<br />
sodi kidaz, aonaꞌo nii bau daꞌapa<br />
umainaa bata-kao.<br />
18 “Naꞌiaꞌo ram pidan muu dan<br />
dono pau dai aro, udaunaꞌan umazidan<br />
baꞌo ran zun tuma, utoman oiaꞌo<br />
wuruꞌu ubaꞌo ran tapan idi. Naꞌiki<br />
naꞌiaꞌo ram dao nai ora zaama tan paudai<br />
aro nii wuruꞌu muuda-kari waiz<br />
zun, utoman kapam oiaꞌo pabaꞌoran<br />
tapan idaꞌan.”<br />
Pidan kapuraatanuꞌo<br />
naꞌiki Lazarus dauaꞌo<br />
19 Udaunaꞌan Jesus kian naa<br />
koshan, “Bauka pai man kai naꞌa<br />
pidan kapuraata nuꞌo, naꞌiki umanawunuꞌo<br />
umashaa pan. Ukami chan<br />
umana wun kida naꞌiki kawinipi naa<br />
kidaꞌo paꞌidi waru. Naꞌiki uwanyukunuu<br />
nii toma-kao umana wun kidaꞌo<br />
kapam.<br />
20 “Aizii udapu koraran naa<br />
panii nomizi naa ii, kai naꞌa patakaꞌu<br />
tinaꞌo pidan saka nata pauzo<br />
naꞌii. Aizii wuruꞌu pidanaz ipaiꞌo<br />
umada kabishon, Lazarus kiaꞌo uꞌuu.<br />
Ipai kamoo daꞌi unaꞌa kauzo-kao<br />
naꞌati. 21 Unaꞌa zoo tinaꞌa nan kowas<br />
kapuraata nuꞌo wanyuku nuu unuba<br />
kida dauꞌan. Atii unaꞌian nii usakanata<br />
pan, arima raka nao pizoo da pan<br />
naa ubisho kida umada idaꞌan.<br />
22 “Bau daꞌapa kamoo Lazarus<br />
mawa kan naa kowas. Mazan sariapa<br />
angel nao naꞌakan uruu aokazi<br />
iti. Uruu idi naꞌiaꞌa naa kai man<br />
usaka nata pan Abra ham dazabaꞌa.<br />
Kadiman aka uruu dau naꞌan,<br />
kapuraata nuꞌo pidan mawa kan naa<br />
kapam, naꞌiki udida-kao. 23 Uruu idi<br />
sariapa paꞌan unaꞌaka-kao oiai nao<br />
pidan nao mashaapa-kizi iti. Naꞌiaꞌa<br />
naa kapuraata nuꞌo pidan baia tan<br />
tuu kii kaziwaꞌo.<br />
“Aizii uawunuu pan aokazi<br />
iti. Sariapa utuka pan Abra ham<br />
munapo, naꞌiki utukapa Lazarus<br />
saka nata pan udaza baꞌa. 24 Uruu<br />
idi ukada kon. ‘Õdaru Abra ham,<br />
pukamu nan-kida õgaru, pudyuuda<br />
Lazarus damo tan pakaꞌu shuwu<br />
wunu diꞌiti, naꞌiki marii uwaꞌa tin<br />
õꞌidaꞌati, uwadi dii kizi õninoba.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan tuu kii manawun<br />
õbaia tan wii chaꞌo, õmashaa pan<br />
idi tikazi wuꞌu.’<br />
25 “Mazan Abra ham kian uꞌati.<br />
‘Õdani, pukaku pan dono puaitapa<br />
naꞌa pam pumashaa pan kai man<br />
konau kii, naꞌiki ipai aimaa kan<br />
puꞌidaꞌa. Mazan Lazarus uruu dono<br />
upata kaꞌu tinan, aonaa kanom nii<br />
uꞌidaꞌa. Mazan aizii kai manaꞌa naa<br />
naꞌiki konau kii paꞌan umashaapan<br />
daꞌaꞌa, pupata kaꞌu tinan puꞌu,<br />
naꞌiki pubaia tan puꞌu kaziwaꞌo naꞌii.<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 16, 17<br />
212<br />
26 Naꞌiki aonaa naꞌa pam wakaminkaꞌu<br />
tan pugaru, dii naꞌa kazo waꞌo,<br />
naꞌiki muna poꞌo mana wun kaꞌu naru<br />
awauta paꞌo pugaru waꞌai. Aonaa<br />
naꞌa pam pidan makon diꞌikiꞌi,<br />
pugaru diꞌiti. Naꞌiki aonaa naꞌa pam<br />
kapam pidan waꞌatin daꞌatiꞌi pugaru<br />
diꞌiki,’ ukian uꞌati.<br />
27 “Uruu idi kapuraata nuꞌo<br />
kian, ‘Õdaru Abra ham, pudyuuda<br />
mooko paꞌi Lazarus õdaru dapu<br />
iti, õiriban nao diꞌiti. 28 Kai naꞌii<br />
kai bakaꞌi au daꞌu õꞌina wuzu nao.<br />
Marii kizi ukaki nao wan kan ĩdyaun<br />
ĩtanawa tin kizi paꞌoian ai, aonaa<br />
kizi ĩwaꞌa tin pamawa kan dau naꞌan<br />
daꞌatiꞌi, pata kaꞌu tin-kizai idaꞌati.’<br />
29 “Mazan Abra ham kian uꞌati.<br />
‘Kai naꞌa Moses saa da nii naꞌiki<br />
kotuaꞌo Tomin karu prophetin nao<br />
saa da nii kakinao rii kida kaa rita<br />
idaꞌa. Marii ĩaba tan naꞌiki ĩizoꞌa tin<br />
wuruꞌu parada-karu kidaz.’<br />
30 “Mazan kapuraata nuꞌo pidan<br />
kian. ‘Õdaru Abra ham, upuꞌu<br />
aonaꞌo nii ĩaba taꞌa zon wuruꞌu<br />
parada-karu kidaz. Mazan aizii<br />
pidan mawa kaꞌo naꞌiki tuka paꞌo<br />
wuruꞌu pata kaꞌu tin-kizaiz kadishita-kida-kao<br />
an, kaku waa paꞌa naꞌo<br />
nii ĩꞌidiꞌiti, sari aa paꞌo nii paꞌan<br />
ĩmishi dan ukuwaa, naꞌiki ĩtanawatinan<br />
nii paꞌoian ai.’<br />
31 “Mazan Abra ham kian<br />
uꞌati. ‘Aizii ĩmaaba taꞌa zoo kan an<br />
kakinao rii wuruꞌu Moses, naꞌiki<br />
kotuaꞌo Tomin karu prophetin nao<br />
saa da nii kidaz, ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />
nii kapam, aonaꞌo nii ĩaba taꞌa zon<br />
pidan kadi shi taꞌo pamawaka-kizi<br />
iki kuwaa.’ ”<br />
Pidan shaꞌapatan dauaꞌo<br />
oiaꞌo aimaakan<br />
(Mat<strong>the</strong>w 18:6-7, 21-22; Mark 9:42)<br />
17 1-2 Jesus kian patomi napakida<br />
nii nao ati. “Kai naꞌaꞌo<br />
nii oiaꞌo aimaa kan kida shaꞌa patakida-kao<br />
pidan nao ati. Mazan<br />
kashaꞌo raꞌo nii mana wun pidan<br />
bai aa pan, ushaꞌa pata-kidan dikin<br />
ii oiaꞌo aimaa kan baꞌo ran pidan<br />
ati. Kai man zii mani padamata<br />
udaruꞌo boo dapa-kinai kuba sukuruuta-kao<br />
an ukanau kadu iki,<br />
udaunaꞌan ukaboota-kao paran<br />
baoko iti, ushaꞌa pata-kidan ai<br />
oiaꞌo aimaa kan baꞌo rai nao ati.<br />
3 Ukauꞌan uaitapa kizi paꞌi naꞌapam<br />
ushaꞌapa tinan.<br />
“Aizii naꞌa painim puꞌina wuzu<br />
shaꞌapa tan oiaꞌo, pukaki nao uruu<br />
maꞌo za kaꞌo idaꞌan. Aizii ukian an<br />
puꞌati, ‘Aka, mishiꞌo mishi wuruꞌu<br />
õshaꞌa pata nuz oiaꞌo aimaa kan.’<br />
Uruu dau naꞌan pumari naꞌa taꞌa naa<br />
wuruꞌu ushaꞌapa taniaz oiaꞌo. 4 Aizii<br />
ushaꞌapa tan an 7 oiaꞌo aimaa kan<br />
puꞌati, bau daꞌa paꞌo kamoo idaꞌa.<br />
Mazan kari kao nan pashaꞌapa tan<br />
kawanaꞌati oiaꞌo puꞌati, uwaꞌa tin<br />
naꞌiki ukian puꞌati. ‘Kashaꞌora õꞌati<br />
õshaꞌapa tan oiaꞌo aimaa kan puꞌati.’<br />
Pumishida upara dan, naꞌiki aonaa<br />
putoꞌora-kizai tapaꞌa naꞌa uruu, naꞌiki<br />
pumari naꞌata wuruꞌu ushaꞌapa taniaz<br />
oiaꞌo.”<br />
Mishida-karu dauaꞌo powaꞌa zii<br />
5 Aizii 12 Jesus tomi napa-kidanii<br />
naouz kian uꞌati, “Putaa sho man<br />
wamishida-kinaa nii powaꞌa zii.”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
213<br />
LUKE 17<br />
6 Jesus kian ĩꞌati, “Umishi dan<br />
an masakau daꞌu, naꞌapa mani<br />
mustard uuda sodi kawan, turuu<br />
ukian udaruꞌo ata mun kadu naa ati,<br />
‘Pusoꞌotin diꞌiki, naꞌiki pusaki tin<br />
paran baoko ii.’ Turuu umishi dan<br />
pupara dan.<br />
Poitorui dauaꞌo<br />
7 “Aizii mani kai naꞌa pupoi toru<br />
kau dinaꞌo puꞌati zakapu ii, naꞌiki<br />
awunuu ta pauzo puꞌuza kaznizo nao,<br />
naꞌiki warakin pauzo puꞌati, naꞌiki<br />
mao ko dauzo kapam puwanyukunuu<br />
nii. Aizii mani uruu kaa wan<br />
zakapu iki, pudyuuda mani sariapa<br />
unikan pawanyuku nuu? 8 Aonaa,<br />
mishii? Mishiꞌo rai man pudyuudan<br />
nii zii uwara ki nan puꞌati,<br />
udaunaꞌan pudyuu dan nii zii<br />
umaoko dan puwanyuku nuu nii.<br />
Uruu dau naꞌan puaroo pan nii naꞌiki<br />
putuzan nii puri wun. Uruu dau naꞌanaꞌo<br />
nii zii pudyuu dan uaroo pan.<br />
9 Aonaa turuu poi torui zauda pan<br />
panao ba naa nau baan paugaru,<br />
pashaꞌapa tan dikin ii ipai aimaa kan<br />
panao ba naa para dan kawanaꞌati.<br />
10 Ukauꞌan naꞌapa paꞌi unao kapam,<br />
ushaꞌapa tan dau naꞌan ipai aimaakan<br />
udyuuda-kao kawanaꞌati. Turuu<br />
ukian, ‘Waunao poi torui nao karikao<br />
nan. Washaꞌa pata ipai aimaa kan<br />
kida wadyuuda-kao kawanaꞌati,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan wakau din-kizi<br />
niꞌo kari kao nan utaa-kao wuruꞌu.’ ”<br />
Jesus kakudan 10 pidannao<br />
11 Aizii Jesus mako paa nan dono<br />
Jeru salem iti, udobata paa nan<br />
Samaria Baara naꞌiki Galilee Baara<br />
sako data, wuruꞌu uwiizai-tin pan<br />
kida diꞌiiꞌaka. 12 Umao na pa ta paanan<br />
puꞌu wii zai diꞌiti, sariapa 10<br />
daonai ora nao, kabisho pauzo nao<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo bishoi idi ikoda pan<br />
uruu. Mazan munapo ĩkadi shitapan<br />
uꞌai. 13 Uruu idi ĩkada kon<br />
uꞌati kaika paꞌa: “Jesus, Nao ba nai,<br />
pukamu nan-kida waunao.”<br />
14 Jesus awunuu pan, sariapa<br />
utuka pan ĩdyaun. Uruu idi ukian<br />
ĩꞌati, “Umako faadaa diꞌiti, marii kizi<br />
uawunuu tan umada, utukapa kizi<br />
mishi umada saabai nan kai man.”<br />
Udaunaꞌan ĩmakoꞌo kan naa, aizii<br />
ĩmako paa nan puꞌu mashaꞌapa kiaka<br />
ĩtuka pan pamada saabai naꞌa kan<br />
naa.<br />
15 Uruu idi bau daꞌapa dao naiora<br />
padan tan Jesus diꞌiti. “Kai man<br />
mana wun pugaru Tomin karu,”<br />
ukian diiwaꞌo idaꞌan. 16 Ukaa wan<br />
Jesus diꞌiti, sariapa ukodoruꞌu kan<br />
mao napa ukidiba idaꞌa, ukanaapu<br />
iti, udaunaꞌan udawu kan, uawun<br />
imiꞌi baara iti. “Kai man mana wun<br />
õꞌati, pukaku dan õgaru,” ukian<br />
Jesus ati. Aizii wuruꞌu pidanaz,<br />
aonaa Jew mani uruu, mazan<br />
Samaria san paꞌan.<br />
17 Sariapa Jesus kian, “10 shaꞌatii<br />
pidan nao õkaku dan. Naꞌiam naa<br />
wuruꞌu baꞌo rai naouz? 18 Soo baudaꞌapa<br />
kari kao nan pidan waꞌatin<br />
powaa ati ukonau kii-kidaꞌa nan<br />
Tomin karu, naꞌiki uruu baꞌoran<br />
kaduz pidan padamata.”<br />
19 Udaunaꞌan ukian pidan ati,<br />
“Pukadi shita, pumako kiziꞌi naa,<br />
pumishi dan idiꞌo õgaru wuruꞌu<br />
puka kuda nuz,” ukian.<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 17<br />
214<br />
Tominkaru naobanai-tinan dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 24:23-28, 37-41)<br />
20 Pharisee nao pishaan Jesus,<br />
“Naꞌa painim nii wuruꞌu Tomin karu<br />
nao ba nai-tina nuz?”<br />
Jesus kian ĩꞌati, “Tomin karu<br />
nao ba nai-tinan dono, aonaꞌo<br />
nii utukapa-kao. 21 Aonaꞌo nii<br />
pidan kian, putukapa diꞌi naa<br />
ukaa wa nuꞌu, oo kin diꞌiaꞌa naa<br />
ukaa wa nuꞌu. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
unao bii aꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />
nao ba nai-tinapa nuz.”<br />
22 Udaunaꞌan ukian patominapa-kida<br />
nii nao ati, “Kai naꞌaꞌo<br />
nii bau daꞌapa kamoo, tuu kiaꞌo nii<br />
utuka paꞌa zon Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo kaa wan. Mazan aonaꞌo nii zii<br />
ukaa wan naꞌapain. 23 Uruu dono<br />
kai naꞌaꞌo nii pidan nao kian unao<br />
ati, ‘Putukapa. Kin diꞌiaꞌa naa uruꞌu,’<br />
oo ‘diꞌi naa uruꞌu.’ Mazan aonaa<br />
paꞌi pudimaꞌa naꞌa, oo aonaa paꞌi<br />
pumakoꞌo naꞌa ĩdawuꞌati, ĩdapada<br />
kizi iti pugaru. 24 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan õkaa wan dono, ipaiꞌo nii<br />
pidan nao tuka pan õgaru. Naꞌapa<br />
toroa naru pizo-pizo wan kan kawan<br />
diꞌita napu kidaꞌa, ipai utukapakao.<br />
Ukauꞌan naꞌa paꞌo nii kapam<br />
wuruꞌu õkaa wa nuz. 25 Mazan kai,<br />
õpata kaꞌuta-kao nii zii naꞌiki õbaiaapan<br />
nii zii tuu kii kaziwaꞌo. Naꞌiki<br />
tuu kiaꞌo nii pidan nao, wuruꞌu<br />
mashaa pai nao kidaz kai, kashadan<br />
õgaru. 26 Aizii dii naꞌi tiꞌi Noah<br />
donoꞌo kawa nuꞌo nii ama zada,<br />
Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kaa wan<br />
dono. 27 Naꞌapa kotuaꞌa naa, Noah<br />
dono kai man pidan nao aba tin pan,<br />
ĩtoman aroapa-karu, ĩtuza pan,<br />
zun nao naꞌiki daonai ora nao kida<br />
mazida pan. Atii naꞌapa Noah paidinan<br />
pakana wan zoꞌiti, pakawan<br />
pidan nao mashaa pan naꞌapa. Aizii<br />
naꞌapain umoro tan dono kanawa<br />
zoꞌiti, wunu kaa wan tuu kii, tuu kii.<br />
Uruu idi ipai, ipai pidan nao mawakan<br />
pana raan idi.<br />
28 “Naꞌiki Lot donoꞌo kawa nuꞌo<br />
nii kapam ama zada, wuruꞌu õkaawa<br />
nuz dii naꞌi tiꞌi. Lot kaku pan dono,<br />
kai man pidan nao aba tin pan, ĩtoman<br />
aroapa-karu, ĩtuza pan, baꞌo rai nao<br />
torian diriꞌi kida aimaa kan, baꞌo rainao<br />
sellii pan. Baꞌo rai nao kau di nan<br />
ĩpao pan pazaka pun kida. Baꞌo rainao<br />
kida toman kabaun. 29 Atii<br />
naꞌapa Lot kodita-kida-kao Sodom<br />
iki, pakawan pidan nao mashaapan<br />
naꞌapa. Aizii Lot kodi tan dono<br />
mana wun, Tomin karu wao-kidan<br />
tikazi-tinapa kidaꞌo kuba shorauz<br />
aokazi iki, naꞌapa wunu kaa wan<br />
kawan. Uruu idi kai man-daun<br />
pidan nao mawa kan. 30 Ukauꞌan<br />
Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, naꞌa paꞌo<br />
nii kapam ama zada ukaa wan dono<br />
dii naꞌi tiꞌi.<br />
31 “Aizii naꞌapain, õkaa wan<br />
kamoon dono, kanom saka nata pan<br />
an paniba ii, aonaa turuu umoro tankan<br />
zii padapu nazo iti pashaꞌa pauz<br />
dauꞌati. Naꞌiki pidan pazaka pun<br />
iaꞌo ukau dinan, naꞌapain õkaa wan<br />
kamoon dono, aonaa turuu upadantan<br />
kan zii padapu ati. 32 Puaitapa<br />
naꞌa pam Lot dai aro shaꞌapa tauzokao<br />
opadan tinan idi.<br />
33 “Aizii naꞌiaꞌo ram pidan<br />
mamuu daꞌa zoo-kaꞌo wuruꞌu<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
215<br />
LUKE 17, 18<br />
pamashaa pa nuz panyuku nuu aipan<br />
kawanaꞌati kai, upuꞌaꞌo nii uwaziwaan<br />
ipai wuruꞌu pamarai napa nii<br />
kidaz. Mazan aizii naꞌiaꞌo ram pidan<br />
mari naꞌa taꞌo pamashaa pa nuz<br />
panyuku nuu aipan kawanaꞌati<br />
kai, naꞌiki kashaa paꞌo nii pazowiikao<br />
õdikin ii. Mishiꞌo nii paꞌan<br />
udoro naa kazan naata-kao, naꞌiki<br />
kari kao nanuꞌo nii paꞌan umashaapan<br />
Tomin karu tuma.<br />
34 “Õkowaa dan nii uꞌati mishiꞌo<br />
aimaa kan. Naꞌapain õkaa wan<br />
dono kai naꞌaꞌo nii dyaꞌu tam<br />
pidan nao daꞌawu pan pashimaka<br />
wuꞌu. Bau daꞌa paꞌo nii pidan<br />
naꞌaka-kao, baꞌo ran unaꞌan nii<br />
uwaꞌaka-kao. 35 Naꞌiki kai naꞌaꞌo<br />
nii naꞌapain dyaꞌu tam zun nao<br />
booda pan maziki. Uruu dono<br />
bau daꞌa paꞌo nii zun naꞌaka-kao,<br />
baꞌo ran onaꞌan nii owaꞌaka-kao.<br />
36 [Naꞌiki kai naꞌaꞌo nii dyaꞌu tam<br />
daonai ora nao kau di nan pazakapun<br />
ii. Uruu dono bau daꞌa paꞌo<br />
nii naꞌaka-kao, baꞌo ran unaꞌan<br />
nii uwaꞌaka-kao.]” w<br />
37 Sariapa Jesus tomi napa-kidanii<br />
nao kian uꞌati, “Nao ba nai. Naꞌiam<br />
nii wuruꞌu aimaa kan shaꞌapa nuz<br />
kaika paꞌa?”<br />
Jesus kian ĩꞌati, “Uaita pan<br />
nii, aonaꞌo nii umai naa ba nan.<br />
Naꞌiam utuka pan an wato nao<br />
kasa baꞌuin pan, sariapa uaitapan<br />
kai naꞌa aimaa kan mawa kan.<br />
Ukauꞌan uaita pan nii kapam<br />
ama zada kaa wan an, aonaꞌo nii<br />
umai naa ba nan.”<br />
Zuna mawakaꞌo odaiaru<br />
pishaan pakaminkaꞌuta-kao<br />
18 1 Uruu dau naꞌan Jesus<br />
kowaa dan naa diꞌi tinapakinai<br />
kuwai patomi napa-kida nii nao<br />
ati. Aizii wuruꞌu ukowaa da nuz<br />
kuwai, ĩtomi napa-kinaa niꞌo<br />
torii napa-karu dauꞌu. Aonaa kizi<br />
ĩsooka dan patoriin pan Tominkaru<br />
ati. 2 Kaika paꞌa wuruꞌu<br />
Jesus kuwaaz: “Bau daꞌapa wii zai<br />
diꞌii, kai naꞌa pidan kooto wapakidauzo<br />
pidan nao. Wuruꞌu pidanaz<br />
aonaa ukicha naꞌi kin Tomin karu<br />
ai, naꞌiki aonaa ukaroda pan pidan.<br />
3 Aizii uruu wii zai diꞌii, kai naꞌa<br />
zun mawa kai baꞌa naa odaiaru.<br />
Maduku taka owaꞌa tiꞌan pan<br />
uꞌidaꞌati, oai pan idi ukamin kaꞌutan<br />
paugaru. Kaika paꞌo wuruꞌu<br />
okia nuz uꞌati: ‘Kai naꞌa pidan<br />
kashada pau tan õgaru aimaa kan<br />
dauꞌan. Turuu mani pukamin kaꞌutan<br />
õgaru, pusaki tapa dan idaꞌan<br />
wuruꞌu aimaa kanuz?’ 4 Aonaa<br />
mazan unyuku nuu pan oo ukaminkaꞌu<br />
tan oroo sariapa. Uruu idi<br />
owaꞌa tiꞌan pan atii ukashadi nan<br />
oꞌai. Uruu idi ukian paai pan<br />
ati, ‘Õgaru aonaa õkicha naꞌi kin<br />
Tomin karu ai, naꞌiki aonaa õnii nawii<br />
tan pidan. 5 Mazan upuꞌaꞌo nii<br />
õkamin kaꞌu tan wuruꞌu zunaa baz,<br />
õshaꞌapa tan nii wuruꞌu oai paniaz<br />
õshaꞌapa tan. Õmashaꞌa pata kan an<br />
oꞌatiz, aonaꞌo nii osoo ka pan owaꞌatiꞌan<br />
pan. Panaa don okari naa dan<br />
õgaru pawaꞌa tiꞌan pan idi.’ ”<br />
Luke<br />
w 17:36 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 18<br />
216<br />
6 Uruu idi Jesus kian koshan,<br />
“Aizii uabata naꞌa pam dikau daꞌo<br />
padamata kooto wapa-kidauzo<br />
pidan nao kian. 7 Aizii Tomin karu<br />
mani, aonaa mani turuu ukaminkaꞌu<br />
tan papidanan nao, ĩpishau tan<br />
an uruu ipai kamoo naꞌiki ipai<br />
maru taꞌo, ĩaipan idi pakamin kaꞌutakao?<br />
Uaba tapa mani kotuaꞌiki,<br />
aimaa kan pishauta-kao an paꞌati?<br />
8 Õgaru kian, mishi kadima naꞌo<br />
nii ukamin kaꞌu tan oo ushaꞌapa tan<br />
aimaa kan upishaa-kao kawanaꞌati.<br />
Mazan Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kaawan<br />
dono koshan uiko dan nii mani<br />
mishi daꞌo mana wun pidan nao wuru<br />
imiꞌi baa raꞌaꞌa?”<br />
Pharisee naꞌiki zaamaapauzo<br />
tax puraatannaa dauaꞌo<br />
9 Udaunaꞌan Jesus kowaa dan<br />
naa diꞌi tinapa-kinai kuwai, wunao<br />
atiꞌi dako tin pai naouz kai kin<br />
kai manai nao nii, naꞌiki dako tinpai<br />
naouz kai kin mishi dai nao nii<br />
Tomin karu, ipai baꞌo ran pidan nao<br />
ai. 10 Kaika paꞌo wuruꞌu ukuwaaz:<br />
“Bauka pai man, dyaꞌu tam pidannao<br />
makon Tomin karu Dapu iti,<br />
ĩtoriin paꞌa nan Tomin karu ati.<br />
Bau daꞌapa pidan, uruu Phari see.<br />
Baꞌo ran, uruu zaa maa pauzo tax<br />
puraatan naa. 11 Phari see toriin pan<br />
ukadi shita pan diꞌitan puꞌu. Kaika paꞌa<br />
wuruꞌu utorii napa nuz mashau daꞌu<br />
panyuku nuu ii: ‘Kai man mana wun<br />
pugaru õꞌati Tomin karu. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan õgaru, aonaa baꞌo rai nao<br />
kawa nuꞌo mani, aonaa mishaꞌo raru<br />
mani õgaru, aonaa naꞌa painim<br />
õdikin ta pau zon kakinao rii oo<br />
õshaꞌapa tan dikauda kidaꞌo aimaakan.<br />
Naꞌiki aonaa baꞌo rai nao kawan<br />
mani õbaꞌo ran tapau zon. Kai man<br />
zii õꞌati, aonaa arawu kawa nuꞌo<br />
mani õgaruꞌu, zaa maa pau zoz tax<br />
puraatan naa. 12 Õgaru, bau daꞌapa<br />
sondii idaꞌa, dyaꞌu tam kamoꞌo nii<br />
õmanika kan õwanyuku nuu õsanadin<br />
pan idi puꞌati. Naꞌiki kari kao nan<br />
daꞌi õbuu tau zon 1/10 õpuraa tan<br />
naꞌiki õpaoriba aka puꞌati.’<br />
13 “Mazan aizii wuruꞌu zaamaa<br />
pau zoz tax puraatan naa,<br />
munapo ukadi shita pan, utoriinpan<br />
diꞌitan puꞌu. Aonaa bau papa<br />
uawunuu pan kan aokazi iti. Mazan<br />
utoriin pan, uzowian padoko riꞌi<br />
naꞌiki ukian, ‘Tomin karu, õgaru<br />
oiaꞌo pidan, pukamu nan-kida shoman<br />
õgaru.’ ”<br />
14 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Õkowaa dan nii uꞌati mishiꞌo<br />
aimaa kan, soo zaa maa pauzo tax<br />
puraatan naa paꞌan, Tomin karu<br />
mai naa bata uꞌoian. Naꞌiaꞌo ram<br />
pidan tuu kiaꞌo uai pan pakazo wauta<br />
pan pidan nao, bau daꞌapa kamoo<br />
Tomin karu waranui tapa-kidan nii<br />
uruu baꞌo rai nao ati. Naꞌiki naꞌiaꞌoram<br />
pidan waranui tapa-kidi naꞌo,<br />
mazan bau daꞌapa kamoo Tomin karu<br />
zaama tan nii uruu kazowau ta paꞌo<br />
nii baꞌo rai nao.”<br />
Jesus naꞌiki koraiziannao sodi kida<br />
dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 19:13-15; Mark 10:13-16)<br />
15 Bau daꞌapa kamoo pidan nao<br />
kaa wan Jesus idaꞌati ĩnaꞌa kan paudai<br />
nao sodi kida. Ĩaipan upisha tan<br />
naꞌiki utorii napa-kidan pau dai nao.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
217<br />
LUKE 18<br />
Aizii Jesus tomi napa-kida nii nao<br />
tuka pan wuruꞌu ĩnaꞌaka nuz paudai<br />
nao uꞌidaꞌati, sariapa ĩtoꞌo rauan<br />
ĩdyaun. 16 Mazan sariapa Jesus dapadan<br />
korai zian nao paꞌidaꞌati. Naꞌiki<br />
ukian patomi napa-kida nii nao ati,<br />
“Marii korai zian nao waꞌatin, aonaa<br />
umashaa taꞌa naꞌa ĩwaꞌa tin õꞌidaꞌati.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan, korai zian nao<br />
kawa nuꞌo pidan wuruꞌu zaama taꞌo raz<br />
Tomin karu panao ba naa nii. 17 Mishi,<br />
õkian nii uꞌati: Naꞌiaꞌo ram pidan<br />
aonaꞌo uzaama tan Tomin karu panaoba<br />
naa nii diꞌo raz korai dao naa kawan,<br />
aonaꞌo nii utuka pan wuruꞌu kai man<br />
kidaꞌo raz aimaa kan Tomin karu<br />
shaꞌapata nii wunao atiꞌi, zaama tainaouz<br />
uruu panao ba naa nii.”<br />
Pidan kapuraatanuꞌo naꞌiki makokaru<br />
dauaꞌo aokazi iti<br />
(Mat<strong>the</strong>w 19:16-30; Mark 10:17-31)<br />
18 Kai naꞌa pidan, kazowau tapaꞌo<br />
pamin-Jewnao pawiizi ii. Uruu<br />
kian Jesus ati, “Kai manaꞌo tiichaa,<br />
naꞌapa dii õshaꞌapa tinan, Tomin karu<br />
taa-kinaa nii õꞌati wuruꞌu karikaonanuꞌo<br />
raz kakupa-karu?”<br />
19 “Kan dii nii pudako tan õgaru<br />
kai manaꞌo nii?” Jesus kian uꞌati,<br />
“Mazan mishi aonaa kanom baꞌoran<br />
kai manaꞌo nii, soo bau daꞌapa<br />
Tomin karu. 20 Puaitapa naꞌa pam<br />
kakinao rii kian, tawuruꞌu Tominkaru<br />
taauzo nii kidaz Moses ati?<br />
Ukian. ‘Manaꞌa pubaꞌo ran tapaꞌanaꞌa,<br />
manaꞌa puzowi aꞌa naꞌa pidan,<br />
manaꞌa pukoida paꞌa naꞌa, manaꞌa<br />
pumarii dinaꞌa naꞌa puiri ban dauꞌu,<br />
naꞌiki pumarai napa pudaru naꞌiki<br />
pudaro.’ ”<br />
21 Aizii pidan kian Jesus ati,<br />
“Õkorai dao naan diꞌiki õizoꞌa tin<br />
ipai dau nuu daꞌu wuruꞌu kakinaorii<br />
kidaz.”<br />
22 Uruu idi Jesus kian uꞌati,<br />
“Kai naꞌa baudaꞌa paꞌa naa aimaakan<br />
pushaꞌapa tan nii. Pusellii ipai<br />
pushaꞌa pauzi, putaa kizi wuruꞌu<br />
puraa taz pata kaꞌu tinai nao ati.<br />
Pushaꞌapa tan an aimaa kan naꞌapa,<br />
kai naꞌaꞌo nii umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan taapa-kao puꞌati aokazi<br />
ii. Uruu dau naꞌan turuaꞌa naa<br />
puwaꞌa tin õdawuꞌati, putomi napa<br />
kizi õꞌidiꞌiki.” 23 Aizii pidan aba tan<br />
idi wuruꞌu Jesus naꞌapa nuz, aonaa<br />
unau da pan paaba ta nuz, tuu kii<br />
unyuku nuu kashaꞌo ran. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan kapuraata nuꞌo wuruꞌu<br />
uruuz.<br />
24 Jesus tuka pan idi wuruꞌu<br />
unyuku nuu kashaꞌo ra nuz, sariapa<br />
ukian, “Kashaꞌa pan naa naꞌiki<br />
dadara mana wun kapu raa ta niinao<br />
ati Tomin karu nao ba naita-kao.<br />
25 Mashaꞌa pan naꞌo nii paꞌan camel<br />
podo tan akosa awun shaa wata,<br />
kapuraata nuꞌo zaama taꞌa zon ai<br />
Tomin karu panao ba naa nii.”<br />
26 Sariapa abata pai nao pidan nao<br />
kian Jesus ati, “Ukauꞌan aonaꞌo nii<br />
bau daꞌapa pidan kazan naa tinan?”<br />
27 Jesus kian, “Naꞌiaꞌo ram aimaakan<br />
kashaꞌa pan naꞌo oo aonaꞌo<br />
turuu pidan kaꞌii tan pashaꞌapa tan,<br />
mazan Tomin karu mashaꞌa pan naa<br />
ushaꞌapa taꞌa kan paꞌan aimaa kan,<br />
wuruꞌu aonaꞌo raz turuu pidan kaꞌiitan<br />
pashaꞌapa tan,” ukian ĩꞌati.<br />
28 Sariapa Peter kian Jesus ati,<br />
“Putukapa naꞌa pam waunao, ipai<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 18<br />
218<br />
dau nuu daꞌu wawaꞌa kan aimaakan,<br />
naꞌiki wadapu, wadaꞌan pan<br />
idi pugaru, oo watomin paꞌa zon idi<br />
puꞌidiꞌiki.”<br />
29 Uruu idi Jesus kian uꞌati,<br />
“Õkowaa dan nii aimaa kan mishiꞌo<br />
unao ati. Naꞌiaꞌo ram pidan waꞌa kaꞌo<br />
padapu, pau dai aro, paꞌina wuzunao,<br />
padaru, padaro, oo pau dai nao,<br />
pakaudi naꞌa zon idi mana wun<br />
Tomin karu ati, 30 doba taꞌo nii zii<br />
mana wun Tomin karu taan uꞌati kaiman<br />
kidaꞌo aimaa kan kai, naꞌiki<br />
utaan nii uꞌati kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-kinai dii naꞌi tiꞌi.”<br />
Idikinautan naa Jesus kakuwaapan<br />
pamawakan dauꞌu<br />
(Mat<strong>the</strong>w 20:17-19; Mark 10:32-34)<br />
31 Jesus dapa dan paꞌidaꞌati soo<br />
wunao karikao nanuꞌu patomi napakida<br />
nii naouz. Ukian ĩꞌati, “Uabata<br />
õpara dan aizii. Aizii wuruꞌu<br />
wamako nuz Jeru salem iti. Naꞌiaꞌo<br />
niꞌi naa ipai aimaa kan shaꞌa pata-kao<br />
naꞌapa tawuru kawanaꞌatiꞌi kotuaꞌo<br />
Tomin karu prophetin nao saadauzonii<br />
kidaz Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
dauꞌa naꞌo raz. 32 Uzaa mata-kao nii,<br />
udaunaꞌan utaa-kao nii Gentile nao x<br />
ati. Ĩbani kii tan nii naꞌiki ĩdakoopan<br />
nii uruu, naꞌiki ĩdakoo pan nii<br />
kapam wuruꞌu ukuwaa kidaz. Naꞌiki<br />
ĩsopi au ta pan nii uruu. 33 Naꞌiki ĩbaꞌizian<br />
nii uruu, udaunaꞌan ĩzowian nii<br />
uruu. Mazan idiki nau daꞌu kamoo<br />
dau naꞌan, ukadishi tan nii pabaaranaa<br />
iki.”<br />
34 Mazan aonaa utomi napa-kidanii<br />
nao aita pan naꞌa paꞌo ram dauaꞌo<br />
wuruꞌu ukadako tina nuz. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan dizapa-kari wai ĩaita pan<br />
ai wuruꞌu ukuwaaz, uzowii-kao<br />
dauaꞌo raz.<br />
Jesus saabaan ishaꞌo pidan awun<br />
(Mat<strong>the</strong>w 20:29-34; Mark 10:46-52)<br />
35 Jesus mao napa tapaa nan puꞌu<br />
Jericho iti, kai naꞌa pidan ishaa wun<br />
saka nata pan mao napa dunapo daawaꞌa,<br />
upishau tan puraata pidan nao<br />
ai. 36 Aizii uaba tan idi iriba manawun<br />
pidan nao dobaa pan kida<br />
padazaba an, sariapa upishaan<br />
ĩdyaun. “Kanom kai wuruꞌu pidannao<br />
shaꞌa paa pa niaz?” ukian.<br />
37 “Jesus, Nazareth san dobatapan<br />
dii daꞌa naꞌa,” ĩkian uꞌati.<br />
38 Sariapa ishaa wun kadakon<br />
Jesus ati. “Jesus, David Takaandaun,<br />
y pukamu nan-kida õgaru,”<br />
ukian.<br />
39 Sariapa pidan nao kiwiita painao<br />
kida mako paa nan toꞌo raua nuzu,<br />
ĩaipan umashaa dan. Mazan powaꞌa<br />
zii mana wun ukada kon diiwaꞌo<br />
idaꞌan. Ukian, “David Takaandaun,<br />
pukamu nan-kida õgaru,” kiaꞌo<br />
wuruꞌu ukada koi na nuz.<br />
40 Sariapa Jesus kadishi taꞌa kan<br />
pamakopa-kizi an, naꞌiki udyuu dan<br />
pidan nao naꞌakan paꞌidaꞌati wuruꞌu<br />
ishaa wu nuz. Aizii ukaawa-kida-kao<br />
dau naꞌan Jesus dazaba ati, sariapa<br />
upishaan uruu. 41 “Kanom puaipan<br />
õshaꞌapa tan puꞌati?”<br />
x 18:32 Gentilenao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. y 18:38 David Takaan-daun: Kotuaꞌo Tomin karu<br />
kian udyuu dan nii bau daꞌapa David Takaan-daun umana wunuꞌo nao ba nai nii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
219<br />
LUKE 18, 19<br />
“Õnao ba naa, õtuka paꞌa zon amazada,”<br />
ukian Jesus ati.<br />
42 Uruu idi Jesus kian uꞌati,<br />
“Marii mooko putuka pan.<br />
Pumishi dan idiꞌo õgaru, wuruꞌu<br />
putukapa nuz naa,” ukian. 43 Sariapa<br />
mishi utuka paꞌa kan kai man. Naꞌikiꞌo<br />
udaꞌanan naa Jesus, naꞌiki tuu kii<br />
ukonau kii-kidan Tomin karu. Aizii<br />
ipai pidan nao tuka pai nao wuruꞌu<br />
ishaa wun awun saa baa-kaoaz,<br />
tuu kii kapam ĩkonau kii-kidan<br />
Tomin karu.<br />
Zacchaeus tukapaꞌazon Jesus<br />
19 1 Aizii Jesus dobata paa nan<br />
puꞌu Jericho an, 2 kainaꞌa<br />
pidan naꞌii kapuraata nuꞌo,<br />
Zac cha eus kiaꞌo uꞌuu. Uruu kazowau<br />
ta pauzo zaa maa pauzo nao tax<br />
puraatan naa. 3 Uruu dono tuu kii<br />
Zac cha eus aipan patuka pan Jesus.<br />
Mazan uruu madi wauꞌo pidan,<br />
aonaa kowas naꞌa pam utuka pan<br />
Jesus, ushaꞌapa num kauꞌan iriba<br />
mana wun pidan nao kasa baꞌui nan<br />
Jesus daa wata. 4 Uruu idi udiman<br />
Jesus naꞌiki pidan nao uaꞌati, naꞌiki<br />
uzai dan dokoaꞌo ata mun kadu iti,<br />
Sycamore kiaꞌo uꞌuu. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan naꞌa naꞌo nii wuruꞌu<br />
Jesus dobata nuz, naꞌikiꞌi naa<br />
uawu nuu ta pan.<br />
5 Aizii Jesus kaa wan uzai dapa<br />
kizi paꞌina mun, sariapa uawunuupan<br />
naꞌiki ukian uꞌati, “Zac cha eus,<br />
putoka kadiman, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan õsoo ka di nan nii pudapu ii<br />
aizii.”<br />
6 Uruu idi kadiman Zac cha eus<br />
tokaꞌa kan, naꞌiki unaꞌa kan naa<br />
Jesus padapu iti. Kai man uꞌati,<br />
naꞌiki tuu kii unau baan Jesus sooka<br />
di nan padapu ii. Uruu idi tuu kii<br />
mana wun ukonau kian. 7 Mazan<br />
pidan nao, tuu kii ĩdakoo pan wuruꞌu<br />
Jesus sooka dina nuz naꞌii. Kaika paꞌo<br />
wuruꞌu ĩkia nuz udauꞌan: “Aushaa<br />
utukapa, usooka dinan oiaꞌo pidan<br />
dapu ii.”<br />
8 Aizii padapu iaꞌa naa, Zac chaeus<br />
kadishi tan pidan nao kanaa puꞌu,<br />
naꞌiki ukian Jesus ati, “Nao ba nai,<br />
puabata naꞌa pam õkian aizii: Õbuutan<br />
nii pazikon an õpuraa tan, naꞌiki<br />
pazikon an õshaꞌa pauz õtaan nii<br />
mapuraata nii nao pidan nao ati. Aizii<br />
naꞌiaꞌo ram pidan ai õzaa ma tauzonii<br />
doba taꞌa naa mana wun puraata<br />
õdyuuda-kao ai, mazan aizii õtaan<br />
nii ĩꞌati powaa iti wuruꞌu õzaa matauzo<br />
nii kidaz ĩꞌai. Mazan õtaan<br />
nii ĩꞌati dobata õzaama tau zon ai.<br />
Õzaama tan an 10, õtaan nii uꞌati<br />
40,” ukian.<br />
9 Sariapa Jesus kian uꞌati, “Aizii<br />
Tomin karu kazan naa tan pidan nao<br />
paꞌoian ai, wuruꞌu mashaa pai nao<br />
kidaz wuru kabaun idaꞌaꞌa. Ukauꞌan<br />
wuruꞌu pidan kadapuꞌo raz, Abra ham<br />
takaan-daun, naꞌapa ipai waunao<br />
kawan. 10 Aizii Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo naꞌa paꞌo dauꞌa tiꞌo udyuuda-kao,<br />
doro taꞌo nii, naꞌiki kazan naa taꞌo nii<br />
pozawa tai nao pidan nao.”<br />
Naꞌapam poitoruinao shaꞌapatan<br />
puraata taa-kariwai ĩꞌati<br />
(Mat<strong>the</strong>w 25:14-30)<br />
11 Ipai pidan nao abata pan<br />
wuruꞌu Jesus kaku waapa tinanuz.<br />
Naꞌiki uruu dono mao napa<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 19<br />
220<br />
zaꞌoraꞌa naa Jesus Jeru salem iti.<br />
Aizii pidan nao zauda-kidan Jesus<br />
kaa wan dono Jeru salem iti, uruꞌo<br />
niꞌi naa ĩzauda-kidan patuka pan<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan kamoon<br />
kaa wan. Mazan Jesus aitapa ĩdiꞌitinpan.<br />
Uruu idi ukaku waa pan naa<br />
koshan ĩꞌati, naꞌiki ukowaa dan<br />
naa ĩꞌati diꞌi tinapa-kinai kuwai.<br />
12 Kaika paꞌo wuruꞌu kuwai ukowaadaniaz<br />
ĩꞌati: “Kai naꞌa umana wunuꞌo<br />
pidan, umakoꞌo zon munapo, baꞌoran<br />
wii zai iti, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
uzaama taꞌa zoo-kao idi tuuba ruꞌo<br />
nao ba nai nii, kazowau ta paꞌo nii<br />
pawiizi san nao. Aizii panao ba naitakao<br />
dau naꞌan, uai pan papadan tan<br />
powaa ati pawiizi ati. 13 Pamakon<br />
uaꞌii udapa dan 10 papoi toru nao<br />
paꞌidaꞌati. Naꞌiki utaa ĩkawanaꞌati<br />
bau daꞌapa kida ĩpuraa tan nii, gold<br />
idiꞌo utoma-kao. z Udaunaꞌan ukian<br />
naa ĩꞌati. ‘Utiwaa paꞌi ushaꞌapa tan<br />
aimaa kan wuru idaꞌa naꞌa upuraatan<br />
kidaz, atii õkaa wan powaa ati,’<br />
ukian. Uruu dau naꞌan umakon naa.<br />
14 “Mazan tuu kii uwiizi san nao<br />
toꞌoran uꞌati. Uruu idi ĩdyuudakidan<br />
papara dan udawuꞌ ati,<br />
tuu baru kidai nao pidan nao diꞌiti<br />
wuruꞌu nao ba nai taꞌo niꞌo raz uruu<br />
naꞌii. Kaika paꞌa wuruꞌu ĩdyuu danuz<br />
papara dan: ‘Aonaa waaipan<br />
ukazowau ta pan waunao,’ ĩkian.<br />
15 Mazan upuꞌu uzaa mata-kao<br />
kazowau ta paꞌo nii pawiizi san nao.<br />
“Panao ba naita-kao dau naꞌan<br />
ukiwan naa pawiizi iti. Aizii ukaawan<br />
dau naꞌan, udapada-kidan naa<br />
papoi toru nao, uaba taꞌa zon naa<br />
kanom ĩshaꞌa pata, naꞌiki naꞌa paudaꞌum<br />
naa ĩiko dan papuraa tan<br />
kida idaꞌan. 16 Kiwii niꞌo upoi toru<br />
kaa wan, ukian uꞌati. ‘Nao ba nai,<br />
õikoda 10 gold tinapa kidaꞌo puraata,<br />
tawuru idaꞌa naꞌa baudaꞌa paꞌo raz<br />
putaan õꞌati.’ 17 ‘Kai man, puaitapa<br />
mishi pukai waan puraata. Kaimanaꞌo<br />
mana wun poi torui pugaru.<br />
Puaita pan idi pushaꞌ apa tinan kaiman<br />
naꞌiki puiko dan idi dobata<br />
aimaa kan masakau daꞌuꞌo aimaakan<br />
taa-kao idaꞌan, ukauꞌan aizii<br />
õzaama tan nii pugaru kazowau tapaꞌo<br />
nii 10 wii zai nao,’ ukian uꞌati.<br />
18 “Udaunaꞌan baꞌo ran poi torui<br />
waꞌatin nao ba nai idaꞌati. ‘Nao banai,<br />
õgaru õikoda bakaꞌi au daꞌu<br />
gold tinapa kidaꞌo puraata wuru<br />
idaꞌa naꞌa baudaꞌa paꞌo raz putaan<br />
õꞌati,’ ukian. 19 Uruu idi nao ba nai<br />
kian uꞌati. ‘Kai man, õzaama tan nii<br />
pugaru kazowau ta paꞌo nii bakaꞌiau<br />
daꞌu wii zai nao,’ ukian.<br />
20 “Udaunaꞌan baꞌo ran poi torui<br />
waꞌatin nao ba nai idaꞌati. Naꞌiki<br />
ukian. ‘Nao ba nai, dii õkiwakidan<br />
puꞌati pakawan pupuraa tan<br />
tawuruꞌu putaa niaz õꞌati. Unaꞌan<br />
õsaa ba tapa nuz, naꞌiki kai manaꞌo<br />
õbazo ba tapa nuzu õlinson idi.<br />
21 Õtarian idiꞌo puꞌai wuruꞌu õtaapa<br />
nuz pupuraa tan. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan pugaru aonaa pukarodapau<br />
zon pidan. Punau dapa<br />
puzaama tau zon pidan ai aimaa kan<br />
z 19:13 puraata, gold idiꞌo utoma-kao: Greek idaꞌan udakota-kao mina. Bau daꞌapa<br />
puraata, idiki nau daꞌu kauzu kaudin-karu winipi naa wuruꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
221<br />
LUKE 19<br />
aonaa pumizi din kizi mani. Naꞌiki<br />
puiko dau zon paori bai aka, aonaa<br />
pupao wa nii diꞌikiꞌo mani,’ ukian<br />
nao ba nai ati.<br />
22 “Uruu idi nao ba nai kian<br />
uꞌati. ‘Pugaru, aonaa pushaꞌ apatinan<br />
pudyuuda-kao kawanaꞌati.<br />
Ukauꞌan õpata kaꞌu tan nii pugaru<br />
pupara dan kawanaꞌati. Puaita pan<br />
puꞌu õmakaro dapa kan pidan, naꞌiki<br />
õzaama tan aimaa kan aonaa õidiwau<br />
mani, naꞌiki õiko dan paori bai<br />
aka, aonaa õpao nii diꞌikiꞌo mani.<br />
23 Mazan kan dii nii mooko wuruꞌu,<br />
aonaa zoobaba pumuu dan õpuraatan<br />
puraata taapa-kizi nao ii? Aizii<br />
dii mani wuruꞌu õkaa wa nuz, dobata<br />
zaꞌa naa mani padamata õiko dan<br />
õpuraa tan.’<br />
24 “Udaunaꞌan nao ba nai kian<br />
wunao atiꞌi kadi shita pai nao kidaz<br />
udaza baꞌa. ‘Uzaa mata uꞌai wuruꞌu<br />
puraa taz, utaa kiziz arawu atiꞌi<br />
ikodaꞌo raz 10 gold tinapa kidaꞌo<br />
puraata.’<br />
25 “Mazan ĩkian uꞌati. ‘Nao ba nai,<br />
kai naꞌaꞌa naa 10 gold tinapa kidaꞌo<br />
puraata uꞌidaꞌa.’<br />
26 “Uruu idi nao ba nai kian ĩꞌati,<br />
‘Õkowaa dan nii aimaa kan uꞌati:<br />
naꞌiaꞌo ram pidan kai naꞌaꞌo aimaakan<br />
uꞌidaꞌa, taa-karu nii powaꞌa zii<br />
aimaa kan uꞌati. Mazan aizii pidan<br />
wuruꞌu aonaꞌo raz aimaa kan nii<br />
uꞌidaꞌa, zaa mata-karu nii uꞌai ipai<br />
wuruꞌu masa kau daꞌuꞌo raz aimaa kan<br />
uꞌidaꞌaꞌo raz.’ 27 Udaunaꞌan ukian.<br />
‘Aizii pidan nao wuruꞌu aonaꞌoraz<br />
ĩaipan õgaru panao ba naa nii,<br />
unaꞌaka ĩdyaun daꞌatiꞌi, uzowii kizi<br />
ĩdyaun õkanaa puꞌu.’ ”<br />
Jesus maonapatan dauaꞌo<br />
Jerusalem iti<br />
(Mat<strong>the</strong>w 21:1-11; Mark 11:1-11;<br />
John 12:12-19)<br />
28 Aizii Jesus ipaian daunaꞌan<br />
paka dako tinan ĩꞌati, uruꞌu<br />
naa ĩmakon Jeru salem iti. Jesus<br />
kiwii ta paꞌo nii pidan nao uaꞌati.<br />
29 Naꞌikiꞌi naa ĩmakon, ĩmakon<br />
atii ĩmao napa tan naawazi diꞌiti,<br />
dako tapa-kari waiz Olive Naawa<br />
kii. Upaꞌi na mun, kai naꞌa dyaꞌutam<br />
wii zai nao, Beth phage kiaꞌo<br />
udako tapa-kao, baꞌo ran Bethany<br />
kiaꞌo udako tapa-kao. Sariapa Jesus<br />
dyuu dan dyaꞌu tam patomi napakida<br />
nii nao wii zai diꞌiti. 30 Ukian<br />
ĩꞌati, “Umako wii zai diꞌiti. Aizii<br />
ukaa wan dono naꞌiti, uiko dan nii<br />
naꞌii chaa kashi a dani, koꞌidin pan,<br />
aonaꞌo zii uzai dauzo-kao. Ubuzuuta<br />
naka uruu, naꞌiki unaꞌaka uruu<br />
daꞌatiꞌi. 31 Aizii pidan kian an uꞌati,<br />
‘Kanom niꞌo wuruꞌu ubuzuu ta nuz<br />
õꞌuza?’ Ukii uꞌati. ‘Wanao ba naa<br />
wuruꞌu aipaꞌo raz zii uruu.’ ”<br />
32 Uruu idi ĩmakon naa, atii ĩkaawan<br />
naꞌiti. Ĩikoda ipai aimaa kan<br />
naꞌapa ukowaada-kao kawanaꞌati<br />
ĩꞌati. 33 Udaunaꞌan ĩbuzuu tan naa<br />
chaa kashi dani. Sariapa ukaꞌuzatiki<br />
kian ĩꞌati, “Kan dii niꞌo wuruꞌu<br />
ubuzuu ta nuz õꞌuza?”<br />
34 “Wanao ba naa wuruꞌu<br />
aipaꞌo raz zii uruu,” ĩkian uꞌati.<br />
35 Udaunaꞌan ĩnaꞌa kan naaz atii<br />
Luke<br />
a 19:30 chaakashi: English idaꞌan, don key.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 19<br />
222<br />
ĩkaawa-kida nuzu Jesus diꞌiti. Uruu<br />
dau naꞌan ĩkadaara dan naa pachaaki<br />
tan kida ubarau iti, Jesus saka nata<br />
kizi nii, naꞌiki ĩzaida-kidan naa<br />
Jesus ubarau iti. 36 Aizii umako paanan<br />
puꞌaꞌa naa ubarau an, uruꞌu naa<br />
pidan nao kadaara dan naa pakamichan<br />
kida duna pota Jesus uaꞌati.<br />
37 Aizii ĩmao napa tan naa Jerusalem<br />
iti, ĩdapo ro ta paanan puꞌaꞌa<br />
naa duna pota, wuruꞌu Olive Naawa<br />
ikiꞌo raz. Uruꞌu naa iriba pidan nao,<br />
wuruꞌu tomi napa tinauzo nao kidaz<br />
Jesus diꞌiki, tuu kii ĩkonau kian.<br />
Naꞌiki tuu kii ĩkonau kii-kidan Tominkaru<br />
diiwaꞌo idaꞌan, patuka pan idi<br />
ipai wuruꞌu pabiꞌi naaka kidaꞌo raz<br />
naꞌiki umana wun kidaꞌo raz aimaakan<br />
Jesus shaꞌapa tauzon pachiꞌi kapa<br />
kizi kawanaꞌati. 38 Naꞌiki ĩkian,<br />
“Marii Tomin karu kai manan manawun<br />
diꞌo raz King atiꞌi, kaa waꞌo raz<br />
uai pan kawanaꞌati. Uruu idaꞌanaꞌo<br />
nii wakai ma naa kan Tomin karu<br />
tuma, marii Tomin karu aokazi<br />
iaꞌo raz konau kii-kida-kao tuu kii<br />
mana wun, umana wunun idi,” ĩkian.<br />
39 Kai naꞌa pabiꞌi kida Phariseenao<br />
pidan nao biiꞌi, ĩnao kian Jesus<br />
ati, “Tiichaa, pudyuuda sho man<br />
putomi napa-kida nii nao mashaa dan<br />
kai wuruꞌu pakada koi napa nuz.”<br />
40 Jesus kian ĩꞌati, “Õkowaa dan<br />
nii uꞌati mishiꞌo aimaa kan, pidan nao<br />
mashaata-kao an pakada koin pan<br />
ai, kuba naouꞌo niꞌi naa kada koin.”<br />
Jesus zaadan Jerusalem dauꞌan<br />
41 Aizii padapo ro ta paa nan puꞌu<br />
naawazi iki, Jesus awunuu pan Jerusalem<br />
iti. Utukapa kai manai man<br />
wuruꞌu donoiz. Sariapa uzaa dan,<br />
ukamunan-kidan idi naꞌiai nao<br />
pidan nao. 42 Naꞌiki ukian, “Kaiman<br />
zii mani padamata uaita pan<br />
an, kai wuruꞌu pidan kai manaakakinaaz<br />
Tomin karu tuma. Mazan<br />
aonaa utukapa nuz, naꞌiki dizapakari<br />
wai uꞌaiaz. 43 Mazan kai naꞌaꞌo<br />
nii bau daꞌapa kamoo, utaruba nao<br />
kaa wan ĩmizaa taaka paꞌa nan utuma.<br />
Ipaiꞌo nii ĩkorara tan uwiizi naꞌiki<br />
aonaꞌo nii naꞌitim ukazan naa tinan.<br />
44 Ĩmai naa batan nii kai man-daun<br />
uwiizi, aonaꞌo nii kanom waꞌaka-kao<br />
uꞌidaꞌa. Naꞌiki ipai unao mashaapai<br />
nao naꞌa, umainaa bata-kao nii<br />
kapam. Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />
uaita paꞌa zon naꞌiki uzaama taꞌa zon<br />
wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz<br />
uꞌidaꞌati, ukazan naa tin-kinaa niꞌoraz<br />
padamata.”<br />
Jesus morotan naa Tominkaru<br />
Dapu nazo iti<br />
(Mat<strong>the</strong>w 21:12-17;<br />
Mark 11:15-19; John 2:13-22)<br />
45 Aizii Jesus kaa wan dono Jerusalem<br />
iti, umoro tan naa Tomin karu<br />
Dapu nazo iti. Naꞌii uikoda iriba<br />
pidan nao sellii pai nao kida uzainao,<br />
taa-karu niꞌo Tomin karu ati.<br />
Uruu idi uwaa taa biꞌian naa pidannao<br />
paselli apa-kizi kida diꞌiki.<br />
46 Ukian ĩꞌati, “Kai kapa shaꞌatii<br />
Tomin karu para dan saadin paꞌo<br />
kian: ‘Õdapu dakota-kao nii toriinapa-kizai<br />
dapu naa nii.’ Mazan<br />
unao ukai waapa nuzu koidi mikinao<br />
dizinapa-kizi nii,” ukian ĩꞌati.<br />
47 Ipai kamoo Jesus tomi napakidan<br />
pidan nao Tomin karu Dapu ii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
223<br />
LUKE 19, 20<br />
Luke<br />
Jesus Tominkaru Dapu iaꞌo (19:45-46)<br />
Aizii faadaa nao zowau naa nao, naꞌiki<br />
tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />
dauꞌu, naꞌiki wuruꞌu kazowau ta painao<br />
kidaz pidan nao. Ipai ĩnao, tuu kii<br />
ĩaipan pazowian Jesus. 48 Mazan<br />
aonaa ĩaita pan naꞌa pam pazowian<br />
uruu. Ushaꞌapa num kauꞌan iriba<br />
mana wun pidan nao abata pan ukakuwaa<br />
tinan, naꞌiki wuruꞌu pidan nao<br />
kidaz kari kao nan ĩnaꞌian Jesus tuma,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaa ĩaipan<br />
padobaa-kidan ukuwaa, ĩaipan<br />
paaba tan ukuwaa ipai dau nuu daꞌu.<br />
Jesus pishaa-kao kanom aipan atiꞌo<br />
ushaꞌapaapan aimaakan kida<br />
(Mat<strong>the</strong>w 21:23-27; Mark 11:27-33)<br />
20 1 Bau daꞌapa kamoo Jesus<br />
tomi napa-kidan dono<br />
pidan nao naꞌiki ukowaa da pan<br />
dono ĩꞌati Kai manaꞌo Kuwai Tominkaru<br />
Dapu ii. Naꞌiaꞌo faadaa nao<br />
zowau naa nao, naꞌiki tiichaa pauzonao<br />
Moses kaki naori dauꞌu, naꞌiki<br />
kazowau ta pai nao Jew nao naꞌiaꞌo<br />
kapam. Bao kopa ĩnao waꞌatin Jesus<br />
idaꞌati. 2 Naꞌiki ĩkian uꞌati, “Pukowaada<br />
waꞌati kanom dyuuda nii<br />
naꞌiki kanom aipan atiꞌo wuruꞌu<br />
puko waa dapa nuz kuwai naꞌiki<br />
wuruꞌu pushaꞌa pa ta nuz aimaa kan<br />
kaika paꞌa?”<br />
3 Sariapa Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Õpishaan nii unao bau daꞌapa<br />
aimaa kan dauꞌan, õaiapa udakoꞌa tin<br />
õpara dan. 4 Kanom dyuuda nii John<br />
naꞌiki kanom aipan atiꞌo wuruꞌu<br />
uchikaa wunuu panuz pidan nao?<br />
Tomin karu aipan atiꞌo oo pidan<br />
aipan atiꞌo?”<br />
5 Hãĩ, aonaa ĩaita pan padakoꞌatin<br />
upara dan. Sariapa ĩpishaan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 20<br />
224<br />
pairi ban nao kida. “Naꞌa pam nii<br />
wadakoꞌa tin kai wuruꞌu upara danuz?”<br />
ĩkii taaka pan. “Aizii wakian<br />
an Tomin karu aipan atiꞌo wuruꞌu<br />
uchikaa wunuu panuz, ukian nii<br />
waꞌati upuꞌu zii mooko aonaa<br />
umishi dan John? 6 Mazan aizii<br />
wakian an uꞌati, pidan aipan atiꞌo<br />
kari kao nan wuruꞌu uchikaa wunuupanuz.<br />
Tuu kiaꞌo nii pidan nao<br />
wuruꞌu dii naouzuꞌu, toꞌoran waꞌati,<br />
naꞌiki ĩzowian nii waunao paboori<br />
idi. Ushaꞌapa num kauꞌan ipai<br />
ĩnao, tuu kii ĩmishi dan Tomin karu<br />
prophetin wuruꞌu Johnaz.” 7 Uruu<br />
idi ĩkian Jesus ati, “Aonaa waaitapan<br />
kanom dyuuda nii uruu.”<br />
8 Jesus kian ĩꞌati, “Õgaru naꞌapa,<br />
aonaꞌo nii kapam õkowaa dan unao<br />
ati kanom aipan atiꞌo wuruꞌu õshaꞌapaapa<br />
nuz aimaa kan kaika paꞌa.”<br />
Awunuutapainao zakapu dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 21:33-46; Mark 12:1-12)<br />
9 Udaunaꞌan Jesus kowaa dan naa<br />
pidan nao ati diꞌi tinapa-kinai kuwai.<br />
Kaika paꞌo wuruꞌu ukowaa daniaz:<br />
“Bauka pai man pidan pao wan dizookaru<br />
kadu naa paꞌidi waru pazaka pun<br />
ii, grape kiaꞌo raz udakota-kao.<br />
Aizii wuruꞌu pidan upao pan naa<br />
pazaka pun ii, atii uipaian. Uruu<br />
dau naꞌan uzaama tan naa pidan nao<br />
awunuu ta pai nao niꞌi naa pazaka pun<br />
paꞌao naan daida. Uruu dau naꞌan<br />
umakon naa. Kotuaꞌikiꞌo wuruꞌu<br />
umakoꞌo nanuz baꞌo ran wii zai<br />
iti. 10 Aizii unaꞌian puꞌu zii baꞌoran<br />
wii zai ii, upaoriba aka kida<br />
dyuuan naa. Uruu idi udyuu dan<br />
naa papoi toru naꞌiti, unanaka kiziꞌi<br />
naa wuruꞌu upaoriba aka buutakari<br />
waiz naa uꞌidi wau nii. Mazan<br />
poi torui kaa wan naꞌiti, sariapa taapai<br />
nao paori bai baꞌizi auta pan uruu,<br />
naꞌiki ĩdyuu dan ukiwan powaa iti<br />
kanaꞌa pan. 11 Udaunaꞌan nao ba nai<br />
dyuu dan baꞌo ran papoi toru ĩꞌidiꞌiti.<br />
Mazan naꞌapa koshan ĩbaꞌi zii nuzu,<br />
naꞌiki ĩanta miki ta nuzu kaki baꞌazon<br />
naꞌo idaꞌan, naꞌiki ĩdyuu dan<br />
uruu kanaꞌa pan koshan. 12 Udyuuda<br />
koshan baꞌo ran papoi toru ĩꞌidiꞌiti.<br />
Mazan ĩbaꞌi zian uruu, aonaa<br />
masakau daꞌu mani, izai umada<br />
ĩbaꞌi zin-daun kida. Pabaꞌi zian daunaꞌan<br />
uruu, ĩkaboo tan kan naazu<br />
zakapu dawun ii. 13 Udaunaꞌan<br />
kapaori baꞌo kian. ‘Naꞌa pam nii<br />
õshaꞌapa tinan aizii? Õdyuu dan nii<br />
aizii ĩꞌidiꞌiti õdani, wuruꞌu õmarainpaniaz<br />
mana wun. Õai tapa aonaꞌo<br />
nii paꞌan ĩkashada pan uruu.’ Uruu<br />
idi udyuu dan pau dani. 14 Aizii ĩtukapan<br />
naa kapaori baꞌo dani waꞌatin<br />
sariapa ĩkian paꞌati aaka kida. ‘Aizii<br />
waꞌatiꞌi naa kapaori baꞌo dani diinaꞌi<br />
kiꞌi. Aushaa, wazowii paꞌi uruu<br />
wazaa mata kizi wuruꞌu uꞌidi wau<br />
nii kidaꞌo raz aimaa kan.’ 15 Uruu<br />
idi sariapa ĩzaama tan uruu, naꞌiki<br />
ĩnaꞌa kan naaz zakapu dawun iti.<br />
Naꞌiaꞌa naa ĩzowi a nuzu.<br />
“Aizii mani,” Jesus kian pidannao<br />
ati. “Naꞌa pam niꞌi naa uaita pan<br />
kapaori baꞌo shaꞌapa tan wuruꞌu<br />
taapai naouz upaoriba? 16 Uwaꞌatin<br />
nii ĩꞌidaꞌati, naꞌiki uzowian nii<br />
ĩdyaun kai man-daun. Udaunaꞌan<br />
uzaama tan nii baꞌo rai nao taa paꞌo<br />
niꞌi naa zakapu naꞌiki upaoriba<br />
kida.”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
225<br />
LUKE 20<br />
Aizii pidan nao aba tan idi wuruꞌu<br />
unaꞌapa nuz sariapa ĩkian, “Kan dii<br />
nii? Aonaa turuu aimaa kan shaꞌapata-kao<br />
naꞌapa.”<br />
17 Uruu idi Jesus awunuu pan<br />
ĩꞌati, naꞌiki ukian, “Kai kapa shaꞌatii<br />
tawuruꞌu Tomin karu para dan<br />
saadin paꞌo kianuz.<br />
‘Wuruꞌu kuba toma pauzo nao<br />
kabaun kasha daniaz,<br />
madiwau tapa-kaꞌo raz<br />
ĩtuka pan,<br />
uruꞌu naa mishiꞌo rai man<br />
umana wunuꞌo kuba<br />
ipai baꞌo ran kuba nao ai.’<br />
Kanom dauꞌa naꞌo uzauda-kidan<br />
wuruꞌu Tomin karu para da nuz<br />
naꞌapa? 18 Pidan kaboi naꞌo diꞌoraz<br />
kuba paawa ati, baiain paꞌo nii<br />
tuu kii. Naꞌiki uruu kuba waotan<br />
dono naꞌiaꞌo ram pidan paawa ati,<br />
ipaiꞌo nii uꞌidoꞌo kan.”<br />
Tax kawinipinaapa-kao dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 22:15-22; Mark 12:13-17)<br />
19 Tuu kii tiichaa pauzo nao Moses<br />
kaki naori dauꞌu, naꞌiki faadaa nao<br />
zowau naa nao, toꞌoran Jesus ati.<br />
Tuu kiaꞌo padamata ĩaipan pazaamata-kidan<br />
uruu naꞌii pakaku waa tin<br />
kizi ii. Ushaꞌapa num kauꞌan ĩaitapa<br />
padau aꞌo wuruꞌu ukadako tina nuz<br />
diꞌi tinapa-kinai kuwai idaꞌan. Mazan<br />
tuu kii ĩtarian pidan nao ai. 20 Mazan<br />
upuꞌu ĩdoro tan pazaa mata-kidakinaa<br />
nii Jesus. Ĩaipan pazaa ma tan<br />
uruu, udaunaꞌan ĩaipan papatakaꞌuta-kida<br />
nuz tuuba ruꞌo nao ba nai<br />
ati, wuruꞌu Rome ikiꞌo raz uwaꞌa tin.<br />
Uruu idi ĩkawi nipi naa tan naa pidannao<br />
makoi nao nii Jesus kaku waa tin<br />
kizi iti, naꞌapa aba taꞌa zoi nao kawan<br />
ukuwaa. Uruu idi masakau daꞌuꞌo nii<br />
ĩaba tan upara dan dikauda shaꞌapaꞌo<br />
ram aimaa kan dauꞌan, uruꞌo<br />
niꞌi naa ĩkowaa dan kanuz. 21 Aizii<br />
wuruꞌu pidan nao dyuuda-kari wainaouz,<br />
kian naa Jesus ati, “Tiichaa,<br />
waaitapa mishiꞌo kai wuruꞌu puparadan<br />
kidaz naꞌiki pukuwaa kidaz,<br />
naꞌiki sakita paꞌo wuruꞌu putominapa-kida<br />
nuz pidan nao. Aonaa<br />
pudiꞌita pan shaꞌa paꞌo ram pidan,<br />
kai manan, oo umana wunun. Mazan<br />
mishi paꞌan putomi napa-kidan<br />
pidan nao naꞌapa Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati. 22 Naꞌapa dii pukian<br />
waunao Jew nao taan dauꞌan tax<br />
puraatan naa tuuba ruꞌo nao ba nai<br />
Rome iaꞌo ati? Wadikin tapan Tominkaru<br />
diꞌikiꞌo kakinao rii wuruꞌu, oo<br />
aonaa?”<br />
23 Mazan Jesus aitapa ĩtiwaꞌa zon<br />
kari kao nan pazaa ma tan uruu naꞌapa<br />
kidaꞌo idaꞌan. Uruu idi ukian ĩꞌati.<br />
24 “Aushaa unanaꞌ iki mooko wiziꞌiꞌo<br />
puraata.” Ĩtaan dau naꞌan puraata<br />
ukian naa koshan ĩꞌati, “Kanom<br />
awun baara, naꞌiki kanom uu utukapan<br />
saadin pan puraata baaraꞌa?”<br />
“Rome iaꞌo nao ba nai,” ĩkian.<br />
25 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Ukauꞌan utaa Rome iaꞌo nao ba nai<br />
ati wuruꞌu uꞌidi wau kidaz. Naꞌiki<br />
utaa Tomin karu ati wuruꞌu Tominkaru<br />
idiwau kidaz,” ukian. 26 Aizii<br />
wuruꞌu Jesus dakoꞌa tinuz paradakaru,<br />
iribaꞌo pidan nao kanaa puaꞌo.<br />
Mazan wuruꞌu pidan nao kaaka paꞌazoi<br />
nao wuz Jesus, aonaa bau daꞌapa<br />
ĩiko dan pazaa mata-kinaa nii uruu.<br />
Mazan mashaa ĩabata pan, naꞌiki<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 20<br />
226<br />
tuu kii ĩdiꞌitin pan wuru dauꞌaꞌa<br />
udakoꞌa tinuz papara dan naꞌapa.<br />
Mishiꞌo nii mani kakupa-karu<br />
mawaka-karu daunaꞌan?<br />
(Mat<strong>the</strong>w 22:23-33; Mark 12:18-27)<br />
27 Kai naꞌa pabiꞌi kida Sadducee<br />
nao, b aonaꞌo raz ĩmishi dan<br />
kadi shita-kida-kao nii pidan nao<br />
pamawaka-kizi iki dii naꞌi tiꞌi. Ĩnao<br />
waꞌatin Jesus idaꞌati, naꞌiki ĩpishaanuzu<br />
kaika paꞌa. 28 “Tiichaa, kai kapa<br />
shaꞌatii tawuruꞌu kakinao rii Moses<br />
saadauzo nii kianuz waꞌati. ‘Naꞌapainim<br />
dao nai ora mawa kan dono,<br />
uwaꞌa kan pau dai aro aonaa zii puꞌu<br />
okau danin, marii uꞌinawuzu mazidan<br />
otuma. Aizii kiwii niꞌo ĩdani<br />
dao nai ora, taa-karu nii mawa kaꞌo<br />
dani nii,’ kii tawuruꞌu parada-karu<br />
kiauzo nuz. 29 Kai naꞌa 7 inawuzuinao.<br />
Kiwiin ĩtuu niz mazi dan,<br />
mazan aonaa zii puꞌu udai aro kaudanin<br />
umawa kan naa. 30 Uruu idi<br />
uꞌinawuzu udawuꞌi tiꞌo zaama tan<br />
naꞌiki umazi dan paꞌina wuzu dai arodaun<br />
tuma, mazan naꞌapa koshan<br />
umawa kan. 31 Udaunaꞌan baꞌo ran<br />
uꞌinawuzu mazi dan otuma, mazan<br />
naꞌapa koshan umawa kan aonaa zii<br />
okau danin puꞌu, baꞌo ran mazi dan<br />
otuma naꞌapa koshan umawa kan,<br />
udaunaꞌan baꞌo ran, atii ipai uꞌinawuzu<br />
nao mazi dan otuma, mazan<br />
ipai dau nuu daꞌu ĩmawa kan, naꞌiki<br />
aonaa bau daꞌapa ĩnao waꞌa kaꞌo<br />
nii pau dani otuma. 32 Atii baꞌo ran<br />
dono, omawa kan naa kapam wuruꞌu<br />
ĩdai aro daunuz. 33 Aizii pidan nao<br />
kadi shita-kida-kao dono pamawakakizi<br />
iki. Naꞌiaꞌo ram nii daia roi tapa<br />
oroo? Ushaꞌapa num kauꞌan ipai 7<br />
daonai ora nao mazi dan otuma,”<br />
ĩkian.<br />
34 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />
“Daonai ora nao naꞌiki zun nao<br />
wuruꞌu mashaa pai nao kidaz imiꞌi<br />
baara an, mazi daꞌo nii paꞌan ĩdyaun.<br />
35 Mazan aizii wuruꞌu daonai ora nao<br />
naꞌiki zun nao Tomin karu widaunii<br />
naouz, naꞌiki ukadishita-kidan<br />
niꞌo raz pamawaka-kizi iki, aonaꞌo<br />
nii paꞌan ĩkau daia run oo ĩmazi dan.<br />
36 Ushaꞌapa num kauꞌan naꞌa paꞌo<br />
niꞌi naa ĩdyaun angel nao kawan.<br />
Aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa ĩmawakau<br />
zon. Ipai ĩdyaun Tomin karu<br />
dai naouꞌu naa paꞌidi waru. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan ukadishita-kidan idi<br />
ĩdyaun pamawaka-kizi iki. 37 Moses<br />
kuwaa tukapa-kida kai manai man<br />
mishiꞌo wuruꞌu mawa kai nao kadishita-kida-kaoaz<br />
pamawaka-kizi<br />
iki. Naꞌapa watuka pan usaa dinpan<br />
Moses dauꞌan, ukowaa da nuz<br />
udaruꞌo tikazi puꞌuka pan kai wadakaru<br />
kadu naa idaꞌa, mazan aonaa<br />
bau daꞌapa uanaba kaꞌa wan. Uruu<br />
idaꞌa watuka pan naꞌa pam Moses<br />
dako tan Tomin karu, Abra ham,<br />
Isaac naꞌiki Jacob Tomin karun nii.<br />
38 Wuruꞌu Tomin karuz kaku pai nao<br />
Tomin karun, aonaa mawa kai nao<br />
Tomin karun mani, uruu idi Tominkaru<br />
tuka pan pidan nao kaku pai nao<br />
paꞌidi waru,” ukian ĩꞌati.<br />
b 20:27 Sadducee: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />
diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
227<br />
LUKE 20, 21<br />
39 Uruu idi pabiꞌi kida tiichaapauzo<br />
nao Moses kaki naori dauꞌu<br />
kian Jesus ati. “Kai manaꞌo naꞌiki<br />
sakita paꞌo kai wuruꞌu pudakoꞌatinuz<br />
ĩpara dan Tiichaa,” ĩkian<br />
uꞌati. 40 Uruu dau naꞌan aonaꞌa naa<br />
powaꞌa Saddu cee nao pishaan uruu,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan ĩtariaꞌa kan naa<br />
udakoꞌa tin ai papara dan koshan.<br />
Kanom kaduz wuruꞌu<br />
Christ kii-kizaiz<br />
(Mat<strong>the</strong>w 22:41-46; Mark 12:35-37)<br />
41 Jesus kian wunao atiꞌi tiichaapauzo<br />
naouz Moses kaki naori dauꞌu,<br />
“Naꞌapa dii mooko wuruꞌu Christ, c<br />
dakota-kaoaz David Takaan-daun<br />
nii? 42-43 David kian puꞌu pasaadanii<br />
kaa rita Psalms idaꞌa, ‘Nao ba nai<br />
Tomin karu kian õNaobanaa ati,<br />
pusaka nata õdiwaꞌora anta napu,<br />
atii õwaranu itapa-kidan putarubanao<br />
puꞌati.’ ” d<br />
44 Udaunaꞌan Jesus kian koshan<br />
ĩꞌati, “David dako tan puꞌu uruu<br />
panao ba naa nii, naꞌapa diꞌi naa<br />
mooko wuruꞌu udanii ta nuz uruu?”<br />
Jesus aipan zaudinapa-karu<br />
tiichaapauzonao ai Moses<br />
kakinaori<br />
(Mat<strong>the</strong>w 23:1-36; Mark 12:38-40)<br />
45 Ipai pidan nao abata pan puꞌu,<br />
Jesus kian patomi napa-kida nii nao<br />
ati. 46 “Uzaudi napa paꞌi wunao aiaꞌa<br />
tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />
dauꞌu. Ĩnau dapa pachiꞌikaꞌ anpan<br />
dawuu zaꞌa baꞌi kidaꞌo kamicha<br />
daara an. Naꞌiki tuu kiaꞌo raz ĩaipan<br />
pataapa-kao umana wun kidaꞌo<br />
pidan nao nii, pidan nao iribai napa<br />
kizi ii aka. Aonaa udaꞌa naꞌa naꞌa<br />
wuruꞌu ĩkaduz kidaz. Naꞌiki nau dapai<br />
naouz pasaka na tan umana wun<br />
kidaꞌo tabai idaꞌa, syna gogue kida<br />
ii. Naꞌiki ĩnau dapa kapam pasakana<br />
tan, umana wunui nao taba idaꞌa<br />
aroapa-kizai ii. 47 Naꞌiki ĩnau dapa<br />
payaa kara ta pan zun nao, mawa kainao<br />
ĩdai aru nao, pazaa ma tan idaꞌan<br />
ĩshaꞌa pauz kida. Naꞌiki ĩnau dapa<br />
paabata-kidan patoriin pan tomunuꞌiki.<br />
Ĩnao Tomin karu pata kaꞌu tan<br />
nii tuu kii mana wun.”<br />
Zuna taan dauaꞌo puraata sodi<br />
(Mark 12:41-44)<br />
21 1 Aizii Tomin karu Dapu<br />
nazo ii, Jesus awunuuta<br />
pan, kapu raa tan kidai nao<br />
pidan nao taan puraata taa-karu<br />
nii Tomin karu ati. 2 Naꞌiki utukapa<br />
kapam zun mapuraa ta nuꞌo, naꞌiki<br />
mawa kai baꞌa naa odai aru, taan<br />
naꞌiki opai dan dyaꞌu tam wiziꞌi<br />
sodi kidai nao puraata. 3 Sariapa<br />
Jesus kian pidan nao ati, “Õkowaadan<br />
nii unao ati, diꞌo raz zunaꞌa,<br />
dobata otaan puraata baꞌo rai nao<br />
ai. 4 Ushaꞌapa num kauꞌan baꞌo rainao<br />
taa niaz papuraa tan, kai naꞌa<br />
diriꞌiꞌo zii ukawaꞌa kun. Mazan<br />
aizii oroo kowas, pamapuraatanun<br />
puꞌu, otaan kai man-daun<br />
papuraa tan pamashaapa-kinaa<br />
sodiꞌi naa.”<br />
Luke<br />
c 20:41 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
Christ dauaꞌo kaa rita tokon ii. d 20:42-43 Psalm 110:1<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 21<br />
228<br />
Jesus kowaadan naꞌapam nii<br />
Tominkaru Dapu kaboobiꞌii-kao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 24:1-2; Mark 13:1-2)<br />
5 Pabiꞌi kida Jesus tomi napakida<br />
nii nao, kadako tin-kidan<br />
konau nam patuka pan Tominkaru<br />
Dapu toma-kao. Utoma-kao<br />
umana wun kidaꞌo naꞌiki konaunam<br />
kidaꞌo kuba idi. Naꞌiki kai naꞌa<br />
kapam konau nam kidaꞌo aimaa kan<br />
pidan nao taa nii kida Tomin karu<br />
ati, udapu konau namada-kinao<br />
nii. Jesus kian ĩꞌati. 6 “Ipai wuruꞌu<br />
konau nam kidaꞌo raz aimaa kan<br />
utuka pan daꞌaꞌa. Mazan kai naꞌaꞌo<br />
nii bau daꞌapa kamoo, kai man-daunuꞌo<br />
nii ukaboo biꞌii-kao, ipai wuruꞌu<br />
kuba kidaz kadishi tapa kidaꞌo raz<br />
kabaun.”<br />
Kichanaꞌiki-kiaꞌo amazada waꞌatin<br />
dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 24:3-14; Mark 13:3-13)<br />
7 Sariapa Jesus tomi napa-kidanii<br />
nao kian, “Tiichaa, naꞌa painim<br />
nii wuruꞌu aimaa kan shaꞌapa nuz<br />
kaika paꞌa? Kanom idaꞌanaꞌo nii<br />
waaita pan wuruꞌu ama zada shaꞌapanuz<br />
naa naꞌapa?” ĩkian.<br />
8 Jesus kian ĩꞌati, “Uzaudi napa<br />
paꞌi aonaa kizi umariida-kao. Kainaꞌa<br />
iriba pidan nao dako tin pan<br />
õgaru nii. Ĩwaꞌa tin nii unao idaꞌati<br />
naꞌiki ĩkian nii, ‘Õgaru Christ,<br />
tawuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />
padyuu daꞌa zon kazan naa taꞌo<br />
nii papidanan nao.’ Baꞌo rai nao<br />
kian nii unao ati. ‘Aizii ama zada<br />
ikodan naa patokon.’ Mazan aonaa<br />
paꞌi umakoꞌo naꞌa ĩdawuꞌati. 9 Naꞌiki<br />
aonaa paꞌi utarii dinaꞌa naꞌa uabatan<br />
dono wii zai nao mizaa taaka pan<br />
baꞌo ran wii zai kida tuma, naꞌiki<br />
uaba tan dono pidan nao kashadaaka<br />
pan, ĩtoꞌora taa ka pan atii<br />
ĩzowiaaka pan paꞌati aaka kida.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan ipaiꞌo nii<br />
zii naꞌapa kidaꞌo shaꞌa pan kiwiin.<br />
Mazan aonaa kadima naꞌo nii mani<br />
wuruꞌu ama zada ikoda nuzu patokon<br />
uruu dau naꞌan.”<br />
10 Udaunaꞌan ukian ĩꞌati,<br />
“Kai naꞌaꞌo nii zii pidan nao mizaataaka<br />
pan baꞌo ran wii zai ii kidaꞌo<br />
pidan nao tuma. 11 Naꞌiki kai naꞌaꞌo<br />
nii zii kicha naꞌ iki-kiaꞌo imiꞌi baara<br />
nakai nan, naꞌiki imiꞌi baara tadaꞌokan<br />
nii. Naꞌiki kai naꞌaꞌo nii zii<br />
zamazi kaa wan, naꞌiki kai naꞌaꞌo<br />
nii zii pabiꞌi naaka kidaꞌo, kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />
naꞌiki zaa main baꞌo rinai<br />
kaa wan. Naꞌiki kai naꞌaꞌo nii zii<br />
utuka pan aimaa kan kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />
aidi nan aokazi iki.<br />
12 “Mazan ipai wuruꞌu aimaakan<br />
kida shaꞌa pan uaꞌii kaika paꞌa,<br />
uzaa mata-kao nii naꞌiki uan tamikita-kao<br />
nii unao ba naita pan dikin<br />
ii õgaru. Panaa don pabiꞌi kida<br />
unao naꞌaka-kao nii syna gogue iti<br />
kida, utiwaa-kidapa-kao nii, naꞌiki<br />
ukaboota-kao nii taraa-kizai iti.<br />
Naꞌiki pabiꞌi kida unao kadi shitakida-kao<br />
nii oo utiwaa-kidapa-kao<br />
nii tuu baru kidai nao nao ba nai nao<br />
kanaa puꞌu. Ipaiꞌo nii ubaiaa pan<br />
dikauda kidaꞌo aimaa kan naꞌapa<br />
õgaru dikin ii.<br />
13 “Uruu dono turuaꞌo nii<br />
ukowaa dan Kai manaꞌo Kuwai<br />
õdauꞌa naꞌo. 14 Ukauꞌan uaitapa kiziꞌi<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
229<br />
LUKE 21<br />
naa paꞌi, dii naꞌi tiꞌi upishaa-kao an,<br />
aonaa kizi udopii dinan uaita paꞌazon<br />
idi naꞌa pam nii udakoꞌa tin<br />
pidan nao para dan. 15 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan õtaan nii uai tapa-kinaa nii<br />
upara dan, uaitapa kizi naꞌa pam nii<br />
udakoꞌa tin ĩpara dan ĩpishaan dono<br />
unao. Uruu idaꞌanaꞌo nii ĩkaa kinpan,<br />
aonaꞌo nii ĩaita pan naꞌa pam<br />
nii powaꞌa pakian uꞌati.<br />
16 “Uruu dono udaru nao naꞌiki<br />
udaro nao, naꞌiki uꞌina wuzu nao<br />
naꞌiki baꞌo ran uiriban nao, naꞌiki<br />
upao naru nao zaa mata-kidan nii<br />
unao, atii pabiꞌi kida unao ĩzowiikidan<br />
nii. 17 Naꞌiki ipaiꞌo nii<br />
pidan nao toꞌora-kizai ta pan unao<br />
õgaru dikin ii. 18 Mazan aonaꞌo nii<br />
bau daꞌapa uwazi waan uzowaud.<br />
19 Ukauꞌan maꞌo zaka utaapa<br />
unyuku nuu. Aonaa utariaꞌa naꞌa<br />
ushaꞌa pata-kao ai. Uruu idaꞌan<br />
mishiꞌo nii paꞌan ukaku pan<br />
dii naꞌi tiꞌi.<br />
Jesus kowaadan naꞌapam nii<br />
Jerusalem kaboobiꞌii-kao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 24:15-21; Mark 13:14-19)<br />
20 “Aizii naꞌa painim paꞌi utukapan<br />
anaꞌa naa soldyaa nao korara tan<br />
Jeru salem. Uruu idaꞌan sari aa paꞌo<br />
nii uaita pan Jeru salem kaboobiꞌii-kao<br />
kamoon kaa wan naa<br />
wuruꞌu. 21 Marii kizi paꞌi pidannao<br />
kawiizi-tin pai nao Judea Baara<br />
ii aka kidoo pan midukuo iti. Aizii<br />
pidan nao wuruꞌu mashaa pai naouz<br />
donoi ii, marii paꞌi ĩkidoo pan. Aizii<br />
wunaouꞌu mashaa pai naouz donoi<br />
dawun itinapu kida, aonaa paꞌi<br />
ĩwaꞌa tiꞌi naꞌa donoi ati. 22 Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan Jeru salem san nao<br />
pata kaꞌuta-kao kamoon naa wuruꞌu<br />
kaa waꞌo raz. Uruu idi Tomin karu<br />
para dan tawuruꞌu saada-kari waiz<br />
kotuaꞌa naa mishii nan naa wuruꞌu.<br />
23 Uruu dono kashaꞌo raꞌo nii manawun<br />
aimaa kan shaꞌa pan zun nao ati<br />
wuruꞌu kau danii naouz patoba ii.<br />
Naꞌiki wunao atiꞌi biida pai naouz zii<br />
ĩdainao. Naꞌiki uruu kamoo dono<br />
kashaꞌo raꞌo nii aimaa kan baiaapakao<br />
diꞌo raꞌa ama zada baa raꞌaꞌa.<br />
Uruu donoꞌo niꞌi naa Tomin karu<br />
pata kaꞌu tan wuruꞌu pidan naouz.<br />
24 Pabiꞌi kida pidan nao zowii-kao<br />
nii mizaa taaka-kinai marii idi.<br />
Baꞌo rai nao zaa mata-kao nii, naꞌiki<br />
ĩnaꞌaka-kao nii poi torui nao nii baꞌoran<br />
wii zai kida kawanaꞌati, naꞌiki<br />
ĩkau di nan nii dadara, mawi nipi naadaun.<br />
Uruu dono Gentile naouꞌo niꞌi<br />
naa kazo wau tapa naꞌiki waranui tapa<br />
Jeru salem san nao. Ĩkazowau ta pan<br />
nii ĩdyaun atii Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati naꞌa pam ukotuaꞌikin<br />
ĩkazowau ta pan naꞌii.<br />
Naꞌapam nii amazada Tominkaru<br />
dani waꞌatin dono<br />
(Mat<strong>the</strong>w 24:29-35; Mark 13:24-31)<br />
25 “Kai naꞌaꞌo nii zii panaꞌaꞌo<br />
naꞌiki kicha naꞌ iki-kiaꞌo aimaa kan<br />
tukapa-kao, aonaꞌo utuka pauzo-kao<br />
ushaꞌa pau zon kamoo ati, kauzu ati<br />
naꞌiki wizi nao ati. Ipai pidan nao<br />
mashaa pai naouz imiꞌi baara an,<br />
tuu kiaꞌo nii ĩtarian ĩaba tan dono<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo wunu paran<br />
tururui nan, naꞌiki ĩtuka pan nii<br />
udaru kidaꞌo wunu paran tominan.<br />
26 Tuu kiaꞌo nii ĩtarian, pidan nao<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 21, 22<br />
230<br />
dorau taꞌo nii patarian idi, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan ĩaitapa kai naꞌaꞌo nii<br />
zii kicha naꞌ iki-kii kidaꞌo mana wun<br />
aimaa kan shaꞌa pan daꞌa naꞌa imiꞌi<br />
baara an. Naꞌiki ipaiꞌo nii ama zada<br />
nakai nan doko ii, uruu idi ipaiꞌo nii<br />
aimaa kan wuruꞌu doko ii kidaꞌoraz<br />
zika di nan. 27 Uruu dau naꞌan<br />
Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo aidi naꞌa kan<br />
niꞌi naa, uwaꞌa tin aokazi iki ishaꞌiz<br />
bii an, umana wunuꞌo pamaꞌo za kan<br />
naꞌiki umana wunuꞌo pakonau na man<br />
tuma. 28 Aizii utuka pan anaꞌa naa<br />
naꞌapa kidaꞌo aimaa kan shaꞌa pan,<br />
aonaa utariaꞌa naꞌa, mishiꞌo rai man<br />
ukadi shi tapa maꞌo zaka, naꞌiki doko<br />
iti uawu nuu tapa. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ukazan naata-kao kamoon<br />
mao napa tan naa wuruꞌu.”<br />
29 Udaunaꞌan Jesus kowaa dan naa<br />
ĩꞌati diꞌi tinapa-kinai kuwai. Kaika paꞌo<br />
wuruꞌu ukia nuz ĩꞌati: “Aushaa udiꞌitapa<br />
fig kadu naa kida naꞌiki baꞌo ran<br />
ata mun kadu naa kida. 30 Naꞌa painim<br />
utuka pan an ukaa na ban oo uanaba<br />
kida paꞌinaa dinan, sariapa uaita pan<br />
uruu idaꞌan wawunu donon maonapa<br />
tan naa wuruꞌu. 31 Ukauꞌan<br />
naꞌa paꞌo nii kapam uaita pan<br />
wuruꞌu Tomin karu Nao ba nai-tinan<br />
kamoon mao napa ta nuz, utuka pan<br />
anaꞌa naa wuruꞌu aimaa kan kida<br />
shaꞌapa nuz kaika paꞌa. 32 Õkowaadan<br />
nii uꞌati aimaa kan mishiꞌo,<br />
ipaiꞌo nii aimaa kan kida shaꞌa pan<br />
naꞌapa, kaiꞌo pidan nao mawa kan<br />
uaꞌii ipai. 33 Mishi mai naaba tinaꞌo<br />
nii ipai dau nuu daꞌu aokazi naꞌiki<br />
imiꞌi baara, mazan wuruꞌu õparadan<br />
kidaz aonaꞌo nii naꞌa painim<br />
umainaa ba tinan.<br />
Zaudinapa-karu<br />
34 “Uruu idi zau din paꞌa naa<br />
umashaapa. Aonaa umashaa paꞌanaꞌa<br />
utoma pan dauꞌu kari kao nan<br />
aroapa-karu naꞌiki tuzapa-karu.<br />
Naꞌiki aonaa udiꞌitin paꞌa naꞌa soo<br />
ushaꞌapaa paꞌa zon dauꞌati kari kaonan<br />
aimaa kan uꞌati. Panaa don<br />
upadai daꞌa nata-kao, naꞌapa basakara<br />
zaama tan kawan kotuꞌuz.<br />
35 Ushaꞌapa num kauꞌan wuruꞌu<br />
aimaa kan shaꞌapaꞌo niꞌo raz shaꞌa pan<br />
nii ipai ama zada kawanaꞌati. 36 Uruu<br />
idi uzau din paꞌa naa umashaapa.<br />
Naꞌiki kari kao nan paꞌi utorii napa<br />
Tomin karu ati, maꞌo zaka kizi utaapan<br />
unyuku nuu, utuka pan donoꞌo<br />
naa aimaa kan kida wuruꞌu shaꞌapaꞌo<br />
niꞌo raz ubii an, naꞌiki maꞌo zaka kizi<br />
kapam unyuku nuu ukadi shita-kidakao<br />
dono dii naꞌi tiꞌi, Dao nai ora<br />
Aokazi Ikiꞌo kanaa puꞌu.”<br />
37-38 Uruu kiaꞌo wuruꞌu Jesus<br />
tomi napa-kidauzo nuz pidan nao ipai<br />
kamoo, Tomin karu Dapu ii. Naꞌiki<br />
ipai chaapiꞌiki pidan nao makouzon<br />
daꞌi Tomin karu Dapu iti, uruu ĩabataꞌa<br />
nan naa Jesus kakuwaa pa tinan.<br />
Aizii Jesus, ipai wachuu pun daꞌi<br />
umakou zon Olive Naawa iti, naꞌiki<br />
unaꞌian nii bau daꞌapa maru taꞌo.<br />
Jesus zowiaꞌazoo-kao dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:1-5; Mark 14:1-2;<br />
John 11:45-53)<br />
22 1 Aizii mao na paꞌa naa<br />
Bread Mawi kiꞌi naꞌo<br />
Nikauzo-kao Kamoon kaa wan. Uruu<br />
Passover Kamoon kiaꞌo raz udakotakao.<br />
2 Faadaa nao zowau naa nao<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
231<br />
LUKE 22<br />
naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses<br />
kaki naori dauꞌu, tuu kii ĩtarian<br />
pashaꞌapa tan Jesus pidan nao awun<br />
zaꞌa. Uruu idi ĩkadako tin-kidan naꞌapam<br />
nii pazaa mata-kidan Jesus,<br />
ĩaipan pazowii-kida nuzu pidan nao<br />
dai daꞌan.<br />
Judas kaakapaan Jesus<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:14-16; Mark 14:10-11)<br />
3 Sariapa Satan moro tinan<br />
Judas, Iscariot kiaꞌo raz udakotapa-kao.<br />
Uruu tawuruꞌu 12 Jesus<br />
tomi napa-kida nii nao bii ikiꞌo raz.<br />
4 Sariapa Judas makon faadaa nao<br />
zowau naa nao diꞌiti, naꞌiki kazannaata<br />
pauzo nao Tomin karu Dapu<br />
zowau naa nao diꞌiti. Naꞌiaꞌa naa<br />
Judas kadako tinan ĩtuma, naꞌiki<br />
ukowaa dan naa ĩꞌati naꞌa pam nii<br />
pazaa mata-kidan Jesus. 5 Tuu kii<br />
ĩkonau kian, uruu idi ĩkian Judas<br />
ati, “Wakawi nipi naa tan nii pugaru.”<br />
6 Kai man Judas ati puraata taaꞌazoo-kao<br />
paꞌati. Uruu dau naꞌan<br />
uabata pan naa naꞌitim nii Jesus<br />
makon. Uruu naꞌiaꞌo niꞌi naa uai pan<br />
pazaa mata-kidan Jesus, iribai nao<br />
pidan nao dai daꞌan.<br />
Passover wanyukunuunaa<br />
minziiwa-kida-kao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:17-25;<br />
Mark 14:12-21; John 13:21-30)<br />
7 Aizii kaa waꞌa naa Bread Mawikiꞌi<br />
naꞌo Nikauzo-kao Kamoon,<br />
naꞌapain kapam kaznizo nao zowiauzo-kao<br />
Passover wanyuku nuu naa<br />
nii. 8 Uruu idi Jesus dyuu dan Peter<br />
naꞌiki John. Ukian ĩꞌati, “Unao paꞌi<br />
min ziiwa-kida Passover wanyukunuu<br />
naa wanikan nii.”<br />
9 “Naꞌiam nii puaipan waminziiwa-kida<br />
nuzu?” ĩkian Jesus ati.<br />
10 Jesus kian ĩꞌati, “Umako donoi<br />
iti. Aizii ukaa wan an naꞌiti, dao naiora<br />
kapo wan kaꞌo wunu moto zoꞌan<br />
ikoda pan nii unao. Udaꞌan uruu<br />
padawuꞌati, naꞌiki umorota udawuꞌati<br />
kabaun nazo iti. 11 Naꞌiki ukii<br />
kada puꞌo ati naꞌii. ‘Tiichaa pishaakidan<br />
naꞌiam dii kabaun nazoo<br />
wuruꞌu aroapa-kizaiz unika kizi<br />
niꞌo raz Passover wanyuku nuu naa<br />
bao kopa patomi napa-kida nii nao<br />
tuma?’ 12 Sari aa paꞌo nii kada puꞌo<br />
tukapa-kidan uꞌati udaruꞌo kabaun<br />
nazoo doko iaꞌo kapam, naꞌiki<br />
ipaiꞌo raꞌa naa umin ziiwa-kida-kao<br />
aroapa-kizai nii. Ukauꞌan naꞌii<br />
usaa baa ipai wanyuku nui,” Jesus<br />
kian ĩꞌati. 13 Udaunaꞌan ĩmakoꞌokan<br />
naa donoi iti. Ĩkaa wan naꞌiti<br />
naꞌapa mishi ipai aimaa kan shaꞌapan<br />
Jesus para dan kawanaꞌati. Uruu<br />
idi naꞌiaꞌa naa ĩmin ziiwa-kidan<br />
Passover wanyuku nuu naa.<br />
Ubaukapan naa Jesus aroopan<br />
Passover Kamoon dono<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:26-30; Mark 14:22-26;<br />
1 Corinthians 11:23-25)<br />
14 Aizii kamoo tipi tan dau naꞌan,<br />
Jesus naꞌiki 12 utomi napa-kidanii<br />
nao sakana tan naa bao kopa<br />
miisa e idaꞌa. 15 Naꞌiaꞌa naa Jesus<br />
kian ĩꞌati, “Tuu kiaꞌo õnikaꞌa zon<br />
unao tuma wuruꞌu diꞌo raz Passover<br />
Luke<br />
e 22:14 miisa: English idaꞌan, table.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 22<br />
232<br />
wanyuku nuu naa õzowii-kao uaꞌii.<br />
16 Ushaꞌapa num kauꞌan aonaꞌo nii<br />
powaꞌa õnikau zon unao tumazu,<br />
atii dii naꞌiti ziiꞌi, Tomin karu tukapakidan<br />
donoꞌo naa panao ba nai-tinan<br />
ipai pidan nao ati, naꞌiki uipaian<br />
anaꞌa naa pashaꞌapa tan ipai wuruꞌu<br />
pashaꞌapa taꞌa zoo nii kidaz.”<br />
17 Udaunaꞌan uzaama tan koopo<br />
kawa zoꞌo wine idi, naꞌiki utorii napakida<br />
nuz Tomin karu ati. Udaunaꞌan<br />
utaan, naꞌiki udobata-kidan naa<br />
wine wuruꞌu koopo zoꞌaꞌo raz ipai<br />
wunao kawanaꞌatiꞌi 12 utominapa-kida<br />
nii naouz. Naꞌiki ukian<br />
ĩꞌati, “Marii ipai unao tuzan diꞌo raz<br />
wine. 18 Aizii õgaru, aonaꞌo niꞌi naa<br />
powaꞌa õtuzan wuruꞌu diꞌo raz wine,<br />
toma-kari waiz Passover riwun naa<br />
nii, atii dii naꞌi tiꞌo nii zii koshan<br />
õtuzan wine, Tomin karu tukapakidan<br />
donoꞌo naa panao ba nai-tinan<br />
ipai pidan nao ati.”<br />
19 Udaunaꞌan uzaama tan naa<br />
bread, naꞌiki utorii napa-kida nuz<br />
Tomin karu ati. Udaunaꞌan udushowan<br />
naa bread naꞌiki utaan naazu<br />
patomi napa-kida nii nao kawanaꞌati<br />
kida. Naꞌiki ukian ĩꞌati, “Aizii diꞌi<br />
õnanaa wuruꞌu, õtaa niaz unao dikin<br />
ii. Marii kizi paꞌi kari kao nan unikan<br />
bread kaika paꞌa, unyuku nui tapakinaa<br />
nii õgaru.”<br />
20 Paaroo pan dau naꞌan uzaamatan<br />
koshan wuruꞌu koopoz, pai daꞌo<br />
wine idi, naꞌiki udobata-kidan naa<br />
ĩkawa naꞌa tiz. Ukian ĩꞌati, “Diꞌo raz<br />
wine koopo idaꞌaꞌo raz kai naa ba taꞌo<br />
mishiꞌo nii Tomin karu shaꞌapa tan<br />
paꞌinaꞌo pashaꞌapa taꞌa zoo niaz unao<br />
ati f õizain idaꞌan, umishii nan nii<br />
õizain shoo tan idaꞌan unao ati.”<br />
21 Jesus kian, “Mazan wuruꞌu pidan<br />
zaa mata-kidaꞌo niꞌo raz õgaru õminaroo<br />
pan, kai naꞌa uruu kai daꞌaꞌa.<br />
22 Mazan mishi, Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo mawa kan nii kaika paꞌa, naꞌapa<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati. Mazan<br />
kashaꞌo raꞌo nii mana wun pidan<br />
bai aa pan uzaa mata-kidan dikin ii<br />
uruu.” 23 Sariapa Jesus tomi napakida<br />
nii nao para dan paꞌati aaka kida.<br />
Ĩaita paꞌa zon naꞌiaꞌo ram pidan pabiꞌi<br />
wuruꞌu zaa mata-kidaꞌo niꞌo raz uruu.<br />
Jesus kadakotinan naobanaitinapa-karu<br />
dauꞌu<br />
24 Uruu dau naꞌan, Jesus tominapa-kida<br />
nii nao kasha daaka pan<br />
naa paꞌati aaka kida. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ipai ĩdyaun ĩaipi nan tuubaruꞌo<br />
pidan nii pamin-kau dinan nao<br />
ai. 25 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati, “Aizii<br />
king nao wuruꞌu kazo wau tapainaouz<br />
ipai pidan nao, ipai ama zada<br />
kawanaꞌati, maꞌo zaka ĩkazowauta<br />
pan wuruꞌu pidan naouz. Naꞌiki<br />
wuruꞌu nao ba nai-tin pai nao kidaz<br />
pidan nao, tuu kii ĩaipan pidan nao<br />
dako tan paugaru kamarain panuꞌo<br />
nao ba nai nii. 26 Mazan unao, aonaa<br />
unaꞌa paꞌa naꞌa ĩnao kawan. Mishiꞌorai<br />
man, naꞌiaꞌo ram pidan unao biiꞌi,<br />
tuuba ruꞌo utaapin pan, marii utaapi<br />
nan pidan waranui tapa-kidi naꞌo<br />
kawan. Naꞌiaꞌo ram pidan nao ba nai-<br />
f 22:20 Tominkaru shaꞌapatan paꞌinaꞌo pashaꞌapataꞌazooniaz unao ati: uruu<br />
dakota-kao Paꞌinaꞌo Covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pannaada-kinao<br />
diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
233<br />
LUKE 22<br />
tin paꞌo, marii utaa pi nan poi torui<br />
kawan. 27 Kanom kai naꞌa tuuba ruꞌo<br />
nii pidan? Wuruꞌu saka nata paꞌo raz,<br />
zauda paꞌo raz aimaa kan shaꞌa patakao<br />
paꞌati? Oo wuruꞌu kaudi naꞌo raz<br />
uꞌati? Mishi tuuba ruꞌo pidan wuruꞌu<br />
saka nata pauzoz. Mazan õgaru kian<br />
aonaa unaꞌa pan. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan õgaru naꞌapa poi torui kawan<br />
õmashaa pan, õkau di nan unao biiꞌi.<br />
28 Atii diꞌi aonaa uwaꞌa kan õgaru<br />
õbaia tan puꞌu kashaꞌora kidaꞌo<br />
aimaa kan. 29 Mazan õzaama tan<br />
unao kazowau ta paꞌo nii pidan nao<br />
dii naꞌi tiꞌi. Naꞌapa õdaru zaamatan<br />
kawan õgaru kazowau ta paꞌo<br />
nii ipai papidanan nao. 30 Uaroopan<br />
nii naꞌiki utuzan nii õtuma<br />
õnao ba nai-tinapa-kizi ii. Naꞌiki<br />
usaka na tan nii umana wunuꞌo<br />
tabai kida idaꞌa. Naꞌiki naꞌiaꞌo niꞌi<br />
naa unao kazowau tapan ipai daunuu<br />
daꞌu Israel takaan-daun nao, g<br />
wuruꞌu 12 udai nao diꞌikiꞌo raz naa<br />
ĩiribai nan.”<br />
Jesus kowaadan Peter ati, utaapakidan<br />
nii paaitapan paugaru<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:31-35;<br />
Mark 14:27-31; John 13:36-38)<br />
31 Jesus kian koshan, “Simon,<br />
puabata õpara dan. Satan pishaaniꞌi<br />
naa Tomin karu unao dauꞌan,<br />
ukauꞌan utiwaa-kida pan nii unao,<br />
naꞌapa pidan manaru an kawan<br />
zaishi padyukuo ai. 32 Mazan õtoriinapa<br />
niꞌi naa pugaru ati Simon,<br />
punyuku nuu maꞌo zaka kizi, aonaa<br />
kizi pumuu dan pumishi da pan<br />
õgaru. Naꞌiki pumaꞌo za ka daꞌa naa<br />
paꞌi baꞌo ran mishi dai nao nyuku nuu,<br />
pupadan tan dono õꞌidaꞌati.”<br />
33 Sariapa Peter kian uꞌati, “Naoba<br />
nai, õgaru, turuu õtaraa-kidi nan<br />
naꞌiki õmawa kan putuma.”<br />
34 Jesus kian uꞌati, “Peter, aizii<br />
wuru wamaru tan idaꞌa, kuruku<br />
kaꞌaran pan uaꞌii, pumarii dinan nii<br />
idiki nau õdauꞌan. ‘Aonaa õai ta pan<br />
uruu,’ pukian nii õdauꞌan pidannao<br />
ati.”<br />
Jesus kakinaowan<br />
patominapa-kidaniinao<br />
35 Jesus kian 12 patomi napakida<br />
nii nao ati, “Tawuru donoꞌo,<br />
õdyuu dauzo nuz umakon mapu raatan-daun,<br />
masaa kon-daun, naꞌiki<br />
aonaa unaꞌa kan baꞌo ran udaz kidi<br />
kida. Kanom baꞌo ran tuu kiaꞌo uaipan<br />
uruu dono?”<br />
“Aonaa kanom,” ĩkian.<br />
36 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Mazan aizii kanom kai naꞌaꞌo<br />
upuraa tan, naꞌiki usaa kon, marii<br />
unaꞌaka nuzu. Aizii kanom aonaꞌo<br />
mizaa taaka-kinai marii nii<br />
uꞌidaꞌa, marii usellian pachaa kitan<br />
patorii-kinaa nii pamarian nii.<br />
37 Ushaꞌapa num kauꞌan, saada-kariwaiz<br />
Tomin karu para dan wuruꞌu<br />
õdauaꞌo raz mishii nan niꞌi naa<br />
wuruꞌu,” ukian ĩꞌati. “ ‘Uzowii-kao<br />
nii naꞌapa pidan nao shaꞌa paa pai nao<br />
kawan oiaꞌo.’ Aiziꞌo niꞌi naa paꞌan<br />
wuruꞌu saada-kari waiz Tomin karu<br />
para dan, õdauaꞌo raz mishii-kao,”<br />
Jesus kian.<br />
Luke<br />
g 22:30 Israel takaan-daunnao: ĩnao dauꞌa tiꞌo Jew nao kii-karu kapam.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 22<br />
234<br />
38 Sariapa Jesus poi toru nao kian,<br />
“Wanao ba naa, putukapa diꞌi kai naꞌa<br />
dyaꞌu tam mizaa taaka-kinai marii<br />
waꞌidaꞌa.”<br />
“Turuaꞌo nii wuruꞌu,” Jesus kian<br />
ĩꞌati.<br />
Jesus toriinpaꞌanan<br />
Olive Naawa iti<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:36-46; Mark 14:32-42)<br />
39 Jesus makon naa Olive Naawa<br />
iti patomi napa-kida nii nao tuma.<br />
Ukaduz umakoꞌan pau zon naꞌiti.<br />
40 Aizii ĩkaa wan naꞌiti, Jesus kian<br />
ĩꞌati, “Utorii napa paꞌi aonaa kizi<br />
ukaa kin pan unyuku nuu tiwaakidapa-kao<br />
an.”<br />
41 Udaunaꞌan umakoꞌo kan naa<br />
ĩꞌai, naꞌapa mani umuna pon pidan<br />
kaꞌii tan kawanaꞌati kaboo tan<br />
kuba. Naꞌiaꞌa naa Jesus kodo ruꞌukan<br />
naꞌiki utoriin pan<br />
naa. 42 Ukian kaika paꞌa:<br />
“Õdaru, punyuku nuu<br />
naꞌa pan an, puzi kada<br />
sho man õꞌai wuruꞌu<br />
kazi waꞌo raz aimaa kan<br />
baiaapa-kidaꞌa zoo-kao<br />
õꞌati. Mazan aonaa õaipan<br />
kawanaꞌati mani,<br />
soo puaipan kawanaꞌati<br />
paꞌan.” 43 Sariapa angel<br />
aokazi ikiꞌo kaa wan Jesus<br />
idaꞌati, umaꞌo za ka daꞌanan<br />
unyuku nuu. 44 Tuu kii<br />
Jesus dopian panyuku nuu<br />
ii, naꞌiki kaziwa utaa pan<br />
unyuku nuu. Uruu idi tuukii<br />
utoriin pan padaru ati.<br />
Atii umashi kan sabian<br />
naꞌapa izai kawan.<br />
45 Uipaian dau naꞌan patoriin pan,<br />
uruꞌu naa umakon patomi napa-kidanii<br />
nao diꞌiti. Uikoda ĩdyaun ipai<br />
ĩdaꞌa wun, panyuku nuu kashaꞌoran<br />
idi. 46 Ukian ĩꞌati, “Kan dii<br />
nii udaꞌawu pan? Upokoda, naꞌiki<br />
utorii napa mishiꞌo rai man, aonaa<br />
kizi ukaa kin pan utiwaa-kidapa-kao<br />
an,” ukian ĩꞌati.<br />
Jesus zaamata-kao dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:47-56;<br />
Mark 14:43-50; John 18:3-11)<br />
47 Jesus kadako tinan puꞌu zii<br />
patomi napa-kida nii nao ati, uruꞌu<br />
naa pidan nao waꞌatin kasa baꞌu,<br />
kasa baꞌuan Judas dawuꞌati. Uruu 12,<br />
Jesus tomi napa-kida nii nao bii ikiꞌo.<br />
Aizii ĩkaa wan, sariapa Judas kissitan<br />
Jesus. 48 Mazan Jesus kian uꞌati,<br />
“Judas, pukissi tan idaꞌan pukaa ka-<br />
Judas kissitan Jesus (22:47-48)<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
235<br />
LUKE 22<br />
paan Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo?”<br />
49 Aizii Jesus tomi napa-kida niinao<br />
tuka pan idi wuruꞌu aimaa kan<br />
shaꞌapa nuz naꞌapa, sariapa ĩkian,<br />
“Wanao ba naa, turuaꞌa naa wakaiwaan<br />
wamarian aizii?” 50 Upuꞌaꞌa<br />
naa mazan bau daꞌapa pidan Jesus<br />
tomi napa-kida nii nao bii ikiꞌo, soꞌotaꞌa<br />
kan naa marii zaꞌa baꞌi, naꞌiki<br />
usaꞌu kan Umana wunuꞌo Faadaa<br />
poitoru tain.<br />
51 Mazan Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Turuaꞌa naa!” Udaunaꞌan upishataꞌa<br />
kan naa pidan tain naꞌiki kai man<br />
usaa baꞌa kan powaa itiz.<br />
52 Udaunaꞌan Jesus kian naa<br />
faadaa nao zowau naa nao ati, naꞌiki<br />
kazan naata pauzo nao Tomin karu<br />
Dapu zowau naa nao ati, naꞌiki<br />
kazowau ta pauzo nao Jew nao ati,<br />
“Kai kapa uwaꞌa tin õꞌidaꞌa tiꞌi,<br />
unaꞌa kan marii naꞌiki chipirari<br />
zaꞌa baꞌi kida, zaama taꞌa naꞌo kawan<br />
zowii-miki pidan? 53 Ipai kamoo<br />
shaꞌatii õtomi napa-kidan pidan nao<br />
Tomin karu Dapu ii, upuꞌu aonaa<br />
uzaama tan õgaru naꞌii. Mazan<br />
mishi aizii wuru wamaru tan idaꞌa<br />
õkashaapa-kao naꞌiki õtaa-kao unao<br />
kaꞌu iti. Ushaꞌapa num kauꞌan aiziꞌi<br />
naa Satan maꞌo zaka tin pan kamoon<br />
kaa wan.”<br />
Peter mariidinan dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:57-58, 69-75;<br />
Mark 14:53-54, 66-72;<br />
John 18:12-18, 25-27)<br />
54 Udaunaꞌan ĩzaama taꞌa kan naa<br />
Jesus, naꞌiki ĩnaꞌa kan naaz umanawunuꞌo<br />
faadaa dapu iti. Peter naꞌiti<br />
kapam umakon ĩdawuꞌati, mazan<br />
munapo uwaꞌa kin paa nan ĩꞌai.<br />
55 Uruu idi naꞌiaꞌa naa tikazi puꞌukada-kao<br />
paniba zoo ii. Naꞌiki naꞌiaꞌa<br />
naa pidan nao saka nata pan awauta<br />
tikazi dazaba an. Peter naꞌii kapam<br />
usaka nata pan ĩbii ii. 56 Udaunaꞌan<br />
poi torui aba tuka pan kan naa uruu,<br />
tikazi mao da pan puꞌu. Uruu idi<br />
sariapa oawu nuu pan uawun baara<br />
iti, naꞌiki okian, “Diꞌo raz daonaioraꞌa,<br />
uminau daꞌui ta pauzo nii kapam<br />
Jesus.”<br />
57 Mazan sariapa Peter mariidinan,<br />
naꞌiki ukian oꞌati, “Aonaa<br />
õaita pau zon uruu.”<br />
58 Masakau daꞌu uruu dau naꞌan,<br />
dao nai ora tuka pan kan naa kapam<br />
Peter. “Pugaru uminau daꞌu kaduz<br />
kapam,” ukian.<br />
Mazan Peter kian uꞌati, “Aonaa<br />
õgaru mani.”<br />
59 Atii tomu nuꞌiki zaa uruu daunaꞌan,<br />
baꞌo ran dao nai ora para dan<br />
maꞌo zaka Peter dauꞌan. “Mishiꞌo<br />
wuruꞌu Jesus minau daꞌu kaduz<br />
arawuꞌu, naꞌiki uruu Galilee Baara<br />
san kapam, aonaa umai naa ba nan,”<br />
ukian pidan nao ati.<br />
60 Mazan Peter kian koshan uꞌati,<br />
“Aonaa õai ta pan kanom dauaꞌo kaiwuruꞌu<br />
puka dako tina nuz.” Aonaa zii<br />
Peter ipaian paka dako tinan, uruꞌu<br />
naa kuruku kaꞌaran pan. 61 Upuꞌaꞌa<br />
naa Jesus tanawa tinan, naꞌiki<br />
sariapa uawunuu pan Peter diꞌiti.<br />
Uruu idi sariapa Peter nyuku nuuaꞌa<br />
kan upara dan, tawuruꞌu ukia nuz,<br />
“Aizii wuru maru tan idaꞌa pumariidinan<br />
nii idiki nau õdauꞌan kuruku<br />
kaꞌaran pan uaꞌii. ‘Aonaa õai ta pan<br />
uruu,’ pukian nii õdauꞌan.” 62 Uruu<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 22, 23<br />
236<br />
idi sariapa Peter kodi tan pidan nao<br />
bii iki, naꞌiki umakon paniba itinapu.<br />
Naꞌiaꞌa naa uzaa dan tuu kii, tuu kii.<br />
Jesus banikiita-kao<br />
naꞌiki ubaꞌizii-kao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:67-68; Mark 14:65)<br />
63 Aizii pidan nao wuruꞌu<br />
watch man tapai nao kidaz Jesus,<br />
ĩbani kii tan naa uruu. Udaunaꞌan<br />
ĩtiniau ta pan naꞌiki ĩtaꞌiau ta pan naa<br />
uruu. 64 Udaunaꞌan ĩshiba tan naꞌiki<br />
ĩdoꞌo tan naa uawun baara kamicha<br />
idi, naꞌiki ĩkian uꞌati, “Aushaa,<br />
puko waada waꞌati naꞌiaꞌo ram<br />
pidan wuruꞌu tini kaꞌo raz pugaru?”<br />
65 Naꞌiki dikauda kida mana wun<br />
ĩmana miki uꞌati.<br />
Jesus naꞌaka-kao Jewnao<br />
kootowapa-kizi iti<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:59-66;<br />
Mark 14:55-64; John 18:19-24)<br />
66 Atii wakana dan. Aizii uruu<br />
chaapiꞌiki, chaa piꞌi kii man uruꞌu naa<br />
kazowau ta pai nao Jew nao, naꞌiki<br />
faadaa nao zowau naa nao, naꞌiki<br />
tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />
dauꞌu, ipai ĩnao bao kopa tinan.<br />
Udaunaꞌan ĩdapada-kidan naa Jesus<br />
pakooto wapa-kizi iti. 67 Naꞌiaꞌa naa<br />
ĩkian uꞌati, “Aizii puko waa daꞌa<br />
naa waꞌati mishiꞌo wuruꞌu pugaru<br />
Christ?” h<br />
Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Õkowaadan<br />
an uꞌati, aonaꞌo nii umishi dan<br />
õpara dan. 68 Naꞌiki õpishaan an<br />
unao, aonaꞌo nii udakoꞌa tin õparadan.<br />
69 Mazan kadima naꞌo niꞌi<br />
naa paꞌan Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
sakana tan Tomin karu maꞌo za kaꞌo<br />
diwaꞌora anta napu.”<br />
70 Uruu idi ipai ĩnao kian uꞌati,<br />
“Ukauꞌan mishiꞌo wuruꞌu pugaru<br />
Tomin karu Dani?”<br />
“Unaꞌa pan shaꞌatii kai wuruꞌu<br />
upishaa nuz õgaru naꞌapa,” ukian<br />
ĩꞌati.<br />
71 Udakoꞌa tin idi ĩpara dan<br />
naꞌapa, sariapa ĩkian, “Kan dii nii<br />
waaipan zii dikau daꞌo aimaa kan<br />
kowaada-kao udauꞌu, waaba tan puꞌu<br />
kai manai man udako iki naꞌa pam<br />
ukian padauꞌan.”<br />
Pilate pishaan dauaꞌo Jesus<br />
(Mat<strong>the</strong>w 27:1-2, 11-14;<br />
Mark 15:1-5; John 18:28-38)<br />
23 1 Uruu idi ipai pidan nao,<br />
wuruꞌu abata pai nao kidaz<br />
naꞌii kadishi aꞌa kan. Udaunaꞌan<br />
ĩnaꞌa kan naa Jesus Pilate diꞌiti. Atii<br />
ĩkaawa-kidan naꞌi tizu. 2 Naꞌiaꞌa naa<br />
ĩkaaka paan Jesus Pilate ati. “Aushaa<br />
puabata wakuwaa diꞌo raz pidan<br />
dauꞌa naꞌa, waaba tan ukaki nao pan<br />
pidan nao panaꞌiti kari kao nan. Naꞌiki<br />
aonaa uai pan ĩkawi nipi naa tan tax<br />
Rome iaꞌo nao ba nai ati. Naꞌiki tuukii<br />
udako tin pan Christ nii. Naꞌiki<br />
udako tin pan king nii Jew nao ati,”<br />
ĩkian Pilate ati.<br />
3 Udaunaꞌan Pilate pishaan naa<br />
Jesus, “Mishi pugaru wuruꞌu king<br />
niꞌo raz Jew nao ati?”<br />
“Unaꞌa pan shaꞌatii kai wuruꞌu<br />
h 22:67 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
237<br />
LUKE 23<br />
Pilate taan naa Jesus<br />
soldyaanao kaꞌu ati (23:3)<br />
punaꞌapa nuz,” Jesus kian uꞌati.<br />
4 Udaunaꞌan Pilate kian naa<br />
faadaa nao zowau naa nao ati, naꞌiki<br />
ipai kasabaꞌu kin pai nao pidan nao<br />
ati, “Aonaa kanom õiko dan dikaudaꞌo<br />
nii aimaa kan ushaꞌapa tan.<br />
Uruu idi aonaa kanom dikin ii<br />
ushaꞌa pata-kao.”<br />
5 Mazan maꞌo zaka pidan nao<br />
dakoꞌa tin upara dan, naꞌiki ĩkian<br />
uꞌati, “Aizii ipaiꞌi naa ukaki nao wan<br />
pidan nao, wuruꞌu kawiizi-tin pai nao<br />
kidaz wawiizi Judea Baara an. Uruu<br />
idi tuukiaꞌa naa pidan nao kashadaaka<br />
pan, naꞌiki aonaꞌa naa powaꞌa<br />
ĩmishi dan oo ĩshaꞌapa tinaꞌa zon<br />
wuru kawanaꞌa tiꞌo Rome ikiꞌo naoba<br />
nai kaki naori kidaz. Galilee Baara<br />
ikiꞌo wuruꞌu usaka da nuz pakaki naopan<br />
pidan nao, atii diꞌi, aizii kaa waꞌa<br />
naa uruu daꞌatiꞌi,” ĩkian Pilate ati.<br />
Herod pishaan dauaꞌo Jesus<br />
6 Pilate aba tan idi ĩnaꞌa pan,<br />
sariapa ukian ĩꞌati, “Kanom san<br />
uruu, Galilee Baara san?” 7 Aizii<br />
uaita pan idi Jesus waꞌatin Herod<br />
kazowau tapa nii wii zai diꞌiki,<br />
sariapa udyuu dan unaꞌaka-kao<br />
Herod diꞌiti. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
uruu dono, naꞌiaꞌo Herod Jerusalem<br />
ii. Uruu dau naꞌan ĩnaꞌa kan<br />
naa Jesus Herod diꞌiti. 8 Tuu kii<br />
Herod konau kii-kidan patukapan<br />
Jesus, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
kotuaꞌikiꞌo raꞌa naa uabatau tan Jesus<br />
dauꞌan. Naꞌiki tuu kiaꞌo utuka paꞌazon<br />
aimaa kan wuruꞌu pabiꞌi naaka<br />
kidaꞌo raz Jesus shaꞌapaa pau zon.<br />
9 Uruu idi, iriba sodi kida upishaan<br />
Jesus, mazan aonaa bau daꞌapa<br />
udakoꞌa tin upara dan. 10 Mazan<br />
upuꞌaꞌa naa faadaa nao zowaunaa<br />
nao, naꞌiki tiichaa pauzo nao<br />
Moses kaki naori dauꞌu mao napadinan<br />
Herod dazaba ati, naꞌiki<br />
ĩkowaada iriba dikauda kidaꞌo<br />
aimaa kan uꞌati, Jesus dauꞌan.<br />
11 Udaunaꞌan Herod naꞌiki bao kopa<br />
pasoldyaan nao tuma, ĩmaki naotan<br />
naꞌiki ĩbani kii tan naa Jesus<br />
kaki baꞌa zon naa kidaꞌo idaꞌan.<br />
Udaunaꞌan ĩkai wada-kidan naa<br />
uꞌati nao ba nai nao kamichan kaduz.<br />
Uruu dau naꞌan Herod dyuu dan<br />
naa koshan uruu powaa iti Pilate<br />
diꞌiti. 12 Uruu kamoo dono Herod<br />
naꞌiki Pilate kai manaa kan. Uruu<br />
uaꞌii aonaa ĩkai manaa kau zon.<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 23<br />
238<br />
Pidannao aipan Jesus zowii-kao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 27:15-26; Mark 15:6-15;<br />
John 18:39—19:16)<br />
13 Udaunaꞌan Pilate dapa dan<br />
naa faadaa nao zowau naa nao,<br />
naꞌiki nao ba nai-tin pai nao kida<br />
pidan nao, naꞌiki baꞌo ran pidannao<br />
kida. 14 Aizii ĩbao kopa tinan<br />
dau naꞌan, uruꞌu naa ukian ĩꞌati,<br />
“Unao zaa mata nii, naꞌiki ukaawakida<br />
nii wuruꞌu diꞌo raz daonai oraꞌa.<br />
Naꞌiki ipai unao ukowaa dan<br />
õꞌati, ukaki nao pan pidan nao<br />
panaꞌiti. Naꞌiki ipaiꞌi naa amazada<br />
kawanaꞌati pidan nao toꞌoran<br />
nao ba nai Rome ikiꞌo ati. Aizii diꞌi<br />
utukapa naꞌa pam õkooto wapakida<br />
nuz, unao abata pan puꞌu.<br />
Mazan aonaa õiko dan dikau daꞌo<br />
nii aimaa kan ushaꞌapa tan, unao<br />
kowaa dan kawan õꞌati. 15 Aizii<br />
Herod naꞌapa kapam, aonaa kanom<br />
uiko dan dikau daꞌo nii ushaꞌapa tan.<br />
Uruu idiꞌo wuruꞌu udyuu da nuz<br />
uruu powaa ati daꞌatiꞌi. Aonaa<br />
kanom dikau daꞌo nii wuru daonai<br />
ora shaꞌapata nuꞌu. Ukauꞌan<br />
aonaa kanom dikin ii uzowii-kao.<br />
16 Uruu idi õbaꞌi zii-kidan nii karikao<br />
nan uruu, udaunaꞌan marinaꞌa<br />
naa umuuda-kao.” 17 [Passover<br />
Kamoon dono, kari kao nan daꞌi<br />
Pilate kodita-kidau zon ĩꞌati baudaꞌapa<br />
pidan, taraa-kizai iki.] i<br />
18 Mazan pidan nao kada koi nan<br />
uꞌati aonaa masakau daꞌu mani.<br />
“Marii uzowii-kao, pukodita-kida<br />
paꞌan Barab bas waꞌati,” ĩkiai nan<br />
uꞌati. 19 Aizii Barab bas, wuruꞌu<br />
utara tapa-kaoaz, uzauda-kao idiꞌo<br />
utoman toꞌora taaka-karu pidan nao<br />
ati, ĩtoꞌora-kinaa nii Rome ikiꞌo naoba<br />
nai nao ati, wuruꞌu Jeru salem<br />
iainao kidaz. Uruu dono bau daꞌapa<br />
pidan zowii-kao. Uruu idi Barab bas<br />
zauda-kao udikin ii.<br />
20 Tuu kii padamata Pilate tiwaan<br />
pakodita-kidan Jesus, uruu idi<br />
naꞌapa koshan ukian ĩꞌati kiwii niꞌo<br />
kawan. 21 Mazan maꞌo zaka ĩkadakoi<br />
nan uꞌati. “Marii utauka-kao<br />
cross diꞌiti! Marii utauka-kao cross<br />
diꞌiti!” ĩkiai nan uꞌati.<br />
22 Upuꞌu Pilate tiwaan paparadan<br />
ĩꞌati. Uruu idikinau tan naa<br />
upara dan naꞌapa ĩꞌati. “Kanom<br />
mooko dikau daꞌo nii ushaꞌa pata?<br />
Aonaa kanom õiko dan dikau daꞌo nii<br />
ushaꞌapa tan. Ukauꞌan aonaa kanom<br />
dikin ii uzowii-kao. Uruu idi õbaꞌizii-kidan<br />
nii kari kao nan uruu naꞌiki<br />
udaunaꞌan marinaꞌa naa umuudakao,”<br />
ukian pidan nao ati.<br />
23 Mazan powaꞌa zii ĩkada koinan<br />
uꞌati diiwaꞌo idaꞌan. “Marii<br />
utauka-kao cross diꞌiti,” ĩkiai nan<br />
uꞌati. Ĩkada koi nan uꞌati, atii ĩdikintan<br />
uruu. 24 Uruu idi naꞌapaꞌa naa<br />
Pilate dyuu dan Jesus shaꞌa patakao,<br />
pidan nao aipan kawanaꞌati.<br />
25 Naꞌiki ukodita-kidan naa ĩꞌati<br />
pidan wuruꞌu zauda-kari waiz<br />
umizaa taa kapa-kidan pidan nao,<br />
naꞌiki uzowian pidan. Udaunaꞌan<br />
utaaꞌa kan naa Jesus pidan nao kaꞌu<br />
iti, marii kiziꞌi naa ĩshaꞌapa tan uruu<br />
Jew nao aipan kawanaꞌati.<br />
i 23:17 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
239<br />
LUKE 23<br />
Jesus tauka-kao cross diꞌiti<br />
(Mat<strong>the</strong>w 27:32-44;<br />
Mark 15:21-32; John 19:17-27)<br />
26 Udaunaꞌan soldyaa nao<br />
naꞌakaꞌa kan naa Jesus. Aizii<br />
ĩmakopa-kizi an ĩiko dan pidan<br />
kaawaꞌa kaꞌo zii Jeru salem ati.<br />
Simon kiaꞌo uꞌuu, Cyrene san<br />
wuruꞌu pidanaz. Sariapa soldyaa nao<br />
zaama tan Simon naꞌiki ĩdyuu dan<br />
naa uwao da tan Jesus dawuꞌati<br />
wuruꞌu cross niꞌo raz ata mun tuꞌuz.<br />
27 Naꞌiki iriba, iriba pidan nao<br />
makon taza tap pan Jesus dawuꞌati.<br />
Aizii zun nao naꞌii kapam ĩbii ii,<br />
tuu kii ĩmuraan Jesus. 28 Mazan<br />
Jesus kian ĩꞌati, “Zun nao, Jeru salem<br />
sanaa ba nao, aonaa uzaa daꞌa naꞌa<br />
õdauꞌan. Mishiꞌo rai man uzaada<br />
paꞌan unao dauꞌan, naꞌiki udai nao<br />
dauꞌan. 29 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
kai naꞌaꞌo nii kamoo kaa wan, uruu<br />
dono pidan nao kian nii. ‘Konaukiaꞌo<br />
nii paꞌan zun nao aonaꞌo raz<br />
naꞌa painim ĩkau danii zon, aonaꞌoraz<br />
ĩbiida-kidau zon korai dao naa.’<br />
30 Uruu dono tuu kiaꞌo nii pidannao<br />
aipan midu kuo nao diki tan<br />
paugaru, naꞌiki tuu kiaꞌo nii ĩaipan<br />
naawazi dizan paugaru. 31 Aizii<br />
diꞌi wuruꞌu utuka paniaz dikau daꞌo<br />
aimaa kan shaꞌa pata-kao õꞌati kaikapaꞌa,<br />
aonaa kanom dikin iaꞌo mani,<br />
aita nii ma naꞌo nii mana wun dikaudaꞌo<br />
aimaa kan baiaapa-kida-kao<br />
Jeru salem san nao ati, ĩshaꞌa paa pan<br />
dikin ii oii kidaꞌo aimaa kan.”<br />
32 Kai naꞌa kapam soldyaa nao<br />
naꞌakan dyaꞌu tam daonai ora nao<br />
zowii-karu nii, ĩnao zaa mata-kao<br />
ĩshaꞌapa tan idi dikauda kidaꞌo<br />
aimaa kan. 33 Udaunaꞌan ĩkaawan<br />
naa wuru diꞌitiꞌi ama zada<br />
dako tapa-kari waiz Pidan-Zowau-<br />
Niwaꞌuz-naawa kii. Naꞌiaꞌa naa<br />
ĩtau kan Jesus cross diꞌiti. Naꞌiki<br />
dyaꞌu tam daonai ora nao tauka-kao<br />
udaza baꞌa. Bau daꞌapa udiwaꞌora<br />
anta napu, baꞌo ran uwasha baron<br />
anta napu. 34 Patauki napa kizi iki<br />
Jesus kian padaru ati, “Õdaru,<br />
pumai naa bata wuruꞌu dikau daꞌo<br />
aimaa kan ĩshaꞌapa taniaz õꞌati kaikapaꞌa,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />
ĩaita pan kanom niꞌo wuruꞌu pashaꞌapaa<br />
pa nuz aimaa kan kaika paꞌa.”<br />
Udaunaꞌan soldyaa nao maki naotinan<br />
naa, patukapa-kinaa nii<br />
naꞌiaꞌo ram nii pidan zaa mata Jesus<br />
kamichan paꞌidi wau nii.<br />
35 Uruu dono iriba pidan nao<br />
awunuu ta pan Jesus tauka-kao.<br />
Aizii Jew nao nao ba naa nao, tuu kii<br />
paꞌan ĩbani kii tan uruu. Kaika paꞌa<br />
wuruꞌu ĩkia nuz. “Uruu kazannaa paꞌo<br />
baꞌo ran pidan nao. Aizii watukapa<br />
kiziꞌi naa mooko, umishiin an uruu<br />
Christ, Tomin karu zaama taniaz,<br />
naꞌiki udyuu daniaz kazan naa taꞌo nii<br />
papidanan nao, marii aizii ukazannaa<br />
tinan paai pan ati,” ĩkian udauꞌan.<br />
36 Aizii soldyaa nao naꞌapa kapam<br />
ĩbani kii tan uruu. Udaunaꞌan ĩtaan<br />
naa uriwun nii mawi nipi naꞌo wine<br />
idi. 37 Naꞌiki ĩkian uꞌati, “Umishiin<br />
an mishi pugaru wuruꞌu king niꞌoraz<br />
Jew nao ati, puka zan naa tinan nii<br />
puaipan ati.” 38 Aizii ata mun idaꞌa,<br />
uzowau paawaꞌa ĩtau kan pasaada nii.<br />
Kaika paꞌa wuruꞌu ĩsaa daniaz: “Dii<br />
wuruꞌu King, Jew nao ati.”<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 23<br />
240<br />
39 Aizii bau daꞌapa wuruꞌu taukakari<br />
wai naouz Jesus daza baꞌa,<br />
upara dan dikau daꞌo idaꞌan Jesus<br />
ati. “Umishiin an pugaru Christ, j<br />
puka zan naa tinaꞌa naa aizii puaipan<br />
ati, naꞌiki puka zan naata waunao<br />
kapam,” ukian.<br />
40 Mazan sariapa uiri ban toꞌoraua<br />
nuzu. Naꞌiki ukian uꞌati,<br />
“Aonaa mooko pukicha naꞌi kin<br />
pupara dan Tomin karu dauꞌan<br />
kaika paꞌa? Aonaa mooko pudiꞌitapan<br />
naꞌa pam pupata kaꞌuta-kao<br />
naꞌiki pumawa kan nii naꞌapa uruu<br />
kawan. 41 Mazan aonaa kanom<br />
dikin iaꞌo mani upata kaꞌuta-kao,<br />
aonaa kanom oiaꞌo nii ushaꞌapa tan.<br />
Mazan waunao, wapata kaꞌuta-kaoaz<br />
kaika paꞌa, washaꞌapa tan idiꞌo oiaꞌo.”<br />
42 Udaunaꞌan ukian Jesus ati, “Jesus,<br />
punyuku nuuapa paꞌi õgaru punaoba<br />
naita-kao anaꞌa naa.”<br />
43 Jesus kian uꞌati, “Õkowaa dan<br />
nii puꞌati mishiꞌo: aizii naꞌiaꞌo nii<br />
kapam pugaru õtuma konau kii-kizai<br />
aokazi ii.”<br />
Jesus mawakan dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 27:45-56;<br />
Mark 15:33-41; John 19:28-30)<br />
44 Aizii saki tapa kamoo, ipai<br />
ama zada maru taꞌa kan uruu wiizai<br />
diꞌii, atii daawa data kamoo.<br />
Uruu dau naꞌan zii koshan ama zada<br />
kana dan. 45 Aizii Tomin karu Dapu<br />
nazo ii mashaꞌapa kiaka kamicha<br />
mada wuruꞌu awauta paꞌo raz unazoo<br />
kida, k kuzuu taꞌa kan pazikon an,<br />
doko iki atii uwaranu iti. 46 Upuꞌaꞌa<br />
naa Jesus kada koꞌo kan naa diiwaꞌo<br />
idaꞌan. “Õdaru, pukaꞌu iti õtaan<br />
õdoro naa,” ukian. Mazan umawakaꞌa<br />
kan naa.<br />
47 Naꞌiaꞌo soldyaa nao zowaunaa<br />
awunuu ta pan, uruu idi ipai<br />
uaba tan, naꞌiki utuka pan naꞌa pam<br />
aimaa kan shaꞌa pan. Uruu idi tuu kii<br />
ukonau kii-kidan Tomin karu naꞌiki<br />
ukian, “Mishiꞌo mishi kai manaꞌo<br />
pidan arawuꞌu,” ukian. 48 Naꞌiki<br />
ipai pidan nao wuruꞌu awunuuta<br />
pai nao kidaz naꞌii, ipai kapam<br />
ĩtuka pan wuruꞌu aimaa kan kida<br />
shaꞌapa nuz. Tuu kii ĩdiꞌitin pan naꞌiki<br />
ĩkashaꞌo ran aimaa kan shaꞌa patakao<br />
idi naꞌapa. Udaunaꞌan ĩkiwan<br />
naa. 49 Aizii pidan nao wuruꞌu aitapai<br />
nao kidaz Jesus, naꞌiki wuruꞌu<br />
tomin pauzo nao kidaz uꞌidiꞌiki, naꞌii<br />
kapam ĩawunuu ta pan. Naꞌiki zunnao<br />
wuruꞌu waꞌatii naouz utuma<br />
Galilee Baara iki, naꞌii kapam baokopa<br />
ĩtuma, munapo ĩkadi shita pan<br />
naꞌiki ĩawunuu ta pan.<br />
Naꞌapam Jesus dida-kao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 27:57-61;<br />
Mark 15:42-47; John 19:38-42)<br />
50-51 Uruu dono naꞌiaꞌo pidan,<br />
Joseph kiaꞌo uꞌuu. Arima <strong>the</strong>a<br />
ikiꞌo, Judea Baara iaꞌo raz wiizai.<br />
Kai manaꞌo pidan uruu,<br />
naꞌiki shaꞌapa taꞌo ipai aimaa kan<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />
j 23:39 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. k 23:45 kamicha mada<br />
wuruꞌu awautapaꞌoraz unazoo kida: Putukapa kaa rita tokon ii ‘Tomin karu Dapu’<br />
dauꞌan, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
241<br />
LUKE 23, 24<br />
Naꞌiki tuu kiaꞌo uzauda pan Tominkaru<br />
nao ba nai-tinan kamoon<br />
kaa wan. Padamata Jew nao,<br />
kazowau tapa nii nao pidan nao<br />
tumaꞌo uzaama tin pan, mazan<br />
upuꞌu aonaa unyuku nuu naꞌapan<br />
ĩpara dan kawanaꞌati, naꞌiki<br />
aonaa unyuku nuu naꞌa pan wuru<br />
dauꞌa naꞌa ĩshaꞌa pata nuz Jesus<br />
kaika paꞌa. 52 Sariapa umakon<br />
upishaaꞌa nan Pilate Jesus nanaa<br />
dauꞌan. Naꞌapa Pilate nyuku nuu.<br />
53 Uruu idi umakon naa Jesus<br />
tauka-kizi nao iti, naꞌiki naꞌaꞌa<br />
naa utoka-kidan unanaa. Naꞌiki<br />
upapidan naazu barakaꞌo kamicha<br />
mada idi. Kai naꞌa ukichada nii kuba,<br />
mawa kai nao uun nii, naꞌiki aonaꞌo<br />
zii kapam ukai wauzo-kao. Naꞌitiꞌi<br />
naa unaꞌa kan Jesus nanaa naꞌiki<br />
naꞌiaꞌa naa umuu da nuz. 54 Friday<br />
wachuu pu nin wuruꞌu udida-kaoaz,<br />
Jew nao sooka pau zon kamoon maonapa<br />
tan puꞌaꞌa naa. l<br />
55 Aizii zun nao waꞌatii naouz<br />
Jesus tuma Galilee Baara iki,<br />
naꞌiti ĩmakon baara nai iti. Uruu<br />
idi ĩtukapa naꞌiam naa unanaa<br />
muuda-kao. 56 Uruu dau naꞌan<br />
ĩkiwan naa pamashaa di napa kizi<br />
iti, ĩtomaꞌa nan naa kaduu nuri bai<br />
pakaduu nuu-kinaa nii Jesus nanaa.<br />
Baꞌo ran kamoo uruu Sookapa-karu<br />
Kamoon wuruꞌu, uruu idi aonaa<br />
kanom ĩshaꞌapa tan uruu kamoo<br />
dono, Moses kaki naori kian<br />
kawanaꞌati.<br />
Jesus kadishitan dauaꞌo<br />
pamawaka-kizi iki<br />
(Mat<strong>the</strong>w 28:1-10; Mark 16:1-8;<br />
John 20:1-10)<br />
24 1 Aizii chaa piꞌi kii man<br />
Sunday dono, zun nao<br />
makon baara nai iti. Ĩnaꞌa kan<br />
kaduu nuri bai, ĩtoma nii pakaduunuu-kinaa<br />
nii Jesus nanaa. 2 Aizii<br />
ĩkaa wan baara nai panii nomizinaa<br />
diꞌiti, aonaꞌa naa utara tin pan,<br />
zika daꞌaka-kaoaꞌa naa udaruꞌo<br />
kuba, baara nai taratapa-kinaoaz.<br />
3 Uruu idi sariapa zun nao morotaꞌa<br />
kan baara nai panii nomizi naa<br />
shaa wata. Mazan aonaꞌa kaꞌa naa<br />
Nao ba nai Jesus nanaa nii. 4 Tuu kii<br />
ĩdiꞌitin pan, uruu idi ĩkadi shita pan<br />
angelnao naꞌiki zunnao<br />
baaranai iaꞌo (24:4)<br />
Luke<br />
l 23:54 Jew nao aitauzon pakamoon saka di nan, kamoo tipi tan diꞌiki, naꞌiki uipain nii<br />
baꞌo ran kamoo tipi tan diꞌiti.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 24<br />
242<br />
naa naꞌii, aonaa ĩaita pan naꞌa pam<br />
pashaꞌapa tinan. Upuꞌaꞌa naa ĩtukapan<br />
dyaꞌu tam daonai ora nao, wiziꞌi<br />
kidaꞌo ĩkami chan kadishita pan naꞌa<br />
padaza baꞌa.<br />
5 Tuu kii ĩtarian, upuꞌu mazan<br />
ĩmapo tinan ĩꞌati patarian biiꞌi. Naꞌiki<br />
daonai ora nao kian ĩꞌati, “Kan dii nii<br />
udoro tan kaku paꞌo pidan mawakai<br />
nao pidan nao bii an? 6 Aonaꞌa<br />
naa uruu nii daꞌaꞌa, kadishi taꞌa kaꞌa<br />
naazu. Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />
ukiauzo nuz unao ati, tawuruꞌu<br />
Galilee Baara iaꞌo raz zii. 7 ‘Daonai<br />
ora Aokazi Ikiꞌo zaa mata-kao<br />
nii, udaunaꞌan utaa-kao nii oiainao<br />
pidan nao kaꞌu iti, udaunaꞌan<br />
utauka-kao nii cross diꞌiti, atii<br />
umawa kan. Mazan idiki nau daꞌu<br />
kamoo dau naꞌan ukadishi tan nii<br />
pamawaka-kizi iki,’ kii shaꞌatii<br />
tawuruꞌu ukiauzo nuz,” ĩkian ĩꞌati.<br />
8 Sariapa mishi zun nao<br />
nyuku nuu aꞌa kan Jesus para dan.<br />
9 Udaunaꞌan ĩkiwaꞌa kan naa atii<br />
ĩkaa wan 11 Jesus tomi napa-kidanii<br />
nao diꞌiti. Ipai dau nuu daꞌu<br />
ĩkowaa dan ĩꞌati naꞌiki baꞌo rai nao<br />
ati naꞌapa patuka pan kawanaꞌati<br />
aimaa kan shaꞌa pan. 10 Kaika paudaꞌuꞌo<br />
wuruꞌu zun naouz, Mary<br />
Magdala sanaaba, Joanna, Mary,<br />
James daroz, naꞌiki kai naꞌa baꞌo ran<br />
zun nao ĩtuma. Ipai bao kopa ĩnao<br />
wuruꞌu kaku waa pai naouz Jesus<br />
tomi napa-kida nii nao ati. 11 Mazan<br />
aonaa ĩmishi dan zun nao para dan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan ĩabata nuz<br />
marii din-karu kawan kari kaonan.<br />
12 Mazan Peter sariapa paꞌan<br />
udimaꞌa kan baara nai iti. Ukaa wan<br />
naꞌiti sariapa uawunuu pan baaranai<br />
panii nomizi naa shaa wata,<br />
mazan utukapa soo kamicha mada<br />
kari kao nan, wuruꞌu Jesus nanaa<br />
shibata-kinaoaz. Udaunaꞌan ukiwan<br />
naa, tuu kii udiꞌitin pan patuka pan<br />
idi aimaa kan naꞌapa.<br />
Jesus chiꞌikapan patominapakidaniinao<br />
daawata<br />
(Mark 16:12-13)<br />
13 Uruu kamoo dono dyaꞌu tam<br />
daonai ora nao tomin pauzo nao Jesus<br />
diꞌiki mako paa nan wii zai Emmaus<br />
iti. Munapo zaꞌo wuruꞌu wiizaiz<br />
Jeru salem iki. 14 Aizii wuruꞌu<br />
daonai ora naouz ĩkadako tinaanan<br />
pamakopa-kizi an, ipai wuru<br />
dauꞌaꞌa aimaa kan shaꞌa pata-kariwaiz<br />
naꞌiki kowaada-kari wai kidaz<br />
Jesus dauꞌan. 15 Aizii ĩkadako tinaanan<br />
puꞌu, mashaꞌapa kiaka Jesus<br />
kaa waꞌa kan naꞌiki uchiꞌika paa nan<br />
naa ĩdaa wata. 16 Ĩtukapa padamata<br />
Jesus, mazan aonaa ĩaita pan uruun.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan dizapa-kariwai<br />
ĩaita pan ai uruu. 17 Sariapa<br />
upishaan ĩdyaun. Ukian, “Kanom<br />
dauaꞌo kai wuruꞌu ukadako tinaa nanuz<br />
umako pan puꞌu?”<br />
Sariapa ĩmashaa daꞌa kan, naꞌiki<br />
utukapa ĩawun baara kashaꞌora<br />
paꞌidi waru. 18 Bau daꞌapa dakoꞌa tin<br />
upara dan, Cleopas kiaꞌo uꞌuu, ukian<br />
uꞌati, “Soo bau daꞌapa pugaru Jerusalem<br />
idaꞌa maai tapa-kaꞌo wuru<br />
dauꞌa naꞌa aimaa kan shaꞌapata-kariwai<br />
kidaz dii kiꞌiꞌi?”<br />
19 “Naꞌa paꞌo ram wuruꞌu aimaakan<br />
kida shaꞌa pata-kari waiz?” ukian<br />
ĩꞌati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
243<br />
LUKE 24<br />
“Tawuruꞌu kashaꞌora kidaꞌoraz<br />
aimaa kan shaꞌa pata-kao Jesus<br />
ati, Nazareth sanaz. Tomin karu<br />
prophetin uruu. Mishi Tomin karu<br />
tukapa-kidan uruu kai manaꞌo, naꞌiki<br />
umana wunuꞌo pidan, ipai wuru<br />
idaꞌa naꞌa ushaꞌa pata nii kidaz aimaakan<br />
naꞌiki ukaku waa tinan idaꞌan<br />
maꞌo zaka. Ipai pidan nao naꞌapa<br />
kapam ĩtuka pan uruu, kai manaꞌo,<br />
naꞌiki umana wunuꞌo mishi pidan.<br />
20 Wafaadaan nao zowau naa nao,<br />
naꞌiki kazowau ta pai nao Jew nao<br />
wuruꞌu zaa mata-kidaꞌo raz uruu.<br />
Udaunaꞌan ĩtaan naa uruu Rome<br />
ikiꞌo nao ba nai kaꞌu iti, ĩzowii-kidan<br />
naaz cross paawaꞌa. 21 Waꞌi tii man<br />
shaa uruꞌo nii wuruꞌu kazan naataꞌo<br />
raz Israelite nao pataruba nao ai.<br />
Aizii diꞌi uiko daꞌa kaꞌa naa idiki naudaꞌu<br />
kamoo umawa kan dau naꞌan.<br />
22 Naꞌiki powaꞌa zii kai naꞌa aimaakan<br />
diꞌi tinapa-kidan waunao tuu kii.<br />
Aizii chaapiꞌiki, waunao bii ikiinao<br />
zun nao makon kan ubaara naa ii.<br />
23 Aonaꞌa naa ĩiko dan unanaa<br />
naꞌii. Mazan ĩkaa wan powaa ati<br />
ĩkowaa dan waꞌati, patuka pan<br />
dyaꞌu tam angel nao. Naꞌiki angelnao<br />
kowaa dan ĩꞌati kadishi taꞌa kaꞌa<br />
naa Jesus powaa iti. 24 Zun nao kaawan<br />
dau naꞌan, sariapa waunao bii<br />
ikiꞌo daonai ora nao makon kapam<br />
baara nai iti. Naꞌiki ipai ĩtuka pan<br />
aimaa kan naꞌapa zun nao kowaadan<br />
kawan. Mazan aonaa ĩiko dan<br />
Jesus naꞌii.”<br />
25 Udaunaꞌan Jesus dakoꞌatin<br />
ĩpara dan naꞌiki ukian ĩꞌati,<br />
“Maam, naꞌapa dii mana wun<br />
umaai tapa kan aimaa kan, naꞌiki<br />
kashaꞌa pan naa umishi dan tawuruꞌu<br />
kotuaꞌo Tomin karu prophetin nao<br />
saadauzo nii kidaz? 26 Aonaa mooko<br />
uaita pan wuruꞌu Christ, Tominkaru<br />
dyuu daniaz kazan naa taꞌo nii<br />
papidanan nao, bai aa pan nii ipai<br />
wuruꞌu naꞌapa kidaꞌo raz aimaakan?<br />
Uruu dau naꞌan umakon nii<br />
aokazi iti, naꞌiki kari kao nanuꞌo niꞌi<br />
naa ukonau kii tin-kida-kao naꞌii,”<br />
ukian ĩꞌati. 27 Udaunaꞌan ukowaa dan<br />
naꞌiki unyuku nuu-kidan ĩꞌati ipai<br />
naꞌa paꞌo ram mana wun tawuruꞌu<br />
Moses naꞌiki prophet nao saa da nii<br />
kidaz padauꞌan, Tomin karu Paradan<br />
idaꞌaꞌo raz.<br />
28 Ukadako tinaa nan ĩꞌati, atii<br />
naꞌapa ĩmao napa tan wuru diꞌitiꞌi<br />
pamakopa-kiziz wii zai. Mazan<br />
ĩtuka pan Jesus sariapa paꞌan udobatan.<br />
29 Uruu idi tuu kii ĩmashaa tan<br />
uruu. “Punaꞌaꞌa naa zii sho man<br />
pudaꞌawu aka watuma, wachuupun<br />
naa paꞌi wuruꞌu, naꞌiki taaꞌa zoꞌo<br />
naa wamaru tan,” ĩkian uꞌati. Uruu<br />
idi umakon ĩtuma. 30 Aizii kabaunuꞌiaꞌa<br />
naa, uruu ĩaroo paꞌa zon naa.<br />
Uruu idi Jesus sakana tan ĩtuma.<br />
Naꞌiki sariapa uzaama tan bread,<br />
udaunaꞌan utorii napa-kidan naaz.<br />
Uruu dau naꞌan udusho wan naa<br />
bread ĩkawanaꞌati. 31 Uruu idaꞌa zii<br />
ĩawun daꞌata-kao ĩaitapa-kinaa nii<br />
Jesus. Ĩawu nuu pan uꞌidiꞌiti sariapa<br />
ĩaita paꞌa kan uruu. Mazan upuꞌaꞌa<br />
naa umai naa ba tinaꞌa kan ĩawun zaꞌa.<br />
32 Sariapa ĩkian paꞌati aaka kida, “Ei,<br />
uruu idiꞌo tawuruꞌu kai manai man<br />
upara dan pisha tan wanyuku nuu,<br />
ukadako tinaa na nuz waꞌati duna pota.<br />
Naꞌiki unyuku nuu-kida nuzu waꞌati<br />
Luke<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
LUKE 24<br />
244<br />
ipai dau nuu daꞌu naꞌa pam saadauzokari<br />
waiz Tomin karu para dan kian.”<br />
33 Udaunaꞌan ĩmin zii waꞌa kan<br />
naa, naꞌiki ĩpadan taꞌa kan naa<br />
koshan Jeru salem iti. Aizii ĩkaawan<br />
naꞌiti ĩikoda wuruꞌu 11 Jesus<br />
tomi napa-kida nii nao, kasabaꞌukin<br />
pan bao kopa, baꞌo rai nao kida<br />
tuma. 34 Naꞌiki ĩaba tan ĩkadakotinan.<br />
“Mishiꞌo wuruꞌu wanao ba naa<br />
kadishi tan, naꞌiki ukakuda nuz naa<br />
powaa iti. Simon Peter tuka paꞌa kaꞌa<br />
naa kapam uruu,” ĩkian.<br />
35 Udaunaꞌan ĩnao kowaa dan<br />
naa kapam ipai dau nuu daꞌu naꞌapam<br />
Jesus chiꞌika paa nan patuma<br />
duna pota. Ĩkowaa dan ĩꞌati aonaa<br />
ĩaitapa nuz, atii udusho wan idaꞌan<br />
zii bread ĩꞌati, ĩaita pan uruu.<br />
Jesus aidinan<br />
patominapa-kidaniinao ati<br />
(Mat<strong>the</strong>w 28:16-20; Mark 16:14-18;<br />
John 20:19-23; Acts 1:6-8)<br />
36 Aizii wuruꞌu dyaꞌuta mai naouz<br />
daonai ora nao kakuwaa pa tinan puꞌu<br />
zii pairi ban nao ati, upuꞌaꞌa naa Jesus<br />
kaa waꞌa kan ĩꞌidaꞌati mashaꞌapa kiaka.<br />
Naꞌiki ukian ĩꞌati, “Marii kai man-karu<br />
mashaa pan unao tuma.” 37 Mazan<br />
tuu kii ĩtarian, ĩꞌitii man shaa udoro naa<br />
nii kari kao nan wuruꞌu patuka paniaz.<br />
38 Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Kandii<br />
nii utarian? Naꞌiki kan dii nii<br />
aonaa umishi dan utuka pan õgaru?<br />
39 Aushaa utukapa mooko õkaꞌu diꞌi,<br />
utukapa õkidiba, mishi õgaru wuruꞌu.<br />
Uwaꞌati daꞌatiꞌi upishata kizi õgaru,<br />
upishata õmada, utukapa kizi mishi<br />
õgaru wuruꞌu. Aizii doro nai aonaa<br />
udunaa nii oo uniwaꞌuz nii, wuru<br />
kawanuꞌu upishata nuz õgaru,” ukian<br />
ĩꞌati. 40 Uruu idi utukapa-kidan naa<br />
ĩꞌati pakaꞌu naꞌiki pakidiba.<br />
41 Tuu kii ĩkonau kian naꞌiki tuu kii<br />
ĩdiꞌitin pan, aonaa ĩmishi dan wuruꞌu<br />
patukapa nuz Jesus. Uruu idi ukian<br />
ĩꞌati, “Kai naꞌa aimaa kan daꞌaꞌa nikakaru<br />
nii?” 42 Sariapa ĩtaan uꞌati kopau<br />
waraka-kari waiꞌi naa. 43 Uruu idi<br />
uzaama ta nuz naꞌiki uaroo pan naa<br />
ĩawun zaꞌa.<br />
44 Udaunaꞌan Jesus kian naa ĩꞌati,<br />
“Aizii diꞌi wuruꞌu utuka paniaz ipai<br />
aimaa kan kida shaꞌa pan kaika paꞌa.<br />
Uruꞌu naa tawuruꞌu õkowaa dauzoniaz<br />
unao ati, wachiꞌika pau zon<br />
donoꞌo raz bao kopa. Kai kapa shaꞌatii<br />
tawuruꞌu õkiauzo nuz unao ati.<br />
‘Ipai wuruꞌu Moses saa da nii kidaz<br />
õdauꞌan, naꞌiki wuruꞌu Tomin karu<br />
prophetin nao saa da nii kidaz, naꞌiki<br />
wuruꞌu saada-kari wai kidaz õdauꞌan<br />
Psalms idaꞌa, ipaiꞌo nii zii uruu kida<br />
mishii-kao,’ kii shaꞌatii tawuruꞌu<br />
õkiauzo nuz uꞌati,” Jesus kian ĩꞌati.<br />
45 Naꞌiki utaan naa ĩaitapa-kinaa<br />
nii naꞌa paꞌo ram mana wun wuruꞌu<br />
saada-kari waiz Tomin karu paradan<br />
idaꞌa. 46 Udaunaꞌan ukian naa<br />
ĩꞌati, “Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />
Tomin karu para dan saada-kariwai<br />
kida kianuz. ‘Zowii-karu nii<br />
wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz<br />
kazan naa taꞌo nii papidanan nao,<br />
mazan idiki nau daꞌu kamoo umawakan<br />
dau naꞌan ukaku dan nii powaa<br />
iti, naꞌiki ukadi shita-kida-kao nii<br />
pabaara naa iki. 47 Marii paꞌi kuwai<br />
kowaa dapa-kao uꞌuu idaꞌan ipai<br />
pidan nao ati, ipai imiꞌi baara an,<br />
marii ukowaada-kao Jeru salem san-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
245<br />
LUKE 24<br />
nao ati kiwiin. Kaika paꞌo wuruꞌu<br />
kuwaiz: pidan tanawa tinan an<br />
paꞌoian ai, Tomin karu mainaa batan<br />
nii ĩꞌoian.’ 48 Ukauꞌan õdyuu dan<br />
ukaku waa pan ipai wuru dauꞌaꞌa<br />
utukapa nii kidaz shaꞌa pan õꞌati.<br />
49 Naꞌiki õdyuu dan nii unao idaꞌati<br />
tawuruꞌu õdaru kowaa dauzo niaz<br />
pataaꞌa zon unao ati. Mazan unaꞌaꞌa<br />
naa zii paꞌi uzau dapa daꞌaꞌa Jerusalem<br />
idaꞌa, atii õdyuu dan aokazi<br />
iki wuruꞌu õdaru dyuu daꞌa zoo niaz<br />
unyuku nuu maꞌo zaka-kinaa nii.”<br />
Jesus naꞌaka-kao aokazi iti<br />
(Mark 16:19-20; Acts 1:9-11)<br />
50 Udaunaꞌan Jesus naꞌakan<br />
naa ĩdyaun Jeru salem iki atii<br />
Bethany iti. Naꞌiaꞌa naa usawa dan<br />
pakaꞌu ĩꞌidiꞌiti, naꞌiki utoriin pan<br />
Tomin karu ati, marii kizi utaan<br />
kai manaꞌo mashaapa-karu ĩnyukunuu<br />
iti. 51 Utorii napa-kidan puꞌu<br />
ĩdyaun, uruꞌu naa usawa ti naꞌakan,<br />
naꞌiki unaꞌakaꞌaka-kaoaꞌa<br />
naa aokazi iti. 52 Sariapa ĩkodoruꞌu<br />
kan uꞌati, ĩawun doko iti.<br />
Uruu idi tuu kii ĩkonau kian,<br />
udaunaꞌan ĩkiwaꞌa kan naa<br />
konau kii Jeru salem iti. 53 Aizii<br />
Jeru salem iaꞌa naa, ipai kamoo<br />
ĩmakoꞌan pan Tomin karu Dapu iti,<br />
ĩtoriin pan naꞌiki ĩkonau kii-kidan<br />
Tomin karu.<br />
Luke<br />
Jesus sawatinan, umakon<br />
naa aokazi iti (24:51)<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
246<br />
John<br />
Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Diꞌoraꞌa kaarita John saadanii. Uruu Jesus tominapa-kidanii, naꞌiki<br />
apostle kapam uruu. Karikaonan unaꞌauzon Jesus dazabaꞌa umanawun<br />
kidaꞌo aimaakan shaꞌapan dono. Panaadon aka aonaa Jesus taapadan<br />
baꞌorainao patominapa-kidaniinao waꞌatin patuma, mazan John utaapada<br />
paꞌan umakon patuma.<br />
John kakuwaapan dono pidannao dauꞌu ukainaabatan ĩdyaun ĩꞌuu<br />
idaꞌan kida. Mazan ukakuwaapan dono padauꞌu, aonaa uaipan patukapakao<br />
umanawunuꞌo nii. Uruu idi aonaa usaadan paꞌuu ukakuwaapan dono<br />
padauꞌu, mazan udakotinan baꞌoran tominapa-kida-kariwaiz, kii daꞌi.<br />
(Putukapa John 18:15 idaꞌa.) Panaadon udakotinan Jesus marainpaniaz<br />
patominapa-kidanii, kii. (Putukapa John 13:21 idaꞌa.) Usaadan dono John<br />
kiaꞌo pidan uu, baꞌoran John dauaꞌo wuruꞌu ukakuwaapanuz, Chikaawunuupauzo<br />
dauꞌatiꞌo wuruꞌu.<br />
John saadan diꞌoraꞌa kaarita uaipan pidannao aitapan naꞌiki ĩmishidan<br />
Jesus uruu Christ (Jewnao atiꞌoraz ukaunamunaatauzo-kao), uruu Tominkaru<br />
Dani. Pidannao mishidan dono uruu, naꞌiki ĩzaamatinan idi upidanannao<br />
nii, ĩikodan nii karikaonanuꞌo kakupa-karu. (Putukapa John 20:31 idaꞌa.)<br />
John kowaada Jesus karikaonanuꞌo ukakupan. Amazada tominan uaꞌii<br />
zii kakupaꞌoraꞌa naa uruu. (Putukapa John 1:1 idaꞌa.) Naꞌiki pabiꞌinaakaꞌo<br />
idaꞌan, Tominkaru kainaabatan waꞌati kanom wuruꞌu Jesus. (Putukapa John<br />
14:9-11 idaꞌa.) Ukowaada kaimanaiman naꞌapam pidan mishidan, uikoda<br />
kizi karikaonanuꞌo kakupa-karu. Naꞌiki ukowaada pidan mishida-kinaa niꞌo<br />
wuruꞌu Jesus shaꞌapatanuz iriba umanawun kidaꞌo aimaakan. (Putukapa<br />
John 3:2 idaꞌa, naꞌiki John 10:38 idaꞌa.) Kainaꞌa Jesus dauaꞌo baꞌoran kaarita<br />
kida: Mat<strong>the</strong>w, Mark naꞌiki Luke. Tuukii ĩkakuwaapan ushaꞌapatanii kida<br />
dauꞌu. Naꞌiki ĩkowaada naꞌapam utominapa-kidan pidannao mashaapakaru<br />
dauꞌu Tominkaru ati. Mazan John, aonaa ukakuwaapan ipai Jesus<br />
shaꞌapatanii dauꞌu. Ukowaada aonaꞌoraz baꞌoran kaarita kida kowaadan.<br />
246<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
247<br />
JOHN 1<br />
John kowaada iriba umanawun kidaꞌo Jesus paradan naꞌiki ushaꞌapatanii<br />
kida, kainaabataꞌo uruu mishiꞌo Tominkaru dani, uruu kakupa-kinai,<br />
uruu dunapo, uruu mishiꞌo, uruu kanadaꞌo, uruu wunu, uruu bread, uruu<br />
paoribai kadunaa, naꞌiki kaznizonao kaꞌuzatiki.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Parada-karu tominan pidan nii . . . . . . . . . . . . . . 1:1-18<br />
John Chikaawunuupauzo kakuwaapan Jesus dauꞌu . . . . 1:19-34<br />
Jesus kakinaopan, naꞌiki ushaꞌapatanii kida dauaꞌo . 1:35—12:50<br />
Jesus shaꞌapatanii kida pazowii-kao uaꞌii . . . . . . 13:1—17:26<br />
Jesus zaamata-kao atii uzowii-kao . . . . . . . . . .18:1—19:42<br />
Jesus kadishitan pamawaka-kizi iki, naꞌiki uaidinan<br />
pidannao ati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20:1-31<br />
Jesus aidinan patominapa-kidaniinao ati Galilee Baara ii 21:1-25<br />
John<br />
Parada-karu Pidantinan<br />
1 1 Ama zada toma-kao uaꞌii<br />
naꞌaꞌo raꞌa naa Parada-karu,<br />
uruu Tomin karu tumaꞌo, naꞌiki uruu<br />
Tomin karu. 2 Uruu naꞌaꞌo raꞌa naa<br />
Tomin karu tuma ama zada tomakao<br />
uaꞌii.<br />
3 Uruu idaꞌanaꞌo Tomin karu<br />
toman ipai aimaa kan. Aonaa aimaakan<br />
tominan shaꞌa paꞌo ram idaꞌan<br />
kari kao nan, soo Uruu idaꞌan. 4 Uruu<br />
idaꞌa kakupa-kinai, naꞌiki wuruꞌu<br />
kakupa-kinaiz uruu kanada paꞌo raz<br />
pidan nao ati. 5 Kanadaꞌo kanadapan<br />
maru taꞌo-karuꞌu, aonaa turuu<br />
maru taꞌo makada nuzu.<br />
6 Kai naꞌaꞌo daꞌi pidan, John kiaꞌo<br />
uꞌuu, Tomin karu dyuuda nii. 7 Ukaawan<br />
ukaku waa paꞌa nan pidan nao<br />
ati kanadaꞌo dauꞌu, ukuwaa idaꞌan<br />
kizi ipai ĩaba tan naꞌiki ĩmishi dan<br />
kanadaꞌo dauꞌu. 8 Aonaa John mani<br />
wuruꞌu kana daꞌo raz, mazan ukaawan,<br />
ukaku waa paꞌa nan kanadaꞌo<br />
dauꞌu. 9 Wuruꞌu kana daꞌo raz, kainaꞌiki<br />
uwaꞌati pan imiꞌi baara ati,<br />
uruu paꞌan kanada paꞌo raz ipai<br />
pidan nao.<br />
10 Kaa wan kaꞌo Parada-karu imiꞌi<br />
baara ati. Uruu idaꞌanaꞌo Tomin karu<br />
toman imiꞌi baara naꞌiki pidan nao,<br />
mazan upuꞌu aonaa ĩaita pan kanom<br />
wuru uruuz. 11 Ukaa wan pawiizi<br />
idaꞌa tiꞌo padamata, mazan uiribannao,<br />
aonaa ĩnau baan uruu. 12 Mazan<br />
naꞌiaꞌo ram pidan nau baꞌo naꞌiki<br />
mishi daꞌo uruu, utaa pada ĩtominan<br />
Tomin karu dai nao nii. 13 Aonaa<br />
ĩtomi nan Tomin karu dai nao nii<br />
korai dao naa shaka tan kawan, oo<br />
pidan aipan kawanaꞌati mani, soo<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati paꞌan.<br />
14 Aizii wuruꞌu Parada-karuz,<br />
utomi nan pidan nii naꞌiki umashaapan<br />
kan wabii an. Watukapa<br />
naꞌa pam uruu mishiꞌo umana wunun.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan bau daꞌa pauzon<br />
Tomin karu dani wuruꞌu uruuz.<br />
Uruu idaꞌanaꞌo Tomin karu kainaa-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 1<br />
248<br />
ba tan kai manai man pakamu nan ban<br />
naꞌiki uruu idaꞌanaꞌo mishiꞌo kuwai<br />
kainaa bata-kao waꞌati.<br />
15 John kakuwaa pan udauꞌan<br />
pidan nao ati, ukian diiwaꞌo idaꞌan<br />
ĩꞌati: “Diꞌi naa tawuruꞌu õkau namunaa<br />
taniaz: Kai niꞌi kiꞌo nii uwaꞌa tin<br />
õdawuꞌati, mazan uruu powaꞌaꞌo<br />
zii umana wunun õꞌai, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan uruu naꞌaꞌo raꞌa naa õshakatan<br />
uaꞌii, õkii-kiziz.”<br />
16 Ukamuna nun idi manawun,<br />
powaꞌan kida ushaꞌapa tan<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan waꞌati.<br />
17 Tomin karu taa-kidan Moses<br />
idaꞌan pakaki naori; mazan utaan<br />
mishiꞌo kuwai naꞌiki utukapa-kidan<br />
pakamuna nun Jesus Christ idaꞌan<br />
paꞌan. 18 Aonaa pidan tuka pau zon<br />
Tomin karu. Soo Udani baudaꞌapau<br />
zoz, karikao nanuꞌo raz unaꞌan<br />
Tomin karu tuma, uruu kai manaiman<br />
ukainaa ba tan Tomin karu.<br />
John Chikaawunuupauzo<br />
kowaadan kanom niꞌo pakaawan<br />
(Mat<strong>the</strong>w 3:1-12; Mark 1:1-8;<br />
Luke 3:1-18)<br />
19-20 Jew nao zowau naa nao Jerusalem<br />
iainaouz dyuu dan faadaa nao<br />
naꞌiki ĩmin kaꞌu Levite nao a pishaaꞌanan<br />
John kanom kaduz mana wun<br />
wuruꞌu uruuz. Ukowaada ĩꞌati<br />
kai manai man, ipai kizi pidan nao<br />
aita pan, “Õgaru, aonaa Christ b<br />
mani,” ukian ĩꞌati.<br />
21 Aizii ĩkian uꞌati, “Ukauꞌan<br />
kanom mooko pugaru? Elijah shaꞌa<br />
pugaru?”<br />
“Aonaa!” John kian ĩꞌati.<br />
“Pugaru shaꞌa Prophet, tawuruꞌu<br />
kaawaꞌo niꞌo raz?” c ĩkian uꞌati.<br />
“Aonaa,” ukian koshan ĩꞌati.<br />
22 Uruu idi ĩkian uꞌati, “Ukauꞌan<br />
kanom kaduz mooko mana wun<br />
wuruꞌu pugaruz? Waaipan wakuwaa<br />
nii, wunao atiꞌo niꞌi dyuu dai naouz<br />
waunao. Puko waa daꞌa kaꞌa naa<br />
kanom kaduz wuruꞌu pugaruz!”<br />
23 John kian ĩꞌati, “Õgaru<br />
dauꞌa naꞌo tawuruꞌu prophet Isaiah<br />
saadauzo nuz kaika paꞌa:<br />
‘Kai naꞌaꞌo pidan kada koin pan<br />
diiwa mapidan takaꞌo amazada<br />
ii aka:<br />
Usaa baꞌa naa dunapo Nao banai<br />
mako kizi nii.’ ” d<br />
24 Pharisee nao e kapam wuruꞌu<br />
dyuuda-kari wai ĩpishaaꞌa nan<br />
John. 25 Uruꞌu naa ĩkian John<br />
ati, “Pukian puꞌu aonaa Christ<br />
mani pugaru, aonaa Elijah mani,<br />
naꞌiki aonaa Tomin karu Prophetin<br />
mani, tawuruꞌu wazaudapaniaz,<br />
mazan kan dii nii mooko<br />
puchikaa wunuu pan?”<br />
26 Aizii John kian ĩꞌati, “Õgaru,<br />
õchikaa wu nuu pan wunu idi. Mazan<br />
kai naꞌa ubiiꞌi baꞌo ran pidan, aonaꞌo<br />
uaita pan kanom kaduz uruu.<br />
27 Uruuꞌo niꞌi naa tukapa-kao<br />
umana wunuꞌo nii õnaꞌan puꞌu zii.<br />
a 1:19-20 Levitenao: Israel dani, Levi takaan-daun nao, kamin kaꞌuu pauzo nao<br />
Tomin karu Dapu ii. b 1:19-20 Christ: Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao<br />
zannaa nii. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
c 1:21 Deuter on omy 18:18-19 d 1:23 Isaiah 40:5 e 1:24 Pharisee: Putukapa kaarita<br />
tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
249<br />
JOHN 1<br />
Õgaru aonaa õturuan õbuzuu tan<br />
udaz kidi zunaa.” f<br />
28 John kaku waapa tinanuz<br />
kaika paꞌa, Bethany iaꞌo,<br />
waoko iaꞌo raz Jordan Waꞌo ai,<br />
uchikaa wunuu pauzo-kiziz.<br />
Soꞌotaꞌo pidannao oian<br />
29 Baꞌo ran kamoo John tukapan<br />
Jesus waꞌatin paꞌidaꞌati, naꞌiki<br />
ukian pidan nao ati: “Diꞌi naa wuruꞌu<br />
Tomin karu taa niaz Kaznizo-dani<br />
kawa nuꞌo niꞌo raz, soꞌo taꞌo raz<br />
pidan nao oian! 30 Uruu dauꞌa tiꞌo<br />
tawuruꞌu õkia nuz, ‘Utukapa-kao niꞌi<br />
naa umana wunuꞌo nii õnaꞌan puꞌu<br />
zii, mazan uruu powaꞌaꞌo umanawunun<br />
õꞌai, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
uruu kiwii ta paꞌo õꞌai.’ 31 Õgaru,<br />
aonaa õai ta pan kanom kaduz uruu,<br />
mazan õchikaa wu nuu pan wunu idi,<br />
John kowaadan naa baꞌorainao<br />
ati Jesus dauꞌan (1:29-31)<br />
Israelite nao aitapa-kinaa niꞌo kanom<br />
kaduz uruu.”<br />
32 John kowaa dan kai manai man<br />
patukapa nii dauꞌu: “Õtukapa nii Kaimanaꞌo<br />
Doro naa waꞌatin aokazi iki<br />
orid kawan, naꞌiki upako tan uruu<br />
idaꞌa. 33 Kiwiin zii, aonaa õai ta pan<br />
kanom kaduz uruu. Mazan dyuudaꞌo<br />
raz õchikaa wu nuu pan wunu idi<br />
kian õꞌati, ‘Putuka pan an Kai manaꞌo<br />
Doro naa waꞌatin doko iki naꞌiki<br />
umashaa dinan dono pidan idaꞌa,<br />
uruꞌu naa wuruꞌu chikaa wunuupaꞌo<br />
niꞌo raz Kai manaꞌo Doro naa idi.’<br />
34 Õtuka pan idi ushaꞌa pan naꞌapa,<br />
ukauꞌan, õkian uꞌati, Tomin karu<br />
Dani wuruꞌu diꞌora zuꞌu.”<br />
Jesus ikodan kiwiiniꞌo<br />
patominapa-kidaniinao<br />
35 Baꞌo ran kamoo naꞌiaꞌo koshan<br />
John naꞌiki naꞌiaꞌo utuma, dyaꞌu tam<br />
utomi napa-kida nii nao. 36 Utukapan<br />
Jesus dobata pan naꞌiki, ukian<br />
udauꞌan, “Diꞌi naa wuruꞌu Tominkaru<br />
taa niaz Kaznizo-dani kawanuꞌo<br />
niꞌo raz!”<br />
37 Aizii dyaꞌuta mai naouz John<br />
tomi napa-kida nii nao, ĩabatanii<br />
upara dan naꞌapa, uruꞌu naa<br />
ĩdaꞌan paꞌa kan Jesus. 38 Jesus<br />
awunuu an kan powaa iti, utukapa<br />
ĩwaꞌa tin padawuꞌati. Uruꞌu<br />
naa upishaan ĩdyaun, “Kanom<br />
udawata pan?”<br />
Ĩkian uꞌati, “Tiichaa. Naꞌiaꞌo dii<br />
puma shaa din pan?”<br />
39 “Uwaꞌati, utukapa kizi,” ukian<br />
ĩꞌati. Uruꞌu naa ĩmakon utuma naꞌiki<br />
John<br />
f 1:27 Poi torui kaudin-kizi wuruꞌu ubuzuu ta nuz panao ba naa daz kidi zunaa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 1, 2<br />
250<br />
ĩtukapa naꞌiam umashaa din pan, (4<br />
oꞌclock wachuu pu nin wuruꞌu) uruu<br />
naꞌiaꞌa naa ĩchuu pu dinan utuma.<br />
40 Aizii wuruꞌu daꞌan paꞌa kainaouz<br />
Jesus, paaba tan dau naꞌan<br />
John para dan, bau daꞌa paꞌo uu<br />
Andrew, uruu Simon Peter inawuzu.<br />
41 Kiwiin zii chaapiꞌiki, Andrew<br />
tuka pan paꞌina wuzu Simon naꞌiki<br />
ukaku waa pan uꞌati, “Waiko daꞌa<br />
naa Messiah!” ukian. (Messiah, kiikaru<br />
Christ kiaꞌo kapam wuruꞌu.) g<br />
42 Uruꞌu naa unaꞌa kan Simon, Jesus<br />
diꞌiti.<br />
Jesus awunuu pan uꞌidiꞌiti, ukian<br />
uꞌati, “Pugaru Simon, John dani.<br />
Aizii puꞌuu Cephas kiaꞌo nii.” (Peter<br />
kiaꞌo kapam wuruꞌu, naꞌiki kuba<br />
kiaꞌo wuruꞌu.)<br />
Jesus dapadan<br />
Philip naꞌiki Nathanael<br />
43 Baꞌo ran chaapiꞌiki Jesus<br />
diꞌitin pan umakoꞌo zon Galilee Baara<br />
iti. Uikoda pan Philip naꞌiki ukian<br />
uꞌati, “Puwaꞌati õtuma, putomi napa<br />
kizi.” 44 (Philip, uruu Beth saida san,<br />
naꞌiaꞌo Andrew naꞌiki Peter mashaapan<br />
kapam.)<br />
45 Uruu dau naꞌan Philip ikodan<br />
Nathanael naꞌiki ukian uꞌati,<br />
“Waiko daꞌa naa tawuruꞌu Moses<br />
naꞌiki prophet nao saa dauzo niaz<br />
Kakinao rii Kaari tan naa idaꞌa<br />
udauꞌan. Uruu Jesus, Joseph dani,<br />
Nazareth sanaz.”<br />
46 “Nazareth san!” Nathanael<br />
kian, “Naꞌapa diꞌi naa aimaa kan<br />
kai manaꞌo shaꞌa pan uruu wii zai<br />
diꞌiki paꞌan?”<br />
“Puwaꞌati putukapa kizi,” Philip<br />
kian uꞌati.<br />
47 Aizii Jesus tuka pan Nathanael<br />
waꞌatin paꞌidaꞌati, sariapa ukian<br />
udauꞌan, “Arawuꞌu mishiꞌo Israelite,<br />
aonaa naꞌitim umarii dinan.”<br />
48 Nathanael pishaan uruu,<br />
“Naꞌapa dii puaita pan õdauꞌan?”<br />
Jesus kian uꞌati, “Philip dapa dan<br />
uaꞌii pugaru, õtukapa nii pugaru<br />
paori bai fig waranu ii.”<br />
49 “Tiichaa,” Nathanael kian<br />
uꞌati, “Pugaru Tomin karu Dani!<br />
Pugaru King Israelite nao ati.”<br />
50 Jesus kian uꞌati, “Õkowaadan<br />
idiꞌo puꞌati, ‘Õtuka pan pugaru<br />
paori bai fig waranu ii,’ uruu idiꞌo<br />
pumishi daꞌa kan? Putuka pan nii zii<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan shaꞌapan<br />
wuru aiaꞌa!” 51 Naꞌiki ukian<br />
ĩꞌati, “Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz:<br />
Utuka pan nii aokazi daꞌa tinan, naꞌiki<br />
Tomin karu angelin nao makoꞌan pan<br />
doko iti, naꞌiki ĩwaꞌa tiꞌan pan apowa<br />
ati Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo idaꞌan!”<br />
Jesus panaꞌadan wunu wine nii<br />
2 1 Dyaꞌu tam kamoo dau naꞌan<br />
kai naꞌa mazi dai nao aroo paꞌazon<br />
Cana ii, Galilee Baara iaꞌo raz<br />
donoi. Jesus daro naꞌiaꞌo oroo.<br />
2 Jesus naꞌiki utomi napa-kida niinao,<br />
naꞌitiꞌo ĩdapada-kao kapam.<br />
3 Aizii riwu nii wine ipain idiꞌi naa,<br />
sariapa Jesus daro kian uꞌati, “Ipaiꞌi<br />
naa ĩriwun.”<br />
g 1:41 Hebrew para dan idaꞌan udakota-kao Messiah kii, naꞌiki Greek para dan idaꞌan<br />
udakota-kao Christ kii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
251<br />
JOHN 2<br />
4 “Kanom nii punyuku nuupaꞌa<br />
zon õgaru?” Jesus kian oꞌati.<br />
“Aonaa zii ama zada kaa wan<br />
õshaꞌa pata-kinaa nii aimaa kan.”<br />
5 Sariapa udaro kian naꞌiaꞌo<br />
poi torui nao ati, “Ushaꞌa pata paꞌi<br />
naꞌa pam dono ukian uꞌati!”<br />
6 Naꞌii kai naꞌa 6 dowada kida,<br />
kuba idiꞌo ĩtoma-kao. Uruu kaduz<br />
dowada kida Jew nao kai wauzo nii<br />
wunu kin naa nii pachikain-kinaa<br />
nii, ĩchoo chin kaki naori naa<br />
kawanaꞌati. Uwazoo kida tuu barun<br />
20 oo 30 gallon kida. 7 Jesus<br />
kian naa poi torui nao ati, “Upaidada<br />
wuruꞌu dowada kidaz wunu<br />
idi.” Uruꞌu naa ĩkapo wan wunu<br />
naꞌiki ĩkawa zoo tan naa dowada<br />
kida atii ĩpai dan. 8 Udaunaꞌan<br />
Jesus kian ĩꞌati, “Aizii ukapotaꞌa<br />
naa dowada wazoo, utaa<br />
kizi kazowau ta paꞌo aroapa-karu<br />
atiz.” Uruꞌu naa ĩnaꞌa kan uꞌidiꞌiti<br />
wuruꞌu wunuz, 9 panaꞌa dinaꞌa kaꞌoraz<br />
naa wine nii, naꞌiki uruꞌu naa<br />
utiwaa nuz. Mazan aonaa uaitapan<br />
naꞌikiꞌo ram ukaawa-kida-kao.<br />
(Soo poi torui nao kapo tai naouz<br />
wunu, ĩaitapa paꞌan.) Sariapa<br />
udapa dan wuruꞌu mazidaꞌo raz<br />
10 naꞌiki ukian uꞌati, “Kiwii niꞌo<br />
padamata kai manaꞌo raz wine<br />
mao ko dauzo-kao. Aizii morowau<br />
tapai nao tuzan donoꞌo naa<br />
kai manai man, udaunaꞌan zii turuu<br />
shaꞌa paꞌo ram kari kao nan wine<br />
mao koda-kao. Mazan pugaru<br />
pakawan zii putaa pan wuruꞌu<br />
kai manaꞌo raz wine, atii kai!”<br />
11 Cana iaꞌo wuruꞌu kiwii niꞌo raz<br />
Jesus shaꞌapa tan umana wunuꞌo<br />
aimaa kan. Naꞌii uaida-kidan naꞌapam<br />
paugaru umana wunun. Uruu<br />
idi kai manai manaꞌa naa utominapa-kida<br />
nii nao mishida pan uruu.<br />
12 Uruu dau naꞌan umakon<br />
naa donoi Caper naum iti padaro<br />
naꞌiki paꞌina wuzu nao tuma, naꞌiki<br />
patomi napa-kida nii nao tuma<br />
kapam. Mazan aonaa ĩnaꞌian<br />
kotuaꞌiki.<br />
Jesus kodita-kidan Tominkaru<br />
Dapu iki puraataapainao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 21:12-13; Mark 11:15-17;<br />
Luke 19:45-46)<br />
13 Aizii mao na paꞌa naa Passover<br />
Kamoon saka di nan, uruꞌu naa Jesus<br />
makon Jeru salem iti. 14 Uikoda<br />
Tomin karu Dapu ii, sellii pai nao<br />
tapiꞌiza, kaznizo, naꞌiki wakokoonao.<br />
Uikoda kapam naꞌii pidan nao<br />
shaka taaka-kidauzo puraata.<br />
15 Uzaama taꞌa kan doꞌoo ribai<br />
pabaꞌi zin nii, uruꞌu naa uwaa tan<br />
Tomin karu Dapu iki ipai ĩꞌuza nao,<br />
kaznizo nao naꞌiki tapiꞌiza nao. Aizii<br />
shaka taaka-kidauzo nao puraa tan<br />
miisan h kida, udorau-kidaꞌa kan,<br />
ĩpuraa tan zokotaꞌa kan kidaꞌa naa<br />
ubaa raꞌa kidaꞌo. 16 Jesus kian<br />
sellii pai nao ati wakokoo nao,<br />
“Ukodita-kida wuru kidaꞌa diꞌikiꞌi!<br />
Aonaa turuu utaa pan õdaru dapu<br />
puraa taapa-kizai nii.” 17 Sariapa<br />
utomi napa-kida nii nao nyuku nuuan<br />
Tomin karu Para dan saada-kari waiz<br />
kian, “Tuu kii mana wun õkazi-<br />
John<br />
h 2:15 miisa: English idaꞌan, table.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 2, 3<br />
252<br />
wada pan õnyuku nuu, õmarain pan<br />
idi pudapu.” i<br />
18 Jew nao zowau naa nao kian<br />
uꞌati, “Turuu mooko pushaꞌapatan<br />
waawun zaꞌa umana wunuꞌo<br />
aimaa kan, wamishida-kinaa nii<br />
Tomin karu aipan atiꞌo wuruꞌu<br />
pushaꞌa pa ta nuz aimaa kan<br />
kaika paꞌa?”<br />
19 Jesus kian ĩꞌati, “Umainaa bata<br />
wuruꞌu Tomin karu Dapuz, naꞌiki<br />
idiki nau daꞌu kamoo idaꞌa õkadishita-kidan<br />
nii powaa itiz.”<br />
20 Aizii ĩkian uꞌati, “Diꞌoraꞌa<br />
Tomin karu Dapu 46 wunu<br />
utomapa-kao. Aizii turuu mooko<br />
puzauda-kidan pukadi shita-kidaꞌakanuzu<br />
idiki nau daꞌu kamoo idaꞌa?”<br />
21 Mazan Tomin karu Dapu Jesus<br />
kianuz, pananaa dauꞌa tiꞌo wuruꞌu.<br />
22 Tomin karu kadi shita-kidan<br />
dau naꞌan Jesus mawaka-karu diꞌiki,<br />
utomi napa-kida nii nao nyuku nui tapan<br />
wuruꞌu upara da nuz. Ĩmishida<br />
wuruꞌu saada-kari waiz kida Tominkaru<br />
Para dan, naꞌiki ĩmishida Jesus<br />
para dan kapam.<br />
23 Unaꞌian puꞌu Jeru salem ii<br />
Passover Kamoon dono, iriba<br />
pidan nao mishi dan uruu ĩtukapan<br />
idi ushaꞌa paa pan umana wun<br />
kidaꞌo aimaa kan. 24 Mazan Jesus<br />
aita pan idi ipai pidan kaduz,<br />
aonaa ukainaa ba tinan kai manaiman<br />
ĩꞌati. 25 Aonaa kanom nii<br />
uai pan pidan kakuwaa pan paꞌati<br />
pamin-pida nan dauꞌu, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan uai tapa nii ipai pidan<br />
nyuku nuu.<br />
Jesus ikodaakan Nicodemus tuma<br />
3 1 Kai naꞌa pidan, Nico de mus<br />
kiaꞌo daꞌi uꞌuu, kazowau tapaꞌo<br />
Jew nao, naꞌiki Pharisee nao<br />
tonaa zi naa diꞌitiꞌo uzaama tinpan.<br />
2 Ukaa wan aiwakaꞌan Jesus<br />
idaꞌati naꞌiki ukian uꞌati, “Tiichaa,<br />
waaitapa Tomin karu diꞌikiꞌo pukaawan<br />
putomi napa-kidaꞌa nan waunao.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa kanom<br />
kaꞌii tan pashaꞌapa tan umana wun<br />
kidaꞌo aimaa kan wuruꞌu pushaꞌapaa<br />
paniaz, soo Tomin karu kainaꞌan<br />
dono utuma.”<br />
3 Jesus kian uꞌati, “Mishiꞌo<br />
kai wuruꞌu õkia nuz: Aonaa turuu<br />
pidan tuka pan Tomin karu Nao banai-tinapa-kizi,<br />
soo ushaka tan an<br />
koshan.”<br />
4 Nico de mus kian uꞌati, “Naꞌapa<br />
dii mooko pidan tunaru nao shakatan<br />
koshan? Aonaa turuu umoro tan<br />
padaro toba nazo iti ushakata kizi<br />
itamau!”<br />
5 Jesus kian uꞌati, “Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />
õkia nuz: Aonaa turuu pidan<br />
moro tan Tomin karu Nao ba naitinapa-kizi<br />
iti, soo ushaka tan an<br />
wunu idaꞌan naꞌiki Doro nai idaꞌan.<br />
6 Padaro nao diꞌikiꞌo pidan shakatan<br />
pananaa zoꞌo, mazan Doro nai<br />
idaꞌanaꞌo pidan shaka tan padoro naa<br />
iaꞌo. 7 Aonaa pumaai tapa kaꞌa naꞌa<br />
kai wuruꞌu, ‘Unao sha kata paꞌi<br />
powaꞌa koshan,’ õkia nuz puꞌati.<br />
8 Awaru makon pamakoꞌo zoo-kizi<br />
iti. Puabata mishi uwaꞌi dan, mazan<br />
aonaa puaita pan naꞌikiꞌo ram uwaꞌa-<br />
i 2:17 Psalm 69:9<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
253<br />
JOHN 3<br />
tin oo naꞌitiꞌo ram umakon. Naꞌa paꞌo<br />
kapam wuruꞌu pidan Kai manaꞌo<br />
Doro naa diꞌikiꞌo raz ushaka tan.”<br />
9 Nico de mus pishaan Jesus,<br />
ukian, “Naꞌapa dii mooko turuu<br />
naꞌapa kidaꞌo aimaa kan shaꞌa pan?”<br />
10 Jesus kian uꞌati, “Pugaru<br />
aitapa-kari wai putii chaa-tin pan<br />
Israelite nao ati, mazan naꞌapa<br />
dii pumaai tapa kan naꞌapa kidaꞌo<br />
aimaa kan? 11 Mishiꞌo kai wuruꞌu<br />
õkia nuz: Wapara dan waaitapanii<br />
dauaꞌo, naꞌiki wakowaa dan<br />
watukapa nii dauaꞌo, mazan upuꞌu<br />
aonaa pumishi daꞌa zon wakuwaa.<br />
12 Õkowaa dan puꞌati imiꞌi baaraꞌaꞌo<br />
aimaa kan kida shaꞌa pan dauꞌu,<br />
mazan aonaa pumishi dan. Naꞌapam<br />
nii mooko pumishi dan õgaru,<br />
õkowaa dan an puꞌati aokazi ii kidaꞌo<br />
aimaa kan dauꞌu? 13 Aonaa kanom<br />
makouzon aokazi iti, soo Dao naiora<br />
Aokazi Ikiꞌo, uruu waꞌa tiꞌo raz<br />
aokazi iki.<br />
14 “Kotuaꞌa naa mapidan takaꞌo<br />
ama zada diꞌii, Moses sawa tau zon<br />
tooro munaꞌa kowazaz toma-kari wai<br />
chipirari idi. j Naꞌa paꞌo nii mana wun<br />
Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo sawata-kao.<br />
15 Ukauꞌan, naꞌiaꞌo ram pidan mishidan<br />
dono uruu, mishiꞌo nii uiko dan<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-karu.<br />
16 “Tomin karu marain pan idi<br />
mana wun pidan nao, utaa pau dani<br />
bau daꞌa pau zon. Ukauꞌan naꞌiaꞌo ram<br />
pidan mishi dan dono uruu, aonaꞌo<br />
nii umawa kau zon, mazan uiko dan<br />
nii kari kao nanuꞌo kakupa-karu.<br />
17 Tomin karu dyuu dan pauDani<br />
imiꞌi baara ati, aonaa pata kaꞌu taꞌo<br />
niꞌo mani pidan nao paꞌoian dikin<br />
ii, mazan ĩkazan naa tin-kinaa niꞌo<br />
paꞌan.<br />
18 “Aonaꞌo nii Tomin karu patakaꞌu<br />
tan mishi dai naouz uDani. Soo<br />
upatakaꞌu tan nii wunao paꞌa naꞌa,<br />
aonaꞌo raz ĩmishi dan ubaudaꞌa pauzon<br />
udani. 19 Kaika paꞌo wuruꞌu,<br />
Tomin karu dakota-kinaaz pidan nao<br />
oiaꞌo nii: Kaa waꞌo raꞌa naa kanadaꞌo<br />
imiꞌi baara ati, mazan pidan nao tuukii<br />
ĩmarain pan maru taꞌo wuru aiaꞌa<br />
kana daꞌo raz, Tomin karu diꞌikiꞌo raz<br />
ukaa wan. Ĩshaꞌa paa pan idi soo oiaꞌo<br />
paꞌidi waru. 20 Pidan shaꞌa paa paꞌo<br />
oiaꞌo aimaa kan kida, aonaa unauda<br />
pan kanadaꞌo naꞌiki aonaꞌo nii<br />
uwaꞌa tin kanadaꞌo idaꞌati. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan naꞌa paꞌo pidan aonaa<br />
uai pan paꞌoian kida kainaa bata-kao.<br />
21 Mazan pidan mishiꞌo umashaapan<br />
Tomin karu ati, utaa pada paꞌan<br />
kanadaꞌo kanada pan paugaru,<br />
kanadaꞌo kainaa bata kizi wuruꞌu<br />
ushaꞌa paapa nuz aimaa kan kida<br />
uizoꞌa tin idiꞌo paꞌan Tomin karu.”<br />
John Chikaawunuupauzo<br />
kakuwaapan Jesus dauꞌu<br />
22 Uruu dau naꞌan, Jesus makon<br />
Judea Baara iti patomi napa-kidanii<br />
nao tuma. Tomu nuꞌiki unaꞌian<br />
ĩtuma, naꞌiki naꞌii uchikaa wunuukidaꞌa<br />
kan pidan nao. 23 John<br />
chikaa wunuu paꞌo kapam pidannao<br />
Aenon ii mao napa Salim iti,<br />
wunu baoko tuu barun idi kida<br />
naꞌii. Pidan nao kaawa-kaa wan<br />
John<br />
j 3:14 Numbers 21:4-9<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 3, 4<br />
254<br />
kida ĩchikaa wunui naꞌa nan naꞌati.<br />
24 (Uruu shaꞌa pan John taraa-kao<br />
uaꞌiaꞌo zii.)<br />
25 John tomi napa-kida nii bii<br />
ikiinao kasha daaka pan baꞌo ran Jew<br />
tuma chikain-karu dauꞌan choo chi<br />
kaki nao pan kawanaꞌa tiꞌo raz. 26 Aizii<br />
ĩkaa wan naa John diꞌiti, ĩkian<br />
uꞌati, “Tiichaa, puaitapa tawuruꞌu<br />
pidan putumaꞌo raz Jordan baza ii,<br />
tawuruꞌu puko waa da paniaz pidannao<br />
ati? Mazan aizii kai naꞌaꞌa naa<br />
uchikaa wunuu apa-kidan pidan nao,<br />
naꞌiki iriba, iriba pidan nao makon<br />
uꞌidiꞌiti!”<br />
27 John kian ĩꞌati, “Aonaa kanom<br />
kaꞌii tan pashaꞌapa tan aimaakan<br />
paai pan ati, soo Tomin karu<br />
dyuu dan an uruu. 28 Unao abata<br />
shaꞌatii tawuruꞌu õkia nuz, ‘Õgaru<br />
aonaa Christ k mani, õgaru dyuudakari<br />
wai kari kao nan uruu uaꞌati.’<br />
29 Mazida-kizai ii, mazi daꞌa kaiba<br />
paꞌan makoꞌo raz pamin-mazi dan<br />
tuma. Mazan upuꞌu zii mazi daꞌakaꞌo<br />
pao naru konau kian uaba tan idi<br />
mazi daꞌo imoda pan, ukonau kian idi<br />
pau dai aro dauꞌan. Naꞌa paꞌo manawun<br />
wuruꞌu õkonau kia nuz, naꞌiki<br />
aizii õturuuda õkonau kian. 30 Uruu<br />
mishiꞌo niꞌi naa umana wun-dinan,<br />
mazan õgaru, õawuta paa nan naa<br />
wuruꞌu.”<br />
Kanom nii Tominkaru<br />
dyuudan paudani<br />
31 Kaa waꞌo raz doko iki uruu<br />
umana wunuꞌo ipai pidan ai. Aizii<br />
wuruꞌu imiꞌi baaraꞌaꞌo raz, uruu imiꞌi<br />
baara san, naꞌiki ukaku waa pan imiꞌi<br />
baaraꞌaꞌo dauꞌu. Wuruꞌu kaa waꞌoraz<br />
aokazi iki, 32 ukaku waa pan<br />
patukapa nii naꞌiki paaba tapanii<br />
dauꞌu aokazi ii, mazan aonaa<br />
pidan mishi dan zoobaba ukuwaa.<br />
33 Kanom mishi dan an ukuwaa,<br />
naꞌa paꞌo idaꞌan ukainaa ba tan Tominkaru<br />
kuwaa mishiin. 34 Wuruꞌu<br />
Tomin karu dyuu daniaz, ukowaada<br />
Tomin karu para dan, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan kai manai ma naꞌo Tominkaru<br />
taan uꞌati Kai manaꞌo Doro naa.<br />
35 WaDaru Tomin karu marai napa nii<br />
pauDani, naꞌiki utaa ipai dau nuudaꞌu<br />
aimaa kan ukaꞌu iti. 36 Pidan<br />
mishi daꞌo uDani, kai naꞌaꞌo karikao<br />
nanuꞌo kakupa-karu uꞌidaꞌa.<br />
Aizii pidan aonaꞌo raz umishi dan<br />
uDani, aonaa naꞌa painim nii uikodan<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-karu,<br />
mazan kari kao nanuꞌo nii ubaia tan<br />
Tomin karu toꞌoran.<br />
Jesus paradinan<br />
Samaria sanaaba tuma<br />
4 1 Pharisee nao aba taꞌa naa<br />
kuwai Jesus zaama tin-kidan<br />
dauaꞌo pidan nao paꞌidaꞌati, naꞌiki<br />
uchikaa wunuuan iriba pidan nao,<br />
powaꞌa zii ĩiriban John diꞌitiꞌo<br />
zaama tinan ai. 2 (Jesus mishi aonaa<br />
uchikaa wunuu pan padamata, soo<br />
utomi napa-kida nii nao.) 3 Aizii<br />
Jesus aba tan idi naꞌa pam pidannao<br />
kakuwaa pan padauꞌu, uruꞌu<br />
naa ukiwan Judea Baara iki, Galilee<br />
k 3:28 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
255<br />
JOHN 4<br />
Baara iti. 4 Umako pan puꞌu naꞌiti,<br />
Samaria Baara anaꞌo nii udoba tan.<br />
5 Aizii udobata pan puꞌu Samaria<br />
Baara an, ukaa wan donoi iti, Sychar<br />
kiaꞌo uꞌuu. Mao na paꞌo naꞌii Jacob<br />
taauzo nii zakapu pau dani Joseph<br />
ati. 6 Naꞌiaꞌo Jacob kichada-kidau zon<br />
pakapoo-kizi nii.<br />
Saki tapa kamoo, Jesus mizainan<br />
naa kowas pachiꞌi kapa-kinaa.<br />
Usaka na tan mao napa kapoo-kizai ii.<br />
7-8 Utomi napa-kida nii nao mako aka<br />
donoi iti ĩtoriaꞌa naꞌa kan wanyukunui.<br />
Upuꞌaꞌa naa Samaria sanaaba<br />
waꞌatin okapo waꞌa nan naꞌati kapookizai<br />
idaꞌati.<br />
“Õtuzaꞌa zoo wunu,” Jesus kian<br />
oꞌati.<br />
9 “Pugaru Jew, aizii õgaru<br />
Samaria sanaaba, mazan kan dii<br />
nii pupishaan wunu õꞌai?” okian<br />
uꞌati. (Onaꞌa pan uꞌati, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan aonaꞌo turuu Jew nao<br />
kai waan aimaa kan Samaria Baara<br />
san nao kai waa nii.) l<br />
10 Jesus kian oꞌati, “Puaita pan an<br />
mani kanom Tomin karu taaꞌa zoo nii,<br />
naꞌiki kanom wuruꞌu pishaaꞌo raz<br />
pugaru wunu dauꞌati, pupishaa<br />
mani uruu padamata naꞌiki utaa<br />
mani puꞌati wunu kakupa-kinai,<br />
aonaꞌo umaarau zon paꞌan.”<br />
11 Okian uꞌati, “Aonaa kanom<br />
idaꞌan mazan pukapo tan wunu,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan kapoo-kizai<br />
idaꞌa munapo wunu. Naꞌikim nii<br />
puꞌitii man puiko dan wunu aonaꞌo<br />
umaarau zon? 12 Wadokozu-daun<br />
Jacob kichada nii wuruꞌu waka pookizi<br />
niꞌo raz. Uruu, udai nao naꞌiki<br />
ĩꞌuza nao, naꞌikiꞌo ĩtuzan wunu<br />
kapam. Powaꞌaꞌo zii mooko pugaru<br />
umana wunun Jacob ai?”<br />
13 Jesus kian, “Pidan tuzaꞌo<br />
wunu diꞌo raꞌa kapoo-kizai diꞌikiꞌi,<br />
maara da koꞌo nii uruu koshan;<br />
14 mazan pidan tuzaꞌo paꞌan õtaan<br />
niꞌo raz wunu, aonaa naꞌa painim<br />
nii umaa rada kou zon. Õtaan niꞌoraz<br />
wunu, unaꞌan niꞌi naa uꞌidaꞌa,<br />
ikodaꞌo nii wunu maꞌo za kaꞌo raz<br />
ununu da pan, taaꞌo niꞌo raz kari kaonanuꞌo<br />
kakupa-karu.”<br />
15 Aizii okian uꞌati, “Aushaa<br />
putaa mooko uruu wunu õꞌati,<br />
aonaa kizi õmaara da kou zon, naꞌiki<br />
aonaa kizi õkapo waꞌa nan powaꞌa<br />
daꞌatiꞌi.”<br />
16 Jesus kian oꞌati, “Pudapada<br />
naka pudai aru naꞌiki puwaꞌati<br />
utuma daꞌatiꞌi.”<br />
17 “Aonaꞌo mazan õkau daia run,”<br />
okian uꞌati.<br />
Jesus kian oꞌati, “Mishiꞌo kaiwuruꞌu,<br />
‘aonaꞌo õkau daia run,’<br />
pukia nuz. 18 Pugaru, bakaꞌi auꞌoraꞌa<br />
naa pumazi dan. Aizii kaiꞌo raz<br />
pumin-mashaa pan, aonaa mishi<br />
pudai aru mani uruu, ukauꞌan<br />
mishiꞌo kai wuruꞌu pupara da nuz.”<br />
19 Okian uꞌati, “Aizii õai tapa!<br />
Pugaru Tomin karu prophetin!<br />
20 Waunao Samaria Baara san nao<br />
dokozu-daun nao, diꞌo raꞌa midukuo<br />
idaꞌaꞌo ĩaida-kidau zon pataa pan<br />
Tomin karu umana wunuꞌo nii.<br />
John<br />
l 4:9 Samaria Baara sannao: ĩnao kaduz pidan nao, aonaa ĩnau da paa kan Jew nao<br />
tuma.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 4<br />
256<br />
Mazan unao Jew nao kian, Jerusalem<br />
ii paꞌan Tomin karu aipan<br />
pidan nao aida-kidan ĩtaa pan uruu<br />
umana wunuꞌo nii.”<br />
21 Aizii Jesus kian oꞌati,<br />
“Pumishida õpara dan, kai naꞌiki<br />
kamoo waꞌatin, uruu dono aonaꞌo<br />
nii pidan nao nyuku nui ta pan diꞌo raꞌa<br />
midukuo oo Jeru salem, ĩaidakidaꞌa<br />
zon an pataa pan Tomin karu<br />
umana wunuꞌo nii. 22 Unao Samaria<br />
Baara san nao, aonaa uaita pan<br />
kai manai man kanom wuruꞌu utaapaniaz<br />
umana wunuꞌo nii; waunao<br />
Jew nao, waaitapa paꞌan kanom<br />
wuruꞌu wataa pa niaz umana wunuꞌo<br />
nii. Ushaꞌapa num kauꞌan Jew nao<br />
atiꞌo wuruꞌu pidan kazan naa tinkinaa<br />
kai naa bata-kaoaz. 23 Mazan<br />
kai naꞌiki paꞌinaꞌo kamoo waꞌatin,<br />
aizii uruu kamoꞌo naa wuruꞌu kaawaꞌo<br />
raz! Uruu dono, pidan nao<br />
mishiꞌo raz mana wun ĩtaa pan Tominkaru<br />
umana wunuꞌo nii, ĩtaai nan nii<br />
uꞌati padoro naa ii, naꞌiki mishiꞌo<br />
idaꞌanaꞌo nii. Naꞌa pai nao wuruꞌu<br />
Tomin karu aipaniaz papidanan nao<br />
nii. 24 Tomin karu uruu Doro nai.<br />
Pidan taa paꞌo raz uruu umanawunuꞌo<br />
nii, marii utukapa-kida nuz<br />
Tomin karu ati, pataai nan idaꞌan<br />
padoro naa ii naꞌiki mishiꞌo idaꞌan.”<br />
25 Aizii Samaria sanaaba kian<br />
Jesus ati, “Õai ta pa nii kai naꞌiki<br />
Messiah waꞌatin. (Christ m kiaꞌo<br />
kapam wuruꞌu.) Ukaa wan dono,<br />
ukainaa ba tan nii ipai aimaa kan<br />
waꞌati.”<br />
26 Udaunaꞌan Jesus kian, “Õgaru<br />
uruu. Uruu para dinaꞌo raz puꞌati.”<br />
27 Upuꞌaꞌa naa Jesus tomi napakida<br />
nii nao kaa waꞌa kan donoi<br />
iki; tuu kii ĩdiꞌitin pan ĩtuka pan<br />
idi ukadako tinan zunaaba tuma.<br />
Mazan aonaa naꞌiaꞌo ram kian oꞌati,<br />
“Kanom puaipan uꞌai?” oo “Kan dii<br />
niꞌo puka dako tinan otuma?” aonaa<br />
ukian uꞌati.<br />
28 Uruꞌu naa owaꞌa kaꞌa kan<br />
pawunun kin naa, okiwaꞌa kan<br />
naa donoi iti. Naꞌiaꞌa naa okakuwaa<br />
pan pidan nao ati. 29 “Aushaa<br />
uwaꞌati, utukapa naka pidan kaidiꞌiaꞌa,<br />
ukowaa daꞌaka õꞌati ipai<br />
õshaꞌapa tauzo nii kida. Uruꞌu naa<br />
shaꞌa Christ?” okian. 30 Uruꞌu naa<br />
pidan nao makon donoi iki, ĩtukapaꞌa<br />
nan Jesus.<br />
31 Upuꞌu Jesus tomi napa-kidanii<br />
nao dapa dau tan uruu, “Tiichaa,<br />
puaroo paꞌa naa zii!” ĩkian.<br />
32 Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Õgaru<br />
kai naꞌa wanyuku nui õnikan niꞌo,<br />
aonaꞌo raz unao aita pan udauꞌu.”<br />
33 Uruu idi utomi napa-kida niinao<br />
pishau taa kan, “Pidan naꞌa ka niꞌi<br />
naa shaꞌa uwanyuku nuu nii?” ĩkian.<br />
34 Jesus kian ĩꞌati, “Õwanyukunuu<br />
paꞌan wuruꞌu õshaꞌa pata nuz<br />
dyuu daꞌo õgaru aiapa nii õshaꞌapatan,<br />
atii õipai a nuzu. 35 Kari kao nan<br />
daꞌi puaba tan pidan kian: ‘Kai naꞌiki<br />
4 kauzu, udaunaꞌan paori bai aka<br />
karaoda-kao.’ Mazan õkian uꞌati,<br />
uawunu apa kai manai man zakapu<br />
kawanaꞌati kida. Dyuuaꞌa naa paori-<br />
m 4:25 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
257<br />
JOHN 4<br />
bai aka, turuaꞌa naa uka raoda-kao!<br />
36 Aizii wuruꞌu karao da pai naouz<br />
kawi nipi naata-kaoaꞌa naa ĩdyaun.<br />
Ĩkarao dapa nii nao bao ko pata-kao<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-karu diꞌiti.<br />
Pao waꞌo raz paori bai uuda, naꞌiki<br />
karao daꞌo raz paori bai aka baokopaꞌo<br />
nii ĩkonau kian.<br />
37 “Mishiꞌo wuruꞌu kiauzo-karuz<br />
kaika paꞌa: ‘Bau daꞌa paꞌo pidan paowan,<br />
baꞌo ran pidan karao dan.’<br />
38 Õdyuu dan uka raoda paꞌa nan<br />
paori bai aka zakapu kawanaꞌati,<br />
aonaa ukau dinau zon naꞌii padamata;<br />
baꞌo rai nao kowas baiaa pa nii unao<br />
uaꞌii dadaraꞌo kaudin-kizai, aizii<br />
unaouꞌu naa nau baapa ĩkaudin-kizi.”<br />
39 Iriba Samaria Baara sannao,<br />
mashaa pai naouz donoi ii<br />
mishi dan Jesus, zunaaba kian idi,<br />
“Ukowaada õꞌati ipai aimaa kan<br />
õshaꞌapa tauzo nii.”<br />
40 Aizii Samaria Baara san nao<br />
kaa wai naouz uꞌidaꞌati, ĩpishaan<br />
uruu tuu kii, “Waaipan punaꞌaꞌakan<br />
watuma,” ĩkian uꞌati. Uruu idi<br />
dyaꞌu tam kamoo Jesus naꞌiaꞌa kan<br />
ĩtuma.<br />
41 Iriba bao koi nao mishi dan<br />
ĩaba tan idi Jesus kuwaa, 42 naꞌiki<br />
ĩkian zunaaba ati, “Aizii wamishida,<br />
aonaa puko waa dan idi mani waꞌati,<br />
mazan waaba tan idi sariapa uruu<br />
diꞌiki. Aizii waaitapa uruu mishi<br />
wuruꞌu kazan naa taꞌo niꞌo raz ipai<br />
pidan nao.”<br />
Jesus kakudan naobanai<br />
dani munapoꞌo paꞌai<br />
43 Unaꞌiaꞌa kan dau naꞌan dyaꞌutam<br />
kamoo, uruꞌu naa Jesus<br />
doba tan Galilee Baara iti. 44 Jesus<br />
kian: “Tomin karu prophetin, aonaa<br />
utaa pauzo-kao umana wunuꞌo nii<br />
pawiizi ii.” 45 Galilee Baara ikiꞌo<br />
pidan nao, makon kaꞌo Passover<br />
Kamoon dauꞌati Jeru salem ii, ipai<br />
ĩtuka pan Jesus shaꞌapata nii kida<br />
baoko pai napa-karu dono naꞌii.<br />
Ukauꞌan, Jesus kaa wan dono Galilee<br />
Baara iti, konau kii pidan nao dapaapan<br />
uruu.<br />
46 Jesus kaa wan naa koshan<br />
donoi Cana ati, Galilee Baara iaꞌoraz,<br />
(naꞌiaꞌo tawuruꞌu upanaꞌa dan<br />
wunu wine nii, kiwii niꞌo dono.)<br />
Aizii uruu dono Caper naum ii,<br />
kai naꞌaꞌo wii zai zowau naa karinaꞌo<br />
udani dao nai ora. 47 Uaba tan idi kainaꞌa<br />
Jesus kaa wan Judea Baara iki<br />
Galilee ati, uruꞌu naa umakon Jesus<br />
diꞌiti. Tuu kiaꞌo idaꞌan upishaan Jesus,<br />
“Pumako õtuma Caper naum iti<br />
puka kuda kizi õdani; maona paꞌo raꞌa<br />
naa umawa kan kowas kai wuruꞌu!”<br />
48 Jesus kian uꞌati, “Aonaan an<br />
unao tuka pan umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan shaꞌa pata-kao, aonaꞌo nii<br />
umishi dan.”<br />
49 Aizii pidan kari naꞌo raz udani<br />
kian Jesus ati, “Puwaꞌati kadiman<br />
õtuma Nao ba nai, mawa kaꞌo niꞌi naa<br />
õdani.”<br />
50 Jesus kian uꞌati, “Pukiwaꞌa<br />
naa powaa iti, kaku daꞌa naa<br />
pudani!” Umishida Jesus para dan,<br />
uruu idi ukiwaꞌa kan naa powaa iti.<br />
51 Dunapo ii zii upoi toru nao ikodapan<br />
uruu. Ĩkian uꞌati, “Kaku daꞌa kaꞌa<br />
naa pudani.”<br />
52 Uruꞌu naa upishaan ĩdyaun,<br />
“Naꞌiam dii kamoo ukaku dan?”<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 4, 5<br />
258<br />
“Munu mun, masakau daꞌu kamoo daawada<br />
tan, uruu umada wadidin,” ĩkian<br />
uꞌati. 53 Udaru aitapa naꞌaꞌo kamoo<br />
wuruꞌu, “Kaku daꞌa naa pudani!” Jesus<br />
kianuz uꞌati. Ukauꞌan tuu kii umishidan<br />
Jesus, naꞌiki bao kopa udapu<br />
ainao pidan nao mishi dan kapam.<br />
54 Uruu itamautan naa Jesus<br />
shaꞌapa tan umana wunuꞌo aimaakan,<br />
pakaa wan dono Galilee Baara<br />
ati koshan, Judea Baara iki.<br />
Jesus kakudan karinaapaꞌo<br />
pidan wunu baoko danoma ii<br />
5 1 Udaunaꞌan Jesus makon<br />
Jeru salem iti Jew nao baokopain<br />
pau zon kamoo dauꞌati.<br />
2 Jeru salem awau riba naa idaꞌa,<br />
kai naꞌa panii nom, Kaznizo Paniinomizi<br />
naa kiaꞌo udakota-kao.<br />
Mao napa udaza baꞌa kai naꞌa wunu<br />
baoko, Beth zatha kiaꞌo udakota-kao<br />
Jew nao para dan idaꞌan. Mao napa<br />
wunu baoko danoma an, kai naꞌa<br />
bakaꞌi au daꞌu kabaun dikin-dinapakizai<br />
kida. 3 Aizii dikin-dinapa-kizai<br />
kida nazo ii, kai naꞌa iriba kari nainao<br />
washatin pan kida, ishaa wun nao<br />
naꞌiki pabiꞌi naaka machiꞌika-kai nao<br />
kaduz kida. [Ipai ĩdyaun ĩzauda pan<br />
wunu koboi nan. 4 Panaa don kidaꞌo<br />
daꞌi angel kaawau zon, naꞌiki ukoboan<br />
nii wuruꞌu wunuz. Kari naa-ziiwa<br />
kiwii niꞌo udamo tinan ubaoko iti,<br />
ukoboo-kao dau naꞌan aka, uruu kakudaꞌo<br />
nii shaꞌa paꞌo ram kari kao nan<br />
parinaa ai.] n<br />
5 Kai naꞌa kari naa paꞌo pidan naꞌii<br />
kapa tiꞌo raꞌa naa, ubaia tinan 38<br />
wunu. 6 Jesus tuka pan uruu, uaitapa<br />
kotuaꞌo raꞌa naa ukari naa pan. Jesus<br />
kian uꞌati, “Puai apa pukaku dan?”<br />
7 Kari naa paꞌo kian uꞌati, “Aonaa<br />
pidan kamin kaꞌu taꞌo nii õgaru,<br />
õkaawa kizi wunu baoko iti ukobookao<br />
dono. Õtiwai naꞌa kan donoꞌo<br />
naa õmakon naꞌiti, baꞌo ran pidan<br />
kaa waꞌa kaꞌa naa kiwiin õꞌai.”<br />
8 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />
“Aushaa, pukadi shita! Pumakoꞌo<br />
naa, punaꞌa kaꞌa naa puwasha tinapakizi.”<br />
9 Sariapa umaꞌo za kaꞌa kan.<br />
Ukadishi taꞌa kan, uzaama taꞌa kan<br />
pawasha tinapa-kizi, naꞌiki uchiꞌikaꞌa<br />
kan naa.<br />
Aizii uruu dono, Sookapa-karu<br />
Kamoon wuruꞌu. 10 Uruu idi Jew nao<br />
zowau naa nao kian pidan kakudakari<br />
wai ati, “Aizii Sookapa-karu<br />
Kamoon. Pudikin ta pan wakakinaori<br />
naa wuruꞌu punaꞌaka nuz<br />
puwasha tinapa-kizi.”<br />
11 Mazan ukian ĩꞌati, “Pidan<br />
kaku daꞌo raz õgaru, ukian<br />
õꞌati, ‘Pumako, punaꞌa kaꞌa naa<br />
puwasha tinapa-kizi.’ ”<br />
12 Naꞌiki ĩpishaan uruu,<br />
“Kanom mooko wuruꞌu dyuu daꞌoraz<br />
pumakon naꞌiki punaꞌa kan<br />
puwasha tinapa-kizi?”<br />
13 Mazan aonaa uaita pan kanom<br />
wuruꞌu kaku daꞌo raz paugaru,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan iribaꞌo pidannao<br />
uruu dono naꞌii, naꞌiki kadiman<br />
kapam Jesus makoꞌo kan ĩbii an.<br />
14 Uruu dau naꞌan, Jesus ikodan<br />
naa uruu Tomin karu Dapu ii. Ukian<br />
uꞌati, “Puabata, aizii maꞌo za kaꞌa naa<br />
n 5:3b-4 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
259<br />
JOHN 5<br />
pugaru; ukauꞌan marinaꞌa naa oiaꞌo,<br />
panaa don kashaꞌo raꞌo aimaa kan<br />
shaꞌa pan powaꞌa zii puꞌati.”<br />
15 Uruꞌu naa umakoꞌo kan,<br />
ukaku waa paꞌa naꞌa kan naa Jew nao<br />
zowau naa nao ati. Ukian ĩꞌati, “Jesus<br />
kari kao nan tawuruꞌu kaku daꞌo raz<br />
õgaru.”<br />
16 Jesus shaꞌapa tan idi naꞌa paꞌo<br />
aimaa kan Sookapa-karu Kamoon<br />
dono, uruu dikin ii Jew nao dadaradan<br />
naa ama zada uꞌati. 17 Uruu idi<br />
Jesus kian ĩꞌati, “Õdaru, ipai kamoo<br />
ukamin kaꞌuu pan pidan nao. Õgaru<br />
naꞌa paꞌo kapam uruu kawan.”<br />
Jesus mishiꞌo Tominkaru Dani<br />
18 Jesus kian dikin ii naꞌapa,<br />
powaꞌa zii Jew nao zowau naa nao<br />
dawa tan naꞌa pam pazowii-kida-kinaa<br />
nii uruu. Aonaa soo uwazoo ta pan<br />
idi mani ĩsooka pau zon kamoon<br />
kaki naori naa, mazan udako tan idi<br />
kapam Tomin karu paDaru nii, uruu<br />
idaꞌan upatu maaka dinan Tominkaru<br />
tuma.<br />
19 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz, aonaa<br />
Tomin karu Dani shaꞌapa tan aimaakan<br />
paai pan ati, soo ushaꞌa pata<br />
patukapa nii paDaru shaꞌapa tan.<br />
Kanom uDaru shaꞌapata nii, naꞌapa<br />
kapam uDani shaꞌapa tan. 20 ÕDaru<br />
marai napa nii pauDani naꞌiki<br />
utukapa-kida uꞌati ipai pashaꞌapaapa<br />
nii. Naꞌiki utukapa-kidan nii<br />
uꞌati aimaa kan powaꞌaꞌo zii umanawunun<br />
kida, unao diꞌi tinapa-kinaa<br />
nii. 21 Naꞌapa õDaru kadi shitakidan<br />
kawan mawa kai nao naꞌiki<br />
utaan kakupa-karu ĩꞌati, naꞌa paꞌo<br />
mana wun uDani taan kakupa-karu<br />
naꞌiaꞌo ram ati utaaꞌa zon. 22 ÕDaru,<br />
aonaa ukaboo tan pidan oiaꞌo diꞌiti<br />
oo kai manaꞌo diꞌiti. PauDani ati<br />
paꞌan utaan ipai wuruꞌu naꞌa paꞌo raz<br />
shaꞌapa tin-karu, 23 ipai kizi pidannao<br />
taa pan uDani umana wunuꞌo<br />
nii, naꞌapa ĩtaa pan kawan uDaru.<br />
Mazan pidan nao aonaꞌo raz ĩtaa pan<br />
Tomin karu Dani umana wunuꞌo nii,<br />
naꞌapa kapam aonaa ĩtaa pan mani<br />
uDaru umana wunuꞌo nii wuruꞌu,<br />
dyuu daꞌo raz uruu.<br />
24 “Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz<br />
uꞌati: Pidan aba taꞌo naꞌiki izoꞌa tiꞌo<br />
õkuwaa, naꞌiki mishi daꞌo dyuudaꞌo<br />
raz õgaru, kai naꞌaꞌo raꞌa naa<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-karu uꞌidaꞌa<br />
wuruꞌu. Aonaꞌo nii upata kaꞌutakao<br />
paꞌoian dikin ii. Aonaa powaꞌa<br />
mawa kapa-karu diꞌitan puꞌo raꞌa naa<br />
mani uruu, mazan kai naꞌaꞌo raꞌa naa<br />
uruu idaꞌa kari kao nanuꞌo kakupakaru.<br />
25 Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz<br />
uꞌati: Kai naꞌiki kamoo waꞌatin, aizii<br />
uruꞌu naa wuruꞌu kaa waꞌo raz. Uruu<br />
donoꞌo niꞌi naa mawa kai nao aba tan<br />
Tomin karu Dani para dan. Pidan<br />
aba taꞌo naꞌiki izoꞌa tiꞌo Ukuwaa uruu<br />
kaku paꞌo nii. 26 WaDaru diꞌikiꞌo<br />
kakupa-karu ikoda-kao. Naꞌa paꞌo<br />
mana wun waDaru toman pauDani,<br />
uruu diꞌiki kapam kakupa-karu<br />
ikoda-kao.<br />
27 “WaDaru kii niꞌi naa pauDani<br />
ati, ‘Turuaꞌa naa aizii pubuu tan<br />
pidan nao,’ ushaꞌapa num kauꞌan<br />
uruu paꞌan wuruꞌu Dao nai ora<br />
Aokazi Ikiꞌo. 28 Aonaa umaai tapakaꞌa<br />
naꞌa õkuwaa! Mishiꞌo, kai naꞌaꞌo<br />
nii kamoo kaa wan, naꞌiki uruu<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 5<br />
260<br />
dono ipaiꞌo nii pabaara naa iki kida<br />
mawa kai nao aba tan Upara dan.<br />
29 Pidan nao shaꞌapa taꞌo kai manaꞌo,<br />
ĩkadishi tan nii naꞌiki kari kao nanuꞌo<br />
nii ĩkaku pan; mazan pidan nao<br />
shaꞌapa taꞌo oiaꞌo, ĩkadishi tan nii<br />
naꞌiki pata kaꞌuta-kao nii ĩdyaun.<br />
Kakuwaapainao Jesus dauꞌu<br />
30 “Aonaa turuu õshaꞌapa tan<br />
aimaa kan õai pan ati kari kao nan.<br />
Õbuu tan pidan nao soo Tominkaru<br />
aipan kawanaꞌati mana wun.<br />
Ukauꞌan sakita paꞌo paꞌan wuruꞌu<br />
õbuu ta nuz pidan nao ĩshaꞌa pain pan<br />
kawanaꞌati. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
aonaa õtiwaan õshaꞌapa tan aimaakan<br />
õai pan ati kari kao nan, soo<br />
dyuu daꞌo raz õgaru aipan kawanaꞌati<br />
õshaꞌapa tinan.<br />
31 “Õkaku waa pan an mani<br />
õdauꞌu, õꞌidaꞌa kari kao nan, aonaa<br />
turuu õpara dan mishida-kao.<br />
32 Mazan kai naꞌa baꞌo ran kaku waapaꞌo<br />
õdauꞌu, õai tapa mishiꞌo wuruꞌu<br />
upara da nuz õdauꞌan.<br />
33 “Unao, udyuu dan pidan nao<br />
John Chikaa wunuu pauzo diꞌiti.<br />
Uruu dono ukowaada mishiꞌo<br />
õdauꞌan. 34 Aonaa õai pan mana wun<br />
mani pidan kakuwaa pan õdauꞌan<br />
kai wuruꞌu; mazan õkowaa dan<br />
unao ati kai kapa kidaꞌo raꞌa, turuu<br />
kizi ukazan naa tinan. 35 John uruu<br />
lamp kawa nuꞌo, maꞌo za kaꞌo raz<br />
ukanada pan; aizii unao masakaudaꞌu<br />
kari kao nan ukonau kii-kidan<br />
ukanadapa nuzu.<br />
36 “Powaꞌa zii John kuwaa ai<br />
umana wunun wuruꞌu kaku waa paꞌoraz<br />
õdauꞌu: wuruꞌu õshaꞌa pata nii<br />
kidaz õdaru aipan kawanaꞌati, naꞌiki<br />
wuruꞌu Uai paniaz zii õshaꞌapatan,<br />
ĩnao wuruꞌu kaku waa paꞌo raz<br />
õdauꞌu. Naꞌiki õshaꞌa pata nii kida<br />
ukai naa bata õdaru wuruꞌu dyuudaꞌo<br />
raz õgaru. 37 Naꞌiki õdaru<br />
kapam kaku waa paꞌo õdauꞌu.<br />
Unao, aonaa uaba tau zon uparadan<br />
oo utuka pau zon uruu. 38 Aonaa<br />
uzaama tan Ukuwaa, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan aonaa unao mishi dan õgaru<br />
wuruꞌu Udyuu daniaz. 39 Utomin pan<br />
padamata kai manai man saadakari<br />
waiz kida Tomin karu Para dan<br />
dauꞌu, uzauda-kidan uruu idaꞌaꞌo<br />
nii unao ikodan kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-karu, mazan uruu kida<br />
kaku waa paꞌo raz õdauꞌu! 40 Mazan<br />
upuꞌu aonaa uzaama ti naꞌa zon<br />
õꞌidaꞌati, turuu kizi uzaama tan karikao<br />
nanuꞌo kakupa-karu.<br />
41 “Õshaꞌapa tan aimaa kan aonaa<br />
õai pan idiꞌo mani pidan nao dako tan<br />
õgaru umana wunuꞌo nii. 42 Mazan<br />
õai tapa unao, aonaa naꞌiaꞌo ram<br />
marain pan Tomin karu kai manaiman.<br />
43 Õgaru, õkaa wan õdaru<br />
uu idaꞌanaꞌo, mazan unao, aonaa<br />
unau baan õgaru. Mazan baꞌo rai nao<br />
kaa wan an paai pan ati kari kaonan,<br />
ĩnaouꞌo nii paꞌan unau baapa.<br />
44 Upao naru nao nau baan an unao,<br />
tuu kii ukonau kian, mazan aonaa<br />
zoobaba ushaꞌapa tan aimaa kan<br />
Tomin karu bau daꞌa pau zon nau baakinaa<br />
nii unao. Ukauꞌan, naꞌa pam<br />
nii mooko umishi dan uruu?<br />
45 “Aonaa õgaruꞌo nii mani<br />
wuruꞌu kiaꞌo niꞌo raz õdaru ati,<br />
‘oiaꞌo ĩnao,’ unao dauꞌan. Kai naꞌa<br />
Moses saadauzo nii, uruꞌo nii paꞌan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
261<br />
JOHN 5, 6<br />
wuruꞌu ‘oiaꞌo ĩnao,’ kiaꞌo niꞌo raz,<br />
unyuku nuu Moses saa da nii dauꞌatin<br />
puꞌu padamata. 46 Umishi dan<br />
an mani mishi mana wun Moses<br />
saa da nii, umishida mani padamata<br />
õgaru. Ushaꞌapa num kauꞌan, õgaru<br />
dauaꞌo wuruꞌu usaa daniaz. 47 Mazan<br />
umamishi da kan puꞌu Moses<br />
saadauzo nii kakinao rii, naꞌa pam<br />
nii dii umishi dan õpara dan?”<br />
Jesus paan 5000 pidannao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 14:13-21;<br />
Mark 6:30-44; Luke 9:10-17)<br />
6 1 Aizii udaunaꞌan Jesus taraukan<br />
Galilee Kari shiiz baza iti,<br />
(Tiberias Kari shiiz, kiaꞌo udakotakao<br />
kapam.) 2 Iriba pidan nao<br />
daꞌan pan uruu ĩtuka pan idi ushaꞌapatan<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan,<br />
ukakuda nuz kari nai nao. 3 Jesus<br />
makon patomi napa-kida nii nao tuma<br />
naawazi paawa iti, naꞌii usaka na tan<br />
ĩtuma. 4 Aizii udono, mao napa taꞌo<br />
Jew nao Passover Kamoon.<br />
5 Jesus awunuu danaan, utukapa<br />
iriba pidan nao waꞌatin paꞌidaꞌati.<br />
Sariapa ukian Philip ati, “Naꞌikim<br />
nii watorian wanyuku nui wapaakinaa<br />
nii ipai wunaouꞌa?” 6 Jesus<br />
pishaa nuz Philip, utiwaa-kidapan<br />
kari kao nan uruu, mazan<br />
Jesus, uai tapa niꞌi naa naꞌa pam nii<br />
pashaꞌa pain pan.<br />
7 Philip kian uꞌati, “8 kauzu<br />
pidan kau di nan winipi naa, aonaa<br />
turuu utorian wunao aroapa-kinaa<br />
niꞌi, utaa-kao puꞌu mani masakaudaꞌu<br />
sodi kida.”<br />
8 Andrew, Simon Peter inawu zuz,<br />
uruu kapam Jesus tomi napa-kida nii.<br />
Ukian Jesus ati, 9 “Kai naꞌa koraidao<br />
naa dii daꞌaꞌa, kai naꞌa uꞌidaꞌa<br />
bakaꞌi au daꞌu barley-baꞌi o naꞌiki<br />
dyaꞌu tam kopau nao sodi kida.<br />
Mazan naꞌa pam nii mooko masakaudaꞌu<br />
sodiꞌo wanyuku nui turuan<br />
iribaꞌo mana wun pidan nao ati?”<br />
daonaiora sodi naꞌakapanii<br />
barley-baꞌi naꞌiki dyaꞌutam<br />
kopaunao sodi kida (6:9)<br />
10 Jesus kian patomi napakida<br />
nii nao ati, “Marii pidan nao<br />
sakana tan.” Uruꞌu naa ĩdyuu dan<br />
pidan nao sakana tan naa. Pinidi<br />
baawu wuruꞌu naꞌiaꞌo raz amazada.<br />
Aizii daonai ora nao uikoda<br />
mani 5000 ĩdyaun. 11 Uruꞌu naa<br />
Jesus zaama tan bread naꞌiki utoriinapa-kidan<br />
naaz Tomin karu ati,<br />
“Kai manaꞌo pugaru Tomin karu,<br />
putaan idi wanyuku nui.” Uruu<br />
dau naꞌan udyuu dan naa utaa biꞌiikao<br />
saka nata pai nao ati, aizii kopau<br />
naꞌapa kapam unaꞌapa tan. Ipai<br />
John<br />
o 6:9 barley-baꞌi: barley aka, poroom kawa nuꞌo.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 6<br />
262<br />
pidan aroo pan abaapa kida. 12 Aizii<br />
ĩturuu dan dau naꞌan paaroo pan,<br />
Jesus kian patomi napa-kida nii nao<br />
ati, “Aizii uzawada wanyuku nui<br />
waꞌakun, aonaa uwaku daꞌa naꞌaz.”<br />
13 Uruu idi bakaꞌi au daꞌuꞌo raz barleybaꞌi<br />
waꞌakun diꞌiki, ĩpai dada 12<br />
dazo wan kida.<br />
14 Aizii pidan nao tuka pan idi<br />
Jesus shaꞌapa tan umana wunuꞌo<br />
aimaa kan, sariapa ĩkian, “Diꞌi naa<br />
wuruꞌu Prophet, saada-kari wai<br />
Tomin karu para dan kau namunaa<br />
taniaz uwaꞌa tin nii.” p 15 Jesus<br />
aita pan idi pidan nao zaama taꞌazon<br />
naa paugaru King nii aonaan<br />
puꞌu unyuku nuu naꞌa pan, uruu<br />
idi umakoꞌo kan ĩꞌai pabaꞌo ran tin<br />
koshan midukuo iti.<br />
Jesus chiꞌikan wunu paawa an<br />
(Mat<strong>the</strong>w 14:22-33; Mark 6:45-52)<br />
16 Uruu wachuu pu nin, Jesus tominapa-kida<br />
nii nao makon naa Galilee<br />
Kari shiiz iti. 17 Ĩzaama tan kanawa<br />
naꞌiki uruꞌu naa ĩtarau kan Capernaum<br />
iti. Maru taꞌa kaꞌa naa ama zada,<br />
aonaa zii Jesus kaa wan ĩꞌidaꞌati.<br />
18 Aizii uruu wamaru tan idaꞌa,<br />
maꞌo za kaꞌo awaru kaa wan naꞌiki<br />
kicha naꞌ iki-kii utoman wunu paran.<br />
19 Jesus tomi napa-kida nii nao pooratan<br />
pakana wan naꞌa paꞌo bii an, 3 oo<br />
4 mile umuna pon. Uruꞌu naa ĩtukapan<br />
Jesus waꞌatin, wunu paawa an<br />
uchiꞌika pan. Uwaꞌa tin, atii umaonapa<br />
tan ĩkana wan idaꞌati. Tuu kii<br />
ĩtarian uꞌai. 20 Mazan upuꞌaꞌa naa<br />
upara dan ĩꞌati, “Manaꞌa utariaꞌa naꞌa!<br />
Õgaru wuruꞌu!” 21 Upara dan daunaꞌan,<br />
ĩaipan naa upai dinan patuma<br />
kanawa zoꞌiti, mazan mashaꞌapa kiaka<br />
ĩkaa waꞌa kan naa pamako-kizi iti.<br />
Pidannao dawatinan Jesus dauꞌu<br />
22 Baꞌo ran chaapiꞌiki, pidan nao<br />
karishii danoma iaꞌo raz ĩwaꞌa kinan,<br />
ĩaitapa nii naꞌaꞌo soo bau daꞌapa<br />
kanawa kari kao nan. Naꞌiki ĩaitapa<br />
kapam aonaa Jesus makon patominapa-kida<br />
nii nao tuma uruu kanawa<br />
zoꞌan, soo ĩnao kari kao nan mako.<br />
23 Mazan kai naꞌa baꞌo ran kanawa<br />
kida kaa wan Tiberias iki, mao napa<br />
Nao ba nai paa-kizi ii pidan nao,<br />
utorii napa-kidan dau naꞌan<br />
wanyuku nui. 24 Aizii pidan nao tukapan<br />
idi aonaa Jesus nii, naꞌiki aonaa<br />
utomi napa-kida nii nao nii kapam,<br />
uruꞌu naa ĩpai dinan kanawa kida<br />
zoꞌiti, naꞌiki ĩmakon naa Caper naum<br />
iti, ĩdawa tinaꞌa nan naa Jesus dauꞌu.<br />
Jesus, uruu wanyukunui<br />
aokazi ikiꞌo<br />
25 Ĩikoda Jesus karishii baza iaꞌa<br />
naa. Uruꞌu naa ĩkian uꞌati, “Tiichaa,<br />
naꞌa painim diꞌi naa pukaa wan<br />
daꞌatiꞌi?”<br />
26 Jesus kian ĩꞌati, “Mishiꞌo<br />
kai wuruꞌu õkia nuz: Udawa tinan<br />
õdauꞌu soo uaroo pan idiꞌo abaapa<br />
kari kao nan, aonaa utuka pan<br />
idiꞌo mani õshaꞌapa tan umanawun<br />
kidaꞌo aimaa kan. 27 Aonaa<br />
ukau dinaꞌa naꞌa pata kaꞌui nauzo<br />
wanyuku nui dauꞌati. Ukaudin<br />
paꞌan wanyuku nui dauꞌati<br />
p 6:14 Deuter on omy 18:18-19<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
263<br />
JOHN 6<br />
karikao nanuꞌo raz kakupa-karu<br />
uꞌidaꞌan. Uruu wuruꞌu Dao nai ora<br />
Aokazi Ikiꞌo taan niꞌo raz unao ati,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
tukapa-kida mishi panyuku nuu<br />
kai manan uꞌati.”<br />
28 Aizii ĩkian uꞌati, “Kanom<br />
mooko mana wun Tomin karu aiapanii<br />
washaꞌapa tan?”<br />
29 Jesus kian ĩꞌati, “Tominkaru<br />
aipan soo umishi dan õgaru,<br />
padyuu daniaz.”<br />
30 Naꞌiki ĩkian uꞌati, “Kan dii<br />
mooko umana wunuꞌo aimaa kan<br />
puaida-kidan nii waꞌati, wamishidakinaa<br />
nii wuruꞌu pupara da nuz?<br />
31 Wadokozu-daun nao, ĩnikauzonii<br />
wanyuku nui, ‘manna’ kiaꞌo raz<br />
udakota-kao, mapidan takaꞌo amazada<br />
ii. Naꞌapa usaa din pan<br />
Tomin karu Para dan idaꞌa, ‘Utaanii<br />
ĩꞌati ĩnikan nii aokazi ikiꞌo<br />
wanyuku nui.’ ” q<br />
32 Jesus kian ĩꞌati, “Mishiꞌo<br />
kai wuruꞌu õkia nuz: Aonaa Moses<br />
mani wuruꞌu taaꞌo raz aokazi<br />
ikiꞌo wanyuku nui uꞌati. Õdaru<br />
paꞌan wuruꞌu taaꞌo raz aokazi ikiꞌo<br />
wanyuku nui, mishiꞌo raz kakupakinai.<br />
33 Wanyuku nui, Tomin karu<br />
dyuu daniaz aokazi iki, uruu paꞌan<br />
taaꞌo raz kakupa-kinai mana wun,<br />
pidan nao ati.”<br />
34 Sariapa pidan nao kian uꞌati,<br />
“Nao ba nai! Putaa mooko waꞌati<br />
uruu wanyuku nui, naꞌiki ipai kamoo<br />
paꞌi putaa waꞌa tiz!”<br />
35 Jesus kian ĩꞌati, “Õgaru<br />
wuruꞌu wanyuku nui kakupa-kinaiz.<br />
Naꞌiaꞌo ram pidan zaama tinaꞌo<br />
q 6:31 Psalm 78:24<br />
õꞌidaꞌati naꞌiki mishi daꞌo õgaru,<br />
aonaꞌo nii uzama zii zon naꞌiki aonaꞌo<br />
nii umaa rada kou zon.<br />
36 “Mazan õkii shaꞌatii uꞌati,<br />
utuka paꞌa naa padamata õgaru,<br />
mazan upuꞌu aonaa umishi dan<br />
õgaru. 37 Ipai pidan õdaru taaniaz<br />
õꞌati, zaama tinaꞌo nii õꞌidaꞌati.<br />
Naꞌiki pidan wuruꞌu zaama tinaꞌoraz<br />
õꞌidaꞌati aonaa naꞌa painim nii<br />
õkasha nauan. 38 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan õwaꞌa tin daꞌatiꞌi aokazi iki,<br />
õshaꞌapa taꞌa nan dyuu daꞌo raz õgaru<br />
aipan kawanaꞌati õshaꞌapa tan. Aonaa<br />
õwaꞌa tin õshaꞌapa taꞌa nan aimaakan<br />
õnyuku nuu aipan kawanaꞌati.<br />
39 Naꞌiki dyuu daꞌo raz õgaru, aonaa<br />
bau daꞌapa uai pan õwazi waan pidan<br />
pataa nii naouz õꞌati. Mazan uai pan<br />
paꞌan õkadi shita-kidan ĩdyaun naꞌiki<br />
õtaan ĩkakupa-kinaa nii, Tomin karu<br />
Ainaa dono. 40 ÕDaru aipan ipai<br />
pidan tuka paꞌo raz naꞌiki mishi daꞌoraz<br />
uDani, zaama tan kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-karu; naꞌiki õkadi shita-kidan<br />
nii ĩdyaun kari kao nanuꞌo kakupakaru<br />
diꞌiti Tomin karu Ainaa dono.”<br />
41 Uruꞌu naa Jew nao kadakotin-kidan<br />
uruu naꞌiki ĩtoꞌo ran naa<br />
uꞌati, ukian idi, “Õgaru wuruꞌu<br />
wanyuku nui aokazi ikiꞌo raz kaawan.”<br />
42 Ukauꞌan ĩkian paꞌati aaka,<br />
“Aonaa mooko Jesus mani uruu,<br />
Joseph daniz? Waaitapa nii naꞌapain<br />
udaro nao! Naꞌapa diꞌi naa mooko<br />
kai wuruꞌu ukia nuz, ‘Õgaru aokazi<br />
ikiꞌo õwaꞌa tin?’ ”<br />
43 Jesus kian ĩꞌati, “Aonaꞌa naa<br />
ukada koin paꞌa naꞌa naꞌapa. 44 Õdaru<br />
wuruꞌu dyuu daꞌo raz õgaru; naꞌiki<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 6<br />
264<br />
aonaa turuu pidan zaama tinan<br />
õꞌidaꞌati, soo õdaru min ziiwa tan<br />
dono uruu uzaama tin-kinaa nii<br />
õꞌidaꞌati. Naꞌiki õkadi shita-kidan<br />
nii uruu Tomin karu Ainaa dono.<br />
45 Naꞌapa kotuaꞌo prophet saadauzonii<br />
kian, ‘Ipaiꞌo nii Tomin karu<br />
tomi napa-kidan pidan nao.’ r Ukauꞌan<br />
kanom dyau taꞌo unyuku nuu õdaru<br />
para dan dauꞌati, naꞌiki tomin paꞌo<br />
uruu diꞌiki, zaama tinaꞌo nii õꞌidaꞌati.<br />
46 “Mazan aonaa naꞌiaꞌo ram pidan<br />
tuka pau zon õdaru, soo wuruꞌu waꞌatiꞌo<br />
raz Tomin karu diꞌiki, uruu paꞌan<br />
tuka paꞌo raz õdaru. 47 Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />
õkia nuz: Naꞌiaꞌo ram pidan<br />
mishi daꞌo, zaama taꞌo raꞌa naa kari kaonanuꞌo<br />
kakupa-karu wuruꞌu. 48 Õgaru<br />
wuruꞌu wanyuku nui kakupa-kinaiz.<br />
49 Udokozu-daun nao nikau zon puꞌu<br />
‘manna’ mapidan takaꞌo ama zada diꞌii,<br />
upuꞌu ĩmawa kan. 50 Mazan diꞌi naa<br />
paꞌan wuruꞌu wanyuku nuiz, kaa waꞌoraz<br />
aokazi iki, pidan nikaꞌo raz uruu,<br />
kari kao nanuꞌo nii ukaku pan. 51 Õgaru<br />
paꞌan wuruꞌu wanyuku nui, kaa waꞌoraz<br />
aokazi iki, taaꞌo raz kakupa-kinai.<br />
Pidan nikan an wuruꞌu wanyuku nuiz,<br />
uruu kari kao nanuꞌo nii ukaku pan.<br />
Wanyuku nui õtaan niꞌo raz uꞌati, uruu<br />
õdunaa. Uruu õtaa niaz pidan nao<br />
kakupa-kinaa nii.”<br />
52 Uruꞌu naa Jew nao shokoro dinan<br />
uꞌati naꞌiki ĩkian paꞌati aaka, “Naꞌapam<br />
nii mooko arawu itiiman pataan<br />
waꞌati padunaa, wanyuku nui nii?”<br />
53 Jesus kian ĩꞌati, “Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />
õkia nuz: Umanika kan an<br />
Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo dunaa naꞌiki<br />
umatuza kan an uizain, aonaꞌo<br />
kakupa-karu nii uꞌidaꞌa. 54 Mazan<br />
kanom aroo paꞌo õdunaa dauꞌu<br />
naꞌiki tuzaꞌo õizain, uruu kari kaonanuꞌo<br />
nii paꞌan ukaku pan naꞌiki<br />
õkadi shita-kidan nii uruu Tominkaru<br />
Ainaa dono. 55 Õdunaa, uruu<br />
mishiꞌo wanyuku nui naꞌiki õizain<br />
mishiꞌo riwu nii. 56 Naꞌiaꞌo ram<br />
pidan aroo paꞌo õdunaa dauꞌu naꞌiki<br />
tuzaꞌo õizain, uruu zaama tin paꞌo<br />
õꞌidaꞌati, naꞌiki õgaru zaama tinpaꞌo<br />
uruu idaꞌati kapam. 57 Õdaru<br />
Tomin karu taa paꞌo raz kakupa-karu,<br />
uruu wuruꞌu dyuu daꞌo raz õgaru.<br />
Uruu diꞌikiꞌo õiko dan kakupa-karu.<br />
Ukauꞌan pidan aroo paꞌo raz õdauꞌu,<br />
uiko dan nii kakupa-karu õgaru diꞌiki.<br />
58 Ukauꞌan diꞌo raꞌa wuruꞌu wanyukunui<br />
kaa waꞌo raz paꞌan aokazi iki,<br />
aonaa udokozu-daun nao nikauzo nii<br />
manna kawa nuꞌo mani. Ĩnikau zon<br />
puꞌu padamata manna, mazan upuꞌu<br />
zii ĩmawa kan. Mazan pidan aroo paꞌo<br />
diꞌo raꞌa wanyuku nui dauꞌu, kari kaonanuꞌo<br />
nii paꞌan ukaku pan.”<br />
59 Jesus kaku waa tina nuz kaikapaꞌa,<br />
utomi napa tin-kidan donoꞌo<br />
pidan nao syna gogue s ii.<br />
Jesus kuwaa taaꞌoraz<br />
karikaonanuꞌo kakupa-karu<br />
60 Aizii ĩaba tan idi naꞌa paꞌo<br />
kuwai, iriba daꞌa napa tinai naouz<br />
uruu, kian, “Dadaraꞌo mana wun<br />
ukuwaa. Kanom turuu uabata pan<br />
kai wuruꞌu ukuwaaz?”<br />
r 6:45 Isaiah 54:13 s 6:59 synagogue: kabaun Jew nao baoko pai napa-kizi. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
265<br />
JOHN 6, 7<br />
61 Mazan Jesus, uaitapa naꞌa pam<br />
patomi napa-kida nii nao kadakotin-kidan<br />
pakuwaa. Sariapa ukian<br />
ĩꞌati, “Ukazi waa-kida zii õpara dan?<br />
62 Naꞌa pam dii mani ukian utuka pan<br />
an Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo sawatinan<br />
powaa iti pawaꞌati-kizi iti?<br />
63 Pudiꞌita pan an soo nanai dauaꞌo<br />
kari kao nan, uruu maza nuꞌo karikao<br />
nan wuruꞌu. Kai manaꞌo Doro naa<br />
paꞌan wuruꞌu kaawa-kidaꞌo raz<br />
kakupa-karu. Wuruꞌu õpara dan<br />
kidaz, unao atiꞌo raz, aonaa nanai<br />
dauaꞌo mani, mazan doro nai dauaꞌo,<br />
naꞌiki ukakupa-kinaa niꞌo. 64 Mazan<br />
upuꞌu zii kai naꞌa pabiꞌi kida unao<br />
aonaa umishi dan.” (Jesus aitapa nii<br />
sariapa patomi napa-kidan diꞌikiꞌo<br />
ĩdyaun, naꞌiaꞌo ram aonaꞌo nii ĩmishidan.<br />
Naꞌiki uaitapa naꞌiaꞌo ram nii<br />
kaaka paa paugaru taru bai nao ati.)<br />
65 Naꞌiki Jesus kian koshan, “Kaikapaꞌo<br />
atiꞌo tawuruꞌu õkia nuz uꞌati,<br />
aonaa turuu pidan zaama tinan<br />
õꞌidaꞌati, soo õdaru Tomin karu<br />
naꞌakan dono õꞌidaꞌati ĩdyaun.”<br />
66 Naꞌikiꞌo raꞌa naa iriba utominapa-kida<br />
nii nao muu dinan naa uꞌai,<br />
aonaa powaꞌa ĩmakon utuma. 67 Uruu<br />
idi Jesus kian wunao atiꞌi 12 patominapa-kida<br />
nii naouz, “Unao mani,<br />
umuu dinan niꞌi naa kapam õꞌai?”<br />
68 Simon Peter kian uꞌati, “Naoba<br />
nai, kanom diꞌitiꞌo nii mooko<br />
wamakon? Pugaru idaꞌa paꞌan<br />
parada-karu kida taaꞌo raz kari kaonanuꞌo<br />
kakupa-karu. 69 Naꞌiki, aizii<br />
wamishida naꞌiki waaitapa pugaru<br />
umana wunuꞌo, Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
puwaꞌa tin!”<br />
70 Jesus kian ĩꞌati, “Õgaru zaamataꞌo<br />
raz 12 unao. Mazan bau daꞌapa<br />
unao, Satan!” 71 Unaꞌapa nuz Judas<br />
Iscariot dauaꞌo wuruꞌu (Simon Iscariot<br />
daniz); uruu 12 tumaꞌo uaitin pan,<br />
uruꞌo nii zaa mata-kida Jesus.<br />
Paꞌinawuzunao dyuudan Jesus<br />
makon Judea Baara iti<br />
7 1 Uruu dau naꞌan, Jesus<br />
moro wau ta pan naꞌiiꞌaka<br />
wii zai kawanaꞌati, Galilee Baara<br />
ii kidaꞌo raz. Aonaa uai pan<br />
pachiꞌiki nan Judea Baara ii aka,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Jew nao<br />
zowau naa nao zaudapa nii uruu<br />
naꞌii, ĩaipan pazowii nuzu. 2 Naꞌiki<br />
uruu dono mao napa taꞌo Jewnao<br />
baoko pain pau zon kamoon,<br />
ĩkawiiziba tinau zon. t 3 Uruu idi<br />
Jesus inawuzu nao kian uꞌati,<br />
“Pugaru mani? Kanom nii aonaꞌa<br />
naa pumakon Judea Baara iti, abatauzo<br />
nao pukuwaa tukapa kizi<br />
wuruꞌu pushaꞌa paa pa nii kidaz?<br />
4 Aonaa naꞌiaꞌo ram pidan diza paꞌo<br />
pashaꞌa paa pan aimaa kan, uai pan<br />
an pidan nao aita pan kai manai man<br />
kanom kaduz paugaru. Pushaꞌa paapan<br />
an aimaa kan, marinaꞌa naa ipai<br />
pidan nao aita pan!” 5 (Aizii wuruꞌu<br />
uꞌina wuzu naouz, aonaa ĩmishi dan<br />
uruu.)<br />
6 Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa zii<br />
mazan ama zada kaa wan õꞌati<br />
õmako-kinaa nii naꞌiti. Mazan unao,<br />
John<br />
t 7:2 ĩkawiizibatinauzon: Putukapa kaa rita tokon ii, Jew nao baoko pain pau zon<br />
kamoon waranuꞌu, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 7<br />
266<br />
turuu umakon naꞌa painim kari kaonan,<br />
uai pan kawanaꞌati. 7 Aonaa<br />
kanom dikin ii pidan nao toꞌorakizai<br />
ta pan unao. Mazan õgaru<br />
ĩtoꞌora-kizai tapa nii, õkaku waapan<br />
idi ĩꞌoian dauꞌu. 8 Umakoꞌo naa<br />
baoko pai napa-kizai iti. Mazan õgaru,<br />
aonaꞌo nii zii õmakon, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan aonaa zii ama zada kaa wan<br />
õꞌati.” 9 Jesus para dan dau naꞌan<br />
naꞌapa, unaꞌian zii Galilee Baara ii.<br />
Jesus Jerusalem ii<br />
10 Mazan uꞌina wuzu nao makon<br />
dau naꞌan baoko pai napa-kizai iti, uruꞌu<br />
naa Jesus makon kapam. Umakon<br />
naꞌiti dizi napa, aonaa kizi pidannao<br />
aita pan naꞌiam uruu. 11 Naꞌii,<br />
baoko pai napa-kizai ii, Jew nao zowaunaa<br />
nao dawa tinan udauꞌu pidan nao<br />
bii an, “Aonaa utuka pan tawuruꞌu<br />
pidanaz?” ĩkian pidan nao ati.<br />
12 Aizii uruu dono, iriba pidan nao<br />
para di nan mashau daꞌu kida Jesus<br />
dauꞌu. Baꞌo rai nao kian, “Kai manaꞌo<br />
pidan uruu.” Mazan baꞌo rai nao kian,<br />
“Aonaa kai manaꞌo pidan mani uruu,<br />
soo umarii da pan kari kao nan pidannao.”<br />
13 Mazan aonaa naꞌiaꞌo ram<br />
pidan diwa dan papara dan, ĩtarian idi<br />
Jew nao zowau naa nao ai.<br />
14 Aizii 4 kamoꞌo naa baoko painapa-karu,<br />
uruu zii Jesus makon<br />
Tomin karu Dapu iti. Naꞌiaꞌa naa<br />
utomi napa-kidan pidan nao. 15 Aizii<br />
Jew nao zowau naa nao aba tan idi<br />
utomi napa-kidan pidan nao kaimanai<br />
man mana wun, tuu kii<br />
ĩdiꞌitin pan uaita pan dauꞌan. Sariapa<br />
ĩkian udauꞌati, “Naꞌa pam dii mooko<br />
arawu aita pan kaika paꞌa naa<br />
mana wu nuꞌu? Aonaa naꞌa painim<br />
padamata tiichaa nao tomi napakidau<br />
zon uruu!”<br />
16 Jesus kian ĩꞌati, “Wuruꞌu<br />
õkuwaa kidaz aonaa õtoma nii mani.<br />
Tomin karu, dyuu daꞌo raz õgaru,<br />
uruu diꞌikiꞌo wuruꞌu õkuwaa kidaz.<br />
17 Pidan min ziiwa taꞌo panyuku nuu<br />
Tomin karu kaudin-kizi dauꞌati,<br />
uruꞌo nii paꞌan aitapa õkuwaa,<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo, oo õtoma nii<br />
kari kao nan. 18 Pidan kakuwaa pan<br />
an paai pan ati kari kao nan, utiwaan<br />
pamana wun-tinan wuruꞌu. Mazan<br />
pidan kaku waa paꞌo pamanawunu tapaꞌa<br />
zon idi dyuu daꞌo paugaru; uruu<br />
kai manaꞌo pidan, naꞌiki mishiꞌo<br />
upara dan. 19 Mishi, Moses taa nii<br />
unao ati ukaki nao ri naa. Mazan<br />
aonaa naꞌiaꞌo ram unao mishiꞌo<br />
utaa pan wuruꞌu kaki nao riiz. Mazan<br />
kan dii nii uzowiaꞌa zon õgaru?”<br />
20 Aizii pidan nao kian uꞌati,<br />
“Kai naꞌa oiaꞌo doro nai puꞌidaꞌa!<br />
Kanom mooko puꞌitii man zowiaꞌazoo<br />
pugaru?”<br />
21 Jesus kian ĩꞌati, “Kai naꞌa baudaꞌapa<br />
õshaꞌa pata nii umana wunuꞌo<br />
aimaa kan Sookapa-karu Kamoon<br />
dono, naꞌiki tuu kii unao diꞌitin pan<br />
udauꞌu. 22 Mazan upuꞌu zii, utaapadan<br />
udani daonai ora nao choota-kao u<br />
sooka pauzo-karu kamoo dono,<br />
ĩkainaa batin-kinaa Jew nao nii,<br />
Moses taan idi naꞌa paꞌo kakinao rii.<br />
u 7:22 choota-kao: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
267<br />
JOHN 7<br />
(Mazan aonaa Moses diꞌikiꞌo mani<br />
wuruꞌu naꞌa paꞌo saka dina nuz, uruu<br />
dokozu-daun nao paꞌan wuruꞌu sakadaꞌo<br />
raz naꞌa paꞌo.) 23 Aizii utaapa dan<br />
puꞌu udani choota-kao Sookapa-karu<br />
Kamoon dono, uruu aonaa kizi unao<br />
dikin ta pan Moses taa niaz kakinao rii.<br />
Kan dii nii mooko utoꞌo ran õꞌati õsaabaan<br />
idi paꞌan kai manai man pidan<br />
nanaa Sookapa-karu Kamoon dono?<br />
24 Aonaꞌa udiꞌita paꞌa naꞌa õshaꞌapataniaz<br />
aimaa kan oiaꞌo nii. Mazan<br />
udiꞌi tapa wuruꞌu õshaꞌapa taniaz<br />
aimaa kan kai manaꞌo nii paꞌan.”<br />
Christ mani wuruꞌu Jesus?<br />
25 Kai naꞌa Jeru salem san nao<br />
bii ikiinao pidan nao, ĩkian Jesus<br />
dauꞌati paꞌati aaka, “Aonaa mooko<br />
arawuꞌu mani tawuruꞌu ĩtiwauta<br />
niaz pazowii-kidan? 26 Aizii<br />
diꞌi naa upara dinan iribaꞌo pidan<br />
ati. Naꞌiki aonaa kanom waꞌatin<br />
ĩtowau daꞌuaꞌa nan uruu! Jew nao<br />
zowau naa nao aitapa niꞌi naa shaꞌa<br />
uruu Christ v kii-kizaiz? 27 Mazan<br />
Christ kaa wan dono, aonaꞌo nii<br />
pidan aita pan naꞌikiꞌo ram uwaꞌa tin.<br />
Mazan arawuꞌu, waaitapa naꞌikiꞌoram<br />
uwaꞌa tin.”<br />
28 Aizii Jesus tomi napa tin-kidan<br />
puꞌu pidan nao Tomin karu Dapu<br />
ii, ukian diiwaꞌo idaꞌan, “Uai tapanii<br />
mooko õgaru naꞌiki naꞌikiꞌo ram<br />
õwaꞌa tin? Aonaa õꞌidaꞌaꞌo mani<br />
õwaꞌa tin! Dyuu daꞌo raz õgaru, uruu<br />
mishiꞌo, naꞌiki uruu diꞌikiꞌo õwaꞌatin.<br />
Unao aonaa uaita pau zon uruu.<br />
29 Mazan õgaru õai ta pa nii uruu,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan uruu diꞌikiꞌo<br />
õwaꞌa tin, naꞌiki uruu paꞌan wuruꞌu<br />
dyuu daꞌo raz õgaru.”<br />
30 Uruꞌu naa ĩaipan pazaa ma taꞌakan<br />
Jesus sariapa naꞌii, mazan aonaa<br />
kanom zaama tan uruu, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan aonaa zii ama zada kaawan<br />
uzaa mata-kinao nii. 31 Mazan<br />
iriba naꞌiai nao pidan nao mishi dan<br />
uruu, naꞌiki ĩkian, “Baꞌo ran kaawan<br />
an, dako tinaꞌo Christ nii, turuu<br />
mani mooko ushaꞌapa tan powaꞌa<br />
zii umana wun kidaꞌo aimaa kan<br />
arawuꞌu shaꞌapata nii kida aiaꞌa?”<br />
Jewnao zowaunaanao aipan<br />
pazaamata-kidan Jesus<br />
32 Aizii Pharisee nao aba tan kan<br />
naa naꞌa pam pidan nao kian paꞌatiaaka,<br />
mashau daꞌu padamata Jesus<br />
dauꞌan. Uruꞌu naa ĩbao kopa tinan<br />
faadaa nao zowau naa nao tuma,<br />
udaunaꞌan ĩdyuu dan naa watchman<br />
tapai nao Tomin karu Dapu<br />
ĩzaama ta naka kizi Jesus.<br />
33 Jesus kian, “Õnaꞌan nii zii<br />
utuma bauka paꞌa naa, udaunaꞌan<br />
õkiwan niꞌi naa dyuu daꞌo raz õgaru<br />
diꞌiti. 34 Udawa tinan nii õdauꞌu<br />
mazan aonaꞌo nii uiko dan õgaru.<br />
Aonaa turuu unao makon õmakoꞌozoo-kizi<br />
iti.”<br />
35 Uruꞌu naa Jew nao zowau naanao<br />
kian paꞌati aaka, “Naꞌitiꞌo ram<br />
mani umakoꞌo zon, aonaa kizi turuu<br />
waiko dan uruu? Umakoꞌo zon shaꞌa<br />
Jew nao diꞌiti, mashaa pai naouz<br />
John<br />
v 7:26 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 7<br />
268<br />
Greek nao wiizi ii aka, utominapa-kidaꞌa<br />
nan Greek nao? w<br />
36 Naꞌa paꞌo ram dauꞌa tiꞌo dii wuruꞌu,<br />
‘Udawa tinan nii õdauꞌu, mazan<br />
aonaꞌo nii uiko dan õgaru,’ naꞌiki<br />
‘Aonaa turuu umakon õmakoꞌo zookizi<br />
iti,’ ukia nuz?” ĩkian.<br />
Wunu kakupa-kinai<br />
37 Dawuꞌi tii niꞌo kamoo baokopai<br />
napa-karuz, uruu umana wunuꞌo<br />
mana wun kamoo. Uruu kamoo idaꞌa<br />
Jesus kadishi tan naꞌiki upara dan<br />
diiwaꞌo idaꞌan, “Kanom maara dakoꞌo<br />
marii uwaꞌa tin õꞌidaꞌati, õtaa<br />
kizi uꞌati utuzan nii. 38 Saadakari<br />
waiz Tomin karu Para dan<br />
kian kawanaꞌati, ‘Kanom mishidaꞌo<br />
õgaru, uruu diꞌikiꞌo nii wunu<br />
taaꞌo raz kakupa-kinaa shoota pan.’ ”<br />
39 Jesus kadako tina nuz, Kai manaꞌo<br />
Doro naa dauaꞌo wuruꞌu. Uruu<br />
wuruꞌu taa-karu niꞌo raz mishi dai nao<br />
ati. Uruu dono aonaa zii Kai manaꞌo<br />
Doro naa taa-kao mishi dai nao ati,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaa zii Jesus<br />
sawata-kao umana wunuꞌo idaꞌan.<br />
Panaꞌa kida parada-karu<br />
Jesus dauꞌan<br />
40 Jesus para dan dau naꞌan,<br />
iriba aba tai naouz upara dan, ĩkian<br />
udauꞌan, “Diꞌo raꞌa pidan uruꞌu naa<br />
Prophet, uruꞌu naa wazauda paniaz!”<br />
41 Baꞌo rai nao kian, “Uruꞌu naa<br />
Christ!” Mazan baꞌo rai nao kian,<br />
“Aonaa uruu mani wuruꞌu! Galilee<br />
Baara ikiꞌo nii mooko Christ<br />
waꞌatin? 42 Aonaa mooko saada-kariwaiz<br />
kida Tomin karu Para dan kian,<br />
David Takaan-dau nuꞌo nii Christ,<br />
naꞌiki ushaka tan nii Beth lehem ii,<br />
David mashaa pauzo-kizi ii?”<br />
43 Uruu panaꞌa kida pidan nao<br />
para dan Jesus dauꞌan. 44 Aizii<br />
baꞌo rai nao, ĩaipan naa padamata<br />
pazaa ma taꞌa kan Jesus, marii kizi<br />
utaraa-kao, mazan aonaa kanom<br />
zaama tan zii uruu.<br />
Jewnao zowaunaanao<br />
aonaa ĩmishidan Jesus<br />
45 Uruu dau naꞌan watch mantapai<br />
nao Tomin karu Dapu (tawuruꞌu<br />
dyuuda-kari wai naouz ĩzaama taꞌanan<br />
Jesus) ĩkaa wan naa powaa<br />
ati faadaa nao zowau naa nao naꞌiki<br />
Pharisee nao idaꞌati. Uruꞌu naa ĩkian,<br />
“Kan dii nii aonaa unaꞌa kan uruu<br />
waꞌidaꞌati?”<br />
46 Aizii watch man tapai nao kian<br />
ĩꞌati, “Aonaa naꞌiaꞌo ram pidan paradau<br />
zon naꞌapa uruu kawan!”<br />
47 Uruꞌu naa Pharisee nao<br />
kian ĩꞌati, “Upoza wata-kidan naa<br />
mooko kapam unao kai wuruꞌu?<br />
48 Uaba tauzo mooko faadaa nao<br />
zowau naa nao bii ikiꞌo, oo bau daꞌapa<br />
Phari see mishi daꞌo uruu? 49 Mazan<br />
wuruꞌu daꞌan pai naouz uruu, aonaa<br />
ĩaita pan Moses taauzo nii kakinao rii<br />
dauꞌu. Ukauꞌan Tomin karu pata kaꞌutan<br />
nii ĩdyaun!”<br />
50 Naꞌaꞌo ĩtuma Nico de mus, uruu<br />
Phari see kapam; uruu makon kaꞌoraz<br />
Jesus diꞌii kiwii niꞌo dono zii.<br />
Ukian patumai nao ati, 51 “Wakakinaori<br />
naa kian kawanaꞌati, aonaa<br />
w 7:35 Greeknao: panaꞌai nao pidan nao Jew nao ai.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
269<br />
JOHN 7, 8<br />
turuu wakaboo tan pidan oiaꞌo<br />
diꞌiti, wamaabata kan uaꞌii zii naꞌapam<br />
ukian naꞌiki wamaai tapa kan<br />
uaꞌii zii kanom mana wun wuruꞌu<br />
ushaꞌa paapa nuz.”<br />
52 Aizii ĩkian uꞌati, “Pugaru<br />
kapam Galilee Baara san, mishii?<br />
Putomin pan an Tomin karu Para dan<br />
saada-kari wai dauꞌu, putuka pan<br />
nii, aonaa naꞌa painim nii prophet<br />
waꞌatin Galilee Baara iki.”<br />
53 [Uruu dau naꞌan ipai pidan nao<br />
kiwaꞌa kan kidaꞌa naa padapu iti.<br />
Zuna kootowapa-kidakao<br />
obaꞌorantapan idi<br />
8 1 Aizii Jesus, umakon naa<br />
Olive Naawa iti. 2 Baꞌo ran<br />
kamoo, wakana daꞌa kan zii ukaawaꞌa<br />
kan naa powaa ati Tomin karu<br />
Dapu ati. Pidan nao kaawa-kaa wan<br />
kidaꞌa naa uꞌidaꞌati. Jesus sakana tan<br />
naꞌiki uruꞌu naa utomi napa-kidan<br />
koshan pidan nao. 3 Upuꞌu tiichaapauzo<br />
nao Moses kaki naori dauꞌu<br />
naꞌiki Pharisee nao kaawa-kidaꞌa kan<br />
zun, zaa mata-kari wai obaꞌo ran tapan<br />
idi. Orooꞌo naa ĩkadi shita-kidan<br />
pidan nao kanaapu ii.<br />
4 Udaunaꞌan ĩkian Jesus ati,<br />
“Tiichaa. Diꞌo raꞌa zun ikoda-kari wai<br />
odaꞌawu pan baꞌo ran dai aru tuma.<br />
5 Moses taa nii kakinao rii kian, zun<br />
naꞌa paꞌo, marii ozowii-kao, oboo-kao<br />
idaꞌan kuba idi. Aizii pugaru mani,<br />
naꞌa pam dii pukian naꞌa paꞌo dauꞌati?”<br />
6 Ĩnaꞌapa nuz uꞌati, ĩaba taꞌa zon<br />
kari kao nan naꞌiam upara dan panaꞌitin<br />
kakinao rii ai, ĩdakoapa-kinaa<br />
nii uruu nao ba nai nao kanaapu ii.<br />
Mazan Jesus dawu kaꞌa kan pasakanatapa-kiziꞌi,<br />
usaa da paꞌa kan pakaꞌu<br />
shuwu idi kaatu idaꞌa. 7 Ĩpishau tan<br />
puꞌu zii uruu, Jesus saabai naꞌa kan<br />
koshan pasakana tapa-kiziꞌi. Uruꞌu<br />
naa ukian ĩꞌati, “Naꞌiaꞌo ram pidan<br />
unao bii aꞌo aonaa naꞌa pai niꞌo ram<br />
ushaꞌapa tan oiaꞌo. Marii uruu kiwiiniꞌo<br />
nii boo wan oroo.” 8 Udaunaꞌan<br />
udawu kaꞌa kan koshan. Naꞌapa<br />
koshan usaa da pan pakaꞌu shuwu idi.<br />
9 Ĩaba tan idi naꞌa pam Jesus kian<br />
paꞌati, bau daꞌapa kida ĩmakon Jesus<br />
ai, atii ipai ĩmakon. Tunaru naonao<br />
kiwiin ĩmakoꞌo kan, udaunaꞌan<br />
paꞌinai nao, ĩwaꞌa kaꞌa kan naa Jesus.<br />
Aizii wuruꞌu zunaa baz, pakawan zii<br />
okadi shita pan naꞌii. 10 Jesus saabainan<br />
pasakana tapa-kiziꞌi koshan.<br />
Uruꞌu naa ukian oꞌati, “Naꞌiam naa<br />
ĩdyaun? Aonaa kanom waꞌa ki nan,<br />
kaboo taꞌo nii pugaru oiaꞌo diꞌiti?”<br />
11 “Aonaa,” okian uꞌati.<br />
Naꞌiki Jesus kian oꞌati, “Õgaru,<br />
aonaꞌo nii kapam õkaboo tan oiaꞌo<br />
diꞌiti pugaru. Pumakoꞌo naa, mazan<br />
aonaꞌa naa pushaꞌ apa taꞌa naꞌa oiaꞌo<br />
koshan.”] x<br />
Jesus kanadaꞌo kawanuꞌo<br />
imiꞌi baara sannao ati<br />
12 Bau daꞌapa kamoo, Jesus kakinao<br />
pan koshan pidan nao, ukian<br />
ĩꞌati, “Õgaru wuruꞌu kanada paꞌoraz<br />
imiꞌi baara san nao ati. Pidan<br />
zaama tinan an õꞌidaꞌati, kana daꞌokaru<br />
aꞌo nii umashaa pan, naꞌiki<br />
aonaa naꞌa painim nii ubaiaa pan<br />
John<br />
x 7:53—8:11 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 8<br />
270<br />
maru taꞌo. Wuruꞌu kana daꞌo raz, uruu<br />
kakupa-kinai mana wun.”<br />
13 Pharisee nao kian uꞌati,<br />
“Pugaru, puꞌidaꞌaꞌo raꞌa naa karikao<br />
nan pukaku waa pan, aonaa turuu<br />
pupara dan mishida-kao.”<br />
14 Jesus kian ĩꞌati, “Mishi õꞌidaꞌaꞌo<br />
õkaku waa pan, mazan upuꞌu turuu<br />
õkuwaa mishida-kao! Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan õai tapa naꞌikiꞌo ram õwaꞌatin<br />
naꞌiki naꞌitiꞌo ram õmako pan.<br />
Unao, aonaa uaita pan naꞌikiꞌo ram<br />
õwaꞌa tin oo naꞌitiꞌo ram õmakopan.<br />
15 Unao, udako tan pidan oiaꞌo<br />
nii, soo uzauda-kidan kari kao nan.<br />
Õgaru, aonaa naꞌapa mani õdako tan<br />
pidan oiaꞌo nii. 16 Mazan ‘oiaꞌo uruu,’<br />
oo, ‘kai manaꞌo uruu,’ õkian an pidan<br />
dauꞌati, uruu mishiꞌo paꞌan wuruꞌu<br />
õnaꞌapa nuz, ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
aonaa õbaꞌo ran tinaꞌo mani wuruꞌu<br />
õnaꞌapa nuz. Õdaru dyuu daꞌoraz<br />
õgaru, tumaꞌo wuruꞌu õgaruz.<br />
17 Ukaki nao ri naa kian, ‘Dyaꞌu tamaꞌo<br />
pidan nao kakuwaa pan an naꞌapa<br />
kida mana wun bau daꞌa paꞌo aimaakan<br />
dauꞌu, uruu aitapa-kao mishiꞌo<br />
wuruꞌu ĩkuwaaz.’ 18 Õkaku waa pan<br />
õdauꞌu, naꞌapa mana wun õdaru,<br />
dyuu daꞌo raz õgaru kakuwaa pan<br />
kawan õdauꞌu.”<br />
19 Ĩkian uꞌati, “Naꞌiam dii mooko<br />
puDaru?”<br />
Jesus kian ĩꞌati, “Unao, aonaa<br />
uaita pan kanom õgaru, ukauꞌan<br />
aonaa uaita pan õDaru! Uaita pan<br />
an mani õgaru, uaitapa mani õDaru<br />
kapam.”<br />
20 Jesus para dan naꞌapa utominapa-kidan<br />
donoꞌo pidan nao<br />
Tomin karu Dapu ii, mao napa<br />
puraata tauzo-kizi nao ii, (Tominkaru<br />
Dapu tan naa niꞌo raz). Mazan<br />
aonaa naꞌiaꞌo ram pidan zaama tan<br />
uruu, ushaꞌapa num kauꞌan aonaa zii<br />
ama zada kaa wan uzaa mata-kinao<br />
nii.<br />
Jesus kakinaopan mamishidakainao<br />
paugaru<br />
21 Aizii Jesus kian ĩꞌati koshan,<br />
“Õmakon niꞌi naa diꞌikiꞌi. Udawatan<br />
nii õgaru, mazan umawa kan<br />
nii uꞌoian biiꞌi. Õmakoꞌo zoo-kizi<br />
iti, aonaa unao kaꞌii tan umakon.”<br />
22 Ukauꞌan, Jew nao zowaunaa<br />
nao kian paꞌati aaka.<br />
“Pazowii naꞌa zon dauꞌa tiꞌo õai ta pan<br />
wuruꞌu ukia nuz, ‘Õmakoꞌo zoo-kizi<br />
iti, aonaa unao kaꞌii tan umakon,’<br />
ukia nuz?”<br />
23 Jesus kian, “Unao, daꞌa san nao<br />
karikao nanuꞌu; õgaru, doko ikiꞌo<br />
paꞌan õwaꞌa tin. Unao imiꞌi baara<br />
san nao! Õgaru, aonaa imiꞌi baara<br />
san mani. 24 Uruu idiꞌo tawuruꞌu<br />
õkia nuz uꞌati, umawa kan nii uꞌoian<br />
biiꞌi. Mishiꞌo nii umawa kan uꞌoian<br />
biiꞌi, umamishi da kan idi õgaruꞌu<br />
naa wuruꞌu.”<br />
25 “Kanom mooko pugaru?”<br />
ĩkian uꞌati.<br />
Jesus kian, “Õgaru wuruꞌu,<br />
õkowaa daniaz uꞌati kiwiin zii.<br />
26 ‘Oiaꞌo,’ turuaꞌo õkian unao<br />
dauꞌati, mazan aonaꞌo nii õnaꞌapan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan, õpara dan<br />
soo dyuu daꞌo raz õgaru dyuu dan<br />
kawanaꞌati, naꞌiki õai tapa uruu<br />
sakita paꞌo upara dan. Kanom õabatanii<br />
uruu diꞌiki, uruu õkowaada<br />
pidan nao ati daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
271<br />
JOHN 8<br />
27 Aonaa ĩaita pan upara dinan<br />
paDaru aokazi iaꞌo dauaꞌo wuruꞌu.<br />
28 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati, “Usawatan<br />
donoꞌo naa Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo, uaita pan niꞌi naa mishi<br />
õgaruꞌu naa wuruꞌu. Uruu dono<br />
uaita pan nii, õshaꞌapa tan aimaakan<br />
aonaa õai pan atiꞌo mani,<br />
mazan õpara dan naꞌapa mana wun<br />
õdaru tomi napa-kidan kawanaꞌati<br />
õgaru. 29 Aizii dyuu daꞌo raz õgaru,<br />
kari kao nanuꞌo unaꞌau zon õtuma,<br />
aonaꞌo nii uwaꞌa kau zon õgaru<br />
õbaꞌo ran tin, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ukonau kii-kida nii ipai aimaa kan<br />
õshaꞌa pata nii.”<br />
30 Iriba pidan nao mishi dan<br />
Jesus, ĩaba tan idi naꞌa pam ukian.<br />
Abraham dainao<br />
31 Ukauꞌan Jesus kian Jew nao<br />
ati mishi dai naouz uruu, “Kari kaonanun<br />
an uizoꞌati pan õkaki naori,<br />
uruu mishiꞌo õpida nan nao unao.<br />
32 Uaita pan nii mishiꞌo kuwai<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo. Naꞌiki mishiꞌo<br />
kuwai muu din-kidan nii unao upoitorui<br />
tapa-kao ai.”<br />
33 Ĩkian Jesus ati, “Abra ham<br />
takaan-daun nao mazan waunao,<br />
naꞌiki aonaa naꞌa pai niꞌo ram baꞌoran<br />
nao ba nai poi torui ta pauzon<br />
waunao. Naꞌa paꞌo ram atiꞌo dii<br />
kai wuruꞌu, ‘mishiꞌo kuwai muu dinkidan<br />
nii unao upoi torui tapa-kao<br />
ai,’ pukia nuz?”<br />
34 Jesus kian ĩꞌati, “Mishiꞌo<br />
kai wuruꞌu õkia nuz uꞌati: Pidan<br />
shaꞌapa taꞌo oiaꞌo, uruu oiaꞌo poitoru<br />
wuruꞌu. 35 Aonaa kari kao nanuꞌo<br />
nii mani nao ba nai taa pan papoitoru<br />
pada puꞌu. Mazan udani,<br />
kari kao nanuꞌo nii paꞌan utaapakao<br />
nao ba nai dani nii. 36 Ukauꞌan<br />
Tomin karu Dani muu din-kidan<br />
an unao upoi torui tapa-kao ai,<br />
mishiꞌo nii mana wun aonaa poitoruiꞌi<br />
naa mani unao. 37 Õai tapa<br />
Abra ham takaan-daun nao unao.<br />
Mazan upuꞌu zii uzowiaꞌa zon õgaru,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan, aonaa utaa pan<br />
kai manai man õkuwaa unyuku nuu<br />
ii. 38 Õgaru, õkaku waa pan õDaru<br />
tukapa-kida nii dauaꞌo õꞌati. Unao,<br />
ushaꞌapa tan aimaa kan udaru kian<br />
kawanaꞌati.”<br />
39 Aizii ĩkian uꞌati, “Abra ham<br />
mazan wadaru nii.”<br />
Jesus kian ĩꞌati, “Umishiin an<br />
mani Abra ham dai nao unao, naꞌapa<br />
mani umashaa pan uruu mashaa pauzon<br />
kawan. 40 Õaba tan kawanaꞌati<br />
mishiꞌo kuwai Tomin karu diꞌiki,<br />
uruu õkowaada unao ati. Mazan<br />
upuꞌu zii uzowiaꞌa zon õgaru. Abraham,<br />
aonaa naꞌa paꞌo mani ukaduz!<br />
41 Unao shaꞌa paa pa nii kidaz, udaru<br />
kaudin-kizi paꞌan wuruꞌu.”<br />
Naꞌiki ĩkian uꞌati, “Tomin karu,<br />
uruu mazan bau daꞌapa wadaru.<br />
Aonaa baꞌo ran wadaru nii.”<br />
Satan dainao<br />
42 Jesus kian ĩꞌati, “Umishiin an<br />
mani udaru Tomin karu, umarai napa<br />
mani õgaru, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
uruu diꞌikiꞌo õwaꞌa tin. Uruu dyuudanii<br />
õgaru, aonaa õaipa naꞌa tiꞌo mani<br />
wuruꞌu õwaꞌa tinuz. 43 Kan dii nii<br />
aonaa uaita pan zoobaba kai wuruꞌu<br />
õpara da nuz? Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa uzaama taꞌa zon õkuwaa.<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 8<br />
272<br />
44 Unao Satan dai nao, uruu idiꞌo<br />
ushaꞌapa taꞌa zon aimaa kan udaru<br />
aipan kawanaꞌati. Uruu, saka dinkizai<br />
ikiꞌo uzowian pidan, naꞌiki<br />
aonaa naꞌa painim ukonau kii-kidan<br />
mishiꞌo kuwai, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa naꞌa painim upara dan mishiin.<br />
Uruu marii di nauzo naꞌiki ipai<br />
mariidi nauzo nao tomin-kizi!<br />
45 “Õgaru, mishiꞌo paꞌan õkuwaa,<br />
mazan uruu idiꞌo aonaa unao mishidan<br />
õpara dan. 46 Naꞌiaꞌo ram dii<br />
pidan kai daꞌaꞌa, turuaꞌo ukainaa batan<br />
õꞌoian? Õkowaa dan puꞌu mishiꞌo,<br />
mazan kan dii nii aonaa umishi dan<br />
õpara dan? 47 Tomin karu pidanan,<br />
uruu abata Tomin karu para dan.<br />
Unao, aonaa uzaama tan Tomin karu<br />
para dan kida, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa upidanan nao mani unao.”<br />
Jesus paradan padauꞌan<br />
48 Aizii Jew nao kian Jesus<br />
ati, “Waaitapa shaꞌatii, wakia nuz<br />
pudauꞌati, Samaria san pugaru,<br />
naꞌiki oiaꞌo doro nai zaama tapa nii.”<br />
49 Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa oiaꞌo<br />
doro nai zaa mata pan õgaru, aonaa<br />
masakau daꞌu. Õgaru, umanawunuꞌo<br />
nii õtaa pan õDaru, mazan<br />
unao, aonaa utaa pan õgaru umanawunuꞌo<br />
nii. 50 Õgaru, aonaa õai pi nan<br />
umana wunuꞌo nii. Mazan kai naꞌa<br />
bau daꞌapa paꞌan, aipaꞌo õtaapa-kao<br />
umana wunuꞌo nii, naꞌiki uruꞌo nii<br />
aitapa naꞌa pam pashaꞌapa tan õgaru.<br />
51 Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz: Pidan<br />
izoꞌati pan an õkaki naori, aonaa naꞌapainim<br />
nii umawa kau zon.”<br />
52 Uruꞌu naa Jew nao kian uꞌati,<br />
“Aizii waaitapa, kai naꞌa mishi oiaꞌo<br />
doro nai puꞌidaꞌa! Abra ham mawaka<br />
uruu, prophet nao mawaka ĩnao<br />
kapam. Mazan upuꞌu zii pukian,<br />
‘Pidan izoꞌati pan an õkaki naori,<br />
aonaa naꞌa painim nii umawa kauzon.’<br />
53 Oo puwazoo tapa nii shaꞌa<br />
wadaru Abra ham umana wunun?<br />
Uruu mawa kaꞌa naa, prophet nao<br />
naꞌapa kapam. Kanom kaduz mooko<br />
puꞌitii man pugaru?”<br />
54 Aizii Jesus kian ĩꞌati, “Õdakotinan<br />
an õꞌidaꞌa umana wunuꞌo nii,<br />
madiwau tapa-kaꞌo wuruꞌu. ÕDaru<br />
paꞌan wuruꞌu umana wu nuta paꞌoraz<br />
õgaru. Uruu unao dako taniaz<br />
uTominkarun nii. 55 Unao, aonaa<br />
uaita pau zon uruu, mazan õgaru,<br />
õai tapa paꞌan uruu. Aizii ‘Aonaa<br />
õaita pau zon uruu,’ õkian an, mariidi<br />
nauzo õgaru, naꞌapa unao kawan.<br />
Mazan õgaru, õai ta pa nii paꞌan uruu,<br />
ukauꞌan õizoꞌati upara dan. 56 Udaru<br />
Abra ham, tuu kii ukonau kian uaitapan<br />
idi patuka pan nii zii õkaa wan.<br />
Naꞌiki utukapa mishi õkaa wan, uruu<br />
idi tuu kii ukonau kian.”<br />
57 Jew nao kian uꞌati, “Aonaa zii<br />
putunaru naoun, y mazan naꞌapa dii<br />
mooko putuka pan Abra ham?”<br />
58 Jesus kian ĩꞌati, “Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />
õkia nuz: Õgaru naꞌaꞌo raꞌa<br />
naa Abra ham tominan uaꞌii.”<br />
59 Uruꞌu naa ĩzaama taꞌa kan kuba<br />
kida paboori nii, ĩzowiaꞌa kaꞌa zon<br />
naa uruu. Mazan Jesus dizi naꞌa kan<br />
ĩꞌai, umakoꞌo kan pidan nao bii an<br />
y 8:57 Aonaa zii putunarunaoun oo “Aonaa zii puiko dan 50 puwu nun?”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
273<br />
JOHN 8, 9<br />
aka, naꞌiki umakoꞌo kan naa Tominkaru<br />
Dapu iki.<br />
Jesus saabaan ishaawunuꞌo awun<br />
9 1 Pamako pan puꞌu, Jesus tukapan<br />
pidan pashaka tan ikiꞌo<br />
uꞌishaa wu nun. 2 Sariapa utomi napakida<br />
nii nao pishaa nuzu, “Tiichaa,<br />
kanom oian idiꞌo arawu shaka tan<br />
ishaa wun nii, paꞌoian idiꞌo oo udaronao<br />
oian idiꞌo?”<br />
3 Jesus kian ĩꞌati, “Ushakatan<br />
ishaa wun nii, aonaa paꞌoian,<br />
oo udaro nao oian idiꞌo mani,<br />
mazan uꞌishaa wu nun idaꞌanaꞌo<br />
nii Tomin karu maꞌo za kan kainaabata-kao.<br />
4 Wakana dan puꞌu zii,<br />
marii washaꞌa paapa dyuu daꞌo raz<br />
õgaru aiapa nii washaꞌapa tan; kainaꞌiki<br />
maru taꞌo waꞌatin, uruu dono<br />
aonaa naꞌitim niꞌi naa kaudin-karu.<br />
5 Õnaꞌan kawanaꞌati daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa, õgaru wuruꞌu kana daꞌoraz<br />
imiꞌi baara idaꞌa.”<br />
6 Jesus kian dau naꞌan naꞌapa,<br />
usopi tan pazaa dako imiꞌi baara<br />
ati. Udaunaꞌan urau aꞌa ka nuz imiꞌi<br />
tuma, naꞌiki uruu idi uzichian naa<br />
ishaa wun awun. 7 Ukian uꞌati,<br />
“Aizii puchikaa naka daari puawun<br />
ai Siloam Baoko ii.” (Siloam,<br />
kii-karu dyuuda-kari wai kiaꞌo Jewnao<br />
para dan idaꞌan.) Uruꞌu naa<br />
umakon uchikaan kan naa paawun.<br />
Ukiwan powaa ati kai manaꞌa naa<br />
utuka paꞌa kan.<br />
8 Aizii umin-daza bazi nao,<br />
naꞌiki baꞌo ran pidan nao naudinaꞌoraz<br />
naa ĩtuka pau zon upishau tan<br />
aimaa kan pidan nao ai, ĩkian paꞌatiaaka,<br />
“Aonaa mooko arawu mani<br />
tawuruꞌu saka nata pauzoz naꞌiki<br />
pishau tauzoz pidan nao aimaa kan<br />
kida dauꞌati?”<br />
9 Baꞌo rai nao kian, “Uruu<br />
wuruꞌu,” mazan baꞌo rai nao kian,<br />
“Aonaa uruu mani, soo uaidin pan<br />
kari kao nan naꞌapa uruu kawan.”<br />
Mazan uruu kian ĩꞌati, “Õgaru<br />
daꞌi tawuruꞌu pishau tauzoz pidannao<br />
aimaa kan dauꞌati.”<br />
10 Ĩkian uꞌati, “Mazan naꞌapa<br />
diꞌi naa puawun saabai naꞌa kan,<br />
putukapa-kinaa nii?”<br />
11 Ukian ĩꞌati, “Pidan Jesus<br />
kiaꞌo uꞌuu, utomaꞌa kan daari naꞌiki<br />
udaunaꞌan uzichian õawun uꞌidi,<br />
udaunaꞌan udyuu dan õchikaan kan<br />
õawun Siloam Baoko ii. Õchikaan<br />
dau naꞌan daari õawun ai, kai manaꞌa<br />
naa õtuka paꞌa kan.”<br />
12 Ĩpishaan uruu, “Naꞌiam dii<br />
uruu?” ĩkian.<br />
“Aonaa õai ta pan,” ukian ĩꞌati.<br />
Phariseenao aitapaꞌazon kanom<br />
tukapa-kidanii ishaawun<br />
13 Udaunaꞌan ĩꞌuaꞌa tii tan naa<br />
uruu Pharisee nao diꞌiti. 14 Jesus<br />
tomanuz daari naꞌiki usaa baa nuz<br />
pidan awun, Sookapa-karu Kamoon<br />
donoꞌo. 15 Uruꞌu naa Pharisee nao<br />
pishaan koshan uruu, naꞌa paꞌo ram<br />
naa uiko dan patukapa-kinaa nii.<br />
Ukian ĩꞌati, “Uzichi aꞌa kan daari<br />
õawun idaꞌan, udaunaꞌan õchikaan<br />
õawun baara, naꞌikiꞌo kai manaꞌa<br />
naa õtuka paꞌa kan.”<br />
16 Bao koi nao Pharisee nao kian,<br />
“Pidan shaꞌapa taꞌo raz aimaa kan<br />
kaika paꞌa, aonaa Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
mani uwaꞌa tin wuruꞌu, ushaꞌapa num<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 9<br />
274<br />
kauꞌan, kau din uruu Sookapa-karu<br />
Kamoon dono.” Bao koi nao kian,<br />
“Mazan naꞌapa dii mooko oiaꞌo<br />
pidan turuan pashaꞌapa tan umanawunuꞌo<br />
aimaa kan kida kaika paꞌa?”<br />
Uruu panaꞌa sodi kida ĩdiꞌitin pan.<br />
17 Uruꞌu naa Pharisee nao pishaan<br />
uruu koshan, “Pukian usaa baanii<br />
puawun, ukauꞌan naꞌa pam dii<br />
pukian udauꞌan?”<br />
Ukian ĩꞌati, “Tomin karu<br />
prophetin uruu.”<br />
18 Jew nao zowau naa nao, aonaa<br />
ĩmishidaꞌa zon ishaa wu nuꞌo daꞌi<br />
uruu, uruu idi ĩdapada-kidan naa<br />
udaro nao. 19 Uruꞌu naa ĩpishaan<br />
ĩdyaun, “Udani mishi arawuꞌu?<br />
Ishaa wu nuꞌo daꞌi mishi uruu<br />
pashaka tan diꞌiki? Mazan naꞌapa<br />
diꞌi naa wuruꞌu utukapa nuz<br />
aizii?”<br />
20 Aizii udaro nao kian ĩꞌati,<br />
“Waudani mishi uruu, naꞌiki ishaawu<br />
nuꞌo ushaka tan. 21 Mazan wuruꞌu<br />
utukapa nuz naa, aonaa waaita pan<br />
naꞌa paꞌo ram, naꞌiki aonaa waaitapan<br />
kanom aipan atiꞌo. Upishaaꞌa<br />
naa uruu, aonaa duu so diꞌo zii mani<br />
uruu, turuaꞌo nii ukowaa dan paaipan<br />
ati.” 22 Aizii udaro nao kianuz<br />
naꞌapa, ĩtarian idiꞌo Jew nao zowaunaa<br />
nao ai. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
Jew nao baoko pata nii panyukunuu,<br />
kanom kian an, “Jesus, uruu<br />
Christ,” z aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa<br />
utaa pada-kao ubao kopa tinan synagogue<br />
ii, choo chii pauzo nao tuma.<br />
23 Uruu idiꞌo udaro nao kian, “Aonaa<br />
duu so diꞌo zii mani uruu, upishaaꞌa<br />
naa uruu.”<br />
24 Powaꞌa koshan, itamautannaa<br />
aizii ĩdapada-kidan wuruꞌu<br />
ishaa wu nuz daꞌi. Ĩkian uꞌati, “Pukowaada<br />
Tomin karu awun zaꞌa mishiꞌo<br />
wuruꞌu pupara da nuz! Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan waaitapa Jesus kaku daꞌo raz<br />
pugaru, oiaꞌo pidan uruu.”<br />
25 Ukian ĩꞌati, “Aonaa õai ta pan,<br />
oiaꞌo mani uruu oo aonaa. Mazan<br />
bau daꞌapa aimaa kan õai ta pa nii<br />
paꞌan: kiwiin ishaa wu nuꞌo daꞌi<br />
õgaru, mazan aizii kai manaꞌa naa<br />
õtuka pan.”<br />
26 “Naꞌapa dii mooko ushaꞌapatan<br />
pugaru putukapa-kinaa nii?”<br />
ĩkian uꞌati.<br />
27 “Õkowaa daꞌa naa shaꞌatii uꞌati,<br />
mazan aonaa umishi dan õkuwaa,”<br />
ukian ĩꞌati. “Kan dii niꞌi naa uabataꞌa<br />
zon powaꞌa zii koshan daꞌi? Oo<br />
uai pan shaꞌa unao kapam utominapa-kida<br />
nii nao nii?”<br />
28 Uruꞌu naa ĩdakoo paꞌa kan<br />
uruu, ĩkian uꞌati, “Pugaru paꞌan<br />
wuruꞌu pumin-naꞌa pai manan<br />
tomi napa-kida nii, mazan waunao<br />
Moses tomi napa-kida nii nao paꞌan.<br />
29 Waaitapa Tomin karu parada nii<br />
Moses ati paꞌan, mazan arawuꞌu<br />
Jesus kii-kizaiz, aonaa waaita pan<br />
naꞌikiꞌo ram uwaꞌa tin!”<br />
30 Ukian ĩꞌati, “Mazan naꞌa pam<br />
dii mooko? Aonaa mishi uaita pan<br />
naꞌikiꞌo ram uwaꞌa tin, mazan usaabaa<br />
õawun! 31 Waaitapa aonaa<br />
Tomin karu nyuku nuu pan pidan<br />
z 9:22 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
275<br />
JOHN 9, 10<br />
oiaꞌo para dan an paꞌati. Mazan<br />
pidan marain paꞌo uruu naꞌiki<br />
shaꞌapa tinaꞌo uai pan kawanaꞌati,<br />
uruu mishiꞌo nii paꞌan Tomin karu<br />
nyuku nuu pan upara dan. 32 Naꞌiki<br />
aonaa naꞌa painim zii uaba tauzo-kao,<br />
pidan pashaka tan diꞌikiꞌo uawun<br />
ishaan, ikodan patukapa-kinaa nii<br />
baꞌo ran pidan diꞌiki. 33 Soo mishi<br />
uruu pidan waꞌatin an Tomin karu<br />
diꞌiki, turuu paꞌan ushaꞌapa tan naꞌapaꞌo<br />
aimaa kan.”<br />
34 Ĩkian uꞌati, “Pugaru oiaꞌo<br />
mana wun pushaka tan, mazan upuꞌu<br />
zii kai kin putomi napa-kidaꞌa zon<br />
waunao?” Naꞌikiꞌo raꞌa naa aonaꞌa<br />
naa ĩkashaa pan ubao kopa tinan<br />
powaꞌa pidan nao tuma syna gogue ii.<br />
Pidannao ishaawunnao kawanuꞌo<br />
35 Aizii Jesus aba tan donoꞌo naa,<br />
aonaa ĩkashaa pan umoro tan synagogue<br />
iti powaꞌa, uruꞌu naa umakon<br />
uꞌidiꞌiti. Ukian uꞌati, “Pumishida<br />
wuruꞌu Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo raz?”<br />
36 Ukian uꞌati, “Puko waa dan<br />
dono naꞌiaꞌo ram uruu, õmishi dan<br />
nii uruu!”<br />
37 Naꞌiki Jesus kian uꞌati,<br />
“Putukapa niꞌi naa uruu, naꞌiki<br />
kaiꞌo raz uruu wuruꞌu para dinaꞌoraz<br />
putuma.”<br />
38 Sariapa pidan kian uꞌati,<br />
“Õmishida, õNaobanaa!” Ukodoruꞌukan<br />
uꞌati naꞌiki utaan ipai<br />
padiꞌitin pan uꞌati.<br />
39 Jesus kian, “Õkaa wan daꞌatiꞌi<br />
õtukapa-kidaꞌa nan naꞌa pam pidannao<br />
oian. Ukauꞌan ishaa wun<br />
kawa nui naouz, ĩtuka pan nii. Naꞌiki<br />
dako tin pai naouz aita pai nao nii,<br />
ishaa wun nao kawa nuꞌo nii.”<br />
40 Kai naꞌa Pharisee nao udazabaꞌa,<br />
ĩabata wuruꞌu upara da nuz<br />
naꞌapa, uruꞌu naa ĩpishaan uruu,<br />
“Waunao mani, ishaa wun nao<br />
mooko kapam?”<br />
41 Jesus kian ĩꞌati, “Uꞌishaawu<br />
nun dono mani, aonaa mani<br />
naꞌa pam kii-karu uꞌoian dikin ii<br />
padamata. Mazan ukian idi aonaa<br />
uꞌishaa wu nun, ukauꞌan uꞌoian naꞌauzon<br />
nii kari kao nan uꞌidaꞌa wuruꞌu.”<br />
Kaznizo dauaꞌo kuwai<br />
10 1 Jesus kian, “Mishiꞌo<br />
kai wuruꞌu õkia nuz: Soo<br />
koidi miki nao naꞌiki antamiki nao<br />
wuruꞌu zaidaꞌo raz kaznizo korarannaa<br />
paawa an aka. Aonaa ĩmoro tan<br />
panii nom idaꞌan korara nazo iti.<br />
2 Mazan pidan moro taꞌo raz paniinom<br />
idaꞌan, uruu paꞌan kaznizo nao<br />
kaꞌuza tiki. 3 Uruu atiꞌo paꞌan korara<br />
panii nomizi naa taa piki daꞌa tan<br />
panii nom. Kaznizo nao aitapa niꞌi<br />
naa upara dan. Udapa dan ĩdyaun<br />
udako tan idaꞌan ĩꞌuu bau daꞌapa<br />
kida, naꞌiki ukiwii tan naa ĩꞌuaꞌati<br />
ukodita-kidan dono ĩdyaun.<br />
4 “Aizii ukodita-kidan donoꞌo naa<br />
ĩdyaun, uruꞌu naa umakon ĩꞌuaꞌati.<br />
Kaznizo nao daꞌa nan naa uruu ĩaitapan<br />
idiꞌi naa upara dan. 5 Mazan<br />
tawarai aonaꞌo nii ĩdaꞌa nan, ĩkidoopaꞌa<br />
kan nii paꞌan uꞌai, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan aonaa ĩaita pan upara dan.”<br />
6 Jesus kowaa dan wuruꞌu<br />
kuwaiz, mazan aonaa Pharisee nao<br />
aita pan naꞌa paꞌo ram mana wun<br />
wuruꞌu ukuwaaz.<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 10<br />
276<br />
kaznizonao taapa-kizinao (10:1-10)<br />
Kamarainpanuꞌo<br />
kaznizo kaꞌuzatiki<br />
7 Ukauꞌan Jesus kian ĩꞌati<br />
koshan, “Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz:<br />
Õgaru wuruꞌu panii nom, kaznizonao<br />
dobaapa-kiziz. 8 Ipai bao koi nao<br />
kaa wai naouz kiwii tapa õꞌai, ĩnao<br />
koidi miki nao naꞌiki antamiki nao.<br />
Mazan aonaa kaznizo nao nyukunuu-atin<br />
ĩdyaun. 9 Õgaru wuruꞌu<br />
panii nomizi. Kanom moro tan an<br />
õgaru idaꞌan, uruu kazan naatapa-karu<br />
nii. Õgaru idaꞌanaꞌo nii<br />
umoro tan naꞌiki ukodi tan, naꞌiki<br />
uiko dan nii paaro apa-kizi nii.<br />
10 Koidi miki kaa wan soo ukoidapaꞌa<br />
nan, uzowii biꞌiaꞌa nan naꞌiki<br />
umai naa ba taꞌa nan kaznizo nao.<br />
Õgaru, õkaa wan paꞌan turuu kizi<br />
ĩkaku pan, naꞌiki kai manai man kizi<br />
mana wun ĩkaku pan.<br />
11 “Õgaru wuruꞌu kama rainpanuꞌo<br />
raz kaznizo nao kaꞌuza tiki.<br />
Aizii wuruꞌu kama rain panuꞌo raz<br />
kaznizo nao kaꞌuza tiki, turuu paꞌan<br />
umawa kan pakaznizon nao dikin ii<br />
ukazan naata kizi ĩdyaun. 12 Pidan<br />
kawi nipi naapa-kari waiz utaapan<br />
baꞌo ran pidan uzanao, aonaa<br />
kaznizo nao kaꞌuza tiki kawa nuꞌo<br />
mani wuruꞌu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa uꞌuza nao mani wuruꞌu utaapaniaz.<br />
Utuka pan an baudo koru<br />
waꞌatin, ukidoo paꞌa kan nii, uwaꞌakaꞌa<br />
kan naa wuruꞌu kaznizo naouz.<br />
Uruꞌu naa mishi baudo koru zaamataꞌa<br />
kan naa kaznizo, aizii baꞌo rai nao<br />
dimaada naaꞌa kan naa. 13 Kawinipi<br />
naapa-kari waiz kidoo paꞌa kan,<br />
ukau dinan idiꞌo soo puraata dikin<br />
ii kari kao nan, aonaꞌo umarain pan<br />
kaznizo nao.<br />
14-15 “Õgaru kamarain panuꞌo<br />
kaznizo nao kaꞌuza tiki. Õdaru<br />
aitapa nii õgaru naꞌiki õai ta pa nii<br />
õdaru, naꞌa paꞌo mana wun wuruꞌu<br />
õai ta pa nuz õkaznizon nao naꞌiki<br />
ĩaitapa nuz õgaru kapam; naꞌiki<br />
turuu õmawa kan ĩꞌati õkazannaata<br />
kizi ĩdyaun. 16 Kai naꞌa baꞌo ran<br />
õkaznizon nao, aonaa diꞌo raꞌa tonaazi<br />
naa diꞌikiꞌo mani. Ĩnao, õnaꞌa kan<br />
nii naꞌiki ĩmishi dan nii õpara dan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
277<br />
JOHN 10<br />
kapam, naꞌiki uruu dono soo baudaꞌa<br />
paꞌo nii kaznizo nao tonaa zi naa,<br />
naꞌiki bau daꞌa paꞌo nii ĩkaꞌuza tiki.<br />
17 “Õdaru marain pan õgaru,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan õkashaa pinan<br />
idi mawaka-karu ati, turuu<br />
kizi õkaku pan powaꞌa iti koshan<br />
18 Aonaa kanom turuaꞌo uzowian<br />
õgaru paai pan kawanaꞌati. Soo<br />
õꞌidaꞌaꞌo kari kao nan wuruꞌu<br />
õkashaa pina nuz! Õkaꞌiita õtaai nan<br />
naꞌiki turuu õkaku dan powaa iti<br />
õdaru aipan kawanaꞌati.”<br />
19 Ĩaba tan idi naꞌa paꞌo Jesus<br />
kuwaaz, sariapa koshan Jew nao<br />
diꞌitin pan panaꞌa kida pairi ban ai.<br />
20 Iriba ĩkian udauꞌan, “Kai naꞌaꞌo<br />
oiaꞌo doro nai uꞌidaꞌa, uruu idiꞌo<br />
umadoro naa-zii wan! Kan dii nii<br />
uaba taꞌa zon ukuwaa.”<br />
21 Mazan baꞌo rai nao kian,<br />
“Turuu mooko pidan kai naꞌaꞌo<br />
oiaꞌo doro nai uꞌidaꞌa kakuwaa pan<br />
kaika paꞌa? Aonaa turuu naꞌa paꞌo<br />
tukapa-kidan ishaa wu nuꞌo pidan.”<br />
Jewnao mamishidakan<br />
22 Ama zada wadidii zon dono, a<br />
Jesus naꞌiaꞌo Jeru salem ii, Tominkaru<br />
Dapu Saa bauzo-kao Kamoon b<br />
konau kii-kida-kao dauꞌati. 23 Jesus<br />
chiꞌi kaꞌan pan waoko itinapu,<br />
Solo monꞌs Porch c kiaꞌo raz udakotapa-kao<br />
diꞌiiꞌaka, Tomin karu<br />
Dapu iaꞌo raz. 24 Pidan nao waꞌatin<br />
ĩkasa baꞌu kinan naa udazaba ati.<br />
Naꞌiki ĩkian uꞌati, “Naꞌa pam nii dii<br />
ukotuaꞌikin wazauda pan puko waadan<br />
waꞌati kanom wuruꞌu pugaruz?<br />
Pugarun dono Christ, d puko waadaꞌa<br />
kaꞌa naa waꞌati kai.”<br />
25 Jesus kian ĩꞌati, “Õkowaada<br />
niꞌi naa shaꞌatii uꞌatizu, mazan<br />
aonaa umishi dan. Õshaꞌapa taniaz<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan, õdaru<br />
dyuu dan kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu,<br />
kai naa ba taꞌo nii kanom õgaru.<br />
26 Mazan unao aonaa umishidan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />
õkaznizon nao mani unao. 27 Mazan<br />
õkaznizon nao, ĩaitapa paꞌan õparadan<br />
naꞌiki õai tapa ĩdyaun kapam,<br />
naꞌiki uruu idi ĩdaꞌa nan õgaru.<br />
28 Aizii daꞌan pai naouz õgaru, õtaa<br />
ĩꞌati kari kao nanuꞌo kakupa-karu<br />
aonaa kizi ĩmawa kau zon. Aonaa<br />
turuu ĩkazata-kao õkaꞌu iki.<br />
29 ÕDaru taa nii ĩdyaun õꞌati, naꞌiki<br />
uruu umana wunuꞌo ipai baꞌo rai nao<br />
ai. Aonaa turuu ĩkazata-kao õdaru<br />
kaꞌu iki. 30 ÕDaru naꞌiki õgaruz<br />
bau daꞌa paꞌo.”<br />
31 Uruꞌu naa koshan Jew nao<br />
zaama taꞌa kan kuba paboori kida nii,<br />
ĩzowiaꞌa kaꞌa zon naa uruu. 32 Jesus<br />
kian ĩꞌati, “Õshaꞌa pata iriba kaiman<br />
kidaꞌo aimaa kan unao awun<br />
zaꞌa, õDaru dyuu dan kawanaꞌati.<br />
Naꞌiaꞌo ram dikin iaꞌo wuruꞌu uzowiaꞌa<br />
zoo nuz õgaru kuba idi?”<br />
33 Ĩkian uꞌati, “Aonaa pushaꞌapatan<br />
idiꞌo mani kai man kidaꞌo<br />
John<br />
a 10:22 amazada wadidiizon dono: English idaꞌan udakota-kao ‘winter.’<br />
b 10:22 Tominkaru Dapu Saabauzo-kao Kamoon: Putukapa kaa rita tokon ii Jew nao<br />
baoko pain pau zon kamoon dauaꞌo waranu ii. c 10:23 Solomonꞌs Porch: dikin-dinapakizai<br />
kamoo ai. d 10:24 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao<br />
zannaa nii. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 10, 11<br />
278<br />
aimaa kan waboo waꞌa zon pugaru,<br />
mazan puwazoota paꞌa zon idiꞌo<br />
Tomin karu. Pugaru pidan kari kaonan,<br />
mazan upuꞌu zii pudako tin pan<br />
Tomin karu nii!”<br />
34 Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa mooko<br />
Tomin karu kian unao kaki naorinaa<br />
saada-kari wai idaꞌa, ‘Unao<br />
tomin karu nao’ kii? e 35 Tomin karu<br />
dako tan wuruꞌu pakuwaa kaawakizi<br />
naouz pidan nao, ‘tomin karu nao’<br />
kii, naꞌiki waaitapa, saada-kari waiz<br />
kida Tomin karu para dan kari kaonanuꞌo<br />
nii umishiin. 36 Mazan<br />
kan dii nii ukian, ‘puwazoota paꞌazon<br />
Tomin karu pudako tin pan<br />
idaꞌan Tomin karu dani nii’? Õgaru,<br />
Tomin karu saa baa niꞌi naa naꞌiki<br />
udyuuda nii imiꞌi baara ati. Ukauꞌan<br />
turuu paꞌan õdakota-kao Tomin karu<br />
Dani nii. 37 Õmashaꞌa pata kan an<br />
mani õdaru dyuuda nii õshaꞌapa tan,<br />
aonaa kanom nii umishi dan õgaru;<br />
38 mazan õshaꞌapa tan dono õdaru<br />
kaudin-kizi, umamishi da kan puꞌu<br />
padamata õgaru, turuaꞌo padamata<br />
umishi dan wuru idaꞌa naꞌa õshaꞌapata<br />
nii kidaz. Uruu idaꞌanaꞌo nii<br />
uaita pan kai manai man õgaru naꞌiki<br />
õdaru bau daꞌa paꞌo, naꞌiki naꞌapa<br />
kidaꞌo waunao.”<br />
39 Ĩaipan naa koshan pazaa mataꞌa<br />
kan uruu, mazan sariapa Jesus<br />
kidoo paꞌa kan ĩꞌai.<br />
40 Udaunaꞌan Jesus makon<br />
powaa iti Jordan baza iti, John<br />
Chikaa wunuu pauzo-kizi iti.<br />
Unaꞌiaꞌa kan puꞌu, 41 iriba pidan nao<br />
kaa wan uꞌidaꞌati, naꞌiki ĩkian paꞌatiaaka,<br />
“Aonaa mishi John shaꞌapa tan<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan, mazan<br />
ipai ukuwaa mishiin diꞌo raꞌa pidan<br />
dauꞌaꞌa!” 42 Naꞌiki iriba naꞌiai nao<br />
pidan nao mishi dan uruu.<br />
Lazarus mawakan<br />
11 1 Kai naꞌaꞌo daꞌi pidan<br />
Lazarus kiaꞌo uꞌuu, ukarinau<br />
zon. Bethany iaꞌo umashaa pan.<br />
Dyaꞌu tam udada koo nao Mary naꞌiki<br />
Martha kiaꞌo ĩꞌuu, naꞌiaꞌo ĩmashaapan<br />
kapam. 2 (Mary ramau daꞌo raz<br />
daꞌi Nao ba nai Jesus kidiba kaduunuꞌo<br />
ramau idi, naꞌiki oꞌinoo nuzu<br />
padizo idi. Oroo azu Lazarus wuruꞌu<br />
kari naꞌo raz.) 3 Uruu idi udada koonao<br />
dyuu dan papara dan Jesus diꞌiti.<br />
Ĩkian, “Nao ba nai, puma rain paniaz<br />
pupao naru, tuu kii ukari naan kai.”<br />
4 Mazan Jesus aba tan dono<br />
wuruꞌu kuwaiz, ukian, “Lazarus<br />
kari naa nuz, aonaa umawaka-kinaa<br />
niꞌo mani wuruꞌu; mazan Tominkaru<br />
maꞌo za kan umana wunuꞌo,<br />
kainaa bata-kinao niꞌo, naꞌiki naꞌapaꞌo<br />
idaꞌanaꞌo nii pidan nao aita pan<br />
Tomin karu Dani umana wunun.”<br />
5 Aizii Jesus, umarai napa nii<br />
Martha, Mary, naꞌiki Lazarus. 6 Mazan<br />
uaba tan puꞌaꞌa naa kuwai Lazarus<br />
kari naan dauꞌu, unaꞌian zii dyaꞌu tam<br />
kamoo. 7 Uruu dau naꞌan Jesus kian<br />
patomi napa-kida nii nao ati, “Aizii,<br />
wamako powaa iti Judea Baara iti.”<br />
8 “Tiichaa,” ĩkian uꞌati, “Dii kiꞌi<br />
shaꞌatii Jew nao zowiaꞌa zon pugaru<br />
naꞌii kuba idi, mazan upuꞌu zii<br />
pumakoꞌo zon powaa iti?”<br />
e 10:34 Psalm 82:6<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
279<br />
JOHN 11<br />
9 Jesus kian ĩꞌati, “Kai naꞌa 12<br />
hours wakan dan bau daꞌa paꞌo kamoo<br />
idaꞌa. Mishii naꞌapa? Pidan chiꞌikapan<br />
an wakan dan puꞌu aonaꞌo nii<br />
ukaboi nan, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
kai naꞌa zii kanada paꞌo imiꞌi baara.<br />
10 Mazan pidan chiꞌika pan an<br />
wamaru tan puꞌu, ukaboi nan nii,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaa kanadaꞌo<br />
nii uꞌidaꞌa.”<br />
11 Ukaku waa pan dau naꞌan, ukian<br />
ĩꞌati, “Daꞌa wuꞌu kaꞌa naa wapao naru<br />
Lazarus, mazan õmakon nii naꞌiti<br />
õpoko wau aꞌa nan uruu.”<br />
12 Utomi napa-kida nii nao kian<br />
uꞌati, “Nao ba nai, kai manaꞌo wuruꞌu<br />
udaꞌawu nuz, ukaku dan nii wuruꞌu.”<br />
13 Jesus para da nuz Lazarus mawakan<br />
dauaꞌo, mazan ĩꞌitii man mishiꞌo<br />
nii mana wun Lazarus daꞌa wun.<br />
14 Uruꞌu naa Jesus kowaa dan<br />
ĩꞌati kai manai man, “Mawa kaꞌa naa<br />
Lazarus. 15 Mazan kai man zii, aonaa<br />
õgaru nii naꞌii, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo nii unao mishidan<br />
kanom wuruꞌu õgaruz. Aizii<br />
wamakoꞌo naa uꞌidiꞌiti.”<br />
16 Thomas (Shamaan kiaꞌo raz<br />
udako tapa-kao) kian pamin-tominpan<br />
nao ati, “Aushaa, wamako<br />
wanao ba naa tuma, marii wazowiikao<br />
utuma.”<br />
Jesus uruu kakupa-kinai<br />
17 Aizii, Jesus kaa wan donoꞌo<br />
naa Bethany iti, ukowaada-kao<br />
uꞌati 4 kamoo doba tan naa Lazarus<br />
nanaa naꞌian baara nai ii. 18 Bethany<br />
mao na paꞌo Jeru salem iti, aonaa<br />
uiko dan dyaꞌu tam mile. 19 Aizii<br />
Lazarus mawa kan dau naꞌan, iriba<br />
pidan nao kaa wan Judea Baara ikiꞌo,<br />
ĩmoro wau taꞌa nan Martha naꞌiki<br />
Mary idaꞌati, ĩkonau kii daꞌa nan<br />
ĩnyuku nuu kowas, ĩꞌazu mawa kan<br />
idi.<br />
20 Martha aba tan donoꞌo naa<br />
pidan nao kian, “Waꞌatiꞌi naa Jesus!”<br />
Uruꞌu naa oikoda paꞌa naꞌa kan uruu,<br />
mazan Mary onaꞌian kabaun ii.<br />
21 Martha kian Jesus ati,<br />
“Nao ba nai, punaꞌan dono mani<br />
daꞌaꞌa, aonaa mani õꞌazu mawakan<br />
padamata! 22 Mazan õai tapa,<br />
pupishaan an Tomin karu kai kanom<br />
dauꞌati kari kao nan, ukawa naꞌa tiꞌo<br />
nii ushaꞌa pan.”<br />
23 Jesus kian oꞌati, “Puꞌazu<br />
kadishi tan nii powaa iti.”<br />
24 Martha kian uꞌati, “Õai tapa,<br />
ukadishi tan nii koshan, kadi shitakaru<br />
kamoo dono.”<br />
25 Jesus kian oꞌati, “Õgaru<br />
wuruꞌu kadi shita-kinaiz, naꞌiki<br />
õgaru wuruꞌu kakupa-kinaiz. Pidan<br />
mishi daꞌo raz õgaru, kaku daꞌo nii<br />
umawa kan puꞌu padamata. 26 Aizii<br />
kanom mishiꞌo ukaku pan, naꞌiki<br />
mishi daꞌo õgaru, aonaa naꞌa painim<br />
nii umawa kau zon. Pumishida?”<br />
27 “Oo, Nao ba nai!” okian uꞌati.<br />
“Õmishida kai manai man, pugaru<br />
wuruꞌu Christ, Tomin karu Dani,<br />
kaawaꞌo niꞌo raz imiꞌi baara ati.”<br />
Jesus kashaꞌora-kidan<br />
mawaka-karu<br />
28 Martha para dan dau naꞌan<br />
Jesus ati, okiwaꞌa kan naa powaa<br />
iti. Uruꞌu naa opara dan paꞌi naozo<br />
Mary ati kari kao nan. “Kai naꞌaꞌo raꞌa<br />
naa mishi watii chaan, utuka paꞌa-<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 11<br />
280<br />
zon pugaru,” okian oꞌati. 29 Mary<br />
aba tan idi kaika paꞌo raꞌa, uruꞌu naa<br />
omakoꞌo kan, oikoda paꞌa nan uruu.<br />
30 (Aizii Jesus, aonaa zii ukaa wan<br />
wii zai ati, pakawan zii naꞌii Martha<br />
iko dapa naka-kizi ii uruu.) 31 Aizii<br />
kabaun nazo iainaouz pidan nao,<br />
konau kii daꞌa nai naouz onyukunuu,<br />
ĩtuka pan idi Mary koditaꞌa kan<br />
dopiau daꞌu kabaun nazo iki, ĩꞌitiiman<br />
omuraa paꞌa nan nii baara nai iti<br />
kowas, uruu idi ĩmakon odawuꞌati.<br />
32 Aizii Mary ikoda pan donoꞌo<br />
naa Jesus, sariapa okodo ruꞌu kan<br />
uꞌati ukanaa puꞌu naꞌiki okian uꞌati,<br />
“Nao ba nai, punaꞌan dono mani<br />
daꞌaꞌa, aonaa zii mani õꞌazu mawakan<br />
padamata!”<br />
33 Jesus tuka pan idi Mary naꞌiki<br />
pidan nao otumai naouz zaa dinan,<br />
sariapa utoꞌo ran panyuku nuu<br />
ii mazan tuu kii ukashaꞌo ran<br />
kapam. 34 Ukian ĩꞌati, “Naꞌiam dii<br />
ubaara naa?”<br />
Ĩkian uꞌati, “Puwaꞌati daꞌatiꞌi,<br />
Nao ba nai, putukapa kizi.” 35 Jesus<br />
zaa daꞌa kan naa. 36 Pidan nao kian<br />
paꞌati aaka, “Aushaa utukapa, tuukiaꞌo<br />
umarain pan Lazarus!”<br />
37 Mazan bao koi nao kian,<br />
“Utukapa-kida nii shaꞌatii ishaa wun,<br />
mishii? Ukauꞌan, ukaa wan dono<br />
mani Lazarus kari naa pan puꞌu zii,<br />
ukakuda mani uruu padamata.”<br />
Jesus kakudan Lazarus<br />
38 Powaꞌa zii koshan Jesus<br />
nyuku nuu kashaꞌo ran tuu kiaꞌo<br />
idaꞌan, uruꞌu naa umakon naꞌiki<br />
ukaa wan naa baara nai idaꞌati. Kuba<br />
uun idaꞌaꞌo wuruꞌu ubaara naaz,<br />
naꞌiki taratapa-kari wai udaruꞌo<br />
kuba idi. 39 Uruꞌu naa Jesus dyuudan<br />
pidan nao zika dan wuruꞌu kuba,<br />
baara nai taratapa-kinaoaz. Martha<br />
kian uꞌati, “Nao ba nai, dyupu shaꞌoraꞌa<br />
naa wuruꞌu, puaitapa nii 4<br />
kamoꞌo naa udida-kao dau naꞌan.”<br />
40 Naꞌiki Jesus kian oꞌati, “Aonaa<br />
mooko õkian, pumishi dan an,<br />
putuka pan nii naꞌa pam Tominkaru<br />
umana wunun kai naa ba ti nan?”<br />
41 Uruꞌu naa pidan nao kiduꞌu kan<br />
naa wuruꞌu kubaz. Udaunaꞌan Jesus<br />
awunuu pan doko iti naꞌiki ukian,<br />
“Õdaru, kai man mishi mana wun<br />
pugaru õꞌati, puabata daꞌi õpara dauzon<br />
an puꞌati. 42 Õai tapa kari kao nan<br />
daꞌi puaba tau zon õpara dan. Mazan<br />
õpara dan puꞌati kaika paꞌa, diꞌo raz<br />
pidan nao naꞌan idiꞌo, marii kizi<br />
Jesus kian, “Lazarus, pukodita<br />
daꞌatiꞌi!” (11:43)<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
281<br />
JOHN 11<br />
ĩmishi dan pudyuu da nii õgaru.”<br />
43 Utoriin pan dau naꞌan, ukian<br />
diiwaꞌo idaꞌan, “Lazarus, puko dita<br />
daꞌatiꞌi!” 44 Mawa kaꞌo raz pidan<br />
koditaꞌa kan naa. Ukaꞌu naꞌiki<br />
ukidiba watu dinapa kida kamicha<br />
idi, naꞌiki uawun baara kamicha idi<br />
ubazo ba tin pan. Jesus kian pidan nao<br />
ati, “Ubuzuuta kamicha uꞌai, marii<br />
kiziꞌi naa umakon.”<br />
Jesus zowiaꞌazoo-kao dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:1-5; Mark 14:1-2;<br />
Luke 22:1-2)<br />
45 Iriba moro wau tan kai naouz<br />
Mary idaꞌati, tuka pai naouz Jesus<br />
shaꞌapa tan aimaa kan, mishi dan<br />
uruu. 46 Mazan bao koi nao kiwan<br />
naꞌiki ĩkaku waa pan naa Phariseenao<br />
ati, Jesus shaꞌapata nii dauꞌu.<br />
47 Uruu idiꞌi naa Pharisee nao<br />
naꞌiki faadaa nao zowau naa nao<br />
mii tinii pan bao koi nao Jew nao<br />
zowau naa nao tuma. “Naꞌapa dii<br />
washaꞌapa tan uruu?” ĩkian. “Aushaa<br />
udiꞌi tapa, wuruꞌu pidanaz, iribaꞌa<br />
naa ushaꞌapa tan umana wun<br />
kidaꞌo aimaa kan! 48 Wataa pa dan<br />
dono ushaꞌa paa pan naꞌapa kidaꞌo<br />
aimaa kan, ipaiꞌo niꞌi naa pidannao<br />
zaama tinan uꞌidiꞌiti, naꞌiki<br />
udaunaꞌan Roman nao waꞌatin nii<br />
ĩkaboo biꞌian nii Tomin karu Dapu<br />
naꞌiki ĩzowi aꞌa nan wawiizi san nao!”<br />
49 Bau daꞌapa ĩbii iaꞌo, Caiaphas<br />
kiaꞌo uꞌuu. Uruu Umana wunuꞌo<br />
Faadaa uruu wunu idaꞌa. Ukian,<br />
“Unao pidan nao, maai ta pin-kainao<br />
kari kao nan! 50 Aonaꞌa mooko<br />
uaita pan, powaꞌaꞌo nii ukai manan<br />
bau daꞌa paꞌo pidan mawa kan an<br />
pidan nao dikin ii, wawiizi san nao<br />
mainaa bata-kao ai mana wun?”<br />
51 Caiaphas naꞌapa nuz aonaa paaipan<br />
kawanaꞌa tiꞌo mani. Uruu<br />
wuruꞌu Umana wunuꞌo Faadaa<br />
uruu wunu idaꞌa. Ukauꞌan uparadaꞌa<br />
ka nuz naꞌapa ukowaa daꞌa kan<br />
naa Jesus wuruꞌu mawa kaꞌo niꞌo raz<br />
Jew nao donozi naa ati. 52 Mazan<br />
aonaa soo ĩnao atiꞌo nii mani karikao<br />
nan. Umawa kan nii Tomin karu<br />
pidanan nao bao kopa tin-kinaa nii,<br />
mashaa pai naouz baꞌo ran wii zai ii<br />
aka kida kapam.<br />
53 Ĩbao kopa tinan kan diꞌikiꞌo raꞌa<br />
naa, Jew nao zowau naa nao sakadan<br />
paka dako tinan pazowi aꞌa zon<br />
dauꞌu Jesus. 54 Uruu idi aonaꞌa naa<br />
Jesus chiꞌi kaꞌan pan kai naa ba ti napa<br />
Jew nao bii an powaꞌa. Naꞌikiꞌo raꞌa<br />
naa umakon Ephraim iti, ama zada<br />
mapidan takaꞌo diꞌitan puꞌo raz,<br />
naꞌiaꞌa naa uruu patomi napa-kidanii<br />
nao tuma.<br />
55 Mao na paꞌa naa Passover<br />
Kamoo kaa wan, naꞌiki iriba pidannao<br />
munapo kidaꞌo ĩmashaa pan<br />
makon Jeru salem iti, ĩchikai naꞌanan<br />
naa Jew nao kaki naori naa<br />
kawanaꞌati, turuu kizi ĩbaokopain<br />
pan pidan nao tuma Passover<br />
Kamoon dono. 56 Ĩzauda pan Jesus<br />
naꞌiki ĩkian paꞌati aaka udauꞌan<br />
pabao kopa tin pan puꞌu Tomin karu<br />
Dapu ii, “Waꞌa tiꞌo nii puzauda-kidan<br />
uruu daꞌatiꞌi baoko pai napa-kizai<br />
ati?” 57 Aizii faadaa nao zowau naanao<br />
naꞌiki Pharisee nao kii aka niꞌi<br />
naa pidan nao ati, “Kanom aitapan<br />
dono naꞌiam Jesus, marii paꞌi<br />
ukowaa dan sariapa waꞌati, wazaa-<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 11, 12<br />
282<br />
mata kizi naꞌiki wakooto wapa-kida<br />
kizi uruu.”<br />
Mary ramaudan Jesus kidiba<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:6-13; Mark 14:3-9)<br />
12 1 Aizii 6 kamoo Passover<br />
Kamoon uaꞌii Jesus makon<br />
Bethany iti, Lazarus mashaapa-kiziz,<br />
tawuruꞌu ukaku daniaz pidan. 2 Jesus<br />
pao naru nao konau kii-kidan naꞌiki<br />
ĩaroapa-kidan wuruꞌu ukaawa nuz.<br />
Martha mao kodaꞌo nii wanyuku nui<br />
udono, Lazarus naꞌiki Jesus sakanata<br />
pan puꞌu miisa f diꞌii bao koi nao<br />
tuma. 3 Mary zaama tan kan pootozu<br />
zoꞌaꞌo kawinipi naꞌo ramau,<br />
paori bai nard kiwin idiꞌo paꞌidi waru<br />
utoma-kao, uruꞌu naa oshoota nuz<br />
Jesus kidiba iti, udaunaꞌan oꞌinoan<br />
ukidiba padizo idi. Ipai ukaduu nua<br />
ꞌa kan kabaun nazoo.<br />
4 Sariapa Judas Iscariot, Jesus<br />
tomi napa-kida nii nao bii ikiꞌo,<br />
kaaka paꞌo niꞌo raz Jesus, uruu<br />
kian, 5 “Kan dii nii ramau wakudakao?<br />
Turuaꞌo usellii-kao padamata<br />
300 wiziꞌi kidaꞌo puraata g dikin<br />
ii. Udaunaꞌan uwinipi naa taa-kao<br />
pata kaꞌu tinai nao ati.” 6 Ukia nuz<br />
kaika paꞌa pakoi di mi kin idiꞌo, aonaa<br />
umarain pan idiꞌo mani pata kaꞌutinai<br />
nao. Uruu wuruꞌu taa paꞌo raz<br />
puraata, ĩꞌatiꞌo raz taauzo-kao kida,<br />
naꞌikiꞌo daꞌi ukai waꞌa kau zon patoriikinaa<br />
nii aimaa kan paꞌidi wau nii.<br />
7 Jesus kian, “Manaꞌa putowaudaꞌu<br />
aꞌa naꞌa oroo! Kai man zii<br />
otaa pan ramau, omin zii wata-kinaa<br />
nii õnanaa õdida-kao uaꞌii. 8 Patakaꞌu<br />
tinai naouz kari kao nanuꞌo nii<br />
ĩnaꞌan unao tuma, mazan õgaru<br />
aonaa kari kao nanuꞌo nii mani<br />
õnaꞌan utuma.”<br />
9 Iriba Jew nao aba tan kai naꞌa<br />
Jesus Bethany ii; uruu idi ĩmakon<br />
naꞌiti. Ĩmako nuz naꞌiti Jesus naꞌian<br />
idiꞌo, naꞌiki ĩtuka paꞌa zon idiꞌo kapam<br />
Lazarus, wuruꞌu Jesus kaku daniaz<br />
pamawaka-kizi iki. 10 Uruu idiꞌi naa<br />
faadaa nao zowau naa nao diꞌitin pan<br />
naꞌiki ĩtoman panyuku nuu ĩzowii<br />
kizi Lazarus kapam. 11 Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan iribaꞌa naa Jew nao<br />
muu dinan ĩꞌai naꞌiki ĩmishi dan naa<br />
Jesus, ukaku dan idi Lazarus.<br />
Pidannao dapaapan Jesus<br />
Jerusalem ii<br />
(Mat<strong>the</strong>w 21:1-11; Mark 11:1-11;<br />
Luke 19:28-40)<br />
12 Aizii baꞌo ran kamoo donoꞌo<br />
naa, wuruꞌu iribaꞌo raz pidan nao,<br />
kaa wai naouz Passover Kamoon<br />
dauꞌati, ĩabata kai naꞌiki Jesus<br />
waꞌatin Jeru salem ati. 13 Uruu idi<br />
ĩdukuan poko ridi anaba kaduz<br />
kida naꞌiki ĩnaꞌa kan kidaꞌa naazu,<br />
ĩikoda paꞌa nan naa Jesus. Ĩkian<br />
paimori bii an, “Kai man mana wun<br />
wakazannaa tiki! Marii Tomin karu<br />
kai manan Nao ba nai ati, kaa waꞌoraz<br />
uai pan kawanaꞌati, King niꞌo raz<br />
Israelite nao ati.”<br />
14 Jesus zai dan chaa kashi h<br />
paꞌinaꞌo zii, naꞌiki uruu barau anaꞌa<br />
naa umakon. Ushaꞌa pan naꞌapa<br />
f 12:2 miisa: English idaꞌan, table. g 12:5 300 wiziꞌi kidaꞌo puraata: bau daꞌa paꞌo<br />
wunu pidan kau di nan winipi naa kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu. h 12:14 chaakashi: English<br />
idaꞌan, don key.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
283<br />
JOHN 12<br />
Tomin karu Para dan saadauzo-kariwaiz<br />
kawanaꞌati:<br />
15 “Manaꞌa utariaꞌa naꞌa, Jerusalem<br />
san nao!<br />
Dii naꞌiki unao ba naa King<br />
waꞌati niꞌi,<br />
uzai dapa paꞌinaꞌo chaa kashi.”<br />
16 Uruu dono aonaa utomi napakida<br />
nii nao aita pan naꞌa paꞌo ram<br />
wuruꞌu kaika paꞌo raz aimaa kan<br />
shaꞌa pan kidaꞌa. Mazan Jesus<br />
kadishi tan dau naꞌan pamawaka-kizi<br />
iki, uruu zii ĩnyuku nuuan wuruꞌu<br />
saa dauzo-kari wai udauꞌan, naꞌiki<br />
ĩnyuku nuuan wuruꞌu pashaꞌa patanuz<br />
kaika paꞌo aimaa kan uꞌatiꞌi.<br />
17 Jesus tumai naouz pidan nao<br />
ukadishita-kidan donoꞌo raz Lazarus<br />
pabaara naa iki, ĩnao kakuwaapan<br />
naa bao koi nao ati aimaa kan<br />
shaꞌapaꞌo dauꞌu. 18 Ĩaba tan idi Jesus<br />
shaꞌapa tan umana wunuꞌo aimaa kan,<br />
uruu idi iriba pidan nao ikoda paꞌanan<br />
uruu. 19 Uruu idi Pharisee nao<br />
kian naa paꞌati aaka, “Aonaa naꞌitim<br />
washaꞌapa tinan! Aushaa utukapa,<br />
ipaiꞌi naa pidan nao daꞌan pan uruu!”<br />
Jesus kowaadan pazowii-kao nii<br />
20 Aizii naꞌiaꞌo Greek nao wunao<br />
bii iaꞌa makoi naouz Jeru salem iti<br />
konau kii-kidaꞌa nan Tomin karu<br />
baoko pai napa-karu dono. 21 Ĩwaꞌatin<br />
Philip idaꞌati (Philip Beth saida<br />
san uruu, Galilee Baara iaꞌo raz).<br />
Ĩkian uꞌati, “Kai naꞌaꞌo watuka paꞌazon<br />
Jesus, wapara daꞌa zon utuma.”<br />
22 Philip kowaa da nuz Andrew<br />
ati, uruꞌu naa ĩmakoꞌo kan naꞌiki<br />
ĩkowaa dan naa Jesus ati Greek nao<br />
paradaꞌa zon utuma.<br />
23 Jesus kian ĩꞌati, “Aizii kaa waꞌa<br />
naa ama zada, Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
tukapa-kinao niꞌi naa umana wunuꞌo<br />
nii. 24 Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz:<br />
Aonaa naꞌa painim nii bau daꞌa paꞌo<br />
maziki dako wao taꞌo raz imiꞌi baara ati<br />
iribai nan, soo umawa kan an. Mazan<br />
umawa kan idi, uruꞌo nii zii ukaa kan<br />
mado waaka. 25 Pidan marain paꞌo raz<br />
pakaku pan, uwazi waan niiz; mazan<br />
pidan aonaꞌo raz umarain pan pakakupan<br />
diꞌo raꞌa ama zada idaꞌaꞌa, uruu ati<br />
taa-kao nii kari kao nanuꞌo kakupakaru.<br />
26 Naꞌiaꞌo ram pidan aipan an<br />
õgaru panao ba naa nii, marii udaꞌanan<br />
õgaru; naꞌiam dono õgaru, õpoi torunao<br />
õtumaꞌo nii ĩnao kapam. Wuruꞌu<br />
pidan nao ba naita paꞌo raz õgaru, õdaru<br />
aida-kidan nii naꞌa pam pamarain pan<br />
uruu.”<br />
Jesus sawata-kao nii<br />
27 Jesus kian, “Aizii kiiꞌan!<br />
Naꞌapa dii õkian? Turuu mani õkian,<br />
‘Õdaru, aonaa putaapa daꞌa naꞌa<br />
dadaraꞌo mana wun kamoo kaa wan<br />
õꞌati?’ Mazan aonaa turuu õnaꞌa pan.<br />
Naꞌa paꞌo niꞌo wuruꞌu õkaa wa nuz<br />
imiꞌi baara ati, baiaa paꞌo niꞌo<br />
kashaꞌo raꞌo. 28 Õdaru, putukapakida<br />
pumana wunun pidan nao ati!”<br />
Udaunaꞌan Parada-karu aokazi<br />
ikiꞌo kian, “Õtukapa-kida niꞌi naa<br />
õmana wu nun, naꞌiki õtukapa-kidan<br />
nii õmana wu nun powaꞌa koshan.”<br />
29 Pidan nao, naꞌaꞌo raz ĩkadi shitapan<br />
abata wuruꞌu parada-karuz.<br />
“Toroa naru!” ĩkian udauꞌati. Baokoi<br />
nao kian, “Angel para dan uꞌati!”<br />
30 Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa<br />
õmishida-kinaa niꞌo mani wuruꞌu<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 12<br />
284<br />
parada-karu abata-kaoaz, mazan<br />
unao mishida-kinaa niꞌo paꞌan.<br />
31 Aizii kaa waꞌa naa kamoo Tominkaru<br />
tiwaa-kinaa niꞌi naa imiꞌi<br />
baara san nao. Aiziꞌo niꞌi naa diꞌoraꞌa<br />
ama zada baaraꞌaꞌo nao ba nai<br />
kaboota-kao. 32 Õsawata-kao donoꞌo<br />
naa, naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo nii õdapa dan<br />
ipai pidan nao õꞌidaꞌati.” 33 Jesus<br />
kianuz kaika paꞌa, ukowaa dan naꞌapam<br />
nii pamawa kan wuruꞌu.<br />
34 Pidan nao kian uꞌati, “Wakakinaori<br />
naa saada-kari wai kowaa dan<br />
waꞌati, Christ kari kao nanuꞌo nii<br />
ukaku pan. Mazan naꞌa paꞌo dii kaiwuruꞌu,<br />
sawata-karu nii Dao nai ora<br />
Aokazi Ikiꞌo pukia nuz? Kanom<br />
mooko wuruꞌu Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo raz?”<br />
35 Jesus kian ĩꞌati, “Kanadaꞌo nii<br />
zii ama zada masa kau daꞌuꞌu naa.<br />
Umakoꞌo naa zii sariapa, ama zada<br />
kana dan puꞌu, aonaa kizi ubaiaapan<br />
maru taꞌo. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
pidan chiꞌika paꞌo ama zada maru tan<br />
puꞌu, aonaa uaita pan naꞌitiꞌo ram naa<br />
pamakon. 36 Ukai waa wuruꞌu kanadaꞌo<br />
raz, ukai naꞌan puꞌu zii, unao<br />
kizi kanadaꞌo san nao nii.”<br />
Iriba Jewnao<br />
mamishidaꞌazookan Jesus<br />
Aizii Jesus para dan dau naꞌan<br />
ĩꞌati kaika paꞌa umakoꞌo kan naa<br />
ĩꞌai, aonaa kizi ĩaita pan naꞌiam<br />
uruu. 37 Jesus shaꞌapa tan puꞌu<br />
padamata iriba umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan ĩawun zaꞌa, mazan upuꞌu<br />
zii aonaa ĩmishi dan uruu. 38 Ipai<br />
ushaꞌa pan kaika paꞌa, Prophet<br />
Isaiah kuwaa mishii nan naa<br />
wuruꞌu:<br />
“Nao ba nai, kanom mishida<br />
paaba ta nii wakuwaa?<br />
Kanom ati dii Naoba<br />
nai aida-kidan<br />
pamaꞌo za kan?” i<br />
39 Mazan aonaa ĩmishidaꞌa zon,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan, kaikapaꞌo<br />
koshan daꞌi Isaiah kiau zon<br />
ĩdauꞌa naꞌa:<br />
40 “Tomin karu isha daꞌa kan<br />
ĩawun kida,<br />
aonaa kizi ĩtuka pan.<br />
Naꞌiki udadara dan ĩnyuku nuu<br />
kida,<br />
aonaa kizi ĩaita pan.<br />
Aonaa zoobaba ĩwaꞌa tin<br />
Tomin karu idaꞌati,<br />
usaa baa kizi ĩdyaun.” j<br />
41 Isaiah kian kaika paꞌa,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aida-kidakari<br />
wai uꞌati naꞌa pam nii Jesus<br />
umana wunun dii naꞌi tiꞌo, naꞌiki<br />
uruꞌu naa ukaku waa pan udauꞌu.<br />
42 Mazan upuꞌu iriba kai naꞌa<br />
Jew nao zowau naa nao mishidaꞌo<br />
Jesus. Mazan ĩtarian idi<br />
Pharisee nao ai, aonaa kanom<br />
nii ĩkowaa dan bao koi nao ati<br />
pamishi dan dauꞌu, aonaa kizi<br />
ĩkasha nau-kao pabaoko painpan<br />
ai syna gogue k ii. 43 Tuu kii<br />
mana wun ĩnauda pan pidan nao<br />
nau baan paugaru, Tomin karu<br />
nau baan ai paugaru.<br />
i 12:38 Isaiah 53:1 j 12:40 Isaiah 6:10 k 12:42 synagogue: kabaun Jew nao baokopai<br />
napa-kizi. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
285<br />
JOHN 12, 13<br />
Jesus kaawan ukazannaataꞌanan<br />
pidannao<br />
44 Diiwaꞌo idaꞌan Jesus kian,<br />
“Ipai pidan mishi daꞌo raz õgaru,<br />
aonaa õgaru kari kao nan mani<br />
wuruꞌu umishi da niaz, dyuu daꞌo raz<br />
õgaru kapam wuruꞌu umishi da niaz.<br />
45 Naꞌiki ipai pidan tuka paꞌo raz<br />
õgaru, uruu tuka paꞌo kapam dyuudaꞌo<br />
raz õgaru. 46 Õgaru, õkaa wan<br />
kanada paꞌo nii imiꞌi baara san nao<br />
idaꞌati. Pidan mishi dan an õgaru,<br />
aonaꞌo nii unaꞌian maru taꞌo diꞌii.<br />
47 Naꞌiaꞌo ram pidan aba tan an<br />
õkuwaa, mazan aonaa uizoꞌa tin,<br />
aonaa õgaruꞌo nii mani kaboo taꞌo raz<br />
uruu oiaꞌo diꞌiti. Õkaa wan daꞌatiꞌi<br />
aonaa õkaboo taꞌa nan mani pidan nao<br />
oiaꞌo diꞌiti mazan õkazan naa taꞌa nan<br />
paꞌan ĩdyaun. 48 Pidan kasha daꞌo<br />
õgaru naꞌiki dikin ta paꞌo õpara dan,<br />
kai naꞌaꞌo raꞌa naa kaboota-kidaꞌo nii<br />
uruu oiaꞌo diꞌiti. Õpara da nuꞌo nii<br />
wuruꞌu kaboo taꞌo raz uruu pata kaꞌutin-karu<br />
diꞌiti, ama zada tokon donoꞌo<br />
naa! 49 Ushaꞌapa num kauꞌan, aonaa<br />
õai pan atiꞌo mani wuruꞌu õpara danuz,<br />
soo õdaru dyuu daꞌo raz õgaru,<br />
dyuu dan kawanaꞌa tiꞌo. 50 Naꞌiki<br />
õai tapa, wuruꞌu ukaki naori kidaz<br />
uruu kari kao nanuꞌo kakupa-kinai.<br />
Õkaku waa pan uꞌati, kaika paꞌa õdaru<br />
dyuu dan kawanaꞌa tiꞌo.”<br />
Jesus chikaan patominapakidaniinao<br />
kidiba<br />
13 1 Aizii baoko pain pauzokaru<br />
Passover Kamoon<br />
uaꞌii zii. Jesus aitapa kamoo<br />
kaa waꞌa kan naa aizii wuruꞌu,<br />
umako-kinaa niꞌi naa padaru diꞌiti,<br />
diꞌo raꞌa ama zada diꞌikiꞌi. Kari kaonan<br />
umarain pan papidanan nao,<br />
umarai napa ĩdyaun tuu kii, atii<br />
naꞌapa umawa kan.<br />
2 Wachuu pun dono Jesus aroopan<br />
patomi napa-kida nii nao tuma.<br />
Satan diꞌi tinapa-kida niꞌi naa Judas,<br />
Simon Iscariot daniz, marii kizi<br />
ukaa ka pan Jesus. 3 Jesus aitapa nii<br />
kai manai man Tomin karu taa nii<br />
paꞌati panyuku nuu maꞌo zaka-kinaa<br />
nii, pakaꞌiita-kinaa nii pashaꞌapatan<br />
ipai dau nuu daꞌu aimaa kan.<br />
Uaitapa pawaꞌa tin Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo naꞌiki ukiwan nii powaa iti<br />
Tomin karu diꞌiti koshan. 4 Uruu idi<br />
Jesus kadishi taꞌa kan paaro apa-kizi<br />
miisa diꞌiki, udaunaꞌan unaraka dan<br />
pachaa ki tan. l Udaunaꞌan uzaama tan<br />
towel naꞌiki upapida nuz pakonoon<br />
an. 5 Uruu dau naꞌan ukapo tan wunu<br />
basii zoꞌati, naꞌiki uchikaan naa<br />
patomi napa-kida nii nao kidiba.<br />
Udaunaꞌan uinoan ĩkidiba kida<br />
towel idi, upapida paniaz pakonoon<br />
an.<br />
6 Mazan ukaa wan Simon<br />
Peter idaꞌati, sariapa Peter kian<br />
uꞌati, “õNaobanaa, puchikaan nii<br />
õkidiba?”<br />
7 Jesus kian uꞌati, “Pugaru,<br />
aonaa puaita pan kai kanom wuruꞌu<br />
õshaꞌa paa paniaz, mazan puaita pan<br />
nii zii dii naꞌi tiꞌi.”<br />
8 Peter kian uꞌati, “Õgaru, aonaa<br />
naꞌa painim nii puchikaan õkidiba!”<br />
John<br />
l 13:4 pachaakitan: kamicha kaudauzo-kari wai, baꞌo ran paawa ati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 13<br />
286<br />
Mazan Jesus kian uꞌati, “Aonaan<br />
an õchikaan puki diba, aonaꞌo nii<br />
puzaama tin pan powaꞌa õꞌidaꞌati.”<br />
9 Simon Peter kian uꞌati, “Naoba<br />
nai, ukauꞌan aonaa puchikaꞌa naꞌa<br />
õkidiba kari kao nan! Mazan<br />
puchikaa mooko õkaꞌu, naꞌiki<br />
õzowau kapam!”<br />
10 Jesus kian, “Pidan kaoko paꞌoraꞌa<br />
naa, aonaꞌo raꞌa naa ukaniri ban<br />
wuruꞌu. Ukauꞌan aonaa kanom nii<br />
uchikai nan powaꞌa zii, soo uchikaan<br />
nii pakidi baꞌa naa kari kao nan. Ipai<br />
unao, aonaꞌo raꞌa naa ukaniri ban.<br />
Soo kai naꞌa bau daꞌapa unao biiꞌi<br />
kaniri baꞌo.” 11 (Jesus aitapa niꞌi naa<br />
kanomaꞌo nii kaaka paa paugaru.<br />
Uruu idiꞌo ukia nuz, “Ipai unao,<br />
soo kai naꞌa bau daꞌapa unao biiꞌi<br />
kaniri baꞌo.”)<br />
12 Uipaian dau naꞌan pachi kaan<br />
ĩkidiba kida, Jesus moroko dan<br />
naa pakami chan, naꞌiki usaka natan<br />
powaa iti miisa diꞌiti. Uruꞌu<br />
naa upishaan ĩdyaun, “Uaitapa<br />
kanom wuruꞌu õshaꞌapa taꞌa kaniaz<br />
uꞌati?” ukian. 13 “Unao dako tan<br />
õgaru, ‘Tiichaa’ oo ‘Nao ba nai’ kii.<br />
Naꞌa paꞌo mishi mana wun wuruꞌu<br />
õgaruz. 14 Õgaru uNaobanaa naꞌiki<br />
uTiichaan. Mazan upuꞌu õchikaan<br />
ukidiba kida. Ukauꞌan, naꞌapaꞌa naa<br />
paꞌi uchi kaa uiri ban kidiba kida<br />
kapam. 15 Õshaꞌapa tan aimaa kan,<br />
unao tamaka pan niꞌo. Naꞌapaꞌa naa<br />
ushaꞌa pata õshaꞌapa tan kawan unao<br />
ati. 16 Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz:<br />
Aonaa naꞌiaꞌo ram poi torui umanawunun<br />
panao ba naa ai. Aonaa<br />
naꞌiaꞌo ram pidan dyuuda-kari waiz<br />
ukaku waa paꞌa nan, umana wunun<br />
Jesus chikaan Peter kidiba (13:14)<br />
dyuu daꞌo ai paugaru. 17 Aizii<br />
uaita pan an kai kapa kidaꞌo raꞌa,<br />
konau kiaꞌo nii mana wun unao,<br />
ushaꞌapa tinan an ukawanaꞌati.<br />
18 “Mazan õkadako tina nuz aonaa<br />
ipai unao dauaꞌo mani. Õai ta pa nii<br />
shaꞌa paꞌo ram kaduz kida pidannao<br />
õzaa ma ta nii. Mazan kai naꞌa<br />
saada-kari waiz kida Tomin karu<br />
Para dan idaꞌa kaika paꞌa: ‘Õminaroo<br />
pan tominan õtaruba nii.’<br />
Uruu mishiin-kinaa niꞌo wuruꞌu<br />
ushaꞌapa nuz naꞌapa. 19 Õkowaadan<br />
uꞌati kanomaꞌo nii shaꞌapa,<br />
ushaꞌa pan uaꞌii zii. Aizii ushaꞌapaꞌa<br />
kan donoꞌo naa, umishi dan<br />
nii ‘Õgaru wuruꞌu.’ 20 Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />
õkia nuz: Naꞌiaꞌo ram pidan<br />
konau kiaꞌo udapaa pan õdyuu da nii,<br />
õgaru kapam wuruꞌu udapaapaniaz;<br />
naꞌiki naꞌiaꞌo ram pidan<br />
konau kiaꞌo udapaa pan õgaru,<br />
dyuu daꞌo raz õgaru kapam wuruꞌu<br />
udapaapa niaz.”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
287<br />
JOHN 13<br />
Jesus kowaadan kanomaꞌo nii<br />
shaꞌapan paꞌati<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:20-25;<br />
Mark 14:17-21; Luke 22:21-23)<br />
21 Jesus kian dau naꞌan naꞌapa,<br />
tuu kii udopian panyuku nuu ii,<br />
uruu idi aonaꞌa naa udiza paꞌa kan<br />
papara dan, ukian ĩꞌati, “Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />
õkia nuz: Bau daꞌapa pidan<br />
unao bii ikiꞌo zaa mata-kidan nii<br />
õgaru õtaruba nao ati.”<br />
22 Utomi napa-kida nii nao awunuuaa<br />
kan paꞌati aaka, aonaa ĩaita pan<br />
kanom dauꞌa tiꞌo wuruꞌu unaꞌapa nuz.<br />
23 Bau daꞌapa Jesus tomi napa-kidanii,<br />
tawuruꞌu umarain paniaz, Jesus<br />
dazaba aꞌo usaka nata pan udono.<br />
24 Ukauꞌan Simon Peter sawaan pakaꞌu<br />
uꞌati. “Pupishaa uruu kanom wuruꞌu<br />
shaꞌapa taꞌo niꞌo raz dikau daꞌo aimaakan<br />
kaika paꞌa,” ukian.<br />
25 Uruꞌu naa umao napa dan<br />
pazowau Jesus idaꞌati, naꞌiki ukian,<br />
“Nao ba nai, kanom dauaꞌo mana wun<br />
wuruꞌu pupara da nuz?”<br />
26 Jesus kian, “Õdamo tan nii bread<br />
kaꞌuz uu diꞌiti, udaunaꞌan kanom ati<br />
õtaa nuzu, uruu wuruꞌu zaa matakidaꞌo<br />
niꞌo raz õgaru.” Uruꞌu naa Jesus<br />
zaama tan bread naꞌiki udamo tanuzu<br />
kaꞌuz uu diꞌiti, utaa nuzu Judas<br />
ati, Simon Iscariot daniz. 27 Sariapa<br />
Judas zaama tan dono wuruꞌu bread,<br />
Satan moro tinaꞌa kan naa uruu. Uruꞌu<br />
naa Jesus kian Judas ati, “Kadiman<br />
zoobaba pushaꞌa pata wuruꞌu<br />
pushaꞌ apa taꞌa zoo niaz!”<br />
28 Aizii aroo pai naouz utuma,<br />
aonaa ĩaita pan kanom niꞌo Jesus<br />
naꞌapa nuz uꞌati. 29 Judas taa pan idi<br />
ĩpuraa tan, baꞌo rai nao zauda-kidan<br />
Jesus dyuuda nii utorian aimaa kan<br />
ĩkai waan nii Baoko pai napa-kizai ii.<br />
Baꞌo rai nao itiiman, Jesus dyuuda nii<br />
utaan aimaa kan pata kaꞌu tinai nao<br />
ati.<br />
30 Judas zaama tan dau naꞌan<br />
bread, ukodi taꞌa kan naa ĩꞌai paniba<br />
iti. Uruu dono ama zada maru taꞌakaꞌo<br />
raꞌa naa.<br />
31 Judas makoꞌo kan dau naꞌan,<br />
Jesus kian, “Aizii Dao nai ora Aokazi<br />
Ikiꞌo umana wunun aida-kaoaꞌa naa<br />
wuruꞌu, naꞌiki uruu idaꞌanaꞌo nii<br />
Tomin karu umana wunun aidi nan.<br />
32 Aizii Tomin karu umana wunun<br />
aidi nan an Uruu idaꞌan, ukauꞌan<br />
Tomin karu aidan nii pidan nao ati<br />
naꞌa pam Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />
umana wunun. Naꞌiki kaiꞌo niꞌi naa<br />
uaida nuz.<br />
33 “Õdai nao, aonaꞌo niꞌi naa<br />
õnaꞌan tomu nuꞌiki unao tuma. Õkiauzon<br />
kawan Jew nao ati, naꞌapa õkian<br />
uꞌati aizii: udawa tan nii õgaru, mazan<br />
aonaa turuu umakon õmakopakizi<br />
iti. 34 Ukauꞌan õtaan unao ati<br />
paꞌinaꞌo kakinao rii: umarain paaka.<br />
Naꞌapa õmarain pau zon kawan unao,<br />
naꞌapa paꞌi mana wun umarainpaaka.<br />
35 Umarain paa kan an, ipaiꞌo<br />
nii pidan nao aita pan unao mishiꞌo<br />
õpida nan nao.”<br />
Jesus kowaadan Peter ati, utaapakidan<br />
nii paaitapan paugaru<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:31-35;<br />
Mark 14:27-31; Luke 22:31-34)<br />
36 Simon Peter pishaan<br />
uruu, “Nao ba nai, naꞌitiꞌo ram<br />
pumakoꞌo zon?”<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 13, 14<br />
288<br />
Jesus kian uꞌati, “Naꞌitiꞌo ram<br />
õmakon, aonaa turuu pudaꞌan pan<br />
õgaru aizii, mazan pudaꞌan pan nii<br />
zii dii naꞌi tiꞌi.”<br />
37 Peter kian uꞌati, “Nao ba nai,<br />
kan dii nii mazan aonaa turuu<br />
õdaꞌan pan pugaru kai? Õgaru turuu<br />
õmawa kan pugaru dikin ii!”<br />
38 Jesus kian uꞌati, “Pukaꞌiita<br />
mooko puꞌitii man pumawa kan<br />
õgaru dikin ii? Mishiꞌo kai wuruꞌu<br />
õkia nuz puꞌati: Kuruku kaꞌaran pan<br />
uaꞌii, idiki nauꞌo nii pukian pidan nao<br />
ati aonaa puaita pan õgaru.”<br />
Jesus uruu dunapo<br />
Tominkaru diꞌitiꞌo<br />
14 1 Jesus kian patomi napakida<br />
nii nao ati, “Aonaa<br />
paꞌi unyuku nuu ukashaꞌo raꞌa naꞌa!<br />
Umishi dapa Tomin karu; umishida<br />
õgaru kapam. 2 Kai naꞌa iriba kabaun<br />
nazoo kida õdaru dapu ii. Ukauꞌan<br />
õmakon naa wuruꞌu õsaa baꞌa nan<br />
naa uwiizi nii. Aonaan an mani<br />
unaꞌa pan, aonaa mani õkowaadan<br />
uꞌati naꞌapa. 3 Aizii õsaa baan<br />
dau naꞌan uwiizi nii, õwaꞌa tin nii<br />
koshan unao dauꞌati, turuu kizi<br />
unaꞌian õtuma kapam õnaꞌii-kizi<br />
ii. 4 Unao, uai tapa nii dunapo õmakokizi<br />
itiꞌo raz.”<br />
5 Aizii Thomas kian uꞌati,<br />
“Wanao ba naa, aonaa waaita pan<br />
naꞌitiꞌo ram pumakoꞌo zon. Naꞌapam<br />
nii mooko waaita pan dunapo<br />
naꞌitiꞌo?”<br />
6 Jesus kian, “Õgaru wuruꞌu<br />
dunapoz, õgaru wuruꞌu mishiꞌo raz,<br />
naꞌiki õgaru wuruꞌu kakupa-kinaiz.<br />
Soo õgaru idaꞌan turuu kaawa-karu<br />
õdaru diꞌiti. 7 Aizii unao, uaitapan<br />
an õgaru, uaita pan nii õdaru<br />
kapam. Aizii wuru diꞌikiꞌi uaita paꞌa<br />
naa naꞌiki utuka paꞌa naa uruu.”<br />
8 Philip kian uꞌati, “Wanao ba naa,<br />
putukapa-kida waꞌati puDaru, uruu<br />
turuaꞌo nii waꞌati.”<br />
9 Jesus kian, “Kotuaꞌiki õmashaapan<br />
unao tuma, mazan upuꞌu zii<br />
mooko aonaa puaita pan õgaru,<br />
mishii Philip? Ipai pidan tuka paꞌoraz<br />
õgaru, uruu tuka paꞌo kapam<br />
õdaru wuruꞌu. Mazan naꞌapa diꞌi<br />
naa kai wuruꞌu, ‘Putukapa-kida<br />
waꞌati puDaru,’ pukia nuz? 10 Aonaa<br />
mooko pumishi dan, õgaru naꞌiki<br />
õDaru, bau daꞌa paꞌo waunao? Kuwai<br />
kida õkowaa daniaz unao ati, aonaa<br />
õꞌidaꞌaꞌo mani õtoman. ÕDaru,<br />
mashaa paꞌo raz õꞌidaꞌa, uruu paꞌan<br />
wuruꞌu shaꞌa paa paꞌo raz pakau dinkizi<br />
kida õgaru idaꞌan. 11 Umishida<br />
õgaru naꞌiki õDaru, bau daꞌa paꞌo<br />
waunao õkia nuz. Oo, umishida<br />
paꞌi õDaru shaꞌapa taniaz umanawun<br />
kidaꞌo aimaa kan õgaru idaꞌan.<br />
12 Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz: Ipai<br />
pidan mishi daꞌo õgaru, ushaꞌapatan<br />
nii õshaꞌa paapa nii kaduz kida<br />
kapam. Naꞌiki ushaꞌapa tan nii<br />
powaꞌaꞌo zii umana wunun kida,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan õmakon naa<br />
õDaru diꞌiti wuruꞌu. 13 Upishaan an<br />
õgaru kanom dauꞌati kari kao nan,<br />
õpida nan naoun idi unao, õshaꞌapatan<br />
nii uꞌati. Naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo nii<br />
uDani aida-kidan pidan nao ati<br />
paDaru umana wunun. 14 Upishaan<br />
an õgaru kanom dauꞌati kari kao nan,<br />
õpida nan naoun idi unao; õshaꞌapatan<br />
nii uꞌati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
289<br />
JOHN 14<br />
Jesus taan nii Kaimanaꞌo Doronaa<br />
15 “Umarain pan an õgaru,<br />
uizoꞌati pan nii õkaki naori kida.<br />
16 Õpishaan nii õDaru naꞌiki utaan<br />
nii unao ati baꞌo ran Min kaꞌui<br />
kaki nao taꞌo nii unao, naꞌiki karikao<br />
nanuꞌo nii unaꞌau zon unao<br />
tuma. 17 Uruu Kai manaꞌo Doro naa<br />
tomi napa-kidaꞌo nii unao mishiꞌo<br />
Tomin karu dauaꞌo. Mazan mamishida-kainao<br />
pidan nao, aonaa turuu<br />
ĩzaama tan uruu pamin kaꞌu nii,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaa ĩtukapan<br />
naꞌiki aonaa ĩaita pan uruu.<br />
Mazan unao, uaitapa paꞌan uruu,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan, kai naꞌaꞌo uruu<br />
unao tuma, naꞌiki kari kao nanuꞌo nii<br />
unaꞌau zon unao idaꞌa.<br />
18 “Aonaꞌo nii õwaꞌa kan unao,<br />
mau danii wai waꞌaka-kao kawan;<br />
õkaa wan nii powaa ati uꞌidaꞌati.<br />
19 Kadima naꞌo niꞌi naa pidan nao<br />
matukapa kan õgaru. Mazan unao<br />
utuka pan nii paꞌan, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan õkaku pan nii powaa iti<br />
koshan, ukauꞌan unao ukaku pan<br />
nii kapam õkaku pan idi. 20 Aizii<br />
uruu dono, uaita pan nii õgaru naꞌiki<br />
õdaru bau daꞌa paꞌo waunao. Aizii<br />
unao naꞌiki õgaru, naꞌa paꞌo manawun<br />
bau daꞌa paꞌo pidan kawan.<br />
21 “Naꞌiaꞌo ram pidan abataꞌo<br />
naꞌiki izoꞌati paꞌo õkaki naori<br />
kida, uruu wuruꞌu marain paꞌo raz<br />
õgaru. Õdaru marain pan nii pidan<br />
marain paꞌo raz õgaru; aizii õgaru,<br />
õmarain pan nii uruu kapam naꞌiki<br />
õai tapa-kidi nan nii uꞌati.”<br />
22 Judas kian uꞌati (aonaa Judas<br />
Iscariot mani), “Nao ba nai, naꞌapam<br />
nii puai dan pumana wunun<br />
waunao ati kari kao nan, baꞌo rai nao<br />
ati aonaꞌo nii mooko puaida-kidan?”<br />
23 Jesus kian uꞌati, “Pidan<br />
marain paꞌo õgaru, uizoꞌati pan nii<br />
õpara dan, naꞌiki õDaru marainpan<br />
nii uruu. Wawaꞌa tin nii uruu<br />
idaꞌati naꞌiki wamashaa pan nii<br />
utuma. 24 Mazan naꞌiaꞌo ram pidan<br />
aonaꞌo umarain pan õgaru, aonaa<br />
uizoꞌa tin õpara dan kida. Wuruꞌu<br />
kuwai kidaz, unao aba taniaz, aonaa<br />
õtoma nii mani kari kao nan, õDaru<br />
paꞌan wuruꞌu dyuu daꞌo raz õkakuwaa<br />
pan naꞌapa.<br />
25 “Õkowaa dan uꞌati kai kapa<br />
kidaꞌo raꞌa õnaꞌan puꞌu zii utuma.<br />
26 Wuruꞌu Min kaꞌui, Kai manaꞌo<br />
Doro naaz, õDaru dyuu dan niꞌoraz<br />
uꞌidaꞌati õgaru aipan ati; uruꞌo<br />
nii paꞌan tomi napa-kida unao<br />
ipai õkuwaa kida dauꞌu, naꞌiki<br />
unyuku nuu-kidan nii unao ati ipai<br />
dau nuu daꞌu wuruꞌu õkuwaa kidaz.<br />
27 “Õwaꞌa kan unao tuma kaimanaꞌo<br />
nyuku nui; soo õgaru turuu<br />
õtaan naꞌa paꞌo. Aonaa daꞌi sannao<br />
taan kawa nuꞌo mani õtaan<br />
nyuku nui kai manan. Aonaa paꞌi<br />
unyuku nuu kashaꞌo raꞌa naꞌa oo<br />
utarii dinaꞌa naꞌa. 28 Õkowaa danii<br />
shaꞌatii uꞌati, ‘Õmakon niꞌi<br />
naa õdaru diꞌiti, mazan õkaa wan<br />
nii koshan powaa ati.’ Umishiin<br />
an mani umarain pan õgaru,<br />
ukonau kii mani õmakon idiꞌi naa<br />
õDaru diꞌiti, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
umana wunuꞌo õgaru ai wuruꞌu<br />
uruuz. 29 Õkowaa dan naa uꞌati kai<br />
kanomaꞌo nii shaꞌapa, ushaꞌa pan<br />
uaꞌii zii; aizii ushaꞌa pan donoꞌo<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 14, 15<br />
290<br />
naa uaita pan nii õkuwaa mishiin.<br />
30 Aonaꞌo niꞌi naa õpara di nan<br />
tomu nuꞌiki utuma, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan waꞌatiꞌi naa wuruꞌu diꞌo raꞌa<br />
ama zada baaraꞌaꞌo raz nao ba nai.<br />
Mazan aonaa ukaꞌii tan pamashaatan<br />
õgaru. 31 Mazan õshaꞌa pata<br />
paꞌan ipai aimaa kan õdaru dyuudan<br />
kawanaꞌati õgaru, pidan nao<br />
aitapa-kinaa nii mishiꞌo õmarainpan<br />
uruu.<br />
“Aizii, wamakoꞌo naa.”<br />
Paoribai kadunaa manawun<br />
15 1 “Õgaru wuruꞌu mishiꞌo raz<br />
paori bai kadu naa, naꞌiki<br />
õDaru saa baa pauzo paori bai baawu.<br />
2 Ipaiꞌo nii uduku tan paori bai waoda<br />
kida aonaꞌo raz ĩkaa kan. Mazan kaakaꞌo<br />
raz kida usaa baan nii paꞌan,<br />
aonaa kizi kazama kaꞌo nii ukaduꞌu,<br />
naꞌiki mado waaka kizi koshan ukaakan.<br />
3 Unao, saa baaꞌaka-kari waiꞌi<br />
naa õkuwaa idaꞌan. 4 Pakawan paꞌi<br />
uzaama ti napa õꞌidaꞌati, õzaamatin<br />
pan nii uꞌidiꞌiti kapam. Aonaa<br />
paori bai waoda kaa kan paai pan ati<br />
kari kao nan, soo uzaama tin pan an<br />
pakadu naa idaꞌati. Unao naꞌa paꞌo<br />
kapam, aonaa ukaꞌii tan ushaꞌapatan<br />
kai manaꞌo aimaa kan uai pan<br />
ati kari kao nan. Soo uzaama tin pan<br />
an õꞌidaꞌati.<br />
5 “Õgaru wuruꞌu paori bai kadunaaz.<br />
Aizii unao, uwaoda kida<br />
kawa nuꞌo. Pidan nao, karikao nanuꞌoraz<br />
ĩnaꞌan õꞌidaꞌa, õgaru naꞌapa<br />
õnaꞌan nii ĩꞌidaꞌa, ĩnao shaꞌapatan<br />
niꞌi naa dobata kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan. Unao, aonaa ukaꞌii tan<br />
ushaꞌapa tan aimaa kan uꞌidaꞌa karikao<br />
nan, soo õkamin kaꞌu tan an unao.<br />
6 Mazan pidan aonaꞌo raz unaꞌan<br />
õꞌidaꞌa, uawuꞌuta-kao niꞌi naa, naꞌiki<br />
umari rin niꞌi naa ama zada ii, naꞌapa<br />
paori bai waoda awuꞌuta-kari wai<br />
mari rin kawan. Udaunaꞌan ukasabaꞌuka-kao<br />
naꞌiki ukaboota-kaoaꞌa<br />
naa tikazi wuꞌiti. 7 Mazan unao,<br />
unaꞌan an pakawan õꞌidaꞌa, naꞌiki<br />
umishida pan an õpara dan kida,<br />
turuu utoriin pan kanom dauꞌati<br />
kari kao nan, naꞌiki utaa-kao nii<br />
uꞌati. 8 Kaika paꞌo idaꞌanaꞌo wuruꞌu<br />
õDaru umana wunun aida-kidakaoaz:<br />
Unao shaꞌa paa pan idaꞌan<br />
dobata kai man kidaꞌo aimaa kan,<br />
naꞌiki naꞌa paꞌo idaꞌan utukapa-kidinan<br />
õpida nan nao unao. 9 Naꞌapa<br />
õDaru marain pan kawan õgaru,<br />
naꞌapa õmarain pan kapam unao.<br />
Uzaama ti napa pakawan õꞌidaꞌati,<br />
õmarai napa kizi unao. 10 Uizoꞌati pan<br />
an õkaki naori kida, pakawa nuꞌo nii<br />
õmarain pan unao, naꞌapa õizoꞌatipan<br />
kawan õDaru kaki naori kida,<br />
naꞌiki pakawan umarain pan õgaru.<br />
11 “Õkowaa dan uꞌati ipai kaikapa<br />
kidaꞌo raꞌa, unao konau kii kizi<br />
naꞌapa mana wun õgaru konau kian<br />
kawan, naꞌiki aonaa kizi kanom<br />
towau daꞌuan ukonau kian.<br />
12 “Aizii kai kapa õkaki nao riꞌi,<br />
umarain paaka, naꞌapa mana wun<br />
õmarain pan kawan unao. 13 Aonaa<br />
naꞌiaꞌo ram pidan kamarain panuꞌo<br />
powaꞌa zii wuru aiaꞌa, pidan<br />
kashaa paꞌo raz pazowii-kao papaonaru<br />
nao kazan naa tin-kinaa nii.<br />
14 Õpao naru nao unao, uizoꞌati pan<br />
an õkaki naori kida. 15 Aonaꞌa naa<br />
õdako tan unao õpoi toru nao nii,<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
291<br />
JOHN 15, 16<br />
ushaꞌapa num kauꞌan poi torui, aonaa<br />
uaita pan naꞌa paꞌo ram panao ba naa<br />
shaꞌa pain pan. Mazan õdako tan<br />
unao õpao naru nao nii, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan ipai õkowaa dan uꞌati<br />
õabata nii kida õDaru diꞌiki. 16 Aonaa<br />
uai pan atiꞌo mani uzaama tinan<br />
õꞌidaꞌati; õgaru aipan atiꞌo paꞌan<br />
unao zaama tinan. Ukauꞌan õgaru<br />
aipan atiꞌo unao makon ushaꞌapataꞌa<br />
nan dobata kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan. Naꞌiki kari kao nan kizi<br />
ushaꞌa paa pan naꞌa paꞌo aimaa kan.<br />
Uzaama tin pan idi õꞌidaꞌati, õDaru<br />
taan nii unao ati kanom kari kaonan<br />
upishaan an uꞌati. 17 Ukauꞌan<br />
kai kapa õkaki naori unao atiꞌi:<br />
‘Umarain paaka.’<br />
Jesus diꞌitiinao zaamatinpan<br />
toꞌora-kizaitapa-kao<br />
18 “Pidan nao toꞌora-kizai ta pan<br />
an unao, unyuku nui tapa naꞌapaꞌo<br />
ĩtoꞌora-kizai ta pau zon õgaru.<br />
19 Umashaa pan an mani naꞌapa imiꞌi<br />
baara san nao mashaa pan kawan,<br />
ĩmarai napa mani unao pairi ban nao<br />
nii. Mazan õaipa naꞌa tiꞌo uzaamatinan<br />
õꞌidaꞌati. Ukauꞌan, aonaa imiꞌi<br />
baara san naouꞌu naa mani unao;<br />
uruu idiꞌo pidan nao toꞌora-kizaita<br />
pan unao. 20 Udiꞌi tapa õkia nuz<br />
uꞌati kaika paꞌa: ‘Aonaa naꞌiaꞌo ram<br />
poi torui umana wunun panao ba naa<br />
ai.’ Kai naꞌa antamiki tainao õgaru,<br />
naꞌa paꞌo nii ĩanta miki tan unao<br />
kapam; mazan kai naꞌa baꞌo rai nao<br />
izoꞌa tiꞌo õpara dan, ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />
nii ĩizoꞌa tin upara dan kapam.<br />
21 “Pidan nao shaꞌapa tan nii<br />
unao naꞌapa, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
uzaama tin pan idiꞌo õꞌidaꞌati. Mazan<br />
ĩnao, aonaa ĩaita pau zon wuruꞌu<br />
dyuu daꞌo raz õgaru. 22 Aonaan<br />
an mani õkaa wan daꞌatiꞌi naꞌiki<br />
aonaan an mani õkaku waa pan<br />
ĩꞌati, aonaa mani ĩꞌoian kai naa bati<br />
nan padamata. Mazan aizii, ‘aonaa<br />
waaita pan oiaꞌo wuruꞌu naꞌa paꞌo raz,’<br />
aonaa turuu ĩkian. 23 Pidan toꞌorakizai<br />
ta paꞌo õgaru, ĩtoꞌora-kizai ta pan<br />
õDaru kapam wuruꞌu. 24 Aonaan<br />
an mani õshaꞌapa tan ĩawun zaꞌa<br />
ĩmatuka pauzo kanii pidan shaꞌapatan<br />
kida, aonaa mani padamata<br />
ĩꞌoian kai naa ba ti nan. Mazan aizii,<br />
ĩtukapa niꞌi naa õshaꞌapa tan naꞌa paꞌo,<br />
mazan upuꞌu zii ĩtoꞌora-kizai ta pan<br />
bao kopa waunao, õgaru naꞌiki<br />
õDaru. 25 Mazan naꞌa paꞌo idaꞌan,<br />
ĩkaki naori naa mishii nan: ‘Ĩtoꞌorakizai<br />
ta pan õgaru madiwau tapaka<br />
kari kao nan,’ kiaꞌo raz usaa din pan.<br />
26 “Kaawaꞌo nii Min kaꞌui, uruu<br />
Kai manaꞌo Doro naa, uruu kai naaba<br />
taꞌo mishiꞌo kuwai Tomin karu<br />
dauaꞌo. Õdyuu dan nii uwaꞌa tin<br />
õDaru diꞌiki unao idaꞌati, naꞌiki<br />
uruꞌo nii kaku waapa õdauꞌan.<br />
27 Aizii unao, ukaku waa pan nii<br />
õdauꞌu kapam, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
unao naꞌaꞌo õtuma õsaka di nan diꞌiki<br />
õtomi napa tin-kidan pidan nao.<br />
16 1 “Õkowaa da niꞌi naa<br />
uꞌati kai kapa kidaꞌo raꞌa,<br />
uruu aonaa kizi umuu di naꞌa kan<br />
umishida pan ai. 2 Uiriban nao<br />
kasha nauan nii unao syna gogue<br />
kida iki, uchoo chii pan ai ĩtuma.<br />
Naꞌiki kai naꞌaꞌo niꞌi naa kamoo kaawan,<br />
uruu dono pidan nao zowian<br />
an unao, ĩꞌitii man kai manaꞌo nii<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 16<br />
292<br />
aimaa kan wuruꞌu pashaꞌapa taniaz<br />
Tomin karu ati. 3 Pidan nao shaꞌapatan<br />
nii unao naꞌapa, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan aonaa ĩaita pau zon õDaru, oo<br />
õgaru. 4 Mazan õkowaa da niꞌi naa<br />
uꞌati kai kapa kidaꞌo raꞌa. Ukauꞌan<br />
uruu kamoo kaa wan donoꞌo naa,<br />
unyuku nui ta pan nii õkuwaa naꞌapa<br />
kidaꞌo dauaꞌo raz. Õsaka di nan diꞌiki<br />
õtomi napa-kidan unao, aonaa<br />
õkowaa dau zon uꞌati naꞌapa kidaꞌo,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan õnaꞌan idi zii<br />
utuma.<br />
Kaimanaꞌo Doronaa kaudin-kizi<br />
5 “Mazan aizii õkiwan niꞌi naa<br />
powaa iti dyuu daꞌo raz õgaru diꞌiti.<br />
Mazan aonaa naꞌiaꞌo ram zoobaba<br />
unao pishaan õgaru naꞌitiꞌo ram<br />
wuruꞌu õmakoꞌo zoo nuz. 6 Õkowaadan<br />
idi zii uꞌati kaika paꞌo raꞌa, uruu<br />
idi unyuku nuu kashaꞌo ran naa.<br />
7 Mazan mishiꞌo kai wuruꞌu õkianuz:<br />
Aonaꞌo nii Min kaꞌui kaa wan<br />
uꞌidaꞌati, soo õmakon an. Ukauꞌan<br />
kai manaꞌo nii mana wun unao<br />
ati wuruꞌu õmako nuz. Mazan<br />
õmakon an, õdyuu dan niꞌi naa<br />
uruu unao idaꞌati. 8 Aizii ukaa wan<br />
dono, ukainaa ba tan nii pidan nao<br />
ati naꞌa paꞌo ram mana wun oiaꞌo;<br />
naꞌiki, naꞌa paꞌo ram mana wun ĩdiꞌitapan<br />
kai manaꞌo; naꞌiki naꞌa paꞌo ram<br />
mana wun ĩdiꞌita pan Tomin karu<br />
kowaa dan oiaꞌo pata kaꞌuta-kao.<br />
9 Panaꞌiti kari kao nan ĩdiꞌita pan<br />
oiaꞌo, ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />
ĩmishidaꞌa zon õgaru. 10 Panaꞌiti<br />
kari kao nan ĩdiꞌita pan kai manaꞌo,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan õmakon nii<br />
powaa iti õDaru diꞌiti, naꞌiki aonaꞌo<br />
nii powaꞌa utuka pan õgaru. 11 Naꞌiki<br />
panaꞌiti kari kao nan ĩdiꞌita pan patakaꞌu<br />
tin-karu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
Tomin karu pata kaꞌu ta niꞌi naa naoba<br />
nai diꞌo raꞌa ama zada baaraꞌaꞌo raz.<br />
12 “Kai naꞌa dobata zii õkowaadaꞌa<br />
zoo nii uꞌati padamata, mazan<br />
doba taꞌo niꞌi naa mana wun wuruꞌu<br />
õkuwaaz, aonaꞌo nii ukaꞌii tanuz.<br />
13 Mazan Kai manaꞌo Doro naa kaawan<br />
nii, uruu mishiꞌo ukuwaa<br />
Tomin karu dauaꞌo. Uruu aipan atiꞌo<br />
niꞌi naa uaita pan mishiꞌo kuwai<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo. Aonaꞌo nii<br />
ukaku waa pan paꞌidaꞌa kari kao nan,<br />
mazan ukaku waa pan nii paaba ta nii<br />
dauꞌu, naꞌiki ukowaa dan nii unao ati<br />
kanom kidaꞌo nii shaꞌapa dii naꞌi tiꞌi.<br />
14 Uruꞌo nii kainaa bata õmana wunun,<br />
ukowaa dan idaꞌan kanom dii<br />
õgaru, naꞌiki naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />
õkuwaaz. 15 Õkowaa dau zon ipai<br />
aimaa kan õDaru dauꞌu, aizii naꞌapaꞌo<br />
nii kapam Kai manaꞌo Doro naa<br />
kowaa dan uꞌati ipai õgaru dauꞌan,<br />
naꞌiki naꞌa pam õkiau zon.”<br />
Kashaꞌora-karu<br />
konaukii-karu uaꞌii<br />
16 Jesus kian, “Masakau daꞌu<br />
dau naꞌan aonaꞌo niꞌi naa utuka pan<br />
õgaru powaꞌa, mazan masakau daꞌu<br />
uruu dau naꞌan utuka pan nii õgaru<br />
koshan.”<br />
17 Aizii kai naꞌa utomi napa-kidanii<br />
nao bii ikiꞌo, ĩkian pairi ban ati<br />
kida, “Naꞌa paꞌo ram dauꞌa tiꞌo ukianuz,<br />
‘Masakau daꞌu dau naꞌan aonaꞌo<br />
niꞌi naa utuka pan õgaru powaꞌa,<br />
mazan masakau daꞌu uruu dau naꞌan<br />
utuka pan nii õgaru koshan;’ naꞌiki<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
293<br />
JOHN 16<br />
naꞌa paꞌo ram dauꞌa tiꞌo dii, ‘ushaꞌapanum<br />
kauꞌan õmakon naa powaa<br />
iti wuruꞌu õDaru diꞌiti,’ ukia nuz?”<br />
18 Aonaa ĩmashaa dan ĩpishau taa kan,<br />
“Naꞌa paꞌo ram dauꞌa tiꞌo dii wuruꞌu,<br />
‘Masakau daꞌu dau naꞌan,’ ukia nuz?<br />
Aonaa waaita pan kanom dauaꞌo<br />
ukadako tinan,” ĩkian.<br />
19 Jesus aitapa ĩpishaaꞌa zon<br />
paugaru, uruu idi ukian ĩꞌati, “Õkian<br />
kaika paꞌa: ‘Masakau daꞌu dau naꞌan<br />
aonaꞌo niꞌi naa utuka pan õgaru,<br />
mazan masakau daꞌu uruu daunaꞌan<br />
utuka pan nii õgaru koshan.’<br />
Mishii, uruu dauꞌa tiꞌo upishau taakan?<br />
20 Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz<br />
uꞌati: Uzaa dan nii naꞌiki diiwaꞌo<br />
nii umuraa pan, baꞌo rai nao konaukian<br />
puꞌu. Kiwiin zii ukashaꞌo ran<br />
nii, mazan uruu dau naꞌan ukonaukian<br />
nii. 21 Zuna kau dani paꞌa zon<br />
dono, kashaꞌora kowas onyuku nuu<br />
okaziwa pan kamoo kaa wan idiꞌi<br />
naa, mazan okau dani pan daunaꞌan,<br />
aonaꞌa naa onyuku nui tapan<br />
pakaziwa pau zon. Soo okonaukian<br />
naa paꞌan, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan korai dao naa sodi shaka tan<br />
idi. 22 Naꞌa paꞌo kawa nuꞌo wuruꞌu<br />
unao baiaa paniaz: kai unyuku nuu<br />
kashaꞌora-kida, mazan õtuka pan nii<br />
koshan daꞌi unao, naꞌiki uruu dono<br />
ukonau kian nii, naꞌiki aonaꞌo nii<br />
kanom mashaa tan ukonau kii tinan.<br />
23 “Aizii uruu dono, aonaꞌo niꞌi<br />
naa kanom nii upishaan zii õgaru<br />
aimaa kan dauꞌati. Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />
õkia nuz uꞌati: Upishaan<br />
an õDaru kanom kari kao nan<br />
dauꞌati, utaan nii uꞌati õpida nannaoun<br />
idi unao. 24 Aonaa zoobaba<br />
upishaan uruu kanom kari kao nan<br />
dauꞌati, õpida nan naoun idi unao.<br />
Upishaa, Tomin karu taan nii uꞌati<br />
upishaa nii. Uruu kai manai man kizi<br />
ukonau kii tinan.<br />
25 “Õkaku waa pau zon uꞌati diꞌitinapa-kinai<br />
kuwai idaꞌan diꞌo raꞌa<br />
aimaa kan kida dauꞌaꞌa. Mazan kainaꞌaꞌo<br />
niꞌi naa kamoo kaa wan, aizii<br />
uruu dono aonaꞌo niꞌi naa õkakuwaa<br />
pan powaꞌa diꞌi tinapa-kinai<br />
kuwai idaꞌan, mazan õpara dan<br />
nii sariapa kizi pidan nao uaitapan<br />
õkuwaa õdaru dauaꞌo. 26 Uruu<br />
dono, turuaꞌo niꞌi naa upishaan<br />
uruu aimaa kan dauꞌati, õꞌuu idaꞌan,<br />
õpida nan naoun idi unao; aonaa<br />
kanom nii õpishaan zii õDaru unao<br />
ati, 27 ushaꞌapa num kauꞌan, õDaru<br />
marai napa nii unao. Umarain pan<br />
unao, ushaꞌapa num kauꞌan unao<br />
marain pan idiꞌo õgaru, naꞌiki unao<br />
mishi dan idi uruu diꞌikiꞌo õwaꞌa tin.<br />
28 Mishi, õwaꞌa tin õDaru diꞌikiꞌo,<br />
imiꞌi baara ati. Aizii õmakon niꞌi naa<br />
imiꞌi baara iki, õkiwan naa õDaru<br />
diꞌiti.”<br />
29 Uruꞌu naa utomi napa-kidanii<br />
nao kian uꞌati, “Aizii, uruu zii<br />
pupara dan kai naa ba ti nan, aonaa<br />
pukai waan diꞌi tinapa-kinai kuwai.<br />
30 Aizii watukapa, puaitapa mishi<br />
ipai aimaa kan; turuu pudakoꞌa tin<br />
pupi shaa-kao uaꞌii zii aimaa kan<br />
dauꞌati. Ukauꞌan aizii wamishida<br />
puwaꞌa tin Tomin karu diꞌiki.”<br />
31 Jesus kian ĩꞌati, “Uruu zii<br />
umishi dan? 32 Kai naꞌiki kamoo<br />
waꞌatin, aizii uruu kamoꞌo naa<br />
wuruꞌu kaa waꞌo raz, uruu dono<br />
panaꞌi ti napu kidaꞌo nii uma kooda-<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 16, 17<br />
294<br />
nai nan, ukidoo pan nii õꞌai udapu<br />
iti kida, uwaꞌa kan nii õgaru õbaꞌoran<br />
tin. Mazan aonaa õbaꞌo ran tinaꞌo<br />
mana wun mani õgaru, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan õDaru kari kao nanuꞌo<br />
unaꞌau zon õtuma. 33 Õkowaa dan<br />
unao ati aimaa kan kai kapa kidaꞌoraꞌa,<br />
unyuku nuu konau kii-kinaa nii,<br />
uzaama tin pan idi õꞌidaꞌati. Diꞌo raꞌa<br />
ama zada baa raꞌaꞌa, ubaiaa pan nii<br />
kashaꞌo raꞌo. Mazan umaꞌo za ka dapa<br />
unyuku nuu! Õgaru, õwazoo ta niꞌi<br />
naa diꞌo raꞌa ama zada baaraꞌaꞌo<br />
kashaꞌora kidaꞌo aimaa kan!”<br />
Jesus toriinpan papidanannao ati<br />
17 1 Jesus kakuwaa pan<br />
dau naꞌan patomi napa-kidanii<br />
nao ati, uawunuu pan doko iti<br />
naꞌiki uruꞌu naa utoriin pan.<br />
“ÕDaru, aizii kaa waꞌa naa<br />
kamoo. Putukapa-kida pidannao<br />
ati puDani umana wunun,<br />
utukapa-kida kizi ĩꞌati pumanawunun<br />
kapam. 2 Pugaru aipan<br />
atiꞌo ukazowau ta pan ipai<br />
pidan nao, utaa kizi kari kaonanuꞌo<br />
kakupa-karu ipai wunao<br />
atiꞌi, puzaa ma tin-kida nii naouz<br />
uꞌidaꞌati. 3 Kaika paꞌo wuruꞌu<br />
karikao nanuꞌo raz kakupa-karu<br />
ikoda-kao: pidan nao aita pan<br />
idaꞌan soo bau daꞌapa pugaru<br />
mishiꞌo Tomin karu, naꞌiki<br />
ĩaita pan idaꞌan õgaru, Jesus<br />
Christ, pudyuu daniaz imiꞌi<br />
baara ati. 4 Õtukapa-kidaꞌa naa<br />
imiꞌi baaraꞌaꞌo pidan nao ati<br />
pugaru umana wunun, õshaꞌapatan<br />
idaꞌan ipai pudyuu da nii<br />
õshaꞌapa tan. 5 Õdaru, marii<br />
õtukapa-kao umana wunuꞌo nii<br />
aizii, naꞌapa õtuka pauzo-kao<br />
kawan pugaru tuma ama zada<br />
tominan uaꞌii zii.<br />
6 “Õai tapa-kida niꞌi naa<br />
pukaduz wunao atiꞌi, putaa niinaouz<br />
õꞌati diꞌo raꞌa ama zada<br />
baara ainao bii iki. Pupida nannao<br />
ĩdyaun naꞌiki putaa nii nao<br />
õꞌati ĩdyaun, naꞌiki ĩizoꞌa tipa<br />
pukaki naori. 7 Aizii ĩaita paꞌa<br />
naa, ipai aimaa kan putaa nii<br />
õꞌati, pugaru diꞌikiꞌo wuruꞌu.<br />
8 Õkowaa daꞌa naa pukuwaa<br />
ĩꞌati, naꞌiki ĩzaa mata kai manaiman<br />
panyuku nuu itiz. Ĩaitapa<br />
õwaꞌa tin pugaru diꞌikiꞌo naꞌiki<br />
ĩmishida pudyuu da nii õgaru.<br />
9 “Aonaa õtoriin pan ipai<br />
pidan nao ati, mazan õtoriin pan<br />
wunao atiꞌi putaa nii naouz õꞌati,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan pupidanan<br />
nao paꞌan ĩdyaun. 10 Ipai<br />
õpida nan nao, pupida nan nao<br />
kapam ĩdyaun. Ukauꞌan ipai<br />
pupida nan nao õpida nan nao<br />
kapam ĩdyaun. Ĩnao idaꞌanaꞌo<br />
nii õmana wu nun aitapa-kao.<br />
11 Aizii, aonaꞌo niꞌi naa õnaꞌan<br />
imiꞌi baaraꞌa, kadima naꞌo niꞌi<br />
naa õmakon puꞌidiꞌiti. Mazan<br />
õpida nan nao, ĩnaꞌan nii zii imiꞌi<br />
baaraꞌa. ÕDaru, kai manaꞌo<br />
mana wun, puka zan naa tapa paꞌi<br />
wunaouꞌu putaapa-kida nii naouz<br />
õꞌati. Ĩnyuku nuu patumaaka<br />
kizi paꞌati aaka, pugaru naꞌiki<br />
õgaru nyuku nuu patumaakan<br />
kawan. 12 Õnaꞌan dono zii<br />
ĩtuma imiꞌi baaraꞌa, õkazannaa<br />
tapa ĩdyaun, pakawan kizi<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ĩmashaa pan pupida nan nao nii.<br />
Õkazan naa tapa ĩdyaun, aonaa<br />
naꞌiaꞌo ram waziwa dinan, soo<br />
bau daꞌapa pidan waziwa dinaꞌo<br />
niꞌo raz aita-kao, naꞌa paꞌo idaꞌan<br />
kizi saada-kari waiz kida puparadan<br />
mishii nan.<br />
13 “Aizii kadima naꞌo niꞌi naa<br />
õmakon puꞌidiꞌiti. Õtoriin pan<br />
ĩꞌati kaika paꞌa õnaꞌan puꞌu zii<br />
ĩtuma imiꞌi baaraꞌa, ĩnyukunuu<br />
konau kii kizi kai manai man<br />
naꞌapa õnyuku nuu konau kian<br />
kawan mana wun. 14 Õkowaadaꞌa<br />
naa pukuwaa ĩꞌati, naꞌiki<br />
uruu idi baꞌo ran pidan nao<br />
kasha nau-kidan ĩdyaun. Ĩkashanau-kida-kao,<br />
ushaꞌapa num<br />
kauꞌan õgaru kawa nuꞌo ĩdyaun,<br />
aonaa ĩdiꞌitin pan baꞌo rai nao<br />
diꞌitin pan kawan. 15 Õtoriin pan,<br />
aonaa õai pan mani pusoꞌo tan<br />
ĩdyaun diꞌo raz ama zada baara<br />
ikiꞌi, mazan õpishaan paꞌan<br />
puka zan naa tapan ĩdyaun Satan<br />
ai. 16 Õgaru, aonaa õdiꞌitin pan<br />
imiꞌi baara san nao diꞌitin pan<br />
kawan. Ĩnao naꞌapa kapam<br />
ĩdiꞌitin pan õgaru kawan, aonaa<br />
imiꞌi baara san nao kawan mani.<br />
17 Pusaa baa ĩdyaun puꞌidi waunao<br />
nii, puaitapa-kidan idaꞌan<br />
ĩꞌati mishiꞌo mana wun puparadan.<br />
Pupara dan, uruu mishiꞌo<br />
mana wun. 18 Pudyuu dan kawan<br />
õgaru imiꞌi baara ati, naꞌapa<br />
õdyuu dan ĩnao kapam ama zada<br />
kawanaꞌati. 19 Kai manai man<br />
õtaai nan puꞌati ĩnao dikin ii,<br />
turuu kizi ĩnao kapam taai nan<br />
kai manai man puꞌati.<br />
295<br />
JOHN 17<br />
20 “Aonaa ĩnao ati mani karikao<br />
nan õtoriin pan, mazan<br />
õtoriin pan baꞌo rai nao ati<br />
kapam, mishi dai nao niꞌoraz<br />
õgaru, paaba tan idaꞌan<br />
õdauaꞌo kuwai õpida nan nao<br />
idaꞌan. 21 Õtoriin pan ĩꞌati, marii<br />
kizi ĩbau daꞌapa tan panyukunuu,<br />
naꞌapa pugaru naꞌiki<br />
õgaru bau daꞌapata pan kawan<br />
wanyuku nuu. ÕDaru, naꞌapa<br />
pugaru bau daꞌapa tin pan õgaru<br />
idaꞌati, naꞌiki õgaru baudaꞌapa<br />
tin pan pugaru idaꞌati,<br />
naꞌapa kizi ĩnao bau daꞌapa tinpan<br />
waunao idaꞌati, pidan nao<br />
mishida kizi pugaru wuruꞌu<br />
dyuu daꞌo raz õgaru. 22 Õtaa nii<br />
umana wun-karu ĩꞌati naꞌapa<br />
putaan kawan õꞌatiz, marii<br />
kizi ĩbau daꞌa pa ta pan panyukunuu,<br />
naꞌapa pugaru naꞌiki<br />
õgaru bau daꞌapata pan kawan<br />
wanyuku nuu. 23 Kai naꞌa ĩnyukunuu<br />
ii õgaru; naꞌiki kai naꞌa<br />
õnyuku nuu ii pugaru. Marii kizi<br />
kai manai man ĩbau daꞌa pa ta pan<br />
panyuku nuu, baꞌo ran pidan nao<br />
aitapa-kinaa nii, pugaru wuruꞌu<br />
dyuu daꞌo raz õgaru. Naꞌiki<br />
pumarai napa nii mishi dai naouz<br />
õgaru naꞌapa pumarain pan<br />
kawan õgaru.<br />
24 “ÕDaru, naꞌiam õgaru,<br />
naꞌii õai pan õtuma wuruꞌu<br />
putaa nii naouz õꞌati, ĩtukapa<br />
kizi õmana wu nun, wuruꞌu<br />
putauzo niaz õꞌati pumarainpan<br />
idi õgaru ama zada tominan<br />
uaꞌii. 25 Kai manaꞌo mana wun<br />
õdaru, aonaa pidan nao aita-<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 17, 18<br />
296<br />
pau zon pugaru. Mazan õgaru,<br />
õai ta pa nii pugaru, naꞌiki<br />
õtomi napa-kida nii nao ĩaitapa<br />
pudyuu da nii õgaru. 26 Õkai naabata<br />
niꞌi naa ĩꞌati kanom kaduz<br />
pugaru, naꞌiki kari kao nanuꞌo<br />
nii õkai naa baa pan ĩꞌati kanom<br />
kaduz pugaru. Ĩmarain paaka<br />
kizi naꞌapa pumarain pan kawan<br />
õgaru, turuu kizi õzaama tin pan<br />
ĩnao diꞌiti kapam.”<br />
Soldyaanao zaamataꞌanan Jesus<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:47-56;<br />
Mark 14:43-50; Luke 22:47-53)<br />
18 1 Jesus toriin pan daunaꞌan<br />
paDaru ati, umakon<br />
naa patomi napa-kida nii nao tuma<br />
Kidron Waꞌo baza itinapu. Kainaꞌaꞌo<br />
daꞌi paori bai baawu naꞌii,<br />
naꞌitiꞌi naa Jesus moro tan patominapa-kida<br />
nii nao tuma. 2 Judas,<br />
kaaka paꞌo niꞌo raz uruu taru bai nao<br />
ati, uai tapa nii kapam uruu amazada,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan, naꞌitiꞌo<br />
Jesus makouzon patomi napa-kidanii<br />
nao tuma. 3 Ukauꞌan naꞌitiꞌi naa<br />
Judas makon, unaꞌa kan bau daꞌapa<br />
utona zi naa soldyaa nao. Naꞌiki<br />
watch man tapai nao Tomin karu Dapu<br />
bii ikiinao kapam, ĩnao faadaa nao<br />
zowau naa nao naꞌiki Pharisee nao<br />
dyuuda nii nao. Ĩnaꞌa kapa nii mizaataaka-kinai<br />
kida. Aizii baꞌo rai nao<br />
ĩnaꞌa kapa nii palampan kida.<br />
4 Jesus aitapa niꞌi naa naꞌa pam<br />
nii ĩshaꞌa paa pan paugaru. Uruu idi<br />
uwaꞌa tiꞌi kan ĩꞌidaꞌati, naꞌiki ukian<br />
ĩꞌati, “Kanom uai pan?”<br />
5 “Jesus, Nazareth san,” ĩkian<br />
uꞌati.<br />
“Õgaru uruu,” Jesus kian ĩꞌati.<br />
(Judas, kaaka paꞌo raz uruu,<br />
naꞌiaꞌa naa ĩtuma.) 6 “Õgaru uruu,”<br />
Jesus kian idi ĩꞌati, sariapa ĩdandanaaꞌa<br />
kan, naꞌiki ĩdorau tan imiꞌi<br />
baara iti.<br />
7 Powaꞌa koshan Jesus pishaan<br />
ĩdyaun, “Kanom uai pan?”<br />
“Jesus, Nazareth san,” ĩkian uꞌati<br />
koshan.<br />
8 Jesus kian ĩꞌati, “Õkii shaꞌatii<br />
uꞌati, ‘Õgaru uruu.’ Umishiin<br />
an õgaru udawata pan, ukauꞌan<br />
marinaꞌa wunaouꞌu õtumai naouz.”<br />
9 (Ukian ĩꞌati naꞌapa, upara dan<br />
mishiin-kinaa niꞌo utoriin pan<br />
donoꞌo raz. “Õdaru, aonaa bau daꞌapa<br />
õwazi waan wuruꞌu putaa nii naouz<br />
õꞌati,” ukia nuz.)<br />
10 Aizii Simon Peter, unaꞌa kapanii<br />
marii. Usoꞌo taꞌa kan pakin naa<br />
aiazu, naꞌiki saꞌu kan Umana wunuꞌo<br />
Faadaa poitoru tain diwaꞌora antanpuꞌo,<br />
wao taꞌaka. Malchus kiaꞌo uꞌuu<br />
wuruꞌu poi toruiz. 11 Jesus kian Peter<br />
ati, “Pusha kada pumarian powaa iti<br />
pakin naa zoꞌiti! Puꞌitii man aonaꞌo<br />
nii õbaiaa paꞌa zon kashaꞌo raꞌo, õdaru<br />
taa niaz õbaiaa pan nii?”<br />
Jesus naꞌaka-kao Annas diꞌiti<br />
12 Aizii, soldyaa naouz naꞌiki<br />
ĩzowau naa, naꞌiki watch mantapai<br />
nao Tomin karu Dapu,<br />
ĩzaama taꞌa kan naa Jesus naꞌiki<br />
ĩdoꞌo taꞌa kan naa ukaꞌu kida. 13 Ĩnaꞌakan<br />
uruu Annas diꞌiti kiwiin zii.<br />
Annas, uruu Caiaphas imado kozu.<br />
Aizii Caiaphas, uruu Umana wunuꞌo<br />
Faadaa uruu dono, 14 naꞌiki uruu<br />
kiaꞌo raz kiwiin zii Jew nao zowau-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
297<br />
JOHN 18<br />
naa nao ati kaika paꞌa: “Kai manaꞌo<br />
nii mana wun bau daꞌa paꞌo pidan<br />
mawa kan an ipai pidan nao dikin ii.”<br />
Peter kian<br />
aonaa uaitapauzon Jesus<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:69-70;<br />
Mark 14:66-68; Luke 22:55-57)<br />
15 Simon Peter, naꞌiki baꞌo ran<br />
Jesus tomi napa-kida nii, ĩdaꞌanpan<br />
Jesus. Aizii baꞌo ra niz, uruu<br />
kai manai ma naꞌo Umana wunuꞌo<br />
Faadaa aita pan. Ukauꞌan morota<br />
koo towapa-kizai iti uruu Jesus<br />
tuma, Umana wunuꞌo Faadaa dapu<br />
iti. 16 Mazan Peter, unaꞌian paniinom<br />
ii, aonaa umoro tan. Aizii,<br />
baꞌo ra niz Jesus tomi napa-kida nii,<br />
kai manai manaꞌo raz Umana wunuꞌo<br />
Faadaa aita pan, umakoꞌo kan powaa<br />
iti naꞌiki upara daꞌa kan zunaaba ati,<br />
awunuu tapai baz panii nom, naꞌiki<br />
uruꞌu naa umorota-kidan Peter.<br />
17 Aizii zunaaba, awunuu tapai baz<br />
panii nom, okian Peter ati, “Pugaru<br />
õai ta pan dii diꞌi aꞌo raꞌa pidan tominapa-kida<br />
nii kapam?”<br />
“Aonaa,” Peter kian oꞌati.<br />
18 Aizii poi torui nao naꞌiki watchman<br />
tapai nao, ĩpuꞌu kada niꞌi naa<br />
tikazi naꞌii, ama zada wadidin idi,<br />
uruu naꞌiaꞌa naa ĩkadi shita pan<br />
ĩtanaa pan kida. Peter naꞌii kapam<br />
ukadi shita pan utanaa pan ĩtuma.<br />
Umanawunuꞌo Faadaa<br />
pishautan Jesus<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:59-66;<br />
Mark 14:55-64; Luke 22:66-71)<br />
19 Uruꞌu naa Umana wunuꞌo<br />
Faadaa pishaan Jesus, “Kanom nao<br />
putomi napa-kida nii? Kanom dauaꞌo<br />
putomi napa-kidan ĩdyaun?”<br />
20 Jesus kian uꞌati, “Kari kao nan<br />
õkaku waa pan, turuu kizi ipai pidannao<br />
aba tan õkuwaa. Kari kao nan<br />
õtomi napa-kidan pidan nao synagogue<br />
ii, naꞌiki Tomin karu Dapu ii.<br />
Aonaa naꞌa painim õdizapan õkuwaa<br />
pidan nao ai. 21 Kanom nii pupishaan<br />
õgaru? Pupishaa pidan nao aba tainao<br />
naꞌa pam õkian. Ĩnao, ĩaitapa<br />
naꞌa paꞌo ram õkiau zon.”<br />
22 Jesus para dan idi naꞌapa,<br />
bau daꞌapa watch man udazaba aꞌo<br />
kadishita pan, utaꞌi kaꞌa kan naa Jesus<br />
paawun baara ati. Ukian Jesus<br />
ati, “Kanom dyuu dan pudakoꞌatin<br />
Umana wunuꞌo Faadaa para dan<br />
naꞌapa.”<br />
23 Jesus kian uꞌati, “Puaita pan an<br />
õpara dan pozawa tan, puko waada<br />
ipai daꞌai nao pidan nao atiꞌi. Mazan<br />
puaita pan an õpara dan sakita pan,<br />
kanom niꞌi naa putaꞌi kaꞌa kan õgaru?”<br />
24 Udaunaꞌan Annas dyuu dan<br />
unaꞌaka-kao Caiaphas diꞌiti, Umanawunuꞌo<br />
Faadaa, pakawan ukaꞌu kida<br />
doꞌo tin pan.<br />
Peter powaꞌatan pakian pidannao<br />
ati, aonaa uaitapauzon Jesus<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:71-75;<br />
Mark 14:69-72; Luke 22:58-62)<br />
25 Aizii Peter, pakawan zii ukadishita<br />
pan naꞌii utanaa pan, uruꞌu naa<br />
upishaa-kao koshan, “Aonaa pugaru<br />
mani kapam utomi napa-kida nii nao<br />
tumaꞌo raz, mishii?”<br />
“Aonaa,” Peter kian.<br />
26 Naꞌaꞌo pidan, uruu kapam<br />
Umana wunuꞌo Faadaa poitoru,<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 18<br />
298<br />
naꞌiki uruu iriban tawuruꞌu Peter<br />
saꞌu kaniaz utain; ukian Peter<br />
ati, “Aonaa mooko pugaru mani<br />
tawuruꞌu õtuka paniaz utuma paoribai<br />
baawu ii, mishii?”<br />
27 “Aonaa,” Peter kian koshan.<br />
Unaꞌa pan dau naꞌan, uruꞌu naa<br />
kuruku kaꞌaran paꞌa kan.<br />
Jesus naꞌaka-kao<br />
Pilate kanaapu iti<br />
(Mat<strong>the</strong>w 27:1-2, 11-31;<br />
Mark 15:1-20; Luke 23:1-5; 13:25)<br />
28 Wakan kanaa nin Jesus<br />
naꞌaka-kaoaꞌa naa Caiaphas diꞌiki,<br />
Roman nao dapu naa itiꞌi naa. Aizii<br />
Jew nao, aonaa ĩmoro tan Roman nao<br />
dapu naa iti, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa ĩkaniribai naꞌa zon pakakinao<br />
ri naa kian kawanaꞌati, turuu<br />
kizi ĩaroo pan Passover Kamoon<br />
dono. m 29 Uruu idi, Pilate n koditan<br />
ĩꞌidaꞌati naꞌiki upishaan ĩdyaun,<br />
“Kanom mooko oiaꞌo nii diꞌo raꞌa<br />
pidan shaꞌapa tan, ukooto wapa-kidakinaa<br />
niizu?”<br />
30 Aizii ĩkian uꞌati, “Uruu dikinta<br />
pauzo kakinao rii, unaꞌa pan idiꞌo<br />
wanaꞌa kan uruu puꞌidaꞌati.”<br />
31 Pilate kian ĩꞌati, “Ushaꞌapa taꞌa<br />
naa uruu uai pan kawanaꞌati, ukakinao<br />
ri naa kawanaꞌati.”<br />
Jew nao kian uꞌati, “Waunao,<br />
aonaa Rome ikiꞌo kakinao rii taapadan<br />
wazowian pidan.” 32 Ushaꞌa pan<br />
naꞌapa, Jesus para dan mishiin-kinaa<br />
niꞌo, tawuruꞌu ukowaa da nuz naꞌapam<br />
nii pamawa kan.<br />
33 Pilate moro tan powaa iti<br />
Roman nao dapu naa iti. Uruꞌu<br />
naa udapada-kidan Jesus naꞌiki<br />
upishaa nuzu, “Pugaru mishi Jewnao<br />
nao ba naa king?” ukian.<br />
34 Jesus kian uꞌati, “Puaipan<br />
atiꞌo kai wuruꞌu pupishaa nuz õgaru<br />
naꞌapa? Oo baꞌo ran pidan nao<br />
kakuwaa pan idiꞌo puꞌati õdauꞌan?”<br />
35 Pilate kian uꞌati, “Õgaru,<br />
aonaa Jew mani. Pumin-Jewnnao<br />
naꞌiki faadaa nao zowau naa nao<br />
paꞌan wuruꞌu naꞌa kaꞌo raz pugaru<br />
õꞌidaꞌati. Kanom mooko wuruꞌu<br />
pushaꞌapa taniaz, putoꞌo rada-kinaa<br />
nii ĩdyaun?”<br />
36 Jesus, kian, “Õnao ba naitinapa<br />
nuz, aonaa imiꞌi baaraꞌaꞌo<br />
king nao nao ba nai-tin pan kaduz<br />
mani. Daꞌai nao nao ba nai-tin pan<br />
kawa nun an mani wuruꞌu õnao banai-tinapa<br />
nuz, mizaa taaka mani<br />
õpida nan nao, aonaa kizi Jew nao<br />
zowau naa nao zaama tan õgaru.<br />
Mazan aonaa daꞌaꞌo nii mani wuruꞌu<br />
õnao ba nai-tinapa nuz!”<br />
37 Pilate kian uꞌati, “Ukauꞌan,<br />
king wuruꞌu pugaruz?”<br />
Jesus kian, “Pugaru, pudako tan<br />
õgaru king nii. Naꞌa paꞌo niꞌo õshakatan,<br />
naꞌiki õkaa wan imiꞌi baara ati,<br />
õkaku waa paꞌa nan mishiꞌo dauꞌu.<br />
Naꞌiaꞌo ram pidan mishiꞌo idaꞌan tanpuꞌo,<br />
uruꞌo nii zaa mata õpara dan.”<br />
38 Pilate kian uꞌati, “Kanom<br />
mooko mishiꞌo nii?” Udaunaꞌan<br />
Pilate kodi tan koshan Jew nao<br />
idaꞌati, naꞌiki ukian ĩꞌati, “Aonaa<br />
m 18:28 Numbers 9:9-11 n 18:29 Pilate: uruu Judea Baara iaꞌo nao ba nai udono<br />
(uruu Rome ikiꞌo raz)<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
299<br />
JOHN 18, 19<br />
kanom dikau daꞌo nii arawu<br />
shaꞌapata nuꞌu, õkaboota-kinaa nii<br />
uruu oiaꞌo diꞌiti. 39 Mazan ipai wunu<br />
Passover Kamoon dono õkoditakidauzo<br />
nii unao aipan kawanaꞌati<br />
bau daꞌapa taraapa-kari wai pidan.<br />
Ukauꞌan, turuu õmuu dan unao<br />
aipan ati, Jew nao nao ba naa king<br />
kii-kizaiz?” ukian ĩꞌati.<br />
40 Uruꞌu naa ĩkada koꞌo kan<br />
diiwaꞌo idaꞌan, naꞌiki ĩkian uꞌati,<br />
“Aonaa arawu maniꞌi! Mazan waaiapan<br />
Barab bas paꞌan!” Aizii Barab bas<br />
uruu antamiki.<br />
Pilate kashaapa Jesus zowii-kao<br />
19 1 Uruꞌu naa Pilate dyuudan<br />
soldyaa nao baꞌizian<br />
tuu kii Jesus. 2 Soldyaa nao tinokan<br />
kai wada-karu, uruu idiꞌi naa<br />
ĩkakowam tan uruu. Udaunaꞌan<br />
ĩkakami chan tan uruu, wuzaꞌo<br />
kamicha idi, o 3 naꞌiki uruꞌu naa<br />
ĩwaꞌa tiꞌan pan uꞌidaꞌati, ĩtaꞌiiꞌ an pan<br />
uruu paawun baara ati, naꞌiki ĩkian<br />
uꞌati, “Pugaru King, umana wunuꞌo<br />
Jew nao nao ba naa!”<br />
4 Pilate kodi tan koshan, Jewnao<br />
kasa baꞌukinapa-kizi iti naꞌiki<br />
ukian ĩꞌati, “Aushaa uabata! Aizii<br />
õkodita-kidan niꞌi naa uruu unao<br />
idaꞌati, mazan õai pan uaita pan kaimanai<br />
man, aonaa kanom õiko dan<br />
oiaꞌo nii ushaꞌapa tan.” 5 Uruꞌu naa<br />
Jesus kodita-kida-kao, umoro ko dapa<br />
wuruꞌu kowa maiz kai wada-karu<br />
idiꞌo raz utoma-kao, naꞌiki wuzaꞌo raz<br />
kamicha. Uruꞌu naa Pilate kian ĩꞌati,<br />
“Aizii, diꞌi naa wuruꞌu pidanaz!”<br />
6 Aizii, faadaa nao zowau naa nao,<br />
naꞌiki watch man tapai nao tuka paꞌakan<br />
naa uruu, sariapa ĩkada kon<br />
diiwaꞌo idaꞌan, “Marii utauka-kao<br />
cross diꞌiti! Marii utauka-kao cross<br />
diꞌiti!”<br />
Naꞌiki Pilate kian ĩꞌati, “Unaꞌakaꞌa<br />
naa uruu, utauka kiziꞌi naazu<br />
cross diꞌiti. Õgaru, aonaa kanom<br />
õiko dan oiaꞌo nii ushaꞌapa tan.”<br />
7 Jew nao kian uꞌati, “Waunao,<br />
kai naꞌa wakaki naori naa, pidan naꞌapaꞌo<br />
marii uzowii-kao, udako tin pan<br />
idi Tomin karu Dani nii.”<br />
8 Aizii Pilate aba tan idi naꞌapam<br />
Jew nao kian, tuu kii utarian.<br />
9 Udaunaꞌan umorota-kidan koshan<br />
Jesus Roman nao dapu naa iti. Naꞌiaꞌa<br />
naa upishaan uruu, “Naꞌikim san<br />
mooko pugaru?” ukian uꞌati. Mazan<br />
aonaa Jesus dakoꞌa tin upara dan.<br />
10 Aizii Pilate kian uꞌati, “Kanom<br />
nii aonaa pudakoꞌa tin õpara dan?<br />
Õgaru, turuu õkazan naa tan pugaru<br />
puzowii-kao ai, naꞌiki turuu õtaukakidan<br />
pugaru cross diꞌiti.”<br />
11 Jesus kian uꞌati, “Aonaa turuu<br />
pushaꞌa pata-kidan õgaru, soo<br />
Tomin karu taapa dan an. Ukauꞌan,<br />
wuruꞌu pidan naꞌaka-kidaꞌo raz<br />
õgaru puꞌidaꞌati, powaꞌaꞌo zii manawun<br />
ushaꞌapa tan oiaꞌo puꞌai.”<br />
12 Pilate aba tan idi naꞌa pam ukian,<br />
utiwaan padamata naꞌa pam pakazannaa<br />
tan uruu. Mazan Jew nao kadakon<br />
uꞌati, “Puka zan naa tan an uruu,<br />
aonaa Caesar pao naru mani wuruꞌu<br />
pugaruz! Pidan dako tin paꞌo king nii,<br />
Caesar taruba wuruꞌu uruuz!”<br />
John<br />
o 19:2 wuzaꞌo kamicha: nao ba nai kamichan kaduz wuruꞌu naꞌa paꞌo raz uwuzan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 19<br />
300<br />
13 Pilate aba tan idi naꞌa pam Jewnao<br />
kian, uruꞌu naa ukodita-kidan<br />
koshan Jesus ĩꞌidaꞌati, naꞌiki uruu<br />
dau naꞌan usaka na tan pakoo toopauzo-kizi<br />
tabai idaꞌa, p paniba zoo<br />
diꞌii, Kuba Baara q kiaꞌo raz udakotakao.<br />
(Gabbatha, kiaꞌo udakota-kao<br />
Hebrew idaꞌan.) 14 Aizii uruu dono<br />
mao na paꞌa naa saki tapa kamoo,<br />
naꞌiki uruu dono min ziiwa tin-karu<br />
kamoo r wuruꞌu Passover dauꞌati.<br />
Uruꞌu naa Pilate kian Jew nao<br />
ati, “Diꞌi naa unao ba naa king!”<br />
15 Uruꞌu naa ĩkada koꞌo kan,<br />
“Marii uzowii-kao! Marii uzowiikao!<br />
Marii utauka-kao cross diꞌiti!”<br />
ĩkian.<br />
Naꞌiki Pilate kian ĩꞌati, “Uaiapa<br />
mooko õtauka-kidan unao ba naa<br />
king cross diꞌiti?”<br />
Aizii faadaa nao zowau naa nao<br />
kian uꞌati, “Soo Caesar, uruu baudaꞌapa<br />
wanao ba naa king!”<br />
16 Uruꞌu naa Pilate taan Jesus<br />
ĩꞌati, marii kiziꞌi naa soldyaa nao<br />
tau kan uruu cross diꞌiti.<br />
Jesus tauka-kao cross diꞌiti<br />
(Mat<strong>the</strong>w 27:32-44;<br />
Mark 15:21-32; Luke 23:26-43)<br />
Uruꞌu naa soldyaa nao<br />
naꞌakaꞌa kan naa Jesus, 17 Ukoditakida-kao<br />
donoi iki uwao da ta paꞌa naa<br />
pacrossan naa, naꞌiki unaꞌaka-kao<br />
Pidan-Zowau-Niwaꞌuz-naawa kiaꞌo<br />
ama zada dakota-kao diꞌiti. (Golgotha,<br />
kiaꞌo udakota-kao Hebrew<br />
idaꞌan.) 18 Naꞌiaꞌa naa ĩtau kan Jesus<br />
cross diꞌiti. Naꞌiki dyaꞌu tam pidannao<br />
tauka-kao udaza baꞌa, baꞌo ran<br />
cross kida diꞌiti. Bau daꞌapa taukakao<br />
udiwaꞌora anta napu, baꞌo ran<br />
tauka-kao uwasha baron anta napu.<br />
19 Pilate saada-kida nii Jesus dauaꞌo<br />
paranka daa raꞌa, naꞌiki utauka-kidanuzu<br />
cross paawaꞌa, doko atanapa<br />
Jesus zowau ai. “Jesus, Nazareth<br />
San, uruu King, Jew nao ati,” kiaꞌo<br />
wuruꞌu saada-kari waiz. 20 Iriba<br />
pidan nao aitaan wuruꞌu saadakari<br />
waiz, umao na pan idi donoi ati.<br />
Wuruꞌu usaada-kaoaz idikinau daꞌuꞌo<br />
parada-karu idaꞌanaꞌo, Hebrew<br />
idaꞌan, Latin idaꞌan, naꞌiki Greek<br />
idaꞌan. 21 Jew nao faadaan nao<br />
zowau naa nao kian Pilate ati, “Aonaa<br />
pusaa daꞌa naꞌa, ‘uruu King, Jew nao<br />
ati’ kii; mazan pusaada kaika paꞌa:<br />
‘Diꞌo raꞌa pidan kian, Õgaru King,<br />
Jew nao ati’ kii paꞌan.”<br />
22 Mazan Pilate kian ĩꞌati,<br />
“Kanom õsaada nii, aonaa turuu<br />
upanaꞌa dan.”<br />
23 Aizii soldyaa nao tau kan<br />
dau naꞌan Jesus cross diꞌiti, ĩzaamataꞌa<br />
kan naa ukami chan naꞌiki<br />
ĩbuu ta nuzu paminaꞌu tam kida,<br />
soldyaa nao zaa mata kizi pakawanaꞌati<br />
kida. Ĩzaa mata kapam<br />
ushoo ton zaꞌa baꞌi; aizii uruu tomakao<br />
aonaa naꞌiam ukano tin pan.<br />
24 Aizii ĩkian paꞌati aaka, “Diꞌo raꞌa<br />
p 19:13 tabai: nao ba nai nao sakana tauzo-kizi ĩkoo too pan dono. (Pilate sakanatan<br />
naꞌa, udiꞌita pan panaa don powaꞌa zii naꞌa pam nii pashaꞌapa tan Jesus.)<br />
q 19:13 Kuba Baara: paniba zoo, kuba idiꞌo utoma-kao. r 19:14 minziiwatin-karu<br />
kamoo: Uruu donoꞌo Jew nao min ziiwa tau zon panikan niꞌo Passover Kamoon dono.<br />
Wachuu pu nin, kamoo tipi taꞌa kan dau naꞌan, ĩnikauzo nuzu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
301<br />
JOHN 19<br />
shooto, aonaa washushuu daꞌa naꞌa.<br />
Wamaki nao tin aka, watukapa kizi<br />
kanomaꞌo nii zaa mata paꞌa nazu.”<br />
Ĩshaꞌa pata nuz aimaa kan naꞌapa,<br />
saada-kari waiz Tomin karu Para dan<br />
mishiin-kinaa niꞌo wuruꞌu:<br />
“Ĩbuu tan õkami chan kida<br />
pakawa naꞌati<br />
naꞌiki ĩmaki nao tinaꞌa kan<br />
õshoo ton dikin ii.” s<br />
Naꞌapa soldyaa nao shaꞌapa tan<br />
aimaa kan.<br />
25 Naꞌiaꞌo Jesus crossan naa<br />
dazaba ii, udaro kadishita pan paꞌinaozo<br />
tuma. Naꞌiaꞌo kapam ĩtuma<br />
Clopas dai aro Mary, naꞌiki Mary<br />
Magdala sanaa baz. 26 Jesus tukapan<br />
padaro, naꞌiki umarain paniaz<br />
patomi napa-kida nii kadishitapan<br />
odaza baꞌa. Ukian padaro ati,<br />
“Pudani niꞌi naa uruu!”<br />
27 Udaunaꞌan ukian patomi napakida<br />
nii ati, “Pudaro niꞌi naa oroo!”<br />
Naꞌikiꞌo raꞌa naa utaa pan oroo.<br />
Jesus mawakan<br />
(Mat<strong>the</strong>w 27:45-56;<br />
Mark 15:33-41; Luke 23:44-49)<br />
28 Jesus aita pan idi ipaiꞌi naa<br />
pashaꞌapa tan wuruꞌu Tominkaru<br />
aipaniaz pashaꞌapa tan;<br />
saada-kari waiz Tomin karu Paradan<br />
mishiin-kinaa nii, ukian,<br />
“Õmara dako.”<br />
29 Aizii uruu dono naꞌaꞌo boon<br />
zoꞌo pasaata-kari wai kibiaꞌo riwu nii.<br />
Uruu baoko iti ĩdamo tan sponge,<br />
naꞌiki ĩsawa da nuz Jesus dako<br />
iti, hyssop kadu naa saba idaꞌan.<br />
30 Usooso ka nuzu naꞌiki ukian, “Aizii<br />
ipaiꞌi naa õshaꞌapa tinan!” Aizii<br />
unaꞌa paꞌa kan dau naꞌan, uruꞌu naa<br />
usawiki-kidaꞌa kan pazowau, naꞌiki<br />
umanizo wan taꞌa kan naa.<br />
Jesus araduꞌu dakata-kao<br />
31 Aizii Jew nao zowau naa nao,<br />
aonaa ĩaipan tauka-kari wai nao<br />
naꞌian cross paawa ii atii kamoo<br />
tipi tan diꞌiti, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
uruu diꞌiki Sookapa-karu Kamoo<br />
saka di nan. Naꞌiki umana wunuꞌo<br />
Sookapa-karu Kamoo, Passover<br />
Kamoon wuruꞌu udonoꞌo raz. Uruu<br />
idi ĩpishaan Pilate marii kizi udyuudan<br />
cross paawa iainao tabaꞌu kida<br />
ramita-kao ĩmawaka kizi kadiman,<br />
uruu dau naꞌan turuu kizi ĩnanaa<br />
kida toka-kida-kao. 32 Uruꞌu naa<br />
soldyaa nao makon, naꞌiki ĩramitaꞌa<br />
kan naa Jesus dazaba ainao<br />
ĩtauka-kao tabaꞌu kida. 33 Mazan<br />
ĩkaa wan Jesus idaꞌati ĩtuka pan<br />
uruu mawa kaꞌa naa, uruu idi aonaa<br />
ĩrami tan utabaꞌu. 34 Mazan baudaꞌapa<br />
soldyaa daka taꞌa kan uruu<br />
paara duꞌu ati dima naꞌo pachipara<br />
rin idi, sariapa izai naꞌiki wunu<br />
shootaꞌa kan udakata-kizi nao iki.<br />
35 (Pidan tuka paꞌo raz kaika paꞌo<br />
shaꞌa pan, uruu wuruꞌu kaku waapaꞌo<br />
raz. Ukauꞌan turuu ukuwaa<br />
mishida-kao. Ukowaa dan wuruꞌu<br />
mishiꞌo raz kuwai turuu kizi unao<br />
mishi dan kapam.) 36 Diꞌo raꞌa aimaakan<br />
kida shaꞌa pan, saada-kari waiz<br />
Tomin karu Para dan mishiin-kinaa<br />
niꞌo wuruꞌu: “Aonaꞌo nii bau daꞌapa<br />
John<br />
s 19:24 Psalm 22:18<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 19, 20<br />
302<br />
uniwaꞌuz ramita-kao,” kiaꞌo raz usaadin<br />
pan. 37 Naꞌiki kai naꞌa koshan<br />
saada-kari wai Tomin karu Para dan<br />
idaꞌa kaika paꞌo raꞌa: “Pidan nao<br />
awunuu pan nii padaka ta nii diꞌiti,”<br />
kii.<br />
Jesus dida-kao dauaꞌo<br />
(Mat<strong>the</strong>w 27:57-61;<br />
Mark 15:42-47; Luke 23:50-56)<br />
38 Aizii naꞌapa kidaꞌo shaꞌa pan<br />
dau naꞌan, Joseph, Arima <strong>the</strong>a san<br />
pishaan naa Pilate Jesus nanaa<br />
dauꞌati, turuu kizi unaꞌaka nuzu<br />
naꞌiki udida-kiziꞌi naazu. (Wuruꞌu<br />
Joseph, uruu mishi daꞌo Jesus,<br />
mazan aonaa ukowaa dan baꞌoran<br />
pidan ati, utarian idi Jew nao<br />
zowau naa nao ai.) “Turuu punaꞌakanuzu,”<br />
Pilate kian dau naꞌan uꞌati;<br />
uruꞌu naa umakon naꞌiki unaꞌa kan<br />
naa Jesus nanaa. 39 Aizii, Nicode<br />
mus, tawuruꞌu makon kau zoz<br />
aiwakaꞌan Jesus diꞌii, uruu kapam<br />
mako Joseph tuma. Unaꞌaka 30 kilogram<br />
kasa rai, t myrrh naꞌiki aloes<br />
idiꞌo ukawi kiꞌita-kao. 40 Ĩnaouꞌu naa<br />
naꞌaka Jesus nanaa naꞌiki ĩpapi dan<br />
naaz barakaꞌo kamicha mada u kasarai-tin<br />
paꞌo idi. Naꞌa paꞌo Jew nao<br />
saa bau zon mawa kaꞌo, unaꞌaka-kao<br />
uaꞌii baara nai iti. 41 Aizii, Jesus<br />
zowii-kizi nao ii kai naꞌaꞌo daꞌi paoribai<br />
baawu. Naꞌiki kai naꞌaꞌo naꞌa<br />
paꞌinaꞌo kichada-kari wai baara nai,<br />
aonaꞌo zii ukai wauzo-kao. 42 Jew nao<br />
min ziiwau zon idi Passover Kamoon<br />
dauꞌati uruu dono, naꞌiki baara nai<br />
kainaꞌan idi naꞌii, naꞌiaꞌa naa ĩpaidaꞌa<br />
kan Jesus nanaa.<br />
Jesus kadishitan pamawaka-kizi iki<br />
(Mat<strong>the</strong>w 28:1-8; Mark 16:1-8;<br />
Luke 24:1-12)<br />
20 1 Ishawaka zii ama zada<br />
Sunday chaapiꞌiki, Mary<br />
Magdala sanaa baz kaa waꞌa kan<br />
naa Jesus baara naa ati. Otukapa<br />
zika daꞌaka-kaoaꞌa naa kuba baaranai<br />
tara taꞌaka-kinaoaz. 2 Uruꞌu<br />
naa odimaꞌa kan, okowaa daꞌa nan<br />
Simon Peter naꞌiki Jesus marainpaniaz<br />
patomi napa-kida nii ati.<br />
Okian ĩꞌati, “Naꞌaka-kaoaꞌa naa<br />
wanao ba naa nanaa pabaara naa iki,<br />
aizii aonaa waaita pan naꞌiam naa<br />
ĩshaꞌa pata nuzu!”<br />
3 Uruꞌu naa Peter naꞌiki baꞌo ran<br />
Jesus tomi napa-kidaniaz makon,<br />
ĩtuka paꞌa nan Jesus baara naa. 4 Baokopa<br />
dyaꞌu tam ĩdyaun dimapa<br />
ĩmakon naꞌiti. Mazan wuruꞌu baꞌo raniz,<br />
ukadi man dinaꞌa kan naa naꞌiki<br />
ukiwii taꞌa kan Peter ai, ukauꞌan<br />
kiwiin ukaa wan Peter ai baara nai<br />
iti. 5 Udawu kan, uawunuu taa-kidan<br />
kaꞌu naru nazo iti, utukapa mawakaꞌo<br />
watuu-kinao kamicha mada<br />
unazo ii; mazan aonaa umorotan<br />
naꞌiti. 6 Mazan Simon Peter<br />
kaa waꞌa kan udawuꞌ ati, sariapa<br />
umoro ta naa kan unazo iti. Utukapa<br />
wuruꞌu nanai watuu-kinaoaz kida<br />
kamicha mada naꞌii, 7 naꞌiki utukapa<br />
kapam wuruꞌu kamichaz Jesus<br />
zowau watuu-kinaoaz. Pakawan<br />
t 19:39 kasarai: pidan mawa kaꞌo kasaran naa. u 19:40 kamicha mada: linen kiaꞌo<br />
udakota-kao, kawinipi naꞌo. Uruu idiꞌo Jew nao watudau zon pidan mawa kaꞌo.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
303<br />
JOHN 20<br />
uwatu din pan naꞌiki panaꞌi ti napu<br />
wuru aiaꞌa baꞌo ran kamicha mada<br />
kidaz. 8 Udaunaꞌan, tomi napa-kidakari<br />
wai, kiwii niꞌo raz ukaa wan<br />
baara nai ati, umoro tan naa kapam<br />
kaꞌu naru nazo iti. Ukauꞌan utukapa<br />
naꞌiki umishida. 9 (Uruu dono aonaa<br />
zii ĩaita pan naꞌa paꞌo ram saada-kariwaiz<br />
Tomin karu Para dan idaꞌaꞌo raz,<br />
kadi shi taꞌo nii uruu pamawaka-kizi<br />
iki, kiaꞌo raz.)<br />
Jesus aidinan Mary<br />
Magdala sanaaba ati<br />
(Mat<strong>the</strong>w 28:9-10; Mark 16:9-11)<br />
10 Uruu dau naꞌan ĩkiwan naa<br />
powaa iti pamashaapa-kizi iti,<br />
wuruꞌu tomi napa-kida-kari wainaouz.<br />
11 Mazan Mary, onaꞌian<br />
zii okadi shita pan, ozaa dinan<br />
Jesus baara naa ii. Pazaa dan puꞌu,<br />
odawu kan naꞌiki omorota-kidan<br />
pazowau kaꞌu naru iti, oawu nuutaa-kidan<br />
unazoo. 12 Otukapa<br />
dyaꞌu tam angel nao naꞌii, baraka<br />
kidaꞌo ĩkami chan. Ĩsaka nata pan<br />
Jesus nanaa-dau nuz idaꞌa. Bau daꞌapaꞌo<br />
saka nata pan uzowau anta napu,<br />
naꞌiki baꞌo ran saka nata pan ukidiba<br />
anta napu. 13 Ĩkian Mary ati, “Kan dii<br />
nii puzaa dinan?”<br />
Okian ĩꞌati, “Ĩnaꞌa kan idi<br />
õNaobanaa diꞌikiꞌi, aizii aonaa õaita<br />
pan naꞌiam naa ĩshaꞌa pata nuzu!”<br />
14 Opara daꞌa kan dau naꞌan,<br />
okiwa-kiwaaꞌa kan padikin iti,<br />
otukapa pidan padaza baꞌa. Jesus<br />
padamata wuruꞌu kadi shita paꞌo raz,<br />
mazan aonaa oai ta pa nuzu. 15 Jesus<br />
kian oꞌati, “Kan dii nii puzaa dinan?<br />
Kanom pudawa ta pan?”<br />
Ozauda-kidan saa baa pauzo<br />
paori bai baawu wuruꞌu uruuz.<br />
Okian uꞌati, “Pugarun an wuruꞌu<br />
zika daꞌo raz uruu diꞌikiꞌi, puko waada<br />
õꞌati naꞌiam pushaꞌa pata nuzu,<br />
õnanaka kizi uruu powaa ati.”<br />
16 Upuꞌaꞌa naa Jesus dako tan<br />
oꞌuu, “Mary!” ukian oꞌati.<br />
Uruꞌu naa otanawa tinaꞌakan<br />
uꞌidaꞌati, naꞌiki okian uꞌati,<br />
“Rabboni!” (Hebrew idaꞌan,<br />
“Tiichaa,” kiaꞌo wuruꞌu.)<br />
17 Jesus kian oꞌati, “Manaꞌa<br />
puzaama ti naꞌa naꞌa õꞌidaꞌati,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaa zii<br />
õkiwan õdaru diꞌiti. Mazan pumako<br />
õꞌina wuzu nao diꞌiti, puko waa daꞌan<br />
õpara dan ĩꞌati. Pukii ĩꞌati, ‘Õkiwan<br />
naa õDaru naꞌiki õTominkarun<br />
diꞌiti wuruꞌu. Uruu ĩDaru naꞌiki<br />
ĩTominkarun kapam.’ ”<br />
18 Uruꞌu naa Mary Magdala<br />
sanaaba makon Jesus tomi napakida<br />
nii nao diꞌiti naꞌiki okowaa dan<br />
naa ĩꞌati patuka pan Nao ba nai, naꞌiki<br />
okowaa dan naa ĩꞌati naꞌa pam ukian.<br />
Jesus aidinan<br />
patominapa-kidaniinao ati<br />
(Mat<strong>the</strong>w 28:16-20;<br />
Mark 16:14-18; Luke 24:36-49)<br />
19 Uruu Sunday wachuu pu nin,<br />
Jesus tomi napa-kida nii nao baokopa<br />
tinan kabaun nazo ii. Ĩtarian<br />
idi Jew nao zowau naa nao ai ipai<br />
ĩdada ra da pan panii nom kida.<br />
Mashaꞌapa kiaka Jesus aidi nan ĩbii<br />
ii, naꞌiki ukian ĩꞌati, “Kai man utaapa<br />
unyuku nuu.” 20 Upara dan dau naꞌan<br />
naꞌapa, utukapa-kidan ĩꞌati potopotori<br />
daunizi pakaꞌu kida idaꞌaꞌo,<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 20, 21<br />
304<br />
naꞌiki paara duꞌu dakata-kizi nao.<br />
Ĩtuka pan idi wuruꞌu Nao ba naiz,<br />
tuu kii, tuu kii utomi napa-kida niinao<br />
konau kian. 21 Udaunaꞌan Jesus<br />
kian ĩꞌati koshan, “Kai man utaapa<br />
unyuku nuu. Õdaru dyuu dan kawan<br />
õgaru imiꞌi baara ati, ukauꞌan naꞌapa<br />
õdyuu dan kapam unao ama zada<br />
kawanaꞌati.” 22 Uipaian dau naꞌan<br />
papara dan, upoo tan panizo wan<br />
ĩꞌidaꞌati naꞌiki ukian ĩꞌati, “Õtaan<br />
Kai manaꞌo Doro naa uꞌati. 23 Ukauꞌan<br />
turuu ukian pidan ati, ‘Mari naꞌatakaoaꞌa<br />
naa uꞌoian,’ Tomin karu<br />
mari naꞌa taꞌa ka niꞌi naa kapam<br />
wuruꞌu pidan oianuz. Aonaan an<br />
umarinaꞌa tan pidan oian, aonaꞌo nii<br />
Tomin karu marinaꞌa tan kapamazu.”<br />
Jesus aidinan Thomas ati<br />
24 Thomas (Shamaan kiaꞌo baꞌoran<br />
uꞌuu), uruu kapam 12, Jesus<br />
tomi napa-kida nii bii ikiꞌo, aonaꞌo<br />
uruu nii ĩtuma Jesus aidi nan dono<br />
ĩꞌati. 25 Ĩkian uꞌati, “Watukapa nii<br />
Nao ba nai!”<br />
Thomas kian ĩꞌati, “Aonaꞌo nii<br />
õmishi dan utuka pan Nao ba nai, soo<br />
õtuka pan an zii poto potori daunizi<br />
ukaꞌu kida idaꞌa, naꞌiki õshaka dan<br />
an zii õkaꞌu shuwu naꞌiti, naꞌiki<br />
õshaka dan an zii õkaꞌu uara duꞌu<br />
dakata-kizi nao shaawa iti.”<br />
26 Bau daꞌapa soondii dau naꞌan,<br />
baoko paꞌo koshan Jesus tominapa-kida<br />
nii nao kabaun nazo ii.<br />
Uruu dono, naꞌaꞌa Thomas ĩtuma.<br />
Panii nom kida dadara din pan puꞌu<br />
padamata, Jesus naꞌiaꞌa naa uaidinan<br />
ĩbii ii. Ukian ĩꞌati, “Kai man<br />
utaapa unyuku nuu.” 27 Udaunaꞌan<br />
ukian Thomas ati, “Putukapa<br />
poto potori daunizi õkaꞌu kida<br />
idaꞌa, putaa pukaꞌu shuwu naꞌati;<br />
pusha kada pukaꞌu õara duꞌu dakatakizi<br />
nao shaawa iti. Aonaꞌa naa<br />
pumami shida kaꞌa naꞌa, mazan<br />
pumishi da paꞌa naa paꞌan!”<br />
28 Thomas kian uꞌati, “Pugaru<br />
õNaobanaa naꞌiki õTominkarun!”<br />
29 Jesus kian uꞌati, “Thomas,<br />
pumishida aizii, putuka pan idi<br />
õgaru? Konau kiaꞌo mana wun pidan<br />
mishi daꞌo raz pamatu kapa kan puꞌu.”<br />
Kanom niꞌo diꞌoraꞌa Kaarita<br />
Saada-kao<br />
30 Jesus shaꞌapata nii iriba<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan patominapa-kida<br />
nii nao awun zaꞌa, aonaa<br />
usaa din pan diꞌo raꞌa kaa rita idaꞌa.<br />
31 Mazan diꞌo raꞌa saada-kao, turuu<br />
kizi unao mishi dan Jesus, uruu<br />
wuruꞌu Christ, Tomin karu Dani;<br />
naꞌiki uruu maꞌo za kan idaꞌanaꞌo nii<br />
unao kaku pan, umishi dan idaꞌan<br />
uruu.<br />
Jesus aidinan Galilee Baara ii<br />
patominapa-kidaniinao ati<br />
21 1 Aizii uruu dau naꞌan,<br />
Jesus aidi nan koshan<br />
patomi napa-kida nii nao ati Tiberius<br />
Kari shiiz v danoma ii. Kai kapa aizii<br />
uaidi nan ĩꞌatiꞌi. 2 Aizii 7 utomi napakida<br />
nii nao baoko paꞌo udono: Simon<br />
Peter, Thomas (Shamaan kiaꞌo raz<br />
baꞌo ran uꞌuu), Nathanael (Galilee<br />
v 21:1 Tiberius Karishiiz: Galilee Kari shiiz kiaꞌo kapam udakota-kao.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
305<br />
JOHN 21<br />
Baara iaꞌo Cana sanaz), Zebedee<br />
dai nao, naꞌiki dyaꞌu tam baꞌo rainao<br />
Jesus tomi napa-kida nii nao.<br />
3 Simon Peter kian ĩꞌati, “Õmakoꞌozon<br />
wuruꞌu, õsairoo paꞌa nan.”<br />
Ĩkian uꞌati, “Wamakon nii<br />
putuma.” Uruꞌu naa ĩmakon<br />
utuma kanawa zoꞌan; mazan uruu<br />
aiwakaꞌan aonaa kanom ĩsairo tan.<br />
4 Chaapiꞌiki, kamoo kodi tan<br />
uaꞌii, naꞌiaꞌa naa Jesus kadishita pan<br />
unaawa ii, wunu dano maꞌa. Mazan<br />
utomi napa-kida nii nao aonaa ĩaitapan<br />
Jesus wuruꞌu kadi shita paꞌo raz.<br />
5 Jesus kian ĩꞌati, “Õpao naru nao,<br />
usai rota kopau?”<br />
Ĩkian uꞌati, “Aonaa kanom<br />
wasairo tan.”<br />
6 Mazan Jesus kian ĩꞌati,<br />
“Ukaboota usai ron ukana wan<br />
diwaꞌora anta napu, usai ro tan nii<br />
kopau.” Uruꞌu naa ĩkaboo tan pasairon,<br />
ĩsairota iriba, iriba kopau.<br />
Naꞌiki aonaꞌa naa ĩkaꞌii tan pasawatan<br />
pasai ron kanawa zoꞌati.<br />
7 Aizii Jesus tomi napa-kidaniaz,<br />
tawuruꞌu umarain paniaz, ukian<br />
Peter ati, “Nao ba nai uruu!” Simon<br />
Peter aba tan idi Nao ba nai uruu<br />
kii-karu, sariapa umoro ka daꞌa kan<br />
pakami chan (unaraka daꞌa ka nii<br />
pakami chan pasai roo pan idi), naꞌiki<br />
uzakaꞌu taꞌa kan naa wunu baoko<br />
iti, umakoꞌo zon idi kadiman<br />
Jesus diꞌiti. 8 Baꞌo rai nao utumainao<br />
kanawa idaꞌan zii ĩwaꞌa tin,<br />
ĩkozoota paa nan pasai ron pai daꞌoraz<br />
kopau idi. Aonaa muna poꞌo raꞌa<br />
naa mani ĩdyaun wuruꞌu wunu<br />
danoma ai, 100 meters mani<br />
umuna pon. 9 Ĩmaara tinan donoꞌo<br />
naa, ĩtukapa wiziꞌiꞌo tikazi tiriizi<br />
naꞌii naꞌiki kai naꞌa upaa waꞌa kopau<br />
kazi mata-kari wai, naꞌiki kai naꞌa<br />
bread udaza baꞌa. 10 Jesus kian<br />
ĩꞌati, “Unaꞌaka daꞌatiꞌi naꞌa paudaꞌum<br />
kari kao nan kopau, aiziꞌo raz<br />
uzaama taꞌa kan.”<br />
11 Simon Peter kiwaꞌa kan powaa<br />
iti, naꞌiki upai dinan kanawa zoꞌiti.<br />
Uruꞌu naa ukamin kaꞌu tan pairiban<br />
nao kozoo tan sairo unaawa ati.<br />
Paida wuruꞌu sairoz kopau tuꞌuz kida<br />
idi, 153 ipaiꞌi kaꞌo sairota-kari wai<br />
kopau: mazan sairo aonaa udadoobiꞌii<br />
nan, kopau iriban puꞌu padamata.<br />
12 Jesus kian ĩꞌati, “Waaroo paꞌa naa.”<br />
Aonaa naꞌiaꞌo ram utomi napa-kidanii<br />
nao papishaa nuzu kanom uruu.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan ĩaitapa kaimanai<br />
man Nao ba nai Jesus wuruꞌu.<br />
13 Jesus zaama tan bread naꞌiki uruꞌu<br />
naa utaa biꞌian ĩkawa naꞌa tiz; kopau<br />
naꞌapa kapam utaan ĩkawanaꞌati.<br />
14 Ukauꞌan, idikinau tan naa aizii<br />
wuruꞌu Jesus aidina nuz patominapa-kida<br />
nii nao ati, paka dishi tan<br />
dau naꞌan mawaka-karu diꞌiki.<br />
Jesus pishaan Peter<br />
15 Aizii ĩaroo pan dau naꞌan, Jesus<br />
kian Simon Peter ati, “Simon, John<br />
dani, mishiꞌo pumarain pan õgaru<br />
powaꞌa zii wunao aiꞌi?”<br />
Peter kian uꞌati, “Oo, Nao ba nai;<br />
puaitapa nii õmarain pan pugaru.”<br />
Jesus kian uꞌati, “Puawunuu tapa<br />
õpida nan nao, naꞌapa kaznizo dai nao<br />
awunuu tapa-kao kawan.”<br />
16 Powaꞌa koshan Jesus kian<br />
uꞌati, “Simon, John dani, mishiꞌo<br />
pumarain pan õgaru?”<br />
John<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JOHN 21<br />
306<br />
Peter kian uꞌati, “Oo, Nao ba nai;<br />
puaitapa nii õmarain pan pugaru.”<br />
Jesus kian uꞌati, “Putaapa<br />
õpida nan nao, naꞌapa kaznizo nao<br />
taapa-kao kawan.”<br />
17 Aizii idikinau tan naa Jesus<br />
pishaan Peter, “Simon, John dani,<br />
mishiꞌo pumarain pan õgaru?”<br />
Sariapa Peter nyuku nuu kashaꞌoran,<br />
Jesus pishaan idi paugaru<br />
idiki nauꞌu naa mana wun, “Mishiꞌo<br />
pumarain pan õgaru?” kii.<br />
Ukauꞌan Peter kian uꞌati, “Naoba<br />
nai, pugaru puaitapa nii ipai<br />
aimaa kan; puaitapa nii õmarainpan<br />
pugaru!”<br />
Jesus kian uꞌati, “Puawunuu tapa<br />
õpida nan nao, naꞌapa kaznizo nao<br />
awunuu tapa-kao kawan. 18 Mishiꞌo<br />
kai wuruꞌu õkia nuz: Pupaꞌi nan dono<br />
zii puaipan ati pumin ziiwau zon,<br />
naꞌiki pumakon pumakoꞌo zoo-kizi<br />
iti; mazan putunaru naoun donoꞌo<br />
naa, pusawa dan nii pukaꞌu naꞌiki<br />
baꞌo ran pidan naouꞌo nii min ziiwakida<br />
pugaru naꞌiki punaꞌaka-kao<br />
nii, aonaa pumakoꞌo zoo-kizi iti<br />
mani.” 19 (Jesus para da nuz naꞌapa,<br />
ukainaa ba tan naꞌa pam nii Peter<br />
mawa kan. Naꞌiki naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo<br />
nii uaida-kidan Tomin karu umanawunun.)<br />
Udaunaꞌan Jesus kian uꞌati,<br />
“Pudaꞌan õgaru!”<br />
20 Peter awunuu an kan powaꞌa<br />
iti, utukapa Jesus tomi napa-kida nii<br />
umarain paniaz waꞌatin ĩdawuꞌati.<br />
(Uruu tawuruꞌu saka nata paꞌoraz<br />
Jesus daza baꞌa aroapa-karu<br />
dono, Passover Kamoon donoꞌoraz,<br />
pishaaꞌo raz Jesus kaika paꞌa:<br />
“Nao ba nai, kanomaꞌo nii mooko<br />
mana wun wuruꞌu kaaka paꞌo niꞌoraz<br />
pugaru putaruba nao ati?”)<br />
21 Peter tuka pan idi uwaꞌa tin,<br />
uruꞌu naa upishaan Jesus, “Naoba<br />
nai, arawu maniꞌi, naꞌa pam nii<br />
ushaꞌa pata-kao?”<br />
22 Jesus kian uꞌati, “Naꞌapa<br />
dii puꞌati õai pan an ukakupan<br />
zii atii õkaa wan powaa<br />
ati? Pugaru, pudaꞌan õgaru!”<br />
23 Naꞌikiꞌi naa parada-karu iribainan<br />
mishi dai nao kawanaꞌati, naꞌiki<br />
ĩaba tan ukowaada-kao aonaꞌo nii<br />
umawa kau zon, wuruꞌu utominapa-kidaniaz.<br />
Mazan, “aonaꞌo nii<br />
umawa kau zon,” aonaa Jesus kian<br />
udauꞌati. Mazan, “Naꞌapa dii puꞌati<br />
õai pan an ukaku pan zii atii õkaawan<br />
powaa ati?” kiaꞌo ukian.<br />
24 Wuruꞌu Jesus tomi napakidaniaz,<br />
uruꞌu naa kaku waa paꞌo raz<br />
diꞌo raꞌa aimaa kan kida dauꞌaꞌa,<br />
naꞌiki uruu kapam saa daꞌo raz diꞌoraꞌa<br />
kaa rita. Naꞌiki waaitapa mishiꞌo<br />
wuruꞌu ukuwaa kidaz.<br />
25 Kai naꞌa iriba baꞌo ran kida<br />
aimaa kan Jesus shaꞌapata nii,<br />
aonaa usaada-kao. Usaada-kao an<br />
mani ipai dau nuu daꞌu, aonaa mani<br />
udauaꞌo saada-kari wai kida kaa rita<br />
wiizi nii diꞌo raꞌa ama zada idaꞌaꞌa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Apostlenao Shaꞌapaapanii<br />
Kida Dauaꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita Luke saadanii. Utotokadan powaꞌa zii pakuwaa tawuruꞌu<br />
usaadaniaz Theophilus ati baꞌoran kaarita idaꞌa, Luke kiaꞌoraz udakota-kao.<br />
Luke saadan pakaaritan Theophilus atiꞌo, uaipan idi uaitapan kaimanaiman<br />
naꞌapaꞌoram wuruꞌu mishidainao iribainanuz naa Jesus naꞌaka-kao<br />
daunaꞌan aokazi iti. Kainaꞌa baudaꞌapa umanawunuꞌo parada-karu Acts<br />
1:8 idaꞌa. Jesus kian, “Mazan Kaimanaꞌo Doronaa morotinan dono unao,<br />
maꞌozakaꞌo nii utaapan unyukunuu, ukauꞌan maꞌozakaꞌo nii ukakuwaapan<br />
õdauꞌu Jerusalem ii aka, naꞌiki ipai Judea Baara ii aka, naꞌiki Samaria<br />
Baara ii aka, atii ipai amazada kawanaꞌati.”<br />
Luke kowaada kapam naꞌapam Kaimanaꞌo Doronaa morotinan naꞌiki<br />
utaan pamaꞌozakan mishidainao ati, naꞌiki ĩzowaunaanao ati Jerusalem<br />
ii, Pentecost Kamoon dono. Uruu idi maꞌozaka mishi Peter naꞌiki baꞌoran<br />
mishidainao kakuwaapan pamin-Jewnao ati Jerusalem ii aka, naꞌiki ipai<br />
Judea Baara ii aka. Ĩkakuwaapa kapam Samaria Baara sannao ati, wuruꞌu<br />
maonapaꞌoraz ĩwiizi Jewnao wiizi dazaba an. Kadiman mishidainao iribainan<br />
Kaimanaꞌo Doronaa kaminkaꞌutan idi ĩdyaun.<br />
Kainaꞌa iriba Luke saadan kapam papaonaru Paul dauaꞌo: Paul kowaadapan<br />
dauaꞌo kuwai Jesus dauaꞌo ipai amazada kawanaꞌati, baꞌoran kaduz<br />
pidannao mashaapa-kizi ii aka. Wuruꞌu baꞌoran kaduz pidannaouz, ĩnao<br />
Jewnao dakotaniaz Gentilenao nii. Mazan iriba ĩnao, ĩmishidan kuwai<br />
Jesus dauaꞌo.<br />
Panaadon Luke chiꞌikapan naꞌiki ukaudinan baokopa Paul tuma. Aizii<br />
naꞌapainim Luke ikodaakan an Paul tuma, mashaꞌapakiaka watukapan<br />
usaadinpan waunao kii. Waikodan niizu Acts 16:10, 20:5 naꞌiki 27:2 idaꞌa.<br />
Acts<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Minziiwatin-karu kakuwaapa-karu uaꞌii . . . . . . . . . 1:1-26<br />
Kaimanaꞌo Kuwai kowaadapa-kao Jerusalem ii aka . . 2:1—8:3<br />
Kaimanaꞌo Kuwai kowaadapa-kao Judea naꞌiki<br />
Samaria Baara ii aka . . . . . . . . . . . . . . . .8:4—12:25<br />
Kiwiitapaꞌo Paul kakuwaatin-kizi . . . . . . . . . . 13:1—14:28<br />
307<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 1<br />
308<br />
Choochi zowaunaanao miitiniipan Jerusalem ii . . . . . 15:1-35<br />
Itamautan Paul kakuwaatin-kizi . . . . . . . . . 15:36—18:22<br />
Idikinautan Paul kakuwaatin-kizi . . . . . . . . . 18:23—21:16<br />
Paul zaamata-kao naꞌiki utaraapa-kao . . . . . . . 21:17—26:32<br />
Paul dyuuda-kao Rome iti . . . . . . . . . . . . . 27:1—28:31<br />
1 1 Õpao naru Theophi lus:<br />
Kiwii niꞌo õkaari tan idaꞌa, a<br />
õkowaa da niꞌi naa shaꞌatii puꞌati<br />
ipai Jesus kaudin-kizi kida dauꞌu,<br />
naꞌiki õkowaada ukuwaa, utominapa<br />
tin-kida-kinaaz pidan nao. 2 Ipai<br />
õkowaa da nuz usaka din-kizi iki atii<br />
Tomin karu naꞌakau zon diꞌiti uruu<br />
aokazi iti.<br />
Mazan Jesus naꞌaka-kao uaꞌii<br />
aokazi iti, ukaki nao wan apostle nao<br />
Kai manaꞌo Doro naa idaꞌan, ĩnao<br />
uzaama ta nii naouz kaku waapa tinainao<br />
nii.<br />
3 Aizii 40 kamoo pazowii-kao<br />
dau naꞌan, Jesus aidi nan mapuda<br />
apostle nao ati, ukauꞌan ĩtukapa<br />
uruu, naꞌiki ushaꞌa pata pabiꞌi naaka<br />
aimaa kan, utukapa-kida-kinaa nii<br />
ĩꞌati mishiꞌo pakaku pan, naꞌiki ipai<br />
ukowaa dan ĩꞌati naꞌa pam Tomin karu<br />
nao ba nai-tinan.<br />
4 Bau daꞌapa kamoo apostle nao<br />
bao kopa tin pan dono, Jesus kakinao<br />
wan ĩdyaun, kaika paꞌa: “Manaꞌa<br />
zii paꞌi umakoꞌo naꞌa Jeru salem iki,<br />
uzau dapa kizi Kai manaꞌo Doro naa,<br />
tawuruꞌu õDaru kowaa dauzo niaz<br />
pataaꞌa zon unao ati, naꞌapa shaꞌatii<br />
tawuruꞌu õkiauzo nuz uꞌati. 5 John<br />
Chikaa wunuu pau zon soo wunu idi<br />
kari kao nan, mazan aonaꞌo nii zii<br />
kamoo doba tan iriba, Tomin karu<br />
chikaa wunuuan nii unao Kai manaꞌo<br />
Doro naa idi paꞌan,” ukian apostlenao<br />
ati.<br />
Tominkaru naꞌakan Jesus<br />
aokazi iti<br />
6 Aizii apostle nao bao kopa tinan<br />
dono Jesus tuma Olive Naawa ii,<br />
sariapa ĩkian uꞌati, “Nao ba nai,<br />
aiziꞌo niꞌi naa puzaa ma tan powaa<br />
iti pidan king nii Israelite nao bii<br />
iki, kazowau ta paꞌo niꞌi naa waunao<br />
Israelite nao?”<br />
7 Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Soo<br />
õDaruꞌo nii kari kao nan aitapa<br />
naꞌa painim nii pashaꞌapa tan ipai<br />
aimaa kan paai pan kawanaꞌati. Unao<br />
aonaa turuu uaita pan. 8 Mazan Kaimanaꞌo<br />
Doro naa moro tinan dono<br />
unao, maꞌo za kaꞌo nii utaa pan<br />
unyuku nuu. Ukauꞌan maꞌo za kaꞌo<br />
nii ukaku waa pan õdauꞌu Jeru salem<br />
ii aka, naꞌiki ipai Judea Baara ii aka,<br />
naꞌiki Samaria Baara ii aka, atii ipai<br />
ama zada kawanaꞌati.”<br />
9 Jesus ipaian dau naꞌan paparadi<br />
nan ĩꞌati naꞌapa, uruꞌu naa<br />
Tomin karu naꞌakaꞌa kan naazu<br />
aokazi iti. Apostle nao awunuu ta pan<br />
udawuꞌ ati, atii ishaꞌiz dikini daꞌakan<br />
naazu.<br />
a 1:1 Diꞌo raz kaa rita Luke saa da nii koshan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
309<br />
ACTS 1<br />
10 Ĩawunuu ta pan puꞌu zii<br />
udawuꞌ ati, mashaꞌapa kiaka dyaꞌutam<br />
daonai ora nao, barakaꞌo<br />
ĩkami chan kida, aidi naꞌa kan naꞌiki<br />
ĩkadishi tan ĩdaza baꞌa. 11 Sariapa<br />
ĩpara dan apostle nao ati kaika paꞌa:<br />
“Galilee Baara san nao. Kan dii nii<br />
uawu nuu ta pan aokazi iti? Wuruꞌu<br />
Jesus, Tomin karu naꞌa kaniaz aokazi<br />
iti, naꞌa paꞌo nii uwaꞌa tin koshan,<br />
utuka pan kawan umakon aokazi<br />
iti,” ĩkian.<br />
Judas wadaun zaamata-kao<br />
12 Udaunaꞌan apostle nao padantan<br />
naa Olive Naawa iki, Jeru salem<br />
itiꞌi naa. Munapo zaꞌo wuruꞌu<br />
naawazi ĩmako naka kiziz. 13 Aizii<br />
ĩkaa wan naa donoi iti, sariapa<br />
ĩmakon pasooka din pauzo-kizi iti,<br />
kabaun dokoaꞌo uparanka baaratin<br />
pan. Kaika pau daꞌu ĩdyau nuꞌu:<br />
Peter, John, James, Andrew, Philip,<br />
Thomas, Bartho lo mew, Mat <strong>the</strong>w,<br />
James (Alphaeus daniz), naꞌiki<br />
Simon (uruu Patriot), b naꞌiki Judas<br />
(James daniz). 14 Naꞌiaꞌa naa apostlenao<br />
baoko pain pan, naꞌiki mapuda<br />
daꞌi ĩtoriin pan Tomin karu ati. Mary,<br />
Jesus daroz, naꞌiaꞌo kapam ĩtuma,<br />
naꞌiki baꞌo ran zun nao, naꞌiki Jesus<br />
inawuzu nao.<br />
15 Bau daꞌapa kamoo uruu dono,<br />
mishi dai nao bao kopa tinan, 120<br />
wuruꞌu bao kopa tin pai naouz. Naꞌiki<br />
Peter kadishi tan ĩnao kanaapu iti,<br />
naꞌiki ukian ĩꞌati, 16 “Õiriban nao,<br />
õkiaꞌa zon ipai unao ati, marii aizii<br />
saada-kari waiz Tomin karu para dan<br />
mishii-kao, tawuruꞌu Kai manaꞌo<br />
Doro naa kowaada-kidau zoniaz<br />
kotuaꞌa naa David idaꞌan. Judas<br />
dauꞌa naꞌo wuruꞌu unaꞌapa nuz, uruu<br />
naꞌa kaꞌo raz pidan nao, zaama taꞌo<br />
nii Jesus. 17 Judas wabii ikiꞌo uruu,<br />
Jesus zaama tauzo nii, kau dinaꞌo nii<br />
bao kopa watuma.” 18 (Taa-kari wai<br />
puraata Judas ati, uzaa mata-kidan<br />
winipi naa Jesus pataruba nao ati.<br />
Uruu puraata idaꞌan zakapu toriikao.<br />
Naꞌiki uruu zakapu baara iaꞌo<br />
Judas waotau zon mawaka aka,<br />
naꞌiki tadaꞌoka aka utoba, naꞌiki ipai<br />
uokori kodiaꞌa kan. 19 Ipai pidan nao<br />
mashaa pai nao Jeru salem ii aka,<br />
aba tan wuruꞌu aimaa kan shaꞌapanuz<br />
uꞌati naꞌapa. Uruu idi ĩdako tan<br />
papara dan idaꞌan wuruꞌu zakapu<br />
uu, Akeldama kii, “Izai taꞌo Zakapu,”<br />
kiaꞌo wuruꞌu.)<br />
20 “Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />
David saa dauzo niaz udauꞌu Psalms<br />
idaꞌa.<br />
‘Marii udapu waꞌa ki nan<br />
mawa zoo-daun;<br />
Aonaa kizi pidan mashaa pan<br />
udapu ii.’ c<br />
Baꞌo ran koshan David saa da nii<br />
Psalms idaꞌa, ukian,<br />
‘Marii kizi baꞌo ran pidan<br />
zaama tan wuruꞌu<br />
ukau din-kiziz.’ d<br />
21 “Ukauꞌan marii wazaamatan<br />
bau daꞌapa pidan wabii iki,<br />
chiꞌika pauzo daꞌi bao kopa watuma<br />
wakau di nan dono Nao ba nai Jesus<br />
Acts<br />
b 1:13 Patriot: mizaa taaka pau zoz pawiizi dauꞌan. Baꞌo ran udakotapa-kinao Zealot<br />
kii. c 1:20 Psalm 69:25 d 1:20 Psalm 109:8<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 1, 2<br />
310<br />
tikazi puꞌukapan kawan sodi kidaꞌo buutinan<br />
pidannao kawanaꞌati kida (2:1-4)<br />
tuma, 22 John chikaa wunuuan<br />
diꞌikiꞌo uruu, atii unaꞌaka-kao diꞌiti<br />
waꞌai aokazi iti. Ukauꞌan naꞌiaꞌoram<br />
pidan zaa mata-kao, uruꞌo niꞌi<br />
naa kaku waapa tin waunao tuma<br />
Jesus kadi shita-kida-kao dauꞌu<br />
pamawaka-kizi iki.” 23 Uruu idi<br />
dyaꞌu tam pidan nao zaa mata-kao,<br />
Joseph Bar sab bas (Justus kiaꞌo raz<br />
kapam udako ta pauzo-kao), naꞌiki<br />
Matthias. 24-25 Aizii ĩtuka paꞌa zon<br />
naꞌiaꞌo ram nii zaa mata-kao. Uruu idi<br />
ĩtoriin pan Tomin karu ati kaika paꞌa:<br />
“Nao ba nai, ipai puaita pan pidan nao<br />
nyuku nuu, putukapa-kida waꞌati<br />
naꞌiaꞌo ram nii bau daꞌapa pidan<br />
zaa mata-kao kau dinaꞌo nii puꞌati<br />
Judas wadaun nii, makoꞌo raz naa<br />
pamashaapa-kizi itiꞌi naa,” ĩkian.<br />
26 Uruu dau naꞌan ĩmaki nao tan<br />
maki nao nii, ĩtuka paꞌa zon kanom<br />
diꞌiti uwao tan. Matthias diꞌiti uwaotan.<br />
Uruꞌu naa ĩzaa mata apostle nii,<br />
kau dinaꞌo nii Jesus ati, baꞌo ran 11<br />
apostle nao tuma.<br />
Kaimanaꞌo Doronaa kaawan dauaꞌo<br />
2 1 Aizii Pentecost kamoon<br />
kaa wan donoꞌo naa, ipai<br />
mishi dai nao kasa baꞌu kinan baokopa,<br />
bau daꞌa paꞌo kabaun nazo ii.<br />
2 Mashaꞌapa kiaka ĩabata aimaa kan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
311<br />
ACTS 2<br />
waꞌatin diiwa aokazi iki, maꞌo za kaꞌo<br />
awaru waꞌatin kawa nuꞌo. Ipai pidannao,<br />
saka nata pai nao kabaun nazo ii<br />
abata nuz. 3 Upuꞌaꞌa naa ĩtuka paꞌakan<br />
iriba tikazi puꞌuka pan kawan<br />
sodi kidaꞌo aimaa kan, naꞌiki ĩtukapan<br />
naa ĩbuu tinan ipai pidan nao<br />
kawanaꞌati kida. 4 Uruꞌu dono Kaimanaꞌo<br />
Doro naa moro tinan naꞌiki<br />
umaꞌo za ka dan naa ipai ĩdyaun.<br />
Sariapa ĩpara dan pabiꞌi naa kaꞌo<br />
parada-karu kida idaꞌan, Kai manaꞌo<br />
Doro naa aipan kawanaꞌati.<br />
5 Uruu dono iribaꞌo Jew nao,<br />
Tomin karu-tapai nao, kasa baꞌuin pan<br />
Jeru salem ii. Ĩnao waꞌatin munapo<br />
kidaꞌo wii zai diꞌiki. 6 Ipai ĩnao,<br />
mashaꞌapa kiaka ĩaba tan diiwaꞌo<br />
aimaa kan wuru diꞌiaꞌa mishi dainao<br />
kasa baꞌukinapa-kizi ii. Uruu<br />
idi iriba ĩdiman naꞌiti, ĩtuka paꞌananuzu.<br />
Uruꞌu naa mazan ĩaba tan<br />
mishi dai nao para dan papara dan<br />
kaduz kida idaꞌan. 7 Tuu kii ĩdiꞌitinpan<br />
ĩdauꞌu. Sariapa ĩkian paꞌati aaka<br />
kida, “Ei, ipai shaꞌatii wunaouꞌu<br />
pidan naouz Galilee Baara san nao<br />
paꞌidi waru, 8-9 mazan naꞌapa diꞌi<br />
naa mooko waaba tan ĩpara dan<br />
kai man, wapara dan kaduz idaꞌan<br />
kida? Ipai waunao diꞌi panaꞌa kidaꞌo<br />
wapara dan, naꞌiki baꞌo ran wii zai<br />
iki kidaꞌo paꞌidi waru wawaꞌa tin.<br />
Kai naꞌa waꞌatii nao Parthia Baara<br />
iki, baꞌo rai nao Media Baara iki,<br />
naꞌiki Elam Baara iki, baꞌo rai nao<br />
Mesopo tamia Baara iki, Judea Baara<br />
iki, Cappadocia Baara iki, baꞌo rainao<br />
kida Pontus Baara naꞌiki Asia<br />
Baara iki. 10 Kai naꞌa baꞌo rai nao<br />
kida waꞌatii nao Phry gia Baara iki<br />
naꞌiki Pam phy lia Baara iki, baꞌorai<br />
nao kida Egypt Baara iki, pabiꞌi<br />
kida pidan nao waꞌatin Libya Baara<br />
iki, maona paꞌo raz donoi Cyrene<br />
itinapu. Kai naꞌa kapam Rome<br />
ikiinao, 11 Jew nao kaa wan naꞌiki<br />
baꞌo ran kaduz pidan nao, zaamatinai<br />
naouz naa Jew nao kaduz diꞌiti.<br />
Naꞌiki kai naꞌa kapam Crete Baara<br />
naꞌiki Arabia Baara ikiinao. Ipai<br />
waunao wawaꞌa tin baꞌo ran amazada<br />
iki kidaꞌo, mazan upuꞌu zii<br />
waaba tan kai manai man ĩkowaa dan<br />
Tomin karu shaꞌapata nii, umana wun<br />
kidaꞌo aimaa kan, wapara dan kida<br />
idaꞌan.”<br />
12 Tuu kii, tuu kii ĩdiꞌitin pan,<br />
aonaa ĩsooka dan papishaan pairiban<br />
nao kida. “Kan dii niꞌo wuruꞌu<br />
aimaa kan shaꞌapa nuz naꞌapa?”<br />
ĩkian.<br />
13 Mazan baꞌo rai nao, ĩban kiitan<br />
mishi dai nao, kaika paꞌa: “Ashu,<br />
ĩpoꞌi din kari kao nan wuruꞌu,” ĩkian.<br />
Peter kuwaa<br />
14 Udaunaꞌan Peter kadishitan<br />
naa bao kopa wunao tumaꞌa,<br />
11 apostle naouz. Naꞌiki ukian naa<br />
ĩꞌati, maꞌo za kaꞌo idaꞌan, “Õiribannao<br />
Jew nao, tawarai nao, naꞌiki<br />
Jeru salem san nao. Uabata õparadan.<br />
Õkowaa daꞌa zon uꞌati wuru<br />
dauꞌa naꞌa aimaa kan uaba taniaz<br />
aizii. 15 Unao kian, ‘Wunao poꞌidin<br />
wuruꞌu.’ Aonaa wapoꞌi din, aizii<br />
zii wakana daꞌa kan, naꞌiki waoko<br />
ii zii kamoo. 16 Õai pan uaita pan<br />
wuru dauꞌa naꞌa utuka paniaz shaꞌapan<br />
aizii, tawuruꞌu naa wuruꞌu<br />
mishii naꞌo raz, prophet Joel saa-<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 2<br />
312<br />
dauzo niaz kotuaꞌa naa. Kai kapa<br />
shaꞌatii tawuruꞌu ukiauzo nuz.<br />
17 Tomin karu kian pidan nao ati:<br />
‘Kaika paꞌo nii õshaꞌapa tan<br />
aimaa kan dii naꞌi tiꞌi,<br />
ama zada tokon uaꞌii,<br />
õtaan nii õDoronaa ipai<br />
pidan nao ati.<br />
Naꞌiki udai nao daonai ora nao<br />
naꞌiki zun nao,<br />
kowaa da pan nii õpara dan;<br />
naꞌiki tomin naru nao ati,<br />
õtukapa-kidan nii mishiꞌo<br />
aimaa kan zandaꞌa wunii<br />
iaꞌo kawa nuꞌo nii.<br />
Aizii tunaru nao nao ati,<br />
õtukapa-kidan nii mishiꞌo<br />
aimaa kan ĩzan daꞌa wun ii.<br />
18 Uruu dono õtaan nii õdoro naa<br />
õpoi toru nao nyuku nuu iti,<br />
daonai ora nao naꞌiki<br />
zun naouz.<br />
Naꞌiki ĩkowaa dan nii õpara dan<br />
kida.<br />
19 Uruu dono õai dan nii umanawun<br />
kidaꞌo aimaa kan<br />
diꞌi tinapa-kinai niꞌo,<br />
doko ii naꞌiki imiꞌi baaraꞌa.<br />
Uruu dono pidan nao tukapan<br />
nii izai, tikazi, naꞌiki<br />
podi diꞌo tikazi shan.<br />
20 Uruu dono maru taꞌo nii<br />
kamoo, naꞌiki kauzu<br />
wuzaꞌo nii izai kawan.<br />
Wuruꞌu aimaa kan kida<br />
shaꞌa pan nii kaika paꞌa,<br />
umana wunuꞌo kamoo,<br />
õgaru Nao ba nai Kamoon<br />
kaa wan uaꞌiaꞌo nii.<br />
21 Naꞌiaꞌo ram pidan pishaaꞌo<br />
Nao ba nai kazan naa tan<br />
paugaru,<br />
kazan naata-karu niiz.’ Kiaꞌo<br />
wuruꞌu Joel saa dauzo niaz. e<br />
22 “Õiriban nao Israelite nao,<br />
uabata õpara dan. Kai manai man<br />
Tomin karu kainaa ba tan unao ati<br />
mishiꞌo udyuuda nii wuruꞌu Jesus<br />
Nazareth sanaz, ushaꞌa pata-kidan<br />
idaꞌan uꞌati umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan. Unao, uaitapa mishiꞌo<br />
kai wuruꞌu õpara da nuz, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan utukapa niꞌi naa<br />
ushaꞌapa tan naꞌapa kidaꞌo aimaakan,<br />
daꞌa naꞌa uwiizi an. 23 Paai pan<br />
kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />
zaa mata-kida nuz Jesus unao ati.<br />
Uai tapa nii kotuaꞌa naa, unao zaamatan<br />
niizu naꞌiki uzowii-kidan niizu,<br />
udyuu dan idaꞌan oiaꞌo pidan nao<br />
tauka nuzu cross diꞌiti. 24 Mazan<br />
Tomin karu kadi shita-kida uruu<br />
mawaka-kizai iki. Ukakuda uruu<br />
powaa iti, aonaa mawaka-karu kaꞌiitan<br />
patara ta pan uruu mawa kai nao<br />
bii ii. 25 Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />
David saa dauzo niaz Christ para dan.<br />
‘Õai tapa kari kao nan kai naꞌa<br />
Nao ba nai Tomin karu<br />
õtuma,<br />
mao napa umashaa pan<br />
õdaza baꞌa.<br />
Uruu idi aonaꞌo nii kanom ai<br />
õtarian.<br />
26 Ukauꞌan tuu kii mana wun<br />
õkonau kian,<br />
naꞌiki kari kao nanuꞌo nii<br />
õkonau kii-kidan Nao ba nai.<br />
e 2:21 Joel 2:28-32<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
313<br />
ACTS 2<br />
Õai tapa naꞌiki õmishida<br />
pukadi shita-kidan nii õnanaa<br />
powaa iti.<br />
27 Aonaꞌo nii pukashaa pan<br />
õnaꞌian kari kao nan<br />
mawaka-kizai ii.<br />
Naꞌiki aonaꞌo nii putaa padan<br />
kai manaꞌo mana wun<br />
pupoi toru nanaa<br />
dyupu shan baara nai ii.<br />
28 Puko waa dauzo nii õꞌati,<br />
pukadi shita-kidan nii õgaru<br />
powaa iti õmawa kan<br />
dau naꞌan.<br />
Õkonau kian nii manawun<br />
putaa pan idi õgaru<br />
pudaza baꞌa,’<br />
kiaꞌo David saadau zon. f<br />
29 “Õꞌina wuzu nao, õkowaadaꞌa<br />
zon uꞌati kai manai man,<br />
wadokozu-daun King David dauꞌan.<br />
Uruu kotuaꞌa naa umawa kan,<br />
kai naꞌa watuka pan ubaara naa kaidaꞌaꞌa,<br />
atii kai. 30 Mazan prophet<br />
uruu. Uruu idi uaitapa naꞌiki<br />
umishida wuruꞌu Tomin karu<br />
kowaa dauzo niaz pashaꞌapa taꞌazon<br />
uꞌati. Ukiauzo nuz, uzaama tan<br />
nii bau daꞌapa David takaan-daun<br />
king nii, naꞌa paꞌo nii uruu kawan.<br />
31 Tomin karu aipan ati, David aitapa<br />
naꞌa pam nii aimaa kan shaꞌa pan diinaꞌi<br />
tiꞌi. Uruu idiꞌo ukowaa da nuz<br />
Tomin karu kaku dan nii Christ<br />
powaa iti pamawaka-kizi iki. Aonaꞌo<br />
nii ukashaa pan unaꞌian mawa kai nao<br />
bii ii, naꞌiki aonaꞌo nii ukashaa pan<br />
udyu pushan baara nai ii. 32 Ukauꞌan<br />
uruꞌu naa wuruꞌu Jesus, Tomin karu<br />
kadi shita-kidaniaz pamawaka-kizi<br />
iki. Mishiꞌo wuruꞌu ukakuda nuz<br />
powaa iti, ipai waunao apostle nao<br />
tukapa nuz. 33 Tuu kii Tomin karu<br />
nau baan Jesus, uruu idi usakanata-kida<br />
nuz padiwaꞌora anta napu<br />
Nao ba nai nii. Naꞌiki Tomin karu<br />
taaꞌa naa Kai manaꞌo Doro naa Jesus<br />
ati, ukowaa dauzo niaz pataaꞌa zon<br />
uꞌati. Uruu Kai manaꞌo Doro naꞌa<br />
naa wuruꞌu Jesus taa niaz waunao<br />
mishi dai nao ati aizii, wuruꞌu unao<br />
tukapa nii kidaz, naꞌiki unao abataniaz<br />
kapam. 34 Aonaa David<br />
sawa tauzo-kao aokazi iti. Mazan<br />
upuꞌu zii ukian.<br />
‘Nao ba nai Tomin karu kian<br />
õNaobanaa ati.<br />
Pusaka nata õdiwaꞌora<br />
anta napu,<br />
35 atii õwara nuita-kidan<br />
putaruba nao puꞌati.’ g<br />
36 “Ukauꞌan, marii ipai unao<br />
naꞌiki ipai baꞌo ran Israelite nao aitapan<br />
kai manai man, tawuruꞌu Jesus,<br />
unao tauka-kidaniaz cross diꞌiti,<br />
uruꞌu naa Christ, Tomin karu zaamataniaz<br />
Nao ba nai nii, kazan naa taꞌo<br />
nii papidanan nao.”<br />
37 Pidan nao aba tan dau naꞌan<br />
ipai wuruꞌu Peter para da nuz<br />
paꞌati kaika paꞌa, tuu kii ĩnyuku nuu<br />
kashaꞌo ran. Sariapa ĩpishaan Peter,<br />
naꞌiki baꞌo ran apostle nao kapam.<br />
“Wairi ban nao, naꞌa pam nii dii<br />
washaꞌapa tinan aizii?” ĩkian.<br />
38 Peter kian ĩꞌati, “Õiriban nao,<br />
ipai unao, utanawa tin uꞌoian ai<br />
naꞌiki uchikaa wunuu-kidi naꞌa naa<br />
Acts<br />
f 2:25-28 Psalm 16:8-11 g 2:35 Psalm 110:1<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 2, 3<br />
314<br />
umishi dan idiꞌi naa Jesus Christ,<br />
Tomin karu mai naa bata kizi ipai<br />
uꞌoian. Naꞌiki Tomin karu taa kiziꞌi<br />
naa uꞌati Kai manaꞌo Doro naa.<br />
39 Uruu wuruꞌu Tomin karu kowaadauzo<br />
niaz pataaꞌa zon unao ati,<br />
naꞌiki utakaan nao ati, naꞌiki Gentilenao<br />
ati. Mazan soo padapada nii nao<br />
pidan nao atiꞌo nii wuruꞌu Nao ba nai<br />
waTominkarun taa nuz Kai manaꞌo<br />
Doro naa.” 40 Peter kaki nao wan<br />
ĩdyaun kai manai man, naꞌiki powaꞌa<br />
zii koshan upara dan ĩꞌati, kaika paꞌa:<br />
“Umuu daꞌa naa oiaꞌo kai, aonaa kizi<br />
upata kaꞌuta-kao dii naꞌi tiꞌi oiai nao<br />
pidan nao pata kaꞌuta-kao donoꞌo<br />
naa.”<br />
41 Uruu idi iriba, iriba pidan nao<br />
mishi dan ukuwaa, naꞌiki ĩchikaawunui<br />
nan naa kapam. Uruu dono<br />
3,000 pidan nao mishi dan Jesus,<br />
naꞌiki ĩbao kopa tinan naa wunao bii<br />
itiꞌi mishida pai naouz naa. 42 Uruu<br />
dau naꞌan kari kao nan daꞌi ĩbaokopain<br />
pau zon. Min ziiwa ĩtomin pan<br />
apostle nao diꞌiki, naꞌiki ipai ĩbaudaꞌapa<br />
tan panyuku nuu Tomin karu<br />
dauꞌati. Ĩnikan bread bao kopa,<br />
ĩnyuku nui tapa-kinaa nii Jesus<br />
mawa kan, naꞌiki ĩtoriin pan baokopa<br />
kapam Tomin karu ati.<br />
Mishidainao mashaapan kaiman<br />
43 Uruu dono, Tomin karu aipan<br />
ati apostle nao shaꞌapa tan umanawun<br />
kidaꞌo aimaa kan, aonaꞌo raz<br />
turuu ushaꞌapa tauzo-kao. Tuu kii<br />
pidan nao diꞌitin pan wuru dauꞌaꞌa<br />
ĩshaꞌa pata nii kidaz. 44 Naꞌiki<br />
mapuda ĩbaoko pain pan baꞌo ran<br />
mishi dai nao kida tuma. Naꞌiki<br />
kari kao nan daꞌi ĩkaꞌidi waa ka pan<br />
paꞌati aaka kida. 45 Naꞌiaꞌo ram pidan<br />
sell ian dono pashaꞌa pauz, utaan nii<br />
wuruꞌu pashaꞌa pauz winipi naaz ipai<br />
mishi dai nao kawanaꞌati, ĩtorii-kinaa<br />
nii paaiapa nii mana wun aimaa kan.<br />
46 Ipai kamoo mishi dai nao baokopa<br />
tinau zon Tomin karu Dapu ii.<br />
Panaa don ĩbao kopa tinan nii mishidai<br />
nao dapu ii kapam, konau kii<br />
ĩaroo pan bao kopa, naꞌiki ĩnikan nii<br />
kapam bread panyuku nui tapa-kinaa<br />
nii Jesus mawa kan. 47 Kari kao nan<br />
ĩkonau kii tin-kidan Tomin karu.<br />
Uruu idi tuu kii pidan nao nau da pan<br />
wuruꞌu mishi dai naouz. Ipai kamoo<br />
Jesus kazan naa tan pidan nao ĩꞌoian<br />
ai. Uruu idi powaꞌa zii mana wun<br />
mishi dai nao iribai nan.<br />
Machiꞌikakaꞌo daonaiora<br />
3 1 Bau daꞌapa kamoo wachuu pun<br />
uaꞌii, Peter naꞌiki John makon<br />
koshan Tomin karu Dapu iti, ĩtoriinpaꞌa<br />
nan Tomin karu ati, Jew nao<br />
toriin pau zon kawanaꞌati. 2 Aizii kainaꞌa<br />
dao nai ora kaawa-kida-kari wai<br />
Tomin karu Dapu panii nomizi naa<br />
diꞌii, dakota-kari waiz Konau na maꞌo<br />
Panii nom kii. Wuruꞌu daonai oraz<br />
aonaꞌo uchiꞌi kau zon pashaka tan<br />
ikiꞌo. Ipai kamoo pairi ban nao<br />
naꞌakauzo nuzu Tomin karu Dapu<br />
panii nomizi naa diꞌiti, upishaa kizi<br />
puraata pidan nao ai, ĩmoro taꞌa nan<br />
puꞌu Tomin karu Dapu iti.<br />
3 Aizii wuruꞌu daonai oraz,<br />
utukapa Peter naꞌiki John morotaꞌa<br />
nan Tomin karu Dapu iti. Sariapa<br />
ukian ĩꞌati, “Utaa sho man õpuraa tan<br />
sodi nii.” 4 Sariapa ĩawu nuu paꞌa kan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
315<br />
ACTS 3<br />
uꞌidiꞌiti, naꞌiki Peter kian, “Puabata.”<br />
5 Sariapa dao nai ora awunuu paꞌakan<br />
ĩꞌidiꞌiti, aonaa upana dan kan<br />
paawun ĩꞌai, uzauda-kidan ĩtaaꞌazon<br />
puraata paꞌati. 6 Mazan Peter<br />
kian uꞌati, “Aonaa õpuraa tan nii,<br />
mazan õtaan nii aimaa kan kai naꞌaꞌo<br />
õꞌidaꞌa. Õkian puꞌati, puchiꞌika Jesus<br />
Christ, Nazareth san uu idaꞌan.”<br />
7 Uzaama ta nuzu pakaꞌu kadu iki<br />
ukadi shita-kida nuz. Mashaꞌapa kiaka<br />
dao nai ora kidiba naꞌiki utabaꞌu<br />
kida maꞌo za kaꞌa kan, 8 uruꞌu naa<br />
ukadishi tan, naꞌiki uchiꞌi kaꞌa kan<br />
naa kapam. Sariapa umoro tan Peter<br />
naꞌiki John tuma Tomin karu Dapu<br />
iti. Naꞌii uchiꞌi kaa da naan naꞌiki<br />
uzakaꞌuu da naan, ukonau kii-kidan<br />
Tomin karu. 9 Aizii pidan nao tukapan<br />
idi naꞌiki ĩaba tan idi wuruꞌu<br />
ukonau kii-kida nuz Tomin karu kaimanan<br />
paꞌati, 10 sariapa ĩaita paꞌa kan<br />
uruꞌu naa tawuruꞌu saka nata pauzoz<br />
Tomin karu Dapu panii nomizi naa ii,<br />
pishau tauzoz puraata pidan nao ai.<br />
Tuu kii pidan nao diꞌitin pan patukapan<br />
idi aimaa kan shaꞌa pan uꞌati.<br />
11 Aizii wuruꞌu daonai oraz, naꞌa<br />
uzaama tin pan Peter naꞌiki John<br />
kadu iki, Solo monꞌs Porch h diꞌii.<br />
Iriba pidan nao diman ĩꞌidaꞌati,<br />
ĩtuka paꞌa nan ĩdyaun. Tuu kii ĩdiꞌitinpan<br />
udauꞌu.<br />
Peter kakuwaapan<br />
Tominkaru Dapu ii<br />
12 Peter tuka pan idi iriba<br />
pidan nao, sariapa upara dan ĩꞌati,<br />
kaika paꞌa: “Õiriban nao, Israelite nao,<br />
kanom niꞌo uawu nuu ta pan naꞌiki<br />
udiꞌitin pan wadauꞌu? Uꞌitii man<br />
wakai ma nan idaꞌanaꞌo mana wun oo<br />
wamaꞌoza kan idaꞌanaꞌo kari kao nan<br />
wuruꞌu wachiꞌika-kida nuz diꞌo raꞌa<br />
dao nai ora? Aonaa turuu washaꞌapatan<br />
aimaa kan kaika paꞌa waꞌidaꞌa!<br />
13 Mishi wadokozu-daun nao Abraham,<br />
Isaac, naꞌiki Jacob, naꞌiki ipai<br />
wairiban-daun nao Tomin karun.<br />
Uruu tuu kii paꞌan ukonau kii-kidan<br />
naꞌiki unau baan papoi toru Jesus.<br />
Mazan unao, tuu kii uai pan uzowiikao,<br />
naꞌiki tuu kii ukasha dan, naꞌiki<br />
udakoo pan uruu Pilate kanaa puꞌu,<br />
umuudaꞌa zon puꞌu padama tazu.<br />
14 Mazan aonaa unao nyuku nuu<br />
naꞌa pan, aonaa uai pan wuruꞌu<br />
kai manaꞌo raz pidan aonaꞌo raz<br />
ushaꞌapa tan oiaꞌo muuda-kao. Soo<br />
uai pan paꞌan Pilate muuda-kidan<br />
zowii-miki pidan. 15 Uruu idi uzowiikidan<br />
wuruꞌu taaꞌo raz kakupa-kinai.<br />
Mazan Tomin karu kakuda naꞌiki<br />
ukadi shita-kida uruu pamawakakizi<br />
iki. Ipai waunao watukapa<br />
uruu, ukadishi tan dau naꞌan. 16 Uruu<br />
Jesus uu idaꞌanaꞌo wuruꞌu wachiꞌikakida<br />
nuz machiꞌika kaꞌo, wamishi dan<br />
idi Jesus tuu kii mana wun, naꞌiki<br />
machiꞌika kaꞌo mishi dan idi kapam<br />
uruu tuu kii. Ipai unao utukapa aizii<br />
diꞌi ukadi shita pa nuꞌu.<br />
17 “Uabata õiriban nao! Õai tapa<br />
unao naꞌiki uzowau naa nao shaꞌapatan<br />
Jesus kaika paꞌa, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan umaai tapa kan idi Tominkaru<br />
dyuuda nii wuruꞌu uruuz.<br />
18 Tomin karu kowaada-kida niꞌi<br />
Acts<br />
h 3:11 Solomonꞌs Porch: dikin-dinapa-kizai kamoo ai.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 3, 4<br />
316<br />
naa shaꞌatii kotuaꞌa naa prophetnao<br />
idaꞌan, wuruꞌu padyuu dan nii<br />
Christ, mazan pidan nao pata kaꞌutan<br />
niizu naꞌiki ĩzowian niizu. Aizii<br />
watukapa naꞌapaꞌa naa mishi Tominkaru<br />
mishii-kidan papara dan.<br />
19-20 “Ukauꞌan umuu daꞌa naa<br />
naꞌiki utanawa tinaꞌa naa ushaꞌa paapan<br />
ai oiaꞌo, umashaapa kiziꞌi naa<br />
paꞌan Tomin karu aipan kawanaꞌati,<br />
umainaa bata kizi ipai uꞌoian uꞌai.<br />
Naꞌiki Tomin karu tiwaa-kida kizi<br />
unao ati kai manaꞌo naꞌiki konau namaꞌo<br />
mashaapa-karu unyuku nuu ii.<br />
Naꞌiki udyuu dan nii koshan Christ<br />
daꞌatiꞌi unao naꞌiki waunao idaꞌati.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan uruu Jesus,<br />
Tomin karu zaama taniaz kazan naataꞌo<br />
nii naꞌiki kazowau ta paꞌo nii ipai<br />
dau nuu daꞌu waunao.<br />
21 “Jesus naꞌian nii zii aokazi<br />
ii, atii Tomin karu paꞌi naa dan ipai<br />
wuruꞌu pato ma nii kidaz aimaa kan.<br />
Naꞌapa shaꞌatii ukowaada-kidau zon<br />
kotuaꞌa naa kai manai nao prophetnao<br />
idaꞌan. 22 Kai kapa shaꞌatii<br />
tawuruꞌu Moses kiauzo nuz Christ<br />
dauꞌan, ‘Nao ba nai waTominkarun<br />
zaama tan nii pidan unao bii iki<br />
prophet nii, ukowaa da pan nii<br />
Tomin karu para dan naꞌapa õgaru<br />
kawan. Uabata kizi paꞌi ipai aimaakan<br />
ukowaa da nii uꞌati, uizoꞌati kizi<br />
naꞌiki ushaꞌapa tin kizi upara dan<br />
kawanaꞌati. 23 Naꞌiaꞌo ram pidan<br />
aonaꞌo uaba taꞌa zon naꞌiki aonaꞌo<br />
uizoꞌa tin upara dan, Tomin karu<br />
mainaa ba tan niizu papidanan nao<br />
bii iki.’ i<br />
24 “Naꞌapa shaꞌatii Prophet<br />
Samuel kowaa dau zon, naꞌiki ipai<br />
baꞌo ran udawuꞌ ati kidai nao prophetnao,<br />
ĩkowaada pauzo nii kapam ipai<br />
wuru kida dauꞌa naꞌa, watukapa nii<br />
kidaz naa ushaꞌa paapa-kao daꞌa naꞌa.<br />
25 Uruꞌu naa tawuruꞌu prophet nao<br />
idaꞌa naꞌo raz Tomin karu kowaadakidan<br />
pashaꞌapa taꞌa zon naꞌiki<br />
pataaꞌa zon wadarun nao ati. j Ipai<br />
waunao Jew nao atiꞌo kapam wuruꞌu<br />
utaa-kaoaz, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ĩdani-daun nao wuruꞌu wau naouz.<br />
Ukiau zon Abra ham ati, ‘Õkamu nankidan<br />
nii ipai pidan nao imiꞌi baara<br />
anai nao, bau daꞌa paꞌo putakaandaun<br />
idaꞌan.’ k<br />
26 “Aizii Tomin karu dyuu dan<br />
donoꞌo naa papoi toru, udyuudan<br />
uruu kiwiin waunao Jew nao<br />
idaꞌati kamin kaꞌu taꞌo nii waunao,<br />
utanawa tin-kidan idaꞌan waunao,<br />
washaꞌa paa pan ai oii kidaꞌo aimaakan,”<br />
Peter kian ĩꞌati.<br />
Peter naꞌiki John<br />
kootowapa-kida-kao<br />
4 1 Peter naꞌiki John kadakotinan<br />
puꞌu zii pidan nao ati,<br />
upuꞌaꞌa naa faadaa nao, naꞌiki<br />
kazowau ta paꞌo watch man tapainao<br />
Tomin karu Dapu, naꞌiki<br />
Saddu cee nao l kaa waꞌa kan ĩbii<br />
ati. Naꞌiki ĩabata ĩkowaada pan<br />
2 mishiꞌo wuruꞌu Jesus kadi shita nuz<br />
i 3:23 Deuter on omy 18:15, 18-19 j 3:25 Tominkaru kowaada-kidan pashaꞌapataꞌazon<br />
naꞌiki pataaꞌazon wadarunnao ati: uruu dakota-kao covenant. Putukapa kaa rita<br />
tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa. k 3:25 Genesis 22:18; 26:4<br />
l 4:1 Sadducee: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
317<br />
ACTS 4<br />
pamawaka-kizi iki. Ukauꞌan mishiꞌo<br />
nii kapam pidan nao, mawa kai nao<br />
kidaz kadishi tan pamawaka-kizi<br />
iki. Uruu dikin ii ĩtoꞌo ran tuu kii<br />
apostle nao ati. 3 Sariapa ĩzaa matakidan<br />
ĩdyaun. Mazan wachuu pun<br />
idiꞌi naa ĩnaꞌa kaꞌa kan naa ĩdyaun<br />
taraa-kizai iti, naꞌiaꞌa naa ĩtaraakidan<br />
ĩdyaun. 4 Mazan iriba, iriba<br />
pidan nao mishi dan, wuruꞌu aba tainaouz<br />
apostle nao kuwaa. Uruu idi<br />
powaꞌa zii mishi dai nao iriba dinan,<br />
5000, soo daonai ora nao kari kao nan<br />
aita-kao.<br />
5 Aizii baꞌo ran kamoo ipai<br />
kooto wapa-kidauzo nao pidannao<br />
bao kopa tinan Jeru salem ii:<br />
faadaa nao zowau naa naouz, kazowau<br />
tapai naouz Jew nao, naꞌiki<br />
tiichaa pauzo naouz Moses kaki naori<br />
dauꞌu. 6 Annas, Umana wunuꞌo raz<br />
Faadaa, naꞌiaꞌo kapam uruu bao kopa<br />
Caiphas, John, naꞌiki Alex an der<br />
tuma. Naꞌiki naꞌiaꞌo kapam baꞌo ran<br />
faadaa nao ĩtuma, Annas iriban nao<br />
kida. 7 Ipai ĩnao bao kopa tinan,<br />
udaunaꞌan ĩdyuu dan naa apostle nao<br />
kadishi tan pakanaa puꞌu. Ĩpishaan<br />
naa ĩdyaun kaika paꞌa: “Kanom aipan<br />
atiꞌo, oo kanom taa nii umaꞌo zakakinaa<br />
nii, wuruꞌu uchiꞌika-kida nuz<br />
diꞌo raz daonai oraꞌa?” ĩkian.<br />
8 Sariapa Kai manaꞌo Doro naa<br />
maꞌo za ka dan Peter nyuku nuu, naꞌiki<br />
ukian ĩꞌati, “Õiriban nao, wanao banaa<br />
nao, naꞌiki kazowau ta pai nao<br />
waunao Israelite nao. 9 Ukadishitakidan<br />
waunao aizii ukanaa puꞌu, soo<br />
wakamuna nun idi naꞌiki wakaminkaꞌu<br />
tan idi machiꞌika kaꞌo pidan.<br />
Naꞌiki unao, uaita paꞌa zon naꞌa paꞌoram<br />
wuruꞌu wachiꞌika-kida nuz uruu.<br />
10 Aizii õaiapa ipai unao, naꞌiki<br />
ipai Israelite nao aita pan. Jesus<br />
Christ, tawuruꞌu Nazareth sanaz,<br />
uruu maꞌo za kan idaꞌanaꞌo wuruꞌu<br />
wachiꞌika-kida nuz diꞌo raz daonaioraꞌa.<br />
Uruu idi utuka pan kai manaꞌa<br />
naa aizii ukadi shita pan diꞌi. Uruu<br />
Jesus Christ, unao zowii-kidaniaz,<br />
utauka-kidaniaz cross diꞌiti. Mazan<br />
Tomin karu kakuda naꞌiki ukadishita-kida<br />
uruu pamawaka-kizi iki.<br />
11 Uruu Jesus dauꞌa naꞌo tawuruꞌu<br />
kotuaꞌo raz usaa dauzo-kao, Tominkaru<br />
Para dan kianuz kaika paꞌa:<br />
‘Wuruꞌu kuba unao tomapauzo<br />
nao kabaun<br />
kasha daniaz.<br />
Kai manaꞌo, naꞌiki umanawunuꞌo<br />
kabaun toma-kinao<br />
wuruꞌu,<br />
ipai baꞌo ran kuba nao ai.’ m<br />
12 “Aonaa baꞌo ran pidan nii,<br />
kazan naa taꞌo nii waunao, diꞌo raz<br />
imiꞌi baara an, soo bau daꞌapa Jesus.<br />
Uruu Tomin karu dyuuda nii, pidannao<br />
kazan naa tin-kinaa nii, aonaa<br />
baꞌo ran uruu kawa nuꞌo nii.”<br />
13 Tuu kii kooto wapa-kidauzonao<br />
pidan nao diꞌitin pan Peter naꞌiki<br />
John dauꞌu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ĩtukapa maꞌo zaka ĩkaku waa pan,<br />
aonaa ĩtarian. Naꞌiki ĩaitapa aonaa<br />
aita pai nao pidan nao mana wun<br />
mani ĩnao. Udaunaꞌan ĩaita pan kan<br />
naa, Jesus minau daꞌuita pauzonii<br />
ĩnao. 14 Mazan ĩtuka pan idi<br />
Acts<br />
m 4:11 Psalm 118:22<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 4<br />
318<br />
kai naꞌa wuruꞌu dao nai ora chiꞌikakida-kari<br />
waiz kadishita pan naꞌa<br />
Peter naꞌiki John tuma, aonaa<br />
ĩaita pan naꞌa pam naa pakian ĩꞌati.<br />
15 Uruu idi ĩdyuu dan zii ĩkoditakida-kao<br />
mii tiniapa-kizai nazo iki.<br />
Udaunaꞌan kooto wapa-kidauzo nao<br />
pidan nao kadako tinan naa paꞌatiaaka.<br />
16 Ĩkian, “Naꞌa pam nii dii<br />
washaꞌapa tan ĩdyaun? Ipai pidan nao<br />
mashaa pai nao Jeru salem an aita pan<br />
wuruꞌu ĩshaꞌa pata nuz umana wunuꞌo<br />
aimaa kan, naꞌiki aonaa naꞌitim<br />
wamarii din udauꞌan. 17 Mazan turuu<br />
paꞌan wamashaa tan ĩkaku waapatinan,<br />
ĩkuwaa iribai nan ai baꞌo ran<br />
pidan nao diꞌiti. Wakaki nao sho man<br />
ĩdyaun, aonaa kiziꞌi naa ĩkakuwaapa<br />
tinan powaꞌa Jesus dauꞌu<br />
pidan nao ati.” 18 Uruu idi ĩdapa dan<br />
ĩdyaun powaꞌa ati. Naꞌiki ĩkian ĩꞌati,<br />
“Wakaki nao wan nii unao, aonaa<br />
waaba taꞌa zon powaꞌa ukaku waapatinan<br />
pidan nao ati Jesus dauꞌu.<br />
Aonaa masakau daꞌu.”<br />
19 Sariapa Peter naꞌiki John<br />
kian ĩꞌati, “Õiriban nao, kanom<br />
para dan uaita pan Tomin karu<br />
aiapa izoꞌati-kao? Unao para dan,<br />
oo uruu para dan? 20 Aonaa turuu<br />
wasooka dan wakowaa da pan wuruꞌu<br />
watukapa nii, naꞌiki waaba ta nii kida<br />
aimaa kan dauaꞌo raz.”<br />
Umanawunuꞌoraz Faadaa kakinaowan Peter naꞌiki John (4:18)<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
319<br />
ACTS 4<br />
21 Powaꞌa zii koshan kootowapa-kidauzo<br />
nao pidan nao<br />
kaki nao wan ĩdyaun maꞌo za kaꞌo<br />
idaꞌan. Udaunaꞌan ĩmuu daꞌa kan naa<br />
ĩdyaun. Aonaa ĩaita pan naꞌa pam<br />
pashaꞌapa tan ĩdyaun. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ipai pidan nao, tuu kii ĩkonaukii-kidan<br />
Tomin karu, ĩtuka pan idi<br />
wuruꞌu umana wunuꞌo aimaa kan<br />
shaꞌa pata-kaoaz machiꞌika kaꞌo ati.<br />
22 Wuruꞌu pidan chiꞌika-kida-kariwaiz,<br />
uwazoo ta niꞌi naa 40 uwunun.<br />
Mishidainao toriinpan Tominkaru<br />
ati, utaa kizi ĩmaꞌozaka-kinaa nii<br />
23 Kooto wapa-kidauzo nao<br />
pidan nao muu dan dau naꞌan Peter<br />
naꞌiki John, sariapa ĩkiwan paminmishi<br />
dan nao diꞌiti. Naꞌiki ipai<br />
ĩkowaa dan ĩꞌati naꞌa pam faadaa nao<br />
zowau naa nao naꞌiki kazowau tapai<br />
nao Jew nao kian paꞌati. Naꞌiki<br />
ĩkowaa dan ĩkaki nao wan paugaru<br />
maꞌo za kaꞌo idaꞌan. 24 Mishi dai nao<br />
aba tan idi naꞌa paꞌo parada-karu,<br />
sariapa ĩtoriin pan Tomin karu ati,<br />
kaika paꞌa: “Oo Nao ba nai umanawunuꞌo,<br />
tomaꞌo aokazi, imiꞌi baara,<br />
paran naꞌiki ipai wuruꞌu mashaapai<br />
naouz aokazi ii, imiꞌi baaraꞌa,<br />
naꞌiki paran baoko ii. 25 Kotuaꞌa<br />
naa mishi pukai waan wadarun,<br />
King David, kowaa daꞌo nii puparadan<br />
Kai manaꞌo Doro naa idaꞌan.<br />
Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu King<br />
David kiauzo nuz,<br />
‘Kanom dikin iaꞌo wuruꞌu<br />
Gentile nao n toꞌora nuz?<br />
Naꞌiki kan dii nii pidan nao<br />
dako tau tan pashaꞌapa tan<br />
õgaru madiwau tapaka?<br />
26 King nao min zii wan,<br />
ĩmizaa taaka paꞌa zon,<br />
naꞌiki baꞌo ran nao ba nai-tinpai<br />
nao kida bao kopa tinan<br />
ĩtuma,<br />
ĩaipan pamashaa tan Nao ba nai<br />
Tomin karu naꞌiki Christ,<br />
wuruꞌu puzaama taniaz<br />
kazan naa taꞌo nii<br />
papidanan nao.’ o<br />
27 “Aizii, naꞌapaꞌa naa mishi,<br />
ukawanaꞌati watuka pan aimaa kan<br />
kida shaꞌa paapa-kao. Pon tius Pilate<br />
naꞌiki King Herod bao kopa tinan<br />
Gentile nao naꞌiki Israelite nao tuma,<br />
Jeru salem idaꞌa, ĩtoꞌo ran donoꞌo raz<br />
Jesus ati. Uruu kai manaꞌo pupoitoru<br />
Christ, uruu puzaama taniaz<br />
kazan naa taꞌo nii pupida nan nao.<br />
28 Mishi pugaru, puwa zoota pidan<br />
maꞌo za kan, mazan soo puaipan<br />
kawanaꞌa tiꞌo, naꞌiki pukashaa pan<br />
idiꞌo kari kao nan wuruꞌu pidannao<br />
shaꞌa pata nuz Jesus kaika paꞌa.<br />
Naꞌiki kotuaꞌo raꞌa naa pudiꞌita pan<br />
wuruꞌu pushaꞌa pata-kidaꞌa zoo nuz<br />
uruu kaika paꞌa. 29 Oo, waNaobanaa,<br />
puabata naꞌa pam pidan nao dakotan<br />
pashaꞌapa tan waunao. Mazan<br />
waunao pupoi toru nao naꞌiki<br />
pupida nan nao, pukamin kaꞌuta<br />
waunao, maꞌo zaka kizi wakowaada<br />
pan pupara dan pidan nao ati.<br />
30 Pukashaapa wakaku dan karinai<br />
nao, kai manaꞌo pupoi toru,<br />
Acts<br />
n 4:25 Gentilenao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. o 4:26 Psalm 2:1-2<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 4, 5<br />
320<br />
Jesus idaꞌan. Naꞌiki marii kapam<br />
washaꞌapa tan Jesus idaꞌan, umanawun<br />
kidaꞌo aimaa kan, aonaꞌo raz<br />
turuu pidan shaꞌapa tan,” ĩkian.<br />
31 Ĩipaian dau naꞌan patoriin pan<br />
Tomin karu ati, sariapa ama zada<br />
nakai nan ĩbao kopa ti napa kizi ii,<br />
naꞌiki ipai Kai manaꞌo Doro naa<br />
maꞌo za ka dan ĩnyuku nuu. Uruu<br />
idi maꞌo za kaꞌa naa ĩkowaada pan<br />
Tomin karu para dan.<br />
Mishidainao kaꞌidiwaakapan<br />
32 Ipai wuruꞌu mishi dai naouz,<br />
ĩmashaa pan patumaaka ĩtaa pan<br />
panyuku nuu, naꞌiki naꞌapa kida<br />
ĩdiꞌitin pan. Aizii pashaꞌa pauz kida,<br />
aonaa ĩtaa pan soo paꞌatiꞌo nii mani<br />
kari kao nan. Mazan ĩkaꞌi diwa tan<br />
nii ipai pamin-mishi dan nao kida<br />
uꞌidi. 33 Kai manaꞌo Doro naa maꞌoza<br />
ka da pan idi apostle nao, maꞌo zaka<br />
ĩkaku waa pan Nao ba nai Jesus<br />
kadishi tan dauꞌu pamawaka-kizi<br />
iki. Naꞌiki kai manai man Tominkaru<br />
kamin kaꞌu tan ipai wuruꞌu<br />
mishi dai naouz. 34-35 Aonaa kanom<br />
aimaa kan awu taꞌo nii ĩꞌai. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan pabiꞌi kida mishi dai nao,<br />
kai naꞌa ĩzaka pun wiizi kida, naꞌiki<br />
ĩdapu kida. Aizii ĩsellian an baꞌo ran<br />
pazaka pun oo padapu, ĩnaꞌa kan nii<br />
wuruꞌu uwinipi naa kidaz apostlenao<br />
diꞌiti. Apostle naouꞌo niꞌi naa<br />
buuta wuruꞌu puraa taz mishi dai nao<br />
kawanaꞌati, wuruꞌu pata kaꞌu tinainaouz.<br />
Uruu idi aonaa ĩbai aa pan<br />
pazama zin.<br />
36 Aizii mishi dai nao biiꞌi kai naꞌa<br />
dao nai ora Cyprus san, Joseph kiaꞌo<br />
uꞌuu, mazan apostle nao dako tan<br />
naazu Barna bas kii, (maꞌo za kada<br />
paꞌo pidan nao nyuku nuu, kiaꞌo<br />
wuruꞌu uꞌuuaz).<br />
37 Bau daꞌapa kamoo, Barna bas<br />
sell ian pazaka pun baꞌo ran pidan<br />
ati. Uzaka pun kawi nipi naata-kao<br />
dau naꞌan, unaꞌa kan naa wuruꞌu<br />
puraa taz apostle nao diꞌiti. Naꞌapa<br />
kiziꞌi naa koshan ĩbuu tan puraata,<br />
mishi dai nao kawanaꞌati.<br />
Ananias naꞌiki udaiaro Sapphira<br />
5 1 Kai naꞌa dao nai ora Ananias<br />
kiaꞌo uꞌuu. Udai aro uu<br />
Sapphira kiaꞌo. Ĩaipan kapam pataan<br />
puraata mishi dai nao atiꞌo nii. Uruu<br />
idi ĩbuu tan paꞌamaza dati, naꞌiki<br />
ĩsellii nuz. 2 Mazan Ananias naꞌiki<br />
udai aro bau daꞌapa tan panyuku nuu<br />
aonaa kizi ĩtaan ipai dau nuudaꞌu<br />
wuruꞌu puraa taz. Udaunaꞌan<br />
Ananias makon naa apostle nao<br />
diꞌiti, utaan naa wuruꞌu puraataz<br />
ipaiꞌo kawan mishi. 3 Sariapa<br />
Peter kian uꞌati, “Ananias, kan dii<br />
nii pukashaa pan Satan kai waan<br />
pugaru? Satan aipan ati pubuutan<br />
puraata puꞌidi wau nii, wuru<br />
diꞌikiꞌi puraata taa-kari waiz puꞌati<br />
puamaza dati winipi naa nii. Kan dii<br />
nii puti waan pumarii dan Kai manaꞌo<br />
Doro naa? 4 Pusellian uaꞌii wuruꞌu<br />
amaza daz, puꞌidi wau wuruꞌu, naꞌiki<br />
pusellian dau naꞌa nazu, puꞌidi wau<br />
padamata wuruꞌu puraa taz. Mazan<br />
kan dii niꞌi naa mooko wuruꞌu<br />
pushaꞌa pa ta nuz aimaa kan kaika paꞌa<br />
naa mana wu nuꞌu? Aonaa waunao<br />
mani wuruꞌu pumarii daniaz, mazan<br />
puti waan pumarii dau tan Tomin karu<br />
paꞌan.” 5 Ananias aba tan idi Peter<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
321<br />
ACTS 5<br />
para dan naꞌapa, sariapa udorau taꞌakan,<br />
naꞌiki umawa kaꞌa kan naa. Aizii<br />
pidan nao, tuka pai nao naꞌiki aba tainao<br />
kida kuwai Ananias mawa kan<br />
dauꞌu, tuu kii, tuu kii ĩtarian.<br />
6 Sariapa daonai ora nao waꞌatin,<br />
naꞌiki ĩbazooba tan naa unanaa<br />
kamicha mada idi. Udaunaꞌan ĩnaꞌakan<br />
naazu naꞌiki ĩdidaꞌa naꞌa kan naa<br />
uruu.<br />
7 Tomu nuꞌiki zaa uruu daunaꞌan,<br />
Ananias dai aro kaa waꞌa kan<br />
naa apostle nao idaꞌati, aonaa<br />
oai ta pan wuruꞌu pau dai aru mawaka<br />
nuz. 8 Sariapa Peter kian oꞌati,<br />
“Puko waada õꞌati, patumaa kaꞌo<br />
wuruꞌu diꞌo raz puraa taꞌa? Kaikapau<br />
daꞌuꞌo wuruꞌu uamaza dati<br />
kawi nipi naata-kaoaz?”<br />
“Oo, naꞌa paꞌo wuruꞌu,” okian<br />
uꞌati.<br />
9 Uruu idi Peter kian oꞌati,<br />
“Kan dii nii pugaru naꞌiki pudai aru<br />
tiwaa-kida pan Tomin karu Doro naa?<br />
Uꞌitii man aonaꞌo nii Tomin karu<br />
aita pan? Puabata! Kai kin ikiꞌi naa<br />
daonai ora nao didan kai nao pudai aru<br />
waꞌati niꞌi. Aizii pugaruꞌo niꞌi naa<br />
kapam ĩdidaꞌan.” 10 Sariapa odorautaꞌa<br />
kan naꞌiki omawa kaꞌa kan naa<br />
kapam. Aizii daonai ora nao kaawan<br />
padida naka-kizi iki Ananias,<br />
ĩtuka pan udai aro mawa kaꞌa kaꞌa<br />
naa kapam. Uruu idi ĩnaꞌa kan naa<br />
onanaa naꞌiki ĩdidan naazo pau daiaru<br />
daza baꞌa.<br />
11 Uruu idi tuu kii mishi dai nao,<br />
Jeru salem iainaouz tarian. Naꞌiki<br />
tuu kii kapam baꞌo rai nao pidan nao<br />
kida tarian, ĩaba tan idi wuruꞌu<br />
ĩmawa ka nuz naꞌapa.<br />
Umanawun kidaꞌo aimaakan<br />
shaꞌapata-kao<br />
12 Tomin karu maꞌo za kan idaꞌan,<br />
apostle nao shaꞌa pata umanawun<br />
kidaꞌo aimaa kan pidan nao<br />
awun zaꞌa, aonaꞌo raz turuu pidan<br />
shaꞌapa tan. Mapuda daꞌi mishi dainao<br />
baoko pain pau zon Solo monꞌs<br />
Porch p diꞌii, Tomin karu Dapu iaꞌoraz.<br />
13 Mazan mami shida-kainao<br />
pidan nao, tuu kii ĩtarian pakaa wan<br />
mishi dai nao idaꞌati, mazan upuꞌu<br />
ĩnauda pan wuruꞌu ĩshaꞌa paapanii<br />
kidaz aimaa kan, naꞌiki ipai<br />
ĩpara dan kai man ĩdauꞌan. 14 Mazan<br />
unaꞌa pan puꞌu iriba daonai oranao<br />
naꞌiki zun nao mishi dan naa<br />
Nao ba nai Jesus. Uruu idi baokopaꞌa<br />
naa ĩbao kopa tinan kiwii niꞌo<br />
mishi dai nao tuma. 15 Apostle nao<br />
shaꞌa paa pan idi umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan, sariapa pidan nao<br />
naꞌakan kari nai nao pairi ban nao,<br />
naꞌiki ĩmuu dan ĩdyaun dunapo<br />
daawa an, padaꞌa wupa-kizi baaraꞌa<br />
kida. Aizii Peter doba tan an naꞌan<br />
ĩdazaba an, ĩaipan udikin doba tan<br />
ĩpaawa an, ĩkakuda kizi. 16 Iriba<br />
pidan nao kasa baꞌu kinan apostlenao<br />
idaꞌati, waꞌatii naouz donoi<br />
sodi kida diꞌiki, wuruꞌu Jeru salem<br />
dazaba an kidaꞌo raz wii zai nao.<br />
Ĩnaꞌa kan kari nai nao, naꞌiki oiaꞌo<br />
doro nai zaama tapa nii nao kida,<br />
naꞌiki ipai ĩrinaa kida soꞌota-kao<br />
ĩꞌai.<br />
Acts<br />
p 5:12 Solomonꞌs Porch: dikin-dinapa-kizai kamoo ai.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 5<br />
322<br />
Apostlenao kodita-kidakao<br />
taraa-kizai iki<br />
17 Aizii Umana wunuꞌo Faadaa<br />
naꞌiki umin kaꞌu nao, wuruꞌu<br />
Sadducee naouz, q tuu kii ĩkashau zin<br />
apostle nao ati. 18 Uruu idi ĩzaamatan<br />
ĩdyaun, naꞌiki ĩtaraa-kidan naa<br />
ĩdyaun. 19 Mazan uruu aiwakaꞌan,<br />
angel, Tomin karu diꞌikiꞌo daꞌa tan<br />
taraa-kizai panii nomizi naa kida<br />
ĩꞌati, naꞌiki ukodita-kidaꞌa kan naa<br />
ĩdyaun. Ukian ĩꞌati, 20 “Umako<br />
Tomin karu Dapu iti, ukowaada<br />
kizi pidan nao ati wuru dauꞌaꞌa<br />
paꞌi naꞌo raz naa mashaapa-karu.”<br />
21 Apostle nao izoꞌati Angel paradan.<br />
Ishawaka zii ama zada, ĩnao<br />
makoꞌo kaꞌa naa Tomin karu Dapu<br />
iti. Naꞌiaꞌa naa koshan ĩtomi napatin-kidan<br />
pidan nao.<br />
Aizii Umana wunuꞌo Faadaa<br />
bao kopa tinan naa pamin kaꞌu nao<br />
tuma, naꞌiki ĩdapa dan naa ipai<br />
kooto wapa-kidauzo nao pidan nao<br />
mii tiniapa-kizai iti. Udaunaꞌan<br />
ĩdyuu dan naa pidan nao taraa-kizai<br />
iti, ĩnanaka kiziꞌi naa apostle nao<br />
paꞌidaꞌati. 22 Mazan dyuuda-kari wainao<br />
kaa wan taraa-kizai iti, aonaa<br />
ĩiko dan apostle nao naꞌii, uruu idi<br />
ĩkiwaꞌa kan naa powaa iti. Ĩkaa wan,<br />
sariapa ĩkian kooto wapa-kidauzonao<br />
pidan nao ati, 23 “Wakaa wan<br />
taraa-kizai iti waikoda ipai paniinom<br />
kida dadara dinapa paꞌidi waru,<br />
naꞌiki watch man tapai nao taraakizai,<br />
ipai ĩkadi shita pan panii nom<br />
kawanaꞌati kida. Mazan wamoro tan<br />
taraa-kizai nazo iti, aonaa waiko dan<br />
pidan nao naꞌii.”<br />
24 Faadaa nao zowau naa nao, naꞌiki<br />
kazowau ta paꞌo watch man tapai nao<br />
Tomin karu Dapu aba tan idi wuruꞌu<br />
ĩkowaaz, tuu kii ĩdiꞌitin pan. 25 Upuꞌaꞌa<br />
naa pidan kaa waꞌa kan, kaku waapaꞌa<br />
naꞌo ĩꞌidaꞌati. Ukian ĩꞌati, “Uabata<br />
õkuwaa! Tawuruꞌu daonai ora nao<br />
utaraa-kida nii naouz, kai niꞌiaꞌa naa<br />
ĩdyaun Tomin karu Dapu ii, ĩtominapa<br />
tin-kidan naa pidan nao.”<br />
26 Sariapa watch man tapain nao<br />
zowau naa makon pamin kaꞌu nao<br />
tuma, ĩnaꞌa nan wuruꞌu apostle naouz,<br />
ĩkooto wapa-kidaꞌa zon ĩdyaun. Mazan<br />
kai man ĩzaama tan ĩdyaun, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan tuu kii ĩtarian wunao<br />
aiaꞌa abata pai nao kidaz ĩkowaa.<br />
Ĩzauda-kidan pazowii-kao paboo-kao<br />
idaꞌan kuba idi, apostle nao dikin ii.<br />
27 Apostle nao kaawa-kida-kao<br />
dau naꞌan, ĩkadi shita-kida-kaoaꞌa naa<br />
kooto wapa-kidauzo nao pidan nao<br />
kanaapu ati. Naꞌiki Umana wunuꞌo<br />
Faadaa kian naa ĩꞌati kaika paꞌa:<br />
28 “Tuu kii shaꞌatii wakaki nao wan<br />
unao, wakii shaꞌatii ‘aonaꞌa naa<br />
waaipan powaꞌa utomi napa-kidan<br />
pidan nao Jesus dauꞌu.’ Mazan upuꞌu<br />
zii utomi napa tin-kidan pidan nao.<br />
Aizii ipaiꞌi naa Jeru salem ii aka<br />
ukuwaa iribai nan. Naꞌiki ipai<br />
ukowaa dan pidan nao ati, waunao<br />
wuruꞌu zowii-kidaꞌo raz Jesus.”<br />
29 Sariapa Peter naꞌiki baꞌoran<br />
apostle nao kian, kaika paꞌa:<br />
q 5:17 Sadducee: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />
diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
323<br />
ACTS 5<br />
“Waizoꞌa tin nii soo Tomin karu<br />
para dan, mazan pidan para dan,<br />
aonaꞌo nii waizoꞌa tin. 30 Tomin karu,<br />
wadokozu-daun nao mishi dauzoniaz,<br />
uruu kadi shita-kida nii Jesus<br />
pamawaka-kizi iki, unao zowiikidaniaz<br />
naꞌiki utauka-kidaniaz<br />
cross diꞌiti. 31 Mazan Tomin karu<br />
zaama tan naꞌiki umuu dan uruu<br />
padiwaꞌora anta napu, umana wunuꞌo<br />
Nao ba nai nii, kazan naa taꞌo nii ipai<br />
pidan nao. Naꞌiki uruu idaꞌan kizi<br />
waunao Israelite nao tanawa tinan<br />
waꞌoian ai, naꞌiki uruu idaꞌan kizi<br />
waꞌoian mainaa bata-kao waꞌai.<br />
32 Mishiꞌo wuruꞌu kuwaiz, waunao<br />
waaitapa naꞌiki watukapa uruu<br />
kakupa. Uruu idiꞌo wakaku waa tinan<br />
udauꞌu. Naꞌiki Kai manaꞌo Doro naa,<br />
Tomin karu taa niaz ipai mishi dai nao<br />
kawanaꞌati, uruu kapam kai naa bataꞌo<br />
pidan nao ati mishiꞌo wuruꞌu<br />
kuwai Jesus dauꞌu kidaꞌo raz.”<br />
33 Kooto wapa-kidauzo nao pidannao<br />
aba tan idi wuruꞌu ĩpara da nuz<br />
kaika paꞌa, tuu kii ĩtoꞌo raꞌa kan.<br />
Ĩaipan naa apostle nao zowi aka-kao<br />
34 Mazan kai naꞌa pidan Phariseenao<br />
r bii ikiꞌo, Gamaliel kiaꞌo uꞌuu,<br />
naꞌiki uruu tiichaa pauzo Moses<br />
kakinao rii dauꞌu. Ipai pidan nao<br />
nau da pan uruu. Sariapa ukadishitan<br />
naꞌiki udyuu dan apostle nao<br />
kodita-kida-kao zii mii tiniapa-kizai<br />
iki. 35 Udaunaꞌan ukian naa ipai<br />
kooto wapa-kidauzo nao pidan nao<br />
ati, “Õiriban nao Israelite nao, uabata<br />
õpara dan. Udiꞌi tinapa zii sho man<br />
kiwiin ushaꞌapa tan uaꞌii diꞌo raz<br />
daonai ora naouꞌu. 36 Kotuaꞌa naa<br />
naꞌapa shaꞌatii tawuruꞌu Theudas<br />
kaa wauzo nuz. Uruu dono udakotin<br />
pan umana wunuꞌo pidan nii,<br />
naꞌiki iriba shaꞌatii uzaama tan<br />
papidanan nao nii. Uikoda 400<br />
pidan nao zaama tinan uꞌidiꞌiti.<br />
Mazan bau daꞌapa kamoo uzowiikao,<br />
uruu idi ipai upidanan nao<br />
makoo biꞌii nan, atii naꞌapa kari kaonan<br />
ĩmainaaba tinan.<br />
37 “Uruu dau naꞌan Judas, Galilee<br />
Baara san, uai pan pamizaa taaka pan<br />
Rome san nao tuma, ĩsaada pan dono<br />
ipai pidan nao uu. s Iriba shaꞌatii<br />
uzaama tau zon papidanan nao nii.<br />
Mazan naꞌapa koshan uzowii-kao.<br />
Aizii upidanan nao, ipai ĩmakoo biꞌiinan<br />
kapam.<br />
38 “Ukauꞌan õkiaꞌa zon uꞌati,<br />
wunao dauꞌa naꞌa diꞌo raz pidannaouꞌu,<br />
aonaa umashaa taꞌa naꞌa<br />
ĩdyaun pakau din-kizi ai. Umuuda<br />
mishiꞌo rai man ĩdyaun, marii<br />
ĩmakon. Aizii ĩshaꞌa paa pan an<br />
wuruꞌu aimaa kan kidaz paai pan<br />
kawanaꞌati kari kao nan, naꞌa paꞌo nii<br />
kapam ĩmainaaba tinan. 39 Mazan<br />
aizii umishiin an mishi ĩshaꞌa paa pan<br />
wuruꞌu aimaa kan kidaz Tominkaru<br />
aipan kawanaꞌati, aonaꞌo nii<br />
ukaꞌii tan umashaa tan ĩdyaun. Naꞌiki<br />
utaru bai-tin pan niꞌi naa Tomin karu<br />
ati,” ukian ĩꞌati.<br />
40 Sariapa mishi upara dan<br />
naꞌapa tan ĩnyuku nuu. Udaunaꞌan<br />
ĩdapa dan naa apostle nao powaꞌa<br />
Acts<br />
r 5:34 Pharisee: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
s 5:37 Rome san nao saa dan ipai pidan nao uu tax puraatan naa zaama taꞌa zoo-kao idi.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 5, 6<br />
324<br />
ati koshan, naꞌiki ĩbaꞌi zii-kidan<br />
naa ĩdyaun. Ĩbaꞌi zii-kao dau naꞌan<br />
kooto wapa-kidauzo nao pidan nao<br />
kaki nao wan naa ĩdyaun tuu kii.<br />
“Aonaa waaipan ukaku waa tinan<br />
powaꞌa Jesus dauꞌu,” ĩkian apostlenao<br />
ati, mazan ĩmuu daꞌa kan naa<br />
ĩdyaun.<br />
41 Uruu idi apostle nao koditaꞌakan<br />
naa kooto wapa-kidauzo nao<br />
pidan nao bii iki, tuu kii ĩkonaukian.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan ĩaitapa<br />
Tomin karu wuruꞌu kashaa paꞌo raz<br />
ĩan tami kita-kao Jesus dikin ii.<br />
42 Ipai kamoo apostle nao tomi napakidan<br />
pidan nao, naꞌiki ĩkowaada pan<br />
Kai manaꞌo Kuwai Tomin karu Dapu<br />
ii, naꞌiki ĩdapu kawanaꞌati kida.<br />
Ĩkowaada pan ĩꞌati, mishiꞌo wuruꞌu<br />
Jesus, uruu Christ. t<br />
Pidannao zaamata-kao<br />
kaudinainao nii<br />
6 1 Uruu dau naꞌan iribaꞌa naa<br />
Jew nao, Israel anai naouz,<br />
mishi dan. Iriba kapam bao koi nao<br />
Jew nao mishi dan, waꞌatii nao kidaz<br />
baꞌo ran ama zada iki, ĩparada niitaniꞌi<br />
naa Greek para dan. Ĩnao<br />
toꞌo rain pan, naꞌiki ĩkaaka pau tan<br />
pamin-Jewnao, wuruꞌu Israel an<br />
kidaꞌo raz ĩmashaa pan. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ipai kamoo wanyuku nui oo<br />
puraata buu tauzo-kao zun nao ati,<br />
wuruꞌu mawa kai nao kidaz naa ĩdaiaru<br />
nao. Mazan ĩkian aonaa ĩtaan<br />
patumaaka wanyuku nui oo puraata<br />
wunao atiꞌi Jewaba nao parada niitaꞌo<br />
raz naa Greek para dan. 2 Uruu<br />
idi 12 apostle naouz, bao kopa tinkidan<br />
ipai mishi dai nao, naꞌiki<br />
ĩkian ĩꞌati, “Aonaa turuu wasookadan<br />
wakowaa da pan Tomin karu<br />
para dan, soo wabuu tan dikin ii<br />
kari kao nan puraata oo wanyukunui.<br />
3 Uabata õiriban nao, uikoda<br />
mishiꞌo rai man 7 daonai ora nao<br />
unao bii iki, Kai manaꞌo Doro naa<br />
maꞌo za ka da pa nii nao ĩnyuku nuu,<br />
naꞌiki aita paa bai nao. Marii kizi ĩnao<br />
buu taꞌo nii puraata naꞌiki wanyukunui.<br />
Uruꞌo niꞌi naa ĩkaudin-kizi nii.<br />
4 Aizii waunao pakawa nuꞌo nii<br />
paꞌan wakau di nan, watoriin pan nii<br />
Tomin karu ati, naꞌiki watomi napakidan<br />
nii pidan nao upara dan dauꞌu.”<br />
5 Ipai pidan nao nyuku nuu naꞌapan<br />
apostle nao para dan kawanaꞌati.<br />
Uruu idi ĩzaama tan Stephen, mishidaꞌo<br />
mana wun Tomin karu uruu,<br />
naꞌiki Kai manaꞌo Doro naa maꞌo zaka<br />
da pa nii unyuku nuu. Ĩzaa mata<br />
kapam Philip, Procho rus, Nicanor,<br />
Timon, Parme nas naꞌiki Nico las<br />
Antioch san, uruu Gentile, mishidaꞌo<br />
Tomin karu naꞌapa Jew nao<br />
kawan, naꞌiki uruu mishidaꞌo raꞌa<br />
naa kapam Jesus. 6 Udaunaꞌan<br />
mishi dai nao naꞌakan naa wuruꞌu<br />
pidan nao pazaa mata nii naouz,<br />
apostle nao diꞌiti. Uruu idi apostlenao<br />
muu dan pakaꞌu ĩꞌidaꞌa, naꞌiki<br />
ĩtoriin pan Tomin karu ati, ukaminkaꞌuta<br />
kizi ĩdyaun.<br />
7 Udaunaꞌan powaꞌa zii Tominkaru<br />
Para dan abata-kao naꞌiki<br />
t 5:42 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
325<br />
ACTS 6, 7<br />
uiribai nan naa. Uruu idi Jeru salem<br />
iaꞌo mishi dai nao iribai nan powaꞌa<br />
zii mana wun, naꞌiki iriba kapam<br />
naꞌiai nao faadaa nao izoꞌa tin Tominkaru<br />
para dan, pamishi dan idaꞌan<br />
Jesus.<br />
Stephen kootowapa-kida-kao<br />
8 Tuu kii Tomin karu kamin kaꞌutan<br />
Stephen, utaa umaꞌo zaka-kinaa<br />
nii. Uruu idaꞌan ushaꞌa pata pabiꞌinaaka<br />
umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan, iribaꞌo pidan nao awun<br />
zaꞌa. 9 Mazan kai naꞌa pabiꞌi kida<br />
Jew nao kasha daaka pan Stephen<br />
tuma, ukuwaa kida dauꞌan. Ĩnao<br />
wuruꞌu zaama tin painaouz wuru<br />
diꞌitiꞌi, dakota-kari waiz, Poi toruidaun<br />
nao u Syna gogue gan kii. Ĩnao<br />
waꞌa tinaouz Cyrene iki, baꞌo rai nao<br />
Alex andria iki. Pabiꞌi kida baꞌo ran<br />
pidan nao waꞌatin wii zai kida diꞌiki<br />
Cilicia naꞌiki Asia Baara iki kidaꞌo.<br />
10 Mazan Stephen aitapa<br />
powaꞌa zii mana wun ĩꞌai,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Kai manaꞌo<br />
Doro naa kainaꞌan idi utuma.<br />
Uruu idi aonaꞌa naa ĩaita pan naꞌapam<br />
naa padakoꞌa tin upara dan.<br />
11 Uruu idi ĩzaama tan daonai oranao<br />
marii dinaꞌo nii Stephen dauꞌu.<br />
Kaika paꞌa wuruꞌu ĩdyuu da nuz<br />
ĩmarii dinan: “Waaba ta nii Stephen<br />
dakoo pan Moses naꞌiki Tominkaru<br />
dikau daꞌo idaꞌan.” 12 Sariapa<br />
mishi pidan nao toꞌo raꞌa kan, naꞌiki<br />
kazowau ta pai nao Jew nao, naꞌiki<br />
tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />
dauꞌu, tuu kii ĩtoꞌo ran Stephen ati.<br />
Udaunaꞌan ĩzaama taꞌa kan naazu<br />
naꞌiki ĩnaꞌa kaꞌa kan naazu ipai<br />
Jew nao zowau naa nao kanaapu iti.<br />
13 Naꞌiki naꞌiaꞌa naa koshan ĩdyuudan<br />
pidan nao marii dinan Stephen<br />
dauꞌu kooto wapa-kidauzo nao kanaapuꞌu.<br />
Kaika paꞌa wuruꞌu pidan nao<br />
marii dina nuz: “Diꞌo raz pida naꞌa,<br />
kari kao nan daꞌi udakoo pan Tominkaru<br />
Dapu, naꞌiki wakaki naori naa<br />
Moses taa nii kidaz waꞌati. 14 Waabata<br />
nii ukian, Jesus Nazareth san<br />
kaboo biꞌian nii Tomin karu Dapu,<br />
naꞌiki upanaꞌa dan nii ipai waunao<br />
kaduz, Moses taa nii kidaz waꞌati<br />
wamashaapa-kinaa nii.” 15 Sariapa<br />
pidan nao, abata pai nao, awunuupaꞌa<br />
kan Stephen awun baara iti,<br />
naꞌiki ĩtuka pan uawun baara<br />
kanada, ikoda nii angel awun baara.<br />
Stephen kakuwaapan Jewnao<br />
zowaunaanao ati<br />
7 1 Sariapa Umana wunuꞌo<br />
Faadaa kian Stephen ati,<br />
“Mishiꞌo kai wuruꞌu ĩpara dan<br />
pudauꞌu kidaꞌo raz?”<br />
2 Stephen dakoꞌa tin ĩpara dan<br />
kaika paꞌa: “Õꞌina wuzu nao, uabatan<br />
nii õpara dan õdako iki aizii.<br />
Kotuaꞌa naa, Tomin karu umanawunuꞌo<br />
raz mana wun aidinauzon<br />
wadarun Abra ham ati, umashaapan<br />
donoꞌo raz zii Mesopo tamia ii.<br />
3 Uruu dono shaꞌatii ukian Abra ham<br />
ati, ‘Pumako diꞌo raz puwiizi diꞌikiꞌi,<br />
naꞌiki puwaꞌ aka puiri ban nao. Õnaꞌa-<br />
Acts<br />
u 6:9 Poitorui-daunnao: Pidan nao toriauzo-kari wai nao poi torui nii, udaunaꞌan<br />
ĩmuuda-kaoaꞌa naa powaa iti.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 7<br />
326<br />
kan nii pugaru baꞌo ran ama zada<br />
iti.’ v 4 “Uruu idi Abra ham makon,<br />
naꞌiki uwaꞌa kan pamashaapa-kizi<br />
tawuruꞌu Chaldian nao wiizai tapaniaz.<br />
Utuzu tinan naa Haran iti,<br />
naꞌii zii uka wiizi tinan, naꞌiaꞌa naa<br />
udaru mawa kau zon. Uruu dau naꞌan<br />
shaꞌatii Tomin karu dyuu dan naa<br />
koshan utuzu tinan wuru idaꞌa tiꞌi<br />
diꞌo raz amaza daꞌa unao mashaapakiziz<br />
naa. 5 Mazan uruu dono aonaꞌo<br />
zii shaꞌatii Tomin karu taan amazada<br />
Abra ham idiwau nii. Mazan<br />
ukowaa dan Abra ham ati, pataan<br />
nii uꞌati naꞌiki ipai udai nao ati,<br />
wuruꞌu diꞌo raz amaza daꞌa. Uruu<br />
dono aonaꞌo zii Abra ham dani nii.<br />
6 “Baꞌo ran dono Tomin karu<br />
kian uꞌati, ‘Pudai nao kawiizi-tinpan<br />
nii zii baꞌo ran kaduz pidan nao<br />
wiizi ii aka. Naꞌiaꞌo niꞌi naa ĩpoitorui<br />
tapa-kao, naꞌiki tuu kiaꞌo nii<br />
ĩpata kaꞌuta-kao atii 400 wunu.<br />
7 Mazan õpata kaꞌu tan nii pidan nao<br />
wuruꞌu poi torui tapai naouz ĩdyaun.<br />
Uruu dau naꞌan õkodita-kidan nii<br />
ipai pudani-daun nao Egypt iki,<br />
naꞌiki ĩwaꞌa tin nii daꞌatiꞌi diꞌo raz<br />
ama zada idaꞌati. Naꞌaꞌo niꞌi naa<br />
paꞌan ĩmana wun tapan õgaru,’ kiaꞌo<br />
wuruꞌu Tomin karu kiau zon uꞌati. w<br />
8 Naꞌiki kaika paꞌo koshan Tomin karu<br />
kiau zon Abra ham atiꞌi: x ‘Õai pan nii<br />
pugaru naꞌiki ipai pudai nao daonaiora<br />
nao choota-kidi nan, y naꞌiki ipai<br />
ĩdainao dii naꞌi tiꞌi, naꞌa paꞌo nii paꞌidiwaru<br />
ĩnaꞌa pata-kao. Uruu idaꞌanaꞌo<br />
nii utukapa-kidan õpida nan nao<br />
unao, naꞌiki mishi uizoꞌa tin õparadan.’<br />
z Naꞌapaꞌa naa mishi Abra ham<br />
shaꞌapa tan aimaa kan. 8 kamoo<br />
udani Isaac shaka tan dau naꞌan,<br />
uruꞌu naa uchoota-kida nuzu Tominkaru<br />
dyuu dan kawanaꞌati. Aizii<br />
Isaac dani Jacob, naꞌapa kapam<br />
uchoota-kida nuzu. Aizii Jacob dainao<br />
12 shaꞌatii daonai ora nao, ipai<br />
ĩnao naꞌapa kapam ĩchoota-kao.<br />
Ĩnao diꞌikiꞌo shaꞌatii wadarun nao<br />
tominan.<br />
9 “Uruu Jacob dai nao shaꞌatii<br />
tawuruꞌu selli au zoz padawuꞌi chan<br />
Joseph Egypt iti poi torui nii ĩkishauzin<br />
idi uꞌati. a Mazan kari kao nan daꞌi<br />
Tomin karu kamin kaꞌu tau zon uruu,<br />
10 dikau daꞌo aimaa kan shaꞌa pan an<br />
uꞌati. Aizii tawuruꞌu king, Egypt san<br />
dapada-kidau zon donoꞌo raz Joseph<br />
paꞌidaꞌati, Tomin karu tukapa-kida<br />
king b ati wuruꞌu Joseph, kai manaꞌo<br />
naꞌiki aita paa baꞌo pidan. Sariapa<br />
king zaama tan Joseph udaruꞌo naoba<br />
nai nii, kazowau ta paꞌo nii ipai<br />
Egypt Baara san nao, naꞌiki awunuuta<br />
paꞌo nii ipai ushaꞌa pauz kida.<br />
11 “Udaunaꞌan shaꞌatii zamazi<br />
kaa wan ipai Egypt ii aka, naꞌiki<br />
ipai Canaan c ii aka. Tuu kii shaꞌatii<br />
pidan nao dopian. Naꞌiki wadarun-<br />
v 7:3 Genesis 12:1 w 7:7 Genesis 15:13-14 x 7:8 Tominkaru kiauzon Abraham<br />
atiꞌi: uruu dakota-kao covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapan<br />
naada-kinao idaꞌa. y 7:8 choota-kidinan: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo,<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa. z 7:8 Genesis 17:10-14<br />
a 7:9 Genesis 37—50 b 7:10 king: ipai pidan nao zaa mata-kari wai king nii Egypt ii,<br />
ĩdakota-kao Pharoah kii. c 7:11 Canaan: uruu dakota-kari waiz Israel kii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
327<br />
ACTS 7<br />
nao, tuu kii ĩdopian kapam, aonaꞌa<br />
naa ĩiko dan pawanyuku nuu nii.<br />
12 Mazan Jacob abata kai naꞌa paꞌan<br />
wanyuku nui, zaishi kaduz kida selliapa-kao<br />
Egypt ii. Uruu idi Jacob<br />
dyuu dan pau dai nao, Joseph tuunizi<br />
nao toriaꞌa nan wanyuku nui<br />
Egypt iti. 13 Baꞌo ran dono ĩmakon<br />
koshan, uruu uꞌitamautan naa<br />
ĩtorii naꞌa nan naꞌiti. Uruu donoꞌo<br />
naa shaꞌatii Joseph kowaa dan<br />
paꞌina wuzu nao ati kanom wuruꞌu<br />
pau garuz. Naꞌiki naꞌa pai niꞌi naa<br />
king aba tan Joseph iriban nao<br />
dauꞌan. 14-15 Uruu donoꞌo tawuruꞌu<br />
Joseph dapada-kidau zo nuz padaru<br />
naꞌiki ipai pairi ban nao. 75 uiribannao<br />
bao kopa tinan, ipai ĩmakon<br />
Jacob tuma Egypt iti. Naꞌiaꞌa naa<br />
shaꞌatii Jacob mawa kau zon, naꞌiki<br />
udai nao ipai kapam ĩmawa kan<br />
naꞌii. Ĩnao wuruꞌu wadarun naouz.<br />
16 Mazan ipai shaꞌatii ĩdanidaun<br />
nao naꞌakan ĩnanaa kida,<br />
daꞌatiꞌi wawiizi Shechem ati.<br />
Wuru idaꞌa tiꞌi baara naiz, Abraham<br />
toriauzo niaz Shechem ii,<br />
Hamor dai nao ai, puraata idiꞌo raz<br />
ukawi nipi naa tau zon.<br />
17 “Aizii wuruꞌu kamoo maonapa<br />
tan donoꞌo naa, Tomin karu<br />
mishiaꞌa zoo nuz naa papara dan<br />
utauzo niaz Abra ham ati, uruu dono<br />
iribaꞌo raꞌa naa utakaan-daun nao<br />
Egypt ii. 18 Naꞌiki naꞌapain baꞌo ra niꞌi<br />
naa King-tinan Egypt ii, aonaꞌa naa<br />
uaita pan Joseph dauꞌan. 19 Uruu idi<br />
udoro tan naa paꞌan tamikita-kinaa<br />
nii wadarun nao. Uruu donoꞌo naa<br />
upatakaꞌu tan naa ĩdyaun tuu kiaꞌo<br />
idaꞌan, udyuu dauzo nuz ĩkaboo tan<br />
pau dai nao ama zada iti shaka tainaouz<br />
zii, ĩmawaka kizi.<br />
20 “Uruu donoꞌo Moses shakatauzo<br />
nuz, konau nam sodiꞌo<br />
korai dao naa. Idiki nau daꞌu kauzu<br />
shaꞌatii padaro nao taa pan naꞌiki<br />
ĩdiza pan uruu padapu ii, udaunaꞌan<br />
aonaa naꞌitim naa udiza-kao. 21 Uruu<br />
idi ĩkodita-kidan naazu padapu iki,<br />
mazan king dani zunaaba ikoda<br />
shaꞌatii wuruꞌu korai dao naaz. Uruu<br />
idi ozaama ta nuzu naꞌiki odyau pai tanuzu<br />
kai man, naꞌapa pau dani kawan<br />
mana wun. 22 Kai manai man shaꞌatii<br />
tiichaa nao tomi napa-kidan Moses,<br />
ukauꞌan kai man-daun uaita pan<br />
wuruꞌu Egypt Baara san nao aitapanii<br />
kidaz. Naꞌiki uruu paraa baꞌo<br />
mana wun, naꞌiki uaitapa pashaꞌapatan<br />
pabiꞌi naaka kida aimaa kan.<br />
23 “Bau daꞌapa kamoo, Moses<br />
makon uawu nuu taꞌa nan pairi ban nao<br />
Israelite naouz. Uruu dono uikodaniꞌi<br />
naa 40 uwunun. 24 Ukaa wan<br />
ĩkaudin-kizi iti, utukapa Egypt san<br />
baꞌizi auta pan Israelite. Sariapa Moses<br />
kau naa tan wuruꞌu pairi ban baꞌi ziikaoaz,<br />
uruu idi ubaꞌizi aꞌa kan naa<br />
Egypt san atii umawa kan. 25 Moses<br />
itiiman shaa pairi ban nao aita pan<br />
nii Tomin karu wuruꞌu dyuu daꞌo raz<br />
paugaru kazan naa taꞌo nii ĩdyaun,<br />
mazan aonaa ĩdiꞌitin pan naꞌapa.<br />
26 “Baꞌo ran kamoo, Moses<br />
tuka pan dyaꞌu tam Israelite nao<br />
mizaa taaka pan. Sariapa umakon<br />
ĩꞌidiꞌiti utiwaan pakaima naakakidan<br />
ĩdyaun. Ukian ĩꞌati, ‘Uabata<br />
õiriban nao, aonaa umizaa taa ka paꞌanaꞌa,<br />
oo umashaa paꞌa naꞌa uiri ban<br />
atiaaka kaika paꞌa.’<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 7<br />
328<br />
27 “Mazan wuruꞌu baꞌizi auta paꞌoraz<br />
pairi ban, sariapa ukidaꞌu kaꞌa kan<br />
Moses naꞌiki ukian uꞌati, ‘Aonaa<br />
puzaa mata-kao kazowau ta paꞌo nii<br />
waunao oo dyuu daꞌo nii naꞌa pam<br />
washaꞌapa tinan. 28 Puzowiaꞌa zon<br />
shaꞌa õgaru, puzowian kawan Egypt<br />
san munu mun?’ d 29 Moses aba tan<br />
idi unaꞌa pan, sariapa utariaꞌa kan.<br />
Uaitapa baꞌo ran pidan nao aitapaꞌaka<br />
niꞌi naa wuruꞌu uzowii nuz<br />
pidan. Sariapa Moses kidoo pan<br />
Egypt iki, umakon atii Midian iti.<br />
Naꞌiaꞌa naa umashaa pan, tawarai<br />
nii, atii umazi dan naa naꞌii sanaaba<br />
tuma. Dyaꞌu tam shaꞌatii ĩdainao<br />
daonai ora nao.<br />
30 “40 wunu dau naꞌan shaꞌatii,<br />
angel aidinauzon Moses ati, tikazi<br />
mao da pan kazama kaꞌo koꞌoriꞌo<br />
diꞌiki, mapidan takaꞌo ama zada<br />
baara ii, maona paꞌo raz midukuo<br />
Sinai ii. 31 Tuu kii shaꞌatii Moses<br />
diꞌitin pan, utuka pan idi kazama kaꞌo<br />
mao da pan udaru. Sariapa umaonapa<br />
dinan naꞌiti, utuka paꞌa zoo nuzu<br />
kai manai man. Upuꞌu uaba tan Naoba<br />
nai Tomin karu para dan paꞌati.<br />
32 ‘Õgaru pudarun nao Abra ham,<br />
Isaac, naꞌiki Jacob Tomin karun,’<br />
ukian. Tuu kii Moses naka-nakaan<br />
patarian idi, naꞌiki aonaꞌa naa ukaꞌiitan<br />
paawunuu paꞌa kan tikazi diꞌiti. e<br />
33 “Udaunaꞌan Nao ba nai kian<br />
naa Moses ati, ‘Pusoꞌota pudazkida,<br />
umana wunuꞌo baaraꞌaꞌo<br />
wuruꞌu pukadi shi ta pa nuz, õkainaꞌan<br />
idi daꞌaꞌa. 34 Mishi õtukapa<br />
naꞌa pam Egypt Baara san nao patakaꞌu<br />
tan õpida nan nao udawu nuꞌiti<br />
mana wun. Õabata ĩdopian tuu kii<br />
õꞌati, uruu idiꞌo õai dinan puꞌati,<br />
õkazan naa taꞌa zon idi ĩdyaun. Aizii<br />
õdyuu dan nii pumakon Egypt iti,’<br />
kiaꞌo wuruꞌu Tomin karu kiau zon<br />
Moses ati.” f<br />
35 Stephen kian koshan ĩꞌati,<br />
“Uruu Moses tawuruꞌu kamin kaꞌutaꞌa<br />
zoꞌo raz pairi ban nao Israelite nao.<br />
Mazan ĩkian shaꞌatii uꞌati, ‘Aonaa<br />
puzaa mata-kao kazowau ta paꞌo nii<br />
waunao oo dyuu daꞌo nii naꞌa pam<br />
washaꞌapa tinan.’ Mazan paai pan<br />
ati Tomin karu dyuu dan Moses<br />
kazowau ta paꞌo nii, naꞌiki kazannaa<br />
taꞌo nii ĩdyaun ĩpata kaꞌuta-kao<br />
ai. Tomin karu zaama tan uruu, angel<br />
aidi nan idaꞌan uꞌati tikazi mao dapaꞌo<br />
diꞌii. 36 Ukauꞌan uruu Moses<br />
tawuruꞌu kodita-kidaꞌo raz wadarunnao<br />
Egypt iki. Tomin karu idaꞌan<br />
maꞌo zaka shaꞌatii, Moses shaꞌapatan<br />
pabiꞌi naaka umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan pakodita-kida-kinaa nii<br />
ĩdyaun Egypt iki, atii utaraukakidan<br />
paran ĩꞌati, dakota-kari waiz<br />
Red Sea kii. Naꞌikiꞌi naa shaꞌatii<br />
unaꞌaka pan ĩdyaun mapidan takaꞌo<br />
ama zada baara an. Ushaꞌa pata<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan<br />
naꞌiiꞌaka, atii 40 wunu. 37 Uruu<br />
Moses tawuruꞌu kiau zoz ipai<br />
Israelite nao ati kaika paꞌa: ‘Tominkaru<br />
zaama tan nii pidan unao bii iki<br />
prophet nii, naꞌapa õgaru kawan.’ g<br />
38 Naꞌiki uruu Moses tumaꞌo shaꞌatii<br />
d 7:28 Exodus 2:14 e 7:32 Exodus 3:6 f 7:34 Exodus 3:5, 7-8, 10<br />
g 7:37 Deuter on omy 18:15<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
329<br />
ACTS 7<br />
tawuruꞌu wairi ban nao Israelite<br />
kasabaꞌu kinauzo nuz mapidan takaꞌo<br />
ama zada baara ii. Uruu donoꞌo<br />
shaꞌatii angel Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
para dauzo nuz Moses ati midukuo<br />
Sinai paawa ii. Utaan donoꞌo raz<br />
Moses ati kakinao rii, kai manaꞌo<br />
mashaapa-kinai niꞌo, udobata-kidan<br />
niꞌo wadarun nao ati, naꞌiki waunao<br />
atiꞌo kapam. 39 Mazan upuꞌu aonaꞌa<br />
naa ĩaipan Moses pazowau naa nii,<br />
uruu idi aonaꞌa naa ĩizoꞌa tiꞌi zon<br />
upara dan. Mazan ĩnyuku nuu Egypt<br />
iti paꞌidi waru, tuu kii ĩkiwaꞌa zon<br />
powaa iti.<br />
40 “Moses naꞌian puꞌu zii<br />
midukuo Sinai ii Tomin karu tuma,<br />
uruꞌu naa pidan nao kian Aaron<br />
ati, ‘Puto maꞌa naa watomin karunnao<br />
nii, kazowau ta paꞌo niꞌi naa<br />
waunao. Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />
waaita pan naꞌiam naa Moses koditakidaꞌo<br />
raz waunao Egypt iki,’ ĩkian. h<br />
41 Uruu donoꞌo raꞌa naa tawuruꞌu<br />
ĩtomauzo nuz patomin karun nii,<br />
ĩtoma nuzu naꞌapa tapiꞌiza kawan.<br />
Udaunaꞌan ĩkawao dan naa kaznizo,<br />
pataan niꞌi naa patomin karun ati.<br />
Udaunaꞌan ĩkasa baꞌu kinan naa<br />
udazaba an, uruu ĩkonau kii tin-kidan<br />
naa wuruꞌu patoma niaz patominkarun<br />
nii.<br />
42 “Tuu kii Tomin karu toꞌoran<br />
ĩꞌati. Uruu idi umari naꞌa taꞌa kan naa<br />
ĩdyaun. Marii kiziꞌi naa ĩtoriin pan<br />
patominkarun nao ati kidaꞌa naa<br />
kari kao nan, wuruꞌu doko ii kidaꞌoraz,<br />
kamoo, kauzu, naꞌiki wizi nao<br />
kidaz. Uruu kawanaꞌa tiꞌo tawuruꞌu<br />
Tomin karu prophetin nao saa dauzoniaz.<br />
Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />
usaa dauzo nii kianuz:<br />
‘Unao Israelite nao,<br />
kari kao nan daꞌi utaan naꞌiki<br />
ukawao dau zon uzai nao,<br />
uchiꞌika pau zon donoꞌo raz 40<br />
wunu,<br />
mapidan takaꞌo ama zada ii<br />
aka.<br />
Mazan aonaa õgaru atiꞌo mani<br />
daꞌi tawuruꞌu ukawaodauzo<br />
nuz uzai nao,<br />
43 soo utomin karun Molech<br />
atiꞌo kari kao nan.<br />
Uruu unao naꞌaka pauzo nii<br />
padapu naa tuma.<br />
Naꞌiki unaꞌaka pauzo nii kapam<br />
baꞌo ran utomin karun<br />
Rephan,<br />
wizi kawa nuꞌo raz utoman.<br />
Ĩnao utoma nii kidaz<br />
utominkarun nao nii,<br />
ĩnao atiꞌo kari kao nan,<br />
tawuruꞌu utoriin pauzo nuz.<br />
Uruu idi õkashaa pan nii<br />
utaruba nao zaama tan<br />
unao,<br />
marii kizi ĩnaꞌa kan unao<br />
munapo, munapo baꞌo ran<br />
ama zada iti,<br />
Baby lon dawun itinapu.’ ” i<br />
44 Stephen kian koshan, “Kotuaꞌa<br />
naa, wadokozu-daun nao chiꞌikapau<br />
zon donoꞌo raz mapidan takaꞌo<br />
ama zada diꞌiiꞌaka, ĩnaꞌaka pauzonii<br />
patuma Tomin karu kaki naori<br />
pakaran naa, padapu naa tuma.<br />
Uruu ĩnyuku nui tapa-kinaa Tomin-<br />
Acts<br />
h 7:40 Exodus 32:1 i 7:43 Amos 5:25-27<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 7<br />
330<br />
karu kainaꞌan patuma. Utoma-kao<br />
naꞌapa Tomin karu kowaa dau zon<br />
kawanaꞌa tiꞌo, naꞌiki uaida-kidan<br />
kawanaꞌa tiꞌo Moses ati wuruꞌu<br />
ukaki naori pakaran naa dapunaa<br />
toma-kaoaz. 45 Kotuaꞌiki<br />
uruu dau naꞌan, Joshua naꞌakan<br />
naꞌiki ukazowau ta pan donoꞌo naa<br />
wadokozu-daun nao, taa-kari waiꞌi<br />
naa shaꞌatii ĩꞌati Tomin karu kakinaori<br />
pakaran naa padapu naa tuma,<br />
ĩdarun nao dobata-kida niꞌi naa ĩꞌati.<br />
Naꞌiki uruu donoꞌo raꞌa naa shaꞌatii<br />
tawuruꞌu Tomin karu waatauzonuz<br />
pawiizi ai Gentile nao. Uruu<br />
amaza daꞌa naa shaꞌatii wadarun nao<br />
zaa mata pawiizi nii. Naꞌiki naꞌitiꞌi<br />
naa ĩnaꞌakau zon Tomin karu kakinaori<br />
pakaran naa, padapu naa tuma.<br />
Naꞌiaꞌa naa shaꞌatii utaapa-kao atii<br />
David king-tinan diꞌiti. 46 Kai man<br />
shaꞌatii Tomin karu nyuku nuu David<br />
ati, naꞌiki uruu pishau zoz Tominkaru,<br />
uai pan patoman kabaun<br />
uꞌati, Israelite nao Tomin karu nuz.<br />
47 Mazan David dani, Solo mon atiꞌi<br />
naa paꞌan Tomin karu toma-kidauzon<br />
padapu nii.<br />
48 “Mazan waaitapa, aonaa<br />
Tomin karu umana wunuꞌo raz<br />
mashaa pan kabaun pidan toma nii<br />
nazoꞌo. Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />
prophet saa da nii kian:<br />
49 ‘Aokazi, uruu õnao ba naitinapa-kizi<br />
taba naa.<br />
Aizii imiꞌi baara, uruu õsaa batapa-kizi<br />
kari kao nan õkidiba.<br />
Shaꞌa paꞌo ram nii mooko<br />
kabaun putoma õꞌati?’<br />
Nao ba nai kian.<br />
‘Turuu mooko puaita pan<br />
putoman kabaun õsookapa-kizi<br />
nii?<br />
50 Aonaa mooko õtoma nii mani<br />
õkaꞌu idi<br />
ipai wuruꞌu aimaa kan<br />
kidaz?’ ” j<br />
51 Udaunaꞌan Stephen kian<br />
koshan kooto wapa-kidauzo nao<br />
pidan nao ati, “Mishi unao dadara<br />
unyuku nuu. Aonaa umishi daꞌazon<br />
Tomin karu, naꞌiki aonaa<br />
uaba taꞌa zon upara dan. Naꞌiki<br />
tuu kii udikin ta pan Kai manaꞌo<br />
Doro naa, naꞌapa mana wun unao,<br />
udarun nao kawan. 52 Ĩnao ipai<br />
ĩanta miki tan Tomin karu prophetinnao.<br />
Atii ĩzowi auzo nii wunaouꞌu<br />
kowaa da pauzo naouz Tomin karu<br />
dyuudaꞌa zon dauꞌan Kai manaꞌo<br />
Papoi toru. Udyuu daꞌa naa mishi<br />
wuruꞌu papoi toruz, uruꞌu naa<br />
tawuruꞌu unao zaa mata-kidaniaz<br />
naꞌiki uzowii-kidaniaz. 53 Unao atiꞌo<br />
padamata ipai kakinao rii taa-kao,<br />
tawuruꞌu Tomin karu dyuu dauzo niaz<br />
angel nao kowaada-kidan udokozudaun<br />
nao ati. Mazan upuꞌu aonaa<br />
uizoꞌa tiꞌi zon wuruꞌu kakinao rii<br />
kidaz,” ukian.<br />
Stephen zowii-kao<br />
54 Ĩaba tan idi Stephen paradan<br />
naꞌapa, tuu kii ĩtoꞌo raꞌa kan<br />
uꞌati naꞌiki ĩkuzo wan paudako.<br />
55 Mazan maꞌo zaka Stephen nyukunuu<br />
Kai manaꞌo Doro naa aipan ati.<br />
Uawunuu pan doko iti aokazi iti,<br />
j 7:50 Isaiah 66:1-2<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
331<br />
ACTS 7, 8<br />
utukapa kanada Tomin karu umanawunun<br />
kanada pan naꞌii, naꞌiki<br />
utukapa Jesus kadishita pan Tominkaru<br />
diwaꞌora anta napu. 56 Uruꞌu<br />
naa ukian kooto wapa-kidauzo nao<br />
pidan nao ati, “Utukapa! Aokazi<br />
daꞌa tinan, naꞌiki õtukapa Dao nai ora<br />
Aokazi Ikiꞌo k kadishita pan Tominkaru<br />
diwaꞌora anta napu.”<br />
Stephen boo-kao, Saul awunuutapan<br />
puꞌu (7:57-58)<br />
57 Sariapa kooto wapa-kidauzonao<br />
pidan nao kada koi naꞌa kan,<br />
ĩtara tan pakinao kida upara dan<br />
ai. Naꞌiki ĩzaama taꞌa kan naa uruu.<br />
58 Udaunaꞌan ĩkozoo taꞌa kan naa uruu<br />
wii zai dawun iti. Naꞌiaꞌa naa ĩnarakaꞌa<br />
kan naa pashoo ton kida. Kai naꞌa<br />
pidan, Saul kiaꞌo uꞌuu. Uruu atiꞌi naa<br />
ĩawu nuu tapa-kidan pashoo ton kida.<br />
Naꞌiaꞌa naa ĩboo wauta pan Stephen<br />
kuba idi, aonaa masakau daꞌu mani.<br />
59 Mazan upuꞌu Stephen toriinpan.<br />
Ukian, “Õnao ba naa Jesus,<br />
puzaa mata õdoro naa.” 60 Udaunaꞌan<br />
ukodoruꞌu kan naꞌiki upara dan<br />
diiwaꞌo idaꞌan. “Õnao ba naa, manaꞌa<br />
pupata kaꞌu taꞌa naꞌa ĩdyaun paꞌoian<br />
dikin ii,” ukian. Uruꞌu naa mazan<br />
umawa kaꞌa kan naa.<br />
8 1 Kai man Saul ati Stephen<br />
zowii-kao.<br />
Saul patakaꞌutan mishidainao<br />
Stephen zowii-kao dau naꞌan,<br />
powaꞌa zii mana wun mishi dai nao<br />
pata kaꞌuta-kao Jeru salem ii. Uruu<br />
idi mishi dai nao kidoo paa biꞌii nan<br />
Judea Baara iti kida, naꞌiki Samaria<br />
Baara iti kida. Mazan apostle nao<br />
aonaa ĩkidoo pan paꞌan. Ĩnaꞌian zii<br />
Jeru salem ii. 2 Kai naꞌa pidan nao<br />
naꞌii mishi dai nao Tomin karu. Tuukii<br />
ĩnyuku nuu kashaꞌo ran Stephen<br />
zowii-kao idi. Udaunaꞌan ĩdidan<br />
naazu, naꞌiki ĩmuraan uruu tuukii.<br />
3 Mazan Saul, tuu kii uai pan<br />
pamai naa ba tan mishi dai nao. Uruu<br />
idi umakon ĩdapu kawanaꞌati kida.<br />
Uiko dan dono mishi dai nao, daonaiora<br />
nao naꞌiki zun nao, ukozoo tan nii<br />
ĩdyaun padapu iki, naꞌiki utaraakidan<br />
niꞌi naa ĩdyaun.<br />
Philip kakuwaapatinan<br />
dauaꞌo Samaria ii aka<br />
4 Aizii mishi dai nao wuruꞌu<br />
kidoo pai naouz Jeru salem iki,<br />
ĩkowaada pan naa Kai manaꞌo Kuwai<br />
Jesus dauꞌu pidan nao ati pamakopakizi<br />
kawanaꞌati. 5 Aizii Philip,<br />
umakon donoi Samaria iti, naꞌiiꞌa kaꞌa<br />
naa ukowaa da pan Kai manaꞌo Kuwai<br />
Acts<br />
k 7:56 Daonaiora Aokazi Ikiꞌo: Naꞌa paꞌo Jesus kiau zon padauꞌan. Putukapa kaa rita<br />
tokon ii, Parada-karu mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 8<br />
332<br />
pidan nao ati Christ l dauꞌu. 6 Iriba<br />
daꞌi pidan nao kasa baꞌu kinan, naꞌiki<br />
tuu kii ĩaba taꞌa zon Philip kuwaa kaimanai<br />
man. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ĩtuka pan idi Philip shaꞌapa tan iriba<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan, aonaꞌoraz<br />
turuu pidan shaꞌapa tauzon. 7 Iriba<br />
ukodita-kidan oiaꞌo doro nai nao<br />
pidan nao diꞌiki. Naꞌiki diiwa ĩkadakoi<br />
nan wuruꞌu ĩkodita nuz pidan nao<br />
diꞌiki. Naꞌiki iriba uchiꞌika-kidan<br />
pidan nao machiꞌika-kai nao naꞌiki<br />
tokoo zaꞌuu pai nao. 8 Uruu dono tuu kii<br />
pidan nao konau kian naꞌii.<br />
9 Aizii Samaria ii kai naꞌa<br />
maru nao, Simon kiaꞌo uꞌuu.<br />
Kotuaꞌikiꞌo raꞌa naa udiꞌi tinapakidan<br />
pidan nao pamaru nao wiin pan<br />
idaꞌan. Naꞌiki uruu tuu kiaꞌo uꞌatadin<br />
pan naꞌiki udako tin pan aita paꞌo<br />
pidan nii. 10 Ipai pidan nao Samaria<br />
ii, waranui tapa-kari wai nao, naꞌiki<br />
umana wun-tin pai nao, tuu kii ĩmishidan<br />
Simon. Uruu idi ĩkian udauꞌan,<br />
“Tomin karu diꞌikiꞌo uiko dan wuruꞌu<br />
umana wunuꞌo raz maꞌo zaka-kinai.”<br />
11 Tuu kii ĩmishi dan maru nao,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan kotuaꞌikiꞌoraꞌa<br />
naa udiꞌi tinapa-kidan pidan nao<br />
pashaꞌa paapa nii kida aimaa kan<br />
dauꞌu pamaru nao wiin pan idaꞌan.<br />
12 Aizii Philip, ukowaa da pan<br />
idiꞌi naa ĩꞌati Kai manaꞌo Kuwai<br />
Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌu,<br />
naꞌiki Jesus uruu mishiꞌo Christ.<br />
Uruu idi zun nao naꞌiki daonai oranao<br />
mishi dan Philip kuwaa, naꞌiki<br />
ĩchikaa wunui nan naa. 13 Aizii<br />
Simon, umishida Philip kuwaa, uruu<br />
idi uchikaa wunui nan naa kapam.<br />
Uruu dau naꞌan kari kao nan umakon<br />
naꞌiki uchiꞌika pan Philip dawuꞌati.<br />
Naꞌiki tuu kii udiꞌitin pan, utukapan<br />
idi naꞌa pam Philip shaꞌapa tan<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan.<br />
Kaimanaꞌo Doronaa morotinan<br />
Samaria Baara sannao<br />
14 Aizii apostle nao Jeru salem<br />
iainao aba taꞌa naa wuruꞌu Samaria<br />
Baara san nao mishida nuz Tominkaru<br />
Para dan, uruu idi ĩdyuu dan<br />
Peter naꞌiki John ĩꞌidiꞌiti. 15 Ĩkaa wan<br />
dau naꞌan, uruꞌu naa Peter naꞌiki John<br />
torii napa-kidan mishi dai nao Tominkaru<br />
ati, Kai manaꞌo Doro naa moro tin<br />
kizi ĩdyaun. 16 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
Philip chikaa wunuu niꞌi naa ĩdyaun,<br />
ĩmishi dan idi Nao ba nai Jesus, mazan<br />
aonaa zii Kai manaꞌo Doro naa nii<br />
ĩꞌidaꞌa. 17 Uruꞌu naa Peter naꞌiki John<br />
muu dan pakaꞌu ipai wunao idaꞌa tiꞌi<br />
mishi dai naouz, sariapa Kai manaꞌo<br />
Doro naa moro tinan ipai ĩdyaun.<br />
Simon toriaꞌazon maꞌozaka-kinai<br />
18 Aizii Simon, wuruꞌu marunao-tin<br />
pau zoz, udiꞌita pan wuruꞌu<br />
Kai manaꞌo Doro naa moro tina nuz<br />
mishi dai nao, apostle nao muu dan<br />
idaꞌan pakaꞌu ĩꞌidaꞌa. Sariapa utaaꞌazon<br />
puraata apostle nao ati. 19 Ukian<br />
ĩꞌati, “Utaa kapam õꞌati wuruꞌu<br />
maꞌo zaka-kinaiz, naꞌapa kizi kapam<br />
Kai manaꞌo Doro naa moro tinan ipai<br />
õpisha ta nii pidan nao.”<br />
l 8:5 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa kaarita<br />
tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
333<br />
ACTS 8<br />
20 Mazan Peter kian uꞌati,<br />
“Marii Tomin karu mainaa ba tan<br />
pupuraa tan putuma. Puꞌitii man<br />
toriauzo-kari wai puraata idaꞌan<br />
wuruꞌu maꞌo zaka-kinai, mawinipi<br />
naa-dau nuꞌo raz Tomin karu<br />
taan? 21 Aonaa turuu pukau dinan<br />
watuma Tomin karu para dan dauꞌu.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
aitapa punyuku nuu, uaitapa<br />
pudiꞌi tin pan panaꞌiti kari kaonan.<br />
22 Ukauꞌan pumari naꞌa taꞌa<br />
naa wuruꞌu pudiꞌi tinapa nuz oiaꞌo<br />
dauꞌu, putorii napa naꞌiki pupishaa<br />
Tomin karu, panaa don usoꞌo tan<br />
nii wuruꞌu oiaꞌo raz naꞌiki dikaudaꞌo<br />
raz aimaa kan pudiꞌita pan.<br />
23 Ushaꞌapa num kauꞌan õtukapa<br />
tuu kii mana wun puki shau zin<br />
waunao ati, naꞌiki tuu kii manawun<br />
pushaꞌ apa taꞌa zon oiaꞌo, oiaꞌo<br />
zaa mata pan idi pugaru kai manaiman,”<br />
ukian.<br />
24 Sariapa Simon kian ĩꞌati,<br />
“Õaiapa utoriin pan Nao ba nai ati<br />
õdauꞌan, aonaa kizi dikau daꞌo<br />
aimaa kan shaꞌa pan õꞌati, pukian<br />
kawan.”<br />
25 Aizii Peter naꞌiki John ipaian<br />
dau naꞌan pakowaa da pan ipai<br />
paaba ta nii, naꞌiki patukapa nii<br />
kida Nao ba nai Jesus shaꞌapaa pauzon,<br />
naꞌiki ĩkowaada pan dau naꞌan<br />
upara dan kida, ĩkiwan naa Jerusalem<br />
iti. Mazan pakiwapa-kizi an<br />
ĩkowaada paa nan naa Kai manaꞌo<br />
Kuwai pidan nao ati, iriba wii zainao<br />
kawanaꞌati, Samaria ii aka<br />
kidaꞌo raz.<br />
Philip naꞌiki Ethiopia san<br />
dauaꞌo<br />
26 Bau daꞌapa kamoo, angel,<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo, kian Philip<br />
ati, “Pumako Jeru salem ikiꞌo<br />
dunapo diꞌiti, Gaza itiꞌo raz makoꞌoraz<br />
mapidan takaꞌo ama zada an.”<br />
Philip naꞌiki Ethiopia san sakanatapan<br />
tarara zoꞌo (8:26-31)<br />
27 Sariapa Philip min zii wan naꞌiki<br />
umakon naa padyuuda-kizi nao iti.<br />
Kai naꞌa umana wunuꞌo Ethiopia<br />
san, ukiwa paa nan patara ran<br />
idaꞌan padapu iti. Uruu taa paꞌo<br />
Ethiopia iaꞌo nao ba nai aba puraatan.<br />
m Umakon kan Jeru salem ii,<br />
uchoo chii pan kan Jew nao tuma.<br />
28 Pakiwa paa nan puꞌu, uai taa paanan<br />
kaa rita idaꞌa kotuaꞌo kuwai<br />
prophet Isaiah saa dan.<br />
29 Aizii Philip kaa wan naa<br />
dunapo iti, padyuuda-kizi nao<br />
iti. Naꞌii Kai manaꞌo Doro naa kian<br />
uꞌati, “Pumao napa din kin diꞌiaꞌo-<br />
Acts<br />
m 8:27 Ethiopia ii, udaruꞌo nao ba nai aba oo Queen, odakota-kao Candace kii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 8<br />
334<br />
raz tarara diꞌitiꞌi, pumako kizi<br />
udaa wata.”<br />
30 Uruꞌu naa Philip makoꞌo kan<br />
naa kadima naꞌo idaꞌan. Ukaa wan<br />
tarara diꞌiti, uaba tan Ethiopia san<br />
aitaa pan wuruꞌu prophet Isaiah<br />
saa daniaz. Sariapa Philip pishaanuzu.<br />
Ukian uꞌati, “Puaitapa nii<br />
naꞌa paꞌo ram dauꞌa tiꞌo wuruꞌu<br />
puai taa paa naniazu?”<br />
31 Sariapa ukian uꞌati, “Aonaa<br />
õai ta pan. Õai tapa mani soo pidan<br />
kowaa dan an kai manai man õꞌati.”<br />
Udaunaꞌan udapa dan naa Philip,<br />
upai din kizi patuma patara ran<br />
zoꞌati. Uruu idi Philip zai dan<br />
naꞌiki usaka na taꞌa kan naa udazabaꞌa.<br />
32 Aizii wuruꞌu saada-kari waiz<br />
Tomin karu para dan uai taa paananiaz<br />
kaika paꞌo raꞌa:<br />
“Unaꞌaka-kao naꞌapa<br />
kaznizo naꞌaka-kao<br />
kawa nuꞌo<br />
pazowiaꞌa zoo-kizi nao iti.<br />
Pidan soko zoan dono<br />
kaznizo dani, aonaꞌo nii<br />
uzaa dan,<br />
naꞌa paꞌo uruu kapam.<br />
Pidan nao shaꞌapa tan puꞌu<br />
uruu, aonaꞌo nii naꞌa pam<br />
ukian.<br />
33 Tuu kii ĩbaꞌa zoo tin-kida nuzu.<br />
Naꞌiki aonaa ukooto wapakida-kao<br />
sakita paꞌo<br />
idaꞌan.<br />
Uruu dau naꞌan uzowii-kao.<br />
Ukauꞌan aonaa uwaꞌa kan<br />
pau dani oo pawa daun<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.”<br />
34 Udaunaꞌan Ethiopia san<br />
pishaan naa Philip, “Turuu mani<br />
puko waa dan õꞌati kanom dauaꞌo<br />
wuruꞌu prophet Isaiah saa daniaz?<br />
Padau aꞌo oo baꞌo ran dauaꞌo?”<br />
35 Uruꞌu naa Philip kowaa dan uꞌati<br />
Tomin karu para dan saadin paꞌo raz,<br />
naꞌiki ukowaa dan naa uꞌati Kaimanaꞌo<br />
Kuwai, Jesus dauaꞌo raz.<br />
36 Ĩmako paa nan puꞌu dunapota<br />
tarara idaꞌan, ĩkaa wan wunu<br />
diꞌiti. Sariapa Ethiopia san kian<br />
Philip ati, “Diꞌi naa wunu aiziꞌi.<br />
Turuu mani puchikaa wunuuan<br />
naa õgaru?” 37 [Philip kian uꞌati,<br />
“Turuu, mazan soo pumishi dan<br />
an tuu kii.” Sariapa ukian Philip<br />
ati, “Õmishida Jesus Christ, uruu<br />
Tomin karu dani.”] n 38 Uruꞌu naa<br />
umashaa din-kidan patara ran wunu<br />
dano maꞌa. Udaunaꞌan ĩtokaꞌa kan<br />
naa tarara diꞌiki ĩmakoꞌo kan naa<br />
wunu baoko iti. Naꞌiaꞌa naa Philip<br />
chikaa wunuuan naazu. 39 Ĩmaaratinan<br />
dau naꞌan wunu baoko iki,<br />
mashaꞌapa kiaka Tomin karu Doronaa<br />
naꞌakaꞌa kan naa Philip baꞌo ran<br />
wii zai iti. Aonaꞌa naa Ethiopia san<br />
tuka pan Philip powaꞌa. Pamatukapa<br />
kan puꞌazu, upuꞌu udoba tan<br />
konau kii.<br />
40 Mashaꞌapa kiaka Philip kaawaꞌa<br />
kan naa Azotus o iti. Naꞌikiꞌi<br />
naa udoba tan Caesarea iti.<br />
Umako paa nan puꞌu naꞌiti, ukowaada<br />
paa nan Kai manaꞌo Kuwai ipai<br />
wii zai kawanaꞌati.<br />
n 8:37 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu. o 8:40 Azotus:<br />
baꞌo ran uꞌuu Ashdod kii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
335<br />
ACTS 9<br />
Jesus zaamatan Saul<br />
(Acts 22:6-16; 26:12-18)<br />
9 1 Aizii Saul pakawan zii udakotau<br />
tan pazowian wuruꞌu<br />
mishida pai naouz Jesus. Uruu idi<br />
umakon Umana wunuꞌo Faadaa diꞌiti.<br />
2 Ukian uꞌati, “Õmakoꞌo zon Damascus<br />
iti õdoro taꞌa nan pidan nao wuruꞌu<br />
daꞌa nai naouz ‘Jesus Kaduz’. Uruu idi<br />
õai pan usaa dan kaa rita õnaꞌa kan nii<br />
syna gogue kawanaꞌati kida, Jew nao<br />
nao ba naa nao diꞌiti, ĩkamin kaꞌuta kizi<br />
õzaama tan ipai daonai ora nao naꞌiki<br />
zun nao, wuruꞌu Jesus pidanan naouz,<br />
õnaꞌaka kizi ĩdyaun daꞌatiꞌi Jeru salem<br />
ati, naꞌa kizi ĩtaraa-kao.”<br />
3 Aizii Saul makon naa Damascus<br />
iti, unaꞌa kaꞌa naa wuruꞌu<br />
saada-kari waiz kaa rita. Mazan<br />
umako paa nan puꞌu zii naꞌiti, naꞌiki<br />
umao na pa ta paa nan puꞌaꞌa naa<br />
kapam, mashaꞌapa kiaka aimaa kan<br />
kana daꞌa kan aokazi iki. Ipai amazada<br />
kana daꞌa kan Saul dazaba an<br />
kida. 4 Sariapa Saul wao taꞌa kan imiꞌi<br />
baara iti, naꞌiki uabata parada-karu<br />
kian paꞌati, “Saul, Saul, kan dii nii<br />
pupata kaꞌu tan õgaru?”<br />
5 Sariapa Saul dakoꞌa tinuzu.<br />
Ukian, “Õnao ba naa, kanom dii<br />
pugaru?”<br />
Sariapa parada-karu kian uꞌati,<br />
“Õgaru Jesus, õgaru wuruꞌu pupatakaꞌu<br />
taniaz. 6 Aizii pukadi shita,<br />
pumakoꞌo naa wuru donoi diꞌitiꞌi,<br />
pumako-kiziz. Naꞌiaꞌo nii õpoi toru<br />
kowaa dan puꞌati kanom pushaꞌapatan<br />
nii.”<br />
7 Daonai ora nao mako painaouz<br />
Saul tuma, naꞌa ĩkadi shita pan,<br />
aonaa ĩkaꞌii taꞌa kan papara dan,<br />
ĩabata wuruꞌu parada-karuz, mazan<br />
aonaa kanom ĩtuka pan. 8 Udaunaꞌan<br />
Saul kadishi taꞌa kan naa imiꞌi baara<br />
iki. Udaꞌa taꞌa kan padamata paawun,<br />
mazan aonaꞌa naa utuka paꞌa kan<br />
ama zada. Udaunaꞌan uminau daꞌunao<br />
kaꞌu tan naazu, atii ĩkaa wan<br />
Damas cus iti. 9 Idiki nau daꞌu kamoo<br />
uꞌishaa wu nun kan, naꞌiki aonaa<br />
uaroo pan, naꞌiki aonaa kanom<br />
utuzan kapam.<br />
10 Naꞌii Damas cus ii kai naꞌa<br />
mishida paꞌo Jesus, uꞌuu Ananias.<br />
Uruu dono Nao ba nai Jesus aidakidi<br />
nan naꞌiki upara dan uꞌati,<br />
kaika paꞌa: “Ananias.”<br />
“Diꞌi õgaruꞌu, õNaobanaa,”<br />
ukian.<br />
11 Nao ba nai kian koshan uꞌati,<br />
“Aizii pumin ziiwa, pumako kizi<br />
Judas dapu iti. Kai naꞌa udapu<br />
tawuru diꞌiaꞌa dunapo dakotakari<br />
waiz ‘Sakita paꞌo Dunapo,’ kii.<br />
Pukaa wan dono naꞌiti, pupishaa paꞌi<br />
Saul dauꞌan, Tarsus sanaz. Kaiꞌo raz,<br />
utoriin pan õꞌati. 12 Õtukapa-kida niꞌi<br />
naa dao nai ora uꞌati, uꞌuu Ananias.<br />
Utukapa ukaa wan paꞌidaꞌati, naꞌiki<br />
upishata nuz utukapa kizi koshan.”<br />
13 Sariapa Ananias kian,<br />
“Õnao ba naa, iribaꞌo pidan nao<br />
kowaa dau tan aimaa kan uruu daonai<br />
ora dauꞌu, ĩkowaada naꞌa pam<br />
upatakaꞌu tan tuu kii pupida nan nao<br />
Jeru salem ii. 14 Naꞌiki ĩkowaadan<br />
wuruꞌu ukaawa nuz daꞌatiꞌi<br />
Damas cus ati, uzaama taꞌa nan ipai<br />
pidan nao nao ba naita pai naouz<br />
pugaru. Naꞌiki kai naꞌa unaꞌaka pan<br />
kaa rita faadaa nao zowau naa nao<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 9<br />
336<br />
saa da nii uꞌati uzaa mata-kinaa nii<br />
wuruꞌu mishi dai naouz pugaru.”<br />
15 Sariapa Nao ba nai kian,<br />
“Pumako upuꞌu uꞌidiꞌiti, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan õzaa ma ta niꞌi naa uruu<br />
õpoi toru nii. Õdyuu dan nii ukakuwaa<br />
pan õdauꞌu Gentile nao ati, naꞌiki<br />
ĩzowau naa nao ati, naꞌiki Israelitenao<br />
ati kapam. 16 Naꞌiki õkowaa dan<br />
nii uꞌati tuu kiaꞌo nii pidan nao patakaꞌu<br />
tan uruu õdauꞌan,” ukian.<br />
17 Uruu idi sariapa Ananias<br />
makon Saul mashaapa-kizi iti.<br />
Umoro tan dau naꞌan kabaun nazo<br />
iti, sariapa umakoꞌo kan Saul diꞌiti,<br />
naꞌiki upisha taꞌa kan naazu, naꞌiki<br />
ukian uꞌati, “Õꞌina wuzu Saul.<br />
Wanao ba naa dyuuda nii õgaru<br />
puꞌidaꞌati. Uruu Jesus, aida-kidinaꞌo<br />
raz puꞌati, puwaꞌati paa nan<br />
donoꞌo raz daꞌatiꞌi. Uruu wuruꞌu<br />
dyuu daꞌo raz õgaru puꞌidaꞌati, kaiman<br />
kizi putuka pan koshan daꞌi,<br />
naꞌiki Kai manaꞌo Doro naa maꞌoza<br />
kada kizi pugaru.” 18 Sariapa<br />
aimaa kan kopau mada kawan<br />
kidaꞌo wao waꞌa kan Saul awun diꞌiki.<br />
Uruu dau naꞌan, kai manaꞌa naa<br />
utuka paꞌa kan koshan. Udaunaꞌan<br />
ukadishi taꞌa kan naa, naꞌiki uchikaawunuu-kaoaꞌa<br />
naa. 19 Saul nikan<br />
dau naꞌan pawanyuku nuu, sariapa<br />
umaꞌo za kaꞌa kan powaa iti.<br />
Saul naꞌian zii Damascus Ii<br />
Saul naꞌian zii mishi dai nao tuma<br />
Damas cus ii. 20 Uruu dono umoro tan<br />
syna gogue kida diꞌiti. Naꞌii ukakuwaa<br />
pan Jesus dauꞌu. Ukowaa dan<br />
mishiꞌo wuruꞌu Jesus, Tomin karu<br />
Dani uruu. 21 Ipai aba tai naouz Saul<br />
para dan, tuu kii ĩdiꞌitin pan ukuwaa<br />
dauꞌu. Ĩkian paꞌati aaka kida, “Aonaa<br />
uruu mani mooko tawuruꞌu zowiipauzoz<br />
Jeru salem iainao pidan nao<br />
zaama tin painao kidaz Jesus diꞌiti?<br />
Aizii ukowaada-kao wuruꞌu<br />
ukaawa nuz daꞌatiꞌi, uzaama taꞌanan<br />
mishi dai nao, naꞌiki uai pan<br />
panaꞌa kan ĩdyaun dodo tinapa kida<br />
Jeru salem iti, faadaa nao zowau naanao<br />
diꞌiti,” ĩkian. 22 Mazan maꞌo zaka<br />
mana wun Saul kakuwaa pan, aonaa<br />
Jew nao wuruꞌu Damas cus sannaouz<br />
aita pan naꞌa pam pakian uꞌati.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan kai manai man<br />
ukowaa dan ĩꞌati mishiꞌo wuruꞌu<br />
Jesus uruu Christ. p<br />
23 Uruu dau naꞌan Jew nao zowaunaa<br />
nao bao kopa tinan naa, uruu<br />
ĩaipan naa pazowi aꞌa kan Saul.<br />
24 Uruu idi ĩzau dapa nuzu ipai<br />
Paul toka-kida-kao dazowan<br />
zoꞌan (9:25)<br />
p 9:22 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
Christ dauaꞌo kaa rita tokon ii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
337<br />
ACTS 9<br />
donoi awau tapa-kinao panii nomizinaa<br />
kawanaꞌati, aiwakaꞌan naꞌiki<br />
wakana dan puꞌu. Mazan kowaadakao<br />
uꞌati wuruꞌu ĩzau dapa nuz uruu.<br />
25 Bau daꞌapa maru taꞌo, pidan nao<br />
mishi dai naouz Saul kuwaa, ĩpaidan<br />
uruu udaruꞌo dazo wan zoꞌiti,<br />
udaunaꞌan ĩkodita-kida nuzu, donoi<br />
awau tapa-kinao kuduan shaa wata.<br />
Ĩtoka-kida nuzu atii imiꞌi baara iti,<br />
uruu naꞌapa ukidoo pan patarubanao<br />
ai.<br />
Saul kaawan Jerusalem Iti<br />
26 Aizii Saul kaa wan donoꞌo naa<br />
Jeru salem iti, uai pan naa padamata<br />
pabao kopa tinan wunao bii itiꞌi<br />
mishi dai naouz Jesus, mazan tuukii<br />
ĩtarian uꞌai. Aonaa ĩmishi dan<br />
wuruꞌu umishida nuz naa Jesus.<br />
27 Udaunaꞌan Barna bas naꞌakan<br />
naazu apostle nao diꞌiti, naꞌiki<br />
ukowaa dan naa ĩꞌati naꞌa pam Naoba<br />
nai Jesus aidi nan naꞌiki upara dan<br />
kapam Saul ati dunapo ii. Naꞌiki<br />
ukowaa dan kapam ĩꞌati naꞌa pam<br />
Saul kakuwaa pan maꞌo zaka Jesus<br />
dauꞌu Damas cus ii. 28 Uruu dau naꞌan<br />
zii ĩkashaa pan Saul bao kopa tinan<br />
patuma. Naꞌiki karikao nanuꞌu naa<br />
ukaku waapa tinan maꞌo zaka Jesus<br />
dauꞌu pidan nao ati Jeru salem<br />
ii. 29 Naꞌiaꞌa naa koshan ukashadaa<br />
ka pan Jew nao tuma, wuruꞌu<br />
parada nii taꞌo raz naa Greek nao<br />
para dan. Sariapa ĩtoꞌo ran uꞌati,<br />
naꞌiki ĩaipan naa pazowi aꞌa ka nuzu.<br />
30 Mazan mishi dai nao aitapaꞌa kaꞌa<br />
naa wuruꞌu ĩzowi aꞌa zoo nuz Saul,<br />
sariapa ĩnaꞌaka nuzu Caesarea iti,<br />
naꞌikiꞌi naa ĩdyuu dan naazu pawiizi<br />
Tarsus iti, kanawa idaꞌan.<br />
31 Uruu dau naꞌan kai manaꞌa naa<br />
naꞌiki konau kiaꞌa naa mishi dai nao<br />
mashaa pan, wuruꞌu Judea Baara ii<br />
aka kidai naouz, naꞌiki Galilee Baara<br />
ii aka kidai naouz, naꞌiki Samaria<br />
Baara ii aka kidai naouz. Aonaꞌa<br />
naa kanom pata kaꞌu tan ĩdyaun.<br />
Kai manaꞌo Doro naa kamin kaꞌu tan<br />
idi ĩdyaun, powaꞌa zii ĩmaꞌo za kadinan,<br />
naꞌiki powaꞌa zii mishi dai nao<br />
Jesus iribai nan, naꞌiki aonaꞌa naa<br />
powaꞌa ĩshaꞌapa taꞌa zon dikauda<br />
kidaꞌo aimaa kan panao ba nai tan<br />
idiꞌi naa Jesus.<br />
Peter makon dauaꞌo Lydda<br />
iti, naꞌiki Joppa Iti<br />
32 Peter chiꞌika pan naꞌiki umorowau<br />
ta pan ipai wii zai kawanaꞌati.<br />
Aizii ukaa wan donoꞌo naa Lydda<br />
iti, naꞌii umoro wau ta pan mishi dainao<br />
diꞌii. 33 Naꞌii uiko dan dao nai ora<br />
machiꞌika kaꞌo, uꞌuu Aeneas. Wuruꞌu<br />
pidanaz aonaꞌo uzika dinan padaꞌawupa-kizi<br />
baara diꞌiki, 8 wunu.<br />
34 Peter kian uꞌati, “Aeneas, Jesus<br />
Christ chiꞌika-kidan nii pugaru.<br />
Pukadi shita, pusaa baa wuruꞌu<br />
pudaꞌa wupa-kizi baaraz.” Sariapa<br />
mishi Aeneas kadishi taꞌa kan.<br />
35 Iriba pidan nao, wuruꞌu mashaapai<br />
nao kidaz Lydda ii, naꞌiki ipai<br />
wuruꞌu Sharon Baara ii aka kidaꞌoraz<br />
ĩmashaa pan tuka pan wuruꞌu<br />
machiꞌika kaꞌo pidan chiꞌika-kidakaoaz.<br />
Uruu idi tuu kii ĩmishi dan,<br />
naꞌiki ĩzaama tan naa kapam Jesus<br />
panao ba naa nii.<br />
36 Uruu dono kai naꞌa zun<br />
mashaa paꞌo Joppa ii. Oroo mishida-<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 9, 10<br />
338<br />
paꞌo Jesus; oꞌuu Tabitha, Dorcas<br />
kiaꞌo kai wuruꞌu Greek para dan<br />
idaꞌan. Kari kao nan daꞌi okaminkaꞌu<br />
tau zon naꞌiki okamu na nuu zon<br />
ipai mapuraa ta nuꞌo pidan nao ati.<br />
37 Naꞌa pai niꞌi naa okari naan tuu kii,<br />
atii omawa kan. Onanaa chikaanaa-kao<br />
dau naꞌan, omuuda-kaoaꞌa<br />
naa dokoꞌo ii, paranka baara-tinpaꞌo,<br />
kabaun nazo ii. 38 Mao na paꞌo<br />
wuruꞌu wii zai Lydda, Joppa iti.<br />
Uruu idi mishi dai nao Joppa sannaouz<br />
aba tan kai naꞌa Peter Lydda ii.<br />
Sariapa ĩdyuu dan dyaꞌu tam daonaiora<br />
nao dapa daꞌa nan Peter. Ĩkaa wan<br />
uꞌidiꞌiti, ĩkian uꞌati, “Kadiman,<br />
pumako watuma Joppa iti.”<br />
39 Sariapa Peter min zii waꞌakan,<br />
naꞌiki umakoꞌo kan naa<br />
ĩtuma. Ukaa wan naa ĩꞌidiꞌiti,<br />
sariapa ĩmorota-kida nuzu doko iaꞌo<br />
kabaun nazo iti, mawa kaiba nanaa<br />
muuda-kizi nao iti. Iriba zun nao,<br />
mawa kai nao kidaꞌa naa ĩdai aru nao<br />
kasa baꞌui nan Peter dazaba an, ĩzaadan<br />
uꞌati naꞌiki ĩtukapa-kidan uꞌati<br />
ipai kamicha kida, wuruꞌu Dorcas<br />
kanoo nii kidaz paziwun donoꞌo raz<br />
zii. 40 Udaunaꞌan Peter dyuu dan<br />
ipai pidan nao kodi tan mawa kaiba<br />
muuda-kizi nao nazo iki. Ĩkodi tan<br />
dau naꞌan, sariapa ukodoruꞌu kan<br />
naꞌiki utoriin paꞌa kan naa Tomin karu<br />
ati. Udaunaꞌan ukian mawa kaiba<br />
ati, “Tabitha, pukadi shita!” Sariapa<br />
odaꞌa taꞌa kan paawun, naꞌiki otukapa<br />
Peter. Uruu idi osakana taꞌa kan naa.<br />
41 Peter zaama tan okaꞌu, naꞌiki<br />
ukadi shita-kida nuzo. Udaunaꞌan<br />
umorota-kidan naa powaꞌa ati ipai<br />
mishi dai nao, naꞌiki mawa kai nao<br />
kidaz naa ĩdai aru nao. Ĩkaa wan<br />
naꞌiti, ĩtukapa oroo kaku paꞌa naa.<br />
42 Uruu dono ipai pidan nao<br />
mashaa pai nao Joppa ii aba tan<br />
kuwai Tabitha kakuda-kao dauꞌu.<br />
Uruu idi iriba pidan nao mishi dan<br />
Nao ba nai Jesus. 43 Uruu dau naꞌan<br />
iriba kamoo Peter naꞌian zii Joppa<br />
ii, Simon dapu ii, wuzada pau zoz<br />
madai kida.<br />
Peter naꞌiki Cornelius<br />
10 1 Kai naꞌa dao nai ora<br />
mashaa pauzo Caesarea<br />
ii, uꞌuu Cor ne lius. Uruu Rome<br />
soldyaan nao zowau naa, Italy ikiinaouz.<br />
2 Wuruꞌu Cor ne lius aonaa<br />
Jew mani, mazan upuꞌu zii uruu,<br />
naꞌiki udapu ainao, naꞌiki ipai<br />
uiriban nao kida, Tomin karutapauzo<br />
nao paꞌidi waru, naꞌiki ipai<br />
ĩshaꞌapa tinau zon Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati. Kari kao nan ukaminkaꞌu<br />
tau zon kapam pata kaꞌu tinai nao<br />
kida Jew nao. Naꞌiki kari kao nan<br />
utoriin pau zon Tomin karu ati.<br />
3 Bau daꞌapa kamoo wachuu pun<br />
uaꞌii, Tomin karu tukapa-kidan<br />
paꞌangelin Cor ne lius ati. Kai manaiman<br />
Cor ne lius tukapa nuz. Angel<br />
kian uꞌati, “Cor ne lius!”<br />
4 Sariapa uawu nuu paꞌa kan angel<br />
diꞌiti, patarian biiꞌi. Ukian uꞌati,<br />
“Kanom puaipan õꞌai, õnao ba naa?”<br />
Angel kian uꞌati, “Tuu kii Tominkaru<br />
nau da pan putoriin pau zon<br />
paꞌati, naꞌiki utukapa naꞌa pam<br />
pukamin kaꞌu tau zon pata kaꞌu tinainao.<br />
Uruu idaꞌan putukapa-kidan<br />
mishi putaai nan uꞌati. 5 Aizii<br />
pudyuuda paꞌi pidan nao Joppa iti<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
339<br />
ACTS 10<br />
naꞌapaꞌo kabaun paawa iaꞌo<br />
Peter toriinpan (10:9)<br />
ĩdapada naka kizi pidan, Simon Peter<br />
kiaꞌo raz uꞌuu. 6 Kai naꞌa uruu tawarai<br />
nii Simon dapu ii, wuzada pau zoz<br />
madai kida. Mao na paꞌo udapu paran<br />
danoma ii.”<br />
7 Angel makoꞌo kan dau naꞌan,<br />
uruꞌu naa Cor ne lius dapa daꞌakan<br />
dyaꞌu tam papoi toru nao naꞌiki<br />
bau daꞌapa soldyaa<br />
karikao na nuꞌo -<br />
raz ukau dinau zon<br />
utuma, naꞌiki uruu<br />
Tomin karu-tapauzo<br />
kapam. 8 Ukowaada<br />
ĩꞌati ipai aimaa kan<br />
patuka paniaz aidinan.<br />
Udaunaꞌan<br />
udyuu daꞌa kan naa<br />
ĩdyaun Joppa iti.<br />
9 Atii baꞌo ran<br />
kamoo ĩmao napa tapaa<br />
nan naa Joppa<br />
iti. Upuꞌu Peter zaidan<br />
kabaun paawa<br />
iti, utoriin paꞌanan<br />
Tomin karu<br />
ati. Naꞌapain sakitapa<br />
kamoꞌo raꞌa<br />
naa wuruꞌu. 10 Uruu idi uaba tan<br />
pazama ziꞌi naa. Mazan Simon poitoru<br />
nao, ĩwara kin pan zii. Aizii Peter<br />
toriin pan puꞌaꞌa naa, mashaꞌapakiaka<br />
Tomin karu aida-kidan<br />
aimaa kan uꞌati. 11 Peter tuka pan<br />
aokazi daꞌa tinan naꞌiki aimaa kan<br />
waꞌatin imiꞌi baara ati aokazi iki,<br />
naꞌapa kazo aꞌo kamicha mada naa<br />
zaama tapa-kao kawa nuꞌo padanoma<br />
tokon iki kida. 12 Wuruꞌu kamicha<br />
mada naa zoꞌo, Peter tuka pan pabiꞌinaa<br />
kaꞌo aimaa kan, uzai nao, naꞌiki<br />
wunii nao kaduz kida, naꞌiki ipai<br />
wuruꞌu kozoo ti nai nao kidaz ĩchiꞌikapan,<br />
naꞌiki pabiꞌi naaka kotuꞌuz nao.<br />
13 Sariapa parada-karu kian uꞌati,<br />
“Peter! Aushaa puzowii punikan<br />
nii.”<br />
14 Peter kian, “Aonaa turuu,<br />
õNaobanaa. Aonaa naꞌa painim zii<br />
pabiꞌinaaka kidaꞌo aimaakan tukapa-kidakao<br />
Peter ati uzandaꞌawun ii (10:9-13)<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 10<br />
340<br />
õnikau zon ĩnao kaduz aimaa kan,<br />
wuruꞌu aonaꞌo raz waunao kakinaori<br />
naa taapa dan wanikan.” q<br />
15 Powaꞌa koshan aokazi ikiꞌo<br />
parada-karu kian uꞌati, “Manaꞌa<br />
pudako taꞌa naꞌa aimaa kan kaniri baꞌo<br />
nii, wuruꞌu õgaru Tomin karu saabaa<br />
niaz naa naꞌiki õtomaniaz naa<br />
kai manaꞌo nii.” 16 Idiki nau paradakaru<br />
naꞌa pan uꞌati. Udaunaꞌan<br />
ukiwa-kidaꞌaka-kaoaꞌa naa aokazi<br />
iti.<br />
17 Aizii Peter diꞌitin pan tuu kii,<br />
uaita paꞌa zon kanom mana wun<br />
wuruꞌu tukapa-kida-kari waiz paꞌati.<br />
Udiꞌitin pan puꞌu zii kabaun zowau<br />
ii, upuꞌaꞌa naa Cor ne lius dyuuda niinao<br />
pidan nao pishau tan naa naꞌiam<br />
Simon dapu, atii ĩkaa wan kabaun<br />
koraran naa panii nomizi naa ati.<br />
18 “Tosh,” ĩkian. “Kai naꞌa tawarai<br />
daꞌaꞌa, Simon Peter kiaꞌo uꞌuu?”<br />
19 Peter pakawan zii utiwaan<br />
paaita pan kanom mana wun wuruꞌu<br />
aimaa kan aida-kida-kari waiz paꞌati.<br />
Sariapa Kai manaꞌo Doro naa kian<br />
uꞌati, “Puabata, kai naꞌa idiki nau daꞌu<br />
daonai ora nao kai daꞌaꞌa ĩdawata pan<br />
pugaru. 20 Putoka, putuka paꞌan kizi<br />
ĩdyaun, naꞌiki pumako paꞌi ĩtuma,<br />
manaꞌa putari aꞌa naꞌa. Õgaru wuruꞌu<br />
dyuu daꞌo raz ĩdyaun.”<br />
21 Uruu idi Peter tokaꞌa kan naa,<br />
sariapa utuka pan daonai ora nao<br />
naꞌiki ukian ĩꞌati, “Õgaru wuruꞌu<br />
unao dawata paniaz. Naꞌa paꞌo ram<br />
ukuwaa wuruꞌu uwaꞌa tinuz?”<br />
22 Ĩkian uꞌati, “Wanao ba naa<br />
Cor ne lius, soldyaa nao zowaunaaz,<br />
dyuu dan waunao puꞌidaꞌati.<br />
Uruu kai manaꞌo pidan, izoꞌa tiꞌo<br />
Tomin karu. Uruu aonaa Jew mani<br />
padamata, mazan ipai Jew nao nauda<br />
pan uruu. Tomin karu dyuu dan<br />
paꞌangelin uꞌidaꞌati naꞌiki udyuudan<br />
udapada-kidan pugaru padapu<br />
iti, uabata kizi pukuwaa,” ĩkian.<br />
23 Udaunaꞌan Peter morota-kidan<br />
naa ĩdyaun. Bau daꞌapa maru taꞌo<br />
ĩdaꞌa wuꞌu kan naꞌii.<br />
Baꞌo ran kamoo Peter minzii<br />
wan, naꞌiki umakoꞌo kan naa<br />
Caesarea iti Cor ne lius poi toru nao<br />
tuma. Naꞌiki pabiꞌi kida mishi dainao<br />
Joppa san naouz mako kapam<br />
ĩtuma. 24 Baꞌo ran kamoo ĩkaa wan<br />
naa Caesarea iti. Aizii Cor ne lius,<br />
uzau da pa niꞌi naa ĩdyaun. Kai naꞌaꞌa<br />
naa uiriban nao, naꞌiki upao naru nao,<br />
udapada nii nao padapu ati. 25 Peter<br />
kaa wan donoꞌo naa, sariapa Corne<br />
lius iko dapa nuzu, udawu kan<br />
naꞌiki ukodoruꞌu kan ukanaapu iti.<br />
26 Mazan Peter kadi shita-kida nuzu.<br />
Ukian uꞌati, “Õgaru, soo pidan karikao<br />
nan naꞌa paꞌo pugaru kawan.”<br />
27 Upuꞌaꞌa naa Peter moro tan<br />
udawuꞌ ati kabaun nazo iti, pakadako<br />
tinaa nan puꞌu utuma. Naꞌiaꞌa<br />
naa utukapa iriba pidan nao baokopa<br />
tin pan. 28 Sariapa ukian ĩꞌati,<br />
“Ipai unao, uai tapa nii waunao<br />
Jew nao kaduz, aonaa wakaki naorinaa<br />
kashaa pan wamoro wau tan oo<br />
wabao kopa tinan unao Gentile nao<br />
bii iti. Mazan kai manai man Tominkaru<br />
kainaa ba tan õꞌati, aonaa kizi<br />
õdakoo pan oo õdako tan shaꞌa paꞌo-<br />
q 10:14 Leviti cus 11:1-23<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
341<br />
ACTS 10<br />
ram pidan dikau daꞌo nii. 29 Aizii<br />
diꞌi pudapada-kidan õgaru, sariapa<br />
õnyuku nuu naꞌa paꞌa kan, min ziiwa<br />
õwaꞌa tin pugaru idaꞌati. Aizii Corne<br />
lius, puko waa daꞌa naa kanom<br />
niꞌo pudapada-kidan õgaru daꞌatiꞌi.”<br />
30 Cor ne lius kian uꞌati, “Kotuꞌikiꞌi<br />
donoi man kaika pai manaꞌa, õtoriinpan<br />
õdapu nazo ii Tomin karu ati.<br />
Mashaꞌapa kiaka dao nai ora kadishitan<br />
õkanaa puꞌu, wiziꞌiꞌo ukami chan.<br />
31 Ukian õꞌati. ‘Cor ne lius! Ipai<br />
Tomin karu aba tan pupara dan<br />
putoriin pau zon kawanaꞌati, naꞌiki<br />
utukapa naꞌa pam pukamuna nuu zon<br />
pata kaꞌu tinai nao ati. 32 Pudyuuda<br />
paꞌi pupoi toru nao Joppa iti ĩdapadanaka<br />
kizi pidan, Simon Peter kiaꞌo<br />
uꞌuu. Kai naꞌa uruu tawarai nii<br />
Simon wuzada pau zoz madai dapu<br />
ii, mao na paꞌo udapu paran danoma<br />
ii,’ ukian. 33 Uruu idi kadiman<br />
õdapada-kidan pugaru. Kai man<br />
mana wun waꞌati puwaꞌa tin daꞌatiꞌi.<br />
Ukauꞌan ipai waunao diꞌi, wazaudapan<br />
naa pugaru Tomin karu awun<br />
zaꞌa. Waaba taꞌa zon ipai naꞌa paꞌo ram<br />
kuwai kida, wuruꞌu waNaobanaa<br />
dyuu daniaz puko waa dan waꞌati.”<br />
Peter kakuwaapan naa<br />
34 Peter kian ĩꞌati, “Aizii õaitapaꞌa<br />
kaꞌa naa, aonaa Tomin karu<br />
manaꞌi dii pan shaꞌa paꞌo ram kaduz<br />
pidan, umarai napa ipai pidan nao<br />
patumaaka. 35 Uzaa mata shaꞌapaꞌo<br />
ram kaduz pidan, ĩizoꞌa tin idi<br />
uruu, naꞌiki ĩmashaa pan idi kai man<br />
uai pan kawanaꞌati. 36 Unao, uai tapaniꞌi<br />
naa kuwai tawuruꞌu Tomin karu<br />
dyuu dauzo niaz waunao Israelite nao<br />
ati. Kai manaꞌo Kuwai, pidan nao<br />
ikoda-kinaa niꞌo kai manaaka-karu<br />
Tomin karu tuma, Jesus Christ<br />
idaꞌan, dyuuda-kari waiz ipai pidannao<br />
nao ba naa nii.<br />
37 “Unao, uai tapa niꞌi naa ipai<br />
aimaa kan Jesus shaꞌapata nii<br />
waunao Jew nao wiizi Israel Baara<br />
an. Usaka di nan Galilee Baara iki,<br />
John kaki nao pan dau naꞌan pidannao<br />
ĩtanawa tin kizi paꞌoian ai naꞌiki<br />
ĩchikaa wunuin kizi. 38 Uabata niꞌi<br />
naa naꞌa pam Tomin karu taan Jesus<br />
Nazareth san ati Kai manaꞌo Doro naa<br />
naꞌiki maꞌo zaka-karu. Uruu idaꞌan<br />
maꞌo zaka ukau dinan, ushaꞌa pata<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan, ukakuda<br />
ipai kari nai nao pidan nao. Aizii<br />
wuruꞌu Satan zaama tapa nii naouz,<br />
naꞌiki uan tamiki ta nii nao kidaz,<br />
ipai ukaku dan ĩdyaun, Tomin karu<br />
kainaꞌan idi utuma. 39 Waunao<br />
apostle nao, watukapa nii ipai aimaakan<br />
wuruꞌu ushaꞌa pata nii kidaz ipai<br />
Jew nao wiizi Jeru salem ii aka naꞌiki<br />
baꞌo ran ĩwiizi kida diꞌiiꞌaka. Jew nao<br />
tukapa nii padamata ushaꞌapa tan<br />
naꞌapa kidaꞌo aimaa kan, mazan<br />
upuꞌu ĩtauka nuzu cross diꞌiti, atii<br />
ĩzowi a nuzu. 40 Mazan Tomin karu<br />
kadi shita-kida uruu pamawakakizi<br />
iki, idiki nau daꞌu tan kamoo<br />
idaꞌa. Naꞌiki utukapa-kida uruu<br />
pabiꞌi kida pidan nao ati. 41 Aonaa<br />
ipai pidan nao ati mani, soo wunao<br />
atiꞌi uzaama ta nii naouz naa kakuwaapa<br />
tinaꞌo nii pashaꞌa pata nii kida<br />
dauꞌu. Ukauꞌan waunao watukapa nii<br />
uruu, waaro apa nii naꞌiki watuza nii<br />
bao kopa utuma, ukadishi tan daunaꞌan<br />
pamawaka-kizi iki. 42 Uruu<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 10, 11<br />
342<br />
idi udyuu dan wakaku waa pan ipai<br />
pidan nao ati, naꞌiki wakowaada<br />
kizi kapam, uruu Tomin karu<br />
zaama taniaz kooto wapa-kidaꞌo<br />
nii ipai pidan nao, mawa kai nao<br />
naꞌiki kaku pai nao. 43 Ipai Tominkaru<br />
prophetin nao kowaa da niꞌi<br />
naa udauꞌan pakaari tan kida idaꞌa.<br />
Kaika paꞌo ĩkia nuꞌu: ‘Ipai pidan nao<br />
mishi dai nao uruu naꞌiki izoꞌa tii nao<br />
upara dan, Tomin karu mainaa ba tan<br />
nii ĩꞌoian ĩmishi dan idi Jesus.’ ”<br />
Kaimanaꞌo Doronaa<br />
naꞌiki Gentilenao<br />
44 Peter para di nan puꞌu zii, Kaimanaꞌo<br />
Doro naa moro tinaꞌa kan<br />
naa ipai pidan nao, abata pai naouz<br />
ukuwaa. 45 Mishi dai nao Jew nao<br />
wuruꞌu kaa wai naouz Joppa iki Peter<br />
tuma, tuu kii ĩdiꞌitin pan patuka pan<br />
idi Tomin karu taan Kai manaꞌo<br />
Doro naa Gentile nao ati kapam.<br />
46 Ĩaitapa Tomin karu diꞌikiꞌo wuruꞌu,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan ĩaba tan idi<br />
ĩpara dan panaꞌa kidaꞌo parada-karu<br />
idaꞌan. Naꞌiki ĩaba tan idi ĩkonau kiikidan<br />
Tomin karu shaꞌapa tan kai man<br />
kidaꞌo aimaa kan. Sariapa Peter kian<br />
baꞌo ran mishi dai nao ati, 47 “Kanom<br />
kai naꞌa mashaa taꞌo nii diꞌo raz<br />
pidan naouꞌu, ĩchikaa wunuu-kao ai<br />
wunu idi? Kai naꞌaꞌa naa Kai manaꞌo<br />
Doro naa taa-kao ĩꞌati, naꞌapa utaakao<br />
kawan waunao Jew nao ati,”<br />
ukian ĩꞌati. 48 Udaunaꞌan udyuu dan<br />
naa ĩchikaa wunuu-kao ĩmishi dan<br />
idiꞌi naa Jesus Christ. Pachikaawunuu-kao<br />
dau naꞌan, ĩpishaan naa<br />
Peter marii kizi unaꞌaꞌa kan ĩtuma<br />
naꞌa pau daꞌum kamoo zoobaba.<br />
Peter kakuwaapan Jerusalem<br />
ii mishidainao ati<br />
11 1 Aizii apostle nao naꞌiki<br />
mishi dai nao Judea Baara<br />
ii akai naouz aba taꞌa kaꞌa naa<br />
wuruꞌu Gentile nao mishida nuz<br />
naa kapam Tomin karu para dan.<br />
2 Aizii Peter kiwan donoꞌo naa<br />
Jeru salem iti Judea Baara iaꞌo raz,<br />
sariapa Jew nao, wuruꞌu mishi dainaouz,<br />
dakoo pan uruu. Ĩkian uꞌati.<br />
3 “Pumoro wau ta pan kan Gentilenao<br />
bii ii, atii puaro apa zii kapam<br />
ĩtuma.”<br />
4 Uruu idi Peter kowaa dan naa<br />
ĩꞌati kai manai man, ipai naꞌa paꞌo ram<br />
wuruꞌu aimaa kan shaꞌapa nuz paꞌati.<br />
Ukian ĩꞌati. 5 “Õtoriin pan puꞌu Joppa<br />
ii, Tomin karu aidan aimaa kan õꞌati.<br />
Õtukapa aimaa kan waꞌatin aokazi<br />
iki imiꞌi baara ati, naꞌapa kazo aꞌo<br />
kamicha mada naa zaama tapa-kao<br />
padanoma tokon iki kidaꞌo kawanuꞌo.<br />
Umashaa dan naꞌa õdaza baꞌa.<br />
6 Õawu nuu pan unazo iti õtukapa<br />
pabiꞌi naaka aimaa kan nao: uzainao,<br />
naꞌiki wunii nao kaduz kida,<br />
naꞌiki ipai wuruꞌu kozoo ti nai nao<br />
kidaz ĩchiꞌika pan, naꞌiki pabiꞌi naaka<br />
kotuꞌuz nao. 7 Upuꞌu õaba tan paradakaru<br />
kian õꞌati. ‘Peter! Aushaa<br />
puzowii punikan nii.’ 8 Mazan<br />
õdakoꞌa tinuzu. ‘Aonaa turuu,<br />
õNaobanaa! Aonaa naꞌa painim<br />
zii õnikau zon ĩnao kaduz kaniribaꞌo<br />
aimaa kan, wuruꞌu aonaꞌo raz<br />
waunao Jew nao kaki naori naa<br />
taapa dan wanikan.’ 9 Powaꞌa<br />
koshan aokazi ikiꞌo parada-karu<br />
kian õꞌati. ‘Manaꞌa pudako taꞌa naꞌa<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
343<br />
ACTS 11<br />
aimaa kan kaniri baꞌo nii, wuruꞌu<br />
Õgaru Tomin karu saa baa niaz naa<br />
naꞌiki õtomaniaz naa kai manaꞌo<br />
nii!’ 10 Idiki nau wuruꞌu paradakaru<br />
naꞌapa nuz õꞌati. Udaunaꞌan<br />
ukiwa-kidaꞌaka-kaoaꞌa naa powaa<br />
iti aokazi iti.<br />
11 “Upuꞌaꞌa naa idiki nau daꞌu<br />
daonai ora nao kaa wan kabaun<br />
õmashaapa-kizi iti, ĩnao dyuudakari<br />
wai nao õdauꞌati Caesarea iki.<br />
12 Sariapa Kai manaꞌo Doro naa kian<br />
õꞌati. ‘Pumako paꞌi ĩtuma. Manaꞌa<br />
putari aꞌa naꞌa.’ Uruu idi õmakon<br />
ĩdawuꞌati. 6 mishi dai nao makonkan<br />
õtuma. Diꞌi ĩdyau nuꞌu, wuruꞌu<br />
makon kai naouz õtuma. Ipai baokopa<br />
wamoro tan Gentile, Cor ne lius<br />
dapu iti. 13 Uruꞌu naa ukowaa dan<br />
waꞌati naꞌa pam angel kaawankan<br />
paꞌidaꞌati. Angel kian uꞌati.<br />
‘Pudyuuda pupoi toru nao Joppa<br />
iti, ĩdapada naka kizi Simon Peter.<br />
14 Ushaꞌapa num kauꞌan ukowaa dan<br />
nii Kai manaꞌo Kuwai, Tomin karu<br />
kazan naata-kinaa nii pugaru<br />
naꞌiki ipai puiri ban nao, pudapu<br />
ainao kidaz.’ 15 Uruu dau naꞌan<br />
õkaku waa pan naa ĩꞌati, sariapa<br />
Kai manaꞌo Doro naa moro tan<br />
ĩnyuku nuu iti, naꞌapa umoro tinauzon<br />
kawan waunao kiwii ta paꞌo<br />
donoꞌo raz. 16 Sariapa õnyuku nuuaꞌa<br />
kan wanao ba naa Jesus kiau zon<br />
waꞌati. ‘John, uchikaa wunuu pan<br />
wunu idi kari kao nan, mazan<br />
Tomin karu, uchikaa wunuuan<br />
nii unao Kai manaꞌo Doro naa idi<br />
paꞌan.’ 17 Ukauꞌan waaitapa Tominkaru<br />
wuruꞌu taaꞌo raz Kai manaꞌo<br />
Doro naa Gentile nao nyuku nuu iti,<br />
naꞌapa utaan kawan Kai manaꞌo<br />
Doro naa waunao Jew nao nyukunuu<br />
iti, wamishi dan idi Nao ba nai<br />
Jesus Christ. Ukauꞌan aonaa turuu<br />
õmashaa tan Tomin karu shaꞌapa tan<br />
kai manaꞌo aimaa kan ĩꞌati!”<br />
18 Aizii Jew nao, wuruꞌu mishidai<br />
nao kidaz abata pan dau naꞌan<br />
ipai wuruꞌu Peter kuwaa kidaz,<br />
sariapa ĩsooka dan padako mikitinan,<br />
mazan uruu dau naꞌan,<br />
tuu kii ĩkonau kii-kidan Tomin karu.<br />
Ĩkian kaika paꞌa: “Aizii waaitapa<br />
kai manai man, Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu Gentile nao,<br />
tanawa tina nuz paꞌoian ai, uai pan idi<br />
ĩmashaa pan kari kao nan patuma.”<br />
Antioch sannao dauaꞌo<br />
19 Aizii mishi dai nao, tawuruꞌu<br />
kidoo pai naouz papata kaꞌuta-kao<br />
ai, Stephen zowii-kao donoꞌo raz,<br />
ĩmakon muna poꞌo wii zai kida<br />
diꞌiti, atii Phoe nicia iti, baꞌo rainao<br />
Cyprus iti, naꞌiki baꞌo rai nao<br />
Antioch iti. Naꞌiaꞌa naa ĩkakuwaa<br />
pan Jesus dauꞌu, mazan soo<br />
Jew nao ati kari kao nan. 20 Pabiꞌi<br />
kida kai naꞌa daonai ora nao mishidai<br />
nao, Cyprus Baara san nao naꞌiki<br />
Cyrene san nao, ĩnao makon donoi<br />
Antioch iti. Naꞌii ĩkaku waa pan Jewnao<br />
ati naꞌiki Gentile nao ati kapam.<br />
Ĩkowaa dan naa Kai manaꞌo Kuwai<br />
Nao ba nai Jesus dauaꞌo. 21 Tominkaru<br />
taan idi pamaꞌo za kan ĩꞌati,<br />
maꞌo zaka ĩkaku waa pan, uruu idi<br />
iriba Gentile nao mishi dan ĩkuwaa<br />
Jesus dauꞌu kidaꞌo raz.<br />
22 Aizii mishi dai nao, Jeru salem<br />
iainaouz aba tan naa iriba Antioch<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 11, 12<br />
344<br />
san nao mishi dan naa Jesus, sariapa<br />
ĩdyuu dan Barna bas makon Antioch<br />
iti. 23 Ukaa wan naꞌiti, tuu kii ukonaukian,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan uaitapa<br />
naꞌa pam Tomin karu taan kai manaꞌo<br />
mishida-karu ĩnyuku nuu iti. Uruu<br />
idi umaꞌo za ka dan naa ĩnyuku nuu<br />
powaꞌa zii, kari kao nan kizi ĩizoꞌa tin<br />
Nao ba nai Jesus, naꞌiki aonaa kizi<br />
ĩtanawa tinan uꞌai. 24 Barna bas uruu<br />
kai manaꞌo pidan, maꞌo za kaꞌo Kaimanaꞌo<br />
Doro naa kau di nan uꞌidaꞌa.<br />
Naꞌiki uruu mishi daꞌo Tomin karu.<br />
Iriba, iriba pidan nao mishi dan Naoba<br />
nai Jesus, ukaku waa pan idi ĩꞌati<br />
udauꞌan.<br />
25 Uruu dau naꞌan Barna bas<br />
makon naa Tarsus iti, udoro taꞌanan<br />
Saul. 26 Uiko dan dau naꞌan Saul,<br />
unaꞌa kan naazu patuma powaa iti<br />
Antioch ati. Bau daꞌapa wunu Barnabas<br />
naꞌiki Saul naꞌian mishi dai nao<br />
tuma. Kari kao nan ĩbaoko pain pan<br />
mishi dai nao tuma naꞌii, ĩtomi napakidan<br />
naa iriba, iriba pidan nao<br />
Tomin karu para dan dauꞌu. Uruu<br />
dono Antioch ii, uruꞌo zii mishi dainao<br />
Jesus dako tauzo-kao Christian<br />
kii.<br />
27 Uruu dono prophet nao, Jerusalem<br />
ikiinao, kaa wan Antioch<br />
ati. 28 Kai naꞌa bau daꞌapa Agabus<br />
kiaꞌo uꞌuu. Uruu kadishi tan<br />
pidan nao kanaapu ati, Kai manaꞌo<br />
Doro naa aipan ati, ukowaa dan<br />
kai naꞌiki zamazi waꞌatin ipai amazada<br />
kawanaꞌa tiꞌo nii. (Claudius<br />
kazowau tapan donoꞌo Rome ii akaꞌo<br />
ama zada wuruꞌu zamazi kaawa nuz.)<br />
29 Sariapa mishi dai nao diꞌitin pan,<br />
ĩbau daꞌapa tan panyuku nuu ĩaipan<br />
pakamin kaꞌu tan ipai mishi dainao.<br />
Uruu idi ipai mishi dai nao<br />
Antioch san naouz taaꞌa zon puraata<br />
sodi kida pakaꞌii tan kawanaꞌati,<br />
pakamin kaꞌuta-kinaa nii baꞌo ran<br />
mishi dai nao, wuruꞌu kawiizi-tinpai<br />
nao kidaz Judea Baara ii aka.<br />
30 Ĩdyuu daꞌa naa wuruꞌu pabao kopataniaz<br />
puraata Barna bas naꞌiki Saul<br />
idaꞌan, choo chi zowau naa nao diꞌiti<br />
Jeru salem iainaouz.<br />
Peter kodita-kida-kao<br />
taraa-kizai iki<br />
12 1 Uruu dono nao ba nai<br />
Herod zaa mata-kidan<br />
naꞌiki utaraa-kidan pabiꞌi kida<br />
mishi dai nao zowau naa nao Jerusalem<br />
ii. Uai pan papata kaꞌu tan<br />
ĩdyaun tuu kii. 2 Sariapa udyuu dan<br />
soldyaa nao zowian apostle James<br />
marii zaꞌa baꞌi idi, John inawuzu<br />
uruu. 3 Herod tuka pan idi tuu kii<br />
Jew nao konau kian James zowiikao<br />
idi, uruꞌu naa uzaa mata-kidan<br />
kapam Peter. Bread Mawi kiꞌi naꞌo<br />
Nikauzo-kao Kamoon donoꞌo wuruꞌu<br />
uzaa mata-kida nuz Peter.<br />
4 Peter zaa mata-kao daunaꞌan,<br />
utaraa-kaoaꞌa naa. Naꞌii 4<br />
soldyaa nao tonaa zi naa muuda-kao<br />
awunuu ta paꞌo nii uruu. Kiwiin<br />
4 soldyaa nao awunuu ta pan nii<br />
uruu. Uruu dau naꞌan 4 baꞌo rai nao<br />
awunuu ta pan nii koshan, udaunaꞌan<br />
naꞌa paꞌo nii koshan, udaunaꞌan<br />
naꞌapa koshan.<br />
Aizii Herod, uai pan nii pakootowapa-kidan<br />
Peter ipai pidan<br />
kanaa puꞌu, Passover Kamoon ipain<br />
dau naꞌan. 5 Uruu idi Peter taapa-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
345<br />
ACTS 12<br />
Acts<br />
angel pokowauan Peter taraa-kizai ii (12:7)<br />
kaoaꞌa naa taraa-kizai ii. Mazan<br />
mishi dai nao toriin pan tuu kii, ĩaipan<br />
Tomin karu kamin kaꞌu tan Peter.<br />
6 Baudaꞌa paꞌa naa kamoo,<br />
Peter kooto wapa-kida-kao uaꞌii,<br />
udaꞌa wun dyaꞌu tam soldyaa nao<br />
sako daꞌa. Watudin paꞌo Peter anoba<br />
chain idi, soldyaa nao anoba diꞌiti.<br />
Naꞌiki kai naꞌa baꞌo ran soldyaanao<br />
watch man tapai nao panii nom<br />
kida, taraa-kizai nazo ii. 7 Mazan<br />
mashaꞌapa kiaka angel Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo kaa waꞌa kan Peter idaꞌati,<br />
naꞌiki ipai taraa-kizai nazoo Peter<br />
daꞌa wupa-kiziz kana daꞌa kan.<br />
Sariapa angel poko waua nuzu,<br />
upisha tan Peter maꞌo za kaꞌo idaꞌan.<br />
“Pupo koda! Kadiman naꞌiki pukadishita,”<br />
angel kian. Sariapa chain<br />
kida wao taꞌa kan Peter anoba diꞌiki.<br />
8 Udaunaꞌan angel kian uꞌati,<br />
“Pukai wada pukami chan, naꞌiki<br />
pukai wada pudaz kidi.” Kadiman<br />
Peter kai wadi naꞌa kan. “Pukaiwada<br />
puchaaki tan zaꞌa baꞌi, naꞌiki<br />
puwaꞌati õdawuꞌati,” angel kian<br />
uꞌati. 9 Uruu idi Peter daꞌa naꞌakan<br />
naa angel. Mazan aonaa Peter<br />
aita pan mishiꞌo wuruꞌu angel shaꞌapata<br />
nuz aimaa kan naꞌapa. Uꞌitii man<br />
shaa aimaa kan tukapa-kida-kao nii<br />
paꞌati pazan daꞌa wun ii. 10 Sariapa<br />
ĩdoba taꞌa kan soldyaa nao watchman<br />
tapai nao dazaba an, udaunaꞌan<br />
ĩdoba tan baꞌo ran soldyaa nao watchman<br />
tapai naouz dazaba an. Atii<br />
ĩkaa wan paniba itin puꞌo panii nom<br />
diꞌiti, chipirari idiꞌo paꞌidi waru<br />
utoma-kao. Mazan sariapa paniinom<br />
daꞌa tinaꞌa kan ĩꞌati paai pan ati,<br />
uruu idi ĩkodi taꞌa kan naa taraakizai<br />
iki. Naꞌikiꞌi naa ĩmakoꞌo kan<br />
naa duna pota, udaunaꞌan angel mainaaba<br />
tinaꞌa kan naa uꞌai.<br />
11 Uruu zii Peter aita paꞌa kan<br />
mishiꞌo pakodi tan taraa-kizai iki.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 12<br />
346<br />
Uruu idi ukian, “Aizii õai tapa kaimanai<br />
man, Tomin karu dyuu dan kan<br />
paꞌangelin kodita-kidan kan õgaru.<br />
Mishi ukazan naata nun, Herod<br />
antamiki tan ai õgaru, naꞌiki wuru<br />
aiaꞌa tuu kiaꞌo raz Jew nao tuka paꞌazon<br />
õshaꞌa pata-kao.”<br />
12 Uaita paꞌa kan idiꞌi naa wuruꞌu<br />
pakodita-kida-kaoaz, sariapa<br />
umakon Mary dapu iti, John<br />
daroz, Mark kiaꞌo raz kapam uꞌuu.<br />
Iribaꞌo mishi dai nao bao kopa tin pan<br />
naꞌii uruu dono, ĩtoriin pan, ĩaipan<br />
Tomin karu kamin kaꞌu tan Peter.<br />
13 Sariapa Peter dau-dauan paniinom.<br />
Kai naꞌa ĩpoi torui aba Rhoda<br />
kiaꞌo oꞌuu. Sariapa omakon naꞌiti,<br />
opishaan kanom wuruꞌu kaa waꞌo raz.<br />
14 Oaba tan kan Peter para dan, tuu kii<br />
okonau kiaꞌa kan. Mazan odimaꞌakan<br />
naa powaa iti, “Kai naꞌa Peter<br />
paniba ii, ukadi shita pan panii nom<br />
diꞌii,” okian.<br />
15 “Pumarii dinan,” ĩkian oꞌati.<br />
Mazan okian ĩꞌati, “Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />
õpara da nuz.”<br />
“Panaa don uangelin mani karikao<br />
nan,” ĩkian oꞌati.<br />
16 Mazan Peter kai naꞌa kowas<br />
udau-dau pan panii nom. Udaunaꞌan<br />
zii ĩdaꞌa tinan uꞌati. Ĩtukapa Peter<br />
mishi naꞌa ukadi shita pan, tuu kii<br />
ĩdiꞌitin pan. 17 Sariapa usawa dan<br />
pakaꞌu uai pan idi ĩpara dan mashaudaꞌu.<br />
Udaunaꞌan ukowaa dan naa<br />
ipai naꞌa paꞌo ram Tomin karu<br />
ĩNaobanaaz kodita-kidan uruu<br />
taraa-kizai iki. Udaunaꞌan ukian<br />
ĩꞌati, “Ukowaada paꞌi James ati,<br />
tawuruꞌu choo chi zowau naaz, naꞌiki<br />
baꞌo rai nao mishi dai nao kida ati<br />
wuruꞌu õkodita-kida-kaoaz taraakizai<br />
iki.” Udaunaꞌan udoba taꞌa kan<br />
naa.<br />
18 Baꞌo ran chaa piꞌi kiꞌi naa,<br />
soldyaa nao wuruꞌu awunuu tapai<br />
naouz Peter, tuu kii ĩdopian,<br />
naꞌiki ĩtarian, aonaa ĩaita pan naꞌapam<br />
pashaꞌapa tinan. “Naꞌiam naa<br />
Peter? Naꞌapa dii ukidoo pan?”<br />
ĩkian. 19 Aizii Herod aba taꞌa kaꞌa<br />
naa Peter kidoo pan, sariapa udyuudan<br />
udawata-kao ipai ama zada<br />
kawanaꞌati. Mazan aonaa ĩikodanuzu.<br />
Uruu idi Herod pishaan naa<br />
koshan soldyaa nao powaꞌa zii,<br />
uaita paꞌa zon naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />
ukidoo panuz. Tuu kii Herod toꞌoran,<br />
uruu idi sariapa uzowii-kidan<br />
ĩdyaun.<br />
King Herod mawakan dauaꞌo<br />
Uruu dau naꞌan Herod makon<br />
naa Judea Baara iki, umoro wauta<br />
paꞌa nan Caesarea iti, unaꞌian<br />
kotuaꞌiki zaa. 20 Tuu kiaꞌo daꞌi King<br />
Herod toꞌora taaka pau zon Tyre<br />
naꞌiki Sidon san nao tuma. Mazan<br />
uruu dono sariapa Tyre naꞌiki Sidon<br />
san nao bao kopa tan pidan nao,<br />
naꞌa kaꞌo nii papara dan king diꞌiti.<br />
Ĩaipan pasaa baa-kidan pamashaapan<br />
utuma, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa baꞌo ran wii zai nii ĩtorii-kizi<br />
nii pawanyuku nuu, soo bau daꞌapa<br />
King Herod wiizi iki.<br />
Aizii pidan nao, wuruꞌu dyuudakari<br />
wai naouz kaa wan Blastus diꞌiti,<br />
upoi toru, utumaꞌo raz mana wun<br />
ukau dinan. Ĩpara dan uꞌati kaimanai<br />
man, atii mishi ukowaa dan<br />
Herod ati ĩpara dan. Uruu idi Herod<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
347<br />
ACTS 12, 13<br />
kowaa daꞌa kan naa ĩꞌati naꞌa painim<br />
nii pamii ti nii pan ĩtuma.<br />
21 Aizii pakai naa taniaz kamoo<br />
donoꞌo naa, ukai wadan umanawunuꞌo<br />
pakami chan naꞌiki<br />
usaka na tan umana wunuꞌo pataba<br />
idaꞌa. Naꞌikiꞌi naa upara dan ipai<br />
pidan nao ati. 22 Tuu kii pidan nao<br />
konau kii-kidan upara dan. Sariapa<br />
ĩkada koi nan kaika paꞌa: “Aizii<br />
tomin karu para dan waꞌati, aonaa<br />
pidan para dan mani kai wuruꞌu,”<br />
kiaꞌo wuruꞌu ĩkada koina nuz.<br />
23 Mazan aonaa zoobaba udyuu dan<br />
ĩkonau kii-kidan paꞌan Tomin karu<br />
umana wunun. Uruu idi sariapa<br />
angel Tomin karu diꞌikiꞌo kari naadaꞌa<br />
kan naazu mashaꞌapa kiaka,<br />
tuu kiaꞌo idaꞌan. Upaza roi taꞌa kan<br />
naa atii umawa kan uꞌidi.<br />
24 Mazan unaꞌa pan puꞌu powaꞌa<br />
zii mana wun Tomin karu Para dan<br />
kowaa dapa-kao naꞌiki uabata-kao,<br />
uruu idi powaꞌa zii baꞌo ran pidannao<br />
mishi dan naꞌiki powaꞌa zii<br />
mishi dai nao iribai nan.<br />
25 Aizii Barna bas naꞌiki Saul<br />
ĩtaaꞌa naa puraata wuruꞌu dyuudakari<br />
waiz ĩnaꞌa kan mishi dai nao diꞌiti,<br />
Jeru salem iainaouz. Uruu dau naꞌan<br />
ĩkiwan naa powaa iti Antioch iti.<br />
Ĩnaꞌaka patuma John, Mark kiaꞌo raz<br />
uꞌuu kapam.<br />
Barnabas naꞌiki Saul zaamatakao<br />
kaudinaꞌo nii<br />
13 1 Kai naꞌa mishi dai nao<br />
mashaa pai nao Antioch ii,<br />
Syria Baara iaꞌo raz. Ĩnao mishi dainao<br />
biiꞌi kai naꞌa prophet nao, r naꞌiki<br />
baꞌo rai nao kida tomi napa-kidauzo<br />
mishi dai nao. Kaika pau daꞌuꞌo wuruꞌu<br />
kaudi nai naouz: kai naꞌa Barna bas,<br />
Simeon miikoroz, Lucius Cyrene<br />
sanaz, Manaen, Herod dyau paitaniaz,<br />
naꞌiki Saul.<br />
2 Bau daꞌapa kamoo ĩchoo chi apatinan<br />
puꞌu naꞌiki ĩsana din pan s puꞌu<br />
Tomin karu ati, Kai manaꞌo Doronaa<br />
kian ĩꞌati, “Uzaa mata sho man<br />
Barna bas naꞌiki Saul kau dinaꞌo nii<br />
õꞌati. Kai naꞌa kaudin-kizai õai apa nii<br />
ĩshaꞌapa tan õꞌati.” 3 Uruu idi ĩsanadin<br />
pan naꞌiki ĩtoriin pan naa koshan.<br />
Udaunaꞌan ĩtorii napa-kidan naa Saul<br />
naꞌiki Barna bas, naꞌiki ĩmuu dan<br />
pakaꞌu ĩꞌidaꞌa. Udaunaꞌan ĩdyuu dan<br />
naa ĩdyaun.<br />
Saul makon ukowaadapaꞌanan<br />
Kaimanaꞌo Kuwai<br />
4 Aizii Kai manaꞌo Doro naa dyuudan<br />
kawanaꞌati ĩdyaun, ĩmakon naa<br />
wii zai Seleu cia iti paran danoma<br />
iaꞌo raz. Naꞌikiꞌi naa ĩzaama tan<br />
udaruꞌo kanawa, makoꞌo zoꞌo Cyprus<br />
iti, uruu udaruꞌo kato naru, paran<br />
zikon iaꞌo. 5 John Mark makon<br />
kapam ĩmin kaꞌu nii. Ĩkaa wan donoꞌo<br />
naa wii zai Salamis iti, naꞌiaꞌa naa<br />
ĩkowaada pan Tomin karu Para dan<br />
Jew nao ati, syna gogue kawanaꞌati<br />
kida.<br />
6 Uruu dau naꞌan ĩdoba tan<br />
pakidiba idaꞌa naꞌa naa. Ĩmakon<br />
atii ĩkaa wan baꞌo ran wii zai diꞌiti,<br />
Acts<br />
r 13:1 prophet: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
s 13:2 sanadinpan: Uruu zamazi din-karu. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 13<br />
348<br />
Paphos kiaꞌo raz uꞌuu, uruu katonaru<br />
danoma iaꞌo raz mazan. Naꞌiaꞌa<br />
naa ĩiko dan pidan maru nao-tinpaꞌo<br />
Bar-Jesus kiaꞌo udako tapa-kao,<br />
uruu Jew, dako tin pauzo prophet<br />
nii kaiki niꞌi. 7 Aizii wuruꞌu marunaouz,<br />
upao narui tapa nii nao ba nai<br />
wuruꞌu kazowau tapaꞌo raz ipai amazada<br />
naꞌii, Sergius Paulus kiaꞌo<br />
uꞌuu. Aita paꞌo naꞌiki kai manaꞌo<br />
udiꞌitin pau zon wuruꞌu nao ba naiz.<br />
Sariapa udapada-kidan paꞌidaꞌati<br />
Barna bas naꞌiki Saul, uaba taꞌa zon<br />
idi Tomin karu Para dan. 8 Tuu kii<br />
mazan maru nao towau daꞌu tan<br />
nao ba nai abata pan ĩkuwaa, aonaa<br />
uai pan umishi dan ĩkuwaa, wuruꞌu<br />
Jesus dauꞌu kidaꞌo raz. (Elymas kiaꞌo<br />
kapam udako tapa-kao Greek idaꞌan<br />
wuruꞌu maru naouz.) 9 Kai manaꞌo<br />
Doro naa maꞌo za ka dan idi Saul, Paul<br />
kiaꞌo raz naa uꞌuu, sariapa uawu nuupaꞌa<br />
kan maꞌo za kaꞌo idaꞌan maru nao<br />
ati. Ukian uꞌati, 10 “Pugaru naꞌapa<br />
Satan kawan mana wun, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan tuu kii puawau taꞌa zon<br />
ipai wuruꞌu kai man kidaꞌo raz kuwai<br />
naꞌiki kai man kidaꞌo raz mashaapakinai.<br />
Pugaru marii di nauzo,<br />
puaitapa naꞌa pam pupanaꞌa dan<br />
naꞌiki putanawa tan Tomin karu<br />
para dan dikau daꞌo nii. 11 Mazan<br />
Tomin karu shaꞌapa tan nii naꞌiki<br />
upatakaꞌu tan nii pugaru aizii, ishaawun-karu<br />
idaꞌan, aonaꞌo nii kanom<br />
putuka pan, aonaa kanadaꞌo atii diinaꞌiti<br />
ziiꞌi.” Sariapa mishi Elymas<br />
awun maru taꞌa kan, uruu idi aonaꞌa<br />
naa powaꞌa utuka paꞌa kan aimaakan.<br />
Sariapa uchiꞌi kaa da naan naa<br />
udoro tan pidan kaꞌu taꞌo nii paugaru.<br />
12 Nao ba nai tuka pan idi aimaa kan<br />
shaꞌa pata-kao naꞌapa, tuu kii umishidan,<br />
naꞌiki tuu kii udiꞌitin pan wuru<br />
dauꞌaꞌa paaba taniaz kai man kidaꞌo<br />
kuwai, Nao ba nai Jesus dauaꞌo raz.<br />
Paul kakuwaapan Antioch<br />
ii Pisidia Baara iaꞌoraz<br />
13 Uruu dau naꞌan Paul naꞌiki<br />
uminau daꞌu nao doba tan naa Paphos<br />
iki, wuruꞌu kato naru iaꞌo raz wii zai.<br />
Naꞌikiꞌi naa ĩmakon kanawa idaꞌan<br />
atii ĩkaa wan Perga iti, Pam phy lia<br />
Baara iaꞌo raz. Naꞌiaꞌa naa John Mark<br />
waꞌakan ĩdyaun. Upadan tan naa<br />
powaa iti Jeru salem iti.<br />
14 Uruu dau naꞌan ĩdoba tan<br />
naa pakidiba idaꞌan atii ĩkaa wan<br />
Antioch iti, Pisidia Baara iaꞌo raz.<br />
Naꞌii Paul nao moro tan naa synagogue<br />
nazo iti, Sookapa-karu<br />
Kamoon dono, naꞌiki ĩsaka na tan<br />
naa naꞌii. 15 Upuꞌaꞌa naa syna gogue<br />
zowau naa nao aitaa pan wuruꞌu<br />
kakinao rii Moses saa da nii kidaz,<br />
naꞌiki Tomin karu prophetin nao<br />
saadauzo nii kidaz kapam. Uruu daunaꞌan<br />
ĩpishaa-kidan naa Paul naꞌiki<br />
Barna bas. Ukian, “Waꞌina wuzu nao,<br />
ukuwaa kainaꞌan dono maꞌo za kadaꞌo<br />
nii wairi ban nao nyuku nuu,<br />
turuu ukaku waa pan.”<br />
16 Sariapa Paul kadishi taꞌakan<br />
naꞌiki usawa dan pakaꞌu ĩꞌati,<br />
uai pan idi mashaa pidan nao<br />
abata pan. Kaika paꞌa wuruꞌu ukianuz<br />
ĩꞌati: “Ipai unao Israelite nao<br />
naꞌiki unao kapam Gentile nao<br />
taapai naouz Tomin karu umanawunuꞌo<br />
nii, uabata õpara dan aizii.<br />
17 Wuruꞌu Israelite nao Tomin karu-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
349<br />
ACTS 13<br />
nuz, uruu tawuruꞌu zaama taꞌo raz<br />
wadokozu-daun nao kotuaꞌa naa<br />
ĩmashaa pau zon dono zii Egypt ii.<br />
Uruu aipan atiꞌo kapam tawuruꞌu<br />
kadiman ĩiribai nan naꞌiki maꞌo zaka<br />
utaa pan ĩnyuku nuu, ĩkaudin-kidakao<br />
puꞌu baꞌizi idaꞌan naꞌii. Mishiꞌo<br />
wuruꞌu Israelite nao Tomin karun<br />
maꞌo za ka nuz mana wun. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan pamaꞌo za kan idaꞌan<br />
mashaꞌa pan naa usoꞌo tan ĩdyaun<br />
Egypt iki.<br />
18 “Udaunaꞌan unaꞌaka pan naa<br />
ĩdyaun 40 wunu mapidan takaꞌo<br />
ama zada baara ii aka. Aonaa<br />
ukashadi nan ĩꞌai ĩdikinta pan puꞌu<br />
padamata uruu.<br />
19 “Naꞌiki Tomin karu zowii-kida<br />
ĩꞌati ipai dau nuu daꞌu 7 pidan nao<br />
tonaa zi naa, panaꞌa kidaꞌo ĩparadan,<br />
Canaan Baara ii aka kidaꞌo raz<br />
ĩmashaa pan. Ukauꞌan ipai utaan<br />
wuruꞌu amaza daz papidanan nao<br />
ati ĩwiizi niꞌi naa. 20 Aizii wuruꞌu<br />
aimaa kan kida shaꞌapaapa-kaoaz<br />
kaika paꞌa, 450 wunu ukotuaꞌikin.<br />
“Uruu dau naꞌan, Tomin karu<br />
zaama tan naa pidan nao kazowau tapaꞌo<br />
nii papidanan nao, ĩdakota-kao<br />
Judges kii.<br />
“Uruu dau naꞌan ĩkazowauta<br />
pan atii Tomin karu zaama tan<br />
prophet Samuel kazowau ta paꞌo nii<br />
ĩdyaun. 21 Uruu dono tuu kii ĩpishaan<br />
Samuel, marii kizi uiko dan king<br />
nii paꞌati. Uruu idi Tomin karu taan<br />
naa ĩꞌati Saul, Kish daniz, Ben jamin<br />
diꞌikii nao kidaz ĩiribai nan. Saul<br />
kazowau tapan ĩdyaun 40 wunu.<br />
22 Naꞌapain niꞌi naa Tomin karu muudan<br />
uruu.<br />
“Uruu dau naꞌan Tomin karu<br />
zaama tan baꞌo ran king, uꞌuu David,<br />
Jesse dani uruu. Tomin karu kian<br />
David dauꞌan. ‘Aizii õikoda pidan<br />
õnau dapa nii, naꞌiki õnyuku nuu<br />
kawanaꞌa tiꞌo. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ushaꞌapa tan nii ipai aimaa kan<br />
naꞌapa õai pan kawanaꞌati.’<br />
23 “Kotuaꞌiki uruu dau naꞌan<br />
Jesus shaka tan, uruu King David<br />
Takaan-dau nuꞌu naa. Uruꞌu naa<br />
tawuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />
padyuu daꞌa zon kazan naa taꞌo<br />
nii papidanan nao Israelite naouz.<br />
24 Jesus saka dan uaꞌii pakau di nan,<br />
John chiꞌika pan naꞌiki ukakuwaapa<br />
tinan ipai Israelite nao ati.<br />
Udyuu dan ĩtanawa tinan ipai oiaꞌo<br />
ai, naꞌiki ĩchikaa wunuin kizi.<br />
25 John ipaian uaꞌii pakau din-kizi,<br />
ukian pidan nao ati. ‘Kanom uzaudakidan<br />
õgaru? Õgaru uꞌitii man<br />
tawuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />
padyuu daꞌa zon? Aonaa uruu<br />
mani õgaru, mazan kai niꞌi kiꞌo niꞌi<br />
naa paꞌan uwaꞌa tin. Uruu umanawunuꞌo<br />
mana wun pidan. Õgaru<br />
aonaa mana wun õturuan õsoꞌo tan<br />
udaz kidi uꞌati.’<br />
26 “Uabata õkuwaa õiriban nao,<br />
ipai unao Abra ham dani-daun nao!<br />
Naꞌiki unao Gentile nao, taapai naouz<br />
Tomin karu umana wunuꞌo nii, uabata<br />
õkuwaa kapam! Diꞌo raz kuwai<br />
kazan naa tin-karu dauaꞌo raz, ipai<br />
waunao atiꞌo udyuuda-kao. 27 Jerusalem<br />
san nao, naꞌiki ĩzowau naa nao<br />
aonaa ĩaita pan Jesus wuruꞌu kazannaa<br />
tin-kinaiz. Naꞌiki aonaa ĩaita pan<br />
naꞌa paꞌo ram dauaꞌo tawuruꞌu Tominkaru<br />
prophetin saa da nii kida kianuz,<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 13<br />
350<br />
tawuruꞌu ĩaba tau taniaz padamata<br />
uaita-kao ipai Sookapa-karu Kamoon<br />
dono. Mazan upuꞌu zii ĩmishian naa<br />
tawuruꞌu prophet nao saadauzo nii<br />
kidaz, pazowii-kidan idaꞌan Jesus.<br />
28 Aonaan puꞌu ĩiko dan dikau daꞌo nii<br />
aimaa kan ushaꞌapa tan, pazowii-kidakinaa<br />
niizu. Mazan upuꞌu zii tuu kii<br />
ĩdyuu dan Pilate zowii-kidan Jesus,<br />
atii mishi uzowii-kao. 29 Ĩipaian<br />
dau naꞌan pashaꞌa paa pan ipai aimaakan<br />
wuruꞌu Tomin karu para dan<br />
kowaa dauzo niaz udauꞌan. Uruꞌu<br />
naa ĩtoka-kidan naa unanaa cross<br />
paawa iki, naꞌiki ĩmuu dan naazu<br />
pabaara naa iti. 30 Mazan Tomin karu<br />
kakuda uruu powaa iti, naꞌiki ukadishita<br />
uruu pabaara naa iki. 31 Jesus<br />
kadishi tan dau naꞌan, mapuda<br />
utukapa-kidi nan pidan nao ati wuruꞌu<br />
waꞌatii naouz utuma Galilee Baara iki<br />
Jeru salem ati. Ĩnaouꞌu naa kai kakuwaa<br />
tinaꞌo nii udauꞌu ipai Jew nao ati.<br />
32 “Aizii diꞌi õgaru, naꞌiki<br />
Barna bas kaa wan, wakaawakidan<br />
Kai manaꞌo Kuwai unao<br />
idaꞌati: Tawuruꞌu Tomin karu<br />
kowaada-kidau zoniaz pashaꞌapataꞌa<br />
zon wadokozu-daun nao ati,<br />
aizii kaiꞌi naa umishian wuruꞌu<br />
pashaꞌapa taꞌa zoo niaz. 33 Waunao<br />
ĩdani-daun naouꞌu naa, uruu idi aizii<br />
watuka paꞌa naa mishi umishian<br />
papara dan, ukadishita-kidan idaꞌan<br />
Jesus pabaara naa iki. Kai naꞌa<br />
shaꞌatii saada-kari wai Jesus dauaꞌo<br />
Psalm 2 idaꞌa, kaika paꞌa:<br />
‘Pugaru õdani,<br />
pudarui tan õgaru aizii.’ t<br />
34 “Naꞌiki Tomin karu kian<br />
koshan ukadishita-kidan daunaꞌan<br />
uruu pabaara naa iki, aonaa<br />
naꞌa painim nii umawa kau zon<br />
powaꞌa. Kai naꞌa usaa din pan udauꞌu<br />
kaika paꞌa:<br />
‘Mishiꞌo nii õtaan puꞌati<br />
wuruꞌu kai manaꞌo raz<br />
mana wun aimaa kan,<br />
õkowaa dauzo niaz õtaaꞌa zon<br />
King David ati.’<br />
35 “Naꞌapa shaꞌatii tawuruꞌu saada<br />
paꞌo Psalms kianuz pasaada nii<br />
idaꞌa:<br />
‘Aonaꞌo nii pukashaa pan<br />
wuruꞌu kai manaꞌo raz<br />
mana wun pupoi toru<br />
dyupu shan pabaara naa ii.’<br />
36 “Mishi David kai manaꞌo<br />
ukazowau ta pan papidanannao<br />
naꞌapa Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati. Mazan bau daꞌapa<br />
kamoo umawa kan. Naꞌiki unanaa<br />
muuda-kao padarun nao baara naa<br />
ii. Atii udyu pushan naꞌii. 37 Mazan<br />
Jesus, wuruꞌu ukadi shita-kidaniaz<br />
pabaara naa iki, aonaa paꞌan<br />
ukashaa pan udyu pushan pabaaranaa<br />
ii. 38 Õiriban nao, õai pan ipai<br />
unao aita pan, Jesus idaꞌanaꞌo pidan<br />
oian mainaa bata-kao. 39 Aonaa<br />
turuu puꞌoian kida mainaa bata-kao<br />
pumishi dan idaꞌan Moses kaki naori<br />
kida. Mazan soo pumishi dan idaꞌan<br />
Jesus puꞌoian mainaa bata-kao,<br />
naꞌiki Tomin karu dako tan pugaru<br />
kai manaꞌo pidan nii. 40 Uzau din paꞌa<br />
naa paꞌi, umamishi da kan an mishiꞌo<br />
nii aimaa kan shaꞌa pan uꞌati naꞌapa<br />
t 13:33 Psalm 2:7<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
351<br />
ACTS 13<br />
Tomin karu prophetin nao saadauzonii<br />
kawanaꞌati. 41 Tawuruꞌu ĩkia nuz.<br />
‘Uabata, unao dakoo pai nao<br />
Tomin karu,<br />
Tuu kiaꞌo nii udiꞌitin pan.<br />
Kai õshaꞌapa tan nii umanawunuꞌo<br />
aimaa kan.<br />
Pidan tiwaan an<br />
pakowaa da nuzu,<br />
upuꞌu aonaꞌo nii<br />
umishida nuzu,<br />
atii naꞌa paꞌo nii umawa kan.’ ” u<br />
42 Udaunaꞌan Paul naꞌiki<br />
Barna bas ipaian naa pakaku waapan.<br />
Ĩkodi tan puꞌu syna gogue<br />
iki, pidan nao pishaan ĩdyaun,<br />
marii kizi ĩwaꞌa tin koshan baꞌoran<br />
Sookapa-karu Kamoon dono,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan ĩaba taꞌa zon<br />
powaꞌa zii wuruꞌu ĩkuwaa kidaz.<br />
43 Ĩkodi tan dau naꞌan iriba Jew nao<br />
daꞌa nan Paul nao, naꞌiki iriba kapam<br />
Gentile nao wuruꞌu mishi dai naouznaa<br />
Tomin karu Jew nao kawan, ĩnao<br />
daꞌa nan kapam Paul nao. Naꞌiaꞌa naa<br />
Paul nao para dan pidan nao ati naꞌiki<br />
ĩkaki nao wan naa ĩdyaun. Marii kizi<br />
maꞌo zaka ĩtaa pan panyuku nuu,<br />
panyuku nui tapan idaꞌan Tomin karu<br />
kamuna nun paꞌati.<br />
44 Baꞌo ran Sookapa-karu Kamoon<br />
dono iriba, iriba kawii zii nao waꞌatin<br />
syna gogue ati, ĩaba taꞌa nan Nao banai<br />
Tomin karu Para dan. 45 Kai naꞌa<br />
pabiꞌi kida Jew nao, ĩtuka pan idi<br />
wuruꞌu iriba, iriba pidan nao kaawan,<br />
sariapa ĩkishau zin Paul nao ati.<br />
Uruu idi tuu kii ĩdakoo pan Paul nao<br />
kuwaa naꞌiki tuu kii kapam ĩdakoauta<br />
pan Paul nao kaki baꞌa zon naꞌo<br />
idaꞌan. 46 Mazan maꞌo zaka Paul<br />
naꞌiki Barna bas para dan ĩꞌati kaikapaꞌa:<br />
“Unao atiꞌo mishiꞌo rai man<br />
wakowaa daꞌa zon kiwiin wuruꞌu<br />
Tomin karu Para da nuz, mazan tuukii<br />
ukashada nuzu. Ukauꞌan uai pan<br />
atiꞌo kari kao nan wuruꞌu umaaiapaka<br />
nuz kari kao nanuꞌo kakupa-kinai.<br />
Ukauꞌan wamakon niꞌi naa unao<br />
ai, naꞌiki watuzu tinan niꞌi naa aizii<br />
Gentile nao diꞌiti. 47 Kai kapa shaꞌatii<br />
tawuruꞌu Nao ba nai Tomin karu<br />
para dan kiauzo nuz padamata ipai<br />
waunao ati. Ukian,<br />
‘Õzaama tan pugaru kanadapaꞌo<br />
nii Gentile nao ati,<br />
pugaru kizi tukapa-kida<br />
kazan naa tin-kinai ipai<br />
pidan nao ati,<br />
ĩkazan naa tin-kinaa nii<br />
paꞌoian ai.’ ”<br />
48 Gentile nao aba tan idi wuruꞌu<br />
parada-karuz naꞌapa, tuu kii ĩkonaukian<br />
naꞌiki tuu kii ĩnau baan wuruꞌu<br />
Nao ba nai Tomin karu Para da nuz.<br />
Naꞌiki wunaouꞌu zaa mata-kari wainaouz<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-karu<br />
diꞌiti, ĩnao paꞌan tuu kii ĩmishi dan.<br />
49 Uruu idi kuwai Nao ba nai dauaꞌo<br />
iribai nan uruu wii zai baara ii aka.<br />
50 Mazan Jew nao, wuruꞌu<br />
mami shida-kai naouz kuwai, tuukii<br />
ĩtoꞌo ran. Uruu idi ĩkimu dan<br />
naa naꞌii san nao, daonai ora nao<br />
umana wun-tin pai nao kidaz, naꞌiki<br />
zun nao, kapu raa ta nii nao kidaz<br />
naꞌiki toriin pauzo naouz Tomin karu<br />
ati. Ĩkimu dan ĩdyaun tuu kii, ĩtoꞌora<br />
Acts<br />
u 13:41 Habak kuk 1:5<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 13, 14<br />
352<br />
kizi Paul naꞌiki Barna bas ati. Mishiꞌi<br />
naa mishi pidan nao toꞌora di nan<br />
Paul nao ati, atii ĩkasha nauan ĩdyaun<br />
pawiizi iki. 51 Uruu idi Paul naꞌiki<br />
Barna bas wao-kidan kai man-daun<br />
imiꞌi padaz kidi diꞌiki. Uruu idaꞌan<br />
ĩtukapa-kidan aonaa mishi pidannao<br />
aipan naꞌiki aonaa ĩaba taꞌa zon<br />
ĩkuwaa. Udaunaꞌan ĩmakoꞌo kan naa<br />
Iconium iti. 52 Mazan konau kii paꞌan<br />
ĩwaꞌa kan wuruꞌu mishi dai naouz<br />
naꞌiki wuruꞌu zaama tai nao kidaz<br />
Kai manaꞌo Kuwai panyuku nuu iti.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌaꞌa naa<br />
paꞌan Kai manaꞌo Doro naa ĩnyukunuu<br />
ii.<br />
Paul naꞌiki Barnabas<br />
kakuwaapatinan donoꞌo Iconium ii<br />
14 1 Paul naꞌiki Barna bas kaawan<br />
Iconium iti. Naꞌapa<br />
koshan aimaa kan shaꞌa pan Antioch<br />
iaꞌo kawan. Ĩmoro tan syna gogue<br />
iti Sookapa-karu Kamoon dono.<br />
Maꞌo zaka ĩkowaada pan Kaimanaꞌo<br />
Kuwai Jesus dauꞌu. Uruu<br />
dono iriba, iriba Jew nao naꞌiki<br />
Gentile nao mishi dan wuruꞌu kaimanaꞌo<br />
raz kuwai. 2 Mazan kai naꞌa<br />
pabiꞌi kida Jew nao, aonaꞌo paꞌan<br />
ĩmishi dan. Uruu idi ĩtoꞌora dan tuukii<br />
Gentile nao Paul naꞌiki Barna bas<br />
ati. 3 Upuꞌu mazan Paul nao naꞌian<br />
kotuaꞌiki zaa pidan nao tuma. Aonaa<br />
ĩtarian, mazan maꞌo zaka ĩkaku waapan,<br />
ipai ĩkowaa dan ĩꞌati Nao ba nai<br />
kamuna nun, naꞌiki ukamarai napanun<br />
dauꞌan. Nao ba nai Tomin karu<br />
aipan idi pidan nao aita pan mishiꞌo<br />
wuruꞌu Paul nao kuwaa kidaz,<br />
sariapa umaꞌo za ka dan ĩdyaun. Uruu<br />
idi ĩshaꞌa pata umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan wuruꞌu aonaꞌo raz pidan<br />
kaꞌii tan pashaꞌapa tan.<br />
4 Uruu dono, uruu wii zai<br />
diꞌii aonaa pidan nao mishi dan<br />
patumaaka. Baꞌo rai nao naꞌapa<br />
ĩnyuku nuu Jew nao para dan<br />
kawanaꞌati, baꞌo rai nao apostle nao<br />
para dan kawanaꞌati. 5 Udaunaꞌan<br />
pabiꞌi kida Gentile nao naꞌiki<br />
Jew nao wuruꞌu toꞌorai naouz, miitinii<br />
pan naa ipai pazowau naa nao<br />
tuma. Ĩaipan paꞌan tamiki tan naꞌiki<br />
pazowian Paul nao, paboo wan idaꞌan<br />
ĩdyaun kuba idi. 6 Mazan Paul<br />
naꞌiki Barna bas aba tan idi naꞌapam<br />
pashaꞌapa taꞌa zoo-kao, sariapa<br />
ĩmakon atii Lystra naꞌiki Derbe iti,<br />
Lycaonia Baara ii akaꞌo raz wii zainao,<br />
naꞌiki ĩmakon kapam baꞌo ran<br />
wii zai nao sodi kida diꞌiti, mao napainaouz<br />
udazaba an kida. 7 Naꞌii akaꞌa<br />
naa ĩkowaada pan Kai manaꞌo Kuwai.<br />
Naꞌapam Paulnao taapa-kao<br />
Lystra ii<br />
8 Lystra ii, kai naꞌa dao nai ora<br />
aonaa naꞌa painim uchiꞌi kau zon<br />
pashaka tan diꞌikiꞌo. 9 Aizii Paul<br />
kakuwaa pa tinan dono, naꞌiaꞌo<br />
wuruꞌu machiꞌika kaꞌo raz dao naiora<br />
saka nata pan, uabata pan wuruꞌu<br />
kai manaꞌo raz kuwai. Paul tukapa,<br />
naꞌiki uaitapa tuu kii umishi dan<br />
wuruꞌu kuwaiz, naꞌiki uaitapa,<br />
umishi dan idi turuaꞌo nii uchiꞌi kan.<br />
Uruu idi Paul awunuu pan sariapa<br />
uawun iti. 10 Naꞌapain ukian uꞌati<br />
maꞌo za kaꞌo idaꞌan, “Pukadi shita!”<br />
Sariapa mishi ukadishi taꞌa kan naꞌiki<br />
uchiꞌi kaa da naaꞌa kan naa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
353<br />
ACTS 14<br />
11 Pidan nao tuka pan idi Paul<br />
shaꞌapa tan aimaa kan naꞌapa,<br />
tuu kii ĩdiꞌitin pan naꞌiki ĩpara dan<br />
diiwa paꞌati aaka kida, papara dan<br />
Lycaonian idaꞌan. Kaika paꞌa wuruꞌu<br />
ĩkia nuz: “Aaa, watomin karun nao<br />
wuruꞌu kaa waꞌo raz waꞌidaꞌati<br />
aokazi iki, naꞌapa pidan kawan<br />
ĩaidin pan.” 12 Uruu idi ĩdako tan<br />
Barna bas Zeus kii, patomin karun<br />
uu kawan. Aizii Paul Hermes kii<br />
ĩdako tan, baꞌo ran patomin karun<br />
uu kawan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
Paul uruu wuruꞌu kaku waapatinaꞌo<br />
raz mana wun. 13 Kai naꞌa<br />
faadaa, uruu tomin karu nii ta paꞌo<br />
Zeus. Kai naꞌa utomin karun dapu<br />
paniba itinapu wii zai ai. Uruu<br />
faadaa bao kopa pidan nao tuma,<br />
ĩnaꞌa kan naa kazoti nao naꞌiki<br />
soosoi kida wii zai awau tapa-kinao<br />
panii nomizi naa diꞌiti. Uruu ĩkawaodaꞌa<br />
zon naa kazoti nao Paul nao ati,<br />
naꞌapa pashaꞌapa tau zon kawan<br />
patominkarun nao ati.<br />
14 Paul naꞌiki Barna bas abatan<br />
idi wuruꞌu ĩshaꞌapa taꞌa zoo nuz<br />
aimaa kan kaika paꞌa, sariapa<br />
ĩkuzuuan pakami chan pakashaꞌoran<br />
idi. Udaunaꞌan kadima naꞌo<br />
idaꞌan ĩmakoꞌo kan pidan nao bii<br />
iti. Naꞌiaꞌa naa ĩkian pidan nao<br />
ati maꞌo za kaꞌo idaꞌan. 15 “Kan dii<br />
nii ushaꞌapa taꞌa zon aimaa kan<br />
waꞌati kaika paꞌa? Waunao pidannao<br />
kapam naꞌa paꞌo unao kawan.<br />
Wakaa wan daꞌatiꞌi wanaꞌa kan Kaimanaꞌo<br />
Kuwai, umari naꞌata kizi<br />
naꞌiki umuuda kiziꞌi naa oiaꞌo,<br />
naꞌiki wuruꞌu mazan-kidaꞌo raz<br />
kari kao nan aimaa kan ushaꞌapaa<br />
pan. Utanawa tin kiziꞌi naa<br />
paꞌan mishiꞌo Tomin karu diꞌiti,<br />
uruu karikao nanuꞌo raz ukaku pan.<br />
Uruu tomaꞌo raz aokazi naꞌiki imiꞌi<br />
baara, paran naꞌiki ipai aimaakan<br />
nao wuruꞌu mashaa pai naouz<br />
wunu bao koꞌo, naꞌiki imiꞌi baara an<br />
kidaꞌo raz. 16 Kotuaꞌa naa Tomin karu<br />
kashaapa pidan nao mashaa pan<br />
naꞌa pam kari kao nan paai pan<br />
kawanaꞌati, 17 mazan kari kao nan<br />
utukapa-kidan pakai naꞌan ĩꞌati<br />
pakamu nan-kidan idaꞌan ĩdyaun.<br />
“Atii diꞌi, udyuuda wunu unao<br />
pao riba kida kaaka-kinaa nii, naꞌiki<br />
utaa pabiꞌi naaka kida uwanyukunuu<br />
nii. Naꞌiki utaa konau kii-kinai<br />
unyuku nuu iti,” ukian ĩꞌati. 18 Paul<br />
kowaa dan puꞌu kai kapa kidaꞌo<br />
aimaa kanuꞌu, mazan upuꞌu kashaꞌapan<br />
naa pidan nao sooka dan wuruꞌu<br />
pakawao daꞌa zoo nuz kazoti Paul nao<br />
ati.<br />
19 Kai naꞌa Jew nao waꞌatii nao<br />
Antioch iki, Pisidia Baara iaꞌo raz<br />
naꞌiki baꞌo rai nao waꞌatin Iconium<br />
iki. Ĩnao kaa wan naa Lystra ati,<br />
naꞌiaꞌa naa ĩkaki nao wan pidan nao<br />
ĩtoꞌora kizi Paul nao ati. Atii mishi<br />
pidan nao naꞌapa tan panyuku nuu<br />
ĩpara dan kawanaꞌati. Uruu idi<br />
ipai bao kopa pidan nao toꞌora dinan,<br />
naꞌiki ĩboo wauta pan naa Paul<br />
tuu kii kuba kida idi. Udaunaꞌan<br />
ĩkozoo taꞌa kan naazu naꞌiki ĩkabootan<br />
kan naazu donoi dawun itinapu<br />
ĩꞌitii man mawa kaꞌo raꞌa naa uruu.<br />
20 Sariapa mishi dai nao makon ĩtukapaꞌa<br />
nanuzu naꞌiki ĩkasa baꞌu kinan<br />
naa uꞌidaꞌati, upuꞌaꞌa naa mazan<br />
ukadishi tan koshan. Udaunaꞌan<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 14, 15<br />
354<br />
ukiwan naa powaa iti donoi iti.<br />
Baꞌo ran kamoo Paul nao makon naa<br />
Derbe iti.<br />
Paul naꞌiki Barnabas kiwan<br />
Antioch iti<br />
21 Derbe ii ĩkowaa da paꞌa kan Kaimanaꞌo<br />
Kuwai, naꞌiki iriba, iriba<br />
pidan nao mishi dan ĩkuwaa Jesus<br />
dauꞌu. Udaunaꞌan ĩkiwan naa koshan<br />
Lystra iti, udaunaꞌan Iconium iti,<br />
udaunaꞌan Antioch iti wuruꞌu<br />
Pisidia Baara iaꞌo raz wii zai. 22 Ipai<br />
uruu wii zai kida diꞌii, ĩmaꞌo za ka dan<br />
mishi dai nao kida nyuku nuu, maꞌozaka<br />
kizi ĩmishida pan. Kaika paꞌo<br />
wuruꞌu ĩkia nuz ĩꞌati: “Ipai waunao<br />
wabaiaa pan nii kashaꞌora kidaꞌo<br />
aimaa kan, naꞌiki wapata kaꞌuta-kao<br />
nii kai manaꞌo dikin ii kari kao nan.<br />
Wabaia tan bii aꞌo nii kashaꞌo raꞌo<br />
wuruꞌu wamoro-tina nuz Tomin karu<br />
nao ba nai-tinapa-kizi.”<br />
23 Ipai mishi dai nao wiizi kida<br />
kawanaꞌati, Paul nao zaama tan<br />
naa pabiꞌi kida mishi dai nao choochi<br />
zowau naa nao nii. Ĩzaama tan<br />
dau naꞌan wuruꞌu kazowau ta painao<br />
nii, ĩtoriin pan naa Nao ba nai<br />
Tomin karu ati, marii kizi utaa pan<br />
ĩdyaun naꞌiki ukazan naa tapa kizi<br />
ipai wuruꞌu mishi dai naouz. Uruu<br />
dono ĩsana din pan Tomin karu ati<br />
patoriin pan puꞌu.<br />
24 Ĩipaian dau naꞌan pakakuwaa<br />
pa tinan wii zai kida kawanaꞌati<br />
wuruꞌu Pisidia Baara ii akaꞌo raz,<br />
ĩmakon naa baꞌo ran ama zada iti<br />
dakota-kari waiz Pam phy lia kii.<br />
25 Uruu ama zada baara diꞌii kai naꞌa<br />
wii zai dako tapa-kari wai Perga kii.<br />
Naꞌii akaꞌa naa koshan ĩkowaa dapaꞌa<br />
kan kuwai Jesus dauꞌu. Uruu<br />
dau naꞌan ĩdoba tan naa koshan atii<br />
paran danoma itin puꞌu wii zai diꞌiti,<br />
dakota-kari waiz Attalia kii. 26 Naꞌikiꞌi<br />
naa ĩzaama tan udaruꞌo kanawa,<br />
naꞌiki ĩkiwan naa koshan Antioch<br />
iti, wuruꞌu Syria Baara iaꞌo raz.<br />
Naꞌiaꞌo shaꞌatii tawuruꞌu pidannao<br />
torii napa nuz naꞌiki ĩpishaa nuz<br />
Tomin karu, marii kizi ukamuna nun<br />
naꞌiki ukamin kaꞌu tan Paul nao. Uruu<br />
kaudin-kizaiꞌi naa wuruꞌu ĩipai aniaz.<br />
27 Ĩkaa wan donoꞌo naa Antioch<br />
iti, ĩbao kopa tin-kidan naa ipai<br />
wuruꞌu mishi dai naouz, ĩkowaa dan<br />
naa ĩꞌati ipai dau nuu daꞌu naꞌa pam<br />
Tomin karu kai waan ĩdyaun naꞌiki<br />
naꞌa pam ushaꞌapa tan aimaa kan kida<br />
ĩnao idaꞌan. Ĩkowaada kapam naꞌapam<br />
Nao ba nai Tomin karu taaꞌa naa<br />
aizii Gentile nao mishida-kinaa nii<br />
Kai manaꞌo Kuwai, uruu idi iriba<br />
ĩmishi dan. 28 Kotuaꞌiki Paul nao<br />
naꞌian mishi dai nao tuma.<br />
Miitiniapa-karu Jerusalem ii<br />
15 1 Uruu dau naꞌan Judea<br />
Baara ikiꞌo daonai ora nao<br />
waꞌatin atii Antioch ati. Naꞌiaꞌa naa<br />
ĩtomi napa-kidan mishi dai nao. Ĩkian<br />
ĩꞌati, “Aonaa turuu ukazan naa tinan<br />
uꞌoian ai, soo uchoota-kidi nan v<br />
an Moses kaki naori kawanaꞌati,”<br />
ĩkian ĩꞌati. 2 Uruu dikin ii tuu kii<br />
v 15:1 choota-kidinan: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
355<br />
ACTS 15<br />
Paul naꞌiki Barna bas kasha daakapan<br />
ĩtuma. Sariapa mishi dai nao<br />
diꞌitin pan, naꞌiki ĩbau daꞌapa tan<br />
panyuku nuu marii kizi Paul, Barnabas<br />
naꞌiki Antioch ikii naouz<br />
pidan nao makon bao kopa Jeru salem<br />
iti, ĩpishaa naka kizi apostle nao<br />
naꞌiki choo chi zowau naa nao naꞌii.<br />
Ĩabata kizi naꞌa pam ĩkian naꞌapa<br />
kidaꞌo aimaa kan dauꞌan.<br />
3 Uruu idi naꞌapaꞌa naa mishi<br />
mishi dai nao dyuu dan ĩdyaun Jerusalem<br />
iti. Aizii pamakopa-kizi an<br />
ĩkaku waa paꞌa kan mishi dai nao wiizi<br />
kawanaꞌati kida, Phoe nicia Baara<br />
ii, naꞌiki Samaria Baara ii kapam,<br />
ĩkowaa da paꞌa kan ĩꞌati naꞌa pam<br />
Gentile nao zaama tan naa mishiꞌo<br />
Tomin karu panao ba naa nii kapam.<br />
Tuu kii mishi dai nao konau kii-kidan<br />
wuruꞌu ĩkuwaa kidaz.<br />
4 Naꞌikiꞌi naa koshan ĩmakon<br />
atii ĩkaa wan Jeru salem iti. Tuukii<br />
mishi dai nao naꞌiki apostle nao,<br />
naꞌiki choo chi zowau naa nao, konaukii-kidan<br />
ĩkaa wan. Ipai ĩnao ati,<br />
ĩkowaa dan naa naꞌa pam Tomin karu<br />
kai waan ĩdyaun naꞌiki ushaꞌa patakidan<br />
aimaa kan kida ĩnao idaꞌan.<br />
5 Mazan kai naꞌa kapam Phariseenao<br />
mishi dai naouꞌu naa Jesus.<br />
Ĩnao kadishi tan naꞌiki ĩkian, “Marii<br />
mooko paꞌi Gentile nao choo tinan<br />
Moses kaki naori kawanaꞌati.”<br />
6 Uruu idi apostle nao baokopa<br />
choo chi zowau naa nao tuma,<br />
ĩkadako tinan naꞌiki ĩdiꞌita pan<br />
tuu kii wuruꞌu naꞌapa kidaꞌo raz<br />
aimaa kan dauꞌan. 7 Atii tomunuꞌiki<br />
ĩkasha daaka pan. Udaunaꞌan<br />
Peter kadishi tan naꞌiki ukian ĩꞌati,<br />
“Õiriban nao, unao uaitapa naꞌapam<br />
Tomin karu zaama tan õgaru<br />
kiwiin unao bii iki, kowaada paꞌo<br />
nii Kai manaꞌo Kuwai Jesus dauꞌu<br />
Gentile nao ati. Uai pan idi ĩabatan<br />
wuruꞌu kai manaꞌo raz kuwai,<br />
naꞌiki ĩmishida kiziꞌi naa. 8 Tominkaru,<br />
aita paꞌo raz ipai pidan nao<br />
nyuku nuu, uruu wuruꞌu zaamataꞌo<br />
raz Gentile nao. Utukapa-kidan<br />
pazaa ma tan ĩdyaun, utaan idaꞌan<br />
Kai manaꞌo Doro naa ĩꞌati, naꞌapa<br />
pataan kawan waunao Jewnao<br />
ati. 9 Tomin karu ati, aonaa<br />
ĩnao pidan nao panaꞌan waunao<br />
ai. Ĩmishi dan idi uruu, uchikaan<br />
ĩꞌoian. 10 Mazan kan dii nii mooko<br />
ukasha dan wuruꞌu Tomin karu<br />
shaꞌapata nii kidaz, wuruꞌu utomanuz<br />
aimaa kan dadaraꞌo mana wun<br />
Gentile nao ati, wuruꞌu mishi dainaouz<br />
naa? Mishi waunao aonaa<br />
wakaꞌii tan washaꞌapa tan naꞌapa<br />
kidaꞌo aimaa kan, atii wadokozudaun<br />
nao ati dadara kapamaz.<br />
11 Aonaa wakazan naa tinan naꞌapa<br />
kidaꞌo idaꞌan. Wamishida wakazannaa<br />
tinan soo Jesus wanao ba naa<br />
kamuna nun idaꞌan, naꞌapa kapam<br />
ĩnao mishi dan kawan.”<br />
12 Ipai wuruꞌu kasabaꞌu kinpai<br />
naouz pidan nao naꞌii, mashaa<br />
ĩabata pan Barna bas naꞌiki Paul<br />
kowaa dau tan naꞌa pam Tomin karu<br />
kai waan ĩdyaun ushaꞌa pata-kidan<br />
idi umana wun kidaꞌo aimaa kan,<br />
aonaꞌo raz turuu pidan kaꞌii tan<br />
pashaꞌapa tan. Ĩshaꞌa pata pabiꞌinaaka<br />
kida aimaa kan Gentile nao<br />
ati ĩwiizi ii aka. 13 Ĩipaian dau naꞌan<br />
paka dako tinan, uruꞌu naa James<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 15<br />
356<br />
kadishi taꞌa kan naꞌiki ukian, “Uabata<br />
õpara dan õiriban nao! 14 Aizii<br />
waabata Simon Peter kowaa dan<br />
naꞌa pam Tomin karu tukapa-kidan<br />
pakamuna nun uruu ziꞌo Gentilenao<br />
ati, uzaama tan idaꞌan ĩbii iki<br />
papidanan nao nii. 15 Naꞌapa kotuꞌu<br />
Tomin karu prophetin nao saadauzonii<br />
kawanaꞌati mana wun, waaba tan<br />
wuruꞌu aimaa kan kida shaꞌapa nuz<br />
naa kai. Kaika paꞌa tawuruꞌu Tominkaru<br />
para dan saa dauzo-kaoaz:<br />
16 ‘Uruu dau naꞌan õwaꞌa tin nii<br />
koshan,’ Nao ba nai kian.<br />
‘Õsaa baan nii powaa<br />
iti King David<br />
nao ba nai-tinapa-kizi,<br />
kaboo biꞌii-kari waiz naꞌapa<br />
kabaun kawan.<br />
Mazan õsaa baan niiz naꞌiki<br />
õkadi shita-kidan niizu<br />
maꞌo zaka powaa iti.<br />
17 Uruu dono ipai pabiꞌi naaka<br />
kidaꞌo nii pidan nao waꞌatin<br />
õꞌidaꞌati.<br />
Pabiꞌi kida Gentile nao, wuruꞌu<br />
õzaama ta nii naouz naa<br />
õpida nan nao nii,<br />
ipaiꞌo nii ĩikodi nan õgaru.’<br />
18 Kii Tomin karu kiau zon,<br />
kotuaꞌo raꞌa naa ukowaadakidan<br />
pashaꞌapa taꞌa zon<br />
wuruꞌu naꞌapa kidaꞌo raz<br />
aimaa kan.” w<br />
19 Powaꞌa zii James kian,<br />
“Ukauꞌan õiriban nao õdiꞌitinpan<br />
kaika paꞌa, aonaa õꞌitii man<br />
turuu washaꞌa pata-kidan dadaraꞌo<br />
mana wun aimaa kan wunao atiꞌi<br />
Gentile nao, tanawa tinai naouz naa<br />
Tomin karu idaꞌati. 20 Mishiꞌo rai man<br />
wasaada paꞌan kaa rita ĩꞌidiꞌiti, aonaa<br />
kizi ĩnikan wanyuku nui taa-kariwaiz<br />
baꞌo ran kaduz tomin karu ati.<br />
Naꞌiki aonaa kizi dao nai ora naꞌiki<br />
zun kiaa paa kan pamamazidakan<br />
puꞌu. Naꞌiki aonaa kizi ĩnikan<br />
izai, oo aimaa kan dunaa wuruꞌu<br />
dyuku ruuta-kari waiz uzowii-kao.<br />
21 Ushaꞌapa num kauꞌan kotuaꞌoraꞌa<br />
naa wuruꞌu Moses kaki naori<br />
kida aitaa pauzo-kao ipai Jew nao<br />
ati syna gogue ii, Sookapa-karu<br />
Kamoon kawanaꞌati. Ipaiꞌo raꞌa naa<br />
uruu kakinao rii kida kowaada-kao,<br />
ipai Jew nao wiizi kawanaꞌati.”<br />
Kaarita saada-kao<br />
Gentilenao atiꞌo<br />
22 Uruu dau naꞌan apostle nao,<br />
choo chi zowau naa nao, naꞌiki ipai<br />
mishi dai nao wuruꞌu Jeru salem<br />
iainaouz bao kopa ĩmiiti nii pan,<br />
ĩaipan padyuu dan daonai ora nao<br />
makoꞌo nii Paul nao tuma Antioch<br />
iti, ĩnaꞌaka kizi kuwai mishi dai nao<br />
diꞌiti. Uruu idi ĩzaama tan Judas,<br />
Bar sab bas kiaꞌo raz udako tapa-kao<br />
naꞌiki Silas, ĩnao ipai mishi dai nao<br />
aitapa nii kai manaꞌo ĩkaduz kida.<br />
23 Ĩnaouꞌo nii naꞌaka kaa rita, kaikapaꞌo<br />
usaada-kaoaꞌa:<br />
“Tosh wairi ban nao. Diꞌo raz<br />
kaa rita waunao apostle nao<br />
naꞌiki choo chi zowau naanao<br />
diꞌikiꞌo. Wasaa dan kaa rita<br />
w 15:18 Aonaa kabaun dauꞌa naꞌo mani wuruꞌu kadako tin-karuz daꞌaꞌa, mazan King<br />
David takaan-daun nao ba nai-tinan dauꞌa naꞌo paꞌan. Uruu maꞌo za kaꞌo nii ukazowauta<br />
pan powaa iti.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
357<br />
ACTS 15<br />
unao wairi ban nao Gentile nao<br />
atiꞌo, mishi dai naouz naa Jesus,<br />
mashaa pai naouz Antioch ii,<br />
Syria Baara ii aka naꞌiki Cilicia<br />
Baara ii akaꞌo raz.<br />
24 “Waabata kai naꞌa daonaiora<br />
nao waunao bii ikiꞌo makon<br />
unao bii iti naꞌiki waaba tan tuukii<br />
ĩtowau daꞌu tan unao pakuwaa<br />
idaꞌan. Aonaa wadyuu dan ĩnaꞌakan<br />
naꞌa paꞌo kuwai unao diꞌiti.<br />
25 Uruu idi wabao kopa tinan<br />
daꞌaꞌa, naꞌiki wakadako tinan<br />
naꞌapa kidaꞌo aimaa kan dauꞌan.<br />
Atii mishi ipai wabau daꞌapa tan<br />
wanyuku nuu, wadyuuda kizi<br />
pidan nao, kaku waa paꞌa naꞌo<br />
nii unao ati. Ukauꞌan ĩmakon<br />
nii Paul naꞌiki Barna bas tuma<br />
wamarai napa nii naouz tuu kii.<br />
26 Ĩnao baitaꞌo raz kicha naꞌ iki-kii<br />
kidaꞌo wanao ba naa Jesus Christ<br />
kaudin-kizi dauꞌan. 27 Ukauꞌan<br />
uaba tan nii kai manai man Judas<br />
naꞌiki Silas dako iki naꞌa pam<br />
wanyuku nuu unao dauꞌan, naꞌapaꞌo<br />
nii uaba tan wakaari tan<br />
idaꞌaꞌo kawan.<br />
28 “Kai manaꞌo Doro naa aipan<br />
kawanaꞌati, naꞌapa kapam<br />
wanyuku nuu, aonaa turuu<br />
washaꞌa pata-kidan dadaraꞌo<br />
mana wun aimaa kan unao<br />
ati. Mazan diꞌi paꞌan aimaakan<br />
kida wakowaa dan aonaꞌo<br />
nii turuu unao shaꞌapa tan:<br />
29 Manaꞌa unikaꞌa naꞌa wanyukunui<br />
taa-kari waiz baꞌo ran kaduz<br />
tomin karu ati. Naꞌiki aonaa<br />
unikaꞌa naꞌa izai oo aimaa kan<br />
dunaa dyuku ruuta-kari wai<br />
uzowii-kao. Naꞌiki aonaa turuu<br />
dao nai ora naꞌiki zun kiaa paa kan<br />
pamamazida kan puꞌu. Uizoꞌa tin<br />
an ipai wuruꞌu kaki nao riiz, kaimanaꞌo<br />
wuruꞌu. Uruu ukaduz,<br />
atii baꞌo ran dono,”<br />
kiaꞌo wuruꞌu ĩsaada nuz kaa rita.<br />
30 Udaunaꞌan Paul nao naꞌiki<br />
wuruꞌu dyuuda-kari wai naouz ĩtuma,<br />
makon naa atii ĩkaa wan Antioch<br />
iti. Ĩkaa wan dau naꞌan ĩbao kopa tinkidan<br />
naa ipai mishi dai nao naꞌiki<br />
ĩtaan naa wuruꞌu saada-kari waiz<br />
kaa rita ĩꞌati. 31 Naꞌiaꞌa naa mishidai<br />
nao ĩaitaan wuruꞌu kaari taz.<br />
Tuu kii mishi dai nao konau kian,<br />
naꞌiki ĩnyuku nuu maꞌo za ka dinan<br />
powaꞌa zii paaba tan idi wuruꞌu kaimanaꞌo<br />
raz kakinao rii.<br />
32 Aizii Judas naꞌiki Silas,<br />
prophet naouz, ĩkaku waa pan naa<br />
ĩꞌati naꞌii. Tomu nuꞌiki ĩkadako tinan<br />
ĩꞌati, ĩmaꞌo za ka dan ĩnyuku nuu,<br />
maꞌo zaka kizi ĩtaa pan pamishi dan<br />
Tomin karu. 33 Ĩnaꞌian zii ĩtuma<br />
atii kotuaꞌiki zaa, baꞌo ran dono zii<br />
ĩkiwan. Ĩkiwan donoꞌo naa konaukii<br />
mishi dai nao dyuu dan ĩdyaun<br />
powaa iti, wunao diꞌitiꞌi ĩiriban nao,<br />
dyuu dai naouz ĩdyaun. 34 [Mazan<br />
Silas, unaꞌian zii paꞌan.] x 35 Aizii<br />
Paul naꞌiki Barna bas naꞌii zii paꞌan<br />
ĩwaꞌa ki nan. Uruu idi baoko paꞌa<br />
naa mishi dai nao kida tuma ĩkaudi<br />
nan naꞌii, ĩkaki nao pan naꞌiki<br />
ĩkowaada pan naa Tomin karu paradan<br />
pidan nao ati. Atii kotuaꞌiki zaa<br />
Acts<br />
x 15:34 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 15, 16<br />
358<br />
ĩnaꞌian mishi dai nao tuma.<br />
Paul naꞌiki Barnabas buutaakapan<br />
36 Uruu dau naꞌan, Paul kian<br />
Barna bas ati, “Wamako koshan ipai<br />
wii zai kida kawanaꞌati, wakowaadapa-kiziz<br />
Tomin karu para dan.<br />
Watukapa kizi naꞌa pam naa mishidai<br />
nao kida mashaa pan.” 37 Uruu idi<br />
Barna bas naꞌa kaꞌa zon John Mark.<br />
38 Mazan Paul aonaa unyuku nuu<br />
naꞌa pan, ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />
John Mark ipaian pakau din-kizi<br />
utokon iti, ĩkaku waa tinan donoꞌo raz<br />
ama zada kawanaꞌati kida. Pamphy<br />
lia ii shaꞌatii uwaꞌa kan ĩdyaun,<br />
upadan tanuz naa powaa iti Jerusalem<br />
iti. 39 Uruu dikin ii tuu kii<br />
ĩkasha daaka pan, atii ĩbuu taakapan.<br />
Upuꞌu mazan Barna bas naꞌakan<br />
John Mark naꞌiki ĩmakon sariapa<br />
Cyprus iti. 40 Mazan Paul, uzaa mata<br />
paꞌan Silas pamin-makon nii. Uruu<br />
dono mishi dai nao, wuruꞌu Antioch<br />
iainaouz toriin pan naa Tomin karu<br />
ati, marii kizi ukamunan-kidan<br />
Paul naꞌiki Silas. Uruu dau naꞌan<br />
ĩmakon naa. 41 Naꞌikiꞌi naa ĩmorowau<br />
ta pan ipai mishi dai nao wiizi<br />
kida kawanaꞌati, wuruꞌu Syria Baara<br />
an kidaꞌo raz atii Cilicia Baara ii aka.<br />
Ipai ĩmaꞌo za ka dan mishi dai nao.<br />
Timothy makon<br />
Paul naꞌiki Silas tuma<br />
16 1 Naꞌikiꞌi naa koshan Paulnao<br />
doba tan atii Derbe iti,<br />
udaunaꞌan Lystra iti. Lystra ii kai naꞌa<br />
mishi daꞌo dao nai ora mashaa pan,<br />
Timothy kiaꞌo uꞌuu. Udaro Jewaba<br />
naꞌiki mishi daꞌo kapam oroo.<br />
Udaru, Greek paꞌan uruu. 2 Ipai<br />
mishi dai nao Lystra iainao naꞌiki<br />
Iconium iainao kida, kai man paꞌidiwaru<br />
ĩpara dan Timothy dauꞌan.<br />
3 Paul naꞌa kaꞌa zon Timothy kakuwaapa<br />
tinaꞌo nii patuma. Mazan<br />
ipai Jew nao mashaa pai nao naꞌii<br />
aitapa nii Timothy daru aonaa Jew<br />
mani. Uruu idi Paul choota-kidan y<br />
Timothy kakinao rii kawanaꞌati<br />
Moses taa niaz Jew nao ati. 4 Uruu<br />
dau naꞌan ĩmakon naa naꞌiki ĩkakuwaapa<br />
tinan naa mishi dai nao ati<br />
donoi kida kawanaꞌati. Kai mandaun<br />
ĩkowaa dan kakinao rii kida<br />
dauꞌan, tawuruꞌu Jeru salem iaꞌo raz<br />
apostle nao, naꞌiki choo chi zowaunaa<br />
nao aipaniaz ipai mishi dai nao<br />
kida izoꞌa tin. 5 Uruu idi tuu kii mishidai<br />
nao maꞌo za ka dan pamishi dan<br />
naꞌiki kadiman kapam ĩiribai nan.<br />
Paul dapada-kao Macedonia iti<br />
6 Uruu dau naꞌan ĩmakon naa<br />
koshan. Mazan sariapa ĩdobatan<br />
Phry gia naꞌiki Galatia Baara<br />
an. Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />
Kai manaꞌo Doro naa kashaa pan<br />
ĩkaku waa pan Asia Baara ii aka.<br />
7 Naꞌikiꞌo ĩdoba tan atii ĩkaa wan<br />
Mysia Baara saka din-kizi iti. Naꞌikiꞌo<br />
ĩtiwaan pamakon Bithy nia Baara<br />
iti. Mazan Kai manaꞌo Doro naa,<br />
Jesus diꞌikiꞌo, mashaa tan koshan<br />
ĩdyaun, aonaa turuu ĩkaku waa-<br />
y 16:3 choota-kidan: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
359<br />
ACTS 16<br />
pan naꞌiiꞌaka. 8 Uruu idi ĩdoba tan<br />
naa sariapa Mysia Baara an, atii<br />
ĩkaa wan wii zai Troas iti, paran<br />
danoma iaꞌo raz. 9 Uruu maru tan<br />
idaꞌa Paul tuka pan pazan daꞌa wun<br />
ii Macedo nia san kadishita pan baza<br />
itinapu naꞌiki tuu kii upishaan Paul<br />
marii kizi utarau kan pawiizi ati.<br />
Kaika paꞌa wuruꞌu pidan kianuz:<br />
“Puwaꞌati daꞌatiꞌi Macedo nia ati,<br />
tuu kii waaipan pukamin kaꞌu tan<br />
waunao!” 10 Paul kowaa dan daunaꞌan<br />
pazan daꞌa wun, uruꞌu naa<br />
wamin zii waꞌa kan naa. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan waaitapa Tomin karu<br />
aipan wanaꞌa kan Kai manaꞌo Kuwai<br />
Macedo nia Baara san nao diꞌiti. z<br />
Lydia, Philippi sanaaba zaamatan<br />
Jesus panaobanaa nii<br />
11 Wazaama tan dau naꞌan kanawa<br />
Troas iki, wamakon naa. Uruu dono<br />
wasooka din-kida-kao Samothrace<br />
ii. Baꞌo ran kamoo wadoba tan naa<br />
koshan atii wakaa wan Neapolis<br />
iti, Macedo nia Baara saka din-kizi<br />
iaꞌo raz. 12 Udaunaꞌan wadoba tan<br />
Macedo nia Baara an wakidiba<br />
idaꞌan, atii wakaa wan umanawunuꞌo<br />
donoi, Philipi iti. Naꞌiki uruu<br />
wii zai diꞌii, Rome ikiinao pidan nao<br />
kazowau ta paꞌo naꞌii. Iriba kamoo<br />
wanaꞌii paꞌa kan pidan nao tuma.<br />
13 Sookapa-karu Kamoon dono,<br />
wamakon kan donoi dawun ii, waꞌozi<br />
danoma itinapu. Waaipan watukapan<br />
naꞌiam Jew nao toriin pau zon.<br />
Waikoda zun nao kasabaꞌu kin pan<br />
toriin paꞌa nai nao Tomin karu ati.<br />
Uruu idi naꞌiaꞌa naa wasa kana tan,<br />
naꞌiki wakaku waa pan naa ĩꞌati.<br />
14 Kai naꞌa zunaaba abata pai nao<br />
biiꞌi, Lydia kiaꞌo oꞌuu, Thya tira ikiꞌo<br />
owaꞌa tin. Oroo sellii pauzo kawinipinaꞌo<br />
kamicha mada kida. Naꞌiki<br />
oroo toriin pauzo Tomin karu ati.<br />
Uruu dono kai manai man Tominkaru<br />
daꞌa tan onyuku nuu, ozaa mata<br />
kizi ipai wuruꞌu Paul kuwaa kidaz<br />
panyuku nuu iti. 15 Naꞌiki uruu<br />
dono oroo, naꞌiki ipai pidan nao<br />
mashaa pai nao otuma odapu ii<br />
chikaa wunui nan. Ochikaa wu nui nan<br />
dau naꞌan, onaꞌa kan waunao padapu<br />
iti. Okian waꞌati, “Õai pan usoo kadinan<br />
kan õdapu ii. Umishi dan an<br />
wuruꞌu õmishi da nuz naa Nao ba nai<br />
Jesus, umakon nii õdapu iti,” okian.<br />
Atii mishi onaꞌapa tan wanyuku nuu.<br />
Uruu idi wamakon odapu iti.<br />
Paulnao taraa-kao Philippi ii<br />
16 Bau daꞌapa kamoo, wamakopan<br />
puꞌu torii napa-kizai iti,<br />
waikoda pan poi torui aba. Oroo oiaꞌo<br />
doro nai zaama tapa nii. Uruu aipan<br />
ati oai tapa pakowaa da pan kanomaꞌo<br />
nii shaꞌa pan pidan ati dii naꞌi tiꞌi.<br />
Dobata puraata oiko dan panao banaa<br />
nao ati pakowaa da pan idaꞌan<br />
naꞌapa kidaꞌo aimaa kan. 17 Kari kaonan<br />
odaꞌa napa tinan waunao naꞌiki<br />
okada koin pan kaika paꞌa: “Diꞌo raz<br />
daonai ora naouꞌu, ĩnao mishiꞌo raz<br />
naꞌiki umana wunuꞌo Tomin karu<br />
poi toru nao, ĩkowaada pan unao ati<br />
Acts<br />
z 16:10 Troas iki Luke bao kopa tinan Paul nao tuma. Uruu Luke saa da nii wuruꞌu diꞌoraz<br />
kaari taꞌa. Uruu idi mashaꞌapa kiaka watuka pan verse 10 idaꞌa “wa” oo “waunao”<br />
kai waa-kao.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 16<br />
360<br />
naꞌa pam nii kazan naa tin-karu oiaꞌo<br />
ai.” 18 Iriba kamoo wuruꞌu onaꞌapai<br />
napa nuz wadawuꞌati atii Paul<br />
kasha di nan. Sariapa utanawa tinan<br />
oꞌidiꞌiti naꞌiki ukian oiaꞌo doro nai<br />
ati, “Jesus Christ maꞌo za kan idaꞌan<br />
õkian, puko dita oꞌidiꞌiki.” Sariapa<br />
mishi oiaꞌo doro nai koditaꞌa kan<br />
oꞌai.<br />
19 Aizii onao ba naa nao wuruꞌu<br />
kai waa pai naouz oroo aita paꞌa kan<br />
naa wuruꞌu oiaꞌo doro nai soꞌotaꞌakakaoaz<br />
naa oꞌai naꞌiki ĩaitapa aonaꞌo<br />
niꞌi naa powaꞌa paiko dan puraata<br />
oꞌidaꞌan. Uruu idi tuu kii ĩtoꞌo ran,<br />
sariapa ĩzaama tan Paul naꞌiki Silas,<br />
naꞌiki ĩkozoo tan naa ĩdyaun kootowapa-kizai<br />
iti. 20 Naꞌiki ĩdyuu dan<br />
naa ĩkadishi tan Rome ikiꞌo naoba<br />
nai nao kanaapu iti. Naꞌiaꞌa naa<br />
ĩkaaka paan ĩdyaun kaika paꞌa:<br />
“Diꞌo raz daonai ora naouꞌu Jewnao.<br />
Aonaa ĩkai ma nan, ĩtoma pan<br />
dikauda kidaꞌo aimaa kan ipai<br />
pidan nao ati daꞌa naꞌa wawiizi an<br />
kida. 21 Ĩkowaada pan panaꞌa kidaꞌo<br />
kakinao rii wakaki naori naa ai.<br />
Waunao Rome diꞌitiꞌo wazaamatin<br />
pan naꞌiki waizoꞌati ipai Rome<br />
iki kidaꞌo kakinao rii, uruu idi aonaa<br />
turuu wadaꞌa nan wuruꞌu ĩnao kaduz<br />
kidaz,” ĩkiai nan. 22 Udaunaꞌan ipai<br />
bao kopa pidan nao toꞌo raꞌa kan naa<br />
Paul nao ati naꞌiki ĩzowi auta paꞌa kan<br />
naa ĩdyaun. Sariapa nao ba nai nao<br />
dyuu dan soldyaa nao zaama tan<br />
Paul nao, naꞌiki ĩdyuu dan ĩkuzuuan<br />
ĩkami chan, naꞌiki marii kizi ĩbaꞌi ziikao<br />
tuu kii. 23 Uruu idi soldyaa nao<br />
baꞌizian ĩdyaun tuu kii, tuu kii. Uruu<br />
dau naꞌan ĩnaꞌa kan naa ĩdyaun<br />
taraa-kizai iti, naꞌiki ĩdyuu dan naa<br />
taraa-kizai taa piki tara tan ĩdyaun<br />
naꞌiki udada rada kizi panii nom<br />
kai manai man. 24 Padyuuda-kao<br />
kawanaꞌati, taraa-kizai taa piki<br />
kaboo tan naa ĩdyaun taraa-kizai<br />
nazo iti, uziko nuꞌiaꞌo diꞌii umuu dan<br />
ĩdyaun. Naꞌiaꞌa naa umuu dan ĩtabaꞌu<br />
kida udaruꞌo naꞌiki kimi shaꞌo atamun<br />
kida sakoda iti.<br />
25 Tomun-zikon dono Paul<br />
naꞌiki Silas toriin pan naꞌiki ĩkunuitinan<br />
Tomin karu ati. Ipai baꞌo ran<br />
taratapa-kari wai nao pidan nao<br />
abata pan ĩdyaun. 26 Udaunaꞌan<br />
mashaꞌapa kiaka imiꞌi baara nakainaꞌa<br />
kan tuu kii, ipai unakaaꞌa kan<br />
taraa-kizai dapu naa. Uruu idi<br />
sariapa taraa-kizai panii nomizi naa<br />
kida daꞌa tinaꞌa kan kai man-daun.<br />
Naꞌiki ipai chain wuruꞌu taraakari<br />
wai nao watudapa-kinao kidaz<br />
buzuu tinaꞌa kan. 27 Sariapa taraakizai<br />
taa piki pokodaꞌa kan naa.<br />
Utukapa ipai panii nom kida daꞌa tinapa<br />
paꞌidi waru, tuu kii utariaꞌa kan<br />
naꞌiki uꞌitii man ipaiꞌi naa taraapakari<br />
wai nao kida kidoo paꞌa kan. Uruu<br />
idi uzaama taꞌa kan naa pamarian<br />
zaꞌa baꞌi uzowii naꞌa kaꞌa zon naa.<br />
28 Mazan Paul kada koꞌo kan uꞌati<br />
diiwaꞌo idaꞌan. “Aonaa puzowiinaꞌa<br />
naꞌa, kai naꞌa ipai dau nuu daꞌu<br />
waunao!” ukian uꞌati.<br />
29 Sariapa taraa-kizai taa piki<br />
dyuu dan lamp naꞌaka-kao paꞌidaꞌati.<br />
Udaunaꞌan uwaꞌa tin Paul nao<br />
idaꞌati panaka-nakaan biiꞌi, naꞌiki<br />
ukodoruꞌu kan Paul nao kanaapu<br />
iti. 30 Udaunaꞌan ukodita-kidaꞌakan<br />
naa ĩdyaun. Naꞌiki sariapa<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
361<br />
ACTS 16,<br />
upishaan ĩdyaun kaika paꞌa. “Naꞌapa<br />
dii õshaꞌapa tinan õkazan naa tinkinaa<br />
nii õꞌoian ai?”<br />
31 Ĩdakoꞌa tin upara dan kaikapaꞌa:<br />
“Pumishida Nao ba nai Jesus<br />
dauaꞌo kuwai, uruu idaꞌanaꞌo<br />
nii pugaru naꞌiki ipai pudapu<br />
iainao pidan nao kazan naa tinan.”<br />
32 Udaunaꞌan Paul naꞌiki Silas<br />
kakuwaa pan naa ĩkowaa dan Kaimanaꞌo<br />
Kuwai Nao ba nai Jesus<br />
dauꞌu taraa-kizai taa piki ati, naꞌiki<br />
ipai pidan nao mashaa pai nao kida<br />
udapu ii, ipai ĩaba tan wuruꞌu kaimanaꞌo<br />
raz kuwai. 33 Naꞌapain uruu<br />
wamaru tan idaꞌa taraa-kizai taapiki<br />
chi kaan naa baꞌizi-daun kida<br />
Paul nao mada idaꞌa kidaꞌo raz. Uruu<br />
maru tan idaꞌa ipai dau nuu daꞌu<br />
ĩchikaa wunui nan. 34 Udaunaꞌan<br />
taraa-kizai taa piki naꞌakan naa<br />
Paul nao padapu nazo iti naꞌiki<br />
utaan naa ĩwanyuku nuu nii.<br />
Uruu dono tuu kii taraa-kizai taapiki<br />
naꞌiki wuruꞌu udapu iainaouz<br />
pidan nao konau kian pazaa ma tan<br />
idi Tomin karu panao ba naa nii.<br />
35 Chaa piꞌi kiꞌi naa Rome ikiꞌo<br />
nao ba nai nao dyuu dan naa paminkaꞌu<br />
nao naꞌakan papara dan<br />
taraa-kizai taa piki diꞌiti kaika paꞌa:<br />
“Pubuzuu taꞌa naa naꞌiki pukoditakidaꞌa<br />
naa wuruꞌu daonai ora naouz<br />
naꞌiki marinaꞌa naa ĩmakon,” kiaꞌo<br />
wuruꞌu ĩdyuu da nuz papara dan.<br />
36 Parada-karu kowaada-kao daunaꞌan<br />
uꞌati ukian naa Paul nao ati,<br />
“Rome ikiꞌo nao ba naa nao dyuu dan<br />
papara dan õꞌati diꞌo raz pamin kaꞌunao<br />
idaꞌan. Ĩaipan naa õkodita-kidan<br />
unao taraa-kizai iki, aonaa kizi<br />
upata kaꞌuta-kao powaꞌa. Ukauꞌan<br />
umakoꞌo naa mashau daꞌu diꞌikiꞌi,”<br />
ukian ĩꞌati.<br />
37 Mazan Paul kian dyuudakari<br />
wai nao pidan nao ati, “Aonaa<br />
kanom ĩiko dan dikau daꞌo nii<br />
aimaa kan washaꞌapa tan. Waunao<br />
Rome diꞌitiꞌo kapam wazaamatin<br />
pan, ukauꞌan naꞌa paꞌo kapam<br />
waunao Rome san nao kawan.<br />
Mazan kan dii nii mooko ĩbaꞌi ziikidan<br />
waunao madiwau tapaka ipai<br />
pidan nao awun zaꞌa? Naꞌiki kan dii<br />
nii ĩkaboota-kidan waunao taraakizai<br />
iti? Aizii kan dii nii ĩaipan<br />
padyuu dan waunao mashau daꞌu?<br />
Aonaa turuu ĩkodita-kidan waunao<br />
mashau daꞌu. Marii mishiꞌo rai man<br />
ĩwaꞌa tin daꞌatiꞌi ĩkodita-kida naka<br />
kizi waunao.”<br />
38 Udaunaꞌan dyuuda-kari wai nao<br />
pidan nao kiwan naa Rome ikiꞌo naoba<br />
nai nao diꞌiti. Aizii ĩkaa wan naꞌiti<br />
ĩkowaa dan naa ĩꞌati ipai Paul nao<br />
para dan. Aizii ĩaba tan idi wuruꞌu<br />
Paul nao kianuz, Rome diꞌitiꞌo<br />
kapam ĩzaama tin pan, tuu kii ĩtarian.<br />
39 Uruu idi sariapa ĩwaꞌa tin Paulnao<br />
idaꞌati naꞌiki ĩkian ĩꞌati, “Tuu kii<br />
wanyuku nuu kashaꞌo ran waꞌantamikita-kidan<br />
idi unao kaika paꞌa,”<br />
ĩkian. Udaunaꞌan ĩkodita-kidan<br />
naa Paul nao taraa-kizai nazo iki.<br />
Naꞌiki ĩkian ĩꞌati, “Aizii turuaꞌa<br />
naa umakon diꞌo raz donoi diꞌikiꞌi.”<br />
40 Mazan Paul naꞌiki Silas makon<br />
sariapa Lydia dapu iti. Naꞌii zii<br />
ĩkaku waapa tinaꞌa kan, ĩmaꞌo za kadan<br />
mishi dai nao kida nyuku nuu<br />
powaꞌa zii. Uruu dau naꞌan ĩmakon<br />
naa uruu donoi iki.<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 17<br />
362<br />
Paul kakuwaapan Thessalonica ii<br />
17 1 Paul naꞌiki Silas dobatapaa<br />
nan wii zai Amphi polis<br />
naꞌiki Apol lonia ii aka, udaunaꞌan<br />
ĩkaa wan naa Thessa lonica ati. Naꞌii<br />
kai naꞌa syna gogue Jew nao idiwau.<br />
2-3 Paul kaduz umoro tau zon synagogue<br />
iti. Uruu idi idiki nauꞌu naa<br />
umoro tan syna gogue iti, Sookapakaru<br />
Kamoon dono kida. Uruu dono<br />
Paul daꞌa tan naꞌiki uai taan naa<br />
ipai wuruꞌu saadin paꞌo raz Tominkaru<br />
para dan, Christ dauaꞌo raz.<br />
Kai manai man ukowaa dan ĩꞌati<br />
mishiꞌo wuruꞌu Christ pata kaꞌutakaoaz<br />
naꞌiki uzowii-kaoaz, naꞌiki<br />
ukadi shi ta nuzu pabaara naa iki.<br />
“Ukauꞌan diꞌo raz Jesus õkowaa dapaniaz<br />
uꞌati, uruu wuruꞌu Christ<br />
kii-kizaiz,” ukian ĩꞌati. 4 Pabiꞌi kida<br />
Jew nao tuu kii ĩmishi dan naꞌiki<br />
ĩnaꞌa pata panyuku nuu Paul kuwaa<br />
kida dauꞌati. Naꞌiki iriba Greek nao<br />
toriin pauzo nao Tomin karu ati,<br />
mishi dan kuwai Jesus dauꞌu, naꞌiki<br />
iriba kapam umana wun-tin pai nao<br />
Greek-aba nao mishi dan.<br />
5 Aizii Jew nao wuruꞌu mamishida-kai<br />
naouz Jesus, tuu kii paꞌan<br />
ĩkishau zin Paul nao ati. Uruu idi<br />
ĩbao kopa tan naa zoon zio nao pidannao,<br />
wuruꞌu chiꞌiki nauzo naouz<br />
duna pota kari kao nan. Naꞌiki ĩtoꞌoradan<br />
ĩdyaun tuu kii Paul nao ati.<br />
Sariapa mishi ĩtoꞌo raꞌa kan mapidankiaka.<br />
Uruu idi ĩkada koi naꞌa kan<br />
naa tuu kii, aonaa masakau daꞌu<br />
mani atii ĩtoꞌora dan iriba pidannao.<br />
Udaunaꞌan ĩnaꞌa kaꞌa kan naa<br />
ĩdyaun sariapa Jason dapu iti. Ĩkaawan<br />
naꞌiti bau papa ĩshaazo daꞌa kan<br />
Jason panii nomizi. Uruu ĩaipan<br />
naa pakodita-kidaꞌa kan Paul nao<br />
ipai pidan nao kanaapu iti. 6 Mazan<br />
aonaa ĩiko dan ĩdyaun naꞌii, uruu<br />
idi ĩzaama taꞌa kan naa kowas Jason<br />
naꞌiki baꞌo ran mishi dai nao naꞌiai nao<br />
utuma. Udaunaꞌan ĩkozoo taꞌa kan<br />
naa ĩdyaun atii wii zai zowau naanao<br />
kanaapu iti. Ĩkaa wan naꞌiti<br />
pakada koi nan tuma. Ĩkian, “Diꞌoraz<br />
pidan naouꞌu dikau daa pauzo nao<br />
wii zai ipai ama zada kawanaꞌati.<br />
Aizii kaa waꞌa naa ĩdyaun wawiizi<br />
ati, 7 naꞌiki kai man Jason taa pan<br />
ĩdyaun padapu ii. Aizii ĩnao tuukii<br />
ĩdikinta pan tuuba ruꞌo nao ba nai<br />
Caesar kaki naori. Ĩkian kai naꞌa baꞌoran<br />
king Jesus kiaꞌo uꞌuu.” 8 Sariapa<br />
nao ba nai-tin pai nao kida naꞌiki<br />
naꞌiai nao pidan nao toꞌo raꞌa kan tuukii,<br />
paaba tan idi wuruꞌu naꞌa paꞌo raz<br />
parada-karu. 9 Uruu idi nao ba nai nao<br />
kian Jason nao ati, “Wamuu dan nii<br />
unao soo utaan an zii ipai puraata<br />
wadako tan kawanaꞌati.” Ĩtaan daunaꞌan<br />
puraata ĩdako tan kawanaꞌati,<br />
uruu zii ĩmuuda-kao.<br />
Paul kakuwaapan Berea ii<br />
10 Aizii wamaru taꞌa kan, uruꞌu<br />
naa mishi dai nao dyuu dan Paul<br />
naꞌiki Silas makon Berea iti. Uruu<br />
idi ĩmakon, atii ĩkaa wan naꞌiti.<br />
Naꞌapaꞌa naa koshan ĩmoro tan naꞌii<br />
syna gogue iti, Jew nao idiwauz,<br />
11 naꞌiki ĩkaku waa pan naa Jew nao<br />
ati. Mazan tuu kii paꞌan Jew nao<br />
wuruꞌu, Berea san naouz aipan<br />
patomi napa-kida-kao Thessa lonica<br />
iainao ai. Uruu idi min ziiwa ĩwaꞌa-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
363<br />
ACTS 17<br />
tin ĩaba taꞌa zon idi kai manai man<br />
Paul kuwaa. Naꞌiki ipai kamoo<br />
ĩawu nuu tan saada-kari waiz kida<br />
Tomin karu para dan, ĩtuka paꞌa zon<br />
Paul naꞌiki Silas kuwaa mishiin<br />
naꞌiki ĩtuka paꞌa zon unaꞌa pan<br />
ukawanaꞌati. 12 Uruu dono iriba<br />
Jew nao mishi dan kuwai Jesus<br />
dauꞌu, naꞌiki iriba Greek nao daonaiora<br />
nao mishi dan, naꞌiki iriba kapam<br />
umana wun kidaꞌo Greek-aba nao<br />
mishi dan ĩkuwaa. 13 Aizii Jew nao<br />
wuruꞌu Thessa lonica san naouz abatan<br />
kan naa Paul nao kowaa da pan<br />
koshan Tomin karu Para dan Berea<br />
ii, sariapa ĩmakon naꞌiti. Aizii ĩkaawan<br />
naꞌiti sariapa ĩtoꞌora dan pabiꞌi<br />
kida naꞌiai nao pidan nao. Uruu idi<br />
bao kopa ĩtoꞌora dinan Paul nao ati.<br />
14 Sariapa mishi dai nao wuruꞌu Berea<br />
san naouz dyuu dan pidan nao waꞌanpaꞌa<br />
nan Paul kadima naꞌo idaꞌan<br />
paran danoma itinapu. Mazan<br />
Silas naꞌiki Timothy aonaa paꞌan<br />
ĩmakon. 15 Uruu idi Paul makon naa<br />
paminau daꞌu nao tuma, atii ĩkaa wan<br />
A<strong>the</strong>ns iti. Naꞌikiꞌi naa uminaudaꞌu<br />
nao padan tan powaa iti. Aizii<br />
ĩkaa wan powaa iti ĩkowaa dan naa<br />
Silas naꞌiki Timothy ati Paul aipan<br />
ĩmakon kadiman paꞌidiꞌiti.<br />
Paul kakuwaapan A<strong>the</strong>ns ii<br />
16 Uruu idi Paul naꞌian naa<br />
uzauda pan Silas naꞌiki Timothy<br />
kaa wan A<strong>the</strong>ns iti. Mazan aonaa<br />
Paul nyuku nuu kai manan patukapan<br />
idi iriba mana wun naꞌii<br />
toma-kari wai nao paꞌidi waru<br />
tomin karu nao nii. 17 Naꞌiaꞌa naa<br />
koshan Paul moro tan syna gogue<br />
iti. Uruu idi ukaku waa pan kaimanai<br />
man Jew nao ati, naꞌiki<br />
Gentile nao ati wuruꞌu toriin pauzonaouz<br />
Tomin karu ati. Naꞌiki ipai<br />
kamoo umakon pidan nao dobaapauzo-kizi<br />
an. Naꞌii ukaku waa pan<br />
pidan nao ati, doba tai nao kida<br />
padazaba an. 18 Kai naꞌa pidannao<br />
diꞌita pauzo nao panaꞌa kidaꞌo<br />
kuwai. Epicu rean kiaꞌo ĩdakotakao,<br />
baꞌo rai nao dakota-kao Stoic<br />
kii. Ĩnao kasha daaka pan tuu kii<br />
Paul tuma ukuwaa kida dauꞌan.<br />
Sariapa ĩkian kaika paꞌa: “Naꞌa paꞌo<br />
dii kai wuruꞌu pidan maai ta pin-kaꞌo<br />
kuwaa kidaz kaiki niꞌi?” Baꞌo rai nao<br />
kian, “Utomi napa-kidan pidannao<br />
baꞌo ran kaduz tomin karu nao<br />
dauaꞌo.” Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ĩnaꞌa pan, Paul kakuwaa pa tinan<br />
idi Jesus dauꞌu, naꞌiki ukadishitan<br />
dauꞌu pamawaka-kizi iki.<br />
19 Sariapa ĩnaꞌa kan Paul pidan nao<br />
diꞌiti, wuruꞌu tomin pauzo nao naꞌiki<br />
diꞌita pauzo naouz panaꞌa kidaꞌo<br />
kuwai. Areo pagus iaꞌo wuruꞌu<br />
ĩbao kopa tin pauzo nuz. Naꞌiaꞌa naa<br />
ĩkian Paul ati, “Waaita paꞌa zon<br />
kanom dauaꞌo naꞌiki naꞌa paꞌo ram<br />
mana wun kuwai wuruꞌu paꞌinaa<br />
kidaꞌo raz, puko waa da pan. 20 Pabiꞌi<br />
kida pukuwaa, aonaa waaba tau zon<br />
zii. Uruu idi waaba taꞌa zon powaꞌa<br />
naꞌiki waaita paꞌa zon naꞌa paꞌo ram<br />
mana wun wuruꞌu pukuwaa kidaz.”<br />
21 (Ipai wuruꞌu A<strong>the</strong>ns san naouz<br />
naꞌiki baꞌo rai nao mashaa pai nao<br />
kida naꞌii, ĩmashaa pan soo pakadako<br />
tin-kidan dauꞌu kari kao nan<br />
paꞌinaa kidaꞌo parada-karu oo<br />
kuwai uruu ziꞌo uabata-kao.)<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 17<br />
364<br />
Paul tukapan altar: Tominkaru Atiꞌo Aonaꞌoraz<br />
Uaitapauzo-kao (17:23)<br />
22 Uruu idi naꞌiaꞌa naa Paul<br />
kadishi tan pidan nao kasabaꞌukin<br />
pai nao kanaapu iti. Naꞌiki<br />
ukian ĩꞌati, “Unao A<strong>the</strong>ns sannao,<br />
mishi unao kari kao nan daꞌi<br />
utoriin pau zon utominkarun nao<br />
ati. 23 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai<br />
õchiꞌi kaa da naan naꞌiki õawu nuutan<br />
uwiizi. Kai naꞌa õtuka pan iriba<br />
utoman altar kida utominkarunnao<br />
ati. Mazan kai naꞌa kapam<br />
õtuka pan utoma nii altar, kaika paꞌa<br />
usaa din pan udaa raꞌa: Tomin karu<br />
Atiꞌo Aonaꞌo raz Uaita pauzo-kao.<br />
Mishi utoriin pauzo nii Tomin karu<br />
ati wuruꞌu aonaꞌo raz uaita pauzokao.<br />
Aizii uruu Tomin karu dauaꞌo<br />
nii õkaku waa pan unao ati! 24 Uruu<br />
Tomin karu tomaꞌo ipai ama zada<br />
naꞌiki utoma nii ipai aimaa kan nao<br />
mashaa pai nao kida imiꞌi baara<br />
an. Uruu kazowau tapa nii ipai<br />
aimaa kan aokazi ii naꞌiki imiꞌi<br />
baara an kidaꞌo. Aonaa umashaapan<br />
wuru idaꞌaꞌa pidan tomaniaz<br />
torii napa-kizai nii. 25 Aonaa<br />
kanom uai pan pidan nao ai, naꞌiki<br />
aonaa uai pan pakamin kaꞌuta-kao.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan uruu paꞌan<br />
taaꞌo kakupa-karu ipai pidan nao<br />
ati, naꞌiki utaa ipai aimaa kan<br />
ĩaiapa nii kida.<br />
26 “Kotuaꞌa naa Tomin karu<br />
toman bau daꞌapa dao nai ora.<br />
Bau daꞌa paꞌo pidan diꞌiki pabiꞌinaaka<br />
kida pidan nao tominan<br />
ipai wuruꞌu mashaa pai nao kidaz<br />
naa imiꞌi baara an. Patoman uaꞌii<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
365<br />
ACTS 17, 18<br />
pidan nao, ipai ubuu tan ama zada,<br />
uai tapa nii naꞌa painim nii pataan<br />
naꞌiki uaitapa kanoma naouꞌo nii<br />
pamuuda uruu ama zada kida idaꞌa.<br />
27 Tomin karu toman pidan nao<br />
naꞌiki ushaꞌapa tan aimaa kan ĩꞌati<br />
kaika paꞌa. Uai pan idi tuu kii ĩdorotan<br />
paugaru, ĩpishaa da naa tan nii<br />
diꞌiiꞌakaꞌa atii panaa don naꞌa paꞌo<br />
idaꞌanaꞌo nii ĩikoda nuzu. Aonaa<br />
Tomin karu muna pon puꞌu mani ai.<br />
28 Pidan kiau zon kawanaꞌati: ‘Uruu<br />
aipan atiꞌo wakaku pan, wazika dinan<br />
naꞌiki wanizoin pan.’ Naꞌapa<br />
shaꞌatii unao iriban, aitaa pauzo<br />
kiauzo nuz, ‘Waunao naꞌapa udainao<br />
kapam.’<br />
29 “Mishi Tomin karu dai nao<br />
waunao, ukauꞌan waaitapa, aonaa<br />
wuru kawa nuꞌo mani uruꞌu, tomakari<br />
wai kidaz gold idi, silver idi oo<br />
kuba kida idi. 30 Kotuaꞌa naa aonaa<br />
Tomin karu shaꞌapa tan pidan nao,<br />
ĩshaꞌa paa pan puꞌu naꞌapa kidaꞌo<br />
aimaa kan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa ĩaita pan uruu. Mazan aizii<br />
Tomin karu dyuu dan naꞌiki uai pan<br />
ipai, ipai pidan nao tanawa tinan<br />
wuruꞌu aiaꞌa oii kidaꞌo raz aimaakan<br />
pashaꞌa paa pan. 31 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan uaitapa naꞌiaꞌo ram kamoo<br />
donoꞌo niꞌi naa ukooto wapa-kidan<br />
ipai, ipai pidan nao, mashaapai<br />
nao wuru ama zada baara an<br />
kidaꞌa. Kai naꞌaꞌa naa uzaama ta nii<br />
pidan, kooto wapa-kidaꞌo nii ĩdyaun<br />
saki tapa, ĩshaꞌapa tan kawanaꞌati<br />
shaꞌa paꞌo ram kida aimaa kan.<br />
Umishiian pazaa ma tan wuruꞌu<br />
pidanaz, ukadishita-kidan idaꞌan<br />
uruu pamawaka-kizi iki,” ukian.<br />
32 Aizii ĩabatan kan Paul paradan<br />
mawa kaꞌo kadi shita-kida-kao<br />
dauꞌan, pabiꞌi kida pidan nao tuukii<br />
ĩshaa zoo tin-kidan Paul kuwaa.<br />
Mazan baꞌo rai nao kian uꞌati,<br />
“Waaba taꞌa zon powaꞌa zii kaiwuruꞌu<br />
pukuwaa kidaz.” 33 Uruu<br />
dau naꞌan, uipaian naa pakaku waapan<br />
naꞌiki umakon naa wuru diꞌikiꞌi<br />
mii tiniapa-kizaiz. 34 Mazan kai naꞌa<br />
pabiꞌi kida pidan nao daꞌa nan Paul,<br />
tuu kii ĩmishi dan paꞌan.<br />
Kai naꞌa pidan mishi daꞌo Dionysius<br />
kiaꞌo uꞌuu. Uruu zaama tin pauzo<br />
wunao diꞌitiꞌi, tomin pauzo nao naꞌiki<br />
diꞌita pauzo naouz paꞌinaa kidaꞌo<br />
kuwai. Naꞌiki kai naꞌa zunaaba<br />
Damaris kiaꞌo oꞌuu. Oroo omishidan<br />
kapam, naꞌiki kai naꞌa kapam<br />
baꞌo rai nao kida mishi dai nao.<br />
Paul kakuwaapan Corinth ii<br />
18 1 Udaunaꞌan Paul dobatan<br />
naa A<strong>the</strong>ns iki, naꞌiki<br />
umakon atii Corinth iti. 2 Aizii<br />
Corinth ii kai naꞌa pidan pau dai aro<br />
tuma, Aquila kiaꞌo uꞌuu, Pontus iaꞌo<br />
ushaka tau zon, udai aro uu Priscilla.<br />
Dii kiꞌiꞌo zii ĩkaa waꞌaka nuꞌu Italy<br />
iki. Ushaꞌapa num kauꞌan tuubaruꞌo<br />
nao ba nai Claudius dyuu dan<br />
idi ipai Jew nao kodi tan Rome iki,<br />
donoi Italy iaꞌo raz. 3 Paul sooka dinpan<br />
Aquila nao tuma. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ĩkaudin-kizi soo ĩtoma pan<br />
naꞌiki ĩkanoo pan madai tent dapunaa<br />
kida nii, uruu kaduz dauaꞌo<br />
kapam Paul kaudi nau zon. Uruu idi<br />
naꞌiaꞌa naa ukau dinan ĩtuma. 4 Aizii<br />
ipai Sookapa-karu Kamoon dono,<br />
Paul morotau zon naꞌiki ukaku waa-<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 18<br />
366<br />
pan ĩꞌati syna gogue ii. Tuu kii uai pan<br />
panaꞌapa tan ĩnyuku nuu pakuwaa<br />
dauꞌati. Uruu idi ukaku waa pan<br />
kai manai man Jew nao ati naꞌiki<br />
Greek nao ati kapam.<br />
5 Aizii Silas naꞌiki Timothy kaawan<br />
dau naꞌan Macedo nia iki, Paul<br />
kau di nan soo pakaku waa pa tinan<br />
dauꞌaꞌa naa kari kao nan. Kai manaiman<br />
ukaku waa pan Jew nao ati<br />
Jesus dauꞌan. Ukian, “Mishiꞌo uruu<br />
Christ, Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />
padyuu dan nii kazan naa taꞌo<br />
nii ipai pidan nao.” 6 Mazan aonaa<br />
ĩmishidaꞌa zon, tuu kii ĩdakoo pan<br />
Paul kuwaa dikauda kidaꞌo idaꞌan.<br />
Uruu idi sariapa usoꞌo tan pashooton,<br />
naꞌiki uzii a nuzu ĩkanaapu iti,<br />
naꞌiki ukian ĩꞌati, “Tomin karu patakaꞌu<br />
tan dono unao uꞌoian dikin ii,<br />
uai pan atiꞌo wuruꞌu. Aonaa õgaru<br />
aipan atiꞌo mani. Mazan aizii õmuudan<br />
nii unao, naꞌiki õmakon niꞌi naa<br />
Gentile nao diꞌiti, ĩnao atiꞌo niꞌi naa<br />
paꞌan aizii õkaku waa pan.”<br />
7 Udaunaꞌan umakon naa,<br />
usooka dinaꞌa nan Gentile dapu<br />
iti, Titius Justus kiaꞌo uꞌuu. Uruu<br />
toriin pauzo Tomin karu ati. Naꞌiki<br />
mao na paꞌo udapu syna gogue dazabaꞌa.<br />
8 Mazan kai naꞌa Jew, Cris pus<br />
kiaꞌo uꞌuu. Uruu kazowau ta paꞌo<br />
syna gogue dapu naa. Uruu tuukii<br />
paꞌan umishi dan Paul kuwaa<br />
Jesus dauaꞌo. Naꞌiki ipai pidannao,<br />
mashaa pai nao kida udapu<br />
ii, ĩmishida kapam wuruꞌu kuwai<br />
kidaz. Naꞌiki iriba kapam Corinth<br />
san nao aba tan Paul kuwaa naꞌiki<br />
tuu kii ĩmishida nuzu. Uruu idi<br />
ĩchikaa wunui nan.<br />
9 Bauka pai man, aiwakaꞌan<br />
Tomin karu para dan Paul ati,<br />
uzan daꞌa wun ii. Kaika paꞌa wuruꞌu<br />
kii-karuz uꞌati: “Manaꞌa putari aꞌanaꞌa,<br />
naꞌiki manaꞌa pusooka daꞌa naꞌa<br />
wuruꞌu pukaku waapa tina nuz pidannao<br />
ati. 10 Aonaꞌo nii õmuu da pan<br />
pugaru, naꞌiki aonaꞌo nii kanom<br />
shaꞌapa tan pugaru. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan diꞌo raz donoi idaꞌa kai naꞌa<br />
iriba õpida nan nao.” 11 Uruu idi<br />
Paul naꞌian Corinth ii utomi napakidan<br />
pidan nao Tomin karu Para dan<br />
dauꞌu, bau daꞌapa wunu pazikon<br />
an powaꞌa.<br />
12 Naꞌa pai niꞌi naa Gallio zaamata-kao<br />
tuuba ruꞌo nao ba nai nii<br />
pidan nao ati, wuruꞌu mashaa pai nao<br />
kidaz ipai Achaia ii aka. Uruu dono<br />
Jew nao bao kopa tinan naꞌiki ĩzaamatan<br />
Paul. Udaunaꞌan ĩnaꞌa kan naa<br />
uruu tuuba ruꞌo nao ba nai kanaapu<br />
iti, marii kizi ukooto wapa-kida-kao<br />
naꞌii. 13 Ĩkian Paul dauꞌan, “Diꞌoraz<br />
pida naꞌa, uai pan papanaꞌa dan<br />
pidan nao nyuku nuu, ĩtorii napa kizi<br />
Tomin karu ati, panaꞌaꞌo wakakinaori<br />
naa ai.”<br />
14 Paul para daꞌa kaꞌa zon padamata,<br />
upuꞌaꞌa naa mazan nao ba nai Gallio<br />
para daꞌa kan Jew nao ati. Ukian,<br />
“Diꞌo raz pidan shaꞌapa tan an mani<br />
dikauda kidaꞌo aimaa kan, min ziiwa<br />
mani õabata pan ukuwaa. 15 Mazan<br />
õaba tan kai wuruꞌu, soo ukasha daaka<br />
pan parada-karu dauꞌan, pidan uu<br />
dauꞌan, naꞌiki unao kaki naori naa sodi<br />
kida dauꞌa naꞌo kari kao nan. Marii<br />
unao saki tapa dan uai pan ati wuruꞌu<br />
aimaa kan kidaz. Õgaru aonaa turuu<br />
õkooto wapa tin-kidan pidan kaika-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
367<br />
ACTS 18<br />
paꞌo dikin ii karikao nanuꞌu!” 16 Uruꞌu<br />
naa mazan uwaa taꞌa kan naa pidannao<br />
koo towapa-kizai iki. 17 Sariapa<br />
naꞌiai nao Greek nao zaama taꞌa kan<br />
naa Sos<strong>the</strong>nes, kazo wau ta pauzo<br />
syna gogue. Naꞌiki ĩbaꞌi ziau ta paꞌa kan<br />
naa kowas uruu naꞌii, mao napa kootowapa-kizai<br />
panii nomizi naa idaꞌa.<br />
Mazan aonaa Gallio nyuku nuu pan<br />
wuruꞌu ĩbaꞌizi miki pa nuzu.<br />
Paul kiwapaanan naa koshan<br />
Antioch iti<br />
18 Mazan upuꞌu Paul naꞌian zii<br />
kotuaꞌiki zaa Corinth ii, mishi dainao<br />
tuma. Uruu dau naꞌan umakon<br />
naa udaruꞌo kanawa idaꞌan, makoꞌo<br />
Syria iti, Aquila naꞌiki Priscilla<br />
makoꞌo kapam kanawa idaꞌan. Cenchreae<br />
ikiꞌo wuruꞌu ĩzaa mata nuz<br />
kanawa. Mazan pamakon uaꞌii Paul<br />
madii-kidaꞌa kan pazowaud, paipaian<br />
idiꞌi naa wuruꞌu pakowaa dauzoniaz<br />
pashaꞌapa taꞌa zon Tomin karu<br />
ati. a 19-21 Ephesus ii kanawa sannao<br />
mashaa dinaꞌa kan. Uruu idi naꞌii<br />
Paul maara tinaꞌa kan zii kanawa<br />
diꞌiki. Aizii Priscilla naꞌiki Aquila<br />
naꞌiaꞌo niꞌi naa paꞌan ĩmaara tinan.<br />
Uruu idi naꞌii Paul mii tinii paꞌa kan<br />
Jew nao tuma, syna gogue ii. Tuu kii<br />
padamata ĩaipan Paul naꞌiaꞌa kan<br />
zii tomu nuꞌiki zaa patuma, mazan<br />
aonaa Paul nyuku nuu naꞌa pan. Uruu<br />
idi ukian ĩꞌati, “Tomin karu aipan an<br />
õwaꞌa tin daꞌatiꞌi, õwaꞌa tin nii koshan<br />
unao idaꞌati,” ukian ĩꞌati. Naꞌiaꞌa<br />
naa paꞌan Priscilla naꞌiki odai aru<br />
waꞌa ki nan. Aizii Paul udoba tan naa<br />
koshan kanawa idaꞌan. 22 Naꞌikiꞌo<br />
umakon atii ukaa wan Caesarea iti.<br />
Naꞌiaꞌa naa umaara tinan kanawa<br />
diꞌiki. Naꞌikiꞌi naa umakon pakidiba<br />
idaꞌan Jeru salem iti, utuka paꞌa nan<br />
mishi dai nao.<br />
Uruu dau naꞌan udoba tan naa<br />
koshan atii ukaa wan powaa iti<br />
Antioch iti. 23 Masakau daꞌu unaꞌiaꞌakan,<br />
udaunaꞌan umakon naa koshan.<br />
Umakon ipai pakaku waapa tin-kizi<br />
kida ama zada kawanaꞌati, Galatia<br />
Baara ii aka naꞌiki Phry gia Baara ii<br />
aka. Umaꞌo za ka dan ipai mishi dainao<br />
nyuku nuu naꞌiiꞌaka.<br />
Apollos kakuwaapan<br />
Ephesus naꞌiki Corinth ii<br />
24 Uruu dono Jew, Apol los kiaꞌo<br />
uꞌuu, Alex andria iaꞌo ushaka tan,<br />
kaa wan Ephesus ati. Uruu paraa baꞌo<br />
mana wun pidan. Naꞌiki kai mandau<br />
nuꞌo uaita pan saada-kari waiz<br />
kida Tomin karu para dan. 25 Naꞌiki<br />
kai manai man kapam utomi napakida-kao<br />
Nao ba nai Jesus kaduz<br />
kida dauꞌu. Uruu idi maꞌo zaka<br />
ukaku waa pan naꞌiki kai man utominapa-kidan<br />
pidan nao Jesus dauꞌu,<br />
naꞌiki ushaꞌa paa pa nii kida dauꞌan.<br />
Mazan chikaa wunuuapa-karu<br />
dauꞌu, uaitapa soo bau daꞌapa John<br />
chikaa wunuu pan dauꞌu kari kao nan.<br />
26 Mazan maꞌo zaka ukaku waa pan<br />
Jew nao ati syna gogue ii. Priscilla<br />
naꞌiki Aquila abata wuruꞌu ukakuwaa<br />
pa nuz. Uipaian dau naꞌan<br />
Acts<br />
a 18:18 Naꞌa paꞌo paꞌan Jew nao kaduz ĩmadii-kidan nii pazowaud ĩipaian an<br />
pashaꞌapa tan wuruꞌu pakowaa dauzo niaz pashaꞌapa taꞌa zon Tomin karu ati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 18, 19<br />
368<br />
pakaku waa pan, sariapa ĩnaꞌakan<br />
uruu padapu iti. Naꞌiaꞌa naa<br />
ĩkaku waa pan uꞌati kai manai man<br />
uai tapa-kinaa nii powaꞌa zii naꞌa pam<br />
Tomin karu aipan pamishida-kao.<br />
27 Uruu dau naꞌan Apol los diꞌitinpan,<br />
ukaku waapa tinaꞌa naꞌa zon<br />
Achaia iti. Uruu idi Ephesus ikiinao<br />
mishi dai nao kamin kaꞌu tan Apol los,<br />
pasaa dan idaꞌan kaa rita baꞌo ran<br />
mishi dai nao diꞌiti, Achaia iainaouz,<br />
marii kizi ĩdapaa pan uruu ukaawan<br />
an. Aizii ukaa wan dau naꞌan<br />
naꞌiti, kai man mishi ukamin kaꞌu tan<br />
mishi dai nao, wuruꞌu Tomin karu<br />
kamuna nun idaꞌa naꞌo raz ĩzaamatan<br />
Jesus panao ba naa nii. 28 Naꞌiki<br />
maꞌo zaka Apol los kasha daaka pan<br />
Jew nao tuma naꞌii. Iribaꞌo pidan nao<br />
abata pan puꞌu, utukapa-kidan ĩꞌati<br />
Tomin karu para dan diꞌiki, mishiꞌo<br />
wuruꞌu Jesus, uruu Christ. b<br />
Paul kakuwaapan Ephesus ii<br />
19 1 Aizii Apol los kakuwaapa<br />
tinan puꞌu Corinth ii,<br />
Achaia Baara iaꞌo raz, Paul unaꞌian<br />
zii paꞌan baza anta napu Asia Baara<br />
an. Uwaꞌa tin atii ukaa wan Ephesus<br />
ati. Naꞌii uiko dan mishi dai nao Jesus,<br />
2 naꞌiki upishaan ĩdyaun kaika paꞌa:<br />
“Kai manaꞌo Doro naa morota nii<br />
unyuku nuu iti umishi dan dono?”<br />
“Aonaa naꞌa painim zii waabatau<br />
zon Kai manaꞌo Doro naa dauꞌan,”<br />
ĩkian uꞌati.<br />
3 “Naꞌa paꞌo ram mooko uchikaawunuu-kaoaz?”<br />
ukian ĩꞌati.<br />
“Naꞌapa John Chikaa wunuupau<br />
zon kawan, utomi napa-kidan<br />
kawanaꞌati pidan nao,” ĩkian.<br />
4 “Mazan John chikaa wunuuan<br />
pidan nao tanawa tinai naouꞌu naa<br />
paꞌoian ai, udyuu dan idi ĩmishidan<br />
wuruꞌu kai naꞌikiꞌo raz uwaꞌa tin<br />
padawuꞌati. Uruu Jesus, dauꞌa naꞌo<br />
wuruꞌu unaꞌapa nuz,” ukian ĩꞌati.<br />
5 Pidan nao aba tan idi upara dan<br />
naꞌapa, sariapa ĩchikaa wunuu-kidinan<br />
Nao ba nai Jesus uu idaꞌan.<br />
6 Uruu dau naꞌan Paul muu dan naa<br />
pakaꞌu ĩꞌidaꞌa, sariapa Kai manaꞌo<br />
Doro naa moro tan ĩnyuku nuu kida<br />
diꞌiti. c Naꞌiki ĩpara dan naa baꞌoran<br />
kaduz parada-karu kida idaꞌan.<br />
Naꞌiki ĩkowaa dan naa kuwai Tominkaru<br />
diꞌiki kidaꞌo. 7 Uikoda mani 12<br />
wuruꞌu pidan naouz.<br />
8 Idiki nau daꞌu kauzu Paul<br />
naꞌian, ukaku waapa tinan pidannao<br />
ati syna gogue d ii. Uai pan idi<br />
ĩmishi dan, maꞌo zaka ukaku waa pan,<br />
naꞌiki kai manai man ukowaa dan<br />
ĩꞌati wuruꞌu Tomin karu nao ba naitinapa<br />
nuz dauꞌu. 9 Mazan kai naꞌa<br />
pabiꞌi kida pidan nao dikin tapa,<br />
aonaa ĩmishidaꞌa zon Paul kuwaa.<br />
Naꞌiki iribaꞌo pidan nao abata pan<br />
puꞌu dikauda sodi kida ĩpara dan,<br />
wuru dauꞌa naꞌa daꞌa nai naouz “Jesus<br />
Kaduz.” Uruu idi Paul naꞌakan<br />
mishi dai nao paꞌidi waru patuma,<br />
b 18:28 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. c 19:6 Kaimanaꞌo<br />
Doronaa morotan ĩnyukunuu kida diꞌiti oo “Kai manaꞌo Doro naa kaa wan ĩꞌidaꞌati.”<br />
d 19:8 synagogue: kabaun Jew nao baoko pai napa-kizi. Putukapa kaa rita tokon ii,<br />
Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
369<br />
ACTS 19<br />
tomin pauzo-kizai dapu naa iti,<br />
Tyran nus idiwauz. 10 Naꞌiaꞌa naa<br />
utomi napa tin-kidan pidan nao ipai<br />
kamoo, atii dyaꞌu tam wunu. Uruu<br />
idi ipai, ipai pidan nao, Jew nao<br />
naꞌiki Gentile nao, wuruꞌu mashaapai<br />
nao kidaz Asia Baara ii aka<br />
aba tan wuruꞌu Paul kowaa da nii<br />
kidaz Tomin karu para dan, Nao banai<br />
Jesus dauꞌu kidaꞌo raz.<br />
Sceva dainao tiwaan pasoꞌotan<br />
oiaꞌo doronainao Jesus uu idaꞌan<br />
11 Tomin karu aipan ati Paul<br />
shaꞌapa tan umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan aonaꞌo raz pidan kaꞌii tan<br />
pashaꞌapa tan. 12 Atii Paul linson,<br />
naꞌiki kamicha pishata paꞌo umada,<br />
naꞌaka-kao kari nai nao diꞌiti, naꞌiki<br />
ĩpishata-kao uꞌidi sariapa ĩkakudan.<br />
Naꞌiki sari aa paꞌo nii kapam<br />
oiaꞌo doro nai nao kodi tan pidannao<br />
diꞌiki.<br />
13 Kai naꞌa kapam pabiꞌi kida<br />
Jew nao, chiꞌika pan naꞌiki ĩsoꞌoopan<br />
oiaꞌo doro nai kida pidan nao<br />
ai. Sariapa ĩtamaka pan ĩtiwaan<br />
kapam pasoꞌo tan oiaꞌo doronai<br />
Nao ba nai Jesus uu idaꞌan.<br />
Ĩkian oiaꞌo doro nai ati, “Wakian<br />
puko dita Jesus tawuruꞌu Paul<br />
kowaada paniaz uu idaꞌan,” ĩkian.<br />
14 Sceva dai nao wuruꞌu naꞌa pain painaouz.<br />
Aizii wuruꞌu ĩdaru Jew nao<br />
faadaan zowau naa uruu, 7 wuruꞌu<br />
udai naouz.<br />
15 Mazan oiaꞌo doro nai kian<br />
ĩꞌati, “Õai ta pa nii Jesus naꞌiki<br />
Paul. Mazan unao, aonaa õai tapan,”<br />
ukian. 16 Upuꞌaꞌa naa mazan<br />
pidan, wuruꞌu oiaꞌo doro nai zaamata<br />
paniaz, zakaꞌu tinaꞌa kan naa<br />
ĩdyaun naꞌiki uzoꞌii biꞌiaꞌa kan naa<br />
ipai ĩdyaun tuu kiaꞌo idaꞌan, ipai<br />
ĩmada izain, naꞌiki ipai kapam<br />
ukuzuu aꞌa kan ĩkami chan kida<br />
ĩmada iki. Uruu idi ĩkidoo pan naa<br />
udapu iki, naꞌiki pamada kaziwan<br />
biiꞌi, ĩdimaꞌa kan naa uꞌai<br />
kadima naꞌo idaꞌan. 17 Ipai Jew nao<br />
naꞌiki ipai Gentile nao, mashaapai<br />
nao kidaz Ephesus ii aba tan<br />
ipai wuruꞌu aimaa kan shaꞌapa nuz<br />
kaika paꞌa. Uruu idi tuu kii pidan nao<br />
tarian, naꞌiki tuu kii ĩdiꞌitin pan.<br />
Naꞌiki kai man paꞌidi waru pidan nao<br />
para dan Nao ba nai Jesus dauꞌan.<br />
“Ei, maꞌo za kaꞌo mishi mana wun<br />
uruu,” ĩkian. 18 Uruu dono iriba<br />
mishi dai nao kowaa dan ipai oii<br />
kidaꞌo pashaꞌa paa pauzo nii iribaꞌo<br />
pidan nao abata pan puꞌu. 19 Baꞌorai<br />
nao kida kowaa dan naꞌa pam<br />
pamaru nao-tin pau zon. Mazan<br />
uruu dono ipai ĩnaꞌa kan naa<br />
pamaru nao-tin pan kaari tan naa<br />
kida. Uruu idi pidan nao kanaa puꞌu<br />
ipai ĩkawao dan wuruꞌu pakaari tan<br />
kidaz. Aizii ĩaitaan ipai wuruꞌu<br />
kaa rita kida winipi naaz, dobata,<br />
dobata, ubao kopa tinan uikoda fifty<br />
thousand wiziꞌi kidaꞌo puraata. e<br />
20 Aizii mishi dai nao tuka pan idi<br />
maꞌo zaka kuwai pisha tan pidan nao<br />
nyuku nuu, powaꞌa zii ĩmaꞌo za kadinan<br />
pakaku waa tinan dauꞌati.<br />
Acts<br />
e 19:19 wiziꞌi kidaꞌo puraata: Greek para dan idaꞌan drach mas. Bau daꞌapa drachma,<br />
bau daꞌa paꞌo kamoo kaudin-karu winipi naa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 19<br />
370<br />
Uruu idi powaꞌa zii mishi dai nao<br />
iribai nan.<br />
Pidannao toꞌoradinan Ephesus ii<br />
21 Aizii ipai wuruꞌu aimaa kan<br />
kida shaꞌa pan dau naꞌan kaikapaꞌa,<br />
Paul diꞌitin pan, naꞌiki uai pan<br />
pamoro wau tapan wii zai kawanaꞌati<br />
kida wuruꞌu Macedo nia naꞌiki<br />
Achaia Baara ii aka kidaꞌo raz.<br />
Naꞌikiꞌo niꞌi naa uai tan padobatan<br />
atii Jeru salem iti. Paul kian,<br />
“Õkaa wan dau naꞌan Jeru salem iti,<br />
õmakon nii naꞌiki õmoro wau ta paꞌanan<br />
nii kapam Rome iti.” 22 Uruu<br />
idi udyuu dan pamin-kau dinan nao,<br />
Timothy naꞌiki Eras tus kiwii tan<br />
Macedo nia iti. Aizii Paul unaꞌiaꞌa kan<br />
zii paꞌan Ephesus ii, Asia iaꞌo raz.<br />
23 Mazan uruu donoꞌo naa pidannao<br />
toꞌora di nan Ephesus ii tuu kii<br />
mana wun, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
iribaꞌa naa ĩtuka pan pidan nao<br />
daꞌa nan “Jesus Kaduz.” 24 Kai naꞌa<br />
pidan Ephesus ii, Deme trius kiaꞌo<br />
uꞌuu. Uruu toma pauzo iriba, iriba,<br />
tomin karu aba Arte mis dapu naa<br />
dikin kida silver idi. Utoma nuzu<br />
duu sodi kidaꞌa. Naꞌa paꞌo idaꞌan<br />
dobata, dobata uiko dan puraata<br />
paꞌati, naꞌiki pidan nao ati, wuruꞌu<br />
kaudinai nao kidaz utuma. 25 Uruu<br />
idi udapa dan naꞌiki ubao kopa tan<br />
ipai pidan nao kaudinai nao patuma<br />
naꞌiki baꞌo rai nao kida naꞌa paꞌo<br />
kapam ĩkau di nan ĩnao kawan.<br />
Naꞌiaꞌa naa ukian ipai ĩnao ati,<br />
“Õpao naru nao, aizii õpara daꞌa zon<br />
uꞌati. Ipai unao uaitapa kanom<br />
kaduz wakau din-kizi nii. Naꞌiki<br />
uaitapa dobata, dobata waiko dan<br />
puraata watoma nii kida idaꞌan.<br />
26 Aizii utukapa, naꞌiki uabata<br />
ukinao idi naꞌa pam Paul dikauda<br />
kian wuru dauꞌa naꞌa watoma nii<br />
kidaz aimaa kan. Ukian, ‘Wuruꞌu<br />
toma-kari wai kidaz tomin karu nii<br />
kaꞌui idiꞌo raz, maza nuꞌo kari kaonan,<br />
aonaa mishiꞌo mani.’ Uruu<br />
idi ipaiꞌi naa unaꞌapa tan daꞌai nao<br />
pidan nao nyuku nuu, papara dan<br />
kawanaꞌati, atii ipai diꞌiiꞌakaꞌa Asia<br />
Baara kawanaꞌati kida, iribaꞌa naa<br />
ĩmishi dan upara dan. 27 Aizii pidannao<br />
dakoo pan niꞌi naa watomapa nii<br />
kidaz. Naꞌiki umana wunuꞌo raz<br />
watomin karunu aba Arte mis, odapu<br />
tukapa-kao niꞌi naa madiwau tapakaꞌo<br />
nii kari kao nan. Naꞌiki aonaꞌo<br />
niꞌi naa powaꞌa pidan nao dyautan<br />
oroo, atii naꞌa paꞌo niꞌi naa kari kaonan<br />
omanyuku nuuta-kao. Ipai unao,<br />
uaitapa ipai pidan nao toriin pau zon<br />
oꞌati, daꞌaꞌa Ephesus an, naꞌiki ipai<br />
Asia Baara ii aka, naꞌiki ipai baꞌo ran<br />
ama zada kawanaꞌati kida.”<br />
28 Aizii pidan nao aba tan kan idi<br />
unaꞌa pan, sariapa mishi ĩtoꞌo raꞌakan,<br />
naꞌiki ĩkada koi naꞌa kan naa<br />
diiwa, diiwa. “Maꞌo za kaꞌo, naꞌiki<br />
umana wunuꞌo watomin karu aban<br />
Arte mis, daꞌaꞌa Ephesus idaꞌa,” kiaꞌo<br />
wuruꞌu ĩkada koina nuz. 29 Uruu idi<br />
iriba, iriba pidan nao kada koi nan<br />
diiwaꞌo idaꞌan, ĩtoꞌora dinan naa<br />
mapidan kiaka uruu wii zai diꞌiiꞌaka.<br />
Upuꞌaꞌa naa ĩiko daꞌa kan Gaius naꞌiki<br />
Aristar chus. Sariapa ĩzaama tan<br />
ĩdyaun. Ĩnao Paul minau daꞌu nao<br />
Macedo nia ikiꞌo ĩwaꞌa tin. Ĩnaꞌakaꞌa<br />
kan naa kowas ĩnao pidan nao<br />
baoko pain pauzo-kizi iti. 30 Tuu kii<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
371<br />
ACTS 19<br />
padamata Paul makoꞌo zon naꞌiti,<br />
pidan nao kanaapu iti. Mazan aonaa<br />
mishi dai nao kashaa pan umakon<br />
naꞌiti. 31 Kainaꞌiaꞌo kapam Paul paonaru<br />
nao naꞌii, tuu baru kidai nao<br />
pidan nao. Ĩnao dyuu dan papara dan<br />
uꞌidiꞌiti, aonaa kizi umakon pidannao<br />
baoko pai napa-kizi iti. 32 Aizii<br />
naꞌiaꞌa naa pidan nao toꞌora di nan<br />
tuu kii, baꞌo rai nao kada koi nan<br />
panaꞌiti sodi kidaꞌa naa kari kaonan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan, kai naꞌa<br />
pabiꞌi kida pidan nao aonaa ĩaitapan<br />
kanom dauꞌa tiꞌo mana wun<br />
wuruꞌu pawaꞌa tinuz. 33 Aizii Jew nao<br />
aipan idi pakazan naa tinan, sariapa<br />
ĩzaama tan pabii iki Alex an der paradaꞌo<br />
nii pidan nao kanaapu iti, marii<br />
kizi ukowaa dan ĩꞌati aonaa ipaiꞌo<br />
mani wuruꞌu Jew nao shaꞌa paa pa nuz<br />
aimaa kan kaika paꞌa. Soo Paul paꞌan<br />
wuruꞌu naꞌapain paꞌo raz. Sariapa<br />
Alex an der sawa dan pakaꞌu, uaipan<br />
pidan nao mashaa dinan naꞌiki<br />
ĩabata kizi upara dan. 34 Aizii pidannao<br />
tuka pan kan naa uruu Jew, ipai<br />
bao kopa ĩkada koꞌo kan patumaaka<br />
kaika paꞌa: “Maꞌo za kaꞌo, naꞌiki<br />
umana wunuꞌo watomin karu aban<br />
Arte mis daꞌaꞌa Ephesus idaꞌa,”<br />
kiaꞌo wuruꞌu ĩkada koina nuz atii<br />
tomu nuꞌiki.<br />
35 Upuꞌu mazan donoi zowau naa<br />
kaa wan ĩꞌidaꞌati, sariapa umashaatan<br />
wuruꞌu ĩkada koi napa nuz. Ukian<br />
ĩꞌati kaika paꞌa: “Uabata õpara dan<br />
Ephesus san nao. Ipai pidan nao aitapan<br />
soo wawiizi Ephesus taa paꞌo<br />
wuruꞌu umana wunuꞌo raz tominkaru<br />
aba Arte mis dapu naa. Naꞌiki<br />
ipai pidan nao aita pan kai naꞌa<br />
kapam wataa pan umana wunuꞌo<br />
kuba, oroo kawa nuꞌo raz utomakao,<br />
tawuruꞌu waotau zoz aokazi<br />
iki. 36 Aonaa turuu pidan kasha dan<br />
naꞌiki udakoo pan watomin karuaban<br />
Arte mis. Ukauꞌan usooka daꞌa<br />
naa wuruꞌu ukai kapain panu zuꞌu.<br />
Manaꞌa ushaꞌa paa paꞌa naꞌa aimaakan<br />
madoro naa-daun. 37 Unao<br />
kaawa-kida nii wuruꞌu pidan naouz<br />
daꞌatiꞌi, ĩmashaꞌa pata kan puꞌu<br />
dikau daꞌo aimaa kan, aonaa kanom<br />
ĩkoida pan watomin karu aban<br />
dapu iki, naꞌiki aonaa ĩdakoopan<br />
watomin karu aban dikau daꞌo<br />
idaꞌan. 38 Aizii Deme trius naꞌiki<br />
ipai umin-kau dinan nao, ĩkaakapaaꞌa<br />
zon an pidan nao, marii paꞌan<br />
ĩkaaka paan, naꞌiki ĩnaꞌa kan ĩdyaun<br />
Rome ikiꞌo nao ba nai diꞌiti, naꞌii kizi<br />
ĩkooto wapa-kida-kao, kooto wapakaru<br />
kamoon dono. 39 Aizii unao<br />
mani, kai naꞌa zii uparadaꞌa zon<br />
aimaa kan dauꞌan? Uparadaꞌa zon<br />
an, marii uabata-kidan wuruꞌu<br />
upara dan kidaz, wuru diꞌiaꞌa<br />
kabaun toma-kari waiz kawii ziinao<br />
mii tiniapa-kizi nii. 40 Aizii diꞌi<br />
wuruꞌu washaꞌa pata nuz aimaa kan<br />
kaika paꞌa, kicha naꞌ iki-kiaꞌo wuruꞌu,<br />
watoꞌora di nan mapidan kiaka manawun.<br />
Aizii Rome ikiꞌo nao ba nai<br />
aba tan anaꞌa naa paꞌi wuruꞌu<br />
wadikau dai napa nuz, sari aa paꞌo<br />
nii upishaa-kidan waunao kanom<br />
dikin iaꞌo wuruꞌu watoꞌora dina nuz<br />
kaika paꞌa. Aonaꞌo nii waaita pan<br />
naꞌa pam wakazan naa tinan.”<br />
41 Donoi zowau naa ipaian dau naꞌan<br />
papara dan kaika paꞌa, usooka daꞌakan<br />
naa mii tiniapa-karu.<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 20<br />
372<br />
Paul morowautapankan donoꞌo<br />
Macedonia naꞌiki Achaia Baara ii<br />
20 1 Pidan nao sooka dan<br />
dau naꞌan patoꞌo rain pan,<br />
Paul dapada-kidan naꞌiki ubao kopatan<br />
naa ipai mishi dai nao. Uruu<br />
ukowaa dinaꞌa zon naa ĩꞌati, naꞌiki<br />
umaꞌo za ka dan ĩnyuku nuu, maꞌo zaka<br />
kizi kapam ĩtaa pan pamishi dan.<br />
Pazaa maa kaꞌuan dau naꞌan mishidai<br />
nao, umakon naa Macedo nia<br />
iti. 2 Aizii pamakopa-kizi donoi<br />
kawanaꞌati kida, Paul maꞌo za ka dan<br />
pidan nao nyuku nuu pakowaa dapan<br />
idaꞌan kai man kidaꞌo kuwai<br />
ĩꞌati. Atii ukaa wan Achaia Baara<br />
iti. 3 Idiki nau daꞌu kauzu unaꞌiaꞌakan.<br />
Udaunaꞌan umin zii wan naa<br />
koshan uruu umakoꞌo zon naa atii<br />
Syria iti. Upuꞌu mazan pidan nao<br />
kowaa dan Paul ati, kai naꞌa Jew nao<br />
zauda pan uruu ĩaipan pazowi a nuzu.<br />
Uruu idi ukiwan powaꞌa an koshan<br />
Macedo nia an. 4 Naꞌiki kaika paudaꞌu<br />
pidan nao makon utuma.<br />
Berea iki Sopater, Pyrrhus daniz;<br />
Thessa lonica iki Aristar chus naꞌiki<br />
Secun dus; Derbe iki Gaius; Asia<br />
Baara iki Tychicus naꞌiki Trophimus;<br />
naꞌiki Timothy mako kapam.<br />
5 Ĩnaouꞌu naa kiwiita Troas iti,<br />
naꞌiaꞌo niꞌi naa ĩzauda pan waunao. f<br />
6 Mawi kiꞌi naꞌo Bread Nikauzo-kao<br />
Kamoon dau naꞌan, wamakon naa<br />
kapam kanawa idaꞌan Philippi iki.<br />
Atii bakaꞌi au daꞌu kamoo dau naꞌan<br />
waiko dan zii wairi ban nao Troas iaꞌa<br />
naa. Bau daꞌapa sondii wanaꞌiaꞌa kan<br />
Troas ii.<br />
Ubaukapan naa Paul<br />
morowautapan Troas ati<br />
7 Satur day dono, kamoo tipi tan<br />
dau naꞌan, ipai wabao kopa tinan,<br />
waaroopaꞌa zon idi bao kopa, naꞌiki<br />
wanikaꞌa zon idi bread wanyukunui<br />
tapa-kinaa nii Jesus mawa kan<br />
waꞌati. Paul aita pan idi pawaꞌakaꞌazon<br />
mishi dai nao baꞌo ran kamoo,<br />
ukaku waapa tinan ĩꞌati atii tomunzikon<br />
diꞌiti. 8 Kabaun nazoo dokoaꞌo<br />
diꞌiaꞌo wuruꞌu wabao kopa tina nuz,<br />
naꞌiki naꞌii iribaꞌo lamp kida mao dapan.<br />
9 Kai naꞌa paꞌinaꞌo zii dao nai ora<br />
Euty chus kiaꞌo uꞌuu, usaka natapan<br />
windoo paawaꞌa. Aizii Paul<br />
kakuwaa pa tinan atii Euty chus<br />
daꞌa wunu nun. Udaunaꞌan udaꞌawuꞌu<br />
kan naa, atii mashaꞌapa kiaka<br />
uwao taꞌa kan naa imiꞌi baara iti.<br />
Idikinau daꞌuꞌo utaraꞌa paawa tin pan<br />
paawa ikiꞌo wuruꞌu uwao taꞌa ka nuz.<br />
Pidan nao doko bata nuzu, mazan<br />
mawa kaꞌa kaꞌa naa uruu. 10 Mazan<br />
upuꞌu Paul kaa waꞌa kan uꞌidaꞌati,<br />
naꞌiki udokoba taꞌa kan naazu.<br />
“Manaꞌa ukashaꞌo raꞌa naꞌa, kaku daꞌakaꞌa<br />
naa uruu powaa iti,” ukian ĩꞌati.<br />
11 Uruu dau naꞌan ĩzai dan naa powaa<br />
iti kabaun nazo iti, uruꞌu naa ĩaroopan<br />
naa naꞌiki ĩnikan naa bread<br />
bao kopa. Uruu dau naꞌan powaꞌa<br />
zii Paul kakuwaa pa tinan pidan nao<br />
ati, atii wakan kanaa nin. Uruu kii<br />
uwaꞌa kau zon ĩdyaun. 12 Aizii wuruꞌu<br />
f 20:5 Verse 5 idaꞌa watuka pan Luke saa daꞌo raz diꞌo raz kaari taꞌa bao kopa tinan<br />
koshan Paul nao tuma.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
373<br />
ACTS 20<br />
wao taꞌo raz dao nai ora, ukiwan naa<br />
padapu iti pairi ban nao tuma, aonaa<br />
ushaꞌa pan. Aizii uiriban nao kai man<br />
ĩnyuku nuu ĩkiwan.<br />
Paul kowaadinan mishidainao<br />
ati Ephesus iainaouz<br />
13 Troas iki pakidiba idaꞌan Paul<br />
makon Assos iti. Mazan waunao,<br />
kanawa idaꞌan paꞌan wamakon<br />
naꞌiti. Naꞌiaꞌo niꞌi naa Paul aitan<br />
paiko dan waunao. 14 Atii naꞌapaꞌa<br />
naa mishi. Ukaa wan dau naꞌan naꞌiti,<br />
upai dinan naa watuma kanawa<br />
zoꞌiti, naꞌikiꞌi naa wamakon atii<br />
wakaa wan Mitylene iti. 15 Baꞌo ran<br />
kamoo wadobata paꞌa kan wii zai<br />
dazaba an, Chios kiaꞌo uꞌuu. Baꞌo ran<br />
kamoo idaꞌa wakaa wan Samos iti.<br />
Baꞌo ran kamoo wadoba tan koshan<br />
atii wakaa wan Miletus iti. 16 Aonaꞌa<br />
naa Paul aipan patomu nuꞌi kin pan<br />
Asia Baara an. Mazan kadi ma naꞌa<br />
naa paꞌan uai pan pakaa wan Jerusalem<br />
iti, Pentecost uaꞌii. Uruu idi<br />
aonaa umakon Ephesus iti. 17 Soo<br />
udyuuda-kidan paꞌan papara dan<br />
naꞌiti, marii kizi choo chi zowaunaa<br />
nao waꞌatin uꞌidaꞌati Miletus ati.<br />
18 Aizii ĩkaa wan dau naꞌan<br />
uꞌidaꞌati, ukian naa ĩꞌati, “Ipai unao<br />
utuka pauzo nii naꞌa pam õkau di nan,<br />
naꞌiki utukapa naꞌa pam õmashaapau<br />
zon kiwiin daꞌa naꞌa Asia Baara<br />
an kida. Õsaka dan diꞌikiꞌo õkau dinan<br />
daꞌa naꞌa, atii diꞌi, uaitapa naꞌiki<br />
utukapa ipai õkaduz. 19 Õbaia tan<br />
biiꞌi tuu kii kashaꞌo raꞌo, Jew nao<br />
dako tau tan puꞌu pashaꞌapa tan<br />
õgaru, mazan upuꞌu mashaa, naꞌiki<br />
min ziiwa õshaꞌapa tan õkau dinkizi,<br />
õnyuku nuu kashaꞌo ran biiꞌi.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
poi torun idi õgaru. 20 Naꞌiki aonaa<br />
kanom õdizapan naꞌiki õtaapakidan<br />
unao ai, ipai õkowaa dan uꞌati<br />
kai man kidaꞌo kakinao rii tawuru<br />
donoꞌo õkaku waapa tinan donoꞌo raz<br />
uꞌati, udapu ii kida, naꞌiki iribaꞌo<br />
pidan bii ii. 21 Aizii Jew nao ati naꞌiki<br />
Gentile nao ati naꞌapa paꞌidi waru<br />
õpara dan, õkaki nao wan ĩdyaun tuukii,<br />
ĩtanawa tin kiziꞌi naa paꞌoian ai<br />
Tomin karu idaꞌati, naꞌiki ĩzaa mata<br />
kiziꞌi naa wanao ba naa Jesus Christ<br />
panyuku nuu nao ba naa nii.<br />
22 “Mazan aizii õmakon niꞌi naa<br />
Jeru salem iti, õizoꞌa tin nii Kaimanaꞌo<br />
Doro naa para dan. Aonaa<br />
õai ta pan naꞌa pam nii õshaꞌa pata-kao<br />
naꞌii. 23 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai<br />
donoi, õkaku waa tin-kizi kawanaꞌati,<br />
Kai manaꞌo Doro naa kowaa dan õꞌati,<br />
kai naꞌaꞌo nii dikau daꞌo aimaa kan<br />
shaꞌa pan õꞌati, naꞌiki õtaraa-kidakao<br />
nii naꞌii. 24 Mazan aonaa<br />
ushaꞌa pan õzowii-kao. Kanom tuukiaꞌo<br />
õshaꞌapa taꞌa zon, õai pan paꞌan<br />
õipai an õkau din-kizi wuruꞌu Nao banai<br />
Jesus dyuu daniaz õshaꞌapa tan.<br />
Udyuu dan õkowaa dan Kai manaꞌo<br />
Kuwai ipai pidan nao ati, Tominkaru<br />
kai manan naꞌiki ukamuna nun<br />
dauꞌu.<br />
25 “Aizii ipaiꞌi naa õkowaa dan<br />
uꞌati Tomin karu nao ba nai-tinan<br />
dauꞌu. Aizii wuru dau naꞌa naꞌa,<br />
aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa utuka pan<br />
õgaru. 26-27 Mazan aizii õkiaꞌa zon<br />
unao ati, naꞌa painim unao oo baꞌorai<br />
nao mawa kan, pakawan paꞌoian<br />
biiꞌi zii, aonaa õgaru aipan atiꞌo<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 20, 21<br />
374<br />
mani wuruꞌu. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa kanom õdizapan unao ai.<br />
28 Ukauꞌan uzau din paꞌa naa paꞌi<br />
kai man kiziꞌi naa utaa pan udoronaa,<br />
naꞌiki kai man paꞌi kapam<br />
ukazan naa tapa mishi dai nao wuruꞌu<br />
Kai manaꞌo Doro naa taa niaz uawunuu<br />
ta pan nii. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
Tomin karu zaa mata nii wuruꞌu<br />
ĩnaouz paꞌidi wau nii pauDani izain<br />
idaꞌan naꞌiki umawa kan idaꞌan.<br />
29 Õai tapa diꞌi õwaꞌa kan dau naꞌan<br />
unao, kai niꞌi kiꞌo nii pidan nao kaawan<br />
ubii ati, ĩmarii dan nii naꞌiki<br />
ĩpoza waa biꞌii-kidan nii unao atii<br />
ĩtanawa tin-kidan nii unao umishidan<br />
ai Jesus. Ĩkaa wan nii maꞌo zaka,<br />
naꞌa paꞌo nii toꞌora baꞌo baudo koru<br />
pozawaa biꞌii-kidan kawan kaznizonao<br />
atii uzowian ĩdyaun. 30 Naꞌiki<br />
kai naꞌaꞌo nii kapam pidan nao unao<br />
bii ikiꞌo, ĩmarii dan nii naꞌiki ĩbuutan<br />
nii pabiꞌi kida mishi dai nao<br />
paꞌidaꞌati. 31 Ukauꞌan uzau din paꞌa<br />
naa paꞌi, unyuku nui tapa naꞌa pam<br />
õtomi napa-kidan unao, õbaia tan<br />
biiꞌi kashaꞌo raꞌo naꞌiki toꞌora-karu<br />
biiꞌi. Mazan upuꞌu õkaki nao tan<br />
ipai unao, wakana dan puꞌu naꞌiki<br />
aiwakaꞌan kida atii idiki nau daꞌu<br />
wunu.<br />
32 “Aizii õwaꞌa kan niꞌi naa<br />
unao Tomin karu kaꞌu idaꞌa. Uruꞌo<br />
nii kazan naa tapa unao. Naꞌiki<br />
õwaꞌa kan Kai manaꞌo Kuwai<br />
utuma, Tomin karu kamuna nun<br />
dauaꞌo, uruu kidaꞌo nii maꞌo zaka<br />
dapa unyuku nuu. Naꞌiki uruu<br />
kida kuwai idaꞌanaꞌo nii uiko dan<br />
kai manaꞌo mana wun aimaa kan,<br />
wuruꞌu Tomin karu aipaniaz pataan<br />
dii naꞌi tiꞌi ipai pidan nao ati, ubuuta<br />
nii naouz paꞌati.<br />
33 “Ipai unao, utukapa naꞌiki<br />
uaitapa õkaduz, aonaa naꞌa painim<br />
õnaꞌa zoota pan wuruꞌu konau nam<br />
kidaꞌo raz pidan nao kamichan,<br />
oo wuruꞌu ĩtaapa nii kidaz gold<br />
oo silver. 34 Aonaa õnaꞌa zootapan<br />
ushaꞌa pauz, mazan utukapa<br />
naꞌa pam õkau di nan dadara õkaꞌu<br />
idaꞌan, õikoda-kinaa nii aimaakan<br />
õmashaapa-kinaa nii, naꞌiki<br />
õmin-kau dinan nao atiꞌo nii kapam.<br />
35 Õmashaa pan idaꞌan kaika paꞌa,<br />
naꞌiki õkau di nan idaꞌan dadara,<br />
õtomi napa-kidan unao. Naꞌapa kizi<br />
ukau dinan, naꞌiki ukamin kaꞌuta kizi<br />
kapam pidan nao, wuruꞌu aonaꞌo raz<br />
mana wun ĩkaꞌii tan pakau di nan.<br />
Kari kao nan kizi kapam unyukunui<br />
ta pan tawuruꞌu Nao ba nai Jesus<br />
kiauzo nuz: ‘konau kiaꞌo nii pidan<br />
min zii waꞌo raz utaan aimaa kan baꞌoran<br />
pidan ati, aimaa kan taa-kao ai<br />
paꞌati.’ ”<br />
36 Paipaian dau naꞌan pakadakoin<br />
pan, Paul kodo ruꞌu kan naa<br />
pakaki nao tanii nao tuma. Naꞌiki<br />
ĩtoriin pan naa Tomin karu ati.<br />
37 Uruu dau naꞌan Paul kowaa dinan<br />
naa, ipai ĩdokoba tan uruu, ĩzaadan<br />
naa mazan uꞌati. 38 Ĩnyuku nuu<br />
kashaꞌo ran tuu kii ushaꞌapa num<br />
kauꞌan “Aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa<br />
utuka pan õgaru,” ukian idi ĩꞌati.<br />
Udaunaꞌan ĩwaꞌan pan kan naa uruu,<br />
atii kanawa diꞌii.<br />
Paul makon naa Jerusalem iti<br />
21 1 Wa z a a m a a k a ꞌ u a n<br />
dau naꞌan mishi dai nao<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
375<br />
ACTS 21<br />
zowau naa nao, wamakoꞌo kan naa<br />
udaruꞌo kanawa idaꞌan. Naꞌikiꞌo<br />
wamakon sariapa Cos iti. Baꞌoran<br />
kamoo wadoba tan naa koshan,<br />
Rhodes ii wakaa waꞌa kan, naꞌikiꞌi<br />
naa wamakon atii wakaa wan<br />
Patara iti. 2 Naꞌiaꞌa naa wazaamatan<br />
baꞌo ran kanawa tuꞌuz makoꞌo<br />
Phoe nicia iti, Syria iaꞌo raz. Wapaidinan<br />
dau naꞌan, wamakon naa<br />
koshan. 3 Mao napa wadoba tan<br />
paran baoko aꞌo kato naru Cyprus<br />
danoma an, waꞌasha baron antanapu<br />
wataa pa nuzu. Wamakon<br />
atii wakaa wan Tyre iti, Syria<br />
iaꞌo raz. Naꞌii wamaara tinaꞌa kan<br />
zii kanawa diꞌiki. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan naꞌiaꞌo nii zii kanawa<br />
wazoo kida maaraa-kao. 4 Uruu<br />
wii zai diꞌii, waikoda mishi dai nao<br />
Jesus. Uruu idi bau daꞌapa sondii<br />
wanaꞌiaꞌa kan ĩtuma, kanawa sannao<br />
tomu nuꞌi kin pan kawanaꞌati.<br />
Uruu dono Kai manaꞌo Doro naa<br />
kowaada-kidan mishi dai nao ati,<br />
naꞌa pam nii Paul shaꞌa pata-kao<br />
Jeru salem ii. Uruu idi tuu kii<br />
ĩmashaa ta nuzu, aonaa kizi umakon<br />
naꞌiti. 5 Mazan naꞌapai niꞌo niꞌi naa<br />
wadoba tan kamoon aita-kao. Uruu<br />
idi wamakon naa koshan kanawa<br />
diꞌiti. Ipai mishi dai nao, pau dai aro<br />
naꞌiki pau dai nao tuma kida ĩdaꞌanan<br />
waunao atii paran danoma<br />
iti. Naꞌiaꞌa naa paran danoma ii<br />
wakodoruꞌu kan bao kopa naꞌiki<br />
watoriin pan naa Tomin karu ati.<br />
6 Ĩzaa maa kaꞌuan dau naꞌan waunao,<br />
wapai dinan naa kanawa zoꞌiti. Aizii<br />
mishi dai nao, ĩkiwan naa kapam<br />
padapu iti kida.<br />
7 Naꞌikiꞌi naa koshan wadobatan,<br />
atii Ptole mais ii kanawa<br />
mashaa dinan. Uruu idi naꞌii<br />
wamoro wau ta paꞌa kan mishi dai nao<br />
kida diꞌii. 8 Baꞌo ran kamoo wadobatan,<br />
atii wakaa wan Caesarea iti,<br />
wasoo ka dinan Philip dapu ii. Uruu<br />
Philip kowaa da pau zoz Kai manaꞌo<br />
Kuwai Jesus dauꞌu pidan nao ati.<br />
Naꞌiki uruu tawuruꞌu zaa matakari<br />
waiz Jeru salem ii, 7 shaꞌatii<br />
ĩzaa mata-kao buu taꞌo nii wanyukunui<br />
patumaaka kida. g 9 Kai naꞌa 4<br />
Philip dai nao zun nao, aonaꞌo zii<br />
ĩkau daia run kida. Ĩnao prophetiaba<br />
nao. h 10 Aizii dobata zaa kamoo<br />
wanaꞌaꞌa kan dau naꞌan, uruꞌu naa<br />
prophet, Aga bus kiaꞌo uꞌuu, kaawan<br />
Judea Baara iki. 11 Ukaa wan<br />
waꞌidaꞌati, sariapa usoꞌo tan Paul<br />
zadawu ukonon iki, naꞌiki uwatu dan<br />
patabaꞌu, naꞌiki paanoba uzadawu<br />
idi. Ukian, “Kai manaꞌo Doro naa<br />
kian, kaika paꞌo nii Jew nao watu dan<br />
wuruꞌu kazada wuꞌo raz Jeru salem ii,<br />
naꞌiki ĩtaan niizu Gentile nao ati.”<br />
12 Aizii waaba tan idi kaikapaꞌa<br />
parada-karuꞌu, tuu kii waunao<br />
naꞌiki baꞌo rai nao kida tiwaan<br />
pamashaa tan Paul, aonaa padamata<br />
wataa pa dan umakon Jeru salem iti.<br />
13 Mazan ukian, “Kan dii nii uzaa dan<br />
õdauꞌati kaika paꞌa, ukashaꞌora daꞌazon<br />
õnyuku nuu? Õwatuda-kao an oo<br />
õzowii-kao an naꞌii, Nao ba nai Jesus<br />
dikin ii, aonaa ushaꞌa pan, mazan<br />
upuꞌaꞌo nii õmakon,” ukian. 14 Atii<br />
Acts<br />
g 21:8 Acts 6:1-6 h 21:9 prophetiabanao: kowaada paꞌo Tomin karu para dan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 21<br />
376<br />
aonaa wakaꞌii tan wamashaata nuz.<br />
Uruu idi wakian uꞌati, “Marii mooko<br />
pushaꞌa pata-kao Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati.”<br />
15 Uruu dau naꞌan wamin ziiwan<br />
naa, naꞌiki wamakon naa<br />
Jeru salem iti wakidiba idaꞌan.<br />
16 Pabiꞌi kida mishi dai nao Caesarea<br />
iki mako kapam watuma. Uruu<br />
idi baoko paꞌa naa wamakon, atii<br />
wakaa wan Jeru salem iti. Ĩnaouꞌu<br />
naa naꞌaka waunao Mnason dapu<br />
iti, wasooka paꞌa zoo-kizi iti. Uruu<br />
kotuaꞌo uwaꞌa tin Cyprus iki, naꞌiki<br />
kotuaꞌo raꞌa naa paꞌan uzaama tan<br />
Jesus panao ba naa nii. 17 Wakaa wan<br />
dono Jeru salem iti tuu kii mishi dainao<br />
konau kii-kidan waunao.<br />
Paul morowautapan James diꞌiti<br />
18 Baꞌo ran kamoo Paul makon<br />
bao kopa watuma, utuka paꞌa nan<br />
James. Wakaa wan naꞌiti, waikoda<br />
ipai choo chi zowau naa nao naꞌii.<br />
19 Uruu idi tuu kii Paul konaukii-kidan<br />
ĩdyaun. Udaunaꞌan<br />
ukowaa dan naa ĩꞌati ipai aimaakan<br />
Tomin karu shaꞌapata nii kida<br />
Gentile nao ati, pakau di nan dono<br />
ĩbii ii aka.<br />
20 Ipai wuruꞌu aba tai naouz Paul<br />
kuwaa, tuu kii ĩkonau kian. “Kaimanaꞌo<br />
mana wun mishi pugaru,”<br />
ĩkian Tomin karu ati. Udaunaꞌan<br />
ĩkian Paul ati. “Waꞌina wuzu Paul,<br />
mishi putukapa naꞌa pam iriba, iriba<br />
Jew nao ipai ama zada kawanaꞌati<br />
mishi dan naa nao ba nai Jesus.<br />
Mazan ĩnao, tuu kii ĩmarain pan<br />
naꞌiki ĩizoꞌa tin tawuruꞌu Moses<br />
kaki naori kidaz. 21 Aizii kai naꞌa<br />
ĩaba tan dikauda kidaꞌo parada-karu<br />
pudauꞌu. Ĩaba tan putomi napakidan<br />
naꞌiki pukaki nao tan Jew nao<br />
wuruꞌu mashaa pai naouz Gentilenao<br />
wiizi ii aka kida, aonaꞌa naa<br />
kai kin puaipan ĩshaꞌapa tinan<br />
Moses kaki naori kida kawanaꞌati.<br />
Naꞌiki aonaꞌa naa kai kin puaipan<br />
ĩchoota-kidan i pau dani daonai oranao,<br />
Moses kaki naori kawanaꞌati,<br />
naꞌiki aonaꞌa naa kai kin puaipan<br />
wuru shaꞌa pata-kaoaꞌa waunao Jewnao<br />
kaduz kidaz. 22 Masakau daꞌu<br />
dau naꞌan, ĩaba tan niꞌi naa wuruꞌu<br />
pukaa wa nuz. Aizii mani, naꞌa pam<br />
nii washaꞌapa tinan? 23 Wadiꞌi tin pan<br />
kaika paꞌa, waaipan pushaꞌ apa tinan<br />
wapara dan kawanaꞌati. Kai naꞌa<br />
4 daonai ora nao kowaa dauzo<br />
pamishiaꞌa zon papara dan Tominkaru<br />
ati. j Kai naꞌaꞌa naa ĩdyaun<br />
kai daꞌaꞌa, ĩipaiaꞌa naa pashaꞌapa tan<br />
wuruꞌu ĩkowaa dauzo niaz pashaꞌapataꞌa<br />
zon. 24 Ukauꞌan turuu pumakon<br />
bao kopa ĩtuma, puchikai naꞌan kizi<br />
ĩtuma Tomin karu ati, Jew nao kakinaori<br />
kawanaꞌati. Naꞌiki puko waada<br />
kiziꞌi naa pugaruꞌo nii kawi nipinaata<br />
uzai nao ĩtaan nii faadaa nao<br />
ati. Ĩipaian dau naꞌan pachikai nan,<br />
ĩsoko zoo-kao niꞌi naa ĩtukapa-kidakinaa<br />
niꞌi naa pamishi an papara dan<br />
Tomin karu ati. Uruu idaꞌanaꞌo nii<br />
Jew nao tuka pan aonaa mishiꞌo mani<br />
wuruꞌu puma shaata nuz pidan nao<br />
i 21:21 choota-kidan: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. j 21:23 Numbers 6:1-20<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
377<br />
ACTS 21<br />
shaꞌapa tan aimaa kan wakaki naorinaa<br />
ai. Ushaꞌapa num kauꞌan, pugaru<br />
naꞌapa kapam pushaꞌapa tan wuruꞌu<br />
wakaki naori naa aiapa nii kidaz<br />
ushaꞌa pata-kao.<br />
25 “Mazan Gentile nao ati, wuruꞌu<br />
mishi dai naouz naa, waunao choo chi<br />
zowau naa nao saa da niꞌi naa paꞌan<br />
wakaari tan ĩꞌati, naꞌiki wataa ĩꞌati<br />
idiki nau daꞌu kari kao nan kakinaorii<br />
waai paniaz ĩizoꞌa tin. Kaika paꞌa<br />
wuruꞌu wakia nuz wakaari tan idaꞌa:<br />
‘Aonaa unikaꞌa naꞌa wanyukunui<br />
taa-kari waiz baꞌo ran kaduz<br />
tomin karu nao ati. Naꞌiki aonaa<br />
unikaꞌa naꞌa izai, naꞌiki aimaa kan<br />
dunaa wuruꞌu dyuku ruuta-kari waiz<br />
uzowii-kao. Naꞌiki aonaa ukashaapaꞌa<br />
naꞌa dao nai ora naꞌiki zun<br />
kiaa paa kan pamamazida kan puꞌu,’ ”<br />
kiaꞌo wuruꞌu ĩkia nuz Paul ati.<br />
26 Baꞌo ran kamoo naꞌapaꞌa naa<br />
Paul shaꞌapa tinan padyuuda-kao<br />
kawanaꞌati. Unaꞌa kan naa wuruꞌu<br />
daonai ora naouz, naꞌiki naꞌiaꞌa naa<br />
ĩchikai nan utuma Moses kaki naori<br />
dyuu dau zon kawanaꞌati. Uruu daunaꞌan<br />
Paul makon Tomin karu Dapu<br />
iti, ukowaa dan kan naa faadaa nao<br />
ati 7 kamoo idaꞌa ĩipaian niꞌi naa<br />
pachikai nan Tomin karu ati. Uruu<br />
donoꞌo niꞌi naa uzai nao kawaodakao<br />
ĩkawanaꞌati kida.<br />
Paul zaamata-kao<br />
Tominkaru Dapu ii<br />
27 Mazan 7 kamoo ĩshaꞌa paapan<br />
wuruꞌu pashaꞌa paapa nii kidaz,<br />
naꞌiki ĩipaian puꞌaꞌa naa kapam.<br />
Upuꞌu Jew nao waꞌatii nao Asia iki,<br />
tuka pan Paul Tomin karu Dapu ii.<br />
Sariapa ĩkimu dan naꞌiki ĩtoꞌoradan<br />
pidan nao kasabaꞌu kin pai nao<br />
naꞌii. Unaꞌa pan puꞌu ĩzaama taꞌakan<br />
naa Paul, 28 naꞌiki ĩkada koi nan<br />
naa kaika paꞌa: “Unao Israelite nao,<br />
ukamin kaꞌuta wazaama tan diꞌo raz<br />
pida naꞌa. Uruu tawuruꞌu chiꞌikapaꞌo<br />
raz ipai ama zada kawanaꞌati,<br />
dakoo paꞌi taꞌo raz Israelite nao,<br />
naꞌiki dakoo paꞌo wakaki naori naa<br />
Moses taauzo nii kidaz waꞌati, naꞌiki<br />
udakoo pan kapam wuruꞌu diꞌoraz<br />
Tomin karu Dapuꞌu. Aizii diꞌi,<br />
ukaniri baa-kidan Tomin karu Dapu,<br />
unaꞌa kan idi Gentile nao unazo<br />
ati.” 29 (Ĩtoꞌo ran naꞌapa ushaꞌapanum<br />
kauꞌan ĩtukapa nii Trophi mus,<br />
Ephesus san, Paul tuma donoi ii.<br />
Ĩꞌitii man mani kai naꞌa Paul morotakidan<br />
uruu patuma Tomin karu<br />
Dapu iti.)<br />
30 Uruu dono tuu kii, tuu kii<br />
pidan nao toꞌora di nan uruu wii zai<br />
diꞌii. Ĩdiman naa diꞌiki kidaꞌa kasabaꞌu,<br />
kasa baꞌuan Tomin karu Dapu<br />
iti. Ĩmoro tan sariapa ĩzaama tan<br />
Paul, naꞌiki ĩkozoo taꞌa kan naazu<br />
Tomin karu Dapu iki. Udaunaꞌan<br />
ĩtara taꞌa kan naa panii nom. 31 Aizii<br />
wuruꞌu pidan naouz, ĩaipan naa<br />
pazowi aꞌa kan uruu. Upuꞌu mazan<br />
parada-karu kaa wan Rome ikiꞌo<br />
soldyaa nao zowau naa idaꞌati.<br />
Kaika paꞌa wuruꞌu parada-karu<br />
dyuuda-kaoaz: “Ipai, ipai pidannao<br />
toꞌora di nan kai Jeru salem ii,<br />
tuu kiaꞌo kai wuruꞌu ĩtoꞌora dina nuz.”<br />
32 Soldyaa nao zowau naa aba tan kan<br />
idi naꞌa paꞌo kuwai, sariapa unaꞌa kan<br />
soldyaa nao, panao ba naa nao tuma<br />
kida. Kadima naꞌo idaꞌan ĩmakoꞌo-<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 21, 22<br />
378<br />
kan naa pidan nao toꞌora dinai nao<br />
diꞌiti. Aizii pidan nao tuka pan kan<br />
soldyaa nao zowau naa, pasoldyaannao<br />
tuma, sariapa ĩsoo ka daꞌa kan<br />
pazowi au ta pan Paul.<br />
33 Soldyaa nao zowau naa kaawan<br />
naꞌiti, sariapa uzaama tan<br />
Paul ĩꞌai. Udaunaꞌan udyuu dan naa<br />
uwatuda-kao dyaꞌu tam tin paꞌo chain<br />
idi. Naꞌiki upishaan naa pidan nao<br />
kaika paꞌa: “Kanom kaduz wuruꞌu<br />
diꞌo raz pida naꞌa? Kanom mooko<br />
ushaꞌa pata?” 34 Mazan panaꞌa sodi<br />
kida pidan nao kada koi nan. Baꞌorai<br />
nao kian, “uruu kaika paꞌo raꞌa,”<br />
baꞌo rai nao kian, “kaika paꞌo uruꞌu.”<br />
Atii aonaa soldyaa nao zowau naa<br />
aita pan kanom dikin iaꞌo wuruꞌu<br />
ĩtoꞌora dina nuz uꞌati. Uruu idi udyuudan<br />
naa Paul naꞌaka-kao soldyaa nao<br />
mashaapa-kizi nazo iti. 35 Mazan<br />
ĩmoro tan uaꞌii kabaun nazo iti,<br />
pozai idaꞌa zii, uruꞌu naa soldyaa nao<br />
sawa taꞌa kan naa Paul, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan tuukiaꞌa naa mana wun<br />
pidan nao toꞌora di nan. 36 Ĩwaꞌatin<br />
bao kopa udawuꞌ ati kasa baꞌu,<br />
kasa baꞌuan, pakada koi nan tuma.<br />
“Uzowii uruu, uzowii uruu,” kiaꞌo<br />
wuruꞌu ĩkada koina nuz.<br />
Paul kakuwaapan naa padauꞌu<br />
37 Soldyaa nao kaawa-kidaꞌanan<br />
puꞌaꞌa naa uruu padapu nazo<br />
iti. Sariapa Paul kian soldyaa nao<br />
zowau naa ati Greek idaꞌan, “Turuu<br />
õpara dan puꞌati?”<br />
“Kaa! Puaitapa nii shaꞌa Greek?”<br />
ukian Paul ati. 38 “Õꞌitii man shaa<br />
pugaru Egypt san, tawuruꞌu tomaꞌoraz<br />
mizaa taaka-karu dii kiꞌi zaꞌa<br />
Rome ikiinao tuma, naꞌiki taazata-kidaꞌo<br />
raz 4000 zowii-miki nao<br />
pidan nao mapidan takaꞌo ama zada<br />
diꞌiti.”<br />
39 “Aonaa. Õgaru Jew, Tarsus<br />
iaꞌo õshaka tan, umana wunuꞌo raz<br />
mana wun wii zai Cilicia Baara ii.<br />
Pukashaapa sho man õpara dan<br />
pidan nao ati,” Paul kian.<br />
40 “Kai man, turuu pupara dan,”<br />
ukian. Pozai paawa iaꞌa naa Paul<br />
kadishi tan naꞌiki usawa dan pakaꞌu,<br />
pidan nao mashaada-kizi. Sariapa<br />
mishi pidan nao mashaa daꞌa kan.<br />
Udaunaꞌan upara dan naa Jew nao<br />
ati ĩpara dan Hebrew idaꞌan.<br />
22 1 Kaika paꞌa wuruꞌu<br />
ukia nuz ĩꞌati: “Õiribannao<br />
Jew nao, uabata õpara dan,<br />
õkowaa daꞌa zon uꞌati, aonaa<br />
mishiꞌo mani wuruꞌu aimaakan<br />
uaba taniaz õdauꞌu,” ukian<br />
ĩꞌati. 2 Ĩaba tan idi Paul para dan<br />
Hebrew idaꞌan, powaꞌa zii ĩmashaadaꞌa<br />
kan. Uruꞌu naa ukian ĩꞌati:<br />
3 “Õgaru Jew, õshaka tan Tarsus<br />
ii, Cilicia Baara iaꞌo raz. Mazan<br />
õdyau pain daꞌaꞌa, Jeru salemiꞌi.<br />
Gamaliel tomi napa-kidau zonii<br />
õgaru, naꞌiki kai manai man<br />
ukaki nao tan õgaru, õizoꞌati kizi<br />
ipai Tomin karu kaki naori wuruꞌu<br />
wadokozu-daun nao atiꞌo raz utaakao<br />
kida. Uruu idi tuu kii õizoꞌa tin<br />
wuruꞌu kakinao rii kidaz, naꞌiki<br />
tuu kii õtaai nan Tomin karu ati<br />
kapam, naꞌapa unao kawan.<br />
4 Õgaru, õzowiapa-kidau zo nii<br />
naꞌiki õan ta miki tauzo nii pidan nao,<br />
wuruꞌu daꞌan pai naouz Jesus Kaduz.<br />
Naꞌiki õwatuda-kidau zo nii naꞌiki<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
379<br />
ACTS 22<br />
õkaboota-kidauzo nii taraa-kizai<br />
iti zun nao naꞌiki daonai ora nao.<br />
5 Umana wunuꞌo Faadaa naꞌiki ipai<br />
kooto wapa-kidauzo nao pidannao<br />
aitapa kai man-daun wuruꞌu<br />
õshaꞌapa tauzo nuz aimaa kan kida<br />
naꞌapa. Ĩnao turuu ĩkowaa dan unao<br />
ati mishiꞌo kai wuruꞌu õpara danuz.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan õgaru<br />
idaꞌanaꞌo ĩdyuu dau zon pasaadanii<br />
kaa rita kida Damas cus iainao<br />
Jew nao atiꞌo. Ĩkowaa dan pakaaritan<br />
idaꞌa õwaꞌa tin, õzaa ma taꞌa nan<br />
pidan nao mishi dai naouz Jesus.<br />
Udaunaꞌan õnaꞌaka kizi ĩdyaun<br />
watu dinapa Jeru salem ati, marii<br />
kizi kazowau ta pai nao Jew nao<br />
antamiki tan ĩdyaun.<br />
Paul kowaadan naꞌapam<br />
pazaamatan Jesus panaobanaa nii<br />
(Acts 9:1-19; 26:12-18)<br />
6 “Uruu dono õmako paa nan<br />
puꞌu Damas cus iti, saki tapa<br />
kamoo õmao napa tan naa naꞌiti,<br />
mazan mashaꞌapa kiaka doko ikiꞌo<br />
kanadaꞌo mana wun kanada paꞌakan<br />
õgaru. 7 Sariapa õwao taꞌa kan<br />
imiꞌi baara iti. Naꞌiki õabata<br />
parada-karu kian õꞌati, ‘Saul!<br />
Saul! Kan dii nii puan ta mikitan<br />
õgaru?’<br />
8 “ ‘Nao ba nai, kanom pugaru?’<br />
õkian.<br />
“ ‘Õgaru Jesus, Nazareth<br />
ikiꞌo raz, õgaru wuruꞌu puan tamiki<br />
taniaz,’ ukian õꞌati. 9 Pidan nao,<br />
wuruꞌu õtumai naouz, ĩtukapa<br />
kapam wuruꞌu kana daꞌo raz. Mazan<br />
aonaa paꞌan ĩaba tan wuruꞌu paradakaruz<br />
õꞌati.<br />
10 “Uruu idi õpishaa nuzu kaikapaꞌa:<br />
‘Õnao ba naa, kanom puaipan<br />
õshaꞌa pata?’<br />
“Nao ba nai kian, ‘Pukadishita,<br />
naꞌiki pumako Damas cus<br />
iti. Naꞌiaꞌo nii ipai ukowaada-kao<br />
puꞌati, naꞌa pam nii Tomin karu<br />
aipan pushaꞌ apa tinan.’ 11 Ama zada<br />
kana dan idi mana wun, sariapa<br />
uꞌisha daꞌa kan õawun. Naꞌiki aonaꞌa<br />
naa kanom õtuka pan. Uruu idi<br />
õminau daꞌu nao kaꞌu tan naa õgaru<br />
Damas cus iti.<br />
12 “Aizii naꞌii kai naꞌa pidan<br />
Ananias kiaꞌo uꞌuu. Uruu mishidaꞌo<br />
Tomin karu, naꞌiki izoꞌa tiꞌo ipai<br />
kakinao rii wuruꞌu taa-kari wai kidaz<br />
waꞌati. Naꞌiki ipai naꞌiai nao Jew nao<br />
nau da pan uruu. 13 Uruu kaa wan<br />
õꞌidaꞌati. Ukian õꞌati, ‘Õꞌina wuzu<br />
Saul, marii putuka pan koshan!’<br />
Sariapa mishi õawun saabai naꞌa kan<br />
naꞌiki kai man õtuka paꞌa kan uruu.<br />
14 “Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />
‘Tomin karu, wuruꞌu wadokozudaun<br />
nao mishi daniaz, uzaama tan<br />
pugaru, utukapa-kidaꞌa zon idi<br />
puꞌati kanom uaiapa nii pushaꞌapatan<br />
paꞌati. Naꞌiki uai pan idi kapam<br />
putuka pan wuruꞌu kai manaꞌo raz<br />
mana wun papoi toru. Naꞌiki uaipan<br />
puaba tan upara dan udako iki<br />
mana wun. 15 Ukauꞌan pugaruꞌo niꞌi<br />
naa kaku waapa tin udauꞌu, naꞌiki<br />
naꞌa kaꞌo nii upara dan. Puko waa dan<br />
nii ipai pidan nao ati, ipai wuruꞌu<br />
putuka paniaz naꞌiki puabata nii<br />
kidaz aimaa kan. 16 Aizii kanom<br />
zii puzau da pan? Kadiman naa,<br />
puchikaa wunuin kiziꞌi naa, naꞌiki<br />
pupara daꞌa naa Nao ba nai ati kai,<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 22<br />
380<br />
marii kizi uchikaan ipai puꞌoian<br />
puꞌai,’ ukian õꞌati.”<br />
Paul zaamata-kao<br />
kakuwaapatinaꞌo nii Gentilenao ati<br />
17-18 Uruu dau naꞌan õwaꞌa tin naa<br />
Jeru salem ati. Naꞌiaꞌa naa õmoro tan<br />
Tomin karu Dapu iti õtoriin paꞌa nan<br />
uꞌati. Õtorii napa tinan puꞌu õtuka pan<br />
Nao ba nai. Ukian õꞌati, “Pumin ziiwa<br />
kadiman, pumako kizi Jeru salem<br />
iki, kai, kai. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaꞌo nii daꞌai nao pidan nao<br />
mishidaꞌa zon pukuwaa õdauꞌu.”<br />
19 Mazan õkian, “Nao ba nai,<br />
ipai ĩnao, ĩaitapa nii õgaru kaimanai<br />
man. Ĩaitapa nii wuruꞌu<br />
õmakou zo nuz syna gogue kawanaꞌati<br />
kida, õzaa ma taꞌa nan ipai pidannao<br />
mishi dai nao kidaz pugaru.<br />
Udaunaꞌan õtaraa-kidan naꞌiki<br />
õbaꞌi zii-kidan daꞌi ĩdyaun. 20 Aizii<br />
tawuruꞌu Stephen, kaku waapa tinauzoz<br />
pudauꞌu, uruu zowii-kao dono,<br />
naꞌiaꞌo kapam õgaru. Patumaa kaꞌo<br />
õnyuku nuu zowii-miki nao tuma.<br />
Õgaru taapa nii ĩchaaki tan kida<br />
ĩzowian dono Stephen paboori<br />
kuba kida idi.”<br />
21 Mazan Nao ba nai kian,<br />
“Pumako diꞌikiꞌi, õdyuu dan nii<br />
pugaru munapo Gentile nao diꞌiti.”<br />
22 Mashaa pidan nao abata pan<br />
Paul kadako tinan. Mazan aizii<br />
ĩabatan kan ukowaa dan wuruꞌu<br />
padyuuda-kaoaz Gentile nao diꞌiti,<br />
sariapa ĩkada koi naꞌa kan diiwaꞌo<br />
idaꞌan. “Unaꞌaka uruu diꞌikiꞌi! Marii<br />
uzowii-kao! Aonaa turuu utaapakao<br />
kakupa,” ĩkiai nan. 23 Ĩtoꞌo ran<br />
naꞌiki ĩkada koi nan tuu kii. Uruu<br />
idi ĩkaboo wan pashoo ton kida<br />
doko iti, baꞌo rai nao kida kaboowan<br />
imiꞌi doko iti kapam. 24 Sariapa<br />
soldyaa nao zowau naa dyuu dan Paul<br />
naꞌaka-kao soldyaa nao mashaapakizi<br />
nazo iti. Naꞌiki udyuu dan<br />
naa pasoldyaan nao baꞌi zii nuzu,<br />
marii kizi ukowaa dan ĩꞌati, kanom<br />
dikin iaꞌo mana wun wuruꞌu Jewnao<br />
toꞌora dina nuz uꞌati kaika paꞌa.<br />
25 Uruu idi ĩdodo wan naa Paul naꞌiki<br />
ĩbaꞌi ziaꞌa zon naazu. Mazan upuꞌu<br />
Paul kian soldyaa nao zowau naa ati,<br />
wuruꞌu maona paꞌo raz ukadi shitapan<br />
udaza baꞌa, “Puaitapa nii Rome<br />
diꞌitiꞌo õꞌuu saadin pan? Naꞌapa<br />
dii Rome ikiꞌo kakinao rii kiauzon,<br />
ukashaapa mani õbaꞌi zii-kao<br />
madiwau tapaka, õmakoo to wapakida-kanao<br />
puꞌu?”<br />
26 Aizii soldyaa nao zowau naa<br />
aba tan idi wuruꞌu Paul naꞌapanuz,<br />
sariapa umakon pazowau naa<br />
diꞌiti, naꞌiki ukian uꞌati, “Naꞌa pam<br />
nii pushaꞌ apa tinan aizii? Tawuruꞌu<br />
pidan pudyuu daniaz baꞌi zii-kao,<br />
Rome diꞌitiꞌo uꞌuu saadin pan.”<br />
27 Uruu idi soldyaa nao zowau naa<br />
waꞌatin Paul idaꞌati, naꞌiki ukian<br />
uꞌati, “Puko waada õꞌati, mishiꞌo<br />
Rome diꞌitiꞌo puꞌuu saadin pan?”<br />
“Oo,” ukian uꞌati.<br />
28 Soldyaa nao zowau naa kian Paul<br />
ati, “Õgaru õsaada-kidan õꞌuu Rome<br />
diꞌiti, õkawi nipi naa tan idi dobata<br />
puraata wii zai zowau naa nao ati.”<br />
“Mazan õgaru, õꞌuu saa dinan<br />
Rome diꞌiti õshaka tan diꞌikiꞌo,” Paul<br />
kian uꞌati.<br />
29 Sariapa soldyaa nao, wuruꞌu<br />
baꞌizi aꞌa zoi naouz Paul, munapo-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
381<br />
ACTS 22, 23<br />
dinaꞌa kan uꞌai. Naꞌiki soldyaa nao<br />
zowau naa, tuu kii utariaꞌa kan, uabatan<br />
idi kanom kaduz wuruꞌu Paul,<br />
naꞌiki uwatuda-kidan idi kapamazu<br />
chain idi.<br />
Paul kootowapa-kida-kao<br />
30 Tuu kii soldyaa nao zowau naa<br />
aipan paaita pan kanom dauꞌa naꞌo<br />
wuruꞌu Jew nao toꞌo rai napa nuz Paul<br />
ati. Baꞌo ran kamoo udyuu dan naa<br />
Paul, buzuuta-kao. Naꞌiki udyuu dan<br />
naa kapam faadaa nao zowau naa nao<br />
naꞌiki ipai kooto wapa-kidauzo nao<br />
pidan nao bao kopa tinan. Udaunaꞌan<br />
unaꞌa kan naa Paul ĩꞌidiꞌiti, naꞌiki<br />
udyuu dan naa ukadishi tan ĩkanaapu<br />
iti.<br />
23 1 Uruu idi Paul awunuup<br />
aꞌa k a n s a k i t ap a<br />
kooto wapa-kidauzo nao pidan nao<br />
diꞌiti. Naꞌiki ukian ĩꞌati, “Õꞌinawuzu<br />
nao, kari kao nan õmashaa pan<br />
kai man Tomin karu ati, naꞌiki<br />
õai tapa aonaa kanom oiaꞌo nii<br />
aimaa kan õshaꞌapa tan, baꞌa zootin-kidaꞌo<br />
nii õgaru. Õmashaapa<br />
kai man atii kai.” 2 Sariapa Umanawunuꞌo<br />
Faadaa, Ananias kiaꞌo uꞌuu,<br />
dyuu dan Paul dazaba iainao pidannao<br />
taꞌi kan uruu padako idaꞌati.<br />
3 Sariapa Paul kian uꞌati, “Pugaru<br />
kaniri baꞌo kabaun daa razi kawanuꞌo,<br />
zichida-kari waiz barakaꞌo idi.<br />
Mishiꞌo rai man pudakoꞌo nii paꞌan<br />
Tomin karu taꞌika. Pusaka na tapan<br />
diꞌi, puti waa-kida pan õgaru,<br />
kakinao rii aipan kawanaꞌati. Mazan<br />
upuꞌu zii pudikin ta pan wuruꞌu kakinao<br />
riiz pudyuu dan idaꞌan wunao<br />
taꞌi kan õdakoꞌo.”<br />
4 Pidan nao mao napai nao Paul<br />
daza baꞌa kian uꞌati, “Kan dii nii<br />
pupara dan arawu ati kaika paꞌa,<br />
Tomin karu zaama taniaz Umanawunuꞌo<br />
Faadaa nii?”<br />
5 Paul kian, “Õꞌina wuzu nao,<br />
kashaꞌora õꞌati õnaꞌa pan, aonaa<br />
paꞌan õai ta pan Umana wunuꞌo<br />
Faadaa uruu. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
Tomin karu para dan kian, ‘Manaꞌa<br />
udakoo paꞌa naꞌa pidan kazowau tapaꞌo<br />
unao.’ ”<br />
6-8 Sariapa Paul diꞌita pan wuruꞌu<br />
kooto wapa-kidauzo naouz pidannao.<br />
Pabiꞌi kida utukapa kai naꞌa<br />
zaama tin painao Saddu cee nao<br />
diꞌiti, kai naꞌa kapam utuka pan<br />
zaama tin painao Pharisee nao diꞌiti.<br />
(Saddu cee nao, aonaa ĩmishi dan<br />
pidan kadishi tan nii pamawakakizi<br />
iki. Naꞌiki aonaa ĩmishi dan<br />
angel kainaꞌan, naꞌiki aonaa kapam<br />
ĩmishi dan doro nai kainaꞌan. Mazan<br />
Pharisee nao ipai paꞌan ĩmishi dan<br />
wuruꞌu naꞌapa kidaꞌo raz.) Uruu idi<br />
Paul kian diiwaꞌo idaꞌan, “Õꞌinawuzu<br />
nao, õgaru Phari see naꞌapa<br />
õdaru nao kawan. Õkooto wapa-kidakao,<br />
naꞌiki õkadi shita-kida-kao unao<br />
kanaa puꞌu, õmishi dan idi kadi shitaꞌo<br />
nii mawa kai nao dii naꞌi tiꞌi.” Aizii<br />
ĩabatan kan wuruꞌu Paul naꞌapa nuz,<br />
sariapa Pharisee nao naꞌiki Sadducee<br />
nao kasha daaka pan tuu kii.<br />
Uruu idi ĩkadako waaka pan naa<br />
atii ĩbuu taaka pan. 9 Naꞌiki powaꞌa<br />
zii pidan nao diwa dan paka dakowaaka<br />
pan. Kai naꞌa tiichaa pauzo nao<br />
Moses kaki naori dauꞌu, zaama tinpainaouz<br />
Pharisee nao diꞌiti, ĩnao<br />
kadishi tan naꞌiki maꞌo zaka ĩpara-<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 23<br />
382<br />
dan Paul dauꞌan. “Aonaa kanom<br />
waiko dan dikau daꞌo nii arawu<br />
shaꞌapata nuꞌu. Panaa don mishiꞌo<br />
doro nai oo angel para dan uꞌati,”<br />
ĩkian. 10 Mazan kicha naꞌ iki-kiaꞌa naa<br />
mana wun ĩkasha daaka pan. Uruu idi<br />
soldyaa nao zowau naa dyuu dan naa<br />
pasoldyaan nao makon pidan nao bii<br />
iti, ĩkazata kizi Paul ĩꞌai, marii kizi<br />
ĩnaꞌa kan uruu soldyaa nao dapu naa<br />
nazoo iti.<br />
11 Uruu wamaru tan idaꞌa Tominkaru<br />
para dan Paul ati uzan daꞌa wun<br />
ii. “Manaꞌa putari aꞌa naꞌa. Ipai<br />
wuruꞌu puko waa daniaz pidan nao<br />
ati õdauꞌan daꞌa naꞌa Jeru salem an,<br />
ipai õai pan kapam puko waa da nuz<br />
Rome ii aka,” ukian uꞌati.<br />
Pidannao dakotan pazowian Paul<br />
12 Baꞌo ran chaapiꞌiki, pabiꞌi<br />
kida Jew nao bao kopa tinan naꞌiki<br />
ĩkadako tinan. Uruu dono ĩbaudaꞌapa<br />
tan panyuku nuu naꞌiki ĩtaan<br />
papara dan Tomin karu ati. Ĩkian,<br />
“Aonaꞌo nii wanikan wawanyukunuu<br />
naꞌiki aonaꞌo nii watuzan<br />
wariwun, atii wazowian dau naꞌan<br />
zii Paul. Marii Tomin karu patakaꞌu<br />
tan waunao wamazo wii kan<br />
an Paul.” 13 Uwazoota 40 daonaiora<br />
nao bao kopa tinan, wuruꞌu<br />
naꞌapa tai naouz panyuku nuu. 14 Ĩnao<br />
waꞌatin faadaa nao zowau naa nao<br />
idaꞌati, naꞌiki Jew nao zowau naanao<br />
idaꞌati. Ĩkian ĩꞌati, “Waunao,<br />
wakii nii Tomin karu ati aonaꞌo nii<br />
wanikan wawanyuku nuu, naꞌiki<br />
aonaꞌo nii watuzan wariwun atii<br />
wazowian dau naꞌan zii Paul. 15 Uruu<br />
idi waaipan ipai unao dyuuda-kidan<br />
upara dan soldyaa nao zowau naa<br />
diꞌiti. Umariida kizi uruu, marii kizi<br />
udyuu dan Paul unao idaꞌati. Ukii<br />
kizi uꞌati. ‘Waaba taꞌa zon powaꞌa zii<br />
kanom niꞌo mana wun wuruꞌu Paul<br />
zaama tapa-kaoaz.’ Aizii waunao,<br />
wadizin pan niꞌi naa, wazowian nii<br />
uruu ukaa wan uaꞌii daꞌatiꞌi unao<br />
idaꞌati,” ĩkian.<br />
16 Mazan Paul chao nain abata<br />
ipai wuruꞌu ĩkadako tina nuz.<br />
Uruu idi sariapa umakon soldyaanao<br />
dapu naa iti, ukowaa dan kan<br />
Paul ati wuruꞌu ĩpara dan kidaz<br />
ĩzowi aꞌa zoo nuz uruu. 17 Sariapa<br />
Paul dapa dan bau daꞌapa soldyaanao<br />
zowau naa, naꞌiki ukian uꞌati,<br />
“Punaꞌaka wuruꞌu diꞌo raz daonaioraꞌa<br />
unao zowau naa diꞌiti, kai naꞌa<br />
ukakuwaa paꞌa zon uꞌati.” 18 Uruu<br />
idi soldyaa nao zowau naa naꞌakan<br />
naazu pazowau naa diꞌiti, naꞌiki<br />
ukian uꞌati, “Paul, taraapa-kari waiz,<br />
dyuu dan õnaꞌa kan diꞌo raz daonaioraꞌa<br />
puꞌidaꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
kai naꞌa ukakuwaa paꞌa zon puꞌati.”<br />
19 Sariapa soldyaa nao zowaunaa<br />
naꞌakaꞌa kan wuruꞌu daonai oraz<br />
panaꞌi ti napu pidan nao ai. Naꞌiaꞌa<br />
naa upishaan uruu kaika paꞌa:<br />
“Naꞌa paꞌo ram wuruꞌu pukaku waapaꞌa<br />
zoo nuz õꞌati?”<br />
20 Ukian nao ba nai ati, “Kai naꞌa<br />
Jew nao baoko pain pan, pazowaunaa<br />
nao tuma, ipai ĩnaꞌapa tan<br />
panyuku nuu ĩaipan pamarii dan<br />
pugaru. Uruu idi kai niꞌi kiꞌo nii<br />
ĩdyuu dan papara dan puꞌidaꞌati,<br />
ĩaipan pudyuu dan Paul waikanaꞌan<br />
Jew nao kooto wapa-kizi<br />
dapu naa iti. Ĩkian nii puꞌati,<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
383<br />
ACTS 23<br />
‘Kooto wapa-kidauzo nao pidannao<br />
aitapaꞌa zon powaꞌa zii kanom<br />
niꞌo mana wun wuruꞌu Paul zaamata-kaoaz.’<br />
21 Mazan manaꞌa paꞌi<br />
pumishi daꞌa naꞌa ĩpara dan, aonaa<br />
pudyuu daꞌa naꞌa Paul ĩꞌidiꞌiti.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌaꞌo nii<br />
Jew nao dizin pan ĩzowiaꞌa zoo nuzu<br />
ukaawa-kida-kao uaꞌii. Uwazoota<br />
nii 40 daonai ora nao wuruꞌu<br />
dizi naꞌa zoi naouz. Ipai ĩnao, ĩtaan<br />
papara dan Tomin karu ati. Ĩkian,<br />
‘Aonaꞌo nii wanikan wawanyuku nuu<br />
naꞌiki aonaꞌo nii watuzan wariwun<br />
atii wazowian dau naꞌan zii Paul.’<br />
Taaꞌa zoꞌo naa kai naꞌiki ĩdyaun, soo<br />
pugaruꞌu naa ĩzauda pan, ĩaba taꞌa zon<br />
naꞌa pam pukian.”<br />
22 Udaunaꞌan soldyaa nao zowaunaa<br />
kian dao nai ora ati, “Manaꞌa paꞌi<br />
puko waa daꞌa naꞌa pidan ati wuruꞌu<br />
pukaku waa pa nuz õꞌati.” Udaunaꞌan<br />
udyuu daꞌa kan naa ukiwan powaa<br />
iti.<br />
Paul dyuuda-kao<br />
naobanai Felix diꞌiti<br />
23 Uruu dau naꞌan soldyaa nao<br />
zowau naa, dapada-kidan dyaꞌutam<br />
pasoldyaan nao nao ba naa nao,<br />
naꞌiki ukian ĩꞌati, “Udyuuda 200<br />
soldyaa nao min zii wan, ĩmako<br />
kizi Caesarea iti aizii 9 oꞌclock,<br />
aiwakaꞌan. Naꞌiki marii 70 soldyaanao<br />
makon kapam kawaro barau an<br />
kida. Naꞌiki marii powaꞌa zii 200<br />
soldyaa nao makon kapam pachipara<br />
rin zaꞌa baꞌi kida tuma. 24 Naꞌiki<br />
umin ziiwa-kida paꞌi kapam Paul<br />
kawaron nao nii. Kai man mazan<br />
paꞌi õai pan unaꞌa kan uruu, aonaa<br />
õai pan ushaꞌa pata-kao, kai man õaipan<br />
ukaawa-kidan uruu nao ba nai<br />
Felix diꞌiti, wii zai nao zowau naaz,”<br />
ukian ĩꞌati. 25 Udaunaꞌan utaan naa<br />
ĩꞌati pasaada nii kaa rita nao ba nai<br />
Felix diꞌitiꞌo raz. Kaika paꞌa wuruꞌu<br />
usaa daniaz:<br />
26 “Diꞌo raz kaa rita õgaru<br />
Claudius Lysias diꞌikiꞌo. Pugaru<br />
umana wunuꞌo nao ba nai Felix<br />
atiꞌo. Tuu kii õnau baan pugaru<br />
õkaari tan idaꞌan. 27 Jewnao<br />
zaama tan wuruꞌu diꞌo raz<br />
daonai oraꞌa, naꞌiki mao napaꞌoraꞌa<br />
naꞌa padamata ĩzowi a nuzu.<br />
Õaba tan idi uꞌuu saadin pan<br />
Rome diꞌiti, sariapa õkazan naatan<br />
uruu õsoldyaan nao tuma.<br />
28 “Õaita paꞌa zon kanom dikin<br />
iaꞌo wuruꞌu ĩtoꞌora dina nuz uꞌati,<br />
uruu idi õnaꞌa kan uruu Jewnao<br />
kooto wapa-kidauzo nao<br />
pidan nao diꞌiti. 29 Naꞌa pai niꞌi<br />
naa õaba tan wuruꞌu ĩtoꞌoranuz<br />
uꞌati soo pakaki nao ri naa<br />
sodi kida dauꞌa naꞌo kari kao nan.<br />
Aonaa turuu pidan zowii-kao<br />
oo taraa-kao, soo naꞌa paꞌo<br />
dikin ii kari kao nan. 30 Mazan<br />
ukowaada-kao idi õꞌati ĩzowiaꞌazon<br />
naa uruu, sariapa õdyuu dan<br />
uruu puꞌidiꞌiti kadima naꞌo<br />
idaꞌan. Naꞌiki õdyuuda Jew nao<br />
kowaa dan puꞌati, kanom dikin<br />
iaꞌo oo kanom wuruꞌu ushaꞌapataniaz,<br />
ĩtoꞌora-kinaaz uꞌati. Uruu<br />
kaduz. Atii baꞌo ran dono.”<br />
31 Naꞌapaꞌa naa mishi soldyaanao<br />
naꞌakan Paul padyuuda-kao<br />
kawanaꞌati. Atii ĩkaawa-kida nuzu<br />
aiwakaꞌan wii zai Antipatris iti.<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 23, 24<br />
384<br />
32 Baꞌo ran chaapiꞌiki, soldyaa nao,<br />
wuruꞌu pakidiba idaꞌan kidainaouz,<br />
ĩpadan tan naa powaa iti<br />
pawaꞌati-kizi iki, atii padapu naa<br />
diꞌiti. Mazan kawaro barau an<br />
kidai naouz, ĩnaouꞌu naa paꞌan<br />
dobata Paul tuma, 33 atii ĩkaa wan<br />
Caesarea iti. Naꞌiaꞌa naa ĩtaan kaarita<br />
nao ba nai Felix ati. Naꞌiki ĩtaan<br />
naa kapam Paul uꞌati. 34 Uipaian<br />
dau naꞌan paai taan wuruꞌu kaari taz,<br />
uruꞌu naa upishaan Paul, naꞌikiꞌoram<br />
ama zada diꞌikiꞌo uwaꞌa tin.<br />
Ukowaa dan pawaꞌa tin wii zai<br />
Cilicia Baara iaꞌo diꞌiki. 35 Uruu<br />
idi ukian Paul ati, “Õzau da pan<br />
nii zii wuruꞌu zowiaꞌa zoi naouz<br />
pugaru kaa wan. Õaba tan daunaꞌan<br />
naꞌa pam ĩkian pudauꞌan,<br />
uruu õai ta pan niꞌi naa naꞌa pam<br />
õshaꞌapa tan pugaru.” Uruu idi<br />
udyuu dan naa soldyaa nao taratan<br />
Paul, umana wunuꞌo kabaun<br />
diꞌii, nao ba nai Herod tomauzoniaz,<br />
naꞌiki ĩawunuu tapa-kizi uruu<br />
naꞌii.<br />
Jewnao kaakapaan Paul<br />
Felix ati<br />
24 1 Aizii bakaꞌi au daꞌu<br />
kamoo dau naꞌan, Ananias,<br />
Umana wunuꞌo Faadaa makon naa<br />
Caesarea iti kazowau ta pai nao Jewnao<br />
tuma naꞌiki lawyer k tuma,<br />
Tertullas kiaꞌo uꞌuu. Ĩnao makon<br />
naa nao ba nai Felix diꞌiti ĩkaakapaaꞌa<br />
nan Paul uꞌati. 2 Ĩkaa wan naꞌiti,<br />
udaunaꞌan Paul naꞌaka-kaoaꞌa naa<br />
ĩꞌidaꞌati. Naꞌiaꞌa naa Tertullas kaakapaan<br />
naa uruu kaika paꞌa:<br />
“Õnao ba naa Felix, pugaru<br />
umana wunuꞌo nao ba nai. Konau kii<br />
pidan nao mashaa pan pukazowau<br />
ta pan idi wawiizi kai man.<br />
Naꞌiki ipai pusaki tapa dan waꞌati<br />
wuruꞌu aimaa kan kida kasharutapaꞌo<br />
raz waunao wawiizi idaꞌa.<br />
3 Uruu idi kai man pidan nao<br />
nyuku nuu puꞌati ipai wii zai<br />
kawanaꞌati pukazo wau tapa nii<br />
kidaz. 4 Aonaa õmashaata paꞌazon<br />
pugaru tomu nuꞌiki mana wun,<br />
mazan õai pan puaba tan waparadan<br />
masakau daꞌu. 5 Diꞌo raz<br />
daonai oraꞌa aonaa ukai manan,<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo uruu. Ipai, ipai<br />
ama zada kawanaꞌati ukimu dau tan<br />
naꞌiki utoꞌora taaka-kidan Jewnao.<br />
Naꞌiki uruu kazowau ta paꞌo<br />
Nazareth san pidanan nao. 6 Naꞌiki<br />
uai pan kapam pakaniri baa-kidan<br />
Tomin karu Dapu pawa zoota pan<br />
idaꞌan kakinao rii. Uruu dikin iaꞌo<br />
wazaa ma ta nuzu. [Wakooto wapakidaꞌa<br />
zoo nii padamata uruu<br />
wakaki naori naa kawanaꞌati,<br />
7 mazan Lysias, soldyaa nao zowaunaa<br />
kaa wan, sariapa unaꞌa kan<br />
uruu waꞌai. 8 Naꞌiki ukian kanom<br />
kaaka paaꞌa zon an Paul, marii<br />
uwaꞌa tin puꞌidaꞌati.] l Aushaa,<br />
pupishaa mooko uruu, puabatan<br />
nii kanom dikin iaꞌo wuruꞌu<br />
watoꞌora nuz uꞌati.” 9 Ipai wuruꞌu<br />
abata pai naouz Jew nao, naꞌapa<br />
ĩnyuku nuu upara dan kawanaꞌati.<br />
k 24:1 lawyer: uruu kasha daaka pauzo kooto wapa-karu dono Rome ikiꞌo kakinao rii<br />
kawanaꞌati. l 24:6b-8a Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
385<br />
ACTS 24<br />
“Mishiꞌo kai wuruꞌu upara da nuz,”<br />
ĩkian.<br />
Paul kazannaatinan<br />
Felix kanaapuꞌu<br />
10 Uruu idi nao ba nai Felix sawadan<br />
pakaꞌu Paul diꞌiti. “Pugaruꞌu naa<br />
parada aizii,” ukian. Sariapa Paul<br />
kian nao ba nai ati, “Õai tapa kotuaꞌo<br />
mishi pukazo wau ta pan wairi ban nao<br />
Jew nao, ipai wuru idaꞌaꞌa ama zada<br />
ĩwiizaita paniaz. Pugaru puaitapanii<br />
ipai ĩkaduz. Uruu idi tuu kii<br />
õkonau kian, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aizii õkaku waa pan nii puꞌati. 11 Aizii<br />
diꞌi 12 kamoo doba tan õkaa wan<br />
dau naꞌan Jeru salem iti, õtoriinpaꞌa<br />
nan idi Tomin karu ati. Turuu<br />
pupishaan pidan nao pumishi daꞌazon<br />
an. 12 Aonaa Jew nao ikodau zon<br />
õkasha dako waa ka pan pidan tuma<br />
Tomin karu Dapu ii, naꞌiki aonaa<br />
naꞌiam zii ĩiko dan õtoꞌora taakakidan<br />
pidan nao syna gogue ii oo<br />
pawiizi an kida. 13 Ukauꞌan aonaa<br />
mishiꞌo mani kai wuruꞌu ĩpara da nuz.<br />
Aonaa kanom ĩiko dan pamishiikinaa<br />
nii kai wuruꞌu ĩkaaka paa nuz<br />
õgaru puꞌati. 14 Mazan õkowaa dan<br />
nii puꞌati aimaa kan õshaꞌapa tauzonii.<br />
Mishi kari kao nan õtoriin pau zon<br />
wadarun nao Tomin karun ati, soo<br />
Jesus tomi napa-kidan kawanaꞌati.<br />
Mazan ĩkian panaꞌi tiꞌo kari kaonan<br />
wuruꞌu naꞌa paꞌo raz. Mazan<br />
ipai õmishi dan wuruꞌu kakinao rii<br />
Tomin karu taa niaz Moses ati. Naꞌiki<br />
ipai õmishi dan wuruꞌu Tomin karu<br />
prophetin nao saadauzo nii kidaz.<br />
15 Naꞌapa õmishi dan Tomin karu,<br />
wunao mishi dan kawanuꞌu diinaouzuꞌu,<br />
naꞌiki õmishida kapam<br />
bau daꞌapa kamoo ipaiꞌo nii pidannao,<br />
kai manai nao naꞌiki oiai nao<br />
kadi shita-kida-kao nii pabaaranaa<br />
iki. 16 Uruu idi kari kao nan<br />
õtiwau tinan, kai man õai pan õtaapi<br />
nan, aonaa õai pan õnyuku nuu<br />
kasharu tin pan pidan nao tuma oo<br />
Tomin karu tuma.<br />
17 “Dobata wunu õꞌao naan kan<br />
Jeru salem iki. Õkaa wan powaꞌa ati<br />
õwaꞌa nan idiꞌo puraata õiriban nao<br />
Jew nao idaꞌati. Naꞌiki õkawaodakidaꞌa<br />
zon idi kapam uzai Tomin karu<br />
Dapu ii. 18 Õipai an puꞌaꞌo raꞌa naa<br />
õshaꞌa paa pan uruu kida aimaa kan,<br />
naꞌiki õipai an kapam õchikai nan<br />
Tomin karu ati, wuruꞌu ĩikoda nuz<br />
õgaru Tomin karu Dapu ii. Aonaa<br />
pidan nao kasa baꞌuin pan õtuma<br />
uruu dono, naꞌiki aonaa pidannao<br />
kasharu taaka pan uruu dono.<br />
19 Mazan naꞌiaꞌo pabiꞌi kida Jew nao<br />
Asia ikiꞌo ĩwaꞌa tin. Ĩnao paꞌan turuu<br />
ĩnaꞌaka-kao daꞌatiꞌi pukanaapu<br />
ati, ĩkowaada kizi kanom dikaudaꞌo<br />
aimaa kan õshaꞌapa tan, turuu<br />
ĩkaaka paan õgaru puꞌati. 20 Aushaa<br />
pupishaa mooko wunaouꞌu diꞌoraz<br />
Jew naouꞌu. Kanom dii ĩikoda<br />
dikauda kidaꞌo nii aimaa kan<br />
õshaꞌa paa pan, tuu baru kidaꞌo Jewnao<br />
kooto wapa-kidan dono õgaru<br />
Jeru salem ii? 21 Soo kai naꞌa baudaꞌapa<br />
aimaa kan dikin ii õtoꞌora dan<br />
ĩdyaun, õdakoꞌa tin idi ĩpara dan<br />
maꞌo zaka kaika paꞌa: ‘Ukootowapa-kidan<br />
õgaru soo õmishi dan<br />
idi bau daꞌapa kamoo mawa kai nao<br />
kadi shita-kida-kao nii pamawakakizi<br />
iki,’ õkian idi ĩꞌati.”<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 24, 25<br />
386<br />
22 Felix, uai tapa niꞌi naa “Jesus<br />
Kaduz” dauꞌu. Uruu idi ukian,<br />
“Turuaꞌa naa sho man. Õzau da pan<br />
nii zii Lysias, soldyaa nao zowau naa<br />
kaa wan. Uruu dau naꞌan õai ta pan<br />
nii naꞌa pam õshaꞌapa tan pugaru,”<br />
ukian. Udaunaꞌan usooka daꞌa kan<br />
naa wuruꞌu kooto wapa-karuz,<br />
23 naꞌiki Felix kian naa soldyaanao<br />
zowau naa ati, “Aonaa õai pan<br />
utaratapa-kao, marii uawu nuutapa-kao<br />
kari kao nan. Uiriban nao<br />
kamuna nuꞌu zon an uꞌati, turuu<br />
ĩnaꞌa kan aimaa kan uaiapa nii kida,”<br />
ukian.<br />
Paul paradan Felix<br />
naꞌiki udaiaro ati<br />
24 Atii dobata kamoo, uruu daunaꞌan<br />
Felix kaa wan naa powaꞌa ati<br />
pau dai aro Drusilla tuma. Jewaba<br />
wuruꞌu Felix dai aroz. Ĩkaa wan<br />
naꞌiti, sariapa Felix dyuu dan Paul<br />
naꞌaka-kao paꞌidaꞌati, uaba taꞌa zon<br />
ukaki nao pan. Uruu idi ipai Paul<br />
kowaa dan uꞌati naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />
pidan mishida nuz Christ Jesus.<br />
25 Naꞌiki ukowaada kapam uꞌati kaiman<br />
kidaꞌo mashaapa-karu dauꞌu,<br />
naꞌiki ukowaada naꞌa pam pidan<br />
maꞌo za ka dan panyuku nuu oiaꞌo<br />
shaꞌa pata-kao ai. Naꞌiki ukowaada<br />
kapam uꞌati dii naꞌi tiꞌi Tomin karu<br />
kooto wapa-kidan nii ipai pidannao.<br />
Mazan sariapa Felix tariaꞌa kan<br />
paaba tan idi naꞌapa kidaꞌo kakinaorii.<br />
Uruu idi ukian, “Turuaꞌa naa<br />
zii sho man. Baꞌo ran dono õturuudinan<br />
dono õdapada-kidan nii<br />
koshan pugaru.” 26 Felix itiiman<br />
shaa Paul taan nii puraata paꞌati,<br />
pakodita-kinaa nii. Uruu idi mapuda<br />
udapada-kidan Paul, naꞌiki ukadakotinan<br />
nii daꞌi utuma. 27 Mazan<br />
dyaꞌu tam wunu dau naꞌan Porcius<br />
Festus zaa mata-kao tuuba ruꞌo naoba<br />
nai nii Felix wadaun nii. Uruu idi<br />
Felix muu dinan naa. Mazan Paul<br />
unaꞌian naa kowas uwaꞌa kan uruu<br />
taraa-kizai ii, uai pan idi Jew nao<br />
kai manan paꞌati.<br />
Paul aipan padyuuda-kao<br />
naobanai Caesar diꞌiti<br />
25 1 Aizii Festus zaa mata-kao<br />
dau naꞌan tuuba ruꞌo naoba<br />
nai nii, ukaa wan naa Caesarea<br />
ati. Idiki nau daꞌu kamoo pakaa wan<br />
dau naꞌan, umakon Jeru salem iti.<br />
2 Aizii Jeru salem iaꞌa naa, faadaa nao<br />
zowau naa nao, naꞌiki Jew nao nao banaa<br />
nao kaaka paan naa Paul, Festus<br />
ati. 3 Naꞌiki tuu kii ĩpishaan Festus<br />
kaika paꞌa: “Turuu sho man pudyuudan<br />
Paul naꞌaka-kao Caesarea iki,<br />
Jeru salem ati, marii kizi ukootowapa-kida-kao<br />
daꞌaꞌa.” Wuruꞌu<br />
ĩaipa nuz Paul naꞌaka-kao, ĩaipan<br />
pazowii-kidan uruu dunapo ii ukaawan<br />
uaꞌii Jeru salem ati. 4 Mazan<br />
Festus kian ĩꞌati, “Aonaa! Marii<br />
Paul taapa-kao naꞌii, Caesarea ii,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan kadima naꞌo nii<br />
õkiwan powaa iti. 5 Marii uzowaunaa<br />
nao makon õtuma diꞌikiꞌi,<br />
umishiin an ĩaita pan Paul shaꞌapatan<br />
dikauda kidaꞌo aimaa kan, marii<br />
ĩkowaa dan naꞌii kanom wuruꞌu<br />
dikauda kidaꞌo raz ushaꞌapa tan.”<br />
6 Festus naꞌian 8 oo 10 kamoo<br />
Jeru salem ii. Uruu dau naꞌan zii<br />
ukiwan powaa iti Caesarea iti. Baꞌo-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
387<br />
ACTS 25<br />
ran kamoo pakaa wan dau naꞌan,<br />
uruꞌu naa usaka na tan koo towapakizai<br />
dapu naa nazo ii. Naꞌiki<br />
udyuu dan naa Paul naꞌaka-kao<br />
paꞌidaꞌati. 7 Uruu unaꞌaka-kaoaꞌa<br />
naa ĩꞌidaꞌati. Sariapa Jew nao,<br />
waꞌatii nao kidaz Jeru salem iki,<br />
kasa baꞌu kinan naa Paul dazaba<br />
an. Naꞌiki ĩkowaa dan naa iriba<br />
dikauda kidaꞌo aimaa kan ushaꞌapaa<br />
pan. Aizii ĩpishaa-kaoaꞌa naa,<br />
mazan aonaꞌa naa zoobaba ĩmishian<br />
wuruꞌu papara dan udauꞌan kidaꞌoraz.<br />
8 Udaunaꞌan Paul para dan<br />
kaika paꞌa pakazan naa tin-kinaa<br />
nii: “Aonaa õkasha dan oo õdakoopan<br />
kakinao rii wuruꞌu taa-kari waiz<br />
waunao Jew nao ati. Naꞌiki aonaa<br />
õshaꞌapa tan Tomin karu Dapu,<br />
oo õshaꞌa paa pan dikauda kidaꞌo<br />
aimaa kan naꞌii. Naꞌiki aonaa kanom<br />
dikau daꞌo nii õshaꞌapa tan udaruꞌo<br />
nao ba nai Caesar m tuma naꞌiki aonaa<br />
õdikin tapan ukaki naori kida,”<br />
ukian.<br />
9 Mazan Festus aipan pakai mandan<br />
Jew nao nyuku nuu paꞌati. Uruu<br />
idi upishaan Paul kaika paꞌa: “Naꞌapa<br />
punyuku nuu, turuu mani pumakon<br />
Jeru salem iti, naꞌii kizi pukootowapa-kida-kao<br />
õkanaa puꞌu wuru<br />
dauꞌa naꞌa Jew nao kowaa da nii kidaz<br />
pushaꞌapa tan?”<br />
10 Paul kian uꞌati, “Mazan dii<br />
õkadishi tapa-kida-kao pugaru<br />
kanaa puꞌu, nao ba nai Caesar kabootaniaz<br />
kau dinaꞌo nii daꞌaꞌa. Ukauꞌan<br />
turuu õkooto wapa-kida-kao diꞌoraz<br />
koo towapa-kizai idaꞌa. Puaitapa<br />
aonaa kanom dikau daꞌo nii aimaakan<br />
õshaꞌapa tan Jew nao ati. 11 Dii<br />
mani õshaꞌapa tan an dikau daꞌo<br />
aimaa kan, turuu mani õzowii-kao<br />
udikin ii, aonaa mani õmarai nan<br />
õzowii-kao. Mazan aizii puaba tan<br />
puꞌu aonaa õshaꞌapa tan dikau daꞌo<br />
aimaa kan, aonaa turuu pudyuu dan<br />
õgaru ĩꞌidiꞌiti. Mazan õzaama tinpan<br />
idi Rome diꞌiti, turuu paꞌan<br />
pudyuu dan õgaru Rome iti, naꞌii<br />
kizi õkooto wapa-kida-kao nao ba nai<br />
Caesar kanaa puꞌu,” ukian.<br />
12 Sariapa Festus tanawa tinan,<br />
naꞌiki ukadako tinan pidan nao tuma,<br />
wuruꞌu kaudinai nao kidaz patuma.<br />
Udaunaꞌan utanawa tinan koshan<br />
Paul idaꞌati, naꞌiki ukian uꞌati,<br />
“Mishi tuu kii puaipan pudyuudakao<br />
nao ba nai Caesar diꞌiti, ukauꞌan<br />
naꞌitiꞌo niꞌi naa pudyuuda-kao,”<br />
ukian.<br />
Festus paradan King<br />
Agrippa ati Paul dauꞌan<br />
13 Udaunaꞌan King Agrippa naꞌiki<br />
udada koo Bernice kaa wan Caesarea<br />
ati, ĩmoro wau ta paꞌa nan Festus<br />
idaꞌati, naꞌiki ĩkonau kii-kidaꞌanan<br />
unao ba nai-tinan. 14 Naꞌapain<br />
ĩmoro wau ta pan dono, Festus<br />
kowaa dan naa King ati ipai daunuu<br />
daꞌu Paul tara tapa-kao dauꞌan.<br />
Ukian, “Kai naꞌa pidan tara tapa-kao<br />
kai daꞌaꞌa, unaꞌan Felix waꞌakan.<br />
15 Aizii õmakon kan dono Jeru salem<br />
ii, Jew nao faadaa nao zowau naanao,<br />
naꞌiki kazowau ta paꞌo Jew nao<br />
kaaka paan uruu õꞌati, ĩkowaa-<br />
Acts<br />
m 25:8 Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 25<br />
388<br />
dan ushaꞌa paa pan dikauda kidaꞌo<br />
aimaa kan, naꞌiki ĩdyuuda õzowiikidan<br />
uruu. 16 Mazan õkian ĩꞌati,<br />
‘Waunao Rome san nao, aonaa paꞌan<br />
waka shaa pan pidan shaꞌa pata-kao,<br />
oo uzowii-kao sariapa. Waunao,<br />
wakaduz kaika paꞌa, waaipan nii zii<br />
paꞌan ukadi shita-kida-kao kiwiin<br />
wunao kanaapu itiꞌi kaaka pai naouz<br />
uruu. Waabata kizi naꞌa pam ukian<br />
padauꞌan, ukazan naa tin-kinaa<br />
nii.’<br />
17 “Ĩnao Jew nao kaawan kan<br />
dono daꞌatiꞌi, aonaa õtomu nuꞌikinpan<br />
ĩdyaun. Baꞌo ran kamoo idaꞌa<br />
õdapada-kidaꞌa kan naa Paul naꞌiki<br />
õkooto wapa-kidaꞌa kan naaz. 18 Aizii<br />
wuruꞌu Jew naouz, ĩkaaka paan<br />
naazu, mazan aonaa zoobaba kanom<br />
õaba tan ĩkowaa dan ushaꞌapa tan<br />
dikau daꞌo nii aimaa kan. Õꞌitii man<br />
shaꞌa dikau daꞌo aimaa kan nii wuruꞌu<br />
ushaꞌapa taniaz. Ukauꞌan aonaa kanom<br />
dikin ii uzowii-kao. 19 Kanom dikin ii<br />
õaba tan ĩkasha daaka pan utuma, soo<br />
paTominkarun kaki naori kida dauꞌan<br />
kari kao nan. Naꞌiki pidan mawakaꞌo<br />
raꞌa naa dauꞌan, Jesus kiaꞌo raz<br />
uꞌuu, uruu dauꞌa naꞌo kapam wuruꞌu<br />
ĩtoꞌora nuz uꞌati. Mazan Paul kian,<br />
‘Kakupa uruu!’ 20 Aonaa õai ta pan<br />
naꞌa pam õshaꞌapa tan wuruꞌu kaikapaꞌo<br />
raz aimaa kan kidaꞌa. Uruu idi<br />
õpishaan Paul, ‘Turuu mani pumakon<br />
Jeru salem iti, naꞌii kizi paꞌan õkootowapa-kidan<br />
pugaru, wuru dauꞌa naꞌa<br />
aimaa kan kida kowaada-kari waiz<br />
pudauꞌan?’ 21 Mazan ukian, uaia pan<br />
soo nao ba nai Caesar kooto wapa-kidaꞌo<br />
nii paugaru. Uruu idi õdyuu dan<br />
utarata-kao powaa iti, atii kai naꞌaꞌo nii<br />
naꞌa painim õdyuu dan uruu, nao ba nai<br />
Caesar diꞌiti.”<br />
22 King Agrippa kian, “Õgaru,<br />
õaba taꞌa zoo kapam kai wuruꞌu<br />
ukuwaa kidaz.” “Waika naꞌa naꞌo nii<br />
puaba tan ukuwaa,” Festus kian.<br />
23 Baꞌo ran kamoo King Agrippa<br />
naꞌiki udada koo Bernice waꞌatin<br />
naa, umana wun kidaꞌo pakamichan<br />
ĩkai wadan. Bao kopa ĩmoro tan<br />
kabaun kasa baꞌui napa-kizai nazo<br />
iti, soldyaa nao zowau naa nao tuma,<br />
naꞌiki umana wun kidaꞌo pidan nao<br />
tuma. Udaunaꞌan Festus dyuu dan<br />
naa Paul nanaka-kao.<br />
24 Ukaawa-kida-kao dau naꞌan,<br />
Festus kian naa, “King Agrippa,<br />
naꞌiki ipai unao pidan nao. Dii<br />
wuruꞌu dao nai ora daꞌai nao Jew nao,<br />
naꞌiki Jeru salem ii akai nao Jew nao<br />
kaaka pau ta niaz, naꞌiki tuu kiaꞌoraz<br />
ĩaipan uzowii-kao. 25 Mazan<br />
aonaa zoobaba õaba tan dikau daꞌo<br />
nii aimaa kan ushaꞌapa tan uzowiikida-kinao<br />
nii. Naꞌiki paai pan ati<br />
paꞌan upishaan padyuuda-kao Rome<br />
iti, nao ba nai Caesar diꞌiti. Uruu<br />
idi õdyuu dan nii uruu Rome iti.<br />
26 Mazan aonaa kanom õiko dan,<br />
õsaa dan nii nao ba nai Caesar diꞌiti<br />
udauꞌan. Aizii diꞌi õkadi shita-kidan<br />
uruu ipai unao kanaapu iti, naꞌiki<br />
pugaru kanaapu atiꞌo mana wun<br />
King Agrippa. Puaba tan dau naꞌan<br />
upara dan, panaa don puaba tan nii<br />
kanom dikin iaꞌo Jew nao toꞌoratinan<br />
uꞌati. 27 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa turuu õdyuu dan tarain paꞌo<br />
pidan, õmasaa da kan puꞌu kanom<br />
dikin iaꞌo wuruꞌu utarain panuz,”<br />
ukian.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
389<br />
ACTS 26<br />
Acts<br />
Paul, King Agrippa kanaapuaꞌo (26:1-32)<br />
Paul kazannaatinan King<br />
Agrippa kanaapuꞌu<br />
26 1 Uruu idi King Agrippa kian<br />
Paul ati, “Pupara daꞌa zon an<br />
pudauꞌan, turuu pupara dan.” Sariapa<br />
Paul sawa dan pakaꞌu naꞌiki uparadan<br />
kaika paꞌa: 2 “Nao ba nai Agrippa!<br />
Kai man mana wun õꞌati pukashaa pan<br />
õpara dan. Aizii õkazan naa tinan nii<br />
pukanaa puꞌu Jew nao toꞌo rain pan ai<br />
õꞌati, õmashaꞌa pata kan puꞌu dikaudaꞌo<br />
aimaa kan. 3 Pugaru, puaitapa nii<br />
kai man-daun Jew nao kaduz kida,<br />
naꞌiki puaitapa ipai kanom dauꞌanaꞌo<br />
ĩkasha daaka pau zon kapam.<br />
Uruu idi õai pan puaba ta pan õkuwaa<br />
kai manai man.<br />
4 “Ipai Jew nao ĩaitapa nii õgaru,<br />
ĩaitapa õkaduz kida õkorai daonaan<br />
ikiꞌo atii kai. Ĩaitapa nii<br />
naꞌa pam õmashaa pau zon õwiizi<br />
ii, udaunaꞌan Jeru salem ii.<br />
5 Ĩnyuku nuu naꞌa pan an, marii<br />
ĩkowaa dan puꞌati kai naꞌa pam<br />
ĩtuka pau zon õmashaa pan kiwiin,<br />
naꞌiki marii ĩkowaa dan kanom<br />
õmishida nii. Õgaru Pharisee nao<br />
diꞌitiꞌi daꞌi õzaama tin pau zon. Ĩnao<br />
tuu kiaꞌo raz mana wun ĩizoꞌa tin<br />
Jew nao kaki naori kida. 6 Aizii<br />
diꞌi õkadishi tan daꞌaꞌa, õkootowapa-kida-kao<br />
soo õmishi dan idi<br />
tuu kii, wuruꞌu Tomin karu kowaadauzo<br />
niaz daꞌi pashaꞌapa taꞌa zon<br />
wadokozu-daun nao ati. 7 Uruu idiꞌo<br />
tawuruꞌu wairi ban nao, 12 Jacob<br />
dainaouz, naꞌiki ĩnao takaan-daunnao,<br />
kari kao nan daꞌi ĩtoriin pan<br />
naꞌiki ĩtaai nan Tomin karu ati, ipai<br />
kamoo naꞌiki maru taꞌo. Ĩzauda pan<br />
idiꞌi naa kai manaꞌo taaꞌa zoo-kariwaiz<br />
paꞌati. King Agrippa, uruu<br />
kapam wuruꞌu õzau da paniaz naa,<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 26<br />
390<br />
naꞌiki uruu dikin iaꞌo wuruꞌu Jewnao<br />
toꞌo rai napa nuz õꞌati. 8 Ukauꞌan<br />
ipai unao daꞌai naouꞌu, kan dii nii<br />
mooko aonaa umishi daꞌa zon wuruꞌu<br />
Tomin karu kadi shita-kida nuz<br />
pidan mawa kaꞌo?<br />
9 “Õgaru naꞌa paꞌo zii daꞌi<br />
kiwiin, tuu kiaꞌo õai pan õmashaatan<br />
wuruꞌu pidan nao daꞌa na nuz<br />
Jesus, Nazareth sanaz. 10 Õkowaadan<br />
nii naꞌa pam õshaꞌapaa pau zon<br />
daꞌi aimaa kan kida Jeru salem ii.<br />
Faadaa nao zowau naa nao dyuu dan<br />
kawanaꞌati õkaboota-kidau zon mishidai<br />
nao Jesus taraa-kizai iti. Aizii<br />
ĩzowii-kao an, kai man õꞌati naꞌapa<br />
õnyuku nuu ĩkawan. 11 Õmakon nii<br />
daꞌi ipai syna gogue kawanaꞌati,<br />
õdoro tan wuruꞌu mishi dai naouz<br />
Jesus, marii kizi ĩpata kaꞌuta-kao.<br />
Naꞌiki tuu kii õdyuu dan ĩdakoo pan<br />
wuruꞌu pamishida nuz Jesus. Õtoꞌoran<br />
idi ĩꞌati tuu kii, õmakou zon daꞌi<br />
baꞌo ran donoi kawanaꞌati kida õdorotan<br />
ĩdyaun.<br />
Paul kowaadan naꞌapam<br />
pazaamatan Jesus panaobanaa nii<br />
(Acts 9:1-19; 22:6-16)<br />
12 “Bau daꞌapa kamoo õmakopaa<br />
nan Damas cus iti, õnaꞌa ka pa nii<br />
kaa rita faadaa nao zowau naa nao saada<br />
nii, maꞌo zaka kizi naꞌiki mabaaꞌa zoo<br />
kizi õshaꞌapa tan pidan nao uruu idaꞌan.<br />
13 King Agrippa, dunapo ii saki tapa<br />
kamoo õtuka pan aimaa kan kanadaꞌo,<br />
ukanada pan õgaru naꞌiki õminau daꞌunao.<br />
Ukanada pan aokazi iki kanada,<br />
kanada powaꞌa zii mana wun kamoo<br />
ai. 14 Ipai wawao taꞌa kan imiꞌi baara iti,<br />
naꞌiki õabata parada-karu kian õꞌati<br />
Hebrew n para dan idaꞌan, ‘Saul! Saul!<br />
Kan dii nii puan ta miki tan õgaru kaikapaꞌa?<br />
Puan ta miki tan idi õgaru naꞌapa,<br />
puiko dan kaziwaꞌo mana wun puꞌati.’<br />
15 “ ‘Õnao ba naa, kanom pugaru?’<br />
õkian.<br />
“Sariapa udakoꞌa tin õparadan,<br />
‘Õgaru Jesus! Õgaru wuruꞌu<br />
puan ta miki taniaz,’ ukian õꞌati.<br />
16 ‘Pukadi shita! Õai dinan puꞌati,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan õzaama tan<br />
idi pugaru aizii õpoi toru nii. Aizii<br />
puko waa daꞌa naa paꞌi pidan nao<br />
ati ipai, ipai wuruꞌu putuka paniaz<br />
õshaꞌapa tan puꞌati. Naꞌiki kai naꞌaꞌo<br />
nii zii õai dan powaꞌa aimaa kan kida<br />
puꞌati puko waa dan nii pidan nao<br />
ati kapam. 17 Õdyuu dan nii pugaru<br />
Jew nao naꞌiki Gentile nao bii iti,<br />
naꞌiki õkazan naa tan nii ĩshaꞌapatan<br />
an pugaru. 18 Pugaru õai pan<br />
tukapa-kidaꞌo nii ĩꞌati mishiꞌo kuwai<br />
õdauꞌan. Marii kizi ĩkodi tan marutaꞌo-karu<br />
iki, kana daꞌo-karu ati.<br />
Naꞌiki ĩmuu din kiziꞌi naa panao banaita<br />
pan ai Satan, ĩzaa mata kiziꞌi<br />
naa paꞌan Tomin karu panao banaa<br />
nii. Aizii ĩmishi dan an õgaru,<br />
mainaa bata-karu nii ĩꞌoian, naꞌiki<br />
Tomin karu buu tan niꞌi naa ĩdyaun<br />
papidanan nao nii,’ kiaꞌo wuruꞌu<br />
ukiauzo nuz õꞌati.<br />
Paul kakuwaapan<br />
pakaudinan dauꞌu<br />
19 “Nao ba nai Agrippa, õizoꞌati<br />
wuruꞌu aokazi ikiꞌo raz parada-karu.<br />
n 26:14 Hebrew: uruu Jew nao mashaa pai nao Israel ii para dan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
391<br />
ACTS 26, 27<br />
20 Kiwiin õkaku waa pan Damas cus<br />
ii aka, udaunaꞌan Jeru salem ii aka,<br />
naꞌiki ipai Judea Baara ii aka õkakuwaa<br />
pan. Uruu dau naꞌan õmakon<br />
Gentile nao bii ii aka kapam. Õkakuwaa<br />
pan naꞌiki õkaki nao pan ĩdyaun,<br />
ĩmuuda kiziꞌi naa pashaꞌa paa pan oii<br />
kidaꞌo aimaa kan. Ĩtanawa tin kiziꞌi<br />
naa paꞌan Tomin karu idaꞌati, naꞌiki<br />
ĩtukapa-kida kiziꞌi naa mishi patanawa<br />
tinan paꞌoian ai, pamashaa pan<br />
idaꞌan kai manaꞌa naa. 21 Kaika paꞌo<br />
dikin iaꞌo wuruꞌu Jew nao toꞌo rainapa<br />
nuz õꞌati. Tomin karu Dapu<br />
iaꞌo wuruꞌu ĩzaa mata nuz õgaru.<br />
Naꞌiki naꞌapain ĩaipan pazowi aꞌakan<br />
õgaru. 22 Mazan Tomin karu<br />
kazan naa tapa õgaru ĩꞌai, atii diꞌi<br />
õkadi shi ta pa nuꞌu. Ukauꞌan ipai<br />
õkowaa dan naa wuruꞌu õtukapanii<br />
kidaz aimaa kan ipai pabiꞌi naaka<br />
pidan nao ati, naꞌiki nao ba nai nao<br />
ati. Mazan aonaa paꞌinaa kidaꞌo<br />
aimaa kan mani wuruꞌu õkowaada<br />
paniaz Tomin karu prophetin nao<br />
naꞌiki Moses saadauzo nii kida ai.<br />
Mishiꞌo rai man uruu dauꞌa naꞌo<br />
paꞌan tawuruꞌu ĩsaada nii kidaz.<br />
23 Ĩkian Christ pata kaꞌuta-kao nii,<br />
atii uzowii-kao nii. Mazan uruꞌo<br />
nii kiwiin kadi shita pamawaka-kizi<br />
iki, kowaa daꞌo nii, naꞌiki tukapakidaꞌo<br />
nii kanadaꞌo Jew nao ati naꞌiki<br />
Gentile nao ati.”<br />
24 Paul para dan idi naꞌapa,<br />
sariapa Festus kada koꞌo kan Paul ati<br />
kaika paꞌa: “Paul! Madoro naꞌa naa<br />
puzowau, putomi napa tin-kinaa.”<br />
25 Paul kian, “Nao ba nai, aonaa<br />
õzowau madoro nan, mishiꞌo naꞌiki<br />
sakita paꞌo kai wuruꞌu õpara da nuz.<br />
26 King Agrippa! Aonaa õkibaꞌa zon<br />
õpara dan puꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
pugaru, puaitapa nii ipai kanom<br />
dauaꞌo kai wuruꞌu õkadako tina nuz.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa dizin paꞌo<br />
mani Jesus shaꞌa pata-kao, ipai uaitapa-kao.<br />
27 King Agrippa! Pumishida<br />
wuruꞌu Tomin karu prophetin nao<br />
saadauzo nii kidaz udauꞌan? Õai tapa<br />
ipai pumishi da nuzu, mishii?”<br />
28 Nao ba nai Agrippa kian Paul<br />
ati, “Puꞌitii man pupanaꞌa dan nii<br />
õnyuku nuu aiziꞌi kaꞌo pukuwaa<br />
idaꞌan?”<br />
29 Paul kian, “Aonaa ushaꞌa pan<br />
puaba tan parada-karu aiziꞌi kaꞌo,<br />
naꞌiki kotuaꞌikiꞌo raꞌa naa puabatau<br />
tan, mazan õtoriin pan nii<br />
Tomin karu ati, marii kizi pugaru<br />
naꞌiki ipai wuruꞌu abata pai naouz<br />
kai, naꞌapa kizi umishi dan õgaru<br />
kawan, mazan aonaꞌo nii paꞌan<br />
uwatu dapa-kao õgaru kawan.”<br />
30 Udaunaꞌan King Agrippa,<br />
naꞌiki nao ba nai Festus, naꞌiki<br />
Bernice, naꞌiki ipai baꞌo rai nao<br />
pidan nao kadishi taꞌa kan naꞌiki<br />
ĩkodiaꞌa kan naa. 31 Pakodi tan daunaꞌan,<br />
ĩkian paꞌati aaka kida, “Aonaa<br />
kanom dikau daꞌo nii ushaꞌapa tan,<br />
aonaa kanom dikin ii uzowii-kao<br />
oo utaratapa-kao.” 32 Sariapa King<br />
Agrippa kian Festus ati, “Aonaa<br />
mani upishau zon padyuuda-kao<br />
nao ba nai Caesar diꞌiti, umuudakaoaꞌa<br />
naa mani padamata aizii<br />
wuruꞌu,” ukian.<br />
Paul dyuuda-kao Rome iti<br />
27 1 Aizii Paul naꞌiki baꞌoran<br />
taraapa-kari wai nao<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 27<br />
392<br />
pidan nao dyuu daꞌa zoo-kao donoꞌo<br />
naa Rome iti, Italy Baaraꞌa iaꞌo raz,<br />
uruꞌu naa ĩtaa-kaoaꞌa naa Julius<br />
kaꞌu iti. Uruu kau dinaꞌo tuu baru<br />
kidai nao soldyaa nao tuma, Caesar<br />
soldyaan naouz. 2 Wapai din-kidakaoaꞌa<br />
naa o udaruꞌo kanawa zoꞌiti,<br />
waꞌa tiꞌo Adramyt tium iki, unaꞌakapiki<br />
nao kiwa paa nan naa powaa iti<br />
Asia iti. Naꞌiki ĩmashaa din paa nan<br />
nii kanawa mashaa din-kizi kida<br />
kawanaꞌati Asia ii aka kidaꞌo raz.<br />
Naꞌaꞌo kapam Aristar chus watuma,<br />
Thessa lonica san, Macedo nia iaꞌoraz.<br />
3 Baꞌo ran kamoo wakaa wan<br />
Sidon iti. Kai man mazan Julius<br />
kamuna nun Paul ati, ukashaapa<br />
umoro wau ta pan naꞌii papao naru nao<br />
diꞌiiꞌaka, ĩtaa kizi uꞌati aimaa kan<br />
uaiapa nii kida. 4 Naꞌikiꞌi naa koshan<br />
wamakon, mazan maꞌo zaka manawun<br />
awaru wakanaapu iki. Uruu<br />
idi wakoraꞌu kan kato naru Cyprus<br />
diꞌiti, wadikin dinaꞌa zon idi awaru ai<br />
ubarau ii aka. 5 Udaunaꞌan kanawa<br />
koraꞌuka-kida-kao baza iti, Cilicia<br />
naꞌiki Pam phy lia itinapu, naꞌiiꞌa kaꞌa<br />
naa wamakon atii wakaa wan Myra<br />
iti, Lycia iaꞌo raz. Naꞌii wamaara tinkida-kao<br />
kanawa diꞌiki. 6 Naꞌiaꞌa<br />
naa Julius, soldyaa nao zowau naaz<br />
pishaan pamakon baꞌo ran pidan nao<br />
kana wan idaꞌan, Alex andria ikiꞌo<br />
ĩwaꞌa tin, naꞌiki Italy itiꞌo ĩmakoꞌonan.<br />
Uruu idi wapai din-kida-kaoaꞌa<br />
naa koshan uruu kanawa zoꞌiti.<br />
7 Naꞌikiꞌi naa wamakon konaꞌii,<br />
konaꞌii, ushaꞌapa num kauꞌan maꞌozaka<br />
mana wun awaru wakanaapu<br />
iki. Atii iriba kamoo dau naꞌan,<br />
kashaꞌa pan naꞌo idaꞌan wamaonapa<br />
tan padamata donoi Cnidus<br />
iti, mazan aonaꞌa naa kanawa zikadinaꞌa<br />
zon, maꞌo zaka mana wun awaru<br />
wakanaapu iki. Uruu idi wakoraꞌukan<br />
wadaba itinapu, paran baoko<br />
aꞌo kato naru diꞌiti, Crete kiaꞌo<br />
udako tapa-kao. Waaipan wadikindinan<br />
awaru ai ubarau ii aka.<br />
Mao napa wadoba taꞌa kan Solmone<br />
an, kato naru dyuo aꞌoraz. 8 Mazan<br />
kashaꞌa pan naa wamakon kato naru<br />
zaꞌan atii wakaa wan “Kai manaꞌo<br />
Mashaa din-kizai” diꞌii, maona paꞌoraz<br />
donoi Lasea iti, naꞌii mazan uruu<br />
kato naru diꞌiaꞌo raz.<br />
9 Aata, iribaꞌa naa kamoo<br />
wawazi waꞌa kan. Aizii doba taꞌa kaꞌa<br />
naa ama zada Jew nao Sana din pauzon<br />
Kamoon, naꞌiki kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
niꞌi naa chiꞌi kapa-karu paran baoko<br />
an awaru maꞌo za kan idiꞌi naa. Uruu<br />
idi Paul kaki nao wan kanawa naꞌakapiki<br />
nao. 10 “Aonaa turuu wadoba tan<br />
kai. Wamakon dono, dikau daꞌo nii<br />
aimaa kan shaꞌa pan waꞌati. Panaadon<br />
wawazi waan nii kanawa<br />
naꞌiki uwazoo kida naꞌiki pidannao<br />
kapam.” 11 Mazan tuu kii paꞌan<br />
kanawa naꞌaka piki nao zowau naa,<br />
naꞌiki kakanawa nuꞌo dobataꞌa zon.<br />
Uruu idi tuu kii ĩnaꞌapa tan soldyaanao<br />
zowau naa nyuku nuu papara dan<br />
kawanaꞌati. Aonaa umishi daꞌazon<br />
Paul para dan. 12 Naꞌii wuruꞌu<br />
kanawa mashaa din-kiziz, aonaa<br />
o 27:2 Daꞌaꞌa watuka pan Luke, saa daꞌo raz diꞌo raz kaari taꞌa, bao kopa tinan koshan<br />
Paul nao tuma.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
393<br />
ACTS 27<br />
sookapa-kizai kai manan ama zada<br />
wadidii zon dono. p Uruu idi iriba<br />
pidan nao kanawa zoꞌai nao naꞌapatan<br />
panyuku nuu. Tuu kii ĩaipan<br />
padoba tan, kanawa naꞌaka piki nao<br />
zowau naa para dan kawanaꞌati.<br />
Kai naꞌa baꞌo ran wiizi bai naꞌii, uruu<br />
kato naru tokon itinapu, maona paꞌoraz<br />
donoi Phoenix iti. Naꞌii paꞌan<br />
ĩaipan patoman pawii ziba nii, atii<br />
ama zada wadidii zon ipain. Naꞌiki<br />
uruu diꞌii aonaa awaru zowi au zon<br />
tuu kii mana wun ama zada, ukashakaru<br />
tin pan idi.<br />
Maꞌozakaꞌo awaru dauaꞌo<br />
13 Upuꞌaꞌa naa awaru kaa wan<br />
konaꞌii wadaba iki, paran baoko<br />
ikinapu. Tuu kii ĩkonau kian, naꞌiki<br />
ĩkian, “Turuaꞌo nii wamakon.” Uruꞌu<br />
naa mazan ĩkoso tan kimi shaꞌo<br />
aimaa kan wuruꞌu mashaa dinapakidaꞌo<br />
raz kanawa. Udaunaꞌan<br />
ĩkidaꞌuki naꞌa kan naa, mao napa zii<br />
kanawa mako paa nan Crete danoma<br />
an. 14 Kadiman aka uruu dau naꞌan<br />
maꞌo za kaꞌo mana wun awaru kaawaꞌa<br />
kan naa wadaba iki, kato naru<br />
diꞌiki napa. 15 Sariapa awaru zowi tan<br />
kanawa padaba iki. Aka, watiwaan<br />
naa padamata wasaki tapa dan<br />
kanawa zowau, mazan aonaꞌa naa<br />
wakaꞌii tan wanaꞌa kan kanawa<br />
wamakoꞌo zoo-kizi an. Uruu idi<br />
wamuu daꞌa kan naa kanawa, naꞌikiꞌi<br />
naa awaru kidaꞌu kaꞌa kan naazu atii<br />
wadaba iti paran zikon iti.<br />
16 Uruu idi kanawa makon atii<br />
mao napa baꞌo ran kato naru sodi,<br />
paran zikon iaꞌo dazaba an, Cauda<br />
kiaꞌo raz udakota-kao. Naꞌii wadikindaꞌaka-kao<br />
masakau daꞌu awaru<br />
ai. Udaunaꞌan kanawa naꞌakapiki<br />
nao saa ba tan naa kanawa<br />
sodi, paminau daꞌu udaruꞌo paawa<br />
iti, atii kashaꞌa pan naa ĩipaian<br />
pawatu da nuz.<br />
17 Uruu dau naꞌan kanawa naꞌakapiki<br />
nao watuan naa kai manai man<br />
pakana wan tuꞌuz ushazo dan ai. Tuukii<br />
ĩtarian, ĩzauda-kidan paiko dan<br />
maa naa baꞌo, Libya danoma an. Uruu<br />
idi ĩapowaꞌa dan naꞌiki ĩtoka-kidan<br />
naa kamicha mada kidaꞌuka paꞌo raz<br />
udaruꞌo kanawa, mazan upuꞌu zii<br />
awaru kiduꞌu kan wuruꞌu kanawaz.<br />
18 Aonaa awaru mashaa dan,<br />
pakawan maꞌo zaka utoꞌora dinan.<br />
Baꞌo ran kamoo ĩkaboo wan naa<br />
kanawa wazoo kida wunu baoko iti.<br />
19 Baꞌo ran kamoo idaꞌa uruu ĩkaboowaꞌa<br />
kan naa kanawa shaꞌa pau zi naa<br />
kida wunu baoko iti. 20 Iriba kamoo<br />
aonaa watuka pan kamoo oo wizinao.<br />
Pakawan awaru maꞌo zaka,<br />
naꞌiki kicha naꞌ iki kii mana wun,<br />
aonaꞌa naa waaita pan naꞌa pam naa<br />
washaꞌapa tinan powaꞌa. Waꞌi tii man<br />
shaa wamawa kan naa wuruꞌu.<br />
21 Doba taꞌa naa kamoo, aonaa<br />
pidan nao nikan pawanyuku nuu.<br />
Uruu idi, Paul kadishi tan ĩkanaapu<br />
iti naꞌiki ukian ĩꞌati, “Uabata õparadan.<br />
Uizoꞌa tii zon an mani õpara dan,<br />
Acts<br />
p 27:12 amazada wadidiizon dono: English idaꞌan udakota-kao ‘winter.’ Kashaꞌa pannaa<br />
chiꞌi kapa-karu kanawa idaꞌan paran baoko ii aka. Ushaꞌapa num kauꞌan maꞌo zaka<br />
mana wun awaru ama zada wadidii zon dono. Turuu wuruꞌu maꞌo za kaꞌo raz awaru<br />
zowian udaruꞌo kanawa, naꞌiki unaraa da nuz pidan nao tuma.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 27<br />
394<br />
kai naꞌii zii mani padamata waunao<br />
kai Crete ii, aonaa mani dikau daꞌo<br />
aimaa kan shaꞌa pan waꞌati kaikapaꞌa,<br />
naꞌiki aonaa mani padamata<br />
wawazi waan aimaa kan kida.<br />
22 Mazan aizii õkiaꞌa zon ipai unao<br />
ati! Umaꞌo za kada unyuku nuu,<br />
aonaꞌo nii bau daꞌapa pidan mawakan.<br />
Soo kana waꞌo nii kari kao nan<br />
wawazi wada. 23 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aiwakaꞌan angel kaawan kan õꞌidaꞌati<br />
Tomin karu õtaa piki naꞌiki õnao banaa<br />
diꞌikiꞌo. Udyuu dan paꞌangelin<br />
para dan õꞌati kaika paꞌa: 24 ‘Paul,<br />
aonaa putari aꞌa naꞌa, aonaꞌo nii<br />
pushaꞌa pan. Mishiꞌo nii pukadi shitakida-kao<br />
nao ba nai Caesar kanaapu<br />
iti Rome ii. Tomin karu kai manan<br />
idi mana wun, ukazan naa tan nii<br />
ipai wuruꞌu putumai naouz pidannao.’<br />
” 25 Uruu idi Paul kian ĩꞌati,<br />
“Ukauꞌan umaꞌo za kada unyuku nuu.<br />
Õmishida Tomin karu kazan naa tan<br />
nii waunao, papara dan kawanaꞌati<br />
õꞌati. 26 Mazan wauaꞌii, awaru<br />
kiduꞌu kan nii wakana wan maa naꞌokaru<br />
iti, kato naru danoma iti,” ukian<br />
ĩꞌati.<br />
Kanawa zoꞌainao tarian<br />
panaraan ai<br />
27 Uruu dau naꞌan awaru<br />
kidaꞌuka pan naa kanawa ipai kamoo<br />
naꞌiki ipai maru taꞌo Mediter ranian<br />
baoko ii aka. Aizii tomun-zikon,<br />
dyaꞌu tam sondii tan idaꞌaꞌa naa,<br />
kanawa naꞌaka piki nao kian, “Maona<br />
paꞌo kawa nuꞌo raꞌa naa aizii<br />
wakaa wan paran danoma iti.”<br />
28 Sariapa ĩwaota-kidan aimaa kan<br />
kimi shaꞌo paran baoko iti ĩtuka paꞌazon<br />
idi naꞌa pam wunu kaa nan. Uruu<br />
idi ĩtuka pan wunu kaa nan 120 feet.<br />
Masakau daꞌu dau naꞌan ĩwaota-kidan<br />
naa koshaniz. Uruu idi ĩtuka pan<br />
powaꞌaꞌa naa umaa nan, 90 feet.<br />
29 Uruu idi tuu kii ĩtarian, ĩzaudakidan<br />
naa pakana wan zowii tinan<br />
kuba kida diꞌiti. Sariapa ĩmashaadin-kidan<br />
pakana wan, ĩwaota-kidan<br />
wunu baoko iti 4 kimisha kidaꞌo<br />
mana wun chipirari, suku ruu-tinapa<br />
kidaꞌo raz kanawa dikapo itinapu.<br />
Kadima naꞌo raꞌa naa padamata<br />
ĩaipan wakana daꞌa kan. 30 Aizii<br />
pidan nao kaudinai nao kanawa zoꞌii,<br />
ĩtiwaan naa pakidoo pan kanawa<br />
udaruꞌo diꞌiki. Sariapa ĩwaota-kidan<br />
duu so diꞌo kanawa wunu baoko iti.<br />
Ĩtukapa-kao ikoda nii mishi tawuruꞌu<br />
ĩwaota-kida nuzu kimi shaꞌo chipirari<br />
kanawa zowau iki. 31 Mazan Paul<br />
aitapa, uruu idi ukian soldyaa nao<br />
ati naꞌiki ĩzowau naa ati, “Wuruꞌu<br />
pidan nao, kaudi nai naouz kanawa<br />
zoꞌo, ĩkidoo pan an wuru kanawa<br />
diꞌikiꞌi, kai man-dau nuꞌo nii pidan<br />
mawa kan.” 32 Sariapa soldyaa nao<br />
duku tan wuru zunaꞌa, kanawa sodi<br />
pidan nao toka-kidaniaz, uruu idi<br />
uama raꞌa kan naa.<br />
33 Aizii wakana daꞌa nan diꞌitiꞌi<br />
naa Paul kian ipai pidan nao ati,<br />
“Akara chii! Dyaꞌu tam sondii<br />
aonaa kanom unikan, udiꞌitin pan<br />
naꞌiki utarian idi. 34 Mazan aizii<br />
õaiapa ipai unao nikan uwanyukunuu<br />
umaꞌo zaka-kinaa nii, naꞌiki<br />
ukakupa-kinaa nii, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ipai waunao, aonaꞌo nii<br />
kanom shaꞌa pan waꞌati. Naꞌiki<br />
aonaꞌo nii bau daꞌapa wawazi wa dan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
395<br />
ACTS 27, 28<br />
wazowaud,” ukian. 35 Papara dan<br />
dau naꞌan ĩꞌati, Paul zaama tan naa<br />
bread naꞌiki utorii napa-kidan naaz<br />
Tomin karu ati. “Kai man manawun<br />
wakian puꞌati diꞌo raz bread<br />
dauꞌati,” ukian ipai pidan nao kanaapuꞌu.<br />
Udaunaꞌan udusho tan naa<br />
pawanyuku nuu nii naꞌiki uaroopan<br />
naa. 36 Uruu idi ipai pidan nao<br />
maꞌo za ka dan panyuku nuu, naꞌiki<br />
ĩnikan naa pawanyuku nuu kapam.<br />
37 Iribaꞌo pidan nao wuruꞌu kanawa<br />
zoꞌai naouz, kaika pau daꞌuꞌo wabaokopa<br />
tina nuꞌu 276. 38 Pidan nao nikan<br />
dau naꞌan pawanyuku nuu, uruꞌu naa<br />
ĩkaboo waꞌa kan naa ipai poroom<br />
kida paran baoko iti, ĩaipan idi<br />
kanawa shaa kadi nan.<br />
Kanawa shaazoobiꞌiinan dauaꞌo<br />
39 Udaunaꞌan ama zada kanadan<br />
naa, sariapa pidan nao tuka pan<br />
mao napa paran danoma. Mazan<br />
aonaa ĩaita pan naꞌiaꞌo ram wuruꞌu<br />
amaza daz. Naꞌiki ĩtukapa kapam<br />
kasha karu tin paꞌo ama zada, naꞌiki<br />
kaatu baara-tin paꞌo paran danoma.<br />
“Aushaa, watiwaa wanaꞌa kan<br />
kanawa naꞌiti, panaa don turuaꞌo<br />
nii usaka na tan maa naꞌo-karu ii,”<br />
ĩkian. 40 Uruu idi ĩduku taꞌa kan naa<br />
wuruꞌu kimisha kidaꞌo sukuruutapakari<br />
waiz kanawa kaduꞌiki kida,<br />
unaꞌian naa ĩwaꞌa kaꞌa kan kidaz<br />
wunu baoko ii. Upuꞌaꞌa naa ĩwaotakidan<br />
powaa iti udaruꞌo poora<br />
wunu baoko iti, kanawa kadi kapotapa-kinaoaz.<br />
Udaunaꞌan ĩkaza dan<br />
naa powaa iti udaruꞌo kamicha<br />
mada dokoꞌo kanawa zowau idaꞌa,<br />
kai man kizi ĩaipan awaru poo tan<br />
wuruꞌu kanawaz udanoma iti.<br />
41 Aonaa zii ĩkaa wan udanoma iti,<br />
mazan kanawa kaa waꞌa kan naa<br />
maa naꞌo-karu ati, uruu unaꞌian<br />
naa uwazi wai nan kaatu baara<br />
ii. Aizii wunu paran maꞌo za kan<br />
idi mana wun, sariapa uzowi tan<br />
kanawa dikapo maꞌo za kaꞌo idaꞌan.<br />
Uruu idi ipai ushazoo-biꞌiaꞌa kan<br />
kanawa.<br />
42 Sariapa soldyaa nao zowiibiꞌiaꞌa<br />
kaꞌa zon naa ipai dau nuu daꞌu<br />
wuruꞌu taraapa-kari wai naouz pidannao.<br />
Ĩzauda-kidan ĩnyoo tan unaawa<br />
iti naꞌiki ĩkidoo pan paꞌai. 43 Mazan<br />
tuu kii paꞌan ĩzowau naa aipan<br />
pakazan naa tan Paul, uzowii-kao ai.<br />
Uruu idi umashaa tan ĩdyaun. Naꞌiki<br />
udyuu dan naa paꞌan nyoo bai nao kida<br />
pidan nao zakaꞌu tan kiwiin, marii kizi<br />
ĩnyoo tan unaawa iti. 44 Udaunaꞌan<br />
marii baꞌo rai nao wuruꞌu aonaꞌoraz<br />
ĩnyoo ban, ikodan ata mun oo<br />
paranka idin kida, uruu idaꞌan kiziꞌi<br />
naa ĩnyoo tan paran danoma iti. Uruu<br />
naꞌa paꞌo wanyoo tau zon unaawa iti,<br />
aonaa kanom shaꞌa pan waꞌati.<br />
Paran baoko iaꞌo katonaru,<br />
Malta kiaꞌo uꞌuu<br />
28 1 Wamaara tinan dau naꞌan<br />
unaawa ati, ukowaada-kao<br />
waꞌati, kato naru Malta Baaraꞌaꞌo<br />
wuruꞌu wamaara tina nuz. 2 Tuu kii<br />
kawii zii nao konau kii-kidan patukapan<br />
waunao. Upuꞌaꞌa naa wunu<br />
kaa wan, naꞌiki wadidi ama zada.<br />
Sariapa ĩpuꞌuka dan tikazi waꞌati.<br />
3 Paul zowai dan naa zowaa karu naꞌiki<br />
udokoba tan naazu, naꞌiki usharawaan<br />
naa tikazi. Tikazi wiichan idi,<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 28<br />
396<br />
kowazaz arotan Paul kaꞌu (28:3)<br />
sariapa kowazaz mawaka-kinai, koditan<br />
zowaa karu bii iki, naꞌiki sariapa<br />
uaro tan Paul pakaꞌu idaꞌa, aonaa<br />
umuu dinan unaꞌan ukaza din pan<br />
ukaꞌu kadu iki. 4 Aizii kawii zii nao<br />
tuka pan idi wuruꞌu kowazaz arotanuz<br />
Paul kaꞌu, sariapa ĩdiꞌitin pan<br />
udauꞌu, naꞌiki ĩkian paꞌati aaka kida,<br />
“Ei, zowiaꞌo pidan arawuꞌu! Aonaa<br />
umawa kan oo unaraan paran baokoꞌo,<br />
mazan watomin karun, wuruꞌu<br />
shaꞌapa taꞌo raz paꞌan pidan paꞌoian<br />
dikin ii, mishiꞌo nii uzowii-kidan<br />
uruu kowazaz aro tan idaꞌa nazu.”<br />
5 Sariapa Paul raꞌo kaꞌa kan kowazaz<br />
tikazi wuꞌiti, mazan aonaa ushaꞌapan<br />
paarota-kao puꞌu. 6 Ĩzauda pan<br />
naa Paul poo dan, naꞌiki ĩtuka paꞌa zon<br />
naa udorau tan mashaꞌapa kiaka oo<br />
umawa kaꞌa kan naa, mazan tomunuꞌu<br />
naa uarota-kao dau naꞌan, aonaa<br />
kanom shaꞌa pan uꞌati. Uruu idi<br />
ĩpanaꞌa dan naa padiꞌitin pan, naꞌiki<br />
ĩkian, “Ei, tomin karu paꞌi uruu!”<br />
7 Mao napa wamaara tin kizi<br />
ama zada iki, kai naꞌa udaru kidaꞌo<br />
zakapu baara, Publius pao riba baawu<br />
kida, uruu kazowau ta paꞌo wii zai<br />
uruu kato naru baara ii. Wamorowau<br />
tapan kan dono udapu ii, tuu kii<br />
ukonau kii-kidan waunao, idiki naudaꞌu<br />
kamoo utaa pan waunao padapu<br />
ii. 8 Uruu dono tuu kiaꞌo Publius daru<br />
kari naan, umada wiichan naꞌiki<br />
utyoo da pan izai. Uruu idi Paul<br />
moro tan udaꞌa wupa-kizi iti, naꞌiki<br />
umuu dan pakaꞌu uꞌidaꞌa, naꞌiki<br />
utoriin pan, upishaan Tomin karu<br />
marii kizi karinaꞌo kaku dan, sariapa<br />
mishi ukaku daꞌa kan. 9 Ipai pidan nao<br />
kawiizi-tin pai naouz kato naru diꞌii<br />
aba tan wuruꞌu ushaꞌa pata nuz aimaakan<br />
naꞌapa, uruu idi naꞌa painim<br />
ĩiriban nao kari naan dono, ĩnaꞌakan<br />
nii ĩdyaun Paul idaꞌati, naꞌiki<br />
ipai ukaku dan ĩdyaun. 10 Idiki naudaꞌu<br />
kauzu wanaꞌian ĩtuma, kai man<br />
ĩtaa pan waunao, ĩtaa waꞌati aimaakan<br />
mawi nipi naa-daun kida. Aizii<br />
wadoba taꞌa zon donoꞌo naa, iriba<br />
pidan nao naꞌakan aimaa kan kida<br />
waꞌati wakai waan nii, naꞌiki wanikan<br />
nii wama kopa-kizi an.<br />
Malta ikiꞌo wamakon Rome iti<br />
11 Idiki nau daꞌu kauzu dau naꞌan,<br />
wamakon naa baꞌo ran kanawa idaꞌan,<br />
“Shamaan nao Tomin karu nao” q kiaꞌo<br />
uꞌuu. Wuruꞌu wiizaiz wamara tin-kiziz,<br />
diꞌiaꞌa naa kanawa naꞌaka piki nao<br />
q 28:11 Shamaannao Tominkarunao: wuruꞌu kanawa uu, naꞌiki naꞌaka piki nao tominkarun<br />
naouz, Castor naꞌiki Pollus kiaꞌo ĩꞌuu kida. Ĩnao kawa nuꞌo utoma-kao wuruꞌu<br />
ĩmuu daniaz pakana wan zowau idaꞌa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
397<br />
ACTS 28<br />
mashaa dinan ama zada wadidii zon<br />
dono. Alex andria ikiꞌo wuruꞌu kanawa<br />
naꞌaka piki nao waꞌati paa nuz. 12 Uruu<br />
idi baoko paꞌa naa wamakon ĩtuma atii<br />
wakaa wan Syracuse iti, idiki nau daꞌu<br />
kamoo wanaꞌiaꞌa kan. 13 Naꞌikiꞌi naa<br />
koshan wamako paa nan atii wakaawan<br />
kanawa sooka dinauzo-kizi iti,<br />
Rhegium iaꞌo raz. Baꞌo ran kamoo<br />
wadoba tan koshan, uruu dono awaru<br />
kaa wan wabarau ikinapu. Uruu idi<br />
dyaꞌu tam kamoo idaꞌa wakaa waꞌa kan<br />
naa donoi Puteoli iti, Italy Baara iaꞌoraz<br />
naa. 14 Uruu wii zai diꞌii waikoda<br />
mishi dai nao Jesus. Ĩpishaan waunao<br />
ĩaipan wanaꞌaꞌa kan zii patuma baudaꞌapa<br />
soondii sako daz. Uruu idi<br />
wanaꞌiaꞌa kan zii ĩtuma. Uruu wii zai<br />
diꞌiki wakidiba idaꞌa naꞌa naa wamakopaa<br />
nan Rome iti. 15 Aizii mishi dai nao<br />
Rome iainaouz aba taꞌa kaꞌa naa wuruꞌu<br />
wawaꞌa tipa nuz, sariapa ĩwaꞌa tin<br />
ĩikoda paꞌa nan waunao. Waikoda pabiꞌi<br />
kida mishi dai nao zauda pan waunao<br />
market ii, Appius iaꞌo raz. Naꞌikiꞌi<br />
naa wadoba tan bao kopa ĩtuma, atii<br />
wakaa wan wii zai diꞌiti dako tapa-kariwaiz<br />
Idiki nau daꞌu Sookapa-kizai kii.<br />
Naꞌii baꞌo ran mishi dai nao zauda pan<br />
waunao. Paul tuka pan idi ĩdyaun, tuukii<br />
ukonau kii-kidan Tomin karu. Uruu<br />
idi powaꞌa zii umaꞌo za ka dan panyukunuu<br />
Tomin karu ati. Atii baoko paꞌa naa<br />
wakaa wan ĩtuma donoi Rome iti.<br />
Paul kakuwaapan Rome ii<br />
16 Aizii wakaa wan donoꞌo naa<br />
Rome iti, aonaa Paul tara tapa-kao<br />
naꞌii. Kashaapa-kao umashaa pan<br />
paꞌidaꞌa, mazan kai naꞌa soldyaa<br />
muuda-kao awunuu ta paꞌo nii uruu.<br />
17 Idiki nau daꞌu kamoo Paul kaawan<br />
dau naꞌan, udapada-kidan naa<br />
kazowau ta pai nao Jew nao Rome<br />
ainao kidaz. Aizii ĩbao kopa tinan<br />
dau naꞌan uꞌidaꞌati, ukadako tinan<br />
naa ĩtuma. Ukian, “Õꞌina wuzu nao,<br />
Jew nao, õkiaꞌa zon unao ati, aonaa<br />
õshaꞌapa tan dikau daꞌo aimaa kan<br />
wairi ban nao Jew nao ati, naꞌiki<br />
aonaa õpanaꞌa dan oo õdakoo pan<br />
waunao Jew nao kaduz kida, wuruꞌu<br />
wadokozu-daun nao dyuu dauzo nii<br />
kidaz washaꞌapa tan. Mazan upuꞌu<br />
Jew nao zaama tan õgaru Jerusalem<br />
ii, atii ĩtaraa-kidan õgaru<br />
Rome ikiꞌo nao ba nai nao ati. 18 Aizii<br />
õkooto wapa-kida-kao donoꞌo naa,<br />
aonaa kanom Rome ikiinao ikodan<br />
dikau daꞌo nii õshaꞌapa tan, õzowiikida-kinao<br />
nii. Uruu idi ĩaipan<br />
padamata õmuuda-kao. 19 Mazan<br />
aonaa Jew nao aipan õmuuda-kao.<br />
Uruu idi õpishaan õdyuuda-kao<br />
daꞌatiꞌi Rome ati. Mazan aonaa<br />
õkadako tinaꞌa nan mani dikauda<br />
õiriban nao Jew nao dauꞌan, soo<br />
õpara daꞌa zon idi õdauꞌan nao ba nai<br />
Caesar kanaa puꞌu, daꞌaꞌa õkootowapa-kida-kao<br />
dono. 20 Uruu idiꞌo<br />
õdapada-kidan unao, õkaku waapaꞌa<br />
zon naꞌiki õkowaa daꞌa zon idi<br />
uꞌati kanom dikin iaꞌo wuruꞌu<br />
õzaa mata-kaoaz. Utukapa diꞌi,<br />
õanoba suku ruu tapa-kao chain idi,<br />
aonaa kanom dikin iaꞌo mani, soo<br />
õmishi dan idiꞌo Christ, tawuruꞌu<br />
tuu kiaꞌo raz naa Israelite nao<br />
zauda pan.”<br />
21 Sariapa ĩkian Paul ati, “Aonaa<br />
zoobaba kaa rita dyuuda-kao waꞌati,<br />
Judea Baara iki pudauꞌan. Naꞌiki<br />
Acts<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ACTS 28<br />
398<br />
aonaa kapam wairi ban nao kaawai<br />
nao kida naꞌiki kakuwaa pan<br />
pudauꞌan. Uruu idi aonaa kanom<br />
dikau daꞌo nii waaba tan pudauꞌan.<br />
22 Waunao, waaba taꞌa zoo kapam<br />
naꞌa paꞌo ram wuruꞌu pumishi da nii<br />
kidaz. Ushaꞌapa num kauꞌan ipai<br />
ama zada kawanaꞌati waaba tan<br />
dikauda kida paꞌidi waru pidannao<br />
kadako tinan wuru dauꞌa naꞌa<br />
pumishi daniaz.” 23 Uruu idi ĩkainaa<br />
ba tan naa kanom donoꞌo nii<br />
ĩaba taꞌa zon wuruꞌu ukuwaa kidaz.<br />
Paainaa kamoo donoꞌo naa, iriba<br />
pidan nao kaa wan Paul mashaapakizi<br />
ati. Uruu idi ukaku waa pan<br />
ĩꞌati chaapiꞌiki, atii wachuu pun<br />
diꞌiti. Kai manai man ukowaadan<br />
ĩꞌati naꞌa paꞌo ram mana wun<br />
wuruꞌu Tomin karu nao ba naitakaoaz<br />
naa. Naꞌiki kai manai man<br />
ukowaa dan ĩꞌati, ipai aimaa kan<br />
tawuruꞌu Jesus shaꞌapata nii kidaz,<br />
naꞌiki kashaꞌora kidaꞌo raz ubaiaapau<br />
zon naꞌapa mana wun tawuru<br />
kawanaꞌatiꞌi, Moses naꞌiki Tominkaru<br />
prophetin nao saadauzo nii<br />
kidaz Christ dauꞌu. 24 Pabiꞌi kida<br />
pidan nao tuu kii ĩmishi dan wuruꞌu<br />
ukuwaa kidaz, baꞌo rai nao aonaa<br />
ĩmishi dauan. 25 Uruu dikin ii tuukii<br />
ĩkasha daaka pan paꞌati aaka<br />
kida. Mazan ĩkodi tan uaꞌii paniba<br />
iti, Paul kian ĩꞌati, “Mishiꞌo mishi<br />
tawuruꞌu Kai manaꞌo Doro naa<br />
kiauzo nuz wadokozu-daun nao<br />
ati, prophet Isaiah idaꞌa naꞌo raz<br />
ukowaada-kidau zon. 26 Kai kapa<br />
shaꞌatii tawuruꞌu ukia nuz:<br />
‘Pumako diꞌo raz pidan nao<br />
diꞌiti, naꞌiki pukii ĩꞌati:<br />
Uabatau tan nii kuwai powaꞌan<br />
kida,<br />
mazan aonaa naꞌa painim<br />
nii uaita pan wuruꞌu<br />
parada-karuz.<br />
Utuka pau tan nii aimaa kan<br />
kida shaꞌa paapa-kao,<br />
mazan aonaa naꞌa painim nii<br />
uaita pa nuzu.<br />
27 Ushaꞌapa num kauꞌan, tuukii<br />
mana wun unyuku nuu<br />
dada ran.<br />
Naꞌiki tuu kii uꞌini dan ukinao<br />
umaaba taꞌa zoo kan idi<br />
parada-karu.<br />
Naꞌiki uawun utarata<br />
umatuka paꞌa zoo kan idi.<br />
Aata utukapa mani, naꞌiki<br />
uaitapa mani padamata<br />
wuruꞌu utuka paꞌa zoo niaz.<br />
Naꞌiki sariapa mani padamata<br />
utanawa tinan powaꞌa ati<br />
õꞌidaꞌati.<br />
Uruu idi õkakuda mani naꞌiki<br />
õsaa baa mani padamata<br />
unao,<br />
kiaꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />
kiauzo nuz.’ ” r<br />
28 Uruꞌu naa Paul katokon taꞌakan<br />
naa papara dan kaika paꞌa:<br />
“Ukauꞌan, õai pan unao Jew nao<br />
aita pan, Tomin karu dyuuda-kidan<br />
parada-karu wuruꞌu kazan naa tinkaru<br />
dauꞌu kidaꞌo raz, Gentile nao<br />
atiꞌo. Ushaꞌapa num kauꞌan ĩnao,<br />
ĩabata naꞌiki ĩmishida paꞌan wuruꞌu<br />
kuwai kidaz!” 29 [Sariapa Jew nao<br />
r 28:27 Isaiah 6:9-10<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
399<br />
ACTS 28<br />
koditaꞌa kan ĩaba tan idi Paul paradan<br />
naꞌapa, tuu kii naꞌiki maꞌo zaka<br />
ĩkasha daaka pan naa paꞌati aaka<br />
kida.] s<br />
30 Dyaꞌu tam wunu Paul mashaapan<br />
kabaun pakawi nipi naa pa nii<br />
diꞌii. Ipai umorota-kidan, naꞌiki<br />
unau baan pidan nao morowau<br />
tapai nao kida paꞌidaꞌati.<br />
31 Kai manai man ukowaa dan ĩꞌati<br />
naꞌa paꞌo ram mana wun wuruꞌu<br />
Tomin karu nao ba naita-kaoaz,<br />
naꞌiki ipai ukowaa da pan pidannao<br />
ati Nao ba nai Jesus Christ<br />
dauꞌan. Mabaaꞌa zoo ukaku waapan<br />
naꞌiki maꞌo zaka kapam.<br />
Naꞌiki aonaa kanom mashaa tan<br />
ukaku waapa tinan.<br />
Acts<br />
s 28:29 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
400<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Paul Kaaritan<br />
Rome Iainao Atiꞌo<br />
Paul saadan diꞌoraꞌa kaarita mishidainao Jesus Christ atiꞌo, Rome iainaouz<br />
ĩmashaapan. Aonaa naꞌapainim zii Paul makouzon Rome iti, mazan kainaꞌa<br />
uaitapanii mishidainao mashaapan naꞌii. Naꞌiki udakotan pamorowautan<br />
ĩnao diꞌiti. (Romans 15:22; 16:21)<br />
Diꞌoraꞌa pakaaritan idaꞌa, kaimanaiman Paul kainaabatan Kaimanaꞌo<br />
Kuwai dauꞌan. Naꞌiki ukowaadan naꞌapaꞌoram wuruꞌu Tominkaru dakotanuz<br />
pidan kaimanaꞌo nii. Paul kowaadan, aonaa baudaꞌapa pidan kaimanaꞌo<br />
nii. Soo Jesus Christ, uruu baudaꞌapa kaimanaꞌo manawun. Wamishidan<br />
dono Jesus, wasoꞌota-kao oiaꞌo kazowautapan ai waunao, naꞌiki paꞌinaꞌo<br />
mashaapa-karu taa-kao waꞌati. Uruu idi kaimanaꞌo niꞌi naa wamashaapan<br />
Tominkaru tuma.<br />
Paul nyukunuu-kidan pakaaritan idaꞌan, ipai pidan oiaꞌo paꞌidiwaru,<br />
aonaa kanom ikodinan Tominkaru umanawunun. (Romans 3:23) Soo<br />
Tominkaru taaꞌo kazannaatin-kinai, Jesus Christ mawakan idaꞌan cross<br />
paawaꞌa. Kainaꞌa baudaꞌapa aimaakan idaꞌan, turuu Jewnao (Abraham<br />
takaan-daunnaouz), naꞌiki Gentilenao (panaꞌainaouz pidannao Jewnao ai)<br />
ikodan kazannaatin-karu. Ipai ĩnao, ĩikodan nii pakazannaatin-kinaa nii<br />
soo pamishidan idaꞌan Jesus Christ.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Paul sakadan pakakuwaapan Kaimanaꞌo Kuwai dauꞌu . . . 1:1-17<br />
Ipai pidan oiaꞌo, aipaꞌo pakazannaata-kao . . . . . . 1:18—3:20<br />
Naꞌapam Tominkaru kazannaatan pidan . . . . . . . 3:21—4:25<br />
Kakupa-karu ikoda-kao Jesus Christ idaꞌan . . . . . . .5:1—8:39<br />
Jewnao naꞌiki Gentilenao aiapa-kao ĩmishidan<br />
Jesus Christ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9:1—11:36<br />
Naꞌapam pidan kaduz zaamatinpaꞌoraz Jesus Christ<br />
idaꞌati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12:1—15:13<br />
Paul katokontan pakakuwaapan . . . . . . . . . . 15:14—16:27<br />
400<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
401<br />
ROMANS 1<br />
1 1 Diꞌo raꞌa kaa rita, õgaru Paul<br />
diꞌikiꞌo, Christ Jesus poi toruz.<br />
Tomin karu zaama tan õgaru Christ<br />
Jesus apostlen nii, naꞌiki ubuu tan<br />
õgaru kowaada paꞌo nii pidan nao<br />
ati uruu diꞌikiꞌo Kai manaꞌo Kuwai.<br />
2 Kotuaꞌo raꞌa naa Tomin karu<br />
kowaada-kidan Kai manaꞌo Kuwai<br />
dauꞌu. Naꞌapa prophet nao saa dan<br />
Tomin karu Para dan idaꞌa. 3 UDani<br />
dauaꞌo wuruꞌu Kai manaꞌo raz Kuwai.<br />
Wuruꞌu udaniz, uruu wanao ba naa<br />
Jesus Christ. Ukaa wan kan dono<br />
pidan nii, King David takaan-daun<br />
uruu. 4 Mazan uruu mishiꞌo Tominkaru,<br />
naꞌiki aonaa ushaꞌapa tan oiaꞌo.<br />
Umana wunuꞌo pamaꞌo za kan idaꞌan<br />
Tomin karu kainaa ba tan pauDani<br />
mana wun uruu, pakadi shita-kidan<br />
idaꞌan uruu mawaka-karu diꞌiki.<br />
5 Tomin karu aipan idi ipai pidan nao<br />
taa pan umana wun nii Jesus Christ,<br />
uaidan pakamuna nun õꞌati Christ<br />
idaꞌan. Uzaama tan õgaru kaku waapaꞌo<br />
nii mana wun ipai Gentile nao a<br />
ati, ĩizoꞌati kizi Christ pamishi dan<br />
idaꞌan Tomin karu diꞌikiꞌo Kai manaꞌo<br />
Kuwai. 6 Aizii unao Tomin karu zaama<br />
ta nii nao kapam, Jesus Christ<br />
pidanan naouꞌu naa unao.<br />
7 Ukauꞌan õsaa dan diꞌo raꞌa<br />
õkaari tan ipai unao mishi dai nao ati,<br />
Rome iainaouz, Tomin karu marainapa<br />
nii unao naꞌiki uzaama ta nii<br />
unao papidanan nao nii mana wun.<br />
Õtoriin pan waDaru Tomin karu ati,<br />
naꞌiki waNaobanaa Jesus Christ ati,<br />
marii kizi ukamuna nun uꞌati naꞌiki<br />
utaa kizi unyuku nuu kai man-kinaa<br />
nii.<br />
Paul morowautaꞌazon Rome<br />
iainao mishidainao diꞌiti<br />
8 Aizii kiwiin, kai man manawun<br />
pugaru, õkian Tomin karu<br />
ati, Jesus Christ idaꞌan, ipai unao<br />
dauꞌan. Ushaꞌapa num kauꞌan ipaiꞌi<br />
naa wii zai kawanaꞌati pidannao<br />
kau namu naa tan umishi dan<br />
Christ. 9-10 Tomin karu atiꞌo õkaudi<br />
nan kai manai man õnyuku nuu<br />
iki, õkowaa da pan pidan nao ati<br />
Kai manaꞌo Kuwai, uDani dauaꞌo.<br />
Tomin karu aitapa nii mishiꞌo<br />
kai wuruꞌu õkia nuz kaika paꞌa: Karikao<br />
nan õtoriin pan Tomin karu ati<br />
õpishaan ukamin kaꞌu tan unao,<br />
naꞌiki utaa pada kiziꞌi naa aizii<br />
õmoro wau tan unao diꞌiti.<br />
11 Tuu kii mana wun õtuka paꞌazon<br />
unao, õkaku waapa kizi uꞌati<br />
kai man kidaꞌo dauꞌu, Tomin karu<br />
shaꞌapa taniaz ipai waunao ati.<br />
Õkamin kaꞌu taꞌa zon unao powaꞌa<br />
kizi utaan kai manai man unyukunuu<br />
Christ ati. 12 Kaika paꞌo dauꞌa tiꞌo<br />
kai wuruꞌu õkia nuz: õkamin kaꞌu tan<br />
nii unao, naꞌiki unao kamin kaꞌu tan<br />
nii kapam õgaru, wamaꞌo zaka daaka<br />
kizi, wakowaa dan idaꞌan wamishidan<br />
dauaꞌo Christ.<br />
13 Õmin-mishi dan nao, õai pan<br />
uaita pan, kari kao nan daꞌi õdako tautan<br />
õmoro wau tan unao diꞌiti, mazan<br />
Rom<br />
a 1:5 Gentilenao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 1<br />
402<br />
kai naꞌa daꞌi aimaa kan kida towaudaꞌuan<br />
õgaru. Õmoro wau taꞌa zon<br />
uꞌidiꞌiti turuu kizi õtomi napa-kidan<br />
unao, maꞌo zaka kizi umishida pan<br />
Christ, naꞌapa õtomi napa-kidan<br />
kawan baꞌo ran Gentile nao, baꞌoran<br />
donoi ii kida kapam, maꞌo zaka<br />
kizi ĩmishida pan Christ.<br />
14 Õshaꞌapa tan niꞌo Tomin karu<br />
aitan wuruꞌu õkowaa dapa nuz Kaimanaꞌo<br />
Kuwai ipai pidan nao ati,<br />
donoi san nao ati naꞌiki wunao atiꞌi<br />
panaꞌii kidaꞌo raz ĩmashaa pan donoi<br />
ai. Aita paa bai nao ati naꞌiki maaitapa-kai<br />
nao ati. 15 Ukauꞌan tuu kii<br />
õkowaa daꞌa zon Kai manaꞌo Kuwai<br />
unao ati kapam, Rome iainao.<br />
16 Õgaru aonaa õkibaꞌa zoo-kidan<br />
Kai manaꞌo raz Kuwai, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan uruu idaꞌanaꞌo Tomin karu<br />
aidan pamaꞌo za kan, ukazan naa tan<br />
ipai pidan mishi daꞌo raz Kai manaꞌo<br />
Kuwai. Kiwii tapa, Jew nao bii ikiꞌo<br />
pidan nao, naꞌiki aizii ukazan naatan<br />
naa kapam Gentile nao. 17 Aizii<br />
wuruꞌu Kai manaꞌo Kuwaiz, ukai naabata<br />
naꞌa paꞌo ram idaꞌan Tomin karu<br />
dako tan waunao kai manaꞌo pidan nao<br />
nii, soo mishida-karu idaꞌan kari kaonan.<br />
Naꞌapa kotuaꞌo usaa dauzo-kao<br />
Tomin karu Para dan idaꞌa: “Wuruꞌu<br />
pidan Tomin karu dako taniaz kaimanaꞌo<br />
pidan nii pamishi dan idaꞌan,<br />
uruu kari kao nanuꞌo nii ukaku pan.” b<br />
Tominkaru patakaꞌutan<br />
pidannao oiaꞌo dikin ii<br />
18 Tomin karu aokazi iaꞌo kainaa<br />
bata nii patoꞌo ran pidan nao ati,<br />
shaꞌa paa pai naouz oiaꞌo, aonaꞌoraz<br />
kawa nuꞌo Tomin karu nii ĩꞌati.<br />
Ĩshaꞌa paa pan idaꞌan oiaꞌo, ĩtowaudaꞌuu<br />
baꞌo rai nao pidan nao aita pan<br />
Tomin karu dauaꞌo. 19 Tomin karu<br />
pata kaꞌu tan shaꞌapa tai nao oiaꞌo,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan ĩaitapa nii<br />
Tomin karu dauꞌan, kai manai manaꞌo<br />
ukainaa ba tan ĩꞌati padau aꞌo.<br />
20 Tomin karu toman diꞌikiꞌo amazada,<br />
turuaꞌo pidan nao aita pan<br />
kai manai man uruu, ĩtuka pan<br />
idaꞌan utoma nii kida, ĩmatukapauzo<br />
kan puꞌu padamata uruu.<br />
Uruu maꞌo za kaꞌo mana wun, naꞌiki<br />
uruu umana wunuꞌo Tomin karu ipai<br />
pato ma nii nao ai. Ukauꞌan aonaa<br />
turuu pidan kian: Aonaa õai ta pan<br />
Tomin karu, kii.<br />
21 Ĩaita pan puꞌu padamata<br />
Tomin karu, mazan upuꞌu aonaa<br />
ĩtaa pan uruu umana wunuꞌo nii,<br />
naꞌiki aonaa ĩkonau kii-kidan<br />
umana wunun. Maai ta pi naka<br />
kari kao nan ĩdiꞌitin pan. Aonaꞌa<br />
naa ĩkaꞌii tan padiꞌitin pan sakitapa<br />
Tomin karu dauꞌu, ukauꞌan<br />
panyuku nuu naꞌakan naa ĩdyaun<br />
oiaꞌo dauꞌati. 22 Ĩtaa pi nan aita paabai<br />
nao nii, mazan maai ta pin-kai nao<br />
kari kao nan ĩdyaun. 23 Aonaꞌa naa<br />
ĩtaa pan umana wun nii Tomin karu,<br />
wuruꞌu karikao nanuꞌo raz ukakupan,<br />
mazan ĩtomin karu nii tan naa<br />
kaꞌui idiꞌo aimaa kan kida tomakao.<br />
Ĩtoman patomin karun nii pidan<br />
kawan, kotuꞌuz kawan, wunii nao<br />
kaduz kida kawan, naꞌiki kowa zaznao<br />
kawan.<br />
b 1:17 Habak kuk 2:4<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
403<br />
ROMANS 1, 2<br />
24 Uruu idiꞌo Tomin karu<br />
marinaꞌa tan ĩdyaun, ĩshaꞌa pata kizi<br />
oiaꞌo aimaa kan kida panyuku nuu<br />
aipan kawanaꞌati, naꞌiki madoronaa-daun<br />
kiziꞌi naa ĩkiaa paa kan.<br />
25 Ĩmuu dan naa pamishi dan wuruꞌu<br />
mishiꞌo raz kuwai Tomin karu dauaꞌo,<br />
aizii ĩmishi dan naa marii din-karu.<br />
Ĩtaa pan umana wun nii toma-kari wai<br />
kida aimaa kan, naꞌiki ĩtukapa-kida<br />
pamarain pan ĩdyaun. Mazan aonaꞌa<br />
naa ĩtaa pan Tomin karu umana wun<br />
nii, tomaꞌo raz ĩdyaun. Uruu paꞌan<br />
turuaꞌo ukonau kii-kida-kao ipai<br />
dono. Amen.<br />
26 Naꞌa paꞌo dikin iaꞌo Tomin karu<br />
marinaꞌa tan ĩdyaun, marii kiziꞌi<br />
naa ĩkiaa paa kan madoro naa-daun,<br />
padiꞌitin pan kawanaꞌati kaki baꞌazon<br />
naꞌo aimaa kan dauꞌu. Ukauꞌan,<br />
zun nao upuꞌu ĩnaꞌa pan, aonaꞌa<br />
naa ĩaipan pau dai aru Tomin karu<br />
aitan kawanaꞌati, mazan ĩkiaa pan<br />
pamin-zunan kidaꞌa naa. 27 Aizii<br />
daonai ora nao naꞌapa kapam ĩdyaun,<br />
aonaa ĩaipan pau dai aro Tominkaru<br />
aitan kawanaꞌati, mazan<br />
tuu kii ĩaipan pakiaa pan pamin-daonaio<br />
ran. Ukauꞌan, daonai ora nao<br />
shaꞌa paa pan idi kaki baꞌa zon naꞌo<br />
aimaa kan pamin-dao naio ran tuma<br />
kida, Tomin karu kawi nipi naa tan<br />
ĩdyaun pata kaꞌu tin-karu idi.<br />
28 Naꞌiki powaꞌa zii, ĩtaa pan idi<br />
madiwau tapa-kaꞌo kawan Tominkaru<br />
aitapa-kidaniaz padau aꞌo ĩꞌati.<br />
Uruu idiꞌo umarinaꞌa tan ĩdyaun,<br />
ĩshaꞌa pata kiziꞌi naa kaki baꞌa zonnaa<br />
kidaꞌo aimaa kan padiꞌitin pan<br />
kawanaꞌati. Uruu idiꞌo ĩshaꞌapa tan<br />
naa oiaꞌo aimaa kan kida, aonaꞌoraz<br />
ukai manan pidan shaꞌapa tan.<br />
29 Ĩkaduz ĩshaꞌa paa pan oiaꞌo aimaakan<br />
paꞌidi waru: ĩanta miki tinan;<br />
ĩaipan pashaꞌa pauz nii powaꞌa<br />
zii; ĩnau dapa pakazi wan baꞌo rainao<br />
pidan nao; ĩkishau zin, ĩzowian<br />
pidan. Aizii naꞌa pam nii ĩpara daakan,<br />
soo ĩzunaa paa kan; ĩmarii dinan;<br />
ĩkadako tinan pairi ban dauꞌu;<br />
ĩdakoo pan baꞌo ran pidan mashaudaꞌu.<br />
30 Ĩmarii dinan pairi ban dauꞌu<br />
ĩaipan idi uunamu naa abata-kao<br />
dikauda. Ĩtoꞌora-kizai ta pan Tominkaru;<br />
ĩdako miki tinan; ĩata din pan,<br />
naꞌiki umana wun nii ĩkaku waapan<br />
padauꞌan. Ĩdiꞌitin pan paꞌinaꞌo<br />
aimaa kan dauꞌu pashaꞌa pata-kinaa<br />
nii oiaꞌo. Ĩdikinta pan padaro nao.<br />
31 Ĩdiꞌitin pan maai ta pi naka karikao<br />
nan, aonaa ĩmishian papara dan.<br />
Aonaa ĩkamin kaꞌu tan pairi ban,<br />
ĩaita pan puꞌu ubaiaa pan kashaꞌo raꞌo.<br />
32 Tomin karu aitapa-kida niꞌi naa<br />
ĩꞌati sakita paꞌo pakaki naori: pidannao<br />
naꞌa paꞌo raz ĩmashaa pan, marii<br />
ĩmawa kan, kiaꞌo raz. Ĩaita pan puꞌu<br />
naꞌa paꞌo kakinao rii, mazan upuꞌu zii<br />
ĩshaꞌa paa pan oiaꞌo aimaa kan kida.<br />
Naꞌiki ĩkonau kii-kida kapam bao koinao<br />
shaꞌapa tan naꞌapa kidaꞌo oiaꞌo.<br />
Tominkaru diꞌitapa aimaakan<br />
sakitapa<br />
2 1 Aizii pugaru, dako taꞌo raz<br />
baꞌo ran pidan oiaꞌo nii, naꞌiki<br />
pukian an udauꞌan: sakita paꞌo<br />
wuruꞌu Tomin karu pata kaꞌu ta nuz<br />
uruu. Pudauꞌa tiꞌo kapam wuruꞌu<br />
punaꞌapa nuz. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
naꞌa paꞌo kapam pugaru uruu kawan,<br />
pushaꞌa paa pa nii oiaꞌo. 2 Naꞌiki<br />
Rom<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 2<br />
404<br />
waaitapa Tomin karu pata kaꞌu tan<br />
nii sakita paꞌo idaꞌan ipai shaꞌapaa<br />
pai nao naꞌa paꞌo aimaa kan.<br />
3 Aizii pugaru, pudako tan baꞌoran<br />
pidan oiaꞌo nii, mazan upuꞌu<br />
pushaꞌa paa pan uruu kaduz oiaꞌo<br />
aimaa kan kida. Puꞌitii man aonaꞌo<br />
nii Tomin karu pata kaꞌu tan pugaru,<br />
upatakaꞌu tan dono shaꞌa paa pai nao<br />
oiaꞌo? 4 Aonaa mooko pudiꞌita pan<br />
naꞌa pam Tomin karu kamuna nun<br />
mana wun puꞌati? Pushaꞌa paa pan<br />
puꞌu oiaꞌo, aonaa upatakaꞌu tan<br />
pugaru sariapa, naꞌiki utaan dobata<br />
ama zada puꞌati, upatakaꞌu tan uaꞌii<br />
pugaru? Aonaa mooko puaita pan<br />
Tomin karu kamu nanu nuz mana wun<br />
puꞌati uai pan idiꞌo putanawa tinan<br />
puꞌoian ai?<br />
5 Mazan dikin tapa pugaru, aonaa<br />
pumuudaꞌa zon pushaꞌa paa pan oiaꞌo.<br />
Ukauꞌan, puaipan atiꞌo wuruꞌu<br />
putoꞌora da nuz Tomin karu powaꞌa<br />
zii puꞌati, upata kaꞌuta-kinaa nii<br />
pugaru wuru kamoo donoꞌo upatakaꞌuta<br />
nuz naa shaꞌa paa pai nao oiaꞌo.<br />
Uruu dono, ipaiꞌo nii pidan nao aitapan<br />
sakita paꞌo idaꞌanaꞌo Tomin karu<br />
dako tan pidan, oiaꞌo pidan nii, oo<br />
kai manaꞌo pidan nii. 6 Tomin karu<br />
kawi nipi naa tan nii ipai waunao,<br />
washaꞌapa tan kawanaꞌati aimaa kan.<br />
7 Kai naꞌa pidan nao, aonaa<br />
ĩkasha di nan pashaꞌa paa pan kaimanaꞌo<br />
aimaa kan. Naꞌa paꞌo idaꞌan<br />
ĩkai naa ba tan mishiꞌo ĩaipan Tominkaru<br />
nau baan naꞌiki utaa pan ĩdyaun<br />
umana wun nao nii, naꞌiki utaa kizi<br />
ĩꞌati kari kao nanuꞌo kakupa-karu.<br />
Ĩnao atiꞌo nii Tomin karu taan karikao<br />
nanuꞌo kakupa-karu. 8 Mazan<br />
pidan nao shaꞌa paa pai naouz aimaakan<br />
panyuku nuu aipan kawanaꞌati,<br />
dikin ta pai naouz mishiꞌo kakinao rii,<br />
naꞌiki shaꞌa paa pai naouz paꞌati aaka<br />
oiaꞌo aimaa kan. Ĩnao atiꞌo nii tuu kii<br />
Tomin karu toꞌoran, naꞌiki tuu kiaꞌo<br />
nii upatakaꞌu tan ĩdyaun.<br />
9 Ipai pidan nao shaꞌa paa paꞌo raz<br />
oiaꞌo aimaa kan kida, ĩbai aa pan nii<br />
kashaꞌo raꞌo naꞌiki kaziwaꞌo. Aitanii<br />
ma naꞌo nii Jew nao bai aa pan<br />
kashaꞌo raꞌo, naꞌiki Gentile nao, naꞌapaꞌo<br />
nii ĩbai aa pan kapam. 10 Mazan<br />
pidan nao shaꞌa paa paꞌo raz kai manaꞌo<br />
aimaa kan, ĩnaouꞌo nii Tomin karu<br />
nau baa. Utuka pan nii ĩdyaun<br />
umana wun nao nii, naꞌiki utaan nii<br />
ĩnyuku nuu kai man-kinaa nii. Aitanii<br />
ma naꞌo utaan Jew nao nyuku nuu<br />
kai man-kinaa nii, naꞌiki Gentilenao,<br />
naꞌa paꞌo nii utaan ĩꞌati kapam.<br />
11 Ushaꞌapa num kauꞌan, Tomin karu<br />
ati aonaa naꞌiaꞌo ram pidan powaꞌaꞌo<br />
umana wunun pairi ban ai.<br />
12 Aizii Gentile nao, aonaan puꞌu<br />
ĩaita pan kakinao rii Tomin karu<br />
dyuu daniaz Moses idaꞌan. Mazan<br />
ĩshaꞌapa tan an oiaꞌo, upuꞌaꞌo nii<br />
Tomin karu pata kaꞌu tan ĩdyaun. Aizii<br />
Jew nao, ĩaitapa nii paꞌan wuruꞌu<br />
kaki nao riiz, ukauꞌan, ĩshaꞌapa tan<br />
an oiaꞌo, Tomin karu pata kaꞌu tan nii<br />
ĩdyaun ĩdikinta pan idi paaitapa nii<br />
kakinao rii. 13 Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
aonaa Tomin karu dako tan pidan<br />
kai manaꞌo pidan nii, ĩaita pan idi<br />
kakinao rii, mazan ĩizoꞌa tin idi<br />
paꞌan kakinao rii. 14 Aizii Gentilenao,<br />
aonaꞌo raz ĩaita pan Tomin karu<br />
kaki naori. Mazan ĩshaꞌapa tan an<br />
saki tapa aimaa kan panyuku nuu<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
405<br />
ROMANS 2<br />
kowaa dan kawanaꞌati, naꞌa paꞌo<br />
kainaa bata ĩaita pan panyuku nuu<br />
ii kai manaꞌo aimaa kan, naꞌiki oiaꞌo<br />
aimaa kan. 15 Pidan nao naꞌa paꞌoraz<br />
ĩkaduz, kai naꞌaꞌo kawa nuꞌo<br />
Tomin karu kaki naori saadinpan<br />
ĩnyuku nuu ii. Ĩnyuku nuu<br />
kowaada kapam mishiꞌo wuruꞌu<br />
naꞌa paꞌo raz. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
panaa don ĩnyuku nuu kowaada ĩꞌati<br />
ĩshaꞌapa tan kai manaꞌo aimaa kan,<br />
naꞌiki panaa don, oiaꞌo aimaa kan.<br />
16 Ukauꞌan, ipaiꞌo nii kai kapa kidaꞌo<br />
aimaa kan shaꞌa pan wuru kamoo<br />
donoꞌo, Tomin karu dyuu da nuzu naa<br />
Jesus Christ tiwaa-kida pan naꞌiki<br />
upatakaꞌu tan pidan nao, ĩdizapanii<br />
kida padiꞌitin pan kawanaꞌati.<br />
Kaika paꞌo wuruꞌu Kai manaꞌo Kuwai<br />
õkowaa da paniaz.<br />
Jewnao naꞌiki Tominkaru kakinaori<br />
17 Aizii pugaru, pudako tinpan<br />
Jew nii, tuu kii punyuku nuu<br />
kakinao rii dauꞌati. Puꞌata din pan,<br />
naꞌiki pukian: waunao Tomin karu<br />
pidanan nao mana wun. 18 Puaitapa<br />
kanom Tomin karu aiapa nii<br />
pushaꞌapa tan. Naꞌiki tomi napakida-kari<br />
wai pugaru kakinao rii<br />
dauꞌu, pushaꞌa pata kizi saki tapa<br />
aimaa kan. 19 Puzauda-kidan turuu<br />
pukai naa ba tan naꞌa pam Tomin karu<br />
aipan mashaapa-karu, wunao atiꞌi<br />
ishaa wun kawa nui naouz. Naꞌiki<br />
puzauda-kidan kanadaꞌo kawanuꞌo<br />
pugaru wunao atiꞌi maru taꞌo<br />
idaꞌaꞌo kawa nuꞌo raz ĩmashaa pan.<br />
20 Naꞌiki puzauda-kidan turuu<br />
pukaki nao tan pidan nao, maaita<br />
pin-kai nao kawa nuꞌo raz. Naꞌiki<br />
puzauda-kidan turuu putomi napakidan<br />
korai zian nao kawa nui naouz<br />
pidan nao. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
kakinao rii diꞌikiꞌo puaita pan<br />
ipai wuruꞌu aitapaꞌa zoo-kariwaiz<br />
Tomin karu dauꞌu, naꞌiki<br />
mishiꞌo dauꞌu.<br />
21 Mishi putomi napa-kida pidannao<br />
Tomin karu kaki naori dauꞌu.<br />
Kan dii nii mooko aonaa putominpan<br />
puizoꞌa tin wuruꞌu kaki nao riiz?<br />
Pukian pidan nao ati: Aonaa ukoidapaꞌa<br />
naꞌa. Aizii pugaru, aonaa<br />
mooko pukoi da pan? 22 Pukian<br />
pidan nao ati: Aonaa ubaꞌo rantapaꞌa<br />
naꞌa umin-mazi dan kainaꞌan<br />
puꞌu. Aizii pugaru, aonaa mooko<br />
pubaꞌo ran tapan? Pukacha maꞌi din<br />
baꞌo ran kaduz pidan nao tomanii<br />
ai patomin karun nii. Aonaa<br />
mooko pukoi da pan kawinipi naa<br />
kidaꞌo aimaa kan ĩtoriin pauz-kizi<br />
dapu naa iki? 23 Puꞌata din pan,<br />
Tomin karu taan idi unao ati<br />
pakaki naori Moses idaꞌan. Aonaa<br />
mooko pidan nao para dan dikauda<br />
Tomin karu dauꞌan, pudikin ta pan<br />
idi ukaki naori? 24 Naꞌapa usaa dinpan<br />
Jew nao dauꞌan Tomin karu<br />
Para dan idaꞌa: “Unao shaꞌapa tan<br />
idiꞌo oiaꞌo aimaa kan, Gentile nao<br />
dakoo pan Tomin karu.”<br />
25 Kai manaꞌo wuruꞌu choo tinkaruz,<br />
c puizoꞌa tin an Tomin karu<br />
kaki naori. Mazan pudikin ta pan<br />
Rom<br />
c 2:25 chootin-karu: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 2, 3<br />
406<br />
an kakinao rii, naꞌa paꞌo pugaru<br />
Gentile nao kawan, aonaꞌo raz<br />
ĩchoota-kao. 26 Ukauꞌan naꞌapa<br />
kapam Gentile nao, aonaꞌo raz<br />
ĩchoota-kao padamata, ĩizoꞌa tin<br />
an kakinao rii. Tomin karu tukapan<br />
nii ĩdyaun papidanan nao nii<br />
naꞌapa choota-kari wai nao kawan.<br />
27 Pidan aonaꞌo raz padamata<br />
uchoota-kao, mazan upuꞌu uizoꞌatin<br />
Moses saa da nii kakinao rii.<br />
Ĩdako tan nii Jew nao oiai nao nii,<br />
ĩdikinta pan idi wuruꞌu kaki naoriiz,<br />
usaada-kao puꞌu ĩnao ati,<br />
naꞌiki ĩchoota-kao puꞌu padamata.<br />
28 Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />
mishiꞌo mani Jew uruu, udaru<br />
naꞌiki udaro Jew naoun idi, oo<br />
uchoo tin pan idi Jew nao kakinaori<br />
naa kawanaꞌati. 29 Mazan<br />
pidan mishiꞌo raz mana wun Jew,<br />
uruu wuruꞌu sakita paꞌo raz paꞌan<br />
udiꞌitin pan. Ukauꞌan, mishiꞌo raz<br />
mana wun choo tin-karu, ushaꞌapata-kao<br />
pidan nyuku nuu ii, aonaa<br />
unanaa idaꞌa mani. Saada-kariwaiz<br />
kakinao rii, aonaa upanaꞌa dan<br />
pidan nyuku nuu. Kai manaꞌo<br />
Doro naa wuruꞌu panaꞌa daꞌo raz<br />
pidan nyuku nuu, naꞌiki Tominkaru<br />
wuruꞌu nau baꞌo niꞌo raz uruu,<br />
aonaa pidan mani.<br />
Tominkaru kaduz<br />
umishiauzon paparadan<br />
3 1 Ukauꞌan, naꞌa paꞌo ram<br />
idaꞌan mooko waunao Jewnao<br />
wazoota pan Gentile nao? Oo<br />
naꞌa pam dii mooko ukai manan<br />
wuruꞌu pidan choo tina nuz? d 2 Kainaꞌa<br />
iriba. Umana wunuꞌo shaꞌapaꞌo:<br />
Tomin karu tauzo nuz pakaki naori<br />
waunao Jew nao ati, wataa pan<br />
niꞌo. 3 Aonaan idi Jew nao shaꞌapatan<br />
wuruꞌu “washaꞌapa tan nii,”<br />
ĩkii kiziz Tomin karu ati, ukauꞌan<br />
naꞌa pam niꞌi naa aizii? Turuaꞌo<br />
nii shaꞌa Tomin karu marinaꞌa tan<br />
wuruꞌu ukowaa daniaz pashaꞌapa tan<br />
nii, aonaan idi Jew nao shaꞌapa tan<br />
wuruꞌu “washaꞌapa tan nii” ĩkiikiziz?<br />
4 Aonaa turuu unaꞌa pan!<br />
Tomin karu, ukaduz umishi au zon<br />
papara dan, ipai pidan mariidinau<br />
zon puꞌu padamata. Kai kapa<br />
usaa din pan Tomin karu para dan<br />
idaꞌa: “Pugaru Tomin karu, kainaabata-kao<br />
nii sakita paꞌo pupara dan.<br />
Aizii pidan dako tan dono pumariidinan<br />
koo towapa-kizai ii, mazan<br />
upuꞌu aonaꞌo nii naꞌiam pumariidinan<br />
ikoda-kao.” e<br />
5 Mazan washaꞌapa taniaz oiaꞌo<br />
kainaa ba tan an Tomin karu ukaduz<br />
ushaꞌapa tau zon saki tapa aimaa kan,<br />
naꞌa pam nii wakian aizii udauꞌan?<br />
Turuu mooko wakian kaika paꞌa:<br />
“Aonaa usakita pan wuruꞌu Tominkaru<br />
pata kaꞌu ta nuz waunao,<br />
washaꞌapa tan dikin ii oiaꞌo.” (Kainaꞌa<br />
pidan nao naꞌa paꞌo ĩdiꞌitin pan.)<br />
6 Aonaa turuu unaꞌa pan! Aonaan<br />
dono mani Tomin karu shaꞌapa tan<br />
saki tapa aimaa kan, ukauꞌan aonaa<br />
mani turuu ukooto wapa-kidan ipai<br />
pidan nao.<br />
d 3:1 chootinanuz: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. e 3:4 Psalm 51:4<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
407<br />
ROMANS 3<br />
7 Mazan kai naꞌaꞌo nii panaa don<br />
pidan kian kaika paꞌa: “Tominkaru<br />
pata kaꞌu tan waunao, aonaan<br />
idi washaꞌapa tan udyuuda nii<br />
washaꞌapa tan. Naꞌa paꞌo idaꞌan, kaimanai<br />
man uai tapa-kao Tomin karu,<br />
ukaduz umishi au zon papara dan.<br />
Uruu idi utaapa-kao umana wunuꞌo<br />
nii. Mazan kan dii nii mooko upuꞌu<br />
zii upatakaꞌu tan waunao waꞌoian<br />
dikin ii?” 8 Putamaka pan an naꞌapaꞌo<br />
diꞌi tinapa-karu, kaika paꞌo<br />
nii panaa don pukia nuꞌu: “Kaimanaꞌo<br />
wuruꞌu washaꞌa pata nuz<br />
oiaꞌo, pidan nao konau kii-kida kizi<br />
Tomin karu, ushaꞌapa tan idi sakitapa<br />
aimaa kan,” kii. Tomin karu<br />
pata kaꞌu tan nii ĩdyaun, pidan naꞌapaꞌo<br />
raz udiꞌitin pan. Mazan upuꞌu<br />
kai naꞌa pidan nao marii dinan<br />
õdauꞌu. Ĩkian, naꞌa paꞌo kai kin<br />
õtomi napa-kidan pidan nao.<br />
Ipai pidan shaꞌapataꞌo oiaꞌo<br />
9 Ukauꞌan, kai manaꞌo mooko<br />
waunao powaꞌa zii Gentile nao ai?<br />
Aonaa! Õkai naa bata shaꞌatii uꞌati,<br />
ipai pidan, Jew nao oo Gentile nao,<br />
oiaꞌo poi torui tapa nii paꞌidi waru.<br />
10 Kai kapa usaa din pan Tomin karu<br />
Para dan idaꞌaꞌa:<br />
“Aonaa naꞌiaꞌoram pidan<br />
kaimanaꞌo Tominkaru<br />
awun zaꞌa,<br />
aonaa baudaꞌapa.<br />
11 Aonaa naꞌiaꞌoram pidan<br />
kaimanaimanaꞌo uaitapan<br />
Tominkaru kaduz;<br />
aonaa ĩaipan paaitapan<br />
Tominkaru dauꞌu.<br />
12 Ipaiꞌi naa pidannao padantan<br />
Tominkaru ai;<br />
ipai ĩdyaun madiwautapakaꞌo<br />
karikaonan.<br />
Aonaa kanom sakitapaꞌo<br />
ushaꞌapatan aimaakan,<br />
aonaa baudaꞌapa.” f<br />
13 “Ĩparadan kachamaꞌidiikii,<br />
naꞌapa baaranai<br />
dyupushan kawan.<br />
Ĩmariidapan pairiban.” g<br />
“Ĩkaziwaa pidan paparadan<br />
idi,<br />
naꞌapa kowazaz arotanii<br />
kawan.” h<br />
14 “Ĩparadan kashaudaꞌu naꞌiki<br />
pamanamiki tuma.” i<br />
15 “Kadiman ĩmakon ĩzowiaꞌanan<br />
pairiban.<br />
16 Naꞌitim karikaonan ĩmakon,<br />
ĩpatakaꞌuan<br />
naꞌiki ĩkashaꞌoradan<br />
pidannao nyukunuu.<br />
17 Aonaa ĩaitapan naꞌapam<br />
mashaapa-karu kaiman<br />
baꞌorainao tuma.” j<br />
18 “Aonaa ĩtarian Tominkaru<br />
umanawunuꞌo ai.” k<br />
19 Aizii waaitapa, naꞌa pam<br />
Tomin karu kaki naori kian, mashaapai<br />
nao atiꞌo kakinao rii waranuꞌu.<br />
Aonaa kizi naꞌitim pidan para dan<br />
pakazan naa tin-kinaa nii. Naꞌiki<br />
ipai kizi pidan nao kadishi tan<br />
Tomin karu kanaa puꞌu pata kaꞌutakaru<br />
nii paꞌidi waru, paꞌoian<br />
Rom<br />
f 3:10-12 Psalm 14:1; Psalm 53:1-3 g 3:13 Psalm 5:9 h 3:13 Psalm 140:3<br />
i 3:14 Psalm 10:7 j 3:15-17 Isaiah 59:7 k 3:18 Psalm 36:1<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 3, 4<br />
408<br />
dikin ii. 20 Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
aonaa naꞌiaꞌo ram pidan Tominkaru<br />
dako tan kai manaꞌo pidan<br />
nii, ushaꞌapa tan idaꞌan aimaa kan<br />
kakinao rii kawanaꞌati. Mazan kiiꞌan<br />
wuruꞌu kaki nao riiz, soo ukainaaba<br />
tan waꞌati, ipai waunao oiai nao<br />
paꞌidi waru.<br />
Naꞌapam wadakota-kao<br />
kaimanaꞌo pidan nii<br />
21 Mazan aizii Tomin karu kainaa<br />
ba taꞌa naa naꞌa paꞌo ram idaꞌanaꞌo<br />
udako tan waunao kai manaꞌo pidan<br />
nii. Aonaa kakinao rii izoꞌati-kao<br />
idaꞌan mani. Kotuaꞌo raꞌa naa<br />
Moses naꞌiki Tomin karu prophetinnao<br />
saadau zon naꞌa paꞌo dauꞌu.<br />
22 Tomin karu dakota nuz pidan,<br />
kai manaꞌo pidan nii, umishi dan<br />
idaꞌan Jesus Christ. Ipai shaꞌapaꞌo<br />
ram pidan mishi daꞌo, aonaa<br />
kanom panaꞌaꞌo nii. 23 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ipai pidan oiaꞌo paꞌidi waru,<br />
aonaa kanom ikodi nan Tomin karu<br />
umana wunun. 24 Mazan Tomin karu<br />
dako tan pidan, kai manaꞌo pidan<br />
nii, soo ukamuna nun idi manawun.<br />
Christ Jesus mawa kan idaꞌan,<br />
usoꞌo tan waunao wapata kaꞌuta-kao<br />
ai waꞌoian dikin ii. 25 Tomin karu<br />
taan Jesus Christ mawa kaꞌo nii<br />
naꞌiki shootaꞌo nii paizain pidannao<br />
oian mainaa bata-kinao nii,<br />
ĩmishi dan idi umawa kan ĩꞌoian<br />
dikin ii. Naꞌa paꞌo idaꞌan Tomin karu<br />
kainaa ba tan, ukaduz ushaꞌapa tauzon<br />
saki tapa aimaa kan. Kotuaꞌa naa,<br />
Jesus Christ kaa wan uaꞌii, aonaa<br />
zii upatakaꞌu tan pidan nao ĩꞌoian<br />
dikin ii. 26 Mazan aizii, Tomin karu<br />
kainaa ba tan, ukaduz ushaꞌapa tauzon<br />
aimaa kan saki tapa, udako tan<br />
idaꞌan ipai mishi dai nao Jesus, kaimanaꞌo<br />
pidan nao nii.<br />
27 Unaꞌa pan kauꞌan, kan dii<br />
mooko zoobaba waꞌata dinapa-kinaa<br />
nii? Aonaa kanom! Waizoꞌa tin<br />
idaꞌan shaꞌa Tomin karu kaki naori?<br />
Aonaa! Soo wamishi dan idaꞌan<br />
paꞌan. 28 Ukauꞌan, Tomin karu dakotan<br />
waunao kai manaꞌo pidan nii,<br />
wamishi dan idaꞌan Jesus, aonaa<br />
washaꞌapa tan idaꞌan mani aimaakan<br />
kakinao rii kawanaꞌati.<br />
29 Jew nao paꞌidi waru Tominkarun<br />
mooko wuruꞌu Tomin karuz?<br />
Aonaa mooko Gentile nao Tominkarun<br />
mani kapam uruu?<br />
Gentile nao Tomin karun kapam<br />
wuruꞌu uruuz. 30 Wamishida kainaꞌa<br />
bau daꞌapa Tomin karu, uruꞌo<br />
nii dakota Jew nao kai manaꞌo pidannao<br />
nii, ĩmishi dan idaꞌan Christ.<br />
Naꞌiki uruꞌo nii dakota Gentile nao<br />
kai manaꞌo pidan nao nii, ĩmishi dan<br />
idaꞌan kapam Christ. 31 Ukauꞌan<br />
turuu mooko wamari naꞌa tan<br />
wuruꞌu kaki nao riiz mishida-karu<br />
idaꞌan? Aonaa turuu! Mishiꞌo raiman,<br />
wataapa wuruꞌu kaki nao riiz<br />
umana wunuꞌo nii.<br />
Tominkaru dakotan Abraham<br />
kaimanaꞌo pidan nii<br />
4 1 Ukauꞌan, naꞌa pam wakian<br />
Abra ham dauꞌan, waunao<br />
Jew nao dokozu-daunuz? Naꞌa paꞌoram<br />
idaꞌan Tomin karu dako tan uruu<br />
kai manaꞌo pidan nii? 2 Umishiin<br />
an mani Tomin karu dako tan uruu<br />
kai manaꞌo pidan nii, ushaꞌapa tan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
409<br />
ROMANS 4<br />
idi kai manaꞌo aimaa kan, turuu<br />
mani uꞌata din pan. Mazan aonaa<br />
turuu uꞌata din pan Tomin karu ati,<br />
ushaꞌapa tan idaꞌan aimaa kan.<br />
3 Tomin karu Para dan saada-kari wai<br />
kian, “Abra ham mishida Tomin karu,<br />
uruu idi Tomin karu dako tan uruu<br />
kai manaꞌo pidan nii.”<br />
4 Pidan kau dinaꞌo kanao banaatinapa,<br />
puraata taa-kao dono uꞌati,<br />
ukau dinan winipi naa wuruꞌu, aonaa<br />
naꞌapa niꞌo mani. 5 Mazan Tominkaru<br />
dako tan pidan kai manaꞌo<br />
pidan nii, aonaa pidan shaꞌapa tan<br />
idiꞌo mani aimaa kan, soo umishidan<br />
idiꞌo Tomin karu, turuaꞌo raz<br />
udako tan oiaꞌo pidan, kai manaꞌo<br />
pidan nii. 6 Naꞌapa King David kian<br />
pidan konau kian dauꞌan, Tominkaru<br />
dako tan idi uruu kai manaꞌo<br />
pidan nii, aonaa ushaꞌapa tan idi<br />
mani aimaa kan. Ukian:<br />
7 “Konaukiaꞌo pidan wuruꞌu<br />
Tominkaru ainaabataniaz<br />
uꞌoian kida,<br />
aonaꞌoraz powaꞌa Tominkaru<br />
nyukunuitapan uꞌoian!<br />
8 Konaukiaꞌo pidan wuruꞌu,<br />
Tominkaru tukapaniaz<br />
aonaꞌo kawan uꞌoian.” l<br />
9 Aizii wuruꞌu konau kii-karu<br />
David kii-kiziz, choota-kari wainao<br />
m atiꞌo mooko kari kao nan<br />
utaa-kao, oo aonaꞌo raz ĩchootakao<br />
atiꞌo kapam? Wakian shaꞌatii,<br />
Abra ham mishi dan idi Tomin karu,<br />
udako tan uruu, kai manaꞌo pidan nii.<br />
10 Ukauꞌan, naꞌa pai niꞌo ram mooko<br />
Tomin karu dako tan Abra ham,<br />
kai manaꞌo pidan nii? Uchoo tinan<br />
dau naꞌa naꞌo, oo uchoo tinan uaꞌiaꞌo<br />
zii? Uchoo tinan uaꞌiaꞌo zii! 11 Abraham<br />
choo tinan kainaa bata waꞌati<br />
Tomin karu dako tan uruu, kaimanaꞌo<br />
pidan nii, umishi dan idi,<br />
pachoo tinan uaꞌii zii. Ukauꞌan ipai<br />
mishi dai nao Tomin karu, aonaꞌo raz<br />
padamata ĩchoota-kao, Tomin karu<br />
dako tan ĩdyaun kai manaꞌo pidannao<br />
nii, ĩmishi dan idi. Ukauꞌan ipai<br />
mishi dai nao, ĩdaru wuruꞌu Abraham,<br />
ĩmishi dan idi uruu kawan,<br />
aonaan puꞌu padamata ĩchoo tinan.<br />
12 Naꞌiki uruu kapam choota-kariwai<br />
nao daru, naꞌa paꞌo raz kapam<br />
ĩmishi dan Tomin karu, Abra ham<br />
mishi dan kawan pachoo tinan uaꞌii<br />
zii.<br />
13 Kotuaꞌa naa, Tomin karu<br />
kowaa dan dono pataan nii ipai<br />
imiꞌi baara Abra ham ati naꞌiki<br />
utakaan-daun nao ati, ĩꞌidi wau<br />
nii, aonaa Abra ham izoꞌa tin idiꞌo<br />
mani kakinao rii, mazan Abra ham<br />
mishi dan idiꞌo paꞌan Tomin karu.<br />
Umishi dan idi, Tomin karu dako tan<br />
uruu, kai manaꞌo pidan nii. 14 Tominkaru<br />
kowaa daniaz pataan nii<br />
zaa mata-kao an mani pidan izoꞌatin<br />
idi kakinao rii, madiwau tapaka<br />
mani pidan mishi dan Tomin karu.<br />
Ukauꞌan madiwau tapaka mani<br />
kapam Tomin karu kowaa da nuz<br />
pataan nii aimaa kan Abra ham ati.<br />
15 Ushaꞌapa num kauꞌan wuruꞌu<br />
Tomin karu kaki nao riiz, utoꞌorada<br />
Rom<br />
l 4:7-8 Psalm 32:1-2 m 4:9 choota-kariwainao: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaarita<br />
tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 4<br />
410<br />
Tomin karu pidan nao ati ĩmaizoꞌatikan<br />
idiz. Mazan aonaan dono mani<br />
kakinao rii nii, aonaa kanom mani<br />
pidan dikin tapa.<br />
16 Ukauꞌan, wazaama tan nii<br />
Tomin karu kowaa daniaz pataan<br />
nii, soo wamishi dan idi Tomin karu.<br />
Unaꞌa pan kauꞌan, ipai Abra ham<br />
dai nao, mishiꞌo nii ĩzaama tan<br />
Tomin karu kowaa daniaz pataan nii<br />
ĩꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan mawi nipinaa-dau<br />
nuꞌo Tomin karu taaꞌa zon<br />
ĩꞌati wuruꞌu. Utaaꞌa zoo-kao, aonaa<br />
soo taa pai nao kakinao rii atiꞌo mani<br />
kari kao nan, mazan baꞌo ran kaduz<br />
pidan nao atiꞌo kapam, mishi dainaouz<br />
Tomin karu naꞌapa Abra ham<br />
mishi dan kawan. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan, Abra ham uruu ipai mishidai<br />
nao daru. 17 Naꞌapa usaa din pan<br />
Tomin karu Para dan idaꞌa Abra ham<br />
dauꞌan: “Iribaꞌo nii baꞌo ran kaduz<br />
pidan nao dako tan pugaru padaru<br />
nii,” n kiaꞌo usaa din pan. Ukauꞌan,<br />
Tomin karu kowaa daniaz pashaꞌapatan<br />
nii, turuu umishida-kao,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
wuruꞌu naꞌa paꞌo raz. Uruu Abraham<br />
mishi daniaz. Uruu turuaꞌo<br />
ukaku dan mawa kaꞌo pidan, naꞌiki<br />
turuaꞌo upara dan idaꞌan aimaakan<br />
kida tominan aonaꞌo raz zii<br />
utuka pauzo-kao.<br />
18 Abra ham mishida naꞌa pam<br />
Tomin karu kian patakaan nao<br />
niꞌo dauꞌan. Aonaa ukashadi nan<br />
pazauda pan Tomin karu shaꞌapatan<br />
ukowaa daniaz pashaꞌapa tan<br />
nii, uaita pan puꞌu aonaꞌa naa turuu<br />
patoman pau dani nii. Uruu idiꞌo<br />
baꞌo ran kaduz pidan nao dako tan<br />
uruu padaru nii, naꞌapa Tominkaru<br />
kian kawanaꞌati Abra ham<br />
ati, “Iribaꞌo nii putakaan nao,<br />
naꞌapa wizi nao kawan, aonaꞌo nii<br />
kanom kaꞌii tan paai taan ĩdyaun,”<br />
kiaꞌo ukian. 19 Pakawan umishidan<br />
Tomin karu shaꞌapa tan nii<br />
wuruꞌu ukowaa daniaz pashaꞌapatan<br />
nii uꞌati, uaita pan puꞌu aonaa<br />
pakaꞌii tan naa patoman pau dani<br />
nii. Ushaꞌapa num kauꞌan uruu dono<br />
maona paꞌo raꞌa naa 100 uwunun.<br />
Naꞌiki udai aro Sarah, mas kon naouꞌu<br />
naa kapam, aonaꞌo raꞌa naa turuu<br />
okau danin. 20 Mazan upuꞌu aonaa<br />
Abra ham panaꞌa dan panyuku nuu<br />
pamishida pan ai Tomin karu kowaada<br />
nuz pataan nii iriba utakaan nao<br />
nii. Mazan mishiꞌo rai man, powaꞌa<br />
zii umaꞌo za ka dan pamishida pan,<br />
ukauꞌan ukonau kii-kida Tomin karu<br />
umana wunun ushaꞌapa taꞌa zoo nii<br />
dauꞌan paꞌati. 21 Abra ham aitapa<br />
kai manai man, turuu Tomin karu<br />
shaꞌapa tan wuruꞌu ukowaa daniaz<br />
pashaꞌapa tan nii. 22 Ukauꞌan Abraham<br />
mishi dan idiꞌo, Tomin karu<br />
dako tan uruu kai manaꞌo pidan nii.<br />
23 “Tomin karu dako tan uruu<br />
kai manaꞌo pidan nii,” kiaꞌo raz<br />
usaa din pan, aonaa Abra ham dauꞌanaꞌo<br />
mani kari kao nan. 24 Mazan<br />
usaada-kao naꞌapa, waaitapakinaa<br />
niꞌo Tomin karu dako tan<br />
nii waunao, kai manaꞌo pidan nii<br />
kapam, wamishi dan idi Tominkaru,<br />
kaku daꞌo raz waNaobanaa<br />
n 4:17 Genesis 17:5<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
411<br />
ROMANS 4, 5<br />
Jesus mawaka-karu diꞌiki. 25 Tominkaru<br />
taapa dan pidan nao zowian<br />
Jesus Christ waꞌoian dikin ii. Naꞌiki<br />
ukaku dan powaꞌa iti uruu, turuu<br />
kizi udako tan waunao, kai manaꞌo<br />
pidan nao nii.<br />
Tominkaru dakotan waunao,<br />
kaimanaꞌo pidannao nii<br />
5 1 Ukauꞌan, Tomin karu dakotan<br />
idi waunao kai manaꞌo<br />
pidan nao nii wamishi dan idi, aizii<br />
kai manaa kaꞌa naa waunao Tominkaru<br />
tuma, wanao ba naa Jesus<br />
Christ idaꞌan. 2 Wamishi dan idi<br />
Christ, unaꞌa kan waunao Tomin karu<br />
kamuna nun idaꞌati, naꞌa paꞌo idaꞌaꞌo<br />
wamashaa pan kai. Naꞌiki tuu kii<br />
wakonau kian, waaita pan idi mishiꞌo<br />
nii Tomin karu taan waꞌati dii naꞌi tiꞌi<br />
paugaru kaduz umana wun-karu.<br />
3 Mazan t uruu kapam<br />
wakonau kian wabaia tinan dono,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan wabaia tinan<br />
tomi napa-kida waunao aonaa kizi<br />
wakasha di nan. 4 Aizii aonaan idi<br />
wakasha di nan, kai man Tomin karu<br />
ati. Ukai manan idi waꞌati, aizii<br />
wazauda pan naa utaan ukowaadauzo<br />
niaz pataan nii waꞌati.<br />
5 Wuruꞌu wazauda paniaz, aonaꞌo<br />
nii ukasharu tan wanyuku nuu.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan mishiꞌo Tominkaru<br />
marain pan waunao. Naꞌapa<br />
ukowaada-kidan waꞌati Kai manaꞌo<br />
Doro naa idaꞌan, uruu utaa niaz naa<br />
waꞌati.<br />
6 Tomin karu aita nii kamoo<br />
kawanaꞌati, Christ mawa kan oiainao<br />
pidan nao dikin ii, aonaan puꞌu<br />
wakaꞌii tan wamuu dan oiaꞌo. 7 Aonaa<br />
kanom kaꞌii tan pazowii-kidi nan<br />
pidan kai manaꞌo umashaa pan<br />
dikin ii. Kai naꞌa mani baꞌo ran pidan<br />
turuaꞌo uzowii-kidi nan pidan kaimanaꞌo<br />
mana wun dikin ii. 8 Mazan<br />
Tomin karu, ukai naa bata pamarainpan<br />
mana wun waunao, waꞌoian<br />
puꞌu, udyuuda zii Christ mawakan<br />
waunao dikin ii. 9 Tomin karu<br />
dako tan idi waunao, kai manaꞌo<br />
pidan nao nii, Christ mawa kan<br />
idaꞌan, ukauꞌan waaitapa mishiꞌo<br />
nii Christ kazan naa tan waunao<br />
wabaiaa pan ai Tomin karu toꞌoran<br />
dii naꞌi tiꞌi, upatakaꞌu tan donoꞌo naa<br />
oiai nao. 10 Tomin karu taruba nao zii<br />
daꞌi waunao, mazan upao narui tan<br />
waunao pauDani mawa kan idaꞌan.<br />
Upao narui tan idi waunao, waaitapa<br />
mishiꞌo nii ukazan naa tan waunao,<br />
Christ kaku pan idaꞌan. 11 Aonaa<br />
uruu mani kari kao nan, mazan<br />
wakonau kian kapam Tomin karu<br />
shaꞌapa tan idi aimaa kan wanaoba<br />
naa Jesus Christ idaꞌan. Uruu<br />
tomaꞌo raz waunao Tomin karu paonaru<br />
nao nii.<br />
Adam idaꞌan mawaka-karu, mazan<br />
Christ idaꞌan kakupa-karu<br />
12 Bau daꞌa paꞌo pidan, Adam,<br />
dikin ta pan idi Tomin karu, ipai<br />
pidan nao oian. Naꞌiki ushaꞌapa tan<br />
idi oiaꞌo, ipai pidan mawa kauzo<br />
paꞌidi waru. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
Adam shaꞌapa tan dono oiaꞌo, ikodaꞌo<br />
nii ipai utakaan-daun nao wuruꞌu<br />
shaꞌapa taꞌo raz oiaꞌo. 13 Pidan nao<br />
shaꞌa paa pa nii oiaꞌo, Tomin karu<br />
taan uaꞌii pakaki naori kida Moses<br />
idaꞌan, mazan aonaa udako tan<br />
Rom<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 5, 6<br />
412<br />
ĩdyaun dikin ta pai nao nii kakinao rii,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaa zii utaan<br />
pakaki naori uruu dono. 14 Mazan<br />
upuꞌu, Adam dikin ta pan diꞌikiꞌo<br />
Tomin karu, atii Tomin karu taan<br />
idaꞌati pakaki naori Moses idaꞌan,<br />
ipai pidan mawa kauzo paꞌidi waru,<br />
aonaan puꞌu padamata ĩdikintapan<br />
sari aa paꞌo Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
kakinao rii, Adam kawan.<br />
Aizii Adam, Christ kawa nuꞌo<br />
wuruꞌu, kaawaꞌo niꞌo raz udawuꞌ ati<br />
zii. 15 Mazan Christ shaꞌapa taniaz<br />
kai manaꞌo aimaa kan waꞌati,<br />
panaꞌaꞌo Adam shaꞌapata nii oiaꞌo<br />
aimaa kan ai. Ipai pidan mawakau<br />
zon, bau daꞌa paꞌo pidan, Adam,<br />
dikin ta pan idi Tomin karu. Mazan<br />
wuruꞌu Tomin karu kamu nanu nuz,<br />
powaꞌaꞌo zii umana wunun, iriba<br />
udako tan pidan nao, kai manaꞌo<br />
pidan nao nii, bau daꞌa paꞌo pidan,<br />
Jesus Christ, kamuna nun idaꞌan.<br />
16 Tomin karu shaꞌapa tan kai manaꞌo<br />
aimaa kan, panaꞌaꞌo wuru aiaꞌa<br />
dikau daꞌo raz aimaa kan shaꞌa pan,<br />
bau daꞌa paꞌo pidan oian idaꞌa naꞌoraz.<br />
Bau daꞌa paꞌo pidan, Adam,<br />
shaꞌapa tan idi oiaꞌo, Tomin karu<br />
dako tan ipai pidan, oiaꞌo pidannao<br />
nii. Mazan Christ shaꞌapa tan<br />
idi kai manaꞌo aimaa kan, Tominkaru<br />
dako tan pidan nao, kai manaꞌo<br />
pidan nao nii, ĩshaꞌapa tan puꞌu iriba<br />
oiaꞌo aimaa kan kida. 17 Mishi, baudaꞌa<br />
paꞌo pidan Adam, dikin ta pan<br />
idaꞌan, ipai pidan mawa kauzo<br />
paꞌidi waru. Mazan bau daꞌa paꞌo<br />
pidan, Jesus Christ, shaꞌapata nii<br />
idaꞌan, Tomin karu kamuna nun<br />
mana wun pidan nao ati, udako tan<br />
ĩdyaun, kai manaꞌo pidan nao nii.<br />
Naꞌiki maꞌo za kaꞌo nii ĩmashaa pan<br />
oiaꞌo ai.<br />
18 Bau daꞌa paꞌo pidan, Adam,<br />
shaꞌapata nii idaꞌan kiwii niꞌo oiaꞌo,<br />
Tomin karu dako tan ipai pidannao,<br />
oiaꞌo pidan nao nii paꞌidi waru.<br />
Ukauꞌan naꞌapa kapam, bau daꞌa paꞌo<br />
pidan, Jesus Christ, shaꞌapata nii kaimanaꞌo<br />
aimaa kan idaꞌan, Tomin karu<br />
dako tan ipai pidan nao mishi dainaouz<br />
Christ, kai manaꞌo pidan nao<br />
nii, naꞌiki utaan ĩꞌati kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-karu. 19 Tomin karu dakotan<br />
kawan ipai pidan nao, oiaꞌo<br />
pidan nao nii, bau daꞌa paꞌo pidan<br />
dikin ta pan idi, ukauꞌan naꞌapa<br />
kapam udako tan iriba pidan nao,<br />
kai manaꞌo pidan nao nii, bau daꞌapaꞌo<br />
pidan izoꞌa tin idi paugaru.<br />
20 Tomin karu taanuz naa<br />
kakinao rii, pidan nao aitapa-kinaa<br />
niꞌo oiaꞌo wuruꞌu ĩshaꞌa paa paniaz.<br />
Pidan nao shaꞌa paa pan puꞌu powaꞌa<br />
zii oiaꞌo, mazan Tomin karu,<br />
utukapa-kida powaꞌa zii pakamunanun<br />
tuu kii mana wun. 21 Kiwiin zii<br />
oiaꞌo kazowau tapa nii ipai pidan nao,<br />
uruu idiꞌo ĩmawa kau zon. Mazan<br />
aizii Tomin karu kamunan-kidan idi<br />
tuu kii waunao, uruu idi udako tan<br />
waunao, kai manaꞌo pidan nao nii,<br />
naꞌiki utaan waꞌati kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-karu, waNaobanaa Jesus<br />
Christ idaꞌan.<br />
Karikaonanuꞌo kakupa-karu<br />
zaamatinapa-karu idi Christ idaꞌati<br />
6 1 Ukauꞌan, marii mooko<br />
pakawan washaꞌa paa pan<br />
oiaꞌo, Tomin karu aida kizi powaꞌan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
413<br />
ROMANS 6<br />
kida waꞌati pakamuna nun?<br />
2 Aonaa turuu! Waunao mawa kaꞌo<br />
pidan kawa nuꞌo raꞌa naa oiaꞌo ati.<br />
Ukauꞌan aonaa turuu washaꞌa paapan<br />
pakawan zii oiaꞌo. 3 Uai tapa nii<br />
waunao, chikaa wunuu-kari wainaouz,<br />
Tomin karu zaama tin-kida nii<br />
Christ Jesus idaꞌati. Ukauꞌan,<br />
mawa kaꞌo kawa nuꞌo waunao uruu<br />
tuma. 4 Wachikaa wunuu-kao dono,<br />
wamawa kan naꞌiki wadida-kao<br />
kawa nuꞌo Christ tuma. Ukauꞌan<br />
waDaru Tomin karu kadi shita-kidan<br />
kawan Christ mawaka-karu diꞌiki,<br />
umana wunuꞌo pamaꞌo za kan idaꞌan,<br />
naꞌa paꞌo nii kapam ukadishita-kidan<br />
waunao, paꞌinaꞌo mashaapa-karu<br />
diꞌiti.<br />
5 Tomin karu bau daꞌapa tan<br />
idi waunao Jesus Christ idaꞌati<br />
wamawa kan idaꞌan uruu kawan,<br />
ukadishita-kidan nii kapam waunao<br />
ukadishita-kidan kawan Jesus<br />
Christ. 6 Naꞌiki waaitapa nii, kiwiiniꞌo<br />
raz wakaduz mawa kan naa<br />
Christ tuma cross diꞌii, turuu kizi<br />
oiaꞌo maꞌo za kaꞌo raz ukau dinan<br />
waꞌidaꞌa mainaa bata-kao. Uruu<br />
aonaa kizi powaꞌa oiaꞌo poi torui tapan<br />
waunao. 7 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
pidan mawa kaꞌo, aonaa powaꞌa oiaꞌo<br />
poi torui ta pan uruu. 8 Wamawa kan<br />
idi Christ tuma, wamishida karikao<br />
nanuꞌo nii kapam wakaku pan<br />
utuma. 9 Waaitapa nii Jesus Christ<br />
kadi shita-kida-kao mawaka-karu<br />
diꞌiki, naꞌiki aonaa naꞌa painim<br />
nii umawa kau zon koshan. Aonaa<br />
naꞌa painim nii powaꞌa mawakakaru<br />
zaama tan uruu. 10 Umawa kan<br />
baukapa uwazoota-kinaa nii oiaꞌo<br />
aimaa kan. Aizii kai kakupa uruu,<br />
naꞌiki umashaa pan soo Tomin karu<br />
atiꞌi naa. 11 Ukauꞌan naꞌapa kapam<br />
udiꞌi tinapa udauꞌu. Unao mawa kaꞌo<br />
kawa nuꞌo raꞌa naa oiaꞌo ati, mazan<br />
kaku paꞌo raꞌa naa paꞌan Tomin karu<br />
ati, uzaama tin pan idi Christ Jesus<br />
idaꞌati.<br />
12 Ukauꞌan, aonaa utaapa daꞌanaꞌa<br />
oiaꞌo kazowau tapan unanaa,<br />
wuruꞌu mawa kau zoz. Aonaa<br />
ushaꞌa pata-kidaꞌa naꞌa uꞌati ushaꞌapataꞌa<br />
zoo nii oiaꞌo aimaa kan. 13 Naꞌiki<br />
aonaa ukashaa paꞌa naꞌa ushaꞌa pau zin<br />
kida oiaꞌo ati, aimaa kan dikau daꞌo<br />
shaꞌa pata-kinao nii. Mishiꞌo raiman,<br />
utaai naꞌa naa Tomin karu ati<br />
shaꞌapa taꞌo nii kai manaꞌo aimaa kan.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
kakuda niꞌi naa unao mawakakaru<br />
diꞌiki, paꞌinaꞌo kakupa-karu<br />
idaꞌati. 14 Aonaꞌa naa unao banaita<br />
paꞌa naꞌa oiaꞌo. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan aonaa umashaa pan naa<br />
kakinao rii waranuꞌu, mazan Tominkaru<br />
kamuna nun idaꞌaꞌo raꞌa naa<br />
umashaa pan.<br />
Poitoruinao, shaꞌapataꞌo niꞌo<br />
kaimanaꞌo aimaakan<br />
15 Ukauꞌan, marii mooko<br />
washaꞌa paa pan oiaꞌo, aonaan idi<br />
wamashaa pan naa kakinao rii<br />
waranuꞌu, naꞌiki wamashaa pan idiꞌi<br />
naa paꞌan Tomin karu kamuna nun<br />
idaꞌa? Aonaa turuu! 16 Uai tapa nii<br />
kai manai man, pidan taai nan dono<br />
poi torui nii, upoi torui tapa-kidi nan<br />
wuru atiꞌi uizoꞌa tiniaz panao ba naa.<br />
Naꞌa paꞌo kawa nuꞌo unao, unao banaita<br />
pan dono oiaꞌo, ubuuta-kao<br />
Rom<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 6, 7<br />
414<br />
kari kao nanuꞌo mawaka-karu diꞌiti;<br />
oo, uizoꞌati pan dono Tomin karu,<br />
udako tan unao, kai manaꞌo pidan nao<br />
nii. 17 Mishi, kiwiin zii upoi toruitapa-kidi<br />
nan oiaꞌo ati, mazan aizii,<br />
kai manai man unyuku nuu iki uizoꞌatin<br />
utomi napa-kida-kinao. Uruu<br />
idi õkonau kii-kidan Tomin karu<br />
udauꞌan. 18 Tomin karu muu dinkida<br />
niꞌi naa unao oiaꞌo ai, aizii<br />
Tomin karu poi toruꞌu naa unao, kaiman<br />
kidaꞌo raꞌa naa paꞌan aimaa kan<br />
ushaꞌa paa pan.<br />
19 Õkai waan parada-karu ipai<br />
kamoꞌo ukai wauzo-kao, õkainaabata-kinaa<br />
nii Tomin karu dauaꞌo<br />
kuwai, udada ran idi uꞌati. Kiwii tapa,<br />
ukai waa pan unanaa madoro naadaun<br />
naꞌiki ushaꞌapa tan iriba oiaꞌo<br />
aimaa kan. Aizii naꞌapaꞌa naa utaa<br />
unanaa ipai dau nuu daꞌu shaꞌapataꞌo<br />
nii kai manaꞌo naꞌiki sakita paꞌo<br />
aimaa kan, Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati.<br />
20 Oiaꞌo poi torui ta pan dono<br />
zii unao, aonaa ushaꞌapa taꞌa zon<br />
kai manaꞌo aimaa kan. 21 Kanom<br />
mooko kai manaꞌo nii uikoda<br />
ushaꞌapaa pauzo nii kida idaꞌan,<br />
ukibaꞌa zoo-kidaniaz naa kai? Naꞌapa<br />
kidaꞌo aimaa kan shaꞌa paapa-kao<br />
idaꞌan pidan ikoda kari kao nanuꞌo<br />
mawaka-karu. 22 Mazan unao,<br />
Tomin karu muu din-kida niꞌi naa<br />
oiaꞌo poi torui ta pan ai, aizii Tominkaru<br />
poi toruꞌu naa unao. Uruu idiꞌo<br />
ukamin kaꞌu tan unao, umashaapakinaa<br />
nii kai man naꞌiki saki tapa,<br />
naꞌiki utaan uꞌati kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-karu. 23 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan oiaꞌo shaꞌa pata-kao winipinaa<br />
kari kao nanuꞌo mawaka-karu.<br />
Mazan Tomin karu taa nii mawinipi<br />
naa-daun kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-karu, wazaama tin pan idaꞌan<br />
Christ Jesus wanao ba naa idaꞌati.<br />
Kakinaorii dauaꞌo<br />
7 1 Aizii unao, õmin-mishi dannao,<br />
uai tapa nii kakinao rii<br />
dauaꞌo. Kakinao rii kazowau tapan<br />
pidan soo ukaku pan dono zii.<br />
2 Kaika paꞌo kawa nuꞌo kai wuruꞌu:<br />
kakinao rii kian, zun mazi daꞌo,<br />
aonaa turuu omazi dan baꞌo ran<br />
dao nai ora tuma odai aru kaku pan<br />
dono zii. Mazan odai aru mawakan<br />
an, aonaa powaꞌa kakinao rii<br />
marai nan omazi dan. 3 Ukauꞌan,<br />
omashaa pan an baꞌo ran dao nai ora<br />
tuma, pau dai aru kaku pan puꞌu zii,<br />
“baꞌo ran ta paꞌo,” kiaꞌo nii kii-karu<br />
odauꞌan. Mazan odai aru mawa kan<br />
an, aonaa powaꞌa kakinao rii marainan<br />
omazi dan. Turuu omazi dan<br />
baꞌo ran dao nai ora tuma, aonaꞌo nii<br />
“baꞌo ran ta paꞌo” kii-karu odauꞌan.<br />
4 Ukauꞌan õiriban nao, naꞌa paꞌo<br />
kawa nuꞌo kakinao rii taa pau zon<br />
unao. Mazan uzaama tin pan kauꞌan<br />
Christ idaꞌati, mawa kaꞌo kawa nuꞌo<br />
unao utuma kakinao rii ai. Aizii, Christ<br />
kakuda-kari waiz mawaka-karu diꞌiki,<br />
tumaꞌo raꞌa naa waunao, shaꞌapa taꞌo<br />
nii kai man kidaꞌo aimaa kan Tominkaru<br />
ati. 5 Wamashaa pan dono<br />
zii wanyuku nuu aipan kawanaꞌati,<br />
kakinao rii maꞌo za kada wanyukunuu<br />
iaꞌo oiaꞌo shaꞌapa taꞌa zoo-kao,<br />
naꞌiki washaꞌapa tan naa oiaꞌo,<br />
buu taꞌo niꞌo raz waunao kari kaonanuꞌo<br />
mawaka-karu diꞌiti. 6 Mazan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
415<br />
ROMANS 7<br />
aizii, wamawa kan idiꞌi naa Moses<br />
kaki naori ai, aonaa powaꞌa ukazowauta<br />
pan waunao. Ukauꞌan aonaa powaꞌa<br />
washaꞌa paa pan aimaa kan Tominkaru<br />
ati, Moses kakinao rii izoꞌati-kao<br />
idaꞌan. Mazan paꞌinaꞌo mashaapa-karu<br />
idaꞌa naꞌo raꞌa naa, Kai manaꞌo Doro naa<br />
kamin kaꞌu tan idaꞌan waunao.<br />
Oiaꞌo kaiwaan kakinaorii<br />
7 Ukauꞌan oiaꞌo mooko wuruꞌu<br />
Tomin karu kaki nao riz? Aonaa<br />
naꞌa paꞌo mani kai wuruꞌu! Mazan<br />
mishiꞌo rai man, kakinao rii wuruꞌu kainaaba<br />
taꞌo raz õꞌati oiaꞌo. Aonaa mani<br />
õai ta pan oiaꞌo wuruꞌu baꞌo ran pidan<br />
idiwau naꞌa zoo tapa-kaoaz, aonaan<br />
an kakinao rii kian: “Aonaa punaꞌazoota<br />
paꞌa naꞌa,” kii. 8 Mazan oiaꞌo<br />
kai waan wuruꞌu kaki nao riiz, umaꞌoza<br />
kada-kinaa nii õnyuku nuu iaꞌo raz<br />
oiaꞌo shaꞌapa taꞌa zoo-kao. Aonaan dono<br />
mani kakinao rii nii, aonaa mani oiaꞌo<br />
maꞌo za ka dinan.<br />
9 Kiwiin, õmaai tapa kan dono zii<br />
Tomin karu kaki naori, kai manaꞌo<br />
kawan õꞌitii man õmashaa pan. Mazan<br />
õai ta pan diꞌiki kakinao rii, uruꞌu<br />
naa õai ta pan oiaꞌo õgaru, kari kaonanuꞌo<br />
mawaka-karu idaꞌa tan puꞌo.<br />
10 Aizii wuruꞌu kaki nao riiz, kai naaba<br />
taꞌo niꞌo raz padamata, naꞌa pam<br />
õiko dan kari kao nanuꞌo kakupa-karu,<br />
uruꞌu naa mishiꞌo rai man buuta<br />
õgaru kari kao nanuꞌo mawaka-karu<br />
diꞌiti. 11 Oiaꞌo kai waan wuruꞌu kakinao<br />
riiz pamariida-kinaa nii õgaru,<br />
naꞌiki buu taꞌo nii õgaru kari kao nanuꞌo<br />
mawaka-karu diꞌiti.<br />
12 Mazan wuruꞌu kaki nao riiz,<br />
kai manaꞌo naꞌiki Tomin karu diꞌikiꞌo,<br />
sakita paꞌo naꞌiki kamin kaꞌu taꞌo nii<br />
pidan mashaa pan kai man 13 Mazan<br />
kai manaꞌo aimaa kan buuta mooko<br />
õgaru kari kao nanuꞌo mawaka-karu<br />
diꞌiti? Aonaa naꞌa paꞌo mani kaiwuruꞌu!<br />
Oiaꞌo wuruꞌu kai waꞌo raz<br />
kai manaꞌo aimaa kan pabuuta-kinaa<br />
nii õgaru kari kao nan mawaka-karu<br />
diꞌiti. Aizii, watukapa naꞌa pam<br />
ukicha naꞌ iki-kian mana wun wuruꞌu<br />
oiaꞌo raz. Ukai waan kai manaꞌo raz<br />
Tomin karu kaki naori pashaꞌa patakida-kinaa<br />
nii dikau daꞌo aimaa kan.<br />
Nyukunui iaꞌo mizaataaka-karu<br />
14 Waaitapa, Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
wuruꞌu kakinao rii. Mazan õgaru,<br />
pidan kari kao nan, kapa tiꞌo oiaꞌo ati.<br />
Oiaꞌo torii nii kawa nuꞌo õgaru papoitoru<br />
nii. 15 Aonaa õai ta pan kan dii<br />
nii õshaꞌa paa pan oiaꞌo aimaa kan.<br />
Õai paniaz õshaꞌapa tan kai manaꞌo<br />
aimaa kan, aonaa õshaꞌapa tan. Mazan<br />
aonaꞌo raz õai pan õshaꞌapa tan, uruu<br />
naꞌapain õshaꞌa paapa. 16 Õshaꞌa paa pan<br />
kauꞌan wuruꞌu aonaꞌo raz õshaꞌapa taꞌazon,<br />
naꞌa paꞌo kainaa bata Tomin karu<br />
kaki naori kai manan õꞌati. 17 Ukauꞌan,<br />
aonaa õgaru mana wun mani wuruꞌu<br />
shaꞌa paa paꞌo raz oiaꞌo aimaa kan.<br />
Mazan õnyuku nuu idaꞌaꞌo raz oiaꞌo,<br />
uruu wuruꞌu shaꞌa paa paꞌo raz oiaꞌo<br />
aimaa kan. 18 Aizii õai tapa, aonaa<br />
kai manaꞌo nii õꞌidaꞌa, õgaru pidan<br />
kari kao nan, kapa tiꞌo õnyuku nuu<br />
oiaꞌo ati. Õai pan puꞌu õshaꞌapa tan<br />
kai manaꞌo aimaa kan, mazan aonaa<br />
õkaꞌii tan õshaꞌapa tan. 19 Aonaa<br />
õshaꞌapa tan wuruꞌu kai manaꞌo raz<br />
aimaa kan õai paniaz õshaꞌapa tan.<br />
Mazan õshaꞌa pata oiaꞌo aimaa kan,<br />
Rom<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 7, 8<br />
416<br />
wuruꞌu aonaꞌo raz õai pan õshaꞌapatan.<br />
20 Aizii, õshaꞌapa tan kauꞌan<br />
wuruꞌu aonaꞌo raz õai pan õshaꞌapa tan,<br />
ukauꞌan aonaa õgaru mana wun mani<br />
wuruꞌu shaꞌa paa paꞌo raz oiaꞌo aimaakan.<br />
Mazan õnyuku nuu idaꞌaꞌo raz<br />
oiaꞌo, uruu wuruꞌu shaꞌapa taꞌo raz oiaꞌo<br />
aimaa kan.<br />
21 Õkowaa dan nii kari kao nanuꞌo<br />
ushaꞌa pau zon: õai pan puꞌu õshaꞌapatan<br />
kai manaꞌo aimaa kan, õshaꞌa pata<br />
soo oiaꞌo aimaa kan. 22 Õgaru,<br />
õnyuku nuu ii, tuu kii õkonau kii-kidan<br />
Tomin karu kaki naori. 23 Mazan<br />
kai naꞌa panaꞌaꞌo aimaa kan õnyukunuu<br />
ii, shaꞌa paapa-kidaꞌo õꞌati oiaꞌo<br />
aimaa kan. Tuu kii umizaa pan wuruꞌu<br />
õshaꞌapa taꞌa zoo nuz kai manaꞌo aimaakan.<br />
Utaa pan õgaru taraa-kari wai<br />
kawan ushaꞌa paapa-kidan oiaꞌo õꞌati,<br />
uruu idi aonaa õkaꞌii tan õizoꞌa tin<br />
Tomin karu kakinao rii. 24 Kashaꞌo raꞌo<br />
õbaiaa pan, tuu kii õdopian! Kanomaꞌo<br />
nii kazan naata õgaru wuru aiaꞌa<br />
õshaꞌapa taꞌa zoo nuz oiaꞌo aimaa kan,<br />
buu tin-kidaꞌo raz õgaru kari kao nanuꞌo<br />
mawaka-karu diꞌiti? 25 “Kai man,”<br />
õkian Tomin karu ati, turuaꞌo raz<br />
ukazan naa tan õgaru Jesus Christ<br />
wanao ba naa idaꞌan!<br />
Ukauꞌan, kai man õꞌati Tominkaru<br />
kaki naori, tuu kii õai pan<br />
õizoꞌa ti nuz, mazan upuꞌu õnyukunuu<br />
idaꞌaꞌo oiaꞌo, shaꞌa pata-kidan<br />
õꞌati oiaꞌo aimaa kan, aonaꞌo raz<br />
padamata õai pan õshaꞌapa tan.<br />
Kaimanaꞌo Doronaa maꞌozakan<br />
idaꞌanaꞌo mashaapa-karu<br />
8 1 Ukauꞌan aizii, aonaa kanom<br />
nii Tomin karu papata kaꞌutan<br />
zaama tin painao Christ Jesus<br />
idaꞌati. 2 Kai manaꞌo Doro naa taa niꞌi<br />
naa waꞌati paꞌinaꞌo kakupa-karu<br />
wazaama tin pan idi Christ Jesus<br />
idaꞌati. Ukauꞌan aizii, aonaa<br />
powaꞌa wanyuku nuu idaꞌaꞌo oiaꞌo<br />
poi torui ta pan waunao, naꞌa kaꞌo<br />
niꞌo raz waunao kari kao nanuꞌo<br />
mawaka-karu diꞌiti. 3 Moses saada<br />
nii kakinao rii, aonaa ukaꞌii tan<br />
pakazan naa tan waunao oiaꞌo ai,<br />
wanyuku nuu kapa tin idi oiaꞌo<br />
ati, mazan Tomin karu ukaꞌiita.<br />
Ukazan naata waunao, wanyukunuu<br />
idaꞌaꞌo oiaꞌo kazowau tapan ai,<br />
udyuu dan idaꞌan pau dani Christ<br />
Jesus imiꞌi baara ati, pata kaꞌutakaru<br />
nii waꞌoian dikin ii. Pidan nii<br />
ukaa wan, waunao kawan unanaa,<br />
mazan aonaꞌo uꞌoian. 4 Tomin karu<br />
shaꞌapa tan naꞌapa aimaa kan, turuu<br />
kizi mashaa pai nao Kai manaꞌo Doronaa<br />
aipan kawanaꞌati, shaꞌapa tan<br />
ipai kakinao rii aiapa nii shaꞌa patakao,<br />
aonaa oiaꞌo nyuku nui aipan<br />
kawanaꞌati mani.<br />
5 Pidan mashaa paꞌo raz oiaꞌo<br />
panyuku nuu aipan kawanaꞌati,<br />
udiꞌitin pan soo panyuku nuu<br />
shaꞌapa taꞌa zoo nii dauꞌu paꞌidi waru.<br />
Mazan pidan mashaa paꞌo raz Kaimanaꞌo<br />
Doro naa aipan kawanaꞌati,<br />
udiꞌitin pan soo Kai manaꞌo Doro naa<br />
aiapa nii shaꞌa pata-kao dauꞌu. 6 Pidan<br />
diꞌitin paꞌo raz oiaꞌo panyuku nuu<br />
shaꞌapa taꞌa zoo nii dauꞌu paꞌidiwaru,<br />
uiko dan nii kari kao nanuꞌo<br />
mawaka-karu. Mazan pidan diꞌitinpaꞌo<br />
raz Kai manaꞌo Doro naa aipan<br />
kawanaꞌati, uiko dan nii kari kaonanuꞌo<br />
kakupa-karu naꞌiki nyuku nui<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
417<br />
ROMANS 8<br />
kai manan. 7 Ukauꞌan, pidan<br />
diꞌitin pan dono oiaꞌo panyukunuu<br />
shaꞌapa taꞌa zoo nii kawanaꞌati,<br />
Tomin karu taruba wuruꞌu uruuz.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa uizoꞌatin<br />
Tomin karu kaki naori, naꞌiki<br />
aonaa ukaꞌii tan paizoꞌa ti nuz. 8 Pidan<br />
mashaa paꞌo raz oiaꞌo panyukunuu<br />
aipan kawanaꞌati, aonaa<br />
turuu Tomin karu konau kii-kidan<br />
ushaꞌa pata nii.<br />
9 Mazan unao, aonaa ushaꞌapaa<br />
pan oiaꞌo unyuku nuu aipan<br />
kawanaꞌati. Ushaꞌa paa pan aimaa kan<br />
Kai manaꞌo Doro naa aipan kawanaꞌatiꞌo,<br />
mashaa paꞌo raz unao idaꞌa.<br />
Pidan aonaꞌo raz Kai manaꞌo Doronaa<br />
mashaa pan uꞌidaꞌa, aonaa Christ<br />
pidanan mani uruu. 10 Mazan Christ<br />
mashaa pan an unao idaꞌa, unanaa<br />
mawa kan nii mishi padamata diinaꞌi<br />
tiꞌi uꞌoian idi, mazan upuꞌaꞌo<br />
nii udoro naa kaku pan, Tomin karu<br />
dako tan idiꞌi naa unao kai manaꞌo<br />
pidan nao nii. 11 Tomin karu kaku dan<br />
kawan Christ Jesus mawaka-karu<br />
diꞌiki paDoronaa idaꞌan, mashaapaꞌo<br />
raz unao idaꞌa. Naꞌa paꞌo nii<br />
kapam utaan mawa kau zoz unanaa<br />
kakupa-kinaa nii, paDoronaa idaꞌan,<br />
mashaa paꞌo raz unao idaꞌa.<br />
12 Ukauꞌan, õmin-mishi dan nao,<br />
kai naꞌa paꞌi washaꞌapa tan niꞌo,<br />
mazan aonaa wamashaa pan mani<br />
oiaꞌo wanyuku nuu shaꞌapa taꞌa zoonii<br />
kawanaꞌati. 13 Umashaa pan an<br />
pakawan zii oiaꞌo unyuku nuu aipan<br />
kawanaꞌati, Tomin karu buu tan nii<br />
unao kari kao nanuꞌo mawaka-karu<br />
diꞌiti. Mazan umashaa dan an ushaꞌapaa<br />
pan oiaꞌo, Kai manaꞌo Doro naa<br />
kamin kaꞌu tan idaꞌan unao, uikodan<br />
nii kari kao nanuꞌo kakupa-karu.<br />
14 Ipai pidan nao Kai manaꞌo Doro naa<br />
kazowau tapa nii naouz, ĩnao Tominkaru<br />
dai nao.<br />
15 Wuruꞌu Kai manaꞌo Doronaa<br />
taa-kari waiz unao ati, aonaa<br />
utoman unao poi torui nao nii,<br />
tariaꞌo nii koshan Tomin karu ai.<br />
Mazan utoman unao Tomin karu<br />
dai nao nii paꞌan, naꞌiki turuu<br />
ukian Tomin karu ati aizii: “Pugaru<br />
waDaru,” kii. 16 Tomin karu Doronaa<br />
zaama tinan wadoro naa idaꞌati,<br />
kai naa ba taꞌo nii mishiꞌo Tominkaru<br />
dai nao waunao. 17 Tomin karu<br />
dainaoun idi waunao, wazaamatan<br />
nii kai man kidaꞌo aimaa kan<br />
utaa paniaz naa papidanan nao ati.<br />
Naꞌiki wazaama tan nii kapam Christ<br />
tuma Tomin karu taa paniaz uruu<br />
ati. Wabaiaa pan kauꞌan kashaꞌo raꞌo<br />
Christ kawan, naꞌa paꞌo nii Christ<br />
umana wunun kaduz taa-kao waꞌati.<br />
Tominkaru umanawuntan<br />
nii paudainao diinaꞌitiꞌi<br />
18 Aizii kaiꞌo raz wabaia tinan,<br />
õai tapa aonaa uikodi nan wuruꞌu<br />
Tomin karu umana wun taꞌa zoo nuz<br />
waunao dii naꞌi tiꞌi. 19 Ipai aimaa kan<br />
Tomin karu toma nii nao, tuukiaꞌa<br />
naa ĩzauda pan Tomin karu kainaaba<br />
tan naꞌiaꞌo ram mana wun wuruꞌu<br />
pau dai naouz. 20 Ipai utoma nii nao<br />
aimaa kan mawa kauzo naꞌiki zaamauzo,<br />
aonaa paai pan atiꞌo mani<br />
ĩtomi nan naꞌapa, mazan Tominkaru<br />
aipan kawanaꞌa tiꞌo. Mazan<br />
upuꞌu kai naꞌa ĩzauda pan 21 Tominkaru<br />
soꞌo taꞌa zoo nuz ĩdyaun<br />
Rom<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 8<br />
418<br />
dii naꞌi tiꞌi mawa kauzo-karu naꞌiki<br />
zaa mauzo-karu ai. Naꞌiki uzaamataꞌa<br />
zoo nuz ĩdyaun umana wunuꞌo<br />
mashaapa-karu diꞌiti pau dai nao<br />
tuma. 22 Waaitapa ipai Tomin karu<br />
toma nii nao dopi tan, atii kai, naꞌapa<br />
zun dopian kawan okau dani paꞌa zon<br />
dono. 23 Mazan aonaa Tomin karu<br />
toma nii nao aimaa kan mani karikao<br />
nan wuruꞌu dopi taꞌo raz. Waunao<br />
kapam, kai naꞌaꞌo raz naa Kai manaꞌo<br />
Doro naa, kiwii niꞌo raz naa utaa-kao<br />
waꞌati. Mishi kai wadopi tan wazaudapa<br />
tinan puꞌaꞌa naa Tomin karu<br />
kowaa dan dii naꞌi tiꞌi ipai pato ma niinao<br />
ati, udai nao wuruꞌu wau naouz.<br />
Naꞌiki utaan naa wananaa nii<br />
mamawa kau zoka idi. 24 Uruꞌu naa<br />
wuruꞌu wazauda paniaz Tomin karu<br />
shaꞌapa tan waꞌati, ukazan naa tan<br />
diꞌiki waunao. Pidan zaama taꞌo raz<br />
naa aimaa kan kowaada-kari waiz<br />
taa-karu nii uꞌati, aonaa kanom<br />
niꞌi naa uzau dapa tinan. Aonaa<br />
naꞌiaꞌo ram pidan pakawa nuꞌo zii<br />
uzauda pan pazaa ma ta niꞌi naa<br />
aimaa kan, kowaada-kari waiz taakaru<br />
nii uꞌati. 25 Mazan wazauda pan<br />
an aimaa kan taa-kao waꞌati aonaꞌoraz<br />
zii wazaama tan, aonaa kan dii<br />
nii wakasha di nan wazauda pan.<br />
26 Naꞌa paꞌo kapam, Kai manaꞌo<br />
Doro naa kamin kaꞌuta waunao<br />
wadopian dono. Wamaai tapa kan<br />
puꞌu kanom dauꞌan watoriin pan,<br />
uruu paꞌan pishaa Tomin karu<br />
kamin kaꞌu tan waunao. Upishaan<br />
Tomin karu tuu kiaꞌo idaꞌan, aonaa<br />
pidan kaꞌii tan pakowaa dan kaimanai<br />
man parada-karu idaꞌan.<br />
27 Aizii Tomin karu, aita paꞌo raz<br />
naꞌa pam wadiꞌi tin pan, uaitapa<br />
kai manai man kanom Kai manaꞌo<br />
Doro naa aiapa nii shaꞌa pata-kao<br />
waꞌati. Ushaꞌapa num kauꞌan, Tominkaru<br />
aipan kawanaꞌa tiꞌo mana wun<br />
wuruꞌu utorii napa nuz Tomin karu<br />
pidanan nao ati.<br />
28 Waaitapa ipai aimaa kan,<br />
kai manaꞌo oo kashaꞌo raꞌo shaꞌapan<br />
an, Tomin karu kai waan niiz<br />
kai manaꞌo nii wunao atiꞌi marainpai<br />
naouz uruu. Ĩnao wuruꞌu<br />
uzaama ta nii naouz papidanan nao<br />
nii, ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌaꞌo<br />
udiꞌita pan pashaꞌapa tan niꞌo ĩꞌati.<br />
29 Tomin karu aitapa nii naouz<br />
ama zada tominan uaꞌii, pazaama<br />
tan nii papidanan nao nii, ĩnao<br />
wuruꞌu udiꞌita pan patoman nii<br />
pauDani kawan, uruu kizi ĩtuuniz<br />
nii. 30 Pidan nao, kotuaꞌo raz<br />
naa udiꞌita pan patoman pau dani<br />
kawan, ĩnao wuruꞌu udapada niinaouz.<br />
Aizii udapada nii naouz, ĩnao<br />
udakota kai manaꞌo pidan nao nii.<br />
Aizii udako ta nii naouz kai manaꞌo<br />
pidan nao nii, ĩnaouꞌo nii utoma<br />
umana wun nao nii, pau dani kawan.<br />
Aonaa turuu kanom mashaatan<br />
Tominkaru marainpan ai waunao<br />
31 Unaꞌa pan kauꞌan, naꞌa pam<br />
wakian aizii? Tomin karu kaminkaꞌu<br />
tan kauꞌan waunao, kanom<br />
kaꞌiita padikin tan waunao?<br />
32 Aonaa Tomin karu marai nan<br />
pau dani pata kaꞌuta-kao, mazan<br />
utaa pada pidan nao zowian uruu<br />
ipai waunao dikin ii. Utaan idi<br />
pauDani, waaitapa konau kiaꞌo nii<br />
utaan waꞌati ipai aimaa kan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
419<br />
ROMANS 8, 9<br />
33 Kanom turuu udakoo pan<br />
Tomin karu pidanan nao? Tomin karu<br />
paꞌan wuruꞌu dako taꞌo raz ĩdyaun<br />
kai manaꞌo pidan nao nii. 34 Kanom<br />
turuu ukian wadauꞌan: “oiaꞌo ĩnao,<br />
marii ĩpata kaꞌuta-kao”? Aonaa<br />
kanom. Ushaꞌapa num kauꞌan, Christ<br />
Jesus paꞌan wuruꞌu mawa kaꞌo raz<br />
waunao oian dikin ii, oo powaꞌa<br />
zii mana wun, Tomin karu kakudaniaz<br />
umawa kan dau naꞌan. Kai<br />
umashaa pan umana wun nii Tominkaru<br />
diwaꞌora anta napu, utoriin pan<br />
Tomin karu ati waunao dauꞌan.<br />
35 Ukauꞌan kan dii turuu ubuu tan<br />
waunao Christ kamarai napa nun ai?<br />
Aonaa kanom. Wapata kaꞌuta-kao<br />
puꞌu, oo wabaiaa pan puꞌu dadaraꞌo<br />
mashaapa-karu, oo waꞌan tamikitakao<br />
puꞌu wamishi dan dikin ii, oo<br />
wabaiaa pan puꞌu zamazi-karu, oo<br />
aonaan puꞌu baꞌo ran wakami chan<br />
nii. Wamashaa pan puꞌu kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />
biiꞌi, oo pidan nao zowian<br />
puꞌu waunao, upuꞌu umarain pan<br />
waunao. 36 Naꞌapa usaa din pan<br />
kotuaꞌo Tomin karu para dan idaꞌa:<br />
“Pupidanannaoun idi waunao,<br />
ipai kamoo pidannao aipan<br />
pazowian waunao.<br />
Wadiꞌitapa-kao, kaznizonao<br />
kawan, zowii-kariwainao<br />
niꞌoraz.” o<br />
37 Mazan naꞌapa kidaꞌo aimaa kan<br />
shaꞌa pan puꞌu waꞌati, ipaiꞌo nii<br />
wawazoo tan kidaz Jesus Christ,<br />
marain paꞌo raz waunao kaminkaꞌu<br />
tan idaꞌan waunao.<br />
38 Õgaru, õai tapa kai manaiman,<br />
aonaa kanom kaꞌii tan<br />
pabuu tan waunao Tomin karu<br />
kamarai napa nun ai: kakupa-karu<br />
oo mawaka-karu, angel nao oo oiaꞌo<br />
doro nai nao, aimaa kan shaꞌapaꞌo kai<br />
oo shaꞌapaꞌo nii dii naꞌi tiꞌi, 39 maꞌozaka-tin<br />
pai nao doko ii oo imiꞌi<br />
baara an. Aonaa naꞌiaꞌo ram tomakari<br />
wai kaꞌii taꞌo pabuu tan waunao<br />
Tomin karu kamarai napa nun ai,<br />
uaidaniaz Christ Jesus wanao banaa<br />
shaꞌapata nii idaꞌan.<br />
Paaipan atiꞌo<br />
Tominkaru zaamatan pidan<br />
9 1 Õgaru, Christ idaꞌa tiꞌo<br />
õzaama tin pan, õkowaa dan<br />
mishiꞌo aonaa õmarii dinan mani.<br />
Õnyuku nuu, Kai manaꞌo Doro naa<br />
kazowauta paniaz kainaa bata kapam<br />
aonaa õmarii dinan mani kai wuruꞌu.<br />
2 Tuu kiaꞌo õnyuku nuu kashaꞌoratinan,<br />
naꞌiki kari kao nan õdopi tan<br />
õnyuku nuu ii, 3 õmin-Jewnnao<br />
dauꞌan, aonaꞌo raz ĩmishi dan Christ.<br />
Õpishaa mani Tomin karu soꞌotan<br />
õgaru Christ diꞌiki, naꞌiki õkabootakao<br />
pata kaꞌu tin-kizai iti ĩwadaun<br />
nii, naꞌa paꞌo turuan an mani<br />
ukamin kaꞌu tan ĩmishi dan Christ.<br />
4 Ĩnao Israelite nao, p Tomin karu zaamata<br />
nii pau dai nao nii pidan nao<br />
bii iki. Ĩnao atiꞌo utukapa-kidan<br />
pamanawu nun. Ĩnao atiꞌo utaan<br />
papara dan mishiꞌo niꞌo ushaꞌa pan. q<br />
Ĩnao atiꞌo utaan pakaki naori kida.<br />
Ĩnao atiꞌo ukainaa ba tan naꞌa pam<br />
Rom<br />
o 8:36 Psalm 44:22 p 9:4 Israelitenao: ĩnao dauꞌa tiꞌo Jew nao kii-karu kapam.<br />
q 9:4 utaan paparadan mishiꞌo niꞌo ushaꞌapan: uruu dakota-kao covenant. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 9<br />
420<br />
mishiꞌo choo chi apa-karu paꞌati. Ĩnao<br />
atiꞌo ukowaa dan pashaꞌapa tan nii<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan. 5 Kotuaꞌo<br />
ĩdokozu-daun nao, umana wun kidainao.<br />
r Ĩnao donozi naa diꞌikiꞌo Christ<br />
shaka tauzo nuz. Uruu Tomin karu,<br />
kazowau tapaꞌo raz ipai aimaa kan,<br />
marii kari kao nan ukonau kii-kidakao.<br />
Amen.<br />
6 Aonaa uzauda-kidaꞌa naꞌa,<br />
aonaꞌo niꞌi naa Tomin karu mishian<br />
wuruꞌu ukowaa daniaz pashaꞌapa tan<br />
nii papidanan nao ati. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan, aonaa ipaiꞌo mani Israelitenao<br />
Tomin karu pidanan naoun.<br />
7 Naꞌiki, aonaa ipaiꞌo mani Abraham<br />
takaan-daun nao Tomin karu<br />
pidanan naoun. Tomin karu kian<br />
Abra ham ati: “Soo Isaac takaandaun<br />
nao õdako tan niꞌo raz pudai nao<br />
nii.” s 8 Ukauꞌan, aonaa ipaiꞌo mani<br />
Abra ham takaan-daun nao, Tominkaru<br />
dako tan pau dai nao nii. Soo<br />
ukowaa da nii naouz pataan nii Abraham<br />
dani nii, uruu dai nao paꞌan<br />
mishiꞌo Abra ham dai nao. 9 Kaikapaꞌo<br />
Tomin karu kian Abra ham ati<br />
ukowaa dan dono pashaꞌapa taꞌazoo<br />
nii: “Õkaa wan nii powaa ati<br />
õaita nii ama zada kawanaꞌati. Uruu<br />
dono kau dani paꞌo niꞌi naa pudai aro<br />
Sarah, daonai oraꞌo nii odani nii.” t<br />
10 Aizii wuruꞌu ĩdaniz, uruu<br />
wadokozu-daun Isaac. Umazi dan<br />
Rebecca tuma, naꞌiki okau danin<br />
shamaan nao u idi. 11-12 Mazan<br />
ĩshaka tan uaꞌii zii, naꞌiki ĩshaꞌapatan<br />
uaꞌii zii oiaꞌo, oo, kai manaꞌo<br />
aimaa kan, Tomin karu kian Rebecca<br />
ati: “Kiwii niꞌo ushaka tan, uruꞌo<br />
nii kau din padawuꞌi chan ati.” v<br />
Ukauꞌan Tomin karu zaama tan pidan<br />
padiꞌita pan kawanaꞌati pashaꞌapataꞌa<br />
zoo nii. Aonaa uzaama tan pidan<br />
ushaꞌapa tan idi aimaa kan. 13 Naꞌapa<br />
baꞌo ran Tomin karu para dan<br />
kotuaꞌo saada-kao kian: “Õzaa mata<br />
nii Jacob, mazan Esau, aonaa<br />
õnyuku nuu-atin.” w<br />
14 Ukauꞌan, turuu mooko wakian:<br />
“Aonaa Tomin karu shaꞌapa tan sakitapa<br />
aimaa kan,” kii? Aonaa turuu.<br />
15 Tomin karu kian kotuaꞌa naa<br />
Moses ati:<br />
“Õkamunan-kidan nii pidan,<br />
õkamunan-kidaꞌazoonii,<br />
naꞌiki õkashaꞌorakidan<br />
nii pidan,<br />
õkashaꞌora-kidaꞌazoonii.” x<br />
16 Ukauꞌan Tomin karu zaama tan<br />
pidan, aonaa pidan aipan atiꞌo<br />
mani, oo ushaꞌapa tan idiꞌo mani<br />
aimaa kan, mazan Tomin karu<br />
kamuna nun idiꞌo paꞌan. 17 Kotuaꞌo<br />
saada-kari wai Tomin karu paradan<br />
kowaa dan Tomin karu kian<br />
Egypt iaꞌo nao ba nai ati: “Õgaru<br />
aipan atiꞌo punao ba nai-tinan,<br />
õkai waa kizi pugaru, õtukapakida-kinaa<br />
nii õmaꞌo za kan, naꞌiki<br />
õkainaa bata-kinaa nii pidan nao<br />
ati ipai ama zada kawanaꞌati,<br />
õgaru paꞌan mishiꞌo mana wun<br />
Tomin karu.” y 18 Ukauꞌan Tomin-<br />
r 9:5 Kotuaꞌo ĩdokozu-daun nao uu, Abra ham, Isaac, naꞌiki Jacob. Uruu Jacob,<br />
Israel kiaꞌo raz kapam uꞌuu. s 9:7 Genesis 21:12 t 9:9 Genesis 18:10, 14<br />
u 9:10 shamaannao: ĩꞌuu Esau naꞌiki Jacob. v 9:12 Genesis 25:23 w 9:13 Malachi<br />
1:2-3 x 9:15 Exodus 33:19 y 9:17 Exodus 9:13-19<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
karu kamunan-kida pidan,<br />
pakamu nan-kidaꞌa zoo nii. Naꞌiki<br />
udikin tapada baꞌo ran pidan,<br />
udikin tapa daꞌa zoo nii.<br />
Tominkaru shaꞌapata<br />
pashaꞌapataꞌazoonii<br />
19 Kai naꞌaꞌo nii panaa don pidan<br />
kian: “Mazan kan dii nii mooko<br />
Tomin karu dako tan pidan shaꞌapatan<br />
oiaꞌo? Kanom mooko kaꞌiita<br />
aonaa pashaꞌapa tan Tomin karu<br />
aiapa nii ushaꞌapa tan?”<br />
20 Mazan õgaru kian, aonaa<br />
turuu pidan dakoꞌa tin Tomin karu<br />
naꞌapa. Turuu mooko kubai idiꞌo<br />
aimaa kan toma-kao kian tomaꞌo ati<br />
paugaru: “Kan dii nii putoman õgaru<br />
kaika paꞌa?” kii. 21 Pidan toma pauzo<br />
aimaa kan kubai idi, turuu ukaiwaan<br />
kubai paai pan kawanaꞌati.<br />
Pakai waapa nii kubai diꞌiki, panaadon<br />
dyaꞌu tam utoman aimaa kan.<br />
Bau daꞌapa utoman dowada sodi,<br />
kabaun konau nam-kinaa nii, baꞌoran<br />
utoman kai waa-karu nii ipai<br />
kamoo.<br />
22 Naꞌa paꞌo Tomin karu, turuu<br />
ushaꞌapa tan aimaa kan paai pan<br />
kawanaꞌati, utukapa-kida-kinaa<br />
nii patoꞌo ran, naꞌiki pamaꞌo zakan<br />
mana wun. Mazan upuꞌu<br />
aonaa upatakaꞌu tan sariapa aka<br />
patoꞌora-kizi nao, pata kaꞌuta-karu<br />
niꞌo raz ĩaitin pan. 23 Naꞌiki uai tapakidaꞌa<br />
zon idi kapam umana wunuꞌo<br />
paugaru pakamu nan-kida nii nao ati,<br />
umin ziiwa-kida nii naouz naa kaꞌidiwai<br />
naꞌo nii dii naꞌi tiꞌi pamanawu nun<br />
421<br />
idi. 24 Waunao wuruꞌu Tomin karu<br />
dapada nii naouz, aonaa soo Jew nao<br />
bii ikiꞌo mani kari kao nan, mazan<br />
Gentile nao bii ikiꞌo kapam. 25 Kaikapaꞌo<br />
Tomin karu kian, prophet Hosea<br />
saa da nii idaꞌa:<br />
“Pidannao aonaꞌoraz<br />
õpidanannao mani kiwiin<br />
zii,<br />
õdakotan nii ĩdyaun<br />
õpidanannao nii.<br />
Pidannao aonaꞌoraz<br />
õmarainpan kiwiin zii,<br />
õdakotan nii ĩdyaun<br />
õmarainapaniinao nii.” z<br />
26 Naꞌiki ukian koshan:<br />
“Wuru diꞌiaꞌa amazada<br />
Tominkaru parada-kiziz<br />
pidannao ati,<br />
‘Aonaa õpidanannao mani<br />
unao,’ ukianuz,<br />
naꞌiaꞌo nii ĩdakota-kao,<br />
‘Tominkaru maꞌozakaꞌo<br />
manawun dainao nii.’ ” a<br />
27 Mazan prophet Isaiah kian<br />
Israelite nao dauꞌan:<br />
“Israel takaan-daunnao iriban<br />
puꞌu padamata iriba, iriba,<br />
aonaa kanom kaꞌiitan<br />
paaitaan ĩdyaun,<br />
mazan ĩwaꞌakun sodiꞌo nii<br />
karikaonan Tominkaru<br />
kazannaatan.<br />
28 Ushaꞌapanum kauꞌan<br />
kadimanaꞌakaꞌo nii<br />
naꞌiki baukapaꞌakaꞌo nii<br />
wanaobanaa patakaꞌutan<br />
pidannao pakian<br />
kawanaꞌati.” b ROMANS 9<br />
Rom<br />
z 9:25 Hosea 2:23 a 9:26 Hosea 1:10 b 9:28 Isaiah 10:22-23<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 9, 10<br />
422<br />
29 Naꞌapa Isaiah kian kiwiin zii:<br />
“Aonaan dono mani<br />
maꞌozakaꞌo manawun<br />
Naobanai<br />
kawaꞌakuntan masakaudaꞌu<br />
watakaan-daunnao,<br />
kaimanaiman mani<br />
wamainaabata-kao<br />
Sodom naꞌiki Gomorrah<br />
sannao c kawan.” d<br />
Aonaa Israelitenao mishidan<br />
Kaimanaꞌo Kuwai<br />
30 Ukauꞌan naꞌa pam dii wakian<br />
aizii? Aonaan puꞌu Gentile nao<br />
dawa tan Tomin karu dakota-kinaa<br />
nii paugaru kai manaꞌo pidan nao nii,<br />
upuꞌu Tomin karu dako tan ĩdyaun<br />
kai manaꞌo pidan nao nii, ĩmishidan<br />
idi Jesus. 31 Mazan Israelite nao,<br />
aonaa Tomin karu dako tan ĩdyaun<br />
kai manaꞌo pidan nao nii, ĩtiwaan<br />
puꞌu pai zoꞌa tin ipai kakinao rii,<br />
Tomin karu dakota-kinaa nii ĩdyaun<br />
kai manaꞌo pidan nao nii. 32 Mazan<br />
kan dii nii? Ĩtiwaan idi pashaꞌapain<br />
pan kakinao rii kawanaꞌati,<br />
Tomin karu dakota-kinaa nii ĩdyaun<br />
kai manaꞌo pidan nao nii, aonaa<br />
mishida-karu idaꞌan mani. Uruu<br />
idiꞌo ĩkaboi nan papona poꞌaꞌo kuba<br />
diꞌiki. 33 Kaika paꞌo prophet Isaiah<br />
saa dan Tomin karu para dan, Christ<br />
dauaꞌo:<br />
“Aushaa uabata: õmuudan nii<br />
kuba Zion e ii,<br />
kasharutapaꞌo nii pidannao<br />
nyukunuu,<br />
naꞌiki uruu diꞌikiꞌo nii<br />
ĩtukurinpan naꞌiki<br />
ĩkaboinan.<br />
Mazan pidan mishidaꞌoraz<br />
uruu,<br />
aonaa naꞌapainim nii<br />
ubaꞌazootin-kida-kao<br />
umishidan dikin ii uruu.”<br />
10 f<br />
1 Õmin-mishi dan nao,<br />
tuu kii õai pan Tomin karu<br />
kazan naa tan õmin-Israelitenaoun.<br />
Naꞌa paꞌo õtoriin pan Tomin karu ati<br />
ĩdauꞌan! 2 Õgaru, õai ta pa nii ĩdyaun<br />
naꞌiki turuu õkaku waa pan ĩdauꞌu.<br />
Tuu kiaꞌo ĩtiwai nan pashaꞌapa tan<br />
aimaa kan kai manaꞌo nii Tominkaru<br />
ati. Mazan ĩshaꞌa paa paniaz,<br />
panaꞌi tiꞌo raꞌa naa ĩmaai tapa kan<br />
idi naꞌa pam Tomin karu kazan naatan<br />
pidan. 3 Aonaa ĩnyuku nuu-atin<br />
naꞌa paꞌo ram idaꞌanaꞌo Tomin karu<br />
dako tan pidan, kai manaꞌo pidan<br />
nii. Ĩtiwaan pashaꞌapa tan aimaa kan<br />
Kakinao rii kawanaꞌati, ĩkasha dan idi<br />
wuruꞌu Tomin karu dakota-kinaaz<br />
pidan, kai manaꞌo pidan nii. 4 Mazan<br />
Christ wuruꞌu shaꞌapa taꞌo raz paꞌan<br />
ipai kakinao rii aiapa nii shaꞌa patakao.<br />
Ukauꞌan ipai mishi dai naouz<br />
Christ, Tomin karu dako tan ĩdyaun<br />
kai manaꞌo pidan nao nii.<br />
Turuu Tominkaru kazannaatan<br />
ipai pidan<br />
5 Kai kapa Moses saa da nuꞌu,<br />
Tomin karu dako tan dauꞌan pidan,<br />
kai manaꞌo pidan nii, kakinaorii<br />
izoꞌati-kao idaꞌan: “Pidan<br />
c 9:29 Sodom naꞌiki Gomorrah: Putukapa kaarita tokon ii Parada-karu<br />
Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii. d 9:29 Isaiah 1:9 e 9:33 Zion, oo Jerusalem.<br />
f 9:33 Isaiah 28:16<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
423<br />
ROMANS 10<br />
shaꞌapa tan an ipai, ipai aimaa kan<br />
kakinao rii kawanaꞌati, kari kaonanuꞌo<br />
nii ukaku pan.” g 6 Mazan<br />
kai kapa kii-karu Tomin karu dakotan<br />
dauꞌan pidan, kai manaꞌo pidan<br />
nii, umishi dan idaꞌa naꞌo raz Christ:<br />
“Aonaa puki aꞌa naꞌa punyuku nuu<br />
ii, kanomaꞌo nii mako aokazi iti?”<br />
(nan kaꞌo nii Christ imiꞌi baara<br />
ati). 7 “Naꞌiki aonaa puki aꞌa naꞌa,<br />
kanomaꞌo nii mako mawa kai nao<br />
pidan nao wiizi iti?” (nan kaꞌo nii<br />
Christ powaa ati). h 8 Mazan saadakari<br />
wai Tomin karu Para dan kian<br />
koshan: “Tomin karu diꞌikiꞌo raz<br />
kuwai, aonaa kashaꞌa pan naꞌo mani<br />
uai tapa-kao, turuaꞌo pukaku waa pan<br />
naꞌiki pudiꞌi tin pan udauꞌu.” i Uruu<br />
wuruꞌu kuwai wakowaa da paniaz,<br />
Tomin karu dakota nuz pidan, kaimanaꞌo<br />
pidan nii, pamishi dan<br />
idaꞌan Christ. 9 Pukian an pidannao<br />
ati: “Jesus, uruu umana wunuꞌo<br />
õNaobanaa,” naꞌiki pumishi dan<br />
an punyuku nuu iki Tomin karu<br />
kaku dan uruu umawa kan daunaꞌan,<br />
Tomin karu kazan naa tan<br />
nii pugaru. 10 Wamishi dan idiꞌo<br />
wanyuku nuu ii, Tomin karu dakotan<br />
waunao kai manaꞌo pidan nao<br />
nii. Naꞌiki wakowaa dan idiꞌo Jesus,<br />
uruu umana wunuꞌo waNaobanaa,<br />
Tomin karu kazan naa tan waunao.<br />
11 Tomin karu Para dan saadin paꞌo<br />
kian: “Naꞌiaꞌo ram pidan mishi daꞌo<br />
uruu, aonaa naꞌa painim nii ubaꞌazoo<br />
tinan pamishi dan dikin ii uruu.” j<br />
12 Ipai pidan dauꞌa tiꞌo kai wuruꞌu,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaa Jew nao<br />
panaꞌan Gentile nao ai. Tomin karu,<br />
uruu ipai pidan nao Nao ba naa, naꞌiki<br />
utaa kai man kidaꞌo aimaa kan ipai<br />
pidan ati pishaaꞌo raz ukamin kaꞌu tan<br />
paugaru. 13 Tomin karu Paradan<br />
saadin paꞌo kian: “Ipai pidan<br />
pishaaꞌo raz Nao ba nai Tomin karu<br />
kamin kaꞌu tan paugaru, ukazannaa<br />
tan nii.” k<br />
14 Mazan naꞌa pam nii mooko<br />
ĩpishaan wuruꞌu pamami shidakaniaz<br />
kamin kaꞌu tan paugaru?<br />
Naꞌiki naꞌa pam nii mooko ĩmishi dan<br />
uruu, ĩmaabata kan puꞌu udauaꞌo?<br />
Naꞌiki naꞌa pam nii mooko ĩabatan<br />
udauaꞌo, aonaan puꞌu kuwai<br />
kowaada-kao ĩꞌati? 15 Naꞌiki naꞌapam<br />
nii mooko kuwai kowaada-kao,<br />
aonaan puꞌu kaku waa pauzo nao<br />
dyuuda-kao? Tomin karu Para dan<br />
saadin paꞌo kian: “Kai man mana wun<br />
waꞌati pidan nao waꞌatin ĩkowaadapan<br />
kai manaꞌo kuwai.” l<br />
16 Mazan aonaa ipai pidan nao<br />
nyuku nuu-atin Kai manaꞌo Kuwai.<br />
Isaiah kian Israelite nao dauꞌan:<br />
“Nao ba nai Tomin karu, aonaa iriba<br />
mani pidan nao mishi dan wakowaada<br />
paniaz kuwai.” m 17 Ukauꞌan pidan<br />
mishi dan, uaba tan idiꞌo Kai manaꞌo<br />
Kuwai. Naꞌiki uaba tan Kai manaꞌo<br />
Kuwai, kaku waa tin-karu idiꞌo Christ<br />
dauꞌu.<br />
18 Mazan mishiꞌo mooko aonaa<br />
Israelite nao aba tan wuruꞌu Christ<br />
dauaꞌo raz kuwai? Ĩabata nii padamata!<br />
Tomin karu Para dan saadin paꞌo kian:<br />
Rom<br />
g 10:5 Leviti cus 18:5 h 10:6-7 Deuter on omy 30:13 i 10:8 Deuter on omy 30:14<br />
j 10:11 Isaiah 28:16 k 10:13 Joel 2:32 l 10:15 Isaiah 52:7 m 10:16 Isaiah 53:1<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 10, 11<br />
424<br />
“Ipai naꞌiaꞌakam pidannao<br />
abataꞌa naa kuwai.<br />
Naꞌiki kuwai kowaadakao<br />
ipai amazada<br />
kawanaꞌati.” n<br />
19 Mazan mishiꞌo mooko aonaa<br />
Israelite nao aita pan Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo raz kuwai? Ĩaitapa nii<br />
padamata! Kiwiin, Moses saadan<br />
Tomin karu para dan ĩdauꞌan<br />
kaika paꞌa:<br />
“Õkishauzidan nii unao,<br />
õshaꞌapatan idaꞌan kaimanaꞌo<br />
aimaakan<br />
baꞌoran kaduz pidannao ati.<br />
Õtoꞌoradan nii unao<br />
õshaꞌapatan idaꞌan<br />
kaimanaꞌo aimaakan<br />
pidannao ati,<br />
maaitapin-kainaouz.” o<br />
20 Isaiah, aonaa utarian usaadan<br />
Tomin karu Para dan<br />
kaika paꞌa:<br />
“Pidannao aonaꞌoraz ĩdawatan<br />
õgaru,<br />
upuꞌaꞌo nii ĩikodan õgaru.<br />
Pidannao aonaꞌoraz<br />
ĩaitapaꞌazon õdauꞌan,<br />
upuꞌaꞌo nii õaitapa-kidinan<br />
ĩꞌati.” p<br />
21 Mazan Isaiah saa da nii idaꞌa,<br />
Tomin karu kian Israelite nao<br />
dauꞌan:<br />
“Ipai kamoo õdapadautan<br />
õpidanannao<br />
ĩpadanata kizi õꞌidaꞌati,<br />
mazan dikintapa ĩdyaun,<br />
aonaa ĩabataꞌazon õgaru.” q<br />
Aonaa Tominkaru marinaꞌatan<br />
Israelitenao<br />
11 1 Ukauꞌan, Tomin karu<br />
marinaꞌa tan naa mooko<br />
papidanan nao Israelite nao wuruꞌu?<br />
Aonaa! Ushaꞌapa num kauꞌan, õgaru<br />
Israelite kapam, Abra ham takaandaun,<br />
Ben jamin donozi naa diꞌikiꞌo.<br />
2 Aonaa Tomin karu marinaꞌa tan<br />
papidanan nao kotuaꞌo raz uzaamatan.<br />
Naꞌapa shaꞌatii Tomin karu<br />
para dan saada-kari wai kian<br />
Elijah dauꞌan, ukaa ka pan dono<br />
Israelite nao: 3 “Nao ba nai Tominkaru,<br />
ĩzowiaꞌa naa prophet nao<br />
pudyuu da nii nao ĩꞌidiꞌiti. Naꞌiki<br />
ĩkaboo biꞌiaꞌa naa altar kida, pidannao<br />
kawao dapa-kiziz uzai kida<br />
puꞌati. Õbaꞌo ran tinaꞌa naa õwaꞌakinan.<br />
Aizii ĩtiwaan naa pazowian<br />
õgaru kapam!” r<br />
4 Mazan Tomin karu kian uꞌati:<br />
“Kai naꞌa õtaa pa niꞌi naa õpida nannao<br />
7,000 daonai ora nao. Aonaa<br />
naꞌiaꞌo ram ĩdyaun taa paꞌo Baal<br />
umana wun nii, baꞌo ran pidan nao<br />
taa paniaz patomin karun nii.” s<br />
5 Naꞌapa kapam kai, kai naꞌa<br />
masakau daꞌu Israelite nao Tominkaru<br />
zaa mata nii papidanan nao<br />
niꞌo, soo pakamuna nun idi<br />
mana wun. 6 Ukauꞌan aonaa<br />
ĩshaꞌapa tan idiꞌo mani kai manaꞌo<br />
aimaa kan Tomin karu zaama tan<br />
ĩdyaun papidanan nao nii. Mazan<br />
uzaama tan an mani ĩdyaun ĩshaꞌapatan<br />
idi kai manaꞌo aimaa kan, aonaa<br />
n 10:18 Psalm 19:4 o 10:19 Deuteronomy 32:21 p 10:20 Isaiah 65:1<br />
q 10:21 Isaiah 65:2 r 11:3 1 Kings 19:10, 14 s 11:4 1 Kings 10:18<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
425<br />
ROMANS 11<br />
mani umishiin wuruꞌu uzaamata<br />
nuz ĩdyaun pakamuna nun idi<br />
kari kao nan.<br />
7 Ukauꞌan, aonaa ipai mani<br />
Israelite nao ikodan wuruꞌu tuukiaꞌo<br />
raz ĩaipan paiko dan. Mazan<br />
masa kau daꞌuꞌo raz ĩbii iki Tominkaru<br />
zaama tan, ĩnao paꞌan ikodazu.<br />
Mazan bao koi nao, Tomin karu<br />
dada rada ĩnyuku nuu. 8 Naꞌapa usaadin<br />
pan Tomin karu Para dan idaꞌa:<br />
“Tominkaru aipan atiꞌo<br />
ĩmaaitapinkan.<br />
Atii kai pakawan utaratapan<br />
ĩawun,<br />
aonaa kizi ĩaitapan kanom<br />
patukapanii,<br />
naꞌiki uꞌinidapan ĩkinao kida,<br />
aonaa kizi ĩaitapan kanom<br />
paabatanii.” t<br />
9 Naꞌapa kapam king David<br />
kian Tomin karu ati Israelite nao<br />
dauꞌan:<br />
“Marii ĩzaamata-kao<br />
mashaꞌapakiaka<br />
ĩkonaukiitinan puꞌu,<br />
Marii ĩpatakaꞌuta-kao<br />
pashaꞌapaapanii winipinaa<br />
nii!<br />
10 Marii ĩꞌishaawunun, aonaa<br />
kizi ĩtukapan.<br />
Marii karikaonan ĩbaiatan<br />
kashaꞌoraꞌo.” u<br />
11 A i z i i , I s r a e l i t e n a o<br />
kasharu tinan naꞌiki ĩwao ta nuz<br />
ĩmami shida kan idiꞌi naa Christ,<br />
aonaa naꞌitim mooko ĩsaa baa-kao?<br />
Aonaa turuu unaꞌa pan! Mishiꞌo raiman,<br />
ĩmami shida kan idi, Tomin karu<br />
kazan naa tan naa Gentile nao,<br />
Israelite nao kishauzi-kinaa nii<br />
ĩꞌati. 12 Israelite nao mami shida kan<br />
idi, umana wun kidaꞌo aimaakan<br />
shaꞌa pan ipai pidan nao ati.<br />
Naꞌiki ĩwazi waan idi Tomin karu<br />
kamuna nun, Gentile nao zaama tan<br />
naa umana wun kidaꞌo aimaa kan.<br />
Aita nii ma naꞌo nii ukauꞌan umanawun<br />
kidaꞌo aimaa kan shaꞌa pan ipai<br />
pidan nao ati, Israelite nao mishi dan<br />
donoꞌo naa Christ.<br />
Tominkaru kazannaatan<br />
Gentilenao<br />
13 Aizii õpara dan uꞌati Gentilenao,<br />
mishi dai naouz Christ.<br />
Tomin karu dyuu dan õgaru kakuwaa<br />
paꞌo nii uꞌati, naꞌiki õata dapa<br />
wuruꞌu õkau din-kizi niꞌo raz,<br />
14 õai pan idi õiriban nao Israelitenao<br />
kishau zin unao ati, turuu<br />
kizi Tomin karu kazan naa tan ĩnao<br />
bii iki pidan nao. 15 Tomin karu<br />
marinaꞌa tan idi Israelite nao, ukaimanaaka-kidan<br />
naa baꞌo ran kaduz<br />
pidan nao patuma. Aita nii ma naꞌo nii<br />
kai manaꞌo aimaa kan shaꞌa pan ipai<br />
pidan nao ati, Tomin karu zaamatan<br />
donoꞌo naa Israelite nao powaa<br />
iti. Naꞌa paꞌo nii ukai manan pidan<br />
mawa kaꞌo kaku dan kawan powaa<br />
iti.<br />
16 Pidan taan dono Tomin karu<br />
ati kiwii niꞌo pato ma nii bread baudaꞌa<br />
paꞌo poroom-biꞌi diꞌiki, ipai<br />
wuruꞌu poroom-biꞌi naaz Tominkaru<br />
idiwauꞌu kaꞌa naa wuruꞌu.<br />
Naꞌiki pidan taan dono Tomin-<br />
Rom<br />
t 11:8 Deuteronomy 29:4; Isaiah 29:10 u 11:9-10 Psalm 69:22-23<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 11<br />
426<br />
karu ati papao riba kadu naa, ipai<br />
uwaoda kida uidi wauꞌu kaꞌa naa<br />
wuruꞌu. Naꞌa paꞌo kawa nuꞌo wuruꞌu<br />
Israelite naouz. Tomin karu zaama tan<br />
idi kotuaꞌa naa ĩdokozu-daun nao<br />
papidanan nao nii, ipai ĩtakaandaun<br />
nao Tomin karu zaa ma ta niꞌi<br />
naa papidanan nao nii wuruꞌu.<br />
17 Paowa-kari wai ata mun kawa nuꞌo<br />
wuruꞌu Israelite naouz. Pidan dukutan<br />
kawan paori bai waoda kida,<br />
udaunaꞌan usaka dan ĩwadaun nii<br />
baꞌo ran ata mun waoda idi, ama zada<br />
ii akaꞌo raz usodan. Unao Gentile nao<br />
ata mun waoda kawa nuꞌo, ama zada<br />
ii akaꞌo raz ukadu naa sodan. Aizii<br />
uzaama tan naa kai manaꞌo aimaakan<br />
Israelite nao zaama tan kawan.<br />
Naꞌapa ata mun waoda ama zada ii<br />
akaꞌo raz ukadu naa sodan zaama tan<br />
kawan paori bai aiba paziwu-kinaa<br />
nii, uishita baꞌu diꞌikiꞌo raz uwaꞌa tin.<br />
18 Mazan aonaa paꞌi utaa pin paꞌanaꞌa<br />
umana wun nii Israelite nao ai,<br />
dukuta-kari wai paori bai waoda kida<br />
kawa nuꞌo raz. Udiꞌi tapa, unao atamun<br />
waoda kawa nuꞌo kari kao nan.<br />
Aonaa ata mun waoda idaꞌanaꞌo<br />
mani ata mun ishita baꞌu kaku pan.<br />
Mazan uishita baꞌu idaꞌanaꞌo paꞌan<br />
uwaoda kaku pan.<br />
19 Mazan kai naꞌaꞌo nii panaadon<br />
ukian: “Mazan paori bai waoda<br />
kida dukuta-kao, turuu kizi waunao<br />
sakada-kao ĩwadaun nii.” 20 Naꞌa paꞌo<br />
mishi kai wuruꞌu: mazan ĩdukutakao<br />
ĩmami shida kan idiꞌo Christ.<br />
Aizii unao Gentile nao, usakadakao<br />
ĩwadaun nii umishi dan idiꞌo.<br />
Ukauꞌan aonaa uꞌata din paꞌa naa,<br />
mazan uzaudi naꞌa naa udukuta-kao<br />
ai. 21 Aonaa Tomin karu karoda paꞌakan<br />
papata kaꞌu tan Israelite nao,<br />
paori bai waoda kida kawa nuꞌoraz<br />
padamata. Aizii unao mani,<br />
uꞌitii man ukaroda paꞌa kan nii<br />
papata kaꞌu tan unao?<br />
22 Ukauꞌan udiꞌi tapa kaimanai<br />
man naꞌa pam Tomin karu<br />
kamu nan ban, naꞌiki utoꞌora ban.<br />
Utoꞌora ban wunao atiꞌi mamishida-kai<br />
naouz. Mazan unao<br />
ati, ukamuna nun, kari kao nanun<br />
an mazan umishida pan. Aonaan<br />
donoꞌo naa umishida pan, naꞌa paꞌo<br />
nii kapam udukuta-kao. 23 Aizii<br />
Israelite nao kapam, ĩsaka dan anaꞌa<br />
naa pamishi dan, ĩsakada-kao nii<br />
powaa ati paori bai idaꞌati. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan, Tomin karu turuaꞌo<br />
usaka dan ĩdyaun powaa ati. 24 Unao<br />
Gentile nao, ata mun waoda kawanuꞌo,<br />
dukuta-kari waiz ama zada<br />
ii akaꞌo usodan diꞌiki, udaunaꞌan<br />
usakada-kao paori bai waoda nii,<br />
aonaꞌo raz turuu uzauda-kida-kao<br />
unaꞌa pata-kao. Aizii Israelite nao,<br />
paori bai waoda mana wun kawanuꞌo<br />
ĩdyaun, ukauꞌan powaꞌaꞌo nii<br />
umashaꞌa pan nan Tomin karu sakadan<br />
ĩdyaun powaꞌa ati pakadu naa<br />
idaꞌati.<br />
Tominkaru kamunanun<br />
ipai pidan ati<br />
25 Aizii, õmin-mishi dan nao,<br />
õai pan uaita pan kai manai man<br />
mashaaꞌo raz utaa pauzo-kao zii<br />
kiwiin, aonaa kizi uꞌata din pan.<br />
Tomin karu aipan atiꞌo Israelite nao<br />
bii ikiꞌo pidan nao dikin tapa dinan.<br />
Mazan ĩdikinta pan katokon-tinan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
427<br />
ROMANS 11<br />
nii, Gentile nao mishi dan donoꞌo<br />
naa Tomin karu aitan kawanaꞌati.<br />
26 Uruu dau naꞌan, ipaiꞌo niꞌi naa<br />
Israelite nao kazan naata-kao, naꞌapa<br />
usaa din pan Tomin karu para dan<br />
idaꞌa:<br />
“Zion v ikiꞌo nii Tominkaru<br />
pidanannao kazannaatiki<br />
waꞌatin,<br />
uruꞌo nii soꞌota ipai<br />
Jacob takaan-daunnao<br />
ĩshaꞌapaapan ai oiaꞌo.<br />
27 Õmishian nii wuruꞌu<br />
õparadanuz,<br />
õshaꞌapataꞌazooniaz ĩꞌati, w<br />
õsoꞌotan donoꞌo naa ĩꞌoian.” x<br />
28 Israelite nao kasha dan idi<br />
Kai manaꞌo Kuwai, ukauꞌan Tominkaru<br />
taruba ĩdyaun, Kai manaꞌo<br />
Kuwai kaawa-kinaa nii unao<br />
Gentile nao idaꞌati. Mazan Tominkaru<br />
zaama tan idi ĩdyaun kotuaꞌa<br />
naa papidanan nao nii, pakawan<br />
umarain pan ĩdyaun. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan, naꞌa paꞌo ukowaa dan<br />
ĩdokozu-daun nao ati, pashaꞌapa tan<br />
nii. 29 Ushaꞌapa num kauꞌan, Tominkaru<br />
zaama tan an papidanan nao<br />
nii, naꞌiki ukian dono ukamin kaꞌutan<br />
nii ĩdyaun, aonaa naꞌa painim<br />
nii upanaꞌa dan panyuku nuu.<br />
30 Kiwiin zii unao Gentile nao, tuukii<br />
udikin ta pan Tomin karu. Mazan<br />
aizii, Tomin karu kamunan-kidan<br />
unao, Israelite nao dikin ta pan idiꞌi<br />
naa uruu. 31 Aizii kai, ĩnaouꞌu<br />
naa dikin tapa Tomin karu, naꞌapaꞌo<br />
nii kapam ukamunan-kidan<br />
ĩdyaun dii naꞌi tiꞌi, ukamunan-kidan<br />
kawan unao Gentile nao. 32 Ukauꞌan<br />
ipai Jew nao naꞌiki Gentile nao<br />
dikin ta pai naouz, Tomin karu taratapa<br />
nii kawa nuꞌo ĩdyaun, aonaa kizi<br />
ĩkidoo pan padikin tapan ai uruu,<br />
naꞌa paꞌo idaꞌan kizi utukapa-kidan<br />
pakamuna nun ĩꞌati.<br />
Tominkaru konaukii-kida-kao<br />
33 Umana wunuꞌo mishi Tominkaru<br />
kamuna nun! Ukaꞌiita mishi<br />
padiꞌita pan pashaꞌapa taꞌa zoonii,<br />
naꞌiki uaitapa kai manai man<br />
naꞌa pam pashaꞌapa tan pashaꞌapataꞌa<br />
zoo nii! Kanom aitapa Tomin karu<br />
diꞌitin pan naꞌiki ushaꞌapa taꞌa zoonii?<br />
Kan dii aitapa naꞌa pam nii<br />
Tomin karu shaꞌapa tan wuruꞌu<br />
pashaꞌapa taꞌa zoo niaz? 34 Kotuaꞌo<br />
saada-kari wai Tomin karu Para dan<br />
kian:<br />
“Aonaa kanom aitapan<br />
naꞌapaꞌoram waNaobanaa<br />
Tominkaru diꞌitapan<br />
aimaakan.<br />
Naꞌiki aonaa kanom<br />
kakinaotan uruu<br />
ushaꞌapata kizi aimaakan. y<br />
35 Aonaa naꞌiaꞌoram pidan taaꞌo<br />
aimaakan Tominkaru ati,<br />
marii kizi ukawadauntanuz.”<br />
36 Ipai aimaa kan utoma nii naꞌiki<br />
utaapa nii paꞌidi waru, naꞌiki uai pan<br />
kawanaꞌa tiꞌo ipai aimaa kan shaꞌapan.<br />
Marii kari kao nan Tomin karu<br />
taapa-kao umana wunuꞌo nii. Amen.<br />
Rom<br />
v 11:26 Zion, oo Jerusalem. w 11:27 õshaꞌapataꞌazooniaz ĩꞌati: uruu dakota-kao<br />
Paꞌinaꞌo Covenant. Putukapa kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao<br />
diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu. x 11:26-27 Isaiah 59:20-21; 27:9 y 11:34 Isaiah 40:13<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 12<br />
428<br />
Marii mishidainao taainan<br />
kaimanaiman Tominkaru ati<br />
12 1 Ukauꞌan õmin-mishidan<br />
nao, Tomin karu<br />
kamunan-kidan idi dobata unao,<br />
õpishaan tuu kii unao: utaain<br />
kai manai man Tomin karu ati,<br />
zowii-kari wai aimaa kan taa-kao<br />
kawan, mazan unao kaku pan puꞌu<br />
paꞌan, ushaꞌa pata kai man aimaakan<br />
Tomin karu konau kii-kidan<br />
nii. Naꞌa paꞌo wuruꞌu utaapa-kaoaz<br />
umana wun nii.<br />
2 Aonaa utamaka paꞌa naꞌa<br />
udazaba anai nao pidan nao kaduz,<br />
maai tapa-kai naouz Tomin karu.<br />
Mazan ukashaa paꞌa naa Tomin karu<br />
panaꞌa dan udiꞌitin pan, paꞌinaa kiziꞌi<br />
naa ukaduz. Naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo nii<br />
uaita pan naꞌa pam Tomin karu aipan<br />
mashaapa-karu, wuruꞌu kai manaꞌoraz<br />
naꞌiki ukonau kii-kidaniaz naꞌiki<br />
sakita paꞌo raz.<br />
3 Tomin karu kamuna nun idi<br />
õꞌati, naꞌiki uzaama tan idi õgaru,<br />
kowaada paꞌo nii papara dan, õkian<br />
ipai unao ati mishi dai nao: Manaꞌa<br />
utaa pin paꞌa naꞌa umana wun nii<br />
powaꞌa zii ukaꞌii tan ai ushaꞌapatan<br />
aimaa kan, mazan udiꞌi tapa<br />
ushaꞌapa tan aimaa kan patumaaka<br />
wuru kawanaꞌatiꞌi Tomin karu<br />
aipan atiꞌo raz ukaꞌii tan ushaꞌapatan,<br />
umishi dan idaꞌa naꞌo raz uruu.<br />
4 Pidan nanaa bau daꞌapa, mazan<br />
iriba ushaꞌa pau zin, naꞌiki panaꞌa<br />
kida ĩkamin kaꞌu tan unanaa.<br />
5 Ukauꞌan naꞌa paꞌo kapam waunao<br />
mishi dai naouz. Mishi iriba waunao<br />
padamata, mazan Tomin karu baokopa<br />
tan idi waunao Jesus Christ<br />
idaꞌati, bau daꞌa paꞌo kawa nuꞌo<br />
wananaa, naꞌiki ipai washaꞌa pau zin<br />
kida, panaꞌa kida ĩkamin kaꞌu aa kan.<br />
6 Panaꞌa kida Tomin karu taan<br />
waꞌati wakaꞌii ta nii washaꞌapa tan.<br />
Ukauꞌan marii washaꞌa pata wuruꞌu<br />
wakaꞌii taniaz washaꞌapa tan. Pukaꞌiitan<br />
an puko waa dan Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo kuwai, marii puko waa dan<br />
wuruꞌu pumishi daniaz. 7 Pukaꞌiitan<br />
an pukamin kaꞌu tan pidan nao,<br />
pukamin kaꞌuta ĩdyaun. Pukaꞌii tan<br />
an putomi napa-kidan pidan nao<br />
Tomin karu para dan dauꞌu, marii<br />
putomi napa-kidan ĩdyaun. 8 Pukaꞌiitan<br />
an pumaꞌo za ka dan mishi dai nao<br />
nyuku nuu, marii pumaꞌo za ka dan<br />
ĩdyaun. Pukaꞌii tan an pukaꞌi diwatan<br />
pidan pushaꞌa pauz idi, marii<br />
pukaꞌi diwa tan kai manai man naꞌiki<br />
konau kiaꞌo idaꞌan. Pukaꞌii tan an<br />
pukazo wau ta pan puiri ban nao, marii<br />
pukazo wau ta pan kai manai man.<br />
Pukaꞌii tan an pukamu nan-kidan<br />
pidan baiaa paꞌo kashaꞌo raꞌa,<br />
pushaꞌa pata punyuku nuu konaukian<br />
idaꞌan.<br />
9 Mishii man paꞌi umarain paaka.<br />
Umuuda oiaꞌo aimaa kan. Kai manaiman<br />
uzaama ti napa kai manaꞌo idaꞌati.<br />
10 Umarain paaka tuu kii naꞌapa<br />
inawuzui nao mana wun kawan.<br />
Unao kiwiin uaida-kidaꞌa utaa pan<br />
uiriban nao umana wun nii. 11 Manaꞌa<br />
uzoo noꞌo naꞌa, mazan min ziiwa naꞌiki<br />
konau kii ukau din waNaobanaa ati.<br />
12 Konau kii umashaapa, uzauda pan<br />
idiꞌi naa Tomin karu shaꞌapa taꞌa zoonii<br />
uꞌati. Manaꞌa ukasha dinaꞌa naꞌa<br />
aimaa kan kashaꞌo raꞌo shaꞌa pan dono<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
429<br />
ROMANS 12, 13<br />
uꞌati. Kari kao nan utorii napa Tominkaru<br />
ati. 13 Kainaꞌan dono unao biiꞌi<br />
aipaꞌo pakamin kaꞌuta-kao, utaa ĩꞌati<br />
aimaa kan kai naꞌaꞌo uꞌidaꞌa. Konau kii<br />
udapaapa udapu ati tawarai nao.<br />
14 Pidan nao antamiki tan dono<br />
unao, utorii napa Tomin karu ati,<br />
ushaꞌa pata kizi kai manaꞌo aimaakan<br />
ĩꞌati, aonaa upishaaꞌa naꞌa<br />
ushaꞌapa tan dikau daꞌo aimaa kan<br />
ĩꞌati. 15 Pidan nao konau kian dono,<br />
ukonau kii ĩtuma. Baꞌo rai nao nyukunuu<br />
kashaꞌo ran dono, ukashaꞌora<br />
ĩtuma. 16 Patumaaka utaapa unyukunuu<br />
umin-mishi dan nao tuma. Manaꞌa<br />
uꞌata din paꞌa naꞌa, mazan ukau din<br />
shaꞌa paꞌo ram kari kao nan pidan nao<br />
tuma. Manaꞌa utaa pin paꞌa naꞌa aitapaꞌo<br />
nii baꞌo rai nao ai.<br />
17 Ushaꞌa pata-kao dono oiaꞌo<br />
idaꞌan, manaꞌa ukau naꞌa naꞌa.<br />
Udiꞌi tapa paꞌan ushaꞌapa tan kaimanaꞌo<br />
aimaa kan ipai pidan nao ati.<br />
18 Uturu an an, umashaapa kai man<br />
ipai pidan tuma.<br />
19 Aizii õmin-mishi dan nao, pidan<br />
shaꞌapa tan dono dikau daꞌo aimaakan<br />
uꞌati, manaꞌa ukau naꞌa naꞌa,<br />
marii Tomin karu paꞌan kau naata<br />
unao. Ushaꞌapa num kauꞌan kaikapaꞌo<br />
usaa din pan kotuaꞌo Tomin karu<br />
Para dan idaꞌa:<br />
“Õgaruꞌo nii kaunaata;<br />
õgaruꞌo nii kawinipinaata<br />
powaa iti,” z<br />
Naobanai kian.<br />
20 Mazan kaika paꞌo paꞌan usaadin<br />
pan koshan Tomin karu<br />
Para dan idaꞌa:<br />
“Pidan toꞌora-kizaitapaꞌo<br />
pugaru zamazin dono,<br />
putaa uꞌati aimaakan unikan<br />
nii;<br />
umaradakon dono, putaa uꞌati<br />
utuzan nii.<br />
Pushaꞌapatan an naꞌapaꞌo uꞌati,<br />
ubaꞌazoinpan nii paꞌidaꞌa<br />
pashaꞌapatanii aimaakan<br />
dauꞌan.” a<br />
21 Manaꞌa putaapa daꞌa naꞌa dikaudaꞌo<br />
aimaa kan shaꞌapata-kari wai<br />
puꞌati shaꞌa pata-kidan puꞌati<br />
dikau daꞌo aimaa kan. Mazan<br />
pushaꞌa pata mishiꞌo rai man kaimanaꞌo<br />
aimaa kan, naꞌa paꞌo<br />
idaꞌanaꞌo nii pudikin tan.<br />
Mishidainao<br />
naꞌiki wiizai zowaunaanao<br />
13 1 Marii paꞌi ipai pidan nao<br />
izoꞌa tin wii zai zowaunaa<br />
nao, ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
Tomin karu aipan atiꞌo wuruꞌu ĩkazowau<br />
tapa nuz wii zai. Kaiꞌo raz wii zai<br />
zowau naa nao, Tomin karu wuruꞌu<br />
zaama taꞌo raz ĩdyaun kazowau tapaꞌo<br />
nii wii zai. 2 Ukauꞌan, pidan<br />
dikin ta pan dono ĩdyaun, udikin tapan<br />
Tomin karu zaa mata nii wii zai<br />
zowau naa nao niꞌo wuruꞌu. Naꞌiki<br />
pidan dikin ta paꞌo raz ĩdyaun, paaipan<br />
atiꞌo nii upata kaꞌuta-kidi nan.<br />
3 Pidan shaꞌapa taꞌo kai man aimaakan,<br />
aonaa kanom nii utarian wii zai<br />
zowau naa nao ai. Mazan pidan<br />
shaꞌapa taꞌo dikau daꞌo aimaa kan,<br />
tariaꞌo nii umashaa pan. Ukauꞌan,<br />
aonaan dono puaipan pumashaa-<br />
Rom<br />
z 12:19 Deuteronomy 32:35 a 12:20 Proverbs 25:21-22<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 13<br />
430<br />
pan tarii wii zai zowau naa nao ai,<br />
pushaꞌa pata kai manaꞌo aimaa kan,<br />
uruu kai manaꞌo nii ĩꞌati. 4 Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan Tomin karu poi toru nao<br />
wuruꞌu ĩnaouz, shaꞌapa taꞌo nii kaimanaꞌo<br />
aimaa kan unao ati. Mazan<br />
pidan shaꞌapa tan an dikau daꞌo<br />
aimaa kan, tariaꞌo nii umashaa pan.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan, ĩpata kaꞌu tan<br />
nii pidan ushaꞌapa tan dono dikaudaꞌo<br />
aimaa kan. Tomin karu atiꞌo<br />
wuruꞌu ĩkau dina nuz, ĩpata kaꞌu tan<br />
dono pidan shaꞌapa taꞌo raz dikau daꞌo<br />
aimaa kan. 5 Uruu idi, marii uizoꞌatin<br />
wii zai zowau naa nao, aonaa soo<br />
ĩpata kaꞌu tan ai mani unao, mazan<br />
uaita pan idi kai manaꞌo wuruꞌu<br />
naꞌa paꞌo raz.<br />
6 Uruu idiꞌo marii kapam ukawinipi<br />
naa tan tax, wii zai zowau naa nao<br />
ati. Ushaꞌapa num kauꞌan, Tominkaru<br />
atiꞌo ĩkau di nan wuruꞌu,<br />
ĩkazo wau tapa nuz wii zai. 7 Ukauꞌan<br />
ushaꞌa pata wuruꞌu ĩai paniaz<br />
ushaꞌapa tan. Ĩaipan dono ukawinipi<br />
naa tan tax, ukawi nipi naata<br />
ĩꞌatiz. Kainaꞌan dono baꞌo ran tax<br />
ĩaiapa nii kawi nipi naata-kao, marii<br />
ukawi nipi naa tan kapamaz. Utaapa<br />
ipai ĩdyaun umana wunuꞌo nii.<br />
Wamarainpaaka<br />
8 Manaꞌa umawi nipi naata paꞌanaꞌa<br />
pidan. Soo marain paaka-karu<br />
paꞌan umawi nipi naa tapa uiri ban<br />
ai. Pidan shaꞌapa tinaꞌo naꞌapa,<br />
izoꞌa tiꞌo ipai Kakinao rii wuruꞌu.<br />
9 Kaika paꞌo raz Tomin karu kaki naori<br />
kidaꞌa: Manaꞌa pubaꞌo ran tapaꞌanaꞌa.<br />
Manaꞌa puzowi aꞌa naꞌa pidan.<br />
Manaꞌa pukoida paꞌa naꞌa. Manaꞌa<br />
punaꞌa zoota paꞌa naꞌa baꞌo ran pidan<br />
idiwau. Naꞌiki ipai baꞌo ran kakinaorii<br />
kida, ĩbao kopa tinan kaika paꞌa:<br />
“Pumarai napa ipai pidan naꞌapa<br />
pumarain pan kawan punanaa.”<br />
10 Pidan marain paꞌo pairi ban, aonaꞌo<br />
nii ushaꞌapa tan dikau daꞌo aimaakan<br />
pairi ban ati. Ukauꞌan pidan<br />
marain paꞌo pairi ban, shaꞌapa tinaꞌo<br />
ipai kakinao rii aipan kawanaꞌati.<br />
11 Aizii naꞌapaꞌa naa paꞌi<br />
umashaapa, uaita pan idi umanawunuꞌo<br />
aimaa kan shaꞌapaꞌa zon<br />
donoꞌo raꞌa naa wuruꞌu wamashaapa<br />
nuz kai. Ukauꞌan, uzau din paꞌa naa<br />
paꞌi, ushaꞌapa num kauꞌan, wakazannaata-kao<br />
kamoon, powaꞌaꞌo raꞌa naa<br />
umao napa tan wasaka di nan donoꞌo<br />
wamishi dan ai. 12 Mao na paꞌa naa<br />
maru taꞌo doba tan, naꞌiki aizii<br />
wakana daꞌa kan naa wuruꞌu. Manaꞌa<br />
naa washaꞌa paa paꞌa naꞌa aimaakan<br />
kida maru taꞌo donoꞌo raz<br />
ushaꞌa paa pauzo-kao. Washaꞌapa taꞌa<br />
naa aizii kai man kidaꞌo aimaa kan<br />
wakan dan puꞌu. 13 Kai manaꞌa naa<br />
washaꞌa pai napa, kana daꞌo-karuaꞌo raz<br />
pidan nao mashaa pan kawan. Aonaa<br />
wamakoꞌo naꞌa mapidan kii kaꞌo baokopai<br />
napa-karu diꞌiti, oo wapoꞌi diꞌi naꞌa.<br />
Manaꞌa naa wabaꞌoran tapaꞌa naꞌa, oo<br />
wakai waaꞌa naꞌa wananaa madoronaa-daun<br />
naꞌiki kaki baꞌa zon naꞌo<br />
idaꞌan. Manaꞌa naa wazunaa paakaꞌa<br />
naꞌa, oo wakishau zi aakaꞌa naꞌa.<br />
14 Naꞌiki manaꞌa naa wadiꞌi tin paꞌanaꞌa<br />
washaꞌapa taꞌa zon dauꞌu oiaꞌo<br />
aimaa kan, tuu kiaꞌo raz wananaa<br />
shaꞌapa taꞌa zon. Mazan mishiꞌorai<br />
man, watamaka paꞌa naa paꞌan<br />
Nao ba nai Jesus Christ kaduz.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
431<br />
ROMANS 14<br />
Manaꞌa wadakotaꞌanaꞌa waminmishidan<br />
oiaꞌo pidan nii<br />
14 1 Konau kii udapaapa<br />
mishi dai nao aonaꞌo raz zii<br />
ĩmishida pan maꞌo za kan. Manaꞌa<br />
ukasha daaka paꞌa naꞌa ĩtuma,<br />
ĩmishida pan idi panaꞌa unao ai.<br />
2 Panaa don kai naꞌa pidan nao,<br />
aonaꞌo raz zii ĩmishida pan maꞌoza<br />
kan, ĩꞌitii man aonaa Tomin karu<br />
taapa dan dunai nika-kao, uruu idi<br />
ĩnikan soo paowa-kari wai karikao<br />
nan. Naꞌiki kai naꞌa baꞌo ran<br />
mishi dai nao, ĩaitapa turuu panikan<br />
kanom kaduz kari kao nan wanyukunui.<br />
3 Pidan nikaꞌo raz kanom kaduz<br />
kari kao nan wanyuku nui, aonaa kizi<br />
paꞌi udakoo pan wuruꞌu aonaꞌo raz<br />
unikan dunai. Naꞌiki pidan aonaꞌoraz<br />
unikan dunai, aonaa kizi paꞌi<br />
udako tan oiaꞌo pidan nii, nikaꞌoraz<br />
kanom kaduz kari kao nan<br />
wanyuku nui. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
Tomin karu zaa mata nii uruu papida<br />
nan nii. 4 Kan dii nii pudako tan<br />
baꞌo ran pidan poitoru oiaꞌo nii?<br />
Unao ba naꞌo nii paꞌan kowaada<br />
ushaꞌapa tan kai man aimaa kan, oo<br />
aonaa. Kai manaꞌo nii ushaꞌapa tan<br />
aimaa kan, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
maꞌo za kaꞌo wuruꞌu wanao ba naa<br />
Tomin karuz, turuaꞌo ukamin kaꞌu tan<br />
ushaꞌapa tan kai man pakau din-kizi.<br />
5 Naꞌapa kapam, kai naꞌa panaadon<br />
mishi daꞌo, utaa pan pabiꞌi kida<br />
kamoo umana wunuꞌo nii baꞌo ran<br />
kamoo kida ai. Mazan baꞌo ran<br />
pidan ati, ipai kamoo naꞌapa<br />
kida paꞌidi waru umana wunun.<br />
Marii ipai pidan aita pan kanom<br />
kai manaꞌo aimaa kan pashaꞌapatan<br />
nii. 6 Pidan taa paꞌo raz pabiꞌi<br />
kida kamoo umana wun nii, utaapan<br />
idiꞌo Tomin karu umana wun<br />
nii wuruꞌu. Aizii pidan nikaꞌo raz<br />
kanom kaduz kari kao nan wanyukunui,<br />
unika nuz, utaa pan idiꞌo kapam<br />
Tomin karu umana wun nii wuruꞌu.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan utorii napa nii<br />
Tomin karu ati panika nii dauꞌan.<br />
Naꞌapa kapam, pidan aonaꞌo raz<br />
unikan pabiꞌi kida wanyuku nui,<br />
aonaa unika nuz, utaa pan idiꞌo<br />
Tomin karu umana wun nii wuruꞌu,<br />
naꞌiki utorii napa nii kapam Tominkaru<br />
ati panika nii dauꞌan. 7 Aonaa<br />
naꞌiaꞌo ram waunao mashaa pan<br />
waꞌa tiꞌo kari kao nan. Naꞌiki aonaa<br />
naꞌiaꞌo ram waunao mawa kan<br />
waꞌa tiꞌo kari kao nan. 8 Wakakupan<br />
an, wanao ba naa Jesus Christ<br />
atiꞌo wuruꞌu wakakupa nuz. Naꞌiki<br />
wamawa kan an, waNaobanaa atiꞌo<br />
wuruꞌu wamawaka nuz. Ukauꞌan,<br />
wakaku pan an, oo wamawa kan an,<br />
waNaobanaa idiwau waunao. 9 Uruu<br />
idiꞌo Jesus Christ mawa kan naꞌiki<br />
ukaku dan powaa iti, uruu kizi ipai<br />
pidan nao, mawa kai nao naꞌiki kakupai<br />
nao Nao ba naa nii.<br />
10 Aizii pugaru, nikaꞌo raz paowakari<br />
wai kari kao nan, kanom nii<br />
pudako tan pumin-mishi dan oiaꞌo<br />
pidan nii, unikan idi kanom kaduz<br />
kari kao nan wanyuku nui? Aizii<br />
pugaru kapam, nikaꞌo raz kanom<br />
kaduz kari kao nan wanyuku nui,<br />
kanom nii pudakoo pan puminmishi<br />
dan, umanika kan idi pabiꞌi<br />
kida wanyuku nui? Ipaiꞌo nii waunao<br />
kadishi tan Tomin karu kanaapu ii<br />
Rom<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 14<br />
432<br />
dii naꞌi tiꞌi. Uruuꞌo nii paꞌan: “kaiman,”<br />
oo, “aonaa ukai manan,”<br />
kii, washaꞌa pata nii kida dauꞌan.<br />
11 Tomin karu Para dan saadin paꞌo<br />
kian:<br />
“ ‘Mishi õkakupan idi,’<br />
Naobanaa kian,<br />
‘mishiꞌo nii ipai pidannao<br />
dawukan õkanaapu ati,<br />
naꞌiki ipaiꞌo nii pidannao<br />
kowaadan, õgaru wuruꞌu<br />
Tominkaruz.’ ” b<br />
12 Ukauꞌan ipai waunao,<br />
wakowaa dan nii washaꞌa pata nii<br />
dauꞌu Tomin karu ati.<br />
Aonaa wawaota-kidaꞌanaꞌa<br />
wamin-mishidan<br />
13 Ukauꞌan aonaꞌa naa wadakotaꞌa<br />
naꞌa wamin-mishi dan oiaꞌo<br />
pidan nii. Mazan mishiꞌo rai man,<br />
watomaꞌa naa wanyuku nuu aonaa<br />
kizi washaꞌapa tan aimaa kan pozawata-kidaꞌo<br />
nii ĩdyaun oiaꞌo diꞌiti.<br />
14 Õzaama tin pan idi waNaobanaa<br />
Jesus Christ idaꞌati, õai tapa kaimanai<br />
man aonaa naꞌiaꞌo ram<br />
wanyuku nui oiaꞌo Tomin karu ati<br />
unika-kao an. Mazan pidan zaudakidan<br />
an oiaꞌo Tomin karu ati<br />
unika-kao wuruꞌu wanyuku nuiz,<br />
aizii unikan anaz, oiaꞌo wuruꞌu<br />
ushaꞌapa taniaz. 15 Pukashaꞌora dan<br />
an pumin-mishi dan nyuku nuu<br />
punikan idi wanyuku nui, aonaꞌo raz<br />
uzauda-kidan ukai manan unikakao,<br />
aonaa pumarain pan mani<br />
uruu wuruꞌu. Aonaa puꞌoi aꞌa naꞌa<br />
pumin-mishi dan nyuku nuu punikan<br />
idaꞌan wanyuku nui aonaꞌo raz<br />
uzauda-kidan ukai manan unikakao,<br />
uruu dikin iaꞌo Christ Jesus<br />
mawa kan. 16 Aonaa putaapa daꞌa naꞌa<br />
kai manaꞌo raz puꞌitii man pushaꞌapatan<br />
aimaa kan, kau nama naata-kao<br />
dikau daꞌo nii. 17 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan Tomin karu nao ba nai tapakao,<br />
aonaa aimaa kan nika-kao, oo<br />
tuza-kao diꞌiiꞌa kaꞌo mani. Mazan<br />
mashaapa-karu saki tapa, kai man,<br />
naꞌiki konau kii, Kai manaꞌo Doronaa<br />
kamin kaꞌu tan idaꞌan waunao.<br />
18 Pidan kau di nan an naꞌapa Christ<br />
ati, kai manaꞌo nii Tomin karu ati.<br />
Naꞌiki kai manaꞌo nii pidan nao paradan<br />
udauꞌan.<br />
19 Ukauꞌan, marii kari kao nan<br />
watiwaa washaꞌapa tan kai manaꞌo<br />
aimaa kan, wamashaapa kizi kaiman<br />
wamin-mishi dan nao tuma,<br />
naꞌiki wamaꞌo za kada kizi ĩnyukunuu.<br />
20 Aonaa pupata kaꞌu aꞌa naꞌa<br />
Tomin karu shaꞌapa taniaz mishidaꞌo<br />
nyuku nuu ii, punikan idaꞌan<br />
wanyuku nui. Ipai wanyuku nui<br />
turuaꞌo unika-kao. Mazan dikau daꞌo<br />
wuruꞌu pidan nika nuz wanyuku nui<br />
pawaota-kida-kinaa nii paminmishi<br />
dan oiaꞌo diꞌiti. 21 Ukauꞌan<br />
sakita paꞌo aimaa kan shaꞌa pata-kao:<br />
aonaa punikaꞌa naꞌa wanyuku nui,<br />
oo putuzaꞌa naꞌa maꞌo za kaꞌo riwunii,<br />
oo pushaꞌ apa taꞌa naꞌa aimaa kan<br />
pumin-mishi dan waota-kinaa nii<br />
oiaꞌo diꞌiti. 22 Ukauꞌan naꞌa paꞌo ram<br />
pumishi da nii, soo Tomin karu ati<br />
puparada udauꞌan. Pidan shaꞌapa tan<br />
an paaitapa nii kai manaꞌo aimaa-<br />
b 14:11 Isaiah 45:23<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
433<br />
ROMANS 14, 15<br />
kan, naꞌiki unyuku nuu kowaa dan<br />
an uꞌati aonaa oiaꞌo mani wuruꞌu<br />
ushaꞌapa taniaz, konau kiaꞌo pidan<br />
uruu. 23 Mazan pidan zauda-kidan<br />
an aonaa ukai manan unika-kao<br />
wuruꞌu wanyuku nuiz, mazan upuꞌu<br />
zii unika nuz, oiaꞌo Tomin karu ati<br />
wuruꞌu naꞌa paꞌo raz, unikan idi<br />
wanyuku nui aonaꞌo raz uzaudakidan<br />
ukai manan. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan, oiaꞌo wuruꞌu pidan shaꞌapata<br />
nuz aimaa kan aonaꞌo raz<br />
uaita pan kai manai man, kai manaꞌo<br />
oo oiaꞌo wuruꞌu pashaꞌapa taniaz.<br />
Marii washaꞌapatan aimaakan<br />
baꞌorainao konaukii-kinaa nii<br />
15 1 Waunao, maꞌo za kaꞌoraz<br />
wamishi da pan, marii<br />
wamaꞌo zaka dan wunao nyukunuuꞌu<br />
aonaꞌo raz zii ĩmishida pan<br />
maꞌo za kan. Aonaa wadiꞌi ta paꞌanaꞌa<br />
washaꞌapa tan aimaa kan soo<br />
waunao konau kii-kinaa nii karikao<br />
nan. 2 Mazan mishiꞌo rai man,<br />
marii washaꞌapa tan aimaa kan<br />
wairi ban nao konau kii-kinaa nii,<br />
wamaꞌo za kada kizi ĩmishida pan.<br />
3 Ushaꞌapa num kauꞌan, Jesus Christ<br />
shaꞌapa tan aimaa kan aonaa paugaru<br />
konau kii-kinaa niꞌo mani. Mazan<br />
usaa din pan kawan Tomin karu Paradan<br />
idaꞌa: “Pidan nao dakoo pan dono<br />
pugaru, õgaru Tomin karu baiaapa<br />
ĩpara dan kida.” c 4 Ipai kotuaꞌo<br />
saada-kari wai kida Tomin karu<br />
para dan, usaada-kao watomi napakinaa<br />
niꞌo. Naꞌiki kamin kaꞌu taꞌo nii<br />
waunao, aonaa kizi wadopii dinan<br />
kashaꞌo raꞌo shaꞌa pan dono waꞌati.<br />
Naꞌiki maꞌo za ka daꞌo nii wanyukunuu,<br />
aonaa kizi wakasha di nan<br />
wazauda pan Tomin karu kowaadaniaz<br />
pataan nii waꞌati.<br />
5 Õtoriin pan Tomin karu ati,<br />
kamin kaꞌu taꞌo raz waunao wadopiidinan<br />
ai, naꞌiki maꞌo za ka daꞌo raz<br />
wanyuku nuu. Marii kizi ukaminkaꞌu<br />
tan udiꞌitin pan patumaaka<br />
umin-mishi dan nao tuma, utamakapan<br />
idaꞌan Christ Jesus mashaa pan<br />
kaduz. 6 Bao kopa kizi unao, bau daꞌapaꞌo<br />
pidan kawan ukonau kii-kidan<br />
Tomin karu, waNaobanaa Jesus<br />
Christ Daruz.<br />
7 Ukauꞌan, konau kii udapaapa<br />
umin-mishi dan nao, naꞌapa Jesus<br />
Christ dapaa pan kawan konau kii<br />
unao, pidan nao konau kii-kida kizi<br />
Tomin karu. 8 Õkowaada shaꞌatii<br />
uꞌati, Jesus Christ kaa wan Jewnao<br />
min kaꞌu niꞌo, kai naa ba taꞌo nii<br />
Tomin karu mishian papara dan,<br />
ĩdokozu-daun nao atiꞌo raz ukowaadan<br />
pashaꞌapa tan nii. 9 Naꞌiki turuu<br />
kizi kapam Gentile nao konau kiikidan<br />
Tomin karu, ukamunan-kidan<br />
idi ĩdyaun. Naꞌapa usaa din pan<br />
kawan kotuaꞌo Tomin karu Paradan<br />
idaꞌa:<br />
“Uruu idi, õkonaukii-kidan nii<br />
pugaru,<br />
Gentilenao tuma;<br />
õkonaukii-kidan nii pugaru,<br />
õkunuian idaꞌan kunui.” d<br />
10 Naꞌiki kai naꞌa koshan saadinpaꞌo<br />
kaika paꞌa:<br />
“Unao, Gentilenao,<br />
Rom<br />
c 15:3 Psalm 69:9 d 15:9 2 Samuel 22:50; Psalm 18:49<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 15<br />
434<br />
ukonaukii baokopa<br />
Tominkaru pidanannao<br />
tuma.” e<br />
11 Naꞌiki kai naꞌa koshan saadinpaꞌo<br />
kaika paꞌa:<br />
“Ukonaukii-kida Naobanai,<br />
ipai unao Gentilenao,<br />
ipai unao pidannao<br />
ukonaukii-kida uruu.” f<br />
12 Kai naꞌa Prophet Isaiah saa da nii<br />
kapam kaika paꞌa:<br />
“Kaawaꞌo nii Jesse g takaandaun<br />
diinaꞌitiꞌi,<br />
naꞌiki uruꞌo niꞌi naa<br />
kazowautapa Gentilenao.<br />
Uruu idaꞌanaꞌo nii Gentilenao<br />
zaudapan Tominkaru<br />
shaꞌapatan<br />
wuruꞌu ukowaadauzoniaz<br />
pashaꞌapatan nii.” h<br />
13 Õtoriin pan Tomin karu ati,<br />
tomaꞌo raz wanyuku nuu kazau dapa<br />
nuꞌo nii, marii kizi utaan unao ati<br />
kai manai man konau kii-karu naꞌiki<br />
kai manaaka-karu, umishi dan idaꞌan<br />
uruu. Uzau dapa tinan maꞌo za ka din<br />
kizi, Kai manaꞌo Doro naa maꞌo zakan<br />
idaꞌan.<br />
Kanom niꞌo Paul saadan<br />
diꞌoraz kaaritaꞌa<br />
14 Õmin-mishi dan nao, tuu kii<br />
õmishi dan ushaꞌa paa pan kai man<br />
aimaa kan uꞌatiaaka. Kai manaiman<br />
uaita pan Tomin karu aipaniaz<br />
uaita pan, naꞌiki uaitapa utomi napakidaa<br />
kan udauꞌu. 15 Mazan diꞌo raꞌa<br />
õkaari tan idaꞌa, maꞌo zaka õparadan<br />
pabiꞌi kida aimaa kan dauꞌan,<br />
õnyuku nuu-kidan uꞌati utominapa-kida-kinao.<br />
Õsaa dan naꞌapa,<br />
Tomin karu kamuna nun idi õꞌati.<br />
16 Uzaama tan õgaru kau dinaꞌo nii<br />
Christ Jesus ati, kowaada paꞌo nii<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo Kai manaꞌo Kuwai<br />
Gentile nao ati, faadaa kau di nan<br />
kawan. Õtaa kizi ĩdyaun kaduu nuꞌo<br />
aimaa kan kawan, ukonau kii-kidan<br />
niꞌo raz, Kai manaꞌo Doro naa saa baan<br />
idaꞌan ĩdyaun. 17 Ukauꞌan õata dapa<br />
wuruꞌu kaudin-kizai Tomin karu<br />
atiꞌo raz õshaꞌa paa pan, õzaamatin<br />
pan idaꞌa naꞌo raz Christ Jesus<br />
idaꞌati. 18 Õpara dan nii soo Christ<br />
shaꞌapata nii dauꞌu õgaru idaꞌan,<br />
Gentile nao izoꞌati-kinaa niꞌo raz<br />
Tomin karu, õkowaa da nii naꞌiki<br />
õshaꞌa pata nii kida idaꞌa naꞌo raz.<br />
19 Kai manaꞌo Doro naa maꞌo za kan<br />
idaꞌan, iriba õshaꞌapa tan umana wun<br />
kidaꞌo aimaa kan. Ukauꞌan, Jerusalem<br />
ikiꞌo atii Illyricum iti, ipai<br />
õmoro tinan donoi kida. Aizii ipaiꞌi<br />
naa õkowaa dan naꞌiiꞌaka Christ<br />
dauaꞌo Kai manaꞌo Kuwai.<br />
20 Tuu kiaꞌo õkaku waa paꞌa zon<br />
donoi kawanaꞌati, aonaꞌo raz zii<br />
kanom kowaa dau zon naꞌii Christ<br />
dauaꞌo Kai manaꞌo Kuwai, uruu<br />
aonaa kizi õkau di nan baꞌo ran<br />
pidan sakada nii kaudin-kizai idaꞌa.<br />
21 Naꞌapa usaa din pan kawan Tominkaru<br />
Para dan idaꞌa:<br />
“Wunaouꞌu, aonaꞌoraz<br />
kakuwaapauzo-karu ĩꞌati<br />
udauꞌan,<br />
e 15:10 Deuteronomy 32:43 f 15:11 Psalm 117:1 g 15:12 Jesse: uruu King David<br />
daru. h 15:12 Isaiah 11:10<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
435<br />
ROMANS 15, 16<br />
ĩaitapan nii uruu.<br />
Naꞌiki wunaouꞌu, aonaꞌoraz<br />
ĩabatauzon udauaꞌo kuwai,<br />
ĩaitapan nii uruu.” i<br />
Paul morowautaꞌazon Rome<br />
iainao mishidainao diꞌiti<br />
22 Kotuaꞌi kiꞌi naa õdako tau tan<br />
õmoro wau tan unao diꞌiti, mazan<br />
aonaa õturuu dinan. 23 Mazan aizii,<br />
õipaiaꞌa naa õkau din-kizi ipai wii zai<br />
kawanaꞌati daꞌa naꞌa. Ukotuaꞌikin<br />
idiꞌi naa õdako tau tan õmoro wau tan<br />
unao diꞌiti, 24 naꞌa naꞌo nii õai pan<br />
õmoro wau ta paꞌa kan õmako pan<br />
dono Spain iti. Õkonau kii-tinaꞌa kan<br />
dau naꞌan utuma, õdoba tan niꞌi naa,<br />
naꞌiki õai pan nii paꞌi ukamin kaꞌu tan<br />
õgaru, õkaawa kizi Spain iti.<br />
25 Mazan kiwiin õmakon nii<br />
zii Jeru salem iti õwana kaꞌa nan<br />
taa-kari wai aimaa kan kida naꞌiainao<br />
mishi dai nao ati. 26 Macedo nia<br />
naꞌiki Achaia Baara ii akaꞌo mishidai<br />
nao, tuu kii ĩkaꞌidiwa taꞌa zon<br />
Tomin karu pidanan nao, dadaraꞌo<br />
raz ĩbaia tan mashaapa-karu<br />
Jeru salem ii. 27 Panyuku nuu aipan<br />
atiꞌo wuruꞌu ĩkamin kaꞌu taꞌa zoo nuz<br />
ĩdyaun. Mazan mishi ĩshaꞌapa tan<br />
niꞌo wuruꞌu naꞌa paꞌo raz, ĩmawi nipinaa<br />
tapa nii kawa nuꞌo Jeru salem iaꞌo<br />
mishi dai nao. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
ĩnao Jew nao diꞌikiꞌo Gentile nao<br />
kaꞌidi wai nan kai manaꞌo idi, Jew nao<br />
kowaa dan idaꞌan ĩꞌati Kai manaꞌo<br />
Kuwai Jesus dauaꞌo raz. Ukauꞌan,<br />
naꞌa paꞌo kapam Gentile nao kaꞌidiwata<br />
nuz Jew nao kai manaꞌo idi,<br />
pataan idaꞌan pashaꞌa pauz ĩꞌati.<br />
28 Aizii õtaan kan dau naꞌan ĩꞌati<br />
dyuuda-kari wai ĩꞌati, õmakon niꞌi<br />
naa Spain iti. Naꞌa naꞌo niꞌi naa<br />
õmoro wau taa naꞌa kan Rome an unao<br />
idaꞌan. 29 Naꞌiki õai tapa, õkaa wan<br />
dono unao diꞌiti, õkaawa-kidan nii<br />
kai manaꞌo aimaa kan Christ diꞌikiꞌo,<br />
maꞌo za ka daꞌo nii wamishi da pan.<br />
30 Aizii õmin-mishi dan nao,<br />
wazaama tin pan idi waNaobanaa<br />
Jesus Christ idaꞌati, naꞌiki<br />
wamarain paa kan idi Kai manaꞌo<br />
Doro naa idaꞌan, õpishaan tuu kii<br />
utoriin pan õtuma Tomin karu ati,<br />
õgaru dauꞌan. 31 Upishaa Tominkaru,<br />
marii kizi ukazan naa tan<br />
õgaru mami shida-kainao ai, Judea<br />
Baara ii akai naouz. Naꞌiki upishaa<br />
uruu, Jeru salem iainao mishi dainao<br />
konau kii-kida kizi aimaa kan<br />
õnaꞌa kaniaz ĩꞌidiꞌiti. 32 Utorii napa<br />
naꞌapa, konau kii kizi õkaa wan unao<br />
diꞌiti, Tomin karu aipan an unaꞌa pan,<br />
wamaꞌo zaka daaka kizi õnaꞌiaꞌa kan<br />
dono unao tuma.<br />
33 Õtoriin pan Tomin karu ati,<br />
unaꞌa kizi ipai unao tuma, uruu<br />
taaꞌo raz wanyuku nuu kai mankinaa.<br />
Amen.<br />
Paulnao dyuudan paparadan<br />
mishidainao ati<br />
16 1 Õkiaꞌa zon unao ati<br />
wadada koo Phoebe<br />
dauꞌan, kai manaꞌo pidan oroo,<br />
kamin kaꞌuu paꞌo mishi dai nao Cenchreae<br />
ii. 2 Okaa wan dono unao<br />
diꞌiti, konau kii udapaapa oroo,<br />
Rom<br />
i 15:21 Isaiah 52:15<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
ROMANS 16<br />
436<br />
naꞌapa mishi dai nao aiapa-kao<br />
kawan ĩnau baan pamin-mishi dan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan mishi daꞌo Jesus<br />
wuruꞌu orooz. Oai pan an ukaminkaꞌu<br />
tan paugaru kanom dauꞌan<br />
kari kao nan, ukamin kaꞌuta paꞌi<br />
oroo. Ushaꞌapa num kauꞌan, iribaꞌo<br />
okamin kaꞌu tau zon pidan nao, õgaru<br />
okamin kaꞌu tauzo nii kapam.<br />
3 Õpara dan paꞌi Priscilla naꞌiki<br />
odai aru Aquila ati, õmin-kaudinan<br />
naouz Christ Jesus ati. 4 Ĩnao<br />
kazan naa tauzo nii õgaru, ĩaitapan<br />
puꞌu kicha naꞌ iki-kiaꞌo wuruꞌu<br />
pashaꞌapa taniaz. Uruu idi kaiman<br />
õnyuku nuu ĩꞌati, naꞌiki ipai<br />
mishi dai nao Gentile nao kai man<br />
ĩꞌati kapam ĩkazannaa tan õgaru.<br />
5 Õpara dan paꞌi kapam mishi dai nao<br />
ati, ĩdapu iaꞌo raz ĩbaoko pain pau zon.<br />
Õpara dan paꞌi Epene tus ati,<br />
õmarain paniaz. Uruu kiwii niꞌo<br />
umishi dan Jesus Christ Asia Baara<br />
ii.<br />
6 Õpara dan paꞌi Mary ati, dadaraꞌo<br />
raz okau dinan okamin kaꞌuu pan<br />
unao. 7 Õpara dan paꞌi Adro ni cus<br />
naꞌiki Junia ati, õmin-Jewnnaouz,<br />
õgaru tumaꞌo raz ĩtarauzo-kao. Ĩnao<br />
kowaada paꞌo Kai manaꞌo Kuwai,<br />
naꞌiki kai manai ma naꞌo mishi dainao<br />
aita pan ĩdyaun. Ĩnao kiwii niꞌo<br />
ĩmishi dan Jesus Christ õgaru ai.<br />
8 Õpara dan paꞌi Amplia tus ati,<br />
õmarain paniaz uzaama tin pan idi<br />
waNaobanaa Jesus Christ idaꞌati.<br />
9 Õpara dan paꞌi Urbanus ati, waminkau<br />
dina nuz Jesus Christ ati.<br />
Õpara dan paꞌi kapam Stachys<br />
ati, õmarain paniaz kapam.<br />
10 Õpara dan paꞌi Apelles ati,<br />
tiwaa-kari waiz naꞌiki tukapa-kidaꞌoraz<br />
mishiꞌo pamarain pan Christ.<br />
Õpara dan paꞌi mishi dai nao ati<br />
mashaa pai naouz Aristo bulus dapu<br />
ii. 11 Õpara dan paꞌi Herodian ati,<br />
uruu Jew õgaru kawan.<br />
Õpara dan paꞌi mishi dai nao ati,<br />
mashaa pai naouz Narcissus dapu<br />
ii. 12 Õpara dan paꞌi Tryphena<br />
naꞌiki Tryphosa ati. Ĩnao zun nao<br />
dadaraꞌo ĩkau di nan waNaobanaa<br />
Jesus ati. Õpara dan paꞌi Persis ati,<br />
õmarain paniaz, naꞌiki dada raꞌoraz<br />
okau dinan waNaobanaa ati.<br />
13 Õpara dan paꞌi Rufus ati, kaimanaꞌo<br />
raz mana wun ukau dinan<br />
waNaobanaa Jesus ati. Naꞌiki õparadan<br />
paꞌi kapam udaro ati, taa paꞌo raz<br />
daꞌi õgaru pau dani kawan.<br />
14 Õpara dan paꞌi Asyn critus,<br />
Phlegon, Hermes, Patrobas naꞌiki<br />
Hermas ati, naꞌiki ipai ĩtumai naouz<br />
mishi dai nao ati. 15 Õpara dan paꞌi<br />
Philo lo gus, Julia, Nereus naꞌiki<br />
udada koo ati, naꞌiki Olympas ati.<br />
Naꞌiki ipai baꞌo rai nao ĩtumai naouz<br />
mishi dai nao ati.<br />
16 Konau kii unau baa umin-mishidan<br />
nao ubao kopa tinan dono. j Ipai<br />
daꞌai nao mishi dai nao Jesus Christ,<br />
ĩdyuu dan papara dan unao ati.<br />
17 Õpishaan tuu kii unao õminmishi<br />
dan nao: uzau din paꞌa naa<br />
wunao aiaꞌa, buu taaka-kidaꞌo raz<br />
pidan nao, naꞌiki toꞌora taaka-kidaꞌo-<br />
j 16:16 Paul donoꞌo mishi dai nao bao kopa tinan dono, ĩtukapa-kidan panau baan oo<br />
pakonau kii-kidan pamin-mishi dan nao pakissi tan idaꞌan ĩdyaun pakao zoo ati, oo<br />
pataawu ati, oo panaa don pakaꞌu ati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
437<br />
ROMANS 16<br />
raz ĩdyaun paꞌati aaka, naꞌiki<br />
pozawaa biꞌita-kidaꞌo raz ĩmishidapan<br />
Christ. Naꞌiki panaꞌi tiꞌo raz<br />
ĩkuwaa unao tomi napa-kida-kao ai.<br />
Manaꞌa unyuku nuu paꞌa naꞌa ĩdyaun!<br />
18 Pidan nao naꞌa paꞌo raz ĩshaꞌapatan<br />
aimaa kan, aonaa waNaobanaa<br />
Jesus Christ atiꞌo mani ĩkau di nan<br />
wuruꞌu, mazan soo panyuku nuu<br />
aipan kawanaꞌa tiꞌo kari kao nan.<br />
Konau nam ĩtoman pakuwaa naꞌiki<br />
ĩkonau kii-kida nii kawa nuꞌo pidan,<br />
naꞌa paꞌo idaꞌan ĩmarii dan pidan.<br />
Aonaꞌo raz uzau dinan naꞌa paꞌo mariidin-karu<br />
ai!<br />
19 Ipaiꞌi naa pidan nao aba tan<br />
unao izoꞌati pan dauꞌu Kai manaꞌo<br />
Kuwai, ukauꞌan tuu kii õkonau kian<br />
unao dauꞌan. Mazan unaꞌa pan puꞌu,<br />
õai pan uaita pan kai manai man<br />
kanom kai manaꞌo ushaꞌa pata-kao,<br />
naꞌiki aonaa kizi uturuka dinan oiaꞌo<br />
aimaa kan dauꞌati. 20 Tomin karu,<br />
taaꞌo raz wanyuku nuu kai man-kinaa<br />
wamin-mishi dan nao tuma, kadimanaꞌo<br />
niꞌi naa umainaa ba tan Satan,<br />
aonaa kizi powaꞌa udikin tan unao.<br />
Õtoriin pan Tomin karu ati, marii<br />
kizi pakawan waNaobanaa Jesus<br />
Christ kamuna nun mana wun unao<br />
ati.<br />
21 Timothy, õmin-kau dinan<br />
Jesus Christ ati, udyuu dan paparadan<br />
unao ati. Lucius, Jason, naꞌiki<br />
Sosipater, ĩnao Jew naouz õgaru<br />
kawan, ĩdyuu dan kapam paparadan<br />
unao ati.<br />
22 Aizii õgaru Tertius, kaminkaꞌu<br />
taꞌo raz Paul saa dan diꞌo raꞌa<br />
kaari taꞌa. Õdyuu dan kapam õparadan<br />
unao ati, õmin-mishidan naouz<br />
Jesus Christ.<br />
23 Gaius, uruu dapu iaꞌo õgaru<br />
Paul mashaa pan, naꞌiki uruu dapu<br />
iaꞌo mishi dai nao choo chii pau zon,<br />
uruu dyuu dan kapam papara dan<br />
unao ati. Eras tus, awunuu ta paꞌo raz<br />
wii zai puraa tan daꞌaꞌa, udyuu dan<br />
kapam papara dan unao ati. Waꞌinawuzu<br />
Quartus, udyuu dan kapam<br />
papara dan unao ati. 24 [Õtoriin pan<br />
Tomin karu ati, marii kizi pakawan<br />
waNaobanaa Jesus Christ kamunanun<br />
tuu kii unao ati. Amen.] k<br />
Paul katokontan pakaaritan<br />
25 Marii wakonau kii-kidan<br />
Tomin karu! Uruu turuaꞌo umaꞌo zaka<br />
dan wamishi da pan õkowaa da nii<br />
Kai manaꞌo Kuwai idaꞌan, Jesus<br />
Christ dauaꞌo raz. Kotuꞌu, kotuꞌu,<br />
ama zada tominan diꞌikiꞌo, dizi napa<br />
Tomin karu taa pan wuruꞌu Kaimanaꞌo<br />
raz Kuwai. 26 Mazan aizii,<br />
Tomin karu prophetin nao saadauzonii<br />
kida Tomin karu para dan idaꞌan<br />
uaida-kida kaa waꞌa naa, Tomin karu<br />
kari kao nanuꞌo ukaku pan dyuu dan<br />
kawanaꞌati. Ipai kizi pidan nao, ipai<br />
ama zada kawanaꞌati ĩmishi dan<br />
naꞌiki ĩizoꞌa tin Christ.<br />
27 Uruu bau daꞌapa Tomin karu,<br />
naꞌiki uruu pabaꞌo ran tin aita paꞌo<br />
ipai aimaa kan. Marii kizi ipai<br />
waunao, kari kao nan wakonaukii-kidan<br />
uruu, Jesus Christ<br />
kamin kaꞌu tan idaꞌan waunao.<br />
Amen.<br />
Rom<br />
k 16:24 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
438<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Kiwiiniꞌo Paul Kaaritan<br />
Corinth Sannao Atiꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita apostle Paul wuruꞌu saadaꞌoraz. Usaadan diꞌoraꞌa kiwiitapaꞌo<br />
pakaaritan Corinth sannao ati, unaꞌian donoꞌo donoi Ephesus ii.<br />
Diꞌoraz kaarita saada-kao mishidainao atiꞌo, mashaapainaouz Corinth<br />
ii. Wuruꞌu Corinth kii-kizaiz, udaruꞌo donoi. Naꞌii kainaꞌa pabiꞌinaaka<br />
pidannao mashaapan, naꞌiki pabiꞌinaakaꞌo ĩkaduz kida kapam. Pidannao<br />
mashaapainao naꞌii pabiꞌinaaka ĩshaꞌapatan aimaakan pamashaapa-kinaa<br />
nii naꞌiki ĩikoda-kinaa nii papuraatan.<br />
Wuruꞌu pidannao, mashaapainaouz donoi Corinth ii iribaꞌo ĩtominkarunnao.<br />
Naꞌiki pabiꞌinaaka oii kidaꞌo aimaakan shaꞌapaapa-kao naꞌii kapam.<br />
Aonaa ĩmashaapan Tominkaru aipan kawanaꞌati.<br />
Aizii Paul saadanuz pakaaritan mishidainao ati, mashaapainaouz naꞌii,<br />
uabatan idi naꞌapam mishidainao aonaa ĩmashaapan kaiman. Uabata<br />
naꞌapam ĩbuutaakapan, naꞌapam ĩkaakapaakan naꞌiki ĩnaꞌakan paminmishidannao<br />
kootoopauzonao diꞌiti. Kainaꞌa mishidainao taapan pidan<br />
kaminshuꞌuinpaꞌo pabiꞌi, aonaa ĩkakinaotan wuruꞌu pidanuz. Uruu idi Paul<br />
kakinaotan naꞌiki utominapa-kidan ĩdyaun naꞌapam mishidainao aiapakao<br />
ĩmashaapan. Naꞌiki ukian ĩꞌati marii kizi ĩkonaukii-kidan Tominkaru<br />
ipai aimaakan ĩshaꞌapatanii idaꞌan. Naꞌiki ĩshaꞌapata kizi ipai aimaakan<br />
kamarainpan-karu idaꞌan, ĩmaꞌozakada-kinaa nii pamin-mishidannao.<br />
Utukapa-kidan kapam ĩꞌati aimaakan umanawunuꞌo. Ukian, “Aizii diꞌi<br />
kainaꞌa idikinaudaꞌu aimaakan karikaonanuꞌo nii unaꞌan: uruu wuruꞌu<br />
mishida-karu, naꞌiki wataapanuz wanyukunuu maꞌozaka Tominkaru<br />
shaꞌapatan niꞌo dauꞌan waꞌati, naꞌiki kamarainpan-karu. Mazan wuruꞌu<br />
aimaakan umanawunuꞌoraz wunao idikinaudaꞌuinao bii ikiꞌoraz, uruu<br />
wuruꞌu kamarainpan-karuz paꞌan.” (1 Corinthians 13:13)<br />
Paul kakinaotan ĩdyaun kapam naꞌapam kizi ĩnaꞌakinan ĩbaokopatinan<br />
dono choochi ii. Ĩshaꞌapata kizi ipai aimaakan kaiman naꞌiki sakitapa. Marii<br />
kizi mishidainao taapan umanawunuꞌo nii wuruꞌu panikanuz bread naꞌiki<br />
ĩtuzanuz wine panyukunuitapa-kinaaz Naobanai Jesus mawakan. Naꞌiki<br />
438<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
439<br />
1 CORINTHIANS 1<br />
powaꞌa zii Paul kowaadan ĩꞌati Kaimanaꞌo Doronaa taanii kida dauꞌu, pidan<br />
kaꞌiita-kinaa pashaꞌapatan kaudin-kizai Tominkaru ati. Naꞌiki ukakuwaapan<br />
kadishita-karu dauꞌu diinaꞌitiꞌi. Ukowaadan ĩꞌati Christ mishiꞌo ukadishitakida-kao<br />
mawaka-karu diꞌiki, ukauꞌan mishidainao mawakainaouznaa<br />
kadishita-kida-kao nii kapam diinaꞌitiꞌi. Naꞌiki ukowaadan naꞌapam nii<br />
wananaa wakadishitan dono diinaꞌitiꞌi.<br />
Paul kowaada-kidan kapam mishidainao ati, Corinth sannaouz, pamorowautaꞌazon<br />
dauꞌan ĩꞌidiꞌiti.<br />
Paul wuruꞌu kiwiitapaꞌoraz ukakuwaapan Kaimanaꞌo Kuwai dauꞌu<br />
naꞌii sannao ati. Ĩabatan idaꞌanaꞌo ukuwaa Christ Jesus dauaꞌo, wuruꞌu<br />
ĩmishidanuz.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita Dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-9<br />
Mishidainao buutaakapan dauaꞌo . . . . . . . . . . . 1:10—4:21<br />
Kaminshuꞌuinapa-karu naꞌiki mazida-karu dauaꞌo . . . 5:1—7:40<br />
Toma-kariwai tominkarunao . . . . . . . . . . . . . . 8:1—11:1<br />
Mishidainao baokopatinan dono . . . . . . . . . . 11:2—11:34<br />
Tominkaru taan mishidainao kaudin-kinaa nii . . . 12:1—14:40<br />
Mishidainao kadishita-kida-kao dauaꞌo . . . . . . . . . . 15:1-58<br />
Puraata zaamata-kao dauaꞌo patakaꞌutinainao ati . . . . . 16:1-4<br />
Paul katokontan pakaaritan . . . . . . . . . . . . . . . 16:5-24<br />
1Cor<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />
diꞌikiꞌo, zaa mata-kari waiz<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati<br />
apostle nii Christ Jesus ati, naꞌiki<br />
waꞌina wuzu Sos<strong>the</strong>nes diꞌikiꞌo<br />
kapam. 2 Mishi dai nao Tomin karu<br />
atiꞌo Corinth iainaouz, Tomin karu<br />
buu ta nii naouz papidanan nao nii,<br />
naꞌiki usaa baa nii naouz kai man<br />
paꞌati, papidanan nao nii Christ<br />
Jesus idaꞌan. Naꞌapa uzaama tan<br />
kawan ipai pidan nao ipai ama zada<br />
kawanaꞌati, dopiaꞌo raz waNaobanaa<br />
Jesus Christ ati, uruu ĩnao Nao banaa<br />
kapam.<br />
3 Õtoriin pan Tomin karu waDaru<br />
naꞌiki Nao ba nai Jesus Christ ati,<br />
marii kizi ukamuna nun unao ati<br />
naꞌiki utaan unyuku nuu kai mankinaa<br />
nii.<br />
Paul konaukii-kidan Tominkaru<br />
4 Kari kao nan õkowaa dau zon<br />
õTominkarun ati naꞌa pam õkonaukian<br />
unao dauꞌan, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ushaꞌapa tan idi kai man<br />
kidaꞌo aimaa kan unao ati Christ<br />
Jesus idaꞌan. 5 Ubau daꞌapa tin pan<br />
idaꞌan Christ tuma, Tomin karu<br />
taa unao ati ukaꞌiita-kinaa nii<br />
kida ushaꞌapa tan iriba aimaa kan<br />
paꞌati: unao aitapa-kinaa nii kaimanai<br />
man wuruꞌu kuwaiz udauaꞌo<br />
naꞌiki ukowaada kiziz bao koi nao<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 1<br />
440<br />
ati. 6 Uruu idaꞌanaꞌo wuruꞌu Tominkaru<br />
aida-kidan unao ati mishiꞌo<br />
wuruꞌu kuwaiz Christ dauaꞌo raz,<br />
wakowaa daniaz unao ati. 7 Unaꞌapan<br />
kauꞌan, Tomin karu Doro naa taa<br />
unao kaꞌiita-kinaa nii ushaꞌapa tan<br />
ipai kaudin-kizai, uzauda pan puꞌu<br />
kapam waNaobanaa Jesus Christ<br />
aidi nan, uwaꞌa tin dono powaꞌa ati<br />
imiꞌi baara ati. 8 Tomin karu taa pan<br />
nii kapam unao mishida nuzu maꞌozaka<br />
atii utokon iti, uruu idi unao,<br />
aonaꞌo nii oiaꞌo ikoda-kao uꞌidaꞌa<br />
wuru kamoo donoꞌo, waNaobanaa<br />
Jesus Christ kaawa nuz powaꞌa ati.<br />
9 Tomin karu, mishiꞌo nii ushaꞌapa tan<br />
aimaa kan naꞌapa pakian kawanaꞌati,<br />
uruu wuruꞌu zaama taꞌo raz unao<br />
ubaokopa tinapa-kizi uDani Jesus<br />
Christ tuma, waNaobanaaz.<br />
Mishidainao Corinth iaꞌoraz<br />
buutaakapan dauaꞌo<br />
10 Õiriban nao, waNaobanaa<br />
Jesus Christ dyuu dan õpara dan<br />
uꞌati, naꞌiki tuu kii õai pan uabatan<br />
õpara dan. Patumaaka utaapa<br />
unyuku nuu umin-mishi dan nao<br />
tuma, uruu aonaa kizi buu taakakaru<br />
unao bii an. Kai manai man<br />
ubau daꞌapa tin, naꞌapa kida udiꞌitinapa<br />
aimaa kan dauꞌu, naꞌiki<br />
ushaꞌapa taꞌa zoo nii aimaa kan kida<br />
dauꞌan. 11 Õiriban nao, pabiꞌi pidannao<br />
Chloe dapu ikii naouz kowaa dan<br />
õꞌati kai naꞌa pidan nao kasha daakapan<br />
unao bii an. 12 Kaika paꞌo atiꞌo<br />
kai wuruꞌu õkia nuz: pabiꞌi kida unao,<br />
panaꞌa kida udiꞌitin pan umin-mishidan<br />
nao ai. Bau daꞌa paꞌo kian, “Õgaru<br />
Paul pidanan,” baꞌo ran kian, “Õgaru<br />
Apol los pidanan;” baꞌo ran kian,<br />
“Õgaru Peter pidanan;” naꞌiki baꞌoran<br />
kian, “Õgaru Christ pidanan.”<br />
13 Ubuu taa ka pan idaꞌan kaikapaꞌa,<br />
ubuu tan kawa nuꞌo Christ<br />
wuruꞌu. Paul mooko mawa kaꞌoraz<br />
cross idaꞌa unao ati? Paul uu<br />
idaꞌanaꞌo mooko wuruꞌu unao<br />
chikaa wunuu-kaoaz? 14 Kai man<br />
mana wun õꞌati, aonaan idi õchikaawu<br />
nuuan pidan nao unao bii iki,<br />
soo Cris pus naꞌiki Gaius õchikaawu<br />
nuu nii. 15 Ukauꞌan aonaa turuu<br />
naꞌiaꞌo ram pidan kian õgaru uu<br />
idaꞌanaꞌo uchikaa wunui nan. 16 (Oo<br />
õai tapa, õchikaa wu nuu nii mishi<br />
kapam Stepha nas naꞌiki uiriban nao,<br />
mashaa pai naouz udapuꞌu; mazan<br />
aonaa õꞌitii man õchikaa wu nuuan<br />
kai naꞌa baꞌo ran pidan.) 17 Christ<br />
aonaa udyuu dan õgaru chikaawunuu<br />
paꞌo nii, mazan kowaada paꞌo<br />
nii paꞌan Kai manaꞌo raz Kuwai,<br />
Christ mawa kan dauaꞌo raz. Naꞌiki<br />
õkowaada kiziz mashaꞌa pan naꞌo<br />
parada-karu idaꞌan. Õkai waan an<br />
mani parada-karu kida pidan aitapaa<br />
ban kawanaꞌa tiꞌo, konau nam<br />
mani õkuwaa ĩꞌati, mazan aonaꞌa<br />
naa mani kuwai Christ mawa kan<br />
dauaꞌo raz cross idaꞌa kai wai nan<br />
maꞌo za kaꞌo idaꞌan.<br />
Tominkaru aitapaaban naꞌiki<br />
pidan aitapaaban dauaꞌo<br />
18 Kuwai Christ mawakan<br />
dauaꞌo raz Cross paawaꞌa,<br />
madiwau tapa-kaꞌo wunao pidannao<br />
tukapa nuz, waziwa din pai naouz<br />
Tomin karu ai. Mazan waunao ati<br />
kazan naa tapa-kari wai naouz, uruu<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
441<br />
1 CORINTHIANS 1<br />
paꞌan waaitapa-kinaa Tomin karu<br />
maꞌo za kan. 19 Kotuaꞌo raz Tominkaru<br />
Para dan Saada-kari waiz kian,<br />
“Õtukapa-kidan nii naꞌapam<br />
aitapaabaꞌo pidannao<br />
kakinaori kida<br />
madiwautapa-kaꞌo.<br />
Naꞌiki õtukapa-kidan nii aonaa<br />
mishiꞌo manawun mani<br />
ĩaitapan<br />
naꞌapam padiꞌitinpan<br />
aimaakan kida dauꞌan.” a<br />
20 Ukauꞌan, naꞌa pam wakian<br />
pidan nao aita paa bai nao dauꞌan?<br />
Naꞌa pam wakian kaarita pauzo nao<br />
dauꞌan Jew nao kaki naori dauꞌu?<br />
Naꞌiki naꞌa pam wakian wuruꞌu<br />
imiꞌi baara ainao pidan nao dauꞌan,<br />
aita pai naouz panaꞌapa tan pidannao<br />
nyuku nuu papara dan idaꞌan?<br />
Tomin karu aida-kida naꞌa pam<br />
pidan nao aitapaa banuz, madiwautapa-kaꞌo<br />
kari kao nan. 21 Tomin karu<br />
aita paa baꞌo mana wun, uruu idi<br />
aonaa utaapa dan pidan nao aita pan<br />
paugaru, wuru idaꞌa naꞌa ĩaita paaba<br />
nuz. Mazan kiiꞌan, paai pan ati<br />
paꞌan ukazan naa tan pidan nao<br />
mishi daꞌo raz Christ, wakowaadaniaz<br />
kuwai idaꞌan. Uruu kuwai<br />
pidan nao aita paa bai nao dako taniaz<br />
madiwau tapa-kaꞌo nii. 22 Jew nao,<br />
ĩaiapa Tomin karu shaꞌapa tan naꞌiki<br />
uaida-kidan aimaa kan umanawunuꞌo<br />
paꞌati, pamishida-kinaa<br />
nii wuruꞌu kuwaiz; naꞌiki Greeknao,<br />
ĩaba taꞌa zon kaku waapa-karu<br />
aita paaba-karu idaꞌan. 23 Aizii<br />
waunao, wakowaada Christ mawaka<br />
nuz Cross idaꞌa; uruu kuwai<br />
aonaꞌo mana wun Jew nao nau dapan<br />
paaba tan, naꞌiki Gentile nao b<br />
aba tan uruu kuwai madiwau tapakaꞌo<br />
kari kao nan. 24 Mazan paꞌan<br />
wunao atiꞌi pidan nao, Tomin karu<br />
zaa ma ta nii naouz papidanan nao nii,<br />
Jew nao naꞌiki Gentile nao, ipai ĩnao<br />
ati diꞌo raz kuwai Christ dauaꞌo raz,<br />
aida-kidaꞌo paꞌan naꞌa pam Tominkaru<br />
maꞌo za kan mana wun, naꞌiki<br />
uaita paa ban mana wun. 25 Pidannao<br />
kian wuruꞌu kuwai Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo raz madiwau tapa-kaꞌo, mazan<br />
uruu kuwai aida-kida Tomin karu<br />
powaꞌaꞌo zii uaita paa ban ĩnao aitapaa<br />
ban ai. Naꞌiki ĩkian puꞌu wuruꞌu<br />
Tomin karu shaꞌapa taniaz kapa tiꞌo,<br />
mazan kiiꞌan wuruꞌu Tomin karu<br />
shaꞌapata nii kidaz, powaꞌaꞌo zii<br />
umaꞌo za kan ĩnao maꞌo za kan ai.<br />
26 Aizii unyuku nui tapa kanom<br />
daꞌi unao, õmin-mishi dan nao,<br />
Tomin karu zaama tan donoꞌo raz<br />
unao: aonaa iriba mani unao aitapaa<br />
baꞌo, pidan aita paa ban kaduz<br />
kawanaꞌati; aonaa iriba mani<br />
unao umana wunuꞌo; aonaa iriba<br />
mani unao dokozun nao umanawunuꞌo<br />
nao ba nai nao. 27 Mazan<br />
Tomin karu zaa mata paꞌan “maaita<br />
pin-kai nao” pidan nao kii-kiziz.<br />
Ĩnao idaꞌan uaida-kidan aonaa pidan<br />
zaa mata-kao paaita paa ban dikin ii<br />
mani. Naꞌiki Tomin karu zaama tan<br />
pidan nao aonaꞌo raz ĩmana wunun,<br />
aida-kidaꞌo nii aonaa pidan<br />
1Cor<br />
a 1:19 Isaiah 29:4 b 1:23 Gentilenao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaarita<br />
tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 1, 2<br />
442<br />
zaa mata-kao umana wunun dikin<br />
ii mani. 28 Tomin karu zaama tan<br />
kashada-kari wai naꞌiki dakota-kariwai<br />
naouz aonaꞌo ĩmana wu nun, soo<br />
aida-kidaꞌo nii paꞌan wunaouꞌu<br />
dakota-kari wai naouz umanawunii<br />
nao nii, aonaa mishiꞌo mana wun<br />
mani ĩnao umana wunun. 29 Uruu<br />
idi aonaa turuu pidan atadin pan<br />
Tomin karu awun zaꞌa. 30 Mazan<br />
Tomin karu idaꞌanaꞌo kari kao nan<br />
unao bau daꞌapa tinapa nuz Christ<br />
Jesus tuma; naꞌiki Tomin karu aitapaa<br />
ban idaꞌan Christ kazan naa tan<br />
waunao. Uruu Christ idaꞌanaꞌo<br />
Tomin karu dako tan waunao kaimanaꞌo<br />
nii, usaa baan waunao<br />
kai man Tomin karu pidanan nao<br />
nii, naꞌiki ukazan naa tan waunao<br />
waꞌoian ai. 31 Ukauꞌan marii<br />
washaꞌapa tinan Tomin karu Paradan<br />
Saadin paꞌo raz kian kawanaꞌati,<br />
“Kanom atadin paꞌa zon an, marii<br />
uꞌata din pan Nao ba nai shaꞌa paa panii<br />
dauꞌan.”<br />
Paul aonaa ukaiwaan paradakaru<br />
umanawun kidaꞌo<br />
2 1 Õiriban nao, uruꞌo raz zii daꞌi<br />
õkaa wan unao diꞌiti, õkowaadaꞌa<br />
na nuz Tomin karu para dan unao<br />
ati, aonaa õkai waan dadara kidaꞌo<br />
parada-karu naꞌiki umana wunuꞌo<br />
aitapa-karu. 2 Õnaꞌian kan donoꞌoraz<br />
unao diꞌii, õtoman õnyuku nuu<br />
aonaa kizi õnyuku nuu pan aimaakan,<br />
soo Jesus Christ naꞌiki wuruꞌu<br />
umawaka nuz cross idaꞌa. 3 Ukauꞌan<br />
õmakon kan donoꞌo raz unao diꞌii,<br />
õkapa tin bii aꞌo, naꞌiki õtarian bii<br />
aꞌo, naꞌiki tuu kii õnaka-nakaan.<br />
4 Naꞌiki õkuwaa, aonaa õkowaada<br />
nuzu parada-karu kida idaꞌan<br />
pidan aita paa ban kaduz diꞌikiꞌoraz,<br />
sariaa paꞌo raz unaꞌapa tan pidan<br />
nyuku nuu. Mazan Tomin karu Doronaa,<br />
pamaꞌo za kan idaꞌan aida-kida<br />
mishiꞌo wuruꞌu õkuwaaz. 5 Ukauꞌan<br />
unao mishi dapa nuz aonaa pidan<br />
aita paa ban kaduz idaꞌanaꞌo mani,<br />
mazan umishida nuzu Tomin karu<br />
maꞌo za kan idaꞌanaꞌo paꞌan.<br />
Kaimanaꞌo Doronaa aitapaaban<br />
dauaꞌo<br />
6 Õgaru, õkowaada aitapaaba-karu<br />
dauꞌu, wunao atiꞌi<br />
maꞌo za kaꞌo raz naa ĩtaa pan<br />
panyuku nuu pamishida pan idaꞌa.<br />
Mazan wuruꞌu aitapaaba-karuz<br />
õkowaa daniaz, aonaa pidan nao oo<br />
ĩnao ba naa nao diꞌikiꞌo kaduz mani,<br />
kato kon-tinaꞌo niꞌo raz ĩnao ba naitin<br />
pan. 7 Wuruꞌu aita paaba-karu<br />
õkowaa daniaz, uruu wuruꞌu Tominkaru<br />
diꞌi tapa nuz pashaꞌapa tan<br />
umana wunuꞌo aimaa kan aonaꞌo raz<br />
pidan nao aita pan. Ama zada tomakao<br />
uaꞌii, Tomin karu diꞌi tapa niꞌi<br />
naa naꞌa pam kizi ukazan naa tan<br />
waunao, turuu kizi utaan waꞌati<br />
umana wunuꞌo aimaa kan.<br />
8 Aonaa naꞌiaꞌo ram nao ba nainao<br />
kazowau tapaꞌo raz daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa aita pan diꞌo raz aita paabakaru<br />
dauꞌan. Ĩaita pan an maniz,<br />
aonaa mani ĩtau kan Jesus cross<br />
diꞌiti, waNaobanaa umana wunuꞌoraz.<br />
9 Mazan Tomin karu Para dan<br />
Saadin paꞌo raz kian,<br />
“Wuruꞌu umanawunuꞌo<br />
aimaakan Tominkaru<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
443<br />
1 CORINTHIANS 2, 3<br />
shaꞌapataꞌazooniaz<br />
pidannao ati,<br />
marainpainaouz uruu;<br />
aimaakan aonaꞌo pidan<br />
tukapauzon oo abatauzon,<br />
aimaakan aonaꞌo pidan<br />
zauda-kidan shaꞌapauzon<br />
nii.” c<br />
10 Mazan waunao atiꞌo wuruꞌu<br />
Tomin karu aitapa-kida nuz aimaakan<br />
kida paDoronaa idaꞌan.<br />
Kai manaꞌo Doro naa aitapa ipai<br />
aimaa kan, uaitapa dadara kidaꞌo<br />
aimaa kan aonaꞌo raz naꞌa painim<br />
Tomin karu aitapa-kidauzon pidan<br />
ati. 11 Pidan doro naa, uruu karikao<br />
nan aita paꞌo ipai aimaa kan<br />
pidan nyuku nuu ii. Naꞌapa ukauꞌan,<br />
Tomin karu Doro naa kari kao nan<br />
aita paꞌo ipai naꞌa pam Tomin karu<br />
diꞌitin pan. 12 Waunao, aonaa wadiꞌitin<br />
pan naꞌapa pidan nao diꞌitin pan<br />
kawan, mazan taa-kao waꞌati Doronai<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo raz paꞌan,<br />
tomi napa-kidaꞌo nii waunao<br />
waaitapa-kinaa nii kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan Tomin karu taa nii waꞌati.<br />
13 Ukauꞌan, aonaa wakakuwaa<br />
pan parada-karu kida idaꞌan<br />
tomi napa-kida-kari wai pidan aitapaa<br />
ban kawanaꞌa tiꞌo raz. Mazan<br />
wakaku waa pan Kai manaꞌo Doronaa<br />
tomi napa-kidan kawanaꞌa tiꞌo<br />
waunao, watomi napa-kidan pidannao<br />
Kai manaꞌo Doro naa kuwaa<br />
dauꞌu naꞌapa uai pan kawanaꞌati.<br />
14 Pidan aonaꞌo raz Kai manaꞌo<br />
Doro naa nii uꞌidaꞌa, aonaa umishidan<br />
kuwai Tomin karu Doro naa<br />
diꞌikiꞌo, utaapa nuzu madiwautapa-kaꞌo<br />
nii. Naꞌiki aonaa naꞌitim<br />
uaita pa nuzu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
Tomin karu Doro naa idaꞌanaꞌo paꞌan<br />
wuruꞌu pidan aitapa nuz Tomin karu<br />
dauꞌu kidaꞌo aimaa kan. 15 Mazan<br />
pidan, kai naꞌaꞌo raz Kai manaꞌo<br />
Doro naa uꞌidaꞌa, turuu uaita pan<br />
ipai aimaa kan Kai manaꞌo Doro naa<br />
tomi napa-kida nii. Mazan pidan,<br />
aonaꞌo raz Kai manaꞌo Doro naa nii<br />
uꞌidaꞌa, aonaa naꞌitim uaita pan<br />
pidan dauꞌu kai naꞌaꞌo raz Kai manaꞌo<br />
Doro naa uꞌidaꞌa. 16 Tomin karu Paradan<br />
saada-kari wai kian kawan,<br />
“Aonaa kanom aitapan<br />
naꞌapam Tominkaru<br />
diꞌitinpan,<br />
Aonaa kanom turuu<br />
kakinaopan uruu.” d<br />
Mazan waunao kai naꞌaꞌo raz Kaimanaꞌo<br />
Doro naa waꞌidaꞌa, naꞌapa<br />
wadiꞌi tin pan Christ diꞌitin pan<br />
kawan.<br />
Waunao apostlenao<br />
Tominkaru poitorunao<br />
3 1 Õmin-mishi dan nao, õmorowau<br />
ta pan kau zon donoꞌo raz<br />
unao diꞌii, aonaa turuu õpara dan<br />
uꞌati, õpara dau zon kawan pidannao<br />
ati, mashaa paꞌo raz Kai manaꞌo<br />
Doro naa aipan kawanaꞌati. Mazan<br />
õpara dan uꞌati, õpara dau zon kawan<br />
mami shida-kainao pidan nao ati,<br />
mashaa paꞌo raz paai pan kawanaꞌati.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan uruu dono,<br />
unao korai dao naa kawa nuꞌo zii,<br />
wuru idaꞌaꞌa umishi dapa nuz Christ.<br />
1Cor<br />
c 2:9 Isaiah 64:4 d 2:16 Isaiah 40:13<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 3<br />
444<br />
2 Õtaa nii dunui uꞌati, aonaa õtaan<br />
dunai uꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaꞌo zii ukaꞌii tan unikan dunai.<br />
Naꞌiki upuꞌu zii kai, aonaa ukaꞌii tan<br />
unika nuzu. 3 Pakawan zii umashaapan<br />
pidan nao kawan mashaa paꞌo raz<br />
paai pan kawanaꞌati. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan kai naꞌa kishau zi aaka-karu<br />
ubii an naꞌiki ukasha daa ka pan.<br />
Naꞌa paꞌo aida-kida umashaa pan<br />
pidan nao kawan mashaa pai naouz<br />
paai pan kawanaꞌati, naꞌiki aonaꞌo raz<br />
ĩaita pan Tomin karu.<br />
4 Aizii bau daꞌa paꞌo unao kian,<br />
“Õgaru Paul pidanan,” baꞌo ran kian,<br />
“Õgaru Apol los pidanan.” e Ukian idi<br />
naꞌapa, uaida-kidan umashaa pan<br />
pidan nao kawan aonaꞌo raz ĩaitapan<br />
Tomin karu. 5 Kanom mooko<br />
õgaru, naꞌiki kanom mooko Apol los?<br />
Waunao Tomin karu poi toru nao karikao<br />
nan, wakamin kaꞌu tan idaꞌanaꞌo<br />
unao umishida nuz Jesus Christ.<br />
Ipai waunao, washaꞌa pata wuruꞌu<br />
kaudin-kizai Nao ba nai taa niaz<br />
waꞌati. 6 Õgaru wuruꞌu pao waꞌoraz<br />
uudai, naꞌiki Apol los wuruꞌu<br />
zabiaꞌo raz uudai, mazan Tomin karu<br />
paꞌan wuruꞌu taaꞌo raz usoda-kinaa<br />
nii. 7 Ukauꞌan pidan pao waꞌoraz<br />
uudai naꞌiki pidan zabiaꞌo raz,<br />
aonaa ĩmana wu nun. Soo Tomin karu<br />
paꞌan wuruꞌu umana wunuꞌo raz,<br />
uruu taaꞌo raz usoda-kinaa nii.<br />
8 Pidan pao waꞌo raz, naꞌiki baꞌo ran<br />
pidan zabiaꞌo raz, aonaa naꞌiaꞌo ram<br />
ĩnao awuta pan baꞌo ran ai, naꞌiki<br />
ipai ĩdyaun Tomin karu kawi nipinaa<br />
tan nii, wuru kawanaꞌatiꞌi<br />
kaudin-kizai ĩshaꞌapa taniaz kida.<br />
9 Waunao kaudinai nao Tomin karu<br />
ati, wakau di nan bao kopa; naꞌiki<br />
unao Tomin karu zakapun kawa nuꞌo,<br />
naꞌiki unao Tomin karu Dapu kapam.<br />
10 Tomin karu taan idaꞌan<br />
õkaꞌiita-kinaa nii õshaꞌapa tan<br />
ukaudin-kizi, õgaru wuruꞌu kiwiiniꞌo<br />
raz õsaka dan õkaku waa pan<br />
unao ati Jesus Christ dauꞌu, naꞌapa<br />
pidan kawan saka daꞌo raz patoman<br />
kabaun pasaki tan idaꞌan utoron naa<br />
kida kiwiin, naꞌikiꞌi naa baꞌo rainao<br />
kau di nan naa wuruꞌu kabaun<br />
dauꞌu. Aizii ipai pidan kaudi naꞌo raz<br />
naꞌa marii utoman kai manai man<br />
wuruꞌu kabau nuz. 11 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan, aonaa turuu pidan sakitan<br />
baꞌo ran tooro, panaꞌaꞌo wuru<br />
aiaꞌa sakita-kari waiz naa kiwiin.<br />
Wuruꞌu kabaun toron naa sakitakari<br />
waiz, uruu Jesus Christ. 12 Aizii<br />
pabiꞌi kida pidan nao, ĩkai waan nii<br />
gold, silver, oo kawinipi naꞌo kuba<br />
kida patoma-kinaa nii wuruꞌu<br />
kabau nuz; bao koi nao, ĩkai waan<br />
nii ata mun, pinidi, oo ziꞌinaba.<br />
13 Naꞌiki kaudin-kizai, ipai pidan<br />
shaꞌapa taniaz kai manai ma naꞌo<br />
nii utukapa-kao Christ kootoo pan<br />
kamoon donoꞌo naa. Tikaziꞌo nii<br />
wuruꞌu aida-kidaꞌo niꞌo raz shaꞌapaꞌo<br />
ram aimaa kan wakai waa nii<br />
wakau din-kizi idaꞌa. Ukauꞌan<br />
tikazi kawao dan donoz, uruꞌo nii<br />
paꞌan aida-kida naꞌa pam umaꞌoza<br />
kan naꞌiki ukai manan. 14 Aizii<br />
kaudin-kizai pidan shaꞌapa taniaz<br />
tuu dan an tikazi, ukawi nipi naata-<br />
e 3:4 Putukapa Acts 18:17—19:1 idaꞌa, Apol los dauaꞌo kapam.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
445<br />
1 CORINTHIANS 3, 4<br />
kao nii wuruꞌu pidanaz. 15 Mazan<br />
ukaudin-kizi kaꞌa wan an kai mandaun,<br />
aonaꞌo nii ukawi nipi naata-kao<br />
wuruꞌu pidanaz; mazan upuꞌaꞌo<br />
nii ukazan naata-kao, naꞌapa pidan<br />
kawan kidoo paꞌo raz tikazi mao dapaꞌo<br />
bii an.<br />
16 Mishi unao, uai tapa nii<br />
Tomin karu Dapu wuruꞌu unaouz,<br />
naꞌiki kai naꞌa Tomin karu Doronaa<br />
mashaa pan uꞌidaꞌa. 17 Ukauꞌan<br />
naꞌiaꞌo ram pidan pata kaꞌu tan an<br />
Tomin karu Dapu, Tomin karu patakaꞌu<br />
tan nii uruu tuu kiaꞌo idaꞌan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
Dapu kai manaꞌo, saa baa-kari wai<br />
Tomin karu ati, naꞌiki unao ukauꞌan<br />
wuruꞌu Tomin karu Dapuz.<br />
18 Aonaa umarii dau tinaꞌa naꞌa.<br />
Naꞌiaꞌo ram pidan unao biiꞌi zaudakidan<br />
an aita paa baꞌo pidan wuruꞌu<br />
pau garuz, imiꞌi baara anaꞌo aitapaaba-karu<br />
kaduz kawanaꞌati, marii<br />
mishiꞌo rai man utaa pi nan maai tapin-kaꞌo<br />
nii, uruu mishi kizi paꞌan<br />
uaita paa ban Tomin karu diꞌikiꞌoraz<br />
aita paaba-karu kawanaꞌati.<br />
19 Ushaꞌapa num kauꞌan wuruꞌu<br />
aita paaba-karu diꞌo raz ama zada<br />
diꞌikiꞌo raz, madiwau tapa-kaꞌo<br />
kari kao nan Tomin karu awun zaꞌa.<br />
Tomin karu para dan saadin paꞌo raz<br />
kian kawan, “Pidan nao taa pinan<br />
aita paa baꞌo nii mana wun, mazan<br />
Tomin karu kai waan ĩaita paa banuz<br />
pakaa kinapa-kida-kinaa nii<br />
ĩdyaun.” f 20 Naꞌiki kai naꞌa baꞌo ran<br />
Tomin karu para dan saadin paꞌoraz<br />
kian, “Nao ba nai ati, pidan<br />
aitapaa baꞌo raz diꞌitin pan kida<br />
madiwau tapa-kaꞌo kari kao nan.” g<br />
21 Ukauꞌan aonaa kizi naꞌiaꞌoram<br />
pidan atadin pan pidan<br />
dauꞌan padaꞌan paniaz. Ipai diꞌoraz<br />
aimaa kan Tomin karu taa nii<br />
unao ati kamin kaꞌu taꞌo nii unao:<br />
22 õgaru, Apol los, naꞌiki Peter; diꞌoraz<br />
ama zada; kakupa-karu naꞌiki<br />
mawaka-karu; kai naꞌiki dii naꞌi tiꞌo,<br />
ipai wuru kidaꞌa unao idiwau paꞌidiwaru,<br />
23 naꞌiki unao Christ idiwau,<br />
naꞌiki Christ Tomin karu idiwau.<br />
Waunao apostlenao<br />
kaudinaꞌo Christ ati<br />
4 1 Udiꞌi tapa Apol los naꞌiki<br />
õgaru, waunao Christ poi torunao<br />
kari kao nan. Tomin karu taa nii<br />
wakau din-kizi nii, wakowaada kizi<br />
pidan nao ati naꞌa pam Tomin karu<br />
diꞌi tapa nuz pashaꞌapa tan aimaa kan,<br />
wuruꞌu aonaꞌo raz uai tapa-kidau zon<br />
pidan nao ati kotuaꞌa naa. 2 Aizii<br />
pidan taa-kari waiz ukaudin-kizi<br />
nii, marii ushaꞌa pata nuzu mishiiman,<br />
panao ba naa aipan kawanaꞌati.<br />
3 Aizii õgaru ati, aonaa ushaꞌa pan<br />
pabiꞌi kida unao oo baꞌo rai nao<br />
diꞌita pan an naꞌiki kadako tin-kidan<br />
wuruꞌu õkau dina nuz Tomin karu<br />
ati. Upuꞌu õgaru, aonaa naꞌa pam<br />
õkian õkau din-kizi dauꞌan. 4 Õgaru,<br />
õai ta pan kawanaꞌati, kai man<br />
õshaꞌapa tan wuruꞌu taa-kari waiz<br />
õkau din-kizi nii, mazan aonaa õkian<br />
mani kai wuruꞌu õshaꞌa pata wuruꞌu<br />
õkau din-kizi kai man mana wun.<br />
Mazan Nao ba naiꞌo nii paꞌan wuruꞌu<br />
1Cor<br />
f 3:19 Job 5:13 g 3:20 Psalm 94:11<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 4<br />
446<br />
kowaa daꞌo raz kai man õshaꞌapa tan<br />
õkau din-kizi oo aonaa. 5 Ukauꞌan,<br />
manaꞌa udiꞌita paꞌa naꞌa naꞌiki<br />
ukadako tin-kidaꞌa naꞌa naꞌa pam<br />
pidan shaꞌapa tan pakau din-kizi,<br />
wuruꞌu kamoo aita-kari waiz kaawan<br />
uaꞌii. Mishiꞌo rai man uzau dapa<br />
Nao ba nai Jesus kaa wan. Aizii ukaawan<br />
donoꞌo naa, ukanada pan nii<br />
aimaa kan kida dizin paꞌo raz marutaꞌo-karu<br />
ii. Naꞌiki uai tapa-kidan nii<br />
kai manai man kan dii niꞌo pidan nao<br />
shaꞌapa tan aimaa kan kida. Naꞌiki<br />
uruu dono Tomin karu nau baan nii<br />
ipai pidan wuru kawanaꞌatiꞌi ĩkaudina<br />
nuz paꞌati.<br />
6 Õmin-mishi dan nao, õkaiwaa<br />
Apol los naꞌiki õgaru,<br />
õtukapa-kida-kinaa nii naꞌiki<br />
õtomi napa-kida-kinaa nii unao, naꞌapaꞌo<br />
ram atiꞌo mana wun tawuruꞌu<br />
kii-karuz, “Ushaꞌa pata aimaa kan soo<br />
kakinao rii kida kawanaꞌati.” Uruu<br />
aonaꞌo nii uatada pan bau daꞌa paꞌo<br />
pidan naꞌiki ukasha dan baꞌo ran.<br />
7 Kanom toma nii pugaru umanawunuꞌo<br />
nii bao koi nao ai? Kanom<br />
kai naꞌa puꞌidaꞌa aonaꞌo Tomin karu<br />
taa nii mani puꞌati? Ipai aimaa kan<br />
kida puꞌidaꞌaꞌo raz Tomin karu diꞌikin<br />
an, kan dii nii puꞌata din pan, utaakao<br />
puꞌu puꞌati mawi nipi naa-daun?<br />
8 Unao, kai naꞌaꞌa naa mooko<br />
uzauda-kidan uꞌidaꞌa ipai aimaakan<br />
uaiapa nii? Unao, kai naꞌaꞌa<br />
naa mooko uzauda-kidan uꞌidaꞌa<br />
ipai aimaa kan Kai manaꞌo Doro naa<br />
taa niaz ukaꞌiita-kinaa nii ushaꞌapatan<br />
kaudin-kizai Tomin karu ati?<br />
Unao, nao ba nai naouꞌu naa mooko<br />
uzauda-kidan aonaan puꞌu zii<br />
waunao nao ba nai-tinan? Kai man<br />
mana wun mani õꞌati umishiin an<br />
unao nao ba nai naouꞌu naa, uruu<br />
turuu kizi waunao kapam nao banai-tin<br />
pan bao kopa unao tuma.<br />
9 Mazan õtukapa nuz, Tomin karu<br />
toman waunao apostle nao awutapa<br />
mana wun ipai pidan nao ai.<br />
Waunao naꞌa paꞌo pidan nao kawan<br />
naꞌaka-kari waiz zowii-karu nii<br />
iribaꞌo pidan nao kanaa puꞌu, ipai<br />
pidan nao naꞌiki angel nao awunuu tapan<br />
puꞌu. 10 Waunao, watukapa-kao<br />
maai ta pin-kai nao nii, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan waunao Christ poi toru nao.<br />
Mazan unao, utaa pi nan aita paa baꞌo<br />
nii paꞌan, uzaama tin pan idi Christ<br />
idaꞌati. Waunao, aonaa wataapakao<br />
umana wun nao nii, mazan<br />
unao, utaa pi nan umana wun nao nii<br />
paꞌan. Unao nau baapa-kao, mazan<br />
waunao aonaa wanau baapa-kao.<br />
11 Pakawan kai waunao waza mazi<br />
naꞌiki mara dako; aonaa wakakamicha<br />
nun; waunao, wabaꞌi zii-kao;<br />
aonaa wadapu nii wamashaapa-kizi<br />
nii. 12 Waunao, dadara wakau dinan<br />
wamashaapa-kinaa nii. Aizii<br />
pidan nao para dan dono waꞌati<br />
kaziwa-kidaꞌo parada-karu idaꞌan,<br />
watoriin pan nii, kai man kizi paꞌan<br />
aimaa kan shaꞌa pan ĩꞌati. Pidan nao<br />
pata kaꞌu tan dono waunao, wataapada<br />
ĩshaꞌapa tan waunao, aonaa<br />
watiwaan wakaunan. 13 Pidan nao<br />
kadako tin-kidan dono waunao<br />
dikau daꞌo idaꞌan, waunao kai manaꞌo<br />
nii paꞌan wapara dan ĩdauꞌan.<br />
Pakawan kai, pidan nao taa pan<br />
waunao naꞌapa aimaa kan kawan<br />
aonaꞌo raz naa uaipa-kao.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
447<br />
1 CORINTHIANS 4, 5<br />
14 Õsaa dan diꞌo raz unao ati,<br />
aonaa õbaꞌa zoo tin-kidaꞌa zon idiꞌo<br />
mani unao, mazan õtomi napa-kidakinaa<br />
niꞌo naꞌiki õkaki naota-kinaa<br />
niꞌo unao paꞌan, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan unao, õdai nao kawa nuꞌo<br />
õmarain pan. 15 Utiichaan nao<br />
kainaꞌan puꞌu mani iriba padamata,<br />
tomi napa-kidaꞌo unao mashaapakaru<br />
dauꞌu Christ ati, mazan kai naꞌa<br />
bau daꞌapa pidan unao daru kawanuꞌo.<br />
Õgaru wuruꞌu unao daru,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan õgaru kiwiitapaꞌo<br />
raz õkowaa dan uꞌati Kai manaꞌo<br />
Kuwai, naꞌiki uruu idiꞌo umishidanuz<br />
Christ Jesus. 16 Ukauꞌan<br />
õpishaan unao umashaapa kizi<br />
paꞌi naꞌiki udiꞌi tinapa kizi naꞌapa<br />
õgaru kawan. 17 Uruu idiꞌo õdyuudan<br />
Timothy unao diꞌiti, uruu õdani<br />
kawa nuꞌo õtaa pan naꞌiki õmarainapa<br />
nii. Uruu mishiꞌo ushaꞌapa tan<br />
kaudin-kizai Nao ba nai atiꞌo. Uruꞌo<br />
nii nyuku nuu-kida unao ati naꞌa pam<br />
õdaꞌa nan Christ Jesus, naꞌapa õtominapa-kidan<br />
naꞌiki õkaki nao pan<br />
kawan mishi dai nao ipai choo chi<br />
õmoro wauta-kizi kawanaꞌati.<br />
18 Pabiꞌi kida unao umana wun<br />
nii uabatin pan, uzauda-kidan aonaꞌo<br />
nii õwaꞌa tin õmoro wau taꞌa nan<br />
uꞌidaꞌati koshan. 19 Mazan Nao banai<br />
aipan an unaꞌa pan, õwaꞌa tin<br />
nii uꞌidaꞌati kadiman. Uruu donoꞌo<br />
nii õai ta pan wuruꞌu atadin painao<br />
pidan nao umana wun-tin pan pakadako<br />
tinan idaꞌanaꞌo kari kao nan, oo<br />
mishiꞌo wuruꞌu kai naꞌa maꞌo zakakaru<br />
ĩꞌidaꞌa, Tomin karu diꞌikiꞌo raz.<br />
20 Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
kazowau tapan dono pidan nao,<br />
upanaꞌada ĩkaduz pamaꞌo za kan<br />
idaꞌan. Pidan nao kian an kai naꞌa<br />
ĩꞌidaꞌa Tomin karu maꞌo za kan mazan<br />
ĩkaduz aonaa ukai manan, aonaa<br />
Tomin karu kazowau tapa nii mani<br />
wuruꞌu ĩnaouz. 21 Aizii õwaꞌa tin<br />
dono, shaꞌa paꞌo ram kaduz idaꞌan<br />
uai pan õwaꞌa tin uꞌidaꞌati? Uaiapa<br />
õwaꞌa tin baꞌizi tuma, oo uaiapa<br />
shaꞌa õwaꞌa tin kamarain panuꞌo<br />
naꞌiki kai manaꞌo nyuku nui idaꞌan?<br />
Pidan kaminshuꞌuinpaꞌo dauaꞌo<br />
5 1 Ukowaada-kao õꞌati kai naꞌa<br />
kamin shuꞌui napa-karu unao<br />
biiꞌi, wuruꞌu naꞌa paꞌo raz aimaakan<br />
shaꞌa paapa-kao oiaꞌo mana wun<br />
wuruꞌu. Upuꞌu zii pidan nao aonaꞌoraz<br />
ĩaita pan Tomin karu, aonaa<br />
ĩkashaa pan uruu kaduz aimaa kan<br />
shaꞌa paapa-kao pabii an. Ukowaadakao<br />
õꞌati kai naꞌa dao nai ora unao<br />
bii aꞌo, udaia roi tapan padaro aba.<br />
2 Mazan upuꞌu unao, utaa pi nan<br />
umana wunuꞌo nii! Ukashaꞌo raꞌo raz<br />
mani mishiꞌo rai man, naꞌiki wuruꞌu<br />
dao nai ora shaꞌapa taꞌo raz aimaakan<br />
naꞌa paꞌo, aonaꞌo raꞌa naa turuu<br />
unao taapa dan ubao kopa tinan unao<br />
tuma uchoo chii pan dono. 3 Õgaru,<br />
õꞌao naan puꞌu padamata unao ai,<br />
mazan kai naꞌa õgaru unao tuma<br />
õdiꞌitin pan ii. Naꞌiki õaita paꞌa kaꞌa<br />
naa naꞌa pam nii õpata kaꞌu tan wuruꞌu<br />
pidanaz shaꞌapa taꞌo raz oiaꞌo manawun,<br />
naꞌiaꞌo kawa nuꞌo mana wun<br />
õgaru unao tuma. 4 Aizii ubao kopatinan<br />
donoꞌo naa wanao ba naa Jesus<br />
uu idaꞌan, naꞌiki õgaru, õbao kopatinan<br />
kapam unao tuma õdiꞌitin pan<br />
ii, waNaobanaa Jesus maꞌo za kan<br />
1Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 5, 6<br />
448<br />
idaꞌan, 5 marii paꞌi utaan wuruꞌu<br />
pidanaz Satan ati, unanaa oiaꞌo raz<br />
pata kaꞌuta-kizi nao kizi. Mazan udoronaa<br />
kazan naata-kao nii wuru donoꞌo<br />
Nao ba nai Jesus kaawa nuz powaa ati.<br />
6 Ukauꞌan unao ata dinapa nuz,<br />
aonaa kai manaꞌo mani wuruꞌu. Uaitapa<br />
nii tawuruꞌu kii-karuz kaika paꞌa:<br />
“Masakau daꞌu sodiꞌo yeast, upoodada<br />
ipai wuruꞌu poroom-biꞌi.” h<br />
7 Ukauꞌan marii uzika dan wuruꞌu<br />
kamin shuꞌuin paꞌo raz pidan unao bii<br />
iki. Naꞌapa Israelite nao zika dau zon<br />
kawan ipai yeast padapu iki kida,<br />
ĩtaa pan uaꞌii Passover Kamoon. Uruu<br />
unao paꞌinaꞌo poroom-biꞌi ukawa nuꞌo<br />
nii, aonaꞌo raz ukawi kiꞌita-kao yeast<br />
idi. Mishi õai tapa unao, Tomin karu<br />
soꞌota niꞌi naa uꞌoian, naꞌiki utomanii<br />
unao kai man. Christ zowii-kao<br />
waꞌati wakazan naata-kinao niꞌo<br />
waꞌoian kida ai, naꞌapa kaznizo dani<br />
kawan Israelite nao zowi auzo niaz<br />
Passover Kamoon dono. 8 Unaꞌa pan<br />
kauꞌan, wamari naꞌa taꞌa naa kiwii tapaꞌo<br />
wamashaa pau zon kaduz, wuruꞌu<br />
oiaꞌo raz naꞌiki dikau daꞌo raz. Mishiꞌorai<br />
man, waizoꞌatiꞌi naa Tomin karu<br />
wanyuku nuu iki, aonaa wadako tinpan<br />
idaꞌan mani kari kao nan, naꞌapa<br />
kiziꞌi naa paꞌan waunao bread kawan,<br />
aonaꞌo raz ukawi kiꞌita-kao yeast<br />
idi, Israelite nao nikauzo nii kawan<br />
Passover Kamoon dono.<br />
9 Õsaada nii shaꞌatii kiwiita paꞌoraz<br />
õkaari tan idaꞌa, õkii nii unao ati<br />
aonaa kizi ubao kopa tin pan naꞌiki<br />
uminau daꞌui ta pan pidan nao kaminshuꞌu-shoro<br />
nao tuma. 10 Aizii<br />
õsaa dan donoꞌo raz naꞌapa, aonaa<br />
pidan nao mami shida-kainao dauꞌanaꞌo<br />
mani tawuruꞌu õnaꞌapa nuz,<br />
naꞌiki pidan nao oiain pai naouz<br />
pakamin shuꞌuin pan idaꞌan, oo naꞌazoo<br />
tinauzo naouz, oo koidi miki naouz,<br />
oo tomin karu nita pai naouz toma-kariwai<br />
tomin karu nao. Mazan aonaa<br />
naꞌitim umashaa pan panaꞌi ti napa<br />
ĩꞌai, umashaa pan puꞌu daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa. 11 Mazan õsaada nii unao<br />
ati, aonaa kizi ubao kopa tin pan naꞌiki<br />
uminau daꞌui ta pan pidan dako tinaꞌoraz<br />
pumin-mishi dan nii, mazan<br />
upuꞌaꞌo raz zii ukamin shuꞌuin pan, oo<br />
naꞌa zoo tinauzo, oo tomin karu nii tapaꞌo<br />
toma-kari wai tomin karu nao, oo<br />
para daꞌo dikauda kidaꞌo aimaa kan<br />
baꞌo rai nao dauꞌan, oo poꞌidi pauzo, oo<br />
koidi miki. Aonaa shaa paꞌi uaroo paꞌanaꞌa<br />
naꞌa paꞌo pidan tuma.<br />
12-13 Õgaru aonaa õkau din-kizi<br />
mani wuruꞌu õdiꞌi tapa kizi naꞌapam<br />
õshaꞌapa tan naꞌiki õkaki nao tan<br />
pidan nao mami shida-kainao. Tominkaruꞌo<br />
nii pata kaꞌuta ĩnao ĩꞌoian kida<br />
dikin ii. Mazan unao, ukaudin-kizi<br />
paꞌan wuruꞌu ukaki nao ta nuz uminmishi<br />
dan nao, shaꞌa paa pai naouz<br />
oiaꞌo. Naꞌapa Tomin karu para dan<br />
saadauzo-kari waiz kian kawan,<br />
“Aonaa utaapa daꞌa naꞌa wuruꞌu pidan<br />
shaꞌapa taꞌo raz oiaꞌo naꞌan unao biiꞌi.” i<br />
Mishidainao sakitapadan<br />
pakasharutaakan<br />
6 1 Aizii naꞌiaꞌo ram an unao<br />
kasharu taa kan pumin-mishidan<br />
tuma, manaꞌa pumakoꞌo naꞌa<br />
h 5:6 Galatians 5:9 i 5:13 Deuter on omy 17:7<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
449<br />
1 CORINTHIANS 6<br />
pukaaka paꞌa nan pumin-mishi dan<br />
kootoo pauzo nao ati, aonaꞌo raz<br />
ĩmishi dan Tomin karu. Mishiꞌo raiman,<br />
pupishaa paꞌan mishi dai nao<br />
puchoo chin ainaouz saki tapa dan<br />
wuruꞌu ukasharu taa kanuz. 2 Mishi,<br />
unao uai tapa nii dii naꞌi tiꞌi Tomin karu<br />
pidanan naouꞌo nii wuruꞌu kooto waꞌo<br />
niꞌo raz pidan nao mashaa paꞌo raz ipai<br />
naꞌiaꞌa kan. Ukauꞌan, unao turuu<br />
kapam usaki tapa dan mashaꞌa pan naa<br />
kidaꞌo raz kasharu taaka-karu kida<br />
unao bii anaꞌo raz. 3 Mishi, uai tapanii<br />
wau naouꞌo nii wuruꞌu kooto waꞌo<br />
niꞌo raz angel nao dii naꞌi tiꞌi. Ukauꞌan,<br />
unao turuu kapam udiꞌita pan naꞌiki<br />
usaki tapa dan wuruꞌu kasharu taakakaru<br />
kida kaiꞌo raz mashaapa-karu<br />
idaꞌa. 4 Unaꞌa pan kauꞌan, naꞌa painim<br />
an pukasharu taa kan pumin-mishidan<br />
tuma, manaꞌa pumakoꞌo naꞌa<br />
kootoo pauzo nao diꞌiti, aonaꞌo raz<br />
ĩmishi dan Tomin karu. Ĩnao aonaꞌo<br />
turuu ĩsaki tapa dan ukasharu taakanuz.<br />
5 Õkian uꞌati kaika paꞌa<br />
õbaꞌa zoo-kidaꞌa zon unao. Aonaa<br />
mooko zoobaba bau daꞌapa pidan<br />
nii unao biiꞌi aita paa baꞌo, kaꞌii taꞌo<br />
padiꞌita pan naꞌiki pasaki tapa dan<br />
mishi dai nao kasharu taaka nuz?<br />
Mishi kai naꞌaꞌo wuruꞌu. 6 Mazan<br />
unao, umakon mami shida-kainao<br />
diꞌiti, naꞌiki ukaa ka pan umin-mishidan<br />
ĩꞌati, naꞌiki uai pan ĩsaki tapa dan<br />
ukasharu taa kanuz.<br />
7 Aizii wuruꞌu ukaaka paa ka nuz,<br />
naꞌiki unaꞌaka nuzu umin-mishi dannao<br />
koo towapa-kizai iti, naꞌa paꞌo<br />
aida-kida unao aonaa umashaa pan<br />
mishi dai nao kawan. Pumin-mishi dan<br />
shaꞌapa tan an aimaa kan dikau daꞌo<br />
puꞌati, oo uzaama tan an pushaꞌapauzi,<br />
kai manaꞌo nii zii putuu dan an<br />
punyuku nuu pukaa ka paan ai paꞌan<br />
uruu kootoo pauzo ati. 8 Mazan unao,<br />
aonaa ukashaa pan unaꞌa pata-kao.<br />
Mishiꞌo rai man unaouꞌu naa shaꞌapataꞌo<br />
raz dikau daꞌo aimaa kan, naꞌiki<br />
uzaama tan bao koi nao shaꞌa pauz ĩꞌai,<br />
naꞌiki ushaꞌapa tan diꞌo raz aimaa kan<br />
umin-mishi dan nao atiꞌo.<br />
9 Mishi, uai tapa nii wuruꞌu pidannao<br />
shaꞌapa tai naouz dikauda kidaꞌo<br />
aimaa kan, aonaꞌo nii ĩwiizi nii<br />
Tomin karu nao ba nai-tinapa-kizi ii.<br />
Aonaa umarii dau tinaꞌa naꞌa. Pidannao<br />
kamin shuꞌuin pai nao, pidan nao<br />
tomin karu nii ta pai nao aimaa kan karikao<br />
nan, pidan nao kiaa pai naouz aonaa<br />
pamin-mazi dan mani, daonai oranao<br />
kiaa paa kauzo naouz paꞌati aaka,<br />
10 pidan nao koidi miki nao, pidannao<br />
naꞌa zoo tinauzo nao, pidan nao<br />
poꞌidi pauzo nao, pidan nao para daꞌo<br />
dikauda kidaꞌo aimaa kan baꞌo rai nao<br />
dauꞌan, pidan nao kaza tai nao pairi ban<br />
shaꞌa pauz; wuruꞌu pidan nao shaꞌapatai<br />
naouz naꞌapa kidaꞌo raz aimaa kan,<br />
ĩnao aonaꞌo nii ĩwiizi nii Tomin karu<br />
nao ba nai-tinapa-kizi ii. 11 Kiwii tapa,<br />
naꞌa paꞌo daꞌi pabiꞌi unao mashaa pauzon.<br />
Mazan unao chikaa-kari waiꞌi naa<br />
uꞌoian ai, Tomin karu buu ta niꞌi naa<br />
paꞌidi wau nii. Naꞌiki udako ta niꞌi naa<br />
unao kai manaꞌo pidan nao nii Naoba<br />
nai Jesus Christ maꞌo za kan idaꞌan,<br />
naꞌiki waTominkarun Doro naa idaꞌan.<br />
Ukonaukii-kida Tominkaru<br />
umashaapan idaꞌan uꞌati<br />
12 Aizii pabiꞌi unao mishi dainao<br />
kian, “Õgaru, kashaapa-kao<br />
1Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 6, 7<br />
450<br />
õshaꞌapa tan kanom kari kao nan<br />
õai apa nii.” Mishiꞌo wuruꞌu, mazan<br />
aonaa ipai mani aimaa kan õshaꞌapata<br />
nii kai manaꞌo õꞌati wuruꞌu.<br />
Pabiꞌi unao kian, “Õgaru, kashaapakao<br />
õshaꞌapa tan kanom kari kao nan<br />
õai apa nii,” mazan õgaru aonaꞌo nii<br />
õkashaa pan naꞌiaꞌo ram aimaa kan<br />
kazowau tapan õgaru. 13 Mazan<br />
baꞌo ran kian nii, “Wanyuku nui<br />
toma-kao watoba atiꞌo naꞌiki watoba<br />
toma-kao wanyuku nui atiꞌo.”<br />
Mishiꞌo wuruꞌu, mazan dii naꞌi tiꞌi<br />
waꞌao kaziꞌian donoꞌo naa, aonaꞌo<br />
niꞌi naa powaꞌa wanyuku nui nii,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaꞌo niꞌi naa<br />
wananaa aipan wanyuku nui. Mazan<br />
aonaa kai manaꞌo mani wuruꞌu<br />
wakai waan wananaa kamin shuꞌuinapa-karu<br />
dauꞌati. Mishiꞌo rai man<br />
marii washaꞌapa tan aimaa kan kida<br />
wananaa idaꞌan, Nao ba nai Jesus<br />
aipan kawanaꞌati. Naꞌiki Nao banai<br />
Jesus wuruꞌu kazowau tapaꞌo raz<br />
wananaa. 14 Pamaꞌo za kan idaꞌan<br />
Tomin karu kadi shita-kidan Naoba<br />
nai Jesus mawaka-karu diꞌiki,<br />
naꞌiki ukadishita-kidan nii kapam<br />
waunao mawaka-karu diꞌiki pamaꞌoza<br />
kan idaꞌan.<br />
15 Mishi, unao uai tapa nii unanaa<br />
zaama tin paꞌo Christ nanaa diꞌiti.<br />
Ukauꞌan aonaa turuu õzaama tan<br />
Christ nanaa naꞌiki õbau daꞌa pa ta nuz<br />
kamin shuꞌu-shoro aba nanaa diꞌiti.<br />
Aonaa turuu, aonaa masakau daꞌu!<br />
16 Aonaa mooko uaita pan pidan<br />
kiaa paꞌo raz kamin shuꞌu-shoro aba,<br />
ubaudaꞌapa tinan otuma wuruꞌu?<br />
Usaa din pan kawan Tomin karu<br />
kaari tan idaꞌa, ukian, “Dao nai ora<br />
kiaa pan dono zun, wuruꞌu dao naiora<br />
naꞌiki zun bau daꞌa paꞌo kawa nuꞌo<br />
ĩnanaa.” 17 Mazan pidan zaamatinaꞌo<br />
raz Nao ba nai Jesus diꞌiti, uruu<br />
ubaudaꞌapa tinan utuma wuruꞌu<br />
panyuku nuu ii.<br />
18 Manaꞌa ukamin shuꞌuin paꞌanaꞌa.<br />
Ipai baꞌo ran aimaa kan oii<br />
kidaꞌo pidan shaꞌapata nii, aonaa<br />
ushaꞌapa tan unanaa. Mazan pidan<br />
kiaa paꞌo raz aonaa pamin-mazi dan<br />
mani, ushaꞌapa tan aimaa kan dikaudaꞌo<br />
mana wun pananaa ati wuruꞌu.<br />
19 Mishi, unao uai tapa nii unanaa<br />
Kai manaꞌo Doro naa mashaapa-kizi<br />
wuruꞌu. Uruu mashaa paꞌo raz unao<br />
idaꞌa naꞌiki uruu Tomin karu taa niaz<br />
unao ati. Ukauꞌan unao aonaa turuu<br />
ushaꞌa pain pan uai pan kawanaꞌati,<br />
mazan Tomin karu idiwau unao,<br />
20 ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
torii niꞌi naa unao. Ukauꞌan, ipai<br />
aimaa kan ushaꞌa pata nii unanaa<br />
kida idaꞌan aida-kida kizi naꞌa pam<br />
ukonau kii-kidan Tomin karu.<br />
Kakinaorii kaudaiaruinao<br />
naꞌiki kaudaiaroinao atiꞌo<br />
7 1 Aizii, õkowaa dan nii naꞌa pam<br />
õdiꞌitin pan tawuru kida dauꞌanaꞌa<br />
upishaa nuz õgaru, usaa daniaz<br />
ukaari tan idaꞌa. Mishi kai manaꞌo<br />
wuruꞌu dao nai ora mashaa pan an<br />
maudai aro-daun. 2 Mazan ukai naꞌan<br />
idi iriba mana wun kamin shuꞌuinapa-karu,<br />
marii dao nai ora mazi dan<br />
naꞌiki ukiaa pan soo pau dai aro.<br />
Zuna naꞌapa kapam. Marii omazidan<br />
naꞌiki okiain pan soo pau dai aru<br />
tuma. 3 Naꞌiki dao nai ora, aonaa kizi<br />
umaaiapa kan pau dai aro oai pan an<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
451<br />
1 CORINTHIANS 7<br />
uruu, ushaꞌapa num kauꞌan odai aru<br />
uruu. Zuna naꞌapa kapam, aonaa<br />
kizi omaaiapa kan pau dai aru uai pan<br />
an oroo, ushaꞌapa num kauꞌan udaiaro<br />
oroo. 4 Naꞌiki aonaa pabaꞌo raniꞌo<br />
mani okazo wau ta pan pananaa,<br />
mazan odai aru wuruꞌu kazowau tapaꞌo<br />
onanaa kapam. Naꞌapa kapam<br />
dao nai ora, aonaa pabaꞌo raniꞌo mani<br />
ukazowau ta pan pananaa, mazan<br />
udai aro wuruꞌu kazowau ta paꞌo<br />
unanaa kapam. 5 Manaꞌa umarainaꞌa<br />
naꞌa unanaa udai aru ai oo<br />
udai aro ai. Soo mishi unyuku nuu<br />
naꞌapa kidaa kan an, uruu aonaa<br />
kizi ukiaa paa kan naꞌa pau daꞌum<br />
kamoo sodi kari kao nan, uruu turuu<br />
kizi utaan ama zada utorii napa-tinkinaa<br />
nii. Mazan udaunaꞌan, turuaꞌa<br />
naa koshan ukiaa paa kan. Aonaa<br />
kizi Satan tiwaa-kida pan unao,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan unao mazidai<br />
nao aonaa ukaꞌii tan utuu dan<br />
unyuku nuu tomu nuꞌiki mana wun<br />
ukiaa paa kan ai. 6 Mazan kaiwuruꞌu<br />
õnaꞌapa nuz, aonaa õtaan<br />
mani kakinao rii wuruꞌu aonaa kizi<br />
ukiaa paa kan naꞌa pau daꞌum kamoo<br />
kari kao nan. 7 Tuu kii zii mani ukaimanan<br />
õꞌati ipai unao mishi dai nao<br />
mashaa pan an pabaꞌo ran, õgaru<br />
kawan. Mazan Tomin karu taa pabiꞌi<br />
mishi dai nao ati ĩkaꞌiita-kinaa nii<br />
pamashaa pan mazi daꞌo pidan nii,<br />
naꞌiki baꞌo rai nao mishi dai nao ati<br />
utaa ĩkaꞌiita-kinaa nii pamashaa pan<br />
pabaꞌo ran, aonaa ĩmazi dan.<br />
8 Aizii, õpara daꞌa zon wunao<br />
atiꞌi, aonaꞌo raz naa ĩkau daia run<br />
oo ĩkau daia ron, naꞌiki zun nao ati<br />
mawa kai naouz naa ĩdai aru nao.<br />
Kai manaꞌo wuruꞌu umashaa pa nuz<br />
ubaꞌo ran, õgaru kawan. 9 Mazan<br />
aonaan an ukaꞌii tan udada ra da pan<br />
unyuku nuu zun ai oo dao nai ora ai,<br />
ukauꞌan kai man paꞌan umazi dan<br />
koshan, unaꞌa zoota pan ai zun oo<br />
dao nai ora tuu kii mana wun.<br />
10 Aizii, õpara dan unao ati mishidai<br />
nao mazi dai naouz naa. (Wuruꞌu<br />
kakinao rii aonaa õgaru diꞌikiꞌo<br />
mani, mazan Nao ba nai Jesus diꞌikiꞌo<br />
paꞌan wuruꞌu kaki nao riiz.) Õparadan<br />
unao daia roi nao ati, manaꞌa<br />
pumuu daꞌa naꞌa pudai aru. 11 Mazan<br />
pumuu dan an pudai aru, ukauꞌan<br />
pubaꞌo ran tinaꞌa naa pumashaapa,<br />
oo puaipan an pumashaa pan pidan<br />
mazi daꞌo nii, pukiwa pudai aru diꞌiti<br />
powaꞌa iti, pukai ma naaka utuma<br />
koshan. Naꞌiki õpara dan unao<br />
daia rui nao ati kapam, manaꞌa<br />
pumuu daꞌa naꞌa pudai aro.<br />
12 Aizii, õpara dan unao<br />
bao koi nao mishi dai nao ati, mazidai<br />
naouz pidan mami shida-kaꞌo<br />
tuma, (wuruꞌu kakinao rii õgaru<br />
diꞌikiꞌo, aonaa Nao ba nai Jesus<br />
diꞌikiꞌo mani). Naꞌiaꞌo ram unao<br />
daonai ora nao mazi daꞌo zun tuma<br />
aonaꞌo raz omishi dan Jesus, naꞌiki<br />
pakawan oai pan pamashaa pan<br />
pumin-mazi dan nii, aonaa pumuudaꞌa<br />
naꞌa oroo. 13 Naꞌiki pugaru<br />
zun mishida paꞌo Jesus, mazi daꞌo<br />
dao nai ora tuma aonaꞌo raz umishidan<br />
Jesus, naꞌiki pakawan uai pan<br />
pamashaa pan pumin-mazi dan<br />
nii, aonaa pumuu daꞌa naꞌa uruu.<br />
14 Ushaꞌapa num kauꞌan wuruꞌu daonai<br />
ora aonaꞌo raz umishi dan Jesus,<br />
kai man Tomin karu saa baan uruu<br />
1Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 7<br />
452<br />
ubaudaꞌapa tinan idaꞌan pau dai aro<br />
diꞌiti, mishida paꞌo raz Jesus. Naꞌiki<br />
zun aonaꞌo raz omishi dan Jesus,<br />
kai man Tomin karu saa baan oroo<br />
obau daꞌapa tinan idaꞌan pau dai aru<br />
diꞌiti, mishida paꞌo raz Jesus. Aonaan<br />
an mani umishiin Tomin karu saabaan<br />
kai man pudai aro, oo pudai aru<br />
aonaꞌo raz zii umishi dan, unao dainao<br />
aonaa mani Tomin karu saa baan<br />
kai man paꞌati. Mazan umishiin idi,<br />
kai man Tomin karu saa baan unao<br />
dai nao kapam. 15 Mazan wuruꞌu<br />
pidan aonaꞌo raz umishida pan oo<br />
omishida pan Jesus muu daꞌa zon<br />
an pamin-mazi dan mishida paꞌo raz<br />
Jesus, marii umakon oo omakon.<br />
Naꞌa paꞌo shaꞌa pan an, pidan<br />
mishida paꞌo raz, aonaꞌa naa powaꞌa<br />
uruu oo oroo mashaa pan mazidaꞌo<br />
pidan nii. Mazan Tomin karu<br />
zaama tan waunao mishi dai naouz<br />
Jesus, wamashaapa-kizi konaukii<br />
naꞌiki kai man ipai pidan nao<br />
tuma. 16 Panaa don unao daia roinao<br />
mishida pai naouz Jesus, unao<br />
idaꞌanaꞌo nii udai aru nao mishi dan<br />
Jesus, naꞌapa unao kawan. Naꞌapa<br />
kapam unao daia rui nao, mishidapai<br />
naouz Jesus, panaa don unao<br />
idaꞌanaꞌo nii udai aro nao mishi dan<br />
Jesus naꞌapa unao kawan.<br />
Umashaapa uwaꞌatin donoꞌo<br />
kawan Tominkaru idaꞌati<br />
17 Diꞌo raz kakinao rii õtaa nii<br />
baꞌo ran mishi dai nao ati baꞌo ran<br />
wii zai iainao kidaz. Marii ipai<br />
unao mashaa pan pakawan wuruꞌu<br />
mashaapa-karu kaduz idaꞌa Nao banai<br />
Tomin karu muuda-kiziz pugaru,<br />
uzaama tan uaꞌiaꞌo raz pugaru<br />
mishida paꞌo nii Jesus. 18 Kaikapaꞌo<br />
atiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz: Aizii<br />
pidan choota-kari waiz j Jew nao<br />
kaki naori naa kawanaꞌati, Tominkaru<br />
zaama tan uaꞌii uruu, aonaa<br />
kizi utiwaan papanaꞌa dan pachootakaoaz.<br />
Naꞌapa kapam, Tomin karu<br />
zaama tan dono pidan aonaꞌo raz<br />
uchoota-kao Jew nao kaki naorinaa<br />
kawanaꞌati, aonaa kiziꞌi naa<br />
uai pan pachoota-kao. 19 Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan aonaa umana wunuꞌo<br />
aimaa kan mani wuruꞌu pidan<br />
choota-kaoaz oo aonaa uchoota-kao.<br />
Mazan kanom paꞌan umana wunuꞌo<br />
nii, washaꞌapa tan paꞌan aimaa kan<br />
kida Tomin karu aipaniaz washaꞌapatan.<br />
20 Ukauꞌan ipai unao, pakawan<br />
unaꞌa, umashaa pauzo nuz kaduz<br />
idaꞌa, Tomin karu zaama tan uaꞌiaꞌoraz<br />
unao mishida painao nii Jesus.<br />
21 Aizii pugaru torii-kari wai poitorui<br />
k nii Tomin karu zaama tan uaꞌii<br />
pugaru, manaꞌa putaapa daꞌa naꞌa<br />
pupoi torui tapa-kaoaz kasha ru ta pan<br />
punyuku nuu. Mazan naꞌa painim<br />
an pidan toriaꞌo raz pugaru kian<br />
puꞌati, “aizii turuaꞌa naa pumakon,”<br />
pumakoꞌo naa, uruu aonaa kizi<br />
pupoi torui tapa-kao. 22 Pugaru<br />
poi torui tapa-kari waiz Tomin karu<br />
zaama tan uaꞌii pugaru, naꞌa paꞌo<br />
pugaru pidan kawan muuda-kariwaiz<br />
naa upoi torui tapa-kao ai,<br />
j 7:18 choota-kariwaiz: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. k 7:21 torii-kariwai poitorui: Putukapa kaa rita tokon<br />
ii Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
453<br />
1 CORINTHIANS 7<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Nao ba nai<br />
Jesus muu din-kida niꞌi naa pugaru<br />
oiaꞌo poi torui ta pan ai. Aizii pugaru<br />
naꞌapa kapam, aonaꞌo raz pidan<br />
torian papoi toru nii Tomin karu<br />
zaama tan uaꞌii pugaru, mazan aizii<br />
Christ poi toruꞌu naa paꞌan pugaru.<br />
23 Unao Tomin karu torii niꞌi naa.<br />
Ukauꞌan manaꞌa naa upoi toruitapa-kidi<br />
naꞌa naꞌa pidan nao ati.<br />
24 Õmin-mishi dan nao, pakawan<br />
umashaapa naꞌapa Tomin karu<br />
zaama tan diꞌikiꞌo kawan unao,<br />
mishida painao nii Jesus.<br />
Pidannao aonaꞌoraz zii<br />
ĩkaudaiarun oo ĩkaudaiaron<br />
25 Aizii, õpara dan nii wuru<br />
dauꞌa naꞌa upishaa nuzu pidan nao<br />
dauꞌan aonaꞌo raz zii ĩkau daia run oo<br />
ĩkau daia ron. Aonaa Nao ba nai Jesus<br />
taan kakinao rii uruu dauꞌan. Mazan<br />
Nao ba nai Jesus, dobata ukamin kaꞌutan<br />
õgaru, ukauꞌan õmishida unao<br />
turuu umishi dan õpara dan. Uruu<br />
idi kaika paꞌa õdiꞌitin pan kai manaꞌo<br />
aimaa kan dauꞌan unao shaꞌapa tan<br />
niꞌo. 26 Ama zada dadara dinan idiꞌi<br />
naa kai, õꞌitii man powaꞌa zii ukaimanan<br />
paꞌan mishi dai nao, aonaꞌo raz<br />
zii ĩkau daia ron oo ĩkau daia run<br />
mashaa pan pabaꞌo ran. 27 Mazan<br />
aizii pugaru kai naꞌaꞌo raꞌa naa pudaiaro,<br />
aonaa pudoro taꞌa naꞌa naꞌa pam<br />
kizi pumuu dan oroo. Aizii aonaan<br />
an zii pudai aro nii, aonaa pudorotaꞌa<br />
naꞌa pudai aro nii. 28 Mazan aizii<br />
putoman an punyuku nuu naꞌiki<br />
pumazi dan naa, aonaa oiaꞌo mani<br />
wuruꞌu pushaꞌapa taniaz. Naꞌiki zun<br />
aonaꞌo raz zii okau daia run, otoman<br />
panyuku nuu naꞌiki omazi dan naa,<br />
aonaa oiaꞌo mani wuruꞌu oshaꞌapataniaz.<br />
Mazan wuruꞌu pidan nao<br />
kau daia rui nao oo kau daia roi nao,<br />
ĩbai aa pan nii dadaraꞌo mashaapakaru<br />
naꞌiki kashaꞌora kidaꞌa<br />
aimaa kan kaiꞌo raz mashaapa-karu<br />
idaꞌa, naꞌiki aonaa õai pan ubaiaa pan<br />
naꞌapa kidaꞌo raz aimaa kan.<br />
29 Õmin-mishi dan nao, õai pan<br />
uaita pan wuru dauꞌa naꞌa. Wuruꞌu<br />
wamashaa pa nuz kai diꞌo raz ama zada<br />
idaꞌa, aonaꞌo niꞌi naa utomu nuꞌikin,<br />
uruu uiko dan naa patokon. Uruu<br />
idiꞌo õkian daonai ora nao ati kaudaia<br />
roi naouz: Aonaa utaapa daꞌa naꞌa<br />
ukau dai aro nuz awau ta pan udiꞌitinpan<br />
ushaꞌapa taꞌa zon ai kaudin-kizai<br />
Nao ba nai Jesus ati. 30 Naꞌiki naꞌapa<br />
kapam unao mishi dai nao zaadinai<br />
naouz, aonaa udiꞌitin paꞌa naꞌa<br />
tuukiaꞌa naa mana wun ukashaꞌoran<br />
dauꞌu. Naꞌiki unao mishi dai nao<br />
konau kii-tinai naouz, aonaa udiꞌitinpaꞌa<br />
naꞌa soo ukonau kii tinan dauꞌu<br />
kari kao nan. Naꞌapa kapam unao<br />
mishi dai nao toriai naouz aimaa kan<br />
kida, aonaa udiꞌitin paꞌa naꞌa tuukiaꞌa<br />
naa mana wun ushaꞌa pauz kida<br />
dauꞌu. 31 Naꞌiki unao mishi dai nao<br />
shaꞌa paa pai naouz aimaa kan kida<br />
pamashaapa-kinaa nii wuru amazada<br />
idaꞌaꞌa, aonaa udiꞌitin paꞌa naꞌa<br />
tuukiaꞌa naa mana wun ushaꞌa paapaniaz<br />
kida dauꞌu. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan wuruꞌu mashaapa-karu kaduz<br />
diꞌo raz ama zada idaꞌa kai, naꞌiki<br />
ipai aimaa kan kida pidan shaꞌapaa<br />
pa niaz pamashaapa-kinaa nii<br />
daꞌaꞌa, kadima naꞌo niꞌi naa uiko dan<br />
patokon.<br />
1Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 7, 8<br />
454<br />
32 Aonaa õai pan udiꞌitin pan<br />
tuukiaꞌa naa mana wun naꞌa pam kizi<br />
umashaa pan. Dao nai ora aonaꞌoraz<br />
zii udai aro nii, unyuku nuu<br />
pashaꞌapa tan dauꞌan kaudin-kizai<br />
Nao ba nai Jesus ati, uai pan pashaꞌapatinan<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />
33 Mazan dao nai ora mazidaꞌo raz,<br />
unyuku nuu pashaꞌapa tan dauꞌan<br />
aimaa kan kida ĩmashaapa-kinaa nii<br />
diꞌo raz ama zada idaꞌa, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan uai pan idi pataa pan pau dai aro<br />
kai man. 34 Uruu idi dyaꞌu tam udiꞌitinpan,<br />
uai pan pashaꞌapa tinan Nao ba nai<br />
aipan kawanaꞌati, mazan ukonaukiikidaꞌa<br />
zon pau dai aro kapam. Naꞌapa<br />
kapam, zun mawa kaꞌo raz naa odaiaru<br />
oo zun aonaꞌo raz zii odai aru nii,<br />
onyuku nuu tuu kii oshaꞌapa tan dauꞌan<br />
kaudin-kizai Tomin karu ati. Oai pan<br />
ipai aimaa kan pashaꞌa pata nii pananaa<br />
idaꞌan naꞌiki padiꞌitin pan idaꞌan<br />
Tomin karu ati paꞌidi wara. Mazan zun<br />
mazidaꞌo raz, odiꞌi tin pan pashaꞌapa tan<br />
dauꞌan aimaa kan kida ĩmashaapakinaa<br />
nii, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
oai pan idi pashaꞌapa tan aimaa kan<br />
kida pau dai aru nyuku nuu kawanaꞌati.<br />
35 Õkia nuz unao ati kaika paꞌa,<br />
õkamin kaꞌuta-kinaa niꞌo unao, udiꞌitapa<br />
kizi kanom kai manaꞌo aimaa kan<br />
ushaꞌapa tan nii. Aonaa õtiwaan mani<br />
õtaan kakinao rii uꞌati wuruꞌu. Mishiꞌorai<br />
man õkamin kaꞌu taꞌa zon unao<br />
umashaapa-kizi kai man, Nao ba nai<br />
pidanan nao mashaa pan aiapa-kao<br />
kawanaꞌati. Uruu turuu kizi ushaꞌapatan<br />
kaudin-kizai soo Nao ba nai Jesus<br />
ati kari kao nan, naꞌiki aonaa kizi<br />
udiꞌitin pan ushaꞌapa tan dauꞌu baꞌo ran<br />
aimaa kan.<br />
36 Mazan aizii dii mani pugaru<br />
kai naꞌa zun pudai aro niꞌo, maskon<br />
nao-tin paꞌo raꞌa naa, naꞌiki<br />
tuu kii puaipan oroo, pudiꞌi tinpan<br />
soo pumazi dan dauꞌu otuma.<br />
Ukauꞌan turuu pamazi dan, naꞌiki<br />
aonaa oiaꞌo mani wuruꞌu. 37 Mazan<br />
aizii putoman punyuku nuu aonaꞌo<br />
nii pukau daia ron, naꞌiki aonaa pidan<br />
dyuu dan idaꞌanaꞌo mani wuruꞌu<br />
pushaꞌa pa ta nuz aimaa kan, naꞌiki<br />
pukaꞌiita pudadara dan punyuku nuu<br />
puaipan ai zun, kai manaꞌo aimaa kan<br />
wuruꞌu pushaꞌapa taniaz. 38 Ukauꞌan<br />
wuruꞌu pidan mazidaꞌo raz pau daiaro<br />
niꞌo tuma, kai manaꞌo aimaa kan<br />
wuruꞌu ushaꞌapa taniaz, naꞌiki pidan<br />
aonaꞌo raz ukau daia ron, aimaa kan<br />
powaꞌaꞌo zii ukai manan wuruꞌu<br />
ushaꞌapa taniaz.<br />
Zunnao mishidainao,<br />
mawakainaouznaa ĩdaiarunao<br />
39 Aizii zun bau daꞌapa tinaꞌo<br />
pau dai aru diꞌiti ukaku pan puꞌu.<br />
Mazan odai aru mawa kan an, turuu<br />
omazi dan naꞌiaꞌo ram pidan tuma oaiapa<br />
nii. Mazan marii omazi dan pidan<br />
mishi daꞌo tuma. 40 Mazan õgaru<br />
õdiꞌitin pan, powaꞌaꞌo nii zii paꞌan<br />
ukai manan omashaa pan an pabaꞌoran,<br />
aonaa okau daia run koshan.<br />
Mazan õꞌitii man kai man paꞌan unao<br />
aba tan naꞌa pam õkian, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan Tomin karu Doro naa kazowautapa<br />
nii õgaru, unao kawan.<br />
Uzai dunaa taa-kao tomakariwai<br />
tominkarunao ati<br />
8 1 Aizii õdakoꞌa tin nii upishaanuz,<br />
waunao mishi dai nao<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
455<br />
1 CORINTHIANS 8<br />
nikan dauaꞌo raz dunai, wuruꞌu<br />
taa-kari waiz toma-kari wai tominkaru<br />
nao ati. Waaitapa ipai waunao<br />
idaꞌa kai naꞌa aitapa-karu. Aitapakaru<br />
toman waunao atadi napa,<br />
mazan wakamarai napa nun idaꞌan<br />
wamaꞌo zaka dan nii waminmishi<br />
dan nao paꞌan. 2 Pidan<br />
zauda-kidaꞌo raz paai tapa aimaakan<br />
dobata mana wun, aonaꞌo zii<br />
uaita pan aimaa kan wuruꞌu. 3 Mazan<br />
mishi, Tomin karu aitapa paꞌan<br />
pidan marain paꞌo raz paugaru.<br />
4 Ukauꞌan, kaika paꞌa õkia nuꞌu<br />
dunai nika-kao dauꞌan, taa-kariwaiz<br />
toma-kari wai tomin karu nao<br />
ati: waaitapa aimaa kan toma-kariwaiz<br />
tomin karu nao nii, aonaa<br />
mishiꞌo Tomin karu mani wuruꞌu,<br />
mazan waaitapa kai naꞌa bau daꞌapa<br />
Tomin karu paꞌan. 5 Mishi, ukai naꞌan<br />
puꞌu aimaa kan kida dakota-kariwaiz<br />
tomin karu nao nii aokazi ii, oo<br />
imiꞌi baaraꞌa, (naꞌiki kai naꞌa iriba<br />
pidan dakota nii tomin karu nao nii<br />
naꞌiki nao ba nai nao nii), 6 waunao<br />
ati kai naꞌa bau daꞌapa Tomin karu<br />
kari kao nan, waDaru. Uruu tomaꞌoraz<br />
ipai aimaa kan kida, naꞌiki<br />
wamashaa pan uruu atiꞌo. Naꞌiki<br />
kai naꞌa bau daꞌapa Nao ba nai karikao<br />
nan, Jesus Christ. Ipai aimaa kan<br />
kida toma-kao uruu idaꞌanaꞌo paꞌidiwara,<br />
naꞌiki wamashaa pan uruu<br />
idaꞌanaꞌo.<br />
7 Mazan aonaa ipai mani pidannao<br />
aita pan, aonaa kaku paꞌo mani<br />
wuruꞌu toma-kari waiz tomin karunao.<br />
Pabiꞌi pidan nao naudi naꞌo raꞌa<br />
naa ĩꞌati pamishi dan wuruꞌu tomakari<br />
waiz tomin karu nao naꞌiki<br />
ĩtaa pan ĩdyaun kaku pai nao nii.<br />
Ukauꞌan ĩnikan dono dunai,<br />
pakawan ĩdiꞌitin pan udauꞌu, taakari<br />
wai kawan toma-kari wai<br />
tomin karu ati. Uruu idi aonaa<br />
ĩaba tinan kai man panyuku nuu ii,<br />
ĩaba tinan ĩshaꞌa pata aimaa kan oiaꞌo.<br />
8 Mazan wanikan dono wanyuku nui,<br />
aonaꞌo nii umao napa dan waunao<br />
Tomin karu idaꞌati. Aizii aonaan<br />
dono wanika nuz, aonaa uawutapa<br />
dan Tomin karu nyuku nuu<br />
kai manan waꞌati. Naꞌiki wanikan<br />
dono kapamaz, aonaa utoman<br />
waunao kai man powaꞌa zii Tominkaru<br />
ati.<br />
9 Mazan pabiꞌi kida unao, uaitapa<br />
aonaa shaꞌapaꞌo mani wuruꞌu dunai<br />
nika-kao taa-kari waiz toma-kariwai<br />
tomin karu nao ati. Mazan<br />
uaita pin paꞌi, aonaa kizi uwaotakidan<br />
umin-mishi dan aonaꞌo raz zii<br />
umishi dan maꞌo zaka, unikan idaꞌan<br />
wuruꞌu wanyuku nui unao kawan.<br />
10 Aizii dii mani pumin-mishi dan<br />
aonaꞌo raz zii umishi dan maꞌo zaka,<br />
utuka pan uaroo pan tomin karu nao<br />
dapu naa ii, uruu idi unaꞌapa tan<br />
panyuku nuu, unikan naa dunai<br />
taa-kari waiz tomin karu nao ati,<br />
ukian puꞌu panyuku nuu ii “oiaꞌo<br />
wuruꞌu õshaꞌapa taniaz.” 11 Ukauꞌan,<br />
pugaru aita pan idaꞌan aonaa kakupaꞌo<br />
mani wuruꞌu toma-kari waiz<br />
tomin karu nao, pupata kaꞌuin-kidan<br />
pumin-mishi dan aonaꞌo raz zii<br />
umishi dan maꞌo zaka, uruu atiꞌo raz<br />
kapam Christ mawa kan. 12 Ukauꞌan<br />
puꞌoian wuruꞌu, pushaꞌa pata-kidan<br />
idaꞌan pumin-mishi dan ati aimaakan<br />
uzauda-kidaniaz panyuku nuu<br />
1Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 8, 9<br />
456<br />
ii, aonaa kai manaꞌo mani. Naꞌiki<br />
naꞌa paꞌo idaꞌan, oiaꞌo aimaa kan<br />
wuruꞌu pushaꞌapa taniaz Christ ati.<br />
13 Ukauꞌan, õwaota-kidan an õminmishi<br />
dan oiaꞌo diꞌiti õnikan idaꞌan<br />
dunai, aonaꞌo nii õnikau zon dunai<br />
powaꞌa.<br />
Aimaakan kida turuaꞌo apostle<br />
zaamatan naꞌiki shaꞌapatan<br />
9 1 Õgaru turuu õshaꞌa pain pan<br />
õai pan kawanaꞌati. Apostle<br />
wuruꞌu õgaru, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
õtukapa nii Jesus wanao ba naa,<br />
naꞌiki õkau di nan idiꞌo uruu ati<br />
wuruꞌu unao mishida nuz Nao banai<br />
Jesus. 2 Bao koi nao pidan nao<br />
mataapa kan puꞌu õgaru apostle<br />
nii, mazan unao uaitapa apostle<br />
paꞌan wuruꞌu õgaruz. Naꞌiki unao<br />
mishi dapa nuz Nao ba nai Jesus, uruu<br />
kai naa ba taꞌo kai manai man apostle<br />
wuruꞌu õgaruz, Nao ba nai Jesus ati.<br />
3 Aizii pidan nao dakoo pan dono<br />
õgaru õkau di nan dauꞌan apostle<br />
nii, kaika paꞌa õdakoꞌa tin ĩdyaun:<br />
4 Waunao turuu wanaꞌan unao tuma<br />
udapuꞌu naꞌiki wanikan kapam<br />
uwanyuku nuu bao kopa utuma.<br />
5 Waunao turuu wanaꞌa kan kapam<br />
waudai aro nao mishi dai naouz,<br />
watuma wamakon dono baꞌo ran<br />
wii zai iti kida, naꞌapa baꞌo ran<br />
apostle nao kawan, naꞌiki Nao banai<br />
Jesus inawuzu nao kawan, naꞌiki<br />
Peter kawan. 6 Oo Barna bas naꞌiki<br />
õgaruꞌo nii shaꞌa kari kao nan kaudin<br />
waikoda-kinaa nii wapuraa tan,<br />
watorii-kinaa nii wawanyuku nuu?<br />
7 Aonaa naꞌiaꞌo ram soldyaa kaudinaꞌo<br />
pawiizi ati kawi nipi naa tan<br />
pawanyuku nuu papuraa tan idi.<br />
Naꞌiki aonaa naꞌiaꞌo ram pidan paowaꞌo<br />
raz grape baawu, madizoo kan<br />
papao riba grape aka. Naꞌiki aonaa<br />
naꞌiaꞌo ram pidan kaꞌuzaꞌo kaznizonao<br />
oo tapiꞌiza idi matuza kan paꞌuza<br />
dunuu.<br />
8 Wuruꞌu kuwai kida õkainaabata-kinaaz<br />
naꞌa paꞌo ram atiꞌo<br />
õkian pidan nao aitapa nii kida,<br />
mazan aonaa pidan mani kari kaonan<br />
wuruꞌu diꞌitin paꞌo raz naꞌapa.<br />
Kakinao rii naꞌapa ukian kapam.<br />
9 Wuruꞌu Kakinao rii Tomin karu<br />
taa niaz Moses ati kian, “Aonaa<br />
puwatuda paꞌa naꞌa tapiꞌiza dako<br />
poroom aka udaka zaapa-kidakao<br />
dono uꞌati.” l Aizii Tomin karu<br />
naꞌapa nuz, aonaa tapiꞌiza dauꞌanaꞌo<br />
mani kari kao nan. 10 Mazan<br />
unaꞌapa nuz waunao dauꞌa naꞌo naꞌiki<br />
usaada-kao waunao dikin iaꞌo.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan pidan kawiiziipaꞌo<br />
raz naꞌiki pidan karao da paꞌo raz<br />
paori bai aka, ĩaitapa panyuku nuu<br />
ii ĩkaꞌidi wai nan nii kapam wuruꞌu<br />
paori bai aka idi.<br />
11 Wakowaa da nuz Kai manaꞌo<br />
Kuwai unao ati, uruu wapao pan<br />
kawa nuꞌo paori bai uuda wuruꞌu.<br />
Ukauꞌan turuu wapishaan unao<br />
taan wawanyuku nuu nii. 12 Aizii<br />
bao koi nao turuu ĩpishaan unao<br />
kamin kaꞌu tan ĩdyaun, ĩkowaada pan<br />
idi Kai manaꞌo Kuwai, waunao aitanii<br />
man, turuu mana wun wapishaan<br />
ukamin kaꞌu tan waunao.<br />
l 9:9 Deuter on omy 25:4<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
457<br />
1 CORINTHIANS 9<br />
Mishi waunao turuaꞌo padamata<br />
wapishaan aimaa kan kida unao<br />
ai, wakowaa da pan idi kai manaꞌo<br />
kuwai. Mazan waunao, watuuda<br />
wabaiaa pan ipai shaꞌa paꞌo ram<br />
aimaa kan kida, upuꞌu aonaa<br />
wapishaan aimaa kan kida uꞌai. Uruu<br />
aonaa kizi washaꞌapa tan aimaa kan<br />
awau taꞌo nii pidan umishi dan ai<br />
Kai manaꞌo Kuwai, Christ dauaꞌo raz.<br />
13 Mishi unao, uai tapa nii pidannao<br />
kaudi nai naouz Tomin karu<br />
Dapu ii, ĩiko dan pawanyuku nuu<br />
nii pakau di nan idaꞌan naꞌii. Naꞌiki<br />
faadaa nao kaudi nai naouz altar, uzai<br />
kawao dapa-kizi nao diꞌii, ĩiko dan<br />
panikan nii dunai idi wuru diꞌikiꞌi,<br />
uzai pidan nao naꞌa kaniaz pataan<br />
nii Tomin karu ati naꞌii. 14 Ukauꞌan<br />
naꞌa paꞌo kapam Nao ba nai Jesus kian<br />
pidan kowaa da paꞌo raz Kai manaꞌo<br />
Kuwai, marii kizi pidan nao aba tainaouz<br />
ukuwaa taan uwanyuku nuu<br />
nii.<br />
15 Mazan õgaru, turuaꞌo<br />
padamata õpishaan õwanyuku nuu<br />
nii õkowaa da pan idi kai manaꞌo<br />
kuwai, upuꞌu aonaa naꞌa painim<br />
õpishaan utaan aimaa kan õꞌati.<br />
Aizii õsaada nuz unao ati, aonaa<br />
õai pan idiꞌo mani usaka dan naa<br />
utaan aimaa kan kida õꞌati. Kai man<br />
zii paꞌan õꞌati õmawa kan an, aonaa<br />
õkazata-kidan õꞌata dinapa nuz,<br />
õmazaama taka nuz õkaku waa pan<br />
winipi naa. 16 Upuꞌu zii õkowaada<br />
pan dono Kai manaꞌo Kuwai,<br />
aonaa turuu õata din pan uruu<br />
idaꞌan, ushaꞌapa num kauꞌan õgaru,<br />
Tomin karu dyuuda nii kowaadapaꞌo<br />
nii Kai manaꞌo Kuwai. Naꞌiki<br />
aonaan an õkowaa dan wuruꞌu Kaimanaꞌo<br />
Kuwai, upatakaꞌu tan nii<br />
õgaru. 17 Õkaku waa pan an mani<br />
kai manaꞌo kuwai dauꞌu õai pan ati<br />
kari kao nan, õpishaa mani pidannao<br />
kawi nipi naa tan õgaru. Mazan<br />
õkowaa dapa nuz kai manaꞌo kuwai<br />
aonaa õai pan atiꞌo mani, uruu idiꞌo<br />
paꞌan õshaꞌapa tan kaudin-kizai<br />
Tomin karu taa niaz õshaꞌapa tan<br />
nii. 18 Ukauꞌan kanom õwinipi naa<br />
nii? Soo wuruꞌu õkowaa dapa nuz<br />
kai manaꞌo kuwai, naꞌiki aonaa<br />
õdako tan uwinipi naa. Unaꞌa pan<br />
idiꞌo aonaa õpishau zon aimaa kan<br />
taa-kao õꞌati, õkowaa da pan dono<br />
Kai manaꞌo Kuwai õturuuan puꞌu<br />
õpishaan.<br />
19 Aonaan puꞌu pidan poitoru<br />
mani õgaru, mazan upuꞌu õtaapi<br />
nan ipai pidan poitoru kawan.<br />
Uruu turuu kizi õkaꞌii tan kawanaꞌati<br />
õnaꞌapa tan iriba pidan nao nyukunuu<br />
ĩmishida kizi Jesus Christ.<br />
20 Õkau di nan dono Jew nao bii an,<br />
naꞌapa õmashaa pan Jew kawan,<br />
turuu kizi õnaꞌapa tan ĩnyuku nuu<br />
ĩmishida kizi Jesus Christ. Naꞌiki<br />
õgaru pidan nao tuman dono, daꞌanai<br />
naouz naa Jew nao kaki naori naa,<br />
õgaru naꞌapa kapam ĩnao kawan,<br />
õizoꞌati wuruꞌu kakinao rii ĩizoꞌatipaniaz,<br />
turuu kizi õnaꞌapa tan<br />
ĩnyuku nuu ĩmishida kizi Jesus<br />
Christ, aonaan puꞌaꞌa naa padamata<br />
õtaa pan uruu kakinao rii. 21 Aizii<br />
õgaru Gentile nao tuman dono,<br />
mataapa-kai naouz Jew nao kakinaori<br />
naa, õgaru naꞌapa kapam<br />
õmashaa pan Gentile kawan,<br />
turuu kizi õnaꞌapa tan ĩnyuku-<br />
1Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 9, 10 458 <br />
nuu ĩmishida kizi Jesus Christ.<br />
Mazan aonaa õkian mani kaiwuruꞌu<br />
aonaa õizoꞌa tin Tomin karu<br />
kaki naori. Mishiꞌo rai man, õgaru,<br />
õizoꞌati Christ kaki naori. 22 Õgaru<br />
mishi dai nao tuman dono, aonaꞌoraz<br />
ĩmishida pan maꞌo zaka, naꞌapa<br />
kapam õtaa pi nan ĩnao kawan, turuu<br />
kizi õmaꞌo za ka dan ĩmishida pan<br />
powaꞌa zii Jesus Christ. Õkowaada<br />
pan dono kai manaꞌo kuwai ipai<br />
shaꞌa paꞌo ram kaduz pidan nao ati,<br />
naꞌapa õtiwaan õtaa pi nan ipai ĩnao<br />
kawan. Uruu naꞌa paꞌo idaꞌan turuu<br />
kizi õkamin kaꞌu tan pabiꞌi ĩdyaun<br />
ĩmishida kizi Christ. 23 Õshaꞌapatan<br />
ipai naꞌapa kidaꞌo raz aimaa kan,<br />
pidan nao abata kizi Kai manaꞌo<br />
Kuwai. Uruu bao kopa kizi mishidai<br />
nao tuma õkaꞌii diwai nan kai man<br />
kidaꞌo aimaa kan idi, Tomin karu<br />
kowaa daniaz pataan nii mishi dainao<br />
ati.<br />
24 Unao, uai tapa nii dima tin-karu<br />
dono ipai pidan nao dimai nao niꞌoraz<br />
tiwaa kan padima ban idaꞌan,<br />
mazan bau daꞌa paꞌo nii pidan ĩnao<br />
bii ikiꞌo winian nii, naꞌiki uzaamatan<br />
taaꞌa zoo-kari waiz aimaa kan<br />
uwinian idi paꞌan. Ukauꞌan naꞌapa<br />
kizi kapam unao pidan dima baꞌo<br />
kawan, uzaa mata kizi Tomin karu<br />
taaꞌa zoo niaz aimaa kan.<br />
25 Ipai pidan nao dimai nao<br />
niꞌo raz ĩshaꞌapa tinan soo patominapa-kida-kao<br />
kawanaꞌati. Aizii<br />
wuruꞌu ĩshaꞌa pata nuz naꞌapa kidaꞌoraz<br />
aimaa kan, ĩaipan idi aimaa kan<br />
taa-kao paꞌati, aonaꞌo niꞌo raz<br />
unaꞌan kari kao nan. Mazan waunao<br />
mishi dai nao, washaꞌapa tinan<br />
watomi napa-kida-kao kawanaꞌati<br />
waaipan idi aimaa kan taa-kao<br />
waꞌati kari kao nanuꞌo niꞌo raz unaꞌan<br />
paꞌan. 26 Uruu idiꞌo õdiman sariapa<br />
õdima-kizi tokon iti. Naꞌiki õgaru,<br />
naꞌapa pidan kawan makinao tinaꞌoraz<br />
tini aaka-karu idaꞌan, aonaꞌo raz<br />
udobaa-kidan patini kan pamin-tiniaa<br />
kan. 27 Õgaru õtomi napa-kida<br />
õnanaa shaꞌapa taꞌo nii aimaa kan<br />
sakita paꞌo, naꞌapa pidan tomi napakidan<br />
kawan pananaa pashaꞌapa tan<br />
idaꞌan dadara kidaꞌo aimaa kan<br />
dima tin-karu uaꞌii. Mishi, õgaru<br />
õkowaa dapa niꞌi naa kai manaꞌo<br />
kuwai bao koi nao ati. Aizii aonaan<br />
an õmashaa pan wuru kawanaꞌatiꞌi<br />
kai manaꞌo kuwai õkowaa da paniaz,<br />
aonaꞌo nii Tomin karu taan õꞌati<br />
utaaꞌa zoo niaz.<br />
Wakakinao-kao tomakariwai<br />
tominkarunao ai<br />
10 1 Õmin-mishi dan nao,<br />
õai pan unyuku nuuan<br />
aimaa kan kida shaꞌapaꞌo raz daꞌi<br />
wadokozu-daun nao ati, daꞌan painaouz<br />
Moses. Tomin karu naꞌaka pan<br />
ĩnao padyuu dan idaꞌan ishaꞌiz<br />
kazan naa ta paꞌo nii ĩdyaun. Ipai<br />
ĩnao tarau kan Red Sea pakidiba<br />
idaꞌan. m 2 Ipai ĩnao chikaa wunuinan<br />
Moses pidanan nao nii, wuru<br />
idaꞌa naꞌa ĩmako nuz ishaꞌiz waranu<br />
an naꞌiki ĩtarau kan idaꞌan paran.<br />
3 Ipai ĩnao, ĩnika wanyuku nui<br />
Tomin karu taa niaz ĩꞌati aokazi iki. n<br />
m 10:1 Exodus 13:21-22; Exodus 14:22-29 n 10:3 Exodus 16:35<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
459<br />
1 CORINTHIANS 10<br />
4 Naꞌiki ipai ĩnao, ĩtuza kapam wunu<br />
Tomin karu taa niaz ĩꞌati kuba diꞌiki.<br />
Ĩtuzan wuruꞌu kuba diꞌiki Tominkaru<br />
aidaniaz ĩꞌati, ĩchiꞌikapa-kizi<br />
mapidan takaꞌo ama zada diꞌiiꞌaka.<br />
Aizii wuruꞌu kubaz, uruu Christ<br />
wuruꞌu. o 5 Tomin karu shaꞌapa tan<br />
puꞌu ĩꞌati naꞌapa kidaꞌo aimaa kan,<br />
upuꞌu zii ipai zaa wadokozu-daunnao,<br />
aonaa ĩshaꞌapa tinan Tomin karu<br />
nyuku nuu kawanaꞌati. Uruu idi<br />
ĩmawa kan ipai mapidan takaꞌo amazada<br />
baara ii aka. p<br />
6 Aizii ipai diꞌo raz aimaa kan kida<br />
shaꞌapa nuz, watomi napa-kinaa niꞌo<br />
wuruꞌu. Naꞌiki wakaki naori naa niꞌo,<br />
aonaa kizi wanaꞌa zoota pan oiaꞌo<br />
aimaa kan kida naꞌapa ĩnao kawan. q<br />
7 Manaꞌa watomin karu niita paꞌa naꞌa<br />
toma-kari wai tomin karu nao, pabiꞌi<br />
kidaꞌo wadokozu-daun nao kawan.<br />
Usaa din pan kawan ĩdauꞌan Tominkaru<br />
kaari tan idaꞌa. Ukian, “Wuruꞌu<br />
pidan nao aroo pan naa naꞌiki<br />
ĩtuza pan naa, naꞌiki udaunaꞌan<br />
ĩkonau pan naa madoro naa-daun.” r<br />
8 Manaꞌa wakamin shuꞌuin paꞌa naꞌa<br />
naꞌiki aonaa wakiain paꞌa naꞌa baꞌoran<br />
min-mazi dan tuma, pabiꞌi kida<br />
ĩnao shaꞌapa tauzo nii kawan. Uruu<br />
idi Tomin karu toꞌoran ĩꞌati naꞌiki<br />
23,000 ĩmawa kan bau daꞌa paꞌo<br />
kamoo idaꞌa. s 9 Manaꞌa watiwaakida<br />
paꞌa naꞌa Nao ba nai Tomin karu, t<br />
pabiꞌi kidaꞌo wadokozu-daun nao<br />
tiwaa-kida pau zon kawan uruu. Uruu<br />
idi Nao ba nai Tomin karu toꞌoran<br />
ĩꞌati naꞌiki uzowian ĩdyaun, udyuudan<br />
idaꞌan kowa zaz nao aroaꞌo nii<br />
ĩdyaun. u 10 Naꞌiki aonaa ukasha daꞌanaꞌa<br />
naꞌa pam Tomin karu taa pan<br />
unao, pabiꞌi kida ĩnao naꞌa pau zon<br />
kawan. Uruu idi Tomin karu dyuudan<br />
paꞌangelin zowian ĩdyaun. v<br />
11 Aizii ipai diꞌo raz aimaa kan<br />
kida shaꞌapa nuz ĩꞌati, uruu tukapakidaꞌo<br />
nii kanom turuu shaꞌa pan<br />
waꞌati, washaꞌapa tan an aimaa kan<br />
oii kidaꞌo ĩnao shaꞌapa tan kawan.<br />
Naꞌiki usaada-kao kaki nao waꞌo nii<br />
waunao, aonaa kizi washaꞌapa tan<br />
naꞌapa kidaꞌo aimaa kan, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan waunao wamashaa pan<br />
maona paꞌo raꞌa naa ama zada katokon-tinaꞌa<br />
zon idaꞌati.<br />
12 Ukauꞌan, naꞌiaꞌo ram pidan<br />
itiiman maꞌo za kaꞌo pamishida pan,<br />
marii uzau din pan, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan aonaan an uzau din pan,<br />
uwao tinan nii oiaꞌo. 13 Aizii naꞌapainim<br />
an puti waa-kidapa-kao<br />
aimaa kan oiaꞌo dauꞌati, punyuku nuitapa<br />
bao koi nao pidan nao naꞌa paꞌo<br />
kapam ĩtiwaa-kidapa-kao. Mazan<br />
Tomin karu mishiꞌo utaa pan paparadan<br />
papidanan nao ati. Aonaꞌo nii<br />
utaapa dan puti waa-kidapa-kao<br />
tuukiaꞌa naa mana wun, pumakaꞌiita<br />
kan ai. Aizii wuru donoꞌo<br />
puti waa-kidapa-kaoaz, Tomin karu<br />
toman nii pugaru maꞌo zaka, uruu<br />
turuaꞌo nii putuu dan puti waakidapa-kaoaz<br />
naꞌiki aonaꞌo nii<br />
putaai nan oiaꞌo ati.<br />
14 Ukauꞌan õmin-mishi dan nao,<br />
õmarai napa nii nao, manaꞌa utomin-<br />
1Cor<br />
o 10:4 Exodus 17:6; Numbers 20:11 p 10:5 Numbers 14:29-30 q 10:6 Numbers 11:4<br />
r 10:7 Exodus 32:6 s 10:8 Numbers 25:1-18 t 10:9 Baꞌo ran kaa rita diꞌii kida<br />
usaada-kao Christ kii. u 10:9 Numbers 21:5-6 v 10:10 Numbers 16:41-49<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 10<br />
460<br />
karu nii tapaꞌa naꞌa toma-kari wai<br />
tomin karu nao. 15 Õpara dan unao<br />
ati, õpara dan kawan aita pi nai nao<br />
pidan nao ati. Ukauꞌan udiꞌi tapa kizi<br />
naꞌa paꞌo ram kai wuruꞌu õpara da nuz<br />
uꞌati. 16 Watuzan dono wine wuruꞌu<br />
watorii napa-kidaniaz Tomin karu ati,<br />
wanyuku nui tapan donoꞌo raz Jesus<br />
mawa kan waꞌati, bao kopa waunao<br />
mishi dai nao, wabau daꞌapa tinan<br />
Christ tuma uizain idaꞌan. Naꞌiki<br />
wanikan dono bread wadushowaniaz,<br />
bao kopa wakaꞌii di wai nan<br />
Christ nanaa idi. w 17 Wanikan<br />
idaꞌan wuruꞌu baudaꞌa paꞌo raz bread<br />
diꞌiki, ipai waunao wairiban puꞌu<br />
padamata, bao kopa wabau daꞌapatinan<br />
wamin-mishi dan nao tuma<br />
naꞌiki Christ tuma.<br />
18 Aushaa udiꞌi tapa mooko<br />
tawuruꞌu Israelite nao. Ĩbau daꞌapa<br />
tinan, ĩnikan idaꞌan dunai, uzai<br />
zowii-kari wai diꞌikiꞌo, taa-kariwaiz<br />
altar paawaꞌa Tomin karu ati. x<br />
19 Aonaa õkian mani kai wuruꞌu,<br />
wuruꞌu wanyuku nui taa-kariwaiz<br />
toma-kari wai tomin karu ati<br />
powaꞌaꞌo zii paꞌan umana wunun<br />
baꞌo ran wanyuku nui ai. Naꞌiki<br />
aonaa õkian mani kai wuruꞌu,<br />
toma-kari waiz tomin karu mishiꞌo<br />
ukaku pan. 20 Mazan õkian, wuruꞌu<br />
pidan nao tomin karu nita pai naouz<br />
toma-kari wai, ĩzowian paꞌuza nao<br />
naꞌiki ĩtaa nuzu oiaꞌo doro nai nao<br />
atiꞌo kari kao nan, aonaa Tominkaru<br />
atiꞌo mani. Naꞌiki aonaa<br />
õai pan unao bau daꞌapa tinan oiaꞌo<br />
doro nai nao tuma. y 21 Aonaa turuu<br />
utuzan wine wuruꞌu koopo diꞌiki,<br />
unyuku nui tapa-kinaaz Nao ba nai<br />
Jesus mawa kan, uaida-kinaa nii<br />
ubau daꞌapa tin pan Nao ba nai Jesus<br />
tuma, naꞌiki utuzan kapam wine<br />
baꞌo ran koopo diꞌiki, uaida-kinaa nii<br />
ubau daꞌapa tin pan oiaꞌo doro nai nao<br />
tuma. Naꞌiki aonaa turuu unikan<br />
bread, Nao ba nai Jesus mawa kan<br />
nyuku nui tapa-kinao niꞌo raz, naꞌiki<br />
unikan kapam wuruꞌu wanyuku nui<br />
oiaꞌo doro nai nao atiꞌo raz utaa-kao.<br />
22 Washaꞌapa tan an naꞌa paꞌo aimaakan<br />
wakishau zi dan nii Tomin karu,<br />
uruu utoꞌo ran nii waꞌati. Waunao<br />
aonaa wamaꞌoza kan uꞌai. z<br />
23 Pabiꞌi unao kian, “Õgaru<br />
kashaapa-kao õshaꞌapa tan kanom<br />
kari kao nan õai apa nii.” Mishiꞌo<br />
wuruꞌu, mazan aonaa ipai mani<br />
aimaa kan washaꞌa pata nii kai manan<br />
waꞌati. Pabiꞌi unao kian, “Õgaru<br />
kashaapa-kao õshaꞌapa tan kanom<br />
kari kao nan õai apa nii.” Mishiꞌo<br />
wuruꞌu, mazan aonaa ipai mani<br />
aimaa kan washaꞌa pata nii maꞌo zaka<br />
dan bao koi nao mishi dai nao. a<br />
24 Ukauꞌan, aonaa kizi naꞌiaꞌo ram<br />
pidan diꞌita pan naꞌiki shaꞌapa tan<br />
aimaa kan paaiapa nii kari kao nan.<br />
Mishiꞌo rai man, udiꞌi tapa naꞌiki<br />
ushaꞌa pata aimaa kan kamin kaꞌutaꞌo<br />
nii baꞌo ran mishi dai nao.<br />
25 Turuu punikan shaꞌa paꞌoram<br />
kari kao nan dunai putorii nii<br />
dunai selliapa-kizi nao iki. Aonaa<br />
pupishaaꞌa naꞌa naꞌikiꞌo ram wuruꞌu<br />
w 10:16 Mat <strong>the</strong>w 26:26-28; Mark 14:22-24; Luke 22:19-20<br />
x 10:18 Leviti cus 7:6 y 10:20 Deuter on omy 32:17 z 10:22 Deuter on omy 32:21<br />
a 10:23 1 Corin thians 6:12<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
461<br />
1 CORINTHIANS 10, 11<br />
dunaiz. 26 Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
Tomin karu para dan saadin paꞌoraz<br />
kian, “Imiꞌi baara naꞌiki ipai<br />
aimaa kan kida naꞌaꞌo raz Tomin karu<br />
idiwau.” b<br />
27 Aizii dii mani pidan mamishida-kaꞌo<br />
naꞌakan pugaru,<br />
aroo paꞌa naꞌo nii, pumako pumakoꞌozon<br />
an. Naꞌiki punika kanom<br />
kari kao nan umao ko da nii puꞌati.<br />
Aonaa pupishaaꞌa naꞌa naꞌikiꞌo ram<br />
uiko dan wuruꞌu wanyuku nuiz.<br />
28 Mazan naꞌiaꞌo ram pidan kian an<br />
puꞌati, “Diꞌo raz wanyuku nui taakari<br />
wai toma-kari wai tomin karu nao<br />
ati.” Ukauꞌan aonaa puni kaꞌa naꞌazu,<br />
naꞌiki naꞌa paꞌo idaꞌan, aonaꞌo nii<br />
pushaꞌapa tan aimaa kan panaꞌitiꞌo<br />
wuruꞌu pidan nyuku nuu<br />
ai. 29 Pugaru panaa don pukian<br />
punyuku nuu ii, aonaa shaꞌapaꞌo<br />
mani wuruꞌu unika-kao, mazan<br />
wuruꞌu baꞌo ran pidanaz, panaadon<br />
ukian panyuku nuu ii, aonaa<br />
kai manaꞌo mani wuruꞌu naꞌa paꞌo<br />
nika-kao.<br />
Ukauꞌan pidan mishi daꞌo pishaan<br />
nii, “Naꞌa pam aizii, naꞌiki kan dii<br />
nii mooko aonaa õtaa pada-kao<br />
õshaꞌapa tinan õnyuku nuu kian<br />
kawanaꞌati, baꞌo ran pidan kian<br />
idi panyuku nuu ii aonaa kaimanaꞌo<br />
mani wuruꞌu?” 30 “Kai man<br />
pugaru,” õkian an Tomin karu ati<br />
õwanyuku nuu dikin ii, kan dii nii<br />
mooko baꞌo ran pidan kian õdauꞌan<br />
õshaꞌapa tan oiaꞌo õnikan idiz?<br />
31 Ukauꞌan, puaroo pan dono<br />
oo putuzan dono, oo kanom karikao<br />
nan pushaꞌapa tan, pushaꞌa pata<br />
kiziz pukonau kii-kida-kinaa nii<br />
Tomin karu umana wunun. 32 Aonaa<br />
pushaꞌ apa taꞌa naꞌa aimaa kan<br />
waota-kidaꞌo nii naꞌiaꞌo ram pidan<br />
uizoꞌati pan ai Tomin karu. Panaadon<br />
wuruꞌu pidanaz, uruu Jew,<br />
oo uruu aonaa Jew mani, oo uruu<br />
mishida paꞌo Tomin karu. 33 Õgaru<br />
naꞌapa õtiwai nan, õtiwaa õshaꞌapatan<br />
aimaa kan pidan nao nyuku nuu<br />
kai man-kinaa nii, aonaa õkasharutakinaa<br />
nii mani ĩnyuku nuu. Õgaru,<br />
aonaa õdiꞌi ta pan õshaꞌapa tan<br />
aimaa kan õꞌati kari kao nan. Mazan<br />
õdiꞌi ta pan õshaꞌapa tan aimaa kan<br />
õkamin kaꞌuta-kinaa nii iriba baokoi<br />
nao pidan nao, uruu idaꞌan kizi<br />
õkamin kaꞌu tan ĩnao ĩmishida kizi<br />
Jesus naꞌiki ĩkazan naa tin kizi.<br />
11 1 Udaꞌan õkaduz naꞌapa<br />
õdaꞌa nan kawan Christ<br />
kaduz.<br />
Zunnao shibatan dauaꞌo pazowau<br />
2 Tuu kii õkonau kii-kidan unao,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan kari kao nan<br />
unyuku nui ta pan õgaru, naꞌiki<br />
ushaꞌapa tinan idi õdobata-kidaniaz<br />
kakinao rii kida kawanaꞌati. 3 Mazan<br />
õai pan uaita pan Christ kazowauta<br />
paꞌo dao nai ora. Naꞌiki dao nai ora<br />
kazowau ta paꞌo pau dai aro, naꞌiki<br />
Tomin karu kazowau ta paꞌo Christ.<br />
4 Ukauꞌan dao nai ora shibatapaꞌo<br />
pazowau patoriin pan dono<br />
Tomin karu ati, oo pakowaa dapan<br />
dono Tomin karu para dan<br />
bao kopa tin-karu dono choo chi ii,<br />
1Cor<br />
b 10:26 Psalm 24:1<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 11<br />
462<br />
kaki baꞌa zon naꞌo wuruꞌu ushaꞌapataniaz<br />
Christ ati, wuruꞌu<br />
pazowau naaz.<br />
5 Naꞌiki zun, aonaꞌo raz oshibatapan<br />
pazowau patoriin pan dono<br />
Tomin karu ati, oo pakowaa dapan<br />
dono Tomin karu para dan<br />
bao kopa tin-karu dono choo chi ii,<br />
kaki baꞌa zon naꞌo wuruꞌu oshaꞌapataniaz<br />
pau dai aru ati, wuruꞌu<br />
pazowau naaz. Oroo naꞌa paꞌo zun<br />
kawan ziida-kari waiz ozowauda.<br />
6 Aonaan an zun shibatan pazowau,<br />
marii ozowauda dukuta-kao. Mazan<br />
ukakibaꞌazon nan idi zun ati wuruꞌu<br />
pazowaud dukuta-kao, oo pazowaud<br />
ziida-kao, ukauꞌan marii oshiba tan<br />
pazowau.<br />
7 Dao nai ora aonaa kanom nii<br />
uaiapa-kao ushiba tan pazowau,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
toman dao nai ora paugaru kawan.<br />
Naꞌiki dao nai ora idaꞌa Tomin karu<br />
umana wunun tukapa-kao. Mazan<br />
zun, oroo idaꞌa dao nai ora umanawunun<br />
tukapa-kao. 8 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan dao nai ora, aonaa utomakao<br />
zun diꞌiki, mazan zun toma-kao<br />
dao nai ora diꞌiki. 9 Naꞌiki dao nai ora,<br />
aonaa utoma-kao zun ati, mazan<br />
zun toma-kao dao nai ora atiꞌo.<br />
10 Ukauꞌan, marii zun shibatan<br />
pazowau, otukapa-kida-kinaa nii<br />
pau dai aru kazowau tapan paugaru,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa kapam<br />
angel nao awunuu ta pan.<br />
11 Mazan waunao mishi dai nao,<br />
wamashaa pa nuz bau daꞌapa tinapa<br />
Nao ba nai Jesus idaꞌan, aonaa turuu<br />
zun shaꞌa pain pan paꞌidaꞌa kari kaonan,<br />
naꞌiki dao nai ora aonaa turuu<br />
ushaꞌa pain pan paꞌidaꞌa kari kaonan.<br />
12 Mishi zun toma-kao kawan<br />
dao nai ora diꞌiki, naꞌapa kapam daonai<br />
ora shaka tan zun diꞌiki. Mazan<br />
ipai ĩdyaun Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
paꞌan.<br />
13 Unao, udiꞌi tapa diꞌo raz aimaakan:<br />
Kai manaꞌo mani wuruꞌu<br />
zun torii napa nuz Tomin karu ati,<br />
aonaa oshibata pan pazowau baokopa<br />
tin-karu dono choo chi ii?<br />
14 Kai naaba tina paꞌo naꞌa paꞌo ram<br />
pidan kaduz toma-kao, ukauꞌan<br />
dao nai ora kadizo-tin pan an, kakibaꞌa<br />
zon naꞌo aimaa kan wuruꞌu.<br />
15 Mazan zun dizo dawuaꞌo raz, uruu<br />
aimaa kan konau na maꞌo wuruꞌu.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan odizo dawuaꞌoraz<br />
taa-kao, ozowau shibarinaa<br />
niꞌo. 16 Mazan naꞌiaꞌo ram pidan<br />
kasha daaka paꞌa zoꞌo wuru dauꞌanaꞌa,<br />
aonaa naꞌa pam õkian powaꞌa,<br />
soo kaika paꞌa: Aonaa waunao oo<br />
baꞌo ran mishida painao Tomin karu<br />
taa pan baꞌo ran kaduz kakinao rii<br />
wuru aiaꞌa, ĩbao kopa tinan dono<br />
pachoo chin ii kida.<br />
Naobanai Jesus mawakan<br />
nyukunuitapa-kinao<br />
(Mat<strong>the</strong>w 26:26-29; Mark<br />
14:22-25; Luke 22:14-20)<br />
17 Aizii diꞌi õkaki nao taꞌa zoonuzu<br />
unao, aonaa õkonau kii-kidan<br />
unao. Ushaꞌapa num kauꞌan ubaokopa<br />
tinan dono uchoo chiapa-kizi<br />
ii, soo ukazi wan naꞌiki ukashaꞌoradan<br />
kari kao nan umin-mishi dan nao<br />
nyuku nuu. Aonaa ushaꞌapa tan<br />
aimaa kan kai manaꞌo. 18 Kiwii tapa<br />
õkiaꞌa zon, ukowaada-kao õꞌati kai-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
463<br />
1 CORINTHIANS 11<br />
naꞌa buu taaka-karu unao bii an<br />
uchoo chii pan dono, naꞌiki õmishida<br />
zaa kai wuruꞌu kuwaiz. 19 Mazan<br />
mishi, wuruꞌu buu taaka-karuz unao<br />
bii an, uruu idaꞌan turuu pidannao<br />
aitapa-kao mishiꞌo raz paꞌan<br />
ĩshaꞌapa tan aimaa kan saki tapa<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />
20 Aizii uaroo paꞌa nan dono<br />
bao kopa, unyuku nui ta paꞌa nan<br />
Nao ba nai Jesus mawa kan, aonaa<br />
mishiꞌo mani utaapa nuzu umanawunuꞌo<br />
nii. 21 Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
aroapa-karu dono, pabiꞌi kida unao<br />
kiwii taꞌa kan naa naꞌiki uaroopaꞌa<br />
kan naa wanyuku nui dauꞌu, c<br />
aonaa uzauda pan umin-mishi dannao.<br />
Uruu idi baꞌo rai nao zamazi<br />
ĩdyaun, bao koi nao poꞌidi ĩdyaun.<br />
22 Aonaa mooko udapu nii uaroapa-kizi<br />
nii naꞌiki utuza-kizi nii?<br />
Oo kai manaꞌo shaꞌa uꞌati wuruꞌu<br />
utaapa nuz madiwau tapa-kaꞌo nii<br />
Tomin karu pidanan nao, naꞌiki<br />
ubaꞌa zoo tin-kidan umin-mishi dannao<br />
wuruꞌu pata kaꞌu tinai naouz?<br />
Naꞌa pam uai pan õkian uꞌati? Upuꞌu<br />
shaꞌa õkonau kii-kida unao? Õgaru<br />
aonaa õkonau kii-kidan unao,<br />
ushaꞌapa tan idi naꞌa paꞌo!<br />
2 3 W u r u ꞌ u k a k i n a o r i i<br />
õdobata-kidaniaz unao ati, uruu<br />
kakinao rii Nao ba nai Jesus taaniaz<br />
õꞌati. Tawuru aiwakaꞌa naꞌa<br />
Nao ba nai Jesus zaa mata-kida-kao<br />
uaꞌii pataruba nao ati, uzaama tan<br />
bread, 24 naꞌiki utoriin pan Tominkaru<br />
ati udauꞌan. Udaunaꞌan<br />
udushoo nuzu, naꞌiki ukian, “Aizii<br />
diꞌi õnanaa taa-kari wai unao<br />
dikin ii. Naꞌapa paꞌi ushaꞌa pata<br />
unyuku nui tapa-kinaa nii õmawakau<br />
zon.” 25 Ĩaroo pan dau naꞌan,<br />
naꞌapa kapam Jesus zaama taꞌakan<br />
koopo kai naꞌaꞌo raz wine naꞌa,<br />
naꞌiki ukian, “Diꞌo raz wine koopo<br />
idaꞌaꞌo raz, kai naa ba taꞌo mishiꞌo<br />
nii Tomin karu shaꞌapa tan paꞌinaꞌo<br />
pashaꞌapa taꞌa zoo niaz pidan nao ati d<br />
õizain idaꞌan. Naꞌiki naꞌa painim<br />
dono utuza nuzu, unyuku nui tapa<br />
õmawa kau zon.” 26 Aizii kari kao nan<br />
unikan kawanaꞌati diꞌo raz bread,<br />
naꞌiki utuzan wine diꞌo raz koopo<br />
diꞌiki, ukowaa da pan Nao ba nai Jesus<br />
mawa kan dauaꞌo wuruꞌu, atii ukaawan<br />
powaa ati.<br />
27 Ukauꞌan, naꞌiaꞌo ram pidan<br />
nikan dono bread naꞌiki utuzan<br />
wine, aonaan puꞌu udiꞌita pan<br />
panyuku nuu ii aimaa kan umanawunuꞌo<br />
wuruꞌu Nao ba nai Jesus<br />
mawa ka nuz, oiaꞌo wuruꞌu ushaꞌapataniaz,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />
utaa pan umana wunuꞌo nii wuruꞌu<br />
Nao ba nai Jesus mawa ka nuz.<br />
28 Ukauꞌan, marii uawu nuu tinan<br />
kai manai man unyuku nuu ii kiwiitapa<br />
zii, udaunaꞌan turuu unikan<br />
wuruꞌu bread, naꞌiki utuzan wine<br />
wuruꞌu koopo idaꞌaꞌo raz. 29 Aizii<br />
aonaan an udiꞌita pan unyuku nuu ii<br />
1Cor<br />
c 11:21 Uruu dono mishi dai nao aroo pau zon bao kopa wanyuku nui dauꞌu ĩnaꞌa kaniaz<br />
kida, ĩnikan nii kapam poroom-baꞌi naꞌiki ĩtuzan nii wine ĩnyuku nui tapa-kinaa nii<br />
Nao ba nai Jesus mawa kan. d 11:25 Tominkaru shaꞌapatan paꞌinaꞌo pashaꞌapataꞌazooniaz<br />
pidannao ati: uruu dakota-kao Paꞌinaꞌo Covenant. Putukapa kaa rita tokon ii,<br />
Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 11, 12 464 <br />
kanom wuruꞌu Nao ba nai nanaa kainaa<br />
ba tapa nii, ukauꞌan unikan dono<br />
wuruꞌu bread naꞌiki utuzan dono<br />
wine, Tomin karu pata kaꞌu tan nii<br />
unao. 30 Uruu idiꞌo iriba unao karinaan<br />
naꞌiki ukapa tin, naꞌiki pabiꞌi<br />
kida umin-mishi dan nao mawa kan.<br />
31 Mazan waawunuu tinan an kaimanai<br />
man wanyuku nuu ii kiwii tapa<br />
zii, aonaa kan dii nii Tomin karu<br />
pata kaꞌu tan waunao. 32 Mazan<br />
Nao ba nai Tomin karu pata kaꞌu tan<br />
dono waunao, ukaki nao tan waunao<br />
wuruꞌu, aonaa kizi wakaboota-kao<br />
pata kaꞌu tin-kizai iti pidan nao tuma<br />
mami shida-kai naouz Tomin karu.<br />
33 Uruu idi õmin-mishi dan nao,<br />
ubao kopa tinan dono, uaroo paꞌa nan<br />
wuruꞌu wanyuku nui dauꞌu, unyukunui<br />
ta paꞌa nan Nao ba nai Jesus<br />
mawa kan, uzauda paaka zii uaroapa<br />
kizi bao kopa umin-mishi dan nao<br />
tuma. 34 Aizii naꞌiaꞌo ram unao<br />
zama zin an, unikaꞌaka uwanyukunuu<br />
udapu ii zii. Uruu aonaa kizi<br />
Tomin karu pata kaꞌu tan unao ubaokopa<br />
tinan dono.<br />
Aizii upishaa niaz baꞌo ran aimaakan<br />
kida dauꞌan, õsaki tapa dan niizu<br />
õkaa wan dono.<br />
Kaimanaꞌo Doronaa taanii<br />
wakaꞌiita-kinaa wakaudinan<br />
12 1 Aizii õmin-mishidan<br />
nao, õpara daꞌa zon<br />
tawuru dauꞌa naꞌa Kai manaꞌo Doronaa<br />
taa nii kidaz, wakaꞌiita-kinaa<br />
nii washaꞌapa tan kaudin-kizai<br />
Tomin karu ati. Õai pan uaita pan<br />
aimaa kan mishiꞌo udauꞌan. 2 Unao,<br />
uai tapa nii naꞌa pam daꞌi umashaapau<br />
zon aonaan puꞌu zii umishi dan<br />
Tomin karu. Unao pozawa tapa-kidakari<br />
wai daꞌi, utomin karu nii tapan<br />
idaꞌan toma-kari wai tomin karunao,<br />
aonaꞌo raz ĩkaku pan. 3 Ukauꞌan,<br />
õai pan uaita pan aonaa naꞌiaꞌo ram<br />
pidan Tomin karu Doro naa kazowautapa<br />
nii kaꞌii tan padakoo pan Jesus,<br />
naꞌiki aonaa naꞌiaꞌo ram pidan kaꞌiitan<br />
pakian “Jesus uruu Nao ba nai,”<br />
soo Kai manaꞌo Doro naa e kazowautapan<br />
idaꞌan uruu.<br />
4 Kai naꞌa pabiꞌi naaka Kai manaꞌo<br />
Doro naa taa nii pidan kaꞌiita-kinaa<br />
pashaꞌapa tan kaudin-kizai, mazan<br />
uruu Kai manaꞌo Doro naa wuruꞌu<br />
taaꞌo raz ipai ĩdyaun. 5 Kai naꞌa<br />
pabiꞌi naaka kida naꞌa pam pidannao<br />
kau di nan, mazan bau daꞌa paꞌo<br />
Nao ba nai Tomin karu atiꞌo wuruꞌu<br />
kaudin-karuz. 6 Naꞌiki ipai waunao<br />
pabiꞌi naaka kida washaꞌapa tan<br />
kaudin-kizai, mazan uruu baudaꞌapaꞌo<br />
raz Tomin karu kaudi naꞌo raz<br />
waꞌidaꞌan naꞌiki ukamin kaꞌu tan<br />
waunao ipai aimaa kan washaꞌapata<br />
nii idaꞌa.<br />
7 Aizii Kai manaꞌo Doro naa<br />
taa nuzu maꞌo zaka-kinai waꞌati,<br />
wakaꞌiita-kinaa niꞌo washaꞌapatan<br />
kaudin-kizai, uruu turuu kizi<br />
wakamin kaꞌu tan wamin-mishidan<br />
nao. 8 Bau daꞌapa pidan ati,<br />
Kai manaꞌo Doro naa taa ukaꞌiitakinaa<br />
nii pataan kai manaꞌo<br />
kakinao rii aita paaba-karu idaꞌan.<br />
Baꞌo ran ati, utaa uai tapa-kinaa nii<br />
e 12:3 Kaimanaꞌo Doronaa: uruu Tomin karu Doro naa kapam.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
465<br />
1 CORINTHIANS 12<br />
dadaraꞌo kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo.<br />
9 Baꞌo ran ati, Kai manaꞌo Doro naa taa<br />
umana wunuꞌo mishida-karu. Naꞌiki<br />
baꞌo ran pidan ati, uruu Kai manaꞌo<br />
Doro naa koshan taaꞌo ukaꞌiita-kinaa<br />
nii pakaku dan kari nai nao pidan nao.<br />
10 Baꞌo ran ati, Kai manaꞌo Doro naa<br />
taa ukaꞌiita-kinaa nii pashaꞌapatan<br />
umana wunuꞌo aimaa kan kida.<br />
Naꞌiki baꞌo ran pidan ati, utaa<br />
ukaꞌiita-kinaa nii pakowaa dan<br />
kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo. Naꞌiki<br />
baꞌo ran ati, utaa uai tapa-kinaa nii<br />
wuruꞌu kuwaiz Tomin karu Doro naa<br />
diꞌikiꞌo oo baꞌo ran doro nai diꞌikiꞌo<br />
kari kao nan. Upuꞌu baꞌo ran ati, Kaimanaꞌo<br />
Doro naa taa ukaꞌiita-kinaa<br />
nii papara dan panaꞌaꞌo parada-karu<br />
idaꞌan, aonaꞌo raz kanom aita pan.<br />
Naꞌiki baꞌo ran ati, Kai manaꞌo<br />
Doro naa taa ukaꞌiita-kinaa nii<br />
pakowaa dan naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />
kii-karu panaꞌaꞌo raz parada-karu<br />
idaꞌan. 11 Mazan uruu bau daꞌapa<br />
Kai manaꞌo Doro naa wuruꞌu shaꞌapataꞌo<br />
raz ipai diꞌo raz aimaa kan kida;<br />
paai pan kawanaꞌati utaan pidan nao<br />
ati ĩkaꞌiita-kinaa nii pashaꞌapa tan<br />
kaudin-kizai Tomin karu ati.<br />
Baudaꞌapaꞌo nanai mazan<br />
iribaꞌo ushaꞌapauzin kida<br />
12 Waunao bau daꞌa paꞌo wananaa,<br />
utoma-kao puꞌu padamata pabiꞌinaa<br />
kaꞌo wananaa shaꞌa pau zin idi<br />
kida. Naꞌa paꞌo kapam Christ baudaꞌa<br />
paꞌo unanaa, naꞌiki waunao<br />
wuruꞌu unanaa shaꞌa pau zin kidaz.<br />
13 Pabiꞌi kida waunao Jew nao, naꞌiki<br />
bao koi nao Gentile nao. Pabiꞌi kida<br />
waunao poi torui nao, naꞌiki baꞌo rainao<br />
aonaa poi torui nao mani. Mazan<br />
ipai waunao chikaa wunuu-kariwai<br />
bau daꞌa paꞌo nanai diꞌiti, uruu<br />
baudaꞌa paꞌo raz Kai manaꞌo Doro naa<br />
idaꞌan, naꞌiki ipai waunao ati taakao<br />
wuruꞌu Kai manaꞌo Doro naa<br />
wanyuku nuu iti.<br />
14 Wuruꞌu pidan nanaa iribaꞌo<br />
ushaꞌa pau zin. 15 Aizii dii mani kidibai<br />
kian an, “Õgaru aonaa kaꞌui<br />
mani, aonaa õzaama tin pan nanai<br />
idaꞌati.” Ukian puꞌu padamata<br />
naꞌapa, mazan upuꞌu aonaa naꞌapam<br />
umazaama ti napa kan nanai<br />
idaꞌati. 16 Naꞌiki tainii kian an mani,<br />
“Õgaru aonaa awunui mani, aonaa<br />
õzaama tin pan nanai idaꞌati.” Ukian<br />
puꞌu padamata naꞌapa, mazan upuꞌu<br />
aonaa naꞌa pam umazaama ti napakan<br />
nanai idaꞌati. 17 Aizii ipai mani<br />
pidan nanaa, soo pidan awun karikao<br />
nan, aonaa naꞌa pam uaba tan<br />
aimaa kan. Naꞌiki ipai mani pidan<br />
nanaa, soo pidan tain kari kao nan,<br />
aonaa naꞌa pam udamaan aimaakan.<br />
18 Mazan wananaa kai naꞌa iriba<br />
ushaꞌa pau zin kida, naꞌiki Tominkaru<br />
muu dan ipai wuruꞌu wananaa<br />
shaꞌa pau zin kidaz paaiapa-kizi idaꞌa<br />
paꞌan. 19 Pidan nanaa shaꞌa pau zin<br />
baudaꞌa pan an mani kari kao nan,<br />
aonaa mani pidan nanaa nii.<br />
20 Pidan nanaa kai naꞌa iriba ushaꞌapau<br />
zin kida, mazan pidan nanaa<br />
bau daꞌapa.<br />
21 Ukauꞌan, waawun, aonaa<br />
turuu ukian wakaꞌu ati, “Aonaa<br />
õai pan pugaru!” Naꞌiki wazowau,<br />
aonaa turuu ukian wakidiba ati,<br />
“Aonaa õai pan pugaru!” 22 Mishiꞌorai<br />
man, tuu kii paꞌan waaipan<br />
1Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 12, 13 466 <br />
wananaa shaꞌa pau zin kida kapatiꞌo<br />
raz kawan ĩtukapa-kao. 23 Naꞌiki<br />
wananaa shaꞌa pau zin kida wataapa<br />
niaz awuta paꞌo nii ĩmana wu nun,<br />
ĩnao mishiꞌo rai man wataa pa nii kaimanaꞌo<br />
idaꞌan mana wun. Naꞌiki<br />
wuruꞌu wananaa shaꞌa pau zin<br />
kidaz aonaꞌo raz waaipan utukapakao,<br />
kai man wakakami chan tan,<br />
24 mazan baꞌo ran wananaa shaꞌapau<br />
zin kida, aonaa wataa pan<br />
naꞌapa wataa pan kawan wananaa<br />
shaꞌa pau zin kida awuta paꞌo raz<br />
ĩmana wu nun. Tomin karu baokopa<br />
tan ipai wananaa shaꞌa pau zin<br />
kida, uruu wananaa shaꞌa pau zin<br />
kida aonaꞌo raz ĩmana wu nun, ĩnao<br />
paꞌan kai manaꞌo idaꞌa naꞌo raz manawun<br />
wataa pan. 25 Ukauꞌan, naꞌa paꞌo<br />
idaꞌan kizi aonaa buu taaka-karu<br />
nii wananaa idaꞌa, mazan ipai kizi<br />
panaꞌa kidaꞌo raz wananaa shaꞌapau<br />
zin kida patumaaka ĩtaa paa kan.<br />
26 Bau daꞌa paꞌo wananaa shaꞌa pau zin<br />
kazi wan an, ipai baꞌo ran wananaa<br />
shaꞌa pau zin kida kazi wan kapam.<br />
Naꞌiki bau daꞌa paꞌo wananaa shaꞌapau<br />
zin konau kii-kida-kao an, ipai<br />
baꞌo ran wananaa shaꞌa pau zin kida<br />
konau kian utuma.<br />
27 Aizii ipai unao Christ nanaa<br />
wuruꞌu, naꞌiki unanaa shaꞌa pauzin<br />
kida wuruꞌu ipai unao. 28 Naꞌiki<br />
Tomin karu choo chin idaꞌa, wuruꞌu<br />
upidanan naouz: kiwii tapa uzaa mata<br />
pidan nao apostle nao nii, udaunaꞌan<br />
prophet nao nii, udaunaꞌan tiichaanao<br />
nii. Udaunaꞌan pidan nao<br />
shaꞌapa tai nao nii umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan. Baꞌo rai nao pidan nao<br />
kakuda pauzo nao nii kari nai nao<br />
pidan nao; baꞌo rai nao pidan nao<br />
kamin kaꞌuu pauzo nao; baꞌo rai nao<br />
kazowau ta pai nao nii pamin-mishidan<br />
nao; baꞌo rai nao pidan nao<br />
kaꞌii taꞌo nii papara dan panaꞌaꞌo<br />
parada-karu idaꞌan aonaꞌo raz pidan<br />
aita pan. 29 Ukauꞌan aonaa ipaiꞌo<br />
mani pidan zaa mata-kao apostle nao<br />
nii, oo prophet nao nii, oo tiichaa nao<br />
nii. Aonaa ipai mani pidan kaꞌiitan<br />
pashaꞌapa tan umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan. 30 Aonaa ipai mani pidan<br />
kaꞌii tan pakaku dan kari nai nao<br />
pidan nao. Aonaa ipai mani pidan<br />
kaꞌii tan papara dan panaꞌaꞌo paradakaru<br />
idaꞌan aonaꞌo raz pidan aita pan.<br />
Aonaa ipai mani pidan kaꞌii tan<br />
pakowaa dan naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />
kii-karu panaꞌaꞌo raz parada-karu<br />
idaꞌan. 31 Ukauꞌan utaa unyuku nuu<br />
diꞌo raz kai man kidaꞌo aimaa kan<br />
dauꞌati, umaꞌo za kada-kinaa nii<br />
umin-mishi dan nao.<br />
Mazan aizii õtukapa-kidan nii<br />
aimaa kan unao ati powaꞌaꞌo zii<br />
paꞌan umana wunun ipai baꞌo ran<br />
kida ai.<br />
Kamarainpan-karu<br />
13 1 Õai ta pan puꞌu mani<br />
õpara dan ipai shaꞌa paꞌoram<br />
kaduz pidan nao para dan idaꞌan,<br />
naꞌiki angel nao para dan idaꞌan,<br />
mazan aonaan an kamarain pankaru<br />
nii õꞌidaꞌa, õpara dan ikodaꞌo<br />
nii tinin dara-daraapa-kao kawanuꞌo<br />
kari kao nan. 2 Naꞌiki õkaꞌii tan<br />
puꞌu mani õkaku waa pan Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo kuwai dauꞌu, naꞌiki õai tapan<br />
puꞌu mani ipai dadara kidaꞌo<br />
kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo, naꞌiki<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
467<br />
1 CORINTHIANS 13<br />
õai ta pan puꞌu mani mishiꞌo kuwai<br />
kida Tomin karu diꞌikiꞌo aonaꞌo raz<br />
pidan aita pan, naꞌiki mishida-karu<br />
kainaꞌan puꞌu mani õꞌidaꞌa, õkaꞌiitakinaa<br />
nii õzika dan midukuo kida,<br />
mazan aonaan an kamarain pankaru<br />
nii õꞌidaꞌa, madiwau tapa-kaꞌo<br />
kari kao nan wuruꞌu õgaruz. 3 Õtaan<br />
puꞌu mani ipai õshaꞌa pauz pata kaꞌutinai<br />
nao ati, naꞌiki õkashaa pan puꞌu<br />
mani õkawaoda-kao õkaku pan puꞌu,<br />
mazan aonaan an kamarain pankaru<br />
nii õꞌidaꞌa, madiwau tapa-kaꞌo<br />
wuruꞌu õshaꞌa pata nuz naꞌapa kidaꞌoraz<br />
aimaa kan.<br />
4 Pidan kamarain panuꞌo, utuuda<br />
panyuku nuu patoꞌo ran ai pairi bannao<br />
ati, naꞌiki uruu kamunan baꞌo;<br />
aonaa ukishau zin, aonaa uꞌata dinpan,<br />
aonaa utaapin pan umana wunuꞌo<br />
nii pashaꞌa pata nii idaꞌan. 5 Pidan<br />
kamarain panuꞌo, aonaa umaniina<br />
wii ka tinan pairi ban nao ati.<br />
Aonaa udiꞌita pan pashaꞌapa tan<br />
aimaa kan soo paꞌati kari kao nan.<br />
Aonaa utoꞌo raꞌa kau zon kadiman.<br />
Aonaa unyuku nui ta pan aimaakan<br />
dikau daꞌo shaꞌa pata-kao paꞌati.<br />
6 Pidan kamarain panuꞌo, aonaa<br />
ukonau kii-kidan aimaa kan oiaꞌo<br />
shaꞌa pata-kao, mazan ukonau kiikida<br />
paꞌan aimaa kan mishiꞌo naꞌiki<br />
sakita paꞌo ushaꞌa pata-kao. 7 Pidan<br />
kamarain panuꞌo, aonaa ukashadi nan<br />
pabaia tinan puꞌu. Naꞌiki kari kao nan<br />
umishida pan pairi ban shaꞌapa tan<br />
kai manaꞌo aimaa kan. Naꞌiki uaitapa<br />
pairi ban shaꞌapa tan nii aimaa kan<br />
kai manaꞌo. Naꞌiki aonaa naꞌa painim<br />
ukashadi nan aimaa kan dikau daꞌo<br />
shaꞌa pan puꞌu paꞌati.<br />
8 Kamarain pan-karu, aonaa naꞌapainim<br />
ukatoko non. Mazan wuruꞌu<br />
taa-kari waiz pidan kaꞌiita-kinaa nii<br />
pakowaa da pan Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
kuwai, naꞌiki wuruꞌu taa-kari waiz<br />
pidan kaꞌiita-kinaa nii paparadan<br />
parada-karu idaꞌan aonaꞌo raz<br />
pidan aita pan, naꞌiki wuruꞌu taakari<br />
waiz pidan aitapa-kinaa nii,<br />
ipaiꞌo nii ĩkato kon-tinan. 9 Wuruꞌu<br />
aitapa-karu taa-kari waiz waꞌati,<br />
naꞌiki wakaꞌii ta nuz wakowaa dan<br />
Tomin karu kuwaa, masakau daꞌuꞌo<br />
kari kao nan, aonaa ipaiꞌo mani<br />
wuruꞌu. 10 Mazan dii naꞌi tiꞌi, aitapakaru<br />
taa-kao donoꞌo naa waꞌati,<br />
waaitapa-kinaa nii ipai aimaa kan,<br />
wuruꞌu masakau daꞌu sodiꞌo raz<br />
waaita pan, aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa<br />
uaiapa-kao.<br />
11 Õkorai dao naan dono zii<br />
daꞌi, õpara dan naꞌiki õdiꞌitin pan<br />
korai dao naa diꞌitin pan kawan.<br />
Mazan aizii wuruꞌu õdyau pai niz<br />
naa, aonaꞌa naa powaꞌa õdiꞌitinpan<br />
naꞌiki õpara dan korai dao naa<br />
kawan. 12 Kai waai tapa nuz Tominkaru<br />
dauꞌu, naꞌa paꞌo watuka pan<br />
kawan wadikin ishazaba wanamari<br />
idaꞌa wuruꞌu, mazan dii naꞌi tiꞌi<br />
watuka pan nii Tomin karu paꞌan.<br />
Aimaa kan õai ta pa nii kai masakaudaꞌu<br />
sodiꞌo kari kao nan. Mazan<br />
dii naꞌi tiꞌi õai ta pan nii ipai aimaa kan<br />
kai manai man, Tomin karu aita pan<br />
kawan õgaru kai manai man.<br />
13 Aizii diꞌi kai naꞌa idiki nau daꞌu<br />
aimaa kan kari kao nanuꞌo nii ĩnaꞌan:<br />
mishida-karu, naꞌiki waai tapa nuz<br />
mishiꞌo nii Tomin karu shaꞌapa tan<br />
kai manaꞌo aimaa kan waꞌati, naꞌiki<br />
1Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 13, 14 468 <br />
kamarain pan-karu. Mazan umanawunuꞌo<br />
raz mana wun, uruu wuruꞌu<br />
kamarain pan-karuz.<br />
Kadakotin-karu Kaimanaꞌo<br />
Doronaa taanii kida dauꞌu<br />
14 1 Ukauꞌan utaa unyukunuu<br />
tuu kii mana wun<br />
kamarain pan-karu dauꞌati. Naꞌiki<br />
tuu kii kapam utaa unyuku nuu wuru<br />
dauꞌa tiꞌi Kai manaꞌo Doro naa taa niaz<br />
pidan kaꞌiita-kinaa pashaꞌapa tan<br />
kaudin-kizai. Tuu kii mana wun utaa<br />
unyuku nuu wuru dauꞌa tiꞌi, ukaꞌiitakinaa<br />
nii ukowaa dan Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo kuwai. 2 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan pidan para daꞌo raz panaꞌaꞌo<br />
parada-karu idaꞌan, aonaꞌo raz<br />
kanom aita pan, Tomin karu atiꞌo<br />
wuruꞌu upara da nuz, aonaa pidannao<br />
atiꞌo mani, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa naꞌiaꞌo ram pidan aita pan<br />
naꞌa paꞌo ram ukian. Kai manaꞌo<br />
Doro naa maꞌo za kan idaꞌan ukowaadan<br />
aimaa kan mishi kidaꞌo, mazan<br />
aonaꞌo nii kanom aita pan. 3 Mazan<br />
pidan kowaa da paꞌo raz Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo kuwai pidan nao aitapa nii<br />
parada-karu idaꞌan, ukamin kaꞌutan<br />
paꞌan pamin-mishi dan nao,<br />
umaꞌo za ka dan ĩnyuku nuu, naꞌiki<br />
ukonau kii tan ĩdyaun ĩbaia tinan<br />
biiꞌi. 4 Ukauꞌan pidan para daꞌo raz<br />
panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan, aonaꞌoraz<br />
kanom aita pan, soo paꞌidaꞌa<br />
kari kao nan umaꞌo za ka dinan. Mazan<br />
pidan kowaa da paꞌo raz Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo kuwai, pidan nao aitapa nii<br />
parada-karu idaꞌan, umaꞌo za ka dan<br />
paꞌan naꞌiki ukamin kaꞌu tan bao kopa<br />
pamin-mishi dan nao.<br />
5 Õnau dapa mani ipai unao paradan<br />
panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan,<br />
aonaꞌo raz kanom aita pan. Mazan<br />
tuu kii paꞌan õai pan unao kowaa dan<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo kuwai pidannao<br />
aitapa nii parada-karu idaꞌan.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan pidan kowaada<br />
paꞌo raz Tomin karu diꞌikiꞌo kuwai,<br />
powaꞌa umana wunun pidan paradaꞌo<br />
raz ai panaꞌaꞌo parada-karu<br />
idaꞌan, aonaꞌo raz kanom aitapan.<br />
Soo mishi pidan kainaꞌan an<br />
kowaa daꞌo nii naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />
kii-karuz, uruu naꞌa paꞌo idaꞌan<br />
mishida painao maꞌo za kada-kao nii.<br />
6 Õmin-mishi dan nao, aizii dii<br />
mani õkaa wan uꞌidaꞌati, õpara dan<br />
uꞌati panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan,<br />
aonaꞌo raz kanom aita pan, naꞌapam<br />
nii dii õkamin kaꞌu tan naꞌiki<br />
õmaꞌo za ka dan unao? Mazan aizii<br />
dii mani õkaa wan uꞌidaꞌati õnaꞌa kan<br />
kuwai Tomin karu aitapa-kida nii<br />
õꞌati, oo õtomi napa-kidan unao<br />
Tomin karu para dan dauꞌu, mishi<br />
naꞌa paꞌo idaꞌan õkamin kaꞌu tan<br />
nii naꞌiki õmaꞌo za ka dan nii paꞌan<br />
unao. 7 Aushaa udiꞌi tapa mooko<br />
kuwudii oo shamoro, f aonaꞌo<br />
nii pidan nao aita pan shaꞌa paꞌoram<br />
uaran wuruꞌu tau-kari waiz,<br />
soo utau-kao an kai manai man.<br />
8 Naꞌiki kuwudii poota-kao an,<br />
aonaan an uaran kai naa ba nan,<br />
aonaꞌo nii naꞌa pam soldyaa nao minzii<br />
wan mizaa taaka-karu dauꞌati.<br />
9 Ukauꞌan naꞌa paꞌo nii pukaku waa-<br />
f 14:7 shamoro: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
469<br />
1 CORINTHIANS 14<br />
pan an panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan.<br />
Aonaꞌo nii pidan nao aita pan kanom<br />
dauaꞌo wuruꞌu pukaku waa pa nuz.<br />
Ukauꞌan pukaku waa pan ama zada<br />
atiꞌo kari kao nan. 10 Kai naꞌa iriba<br />
panaꞌa kidaꞌo parada-karu daꞌaꞌa<br />
imiꞌi baaraꞌa, naꞌiki ipai wuruꞌu<br />
parada-karu kidaz, kai naꞌa pidannao<br />
aita paꞌo papara da nuz. 11 Mazan<br />
õmaai tapa kan an pidan para dan,<br />
tawarai wuruꞌu õgaruz uꞌati, naꞌiki<br />
uruu tawarai kapam õꞌati. 12 Unao,<br />
uai pan idi tuu kii mana wun wuruꞌu<br />
Kai manaꞌo Doro naa taa nii kidaz<br />
pidan kaꞌiita-kinaaz pashaꞌapatan<br />
kaudin-kizai, ukauꞌan utaa<br />
unyuku nuu powaꞌa zii wuru kida<br />
dauꞌa tiꞌi, umaꞌo za kada-kinaa niꞌo raz<br />
umin-mishi dan nao.<br />
13 Ukauꞌan pidan para daꞌoraz<br />
panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan,<br />
aonaꞌo raz kanom aita pan, marii<br />
upishaan Tomin karu paai tapakinaa<br />
nii pakowaa dan naꞌa paꞌo ram<br />
wuruꞌu pakia nuz. 14 Õtoriin pan an<br />
panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan aonaꞌoraz<br />
kanom aita pan, mishi õdoro naa<br />
idaꞌanaꞌo kari kao nan õtorii napa nuz,<br />
mazan aonaa õai ta pan naꞌa paꞌo ram<br />
wuruꞌu õkian. 15 Ukauꞌan, naꞌa pam<br />
dii õshaꞌapa tinan? Õtoriin pan nii<br />
panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan aonaꞌoraz<br />
kanom aita pan, naꞌiki õtoriin pan<br />
nii õai ta pa nii parada-karu idaꞌan<br />
kapam. Õkunui tan nii panaꞌaꞌo<br />
parada-karu idaꞌan, aonaꞌo raz kanom<br />
aita pan, naꞌiki õkunui tan nii õaita<br />
pa nii parada-karu idaꞌan kapam.<br />
16 Pukonau kii-kidan an Tomin karu<br />
putoriin pan idaꞌan panaꞌaꞌo paradakaru<br />
idaꞌan, aonaꞌo raz kanom<br />
aita pan, aonaa naꞌa pam pidannao<br />
kian “naꞌapa mishizi,” wuruꞌu<br />
dauꞌa tiꞌi putorii napa nuz, ĩmaaitapa<br />
kan idi naꞌa paꞌo ram pukian.<br />
17 Pukonau kii-kidan puꞌu padamata<br />
Tomin karu kai manaꞌo putoriin pan<br />
idaꞌan, mazan aonaa putorii napa nuz<br />
maꞌo za ka dauan wuruꞌu pidan nao<br />
abata pai naouz putoriin pan.<br />
18 “Kai man,” õkian Tomin karu<br />
ati, õai ta pan idi õpara dan powaꞌa<br />
zii unao ai panaꞌaꞌo parada-karu<br />
idaꞌan, aonaꞌo raz kanom aita pan.<br />
19 Mazan mishida painao bao kopa tinpan<br />
dono pachoo chin ii, kai man zii<br />
paꞌan õꞌati õpara dan an bakaꞌi au daꞌu<br />
sodi parada-karu pidan nao aitapanii<br />
idaꞌan, õtomi napa-kida-kinaa<br />
nii õmin-mishi dan nao, õpara dan<br />
ai doba taꞌa naa mana wun paradakaru<br />
idaꞌan aonaꞌo raz pidan aita pan.<br />
20 Õmin-mishi dan nao, aonaa<br />
udiꞌitin paꞌa naꞌa korai zian nao diꞌitinpan<br />
kawan. Naꞌiki naꞌapa kizi paꞌan<br />
unao paꞌishi zoi nao kawan, aonaꞌo raz<br />
ĩaita pan oiaꞌo. Mazan udiꞌi tinapa kizi<br />
pidan dyau paiꞌo diꞌitin pan kawan.<br />
21 Kai naꞌa usaa din pan Tomin karu<br />
kaari tan idaꞌa, ukian,<br />
“Õparadan nii õpidanannao ati<br />
baꞌoran kaduz parada-karu<br />
kida idaꞌan,<br />
naꞌiki õparadan nii ĩꞌati<br />
baꞌoran kaduz pidannao<br />
paradan idaꞌan.<br />
Mazan unaꞌapan puꞌu,<br />
aonaꞌo nii ĩmishidan õgaru.” g<br />
1Cor<br />
g 14:21 Isaiah 28:11<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 14<br />
470<br />
Naobanai kian.<br />
22 Ukauꞌan, utukapa aizii, wuruꞌu<br />
pidan para da nuz panaꞌaꞌo<br />
parada-karu idaꞌan aonaꞌo raz<br />
kanom aita pan, tukapa-kidaꞌo<br />
nii Tomin karu maꞌo za kan pidannao<br />
ati aonaꞌo raz ĩmishi dan<br />
Christ. Aonaa mishi dai nao Christ<br />
atiꞌo mani wuruꞌu parada-karuz<br />
panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan.<br />
Mazan Tomin karu diꞌikiꞌo kuwai<br />
kowaadapa-kaoaz, mishi dainao<br />
atiꞌo paꞌan, aonaa pidan nao<br />
mami shida-kainao atiꞌo mani.<br />
23 Aizii dii mani, ipai unao<br />
mishida painao bao kopa tinan<br />
uchoo chii pan dono, naꞌiki wuruꞌu<br />
pidan nao aita pai naouz papara dan<br />
panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan aonaꞌoraz<br />
kanom aita pan, ĩpara dan naa,<br />
naꞌiki kai naꞌa pabiꞌi mishi dai nao<br />
kaa wan aonaꞌo raz ĩaita pan panaꞌaꞌoraz<br />
parada-karu, oo pidan nao<br />
mami shida-kainao kaa wan unao<br />
choo chii pan idaꞌati. Aizii ĩaba tan<br />
idi unao para dan naꞌa paꞌo paradakaru<br />
idaꞌan, “Madoro naa-ziiwa<br />
wunaouꞌu,” ĩkian nii unao dauꞌan.<br />
24 Mazan ipai unao ukowaa da pan an<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo kuwai, wuruꞌu<br />
pidan nao mami shida-kai naouz<br />
naꞌiki wuruꞌu mishi dai nao, aonaꞌoraz<br />
ĩaita pan panaꞌaꞌo parada-karu,<br />
aizii ĩaba tan idi naꞌiki ĩaita pan idi<br />
unao kuwaa, ĩnyuku nuu pishaatakao<br />
nii paꞌoian kida dauꞌan. Wuruꞌu<br />
kuwai ĩaba taniaz tukapa-kidan nii<br />
naꞌa paꞌo ram ĩkaduz. 25 Naꞌiki aimaakan<br />
kida ĩdiza paniaz panyuku nuu<br />
ii, ipaiꞌo nii uai tapa-kida-kao. Uruu<br />
idi ĩkodo ruꞌu kan nii naꞌiki ĩtoriinpan<br />
nii Tomin karu ati, ĩkian nii,<br />
“Mishiꞌo, kai naꞌa Tomin karu daꞌaꞌa<br />
unao tuma!”<br />
Shaꞌapatin-karu sakitapa<br />
baokopatin-karu dono choochi ii<br />
26 Kaika paꞌo atiꞌo kai wuruꞌu<br />
õkia nuz õmin-mishi dan nao: Aizii<br />
ubao kopa tinan dono uchoo chin ii,<br />
marii ukai waan wuruꞌu Kai manaꞌo<br />
Doro naa taa niaz ukaꞌiita-kinaa nii<br />
ushaꞌapa tan kaudin-kizai. Kainaꞌaꞌo<br />
nii pidan nao kunui taꞌo nii,<br />
baꞌo rai nao tomi napa-kidan unao,<br />
baꞌo rai nao kowaa da pan kuwai<br />
Tomin karu aitapa-kidaniaz ĩꞌati,<br />
baꞌo rai nao para dan panaꞌaꞌo paradakaru<br />
idaꞌan aonaꞌo raz kanom<br />
aita pan, naꞌiki baꞌo rai nao, marii<br />
ĩkowaa dan naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />
ĩkia nuz. Marii ipai aimaa kan shaꞌapata-kari<br />
waiz, maꞌo za ka daꞌo nii ipai<br />
mishida painao. 27 Aizii pidan nao<br />
para daꞌa zoꞌo panaꞌaꞌo parada-karu<br />
idaꞌan, aonaꞌo raz kanom aita pan,<br />
soo dyaꞌu tam oo idiki nau daꞌu pidannao<br />
para dan taa pada-kao, aonaa<br />
powaꞌa zii mani wuru aiaꞌa. Ĩparadan<br />
dono, marii ĩpara dan bau daꞌapa<br />
kida. Aizii baꞌo ran pidan, marii<br />
ukowaa dan naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />
ĩkia nuz. 28 Mazan aonaan an pidan<br />
nii aita paꞌo pakowaa dan naꞌa paꞌoram<br />
wuruꞌu ĩkia nuz, pidan nao<br />
para dai naouz panaꞌaꞌo parada-karu<br />
idaꞌan aonaꞌo raz kanom aita pan,<br />
aonaa kizi ĩpara dan. Marii ĩpara dan<br />
paꞌidaꞌa naꞌiki Tomin karu ati.<br />
29 Marii dyaꞌu tam oo idiki nau daꞌu<br />
pidan nao kowaa da pan Tomin karu<br />
aitapa-kidaniaz kuwai, naꞌiki baꞌo-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
471<br />
1 CORINTHIANS 14, 15<br />
rai nao, marii ĩabata pan naꞌiki<br />
ĩdiꞌita pan wuruꞌu kuwai, mishiꞌo<br />
wuruꞌu kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
oo aonaa. 30 Mazan naꞌiaꞌo ram an<br />
pidan abata paꞌo raz naꞌii, Tomin karu<br />
aitapa-kidan an aimaa kan uꞌati,<br />
marii wuruꞌu pidan kaku waapatinaꞌo<br />
raz mashaa dan, turuu kizi<br />
pidan abata paꞌo raz kowaa dan Tominkaru<br />
aitapa-kidaniaz aimaa kan uꞌati.<br />
31 Marii bau daꞌapa pidan para dan<br />
kiwiin, udaunaꞌan baꞌo ran para dan<br />
udawuꞌ ati. Naꞌapa ipai abata pai naouz<br />
tomin pan nii naꞌiki maꞌo za kadakao<br />
nii. 32 Pidan nao kowaada paꞌo<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo kuwai, turuaꞌo<br />
ĩzauda pan baꞌo ran ipaian papara dan,<br />
udaunaꞌan uruu, turuu upara dan<br />
naa kapam. 33 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
Tomin karu, aonaa uai pan washaꞌapatan<br />
aimaa kan naꞌa pam kari kao nan<br />
wabao kopa tinan dono choo chi ii,<br />
mazan uai pan ipai aimaa kan shaꞌapata-kao<br />
kai man paꞌan.<br />
Ukauꞌan, marii kizi zun nao<br />
mashaa ĩdyaun ubao kopa tinan<br />
dono uchoo chin ii. 34 Naꞌapa ipai<br />
Tomin karu pidanan nao shaꞌa painpan<br />
kawan ĩbao kopa tinan dono<br />
pachoo chin diꞌii kida, aonaa zunnao<br />
taa pada-kao ĩpara dan. Jew nao<br />
kaki naori naa kian kawanaꞌati, aonaa<br />
kizi ĩkazowau ta pan bao kopa tinkaru.<br />
35 Ĩaita paꞌa zon an aimaa kan<br />
dauꞌan, marii ĩpishaan pau dai arunao<br />
padapu ii. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
kaki baꞌa zon naꞌo wuruꞌu zun para dan<br />
bao kopa tin-karu dono.<br />
36 Unao Corinth san nao itiiman<br />
Tomin karu Para dan waꞌatin soo<br />
unao diꞌikiꞌo naꞌiki unao atiꞌo karikao<br />
nan? 37 Naꞌiki naꞌiaꞌo ram pidan<br />
dako tinaꞌo kowaada paꞌo nii Tominkaru<br />
diꞌikiꞌo kuwai, oo Kai manaꞌo<br />
Doro naa taa nii uꞌati ukaꞌiita-kinaa<br />
nii pashaꞌapa tan kaudin-kizai, marii<br />
uaita pan wuruꞌu õsaada nii kidaz<br />
unao ati, Nao ba nai Jesus kaki naori<br />
wuruꞌu. 38 Mazan aonaan an utaan<br />
panyuku nuu ati wuruꞌu kaki nao riiz,<br />
marinaꞌa uruu.<br />
39 Ukauꞌan õmin-mishi dan nao,<br />
utaa unyuku nuu tuu kii ukowaada<br />
pan dauꞌati Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
kuwai. Mazan aonaa umashaa taꞌanaꞌa<br />
umin-mishi dan nao para dan<br />
panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan aonaꞌoraz<br />
kanom aita pan. 40 Marii ipai<br />
aimaa kan shaꞌa pata-kao kai manaꞌo<br />
idaꞌan naꞌiki sakita paꞌo idaꞌan.<br />
Kaimanaꞌo kuwai Christ<br />
kadishitan dauaꞌo<br />
15 1 Aizii õmin-mishi dan nao,<br />
õnyuku nuu-kidaꞌa zon uꞌati<br />
tawuruꞌu Kai manaꞌo Kuwai õkowaadauzo<br />
niaz uꞌati. Uruu shaꞌatii<br />
umishi da niaz naꞌiki pakawa nuꞌoraz<br />
umishida pan umana wunuꞌo<br />
idaꞌan. 2 Uruu Kai manaꞌo Kuwai<br />
kazan naa taꞌo unao, upakawa nun<br />
an umishida pan õkowaa dan kawan<br />
uꞌati. Soo mani umamishi da kan<br />
an, maza nuꞌo kari kao nan wuruꞌu<br />
umishi dapa nuz.<br />
3 Õdobata-kidan kuwai unao ati,<br />
uruu dobata-kida-kari waiz õꞌati.<br />
Wuruꞌu kuwai umana wunuꞌo manawun:<br />
Christ mawa kan dauꞌa naꞌo raz<br />
waꞌoian dikin ii, naꞌapa usaa din pan<br />
kawanaꞌati saada-kari wai Tominkaru<br />
Para dan idaꞌa: 4 udida-kao,<br />
1Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 15<br />
472<br />
naꞌiki idiki nau daꞌu tan kamoo idaꞌa<br />
ukadi shita-kida-kao kakupa-karu<br />
idaꞌati, naꞌapa usaa din pan kawan<br />
saada-kari wai Tomin karu para dan<br />
idaꞌa. 5 Christ aidi nan Peter ati,<br />
udaunaꞌan 12 patomi napa-kidanii<br />
nao ati. 6 Udaunaꞌan, uaidi nan<br />
uwazoota 500 bao kopa tin paꞌo<br />
mishi dai nao ati. Iriba ĩnao kakupa<br />
zii kai, bao koi nao mawa kaꞌa naa.<br />
7 Naꞌiki udaunaꞌan uaidi nan James<br />
ati kapam, naꞌiki udaunaꞌan ipai<br />
apostle nao ati.<br />
8 Udaunaꞌan, dawuꞌi tin zii uaidinan<br />
õꞌati kapam, õgaru naꞌa paꞌo<br />
korai dao naa kawan shaka taꞌo raz<br />
pakamoon uaꞌii. h 9 Õgaru, awutapaꞌo<br />
õmana wu nun ipai baꞌo ran<br />
apostle nao ai. Mishi, õgaru, aonaa<br />
kanom dikin ii turuu õdakotakao<br />
apostle nii, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan õgaru pata kaꞌu taꞌo raz daꞌi<br />
Tomin karu pidanan nao. 10 Mazan<br />
õapostle-tinan, soo Tomin karu<br />
kamuna nun idiꞌo õꞌati, naꞌiki<br />
ukamu nanu nuz õꞌati, aonaa<br />
madiwau tapa-kaꞌo mani. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan powaꞌa zii udada ran<br />
õkau di nan baꞌo rai nao apostle nao<br />
ai. Mishi aonaa õgaru mani wuruꞌu<br />
shaꞌapa taꞌo raz aimaa kan, mazan<br />
Tomin karu paꞌan wuruꞌu kaudinaꞌo<br />
raz õgaru idaꞌan pakamuna nun<br />
idaꞌan. 11 Ukauꞌan, aonaa ushaꞌapan<br />
õꞌati, õgaru kakuwaa pan oo<br />
baꞌo ran apostle nao kakuwaa pan,<br />
ipai waunao, wakaku waa pan<br />
uruu baudaꞌa paꞌo raz kuwai dauꞌu,<br />
naꞌiki uruꞌu naa wuruꞌu unao<br />
mishida paniaz.<br />
Kadishita-kida-kao nii mawakainao<br />
12 Aizii waunao wakaku waapan<br />
puꞌu Christ kadi shita-kida-kao<br />
dauꞌu mawaka-karu diꞌiki, naꞌapa dii<br />
mooko pabiꞌi unao kian mawa kainao,<br />
aonaꞌo nii ĩkadi shita-kida-kao?<br />
13 Umishiin an mani aonaꞌo nii<br />
mawa kai nao kadi shita-kida-kao<br />
mawaka-karu diꞌiki, ukauꞌan Christ,<br />
aonaa ukadi shita-kida-kao. 14 Naꞌiki<br />
aonaan an mani Christ kadi shitakida-kao<br />
mawaka-karu diꞌiki,<br />
ukauꞌan madiwau tapa-kaꞌo wuruꞌu<br />
wakaku waapa tina nuz, naꞌiki unao<br />
mishi dapa nuz madiwau tapa-kaꞌo<br />
kapam. 15 Naꞌiki waunao apostlenao,<br />
wamarii dinan naa kari kao nan<br />
Tomin karu dauꞌu, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan wakian idi Tomin karu kadishita-kida<br />
Christ mawaka-karu<br />
diꞌiki. Aizii umishiin an mani aonaꞌo<br />
nii mawa kai nao kadi shita-kida-kao<br />
mawaka-karu diꞌiki, ukauꞌan aonaꞌo<br />
Tomin karu kadi shita-kidan Christ.<br />
16 Ukauꞌan umishiin an mani aonaꞌo<br />
nii mawa kai nao kadi shita-kida-kao,<br />
Christ aonaꞌo ukadi shita-kidakao<br />
kapam. 17 Naꞌiki aonaan an<br />
mani Christ kadi shita-kida-kao,<br />
ukauꞌan unao mishi dapa nuz Christ<br />
madiwau tapa-kaꞌo kari kao nan,<br />
naꞌiki aonaa zii unao oian kida<br />
soꞌota-kao. 18 Naꞌiki aonaan an mani<br />
Christ kadi shita-kida-kao, ukauꞌan<br />
pidan nao mishi dai naouz Christ<br />
h 15:8 koraidaonaa kawan shakataꞌoraz pakamoon uaꞌii oo “korai dao naa kawan<br />
mashakata-kaꞌo raz kai man.”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
473<br />
1 CORINTHIANS 15<br />
mawa kai naouz naa, aonaa ĩkazannaata-kao.<br />
19 Aizii umishiin an mani<br />
aonaꞌo nii wakadi shita-kida-kao,<br />
ukauꞌan wuruꞌu wabaia tina nuz<br />
Christ dikin ii, madiwau tapa-kaꞌo<br />
kari kao nan. Naꞌiki waunao, turuu<br />
mani wakashaꞌora-kida-kao ipai<br />
pidan nao ai, wamishi dan idi mariidin-karuꞌu<br />
naa kari kao nan.<br />
20 Mazan Christ, mishiꞌo ukadishita-kida-kao<br />
mawaka-karu diꞌiki.<br />
Uruu kiwii niꞌo ukadishi tan pidannao<br />
mawa kai nao bii iki. Ukauꞌan,<br />
uruu idaꞌanaꞌo waaita pan mishiꞌo<br />
nii mawa kai nao kadi shita-kida-kao<br />
mawaka-karu diꞌiki. 21 Pidannao<br />
mawa kan bau daꞌa paꞌo pidan<br />
shaꞌapa tan idiꞌo oiaꞌo aimaa kan,<br />
naꞌapa kapam pidan nao mawa kainao<br />
kadishi tan nii baꞌo ran pidan<br />
shaꞌapa tan idi kai manaꞌo aimaakan.<br />
22 Ipai pidan mawa kau zon,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Adam kaduz<br />
ĩnao. Naꞌa paꞌo nii kapam ipai mishidai<br />
naouz Christ kadi shita-kida-kao.<br />
23 Mazan Christ, uruu kiwii niꞌo<br />
ukadishi tan. Aizii uwaꞌa tin dono<br />
koshan, pidan nao mishi dai naouz<br />
uruu, ĩkadishi tan nii pamawakakizi<br />
iki.<br />
24 Uruu dau naꞌan ama zada<br />
katokon-tinan nii, Christ katokon tan<br />
nii ipai oiaꞌo doro nai nao nao banai-tin<br />
pai naouz. Naꞌiki utaan nii<br />
padaru Tomin karu ati, wuruꞌu<br />
pakazo wau tapa nuz. 25 Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan Christ kazowau tapan<br />
nii atii Tomin karu wara nuita-kidan<br />
ipai utaruba nao. 26 Mawaka-karu,<br />
uruu ukadu zun naa taru bai Christ<br />
mainaa ba tan niꞌo. 27 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan Tomin karu para dan kotuaꞌo<br />
usaa dauzo-kao kian, “Tomin karu<br />
kazowau tapa-kida ipai aimaa kan<br />
uꞌati.” i Mazan aitapa-kao wuruꞌu<br />
parada-karuz “ipai aimaa kan” kiaꞌoraz,<br />
aonaa Tomin karu tumaꞌo atiꞌo<br />
mani wuruꞌu naꞌapa-karuz, mazan<br />
uruu paꞌan kazo wau tapa-kidaꞌo raz<br />
ipai aimaa kan Christ ati. 28 Aizii<br />
ipaiꞌi naa aimaa kan kida muudakao<br />
dono Christ kazowau tapan nii,<br />
udaunaꞌan uruu, Tomin karu Daniz,<br />
ukazo wau tapa-kidi nan niꞌi naa<br />
Tomin karu ati. Uruu taaꞌo raz ipai<br />
aimaa kan kida Christ kazowau tapan<br />
nii. Ukauꞌan Tomin karu, uruꞌo niꞌi<br />
naa kazo wau tapa ipai aimaa kan.<br />
29 Aizii umishiin an mani<br />
pidan nao mawa kai nao, aonaꞌo<br />
nii ĩkadi shita-kida-kao kakupakaru<br />
diꞌiti, kan dii nii mooko<br />
pidan nao chikaa wunui nan mawakai<br />
nao pidan nao dikin ii? Kanom<br />
wuruꞌu ĩtiwaa niaz pashaꞌapa tan<br />
naꞌa paꞌo idaꞌan? 30 Aizii waunao<br />
mani? Aonaan an mani umishiin<br />
wakadi shita-kida-kao nii wamawakan<br />
dau naꞌan, kan dii niꞌo mooko<br />
wuruꞌu wabaia tan aimaa kan<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo kida ipai kamoo?<br />
31 Õmin-mishi dan nao, ipai kamoo<br />
õbaia tan aimaa kan kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />
mana wun! Mishiꞌo kai wuruꞌu<br />
õnaꞌapa nuz, naꞌapa wuru mishiin<br />
kawan õꞌata dinapa nuz unao dauꞌan,<br />
wabau daꞌapa tin pan idi Christ Jesus<br />
waNaobanaa idaꞌati. 32 Daꞌaꞌa,<br />
1Cor<br />
i 15:27 Psalm 8:6<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 15<br />
474<br />
Ephesus idaꞌa, kai naꞌa pidan nao<br />
õtaruba nao. Tuu kii ĩkasha daakapan<br />
õtuma naꞌiki ĩdakota pazowian<br />
õgaru. Naꞌapa ĩkicha naꞌ iki-kian<br />
õꞌati baudo koru kawan. Ukauꞌan<br />
kan dii niꞌo mooko õbaia tan naꞌapa<br />
kidaꞌo aimaa kan umishiin an<br />
aonaꞌo nii pidan nao mawa kainao<br />
kadi shita-kida-kao? Umishiin<br />
an mawa kai nao aonaꞌo nii ĩkadishita-kida-kao,<br />
ukauꞌan kii-karu<br />
kawanaꞌati: “Wakonau kii tinaꞌa<br />
naa ipai kamoo. Waaroo paꞌa naa<br />
naꞌiki watuza paꞌa naa, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan wai kanaꞌan wamawa kan<br />
niꞌi naa naꞌiki aonaꞌo nii powaꞌa<br />
wakadi shita-kida-kao.” j<br />
33 Aonaa umariida-kidi naꞌa naꞌa<br />
pidan nao ati kiainaouz aonaꞌo nii<br />
mawa kai nao kadi shita-kida-kao.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan pukaminaꞌu<br />
tin pan dono pidan nao idi,<br />
aonaꞌo raz ĩkaduz kida kai manan,<br />
ĩpata kaꞌuan nii kai manaꞌo raz<br />
pukaduz. 34 Usakita pada udiꞌitinpan,<br />
naꞌiki aonaꞌa naa uꞌoi paꞌa naꞌa.<br />
Õkian naꞌapa õbaꞌa zoo-kidaꞌa zon<br />
unao, ushaꞌapa num kauꞌan pabiꞌi<br />
unao, aonaa mana wun uaita pan<br />
Tomin karu.<br />
Nanai kadishita-kida-karu<br />
niꞌoraz diinaꞌitiꞌi<br />
35 Pidan pishaan nii, “Naꞌa pam<br />
nii wuruꞌu pidan nao mawa kai nao<br />
kadi shita-kida-kao? Shaꞌa paꞌo ram<br />
kadu zuꞌo nii ĩnanaa kida?” 36 Pugaru<br />
madiwau tapa-kaꞌo pidan. Kan dii nii<br />
pupishaan kaika paꞌo aimaa kan?<br />
Aushaa, putukapa mooko, pupaowan<br />
dono uudai, aonaa usodaꞌa kan<br />
sariapa, soo udida-kao an kiwiin.<br />
37 Naꞌiki aimaa kan pupao waniaz<br />
soo uudai kari kao nan, panaa don<br />
poroom aka oo baꞌo ran kaduz paoribai<br />
uuda. Aonaa pupao wan paori bai<br />
udaruꞌo raꞌa naa. 38 Mazan Tominkaru<br />
taan ukadu naa nii paai pan<br />
kawanaꞌati, naꞌiki ipai shaꞌa paꞌo ram<br />
uudai ati utaa ĩkadu naa nii, ĩkaduz<br />
kida kawanaꞌati.<br />
39 Naꞌiki aimaa kan kida kakupai<br />
naouz, panaꞌaꞌo ĩnanaa kida.<br />
Pidan nao panaꞌa ĩnanaa, uzai nao<br />
panaꞌa ĩnanaa, kotuꞌuz panaꞌa<br />
ĩnanaa, naꞌiki kopau panaꞌa ĩnanaa.<br />
40 Naꞌiki aokazi ii aka, kai naꞌa<br />
aimaa kan kida, naꞌiki imiꞌi baara<br />
an, kai naꞌa kapam aimaa kan kida;<br />
wuruꞌu aokazi ii akaꞌo raz aimaakan<br />
kida, panaꞌaꞌo ĩkonau naman<br />
wuruꞌu imiꞌi baara anaꞌo raz aimaakan<br />
kida konau na man ai. 41 Kamoo<br />
panaꞌa ukonau na man, kauzu<br />
panaꞌa ukonau na man, naꞌiki wizinao<br />
panaꞌa ĩkonau naman; naꞌiki<br />
wizi nao, upuꞌu zii panaꞌa kida<br />
ĩkonau naman baꞌo ran wizi nao ai<br />
kapam.<br />
42 Ukauꞌan, naꞌa paꞌo nii wuruꞌu<br />
pidan nao mawa kai nao kadi shitakida-kao<br />
dono kakupa-karu diꞌiti.<br />
Pidan mawa kaꞌo dida-kao dono,<br />
wuruꞌu unanaa toma-kari waiz<br />
mawa kauzo kari kao nan, mazan<br />
ukadi shita-kida-kao donoꞌo naa,<br />
aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa umawakau<br />
zon. 43 Pidan mawa kan dono,<br />
j 15:32 Isaiah 22:13<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
475<br />
1 CORINTHIANS 15<br />
unanaa dida-kari waiz, aonaa<br />
ukonau na man, naꞌiki kapa tiꞌo<br />
wuruꞌu unanaaz. Mazan ukadi shitakida-kao<br />
donoꞌo naa, konau na maꞌo<br />
nii naꞌiki maꞌo za kaꞌo nii unanaa.<br />
44 Wuruꞌu pidan nanaa didakari<br />
waiz, uruu nanai imiꞌi baara<br />
anaꞌo kaduz, mawa kauzo kari kaonan.<br />
Mazan ukadi shita-kida-kao<br />
donoꞌo naa, kari kao nanuꞌo niꞌi naa<br />
ukaku pan, kakupa-karu Kai manaꞌo<br />
Doro naa taa niaz. Mishi kai naꞌa<br />
nanai mawa kauzo kari kao nan,<br />
naꞌiki kai naꞌa nanai Kai manaꞌo<br />
Doro naa taa niaz kakupa-karu uꞌati.<br />
45 Naꞌapa saa dauzo-kariwai<br />
Tomin karu para dan kian,<br />
“Kiwiita paꞌo raz Adam, utomakao<br />
kaku paꞌo pidan nii”; mazan<br />
dawuꞌi tii niꞌo raz Adam, uruu Christ.<br />
Naꞌiki Christ, uruu Doro nai taaꞌoraz<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-karu<br />
paꞌan. 46 Ukauꞌan wuruꞌu nanaiz<br />
Kai manaꞌo Doro naa taa niaz kakupakaru<br />
uꞌati, aonaa uruu mani wuruꞌu<br />
kiwii niꞌo raz. Mazan wuru paꞌa naꞌa<br />
nanai imiꞌi baara anaꞌo raz kaduz,<br />
uruu kiwii niꞌo raz paꞌan. Dawuꞌi tin<br />
zii paꞌan wuruꞌu nanai Kai manaꞌo<br />
Doro naa taa niaz kakupa-karu uꞌati.<br />
47 Kiwiita paꞌo raz Adam, imiꞌi<br />
idiꞌo utoma-kao, mazan dawuꞌi tiiniꞌo<br />
raz Adam, uruu aokazi ikiꞌo<br />
uwaꞌa tin paꞌan. 48 Ipai pidan nao<br />
imiꞌi baara ainaouz, naꞌa paꞌo ĩnanaa<br />
wuruꞌu pidan kawan, toma-kari waiz<br />
imiꞌi idi. Mazan pidan nao makoinao<br />
niꞌo raz aokazi iti, naꞌa paꞌo nii<br />
ĩnanaa wuruꞌu pidan kawan aokazi<br />
ikiꞌo raz uwaꞌa tin. 49 Wananaa tomakao<br />
kawan wuruꞌu pidan nanaa<br />
kaduz kawan imiꞌi idi, dii naꞌitiꞌi<br />
naꞌa paꞌo nii wananaa wuruꞌu<br />
pidan nanaa kaduz kaa wan aokazi<br />
ikiꞌo raz.<br />
50 Õmin-mishi dan nao, kaika paꞌo<br />
atiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz: Wuruꞌu<br />
wananaa, imiꞌi baara anaꞌo raz<br />
kaduz kari kao nan, aonaa turuu<br />
umashaa pan Tomin karu nao banai-tinapa-kizi<br />
ii; naꞌiki wananaa<br />
mawa kau zoz, aonaa turuu ukakupan<br />
kari kao nanuꞌo nii.<br />
51-52 Aushaa uabata, õkowaa dan<br />
aimaa kan aonaꞌo raz uaita pauzokao:<br />
aonaa ipaiꞌo nii mani<br />
wamawa kan, mazan dawuꞌi tii niꞌo<br />
kuwudii k poota-kao dono, ipaiꞌo<br />
nii wapanaꞌa dinaꞌa kan kadiman<br />
aka, pidan samu ruu an kan kawan<br />
paawun. Aizii wuru donoꞌo kuwudii<br />
poota-kaoaz, pidan nao mishi dainao<br />
Christ mawa kai naouz naa,<br />
ĩkadishi tan nii, aonaꞌo niꞌi naa<br />
ĩmawa kau zon powaꞌa. Naꞌiki ipai<br />
waunao kaku pai nao, wapanaꞌadinaꞌa<br />
kan nii kapam. 53 Wuruꞌu<br />
wananaa mawa kau zoz panaꞌadakao<br />
nii nanai kida diꞌiti, aonaꞌo<br />
niꞌo raz umawa kau zon. 54 Ukauꞌan<br />
wananaa mawa kau zoz panaꞌadakao<br />
donoꞌo naa nanai kida diꞌiti<br />
kari kao nanuꞌo niꞌo raz ukaku pan<br />
paꞌan, uruu Tomin karu para dan<br />
kotuaꞌo raz usaa dauzo-kao mishiinan<br />
niꞌi naa:<br />
1Cor<br />
k 15:51 kuwudii: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />
diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 15, 16 476 <br />
“Mawaka-karu mainaabatakaoaꞌa<br />
naaz<br />
kaiman-daun!” l<br />
55 “Mawaka-karu, naꞌii dii<br />
pukaꞌiitanuz puzowian<br />
pidan?<br />
Mawaka-karu, naꞌii dii<br />
pumaꞌozakan pukaziwaakinaa<br />
nii pidan?” m<br />
56 Mawaka-karu ikodan pamaꞌoza<br />
kan pakazi waa-kinaa nii<br />
pidan nao, ĩꞌoian idaꞌanaꞌo,<br />
naꞌiki oiaꞌo ikodan pamaꞌo za kan<br />
wadikin tapan idaꞌan kakinaorii,<br />
Moses atiꞌo raz utaa-kao.<br />
57 Mazan “kai man mana wun,”<br />
wakian Tomin karu ati, uruu<br />
taaꞌo raz waꞌati turuu-kinaa nii<br />
wadikin tan oiaꞌo naꞌiki mawakakaru,<br />
waNaobanaa Jesus Christ<br />
shaꞌapata nii idaꞌan.<br />
58 Ukauꞌan õmin-mishi dannao,<br />
õmarai napa nii nao, maꞌo zaka<br />
ukadi shi tapa umishida pan idaꞌa,<br />
naꞌiki aonaa utaapa daꞌa naꞌa<br />
aimaa kan zika dan unao umishidapa<br />
nii ai. Kari kao nan ushaꞌa paapa<br />
ukaudin-kizi Nao ba nai Jesus ati,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan uaitapa wuruꞌu<br />
ukau dina nuz Nao ba nai ati, aonaa<br />
madiwau tapa-kaꞌo mani wuruꞌu.<br />
Puraata zaamata-kao<br />
mishidainao ati<br />
16 1 Aizii õpara dan nii<br />
tawuruꞌu puraata zaamataꞌa<br />
zoo-kaoaz dauꞌan, Jeru salem<br />
iaꞌo raz Tomin karu pidanan nao ati,<br />
pata kaꞌu tinai naouz, ĩkamin kaꞌutakinao<br />
nii. Ushaꞌa pata paꞌi õdyuu dan<br />
kawan Galatia iaꞌo mishida painao<br />
shaꞌapa tan. 2 Ipai Sunday kawanaꞌati,<br />
ipai unao, ubuuta paꞌi puraata<br />
sodi wuruꞌu diꞌikiꞌi puraata uikodaniaz,<br />
naꞌiki utaa paꞌa naazu.<br />
Aonaa uzauda paꞌa naꞌa atii õkaawan<br />
zii, uruu zii utiwaan uzaama tan<br />
puraata ipai baukapa aka. 3 Aizii<br />
õkaa wan dono, õsaa dan nii kaa rita<br />
wuruꞌu pidan nao dauꞌan, unao zaama<br />
ta nii naouz naꞌa kaꞌo nii puraata<br />
Jeru salem iti, unao diꞌikiꞌo raz, naꞌiki<br />
õdyuu dan nii ĩdyaun. 4 Aizii õdiꞌitinpan<br />
an kai manaꞌo nii zii õmakon an<br />
kapam, ukauꞌan õmakoꞌo kan niꞌi naa<br />
bao kopa ĩtuma.<br />
Paul morowautaꞌazon<br />
5 Õwaꞌa tin nii õmoro wau taanan<br />
unao idaꞌan, õmakon dau naꞌan<br />
Macedo nia ii aka. 6 Panaa don<br />
õnaꞌaꞌa kan nii unao tuma naꞌapau<br />
daꞌum sondii kari kao nan, oo<br />
panaa don õnaꞌian nii unao tuma<br />
atii ama zada wadidin ipain diꞌiti.<br />
Udaunaꞌan turuu ukamin kaꞌu tan<br />
õgaru, õdobata paꞌa zon donoꞌo naa<br />
wuruꞌu ama zada diꞌiti naꞌitiꞌo ram nii<br />
õmakan naꞌikiꞌo dau naꞌan. 7 Aonaa<br />
õmoro wau taꞌa zon uꞌidaꞌati õdobatapan<br />
tuma kari kao nan. Tomu nuꞌi kiꞌo<br />
õai pan õnaꞌaꞌa kan unao tuma,<br />
Nao ba nai Tomin karu taapa dan an<br />
unaꞌa pan.<br />
8 Õnaꞌan nii daꞌaꞌa Ephesus<br />
idaꞌa atii Pentecost n taa pauzo-<br />
l 15:54 Isaiah 25:8 m 15:55 Hosea 13:14 n 16:8 Pentecost: umana wunuꞌo kamoo<br />
Jew nao ati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
477<br />
1 CORINTHIANS 16<br />
kao kamoon diꞌiti. 9 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan, kai naꞌa iriba pidan nao daꞌaꞌa<br />
aba taꞌa zoꞌo Kai manaꞌo Kuwai, naꞌiki<br />
kai manaꞌo nii mana wun õnaꞌan an<br />
zii õkaku waa pan ĩꞌati, ukai naꞌan<br />
puꞌu padamata iriba pidan nao<br />
aonaꞌo mana wun ĩnyuku nuu-atin<br />
õgaru õkowaa da pan idi Kai manaꞌo<br />
Kuwai, naꞌiki tuu kii ĩtoꞌo ran õꞌati.<br />
10 Aizii Timothy kaa wan an unao<br />
idaꞌati, kai man paꞌi udapaapa uruu.<br />
Uruu kau dinaꞌo Nao ba nai Jesus ati<br />
naꞌapa õgaru kawan. 11 Aonaa kizi<br />
naꞌiaꞌo ram pidan kasha dan uruu,<br />
mazan ukamin kaꞌuta paꞌan uruu,<br />
udobata kizi kai man, ukaawa kizi<br />
õꞌidaꞌati. Õzau da pan ukaa wan<br />
wuruꞌu, baꞌo rai nao mishi dai nao<br />
tuma.<br />
12 Aizii, wamin-mishi dan<br />
Apol los dauꞌan. Tuu kii õpishaan<br />
umakon unao diꞌiti, wuruꞌu baꞌo ran<br />
mishi dai nao tuma. Mazan aonaa<br />
unyuku nuu naꞌapa zan pamorowau<br />
tapan dauꞌu kai unao diꞌiti.<br />
Mazan naꞌa painim dono uiko dan<br />
ama zada pamoro wauta-kinaa<br />
nii, uruu naꞌapai niꞌo nii umakon<br />
umoro wau tan.<br />
Paul katokontan paparadan<br />
13 Kari kao nan uzaudi napa, naꞌiki<br />
maꞌo zaka ukadi shi tapa umishida pan<br />
idaꞌa; maꞌo zaka utaa pin unyukunuu<br />
ii, naꞌiki aonaa utariaꞌa naa.<br />
14 Ushaꞌa pata ipai aimaa kan<br />
unyuku nuu kamarain panun idaꞌan.<br />
15 Uai tapa nii shaꞌatii Stepha nas<br />
naꞌiki uiriban nao dauꞌan mashaapai<br />
naouz udapuꞌu. Ĩnao kiwi nii nao<br />
ĩmishi dan wakuwaa Jesus dauaꞌo<br />
wii zai baara Achaia ii, naꞌiki tuukii<br />
ĩtaai nan pakamin kaꞌu tan idaꞌan<br />
Tomin karu pidanan nao. Õminmishi<br />
dan nao, õpishaan unao,<br />
16 uizoꞌati kizi pidan nao naꞌa pai nao<br />
ĩkazowau ta pan, naꞌiki pidan naꞌa paꞌo<br />
ukau dinan naꞌiki ukazowau ta pan<br />
ĩnao kawan.<br />
17 Tuu kii õkonau kian Stephanas,<br />
Fortu natus, naꞌiki Achaicus<br />
kaa wan dauꞌan õꞌidaꞌati; unao<br />
aonaan puꞌu padamata õꞌai,<br />
mazan kai naꞌa ĩnao õtuma.<br />
18 Naꞌiki ĩkonau kiida õnyukunuu,<br />
naꞌapa ĩkonau kii dan kawan<br />
unao nyuku nuu. Utukapa-kida<br />
paꞌi naꞌa pam unau baa pan, naꞌiki<br />
unyuku nuu-atin pidan nao ĩnao<br />
kaduz.<br />
19 Mishida painao mashaapai<br />
naouz daꞌaꞌa Asia Baara an,<br />
ĩdyuu dan papara dan kida unao<br />
ati; Aquila naꞌiki udai aro Priscilla<br />
dyuu dan kapam papara dan unao<br />
ati, naꞌiki mishi dai nao choo chiipauzo<br />
naouz ĩdapu ii, ĩdyuu dan<br />
kapam papara dan ĩbau daꞌapatin<br />
pan idi unao tuma Nao ba nai<br />
Jesus idaꞌan. 20 Ipai mishi dai nao<br />
mashaa pai naouz daꞌaꞌa dyuu dan<br />
papara dan unao ati. Konau kii<br />
unau baa umin-mishi dan nao ubaokopa<br />
tinan dono. o<br />
1Cor<br />
o 16:20 Paul donoꞌo mishi dai nao bao kopa tinan dono, ĩtukapa-kidan panau baan<br />
oo pakonau kii-kidan pamin-mishi dan nao pakissi tan idaꞌan ĩdyaun pakao zoo ati oo<br />
pataawu ati oo panaa don pakaꞌu ati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 CORINTHIANS 16<br />
478<br />
21 Aizii diꞌi õpara dan sodi õgaru<br />
Paul saa da nii õkaꞌu idaꞌan, õnaubaa-kinaa<br />
nii unao. p<br />
22 Naꞌiaꞌo ram pidan aonaa<br />
umarain pan Nao ba nai Jesus, marii<br />
upata kaꞌuta-kao. Kaiꞌi naa puwaꞌati,<br />
waNaobanaa!<br />
23 Marii Nao ba nai Jesus<br />
kamuna nun unao ati.<br />
24 Õmarai napa ipai unao wabaudaꞌapa<br />
tin pan idi Christ Jesus idaꞌan.<br />
Amen<br />
p 16:21 Kai naꞌaꞌo daꞌi Paul min kaꞌu saada pauzo kaa rita uꞌati. Uruu saa da nii wuruꞌu<br />
kaari taz Paul ati. Mazan verse 21 idaꞌa, paai pan atiꞌo paꞌan, Paul saa dan pakaꞌu<br />
idaꞌan Corinth san nao aitapa kizi mishiꞌo ukaari tan wuruꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
479<br />
Itamautan Paul Kaaritan<br />
Corinth Sannao Atiꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Paul saadan koshan kaarita mishidainao ati, Corinth iainaouz.<br />
Usaadan kaarita ĩꞌati ushaꞌapanum kauꞌan kainaꞌa baꞌoran pidannao<br />
kowaadapainao kaikin Tominkaru paradan, mazan dakotinpainao karikaonan<br />
Christ apostlen nii. Ĩnao kakinaotan mishidainao apostle Paul<br />
ai. Ĩkian udauꞌan, “Aonaa mishiꞌo mani wuruꞌu uparadan maꞌozakanuz,<br />
soo pamunapon idiꞌo karikaonan umaꞌozakatinpan. Mazan ukaawan an<br />
daꞌatiꞌi, aonaa ukaꞌiitauan paparadan naꞌapa wakanaapu ati.” (Putukapa<br />
2 Corinthians 10:1)<br />
Uruu idi apostle Paul saadan pakaaritan, ukakinaowan mishidainao<br />
maꞌozakaꞌo idaꞌan. Unyukunuu-kida ĩꞌati pamakonkauzon dauꞌan ĩꞌidiꞌii.<br />
Ĩaitapa naꞌiki ĩtukapanii ukaduz umakonkauzon dono ĩwiizi ii. Aonaa<br />
kanom dikaudaꞌo nii ushaꞌapatan naꞌii. Aonaa umizidin-kidan ĩdyaun,<br />
aonaa udakotan pakaudinan winipinaa ĩꞌati, ukaudin dadara paikoda-kinaa<br />
nii aimaakan sodi kida pamashaapa-kinaa nii. Ukian aonaa puraata mani<br />
wuruꞌu uaipaniaz ĩꞌai, mazan uaipan paꞌan pakaminkaꞌutan ĩdyaun, ĩaitapa<br />
kizi naꞌapam Tominkaru aipan mishidainao mashaapan, naꞌiki ĩtaapaakan<br />
pamin-mishidannao tuma.<br />
Unyukunuu-kida ĩꞌati puraata taa-kao dauꞌan mishidainao ati Jerusalem<br />
iainaouz. Mishi kizi ĩsaabaan naa puraata wuruꞌu ĩkowaadauzoniaz<br />
pataaꞌazon mawanyukunui-tainao ati.<br />
Ukakinao kapam mishidainao, ĩtanawatin kizi pashaꞌapaapan ai oii<br />
kidaꞌo. Ĩmatanawatinkan an mishiꞌo nii ukakinaowan ĩdyaun maꞌozakaꞌo<br />
idaꞌan naꞌapa pakian kawan pakaaritan idaꞌa.<br />
Utokon ii Paul kowaadinan naa mishidainao ati, naꞌiki ukakinaowan<br />
ĩdyaun kaimanaꞌo idaꞌan. Uaipan mishi ĩmashaapan kaiman naꞌiki konaukii<br />
Tominkaru tuma naꞌiki pamin-mishidannaoun tuma. (Putukapa 2 Corinthians<br />
13:11)<br />
2Cor<br />
479<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
480<br />
2 CORINTHIANS 1<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Paul kaaritan dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-11<br />
Paul kaudin-kizi dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . 1:12—7:16<br />
Puraata zaamata-kao dauaꞌo patakaꞌutinainao ati . . . 8:1—9:15<br />
Maꞌozaka Paul kakinaowan pidannao . . . . . . . . 10:1—13:10<br />
Paul katokontan pakaaritan . . . . . . . . . . . . . . 13:11-113<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />
diꞌikiꞌo, Tomin karu zaamataniaz<br />
Christ Jesus apostlen nii,<br />
naꞌiki waꞌina wuzu Timothy diꞌikiꞌo<br />
kapam. Wasaa dan kaa rita unao atiꞌo<br />
Tomin karu pidanan nao bao kopa tinpai<br />
naouz Corinth ii, naꞌiki baꞌo ran<br />
upidanan nao atiꞌo mashaa pai nao<br />
kidaz Achaia Baara ii aka. 2 Marii<br />
Tomin karu waDaru naꞌiki Nao ba nai<br />
Jesus Christ kamuna nun unao ati<br />
naꞌiki utaa kizi unyuku nuu kai mankinaa<br />
nii.<br />
Marii “kaiman,” wakian<br />
Tominkaru ati<br />
3 Marii “kai man,” wakian<br />
Tomin karu ati, uruu wanao banaa<br />
Jesus Christ Tomin karun<br />
naꞌiki udaru. Kamunan baꞌo darui<br />
wuruꞌu Tomin karuz, naꞌiki uruu<br />
kari kao nanuꞌo umaꞌo za ka dapan<br />
nyuku nui. 4 Uruu maꞌo za ka daꞌoraz<br />
wanyuku nuu wabaia tan dono<br />
aimaa kan kashaꞌora kidaꞌo. Ukauꞌan<br />
wamaꞌo zaka daꞌa naa pidan nao<br />
nyuku nuu kapam ĩbaia tan an<br />
kashaꞌora kidaꞌo, naꞌapa Tomin karu<br />
maꞌo za ka dan kawan wanyukunuu.<br />
5 Kaiꞌo raz tuu kii wabaia tan<br />
toꞌora-karu Christ dikin ii; mazan<br />
Christ idaꞌanaꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />
maꞌo za ka da nuz wanyuku nuu tuukii<br />
mana wun. 6 Aizii wabaia ta nuz<br />
dobata kashaꞌora kidaꞌo toꞌora-karu,<br />
unao atiꞌo wuruꞌu, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan waaipan idi umaꞌo za kadinan<br />
naꞌiki ukazan naa tinan.<br />
Waunao, naꞌa paꞌo wanyuku nuu<br />
maꞌo za ka dauzo-kao wabaia tan<br />
dono toꞌora-karu. Naꞌa paꞌo kapam<br />
wuruꞌu wamaꞌo zaka da nuz unyukunuu<br />
ubaia tan idi kashaꞌora kidaꞌo<br />
aimaa kan. Ukauꞌan waaitapa aonaꞌo<br />
nii ukashadi nan, mazan maꞌo za kaꞌo<br />
nii utaa pan wuruꞌu umishi dapanuz<br />
Christ, naꞌapa waunao kawan.<br />
7 Waaitapa upata kaꞌuta-kao dono<br />
waunao kawan, mazan Tomin karu<br />
maꞌo za ka dan nii unyuku nuu, naꞌapa<br />
umaꞌo za ka dan kawan wanyuku nuu.<br />
8 Waꞌina wuzu nao naꞌiki wadadakoo<br />
nao, waaipan unao aita pan<br />
naꞌa pam wabaia tan kashaꞌo raꞌo,<br />
toꞌora-karu waꞌati wakaku waa tinankan<br />
dono Asia Baara ii aka. Mishi<br />
tuu kii wabaiaa pan dadaraꞌo naꞌiki<br />
kashaꞌo raꞌo aimaa kan kida, waꞌitii<br />
man shaa wamawa kan niꞌi naa.<br />
9 Ipai waunao wakian wanyuku nuu<br />
ii “aizii wamawa kan naa wuruꞌu.”<br />
Mazan aimaa kan shaꞌapa nuz waꞌati<br />
kaika paꞌa, aonaa kizi wadopian<br />
waꞌidaꞌa kari kao nan, mazan wadopii<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
481<br />
2 CORINTHIANS 1<br />
kizi paꞌan Tomin karu ati, kadi shitakidaꞌo<br />
raz mawa kaꞌo pidan. 10 Mishi<br />
Tomin karu kamin kaꞌuta naꞌiki<br />
ukazan naata waunao wazowii-kao<br />
ai, uruu idi waaitapa kari kao nanuꞌo<br />
nii ukazan naa tan waunao naꞌapa.<br />
Naꞌiki wamishida naꞌiki waaitapa<br />
Tomin karu kazan naa tan nii koshan<br />
waunao, 11 unao kamin kaꞌu tan idi<br />
waunao utoriin pan idaꞌan. Tominkaru<br />
dakoꞌa tin nii wuruꞌu iribaꞌo raz<br />
torii napa-karu wadauꞌan, naꞌiki<br />
ukamin kaꞌu tan nii naꞌiki ukazannaa<br />
tan nii waunao. Uruu dikin ii<br />
iribaꞌo nii pidan nao nau baan naꞌiki<br />
ĩkonau kii-kidan Tomin karu.<br />
Paul panaꞌadan panyukunuu<br />
pashaꞌapataꞌazoonii ai<br />
12 Aizii waꞌatadin paꞌa zon:<br />
aonaa kanom washaꞌapa tan baꞌazoo<br />
tin-kidaꞌo nii waunao, kai man<br />
wamashaa pan naꞌiki washaꞌa pata<br />
aimaa kan kai man, ipai pidan nao<br />
tuma wachiꞌikapa-kizi kawanaꞌati.<br />
Unao tuma powaꞌa zii wamashaapan<br />
kai man. Ipai washaꞌapa tan<br />
aimaa kan saki tapa Tomin karu<br />
aipan kawanaꞌati, aonaa kanom<br />
wadizin pan unao ai. Washaꞌapatinan<br />
kaika paꞌa aonaa pidan<br />
aita paa ban kaduz idaꞌanaꞌo mani,<br />
mazan Tomin karu kamin kaꞌu tan<br />
idaꞌanaꞌo paꞌan waunao. 13-14 Wasaadan<br />
dono wakaari tan unao diꞌiti,<br />
aonaa wakai waan kashaꞌa pannaa<br />
kidaꞌo parada-karu, mazan<br />
wasaada nuz mashaꞌa pan naꞌo naꞌiki<br />
kai naa ba naꞌo idaꞌan. Uruu idi aizii<br />
masakau daꞌu uaita pan wadauꞌan,<br />
mazan waaitapa powaꞌaꞌo nii zii<br />
uaita pan wadauꞌan naꞌiki wakaduz<br />
dauꞌan kai manai man. Aizii dii naꞌitiꞌi,<br />
Nao ba nai Jesus kaa wan dono,<br />
tuu kiaꞌo nii unao atada pan waunao,<br />
naꞌa paꞌo nii waꞌatada pan kapam<br />
unao.<br />
15-16 Õai tapa naꞌa paꞌo nii unao<br />
nyuku nuu kapam, umishi dan nii<br />
kai wuru õpara dan kidaz. Uruu idiꞌo<br />
õdako ta nuz padamata õmoro wauta<br />
paꞌa kan unao diꞌii õmako paa nan<br />
dono Macedo nia iti. Aizii õkiwan<br />
dono powaa ati õai pan koshan<br />
õmoro wau ta paꞌa kan unao diꞌii,<br />
itamau kizi ukonau kian uabatan<br />
idi kai manaꞌo õkuwaa. Aizii<br />
õdobata pan donoꞌo naa unao diꞌiki,<br />
õai apa nii padamata ukamin kaꞌu tan<br />
õgaru utaan idaꞌan õai apa nii kida<br />
õkiwa-kinaa niꞌi naa Judea Baara iti.<br />
17 Mazan aonaꞌa naa õmorowau<br />
ta paꞌa kan unao diꞌii õkian<br />
kawanaꞌati. Aizii mani, naꞌapam<br />
ukian õpanaꞌa dan dauꞌan<br />
õnyuku nuu, naꞌapa dii uabata nuz,<br />
marii din-karu kawan? Oo pidan<br />
kawan tomaꞌa kaꞌo raz padiꞌitin pan<br />
aizii sodiꞌi kaꞌo kari kao nan? “Oo,”<br />
pakian puꞌu, mazan udaunaꞌan<br />
“Aonaa” ukiaꞌa kan naa. Aonaa<br />
naꞌa paꞌo mani õgaru. 18 Tominkaru<br />
kari kao nan upara dan mishiin.<br />
Naꞌa paꞌo kauꞌan wuruꞌu wakuwaa<br />
mishiniz, “Oo” õkian dono, mishiꞌo<br />
wuruꞌu “Oo” õkia nuz. 19 Tomin karu<br />
Dani Jesus Christ kari kao nan daꞌi<br />
upara dan mishiin, aonaa upanaꞌadan<br />
panyuku nuu. “Oo” ukian dono,<br />
mishiꞌo wuruꞌu “Oo” ukia nuz. Uruu<br />
Jesus dauaꞌo wuruꞌu Silas, Timothy<br />
naꞌiki õgaru kaku waapa tina nuz.<br />
2Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 CORINTHIANS 1, 2<br />
482<br />
20 Õkian kaika paꞌa ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ipai tawuruꞌu Tomin karu<br />
kowaa da nii kidaz pataaꞌa zon<br />
naꞌiki pashaꞌapa taꞌa zon, mishiꞌi<br />
naa ushaꞌa pata nuzu Christ idaꞌan<br />
naꞌapa pakiau zon kawan. Uruu idiꞌo<br />
wakian, “Amen.” Wakian kaikapaꞌa<br />
aimaa kan shaꞌa pan idi naꞌapa<br />
Tomin karu para dan kawanaꞌati,<br />
naꞌiki Christ idaꞌan tuu kii wakonaukii-kidan<br />
Tomin karu umana wunun.<br />
21 Tomin karu idaꞌanaꞌo wuruꞌu<br />
maꞌo zaka waunao naꞌiki unao<br />
mishida pan Christ, uruu wuruꞌu<br />
zaama taꞌo raz ipai waunao kau dinaꞌo<br />
nii paꞌati. 22 Naꞌiki kai naꞌa utaan<br />
Kai manaꞌo Doro naa waꞌidaꞌa. Uruu<br />
ukai naa bata-kinaa paꞌidi wauꞌu naa<br />
wuruꞌu wau naouz. Naꞌiki wuruꞌu<br />
utaa nuz Kai manaꞌo Doro naa<br />
wanyuku nuu iti, waaitapa-kinaa<br />
nii mishiꞌo nii utaan waꞌati ipai<br />
wuruꞌu ukowaa da nii kidaz pataaꞌazon<br />
dii naꞌi tiꞌi.<br />
23 Aizii õkowaa dan nii unao ati<br />
Tomin karu abata pan puꞌu kanom<br />
niꞌo aonaa õdoba tan unao idaꞌan<br />
õpara dan kawanaꞌati. Wuruꞌu<br />
õmamako kanuz õkaro da pan<br />
idiꞌo unao, õkaki nao wan ai unao<br />
kaziwaꞌo idaꞌan. 24 Mazan aonaa<br />
wadyuu dan mani umishida pan<br />
wapara dan kawanaꞌati. Waaitapa<br />
unao tuu kii umishi dan Christ.<br />
Waaipan paꞌan wakau di nan bao kopa<br />
unao tuma, ukonau kii-kinaa nii.<br />
2 1 Ukauꞌan õdiꞌitin pan, aonaꞌo<br />
nii õmakon unao diꞌiti kai,<br />
aonaa kashaꞌora-karu bii aꞌo<br />
mani wuruꞌu õmoro wau ta paꞌazoo<br />
nuz. 2 Aizii õkashaꞌora dan an<br />
unyuku nuu, kanoma nao kai naꞌa<br />
konau kii daꞌo nii õgaru? Soo unao<br />
õkashaꞌo rada nii naouz. 3 Uruu idiꞌo<br />
tawuruꞌu maꞌo zaka õpara dan uꞌati,<br />
õsaada nii õkaari tan idaꞌa, õai pan<br />
idiꞌo udiꞌitin pan ushaꞌa paa pa nii kida<br />
dauꞌu. Aonaa kizi ukashaꞌora dan<br />
õnyuku nuu koshan õmakon dono<br />
unao diꞌiti, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
unao wuruꞌu konau kii daꞌo niꞌo raz<br />
õgaru. Mazan õai tapa ushaꞌapatinan<br />
nii õpara dan kawanaꞌati. Uruu<br />
idi baoko paꞌo nii wakonau kian.<br />
4 Tawuru donoꞌo õsaada nuz kaa rita<br />
unao ati, õzaa dan bii aꞌo õsaadan,<br />
tuu kii õdopian unao dauꞌan<br />
naꞌiki kaziwa õdiꞌitin pan udauꞌu.<br />
Õsaada nuz õkaari tan aonaa<br />
õkashaꞌora daꞌa zon mani unyukunuu,<br />
mishiꞌo rai man õai pan paꞌan<br />
uaita pan naꞌiki utuka pan mishiꞌo<br />
õmarain pan unao tuu kii.<br />
Pidan shaꞌapatanii oiaꞌo<br />
marinaꞌata-kao<br />
5 Aizii pidan wuruꞌu tomaꞌoraz<br />
kashaꞌora-karu pashaꞌa pata nii<br />
idaꞌan, ukashaꞌora daꞌaka mishi<br />
õnyuku nuu, mazan unao udawunuꞌiti<br />
ukashaꞌora dan unyuku nuu,<br />
panaa don powaꞌa zii ukashaꞌoran<br />
õꞌai. Mazan aonaa õꞌitii man<br />
ukazi wan waunao tuu kiaꞌo idaꞌan<br />
mana wun. 6 Aizii turuaꞌa naa upatakaꞌu<br />
tazu. Aata, upata kaꞌu taꞌa kaꞌa<br />
naazu mishi dai nao aitan kawanaꞌati.<br />
7 Ukauꞌan aizii umari naꞌa taꞌa naa<br />
wuruꞌu ushaꞌapa taniaz, kai manaꞌa<br />
naa uparada uꞌati. Panaa don<br />
unyuku nuu kashaꞌo ran niꞌi naa tuukii<br />
mana wun naꞌiki uꞌitii man aonaꞌo<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
483<br />
2 CORINTHIANS 2, 3<br />
niꞌi naa powaꞌa kai man-karu paꞌati.<br />
8 Uruu idi tuu kii õai pan utukapakidan<br />
ipai umin-mishi dan nao<br />
kanaa puꞌu mishi umarain pan uruu.<br />
9 Tawuruꞌu õsaada nuz õkaari tan<br />
unao diꞌiti, õtuka paꞌa zon umishidan<br />
naꞌiki uizoꞌa tin ipai wuruꞌu<br />
õdyuu da nii kidaz ushaꞌapa tan.<br />
10 Aizii umarinaꞌa tan an wuruꞌu<br />
kashaꞌo raꞌo raz aimaa kan pidan<br />
shaꞌapa taniaz, õgaru naꞌapa, õmarinaꞌa<br />
tan nii kapamaz, aonaa udaruꞌo<br />
aimaa kan mani wuruꞌu ushaꞌapataniaz.<br />
Christ aitapa naꞌiki utukapa<br />
mishi õmari naꞌa taꞌa naa wuruꞌu<br />
kashaꞌo raꞌo raz pidan shaꞌapa tan.<br />
Naꞌiki unao atiꞌo õshaꞌa pata nuz<br />
aimaa kan naꞌapa. 11 Aonaa kizi<br />
Satan waota-kidan waunao,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan waaita pa niꞌi<br />
naa tuu kii Satan tiwau tan pawaotakidan<br />
waunao.<br />
Paul dopian dauꞌanaꞌo<br />
12 Aizii õmakon kan dono Troas<br />
ii, õkowaa da paꞌa kan donoꞌo raz<br />
Kai manaꞌo Kuwai Christ dauꞌu, Naoba<br />
nai Tomin karu daꞌata padamata<br />
kaudin-kizai õꞌati, ukashaapa<br />
õkowaa da pan Kai manaꞌo Kuwai.<br />
13 Mazan aonaa õnyuku nuu kaimanan,<br />
tuu kii õdopian ushaꞌapa num<br />
kauꞌan aonaa zii Titus kaa wan unao<br />
diꞌiki. Uruu idi õkowaa dinan naꞌiainao<br />
ati, udaunaꞌan õdoba tan naa<br />
Macedo nia iti.<br />
Maꞌozaka-karu Christ idaꞌan<br />
14 Mazan “kai man,” õkian<br />
Tomin karu ati, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
uzaama ta nii waunao Christ idaꞌati<br />
papoi toru nao nii. Uruu idiꞌo Tominkaru<br />
kai waan waunao naꞌaka paꞌo nii<br />
naꞌiki kowaada paꞌo nii Kai manaꞌo<br />
Kuwai, pidan nao aitapa-kinaa nii<br />
Christ. Kaduu nuꞌo kawa nuꞌo nii<br />
pidan nao ati wuruꞌu kai manaꞌoraz<br />
kuwai. 15 Ukauꞌan wuruꞌu<br />
wakau dina nuz, wakowaa dapa nuz<br />
kai manaꞌo kuwai, kaduu nuꞌo Tominkaru<br />
ati wuruꞌu. Uruu kuwai kida<br />
poꞌo ki nan ipai pidan nao kawanaꞌati,<br />
wuruꞌu kazan naa tinai naouz paꞌoian<br />
ai naꞌiki makazan naa tin-kai naouz<br />
paꞌoian ai. 16 Mazan pidan nao<br />
makazan naa tin-kai naouz, ĩdamaan<br />
wuruꞌu wakuwaa kidaz aimaakan<br />
mawa kaꞌo dyupu shan kawan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan mawakakizai<br />
itiꞌo raꞌa naa ĩmako pan.<br />
Mazan wunaouꞌu kazan naa tinainaouz<br />
paꞌoian ai, kaduu nuꞌo kawan<br />
ĩdamaan wuruꞌu wakuwaa kidaz,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan kari kao nanuꞌo<br />
nii ĩmashaa pan Tomin karu tuma.<br />
Naꞌiaꞌo ram pidan turuaꞌo ushaꞌapatan<br />
naꞌapa kidaꞌo kaudin-kizai?<br />
17 Waunao aonaa baꞌo ran pidan nao<br />
kawan mani wakai waa pan Tominkaru<br />
para dan wazaa maapa-kinaa<br />
nii puraata pidan nao ai. Mazan<br />
Tomin karu zaa mata nii waunao<br />
kowaada paꞌo nii papara dan. Uruu<br />
idi uawun zaꞌa ipai wakowaa dan<br />
upara dan kai man naꞌiki saki tapa,<br />
Christ poi torun idi waunao.<br />
Paꞌinaꞌo mashaapa-karu<br />
Tominkaru aipan kawanaꞌati<br />
3 1 Naꞌapa dii unao kian kaiwuru<br />
kida dauꞌa naꞌa, udakota<br />
shaꞌa waꞌata din pan kari kao nan? Oo<br />
2Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 CORINTHIANS 3<br />
484<br />
uaiapa zii shaꞌa kaa rita saada-kao<br />
wadauꞌan, wanaꞌa kan nii unao diꞌiti<br />
baꞌo ran pidan nao kawan, oo kaa rita<br />
saada-kao unao diꞌiki wanaꞌakan<br />
nii wamako kizi kawanaꞌati?<br />
2 Mazan unao paꞌan wakaari tan<br />
wanaꞌaka paniaz watuma, saadinpaꞌo<br />
wanyuku nuu ii. Pidan nao<br />
tuka pan idi kai manaꞌa naa unao<br />
kaduz, uruu idaꞌan ĩaitapa mishiꞌo<br />
wuruꞌu wakau dina nuz Tomin karu<br />
ati. 3 Christ kaari tan kawa nuꞌo paꞌan<br />
wuruꞌu unaouz, umashaa pan idi<br />
panaꞌaꞌa naa, pidan nao tukapa<br />
naꞌiki ĩaitapa watomi napa-kidan<br />
idiꞌo unao wuruꞌu upanaꞌa dinanuz.<br />
Aonaa saa ri bai naꞌiki kaꞌui<br />
idaꞌanaꞌo mani usaada-kao wuruꞌu<br />
Christ kaa rita nuz, mazan Tominkaru<br />
karikao nanuꞌo raz ukaku pan<br />
saa da nii paꞌan padoro naa idaꞌan.<br />
Aonaa kuba baaraꞌaꞌo mani usaadakao,<br />
mazan usaada-kao pidan nao<br />
nyuku nuu iaꞌo paꞌan.<br />
4 Aizii kai wuruꞌu õkia nuz<br />
unao ati kaika paꞌa õai ta pan<br />
idi turuu Tomin karu shaꞌapatan<br />
aimaa kan naꞌapa Christ<br />
idaꞌan. 5 Mishi waaitapa aonaa<br />
waturuan washaꞌapa tan waꞌidaꞌa<br />
wuruꞌu kau din-kizaiz, kai manaꞌo<br />
kuwai kowaadapa-kaoaz. Mazan<br />
Tomin karu taan idaꞌanaꞌo paꞌan<br />
pamaꞌo za kan waꞌati wuruꞌu<br />
wakowaa dapa nuz kai manaꞌo<br />
kuwai. 6 Tomin karu wuruꞌu<br />
zaama taꞌo raz waunao, kowaadapaꞌo<br />
nii papara dan, uruu wuruꞌu<br />
taaꞌo raz wakaꞌiita-kinaa nii<br />
wakowaa dan pidan nao ati wuruꞌu<br />
paꞌi naꞌo raz aimaa kan Tomin karu<br />
shaꞌapa taniaz naa ĩꞌati. a Wuruꞌu<br />
paꞌi naꞌo raz aimaa kan Tomin karu<br />
shaꞌapa tan, aonaa kotuaꞌo Moses<br />
saadauzo nii kakinao rii kawa nuꞌo<br />
mani, mazan padoro naa idaꞌanaꞌo<br />
paꞌan. Ushaꞌapa num kauꞌan wuruꞌu<br />
kotuaꞌo raz kakinao rii naꞌa kaꞌo pidan<br />
mawaka-karu diꞌiti; mazan wuruꞌu<br />
Tomin karu shaꞌapa taniaz padoronaa<br />
idaꞌan, pidan ikoda-kinaa paꞌan<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-karu.<br />
7 Wuruꞌu kotuaꞌo raz kakinaorii,<br />
saada-kari waiz kuba<br />
katai daꞌuꞌo idaꞌa, ukaawa-kidan<br />
puꞌu mawaka-karu, mazan umanawun<br />
uwiziꞌi daꞌa kan Moses awun<br />
baara utaa-kao dono uꞌati. Aonaa<br />
Israelite nao kaꞌii tan paawunuu paꞌakan<br />
uawun baara iti, uwiziꞌin idi<br />
mana wun. Padamata umai naaba tinpaa<br />
nan puꞌaꞌo raꞌa naa ĩtukapa nuzu.<br />
8 Aita nii ma naꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />
Doro naa kaudin-kiziz, powaꞌaꞌo<br />
zii umana wunun uꞌai. 9 Upuꞌu zii<br />
kotuaꞌo kakinao rii wuruꞌu patakaꞌuta-kidaꞌo<br />
raz pidan paꞌoian<br />
dikin ii, umana wun uwiziꞌin, aitanii<br />
ma naꞌo umana wunun wuruꞌu<br />
kai manaaka-kidaꞌo raz pidannao<br />
Tomin karu tuma. 10 Wuruꞌu<br />
kotuaꞌo raz kakinao rii umana wunuꞌo<br />
naꞌiki wiziꞌiꞌo raz utuka pauzo-kao<br />
kiwiin, aizii aonaꞌa naa powaꞌa<br />
umana wunun, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
wuruꞌu paꞌi naꞌo raz Tomin karu<br />
a 3:6 paꞌinaꞌoraz aimaakan Tominkaru shaꞌapataniaz naa ĩꞌati: uruu dakota-kao<br />
Paꞌinaꞌo Covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />
diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
485<br />
2 CORINTHIANS 3, 4<br />
kowaa daniaz pashaꞌapa taꞌa zon<br />
papidanan nao ati, powaꞌaꞌo zii<br />
umana wunun uꞌai. 11 Wiziꞌi naꞌiki<br />
umana wun mishi wuruꞌu kotuaꞌoraz<br />
kakinao rii, mazan udaunaꞌan<br />
uwiziꞌin mainaaba tinan naa. Aitanii<br />
ma naꞌo umana wunun wuruꞌu<br />
paꞌi naꞌo raz Tomin karu kowaa daniaz<br />
pashaꞌapa taꞌa zon papidanan nao ati,<br />
karikao nanuꞌo raz nii paꞌan unaꞌan.<br />
12 Wamishi dan idi tuu kii wuruꞌu<br />
paꞌinaꞌo aimaa kan, Tomin karu<br />
kowaa daniaz pashaꞌapa taꞌa zon,<br />
maꞌo zaka ukauꞌan wakaku waa pan<br />
udauꞌu. 13 Aonaa Moses kawa nuꞌo<br />
mani waunao, uruu ushiba tanii<br />
paawun baara umaaiapa kan<br />
idi Israelite nao tuka pan wiziꞌiꞌo<br />
mainaaba tinan paawun baara iki.<br />
14 Mazan tuu kii ĩnyuku nuu dada ran,<br />
atii kai ĩnyuku nuu shibatapa-kariwai<br />
kawa nuꞌo, naꞌapa kotuaꞌo<br />
kakinao rii aitauzo-kao donoꞌo<br />
kawan. Uzikada-kao nii soo pidan<br />
zaama tinan idaꞌan Christ idaꞌati.<br />
15 Mishiꞌo wuruꞌu, atii kai naꞌapainim<br />
kotuaꞌo Moses kaki naori<br />
aita-kao dono, pakawa nuꞌo kawan<br />
zii ĩnyuku nuu tara tapa-kao ĩaita pan<br />
aiazu. 16 Mazan pidan zaamatinan<br />
an Nao ba nai Jesus idaꞌati,<br />
uruu donoꞌo nii zii shibata paꞌo raz<br />
unyuku nuu zikada-kao.<br />
17 Aizii wuruꞌu Kai manaꞌo<br />
Doro naaz, Nao ba nai Doro naa<br />
wuruꞌu. Naꞌiki pidan kai naꞌaꞌo raz<br />
Nao ba nai Doro naa uꞌidaꞌa, aonaꞌa<br />
naa powaꞌa kotuaꞌo kakinao rii<br />
kazowau tapan uruu. 18 Aizii waunao<br />
zikada-kari waiꞌi naa waꞌai wuruꞌu<br />
shibata pauzoz waawun baara.<br />
Kai man kiziꞌi naa watukapa-kidan<br />
Nao ba nai Jesus umana wunun, Kaimanaꞌo<br />
Doro naa kau di nan idaꞌan<br />
waꞌidaꞌa. Aonaꞌo nii usooka dan<br />
pakau di nan usaa baa pan waunao<br />
naꞌapa Nao ba nai Jesus kawan,<br />
pidan nao tukapa kizi powaꞌaꞌo zii<br />
Jesus umana wunun.<br />
Umanawunuꞌo kaudin-kizai taakao<br />
waꞌati, wakakataimanan puꞌu<br />
4 1 Tomin karu kamunankidan<br />
idiꞌo waunao wuruꞌu,<br />
uzaama ta nuz waunao kau dinaꞌo<br />
nii paꞌati, kowaada paꞌo nii umanawunuꞌo<br />
kuwai. Uruu idi aonaa<br />
wakasha di nan naꞌiki aonaa<br />
wadako tan wamuu dan wuruꞌu<br />
kau din-kizaiz. 2 Mishiꞌo rai man<br />
õgaru naꞌiki õmin-kau dinan nao<br />
naꞌapa kida wadiꞌi tin pan, aonaa<br />
waaipan wadiza pan aimaa kan uꞌai<br />
oo washaꞌapa tan mani aimaa kan<br />
kaki baꞌa zon naa kidaꞌo, naꞌiki aonaa<br />
waaipan wamarii da pan pidan nao<br />
wakuwaa idaꞌan. Tomin karu awun<br />
zaꞌa mishi wakowaa da pan upara dan<br />
saki tapa pidan nao ati. Ipai pidan nao<br />
aba tai nao kida wakuwaa, ĩaitapa<br />
naꞌiki ĩtukapa mishiꞌo wuruꞌu<br />
wakowaa da paniaz kuwai. 3 Mazan<br />
aizii Kai manaꞌo Kuwai wuruꞌu<br />
wakowaa da paniaz, umai naa banan<br />
an, mazan umai naa ba nan soo<br />
wunao atiꞌi mami shida-kai naouz,<br />
maaba taꞌa zoo-kai naouz Kai manaꞌo<br />
Kuwai, uruu idi ĩpata kaꞌuta-kao nii.<br />
4 Satan, tomin karu-tin paꞌo raz imiꞌi<br />
baaraꞌa, uruu wuruꞌu awauta paꞌo raz<br />
Kai manaꞌo Kuwai mami shida-kainao<br />
aita pan aiazu. Uruu idi aonaa<br />
2Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 CORINTHIANS 4<br />
486<br />
ĩtuka pan, naꞌiki aonaa ĩaita pan<br />
umana wunuꞌo ukanada pan ĩꞌidaꞌati,<br />
wuruꞌu Kai manaꞌo Kuwai Christ<br />
dauaꞌo raz. Naꞌiki aonaa ĩaita pan<br />
naꞌapa kidaꞌo Christ umana wunun<br />
Tomin karu tuma. 5 Aonaa wadauaꞌo<br />
mani kari kao nan wuruꞌu wakakuwaa<br />
tina nuz, mazan Jesus Christ<br />
dauaꞌo paꞌan, uruu Tomin karu taaniaz<br />
ipai pidan nao nao ba naa nii.<br />
Ukauꞌan waunao poi torui naouꞌu naa<br />
kari kao nan wakau di nan idi Christ<br />
ati. 6 Aizii Tomin karu, dyuu dauzoz<br />
kanadaꞌo tominan maru taꞌo-karu<br />
iki, uruu wuruꞌu kanada paꞌo raz<br />
wanyuku nuu iti, waaitapa-kinaa<br />
nii Tomin karu umana wunun kanda<br />
paꞌo raz Christ idaꞌa.<br />
7 Ukauꞌan kai naꞌa waꞌidaꞌa<br />
wuruꞌu umana wunuꞌo raz aitapakinai<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo raz,<br />
wananaa kakatai ma nan puꞌu, naꞌapa<br />
kaꞌuz kin kawan toma-kari wai kidaz<br />
kubai idi. Uruu idaꞌan pidan nao<br />
aita pan nii aonaa wamaꞌoza kan<br />
idaꞌanaꞌo mani washaꞌapa tinan<br />
oo wakowaa da pan wuruꞌu<br />
umana wunuꞌo raz kuwai, mazan<br />
Tomin karu paꞌan wuruꞌu taaꞌo raz<br />
wanyuku nuu iti umana wunuꞌo<br />
maꞌo zaka-kinai. 8 Mishi tuu kii<br />
wapata kaꞌuta-kao ipai wamako<br />
kizi kawanaꞌati kida, mazan upuꞌu<br />
aonaa naꞌapa kidaꞌo mashaa tan<br />
waunao. Panaa don aonaa waaitapan<br />
naꞌa pam naa washaꞌapa tinan,<br />
mazan upuꞌu aonaa wadakotan<br />
Tomin karu manyuku nuu tan<br />
waunao. 9 Waꞌan tamikita-kao puꞌu<br />
dikauda kidaꞌo idaꞌan, mazan upuꞌu<br />
aonaa wawaꞌa kauzo-kao wabaꞌoran.<br />
Washaꞌa pata-kao puꞌu kaziwaꞌo<br />
idaꞌan, mazan upuꞌu aonaa wazowiikao.<br />
10 Ipai wakaku waapa tin-kizi<br />
kawanaꞌati waaitapa daꞌi washaꞌapataꞌa<br />
zoo-kao dikau daꞌo idaꞌan. Naꞌapa<br />
kidaꞌo idaꞌan watiwaa wuruꞌu<br />
Jesus bai tauzo nii kidaz atii naꞌapa<br />
uzowii-kao. Mazan aonaa watarian<br />
washaꞌapa taꞌa zoo-kao ai, pidan nao<br />
aitapa kizi kai naꞌa Jesus mashaa pan<br />
waꞌidaꞌa, uruu maꞌo za ka da paꞌo raz<br />
waunao. 11 Wakaku waapa tinan<br />
dikin ii Jesus dauꞌu, mao napa<br />
kida daꞌi wamawa kan, mazan<br />
uruu idaꞌan kizi pidan nao aitapan<br />
kai naꞌa Jesus mashaa pan<br />
waꞌidaꞌa. 12 Ukauꞌan kai naꞌa maonapa<br />
mawaka-karu waꞌidaꞌa, tuu kii<br />
wazowiaꞌa zoo-kao mazan aonaa<br />
watarian wamawa kan ai, waaipan<br />
idi unao zaama tan wuruꞌu karikaonanuꞌo<br />
raz paꞌan kakupa-karu.<br />
13 Naꞌapa tawuruꞌu usaadinapa<br />
nuz Tomin karu kaari tan<br />
idaꞌa, “õmishi dan idiꞌo Tominkaru<br />
wuruꞌu õkaku waapa tina nuz”<br />
Waunao naꞌapa kapam wamishida<br />
Tomin karu, uruu idiꞌo wuruꞌu<br />
wakaku waapa tina nuz. 14 Waaitapa<br />
naꞌiki wamishida Tomin karu kadishita-kida<br />
nii wanao ba naa Jesus<br />
pamawaka-kizi iki. Ukauꞌan<br />
wamishida naꞌa paꞌo nii kapam<br />
u kadishita-kida n wau nao<br />
wamawaka-kizi iki wazaamatinan<br />
idiꞌi naa Jesus diꞌiti. Naꞌiki<br />
ukadishita-kidan niꞌi naa waunao<br />
bao kopa unao tuma pakanaapu iti.<br />
15 Ipai wuruꞌu aimaa kan wabai atanii<br />
kidaz kaika paꞌa unao dikin iaꞌo,<br />
wakamin kaꞌu taꞌa zon idiꞌo unao.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
487<br />
2 CORINTHIANS 4, 5<br />
Uruu idaꞌan kizi powaꞌaꞌo zii iriba<br />
pidan nao aita pan mishi Tomin karu<br />
kai manan, ĩkonau kii-kida kizi uruu,<br />
naꞌiki ĩmana wun tapa kizi uruu.<br />
Mishi kizi mishidapa-karu<br />
16 Uruu idi aonaa wakasha di nan<br />
wakau di nan wananaa mizai nan<br />
puꞌu naꞌiki ukaa kin pan puꞌaꞌa naa.<br />
Mazan wadoro naa ii ipai kamoꞌo<br />
wamaꞌo zaka dapa-kao. 17 Aizii<br />
wadiꞌita pan an wuruꞌu wabai ata nii<br />
kidaz aimaa kan kai, masakau daꞌuꞌo<br />
kari kao nan wuruꞌu, aonaa kari kaonanuꞌo<br />
nii mani, mazan wabaia tinan<br />
winipi naa nii kai naꞌa aimaa kan<br />
umana wunuꞌo Tomin karu taapanii<br />
waꞌati. 18 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
waunao wataa pan wanyuku nuu<br />
aonaa tukapa-kari wai kida aimaakan<br />
dauꞌa tiꞌo mani, mazan soo wuru<br />
dauꞌa tiꞌo aonaꞌo raz utukapa-kao.<br />
Wuruꞌu aimaa kan wabai ata nii kidaz<br />
kai, aonaꞌo nii unaꞌan kotuaꞌiki,<br />
mazan wuruꞌu aimaa kan Tomin karu<br />
taaꞌa zoo niaz aonaꞌo raz utukapa-kao,<br />
kari kao nanuꞌo nii paꞌan unaꞌan.<br />
Paꞌinaꞌo nanai<br />
5 1 Uruu idi wananaa wiizi bai<br />
kawa nuꞌo raz, mashaapakizaiz<br />
kai, umainaa bata-kao dono,<br />
waaitapa Tomin karu taan nii waꞌati<br />
wamashaapa-kizi nii aokazi ii, karikao<br />
nanuꞌo paꞌan mashaapa-kizai,<br />
aonaa pidan toma nii mani. 2 Mazan<br />
kai, wanaꞌan idi zii wananaa zoꞌo,<br />
tuu kii wadopi tan, naꞌiki tuukiaꞌa<br />
naa wazauda pan, wakana naatakao<br />
wuru idiꞌi paꞌi naꞌo raz nanai<br />
aokazi ikiꞌo raz. 3 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan wakana naata-kao donoꞌo<br />
naa paꞌinaꞌo nanai idi, aonaa mananaa-dau<br />
nuꞌo nii mani wadoro naa.<br />
4 Mishiꞌo wuruꞌu, wanaꞌan idi zii<br />
daꞌaꞌa wananaa zoꞌo, tuu kii wadopitan.<br />
Mazan aonaa wamawa kaꞌa zon<br />
dauꞌa tiꞌo mani kai wuruꞌu wadopita<br />
nuz, mazan waaipan naa paꞌan<br />
wananaa wuruꞌu baiatinaꞌo raz<br />
panaꞌada-kao paꞌinaꞌo nanai diꞌiti<br />
aonaꞌo raz umawa kau zon. 5 Mishi<br />
naꞌa paꞌo wuruꞌu Tomin karu aipa nuz<br />
papaꞌi naa dan wananaa. Uruu idiꞌo<br />
uzaama tan naꞌiki usaa baan waunao.<br />
Naꞌiki Tomin karu taa paDoronaa<br />
waꞌati, uruu idaꞌan kizi waaita pan<br />
mishiꞌo nii wuruꞌu ushaꞌa pata nuz<br />
waꞌati aimaa kan naꞌapa pakian<br />
kawanaꞌati.<br />
6 Ukauꞌan maꞌo zaka wataapan<br />
wanyuku nuu, waaita pan idi<br />
mishiꞌo nii utaan paꞌinaꞌo wananaa<br />
nii, mazan wamashaa pan idi zii<br />
wananaa zoꞌo, aonaꞌo nii zii<br />
wamashaa pan wanao ba naa Jesus<br />
tuma. 7 Mazan tuu kii wamishi dapan<br />
uruu, wamatu kapa kan puꞌu<br />
padama tazu. 8 Mazan õkian kawan,<br />
waaitapa mishiꞌo nii utaan paꞌinaꞌo<br />
wananaa nii, uruu idi kai manaꞌo<br />
nii zii waꞌati wasoꞌotinan diꞌo raz<br />
wananaa aiaꞌa, wamashaapa an<br />
kiziꞌi naa paꞌan Jesus tuma aokazi<br />
iti. 9 Ukauꞌan powaꞌa zii ipai baꞌoran<br />
kida ai, waaipan wamashaa pan<br />
kai manaꞌa naa uꞌati, kari kao nan<br />
kizi ukonau kii tinan wadauꞌan,<br />
wakaku pan puꞌu zii kai wananaa<br />
idaꞌa, oo waꞌao naan puꞌaꞌa naa<br />
wananaa ai, waꞌao kaziꞌian puꞌaꞌa<br />
naa. 10 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai<br />
2Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 CORINTHIANS 5<br />
488<br />
waunao mishi dai nao, wakadishita-kida-kao<br />
nii Christ kanaapu<br />
iti ukooto wapa-kizi ii. Naꞌiki ipaiꞌo<br />
nii wakawi nipi naata-kao washaꞌapata<br />
nii kida kawanaꞌati daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa, kai manaꞌo oo dikau daꞌo. b<br />
Kaimanaaka-karu Tominkaru<br />
tuma Christ idaꞌan<br />
11 Tuu kii wakicha naꞌi kin<br />
washaꞌapa tan dikauda kidaꞌo<br />
aimaa kan Tomin karu awun zaꞌa.<br />
Uruu idiꞌo wakaki nao tan pidan nao<br />
tuu kii, ĩmishida kizi Tomin karu<br />
para dan. Tomin karu, uai tapa nii<br />
mishiꞌo wuruꞌu wakowaa dapa nuz<br />
papara dan unao ati. Naꞌiki naꞌapa<br />
kapam õai pan uaita pan, mishiꞌo<br />
wuruꞌu wakau dina nuz Tomin karu<br />
ati. 12 Mazan aonaa waꞌata din pan<br />
mani oo wamana wun-tin pan mani<br />
unao ati kai wuruꞌu wanaꞌapa nuz.<br />
Mazan waaipan paꞌan uaita pan<br />
naꞌiki umishi dan wakuwaa, uꞌatadi<br />
napa kizi wadauꞌan, naꞌiki<br />
uaitapa kizi naꞌa pam udakoꞌa tin<br />
pidan nao para dan dakoo pai naouz<br />
waunao. Tuu kiaꞌo raz ĩata din pan<br />
pashaꞌa paapa nii aimaa kan kida<br />
idaꞌan, mazan ĩnyuku nuu ii aonaa<br />
mishiꞌo mani ĩmarain pan Tominkaru.<br />
13 Pabiꞌi kida ĩnao, ĩkian<br />
wadauꞌan wazowau madoro naꞌo.<br />
Unaꞌa pan an mishi, aonaa ushaꞌapan,<br />
watukapa-kao madoro naꞌo<br />
kawan, mazan waaipan idiꞌo paꞌan<br />
Tomin karu konau kii-kida-kao.<br />
Mazan unao tuka pan an aonaa<br />
wamadoro nan, kai manaꞌo wuruꞌu,<br />
unao atiꞌo mishi wuruꞌu wakau dinanuz,<br />
wakamin kaꞌu taꞌa zon idi unao.<br />
14 Mishiꞌo wuruꞌu Christ marainpan<br />
waunao udawun iti, uruu idiꞌo<br />
wuruꞌu wakau dina nuz kaika paꞌa.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan waaitapa mishi<br />
Christ mawa kan ipai pidan nao oian<br />
dikin ii. Uruu idi Tomin karu tukapan<br />
ipai waunao mawa kai naouꞌu<br />
naa oii-karu ai. 15 Jesus mawa kan<br />
idi ipai pidan nao ati, ukauꞌan pidannao<br />
mishi dai naouz uruu, aonaꞌa<br />
naa turuu ĩmashaa pan paai pan<br />
kawanaꞌati. Mazan ĩshaꞌapa tin kizi<br />
soo Christ aipan kawanaꞌati, uruu<br />
mawa kaꞌo raz naꞌiki kadishi taꞌo raz<br />
pamawaka-kizi iki ĩdikin ii.<br />
16 Ukauꞌan aizii aonaꞌa naa<br />
powaꞌa wadiꞌita pan pidan, pidannao<br />
mami shida-kai naouz Christ<br />
diꞌita pan kawan pidan. Mishi naꞌapa<br />
kowas wataa pau zon Christ kiwiin.<br />
Mazan aizii aonaa powaꞌa wataa pan<br />
uruu naꞌapa. 17 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
pidan zaama tinaꞌo Christ idaꞌati,<br />
paꞌi naada-kari waiꞌi naa ukaduz,<br />
naꞌiki wuruꞌu kiwii tapa kidaꞌo raz<br />
ukaduz mai naa bata-kaoaꞌa naa.<br />
Mazan paꞌinaꞌo raꞌa naa paꞌan kaduzui<br />
taa-kao uꞌati. 18 Soo Tomin karu<br />
wuruꞌu paꞌinaa daꞌo raz pidan nao<br />
naꞌapa. Uruu Tomin karu wuruꞌu<br />
kai manaaka-kidaꞌo raz waunao<br />
patuma Christ mawa kan idaꞌan.<br />
Naꞌiki uruu zaa mata nii waunao<br />
kau dinaꞌo nii, kowaada paꞌo nii<br />
pidan nao ati, kai manaaka-karu<br />
dauꞌan Tomin karu tuma. 19 Naꞌiki<br />
wakowaada kizi pidan nao ati<br />
b 5:10 Putukapa 1 Corin thians 3:13-15.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
489<br />
2 CORINTHIANS 5, 6<br />
Tomin karu kai manaaka-kidaꞌazon<br />
ipai pidan nao patuma, Christ<br />
mawa kan idaꞌan. Aizii ĩnyuku nuu<br />
naꞌa pan an, ipaiꞌo nii umarinaꞌatan<br />
ĩꞌoian, naꞌiki ukai manaa kan<br />
nii ĩtuma. Uruu kuwai wuruꞌu<br />
Tomin karu dyuu daniaz wakowaada<br />
pan pidan nao ati. 20 Ukauꞌan<br />
waunao wuruꞌu kadishi taꞌo raz<br />
Christ ati, para daꞌo nii pidan nao<br />
kanaapu ati. Mishi Tomin karu kaiwaan<br />
waunao paparada-kinaa nii<br />
maꞌo zaka unao ati. Uruu idi Christ<br />
aipan kawanaꞌati, wakiaꞌa zon uꞌati<br />
maꞌo za kaꞌo idaꞌan umishida wuruꞌu<br />
wakuwaaz, ukai manaaka kiziꞌi<br />
naa powaa iti Tomin karu tuma.<br />
21 Tomin karu aipan ati, ipai waꞌoian<br />
kaboota-kao Christ diꞌiti, uruu idi<br />
Tomin karu tuka pan Christ oiaꞌo<br />
kawan, umashaꞌa pata kan puꞌu oiaꞌo.<br />
Upata kaꞌuta-kao atii uzowii-kao,<br />
waꞌoian dikin ii. Uruu idi Tominkaru<br />
tuka pan waunao kai manai nao<br />
kawan Christ idaꞌan.<br />
6 1 Wakau di nan idi bao kopa<br />
Tomin karu tuma, wakaki naowan<br />
unao maꞌo za kaꞌo idaꞌan. Aonaa<br />
umanyuku nuu taꞌa naꞌa Tomin karu<br />
kai mana nuz uꞌati. 2 Kai kapa shaꞌatii<br />
Tomin karu para dan saadin paꞌo<br />
kiauzo nuꞌu,<br />
“Kainaꞌaꞌo nii zii kamoo kaawan.<br />
Uruu dono upishaan an<br />
ukaminkaꞌuta-kao<br />
utoriinpan idaꞌan õꞌati,<br />
õdakoꞌatin nii unao<br />
naꞌiki uruu dono õkazannaatan<br />
nii unao.”<br />
Uabata, aizii kaa waꞌa naa wuruꞌu<br />
kamooz, kaiꞌi naa Tomin karu<br />
kaminkaꞌu taꞌa zon unao, kaiꞌi naa<br />
paꞌan ukazan naa pan.<br />
3 Aonaa waaipan waawau ta pan<br />
pidan nao ĩmishi dan ai kai manaꞌo<br />
kuwai, washaꞌa paa pan idaꞌan<br />
dikauda kidaꞌo aimaa kan. Aonaa<br />
wadakoapa-kidaꞌa zon kai manaꞌo<br />
kuwai wuruꞌu wakowaa dapaniaz.<br />
4 Mazan waaipan paꞌan<br />
watukapa-kidan mishiꞌo Tomin karu<br />
poi toru nao waunao, ipai wapara dan<br />
naꞌiki washaꞌa pata nii kida idaꞌan:<br />
wabaia tan idaꞌan dadara kidaꞌo<br />
aimaa kan wakau din-kizi ii aka,<br />
naꞌiki wabaia tan idaꞌan kashaꞌora<br />
kidaꞌo wakau din-kizi dikin ii,<br />
mazan upuꞌu aonaa wamari naꞌatan<br />
wakau din-kizi.<br />
5 Panaa don wabaꞌi zii-kao,<br />
naꞌiki wakaboota-kao taraa-kizai<br />
iti; panaa don pidan nao toꞌoradi<br />
nan waꞌati kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
idaꞌan. Naꞌiki wakau di nan dadara<br />
wazama zin biiꞌi. Panaa don aonaa<br />
wadaꞌa wun wakau di nan wamizainan<br />
puꞌu. 6 Watukapa-kida mishiꞌo<br />
Tomin karu poi toru nao waunao:<br />
wataa pinan idaꞌan kai man ipai<br />
oiaꞌo ai. Naꞌiki waaita pan idaꞌan<br />
mishiꞌo kuwai wuruꞌu Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo raz; naꞌiki wamado pii dakan<br />
idaꞌan wanyuku nuu; naꞌiki<br />
wakai ma nan idaꞌan pidan nao<br />
ati; naꞌiki watukapa-kidan idaꞌan<br />
wakamarai napa nun tuu kii. Naꞌiki<br />
Kai manaꞌo Doro naa kamin kaꞌu tan<br />
idaꞌan waunao; 7 naꞌiki wakowaada<br />
pan idaꞌan mishiꞌo kuwai;<br />
naꞌiki Tomin karu maꞌo za ka dan<br />
idaꞌan wanyuku nuu. Washaꞌa pata<br />
ipai aimaa kan kai man, naꞌapa<br />
2Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 CORINTHIANS 6<br />
490<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati,<br />
uruu wakai waa waawau tinapakinaa<br />
nii wataruba nao ai, naꞌiki<br />
wamizaa taaka-kinaa nii ĩtuma.<br />
8 Mazan upuꞌu wakau di nan wanaubaa-kao<br />
puꞌu oo wazon-kida-kao<br />
puꞌu; waunamu naa abata-kao puꞌu<br />
dikauda oo kai man; wakuwaa<br />
mishiin puꞌu naꞌiki usakita pan<br />
puꞌu, mazan upuꞌu wadakota-kao<br />
mariidi nauzo nao nii. 9 Aitapakari<br />
wai waunao naꞌiki wakuwaa<br />
kai manai man, mazan upuꞌu aonaa<br />
waunao naꞌiki wakuwaa kida<br />
umishida-kao. Wazowiaꞌa zoo-kao<br />
puꞌu, mazan upuꞌu zii wakaku pan;<br />
wabaꞌi zii-kao puꞌu tuu kii mazan<br />
upuꞌu aonaa wazowii-kao.<br />
10 Wakashaꞌora dauta-kao puꞌu,<br />
mazan upuꞌu wakonau kii tinan.<br />
Mapuraa ta nuꞌo mishi waunao,<br />
mazan upuꞌu waunao idaꞌan<br />
iribaꞌo nii pidan nao kashaꞌa pauzin<br />
Tomin karu diꞌiki. Aonaa mishi<br />
washaꞌa pauzi nii daꞌaꞌa, mazan upuꞌu<br />
ipai aimaa kan Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
waꞌidi wau wuruꞌu.<br />
Umarainapa kizi waunao naꞌapa<br />
wamarainpan kawan unao<br />
11 Mishi dai nao õmarai napanii<br />
nao, Corinth san nao, mishiꞌo<br />
tawuruꞌu wapara dan kida unao<br />
atiꞌo raz. Wakowaa dan unao ati tuukii<br />
wamarain pan unao. 12 Aonaa<br />
naꞌa painim zii wamanau dapa kan<br />
unao, mazan unao paꞌan wuruꞌu<br />
manau dapa-kaꞌo raz waunao. 13 Aizii<br />
õpara daꞌa zon unao ati naꞌapa õdainao<br />
atiꞌo kawan, udaꞌa taꞌa naa<br />
unyuku nuu waꞌati, umarai napa<br />
kiziꞌi naa kapam waunao.<br />
Aonaa kizi mamishida-kainao<br />
kaduz tamakapa-kao<br />
14 M a n a ꞌ a u k a m i n a u -<br />
daꞌu tinaꞌa naꞌa wunao idiꞌi<br />
mami shida-kai naouz Jesus.<br />
Turuu mooko mishi dai nao Jesus<br />
mashaa pai naouz naa kai man<br />
patumaa ka dinan oiaꞌo pidan nao<br />
tuma, wuruꞌu nau da pai naouz<br />
pashaꞌa paa pan oii kidaꞌo aimaa kan?<br />
Oo turuu mooko kanadaꞌo bao kopatin<br />
pan maru taꞌo tuma? 15 Naꞌapa<br />
mooko Christ nyuku nuu Satan<br />
shaꞌa paa pa nii kida dauꞌati? Turuu<br />
mooko mishi dai nao nyuku nuu<br />
naꞌapa taa kan mami shida-kainao<br />
shaꞌa paa pa nii dauꞌati? 16 Turuu<br />
mooko toma-kari wai tomin karu<br />
taapa-kao oo naꞌaka-kao Tominkaru<br />
umana wunuꞌo raz dapu iti?<br />
Aizii wuruꞌu wau naouz, Tomin karu<br />
karikao nanuꞌo raz ukaku pan, udapu<br />
wuruꞌu wananaaz, umashaa pan idi<br />
wanyuku nuu ii. Kai kapa shaꞌatii<br />
Tomin karu para dan saadin paꞌo<br />
kiau zon:<br />
“Õmashaapan nii õpidanannao<br />
idaꞌa<br />
naꞌiki aonaꞌo nii õmuudinpan<br />
ĩꞌai.<br />
Õgaruꞌo nii ĩTominkarun nii<br />
naꞌiki ĩnaouꞌo nii<br />
õpidanannao nii.” c<br />
17 Uruu idi Nao ba nai Tomin karu<br />
kian ĩꞌati,<br />
c 6:16 Leviticus 26:12; Ezekiel 37:27<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
491<br />
2 CORINTHIANS 6, 7<br />
“Umuudinaꞌa naa naꞌiki<br />
ubuutinaꞌa naa oiainao ai.<br />
Manaꞌa upishataꞌanaꞌa oo<br />
ushaꞌapaapaꞌanaꞌa oiaꞌo<br />
naꞌiki dikauda kidaꞌo<br />
aimaakan,<br />
umashaꞌapatakan an naꞌapa<br />
kidaꞌo, õdapaapan nii<br />
unao.” d<br />
18 “Õgaruꞌo nii unao daru nii,<br />
naꞌiki ipai unao<br />
daonaioranao naꞌiki<br />
zunnao, õdainaouꞌo nii<br />
unao,<br />
Naobanai umanawunuꞌoraz<br />
kian.”<br />
7 e<br />
1 Mishi dai nao õmarai napanii<br />
nao, uabata naꞌa pam<br />
Tomin karu kowaa dan pazaamataꞌa<br />
zon waunao pau dai nao nii.<br />
Ukauꞌan aizii wamuu daꞌa naa<br />
ipai oiaꞌo wuruꞌu pata kaꞌu aꞌo raz<br />
wananaa oo wadoro naa. Mishi kiziꞌi<br />
naa paꞌan wamashaa pan kai man,<br />
naꞌiki wakicha naꞌ iki washaꞌa paapan<br />
ai oiaꞌo, Tomin karu awun zaꞌa,<br />
wamashaapa kiziꞌi naa maꞌoi akadaun<br />
uai pan kawanaꞌati.<br />
Paul konaukian<br />
2 Ukai man daꞌa naa sho man<br />
unyuku nuu waꞌati. Aonaa kanom<br />
washaꞌapa tan dikau daꞌo nii unao<br />
ati. Aonaa wapata kaꞌuan wuruꞌu<br />
umashaa pa nuz kai man Christ<br />
ati, naꞌiki aonaa wakazaa pan<br />
puraata oo aimaa kan kida uꞌai.<br />
3 Aonaa õbaꞌa zoo tin-kidaꞌa zon<br />
mani unao kai wuruꞌu õnaꞌapa nuz<br />
uꞌati. Naꞌapa õkiau zon kawan uꞌati,<br />
tuu kii wamarain pan unao, naꞌiki<br />
kari kao nanuꞌo nii wataa pan unao<br />
wanyuku nuu ii, wakaku pan puꞌu oo<br />
wamawa kan puꞌu. 4 Õai tapa mishiꞌo<br />
wuruꞌu unao mishida nuz Christ,<br />
uruu idi õkaku waa pan umanawunuꞌo<br />
idaꞌan umishida pan dauꞌu.<br />
Uruu idaꞌan tuu kii umaꞌo za ka dan<br />
õnyuku nuu. Aizii tuu kii õkonau kian<br />
wabaia tan puꞌu kashaꞌora kidaꞌo<br />
naꞌiki toꞌora-karu, mazan upuꞌu tuukii<br />
õkonau kian.<br />
5 Aizii wakaa wan donoꞌo naa<br />
Macedo nia ati, aonaa wasookapan<br />
kai man. Ipai wamako-kizi<br />
kawanaꞌati wabaia tan toꞌora-karu<br />
naꞌiki wakaku waa tinan towaudaꞌut<br />
a-kao. Wa ny u k u nuu<br />
kasharu apa-kao puꞌu, kai naꞌa zii<br />
kaziwa wadiꞌi tin pan ipai unao<br />
dauꞌan. 6 Mazan Tomin karu konaukii<br />
dauzoz pidan nao nyuku nuu<br />
ĩkashaꞌo ran dono, ukonau kiida<br />
waunao Titus kaa wan idi waꞌidaꞌati.<br />
7 Tuu kii mana wun wakonau kian<br />
Titus kaa wan idi. Mazan powaꞌa<br />
zii wakonau kian waaba tan idi<br />
Titus kowaa dan kai man utaa pan<br />
naꞌiki udapaa pan uruu. Naꞌiki<br />
ukowaada õꞌati tuu kii unao tukapaꞌa<br />
zon õgaru. Naꞌiki tuu kii unao<br />
kashaꞌo ran ukashaꞌora dan dikin<br />
ii õnyuku nuu. Naꞌiki ukowaada<br />
kapam tuu kii udiꞌitin pan ukaminkaꞌu<br />
taꞌa zon dauꞌan õgaru. Uruu idi<br />
õkonau kian udawun iti mana wun.<br />
8 Õkashaꞌo rada mani mishi unao<br />
õsaada nii kida õpara dan idaꞌan,<br />
2Cor<br />
d 6:17 Isaiah 52:11 e 6:18 2 Samuel 7:14; 1 Chronicles 17:13<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 CORINTHIANS 7<br />
492<br />
mazan aizii kai man õꞌati õsaadanuz.<br />
Õgaru naꞌapa kashaꞌo raꞌa kaꞌo<br />
kapam õnyuku nuu õsaa dan idi<br />
naꞌapa unao ati. Aizii ukowaada-kao<br />
idi õꞌati mishi unyuku nuu kashaꞌoraꞌa<br />
kan masakau daꞌu õkaari tan<br />
aitaa-kao dono uꞌati. 9 Uruu idi aizii<br />
tuu kii õkonau kian, mazan aonaa<br />
õkashaꞌora dan idiꞌo mani, mazan<br />
õkonau kian ukashaꞌora-kidan idi<br />
ushaꞌapa tan wuruꞌu oiaꞌo raz aimaakan,<br />
naꞌiki umarinaꞌa tan idi wuruꞌu<br />
ushaꞌa paa pa nii kidaz. Naꞌa paꞌo<br />
kashaꞌora-karu wuruꞌu Tomin karu<br />
aipaniaz, uai pan idi waꞌati-karu<br />
paꞌidaꞌati. Ukauꞌan aonaa wakaziwan<br />
unyuku nuu wasaada nii<br />
wakaari tan idaꞌan, mazan wakaminkaꞌuta<br />
paꞌan unao. 10 Pidan<br />
mishiꞌo ukashaꞌo ran pashaꞌa patanii<br />
oiaꞌo dikin ii Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati, mishiꞌo nii umuu dan<br />
naꞌiki utanawa tinan pashaꞌa paapan<br />
ai oiaꞌo. Uruu idi Tomin karu<br />
mainaa ba tan nii uꞌoian uꞌai, naꞌiki<br />
ukazan naa tan niizu. Ukauꞌan aonaa<br />
turuu wakashaꞌora-kidan wuruꞌu<br />
naꞌa paꞌo raz kashaꞌora-karu. Mazan<br />
pidan kashaꞌo raꞌo padamata paꞌoian<br />
dikin ii, mazan upuꞌu aonaa uwaꞌatin<br />
oo utukapa-kidan zoobaba<br />
panyuku nuu kashaꞌo ran Tominkaru<br />
ati pashaꞌa paa pan dikin ii<br />
oiaꞌo, aonaꞌo nii Tomin karu kazannaata<br />
nuz, mazan ukaboota-kao nii<br />
kari kao nanuꞌo pata kaꞌu tin-kizai iti<br />
paꞌoian dikin ii.<br />
11 Mazan wuruꞌu kashaꞌora-karu<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌa tiꞌo raz,<br />
pidan ikoda uruu idaꞌan panyukunuu<br />
maꞌo zaka-kinaa nii. Uruu<br />
idiꞌo wuruꞌu sariapa unao diꞌitinpaꞌa<br />
kan, naꞌiki tuu kii uai paꞌa kan<br />
usaki tapa dan wuruꞌu pidan oiainapa<br />
nuz. Naꞌiki sariapa utoꞌo raꞌa kan<br />
umama shaata kan idi wuruꞌu oiaꞌo<br />
shaꞌapaapa-kaoaz. Sariapa utarian,<br />
uaita paꞌa kan idiꞌi naa Tomin karu<br />
pata kaꞌu tan nii pidan umamuuda<br />
kan an pashaꞌa paa pan oiaꞌo.<br />
Sariapa uai paꞌa kan õmoro wau tapan<br />
oo õmakon uꞌidiꞌiti. Sariapa<br />
uai paꞌa kan õai ta pan tuu kii unyukunui<br />
ta pan õgaru. Uruu idi sariapa<br />
mishi upatakaꞌu tan pidan nao<br />
wuruꞌu shaꞌapa tai naouz oiaꞌo,<br />
naꞌapa õpara dan kawanaꞌati. Wuruꞌu<br />
ushaꞌa pata nii kidaz idaꞌan utukapakida<br />
mishiꞌo aonaa ubao kopa tinan<br />
oiaꞌo shaꞌa paapa-kao dauꞌati. 12 Aizii<br />
tawuruꞌu õsaada nuz kaa rita unao<br />
ati, aonaa õai pan mani upatakaꞌutan<br />
wuruꞌu shaꞌapa taꞌo raz dikau daꞌo<br />
aimaa kan, oo õsaa baa-kinaa niꞌo<br />
mani pidan nyuku nuu wuruꞌu<br />
kashaꞌorada-kari waiz. Mazan õsaadan<br />
õkaari tan naꞌapa, õai pan idiꞌo<br />
udiꞌitin pan naꞌiki utukapa-kida<br />
kizi Tomin karu ati mishi umarainpan<br />
naꞌiki uizoꞌa tin wapara dan.<br />
13 Uruu idi tuu kii wanyuku nuu<br />
maꞌo za ka dinan.<br />
Powaꞌa zii wakonau kian watukapan<br />
idi Titus kaa wan konau kii unao<br />
diꞌiki. Kai man unyuku nuu ukaawan<br />
dau naꞌan unao diꞌiki, aonaa<br />
powaꞌa ukazi wada pan panyukunuu<br />
unao dauꞌan. 14 Umana wunuꞌo<br />
daꞌi õkowaa da pau zon unao dauꞌan<br />
Titus ati. Kai man õꞌati aonaa<br />
ubaꞌa zoo tin-kidan õgaru uꞌati.<br />
Naꞌapa wakowaa da pau zon kawan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
493<br />
2 CORINTHIANS 7, 8<br />
mishiꞌo kuwai unao ati. Naꞌapaꞌo<br />
daꞌi wakowaa dau zon Titus<br />
ati mishiꞌo kuwai unao dau naꞌan.<br />
Aizii utuka pan kaꞌa naa unao kaduz,<br />
naꞌapa mishi wakowaa dan kawan<br />
uꞌatiz. 15 Tuu kii Titus marain pan<br />
unao, pakawan unyuku nui ta pan<br />
pataapa-kao kai man umana wunuꞌo<br />
Tomin karu poitoru nii, naꞌiki ipai<br />
uizoꞌa tin upara dan naꞌiki kai man<br />
utaa pan uruu umakon kan dono<br />
unao diꞌii. Uruu idi powaꞌa zii manawun<br />
umarain pan unao. 16 Õgaru<br />
naꞌapa, tuu kii õkonau kian ushaꞌapanum<br />
kauꞌan õai tapa naꞌiki õmishida<br />
kai manaꞌo nii unao shaꞌapa tinan<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />
Mishidainao taan puraata<br />
8 1 Wa m i n-m ish i da n nao,<br />
wakowaa daꞌa zon unao ati<br />
naꞌa pam mishi dai nao Macedo nia<br />
iainao shaꞌapa tinan, Tomin karu<br />
kamuna nun idi tuu kii ĩꞌati. 2 Mamishida-kainao<br />
toꞌo rain pan puꞌu ĩꞌati,<br />
mazan upuꞌu konau kii ĩmashaa pan.<br />
Naꞌiki ĩiko dan puꞌu masakau daꞌu<br />
puraata mazan upuꞌu tuu kii ĩkataanuꞌu<br />
zon. 3 Õai tapa naꞌiki õtukapa<br />
dobata kida ĩtaan puraata masakaudaꞌuꞌo<br />
papuraa tan kida diꞌiki. Aonaa<br />
dyuuda-kari wai mani ĩtaan naꞌapa,<br />
soo panyuku nuu aipan kawanaꞌa tiꞌo.<br />
4 Kaziwa ĩpishaan waunao powaꞌan<br />
kida, ushaꞌapa num kauꞌan tuu kii<br />
ĩaipan pataan puraata pakaminkaꞌuta-kinaa<br />
nii mishi dai nao wuruꞌu<br />
Jeru salem iainaouz. 5 Naꞌiki aonaa<br />
wazauda-kidan ĩtaan dobata kida<br />
puraata masakau daꞌuꞌo papuraa tan<br />
kida diꞌiki. Mishiꞌo rai man kiwiin<br />
pataan uaꞌii puraata, ĩtaai nan Naoba<br />
nai Jesus ati. “Kanom puai apa nii<br />
washaꞌapa tan, washaꞌapa tan nii,”<br />
ĩkian. Udaunaꞌan ĩwaꞌa tin waꞌidaꞌati,<br />
naꞌapa kapam ĩtaai nan waꞌati. Ĩkian,<br />
“Kanom uaiapa nii washaꞌapa tan,<br />
washaꞌapa tan nii.” Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ĩaitapa Tomin karu wuruꞌu<br />
aipaꞌo raz ĩshaꞌapa tinan naꞌapa.<br />
6 Tuu kii wapishaan Titus makon<br />
unao diꞌiti. Uruu kiwii niꞌo usaka dan<br />
patomi napa-kidan unao puraata<br />
taa-kao dauꞌan. Ukauꞌan marii<br />
kiziꞌi naa ukamin kaꞌu tan kan unao<br />
bao kopa tan puraata, tawuruꞌu<br />
unao kowaa daniaz kiwii niꞌo dono<br />
utaaꞌa zon ukamin kaꞌuta-kinaa<br />
nii baꞌo ran mishi dai nao. 7 Aizii<br />
unao, ipaiꞌi naa uaita pan kai man<br />
kidaꞌo aimaa kan shaꞌa pata-kao<br />
dauꞌu. Tomin karu aipan ati tuu kii<br />
umishida pan, uaitapa ukaku waa pan<br />
kai man. Naꞌiki kai naꞌa aitapa-kinai<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo unao idaꞌa.<br />
Naꞌiki tuu kii unyuku nuu dyautan<br />
ushaꞌapa taꞌa zon dauꞌati kai man<br />
kidaꞌo aimaa kan. Naꞌiki tuu kii<br />
umarain pan waunao. Ukauꞌan<br />
naꞌapa kizi min ziiwa naꞌiki konaukii<br />
utaan puraata dyuuda-karu nii<br />
mishi dai nao diꞌiti.<br />
8 Aonaa õdyuu dan mani utaan<br />
puraata kai wuruꞌu õnaꞌapanuz<br />
uꞌati. Mazan õtuka paꞌa zon<br />
mishiꞌo wuruꞌu ukamarai na panuz,<br />
baꞌo ran mishi dai nao kawan,<br />
konau kiaꞌo raz ĩtaan puraata<br />
pakamin kaꞌuta-kinaa nii mishi dainao<br />
Jeru salem iainaouz. 9 Unao,<br />
uaitapa naꞌa pam wanao ba naa Jesus<br />
Christ tuu kii ukamunan ban naꞌiki<br />
2Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 CORINTHIANS 8<br />
494<br />
ukamarai napa nun, naꞌiki kai naꞌa<br />
umana wun aimaa kan kida uꞌidaꞌa<br />
aokazi ii, mazan upuꞌu uwaꞌa ka nuz,<br />
umashaa paꞌa nan imiꞌi baara ati,<br />
upata kaꞌu tinan uai pan idi pakaminkaꞌu<br />
tan waunao, wazaa mata-kinaa<br />
nii wuruꞌu umana wunuꞌo raz taaꞌazoo-kao<br />
waꞌati.<br />
10 Ukauꞌan, õkiaꞌa zon unao ati<br />
puraata taa-kao dauꞌan: kiwii ta paꞌo<br />
wunu diꞌii, unao shaꞌatii kiwii niꞌo<br />
usaka dan utaan naꞌiki uzaa maapan<br />
puraata taa-karu niꞌo baꞌo ran<br />
mishi dai nao ati, uruu dono tuu kiaꞌo<br />
shaꞌatii ukataa nuꞌu zon. 11 Ukauꞌan<br />
aizii, ubao kopa taꞌa naa ipai wuruꞌu<br />
utaa nii kidaz puraata, uipaida kiziꞌi<br />
naa wuruꞌu usaka daniaz ushaꞌapaa<br />
pan kiwii ta paꞌo wunu diꞌii.<br />
Utukapa-kida kizi mishi konau kii<br />
naꞌiki min ziiwa utaan upuraa tan<br />
usaka di nan ikiꞌo atii utokon iti.<br />
Utaa kizi puraata upuraa tan diriꞌin<br />
kawanaꞌati kida. 12 Aizii utaan an<br />
aimaa kan konau kii naꞌiki min ziiwa,<br />
diriꞌiꞌo diꞌiki oo masakau daꞌuꞌo<br />
diꞌiki, naꞌa paꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />
nau baa niaz. Aonaa Tomin karu<br />
zaama tan aimaa kan pidan ai uꞌaonaan<br />
puꞌu mana wun uꞌidaꞌa.<br />
13 Kai wuruꞌu õkia nuz naꞌapa,<br />
aonaa õdyuu dan mani utaan dobata<br />
puraata, uruu idi ubaia tan naa<br />
mani uzama zin baꞌo rai nao kawanyuku<br />
nun puꞌu. Mazan marii kizi<br />
patumaaka oo naꞌapa kida kizi<br />
pidan kawa nyuku nun. 14 Unao idaꞌa<br />
kai kai naꞌa dobata aimaa kan oo<br />
puraata. Ukauꞌan turuu ukaminkaꞌu<br />
tan baꞌo ran mishi dai nao. Aizii<br />
naꞌa painim umawa nyuku nui tan<br />
dono, naꞌa paꞌo nii kapam ĩkaminkaꞌu<br />
tan unao. Ukauꞌan naꞌapa kidaꞌo<br />
nii ukamin kaꞌu aa kan. 15 Naꞌapa<br />
shaꞌatii tawuruꞌu usaa dinapa nuz<br />
Tomin karu kaari tan idaꞌa kaikapaꞌa:<br />
“Pidan nao kasa baꞌu kaꞌo diriꞌi<br />
wanyuku nui, aonaa ĩtaa pan diriꞌi<br />
mana wun wanyuku nui. Pidannao<br />
kasa baꞌu kaꞌo masakau daꞌu<br />
wanyuku nui, aonaa wanyuku nui<br />
awu tan ipai mana wun ĩꞌai.” f<br />
Titus naꞌiki uminaudaꞌunao<br />
16 “Kai man mana wun,” õkian<br />
Tomin karu ati Titus dauꞌan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
aipan ati tuu kii umakoꞌo zon<br />
naꞌiki ukamin kaꞌu taꞌa zon unao<br />
naꞌapa õgaru kawan. 17 Uruu idi<br />
wadyuu dan nii uruu, mazan aonaa<br />
wadyuu dan idiꞌo mani kari kao nan<br />
wuruꞌu umakoꞌo zoo nuz, mazan<br />
tuu kiaꞌo udiꞌitin pan pamakoꞌo zon<br />
dauꞌan koshan unao diꞌiti. Uruu idi<br />
tuu kii ukonau kian padyuu daꞌa zookao<br />
idi.<br />
18 Wadyuu dan nii bau daꞌapa<br />
mishi daꞌo dao nai ora utuma, ipai<br />
mishi dai nao aitapa uruu kai manaꞌo<br />
utomi napa-kidan naꞌiki ukowaa dan<br />
Kai manaꞌo Kuwai. 19 Naꞌiki uruu<br />
mishi dai nao zaa mata makoꞌo nii<br />
watuma Jeru salem iti, wanaꞌa kan<br />
donoꞌo naa puraata wuruꞌu unao<br />
taa nii kidaz. Kai man waaipan<br />
wanaꞌaka pan wuruꞌu puraa taz,<br />
wakawa-kida-kiziz pakawan naꞌiki<br />
f 8:15 Exodus 16:18<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
495<br />
2 CORINTHIANS 8, 9<br />
patumaaka mishi dai nao diꞌiti,<br />
Jeru salem iainaouz. Marii kizi<br />
ĩkonau kii-kidan Nao ba nai Tominkaru,<br />
naꞌiki ĩtukapa kizi mishi<br />
tuu kii wakamin kaꞌu taꞌa zon ĩdyaun.<br />
20 Aonaa wabaꞌa zoo tinaꞌa zon<br />
wanaꞌa kan dono wuruꞌu doba taꞌo raz<br />
puraata unao diꞌiki. 21 Wadiꞌi tapa nii<br />
kai manai man naꞌa pam nii wanaꞌakan<br />
wuruꞌu puraa taz. Kai man<br />
waaipan washaꞌapa tan aimaa kan<br />
Tomin karu awun zaꞌa naꞌiki pidannao<br />
awun zaꞌa kapam.<br />
22 Kai naꞌa zii baꞌo ran wakowaadaꞌa<br />
zon uꞌati. Wadyuu dan nii<br />
baudaꞌa paꞌa naa dao nai ora mishidaꞌo<br />
Titus nao tuma. Ipai waunao<br />
waaitapa nii uruu kai manaꞌo,<br />
naꞌiki dyau taꞌo pashaꞌapa tan<br />
dauꞌati kai man kidaꞌo aimaa kan<br />
Tomin karu ati. Tuu kii unyukunuu<br />
maꞌo za ka dinan uaba tan idi<br />
unao dyuudaꞌa zon puraata baꞌo ran<br />
mishi dai nao diꞌiti. 23 Aizii kanom<br />
pishaan an Titus dauꞌan, ukowaada<br />
ĩꞌati uruu kai manaꞌo pidan naꞌiki<br />
õmin-kau dinan, kowaada paꞌo<br />
kai manaꞌo kuwai õtuma ipai<br />
ama zada kawanaꞌati naꞌiki unao<br />
diꞌiiꞌaka. Aizii paꞌi ĩpishaan dono<br />
unao wunao dauꞌa naꞌa baꞌo ran<br />
daonai ora naouz, ukowaada ĩꞌati<br />
mishi dai nao zaa mata nii ĩdyaun<br />
makoꞌo nii Titus tuma. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan ĩkaudin-kizi kawanaꞌati<br />
ipai pidan nao konau kii-kidan Christ<br />
ĩdauꞌan. 24 Ukauꞌan, utukapa-kida<br />
ukamarain panun wunao atiꞌi<br />
dyuuda-kari wai naouz. Marii kizi<br />
baꞌo ran mishi dai nao, baꞌo ran wii zai<br />
iki kidai nao aba tan mishiꞌo mishi<br />
wuruꞌu unao kama rai napa nuz<br />
naꞌapa wakowaa dan kawan ĩꞌati.<br />
Puraata zaamata-kao<br />
mishidainao atiꞌo Jerusalem ii<br />
9 1 Aizii puraata zaa maapakao<br />
dauꞌan Jeru salem iaꞌo<br />
mishi dai nao kamin kaꞌuta-kinao<br />
niꞌo raz, aonaa kanom niꞌi naa<br />
õsaa dan uꞌati udauꞌan. 2 Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan õai tapa unao tuu kii<br />
daꞌi ukamuna nuꞌu zon, utaaꞌa zon<br />
idaꞌan puraata. Uruu idaꞌanaꞌo<br />
daꞌi tuu kiaꞌo õꞌata din pau zon unao<br />
dauꞌan, kari kao nan õkowaa da pan<br />
mishi dai nao ati, wuruꞌu Macedonia<br />
ainaouz, unao taaꞌa zon dauꞌan<br />
puraata. Õkowaada ĩꞌati unao<br />
Achaia iainao mishi dai nao, usakadaꞌa<br />
naa paꞌan uzaa maa pan puraata<br />
kiwii niꞌo wunu diꞌiaꞌa naa. Ĩaba tan<br />
idi unao zaa maa pan naa puraata<br />
udyuu dan nii, sariapa ĩnaꞌapa tan<br />
panyuku nuu kapam puraata taakao<br />
dauꞌan. 3 Mazan upuꞌaꞌo nii<br />
õdyuu dan Titus nao wamin-mishidan<br />
naouz unao diꞌiti. Panaa don<br />
aonaa zii uturuu dinan uzaa maapan<br />
puraata, õkowaa da pan puꞌaꞌa<br />
naa udauꞌan baꞌo rai nao ati umanawunuꞌo<br />
idaꞌan, õkowaa dan kai naꞌaꞌa<br />
naa paꞌan uzaama ta nii puraata kida<br />
kiwii niꞌo wunu diꞌii. Ukauꞌan mishi<br />
kiziꞌi naa uipaian usaa baan wuruꞌu<br />
puraata kidaz naꞌii, naꞌapa õkowaadan<br />
kawan baꞌo ran mishi dai nao ati.<br />
4 Tuu kiaꞌo nii õbaꞌa zoi pan, unao<br />
naꞌapa kapam powaꞌaꞌo nii zii ubaꞌazoin<br />
pan, mishi dai nao Macedo nia<br />
ikiinao kaa wan an õtuma unao<br />
diꞌiti, aonaan dono zii uipaian<br />
2Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 CORINTHIANS 9<br />
496<br />
uzaama tan puraata ukowaa daniaz<br />
utaaꞌa zon mishi dai nao Jeru salem<br />
iainao ati. 5 Uruu idiꞌo wuruꞌu<br />
õdyuu daꞌa zoo nuz wamin-mishidan<br />
nao kiwii tan waꞌuaꞌati, ĩsaa baa<br />
an kiziꞌi naa ipai puraata wuruꞌu<br />
unao taa nii kidaz naa. Uruu idaꞌan<br />
kizi baꞌo ran mishi dai nao tuka pan<br />
mishiꞌo wuruꞌu min ziiwa utaan<br />
puraata, aonaa upishauta-kao idiꞌo<br />
mani kari kao nan.<br />
6 Unyuku nui tapa kizi paꞌi diꞌoraz<br />
parada-karuꞌu: Pidan pao waꞌo<br />
masakau daꞌu uudai, masakau daꞌuꞌo<br />
nii kapam upaoriba aka. Mazan<br />
pidan pao waꞌo diriꞌi uudai, diriꞌiꞌo nii<br />
kapam upaoriba aka. 7 Ukauꞌan ipai<br />
unao, uaitapa kizi naꞌiki udiꞌi tinapa<br />
kizi uai pan ati kida naꞌa pam nii<br />
utaan puraata, aonaa kizi utaa nuzu<br />
umarai nan bii an oo udyuuda-kao<br />
idi mani kari kao nan. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan Tomin karu marai napa<br />
pidan wuruꞌu konau kiaꞌo raz utaauzon<br />
aimaa kan. 8 Naꞌiki Tomin karu<br />
turuu utaan dobata aimaa kan uꞌati.<br />
Uruu idi kari kao nanuꞌo nii aimaakan<br />
kainaꞌan uꞌidaꞌa, atii kai naꞌaꞌo<br />
nii zii uwaꞌa kun kida utaan nii<br />
naꞌiki ukaꞌidi wauta-kinaa nii baꞌoran<br />
mishi dai nao, wuruꞌu aonaꞌo raz<br />
aimaa kan nii ĩꞌidaꞌa. 9 Naꞌapa usaadin<br />
pan pidan kataa nuꞌo dauꞌan<br />
Tomin karu kaari tan idaꞌa:<br />
“Karikaonanuꞌo nii utaan<br />
aimaakan dobata<br />
patakaꞌutinainao ati,<br />
naꞌiki karikaonanuꞌo<br />
nii ukaimanan<br />
naꞌiki ukamunanun<br />
nyukunuitapa-kao.”<br />
10 Aizii Tomin karu taaꞌo raz<br />
paori bai uuda pidan pao pauzo ati<br />
naꞌiki wanyuku nui kida ipai pidannao<br />
ati. Naꞌa paꞌo nii kapam utaan<br />
aimaa kan unao ati, naꞌiki powaꞌaꞌo<br />
nii zii utaan dobata aimaa kan kida<br />
unao ati. Naꞌapa kizi kapam unao<br />
dobata kizi ukamin kaꞌu tan pidannao,<br />
naꞌiki powaꞌaꞌo nii Tomin karu<br />
tuu baru dan wuruꞌu kai manaꞌo raz<br />
aimaa kan ushaꞌa paa pan. 11 Karikao<br />
nanuꞌo nii Tomin karu taan diriꞌi<br />
aimaa kan oo wanyuku nui unao ati,<br />
kari kao nan kizi kapam ukamunanun<br />
utaan idaꞌan aimaa kan, wunao<br />
atiꞌo aonaꞌo raz kanom ĩꞌidaꞌa. Aizii<br />
wakaawa-kidan dono wuruꞌu<br />
utaa nii kidaz puraata, iribaꞌo nii<br />
pidan nao konau kii-kidan Tominkaru<br />
udauꞌan.<br />
12 Aizii wuruꞌu ushaꞌa pata nuz<br />
aimaa kan kaika paꞌa, wuruꞌu udyuuda<br />
nuz puraata, dyaꞌu tam aimaa kan<br />
shaꞌa pan: ukamin kaꞌu tan Tominkaru<br />
pidanan nao, naꞌiki tuu kiaꞌo<br />
nii mana wun Tomin karu konaukii-kida-kao.<br />
13 Ushaꞌapa tan idaꞌan<br />
aimaa kan kaika paꞌa, utukapa-kida<br />
mishiꞌo ukamarain panun naꞌiki<br />
mishiꞌi uizoꞌa tin Kai manaꞌo Kuwai<br />
Christ dauaꞌo raz. Uruu dikin ii<br />
tuu kiaꞌo nii mishi dai nao konaukii-kidan<br />
Tomin karu unao dauꞌan.<br />
14 Uruu idi konau kiaꞌo nii ĩtoriinpan<br />
Tomin karu ati unao dauꞌan,<br />
ukamin kaꞌu tan idi dobata ĩdyaun,<br />
Tomin karu kamuna nun idi unao<br />
ati, utaan idi kamu nanu aba-karu<br />
unyuku nuu iti. 15 Naꞌiki marii kizi<br />
wakonau kii-kidan Tomin karu tuukii,<br />
ushaꞌapa tan idi umana wunuꞌo<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
497<br />
2 CORINTHIANS 9, 10<br />
aimaa kan waꞌati. Aonaa waaita pan<br />
naꞌa pam naa wakian umana wunun<br />
dauꞌan.<br />
Paul paꞌan Tominkaru zaamatanii<br />
kakuwaapatinaꞌo nii<br />
10 1 Õgaru Paul, tuu kii<br />
õpara daꞌa zon unao ati<br />
kai manaꞌo idaꞌan, naꞌapa Christ<br />
para dau zon kawan. Aonaa õtoꞌoran<br />
bii aꞌo mani õpara daꞌa zon unao<br />
ati. Mishi kai naꞌa pabiꞌi kida unao<br />
kian õdauꞌan, “Aonaa mishiꞌo mani<br />
wuruꞌu upara dan maꞌo za ka nuz, soo<br />
pamuna pon idiꞌo kari kao nan umaꞌoza<br />
ka tin pan. Mazan ukaa wan an<br />
daꞌatiꞌi, aonaa ukaꞌii tauan paparadan<br />
naꞌapa wakanaapu ati,” ĩkian.<br />
2 Aizii õkiaꞌa zon unao ati maꞌo zakaꞌo<br />
idaꞌan, upanaꞌa daꞌa naa wuruꞌu<br />
udiꞌi tinapa nuz dikauda kidaꞌo<br />
dauꞌu, aonaa kizi õpara dan unao<br />
ati maꞌo za kaꞌo idaꞌan õkaa wan dono<br />
uꞌidiꞌiti. Mazan naꞌa paꞌo õdiꞌitin pan<br />
õpara daꞌa zon dauꞌan maꞌo za kaꞌo<br />
idaꞌan wunao atiꞌi dako tai naouz<br />
wamashaa pan naꞌiki washaꞌapa tinan<br />
mami shida-kainao kawan. 3 Naꞌapa<br />
mishi waunao mashaa pan daꞌaꞌa<br />
imiꞌi baaraꞌa ipai baꞌo ran pidan nao<br />
kawan, mazan aonaa wamizaataaka<br />
pan kadako tin-kidai naouz<br />
waunao tuma, mami shida-kainao<br />
mizaa taaka pan kawan. 4 Wuruꞌu<br />
mizaa taaka-kinai wakai waapa nii<br />
kidaz aonaa pidan nao imiꞌi baara<br />
san nao kai wauzo nii kawa nuꞌo mani,<br />
mazan umana wunuꞌo mizaa taakakinai<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo. Uruu<br />
idaꞌan turuu wamai naa bata-kidan<br />
Tomin karu taruba maꞌo zaka tinapakizi.<br />
Naꞌiki uruu idaꞌan turuu<br />
wamashaa tan panaꞌi tiꞌo kadako tinkaru<br />
Tomin karu para dan ai, 5 naꞌiki<br />
turuu wamai naa ba tan uꞌidaꞌan<br />
wuruꞌu pidan nao atadinapa-kinaa<br />
kidaz, ĩawau tapa-kinaa kidaz<br />
pidan nao ĩaita paꞌa zon Tomin karu<br />
dauꞌa naꞌo kuwai. Naꞌiki uruu idaꞌan<br />
turuu kapam watanawa tan pidannao<br />
nyuku nuu kashada miki nao,<br />
ĩizoꞌati kizi Christ para dan. 6 Aizii<br />
unao tukapa-kidan dau naꞌan mishiꞌo<br />
uizoꞌa tin naꞌiki udaꞌanaꞌa zon Christ,<br />
uruu dau naꞌan wakaki nao wan nii<br />
maꞌo za kaꞌo idaꞌan wunaouꞌu aonaꞌoraz<br />
ĩizoꞌa tiꞌi zon Christ kaki naori.<br />
7 Unao tuu kii umishi daꞌa kau zon<br />
shaꞌa paꞌo ram pidan para dan, aonaa<br />
udiꞌita pan kiwiin wuruꞌu ĩpara dan<br />
kidaz. Unao biiꞌi kai naꞌa pidan nao,<br />
ĩkian ĩnao mishiꞌo paꞌan Christ<br />
poitoru mana wun. Marii ĩdiꞌita pan<br />
wuruꞌu pamishi da pa nuz, ĩtukapa<br />
kizi, naꞌiki ĩaitapa kizi waunao<br />
mishiꞌo kapam Christ poitoru,<br />
naꞌapa ĩnao kawan. 8 Dobata mishi<br />
õata din pan Tomin karu taan dauꞌan<br />
umana wunuꞌo kaudin-kizai õꞌati,<br />
mazan aonaa õkibaꞌa zoo-kidan<br />
õata din pan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
utaan õꞌatizu õkamin kaꞌuta-kinaa<br />
niꞌo unao, umishi dapa kizi powaꞌa<br />
zii, aonaa õwaota-kida-kinaa niꞌo<br />
mani unao umishida pan ai Christ.<br />
9 Mazan aonaa õtarii-kidaꞌa zon<br />
mani unao kai wuruꞌu õsaada nuz<br />
õpara dan kaika paꞌa. 10 Kai naꞌa<br />
pabiꞌi kida unao, ukian õdauꞌan,<br />
“Tuu kii umaꞌo za ka tin pan pakaaritan<br />
idaꞌan, mazan ukaa waꞌa kan<br />
dono wabii ati, aonaꞌo nii ukaꞌii-<br />
2Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 CORINTHIANS 10, 11 498 <br />
tauan papara dan waꞌati maꞌo za kaꞌo<br />
idaꞌan.” 11 Mazan õaiapa wuruꞌu<br />
pidan naꞌa paꞌo raz upara dan aitapan<br />
ipai wuruꞌu wasaada nii kidaz<br />
wapara dan wakaari tan idaꞌa, naꞌapainim<br />
wakaa wan dono unao diꞌiti<br />
mishiꞌo nii washaꞌapa tinan naꞌapa<br />
wakian kawan wakaari tan idaꞌa.<br />
12 Waunao aonaa wapatu maakadinaꞌa<br />
zon wakau din-kizi idaꞌan<br />
wunao tumaꞌa dako tin pai naouz<br />
umana wunuꞌo Christ poi torunao<br />
nii ipai baꞌo rai nao ai. Mazan<br />
wuruꞌu ĩdako ti napa nuz umanawunuꞌo<br />
Christ poitoru nii, paꞌidaꞌaꞌo<br />
kari kao nan, uruu idi ĩaba tin pan<br />
umana wun nii. Mishiꞌo rai man<br />
maai ta pin-kaꞌo pidan nao wuruꞌu<br />
naꞌa paꞌo raz ĩdiꞌitin pan.<br />
13 Waunao, aonaa turuu waꞌatadin<br />
pan naꞌapa. Aonaa waꞌidaꞌaꞌo<br />
mani wuruꞌu wakau dina nuz, mazan<br />
wamakon soo wadyuuda-kizi nao<br />
diꞌiti kidaꞌo paꞌan. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan wakau dina nuz ipai unao<br />
wiizi idaꞌan Tomin karu aita nii<br />
kawanaꞌa tiꞌo. 14 Uruu idi aonaꞌo nii<br />
wamakon unao wiizi dawun iti,<br />
aonaa waꞌatadin paꞌa zon. Aonaan<br />
an mani waikodi nau zon unao atii<br />
uwiizi iti kotuaꞌa naa, turuu mani<br />
wadakota-kao atadin painao nii.<br />
Mazan waunao shaꞌatii kiwii niꞌo<br />
wakaawa-kidau zon unao diꞌiti, Kaimanaꞌo<br />
Kuwai Christ dauaꞌo raz.<br />
15 Naꞌiki aonaa waꞌata din pau zon<br />
baꞌo rai nao sakada nii kaudin-kizai<br />
kida idaꞌan. Mazan waaitapa naꞌiki<br />
wamishida unao mishi dan nii<br />
powaꞌa zii wuruꞌu Christ dauaꞌo raz<br />
kuwai. Unaꞌa pan an udaru dinaꞌo nii<br />
wuruꞌu wakau din-kizi. 16 Ukauꞌan<br />
turuaꞌo niꞌi naa wamakon uwiizi<br />
dawun itinapu kidaꞌo wii zai diꞌiiꞌaka<br />
wanaꞌa kan Kai manaꞌo Kuwai,<br />
marii kizi naꞌiiꞌa kai nao pidan nao<br />
abata nuz. Mazan aonaa pidan nao<br />
kaku waapa tin kizi diꞌiiꞌa kaꞌo nii<br />
mani wuruꞌu wakaku waapa tinanuz.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />
waꞌatada paꞌa zon wakau di nan baꞌoran<br />
pidan kaudin-kizi ii aka.<br />
17 Naꞌapa usaa din pan kawan<br />
Tomin karu para dan idaꞌa:<br />
“Naꞌiaꞌo ram pidan atadin paꞌa zoꞌo<br />
pakau din-kizi dauꞌan, marii paꞌan<br />
uꞌata din pan Nao ba nai Tomin karu<br />
shaꞌapata nii kida dauꞌan.” 18 Pidan<br />
paꞌidaꞌaꞌo kari kao nan udako tin pan<br />
umana wunuꞌo nii, madiwau tapakaꞌo<br />
wuruꞌu, aonaa turuu ukuwaa<br />
mishida-kao. Mazan pidan wuruꞌu<br />
Tomin karu tukapa-kidaniaz umanawunuꞌo<br />
nii, turuu paꞌan ukuwaa<br />
mishida-kao.<br />
Dakotinpainao apostlenao nii,<br />
mazan panaꞌaꞌo ĩkuwaa<br />
Jesus dauꞌu<br />
11 1 Ukashaapa sho man õparadan<br />
uꞌati õdauꞌan kapam,<br />
naꞌapa ukashaa pan kawan baꞌo ran<br />
pidan nao para dan padauꞌan. Uabatan<br />
puꞌu õpara dan maai ta pin-kaꞌo<br />
kawan kari kao nan, mazan upuꞌu<br />
õai pan uaba tan õkuwaa, aonaa<br />
uzon-kidaꞌa naꞌa õgaru. 2 Tuu kii<br />
õmarai nan unao, naꞌapa Tominkaru<br />
marai nan kawan unao.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa õai pan<br />
upata kaꞌui nan, kai manaꞌo wuruꞌu<br />
õtaaꞌa zoo nuz unao Christ ati. Naꞌapa<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
499<br />
2 CORINTHIANS 11<br />
darui awunuu ta pan kawan pau dani<br />
mawuusa, uai pan idi pataan oroo<br />
pakawan kai man wuru atiꞌi ominmazi<br />
dan niꞌo raz. 3 Mazan tuu kii<br />
õdopian unao dauꞌan, õzauda-kidan<br />
umariida-kao nii, naꞌapa Satan<br />
kowazaz-tin pau zoz, marii dan kawan<br />
Eve kotuaꞌa naa. Õzauda-kidan<br />
upoza wata-kida-kao nii naꞌapa,<br />
naꞌiki unyuku nuu tana wata-kao<br />
kai manaꞌo raz umishida pan ai,<br />
naꞌiki uizoꞌa tin ai Jesus dauaꞌo<br />
kuwai. 4 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
unao, aonaa ukasha nau kii-kidan<br />
pidan nao kuwaa, panaꞌaꞌo raz<br />
naa ĩkowaada pan Jesus dauꞌu,<br />
aonaa wakowaa da pan kawanuꞌo<br />
mani. Naꞌiki sariapa uai pan<br />
uzaama taꞌa kan doro nai panaꞌaꞌo<br />
wakowaa da paniaz Kai manaꞌo Doronaa<br />
ai. Naꞌiki sariapa umishi daꞌa kan<br />
ĩkuwaa kida ĩdako ta niaz kai manaꞌo<br />
kuwai nii, mazan panaꞌaꞌo kari kaonan<br />
wuruꞌu ĩkuwaa kidaz, wuru<br />
aiaꞌa wakowaa dapa nii kidaz Kaimanaꞌo<br />
Kuwai, Jesus dauaꞌo raz.<br />
5 Mazan aonaa õꞌitii man umanawunuꞌo<br />
mani õꞌai wunaouꞌu<br />
dako tin pai naouz umana wunuꞌo<br />
apostle nao nii. 6 Õgaru, aonaa mishi<br />
õai ta pan õpara dan umana wunuꞌo<br />
naꞌiki konau na maꞌo idaꞌan, mazan<br />
õai tapa kai manai man wuruꞌu kuwai<br />
õkowaa da paniaz. Unao naꞌapa uaitapa<br />
niꞌi naa kapam wuruꞌu kuwaiz,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan wakowaa dapaniꞌi<br />
naa unao atiz powaꞌan kida.<br />
7 Aonaa õpishau tan õwinipi naa<br />
unao ai õkowaa da pan dono Kaimanaꞌo<br />
Kuwai. Uruu idaꞌan mishi<br />
aonaa õtaa pin pan umana wunuꞌo nii,<br />
õai pan idi paꞌan unao tukapa-kao<br />
umana wunui nao nii. Oiaꞌo shaꞌa<br />
wuruꞌu õshaꞌapa tina nuz naꞌapa?<br />
8 Panaa don õdakota-kao nii õkazaapan<br />
puraata baꞌo ran wii zai ikiꞌo<br />
mishi dai nao ai, õmakau din kan puꞌu<br />
ĩꞌati. Mishi õzaa mata ĩdyuu da nii<br />
puraata õꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
õkau dinaꞌa zon idi unao ati mawinipi<br />
naa-daun. 9 Naꞌiki õnaꞌian kan<br />
dono unao diꞌii, õpuraa tan awutauzon,<br />
aonaa kanom idaꞌan õtorian<br />
õai apa nii kida. Mazan upuꞌu aonaa<br />
õpishau tan puraata uꞌai, mazan<br />
wamin-mishi dan nao Macedonia<br />
ikiinao paꞌan kaawa-kidauzo<br />
puraata õꞌati. Aonaa õmizi dinkidan<br />
unao õpishau tan idaꞌan mani<br />
puraata unao ai, naꞌiki aonaꞌo nii<br />
õpishaan puraata unao ai. 10 Christ<br />
mishiꞌo raz upara dan, kai naꞌa udoronaa<br />
mashaa pan õꞌidaꞌa õnyuku nuu<br />
ii. Ukauꞌan mishiꞌo kai wuruꞌu õparada<br />
nuz. Aizii wuruꞌu õꞌata dinapa nuz<br />
õpara dan idaꞌan kaika paꞌa, aonaꞌo<br />
nii õzaama tan puraata uꞌai õkia nuz,<br />
aonaa turuu pidan nao mashaapai<br />
nao Achaia ii aka mashaa tan<br />
kai wuruꞌu õpara da nuz naꞌapa.<br />
11 Panaa don uzauda-kidan õnaꞌapain<br />
pan õmama rai napa kan idiꞌo<br />
unao. Aonaa, Tomin karu aitapa<br />
õmarai napa unao tuu kii.<br />
12 Mazan upuꞌu aonaꞌo nii<br />
õzaama tan puraata unao ai.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa õai pan<br />
pidan nao dako tin pai naouz apostlenao<br />
nii atadin pan pakian idaꞌan,<br />
“Naꞌapa wakau di nan ĩnao kau di nan<br />
kawan.” 13 Mazan ĩnao, aonaa Christ<br />
dyuuda nii nao mani ĩkaku waa tinan.<br />
2Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 CORINTHIANS 11<br />
500<br />
Soo ĩmarii da pan kari kao nan pidannao.<br />
Ĩmainaa bain pan, ĩtukapa-kao<br />
Christ apostlen nao kawan, mazan<br />
aonaa mishiꞌo mani. 14 Naꞌa paꞌo<br />
mana wun ĩnao Satan kawan. Naꞌapa<br />
shaꞌatii Satan mainaa bain pau zon,<br />
upanaꞌa dinan naꞌapa kanadaꞌo<br />
angel, Tomin karu diꞌikiꞌo kawan.<br />
15 Ukauꞌan naꞌa paꞌo kapam wuruꞌu<br />
upoi toru nao mai naa bai napa nuz,<br />
mishiꞌo kawa nuꞌo ĩdyuuda-kao<br />
kamin kaꞌu taꞌo nii pidan nao mashaapan<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati,<br />
mazan aonaa mishiꞌo mani wuruꞌu.<br />
Mazan dii naꞌi tiꞌi, ĩpata kaꞌuta-kao nii<br />
panaꞌa pain pan dikin ii.<br />
Paul patakaꞌuta-kao<br />
pakakuwaatinan dikin<br />
ii Christ dauꞌu<br />
16 Õkiaꞌa zon koshan uꞌati, aonaa<br />
õai pan utaa pan õgaru maai ta pinkaꞌo<br />
kawan. Mazan utaa pan dono<br />
õgaru naꞌapa, upuꞌu õai pan uabatan<br />
õpara dan, naꞌapa uabata pau zon<br />
kawan maai ta pin-kaꞌo pidan nao<br />
para dan ĩata din pan dono. Aizii<br />
õatadin paꞌa zon kapam masakau daꞌu<br />
õdauꞌan. 17 Wuruꞌu õꞌata din paꞌa zoonuz<br />
õshaꞌa paapa nii kida dauꞌan,<br />
aonaa Nao ba nai Jesus para dau zon<br />
kawa nuꞌo mani, soo pidan maai tapin-kaꞌo<br />
paꞌan para dau zoz naꞌapa.<br />
18 Mishi kai naꞌa iriba pidan nao<br />
atadin pan, soo pashaꞌa pata nii kida<br />
dauꞌan kari kao nan. Õgaru naꞌapa,<br />
õata din pan nii kapam õshaꞌa paapanii<br />
kida idaꞌan. 19 Aita paꞌo mani<br />
mishi unao, uruu idi konau kii<br />
uabata pan maai ta pin-kai nao kuwaa<br />
kida. 20 Aonaa ukasha nauan ĩnao,<br />
ĩtaa pan puꞌu unao naꞌapa poi torui<br />
kawan, ĩzaa maa pan puꞌu puraata<br />
unao ai pakau di nan winipi naa<br />
nii unao bii an, ĩdyuu dau tan puꞌu<br />
ushaꞌapa tan soo paaiapa nii kida<br />
kari kao nan, ĩtaa pin pan puꞌu umanawun<br />
kidai nao nii unao ai. Turuu<br />
mani ĩtaꞌi kan unao uawun baara iti,<br />
aonaa naꞌa pam ukian ĩꞌati. 21 Õgaru<br />
tuu kii õkibaꞌa zon, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan aonaa mishi õkaꞌii tan õtaapan<br />
unao naꞌapa ĩtaa pan kawan<br />
unao.<br />
Aizii õpara dan nii õdauꞌan,<br />
maai ta pin-kaꞌo para dau zon kawan.<br />
Aizii wuruꞌu apostle-tin painaouz,<br />
ĩdako tin pan umana wunuꞌo nii.<br />
Õgaru naꞌapa, õmana wun-tin pan<br />
nii kapam ĩnao kawan. 22 Ĩkian ĩnao<br />
Hebrew nao, õgaru naꞌapa Hebrew<br />
kapam. Ĩkian ĩnao Israelite nao,<br />
õgaru naꞌapa Israel san kapam.<br />
Ĩkian ĩnao Abra ham dani-daun nao,<br />
õgaru naꞌapa Abra ham dani-daun<br />
kapam. 23 Ĩkian ĩnao Christ poi torunao,<br />
õgaru naꞌapa mazan powaꞌaꞌo<br />
zii ĩnao ai.<br />
Mishi õpara dan kaika paꞌa<br />
madoro naa-ziiwa para dan kawan.<br />
Mazan mishiꞌo kai wuruꞌu õkianuz,<br />
õgaru powaꞌaꞌo zii õkau di nan<br />
dadara Christ ati; mapuda daꞌi<br />
õkaboo tauzo-kao taraa-kizai iti<br />
ĩnao ai, uruu dikin ii. Baꞌo ran<br />
dono õbaꞌi zii-kao daꞌi tuu kii kidaꞌo<br />
idaꞌan ĩꞌai. Naꞌiki iriba õbaiaa pan<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo õkau din-kizi ii<br />
aka, mao napa kida õmawa kauzon.<br />
24 Iribaꞌa naa õbaiaa pan baꞌizi,<br />
bakaꞌiau Jew nao baꞌizian õgaru, 39<br />
baꞌizi õbaiaa pan bauka paꞌo ĩbaꞌi-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
501<br />
2 CORINTHIANS 11, 12<br />
zian dono õgaru. 25 Idiki nau Rome<br />
ikiinao baꞌi zii-kidan õgaru atamun<br />
idi. Bauka pai man pidan nao<br />
zowian padamata õgaru, ĩboowauta<br />
pan idaꞌan õgaru kuba kida<br />
idi. Idiki nau õnaraan paran baoko<br />
ii, kanawa zowii tinan naꞌiki sariapa<br />
ushazo dan. Bauka pai man kanawa<br />
shaa zo dan, uruu dono õnaꞌian paran<br />
bao koꞌo bau daꞌapa maru taꞌo naꞌiki<br />
bau daꞌapa kamoo.<br />
26 Ipai õkaku waa tin-kizi<br />
kawanaꞌati, õbaia tan kicha naꞌ ikikiaꞌo:<br />
õbai aapa kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
wunu tuu barun; naꞌiki õdobata<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo pidan nao koidimiki<br />
nao bii an kida; naꞌiki õbai aapa<br />
kicha naꞌ iki-kii õmin-Jewnnao<br />
toꞌoran naꞌiki Gentile nao naꞌapa<br />
kapam. Õdoba tan kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
bii an donoi ii aka; naꞌiki õdobatan<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo mapidan takaꞌo<br />
ama zada ii aka; naꞌiki kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />
paran baoko an. Baꞌo ran dono<br />
õkaa wan pidan nao diꞌiti, mazanuꞌo<br />
raz ĩdako tin pan mishi dai nao<br />
nii Christ, mazan kicha naꞌ iki-kii<br />
ĩtoꞌo ran õꞌati. 27 Panaa don dadara<br />
õkau di nan aonaa õdaꞌa wuu zon,<br />
õikoda-kinaa nii aimaa kan õꞌati.<br />
Baꞌo ran dono õbai aapa õzama zin,<br />
õbai aapa õmarada kon, aonaa daꞌi<br />
kanom õnikan. Baꞌo ran dono õbaiaapa<br />
wadidiꞌo, aonaa õkami chan<br />
midi kidaꞌo nii. 28 Õbaia tan puꞌu<br />
naꞌapa kidaꞌo, kai naꞌa zii kaziwa<br />
õdiꞌitin pan ipai mishi dai nao Christ<br />
dauꞌan, wuruꞌu õtomi napa-kidanii<br />
naouz pawiizi kawanaꞌati kida.<br />
29 Aizii naꞌa painim õiko dan dono<br />
mishi daꞌo pidan, aonaꞌo zii unyukunuu<br />
maꞌo za kan mishi dapa-karu<br />
dauꞌati, kashaꞌora utaa pan õnyukunuu.<br />
Aizii õtuka pan dono oiaꞌo<br />
shaꞌa pata-kida-kao mishi daꞌo pidan<br />
ati, tuu kiaꞌo nii õtoꞌo ran wuru atiꞌi<br />
shaꞌa pata-kidaꞌo raz oiaꞌo.<br />
30 Aizii õatadin paꞌa zon an, õatadin<br />
pan nii aimaa kan kida dauꞌan<br />
tukapa-kidaꞌo raz õkaka tai manan.<br />
31 Tomin karu, wanao ba naa Jesus<br />
Daruz, uaitapa naꞌiki utukapa<br />
aonaa õmarii dinan mani kai wuruꞌu,<br />
uruu kari kao nanuꞌo nii unau baakao.<br />
32 Bauka pai man õnaꞌian dono<br />
Damas cus ii, kai naꞌa King Ares tas<br />
muuda nii pidan udaruꞌo nao ba nai<br />
kazowau ta paꞌo nii ama zada naꞌii.<br />
Uruu aipan pazaa mata-kidan õgaru.<br />
Uruu idi udyuu dan pidan nao zaudapan,<br />
ĩawu nuu tapa kizi õkodi tan<br />
wii zai koraran naa panii nomizinaa<br />
an. 33 Mazan mishi dai nao<br />
kidoapa-kida õgaru ĩꞌai, ĩpai dan<br />
õgaru udaruꞌo dazo wan zoꞌiti, naꞌiki<br />
ĩtoka-kidan naa õgaru, donoi awautapa-kinao<br />
kuduan shaa wa taꞌo atii<br />
imiꞌi baara iti. Uruu naꞌapa kowas<br />
õkidoo pan. g<br />
Paul kowaadan patukapanii dauaꞌo<br />
12 1 Aizii koshan õatadinpaꞌa<br />
zon aimaa kan kida<br />
shaꞌa pan dauꞌan õꞌati. Õai ta pan<br />
puꞌu aonaꞌo nii naꞌapa kidaꞌo<br />
kamin kaꞌu tan unao, mazan upuꞌaꞌo<br />
nii õkowaa dan umana wunuꞌo<br />
aimaa kan dauꞌu, Tomin karu<br />
2Cor<br />
g 11:33 Acts 9:20-25<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 CORINTHIANS 12<br />
502<br />
aida-kidauzo nii naꞌiki utukapakidauzo<br />
nii. 2 Õai tapa daꞌi bau daꞌapa<br />
pidan mishida paꞌo Christ, kai naꞌaꞌo<br />
daꞌi aimaa kan shaꞌa pan uꞌati. Aizii<br />
14 wunu doba tan naa, unaꞌa kankauzo-kao<br />
dau naꞌan aokazi iti<br />
Tomin karu diꞌii. (Pananaa zoꞌaꞌo<br />
mani unaꞌaka naka-kao, oo padoronaa<br />
iaꞌo mani, aonaa õai ta pan, soo<br />
Tomin karu aitapa.) 3-4 Õkian nii<br />
koshan, mishiꞌo unaꞌa kan kauzokao<br />
umana wunuꞌo Tomin karu wiizi<br />
diꞌii, pananaa zoꞌaꞌo oo padoro naa<br />
iaꞌo mani, soo Tomin karu aitapa.<br />
Naꞌii uaba tan Tomin karu kowaadan<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan<br />
aonaꞌo ukaꞌiita-kao ukai naa batakao<br />
parada-karu idaꞌan, naꞌiki<br />
aonaꞌo turuu ukowaada-kao baꞌoran<br />
pidan nao ati. 5 Naꞌa paꞌo pidan<br />
dauꞌan, turuu paꞌan õata din pan.<br />
Mazan õdauꞌan aonaꞌo nii õatadin<br />
pan, soo aimaa kan kida dauꞌan<br />
tukapa-kidaꞌo raz õkaka tai manan.<br />
6 Mazan õata din pan an aimaakan<br />
kida shaꞌa pan dauꞌan õꞌati,<br />
aonaa turuu õdakota-kao maai tapin-kaꞌo<br />
nii, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
mishiꞌo aimaa kan kida wuruꞌu<br />
õkowaa daniaz. Mazan aonaꞌo nii<br />
õata din pan naꞌapa kidaꞌo dauꞌan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaa õai pan<br />
õtaapa-kao oo õtukapa-kao umanawunuꞌo<br />
pidan nii. Mazan õai pan<br />
paꞌan udiꞌita pan õgaru uai pan ati,<br />
utuka pan idaꞌan õkaduz, naꞌiki<br />
uaba tan idaꞌan õkuwaa kida.<br />
7 Mazan aonaa õai apa-kao<br />
õata din pan wuru dauꞌa naꞌa<br />
umana wun kidaꞌo raz Tomin karu<br />
tukapa-kidan naꞌiki uabata-kidanii<br />
kidaz õꞌati, uruu idi kaziwaꞌo<br />
kaboota-kao õnanaa idaꞌa. Ikodanii<br />
Satan dyuuda nii kawa nuꞌo<br />
papoi toru antamiki tan õgaru.<br />
8 Idiki nau õtoriin pan Nao ba nai<br />
Jesus ati, õpishaa nuzu tuu kiaꞌo<br />
idaꞌan usoꞌota kizi wuruꞌu kazi waꞌoraz<br />
õbaia tan. 9 Mazan ukian õꞌati,<br />
“Aonaa. Turuaꞌo nii õkamin kaꞌu tan<br />
pugaru õkamu na nun idaꞌan puꞌati,<br />
uruu paꞌan wuruꞌu tuu kiaꞌo niꞌoraz<br />
puaipan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
pukaka tai ma nan idi, tuu kiaꞌo nii<br />
paꞌan õkamin kaꞌu tan pugaru, õtaan<br />
nii õmaꞌo za kan puꞌati.” Ukauꞌan<br />
kai man õꞌati wuruꞌu õkaka tai mananuz,<br />
powaꞌaꞌo nii zii õata din pan<br />
uꞌidaꞌan, Christ taa kizi powaꞌa zii<br />
pamaꞌo za kan õꞌati. 10 Ukauꞌan aonaa<br />
ushaꞌa pan õꞌati wuruꞌu õkaka taimana<br />
nuz, naꞌiki õdako waapa-kaoaz,<br />
naꞌiki õbaiata nuz dadara kidaꞌo<br />
aimaa kan õkau din-kizi ii aka, naꞌiki<br />
õbaiata nuz kicha naꞌ iki-kii kidaꞌo<br />
toꞌora-karu, naꞌiki wuruꞌu õbaiatanuz<br />
kaziwaꞌo naꞌiki kashaꞌo raꞌo<br />
õkau di nan dikin ii Christ ati. Õgaru<br />
aonaa mishi õmaꞌo za kan, mazan<br />
kakatai ma naꞌo kari kao nan, mazan<br />
unaꞌa pan idi Christ taan pamaꞌo zakan<br />
powaꞌa zii õꞌati.<br />
Tuukii Paul nyukunuitapan<br />
mishidainao Corinth iainaouz<br />
11 Aizii õbaꞌa zoo tinaꞌa kaꞌa<br />
naa õkadako tinan idaꞌan õdauꞌan<br />
madoro naa-ziiwa kawan. Mazan<br />
unao aipan atiꞌo wuruꞌu õkadakotina<br />
nuz madoro naa-ziiwa kawan.<br />
Aonaa utiwaan zoobaba ukaminkaꞌu<br />
tan õgaru, ukowaa dan idaꞌan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
503<br />
2 CORINTHIANS 12<br />
pidan nao ati, õgaru mishiꞌo apostle.<br />
Aonaa umana wunuꞌo mani õꞌai<br />
pidan nao wuruꞌu uata dapa nii naouz,<br />
dako tin pai naouz umana wunuꞌo<br />
apostle nao nii. Aonaa mani Christ<br />
kamin kaꞌu tan õgaru, turuu mani<br />
mishi õdakota-kao madiwau tapakaꞌo<br />
nii. 12 Uaita pan puꞌu naꞌiki<br />
utuka pan puꞌu padamata õshaꞌapatan<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan<br />
shaꞌapa tauzo-kari waiz soo Tominkaru<br />
maꞌo za kan idaꞌan. Ipai wuruꞌu<br />
õshaꞌa pata nii kidaz tukapa-kida<br />
mishiꞌo Christ apostlen õgaru.<br />
13 Panaꞌa mooko õtaa pan unao baꞌoran<br />
mishi dai nao ai, wuruꞌu baꞌo ran<br />
wii zai iainao kidaz? Panaa don<br />
uzauda-kidan panaꞌa utaapa-kao<br />
õmazaama ta kan idi puraata uꞌai.<br />
Õkashaꞌo rada shaꞌa unyuku nuu<br />
naꞌa paꞌo idaꞌan? Unaꞌa pan an,<br />
umari naꞌata sho man wuruꞌu õshaꞌapata<br />
nuz aimaa kan naꞌapa uꞌati.<br />
14 Aizii turuaꞌa naa õmakon<br />
unao diꞌiti. Uruu idikinau tan niꞌi<br />
naa õmoro wau ta pan uwiizi iti.<br />
Mazan aonaa õmizidin-kidaꞌa zon<br />
unao, ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />
upuraa tan naꞌiki ushaꞌa pauz mani<br />
wuruꞌu õai paniaz, soo õai pan paꞌan<br />
ukonau kii-kidan õgaru naꞌii. Aonaa<br />
korai zian nao mani ikodaꞌo aimaakan<br />
padaru nao ati, soo darui nao<br />
paꞌan ikodaꞌo aimaa kan pau dainao<br />
ati. 15 Ukauꞌan õgaru, naꞌapa<br />
konau kiaꞌo nii õtaan ipai unao ati<br />
aimaa kan kai naꞌaꞌo õꞌidaꞌa. Naꞌiki<br />
konau kiaꞌo nii õtaai nan õkaminkaꞌu<br />
tan idaꞌan unao, utaain kizi<br />
Tomin karu ati kai manai man. Aizii<br />
wuruꞌu õmarai napa nuz unao tuukii.<br />
Aizii unao mani, masakau daꞌuꞌo<br />
nii kari kao nan umarain pan õgaru?<br />
16 Aizii unao, uaitapa mishiꞌo<br />
aonaa õzaama tan puraata uꞌai<br />
õkau di nan winipi naa nii. Mazan<br />
pabiꞌi kida unao, ukian “Uzaa maapa<br />
nii wapuraa tan, mazan uaitapa<br />
naꞌa pam pamarii dan waunao.”<br />
17 Aonaa naꞌa painim zii õkoi da pan<br />
aimaa kan uꞌai, oo õkaza tan mani<br />
puraata udyuu daniaz mishi dai nao<br />
idaꞌan õdyuu da nii naouz uꞌidiꞌiti.<br />
18 Õdyuuda shaꞌatii Titus unao diꞌiti<br />
baꞌo ran mishi dai nao tuma. Titus<br />
kai wauzo nii shaꞌa upuraa tan udyuudaniaz<br />
uꞌidaꞌan? Aonaa, mishii?<br />
Mazan unao uai tapa nii Titus naꞌiki<br />
õgaru, naꞌapa kidaꞌo wanyuku nuu,<br />
kai man wadiꞌi tin pan unao dauꞌan,<br />
naꞌiki tuu kiaꞌo washaꞌapa taꞌa zon<br />
kai man aimaa kan unao ati.<br />
19 Panaa don uzauda-kidan<br />
wuruꞌu wasaada nuz wapara dan<br />
kaika paꞌa wakazan naa tin-kinaa<br />
niꞌo kari kao nan dakoo pai nao<br />
ai waunao. Mazan aonaa naꞌapaꞌo<br />
mani wuruꞌu. Tomin karu<br />
abata mishiꞌo wuruꞌu wapara dan<br />
kidaz unao ati, naꞌiki Christ aipan<br />
kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu wapara danuz<br />
unao ati kaika paꞌa. Ukauꞌan<br />
õkiaꞌa zon unao õmarai napa nii nao<br />
ati, wuruꞌu washaꞌa paa pa nuz ipai<br />
aimaa kan kaika paꞌa, waaipan paꞌan<br />
wakamin kaꞌu tan naꞌiki wamaꞌozaka<br />
dan unyuku nuu. 20 Mazan<br />
tuu kii õdiꞌitin pan, õzauda-kidan<br />
õkaa wan dono unao diꞌiti, aonaꞌo<br />
nii õnyuku nuu kai manan, aonaan<br />
an umashaa pan kai man õparadan<br />
kawanaꞌati. Unao naꞌapa,<br />
2Cor<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 CORINTHIANS 12, 13 504 <br />
panaa don aonaꞌo nii unyuku nuu<br />
kai manan, aonaꞌo nii unau da pan<br />
naꞌa pam õkian ushaꞌa pain pan<br />
dauꞌan. Õzauda-kidan õiko dan<br />
nii unao, ukasha daa ka pan nii<br />
uꞌatiaaka, ukishauzi aaka pan nii,<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo nii utoꞌora dinan,<br />
baꞌo rai nao aipan nii aimaa kan<br />
soo paꞌati kari kao nan, udako waaka<br />
pan nii dikauda kidaꞌo idaꞌan,<br />
ukadako tin-kidan nii uiriban nao<br />
madiwau tapaka, udako tin pan nii<br />
umana wunuꞌo nii, naꞌiki utoꞌorataaka<br />
pan nii. 21 Tuu kii õdopian<br />
õnyuku nuu ii, õzauda-kidan õkaawan<br />
dono unao diꞌiti, tuu kiaꞌo<br />
nii õbaꞌa zoo tinan Tomin karu ati<br />
unao dikin ii. Naꞌiki tuu kiaꞌo nii<br />
õnyuku nuu kashaꞌo ran, õzaa dan nii<br />
õiko dan dono pakawan zii mishidai<br />
nao shaꞌa paa pan oiaꞌo, wuruꞌu<br />
pashaꞌa paa pauzo nii kidaz kiwiin.<br />
Naꞌiki aonaan an zii ĩtanawa tinan<br />
pashaꞌa paa pan ai kaki baꞌa zon naa<br />
kidaꞌo aimaa kan, wuruꞌu daonaiora<br />
nao daꞌawu panuz zun nao tuma<br />
pamamazida kan puꞌu ĩtuma, naꞌiki<br />
ĩmashaa pan an pakawan madoronaa-daun.<br />
Baukapan naa Paul kakinaowan<br />
mishidainao<br />
13 1 Aizii diꞌi õmakon,<br />
õmoro wau ta pan koshan<br />
unao diꞌiti, uruu idikinau tan niꞌi<br />
naa. Ipaiꞌo nii aimaa kan shaꞌapata-kao<br />
naꞌapa Tomin karu<br />
para dan kawanaꞌati: Naꞌiaꞌo ram<br />
pidan dakota-kari wai ushaꞌa paa pan<br />
dikau daꞌo aimaa kan, marii kiwiin<br />
uunamu naa abata-kao zii dyaꞌu tam<br />
oo idikinau daꞌuꞌo pidan nao dako iki,<br />
wuruꞌu tuka pai naouz ushaꞌapa tan<br />
dikau daꞌo aimaa kan. 2 Õkaki nao niꞌi<br />
naa shaꞌatii unao, naꞌiki õkowaada<br />
shaꞌatii ipai unao ati naꞌiki wunao<br />
atiꞌi shaꞌa paa pai naouz oiaꞌo, itamautan<br />
idaꞌaꞌo raz õmoro wau ta pan kan<br />
unao diꞌii. Aizii õmuna pon puꞌu<br />
õnaꞌa paꞌa zon koshan powaꞌa zii.<br />
Aizii diꞌo raz õmoro wau ta paꞌanan<br />
idaꞌa õpata kaꞌu tan nii unao<br />
biiꞌi naꞌiaꞌo ram pidan nao, aonaꞌo<br />
ĩmuu dan pashaꞌa paa pan oiaꞌo.<br />
3 Mishi, unao tuu kii uaita paꞌa zon,<br />
mishiꞌo mani mooko wuruꞌu Christ<br />
kau dina nuz õꞌidaꞌan. Mazan õpatakaꞌu<br />
tan dono unao uꞌoii pan dikin<br />
ii, uruu idaꞌanaꞌo nii utuka pan<br />
aonaa kakatai ma naꞌo mani Christ,<br />
mazan maꞌo za kaꞌo nii ukau dinan<br />
unao bii an. 4 Mishi kakatai manaꞌo<br />
kawan utaapin pan utauka-kao<br />
dono cross diꞌiti, mazan kai kakupa<br />
uruu, Tomin karu kadi shita-kidan idi<br />
uruu powaa iti pamaꞌo za kan idaꞌan.<br />
Naꞌa paꞌo kauꞌan wuruꞌu õgaruz,<br />
kakatai ma naꞌo Christ kawan. Mazan<br />
kakupa õgaru Christ tuma, Tominkaru<br />
taan idi pamaꞌo za kan õꞌati.<br />
Ukauꞌan maꞌo za kaꞌo nii Tomin karu<br />
kaki nao wan unao õgaru idaꞌan.<br />
5 Ukauꞌan udiꞌi tapa wuruꞌu<br />
umishi dapa nuz, uaitapa kizi mishiꞌo<br />
wuruꞌu umishi dapa nuz Christ.<br />
Uawu nuu tin kai manai man naꞌiki<br />
uaita pan nii mishi kai naꞌa Jesus<br />
Christ mashaa pa nuz uꞌidaꞌa. Soo<br />
mishi pidan mami shida-kaꞌo, aonaa<br />
Christ nii uꞌidaꞌa. 6 Aizii udiꞌita pan<br />
dono waunao kai manai man, utukapan<br />
nii naꞌiki uaita pan nii kapam<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
505<br />
2 CORINTHIANS 13<br />
mishiꞌo wamishi dan Christ, naꞌiki<br />
mishiꞌo uapostlen waunao.<br />
7 Mazan aizii watoriin pan nii<br />
Tomin karu ati ukamin kaꞌuta kizi<br />
unao, aonaa kizi ushaꞌapa tan dikaudaꞌo<br />
aimaa kan. Aonaa watoriin pan<br />
waaipan idi mani pidan nao tukapan<br />
õkaki nao wan unao maꞌo za kaꞌo<br />
idaꞌan õkiau zon kawan uꞌati. Mazan<br />
watoriin pan nii Tomin karu ati,<br />
unao shaꞌa pata kizi paꞌan kai man<br />
kidaꞌo aimaa kan. Waaita pan puꞌu<br />
kai naꞌaꞌo wunaouꞌu dakoo pai naouz<br />
waunao, ĩdako tan nii wamatu ruukan<br />
aonaan an wapata kaꞌu tan unao.<br />
8 Aizii umishi dan an mishiꞌo kuwai<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo raz, aonaꞌo nii<br />
õpata kaꞌu tan unao uruu dikin<br />
ii. Soo õkamin kaꞌu tan nii paꞌan<br />
unao uaitapa kizi wuruꞌu mishiꞌoraz<br />
kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo raz.<br />
9 Kai manaꞌo nii waꞌati umaꞌo za kadan<br />
an umishida pan powaꞌa zii,<br />
aonaꞌo nii ushaꞌa pan pidan nao<br />
dako tan an waunao matu ruu-kainao<br />
nii. Naꞌapa kidaꞌo dauꞌa naꞌo<br />
paꞌan watoriin pan Tomin karu ati,<br />
tuu kii waaipan unao saki tapadan<br />
umashaa pan Tomin karu ati.<br />
10 Uruu idi õsaa dan diꞌo raz kaarita<br />
unao ati õkaa wan uaꞌii, aonaa<br />
kizi õkaki nao wan unao maꞌo zakaꞌo<br />
idaꞌan õkaa wan dono uꞌidiꞌiti.<br />
Nao ba nai Jesus aipan atiꞌo mishi<br />
wuruꞌu wakau dina nuz, uruu idiꞌo<br />
waaipan wamaꞌo zaka dan unao,<br />
umishida kizi uruu powaꞌa zii,<br />
aonaa waaipan mani wawaotakidan<br />
unao umishida pan ai, uruu<br />
kai wuruꞌu wanaꞌapa nuz.<br />
Baukapan naa Paul<br />
kowaadinan mishidainao ati<br />
11 Aizii õkowaa dinan naa unao<br />
ati. Ukauꞌan õmin-mishi dan nao,<br />
mishiꞌi naa paꞌi umashaapa konaukii,<br />
naꞌiki utiwaaꞌa naa usaa baan<br />
umashaa pan Tomin karu tuma<br />
naꞌiki umin-mishi dan nao tuma.<br />
Ushaꞌa pata aimaa kan õkaki naori<br />
kawanaꞌati, ubau daꞌapa taꞌa naa<br />
unyuku nuu kida aimaa kan dauꞌan,<br />
umashaapa kai man konau kii uminmishi<br />
dan nao tuma. Unaꞌa pan an,<br />
Tomin karu taaꞌo raz marain paakakinai<br />
naꞌiki kai manaaka-kinai,<br />
kamin kaꞌu tan nii unao.<br />
12 Konau kii unau baa uminmishi<br />
dan nao ubao kopa tinan dono. h<br />
Ipai mishi dai nao daꞌai naouꞌu<br />
dyuuda-kidan kapam papara dan<br />
unao diꞌiti.<br />
13 Marii Nao ba nai Jesus Christ<br />
kamuna nun tuu kii ipai unao ati,<br />
naꞌiki marii kari kao nan Tomin karu<br />
marain pan unao, naꞌiki marii Kaimanaꞌo<br />
Doro naa mashaa paꞌo raz<br />
unao idaꞌa, taan umashaapa-kinaa<br />
nii konau kii umin-mishi dan nao<br />
tuma.<br />
2Cor<br />
h 13:12 Paul donoꞌo mishi dai nao bao kopa tinan dono, ĩtukapa-kidan panau baan<br />
oo pakonau kii-kidan pamin-mishi dan nao pakissi tan idaꞌan ĩdyaun pakao zoo ati oo<br />
pataawu ati oo panaa don pakaꞌu ati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
506<br />
Paul Kaaritan<br />
Galatia Baara Sannao Atiꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita, apostle Paul saadanii Galatia Baara sannao mishidainao<br />
ati. Aizii wuruꞌu Galatia, udaruꞌo wiizai baara, naꞌiiꞌakaꞌo wuruꞌu mishidainao<br />
mashaapanuz. Paul, uruu Jew, mazan ĩnao, Gentilenao. a Aizii ĩnao<br />
mishidainaouꞌu naa Kaimanaꞌo Kuwai, Jesus Christ dauaꞌoraz.<br />
Mazan kainaꞌa pabiꞌi kida Jewnao kaawan mishidainao idaꞌati. Ĩnaouꞌu<br />
naa aipan ipai mishidainao shaꞌapatinan Moses kakinaori kawanaꞌati,<br />
Tominkaru dakota-kinaa nii ĩdyaun kaimanaꞌo pidannao nii.<br />
Mazan apostle Paul saadan diꞌoraz kaarita mishidainao ati, ukakinaotan<br />
ĩdyaun Jewnao ai, aipainaouz mishidainao chootinan b Moses kakinaori<br />
kawanaꞌati. Uaipan mishidainao aitapan kaimanaiman, aonaa Tominkaru<br />
dakotan pidan kaimanaꞌo pidan nii uizoꞌatin idaꞌan Moses kakinaori kida.<br />
Mazan udakotan pidan kaimanaꞌo pidan nii soo umishidan idaꞌan Jesus<br />
Christ, aonaa pidan izoꞌatin idaꞌan mani Moses kakinaori. (Galatians 2:16)<br />
Ukauꞌan Paul saadan diꞌoraz kaarita mishidainao ati, aonaan idi uaipan<br />
ĩmishidan pidannao kuwaa panaꞌitiꞌoraz karikaonan. Ukian pakaaritan<br />
idaꞌa, “Aizii dii mani, waunao oo angel aokazi ikiꞌo kowaadapan an unao<br />
ati kuwai panaꞌaꞌo wuru aiaꞌa wakowaadaniaz unao ati, naꞌapaꞌo pidan,<br />
marii ukaboota-kao Tuubaruꞌo Tikazi wuꞌiti.” (Galatians 1:8)<br />
Aizii wuruꞌu pidannao aipainaouz mishidainao taapan Moses kakinaori,<br />
ĩkian Paul dauꞌan, uruu aonaa mishiꞌo apostle mani, naꞌiki kuwai kapam<br />
ukowaadapaniaz aonaa mishiꞌo mani. Mazan Paul kian padauꞌan, “Jesus<br />
Christ naꞌiki Tominkaru waDaru kadishita-kidaꞌoraz Jesus pamawaka-kizi<br />
iki, uruu wuruꞌu zaamataꞌoraz õgaru paꞌan.” (Galatians 1:1)<br />
a Gentilenao: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa.<br />
b chootinan: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii,<br />
‘choo tin-karu’ dauaꞌo.<br />
506<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
507<br />
GALATIANS 1<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Paul mishiꞌo apostle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-24<br />
Paul maꞌozaka uparadan kaimanaꞌo kuwai dikin ii . . . . 2:1-21<br />
Kazannaatin-karu soo mishida-karu idaꞌan . . . . . . .3:1—4:31<br />
Mashaapa-karu Kaimanaꞌo Doronaa idaꞌan . . . . . . .5:1—6:10<br />
Paul katokontan pakakinaopan . . . . . . . . . . . . . . 6:11-18<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita, õgaru apostle<br />
Paul diꞌikiꞌo. Õgaru, aonaa<br />
pidan nao zaa mata nii mani apostle<br />
nii, naꞌiki aonaa ĩdyuu da nii mani<br />
õapostle-tinan. Mazan Jesus Christ<br />
naꞌiki Tomin karu waDaru kadi shitakidaꞌo<br />
raz Jesus pamawaka-kizi iki,<br />
ĩnao wuruꞌu zaama taꞌo raz õgaru<br />
paꞌan. 2 Ipai daꞌai nao mishi dai nao,<br />
ĩdyuu dan kapam papara dan ipai<br />
unao mishi dai nao ati, mashaa painaouz<br />
Galatia Baara ii aka.<br />
3 Õtoriin pan marii kizi waDaru<br />
Tomin karu naꞌiki Nao ba nai Jesus<br />
Christ kamuna nun naꞌiki utaa kizi<br />
unao nyuku nuu kai man-kinaa<br />
nii. 4 Aizii wuruꞌu Jesus, utaapada<br />
pazowii-kao waꞌoian dikin ii,<br />
naꞌapa waDaru Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati, naꞌiki ukazan naatakinaa<br />
nii waunao wuru aiaꞌa kaiꞌo raz<br />
oiaꞌo mashaapa-karu. 5 Ukauꞌan<br />
marii kari kao nan Tomin karu taapakao<br />
umana wunuꞌo nii. Amen.<br />
Soo kainaꞌa baudaꞌapa<br />
Kaimanaꞌo Kuwai<br />
6 Tuu kii õdiꞌitin pan unao dauꞌan,<br />
utanawa tinan idi kadiman aka<br />
Tomin karu ai. Uruu zaama taꞌo raz<br />
unao paꞌidaꞌati Christ kamarai napanun<br />
naꞌiki kamuna nun idaꞌan, mazan<br />
aizii, udaꞌanan naa panaꞌaꞌo kuwai<br />
pabiꞌi kida pidan nao dako taniaz kaimanaꞌo<br />
kuwai nii. 7 Aonaa baꞌo ran<br />
kai manaꞌo kuwai nii, soo pidannao<br />
marii da pan kari kao nan unao,<br />
naꞌiki ĩtanawa taꞌa zon mishiꞌo kuwai<br />
Christ dauaꞌo panaꞌi tiꞌi naa kari kaonan.<br />
8 Aizii dii mani, waunao oo<br />
angel aokazi ikiꞌo kowaa da pan an<br />
unao ati kuwai panaꞌaꞌo wuru aiaꞌa<br />
wakowaa daniaz unao ati, naꞌa paꞌo<br />
pidan, marii ukaboota-kao Tuuba ruꞌo<br />
Tikazi wuꞌiti. 9 Wakii niꞌi naa shaꞌatii<br />
kiwii tapa, naꞌiki õkian nii koshan:<br />
naꞌiaꞌo ram pidan kowaa dan an unao<br />
ati kuwai panaꞌaꞌo wuru aiaꞌa uabataniaz<br />
naꞌiki umishi da niaz, naꞌa paꞌo<br />
pidan, marii ukaboota-kao Tuuba ruꞌo<br />
Tikazi wuꞌiti.<br />
10 Kai wuruꞌu õkia nuz kaika paꞌa,<br />
õkai mana daꞌa zon idiꞌo pidan nyukunuu?<br />
Aonaa! Mazan õai pan paꞌan<br />
Tomin karu nyuku nuu kai manan<br />
õꞌati. Õai pan an mani pidan nyukunuu<br />
kai manan õꞌati, aonaa mishiꞌo<br />
mani Christ poi torun õgaru.<br />
Paul apostle-tinan dauaꞌo<br />
11 Õmin-mishi dan nao, õai pan<br />
uaita pan wuruꞌu Kai manaꞌo Kuwai<br />
Gal<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
GALATIANS 1, 2<br />
508<br />
õkowaa daniaz unao ati, aonaa<br />
pidan nao diꞌikiꞌo mani oo pidan<br />
toma nii mani. 12 Aonaa õikoda nuzu<br />
pidan diꞌiki oo aonaa pidan tominapa-kida<br />
nii mani õgaru udauꞌu.<br />
Mazan wuruꞌu õkuwaaz Jesus Christ<br />
diꞌikiꞌo naꞌiki uaida-kida nii paꞌan<br />
õꞌati.<br />
13 Unao, uabata nii naꞌa pam<br />
daꞌi õmashaa pau zon Jew nao kakinaori<br />
naa kida kawanaꞌati. Uaitapa<br />
tuu kiaꞌo õpata kaꞌu tau zon mishidai<br />
nao Jesus. Naꞌiki õdakota<br />
õmai naa ba tan ĩdyaun ipai daunuu<br />
daꞌu. 14 Naꞌiki uruu dono ipai<br />
õwazoo ta pan õmin-daonaiorannao<br />
naꞌapa kidaꞌo ĩtunaru nawun<br />
õkawan, õdaꞌa nan idaꞌan naꞌiki<br />
õizoꞌa tin idaꞌan wuruꞌu õdokozudaun<br />
nao mishida pa nii kidaz.<br />
15 Mazan Tomin karu kamuna nun idi<br />
õꞌati, uzaama tan kowas õgaru kaudinaꞌo<br />
nii paꞌati. Uzaama tan õgaru<br />
õshaka tan uaꞌii. Paai pan kawanaꞌati<br />
16 utukapa-kidan pauDani õꞌati, uaipan<br />
idi õmakon õkowaa da paꞌa nan<br />
Kai manaꞌo Kuwai udauꞌu Gentilenao<br />
diꞌiti. Aizii uruu aimaa kan<br />
shaꞌa pan dau naꞌa naꞌo raz õꞌati,<br />
aonaa õmakon pidan diꞌiti õai pan<br />
idi mani ukowaa dan kanomaꞌo nii<br />
õshaꞌa pata. 17 Naꞌiki aonaa õmakon<br />
Jeru salem iti, õaba taꞌa nan mani<br />
naꞌa pam kiwiita pai naouz ĩapostletinan<br />
kian õꞌati. Mazan baꞌo ran<br />
ama zada iti paꞌan õmakon, Arabia<br />
kiaꞌo udakota-kao. Uruu dau naꞌan<br />
zii õkiwan Damas cus iti.<br />
18 Idiki nau daꞌu wunu õtuka pan<br />
dau naꞌan Jesus, uruu zii õmakon<br />
Jeru salem iti õmoro wau ta paꞌa nan<br />
Peter diꞌiti. Õnaꞌian utuma dyaꞌutam<br />
soondii sako daz. 19 Aonaa<br />
õtuka pan baꞌo ran apostle naꞌii,<br />
soo James kari kao nan, wanao banaa<br />
Jesus inawu zuz. 20 Tomin karu<br />
aitapa ipai wuruꞌu õsaada nii kidaz<br />
mishiꞌo, aonaa õmarii dinan mani.<br />
21 Uruu dau naꞌan õmakon naa Syria<br />
Baara naꞌiki Cilicia Baara ii akaꞌo<br />
wii zai kida kawanaꞌati. 22 Mazan<br />
wuruꞌu mishi dai nao Judea Baara<br />
iainao kidaz, aonaa zii ĩtuka pau zon<br />
õgaru. 23 Soo ĩaba tan kari kao nan<br />
pidan nao kadako tinan õdauꞌu.<br />
Ĩkian, “Tawuruꞌu pidan pata kaꞌutau<br />
zoz daꞌi waunao, uruꞌu naa aizii<br />
kowaa dapa pidan nao ati kai manaꞌo<br />
kuwai Christ dauaꞌo raz, utiwa niaz<br />
pamashaa dan.” 24 Uruu idi tuu kii<br />
ĩkonau kii-kidan Tomin karu õgaru<br />
dikin ii.<br />
Baꞌoran apostlenao kashaapa<br />
Paul kaudinan apostle nii<br />
2 1 Aizii 14 wunu dau naꞌan<br />
õmakon koshan Jeru salem<br />
iti, Barna bas makoꞌo õtuma, naꞌiki<br />
õnaꞌaka Titus kapam. 2 Wuruꞌu<br />
õmako nuz naꞌiti Tomin karu dyuudan<br />
idiꞌo õgaru. Õnaꞌian puꞌu,<br />
õmii tinii pan soo choo chi zowaunaa<br />
nao tuma kari kao nan. Õai pan<br />
ĩaita pan wuru dauaꞌa õkowaa da pankaniaz<br />
Kai manaꞌo Kuwai Gentile nao<br />
ati, naꞌiki õaba taꞌa zon kai man ĩꞌati<br />
oo aonaa. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa õai pan õkau din-kizi wuruꞌu<br />
õshaꞌapa taniaz naa naꞌiki õshaꞌa paapaniaz<br />
kai makon madiwau tapaka.<br />
3 Mishi, ĩnaꞌa pata panyuku nuu.<br />
Uruu idi aonaa ĩdyuu dan õminau-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
509<br />
GALATIANS 2<br />
daꞌu Titus choota-kao c Jew nao<br />
kaki naori kawanaꞌati, Gentile puꞌu<br />
padamata uruu. 4 Wakadako tinan<br />
wuru dauꞌa naꞌa, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan pabiꞌi kida pidan nao taapin<br />
pai nao mishi daꞌo kawan Jesus,<br />
moro tan idiꞌo wabii ati. Ĩtuka paꞌazon<br />
idi kari kao nan pakawan mani<br />
wadaꞌa nan Jew nao kaki naori naa,<br />
wazaama tin pan puꞌaꞌa naa Christ<br />
Jesus diꞌiti. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ĩnao, tuu kii ĩaipan wamashaa pan<br />
pakawan Jew nao kaki naori naa<br />
waranuꞌu. 5 Mazan aonaa wakashaa<br />
pi nan ĩꞌati, aonaa masakau daꞌu.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan waaipan idi<br />
wakazannaa tapan unao ati wuruꞌu<br />
mishiꞌo raz kuwai, Kai manaꞌo Kuwai<br />
idaꞌaꞌo raz.<br />
6 Naꞌiki choo chi zowau naanaouz,<br />
aonaa naꞌiam ĩiko dan<br />
õkuwaa kasharu tin pan, uruu idi<br />
aonaa ĩpa naꞌa da nuzu naꞌiki aonaa<br />
ĩtoto kada nuzu. (Aizii wuruꞌu ĩtaapakaoaz<br />
umana wunui nao choo chi<br />
zowau naa nao nii, aonaa ushaꞌapan<br />
õꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
Tomin karu aonaa unau baan baudaꞌa<br />
paꞌo pidan powaꞌa zii baꞌo ran<br />
ai.) 7 Mazan ĩaitapa Tomin karu<br />
wuruꞌu taaꞌo raz õkau din-kizi nii,<br />
kowaada paꞌo nii Kai manaꞌo Kuwai<br />
Gentile nao ati, naꞌapa utaan<br />
kawan kapam Peter ati kaudinkizai,<br />
ukowaa dapa nuz Kai manaꞌo<br />
Kuwai Jew nao ati. 8 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan Tomin karu maꞌo za kan idaꞌan<br />
õzaa mata-kao apostle nii Gentilenao<br />
ati, naꞌapa Peter zaa mata-kao<br />
kawan apostle nii Jew nao ati. 9 Aizii<br />
James, Peter, naꞌiki John, umanawunui<br />
nao choo chi zowau naa nao,<br />
ĩaitapa Tomin karu wuruꞌu taaꞌo raz<br />
kaudin-kizai õꞌati. Uruu idi kai man<br />
ĩnyuku nuu Barna bas naꞌiki õgaru<br />
kau di nan dauꞌan naꞌapa ĩnao kawan.<br />
Naꞌiki powaꞌa zii ĩmaꞌo za ka dan<br />
waunao wakowaa dapa-kizi kaimanaꞌo<br />
kuwai Gentile nao ati. Aizii<br />
ĩnao ĩkaku waapa tinan nii Jew nao<br />
ati. 10 Kai naꞌa bau daꞌapa aimaa kan<br />
ĩaipan washaꞌapa tan, pakawan kizi<br />
wakamin kaꞌuu pan pata kaꞌu tinainao,<br />
ĩchoo chin idaꞌa ainaouz. Uruu<br />
mana wun aimaa kan tuu kiaꞌo raz<br />
õshaꞌapa taꞌa zon.<br />
Paul kakinaowan Peter<br />
11 Aizii Peter moro wau tapankan<br />
dono Antioch ii, naꞌii õpara dan<br />
uꞌati maꞌo za kaꞌo idaꞌan, õkakinaota-kinaa<br />
nii uruu sakita paꞌo<br />
diꞌiti. Õpara dan uꞌati pidan nao<br />
kanaa puꞌu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ushaꞌapa taniaz aimaa kan tuu kiaꞌo<br />
upanaꞌi tin. 12 Uruu ziꞌo Peter kaawan<br />
dono Antioch ati, kari kao nan<br />
daꞌi uaroo pau zon Gentile nao tuma,<br />
mishida pai naouz Jesus. Mazan Jewnao,<br />
James diꞌikii naouz kaa wan<br />
donoꞌo naa, aonaꞌa naa powaꞌa<br />
uaroo pan ĩtuma utariaꞌa kan idiꞌi<br />
naa ĩnao ai, aipai naouz Gentile nao<br />
choota-kao. 13 Uruu idi bao koinao<br />
Jew nao mishi dai naouz Jesus,<br />
ĩtamaka paꞌa kan naa Peter, aonaꞌa<br />
Gal<br />
c 2:3 uchoota-kao: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
GALATIANS 2, 3<br />
510<br />
naa kapam ĩaroo pan Gentile nao<br />
tuma. Naꞌiki Barna bas, upuꞌu zii<br />
unaꞌa pan kapam ĩnao kawan, ĩaitapan<br />
puꞌu padamata aonaa shaꞌapaꞌo<br />
mani wuruꞌu aroapa-karuz Gentilenao<br />
tuma.<br />
14 Õtuka pan idiꞌi naa aonaa<br />
ĩshaꞌapa tinan Kai manaꞌo Kuwai<br />
kawanaꞌati, wuruꞌu mishiꞌoraz<br />
kuwai. Uruꞌu naa õpara dan<br />
Peter ati ipai baꞌo rai nao kanaapuꞌu.<br />
Õkian uꞌati, “Jew pugaru,<br />
mazan upuꞌu pumashaa pan Gentile<br />
kawan, aonaa pushaꞌ apa tinan Jew<br />
kawan. Kan dii niꞌi naa mooko aizii<br />
puaipan Gentile nao mashaa pan<br />
Jew nao kawan? 15 Mishi, pugaru<br />
naꞌiki õgaru, Jew nao wadaru naꞌiki<br />
wadaro nii, aonaa Gentile nao mani,<br />
dakota-kari wai naouz ‘oiai nao’<br />
nii. 16 Mazan waaitapa Tominkaru<br />
dako tan waunao kai manaꞌo<br />
pidan nii wamishi dan idaꞌan Jesus<br />
Christ, aonaa waizoꞌa tin idaꞌan<br />
mani Moses kaki naori. Ukauꞌan<br />
waunao, wamishi dapa nii Christ<br />
Jesus, Tomin karu dakota-kizi<br />
waunao kai manaꞌo pidan nii<br />
wamishi dan idaꞌan Christ, aonaa<br />
waizoꞌa tin idaꞌan mani Moses<br />
kaki naori. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa naꞌa painim nii Tominkaru<br />
dako tan pidan kai manaꞌo<br />
pidan nii uizoꞌati pan idaꞌan Moses<br />
kaki naori.”<br />
17 Aizii waunao, wadawa tan<br />
puꞌu Tomin karu dakota-kinaa<br />
nii waunao kai manaꞌo pidan nii<br />
wamishi dan idaꞌan Christ, mazan<br />
upuꞌu Jew nao dako tan waunao<br />
oiai nao nii kapam, Gentile nao<br />
kawan. Ukauꞌan Christ aipan atiꞌo<br />
mooko wuruꞌu waꞌoi panuz? Aonaa!<br />
18 Mazan õkiwi nan an powaa iti<br />
wuruꞌu kakinao rii õmuu daniaz<br />
naa, uruu idaꞌan õtukapa-kidan<br />
õdikin tapan kakinao rii. 19 Õgaru<br />
mawa kaꞌo kawa nuꞌo raꞌa naa<br />
kakinao rii ai. Ukauꞌan aonaꞌa naa<br />
powaꞌa õmashaa pan kakinao rii<br />
waranuꞌu, õmashaapa-kiziꞌi naa<br />
paꞌan Tomin karu ati. 20 Õgaru,<br />
õmishi dan idi Christ, mawa kaꞌo<br />
kawa nuꞌo raꞌa naa õgaru Christ<br />
tuma cross idaꞌa. Aonaa õgaruꞌu<br />
naa mani kaku paꞌo raz, mazan<br />
Christ paꞌan wuruꞌu mashaa paꞌo raz<br />
õꞌidaꞌa, naꞌiki uruꞌu naa kazowautapaꞌo<br />
raz õgaru. Õmashaa pa nuz<br />
naa, õmishida pan idaꞌa naꞌo raꞌa<br />
naa Tomin karu Dani, marainpaꞌo<br />
raz õgaru naꞌiki mawa kaꞌo raz<br />
õꞌati. 21 Õgaru aonaa õkasha dan<br />
Tomin karu kazan naa tan waunao<br />
pakamuna nun idi kari kao nan.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan umishiin an<br />
mani Tomin karu dako tan waunao<br />
kai manaꞌo pidan nii waizoꞌati pan<br />
idaꞌan Moses kaki naori, madiwautapa-kaꞌo<br />
kari kao nan wuruꞌu Christ<br />
mawa ka nuz.<br />
Tominkaru taan Kaimanaꞌo<br />
Doronaa mishida-karu idi<br />
3 1 Maam Galatia Baara sannao,<br />
maai ta pin-kaꞌo mana wun<br />
mooko unao! Kanom wuruꞌu<br />
madoro naa daꞌo raz unao? Kai manaiman<br />
shaꞌatii õkaku waa pan uꞌati<br />
Jesus Christ tauka-kao naꞌiki umawakan<br />
dauꞌu cross idaꞌa. 2 Õpishaa kizi<br />
unao: uizoꞌa tin idiꞌo mooko Moses<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
511<br />
GALATIANS 3<br />
kaki naori uzaama ta nuz Kai manaꞌo<br />
Doro naa, oo umishi dan idiꞌo uabataniaz<br />
kai manaꞌo kuwai? 3 Naꞌapa dii<br />
mana wun umaai ta pin kan! Usaka dan<br />
puꞌu umishi dan Jesus, Kai manaꞌo<br />
Doro naa idaꞌan. Mazan aizii kan dii<br />
niꞌi naa utiwaan umashaa pan Jesus<br />
ati ushaꞌa paa pa nii kida idaꞌa naꞌa<br />
naa kari kao nan? 4 Madiwau tapakaꞌo<br />
mooko kari kao nan ubaiaapa nuz<br />
tuu kii kashaꞌora kidaꞌo aimaa kan?<br />
Õꞌitii man aonaa madiwau tapa-kaꞌo<br />
mani! 5 Aizii Tomin karu taa nuz Kaimanaꞌo<br />
Doro naa unao ati, naꞌiki<br />
ushaꞌa pata nuzu umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan unao bii an, aonaa uizoꞌatin<br />
idiꞌo mani Moses kaki naori,<br />
mazan umishi dan idiꞌo paꞌan uabataniaz<br />
kai manaꞌo kuwai, Christ<br />
dauaꞌo raz.<br />
6 Udiꞌi tapa naꞌa pam kii-karu<br />
Abra ham dauꞌan: “Uruu mishi daꞌo<br />
Tomin karu, naꞌiki umishi dan idi,<br />
Tomin karu dako tan uruu kai m anaꞌo<br />
pidan nii.” d 7 Ukauꞌan uaitapa kizi,<br />
pidan nao mishi dai naouz Christ,<br />
ĩnao paꞌan wuruꞌu mishiꞌo raz Abraham<br />
dai nao. 8 Saa dauzo-kari wai<br />
Tomin karu Para dan kowaa da niꞌi<br />
naa kotuaꞌa naa, Tomin karu dakotan<br />
nii Gentile nao kai manai nao nii<br />
ĩmishi dan idi. Ushaꞌapa tan uaꞌii zii<br />
naꞌapa kidaꞌo, ukowa dauzo nii Kaimanaꞌo<br />
Kuwai Abra ham ati. Ukia nuz<br />
“Pugaru idaꞌanaꞌo nii õtaan kai man<br />
kidaꞌo aimaa kan ipai pidan nao ati.” e<br />
9 Ukauꞌan ipai mishi dai naouz, ĩzaamata<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan naꞌapa<br />
Abra ham zaama tan kawan aimaa kan<br />
pamishi dan idi.<br />
10 Mazan pidan nao tiwaꞌo raz<br />
padamata pai zoꞌa tin Moses kakinaori<br />
pakazan naa tin-kinaa nii,<br />
upuꞌaꞌo nii Tomin karu pata kaꞌu tan<br />
ĩdyaun. Ushaꞌapa num kauꞌan kaikapaꞌo<br />
usaadi napa nuꞌu Tomin karu<br />
para dan idaꞌa: “Ipaiꞌo nii Tomin karu<br />
pata kaꞌu tan pidan nao ĩmaizoꞌatikan<br />
idi ipai dau nuu daꞌu saadin paꞌo<br />
Tomin karu kaki naori kaari tan naa<br />
idaꞌa.” f 11 Ukauꞌan aonaa Tominkaru<br />
dako tan pidan kai manaꞌo<br />
pidan nii utiwaan idaꞌan pai zoꞌatin<br />
Moses kaki naori. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan kaika paꞌo usaadi napa nuꞌu<br />
Tomin karu Para dan idaꞌa: “Tominkaru<br />
dakota nii naouz pidan nao<br />
kai manai nao nii ĩmishi dan idaꞌan<br />
paꞌan, ĩnao kari kao nanuꞌo nii ĩkakupan.”<br />
g 12 Moses kaki naori, aonaa<br />
mishida-karu diꞌiiꞌa kaꞌo mani, soo<br />
udaꞌan-kao kari kao nan. Tomin karu<br />
Para dan saada-kari wai kian: “Pidan<br />
izoꞌati pan an kakinao rii, marinaꞌa<br />
naa ushaꞌa pata nuzu ipai dau nuudaꞌu<br />
naꞌiki umashaa pan niꞌi naa<br />
uꞌidaꞌan.” h<br />
13 Kaika paꞌo kapam Tomin karu<br />
Para dan saada-kari wai kia nuꞌu:<br />
“Pidan kazada-kari wai ata mun kadu<br />
iti, Tomin karu pata kaꞌu tan uruu<br />
wuruꞌu.” i Naꞌa paꞌo Christ patakaꞌuta-kidi<br />
na nuz ata mun kadu<br />
iti waunao dikin ii. Uruu idaꞌan<br />
ukazan naa tan waunao wuru aiaꞌa<br />
Tomin karu dakota nuz papata kaꞌu-<br />
Gal<br />
d 3:6 Genesis 15:6 e 3:8 Genesis 12:3; 18:18; 22:18 f 3:10 Deuter on omy 27:26<br />
g 3:11 Habak kuk 2:4 h 3:12 Leviti cus 18:5 i 3:13 Deuter on omy 21:23<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
GALATIANS 3<br />
512<br />
tan waunao, maizoꞌati-kai naouz<br />
ipai kakinao rii. 14 Uruu Christ Jesus<br />
pata kaꞌuta-kidinan idaꞌan kizi,<br />
Gentile nao zaama tan kai manaꞌo<br />
aimaa kan, Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />
pataan nii Abra ham ati. Naꞌiki<br />
wamishi dan idiꞌo Jesus Christ,<br />
wazaama tan Kai manaꞌo Doro naa,<br />
Tomin karu kowaa dauzo niaz pataan<br />
nii waꞌati.<br />
Kakinaorii naꞌiki Tominkaru<br />
taaꞌazoonii dauaꞌo<br />
15 Aizii õꞌina wuzu nao naꞌiki<br />
õdada koo nao, õkai naa bata kizi<br />
mooko uꞌati pidan nao shaꞌapatauzo<br />
nii aimaa kan idaꞌan:<br />
Dyaꞌu ta mai nao pidan nao naꞌapataa<br />
kan dono panyuku nuu aimaa kan<br />
dauꞌan, ĩsaa dan nii paꞌuu kida<br />
kaa rita idaꞌa kai naa ba taꞌo nii<br />
ĩnyuku nuu naꞌapa kidaa kan. Uruu<br />
dau naꞌan aonaa turuu umari naꞌatakao<br />
oo utoto kada-kao. Naꞌa paꞌo<br />
wuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />
pataaꞌa zoo nii. 16 Tomin karu<br />
kowaa da nii kidaz pataaꞌa zon,<br />
Abra ham naꞌiki utakaan-daun<br />
atiꞌo. “Utakaan-daun nao atiꞌo,”<br />
aonaa kiaꞌo mani usaa din pan<br />
Tomin karu para dan idaꞌa, iribaꞌo<br />
pidan nao dauꞌa tiꞌo kawan. Mazan,<br />
“utakaan-daun atiꞌo,” kii usaa dinpan,<br />
bau daꞌa paꞌo pidan dauꞌa naꞌo,<br />
uruu wuruꞌu Jesus Christ, Abra ham<br />
takaan-daunuz. 17 Kaika paꞌo dauꞌatiꞌo<br />
kai wuruꞌu õkia nuz: Kiwii niꞌo zii<br />
wuruꞌu Tomin karu kowaa dauzo nuz<br />
pataan nii aimaa kan Abra ham ati, j<br />
naꞌiki ukian mishiꞌo nii utaa pan<br />
papara da nuz. Ukauꞌan, Tomin karu<br />
taa niaz kakinao rii Moses idaꞌan<br />
430 wunu dau naꞌa naꞌo raz naa,<br />
aonaa naꞌitim upanaꞌa dan wuruꞌu<br />
Tomin karu kowaa dauzo nuz pataan<br />
nii aimaa kan Abra ham ati, naꞌiki<br />
aonaa turuu umainaa ba tan wuruꞌu<br />
Tomin karu para da nuz. 18 Tomin karu<br />
taaꞌa zoo niaz kai manaꞌo aimaa kan<br />
zaa mata-kao an mani kakinaorii<br />
izoꞌatipa-kao idaꞌan, ukauꞌan<br />
aonaꞌa naa mani turuu wazaudapan<br />
Tomin karu taan aimaa kan<br />
waꞌati pakiau zon kawanaꞌati. Mazan<br />
Tomin karu taa nuzu kai manaꞌo<br />
aimaa kan Abra ham ati, ukowaadan<br />
idiꞌo paꞌan pataan nii uꞌatiz.<br />
19 Kanom niꞌo mooko wuruꞌu<br />
kakinao rii taa-kaoaz? Utaa-kao<br />
pidan nao shaꞌapaa pau zon idiꞌo oiaꞌo<br />
paꞌidi waru. Kakinao rii kai wainpan<br />
nii atii Abra ham takaan-daun<br />
kaa wan, uruu tawuruꞌu Tominkaru<br />
kowaa dauzo niaz pataan nii<br />
utakaan-daun nii. Aizii wuruꞌu kakinao<br />
riiz, angel nao taa nii Moses ati,<br />
naꞌiki uruu idaꞌanaꞌo udobata-kidakao<br />
Israelite nao ati. 20 Mazan aonaa<br />
Tomin karu zaama tan pidan dobatakidaꞌo<br />
nii papara dan Abra ham ati,<br />
mazan sariapa paꞌan upara dan uꞌati,<br />
ukowaa dan dono wuruꞌu pataaꞌazoo<br />
niaz uꞌati.<br />
21 Aizii kakinao rii taa-kao<br />
idi, upanaꞌa dan niꞌi naa mooko<br />
wuruꞌu Tomin karu kowaa da-<br />
j 3:17 Tominkaru kowaadauzon pataan nii aimaakan Abraham ati: uruu dakota-kao<br />
covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
513<br />
GALATIANS 3, 4<br />
nii kidaz pataaꞌa zon? Aonaa!<br />
Ukauꞌan umishiin an mani pidan<br />
ikodan kari kao nanuꞌo kakupakaru<br />
kakinao rii izoꞌati-kao idaꞌan,<br />
kakinao rii idaꞌan mani Tomin karu<br />
dako tan pidan kai manaꞌo nii.<br />
22 Mazan saada-kari wai Tominkaru<br />
para dan kowaa dan waꞌati,<br />
ipai pidan nao oiaꞌo kazowau tapa nii<br />
paꞌidi waru. Ukauꞌan, wazaama tan<br />
nii wuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />
pataaꞌa zon, soo wamishi dan<br />
idaꞌan Jesus Christ.<br />
23 Christ mishidapa-kao uaꞌii<br />
zii, waunao taapa-kao kakinaorii<br />
waranuꞌu, taraa-kari wai nao<br />
kawan, atii wuru idaꞌa tiꞌi Christ<br />
mishida-kao kai naa bata-kaoaz naa.<br />
24-25 Ukauꞌan kakinao rii taa-kao,<br />
kazowau ta paꞌo nii waunao, atii<br />
Christ kaa wan diꞌiti. Mazan aizii<br />
Tomin karu dako tan waunao kaimanaꞌo<br />
pidan nao nii wamishi dan<br />
idiꞌo raꞌa naa Christ. Aonaa kanom<br />
niꞌi naa aizii kakinao rii kazowautapan<br />
waunao powaꞌa.<br />
Pidan mishidaꞌoraz Jesus<br />
Christ, uruu Tominkaru dani<br />
26 Ipai unao Tomin karu dai nao<br />
umishi dan idaꞌan Christ Jesus.<br />
27 Ukauꞌan, ipai unao chikaa wunuinaꞌo<br />
raz naꞌiki zaama tinaꞌo raz Christ<br />
Jesus idaꞌati, umoro ko dan naa<br />
Christ kaduz wuruꞌu. 28 Ukauꞌan<br />
aonaa ushaꞌa pan pugaru Jew oo<br />
aonaa Jew mani; poi torui oo aonaa<br />
poi torui mani; dao nai ora oo zun,<br />
ipai unao naꞌapa kidaꞌo paꞌidi waru,<br />
uzaama tin pan idi Christ Jesus<br />
idaꞌati. 29 Aizii uzaama tin pan kauꞌan<br />
Christ Jesus idaꞌati, unao wuruꞌu<br />
mishiꞌo raz Abra ham takaan-daunnao.<br />
Naꞌiki unao wuruꞌu zaama taꞌo<br />
niꞌo raz kai manaꞌo aimaa kan, Tominkaru<br />
kowaa dauzo niaz pataan nii<br />
Abra ham ati.<br />
4 1 Kaika paꞌo kai wuruꞌu õkia nuz:<br />
Korai dao naa zaama taꞌo niꞌoraz<br />
padaru shaꞌa pauz kida, naꞌapa<br />
utaapa-kao poi torui nao taapakao<br />
kawan, ukorai dao naan dono<br />
zii. Mishi ukaꞌidi waun puꞌaꞌa naa<br />
padamata padaru shaꞌa pauz kida<br />
idi. 2 Mazan umashaa pan nii zii<br />
pakazo wau tapi kinao waranuꞌu naꞌiki<br />
pashaꞌa pauz taa piki nao waranuꞌu<br />
zii, atii udaru aita nii kamoo kaawan<br />
diꞌiti. 3 Naꞌa paꞌo daꞌi waunao<br />
kiwiin korai dao naa kawan, wapoitorui<br />
tapa-kidi nan waizoꞌa tin idaꞌan<br />
kakinao rii kida doro nai nao diꞌikiꞌoraz,<br />
kazo wau tapai naouz imiꞌi baara<br />
san nao. 4 Mazan Tomin karu aita nii<br />
kamoo kaa wan donoꞌo naa, udyuudan<br />
pau dani, ushaka tan zun diꞌiki.<br />
Umashaa pan Jew nao kaki naorinaa<br />
waranuꞌu, 5 ukazan naata kizi<br />
waunao, mashaa pai naouz kakinaorii<br />
waranuꞌu, turuu kizi Tomin karu<br />
zaama tan waunao pau dai nao nii.<br />
6 Tomin karu zaama tan idi unao<br />
pau dai nao nii, udyuu dan pauDani<br />
Doro naa mashaa pan unyuku nuu<br />
idaꞌa. Uruu Doro nai idaꞌanaꞌo wuruꞌu<br />
ukia nuz Tomin karu ati, “õdaru<br />
Tomin karu,” kii. 7 Ukauꞌan, aonaa<br />
powaꞌa poi torui nao mani unao,<br />
mazan Tomin karu dai naouꞌu naa<br />
paꞌan. Udai naoun idi unao, ukauꞌan<br />
utaan nii uꞌati ipai wuruꞌu ukowaadauzo<br />
niaz pataaꞌa zon.<br />
Gal<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
GALATIANS 4<br />
514<br />
Paul dopii-kidan Galatia<br />
Baara sannao<br />
8 Kiwiin umaai tapa kan dono zii<br />
Tomin karu, upoi torui tapa-kidi nan<br />
tomin karu nao ati aonaa mishii nao<br />
mani. 9 Mazan aizii unao, uaita paꞌa<br />
naa Tomin karu, oo turuu õkian,<br />
Tomin karu paꞌan aita paꞌo raz unao.<br />
Kan dii niꞌi naa mooko ukiwaꞌa zon<br />
powaa iti, upoi torui tapa-kidi naꞌa zon<br />
koshan maza nuꞌo tomin karu nao<br />
ati, aonaꞌo raz kanom ĩshaꞌapa tan?<br />
10 Aizii unao, utamaka pan naa Jewnao<br />
kaduz utaa pan idaꞌan kamoo,<br />
kauzu, naꞌiki wunu ĩtaapa nii kidaz.<br />
11 Tuu kii õdopian unao dauꞌan,<br />
ukauꞌan madiwau tapa-kaꞌo mooko<br />
kari kao nan wuruꞌu õkau dinuz unao<br />
bii an?<br />
12 Õmin-mishi dan nao, tuu kii<br />
õai pan umashaa pan õgaru kawan,<br />
aonaa Jew nao kaki naori naa<br />
waranuꞌu mani. Õgaru naꞌa paꞌo raꞌa<br />
naa unao Gentile nao kawan, aonaꞌa<br />
naa õmashaa pan Jew nao kaki naorinaa<br />
waranuꞌu. Kai man shaꞌatii daꞌi<br />
utaa pau zon õgaru, aonaa unyukunuu<br />
oian õꞌati. 13 Uai tapa nii<br />
õkari nau zon idiꞌo õkowaa dauzo nuz<br />
Kai manaꞌo Kuwai unao ati kiwiin.<br />
14 Õkari naan idi, dobata õmizi dinkidan<br />
unao, mazan upuꞌu aonaa<br />
uzon-kidan oo ukacha maꞌi din õꞌai.<br />
Mazan udapaa pan õgaru kai man,<br />
ikoda Tomin karu angelin oo ikoda<br />
Christ Jesus dapaapa-kao kawan<br />
utaa pan õgaru. 15 Mazan aizii<br />
ushaꞌapa num naa wuruꞌu, aonaꞌa<br />
naa powaꞌa ukonaukiaꞌa zon õtuma?<br />
Õai tapa mishi, õkari nau zon donoꞌoraz,<br />
turuu mani usoꞌo tan uawun<br />
kida, naꞌiki utaa nuzu õawun nii.<br />
16 Aizii mani, utoꞌo ran naa shaꞌa<br />
õꞌati wuruꞌu, õkowaa dan idi mishiꞌo<br />
kuwai uꞌati?<br />
17 Pidan nao wuruꞌu aipai naouz<br />
umashaa pan Jew nao kaki naorinaa<br />
waranuꞌu. k Tuu kii ĩaipan<br />
uzaama tinan paꞌidiꞌiti, mazan<br />
aonaa ĩkamin kaꞌu taꞌa zon mani<br />
unao wuruꞌu, soo ĩaipan kari kaonan<br />
pabuu tan unao õꞌai, ĩnao ati<br />
kiziꞌi naa unyuku nuu. 18 Mishi, kaimanaꞌo<br />
wuruꞌu pidan nyuku nuu<br />
dyauta nuz pashaꞌapa tan dauꞌati<br />
aimaa kan, kai manaꞌo raz mazan<br />
aimaa kan. Marii karikao nanuꞌu naa<br />
ushaꞌapa tan aimaa kan naꞌapa, aonaa<br />
soo õnaꞌan dono mani kari kao nan<br />
utuma. 19 Õdai nao õmarai napa niinao,<br />
daroi dopian kawan kaziwaꞌo<br />
idi okau dani pan dono, naꞌa paꞌo<br />
kawa nuꞌo õbaia tan kaziwaꞌo unao<br />
dauꞌati. Õdopi tan nii udauꞌan atii<br />
umashaa pan an zii kai manai man<br />
Christ kaduz kawanaꞌati. 20 Kai man<br />
zii mani õgaru naꞌii unao tuma kai.<br />
Uruu idi kai man zii mani waaba taakan<br />
wapara dan, naꞌiki õai tapa mani<br />
naꞌa pam õkian uꞌati. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan õmuna pon idi, aonaa õai tapan<br />
naꞌa pam õkian uꞌati.<br />
Hagar poitoruiaba, naꞌiki Sarah<br />
aonaa poitoruiaba mani<br />
21 Õpishaꞌa zon unao aipai naouz<br />
pamashaa pan kakinao rii waranuꞌu,<br />
k 4:17 Putukapa Galatians 1:7<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
515<br />
GALATIANS 4, 5<br />
aonaa zii mooko uaita pan naꞌapam<br />
kakinao rii kian? 22 Kai naꞌa<br />
saada-kari wai dyaꞌu tamaꞌo Abraham<br />
dai nao daonai ora nao dauꞌan.<br />
Bau daꞌapa utoman pau dani papoitoru<br />
aba tuma, l baꞌo ran utoman<br />
pau dai aro tuma, m aonaa poi torui<br />
mani oroo. 23 Udani poi torui aba<br />
tumaꞌo raz, ushaka tan naꞌapa koraidao<br />
naa shaka tau zon kawan. Mazan<br />
baꞌo ran udani, udai aro diꞌikiꞌo. Oroo<br />
aonaa poi torui aba mani, ushakatan<br />
naꞌapa Tomin karu kiau zon<br />
kawanaꞌati paꞌan, Abra ham ati.<br />
24 Diꞌo raꞌa dyaꞌu tamaꞌo raz zunnao<br />
kainaa ba tan dyaꞌu tamaꞌo raz<br />
Tomin karu shaꞌapa taniaz kida<br />
papidanan nao ati. n Hagar, poi toruiabaz,<br />
oroo kai naa ba taꞌo wuruꞌu<br />
kakinao rii Tomin karu taa niaz<br />
Moses ati midukuo Sinai ii. Ipai<br />
pidan nao oroo diꞌikiꞌo raz, poitorui<br />
nao paꞌidi waru, ĩmashaa pan<br />
idi kakinao rii waranuꞌu. 25 Naꞌiki<br />
midukuo Sinai, Arabia iaꞌo raz,<br />
ukai naa bata-kao Hagar diꞌiti.<br />
Naꞌiki kaiꞌo raz donoi Jeru salem,<br />
oroo diꞌiti koshan ukai naa batakao,<br />
naꞌii san nao mashaa pan idi<br />
poi torui nao kawan kakinao rii<br />
waranuꞌu. 26 Mazan Sarah, oroo<br />
aonaa poi torui aba mani paꞌan,<br />
oroo diꞌiti aokazi iaꞌo raz Jeru salem<br />
kainaa bata-kao, naꞌiki oroo wadaro<br />
kawa nuꞌo. 27 Kaika paꞌa Tomin karu<br />
para dan kotuaꞌo raz kiauzo nuꞌu<br />
odauꞌan:<br />
“Pukonaukii<br />
maudaniichiaba,<br />
Pukadako diiwaꞌo idaꞌan<br />
pukonaukian idi,<br />
aonaan puꞌu<br />
pukaudanipauzon.<br />
Mazan aizii powaꞌaꞌo nii zii<br />
pudainao iriban,<br />
aoro aiaꞌa, mazidaibazo.” o<br />
28 Õmin-mishi dan nao, unao,<br />
naꞌapa Isaac kawan, Tomin karu<br />
dai naouꞌu naa, naꞌapa Tomin karu<br />
kiau zon kawan. 29 Mazan uruu dono<br />
wuruꞌu korai dao naa shaka taꞌo raz<br />
korai dao naa shaka tau zon kawan,<br />
wuruꞌu poi torui aba daniz, uantamiki<br />
tauzo nii Isaac, shaka taꞌo raz<br />
Tomin karu Doro naa idaꞌan. Naꞌapa<br />
kai aimaa kan shaꞌa paapa-kao waꞌati<br />
kotuaꞌo kawan. 30 Mazan naꞌapa dii<br />
saada-kari wai Tomin karu para dan<br />
kian? “Puwaata wuruꞌu poi torui abaz<br />
pau dani tuma! Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaꞌo nii odani zaama tan padaru<br />
shaꞌa pauz kida, wuruꞌu taaꞌa zookari<br />
waiz, aoro dani atiꞌi aonaꞌo raz<br />
poi torui aba mani.” p 31 Ukauꞌan<br />
õmin-mishi dan nao, waunao aonaa<br />
poi torui aba dai nao mani, mazan<br />
aoro dai nao paꞌan, aonaꞌo raz poitorui<br />
aba mani.<br />
Christ soꞌotan kakinaorii<br />
kazowautapan ai waunao<br />
5 1 Mishi Christ soꞌota niꞌi naa<br />
Jew nao kaki naori naa kida ai<br />
waunao, aonaꞌa naa powaꞌa kakinaorii<br />
kazowau tapan waunao. Ukauꞌan<br />
maꞌo za kaꞌa naa utaapa unyuku nuu,<br />
Gal<br />
l 4:22 Genesis 16:15 m 4:22 Genesis 21:2 n 4:24 Tominkaru shaꞌapataniaz kida<br />
papidanannao ati: uruu dakota-kao covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. o 4:27 Isaiah 54:1 p 4:30 Genesis 21:10<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
GALATIANS 5<br />
516<br />
naꞌiki aonaꞌa naa utaapa daꞌa naꞌa<br />
kakinao rii kazowau tapan unao<br />
powaa iti.<br />
2 Uabata õgaru Paul paradan,<br />
aonaa Tomin karu dako tan<br />
pidan kai manaꞌo pidan nii<br />
pachoota-kidi nan q idaꞌan Jew nao<br />
kaki naori naa kawanaꞌati. Unaꞌa pan<br />
an, madiwau tapa-kaꞌo wuruꞌu Christ<br />
mawa ka nuz uꞌati. 3 Õkaki nao wan<br />
nii unao koshan, ukashaa pan an<br />
uchoota-kao Jew nao kaki naori naa<br />
kawanaꞌati, ukauꞌan marinaꞌa naa<br />
uizoꞌa tin ipai dau nuu daꞌu wuruꞌu<br />
kakinao rii kidaz. 4 Aizii naꞌiaꞌoram<br />
pidan unao bii iki aipan an<br />
Tomin karu dako tan paugaru kaimanaꞌo<br />
pidan nii pai zoꞌa tin idaꞌan<br />
wuruꞌu kaki nao riiz, ubuu tinan naa<br />
mishiꞌo rai man Christ ai wuruꞌu,<br />
naꞌiki ubuu tinan naa kapam Tominkaru<br />
kai manan ai uꞌati. 5 Mazan<br />
waunao, waaitapa Kai manaꞌo Doronaa<br />
idaꞌan mishiꞌo nii Tomin karu<br />
zaama tan waunao naꞌiki udako tan<br />
nii waunao kai manai nao pidannao<br />
nii, wamishi dan idaꞌan Christ<br />
paꞌan. 6 Aizii wuruꞌu wazaama tinanuz<br />
naa Christ Jesus idaꞌati, pidan<br />
choota-kari wai oo aonaa chootakari<br />
wai mani, aonaa ĩtukapa-kao<br />
panaꞌa kida, aonaa naꞌapa kidaꞌo<br />
diꞌi tapa-kao umana wunuꞌo nii.<br />
Soo kanom paꞌan diꞌi tapa-kariwai,<br />
pidan mishi dan Christ. Naꞌiki<br />
mishi dapa-karu idaꞌanaꞌo wuruꞌu<br />
marain paaka-karuz.<br />
7 Kai man shaꞌatii umishida pan<br />
padamata. Kanom wuruꞌu mashaataꞌo<br />
raz unao udaꞌanan ai mishiꞌo<br />
kuwai? 8 Mazan waaitapa Tominkaru,<br />
zaama taꞌo raz unao paꞌidaꞌati,<br />
aonaa uruu mani wuruꞌu tanawatin-kidaꞌo<br />
raz unao mishiꞌo kuwai<br />
ai. 9 Masakau daꞌuꞌo panaꞌi tiꞌo kuwai<br />
kowaada-kao, ipaiꞌo nii pidan nao<br />
mishi daꞌa ka nuzu. Naꞌapa masakaudaꞌuꞌo<br />
yeast pooda-kidan kawan<br />
ipai poroom-biꞌi. 10 Mazan õai tapa<br />
naꞌiki õmishida Nao ba nai aipan ati,<br />
aonaꞌo nii utanawa tinan, mazan<br />
udaꞌanan nii paꞌan wuruꞌu õkuwaa<br />
kidaz. Aizii pidan wuruꞌu tanawatin-kidaꞌo<br />
raz unao mishiꞌo kuwai ai,<br />
upata kaꞌuta-kao nii tuu kiaꞌo idaꞌan.<br />
11 Õmin-mishi dan nao, õkakinao<br />
tan naꞌiki õdyuu dau tan an<br />
mani pidan nao choota-kidi nan<br />
Jew nao kaki naori naa kawanaꞌati<br />
ĩkazan naa tin-kinaa nii, aonaa<br />
mani õpata kaꞌuta-kao. Mazan<br />
wuruꞌu Jew nao pata kaꞌu ta nuz<br />
õgaru, õkowaa da pan idiꞌo pidannao<br />
kazan naata-kao soo Jesus<br />
mawa kan idaꞌanaꞌo paꞌan. 12 Aizii<br />
wunaouꞌu tanawa tin-kidaꞌo raz<br />
unao, tuu kiaꞌo raz ĩaipan chootin-karu,<br />
kai man zii mana wun<br />
mani õꞌati ĩmakuu taꞌ aka-kao an<br />
kai man-daun, aonaa soo ĩchoo tan<br />
mani kari kao nan pamada.<br />
13 Unao õmin-mishi dan nao,<br />
Tomin karu zaa mata nii unao,<br />
usoꞌo ta niꞌi naa unao kakinao rii<br />
kazowau tapan ai. Mazan aonaa<br />
ukai waꞌa naꞌa wuruꞌu usoꞌota-kaoaz<br />
q 5:2 pachoota-kidinan: Putukapa ‘choo tin-karu’ kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
517<br />
GALATIANS 5<br />
kakinao rii ai, ushaꞌa paapa-kinaa<br />
nii dikauda kidaꞌo aimaa kan,<br />
unyuku nuu aipan kawanaꞌati.<br />
Mishiꞌo rai man ukamin kaꞌu aaka<br />
umin-mishi dan nao tuma umarainpaa<br />
kan idaꞌan. 14 Mishi waizoꞌati<br />
ipai dau nuu daꞌu kakinao rii taakari<br />
waiz Jew nao ati, waizoꞌa tin<br />
idaꞌan wuruꞌu diꞌo raz kaki nao riꞌi:<br />
“Umarai napa ipai pidan naꞌapa<br />
umarain pan kawan unanaa,” kiikaruz.<br />
15 Mazan utoꞌora taaka pan an<br />
naꞌiki udako waa ka pan an, utukapa<br />
paꞌi uwaa tan umin-mishi dan nao<br />
naꞌa paꞌo idaꞌan.<br />
Marii Tominkaru Doronaa<br />
kazowautapan unao<br />
16 Uruu idi õkian, aizii umashaapaꞌa<br />
naa Kai manaꞌo Doro naa aipan<br />
kawanaꞌati. Unaꞌa pan an aonaꞌo<br />
niꞌi naa ushaꞌapa taꞌa zon oiaꞌo,<br />
wuruꞌu unyuku nuu shaꞌapa taꞌa zoonii<br />
kidaz. 17 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
wuruꞌu wanyuku nuu, tuu kii uaipan<br />
washaꞌapa tan oiaꞌo aimaa kan,<br />
aonaꞌo raz Kai manaꞌo Doro naa aipan<br />
ushaꞌa pata-kao. Mazan Kai manaꞌo<br />
Doro naa, uai pan washaꞌapa tan soo<br />
kai man kidaꞌo paꞌidi waru, wuruꞌu<br />
aonaꞌo raz wanyuku nuu aipan<br />
ushaꞌa pata-kao. Ukauꞌan kai naꞌa<br />
dyaꞌu tam aimaa kan mizaa taaka pan<br />
wanyuku nuu ii. Uruu idi dadara<br />
waꞌati washaꞌapa tan kai manaꞌo<br />
aimaa kan. 18 Mazan aizii pushaꞌapa<br />
tinan naꞌiki pumashaa pan idiꞌi<br />
naa Tomin karu Doro naa aipan<br />
kawanaꞌati, aonaꞌa naa powaꞌa<br />
Jew nao kaki naori naa kida kazowautapan<br />
unao.<br />
19 Kanom pidan nyuku nuu<br />
aiapa nii, aonaa umai naa ba nan.<br />
Unau dapa pashaꞌa paa pan diꞌoraz<br />
kaduz kidaꞌa: pakiaa paa kan<br />
madoro naa-daun; pashaꞌa paa pan<br />
kaki baꞌa zon naa kidaꞌo aimaa kan<br />
pakiaa pan idaꞌan pamin shuꞌu nao;<br />
pashaꞌapa taꞌa zon kaki baꞌa zon naa<br />
kidaꞌo ushaꞌa pata-kao madoronaa-daun;<br />
20 patomin karu nii tapan<br />
toma-kari wai kida; pamakon marunao<br />
diꞌiti; patoꞌora-kizai tapan tuu kii<br />
pairi ban nao; pazunaa paa kan; naꞌiki<br />
pakishau zin; kicha naꞌ iki-kii daꞌi<br />
utoꞌo raꞌa kau zon; tuu kii uai pan<br />
pawa zoo miki pan naꞌiki padikintinan;<br />
pakasha daaka pan naꞌiki<br />
pabuu taaka-kidan pidan nao;<br />
21 panaꞌa zoo tapan pairi ban shaꞌapauz;<br />
papoꞌi di pan; pashaꞌa paa pan<br />
kaki baꞌa zon naa kidaꞌo aimaa kan<br />
tuzapa-kizai ii aka; naꞌiki pashaꞌapaa<br />
pan iriba baꞌo ran oii kidaꞌo<br />
aimaa kan. Õkiaꞌa zon koshan powaꞌa<br />
zii, naꞌapa õkian kawan uꞌati kiwiin,<br />
wuruꞌu pidan nao shaꞌa paa pai naouz<br />
naꞌapa kidaꞌo aimaa kan, aonaꞌo<br />
nii ĩwiizi nii Tomin karu nao ba naitinapa-kizi<br />
ii.<br />
22 Mazan Kai manaꞌo Doronaa<br />
kazowau tapan idi waunao,<br />
utaan nii wanyuku nuu kamarainpanuꞌo<br />
nii, konau kii-tinaꞌo nii,<br />
kai man-kinaa nii, tuuda-kinaa nii<br />
wabai ata nii kida, kamin kaꞌu abakinaa<br />
nii, kamunanu aba-kinaa nii,<br />
mishidi naa baꞌo nii, 23 kakaro dapanuꞌo<br />
nii, naꞌiki watuu dapa-kinaa<br />
nii wanyuku nuu washaꞌapa taꞌazon<br />
ai oiaꞌo. Umashaa pan an<br />
kaika paꞌa, wuru kida kawanuꞌu,<br />
Gal<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
GALATIANS 5, 6<br />
518<br />
aonaa kakinao rii nii mashaa taꞌo nii<br />
unao. 24 Pidan nao wuruꞌu zaamatinai<br />
naouz Christ Jesus idaꞌati,<br />
ĩmari naꞌa taniꞌi naa oiaꞌo, ĩnyukunuu<br />
nauda pauzo niaz pashaꞌa paa pan,<br />
tauka-kari wai kawa nuꞌo raꞌa naa<br />
oiaꞌo ĩkaduz kida Christ mawakan<br />
dono cross idaꞌa. 25 Kai manaꞌo<br />
Doro naa taan idiꞌi naa paꞌinaꞌo<br />
mashaapa-kinai waꞌati, ukauꞌan<br />
wamashaa paꞌa naa uai pan<br />
kawanaꞌati. 26 Aonaa wamanawun-tin<br />
paꞌa naꞌa, naꞌiki aonaa<br />
watoꞌora taaka paꞌa naꞌa, naꞌiki aonaa<br />
wakishau zi aaka paꞌa naꞌa waꞌa ti aaka.<br />
Kaminkaꞌuaaka-karu dauaꞌo<br />
6 1 Õiriban nao, umin-mishi dan<br />
wao tinan dono oiaꞌo, marii<br />
unao mashaa pai naouz naa Kai manaꞌo<br />
Doro naa aipan kawanaꞌati kaminkaꞌu<br />
ta nuz, upara dan idaꞌan uꞌati<br />
kai manaꞌo idaꞌan, usakita pada kizi<br />
pamashaa pan powaa iti Tomin karu<br />
aipan kawanaꞌati. Unao, uzaudi naꞌa<br />
naa mazan paꞌi uwao tan ai oiaꞌo diꞌiti<br />
kapam. 2 Ukamin kaꞌuta umin-mishidan<br />
nao ĩbaia tan an kashaꞌora kidaꞌo<br />
aimaa kan. Naꞌa paꞌo idaꞌan uizoꞌa tin<br />
Christ kaki naori wuruꞌu. 3 Naꞌiaꞌo ram<br />
pidan taa pin paꞌo umana wunuꞌo nii<br />
paꞌao nai ma nan puꞌu, umarii da pan<br />
kari kao nan panyuku nuu wuruꞌu.<br />
4 Marii ipai pidan diꞌita pan pashaꞌapata<br />
nii aimaa kan, ushaꞌa pata nii<br />
kai manan an, turuu ukonau kii-kidan<br />
pashaꞌa pata nii. Mazan aonaa kizi<br />
uatada pan wuruꞌu pashaꞌapa taniaz<br />
baꞌo ran pidan shaꞌapata nii ai.<br />
5 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai waunao,<br />
waaipan atiꞌo nii washaꞌapa tan<br />
wuruꞌu taa-kari wai kidaz washaꞌapatan<br />
nii.<br />
6 Marii naꞌiaꞌo ram pidan tominapa-kida-kari<br />
wai Tomin karu<br />
para dan dauꞌu kamin kaꞌu tan patiichaan,<br />
utaan idaꞌan kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan uꞌati.<br />
7 Manaꞌa umarii da paꞌa naꞌa<br />
unyuku nuu, Tomin karu aonaa<br />
turuu umariida-kao. Kanom pidan<br />
shaꞌapata nii, naꞌa paꞌo nii kapam<br />
uwinipi naa. 8 Aizii pidan shaꞌapaa<br />
paꞌo oiaꞌo, panyuku nuu aipan<br />
kawanaꞌati, pata kaꞌu tin-karuꞌo<br />
nii uwinipi naa nii. Mazan pidan<br />
mashaa paꞌo Kai manaꞌo Doro naa<br />
aipan kawanaꞌati, uzaama tan nii<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-karu Kaimanaꞌo<br />
Doro naa idaꞌan. 9 Manaꞌa<br />
waka shadinaꞌa naꞌa washaꞌa paa pan<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan Tomin karu aita nii<br />
kamoo kaa wan dono, wazaama tan<br />
nii kai manaꞌo aimaa kan aonaan an<br />
wakasha di nan. 10 Ukauꞌan, washaꞌapata<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan ipai<br />
pidan nao ati, naꞌa painim dono<br />
watuka pan kai manaꞌo aimaa kan<br />
shaꞌa pata-karu niꞌo, aita nii man<br />
wamin-mishi dan nao ati.<br />
Ubaukapan naa Paul<br />
kakinaowan mishidainao<br />
11 Aizii utukapa naꞌa pam õsaadan<br />
udaru dii daꞌaꞌa, õkaꞌu idaꞌan.<br />
12 Wuruꞌu pidan nao tuu kiaꞌo raz<br />
ĩaipan unao choota-kao r Jew-<br />
r 6:12 choota-kao: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
519<br />
GALATIANS 6<br />
nao kaki naori kawanaꞌati, ĩaipan<br />
kari kao nan pidan nyuku nuu-atin<br />
paugaru. Ĩshaꞌa pata nuzu naꞌa paꞌo<br />
ĩmaaiapa kan idiꞌo pamin-Jewnao<br />
pata kaꞌu tan paugaru, patominapa<br />
tin-kidan dikin ii pidan nao<br />
wuru dauꞌa naꞌa Christ mawa kanuz<br />
cross paawaꞌa ipai pidan nao<br />
oian dikin ii. 13 Mazan upuꞌu zii<br />
pidan nao choota-kari wai naouz,<br />
aonaa ĩizoꞌa tin ipai wuruꞌu Jewnao<br />
kaki naori kidaz. Wuruꞌu<br />
ĩaipa nuz unao choota-kao soo<br />
paꞌata dinapa-kinaa niꞌo kari kaonan,<br />
ĩaipan patukapa-kidan iriba<br />
papidanan nao. 14 Mazan õgaru,<br />
õata din pan nii soo wanao ba naa<br />
Jesus Christ mawa kan dauꞌu cross<br />
idaꞌa. Christ mawa kan idi õꞌati,<br />
aonaꞌa naꞌa powaꞌa õdyau tan wuruꞌu<br />
pidan nao taa paniaz umana wunuꞌo<br />
nii, mawa kaꞌo kawanuꞌu naa õtaapa<br />
nuzu. Naꞌiki õgaru, mawa kaꞌo<br />
kawanuꞌu naa ĩtaa pan. 15 Aonaa<br />
umana wunuꞌo aimaa kan mani<br />
wuruꞌu pidan choota-kaoaz oo<br />
aonaa uchoota-kao. Mazan kanom<br />
paꞌan umana wunuꞌo aiapa-kao,<br />
soo Tomin karu paꞌi naa dan pidan<br />
nyuku nuu. 16 Marii Tomin karu taan<br />
nyuku nui kai man-kinaa naꞌiki<br />
ukamunan-kidan ipai pidan wuruꞌu<br />
izoꞌa tii naouz õkuwaa. Ĩnao wuruꞌu<br />
mishiꞌo raz Tomin karu pidanan nao.<br />
17 Aizii aonaꞌa naa powaꞌa õai pan<br />
pidan towau daꞌu tan oo kimu dau tan<br />
õgaru õkuwaa dauꞌan, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ipai baꞌizi-daun õmada idaꞌan<br />
kidaꞌo raz aida-kidan mishiꞌo õgaru<br />
Jesus poitoru.<br />
18 Õiriban nao, õtoriin pan marii<br />
kizi wanao ba naa Jesus Christ maꞌoza<br />
ka dan unyuku nuu pakamuna nun<br />
idaꞌan. Amen.<br />
Gal<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
520<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Paul Kaaritan<br />
Ephesus Sannao Atiꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita saada-kao mishidainao atiꞌo Ephesus iainaouz. Paul<br />
saadanii wuruꞌu kaaritaz, utaapa-kao donoꞌo taraa-kizai ii, Rome iaꞌoraz.<br />
Ukowaadan ĩꞌati Tominkaru shaꞌapataꞌazoonii kida dauꞌan. Ukowaadan<br />
naꞌapam Tominkaru aipan pabaokopatan ipai patomaniinao, aokazi iainao<br />
naꞌiki imiꞌi baara ainao. Ubaokopataꞌazon ĩdyaun Christ idaꞌan baudaꞌapaꞌo<br />
choochi nii, uruꞌo nii ĩzowaunaa nii.<br />
Naꞌiki Paul kowaadan mishidainao ati kainaꞌa umanawunuꞌo aimaakan<br />
Tominkaru taaꞌazon naꞌiki ushaꞌapataꞌazon ĩꞌati Christ idaꞌan; Christ idaꞌanaꞌo<br />
ĩꞌoian kida soꞌota-kao ĩꞌai, naꞌiki uruu idaꞌanaꞌo Tominkaru zaamatan naa<br />
ĩdyaun, paudainao niꞌi naa.<br />
Diꞌoraꞌa kaarita idaꞌa kaimanaiman Christ kainaabata-kao pidannao ati.<br />
Ĩtukapa-kinaa nii ukamarainpanun; ĩtukapa-kinaa nii naꞌapam umarinaꞌatan<br />
oiaꞌo pidan ai; ĩtukapa-kinaa nii umanawunuꞌo ukamunanun, naꞌiki<br />
ukaimanan.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Paul kowaadan pasaadan dauꞌan kaarita . . . . . . . . . . 1:1-2<br />
Christ naꞌiki mishidainao dauaꞌo . . . . . . . . . . . .1:3—3:21<br />
Paꞌinaꞌo mashaapa-karu Christ idaꞌa . . . . . . . . . . 4:1—6:20<br />
Paul katokontan paparadan . . . . . . . . . . . . . . . 6:21-24<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />
diꞌikiꞌo Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌa tiꞌo raz õapostle-tinan<br />
Christ Jesus ati. Õsaa dan õkaaritan<br />
ipai unao ati, Tomin karu<br />
pidanan nao, Ephesus iainaouz,<br />
mishi dai naouz mana wun Christ<br />
Jesus. 2 Marii waDaru Tominkaru<br />
naꞌiki Nao ba nai Jesus Christ<br />
kamuna nun uꞌati naꞌiki utaa kizi<br />
unyuku nuu kai man-kinaa nii.<br />
520<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
521<br />
EPHESIANS 1<br />
Kaimanaꞌo aimaakan<br />
ikoda-kao Christ idaꞌan<br />
3 Tuu kii wakonau kii-kidan<br />
Tomin karu, wanao ba naa Jesus<br />
Christ Tomin karu nuz naꞌiki uDaruz.<br />
Uruu wuruꞌu kamu nanuꞌo raz waꞌati,<br />
utaan idaꞌan kai man kidaꞌo aimaakan<br />
aokazi iki kidaꞌo raz wadoro naa<br />
ati, wamashaapa-kinaa nii, naꞌiki<br />
washaꞌapa tin-kinaa nii kai man.<br />
Wuruꞌu ushaꞌa pata nuz waꞌati<br />
aimaa kan kida kaika paꞌa, uzaamatin-kidan<br />
idiꞌo waunao Christ idaꞌati.<br />
4 Patoman uaꞌiaꞌo zii ama zada,<br />
Tomin karu zaama tan waunao Christ<br />
idaꞌati; uzaama tan waunao uaipan<br />
idi waunao kai manai nao nii<br />
mana wun paawun zaꞌa, aonaa kizi<br />
oiaꞌo ikoda-kao waꞌidaꞌa. Umarainpan<br />
idi waunao, 5 kotuaꞌo raꞌa naa<br />
udiꞌita pan wuruꞌu pazaama taꞌazoo<br />
nuz waunao pau dai nao nii<br />
Jesus Christ shaꞌapata nii idaꞌan.<br />
Tuu kii ukai manan uꞌati wuruꞌu<br />
ushaꞌa pata nuz aimaa kan naꞌapa,<br />
panyuku nuu kawanaꞌa tiꞌo naꞌiki<br />
paai pan kawanaꞌa tiꞌo. 6 Ukauꞌan<br />
wakonau kii-kidan Tomin karu<br />
ukamuna nun idi mana wun waꞌati.<br />
Mishi tuu kii mana wun utukapakidan<br />
pakamuna nun waꞌati, wuru<br />
idaꞌa naꞌa udani umarai napa nii<br />
shaꞌapa taniaz.<br />
7 Utorian waunao pau dani izain<br />
shoo tan idaꞌan umawa kan dono.<br />
Naꞌiki uizain idaꞌan waꞌoian mainaabata-kao.<br />
Naꞌa paꞌo idaꞌan Tomin karu<br />
tukapa-kidan waꞌati umana wunuꞌo<br />
pakamuna nun, 8 naꞌiki dobata<br />
utukapa-kidan pakamuna nun<br />
waꞌati, paaita paa ban idaꞌan naꞌiki<br />
paaita pan idaꞌan ipai aimaa kan.<br />
9 Aizii paai pan kawa naꞌa tiꞌoraꞌa<br />
naa Tomin karu aida-kidan<br />
waꞌati aimaa kan wuruꞌu kotuaꞌo raz<br />
utaapa-kidan mashaa panyukunuu<br />
ii, ushaꞌapa taꞌa zoo niaz waꞌati,<br />
wuruꞌu Christ idaꞌa naꞌo raz naa<br />
ushaꞌapa tan. 10 Kaika paꞌo wuruꞌu<br />
uai panuz pashaꞌapa tan aimaa kan:<br />
Pakai naata nii kamoo kaa wan dono<br />
ubao kopa taꞌa zon ipai dau nuu daꞌu<br />
aimaa kan nao wuruꞌu aokazi iainao<br />
naꞌiki imiꞌi baara anai nao kidaz<br />
bau daꞌa paꞌo nao ba nai waranuꞌu,<br />
uruu wuruꞌu Christ.<br />
11 Aizii ipai aimaa kan kida<br />
shaꞌa pata-kaoaz naꞌapa Tomin karu<br />
aitan kawanaꞌa tiꞌo, naꞌiki uzaamata<br />
nii waunao papidanan nao nii<br />
uzaama tin-kidan idaꞌan waunao<br />
Christ idaꞌati. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
kotuaꞌo raꞌa naa Tomin karu diꞌitapan<br />
wuruꞌu pazaama taꞌa zoo nuz<br />
waunao. Aizii umishiaꞌa naa wuruꞌu<br />
pashaꞌapa taꞌa zoo nii kidaz naꞌapa<br />
paai pan kawanaꞌati. 12 Ushaꞌapatan<br />
aimaa kan kaika paꞌa waunao<br />
Jew nao ati, mishi dai naouz naa<br />
Christ kiwiin, uai pan idi wakonaukii-kidan<br />
pamanawu nun. 13 Naꞌiki<br />
unao panaꞌai naouz pidan nao Jewnao<br />
ai, Tomin karu zaa ma ta niꞌi naa<br />
kapam unao Christ idaꞌati, uaba tan<br />
naꞌiki umishi dan donoꞌo raz mishiꞌo<br />
kuwai, tawuruꞌu Kai manaꞌo raz<br />
Kuwai Tomin karu kazan naa tan<br />
dauaꞌo raz unao. Aizii ukainaa ba tan<br />
wuruꞌu pazaa ma ta nuz unao, utaan<br />
idaꞌan Kai manaꞌo Doro naa unao<br />
ati, ukowaa dauzo niaz padyuu daꞌa-<br />
Eph<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
EPHESIANS 1, 2<br />
522<br />
zon papidanan nao idaꞌati. 14 Uruu<br />
Kai manaꞌo Doro naa, Tomin karu<br />
kainaa bata-kinaa mishiꞌo nii utaan<br />
wuruꞌu ukowaa daniaz pataaꞌa zon<br />
dii naꞌi tiꞌi. Wazaama tan nii wuruꞌu<br />
utaaꞌa zoo niaz aimaa kan usoꞌo tan<br />
donoꞌo naa waunao kai manai man<br />
papidanan nao nii. Uruu idaꞌanaꞌo<br />
nii tuu kii pidan nao konau kii-kidan<br />
Tomin karu umana wunun.<br />
Paul toriinpan Tominkaru<br />
ati mishidainao dauꞌan<br />
15-16 Tomin karu kamuna nun<br />
idi waunao ati, aonaa õsoo ka dan<br />
õtoriin pan uꞌati unao dauꞌan, naꞌiki<br />
kari kao nan daꞌi kapam õkonau kiikidan<br />
uruu unao dauꞌan, sariapa<br />
õaba tan diꞌikiꞌo unao unamu naa.<br />
Õabata tuu kii umishi dan Nao banai<br />
Jesus, naꞌiki õabata kapam ipai<br />
umarain pan Tomin karu pidanannao.<br />
Uruu idi õtoriin pan kawanaꞌati,<br />
õtoriin pan Tomin karu ati unao<br />
dauꞌan.<br />
17 Kari kao nan daꞌi õtoriin pan<br />
Tomin karu ati, wanao ba naa Jesus<br />
Christ Tomin karu nuz, uruu waDaru<br />
umana wunuꞌo. Õtoriin pan marii<br />
kizi utaan unao ati uaita paabakinaa<br />
nii mana wun, marii kizi<br />
ukainaa ba tinan unao ati uaitapa<br />
kizi uruu kai manai man. 18 Naꞌiki<br />
õtoriin pan, marii kizi Tomin karu<br />
daꞌa tan unyuku nuu kai manai man,<br />
uaitapa kizi naꞌa pam ukai manan<br />
naꞌiki umana wunuꞌo wuruꞌu aimaakan<br />
ukowaa daniaz pataaꞌa zon<br />
papidanan nao ati. Uruu idaꞌa tiꞌo<br />
wuruꞌu udapada nuz unao naꞌiki<br />
uzaama ta nuz unao papidanan nao<br />
nii.<br />
19 Naꞌiki õtoriin pan uaitapa kizi<br />
wuruꞌu umana wunuꞌo raz maꞌo zakakaru<br />
wazoota paꞌo raz ipai aimaa kan<br />
kida maꞌo za kan; uruu maꞌo zaka-karu<br />
idaꞌanaꞌo Tomin karu kamin kaꞌu tan<br />
naꞌiki umaꞌo za ka dan waunao mishidai<br />
naouz. Naꞌiki uruu maꞌo zaka-karu<br />
ukai waa nii 20 pakakuda-kinaa nii<br />
naꞌiki pakadi shita-kida-kinaa nii<br />
Christ pamawaka-kizi iki, naꞌiki<br />
usaka nata-kida nuz padiwaꞌora antanapu<br />
a aokazi ii.<br />
21 Christ, uruu umana wunuꞌo<br />
nao ba nai naꞌii, uwazoo tapa ipai<br />
dau nuu daꞌu wuruꞌu umana wunuinao<br />
naꞌiki maꞌo za kai nao kidaz<br />
doro nai nao, kai, dii naꞌi tiꞌi naꞌiki<br />
kari kao nanuꞌo nii. 22 Tomin karu<br />
aipan ati, Christ waranui tapan nii<br />
ipai aimaa kan nao. Naꞌiki Tomin karu<br />
zaama tan Christ kazowau ta paꞌo nii<br />
wuruꞌu papidanan nao mishi dai naouz.<br />
23 Christ uruu mishi dai nao zowauz,<br />
aizii ĩnao unanaa. Christ idaꞌanaꞌo<br />
wuruꞌu mishi dai nao ikoda nuz<br />
pakakupa-kinaa nii naꞌiki pamaꞌozaka-kinaa<br />
nii. Naꞌiki uruu wuruꞌu<br />
taaꞌo raz kakupa-kinai ipai aimaa kannao<br />
ati, ipai ama zada kawanaꞌati.<br />
Tominkaru kazannaatan<br />
waunao pakamunanun idaꞌan<br />
2 1 Aizii kotuaꞌa naa umamishida<br />
kan dono zii Christ, naꞌapa<br />
a 1:20 usakanata-kidanuz padiwaꞌora antanapu: Jew nao taa pan pidan sakana taꞌo<br />
Nao ba nai diwaꞌora anta napu, umana wunuꞌo uruu ipai baꞌo rai nao ai.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
523<br />
EPHESIANS 2<br />
unao mawa kaꞌo pidan nao kawan<br />
umai zoꞌati kan idi Tomin karu<br />
para dan, naꞌiki ushaꞌa paa pan<br />
idi oii kidaꞌo aimaa kan. 2 Tuukii<br />
daꞌi ushaꞌapa tau zon dikauda<br />
kidaꞌo aimaa kan, udaꞌanan idi<br />
oiai nao pidan nao kaduz. Naꞌiki<br />
tuu kii uizoꞌa tii zon Satan para dan,<br />
kazowau tapaꞌo raz oiaꞌo doro nai nao<br />
doko ii aka, kaudi naꞌo raz pidannao<br />
nyuku nuu ii dikin ta pai naouz<br />
Tomin karu.<br />
3 Ipai waunao naꞌa paꞌo kapam<br />
wamashaa pau zon kiwiin; tuu kii<br />
daꞌi waaipan washaꞌapa tan oiaꞌo<br />
aimaa kan, naꞌiki ipai washaꞌapa tan<br />
oiaꞌo wanyuku nuu aiapa nii kidaz<br />
washaꞌapa tan. Ukauꞌan naꞌa paꞌo nii<br />
padamata wapata kaꞌuta-kao waꞌoian<br />
dikin ii baꞌo ran oiai nao kawan.<br />
4-5 Mazan Tomin karu tuu kii<br />
ukamunan-kidan waunao, utuka pan<br />
puꞌu waunao mawa kai nao pidan nao<br />
kawan waꞌoian idi naꞌiki wadikintapan<br />
idi mana wun uruu. Mazan<br />
umarain pan idi waunao tuu kii, utaa<br />
waꞌati kakupa-karu Christ tuma.<br />
Soo Tomin karu kamuna nun idiꞌo<br />
mana wun wuruꞌu ukazan naata nuz<br />
waunao. 6 Naꞌiki Tomin karu kadishita-kidan<br />
waunao wamawaka-kizi<br />
iki Christ tuma, naꞌiki usaka natakidan<br />
waunao bao kopa Christ tuma<br />
aokazi ii. Tomin karu shaꞌapa tan<br />
aimaa kan waꞌati kaika paꞌa uzaamatan<br />
idi waunao Christ idaꞌati.<br />
7 Naꞌiki Tomin karu shaꞌapa tan<br />
aimaa kan kaika paꞌa, uai pan diinaꞌi<br />
tii nao pidan nao tuka pan wuruꞌu<br />
pakai man nuz mana wun naꞌiki<br />
pakamuna nun waꞌati, Christ Jesus<br />
idaꞌa naꞌo raz ushaꞌapa tan. Mishi<br />
ukai manan ipai uwazoo ta pan baꞌoran<br />
aimaa kan kida kai manan.<br />
8 Tomin karu kamuna nun idi<br />
mana wun, ukazan naa tan unao<br />
umishi dan idi Christ. Aonaa unao<br />
kai manan idiꞌo mani wuruꞌu<br />
ukazan naata nuz unao, mazan<br />
kanaꞌapa niꞌo kari kao nan utaan.<br />
9 Naꞌiki aonaa unao shaꞌapa tan dikin<br />
iaꞌo mani kai man kidaꞌo aimaa kan,<br />
uruu idi aonaa turuu pidan kian<br />
“Õkai manan idiꞌo mana wun wuruꞌu<br />
õkazan naata-kaoaz.” 10 Tomin karu<br />
paꞌan wuruꞌu tomaꞌo raz waunao<br />
paꞌinaꞌo pidan nao nii, shaꞌapa taꞌo<br />
nii kai man kidaꞌo aimaa kan, wuruꞌu<br />
kotuaꞌo raz naa utaa pan washaꞌapatan<br />
nii. Wazaa mata-kao idi Christ<br />
Jesus idaꞌati, turuu washaꞌapa tan<br />
kai kapa kidaꞌo aimaa kan.<br />
Tominkaru kaimanaaka-kidan<br />
Jewnao naꞌiki Gentilenao<br />
11-12 Unao Gentile nao panaꞌaꞌo<br />
pidan nao udokuzun nao idaꞌan, Jewnao<br />
ai. Naꞌiki Jew nao dako tan unao<br />
machoo tin-kai nao nii, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ĩnao choota-kari wai nao b<br />
paꞌan. Mazan wuruꞌu ĩchoota-kaoaz<br />
pidan shaꞌapata nii kari kao nan<br />
pakaꞌu idaꞌan. Mazan uruu dono<br />
aonaꞌo zii uzaama tinan Christ<br />
idaꞌati, naꞌiki tawarai nao zii unao,<br />
naꞌiki aonaꞌo zii ukawii zin Tomin-<br />
Eph<br />
b 2:11-12 choota-kariwainao: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
EPHESIANS 2<br />
524<br />
karu pidanan nao kawan. Naꞌiki<br />
uruu dono aonaa unao atiꞌo mani<br />
wuruꞌu Tomin karu kowaa daniaz<br />
pashaꞌapa taꞌa zon papidanannao<br />
ati, c naꞌiki uruu dono aonaa<br />
kanom uzauda pan shaꞌapaꞌo nii<br />
uꞌati, naꞌiki aonaa uTominkarun<br />
nii. 13 Mishi kiwiin munapo ubuutapa-kao<br />
Tomin karu ai. Mazan aizii<br />
unao baudaꞌapa tinaꞌo raz Christ<br />
Jesus idaꞌati, mao napada-kari waiꞌi<br />
naa unao Tomin karu idaꞌati Christ<br />
izain shoo tan idaꞌan umawa kan<br />
donoꞌo raz.<br />
14 Christ wuruꞌu wakai ma naakakinaaz,<br />
uruu kai manaaka-kidaꞌo<br />
Jew nao naꞌiki Gentile nao naꞌiki<br />
bau daꞌapa tinaꞌa naa ĩdyaun. Kiwiitapa<br />
ĩmashaa pan kasha nau-kidaaka,<br />
mazan aizii Jesus zika daꞌa naa<br />
wuruꞌu awauta paꞌo raz Jew nao<br />
naꞌiki Gentile nao ĩkai manaa kan<br />
ai. 15 Ushaꞌa pata aimaa kan naꞌapa<br />
pamari naꞌata-kidan idaꞌan ipai<br />
wuruꞌu Jew nao kaki naori naa kidaz<br />
pamawa kan idaꞌan. Ushaꞌapa tan<br />
aimaa kan kaika paꞌa ubaudaꞌapa taꞌazon<br />
idi naꞌiki ubao kopa taꞌa zon idi<br />
Jew nao naꞌiki Gentile nao paꞌidaꞌati.<br />
Uruu idi aizii utuka pan ĩdyaun<br />
bau daꞌa paꞌo pidan kaduz nii.<br />
Uruu idi aizii kai manaa kaꞌa naa<br />
ĩdyaun. 16 Pamawa kan idaꞌanaꞌo<br />
wuruꞌu Christ kai manaaka-kida nuz<br />
dyaꞌu tamaꞌo pidan nao tonaa zinaa,<br />
ubau daꞌapa tan ĩdyaun naꞌiki<br />
ukai manaaka-kidan naa ĩdyaun<br />
Tomin karu tuma. Ukauꞌan aonaa<br />
powaꞌa ĩzoono-kidaa kan. 17 Christ<br />
kaawa nuz imiꞌi baara ati, ukowaada<br />
paꞌa nan Kai manaꞌo Kuwai<br />
kai manaaka-karu dauꞌu, ipai<br />
pidan ati naꞌiki unao Gentile nao<br />
ati muna poi naouz Tomin karu ai,<br />
naꞌiki waunao Jew nao atiꞌo kapam,<br />
mao napai naouz Tomin karu idaꞌa.<br />
18 Uruu Christ idaꞌan turuaꞌa naa<br />
aizii waunao Jew nao naꞌiki unao<br />
Gentile nao waꞌatin waDaru Tominkaru<br />
kanaapu ati, Kai manaꞌo<br />
Doro naa maꞌo za kan idaꞌan.<br />
19 Ukauꞌan unao Gentile nao<br />
aonaa tawa rai naouꞌu naa mani<br />
oo baꞌo ran kaduz pidan naouꞌu<br />
naa mani, mazan unao bau daꞌapata-kari<br />
waiꞌi naa Jew nao tuma.<br />
Bau daꞌa paꞌo wii zai diꞌitiꞌo raꞌa naa<br />
aizii uzaama tin pan bao kopa Jew nao<br />
tuma, Tomin karu pidanan naouz.<br />
Uruu idi aizii bao kopa tinai naouꞌu<br />
naa unao Tomin karu pidanan nao<br />
bii iti. 20 Ipai unao mishi dai nao,<br />
naꞌapa kabaun toma-kao kawanuꞌo<br />
unao. Aizii wuruꞌu apostle nao<br />
naꞌiki Tomin karu prophetin naouz,<br />
kabaun oroda naa ĩnao. Aizii<br />
Christ Jesus uruu kuba, maꞌo zakaꞌo<br />
udirida pan kabaun toron naa<br />
kida. 21 Uruu wuruꞌu dada raꞌo raz<br />
uzaama ta pan naꞌiki ukadishi tapakidan<br />
kabaun, uruu diꞌikiꞌo kabaun<br />
tominan udaru kai manaꞌo naꞌiki<br />
umana wunuꞌo kabaun, soo Naoba<br />
nai Tomin karu kai waa pan niꞌo.<br />
22 Unao Gentile nao uzaama tinan<br />
idiꞌi naa Christ idaꞌati, baoko paꞌo raꞌa<br />
c 2:11-12 Tominkaru kowaadaniaz pashaꞌapataꞌazon papidanannao ati: uruu dakotakao<br />
covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
525<br />
EPHESIANS 2, 3<br />
naa uzaama tin pan baꞌo ran mishidai<br />
nao tuma. Ukauꞌan unao wuruꞌu<br />
umana wuꞌo raz kabaun Tomin karu<br />
mashaapa-kiziz paDoronaa idaꞌan.<br />
Paul kakuwaapatinan<br />
Gentilenao ati<br />
3 1 Ukauꞌan õgaru Paul, õtoriinpan<br />
Tomin karu ati unao<br />
Gentile nao d dauꞌan. Diꞌi õgaruꞌu<br />
taraa-kizaiꞌi õtaraapa-kao, õkowaada<br />
pan dikin ii kai manaꞌo kuwai,<br />
Christ Jesus dyuu daniaz õkowaadan<br />
unao ati. 2 Õai tapa uabata niꞌi<br />
naa naꞌa pam Tomin karu kai manan<br />
mana wun õꞌati, utaan idaꞌan õkaudin-kizi<br />
nii, õkamin kaꞌuta kizi unao.<br />
3 Mishi Tomin karu tukapa-kida õꞌati<br />
pashaꞌapa taꞌa zoo nii aimaa kan<br />
wuruꞌu mashaaꞌo raz utaa pau zon.<br />
Uruu õkowaa da zaa niaz masakaudaꞌu<br />
uꞌati õkaari tan idaꞌa. 4 Aizii<br />
utuka pan dau naꞌan wuruꞌu õkaarita<br />
nuz, uaita pan nii mishiꞌo wuruꞌu<br />
Tomin karu tukapa-kida nuz õꞌati<br />
pashaꞌapa taꞌa zoo nii aimaa kan,<br />
Christ idaꞌa naꞌo raz. 5 Mazan kotuꞌu,<br />
kiwiita pai nao pidan nao ati, aonaa<br />
Tomin karu kowaa dan naꞌiki aonaa<br />
utukapa-kidan wuruꞌu pashaꞌapataꞌa<br />
zoo niaz aimaa kan. Mazan<br />
kaiꞌi naa paꞌan ukowaa dan naꞌiki<br />
utukapa-kidan naazu wunao atiꞌi<br />
pazaa mata nii naouz apostle nao nii,<br />
naꞌiki prophet nao nii. Kai manaꞌo<br />
Doro naa idaꞌanaꞌo wuruꞌu utukapakida<br />
nuz pashaꞌapa taꞌa zon aimaa kan<br />
waꞌati. 6 Kaika paꞌo wuruꞌu mashaaꞌoraz<br />
utaa pau zon: unao Gentile nao<br />
mishi dan idaꞌan Kai manaꞌo Kuwai<br />
Jesus dauaꞌo, naꞌa paꞌo nii uzaamatan<br />
kapam wuruꞌu kai manaꞌo<br />
aimaa kan Tomin karu taaꞌa zoo niaz<br />
mishi dai nao Jew nao ati. Naꞌiki unao<br />
Gentile nao bau daꞌapa tinaꞌo raꞌa naa<br />
aizii Jew nao tuma; ukauꞌan ipai<br />
wuruꞌu Tomin karu kowaa daniaz<br />
pataaꞌa zon papidanan nao ati Christ<br />
Jesus idaꞌan, unao ipaiꞌo nii kapam<br />
uzaama ta nuz.<br />
7 Tomin karu kamuna nun idi õꞌati<br />
tuu kii, utaa õkau din-kizi nii naꞌiki<br />
utaa pamaꞌo za kan õꞌati õkowaadapa-kinaa<br />
nii Kai manaꞌo Kuwai.<br />
8 Padamata õgaru awuta paꞌo umanawun-karu<br />
õꞌidaꞌa, ipai baꞌo ran<br />
Tomin karu poi toru nao ai, mazan<br />
upuꞌu utaan umana wunuꞌo kaudinkizai<br />
õꞌati, õkowaada kizi Gentil nao<br />
ati Kai manaꞌo Kuwai, umana wun<br />
kidaꞌo aimaa kan ikoda-kao dauꞌu<br />
Christ idaꞌan. 9 Naꞌiki Tomin karu<br />
zaama tan õgaru kowaa daꞌo nii<br />
naꞌiki kai naa ba taꞌo nii kai manai man<br />
pidan nao ati naꞌa pam nii umishiikao<br />
wuruꞌu ushaꞌapa taꞌa zoo niaz<br />
aimaa kan, mashaaꞌo raz utaa pau zon<br />
panyuku nuu ii. Patoman diꞌikiꞌo ipai<br />
aimaa kan, mashaa Tomin karu taapan<br />
wuruꞌu pashaꞌapa taꞌa zoo niaz,<br />
aonaa bau daꞌapa pidan ati utukapakida<br />
nuz oo ukowaa da nuz. 10 Aizii<br />
Tomin karu kai waa papidanan nao,<br />
mishi dai naouz, tukapa-kidaꞌo nii<br />
mishiꞌo mana wun paaita paa ban,<br />
maꞌo zaka-tin pai nao doro nai nao ati<br />
Eph<br />
d 3:1 Gentilenao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
EPHESIANS 3, 4<br />
526<br />
naꞌiki ĩzowau naa nao doko ii akaꞌoraz<br />
ĩmashaa pan ati. 11 Kotuaꞌo raꞌa<br />
naa patoman uaꞌii ama zada udiꞌitapan<br />
wuruꞌu pashaꞌapa taꞌa zoo nuz<br />
aimaa kan kaika paꞌa, aizii ukawanaꞌa<br />
tiꞌi naa mishi ushaꞌapa tan naꞌapa<br />
aimaa kan kida Christ Jesus, wanaoba<br />
naa idaꞌan. 12 Wazaama tinan idi<br />
Christ idaꞌati naꞌiki wamishi dan<br />
idi uruu, mabaaꞌa zoo wawaꞌa tin<br />
Tomin karu kanaapu ati, waaitapa<br />
unau baan nii waunao. 13 Ukauꞌan<br />
õkiaꞌa zon unao ati, aonaa õaipan<br />
ukashaꞌo rada pan unyuku nuu<br />
õpata kaꞌuta-kao idi taraa-kizaiꞌi<br />
õkowaa da pan dikin ii Kai manaꞌo<br />
Kuwai unao ati. Mishiꞌo rai man<br />
ukonau kii-kidaꞌa naa õtaraapa-kao<br />
Kai manaꞌo Kuwai dikin ii.<br />
Paul toriinpan mishidainao<br />
ati Ephesus iainaouz<br />
14 Uruu idi kari kao nan õkodoruꞌu<br />
kan waDaru Tomin karu<br />
kanaapu ati õtoriin pan dono.<br />
15 Uruu wuruꞌu pabiꞌi naaka kidaꞌoraz<br />
pidan nao daru, ipai aokazi<br />
iainao naꞌiki imiꞌi baara anai nao<br />
kidaz. 16 Tomin karu umana wunun<br />
idi õtoriin pan marii kizi utaan<br />
umana wunuꞌo maꞌo zaka-kinai unao<br />
ati paDoronaa idaꞌan, maꞌo zaka kizi<br />
utaa pan unyuku nuu. 17 Naꞌiki marii<br />
kizi kari kao nan Christ mashaa pan<br />
unao nyuku nuu ii, umishi dan idi<br />
mana wun uruu. Naꞌiki õtoriin pan<br />
marii kizi unao kamarai napa nun<br />
tuu kii, uruu idaꞌan kizi umaꞌo zaka<br />
din pan, aonaa kizi ukaa kin pan.<br />
18 Uruu idaꞌan kizi, ipai bao kopa<br />
Tomin karu pidanan nao tuma,<br />
uaitapa kizi kai manai man naꞌa paꞌoram<br />
wuruꞌu Christ marai napa nuz<br />
waunao udawun iti mana wun. Mishi<br />
kai naꞌa utaa pan dobata umanawunuꞌo<br />
marain paaka-kinai, aonaa<br />
utokon nii. 19 Aonaa mishi pidan<br />
aita pan naꞌa paꞌo ram wuruꞌu Christ<br />
marai napa nuz waunao udawun iti<br />
mana wun, mazan õtoriin pan marii<br />
kizi ipai unao aita pan wuruꞌu Christ<br />
taa paniaz marain paaka-kinai. Naꞌiki<br />
marii kiziꞌi naa unao dyau pain kaimanai<br />
man Tomin karu kaduz diꞌitiꞌi<br />
naa.<br />
20 Tomin karu, turuu ushaꞌapatan<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan<br />
wanyuku nuu ii pamaꞌo za kan<br />
idaꞌan, powaꞌaꞌo zii umana wunun<br />
waaiapa nii ai oo watukapa nii ai.<br />
21 Tomin karu shaꞌapa tan idi umanawun<br />
kidaꞌo aimaa kan mishi dai nao<br />
idaꞌan naꞌiki Christ Jesus idaꞌan,<br />
marii kari kao nan utaapa-kao<br />
umana wunuꞌo nii. Amen.<br />
Mishidainao baudaꞌapatinan<br />
Christ idaꞌati<br />
4 1 Tomin karu shaꞌapa tan<br />
idi kai man kidaꞌo unao<br />
ati Christ idaꞌan, ukauꞌan õgaru<br />
taraapa-kari waiz õkau di nan dikin<br />
ii Nao ba nai ati, õkiaꞌa zon uꞌati, õaipan<br />
umashaa pan kai man zoobaba<br />
naꞌapa Tomin karu aipan kawan<br />
papidan nao mashaa pan. Naꞌapaꞌo<br />
nii wuruꞌu udapada nuz unao<br />
Christ idaꞌan. 2 Naꞌiki aonaa uꞌatadin<br />
paꞌa naꞌa, utaapa uiriban nao<br />
kai man naꞌiki ukaro dapa ĩdyaun,<br />
naꞌiki aonaa ukasha dinaꞌa naꞌa ĩꞌai<br />
ĩmashaꞌapa tin kan dono kai man.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
527<br />
EPHESIANS 4<br />
Umarai napa ĩdyaun unaꞌa pan puꞌu.<br />
3 Naꞌiki maꞌo za kaꞌa naa utiwain karikao<br />
nan kizi utaa paa kan kai man,<br />
utaapa unyuku nuu kai man Kaimanaꞌo<br />
Doro naa bau daꞌapata pan<br />
idi unao. 4 Ipai waunao mishi dainaouz<br />
bao kopa wazaama tin pan<br />
bau daꞌa paꞌo nanai diꞌiti, naꞌiki kainaꞌa<br />
bau daꞌapa Kai manaꞌo Doro naa<br />
mashaa paꞌo ipai wakawanaꞌati kida.<br />
Kai naꞌa bau daꞌapa wazau dapa nii,<br />
tawuruꞌu Tomin karu kowaa daniaz<br />
pataaꞌa zon dii naꞌi tiꞌi pazaa mata<br />
nii nao ati. 5 Kai naꞌa bau daꞌapa<br />
waNaobanaa, bau daꞌapa kai manaꞌo<br />
kuwai wamishi dapa nii, naꞌiki ipai<br />
waunao bau daꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo<br />
wachikaa wunui nan. 6 Kai naꞌa<br />
bau daꞌapa Tomin karu naꞌiki uruu<br />
bau daꞌapa ipai waunao Daru. Uruu<br />
kazowau ta paꞌo ipai waunao, uruu<br />
kau dinaꞌo ipai waunao idaꞌan, naꞌiki<br />
uruu mashaa paꞌo ipai waꞌidaꞌa oo<br />
wanyuku nuu ii.<br />
7 Aizii Christ kamuna nun<br />
idi, wakawanaꞌati kida ubuu tan<br />
wakakaꞌiita-kinaa nii washaꞌapa tan<br />
kaudin-kizai. 8 Kai naꞌa shaꞌatii usaadin<br />
pan naꞌapa Tomin karu kaari tan<br />
idaꞌa, tawuruꞌu ukia nuz:<br />
“Uzaidan donoꞌoraz doko iti,<br />
utaazata-kida patarubanao,<br />
ĩnao kaakinpainaouz uꞌati.<br />
Naꞌiki utaa kaiman kidaꞌo<br />
aimaakan papidanannao<br />
ati.” e<br />
9 Naꞌa paꞌo ram atiꞌo wuruꞌu “uzaidan<br />
doko iti” kii-karuz? Uwaꞌa tin<br />
doko iki naꞌiki ukaa wan apowa<br />
ati, imiꞌi baara ati. 10 Ukauꞌan<br />
wuruꞌu kaawan kaꞌo raz imiꞌi baara<br />
ati, uruꞌu naa wuruꞌu kiwaꞌoraz<br />
powaa iti doko iti aokazi<br />
dawun iti mana wun. Uruu idi<br />
turuu ukazowau ta pan ipai amazada<br />
aokazi iaꞌo naꞌiki imiꞌi baara<br />
anaꞌo.<br />
11 Uruu Christ taaꞌo raz panaꞌa<br />
kidaꞌo kaudin-kizai papidanannao<br />
ati. Pabiꞌi kida papidanan nao<br />
uzaa mata apostle nao nii, baꞌorai<br />
nao uzaa mata prophet nao nii,<br />
baꞌo rai nao uzaa mata kowaada paꞌo<br />
nii kai manaꞌo kuwai, baꞌo rai nao<br />
uzaa mata taa paꞌo nii papidanan nao<br />
naꞌiki tomi napa-kidaꞌo nii ĩdyaun.<br />
12 Uzaama tan ĩdyaun, ĩtomi napakida<br />
kizi Tomin karu pidanan nao<br />
ĩaitapa kizi pashaꞌapa tan pakaudin-kizi<br />
Tomin karu ati. Uruu idaꞌan<br />
kizi Christ nanaa, wuruꞌu mishidai<br />
naouz, maꞌo za ka dinan uꞌati<br />
naꞌiki ĩmaꞌo za kada kizi pamishidapan<br />
powaꞌa zii. 13 Atii naꞌa paꞌo<br />
nii wabau daꞌapa tan wamishi dapan<br />
naꞌiki kai manai ma naꞌo nii<br />
waaita pan Tomin karu Dani. Naꞌiki<br />
maꞌo za kaꞌo mishi dai naouꞌo nii<br />
waunao. Wadyau pain nii kai manaꞌo<br />
mishi dai nao nii, atii naꞌa paꞌo nii<br />
waunao Christ kawan, uruu mishiꞌo<br />
ukai manan mana wun.<br />
14 Ukauꞌan aonaa korai ziannao<br />
kawa nuꞌo nii mani waunao.<br />
Aonaa turuu pidan nao tanawatan<br />
wanyuku nuu panaꞌiti kidaꞌo<br />
pakuwaa idaꞌan, naꞌapa awaru<br />
kiduꞌu kan kawan kanawa wunu<br />
Eph<br />
e 4:8 Psalm 68:18<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
EPHESIANS 4<br />
528<br />
baoko an diꞌi tinapa kidaꞌa.<br />
15 Mishiꞌo rai man, marii kiziꞌi naa<br />
paꞌan wakowaa da pan mishiꞌo kuwai<br />
wamarain paa kan idaꞌan, uruu idaꞌan<br />
kizi wadyau pain, naꞌiki wabaudaꞌapa<br />
tin kai manai man Christ<br />
idaꞌati, uruu wuruꞌu wazowauz.<br />
16 Aizii ipai waunao mishi dainaouz,<br />
unanaa wuruꞌu wau naouz.<br />
Uruu wuruꞌu zaama taaka-kidaꞌo raz<br />
waunao bau daꞌa paꞌo nanai idaꞌati,<br />
naꞌapa pidan nanaa kawan, ipai<br />
udyu koin pan kida kai man ĩzaamataa<br />
kan naꞌiki ĩzaama tin pan uzowau<br />
diꞌiti. Ukauꞌan naꞌa paꞌo wuruꞌu waunaouz,<br />
wamarain paa kan an naꞌiki<br />
washaꞌapa tan an wuruꞌu taa-kariwai<br />
kidaz waꞌati washaꞌapa tan nii,<br />
baoko paꞌo nii wadyau pain, Christ<br />
maꞌo za kan idaꞌan.<br />
Wapanaꞌada kiziꞌi naa wakaduz<br />
17 Aizii õkaki nao waꞌa zon<br />
unao Nao ba nai aipan kawanaꞌati.<br />
Aonaꞌa naa umashaa paꞌa naꞌa<br />
powaꞌa Gentile nao kawan, maaitapa-kai<br />
naouz Tomin karu, wuruꞌu<br />
ĩdiꞌi tapa nii kidaz aimaa kan mazanuꞌo<br />
naꞌiki madiwau tapa-kaꞌo<br />
kari kao nan. 18 Aonaa ĩaitapa naa tan<br />
wuruꞌu mishiꞌo kuwai Tomin karu<br />
diꞌiki kidaꞌo raz, aonaa ĩzaama tan<br />
wuruꞌu paꞌinaꞌo mashaapa-karu<br />
Tomin karu taa niaz, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan tuu kii ĩdada ra da pan<br />
panyuku nuu uꞌai, naꞌiki aonaa<br />
ĩaita paꞌa zon naꞌapa kidaꞌo aimaakan<br />
dauꞌan. 19 Uruu idi aonaꞌa naa<br />
ĩkibaꞌa zoo-kidan pashaꞌa paa pan<br />
oii kidaꞌo aimaa kan. Ĩmashaa pan<br />
soo pashaꞌa paa pan dauꞌu wuruꞌu<br />
pananaa naꞌiki panyuku nuu aiapanii<br />
kidaz ĩshaꞌapa tan. Ĩmashaa pan<br />
pakamin shuꞌuin pan dauꞌu, ĩshaꞌapata<br />
ipai kaki baꞌa zon naa kidaꞌo<br />
aimaa kan, aonaa ĩsoko daꞌa zon<br />
panaꞌa pain pan, mazan kiiꞌan powaꞌa<br />
zii ĩaipan pashaꞌapa tan oiaꞌo.<br />
20 Unao, aonaa utomi napa-kidakao<br />
naꞌapa kidaꞌo aimaa kan dauꞌu<br />
umishi dan dono naꞌiki uzaamatan<br />
donoꞌo raz Christ unao ba naa<br />
nii. 21 Mazan uabata paꞌan Christ<br />
dauꞌan, naꞌiki uabata kapam mishiꞌo<br />
kuwai, Christ kaduz kida dauaꞌoraz.<br />
22 Utomi napa-kida-kao dono,<br />
udyuuda-kao umarinaꞌa tan naꞌiki<br />
umuu dan kiwii niꞌo umashaa pauzon<br />
kaduz, wuruꞌu unau da pa niaz<br />
ushaꞌa paa pan dikauda kidaꞌo raz<br />
aimaa kan. Wuruꞌu naꞌa paꞌo raz<br />
pidan kaduz, soo pata kaꞌuta-kidaꞌo<br />
naꞌiki antamikita-kidaꞌo kari kaonan<br />
pidan. 23 Ukauꞌan marinaꞌa naa<br />
Tomin karu paꞌi naa dan unyuku nuu,<br />
udiꞌi tinapa kiziꞌi naa paꞌan kaimanaꞌo<br />
dauꞌu paꞌidi waru. 24 Mishi<br />
Tomin karu paꞌi naa dan unao kaduz<br />
naꞌapa pakaduz kawan, ukauꞌan<br />
ukai waꞌa naa wuruꞌu paꞌi naꞌo raz<br />
kadu zui taa-kao uꞌati, mishi kiziꞌi<br />
naa ushaꞌapa tinan kai man, naꞌapa<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />
25 Ukauꞌan, aonaꞌa naa powaꞌa<br />
umarii di naꞌa naꞌa. Marii ipai pidan<br />
para dan mishiꞌo idaꞌan ipai pidannao<br />
ati. Ushaꞌapa num kauꞌan ipai<br />
bao kopa waunao bau daꞌa paꞌo nanai<br />
diꞌitiꞌo wazaama tin pan. 26 Aizii<br />
utoꞌo ran dono, aonaa ushaꞌapa taꞌanaꞌa<br />
oiaꞌo aimaa kan, naꞌiki usoo kada<br />
utoꞌo rain pan naꞌiki usaabaa-kida<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
529<br />
EPHESIANS 4, 5<br />
unyuku nuu kamoo tipi tan uaꞌii,<br />
27 aonaa ukashaa paꞌa naꞌa Satan<br />
kai waan unao, ushaꞌapa tan idaꞌan<br />
oiaꞌo aimaa kan.<br />
28 Aizii koidi miki pidan,<br />
marinaꞌa naa umuu dan pakoidi<br />
mi kin. Marii paꞌan ukau dinan<br />
naa dadara, uikoda kizi aimaa kan<br />
paꞌati pamashaapa-kinaa nii, naꞌiki<br />
kai naꞌa kizi aimaa kan utaan nii<br />
kapam pata kaꞌu tinai nao pidan nao<br />
ati. 29 Manaꞌa ukodita-kidaꞌa naꞌa<br />
dikau daꞌo naꞌiki kaziwaꞌo paradakaru<br />
udako iki. Mazan marii<br />
paꞌan upara dan kai manaꞌo idaꞌan,<br />
naꞌa paꞌo wuruꞌu pidan nao aba taꞌazoo<br />
nii kidaz, uruu idaꞌanaꞌo nii<br />
ukamin kaꞌu tan naꞌiki umaꞌo za ka dan<br />
pidan nao nyuku nuu. 30 Naꞌiki aonaa<br />
ukashaꞌora dau taꞌa naꞌa Kai manaꞌo<br />
Doro naa Tomin karu diꞌikiꞌo raz.<br />
Tomin karu taa nii wuruꞌu Kai manaꞌo<br />
Doro naaz waꞌati, uruu idaꞌanaꞌo<br />
nii waaita pan mishiꞌo nii Tominkaru<br />
soꞌotan naꞌiki ukazan naa tan<br />
waunao ipai oiaꞌo ai dii naꞌi tiꞌi.<br />
31 Aizii aonaꞌa naa powaꞌa utoꞌoradin<br />
pau zoꞌo naꞌa, naꞌiki aonaꞌa naa<br />
powaꞌa utoꞌora baꞌa naꞌa, naꞌiki aonaꞌa<br />
naa utoꞌo raꞌa kau zoꞌo naꞌa. Naꞌiki<br />
aonaꞌa naa powaꞌa uzunaa paa kaꞌanaꞌa<br />
oo udakoo paa kaꞌa naꞌa dikauda<br />
sodi kidaꞌo idaꞌan. Naꞌiki aonaꞌa<br />
naa udiꞌitin paꞌa naꞌa powaꞌa uantamiki<br />
taꞌa zon dauꞌu uiriban nao.<br />
32 Mazan ushaꞌa pata paꞌan kai man<br />
kidaꞌo aimaa kan uiriban nao ati<br />
naꞌiki ukamunan-kida ĩdyaun. Naꞌiki<br />
umari naꞌa taꞌa naa wuruꞌu dikauda<br />
kidaꞌo raz uiriban nao shaꞌapa tauzonii<br />
kidaz uꞌati, naꞌapa Tomin karu<br />
marinaꞌa tan kawan waꞌoian Christ<br />
idaꞌan.<br />
Mashaapa-karu kanadaꞌo idaꞌa<br />
5 1 Aizii udaꞌa naꞌa naa Tominkaru<br />
kaduz, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan udai nao unao, naꞌiki<br />
umarai napa nii unao tuu kii. 2 Naꞌiki<br />
karikao nanuꞌu naa umashaapa<br />
marain paaka, naꞌapa Christ marainpan<br />
kawan waunao, utaai nan atii<br />
umawa kan waunao dikin ii. Kaiman<br />
mana wun kaduu nuꞌo kawan<br />
udamai nan Tomin karu ati umawakan<br />
dono. Naꞌapa uzai kawaoda-kao<br />
kawan Tomin karu ati, kaduun<br />
udamaa nuz.<br />
3 Aizii Tomin karu dai naouꞌu naa<br />
unao, ukauꞌan aonaꞌa naa turuu<br />
uunamu naa aba tauta-kao ukaminshuꞌuin<br />
pan. Naꞌiki aonaꞌa naa turuu<br />
ushaꞌa paa pan kaki baꞌa zon naa kidaꞌo<br />
aimaa kan, naꞌiki aonaa turuu<br />
umishaꞌora run. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa turuu naꞌapa kidaꞌo abatakao<br />
Tomin karu pidanan nao dauꞌan.<br />
4 Naꞌiki aonaꞌa naa turuu ukadakotinan<br />
kaki baꞌa zon naa kidaꞌo dauꞌu,<br />
naꞌiki maai ta pin-kai nao para dan<br />
kawan, oo banikii-tin-karu mani<br />
oiaꞌo naꞌiki dikauda sodi kidaꞌo<br />
diꞌiiꞌaka. Mishiꞌo rai man ukonau kiikida<br />
paꞌan Tomin karu ipai aimaa kan<br />
kida dauꞌan, wuruꞌu ushaꞌa pata nii<br />
kidaz unao ati. 5 Uaitapa kizi mishiꞌo<br />
nii wuruꞌu, pidan kamin shuꞌuin paꞌo,<br />
naꞌiki shaꞌa paa paꞌo kaki baꞌa zon naa<br />
kidaꞌo aimaa kan, naꞌiki mishaꞌo raru,<br />
aonaꞌo nii naꞌa pai nao pidan nao<br />
zaa mata-kao Christ naꞌiki Tominkaru<br />
nao ba nai-tinapa-kizi iti, naꞌiki<br />
Eph<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
EPHESIANS 5<br />
530<br />
aonaꞌo nii ĩzaama tan wuruꞌu Tominkaru<br />
taaꞌa zoo niaz. Aizii pidan<br />
aipaa biꞌiaꞌo aimaa kan soo paꞌati<br />
kari kao nan, utomin karu nii tapan<br />
aimaa kan kida wuruꞌu.<br />
6 Manaꞌa umariida-kidi naꞌa naꞌa<br />
pidan nao ati ĩkowaada pan an mazanuꞌo<br />
raz kari kao nan kuwai kida.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
pata kaꞌu tan nii ipai pidan nao, wuru<br />
dikin iaꞌa ĩshaꞌa paapa nii kidaz,<br />
naꞌiki ĩdikinta pan idi Tomin karu.<br />
7 Ukauꞌan manaꞌa ukami nau daꞌutin<br />
paꞌa naꞌa naꞌa pai nao pidan nao idi.<br />
8 Mishi kiwiin umashaa pan<br />
maru taꞌo-karuꞌu, mazan aizii<br />
uzaama tinan idiꞌi naa Nao ba nai<br />
diꞌiti, umoro tan kana daꞌo-karu iti;<br />
ukauꞌan umashaa paꞌa naa kai man<br />
naꞌapa pidan nao kana daꞌo-karuaꞌo<br />
mashaa pau zon kawan. 9 Aizii<br />
pidan nao mishiꞌo ĩmashaa pan<br />
kanadaꞌo idaꞌa, aitapa-kao ĩdyaun,<br />
ĩmashaa pan idaꞌan kai man naꞌiki<br />
ĩshaꞌapa tinan idaꞌan saki tapa,<br />
naꞌiki ĩmashaa pan idaꞌan mishi<br />
papara dan kawanaꞌati. 10 Ukauꞌan<br />
utomin paꞌa naa, uaitapa kiziꞌi naa<br />
naꞌa pam mashaapa-karu Tominkaru<br />
aipan kawanaꞌati. 11 Aonaa<br />
ushaꞌa paa paꞌa naꞌa oiaꞌo aimaa kan<br />
kida wuruꞌu pidan nao shaꞌapaapauzo<br />
nii kidaz maru taꞌo-karuꞌu.<br />
Mishiꞌo rai man ukowaada ĩꞌati<br />
aonaa ukai manan wuruꞌu naꞌapa<br />
kidaꞌo aimaa kan ĩshaꞌa paa paniaz.<br />
12 Tuu kii ukakibaꞌazon nan kadakotin-karu<br />
wuru dauꞌaꞌa dikin ta pai nao<br />
shaꞌa paa pa nii kidaz aimaa kan<br />
maru taꞌo-karuꞌu. 13 Mazan kanadaꞌo<br />
kanada pan dono ĩdyaun ipaiꞌo nii<br />
ĩkaduz tukapa-kao naꞌiki aitapa-kao.<br />
14 Naꞌiaꞌo ram kanadaꞌo kana dapa nii<br />
kai naa ba naꞌo niꞌi naaz. Kai kapa<br />
shaꞌatii tawuruꞌu saada-kari wai<br />
Tomin karu kaari tan idaꞌaꞌo kianuz:<br />
“Pugaru daꞌawupauzo,<br />
pupokodaꞌa naa,<br />
mawakaꞌo kawanuꞌoraꞌa<br />
naa pugaru, ukauꞌan<br />
pukadishita<br />
Christ taa kizi kanadaꞌo<br />
punyukunuu iti.”<br />
15 Ukauꞌan umashaa paꞌa naa<br />
kai man naꞌiki aita pin. Aonaa<br />
umashaa paꞌa naꞌa maai ta pin-kainao<br />
pidan nao mashaa pan kawan,<br />
mazan aita pi nai nao mashaa pan<br />
kawan paꞌan. 16 Naꞌa painim utukapan<br />
an kai naꞌa kai manaꞌo aimaa kan<br />
shaꞌa pata-karu nii, ushaꞌa pa taꞌaka<br />
sariapa, ushaꞌapa num kauꞌan kai<br />
pidan nao mashaa pan oiaꞌo dauꞌu<br />
paꞌidi waru. 17 Ukauꞌan aonaa umaaita<br />
pin kaꞌa naꞌa, mazan uaitapa kizi<br />
paꞌan kanom wuruꞌu Nao ba nai<br />
aipaniaz ushaꞌapa tan, ukawanaꞌati<br />
kiziꞌi naa ushaꞌapa tinan. 18 Aonaa<br />
upoꞌidiꞌi naꞌa, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
pidan poꞌi din an, aonaa uaita pan<br />
pashaꞌa paa pan dikauda kidaꞌo<br />
aimaa kan. Mishiꞌo rai man marii<br />
paꞌan Kai manaꞌo Doro naa maꞌoza<br />
ka da pan naꞌiki kazowau tapan<br />
unao, umashaapa kizi paꞌan uaipan<br />
kawanaꞌati. 19 Umaꞌo za kada<br />
umin-mishi dan nao nyuku nuu<br />
kida ukunuian idaꞌan Psalms idaꞌa<br />
kidaꞌo kunui naꞌiki Tomin karu dauꞌu<br />
kidaꞌo kunui; konau kii ukunuiapa<br />
unyuku nuu iki Tomin karu<br />
ati. 20 Kari kao nan ukonau kii-kida<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
531<br />
EPHESIANS 5, 6<br />
waDaru Tomin karu ipai aimaa kan<br />
kida dauꞌan, wanao ba naa Jesus<br />
Christ idaꞌan.<br />
Daiaroinao naꞌiki daiaruinao<br />
atiꞌo<br />
21 Aizii min zii waꞌa naa ushaꞌapatin<br />
umin-mishi dan nao para dan<br />
kawanaꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
unao ba naa Christ umana wunuꞌo<br />
uruu.<br />
22 Unao daia roi nao uizoꞌati udaiaru<br />
para dan naꞌapa uizoꞌa tin kawan<br />
Nao ba nai para dan. 23 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan uzowau naa wuruꞌu udai a ruz.<br />
Naꞌapa Christ kazowau tapan kawan<br />
mishi dai naouz, wuruꞌu unanaaz.<br />
Ĩnao ukazan naata nii naouz oiaꞌo<br />
ai. 24 Ukauꞌan naꞌapa mishi dai nao<br />
izoꞌa tin kawan Christ para dan, naꞌapaꞌo<br />
nii kapam wuruꞌu daia roi nao<br />
kida izoꞌa tinuz pau dai aru para dan.<br />
25 Daia rui nao, umarai napa udaiaro,<br />
naꞌapa Christ marain pan kawan<br />
tuu kii mishi dai nao, atii ukashaapa<br />
zii pazowii-kao pakazan naata-kinaa<br />
nii ĩdyaun, 26 uai pan idi pachi kaan<br />
ĩdyaun kai man ĩꞌoian ai. Uchikaan<br />
ĩdyaun wunu idi naꞌiki papara dan<br />
idaꞌan. 27 Ushaꞌapa num kauꞌan uaipan<br />
idi patukapa-kidan mishi dai nao<br />
konau nam mana wun, ĩkadishi tan<br />
dono ukanaapu ati dii naꞌi tiꞌi. Aonaa<br />
uai pan patuka pan kaniri baꞌo oo<br />
dikau daꞌo nii ĩꞌidaꞌa. Mazan uai pan<br />
ĩdyaun kai manai nao nii naꞌiki aonaa<br />
kizi oiaꞌo ikoda-kao ĩꞌidaꞌa. 28 Naꞌapa<br />
kizi kapam daia rui nao marain pan<br />
pau dai aro, ĩmarain pan kawan<br />
pananaa. Naꞌiaꞌo ram pidan marainpaꞌo<br />
pau dai aro marain paꞌo pananaa<br />
wuruꞌu uruuz. 29 Mishi aonaa<br />
naꞌiam zii pidan toꞌora-kizai ta pan<br />
pananaa. Mishiꞌo rai man kai man<br />
paꞌan utaapa nuzu, kai man upaanuzu.<br />
Naꞌapa Christ taa pan kawan<br />
mishi dai nao kai man. 30 Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan Christ nanaa wuruꞌu<br />
wau naouz. 31 Kai kapa shaꞌatii<br />
tawuruꞌu usaa dinapa nuz Tomin karu<br />
kaari tan idaꞌa: “Uruu idi dao nai ora<br />
muu dinan nii padaru naꞌiki padaro<br />
ai, naꞌiki ubaudaꞌapa tinan pau dai aro<br />
tuma. Uruu idi ĩbau daꞌapa tan naa<br />
pananaa, aonaa dyaꞌu tamaꞌo raꞌa naa<br />
mani ĩdyaun.” f 32 Kai naꞌa mishiꞌo<br />
naꞌiki umana wunuꞌo kakinao rii<br />
diꞌo raz parada-karu idaꞌa. Christ<br />
naꞌiki mishi dai nao dauꞌa naꞌo wuruꞌu<br />
õkadako tina nuz daꞌaꞌa. 33 Ukauꞌan<br />
naꞌapa kizi kapam unao, marii kizi<br />
ipai daonai ora nao marain pan paudai<br />
aro naꞌapa ĩmarain pan kawan<br />
pananaa. Naꞌiki marii kizi ipai daiaroi<br />
nao taa pan umana wunuꞌo nii<br />
pau dai aru nao.<br />
Koraiziannao, daruinao<br />
naꞌiki ĩdaronao atiꞌo<br />
6 1 Korai zian nao, uizoꞌati<br />
udaru naꞌiki udaro para dan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan unao mishidai<br />
nao Jesus, naꞌiki sakita paꞌo<br />
wuruꞌu shaꞌapa tin-karuz naꞌapa.<br />
2 Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu usaadinapa<br />
nuz Tomin karu kaari tan<br />
idaꞌa. “Umarai napa udaru naꞌiki<br />
udaro.” Uruu kiwii ta paꞌo kakinao rii<br />
Eph<br />
f 5:31 Genesis 2:24<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
EPHESIANS 6<br />
532<br />
kai naꞌaꞌo aimaa kan taaꞌa zoo-kao<br />
utuma uizoꞌati-kao an. 3 Kaika paꞌo<br />
wuruꞌu aimaa kan taaꞌa zoo-kariwaiz.<br />
“Kai manaꞌo nii puiko dan<br />
mashaapa-karu, kari kao nanuꞌo nii<br />
pukonau kii tinan naꞌiki kotuaꞌikiꞌo<br />
nii pumashaa pan diꞌo raz imiꞌi<br />
baaraꞌa puizoꞌa tin an pudaru naꞌiki<br />
pudaro para dan.” g<br />
4 Aizii unao darui nao, aonaa<br />
utoꞌora daꞌa naꞌa udai nao, mishiꞌorai<br />
man kai man utaapa ĩdyaun,<br />
ukaki naota ĩdyaun kai manaꞌo<br />
idaꞌan naꞌiki utomi napa-kida ĩdyaun<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />
Poitoruinao naꞌiki<br />
naobanainao atiꞌo<br />
5 Aizii unao torii-kari waiz poitorui<br />
nao, h uizoꞌati unao ba naa nao<br />
para dan mashaa pai naouz daꞌaꞌa<br />
imiꞌi baaraꞌa. Aonaa udikin ta paꞌanaꞌa<br />
ĩdyaun. Konau kii ushaꞌa pata<br />
ĩkaudin-kiz, uizoꞌati ĩpara dan naꞌapa<br />
uizoꞌa tin kawan Christ. 6 Uizoꞌati<br />
unao ba naa nao para dan, aonaa<br />
ĩawunuu ta pan idi mani kari kao nan<br />
ushaꞌapa tan ukaudin-kizi oo uai pan<br />
idi kari kao nan ĩnauda pan unao.<br />
Mazan Christ poi torun idi unao,<br />
ushaꞌapa tin kai man, unyuku nuu<br />
kai manan idaꞌan naꞌapa Tomin karu<br />
aipan kawanaꞌati. 7 Ushaꞌa pata ipai<br />
ukaudin-kizi kai man naꞌiki konaukii,<br />
aonaa pidan atiꞌo kawan mani,<br />
mazan Nao ba nai Jesus atiꞌo kawan<br />
paꞌan. 8 Ushaꞌapa num kauꞌan uaitapa<br />
Nao ba nai Tomin karuꞌo nii wuruꞌu<br />
kawi nipi naa taꞌo raz ipai pidan nao,<br />
poi torui nao naꞌiki wuruꞌu aonaꞌo raz<br />
ĩpoi torui nao mani. Ukawi nipi naa tan<br />
nii ĩdyaun ĩshaꞌapa tan idi kai man<br />
kidaꞌo aimaa kan.<br />
9 Aizii unao kapoi toru-tin pai nao,<br />
kai man kapam utaapa upoi toru nao,<br />
aonaa udako taꞌa naꞌa ushaꞌapa tan<br />
oo ubaꞌizian ĩdyaun. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ipai unao naꞌiki upoi torunao,<br />
bau daꞌa paꞌo uNaobanaa, uruu<br />
aokazi iaꞌo raz. Uruu, utukapa ipai<br />
pidan nao naꞌapa kida paꞌidi waru,<br />
aonaa naꞌiaꞌo ram utaa pan panaꞌa<br />
kidaꞌo nii.<br />
Mishidainao mizaataakapan<br />
daara niꞌo<br />
10 Aizii daꞌaꞌa ubauka pan naa<br />
õkiaꞌa zon unao ati, tuu kii õai pan<br />
umaꞌo za ka dinan Nao ba nai Tominkaru<br />
maꞌo za kan umana wunuꞌo raz<br />
idaꞌan. 11 Umoroko daꞌa naa ipai<br />
wuruꞌu Tomin karu taa nii kidaz<br />
mizaa taaka-karu daara i nii, maꞌozaka<br />
kizi ukadi shita pan, naꞌiki<br />
aonaa kizi ukaa kin pan Satan tiwaan<br />
an pawaota-kidan unao pabiꞌi naaka<br />
kidaꞌo aimaa kan idaꞌan. 12 Aizii<br />
wuruꞌu wamizaa taaka nuz, aonaa<br />
pidan nao tumaꞌo mani, mazan<br />
wamizaa taaka pan oiaꞌo doro nainao<br />
tumaꞌo. Ĩnao maꞌo za kaꞌo raz<br />
ĩkazowau ta pan pidan nao mashaa-<br />
g 6:3 Exodus 20:12; Deuter on omy 5:16 h 6:5 torii-kariwai poitorui: Putukapa kaarita<br />
tokon ii Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. i 6:11 mizaataaka-karu<br />
daara: Kotuaꞌo soldyaa nao moro koda nii kida pamizaa taa kaꞌa zon dono: zada wii,<br />
pidan dokoriꞌi diki niriba naa, daz kidii, awau tinapa-kinai, kowa mai, naꞌiki mizaataaka-kinai<br />
marii. English idaꞌan udakota-kao ‘armour’ kii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
533<br />
EPHESIANS 6<br />
pai naouz kai maru taꞌo-karuꞌu,<br />
wuru ama zada baara anaꞌa. Naꞌiki<br />
wamizaa taaka pan oiai nao manawun<br />
doro nai nao tumaꞌo, wuruꞌu<br />
maꞌo zaka-tin pai nao kidaz doko ii<br />
aka.<br />
13 Ukauꞌan umoroko daꞌa naa<br />
aizii ipai wuruꞌu Tomin karu taanii<br />
kidaz mizaa taaka-karu daara<br />
nii naꞌiki ukai waꞌa naazu. Aizii<br />
naꞌa painim oiaꞌo naꞌiki dikau daꞌo<br />
aimaa kan shaꞌa pan uꞌati, aonaꞌo nii<br />
ukaa kin pan uꞌati, mazan udikin tan<br />
nii wuruꞌu oiaꞌo raz. Aizii uipaian<br />
dau naꞌan umizaa taaka pan, pakawanuꞌo<br />
nii maꞌo zaka ukadi shita pan.<br />
14 Ukauꞌan, maꞌo za kaꞌa naa paꞌi<br />
ukadi shi tapa. Umishi dapa wuruꞌu<br />
mishiꞌo raz kuwai. Ukauꞌan, umorokoda<br />
wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai<br />
uzadawu nii. Naꞌiki umashaapa kaiman<br />
Tomin karu aipan kawan, uruu<br />
kizi ukai waa udoko riꞌi diki niribanaa<br />
nii. 15 Naꞌiki umin zii wa nuz<br />
Eph<br />
soldyaanao mizaataakapan daara (6:10-18)<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
EPHESIANS 6<br />
534<br />
ukowaa da pan Kai manaꞌo raz<br />
Kuwai, kai manaaka-karu dauaꞌoraz<br />
Tomin karu tuma, uruu kizi<br />
umoro koda udaz kidi nii. 16 Kainaꞌa<br />
zii baꞌo ran: umishi dapa nuz<br />
Christ, uruu kizi ukai waa uawautinapa-kinaa<br />
nii, Satan baꞌi tan an<br />
pabairi tikazi-tinapa kidaꞌo. 17 Naꞌiki<br />
wuruꞌu Tomin karu kazan naata nuz<br />
naa unao, uruu kizi umoro koda<br />
ukowam nii. Aizii wuruꞌu Tominkaru<br />
Para da nuz, uruu ukai waa<br />
umarian nii, Kai manaꞌo Doro naa<br />
taa niaz uꞌati. 18 Naꞌiki kari kao nan<br />
utorii napa Kai manaꞌo Doro naa<br />
kamin kaꞌu tan idaꞌan unao. Utoriinpan<br />
an Tomin karu ati ukowaada<br />
ipai aimaa kan dauꞌan; upishaa<br />
uꞌati wuruꞌu tuu kiaꞌo raz mana wun<br />
uai pan ukamin kaꞌuta kizi unao.<br />
Ukauꞌan dyauta utaapa unyuku nuu<br />
torii napa-karu dauꞌati, naꞌiki karikao<br />
nan utorii napa ipai Tomin karu<br />
pidanan nao ati.<br />
19 Kari kao nan paꞌi utorii napa<br />
Tomin karu ati ukamin kaꞌuta kizi<br />
õgaru õkaku waa pan an, mabaaꞌazoo<br />
kizi õkowaa dan Kai manaꞌo<br />
Kuwai wuruꞌu mashaaꞌo raz utaapauzo-kao<br />
kotuaꞌa naa. 20 Jesus<br />
zaa mata nii õgaru kowaada paꞌo<br />
nii Kai manaꞌo Kuwai; uruꞌu naa<br />
wuruꞌu õkowaa da paniaz naꞌiki<br />
uruu dikin iaꞌo wuruꞌu õtaraapakaoaz<br />
daꞌaꞌa. Ukauꞌan, utorii napa<br />
Tomin karu ati õdauꞌan, aonaa kizi<br />
õtarian õkowaa da pan wuruꞌu Kaimanaꞌo<br />
raz Kuwai dyuuda-kari waiz<br />
õkowaa da pan.<br />
Paul katokontan pakaaritan<br />
21 Tychicus, uruu waꞌina wuzuitapa<br />
nii umishi dan idi Christ, naꞌiki<br />
uruu wamarai napa nii naꞌiki kaimanaꞌo<br />
ukau dinau zon Nao ba nai<br />
ati. Uruꞌo nii kowaada unao ati ipai<br />
õdauꞌan, naꞌiki õshaꞌa pata nii kida<br />
dauꞌan. 22 Õdyuu dan nii uruu unao<br />
diꞌiti ukowaada kizi ipai dau nuu daꞌu<br />
waunao dauꞌu, naꞌiki umaꞌo za kada<br />
kizi unao nyuku nuu.<br />
23 Marii waDaru Tomin karu<br />
naꞌiki Nao ba nai Jesus Christ taan<br />
kai manaꞌo mashaapa-karu naꞌiki<br />
marain paaka-karu ipai unao<br />
mishi dai nao ati, naꞌiki kari kao nan<br />
kizi umishida pan Christ. 24 Marii<br />
Tomin karu kai manan ipai wunao<br />
atiꞌi karikao nanuꞌo raz ĩmarain pan<br />
mana wun Nao ba nai Jesus Christ.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Paul Kaaritan<br />
Philippi Sannao Atiꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Apostle Paul saadan diꞌoraz kaarita pataraa-kao donoꞌo Kaimanaꞌo<br />
Kuwai dikin ii. (Philippians 1:17) Timothy umin-kaudinan naꞌian puꞌaꞌo<br />
utuma usaadan wuruꞌu kaaritaz.<br />
Baukapaꞌo Paul morowautapankauzon Silas tuma Philippi ii. Uruu donoꞌo<br />
wuruꞌu pidannao abatanuz naꞌiki ĩmishidanuz Paul kowaadanii Kaimanaꞌo<br />
Kuwai. (Acts 16:11-40) 10 wunu ĩmorowautapankan daunaꞌan, usaadan<br />
wuruꞌu pakaaritanuz.<br />
Aizii usaadan wuruꞌu kaaritaz mishidainao atiꞌo Philippi iainaouz.<br />
Ukowaadan ĩꞌati tuukii ukonaukian ĩkaminkaꞌutan idi paugaru ĩdyuudan<br />
idaꞌan aimaakan paꞌati naꞌiki ĩtoriinpan idi Tominkaru ati udauꞌan.<br />
Paul kowaadan tuukii pakonaukian papatakaꞌuta-kao puꞌu taraa-kizai<br />
ii. Mazan ukian, wuruꞌu naꞌapa kidaꞌoraz kaiwainan kaimanaꞌo nii, iriba<br />
kaiman kidaꞌo aimaakan shaꞌapan unaꞌian puꞌu. Naꞌiki ukowaadan tuukii<br />
pakonaukian panyukunuitapan idi mishidainao Philippi iainaouz kamunanun<br />
paꞌati.<br />
Pakaaritan idaꞌa, Paul kakinaowan mishidainao aonaa kizi ĩkashadinan<br />
oo ĩkaakinpan papatakaꞌuta-kao an pamishidan dikin ii Christ. Mazan marii<br />
kiziꞌi naa paꞌan ĩkonaukiitinan karikaonan. Naꞌiki maꞌozaka kizi ĩtaapan<br />
pamishidan naꞌiki karikaonan kizi ĩkaminkaꞌuaakan naꞌiki ĩmashaapan<br />
konaukii pamin-mishidannao tuma. Naꞌiki ukakinaowan ĩdyaun ĩzaudinapa<br />
kizi pidannao ai, taapinpaꞌazoinaouz kaimanaꞌo nii, tuukiaꞌoraz ĩaipan<br />
shaꞌapatin-karu Jewnao kakinaorinaa kawanaꞌati.<br />
Tuukii Paul kakinaowan wuruꞌu mishidainaouz uaipan ĩmashaapan<br />
kaiman naꞌiki ĩdiꞌitinapa kizi kaiman naꞌapa Christ kawan.<br />
Phil<br />
535<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
PHILIPPIANS 1<br />
536<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-11<br />
Paul dauaꞌo utaraapa-kao donoꞌoraz . . . . . . . . . . . 1:12-30<br />
Paul kakinaotan mishidainao kaimanaꞌo mashaapa-karu<br />
dauꞌu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2:1-18<br />
Paul shaꞌapatinaꞌazon dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . .2:19-30<br />
Kaimanaꞌo kakinaorii naꞌiki kaduzui tukapa-kida-kao . 3:1—4:1<br />
Mishidainao nyukunuu maꞌozakada-kao,<br />
naꞌiki ĩkonaukii-kida-kao . . . . . . . . . . . . . . . . 4:2-20<br />
Paul katokontan pakaaritan . . . . . . . . . . . . . . . 4:21-23<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />
naꞌiki Timothy diꞌikiꞌo, Christ<br />
Jesus poi toru naouz. Õgaru Paul,<br />
õsaa dan diꞌo raz kaa rita ipai unao<br />
Tomin karu pidanan nao atiꞌo,<br />
Philippi san nao, mishi dai naouz<br />
Christ Jesus, naꞌiki mishi dai nao<br />
zowau naa nao atiꞌo kapam, naꞌiki<br />
ipai wunao atiꞌi kamin kaꞌuupai<br />
naouz unao. 2 Marii waDaru<br />
Tomin karu, naꞌiki Nao ba nai Jesus<br />
Christ kamuna nun unao ati, naꞌiki<br />
utaa kizi unyuku nuu kai man-kinaa<br />
nii.<br />
Paul toriinpan Philippi sannao ati<br />
3 Naꞌa painim õnyuku nuuan<br />
dono unao, tuu kii daꞌi õkonau kiikidan<br />
Tomin karu unao dauꞌan.<br />
4 Naꞌiki kari kao nan daꞌi õtoriin pauzon<br />
konau kiaꞌo idaꞌan Tomin karu<br />
ati unao dauꞌan. 5 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan unao kowaada paꞌo kapam<br />
Kai manaꞌo Kuwai, Jesus Christ<br />
dauaꞌo raz. Sariapa umishi dan<br />
diꞌikiꞌo usaka dan ukaku waapatinan,<br />
atii kai pakawan. 6 Mishi<br />
Tomin karu saka da niꞌi naa pasaabaan<br />
unao. Aizii õkian nii unao ati,<br />
õai tapa naꞌiki õmishida pakawa nuꞌo<br />
nii wuruꞌu Tomin karu kau dina nuz<br />
naꞌapa, atii Christ Jesus kaa wan<br />
donoꞌo nii zii uipaian pasaa baan<br />
unao. 7 Õdiꞌitin pan unao dauꞌu<br />
kaika paꞌa õmarain pan idiꞌo unao<br />
tuu kii mana wun. Mishi Tominkaru<br />
tukapa-kida pakai manan ipai<br />
bao kopa unao ati naꞌiki õgaru ati,<br />
utaa pada ukamin kaꞌu tan õgaru<br />
õkau din-kizi dauꞌu, õtaraapa-kao<br />
puꞌu oo õkasha daa ka pan dono<br />
pidan nao tuma Kai manaꞌo Kuwai<br />
dauꞌan õtukapa-kidaꞌa zon idi<br />
umishiin. 8 Tomin karu tukapa naꞌiki<br />
uaitapa mishiꞌo wuruꞌu õtuka paꞌazoo<br />
nuz unao, õmarain pan idiꞌo unao<br />
tuu kii, naꞌapa Christ Jesus marainpan<br />
kawan unao.<br />
9 Õtoriin pan Tomin karu ati<br />
unao dauꞌan, marii kizi powaꞌa zii<br />
ukamarai napa nun, naꞌiki utaa kizi<br />
uai tapa-kinaa nii powaꞌa zii, naꞌiki<br />
uaita paaba-kinaa nii mana wun.<br />
10 Uruu idaꞌan kizi uaita pan naꞌiaꞌo ram<br />
kai manaꞌo naꞌiki sakita paꞌo aimaa kan<br />
ushaꞌapa tan nii naꞌiki umishi dan nii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
537<br />
PHILIPPIANS 1<br />
Uruu idaꞌan kizi kari kao nan ukaimanan,<br />
aonaa kizi oiaꞌo ikoda-kao<br />
uꞌidaꞌa atii naꞌapa Christ kaa wan diꞌiti.<br />
11 Marii kizi kari kao nan ushaꞌapa tan<br />
kai man kidaꞌo paꞌidi waru aimaa kan,<br />
Jesus Christ taan idaꞌan pamaꞌo za kan<br />
uꞌati. Naꞌa paꞌo idaꞌan kizi Tomin karu<br />
nau baa-kao naꞌiki ukonau kii-kida-kao.<br />
Kaimanaꞌo Kuwai abata-kao<br />
Paul taraapa-kao puꞌu<br />
12 Aizii õmin-mishi dan nao,<br />
õai pan uaita pan, wuruꞌu dikauda<br />
kidaꞌo aimaa kan shaꞌa paapa-kao<br />
puꞌu õꞌati kaika paꞌa, mazan ukaiwai<br />
nan kai manaꞌo nii, naꞌapa kidaꞌo<br />
idaꞌan mishiꞌo rai man powaꞌa zii<br />
mana wun Kai manaꞌo Kuwai abatakao.<br />
13 Ushaꞌapa num kauꞌan ipaiꞌi<br />
naa daꞌai nao pidan nao naꞌiki ipai<br />
soldyaa nao wunaouꞌu watch mantapai<br />
nao kidaz udaruꞌo nao ba nai<br />
dapu, kai manai man ĩaita pan wuruꞌu<br />
õtaraapa-kaoaz soo õkaku waapatinan<br />
dikin iaꞌo Christ dauꞌu. 14 Aizii<br />
õtaraapa-kao idi, powaꞌa zii mishidai<br />
nao Christ maꞌo za ka dinan, uruu<br />
idi maꞌo zaka ĩkowaada pan Tominkaru<br />
Para dan, aonaa ĩtarian.<br />
15 Kai naꞌa pabiꞌi kida mishidai<br />
nao, ĩkowaada pan kuwai<br />
Christ dauꞌu padamata mazan soo<br />
pakishau zin idiꞌo kari kao nan õꞌati,<br />
ĩaipan kari kao nan padaꞌan-kao.<br />
Mazan kai naꞌa baꞌo ran mishi dainao,<br />
ĩkowaada pan wuruꞌu kuwaiz<br />
ĩkamin kaꞌu taꞌa zon idiꞌo paꞌan õgaru.<br />
16 Naꞌiki wuruꞌu ĩkaku waapa tina nuz<br />
pamarain pan idiꞌo õgaru, ĩaitapa<br />
õtaraapa-kao daꞌaꞌa õkowaa da pan<br />
idiꞌo pidan nao ati wuruꞌu kaimanaꞌo<br />
naꞌiki mishiꞌo kuwai Christ<br />
dauaꞌo raz. 17 Mazan wuruꞌu baꞌorai<br />
naouz ĩkaku waa tinan Christ<br />
dauꞌan soo ĩaipan kari kao nan pawazoo<br />
miki pan, aonaa panyuku nuu<br />
kai manan puꞌaꞌo mani õꞌati, mazan<br />
soo ĩatadin paꞌa zon kari kao nan.<br />
Naꞌiki ĩaipan kari kao nan pakashaꞌora<br />
dan õnyuku nuu wuru puꞌaꞌa<br />
õtaratapa-kaoaz. 18 Mazan aonaa<br />
ĩshaꞌa paapa nii kida kashaꞌora dauan<br />
õnyuku nuu. Mishiꞌo rai man kai man<br />
õꞌati wuruꞌu ĩkaku waapa tina nuz<br />
Christ dauꞌu. Naꞌa paꞌo ram idaꞌan<br />
kaku waa tin-karu kishauzi-karu puꞌu<br />
oo kai manaꞌo nyuku nui diꞌikiꞌo,<br />
mazan naꞌa paꞌo idaꞌan ĩabata-kidan<br />
naa pidan nao ati Kai manaꞌo Kuwai<br />
Christ dauaꞌo raz. Uruu idi tuu kii<br />
õkonau kian.<br />
Naꞌiki powaꞌaꞌo nii zii õkonaukii<br />
tinan. 19 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
utoriin pan idi õdauꞌan Tomin karu<br />
ati, naꞌiki Kai manaꞌo Doro naa, Jesus<br />
Christ diꞌikiꞌo raz kamin kaꞌu tan<br />
idaꞌan õgaru, õai tapa õkodita-kidakao<br />
nii diꞌikiꞌi. 20 Ukauꞌan tuu kii<br />
õai pan õtukapa-kidan mishi, aonaꞌo<br />
nii õkasharu tinan naꞌiki õbaꞌa zootinan<br />
õshaꞌa pain pan idaꞌan. Mazan<br />
pakawan õtaa pan õnyuku nuu maꞌozaka,<br />
pakawan kizi õtukapa-kidan<br />
mishi Christ umana wunun õshaꞌapata<br />
nii kida aimaa kan idaꞌan, kai<br />
õkaku pan puꞌu, oo õmawa kan<br />
idaꞌan. 21 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
õgaru ati, wuruꞌu kakupa-karuz<br />
mishiꞌo mashaapa-karuꞌu naa<br />
paꞌan kai manai man Christ ati.<br />
Aizii õmawa kan an, powaꞌaꞌo nii<br />
zii mana wun ukai manan õꞌati.<br />
Phil<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
PHILIPPIANS 1, 2<br />
538<br />
22 Aizii õtaapa-kao an kakupa,<br />
doba taꞌo nii õshaꞌapa tan kaudinkizai<br />
Christ ati zii. Uruu idi aonaa<br />
õai ta pan naꞌiaꞌo ram õai pan, kakupakaru<br />
oo mawaka-karu. 23 Aonaa<br />
õai ta pan naꞌiaꞌo ram mana wun õzaamata.<br />
Tuu kii õwaꞌakaꞌa zon wuruꞌu<br />
diꞌo raz ama zada baaraꞌa, õmashaapaꞌa<br />
naꞌa zon idiꞌi naa Christ tuma,<br />
naꞌii powaꞌaꞌo zii paꞌan ukai manan<br />
mashaapa-karu ai daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa. 24 Mazan õai tapa kai manaꞌo<br />
nii paꞌan unao ati õtaapa-kao an zii<br />
kakupa. 25 Ukauꞌan unaꞌa pan an,<br />
õai tapa õtaapa-kao nii zii kakupa,<br />
uruu idi pakawa nuꞌo nii õkau dinan.<br />
Õmaꞌo za kada kizi powaꞌa zii<br />
wuruꞌu umishi dapa nuz Tomin karu,<br />
naꞌiki konau kii kizi umashaa pan<br />
umishi dan idi Christ. 26 Ukauꞌan<br />
tuu kiaꞌo nii mana wun ukonau kiikidan<br />
Christ Jesus, õkodita-kida-kao<br />
an naꞌiki õkaa wan an koshan unao<br />
diꞌiti.<br />
Mishiꞌo mashaapa-karu<br />
Tominkaru aipan kawanaꞌati<br />
27 Ukauꞌan kanom shaꞌa pan an<br />
õꞌati, kai manaꞌa naa umashaapa,<br />
Kai manaꞌo Kuwai kawanaꞌati Christ<br />
diꞌikiꞌo raz. Aizii naꞌa painim õmakon<br />
an unao diꞌiti oo õmamako kan an,<br />
mazan upuꞌaꞌo nii õaba tan, mishi<br />
maꞌo zaka umishida pan naꞌiki baudaꞌapa<br />
utaa pan unyuku nuu. Naꞌiki<br />
õaba tan nii bao kopa ukazan naatapan<br />
wuruꞌu Kai manaꞌo raz Kuwai<br />
Christ dauaꞌo raz. 28 Naꞌiki aonaa<br />
utarian utaruba nao shaꞌa paa pan<br />
ai unao; uruu idaꞌan utukapakidan<br />
ĩꞌati mishiꞌo nii Tomin karu<br />
pata kaꞌu tan ĩdyaun, mazan unao<br />
ukazan naa tan nii paꞌan. Tominkaruꞌo<br />
nii wuruꞌu shaꞌapa taꞌo raz<br />
aimaa kan naꞌapa. 29 Mishi Tominkaru<br />
kai manan unao ati ukashaapa<br />
umishi dan Christ, naꞌiki ukashaapa<br />
kapam unao bai aa pan kashaꞌo raꞌo<br />
umishi dan dikin ii uruu. 30 Ubaia tan<br />
kashaꞌo raꞌo, naꞌapa utuka pan kawan<br />
tawuruꞌu õbaiaa panuz kashaꞌora<br />
kidaꞌo naꞌii, Philippi ii. Atii diꞌi<br />
pakawan zii õbaia tan kashaꞌo raꞌo.<br />
Mishidainao diꞌitinapa kizi<br />
Christ Jesus diꞌitinpan kawan<br />
2 1 Aizii uaita pan idi unyuku nuu<br />
maꞌo za ka dinan uzaama tin pan<br />
idi Christ idaꞌati; naꞌiki uaita pan<br />
idi unyuku nuu saabai nan Christ<br />
kamarai napa nun idaꞌan; naꞌiki<br />
uaita pan idi ubau daꞌa pa ta pan<br />
unyuku nuu Kai manaꞌo Doronaa<br />
idaꞌan; naꞌiki uaita pan idi<br />
marain paaka-karu naꞌiki kamunanu<br />
aaka-karu kainaꞌan uꞌidaꞌa;<br />
2 ukauꞌan umashaa paꞌa naa naꞌapa<br />
ukawanaꞌati, õkonau kii-kinaa<br />
nii. Utaa paꞌa naa unyuku nuu<br />
patumaaka, naꞌapa kida udiꞌi tinapa;<br />
naꞌapa kida kapam umarain paaka;<br />
naꞌiki ubau daꞌa pata unyuku nuu<br />
ushaꞌapa taꞌa zoo nii aimaa kan<br />
dauꞌati. 3 Aonaa ushaꞌapa taꞌa naꞌa<br />
aimaa kan uꞌata din paꞌa zon idi<br />
kari kao nan, oo uai pan idi mani karikao<br />
nan utukapa-kao umana wunuꞌo<br />
kawan. Aonaa umana wun-tin paꞌanaꞌa,<br />
mishiꞌo rai man utaapa paꞌan<br />
uiriban nao umana wunuꞌo nii<br />
uꞌai. 4 Aonaa udiꞌitin paꞌa naꞌa soo<br />
uaiapa nii naꞌiki ushaꞌa paa pa nii<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
539<br />
PHILIPPIANS 2<br />
kida aimaa kan dauꞌu kari kao nan,<br />
mazan udiꞌi tinapa ukamin kaꞌutaꞌa<br />
zon dauꞌu uiriban nao kapam.<br />
5 Ukauꞌan naꞌapaꞌa naa udiꞌi tinapa<br />
Christ Jesus diꞌitin pau zon kawan,<br />
ushaꞌa pata aimaa kan unyuku nuu<br />
kai manan idaꞌan naꞌapa Christ Jesus<br />
kawan.<br />
6 Christ patumaakan puꞌu<br />
padamata Tominkaru<br />
tuma<br />
naꞌiki ĩkaduz naꞌapa<br />
kidaakan puꞌu,<br />
mazan upuꞌu aonaa utiwaan<br />
papatumaakadinpan<br />
Tominkaru tuma.<br />
7 Mishiꞌoraiman minziiwa<br />
uwaꞌakan umanawun-karu<br />
aokazi ii.<br />
Utaapinpan apowaꞌa naꞌapa<br />
poitorui taapinpauzon<br />
kawan.<br />
Ushakatan naꞌapa pidan<br />
kawan.<br />
8 Uruu dono apowaꞌa utaapinpan,<br />
uizoꞌati Tominkaru pazowiikidinan<br />
idaꞌan cross<br />
paawaꞌa.<br />
9 Uruu idi Tominkaru kadishitakidan<br />
uruu,<br />
naꞌiki uzaamatan uruu<br />
umanawunuꞌo nii,<br />
naꞌiki udakotan uꞌuu<br />
umanawunuꞌo nii ipai<br />
baꞌorainao kida uuai ai.<br />
10 Soo uruu ati baudaꞌapa<br />
Tominkaru aipan, ipai<br />
pidannao kodoruꞌukan,<br />
ipai aokazi iainaouz, imiꞌi<br />
baara anainaouz naꞌiki ipai<br />
mawakainaouznaa.<br />
11 Naꞌiki ipaiꞌo nii pidannao kian,<br />
“Jesus Christ uruu<br />
umanawunuꞌo manawun<br />
Naobanai.”<br />
Uruu idaꞌan ipaiꞌo nii<br />
pidannao naubaan<br />
naꞌiki konaukii-kidan<br />
waDaru Tominkaru.<br />
Mishidainao mashaapa kizi<br />
Tominkaru Paradan kawanaꞌati<br />
12 Õmin-mishi dan nao, õmarainapa<br />
nii nao, kari kao nan daꞌi<br />
uizoꞌa tii zon Tomin karu para dan<br />
õnaꞌian dono utuma. Powaꞌa zii<br />
paꞌi uizoꞌati Tomin karu para dan<br />
õꞌao naan puꞌu utuma. Utaapa<br />
Tomin karu umana wunuꞌo nii<br />
naꞌiki ukicha naꞌ iki ushaꞌa paa pan<br />
oiaꞌo uawun zaꞌa, utiwau tinaꞌa<br />
naa maꞌo zaka umashaapa kai man,<br />
naꞌapa Tomin karu aipan kawan<br />
pakazan naata nii nao mashaa pan.<br />
13 Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
wuruꞌu kaudi naꞌo raz unao idaꞌa,<br />
uruu aipan ati min ziiwa ushaꞌapa tan<br />
wuruꞌu udyuuda nii kidaz shaꞌa patakao<br />
paꞌati, naꞌiki utaan idaꞌanaꞌo<br />
umaꞌo zaka-kinaa nii wuruꞌu ushaꞌapata<br />
nuz kai man kidaꞌo aimaa kan<br />
naꞌapa uai pan kawanaꞌati.<br />
14 Aizii ushaꞌapa tan an aimaakan,<br />
kai man ushaꞌapa tazu, aonaa<br />
ukada koin paꞌa naꞌa udauꞌu. Naꞌiki<br />
aonaa ukasha daaka paꞌa naꞌa baꞌorai<br />
nao tuma ushaꞌa paa pa nii kida<br />
dikin ii. 15 Aonaa kizi ukadakotin-kida-kao<br />
naꞌiki uunamu naa<br />
abata-kao dikauda sodi kida, mazan<br />
kai man kizi paꞌan unao. Tominkaru<br />
dainaoun idi unao, umashaapa<br />
Phil<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
PHILIPPIANS 2<br />
540<br />
kai man paꞌan oiaꞌo pidan nao biiꞌi,<br />
wuruꞌu shaꞌa paa pai naouz dikaudaꞌo<br />
naꞌiki kaki baꞌa zon naa kidaꞌo<br />
mana wun aimaa kan. Mazan unao,<br />
ĩbii anaꞌo nii paꞌan ukanada pan,<br />
naꞌapa wizi nao kanada pan kawan<br />
maru taꞌo-karuꞌu. 16 Ukowaa dauta<br />
kiziꞌi naa kai manaꞌo kuwai, karikao<br />
nanuꞌo kakupa-karu ikoda-kinao<br />
dauaꞌo raz. Aizii ushaꞌapa tinan an<br />
naꞌiki umashaa pan dono naꞌapa,<br />
tuu kiaꞌo nii õata din pan unao idaꞌan,<br />
Christ kaa wan dono pakamoon<br />
donoꞌo naa. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
uruu idaꞌanaꞌo nii õai ta pan aonaa<br />
madiwau tapa-kaꞌo mani wuruꞌu<br />
õkau dina nuz dadara unao bii an.<br />
17 Ushaꞌapa num kauꞌan tuu kii utaainan<br />
umishi dan idaꞌan Tomin karu.<br />
Panaa don õtaai nan nii Tomin karu<br />
ati õzowii-kao idaꞌan, naꞌiki õizain<br />
shoo tan idaꞌan, õipaida kiziꞌi naa<br />
Tomin karu ati wuruꞌu unao taai nanuz<br />
uꞌati. Mazan upuꞌu õkonau kian<br />
naꞌiki õkonau kii tinan nii ipai unao<br />
tuma. 18 Ukauꞌan naꞌapa kizi kapam<br />
ukonau kian bao kopa õtuma.<br />
Timothy naꞌiki Epaphroditus<br />
dyuuda-kao dauaꞌo<br />
19 Kai naꞌaꞌo nii õai pan õdyuu dan<br />
Timothy unao diꞌiti wanao banaa<br />
Jesus Christ kashaa pan an<br />
mazan. Tuu kiaꞌo nii õkonau kian<br />
ukaawa-kidan dono kuwai unao<br />
dauꞌan. 20 Aonaa õiko dan baꞌo ran<br />
pidan Timothy kawa nuꞌo, tuukiaꞌo<br />
mana wun udiꞌitin pan unao<br />
dauꞌu. 21 Kai naꞌa mishi baꞌo rai nao,<br />
mazan ĩdiꞌitin pan soo pashaꞌapataꞌa<br />
zoo nii kida aimaa kan dauꞌu,<br />
aonaa Jesus Christ aiapa nii kida<br />
dauaꞌo mani. 22 Mazan Timothy,<br />
ipai unao utukapa nii naꞌiki uaitapa<br />
niꞌi naa ukaduz. Utukapa<br />
naꞌa pam ukau dinan õtuma, baokopa<br />
wakowaa da pan Kai manaꞌo<br />
Kuwai, naꞌapa pidan kau di nan<br />
kawan padaru tuma. 23 Ukauꞌan<br />
õai pan õdyuu dan uruu unao diꞌiti,<br />
õaita paꞌa kan donoꞌo naa naꞌa pam<br />
nii õshaꞌa pata-kao daꞌaꞌa. 24 Mazan<br />
õai tapa naꞌiki õmishida wanao ba naa<br />
taapa dan nii õmoro wau tan kadiman<br />
unao diꞌiti.<br />
25 Mazan kai õdyuu dan nii<br />
powaa iti Epaphro ditus unao<br />
diꞌiti, uruu shaꞌatii udyuu dauzoniaz<br />
õꞌidaꞌati, naꞌa kaꞌo nii aimaa kan<br />
kida ukamin kaꞌuta-kinaa niꞌo raz<br />
õgaru. Uruu õꞌina wuzu kawanuꞌo<br />
õtaa pan, bao kopa ukau dinan<br />
õtuma naꞌiki maꞌo zaka ukazannaata<br />
pan kai manaꞌo kuwai õtuma.<br />
26 Õdyuu dan nii uruu utuka paꞌa zon<br />
idi unao tuu kii, naꞌiki kashaꞌo raꞌo<br />
unyuku nuu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
uaitapa tuu kiaꞌo unao dopian oo<br />
ukashaꞌo ran uaba tan idi ukari naan.<br />
27 Mishiꞌo wuruꞌu ukari naan kanuz<br />
tuu kii, mao napa umawa kan, mazan<br />
tuu kii Tomin karu kai manan uꞌati,<br />
ukakuda uruu. Mazan aonaa uruu<br />
ati mani pabaꞌo ran Tomin karu kaimanan,<br />
õgaru ati kapam. Aonaa<br />
Epaphro ditus mawa kan, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan aonaa Tomin karu aipan<br />
õkashaꞌora dan õnyuku nuu powaꞌa<br />
zii, õbaia tan puꞌu kashaꞌora kidaꞌo<br />
aimaa kan. 28 Uruu idiꞌo tuu kii<br />
mana wun õdyuu daꞌa zon uruu unao<br />
diꞌiti, õai pan idi unao konau kian<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
541<br />
PHILIPPIANS 2, 3<br />
utuka pan dono ukaa wan koshan<br />
powaa iti. Naꞌiki õgaru tuu kiaꞌo<br />
nii kapam õkonau kian õai ta pan idi<br />
aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa unao nyukunuu<br />
kashaꞌora tinan udauꞌati. 29 Aizii<br />
ukaa wan an unao diꞌiti konau kii<br />
udapaapa uruu, naꞌapa udapaapau<br />
zon kawan umin-mishi dan nao.<br />
Naꞌiki naꞌapa kizi unau baan uruu<br />
kawanui nao pidan nao, 30 ushaꞌapanum<br />
kauꞌan min ziiwa umakon<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo bii iti, naꞌiki maonapa<br />
umawa kan pakau di nan dikin<br />
ii Christ ati. Ubaia tan wuruꞌu kaudin-kizaiz,<br />
uai pan idi pashaꞌapa tan<br />
wuruꞌu unao shaꞌapa taꞌa zoo niaz<br />
padamata õꞌati, mazan unao, aonaa<br />
uturuu dinan, umuna pon idi õꞌai.<br />
Paul aipan Philippi sannao<br />
daꞌanan pakaduz<br />
3 1 Aizii õmin-mishi dan nao,<br />
ukonau kii tinaꞌa naa karikao<br />
nan, uzaama tin pan idiꞌi naa<br />
wanao ba naa Christ idaꞌati. Aonaa<br />
õkasha di nan õkaki nao tan unao<br />
powaꞌa an kida. Wuruꞌu õkakinaori<br />
kidaz kamin kaꞌu tan nii naꞌiki<br />
ukazan naata pan nii unao upozawata-kida-kao<br />
ai. 2 Uzaudi napa paꞌi<br />
oiai naouz pidan nao ai, arimaraka<br />
kawa nui naouz. Ĩnao tuu kii ĩaipan<br />
mishi dai nao daonai ora nao chootakidan<br />
pamada Jew nao kaduz<br />
kawan. 3 Waunao, mishiꞌo paꞌan<br />
Tomin karu pidanan nao manawun.<br />
Kari kao nan paꞌan watoriin pan<br />
Tomin karu ati Kai manaꞌo Doro naa<br />
kamin kaꞌu tan idaꞌan waunao. Naꞌiki<br />
wataapa paꞌan Christ Jesus umanawunuꞌo<br />
nii. Aonaa waꞌatada pan<br />
pidan shaꞌa paa pa nii kida aimaa kan.<br />
4 Õgaru, turuaꞌo padamata õmashaapan<br />
atadi napa õshaꞌa pata nii kida<br />
aimaa kan idaꞌan. Aizii ukai naꞌan<br />
an pidan nao atadin paꞌo pashaꞌapata<br />
nii kida aimaa kan idaꞌan, õgaru<br />
paꞌan turuu õata din pan powaꞌa zii<br />
ĩꞌai. 5 Ushaꞌapa num kauꞌan õgaru<br />
choota-kari wai bau daꞌapa soondii<br />
õshaka tan dau naꞌan Jew nao kakinaori<br />
naa kawanaꞌati. Naꞌiki õgaru<br />
Israelite mana wun, Ben jamin<br />
takaan-daun. Õgaru Hebrew manawun<br />
naꞌapa õdarun nao kawan.<br />
Naꞌiki õgaru Phari see, a uruu idi<br />
tuu kii õizoꞌa tii zon Moses taa nii kida<br />
kakinao rii. 6 Naꞌiki tuu kii õai pan<br />
õmashaa pan kai manai man Tominkaru<br />
aipan kawanaꞌati, uruu idiꞌo<br />
daꞌi õpata kaꞌu tau zon mishi dai nao<br />
Jesus. Aizii õizoꞌa tin idi tuu kii<br />
wuruꞌu Jew nao kaki naori kidaz,<br />
ipai pidan nao tuka pan õgaru kaimanaꞌo<br />
mana wun pidan kawan.<br />
7 Mazan aizii õata dapa nii kidaz<br />
kotuaꞌa naa, ipai õtuka pan kidaz<br />
madiwau tapa-kaꞌo kari kao nan,<br />
õzaama tinan idiꞌi naa Christ diꞌiti.<br />
8 Powaꞌa zii õtuka pan ipai wuruꞌu<br />
õata dapa nii kidaz õkazan naa tinkinaa<br />
nii maza nuꞌo kari kao nan,<br />
wuru aiaꞌa umana wun kidaꞌo raz<br />
õiko dan, õaita paa ka nuz õnaoba<br />
naa Christ Jesus tuma. Uruu<br />
Christ dikin ii õmari naꞌa tan ipai<br />
dau nuu daꞌu wuruꞌu maza nuꞌo raz<br />
kari kao nan õmishida pau zon kiwiin.<br />
Phil<br />
a 3:5 Pharisee: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
PHILIPPIANS 3<br />
542<br />
Mazan aizii õtukapa nuz aimaa kan<br />
kaboota-kari wai kawanuꞌu naa karikao<br />
nan, õai pan idi õzaama tin pan<br />
kai manai man Christ diꞌiti, 9 naꞌiki<br />
õbau daꞌapa tinaꞌa zon idi utuma.<br />
Aonaa õshaꞌapa tan idaꞌanaꞌo mani<br />
Moses taa nii kakinao rii kida wuruꞌu<br />
õkai mana nuz, mazan õmishi dan<br />
idiꞌo paꞌan Christ. Ukauꞌan Tominkaru<br />
tuka pan õgaru kai manaꞌo nii<br />
soo õmishi dan idiꞌo paꞌan Christ.<br />
10 Powaꞌa zii mishi õaita paꞌazon<br />
Christ kai manai man, naꞌiki<br />
õtiwaaꞌa zon kapam wuruꞌu Tominkaru<br />
maꞌo za kan utaa niaz Christ ati<br />
ukadishita-kidan donoꞌo raz uruu<br />
pamawaka-kizi iki. Naꞌiki õai pan<br />
õkami nau daꞌu tan uruu õpata kaꞌutakidi<br />
nan idaꞌan uruu kawan, naꞌiki<br />
naꞌapa õai pan õmawa kan uruu<br />
kawan. 11 Naꞌapa kapam õai pan<br />
Tomin karu kadi shita-kidan õgaru<br />
õmawaka-kizi iki dii naꞌi tiꞌi.<br />
Pidan dimatinauzo diman<br />
atii utokon iti<br />
12 Mazan aonaa õkian mani kaiwuruꞌu,<br />
turuu dinaꞌo raꞌa naa õgaru oo<br />
kai manaꞌo raꞌa naa õgaru õshaꞌapa tan<br />
idi naꞌapa kidaꞌo aimaa kan. Mishiꞌorai<br />
man uruu idiꞌo paꞌan dadara<br />
õtiwau tinan, õai pan õzaama tan<br />
wuruꞌu Christ Jesus taaꞌa zoo niaz;<br />
naꞌa paꞌo niꞌo wuruꞌu uzaama ta nuz<br />
õgaru paꞌidi wau nii. 13 Õmin-mishidan<br />
nao, õai tapa aonaa zii õkaꞌii tinan.<br />
Mazan kai naꞌa bau daꞌapa aimaa kan<br />
tuu kiaꞌo õai pan õshaꞌapa tan. Aonaꞌo<br />
nii õnyuku nuu pan powaꞌa wuruꞌu<br />
õmari naꞌa ta niaz naa õkaduz kida.<br />
Mazan õtaa pan nii õnyuku nuu soo<br />
bau daꞌapa wuru dauꞌa tiꞌi õꞌuaꞌiaꞌoraz,<br />
tuu kiaꞌo raz õai pan õiko di nan.<br />
14 Naꞌapa pidan dima baꞌo kawan,<br />
õdiman nii atii õkaa wan utokon iti,<br />
õzaa mata kizi wuruꞌu taaꞌa zoo-kariwaiz<br />
õꞌati. Naꞌa paꞌo dauꞌa tiꞌo wuruꞌu<br />
Tomin karu dapada nuz õgaru aokazi<br />
iti, Christ Jesus mawa kan idaꞌan õꞌati.<br />
15 Ipai waunao maꞌo za kaꞌoraz<br />
naa wataa pan wanyuku nuu<br />
wamishi da pan dauꞌati; naꞌapa kizi<br />
kapam wataa pan wanyuku nuu wuru<br />
dauꞌa tiꞌi õkadako tin-kizi kidaz.<br />
Mazan unyuku nuu manaꞌapa kan an,<br />
turuu Tomin karu taan kapam unao<br />
ati kai manaꞌo diꞌi tinapa-karu uaitapa-kinaa<br />
nii. 16 Ukauꞌan pakawan<br />
wamashaapa wuruꞌu kawanaꞌatiꞌi,<br />
wamishi da paniaz mishiꞌo raz kuwai.<br />
17 Õmin-mishi dan nao, udaꞌanaꞌa<br />
naa kai manaꞌo õkaduz kida<br />
bao kopa umin-mishi dan nao tuma.<br />
Naꞌiki udiꞌi tapa kai manai man<br />
wunaouꞌu shaꞌapa tinai naouznaa<br />
kai man, watomi napa-kidan<br />
kawanaꞌati ĩdyaun. 18 Mazan kai naꞌa<br />
iriba pidan nao, ĩshaꞌa paa pan idaꞌan<br />
oii kidaꞌo aimaa kan, ĩtukapa-kida<br />
pataru bai-tin pan Kai manaꞌo Kuwai<br />
ati, wuruꞌu Christ mawa kan dauaꞌoraz<br />
cross paawaꞌa. Õkowaa dauzo niꞌi<br />
naa shaꞌatii uꞌati kiwiin naꞌa paꞌo<br />
pidan nao dauꞌan; naꞌiki powaꞌaꞌo<br />
nii zii koshan õkowaa dan uꞌatizu<br />
õnyuku nuu kashaꞌo ran biiꞌi. 19 Diinaꞌi<br />
tiꞌi ĩkaboota-kao nii Tuuba ruꞌo<br />
Tikazi wuꞌiti, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ĩtaa pan idi pananaa patomin karun<br />
nii, ĩshaꞌapa tinan soo panyukunuu<br />
aipan kawanaꞌati kari kao nan.<br />
Umana wunuꞌo nii ĩtaa pin pan wuru<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
543<br />
PHILIPPIANS 3, 4<br />
idaꞌa naꞌa kaki baꞌa zon naa kidaꞌo raz<br />
ĩshaꞌa paa pan. Ĩdiꞌitin pan soo wuru<br />
dauꞌa tiꞌi pidan nao nau dapa nii kidaz<br />
pashaꞌa paa pan imiꞌi baaraꞌa.<br />
20 Mazan waunao, aonaꞌa<br />
naa turuu wamashaa pan naꞌapa,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aokazi iaꞌo<br />
diꞌitiꞌo paꞌan wazaama tin pan.<br />
Uruu idi tuukiaꞌa naa wazauda pan<br />
wakazannaa tiki Nao ba nai Jesus<br />
Christ waꞌatin aokazi iki. 21 Pamaꞌoza<br />
kan idaꞌan uzaama ta pan naꞌiki<br />
ukazowau ta pan ipai dau nuu daꞌu<br />
wuruꞌu toma-kari wai kidaz, aokazi<br />
ii naꞌiki imiꞌi baara an kidaꞌoraz.<br />
Uruu maꞌo zaka-karu idaꞌan<br />
upanaꞌa dan nii wananaa wuruꞌu<br />
kakatai ma naꞌo raz, paꞌinaꞌo naꞌiki<br />
umana wunuꞌo nanai nii, naꞌapa<br />
pananaa umana wunun kawan.<br />
4 1 Ukauꞌan õmin-mishi dan nao,<br />
õmarai napa nii nao, tuu kii<br />
õtuka paꞌa zon unao. Unao idaꞌanaꞌo<br />
õkonau kii tinan, naꞌiki õkau dinan<br />
winipi naa wuruꞌu unaouz.<br />
Pakawan paꞌi naꞌapa umashaapa<br />
naꞌiki maꞌo zaka umishi dapa Naoba<br />
nai Tomin karu.<br />
Kaimanaꞌo mashaapa-karu dauaꞌo<br />
2 Aizii daꞌaꞌa õkiaꞌa zon õdada koonao<br />
Euodia naꞌiki Syntyche ati, tuu kii<br />
õai pan ukai manaa kan, usaki tapa daꞌa<br />
naa unyuku nuu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ipai unao mishi dai naouꞌu naa Nao banai<br />
Jesus. 3 Naꞌiki pugaru õꞌina wuzu,<br />
õmin-kau dinan mana wun, õai pan<br />
pukai ma naaka-kidan wuruꞌu zunnaouz<br />
powaa iti. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ĩnao dadaraꞌo ĩkaudi nau zon<br />
naꞌapa õgaru kawan wakowaa da pan<br />
Kai manaꞌo Kuwai. Clement naꞌapa<br />
kapam naꞌiki baꞌo rai nao naꞌapa<br />
ĩkaudi nau zon õtuma. Tomin karu<br />
saa da niꞌi naa ipai ĩnao uu kakupakaru<br />
kaari tan naa b daa raꞌa.<br />
4 Aizii õkian uꞌati, ukonaukii<br />
tinaꞌa naa kari kao nan,<br />
uzaama tin pan idiꞌi naa Nao ba nai<br />
Jesus idaꞌati. Powaꞌa õkiaꞌa zon<br />
koshan, ukonau kii tinaꞌa naa.<br />
5 Marii kizi ipai pidan nao tuka pan<br />
unao kai manai nao naꞌiki kakarodapa<br />
nii nao nii. Unyuku nui tapa<br />
kizi mao na paꞌa naa Nao ba nai<br />
Jesus waꞌatin powaꞌa ati. 6 Aonaa<br />
kizi udopii dinan kanom sodi kida<br />
dauꞌati kari kao nan. Mishiꞌo rai man<br />
ukowaada Tomin karu ati kazi wadapaꞌo<br />
raz unyuku nuu, naꞌiki upishaa<br />
uꞌati aimaa kan uaiapa nii. Naꞌiki<br />
kari kao nan “kai man,” ukii uꞌati<br />
ukamuna nun idi unao ati. 7 Aizii<br />
unaꞌa pan an, Tomin karu kai manan<br />
umana wunuꞌo raz naꞌiki wazootapaꞌo<br />
raz pidan aita pan, uruꞌo nii<br />
kazan naa tapa unyuku nuu naꞌiki<br />
udiꞌitin pan, dopii-karu ai, uzaamatinan<br />
idiꞌi naa Christ Jesus idaꞌati.<br />
8 Aizii õmin-mishi dan nao, õkiaꞌazon<br />
uꞌati kari kao nan udiꞌi tinapa<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan dauꞌu,<br />
naꞌiki aimaa kan kida tuu kiaꞌo raz<br />
unau dapa-kao naꞌiki umarai napakao.<br />
Diꞌi wuruꞌu aimaa kan kidaz:<br />
udiꞌi tapa mishiꞌo aimaa kan; naꞌiki<br />
Phil<br />
b 4:3 kakupa-karu kaaritannaa: Tomin karu pidanan nao uu saada-kizi nao, mashaapai<br />
nao niꞌo raz kari kao nan Tomin karu tuma.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
PHILIPPIANS 4<br />
544<br />
aimaa kan wuruꞌu naubaapa-kariwai<br />
kidaz; naꞌiki aimaa kan wuruꞌu<br />
sakita paꞌo raz; naꞌiki aimaa kan<br />
wuruꞌu kai manaꞌo raz paꞌidi waru;<br />
naꞌiki aimaa kan konau na maꞌo;<br />
naꞌiki aimaa kan umana wun<br />
kidaꞌo raz utukapa-kao. Marii kizi<br />
udiꞌitin pan naꞌapa kidaꞌo dauꞌu karikao<br />
nan. 9 Aizii ushaꞌapa tinaꞌa naa<br />
õtomi napa-kidan kawanaꞌati unao,<br />
ipai wuru kawanaꞌatiꞌi uabata nii<br />
kidaz õꞌidiꞌiki uzaama ta nii kidaz<br />
naa unyuku nuu iti, naꞌiki ipai<br />
utuka pan kawanaꞌati õshaꞌapa tinan,<br />
naꞌapaꞌa naa ushaꞌapa tin. Unaꞌa pan<br />
an, Tomin karu taan nii pakai manan<br />
unao nyuku nuu iti, ukai manaakakinaa<br />
nii.<br />
Paul konaukii-kidan<br />
Philippi sannao<br />
10 Nao ba nai Jesus idaꞌan, tuu kii<br />
õkonau kian, unyuku nui ta pan idi<br />
õgaru koshan kotuaꞌo dau naꞌan.<br />
Mazan mishi õai tapa kari kao nanuꞌo<br />
daꞌi unyuku nuita pau zon õgaru,<br />
mazan aonaa uaita pan naꞌa pam<br />
utukapa-kidan õꞌatizu. 11 Mazan<br />
aonaa aimaa kan aonaan idiꞌo mani<br />
õꞌidaꞌa kai wuruꞌu õnaꞌapa nuz unao<br />
ati. Ushaꞌapa num kauꞌan õaitapa<br />
niꞌi naa naꞌa pam õkai wai nan<br />
naꞌa paꞌo ram aimaa kan shaꞌa pan<br />
an, aonaa õdopian. 12 Õai ta pa nii<br />
naꞌiki õtiwaa niꞌi naa mashaapakaru<br />
masakau daꞌuꞌo aimaa kan<br />
idaꞌan. Naꞌiki õtiwaa niꞌi naa kapam<br />
mashaapa-karu diriꞌiꞌo aimaa kan<br />
idaꞌan. Aonaa õdopian, õkaꞌiita<br />
õmashaa pan naꞌa paꞌo ram aimaakan<br />
shaꞌa pan biiꞌi, õkawa nyuku nun<br />
puꞌu oo õmawa nyuku nun puꞌu,<br />
aimaa kan diriꞌin puꞌu oo aimaakan<br />
masa kau daꞌun puꞌu. 13 Õkaꞌiita<br />
naꞌiki õai tapa õshaꞌapa tinan naꞌapaꞌo<br />
ram aimaa kan shaꞌa pan an,<br />
Christ maꞌo za ka da pan idaꞌan õgaru.<br />
14 Kai man mazan ukamuna nun<br />
õꞌati, tuu kii õkonau kian udyuu dan<br />
idi aimaa kan õꞌati daꞌatiꞌi õpatakaꞌuta-kao<br />
puꞌu. 15 Mishi unao<br />
Philippi san nao uaitapa shaꞌatii,<br />
tawuru donoꞌo uruꞌo raz zii uabatan<br />
Kai manaꞌo Kuwai Jesus Christ<br />
dauꞌu. Õmakon dau naꞌan shaꞌatii<br />
unao wiizi iki, Macedo nia Baara<br />
iaꞌo raz, aonaa mishi dai nao baꞌoran<br />
wii zai diꞌikiꞌo dyuu dan puraata<br />
õꞌati, soo unao kari kao nan. 16 Aizii<br />
õnaꞌian dono zii Thessa lonica ii,<br />
itamau shaꞌatii ukamin kaꞌu tan<br />
õgaru udyuu dan idaꞌan puraata<br />
õꞌati. 17 Aonaa õai pan idiꞌo mani<br />
kari kao nan udyuu da pan aimaa kan<br />
õꞌati kai wuruꞌu õnaꞌapa nuz uꞌati,<br />
mazan õai pan paꞌan Tomin karu<br />
taan uwinipi naa nii, ukaminkaꞌuu<br />
pan idi dobata õgaru. 18 Mishi<br />
dobata ukamin kaꞌu tan õgaru, õaipan<br />
ai mana wun, Epaphro ditus<br />
kaawa-kidan donoꞌo raz aimaa kan<br />
kida unao diꞌiki. Ipai wuruꞌu utaa nii<br />
kidaz aimaa kan, kaduu nuꞌo kawanuꞌo<br />
Tomin karu ati wuruꞌu, naꞌapa<br />
uzai kawaoda-kao kawan uꞌati,<br />
kaduun udamai nan naꞌiki kai man<br />
uꞌati, naꞌiki tuu kii ukonau kii-kidanuzu.<br />
19 Naꞌiki Christ Jesus idaꞌan,<br />
Tomin karu õmishi daniaz taan nii<br />
unao ati ipai wuruꞌu uaiapa nii<br />
kidaz aimaa kan, umana wunuꞌoraz<br />
pashaꞌa pauz diꞌiki.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
545<br />
PHILIPPIANS 4<br />
20 Marii kari kao nan wataa pan<br />
Tomin karu waDaru umana wunuꞌo<br />
nii. Amen.<br />
Paul katokontan pakaaritan<br />
21 Õdyuu dan õpara dan ipai<br />
Tomin karu pidanan nao ati, mishidai<br />
naouz Christ Jesus. Aizii<br />
waꞌina wuzu nao, õmin-mishidannaouz,<br />
naꞌapa kapam ĩdyuu dan<br />
papara dan. 22 Naꞌiki ipai mishi dainao<br />
mashaa pai nao kidaz daꞌaꞌa,<br />
ĩdyuu dan kapam papara dan uꞌati.<br />
Aita nii man wunaouꞌu kaudi nainaouz<br />
Nao ba nai Caesar dapu ii,<br />
ĩdyuu dan kapam papara dan uꞌati.<br />
23 Marii Nao ba nai Jesus Christ<br />
kamuna nun mana wun ipai unao ati.<br />
Phil<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Paul Kaaritan<br />
Colosse Sannao Atiꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita saada-kao Colosse sannao atiꞌo, mishidainaouznaa Jesus.<br />
Paul diꞌikiꞌo wuruꞌu kaaritaz, utaraapa-kao donoꞌo Rome ii. Tychicus naꞌiki<br />
Onesimus idaꞌanaꞌo Paul dyuudan pakaaritan Colosse iti.<br />
Wuruꞌu Colosse, udaruꞌo wiizai Asia ii, waoko iaꞌo Ephesus ai. Aonaꞌo<br />
Paul makouzon zii Colosse iti, mazan ukowaadapankauzonii Kaimanaꞌo<br />
Kuwai Christ dauꞌu Ephesus ii aka. Uruu donoꞌo udyuudauzon patominapakidaniinao<br />
makon baꞌoran wiizai kida kawanaꞌati, ĩnaꞌaka kizi Kaimanaꞌo<br />
Kuwai naꞌiki ĩkowaada kiziz pidannao ati naꞌiiꞌaka. Uruu donoꞌoraꞌa naa<br />
ĩkakuwaapauzon Colosse ii aka, uruu idi iriba pidannao mishidan naꞌii.<br />
Uruu idiꞌo, karikaonan daꞌi Paul nyukunuitapan ĩdyaun, naꞌiki karikaonan<br />
utoriinpan Tominkaru ati ĩdauꞌan.<br />
Paul abata kainaꞌa pidannao tominapa-kidan mishidainao Colosse ii<br />
panaꞌitiꞌo kuwai dauꞌu. Tuukii Paul aipan naꞌiainaouz mishidainao aitapan<br />
naꞌiki ĩmishidan wuruꞌu mishiꞌoraz paꞌan kuwai, Christ dauaꞌoraz. Aonaa<br />
uaipan baꞌoran pidannao pozawata-kidan oo tanawatin-kidan ĩdyaun wuru<br />
idaꞌatiꞌi panaꞌitiꞌoraz karikaonan kuwai. Naꞌiki aonaa uaipan mishidainao<br />
daꞌanan ĩkuwaa kida. Ushaꞌapanum kauꞌan ĩnao pidannao, tuukii ĩaipan<br />
pidan izoꞌatin angel oo oiaꞌo doronainao kakinaori, naꞌiki ĩaipan nii pidan<br />
izoꞌatin kakinaorii wuruꞌu pidannao tomanii kidaz naa karikaonan. Mazan<br />
Paul kowaadan pasaadanii idaꞌa, Jesus Christ idaꞌanaꞌo paꞌan wuruꞌu<br />
kazannaatin-karuz oiaꞌo ai. Aizii wunaouꞌu panaꞌitiꞌoraz ĩtominapa-kidan<br />
pidannao, ĩpanaꞌaapan naa karikaonan pidannao nyukunuu Jesus Christ<br />
ai. Mazan kaimanaiman Tominkaru paradan kowaadan soo Jesus Christ<br />
idaꞌanaꞌo paꞌidiwaru wuruꞌu Tominkaru tomanuz ipai amazada, aokazi naꞌiki<br />
imiꞌi baara. Jesus Christ idaꞌanaꞌo kapam wuruꞌu Tominkaru kaimanaakanuz<br />
pidannao tuma naꞌiki wuruꞌu uzaamatanuz ĩdyaun papidanannao nii.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita sakadinan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-8<br />
Christ idaꞌanaꞌo Tominkaru toman ipai aimaakan . . . 1:9—2:19<br />
Paꞌinaꞌo mashaapa-karu Christ idaꞌan . . . . . . . . . 2:20—4:6<br />
Kaarita katokonota-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4:7-18<br />
546<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
547<br />
COLOSSIANS 1<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />
diꞌikiꞌo, Tomin karu zaamataniaz<br />
Christ Jesus apostlen nii,<br />
naꞌiki Timothy, waꞌina wuzui tapaniaz<br />
diꞌikiꞌo kapam. 2 Unao atiꞌo<br />
wasaa dan, Colosse san nao, buutinai<br />
naouz naa Tomin karu ati,<br />
maꞌo za kaꞌo raz umishida pan Christ,<br />
naꞌiki wairiba nii tapa nii naouz<br />
Christ idaꞌan. Watoriin pan marii<br />
kizi waDaru Tomin karu kamunanun<br />
ipai unao ati, naꞌiki utaa kizi<br />
unyuku nuu kai man-kinaa nii.<br />
Paul konaukii-kidan Tominkaru<br />
Colosse sannao dauꞌan<br />
3 Naꞌa painim watoriin pan an<br />
Tomin karu ati, wanao ba naa Jesus<br />
Christ daruz, kari kao nan daꞌi<br />
wakonau kii-kida nuz unao dauꞌan.<br />
4 Ushaꞌapa num kauꞌan waaba tan<br />
idi umishi dan Christ Jesus, naꞌiki<br />
waabata kapam naꞌa pam umarainpan<br />
umin-mishi dan nao. 5 Aizii<br />
wuruꞌu umishida nuz Christ Jesus,<br />
naꞌiki wuruꞌu umarain paa ka nuz,<br />
uaita pan idi mishiꞌo nii Tomin karu<br />
taan uꞌati wuruꞌu pataaꞌa zoo niaz,<br />
kai naꞌaꞌo raz utaa pan aokazi ii.<br />
Aizii uaita pan wuru dauꞌa naꞌa<br />
taaꞌa zoo-kari waiz, Kai manaꞌo<br />
Kuwai diꞌikiꞌo, uaba tan donoꞌo raz<br />
ukowaada-kao. 6 Uruu kuwai wuruꞌu<br />
kowaada-kari waiz naa ipai amazada<br />
kawanaꞌati, naꞌiki maꞌo zaka<br />
ukai wai nan. Uruu idi iriba, iriba<br />
pidan nao mishi dan, naꞌiki tuu kii<br />
ĩmishidaꞌa zon kai manai manaꞌa naa.<br />
Naꞌapa tawuru kawanuꞌu, uruꞌo raz<br />
zii unao aba tau zon mishiꞌo kuwai<br />
Tomin karu kamuna nun dauꞌu, tuukii<br />
umishida nuzu. 7 Unao aba tan<br />
wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai Tomin karu<br />
kamuna nun dauaꞌo raz, Epaphras<br />
kakuwaa pan idiꞌo uꞌati. Uruu<br />
wamarai napa nii, naꞌiki kau dinaꞌo<br />
Tomin karu ati waunao kawan. Minziiwa<br />
ukamin kaꞌuu pan waunao,<br />
ukowaa da pan idaꞌan kai manaꞌo<br />
kuwai, Christ dauꞌu unao diꞌiiꞌaka.<br />
8 Uruu kowaa daꞌo raz waꞌati naꞌa pam<br />
Kai manaꞌo Doro naa taan marainpaaka-kinai<br />
unao ati.<br />
9 Sariapa waaba tan diꞌikiꞌo<br />
kuwai unao dauꞌu, aonaa wasookadan<br />
watoriin pan Tomin karu ati.<br />
Kari kao nan wapishaan Tominkaru<br />
utukapa-kida kizi unao ati<br />
kanom mana wun wuruꞌu uai paniaz<br />
ushaꞌapa tan paꞌati. Utaa kizi uaitapaaba-kinaa<br />
nii, uruu idaꞌan kizi<br />
uaita pan wuruꞌu udauꞌu kidaꞌo raz<br />
aimaa kan. 10 Watoriin pan Tominkaru<br />
ati unao dauꞌan, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan waaipan idi umashaa pan<br />
kai man mana wun Nao ba nai aipan<br />
kawanaꞌati. Umashaa pan an naꞌapa,<br />
kai manaꞌo nii mana wun Nao ba nai<br />
ati. Waaipan ushaꞌapa tinan kai man<br />
ukamin kaꞌuta kiziꞌi naa pidan nao,<br />
naꞌiki uaitapa kiziꞌi naa Tomin karu<br />
dauꞌu powaꞌa zii mana wun. 11 Naꞌiki<br />
wapishaan Tomin karu marii kizi<br />
utaan umana wunuꞌo pamaꞌo za kan<br />
unao nyuku nuu iti. Ukauꞌan pakawan<br />
paꞌi umishi dapa Christ, maꞌo zaka kizi<br />
utaa pan unyuku nuu udauꞌati, aonaa<br />
kizi ukashadi nan upata kaꞌuta-kao<br />
dono. Mishiꞌo rai man pakawan kizi<br />
ukonau kii tinan, 12 naꞌiki kari kao nan<br />
“kai man,” ukii waDaru Tomin karu<br />
ati. Ushaꞌapanum kauꞌan uruu wuruꞌu<br />
Col<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
COLOSSIANS 1<br />
548<br />
saa baaꞌo raz unao, uai pan idiꞌi naa<br />
uzaama tan wuruꞌu umana wunuꞌoraz<br />
aimaa kan usaa baa niaz naa<br />
papidanan nao ati, kana daꞌo-karu<br />
iaꞌo raz.<br />
13 Kiwiin wamashaa pan marutaꞌo-karuꞌu,<br />
Satan kazowau tapan<br />
idi waunao. Mazan aizii Tomin karu<br />
soꞌota niꞌi naa waunao uꞌai, naꞌiki<br />
uzaama tan naa waunao pau dani<br />
Jesus Christ pidanan nao nii, uruu<br />
udani umarain paniazu. 14 Uruu<br />
idaꞌanaꞌo usoꞌo tan waunao Satan<br />
ai, naꞌiki uruu idaꞌan umainaa ba tan<br />
waꞌoian waꞌai.<br />
Christ umanawunun dauaꞌo<br />
15 Aonaa naꞌa painim zii pidan<br />
tuka pau zon Tomin karu, mazan<br />
pau dani Christ idaꞌan paꞌan<br />
utukapa-kidi nan. Uruu udani kiwiita<br />
paꞌo, naꞌiki uwazoo tapa ipai, ipai<br />
wuruꞌu toma-kari wai nao kidaz<br />
aimaa kan nao. 16 Ushaꞌapa num idi<br />
uruu Christ idaꞌanaꞌo Tomin karu<br />
toman ipai aimaa kan, aokazi ii<br />
kidaꞌo, naꞌiki imiꞌi baara an kidaꞌo,<br />
ipai wuruꞌu tukapa-kari wai kidaz<br />
naꞌiki ipai wuruꞌu matukapakari<br />
waika kidaz, ipai maꞌo zaka<br />
kidai naouz angel nao, naꞌiki doronai<br />
nao, oiai nao naꞌiki kai manai nao,<br />
ipai ĩnao ba naa nao naꞌiki ĩzowau naanao<br />
kapam. Ipai wuruꞌu aimaa kan<br />
kida toma-kaoaz Christ idaꞌanaꞌo,<br />
naꞌiki uꞌatiꞌo kapam ĩtoma-kao.<br />
17 Ipai aimaa kan nao, pidannao<br />
naꞌiki ama zada kida toma-kao<br />
uaꞌii, Christ unaꞌan naa kari kao nan.<br />
Uruu idaꞌanaꞌo wuruꞌu pakawan<br />
toma-kari wai nao mashaa pan naꞌiki<br />
ĩzika di nan Tomin karu toman<br />
kawanaꞌati ĩdyaun. 18 Naꞌiki uruu<br />
wuruꞌu kazowau tapaꞌo raz pananaa,<br />
mishi dai naouz. Christ wuruꞌu<br />
mishi dai nao saka din-kiziz, uruu<br />
diꞌikiꞌo ĩikoda nuzu kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-karu. Naꞌiki uruu kiwii tapaꞌo<br />
Tomin karu kadi shita-kidan<br />
mawaka-kizai iki, aonaa naꞌa painim<br />
nii umawa kan powaꞌa. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan uai pan idi soo uruu<br />
bau daꞌapa, umana wunuꞌo naꞌiki<br />
wazoota paꞌo nii ipai wuruꞌu patoma<br />
nii nao kidaz.<br />
19 Uruu idi kai man Tomin karu<br />
ati naꞌiki paai pan kawanaꞌa tiꞌo<br />
wuruꞌu umashaa pa nuz kai man-daun<br />
pauDani idaꞌa. 20 Naꞌiki Tominkaru<br />
muuda wuruꞌu pauDaniz<br />
kai manaaka-kidaꞌo nii patuma<br />
ipai pato ma nii nao. Uruu idaꞌanaꞌo<br />
wuruꞌu ipai toma-kari wai nao, pidannao<br />
naꞌiki ipai aimaa kan nao imiꞌi<br />
baara an kidai naouz, naꞌiki aokazi<br />
ii kidai naouz kai manaa kan Tominkaru<br />
tuma. Aizii wuruꞌu Tomin karu<br />
kai manaa kanuz ipai pato ma nii nao<br />
tuma, ukashaa pan idaꞌanaꞌo pau dani<br />
Jesus Christ mawa kan cross paawaꞌa,<br />
naꞌiki uizain shoo tan idaꞌanaꞌo.<br />
21 Mishi kiwiin aonaa kari kaonan<br />
unao aita pau zon Tomin karu.<br />
Tuu kii utaru bai tapa nuz, ushaꞌapaa<br />
pan idaꞌan oii kidaꞌo aimaa kan,<br />
naꞌiki udiꞌitin pan idi oii kidaꞌo dauꞌu<br />
paꞌidi waru. 22 Mazan aizii Tominkaru<br />
kai manaaka-kidan naa paꞌan<br />
unao patuma, pauDani Jesus Christ<br />
mawa kan idaꞌan. Tomin karu shaꞌapatan<br />
aimaa kan kaika paꞌa uai pan<br />
idi patuka pan unao pakanaa puꞌu<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
549<br />
COLOSSIANS 1, 2<br />
kai manai nao nii mana wun, naꞌiki<br />
soꞌotinai nao oiaꞌo ai utiwaa-kidapakao<br />
dono dii naꞌi tiꞌi, naꞌiki aonaa kizi<br />
oiaꞌo ikoda-kao unao idaꞌa. 23 Mishiꞌo<br />
nii kai manaꞌo aimaa kan shaꞌa pan<br />
unao ati kaika paꞌa, utaa pan an<br />
maꞌo za kai man wuruꞌu umishi dapanuz<br />
Christ, naꞌiki umaꞌo za ka dan<br />
an umishi dan kai manai man, naꞌiki<br />
kari kao nan kiziꞌi naa uzauda pan<br />
wuruꞌu Tomin karu kowaa da nii kidaz<br />
pataaꞌa zon, Kai manaꞌo Kuwai idaꞌanaꞌo<br />
raz ukowaada-kidan. Unao ipaiꞌi<br />
naa uaba tan wuruꞌu Kai manaꞌo raz<br />
Kuwai. Uruu kapam kowaa dapakari<br />
waiz naa ipai pidan nao ati ipai<br />
ama zada kawanaꞌati. Õgaru Paul<br />
kau dinaꞌo kapam wunao tumaꞌa<br />
kowaa da pai naouz kai manaꞌo kuwai<br />
Jesus Christ dauꞌu.<br />
Paul kaudinan mishidainao ati<br />
24 Aizii konau kii õnyuku nuu<br />
ushaꞌapa num kauꞌan õpata kaꞌutakao<br />
kaika paꞌa õkaku waapa tinan<br />
dikin iaꞌo unao Gentile nao ati.<br />
Min ziiwa õkashaa pan õpatakaꞌuta-kao<br />
Christ aipan kawanaꞌati,<br />
õkamin kaꞌuta-kinaa nii mishi dainao,<br />
wuruꞌu udako tapa nii naouz<br />
pananaa nii. 25 Õgaru, Christ<br />
pidanan nao poitoru. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan Tomin karu zaa mata nii<br />
õgaru, kau dinaꞌo nii, kowaa daꞌo<br />
nii kai manai man papara dan unao<br />
Gentile nao ati. 26 Wuruꞌu kuwai oo<br />
upara dan udyuu daniaz õkowaadan,<br />
umana wunuꞌo aimaa kan<br />
shaꞌapa taꞌa zoo-kao dauaꞌo. Kotuꞌu,<br />
kotuꞌu mashaa Tomin karu taa pan<br />
ipai pidan nao ai wuruꞌu kuwaiz.<br />
Mazan aizii kai man-dau nuꞌu naa<br />
ukowaada-kao Tomin karu pidanannao<br />
ati, wuruꞌu mishi dai naouz naa.<br />
27 Konau kii Tomin karu kowaa dan<br />
pataaꞌa zon papidanan nao ati wuruꞌu<br />
umana wun-karu Christ idaꞌaꞌo raz,<br />
uai pan papidanan nao aita pan unao<br />
Gentile nao mishi dai naouz naa atiꞌo<br />
kapam utaaꞌa zon. Aizii wuruꞌu<br />
umana wun kidaꞌo raz aimaa kan<br />
ukowaa daniaz pataaꞌa zon, Christ<br />
mashaa pan dauꞌa tiꞌo unao nyuku nuu<br />
ii wuruꞌu unaꞌapa nuz. Uruu idaꞌan<br />
uaita pan mishiꞌo nii ubao kopa tinan<br />
Tomin karu tuma umana wu nuꞌokaru<br />
ii dii naꞌi tiꞌi. 28 Uruu Christ<br />
dauaꞌo wuruꞌu wakaku waapa tinanuz<br />
ipai pidan nao ati. Kai manaꞌo<br />
idaꞌan wakaki nao wan oo watominapa-kidan<br />
pidan nao, waaipan idi<br />
Tomin karu tuka pan ĩdyaun dii naꞌitiꞌi<br />
turuu dinai naouꞌu naa paꞌidi waru<br />
Christ ati. 29 Uruu idiꞌo dadara<br />
õkau di nan, atii kai. Christ taan idi<br />
pamaꞌo za kan õꞌati õkau din-kinaa<br />
nii, maꞌo zaka õkowaa da pan naa<br />
wuruꞌu kai manaꞌo raz kuwai.<br />
2 1 Aizii õai pan uaita pan naꞌapam<br />
õtiwau tinan dadara,<br />
õkamin kaꞌu taꞌa zon idi unao, naꞌiki<br />
wunaouꞌu mishi dai nao Laodicea<br />
iainaouz, naꞌiki ipai baꞌo ran mishidai<br />
nao aonaꞌo raz zii ĩtuka pau zon<br />
õgaru. 2 Õtiwau tinan dadara, õmaꞌoza<br />
ka daꞌa zon idi ipai unao nyuku nuu,<br />
umarain paaka kizi umin-mishidan<br />
nao tuma, naꞌa paꞌo idaꞌan kizi<br />
bau daꞌapa utaa pan unyuku nuu. Õaipan<br />
uaita pan kai manai man kuwai<br />
tawuruꞌu mashaaꞌo raz Tomin karu<br />
taa pauzon kiwiin. Christ dauaꞌo<br />
Col<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
COLOSSIANS 2<br />
550<br />
wuruꞌu kuwaiz. 3 Uruu Christ<br />
idaꞌaꞌo wuruꞌu umana wun kidaꞌo<br />
aitapaaba-kinai naꞌiki aitapa-karu<br />
ikoda-kaoaz.<br />
4 Õkowaa dan uꞌati kaika paꞌa,<br />
aonaa kizi pidan nao marii dan<br />
unao panaꞌi tiꞌo pakuwaa idaꞌan,<br />
ĩkaku waa pan an kai manai man<br />
padamata, mishiꞌo kawan. 5 Mazan<br />
kari kao nanuꞌo nii kai naꞌa õgaru<br />
utuma õdoro naa ii, õmuna pon puꞌu<br />
padamata unao ai. Naꞌiki pakawan<br />
õkonau kii tinan õaba tan idi kai man<br />
umashaa pan bau daꞌapa utaa pan<br />
unyuku nuu, naꞌiki õaba tan idi maꞌozaka<br />
utaa pan umishida pan Christ.<br />
Christ mishidainao zowaunaaz<br />
6 Aizii unao uzaama ta niꞌi<br />
naa Christ Jesus unao ba naa nii,<br />
ukauꞌan kai manaꞌa naa umashaapa<br />
upidanan naoun idiꞌi naa unao.<br />
7 Maꞌo zaka utaapa wuruꞌu umishidapa<br />
nuz Christ, naꞌiki utomin paꞌa<br />
naa kai manai man udauꞌu uikoda<br />
kizi umaꞌo zaka-kinaa nii uꞌidiꞌiki,<br />
naꞌapa paori bai ikodan kawan<br />
pamaꞌo zaka-kinaa nii paꞌishitabaꞌu<br />
kida diꞌiki. Pakawan kizi<br />
umishi dan tuu kii wuruꞌu utominapa-kida-kinaoaz<br />
Christ dauaꞌo raz.<br />
Kari kao nan kiziꞌi naa “kai man<br />
mana wun pugaru” ukian Tominkaru<br />
ati ukamuna nun idi uꞌati.<br />
8 Uzaudi napa paꞌi, aonaa kizi<br />
pidan nao marii dan naꞌiki zaamatan<br />
unao, pakowaa da pan idaꞌan<br />
wuruꞌu pamishi da nii kidaz kuwai,<br />
pidan diꞌitin pan kawanaꞌati kidaꞌoraz<br />
kari kao nan, naꞌiki aimaa kan<br />
kida dauaꞌo, aonaa Christ dauaꞌo<br />
mani wuruꞌu ĩkuwaa kidaz. 9 Christ<br />
kaawan kan dono imiꞌi baara ati,<br />
pidan nii ukaa wan, mazan upuꞌu<br />
Tomin karu mashaa pan kaiman-daun<br />
uruu idaꞌa. 10 Naꞌiki<br />
kai manai manaꞌo raꞌa naa Christ<br />
mashaa pan unao idaꞌa. Uruu idi<br />
aonaꞌa naa kanom unao aipan<br />
powaꞌa. Uruu paꞌan wuruꞌu Naoba<br />
naiz mana wun, kazowau ta paꞌo<br />
ipai umana wun-tin pai nao naꞌiki<br />
maꞌo zaka-tin pai nao nao ba nai nao.<br />
11 Christ mashaa pan idiꞌi<br />
naa unao idaꞌa, naꞌa paꞌo raꞌa naa<br />
unao pidan nao kawan, kai naabatinai<br />
naouz naa Tomin karu ati<br />
pachoota-kidan a idaꞌan. Mazan<br />
waunao, aonaa kaꞌui idaꞌanaꞌo mani<br />
paꞌan wuruꞌu wakai naa ba tina nuz,<br />
soo Christ paꞌan choota nii naꞌiki<br />
usoꞌo ta nii waꞌai, wuruꞌu wakaduz<br />
oiaꞌo raz mashaa pan waꞌidaꞌa.<br />
12 Pudida-kao kawa nuꞌo Christ<br />
tuma wuruꞌu puchikaa wunuukaoaz.<br />
Naꞌiki pukadi shita-kida-kao<br />
kawa nuꞌo utuma, pumishi dan idi<br />
mana wun Tomin karu kadi shitakidan<br />
Christ pamawaka-kizi iki<br />
pamaꞌo za kan idaꞌan.<br />
13 Tomin karu tuka pan puꞌu unao<br />
mawa kaꞌo pidan kawan uꞌoian idi,<br />
naꞌiki umasoꞌo ta kan puꞌu zii uꞌai<br />
wuruꞌu oiaꞌo raz ukaduz, mazan<br />
upuꞌu Tomin karu kadi shita-kidan<br />
unao mashaa paꞌo nii Christ tuma.<br />
a 2:11 pachoota-kidan: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
551<br />
COLOSSIANS 2<br />
Ukauꞌan Tomin karu mai naa bata niꞌi<br />
naa ipai waꞌoian. 14 Ipai umainaaba<br />
tan saadin paꞌo waꞌoian, wuruꞌu<br />
pata kaꞌuta-kidaꞌo niꞌo raz padamata<br />
waunao, ipai utauka-kao cross<br />
paawaꞌa Jesus mawa kan dono.<br />
15 Uruu donoꞌo Tomin karu soꞌotan<br />
maꞌo za ka ti napa-karu oiaꞌo doro nainao<br />
ai, nao ba nai-tin pai nao kidaz<br />
naꞌiki maꞌo zaka-tin pai nao kidaz.<br />
Utukapa-kida iriba pidan nao ati<br />
naꞌa pam pawinian ĩdyaun, Jesus<br />
mawa kan idaꞌan cross paawaꞌa.<br />
16 Ukauꞌan manaꞌa ukashaapaꞌa<br />
naꞌa pidan nao kazowau tapan<br />
unao, unika nii oo utuza nii dauꞌan,<br />
oo ubaoko pain pau zon dauꞌan ipai<br />
wunu, oo ubaoko pain pau zon dauꞌan<br />
kauzu korau dan dono, oo Sookapakaru<br />
Kamoon dauꞌan. 17 Uruu kida<br />
idaꞌan ishazaba kari kao nan Tominkaru<br />
tukapa-kidan Christ waꞌati.<br />
Mazan aizii kai manai manaꞌa naa<br />
Tomin karu tukapa-kidan Christ<br />
waꞌati. 18 Manaꞌa ukashaa pi naꞌa naa<br />
pidan dyuu dan dono usana din pan b<br />
naꞌiki ĩaipan an utoriin pan angelnao<br />
ati naꞌapa ĩnao kawan. Aizii<br />
ĩkian an “Tomin karu tukapa-kida nii<br />
waꞌati naꞌapa kidaꞌo dauꞌan,” mazanuꞌo<br />
kari kao nan wuruꞌu ĩnaꞌapa nuz.<br />
Aizii ushaꞌapa tan an wuruꞌu ĩshaꞌapaapa<br />
nii kidaz, uwazi waan nii<br />
wuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />
pataaꞌa zon uꞌati. Pidan nao<br />
naꞌa pai nao, pabiꞌi naaka sodi kida<br />
ĩdiꞌita pan aimaa kan panyukunuu<br />
kawanaꞌati kari kao nan, uruu<br />
idaꞌan tuu kii ĩata din pan. 19 Pidannao<br />
naꞌa pai nao, aonaꞌa naa ĩaipan<br />
Christ pazowau naa nii. Mazan<br />
Christ, uruu mishi dai nao zowauz<br />
mana wun, uruu taa paꞌo raz ĩdyaun<br />
bao kopa naꞌiki bau daꞌapa tinapa.<br />
Naꞌapa pidan zowau taa pan kawan<br />
pananaa, bau daꞌapa tinapa nanai,<br />
uaziuzon zaama taaka-kidan idizu.<br />
Ukauꞌan naꞌapa kapam Christ nanaa,<br />
wuruꞌu mishi dai naouz, uzaama tapan<br />
idi ĩdyaun, ĩdyau pain kai man<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />
20 Aizii unao, mawa kai naouꞌu<br />
naa paꞌan Christ tuma, naꞌiki soꞌotakari<br />
waiꞌi naa unao, uizoꞌa tin ai<br />
wuruꞌu toma-kari wai kidaz karikao<br />
nan kakinao rii. Mazan upuꞌu<br />
zii mooko uizoꞌa tiꞌi zon wuruꞌu<br />
kakinao rii kidaz, naꞌapa wunao<br />
kawanuꞌu mami shida-kai naouz?<br />
21 Kaika paꞌo wuruꞌu ĩkaki nao tanuz<br />
pidan nao: “Aonaa puzaama taꞌa naꞌa<br />
naꞌapa kidaꞌo aimaa kan,” “Aonaa<br />
punikaꞌa naꞌa uruu kaduz wanyukunui,”<br />
naꞌiki “Aonaa pupisha taꞌa naꞌa<br />
naꞌapa kidaꞌo aimaa kan.” 22 Aizii<br />
wuruꞌu kai kapa kidaꞌo raz aimaakan<br />
shaꞌa pata-kaoaꞌa, ipaiꞌo nii<br />
umainaa ba tinan ukai waa-kao<br />
dau naꞌan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
paai pan atiꞌo kari kao nan pidannao<br />
toman, wuruꞌu kakinao rii<br />
kidaz. 23 Wuruꞌu naꞌapa kidaꞌo raz<br />
kakinao rii, uabata-kao kai manaꞌo<br />
oo mishiꞌo kawa nuꞌo. Kai naꞌa iriba<br />
ĩkaki naori naa toma-kao pidan<br />
shaꞌapa tan niꞌo, patukapa-kida-kinaa<br />
Col<br />
b 2:18 sanadinpan: Uruu zamazi din-karu. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
COLOSSIANS 2, 3<br />
552<br />
niꞌo kai kin pataai nan Tomin karu<br />
ati. Uruu kakinao rii dyuuda kapam,<br />
pidan pata kaꞌu tan pananaa, naꞌiki<br />
sana dinapa-karu dadaraꞌo idaꞌan.<br />
Mazan madiwau tapa-kaꞌo kari kaonan<br />
wuruꞌu, aonaa naꞌa paꞌo kaꞌii tan<br />
pamashaa tan pidan nao nyuku nuu<br />
ĩshaꞌa paa pan ai oiaꞌo.<br />
Paꞌinaꞌo mashaapa-karu<br />
Tominkaru aipan kawanaꞌati<br />
3 1 Aizii unao, kadi shita-kidakari<br />
wai naouꞌu naa Christ<br />
tuma paꞌinaꞌo mashaapa-karu<br />
idaꞌati. Ukauꞌan udyau ta daꞌa naa<br />
unyuku nuu, utiwau tinaꞌa naa aokazi<br />
ii kidaꞌo aimaa kan dauꞌati, Christ<br />
sakana tapa-kizi iaꞌo raz Tominkaru<br />
diwaꞌora anta napu. 2 Ukauꞌan<br />
udiꞌi tin paꞌa naa aokazi ii kidaꞌo<br />
aimaa kan dauꞌati. Aonaꞌa naa<br />
udiꞌitin paꞌa naꞌa kari kao nan soo imiꞌi<br />
baara an kidaꞌo aimaa kan dauꞌu.<br />
3 Ushaꞌapa num kauꞌan unao mawakai<br />
naouꞌu naa Christ tuma. Ukauꞌan<br />
paꞌinaꞌo raꞌa naa unao, mazan aonaa<br />
pidan tukapa nuzu, udikin dapakao<br />
idi Christ idaꞌa Tomin karu<br />
kanaa puꞌu. 4 Aizii dii naꞌi tiꞌi Christ<br />
kaa wan donoꞌo naa daꞌatiꞌi imiꞌi<br />
baara ati, naꞌapai niꞌo niꞌi naa paꞌan<br />
unao tukapa-kao utuma umanawunuꞌo<br />
naꞌiki konau namaꞌo-karu<br />
ii. Uruu wuruꞌu taaꞌo raz paꞌinaꞌo<br />
mashaapa-karu.<br />
5 Ukauꞌan marinaꞌa naa ukaduz<br />
mawa kan, wuruꞌu nau da paꞌo raz<br />
pashaꞌa paa pan oiaꞌo kiwiin; aonaꞌa<br />
naa ukamin shuꞌu-tin paꞌa naꞌa oo<br />
aonaꞌa naa udaꞌawu paꞌa naꞌa zun<br />
oo dao nai ora tuma umama zi dakan<br />
puꞌu ĩtuma; aonaꞌa naa powaꞌa<br />
ushaꞌa paa paꞌa naꞌa kaki baꞌa zon naa<br />
kidaꞌo aimaa kan umin shuꞌu nao<br />
tuma; aonaꞌa naa unaꞌa zootapaa<br />
kaꞌa naꞌa, naꞌiki aonaꞌa naa<br />
udiꞌitin paꞌa naꞌa ushaꞌapaa paꞌa zon<br />
dauꞌu oii kidaꞌo aimaa kan. Naꞌiki<br />
aonaa uaipaa biꞌiaꞌa naꞌa powaꞌa zii<br />
mana wun puraata oo shaꞌa pau zii,<br />
ukai naꞌan puꞌaꞌa naa dobata uꞌidaꞌa.<br />
Unaꞌa pan an utomin karu nii tapan<br />
kawa nuꞌo wuruzuꞌu. 6 Naꞌa paꞌo<br />
dikin ii Tomin karu pata kaꞌu tan nii<br />
udawun iti pidan nao wuruꞌu dikinta<br />
pai naouz uruu.<br />
7 Unao, ushaꞌapaa pauzo nii uruu<br />
kaduz oii kidaꞌo aimaa kan kiwiin,<br />
umamishi da kan dono zii Christ.<br />
8 Mazan aizii, aonaꞌa naa turuu<br />
ushaꞌa paa pan powaꞌa diꞌo raz kaduz<br />
kida aimaa kanuꞌu: utoꞌo rau zon oo<br />
utoꞌo raꞌa kau zon kanom sodi dikin<br />
ii kari kao nan. Aonaa kizi ushaꞌapatan<br />
oiaꞌo aimaa kan uiriban nao<br />
ati, soo utoꞌo ran idi kari kao nan<br />
ĩꞌati. Aonaa kizi ukadako tin-kidan<br />
oo udakoo pan pidan. Aonaa kizi<br />
powaꞌa ukai waan mapidan kii kaꞌo<br />
parada-karu, aonaꞌa naa turuu<br />
naꞌapa kidaꞌo kodi tan unao dako iki.<br />
9 Manaꞌa naa umarii da paa kaꞌa naꞌa<br />
powaꞌa. Ushaꞌapa num kauꞌan unao<br />
umuu da niꞌi naa wuruꞌu kiwii niꞌo<br />
ukaduz, nau da pau zoz pashaꞌa paapan<br />
oii kidaꞌo aimaa kan.<br />
10 Mazan aizii paꞌi naada-kari waiꞌi<br />
naa unao. Tomin karu watomiki,<br />
wuruꞌu saabaa paꞌo raz naꞌiki paꞌinaadaꞌo<br />
raz ukaduz, uai pan idi unao<br />
paugaru kawan, naꞌiki mishi kiziꞌi<br />
naa uaita pan uruu kai manai man.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
553<br />
COLOSSIANS 3<br />
11 Uruu idi aonaa naꞌiaꞌo ram pidan<br />
panaꞌaꞌo nii ĩtukapa-kao, ipai pidan<br />
tukapa-kao naꞌapa paꞌidi waru: Jewnao,<br />
wuruꞌu choota-kari wai naouz, c<br />
naꞌiki Gentile nao, aonaꞌo raz ĩchootakao,<br />
naꞌiki muna poꞌo wii zai san nao,<br />
naꞌiki toꞌora baꞌo pidan nao, naꞌiki<br />
torii-kari wai poi torui nao, d naꞌiki<br />
wunaouꞌu aonaꞌo raz poi torui nao<br />
mani, ipai ĩdyaun naꞌapa paꞌidi waru<br />
ĩtukapa-kao. Kanom paꞌan wuruꞌu<br />
umana wunuꞌo raz utukapa-kao, soo<br />
Christ. Uruu wuruꞌu mashaa paꞌo raz<br />
ipai unao idaꞌa.<br />
12 Aizii Tomin karu pidanannaouꞌu<br />
naa unao, uzaama ta niꞌi<br />
naa unao, kai manaꞌo pidan nao nii,<br />
pamarain pan niꞌo. Ukauꞌan kaikapaꞌa<br />
naa paꞌi umashaapa aiziꞌi:<br />
ukashaꞌora-kida pata kaꞌu tinai nao,<br />
naꞌiki kai man utaa paaka, aonaa<br />
uꞌata din paꞌa naꞌa, ukaro dapa uiribannao<br />
naꞌiki utuu dapa unyuku nuu<br />
ushaꞌapa taꞌa zon ai dikau daꞌo aimaakan;<br />
13 naꞌiki udada rada utoꞌo ran<br />
ukasha ruta-kao an; naꞌiki umari naꞌataꞌa<br />
naa kashaꞌora kidaꞌo aimaa kan<br />
shaꞌapa tauzo-kari waiz uꞌati, naꞌapa<br />
waNaobanaa Jesus marinaꞌa tan<br />
kawan washaꞌa pata nii kida oiaꞌo.<br />
14 Ipaiꞌo nii unao shaꞌapa tan wuruꞌu<br />
kai kapa kidaꞌora zuꞌu. Mazan<br />
marain paaka-karu, uruu paꞌan<br />
wuru powaꞌaꞌo zii mana wun uaiapakao<br />
utukapa-kidan. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan marain paaka-karu idaꞌanaꞌo<br />
wuruꞌu pidan bau daꞌa pata nuz<br />
naꞌiki baoko pata nuz panyuku nuu<br />
pamashaapa-kinaa nii kai man.<br />
15 Marii kai manaaka-karu<br />
Christ diꞌikiꞌo raz maꞌo za ka da pan<br />
unyuku nuu, naꞌiki uruu idaꞌan kizi<br />
udiꞌitin pan kai man. Ushaꞌapa num<br />
idi Tomin karu zaa ma ta niꞌi naa baokopa<br />
unao bau daꞌa paꞌo nanai idaꞌati,<br />
mashaa paꞌo nii kai manaa kaꞌa naa<br />
umin-mishi dan nao tuma. Naꞌiki<br />
kari kao nan “kai man pukamu na nun<br />
waꞌati” ukii Tomin karu ati. 16 Marii<br />
Christ dauaꞌo kuwai mashaa pan kaimanai<br />
man unyuku nuu idaꞌa. Uruu<br />
idaꞌan kizi uaita pan utomi napakidaa<br />
kan, naꞌiki ukaki nao taa kan<br />
kai manai man. Naꞌiki uruu idaꞌan<br />
kizi mishi ukonau kii-kidan Tominkaru<br />
unyuku nuu kai manan idaꞌan,<br />
ukunuian idaꞌan wuruꞌu Psalms<br />
diꞌiki kidaꞌo raz kunui, naꞌiki baꞌo ran<br />
kunui Tomin karu dauꞌu kidaꞌo raz.<br />
17 Naꞌiki kanom ushaꞌa pata nii,<br />
upara dan idaꞌan oo ushaꞌapa tinan<br />
idaꞌan, marii ipai ushaꞌa patanuzu<br />
Nao ba nai Jesus uu idaꞌan.<br />
Naꞌiki kari kao nan ukonau kii-kida<br />
Tomin karu waDaru, “Kai man<br />
pukamu na nun waꞌati” ukii kizi uꞌati,<br />
Nao ba naa Jesus idaꞌan.<br />
Paul kakinaori<br />
ipai mishidainao atiꞌo<br />
18 Unao daia roi nao, manaꞌa<br />
uwazoo ta paꞌa naꞌa udai aru nao,<br />
uizoꞌati ĩpara dan, Nao ba nai Jesus<br />
pidanan nao mashaa pan aita-kao<br />
kawanaꞌati.<br />
19 Unao daia rui nao, umarai napa<br />
Col<br />
c 3:11 Choota-kariwainaouz: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa. d 3:11 torii-kariwai poitorui: Putukapa kaa rita<br />
tokon ii Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
COLOSSIANS 3, 4<br />
554<br />
udai aro nao, manaꞌa utoꞌo rain paꞌanaꞌa<br />
ĩꞌati.<br />
20 Unao korai zian nao, uizoꞌati<br />
udaru naꞌiki udaro para dan,<br />
ĩdyuu dan an ushaꞌapa tan aimaakan.<br />
Kai manaꞌo nii Nao ba nai ati<br />
ushaꞌapa tinan an naꞌapa.<br />
21 Unao darui nao, manaꞌa<br />
utoꞌora daꞌa naꞌa oo ukashaꞌora daꞌanaꞌa<br />
udai nao; utaa pan an ĩdyaun<br />
naꞌapa, ĩkasha di nan niꞌi naa patiwau<br />
tinan ai.<br />
22 Unao poi torui nao, uizoꞌati<br />
ipai unao ba naa nao para dan, ushaꞌapata<br />
kai man wuruꞌu ĩdyuu da nii<br />
kidaz ushaꞌapa tan, mazan aonaa<br />
ĩawunuu ta pan idi mani kari kao nan<br />
naꞌiki uai pan idi mani kari kao nan<br />
ĩnauda pan unao. Mazan min ziiwa<br />
ushaꞌa pata ukaudin-kizi, umarainpan<br />
naꞌiki uizoꞌa tin idaꞌan Nao ba nai<br />
Jesus. 23 Kanom ushaꞌapa tan an,<br />
utiwaa ushaꞌa pata nuzu kai man,<br />
unyuku nuu kai manan idaꞌan; naꞌapa<br />
pidan aipan kawan pashaꞌapa tan kaimanaꞌo<br />
aimaa kan Nao ba nai Jesus<br />
ati, aonaa pidan atiꞌo kawan mani<br />
kari kao nan. 24 Ukauꞌan ushaꞌapataꞌa<br />
naa ukaudin-kizi kai man,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan uai tapa niꞌi<br />
naa Nao ba nai Jesus taan nii ukaudinan<br />
winipi naa nii, wuru idiꞌi<br />
umana wunuꞌo raz aimaa kan usaabaa<br />
niaz naa papidanan nao idiwau<br />
nii. Ukauꞌan Nao ba nai Jesus paꞌan<br />
wuruꞌu uNaobanaaz, uruu atiꞌo<br />
paꞌan wuruꞌu ukau dina nuz. 25 Mazan<br />
aizii pidan nao shaꞌa paa pan an oii<br />
kidaꞌo aimaa kan, Tomin karu<br />
pata kaꞌu tan nii ĩdyaun udikin ii,<br />
ipaiꞌo nii pidan nao pata kaꞌuta-kao<br />
naꞌapa paꞌidi waru. Aonaa Tominkaru<br />
tuka pan pidan nao panaꞌa kida<br />
upatakaꞌu tan an ĩdyaun oiaꞌo dikin ii.<br />
4 1 Aizii unao, nao ba nai nao<br />
kapoi toru-tin pai nao, kai man<br />
utaapa upoi toru nao. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan uaitapa kai naꞌa kapam<br />
uNaobanaa aokazi ii.<br />
2 Naꞌiki zau din paꞌa naa paꞌi<br />
umashaapa. Kari kao nan utoriinapa<br />
Tomin karu ati naꞌiki “kai man<br />
pukamu na nun waꞌati,” ukii uꞌati.<br />
3 Naꞌiki utorii napa paꞌi kapam<br />
waunao ati, Tomin karu kashaapa kizi<br />
wakowaa dan naa wuruꞌu kuwai Christ<br />
dauaꞌo raz, aonaꞌo raz uaita pauzokao<br />
kiwiin. Uruu dauꞌa naꞌo wuruꞌu<br />
õtaraapa-kaoaz. 4 Utorii napa paꞌi õꞌati,<br />
õkowaada kizi naꞌiki õkai naa bata<br />
kizi wuruꞌu kuwaiz kai manai man<br />
õdyuuda-kao kawanaꞌati.<br />
5 Uaita pin paꞌi umashaapa, naꞌiki<br />
uaitapa kizi naꞌa pam utaa pi nan<br />
wunao awun zaꞌaꞌa, pidan nao mamishida-kai<br />
naouz Jesus. Naꞌa painim<br />
uiko dan pidan nao mami shida-kaꞌo,<br />
utiwaa ukamin kaꞌu tan ĩdyaun, naꞌiki<br />
ukaku waapa ĩꞌati ĩnaꞌa pata kizi kapam<br />
panyuku nuu Jesus dauꞌati. 6 Marii kizi<br />
kari kao nan ĩaba tan ukadako tinan kaiman<br />
naꞌiki konau kii. Naꞌiki uaitapa<br />
kizi paꞌi naꞌa pam udakoꞌa tin ĩpara dan,<br />
ĩpishaan an unao.<br />
Paul katokontan pakuwaa<br />
7 Tychicus kowaa dan nii unao<br />
ati kai man-daun õdauꞌan. Uruu<br />
wamarai napa nii, naꞌiki waꞌina wuzu<br />
Christ idaꞌan, uruu kari kao nanuꞌo<br />
daꞌi ukau dinau zon kai man watuma<br />
waNaobanaa ati. 8 Õdyuu da nii<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
555<br />
COLOSSIANS 4<br />
wuruꞌu uruuz unao diꞌiti, õai pan idi<br />
unao aita pan ipai wadauꞌan, naꞌiki<br />
wuruꞌu washaꞌa paa pa nii kida dauꞌu<br />
daꞌaꞌa. Naꞌiki õai pan idi umaꞌo za kadan<br />
unao nyuku nuu. 9 Õdyuu dan<br />
kapam Onesi mus utuma, aizii uruu<br />
karikao nanuꞌu daꞌi ukau dinau zon kaiman;<br />
wamarai napa nii uruu, naꞌiki<br />
waꞌina wuzu uruu Christ idaꞌan. Unao<br />
iriban shaꞌatii wuruꞌu uruuz, naꞌikiꞌo<br />
uwaꞌa tii zon unao wiizi iki. Ĩkowaa dan<br />
niꞌi naa unao ati, ipai naꞌa pam aimaakan<br />
kida shaꞌa pan daꞌaꞌa watuma.<br />
10 Õmin-tarain pan Aristar chus<br />
dyuu dan papara dan unao diꞌiti.<br />
Naꞌiki Mark, Barna bas iriba nuz,<br />
udyuuda-kidan kapam papara dan<br />
unao diꞌiti, naꞌiki unau baan kapam<br />
unao. (Wakowaa da niꞌi naa shaꞌatii<br />
unao ati, naꞌitiꞌo nii zii Mark makon<br />
naꞌa painim kari kao nan, unau baa<br />
paꞌiz ukaa wan an naꞌiti.) 11 Naꞌiki<br />
Joshua, Justus kiaꞌo raz udakotapa-kao,<br />
e uruu kapam dyuu dan<br />
papara dan unao diꞌiti. Soo ĩnao<br />
idiki nau daꞌu Jew nao kaudinai nao<br />
õmin-kau dinan nao biiꞌi. Ipai bao kopa<br />
wakau di nan wakowaa da pan kuwai,<br />
Tomin karu nao ba naita-kao dauꞌan.<br />
Wuruꞌu Jew naouz, tuu kii mana wun<br />
ĩmaꞌo za ka dan õnyuku nuu.<br />
12 Aizii Epaph ras, unao iriban,<br />
uwiizi ikiꞌo raz uwaꞌa tin, kau dinaꞌo<br />
Christ Jesus ati uruu, udyuu dan<br />
papara dan kapam unao diꞌiti. Uruu<br />
kari kao nanuꞌo daꞌi utoriin pau zon<br />
unao ati, upishaan Tomin karu marii<br />
kizi umaꞌo za ka dan unao nyukunuu,<br />
naꞌiki udyau pai kizi Tomin karu<br />
ati, uaitapa kizi kanom manawun<br />
wuruꞌu Tomin karu aipaniaz<br />
ushaꞌapa tan paꞌati. 13 Õgaru<br />
õtukapa, mishi uruu kau di nan<br />
dadara unao ati, naꞌiki Laodicea<br />
iainao ati, naꞌiki Hiera polis iainao<br />
ati kapam. 14 Aizii wapao naru<br />
Daaka taa Luke, wamarain paniaz,<br />
naꞌiki Demas, ĩnao dyuu dan kapam<br />
papara dan unao diꞌiti. 15 Naꞌiki<br />
õdyuu dan kapam õpara dan mishidai<br />
nao ati, Laodicea iainaouz, naꞌiki<br />
Nympha ati, naꞌiki ipai mishi dai nao<br />
ati choo chii pauzo naouz odapu ii.<br />
16 Uaba tan dau naꞌan paꞌi õkaaritan<br />
aita-kao, udobata-kidaꞌa naa<br />
paꞌizu mishi dai nao diꞌiti wuruꞌu<br />
Laodicea iainaouz, marii kizi uaitakao<br />
ĩꞌati naꞌii kapam. Aizii unao,<br />
utukapa paꞌi oo uaita paꞌi kapam<br />
õkaari tan, wuruꞌu õsaa daniaz mishidai<br />
nao diꞌiti Laodicea iainaouz.<br />
17 Naꞌiki ukii paꞌi Archip pus ati naꞌii,<br />
“Mishiꞌi naa paꞌi pushaꞌa pata naꞌiki<br />
puipai kiziꞌi naa kaudin-kizai wuruꞌu<br />
Nao ba nai taa niaz pushaꞌapa tan nii.”<br />
18 Aizii diꞌi õpara dan sodi õgaru<br />
Paul saa da nii õkaꞌu idaꞌan, õnau baakinaa<br />
nii unao. f Unyuku nui tapa paꞌi<br />
õdii daꞌa nuꞌu taraa-kizaiꞌi utoriin pan<br />
an Tomin karu ati. Õgaru naꞌa paꞌo<br />
nii õtoriin pan, marii kizi Tomin karu<br />
kamuna nun unao ati.<br />
Col<br />
e 4:11 Joshua kiaꞌo uꞌuu Hebrew para dan idaꞌan, mazan Greek para dan idaꞌan Jesus<br />
kiaꞌo udako tapa-kao, naꞌiki Roman nao para dan idaꞌan Justus kiaꞌo udako tapa-kao.<br />
f 4:18 Kai naꞌaꞌo daꞌi Paul min kaꞌu saada pauzo kaa rita uꞌati. Uruu saa da nii wuruꞌu<br />
kaari taz Paul ati. Mazan verse 18 idaꞌa, paai pan atiꞌo paꞌan, Paul saa dan pakaꞌu<br />
idaꞌan Colosse san nao aitapa kizi mishiꞌo ukaari tan wuruꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
556<br />
Kiwiiniꞌo Paul Kaaritan<br />
Thessalonica Sannao Atiꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Paul kakuwaatinankauzon dono Thessalonica ii, iriba pidannao mishidan<br />
Kaimanaꞌo Kuwai Jesus dauꞌu. Uruu idi iriba pidannao zaamatan Jesus<br />
panaobanaa nii. Gentilenao, wuruꞌu panaꞌainaouz Jewnao ai, ĩnao manawun<br />
iriba ĩmishidan. Sariapa Jewnao mamishida-kainaouz kuwai Jesus<br />
dauꞌu toꞌoran atii ĩwaatan Paul pawiizi iki. (Putukapa Acts 17:1-9 idaꞌa.)<br />
Mazan karikaonan daꞌi Paul diꞌitinpan naꞌiki tuukii unyukunuu kashaꞌoran<br />
pawaꞌakaniinaouz pidannao dauꞌan, paꞌinainao kidaz zii manawun ĩmishidan.<br />
Uruu idi udyuudan paminaudaꞌu Timothy, utukapanaka kizi naꞌapam<br />
mishidainao naꞌii. Uruu idiꞌo Timothy makonkauzon naꞌii.<br />
Aizii ukaawan ĩnao diꞌiki, ukaawa-kida kaimanaꞌo kuwai ĩnao mishidainao<br />
dauꞌu. Uruu idi Paul saadan kaarita ĩꞌati, ĩtominapa-kinaa nii naꞌiki<br />
ĩmaꞌozakadin-kinaa nii. Naꞌiki pakaaritan idaꞌa ukowaada ĩꞌati naꞌapam<br />
pakonaukii-kidan Tominkaru tuukii manawun, ĩmishidapan idi naꞌiki<br />
ĩmarainpaakan idi pakawan. Naꞌiki unyukunuu-kida kapam ĩꞌati pakaduz<br />
dauꞌu naꞌapam umashaapauzon ĩtuma, umakonkauzon dono naꞌii. Naꞌiki<br />
ukowaada kapam ĩꞌati naꞌapam nii mishidainao mashaapan.<br />
Naꞌiki pakaaritan idaꞌa udakoꞌatin mishidainao pishaanii kidaz Jesus<br />
waꞌatin dauꞌan. Naꞌiki ukakinaowan ĩdyaun pakaaritan idaꞌa, marii kizi<br />
pakawan ĩmashaapan kaiman, Tominkaru aipan kawanaꞌati. Ĩzaudinapa<br />
kiziꞌi naa Jesus Christ waꞌatin uaꞌii.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita sakadinan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1<br />
Konaukii-karu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:2—3:13<br />
Mashaapa-karu kaiman Tominkaru aipan kawanaꞌati . . . 4:1-12<br />
Zaudinapa-karu Naobanai Christ kaawan uaꞌii . . . . 4:13—5:11<br />
Kakinaorii taa-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5:12-22<br />
Kaarita katokonota-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . .5:23-28<br />
556<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
557<br />
1 THESSALONIANS 1<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul,<br />
Silas naꞌiki Timothy diꞌikiꞌo,<br />
ipai mishi dai nao atiꞌo, Thessa lonica<br />
iainaouz, zaama tin painaouz waDaru<br />
Tomin karu diꞌiti naꞌiki Nao ba nai<br />
Jesus Christ diꞌiti. Watoriin pan<br />
marii kizi Tomin karu kamuna nun<br />
unao ati, naꞌiki utaa kizi unyuku nuu<br />
kai man-kinaa nii.<br />
Mishidainao Thessalonica sannao<br />
dauaꞌo<br />
2-3 Kari kao nan daꞌi, “Kai man<br />
pugaru” wakian Tomin karu ati unao<br />
dauꞌan, naꞌiki kari kao nan kapam<br />
watoriin pan waDaru Tomin karu<br />
ati unao dauꞌan. Aizii watoriin pan<br />
an, kari kao nan wanyuku nui tapan<br />
ipai wuruꞌu ushaꞌa pata nii kidaz.<br />
Umishi dan idi Tomin karu, minziiwa<br />
ukau dinan uꞌati. Naꞌiki dadara<br />
mishi ukau dinan ukamin kaꞌu aa kan<br />
ukamarai napa nun idi mana wun.<br />
Naꞌiki maꞌo zaka mishi utaa pan<br />
unyuku nuu, ubaia tan puꞌu kashaꞌoraꞌo<br />
naꞌiki dadara kidaꞌo aimaa kan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan uaita pan idi<br />
naꞌiki umishi dan idi kai niꞌi kiꞌo nii<br />
waNaobanaa Jesus Christ waꞌatin.<br />
4 Wairi ban nao, waaitapa tuukii<br />
Tomin karu marain pan unao,<br />
naꞌiki mishiꞌo uzaama tan unao<br />
paꞌidi wau nii. 5 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan tawuru donoꞌo, uruꞌo raz zii<br />
wanaꞌa kau zon Kai manaꞌo Kuwai<br />
unao diꞌiti, tuu kii umishida nuzu.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
maꞌo za ka da pan idiꞌo wapara dan<br />
Kai manaꞌo Doro naa idaꞌan, naꞌiki<br />
waaitapa mishiꞌo wuruꞌu wakowaada<br />
paniaz kuwai, aonaa wapara dan<br />
mani kari kao nan. Watukapa-kida<br />
naꞌa pam wamashaa pau zon kaduz<br />
wanaꞌian kan dono utuma, waaipan<br />
idi kapam umashaa pan kai man.<br />
6 Aizii naꞌapaꞌa naa mishi<br />
udaꞌanan wakaduz utuka pan<br />
kawanaꞌati wamashaa pan, naꞌiki<br />
ipai kapam udaꞌanan waNaobanaa<br />
kaduz. Umishi dan idi wakuwaa,<br />
ubaia tan udikauda kidaꞌo naꞌiki<br />
dadara kidaꞌo aimaa kan, mazan<br />
upuꞌu konau kii uzaama tan wakuwaa<br />
Kai manaꞌo Doro naa taan idi konaukii-kinai<br />
unyuku nuu iti.<br />
7 Umashaa pan idaꞌan kai man,<br />
utukapa-kidan kai manaꞌo ukaduz<br />
ipai mishi dai nao ati, Macedo nia<br />
naꞌiki Achaia Baara ii aka kidainaouz.<br />
8 Mazan aonaa bau daꞌapa<br />
mani kai manaꞌo kuwai Tominkaru<br />
dauꞌu abata-kao unao diꞌiki<br />
Macedo nia naꞌiki Achaia Baara ii<br />
aka. Mazan abata-kao kapam ipai<br />
ama zada kawanaꞌati mishi umishidan<br />
Tomin karu mana wun. Uruu idi<br />
aonaꞌa naa wakuwaa nii unao dauꞌu<br />
powaꞌa, ushaꞌapa num kauꞌan ipaiꞌi<br />
naa mana wun pidan nao aita pan<br />
kai man kidaꞌo ukaduz.<br />
9 Naꞌiki ipai kapam ĩkowaadan<br />
naꞌa pam utaa pan waunao<br />
kai man, naꞌiki tuu kii ukonau kiikidan<br />
waunao wamakon kan dono<br />
naꞌii. Naꞌiki ipai ĩkowaa dan kapam<br />
naꞌa pam utanawa tinan wuru aiaꞌa<br />
toma-kari waiz kari kao nan tominkaru<br />
nao nii. Naꞌiki ĩkowaa dan<br />
aizii uzaama taꞌa naa unao ba naa<br />
nii Tomin karu, wuruꞌu mishiꞌoraz<br />
mana wun, karikao nanuꞌo raz<br />
paꞌan ukaku pan. 10 Naꞌiki ĩkowaada<br />
1Thes<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 THESSALONIANS 1, 2 558 <br />
kapam naꞌa pam uzauda pan naa<br />
uDani Jesus kaa wan aokazi iki,<br />
uruu Tomin karu kadi shita-kidauzoniaz<br />
pabaara naa iki, naꞌiki uruu<br />
kazan naa taꞌo niꞌo raz waunao<br />
wapata kaꞌuta-kao ai, dii naꞌi tiꞌi.<br />
Paul morowautapankan<br />
dauaꞌo Thessalonica ii<br />
2 1 Ukauꞌan wairi ban nao, ipai<br />
unao, uaitapa aonaa madiwautapa-kaꞌo<br />
mani kari kao nan tawuruꞌu<br />
wa moro wau t apa n kauzo nuz<br />
unao diꞌii. 2 Naꞌiki uaitapa naꞌapam<br />
wabaꞌa zoo tin-kida-kao, naꞌiki<br />
wapata kaꞌuta-kao tuu kii mana wun<br />
Philippi ii, wakaa wan uaꞌii unao wiizi<br />
Thessa lonica iti. Mazan Tomin karu<br />
kamin kaꞌuta waunao, uruu idi maꞌozaka<br />
wakaku waa pan, wakowaa dan<br />
Kai manaꞌo Kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
unao ati. Pidan nao, naꞌii san nao<br />
maaiapa kan puꞌu, naꞌiki ĩmaaba taꞌazoo<br />
kan puꞌu wakuwaa. 3 Mazan ipai<br />
wapara dan kida sakita paꞌo, aonaa<br />
panaꞌi tiꞌo mani. Aonaa wamarii dapan<br />
mani kari kao nan unao. Naꞌiki<br />
aonaa waaipan idiꞌo mani kari kao nan<br />
aimaa kan uꞌai. 4 Mazan wakowaada<br />
Kai manaꞌo Kuwai, naꞌapa Tominkaru<br />
aipan kawanaꞌati. Uzaama ta nii<br />
waunao kowaada paꞌo nii paparadan,<br />
naꞌiki uaitapa wakowaa dan<br />
nii papara dan saki tapa. Wawaꞌa tin,<br />
aonaa wakai man daꞌa zon idiꞌo mani<br />
kari kao nan pidan nao nyuku nuu<br />
waꞌati. Mazan soo wakai man daꞌa zon<br />
paꞌan Tomin karu nyuku nuu waꞌati,<br />
uruu paꞌan aitapa ipai wadiꞌi tin pan.<br />
5 Mishi unao, uaitapa aonaa<br />
naꞌa painim wakai man-dakoi pauzon<br />
unao ati, waaipan idi mani<br />
ukai manan waꞌati. Naꞌiki aonaa<br />
naꞌa painim wakai man din paꞌanan<br />
unao ati, waaipan idi mani<br />
kari kao nan puraata unao ai. Kainaꞌa<br />
Tomin karu awunuu ta paꞌo<br />
waunao. 6 Mishi wachiꞌika pan naꞌiki<br />
wakowaa da pan kai manaꞌo kuwai,<br />
ipai ama zada kawanaꞌati. Mazan<br />
aonaa wanau baa-kidi naꞌa zon idiꞌo<br />
mani kari kao nan pidan nao ati oo<br />
unao ati mani, aonaa. 7 Waaita pan<br />
puꞌu padamata, Christ dyuuda nii<br />
waunao kau dinaꞌo nii paꞌati, mazan<br />
upuꞌu aonaa waꞌata din pan. Aonaa<br />
wapishau tan unao ai aimaa kan, oo<br />
wanyuku nui mani, aonaa. Mazan<br />
kai man paꞌan wataa pan unao<br />
naꞌapa waudai nao kawan manawun.<br />
Naꞌapa daroi taa pan kawan<br />
pau dai nao.<br />
8 Wamarain pan idi unao,<br />
min ziiwa wakaku waa pan uꞌati.<br />
Mazan aonaa bau daꞌapa mani<br />
kari kao nan wanaꞌa kan Kai manaꞌo<br />
Kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo unao<br />
ati, mazan waunao kapam, tuu kii<br />
wataainaꞌa zon naꞌiki wakaminkaꞌu<br />
taꞌa zon unao. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan wamarain pan idi unao<br />
tuu kii. 9 Utukapa shaꞌatii wakaduz<br />
wamakon kau zon dono naꞌii, naꞌiki<br />
utukapa naꞌa pam wakau di nan<br />
dadara. Wakowaa da pan puꞌu Kaimanaꞌo<br />
Kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
unao ati, upuꞌu wakau di nan<br />
ipai kamoo naꞌiki ipai maru taꞌo,<br />
watorii-kinaa nii wawanyuku nuu.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan wamaaiapa kan<br />
idi wamizi din-kidan unao puraata<br />
dauꞌan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
559<br />
1 THESSALONIANS 2<br />
10 Ipai unao, naꞌiki Tomin karu<br />
naꞌapa kapam, utukapa naꞌa pam<br />
wamashaa pan unao mishi dai nao<br />
bii an. Wamashaa pan kai man, sakitapa<br />
washaꞌapa tinan, naꞌiki aonaa<br />
waka sharu taa kan unao tuma.<br />
11 Uaitapa ipai naꞌa pam wataa pan<br />
unao naꞌapa paꞌidi waru kida, naꞌapa<br />
darui taa pau zon kawan pau dai nao<br />
mana wun. 12 Tuu kii wamaꞌo zakadan<br />
unao nyuku nuu waaipan idi<br />
umishi dan powaꞌa zii. Naꞌiki tuukii<br />
wakamu nan kii-kidan naꞌiki<br />
wakamin kaꞌu tan unao, ubaia tan<br />
puꞌu kashaꞌo raꞌo naꞌiki toꞌora-karu,<br />
naꞌiki tuu kii waaipan umashaapan<br />
kai man powaꞌa zii Tomin karu<br />
aipan kawanaꞌati. Uruu Tomin karu<br />
dapa dau taꞌo raz unao mashaa paꞌo<br />
nii patuma panao ba nai-tinapakizi<br />
ii, konau na maꞌo raz mana wun<br />
ukanada pan.<br />
13 Kari kao nan watoriin pan<br />
kawanaꞌati, “Kai man,” wakian<br />
Tomin karu ati unao dauꞌan.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan, konau kii<br />
naꞌiki kai manai man uzaama tan<br />
unyuku nuu iti wuruꞌu Tomin karu<br />
para da nuz wakowaa daniaz unao<br />
ati. Umishida wuruꞌu uaba taniaz<br />
wakuwaa, aonaa pidan diꞌikiꞌo<br />
kawan mani, mazan uabata nuz<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo kawan paꞌan,<br />
mazan mishiꞌo Tomin karu paradan<br />
wuruꞌu. Naꞌiki mishiꞌo wuruꞌu<br />
Tomin karu kau dina nuz maꞌo zaka<br />
papara dan idaꞌan ipai unao nyukunuu<br />
ii, zaama tai naouz Jesus Christ<br />
panao ba naa nii. 14 Mishi unao<br />
mishi dai naouz Jesus Christ, aonaa<br />
uwiizi san nao nau da pan unao, tuukii<br />
mana wun ĩpata kaꞌu tan unao.<br />
Naꞌapa utaapa-kao mishi dai nao<br />
Judea Baara iainao kawan. Tuu kii<br />
pairi ban nao Jew nao pata kaꞌu tan<br />
ĩdyaun ĩzaama tan idi Christ Jesus<br />
panao ba naa nii. 15 Kotuaꞌa naa<br />
Jew nao zowii pauzo nii Tomin karu<br />
prophetin nao. Uruu dau naꞌan Jewnao<br />
koshan zowiaꞌo wanao ba naa<br />
Jesus. Naꞌiki kai Jew nao koshan<br />
pata kaꞌu taꞌo waunao tuu kii manawun.<br />
Tuu kii mana wun ĩtoꞌora dan<br />
Tomin karu. Aizii ĩtoꞌora dinan ipai<br />
pidan nao ati. 16 Tuu kii ĩtiwaan<br />
pamashaa tan waunao, wakowaa dapan<br />
ai kai manaꞌo kuwai Gentile nao a<br />
ati. Aonaa ĩaipan wakowaa dan ĩꞌati,<br />
wuru dauꞌa naꞌa Tomin karu kazannaa<br />
taꞌa zoo nuz pidan nao paꞌoian ai.<br />
Uruu idi kai naꞌa ĩtaa pan tuu baru<br />
oiaꞌo, panaꞌa pain pan idi. Mazan<br />
aizii ĩbai aa pan niꞌi naa Tomin karu<br />
toꞌoran.<br />
Tuukii Paul tiwautan pamakon<br />
koshan mishidainao diꞌiti<br />
17 Wairi ban nao, dii kiꞌi wawaꞌakan<br />
unao, wawaata-kao idi uꞌai.<br />
Tuu kii wanyuku nuu kashaꞌoran,<br />
naꞌiki tuu kii wadiꞌi tin pan<br />
watuka paꞌa zon idi koshan unao.<br />
Mishi munapo unao waꞌai, mazan<br />
wanyuku nuu ii, kari kao nan<br />
wataa pan unao watuma. 18 Tuu kii<br />
padamata watiwau tan wakiwan<br />
1Thes<br />
a 2:16 Gentilenao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 THESSALONIANS 2, 3 560 <br />
koshan unao diꞌiti. Õgaruz<br />
mana wun, Paul, powaꞌan kidaꞌo<br />
padamata õai pan õmakon naꞌiti.<br />
Mazan tuu kii mana wun Satan<br />
awau ta pan waponaa. 19 Wamakoꞌozon<br />
naꞌiti, ushaꞌapa num kauꞌan unao<br />
wuruꞌu wanyuku nuu wiizi niꞌo raz<br />
mana wun. Dii naꞌi tiꞌi, wanao ba naa<br />
Jesus kaa wan dono, waaitapa ipai<br />
unao naꞌiaꞌo nii kapam ukadishi tan<br />
bao kopa baꞌo rai nao tuma. Unao<br />
idaꞌanaꞌo nii wuruꞌu watukapa nuz<br />
konau kii-karu. Naꞌiki unao idaꞌanaꞌo<br />
nii wamaꞌo zaka dinan. Uruu idi<br />
mabaaꞌa zoꞌo nii wakian wanao banaa<br />
ati, “Waunao idaꞌanaꞌo wuruꞌu<br />
wunao daꞌan zuꞌu, wakowaa dan idi<br />
ĩꞌati Kai manaꞌo Kuwai,” wakian nii.<br />
20 Mishi unao wuruꞌu wamaꞌo zakakinaaz<br />
naꞌiki wakonau kii-kinaaz.<br />
3 1 Aizii wama kaꞌiita kan idiꞌi<br />
naa mana wun wanaꞌan daꞌaꞌa,<br />
maaba taka-daun unao diꞌiki oo<br />
unao dauꞌan, tuu kii wadopian.<br />
Wamakoꞌo zon padamata unao<br />
diꞌiti, mazan aonaa turuu wamakon<br />
ipai dau nuu daꞌu. Uruu idi dyaꞌutam<br />
wawaꞌa kinan daꞌaꞌa A<strong>the</strong>ns<br />
idaꞌa. 2 Mazan wadyuuda soo<br />
pabaꞌo ran kari kao nan Timothy,<br />
wamin-kau dinan, kamin kaꞌuupau<br />
zoz wakau di nan Tomin karu<br />
ati, naꞌiki kamin kaꞌuu pau zoz<br />
wakowaa da pan Kai manaꞌo Kuwai<br />
Christ dauꞌu. Wadyuu dan uruu,<br />
maꞌo za ka daꞌo nii unao nyuku nuu,<br />
umishida-kinaa nii Christ powaꞌa<br />
zii mana wun. 3 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa waaipan aonaa bau daꞌapa<br />
unao kasha di nan oo padan tan<br />
powaa iti, upata kaꞌuta-kao idi.<br />
Mazan aonaa umaai ta paka nii mani<br />
wuruꞌu, ipai unao, uaitapa Tominkaru<br />
aipan kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu,<br />
ipai waunao mishi dai nao baia tan<br />
dikauda kidaꞌo aimaa kan Christ<br />
dikin ii. 4 Naꞌapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />
wakuwaaz kiwii tapa, wamakonkan<br />
dono unao diꞌii. Wakowaada<br />
shaꞌatii uꞌati ipai waunao mishidai<br />
nao, wabaia tan nii dikauda<br />
kidaꞌo aimaa kan Christ dikin ii.<br />
Aizii mishi utuka pan ipai aimaakan<br />
shaꞌa pan, naꞌapa mana wun<br />
wapara dan kawanaꞌati. 5 Uruu<br />
idiꞌo õdyuu dan Timothy unao diꞌiti.<br />
Õmakaꞌiita kan idiꞌi naa mana wun<br />
õnaꞌan daꞌaꞌa maaba taka-daun unao<br />
dauꞌu, naꞌiki õaba taꞌa zon idi naꞌapam<br />
unao nyuku nuu, pakawan zii<br />
umishi dan oo aonaꞌa naa. Õzaudakidan<br />
Satan, wuruꞌu marii da pau zoz<br />
pidan nao nyuku nuu, tanawa tinkidan<br />
unao umishida pan ai Christ.<br />
Naꞌiki õzauda-kidan utanawa tinkidan<br />
unao powaa iti. Umishiin an<br />
utanawa tinan, ukauꞌan madiwautapa-kaꞌo<br />
kari kao nan wuruꞌu<br />
wakau dina nuz.<br />
6 Mazan Timothy kaa wan daunaꞌan<br />
zii unao diꞌiki, wanyuku nuu<br />
saabai nan, ukowaa dan idi waꞌati,<br />
pakawan umishida pan Jesus Christ,<br />
naꞌiki pakawan umarain paa kan.<br />
Naꞌiki ukowaa dan waꞌati, karikao<br />
nan kapam unyuku nui ta pan<br />
waunao kai manaꞌo idaꞌan. Naꞌiki<br />
ukowaa dan kapam waꞌati tuukii<br />
utuka paꞌa zon waunao, naꞌapa<br />
watuka paꞌa zon kawan unao. 7 Wairiban<br />
nao, wabaia tan puꞌaꞌo mana wun<br />
dikauda kidaꞌo aimaa kan wuruꞌu<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
561<br />
1 THESSALONIANS 3, 4<br />
waaba ta nuz uunamu naa pakawan<br />
umishida pan, naꞌiki sariapa mishi<br />
wanyuku nuu wamaꞌo zaka dinan.<br />
8 Aizii soo kaꞌa naa wanyuku nuu,<br />
waaba tan idi pakawan zii maꞌozaka<br />
umishida pan Christ. 9 Tuu kii<br />
mana wun wakonau kii-kidan Tominkaru,<br />
“kai man” wakian uꞌati unao<br />
dauꞌan. Naꞌiki Tomin karu aitapa<br />
naꞌa pam ukonau kii dan wanyukunuu,<br />
waaba tan idi kuwai unao dauꞌu.<br />
10 Ipai kamoo naꞌiki ipai maru taꞌo<br />
wapishau tan Tomin karu watoriinpan<br />
idaꞌan uꞌati, marii kizi udaꞌa tan<br />
waponaa nii, wamako-kinaa nii<br />
unao diꞌiti, waipai daꞌan kiziꞌi naa<br />
wakuwaa aonaꞌo raz zii wakowaa dan<br />
uꞌati, unyuku nuu maꞌo zaka-kinaa<br />
nii, naꞌiki umishida-kinaa nii Christ<br />
powaꞌa zii mana wun.<br />
11 Marii Tomin karu, waDaruz<br />
naꞌiki wanao ba naa Jesus daꞌatan<br />
waponaa, wamako-kinaa nii<br />
unao diꞌiti. 12 Marii wanao ba naa<br />
taan marain paaka-karu unyukunuu<br />
iti, umarai napa kizi ipai<br />
uiriban nao, naꞌiki ipai baꞌo ran<br />
pidan nao powaꞌa zii kiwii niꞌo ai,<br />
naꞌapa wamarain pau zon kawan<br />
unao. 13 Aizii umarain paa kan an<br />
mishi powaꞌa zii, wanao ba naa<br />
maꞌo za ka dan nii unyuku nuu<br />
ipai oiaꞌo ai. Naꞌiki Tomin karu<br />
waDaru tuka pan nii unyuku nuu,<br />
kai man kida paꞌidi waru. Uruu<br />
idi aonaꞌo nii ubaꞌa zoo tinan,<br />
utuka pan idi unao kai manai nao<br />
pidan nao nii, ukadishi tan dono<br />
ukanaapu iti dii naꞌi tiꞌi, wanao banaa<br />
Jesus kaa wan dono bao kopa<br />
papidanan nao tuma.<br />
Naꞌapam nii mishidainao<br />
mashaapan Tominkaru ati<br />
4 1 Wairi ban nao, mishi watominapa-kidan<br />
unao kai man<br />
kidaꞌo mashaapa-karu dauꞌu,<br />
umashaapa-kinaa nii kai man<br />
mana wun, Tomin karu nyukunuu<br />
kawanaꞌati. Naꞌapaꞌa naa<br />
mishi umashaa pan watomi napakidan<br />
kawanaꞌati unao. Mazan<br />
aizii wanao ba naa Jesus aipan<br />
kawanaꞌati, waaipan umashaa pan<br />
kai man, powaꞌa zii umashaa pau zon<br />
ai kiwiin. 2 Mazan ipai unao uaitapa<br />
wanao ba naa Jesus aipan kawanaꞌatiꞌo,<br />
naꞌiki ukaki nao tan kawanaꞌa tiꞌo<br />
waunao wuruꞌu wakaki nao tanuz<br />
kapam unao.<br />
3 Tomin karu aipan ipai unao<br />
taa pan unyuku nuu kai man paꞌidiwaru<br />
paꞌati, uai pan upanaꞌa dan<br />
unyuku nuu ipai oiaꞌo ai. Naꞌiki<br />
aonaa uai pan umashaa pan<br />
madoro naa-daun zun nao tuma,<br />
oo daonai ora nao tuma. 4 Ipai unao<br />
daonai ora nao, Tomin karu aipan<br />
umashaa pan kadoro naa zoobaba<br />
udai aro tuma. Umashaapa kizi kaiman<br />
uawun zaꞌa, naꞌiki umashaapa<br />
kizi kapam kadoro naa zoobaba ipai<br />
pidan nao awun zaꞌa. 5 Aonaa uai pan<br />
ukiaa pan udai aro nao madoro naadaun,<br />
baꞌo ran pidan nao mashaa pan<br />
kawan, maai tapa-kai naouz Tominkaru.<br />
6 Ukauꞌan marii umashaa pan<br />
kapam aita pin ipai uiriban nao<br />
tuma. Aonaa Tomin karu aipan<br />
uan tami kii pan oo ukimu dau tan<br />
uiriban nao, pau dai aro oo pau daiaru<br />
dauꞌan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
1Thes<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 THESSALONIANS 4<br />
562<br />
naꞌiaꞌo ram pidan antamikii paꞌo<br />
pairi ban naꞌapa, Tomin karu patakaꞌu<br />
tan nii uruu tuu kiaꞌo idaꞌan<br />
mana wun. Naꞌapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />
wakaki nao pauzo nuz unao, ipai<br />
wakowaa dan uꞌati naꞌapa kidaꞌo<br />
dauꞌan wamakon kau zon dono unao<br />
diꞌii. 7 Aonaa Tomin karu zaama tan<br />
waunao mishi dai nao mashaa paꞌo<br />
nii mani madoro naa-daun, mazan<br />
uzaama tan waunao mashaa paꞌo nii<br />
kai man mana wun. 8 Aizii naꞌiaꞌo ram<br />
pidan maizoꞌati kaꞌo oo dikin ta paꞌo<br />
wuruꞌu diꞌo raz kaki nao riꞌi, aonaa<br />
pidan kaki naori mani wuruꞌu<br />
udikin ta paniaz, mazan udikin tapan<br />
kakinao rii Tomin karu diꞌikiꞌo,<br />
taaꞌo raz waꞌati Kai manaꞌo Doro naa.<br />
9 Aizii, mishi dai nao marainpaa<br />
kan dauꞌan, ipaiꞌi naa paꞌan<br />
unao aita pan. Ukauꞌan aonaꞌo nii<br />
paꞌan wasaa dan uꞌati oo wakakinao<br />
wan unao powaꞌa zii koshan.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan ipaiꞌi naa<br />
Tomin karu tomi napa-kidan<br />
naꞌiki ukaki nao tan unao marainpaaka-karu<br />
dauꞌu. 10 Uruu idi<br />
utomi napa-kida-kao kawanaꞌati<br />
mishi umashaa pan, naꞌiki<br />
ukawanaꞌati kapam umarain pan<br />
ipai mishi dai nao, wuruꞌu kawiizitin<br />
pai nao kidaz Macedo nia Baara<br />
ii aka. Mazan wairi ban nao, tuu kii<br />
waaipan umarain pan uiriban nao,<br />
powaꞌa zii mana wun kiwii ta paꞌo<br />
ai. 11 Waaipan umashaa pan kaiman,<br />
naꞌiki mashaa, uiriban nao<br />
bii an kida. Manaꞌa ukada koinapa-kidaꞌa<br />
naꞌa oo udiꞌita paꞌa naꞌa<br />
uiriban nao kaudin-kizi, mazan<br />
udiꞌi tinapa paꞌan ukaudin-kizi kida<br />
dauꞌu. Manaꞌa uzoo noꞌo naꞌa ukaudinan<br />
ai, ukau din mishiꞌo rai man<br />
min ziiwa, uikoda kizi uai pan ati<br />
aimaa kan umashaapa-kinaa nii,<br />
aonaa kizi udopian baꞌo ran pidannao<br />
ati. Ukauꞌan ushaꞌapa tinaꞌa naa,<br />
naꞌapa wakaki nao tau zon kawanaꞌati<br />
unao. 12 Aizii, mishi ushaꞌapa tinan<br />
an naꞌapa, tuu kiaꞌo nii mami shidakainao<br />
diꞌita pan ukaduz, tuu kiaꞌo<br />
nii ĩkibaꞌa zoo-kidan pashaꞌa paapan<br />
dikauda kidaꞌo aimaa kan<br />
uawun zaꞌa. Naꞌiki uiko dan nii ipai<br />
aimaa kan uꞌati, aonaa kanomaꞌo nii<br />
uai pan baꞌo ran pidan nao ai.<br />
Jesus waꞌatin nii<br />
13 Wairi ban nao wakowaadaꞌa<br />
zon ipai unao ati, waaipan<br />
uaita pan kai manai man mawa kainao<br />
pidan nao dauꞌan. Aonaa kizi<br />
unyuku nuu kashaꞌora tinan ĩdauꞌati,<br />
baꞌo ran pidan nao kawan, aonaꞌo raz<br />
ĩaita pan kakupa-karu nii kari kaonan<br />
Tomin karu tuma dii naꞌi tiꞌi.<br />
14 Wamishida Tomin karu kadi shitakidan<br />
Jesus pabaara naa iki, ukauꞌan<br />
wamishida kapam, dii naꞌi tiꞌi naꞌapaꞌo<br />
nii Tomin karu kadi shita-kidan<br />
ipai mawa kai nao wuruꞌu zaama tainao<br />
kidaz Jesus panao ba naa nii.<br />
Naꞌiki ipaiꞌo nii uzaida-kidan ĩdyaun<br />
paꞌidiꞌiti, dii naꞌi tiꞌi Jesus tuma.<br />
15 Aizii watomi napa-kidaꞌa zon<br />
unao naꞌapa Nao ba nai Jesus kiauzon<br />
kawanaꞌati. Jesus kaa wan dono,<br />
aonaꞌo nii wakiwii tan mawa kai nao<br />
uaꞌati. 16 Mazan diiwaꞌo nii wanaoba<br />
naa para dan abata-kao, naꞌiki<br />
diiwaꞌo nii angel nao zowau naa<br />
para dan abata-kao kapam, naꞌiki<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
563<br />
1 THESSALONIANS 4, 5<br />
diiwaꞌo nii Tomin karu kuwudu b<br />
aran abata-kao, naꞌiki wanao ba naa<br />
waꞌatin niꞌi naa aokazi iki. Naꞌiki<br />
mawa kai nao wuruꞌu zaama tainao<br />
kidaz Christ panao ba naa nii,<br />
kadishi tan niꞌi naa pabaara naa iki<br />
kiwiin. 17 Udaunaꞌan ipai waunao<br />
mishi dai naouz, wuruꞌu kaku pai nao<br />
kidaz zii, sawataꞌaka-kao niꞌi naa<br />
ishaꞌiz bii iti bao kopa kadishi tai nao<br />
tuma. Naꞌiaꞌo niꞌi naa waikoda pan<br />
wanao ba naa ishaꞌiz bii ii. Uruu daunaꞌan<br />
wamashaa pan niꞌi naa utuma<br />
kari kao nan. 18 Ukauꞌan ukowaada<br />
kapam ipai uiriban nao ati wuruꞌu<br />
Jesus para dan kidaz, aonaa kizi<br />
ĩkashaꞌora tinan pairi ban nao dauꞌan,<br />
wuruꞌu mawa kai nao kidaz naa.<br />
Jesus waꞌatin nii kainaꞌiki<br />
mashaꞌapakiaka<br />
5 1 Aonaꞌo nii paꞌan wasaa dan<br />
uꞌati oo wakai naa ba tan uꞌati<br />
naꞌa painim nii mana wun wuruꞌu<br />
ama zada shaꞌapa nuz kaika paꞌa.<br />
2 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai unao,<br />
uaitapa bau daꞌapa kamoo wanaoba<br />
naa kaa wan nii mashaꞌapa kiaka,<br />
pidan nao mazaudi napa kan puꞌu.<br />
Naꞌa paꞌo nii koidi miki kaawankan<br />
kawan aiwakaꞌan pidan dapu<br />
iti mashaꞌapa kiaka, aonaa pidan<br />
zaudin pan puꞌu mani. 3 Pidan nao<br />
kadako tinan puꞌu pairi ban nao<br />
tuma, “kai man mishi wawiizi,<br />
aonaa kanom towau daꞌu tan<br />
wamashaa pan,” ĩkiain pan puꞌaꞌo<br />
nii, kicha naꞌ iki-kiaꞌo kamoo kaawaꞌa<br />
kan. Ĩdopian nii mazan<br />
aonaa naꞌitim nii ĩshaꞌapa tinan oo<br />
ĩkidoo pan uꞌai. Naꞌapa zun kau danipaꞌa<br />
zon kawan, okazi waa paꞌa kan<br />
mashaꞌapa kiaka, aonaa ozau din pan<br />
puꞌu mani, mazan aonaa naꞌitim<br />
okidoo pan uꞌai.<br />
4 Mazan ipai unao wairi ban nao,<br />
kodi tai naouꞌu naa paꞌan maru taꞌokaru<br />
iki. Ukauꞌan wanao ba naa<br />
kamoon kaa wan dono, aonaꞌo nii<br />
paꞌan upadai daꞌa nata-kao, koidimiki<br />
padai daꞌan tan kan kawan pidan<br />
aiwakaꞌan, umazau din kan puꞌu.<br />
5 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai unao<br />
mishi dai nao paꞌan wanao ba naa<br />
Jesus, naꞌiki unao mashaa pai nao<br />
kanadaꞌo-karuꞌu, aonaa mashaapai<br />
nao mani maru taꞌo-karuꞌu.<br />
6 Ukauꞌan manaꞌa wadaꞌawupaꞌa<br />
naꞌa, maru taꞌo san nao naꞌiki<br />
daꞌawu pauzo pidan nao kawan.<br />
Mazan marii paꞌan waaba ta pan<br />
naꞌiki wazau din pan naa, wanaoba<br />
naa kaa wan uaꞌii. 7 Aizii maru taꞌo<br />
san naouz ipai ĩshaꞌapa tan aimaa kan<br />
soo maru taꞌo biiꞌi. Ĩdaꞌawu pan nii<br />
aiwakaꞌan, aizii ĩtuza pan nii naꞌiki<br />
ĩpoꞌidi pan nii aiwakaꞌan. 8 Mazan<br />
waunao mashaa pai naouz kanadaꞌokaruꞌu,<br />
marii paꞌan wamashaa pan<br />
aita pin. Marii wakazan naa tinpan<br />
wamishi dan idaꞌan powaꞌa<br />
zii, naꞌiki wamarain pan idaꞌan<br />
Tomin karu naꞌiki wairi ban nao,<br />
naꞌiki wamishi dan idaꞌan kainiꞌi<br />
kiꞌo nii wanao ba naa waꞌatin,<br />
ukazan naa taꞌa nan waunao oiaꞌo<br />
ai. 9 Mishi Tomin karu zaama tan<br />
waunao, aonaa papata kaꞌu tan niꞌo<br />
1Thes<br />
b 4:16 kuwudii: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 THESSALONIANS 5<br />
564<br />
mani waꞌoian dikin ii. Mazan uaipan<br />
paꞌan pakazan naa tan waunao<br />
waꞌoian ai, wamishi dan idaꞌan Jesus<br />
mawa kan waꞌati, naꞌiki wazaamatan<br />
idaꞌan Jesus Christ wanao ba naa<br />
nii. 10 Uruu mawa kaꞌo raz ipai<br />
waunao mishi dai nao ati. Ukauꞌan<br />
umawa kan idi waꞌati, ipai waunao<br />
kaku pai nao naꞌiki ipai mawa kai nao,<br />
wamashaa pan nii bao kopa utuma<br />
ukaa wan dono. 11 Ukauꞌan ipai<br />
unao õiriban nao, õaiapa pakawan<br />
ukamin kaꞌuu pan naꞌiki utomi napakidan<br />
uiriban nao, umaꞌo za kada kizi<br />
ĩnyuku nuu.<br />
Naꞌapam nii mishidainao<br />
mashaapan naꞌiki ĩtaapaakan<br />
12 Wairi ban nao, tuu kii waaipan<br />
utaa pan ukazo wau ta piki nao kai man<br />
mana wun. Aonaa ukashada pautaꞌa<br />
naꞌa ĩdyaun. Ushaꞌapa num<br />
idi dadaraꞌo wuruꞌu ĩkau dinanuz<br />
unao bii an. Ĩkau di nan unao<br />
atiꞌo, uai tapa-kinaa nii kai manaꞌo<br />
mashaapa-karu, wanao ba naa aipan<br />
kawanaꞌati. 13 Ukauꞌan manaꞌa<br />
ukashada pau taꞌa naꞌa ĩdyaun.<br />
Mishiꞌo rai man umarai napa ĩdyaun<br />
powaꞌa zii, ĩtomi napa-kidan idi unao<br />
kai manaꞌo aimaa kan kida dauꞌu.<br />
Umashaapa kapam kai man baokopa<br />
uiriban nao tuma, manaꞌa<br />
utoꞌora taaka paꞌa naꞌa.<br />
14 Wairi ban nao, tuu kii kapam<br />
waaipan ukaki nao tan zoon zio nao,<br />
udyuuda ĩkau di nan. Umaꞌo za kada<br />
naꞌiki utomi napa-kida pidan nao<br />
aonaꞌo raz zii ĩnyuku nuu maꞌo za kan<br />
aimaa kan shaꞌa pan an ĩꞌati. Naꞌiki<br />
ukamin kaꞌuta mishi dai nao wuruꞌu<br />
aonaꞌo raz zii ĩaita pan oo ĩturuan<br />
pamashaa pan Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati. Naꞌiki aonaa udopiidinaꞌa<br />
naꞌa uiriban nao shaꞌapa tinan<br />
an konaꞌii. 15 Aizii utuka pan an<br />
uiriban nao shaꞌapa tan dikauda<br />
kidaꞌo aimaa kan pairi ban ati,<br />
manaꞌa ukashaa paꞌa naꞌa ĩkau naatinan<br />
powaa iti dikau daꞌo idaꞌan<br />
pairi ban ati. Utiwaa mishiꞌo raiman<br />
utukapa-kidan kai man kidaꞌo<br />
mashaapa-karu ipai mishi dai nao<br />
ati, naꞌiki ipai baꞌo ran pidan nao ati,<br />
ukamin kaꞌuu aa kan idaꞌan.<br />
16 Umashaa paꞌa naa konau kii<br />
ipai kamoo. 17 Naꞌiki aonaa usookadaꞌa<br />
naꞌa utoriin pau zon. Utorii napa<br />
ipai kamoo. 18 Kari kao nan ukonaukii-kida<br />
Tomin karu, aimaa kan<br />
dikau daꞌo shaꞌa pan an uꞌati, naꞌiki<br />
kai manaꞌo shaꞌa pan an uꞌati. Naꞌapaꞌo<br />
nii wuruꞌu Tomin karu aipa nuz<br />
umashaa pan, wuruꞌu unao ba naitapa<br />
nuz Christ Jesus.<br />
19 Manaꞌa umashaa taꞌa naꞌa<br />
Kai manaꞌo Doro naa kau di nan<br />
unyuku nuu ii. 20 Manaꞌa ukashadaꞌa<br />
naꞌa oo udakoo paꞌa naꞌa<br />
pidan nao kuwaa, ĩkowaada pan an<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo kuwai. 21 Uabatapa<br />
kai manai man, naꞌiki udiꞌi tapa<br />
kai manai man wuruꞌu ĩkuwaa kidaz,<br />
utukapa kizi ĩkuwaa mishiin,<br />
umishida kizi naꞌiki udaꞌan kizi<br />
wuruꞌu kai manaꞌo raz parada-karu.<br />
22 Manaꞌa unyuku nuu naꞌa paꞌa naꞌa<br />
ipai naꞌa paꞌo ram oii kidaꞌo aimaakan<br />
dauꞌati.<br />
23 Marii Tomin karu, taa paꞌo raz<br />
pidan nyuku nuu kai man, saa baan<br />
unyuku nuu ipai oiaꞌo ai. Marii kizi<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
565<br />
1 THESSALONIANS 5<br />
utaa pan ipai dau nuu daꞌu unanaa,<br />
unyuku nuu naꞌiki udoro naa, aonaa<br />
kizi ubaꞌa zoo tin-kida-kao, wanaoba<br />
naa Jesus Christ kaa wan dono.<br />
24 Aizii wuruꞌu dapa dau taꞌo raz<br />
unao, aonaa naꞌa painim ukasharutinan,<br />
ukauꞌan ushaꞌapa tan nii<br />
ipai aimaa kan naꞌapa pakiau zon<br />
kawanaꞌati.<br />
25 Unyuku nui tapa paꞌi waunao<br />
utoriin pan kawanaꞌati Tomin karu<br />
ati.<br />
26 Konau kii unau baa uminmishi<br />
dan nao ubao kopa tinan dono. c<br />
27 Aizii wanao ba naa aipan<br />
kawanaꞌati, wapishaan unao tuu kii,<br />
marii kizi uabata-kidan ipai mishidai<br />
nao ati wuruꞌu diꞌo raz kaa rita<br />
wasaa daniaz. 28 Marii wanao ba naa<br />
Jesus Christ kamuna nun ipai unao ati.<br />
1Thes<br />
c 5:26 Paul donoꞌo mishi dai nao bao kopa tinan dono, ĩtukapa-kidan panau baan oo<br />
pakonau kii-kidan pamin-mishi dan nao pakissi tan idaꞌan ĩdyaun pakao zoo ati oo<br />
pataawu ati oo panaa don pakaꞌu ati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
566<br />
Itamautan Paul Kaaritan<br />
Thessalonica Sannao Atiꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Paul saadan koshan kaarita mishidainao ati wuruꞌu Thessalonica<br />
iainaouz. Ushaꞌapanum kauꞌan uabatan idi ĩpozawaabiꞌiinan naa Jesus<br />
kaawan dauꞌan. Baꞌorainao kowaadan kaawaꞌoraꞌa naa Jesus. Uruu idi<br />
Paul kowaadan ĩꞌati pakaaritan idaꞌa, aonaa mishiꞌo mani wuruꞌu ĩparadanuz,<br />
aonaa zii Jesus kaawan. Uruu idi ukowaadan naa ĩꞌati naꞌapam nii<br />
amazada shaꞌapan Jesus kaawan uaꞌii.<br />
Naꞌiki pakaaritan idaꞌa Paul nyukunuu-kidan mishidainao ati, marii kizi<br />
pakawan ĩtaapan maꞌozaka wuruꞌu pamishidanuz, ĩbaiatan puꞌu dikauda<br />
kidaꞌo aimaakan naꞌiki ĩpatakaꞌuta-kao puꞌu. Naꞌiki unyukunuu-kidan kapam<br />
ĩꞌati, marii kizi ĩkaudinan minziiwa, ĩikoda-kinaa nii puraata patorii-kinaa<br />
nii aimaakan oo wanyukunui paꞌati, naꞌiki pairibannao ati.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-2<br />
Tominkaru konaukii-kida-kao mishidainao dauꞌan . . . . 1:3-12<br />
Zaudinapa-karu Naobanai Christ kaawan uaꞌii . . . . . . 2:1-17<br />
Mishidainao maꞌozakada-kao ĩmashaapa kizi kaiman . . . 3:1-16<br />
Kaarita katokonota-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3:17-18<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita, õgaru<br />
Paul, Silas naꞌiki Timothy<br />
saa da nii, ipai mishi dai nao ati,<br />
Thessa lonica iainaouz. Wuruꞌu<br />
zaama tin painao kidaz waDaru<br />
Tomin karu diꞌiti, naꞌiki Nao banai<br />
Jesus Christ diꞌiti. 2 Marii<br />
waDaru Tomin karu naꞌiki Naoba<br />
nai Jesus Christ kamuna nun<br />
unao ati, naꞌiki utaa kizi unyukunuu<br />
kai man-kinaa nii.<br />
Pidannao tiwaa-kida-kao<br />
nii Jesus kaawan dono<br />
3 Wairi ban nao, kari kao nanuꞌo<br />
nii wakonau kii-kidan Tomin karu<br />
unao dauꞌan. Kai manaꞌo wuruꞌu<br />
naꞌapa-karuz uꞌati, ushaꞌapa num<br />
566<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
567<br />
2 THESSALONIANS 1<br />
kauꞌan unao mishi dan idi Christ<br />
powaꞌa zii mana wun. Naꞌiki<br />
utukapa-kidan idi kapam ukamarainapa<br />
nun, uiriban nao ati powaꞌa zii.<br />
4 Uruu idi konau kii, naꞌiki mabaaꞌazoo<br />
wakaku waa pan unao dauꞌan<br />
baꞌo ran mishi dai nao ati, wuruꞌu<br />
baꞌo ran wii zai ii aka kidai naouz.<br />
Wakowaa dan ĩꞌati, upata kaꞌuta-kao<br />
puꞌu, naꞌiki ubaia tan puꞌu dikauda<br />
kidaꞌo aimaa kan, mazan upuꞌu<br />
aonaa ukashadi nan. Mishiꞌo raiman<br />
maꞌo zaka utaa pan unyuku nuu,<br />
naꞌiki pakawan umishida pan Christ.<br />
5 Mazan wuruꞌu unao baiata nii<br />
kida idaꞌan, Tomin karu tukapakidan<br />
patumaaka naꞌiki saki tapa<br />
pashaꞌapa tan aimaa kan. Uruu idi<br />
dii naꞌi tiꞌi konau kiaꞌo nii Tominkaru<br />
morota-kidan unao paꞌidaꞌati<br />
umashaapa kizi utuma kari kao nan<br />
unao ba nai-tinapa-kizi ii. Unaꞌa pan<br />
idiꞌo wuruꞌu upata kaꞌuta-kaoaz kai.<br />
6 Mazan Tomin karu, ushaꞌapa tan<br />
nii ipai aimaa kan patumaaka naꞌiki<br />
saki tapa, upatakaꞌu tan nii kapam<br />
ipai wuruꞌu pata kaꞌu tai naouz unao,<br />
7 naꞌiki usooka dan nii unao ai naꞌiki<br />
waunao ai, ipai wuruꞌu kaiꞌo raz<br />
wapata kaꞌuta-kao. Ukauꞌan ipaiꞌo<br />
nii Tomin karu shaꞌapa tan aimaakan<br />
naꞌapa, udyuu dan donoꞌo naa<br />
Jesus aokazi iki bao kopa paꞌangelinnao<br />
tuma, maꞌo zaka kidai naouz<br />
mana wun. 8 Naꞌiki uwaꞌa tin nii<br />
kai naꞌiki mao da paꞌo tikazi bii an,<br />
upata kaꞌu taꞌa nan naa ipai pidannao<br />
wuruꞌu dikin ta pai nao kidaz<br />
Tomin karu para dan, naꞌiki wuruꞌu<br />
mami shida-kainao kidaz Kaimanaꞌo<br />
Kuwai, wanao ba naa Jesus<br />
dauaꞌo raz. 9 Ukauꞌan wanao ba naa<br />
pata kaꞌu tan nii ĩdyaun dikau daꞌo<br />
idaꞌan mana wun, ukaa wan dono.<br />
Aonaꞌo nii ukashaa pan ĩmao napadinan<br />
padazaba ati, naꞌiki aonaa<br />
naꞌa painim nii ĩtuka pan umashaapakizi,<br />
wuruꞌu konau na maꞌo naꞌiki<br />
umana wunuꞌo raz ukanada pan<br />
pamaꞌo za kan idaꞌan mana wun.<br />
10 Uruu kamoo dono, ipaiꞌo nii<br />
upidanan nao kasa baꞌu kinan uꞌidiꞌiti,<br />
ĩtuka pan niizu konau nam naꞌiki<br />
tuu kiaꞌo nii ĩkonau kii-kida nuz,<br />
ushaꞌapa tan idi ĩꞌati kai man kidaꞌo<br />
mana wun aimaa kan. Aizii unao<br />
ipaiꞌo nii kapam naꞌii upidanan nao<br />
bii ii, ushaꞌapa num kauꞌan umishidan<br />
idi wakuwaa uruu dauaꞌo.<br />
11 Uruu idi kari kao nan daꞌi<br />
watoriin pau zon Tomin karu ati<br />
unao dauꞌan. Marii kizi usaabaan<br />
unao kai man, uzaa mata kizi<br />
wuruꞌu kai manaꞌo raz mashaapakaru,<br />
ukowaa daniaz pataaꞌa zon<br />
papidanan nao ati. Naꞌiki marii<br />
kizi utaan pamaꞌo za kan unao ati,<br />
umashaapa kizi kai man mana wun,<br />
naꞌapa umashaa paꞌa zon kawan kaiman.<br />
Naꞌiki watoriin pan marii kizi<br />
umaꞌo za ka dan unao, aonaa kizi<br />
umuu dan ukaudin-kizi, wuruꞌu<br />
ushaꞌa paa pa nii kidaz, umishi dan<br />
idi mana wun Jesus, ukau din kizi<br />
atii utokon iti. 12 Uruu idi tuu kiaꞌo<br />
nii Jesus konau kii-kida-kao, unao<br />
mashaa pan idi uꞌati kai man manawun.<br />
Naꞌiki unao tuu kiaꞌo nii kapam<br />
ukonau kii-kida-kao, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan unao Jesus pidanan nao.<br />
WaTominkarun, naꞌiki Nao ba nai<br />
Jesus Christ, kamuna nun idaꞌanaꞌo<br />
2Thes<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 THESSALONIANS 1, 2 568 <br />
wuruꞌu kai man kidaꞌo aimaa kan<br />
shaꞌapa taꞌa zoo-kaoaz unao ati diinaꞌi<br />
tiꞌi.<br />
Dikintapaꞌo manawun pidan dauaꞌo<br />
2 1 Aizii õkowaa daꞌa zon unao<br />
ati naꞌa pam nii wanao ba naa<br />
Jesus Christ kaa wan, naꞌiki naꞌa pam<br />
nii ipai waunao mishi dai nao bao kopata-kao<br />
utuma. Õiriban nao, tuu kii<br />
mana wun õkiaꞌa zon unao ati aizii,<br />
2 manaꞌa utariaꞌa naꞌa, oo udopi aꞌanaꞌa<br />
maai ta pi naka-daun mana wun,<br />
uaba tan idi wuruꞌu pidan nao<br />
kianuz, “Kaa waꞌa naa Nao ba nai<br />
Kamoon.” Naꞌiki baꞌo rai nao kian<br />
idi uꞌati, “Naꞌapa shaꞌatii Kai manaꞌo<br />
Doro naa kowaa dan õꞌati.” Aizii<br />
baꞌo rai nao kian, “Naꞌapa shaꞌatii<br />
tawuruꞌu Paul nao kaku waapa tinanuz.”<br />
Naꞌiki kai naꞌa baꞌo rai nao kian,<br />
“Naꞌapa shaꞌatii tawuruꞌu Paul nao<br />
saa da nii kaa rita kianuz.” 3 Aonaa<br />
waaipan umariida-kidi nan. Aonaꞌo<br />
nii wanao ba naa kamoon kaa wan<br />
naꞌapa. Mazan ukaa wan nii, mamishida-kainao<br />
iribai nan anaꞌo niꞌi<br />
naa mana wun, naꞌiki ĩdikinta pan<br />
anaꞌo niꞌi naa Tomin karu udawun<br />
iti mana wun. Naꞌiki kai naꞌaꞌo nii zii<br />
kapam pidan oiaꞌo mana wun aidinan.<br />
Uruu dikin ta paꞌo raz mana wun<br />
Tomin karu, ipai pidan nao ai. Mazan<br />
dii naꞌi tiꞌi Tomin karu pata kaꞌu tan<br />
niizu, ukaboo tan niizu Tuuba ruꞌo<br />
Tikazi wuꞌiti.<br />
4 Aizii uaidi nan donoꞌo naa<br />
wuruꞌu dikin ta paꞌo raz pidan, tuukiaꞌo<br />
nii uꞌata din pan, udako tin pan<br />
nii tuuba ruꞌo nii mana wun, ipai<br />
wunao aiaꞌa toma-kari wai nao kidaz<br />
tomin karu nii, naꞌiki ipai wunao<br />
aiaꞌa pidan nao dako tapa nii kidaz<br />
patomin karun nii. Atii umoro tan<br />
nii naꞌiki usaka na tan nii Tominkaru,<br />
mishiꞌo raz mana wun dapu iti.<br />
Naꞌiki ukian nii padauꞌan, “Õgaru<br />
Tomin karu.”<br />
5 Õkowaa daꞌa naa shaꞌatii uꞌati<br />
ipai naꞌapa kidaꞌo dauꞌan õmakonkau<br />
zon dono unao diꞌii. 6 Ukauꞌan<br />
uaitapa kanom wuruꞌu awautapaꞌo<br />
raz oiaꞌo pidan ukaa wan ai<br />
kai. Ukaa wan nii soo Tomin karu<br />
aita nii kamoo kawanaꞌati. 7 Kai kainaꞌaꞌa<br />
naa Satan, wuruꞌu tuu kiaꞌo raz<br />
mana wun uai pan pidan nao dikin tapan<br />
Tomin karu, kai naꞌa ukau dinan<br />
wabii an, aonaa uai tapa-kao, soo<br />
Tomin karu idaꞌan turuu waai tapanuz.<br />
Mazan wuruꞌu awauta paꞌo raz<br />
oiaꞌo pidan, unaꞌian nii uawau tapanuz,<br />
atii Tomin karu zika da nuz.<br />
8 Uruu donoꞌo niꞌi naa paꞌan wuruꞌu<br />
oiaꞌo raz pidan aidi nan. Mazan naꞌapainim<br />
wanao ba naa Jesus kaa wan,<br />
ukaboo tan nii sariapa wuruꞌu oiaꞌoraz<br />
pidan papara dan idaꞌan, naꞌiki<br />
umainaa ba tan niizu pakana dan idi<br />
mana wun.<br />
9 Aizii wuruꞌu oiaꞌo raz pidan,<br />
waꞌa tiꞌo niꞌo raz kai naꞌiki, ukaa wan<br />
nii maꞌo za kaꞌo idaꞌan, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan Satan taan nii<br />
umaꞌo zaka-kinaa nii, ushaꞌapa tan<br />
nii pabiꞌi naaka umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan, aonaꞌo raz pidan nao tukapau<br />
zon ushaꞌa pata-kao kida. Uruu<br />
kida ukai waa pamariida-kinaa nii<br />
pidan nao. 10 Naꞌiki ukai waan nii<br />
pabiꞌi naaka dikauda kidaꞌo manawun<br />
aimaa kan, pamariida-kinaa<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
569<br />
2 THESSALONIANS 2, 3<br />
nii pidan nao, wuruꞌu Tomin karu<br />
pata kaꞌu tan nii naouz. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan aonaa ĩkonau kii-kidan<br />
naꞌiki aonaa ĩmishidaꞌa zon Tominkaru<br />
para dan, wuruꞌu mishiꞌo raz<br />
mana wun. Ukauꞌan aonaꞌo nii<br />
ukazan naa tan ĩdyaun. 11 Mazan<br />
aizii ĩmami shida kan idi, Tominkaru<br />
sharaka dan naa ĩnyuku nuu,<br />
marii kiziꞌi naa ĩmishi dan, wuruꞌu<br />
oiaꞌo pidan marii dapa-kinaa kidaz<br />
ĩdyaun. 12 Ukauꞌan ipai pidan nao<br />
aonaꞌo raz ĩmishi dan wuruꞌu mishiꞌoraz<br />
kuwai, naꞌiki nau da pai naouz<br />
pashaꞌa paa pan oii kidaꞌo aimaa kan,<br />
Tomin karu pata kaꞌu tan nii ĩdyaun.<br />
Unao zaamata-kao<br />
kazannaatinaꞌo nii<br />
13 Õiriban nao, kari kao nanuꞌo nii<br />
wakonau kii-kidan Tomin karu unao<br />
dauꞌan, wanao ba naa marai napa niinaouz<br />
mana wun. Mishi Tomin karu<br />
soꞌotan kiwiin unao, a baꞌo rai nao<br />
bii iki kazan naa tinaꞌo nii. Ukazannaa<br />
tan unao Kai manaꞌo Doro naa<br />
saa baan idaꞌan unao, Tomin karu<br />
pidanan nao nii, naꞌiki umishi dan<br />
idaꞌan wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai,<br />
Christ dauaꞌo raz. 14 Mishi Tominkaru<br />
dapa dan unao paꞌidaꞌati,<br />
wuru idaꞌa naꞌa Kai manaꞌo Kuwai<br />
wakowaa da pauzo nii kidaz unao<br />
ati. Naꞌiki udapa dan unao paꞌidaꞌati,<br />
marii kizi bao kopa unao konau kiikida-kao<br />
dii naꞌi tiꞌi, wanao ba naa<br />
Jesus Christ konau kii-kida-kao<br />
dono. 15 Ukauꞌan õiriban nao, maꞌoza<br />
kaꞌa naa paꞌi utaapa unyuku nuu,<br />
manaꞌa usooka daꞌa naꞌa umishida pan<br />
wuruꞌu wakowaa da pauzo nii kidaz<br />
unao ati. Watomi napa-kida-kinaaz<br />
unao wamakon kan donoꞌo raz daꞌi<br />
uwiizi ii, naꞌiki wuruꞌu wasaada nii<br />
kidaz daꞌi unao ati wakaari tan idaꞌa.<br />
16 Aizii watoriin pan unao<br />
dauꞌan wanao ba naa Jesus Christ<br />
ati, naꞌiki Tomin karu waDaru ati.<br />
Uruu marain paꞌo raz ipai waunao<br />
naꞌiki unao. Naꞌiki uruu taaꞌo raz<br />
kari kao nan wanyuku nuu maꞌozaka-kinaa<br />
nii, pakamu nan idi<br />
mana wun waunao ati. Naꞌiki utaanii<br />
mishida-karu waꞌati, kari kao nan<br />
kizi wazauda pan wuruꞌu kai manaꞌo<br />
aimaa kan, ukowaa daniaz pataaꞌazon<br />
waꞌati. 17 Naꞌiki watoriin pan<br />
marii kizi wanao ba naa Jesus Christ,<br />
naꞌiki Tomin karu waDaru maꞌoza<br />
ka dan unyuku nuu powaꞌa zii,<br />
ukamin kaꞌuta kizi unao, kari kaonan<br />
kizi ushaꞌapa tan kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan, naꞌiki kari kao nan kizi<br />
ukaku waa pan kai man kidaꞌo aimaakan<br />
dauꞌu.<br />
Paul naꞌiki uminaudaꞌunao<br />
aipan toriinapa-karu paꞌati<br />
3 1 Wairi ban nao, aizii wakatokon<br />
tan uaꞌii wakaari tan,<br />
wakiaꞌa zon unao ati bauka paꞌa<br />
naa. Kari kao nan waaipan utoriinpan<br />
waꞌati. Marii kizi powaꞌa zii<br />
kai manaꞌo kuwai wuruꞌu wanao banaa<br />
dauaꞌo raz, iribai nan kadima naꞌo<br />
idaꞌan. Marii kizi kapam pidan nao<br />
2Thes<br />
a 2:13 Tominkaru soꞌotan kiwiin unao oo “Tomin karu zaama tan unao ama zada sakadi<br />
nan iki.”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 THESSALONIANS 3<br />
570<br />
zaama tan wuruꞌu kai manaꞌo raz<br />
kuwai konau kii panyuku nuu<br />
iti, naꞌapa unao kawan. 2 Naꞌiki<br />
waaipan utoriin pan Tomin karu<br />
ati ukazan naa tapa kizi waunao,<br />
oiai nao pidan nao shaꞌapa tan ai<br />
waunao. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
kai naꞌa baꞌo rai nao aonaa ĩmishidaꞌazon<br />
wuruꞌu kai manaꞌo raz kuwai.<br />
3 Mazan wanao ba naa kai manaꞌo<br />
mana wun. Kari kao nanuꞌo nii utaan<br />
unyuku nuu maꞌo zaka-kinaa nii.<br />
Naꞌiki ukazan naata pan nii unao,<br />
Satan shaꞌapa tan ai unao. 4 Wanaoba<br />
naa taan idi waaitapa-kinaa nii,<br />
waaitapa ipaiꞌo nii ushaꞌapa tan<br />
aimaa kan wakuwaa kawanaꞌati,<br />
naꞌiki wamishida, pakawa nuꞌo nii<br />
ushaꞌapa tan ipai wuruꞌu ushaꞌapatauzo<br />
nii kidaz aimaa kan, wakuwaa<br />
kawanaꞌati. 5 Watoriin pan unao ati,<br />
marii kizi wanao ba naa taan uaitapa-kinaa<br />
nii mishi Tomin karu<br />
marain pan unao tuu kii mana wun.<br />
Naꞌiki marii kizi umaꞌo za ka dan<br />
unao nyuku nuu, naꞌiki utuuda kizi<br />
ubaia tan kashaꞌora kidaꞌo aimaa kan.<br />
Naꞌapa Christ pata kaꞌu tauzo-kao,<br />
ubaia tan kashaꞌora kidaꞌo aimaa kan.<br />
Kaudin-karu dauaꞌo<br />
6 Wairi ban nao, wanao ba naa<br />
Jesus Christ aipan kawanaꞌati,<br />
tuu kii wakiaꞌa zon unao ati aizii.<br />
Aonaa ubao kopa tinaꞌa naꞌa mishidai<br />
nao tuma, wuruꞌu zoon zio nao<br />
kidaz, aonaꞌo raz ĩmashaa paꞌa zon<br />
wakaki nao tan kawanaꞌati ĩdyaun.<br />
7 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai unao,<br />
uaitapa ipaiꞌo nii ushaꞌapa tinan,<br />
naꞌapa waunao shaꞌapa tinau zon<br />
kawan. Wamakon kau zon dono unao<br />
diꞌii, utukapa naꞌa pam wakau di nan<br />
dadara, aonaa wazoo non. 8 Aonaa<br />
naꞌa painim wamizi din-kidan unao,<br />
naꞌiki aonaa wazaama tau zon unao<br />
ai aimaa kan oo wanyuku nui mawinipi<br />
naa-daun. Mazan kari kao nan<br />
daꞌi wakau di nan dadara, ipai kamoo<br />
naꞌiki ipai maru taꞌo, aonaan idi<br />
waaipan wamizi din-kidan unao.<br />
9 Turuaꞌo padamata wazaama tan<br />
aimaa kan kida unao ai. Mazan<br />
aonaa wazaama tan aimaa kan<br />
uꞌai, ushaꞌapa num kauꞌan waaipan<br />
idiꞌo utomin pan waunao diꞌiki,<br />
ukaudin-kizi naꞌapa waunao kawan<br />
uikoda-kinaa nii aimaa kan kida<br />
uꞌati. 10 Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />
wakiauzo nuz unao ati, wamakonkau<br />
zon dono naꞌii. “Naꞌiaꞌo ram<br />
pidan aonaꞌo ukau dinaꞌa zon,<br />
aonaa utaaꞌa naꞌa uwanyuku nuu<br />
nii.” 11 Wapara dan uꞌati kaika paꞌa,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan, kai naꞌa zii<br />
waaba tan unao biiꞌi mishi dai nao,<br />
aonaa ĩkaudinaꞌa zon, paikoda-kinaa<br />
nii aimaa kan. Ĩmashaa paꞌa zon<br />
kanaꞌa pan kari kao nan, soo ĩchiꞌikinaꞌa<br />
zon, ĩkasha dau tan naꞌiki<br />
ĩkada koi napa-kidan kari kao nan<br />
pidan nao kau di nan. 12 Aizii Nao banai<br />
Jesus Christ aipan kawanaꞌati,<br />
wakaki nao waꞌa zon naꞌiki wadyuudan<br />
tuu kii ipai zoon zio nao<br />
pidan nao, marii kiziꞌi naa zoobaba<br />
ĩmashaa pan aita pin, marii ĩkau di nan<br />
min ziiwa naꞌiki mashau daꞌu, ĩikoda<br />
kiziꞌi naa aimaa kan paꞌati, naꞌiki<br />
pairi ban nao ati.<br />
13 Aizii unao wairi ban nao,<br />
manaꞌa ukasha dinaꞌa naꞌa ushaꞌa-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
571<br />
2 THESSALONIANS 3<br />
paa pan ai wuruꞌu kai man kidaꞌo raz<br />
aimaa kan. 14 Panaa don kai naꞌaꞌo nii<br />
pidan unao biiꞌi, aonaa uaba taꞌazon<br />
naꞌiki umishi daꞌa zon wuruꞌu<br />
wasaa daniaz unao ati wakaaritan<br />
idaꞌa. Aizii naꞌiaꞌo ram pidan<br />
dikin ta paꞌo wuruꞌu parada-karu<br />
kidaz, marii ukowaada-kao baꞌoran<br />
mishi dai nao ati, aonaa kizi<br />
ĩkami nau daꞌu tinan uꞌidi. Marii<br />
kizi ubaꞌa zoin pan paai pan ati.<br />
15 Mazan manaꞌa utaa paꞌa naꞌa<br />
uruu utoꞌora kizi niꞌi naa karikao<br />
nan. Mishiꞌo rai man ukaki naota<br />
uruu kai manaꞌo idaꞌan, utukapa<br />
kizi wuruꞌu paꞌoia nuz. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan unao min-mishi dan<br />
wuruꞌu uruuz.<br />
Paul katokontan pakaaritan<br />
16 Aizii watoriin pan wanaoba<br />
naa ati, taaꞌo raz kai manaꞌo<br />
mashaapa-karu waꞌati, marii kizi<br />
utaan kari kao nan unao ati kaimanaꞌo<br />
mashaapa-karu. Naꞌiki marii<br />
wanao ba naa mashaa pan kari kao nan<br />
unao tuma.<br />
17 Ipai õkaari tan tokon ii, karikao<br />
nan õsaa dau zon õkaꞌu idaꞌan<br />
kaika paꞌa: “Õgaru Paul, õnau baan<br />
ipai unao.” Ukauꞌan aonaa umainaa<br />
ba nan, naꞌiki aitapa-karu nii,<br />
õgaru diꞌikiꞌo wuruꞌu kaa rita kidaz.<br />
18 Aizii watoriin pan, marii kizi<br />
wanao ba naa Jesus Christ tukapakidan<br />
pakamuna nun ipai unao ati.<br />
2Thes<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
572<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Kiwiiniꞌo Paul Kaaritan<br />
Timothy Atiꞌo<br />
Timothy uruu paꞌinaꞌo daonaiora, umashaapan Lystra iaꞌo. Uruuꞌo zii<br />
uabatan dono Kaimanaꞌo Kuwai Jesus Christ dauꞌu, tuukii umishidanuzu.<br />
Uruu idi uzaamatan Jesus panaobanaa nii.<br />
Aizii itamautan idaꞌa Paul makon Lystra iti, uruꞌu naa unaꞌakan Timothy<br />
patuma, utominapa kizi uꞌidiꞌiki pakowaadapan dauꞌu Kaimanaꞌo Kuwai<br />
Jesus Christ dauꞌu. Uruu idi Timothy chiꞌikapan ipai wiizai kawanaꞌati<br />
ukaminkaꞌuupan naa Paul kowaadapan Kaimanaꞌo Kuwai Jesus dauꞌu. Atii<br />
kotuaꞌiki ukaudinan utuma.<br />
Uruu daunaꞌan Paul waꞌakan naa Timothy Ephesus ii, utominapa-kida<br />
kiziꞌi naa mishidainao naꞌii. Uruu dono paꞌinaꞌo zii Timothy. Upuꞌu mazan<br />
udaruꞌo kaudin-kizai taa-kao uꞌati. Uruu idi naꞌiaꞌa naa ukaudinan Ephesus ii.<br />
Ukaudinan donoꞌo naa naꞌii, Paul saadan pakaaritan uꞌati, umaꞌozakada-kinaa<br />
nii unyukunuu, kaiman kizi naꞌiki maꞌozaka kizi ushaꞌapatan<br />
pakaudin-kizi. Naꞌiki ukakinaowan kapam uruu, uaitapa kizi naꞌapam<br />
nii panaꞌakapan wuruꞌu pakaudin-kiziz. Tuukii uaipan Timothy kakinaowan<br />
pidannao naꞌii, wunao aiaꞌa tominapa-kidainaouz pidannao panaꞌiti<br />
karikaonan.<br />
Naꞌiki ukowaada-kida kapam pakaaritan idaꞌa, shaꞌapaꞌoram pidannao<br />
uaipan zaamata-kao kazowautapainao nii mishidainao. Naꞌiki ukakinaowan<br />
kapam Timothy, uaipan umashaapan kaiman, kadoronaa. Naꞌiki ukowaadan<br />
uꞌati naꞌapam nii utominapa-kidan mishidainao. Ukowaada kizi ĩꞌati<br />
naꞌapam mishidainao aiapa-kao ĩmashaapan. Ĩmashaapa kizi kaiman,<br />
karikaonan kizi kapam ĩkaminkaꞌutan pairibannao.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-2<br />
Kazowautapainao naꞌiki kaudinainao choochi ii . . . .1:3—3:16<br />
Kakinaorii Timothy atiꞌo . . . . . . . . . . . . . . . .4:1—6:21<br />
572<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
573<br />
1 TIMOTHY 1<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul,<br />
Christ Jesus apostlen diꞌikiꞌo.<br />
Tomin karu wakazan naa ta piki aipan<br />
atiꞌo õapostle-tinan naꞌiki Christ<br />
Jesus aipan atiꞌo, uruu wazaudapaniaz<br />
waꞌatin. 2 Aizii õsaa dan<br />
wuruꞌu diꞌo raz kaari taꞌa pugaru<br />
Timothy atiꞌo, õdani kawa nuꞌo raz<br />
mana wun õtaa pan, pumishi dan idi<br />
Christ. Marii Tomin karu waDaru<br />
naꞌiki Christ Jesus wanao banaa<br />
kamuna nun puꞌati, naꞌiki<br />
ukamunan-kida kizi pugaru, naꞌiki<br />
utaa kizi punyuku nuu kai man-kinaa<br />
nii.<br />
Timothy kakinao-kao<br />
mariidamiki pidannao ai<br />
3 Õsaa dan kaa rita õai pan idi<br />
punaꞌian Ephesus ii, naꞌapa õkiau zon<br />
kawanaꞌati puꞌati kiwiin, tawuru<br />
donoꞌo õmako paa nan donoꞌo raz<br />
Macedo nia iti. Kai naꞌa pabiꞌi kida<br />
pidan nao naꞌii, tomi napa-kidainao<br />
pidan nao Tomin karu para dan<br />
dauꞌu, mazan aonaa sakita paꞌo<br />
mani wuruꞌu ĩtomi napa-kida nuz<br />
ĩdyaun. Õaiapa pudyuu dan ĩsookadan<br />
wuruꞌu panaꞌa pai napa nuz.<br />
4 Naꞌiki pudyuu daꞌa naa ĩmarinaꞌa<br />
tan wuruꞌu ĩkowaa dapa nuz<br />
kotu ainao nao kuwaa kida, wuruꞌu<br />
madiwau tapa-kaꞌo raz naa karikao<br />
nan, naꞌiki marinaꞌa naa<br />
ĩsooka dan padiꞌita pan naꞌiki<br />
pasaada pan padokozu-daun nao<br />
uu kida. Ipai wuruꞌu shaꞌapaapakari<br />
wai kidaz aimaa kan naꞌapa,<br />
tomaꞌo kari kao nan toꞌora taakakaru<br />
naꞌiki kasha daaka-karu.<br />
Soo Christ mishida-kao idaꞌan<br />
paꞌan pidan aita pan pashaꞌapatan<br />
aimaa kan Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati. 5 Õsaa dan kaika paꞌa,<br />
õai pan idi ĩkamarai napa nun manawun,<br />
kai manaꞌo nyuku nui diꞌiki,<br />
naꞌiki kai manaꞌo diꞌi tinapa-karu<br />
diꞌiki naꞌiki mishiꞌo mishida-karu<br />
diꞌiki. 6 Pabiꞌi kida pidan nao aonaa<br />
ĩshaꞌapa tinan wuru kawanaꞌatiꞌi<br />
kakinao rii kidaz. Unaꞌa pan idiꞌi<br />
naa ĩpozawa tan tuu kii, ĩmashaa pan<br />
soo padakoo paa kan dauꞌu, naꞌiki<br />
pakasha daaka pan dauꞌu. 7 Mishi<br />
tuu kii ĩaipan patomi napa-kidan<br />
pidan nao, Moses kaki naori dauꞌu.<br />
Naꞌiki maꞌo zaka ĩkaku waa pan<br />
pidan nao ati aita paꞌo kawan. Mazan<br />
upuꞌu aonaa ĩaita pan naꞌa paꞌo ram<br />
dauaꞌo wuruꞌu paka dako tina nuz,<br />
oo patomi napa-kida nuz pidan nao.<br />
8 Ipai waunao, waaitapa kaimanaꞌo<br />
wuruꞌu Moses kaki naori<br />
kidaz, ukai waa-kao anaꞌo raz<br />
mazan saki tapa. 9 Mazan waaitapa<br />
wuruꞌu Moses kaki naori taa-kao,<br />
aonaa kai manai nao pidan nao atiꞌo<br />
mani. Mazan utaa-kao oiai nao atiꞌo,<br />
wuruꞌu dikin ta pai naouz kakinao rii<br />
kida, naꞌiki shaꞌa paa pauzo nao ati<br />
dikauda kidaꞌo mana wun aimaakan,<br />
naꞌiki mami shida-kainao naꞌiki<br />
dikin ta pai nao Tomin karu. Naꞌiki<br />
wunao atiꞌi, aonaꞌo raz ĩaita pan<br />
Tomin karu, aonaꞌo raz ĩkaro da pan<br />
papara dan Tomin karu dauꞌan.<br />
Naꞌiki wunao atiꞌi, zowi auzo nao<br />
kidaz padaru nao, padaro nao naꞌiki<br />
baꞌo ran pidan nao kida. 10 Naꞌiki<br />
wunao atiꞌi, mashaa pai nao kidaz<br />
kanaꞌa pan mamazi daaka-daun.<br />
Naꞌiki wunao atiꞌi, mashaa pai naouz<br />
1Tim<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 TIMOTHY 1<br />
574<br />
baꞌo ran dai aro tuma oo baꞌo ran<br />
dai aru tuma pamazi dan puꞌaꞌa naa.<br />
Naꞌiki wunao atiꞌi kiaa pai naouz<br />
pamin-dao naio ran, naꞌiki kiaa painaouz<br />
pamin-zunan. Naꞌiki wunao<br />
atiꞌi koida pauzo nao kidaz pidannao<br />
pasellian nii. Naꞌiki wunao atiꞌi<br />
mariidi nauzo nao naꞌiki toma pauzonao<br />
kidaz kari kao nan parada-karu.<br />
“Mishiꞌo wapara dan” ĩkian pamariidinan<br />
puꞌu. Naꞌiki wunao atiꞌi<br />
dikin ta pai naouz kai manaꞌo paradakaru<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo raz. 11 Ipai<br />
wuruꞌu kaki nao riiz, Kai manaꞌo<br />
Kuwai kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu. Naꞌiki<br />
õgaru dyuuda-kari wai kowaada paꞌo<br />
nii ipai wuruꞌu konau nam kidaꞌoraz<br />
mana wun kuwai, kai manaꞌo<br />
naꞌiki umana wunuꞌo Tomin karu<br />
diꞌiki kidaꞌo raz.<br />
Tominkaru tukapa-kidan<br />
pakamunanun Paul ati<br />
12 Tuu kii mana wun õkonau kiikidan<br />
Christ Jesus wanao ba naaz,<br />
utaan idi õnyuku nuu maꞌo zakakinaa<br />
nii, õshaꞌa pata-kinaa nii<br />
ipai wuruꞌu õkau din-kizi kidaz.<br />
Naꞌiki tuu kii õkonau kii-kida nuzu,<br />
utuka pan idi õgaru kai manaꞌo<br />
pidan kawan, naꞌiki uzaama tan<br />
idi õgaru kau dinaꞌo nii paꞌati.<br />
13 Uaita pan puꞌu padamata õdakoopan<br />
paugaru, naꞌiki õan ta miki tan<br />
puꞌu padamata uruu tuu kii, naꞌiki<br />
uaita pan puꞌu padamata õshaꞌapatan<br />
iriba dikauda kidaꞌo aimaa kan,<br />
õkazi waa-kinaa nii uruu. Mazan<br />
Tomin karu kamunan-kida zii<br />
kowas õgaru, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
naꞌapain aonaꞌo zii õmishi dan<br />
Christ. Naꞌiki wuruꞌu õpata kaꞌu tanuz<br />
mishi dai nao, aonaa õai ta pan<br />
uꞌoian. Õꞌitii man kai manaꞌo nii<br />
wuruꞌu õshaꞌa paa paniaz. 14 Mazan<br />
wanao ba naa Christ Jesus, tuu kii<br />
utukapa-kidan pakai manan õꞌati.<br />
Atii, utaa zii õnyuku nuu iti mishidakaru,<br />
naꞌiki marain paaka-kinai,<br />
wuruꞌu taa-kari waiz ipai waunao<br />
ati, zaama tin painaouz Christ Jesus<br />
diꞌiti.<br />
15 Aizii diꞌo raz kuwai mishiꞌo<br />
wuruꞌu naꞌiki turuu umishida-kao:<br />
Christ Jesus kaa wan imiꞌi baara<br />
ati, ukazan naa taꞌa nan oiai nao.<br />
Naꞌiki õgaru udawun iti manawun<br />
õꞌoian ipai baꞌo ran oiai nao<br />
ai. 16 Mazan Tomin karu kamunankida<br />
zii õgaru, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
uai pan idi Christ Jesus kai waan<br />
õgaru oiaꞌo raz pidan, utukapakida-kinaa<br />
nii mishi pakai manan.<br />
Aonaa ushaꞌapa tan õgaru, õꞌoian<br />
puꞌu padamata udawun iti manawun,<br />
naꞌiki utomi napa-kida-kinaa<br />
nii baꞌo rai nao dii naꞌi tiꞌi. Ĩaitapa kizi,<br />
naꞌiki ĩmishida kizi, turuu kapam<br />
ukazan naa tan ĩdyaun ĩꞌoian ai,<br />
ĩmashaapa kizi utuma kari kao nan.<br />
17 Aizii õkian King dauꞌan,<br />
karikao nanuꞌo raz unao ba nai-tinpan,<br />
naꞌiki aonaꞌo raz umawa kau zon,<br />
naꞌiki aonaꞌo raz utuka pauzokao,<br />
soo uruu bau daꞌapa mishiꞌo<br />
Tomin karu. Marii wataa pan uruu<br />
umana wunuꞌo nii, naꞌiki marii karikao<br />
nan kizi wakonau kii tin-kidan<br />
umana wunun. Amen.<br />
18 Timothy õdani, wuruꞌu<br />
õdyuu da nuz pushaꞌ apa tinan kaikapaꞌa,<br />
parada-karu kawanaꞌa tiꞌo,<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
575<br />
1 TIMOTHY 1, 2<br />
tawuruꞌu Tomin karu dyuu dauzoniaz<br />
papidanan nao kowaa dan.<br />
Ĩkowaa dan donoꞌo raz kanomaꞌo<br />
nii pukau din-kizi nii. Uruu kawanaꞌa<br />
tiꞌo raꞌa naa aizii, wuruꞌu<br />
õdyuu da nuz pugaru. Ukauꞌan<br />
pumishida naꞌiki pukai waa wuruꞌu<br />
parada-karu kidaz, punyuku nuu<br />
maꞌo zaka-kinaa nii, maꞌo zaka<br />
kizi punaꞌa kan Tomin karu paradan.<br />
19 Pakawan putaapa wuruꞌu<br />
pumishi da nuz, naꞌiki pakawan<br />
pudaꞌan wuruꞌu kai man kidaꞌo raz<br />
pudiꞌitin pau zon. Kai naꞌa baꞌo rainao,<br />
aonaa ĩtaa pan pakawan wuruꞌu<br />
pamishi dauzo nuz, naꞌiki aonaa<br />
ĩdaꞌa nan wuruꞌu kai man kidaꞌo raz<br />
padiꞌita paniaz. Uruu idi ĩwaotan,<br />
aonaꞌa naa ĩaita pan kanom<br />
pamishida, ĩnyuku nuu panaꞌi tiꞌi<br />
naa kari kao nan. 20 Kai naꞌa pidannao<br />
naꞌa paꞌo idiꞌo ĩwao tan kapam,<br />
Hyme naeus naꞌiki Alex an der. Uruu<br />
idi õmuu daꞌa kaꞌa naa ĩdyaun Satan<br />
ati, marii kiziꞌi naa uan tamiki tan<br />
ĩdyaun. Uruu sho man naꞌa paꞌo<br />
idaꞌan ĩaita pi nan, aonaa kizi powaꞌa<br />
ĩdakoo pan Tomin karu.<br />
Naꞌapam mishidainao toriinpan<br />
2 1 Aizii kiwii tapa õkiaꞌa zon<br />
mishi dai nao ati, tuu kii manawun<br />
õai pan utorii napa-kidan ipai<br />
pidan nao Tomin karu ati. Ukowaada<br />
naꞌiki upishaa ipai aimaa kan Tominkaru<br />
ati, ukamu nan kizi ĩꞌati. Naꞌiki<br />
“Kai man mana wun pugaru,” ukii<br />
Tomin karu ati, ipai aimaa kan<br />
dauꞌan naꞌiki pidan nao dauꞌan.<br />
2 Naꞌiki utorii napa kapam king-tinpai<br />
nao dauꞌan, naꞌiki ipai baꞌo ran<br />
nao ba nai-tin pai nao dauꞌan. Utoriinapa<br />
wamashaapa kizi kai man,<br />
aonaa kizi wanyuku nuu kasharutapa-kao,<br />
naꞌiki mashaa kizi kapam<br />
wataa pan wanyuku nuu. Wamishida<br />
kizi naꞌiki wamashaapa kizi soo<br />
Tomin karu ati, watukapa-kida<br />
kizi uruu idaꞌan mishi waiko dan<br />
kai manaꞌo mashaapa-karu. 3 Kaimanaꞌo<br />
wuruꞌu torii napa-karuz<br />
kaika paꞌa, tuu kii Tomin karu,<br />
wakazan naa ta piki nau baan naꞌa paꞌo<br />
torii napa-karu. 4 Uruu aipaꞌo ipai<br />
pidan nao kazan naa tinan paꞌoian<br />
ai. Naꞌiki ĩaitapa kizi ipai wuruꞌu<br />
parada-karu kidaz, mishiꞌo raz<br />
mana wun. 5 Mishi kai naꞌa bau daꞌapa<br />
Tomin karu, naꞌiki kai naꞌa baudaꞌapa<br />
pidan idaꞌan wakai ma naa kan<br />
Tomin karu tuma, aonaa kanom<br />
baꞌo ran idaꞌan mani, soo bau daꞌapa<br />
dao nai ora Christ Jesus idaꞌan.<br />
6 Uruu taai naꞌo raz ipai, ipai pidannao<br />
wadaun nii, ukazan naa taꞌazon<br />
idi ĩdyaun paꞌoian ai. Tomin karu<br />
aita nii kamoo kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu<br />
Jesus taai na nuz naa, utukapa-kidakinaa<br />
nii mishiꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />
aipa nuz ipai pidan nao kazan naatinan<br />
paꞌoian ai. 7 Uruu idiꞌo wuruꞌu<br />
õzaa mata-kaoaz, naꞌiki õdyuudakaoaz<br />
kowaada paꞌo nii naꞌiki<br />
tomi napa-kidaꞌo nii Gentile nao, a<br />
wuru dauꞌaꞌa mishiꞌo raz kuwai.<br />
Tomin karu kazan naa taꞌa zoo nuz<br />
1Tim<br />
a 2:7 Gentilenao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />
Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 TIMOTHY 2, 3<br />
576<br />
ipai pidan nao. Mishiꞌo kai wuruꞌu<br />
õkuwaaz, aonaa õmarii da pan mani<br />
kari kao nan unao.<br />
8 Ipai choo chi apa-karu kawanaꞌati,<br />
tuu kii õai pan daonai ora nao,<br />
wuruꞌu taaꞌo raz mana wun mishi<br />
panyuku nuu Tomin karu ati, õai pan<br />
ĩtoriin pan panyuku nuu kai manaꞌo<br />
diꞌiki. Aonaa patoꞌo rain pan biiꞌi<br />
mani, naꞌiki aonaa pakasha daakapan<br />
biiꞌi mani. 9 Naꞌiki õai pan<br />
kapam zun nao aita pan naꞌa pam<br />
pakai wadin pan kai man. Aonaa<br />
kizi ĩkonau nama dan padizo, oo<br />
ĩtino kan padizo naꞌa pam kari kaonan<br />
pakonau nama din-kinaa nii.<br />
Aonaa kizi ĩata din pan pakai wadapan<br />
idaꞌan kashoro, zaanobai, naꞌiki<br />
ishi tai nii, toma-kari wai kidaz gold<br />
idi. Naꞌiki aonaa kizi ĩkai wadan<br />
kamicha konau na maa-kari wai sodi<br />
kida, naꞌiki kawinipi naa kidaꞌo raz<br />
mana wun. 10 Mazan ĩtukapa-kida<br />
kizi paꞌan kai man kidaꞌo pakaduz<br />
baꞌo rai nao ati. Ĩtukapa kizi ĩkaduz<br />
idaꞌan, naꞌa pam zun nao mashaa pan,<br />
wuruꞌu mishi dai naouz Tomin karu.<br />
11 Naꞌiki marii zun nao abata pan<br />
mashaa kaku waapa tin-karu an<br />
Tomin karu para dan dauꞌu, aonaa<br />
turuu ĩwazoo ta pan daonai ora nao.<br />
12 Naꞌiki aonaa õkashaa pan zunnao<br />
kakuwaa pan oo kazowau tapan<br />
choo chi apa-karu daonai ora nao<br />
bii ii. Marii mashaa ĩabata pan.<br />
13 Ushaꞌapa num kauꞌan Adam<br />
kiwii niꞌo utoma-kao, udaunaꞌan<br />
Eve. 14 Naꞌiki aonaa Adam mani<br />
wuruꞌu mariida-kari waiz, mazan<br />
Eve paꞌan wuruꞌu dikin ta paꞌo raz<br />
Tomin karu para dan, omishi dan<br />
idi pamariida-kao, uruu idi oꞌoian.<br />
15 Mazan zun nao kazan naata-kao<br />
nii pakau dani pan dono, ĩmishidan<br />
an pakawan Tomin karu,<br />
naꞌiki ĩkamarai napa nun an, naꞌiki<br />
ĩmashaa pan an kai man, naꞌiki aitapin<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />
Kazowautapainao<br />
choochi dauꞌanaꞌo<br />
3 1 Aizii diꞌo raz parada-karu<br />
kidaꞌa, mishiꞌo naꞌiki sakitapaꞌo:<br />
Aizii naꞌiaꞌo ram dao nai ora<br />
tuu kiaꞌo ukau dinaꞌa zon pakazowau<br />
ta pan dauꞌu choo chi,<br />
kai manaꞌo kaudin-kizai wuruꞌu<br />
ushaꞌapa taꞌa zoo niaz. 2 Aizii pidan<br />
kazowau ta paꞌa zoꞌo mishi dai nao,<br />
marii kauꞌan kai man umashaapan,<br />
aonaa aba tauta-kidaꞌo nii<br />
mani dikauda sodi kidaꞌo pakaduz.<br />
Naꞌiki marii umashaa pan baudaꞌa<br />
paꞌo pau dai aro tuma, naꞌiki<br />
marii umashaa pan aita pin naꞌiki<br />
kadoro naa. Udiꞌi tapa-kida kizi<br />
kai manaꞌo pakaduz kida ipai pidannao<br />
ati. Naꞌiki marii kizi konau kii<br />
umorota-kidan tawarai nao, ĩkaawan<br />
an udapu iti. Naꞌiki marii kizi<br />
maꞌo zaka naꞌiki kai man uaita pan<br />
patomi napa-kidan pidan nao. 3 Naꞌiki<br />
aonaa kizi kapam utuzapa-shorin,<br />
naꞌiki aonaa kizi utoꞌo rau zon oo<br />
ukasha da kon. Mazan utaapa kizi<br />
paꞌan panyuku nuu kai man naꞌiki<br />
mashaa. Aonaa kizi unyuku nuu soo<br />
puraata dauꞌati. 4 Marii kizi kapam<br />
maꞌo zaka naꞌiki kai man ukazowauta<br />
pan padapu ainao. Aonaa kizi<br />
udikin tapa-kidi nan pau dai nao ati,<br />
mazan ĩkicha naꞌ iki kizi uꞌai, naꞌiki<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
577<br />
1 TIMOTHY 3<br />
ĩizoꞌati kizi ipai upara dan. 5 Aizii<br />
umakaꞌiita kan an pakazo wau ta pan<br />
kai man padapu ainao, naꞌa pam nii<br />
mooko uaita pan pakazo wau ta pan<br />
mishi dai nao? 6 Naꞌiki aonaa kizi<br />
kapam pidan dii kiꞌiꞌo zii umishidanuꞌu,<br />
zaa mata-kao kazowau ta paꞌo<br />
nii choo chi. Panaa don pidan naꞌapaꞌo<br />
zaa mata-kao an, udiꞌitin pan<br />
nii soo paꞌata din pan dauꞌu, atii<br />
naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo nii uwao tan<br />
naꞌiki ukaboota-kao Satan kawan.<br />
7 Marii kizi mami shida-kainao abatan<br />
kai man uunamu naa. Ukauꞌan<br />
aonaꞌo nii ubaꞌa zoo tin-kida-kao,<br />
naꞌiki aonaꞌo nii Satan zaa ma ta nuz<br />
pamari aa riba kida idaꞌan.<br />
Kaminkaꞌuupauzonao choochi ii<br />
8 Aizii pidan nao kamin kaꞌuupaꞌo<br />
mishi dai nao, marii ĩmashaa pan<br />
kai man, aonaa kizi ĩunamu naa<br />
abata-kao dikauda sodi kida. Marii<br />
kizi mishi ĩshaꞌapa tinan papara dan<br />
kawanaꞌati, aonaa ĩkada koin pan<br />
mani kari kao nan. Naꞌiki aonaa<br />
kizi ĩtuzapa-shorin, naꞌiki aonaa<br />
kizi ĩdiꞌitin pan soo paai pan dauꞌu<br />
puraata. 9 Naꞌiki aonaa kizi kanom<br />
kasha ru ta pan ĩnyuku nuu, mazan<br />
maꞌo zaka kizi ĩtaa pan pamishi dan,<br />
dadara kizi ĩzaama tin pan wuru<br />
diꞌitiꞌi mishiꞌo raz kuwai, Tomin karu<br />
taa niaz ĩꞌati ĩtomi napa-kinaa nii.<br />
10 Naꞌiki marii zii ipai ĩkaduz tiwaakao<br />
naꞌiki ĩtukapa-kao kiwiin. Aizii<br />
ĩkaduz tukapa-kao an kai man, uruu<br />
turuaꞌa naa ĩzaa mata-kao kaminkaꞌuu<br />
paꞌo nii. 11 Aizii ĩdai aro nao, b<br />
naꞌapa kapam, marii ĩmashaa pan<br />
kai man, aonaa kizi ĩunamu naa<br />
abata-kao dikauda sodi kida. Naꞌiki<br />
aonaa kizi kapam ĩkadako tinauzon.<br />
Ĩmashaapa kizi kadoro naa<br />
naꞌiki aita pin. Naꞌiki mishi kizi<br />
kapam ĩshaꞌapa tinan papara dan<br />
kawanaꞌati. 12 Aizii daonai oranao,<br />
wuruꞌu kamin kaꞌuu pai naouz<br />
mishi dai nao, marii ĩmashaa pan<br />
bau daꞌa paꞌo pau dai aro tuma. Maꞌozaka<br />
kizi, naꞌiki kai man kizi kapam<br />
ĩkazowau ta pan padapu, pau dai aro<br />
naꞌiki pau dai nao. 13 Aizii naꞌiaꞌo ram<br />
pidan kamin kaꞌuu paꞌo shaꞌapa tan<br />
an ipai pakau din-kizi kai man,<br />
kai manaꞌo nii uabata-kidan paunamu<br />
naa. Naꞌiki maꞌo za kaꞌo nii<br />
naꞌiki mabaaꞌa zoꞌo nii ukaku waapan<br />
pamishi dan dauꞌu Christ Jesus.<br />
Tominkaru shaꞌapatan kaimanaꞌo<br />
manawun aimaakan<br />
14-15 Õai pan padamata kadiman<br />
õwaꞌa tin puꞌidaꞌati, mazan<br />
õmakaawa kan an kadiman, õsaadan<br />
diꞌo raz kaa rita puaitapa kizi<br />
naꞌa pam nii waunao mishi dai nao<br />
aiapa-kao wataa paa kan baokopa<br />
wamin-mishi dan nao tuma.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan waunao<br />
wuruꞌu Tomin karu choo chi niz.<br />
Uruu Tomin karu karikao nanuꞌo raz<br />
ukaku pau zon. Naꞌiki wamishi dan<br />
idaꞌan, dadara wazaa mata pan<br />
naꞌiki wakazannaa tapan wuruꞌu<br />
kai manaꞌo, naꞌiki mishiꞌo raz kuwai<br />
upanaꞌada-kao ai. 16 Aonaa turuu<br />
pidan kian aonaa mishiꞌo mani<br />
1Tim<br />
b 3:11 ĩdaiaronao oo “zun nao, kamin kaꞌuu paꞌo mishi dai nao.”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 TIMOTHY 3, 4<br />
578<br />
naꞌiki aonaa umana wunuꞌo mani<br />
Tomin karu shaꞌapa taniaz aimaakan,<br />
aonaꞌo raz zii uai tapa-kidau zon<br />
kiwiin. Wuruꞌu uai tapa-kidaniaz<br />
waꞌati kai, wamishida-kinaa nii<br />
naꞌiki waaitapa-kinaa nii uruu.<br />
Kaika paꞌo wuruꞌu Tomin karu aitapakida<br />
nuz waꞌati mishiꞌo aimaa kan:<br />
Uaidinan imiꞌi baaraꞌa, pidan<br />
nii.<br />
Kaimanaꞌo Doronaa tukapakidan<br />
mishi, kaimanaꞌo<br />
manawun uruu,<br />
naꞌiki mishi ushaꞌapatan<br />
ipai aimaakan sakitapa<br />
paꞌidiwaru.<br />
Naꞌiki angelnao, ĩtukapa<br />
kapam uruu.<br />
Kuwai makon udauꞌan ipai<br />
amazada kawanaꞌati.<br />
Uruu idi ipai amazada<br />
kawanaꞌati,<br />
pidannao mishidan<br />
naꞌiki ĩzaamatan uruu<br />
panaobanaa nii.<br />
Udaunaꞌan Tominkaru naꞌakan<br />
naazu aokazi iti.<br />
Mariidapaꞌo patominapa-kidan<br />
pidannao<br />
4 1 Mishi kai manai man shaꞌatii<br />
Kai manaꞌo Doro naa kowaadau<br />
zon, dii naꞌi tiꞌi kai naꞌaꞌo nii pabiꞌi<br />
kida pidan nao, mishi dai naouz,<br />
marinaꞌa tan nii wuruꞌu pamishidanuz<br />
mishiꞌo kuwai. Naꞌiki ĩmishi dan<br />
niꞌi naa oiaꞌo doro nai nao marii dinkinaa<br />
kida, naꞌiki ĩdaꞌa nan niꞌi naa<br />
wuruꞌu oiai nao tomi napa-kida nii<br />
kidaz. 2 Aizii wuruꞌu naꞌapa kidaꞌoraz<br />
kuwai, uruu wunao naꞌa kapa niꞌi<br />
marii da miki nao kidaz. Mai naabata-kari<br />
waiz naa kai man kidaꞌo<br />
diꞌi tinapa-karu ĩzowau iki, naꞌapa<br />
chipirari wiichada-kari wai mai naabata<br />
nii kawa nuꞌo raz naa. 3 Aizii<br />
wuruꞌu naꞌa pai naouz pidan nao,<br />
ĩkian aonaa turuu mazida-karu,<br />
naꞌiki ĩkian, kai naꞌa pabiꞌi kida<br />
aimaa kan aonaa ukashaapa-kao<br />
unika-kao. Mazan ipai wanyuku nui<br />
wuruꞌu aonaꞌo raz ĩkashaa pan unikakao,<br />
Tomin karu toma nii paꞌidi waru<br />
wuruꞌu nika-karu nii. Mazan mishidai<br />
nao, wuruꞌu aitapai naouz naa<br />
paꞌan mishiꞌo parada-karu, turuu<br />
ĩnikan shaꞌa paꞌo ram wanyuku nui,<br />
patorii napa-kidan dau naꞌa nazu.<br />
4 Mishi ipai Tomin karu toman<br />
aimaa kan kai man paꞌidi waru.<br />
Ukauꞌan aonaa turuu shaꞌa paꞌoram<br />
wanyuku nui manaꞌidi apa-kao.<br />
Mazan ipai wuruꞌu wanyuku nui<br />
kidaz, unika-kao nii utorii napakida-kao<br />
dau naꞌan. 5 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan Tomin karu para dan, naꞌiki<br />
torii napa-karu idaꞌanaꞌo wuruꞌu,<br />
kai man Tomin karu tuka pan shaꞌapaꞌo<br />
ram wanyuku nui nika-kao.<br />
Christ Jesus poitoru manawun<br />
6 Aizii puko waa da pan an ipai<br />
wuru kida dauꞌa naꞌa mishi dai nao<br />
ati, mishiꞌo nii pugaru kai manaꞌo<br />
poi torui Christ Jesus ati. Wuruꞌu<br />
kuwai kida pumishi daniaz naꞌiki<br />
pudaꞌa na niaz maꞌo za ka dan nii<br />
punyuku nuu powaꞌa zii. 7 Mazan<br />
aonaa paꞌan õai pan punyukunuu<br />
pan naꞌiki pudaꞌa nan wuruꞌu<br />
kotuꞌu kidaꞌo raz kuwai madiwautapa-kaꞌo<br />
raz kari kao nan, aonaa<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
579<br />
1 TIMOTHY 4, 5<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo mani. Mishiꞌorai<br />
man putomi napa powaꞌa zii<br />
pushaꞌ apa tin kizi paꞌan Tominkaru<br />
aipan kawanaꞌati. 8 Mishi<br />
pidan ikoda kai manaꞌo aimaa kan<br />
paꞌati, uikoda pamaꞌo zaka-kinaa<br />
nii, padima tinan naꞌiki pamaꞌozakain<br />
pan idaꞌan. Mazan pidan<br />
maꞌo za ka daꞌo panyuku nuu Tominkaru<br />
dauꞌati, uiko dan nii aimaa kan<br />
powaꞌaꞌo zii mana wun ukai manan<br />
ipai wuru aiaꞌa baꞌo ran aimaa kan<br />
kidaz. Uruu idaꞌanaꞌo nii paꞌan uikodan<br />
kai manaꞌo mashaapa-karu kai,<br />
naꞌiki dii naꞌi tiꞌi Tomin karu tuma.<br />
9 Mishiꞌo wuruꞌu diꞌo raz parada-karu<br />
kidaꞌa. Marii kizi umishida nuzu<br />
kai manai man. 10 Mishi kashaꞌapan<br />
naa naꞌiki dadara wakau di nan.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan waaitapa naꞌiki<br />
wamishida tuu kii, kai naꞌaꞌo nii<br />
naꞌa painim wamakon wamashaapaꞌa<br />
nan paꞌan Tomin karu tuma,<br />
wuruꞌu karikao nanuꞌo raz ukakupau<br />
zon. Uruu wuruꞌu ipai pidan nao<br />
kazan naa tin-kinaa niꞌo raz, naꞌiki<br />
kazan naa taꞌo raz ipai wuruꞌu mishidai<br />
naouz Christ.<br />
11 Aizii puko waa daꞌa naa, naꞌiki<br />
putomi napa-kidaꞌa naa pidan nao<br />
ipai wuru dauꞌaꞌa parada-karu naꞌiki<br />
kakinao rii kidaz. 12 Manaꞌa pukashadapa-kidi<br />
naꞌa naꞌa pupaꞌi nan idi zii.<br />
Mishiꞌo rai man, putukapa-kida kaimanaꞌo<br />
pukaduz mishi dai nao ati,<br />
pupara dan idaꞌan kai man, naꞌiki<br />
putukapa-kida ĩꞌati kai manaꞌo<br />
mashaapa-karu, naꞌiki putukapakida<br />
ĩꞌati pukama rai napa nun,<br />
naꞌiki putukapa-kida kapam wuruꞌu<br />
pumishi da nuz, naꞌiki putukapakida<br />
ĩꞌati naꞌa pam putaa pinan<br />
kai man ipai oiaꞌo ai. 13 Atii õkaawan<br />
naꞌiti, kari kao nan puai taapa<br />
saada-kari waiz kida Tomin karu<br />
para dan ipai pidan nao ati naꞌii,<br />
ĩkasa baꞌuin pan kawanaꞌati. Naꞌiki<br />
puko waada ĩꞌati kai manai man naꞌapaꞌo<br />
ram wuruꞌu parada-karu kida<br />
kianuz. Naꞌiki putomi napa-kida<br />
kiziꞌi naa ipai wuruꞌu pidannaouz,<br />
ĩshaꞌapa tin kiziꞌi naa<br />
ipai parada-karu kawanaꞌati.<br />
14 Manaꞌa pumari naꞌa taꞌa naꞌa<br />
kai manaꞌo aimaa kan tawuruꞌu<br />
Tomin karu taau zo niaz naꞌapa<br />
pukau din-kinaa nii, prophet nao<br />
idaꞌa naꞌo raz ukowaada-kida-kao,<br />
tawuru donoꞌo choo chi zowaunaa<br />
nao torii napa-kidau zon naꞌiki<br />
ĩmuu dau zon donoꞌo raz pakaꞌu<br />
puꞌidaꞌati. 15 Ukauꞌan puti wau ti naꞌa<br />
naa naꞌiki pushaꞌ apa tinaꞌa naa naꞌii<br />
ipai wuru kawanaꞌatiꞌi, kakinao rii<br />
kidaz saada-kari waiz puꞌati. Marii<br />
kizi ipai pidan nao tuka pan pukaudin-kizi<br />
tuu baru dinan. 16 Puaita pin<br />
paꞌi kai man pumashaapa, pukuwaa<br />
naꞌiki putomi napa-kidan kawanaꞌati<br />
pidan nao. Pakawan pushaꞌ apa tin<br />
wuru kawanaꞌatiꞌi pushaꞌa paa pauzonii<br />
kidaz. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
pushaꞌ apa tinan an ipai ukawanaꞌati,<br />
puka zan naa tinan nii, naꞌiki pukazan<br />
naa tan nii wunaouꞌu aba tai nao<br />
kidaz pukuwaa.<br />
Kakinaorii mishidainao dauꞌanaꞌo<br />
5 1 Manaꞌa pukasha dako wau aꞌanaꞌa<br />
tunaru nao-tin paꞌo raꞌa naa<br />
pidan, putuka pan an ushaꞌapa tan<br />
dikau daꞌo aimaa kan. Mishiꞌo rai-<br />
1Tim<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 TIMOTHY 5<br />
580<br />
man puparada naꞌiki pukaki nao<br />
uruu kai man, naꞌiki konaꞌiaꞌo idaꞌan,<br />
naꞌapa pupara dau zon kawan pudaru<br />
ati. Aizii paꞌinai nao daonai ora nao<br />
ati naꞌapa kapam puparada, kaimanaꞌo<br />
idaꞌan, naꞌapa pupara dau zon<br />
naꞌiki pukaki nao wau zon kawan<br />
puꞌina wuzu nao.<br />
2 Aizii putuka pan an zun nao,<br />
mas kon nao-tin pai nao kidaꞌa naa<br />
shaꞌapa tan dikau daꞌo aimaa kan,<br />
puparada naꞌiki pukaki nao ĩdyaun<br />
kai man konaꞌiaꞌo idaꞌan, naꞌapa<br />
pupara dau zon kawan pudaro ati.<br />
Aizii paꞌinai nao zun nao shaꞌa paa pan<br />
an dikau daꞌo aimaa kan, naꞌa paꞌo nii<br />
kapam pupara dan ĩꞌati, kai manaꞌo,<br />
naꞌiki konaꞌiaꞌo idaꞌan. Naꞌapa<br />
pupara dau zon, naꞌiki pukaki nao wauzon<br />
kawan pudada koo nao kai manaꞌo<br />
idaꞌan, aonaa madoro naa-daun mani.<br />
3 Pukamu nan-kida, naꞌiki kaiman<br />
putaapa zun nao wuruꞌu<br />
mawa kai naouz naa ĩdai aru nao,<br />
mashaa pai naouz paꞌidaꞌa naꞌiki<br />
pabaꞌo ran mana wun. 4 Mazan aizii<br />
mawa kaiba odai aru kau dai naoun<br />
an zii, naꞌiki okatakaan naoun an zii,<br />
marii ĩnao kataa pan oroo. Marii kizi<br />
ĩnao tukapa-kida kiwiin pidan nao<br />
ati, naꞌa pam mishi dai nao taa pan<br />
pairi ban nao. Naꞌa paꞌo idaꞌan kizi<br />
ĩtukapa-kidan naꞌiki ĩkawa daun tan<br />
powaa iti wuruꞌu ĩdaro nao naꞌiki<br />
ĩkoꞌo koon nao shaꞌapa tauzo nii kidaz<br />
ĩꞌati kotuaꞌa naa. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan tuu kii Tomin karu konaukii-kidan<br />
patuka pan naꞌapa kidaꞌo<br />
aimaa kan shaꞌa pata-kao.<br />
5 Aizii zun mawa kaiba odaiaru,<br />
mashaa pai bazo paꞌidaꞌa naꞌiki<br />
pabaꞌo ran mana wun, aonaa kanom<br />
baꞌo ran kai naꞌa kamin kaꞌu taꞌo<br />
nii oroo. Uruu idi odopian naꞌiki<br />
otaa pan panyuku nuu soo baudaꞌapa<br />
Tomin karu ati kari kao nan.<br />
Ipai kamoo naꞌiki ipai maru taꞌo<br />
otoriin pan kawanaꞌati, opishaan<br />
uꞌati pakamin kaꞌuta-kao. 6 Mazan<br />
aizii zun wuruꞌu mawa kai bazo naa<br />
odai aru mashaa pan an madoro naadaun,<br />
mawa kaꞌo kawa nuꞌo raꞌa naa<br />
otukapa-kao padoro naa ii, okaku pan<br />
puꞌu padamata. 7 Ukauꞌan pukowaada<br />
ĩꞌati ipai wuruꞌu diꞌo raz<br />
kakinao rii kidaꞌa. Aonaa kizi ĩshaꞌapaa<br />
pan oo ĩtukapa-kidan dikauda<br />
kidaꞌo pakaduz, aonaa kizi kapam<br />
ĩkadako tin-kida-kao.<br />
8 Mazan aizii naꞌiaꞌo ram<br />
pidan mishi daꞌo, aonaꞌo utaapaꞌa<br />
zon pairi ban nao, aita nii man<br />
umataa paꞌa zoo kan an padaro<br />
oo pakoꞌo koon mana wun, uruu<br />
tanawa tinaꞌo raꞌa naa pamishi dan<br />
ai wuruꞌu naꞌa paꞌo raz pidan. Uruu<br />
idi udawun itiꞌo raꞌa naa manawun<br />
uruu wunao aiaꞌa pidan nao<br />
mami shida-kai naouz.<br />
9 Mazan aizii zun nao, aonaꞌo raz<br />
zii ĩmas kon naoun tuu kii, wuruꞌu<br />
mawa kai nao kidaz naa ĩdai aru nao,<br />
aonaa paꞌi paꞌan pusaa daꞌa naꞌa ĩꞌuu.<br />
Soo wunao paꞌan pusaada, ikodainaouz<br />
naa 60 wunu. Bauka paꞌo raz<br />
omazi dau zon, 10 naꞌiki kai manaꞌoraz<br />
okaduz aitapa-kao. Naꞌiki<br />
kai manaꞌo raz kapam odyau pai tan<br />
ipai pau dai nao. Naꞌiki konau kiikidau<br />
zoz naꞌiki karikao nanuꞌo raz<br />
onau bau zon tawarai nao kaa wan<br />
padapu ati. Naꞌiki taapai bazo ipai<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
581<br />
1 TIMOTHY 5<br />
mishi dai nao kai man, naꞌiki chikauzoz<br />
ĩkidiba ĩkaa wan an odapu ati.<br />
Naꞌiki kamin kaꞌu tau zoz pidan nao,<br />
dopi tai nao naꞌiki kashaꞌora tinai nao.<br />
Naꞌiki wuruꞌu shaꞌapa tau zoz soo<br />
kai man kidaꞌo paꞌidi waru aimaa kan.<br />
11 Mazan aizii zun nao, aonaꞌoraz<br />
zii ĩmas kon naoun kida tuu kii,<br />
wuruꞌu mawa kai naouz naa ĩdaiaru<br />
nao, aonaa turuu paꞌan ĩꞌuu<br />
saada-kao zii. Panaa don kai naꞌaꞌo nii<br />
zii ĩdiꞌitin pan dao nai ora dauꞌu naꞌiki<br />
pamazi dan dauꞌu. Naꞌa paꞌo idaꞌan<br />
ĩtanawa tinan Christ ai. 12 Naꞌiki<br />
uruu idaꞌan ĩtukapa-kidan naꞌa pam<br />
ĩmarii dan kari kao nan paparadan,<br />
pakiau zon kawanaꞌati uꞌati<br />
kiwiin. 13 Naꞌiki aonaꞌa naa kanom<br />
ĩshaꞌapa taꞌa zon, soo ĩchiꞌiki naꞌa zon<br />
kari kao nan, naꞌiki ĩkadako tinan<br />
baꞌo rai nao dauꞌu. Naꞌiki ĩaita paꞌa zon<br />
baꞌo rai nao shaꞌa paa pa nii dauꞌan,<br />
naꞌiki ĩkada koi napa-kidan ipai<br />
aimaa kan pidan nao shaꞌa paa pa nii<br />
kida, wuruꞌu aonaꞌo raz padamata<br />
turuu ĩkowaada pan. 14 Ukauꞌan<br />
õkian, marii paꞌan ĩmazi dan wuruꞌu<br />
aonaꞌo raz zii ĩmas kon naoun tuu kii,<br />
aizii ĩkau danin an uruu ĩtaa pan<br />
niꞌi naa pau dai nao, naꞌiki ĩtaapan<br />
niꞌi naa padapu kai man. Aizii<br />
ĩmashaa pan an naꞌapa, aonaꞌo nii<br />
toꞌora tinai nao waꞌati ikodan dikaudaꞌo<br />
paka dako tin-kida-kinaa nii<br />
waunao. 15 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
kai naꞌaꞌa naa baꞌo ran zun nao<br />
mawa kai naouz naa ĩdai aru nao,<br />
tanawa tinan naꞌiki ĩdaꞌa nan naa<br />
Satan. 16 Mazan aizii naꞌiaꞌo ram zun<br />
mishi daꞌo, naꞌiki kai naꞌaꞌo oiri bannao<br />
mawa kai naouꞌu naa ĩdai aru nao,<br />
marii otaa pan oo okamin kaꞌu tan<br />
ĩdyaun. Aonaa kizi baꞌo ran mishidai<br />
nao mizi di nan ĩdauꞌan. Marii kizi<br />
paꞌan mishi dai nao taa pan, naꞌiki<br />
kamin kaꞌu tan wuruꞌu mairiba nuꞌoraz<br />
naꞌiki paꞌidaꞌaꞌo raz mana wun<br />
ĩmashaa pan.<br />
17 Aizii choo chi zowau naa nao,<br />
wuruꞌu kaudi nai naouz kai man,<br />
pakazo wau ta pan dauꞌu choo chi.<br />
Marii kai man zoobaba ĩtaapa-kao,<br />
marii ĩkawi nipi naata-kao powaꞌa zii,<br />
aita nii man wuruꞌu kaudi nai naouz<br />
mana wun dadara, pakowaa da pan<br />
dauꞌu Tomin karu para dan, naꞌiki<br />
dadara kapam ĩkau di nan ĩtominapa-kidan<br />
pidan nao Tomin karu<br />
para dan kawanaꞌati. 18 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan saada-kari wai Tomin karu<br />
para dan kian, “Manaꞌa udoꞌo tauzoꞌo<br />
naꞌa tapiꞌiza dako, poroom<br />
aka dakazaapa-kida-kao an uꞌati.”<br />
Naꞌiki “Kanom kau dinaꞌo marii<br />
ukawi nipi naata-kao.” 19 Manaꞌa<br />
punyuku nuu paꞌa naꞌa puaba tan an<br />
pidan kowaa dan choo chi zowau naa<br />
shaꞌapa tan dikau daꞌo aimaa kan.<br />
Soo mishi puaba tan an zii naꞌa paudaꞌum<br />
pidan nao diꞌiki, dyaꞌu tam oo<br />
idiki nau daꞌu pidan nao, tuka painao<br />
mana wun, kakuwaa pan an zii<br />
udauꞌu. 20 Uruu dau naꞌan turuaꞌa<br />
naa paꞌan pupara dan oo pukakinao<br />
wan uruu, ipai mishi dai nao<br />
abata pan puꞌu. Marii kizi kapam<br />
baꞌo rai nao kicha naꞌi kin pashaꞌa paapan<br />
ai naꞌapa kidaꞌo oiaꞌo.<br />
21 Tomin karu, naꞌiki Christ Jesus<br />
naꞌiki kai manaꞌo angel nao abatapan<br />
puꞌu õkiaꞌa zon puꞌati. Tuu kii<br />
mana wun õai pan puizoꞌa tin wuruꞌu<br />
1Tim<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 TIMOTHY 5, 6<br />
582<br />
diꞌo raz kakinao rii kidaꞌa. Aonaa kizi<br />
puka zan naa tan pabiꞌi kida pidannao,<br />
wuruꞌu pumarai napa nii naouz,<br />
ĩshaꞌapa tan an oiaꞌo. Mazan marii<br />
kizi pukaki nao wan ipai pidan nao<br />
patumaaka naꞌiki saki tapa paradakaru<br />
kawanaꞌati.<br />
22 Manaꞌa puzaa ma taꞌa kaꞌanaꞌa<br />
kadiman mana wun pidan nao<br />
kazowau ta paꞌo nii choo chi. Naꞌiki<br />
aonaa pupatu maaka-dinaꞌa naꞌa<br />
pidan nao tuma ĩshaꞌa paa pan dono<br />
oiaꞌo. Pumashaapa kai man, aonaa<br />
puꞌoii paꞌa naꞌa.<br />
23 Manaꞌa paꞌi putuzaꞌa naꞌa<br />
wunu paꞌidi waru, putuza masakaudaꞌu<br />
kida wine putoba kazi wan idi.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan mapuda manawun<br />
pukari naapa tinau zon.<br />
24 Kai naꞌa pabiꞌi kida pidan nao<br />
kai man-daun ĩꞌoian tukapa-kao,<br />
aonaa naꞌitim udiza-kao. Naꞌiki ipai<br />
pidan aita pan pata kaꞌuta-karu nii<br />
ĩdyaun. Mazan kai naꞌa baꞌo rai nao<br />
ĩꞌoian tukapa-kao nii oo uaidi nan<br />
nii dii naꞌiti ziiꞌi ĩkooto wapa-kidakao<br />
dono. 25 Naꞌapa kapam pabiꞌi<br />
kida pidan nao wuruꞌu shaꞌapa tauzonao<br />
kidaz kai manaꞌo paꞌidi waru<br />
aimaa kan. Kai man-daun ĩkai manan<br />
tukapa-kao, naꞌiki baꞌo rai nao<br />
aonaa ĩtukapa-kidan pakai manan,<br />
mazan aonaa naꞌitim ĩdizan wuruꞌu<br />
pakai man nuz.<br />
6 1 Mishi dai nao pidan nao,<br />
torii-kari wai naouz poi toruinao<br />
c nii, marii kai man ĩmashaa pan<br />
panao ba naa nao tuma. Ĩtaapa kizi<br />
ĩdyaun umana wunuꞌo nii, aonaa kizi<br />
ĩkashada pau tan oo ĩtaa pan ĩdyaun<br />
naꞌa pam kari kao nan, aonaa kizi<br />
waTominkarun uu dakoapa-kao,<br />
naꞌiki aonaa kizi kapam kuwai<br />
wuruꞌu wakowaa dapa nii kidaz<br />
dakoapa-kao. 2 Aizii wuruꞌu toriikari<br />
waiz poi torui, unao ba naita pan<br />
an mishi daꞌo Christ, marii kai man<br />
utaa pan oo ukau dinan uꞌati. Aonaa<br />
kizi udikin ta pan oo ukashadapan<br />
uruu, uaita pan idi mishi daꞌo<br />
kapam wuruꞌu unao ba naaz, naꞌapa<br />
paugaru kawan. Mazan kai man<br />
kizi ukau dinan uꞌati powaꞌa zii.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan ukau dinan<br />
naꞌiki ushaꞌapa tinan idaꞌan kai man,<br />
tuu kii ukamin kaꞌu tan mishi daꞌo raz<br />
panao ba naa umarain pan idi wuruꞌu<br />
panao ba naaz.<br />
Pidannao aipainao<br />
diriꞌi shaꞌapauzii<br />
Ukauꞌan putomi napa-kida<br />
naꞌiki puko waa dapa ipai wuruꞌu<br />
diꞌo raz kowaada-kari wai kidaz<br />
aimaa kan puꞌati. 3 Aizii naꞌiaꞌo ram<br />
pidan panaꞌi tiꞌo utomi napa-kidan<br />
pidan nao, naꞌiki aonaꞌo umishidan<br />
wuruꞌu mishiꞌo parada-karu<br />
wanao ba naa Jesus Christ diꞌikiꞌo raz.<br />
Naꞌiki aonaꞌo umishi dan sakita paꞌo<br />
mashaapa-karu, wuruꞌu Tomin karu<br />
aita nii kawanaꞌa tiꞌo raz. 4 Uꞌata dinpan<br />
udawu nuꞌiti mana wun wuruꞌu<br />
unaꞌapa nuz, aita paꞌo nii mana wun<br />
utaapin pan mazan aonaa kanom<br />
uaita pan. Soo uai pan pakasha-<br />
c 6:1 torii-kariwai poitorui: Putukapa kaa rita tokon ii Parada-karu Mashaꞌa pan naadakinao<br />
diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
583<br />
1 TIMOTHY 6<br />
daaka pan, uai pan patoꞌora taa ka pan<br />
oo padakoo paa kan naꞌa paꞌo ram<br />
parada-karu dikin ii kari kao nan.<br />
Uruu idi utoman kishau zi aakakaru,<br />
naꞌiki kasha daaka-karu, naꞌiki<br />
marii din-karu iriba nii dauꞌu, naꞌiki<br />
dikau daꞌo diꞌi tinapa-karu iriba nii<br />
shaꞌapata nii kida dauꞌu. 5 Naꞌiki<br />
utoman kadako waaka-karu pidannao<br />
tuma wuruꞌu aonaꞌo raz kanom<br />
ĩaita pan, naꞌiki aonaꞌo raz ĩmishi dan.<br />
Ĩꞌitii man pidan kashaꞌa pauzi-kinaa<br />
nii wuruꞌu mashaapa-karuz Tominkaru<br />
aipan kawanaꞌati.<br />
6 Mishi, kashaꞌa pauz mani<br />
pidan, mashaa paꞌo Tomin karu<br />
aipan kawanaꞌati, soo uabaa pan<br />
an taa-kari waiz paꞌati. 7 Aonaa<br />
kanom wakaawa-kidan wuru<br />
ama zada baara atiꞌi. Naꞌiki aonaa<br />
kanom wanaꞌa kan wuru amazada<br />
baara ikiꞌi. 8 Ukauꞌan, wuruꞌu<br />
wawanyuku nuu naꞌiki wakamichan<br />
waikoda nii kidaz, turuaꞌo<br />
waꞌati wuruꞌu. 9 Mazan aizii pidannao,<br />
wuruꞌu tuu kiaꞌo raz ĩaipan<br />
pakapu raa ta nun, mariaa-kidinaꞌo<br />
nii ĩdyaun pabiꞌi naaka oiaꞌo<br />
ati, naꞌiki ĩzaa mata-kidi nan wuru<br />
atiꞌi panyuku nuu shaꞌapa taꞌa zoonii<br />
dikauda kidaꞌo raz. Naꞌa paꞌo<br />
idaꞌanaꞌo nii ĩwao tan dikau daꞌo diꞌiti<br />
naꞌiki pata kaꞌu tin-karu diꞌiti. 10 Aizii<br />
wuruꞌu puraata marai napa-kaoaz<br />
udawu nuꞌiti mana wun, buu daꞌo ipai<br />
pabiꞌi naaka kidaꞌo oiaꞌo, naꞌiki oiaꞌo<br />
oroda naa mana wun wuruꞌu. Kainaꞌa<br />
pabiꞌi kida pidan nao tuu kiaꞌo<br />
mana wun ĩdiꞌitin pan soo puraata<br />
dauꞌu kari kao nan. Uruu idi panaꞌi tiꞌi<br />
naa kari kao nan ĩnyuku nuu, aonaꞌa<br />
naa powaꞌa ĩdiꞌitin pan mishida-karu<br />
dauꞌu. Uruu idi tuu kii mana wun<br />
ĩkashaꞌora tinan, ipai pabiꞌi naaka<br />
kidaꞌo aimaa kan shaꞌa pan idiꞌi naa<br />
ĩꞌati.<br />
Timothy atiꞌo kakinaorii<br />
11 Aizii pugaru, mashaapaꞌo<br />
mana wun Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati, manaꞌa putaapa daꞌanaꞌa<br />
oii kidaꞌo raz shaꞌa pan puꞌati.<br />
Puti wau tin paꞌan kai man kidaꞌo<br />
dauꞌati, wuruꞌu Tomin karu aiapanii<br />
kidaz ushaꞌa pata-kao. Naꞌiki<br />
mishi kizi pumashaa pan kai man,<br />
maꞌo zaka kizi putaa pan pumishidan.<br />
Naꞌiki puti wau tin tuu kii<br />
putukapa-kida kizi mishi pushaꞌapa<br />
tinan pupara dan kawanaꞌati.<br />
Naꞌiki putukapa-kida pukama rainapa<br />
nun tuu kii. Naꞌiki puti waa<br />
kizi pudadara dan wuruꞌu kashaꞌapan<br />
naꞌo naꞌiki dadara kidaꞌo raz<br />
aimaa kan, shaꞌapaꞌo niꞌo raz kida<br />
puꞌati. Naꞌiki kai man kizi putaa pan<br />
punyuku nuu ipai pidan nao ati.<br />
12 Maꞌo za kaꞌa naa paꞌi putaapa<br />
punyuku nuu, putukapa-kida kizi<br />
mishi pugaru mishi daꞌo manawun<br />
Christ. Puzaa mata kizi oo<br />
puikoda kizi wuruꞌu karikao nanuꞌoraz<br />
kakupa-kizai. Uruu idaꞌa tiꞌo<br />
wuruꞌu Tomin karu zaa ma ta nuz oo<br />
udapada nuz pugaru. Tawuru pukowaa<br />
dau zon donoꞌo raz ipai pidan nao<br />
abata pan puꞌu naꞌa pam pumishi dan<br />
Christ tuu kii, naꞌiki puzaa ma tan<br />
uruu punyuku nuu nao ba naa nii.<br />
13 Aizii õkiaꞌa zon puꞌati, Tominkaru<br />
taaꞌo raz kakupa-kinai ipai<br />
pidan nao ati naꞌiki ipai aimaa-<br />
1Tim<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 TIMOTHY 6<br />
584<br />
kan nao ati, uruu abata pan puꞌu<br />
õkiaꞌa zon puꞌati. Naꞌiki Christ<br />
Jesus maꞌo za kaꞌo raz ukaku waapan<br />
padauꞌu, ukadi shita-kida-kao<br />
donoꞌo raz Pon tius Pilate kanaapu<br />
ii. Uruu abata pan puꞌu kapam<br />
õkiaꞌa zon puꞌati aizii. 14 Õaiapa<br />
ipai putaa pan naꞌiki puizoꞌa tin<br />
wuruꞌu parada-karu taa-kari wai<br />
kidaz puꞌati. Mishi kizi pushaꞌ apatinan<br />
naꞌiki pumashaa pan kai man<br />
mana wun ukawanaꞌati. Aonaa kizi<br />
dikau daꞌo abata-kao pudauꞌu atii<br />
wanao ba naa Jesus Christ kaa wan.<br />
15 Aizii ukaa wan nii kai naꞌiki<br />
Paainaa kawanaꞌati, Tomin karu<br />
aita nii kamoon kawanaꞌa tiꞌo nii<br />
wuruꞌu ukaawa nuz. Tomin karu<br />
wuruꞌu konau kii-kida-kari waiz,<br />
naꞌiki uruu bau daꞌapa umana wun<br />
naꞌiki kazowau ta paꞌo ipai ama zada<br />
naꞌiki ipai pidan nao. Uruu tuuba ruꞌo<br />
King ipai baꞌo ran king nao ai, naꞌiki<br />
tuuba ruꞌo Nao ba nai ipai baꞌo ran<br />
nao ba nai nao ai. 16 Uruu bau daꞌapa<br />
aonaa umawa kau zon, umashaa pan<br />
kana daꞌo-karu ii mana wun, aonaa<br />
turuu pidan kaa wan naꞌiti. Aonaa<br />
kanom tuka pau zon zii uruu, naꞌiki<br />
aonaa kanom kaꞌii tan patuka pan<br />
uruu. Marii soo uruu bau daꞌapa<br />
umana wunuꞌo nii wataa pan. Naꞌiki<br />
waaitapa kizi soo uruu bau daꞌapa<br />
maꞌo za kaꞌo nii kari kao nan. Amen.<br />
17 Pukaki nao tuu kii wuruꞌu<br />
kashaꞌa pauzi-tin pai nao kidaz<br />
mana wun ĩmashaa pan kai. Aonaa<br />
kizi ĩata din pan pakashaꞌa pauzitin<br />
pan idaꞌan. Aonaa kizi ĩtaa pan<br />
panyuku nuu soo pakapu raa tanun<br />
dauꞌati. Mazan marii paꞌan<br />
ĩtaa pan panyuku nuu tuu kii Tominkaru<br />
dauꞌati, taaꞌo raz paꞌan ipai<br />
aimaa kan kai man kidaꞌo waꞌati,<br />
wakonau kii-kinaa nii. 18 Pukakinao<br />
ĩdyaun tuu kii, marii kizi<br />
paꞌan ĩshaꞌapa tan kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan baꞌo rai nao ati. Naꞌiki<br />
kari kao nan kizi ĩshaꞌa paa pan<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan naꞌiki<br />
min ziiwa kizi ĩtaan aimaa kan<br />
baꞌo rai nao ati. Naꞌiki marii kizi<br />
min ziiwa ĩkaꞌidi waa pan baꞌo rai nao<br />
ati. 19 Aizii ĩmashaa pan an naꞌapa,<br />
ĩkasa baꞌu kan nii paꞌati umana wun<br />
naꞌiki kai man kidaꞌo aimaa kan,<br />
pasaa baa-kinaa nii pamashaapa<br />
kizi niꞌi naa dii naꞌi tiꞌi aokazi ii.<br />
Udaunaꞌan ĩzaama tan nii kakupakinai,<br />
wuruꞌu mishiꞌo raz mana wun<br />
kakupa-karu.<br />
20 Timothy, putaapa kai man<br />
wuruꞌu kakinao rii, taa-kari wai kidaz<br />
puꞌati. Naꞌiki manaꞌa puturukadinaꞌa<br />
naꞌa kada koi napa-karu an<br />
madiwau tapaka sodi kidaꞌo aimaakan<br />
dauꞌu kari kao nan. Wuruꞌu<br />
pabiꞌi kida pidan nao dako taniaz<br />
kai kin “aitapa-kinai nii manawun.”<br />
21 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
kai naꞌaꞌa naa pabiꞌi kida pidan nao,<br />
tuu kii ĩmishi dan naꞌiki ĩdaꞌa nan<br />
wuruꞌu dakota-kari waiz kai kin<br />
“aitapa-kinai nii mana wun.” Aizii<br />
ĩmishi dan idi naꞌiki ĩdaꞌa nan idi<br />
naꞌapa kidaꞌo, tuu kii ĩpozawa tan<br />
wuru aiaꞌa mishiꞌo raz padamata<br />
pamishi dau zon.<br />
Marii Tomin karu kamuna nun<br />
ipai unao ati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
585<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Itamautan Paul Kaaritan<br />
Timothy Atiꞌo<br />
Paul saadan koshan kaarita Timothy ati. Usaadan wuruꞌu diꞌoraz kaaritaꞌa,<br />
Rome ikiꞌo, utaapa-kao donoꞌo taraa-kizai ii. Naꞌapain uaitapa aonaꞌo<br />
niꞌi naa powaꞌa pakodita-kida-kao taraa-kizai iki. Uaitapa naꞌiaꞌo niꞌi naa<br />
pazowii-kao. Uruu idi tuukii uaipan pakaminkaꞌutan naꞌiki pamaꞌozakadan<br />
Timothy nyukunuu. Ushaꞌapanum kauꞌan, Paul mawakan daunaꞌan<br />
Timothyꞌo niꞌi naa kaudin uwadaun nii, naꞌakapaꞌo niꞌi naa Kaimanaꞌo<br />
Kuwai ipai wiizai kawanaꞌati. Uruu idiꞌo wuruꞌu tuukii Paul aipan pakakinaowan<br />
Timothy powaꞌa zii.<br />
Aizii pakaaritan idaꞌa, Paul kowaadan naa uꞌati naꞌapam nii choochi<br />
kazowautapa-kao. Naꞌiki ukian uꞌati, manaꞌa pukashaapaꞌanaꞌa mariidamikinao<br />
tominapa-kidan pidannao, panaꞌitiꞌoraz karikaonan ĩkuwaa kida.<br />
Naꞌiki ukian uꞌati, mishi paꞌi kaiman pumashaapa, puizoꞌati ipai wuruꞌu<br />
mishiꞌoraz tominapa-kinai, wuruꞌu kakinaorii taa-kariwai kidaz waunao<br />
ati, mishidainaouz Jesus Christ.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-2<br />
Timothy maꞌozakada-kao . . . . . . . . . . . . . . . .1:3—2:13<br />
Timothy kowaadapan mishiꞌo kuwai . . . . . . . . . .2:14—4:5<br />
Paul saadan padauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4:6-18<br />
Kaarita katokonota-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4:19-22<br />
2Tim<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />
diꞌikiꞌo, Christ Jesus zaamataniaz<br />
apostle nii Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati. Uzaama tan õgaru<br />
kowaada paꞌo nii, tawuruꞌu Tominkaru<br />
kowaa dauzo niaz pataaꞌa zon<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-karu, wuruꞌu<br />
Christ Jesus idaꞌa naꞌo raz.<br />
2 Õsaa dan diꞌo raz kaari taꞌa,<br />
pugaru Timothy atiꞌo, õmarainpaniaz,<br />
naꞌiki õdanii ta paniaz. Marii<br />
Tomin karu waDaruz, naꞌiki Christ<br />
585<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 TIMOTHY 1<br />
586<br />
Jesus wanao ba naa kamuna nun<br />
puꞌati, naꞌiki ukamunan-kida kizi<br />
pugaru, naꞌiki utaa kizi punyukunuu<br />
kai man-kinaa nii.<br />
Paul maꞌozakadaꞌazon dauaꞌo<br />
Timothy nyukunuu<br />
3 “Kai man mana wun pugaru,”<br />
õkian Tomin karu ati pugaru<br />
dauꞌan. Uruu atiꞌo wuruꞌu õkaudina<br />
nuz, õnyuku nuu kai manaꞌo<br />
diꞌiki. Naꞌa paꞌo kapam kotuaꞌa<br />
naa õdokozu-daun nao nyuku nuu<br />
ĩkaudi nau zon uꞌati. Kari kao nan daꞌi<br />
õnyuku nui ta pan pugaru õtoriinpan<br />
kawanaꞌati Tomin karu ati,<br />
ipai kamoo naꞌiki ipai maru taꞌo.<br />
4 Pakawan kapam õnyuku nuita<br />
pan tawuruꞌu puzaa dauzo nuz<br />
õdawuꞌati. Tuu kii õtuka paꞌa zon<br />
pugaru, õnyuku nuu konau kii-kinaa<br />
nii. 5 Kari kao nan õnyuku nui ta pan<br />
naꞌa pam putukapa-kidan mishiꞌo<br />
mishida-karu. Mishi pukoꞌo koon<br />
Lois tuu kii mana wun omishi dauzon,<br />
pudaro Eunice naꞌapa kapam<br />
tuu kii omishi dan. Naꞌiki õai tapa<br />
naꞌa paꞌo kapam wuruꞌu pumishida<br />
nuz ĩnao mishi dan kawan.<br />
6 Uruu idi õkiaꞌa zon puꞌati, aizii<br />
maꞌo za kai ma naꞌa naa paꞌi pukaiwaa<br />
tawuruꞌu kai manaꞌo aimaa kan<br />
Tomin karu taau zo niaz pukau dinkinaa<br />
nii, õmuudau zon donoꞌo raz<br />
õkaꞌu puꞌidaꞌati. 7 Mishi Tomin karu<br />
taan Kai manaꞌo Doro naa waꞌati,<br />
aonaa wakicha naꞌ iki-kinaa niꞌo<br />
mani. Mazan maꞌo za ka daꞌo nii paꞌan<br />
waunao, maꞌo zaka kizi washaꞌapatan<br />
wakau din-kizi Tomin karu ati.<br />
Naꞌiki wamarai napa-kinaa niꞌo ipai<br />
pidan nao, naꞌiki watuuda-kinaa nii<br />
wanyuku nuu washaꞌapa taꞌa zon ai<br />
oiaꞌo.<br />
8 Ukauꞌan manaꞌa putari aꞌanaꞌa<br />
pukaku waa pan wanao ba naa<br />
Christ dauꞌan. Naꞌiki manaꞌa kapam<br />
puki baꞌa zoo-kidaꞌa naꞌa oo putariaꞌa<br />
naꞌa puko waa dan wuruꞌu õgaru,<br />
pumin-kau dinan tara tapa-kaoaz<br />
taraa-kizai idaꞌa, Christ dikin ii.<br />
Mazan marii kapam pupata kaꞌutakao<br />
õgaru kawan, puko waa da pan<br />
dikin ii kari kao nan Kai manaꞌo Kuwai<br />
Jesus dauꞌu. Tomin karu taan nii<br />
punyuku nuu maꞌo zaka-kinaa<br />
nii 9 Uruu Tomin karu wuruꞌu<br />
kazan naa taꞌo raz waunao wapatakaꞌuta-kao<br />
ai waꞌoian dikin ii. Naꞌiki<br />
uruu wuruꞌu dapa daꞌo raz waunao<br />
paꞌidaꞌati, papidanan nao nii. Mazan<br />
aonaa washaꞌapa tan dikin iaꞌo<br />
mani kai manaꞌo aimaa kan wuruꞌu<br />
ukazan naata nuz naꞌiki udapada nuz<br />
waunao paꞌidaꞌati. Soo paai pan atiꞌo<br />
kari kao nan, wuruꞌu ukai mana nuz<br />
mana wun waunao ati. Mishi kotuꞌu,<br />
ama zada saka di nan uaꞌii, udakotan<br />
wuruꞌu pakai man nuz waꞌati,<br />
padyuu dan idaꞌan Christ Jesus.<br />
10 Aizii diꞌi, watuka paꞌa naa umishiinan,<br />
Christ Jesus wakazan naa ta piki<br />
kaa wan idaꞌan wuru ama zada baara<br />
atiꞌi. Ukaa wan umai naa ba taꞌa nan<br />
naa wuruꞌu wakicha naꞌ iki-tina nuz<br />
mawaka-karu ai. Aizii wuruꞌu Kaimanaꞌo<br />
Kuwai, Christ dauaꞌo raz,<br />
uruu idaꞌan waaita pan kari kao nanuꞌo<br />
nii paꞌan wamashaa pan utuma.<br />
Wakana naata-kao nii paꞌinaꞌo idiꞌi<br />
naa dii naꞌi tiꞌi, naꞌiki aonaꞌo niꞌi naa<br />
powaꞌa wamawa kau zon.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
587<br />
2 TIMOTHY 1, 2<br />
11 Aizii Tomin karu zaama tan<br />
õgaru, padyuu dan niꞌo, naꞌakapaꞌo<br />
nii wuruꞌu Kai manaꞌo raz<br />
Kuwai ipai ama zada kawanaꞌati.<br />
Naꞌiki kowaada paꞌo niꞌi naa kaimanaꞌo<br />
kuwai Christ Jesus dauꞌu.<br />
Naꞌiki õtomi napa-kida kizi pidannao<br />
uai pan kawanaꞌati. 12 Uruu idi<br />
õkau di nan õdyuuda-kao kawanaꞌati,<br />
mazan uruu dikin ii õpata kaꞌutakao<br />
atii diꞌi õtaratapa-kao. Mazan<br />
aonaa õkibaꞌa zoo-kidan wuruꞌu<br />
õtaratapa-kaoaz daꞌaꞌa. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan õai tapa kai manai man<br />
kanom wuruꞌu õmishida paniaz,<br />
naꞌiki õai tapa, mishiꞌo nii kai man<br />
utaa pan ipai wuruꞌu taa-kari wai<br />
kidaz aimaa kan õꞌati. a Utaa pan<br />
niiz kai man, atii dii naꞌi tiꞌi pidan nao<br />
tiwaa-kidapa-kao donoꞌo naa. 13 Aizii<br />
tawuruꞌu mishiꞌo kuwai, õkowaa dapauzo<br />
niaz puꞌati, putomi napa-kinaa<br />
nii. Manaꞌa pumari naꞌa taꞌa naꞌa<br />
kidaz, maꞌo zaka putaapa punyukunuu<br />
udauꞌati, putomin paꞌa naa<br />
uꞌidiꞌiki. Naꞌiki pakawan putaapa<br />
wuruꞌu pumishi da nuz, naꞌiki wuruꞌu<br />
pukama rai napa nuz puzaama tinan<br />
idiꞌi naa Christ Jesus diꞌiti. 14 Kai man<br />
puka zan naa tapa wuruꞌu kai manaꞌo<br />
kuwai taa-kari wai kidaz puꞌati,<br />
upanaꞌada-kao ai. Maꞌo zaka pukazan<br />
naa tapaz, Kai manaꞌo Doro naa<br />
kamin kaꞌu tan idaꞌan pugaru. Uruu<br />
mashaa paꞌo raz wanyuku nuu ii.<br />
15 Puaitapa naꞌa pam mishi dainao<br />
pidan nao, wuruꞌu Asia iainao<br />
kidaz waꞌakan õgaru õbaꞌo ran,<br />
atii Phygelus naꞌiki Hermo genes<br />
naꞌapa kapam ĩwaꞌa kan õgaru.<br />
16 Õtoriin pan marii kizi wanao banaa<br />
kamuna nun ipai Onesi phorus<br />
iriban nao ati, wuruꞌu udapu iainao<br />
kidaz. Ushaꞌapa num kauꞌan, uruu<br />
daꞌi waꞌa tiizo, ukamin kaꞌu tan õgaru,<br />
aata mishi õkonau kiaꞌa kan. Aonaa<br />
ukibaꞌa zoo-kidan õgaru, õtaratapakao<br />
puꞌu. 17 Aizii ukaa wan dono<br />
daꞌatiꞌi Rome ati, tuu kii udoro tinan<br />
õdauꞌu, atii uiko dan õgaru. 18 Marii<br />
wanao ba naa kamuna nun tuu kii<br />
uruu ati dii naꞌi tiꞌi, pidan nao tiwaakao<br />
donoꞌo naa. Puaitapa naꞌa pam<br />
tawuruꞌu ukamin kaꞌu tauzo nuz<br />
kapam õgaru tuu kii Ephesus ii.<br />
Pidan kaimanaꞌo usoldyaatinpan<br />
Christ Jesus ati<br />
2 1 Aizii pugaru õdani, maꞌozaka<br />
pukau din naꞌiki<br />
maꞌo zaka putaapa punyuku nuu<br />
wuru idaꞌa naꞌa Christ Jesus taa niaz<br />
pumaꞌo zaka-kinaa nii, pakamunanun<br />
idiꞌo raz mana wun utaan puꞌati.<br />
2 Aizii tawuruꞌu puabata nii kidaz<br />
õkowaa dan iriba pidan nao abata pan<br />
puꞌu, puko waa daꞌa naaz pidan nao<br />
ati dyau tai nao kidaz ĩnyuku nuu<br />
Tomin karu para dan dauꞌati. Marii<br />
kizi ĩtomin pan kai man, naꞌiki ĩnao<br />
kizi zaa mata-kao, tomi napa-kidaꞌo<br />
niꞌi naa kapam baꞌo rai nao pidannao,<br />
ipai wuru dauꞌaꞌa paaba ta nii<br />
kidaz parada-karu. 3 Marii pubaiaapa<br />
pushaꞌa pata-kao õgaru kawan,<br />
Christ Jesus dikin ii. Naꞌapa kizi<br />
2Tim<br />
a 1:12 wuruꞌu taa-kariwai kidaz aimaakan õꞌati oo “wuruꞌu õtaa nii oo õshaꞌa pata nii<br />
kidaz aimaa kan uꞌati.”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 TIMOTHY 2<br />
588<br />
pugaru kai manaꞌo soldyaa kawan.<br />
Kai manaꞌo soldyaa makon nii minziiwa,<br />
ubaiaa paꞌa nan kashaꞌo raꞌo<br />
mizaa taaka-kizai iti. 4 Aizii soldyaa<br />
kaudin-kizi taa-kao an, ushaꞌapa tan<br />
nii kai man wuruꞌu unao ba naa taaniaz<br />
ukaudin-kizi nii. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan kai man uai pan panao ba naa<br />
nyuku nuu. Aonaa turuu uturukadinan<br />
baꞌo ran kaduz kaudin-kizai<br />
dauꞌati, wuruꞌu panaꞌaꞌo raz soldyaa<br />
kaudin-kizi kida ai. 5 Aizii dimabaꞌo<br />
pidan, uai pan an pazaa ma tan<br />
wuruꞌu konau na maꞌo aimaa kan<br />
taaꞌa zoo-kari waiz, mazan aonaan<br />
an udiman kakinao rii kawanaꞌati,<br />
aonaꞌo nii turuu uzaama tan wuruꞌu<br />
taaꞌa zoo-kari waiz dima baꞌo pidan<br />
ati. 6 Aizii pidan wuruꞌu kaudinaꞌo<br />
raz dadara pazaka pun ii.<br />
Naꞌiki upaoriba aka dyuuan donoꞌo<br />
naa, uruꞌo nii kiwiin kaꞌidi wain<br />
wuru diꞌikiꞌi papao riba aka kidaz.<br />
7 Pudiꞌi tapa kai manai man wuruꞌu<br />
aimaa kan õkowaa da nii kidaz<br />
puꞌati. Wanao ba naa kamin kaꞌu tan<br />
nii pudiꞌi tin pan, naꞌiki utaan nii<br />
puaitapa-kinaa nii.<br />
8 Kari kao nan punyuku nuitapa<br />
naꞌa pam Jesus Christ, David<br />
takaan-daunuz, kadi shita-kidakao<br />
pabaara naa iki. Uruu wuruꞌu<br />
õkuwaa niꞌo raz, õkowaa da pan<br />
Kai manaꞌo Kuwai udauꞌu. 9 Aizii<br />
õkowaa da pan idi wuruꞌu Kaimanaꞌo<br />
raz Kuwai, õpata kaꞌuta-kao<br />
tuu kii udikin ii. Atii õtaapa-kao<br />
taraa-kizai idaꞌa watuudi napa,<br />
naꞌapa pidan shaꞌapa taꞌo kawan<br />
dikau daꞌo mana wun aimaa kan.<br />
Mazan Tomin karu Para dan aonaa<br />
turuu uwatuda-kao. 10 Aizii wuruꞌu<br />
õbaia tina nuz kaika paꞌa Tomin karu<br />
pidanan nao dikin iaꞌo uzaama tanii<br />
nao kidaz. Õkowaa da pan ĩꞌati<br />
kai manaꞌo kuwai, õai pan idi ĩkazannaata-kao<br />
pamishi dan idaꞌan Christ<br />
Jesus. Naꞌiki õai pan idi ĩmashaapan<br />
kari kao nan Tomin karu tuma<br />
umashaapa-kizi ii, wuru diꞌiaꞌa<br />
konau na maꞌo naꞌiki kana daꞌo raz<br />
mana wun. 11 Aizii diꞌo raz paradakaru<br />
idaꞌa, mishiꞌo kiauzo-karu:<br />
Aizii wamarinaꞌatan an<br />
waꞌoian kaiman-daun,<br />
naꞌiki wataapinan an<br />
mawakaꞌo kawan Jesus<br />
tuma, waꞌoian dikin ii,<br />
mishiꞌo nii paꞌan wakakupan<br />
karikaonan utuma.<br />
12 Aizii wabaiatan an wuruꞌu<br />
pidannao patakaꞌutanuz<br />
waunao.<br />
Mazan diinaꞌitiꞌi<br />
wakazowautapan nii utuma,<br />
unaobanai-tinapa kizi ii.<br />
Aizii wakian an, “aonaa<br />
mishiꞌo mani uruu” oo<br />
“aonaa wamishidan uruu,”<br />
naꞌapaꞌo nii kapam unaꞌapan<br />
wadauꞌan, “aonaa õaitapan<br />
ĩnao,”<br />
ukian nii Tominkaru ati.<br />
13 Aizii wamashaꞌapatinkan an<br />
waparadan kawanaꞌati.<br />
Mazan uruu pakawanuꞌo<br />
nii paꞌan ushaꞌapatinan<br />
paparadan kawanaꞌati.<br />
Ushaꞌapanum kauꞌan<br />
aonaa naꞌapainim<br />
umamishiauzokan<br />
paparadan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
589<br />
2 TIMOTHY 2<br />
Mishiꞌo kaudin-karu<br />
kaiman Tominkaru ati<br />
14 Kari kao nan paꞌi punyukunuu-kida<br />
ipai wuruꞌu parada-karu<br />
kidaz, wunao atiꞌi tomi napa-kidaꞌo<br />
niꞌo raz pidan nao. Maꞌo zaka pukakinao<br />
ĩdyaun Tomin karu abata pan<br />
puꞌu. Aonaa kizi ĩkasha daaka pan<br />
shaꞌa paꞌo ram parada-karu sodi kida<br />
dikin ii kari kao nan. Aonaa kanom<br />
kai manaꞌo ikoda-kao kasha daakakaru<br />
an naꞌapa kidaꞌo parada-karu<br />
dauꞌan. Soo upoza waa biꞌii-kidan naa<br />
kari kao nan ipai pidan nao, wuruꞌu<br />
abata pai nao kidaz kadako tin-karu<br />
naꞌapa.<br />
15 Maꞌo zaka puti wain, putukapakida<br />
kizi Tomin karu ati mishi<br />
kai man naꞌiki saki tapa pushaꞌapatan<br />
pukau din-kizi uꞌati. Aonaa kizi<br />
pubaꞌa zoo tin-kida-kao pukau dinkizi<br />
dauꞌan. Mazan mishi kizi paꞌan<br />
putomi napa-kidan pidan nao kaiman<br />
naꞌiki saki tapa, wuru dauꞌaꞌa,<br />
mishiꞌo raz kuwai, Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo raz.<br />
16 Manaꞌa paꞌi puturuka dinaꞌanaꞌa<br />
kada koi napa-karu an dikauda<br />
sodi kidaꞌo parada-karu dauꞌu,<br />
wuruꞌu madi wai tapa-kaꞌo raz karikao<br />
nan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
pidan nao wuruꞌu kada koin pai nao<br />
kidaz naꞌa paꞌo dauꞌan, ĩnaꞌa painpan<br />
nii wuruꞌu atii ĩtanawa tinan<br />
powaꞌa zii Tomin karu ai naꞌapa<br />
kidaꞌo dikin ii kari kao nan. 17 Aizii<br />
wuruꞌu ĩtomi napa-kida nuz pidannao<br />
naꞌapa, unaꞌi tin utuu baru dinan<br />
wuruꞌu, atii iribaꞌo nii upata kaꞌuan<br />
pidan nao. Naꞌa paꞌo nii uꞌudaru dinan<br />
bishoi kawan, wuruꞌu bishoi unikan<br />
nii pidan mada atii uꞌudaru dinan.<br />
Kai naꞌa dyaꞌu tam daonai oranao<br />
wunao bii aꞌa, naꞌa pai naouꞌu<br />
naa. Hyme naeus naꞌiki Philetus<br />
kiaꞌo ĩꞌuu. 18 Naꞌiki ĩnao aonaꞌa naa<br />
powaꞌa ĩmishi dan wuruꞌu mishiꞌoraz<br />
tomi napa-kinai, Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo raz. Uruu idi ĩmarii da pan<br />
naa pidan nao, ĩkowaada pan naa<br />
ĩꞌati, kadi shita-kidaꞌaka-kaoaꞌa naa<br />
mishi dai nao pamawaka-kizi iki.<br />
Ĩkowaada pan idi naꞌapa kidaꞌo,<br />
iriba ĩpoza waa biꞌita-kidan pidannao<br />
nyuku nuu. Uruu idi aonaꞌa naa<br />
ĩaita pan naꞌiaꞌo ram naa pamishida.<br />
19 Mazan kai naꞌa mishiꞌo paradakaru<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo. Aonaꞌo<br />
nii naꞌa painim pidan panaꞌa dan<br />
wuruꞌu upara dan kidaz. Kaikapaꞌa<br />
wuruꞌu upara dan kiauzo nuz:<br />
“Nao ba nai aitapa nii naꞌiaꞌo ram<br />
pidan nao zaama tinai nao paꞌidaꞌati.”<br />
Naꞌiki baꞌo ran upara dan kian, “Ipai<br />
pidan nao wuruꞌu kowaa dai naouz<br />
pazaa ma tan Christ panao ba naa nii,<br />
marinaꞌa naa ipai ĩtanawa tinan,<br />
naꞌiki ĩmuu dan wuruꞌu oii kidaꞌoraz<br />
aimaa kan ĩnauda pauzo nii kidaz<br />
pashaꞌa paa pau zon.”<br />
20 Kai naꞌa umana wun kidaꞌo<br />
kabaun nao, unazo ii kai naꞌa tomakari<br />
wai pabiꞌi naaka kidaꞌo boon nao,<br />
koopo nao, naꞌiki parapi nao. Pabiꞌi<br />
kida ĩtoma-kao gold idi naꞌiki silver<br />
idi. Baꞌo rai nao kida toma-kao kubai<br />
idi naꞌiki ata mun idi. Aizii wuruꞌu<br />
toma-kari wai nao kidaz, pabiꞌi kida<br />
ukai waa-kao, umana wunuꞌo aimaakan<br />
shaꞌa paapa-kao donoꞌo nii.<br />
Baꞌo rai nao kai waa-kao nii naꞌa pam<br />
2Tim<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 TIMOTHY 2, 3<br />
590<br />
kari kao nan. 21 Aizii pidan, naꞌapa<br />
kapam. Naꞌiaꞌo ram pidan saa baan<br />
an panyuku nuu ipai oiaꞌo ai, Tominkaru<br />
kai waan niiz umana wunuꞌo<br />
shaꞌapainapa-karu dono kida,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan utaai nan idi<br />
panao ba naa ati. Naꞌiki Tomin karu<br />
kai waan nii uruu shaꞌapa taꞌo nii<br />
kai manaꞌo naꞌiki umana wun kidaꞌo<br />
paꞌidi waru aimaa kan paꞌati.<br />
22 Aizii ipai aimaa kan wuruꞌu<br />
punauda pauzo nii kidaz pushaꞌapaa<br />
pan pupaꞌi nan dono, marinaꞌa<br />
naa. Manaꞌa naa putaai naꞌanaꞌa,<br />
naꞌapa kidaꞌo aimaa kan ati.<br />
Mishiꞌo rai man pumaꞌo za ka daꞌa naa<br />
punyuku nuu, mishi kizi pumashaapan<br />
kai man, naꞌiki mishi kizi<br />
maꞌo zaka putaa pan pumishi dan,<br />
naꞌiki mishi kizi pukama rai napanun,<br />
kai man kizi kapam putaa pan<br />
punyuku nuu pidan nao tuma,<br />
wunaouꞌu kai manaꞌo raz paꞌan<br />
ĩtaa pan panyuku nuu. Panyukunuu<br />
kai manaꞌo diꞌikiꞌo raz paꞌan<br />
ĩtoriin pau zon Nao ba nai Jesus ati.<br />
23 Mazan naꞌa painim kasha daakakaru<br />
an, parada-karu oo kanom sodi<br />
kida dauꞌan, wuruꞌu maza nuꞌo oo<br />
madiwau tapaka kidaꞌo raz kari kaonan,<br />
manaꞌa punyuku nuu paꞌa naꞌa<br />
naꞌapa kidaꞌo shaꞌa paapa-kao,<br />
munapo pumashaapa naꞌapa kidaꞌo<br />
ai. Ushaꞌapa num kauꞌan puaitapa<br />
kai manai man wuruꞌu naꞌapa<br />
kidaꞌo raz aimaa kan, tomaꞌo karikao<br />
nan toꞌora taaka-karu oo<br />
zunaa paaka-karu.<br />
24 Aizii pidan, wuruꞌu Nao ba nai<br />
Jesus poi torui ta paniaz, aonaꞌa naa<br />
turuu uzunaa paa kan, mazan marii<br />
paꞌan ukai manan ipai pidan nao ati.<br />
Naꞌiki marii kizi utomi napa-kidan<br />
pidan nao kai manai man, naꞌiki<br />
aonaa kizi ukashadi nan. 25 Naꞌiki<br />
uruꞌo nii kaki naota pidan nao,<br />
wuruꞌu dikin ta pai nao, naꞌiki kashadai<br />
nao kidaz ukuwaa, ukaki nao wan<br />
nii ĩdyaun kai man, konaꞌiaꞌo idaꞌan.<br />
Panaa don bau daꞌapa kamoo Tominkaru<br />
aipan ati, ĩpanaꞌa dinan nii zii<br />
wuru aiaꞌa pamami shida ka nuz,<br />
naꞌiki wuru aiaꞌa padiꞌi tin panuz<br />
panaꞌiti kida. Uruu donoꞌo nii zii<br />
ĩaita pan naꞌiki ĩmishi dan wuruꞌu<br />
mishiꞌo raz kuwai, Tomin karu diꞌiki<br />
kidaꞌo raz. 26 Naꞌiki uruu donoꞌo<br />
nii zii ĩaita pan udikau dan wuruꞌu<br />
pashaꞌa paa pauzo nii kidaz aimaa kan,<br />
Uruu idi ĩkaza ti nan niꞌi naa Satan<br />
marii da pan ai paugaru. Uzaamata<br />
pauzo nii ĩdyaun kai manai man.<br />
Naꞌiki ipai ĩizoꞌa tii zon wuruꞌu Satan<br />
aipauzo nii kidaz ushaꞌa pata-kao<br />
paꞌati.<br />
Amazada ikodaꞌanan diꞌitiꞌo<br />
patokon<br />
3 1 Aizii puaitapa kiziꞌi naa paꞌi,<br />
dii naꞌi tiꞌi ama zada ikodaꞌanan<br />
diꞌitiꞌi naa patokon, dadaraꞌo<br />
niꞌi naa naꞌiki kashaꞌa pan naꞌo niꞌi<br />
naa, kai manai nao pidan nao ikodan<br />
mashaapa-karu, oiai nao pidan nao<br />
bii an. 2 Tuu kiaꞌo niꞌi naa pidan nao<br />
marain pan pananaa, ĩaipan nii ipai<br />
aimaa kan soo paꞌati kari kao nan.<br />
Tuu kiaꞌo nii pidan nao marain pan<br />
puraata, ĩaipan nii puraata soo<br />
paꞌati kari kao nan. Tuu kiaꞌo nii<br />
pidan nao atadin paꞌa zon, pashaꞌapata<br />
nii aimaa kan kida dauꞌan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
591<br />
2 TIMOTHY 3<br />
Naꞌiki tuu kiaꞌo nii pidan nao taapinaꞌa<br />
zon umana wunuꞌo nii ipai<br />
baꞌo rai nao ai. Naꞌiki pidan nao dakomiki<br />
tinan nii, dikauda kidaꞌo idaꞌan.<br />
Naꞌiki tuu kiaꞌo niꞌi naa pidan nao<br />
dikin ta pan padaro nao oo padarunao.<br />
Naꞌiki aonaꞌo niꞌi naa pidan nao<br />
konau kii-kidan aimaa kan taa-kao<br />
paꞌati. Naꞌiki aonaꞌo nii ĩdiꞌitin paꞌazon<br />
Tomin karu dauꞌu, naꞌiki aonaꞌo<br />
nii ĩkaro da pan papara dan udauꞌan.<br />
3 Aonaꞌo niꞌi naa pidan nao<br />
marain paa kaꞌa zon. Aonaꞌo nii<br />
ĩmanyuku nuu taꞌa zon pidan shaꞌapatan<br />
an dikau daꞌo paꞌati, naꞌiki aonaꞌo<br />
nii ĩpara dan kai manaꞌo idaꞌan uꞌati.<br />
Tuu kiaꞌo nii ĩkadako tin-kidaꞌazon<br />
oo ĩtomaꞌa zon dikauda kidaꞌo<br />
parada-karu pairi ban nao oo baꞌoran<br />
pidan nao dauꞌu. Aonaꞌo niꞌi<br />
naa pidan nao kaꞌii tan padadaradan<br />
panyuku nuu pashaꞌapa tan ai<br />
dikauda kidaꞌo aimaa kan. Aonaꞌo<br />
niꞌi naa pidan nao kakaro dapa nun,<br />
ĩshaꞌapa taa kan nii dikauda kidaꞌo<br />
idaꞌan. Naꞌiki aonaꞌo niꞌi naa ĩdyautan<br />
oo ĩnyuku nuu-atin kai manaꞌo<br />
aimaa kan kida shaꞌa pata-kao dauꞌan.<br />
4 Naꞌiki tuu kiaꞌo nii ĩkaaka paa mikipaꞌa<br />
zon, ĩkaaka paan nii pairi ban nao.<br />
Naꞌiki aonaꞌo nii ĩdiꞌitin pan kiwiin<br />
pashaꞌapa tan uaꞌii aimaa kan, mazan<br />
ĩshaꞌapa tinan nii maai ta pi naka-daun.<br />
Tuu kiaꞌo nii ĩatada pan ipai pashaꞌapaapa<br />
nii kida aimaa kan, uruu kida<br />
idaꞌanaꞌo nii umana wun ĩtaa pin pan.<br />
Tuu kiaꞌo nii ĩmarain pan pashaꞌapaapa<br />
nii aimaa kan kida pamarain pan<br />
ai mana wun Tomin karu.<br />
5 Pidan nao dako tin pan nii mishidai<br />
nao nii Christ, ĩshaꞌapa tan nii<br />
kai kin aimaa kan kidaꞌa, ĩaipan idi<br />
kari kao nan patukapa-kao mishi dainao<br />
kawan. Mazan panyuku nuu ii,<br />
aonaa ĩaipan Tomin karu kazowautapan<br />
pamashaa pan, aonaa<br />
ĩshaꞌapa tinaꞌa zon uai pan kawanaꞌati.<br />
Manaꞌa pubao kopa tin pau zoꞌonaꞌa,<br />
oo punyuku nuu pau zoꞌo naꞌa<br />
naꞌa pai nao pidan nao. 6 Kai naꞌa<br />
pabiꞌi kida naꞌa pai nao pidan nao,<br />
ĩnao ĩmoro tan nii oo ĩmakon nii<br />
pidan nao dapu kawanaꞌati kida,<br />
ĩaipan idi panaꞌapa tan pidan nao<br />
nyuku nuu pakuwaa dauꞌati. Uruu<br />
idi tuu kii ĩnaꞌapa tan pabiꞌi kida<br />
zun nao nyuku nuu, maai ta pi nakadau<br />
nuꞌo raz ĩmashaa pan. Kashaꞌora<br />
padamata ĩnyuku nuu pashaꞌa paapanii<br />
dauꞌan, mazan aonaa ĩaita pan<br />
naꞌa pam padadara dan panyuku nuu<br />
pashaꞌa paa pan ai oiaꞌo, wuruꞌu tuukiaꞌo<br />
raz ĩnauda pan pashaꞌa paa pan.<br />
7 Naꞌa pai nao zun nao tuu kii ĩaba taꞌazon<br />
naꞌiki tuu kii ĩaipan paaita pan<br />
shaꞌa paꞌo ram kuwai oo aimaa kan<br />
kowaada-kao patomi napa-kinaa nii.<br />
Mazan aonaa naꞌa painim ĩiko dan oo<br />
ĩaita pan wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai,<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo raz.<br />
8 Kotuaꞌa naa, tuu kii Jannes<br />
naꞌiki Jambres tiwaan pawa zoo tan<br />
Moses. Aizii kai naꞌapa mana wun<br />
wunaouꞌu diꞌo raz pidan naouꞌu,<br />
tomi napa-kidai naouz pidan nao<br />
panaꞌiti. Tuu kii ĩaipan padikin tan<br />
naꞌiki pawa zoo tan wuruꞌu mishiꞌoraz<br />
mana wun kuwai, Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo raz. Pidan nao naꞌa pai nao,<br />
aonaꞌo raꞌa naa ĩaita pan padiꞌitinpan<br />
kai manaꞌo aimaa kan dauꞌu, soo<br />
ĩtaa pan panyuku nuu oiaꞌo dauꞌati.<br />
2Tim<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 TIMOTHY 3<br />
592<br />
Naꞌiki ĩdiꞌitin pan oo ĩnyuku nuu<br />
panaꞌi tiꞌi naa kari kao nan. Uruu idi<br />
aonaa naꞌa painim nii ĩmishi dan<br />
wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai. 9 Mazan<br />
aonaa kari kao nanuꞌo nii mani<br />
wuruꞌu ĩnaꞌa pai napa nuz, kai naabai<br />
naꞌo nii zii wuruꞌu ĩmarii dapa nuz<br />
pidan nao. Ipaiꞌo nii zii pidan nao<br />
tuka pan, naꞌiki ĩaita pan nii mazanuꞌo<br />
kari kao nan wuruꞌu ĩkuwaa<br />
kidaz, soo ĩmarii da pan kari kao nan<br />
pidan nao. Naꞌapa kotuaꞌa naa ipai<br />
pidan nao tuka pan, wuruꞌu Jannes<br />
naꞌiki Jambres shaꞌapa tauzo nii kidaz<br />
aimaa kan, aonaa mishiꞌo mani,<br />
mazan maza nuꞌo kari kao nan.<br />
Ubaukapan naa Paul<br />
kakinaowan Timothy<br />
10 Mazan pugaru puaitapa paꞌan<br />
ipai wuruꞌu õtomi napa tin-kidakinaaz<br />
pidan nao. Naꞌiki puaitapa<br />
ipai õmashaa pau zon kaduz, naꞌiki<br />
puaitapa kanom tuu kiaꞌo õshaꞌapataꞌa<br />
zon, naꞌiki puaitapa naꞌa pam<br />
õmishida pan tuu kii, naꞌiki puaitapa<br />
daꞌi maꞌo zaka õtaa pan õnyuku nuu,<br />
õbaia tan puꞌu kotuaꞌiki kashaꞌoraꞌo.<br />
Puaitapa kapam naꞌa pam<br />
õkama rai napa nun tuu kii. Naꞌiki<br />
ipai puaita pan naꞌa pam õbaia tan<br />
dadara kidaꞌo aimaa kan õkaudin-kizi<br />
dauꞌati, mazan aonaa<br />
õkasha di nan, upuꞌu õshaꞌapa tan<br />
õkau din-kizi. 11 Naꞌiki puaitapa ipai<br />
naꞌa pam daꞌi õan ta miki tauzo-kao<br />
tuu kii mana wun. Naꞌiki puaitapa<br />
kapam ipai naꞌa pam õbaia tan<br />
kashaꞌo raꞌo tuu kii. Naꞌiki puaitapa<br />
kanom kida shaꞌapaꞌo õꞌati, Antioch<br />
ii, naꞌiki Iconium ii, naꞌiki Lystra<br />
ii. Mishi naꞌii tuu kii õan ta mikita-kao<br />
kaziwaꞌo idaꞌan, mazan<br />
waNaobanaa kazan naata õgaru<br />
ipai õbaia ta nii kida ai. 12 Mazan<br />
mishi, ipai pidan nao mashaa painao<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati,<br />
wuruꞌu zaama tai nao kidaz Christ<br />
Jesus panao ba naa nii, ipai ĩnao<br />
ĩbai aa pan nii papata kaꞌuta-kao.<br />
13 Aizii wuruꞌu oiai naouz pidan nao,<br />
ĩdikau daꞌa dinan niꞌi naa mana wun<br />
udawu nuꞌiti, naꞌiki powaꞌaꞌo nii zii<br />
ĩmarii da pan pidan nao, mazan naꞌapaꞌo<br />
nii kapam baꞌo ran pidan nao<br />
marii dan ĩdyaun.<br />
14 Mazan aizii pugaru, pakawan<br />
õai pan putaa pan oo pudaꞌa nan<br />
wuruꞌu putomi napa-kida-kinao<br />
kidaz, pumishi daniaz paꞌan<br />
tuu kii. Ushaꞌapa num kauꞌan puaitapa<br />
nii nao paꞌan pidan nao naꞌiki<br />
puai tapa nii nao ĩkaduz wuruꞌu tominapa-kidai<br />
naouz pugaru. 15 Naꞌiki<br />
puaitapa nii pukorai dao naan diꞌiki<br />
ipai wuruꞌu saada-kari wai kidaz<br />
Tomin karu para dan. Tomin karu<br />
para dan idaꞌanaꞌo wuruꞌu puikoda<br />
nuz aitapa-kinai. Uruu idaꞌanaꞌo<br />
wuruꞌu pidan tomi napa nuz<br />
pamishi dan dauꞌu Christ Jesus,<br />
pakazan naa tin-kinaa nii. 16 Ipai<br />
wuruꞌu saadin paꞌo Tomin karu<br />
para dan kidaz, Tomin karu diꞌikiꞌo<br />
paꞌidi waru wuruꞌu. Uruu kai manaꞌo<br />
ukai waa-kao pidan tomi napa-kinaa<br />
nii mishiꞌo kuwai dauꞌu, naꞌiki kakinao<br />
waꞌo nii pidan, upozawa tan an<br />
mishiꞌo kuwai ai. Naꞌiki tukapakidaꞌo<br />
nii sakita paꞌo mashaapa-karu,<br />
naꞌiki tomi napa-kidaꞌo nii pidan<br />
kai manaꞌo mashaapa-karu dauꞌu<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
593<br />
2 TIMOTHY 3, 4<br />
Tomin karu ati. 17 Uruu idaꞌan kizi<br />
pidan kau dinaꞌo Tomin karu ati<br />
ikodan paai tapa-kinaa nii. Uruu<br />
idaꞌan kizi kai man ushaꞌapa tan<br />
pakau din-kizi, naꞌiki ushaꞌa pata<br />
kizi ipai kai man kidaꞌo paꞌidi waru<br />
aimaa kan Tomin karu ati, uruu kida<br />
idaꞌan.<br />
4 1 Aizii õpara daꞌa zon puꞌati<br />
maꞌo za kaꞌo idaꞌan, Tomin karu<br />
abata pan puꞌu, naꞌiki Christ Jesus<br />
abata pan puꞌu, uruu tiwaa-kida paꞌo<br />
niꞌo raz naꞌiki pata kaꞌu taꞌo niꞌo raz<br />
ipai pidan nao paꞌoian dikin ii, ipai<br />
wuruꞌu kaku pai naouz naꞌiki mawakai<br />
naouz. Uwaꞌa tin idi kai naꞌiki<br />
unao ba nai-tinaꞌa nan ipai pidan nao<br />
ati. 2 Uruu idi tuu kii mana wun õkian<br />
puꞌati, puko waa daꞌa naa wuruꞌu kaimanaꞌo<br />
raz kuwai, Tomin karu diꞌiki<br />
kidaꞌo raz. Puko waa daꞌa naaz ipai<br />
shaꞌa paꞌo ram pidan nao ati, aba taꞌazoi<br />
nao ati oo maaba taꞌa zoo-kai nao<br />
ati, upuꞌu puko waa daz. Pukaki nao<br />
ĩdyaun ĩshaꞌa paa pan ai oii kidaꞌo<br />
aimaa kan. Naꞌiki putoꞌo rau ĩdyaun<br />
ĩsoo kada kizi pashaꞌa paa pan oii<br />
kidaꞌo aimaa kan. Naꞌiki pumaꞌoza<br />
kada ĩnyuku nuu putomi napa-kida<br />
ĩdyaun kai manai man, konaꞌiaꞌo<br />
idaꞌan. 3 Kai naꞌaꞌo nii dii naꞌi tiꞌi, uruu<br />
aonaꞌo niꞌi naa mana wun pidan nao<br />
aba taꞌa zon wuruꞌu kai manaꞌo raz<br />
naꞌiki mishiꞌo raz kuwai, wuruꞌu<br />
wakowaa da paniaz. Mazan paaipan<br />
kawanaꞌa tiꞌo nii, ĩzaama tan<br />
nii pidan nao, tomi napa-kidai nao<br />
nii paugaru, wuru kida dauꞌaꞌa<br />
tuu kiaꞌo raz mana wun ĩaba taꞌa zon.<br />
4 Mazan aizii wuruꞌu mishiꞌo raz<br />
mana wun kuwai, aonaꞌo niꞌi naa<br />
ĩaba taꞌa zon. Soo ĩturuka di nan niꞌi<br />
naa paꞌan paaba taꞌa zon dauꞌati<br />
kotu ainao kida kuwai, wuruꞌu<br />
pidan nao toma nii kidaz kari kaonan.<br />
5 Mazan pugaru, puaita pin<br />
paꞌi paꞌan naꞌa pam putaa pinan,<br />
puzau din naꞌiki maꞌo zaka putaapa<br />
punyuku nuu pushaꞌapa tan ai naꞌapa<br />
kidaꞌo aimaa kan. Manaꞌa pukashadinaꞌa<br />
naꞌa wuru aiaꞌa pubaia ta nuz<br />
dadaraꞌo mashaapa-karu, oo pubaiatan<br />
toꞌora-karu puko waa da pan<br />
dikin ii Kai manaꞌo Kuwai. Marii<br />
kari kao nan pukaku waapa tin.<br />
Pushaꞌa pata ipai pukau din-kizi kaiman<br />
naꞌiki saki tapa, Tomin karu<br />
aipan kawanaꞌati.<br />
6 Mazan aizii õgaru, mao napataꞌa<br />
naa paꞌan õzowii-kao kamoon<br />
kaa wan. Uruu donoꞌo niꞌi naa õtaainan<br />
Tomin karu ati. Ukauꞌan aizii<br />
õmakon niꞌi naa wuru ama zada<br />
baara ikiꞌi. 7 Mazan aata, õkaꞌiitaꞌa<br />
naa ipai õkau din-kizi wuruꞌu<br />
Tomin karu taa niaz õshaꞌapa tan<br />
nii. Õshaꞌa pata ipai õkau din-kizi<br />
usaka din-kizi iki, atii utokon iti.<br />
Naꞌiki mishi, maꞌo zaka õtaa pan<br />
õmishi dan wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai,<br />
aonaa õpanaꞌa da nuz, mazan ipai<br />
õkowaa da nuz saki tapa udyuu dan<br />
kawanaꞌati. 8 Mazan kai, kai naꞌaꞌa<br />
naa umana wunuꞌo kowa mai sarakada-karu<br />
nii õzowau ati, uruu<br />
õshaꞌapa tinan idiꞌo mishi kai man<br />
naꞌiki saki tapa Tomin karu awun<br />
zaꞌa. Wanao ba naa Christ Jesus,<br />
shaꞌapa taꞌo raz aimaa kan sakita paꞌo<br />
idaꞌan, uruꞌo nii taa õꞌati wuruꞌu<br />
kowa maiz dii naꞌi tiꞌi, wuru kamoo<br />
donoꞌo utiwaa-kidapa nuz naa ipai<br />
2Tim<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 TIMOTHY 4<br />
594<br />
pidan nao. Mazan aonaa bau daꞌapa<br />
õgaru atiꞌo nii mani wuruꞌu umanawunuꞌo<br />
raz kowa mai taa-kao. Mazan<br />
utaa-kao nii kapam ipai pidan nao<br />
ati, wuruꞌu zaudapa tinainaouz<br />
ukaa wan, konau kiaꞌo raz ĩtaa pan<br />
panyuku nuu patuka paꞌa zon idi<br />
ukaa wan.<br />
Diꞌoraz Paul paradan paꞌidiwaru<br />
9 Puti waa paꞌi puwaꞌa tin<br />
kadiman õꞌidaꞌati. 10 Aizii Demas<br />
kasha di naꞌa naa pamashaa pan ai<br />
Tomin karu ati, tuu kii umarain pan<br />
aimaa kan imiꞌi baara an kidaꞌoraz.<br />
Uruu idi uwaꞌa kan õgaru,<br />
naꞌiki umakon Thessa lonica iti.<br />
Aizii Crescens mako paꞌan ukaudinaꞌa<br />
nan Galatia Baara iti, aizii<br />
Titus, Dalma tia Baara iti kapam<br />
ukau dinaꞌa nan. 11 Soo pabaꞌo ran<br />
Luke kai naꞌa õtuma. Puwaꞌa tin<br />
an punaꞌaka paꞌi Mark putuma.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan turuu uruu<br />
kamin kaꞌu tan õgaru õkau din-kizi<br />
dauꞌu. 12 Aizii Tychicus, õdyuuda<br />
uruu Ephesus iti. 13 Aizii puwaꞌatin<br />
an, punaꞌaka paꞌi õchaa ki tan,<br />
õwaꞌa kauzo niaz Troas ii. Carpus<br />
diꞌii shaꞌatii õwaꞌaka nuz. Naꞌapain<br />
punaꞌaka paꞌi kapam tawuruꞌu kaarita<br />
kidaz, tawuru mana wu nuꞌu<br />
saada-kari wai kidaz kaznizo mada<br />
baaraꞌa.<br />
14 Alex an der, tawuruꞌu tomapau<br />
zoz aimaa kan kida chipirari<br />
idaꞌan, aonaa ukai manan. Utoma<br />
dikauda mana wun aimaa kan õꞌati,<br />
uai pan idi pashaꞌa pata-kidan õgaru<br />
dikau daꞌo idaꞌan. Mazan Tomin karu<br />
aita pan nii paꞌan naꞌa pam pashaꞌapata<br />
nuzu, unaꞌa pain pan winipi naa<br />
nii. 15 Puzau di napa paꞌi kapam uꞌai.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan tuu kii manawun<br />
utoꞌo ran, pamanau dapa kan idi<br />
wuruꞌu wakuwaa kidaz.<br />
16 Kiwiin, nao ba nai-tin painao<br />
pidan nao zaama tan õgaru<br />
õkaku waapa tinan dikin ii, naꞌiki<br />
ĩpishaan õgaru wuru dauꞌa naꞌa<br />
õkowaa dapa nii kidaz kuwai. Mazan<br />
õkazan naa tin õai pan ati, aonaa<br />
bau daꞌapa pidan waꞌatin kaminkaꞌu<br />
taꞌo nii õgaru. Ipai ĩmakon õꞌai,<br />
ĩwaꞌa kan õgaru õbaꞌo ran. Mazan<br />
õtoriin pan Tomin karu ati, marii<br />
kizi umarinaꞌa tan wuruꞌu aimaakan<br />
ĩshaꞌapa taniaz õꞌati. 17 Mazan<br />
waNaobanaa, kai naꞌa uruu õtuma,<br />
aonaa paꞌan uwaꞌa kan õgaru, uruu<br />
taaꞌo õmaꞌo zaka-kinaa nii. Uruu<br />
idi maꞌo zaka õkaku waa pan Kaimanaꞌo<br />
raz Kuwai Gentile nao ati.<br />
Uruu idi ipai dau nuu daꞌu ĩaba tan<br />
Kai manaꞌo raz Kuwai. Atii mishi<br />
aonaa õzowii-kao, waNaobanaa<br />
kazan naa tan idi õgaru. 18 Mazan<br />
kari kao nanuꞌo nii waNaobanaa<br />
kazan naa tan õgaru, aonaꞌo nii<br />
ukashaa pan õan ta mi kita-kao dikaudaꞌo<br />
idaꞌan mana wun. Unaꞌa kan<br />
nii paꞌan õgaru kai man aokazi<br />
iti, õmashaa paꞌan kiziꞌi naa paꞌan<br />
utuma, unao ba nai-tinapa kizi iti.<br />
Marii kari kao nan pidan nao konaukii-kidan<br />
soo uruu bau daꞌapa,<br />
umana wunun idi mana wun. Amen.<br />
Ubaukapan naa<br />
Paul dyuudan paparadan<br />
19 Õdyuu dan õpara dan Priscilla<br />
naꞌiki odai aru Aquila ati, naꞌiki<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
595<br />
2 TIMOTHY 4<br />
Onesi phorus ati, naꞌiki ipai pidannao<br />
ati wuruꞌu mashaa pai nao<br />
kidaz udapu ii. 20 Eras tus kainaꞌii<br />
uwaꞌa ki nan Corinth ii.<br />
Aizii Trophi mus kai naꞌii õwaꞌakan<br />
uruu Miletus ii, ukari naan<br />
idi. 21 Puti waa paꞌi puwaꞌa tin<br />
kadiman zoobaba, ama zada<br />
wadidin uaꞌii. Aizii diꞌi, Eubulus,<br />
Pudens, Linus, Claudia, naꞌiki ipai<br />
wuruꞌu mishi dai naouz, ĩdyuudan<br />
kapam papara dan puꞌati.<br />
22 Marii waNaobanaa Christ Jesus<br />
mashaa pan putuma naꞌiki marii<br />
kari kao nan Tomin karu kamunanun<br />
ipai unao ati.<br />
2Tim<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Paul Kaaritan<br />
Titus Atiꞌo<br />
Titus uruu Paul minaudaꞌuitapauzonii naꞌiki uminkaꞌu kapam. Panaadon<br />
uchiꞌikapan nii utuma ipai amazada kawanaꞌati ukowaadapa-kizi ii<br />
aka Kaimanaꞌo Kuwai Jesus Christ dauꞌu.<br />
Kainaꞌa paran baoko aꞌo udaruꞌo manawun katonaru, Crete kiaꞌo udakotapa-kao.<br />
Kainaꞌa iriba pidannao kawiizi-tinpan naꞌii. Uruu idi Paul naꞌiki<br />
Titus makon naꞌiti ĩtukapaꞌanan mishidainao. Dobata sondii ĩnaꞌiaꞌakan,<br />
uruu daunaꞌan Paul dobatan naa koshan. Mazan Titus naꞌii zii uwaꞌakan,<br />
uaipan idi uzaamatan pidannao kazowautapaꞌo nii wuruꞌu naꞌiiꞌakainao<br />
kidaz choochinao. Naꞌiki ukaminkaꞌuta kizi naꞌiainao kazowautapan choochi.<br />
Kotuaꞌiki zaa uruu daunaꞌan, uruꞌu naa Paul saadan kaarita Titus ati.<br />
Uaipan pakaminkaꞌutanuzu pakowaadan idaꞌan uꞌati naꞌapam nii ukazowautapan<br />
wuruꞌu choochinao, uawunuutapanii kidaz. Naꞌiki ukowaada-kidan uꞌati<br />
naꞌapam nii pidannao kazowautapaꞌo choochi taapinan. Naꞌiki ukowaadan<br />
uꞌati naꞌapam nii utominapa-kidan pabiꞌi kida pidannao choochi ii: wuruꞌu<br />
tunarunao-tinpainao kidaz, paꞌinainao daonaioranao, poitoruinao, maskonnao-tinpainao,<br />
naꞌiki paꞌinainao zunnao. Aizii utokon ii, ukowaada-kidan<br />
uꞌati naꞌapam nii ipai mishidainao mashaapan.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-4<br />
Choochi zowaunaanao zaamata-kao . . . . . . . . . . . 1:5-16<br />
Pabiꞌinaaka kidaꞌo kaudin-kizai choochi ii . . . . . . . . 2:1-15<br />
Mishidainao maꞌozakada-kao naꞌiki ĩkakinao-kao . . . . . 3:1-11<br />
Kaarita katokonota-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3:12-15<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />
diꞌikiꞌo, Tomin karu poitoruz,<br />
naꞌiki Jesus Christ apostlen.<br />
Õzaa mata-kao naꞌiki õdyuudakao<br />
kamin kaꞌu taꞌo nii Tomin karu<br />
zaa ma ta nii nao papidanan nao nii,<br />
596<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
597<br />
TITUS 1<br />
õkowaada kizi ĩꞌati kai manai man<br />
wuruꞌu mishiꞌo naꞌiki sakita paꞌoraz<br />
paꞌan parada-karu, mishi kizi<br />
ĩmishi dan uruu kai manai man,<br />
ĩmashaapa kizi naꞌiki ĩshaꞌapa tin<br />
kizi Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />
2 Uruu parada-karu kida kawanaꞌati<br />
wataa pan wanyuku nuu, waaipan idi<br />
wazaama tan wuruꞌu taaꞌa zoo-kariwaiz<br />
waꞌati, wakakupa-kinaa nii<br />
kari kao nan. Mishi Tomin karu aonaa<br />
marii di nauzo mani uruu. Kotuaꞌa<br />
naa ama zada saka di nan uaꞌii,<br />
udiꞌitin pan pataan dauꞌu papidanannao<br />
ati wuruꞌu kakupa-kinaiz.<br />
3 Ukauꞌan paaita nii kamoo kawanaꞌa<br />
tiꞌo raꞌa naa aizii uaida-kidan<br />
wuruꞌu pataaꞌa zoo niaz aimaa kan,<br />
kai manaꞌo kuwai kowaa dapa-kao<br />
idaꞌa naꞌa naa pidan nao ati. Aizii<br />
wuruꞌu kai manaꞌo raz kuwai taakao<br />
õgaru ati, õdobata-kidan nii<br />
pidan nao ati. Ukauꞌan ipai paradakaru<br />
oo kai manaꞌo kuwai wuruꞌu<br />
õkowaa dapa nii kidaz, Tominkaru<br />
wakazan naa ta piki dyuu dan<br />
kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu õkowaa dapanuz<br />
upara dan.<br />
4 Aizii diꞌi õsaa dan kaa rita pugaru<br />
Titus atiꞌo, õdanii ta paniaz, pumishidan<br />
idi tuu kii, wuruꞌu mishiꞌo raz<br />
kuwai, õmishi daniaz kapam.<br />
Marii Tomin karu waDaru, naꞌiki<br />
Christ Jesus wakazan naa ta piki<br />
kamuna nun puꞌati, naꞌiki utaa kizi<br />
punyuku nuu kai man-kinaa nii.<br />
Titus kaudin-kizi taa-kao<br />
Crete ii<br />
5 Õwaꞌa kan pugaru Crete ii,<br />
pushaꞌa pata kizi naꞌiki pupatu maakada<br />
kiziꞌi naa wuruꞌu aimaa kan<br />
kida aonaꞌo raz zii washaꞌapa tan.<br />
Õaiapa puzaa ma tan pidan nao choochi<br />
zowau naa nao nii ipai wii zai<br />
kawanaꞌati, wuruꞌu kai naꞌaꞌo raz<br />
mishi dai nao kida naꞌii. Naꞌiki<br />
aonaa paꞌi pumanyuku nuu taꞌa naꞌa<br />
tawuruꞌu õpara dan kidaz, pidan<br />
zaa mata-kao dauꞌa naꞌo raz choochi<br />
zowau naa nii. 6 Puzaa mata<br />
kizi pidan kai manaꞌo umashaa pan,<br />
aitapa-kari wai ukaduz kai manan.<br />
Naꞌiki bau daꞌa paꞌo udai aro. Naꞌiki<br />
aitapa-kari wai mishi udai nao<br />
mishi dai nao paꞌidi waru, aonaa<br />
shaꞌa paa pauzo nao mani dikauda<br />
kidaꞌo aimaa kan, naꞌiki aonaa dikinta<br />
pai nao mani.<br />
7 Aizii mishi dai nao zowaunaa<br />
zaa mata-kao an, kau dinaꞌo<br />
nii Tomin karu ati, marii kauꞌan<br />
kai man umashaa pan, aonaa abatauta-kidaꞌo<br />
nii mani dikauda sodi<br />
kidaꞌo pakaduz, naꞌiki aonaa maꞌozaka<br />
tin paꞌo nii mani, naꞌiki aonaa<br />
toꞌo raꞌa kauzo mani kanom sodi kida<br />
dikin ii kari kao nan. Naꞌiki aonaa<br />
tuzapa-shori mani. Aonaa toꞌo rauzo<br />
naꞌiki mizaa taaka-shori mani. Naꞌiki<br />
aonaa kizi udiꞌitin pan soo paai pan<br />
dauꞌu puraata.<br />
8 Marii uruu konau kiaꞌo<br />
usookapa-kidau zon tawarai nao<br />
kaa wan padapu iti. Naꞌiki nauda<br />
pauzo pashaꞌapa tan kai man<br />
kidaꞌo paꞌidi waru aimaa kan. Naꞌiki<br />
maꞌo za kaꞌo utaa pan panyuku nuu<br />
pashaꞌapa tan ai aimaa kan madoronaa-daun.<br />
Naꞌiki shaꞌapa taꞌo ipai<br />
aimaa kan saki tapa. Naꞌiki taa paꞌo<br />
panyuku nuu ipai Tomin karu ati.<br />
Titus<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
TITUS 1<br />
598<br />
Naꞌiki aonaa kashaa pi naꞌa kauzo<br />
mani dikauda kidaꞌo aimaa kan<br />
ati. 9 Mishi kizi maꞌo zaka utaa pan<br />
panyuku nuu wuru dauꞌa tiꞌi mishiꞌoraz<br />
parada-karu, wamishi daniaz<br />
naꞌiki wakowaa da paniaz. Aizii<br />
umashaa pan an naꞌapa, ukaꞌii tan nii<br />
pamaꞌo za ka dan baꞌo ran mishi dainao<br />
kida nyuku nuu, pakowaa da pan<br />
idaꞌan wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai.<br />
Naꞌiki uruu kida idaꞌanaꞌo nii<br />
kapam kai manai man ukainaa ba tan<br />
naꞌiki utukapa-kidan mishi wunao<br />
pozawa ta nuꞌu, panaꞌi tiꞌo raz ĩtominapa-kidan<br />
pidan nao wuru aiaꞌa,<br />
mishiꞌo raz kuwai wakowaa dapa nii<br />
kidaz.<br />
10 Ushaꞌapa num kauꞌan kainaꞌa<br />
iriba pidan nao mishi dai nao<br />
padamata, mazan upuꞌu ĩkashadan<br />
wuruꞌu mishiꞌo raz naꞌiki<br />
sakita paꞌo raz kuwai. Tuu kii<br />
ĩpanaꞌaa pan baꞌo ran mishi dai nao<br />
kida nyuku nuu, ĩkadako tinan idi<br />
soo madiwau tapa-kaꞌo aimaa kan<br />
kida dauꞌu kari kao nan. Aita nii man<br />
Jew nao, ĩnao mana wun aipaꞌo raz<br />
aimaa kan shaꞌa pata-kao pakakinao<br />
ri naa kawanaꞌati. 11 Ukauꞌan<br />
marinaꞌa naa ĩmashaata-kao ĩkadakoin<br />
pan ai naꞌapa kidaꞌo dauꞌu.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan iribaꞌa naa<br />
kabaun kawanaꞌati ĩpoza waa biꞌitakidan<br />
pidan nao nyuku nuu kida,<br />
atii aonaꞌa naa ĩaita pan naꞌiaꞌo ram<br />
naa kuwai pamishida. Mazan ĩtominapa-kida<br />
nuz pidan nao soo ĩaipan<br />
kari kao nan puraata ĩꞌai.<br />
12 Kai naꞌaꞌo daꞌi pidan ĩwiizi<br />
san, ĩprophetin uruu. Kotuaꞌa naa<br />
kaika paꞌa ukiau zon pawiizi sannao<br />
dauꞌa naꞌa: “Pidan nao wuruꞌu<br />
mashaa pai naouz daꞌaꞌa Crete idaꞌa,<br />
mariidi nauzo nao mana wun ĩdyaun.<br />
Naꞌiki ĩmashaa pan paꞌati aaka kida,<br />
aonaa kanom ĩkaro da pan, naꞌapa<br />
baudo koru kawan. Naꞌiki zoon zionao<br />
kapam ĩdyaun. Ĩmashaa pan soo<br />
paaro apa tinan dauꞌu kari kao nan.”<br />
13 Mishiꞌo wuruꞌu ĩkaduz kowaadakaoaz<br />
naꞌapa. Ukauꞌan pukaki nao<br />
wuruꞌu pidan nao maꞌo za kaꞌo idaꞌan,<br />
ĩmuuda kiziꞌi naa wuruꞌu naꞌapa<br />
kidaꞌo raz pakaduz. Ĩmishida kiziꞌi<br />
naa bau daꞌapa wuruꞌu mishiꞌo, naꞌiki<br />
sakita paꞌo raz paꞌan kuwai. 14 Aonaa<br />
kiziꞌi naa powaꞌa ĩnyuku nuu pan<br />
wuruꞌu kotuaꞌo kuwai, Jew nao<br />
toma nii kidaz kari kao nan. Naꞌiki<br />
aonaa kiziꞌi naa powaꞌa ĩmishidan<br />
kakinao rii, wuruꞌu pidan nao<br />
toma nii kidaz kari kao nan, maaiapakai<br />
naouz mishiꞌo kuwai.<br />
15 Pidan nao shaꞌapa taꞌo ipai<br />
aimaa kan kai man naꞌiki saki tapa,<br />
kai man paꞌidi waru Tomin karu tukapan<br />
wuruꞌu ĩshaꞌa pata nii kidaz.<br />
Mazan aizii pidan nao wuruꞌu<br />
shaꞌa paa pai naouz dikauda kidaꞌo<br />
aimaa kan, naꞌiki mami shidakai<br />
naouz Christ, ipai aimaa kan<br />
ĩshaꞌa pata nii aonaa ukai manan<br />
Tomin karu tuka pan. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan aonaꞌa naa ĩdiꞌitin pan<br />
saki tapa, naꞌiki aonaꞌa naa ĩaita pan<br />
udikau daꞌo wuruꞌu pashaꞌa paapa nii<br />
kidaz aimaa kan. 16 Tuu kii ĩdako tinpan<br />
aita paꞌo nii Tomin karu, mazan<br />
ipai ĩshaꞌa paapa nii wuruꞌu oii kidaꞌo<br />
aimaa kan tukapa-kidan aonaa<br />
mishiꞌo mani wuruꞌu ĩmishida nuz<br />
Tomin karu. Kashada miki ĩnao,<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
599<br />
TITUS 1, 2<br />
naꞌiki tuu kii ĩdikinta pan Tomin karu<br />
para dan, naꞌiki aonaa naꞌitiꞌi naa<br />
ĩshaꞌapa tan kai manaꞌo aimaa kan.<br />
Mishiꞌo naꞌiki sakitapaꞌo<br />
tominapa-kinai<br />
2 1 Aizii pugaru, putomi napakidaꞌa<br />
naa paꞌi pidan nao wuru<br />
dauꞌaꞌa kuwai mishiꞌo raz naꞌiki<br />
sakita paꞌo raz paꞌan. 2 Puparada<br />
naꞌiki pukaki naota wuruꞌu tunarunao-tin<br />
pai nao kidaz naa, kai man<br />
kizi ĩdiꞌitin pan aonaa madoronaa-daun<br />
mani. Naꞌiki aita pin kizi<br />
ĩmashaa pan. Naꞌiki maꞌo zaka kizi<br />
ĩtaa pan panyuku nuu pashaꞌapatan<br />
ai oii kidaꞌo aimaa kan. Naꞌiki<br />
ĩtukapa-kida kizi tuu kii pamishi dan<br />
wuruꞌu mishida-kari waiz kuwai.<br />
Naꞌiki mishi kizi ĩtukapa-kidan<br />
tuu kii pakamarai napa nun. Naꞌiki<br />
ĩtukapa-kida kizi mishi maꞌo zaka<br />
ĩtaa pan panyuku nuu, pabaia tan<br />
puꞌu dadaraꞌo naꞌiki kashaꞌa pannaꞌo<br />
mashaapa-karu. 3 Naꞌa paꞌo<br />
nii kapam pukaki nao tan zun nao,<br />
wuruꞌu mas kon nao-tin pai nao kidaz<br />
naa. Pudyuuda ĩmashaa pan kaiman,<br />
zun nao taa pi nai nao ipai oiaꞌo<br />
ai mashaa pan kawan. Aonaa kizi<br />
ĩmashaa pan paka dako tin-kidan<br />
dauꞌu pairi ban nao, naꞌiki aonaa kizi<br />
kapam ĩtuzapa-shorin. Mazan marii<br />
paꞌan ĩtomi napa-kidan baꞌo rai nao<br />
kai manaꞌo mashaapa-karu dauꞌu.<br />
4 Ĩtomi napa-kida kiziꞌi naa wuruꞌu<br />
paꞌinai naouz zun nao, daia rui marainapa-kao<br />
dauꞌu, naꞌiki danii nao<br />
marai napa-kao dauꞌu. 5 Naꞌiki ĩtominapa-kida<br />
kizi ĩdyaun ĩdadara dan<br />
dauꞌu panyuku nuu, aimaa kan shaꞌapata-kao<br />
ai madoro naa-daun. Naꞌiki<br />
ĩtukapa-kida kizi kapam naꞌa pam<br />
pidan taa pan pananaa ipai oiaꞌo ai.<br />
Ĩtukapa-kida kizi naꞌa pam daia roi<br />
taa pan padapu, naꞌiki naꞌa pam daiarui<br />
marai napa-kao naꞌiki upara dan<br />
izoꞌati-kao. Aizii mashaapa-karu an<br />
kai man naꞌapa, aonaꞌo nii kanom<br />
dakoo pan Tomin karu Para dan.<br />
6 Aizii paꞌinai nao daonai oranao,<br />
putomi napa-kida kapam<br />
ĩdyaun. Marii kizi maꞌo zaka ĩtaapan<br />
panyuku nuu, pashaꞌapa tan ai<br />
aimaa kan madoro naa-daun. 7 Aizii<br />
pugaru naꞌapa kapam, pumashaapa<br />
naꞌiki pushaꞌa pata ipai aimaa kan<br />
kai man, putukapa-kida kizi kaimanaꞌo<br />
mashaapa-karu pukaduz<br />
idaꞌan. Naꞌiki mishi kizi putominapa-kidan<br />
pidan nao kai manai man<br />
naꞌiki maꞌo za kaꞌo idaꞌan. 8 Naꞌiki<br />
pukai waa sakita paꞌo naꞌiki maꞌoza<br />
kaꞌo kakinao rii, aonaꞌo raz turuu<br />
udako wapa-kao. Naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo<br />
nii pubaꞌa zoo tin-kidan wuruꞌu dakomiki<br />
naouz, naꞌiki aonaꞌo niꞌi naa<br />
ĩaita pan kanom idaꞌan padakoo pan<br />
waunao.<br />
9 Aizii pidan nao wuruꞌu<br />
torii-kari waiz poi torui nao a nii,<br />
putomi napa-kida ĩdyaun marii<br />
kizi ĩmashaa pan kai man, naꞌiki<br />
marii kizi kari kao nan ĩizoꞌatin<br />
panao ba naa nao para dan.<br />
Kai man kizi ĩnao ba naa nao nyuku-<br />
Titus<br />
a 2:9 torii-kariwai poitorui: Putukapa kaa rita tokon ii Parada-karu Mashaꞌa pan naadakinao<br />
diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
TITUS 2, 3<br />
600<br />
nuu ĩꞌati, ĩshaꞌapa tan idi ipai<br />
aimaa kan kai man. Aonaa kizi<br />
kapam ĩdakoꞌa tii zon panao banaa<br />
nao para dan. 10 Naꞌiki aonaa<br />
kizi ĩkoida pan aimaa kan panaoba<br />
naa nao diꞌiki. Mazan marii<br />
paꞌan ĩtukapa-kidan mishi pakaimanan.<br />
Aizii ĩshaꞌapa tinan an<br />
kai man naꞌapa, ĩtukapa-kidan nii<br />
mishiꞌo ukai manan wuruꞌu kuwai<br />
kowaa dapa-kari waiz Tomin karu<br />
wakazannaa tiki dauꞌu kidaꞌo raz.<br />
11 Mishi Tomin karu tukapakidan<br />
pakamuna nun ipai pidan nao<br />
ati, ukazan naa taꞌazon idi ĩdyaun<br />
paꞌoian ai. 12 Tomin karu kamunanun<br />
idi ukaki nao wan waunao,<br />
wamuuda kiziꞌi naa ipai oiaꞌo,<br />
wuruꞌu aonaꞌo raz unau da pan<br />
washaꞌa paa pan. Naꞌiki wamuuda<br />
kiziꞌi naa washaꞌa paa pan oiaꞌo,<br />
wuruꞌu mami shida-kainao shaꞌapaapauzo<br />
nii kidaz. Naꞌiki ukaki nao wan<br />
waunao marii kiziꞌi naa wadadaradan<br />
wanyuku nuu wuru aiaꞌa<br />
dikauda kidaꞌo raz washaꞌa paa pauzon.<br />
Naꞌiki mishi kizi wamashaa pan<br />
Tomin karu ati aita pin. Naꞌiki mishi<br />
kizi wamashaa pan uꞌati kai man<br />
uai pan kawanaꞌati daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌaꞌa,<br />
13 wazauda pan puꞌaꞌa naa<br />
umana wunuꞌo naꞌiki konau na maꞌo<br />
kamoo kaa wan. Uruu naꞌapai niꞌo niꞌi<br />
naa watuka pan umana wunuꞌo raz<br />
waTominkarun naꞌiki wakazannaa<br />
ta piki, Jesus Christ kaa wan.<br />
14 Uruu Jesus wuruꞌu taai naꞌo raz<br />
waꞌoian dikin ii, uai pan idi pasoꞌotan<br />
waunao washaꞌa paa pan ai ipai<br />
wuruꞌu dikauda kidaꞌo raz aimaakan.<br />
Naꞌiki uai pan idi pasaa baan<br />
waunao kai manai nao pidan nao<br />
nii, naꞌiki papidanan nao nii. Naꞌiki<br />
shaꞌapa taꞌa zoi nao nii kai man kidaꞌo<br />
paꞌidi waru aimaa kan. 15 Ukauꞌan<br />
putomi napa-kida ipai pidan nao<br />
wuru dauꞌa naꞌa wakowaa da nii kidaz<br />
parada-karu. Naꞌiki maꞌo zaka pukowaada<br />
ĩꞌati wuruꞌu dyuuda-kari waiz<br />
puko waa da pan. Pumaꞌo za kada kizi<br />
putomi napa-kida nii nao nyuku nuu<br />
uruu parada-karu dauꞌati. Naꞌiki<br />
maꞌo zaka pukasha dako wau baꞌo rainao<br />
wuruꞌu aonaꞌo raz ĩmishidaꞌa zon<br />
sakita paꞌo kaki nao wapa-karu.<br />
Aonaa pukasha dapa-kidi naꞌa naꞌa<br />
pidan nao ati.<br />
Naꞌapam mishidainao aiapa-kao<br />
ĩmashaapan<br />
3 1 Kari kao nan punyuku nuukida<br />
putomi napa-kida nii nao<br />
pidan nao ati, marii ĩizoꞌa tin<br />
kazowau ta pai nao wii zai para dan,<br />
ĩdyuu dan an ĩshaꞌapa tinan, naꞌiki<br />
marii kapam ĩshaꞌapa tan wuruꞌu<br />
tuu baru kidai nao nao ba nai nao<br />
dyuuda nii kidaz ushaꞌa pata-kao.<br />
Naꞌiki marii kizi kari kao nan ĩtaa pan<br />
panyuku nuu min ziiwa pashaꞌapataꞌa<br />
zon dauꞌati kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan. 2 Naꞌiki aonaa kizi<br />
ĩkadako tin-kidan pidan nao oiaꞌo<br />
idaꞌan. Aonaa kizi ĩzunaa paa kan<br />
mazan ĩtaapa kizi paꞌan panyukunuu<br />
kai manan ipai pidan nao tuma.<br />
Marii kizi kai man ĩmashaa pan baokopa<br />
pidan nao tuma. Naꞌiki aonaa<br />
kizi ĩata din pan baꞌo ran pidan nao ai.<br />
3 Mishi kiwiin aonaa kanom<br />
waaita pan, ipai washaꞌapa tauzon<br />
aimaa kan maai ta pi naka-daun<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
601<br />
TITUS 3<br />
kari kao nan. Naꞌiki tuu kii kapam<br />
wadikinta pau zon, naꞌiki tuu kii<br />
wamarii dapa-kidi nau zon. Naꞌiki<br />
tuu kii daꞌi waka shaa pi nau zon<br />
oiaꞌo shaꞌa paapa-kao dauꞌati. Naꞌiki<br />
tuu kii daꞌi wanauda pau zon washaꞌapaa<br />
pan ipai pabiꞌi naaka kidaꞌo<br />
aimaa kan, aonaꞌo raz ukai manan<br />
kida. Wamashaa pau zon kiwiin soo<br />
washaꞌa paa pan dikauda kidaꞌo.<br />
Watoꞌora tinan nii daꞌi wairi bannao<br />
ati, naꞌiki wakishauzi tinan nii<br />
kari kao nan ĩꞌati. Panaa don wazonkida-kao.<br />
Waunao naꞌapa kapam<br />
daꞌi, wazon-kidan ĩdyaun. 4 Mazan<br />
unaꞌa pan puꞌu, Tomin karu wakazannaa<br />
ta piki aida-kidan pakai manan<br />
naꞌiki pakamuna nun waunao ati.<br />
5 Uruu idaꞌan ukazan naa tan waunao<br />
waꞌoian ai. Aonaa washaꞌapa tan<br />
idiꞌo mani kai man kidaꞌo aimaa kan<br />
wuruꞌu ukazan naata nuz waunao.<br />
Soo ukamuna nun waꞌati paai pan<br />
ati kari kao nan. Aizii ukazan naa tan<br />
waunao, uchikaan naꞌiki usoꞌo tan<br />
idaꞌan waꞌoian wanyuku nuu iki.<br />
Naꞌiki upaꞌi naa dan waunao Kaimanaꞌo<br />
Doro naa idaꞌan. 6 Dobata<br />
Tomin karu taan Kai manaꞌo Doronaa<br />
wanyuku nuu iti, Jesus Christ<br />
wakazan naa ta piki idaꞌan. 7 Ukauꞌan<br />
Tomin karu kamuna nun idaꞌanaꞌo<br />
udako tan waunao kai manaꞌo pidannao<br />
nii, naꞌiki wazaa mata-kinaa<br />
niꞌi naa wuruꞌu karikao nanuꞌo raz<br />
kakupa-kinai, karikao nanuꞌo raz<br />
wazauda pau zon. 8 Mishiꞌo wuruꞌu<br />
parada-karu kida õkowaa daniaz<br />
puꞌati.<br />
Õai pan nii puko waa dan kaimanai<br />
man ipai wuruꞌu puabata nii<br />
kidaz parada-karu wunao atiꞌi mishidai<br />
nao kidaz Tomin karu. Marii kizi<br />
kari kao nan ĩshaꞌapa tan kai man<br />
kidaꞌo paꞌidi waru aimaa kan baꞌo ran<br />
pidan nao ati.<br />
Aizii wuruꞌu saada-kari wai<br />
kidaz parada-karu Tomin karu<br />
kazan naa tan dauaꞌo raz waunao,<br />
kai manaꞌo wuruꞌu ukamin kaꞌu tan<br />
nii ipai pidan nao. 9 Mazan manaꞌa<br />
paꞌi puturuka dinau zoꞌo naꞌa kashadaaka-karu<br />
an kanom sodi kida<br />
dikin ii kari kao nan. Naꞌiki manaꞌa<br />
puturuka dinau zoꞌo naꞌa saa dapakaru<br />
dauꞌati kotuaꞌo pidan nao uu<br />
kida. Naꞌiki manaꞌa punyuku nuupau<br />
zoꞌo naꞌa zunaa paaka-karu. Naꞌiki<br />
manaꞌa paꞌi puturuka dinau zoꞌo naꞌa<br />
toꞌora taaka-karu an, kotuaꞌo Jew nao<br />
kaki naori kida dauꞌan. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan aonaa kanom kai manaꞌo<br />
ikoda-kao naꞌapa kidaꞌo idaꞌan. Madiwai<br />
tapa-kaꞌo kari kao nan aimaa kan<br />
shaꞌa paapa-kao wuruꞌu naꞌapa kidaꞌoraz.<br />
10 Marii itamau pukaki nao wan<br />
pidan wuruꞌu panaꞌaa paꞌo raz baꞌo rainao<br />
nyuku nuu ĩmishi dan ai mishiꞌo<br />
kakinao rii. Aizii umaaba taꞌa zoo kan<br />
an, marinaꞌa naa uruu. 11 Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan pidan naꞌa paꞌo, paai pan<br />
atiꞌo wuruꞌu umaaba taꞌa zoo ka nuz<br />
mishiꞌo parada-karu, naꞌiki paai pan<br />
atiꞌo wuruꞌu ushaꞌa paa paꞌa zoo nuz oii<br />
kidaꞌo aimaa kan. Naꞌiki paai pan atiꞌo<br />
upata kaꞌuta-kidi nan.<br />
Paul katokontan pakakinaopan<br />
12 Aizii õdyuu dan an Arte mas<br />
oo Tychicus pugaru diꞌiti, puti waa<br />
paꞌi puwaꞌa tin õꞌidaꞌati, Nico polis<br />
ati. Ushaꞌapa num kauꞌan naꞌitiꞌo nii<br />
Titus<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
TITUS 3<br />
602<br />
õmakon, naꞌiki naꞌiaꞌo nii õai pan<br />
õgaru ama zada wadidii zon dono.<br />
13 Naꞌiki pukamin kaꞌuta paꞌi Apol los<br />
naꞌiki Zenas kaudi naꞌo raz kakinaorii<br />
dauꞌu. b Putaa kizi paꞌi ĩꞌati ipai<br />
aimaa kan ĩaiapa nii kida, ĩdoba tan<br />
anaꞌa naa pamakopa-kizi iti. 14 Marii<br />
ipai mishi dai nao tomin pan kataankaru<br />
dauꞌu, naꞌiki pashaꞌa paa pan<br />
dauꞌu kai man kidaꞌo aimaa kan.<br />
Kari kao nan kizi ĩiko dan aimaa kan<br />
paꞌati naꞌiki baꞌo ran pidan nao ati.<br />
Aonaa kizi ĩmashaa pan kanaꞌa pan<br />
kari kao nan.<br />
15 Ipai pidan nao wuruꞌu õtumainaouz<br />
dyuu dan papara dan puꞌati.<br />
Naꞌiki puko waada paꞌi wapara dan<br />
wamin-mishi dan nao ati naꞌii.<br />
Marii kari kao nan Tomin karu<br />
kamuna nun ipai unao ati.<br />
b 3:13 kaudinaꞌoraz kakinaorii dauꞌu: uruu dakota-kao lawyer English idaꞌan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Paul Kaaritan<br />
Philemon Atiꞌo<br />
Paul saadan diꞌoraz pakaaritan Philemon ati taraa-kizai ikiꞌo, utaraapakao<br />
donoꞌo Rome ii. Uruu Philemon mishidaꞌo Christ, Colosse sannao<br />
min-mishidan uruu.<br />
Kainaꞌa daꞌi Philemon poitoru utoriauzonii, a Onesimus kiaꞌo uꞌuu. Onesimus<br />
kidoopankauzonii daꞌi panaobanaa Philemon ai. Ukidoopankan dono,<br />
uikoda Paul utaapa-kao dono Rome ii. Naꞌapainiꞌo uabatan Paul kowaadapan<br />
Tominkaru paradan Jesus Christ dauꞌu kidaꞌo. Uruu idi Onesimus mishida<br />
Tominkaru paradan, naꞌiki uzaamatan Jesus Christ panaobanaa nii.<br />
Aizii Paul aitapan idi Philemon toriinii Onesimus papoitoru nii, sariapa<br />
udyuudan ukiwan powaꞌa iti panaobanaa diꞌiti. Uruu idi usaadan pakaaritan,<br />
unaꞌakan nii Philemon diꞌiti, uaipan Philemon kaimanaakan powaa<br />
iti papoitoru tuma. Uaipan unaubaanuzu ukaawan dono powaa iti, naꞌiki<br />
kaiman kizi utaapanuzu, naꞌapa mishidainao Christ taapaakan kawan.<br />
Ĩnao ĩtaapan pamin-mishidannao naꞌapa paꞌinawuzu kawan.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-3<br />
Pilemon atiꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-7<br />
Marii kizi Onesimus naubaa-kao . . . . . . . . . . . . . . 8-22<br />
Kaarita katokonota-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23-25<br />
Phm<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />
diꞌikiꞌo tarain paꞌo raz Jesus<br />
Christ dikin ii. Õsaa dan kaa rita<br />
pugaru Phile mon atiꞌo. Naꞌiki<br />
Timothy waꞌina wuzu, udyuudakidan<br />
papara dan naꞌiki unau baan<br />
kapam pugaru. Mishi pugaru<br />
wapao naru kau dinaꞌo naꞌapa<br />
waunao kawan. 2 Naꞌiki wadyuudan<br />
kapam wapara dan Apphia ati,<br />
a poitoru utoriauzonii: Putukapa kaa rita tokon ii, ‘torii-kari wai poi torui’ dauꞌan,<br />
Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
603<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
PHILEMON 1<br />
604<br />
wadada koo omishi dan idiꞌi naa.<br />
Naꞌiki wadyuu dan wapara dan<br />
Archip pus diꞌiti, uruu maꞌo za kaꞌoraz<br />
ukazan naata pan kai manaꞌo<br />
kuwai. Naꞌiki wanau baan kapam<br />
ipai mishi dai nao, choo chii pauzonaouz<br />
pudapu ii. 3 Õtoriin pan marii<br />
kizi Tomin karu waDaru naꞌiki Naoba<br />
nai Jesus Christ kamuna nun unao<br />
ati naꞌiki utaa kizi unyuku nuu kaiman-kinaa<br />
nii.<br />
Philemon kamarainapanun<br />
naꞌiki umishidan dauaꞌo<br />
4 Kari kao nan õtoriin pan an,<br />
tuu kii õkonau kii-kidan Tominkaru<br />
pugaru dauꞌan, 5 ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ukowaada-kao idi õꞌati tuukii<br />
pumishi dan Nao ba nai Jesus,<br />
naꞌiki õabata naꞌa pam pumarain pan<br />
kapam ipai Tomin karu pidanannao.<br />
6 Õtoriin pan Tomin karu ati<br />
marii kizi kari kao nan pubao kopatinan<br />
mishi dai nao tuma naꞌiki<br />
pukamin kaꞌuta kiziꞌi naa ĩdyaun,<br />
puaita pan idiꞌi naa ipai wuruꞌu<br />
kai man kidaꞌo raz aimaa kan taakari<br />
waiz naa waꞌati, wazaama tinan<br />
idiꞌi naa Christ idaꞌati. 7 Õꞌina wuzu,<br />
tuu kii mana wun õkonau kian naꞌiki<br />
tuu kii pumaꞌo za ka dan õnyuku nuu,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan pumarain pan<br />
idi mishi dai nao naꞌiki pumaꞌo za kada<br />
pan idi ĩnyuku nuu.<br />
Paul aipan Philemon zaamatan<br />
papoitoru powaa iti<br />
8 Aizii õsaa dan diꞌo raz kaarita<br />
õpishaꞌa zon idi pugaru, naꞌiki<br />
kai naꞌa õai apa nii pushaꞌapa tan<br />
aimaa kan, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
puaita pa niꞌi naa kai manaꞌo shaꞌapatin-karu.<br />
Turuu maꞌo zaka õdyuu dan<br />
pushaꞌapa tan aimaa kan õai pan<br />
kawanaꞌati, Christ poi torun idi<br />
õgaru, 9 mazan wamarain paa kan<br />
idi, õpishaan nii kari kao nan pugaru.<br />
Ukauꞌan õgaru Paul, tunaru nao<br />
naꞌiki tarain paꞌo Christ Jesus dikin<br />
ii, 10 õpishaꞌa zon pugaru, turuu mani<br />
pushaꞌapa tan kai manaꞌo aimaakan<br />
pupoi toru Onesi mus ati, õdani<br />
kawa nuꞌo raz õtaa pan daꞌaꞌa taraakizaiꞌi?<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan uruu<br />
mishidaꞌo raꞌa naa Christ õkaku waapan<br />
idi uꞌati. 11 Ukidoo pan kan dono<br />
puꞌai, madiwau tapa-kaꞌo uruu puꞌati.<br />
Mazan aizii, umana wunuꞌo min kaꞌui<br />
uruu, turuu wakai waa nuz, kaminkaꞌu<br />
taꞌo nii pugaru naꞌiki õgaru.<br />
12 Aizii õdyuu dan uruu powaa<br />
iti puꞌidiꞌiti, õmarain pan puꞌaꞌa<br />
naa uruu tuu kii. 13 Naꞌiki tuu kii<br />
padamata õai pan unaꞌan õtuma,<br />
kamin kaꞌuu paꞌo nii õgaru õtaratapakao<br />
puꞌu daꞌaꞌa Kai manaꞌo Kuwai<br />
dikin ii. Ushaꞌapa num kauꞌan õaitapa<br />
tuu kiaꞌo padamata puaipan<br />
kapam pukamin kaꞌu tan õgaru.<br />
14 Mazan aonaa turuu õtaa pan uruu<br />
õmaabata kan puꞌu zii puꞌidiꞌiki.<br />
Soo õaba taꞌa zon zii kiwiin naꞌapam<br />
pukian udauꞌan. Õai pan<br />
pushaꞌapa tan aimaa kan puaipan<br />
ati naꞌiki punyuku nuu kawanaꞌati,<br />
aonaa õpishaan idi mani pugaru.<br />
15 Panaa don kai manaꞌo wuruꞌu<br />
uwaꞌa kan kanuz pugaru, aizii diꞌi<br />
ukaa wan powaꞌa iti panaꞌaꞌa naa,<br />
naꞌiki aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa uwaꞌakau<br />
zon pugaru, mazan unaꞌan niꞌi<br />
naa paꞌan putuma kari kao nan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
605<br />
PHILEMON 1<br />
16 Aizii diꞌi ukaa wan powaꞌa iti<br />
aonaa poi toruiꞌi naa mani kari kaonan,<br />
mazan powaꞌaꞌo zii ukai manan<br />
poi torui ai. Puꞌi nawu zuꞌu naa manawun<br />
uruu aizii umishi dan idiꞌi naa<br />
Christ. Tuu kiaꞌo õmarain pan uruu,<br />
mazan pugaru powaꞌaꞌo nii zii<br />
pumarai napa nuzu pupoi torun idi<br />
mana wun uruu, naꞌiki puꞌina wu zun<br />
idiꞌi naa kapam uruu.<br />
17 Ukauꞌan, umishiin an pukaudinan<br />
Christ ati naꞌapa õgaru<br />
kawan, mishiꞌo nii punau baan<br />
ukaa wan powaa iti puꞌidiꞌiti, naꞌapa<br />
punau bau zon kawan õkaa wan.<br />
18 Aizii ushaꞌapa tau zon an dikau daꞌo<br />
aimaa kan oo umawi nipi naa ta pan<br />
an pugaru, õgaruꞌo nii kawi nipinaa<br />
tazu. 19 Aizii diꞌi õsaa dan kaa rita<br />
õai pan ati õkaꞌu idaꞌan. Uruu idi<br />
õkian puꞌati naꞌa pau daꞌum umawinipi<br />
naa ta pan puꞌai, õkawi nipi naa tan<br />
nii pugaru. Mazan kai naꞌa õnyukunuu-kidaꞌa<br />
zon aimaa kan puꞌati,<br />
puaitapa nii õgaru idaꞌanaꞌo shaꞌatii<br />
wuruꞌu puiko da nuz paꞌinaꞌo<br />
mashaapa-karu, ukauꞌan kainaꞌa<br />
dobata pumawi nipi naata pan<br />
õgaru.<br />
20 Aizii õꞌina wuzu õkiaꞌa zon<br />
puꞌati, turuu sho man pushaꞌapa tan<br />
wuruꞌu õai paniaz pushaꞌapa tan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan ipai waunao<br />
mishi dai naouꞌu naa paꞌidi waru<br />
Christ. Pushaꞌ apa tinan an naꞌapa,<br />
tuu kiaꞌo nii pumaꞌo za ka dan<br />
õnyuku nuu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ipai waunao, Christ atiꞌo raꞌa<br />
naa wamashaa pan. 21 Õai tapa<br />
puizoꞌa tin nii õpara dan, uruu<br />
idiꞌo õsaa dan kaa rita puꞌati.<br />
Naꞌiki õai tapa powaꞌaꞌo nii zii<br />
pushaꞌapa tan kai man aimaa kan<br />
õdyuu dan ai pugaru.<br />
22 Kai naꞌa baudaꞌa paꞌa naa<br />
aimaa kan õpishaꞌa zon pushaꞌapatan.<br />
Õai pan nii pusaa baan<br />
õsoo kapa-kizi nii pudapu ii.<br />
Õzauda-kidan õkodita-kida-kao<br />
niꞌi naa taraa-kizai iki, unao<br />
toriin pan naꞌiki upishaan idi<br />
Tomin karu kodita-kidan õgaru.<br />
Mishidainao dyuudan<br />
paparadan Philemon diꞌiti<br />
23 Epaph ras tarain paꞌo raz õtuma<br />
Christ Jesus dikin ii dyuu dan<br />
kapam papara dan puꞌati. 24 Naꞌiki<br />
ipai wunaouꞌu kamin kaꞌuu pai naouz<br />
õgaru daꞌaꞌa, ĩnao kapam dyuu dan<br />
papara dan puꞌati. Kaika pau daꞌu<br />
wuruꞌu õmin kaꞌu naouz, Mark,<br />
Aristar chus, Demas, naꞌiki Luke.<br />
25 Õtoriin pan, marii kizi karikao<br />
nan Nao ba nai Jesus Christ<br />
kamuna nun ipai unao ati.<br />
Phm<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Kaarita Saada-kariwai<br />
Hebrewnao Atiꞌo<br />
Aonaa uaitapa-kao kanom saadanii wuruꞌu diꞌoraz kaarita Hebrewnao<br />
ati. Mazan wuruꞌu pidan saadaꞌoraz aitapaꞌo naꞌapam Hebrewnao diꞌitinpan<br />
Kaimanaꞌo Kuwai dauꞌu, Jesus Christ dauaꞌoraz. Ĩnao dakota-kariwainaouz<br />
Jewnao kii naꞌiki Israelitenao kii kapam.<br />
Aizii Hebrewnao, ĩaitapanii ipai wuru dauꞌanaꞌa Kiwiitapaꞌoraz Covenant.<br />
Wuruꞌu Kiwiitapaꞌoraz Covenant, a uruu Moses tominapa-kida-kinaaz<br />
Israelitenao. Mazan Moses, Tominkaru poitoru karikaonan uruu. Mazan<br />
Jesus, uruu Tominkaru dani paꞌan. Utominapa-kida pidannao Paꞌinaꞌo<br />
Covenant dauꞌu paꞌan.<br />
Joshua naꞌakan Israelitenao kaimanaꞌo amazada diꞌiti, Tominkaru taaniaz<br />
ĩꞌati, turuu kizi ĩmashaapan kaiman Kiwiitapaꞌo Covenant kawanaꞌati.<br />
Mazan Jesus naꞌakan waunao, wamishidapan idaꞌan, turuu kizi wamashaapan<br />
konaukii Paꞌinaꞌo Covenant kawanaꞌati.<br />
Hebrewnao kainaꞌa ĩfaadaannao Levi takaan-daunnao, Tominkaru<br />
Paradan saadinpaꞌo kian kawanaꞌatiꞌo. Umanawunuꞌo Faadaa zowii uzai<br />
kida pidannao oian soꞌota-kinao nii. Uzai kida zowiauzo-kao ipai wunu.<br />
Mazan Jesus, uruu wafaadaan. Baukapa karikaonan uzowii-kao soꞌotaꞌo nii<br />
pidannao oian kida. Jesus mawakan Tominkaru taa kizi Paꞌinaꞌo Covenant,<br />
powaꞌaꞌoraz paꞌan ukaimanan. Naꞌiki kaarita Hebrewnao atiꞌoraz kaminkaꞌuta<br />
waunao, waaitapa-kinaa nii kanom niꞌo wuruꞌu Tominkaru taanuz<br />
Paꞌinaꞌo Covenant.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaimanaiman Christ aidan Tominkaru kaduz . . . . . . . . . . . 1:1-3<br />
Christ, powaꞌaꞌo zii umanawunun angelnao ai . . . . .1:4—2:18<br />
Christ, powaꞌaꞌo zii umanawunun Moses naꞌiki Joshua ai . 3:1—4:13<br />
Christ, uruu Faadaa Umanawunuꞌo powaꞌaꞌo zii . . . . 4:14—7:28<br />
Christ shaꞌapataniaz aimaakan powaꞌaꞌo zii umanawunun .8:1—9:22<br />
a Kiwiitapaꞌo Covenant: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naadakinao<br />
diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu.<br />
606<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
607<br />
HEBREWS 1<br />
Christ taainanuz powaꞌaꞌo zii umanawunun . . . . . . . 9:23—10:39<br />
Tominkaru pidanannao umanawunuꞌo ĩmishidapan . . . 11:1-40<br />
Wadaꞌan Jesus kaduz . . . . . . . . . . . . . . . . .12:1—13:19<br />
Toriinapa-karu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13:20-21<br />
Ubaukapan naa saadaꞌoraz taan paparadan . . . . . . 13:22-25<br />
Tominkaru paradan pauDani<br />
idaꞌan<br />
1 1 Kotuaꞌa naa daꞌi mapuda<br />
Tomin karu para dan iriba<br />
pabiꞌi naaka kidaꞌo idaꞌan wadokozudaun<br />
nao ati, paprophetin nao idaꞌan.<br />
2 Mazan aizii ama zada ikodaꞌa nan<br />
diꞌitiꞌi naa patokon, Tomin karu<br />
para dan waꞌati pauDani idaꞌan<br />
paꞌan. Naꞌiki uruu idaꞌanaꞌo utoman<br />
aokazi, imiꞌi baara naꞌiki ipai<br />
aimaa kan kida. Tomin karu zaamata<br />
pau dani, zaama taꞌo nii ipai<br />
aimaa kan paꞌidi wau nii. 3 Wuruꞌu<br />
udani, naꞌapa ukaduz Tomin karu<br />
kaduz kawan mana wun. Wuruꞌu<br />
umana wunu nuz, aida-kidaꞌo naꞌapam<br />
Tomin karu umana wunun.<br />
Uruu zaa mata paꞌo ipai aimaa kan<br />
papara dan maꞌo za kan idaꞌan. Naꞌiki<br />
utomi nan dau naꞌan waꞌoian soꞌo tiki<br />
nii, usaka na tan Tomin karu diwaꞌora<br />
anta napu, b umana wunuꞌo raz manawun<br />
aokazi ii.<br />
Tominkaru dani, powaꞌaꞌo zii<br />
umanawunun angelnao ai<br />
4 Tomin karu Dani, powaꞌaꞌo zii<br />
umana wunun angl nao ai. Naꞌapa<br />
uꞌuu Tomin karu taa niaz, powaꞌaꞌo<br />
zii umana wunun angel nao uu ai.<br />
5 Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa naꞌapainim<br />
Tomin karu kiau zon angel<br />
ati,<br />
“Pugaru õdani.<br />
Aizii Õgaruꞌu naa puDaru<br />
nii.” c<br />
Naꞌiki aonaa naꞌa painim Tomin karu<br />
kiau zon kapam angel dauꞌan,<br />
“Õgaruꞌo nii uDaru nii,<br />
naꞌiki uruꞌo nii Õdani nii.” d<br />
6 Mazan Tomin karu dyuu dan<br />
donoꞌo raz umana wunuꞌo pau dani<br />
imiꞌi baara ati, ukian,<br />
“Marii ipai Tominkaru angelinnaoumanawuntapan<br />
uruu.” e<br />
7 Kaika paꞌo raꞌa kapam ukian angelnao<br />
dauꞌan:<br />
“Tominkaru toman<br />
paꞌangelinnao awaru nii<br />
kida;<br />
naꞌiki ĩnao upoitorunaouz<br />
utoman,<br />
tikazi maodapaꞌo kawan<br />
kida.” f<br />
8 Mazan pauDani ati ukian paꞌan,<br />
“Pugaru Tominkaru,<br />
karikaonanuꞌo nii<br />
punaobanai-tinpan.<br />
Heb<br />
b 1:3 Jew nao taa pan pidan sakana taꞌo Nao ba nai diwaꞌora anta napu, umana wunuꞌo<br />
uruu ipai baꞌo rai nao ai c 1:5 Psalm 2:7 d 1:5 2 Samuel 7:14; 1 Chronicles 17:13<br />
e 1:6 Deuteronomy 32:43 f 1:7 Psalm 104:4<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
HEBREWS 1, 2<br />
608<br />
Pukazowautapan nii<br />
pupidanannao sakitapaꞌo<br />
idaꞌan.<br />
9 Pumarainapanii aimaakan<br />
sakitapaꞌo,<br />
mazan dikauda kidaꞌo<br />
aimaakan,<br />
tuukii pumanaudapakan.<br />
Uruu idi ukauꞌan õgaru,<br />
puTominkarun,<br />
õzaamataniꞌi naa pugaru,<br />
naꞌiki õtaaniꞌi naa<br />
puꞌati konaukii-kinai<br />
umanawunuꞌoraz paꞌan,<br />
powaꞌa zii õtaan puꞌatizu, õtaan<br />
ai puminaudaꞌunao ati.” g<br />
10 Tomin karu kian uꞌati koshan,<br />
“Naobanai, pugaru tomaꞌoraz<br />
imiꞌi baara amazada<br />
sakadinan dono.<br />
Naꞌiki pukaꞌu idi putoman<br />
aokazi kapam.<br />
11 Ĩmainaabatinan nii, mazan<br />
pugaru, punaꞌan nii<br />
karikaonan paꞌan.<br />
Mazan putomanii kida,<br />
zaamaꞌo nii ĩdyaun naꞌapa<br />
kamicha zaaman kawan.<br />
12 Kamicha narakada-kao kawan,<br />
naꞌapaꞌo nii punarakadan<br />
ĩdyaun,<br />
Naꞌiki pumuudan nii ĩdyaun<br />
panaꞌitinapa.<br />
Mazan pugaru aonaa naꞌapainim<br />
pupanaꞌadinauzon.<br />
Naꞌiki pukakupanuz<br />
aonaꞌo nii naꞌapainim<br />
ukatokon-tinan.” h<br />
13 Tomin karu aonaa naꞌa painim<br />
ukiau zon angel ati kaika paꞌa:<br />
“Pusakanata õdazabaꞌa<br />
õdiwaꞌora antanapu<br />
atii õmuudan putarubanao<br />
puwaranuꞌu.” i<br />
14 Mazan angel nao doro nai karikao<br />
nan ĩdyaun naꞌiki poi torui nao,<br />
dyuuda-kari wai Tomin karu diꞌiki,<br />
kamin kaꞌu taꞌo nii pidan nao kazannaa<br />
tinaꞌo niꞌo raz.<br />
Umanawunuꞌo kazannaatin-karu<br />
2 1 Ukauꞌan marii wakaro dinan<br />
zoobaba, wadaꞌan wuruꞌu<br />
mishiꞌo raz parada-karu kai manaiman,<br />
uruu aonaa kizi wapozawa tan<br />
uꞌai. 2 Ushaꞌapa num kauꞌan kakinaorii,<br />
Tomin karu taau zo niaz angel nao<br />
idaꞌan aida-kida-kao umishiin<br />
mana wun. Pidan dikin ta paꞌo raz<br />
kakinao rii pata kaꞌuta-kao pashaꞌapata<br />
nii kawanaꞌati. 3 Mazan wuruꞌu<br />
kazan naa tin-karu powaꞌaꞌo zii paꞌan<br />
umana wunun. Ukauꞌan tuu kiaꞌo nii<br />
wapata kaꞌuta-kao wamashaa pan<br />
an ikodaꞌa zoꞌo tawuruꞌu aonaꞌo raz<br />
kazan naa tin-karu umana wunun.<br />
Wuruꞌu kazan naa tin-karu kakuwaa<br />
naata-kao kiwiin Nao ba nai<br />
Jesus idaꞌan. Naꞌiki aba tai naouz<br />
uruu, ĩaida-kida kapam waꞌati<br />
kai manai man, mishiꞌo wuruꞌu<br />
kazan naa tin-karu dauaꞌo raz. 4 Uruu<br />
dono Tomin karu aida-kida kapam<br />
umishiin, pashaꞌa pata-kidan idaꞌan<br />
aimaa kan kida matuka pau zokakari<br />
wai, naꞌiki umana wun kidaꞌo<br />
aimaa kan, aidaꞌo Tomin karu<br />
g 1:9 Psalm 45:6-7 h 1:12 Psalm 102:25-27 i 1:13 Psalm 110:1<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
609<br />
HEBREWS 2<br />
umana wunun. Naꞌiki uaida-kida<br />
umishiin pataan idaꞌan pidannao<br />
kawanaꞌati ĩshaꞌa pata-kinaa<br />
nii pabiꞌi naaka kidaꞌo aimaa kan<br />
Kai manaꞌo Doro naa idaꞌan, naꞌapa<br />
paai pan kawanaꞌati.<br />
Christ tominan pidan nii<br />
5 Aonaa Tomin karu zaama tan<br />
angel nao kazowau ta paꞌo nii paꞌinaꞌo<br />
ama zada wuruꞌu waꞌati paꞌo raz,<br />
uruu dii naꞌi kiꞌo raz ama zada dauaꞌo<br />
wuruꞌu wakaku waa tina nuz. 6 Mazan<br />
usaa din pan Tomin karu kaari tan<br />
idaꞌa, kaika paꞌa:<br />
“Oo, Tominkaru! Kanom<br />
niꞌo mooko wuruꞌu<br />
punyukunuu<br />
pidannao dauꞌatinanuz<br />
manawun,<br />
naꞌiki putaapanuzu wuruꞌu<br />
daonaioraz kaiman<br />
kapam?<br />
7 Putoman pidannao awutapa<br />
zaꞌo nii ĩmanawunun<br />
angelnao ai,<br />
aonaa kotuaꞌikiꞌi nii mani,<br />
naꞌiki putaanii konaunamkinai<br />
naꞌiki<br />
umanawun-kinai ĩꞌati.<br />
8 Putaa ipai aimaakan kida<br />
ĩkazowautapan nii.” j<br />
Tomin karu taa ipai aimaa kan kida<br />
pidan nao ati ĩkazowau ta pan niꞌo,<br />
aonaa kanom kai naꞌa ĩmakazowau<br />
tapaka nii. Mazan kai aonaa<br />
zii watuka pan ĩkazowau ta pan ipai<br />
aimaa kan kida. 9 Mazan watukapa<br />
Jesus, utoma-kao awu tapa zaa<br />
umana wunun angel nao ai, mazan<br />
aonaa kotuaꞌikiꞌo mani, umawaka<br />
kizi ipai pidan nao oian dikin ii<br />
Tomin karu kamuna nun idi. Aizii<br />
taa-kaoaꞌa naa konau nam-kinai<br />
naꞌiki umana wun-kinai uꞌati,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan ubaia tinaꞌaka<br />
niꞌi naa mawaka-karu diꞌiti.<br />
10 Tomin karu wuruꞌu tomaꞌoraz<br />
ipai aimaa kan kida. Naꞌiki ipai<br />
aimaa kan kida ukonau kii-kinaa niꞌo.<br />
Tomin karu aipan iribaꞌo raz pau dainao<br />
kaꞌidi wai nan pamanawu nun idi.<br />
Tomin karu saa baan Jesus kai man<br />
mana wun ubaia tinan idaꞌan, uruu<br />
mishi kizi ukazan naata pan pidannao.<br />
11 Aizii Jesus naꞌiki wunaouꞌu<br />
usaa baa niaz naa, bau daꞌa paꞌo ĩdaru.<br />
Uruu idi aonaa ukibaꞌa zon padakotan<br />
ĩdyaun paꞌina wuzu nao nii naꞌiki<br />
padada koo nao nii. 12 Ukian shaꞌatii<br />
Tomin karu ati kaika paꞌa:<br />
“Õkakuwaapan nii pudauꞌu<br />
õꞌinawuzunao naꞌiki<br />
õdadakoonao ati;<br />
Õkonaukii-kidan nii pugaru<br />
pupidanannao baokopatinan<br />
dono.” k<br />
13 Ukian kapam,<br />
“Õnyukunuu Tominkaru atiꞌo<br />
nii.” l<br />
Naꞌiki ukian kapam kaika paꞌa:<br />
“Diꞌi õgaruꞌu, koraiziannao<br />
tuma,<br />
Tominkaru taaniaz õꞌati.” m<br />
14 Wuruꞌu korai zian nao, pidannao<br />
ĩdyaun. Ukauꞌan Jesus naꞌapa<br />
utomi nan, naꞌiki utiwaa wuruꞌu<br />
Heb<br />
j 2:8 Psalm 8:4-6 k 2:12 Psalm 22:22 l 2:13 Isaiah 8:17 m 2:13 Isaiah 8:18<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
HEBREWS 2, 3<br />
610<br />
ĩbaiata nii kidaz kapam. Utominan<br />
pidan nii, naꞌiki pamawa kan<br />
idaꞌan, umainaa ba tan ipai Satan<br />
maꞌo za ka nuz, kazowau tapaꞌo raz<br />
mawaka-karu. 15 Naꞌiki kaika paꞌo<br />
idaꞌan, Jesus soꞌotan pidan nao,<br />
poi torui nao kawa nuꞌo raz ĩmashaapan<br />
pashaka tan diꞌiki, ĩtari tan idi<br />
mawaka-karu ai. 16 Kai manaiman<br />
ukai naa bata-kao, aonaa<br />
angel nao mani wuruꞌu Jesus<br />
kamin kaꞌu ta niaz, mazan Abraham<br />
takaan-daun nao paꞌan. 17 Uruu<br />
idiꞌo Jesus tominan pidan nii naꞌapa<br />
mana wun paꞌina wuzu nao kawan,<br />
turuu kizi uruu ĩFaadaan Umanawunuꞌo<br />
nii, kamunan-kidaꞌo niꞌo raz<br />
ĩdyaun naꞌiki mishiꞌo ushaꞌapa tan<br />
aimaa kan kida Tomin karu ati.<br />
Uruu turuu kizi pidan nao oian<br />
kida soꞌota-kao. 18 Naꞌiki aizii turuu<br />
ukamin kaꞌu tan wunaouꞌu tiwaakidapa-kari<br />
wai naouz, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan tiwaa-kidapa-kari waiꞌi naa<br />
uruu, naꞌiki ubaiaa paꞌa ka niꞌi naa<br />
dikau daꞌo kapam.<br />
Powaꞌa zii Jesus umanawunun<br />
Moses ai<br />
3 1 Ukauꞌan, õiriban nao,<br />
Tomin karu zaa ma ta nii naouz<br />
papidanan nao nii. Udiꞌi tapa Jesus,<br />
uruu apostle naꞌiki Umana wunuꞌo<br />
Faadaa ipai waunao ati mishida painaouz<br />
Tomin karu. 2 Jesus shaꞌa pata<br />
ipai aimaa kan Tomin karu dyuudanii<br />
ushaꞌapa tan, uzaama tan uruu<br />
shaꞌapa taꞌo nii kaudin-kizai, naꞌapa<br />
Moses shaꞌapa tauzon kawan daꞌi<br />
ipai aimaa kan dyuuda-kari wai<br />
ushaꞌapa tan Tomin karu Dapu<br />
ainao ati, wuruꞌu upidanannaouz.<br />
3 Pidan tomaꞌo raz kabaun<br />
pamashaapa-kizi nii, powaꞌa zii<br />
mana wun unau baapa-kao wuru<br />
aiaꞌa kabaun utomaniaz. Ukauꞌan<br />
naꞌapa kapam Jesus, powaꞌaꞌo zii<br />
mana wun unau baapa-kao paꞌan<br />
Moses ai. 4 Mishi ipai kabaun kainaꞌaꞌo<br />
utomiki, mazan Tomin karu,<br />
uruu paꞌan wuruꞌu tomaꞌo raz ipai<br />
aimaa kan. 5 Moses shaꞌa pata ipai<br />
aimaa kan wuruꞌu dyuuda-kariwaiz<br />
ushaꞌapa tan Tomin karu Dapu<br />
ainao ati, wuruꞌu upidanan naouz,<br />
mazan uruu poi torui kari kaonan.<br />
Naꞌiki ushaꞌapaa pauzo niaz<br />
kainaa ba tan naꞌa pam nii aimaakan<br />
shaꞌa pan dii naꞌi tiꞌi. 6 Mazan<br />
Christ, Tomin karu Danin idi,<br />
ukazo wau tapa Tomin karu Dapu<br />
ainao wuruꞌu upidanan naouz,<br />
naꞌiki ushaꞌa pata ipai aimaa kan<br />
Tomin karu dyuuda nii ushaꞌapatan<br />
ĩꞌati. Waunao Tomin karu<br />
Dapu ainao, wazaama tin pan an<br />
pakawan wamishi dapa nii diꞌiti,<br />
naꞌiki wazauda pan an pakawan<br />
ukowaa dauzo niaz ushaꞌapa tan nii<br />
waꞌati dii naꞌi tiꞌi.<br />
Marii wadaꞌanan<br />
Tominkaru karikaonan<br />
7 Ukauꞌan, Kai manaꞌo Doro naa<br />
kiau zon kawan,<br />
“Aizii kamoo, uabatan dono<br />
naꞌapam Tominkaru kian,<br />
8 manaꞌa udadaradaꞌanaꞌa<br />
unyukunuu<br />
tawuru donoꞌo kawanuꞌu<br />
udikintapauzonuz<br />
Tominkaru,<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
611<br />
HEBREWS 3, 4<br />
naꞌiki utiwaa-kidapauzonuz<br />
uruu mapidantakaꞌo<br />
amazada diꞌii.<br />
9 Naꞌii udokozu-daunnao tiwaakidapan<br />
õgaru,<br />
ĩtukapauzon puꞌaꞌa naa<br />
padamata kanom kida<br />
õshaꞌapaapauzonii 40<br />
wunu.<br />
10 Uruu idi tuukii manawun<br />
õtoꞌoran ĩꞌati,<br />
naꞌiki õkian: Ĩkaduz<br />
ĩmadaꞌanaꞌazookan õgaru,<br />
naꞌiki aonaa manawun<br />
ĩaipan paizoꞌatin zoobaba<br />
õkakinaori.<br />
11 Uruu idi õtoꞌoran biiꞌi õtoman<br />
parada-karu<br />
aonaꞌoraz turuu<br />
ukiwa-kida-kao.<br />
Õkian: Aonaꞌo nii naꞌapainim<br />
ĩmorotan<br />
amazada sookapa-kizai iti,<br />
õsaabaaniaz naa.” n<br />
12 Õiriban nao, ukaro din paꞌi,<br />
aonaa kizi naꞌiaꞌo ram unao nyukunuu<br />
dikau dan naꞌiki mami shida kan,<br />
naꞌiki unao tanawa tinan panaꞌi tiꞌi<br />
naa kaku paꞌo raz Tomin karu ai.<br />
13 Umaꞌo za ka daaka mishiꞌo rai man<br />
ipai kamoo, wuruꞌu “Aizii Kamoo”<br />
kiaꞌo raz udakota-kao kainaꞌan puꞌu<br />
zii, uruu aonaa kizi naꞌiaꞌo ram unao<br />
dikin tapa dinan, umarii dapa-kidi nan<br />
idaꞌan oiaꞌo ati. 14 Waunao Christ<br />
tumaꞌo wakaꞌii di wai nan, wazaamatin<br />
pan an kai manai man wuru<br />
diꞌikiꞌi wasaka da nuz wamishi da pan<br />
atii utokon iti, aonaa wakaa kinpan.<br />
15 Wadiꞌi tapa koshan tawuruꞌu<br />
usaa dinapa nuz:<br />
“Aizii kamoo, uabatan dono<br />
naꞌapam Tominkaru kian,<br />
Manaꞌa udadaradaꞌanaꞌa<br />
unyukunuu<br />
tawuru kawanuꞌu<br />
udikintapauzonuz<br />
Tominkaru.” o<br />
16 Kanom nao tawuruꞌu aba taꞌoraz<br />
padamata Tomin karu para dan<br />
mazan dikin ta paꞌo raz uruu? Ĩnao<br />
Moses kodita-kida nii naouz Egypt<br />
iki. 17 Naꞌiki kanom nao atiꞌo Tominkaru<br />
toꞌora nuz 40 wunu? Utoꞌo ran<br />
wunao atiꞌo raꞌa, oiaꞌo raz, mawakaꞌo<br />
raz naa mapidan takaꞌo ama zada<br />
ii. 18 Naꞌiki kanom nao atiꞌo Tominkaru<br />
kian parada-karu aonaꞌo raz<br />
turuu ukiwa-kida-kao idaꞌan, aonaꞌo<br />
nii naꞌa painim ĩmoro tan ama zada<br />
sookapa-kizai iti? Ukian naꞌapa<br />
wunao atiꞌo raꞌa, dikin ta pai naouz<br />
Paugaru. p 19 Ukauꞌan waaitapa<br />
aonaa ĩmoro tan taa pada-kao amazada<br />
sookapa-kizai iti, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan ĩmami shida kan idiꞌo.<br />
Kainaꞌa zii Tominkaru<br />
pidanannao ati sookapa-karu<br />
4 1 Kai naꞌa zii Tomin karu<br />
taauzo nii waꞌati mishiꞌo raz<br />
papara dan, uruu idaꞌan kizi turuu<br />
wamoro tan ama zada sookapa-kizai<br />
iti. Marii wakaro dinan zoobaba,<br />
uruu aonaa kizi naꞌiaꞌo ram unao<br />
kasharu tinan, utukapa paꞌi umamorota<br />
kan wuru diꞌitiꞌi sookapa-kizaiz.<br />
2 Waabata niꞌi naa kapam Kai manaꞌo<br />
Heb<br />
n 3:11 Psalm 95:7-11 o 3:15 Psalm 95:7-8 p 3:18 Numbers 14:1-35<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
HEBREWS 4<br />
612<br />
Kuwai naꞌapa ĩaba tau zon kawan.<br />
Mazan madiwau tapa-kaꞌo kari kaonan<br />
ĩꞌati wuruꞌu kowaada-kari waiz.<br />
Mishi ĩabata padama tazu, mazan<br />
aonaa ĩmishida nuzu. 3 Aizii waunao<br />
mishi dai naouz naa morota paꞌan,<br />
wuru diꞌitiꞌi sookapa-kizaiz. Tominkaru<br />
kian kawan:<br />
“Õtoman õtoꞌoran biiꞌi paradakaru<br />
aonaꞌoraz turuu<br />
ukiwa-kida-kao. Õkian:<br />
Aonaꞌo nii naꞌapainim<br />
ĩmorotan amazada<br />
sookapa-kizai iti,<br />
õsaabaaniaz naa!” q<br />
Mishi Tomin karu kaudin-kizi<br />
ipain utoman donoꞌo raz ama zada.<br />
4 Kai naꞌa usaa din pan 7th kamoo<br />
dauꞌu, kaika paꞌa: “Tomin karu<br />
sooka pan 7th kamoo idaꞌa ipai<br />
pakau din-kizi kida ai.” r 5 Naꞌiki<br />
wadiꞌi tapa koshan usaa dinapanuz,<br />
Tomin karu kian, “Aonaꞌo nii<br />
naꞌa painim ĩmoro tan ama zada<br />
sookapa-kizai iti.” s 6 Kiwii nii naouz<br />
ĩaba tan Kai manaꞌo Kuwai, aonaa<br />
ĩmoro tauan ama zada sookapakizai<br />
iti, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ĩdikinta pan idiꞌo. Kai naꞌaꞌo nii<br />
bao koi nao taa pada-kao nii ĩmorotan<br />
ama zada sookapa-kizai iti.<br />
7 Ukauꞌan Tomin karu saa baa baꞌoran<br />
kamoo, uruu dakota-kari waiz<br />
“Aizii Kamoo.” Ukowaa da nuz<br />
David idaꞌan iriba wunu doba tan<br />
dau naꞌan, uruu dauꞌa tiꞌo tawuruꞌu<br />
kii-karuz kaika paꞌa:<br />
“Aizii kamoo, uabatan dono<br />
naꞌapam Tominkaru kian,<br />
Manaꞌa udadaradaꞌanaꞌa<br />
unyukunuu.” t<br />
8 Joshua tau zon an mani<br />
sookapa-karu ĩꞌati, aonaa kanom nii<br />
mani Tomin karu kadako tinan baꞌoran<br />
kamoo dauꞌu udaunaꞌan. 9 Uruu<br />
idi, kai naꞌa zii Tomin karu pidanannao<br />
ati sookapa-karu, Tomin karu<br />
sooka pau zon kawan 7th kamoo<br />
idaꞌa. 10 Kanom moro taꞌo sookapakizai<br />
iti, Tomin karu saa baa niaz,<br />
usooka pan nii pakau din-kizi kida<br />
ai, naꞌapa Tomin karu sooka pauzon<br />
kawan daꞌi pakau din-kizi ai.<br />
11 Ukauꞌan marii watiwai nan dadara<br />
wamorota kizi ama zada sookapakizai<br />
iti. Dadara paꞌi watiwain, uruu<br />
aonaa kizi kanom pozawa tan patamaka<br />
pan idaꞌan wunao kadu zuꞌu,<br />
dikin ta pai naouz.<br />
12 Tomin karu Para da nuz kakupaꞌo,<br />
naꞌiki ukaꞌiita pashaꞌapa tan<br />
aimaa kan kida. Powaꞌaꞌo zii<br />
mana wun udima nan marii dyaꞌutamaꞌo<br />
raz udabaazi dimanain pan<br />
ai. Atii uchoota wakaꞌa zoo iti,<br />
wadoro naa naꞌiki wanyuku nuu<br />
saka dinapa-kizi iti. Uchoota atii<br />
waniwaꞌuuzi dyukoin pan, naꞌiki<br />
waunan zoo zikon iti. Naꞌiki Tominkaru<br />
para dan aitapa-kida naꞌa pam<br />
wadiꞌi tin pan naꞌiki kanom waaipan<br />
wanyuku nuu ii. 13 Aonaa kanom<br />
kai naꞌa dizin paꞌo nii Tomin karu ai<br />
ipai utomaniaz bii an. Ipai aimaakan<br />
mashaa pan kai naa ba naa naꞌiki<br />
daꞌa ti napa uawun zaꞌa. Naꞌiki uꞌatiꞌo<br />
nii wuruꞌu wakowaa da nuz ipai naꞌapam<br />
wamashaa pauzo nuz.<br />
q 4:3 Psalm 95:11 r 4:4 Genesis 2:2 s 4:5 Psalm 95:11 t 4:7 Psalm 95:7-8<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
613<br />
HEBREWS 4, 5<br />
Jesus, uruu Umanawunuꞌo Faadaa<br />
14 Kai naꞌa waFaadaan Umanawunuꞌo<br />
mana wun makoꞌo raz naa<br />
aokazi iti, uruu Jesus, Tomin karu<br />
Daniz. Ukauꞌan marii pakawan<br />
wazaama tin pan wuru diꞌitiꞌi<br />
wamishi dapa nuz uruu. 15 Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan wuruꞌu waFaadaan<br />
Umana wunuꞌo raz, uai tapa nii naꞌapaꞌo<br />
ram wuruꞌu wamatu ruu kanuz.<br />
Umashaa pan kan dono imiꞌi baaraꞌa,<br />
tiwaa-kari wai kapam uruu ipai<br />
shaꞌa paꞌo ram idaꞌan kida, naꞌapa<br />
waunao kawan. Mazan aonaa naꞌapainim<br />
uꞌoian. 16 Ukauꞌan aonaa<br />
watariaꞌa naꞌa wamao napa dinan<br />
Tomin karu kamu nanuꞌo raz idaꞌati.<br />
Naꞌii wakamu nan-kida-kao nii naꞌiki<br />
waiko dan nii kamunan-karu kaminkaꞌu<br />
taꞌo nii waunao, waaipan dono<br />
wamin kaꞌu nii.<br />
5 1 Umana wunuꞌo Faadaa<br />
zaama tauzo-kari wai daꞌi<br />
pairi ban nao bii iki, ukaudin-kizi<br />
niꞌo taa-kao, umakon Tomin karu<br />
kanaapu iti pidan nao ati, utaa kizi<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan Tomin karu<br />
ati, naꞌiki uzowii kizi uzai nao pidannao<br />
oian dikin ii. 2 Kai man uruu<br />
wunao tumaꞌa maai ta pin-kai naouz<br />
naꞌiki shaꞌapa tai naouz dikauda<br />
kidaꞌo aimaa kan, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan uruu naꞌa paꞌo umaturuukan<br />
kapam ĩnao kawan. 3 Ukauꞌan<br />
pamaturuu kan idi, uzowian nii<br />
uzai nao paꞌoian dikin ii kapam,<br />
uzowian dono uzai pidan nao oian<br />
dikin ii.<br />
4 Aonaa pidan Umana wunuꞌo<br />
Faadaa-tin pan paai pan ati karikao<br />
nan. Soo Tomin karu zaama tan<br />
idaꞌan pidan, wuruꞌu utomi nanuz<br />
paꞌan Umana wunuꞌo Faadaa<br />
nii, naꞌapa Aaron zaama tauzokao<br />
kawan. 5 Ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />
kapam Christ, aonaa paai pan<br />
atiꞌo mani wuruꞌu uzaama tina nuz<br />
Umana wunuꞌo Faadaa nii. Mazan<br />
Tomin karu paꞌan wuruꞌu zaamataꞌo<br />
raz uruu, ukian donoꞌo raz uꞌati<br />
kaika paꞌa:<br />
“Pugaru õdani,<br />
Aizii õgaruꞌu naa pudaru<br />
nii.” u<br />
6 Naꞌiki ukian koshan kaika paꞌa:<br />
“Pugaru karikaonanuꞌo nii<br />
pufaadaa-tinpan,<br />
naꞌapaꞌo Melchizedek faadaatinpauzon<br />
kawan.” v<br />
7 Jesus mashaa pan kan dono<br />
imiꞌi baaraꞌa, utorii napa Tomin karu<br />
ati naꞌiki upishaa ukamin kaꞌutan<br />
paugaru. Utoriin pan diiwaꞌo<br />
idaꞌan naꞌiki uzaada Tomin karu<br />
ati, turuaꞌo raz ukazan naa tan uruu<br />
mawaka-karu ai. Naꞌiki wuruꞌu<br />
utorii napa nuz dakoꞌati-kao,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan utaai nan idiꞌo<br />
kai man-daun Tomin karu ati. 8 Jesus<br />
Tomin karu danin puꞌu padamata,<br />
utomi napa izoꞌa ti aaba-karu dauꞌu<br />
pabaia tinan idaꞌan. 9 Ubaiaa pan<br />
idi ipai aimaa kan Tomin karu<br />
aipan kawanaꞌati, uruuꞌu naa<br />
kari kao nanuꞌo kazan naa tin-karu<br />
ikoda-kinao nii ipai wunao atiꞌi<br />
izoꞌa tii naouz uruu. 10 Tomin karu<br />
Heb<br />
u 5:5 Psalm 2:7 v 5:6 Psalm 110:4<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
HEBREWS 5, 6<br />
614<br />
zaama tan uruu Umana wunuꞌo<br />
Faadaa nii, naꞌa paꞌo Melchize dek w<br />
faadaa-tin pau zon kawan.<br />
Kakinaorii waota-karu<br />
aiaꞌo mishidapa-karu ai<br />
11 Kai naꞌa dobata wakowaadaꞌa<br />
zoo nii wuru dauꞌa naꞌa, mazan<br />
kashaꞌa pan naa ukowaada-kao kaimanai<br />
man unao ati, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan konaꞌii utomin pan. 12 Unao<br />
kotuaꞌikiꞌo raꞌa naa umishida pan<br />
Jesus, mazan upuꞌu aonaa ukaꞌiitan<br />
utomi napa-kidan bao koi nao,<br />
mazan kiiꞌan, baꞌo ran pidan tominapa-kidan<br />
zii unao powaa iti zii<br />
koshan wuru dauꞌaꞌa kiwii niꞌo raz<br />
tomi napa-karu kida Tomin karu<br />
kuwaa dauaꞌo raz. Unao koraizian<br />
nao sodi kida kawa nuꞌo zii,<br />
biida paꞌo zii dunui kari kao nan,<br />
makaꞌii ta kaꞌo zii panikan wanyukunui.<br />
13 Pidan mashaa paꞌo raz zii<br />
dunui idaꞌan kari kao nan, paꞌi shizo<br />
sodiꞌo zii kawa nuꞌo wuruꞌu. Aonaꞌo<br />
zii uaita pan aimaa kan kai manaꞌo<br />
oo aimaa kan aonaꞌo ukai manan.<br />
14 Mazan pidan nikaꞌo kimi shaꞌo<br />
wanyuku nui, dyau paiꞌo raꞌa naa<br />
paꞌan wuruꞌu. Uai tapa niꞌi naa paꞌan<br />
naꞌiaꞌo ram aimaa kan kai manaꞌo<br />
naꞌiki aimaa kan oiaꞌo.<br />
6 1 Ukauꞌan marinaꞌa naa shoman<br />
kiwiin kidaꞌo raz zii daꞌi<br />
tomi napa-karu Christ dauaꞌo raz,<br />
mazan wamakoꞌo naa mishiꞌorai<br />
man wuru diꞌitiꞌi kakinao rii,<br />
wadyau pai-kinaa niꞌo raz paꞌan.<br />
Aonaa wasaka dinaꞌa naꞌa powaa iki<br />
wuru diꞌikiꞌi, pidan nao paꞌi naꞌoraz<br />
zii ĩmishi dan tomi napa-kinaaz.<br />
Tawuruꞌu tanawa tin-karu madiwautapa-kaꞌo<br />
shaꞌapa tin-karu kida<br />
ai dauaꞌo raz, naꞌiki Tomin karu<br />
mishida-kao dauaꞌo raz zii. 2 Naꞌiki<br />
chikaa wunuin-karu kida dauaꞌo raz,<br />
naꞌiki pidan nao muu dan dauaꞌo raz<br />
pakaꞌu kida baꞌo ran pidan idaꞌati,<br />
naꞌiki tomi napa-karuz mawa kainao<br />
kadi shita-kida-kao dauaꞌo raz<br />
dii naꞌi tiꞌi, naꞌiki karikao nanuꞌo raz<br />
pata kaꞌu tin-karu dauaꞌo raz. 3 Naꞌiki<br />
Tomin karu taapa dan an unaꞌa pan,<br />
wamakon nii wuru diꞌitiꞌi kakinaorii<br />
wadyau pai-kinaa niꞌo raz paꞌan.<br />
4 Aizii aonaa turuu pidannao<br />
pada nata-kida-kao powaꞌa<br />
ati koshan Tomin karu idaꞌati,<br />
wunaouꞌu pidan naouz kaawakida-kari<br />
waiz naa bauka pai man<br />
Tomin karu kana dan idaꞌati. x<br />
Konau kiaꞌo raz daꞌi ĩtiwaan kaimanaꞌo<br />
raz aimaa kan aokazi ikiꞌo,<br />
naꞌiki kaꞌidi wai naꞌo raz Kai manaꞌo<br />
Doro naa idi. 5 Naꞌiki ĩaita pa niꞌi<br />
naa naꞌa pam Tomin karu paradan<br />
kai manan, naꞌiki ĩaita pa niꞌi<br />
naa naꞌa pam Tomin karu maꞌoza<br />
kan, wuruꞌu ukai waan niꞌo raz<br />
dii naꞌi tiꞌi. 6 Mazan ĩmari naꞌa tan<br />
an pamishida pan Christ, aonaa<br />
turuu ĩpada nata-kida-kao powaa<br />
ati Tomin karu idaꞌati. Wuruꞌu<br />
aimaa kan ĩshaꞌapa taniaz, Tominkaru<br />
Dani tauka-kao kawa nuꞌo<br />
wuruꞌu cross diꞌiti naꞌiki ĩbaꞌa zoo-<br />
w 5:10 Genesis 14:17-20 x 6:4 wunaouꞌu pidannaouz kaawa-kida-kariwaiz naa<br />
baukapaiman Tominkaru kanadan idaꞌati oo “bauka pai man ĩaita pa niꞌi naa padamata<br />
mishiꞌo kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo raz”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
615<br />
HEBREWS 6<br />
tin-kidan uruu iribaꞌo pidan nao<br />
kanaapu iti.<br />
7 Tomin karu wuruꞌu kamu nankidaꞌo<br />
raz zakapu kai manaꞌo raz<br />
wunu zabii pan, uruu idi ziwu<br />
paori bai sodan kida, paowai nao<br />
atiz. 8 Mazan zakapu kai wadakaru<br />
baawu taꞌo naꞌiki kazama kaꞌo<br />
baawu taꞌo paꞌidi waru, madiwautapa-kaꞌo<br />
kari kao nan wuruꞌu, uruu<br />
idi Tomin karu pata kaꞌu tan niizu,<br />
naꞌiki ukawaoda-kao nii ipai.<br />
9 Õmin-mishi dan nao õmarainapa<br />
nii nao, wapara dan puꞌu<br />
padamata unao ati kaika paꞌa,<br />
mazan waaitapa wanyuku nuu<br />
ii, ushaꞌapa tan nii kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan, pidan shaꞌapa tauzoniaz<br />
pakazan naa tinan idiꞌo raz<br />
naa. 10 Tomin karu aonaꞌo nii<br />
ushaꞌapa tan aimaa kan panaꞌiti.<br />
Aonaꞌo nii umanyuku nuu tan<br />
wuruꞌu unao shaꞌapa taniaz, oo<br />
unao aida-kidaniaz ukamarai napanun<br />
Tomin karu ati, ukamin kaꞌu tan<br />
idaꞌa naꞌo raz umin-mishi dan nao, atii<br />
kai pakawan zii unao shaꞌa paa pan<br />
naꞌapa kidaꞌo ĩꞌati. 11 Naꞌiki tuukii<br />
mana wun waaipan ipai unao<br />
pakawan ushaꞌa paa pan wuruꞌu<br />
dada raꞌo raz kaudin-kizai atii<br />
utokon iti. Uruu mishiꞌo nii uiko dan<br />
wuruꞌu aimaa kan kida uzaudapaniaz.<br />
12 Aonaa waaipan uzoo non,<br />
mazan waaiapa unao tawunao<br />
kawan paꞌa naꞌa, mishi dai naouz<br />
naꞌiki makasha din-kai naouz, uruu<br />
idi ĩzaa mata tawuruꞌu Tomin karu<br />
kowaa da nii putaan nii ĩꞌati.<br />
Tominkaru kian kawanaꞌati,<br />
mishiꞌo nii ushaꞌapan<br />
13 Tomin karu kai waa paꞌuu,<br />
utukapa-kida-kinaa nii umishian<br />
nii wuruꞌu papara da nuz, ukowaadau<br />
zon donoꞌo raz pashaꞌapa tan<br />
nii aimaa kan Abra ham ati. Ukaiwaan<br />
paꞌuu aonaan idi baꞌo ran<br />
umana wunuꞌo nii uꞌai. 14 Ukian<br />
kaika paꞌa:<br />
“Mishiꞌo nii õkamunanun<br />
puꞌati,<br />
iribaꞌo nii õtaan<br />
putakaannao nii.” y<br />
15 Abra ham aonaa ukashadi nan<br />
pazauda pan, atii uzaama tan Tominkaru<br />
kowaa daniaz pataan nii.<br />
16 Pidan nao kaduz ĩdako tau zon<br />
pidan umana wunuꞌo paꞌai, ĩtukapakidaꞌa<br />
zon idi ĩmishian nii wuruꞌu<br />
papara da nuz. Naꞌiki pidan nao abatan<br />
dono uruu kaduz parada-karu,<br />
aonaꞌa naa powaꞌa ĩmami shidaꞌakakan.<br />
17 Aizii Tomin karu aipan<br />
patukapa-kidan kai manai man<br />
aonaꞌo nii upanaꞌa dan padiꞌitinpan<br />
pashaꞌapa taꞌa zoo nii ai, uruu idi<br />
ukai waan paꞌuu utukapa-kida-kinaa<br />
nii umishiian nii wuruꞌu paparada<br />
nuz, wunao atiꞌi zaama tai nao<br />
niꞌo raz tawuruꞌu ukowaa dauzo niaz<br />
pataan nii. 18 Diꞌo raꞌa dyaꞌu tamaꞌoraz<br />
aimaa kan kida, aonaa turuu<br />
ĩpanaꞌa dinan: Tomin karu aonaa<br />
turuu umarii dinan utaan dono<br />
mishiꞌo papara dan, naꞌiki aonaa<br />
turuu umarii dinan ukai waan dono<br />
paꞌuu.<br />
Heb<br />
y 6:14 Genesis 22:17<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
HEBREWS 6, 7<br />
616<br />
Ukauꞌan waunao makoi naouz naa<br />
Tomin karu diꞌiti kazan naa tin-karu<br />
dauꞌati, tuu kii wanyuku nuu maꞌo zakada-kao<br />
aonaa kizi wakasha di nan<br />
wazauda pan kai man kidaꞌo aimaakan<br />
Tomin karu taaꞌa zoo niaz waꞌati<br />
dii naꞌi tiꞌi. 19 Naꞌiki wazauda pan idiꞌi<br />
naa Tomin karu taaꞌa zoo niaz waꞌati,<br />
aonaa kanom awau ta pan z waunao<br />
Tomin karu ai. 20 Jesus makoꞌo naa<br />
uꞌidiꞌiti waꞌuaꞌati, naꞌiki waunao<br />
dikin iaꞌo umakon, uruꞌo niꞌi naa<br />
kari kao nanuꞌo Umana wunuꞌo<br />
Faadaa nii, naꞌapa Melchize dek a<br />
faadaa-tin pau zon kawan.<br />
Melchizedek faadaa-tinpan<br />
kaduz umanawunuꞌo<br />
7 1 Aizii Melchize dek king daꞌi<br />
donoi Salem ii, naꞌiki uruu<br />
faadaa kapam, ukau dinan Tominkaru<br />
umana wunuꞌo mana wun<br />
ati. Aizii Abra ham papidanan nao<br />
tuma, ĩmizaa taaka pan pataruba nao<br />
tuma, ĩzowii ipai ĩdyaun panaoba<br />
naa king nao tuma kapam. Aizii<br />
Abra ham kiwa paa nan donoꞌo naa<br />
naꞌiki, Melchize dek ikoda pan uruu,<br />
naꞌapain udapa dan kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan shaꞌapa kizi Abra ham ati,<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo. b 2 Aizii Abraham,<br />
unaꞌaka ipai aimaa kan kida<br />
pazaama taniaz pamizaa taaka-kizi<br />
iki. Uruꞌu naa ubuu tan 1/10 aimaakan<br />
kida pazaama taniaz diꞌiki,<br />
naꞌiki utaa nuzu Melchize dek ati,<br />
uꞌidi wau nii.<br />
Wuruꞌu Melchize dek uuaz, “Kaimanaꞌo<br />
Nao ba nai” kiaꞌo wuruꞌu.<br />
Naꞌiki uruu dakota-kao kopam,<br />
“Kai manaaka-karu Nao ba naa naa,”<br />
ushaꞌapa num idi uwiizi uu Salem,<br />
“kai manaaka-karu” kiaꞌo wuruꞌu.<br />
3 Aonaa Melchize dek daru naꞌiki<br />
daro aitapa-kao. Naꞌiki aonaa kapam<br />
udokozu-daun nao aitapa-kao.<br />
Aonaa uai tapa-kao naꞌa pai niꞌo ram<br />
ushaka tan naꞌiki naꞌa painim naa<br />
umawa kan. Melchize dek Tomin karu<br />
Dani kawa nuꞌo; ufaadaa-tin pan idi<br />
kari kao nanuꞌo.<br />
4 Aizii utukapa, naꞌa pam<br />
Melchize dek umana wunun.<br />
Abra ham, wadokozu-daun nao<br />
tomin-kiziz, ubuuta ipai aimaakan<br />
panaꞌa kaniaz naꞌiki utaa 1/10<br />
Melchize dek idiwau nii. 5 Naꞌiki<br />
kii-karu kawanaꞌati Moses kakinaori<br />
idaꞌan, Levi takaan-daun nao<br />
wuruꞌu faadaa-tinai naouz, ĩnao<br />
zaama taꞌo nii paꞌidi wau nii 1/10<br />
wuru diꞌikiꞌi pairi ban nao buu ta nii<br />
kidaz, (Abra ham takaan-daunnao<br />
wuruꞌu ĩiriban naouz, mazan<br />
upuꞌu ĩzaama tan aimaa kan ĩꞌidiꞌiki).<br />
6 Mazan Melchize dek aonaa Levi<br />
takaan-daun mani uruu, upuꞌu zii<br />
uzaama tan 1/10 Abra ham ai. Naꞌiki<br />
upuꞌu udapa dan kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan shaꞌapa kizi Abra ham<br />
z 6:19 Tomin karu Dapu Jeru salem iaꞌo raz, unazo ii kai naꞌa kazo aꞌo naꞌiki udaruꞌo<br />
kamicha mada. Uruu awauta paꞌo pidan nao, ĩmoro tan ai Kabaun Nazoo Kaimanaꞌo<br />
raz Mana wun diꞌiti. Soo Umana wunuꞌo Faadaa, uruu turuu umoro tan<br />
naꞌiti baukapa kari kao nan ipai wunu. Mazan Jesus, baukapa umawa kan naꞌiki<br />
utaan paizain pidan nao oian dikin ii. Uruu wuruꞌu daꞌataꞌo raz aokazi itiꞌo dunapo.<br />
a 6:20 Genesis 14:17-20 b 7:1 Genesis 14:17-20<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
617<br />
HEBREWS 7<br />
ati, uruu atiꞌo raz shaꞌatii Tominkaru<br />
kowaa dau zon ushaꞌapa tan nii<br />
kai manaꞌo aimaa kan. 7 Naꞌiki ipai<br />
pidan aita pan: wuruꞌu pidan umanawunuꞌo<br />
raz powaꞌa zii baꞌo ran ai,<br />
turuu udapada-kidan kai manaꞌo<br />
aimaa kan shaꞌapa kizi wuru atiꞌi<br />
baꞌo ran aonaꞌo raz umana wunun.<br />
8 Wunaouꞌu faadaa naouz, wuruꞌu<br />
Levi takaan-daun naouz zaa mata<br />
1/10, mazan ĩnao mawa kaꞌo nii.<br />
Mazan Melchize dek zaama taꞌo raz<br />
1/10 Abra ham ai, kari kao nanuꞌo<br />
ukaku pan paꞌan, saada-kari waiz<br />
kian kawanaꞌati udauꞌan. 9 Naꞌiki<br />
Abra ham taan donoꞌo raz Melchizedek<br />
ati 1/10, turuu wakian Levi<br />
takaan-daun nao wuruꞌu zaamatauzo<br />
naouz padamata 1/10; upuꞌu<br />
ĩtaan kapam Melchize dek ati Abraham<br />
idaꞌan, 10 ushaꞌapa num kauꞌan<br />
Melchize dek ikoda pan donoꞌo raz<br />
Abra ham; Levi, padokozu-daun<br />
Abra ham idaꞌaꞌo raꞌa naa uruu<br />
naꞌapain.<br />
11 Aizii wuruꞌu Levi takaandaun<br />
nao faadaa nao-tina pau zon<br />
kadu zuz turuan an mani ushaꞌapatan<br />
ipai aimaa kan Tomin karu<br />
aiapa nii ushaꞌa pata-kao, aonaa<br />
kanom nii mani baꞌo ran kaduz<br />
faadaa aiapa-kao Melchize dek<br />
kawa nuꞌo paꞌan, aonaa Aaron c<br />
kawa nuꞌo mani. (Levi takaan-daunnao<br />
faadaa-tinapa nuz, kakinao rii<br />
taa-kari waiz Moses ati, kawanaꞌatiꞌo<br />
wuruꞌu ĩfaadaa-tinapa nuz.)<br />
12 Naꞌa painim dono wuruꞌu faadaatinapa-karu<br />
kadu zuz panaꞌada-kao,<br />
ukauꞌan panaꞌa di naꞌo nii kapam<br />
wuruꞌu ĩkaki naori naaz. 13 Naꞌiki<br />
usaa din pan kawanaꞌati wanao banaa<br />
Jesus dauꞌan, uruu baꞌo ran<br />
pidan tonaa zi naa diꞌikiꞌo uwaꞌa tin;<br />
naꞌiki aonaa naꞌa painim pidan uruu<br />
tonaa zi naa diꞌikiꞌo faadaa-tin pauzon.<br />
14 Kai manai man uai tapa-kao<br />
wanao ba naa waꞌatin Judah tonaazi<br />
naa diꞌikiꞌo, naꞌiki Moses aonaa<br />
naꞌa painim ukiau zon uruu tonaazi<br />
naa diꞌikiꞌo faadaa-tinapa-karu<br />
dauꞌan. d Baꞌoran faadaa,<br />
Melchizedek kawanuꞌo<br />
15 Aizii turuu waaita pan powaꞌa<br />
zii kai manai man, baꞌo ran kaduz<br />
faadaa aidi nan, Melchize dek<br />
kawa nuꞌo. 16 Ufaadaa-tinan aonaa<br />
ushaka tan idaꞌanaꞌo mani faadaatin<br />
pauzo nao tonaa zi naa diꞌiki;<br />
mazan ufaadaa-tinan wuru idaꞌa naꞌa<br />
kakupa-karu maꞌo za ka nuz aonaꞌo<br />
niꞌo raz ukato kon-tinau zon paꞌan.<br />
17 Naꞌapa usaa din pan kawanaꞌati<br />
udauꞌan, kaika paꞌa:<br />
“Pugaru karikaonanuꞌo nii<br />
pufaadaa-tinpan,<br />
naꞌapa Melchizedek faadaatinpauzon<br />
kawan.” e<br />
18 Ukauꞌan kiwiita paꞌo raz<br />
kakinao rii (Moses atiꞌo raz utauzokao),<br />
aonaꞌa naa ukai waa-kao<br />
Heb<br />
c 7:11 Aaron: uruu kiwii niꞌo faadaa, naꞌiki uruu Levi takaan-daun. d 7:14 Jesus<br />
waꞌatin puꞌu Judah tonaa zi naa diꞌiki, kii-karu kawanaꞌati, ipai wuruꞌu baꞌo ran Israel<br />
tonaa zi naa kida bau daꞌa paꞌo ĩdokozu, Jacob, baꞌo ran uꞌuu, Israel.<br />
e 7:17 Psalm 110:4<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
HEBREWS 7<br />
618<br />
powaꞌa, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
umaturuu kan idi naꞌiki madiwautapa-kaꞌo<br />
raꞌa naazu. 19 Wuruꞌu<br />
kaki nao riiz, aonaa usaa baan pidan<br />
kai man. Mazan aizii waaitapa<br />
kai naꞌaꞌa naa taa-kao waꞌati wamaonapa<br />
din-kinaa nii Tomin karu idaꞌati.<br />
20 Naꞌiki powaꞌa zii, kai naꞌa Tominkaru<br />
para dan paꞌuu idaꞌa naꞌo raz<br />
utoman. f Aonaa kaika paꞌo paradakaru<br />
nii, baꞌo rai nao zaa mata-kao<br />
donoꞌo raz faadaa nao nii. 21 Mazan<br />
Jesus faadaa-tinan wuru idaꞌa naꞌa<br />
Tomin karu taa niaz papara dan paꞌuu<br />
idaꞌa naꞌo raz, ukian donoꞌo raz uꞌati<br />
kaika paꞌa:<br />
“Õgaru Naobanai toman<br />
parada-karu õꞌuu idaꞌan;<br />
naꞌiki aonaꞌo nii õpanaꞌadan<br />
õnyukunuu:<br />
‘Pugaru karikaonanuꞌo nii<br />
pufaadaa-tinpan!’ ” g<br />
22 Tomin karu toman idi paradakaru<br />
paꞌuu idaꞌan, Jesus idaꞌanaꞌo<br />
umishian wuruꞌu Paꞌi naꞌo raz<br />
Covenant h Tomin karu kowaa daniaz<br />
pashaꞌapa tan nii pidan nao ati, naꞌiki<br />
powaꞌaꞌo zii ukai manan.<br />
23 Kai naꞌa koshan baꞌo ran<br />
naꞌa pam Jesus faadaa-tinapa nuz<br />
panaꞌa din pan: kiwiita pai naouz<br />
faadaa nao iribaꞌo ĩdyaun, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan mawa kaꞌo nii ĩdyaun,<br />
ukauꞌan aonaa kari kao nanuꞌo nii<br />
mani ĩkau di nan faadaa nao nii.<br />
24 Mazan Jesus, kari kao nanuꞌo<br />
ukaku pan, uruu idi kari kao nanuꞌo<br />
nii ufaadaa-tin pan. 25 Ukauꞌan<br />
turuu ukazan naa tan kai, wuruꞌu<br />
pidan nao waꞌatii naouz Tominkaru<br />
idaꞌati paugaru idaꞌan, naꞌiki<br />
kari kao nanuꞌo nii ukazan naa tan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan kari kao nan<br />
ukaku pan naꞌiki upara dan nii ĩdikin<br />
ii Tomin karu ati.<br />
26 Ukauꞌan Jesus wuruꞌu Umanawunuꞌo<br />
Faadaa shaꞌapa taꞌo raz ipai<br />
aimaa kan waꞌati. Uruu Tomin karu<br />
zaa mata nii, aonaꞌo ukasharu tinpan<br />
naꞌiki aonaa oiaꞌo nii uꞌidaꞌa,<br />
usaa baa-kao panaꞌi ti napu oiai nao<br />
ai naꞌiki usawata-kao aokazi iti<br />
umana wunuꞌo nii. 27 Uruu idi<br />
aonaa kanom nii uaiapa-kao utaan<br />
uzai kawaoda-kari wai Tomin karu<br />
ati ipai kamoo, wunao Umanawun<br />
kidai nao Faadaa nao tau zon<br />
kawan uzai kida kawaoda-kari wai<br />
Tomin karu ati. Kiwiin ĩtaan nii<br />
paꞌoian dikin ii naꞌiki udaunaꞌan<br />
ipai pidan nao oian dikin ii. Uruu<br />
taai naꞌo baukapa paꞌan pidannao<br />
oian dikin ii pamawa kan<br />
idaꞌan naꞌiki aonaꞌo nii naꞌapainim<br />
utaai nan powaꞌa koshan.<br />
28 Moses kaki naori idaꞌan pidannao<br />
matu ruu-kai nao zaa mata-kao<br />
Faadaa nao Umana wun kidaꞌo nii,<br />
mazan kakinao rii taa-kao daunaꞌan,<br />
Tomin karu taan papara dan<br />
paꞌuu idaꞌan, uzaama tan pauDani<br />
Umana wunuꞌo Faadaa nii, kaꞌii taꞌoraz<br />
pashaꞌapa tan ipai aimaa kan<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />
f 7:20 paꞌuu idaꞌanaꞌoraz utoman: Tomin karu kai waan paꞌuu uai pan idi pidan aita pan<br />
umishiian nii papara dan ukian kawanaꞌati. g 7:21 Psalm 110:4 h 7:22 Paꞌinaꞌoraz<br />
Covenant: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii,<br />
‘covenant’ waranuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
619<br />
HEBREWS 8<br />
Tabernacle dikin Tominkaru aipan kawanaꞌatiꞌo<br />
Moses toma-kidan (8:5)<br />
Jesus wuruꞌu<br />
Umanawunuꞌoraz waFaadaan<br />
8 1 Aizii diꞌi wuruꞌu õai paniaz<br />
uaita pan, kai naꞌa Umanawunuꞌo<br />
waFaadaan, sakana taꞌo raz<br />
naa umana wun-tinapa-karu idaꞌa<br />
Tomin karu diwaꞌora anta napu<br />
aokazi ii. 2 Ukau dinan Umanawunuꞌo<br />
Faadaa nii, wuru nazoꞌo iaꞌa<br />
mishiꞌo raz Taber nacle i Tomin karu<br />
tomaniaz aokazi ii, aonaa pidan<br />
toma nii mani.<br />
3 Ipai Umana wunuꞌo Faadaa taa<br />
kai manaꞌo aimaa kan kida naꞌiki<br />
kawao daꞌo nii uzai Tomin karu ati.<br />
Uruu idi waFaadaan Umana wunuꞌoraz,<br />
utaa nii kapam aimaa kan<br />
Tomin karu ati. 4 Umashaa pan<br />
an zii mani imiꞌi baaraꞌa, aonaa<br />
mani ufaadaa-tinan, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan, kai naꞌaꞌa naa faadaa nao<br />
taaꞌo aimaa kan kida Tomin karu<br />
ati Kakinao rii kawanaꞌati. 5 Wuruꞌu<br />
Taber nacle imiꞌi baaraꞌaꞌo raz<br />
naꞌa paꞌo aokazi iaꞌo raz kawan,<br />
mazan udikin kari kao nan. Uruu<br />
idiꞌo Moses kaki nao-kao ukadishita-kidaꞌa<br />
zon donoꞌo raz naa<br />
Taber nacle, Tomin karu kian uꞌati,<br />
“Mishi paꞌi putoma ipai aimaa kan,<br />
naꞌapa mana wun wuru kawanaꞌatiꞌi<br />
õaida-kidaniaz puꞌati midukuo<br />
ii.” j 6 Mazan Jesus kaudin-kizi taakao,<br />
ufaadaa-tinapa nuz, powaꞌaꞌo<br />
zii umana wunun paꞌan wunao<br />
Heb<br />
i 8:2 Tabernacle: uruu toma-kari waiz Tomin karu Dapu nii, Exodus diꞌiaꞌo raz<br />
ukowaada-kao kamicha mada naa idiꞌo. Mazan daꞌaꞌa verse 2 idaꞌa, kai naꞌa<br />
Taber nacle kapam, uruu Tomin karu Dapu mana wun aokazi iaꞌo raz.<br />
Putukapa Hebrews 9:1-8 kapam. j 8:5 Exodus 25:40; 26:30<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
HEBREWS 8, 9<br />
620<br />
kaudin-kizi aiaꞌa, kiwiita pai naouz<br />
faadaa nao. Naꞌapa ukauꞌan wuruꞌu<br />
Paꞌi naꞌo raz Covenant k Jesus idaꞌanaꞌo<br />
raz umishii nan, powaꞌaꞌo zii<br />
paꞌan umana wunun Kiwiita paꞌoraz<br />
Covenant ai. Naꞌiki Tomin karu<br />
shaꞌapa tan kai man kidaꞌo aimaakan<br />
uruu idaꞌan. 7 Aonaan an<br />
mani pidan nao kasharu tin pan<br />
Kiwiita paꞌo raz Covenant ai, aonaa<br />
kanom nii mani ukawa dau nutakao.<br />
8 Mazan Tomin karu tuka pan<br />
idi papidanan nao kasharu tin pan<br />
paꞌai, uruu idi ukian,<br />
“Kainaꞌiki kamoo kida<br />
waꞌatin,” Naobanai kian,<br />
“Uruu donoꞌo nii õtoman<br />
Paꞌinaꞌo Covenant<br />
Israelitenao naꞌiki Judah<br />
sannao tuma.<br />
9 Wuruꞌu Paꞌinaꞌoraz Covenant<br />
õtoman niꞌoraz,<br />
aonaa wuru kawanuꞌo nii<br />
maniꞌi õtaaniaz covenant<br />
ĩdokozunnao ati.<br />
Õnaꞌakan ĩdyaun õkarodapan<br />
idaꞌanaꞌo,<br />
õkodita-kidan donoꞌoraz<br />
ĩdyaun Egypt iki.<br />
Aonaan idi ĩizoꞌatin wuruꞌu<br />
Covenant õtaaniaz Moses<br />
idaꞌan,<br />
uruu idiꞌo aonaꞌa naa<br />
õnyukunuupaꞌakan<br />
ĩdyaun.<br />
10 Aizii kaikapaꞌo nii wuruꞌu<br />
Paꞌinaꞌo Covenant õtoman<br />
niꞌoraz<br />
Israelitenao tuma diinaꞌitiꞌi,”<br />
Naobanai kian,<br />
“Õmuudan nii õkakinaori kida<br />
ĩnyukunuu ii ĩdiꞌitinapakinaa<br />
nii,<br />
naꞌiki õsaadan niizu<br />
ĩnyukunuu idaꞌa<br />
ĩnyukunuitapa-kinaa niizu.<br />
Õgaruꞌo nii ĩTominkarun nii,<br />
naꞌiki ĩnaouꞌo nii<br />
õpidanannao nii.<br />
11 Aonaꞌo nii pidan tominapakidan<br />
pamin-dazabazi oo<br />
paꞌinawuzu,<br />
ukian idaꞌan, ‘Putominapa<br />
Tominkaru dauꞌu.’<br />
Ushaꞌapanum kauꞌan ipaiꞌo nii<br />
ĩaitapan õgaru,<br />
pidannao wuruꞌu aonaꞌoraz<br />
ĩmanawunun naꞌiki<br />
umanawuniinaouz<br />
pidannao.<br />
12 Õmainaabatan nii wuruꞌu<br />
aimaakan dikauda<br />
kidaꞌoraz ĩshaꞌapatauzon,<br />
naꞌiki aonaꞌo nii powaꞌa<br />
õnyukunuitapan ĩꞌoian<br />
kida.” l<br />
13 Tomin karu dako tan idi<br />
patoman Paꞌinaꞌo Covenant, uruu<br />
idi Kiwii niꞌo raz Covenant, aonaꞌo<br />
niꞌi naa uaiapa-kao.<br />
Imiꞌi baaraꞌaꞌo naꞌiki<br />
aokazi iaꞌo Tabernacle<br />
9 1 Aizii kiwii niꞌo raz Tomin karu<br />
toman covenant Israelite nao<br />
tuma, kai naꞌaꞌo choo chi apa-karu<br />
k 8:6 Paꞌinaꞌoraz Covenant Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naadakinao<br />
diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu. l 8:12 Jeremiah 31:31-34<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
621<br />
HEBREWS 9<br />
kaki naori naa kida naꞌiki kainaꞌa<br />
imiꞌi baaraꞌaꞌo Taber nacle. m<br />
2 Wuruꞌu Taber nacle kamicha mada<br />
idiꞌo utoma-kao; naꞌiki dyaꞌu tamaꞌo<br />
unazoo. Kiwii ta paꞌo unazoo idaꞌa<br />
kai naꞌa lamp, miisa n baara naꞌiki<br />
bread upaa waꞌa; wuruꞌu kiwiitapaꞌo<br />
raz unazoo, uruu dakota-kao<br />
Kabaun Nazoo Kai manaꞌo.<br />
3 Taber nacle nazoo buu tapa-kao<br />
kamicha mada kazadin paꞌo idi, aizii<br />
uruu barau itinapu kai naꞌa baꞌo ran<br />
unazoo, uruu dakota-kao Kabaun<br />
Nazoo Kai manaꞌo raz Mana wun.<br />
4 Uruu nazoo idaꞌa kai naꞌa altar,<br />
gold idiꞌo utoma-kao,<br />
incense o kawao dapa-kizinao.<br />
Naꞌiki kai naꞌa Moses<br />
kaki naori pakaran naa,<br />
ipaiꞌo ukama data-kao<br />
gold idi. Aizii pakara<br />
nazoꞌo, kai naꞌa kamoti<br />
gold idiꞌo utoma-kao, paidaꞌo<br />
manna p idi. Kai naꞌa<br />
kapam Aaron wadoo kori<br />
sodaꞌo raz daꞌi, naꞌiki<br />
kai naꞌa dyaꞌu tam kuba<br />
katai daꞌu kidaꞌo naꞌaꞌoraz<br />
Tomin karu Para dan<br />
saadin pan. 5 Aizii pakara<br />
paawaꞌa kai naꞌa Cherubnao<br />
q kai naa bata paꞌo<br />
Tomin karu kainaꞌan,<br />
ĩkutuba kida kada maradinapa<br />
wuru paawa anaꞌa<br />
oii-karu soꞌota-kizi naoaz. Mazan kai<br />
aonaa zii turuu wakadako tinan kaimanai<br />
man diꞌo raz aimaa kan kida<br />
dauꞌaꞌa.<br />
6 Aizii aimaa kan kida min ziiwakida-kao<br />
donoꞌo naa ipai naꞌapa,<br />
faadaa nao moro tan nii ipai kamoo<br />
kiwii niꞌo raz unazoo diꞌiti, ĩshaꞌa pata<br />
kizi pakau din-kizi. 7 Mazan Faadaa<br />
Umana wunuꞌo raz paꞌan, soo uruꞌo<br />
nii morota wuru diꞌitiꞌi baꞌo ran<br />
unazooz, kamicha mada kaza dinpaꞌo<br />
raz barau itinpuꞌo raz, naꞌiki<br />
umoro tan naꞌiti baukapa kari kaonan<br />
ipai wunu. Naꞌiki umoro tan nii<br />
Moses kakinaori pakarannaa (9:4)<br />
Heb<br />
m 9:1 Tabernacle: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />
diꞌii. n 9:2 miisa: English idaꞌan, table. o 9:4 incense: kaduu nuꞌo shanari bai.<br />
p 9:4 manna: uruu Tomin karu dyuu dauzo niaz Israelite nao wanyuku nuu nii aokazi<br />
iki ĩnaꞌi aaka pan donoꞌo raz mapidan takaꞌo ama zada ii aka. q 9:5 Cherubnao: angelnao<br />
kawa nuꞌo, naꞌauzo mao napa Tomin karu daza baꞌa. Diꞌo raꞌa kida Cherub nao dikin<br />
toma-kari wai gold idi, kai naa ba taꞌo Tomin karu taba wuruꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
HEBREWS 9<br />
622<br />
naꞌiti, soo unaꞌa kan an izai patuma<br />
utaan niꞌo raz Tomin karu ati, paꞌoian<br />
dikin ii naꞌiki wuru dikin iaꞌa oiikaru<br />
kida pidan nao shaꞌapa taniaz<br />
maai ta pi naka-daun.<br />
8 Kai manaꞌo Doro naa kai manaiman<br />
ukainaa ba tan waꞌati wuru<br />
idaꞌa naꞌa, aonaa zii naꞌitim morotakaru<br />
wuru diꞌitiꞌi Kabaun Nazoo<br />
Kai manaꞌo raz Mana wun, wuru<br />
kainaꞌan kawanaꞌati ziiꞌi, kiwiita paꞌoraz<br />
Taber nacle. 9 Diꞌo raz aimaa kan,<br />
kainaa bata waꞌati kai kidaꞌo aimaakan<br />
dauꞌan. Utukapa-kida waꞌati<br />
kai man kidaꞌo raz aimaa kan taa-kao,<br />
naꞌiki uzai kawaoda-kaoaz Tominkaru<br />
ati, aonaa turuu usaa baan pidan<br />
choo chii paꞌo nyuku nuu paꞌoian ai.<br />
10 Wuruꞌu kakinao rii kidaz wuru<br />
dauꞌan kidaꞌo karikao nanuꞌu: aimaakan<br />
kida turuaꞌo raz unika-kao naꞌiki<br />
utuza-kao dauꞌa naꞌo, naꞌiki chikainkaru<br />
kida dauꞌa naꞌo. Naꞌa paꞌo raz<br />
kakinao rii kida, nanai atiꞌo karikao<br />
nan, aonaa nyuku nui iaꞌo mani,<br />
ukai waapa-kao nii aita-kao atii wuru<br />
idaꞌa tiꞌi Tomin karu tomanuz ipai<br />
aimaa kan paꞌinaa naꞌiki panaꞌa.<br />
11 Mazan uruꞌu naa Christ<br />
Umana wunuꞌo Faadaa taaꞌo raz waꞌati<br />
kai man kidaꞌo raz aimaa kan, kainaꞌaꞌo<br />
raz naa kai. Naꞌiki umorota<br />
Taber nacle iti, powaꞌaꞌo raz zii paꞌan<br />
umana wunun naꞌiki ukai manan,<br />
aonaa pidan toma nii mani, oo aonaa<br />
diꞌo raꞌa ama zada idaꞌaꞌo aimaa kan<br />
kida idiꞌo mani utoma-kao.<br />
12 Aonaa umoro tan naꞌiti panaꞌakan<br />
idaꞌan boogi r izain, naꞌiki<br />
tapiꞌiza dani izain, mazan umorotan<br />
paizain idaꞌan paꞌan Kabaun<br />
Nazoo Kai manaꞌo raz Mana wun<br />
diꞌiti, umoro tan baukapa naꞌiki<br />
aonaꞌo nii naꞌa painim koshan. Uruu<br />
idi aonaa utokon nii ukazan naa tan<br />
waunao oiaꞌo ai.<br />
13 Aizii wuruꞌu boogi izain naꞌiki<br />
tapiꞌiza kazoti izain, naꞌiki pari tiꞌi<br />
kida tapiꞌiza dani kawaoda-kari wai<br />
diꞌikiꞌo raz chibii-kao idaꞌan, turuu<br />
usaa baan pidan nanaa kari kao nan,<br />
wuru kawanaꞌatiꞌi ĩkaki naorinaaz,<br />
s mazan aonaa ĩnyuku nuu ii<br />
mani. 14 Pidan saa baa-kao kai man<br />
kaika paꞌo kaduz idaꞌa naꞌa, mazan<br />
Christ izain powaꞌa zii mana wun<br />
ushaꞌapa tan aimaa kan umanawunuꞌo,<br />
utaai nan idi Tomin karu<br />
ati maka sharu tinaaka-daun, wuru<br />
idaꞌa naꞌa Doro nai karikao nanuꞌoraz<br />
ukaku pan. Uizain saa baan nii<br />
wanyuku nuu wuru aiaꞌa madiwautapa-kaꞌo<br />
shaꞌapa tin-karu kida ai,<br />
turuu kizi washaꞌapa tan wuruꞌu<br />
aimaa kan, Tomin karu kaku paꞌo raz<br />
aiapa nii washaꞌapa tan.<br />
15 Ukauꞌan Christ idaꞌanaꞌo<br />
wuruꞌu Tomin karu tomanuz Paꞌinaꞌo<br />
Covenant, turuu kizi Tomin karu<br />
dapada nii naouz papidanan nao nii<br />
zaama tan ukowaa dauzo niaz pataan<br />
nii, karikao nanuꞌo raz kai man<br />
kidaꞌo aimaa kan. Turuu ushaꞌa pan<br />
naꞌapa, ushaꞌapa num kauꞌan mawakaꞌa<br />
naa Christ, muuda-kidaꞌo nii<br />
pidan nao wuru aiaꞌa ĩpata kaꞌutakaoaz<br />
paꞌoian dikin ii, wuruꞌu<br />
ĩshaꞌapa tauzo nii kidaz ĩmashaa pan<br />
r 9:12 boogi: English idaꞌan, goat. s 9:13 Numbers 19:1-8<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
623<br />
HEBREWS 9<br />
donoꞌo raz zii Kiwii ta paꞌo Covenant<br />
waranuꞌu.<br />
16 Aizii pidan mawa kan an mani,<br />
naꞌiki kai naꞌa uwaꞌa kan pasaada nii<br />
mawaka-karu kaari tan naa, kowaadaꞌo<br />
nii kanom nao atiꞌo nii wuruꞌu<br />
ushaꞌa pauz kida taa-kao umawakan<br />
dono. Aonaa kanom zaama tan<br />
wuruꞌu aimaa kan kidaz paꞌidi wau<br />
nii wuruꞌu kaa rita kawanaꞌati, soo<br />
uai tapa-kao dono mishi, mawa kaꞌa<br />
naa wuruꞌu saa daꞌo raz mawakakaru<br />
kaari tan naa. 17 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan wuruꞌu mawaka-karu kaaritan<br />
naaz madiwau tapa-kaꞌo, pidan<br />
saa daꞌo raz kaku pan an zii; ukai wainan<br />
nii soo umawa kan dau naꞌan.<br />
18 Uruu idiꞌo kapam Kiwiita paꞌoraz<br />
Covenant Tomin karu tomaniaz<br />
Israelite nao tuma, kai wai nan soo<br />
zowii-kari wai uzai izain kai waakao<br />
idaꞌan. 19 Kiwii ta paꞌo aimaa kan<br />
Moses shaꞌapa tan, ukowaa dan<br />
pidan nao ati ipai Tomin karu dyuudaniaz<br />
uizoꞌati-kao, usaa din pan<br />
kawanaꞌati kakinao rii kida idaꞌa.<br />
Udaunaꞌan uzaama tan tapiꞌiza dainao<br />
izain, wunu tuma naꞌiki wuzaꞌo<br />
kaznizo idi, naꞌiki hyssop waoda<br />
idaꞌan uchibian kakinao rii kaaritan<br />
naa, naꞌiki ipai pidan nao. 20 Aizii<br />
uchibian puꞌu, ukian, “Diꞌo raz izai,<br />
uruu kai naa ba taꞌo Tomin karu<br />
toman covenant unao Israelite nao<br />
tuma, unao izoꞌa tin niꞌo.” t 21 Naꞌiki<br />
naꞌapa kapam uchibian wuruꞌu<br />
Taber nacle, naꞌiki ipai aimaa kan<br />
kida kai waapa-kari waiz choo chi apakaru<br />
dono naꞌii. 22 Mishi, kakinao rii<br />
kian kawanaꞌati, marii ipai aimaakan<br />
kida saa baa-kao kai man izai<br />
idaꞌan, naꞌiki Tomin karu soꞌotan<br />
oii-karu kida soo izai shoota-kao<br />
idaꞌan.<br />
Christ mawakanuz<br />
soꞌota oii-karu kida<br />
23 Wuruꞌu toma-kari waiz aimaakan<br />
kida, aokazi iaꞌo raz kaduz<br />
kawan, saa baa-kao kai man uzai<br />
zowi apa-kao idaꞌan. Mazan aokazi<br />
ii, uzai zowi apa-kao aonaa uturuan.<br />
Uaiapa powaꞌaꞌo zii aimaa kan<br />
umana wunuꞌo paꞌan. 24 Christ aonaa<br />
umoro tan Kabaun Nazoo Kai manaꞌo<br />
diꞌiti, wuruꞌu pidan tomaniaz aokazi<br />
iaꞌo choo chiapa-kizai dikiniz karikao<br />
nan, mazan umoro tan aokazi<br />
iti mana wun. Kai ukadi shita pan<br />
Tomin karu kanaa puꞌu wadikin ii.<br />
25 Jew nao Faadaan Umanawunuꞌo,<br />
umoro tan baukapa ipai<br />
wunu Kabaun Nazoo Kai manaꞌoraz<br />
Mana wun diꞌiti, unaꞌa kan uzai<br />
izain patuma. Mazan Christ aonaa<br />
umoro tan aokazi iti utaain kizi<br />
mani powaꞌa an kida. 26 Unaꞌa pauzon<br />
an mani, powaꞌa an kida mani<br />
umawa kan ama zada tominan diꞌiki.<br />
Mazan ukaa wan kan baukapa karikao<br />
nan, ama zada ikodaꞌa nan diꞌitiꞌi<br />
naa patokon, utaain kizi pamai naabata-kinaa<br />
nii oiaꞌo, pazowii-kao<br />
idaꞌan.<br />
27 Ipai pidan mawa kan nii<br />
baukapa, naꞌiki uruu dau naꞌan<br />
ĩkooto wapa-kida-kao nii Tominkaru<br />
kanaapu iti. 28 Naꞌapa ukauꞌan,<br />
Heb<br />
t 9:20 Exodus 24:8<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
HEBREWS 9, 10<br />
624<br />
Christ taai nan baukapa pamawa kan<br />
idaꞌan usoꞌota kizi iriba pidan nao<br />
oian kida. Uwaꞌa tin nii koshan,<br />
aonaa oii-karu dauꞌa naꞌo raꞌa naa<br />
mani, mazan ukazan naa taꞌa nan<br />
pidan nao zauda pai naouz naa uruu.<br />
Jesus idaꞌanaꞌo kazannaatin-karu<br />
10 1 Wuruꞌu Jew nao kaki naorinaa,<br />
soo diki nii kari kao nan<br />
wuruꞌu, kai naa ba taꞌo ishazaba<br />
wuruꞌu kai man kidaꞌo raz aimaakan<br />
waꞌati paꞌo raz zii. Ukauꞌan uzai<br />
kawao dapa-kaoaz Jew nao kaki naori<br />
kawanaꞌa tiꞌo raz, aonaa uturu an<br />
usaa baan pidan nao kai man, wuruꞌu<br />
taai nai naouz Tomin karu ati, uzai<br />
taa-kao puꞌu padamata powaꞌa an<br />
kida ipai kamoo, naꞌiki ipai wunu.<br />
2 Aizii wuruꞌu pidan nao taai nainaouz<br />
Tomin karu ati, umishiin dono<br />
mani ĩsaa baa-kao kai man manawun<br />
paꞌoian ai, aonaa kanom<br />
nii mani ĩnyuku nuu kowaa dan<br />
kai naꞌa zii ĩꞌoian, naꞌiki ipai mani<br />
uzai zowi apa-kaoaz mashaa dan.<br />
3 Mazan wuruꞌu uzai zowi apakaoaz<br />
nyuku nuu-kidaꞌo nii<br />
pidan nao oian kida ipai wunu.<br />
4 Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />
tapiꞌiza kazoti izain naꞌiki boogi<br />
izain kaꞌii tan pasoꞌo tan oii-karu<br />
kida.<br />
5 Uruu idiꞌo ukauꞌan, Christ<br />
kaa wan donoꞌo raz imiꞌi baara<br />
ati, ukian Tomin karu ati,<br />
“Aonaa puaipan uzai<br />
zowiapa-kao<br />
naꞌiki kaiman kidaꞌo<br />
aimaakan taa-kao puꞌati,<br />
mazan putaa õnanaa zowiikaru<br />
nii puꞌati.<br />
6 Uzainao kawaoda-kao,<br />
oo uzai zowii-kao kida oiikaru<br />
kida soꞌota-kinao<br />
niꞌoraz,<br />
aonaa punyukunuu<br />
konaukian ĩdauꞌan.”<br />
7 Udaunaꞌan Christ kian,<br />
“Diꞌi õgaruꞌu, Tominkaru,<br />
shaꞌapataꞌo nii puaiapanii<br />
õshaꞌapatan,<br />
naꞌapa usaadinpan<br />
kawanaꞌati õdauꞌan<br />
kakinaorii kaaritannaa<br />
idaꞌa.” u<br />
8 Christ kian, “Aonaa puaipan<br />
uzai zowi apa-kao kida naꞌiki kaiman<br />
kidaꞌo aimaa kan taa-kao, oo<br />
uzai nao kawaoda-kao naꞌiki uzai nao<br />
faadaa kawaodan uzai<br />
oii-karu dikin ii (10:8)<br />
u 10:5-7 Psalm 40:6-8<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
625<br />
HEBREWS 10<br />
zowii-kao oii-karu kida soꞌotakinao<br />
niꞌo raz, aonaa punyuku nuu<br />
konau kian udauꞌan.” Ukian kaikapaꞌa,<br />
uzai nao zowi apa-kao taa-kao<br />
puꞌu padamata kakinao rii kian<br />
kawanaꞌati. 9 Udaunaꞌan ukian, “Diꞌi<br />
õgaruꞌu, Tomin karu, shaꞌapa taꞌo nii<br />
puai apa nii õshaꞌapa tan.” Ukauꞌan<br />
Tomin karu katoko nota wuruꞌu<br />
uzai nao zowi apa-kaoaz, naꞌiki<br />
ukawadaun tanuz Christ mawa kan<br />
idaꞌan. 10 Ushaꞌapa num kauꞌan Jesus<br />
Christ shaꞌapa tan idi Tomin karu<br />
aiapa nii ushaꞌapa tan, ipai usaabaan<br />
waunao kai man Tomin karu<br />
ati, wuru idaꞌa naꞌa Jesus taa nuz<br />
pananaa baukapa, naꞌiki aonaꞌo nii<br />
naꞌa painim koshan utaa nuz.<br />
11 Ipai faadaa kadishi tan naꞌiki<br />
ushaꞌapa tan pakau din-kizi ipai<br />
kamoo, naꞌiki utaan powaꞌa an<br />
kida bau daꞌa paꞌo kaduz aimaakan,<br />
wuruꞌu uzai zowi apa-kaoaz.<br />
Aonaꞌo raz naꞌa painim turuu usoꞌotan<br />
oii-karu kida. 12 Mazan Christ<br />
taa paizain baukapa uzowii-kao<br />
donoꞌo raz, naꞌiki aonaꞌo nii utaan<br />
powaꞌa paizain oii-karu kida dikin<br />
ii, udaunaꞌan usaka na tan Tominkaru<br />
diwaꞌora anta napu. 13 Naꞌii kai<br />
uzauda pan atii Tomin karu muu dan<br />
utaruba nao uwara nuꞌu. 14 Pataai nan<br />
idaꞌan baukapa, kari kao nanuꞌo nii<br />
Christ kai man dan pidan nao saabaa-kari<br />
wai naouz Tomin karu ati.<br />
15 Naꞌiki Kai manaꞌo Doro naa<br />
aida-kida waꞌati mishiꞌo wuruꞌu,<br />
ukia nuz kaika paꞌa.<br />
Kiwiin ukian,<br />
16 “Aizii kaikapaꞌo nii wuruꞌu<br />
Paꞌinaꞌoraz Covenant<br />
õtoman niꞌoraz ĩtuma,<br />
diinaꞌikiꞌoraz zii kamoo kida<br />
waꞌatipan diꞌii, Naobanai<br />
kian.<br />
Õmuudan nii õkakinaori kida<br />
ĩnyukunuu ii ĩdiꞌitinapakinaa<br />
nii,<br />
naꞌiki õsaadan niizu<br />
ĩnyukunuu idaꞌa<br />
ĩnyukunuitapa-kinaa<br />
niizu.” v<br />
17 Udaunaꞌan ukian,<br />
“Aonaꞌo nii powaꞌa<br />
õnyukunuuan ĩꞌoian kida<br />
naꞌiki dikauda kidaꞌo<br />
aimaakan ĩshaꞌapataniaz.” w<br />
18 Ukauꞌan wuruꞌu oii-karu kida<br />
soꞌota-kao donoꞌo naa, aonaꞌa naa<br />
powaꞌa wuru aiapa-kaoaꞌa uzai<br />
zowi apa-kaoaz, oii-karu dikin<br />
iaꞌo raz.<br />
Maonapadin-karu<br />
Tominkaru idaꞌati<br />
19 Ukauꞌan õiriban nao, aonaa<br />
watarian, turuaꞌa naa wamakon<br />
aizii Kabaun Nazoo Kai manaꞌo raz<br />
Mana wun diꞌiti, Jesus izain idaꞌan.<br />
20 Ushaꞌapa num kauꞌan udaꞌatan<br />
waꞌati dunapo paꞌinaꞌo naꞌiki<br />
kakupa-kinaiz, makoꞌo raz Tominkaru<br />
diꞌiti mana wun. Tawuruꞌu<br />
kamicha mada awauta paꞌo raz<br />
pidan Kabaun Nazoo Kai manaꞌoraz<br />
Mana wun ai, aonaꞌa naa powaꞌa<br />
aizii ubuu ta pan waunao Tominkaru<br />
ai. 21 Ukauꞌan, ukai naꞌan<br />
Heb<br />
v 10:16 Jeremiah 31:33a w 10:17 Jeremiah 31:34b<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
HEBREWS 10<br />
626<br />
idi umana wunuꞌo waFaadaan<br />
kazowau tapaꞌo raz Tomin karu Dapu<br />
ainao, wuruꞌu upidanan naouz,<br />
22 marii wamao napa dinan Tominkaru<br />
idaꞌati mishiꞌo wanyuku nuu<br />
naꞌiki maꞌo za kaꞌo wamishi da pan<br />
idaꞌan, wanyuku nuu kida idaꞌan<br />
saa baa-kari waiz naa wuru aiaꞌa<br />
wanyuku nuu baiai napa nuz oiaꞌo idi,<br />
naꞌiki wananaa kida idaꞌan chikaakari<br />
waiz naa kai manaꞌo wunu idi.<br />
23 Marii wazaama tin pan kai manaiman<br />
wuru diꞌitiꞌi wazauda paniaz<br />
naa Tomin karu shaꞌapa tan waꞌati,<br />
waaita pan idi umishian nii ipai<br />
aimaa kan ukowaa daniaz pashaꞌapatan<br />
nii. 24 Marii wadiꞌi tin pan<br />
naꞌa pam kizi wamaꞌo zaka dan wairiban<br />
nao, ĩmarain paaka kizi naꞌiki<br />
ĩkamin kaꞌu aaka kizi. 25 Manaꞌa<br />
wamari naꞌa taꞌa naꞌa wuruꞌu<br />
wabaoko pain pauzo nuz bao kopa<br />
wamin-mishi dan nao tuma, baokoi<br />
nao marinaꞌa tan kawan wuruꞌu<br />
pabaoko pain pauzo nuz, mazan<br />
wamaꞌo zaka daaka mishiꞌo rai man.<br />
Naꞌiki uaita pan idiꞌi naa Nao banai<br />
kaa wan kamoon mao napa tan,<br />
umaꞌo za ka daaka powaꞌa zii.<br />
26 Aizii waꞌoi pan an zii waaipan<br />
atiꞌi naa kari kao nan, waaita pan daunaꞌa<br />
naꞌa naa mishiꞌo kuwai Christ<br />
dauꞌa naꞌo, aonaa baꞌo ran mawakakaru<br />
nii kai naꞌa soꞌo taꞌo nii waꞌoian<br />
kida. 27 Mazan kanom waꞌa kin kainaꞌa<br />
wazauda pan nii, soo tarii-karu<br />
wuru aiaꞌa: Tomin karu pata kaꞌuta<br />
nuz pidan nao naꞌiki Tuuba ruꞌo<br />
Tikazi ai, wuruꞌu mai naaba taꞌo niꞌoraz<br />
Tomin karu taruba nao. 28 Pidan<br />
dikin ta paꞌo Moses Kaki naori, aonaa<br />
turuu ukazan naa tinan pazowii-kao<br />
ai, dyaꞌu tam oo idiki nau daꞌu pidannao<br />
kian dono mishiꞌo udikin ta pan.<br />
29 Aita nii ma naꞌo nii pidan patakaꞌuta-kao<br />
tuu kii, ukasha dan idi<br />
Tomin karu Dani, naꞌiki utaa pan idi<br />
madiwau tapa-kaꞌo nii wuruꞌu izai,<br />
kai naaba taꞌo raz Paꞌinaꞌo Covenant,<br />
saa baaꞌo raz uruu kai man, oiaꞌo ai;<br />
naꞌiki udakoo pan idi Kai manaꞌo<br />
Doro naa aidaꞌo raz kamarain pankaru.<br />
30 Waaitapa Tomin karu kiinii<br />
shaꞌatii, “Õpata kaꞌu tan nii wunaouꞌu<br />
shaꞌapa tai naouz oiaꞌo aimaa kan.<br />
Õkau naa tinan nii ĩꞌati.” x<br />
Naꞌiki ukian kapam, “Nao banaiꞌo<br />
nii pata kaꞌuta papidanan nao<br />
wuru kawanaꞌatiꞌi ĩshaꞌapa taniaz.” y<br />
31 Tomin karu kaku paꞌo raz pata kaꞌutan<br />
dono pidan, kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
mana wun wuruꞌu.<br />
32 Mazan unyuku nui tapa<br />
tawuruꞌu kiwii niꞌo raz kamoo<br />
kida, utomin pan dau naꞌa naꞌo raz<br />
zii mishiꞌo kuwai dauꞌu. Ubai aapa<br />
iriba kashaꞌora kidaꞌo aimaa kan,<br />
mazan upuꞌu aonaa ukaa kin pan<br />
wuru atiꞌi ubaiai napa nuz. 33 Panaadon<br />
kida daꞌi parada-karu udauꞌan<br />
dikau daꞌo idaꞌan, naꞌiki uan tamikita-kao<br />
iribaꞌo pidan nao kanaa puꞌu,<br />
naꞌiki panaa don kida daꞌi min ziiwa<br />
ukamin kaꞌu tan baꞌo rai nao antamikita-kari<br />
wai nao unao kawan<br />
kapam. 34 Unao naꞌapa kapam<br />
ubai ain pan wunao tumaꞌa kabootakari<br />
wai naouz taraa-kizai iti. Naꞌiki<br />
x 10:30 Deuter on omy 32:35 y 10:30 Deuter on omy 32:36<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
627<br />
HEBREWS 10, 11<br />
ushaꞌa pauz kida kazata-kao donoꞌoraz<br />
ipai uꞌai, upuꞌu ukonau kian,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan uaitapa kainaꞌa<br />
aimaa kan uꞌidi wau powaꞌaꞌo<br />
zii umana wunun paꞌan, naꞌiki karikao<br />
nanuꞌo niꞌo raz unaꞌan.<br />
35 Ukauꞌan aonaa paꞌi umari naꞌataꞌa<br />
naꞌa wuruꞌu ukadishi tapa nuz<br />
maꞌo zaka, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
kai naꞌa uwinipi naa umana wunuꞌo.<br />
36 Aonaa paꞌi ukasha dinaꞌa naꞌa, uruu<br />
turuu kizi ushaꞌapa tan Tomin karu<br />
aiapa nii shaꞌa pata-kao, uzaa mata<br />
kizi wuruꞌu ukowaa dauzo niaz<br />
pataan nii. 37 Tomin karu para dan<br />
saada-kari waiz kian,<br />
“Aonaꞌo niꞌi naa utomunuꞌikin,<br />
arawuꞌu waꞌatipaꞌoraz<br />
kaawan nii;<br />
aonaꞌo nii utomunuꞌikidapan<br />
pawaꞌatinuz.<br />
38 Õpidanan mashaapaꞌoraz<br />
sakitapa kakupan nii<br />
mishidapa-karu idaꞌan,<br />
mazan utanawatinan an<br />
powaa iti õꞌai,<br />
aonaꞌo nii õnyukunuu-atin.” z<br />
39 Waunao aonaa pidan nao padantinai<br />
nao mani powaa iti, naꞌiki<br />
waziwa dinai nao mani, mazan<br />
waunao mishida painao, naꞌiki<br />
kazan naata-kari wai nao paꞌan.<br />
Mishidapa-karu<br />
11 1 Naꞌa paꞌo ram atiꞌo wuruꞌu<br />
mishi dapa-karuz? Uruu<br />
wuruꞌu waai tapa nuz wanyuku nuu<br />
ii mishiꞌo nii aimaa kan kida shaꞌapan<br />
wuruꞌu wazauda paniaz naa.<br />
Naꞌiki waaita pan aimaa kan mishiin<br />
aonaan puꞌu padamata watukapanuzu.<br />
2 Pidan nao mashaa pai naouz<br />
kotuaꞌa naa, kai man Tomin karu<br />
nyuku nuu ĩtuma ĩmishi dan idi.<br />
3 Wamishi dan idaꞌan, waaitapa<br />
ipai ama zada toma-kao Tomin karu<br />
para dan kawanaꞌati, wuruꞌu tukapakari<br />
waiz aimaa kan kida tominan,<br />
aonaa tukapa-kari wai aimaa kan<br />
diꞌikiꞌo mani.<br />
4 Abel mishi dan idaꞌan, utaan<br />
Tomin karu ati kai manaꞌo pakawaoda<br />
nii Cain taa nii ai. Tomin karu<br />
kian kai man unyuku nuu aimaakan<br />
kai manaꞌo dauꞌan Abel taa niaz.<br />
Ukauꞌan umishi dan idi, udakota-kao<br />
kai manaꞌo pidan nii. Abel mawakaꞌa<br />
naa, mazan pamishi dan idaꞌan<br />
pakawan zii ukaku waa pan.<br />
5 Enoch mishi dan idaꞌan,<br />
unaꞌaka-kao aokazi iti, aonaa<br />
utiwaan mawaka-karu, naꞌiki aonaa<br />
turuu pidan ikodan uruu, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan Tomin karu naꞌakan idi<br />
uruu. a Unaꞌaka-kao uaꞌii, Tominkaru<br />
Para dan kian, Tomin karu<br />
nau dapa patuka pan umashaa panuz.<br />
6 Ukauꞌan aizii uaitapa, aonaan<br />
an pidan mishi dan, aonaa naꞌa pam<br />
Tomin karu nyuku nuu konaukii-kida-kao.<br />
Shaꞌa paꞌo ram pidan<br />
waꞌatin an Tomin karu idaꞌati, marii<br />
umishi dan kai naꞌa Tomin karu,<br />
naꞌiki marii umishi dan Tomin karuꞌo<br />
nii kawi nipi naata wunaouꞌu mishiꞌoraz<br />
ĩdoro tan uruu.<br />
7 Noah mishi dan idi, uizoꞌati<br />
Tomin karu para dan, Tomin karu<br />
Heb<br />
z 10:37-38 Habakkuk 2:3-4 a 11:5 Genesis 5:24<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
HEBREWS 11<br />
628<br />
kaki nao wan donoꞌo raz uruu aimaakan<br />
kida dauꞌan aonaꞌo raz zii<br />
padamata utuka pan; naꞌiki utoma<br />
udaruꞌo kanawa ukazan naata-kinaa<br />
nii pairi ban nao. Pai zoꞌa tin idaꞌan,<br />
Noah aida-kida pidan nao oian,<br />
mashaa pai naouz wuruꞌu ama zada<br />
baaraꞌa. Naꞌiki umishi dan kauꞌan,<br />
Tomin karu dako tan Noah kaimanaꞌo<br />
pidan nii.<br />
8 Abra ham mishi dan idaꞌan,<br />
uizoꞌati Tomin karu para dan,<br />
udapada-kao donoꞌo raz umako kizi<br />
baꞌo ran wii zai baara iti, wuruꞌu<br />
Tomin karu kowaa dauzo niaz pataan<br />
nii uꞌati. Uwaꞌaka pawiizi aonaan<br />
puꞌu uaita pan naꞌitiꞌo ram wuruꞌu<br />
pamako nuz. 9 Abra ham mishi dan<br />
idaꞌan, umashaa pan tawarai kawan<br />
wuruꞌu wii zai baara ii, Tominkaru<br />
kowaa dauzo niaz utaan nii<br />
uꞌati. Utoman pamashaapa-kizi nii,<br />
umashaa pan wiizi bai idaꞌa kida karikao<br />
nan. Isaac naꞌiki Jacob naꞌapa<br />
kapam ĩmashaa pau zon, zaama tainao<br />
niꞌo raz kapam ama zada baara<br />
pawiizi nii, Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />
utaan nii ĩꞌati. 10 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan Abra ham zauda pan wuruꞌu<br />
donoiz, karikao nanuꞌo raz nii unaꞌan,<br />
donoi Tomin karu tomaniaz paai taan<br />
kawanaꞌati.<br />
11 Abra ham mishi dan idaꞌan,<br />
utunaru naoun puꞌaꞌa naa padamata,<br />
naꞌiki Sarah mas kon naoun puꞌaꞌa<br />
naa mana wun, upuꞌu okau danin.<br />
Umishida Tomin karu mishiian nii<br />
wuruꞌu papara da nuz. b 12 Abra ham<br />
tunaru naouꞌu naa mana wun, ikodaꞌo<br />
nii mawakaꞌa zoꞌo raꞌa naa. Mazan<br />
iriba utakaan-daun nao tominan,<br />
naꞌapa wizi nao iriban kawan aokazi<br />
ii akaꞌo raz, naꞌapa kaatu kawan<br />
paran danoma an kidaꞌo raz, aonaꞌoraz<br />
ukaꞌiita-kao uaita-kao.<br />
13 Ipai diꞌo raz pidan nao mawakan<br />
pamishida pan biiꞌi. Aonaa<br />
ĩzaama tan wuruꞌu aimaa kan<br />
kida Tomin karu kowaa dauzo niaz<br />
pataan nii ĩꞌati, mazan ĩtukapa nuzu<br />
munapo paꞌuaꞌii naꞌiki ĩkonau kii<br />
udauꞌan. Naꞌiki ĩkowaa dan paugaru<br />
moro wau tapai nao naꞌiki tawarai nao<br />
imiꞌi baaraꞌa.<br />
14 Pidan nao kaika paꞌo raz<br />
ĩpara dan, ĩaida-kidan kai manaiman<br />
ĩdorota pan pawiizi niꞌi naa<br />
mana wun. 15 Ĩdiꞌitin pan dono mani<br />
pawiizi dauꞌu ĩwaꞌa ka niaz, ĩkiwaꞌa<br />
naa mani powaa iti. 16 Mazan<br />
ĩnyuku nuu tuu kii paꞌan kai manaꞌoraz<br />
wii zai dauꞌati, wuruꞌu aokazi<br />
iaꞌo raz. Ukauꞌan Tomin karu, aonaa<br />
ukibaꞌa zoo-kidan padakota-kao<br />
ĩTominkarun nii, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan usaa baa donoi ĩmashaapakizi<br />
nii.<br />
17-18 Abra ham mishi dan<br />
idaꞌan, utaa Isaac zowii-karu nii,<br />
Tomin karu tiwaa-kida pan donoꞌoraz<br />
uruu. Abra ham atiꞌo shaꞌatii<br />
tawuruꞌu Tomin karu kiauzo nuz:<br />
“Isaac idaꞌanaꞌo nii wuruꞌu pukatakaan-daun<br />
naounuz.” c Mazan upuꞌu<br />
b 11:11 Abraham mishidan idaꞌan, … Umishida Tominkaru mishiian nii wuruꞌu<br />
paparadanuz oo “Sarah mishi dan idaꞌan, omas kon naoun puꞌaꞌa naa mana wun,<br />
upuꞌu zii okau danin omishi dan idi Tomin karu mishiian nii wuruꞌu papara da nuz.”<br />
c 11:17-18 Genesis 21:12<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
629<br />
HEBREWS 11<br />
Abra ham min ziiwa utaan paudani<br />
baudaꞌa pau zoz zowii-karu<br />
nii Tomin karu ati, 19 Abra ham<br />
mishida Tomin karu kaꞌiita pakadishita-kidan<br />
Isaac umawaka-kizi iki.<br />
Naꞌiki ukawanaꞌati mishi ushaꞌa pan,<br />
turuu kii-karu, Abra ham ikoda Isaac<br />
powaa ati umawaka-kizi iki.<br />
20 Isaac mishi dan idaꞌan,<br />
udapada-kidan kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan Tomin karu diꞌiki<br />
shaꞌapaꞌo nii pau dai nao Jacob naꞌiki<br />
Esau ati, naꞌiki ĩtakaan-daun nao ati<br />
dii naꞌi tiꞌi.<br />
21 Jacob mishi dan idaꞌan,<br />
upishaan Tomin karu shaꞌapa tan kaiman<br />
kidaꞌo aimaa kan Joseph dai nao<br />
ati, pamawa kan uaꞌii. Udawu ka pan<br />
utoriin pan Tomin karu ati udiri dinpan<br />
pawadoo kori paawaꞌa.<br />
22 Joseph mishi dan idaꞌan,<br />
umawaka pan donoꞌo raz naa, uparadan<br />
Israelite nao makon dauꞌan<br />
Egypt iki, naꞌiki ukian ĩꞌati marii<br />
kizi ĩnaꞌa kan uniwaꞌuz. d<br />
23 Moses daro nao mishi dan<br />
idaꞌan, ushaka tan dau naꞌa naꞌo raz,<br />
ĩdizan uruu idiki nau daꞌu kauzu,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan ĩtuka pan idi<br />
uruu korai dao naa konau nam sodiꞌo;<br />
naꞌiki aonaa ĩtarian king dyuuza ai.<br />
24 Moses dyau pain donoꞌoraz<br />
naa, Nao ba nai Pharaoh dani<br />
zunaaba dyau pai tan puꞌu padamata<br />
uruu; umishi dan idaꞌan aonaa<br />
uai pan padako tapa-kao Pharaoh<br />
takaan nii. 25 Mishiꞌo rai man uaiapa<br />
paꞌan pabaia tan kashaꞌora kidaꞌo<br />
aimaa kan Tomin karu pidanannao<br />
tuma, unaꞌa zoota pan ai oii<br />
kidaꞌo aimaa kan, aonaꞌo niꞌo raz<br />
unaꞌan tomu nuꞌiki. 26 Udiꞌita pan<br />
baiatin-karu Christ ati powaꞌa paꞌan<br />
umana wunun kaꞌidi wau-karu ai ipai<br />
wuruꞌu umana wun kidaꞌo raz aimaakan<br />
idi Egypt iaꞌo raz. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan udiꞌitin pan pawi nipa dauꞌu<br />
dii naꞌi tiꞌo raz Tomin karu taan niꞌoraz<br />
uꞌati. 27 Moses mishi dan idaꞌan,<br />
uwaꞌa kan Egypt Baara, aonaa<br />
utarian king toꞌoran ai. Moses<br />
aonaa ukaa kin pan, ikodaꞌa zoꞌo<br />
utukapa nii Tomin karu aonaꞌo raz<br />
turuu utukapa-kao. 28 Naꞌiki Moses<br />
izai zichii-kao paniinom toronnaa<br />
kida idaꞌa (11:28)<br />
Heb<br />
d 11:22 Joseph mishida upidanan nao kiwan nii Israel iti, Tomin karu para dan<br />
kawanaꞌati, naꞌiki ukian ĩnaꞌaka kizi unanaa ĩdida kiziz Israel ii. (Genesis 50:25)<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
HEBREWS 11<br />
630<br />
Moses naꞌiki pidannao taraukan Red Sea pakidiba idaꞌan (11:29)<br />
mishi dan idaꞌan, utaapa wuruꞌu<br />
Passover Kamoon naꞌiki udyuuda<br />
izai chibii-kao, uruu aonaa kizi<br />
Mawaka-karu Angelin zowian<br />
Israelite nao dai nao daonai ora nao,<br />
wuruꞌu kiwiita pai naouz ĩshaka tan. e<br />
29 Pidan nao mishi dan idaꞌan,<br />
ĩtarau kan Red Sea, naꞌapa aradaꞌo<br />
baara anaꞌo kawan, mazan<br />
Egypt Baara san nao tiwaan patarau<br />
kaꞌa kan naꞌapa, baukapa<br />
ĩnaraa daꞌaka-kao. 30 Israelite nao<br />
mishi dan idaꞌan, donoi Jericho<br />
awau riba naa kida dorau tan,<br />
Israelite nao koraꞌuu pan dau naꞌan<br />
ubarau ii aka 7 kamoo, ĩkoraꞌuan<br />
kanuzu baukapa ipai kamoo.<br />
31 Rahab, kamin shuꞌu-shoro aba,<br />
mishi dan idaꞌan, aonaa ozowiikao<br />
wunao tumaꞌa dikin ta pai naouz<br />
Tomin karu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
konau kii odapaa pan tawu naouꞌu<br />
Israelite nao awunuu taꞌa naꞌo raz naꞌapam<br />
ama zada aidin pan.<br />
32 Turuu zii õnaꞌi ti dan õkakuwaa<br />
pan, mazan aonaa ama zada<br />
turuuan mana wun õkowaadakinaa<br />
nii Gideon, Barak, Samson,<br />
Jephthath, David, Samuel, naꞌiki<br />
prophet nao dauꞌu. 33 Diꞌo raz pidannao,<br />
ipai ĩmishi dan Tomin karu,<br />
ukauꞌan ĩkaꞌiita pamizaa taaka pan<br />
naꞌiki pakaa kinapa-kidan baꞌo ran<br />
wii zai ikiinao soldyaan nao. Ĩshaꞌapata<br />
aimaa kan sakita paꞌo naꞌiki<br />
ĩzaa mata Tomin karu kowaa daniaz<br />
utaan nii ĩꞌati. Ĩtarata baudokoru<br />
nao dako kida, 34 ĩmakada<br />
tuu baru kidaꞌo tikazi, ĩkido apa<br />
pazowiaꞌa zoo-kao ai marii idi. Ĩnao<br />
kakatai ma naꞌo mazan ĩtoma-kao<br />
maꞌo zaka; umana wun ĩmizaa taakapan<br />
mizaa taaka-kizai ii, naꞌiki<br />
kaa kinapa ĩtaruba nao ĩꞌati.<br />
e 11:28 Exodus 12:21-30<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
631<br />
HEBREWS 11, 12<br />
35 Zun nao mishi dan idaꞌan,<br />
ĩtuka pan pau dai nao kadi shitakida-kao<br />
powaa iti mawaka-karu<br />
diꞌiki. Bao koi nao antamikita-kao<br />
kaziwaꞌo idaꞌan atii ĩmawa kan,<br />
aonaan idi ĩmuu dan pamishi dan.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan ĩaipan idi<br />
pakadi shita-kida-kao kakupa-karu<br />
idaꞌati kai manaꞌo raz paꞌan. 36 Aizii<br />
baꞌo rai nao bani kiita-kao naꞌiki<br />
baꞌi zii-kao, naꞌiki baꞌo rai nao<br />
doꞌoo-kao naꞌiki ĩkaboota-kao<br />
taraa-kizai iti. 37 Ĩzowii-kao ĩbookao<br />
idaꞌan udaru kidaꞌo kuba<br />
idi, ĩsaa sataꞌaka-kao pazikon<br />
an, ĩzowii-kao marii idi. Ĩkaiwadin<br />
pan kaznizo mada oo boogi<br />
mada kida idaꞌan kari kao nan<br />
kowas; aonaa ĩshaꞌa pauz nii,<br />
ĩpata kaꞌuta-kao kaziwaꞌo idaꞌan,<br />
naꞌiki ĩan tami kita-kao.<br />
38 Ĩnaꞌi aaka pan mapidan takaꞌo<br />
ama zada diꞌiiꞌaka, naꞌiki midukuo<br />
baawu ii aka; ĩmashaa pan kubaꞌun<br />
kida idaꞌa naꞌiki kaꞌu naru shaawa<br />
ii kida. Wuruꞌu mishi dai naouz,<br />
kai man mana wun ĩdyaun wuruꞌu<br />
imiꞌi baara san nao ai, aonaa turuu<br />
ĩmashaa pan ĩtuma.<br />
39 Ipai wunao pidan nao, kaiman<br />
Tomin karu nyuku nuu ĩtuma<br />
ĩmishi dan idi, upuꞌu aonaa baudaꞌapa<br />
ĩdyaun zaama tan ipai<br />
wuruꞌu Tomin karu kowaa daniaz<br />
utaan nii. 40 Mazan waunao ati<br />
powaꞌaꞌo zii Tomin karu aipan<br />
pashaꞌapa tan aimaa kan kai man<br />
waꞌati, uruu bao kopa kizi waunao<br />
ĩnao tuma saa baa-kao kai man<br />
mana wun dii naꞌi tiꞌi, Tomin karu<br />
aipan kawanaꞌati.<br />
Naꞌapam Tominkaru tominapakidan<br />
paudainao<br />
12 1 Aizii wuruꞌu iribaꞌo raz<br />
pidan nao, wadiꞌi tinapakinaa<br />
niꞌo. Ĩmashaa pau zon kaduz<br />
aida-kida waꞌati naꞌa paꞌo ram atiꞌo<br />
mishi dapa-karu. Ukauꞌan marii<br />
wamari naꞌa tan ipai aimaa kan<br />
wuruꞌu awauta paꞌo raz waunao,<br />
naꞌiki oiaꞌo zaama tin paꞌoraz<br />
waꞌidaꞌati. Naꞌiki maꞌo zaka<br />
wataapa wanyuku nuu, aonaa<br />
waka shadinaꞌa naꞌa, naꞌapa pidan<br />
dima tinaꞌo kawan dima tin-karu<br />
idaꞌa. 2 Marii waawunuu ta pan soo<br />
Jesus diꞌiti, uruu idaꞌanaꞌo wamishida<br />
nuzu, naꞌiki wamishi dapa nuz<br />
kari kao nan uruu idaꞌanaꞌo. Jesus<br />
baiaapa mawaka-karu cross idaꞌa,<br />
aonaa unyuku nuu pan naꞌa pam<br />
ukakibaꞌazon nan. Ushaꞌapa tan<br />
diꞌo raz aimaa kan uaita pan idi<br />
Tomin karu taan nii konau kii-karu<br />
utokon ii. Naꞌiki kai usaka nata pan<br />
Tomin karu diwaꞌora anta napu.<br />
3 Udiꞌi tapa naꞌa pam Jesus tuu dan<br />
ipai wuruꞌu oiaꞌo pidan nao shaꞌapataniaz<br />
dikauda kidaꞌo aimaa kan<br />
uꞌati. Ukauꞌan manaꞌa uka shadadinaꞌa<br />
naꞌa naꞌiki ukaa kin paꞌa naꞌa.<br />
4 Wuru idaꞌa naꞌa utiwai na nuz<br />
dadara umashaꞌa pa taꞌa zoo kan<br />
idi oiaꞌo ubaiaa pan kashaꞌo raꞌo,<br />
mazan upuꞌu aonaa naꞌa painim<br />
zii uzowii-kao umishida pan dikin<br />
ii. 5 Umanyuku nuu taꞌa naa mooko<br />
tawuruꞌu Tomin karu para dan<br />
kida maꞌo za ka daꞌo raz unyukunuu?<br />
Udako tan unao pau dai nao<br />
nii. Ukian,<br />
Heb<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
HEBREWS 12<br />
632<br />
“Õdani, aonaa putaapaꞌanaꞌa<br />
madiwautapa-kaꞌo nii<br />
karikaonan wuruꞌu,<br />
Naobanai kakinaotanuz<br />
pugaru dadaraꞌo naꞌiki<br />
kaziwaꞌo idaꞌan,<br />
naꞌiki aonaa pukashadinaꞌakaꞌanaꞌa<br />
Naobanai<br />
kakinaotan dono pugaru.<br />
6 Ushaꞌapanum kauꞌan Naobanai<br />
kakinaota wunaouꞌu<br />
pamarainpaniinaouz.<br />
Naꞌiki ukakinaota ipai<br />
paudainao.” f<br />
7 Ukauꞌan utuu dapa wuruꞌu<br />
ubaia tina nuz, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
darui kaki nao tan kawa nuꞌo unao<br />
wuruꞌu. Tomin karu taa pan unao<br />
pau dai nao nii. Ipai danii nao, ĩdarunao<br />
kaki naota ĩdyaun. 8 Tomin karu<br />
kaki naota ipai pau dai nao, ukauꞌan<br />
aonaan an ukaki nao tan unao, aonaa<br />
mishiꞌo mani udai nao unao. 9 Ipai<br />
waunao kai naꞌa wadaru nao, imiꞌi<br />
baaraꞌa kaki nao taꞌo waunao. Ĩkakinao<br />
tan dono waunao wazaa mata<br />
wuruꞌu ĩkaki naori kidaz. Ukauꞌan<br />
powaꞌaꞌo nii zii ukai manan manawun<br />
wazaama tan an waDaru aokazi<br />
iaꞌo kaki naori kidaz, uruu idi kainaꞌaꞌo<br />
nii kakupa-karu waꞌidaꞌa.<br />
10 Wadaru nao, imiꞌi baaraꞌaꞌo raz<br />
kaki naota waunao wapaꞌi nan dono<br />
zii. Ĩkaki nao tan waunao wuru<br />
kawanaꞌatiꞌi ĩaitapa nuz wakakinaota-kao<br />
aiapa-kao. Mazan<br />
Tomin karu kaki nao tan waunao<br />
kamin kaꞌu taꞌo nii waunao, mishi<br />
kizi wanau da pan wamashaa pan<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />
11 Aonaa wakonau kii-kidan wakakinaota-kao<br />
dono kaziwaꞌo idaꞌan.<br />
Kaziwa pidan kaki naota-kao, mazan<br />
dii naꞌi tiꞌi, watomin pan dau naꞌa naꞌa<br />
naa wakaki naota-kao idi, kaiman<br />
wanyuku nuu naꞌiki kai man<br />
wamashaa pan.<br />
Naꞌapam pidannao aiapa-kao<br />
ĩmashaapan<br />
12 Unao kapa tiꞌo raꞌa naa, ukauꞌan<br />
umaꞌo za ka daꞌa naa unyuku nuu<br />
koshan. 13 Umashaapa sakita paꞌo<br />
mashaapa-karu kaduz idaꞌa, uruu<br />
bao koi nao mishi dai naouz kapatinao<br />
uz naa maꞌo za ka dinan nii, uruu<br />
aonaꞌo nii ĩkapa tin powaꞌaꞌa naa<br />
mana wun. 14 Utiwaa umashaa pan<br />
kai man ipai pidan nao tuma, naꞌiki<br />
utaain Tomin karu ati, umuu dinaꞌa<br />
naa kai manai man oiaꞌo ai. Naꞌiaꞌoram<br />
pidan aonaꞌo utaai nan, aonaꞌo<br />
nii utuka pau zon Nao ba nai Tominkaru.<br />
15 Ukaro din paꞌi aonaa kizi<br />
naꞌiaꞌo ram unao padan tinan powaa<br />
iti Tomin karu kamu nan ban ai.<br />
Ukaro din paꞌi aonaa kizi naꞌiaꞌo ram<br />
unao toꞌora paꞌo unyuku nuu. Naꞌapaꞌo<br />
pidan turuu upata kaꞌuan ipai<br />
unao. 16 Ukaro din paꞌi aonaa kizi<br />
naꞌiaꞌo ram unao daꞌawu pan aonaa<br />
pamin-mazi dan tuma mani. Naꞌiki<br />
ukaro din paꞌi aonaa kizi naꞌiaꞌo ram<br />
unao Esau kawa nun, madiꞌi tinapakaꞌa<br />
Tomin karu dauꞌu. Esau, uruu<br />
Isaac dani kiwii ta paꞌo, naꞌiki uruꞌo<br />
nii zaa mata padamata ipai aimaakan<br />
padaru ai. Mazan Esau taa<br />
f 12:6 Proverbs 3:11-12<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
633<br />
HEBREWS 12<br />
wuruꞌu paꞌatiꞌo raz aita-kao, baudaꞌapa<br />
paraapi sodiꞌo wanyuku nui<br />
dikin ii. 17 Unao, uai tapa nii shaꞌatii<br />
Esau shaꞌapa tan dau naꞌan wuruꞌu<br />
aimaa kan, upuꞌu zii uai pan padaru<br />
dapa dan kai man kidaꞌo aimaa kan<br />
shaꞌa pan paꞌati. g Kaziwa upishaan<br />
pazaa dan biiꞌi, mazan aonaa udaru<br />
taaꞌa zoo nuzu uꞌati. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan Esau, aonaa uiko dan kanom<br />
idaꞌan papanaꞌada-kinaa nii wuruꞌu<br />
pashaꞌapa taniaz aimaa kan.<br />
18 Unao, aonaa uwaꞌa tin<br />
midukuo Sinai idaꞌati, h turuaꞌo raz<br />
upishata-kao naꞌiki kaꞌawa paꞌo raz<br />
tikazi idi. Uruu midukuo idaꞌa kainaꞌa<br />
maru taꞌo, kashaꞌora-karu naꞌiki<br />
awaru kawaoru. 19 Kai naꞌa kuwudii i<br />
aran naꞌiki parada-karu. Israelitenao<br />
aba tan donoꞌo raz parada-karu,<br />
kaziwa ĩpishaan aonaa kizi ĩabatan<br />
powaaꞌaz. 20 Aonaa ĩaba taꞌa zon<br />
wuruꞌu kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz paradakaru.<br />
Wuruꞌu parada-karu kian,<br />
“Naꞌiaꞌo ram pidan oo uzai pishatan<br />
diꞌo raz midukuo, boo-kao nii<br />
kuba idi atii umawa kan.” 21 Wuruꞌu<br />
aimaa kan ĩtuka paniaz tuu kiaꞌo<br />
ukicha naꞌ iki-kian. Uruu idi Moses<br />
kian, “Õnaka-nakaan õtarian idi.”<br />
22 Mazan unao, uwaꞌa tin Zion<br />
Naawa ati paꞌan, naꞌiki kakupaꞌo<br />
raz Tomin karu wiizi idaꞌati,<br />
wuruꞌu Jeru salem aokazi iaꞌo raz.<br />
Unao waꞌatin wunao angel nao<br />
idaꞌati iribaꞌo raz mana wun, konaukiaꞌo<br />
idaꞌa naꞌo raz ĩbao kopa tin pan.<br />
23 Uwaꞌa tin wunao baoko pain pan<br />
idaꞌati dakota-kari wai naouz Tominkaru<br />
dai nao nii, kiwiita paꞌo raz<br />
ĩshaka tan.<br />
j<br />
Ĩꞌuu kida saada-kariwaiꞌi<br />
naa aokazi ii. Unao waꞌatin<br />
Tomin karu idaꞌati, diꞌita paꞌo raz ipai<br />
pidan kai manan oo oian. Naꞌiki<br />
uwaꞌa tin Tomin karu pidanan nao<br />
doro naa nao idaꞌati, mawa kai naouz<br />
mazan saa baa-kari waiz naa ĩdyaun<br />
kai man. 24 Uwaꞌa tin Jesus idaꞌati,<br />
uruu idaꞌanaꞌo Tomin karu toman<br />
Paꞌinaꞌo Covenant. Uwaꞌa tin Jesus<br />
izain idaꞌati, chibii-kari waiz waꞌoian<br />
chikaa-kinao nii, umana wunuꞌo raz<br />
paꞌan Abel izain ai. k<br />
25 Ukauꞌan ukaro din naꞌiki<br />
aonaa utara taꞌa naꞌa ukinao Tominkaru<br />
para dan dono. Bao koi nao<br />
ĩtarata pakinao uꞌai aonaan idi<br />
ĩaba taꞌa zon upara dan. Ukaki naowan<br />
donoꞌo raz ĩdyaun imiꞌi baaraꞌa,<br />
mazan aonaa ĩdoba tan papatakaꞌuta-kao<br />
ai. Ukauꞌan powaꞌaꞌo<br />
nii zii mana wun wabaiaa pan patakaꞌu<br />
tin-karu wamaaba taꞌa zoo kan<br />
an Tomin karu, kaki nao waꞌo raz<br />
waunao aokazi iki! 26 Tawuru<br />
donoꞌo upara dauzo nuz kiwii tapa,<br />
nakai naꞌaka imiꞌi baara, mazan<br />
aizii ukian kai naa baꞌo idaꞌan,<br />
“Bauka paꞌa naa koshan õnakaan<br />
nii imiꞌi baara, mazan aonaa uruu<br />
mani kari kao nan, õnakaan nii<br />
aokazi kapam.” 27 Parada-karu<br />
kida, “Bauka paꞌa naa koshan,”<br />
kiaꞌo raz, kai manai man ukainaaba<br />
tan waꞌati ipai aimaa kan<br />
toma-kari waiz nakaa-kao nii<br />
Heb<br />
g 12:17 Genesis 27:30-40 h 12:18 Exodus 19:16-25 i 12:19 kuwudii: Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. j 12:23 Ipai Tomin karu<br />
dai nao kiwiita paꞌo raz udani shaka tan kawa nuꞌo. k 12:24 Genesis 4:10<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
HEBREWS 12, 13<br />
634<br />
naꞌiki ĩmuuda-kao nii panaꞌi tinapu<br />
pawiizi ai, soo aimaa kan<br />
kida aonaꞌo raz naꞌitim ĩnakaakao<br />
naꞌan nii paꞌan. 28 Ukauꞌan<br />
marii wakonau kian Tomin karu<br />
ati, ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa<br />
wawiizi niꞌo, aonaꞌo raz turuu<br />
unakaa-kao. Marii wakonaukii-kidan<br />
Tomin karu naꞌiki<br />
wamana wun ta pan uruu, wakichanaꞌi<br />
kin idaꞌan uꞌai, 29 ushaꞌapa num<br />
kauꞌan waTominkarun tikazi kawanuꞌo,<br />
kawao daꞌo raz aimaa kan<br />
kai man-daun.<br />
Naꞌapam wakonaukii-kidan<br />
Tominkaru wamashaapan idaꞌan<br />
13 1 Pakawan umarain paaka<br />
umin-mishi dan nao tuma.<br />
2 Aonaa umanyuku nuu taꞌa naꞌa<br />
udapaa pan tawarai nao udapu<br />
idaꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan pabiꞌi<br />
kida pidan nao dapaapa tawarai nao<br />
padapu ati, aonaan puꞌu ĩaita pan<br />
ĩnao angel nao. 3 Unyuku nuuapa<br />
pidan nao taraa-kizai iaꞌo raz,<br />
utarain paꞌo kawan ĩtuma. Unyukunuuapa<br />
baia tinai nao, ubaia tinaꞌo<br />
kawan ĩtuma.<br />
4 Marii ipai pidan taa pan<br />
mazida-karu kai manaꞌo nii manawun.<br />
Naꞌiki daia rui naꞌiki daia roi,<br />
aonaa kizi ĩpata kaꞌuan pamazida<br />
nuz, ĩdawa tan idaꞌan baꞌo ran<br />
pamin-mashaa pan nii. Tomin karu<br />
mishiꞌo nii upatakaꞌu tan wuruꞌu<br />
pidan nao kiaa paa kai naouz madoronaa-daun,<br />
naꞌiki baꞌo ran ta pai naouz.<br />
5 Aonaa umarain paꞌa naꞌa<br />
puraata. Uturuuda wuruꞌu aimaakan<br />
uꞌidaꞌaꞌo raz. Tomin karu kiinii,<br />
“Aonaꞌo nii õwaꞌakauzon<br />
pugaru,<br />
aonaꞌo nii õmanyukunuutauzon<br />
pugaru.” l<br />
6 Ukauꞌan waaita pan idi kai manaimanazu,<br />
turuu wakian,<br />
“Aonaꞌo nii õtarian, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan kainaꞌa<br />
Naobanai õminkaꞌu nii.<br />
Aonaa turuu pidannao<br />
shaꞌapatan õgaru.” m<br />
7 Unyuku nui tapa uzowau naa nao<br />
tomi napa-kidau zoz unao Tominkaru<br />
Para dan kida dauꞌu. Udiꞌi tapa<br />
kai man kidaꞌo raz aimaa kan shaꞌapan<br />
ĩmashaa pan idi Tomin karu ati<br />
atii ĩmawa kan. Ukauꞌan maꞌo zaka<br />
umishi dapa ĩnao kawan. 8 Jesus<br />
Christ, aonaa upanaꞌa dinau zon,<br />
pakawan uruu munumu nuꞌo kawan,<br />
naꞌiki aizii, naꞌiki kari kao nanuꞌo nii.<br />
9 Manaꞌa utaapa daꞌa naꞌa<br />
ipai pabiꞌi naaka kidaꞌo kakinaorii<br />
naꞌakan unao panaꞌi tiꞌi naa.<br />
Marii mishiꞌo rai man unyuku nuu<br />
kida maꞌo za kada-kao Tomin karu<br />
kamu nan ban idaꞌan, aonaa kakinaorii<br />
kida izoꞌati-kao idaꞌan mani<br />
wanyuku nui dauaꞌo raz, aonaꞌo raz<br />
ukamin kaꞌu tan pidan nao izoꞌa tiꞌoraz<br />
uruu kaduz kakinao rii.<br />
10 Mazan õai pan paꞌan wadiꞌitin<br />
pan wuru dauꞌaꞌa taa-kari waiz<br />
Tomin karu ati, wuruꞌu chikaaꞌo raz<br />
waꞌoian. Naꞌiki wuruꞌu kaudi nainaouz<br />
Taber nacle diꞌii, aonaa turuu<br />
l 13:5 Deuteronomy 31:6 m 13:6 Psalm 118:6<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
635<br />
HEBREWS 13<br />
ĩnikan wuruꞌu taa-kari waiz oii-karu<br />
chikaa-kinaoaz. n<br />
11 Umana wunuꞌo Faadaa, unaꞌakauzo<br />
nii uzai nao izain Kabaun<br />
Nazoo Kai manaꞌo raz Mana wun<br />
diꞌiti, utaa kizi oii-karu kida<br />
dikin ii. Mazan wuruꞌu uzai nao<br />
nanaa kida kawaoda-kao paniba<br />
ii, Jew nao kawii zibi tinapa-kizi<br />
ai. 12 Ukauꞌan Jesus paniba ii<br />
umawa kan donoi ai kapam,<br />
usaabaa-kinaa nii papidanannao<br />
kai man mana wun oiaꞌo ai<br />
paizain idaꞌan. 13 Ukauꞌan wamako<br />
Jesus diꞌiti paniba iti Jew nao<br />
kawii zibi tinapa-kizi ai, wakashaapa<br />
washaꞌa pata-kao, naꞌiki<br />
wabai aapa kapam uruu kaduz<br />
aimaa kan kaki baꞌa zon naꞌo uruu<br />
baiaa paniaz kaduz. 14 Aonaa karikao<br />
nanuꞌo donoi nii daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa waꞌati, mazan waunao,<br />
tuu kii wazauda pan donoi wuruꞌu<br />
waꞌidi wau niꞌo raz dii naꞌi tiꞌi paꞌan.<br />
15 Ukauꞌan aizii Jesus idaꞌan, marii<br />
wataai nan Tomin karu ati wakonaukii-kidan<br />
idaꞌan uruu, wakowaa dan<br />
idaꞌan wuruꞌu kai man kidaꞌo aimaakan<br />
ushaꞌapa taniaz. 16 Aonaa<br />
umanyuku nuu taꞌa naꞌa ushaꞌapatan<br />
kai manaꞌo baꞌo rai nao ati, naꞌiki<br />
ukaꞌidi waaka ĩtuma, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan naꞌapa kidaꞌo paꞌan aimaa kan<br />
taa-kao, Tomin karu konau kii udauꞌan.<br />
17 Uizoꞌati uzowau naa nao naꞌiki<br />
unau baapa wuruꞌu ĩkau dina nuz.<br />
Ĩnao awunuu ta paꞌo unao, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan ĩnaouꞌo nii kowaada<br />
naꞌa pam ĩshaꞌapa tan pakau din-kizi<br />
Tomin karu ati. Uizoꞌati ĩdyaun,<br />
konau kii kizi ĩshaꞌapa tan pakau dinkizi.<br />
Aonaan an uizoꞌa tin, ĩshaꞌapa tan<br />
nii pakau din-kizi kashaꞌora-karu<br />
idaꞌan, naꞌiki aonaꞌo nii kanom unao<br />
ikodan naꞌa paꞌo diꞌiki.<br />
18 Aonaa usoko daꞌa naꞌa utoriinpan<br />
waꞌati. Waaitapa aonaa kanom<br />
dikau daꞌo nii washaꞌa paa pan, mazan<br />
kari kao nan washaꞌapa taꞌa zon kaiman<br />
kidaꞌo aimaa kan. 19 Tuu kii<br />
mana wun õpishaan utoriin pan õꞌati,<br />
marii kizi Tomin karu dyuu dan õgaru<br />
powaa ati kadiman unao idaꞌati.<br />
Kaarita katokon-tinan<br />
20-21 Aizii marii Tomin karu<br />
konau kii-kida-kao, uruu taaꞌo<br />
wanyuku nuu kai man-kinaa. Ukadishita-kida<br />
waNaobanaa Jesus<br />
mawaka-karu diꞌiki. Naꞌiki marii<br />
Jesus konau kii-kida-kao, uruu<br />
umana wunuꞌo kaznizo taa piki.<br />
Uruu izain idaꞌanaꞌo Tomin karu<br />
toman Paꞌinaꞌo Covenant, aonaꞌo<br />
niꞌo raz naꞌa painim ukatoko non.<br />
Aizii marii Tomin karu taan ipai<br />
kai manaꞌo aimaa kan unao shaꞌapata-kinaa<br />
nii aimaa kan paai pan<br />
kawanaꞌati. Naꞌiki marii usaa baan<br />
waunao paai pan kawanaꞌati, Jesus<br />
Christ idaꞌan, naꞌiki marii utaapakao<br />
umana wunuꞌo nii kari kao nan.<br />
Amen.<br />
22 Õiriban nao, tuu kii mana wun<br />
Heb<br />
n 13:10 Faadaa nao, turuu ĩnikan dunai wuru diꞌikiꞌi taa-kari waiz Tomin karu ati. Soo<br />
wuruꞌu uzai nao taa-kari waiz oii-karu chikaa-kinao nii, aonaa turuu ĩnikan udunaa.<br />
Ĩkawaoda paꞌan ipai wuruꞌu uzai nanaa paniba ii, munapo Jew nao kawiizi tinapa-kizi<br />
ai.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
HEBREWS 13<br />
636<br />
õpishaan unao, uaba tapa kizi<br />
kai manai man diꞌo raz kuwai<br />
õsaa daniaz õmaꞌo za kada-kinaa<br />
niꞌo raz unao; wuruꞌu õkaa ritanuz,<br />
aonaa udawuan mana wun.<br />
23 Õkowaa daꞌa zon uꞌati waꞌinawuzu<br />
Timothy kodita-kida-kaoaꞌa<br />
naa taraa-kizai iki. Ukaa wan an<br />
kadiman, baoko paꞌo nii wawaꞌa tin<br />
watuka paꞌa nan unao. 24 Ukowaada<br />
paꞌi wapara dan kida ipai uzowaunaa<br />
nao ati, naꞌiki ipai Tomin karu<br />
pidanan nao ati. Wairi ban nao Italy<br />
ikiinao dyuu dan kapam paparadan<br />
unao ati. 25 Marii Tomin karu<br />
kamuna nun ipai unao ati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
James Saadanii Kaarita<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
James, uruu Jesus inawuzu. (Mat<strong>the</strong>w 13:55; Galatians 1:19) Upaꞌinan<br />
dono zii aonaa umishidan Jesus Tominkaru diꞌikiꞌo, mazan umishidan daunaꞌan,<br />
uruꞌu naa choochi zowaunaa nii Jerusalem ii. (Acts 15:13; 21:18)<br />
Jesus kadishitan daunaꞌan pamawaka-kizi iki naꞌiki ukiwan daunaꞌan<br />
aokazi iti, utominapa-kidaniinao kowaadapan Kaimanaꞌo Kuwai wuruꞌu<br />
Jesus dauaꞌoraz. Kiwiin ĩkowaadanuz Jewnao ati, Israelitenaouz. Aizii<br />
Tominkaru pidanannao zowiipauzo-kao dono, ĩmishidan dikin ii Jesus,<br />
iriba mishidainao kidoopan baꞌoran wiizai kida diꞌiti. Uruu idi James saadan<br />
pakaaritan ipai mishidainao ati. Mazan kiwiiniꞌo verse idaꞌa usaadan<br />
kaikapaꞌa: “ipai 12 Israelitenao tonaazinaa kida ati, ipai wiizai kawanaꞌati.”<br />
James kakinaotan ĩdyaun, mishi kizi ĩtukapa-kidan pamishidan Jesus,<br />
pashaꞌapatan idaꞌan kaiman kidaꞌo aimaakan.<br />
James kakinaowan ĩdyaun powaꞌa zii: marii kizi ĩkonaukian papatakaꞌutakao<br />
puꞌu, oo pamapuraatanun puꞌu. Ushaꞌapanum kauꞌan patakaꞌutinainao,<br />
umanawunuꞌo Tominkaru ati ĩnao. Naꞌiki kapuraataniinao pidannao, marii<br />
paꞌi ĩkarodinan. Ushaꞌapanum kauꞌan ĩnao tuukiaꞌo nii ĩtoꞌoradan Tominkaru,<br />
ĩshaꞌapatan idaꞌan aimaakan dikauda kidaꞌo papuraatan idaꞌan.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1<br />
Mishida-karu naꞌiki aitapaaba-karu . . . . . . . . . . . . . 1:2-8<br />
Patakaꞌutin-karu naꞌiki kapuraatan-karu . . . . . . . . . 1:9-11<br />
Baiatin-karu naꞌiki tiwaa-kidapa-karu . . . . . . . . . . 1:12-18<br />
Abatapa-karu naꞌiki shaꞌapatin-karu . . . . . . . . . . . 1:19-27<br />
Aonaa pidan taapa-kao umanawunuꞌo nii baꞌoran ai . . . 2:1-13<br />
Mishidapa-karu naꞌiki shaꞌapatin-karu . . . . . . . . . . 2:14-26<br />
Naꞌapam wakaiwaan waninoba naꞌiki waparadan . . . . . 3:1-12<br />
Dyaꞌutamaꞌo aitapaaba-karu kaduz . . . . . . . . . . . . 3:13-18<br />
Mishidainao kodita kizi oiaꞌo pidannao bii iki . . . . . .4:1—5:6<br />
Mishidainao maꞌozakada-kao powaꞌa zii . . . . . . . . . 5:7-20<br />
Jms<br />
637<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JAMES 1<br />
638<br />
1 1 Õgaru James, Tomin karu<br />
naꞌiki Nao ba nai Jesus Christ<br />
poitoru. Õdyuu dan õpara dan ipai<br />
12 Israelite nao tonaa zi naa kida<br />
ati, makoo danai naouz ipai wii zai<br />
kawanaꞌati.<br />
Mishida-karu<br />
naꞌiki aitapaaba-karu<br />
2 Õiriban nao, ukonau kii paꞌi<br />
naꞌa painim dono ubaiaa pan pabiꞌinaaka<br />
kidaꞌo pata kaꞌu tin-kinai.<br />
3 Ushaꞌapa num kauꞌan uaitapa<br />
utiwaa-kaoaz naꞌapa, umishi dan<br />
maꞌo za kan tiwaa-kao wuruꞌu.<br />
Aizii upakawa nun an ukadishita<br />
pan utiwaa-kao dau naꞌan,<br />
aonaꞌo nii ukashadi nan baꞌo ran<br />
dono ubaia tinan puꞌu padamata.<br />
4 Ukauꞌan marii paꞌi umakasha dinkanuz<br />
naꞌiki umakaa kinapa kanuz<br />
mashaa pan maꞌo zaka, uruu aonaꞌo<br />
nii ukaa kin pan, naꞌiki aonaꞌo nii<br />
ukasharu tin pan udiꞌitin pan idaꞌan.<br />
5 Mazan naꞌiaꞌo ram pidan unao<br />
biiꞌi, aonaꞌo uaita pan padiꞌitin pan,<br />
marii upishaan Tomin karu, utaa kizi<br />
uꞌati aita paaba-karu; ushaꞌapa num<br />
kauꞌan Tomin karu, konau kii utaan<br />
naꞌiki aonaa ukasha nauan pidan<br />
pishaaꞌo paugaru. 6 Mazan upishaan<br />
an Tomin karu, marii upishaa nuzu<br />
pamishi dan idaꞌan, aonaa pamamishida<br />
kan bii an mani. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan, pidan pishaan an aimaakan<br />
pamami shida kan bii an, uruu<br />
naꞌa paꞌo wunu paran kawan, paran<br />
baoko iaꞌo raz, maꞌo za kaꞌo awaru<br />
poo ta niaz naꞌiki ukidaꞌ uu paniaz<br />
diꞌi tinapa kidaꞌa. 7-8 Naꞌa paꞌo<br />
pidan, dyaꞌu tama ta paꞌo panyukunuu<br />
naꞌiki aonaꞌo uaita pan naꞌa pam<br />
dii pashaꞌapa tinan, aonaa turuu<br />
uzauda pan Tomin karu taan paꞌati<br />
aimaa kan upishaa niaz.<br />
Patakaꞌutin-karu<br />
naꞌiki Kapuraatan-karu<br />
9 Ukai naꞌan an Tomin karu<br />
pidanan pata kaꞌu tinaꞌo, marii<br />
ukonau kian, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
Tomin karu awun zaꞌa umanawunuꞌo<br />
uruu. 10 Mazan pidan<br />
kapuraata nuꞌo, marii ukonau kian,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
awun zaꞌa uruu pata kaꞌu tinaꞌo.<br />
Kapuraata nuꞌo pidan, umainaa batinan<br />
nii naꞌapa ama zada san soosoi<br />
kawan. 11 Kamoo kodi tan dau naꞌan,<br />
uwii chan wiicha, wiicha, naꞌiki<br />
sariapa ukadu naa wuza daꞌa kan;<br />
usooso waotan, naꞌiki ukonaunama<br />
nuz mai naaba tinaꞌa kan naa.<br />
Ukauꞌan naꞌa paꞌo nii pidan kapuraata<br />
nuꞌo raz mainaaba tinan kapam,<br />
upuraa taa pa tinan puꞌu.<br />
12 Konau kiaꞌo pidan, wuruꞌu<br />
tuuda paꞌo raz pabaia tan kashaꞌora<br />
kidaꞌo aimaa kan. Aizii utuu dapan<br />
idi pabaia tinan, aonaa ukaa kinpan,<br />
uzaama tan nii pawi nipa nii,<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-karu idi,<br />
tawuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />
pataaꞌa zon marain pai nao ati<br />
paugaru.<br />
13 Aizii pidan tiwaa-kidapa-kao<br />
dono pashaꞌapa taꞌa zon dauꞌati oiaꞌo,<br />
aonaa turuu ukian: “Tomin karu<br />
wuruꞌu tiwaa-kida paꞌo raz õgaru<br />
õshaꞌa pata kizi oiaꞌo.” Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan Tomin karu, aonaa<br />
naꞌa painim utiwaa-kida pan pidan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
639<br />
JAMES 1<br />
oiaꞌo dauꞌati; naꞌiki Tomin karu,<br />
aonaa naꞌa painim ushaꞌapa tan<br />
oiaꞌo utiwaa-kidapa-kao dono.<br />
14 Mazan pidan tiwaa-kidapa-kao<br />
dono pashaꞌapa taꞌa zon dauꞌati oiaꞌo,<br />
unyuku nuu oiaꞌo dauꞌa tin idiꞌo karikao<br />
nan wuruꞌu, ukozoota-kidi nan<br />
paai pan atiꞌo, aonaa udikin tan<br />
wuruꞌu oiaꞌo raz. 15 Aizii unyuku nuu<br />
naꞌa pan idi oiaꞌo dauꞌati, uruꞌu naa<br />
ushaꞌapa taꞌa kanuz, oiaꞌo shaka tan<br />
naa wuruꞌu, naꞌapa korai dao naa<br />
shaka tan kawan. Naꞌiki oiaꞌo dyaupain<br />
donoꞌo naa kai manai man,<br />
uruꞌu naa mawaka-karu shaka tan<br />
kapam.<br />
1 6 Õ m i n - m i s h i d a n n a o ,<br />
õmarai napa nii nao, manaꞌa umariidapa-kidi<br />
naꞌa naꞌa. 17 Ipai aimaa kan<br />
kai man kidaꞌo raz, taa-kari waiz<br />
mawi nipi naa-daun, aokazi ikiꞌo<br />
wuruꞌu, Tomin karu diꞌikiꞌo, tomaꞌoraz<br />
kamoo, kauzu naꞌiki wizi nao.<br />
Tomin karu aonaa upanaꞌa dinau zon,<br />
naꞌiki aonaa naꞌa painim utana watinan<br />
kau zon panaꞌiti waꞌai, naꞌiki<br />
aonaa uwaꞌa kau zon waunao marutaꞌo-karuꞌu.<br />
18 Paai pan kawanaꞌa tiꞌo<br />
wuruꞌu udanii ta nuz waunao pakakinaori<br />
mishiꞌo idaꞌan, uruu idi tuu kii<br />
ukonau kii-kidan waunao ipai baꞌoran<br />
pato ma nii nao ai.<br />
Abatapa-karu<br />
naꞌiki Shaꞌapatin-karu<br />
19 Õmin-mishi dan nao õmarainapa<br />
nii nao, unyuku nui tapa wuruꞌu<br />
õkaki naori kidaz: Marii ipai pidan<br />
aba taꞌa zoꞌo nii kadako tin-karu,<br />
mazan aonaa upara daꞌa naꞌa maaita<br />
pi naka-daun, naꞌiki udada rada<br />
unyuku nuu utoꞌo ran ai. 20 Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan pidan toꞌoran an aonaa<br />
turuu ushaꞌapa tan aimaa kan kaiman<br />
kidaꞌo Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati.<br />
21 Ukauꞌan umuu daꞌa naa ipai<br />
oiaꞌo naꞌiki dikauda kidaꞌo aimaakan<br />
ushaꞌapa tauzo niaz. Aonaa<br />
uꞌata din paꞌa naꞌa, mazan ukashaapa<br />
Tomin karu Para dan utaa niaz<br />
unyuku nuu ii, uruu wuruꞌu ukazannaa<br />
tin-kinaa niꞌo raz.<br />
22 Aonaa umarii da paꞌa naꞌa<br />
unyuku nuu, uabata pan idaꞌan<br />
kari kao nan Tomin karu Para dan.<br />
Mishiꞌo rai man, ushaꞌapa tinaꞌa naa<br />
paꞌan wuru kawanaꞌatiꞌi uaba taniaz.<br />
23 Naꞌiaꞌo ram pidan abata pauzo<br />
Tomin karu para dan mazan aonaa<br />
ushaꞌapa tinan ukawanaꞌati, uruu,<br />
naꞌa paꞌo pidan kawan awunuu taꞌoraz<br />
paawun baara wana mari diꞌiti.<br />
24 Uawunuu tan padikin kai manaiman<br />
naꞌiki udaunaꞌan umakoꞌo kan<br />
naa, sariapa umanyuku nuu taꞌa kan<br />
naꞌa paꞌo ram paaidin pan. 25 Mazan<br />
pidan diꞌitin pan an kai manai man<br />
kuwai kai manaꞌo raz dauꞌu, wuruꞌu<br />
muuda-kidaꞌo raz pidan nao oiaꞌo<br />
ai, naꞌiki utaa pan an panyukunuu<br />
kari kao nan kai manaꞌo kuwai<br />
dauꞌati, aonaa umanyuku nuu tan<br />
paaba ta nii, mazan ushaꞌapa tinan<br />
paꞌan ukawanaꞌati. Uruu idi kanom<br />
ushaꞌa pata nii kida, kai manaꞌo nii<br />
ushaꞌa pan Tomin karu idaꞌan.<br />
26 Ukai naꞌan an pidan unao<br />
biiꞌi Tomin karu-tapaꞌo utaapinpan,<br />
mazan aonaa utuudaꞌa kau zon<br />
dikauda kidaꞌo papara dan, umariida<br />
pan panyuku nuu kari kao nan<br />
Jms<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JAMES 1, 2<br />
640<br />
wuruꞌu, naꞌiki uTominkaru-tapanuz<br />
madiwau tapa-kaꞌo kari kao nan.<br />
27 Mazan pidan, mishiꞌo uchoochi<br />
san-tin pan Tomin karu waDaru<br />
aipan kawanaꞌati, uruu paꞌan wuruꞌu<br />
karikao nanuꞌo raz ukamin kaꞌu tauzon<br />
mau danii wai nao naꞌiki zun nao<br />
pata kaꞌu tinai naouz mawa kaꞌo raz<br />
naa ĩdai aru nao, naꞌiki uruu aonaꞌo<br />
nii uai pan papata kaꞌui nan oiaꞌo idi.<br />
Naꞌa paꞌo choo chi-san tinapa-karu<br />
kai manaꞌo, naꞌiki aonaꞌo ukasharutin<br />
pan Tomin karu awun zaꞌa.<br />
Patakaꞌutinainao<br />
naꞌiki Kapuraataniinao<br />
2 1 Õiriban nao, mishi dai naouz<br />
umana wunuꞌo wanao ba naa<br />
Jesus Christ, aonaa unau baꞌa naꞌa<br />
bau daꞌa paꞌo pidan baꞌo ran ai. 2 Aizii<br />
pidan kapuraata nuꞌo kaa wan an<br />
mani uchoo chin idaꞌati, kai wadinpaꞌo<br />
kawinipi naꞌo kamicha idi naꞌiki<br />
ukaꞌu saba nii gold; aizii ukaa wan<br />
puꞌu, baꞌo ran pidan kaa wan kapam,<br />
pata kaꞌu tinaꞌo, ukami chan uzaamaꞌo<br />
raꞌa naa kowas. 3 Aizii unao,<br />
unyuku nuu wuru dauꞌa tiꞌi pidan<br />
kai manaꞌo raz ukai wadin pan manawun<br />
naꞌiki usaka nata-kidan uruu<br />
kai manaꞌo tabai idaꞌa. Mazan aizii<br />
pidan pata kaꞌu tinaꞌo ati unao kian,<br />
“Turuu pukadi shita pan naꞌii,” oo<br />
“Pusaka nata daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.”<br />
4 Ushaꞌapa tan an naꞌa paꞌo aimaa kan,<br />
ubuu taa ka pan kari kao nan wuruꞌu.<br />
Aonaa utaa paꞌa naꞌa bau daꞌa paꞌo<br />
pidan kai manaꞌo nii baꞌo ran ai.<br />
Naꞌa paꞌo aonaa kai manaꞌo mani<br />
wuruꞌu, naꞌiki unao diꞌitin pan aonaa<br />
usakita pan.<br />
5 Õmin-mishi dan nao õmarainapa<br />
nii nao, aushaa uabata!<br />
Tomin karu zaa mata nii wuruꞌu<br />
pidan nao pata kaꞌu tinai naouz,<br />
umana wunuꞌo mishi dapa-karu<br />
idaꞌati. Ĩnao ĩnao ba naita pan nii<br />
Tomin karu naꞌiki ĩzaama tan nii<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan, tawuruꞌu<br />
Tomin karu kiauzo-kiziz utaan nii<br />
marain pai nao ati paugaru. 6 Aizii<br />
unao, tuu kii uzon-kidan patakaꞌu<br />
tinai naouz. Mazan wuruꞌu<br />
pidan nao kapu raa ta nii naouz, ĩnao<br />
mishiꞌo rai man naꞌa kaꞌo raz unao<br />
koo towapa-kizai iti, ĩzaa mata kizi<br />
ushaꞌa pauzi. 7 Ĩnao wuruꞌu paradaꞌo<br />
raz oiaꞌo idaꞌan kai manaꞌo<br />
uNaobanaa Jesus dauꞌan.<br />
8 Kai man zii mana wun uizoꞌa tin<br />
an waNaobanaa kaki naori, saadakari<br />
waiz Tomin karu Para dan idaꞌa<br />
kaika paꞌa: “Pumarai napa pidannao<br />
naꞌapa pumarain pan kawan<br />
punanaa.” a 9 Mazan utaa pan an baudaꞌapa<br />
pidan kai manaꞌo nii baꞌo ran<br />
ai, oiaꞌo aimaa kan wuruꞌu ushaꞌapataniaz,<br />
ukauꞌan unao dikin ta pai nao<br />
kakinao rii. 10 Pidan dikin ta paꞌo<br />
bau daꞌa paꞌo kakinao rii, uruu dikinta<br />
paꞌo ipai baꞌo rai nao kakinao rii<br />
kida wuruꞌu. 11 Tomin karu kian,<br />
“Manaꞌa pubaꞌo ran tapaꞌa naꞌa.” Uruu<br />
wuruꞌu kiaꞌo raz kapam, “Aonaa<br />
puzowi aꞌa naꞌa pidan.” Aizii aonaan<br />
puꞌu pubaꞌo ran tapan b padamata,<br />
a 2:8 Leviti cus 19:18 b 2:11 pubaꞌorantapan: zun kiaapa-kidi nan baꞌo ran dao nai ora<br />
ati pakau daia run puꞌu oo dao nai ora kiaa pan baꞌo ran zun pakau daia ron puꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
641<br />
JAMES 2<br />
mazan puzowian pidan, pugaru<br />
dikin ta paꞌo kakinao rii wuruꞌu.<br />
12 Ukauꞌan uparada saki tapa, naꞌiki<br />
umashaapa aita pai nao nii naꞌiki<br />
izoꞌa tii nao nii Kakinao rii, wuruꞌu<br />
muuda-kidaꞌo raz pidan nao oiaꞌo ai.<br />
Wuruꞌu kaki nao riiz, uaida-kidan nii<br />
naꞌa pam wamashaa pan, kai man oo<br />
aonaa ukai manan. 13 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan Tomin karu pata kaꞌu tan dono<br />
pidan nao, aonaꞌo nii ukamunankidan<br />
pata kaꞌu tai naouz pairi ban,<br />
aonaꞌo raz ĩaidan pakamarai napanun;<br />
mazan pidan nao aidaꞌo raz<br />
pakamarai napa nun, aonaꞌo nii<br />
ĩpata kaꞌuta-kao paꞌan.<br />
Mishidapa-karu<br />
naꞌiki shaꞌapatin-karu<br />
14 Õiriban nao, ukian umishida<br />
Tomin karu. Mazan aonaan an<br />
uaidan umishi dan ushaꞌapa tan<br />
idaꞌan kai man kidaꞌo aimaa kan,<br />
madiwau tapa-kaꞌo wuruꞌu unaꞌapanuz.<br />
Naꞌa paꞌo mishi dapa-karu<br />
aonaa turuu ukazan naa tan unao.<br />
15 Aizii puiri ban makami cha nun an<br />
mani naꞌiki umawa nyuku nuun an.<br />
16 Mazan aonaa putaan uꞌati uaiapanii,<br />
soo pukian uꞌati kari kao nan:<br />
“Kai man! Marii shaa paꞌi Tomin karu<br />
shaꞌapa tan kai man kidaꞌo aimaa kan<br />
puꞌati! Kai man kizi pukai wadinpan,<br />
naꞌiki kai man kizi puaroo pan!”<br />
Madiwau tapa-kaꞌo wuruꞌu punaꞌapan<br />
an naꞌapa. 17 Ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />
wuruꞌu mishi dapa-karuz: Mishidakaru<br />
kai waa-kao an pabaꞌo ran,<br />
aonaan dono kai manaꞌo shaꞌa patakao<br />
utuma, madiwau tapa-kaꞌo<br />
wuruꞌu.<br />
18 Mazan panaa don baꞌo ran pidan<br />
kian nii, “Pabiꞌi pidan nao mishida<br />
Tomin karu, naꞌiki baꞌo rai nao shaꞌapata<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan paꞌan.”<br />
Mazan õgaru, õdakoꞌa tinuzu, “Naꞌapa<br />
dii mooko turuu puaida-kidan õꞌati<br />
pumishi dan aonaan puꞌu pushaꞌapatan<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan? Õgaru,<br />
õai dan nii puꞌati õmishi da nuzu<br />
õshaꞌapa tan idaꞌan kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan paꞌan.” 19 Pumishi dan an<br />
kai naꞌa bau daꞌapa Tomin karu, kaimanaꞌo<br />
wuruꞌu! Mazan upuꞌu zii oiaꞌo<br />
doro nai nao ĩmishida kapam, naꞌiki<br />
tuu kii ĩnaka-nakaan ĩtarian idi uꞌai.<br />
20 Pugaru madiwau tapa-kaꞌo<br />
pidan! Puai apa mooko õaida-kidan<br />
puꞌati wuruꞌu mishi dapa-karuz,<br />
madiwau tapa-kaꞌo kari kao nan<br />
kai manaꞌo shaꞌapa tin-karu aonaan<br />
an uꞌai? 21 Pudiꞌi tapa wadokozudaun<br />
Abra ham. Tomin karu kian<br />
udauꞌan “Kai manaꞌo pidan uruu,”<br />
soo ushaꞌapa tinan idaꞌanaꞌo Tominkaru<br />
para dan kawanaꞌati: tawuruꞌu<br />
utaan donoꞌo raz pau dani Isaac<br />
altar paawaꞌa, kawaoda-karu nii<br />
Tomin karu ati. 22 Aizii puaitapa,<br />
pamishi dan idaꞌanaꞌo uizoꞌa tin<br />
Tomin karu. Naꞌiki pashaꞌapa tinan<br />
idaꞌan uaidan naꞌa pam mana wun<br />
pamishi dan Tomin karu. 23 Naꞌiki<br />
saada-kari waiz Tomin karu Para dan<br />
mishii nan, kaika paꞌo raz ukia nuꞌu:<br />
“Abra ham mishida Tomin karu,<br />
uruu idi Tomin karu dako tan uruu<br />
kai manaꞌo pidan nii.” c Udako tan<br />
Jms<br />
c 2:23 Genesis 15:6<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JAMES 2, 3<br />
642<br />
Abra ham papao naru nii kapam.<br />
24 Aizii uaitapa, Tomin karu aonaa<br />
udako tan pidan kai manaꞌo nii, soo<br />
ukian idi kari kao nan “Õmishida<br />
Tomin karu.” Mazan udako tan pidan<br />
kai manaꞌo nii, ushaꞌapa tan idaꞌan<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan kapam.<br />
25 Naꞌapa shaꞌatii Rahab, kaminshuꞌu-shoro<br />
aba, odakota-kao<br />
kai manaꞌo pidan nii oshaꞌapatinan<br />
idaꞌan, tawuruꞌu odapaa pan<br />
donoꞌo raz padapu ati Joshua<br />
dyuuda nii nao, naꞌiki odyuu dan<br />
ĩdyaun baꞌo ran dunapo taꞌa naa<br />
taru bai nao ai. d 26 Aizii pidan nizowan<br />
aonaan an unanaa ai, uruu<br />
pidan mawa kaꞌo wuruꞌu; ukauꞌan<br />
naꞌapa kapam, kai manaꞌo shaꞌapatin-karu<br />
aonaan an mishi dapa-karu<br />
ai, mawa kaꞌo wuruꞌu.<br />
Niinobai dauaꞌo<br />
3 1 Õiriban nao! Aonaa uaipinaꞌa<br />
naꞌa ipai tiichaa nao<br />
nii, ushaꞌapa num kauꞌan waunao<br />
tiichaa nao, tuu kiaꞌo nii wapatakaꞌuta-kao<br />
mana wun, ipai<br />
baꞌo rai nao ai, waka sharu tinan dikin<br />
ii. 2 Mishi ipai waunao kasharu ti naꞌo<br />
iriba aimaa kan idaꞌan. Mazan pidan<br />
aonaꞌo ukasharu tinau zon papara dan<br />
idaꞌan, uruu kai manaꞌo pidan manawun<br />
naꞌiki ukaꞌiita pakazo wau ta pan<br />
ipai pananaa.<br />
3 Wamuu dan kawaro dakotannaa<br />
udako iti, uizoꞌati kizi<br />
waunao, uruu idi wakaꞌiita<br />
wanaꞌaka nuzu naꞌitim kari kao nan<br />
waaipan kawanaꞌati. 4 Oo udiꞌitapa<br />
paran san kanawa: uꞌudarun<br />
puꞌu, naꞌiki maꞌo za kaꞌo awaru<br />
kidaꞌuka pan puꞌu padama tazu,<br />
turuu unaꞌaka-kao poora sodi<br />
idaꞌan naꞌitim kari kao nan uaiapakao<br />
kawanaꞌati. 5 Naꞌapa nino bai<br />
kapam: uduu so din puꞌu padamata,<br />
turuu uꞌata din pan tuu baru kidaꞌo<br />
aimaa kan dauꞌu. Aushaa! Udiꞌitapa<br />
naꞌa pam tikazi tiriizi sodi,<br />
turuu udano mai tan kanoko baawu<br />
udaruꞌo. 6 Wuruꞌu ninobaiz, naꞌapaꞌo<br />
tikazi kawan, umana wun<br />
utaa pan oiaꞌo. Uruu idi ipai daunuu<br />
daꞌu upata kaꞌuan wananaa oiaꞌo<br />
idi. Utoma udaruꞌo tikazi wananaa<br />
idaꞌa, atii ukawaoda naꞌiki umainaabata<br />
kai man-daun wadiꞌi tin pan,<br />
naꞌiki wuruꞌu wakakupa nuz. Tuubaruꞌo<br />
Tikazi diꞌikiꞌo wuruꞌu tikazi<br />
tomina nuz.<br />
7 Pidan kaꞌiita pamaa waa di baan<br />
pabiꞌi naaka toꞌora kidaꞌo aimaakan<br />
nao, kotuꞌuz nao, atoru naꞌiki<br />
kowazaz kaduz, naꞌiki aimaa kannao<br />
mashaa pai naouz paran baoko<br />
ii. 8 Mazan aonaa naꞌiaꞌo ram pidan<br />
kaꞌii tan pamaa waa di baan paninoba.<br />
Nii no bai oiaꞌo naꞌiki dikin ta paꞌo,<br />
utaa pan paꞌidi waru mawaka-kinai.<br />
9 Nino bai idaꞌan wakaiwaa<br />
kai man kidaꞌo parada-karu<br />
waNaobanaa Tomin karu waDaru<br />
ati. Naꞌiki waninoba idaꞌan wakaiwaa<br />
dikauda kidaꞌo parada-karu<br />
wairi ban nao ati, ĩtoma-kao puꞌu<br />
Tomin karu aidin pan kawan. 10 Uruu<br />
bau daꞌa paꞌo dakoi diꞌiki paradakaru<br />
kai manaꞌo naꞌiki dikauda<br />
d 2:25 Joshua 2:1-23<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
643<br />
JAMES 3, 4<br />
kidaꞌo kodi tan! Õiriban nao, aonaa<br />
washaꞌapa taꞌa naꞌa naꞌa paꞌo aimaakan!<br />
11 Aonaa turuu kai manaꞌo<br />
naꞌiki kuzu baꞌo wunu shoota pan<br />
bau daꞌa paꞌo wunu nunu dapa-kizi<br />
diꞌiki. 12 Õiriban nao, aonaa turuu<br />
fig kadu naa kaa kan olive nii, oo<br />
grape kadu naa kaa kan fig nii,<br />
naꞌapa ukauꞌan kuzu baꞌo kapookizai,<br />
aonaa turuu kai manaꞌo wunu<br />
ikoda-kao uꞌidiꞌiki.<br />
Aitapaaba-karu Tominkaru<br />
diꞌikiꞌoraz<br />
13 Ukai naꞌan dono pidan unao<br />
biiꞌi aita paa baꞌo utaapin pan, marii<br />
uaidan wuruꞌu paaita paa banuz<br />
pamashaa pan idaꞌan kai man naꞌiki<br />
pashaꞌapa tan idaꞌan kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan, aonaa paꞌatada pan idaꞌan<br />
mani wuruꞌu paaita paa banuz.<br />
14 Mazan kishauzi-karu mashaa pan<br />
dono punyuku nuu ii tuu kii manawun,<br />
naꞌiki puaipan aimaa kan<br />
shaꞌa pan soo puꞌati paꞌidi waru; aonaa<br />
puꞌata din paꞌa naꞌa puaita paa ban<br />
dauꞌan, ushaꞌapa num kauꞌan punaꞌapan<br />
an, panaꞌa tan puꞌo pumashaa pan<br />
wuruꞌu mishiꞌo raz kakinao rii ai.<br />
15 Kaika paꞌo raz aita paaba-karu,<br />
aonaa Tomin karu diꞌikiꞌo mani<br />
wuruꞌu, mazan imiꞌi baara ikiꞌo karikao<br />
nan, pidan shaꞌapa taꞌa zon kaduz<br />
oiaꞌo kari kao nan naꞌiki oiaꞌo doro nainao<br />
aipan atiꞌo kari kao nan. 16 Naꞌiki<br />
naꞌiam dono kai naꞌa kishau zi aakakaru,<br />
naꞌiki pidan nyuku nuu ii tuu kii<br />
uai pan aimaa kan shaꞌa pan soo paꞌati<br />
kari kao nan, kai naꞌaꞌo nii toꞌora taakakaru<br />
naꞌiki pabiꞌi naaka kidaꞌo oiaꞌo<br />
shaꞌa pata-kao.<br />
17 Mazan Tomin karu taan an<br />
aitapaaba-kinai pidan ati, aonaꞌo<br />
nii ukasharu tin pan, uruu idi aonaꞌo<br />
nii umizaa taaka pan oo ukadakowaa<br />
ka pan, aonaꞌo nii udikin tinan,<br />
aonaꞌo nii udikin ta pan, tuu kiaꞌo nii<br />
uaba taꞌa zon naꞌa pam kii-karu kida<br />
paꞌati. Kamuna nuu baꞌo nii naꞌiki<br />
pabiꞌi naaka kidaꞌo nii ushaꞌapa tan<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan, uaita pan<br />
nii aimaa kan sakita paꞌo, aonaa<br />
maza nuꞌo mani ukadako tina nuzu,<br />
mazan mishiꞌo paꞌan upara dan.<br />
18 Umashaa pan an wuru kawanuꞌu,<br />
paori bai uuda paowa-kao kawa nuꞌo<br />
wuruꞌu. Uaidan dono pakamarainapa<br />
nun pairi ban nao ati, ukarao dan<br />
nii kai manaꞌo akai udikin ii, uruu<br />
wuruꞌu kai manaꞌo raz mashaapakaru<br />
Tomin karu awun zaꞌa.<br />
Oii kidaꞌo aimaakan<br />
naꞌazootapa-kao<br />
4 1 Naꞌikiꞌo ram dii wuruꞌu<br />
mizaa taaka-karu kida naꞌiki<br />
toꞌora taaka-karu kida unao bii<br />
anaꞌo raz waꞌatin? Ĩwaꞌa tin wuruꞌu<br />
diꞌikiꞌo mizaa taaka-karu unanaa<br />
idaꞌaꞌo raz, unaꞌa zoota pan idi imiꞌi<br />
baara anaꞌo aimaa kan kida karikao<br />
nan. 2 Puaipan aimaa kan kida<br />
padamata puꞌidi wau nii, mazan<br />
aonaa ukaꞌidi waun uꞌidi, uruu<br />
idi uzowii miki paꞌa kaꞌa zon naa.<br />
Umakaꞌiita kan idi uiko dan aimaakan<br />
kida, unaꞌa zoo ta paniaz tuu kii<br />
mana wun, uruu idi utoꞌora taakapan<br />
naꞌiki umizaa taaka pan naa.<br />
Umai koda kan aimaa kan wuruꞌu<br />
uai paniaz, umapishaa kan idiꞌo<br />
Tomin karu udauꞌan wuruꞌu.<br />
Jms<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JAMES 4<br />
644<br />
3 Upishaan puꞌu padamata Tominkaru<br />
aimaa kan kida dauꞌati, mazan<br />
upuꞌu aonaa utaan uꞌatiz, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan udiꞌitin pan idiꞌo oiaꞌo<br />
dauꞌu; upishaan aimaa kan soo ukaiwaaꞌa<br />
zoo nuzu ukonau kii-kinaa niꞌo<br />
kari kao nan.<br />
4 Unao, mama shaapa-kai nao<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati! Aonaa<br />
mooko uaita pan unyuku nuu-atin<br />
dono oiaꞌo shaꞌapaapa-kari waiz<br />
imiꞌi baara an, pugaru Tomin karu<br />
taruba wuruꞌu? Uruu idi naꞌiaꞌo ram<br />
pidan aipan an pamashaa pan imiꞌi<br />
baara anaꞌo mashaapa-karu kaduz<br />
kawanaꞌati kari kao nan, utominan<br />
Tomin karu taruba nii wuruꞌu.<br />
5 Madiwau tapa-kaꞌo mooko uaita pan<br />
wuruꞌu saada-kari wai Tominkaru<br />
Para dan, kiaꞌo raz kaika paꞌa?<br />
“Kai manaꞌo Doro naa, Tomin karu<br />
muu daniaz wanyuku nuu ii tuu kii<br />
mana wun uai pan waunao paꞌidaꞌantanapu.”<br />
6 Mazan Tomin karu taa<br />
powaꞌa zii maꞌo zaka-karu mana wun<br />
waꞌati, usaa din pan kawan,<br />
“Panaꞌiti Tominkaru taan<br />
panyukunuu<br />
atadinpaꞌo pidan ai,<br />
mazan ukamunan-kida pidan<br />
aonaꞌo uꞌatadinpan.” e<br />
7 Ukauꞌan uizoꞌati Tominkaru.<br />
Manaꞌa ukashaapi naꞌa naꞌa<br />
Satan ati, Satan kidoo pan nii<br />
uꞌai. 8 Umao napa din Tomin karu<br />
idaꞌati, Tomin karu mao napa dinan<br />
nii uꞌidaꞌati kapam. Unao oiainao,<br />
umuu daꞌa naa ushaꞌa paa pan<br />
oiaꞌo! Unao pidan nao poza watapai<br />
nao kai manaꞌo ai, usaa baꞌa naa<br />
unyuku nuu kida! 9 Ukashaꞌora<br />
mishiꞌo rai man, naꞌiki tuu kii uzaada.<br />
Marii upanaꞌa dan ushazoo tinanuz<br />
kashaꞌora tin-karu diꞌiti; naꞌiki<br />
ukonau kia nuz, kashaꞌora-karu diꞌiti.<br />
10 Aonaa utaa pin paꞌa naꞌa umanawunuꞌo<br />
nii Tomin karu awun zaꞌa,<br />
uruu unau baan nii unao.<br />
Aonaa ukashadaꞌanaꞌa<br />
umin-mishidan<br />
11 Õiriban nao, aonaa ukadakotinaꞌa<br />
naꞌa uiri ban dauꞌu oiaꞌo idaꞌan.<br />
Kanom kadako tinan dono pairi ban<br />
dauꞌu oiaꞌo idaꞌan naꞌiki kasha dan<br />
uruu, udakoo pan naꞌiki ukashadan<br />
Tomin karu kaki naori wuruꞌu.<br />
Pukasha dan dono ukaki naori, aonaa<br />
puizoꞌa tin mani ukaki naori wuruꞌu,<br />
mazan punao ba nai-tin pan kakinaorii<br />
ati wuruꞌu. 12 Mazan Tomin karu<br />
paꞌan wuruꞌu kakinao rii Nao ba naaz<br />
naꞌiki uaitapa naꞌa pam pashaꞌapatan<br />
pidan sakita paꞌo idaꞌan. Uruu<br />
turuu paꞌan ukazan naa tan pidan oo<br />
ukaboo tan pidan pata kaꞌu tin-kizai<br />
iti. Ukauꞌan, pugaru, aonaa turuu<br />
pukian pidan dauꞌan, “Uruu kaimanaꞌo,”<br />
oo “Uruu oiaꞌo” kii.<br />
Aonaa uꞌatadinpaꞌanaꞌa<br />
ushaꞌapataꞌazoonii dauꞌu<br />
13 Aushaa uabata naꞌa pam õkian<br />
aizii, unao kiauzo naouz kaika paꞌa:<br />
“Aizii oo wai kanaꞌan wamakon<br />
nii uruu wii zai diꞌiti, wanaꞌian<br />
nii bau daꞌapa wunu, watoman<br />
nii shaꞌa pau zii toriapa-kizi nao nii<br />
e 4:6 Proverbs 3:34<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
645<br />
JAMES 4, 5<br />
naꞌii, waikoda-kinaa nii dobata<br />
puraata.” 14 Unao, aonaa uaita pan<br />
kanomaꞌo nii shaꞌapa wai kanaꞌan.<br />
Wuruꞌu ukakupa nuz naꞌa paꞌo<br />
tawuru kawanuꞌu chaa piꞌi kiꞌo raz<br />
ama zada kishana nuz; unaꞌaꞌa kan<br />
masakau daꞌu, udaunaꞌan umainaa<br />
ba tinaꞌa kan naa. 15 Kai kapa<br />
mishiꞌo rai man ukiaꞌa: “Tomin karu<br />
taapa dan an unaꞌa pan, kawa nuꞌo nii<br />
wakaku pan, naꞌiki washaꞌapa tinan.”<br />
16 Mazan aizii utaapin pan umanawunuꞌo<br />
nii, naꞌiki uꞌata din pan<br />
ukadako tinan idaꞌan; ipai kai kapa<br />
kidaꞌo atadinapa-karu aonaa kaimanaꞌo<br />
mani wuruꞌu. 17 Ukauꞌan,<br />
kanom aita paꞌo pashaꞌapa tan<br />
kai manaꞌo, mazan aonaa ushaꞌapata<br />
nuzu, uꞌoian wuruꞌu.<br />
James kakinaowan pidannao<br />
kapuraataniinao<br />
5 1 Aushaa uabata naꞌa pam<br />
õkian aizii, unao pidan nao<br />
kapu raa ta nii nao! Tuu kii uzaada<br />
diiwaꞌo idaꞌan. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan kai naꞌiki kashaꞌora kidaꞌo<br />
mana wun aimaa kan waꞌatin unao<br />
ati. 2 Upuraa tan kidaz madiwautapa-kaꞌo<br />
nii naꞌiki ukami chan<br />
kida basha rao nikan nii. 3 Utaa pan<br />
doba taꞌo puraata uꞌidi wau nii, amazada<br />
kato kon-tinaꞌa zon puꞌaꞌa naa.<br />
Upuraa tan gold naꞌiki silver, ipaiꞌi<br />
naa uwuzaari tan. Wuruꞌu ĩwuzarita<br />
nuz aida-kidan nii naꞌa pam<br />
unao pidan nao dikau dan, naꞌiki<br />
wuzaru nikan nii unanaa naꞌapa<br />
tikazi kawan. 4 Aonaa ukawi nipinaa<br />
tan karao da pauzo nao kau di nan<br />
uzaka pun ii. Uabata! Umana wunuꞌo<br />
Nao ba nai abata wuruꞌu upoi toru nao<br />
dopian unao zakapun ii. Puraata<br />
utaa paniaz aida-kida Tomin karu ati,<br />
unao shaꞌapa tan dikau daꞌo aimaakan<br />
umakawi nipi naa taꞌa zoo kan<br />
idaꞌan ĩdyaun. 5 Umashaa pa nuz<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa soo ukai waa pan<br />
upuraa tan ukonau kii tin-kinaa nii<br />
paꞌidi waru, naꞌiki uai pan ati ukakiwin<br />
dinan. Naꞌapa unao uzai nao<br />
taapa-kari wai kawan ataꞌa zoꞌo raz<br />
naa ĩzowii-kao. 6 Ukian pidan kaimanaꞌo<br />
dauꞌan, “Dikau daꞌo uruu,<br />
wazowii-kida uruu.” Mazan uruu,<br />
aonaa utiwaan pamashaa tan unao.<br />
Mashaapa-karu makashadinakadaun<br />
naꞌiki toriinapa-karu<br />
7 Uruu idi, õiriban nao, aonaa<br />
ukasha dinaꞌa naa uzauda pan Nao banai<br />
Jesus Christ kaa wan. Udiꞌi tapa<br />
naꞌa pam pidan zakapuu pauzo, aonaa<br />
ukashadi nan pazauda pan papaoriba<br />
kaa kan umana wunuꞌo raz uꞌati.<br />
Naꞌiki aonaa ukashadi nan pazaudapan<br />
wawunu donon. 8 Naꞌapa paꞌi<br />
unao kapam, aonaa ukasha dinaꞌanaꞌa<br />
naꞌiki maꞌo zaka ukadi shi tapa.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan Nao ba nai<br />
Jesus Christ ataꞌa zoꞌo naa ukaa wan.<br />
9 Õiriban nao, aonaa upara daꞌa naꞌa<br />
dikauda uiriban nao dauꞌu, aonaa<br />
kizi ukaboota-kao pata kaꞌu tin-kizai<br />
iti. Pata kaꞌu tin-kidaꞌo niꞌo raz pidannao<br />
ataꞌa zoꞌo niꞌi naa ukaa wan.<br />
10 Õiriban nao, udiꞌi tapa prophetnao<br />
para dau zoz daꞌi Nao ba nai uu<br />
idaꞌan, aonaa ĩkasha di nan pabaiatinan<br />
puꞌu. 11 Wadako tan ĩdyaun<br />
konau kiaꞌo nii, ĩtuu dan idi pabaiatinan.<br />
Uabata nii shaꞌatii naꞌa pam<br />
Jms<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JAMES 5<br />
646<br />
Job dauꞌan aonaa ukashadi nan,<br />
naꞌiki waaitapa naꞌa pam Tominkaru<br />
shaꞌa pata nuz kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan uꞌati utoko noꞌiaꞌa naa.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan, Tomin karu<br />
ukaduz ukamarai napa nun naꞌiki<br />
uruu kamunan baꞌo.<br />
12 Mazan unyuku nui tapa paꞌi<br />
diꞌo raz mana wun õiriban nao, uaipan<br />
an upara dan mishida-kao,<br />
utaan dono upara dan, aonaa udakotaꞌa<br />
naꞌa aokazi oo imiꞌi baara oo<br />
shaꞌa paꞌo ram aimaa kan uu karikao<br />
nan, umaꞌo za kada-kinaa nii<br />
upara da nuz. Mazan ukian dono<br />
“Oo,” mishiꞌo wuruꞌu “Oo” ukia nuz.<br />
Aizii ukian dono “Aonaa,” mishiꞌo<br />
wuruꞌu “Aonaa” ukia nuz. Uruu<br />
aonaꞌo nii ukaboota-kao pata kaꞌutin-kizai<br />
iti, wuru dikin iaꞌa uꞌoii nuz<br />
upara dan idaꞌa naꞌo raz.<br />
13 Ukai naꞌan dono pidan unao<br />
biiꞌi baia taꞌo kashaꞌora kidaꞌo aimaakan,<br />
marii utoriin pan. Ukai naꞌan<br />
dono baꞌo ran konau kiaꞌo, marii<br />
ukunui tan Tomin karu ati. 14 Ukainaꞌan<br />
dono baꞌo ran karinaꞌo, marii<br />
udapada-kidan choo chi zowau naanao,<br />
naꞌiki marii ĩtoriin pan uꞌati<br />
naꞌiki ĩzichian uruu olive kiwin<br />
idi Nao ba nai uu idaꞌan. 15 Wuruꞌu<br />
torii napa-karu mishida-karu<br />
idaꞌa naꞌo raz kaku dan nii wuruꞌu<br />
kari naꞌo raz pidan; Nao ba nai taan<br />
nii ukakuda-kinaa nii koshan,<br />
naꞌiki ukai naꞌan dono oiaꞌo kida<br />
ushaꞌa pata nii, soꞌota-kao nii uꞌai.<br />
16 Ukauꞌan, ukowaada uꞌoian kida<br />
uꞌatiaaka naꞌiki utorii napa-kidaaka<br />
Tomin karu ati, ukakuda-kinaa nii<br />
unao. Pidan shaꞌapa tinaꞌo Tominkaru<br />
aipan kawanaꞌati, utoriin pan<br />
idaꞌan mishiꞌo nii umana wunuꞌo<br />
aimaa kan shaꞌa pan utoriin pan<br />
kawanaꞌati.<br />
17 Elijah, uruu naꞌa paꞌo waunao<br />
kawan. Utoriin pan aonaa kizi wunu<br />
kaa wan uruu ama zada ii. Uruu idi<br />
mishi aonaa wunu kaa wan idiki naudaꞌu<br />
wunu naꞌiki 6 kauzu powaꞌa.<br />
18 Uruu dau naꞌan utoriin pan koshan,<br />
uruu idi wunu kaa wan naa, uzabian<br />
ama zada naꞌiki paori bai sodan<br />
kidaꞌa naa.<br />
19 Õiriban nao, bau daꞌa paꞌo<br />
unao makon dono panaꞌiti mishiꞌo<br />
kuwai ai, naꞌiki baꞌo ran kiwakidan<br />
uruu powaꞌa ati mishiꞌo<br />
kuwai idaꞌati, 20 marii uaita pan<br />
wuruꞌu: kanom kaawa-kidan dono<br />
pidan powaꞌa ati upozawa tapakizi<br />
iki, ushaꞌa paa pan ai oiaꞌo,<br />
ukazan naata-kidan uruu karikaonanuꞌo<br />
raz mawaka-karu ai, naꞌiki<br />
usoꞌota-kidan wuruꞌu iribaꞌo raz<br />
uꞌoian kida uꞌai kapam.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
647<br />
Kiwiiniꞌo Peter Kaaritan<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita kiwiitapaꞌo Peter kaaritan. Usaadanii mishidapainao<br />
Jesus atiꞌo, mashaapainaouz Asia Minor Baara ii aka kidaꞌoraz. Peter, uruu<br />
12 Jesus apostlennao bii ikiꞌo.<br />
Uruu dono mishidapainao, Asia Minor iainaouz patakaꞌuta-kao pamishidapan<br />
dikin ii Jesus, Tominkaru daniz. Uruu idi Peter saadan pakaaritan ĩꞌati<br />
umaꞌozakada-kinaa nii ĩdyaun. Peter nyukunuu-kidan ĩꞌati naꞌapaꞌo Jesus<br />
baiatanii tuukii, ĩnao dikin ii. Ukauꞌan marii kizi ĩdaꞌanan Jesus kaduz<br />
pamaꞌozakadapan idaꞌan panyukunuu. Naꞌiki pataan idaꞌan panyukunuu<br />
ati, pamishidapan Tominkaru. Peter naꞌapanuz ĩꞌati kaikapaꞌa, Tominkaru<br />
zaamatan idi ĩdyaun papidanannao nii. Naꞌiki Jesus baiainpan naꞌiki<br />
umawakan idi ĩꞌati, marii ĩmashaapan Tominkaru aipan kawanaꞌatiꞌi naa.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-2<br />
Tominkaru kazannaatan dauaꞌo pidannao . . . . . . . . . 1:3-12<br />
Kakinaowapa-karu kaimanaꞌo mashaapa-karu dauꞌu . 1:13—2:10<br />
Baiainapa-karu Jesus Christ kawan . . . . . . . . . . 2:11—4:19<br />
Mishidapainao Christ shaꞌapatan niꞌo . . . . . . . . . . . 5:1-11<br />
Kaarita katokon-tinan . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5:12-14<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru<br />
Peter diꞌikiꞌo. Õgaru Jesus<br />
Christ apostlen. Õsaa dan diꞌo raz<br />
kaa rita Tomin karu zaa mata nii<br />
papidanan nao nii atiꞌo, makoinaouz<br />
ĩmashaa paꞌa nan tawarai nao<br />
kawan diꞌi tinapa kidaꞌa baꞌo ran<br />
kaduz pidan nao wiizi ii aka kida:<br />
Pontus ii aka, Galatia Baara ii aka,<br />
Capa do cia ii aka, Asia Baara ii aka<br />
naꞌiki Bithy nia ii aka. 2 Wuruꞌu<br />
waDaru Tomin karu zaa ma ta nuz<br />
unao, udiꞌi ta pa niꞌi naa kotuaꞌa<br />
naa pazaama taꞌa zon dauꞌu unao.<br />
Ukauꞌan Kai manaꞌo Doro naa saabaa<br />
niꞌi naa unao kai manai man,<br />
uruu idaꞌan uizoꞌa tin naa Jesus<br />
Christ naꞌiki uchikaa-kaoaꞌa naa<br />
uꞌoian ai uizain idaꞌan.<br />
Marii Tomin karu kamuna nun<br />
1Pet<br />
647<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 PETER 1<br />
648<br />
uꞌati naꞌiki utaa kizi unyuku nuu<br />
kai man-kinaa nii tuu kii mana wun.<br />
Zaudapa-karu mishiꞌo<br />
shaꞌapaꞌazoꞌo dauꞌu<br />
3 Wakonau kii-kida Tomin karu,<br />
wanao ba naa Jesus Christ daruz.<br />
Ukamunan ban idi mana wun, utaan<br />
waꞌati paꞌinaꞌo mashaapa-karu<br />
pakadi shita-kidan idaꞌan Jesus<br />
Christ pamawaka-kizi iki, uruu<br />
idiꞌo wamashaa pan zaudapatinaꞌa<br />
naa. 4 Wazauda pan naa<br />
wazaama taꞌa zoo niaz waꞌidi wau<br />
nii kai manaꞌo aimaa kan Tominkaru<br />
taa paniaz waꞌati aokazi<br />
ii. Naꞌii aonaꞌo kanom kaꞌii tan<br />
pamai naa ba tan oo papata kaꞌua nuz.<br />
5 Unao, umishida pan idi Tominkaru,<br />
utaa pan unao pamaꞌo za kan<br />
idaꞌan atii uzaama tan kazan naa tinkaru,<br />
ataꞌa zoꞌo raz naa uaida-kao<br />
ama zada tokono donoꞌo naa.<br />
6 Ukauꞌan ukonau kiaꞌa naa tuukii<br />
udauꞌati, ukashaꞌora tinan puꞌu<br />
padamata, naꞌiki ubaia tan iriba<br />
dikauda kidaꞌo aimaa kan. 7 Mazan<br />
naꞌapa kidaꞌo raz shaꞌa pan, umishidan<br />
tiwaa-kao wuruꞌu, naꞌa paꞌo<br />
idaꞌanaꞌo nii utukapa-kao mishiꞌo<br />
wuruꞌu umishi dapa nuz. Aizii gold<br />
kawaoda-kao tikazi diꞌiti, utukapaꞌa<br />
zoo-kao idi mishiꞌo uruu gold,<br />
mazan upuꞌaꞌo nii umainaa batakao.<br />
Mazan wuruꞌu umishi dapa nuz,<br />
powaꞌaꞌo zii umana wunun gold<br />
ai. Uruu idiꞌo utiwaa-kao utukapaꞌa<br />
zoo-kao uturu an. Uturuu dinan<br />
dono, Tomin karu konau kii-kidan<br />
nii unao, naꞌiki utuka pan nii unao<br />
umana wunuꞌo nii, naꞌiki unau baan<br />
nii unao Jesus Christ tukapa-kao<br />
donoꞌo naa.<br />
8 Aonaa utukapa nii mani uruu,<br />
mazan upuꞌu umarai napa nuzu.<br />
Kai, aonaa zii utukapa nuzu mazan<br />
upuꞌu umishida nuzu. Uruu idiꞌo<br />
wuruꞌu umashaa pa nuz kai konaukii.<br />
Ukonau kian umana wunuꞌo<br />
konau kii-karu idaꞌan, aonaa pidan<br />
aita pan naꞌa pam pakian udauꞌan.<br />
9 Umishi dan idi uruu, uturuu dinan<br />
naa uzaama tan kazan naa tin-karu,<br />
upata kaꞌuta-kao ai uꞌoian dikin ii.<br />
10 Wuruꞌu kazan naa tin-karuz<br />
oiaꞌo ai, uruu Tomin karu prophetinnao<br />
diꞌi tapa nii kai manai man<br />
kotuaꞌa naa. Tuu kii ĩaipan paaitapan<br />
udauꞌan, uruu ĩkowaa daniaz<br />
shaꞌapa tinaꞌo niꞌo raz Tomin karu<br />
kamunan-kinaaz, wuruꞌu utaaniaz<br />
unao ati. 11 Christ doro naa<br />
daꞌi prophet nao idaꞌaꞌo raz, uruu<br />
idaꞌanaꞌo ĩaita pan pakowaa dan<br />
aimaa kan shaꞌapaꞌo nii dauꞌan<br />
ushaꞌa pan uaꞌii zii. Uruu idiꞌo<br />
ĩkowaa dapa nuz Christ bai aapan<br />
niꞌo dauꞌati naꞌiki udaunaꞌan<br />
umana wu nuta-kao niꞌo dauꞌati.<br />
Naꞌapa kidaꞌo dauꞌan prophet nao<br />
kau di nan dadara ĩtiwaan padiꞌitapan<br />
naꞌa painim nii naꞌiki naꞌa pam<br />
nii ushaꞌa pain pan wuruꞌu Christ<br />
doro naa kowaa dauta-kidaniaz ĩꞌati.<br />
12 Tomin karu kainaa ba tan ĩnao<br />
prophet nao ati wuruꞌu ĩkaudinkiziz<br />
ĩkowaa dau taniaz, aonaꞌo nii<br />
ĩtuka pan ushaꞌa pan, mazan unao<br />
atiꞌo nii paꞌan wuruꞌu aimaa kan<br />
kida shaꞌapa nuz. Ukauꞌan uruꞌu<br />
naa kaku waa pai nao kowaa daniaz<br />
naa uꞌati, Kai manaꞌo raz Kuwai,<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
649<br />
1 PETER 1<br />
Kai manaꞌo Doro naa dyuuda-kariwaiz<br />
aokazi iki maꞌo za kan idaꞌan.<br />
Aimaa kan kida kaika paꞌo raz ushaꞌapain<br />
panuꞌu tuu kiaꞌo angel nao aipan<br />
paaita pan udauꞌati.<br />
Marii mashaapa-karu<br />
kaimanaꞌa naa<br />
13 Ukauꞌan, aizii udiꞌi tin paꞌa<br />
naa saki tapa ushaꞌapa taꞌa zoonii<br />
kida dauꞌati. Naꞌiki zaudi napa<br />
umashaapa, naꞌiki utaapa unyukunuu<br />
kai manai man uzau da pa nii<br />
kida dauꞌati, wuruꞌu Tomin karu<br />
kamunan-kidaꞌa zoo nuz unao,<br />
Jesus Christ kaa wan donoꞌo naa.<br />
14 Uizoꞌati aba umashaapa Tominkaru<br />
ati, Tomin karu dainaoun idi<br />
unao. Aonaꞌa naa umashaa paꞌanaꞌa<br />
pakawan ushaꞌa paa pan dauꞌu<br />
oiaꞌo, wuruꞌu unau dapa nii kidaz<br />
ushaꞌapaa pau zon kiwiin, umaaitapa<br />
kan donoꞌo raz zii mishiꞌo<br />
parada-karu Jesus dauꞌu kidaꞌoraz.<br />
15 Mazan aizii kai manaꞌa naa<br />
paꞌi umashaapa, aonaa uꞌoiaꞌanaꞌa<br />
ushaꞌa pata nii kida idaꞌan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
zaama taꞌo raz unao, kai manaꞌo uruu<br />
aonaa oiaꞌo mani. 16 Naꞌapa Tominkaru<br />
para dan saada-kari wai idaꞌa.<br />
Tomin karu kian, “Kai manai nao<br />
pidan nao paꞌi unao, aonaa oiai nao<br />
nii mani, ushaꞌapa num kauꞌan kaimanaꞌo<br />
õgaru, aonaa oiaꞌo mani.” a<br />
17 Utoriin pan dono, “waDaru”<br />
ukiau zon Tomin karu ati. Ukauꞌan<br />
ukicha naꞌ iki paꞌi ushaꞌapa tan oiaꞌo<br />
Tomin karu awun zaꞌa, umashaapan<br />
kawanaꞌati zii daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa. Ushaꞌapa num idi aonaa<br />
naꞌiaꞌo ram pidan Tomin karu taa pan<br />
panau dapa nii mana wun, mazan<br />
ipai pidan nao uaitapa naꞌa pam<br />
nii papata kaꞌu tan ĩshaꞌa paapa nii<br />
kida kawanaꞌati. 18 Uai tapa niꞌi naa<br />
Tomin karu kawi nipi naa tan pazaama<br />
tan unao, pakazan naa taꞌazon idi<br />
unao, maza nuꞌo umishida pauzonii<br />
kida ai, utamaka paniaz kotuaꞌo<br />
udokozu-daun nao mishida pauzo nii<br />
kidaz. Aizii wuruꞌu ukawi nipinaata-kinaaz<br />
pakazan naa tan unao,<br />
aonaa pata kaꞌui naꞌa kaꞌo nii mani<br />
gold oo silver kawan, 19 mazan<br />
Christ izain umana wunun idaꞌanaꞌa.<br />
Naꞌa paꞌo uruu Christ, paꞌinaꞌo<br />
kaznizo zowii-kao kawan, aonaꞌo raz<br />
naꞌiam udikau dan, taauzo-kari waiz<br />
Tomin karu ati. 20 Kotuꞌu ama zada<br />
saka di nan uaꞌii zii, Tomin karu<br />
zaama tan Christ. Aizii kai amazada<br />
ikodaꞌa nan diꞌitiꞌi naa, patokon<br />
uaidan naa uruu unao ati. 21 Uruu<br />
Christ idaꞌa naꞌa naa umishi dan<br />
Tomin karu. Tomin karu kadi shitakidaꞌo<br />
raz uruu pamawaka-kizi iki,<br />
naꞌiki taaꞌo raz umana wun-karu<br />
uꞌati. Unaꞌa pan idiꞌo wuruꞌu unao<br />
mishida nuz tuu kii Tomin karu, naꞌiki<br />
uzauda pan naa wuru dauꞌa naꞌa<br />
Tomin karu kowaa daniaz pataaꞌazon<br />
dii naꞌi tiꞌi.<br />
22 Aizii kai manaꞌo raꞌa naa<br />
uchikai nan uꞌoian ai, uizoꞌa tin<br />
idaꞌan mishiꞌo raz parada-karu<br />
Christ dauaꞌo raz. Uruu idi mishiꞌo<br />
umarain paa kan umin-mishi dan-<br />
1Pet<br />
a 1:16 Leviti cus 11:44-45; Leviti cus 19:2; Leviti cus 20:7<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 PETER 1, 2<br />
650<br />
nao tuma. Umarain paaka tuu kii<br />
unyuku nuu iki kida mana wun.<br />
23 Unao, paꞌi naada-kari waiꞌi naa<br />
paꞌan, aonaa mawa kauzo udarunao<br />
diꞌikiꞌo kawa nuꞌo mani, mazan<br />
aonaꞌo raz umawa kau zon diꞌikiꞌo<br />
paꞌan. Tomin karu para dan karikaonanuꞌo<br />
raz umashaa pan idaꞌanaꞌo<br />
paꞌan upaꞌi naada-kao. 24 Naꞌapa<br />
Tomin karu para dan saada-kari waiz<br />
kida kian:<br />
“Ipai pidannao pinidi<br />
kawanuꞌo<br />
naꞌiki ĩmanawun-tinpan<br />
naꞌapa soosoi kawan.<br />
Wuruꞌu pinidiz<br />
mawakaꞌakauzo<br />
naꞌiki soosoi waotaꞌakauzo<br />
pakadunaa ai.<br />
25 Mazan parada-karu Naobanai<br />
diꞌikiꞌoraz, karikaonanuꞌo<br />
nii unaꞌan.” b<br />
Uruu wuruꞌu Kai manaꞌo raz Kuwai<br />
kowaa dapa-kari waiz uꞌati.<br />
2 1 Ukauꞌan umuu daꞌa naa oii<br />
kidaꞌo, wuruꞌu umarii dinauzonuz,<br />
utaapin pauzo nuz mishiꞌo<br />
kawan ukai manan, ukishauzi-shorinuz,<br />
naꞌiki ukadako tinauzo nuzu<br />
uiri ban dauꞌu. 2 Umashaapa naꞌapa<br />
paꞌinaꞌo korai dao naa shaka taꞌa kan<br />
kawan, zama ziꞌo raz naꞌiki aipaꞌoraz<br />
soo padaro dunuu kari kao nan.<br />
Ukauꞌan naꞌapaꞌa naa uzamazi<br />
Tomin karu para dan dauꞌati. Uruu<br />
korai dao naa daro dunuu kawa nuꞌo<br />
uꞌati. Kai manaꞌo nii udyau pain<br />
uꞌidaꞌan, naꞌiki maꞌo za kaꞌo nii<br />
umishida pan Tomin karu, naꞌiki<br />
ukazan naa tinan nii. 3 Ushaꞌapanum<br />
idi utiwaa niꞌi naa naꞌa pam<br />
Nao ba nai kai manan naꞌiki naꞌa pam<br />
ukamunan ban.<br />
Kakupaꞌo kuba kawanuinao<br />
4 Uwaꞌati Nao ba nai Christ idaꞌati,<br />
kaku paꞌo raz kuba idaꞌati. Pidan nao<br />
kasha daniaz, mazan Tomin karu<br />
zaa mata uruu umana wunuꞌo nii.<br />
5 Uwaꞌati kaku paꞌo kuba nao kawanuꞌo<br />
nii kapam, ukai waa-kizi nao<br />
kizi Tomin karu Dapu naa tomakinao<br />
nii Kai manaꞌo Doro naa idaꞌan.<br />
Naꞌiki ukaudin-kizi kai manaꞌo<br />
faadaa nao nii Tomin karu ati, naꞌiki<br />
taai naꞌo nii Tomin karu ati uai pan<br />
kawanaꞌati, Jesus Christ idaꞌan.<br />
6 Ushaꞌapa num kauꞌan kaika paꞌa<br />
saada-kari wai Tomin karu para dan<br />
kia nuꞌu:<br />
“Utukapa, õmuudan kuba<br />
Zion c ii,<br />
zaamata-kariwaiz<br />
umanawunuꞌo kuba kabaun<br />
kadishita-kida-kinao.<br />
Aizii kanom mishidaꞌo uruu,<br />
aonaꞌa nii ubaꞌazootin-kidakao<br />
umishidan dikin ii<br />
uruu.” d<br />
7 Unao mishi dai nao ati umanawunuꞌo<br />
wuruꞌu kubaz. Mazan<br />
mami shida-kainao ati,<br />
“Wuruꞌu kuba tomapauzonao<br />
kabaun kashadaniaz,<br />
madiwautapa-kaꞌoraz<br />
ĩtukapan,<br />
uruꞌu naa mishiꞌoraiman<br />
umanawunuꞌo kuba<br />
b 1:25 Isaiah 40:6 c 2:6 Zion, oo Jerusalem. d 2:6 Isaiah 28:16<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
651<br />
1 PETER 2<br />
ipai baꞌoran kubanao ai.” e<br />
8 Baꞌo ran saada-kari wai kian<br />
kapam.<br />
“Uruu kuba tukurutin-kidaꞌo<br />
pidannao,<br />
naꞌiki uruu kuba kaboinakidaꞌo<br />
ĩdyaun.” f<br />
Ĩtukuru tinan pamami shida kan idiꞌo<br />
uruu dauaꞌo parada-karu. Mishiꞌo<br />
mazan Tomin karu aitan kawanaꞌati<br />
wuruꞌu naꞌa paꞌo raz shaꞌa pan ĩꞌati.<br />
9 Mazan unao Tomin karu zaama<br />
ta nii nao paꞌan papidanan nao nii,<br />
kaudinai nao nii faadaa nao nii, uruu<br />
Nao ba nai ati, naꞌiki unao Tomin karu<br />
buu ta nii kai manaꞌo pidan nao nii.<br />
Tomin karu idiwau unao, kaku waapaꞌo<br />
nii umana wunuꞌo ushaꞌa pata nii<br />
kida dauꞌati. Unao Tomin karu<br />
soꞌota nii umashaapa-kizi maru taꞌo<br />
bii iki, konau na maꞌo pakana dan<br />
idaꞌati. 10 Kiwii tapa aonaa Tominkaru<br />
pidanan nao mani unao, mazan<br />
aizii upidanan nao unao. Kiwii tapa<br />
aonaa Tomin karu kamunan-kidan<br />
daꞌi unao, mazan aizii Tomin karu<br />
kamunan-kidaꞌa naa unao.<br />
11 Õmarai napa nii õiriban nao,<br />
õpara daꞌa zon uꞌati, umashaa pan<br />
idi tawarai nao nii diꞌo raꞌa amazada<br />
idaꞌaꞌa. Ukauꞌan aonaꞌa naa<br />
ushaꞌa paa paꞌa naꞌa dikauda kidaꞌo<br />
aimaa kan unaꞌa zoo tapa nii kida,<br />
naꞌapa kidaꞌo pata kaꞌuan nii unao<br />
umashaa pan ai kai man. 12 Karikaonanuꞌu<br />
naa umashaapa kai man<br />
mami shida-kainao Tomin karu biiꞌi.<br />
Ĩdako tan puꞌu ushaꞌa paa pan dikaudaꞌo<br />
aimaa kan, mazan ĩtukapa kizi<br />
paꞌan ushaꞌapa tan kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan, uruu idi ĩmishi dan nii<br />
Tomin karu. Aizii Tomin karu kaawan<br />
donoꞌo naa, ĩkonau kii-kidan nii<br />
umana wunun.<br />
Naobanai-tinpainao paradan<br />
izoꞌati-kao<br />
13 Nao ba nai Christ aipan ati,<br />
uizoꞌati pidan nao para dan taakari<br />
wai naouz wanao ba naa nao nii.<br />
Uizoꞌati king, umana wunuꞌo raz<br />
unao ba nai-tin pan. 14 Naꞌiki uizoꞌati<br />
wuruꞌu king waranu ainaouz naoba<br />
nai nao gover nor nao para dan,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan king dyuuda nii<br />
ĩdyaun pata kaꞌu taꞌo nii maizoꞌatikai<br />
nao papara dan. Mazan izoꞌa tii nao<br />
upara dan, kai manaꞌo nii ĩtaapa-kao.<br />
15 Tomin karu aipan unao shaꞌapa tan<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan, umashaata<br />
kizi maai ta pin-kaꞌo pidan nao, ĩparadan<br />
ai maai ta pi naka-daun unao<br />
dauꞌan. 16 Unao, aonaꞌo raꞌa naa<br />
upoi torui tapa-kao, mazan aonaa<br />
ukai waꞌa naꞌa wuruꞌu umashaapa<br />
nuz naꞌapa udizapa-kinaa nii<br />
ushaꞌa paa pan oiaꞌo, mishiꞌo rai man<br />
umashaapa Tomin karu poi toru nao<br />
niꞌi naa. 17 Utaapa ipai pidan nao<br />
umana wunuꞌo nii. Umarai napa<br />
umin-mishi dan nao. Ukicha naꞌ iki<br />
Tomin karu ai, naꞌiki utaapa umanawunuꞌo<br />
nii pidan nao ba nai-tin paꞌo.<br />
Mashaapa-karu kaiman<br />
naobanainao ati<br />
18 Poi torui nao, utaapa unao banaa<br />
nao umana wunuꞌo nii naꞌiki<br />
1Pet<br />
e 2:7 Psalm 118:22 f 2:8 Isaiah 8:14<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 PETER 2, 3<br />
652<br />
uizoꞌati ĩpara dan, aonaa unao banaa<br />
nao kamuna nii nao ati mani<br />
kari kao nan, mazan toꞌora bai nao<br />
unao ba naa nao ati kapam. 19 Aizii<br />
unao, uai tapa nii kanom Tominkaru<br />
aiapa nii ushaꞌapa tan, ukauꞌan<br />
utuu dan nii kaziwaꞌo ubaiaa pan<br />
uan tami kita-kao dono umashaꞌapata<br />
kan puꞌu oiaꞌo, mazan uruu<br />
idaꞌanaꞌo nii Tomin karu nyuku nuu<br />
kai manan uꞌati. 20 Kanom uꞌitii man<br />
kai manaꞌo aimaa kan uiko dan nii<br />
utuu dan dono uzowi au tapa-kao<br />
ushaꞌapa tan dikin ii dikau daꞌo<br />
aimaa kan? Mazan Tomin karu<br />
nyuku nuu kai manan uꞌati utuudan<br />
dono ubaiaa pan dikau daꞌo<br />
aimaa kan ushaꞌapa tan dikin ii<br />
kai manaꞌo aimaa kan. 21 Kaika paꞌo<br />
nii wuruꞌu Tomin karu dapada nuz<br />
unao, ushaꞌapa num kauꞌan baiainpaꞌa<br />
naa Christ unao dikin ii. Uruu<br />
pakaduz wuruꞌu Christ waꞌa kaniaz<br />
uꞌati, ukauꞌan udaꞌa naꞌa naa ukaduz<br />
ushaꞌa pain pan idaꞌan uruu kawan.<br />
22 Uruu Christ, aonaa ushaꞌapatau<br />
zon oiaꞌo, aonaa naꞌa painim<br />
umarii dinau zon. 23 Aizii udakowapa-kao<br />
dono, aonaa udakoo pan<br />
powaa iti pidan nao dakoo pai naouz<br />
paugaru. Upata kaꞌuta-kao dono,<br />
aonaa ukau naan powaa iti pidannao<br />
ati antamiki tainaouz paugaru.<br />
Mazan ipai utaan pashaꞌa patakaoaz<br />
Tomin karu ati. Uruu paꞌan<br />
wuruꞌu aita paꞌo niꞌo raz naꞌa pam<br />
nii pashaꞌapa tan pidan nao ĩshaꞌapata<br />
nii kida kawanaꞌati. 24 Uruu<br />
Christ baiaa paꞌo waꞌoian winipi naa,<br />
pamawa kan idaꞌan cross paawaꞌa,<br />
wamuu din kiziꞌi naa oiaꞌo ai,<br />
naꞌiki wamashaapa kiziꞌi naa kaiman<br />
Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />
Ubai ain pan idaꞌan, ukaku dan<br />
waunao. 25 Kiwiin unao, kaznizonao<br />
kawa nuꞌo umakon panaꞌi tiꞌi naa<br />
ukaꞌuza tiki ai. Mazan aizii ukaa wan<br />
powaa ati ukaꞌuza tiki idaꞌati. Uruu<br />
taa paꞌo raz unao.<br />
Daiaroinao naꞌiki daiaruinao<br />
3 1 Unao naꞌapa kapam zun nao<br />
kau daia rui nao, umashaapa<br />
kai man izoꞌa ti aaba udai aru nao ati.<br />
Udai aru nao mamishi daꞌa zoo kan<br />
an Tomin karu para dan, ĩmishi dan<br />
nii, uaida-kidan idaꞌan kai manaꞌo<br />
ukaduz ĩꞌati. Aonaa upara dinan<br />
puꞌu mani padamata ĩꞌati, mazan<br />
upuꞌaꞌo nii utanawa tin-kidan ĩdyaun<br />
Tomin karu idaꞌati, 2 umashaa pan<br />
idi kai man Tomin karu para dan<br />
aipan kawanaꞌati. 3 Aonaa uaidaꞌanaꞌa<br />
ukonau na man umao din pan<br />
idaꞌan mani kari kao nan, oo ukaiwada<br />
pan idaꞌan mani kari kao nan<br />
wiziꞌi kidaꞌo aimaa kan, naꞌiki ukaiwadan<br />
idaꞌan mani kari kao nan<br />
konau na mada-kari wai ukamichan.<br />
4 Mazan marii paꞌan uaidan<br />
ukonau na man kai manaꞌo umashaapan<br />
idaꞌan unyuku nuu ikiꞌo, naꞌiki<br />
kadoro naꞌo mashaapa-karu idaꞌan.<br />
Naꞌa paꞌo konau nama-karu aonaa<br />
naꞌa painim nii uawu tan, naꞌiki naꞌapaꞌo<br />
raz konau nama-karu tuu kiaꞌo<br />
Tomin karu nau da pan. 5 Naꞌa paꞌo<br />
konau nama-karu kotuaꞌo kai manainao<br />
zun nao aida nii. Ĩmishida pan<br />
Tomin karu naꞌiki kai man ĩmashaapan<br />
izoꞌa ti aaba pau dai aru nao ati.<br />
6 Utukapa Sarah dauaꞌo, oroo izoꞌa-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
653<br />
1 PETER 3<br />
tiꞌo pau dai aru Abra ham, uruu idi<br />
odakota pan uruu panao ba naa nii.<br />
Unao zun nao, Sarah dai nao wuruꞌu<br />
unaouz, umashaa pan dono ushaꞌapaa<br />
pan dauꞌu kai manaꞌo aimaa kan<br />
kida oroo kawan, aonaa kanom aiaꞌa<br />
naa utarian.<br />
7 Unao naꞌapa kapam daonaiora<br />
nao kau daia roi nao. Utaapa<br />
udai aro nao kai manaꞌo idaꞌan naꞌiki<br />
ukaro dapa ĩdyaun, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan uai tapa nii aonaa naꞌapa<br />
kidaꞌo mani ĩmaꞌo za kan unao<br />
kawan. Mazan naꞌapa kidaꞌo nii<br />
unao tuma ĩzaama tan Tomin karu<br />
kamunan-kinaa kakupa-karuz.<br />
Umashaa pan dono naꞌapa, kaimanaꞌo<br />
nii utoriin pan bao kopa,<br />
aonaꞌo nii kanom kasha ruta paꞌo<br />
nii unao.<br />
Ipai mishidainao Jesus atiꞌo<br />
8 Aizii bauka paꞌa kan naa õkian,<br />
ipai unao naꞌapa kida utaapa<br />
unyuku nuu uꞌatiaaka uiriban nao<br />
tuma. Umarain paaka umin-mishidan<br />
nao, naꞌiki ukamu nanu aaka<br />
naꞌiki aonaa uꞌata din paꞌa naꞌa.<br />
9 Aonaa ukau naa tinaꞌa naꞌa dikau daꞌo<br />
idi ushaꞌa pata-kao dono dikau daꞌo<br />
idaꞌan, oo aonaa uzunaa pinaꞌanaꞌa<br />
powaa iti uzunaapa-kao dono.<br />
Mishiꞌo rai man ukau naa tin kaimanaꞌo<br />
upara dan idaꞌan, upishaan<br />
idaꞌan Tomin karu kai manan ĩꞌati.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
kian utaaꞌa zon kai man-karu wuruꞌu<br />
udapada nuz unao. 10 Saada-kari wai<br />
Tomin karu para dan kian,<br />
“Kanom mashaapaꞌazoꞌo<br />
konaukii<br />
naꞌiki tukapaꞌazoꞌo<br />
kaimanaꞌo aimaakan<br />
shaꞌapan paꞌati,<br />
marii aonaa ukadakotinauzon<br />
dikaudaꞌo idaꞌan,<br />
naꞌiki marii umashaatan<br />
pamaridinauzon.<br />
11 Marii umuudan naa oiaꞌo<br />
pakaduz, ushaꞌapatan naa<br />
kaimanaꞌo,<br />
udorotan naa kaimanaꞌo<br />
mashaapa-karu,<br />
naꞌiki utiwaan naa<br />
pamashaapan kaiman<br />
pairibannao tuma.<br />
12 Ushaꞌapanum kauꞌan<br />
Tominkaru awunuutapanii<br />
kaimanaꞌo pidannao,<br />
naꞌiki uabata ĩtoriinpan dono<br />
paꞌati,<br />
mazan pidannao<br />
shaꞌapaapainao oiaꞌo,<br />
aonaa manawun<br />
unaudapan.”<br />
Mishidainao Christ patakaꞌutakao<br />
kaimanaꞌo dikin ii<br />
13 Kanomaꞌo nii shaꞌa pata dikaudaꞌo<br />
unao ati ushaꞌa paa pan an<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan? 14 Konaukiaꞌo<br />
nii unao, upata kaꞌuta-kao an<br />
ushaꞌa paa pan dikin ii kai manaꞌo<br />
aimaa kan, ukauꞌan aonaa udopiaꞌa<br />
naꞌa, naꞌiki aonaa utariaꞌa naꞌa<br />
pidan nao shaꞌapa taꞌa zon an dikaudaꞌo<br />
idaꞌan unao. 15 Mazan utaapa<br />
Christ kai manaꞌo unao ba naa nii<br />
unyuku nuu ii, naꞌiki karikao nanuꞌu<br />
naa umin ziiwa-kidapa upara dan<br />
nii, uaitapa kizi naꞌa pam udakoꞌatin<br />
pidan nao, ĩpishaan dono unao<br />
1Pet<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 PETER 3, 4<br />
654<br />
umishida pan dauꞌan Tomin karu<br />
shaꞌapa taꞌa zoo niaz uꞌati. 16 Naꞌiki<br />
udakoꞌa tin dono ĩdyaun, kaiman<br />
uparada ĩꞌati. Naꞌiki kai man<br />
utaapa unyuku nuu, uai tapa nii<br />
aonaa ushaꞌapa tan aimaa kan<br />
dikau daꞌo. Uruu idaꞌanaꞌo nii, pidannao<br />
baꞌa zoin pan dakoo pai naouz<br />
umashaa pan mishi dai nao nii Christ.<br />
17 Panaa don Tomin karu kashaapan<br />
nii baiatin-karu kai manaꞌo<br />
shaꞌa paapa-kao dikin ii. Mazan kaimanaꞌo<br />
wuruꞌu baiatin-karu ai oiaꞌo<br />
shaꞌa paapa-kao dikin ii. 18 Naꞌapa<br />
Christ, aonaa oiaꞌo mani uruu,<br />
mazan upuꞌu utaai nan pamawa kan<br />
idaꞌan bau papa, aonaa powaꞌan kida<br />
mani waꞌoian dikin ii. Uruu kaimanaꞌo<br />
pidan, umawa kan dikau daꞌo<br />
pidan nao dikin ii. Christ shaꞌapa tan<br />
kaika paꞌo raꞌa unaꞌaka kizi waunao<br />
Tomin karu idaꞌati. Unanaa zowiikao,<br />
mazan ukakuda-kao powaa iti<br />
Tomin karu Doro naa idaꞌan.<br />
19 Uruu Tomin karu Doro naa<br />
idaꞌanaꞌo Christ kakuwaa pan<br />
doro nai nao ati ĩtaraapa-kizi nao ii.<br />
20 Ĩnao maizoꞌati-kai naouz Tominkaru<br />
para dan, Tomin karu zauda pan<br />
puꞌu kotuaꞌiki ĩtanawa tinan paꞌoian<br />
ai, naꞌiki ĩizoꞌa tin papara dan,<br />
Noah toma pan puꞌu pakana wan.<br />
Uruu dono 8 sodi pidan nao paidinan<br />
kanawa zoꞌiti. Uruu idaꞌan<br />
ĩkazan naata-kao wunu tuubaruꞌo<br />
ai, naraa daꞌo raz ipai imiꞌi<br />
baara. 21 Uruu wuruꞌu kai naabataꞌo<br />
raz chikaa wunuin-karu,<br />
wuruꞌu kazan naa tin-karuz Jesus<br />
Christ kadi shita-kida-kao idaꞌan<br />
pamawaka-kizi iki. Aizii chikaawunuin-karu,<br />
aonaa pidan nanaa<br />
chikaa-kao kaniri baꞌo ai mani karikao<br />
nan, mazan wapishaan paꞌan<br />
Tomin karu usaa baa kizi wanyukunuu<br />
oiaꞌo ai.<br />
22 Jesus Christ makoꞌo raz naa<br />
aokazi iti, kai naꞌii uruu Tomin karu<br />
diwaꞌora anta napu, umana wunuꞌo<br />
unao ba nai-tin pan ipai angel nao ati,<br />
naꞌiki ipai doro nai nao umana wun<br />
kidai nao ĩnao ba nai-tin pan ati.<br />
Mashaapa-karu Tominkaru ati<br />
4 1 Christ bai aa pan idi kaziwaꞌo,<br />
ukauꞌan naꞌapaꞌa naa unao<br />
uruu kawan kapam, naꞌiki umaꞌoza<br />
ka da paꞌa naa unyuku nuu<br />
ubaiain paꞌa zon dauꞌati. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan, naꞌiaꞌo ram unao<br />
baiaa paꞌo kaziwaꞌo pamishi dan<br />
dikin ii Christ, aonaꞌo niꞌi naa<br />
ushaꞌapaa paꞌa zon oiaꞌo. 2 Ukauꞌan,<br />
aizii aonaꞌa naa unaꞌa zoo ta paꞌa naꞌa<br />
oii kidaꞌo ushaꞌapaa pauzo nii, mazan<br />
unaꞌan kawanaꞌati uizoꞌ ati paꞌa naa<br />
Tomin karu. 3 Unao kotuaꞌikiꞌo<br />
ushaꞌapaa pau zon oiaꞌo, maai tapakai<br />
nao Tomin karu nau dapa nii<br />
kidaz pashaꞌa paa pan. Unau dapa<br />
ukiaa paa kan kaki baꞌa zon naꞌo<br />
idaꞌan, unau dapa upoꞌidi pan, unaudapa<br />
umakon madoro naa-dau nuꞌo<br />
tuzapa-kizai ii aka, naꞌiki utominkaru<br />
nii tapa nuz toma-kari wai nao<br />
kari kao nan. 4 Uruu idi umin-shaꞌapaa<br />
pau zon oii kidaꞌo aimaa kan,<br />
tuu kii ĩdiꞌitin pan unao dauꞌan,<br />
aonaa ĩaita pan kanom nii aonaꞌa<br />
naa ushaꞌa paa pan dikauda kidaꞌoraz<br />
aimaa kan powaꞌa. Unaꞌa pan<br />
idiꞌi naa ĩdakoo pan unao. 5 Mazan<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
655<br />
1 PETER 4<br />
ĩdakoꞌa tin nii naꞌapa kidaꞌa dauꞌan<br />
Tomin karu ati, uruu aita paꞌo niꞌoraz<br />
naꞌa pam pakawi nipi naa tan<br />
ipai pidan nao kaku pai nao naꞌiki<br />
mawa kai nao kapam. 6 Kaika pan<br />
idiꞌo Kai manaꞌo Kuwai kowaa dauzokaoaz<br />
mawa kai nao pidan nao ati<br />
ĩkaku pan puꞌu zii. Ĩnanaa patakaꞌuta-kao<br />
mawaka-karu idaꞌan<br />
naꞌapa ipai pidan nao pata kaꞌutakao<br />
kawan mawaka-karu idi, mazan<br />
upuꞌu kari kao nanuꞌo nii ĩkaku pan<br />
naꞌapa Tomin karu kawan Kai manaꞌo<br />
Doro naa idaꞌan.<br />
Marii Tominkaru taanii kaiwaakao<br />
kaimanaꞌo idaꞌan<br />
7 Ipai aimaa kan kida ataꞌa zoo<br />
ĩkato kon-tinan. Ukauꞌan aita pinaꞌa<br />
naa umashaapa, kari kao nan kizi<br />
udiꞌitin pan kai man, turuu kizi<br />
utoriin pan kai man Tomin karu<br />
ati. 8 Naꞌiki powaꞌaꞌo zii umanawunun<br />
wuruꞌu marain paaka-karu<br />
an, mishiꞌo idaꞌan. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan kamarain pan-karu marinaꞌata-kida<br />
ipai oiaꞌo. 9 Udapaapa<br />
umin-mishi dan nao udapu ati,<br />
naꞌiki ukataan ĩꞌati, mazan aonaa<br />
unyuku nuu oian bii an mani. 10 Ipai<br />
unao kawanaꞌati Tomin karu taanii<br />
ukaꞌiita-kinaa niꞌi ushaꞌapa tan<br />
aimaa kan umin-mishi dan nao ati.<br />
Ukauꞌan ukamin kaꞌu taa kaꞌa naa<br />
uꞌidaꞌan, naꞌiki ukau dinaꞌa naa<br />
kai man Tomin karu taa nii uꞌati<br />
idaꞌan. 11 Utaan an uꞌati ukaꞌiitakinaa<br />
nii ukaku waa pan, ukowaa daꞌa<br />
naa wuruꞌu Tomin karu diꞌikiꞌo raz<br />
kuwai. Aizii utaan an uꞌati ukaꞌiitakinaa<br />
nii ukamin kaꞌu tan pidan nao,<br />
ukamin kaꞌuu paꞌa naa wuru idaꞌanaꞌa<br />
maꞌo zaka-karu Tomin karu<br />
taa niaz uꞌati. Naꞌapa kizi ipai aimaakan<br />
kida shaꞌa pata-kao Tomin karu<br />
konau kii-kida-kinao nii Jesus Christ<br />
idaꞌan. Uruu Tomin karu kari kaonanuꞌo<br />
niꞌo raz umana wunun naꞌiki<br />
umaꞌo za kan. Amen.<br />
Baiainapa-karu Christ dikin ii<br />
12 Õmarai napa nii õminmishi<br />
dan nao! Aonaa ukiaꞌa naꞌa<br />
unyuku nuu ii, “Kan dii niꞌo aimaakan<br />
shaꞌa pan õꞌati kaika paꞌa,”<br />
utiwauta-kao an ubaia tan idaꞌan<br />
kaziwaꞌo. 13 Mazan tuu kii ukonau kii,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan ukami nau daꞌutan<br />
Christ wuruꞌu, upata kaꞌuta-kao<br />
idaꞌa naꞌo raz naꞌapa Christ patakaꞌuta-kao<br />
kawan. Uruu powaꞌa zii<br />
kizi ukonau kian utuka pan donoꞌo<br />
naa Christ umana wunun aida-kao,<br />
ukaa wan donoꞌo naa. 14 Konau kiaꞌo<br />
nii unao, udako wapa-kao dono<br />
umishi dan dikin ii Christ, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan umana wunuꞌo Doro nai,<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo raz kainaꞌan idi<br />
unao idaꞌa. 15 Naꞌiaꞌo ram unao patakaꞌuta-kao<br />
dono, aonaa kizi paꞌi<br />
uzowian dikin ii mani pidan, oo<br />
ukoidi miki tinan dikin ii mani, oo<br />
ushaꞌapa tan dikin ii mani dikauda<br />
kidaꞌo aimaa kan, oo ukimu dau tan<br />
dikin iaꞌo mani baꞌo ran pidannao<br />
ĩshaꞌapa tin kizi kida dauꞌati.<br />
16 Aizii upata kaꞌuta-kao an umishidan<br />
dikin ii Christ, aonaa kanom<br />
dikin ii ukibaꞌa zoo-kida nuzu, mazan<br />
ukonau kii-kida Tomin karu uaitapa-kao<br />
idi umishida pan Christ.<br />
17 Ushaꞌapa num kauꞌan kaa waꞌa<br />
1Pet<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 PETER 4, 5<br />
656<br />
naa ama zada pidan nao tiwaꞌa zookao<br />
kamoon, naꞌiki Tomin karu<br />
pidanan nao wuruꞌu kiwii niꞌo niꞌoraz<br />
ĩtiwaa-kao. Aizii umishiin dono<br />
waunao mishi dai nao tiwaa-kao<br />
kiwiin, naꞌa pam nii dii pidan nao<br />
shaꞌa pata-kao aonaꞌo raz ĩizoꞌatin<br />
Kai manaꞌo Kuwai Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo raz? 18 Saada-kari wai Tominkaru<br />
para dan kian,<br />
“Aizii mani suduupaꞌo idaꞌan<br />
kaimanainao pidannao<br />
kazannaata-kao,<br />
aitaniimanaꞌo nii<br />
dikaudainao naꞌiki oiainao<br />
pidannao,<br />
naꞌapam niꞌi naa dii<br />
ĩshaꞌapata-kao?” g<br />
19 Ukauꞌan, upata kaꞌuta-kao<br />
an Tomin karu aipan kawanaꞌati,<br />
pakawan ushaꞌa paapa wuruꞌu<br />
kai manaꞌo raz naꞌiki sakita paꞌoraz<br />
aimaa kan. Naꞌiki pakawan<br />
utaapa unyuku nuu Tomin karu ati,<br />
tomaꞌo raz unao, uruu mishiꞌo nii<br />
ushaꞌapa tan aimaa kan papara dan<br />
kawanaꞌati.<br />
Kazowautapainao<br />
Tominkaru Choochin<br />
5 1 Aizii õpara daꞌa zon choochi<br />
zowau naa nao ati. Õgaru<br />
choo chi zowau naa kapam, naꞌiki<br />
õtuka pauzo nii Christ pata kaꞌutakao,<br />
naꞌiki õgaru kaꞌidi wai naꞌo<br />
nii kapam ukonau na man naꞌiki<br />
umana wunun idi, uaida-kao dono<br />
ukaa wan donoꞌo naa. 2 Kai man<br />
utaapa Tomin karu pidanan nao<br />
utaapa-kida nii naouz uꞌati, naꞌapa<br />
kaznizo taa piki awunuu ta pan<br />
kawan pataapa nii kaznizo nao.<br />
Uawu nuu tapa ĩdyaun min ziiwa<br />
naꞌiki konau kiaꞌo idaꞌan Tominkaru<br />
aipan kawanaꞌati ushaꞌapa tan.<br />
Aonaa uai pan idi mani uiko dan<br />
aimaa kan uꞌati kari kao nan, mazan<br />
utaan idiꞌo mana wun unyuku nuu<br />
uawu nuu ta paꞌa zon dauꞌu ĩdyaun.<br />
3 Aonaa unao ba nai-tin paꞌa naꞌa<br />
wunao atiꞌi, taapa-kida-kari wainaouz<br />
uꞌati, mazan uaida-kida<br />
kai manaꞌo shaꞌapa tin-karu naꞌiki<br />
mashaapa-karu ĩꞌati. 4 Aizii Christ,<br />
kaznizo nao taa piki nao zowaunaa<br />
kawa nuꞌo raz kaa wan donoꞌo<br />
naa, utaan nii unao ati aimaakan<br />
konau na maꞌo, aonaꞌo niꞌo raz<br />
ukonau na man mainaaba tinau zon,<br />
uruu wuruꞌu umana wunuꞌo uidiwau<br />
niꞌo raz.<br />
5 Aizii unao paꞌinai nao<br />
daonai ora nao, uizoꞌati tunaru naotin<br />
pai nao para dan. Naꞌiki ipai unao,<br />
naꞌapa kida utaa pi napa, aonaa uꞌatadin<br />
paꞌa naꞌa, ukamin kaꞌu aaka paꞌan<br />
uꞌatiaaka. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
Tomin karu para dan saada-kari waiz<br />
kian,<br />
“Panaꞌiti Tominkaru taan<br />
panyukunuu<br />
atadinpaꞌo pidan ai,<br />
mazan ukamunan-kida pidan<br />
aonaꞌo uꞌatadinpan.” h<br />
6 Ukauꞌan aonaa uꞌatadin<br />
paꞌa naꞌa Tomin karu<br />
umana wunuꞌo raz taa pan puꞌu<br />
unao, kai man kizi uzaama tan<br />
g 4:18 Proverbs 11:31 h 5:5 Proverbs 3:34<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
657<br />
1 PETER 5<br />
unao umana wunuꞌo nii dii naꞌitiꞌi<br />
paaita nii kamoo kaa wan<br />
dono. 7 Utaa Tomin karu ati ipai<br />
aimaa kan kimu dau taꞌo naꞌiki<br />
kashaꞌora dau taꞌo unyuku nuu.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan utaapa nii<br />
wuruꞌu unaouz.<br />
8 Z aud i napa u mashaapa<br />
utaruba Satan ai. Kai naꞌa uruu,<br />
uchiꞌikaꞌan pan naꞌapa zama ziꞌo<br />
baudo koru kaꞌaran tinaꞌo kawan,<br />
dorota paꞌo raz pawanyuku nuu nii.<br />
9 Aonaa ukashaapi naꞌa naꞌa uꞌati,<br />
mazan maꞌo zaka umashaapa<br />
umishi dapa nii idaꞌa. Uaita pan idi<br />
umin-mishi dan nao mashaa pai nao<br />
ipai naꞌiaꞌa kan diꞌo raz ama zada<br />
idaꞌa, naꞌa paꞌo ĩbaia tinan unao<br />
kawan kapam. 10 Mazan aonaa<br />
kotuaꞌikiꞌo nii mani ubaia tinan<br />
dau naꞌan, uruꞌo niꞌi naa kamunanbaꞌo<br />
raz Tomin karu, zaama taꞌo raz<br />
unao Christ idaꞌan kaꞌidi wai naꞌo<br />
nii kari kao nanuꞌo pakonau na man<br />
naꞌiki pamanawu nun idi. Usaabaan<br />
niꞌi naa unao powaa iti, naꞌiki<br />
umaꞌo za ka dan nii unao kai manaiman,<br />
mishi kizi umishida pan,<br />
aonaa kizi ukashadi nan. 11 Marii<br />
kari kao nan umana wun-karu uruu<br />
atiꞌo nii. Amen.<br />
Peter kowaadinan naa<br />
12 Õsaa dan diꞌo raz madi wauꞌu<br />
õkaari tan unao ati, Silas i kaminkaꞌu<br />
tan idaꞌanaꞌo õgaru. Uruu<br />
kai manaꞌo õmin-mishi dan. Wuruꞌu<br />
õsaada nuz õkaari tan unao ati,<br />
õai pan idiꞌo õmaꞌo za ka dan unao<br />
naꞌiki õtaan õpara dan mishiꞌo<br />
naꞌiki õai ta pa nii aimaa kan dauꞌanaꞌo.<br />
Wuruꞌu diꞌora zuꞌu mishiꞌo<br />
kamunan-karu Tomin karu diꞌikiꞌo.<br />
Ukauꞌan, maꞌo zaka umashaapa,<br />
uruu kamunan-karu idaꞌa.<br />
13 Umin-mishi dan nao Christ,<br />
mashaa pai naouz daꞌaꞌa Baby lon<br />
idaꞌa, j Tomin karu zaa ma ta nii naouz<br />
papidanan nao nii unao kawan,<br />
ĩdyuu dan papara dan unao ati. Naꞌiki<br />
Mark, õtaa paniaz õdani kawan,<br />
udyuu dan kapam papara dan unao<br />
ati. 14 Konau kii unau baaka uminmishi<br />
dan nao tuma ubao kopa tinan<br />
dono. k<br />
Marii Tomin karu taan unyukunuu<br />
kai man-kinaa nii unao<br />
mishi dai naouz Christ.<br />
1Pet<br />
i 5:12 Silas: Greek para dan idaꞌan, Silva nus kiaꞌo wuruꞌu. j 5:13 Babylon: Rome<br />
dako tapa-kinao. k 5:14 Peter donoꞌo mishi dai nao bao kopa tinan dono, ĩtukapakidan<br />
panau baan oo pakonau kii-kidan pamin-mishi dan nao pakissi tan idaꞌan ĩdyaun<br />
pakao zoo ati oo pataawu ati oo panaa don pakaꞌu ati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Itamautan Peter Kaaritan<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Diꞌoraz kaarita, itamautan Peter kaaritan mishidapainao Jesus Christ<br />
atiꞌo.<br />
Aizii usaadan dono wuruꞌu pakaaritanuz ĩnao diꞌiti, naꞌapain zaudinaꞌo<br />
ĩmashaapan wunao mariidan ai ĩdyaunuꞌu, panaꞌitiꞌoraz ĩtominapa-kidan<br />
pidannao kuwai dauꞌu. Uruu idi Peter kowaadan ĩꞌati diꞌoraz pakaaritan<br />
idaꞌa, naꞌapam nii ĩshaꞌapatinan ĩkashadapa-kinaa nii wunaouꞌu panaꞌitiꞌoraz<br />
naa ĩkowaadapan kuwai. Ukian ĩꞌati uaipan ĩtominpan, powaꞌa zii<br />
ĩaitapa kizi mishiꞌo kuwai dauꞌu, naꞌiki marii ĩshaꞌapatinan mishiꞌo kuwai<br />
kawanaꞌati.<br />
Diꞌoraz pakaaritan idaꞌa Peter kowaadan mishidapainao ati, Tominkaru<br />
mainaabatan nii mariidapaꞌo patominapa-kidan pidannao. Naꞌiki<br />
ukakinaotan mishidapainao marii kizi ĩmashaapan kaiman Tominkaru ati<br />
maꞌoiaka-daun, atii Naobanai Kamoon kaawan.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Usakadin-kinaa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-2<br />
Tominkaru dapadaniinao dyaupaiꞌo nii udoronaa idaꞌan . 1:3-21<br />
Mariidapainao patominapa-kidan pidannao . . . . . . . . 2:1-22<br />
Christ kaawan powaa ati . . . . . . . . . . . . . . . . . 3:1-18<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita, õgaru Simon<br />
Peter diꞌikiꞌo, õgaru Jesus<br />
Christ poitoru naꞌiki uapostlen.<br />
Wuruꞌu õkaa rita nuz unao atiꞌi,<br />
mishi dai naouz Jesus Christ naꞌapa<br />
waunao kawan. Jesus Christ,<br />
waTominkarunuz naꞌiki wazan naaz<br />
kai manan idaꞌan. 2 Marii powaꞌa zii<br />
Tomin karu kamuna nun uꞌati, naꞌiki<br />
utaan unyuku nuu kai man-kinaa nii,<br />
uaita pan idaꞌan Tomin karu naꞌiki<br />
wanao ba naa Jesus.<br />
Mashaapa-karu mishiꞌo<br />
mishidainao nii Jesus Christ<br />
3 Pamaꞌo za kan idaꞌan, Tominkaru<br />
taan naa waꞌati ipai aimaa kan<br />
waaiapa nii kida wamashaapa-kinaa<br />
nii kai man uꞌati, waaita pan idiꞌi<br />
naa uruu. Uruu wuruꞌu zaama-<br />
658<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
659<br />
2 PETER 1<br />
taꞌo raz waunao pamanawu nun<br />
naꞌiki pakai manan idaꞌan. 4 Naꞌiki<br />
umana wunuꞌo pamaꞌo za kan<br />
idaꞌan, Tomin karu taan waꞌati<br />
ipai umana wun kidaꞌo aimaa kan,<br />
tawuruꞌu ukowaa daniaz pataan<br />
nii. Tomin karu taa nuz paparadan<br />
pashaꞌapa tan niꞌo aimaa kan<br />
kida dauꞌu, uruu idaꞌan kizi aonaa<br />
unaꞌa zoota pan ushaꞌapa tan dikauda<br />
kidaꞌo aimaa kan, shaꞌapaapa-kariwaiz<br />
diꞌo raz ama zada idaꞌaꞌa. Mazan<br />
uruu idaꞌan kizi paꞌan uzaama tan<br />
Tomin karu kaduz kida.<br />
5 Ukauꞌan, aizii umishi dan idi<br />
Christ, mishii ma naꞌa naa utiwaa<br />
umashaa pan kai man. Umashaa pan<br />
idiꞌi naa kai man, mishii ma naꞌa naa<br />
umashaapa aita paa baꞌo pidan nao<br />
nii. 6 Aizii umashaa pan idiꞌi naa<br />
aita paa baꞌo pidan nao nii, mishiima<br />
naꞌa naa utuu dapa unyuku nuu<br />
ushaꞌapa taꞌa zon ai oiaꞌo. Utuu dapan<br />
idiꞌi naa unyuku nuu ushaꞌapa taꞌa zon<br />
ai oiaꞌo, mishii ma naꞌa naa utuudapa<br />
wuruꞌu ubaia ta nuz kashaꞌora<br />
kidaꞌo aimaa kan. Utuu dapan idiꞌi<br />
naa wuruꞌu ubaia ta nuz kashaꞌora<br />
kidaꞌa aimaa kan, mishii ma naꞌa<br />
naa umashaapa Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati. 7 Aizii umashaa pan idiꞌi<br />
naa Tomin karu aipan kawanaꞌati,<br />
mishii ma naꞌa naa ukamu nanuaaka<br />
umin-mishi dan nao tuma.<br />
Ukamu nanu aa kan idiꞌi naa uminmishi<br />
dan nao tuma, mishii ma naꞌa<br />
naa umarai napa ipai pidan nao.<br />
8 Aizii umashaa pan an ushaꞌa paa pan<br />
dauꞌu powaꞌa zii kai kapa kidaꞌo raz<br />
aimaa kanuꞌu, aonaa maza nuꞌo nii<br />
mani wuruꞌu uai tapa nuz wanaoba<br />
naa Jesus Christ, naꞌiki uruu<br />
idaꞌan maꞌo za kaꞌo nii ukau dinan<br />
uꞌati. 9 Mazan aizii naꞌiaꞌo ram pidan<br />
aonaꞌo umashaa pan wuru kida<br />
kawanaꞌatiꞌi, naꞌa paꞌo uruu pidan<br />
kawan aonaꞌo raz utuka pan kai man<br />
oo ishaa wun kawa nuꞌo uruu. Naꞌiki<br />
pidan aonaꞌo raz umashaa pan wuru<br />
kida kawanaꞌatiꞌi, umanyuku nuutan<br />
naa Tomin karu soꞌota niꞌi naa<br />
paꞌoian kida.<br />
10 Ukauꞌan õmin-mishi dan nao,<br />
mishii ma naꞌa naa utiwain dadaraꞌo<br />
idaꞌan, uaida kiziꞌi naa mishiꞌo<br />
Tomin karu dapa dan naa naꞌiki<br />
uzaama tan naa unao papidanannao<br />
nii. Aizii kari kao nan dono<br />
ushaꞌa paa pan kai kapa kidaꞌo raꞌa,<br />
aonaꞌo nii uwao tan umishida pan ai<br />
Tomin karu. 11 Kaika paꞌo idaꞌa naꞌa<br />
kai manai ma naꞌo nii udapaapakao<br />
karikao nanuꞌo raz wanao ba naa<br />
naꞌiki wazan naa Jesus Christ naoba<br />
nai-tinapa-kizi iti.<br />
12 Uruu idi kari kao nanuꞌo<br />
nii powaꞌan kida õkaku waa pan,<br />
õnyuku nuu-kida-kinaa nii uꞌati<br />
wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai. Mishi<br />
uaita pan puꞌaꞌa naaz kai manaiman,<br />
naꞌiki uzaama tan puꞌaꞌa naaz<br />
kai manai man naꞌiki maꞌo zaka<br />
umishida pan wuruꞌu mishiꞌo raz<br />
parada-karu. 13 Mazan õdiꞌi ta pa nuz,<br />
kai manaꞌo wuruꞌu õnyuku nuu-kidanuz<br />
uꞌati naꞌapa kidaꞌo, õkaku pan<br />
puꞌu zii. 14 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
õai tapa ataꞌa zoꞌo naa õmawa kan,<br />
naꞌapa wanao ba naa Jesus Christ<br />
kainaa ba tan õꞌatiz. 15 Uruu idiꞌo<br />
wuruꞌu õtiwai na nuz dadara õkaꞌiitan<br />
kawanaꞌati õkowaa dan uꞌati<br />
2Pet<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 PETER 1, 2<br />
660<br />
kidaz, kari kao nan kizi unyuku nuita<br />
pan kidaz õmawa kan dau naꞌan.<br />
Peter kowaadan mishiꞌo<br />
kuwai Jesus Christ dauꞌu<br />
16 Wakowaa daniaz uꞌati,<br />
wanao ba naa Jesus Christ waꞌatin<br />
umana wunuꞌo idaꞌanaꞌo nii dauꞌanaꞌo<br />
raz, aonaa toma-kari wai kuwai<br />
diꞌikiꞌo mani waaba tan, mazan<br />
watukapa nii waawun idi kaimanai<br />
man naꞌa pam mishiꞌo Christ<br />
umana wunun. 17 Ushaꞌapa num idi<br />
naꞌiaꞌo waunao udaru Tomin karu<br />
nau baan donoꞌo raz uruu, naꞌiki<br />
utaan donoꞌo raz uꞌati umana wunkaru.<br />
Waabata umana wunuꞌo raz<br />
Tomin karu para dan uꞌati, ukian,<br />
“Diꞌi õdaniꞌi, õmarai napa nii manawun,<br />
shaꞌapa tinaꞌo õnyuku nuu<br />
kawanaꞌati.” 18 Naꞌiaꞌo waunao<br />
Jesus Christ tuma umana wunuꞌoraz<br />
midukuo paawa ii, Tomin karu<br />
para dan donoꞌo raz uꞌati aokazi iki. a<br />
19 Uruu idaꞌanaꞌo waaita pan<br />
kai manai man mishiꞌo wuruꞌu<br />
Tomin karu prophetin nao kowaadauzo<br />
niaz shaꞌapaꞌo nii. Ukauꞌan<br />
utaaꞌa naa kai manai man unyukunuu<br />
ati parada-karu prophet nao<br />
kowaa daniaz shaꞌapaꞌo nii dauꞌan.<br />
Wuruꞌu ĩkuwaaz naꞌa paꞌo lamp<br />
kanada pan kawan maru taꞌo-karuꞌu.<br />
Ukanada pan nii atii Christ kaa wan,<br />
naꞌiki umana wunun kanada pan naa<br />
unao nyuku nuu ii. 20 Powaꞌa zii õaipan<br />
uaita pan, aonaa paꞌidaꞌaꞌo mani<br />
Prophet nao aita pan saada-kari waiz<br />
Tomin karu Para dan, shaꞌapaꞌo nii<br />
dauꞌan. 21 Naꞌiki aonaa pidan aipan<br />
kawanaꞌa tiꞌo mani ukowaada-kao<br />
wuruꞌu parada-karu shaꞌapaꞌo niꞌoraz.<br />
Mazan prophet nao kowaa da nuz<br />
Tomin karu para dan, Kai manaꞌo<br />
Doro naa Tomin karu diꞌikiꞌo kainaaba<br />
tan idaꞌanaꞌo ĩꞌati naꞌa pam nii<br />
ĩkian.<br />
Mariidapainao<br />
patominapa-kidan pidannao<br />
2 1 Kotuaꞌa naa, kai naꞌaꞌo daꞌi<br />
Tomin karu pidanan nao biiꞌi<br />
dako tin pai nao prophet nao nii.<br />
Naꞌa paꞌo nii kapam kai, kai naꞌaꞌo<br />
nii marii da pai nao patomi napakidan<br />
pidan nao kaa wan unao<br />
bii ati. Ĩtomi napa-kidan nii unao<br />
mishiꞌo kawan wuruꞌu mishi dapakaru<br />
dauꞌu, mazan aonaa mishiꞌo<br />
mani wuruꞌu. Naꞌapa kidaꞌo raz<br />
kuwai pata kaꞌuin-kinai dikau daꞌo<br />
diꞌiti. Ukauꞌan wuruꞌu marii da painao<br />
patomi napa-kidan pidan nao,<br />
aonaa ĩmishi dan Nao ba nai Christ<br />
kawi nipi naa taꞌo raz pazaa ma tan<br />
ĩdyaun. Uruu idi paai pan atiꞌo<br />
nii ĩpata kaꞌuta-kidi nan, naꞌiki<br />
mashaꞌapa kii kaꞌo nii ĩpata kaꞌutakao.<br />
2 Iribaꞌo nii pidan nao daꞌa nan<br />
wuruꞌu dikau daꞌo raz ĩtomi napakida<br />
nii kida, kaki baꞌa zon naꞌo raz<br />
ushaꞌa pata-kao. Ĩmashaa pan idiꞌi<br />
naa naꞌapa, baꞌo rai nao dakoo pan<br />
niꞌi naa mishiꞌo raz Tomin karu<br />
para dan. 3 Panaꞌa zoota pau zon idi<br />
puraata, ĩtoman nii pakuwaa sodi<br />
kida nii, paikoda-kinaa nii puraata<br />
unao diꞌiki. Mazan kai naꞌaꞌo raꞌa<br />
a 1:17-18 Mat <strong>the</strong>w 17:1-5; Mark 9:2-7; Luke 9:28-35<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
661<br />
2 PETER 2<br />
naa ĩpata kaꞌuta-kinao niꞌo minziiwa-kidapa-kao<br />
kotuaꞌa naa, naꞌiki<br />
ĩpata kaꞌuta-kinao kamoon kaa waꞌanan<br />
naa wuruꞌu.<br />
4 Naꞌapa daꞌi kotuaꞌa naa, aonaa<br />
Tomin karu dobata-kidan angelnao<br />
shaꞌa paa pai nao oiaꞌo, mazan<br />
ukaboota ĩdyaun maru taꞌo kaꞌazo<br />
iti, ĩnaꞌii kizi ĩtaratapa-kao, atii<br />
oiai nao pata kaꞌuta-kao kamoon<br />
kaa wan diꞌiti. 5 Aonaa Tomin karu<br />
dobata-kidan kiwii ta paꞌo donoꞌoraz<br />
ama zada, unaraa dan donoꞌo raz<br />
ipai oiai nao pidan nao. Mazan<br />
ukazan naata Noah kaki nao pau zoz<br />
pidan nao kai manaꞌo mashaapa-karu<br />
dauꞌu Tomin karu aipan kawanaꞌati,<br />
naꞌiki ukazan naata 7 baꞌo ran<br />
pidan nao utuma. b 6 Naꞌapa daꞌi<br />
Tomin karu pata kaꞌu tau zon donoi<br />
kida, Sodom naꞌiki Gomor rah, c<br />
pakawao dan idaꞌan kidaz ipai daunuu<br />
daꞌu, atii upari tiꞌi-tinan. Naꞌapa<br />
kidaꞌo idaꞌan ukainaa ba tan naꞌapam<br />
nii pidan nao shaꞌa pata-kao<br />
mama shaapa-kai nao kai man Tominkaru<br />
ati. 7 Mazan Lot kai manaꞌo<br />
umashaa pan Tomin karu ati, ukauꞌan<br />
Tomin karu kazan naata uruu paꞌan<br />
Sodom iki. Uruu Lot kasha dinaꞌo raꞌa<br />
naa paaba tau tan ai, naꞌiki patukapau<br />
tan ai kaki baꞌa zon naꞌo pidan nao<br />
shaꞌa paa pa nii kida. d 8 Mishi, uruu<br />
Lot kai manaꞌo umashaa pan Tominkaru<br />
aipan kawanaꞌati, uruu idi<br />
aonaꞌa naa unyuku nuu kai manan<br />
umashaa pan naꞌa pai nao bii ii.<br />
Ukazi waa-kidaꞌa naa patuka pautan<br />
naꞌiki paaba tau tan ipai kamoo<br />
ĩshaꞌa paa pan oii kidaꞌo. 9 Ukauꞌan<br />
Tomin karu aitapa naꞌa pam nii<br />
pakazan naa tan wuruꞌu pidan nao<br />
izoꞌa tii naouz papara dan ĩdopian<br />
an. Naꞌiki naꞌapa kapam, uaitapa<br />
naꞌa pam pataa pan pidan nao wuruꞌu<br />
maizoꞌati-kai naouz papara dan,<br />
upatakaꞌu tan nii ĩdyaun, atii oiainao<br />
pata kaꞌuta-kao kamoon kaa wan.<br />
10 Aita nii ma naꞌo nii upatakaꞌutan<br />
wunaouꞌu shaꞌa paa pai naouz<br />
oiaꞌo mana wun, marain pai naouz<br />
pashaꞌa paa pan kaki baꞌa zon naa<br />
kidaꞌo aimaa kan, naꞌiki aonaꞌo raz<br />
ĩnauda pan mashaapa-karu Tominkaru<br />
aipan kawanaꞌati.<br />
Ĩnao kashada miki nao naꞌiki<br />
atadin painao, uruu idi aonaa<br />
ĩtarian kanom pashaꞌapa tan.<br />
Unaꞌa pan idi, aonaa ĩtarian naꞌapam<br />
papara dan dikauda aokazi<br />
iainao umana wunui nao dauꞌan.<br />
11 Upuꞌu zii angel nao powaꞌaꞌo<br />
ĩmaꞌo za kan padamata wunao aiaꞌa<br />
marii da pai nao patomi napa-kidan<br />
pidan nao, mazan upuꞌu aonaa<br />
ĩpara dan dikauda aokazi iainao<br />
dauꞌan Tomin karu kanaapu ati.<br />
12 Mazan wuruꞌu marii da pai naouz<br />
pidan nao, ĩdakoapa zii aimaa kan<br />
pamaai ta paka nii. Naꞌa paꞌo ĩnao,<br />
wunii nao maai ta pin-kai nao kawan,<br />
ĩshaꞌapa tinan panyuku nuu aipan<br />
kawanaꞌa tiꞌo kari kao nan, naꞌiki<br />
ĩtoma-kao soo kozita-kao niꞌo naꞌiki<br />
zowii-kao niꞌo. Ukauꞌan naꞌa paꞌo nii<br />
ĩzowii-kao naꞌiki ĩmainaa bata-kao.<br />
2Pet<br />
b 2:5 Genesis 6:1—7:24 c 2:6 Sodom naꞌiki Gomorrah: Putukapa kaa rita tokon ii<br />
Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. d 2:7 Genesis 19:1-16<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 PETER 2<br />
662<br />
13 Ĩbaiain pan nii tuu kii, naꞌa paꞌo<br />
idiꞌo nii ĩkawi nipi naata-kao ĩbaiainapa-kidan<br />
idi baꞌo ran pidan nao.<br />
Ĩnao pidan nao, ĩkonaunam-dinan<br />
patuzapa tinan naꞌiki<br />
pashaꞌa paa pan idaꞌan dikau daꞌo<br />
naꞌiki kaki baꞌa zon naa kidaꞌo<br />
wakana dan puꞌu ipai kamoo.<br />
Ĩaroo pauzon dono utuma, ubaokopain<br />
pauzo kizi ii, ĩkonau nam-dinan<br />
paaba tan, mazan dikau daꞌo ĩaidinpan<br />
ubii ii, ĩpata kaꞌuu pan unao<br />
pashaꞌa paa pan idaꞌan kaki baꞌa zonnaa<br />
kidaꞌa. 14 Aonaa kanom dauꞌan<br />
ĩdiꞌitin pan soo pabaꞌo ran tapan<br />
dauꞌan, ukauꞌan aonaa naꞌa painim<br />
ĩsoo ko dan pashaꞌa paa pan oii<br />
kidaꞌo. Uruu idi ĩnaꞌapa tan pidannao<br />
nyuku nuu pashaꞌa paapa nii kida<br />
dauꞌan, aonaꞌo raz zii ĩtaan dadara<br />
panyuku nuu mishiꞌo raz pamishi dapa<br />
nii parada-karu dauꞌati. Tuu kiaꞌo<br />
ĩnaꞌa zoo ta pan ipai aimaa kan kida<br />
ĩaipan paꞌatiꞌo nii paꞌidi wara. Ĩnaꞌapan<br />
idi, pata kaꞌuta-karu nii ĩdyaun.<br />
15 Ĩmakon panaꞌi tiꞌi naa sakita paꞌo<br />
makopa-karu ai, ĩdaꞌa nan naa<br />
Balaam kaduz, uruu Boer daniz.<br />
Balaam, umarai napa nii puraata<br />
pashaꞌapa tan winipi naa udikau daꞌo.<br />
16 Unaꞌa pan idi uꞌuza chaa kashi, e<br />
aonaa kapara da nuꞌo mani, parada<br />
zii pidan kawan uꞌati, ushaꞌa paapan<br />
idi panaꞌi tiꞌo aimaa kan. Uruu<br />
dono zii prophet Balaam sooka dan<br />
pamadoro naa-dinan, pashaꞌapa taꞌazon<br />
ai dikau daꞌo. f<br />
17 Wuruꞌu ĩnao tiichaa naouz,<br />
ĩkau di nan maza nuꞌo kari kao nan,<br />
aonaa kanom kai manaꞌo ikoda-kao<br />
ĩtomi napa-kida nii diꞌiki. Naꞌapa<br />
ĩdyaun wunu nunuda pauzo-kizi<br />
aradan kawan, naꞌiki maru taꞌo<br />
wunu waꞌatin kawan, aonaꞌo raz<br />
ukaa wan awaru mai naa bataꞌa kan<br />
idiz. Ukauꞌan kai naꞌa ĩwiizi niꞌo<br />
taapa-kao kicha naꞌ iki-kiaꞌo maru taꞌo<br />
diꞌii. 18 Ĩpara dan dono ĩata dapanii<br />
naꞌa paꞌo ram pakian, mazan<br />
maza nuꞌo ĩkuwaa kari kao nan.<br />
Tuu kiaꞌo ĩmizi dan pidan nao, ĩaipan<br />
ĩnaꞌapa tan panyuku nuu patominapa-kida<br />
nii oiaꞌo kaki baꞌa zon naa<br />
kidaꞌo shaꞌa paapa-kao dauꞌan. Atii<br />
ĩnaꞌapa tan pidan nao nyuku nuu,<br />
wuruꞌu paꞌinai naouz zii ĩmuu dan<br />
pashaꞌa paa pan oiaꞌo pamaai tapakan<br />
donoꞌo raz zii Tomin karu.<br />
19 Ĩkowaa dan pidan nao ati aonaa<br />
ushaꞌa pan ĩshaꞌa pain pan naꞌa pam<br />
paai pan kawanaꞌati. Mazan upuꞌu<br />
zii ĩnao, ĩpoi torui tapa-kidi nan oiaꞌo<br />
ati, ushaꞌapa num kauꞌan kanom<br />
aonaꞌo pidan kaꞌii tan pawa zoota pan,<br />
uruu atiꞌo nii upoi torui tapa-kidi nan.<br />
20 Ĩaita pan kan dono wanao ba naa<br />
naꞌiki wazan naa Jesus Christ,<br />
naꞌapain sodi ĩsoꞌotinan kan oiaꞌo<br />
shaꞌa paapa-kao ai, maai tapa-kai nao<br />
Tomin karu shaꞌapaa pauzo nii kidaz.<br />
Mazan udaunaꞌan powaa iti ĩzaamata-kidi<br />
nan naꞌiki ĩnaꞌaka-kidi nan<br />
oiaꞌo diꞌiti, uruu powaꞌa zii ĩdikaudaꞌa<br />
kan kiwii ta paꞌo ai. 21 Kai man<br />
zii mani padamata ĩmaai tapa kan<br />
an mashaapa-karu Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati. Mazan ĩaita pan puꞌaꞌa<br />
naaz, upuꞌu aonaꞌa naa ĩizoꞌa tiꞌi-<br />
e 2:16 chaakashi: English idaꞌan, don key. f 2:16 Numbers 22:4-35<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
663<br />
2 PETER 2, 3<br />
zon Tomin karu kaki naori ĩꞌatiꞌo raz<br />
utaa-kao padamata. 22 Naꞌa pai nao<br />
pidan nao dauꞌa naꞌo mishiꞌo kaki naowapa-kinai<br />
kida kianuz: “Arimaraka<br />
nikauzo nii powaa iti patai taa nii,” g<br />
naꞌiki “Koo shi, pachikaa-kao daunaꞌan,<br />
ukiwauzo nii padaari napa-kizi<br />
iti.”<br />
Naobanai Jesus kaawan nii<br />
powaa ati<br />
3 1 Õmarai napa nii õminmishi<br />
dan nao, diꞌora zuꞌu<br />
õꞌita mau tan õsaa dan õkaari tan<br />
uꞌati. Ipai dyaꞌu tamaꞌo õkaaritan<br />
idaꞌa õtiwaan õmaꞌo za ka dan<br />
unao kai man kizi udiꞌitin pan, uruu<br />
idi õnyuku nui-kidan uꞌati kidaz.<br />
2 Aonaa umanyuku nuu taꞌa naꞌa<br />
parada-karu kotuaꞌo raz Tominkaru<br />
prophetin nao kowaa da pau zon,<br />
naꞌiki parada-karu wanao ba naa<br />
naꞌiki wazan naa Jesus taa niaz<br />
waunao apostle nao idaꞌan.<br />
3 Powaꞌa zii mana wun õai pan<br />
uaita pan, dii naꞌi tiꞌi Jesus Christ<br />
waꞌatin uaꞌii powaa ati, kai naꞌaꞌo nii<br />
dako miki nao pidan nao, ĩdakoo pan<br />
nii mishiꞌo raz parada-karu, naꞌiki<br />
ĩmashaa pan nii oiaꞌa naa panyukunuu<br />
aipan kawanaꞌati. 4 Ĩkian nii,<br />
“Naꞌiam naa mooko Jesus kaa wan,<br />
ukian puꞌu ukaa wan nii powaa ati?<br />
Aata, kotuaꞌa naa wadokozu-daunnao<br />
mawa kan, mazan ipai aimaa kan<br />
pakawan kari kao nan, ama zada<br />
saka di nan ikiꞌo kawan.” 5 Mazan<br />
paꞌidaꞌaꞌo wuruꞌu ĩmanyuku nuutanuz,<br />
Tomin karu para dan idaꞌanaꞌo<br />
wuruꞌu aokazi naꞌiki imiꞌi baara<br />
tomina nuz. Naꞌiki wunu diꞌikiꞌo,<br />
naꞌiki wunu idaꞌanaꞌo, imiꞌi baara<br />
aidi nan. 6 Wunu idiꞌo koshan upatakaꞌuan<br />
ipai kiwiita paꞌo raz ama zada.<br />
7 Aizii kaiꞌo raz aokazi naꞌiki imiꞌi<br />
baara, Tomin karu para dan idaꞌanaꞌo<br />
koshan unaꞌan, dii naꞌi tiꞌi ukawaodan<br />
nii tikazi idi kidaz, wuru kamoo<br />
donoꞌo upatakaꞌu tan donoꞌo niꞌo raz<br />
pidan nao mama shaapa-kai naouz<br />
papara dan kawanaꞌati.<br />
8 Õmarai napa nii õmin-mishi dannao,<br />
bau daꞌapa kai naꞌa aimaa kan<br />
aonaa umanyuku nuu taꞌa naꞌa. Baudaꞌa<br />
paꞌo kamoo naꞌa paꞌo kotuaꞌikiꞌo<br />
ama zada h kawa nuꞌo Nao ba nai<br />
Tomin karu ati, naꞌiki kotuaꞌikiꞌo amazada<br />
naꞌa paꞌo bau daꞌa paꞌo kamoo<br />
kawa nuꞌo uꞌati. 9 Aonaa Nao ba nai<br />
Tomin karu konaꞌia chin mani wuruꞌu<br />
umamishii ka nuz zii papara dan,<br />
baꞌo rai nao pidan nao diꞌita pan kawanuzu.<br />
Mishiꞌo rai man ukazau dapa nun<br />
wuruꞌu unao dauꞌati, umaaiapa kan<br />
idiꞌi aonaa naꞌiaꞌo ram pidan mainaabata-kao.<br />
Mazan uai pan ipai pidan<br />
tanawa tinan pashaꞌa paa pan ai oiaꞌo.<br />
10 Mashaꞌapa kii kaꞌo nii Nao ba nai<br />
Kamoon kaa wan, naꞌapa koidi miki<br />
kaawan kan kawan. Naꞌapain kawaꞌidanuꞌo<br />
nii aokazi mainaaba tinan.<br />
Ipaiꞌo nii aokazi iaꞌo aimaa kan kida<br />
mainaaba tinan pakaꞌa wan idi. Naꞌiki<br />
ipai aimaa kan imiꞌi baara an kidainao,<br />
ipaiꞌo nii ĩmainaaba tinan tikazi<br />
idi.<br />
2Pet<br />
g 2:22 Proverbs 26:11 h 3:8 kotuaꞌikiꞌo amazada: English idaꞌan, ukian “one<br />
thousand years.”<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 PETER 3<br />
664<br />
11 Aizii ipaiꞌo nii aimaa kan kida<br />
mainaa bata-kao kaika paꞌa, ukauꞌan<br />
naꞌa pam nii uai pinan umashaa pan?<br />
Umashaa paꞌa naa ukauꞌan kai man,<br />
naꞌiki umashaapa Tomin karu aipan<br />
kawanaꞌati. 12 Uzauda pan puꞌaꞌa naa<br />
Nao ba nai Kamoon kaa wan, utiwaaꞌa<br />
naa ukadi ma nata-kidan naa ukaawan.<br />
i Uruu dono aokazi kaꞌa wan<br />
nii naꞌiki ipai naꞌii kidaꞌo aimaakan<br />
mainaaba tinan nii panunu dan<br />
idi tikazi wiichan idi. 13 Mazan<br />
waunao, pakawan wataa pan uparadan<br />
tawuruꞌu ukowaa dauzo nuz<br />
patoman nii paꞌinaꞌo aokazi naꞌiki<br />
paꞌinaꞌo imiꞌi baara. Naꞌii ipai pidannao<br />
shaꞌapa tinan nii Tomin karu<br />
aipan kawanaꞌati. Uruꞌu naa wuruꞌu<br />
wazauda paniaz.<br />
14 Ukauꞌan õmarai napa nii<br />
õiriban nao, uzauda pan idiꞌi naa<br />
kaika paꞌo raz kidaꞌa: utiwai naꞌa<br />
naa umashaa pan kai manai man,<br />
uikoda-kao kizi kai man umashaapan,<br />
aonaa uꞌoipan Tomin karu<br />
awun zaꞌa. Naꞌiki utaa paꞌa naa<br />
unyuku nuu kai manaaka Tominkaru<br />
tuma. 15 Utukapa naꞌa pam<br />
wanao ba naa kazau dapa nun paai pan<br />
idi ipai pidan nao kazan naa tinan.<br />
Wamarai napa nii waꞌina wuzu Paul<br />
saa da nii uꞌati naꞌapa kidaꞌo dauꞌanaꞌo<br />
kapam, ukai waan Tomin karu<br />
taa nii paꞌati aita paaba-karu. 16 Naꞌapaꞌo<br />
kapam usaa dan pakaari tan<br />
kida idaꞌa ukadako tinan dono<br />
kai wuru kida dauꞌa naꞌa. Paul<br />
saa daniaz pakaari tan kida idaꞌa,<br />
kai naꞌa dadara kidaꞌo, kashaꞌapan<br />
naꞌo uai tapa-kao. Uruu idi<br />
pidan nao matomi napa-kai nao<br />
kai man, naꞌiki aonaꞌo raz ĩtaan<br />
panyuku nuu ati kai manai man<br />
pamishida pan mishiꞌo raz paradakaru.<br />
Ĩnao, ĩpanaꞌa dan panaꞌiti<br />
wuruꞌu parada-karuz, naꞌapa<br />
ĩnaꞌapa tan baꞌo ran parada-karu<br />
saada-kari waiz kida Tomin karu<br />
para dan idaꞌa kidaꞌo raz. Ukauꞌan<br />
ĩpata kaꞌuta-kidi nan nii paai pan ati<br />
Tomin karu ati.<br />
17 Aizii õmarai napa nii õiribannao,<br />
uai tapa niꞌi naa kai wuru kida<br />
dauꞌa naꞌa. Ukauꞌan zau din paꞌa<br />
naa paꞌi umashaapa, aonaa kizi<br />
upozawa tan pidan nao kashadamiki<br />
nao panaꞌa da nii parada-karu<br />
diꞌiti. Aizii umishi dan dono ĩdyaun,<br />
ukasharu tinan nii umishi dan ai<br />
mishiꞌo raz kiwii tapa kidaꞌo raz<br />
umishida pau zon kida. 18 Mazan<br />
uaitapa kizi powaꞌa zii wanao banaa<br />
naꞌiki wazan naa Jesus Christ<br />
kamuna nun uꞌati, naꞌiki uaitapa<br />
kiziꞌi naa uruu dauꞌu powaꞌa zii<br />
mana wun. Marii kizi utaapa-kao<br />
umana wunuꞌo nii kai naꞌiki karikao<br />
nan. Amen.<br />
i 3:12 utiwaaꞌa naa ukadimanata-kidan naa ukaawan oo “umashaapa, kadiman kiziꞌi<br />
naa uai pan ukaa wan”.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Kiwiiniꞌo John Kaaritan<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Apostle John saadanii diꞌoraꞌa kaarita pamin-mishidannao atiꞌo. Uruu<br />
naꞌiki baꞌoran apostlenao chiꞌikapaꞌo Jesus tuma umashaapankan dono<br />
imiꞌi baaraꞌa. Ukauꞌan ĩtukapanii uruu naꞌiki ĩabatanii uparadan. Diꞌoraꞌa<br />
pakaaritan idaꞌa, aonaa utominapa-kidan manawun mani mishidainao<br />
paꞌinaꞌo aimaakan dauꞌu. Mazan uaipan paꞌan ĩzaudinpan pidannao ai<br />
mariidapainaouz mishidainao. (1 John 2:26) Naꞌiki uaipan ĩaitapan mishiꞌo<br />
ĩzaamatan karikaonanuꞌo kakupa-karu. (1 John 5:13) Uruu idiꞌo umaꞌozakadan<br />
ĩnyukunuu karikaonan kizi ĩmashaapan Tominkaru ati.<br />
John nyukunuu-kida pidannao ati naꞌapaꞌoram Tominkaru: uruu kanadaꞌo,<br />
aonaa naꞌitim oiaꞌo diza-kao uꞌai; uruu kamarainpanuꞌo, udyuuda paudani<br />
mawakan waunao dikin ii; uruu mishiꞌo, aonaa naꞌapainim umariidinan.<br />
John kowaadan kaimanaiman naꞌapam pidan aitapan kainaꞌa paꞌidaꞌa<br />
Tominkaru diꞌikiꞌoraz karikaonanuꞌo kakupa-karu.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-4<br />
Kandaꞌo-karuaꞌo naꞌiki marutaꞌo-karuaꞌo . . . . . . . 1:5—2:29<br />
Tominkaru dainao naꞌiki Satan dainao . . . . . . . . . . 3:1-24<br />
Mishiꞌo naꞌiki aonaꞌo umishiin . . . . . . . . . . . . . . . 4:1-6<br />
Marainpaaka-karu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4:7-21<br />
Oiaꞌo wazoota-kao mishida-karu idaꞌan . . . . . . . . . . 5:1-21<br />
John aitapanii manawun<br />
kakupa-kinai<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita, Parada-karu<br />
kakupa-kinai dauaꞌo, uruu<br />
naꞌaꞌo raz naa ama zada toma-kao<br />
uaꞌii. Waunao apostle nao abata nii<br />
upara dan naꞌiki watukapa nii uruu<br />
paꞌidiꞌiti; wapishata nii uruu wakaꞌu<br />
idi. 2 Watukapa nii wuruꞌu Kakupakinaiz<br />
ukaa wan kan dono pidan nii.<br />
Uruu idiꞌo wakaku waa pan udauꞌu<br />
unao ati. Wakowaa dan uꞌati, uruu<br />
kari kao nanuꞌo kakupa-kinai, uruu<br />
kari kao nanuꞌo unaꞌau zon Tominkaru<br />
tuma, naꞌiki uruu aidinaꞌo raz<br />
1Jn<br />
665<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 JOHN 1, 2<br />
666<br />
pidan nao ati. 3 Wakowaa dan uꞌati<br />
watukapa nii dauaꞌo, naꞌiki waabata<br />
nii dauaꞌo uruu dako iki, waaipan<br />
idi unyuku nuu naꞌapa kidaa kan<br />
kapam waunao tuma. Waunao,<br />
naꞌapa kidaa kaꞌo wanyukunuu<br />
waDaru Tomin karu naꞌiki<br />
uDani Jesus Christ tuma. 4 Õsaadan<br />
diꞌo raꞌa kaa rita õai pan idiꞌo<br />
wakonau kian bao kopa unao tuma.<br />
Mashaapa-karu dauaꞌo<br />
kanadaꞌo-karuꞌu<br />
5 Aizii kaika paꞌo wuruꞌu kuwai<br />
waaba taniaz Christ diꞌiki, naꞌiki<br />
uruu wuruꞌu wakowaa daniaz uꞌati:<br />
Tomin karu, uruu kanadaꞌo, aonaa<br />
maru taꞌo nii uꞌidaꞌa. 6 Ukauꞌan,<br />
wakian an, “Õgaru, naꞌa paꞌo<br />
õnyuku nuu Tomin karu tuma,”<br />
mazan wamashaa pan an pakawan<br />
zii maru taꞌo-karuꞌu, wamariidinan<br />
kari kao nan wuruꞌu. Aonaa<br />
wamashaa pan mishiꞌo kuwai<br />
kawanaꞌati. 7 Mazan wamashaapan<br />
an kanadaꞌo-karuꞌu, naꞌapa<br />
Tomin karu mashaa pan kawan<br />
kanadaꞌo-karuꞌu, uruu mishiꞌo<br />
paꞌan wanyuku nuu naꞌapa kidaa kan<br />
wamin-mishi dan nao tuma. Naꞌiki<br />
uDani Jesus izain chikaa ipai daunuu<br />
daꞌu waꞌoian.<br />
8 Aizii wakian an, “Aonaa oiaꞌo<br />
mani õgaru,” wamarii da pan karikao<br />
nan wanyuku nuu wuruꞌu, naꞌiki<br />
aonaa wataa pan mishiꞌo kuwai.<br />
9 Mazan wakowaa dan an waꞌoian<br />
Tomin karu ati, umainaa ba tan nii<br />
waꞌoian kida, naꞌiki usoꞌo tan nii<br />
waꞌai ipai washaꞌa pata nii kida<br />
oiaꞌo. Ushaꞌapa tan nii aimaa kan<br />
saki tapa naꞌapa pakian kawanaꞌati.<br />
10 Ukauꞌan wakian an, “Aonaa<br />
õshaꞌapa tan oiaꞌo,” wadako tan<br />
Tomin karu marii di nauzo nii wuruꞌu,<br />
naꞌiki aonaa upara dan nii wanyukunuu<br />
ii.<br />
2 1 Õsaa dan diꞌo raꞌa kaa rita<br />
unao ati, õdai nao kawanui nao<br />
õmarain pan, aonaa kizi ushaꞌapa tan<br />
oiaꞌo. Mazan ushaꞌapa tan an oiaꞌo,<br />
kai naꞌa bau daꞌapa pidan para daꞌo<br />
nii Tomin karu ati waunao dikin ii,<br />
uruu Jesus Christ, karikao nanuꞌoraz<br />
ushaꞌapa tan saki tapa aimaa kan<br />
Tomin karu awun zaꞌa.<br />
2 Uruu kashaa paꞌo raz pazowiikao,<br />
naꞌiki baiaa paꞌo raz waunao<br />
dikin ii mawaka-karu, wabaiaa pan<br />
niꞌo raz padamata aita-kao waꞌoian<br />
idi. Unaꞌa pan kauꞌan, turuu Tominkaru<br />
mainaa ba tan aonaa waunao<br />
oian mani kari kao nan, mazan ipai<br />
pidan nao oian kida kapam.<br />
3 Waizoꞌati pan an Tomin karu<br />
kaki naori kida naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo<br />
nii waaita pan, waunao wuruꞌu<br />
aita pai naouz Tomin karu. 4 Aizii<br />
pidan kian an, “Õgaru, õai ta pa nii<br />
Tomin karu,” mazan upuꞌu aonaa<br />
uizoꞌa tin Tomin karu kaki naori kida,<br />
umarii dinan wuruꞌu, naꞌiki aonaꞌo<br />
utaa pan mishiꞌo kuwai. 5 Mazan<br />
pidan izoꞌati pan an Tomin karu kakinaori,<br />
umarain pan kai manai man<br />
Tomin karu wuruꞌu. Aizii, kaika paꞌo<br />
wuruꞌu waai tapa nuz wazaama tinpan<br />
Tomin karu idaꞌati: 6 wakian<br />
an, “Õgaru, Tomin karu idaꞌa tiꞌo<br />
õzaama tin pan.” Ukauꞌan naꞌapa paꞌi<br />
kapam wamashaapa Jesus Christ<br />
mashaa pan kaduz kawan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
667<br />
1 JOHN 2<br />
Kanadaꞌo sannao, aonaa turuu<br />
ĩtoꞌora-kizaitapaakan<br />
7 Õsaa dan uꞌati õmarai napanii<br />
õmin-mishi dan nao, aonaa<br />
paꞌinaꞌo kakinao rii dauaꞌo mani,<br />
uruu kakinao rii unao taa paniaz,<br />
usaka di nan diꞌikiꞌo raz umishida pan,<br />
uruu kakinao rii unao aba taniaz naa.<br />
8 Mazan kai naꞌa aimaa kan paꞌinaꞌo<br />
kapam uruu kakinao rii idaꞌa. Kaimanai<br />
man Jesus mashaa pan kaduz<br />
kai naa ba ta nuz, naꞌiki unao mashaapan<br />
kaduz kainaa ba tan kapamazu.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan taaꞌa zoꞌo naa<br />
maru taꞌo mainaaba tinan, naꞌiki aizii<br />
maꞌo za ka di naꞌa naa kanadaꞌo unao<br />
ati.<br />
9 Aizii pidan kian an, “Õgaru,<br />
kanadaꞌo idaꞌaꞌo õmashaa pan,”<br />
mazan pakawan zii utoꞌora-kizaitapan<br />
pairi ban, pakawa nuꞌo<br />
zii umashaa pan maru taꞌo idaꞌa<br />
wuruꞌu. 10 Mazan pidan marain pan<br />
an pairi ban nao, kanadaꞌo idaꞌaꞌo<br />
umashaa pan wuruꞌu, naꞌiki aonaꞌo<br />
nii ukasharu tin-kidan pairi ban oiaꞌo<br />
diꞌiti. 11 Mazan pidan toꞌora-kizaita<br />
paꞌo pamin-mishi dan, maru taꞌo<br />
idaꞌaꞌo wuruꞌu uruuz. Naꞌa paꞌo pidan<br />
pozawa ta paꞌo wuruꞌu, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan maru taꞌo ishaa wu nudu aka<br />
niꞌi naa wuruꞌu uruuz.<br />
12 Õsaadan uꞌati, õmarainapanii<br />
koraiziannao, a<br />
ushaꞌapanum kauꞌan<br />
Tominkaru mainaabataniꞌi<br />
naa uꞌoian kida<br />
Jesus Christ shaꞌapatanii<br />
idaꞌan.<br />
13-14 Õsaadan uꞌati daruinao, b<br />
ushaꞌapanum kauꞌan<br />
zaamatinpaꞌoraꞌa naa unao<br />
Jesus Christ idaꞌati,<br />
naꞌaꞌoraz naa amazada tomakao<br />
uaꞌii.<br />
Õsaadan uꞌati kapam<br />
paꞌinainao, c<br />
ushaꞌapanum kauꞌan<br />
udikinita niꞌi naa Satan.<br />
Õsaadan uꞌati koraiziannao,<br />
ushaꞌapanum kauꞌan unao<br />
zaamatinpaꞌoraꞌa naa<br />
waDaru Tominkaru idaꞌati.<br />
Õsaadan uꞌati daruinao,<br />
ushaꞌapanum kauꞌan<br />
zaamatinpaꞌoraꞌa naa unao<br />
Jesus Christ idaꞌati,<br />
naꞌaꞌoraz naa amazada tomakao<br />
uaꞌii.<br />
Õsaadan uꞌati paꞌinainao,<br />
ushaꞌapanum kauꞌan aonaa<br />
ukashadinan;<br />
pakawan utaapan Tominkaru<br />
Paradan unyukunuu ii,<br />
naꞌiki udikinita niꞌi naa<br />
Satan.<br />
15 Manaꞌa umarain paꞌa naꞌa oiaꞌo<br />
shaꞌa paapa-kao, naꞌiki oiaꞌo aimaakan<br />
kida diꞌo raꞌa ama zada idaꞌaꞌo.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan, pidan marainpan<br />
an oiaꞌo aimaa kan diꞌo raꞌa<br />
ama zada idaꞌaꞌo, aonaa umarain pan<br />
mani waDaru Tomin karu wuruꞌu.<br />
16 Ushaꞌapa num kauꞌan wuruꞌu<br />
oiaꞌo raz mashaapa-karu: pidan<br />
1Jn<br />
a 2:12 koraiziannao: paꞌinainao zii ĩtominpan Jesus dauꞌu. b 2:13 daruinao:<br />
kotuaꞌoraꞌa naa ĩmishidapan Jesus. c 2:13 paꞌinainao: maꞌozakainao ĩkaudinan<br />
Tominkaru ati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 JOHN 2<br />
668<br />
aipan pashaꞌapa tan oiaꞌo panyukunuu<br />
kawanaꞌati; pidan naꞌa zoo ta pan<br />
patukapa nii kida; pidan atadin pan<br />
pairi ban ati pashaꞌa pauz idaꞌan.<br />
Naꞌapa kidaꞌo raz oiaꞌo diꞌi tinapakaru<br />
aonaa waDaru Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo mani utomi nan wuruꞌu,<br />
mazan oiaꞌo mashaapa-karu naudapa-kao<br />
aipan atiꞌo kari kao nan.<br />
17 Diꞌo raꞌa ama zada, naꞌiki ipai<br />
naꞌaꞌo raz oiaꞌo kida tuu kiaꞌo raz<br />
pidan nao naꞌa zoo ta pan, kato kontinaꞌo<br />
nii wuruꞌu. Mazan pidan<br />
shaꞌa paa paꞌo aimaa kan Tomin karu<br />
aipan kawanaꞌati, kari kao nanuꞌo nii<br />
paꞌan ukaku pan.<br />
18 Õmarai napa nii korai zian nao,<br />
aizii mao napa taꞌa naa ama zada<br />
tokon. Wakowaa da nii shaꞌatii<br />
uꞌati kaawaꞌo nii Christ taruba,<br />
aizii kai iribaꞌa naa Christ tarubanao<br />
kaa wan. Ukauꞌan, waaitapa<br />
mao na paꞌa naa ama zada tokon.<br />
19 Aizii wuruꞌu Christ taruba naouz,<br />
watumaꞌo kiwiin ĩbaoko pain pau zon,<br />
udaunaꞌan ĩwaꞌa kan waunao. Mazan<br />
wuruꞌu ĩnaouz, aonaa mishiꞌo mani<br />
ĩmishi dan waunao kawan. Ĩmishidan<br />
dono mani waunao kawan,<br />
aonaa ĩwaꞌa kan waunao, pakawan<br />
mani ĩbaoko pain pan watuma. Ĩwaꞌakan<br />
idi waunao, waaitapa aonaa<br />
mishiꞌo mani ĩmishi dan waunao<br />
kawan.<br />
20 Mazan unao, kai naꞌaꞌo raꞌa<br />
naa paꞌan Kai manaꞌo Doro naa<br />
uꞌidaꞌa, ukauꞌan uai tapa niꞌi naa<br />
wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai. 21 Õsaadan<br />
uꞌati, aonaa umaai tapa kan idiꞌo<br />
mani mishiꞌo kuwai, mazan uaitapan<br />
idiꞌo paꞌa nazu. Naꞌiki uaitapa<br />
kapam aonaa naꞌiam marii dinkaru<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo raz mishiꞌo<br />
kuwai idaꞌa. 22 Pidan kiaꞌo raz aonaa<br />
mishiꞌo mani Jesus, uruu Christ, d<br />
marii di nauzo wuruꞌu. Aizii pidan<br />
naꞌa paꞌo raz ukian, uruu Christ tarubaꞌa<br />
naa wuruꞌu, aonaa umishi dan<br />
waDaru Tomin karu naꞌiki uDani<br />
Jesus Christ. 23 Pidan aonaꞌoraz<br />
umishi dan Tomin karu Dani,<br />
umamishi da kan kapam waDaru<br />
Tomin karu wuruꞌu. Mazan pidan<br />
mishi daꞌo raz paꞌan Jesus Tomin karu<br />
Danin, zaama tin paꞌo Tomin karu<br />
idaꞌati wuruꞌu.<br />
24 Ukauꞌan kai manai manaꞌa naa<br />
paꞌi utaapa unyuku nuu ii wuruꞌu<br />
kuwai kidaz, uaba taniaz usaka dan<br />
diꞌiki umishida pan. Unyuku nuu-atin<br />
an pakawan wuruꞌu kaki nao riiz,<br />
pakawa nuꞌo nii unao zaama tinpan<br />
Jesus, Tomin karu Dani idaꞌati,<br />
naꞌiki Tomin karu, udaru idaꞌati.<br />
25 Wazaama tin pan idi Tomin karu<br />
idaꞌati, kai naꞌaꞌo raꞌa naa kari kaonanuꞌo<br />
kakupa-karu waꞌidaꞌa, Christ<br />
kowaa daniaz pataan nii waꞌati.<br />
26 Õsaa dan naꞌapa kaa rita<br />
unao ati, uzau din kizi pidan nao<br />
ai tiwau taꞌo raz pamarii dan unao.<br />
27 Mazan unao, kai naꞌaꞌo raꞌa naa<br />
Kai manaꞌo Doro naa uꞌidaꞌa, ukauꞌan<br />
aonaa kan dii nii uai pan zii baꞌo ran<br />
pidan tomi napa-kidan unao mishiꞌo<br />
kuwai dauꞌu. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
d 2:22 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />
kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
669<br />
1 JOHN 2, 3<br />
Kai manaꞌo Doro naa tomi napakida<br />
niꞌi naa unao ipai kakinao rii<br />
dauꞌu, mishiꞌo wuruꞌu kuwai kidaz,<br />
aonaa marii din-karu mani. Ukauꞌan<br />
pakawan paꞌi uzaama ti napa Christ<br />
idaꞌati, Kai manaꞌo Doro naa kakinao<br />
tan kawanaꞌati unao.<br />
Naꞌapaꞌoram dauꞌatiꞌo<br />
Tominkaru dainao kii-karu<br />
28 Ukauꞌan, õmarai napa nii koraizian<br />
nao, pakawan paꞌi uzaama ti napa<br />
Christ idaꞌati, aonaa kizi wabaꞌa zootinan<br />
uꞌati, ukaa wan dono koshan,<br />
naꞌiki aonaa kizi watarian waikodapan<br />
uruu. 29 Unao, uaitapa Christ<br />
shaꞌapata nii kai man kidaꞌo paꞌidiwaru<br />
aimaa kan Tomin karu awun<br />
zaꞌa. Ukauꞌan uaitapa paꞌi, pidan<br />
shaꞌa paa paꞌo kai manaꞌo aimaa kan<br />
Tomin karu awun zaꞌa, Tomin karu<br />
dani uruu.<br />
3 1 Utukapa naꞌa pam waDaru<br />
Tomin karu marain pan manawun<br />
waunao, turuu wadakota-kao<br />
Tomin karu dai nao nii: mishiꞌo<br />
udai nao waunao. Mazan pidannao,<br />
imiꞌi baaraꞌa kidaꞌo aimaa kan<br />
dauaꞌo raz kari kao nan ĩdiꞌitin pan,<br />
aonaa ĩaita pan uruu, ukauꞌan<br />
aonaa ĩaita pan Tomin karu dai nao<br />
waunao. 2 Õmarai napa nii õminmishi<br />
dan nao, mishi Tomin karu<br />
dai naouꞌu naa waunao, mazan<br />
aonaa zii ukainaa ba tinan naꞌa pam<br />
nii waunao dii naꞌi tiꞌi Christ waꞌatin<br />
dono. Mazan waaitapa, ukaa wan<br />
dono uruu kawa nuꞌo nii waunao,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan watuka pan<br />
nii naꞌa paꞌo ram mana wun uruu.<br />
3 Ukauꞌan pidan zauda paꞌo raz naa<br />
patomi nan Christ kawan dii naꞌi tiꞌi,<br />
marii paꞌi udadara dan naa panyukunuu<br />
oiaꞌo ai, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa oiaꞌo nii Christ idaꞌa.<br />
4 Ipai pidan shaꞌa paa paꞌoraz<br />
oiaꞌo, dikin ta paꞌo Tomin karu<br />
kaki naori wuruꞌu. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan oiaꞌo wuruꞌu kakinao rii<br />
dikintapa-kaoaz. 5 Uai tapa nii Jesus<br />
kaawan kan soꞌo taꞌo nii waꞌoian<br />
kida. Aizii uruu, aonaꞌo uꞌoian.<br />
6 Ukauꞌan pidan zaama tin paꞌo Christ<br />
idaꞌati aonaꞌo niꞌi naa ushaꞌa paa pan<br />
oiaꞌo. Mazan pidan pakawa nuꞌo raz<br />
zii ushaꞌa paa pan oiaꞌo, aonaꞌo uaitapau<br />
zon naꞌiki aonaꞌo uzaama tin pan<br />
Christ idaꞌati wuruꞌu.<br />
7 Õmarai napa nii korai zian nao,<br />
manaꞌa utaapa daꞌa naꞌa pidan pozawata-kidan<br />
unao: pidan kai manaꞌo,<br />
ushaꞌa pata kai manaꞌo aimaa kan,<br />
naꞌiki kai manaꞌo Tomin karu awun<br />
zaꞌa wuruꞌu uruuz, naꞌapa Jesus<br />
Christ kawan. 8 Mazan pidan<br />
shaꞌa paa paꞌo raz oiaꞌo, ukainaa batinan<br />
Satan dani wuruꞌu uruuz,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Satan, ukaduz<br />
ushaꞌapaa pau zon oiaꞌo, ama zada<br />
saka di nan diꞌikiꞌo. Mazan Tominkaru<br />
Dani kaawan kan mai naaba taꞌo<br />
niꞌo Satan kaudin-kizi kida. 9 Tominkaru<br />
dai nao, aonaa ĩshaꞌa paa pan<br />
naa oiaꞌo, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
Tomin karu kadu zuꞌu naa wuruꞌu<br />
ĩnao idaꞌaꞌo raz. Aonaa turuu<br />
ĩshaꞌa paa pan naa oiaꞌo, Tominkaru<br />
danii tan idiꞌi naa ĩdyaun.<br />
10 Ukauꞌan aizii, kai kapa waaitapan<br />
kanom nao Tomin karu dai nao<br />
nii, naꞌiki kanom nao Satan dai nao<br />
nii: pidan aonaꞌo raz ushaꞌapa tan<br />
1Jn<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 JOHN 3<br />
670<br />
kai manaꞌo aimaa kan, naꞌiki aonaꞌoraz<br />
umarain pan pairi ban, aonaa<br />
Tomin karu dani mani uruu.<br />
Marainpaakaꞌo Tominkaru dainao<br />
11 Usaka di nan diꞌikiꞌo umishidapan<br />
uabatau tan diꞌo raꞌa kakinao rii:<br />
wamarain paaka paꞌi, kiaꞌo raz.<br />
12 Aonaa paꞌi Cain kawan man<br />
waunao, tawuruꞌu Satan poi toruz,<br />
zowiaꞌo raz paꞌina wuzu. Cain,<br />
ukaduz ushaꞌapaa pau zon oiaꞌo,<br />
mazan uꞌinawuzu Abel, kai manaꞌo<br />
pidan uruu, uruu idi Cain zowian<br />
uruu. 13 Ukauꞌan õmin-mishi dannao,<br />
zaudi napa paꞌi umashaapa.<br />
Kai naꞌaꞌo nii pidan nao, imiꞌi<br />
baaraꞌaꞌo shaꞌa paapa-kao dauaꞌoraz<br />
ĩdiꞌitin pan, toꞌora-kizai ta pan<br />
unao. 14 Waaitapa, aonaa mawakakaru<br />
idaꞌan tan puꞌo raꞌa naa mani<br />
waunao, mazan kakupa-karu idaꞌatan<br />
puꞌu paꞌan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
marain paa kaꞌo waunao. Pidan<br />
aonaꞌo raz umarain pan pamin-mishidan,<br />
pakawa nuꞌo zii mawaka-karu<br />
idaꞌan tan puꞌu uruu. 15 Pidan toꞌorakizai<br />
ta paꞌo pamin-mishi dan, zowiaꞌo<br />
pairi ban kawa nuꞌo wuruꞌu uruuz.<br />
Naꞌiki waaitapa, pidan zowiaꞌo<br />
pairi ban, aonaa uꞌidaꞌa kari kaonanuꞌo<br />
kakupa-karu.<br />
16 Kaika paꞌo wuruꞌu waai tapanuz<br />
marain paaka-karu: Jesus Christ<br />
taa pada pazowii-kao waunao dikin<br />
ii. Ukauꞌan marii paꞌi wataa pa dan<br />
wazowii-kao wamin-mishi dan dikin<br />
ii. 17 Aizii aimaa kan kainaꞌan dono<br />
pidan idaꞌa umashaapa-kinaa nii<br />
kai manai man, naꞌiki kai naꞌa uaitapa<br />
nii pairi ban dopiaꞌo paai pan idi<br />
aimaa kan sodi pamashaapa-kinaa<br />
nii kapam, mazan upuꞌu aonaa<br />
zoobaba ukamin kaꞌu tan wuruꞌu<br />
dopiaꞌo raz. Pidan naꞌa paꞌo aonaa<br />
turuu udako tan pamarain pan pairiban<br />
naꞌapa Tomin karu marain pan<br />
kawan pidan nao. 18 Õmarai napa nii<br />
korai zian nao, aonaa wamarainpaa<br />
kaꞌa naꞌa wapara dan idaꞌan<br />
kari kao nan, mazan wakamin kaꞌu tan<br />
idaꞌan wairi ban nao, naꞌiki mishiꞌo<br />
idaꞌan.<br />
Tominkaru dainao mabaaꞌazoo<br />
ĩkaawan Tominkaru idaꞌati<br />
19 Wamarain pan idaꞌan waminmishi<br />
dan nao, waaita pan nii<br />
Tomin karu idaꞌa tan puꞌo waunao,<br />
ukauꞌan mabaaꞌa zoꞌo nii wawaꞌa tin<br />
Tomin karu idaꞌati. 20 Waaba tinan<br />
puꞌu padamata wanyuku nuu<br />
ii oiaꞌo waunao, mazan Tominkaru<br />
powaꞌaꞌo zii umana wunun<br />
wanyuku nuu ai, naꞌiki uaitapa ipai<br />
dau nuu daꞌu aimaa kan. 21 Õmarainapa<br />
nii õmin-mishi dan nao,<br />
waaba ti nan an wanyuku nuu ii kaiman<br />
Tomin karu kanaa puꞌu, aonaa<br />
kan dii nii wakibaꞌa zon wawaꞌa tin<br />
Uꞌidaꞌati. 22 Tomin karu taan nii<br />
waꞌati ipai aimaa kan wapishaanii<br />
uꞌai, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
waizoꞌati pan idi Ukaki naori kida<br />
naꞌiki wamashaa pan idi Unyukunuu<br />
kawanaꞌati. 23 Aizii kaika paꞌo<br />
wuruꞌu Tomin karu kaki nao riz:<br />
Marii paꞌi wamishi dan Jesus Christ<br />
Tomin karu Danin, naꞌiki marii paꞌi<br />
wamarain paa kan, naꞌapa Christ<br />
kaki nao tau zon kawan waunao.<br />
24 Pidan izoꞌati paꞌo Tomin karu<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
671<br />
1 JOHN 3, 4<br />
kaki naori, zaama tin paꞌo Tomin karu<br />
idaꞌati wuruꞌu, naꞌiki Tomin karu<br />
zaama tin paꞌo uruu idaꞌati. Tominkaru<br />
taa niaz waꞌati Kai manaꞌo<br />
Doro naa, uruu kainaa bata waꞌati<br />
kai naꞌa Tomin karu mashaa pan<br />
waꞌidaꞌa.<br />
Naꞌapam Tominkaru Doronaa<br />
panaꞌan oiaꞌo doronai ai<br />
4 1 Õmarai napa nii õmin-mishidan<br />
nao, manaꞌa umishi daꞌa naꞌa<br />
ipai pidan nao dako taꞌo raz Tominkaru<br />
Doro naa kainaꞌan paꞌidaꞌa.<br />
Mazan utiwaa-kidapa paꞌan kaimanai<br />
man ĩdyaun, uaitapa kizi<br />
mishiꞌo Tomin karu Doro naa wuruꞌu<br />
ĩꞌidaꞌaꞌo raz. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
iribaꞌa naa dako tin pai nao prophet<br />
nii makon ipai wii zai kawanaꞌati.<br />
2 Kaika paꞌo idaꞌanaꞌo nii uaita pan<br />
Tomin karu Doro naa kainaꞌan pidan<br />
idaꞌa: pidan mishi daꞌo raz Jesus<br />
Christ kaawan kan pananaa zoꞌo,<br />
Tomin karu Doro naa wuruꞌu uruu<br />
idaꞌaꞌo raz. 3 Mazan pidan aonaꞌo raz<br />
umishi dan Jesus Christ kaawan kan<br />
pananaa zoꞌo, aonaa Tomin karu<br />
Doro naa mani wuruꞌu uruu idaꞌaꞌoraz.<br />
Mazan Christ taruba diꞌikiꞌo<br />
doro nai wuruꞌu uruu idaꞌaꞌo raz.<br />
Uaba tauzo nii kai niꞌi kiꞌo nii uwaꞌatin,<br />
wuruꞌu oiaꞌo raz doro nai, aizii<br />
kai, kai naꞌaꞌa naa pidan nao bii an<br />
uruu.<br />
4 Mazan unao, õmarai napa nii<br />
korai zian nao, Tomin karu dainao<br />
paꞌan unao. Kaa kinapa uꞌati<br />
madiwau tapa-kaꞌo raz ĩdako tin pan<br />
prophet nii, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
maꞌo za kaꞌo mana wun unao idaꞌaꞌoraz<br />
Kai manaꞌo Doro naa, wuru aiaꞌa<br />
Satan diꞌikiꞌo raz doro nai kazowautapaꞌo<br />
raz pidan nao imiꞌi baara<br />
an. 5 Aizii madiwau tapa-kaꞌo raz<br />
ĩdako tin pan prophet nao nii, aonaa<br />
ĩaita pan Tomin karu, ukauꞌan ĩkakuwaa<br />
pan naꞌapa maai tapa-kai nao<br />
Tomin karu kawan. Ukauꞌan pidannao<br />
maai tapa-kai naouz Tomin karu,<br />
ĩmishida ĩkuwaa. 6 Mazan waunao,<br />
Tomin karu dai nao paꞌan, ukauꞌan<br />
pidan nao aita pai naouz Tominkaru,<br />
kai man ĩꞌati wakuwaaz.<br />
Mazan pidan nao, aonaꞌo raz Tominkaru<br />
dai nao mani ĩdyaun, aonaa<br />
ĩnauda pan wakuwaa. Naꞌa paꞌo<br />
idaꞌan waaita pan Kai manaꞌo Doronaa<br />
kai naaba taꞌo raz mishiꞌo kuwai<br />
Tomin karu dauaꞌo kainaꞌan pidan<br />
idaꞌa, oo oiaꞌo doro nai, marii da paꞌoraz<br />
pidan nao.<br />
Marainpaaka-karu<br />
Tominkaru aipan ati<br />
7 Õmarai napa nii õmin-mishi dannao,<br />
pakawan paꞌi wamarain paaka,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
wuruꞌu wamarain paaka-kinaaz.<br />
Ukauꞌan, pidan marain paꞌo raz<br />
pamin-mishi dan nao, Tomin karu<br />
dani uruu, naꞌiki uai tapa nii Tominkaru.<br />
8 Pidan aonaꞌo raz umarain pan<br />
pamin-mishi dan nao, aonaꞌo uaitapan<br />
Tomin karu, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan Tomin karu, uruu kamarainpanuꞌo.<br />
9 Kai kapa Tomin karu aidan<br />
waꞌati naꞌa pam pamarain pan<br />
pidan nao: Udyuu dan pau dani baudaꞌa<br />
pau zon imiꞌi baara ati, turuu<br />
kizi waiko dan uruu idaꞌan kari kaonanuꞌo<br />
kakupa-karu. 10 Kaika paꞌo<br />
1Jn<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 JOHN 4<br />
672<br />
wuruꞌu kamarain pan-karuz: Aonaa<br />
waunao marain pan kaduz mani<br />
Tomin karu, mazan Tomin karu<br />
marain pan kaduz paꞌan waunao.<br />
Uruu idi udyuu dan pauDani mawakan<br />
waunao dikin ii, turuu kizi<br />
waꞌoian kida mainaa bata-kao.<br />
11 Õmarai napa nii õmin-mishidan<br />
nao, Tomin karu marain pan<br />
kauꞌan waunao tuu kii mana wun,<br />
naꞌapa paꞌi ukauꞌan wamarain paaka<br />
kapam. 12 Aonaa bau daꞌapa pidan<br />
tuka pau zon puꞌu padamata Tominkaru,<br />
mazan wamarain paa kan<br />
an, Tomin karu kainaꞌan waꞌidaꞌa<br />
wuruꞌu. Naꞌiki wamarain paa kan<br />
idaꞌanaꞌo nii ukamarai napa nun<br />
ikodi nan baꞌo rai nao pidan nao,<br />
naꞌapa uai pan kawan mana wun.<br />
13 Waaitapa Tomin karu idaꞌa tiꞌo<br />
wazaama tin pan, naꞌiki kai naꞌaꞌo<br />
uruu waꞌidaꞌa, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
utaa niꞌi naa waꞌati Kai manaꞌo Doronaa.<br />
14 Tomin karu dyuu dan pauDani<br />
Jesus Christ kazan naa taꞌo nii ipai<br />
pidan nao ĩꞌoian kida ai. Watukapanii<br />
uruu, naꞌiki aizii, wakaku waa pan<br />
udauꞌan baꞌo rai nao ati. 15 Naꞌiaꞌo ram<br />
pidan kowaa dan an Tomin karu Dani<br />
wuruꞌu Jesus, Tomin karu kainaꞌan<br />
uruu idaꞌa wuruꞌu, naꞌiki Tomin karu<br />
idaꞌa tiꞌo uzaama tin pan. 16 Waaitapa<br />
naꞌa pam Tomin karu marain pan<br />
waunao, ukauꞌan uꞌatiꞌo raꞌa naa<br />
wanyuku nuu.<br />
Tomin karu kamarain panuꞌo<br />
uruu. Ukauꞌan pidan nao karikaonanuꞌo<br />
raz ĩkamarai napa nun,<br />
Tomin karu idaꞌa tiꞌo ĩzaama tin pan,<br />
naꞌiki ĩnao idaꞌa tiꞌo Tomin karu<br />
zaama tin pan. 17 Uruu idiꞌo wuruꞌu<br />
wamarain paa ka nuz uruu kawan<br />
mana wun: ukauꞌan wamarainpaa<br />
kan idi naꞌapa, aonaꞌo nii<br />
watarian wuru kamoo donoꞌo<br />
Tomin karu kooto wapa-kidanuz<br />
pidan nao. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan Christ kawa nuꞌo raꞌa<br />
naa wamashaa pan daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa. 18 Waaita pan idi Tominkaru<br />
marain pan waunao, aonaa<br />
kan dii nii watarian uꞌai. Tominkaru<br />
kamarai napa nun ikodi nan<br />
idi baꞌo rai nao pidan nao waunao<br />
marain paa kan idaꞌan, naꞌapa<br />
mana wun uai pan kawan, ukauꞌan<br />
aonaa kan dii nii watarian Tominkaru<br />
ai. Pidan tarian Tomin karu<br />
ai, uaita pan idiꞌo Tomin karu<br />
pata kaꞌu tan nii paugaru, wuru<br />
kamoo donoꞌo Tomin karu tiwaakidaapa<br />
nuz naa pidan nao. Pidan<br />
tariaꞌo raz, uaita pan idiꞌo aonaa<br />
pakamarai napa nun Tomin karu<br />
aipan kawanaꞌati.<br />
19 Wamarain paa kan, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan kiwii niꞌo raꞌa naa<br />
Tomin karu marain pan waunao.<br />
20 Aizii pidan kian an, “Õgaru,<br />
õmarai napa nii Tomin karu,” mazan<br />
pakawan zii utoꞌora-kizai tapan<br />
pamin-mishi dan, uruu mariidi<br />
nauzo wuruꞌu. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan aonaa umarain pan paminmishi<br />
dan patukapa nii padamata,<br />
ukauꞌan aonaa naꞌitim umarain pan<br />
Tomin karu, aonaꞌo raz utuka pauzon.<br />
21 Naꞌiki kaika paꞌo Tomin karu<br />
kaki naori waunao atiꞌo: Pidan<br />
marain paꞌo Tomin karu, marii<br />
paꞌi umarain pan pamin-mishidan<br />
nao kapam.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
673<br />
1 JOHN 5<br />
Turuaꞌo Tominkaru kakinaori<br />
kida izoꞌati-kao<br />
5 1 Ipai pidan mishi daꞌo raz<br />
Christ e wuruꞌu Jesus, uruu<br />
Tomin karu dani. Naꞌiki pidan<br />
marain paꞌo waDaru Tomin karu,<br />
umarai napa kapam udai nao.<br />
2 Kaika paꞌo wuruꞌu waai tapa nuz<br />
wamarain pan Tomin karu dai nao:<br />
wamarain pan idaꞌan Tomin karu,<br />
naꞌiki washaꞌa paa pan idaꞌan udyuudaniaz<br />
shaꞌa pata-kao. 3 Umishiin<br />
an wamarain pan Tomin karu,<br />
washaꞌa paa pan nii udyuu daniaz<br />
shaꞌa pata-kao. Naꞌiki aonaa kashaꞌapan<br />
naꞌo mani wuruꞌu udyuu daniaz<br />
shaꞌa pata-kao, 4 ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ipai Tomin karu dai nao, turuu<br />
ĩdikin tan oiaꞌo. Naꞌiki ĩwazoo tanuz<br />
pamishida pan idi Jesus Christ.<br />
5 Aonaa kanom kaꞌii tan padikintan<br />
oiaꞌo, soo pidan, mishi daꞌo raz<br />
Tomin karu Dani wuruꞌu Jesus.<br />
Tominkaru Dani dauaꞌo<br />
6 Jesus Christ, uruu kaa waꞌo raz<br />
aokazi iki, uruu chikaa wunuukidi<br />
naꞌo raz wunu idi, naꞌiki uruu<br />
shootaꞌo raz uizain umawa kan dono.<br />
Aonaa soo wunu idaꞌan mani karikao<br />
nan ukai naa bata-kao Christ<br />
wuruꞌu uruuz, mazan uizain shootan<br />
idaꞌan kapam. Naꞌiki Kai manaꞌo<br />
Doro naa kainaa bata kapam mishiꞌo<br />
wuruꞌu naꞌa paꞌo raz aimaa kan kida.<br />
Ushaꞌapa num kauꞌan Kai manaꞌo<br />
Doro naa, ukaduz ukai naaba tauzon<br />
mishiꞌo aimaa kan Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo. 7 Ukauꞌan kai naꞌa idiki naudaꞌu<br />
aimaa kan kai naa ba taꞌo waꞌati<br />
Jesus dauaꞌo [aokazi ii: waDaru<br />
Tomin karu, Parada-karu, naꞌiki Kaimanaꞌo<br />
Doro naa; ipai idiki nau daꞌu<br />
ĩdyaun, ĩkai naa bata bau daꞌa paꞌo<br />
aimaa kan Jesus dauꞌu. 8 Naꞌiki<br />
kai naꞌa idiki nau daꞌu aimaa kan<br />
kai naa ba taꞌo waꞌati Jesus dauaꞌo<br />
imiꞌi baaraꞌa:] f Kai manaꞌo Doro naa,<br />
naꞌiki uchikaa wunuu-kidi nan wunu<br />
idi, naꞌiki uizain shoo tan umawakan<br />
dono; ipai idiki nau daꞌu ĩdyaun,<br />
ĩkai naa bata bau daꞌa paꞌo aimaa kan<br />
Jesus dauꞌu.<br />
9 Pidan kakuwaa pan an<br />
paaitapa nii dauꞌu, wamishi daꞌaka<br />
ukuwaa. Ukauꞌan Tomin karu kuwaa<br />
umana wunun idi pidan kuwaa ai,<br />
wamishida paꞌi ukai naa ba taniaz<br />
aimaa kan kida waꞌati. Aita nii man<br />
ukuwaa umana wunun, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan uruu Tomin karu, naꞌiki<br />
pauDani dauaꞌo wuruꞌu ukaku waapa<br />
nuz. 10 Ukauꞌan pidan mishi dan<br />
an Jesus, Tomin karu Danin, uaitapa<br />
mishiꞌo wuruꞌu Tomin karu kuwaa<br />
kidaz. Mazan pidan, aonaꞌo raz<br />
umishi dan Tomin karu kuwaa,<br />
udako tan Tomin karu marii di nauzonii<br />
wuruꞌu, ushaꞌapa num kauꞌan,<br />
aonaa umishi dan Tomin karu kuwaa<br />
pauDani dauaꞌo raz. 11 Kaika paꞌo<br />
wuruꞌu ukuwaaz: Tomin karu<br />
taa niꞌi naa waꞌati kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-karu, naꞌiki wazaa ma ta nuzu<br />
Tomin karu Dani idaꞌan. 12 Pidan<br />
1Jn<br />
e 5:1 Christ: Tomin karu dyuuda nii aokazi iki kazan naa taꞌo nii waunao.<br />
f 5:7-8 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
1 JOHN 5<br />
674<br />
zaama tin paꞌo Tomin karu Dani<br />
idaꞌati, kai naꞌaꞌo raꞌa naa kari kaonanuꞌo<br />
kakupa-karu uꞌidaꞌa. Mazan<br />
pidan, aonaꞌo raz uzaama tin pan<br />
Tomin karu Dani idaꞌati, aonaa karikao<br />
nanuꞌo kakupa-karu nii uꞌidaꞌa.<br />
Karikaonanuꞌo kakupa-karu<br />
13 Õsaa dan diꞌo raꞌa kaa rita unao<br />
ati, mishi dai nao Jesus Tomin karu<br />
Danin, uaitapa kizi kai naꞌaꞌo raꞌa<br />
naa kari kao nanuꞌo kakupa-karu<br />
uꞌidaꞌa. 14 Ukauꞌan aonaa kandii<br />
nii wakibaꞌa zon wawaꞌa tin<br />
Tomin karu idaꞌati, waaita pan idi<br />
unyuku nuu pan nii waunao naꞌapainim<br />
dono wapishaan aimaa kan<br />
uꞌati, unyuku nuu aipan kawanaꞌati.<br />
15 Waaita pan idi unyuku nuu pan nii<br />
waunao, wapishaan dono aimaakan<br />
uꞌati, waaitapa utaan nii waꞌati<br />
wapishaa niaz.<br />
16 Aizii bau daꞌapa unao,<br />
utuka pan an mani umin-mishidan<br />
shaꞌapa tan oiaꞌo, mazan<br />
aonaa tawuru kaduz oiaꞌo maniꞌi,<br />
buuta-kidaꞌo raz pidan kari kaonanuꞌo<br />
mawaka-karu diꞌiti, marii<br />
upishaan Tomin karu kazan naa tan<br />
wuruꞌu shaꞌapa taꞌo raz oiaꞌo, Tominkaru<br />
taan nii uꞌati kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-karu. Kai wuruꞌu õnaꞌapanuz,<br />
pidan nao shaꞌapa tai nao oiaꞌo<br />
dauꞌa tiꞌo, mazan aonaa tawuru<br />
kaduz oiaꞌo maniꞌi buuta-kidaꞌo raz<br />
pidan kari kao nanuꞌo mawaka-karu<br />
diꞌiti. Kai naꞌa mishi oiaꞌo, uruu<br />
buuta-kidaꞌo pidan kari kao nanuꞌo<br />
mawaka-karu diꞌiti. Mazan aonaa<br />
õkian mani, upishaa kizi Tomin karu<br />
kazan naa tan shaꞌapa taꞌo raz uruu<br />
kaduz oiaꞌo. 17 Ipai aimaa kan shaꞌapata-kari<br />
waiz panaꞌiti Tomin karu<br />
aipan ai, oiaꞌo wuruꞌu. Mazan kainaꞌa<br />
oiaꞌo kida, aonaa ubuuta-kidan<br />
pidan kari kao nanuꞌo mawaka-karu<br />
diꞌiti.<br />
18 Waaitapa, Tomin karu dainao,<br />
aonaꞌa naa ĩshaꞌa paa pan oiaꞌo,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
Dani, Jesus Christ, kazan naa tapaniꞌi<br />
naa ĩdyaun, ukauꞌan aonaa<br />
Satan kaꞌii tan pakazi wan ĩdyaun.<br />
19 Waaitapa, Tomin karu dai nao<br />
waunao, mazan ipai pidan nao<br />
aonaꞌo raz ĩaita pan Tomin karu,<br />
Satan kazowau tapa nii ĩdyaun.<br />
20 Waaitapa mishiꞌo Tomin karu<br />
Dani kaa wan imiꞌi baara ati,<br />
naꞌiki ukai naa bata aimaa kan kida<br />
waꞌati, turuu kizi waaita pan wuruꞌu<br />
mishiꞌo raz Tomin karu. Wazaamatin<br />
pan mishiꞌo Tomin karu idaꞌati,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan uDani, Jesus<br />
Christ idaꞌa tiꞌo wazaama tin pan. Soo<br />
uruu bau daꞌapa mishiꞌo Tomin karu,<br />
naꞌiki uruu bau daꞌapa kari kao nanuꞌo<br />
kakupa-kinai. 21 Ukauꞌan õkian uꞌati<br />
õmarai napa nii korai zian nao, uzaudin,<br />
manaꞌa utaai naꞌa naꞌa wuru atiꞌi<br />
tanawa taꞌo niꞌo raz panaꞌiti unyukunuu<br />
mishiꞌo Tomin karu ai.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Itamautan John Kaaritan<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Apostle John saadan diꞌoraꞌa kaarita zunaaba naꞌiki odainao atiꞌo.<br />
Mazan pabiꞌi kida pidannao diꞌitapanuz, usaada-kao paꞌan mishidainao<br />
baokopaꞌo ĩchoochiipan atiꞌo.<br />
Pakaaritan idaꞌa apostle John maꞌozakadan mishidainao, ĩizoꞌati kizi<br />
Tominkaru paradan pamarainpaakan idaꞌan. John kakinaotan mishidainao,<br />
pidannao ai panaꞌitiꞌoraz ĩtominapa-kidan pidannao Jesus dauꞌu.<br />
Naꞌiki uaipan mishidainao marinaꞌatan ĩdyaun, naꞌiki wuruꞌu panaꞌitiꞌoraz<br />
ĩtominapa-kida-kinaa.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-3<br />
Izoꞌati-karu naꞌiki kamarainpan-karu . . . . . . . . . . . . . 4-6<br />
Zaudin-karu mazanuꞌo tiichaanao tominapa-kida-kinaa ai . 7-11<br />
Kaarita katokon-tinan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12-13<br />
1 1 Õgaru, choo chi zowau naa,<br />
õsaa dan diꞌo raꞌa kaa rita puꞌati<br />
zunaaba, Tomin karu zaama taniaz<br />
papi da nan nii, naꞌiki pudai nao<br />
atiꞌo kapam. Mishiꞌo õmarain pan<br />
unao. Aonaa õbaꞌo ran tinaꞌo mani<br />
õmarain pan unao, ipai pidannao<br />
aita pai naouz mishiꞌo kuwai,<br />
ĩmarai napa nii kapam unao.<br />
2 Wamarain pan unao waaita pan idi<br />
mishiꞌo kuwai, naꞌiki kari kao nanuꞌo<br />
nii wataa pan wuruꞌu mishiꞌo raz<br />
kuwai. 3 Õtoriin pan, kari kao nan<br />
kizi waDaru Tomin karu naꞌiki udani<br />
Jesus Christ kamuna nun waꞌati,<br />
naꞌiki ukamunan-kida kizi waunao,<br />
naꞌiki utaa kizi wanyuku nuu kaiman-kinaa<br />
nii, waizoꞌati pan idaꞌan<br />
mishiꞌo, naꞌiki wamarain paa kan<br />
idaꞌan.<br />
Wamarainpaaka<br />
4 Tuu kii õkonau kian õabatan<br />
idi pabiꞌi kida pudai nao,<br />
pakawan ĩizoꞌati pan mishiꞌo<br />
kuwai, naꞌapa waDaru Tomin karu<br />
aipan kawanaꞌati. 5 Aizii õkiaꞌa zon<br />
puꞌati õmarai napa nii zunaaba;<br />
marii wamashaapa marain paaka<br />
wamin-mishi dan nao tuma. Aonaa<br />
2Jn<br />
675<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
2 JOHN 1<br />
676<br />
paꞌinaꞌo kakinao rii mani wuruꞌu<br />
õkowaa daniaz uꞌati, uruu tawuruꞌu<br />
waaba taniaz wasaka dan diꞌikiꞌoraz<br />
wamishi da pan. 6 Aizii wuruꞌu<br />
marain paaka-karu õkia nuz,<br />
waizoꞌa tin dauꞌa tiꞌo Tomin karu<br />
kaki naori, naꞌiki wamashaa pan<br />
dauꞌa tiꞌo ukawanaꞌati. Ukaki naotan<br />
waunao, wamarain paaka kizi<br />
pakawan waaba tan kawan ukakinaori<br />
wasaka di nan diꞌikiꞌo raz<br />
wamishi da pan.<br />
7 Iribaꞌa naa pozawa tapa-kidaꞌo<br />
pidan nao makon ipai ama zada<br />
kawanaꞌati. Ĩkian, aonaa mishiꞌo<br />
mani Jesus Christ kaa wan pananaa<br />
zoꞌo imiꞌi baara ati. Pidan naꞌapaꞌo,<br />
marii di nauzo naꞌiki Christ<br />
taruba wuruꞌu. 8 Ukauꞌan uzau din,<br />
aonaa kizi uwazi waan ukau dinan<br />
winipi naa, Tomin karu taa kizi<br />
ipai uꞌatiz. 9 Pidan panaꞌi tiꞌo raz<br />
ukaki nao pan Christ kaki naori<br />
ai, aonaꞌo uzaama tin pan Tominkaru<br />
idaꞌati wuruꞌu. Mazan pidan<br />
karikao nanuꞌo raz umishida pan<br />
Christ kaki naori, uruu paꞌan<br />
Tomin karu naꞌiki uDani idaꞌatiꞌo<br />
uzaama tin pan. 10 Aizii pidan<br />
kaa wan an unao idaꞌati, panaꞌitiꞌo<br />
raz ukaki nao pan Christ diꞌikiꞌo<br />
ai, manaꞌa udapaa paꞌa naꞌa uruu<br />
udapu ati. Aonaa unau baꞌa naꞌa<br />
uruu. 11 Pidan dapaa paꞌo raz naꞌapaꞌo<br />
pidan, ukamin kaꞌu tan naa<br />
ukau dinan oiaꞌo dauꞌu wuruꞌu,<br />
padapaa pan idaꞌan uruu.<br />
12 Kai naꞌa dobata zii aimaa kan<br />
õkowaa daꞌa zoo nii uꞌati, mazan<br />
aonaa õai pan õkaku waa pan kaa rita<br />
idaꞌan kari kao nan. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan õai pan nii õmoro wau tan<br />
kadiman unao diꞌiti, õkaku waapa<br />
kizi uꞌati õnaꞌian puꞌu. Uruu<br />
aonaa kizi kanom towau daꞌuan<br />
wakonau kian.<br />
13 Puꞌi naozo, Tomin karu<br />
zaama taniaz kapam papi da nan<br />
nii, odai nao dyuu dan papara dan<br />
puꞌidiꞌiti.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
677<br />
Idikinautan John Kaaritan<br />
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Apostle John saadan diꞌoraꞌa kaarita choochi zowaunaa Gaius atiꞌo.<br />
Pakaaritan idaꞌa, John kowaadan kaiman panyukunuu Gaius kaudinan<br />
dauꞌan. Ukonaukii-kidanuzu ukaminkaꞌutan idi baꞌorainao mishidainao.<br />
John kakinaowan Gaius, Diotrephes ai. Mazan Demetrius dauꞌan, kaiman<br />
paꞌan uparadan.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita sakadin-kinaa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1<br />
Gaius konaukii-kida-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-8<br />
Diotrephes shaꞌapatanii dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . 9-10<br />
Demetrius shaꞌapatanii dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . 11-12<br />
Kaarita katokon-tinan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13-15<br />
1 1 Õgaru, choo chi zowaunaa,<br />
õsaa dan diꞌo raꞌa kaa rita<br />
puꞌati, õpao naru Gaius, mishiꞌo raz<br />
õmarain pan.<br />
2 Õpao naru, õtoriin pan Tominkaru<br />
ati marii kizi punanaa<br />
mashaa pan ziwu, naꞌiki ipai kizi<br />
aimaa kan shaꞌa pan kai man puꞌati,<br />
naꞌapa pumashaa pan kawan kai man<br />
pudoro naa ii. 3 Tuu kii õkonaukian<br />
õaba tan idi waꞌina wuzu nao<br />
kakuwaa pan waꞌati, pumashaapan<br />
dauꞌu Tomin karu kaki naori<br />
kawanaꞌati. Naꞌiki õabata kapam<br />
kari kao nanuꞌo pumashaa pan<br />
mishiꞌo kuwai kawanaꞌati. 4 Tuukii<br />
mana wun õkonau kian õaba tan<br />
dono õdai nao kawanui nao õtaapan<br />
a mashaa pan mishiꞌo kuwai<br />
kawanaꞌati.<br />
5 Aizii õkiaꞌa zon puꞌati õpao naru,<br />
kai manaꞌo kaudin-kizai wuruꞌu<br />
pushaꞌa paa paniaz Tomin karu ati,<br />
pukamin kaꞌu apa nuz moro wau ta paꞌo<br />
waꞌina wuzu nao, kowaa da pai naouz<br />
kai manaꞌo kuwai. Pumaai ta pauzokan<br />
puꞌu padamata baꞌo rai nao,<br />
mazan upuꞌu pukamin kaꞌu tan<br />
ĩdyaun. 6 Ĩkowaa daꞌa naa daꞌai nao<br />
mishi dai nao atiꞌi, naꞌa pam pukamarai<br />
napa nun, pushaꞌa pata kai man<br />
3Jn<br />
a 1:4 õdainao kawanuinao õtaapan: õkaki nao tauzo nii nao<br />
677<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
3 JOHN 1<br />
678<br />
kidaꞌo aimaa kan ĩꞌati. Naꞌapa paꞌi<br />
pukamin kaꞌuta ĩdyaun kai man kizi<br />
ĩdoba tan pakau din-kizi dauꞌati.<br />
Kai manaꞌo Tomin karu ati wuruꞌu<br />
naꞌa paꞌo raz pushaꞌa paa pan. 7 Ĩkaudi<br />
nan idiꞌo Jesus Christ ati wuruꞌu<br />
ĩkaku waapa tina nuz naꞌiki ĩchiꞌikapa<br />
nuz, naꞌiki aonaa ĩpishaan, oo<br />
ĩzaama tan aimaa kan mami shidakainao<br />
ai. 8 Ukauꞌan wau naouꞌo nii<br />
wuruꞌu kamin kaꞌu taꞌo raz ĩdyaun,<br />
naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo nii wakau di nan<br />
ĩtuma, baꞌo rai nao abata kizi mishiꞌo<br />
kuwai.<br />
9 Õdyuu da niꞌi naa õkaari tan<br />
naꞌiti mishi dai nao ati naꞌa paꞌo<br />
dauaꞌo, mazan Dio tre phes, aonaa<br />
uaba taꞌa zon wapara dan. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan kari kao nan uai pan<br />
pakazo wau ta pan mishi dai nao<br />
paꞌidaꞌa kari kao nan. 10 Õkaa wan<br />
dono unao diꞌiti, õkowaa dan nii<br />
kanom ushaꞌa paa pa nii, naꞌa pam<br />
umarii dinan tuu kii wadauꞌu. Aonaa<br />
soo uruu mani kari kao nan ushaꞌapaa<br />
pan, mazan aonaa kapam<br />
udapaa paꞌa zon waꞌina wuzu nao,<br />
wuruꞌu makoꞌan pai naouz naꞌiki<br />
kowaa da pai naouz kai manaꞌo<br />
kuwai. Naꞌiki umashaata mishidai<br />
nao dapaapaꞌa zon ĩdyaun. Aizii<br />
ĩdapaa pan an ĩdyaun, aonaꞌo niꞌi naa<br />
utaapa dan ĩbao kopa tinan bao koi nao<br />
mishi dai nao tuma.<br />
11 Õpao naru, manaꞌa putamakapaꞌa<br />
naꞌa pidan nao shaꞌapa tai naouz<br />
oiaꞌo aimaa kan, mazan putamakapa<br />
paꞌan shaꞌapa tai naouz<br />
kai manaꞌo aimaa kan. Pidan<br />
shaꞌapa taꞌo raz kai manaꞌo aimaakan,<br />
uruu Tomin karu pidanan.<br />
Mazan pidan shaꞌa paa paꞌo raz<br />
oiaꞌo, uruu aonaa uaita pau zon<br />
Tomin karu. 12 Aizii ipai mishidai<br />
nao, aita pai naouz Deme trius,<br />
ĩkian udauꞌan kai manaꞌo pidan<br />
uruu. Umashaapa mishiꞌo kuwai<br />
kawanaꞌati, ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />
kainaa bata kai manaꞌo pidan<br />
wuruꞌu uruuz. Aizii waunao,<br />
“kai manaꞌo uruu,” kii wakian<br />
udauꞌan kapam, naꞌiki unao,<br />
uaitapa mishiꞌo wuruꞌu wapara danuz<br />
naꞌa pan dono wakian pidan<br />
dauꞌati.<br />
13 Kai naꞌa dobata zii aimaa kan<br />
õkowaa daꞌa zoo nii padamata puꞌati,<br />
mazan aonaa õai pan õkaku waa pan<br />
kaa rita idaꞌan kari kao nan. 14 Õaipan<br />
nii õmoro wau tan kadiman<br />
zoobaba puꞌidiꞌiti, õparada kizi<br />
paꞌan puꞌati.<br />
15 Marii kizi paꞌi Tomin karu<br />
taa pan punyuku nuu kai man.<br />
Wamin-mishi dan nao daꞌai naouꞌu,<br />
ĩdyuu dan papara dan puꞌidiꞌiti.<br />
Wadyuu dan wapara dan ipai naꞌiainao<br />
mishidan nao ati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Jude Saadanii Kaarita<br />
Diꞌoraz kaarita Jude saadanii mishidainao Jesus Christ atiꞌo. Ukakinaowan<br />
ĩdyaun mariidinauzonao tiichaanao kakinaori ai, oo panaꞌitiꞌo<br />
ĩtominapa-kidanii kida ai. Ukowaadan mishidainao ati, wuruꞌu mariidinauzonao<br />
tiichaanao, aonaa baudaꞌapa mani ĩtominapa-kidan panaꞌitiꞌo<br />
parada-karu Jesus Christ dauꞌan, mazan ĩtominapa-kidan naa pidannao<br />
mashaapaꞌo niꞌi naa oii. Ĩnao aiaꞌo kapam Peter kakinaowanuz mishidainao<br />
itamautan pasaadanii idaꞌa.<br />
Jude kowaadan kapam daꞌaꞌa pakaaritan idaꞌa naꞌapam nii Tominkaru<br />
patakaꞌutan naꞌiki umainaabatan tikazi idi wuruꞌu mariidinauzonaouz<br />
tiichaanao, naꞌapa umainaabatan kawan oiainao kotuaꞌa naa, saadauzokariwaiz<br />
Tominkaru paradan kowaadan kawan.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Sakadin-kinai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-2<br />
Mariidinauzo tiichaanao dauꞌanaꞌo . . . . . . . . . . . . . 3-16<br />
Mishi kizi maꞌozaka mishidapa-karu . . . . . . . . . . . . 17-23<br />
Tominkaru umanawunun konaukii-kida-kao . . . . . . . .24-25<br />
1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Jude<br />
saa da nii. Jesus Christ poitoru<br />
wuruꞌu õgaruz naꞌiki James<br />
inawuzu õgaru.<br />
Õsaa dan diꞌo raz kaa rita ipai<br />
pidan nao atiꞌo, waDaru Tominkaru<br />
dapada nii naouz, mashaa paꞌo<br />
nii pakamarai napa nun idaꞌa, naꞌiki<br />
Jesus Christ taapa nii naouz kai man.<br />
2 Marii powaꞌa zii kamunankaru,<br />
kai man-karu nyuku nui ii,<br />
naꞌiki kamarain pan-karu naꞌan<br />
unao idaꞌa.<br />
Mariidapaꞌo<br />
patominapa-kidan pidannao<br />
3 Õmarai napa nii õmin-mishidan<br />
nao, tuu kiaꞌo daꞌi õsaadaꞌa zon<br />
õkaari tan uꞌati, tawuru dauꞌanaꞌa<br />
kazan naa tin-karuz oiaꞌo ai,<br />
baoko paꞌo raz wamishida pau zon.<br />
Mazan aizii õsaa dan nii õmaꞌo zakada-kinaa<br />
nii unao, maꞌo zaka kizi<br />
Jude<br />
679<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JUDE 1<br />
680<br />
ukazan naata pan wuruꞌu umishidapa<br />
nuz, mishiꞌo kuwai Tomin karu<br />
taa niaz naa papidan nao ati. Karikao<br />
nanuꞌo nii unaꞌan, aonaa turuu<br />
upanaꞌada-kao. 4 Õkian kaika paꞌa,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa oiainao<br />
pidan nao zaama tinan ubii iti,<br />
aonaꞌo ĩaitapa-kao. Ĩnao panaꞌadaꞌo<br />
kai manaꞌo kuwai Tomin karu<br />
kamuna nun dauaꞌo raz. Ĩpanaꞌa dan<br />
wuruꞌu parada-karuz kai manaꞌa zoo<br />
ĩshaꞌa paa pan oiaꞌo, kaki baꞌa zonnaa<br />
kidaꞌo, naꞌiki ipai aimaa kan<br />
dikauda kidaꞌo ushaꞌa paapa-kao.<br />
Naꞌiki aonaꞌa naa ĩnyuku nuuatin<br />
Jesus Christ, baudaꞌa paꞌo raz<br />
naꞌiki umana wunuꞌo raz wanao banaa.<br />
Mazan naꞌa pai nao pidan nao<br />
pata kaꞌuta-kinao niꞌo dauꞌa naꞌo,<br />
tawuruꞌu saadauzo-kari waiz kotuaꞌa<br />
naa, Tomin karu para dan idaꞌa.<br />
5 Õkaku waa paꞌa zon uꞌati uaitapan<br />
puꞌaꞌa naa padamata kidaz,<br />
õai pan idiꞌo unyuku nui ta pan uruu<br />
wanao ba naa kazan naa taꞌo raz<br />
papidanan nao Israelite nao Egypt<br />
iki. Mazan udaunaꞌan, umainaa bata<br />
ipai mami shida-kainao pidan nao<br />
ĩbii iki. 6 Naꞌiki unyuku nui tapa,<br />
naꞌa pam pabiꞌi kida angel nao, aonaa<br />
ĩnaꞌian wuru diꞌiaꞌa Tomin karu<br />
taa niaz kai manaꞌo ĩwiizi nii naꞌiki<br />
ĩkau din kiz nii, mazan ĩmari naꞌatan<br />
kai manaꞌo pamashaapa-kizi.<br />
Ĩnao kai naꞌaꞌa naa Tomin karu taapan<br />
maru taꞌo kaꞌazo ii chain tinapa,<br />
atii oiai nao pata kaꞌuta-kao kamoon<br />
kaa wan diꞌiti. 7 Unyuku nui tapa kizi<br />
kapam, Sodom naꞌiki Gomor rah, a<br />
naꞌiki ĩdazaba an kidaꞌo wii zai, naꞌii<br />
pidan nao kiaa paa kauzon madoronaa-daun,<br />
naꞌiki daonai ora nao<br />
kiaa paa kan paꞌati aaka kida. Uruu<br />
dikin ii Tomin karu mainaa ba tan<br />
wuruꞌu donoi pakawao dan idaꞌan<br />
kidaz. Aimaa kan shaꞌapa nuz kaikapa,<br />
ukainaa ba tan kai naꞌaꞌo tikazi<br />
kari kao nanuꞌo unaꞌan, pidan nao<br />
shaꞌa paa pai nao oii kidaꞌo patakaꞌuta-kizi<br />
nao niꞌo.<br />
8 Naꞌapa kidaꞌo idaꞌan pidan nao<br />
pata kaꞌuan pananaa, zaama tinainaouz<br />
unao bii iti, ĩmishida naꞌa pam<br />
pazan daꞌa wun iaꞌo patuka pan<br />
kari kao nan. Uruu idiꞌo tuu kii<br />
ĩdikinta pan Tomin karu para dan,<br />
naꞌiki ĩpara dan dikauda aokazi<br />
iainao umana wunui nao dauꞌan.<br />
9 Upuꞌu zii angel Michael, umanawunuꞌo<br />
raz baꞌo rai nao angel nao<br />
biiꞌi, aonaa naꞌa pam ukian Satan<br />
ati, aonaa udakoo pa nuzu, ukadakowaa<br />
kan dono utuma Moses nanaa<br />
dauꞌan. Mazan ukian Satan ati,<br />
“Õnao ba naꞌo nii paꞌan kasha dakowau<br />
pugaru.”<br />
10 Aizii wuruꞌu pidan naouz,<br />
ĩdakoapa zii pamaai ta paka nii<br />
aimaa kan kida. Ĩnao naꞌa paꞌo<br />
wunii nao maai ta pin kan kawan,<br />
shaꞌapa tinaꞌo raz panyuku nuu aipan<br />
kawanaꞌati kari kao nan. Ukauꞌan<br />
ĩshaꞌapa tan oii kidaꞌo aimaa kan<br />
panyuku nuu aipan kawanaꞌati,<br />
naꞌiki ĩshaꞌa pata nii kidaz, uruꞌo nii<br />
wuruꞌu pata kaꞌuta-kidaꞌo niꞌo raz<br />
a 1:7 Sodom naꞌiki Gomorrah: Putukapa kaa rita tokon ii Parada-karu Mashaꞌa pannaada-kinao<br />
diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
681<br />
JUDE 1<br />
ĩdyaun. 11 Kashaꞌo raꞌo nii manawun<br />
ĩbaiain pan! Ĩdaꞌa nan idi Cain<br />
kaduz, Cain zowiauzoz paꞌina wuzu. b<br />
Naꞌapa ĩnao Balaam kawan, tuu kii<br />
mana wun ĩaipan puraata, uruu idi<br />
ĩshaꞌapa tan panaꞌi tiꞌo aimaa kan. c<br />
Naꞌiki Korah kawa nuꞌo ĩkashadamikin,<br />
naꞌa paꞌo nii uruu kawan<br />
ĩmainaa bata-kao pakashada mikin<br />
idi. d 12 Aizii ubaoko pain pau zon dono<br />
uaro apa-kizi ii, kaki baꞌa zon naꞌo nii<br />
ĩaroo pan dono utuma, ĩtuza pan<br />
naꞌiki mabaaꞌa zoo ĩshaꞌapa tan oii<br />
kidaꞌo ubii ii. Ĩnao ĩaipan aimaakan<br />
soo paꞌati kari kao nan. Ĩnao<br />
naꞌa paꞌo wunu waꞌatin kawa nuꞌo<br />
maru taꞌo raz utomi naꞌa kan, mazan<br />
aonaa ukaa wan uzabiaꞌa zon amazada<br />
aradan, mazan sawataꞌa kaꞌo raz<br />
udobata pan ishaꞌiz nii awaru mainaa<br />
bataꞌa kan idiz. Ĩnao naꞌa paꞌo<br />
dizoo-karu kadu naa kida kawan<br />
makaaka-kaꞌo raz, baꞌo ran dizookaru<br />
kadu naa kida kaaka paan dono.<br />
Mawa kaꞌo mana wun rokoda-kariwai<br />
paꞌishi tabaꞌu tuma kawa nuꞌo<br />
ĩdyaun. 13 Ĩnao naꞌapa paran iaꞌo<br />
wunu kapara nun kicha naꞌ iki-kian<br />
kawan, ĩbozoo da pan kaniri baꞌo<br />
kaki baꞌa zon naa kidaꞌo pashaꞌapaapa<br />
nii. Ĩnao naꞌapa zikain paꞌo<br />
wizi nao kawan, aonaꞌo raz turuu<br />
pidan aita pan pakai naa ba tan<br />
naꞌitim pamakon ĩꞌidaꞌan. Uruu idi<br />
kai naꞌaꞌa naa ĩwiizi nii taapa-kao,<br />
uruu maru taꞌo raz mana wun, naꞌiki<br />
kari kao nanuꞌo nii ĩnaꞌian.<br />
14 Kotuaꞌa naa Enoch kowaadan<br />
aimaa kan shaꞌapaꞌo nii dauꞌu<br />
ĩdauꞌan. Wuruꞌu Enoch, 7 udokozudaun<br />
nao Adam diꞌikiꞌo. Uruu Enoch<br />
kiau zoz:<br />
“Utukapa! Naobanai waꞌatin<br />
iribaꞌo paꞌangelinnao<br />
tuma.<br />
15 Uwaꞌatin uwidauaꞌanan naa<br />
ipai pidannao.<br />
Upatakaꞌutaꞌanan ipai<br />
pidannao dikintapainaouz<br />
Tominkaru,<br />
ĩmashaapan idi oii,<br />
naꞌiki ĩdakoopan idi<br />
Tominkaru dikaudaꞌo<br />
idaꞌan.”<br />
16 Ĩnao pidan nao, ĩnau dapa<br />
paparada-para daa pan panyukunuu<br />
oian idi, naꞌiki ĩpara dan oii<br />
baꞌo rai nao dauꞌan. Ĩmashaa pan naa<br />
panyuku nuu aipan kawanaꞌatiꞌi naa,<br />
oipaꞌa naa. Ĩnao pidan nao, umanawun<br />
nii ĩkaku waa pan padauꞌan.<br />
Ĩpara dan konau nam, ĩkai mandakoin<br />
pan pidan nao ati, ĩaipan idi<br />
paꞌatiꞌi kari kao nan kai man-karu.<br />
Jude kakinaowan pasaadakizinao<br />
pakaaritan<br />
17 Õmarai napa nii nao! Aonaa<br />
umanyuku nuu taꞌa naꞌa wanaoba<br />
naa Jesus Christ apostlen nao<br />
kowaa dauzo nii, dii naꞌi tiꞌo nii<br />
ushaꞌapa nuꞌu. 18 Ĩkian unao ati,<br />
“Dii naꞌi tiꞌi ama zada kato kon-tinaꞌanan<br />
diꞌiti, kai naꞌaꞌo nii pidan nao<br />
dakoo paꞌo nii Tomin karu naꞌiki<br />
upidanan nao. Ĩnao pidan nao, shaꞌa-<br />
Jude<br />
b 1:11 Genesis 4:3-8 c 1:11 Numbers 22:1-35 d 1:11 Numbers 16:1-35<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
JUDE 1<br />
682<br />
paa paꞌo oiaꞌo panyuku nuu naꞌakan<br />
kawanaꞌati paugaru.” 19 Naꞌa paꞌo<br />
pidan nao tomaꞌo raz buu taaka-karu<br />
unao biiꞌi. Ĩshaꞌa paa pan aimaa kan<br />
panyuku nuu naꞌakan kawanaꞌa tiꞌo<br />
paugaru kari kao nan, naꞌiki aonaa<br />
Tomin karu Doro naa nii ĩꞌidaꞌa.<br />
20 Mazan unao õmarainapa<br />
nii nao, marii kari kao nan<br />
umashaa pan umaꞌo za ka daaka,<br />
powaꞌa zii umaꞌo za kada umishidapan<br />
kakinao rii kida, Tomin karu<br />
diꞌikiꞌo raz. Utoriin pauzo Kaimanaꞌo<br />
Doro naa kamin kaꞌu tan<br />
idaꞌan unao. 21 Umashaa paꞌa<br />
naa Tomin karu kamarai napanun<br />
idaꞌa, uzau dapa tinan puꞌaꞌa<br />
naa wanao ba naa Jesus Christ<br />
kamuna nuꞌu nan, pataan idaꞌan<br />
uꞌati kari kao nanuꞌo kakupakaru.<br />
22 Ukamunan-kida naꞌiki<br />
umaꞌo za kada umin-mishi dannao,<br />
aonaꞌo raz naa ĩaitapa naa tan<br />
naꞌiaꞌo ram pamishida. 23 Naꞌiki<br />
ukazan naata kapam baꞌo rai nao,<br />
ukaza tan idaꞌan ĩdyaun ĩnaꞌaka-kao<br />
ai tikazi diꞌiti. Naꞌiki baꞌo rai nao,<br />
ukamunan-kida ĩdyaun, mazan<br />
uzau din ĩkaduz ai, aonaa kizi<br />
ukai wadan ĩkami chan kaduz,<br />
kaniri baꞌo raz naa ĩꞌoian idi.<br />
Jude konaukii-kidan Tominkaru<br />
umanawunun<br />
24 Uruu Tomin karu kaꞌii taꞌo raz<br />
pataa pan unao uwao tan ai oiaꞌo<br />
diꞌiti, naꞌiki uruu kadi shita-kidaꞌo<br />
niꞌo raz unao kai manaꞌo pidannao<br />
nii, naꞌiki konau kiai nao nii,<br />
umana wunuꞌo pakonau na man<br />
kanaapu ati. 25 Wakonau kiikida<br />
uruu, soo uruu bau daꞌapa<br />
mishiꞌo Tomin karu, uruu wazannaa,<br />
waNaobanaa Jesus Christ<br />
idaꞌan. Soo bau daꞌapa uruu idaꞌa<br />
konau nama-karu, umana wun-karu,<br />
maꞌo zaka-karu, naꞌiki udaruꞌo naoba<br />
nai-tinapa-karu, kotuaꞌa naa<br />
ama zada saka di nan iki, kai, naꞌiki<br />
kari kao nan. Amen.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />
Jesus Aida-kidanii<br />
John Ati<br />
Diꞌoraꞌa kaarita apostle John saadanii, udyuuda-kao donoꞌo munapo<br />
pidannao ai, paran zikon iaꞌo amazada Patmos iti, upatakaꞌuta-kao utominapatin-kidauzon<br />
idiꞌo pidannao Kaimanaꞌo Kuwai dauꞌu, Jesus Christ<br />
dauaꞌoraz.<br />
John saadan diꞌoraꞌa kaaritaꞌa mishidainao Jesus atiꞌo, patakaꞌutakariwainaouz<br />
pamishidan dikin ii Jesus, ĩaitapa kizi Tominkaru wuruꞌu<br />
kazowautapaꞌoraz ipai aimaakan shaꞌapaꞌoraz kida ĩꞌati.<br />
Usaadan diꞌoraꞌa Jesus aida-kidanii uꞌaqti, uzandaꞌawun iaꞌo kawanuꞌo<br />
utukapan, diinaꞌitiꞌi dauaꞌoraꞌa. John tukapanii kida kowaadan Jesus<br />
kazowautapaꞌo nii ipai pidannao naꞌiki aimaakannao, naꞌiki uruꞌo nii<br />
buuta naꞌiki patakaꞌuta pidan oiaꞌo. Diꞌoraꞌa kaarita aida kapam mishidainao<br />
ati Jesus, naꞌiki naꞌapam diꞌoraꞌa imiꞌi baara katokon-tinan nii. Uaida<br />
kapam kainaꞌaꞌo nii paꞌinaꞌo aokazi naꞌiki paꞌinaꞌo imiꞌi baara. Naꞌiaꞌo nii<br />
mishidainao mashaapan Tominkaru naꞌiki Jesus tuma karikaonan, aonaa<br />
naꞌapainim nii utokon.<br />
Kaarita buutinpan kida<br />
Kaarita sakadin-kinaa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-8<br />
Umanawunuꞌo aimaakan aida-kida-kao John ati . . . . . 1:9-20<br />
Choochinao atiꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1:1—3:22<br />
Scroll naꞌiki 7 usakibadapa-kinao kida . . . . . . . . . 4:1—8:1<br />
7 kuwudiinao . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8:2—11:19<br />
Dragon naꞌiki dyaꞌutam kichanaꞌiki-kiaꞌo panaꞌaokazinao 12:1—13:18<br />
John tukapan panaꞌa kidaꞌo aimaakan shaꞌapan . . . 14:1—15:8<br />
Tominkaru toꞌoran shoota-kao . . . . . . . . . . . . . . 16:1-21<br />
Babylon naꞌiki Satan wiinii-kao . . . . . . . . . . . 17:1—20:10<br />
Pidannao buuapa-kao dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . 20:11-15<br />
Paꞌinaꞌo aokazi, imiꞌi baara, naꞌiki Jerusalem . . . . . 21:1—22:5<br />
Jesus waꞌatin nii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22:6-21<br />
Rev<br />
683<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 1<br />
684<br />
1 1 Diꞌo raꞌa kaa rita idaꞌa Jesus<br />
Christ aida-kidan aimaa kan<br />
kida aonaꞌo raz uaita pauzo-kao.<br />
Tomin karu aida-kidan Jesus idaꞌan<br />
papoi toru nao ati kanom shaꞌapaꞌazon<br />
mao na paꞌa naa. Jesus dyuu dan<br />
paꞌangelin papoi toru John diꞌiti.<br />
Uai pan John aita pan ipai aimaakan,<br />
2 naꞌiki John kowaada kizi<br />
ipai kanom patukapa nii. Diꞌi<br />
wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai Tominkaru<br />
Para dan diꞌikiꞌo raz Jesus<br />
Christ aida-kidaniaz. 3 Konau kiaꞌo<br />
nii wuruꞌu pidan aitaa paꞌo raz diꞌoraꞌa<br />
kaari taꞌa naꞌiki konau kiaꞌo nii<br />
wunaouꞌu aba tai naouz naꞌiki taapainaouz<br />
ukuwaa naa, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan mao napa taꞌa naa ushaꞌa pan<br />
kamoon.<br />
John dyuudan paparadan<br />
7 choochi kida ati<br />
4 Parada-karu kida John diꞌikiꞌo,<br />
7 choo chi a kida atiꞌo Asia Baara<br />
iaꞌo raz.<br />
Marii Tomin karu kamuna nun<br />
unao ati, naꞌiki utaa kizi unyuku nuu<br />
kai man-kinaa nii. Uruu naꞌau zoz<br />
ama zada toma-kao uaꞌii, atii kai,<br />
naꞌiki kari kao nanuꞌo nii unaꞌan.<br />
Naꞌiki 7 doro nai nao diꞌikiꞌo mashaapai<br />
naouz Tomin karu Taba kanaapu<br />
ii, 5 naꞌiki Jesus Christ diꞌikiꞌo<br />
kapam. Uruu kari kao nanuꞌo ukuwaa<br />
mishiin, naꞌiki uruu kadishi taꞌo raz<br />
kiwiin pamawaka-kizi iki, naꞌiki<br />
uruu Nao ba nai ipai king nao ati imiꞌi<br />
baaraꞌa.<br />
Jesus Christ marain pan idi<br />
waunao umawa kan waꞌati, usoꞌotan<br />
waꞌoian paizain idaꞌan.<br />
6 Utoman ipai waunao Faadaa nao<br />
nii paꞌidi waru, naꞌiki taai nai nao<br />
nii Tomin karu uDaru ati. Marii kizi<br />
utaapa-kao umana wunuꞌo nii naꞌiki<br />
maꞌo za kaꞌo nii, kari kao nan naꞌiki<br />
kari kao nan. Amen!<br />
7 Uabata, utukapan nii<br />
uwaꞌatinishaꞌiz tuma,<br />
ipaiꞌo nii pidannao tukapan,<br />
atii wunaouꞌu dakatainaouz<br />
uruuchipirari idi kapam.<br />
Ipaiꞌo nii pidannao zaadan<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa<br />
ĩtukapan dono uruu.<br />
Naꞌapaꞌo nii mishizi! Amen!<br />
8 “Õgaru Alpha naꞌiki Omega,” b<br />
Nao ba nai Tomin karu umanawunuꞌo<br />
raz kian padauꞌan, “Õgaru<br />
naꞌau zoz ama zada toma-kao uaꞌii,<br />
atii kai, naꞌiki kari kao nanuꞌo nii<br />
õnaꞌan.”<br />
Christ aidinan John ati<br />
9 Õgaru John unao inawuzu<br />
wamishi dan idi Jesus kai manaiman<br />
bao kopa, watuu dan nii ipai<br />
kashaꞌora kidaꞌo raz baiaapa-kao<br />
bao kopa wazaama tin pan puꞌu<br />
Tomin karu kazowau tapa-kizi diꞌiti.<br />
Uruu idiꞌo õmuuda-kao paran iaꞌo<br />
wii zai Patmos ii, õkowaa da pau-<br />
a 1:4 7 choochi: mishi dai nao Jesus atiꞌo naꞌapa-karuz. b 1:8 Alpha naꞌiki Omega:<br />
A-B-C kawa nuꞌo atii Z diꞌiti. Mazan Greek idaꞌan, usaka di nan Alpha diꞌiki, ukato kontinan<br />
Omega diꞌiti. Tomin karu tomaꞌo raz ipai aimaa kan kida utoma-kao uaꞌii, naꞌiki<br />
uruu katokon taꞌo raz ipai aimaa kan kida.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
685<br />
REVELATION 1, 2<br />
zon idi Tomin karu Para dan, naꞌiki<br />
õkaku waa pan idi Jesus dauꞌu.<br />
10 Nao ba nai kamoon donoꞌo, Tominkaru<br />
Doro naa kazo wau tan õgaru,<br />
naꞌiki õabata diiwaꞌo parada-karu<br />
naꞌapa kuwudii c pootapa-kari wai<br />
aran kawan kadako tinan õbarau<br />
ikinapu.<br />
11 Parada-karu kian, “Ipai<br />
pusaada putukapa nii kida,<br />
udaunaꞌan pudyuu daꞌa naazu 7<br />
choo chi nao diꞌiti, diꞌo raꞌa donoi<br />
kida diꞌiaꞌo raz ati, Ephesus, Smyrna,<br />
Perga mum, Thya tira, Sardis, Philadelphia<br />
naꞌiki Laodicea iaꞌo raz.”<br />
12 Uruu dau naꞌan aka õtanawatinaꞌa<br />
kan naa õtuka paꞌa zon kanom<br />
wuruꞌu kadako tinaꞌo raz õꞌati,<br />
õtukapa 7 lamp saaba tinapa-kizi<br />
kida toma-kari wai gold idi. 13 Ĩbiiꞌi<br />
õtukapa pidan kawa nuꞌo, kai wadapaꞌo<br />
dawuu zaꞌa baꞌiꞌo kamicha<br />
kaawaꞌo atii ukidiba diꞌiti, naꞌiki<br />
zada wii kawa nuꞌo toma-kao gold idi<br />
ukai wada paniaz padoko riꞌi idaꞌan,<br />
didi mai moro koda-kao kawan.<br />
14 Uzowaud baraka, baraka naꞌapa<br />
kina ridi barakaꞌo raz kawan, naꞌiki<br />
uawun pururuꞌu kap pan naꞌapa<br />
tikazi kawan. 15 Ukidiba wiziꞌi,<br />
naꞌapa tawuru kawanuꞌu chipirari<br />
tikazi wiziꞌi daniaz. Naꞌiki upara dan<br />
abata-kao naꞌapa tozo wan shaokodap<br />
pan kawan. 16 Uzaama ta pan<br />
7 wizi nao padiwaꞌora antan puꞌo<br />
pakaꞌu idaꞌa, naꞌiki marii dimanaꞌo<br />
dyaꞌu tamaꞌo udabaazi kida<br />
dimanain pan koditaꞌa kan udako<br />
iki. Uawun baara kana dan, kanada<br />
naꞌapa kamoo kana dan kawan, sakitapa<br />
kamoo donoꞌo raz.<br />
17 Õtuka pan idiꞌi naa uruu,<br />
õwasha tinaꞌa kan naa õawun baara<br />
iki ukanaa puꞌu ukidiba daza baꞌa<br />
ikoda tawuruꞌu mawa kaꞌo raz naa.<br />
Upuꞌu mazan upisha tan õgaru<br />
padiwaꞌora antan puꞌo pakaꞌu idi,<br />
ukian õꞌati, “Manaꞌa putari aꞌa naꞌa!<br />
Õgaru kiwiita paꞌo raz naꞌiki dawuꞌitii<br />
niꞌo, 18 naꞌiki kari kao nanuꞌo nii<br />
õkaku pan. Õgaru mawa kau zoz daꞌi,<br />
mazan aizii õkaku pan nii kari kaonan<br />
naꞌiki kari kao nan. Kai naꞌa<br />
õmaꞌo za kan õwazoota-kinaa nii<br />
mawaka-karu naꞌiki õtaa-kinaa<br />
nii kakupa-karu mawa kai nao ati<br />
kapam. 19 Aizii pusaa daꞌa naa<br />
ipai aimaa kan putukapa nii kida,<br />
shaꞌapaꞌo niꞌo raz kai naꞌiki dii naꞌi tiꞌi.<br />
20 Õkai naa ba tan nii puꞌati wuruꞌu<br />
aonaꞌo raz uaita pauzo-kao, wuru<br />
kida dauaꞌo razuꞌu: wuruꞌu 7 wizi nao<br />
õzaamata paniaz õdiwaꞌora antanpuꞌo<br />
õkaꞌu idaꞌa, naꞌiki wuruꞌu 7<br />
lampa nao saaba tinapa-kizi kidaz<br />
toma-kari waiz gold idi. Aizii wuruꞌu<br />
7 wizi naouz, Angel nao wuruꞌu, ĩnao<br />
wuruꞌu awunuu ta paꞌo nii 7 choochi<br />
naouz, naꞌiki wuruꞌu 7 lamp<br />
saaba tinapa-kizi kidaz, ĩnao wuruꞌu<br />
7 choo chi kidaz.”<br />
Kaarita choochi atiꞌo<br />
Ephesus iaꞌoraz<br />
2 1 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />
“Pusaada pukaari tan Angel<br />
ati wuruꞌu awunuu ta paꞌo raz choochi<br />
Ephesus iaꞌo raz:<br />
Rev<br />
c 1:10 Kuwudii: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 2<br />
686<br />
“Dii wuruꞌu kuwaiz tawuru<br />
diꞌikiꞌo raꞌa, zaa mata paꞌo raz<br />
7 wizi nao, padiwaꞌora antanpuꞌo<br />
pakaꞌu idaꞌa, naꞌiki uruu<br />
chiꞌikaꞌan paꞌo raz wunao bii<br />
anaꞌa 7 lampa nao saaba tinapakizi,<br />
toma-kari waiz gold idi.<br />
2 “Õai tapa ipai kanom unao<br />
shaꞌa paa pa nii. Õai tapa dadara<br />
ukau dinan naꞌiki utuuda ipai<br />
kashaꞌora kidaꞌo shaꞌapaꞌo uꞌati,<br />
naꞌiki aonaꞌo nii uai pan oiai nao<br />
pidan nao kaki nao pan unao, naꞌiki<br />
õai tapa utiwaa-kidapa nii mariidinauzo<br />
nao apostle-tin paꞌa zoi nao,<br />
utuka paꞌa zon idi ĩkuwaa mishiin.<br />
Mazan aonaa umishi dan ĩkakinaori.<br />
3 Õai tapa utuuda kashaꞌora<br />
kidaꞌo raz ubaiaa paniaz õdikin<br />
ii naꞌiki aonaa ukashadi nan.<br />
4 Mazan kai naꞌa õkowaa daꞌa zon<br />
uꞌati aonaꞌo õnau da pan ushaꞌapatan.<br />
Aonaꞌa naa umarain pan õgaru<br />
aizii, umarain pau zon kawan daꞌi<br />
õgaru kiwiin. 5 Udiꞌi tapa naꞌa pam<br />
umarain pan õgaru kiwiin. Aizii<br />
aonaꞌa naa umarain pan õgaru<br />
naꞌapa. Ukauꞌan utanawa tinaꞌa<br />
naa uꞌoian ai, ushaꞌa pata kiziꞌi naa<br />
ushaꞌapa tauzo nii kida daꞌi kiwiin.<br />
Mazan umatanawa tin kan an uꞌoian<br />
ai õzika dan nii wuruꞌu ulampan<br />
saaba tinapa-kizi pawiizi iki.<br />
6 “Mazan õai tapa kai naꞌa baudaꞌapa<br />
aimaa kan ushaꞌa pata nii<br />
kai manaꞌo, aonaa unau da pan<br />
Nicolaitan nao d shaꞌa paa pa niaz,<br />
õgaru aonaa õnau da pan kapamazu.<br />
7 “Puaba tan an naꞌa pam õkian,<br />
ukauꞌan puaba taꞌa naa naꞌa pam<br />
Doro nai kian choo chi nao ati!<br />
Kanom maꞌo za kaꞌo naꞌiki wazoo taꞌo<br />
oiaꞌo, õtaapa dan nii unikan wuru<br />
akaꞌa paori bai taaꞌo raz kakupakinai,<br />
Tomin karu diꞌiaꞌo raz.”<br />
Kaarita choochi atiꞌo<br />
Smyrna iaꞌoraz<br />
8 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />
“Pusaada pukaari tan Angel ati<br />
wuruꞌu awunuu ta paꞌo raz choo chi<br />
Smyrna ii:<br />
“Dii wuruꞌu kuwaiz tawuruꞌu<br />
kiwiita paꞌo raz naꞌiki dawuꞌitii<br />
niꞌo raz diꞌikiꞌo, uruu<br />
mawa kaꞌo raz naꞌiki kaku daꞌo raz<br />
powaa iti koshan.<br />
9 “Õai tapa pata kaꞌu tinai nao<br />
unao, aonaa ukashaꞌa pau zin,<br />
mazan unao kapuraata nuꞌo<br />
udoro naa ii! Õai tapa oiai man<br />
kida wunao kaboo tan paparadan<br />
uꞌatiꞌi taa pin paꞌa zoi naouz<br />
Jew nao nii, aonaa Jew nao mani<br />
ĩdyaun. Ĩnao bao kopa Satan<br />
diꞌitiꞌo ĩzaama tin pan. 10 Manaꞌa<br />
paꞌi utariaꞌa naa aimaa kan<br />
kida ai mao na paꞌo niꞌo raz<br />
naa ubaiaa pan. Uabata! Satan<br />
tiwaa-kida pan nii unao, utaraakidan<br />
idaꞌan ubii iki pidan nao,<br />
naꞌiki ubai ain pan nii 10<br />
kamoo. Pakawan paꞌi umishida<br />
õgaru, atii uzowiaꞌa zoo-kao<br />
diꞌiti õdikin ii, naꞌiki õtaan nii<br />
kakupa-kinai uwinipa nii.<br />
d 2:6 Nicolaitannao: shaꞌa paa pauzo nao panaꞌan tan puꞌo aimaa kan Tomin karu Paradan<br />
ai.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
687<br />
REVELATION 2<br />
11 “Puaba tan an naꞌa pam<br />
õkian, ukauꞌan puaba taꞌa naa<br />
naꞌa pam Doro nai kian choochi<br />
nao ati! Kanom maꞌo za kaꞌo<br />
naꞌiki wazoo taꞌo oiaꞌo, aonaꞌo<br />
nii ubaiaa pan wuruꞌu itamautanuz<br />
mawaka-karu.”<br />
Kaarita choochi atiꞌo<br />
Pergamum iaꞌoraz<br />
12 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />
“Pusaada pukaari tan Angel ati,<br />
wuruꞌu awunuu ta paꞌo raz choo chi<br />
Perga mum ii:<br />
“Dii wuruꞌu kuwaiz tawuru<br />
diꞌikiꞌo raꞌa taa paꞌo raz marii<br />
dima naꞌo, dyaꞌu tamaꞌo raz<br />
udabaazi kida dimanain pan.<br />
13 Õai ta pa nii wuruꞌu unao<br />
mashaapa-kiziz, naꞌiaꞌo Satan<br />
nao ba nai-tin pan. Upuꞌu<br />
pakawan unao daꞌan pan õgaru<br />
naꞌiki aonaa umarinaꞌa tan<br />
umishi dan õgaru, atii tawuru<br />
donoꞌo Antipas kaku waapatinau<br />
zon dono õdauꞌu naꞌiki<br />
aonaa umarinaꞌa tan pamishi dan<br />
õgaru, atii uzowi auzo-kao naꞌii<br />
Satan nao ba nai-tinapa-kizi ii.<br />
14 “Mazan kai naꞌa masakaudaꞌu<br />
aimaa kan aonaa<br />
õnau da pan ushaꞌapa tan: kainaꞌa<br />
pabiꞌi kida pidan nao unao<br />
biiꞌi daꞌan pai nao Balaam kakinaori;<br />
uruu dyuu daꞌo raz Balak<br />
shaꞌa pata-kidan oiaꞌo kida<br />
Israelite nao ati, ĩnikan idaꞌan<br />
wanyuku nui kida taa-kari waiz<br />
baꞌo ran tomin karu nao ati, naꞌiki<br />
udyuu dan idaꞌan ĩkiaa paakan<br />
madoro naa-daun kapam.<br />
15 Naꞌapa kapam kai naꞌa pabiꞌi<br />
kida pidan nao ubiiꞌi daꞌan painao<br />
Nicolaitan nao kaki naori.<br />
16 Aizii, utanawa tinaꞌa naa<br />
uꞌoian ai, mazan umatanawatin<br />
kan an, kadima naꞌo niꞌi<br />
naa õwaꞌa tin uꞌidaꞌati, õmizaataa<br />
kaꞌa nan wunao tumaꞌa<br />
matanawa tin-kai naouz. Õmizaataa<br />
kan nii wuru idaꞌa naꞌa,<br />
marii dyaꞌu tamaꞌo raz udabaazi<br />
dimanain pan, kodi taꞌo raz õdako<br />
iki.<br />
17 “Puaba tan an naꞌa pam<br />
õkian, ukauꞌan puaba taꞌa<br />
naa naꞌa pam Doro nai kian<br />
choo chi nao ati! Kanom maꞌoza<br />
kaꞌo naꞌiki wazoo taꞌo oiaꞌo,<br />
õtaan nii uꞌati diza-kari waiz<br />
manna. e Õtaan nii kapam ipai<br />
ĩkawanaꞌati barakaꞌo kuba,<br />
naꞌaꞌo nii upaa waꞌa paꞌinaꞌo<br />
uuai saadin pan. Aonaꞌo nii<br />
baꞌo ran pidan aitapa nuz, soo<br />
wuruꞌu zaama taꞌo niꞌo raz paꞌan<br />
aita pazu.”<br />
Kaarita choochi atiꞌo<br />
Thyatira iaꞌoraz<br />
18 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />
“Pusaada pukaari tan Angel ati,<br />
wuruꞌu awunuu ta paꞌo raz choo chi<br />
Thya tira ii:<br />
“Dii wuruꞌu kuwaiz Tomin karu<br />
Dani diꞌikiꞌo, uruu tawuruꞌu<br />
Rev<br />
e 2:17 diza-kariwaiz manna: uruu kotuaꞌo raz Tomin karu tau zon papaa-kinaa nii<br />
papidanan nao, ĩkodi tan donoꞌo raz Egypt iki.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 2, 3<br />
688<br />
pururuꞌu kap paꞌo raz uawun<br />
tikazi kawan, naꞌiki wiziꞌiꞌo raz<br />
ukidiba chipirari wiziꞌii-kariwai<br />
kawan. 19 Õai tapa ipai<br />
kanom ushaꞌa paa pa nii. Õai tapa<br />
pakawan utaa pan umarainpaa<br />
kan, umishi dan õgaru,<br />
ukamu nan-kidaa kan uꞌatiaaka<br />
naꞌiki utuuda kashaꞌora kidaꞌo<br />
ubaiaa pa nii. Õai tapa powaꞌa zii<br />
ushaꞌapa tan kai manaꞌo kiwii tapaꞌo<br />
ai.<br />
20 “Mazan kai naꞌa õkowaadaꞌa<br />
zon aimaa kan uꞌati aonaꞌo<br />
õnau da pan ushaꞌa paa pan:<br />
utaa pada zii wuruꞌu zun<br />
Jezebel kaki nao pan unao.<br />
Oroo, marii da paꞌo raz pakowaada<br />
pan Tomin karu para dan<br />
õpida nan nao ati. Okaki naopan<br />
õpoi toru nao panaꞌi tiꞌo<br />
kari kao nan, odyuu dan idaꞌan<br />
ĩkiaa paa kan madoro naa-daun,<br />
naꞌiki ĩnikan wanyuku nui<br />
taa-kari waiz baꞌo ran tominkaru<br />
nao ati. 21 Õdyuu dauzo niꞌi<br />
naa otanawa tinan paꞌoian ai,<br />
kotuaꞌiki õzau da pan, mazan<br />
aonaa omuudaꞌa zon pakaduz.<br />
22 “Ukauꞌan, õkari naa dan nii<br />
oroo tuu kii pabedin paawaꞌa,<br />
naꞌiki wuruꞌu baꞌo ran ta painaouz<br />
odauꞌu, õbaiaapa-kidan<br />
nii ĩꞌati kaziwaꞌo tuu kii, mazan<br />
ĩmari naꞌa tan an ipai wuruꞌu<br />
oii kidaꞌo raz pashaꞌa paa pan<br />
otuma, aonaꞌo nii ĩbai aa panuzu.<br />
23 Õzowian nii kapam<br />
ipai daꞌan pai nao okaki naori<br />
kida, pidan nao aitapa kizi ipai<br />
choo chi kida kawanaꞌati õgaru<br />
wuruꞌu aita paꞌo raz ipai pidannao<br />
nyuku nuu naꞌiki ĩdiꞌitin pan.<br />
Õpata kaꞌu tan nii ipai pidannao<br />
wuru kida kawanaꞌatiꞌi, oii<br />
kidaꞌo raz ĩshaꞌapa tan.<br />
24 “Mazan kai naꞌa baꞌo ran<br />
pidan nao Thya tira ii, aonaa<br />
ĩdaꞌan pan wuruꞌu oiaꞌo raz<br />
kakinao rii, uruu wuruꞌu aitapakida-kari<br />
waiz pabiꞌi kidaꞌo<br />
pidan nao ati, ĩdako ta niaz<br />
Satan kaki naori kida nii. Õkian<br />
uꞌati, aonaꞌo nii õtaan baꞌoran<br />
kakinao rii uꞌati, 25 mazan<br />
dada raꞌa naa paꞌi uzaama ti napa<br />
umishi dan diꞌiti atii õkaa wan.<br />
26 “Kanom maꞌo za kaꞌo naꞌiki<br />
wazoo taꞌo oiaꞌo, naꞌiki taapaꞌo<br />
õdyuu da nii ushaꞌapa tan<br />
atii ama zada tokon diꞌiti,<br />
õtaan nii uꞌati maꞌo zaka-karu<br />
ukazowau tapa-kinaa nii ipai<br />
ama zada kawanaꞌati. 27 Naꞌiki<br />
ukazowau ta pan nii ĩdyaun, ipai<br />
pamaꞌo za kan idaꞌan, ukaraabiꞌian<br />
ĩdyaun naꞌapa aimaa kan<br />
toma-kari wai kubai idiꞌo karaabiꞌii-kao<br />
kawan duu zaꞌu, naꞌapa<br />
õDaru taan kawan õmaꞌo zakan<br />
õkazo wau tapa-kinaa nii.<br />
28 Naꞌiki õtaan nii uꞌati wizi<br />
chaa piꞌi kiꞌo raz utuka pauzo-kao.<br />
29 “Puaba tan an naꞌa pam<br />
õkian, ukauꞌan puaba taꞌa naa<br />
naꞌa pam Doro nai kian choo chinao<br />
ati!”<br />
Kaarita choochi atiꞌo<br />
Sardis iaꞌoraz<br />
3 1 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />
“Pusaada pukaari tan Angel<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
689<br />
REVELATION 3<br />
ati wuruꞌu awunuu ta paꞌo raz choochi<br />
Sardis ii:<br />
“Dii wuruꞌu kuwaiz tawuru<br />
diꞌikiꞌo raꞌa kazowau tapaꞌo raz 7<br />
doro nai nao Tomin karu kanaapu<br />
iainaouz, naꞌiki zaa mata paꞌo raz<br />
7 wizi nao pakaꞌu idaꞌa.<br />
“Õai tapa ipai kanom ushaꞌapaa<br />
pa nii. Õai tapa kaku paꞌo<br />
kawa nuꞌo utukapa-kao<br />
padamata, umawa kan puꞌaꞌa<br />
naa. 2 Ukauꞌan upoko daꞌa<br />
naa, naꞌiki umaꞌo za ka daꞌa<br />
naa wuruꞌu kai naꞌa sodiꞌoraz<br />
zii uꞌidaꞌa umawa kan aiaꞌa<br />
naa mana wun. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan õai tapa ushaꞌa patanii<br />
kidaz aonaꞌo zii uturu an<br />
õTominkarun ati. 3 Unyukunui<br />
tapa ukauꞌan naꞌa pam daꞌi<br />
utomi napa-kidauzo-kao uabatauzo<br />
niaz dauꞌu. Uizoꞌa tizu,<br />
naꞌiki utanawa tinaꞌa naa uꞌoian<br />
ai. Umapo koda kan an, õwaꞌa tin<br />
nii uꞌidaꞌati koidi miki kawan,<br />
naꞌiki aonaꞌo nii uaita pan naꞌapainim<br />
nii õkaa wan. 4 Mazan<br />
kai naꞌa masakau daꞌu pidan nao<br />
ubiiꞌi Sardis ii aonaꞌo ĩkaniriban<br />
pakami chan. Ĩchiꞌika pan nii<br />
õtuma, ĩkai wadan nii barakaꞌo<br />
kamicha, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
kai man ĩmashaa pan uaiapa-kao<br />
kawanaꞌati. 5 Kanom maꞌo za kaꞌo<br />
naꞌiki wazoo taꞌo oiaꞌo, kaiwada-kida-kao<br />
nii uꞌati barakaꞌo<br />
kamicha, naꞌiki aonaꞌo nii<br />
õmai naa ba tan uꞌuu wuru diꞌikiꞌi<br />
kakupa-karu kaari tan naaz; f<br />
õkowaa dan nii õDaru naꞌiki<br />
Angel nao kanaa puꞌu, uruu<br />
õdaꞌan piki.<br />
6 “Puaba tan an naꞌa pam<br />
õkian, ukauꞌan puaba taꞌa naa<br />
naꞌa pam Doro nai kian choo chinao<br />
ati!”<br />
Kaarita choochi atiꞌo<br />
Philadelphia iaꞌoraz<br />
7 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />
“Pusaada pukaari tan Angel ati<br />
wuruꞌu awunuu ta paꞌo raz choo chi<br />
Phila delphia ii:<br />
“Dii wuruꞌu kuwaiz tawuru<br />
diꞌikiꞌo raꞌa kai manaꞌo raz naꞌiki<br />
mishiꞌo raz ukuwaa. Uruu<br />
wuruꞌu zaa mata paꞌo raz David<br />
keyan. Naꞌa painim udaꞌa tan an<br />
panii nom, aonaa turuu pidan<br />
tara tan; naꞌiki utara tan dono<br />
panii nom, aonaa turuu pidan<br />
daꞌa ta nuzu.<br />
8 “Õai tapa ipai kanom ushaꞌapaa<br />
pa nii. Utukapa! Kai naꞌa<br />
õmuu dan ukanaa puꞌu daꞌatinpaꞌo<br />
panii nom, aonaꞌo turuu<br />
pidan tara tan. Õai tapa kainaꞌa<br />
masakau daꞌu umaꞌo za kan<br />
naꞌiki upuꞌu zii mazan utaapan<br />
õkaki naori naꞌiki aonaa<br />
umarinaꞌa tan õgaru. 9 Naꞌiki<br />
utukapa, wunaouꞌu zaamatin<br />
painaouz Satan diꞌiti, ĩnao<br />
mariidi nauzo nao, taa pin paꞌa zoinaouz<br />
kapam Jew nao nii, aonaa<br />
Jew nao mani ĩdyaun. Õdapa dan<br />
Rev<br />
f 3:5 kakupa-karu kaaritannaa: Tomin karu pidanan nao uu saada-kizi nao, ĩmashaapan<br />
nii Tomin karu tuma kari kao nan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 3<br />
690<br />
nii ĩdyaun uꞌidaꞌati ĩdawuka kizi<br />
uꞌati ukanaapu ikinapu ukidiba<br />
daza baꞌa, naꞌiki ĩaita pan nii<br />
õmarain pan unao. 10 Utaa pan idi<br />
õkaki naori, utuu dan idaꞌan ipai<br />
kashaꞌora kidaꞌo ubaiaa paniaz,<br />
õkazan naa tan nii unao kicha naꞌiki-kii<br />
kidaꞌo ai, kaawaꞌa zoꞌo raz<br />
naa imiꞌi baara ati tiwaa-kidapaꞌa<br />
zoꞌo raz naa ipai pidan nao<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.<br />
11 “Kadima naꞌo niꞌi naa õwaꞌatin.<br />
Dadara paꞌi uzaama tapa<br />
kai naꞌaꞌo raz uꞌidaꞌa, aonaa<br />
utaapa daꞌa naꞌa pidan koida pan<br />
uꞌai wuruꞌu uwini paz õtaaꞌazoo<br />
niaz. 12 Kanom maꞌo za kaꞌo<br />
naꞌiki wazoo taꞌo oiaꞌo õtoman<br />
nii uruu naꞌapa maꞌo za kaꞌo<br />
tooro kadi shita paꞌo raz Tominkaru<br />
Dapu iaꞌo raz kawan,<br />
aonaꞌo nii naꞌa painim ukodi tan<br />
unazo iki. Õsaa dan nii umunaꞌa<br />
õTominkarun uu, naꞌiki donoi<br />
õTominkarun idiwauz uu,<br />
wuruꞌu paꞌi naꞌo raz Jeru salem,<br />
waꞌa tiꞌo niꞌo raz aokazi iki<br />
õTominkarun diꞌiki. Õsaa dan<br />
nii kapam umunaꞌa paꞌi naꞌo raz<br />
õꞌuu.<br />
13 “Puaba tan an naꞌa pam<br />
õkian, ukauꞌan puaba taꞌa naa<br />
naꞌa pam Doro nai kian choo chinao<br />
ati!”<br />
Kaarita choochi atiꞌo<br />
Laodicea iaꞌoraz<br />
14 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />
“Pusaada pukaari tan Angel ati<br />
wuruꞌu awunuu ta paꞌo raz choo chi<br />
Laodicea ii:<br />
“Dii wuruꞌu kuwaiz Amen g<br />
diꞌikiꞌo raz, uruu kai manaꞌo<br />
pidan, mishiꞌo ukuwaa Tominkaru<br />
dauaꞌo, uruu idaꞌanaꞌo<br />
Tomin karu toman ipai<br />
aimaa kan.<br />
15 “Õai tapa ipai kanom<br />
ushaꞌa paa pa nii. Õai tapa<br />
aonaa uwadi din oo uwii chan.<br />
Õai pan unao bau daꞌa paꞌo<br />
idaꞌa oo baꞌo ran diꞌii mani<br />
padamata! 16 Mazan uwii chan<br />
idi masakau daꞌu sodi kari kaonan,<br />
naꞌiki aonaa uwadi din oo<br />
uwii chan, õporika dan nii unao<br />
õdako nazo iki. 17 Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan ukian, ‘Õgaru<br />
kashaꞌa pau ziꞌo mana wun,<br />
ipai kanom õai apa nii kai naꞌa<br />
õꞌidaꞌa, aonaꞌa naa kanom<br />
õai pan powaꞌa.’ Mazan aonaa<br />
uaita pan unao pata kaꞌu tinainao<br />
naꞌiki aonaa aimaa kan nii<br />
uꞌidaꞌa, unao mashaꞌa pau ziꞌo,<br />
ishaa wun naꞌiki makami chanuꞌo.<br />
18 Õkaki nao tan unao<br />
ukauꞌan, utorii gold õꞌai kaimanaꞌo<br />
raz naa usaa baa-kao<br />
tikazi idi, ukashaꞌa pauz kizi.<br />
Utorii kapam barakaꞌo kamicha<br />
ukami chan nii, udiza kizi<br />
wuruꞌu kaki baꞌa zon naꞌo raz<br />
umaka mi cha nun. Utorii kapam<br />
kasa rai uzichii-kinaa nii uawun<br />
kida utukapa kizi kai man.<br />
19 “Ipai õkaki nao tan naꞌiki<br />
õpata kaꞌu tan õmarai napa nii nao.<br />
g 3:14 Amen: Jesus dako tan paugaru ‘Amen’ nii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
691<br />
REVELATION 3, 4<br />
Jesus dau-daupan paniinom (3:20)<br />
Õai pan idi ĩizoꞌa tin õparadan<br />
paꞌan, ukauꞌan mishiꞌi naa<br />
paꞌi umari naꞌata uꞌoian. 20 Dii<br />
õgaruꞌu, õkadi shita pan paniinom<br />
idaꞌa, õdau-dau panuz;<br />
naꞌiaꞌo ram pidan aba tan an<br />
õpara dan naꞌiki daꞌa taꞌo paniinom,<br />
õmoro tan nii uꞌidiꞌiti naꞌiki<br />
õaroo pan nii utuma.<br />
21 “Kanom maꞌo za kaꞌo naꞌiki<br />
wazoo taꞌo oiaꞌo, õtaapa dan nii<br />
usaka na tan õtuma õtaba idaꞌa,<br />
naꞌapa õwazoo tan kawan oiaꞌo<br />
naꞌiki õsa kana tan kawan õDaru<br />
tuma utaba diꞌii.<br />
22 “Puaba tan an naꞌa pam<br />
õkian, ukauꞌan puaba taꞌa naa<br />
naꞌa pam Doro nai kian choo chinao<br />
ati!”<br />
Taain-karu Tominkaru ati<br />
aokazi ii aida-kida-kao<br />
4 1 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />
aokazi ii panii nom daꞌatinpaꞌo!<br />
Naꞌiki õaba tan tawuruꞌu<br />
kiwii niꞌo raz upara dau zon daꞌi<br />
õꞌati, diiwaꞌo kuwudii aran<br />
kawa nuꞌo raz daꞌi upara dan.<br />
Ukian, “Puwaꞌati daꞌatiꞌi, õaida<br />
kizi puꞌati kanomaꞌo nii shaꞌapa<br />
dii naꞌi tiꞌi.” 2 Sariapa Tomin karu<br />
Doro naa kazo wau tan õgaru.<br />
Õtukapa aokazi ii umana wunuꞌo raz<br />
mana wun tabai, h kai naꞌa pidan<br />
saka nata pan upaa waꞌa! i 3 Pidan<br />
saka nata paꞌo raz upaa waꞌa aidinpan<br />
kanada naꞌapa jasper naꞌiki<br />
carne lian kawan, naꞌiki kai naꞌa<br />
kiwariꞌi j awauta uawau tapan<br />
wuruꞌu umana wunuꞌo raz mana wun<br />
tabai, naꞌapa uaidin pan emerald<br />
kawan. k<br />
4 Kai naꞌa baꞌo rai nao, 24 manawun<br />
kidaꞌo tabai nao, awauta<br />
ĩawau ta pan wuruꞌu baudaꞌa paꞌo raz<br />
umana wunuꞌo raz mana wun tabai.<br />
Naꞌiki wuru idaꞌaꞌa umana wun<br />
kidaꞌo raz tabai nao, kai naꞌa 24<br />
kazowau ta pai nao l saka nata pan,<br />
Rev<br />
h 4:2 umanawunuꞌoraz manawun tabai: Tomin karu taba wuruꞌu, udakota-kao ‘throne’<br />
kii English idaꞌan. i 4:2 Wuruꞌu pidan saka nata paꞌo raz umana wunuꞌo raz mana wun<br />
tabai idaꞌa, uruu Tomin karu. Putukapa verse 11. j 4:3 kiwariꞌi: oo kuwiariꞌi; English<br />
idaꞌan udakota-kao rain bow. k 4:3 jasper, carnelian naꞌiki emerald: kawinipi naa<br />
kidaꞌo kuba, kanuu nuꞌo, mazan wuzaꞌo oo koꞌoriꞌo kapam. l 4:4 kazowautapainao:<br />
umanawu nii nao, foomaan nao kawa nuꞌo.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 4, 5<br />
692<br />
ĩkai wadapa nii barakaꞌo kamicha<br />
kida, naꞌiki king kowam kida,<br />
gold idiꞌo utoma-kao. 5 Naꞌiki<br />
umana wunuꞌo raz mana wun tabai<br />
diꞌiki, toroa naru turuinan naꞌiki<br />
kan-kan-kiaꞌo. Naꞌiki umanawunuꞌo<br />
raz mana wun tabai<br />
kanaa puꞌu 7 lamp kida mao dapan.<br />
Ĩnao wuruꞌu 7 doro nai nao<br />
Tomin karu diꞌikii naouz. 6 Naꞌa<br />
kapam umana wunuꞌo raz mana wun<br />
tabai kanaa puꞌu, paran kawanuꞌo,<br />
ikoda glass tai dada, naꞌiki<br />
kanuu nuꞌo crystal m kawan.<br />
Naꞌiki awauta wuruꞌu umanawunuꞌo<br />
raz mana wun tabai dabaꞌa<br />
anta napu kida, kai naꞌa 4 kakupaꞌo<br />
aimaa kan nao kida, kai naꞌa<br />
ĩawun pananaa an kida, ĩkanaapu<br />
ikinapu naꞌiki ĩbarau ikinapu.<br />
7 Bau daꞌapa aimaa kan aidin pan<br />
naꞌapa lion n kawan; baꞌo ran<br />
aidin pan naꞌapa tapiꞌiza kazoti<br />
kawan; baꞌo ran aidin pan pidan<br />
awun baara kawa nuꞌo uawun<br />
baara; naꞌiki baꞌo ran aidin pan<br />
naꞌapa udaruꞌo kokoi zuuta paꞌo<br />
kawan. 8 Ipai wuruꞌu 4 kaku paꞌoraz<br />
aimaa kan kida, kai naꞌa 6<br />
ĩkutuba kida, ipai ĩkutuba idaꞌa<br />
kai naꞌa ĩawun kida upaawa iki<br />
naꞌiki uwaranu iki kida. Ipai<br />
kamoo naꞌiki maru taꞌo kari kaonan<br />
ĩkunui tinauzon kaika paꞌa:<br />
“Kaimanaꞌo, kaimanaꞌo,<br />
kaimanaꞌo<br />
Naobanai Tominkaru<br />
umanawunuꞌoraz,<br />
uruu naꞌauzoz amazada tomakao<br />
uaꞌii,<br />
atii kai, naꞌiki karikaonanuꞌo<br />
nii unaꞌan.”<br />
9 Naꞌa painim 4 kaku paꞌo raz<br />
aimaa kan nao kunuu an kunui kida,<br />
ĩkonau kii-kidan, naꞌiki ĩkowaa dan<br />
pataa pan uruu umana wunuꞌo nii.<br />
Naꞌiki kai man ĩkian wuru atiꞌi<br />
Saka nata paꞌo raz umana wunuꞌoraz<br />
mana wun tabai idaꞌa, uruu<br />
wuruꞌu kaku paꞌo raz kari kao nan<br />
naꞌiki kari kao nan. 10 Uruu dono<br />
wuruꞌu 24 kazo wau tapai naouz,<br />
ipai ĩwasha tinan wuru kanaa puꞌaꞌa<br />
saka nata paꞌo raz umana wunuꞌo raz<br />
mana wun tabai idaꞌa, ĩmana wuntapan<br />
uruu kaku paꞌo raz kari kao nan<br />
naꞌiki kari kao nan. Ipai ĩtaan<br />
pakowam king kowam kaduz kida<br />
wuru kanaapu atiꞌi, umana wunuꞌoraz<br />
mana wun tabai. Ĩkunuuan naa<br />
kaika paꞌa:<br />
11 “WaNaobanaa Tominkaru!<br />
Soo pugaru konaunamaꞌo,<br />
umanawunuꞌo,<br />
naꞌiki maꞌozakaꞌo<br />
karikaonan,<br />
ushaꞌapanum kauꞌan<br />
putomanii<br />
ipai aimaakan.<br />
Puaipan atiꞌo ĩtominan naꞌiki<br />
ĩkakupan.”<br />
Kaznizo-dani o zaamatan<br />
scroll p Tominkaru diꞌiki.<br />
5 1 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />
wuruꞌu Saka nata paꞌo-<br />
m 4:6 crystal: kawinipi naꞌo kuba, kanuu nuꞌo. n 4:7 lion: udaruꞌo baudo koru.<br />
o 5:1 Kaznizo-dani: Putukapa John 1:29 idaꞌa. p 5:1 scroll: Putukapa kaarita tokon<br />
ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
693<br />
REVELATION 5<br />
raz umana wunuꞌo raz mana wun<br />
tabai idaꞌa, uzaama ta pan scroll<br />
padiwaꞌora antan puꞌo pakaꞌu idi.<br />
Ipai saada-kari wai kida kai naꞌa<br />
ubarau an naꞌiki unazo ikinapu,<br />
naꞌiki kai naꞌa 7 usakiba dapa-kinao<br />
kida umunaꞌan. 2 Naꞌiki õtukapa<br />
umana wunuꞌo Angel, naꞌiki õabata<br />
ukian diiwaꞌo idaꞌan. “Kanom kaimanaꞌo<br />
mana wun, turuaꞌo usoꞌo tan<br />
wuruꞌu scroll sakiba dapa-kinao<br />
kidaz, naꞌiki udaꞌa ta nuzu?” 3 Mazan<br />
aonaa bau daꞌapa aokazi ikiꞌo, oo<br />
imiꞌi baara ikiꞌo, oo imiꞌi waranu<br />
ikiꞌo turuan padaꞌa tan scroll, oo<br />
tuka pan unazo iaꞌo. 4 Uruꞌu naa<br />
õzaa dan tuu kii, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
aonaa kanom ikoda-kao kai manaꞌo<br />
nii turuaꞌo udaꞌa tan scroll, oo utukapan<br />
unazo iaꞌo saada-kari waiz.<br />
sakibadapa-kariwai zii (5:4)<br />
5 Upuꞌu bau daꞌapa kazowau tapai<br />
nao bii ikiꞌo kian õꞌati, “Manaꞌa<br />
puzaa daꞌa naꞌa. Putukapa! Wuruꞌu<br />
dakota-kari waiz umana wunuꞌo<br />
Lion nii, Judah takaan-daunuz,<br />
naꞌiki uruu kapam David takaandaun,<br />
uruu wazoo taꞌo raz oiaꞌo,<br />
naꞌiki turuu usoꞌo tan 7 sakibadapa-kari<br />
wai scroll diꞌiki, naꞌiki<br />
udaꞌa ta nuzu.”<br />
6 Udaunaꞌan õtukapa Kaznizodani<br />
kadishita pan mao napa<br />
umana wunuꞌo raz mana wun tabai<br />
daza baꞌa wunao sako dai ta paniaz<br />
4 kaku paꞌo aimaa kan nao, naꞌiki<br />
kazowau ta pai nao. Wuruꞌu Kaz nizodaniz<br />
zowi auzo-kari wai kawa nuꞌo<br />
uaidin pan. Kai naꞌa 7 uꞌozoo kida<br />
naꞌiki 7 uawun kida. Ĩnao tawuruꞌu<br />
7 doro nai nao Tomin karu diꞌikiinaouz,<br />
dyuu dauzo-kari wai naouz<br />
ipai ama zada kawanaꞌati daꞌatiꞌi<br />
imiꞌi baara ati. 7 Kaznizo-dani<br />
makon uzaama tan scroll Saka natapaꞌo<br />
umana wunuꞌo raz mana wun<br />
tabai idaꞌaꞌo diꞌiki, udiwaꞌora antanpuꞌo<br />
ukaꞌu diꞌiki.<br />
8 Uzaama tan dau naꞌa naꞌa naazu<br />
uruꞌu naa wuruꞌu 4 kaku paꞌo raz<br />
aimaa kan nao naꞌiki 24 kazowauta<br />
pai nao, ipai ĩwasha tinan wuru<br />
kanaapu itiꞌi Kaz nizo-daniz. Ipai<br />
ĩzaama ta pan shamoro q kida naꞌiki<br />
boon kida gold idiꞌo utoma-kao paidaꞌo<br />
shanari bai idi, uruu wuruꞌu<br />
Tomin karu pidanan nao toriinpan<br />
kidaz. 9 Udaunaꞌan ĩkunuuan<br />
paꞌinaꞌo kunui:<br />
“Pugaru kaimanaꞌo,<br />
puturuuda mishi<br />
puzaamatan scroll,<br />
naꞌiki pusoꞌotan<br />
usakibadapa-kinao kida.<br />
Ushaꞌapanum kauꞌan pugaru<br />
zowiauzo-kariwai.<br />
Pumawakan idaꞌan,<br />
pukazannaatan pidannao<br />
Tominkaru ati<br />
ipai amazada kida diꞌiki,<br />
ipai wiizai kida diꞌiki,<br />
ipai bakadun kida ĩparadan,<br />
Rev<br />
q 5:8 shamoro: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 5, 6<br />
694<br />
naꞌiki ipai panaꞌa kidaꞌo<br />
pidannao.<br />
Aizii ipai ĩtaainan Tominkaru<br />
ati.<br />
10 Putoman ĩdyaun Faadaanao<br />
nii paꞌidiwaru,<br />
taainainao nii Tominkaru<br />
ati.<br />
Naꞌiki ĩnaouꞌu nii kazowautapa<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.”<br />
11 Uruu dau naꞌan koshan<br />
õawu nuu pan, õtukapa angel nao,<br />
iribaꞌo mana wun ĩdyaun aonaa<br />
ĩaita-kao kawanaꞌati, awauta<br />
ĩkadi shita pan ĩziko nui ta pan<br />
wuruꞌu umana wunuꞌo raz tabai, 4<br />
kaku paꞌo raz aimaa kan nao naꞌiki<br />
wuruꞌu 24 kazowau ta pai nao kidaz.<br />
12 Naꞌiki õabata angel nao kunuipan<br />
naa diiwaꞌo idaꞌan. Kaika paꞌa<br />
ĩkunuu nuꞌu:<br />
“Wuruꞌu Kaznizo-dani<br />
zowiauzo-kariwaiz,<br />
kaimanaꞌo uruu.<br />
Marii kizi mishi ukonaukiikida-kaoumanawunun<br />
idi,<br />
ukashaꞌapauzin idi,<br />
uaitapaaban idi, umaꞌozakan<br />
idi,ukamarainapanun idi,<br />
ukanadan idi,<br />
naꞌiki turuu kizi kaiman<br />
kii-karu uꞌati.”<br />
13 Uruu dau naꞌan aka õabatan<br />
ipai aimaa kan kida kunui pan,<br />
aokazi iaꞌo, imiꞌi baaraꞌaꞌo, imiꞌi<br />
waranu iaꞌo naꞌiki paran baoko iaꞌo,<br />
naꞌiki ipai aimaa kan nao mashaa painao<br />
ipai ama zada kawanaꞌati. Ipai<br />
ĩkunui pan kaika paꞌa:<br />
“Wuru atiꞌi Sakanatapaꞌoraz<br />
umanawunuꞌoraz<br />
manawun tabai idaꞌa,<br />
naꞌiki wuru atiꞌi<br />
Kaznizo-daniz.<br />
Marii kizi turuu kaiman kii-karu<br />
ĩꞌati, naꞌiki ĩmarainapa-kao.<br />
Marii kizi kakuwaapa-karu<br />
ĩmanawunun naꞌiki<br />
ĩmaꞌozakan dauꞌu,<br />
karikaonan naꞌiki<br />
karikaonan.”<br />
14 Wuruꞌu 4 kaku paꞌo raz aimaakan<br />
nao kian “Amen!” Uruꞌu naa<br />
kazowau ta pai nao washa tinaꞌa kan<br />
naa paawun baara ukinapu imiꞌi<br />
baara iti, ĩtaai nan naa Tomin karu<br />
ati naꞌiki Kaznizo-dani ati.<br />
Kaznizo-dani soꞌotan sakibadapakariwai<br />
kida scroll diꞌiki<br />
6 1 Õawu nuu ta pan puꞌu Kaznizodani<br />
soꞌotan kiwii ta paꞌo<br />
scroll r sakiba dapa-kinao. Õabata<br />
bau daꞌapa, 4 kaku paꞌo aimaa kannao<br />
bii iki, parada-karu turuinan<br />
diiwa toroa naru kawan. Ukian,<br />
“Daꞌatiꞌi!” 2 Õawu nuu paꞌa kan, naꞌii<br />
õtukapa barakaꞌo kawaro. Kai naꞌa<br />
zaida paꞌo ubarauꞌu, kabai riꞌo, naꞌiki<br />
õtukapa kowa mai taa-kao uꞌati, king<br />
kowam kaduz idi. Uruu umakon naa<br />
umizaa taaka paa nan, ipai uzowian<br />
mizaa taaka pai nao patuma, ipai<br />
utaruba nao kaa kin pan uꞌati, uruu<br />
r 6:1 scroll: kaa rita katori dauꞌu upapi dapa-kao oo soolaa-kari wai madai kai wauzokari<br />
wai saa dapa-kizai nii. Panaa don daꞌi kai naꞌa usakiba dapa-kinao kida, panaa don<br />
daꞌi bau daꞌapa oo iriba umuna an kida, maa baiba kawa nuꞌo usaka dan idi.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
695<br />
REVELATION 6<br />
ukauꞌan maꞌo za kaꞌo nii mana wun<br />
ĩꞌai.<br />
3 Uruu dau naꞌan Kaznizo-dani<br />
soꞌotan 2nd sakiba dapa-kari wai<br />
scroll diꞌiki. Õabata koshan baꞌo ran<br />
kaku paꞌo aimaa kan nao bii ikiꞌo kian,<br />
“Daꞌatiꞌi!” 4 Baꞌo ran kawaro aidi naꞌakan,<br />
wuzaꞌo paꞌan. Kai naꞌa zaida paꞌo<br />
ubarauꞌu, taa-kao maꞌo zaka-kinai<br />
uꞌati, umizaa taaka-kida-kinaa nii<br />
imiꞌi baaraꞌa pidan nao paꞌati aaka,<br />
naꞌa paꞌo idaꞌan kizi ĩmawa kan.<br />
Uruu idi udaruꞌo marii taa-kao uꞌati,<br />
mizaa taaka-kinai marii, dyaꞌu tamaꞌo<br />
udabaazi kida dimanain pan.<br />
5 Udaunaꞌan Kaznizo-dani<br />
soꞌotan 3rd sakiba dapa-kari wai<br />
scroll diꞌiki. Õabata koshan baꞌoran<br />
kaku paꞌo aimaa kan nao bii ikiꞌo<br />
kian, “Daꞌatiꞌi!” Õawu nuu pan, naꞌii<br />
õtukapa podi diꞌo kawaro. Kai naꞌa<br />
zaida paꞌo ubarauꞌu, uzaama tapa<br />
dyaꞌu tam kimi shaꞌo aitaa riba naa<br />
pakaꞌu idaꞌa. 6 Naꞌiki õabata paradakaru<br />
wunao bii ikiꞌo kawanuꞌu 4<br />
kaku paꞌo aimaa kan nao. Kaika paꞌa<br />
kii-karuꞌu: “Bau daꞌa paꞌo kamoo<br />
pidan kau di nan winipi naa idaꞌan<br />
turuu utorian soo bau daꞌapa kilogram<br />
poroom, oo turuu utorian<br />
soo idiki nau daꞌu kilo gram barley.<br />
Mazan aonaa paꞌi pudokoo daꞌa naꞌa<br />
olive oil naꞌiki wine winipi naa.” s<br />
7 Udaunaꞌan Kaznizo-dani<br />
soꞌotan 4th sakiba dapa-kari wai<br />
scroll diꞌiki. Õabata koshan baꞌoran<br />
kaku paꞌo aimaa kan nao bii ikiꞌo<br />
kian, “Daꞌatiꞌi!” 8 Õawu nuu pan, naꞌii<br />
õtukapa kidaiꞌo kawaro. Kai naꞌa<br />
zaida paꞌo ubarauꞌu, uꞌuu Mawakakaru,<br />
naꞌiki kai naꞌa Mawa kai nao<br />
Wiizi daꞌan pan uruu. Ipai ĩnao<br />
ati maꞌo zaka-karu taa-kao ĩzowiikinaa<br />
nii 1/4 pidan nao daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa. Wuru kida idiꞌo nii pidannao<br />
mawaka nuꞌu: mizaa taaka-karu<br />
idi, zamazi-karu idi, kari naa-karu<br />
baka dun kida rinai idi, naꞌiki kichanaꞌ<br />
iki-kii kidaꞌo aimaa kan nao<br />
zowian nii ĩdyaun.<br />
9 Udaunaꞌan Kaznizo-dani<br />
soꞌotan 5th sakiba dapa-kari wai<br />
scroll diꞌiki, naꞌii õtukapa altar<br />
daza baꞌa, pidan nao doro naa kida,<br />
zowi auzo-kari wai naouz ĩmishi dan<br />
idi mana wun Tomin karu Para dan<br />
naꞌiki ĩmamashaa daꞌa zoo kan idi<br />
pakaku waa pan udauꞌu. 10 Diiwaꞌo<br />
idaꞌan ĩkian, “Umana wunuꞌo Naoba<br />
nai, kai manaꞌo naꞌiki mishiꞌo!<br />
Manaꞌa naa puzau da paꞌa naꞌa<br />
powaꞌa! Kaiꞌi naa pupata kaꞌuta<br />
wunaouꞌu imiꞌi baara ainaouz zowiauzo<br />
naouz waunao, pukau naa taꞌa<br />
naa waunao.” 11 Uruu dau naꞌan ipai<br />
ĩkawanaꞌati baraka zaꞌa baꞌi kidaꞌo<br />
kamicha taa-kao ĩꞌati. Udaunaꞌan<br />
ĩdyuuda-kao ĩsooka paꞌa nan<br />
masakau daꞌu, atii baꞌo ran mishidai<br />
nao, kaudi nai naouz Jesus ati,<br />
zowii-kao naꞌapa ĩnao zowii-kao<br />
kawan, ĩaita-kao kawanaꞌati.<br />
12 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />
Kaznizo-dani soꞌotan 6th sakibadapa-kari<br />
wai scroll diꞌiki. Naꞌiki<br />
õtukapa imiꞌi nakai nan maꞌo za kaꞌo<br />
idaꞌan, naꞌiki kamoo maru tan podidiꞌo<br />
kamicha kawan, naꞌiki kauzu<br />
Rev<br />
s 6:6 Zamazi dono, kawinipi naa wanyuku nui sellii-kao.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 6, 7<br />
696<br />
tukapa-kao wuza naꞌapa izai kawan.<br />
13 Wiizi kida waotan imiꞌi baara ati<br />
naꞌapa maꞌo za kaꞌo awaru waotakidan<br />
kawan paꞌishi zoꞌo akai kida<br />
pakadu naa diꞌiki. 14 Aokazi papidinan<br />
naꞌapa scroll kawan, naꞌiki<br />
umainaa ba tinan. Midukuo kida<br />
naꞌiki imiꞌi baara paran ii kidaꞌo,<br />
ipaiꞌo nii ĩzikada-kao pawiizi iki<br />
kida.<br />
15 Uruu idi ipai king nao daꞌaꞌa<br />
imiꞌi baaraꞌa, ipai kazowau ta pai nao<br />
naꞌiki ipai soldyaa nao zowau naanao,<br />
naꞌiki kapu raa ta nii nao naꞌiki<br />
maꞌo za kai nao naꞌiki ipai poi torui nao<br />
naꞌiki aonaa poi torui nao mani, ipaiꞌo<br />
nii ĩdizi nan udaruꞌo kuba uun nazo<br />
ii kida naꞌiki kuba tuuꞌuz kida oroda<br />
an midukuo ii. 16 Diiwaꞌo idaꞌan<br />
ĩkian midukuo kida naꞌiki kuba<br />
kida ati, “Uwaota waꞌidaꞌati udiza<br />
kizi waunao Saka nata paꞌo umanawunuꞌo<br />
raz mana wun tabai idaꞌaꞌo<br />
ai, naꞌiki Kaznizo-dani pata kaꞌu tan<br />
ai waunao. 17 Uruu kicha naꞌ iki-kii<br />
kidaꞌo pata kaꞌu tin-karu kamoo<br />
kaa wan naa wuruꞌu: kanomaꞌo nii<br />
tuu dazu?”<br />
144,000 Israelitenao kainaabatakao<br />
Tominkaru ati<br />
7 1 Uruu dau naꞌan õtukapa 4<br />
angel nao kadishita pan 4 imiꞌi<br />
baara shakaru kida diꞌii, ĩzaama tapan<br />
awaru kida, aonaa kizi awaru<br />
nii imiꞌi baaraꞌa oo paran ii oo atamun<br />
baawu an. 2 Udaunaꞌan õtukapa<br />
baꞌo ran angel waꞌatin waoko iki,<br />
unaꞌa kapa kaku paꞌo Tomin karu<br />
kai naa riba. Upara dan diiwaꞌo<br />
idaꞌan wunao atiꞌi 4 angel naouz,<br />
utaan maꞌo zaka-karu ĩꞌati, ĩpatakaꞌuu-kinaa<br />
nii imiꞌi baara naꞌiki<br />
paran. 3 Angel kian ĩꞌati, “Aonaa zii<br />
ukazi waꞌa naꞌa imiꞌi baara, paran<br />
oo ata mun kida atii wakai naa batan<br />
dau naꞌan zii waTominkarun<br />
pidanan nao, ĩtawu kida idaꞌa.”<br />
4 Aizii wuruꞌu Tomin karu<br />
pidanan nao kainaa bata-kariwai<br />
naouz pataawu kida idaꞌa<br />
kowaada-kao õꞌati ĩiriban 144,000.<br />
Ĩnao wuruꞌu 12 Israel takaandaun<br />
nao tonaa zi naa bii ikiꞌo raz<br />
ĩzaa mata-kao. 5-8 12,000 zaa matakao<br />
bau daꞌa paꞌo tonaa zi naa kida<br />
diꞌiki, wunao kida diꞌikiꞌi: Judah,<br />
Reuben, Gad, Asher, Naph tali,<br />
Manas seh, Simeon, Levi, Issachar,<br />
Zebulun, Joseph, naꞌiki Ben jamin<br />
diꞌiki.<br />
Iribaꞌo pidannao baokopatinpan<br />
9 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />
iribaꞌo mana wun pidan nao baokopa<br />
tin pan aonaꞌo turuu ĩaita-kao!<br />
Kaa wai naouz naꞌati waꞌatin ipai<br />
baka dun wii zai kida diꞌiki, naꞌiki<br />
ipai baka dun ĩdokozu-daun nao<br />
tonaa zi naa kida diꞌiki, naꞌiki ipai<br />
baka dun ĩmada kida diꞌiki, naꞌiki<br />
ipai baka dun ĩpara dan kida diꞌiki.<br />
Naꞌa ĩkadi shita pan umana wunuꞌo raz<br />
mana wun tabai naꞌiki Kaznizo-dani<br />
kanaa puꞌu. Ĩkai wadapa dawuu zaꞌabaꞌi<br />
kidaꞌo kamicha barakaꞌo, naꞌiki<br />
ĩzaama tapa poko ridi anaba kawan<br />
kidaꞌo pakaꞌu kida idaꞌa. 10 Diiwaꞌo<br />
idaꞌan ĩkian,<br />
“Pugaru waTominkarun naꞌiki<br />
Kaznizo-dani<br />
kazannaataꞌoraz waunao.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
697<br />
REVELATION 7, 8<br />
Pugaru sakanatapaꞌoraz<br />
umanawunuꞌo manawun<br />
tabai idaꞌa.”<br />
11 Ipai dau nuu daꞌu angel nao<br />
kadishi tan, awauta ĩziko nui ta pan<br />
wuruꞌu umana wunuꞌo raz mana wun<br />
tabai, ipai kazowau ta pai nao, naꞌiki<br />
4 kaku paꞌo aimaa kan nao. Uruu daunaꞌan<br />
ipai ĩwasha tinan, ĩawun baara<br />
kida apowa iti wuru kanaapu atiꞌi<br />
umana wunuꞌo raz mana wun tabai,<br />
naꞌiki ĩtaai nan naa Tomin karu ati.<br />
12 Ĩkian,<br />
“Amen!<br />
Marii kizi Tominkaru<br />
konaukii-kida-kao<br />
umanawunun idi,<br />
naꞌiki uaitapaaban idi,<br />
naꞌiki ukaimanan idi;<br />
marii kizi umarainapa-kao<br />
unaobanain idi,<br />
naꞌiki umaꞌozakan idi<br />
karikaonan naꞌiki<br />
karikaonan!Amen!”<br />
13 Udaunaꞌan bau daꞌapa<br />
kazowau ta pai nao bii ikiꞌo pishaan<br />
õgaru. Ukian, “Kanom kaduz nao<br />
wuruꞌu pidan naouz kai wada painaouz<br />
barakaꞌo kamicha zaꞌa baꞌi<br />
kida? Naꞌikiꞌo ram ĩwaꞌa tin?”<br />
14 “Õnao ba naa, aonaa õai ta pan,<br />
soo pugaru paꞌan aitapa,” õkian<br />
uꞌati.<br />
Uruu dau naꞌan ukian õꞌati,<br />
“Ipai wunaouꞌu doba tai naouꞌu naa<br />
kicha naꞌ iki-kii kidaꞌo aimaa kan<br />
kida baiaapa-kari wai. Ipaiꞌo raꞌa<br />
naa ĩchi kaan pakami chan zaꞌabaꞌi<br />
kida baraka, Kaznizo-dani<br />
izain idi.<br />
15 “Uruu idi ĩkadi shitapan<br />
Tomin karu taba kanaa puꞌu<br />
kaudinai nao nii uꞌati uwiizi ii<br />
ipai kamoo naꞌiki maru taꞌo; naꞌiki<br />
wuruꞌu Saka nata paꞌo raz umanawunuꞌo<br />
mana wun tabai idaꞌa<br />
unaꞌau zon niꞌi naa ĩtuma utaa pan<br />
ĩdyaun. 16 Aonaa naꞌa painim nii<br />
ĩzama zii zon oo ĩmaa rada kon, aonaa<br />
naꞌa painim nii ĩbai aa pan kamoo<br />
wiichan powaꞌa, 17 Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan, Kaznizo-dani mashaa paꞌoraz<br />
mao napa umana wunuꞌo raz<br />
mana wun tabai daza baꞌa, utaa pan<br />
nii ĩdyaun naꞌapa kaznizo taapakao<br />
kawan, unaꞌa kan nii ĩdyaun<br />
nunuda paꞌo wunu diꞌiti, taaꞌo raz<br />
kakupa-kinai. Naꞌiki Tomin karu<br />
inoan nii kapam ĩawun uu kida ipai<br />
ĩawun iki.”<br />
Kaznizo-dani soꞌotan 7th<br />
sakibadapa-kariwai scroll t diꞌiki<br />
8 1 Kaznizo-dani soꞌotan dono<br />
wuruꞌu 7th sakiba dapa-kariwaiz<br />
scroll diꞌiki, sariapa ama zada<br />
mashaa dinaꞌa kan mashaa aokazi<br />
ii, ikoda mani pazikon an hour.<br />
2 Udaunaꞌan õtukapa 7 angel nao<br />
kadishita pan naꞌa Tomin karu kanaapuꞌu,<br />
naꞌiki taa-kao ĩkawanaꞌati,<br />
bau daꞌapa kida kuwudii. 3 Baꞌoran<br />
angel kaa wan ukadishi tan<br />
mao napa altar daza baꞌa, uzaamatapa<br />
nii shanari bai kin naa gold<br />
idiꞌo utoma-kao. Diriꞌi kaduu nuꞌo<br />
Rev<br />
t 8:1 scroll: kaarita katoridauꞌu upapidapa-kao oo soolaa-kariwai madai kaiwauzokariwai<br />
saadapa-kizai nii. Panaadon daꞌi kainaꞌa usakibadapa-kinao kida, panaadon<br />
daꞌi baudaꞌapa oo iriba umuna an kida, maabaiba kawanuꞌo usakadan idi.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 8, 9<br />
698<br />
aimaa kan kida taa-kao shanari bai<br />
nii uꞌati, ukawao dan nii Tomin karu<br />
ati upidanan nao toriin pan tuma,<br />
naꞌiki umuu dan naazu altar, gold<br />
idiꞌo raz utoma-kao paawa ii, wuruꞌu<br />
umana wunuꞌo raz mana wun tabai<br />
kanaapu iaꞌo raz. 4 Angel zaa matapaniaz<br />
shanari bai kaꞌawa paꞌo shan<br />
makon doko iti Tomin karu diꞌiti,<br />
Tomin karu pidanan nao toriin pan<br />
kida tuma. 5 Uruu dau naꞌan angel<br />
paida dan shanari bai kin naa wiziꞌiꞌo<br />
tikazi tiriizi idi altar paawa iki,<br />
udaunaꞌan ukaboo taꞌa kan naazu<br />
imiꞌi baara iti, sariapa naꞌii kankan-kiaꞌo<br />
naꞌiki toroa naru turuinan,<br />
naꞌiki imiꞌi nakai nan maꞌo za kaꞌo<br />
idaꞌan.<br />
7 kuwudiinao<br />
6 Wuruꞌu 7 angel nao zaa matapai<br />
naouz pakawa naꞌati kuwudii<br />
kida min zii wan naa ĩpootaꞌa zon naa<br />
kidaz. 7 Kiwii ta paꞌo angel poo tan<br />
pakuwuda, sariapa dadara kidaꞌo<br />
wunu, kuba kawan, naꞌiki tikazi,<br />
izai tumaꞌo waotan imiꞌi baara ati.<br />
Uruu idi 1/3 imiꞌi baara kaꞌa wan,<br />
naꞌiki ipai ata mun naꞌiki pinidi naꞌa<br />
kidaꞌo kaꞌa wan.<br />
8 Udaunaꞌan baꞌo ran angel<br />
poo tan pakuwuda, sariapa aimaakan<br />
udaruꞌo midukuo kaꞌawa paꞌo<br />
kawanuꞌu, kaboota-kao paran<br />
baoko iti. Uruu idi 1/3 paran baoko<br />
tanawa tinan izai nii, 9 naꞌiki ipai<br />
mashaa pai nao naꞌa ubao koꞌo mawakan,<br />
naꞌiki kanawa tuuꞌuz kida<br />
naꞌaꞌo, ipai ĩmainaa bata-kao.<br />
10 Udaunaꞌan 3rd angel poo tan<br />
pakuwuda. Sariapa udaruꞌo naꞌiki<br />
kanadaꞌo wizi waotan doko iki,<br />
waꞌozi nao naꞌiki wunu nunuda pan<br />
diꞌiti. 11 Wizi uu “Kibiaꞌo Mana wun,”<br />
uruu idi 1/3 ukibii dan waꞌozi nao<br />
naꞌiki wunu nunu dapa-kizi kida,<br />
naꞌiki iriba pidan nao mawa kan<br />
ĩtuzan idi wuruꞌu wunu kibiaꞌo raz<br />
mana wun.<br />
12 Udaunaꞌan 4th angel poo tan<br />
pakuwuda. Sariapa 1/3 kamoo,<br />
kauzu, naꞌiki wiizi nao zowita-kao,<br />
uruu idi 1/3 kida ĩkana dan makadakao.<br />
Naꞌiki 1/3 bau daꞌapa kamoo<br />
idaꞌa, aonaa ukana dan; naꞌiki naꞌapa<br />
kapam 1/3 bau daꞌa paꞌo maru taꞌo<br />
idaꞌa, aonaa ukana dan.<br />
13 Uruu dau naꞌan õawu nuu pan,<br />
õtukapa udaruꞌo kokoi zuuta paꞌo<br />
doko ii. Ukian diiwaꞌo idaꞌan,<br />
“Kashaꞌo raꞌo nii! Kashaꞌo raꞌo nii!<br />
Kashaꞌo raꞌo nii mana wun shaꞌa pan<br />
ipai pidan nao ati mashaa pai naouz<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, wuru poota-kao<br />
donoꞌo idikinau daꞌuꞌo raz kuwu diinao,<br />
idikinau daꞌuꞌo angel nao poo tan<br />
niꞌo raz!”<br />
9 1 Udaunaꞌan 5th angel pootan<br />
pakuwuda, õtukapa wizi<br />
waotau zoz doko iki imiꞌi baara ati,<br />
naꞌiki key taa-kao uꞌati, kaꞌu naru<br />
aonaꞌo raz utokon nii keyan naa.<br />
2 Wizi daꞌa tan dono wuruꞌu kaꞌunaru<br />
aonaꞌo raz utokon nii, kisha naꞌo<br />
kodi tan bodoꞌo kap pan, naꞌapa tuubaruꞌo<br />
tikazi kaꞌawa paꞌo shan kawan.<br />
Uruu idi udikini dan kamoo, naꞌiki<br />
maruta utaa pan ama zada. 3 Aonaa<br />
masakau daꞌu mani manoru nao koditan<br />
tikazi shan diꞌiki imiꞌi baara ati,<br />
naꞌiki ĩmaꞌo za kan taa-kao naꞌapa kankoo<br />
run maꞌo za kan kawan. 4 Aonaa<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
699<br />
REVELATION 9<br />
ĩtaa pada-kao ĩkazi wan pinidi oo atamun<br />
kida oo shaꞌa paꞌo ram paori bai,<br />
mazan turuu ĩkazi wan pidan nao<br />
paꞌan, aonaꞌo raz Tomin karu kai naariba<br />
nii ĩtawu kida idaꞌa. 5 Wuruꞌu<br />
manoru naouz aonaa ĩtaa pada-kao<br />
ĩzowian pidan nao sariapa, mazan<br />
ĩbaiatin-kidan nii ĩdyaun bakaꞌi au daꞌu<br />
kauzu. Wuru kaziwa nuꞌu ĩchii a niaz<br />
naꞌapa kan koo run chii nii kawan.<br />
6 Uruu dono pidan nao aipan nii<br />
padamata pamawa kan, mazan aonaꞌo<br />
nii ĩmawa kan; ĩaipan pamawa kan,<br />
mazan aonaa ĩmawa kan.<br />
7 Wuruꞌu manoru naouz aidinpan<br />
naꞌapa kawaro nao kawan<br />
min ziiwa paꞌo raz naa mizaa taakapa-karu<br />
dauꞌati; ĩzowau paawaꞌa<br />
kida kai naꞌa ĩkai wada pan kowamai<br />
kawa nuꞌo Gold idiꞌo utoma-kao,<br />
naꞌiki ĩawun baara kida aidin pan<br />
naꞌapa pidan awun baara kawan.<br />
8 Ĩzowaud kida dawuan naꞌapa<br />
zun zowaud kawan, ĩudako kida<br />
naꞌapa lion dako kida kawan. 9 Kainaꞌa<br />
ĩdoko riꞌi diki niriba naa kida<br />
chipirari idiꞌo kawa nuꞌo, naꞌiki<br />
ĩkutuba aran kida tururuka dap pan<br />
naꞌapa tawuru kawanuꞌu iribaꞌoraz<br />
kawaro nao kozoota pai naouz<br />
chariot u kida mizaa taa kapa-kizai<br />
itiꞌo kawan. 10 Kai naꞌa ĩdyuo kida<br />
idaꞌa ĩchiimiki tin-kinaa naꞌapa kankoo<br />
run kawan, naꞌiki uruu idiꞌo<br />
wuruꞌu ĩkazi waa nuz pidan nao<br />
ĩbaiatin-kidan nii ĩdyaun bakaꞌiau<br />
daꞌu kauzu. 11 Kai naꞌa ĩnao ba naa<br />
king kazowau ta paꞌo ĩdyaun, Hebrew<br />
idaꞌan uꞌuu dakota-kao Abad don,<br />
naꞌiki Greek idaꞌan uꞌuu dakota-kao<br />
Apollyon, (“Pata kaꞌu tauzo” kiaꞌo<br />
wuruꞌu). Uruu angel awunuu ta paꞌoraz<br />
kaꞌu naru aonaꞌo raz utokon nii.<br />
12 Wuruꞌu diꞌo raꞌa, kiwii ta paꞌo<br />
kashaꞌora-karu baiaapa-kari waiz<br />
kai wain paꞌa kaꞌo raz naa shaa bata pan<br />
naa wuruꞌu, kai naꞌiki dyaꞌu ta maꞌa<br />
naa kashaꞌora-karu kida kai wainpaꞌo<br />
nii zii.<br />
13 Uruu dau naꞌan 6th angel pootan<br />
pakuwuda. Õabata parada-karu<br />
waꞌatin 4 altar shakaru kida diꞌiki,<br />
gold idiꞌo raz utoma-kao, Tomin karu<br />
kanaapu iaꞌo raz. 14 Parada-karu<br />
kian angel ati, “Pumuuda wuruꞌu<br />
4 angel nao dodo tapa-kari wainaouz<br />
udaruꞌo waꞌozi Euphrates<br />
dazaba iaꞌo raz!” 15 Uruu 4 angel nao<br />
taapa-kao min ziiwa paꞌa naa; wuru<br />
kamoo dauꞌa tiꞌi aita-kari waiz naa,<br />
uruu dono ĩzowian nii 1/3 pidannao.<br />
16 Soldyaa nao zaida pai naouz<br />
kawaro nao, õabata ĩdiriꞌin kowaadakao<br />
200,000,000 ĩdyaun.<br />
17 Kaika paꞌo wuruꞌu õtuka pan<br />
kawaro nao naꞌiki zaida pai naouz<br />
ĩbarauꞌu kida: wunaouꞌu zaidapai<br />
naouz, kai naꞌa ĩkai wada pan<br />
padoko riꞌi diki niriba naa kida,<br />
ĩaidin pan wuza tikazi kawan, blue<br />
sapphire v kawan, naꞌiki yellow<br />
sulfur w kawan. Kawaro nao zowau<br />
kida aidin pan naꞌapa lion nao zowau<br />
kawan kida, naꞌiki ĩdako kida diꞌiki<br />
kodita tikazi, kasha naꞌo naꞌiki<br />
pizo-pizo waꞌo sulfur. 18 Naꞌiki 1/3<br />
Rev<br />
u 9:9 chariot: soldyaa nao tararan v 9:17 sapphire: uruu konau na maꞌo kuba.<br />
w 9:17 sulfur: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 9, 10<br />
700<br />
pidan nao zowii-kao daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa, wuru idiꞌi idikinau daꞌuꞌoraz<br />
pata kaꞌu tin-kinai kida: tikazi,<br />
kasha naꞌo naꞌiki pizo-pizo waꞌo<br />
sulfur kodi taꞌo raz kida kawaro nao<br />
dako iki. 19 Wuruꞌu kawaro naouz<br />
ĩmaꞌo za kan taa-kao uruu dono ĩdako<br />
naꞌiki ĩdyuo kida idaꞌaꞌo, uruu kida<br />
idiꞌo wuruꞌu ĩkazi waa nuz pidannao.<br />
Ĩdyuo kida kazowauꞌo naꞌapa<br />
kowazaz zowau kawan.<br />
20 Aizii ipai pidan nao, aonaꞌoraz<br />
ĩmawa kan naꞌapain wuru idiꞌi<br />
kicha naꞌ iki-kii kidaꞌo raz pata kaꞌutin-kinai<br />
kida, pakawan aonaa<br />
ĩmari naꞌa tan pato ma nii aimaa kan<br />
kida. Aonaa ĩmashaa dan patoriinpan<br />
oiaꞌo doro nai nao ati, naꞌiki<br />
wunao atiꞌi ĩtoma niaz aimaa kan<br />
kida gold idi, wiziꞌiꞌo chipirari<br />
idi, ishaꞌo chipirari idi, kuba<br />
idi naꞌiki ata mun idi, aonaꞌoraz<br />
kanom ĩtuka pan, ĩaba tan<br />
oo aonaꞌo raz ĩchiꞌi kan. 21 Naꞌiki<br />
aonaa ĩmari naꞌa tan pazowii pan<br />
pairi ban nao, naꞌiki ĩshaꞌa paa pan<br />
oiaꞌo doro nai idaꞌan aimaa kan<br />
diꞌi tinapa-kidaꞌo pidan nao, naꞌiki<br />
madoro naa-daun ĩkiaa paa kan,<br />
naꞌiki ĩkoidi mikin.<br />
Angel naꞌiki duusodiꞌo scroll x<br />
10 1 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />
baꞌo ran umana wunuꞌo<br />
angel waꞌatin aokazi iki. Ukaiwadapa<br />
nii kawa nuꞌo ishaꞌiz<br />
kamicha kai waa dapa-kao kawan.<br />
Naꞌaꞌo kapam kiwariꞌi uzowau<br />
paawa an, uawun baara kanadaꞌo<br />
naꞌapa kamoo kawan, naꞌiki utabaꞌu<br />
kida naꞌapa dokoaꞌo tikazi kida<br />
mao da pan kawan ĩaidin pan,<br />
2 pakaꞌu idaꞌa uzaama tapa duu sodiꞌo<br />
scroll daꞌatin paꞌo. Udaunaꞌan<br />
umuu dan padiwaꞌora antan puꞌo<br />
pakidiba paran paawa iti, naꞌiki<br />
umuu dan paꞌasha baron antan puꞌo<br />
pakidiba imiꞌi paawa iti. 3 Naꞌiki<br />
ukada kon diiwaꞌo idaꞌan naꞌapa lion<br />
kadakon kawan. Uruu dau naꞌan<br />
sariapa 7 toroa naru nao dakoꞌatinuzu,<br />
õai tapa naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />
ĩpara dan kianuz. 4 Maona paꞌo raꞌa<br />
naa õsaa dan padamata naꞌa pam<br />
ĩkian kida, upuꞌu mazan õaba tan<br />
parada-karu kian aokazi iki õꞌati,<br />
“Pumashaapa zii! Manaꞌa pusaadaꞌa<br />
naꞌa naꞌa pam toroa naru nao<br />
kian.”<br />
5 Uruu dau naꞌan umana wunuꞌoraz<br />
angel, kadi shita paꞌo raz paran<br />
paawa ii, naꞌiki imiꞌi paawaꞌa sawadan<br />
padiwaꞌora antan puꞌo pakaꞌu<br />
aokazi iti. 6 Uai pan idi papara dan<br />
mishida-kao, ukai waan Tomin karu<br />
uu, uruu karikao nanuꞌo raz ukakupan,<br />
tomaꞌo raz aokazi naꞌiki ipai<br />
aimaa kan nao unazo aꞌo raz, uruu<br />
tomaꞌo raz imiꞌi baara naꞌiki ipai<br />
aimaa kan nao unazo aꞌo raz, naꞌiki<br />
uruu tomaꞌo raz paran naꞌiki ipai<br />
aimaa kan nao ubaokoꞌiaꞌo raz. Angel<br />
kian, “Aonaꞌo niꞌi naa Tomin karu<br />
zauda pan powaꞌa! 7 Mazan 7th<br />
angel poo tan donoꞌo naa pakuwudu,<br />
umishian niꞌi naa pashaꞌapa taꞌazoo<br />
nii, naꞌapa ukowaa dau zon<br />
kawa naꞌa tizu kotuaꞌa naa, uruu<br />
x 10:1 scroll: Putukapa kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
701<br />
REVELATION 10, 11<br />
wuruꞌu kuwaiz, aonaꞌo raz uaitapauzo-kao,<br />
ukowaa dauzo niaz<br />
papoi toru nao, prophet nao ati.”<br />
8 Udaunaꞌan õabata paradakaru<br />
aokazi ikiꞌo kian õꞌati koshan,<br />
“Pumako puzaa ma taꞌan wuruꞌu<br />
daꞌatin paꞌo raz scroll, angel kaꞌu<br />
diꞌiki, kadi shita paꞌo raz paran paawa<br />
ii naꞌiki imiꞌi paawaꞌa.”<br />
9 Uruu idi õmakon angel diꞌiti<br />
õpishaan naa uꞌai wuruꞌu duusodiꞌo<br />
raz scroll. Ukian õꞌati,<br />
“Puzaama tazu naꞌiki puni kaꞌa<br />
naazu. Pudako ii puti waan niiz<br />
bishoo, mazan pudyo ko rau tan daunaꞌan<br />
ukaa wan nii putoba nazo iti<br />
kata maꞌa naa.” 10 Uruu idi õzaamatan<br />
naa wuruꞌu duu sodiꞌo raz scroll<br />
angel kaꞌu iki õnikan naazu! Õdako<br />
idaꞌa õtiwaa nuz bishoo, mazan<br />
ukaa wan õtoba nazoo iti, sariapa<br />
ukata man.<br />
11 Udaunaꞌan kii-karu õꞌati,<br />
“Puko waa daꞌa naꞌa naa koshan<br />
kanom Tomin karu aiapa nii<br />
pashaꞌapa tan ipai pidan nao ati,<br />
baka dun kidaz ĩwiizi, ĩmada, ĩparadan,<br />
naꞌiki ipai king nao ati.”<br />
Dyaꞌutamaꞌo prophetnao<br />
Tominkaru dyuudanii<br />
11 1 Uruu dau naꞌan aitaa ribai<br />
ata mun taa-kao õꞌati naꞌiki<br />
kii-karu õꞌati, “Pumako puai taꞌan<br />
kizi naꞌa pam Tomin karu Dapu<br />
naꞌiki altar udarun, naꞌiki puaita<br />
naꞌa pau daꞌum kai naꞌa pidan nao<br />
choo chii pai nao unazo ii. 2 Mazan<br />
aonaa puai taꞌa naꞌa naꞌa pam Tominkaru<br />
Dapu paniba zooti udarun,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan taa-kari waiꞌi<br />
naa wuruꞌu baꞌo ran pidan nao ati,<br />
aonaꞌo raz ĩmishi dan Tomin karu.<br />
Ĩchiꞌi kaa danaan nii ipai donoi<br />
nazo an Tomin karu pidanan nao<br />
mashaapa-kiziz, naꞌiki ĩpata kaꞌutan<br />
niizu 42 kauzu. y 3 Naꞌiki õtaan<br />
nii maꞌo zaka-karu dyaꞌu tamaꞌo<br />
õprophetin nao ati ĩkaku waapakinaa<br />
nii mishiꞌo raz õkuwaa dauꞌu,<br />
wuru donoꞌo 1,260 kamoo kidaz.<br />
Uruu dono ĩkai wadan nii kamicha<br />
kashaꞌora-karu daara ĩaida-kidakinaa<br />
nii pakashaꞌo ran pidan nao<br />
oian dauꞌati.”<br />
4 Wuruꞌu dyaꞌu tamaꞌo raz Tominkaru<br />
prophetin nao, ĩnao wuruꞌu<br />
dyaꞌu tamaꞌo raz olive kadu naa kida<br />
niꞌo raz, z naꞌiki dyaꞌu tamaꞌo raz<br />
lamp saaba tinapa-kizi kida niꞌo raz<br />
kapam kadi shita paꞌo raz Nao ba nai<br />
kanaapu ii, uruu kazowau tapaꞌoraz<br />
ipai ama zada. 5 Naꞌiaꞌo ram<br />
pidan tiwaan an pashaꞌapa tan<br />
dikau daꞌo aimaa kan ĩtuma, ĩkoditakidan<br />
nii tikazi padako iki kida,<br />
uruu idiꞌo nii ĩzowian patarubanao.<br />
Ukauꞌan naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo<br />
nii pidan mawa kan utiwaan an<br />
pashaꞌapa tan dikau daꞌo aimaa kan<br />
ĩꞌati. 6 Kai naꞌaꞌo nii ĩmaꞌo za kan taakao<br />
ĩmashaatapa-kinaa nii wunu<br />
ukaa wan ai, wuru donoꞌo ĩkakuwaapa<br />
tina nuz Tomin karu para dan<br />
dauꞌu. Kai naꞌa kapam ĩmaꞌo za kan<br />
taa-kao ĩtana wata-kinaa nii wunu<br />
Rev<br />
y 11:2 42 kauzu: naꞌa paꞌo wuru kawa nuꞌo verse 3 idaꞌaꞌo raz 1,260 kamoo kidaz,<br />
naꞌa paꞌo kapam wuru kawa nuꞌo Revela tion 12:14 idaꞌaꞌo raz 3 1/2 wunu kawan.<br />
z 11:4 Zecha riah 4:3<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 11<br />
702<br />
izai nii, naꞌiki turuu ĩshaꞌapa tan<br />
baka dun pata kaꞌu tin-kinai kida<br />
imiꞌi baaraꞌa naꞌa painim kari kaonan<br />
paai pan kawanaꞌati.<br />
7 Ĩipaian dau naꞌan pakakuwaa<br />
pan pidan nao ati, wuruꞌu<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi<br />
kodi taꞌo niꞌo raz imiꞌi waranu iki,<br />
mizaa taa kan nii ĩtuma, uzowian<br />
nii ĩdyaun mawaka. 8 Mawa kaꞌo<br />
prophet nao naꞌian nii mapu duꞌo<br />
dobaapa-kizai dunapo ii, umanawunuꞌo<br />
raz donoi nazo ii. Naꞌiaꞌo<br />
kapam ĩnao ba naa Jesus tau kauzokao<br />
cross diꞌiti. Uruu wuruꞌu<br />
donoiz dakota-kari waiz kapam<br />
Sodom oo Egypt nii, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan pidan nao naꞌii san nao<br />
mashaa pan idi oii, naꞌapa Sodom<br />
oo Egypt Baara san nao kawan.<br />
9 Pidan nao ipai wii zai kida diꞌiki,<br />
baka dun ĩdokozu-daun nao kida<br />
diꞌiki, baka dun ĩpara dan kida<br />
diꞌiki, naꞌiki ipai baka dun ĩmada<br />
diꞌiki, ipaiꞌo nii ĩtuka pan Prophetnao<br />
mawa kai naouz washatin pan<br />
3 1/2 kamoo, naꞌiki aonaa ĩaipan<br />
ĩdida-kao. 10 Tuu kiaꞌo nii pidan nao<br />
konau kian Prophet nao mawa kan<br />
idi, ushaꞌapa num kauꞌan kiwiin<br />
ĩpata kaꞌu tin-kidau zon ĩdyaun tuu kii<br />
mana wun. Uruu idi ĩkonau kii tinan<br />
nii, ĩdyuu dan nii aimaa kan kida<br />
paꞌati aaka kida.<br />
11 Mazan 3 1/2 kamoo daunaꞌan,<br />
Tomin karu kaku dan nii<br />
ĩdyaun powaa iti koshan, uruu idi<br />
ĩkadishi tan, naꞌiki ipai tuka pai nao<br />
ĩdyaun tarian. 12 Uruu dau naꞌan<br />
dyaꞌu tamaꞌo raz Prophet nao abatan<br />
diiwaꞌo parada-karu aokazi<br />
ikiꞌo kian ĩꞌati, “Uwaꞌati daꞌatiꞌi!”<br />
kii. Ĩmakon naa aokazi iti ishaꞌiz<br />
idaꞌan, pidan nao manau dapa-kai nao<br />
ĩdyaun awunuu ta pan puꞌu.<br />
13 Sariapa imiꞌi nakai nan maꞌoza<br />
kaꞌo idaꞌan mana wun, naꞌiki 1/10<br />
kabaun nao tonnaa kaboo biꞌii-kao.<br />
7000 pidan nao mawa kan wuru idiꞌi<br />
imiꞌi nakai na nuz, baꞌo rai nao waꞌakinai<br />
nao aonaꞌo ĩmawa kan, tuu kii<br />
ĩtarian, uruu idi ĩkian, “Tomin karu<br />
aokazi iaꞌo, pugaru maꞌo za kaꞌo<br />
mana wun.”<br />
14 Diꞌo raꞌa 2nd kashaꞌora-karu<br />
kida, kai wain paꞌa kaꞌo raz naa kida,<br />
shaa bata pan naa wuruꞌu. Kai naꞌiki<br />
baudaꞌa paꞌa naa kashaꞌora-karu,<br />
kadima naꞌo niꞌi naa ukai wain pan<br />
diꞌo raꞌa kida dau naꞌan.<br />
7th angel pootan pakuwuuda<br />
15 Uruu dau naꞌan uruꞌu naa 7th<br />
angel poo tan pakuwuuda, naꞌii<br />
õabata diiwaꞌo idaꞌan parada-karu<br />
kida aokazi ikiꞌo kian:<br />
“Aizii diꞌoraꞌa daunaꞌan,<br />
soo wanaobanaa Tominkaru<br />
naꞌiki wuruꞌu<br />
uzaamataniaz Christ,<br />
kazowautapan niꞌi naa ipai<br />
pidannao.<br />
Tominkaru kazowautapan nii<br />
karikaonan<br />
naꞌiki karikaonan!”<br />
16 Sariapa 24 kazowau ta painao<br />
sakanata pai naouz pataba kida<br />
idaꞌa Tomin karu kanaa puꞌu, ipai<br />
ĩwasha tinan paawun baara iki napa<br />
imiꞌi baara iti, ĩtaai nan naa uꞌati.<br />
17 Ĩkian:<br />
“Wanaobanaa Tominkaru<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
703<br />
REVELATION 11, 12<br />
umanawunuꞌo,<br />
pugaru naꞌauzoz amazada<br />
toma-kao uaꞌii,<br />
naꞌiki karikaonanuꞌo nii<br />
punaꞌan.<br />
‘Kaiman’ wakian puꞌati,<br />
puaidan idi mishiꞌo<br />
pumaꞌozakan,<br />
naꞌiki pusakadaniꞌi naa<br />
pukazowautapan!<br />
18 Ipai mamishida-kainao toꞌoran<br />
tuukii puꞌati,<br />
kaawaꞌa naa aizii putoꞌoran<br />
kamoon,<br />
pubuupan mawakainao<br />
kamoon kaawan naa.<br />
Kaawaꞌa naa kamoo<br />
pukawinipinaata-kinaa nii<br />
pupoitorunao,<br />
wuruꞌu prophetnaouz,<br />
naꞌiki ipai pupidanannao<br />
taapainaouz pugaru<br />
umanawunuꞌo nii,<br />
manawun-tinpainao naꞌiki<br />
patakaꞌutinainao.<br />
Kaawaꞌa naa kamoo<br />
pumainaabatan<br />
ipai pidannao zowiainao<br />
baꞌoran pidannao daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa.”<br />
19 Uruu dau naꞌan aka Tomin karu<br />
Dapu aokazi iaꞌo daꞌa tinan naꞌiki<br />
naꞌii õtuka pan kai manaꞌo raz pakara<br />
Tomin karu para dan pakaran naaz.<br />
Udaunaꞌan naꞌa kan-kan-kiaꞌo,<br />
toroa naru turuinan, imiꞌi nakai nan<br />
naꞌiki dadara tuuꞌuz kidaꞌo wunu<br />
waotan.<br />
Zuna naꞌiki Dragon a<br />
12 1 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />
umana wunuꞌo diꞌi tinapakinai<br />
aimaa kan aidi nan aokazi ii:<br />
Zuna kakami chan tin paꞌo kamoo<br />
idi, naꞌiki kauzu okidiba waranuꞌu,<br />
naꞌiki kai naꞌa okai wada pan king<br />
kowam kaduz, upaa waꞌa kai naꞌa 12<br />
wizi nao. 2 Kau daniꞌo wuruꞌu orooz,<br />
odani shaka taꞌa zon idiꞌi naa ozaadan<br />
naꞌiki okada koi nan ukazi wan<br />
idi.<br />
3 Õtuka pan koshan baꞌo ran<br />
umana wunuꞌo diꞌi tinapa-kinai<br />
aimaa kan aokazi ii: naꞌii õtukapa<br />
udaruꞌo wuzaꞌo Dragon, kai naꞌaꞌo 7<br />
uzowau naꞌiki 10 uꞌozoo kida, naꞌiki<br />
ipai uzowau kida kawanaꞌati kai naꞌa<br />
king kowam kaduz kida. 4 Padyuo<br />
idi utoꞌo tan doko iki 1/3 wizinao,<br />
udaunaꞌan ukaboo tan ĩdyaun<br />
imiꞌi baara ati. Dragon kadishi tan<br />
zun kanaa puꞌu, unikaꞌa zon odani,<br />
ushaka tan dono.<br />
5 Uruꞌu naa okau dani paꞌa kan<br />
naa dao nai ora odani nii, uruu<br />
wuruꞌu kazowau ta paꞌo niꞌoraz<br />
ipai pidan nao daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa, pamaꞌo za kan idaꞌan.<br />
Mazan korai dao naa naꞌaka-kao<br />
mashaꞌapa kiaka Tomin karu naꞌiki<br />
utaba diꞌiti. 6 Naꞌiki wuruꞌu zunaz,<br />
okidoo paꞌa kan naa munapo pidan<br />
mashaapa-kizi ai, ama zada iti,<br />
Tomin karu min ziiwa ta nii diꞌiti,<br />
naꞌii kai manaꞌo nii otaapa-kao<br />
1,260 kamoo kawanaꞌati. b<br />
Rev<br />
a 12:1 Dragon: uruu oiaꞌo doronai zowaunaa, udakota-kao Satan. b 12:6 Putukapa<br />
foot note Revela tion 11:2 saada-kao 1,260 kamoo dauaꞌo raz.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 12, 13<br />
704<br />
7 Uruu dau naꞌan mizaataaka-karu<br />
aokazi ii. Michael,<br />
paꞌangelin nao tuma mizaa pan<br />
Dragon, naꞌiki Dragon paꞌangelinnao<br />
tuma mizaa pan powaa iti<br />
Michael. 8 Mazan winii-kao Dragon<br />
paꞌangelin nao tuma, naꞌiki aonaa<br />
turuu ĩmashaa pan naa powaꞌa<br />
aokazi ii. 9 Uruu idi udaruꞌo raz<br />
Dragon naꞌiki uangelin nao kabootakaoaꞌa<br />
naa aokazi iki imiꞌi baara<br />
ati, uruu wuruꞌu dakota-kari waiz<br />
kowazaz nii kotuaꞌa naa, naꞌiki<br />
Devil oo Satan kii, uruu wuruꞌu<br />
shaꞌa pata-kidaꞌo raz oiaꞌo pidan nao<br />
ati umarii da pan idaꞌan ĩdyaun.<br />
10 Sariapa õaba tan aokazi ii<br />
parada-karu kian diiwaꞌo idaꞌan<br />
kaika paꞌa: “Aizii waTominkarun<br />
kazan naa tan papidanan nao kamoon<br />
kaa wan naa! Aizii uaidan pamanawunun<br />
pakazo wau ta pan idaꞌan king<br />
kawan, naꞌiki Christ, uzaama taniaz<br />
nao ba nai nii aidan pamanawunun<br />
kapam utuma. Ushaꞌapa num<br />
kauꞌan aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa Satan<br />
kadishi tan Tomin karu kanaapu ii,<br />
ukaboota-kao idiꞌi naa aokazi iki imiꞌi<br />
baara ati. Uruu wuruꞌu kowaa da pauzoz<br />
daꞌi kiwiin Tomin karu ati kanom<br />
waꞌina wuzu nao naꞌiki wadada koo nao<br />
shaꞌapata nii oii kidaꞌo raz aimaa kan<br />
ipai kamoo naꞌiki maru taꞌo Tominkaru<br />
ati. 11 Mazan waꞌina wuzu nao<br />
naꞌiki wadada koo nao winii Satan,<br />
Kaznizo-dani izain idaꞌan naꞌiki<br />
ĩkaku waa pan idaꞌan kai manaꞌo kuwai<br />
dauꞌu udauaꞌo raz, naꞌiki aonaa ĩtarian<br />
pazowiaꞌa zoo-kao ai. 12 Ukonaukii,<br />
unao mashaa pai naouz aokazi<br />
ii, mazan unao mashaa pai nao imiꞌi<br />
baaraꞌa naꞌiki paran baoko ii, ubaiaapan<br />
nii kashaꞌora-karu tuu kii, Satan<br />
kaa wan idiꞌi naa unao idaꞌati. Toꞌora<br />
uruu, uaita pan idi aonaꞌa naa amazada<br />
turuuan ushaꞌa pata-kida-kinaa<br />
nii oiaꞌo.”<br />
13 Dragon aita pan idiꞌi naa<br />
pakaboota-kao imiꞌi baara ati, uruꞌu<br />
naa udawa tan zun shakata-kidaꞌo raz<br />
daꞌi dao nai ora. 14 Mazan dyaꞌu tam<br />
udaruꞌo kokoi kutuba kawan kidaꞌo<br />
taa-kao oꞌati, ozuuta-kinaa nii pawiizi<br />
iti ama zada iti muna poꞌo pidan<br />
mashaapa-kizi ai. Naꞌii kai manaꞌo<br />
nii otaapa-kao Dragon ai 3 1/2 wunu<br />
kawanaꞌati. c<br />
15 Uruu dau naꞌan Dragon<br />
kodita-kidan wunu padako iki,<br />
kadima naꞌo ushoo tan waꞌozi kawan<br />
zun dawuꞌati uai pan wunu naꞌakan<br />
oroo munapo. 16 Mazan imiꞌi kaminkaꞌuta<br />
wuruꞌu zunaz, udaꞌa ti nan<br />
idaꞌan utoman kaꞌu naru, uruu idi<br />
ipai wunu moro tan ushaa wata.<br />
17 Uruu idi Dragon toꞌoran zun ati<br />
naꞌiki umakon umizaa taa kaꞌa nan<br />
baꞌo ran odai nao tuma mishi dainaouz<br />
Tomin karu para dan naꞌiki<br />
taapai naouz Jesus kuwaa.<br />
18 Udaunaꞌan Dragon kadishi tan<br />
paran danoma ii.<br />
Dyaꞌutam panaꞌaokazinao<br />
13 1 Udaunaꞌan õtukapa baudaꞌapa<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
panaꞌao kazi kodi tan paran baoko<br />
iki. Kai naꞌa 10 uꞌozoo naꞌiki 7<br />
c 12:14 Putukapa foot note Revela tion 11:2 saada-kao, 3 1/2 wunu dauaꞌo raz.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
705<br />
REVELATION 13<br />
uzowau; ipai uꞌozoo kida kawanaꞌati<br />
kai naꞌa king kowam kaduz kida,<br />
naꞌiki ipai uzowau kida kawanaꞌati<br />
kai naꞌa uuai saadin pan dakoo paꞌo<br />
Tomin karu. 2 Wuruꞌu kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />
raz panaꞌao kazi aidin pan<br />
naꞌapa baudo koru kitan naaru<br />
kawan, ukidiba kida udaru naꞌapa<br />
bear d kidiba kida kawan, naꞌiki<br />
udako naꞌapa lion dako kawan.<br />
Dragon taan naa wuruꞌu kichanaꞌ<br />
iki-kiaꞌo panaꞌao kazi ati pataba<br />
naꞌiki pamaꞌo za kan naꞌapa kizi<br />
ukazowau ta pan paugaru kawan<br />
kapam. 3 Bau daꞌapa kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
panaꞌao kazi zowau, tuu kiaꞌo uzowiauzo-kao,<br />
mazan mana kaꞌa naa<br />
powaa itiz. Uruu idi ipai pidan nao<br />
imiꞌi baara ainaouz tuu kii ĩdiꞌitinpan,<br />
naꞌiki ĩdaꞌa nan naa wuruꞌu<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz panaꞌao kazi.<br />
4 Ipai pidan nao taa pan umanawunuꞌo<br />
nii wuruꞌu Dragon, utaan<br />
idi pamaꞌo za kan kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
panaꞌao kazi ati. Naꞌiki umana wun<br />
nii kapam ĩtaa pan kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
panaꞌao kazi. Ĩkian, “Aonaa kanom<br />
maꞌo za kaꞌo nii uruu kawan. Kanom<br />
kaꞌiita pawinii nuz, pamizaa taa kan<br />
idaꞌan utuma?”<br />
5 Uruu dau naꞌan wuruꞌu<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz panaꞌao kazi<br />
maꞌo za kan taa-kao uꞌata dinapakinaa<br />
nii naꞌiki naꞌa paꞌo kida<br />
idaꞌan udakoo pan Tomin karu.<br />
Ukazowau ta pan taa-kao 42<br />
kauzu. 6 Udakoo pan Tomin karu,<br />
uꞌuu, umashaapa-kizi naꞌiki ipai<br />
mashaa pai nao aokazi ii. 7 Taapada-kao<br />
umizaa pan Tomin karu<br />
pidanan nao naꞌiki uwinii ĩdyaun<br />
pamaꞌo za kan idaꞌan. Naꞌiki taa padakao<br />
ukazowau ta pan ipai pidan nao,<br />
ipai baka dun kidaz ĩdokozu-daunnao<br />
kida, ĩwiizi, ĩpara dan naꞌiki<br />
ĩmada. 8 Ipai pidan nao taa pan<br />
umana wunuꞌo nii wuruꞌu kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />
panaꞌao kazi. Ĩnao wuruꞌu<br />
pidan nao aonaꞌo raz ĩꞌuu kida<br />
saadin pan kakupa-karu kaari tannaa<br />
e idaꞌa ama zada toma-kao uaꞌii.<br />
Wuruꞌu kaari taz zowi auzo-kari wai<br />
Kaznizo-dani kaari tan wuruꞌu.<br />
9 Puaba tan an naꞌa pam õkian,<br />
ukauꞌan puaba taꞌa naa kai wuruꞌu<br />
parada-karuz. 10 Naꞌiaꞌo ram pidan<br />
aiapa-kari wai utaraa-kao, mishiꞌo<br />
nii utaraa-kao; naꞌiaꞌo ram pidan<br />
aiapa-kari wai uzowii-kao marii<br />
idi, mishiꞌo nii uzowii-kao marii<br />
idi. Ukauꞌan marii kizi Tomin karu<br />
pidanan nao tuu dan papata kaꞌutakao<br />
naꞌiki marii kizi pakawan<br />
ĩmishida pan uruu.<br />
11 Uruu dau naꞌan õtukapa baꞌoran<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi<br />
kodi tan imiꞌi kaꞌazo iki. Kai naꞌa<br />
dyaꞌu tam uꞌozoo kaznizo dani<br />
kawan, naꞌiki upara dan naꞌapa<br />
Dragon para dau zon kawan. 12 Naꞌiki<br />
naꞌapa koshan umaꞌo za kan kiwii tapaꞌo<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi<br />
kawan naꞌiki naꞌapa ushaꞌapa tan<br />
aimaa kan kida uai pan kawanaꞌati.<br />
Rev<br />
d 13:2 bear: udaruꞌo naꞌiki toꞌoraꞌo. Ukai waa nii pabazi zaꞌa baꞌi kida pazowiikinaa<br />
nii aimaa kan. Kai naꞌa udikin Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
e 13:8 kakupa-karu kaaritannaa: Tomin karu pidanan nao uu saada-kizi nao, ĩmashaapan<br />
nii Tomin karu tuma kari kao nan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 13, 14<br />
706<br />
Uruu idi udyuu dan ipai imiꞌi baara<br />
anai nao pidan nao taa pan umanawunuꞌo<br />
nii wuruꞌu kiwiita paꞌo raz<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi, kakudaꞌo<br />
raz naa pazowii-kao dau naꞌan<br />
tuu kii. 13 Naꞌiki uaidan umana wun<br />
kidaꞌo aimaa kan diꞌi tinapa-kidaꞌo<br />
pidan nao atii uwaota-kida zii<br />
tikazi aokazi iki imiꞌi baara ati ipai<br />
ĩawunuu ta pan puꞌu. 14 Naꞌiki ipai<br />
upoza wata-kidan pidan nao mashaapai<br />
naouz imiꞌi baaraꞌa uaidan idaꞌan<br />
wuruꞌu umana wun kidaꞌo raz aimaakan,<br />
kiwiita paꞌo raz kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
panaꞌao kazi awunuu ta pan puꞌu.<br />
Naꞌiki udyuu dan ĩtoman aimaa kan<br />
naꞌa paꞌo kiwiita paꞌo raz kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />
panaꞌao kazi kawan uaidin pan,<br />
uruu tawuruꞌu zowi auzo-kari waiz<br />
tuu kii, naꞌiki kaku daꞌo raz naa<br />
powaa iti. 15 Udaunaꞌan umaꞌo zakan<br />
taa-kao unizoin-kidan wuruꞌu<br />
toma-kari waiz aimaa kan, naꞌiki<br />
turuu kizi upara dan kapam. Uruu<br />
idi udyuu dan ipai pidan nao aonaꞌoraz<br />
ĩdawu kan paꞌati zowii-kao.<br />
16 Tuu kii kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
panaꞌao kazi<br />
f<br />
dyuu dan ipai pidannao,<br />
pata kaꞌu tinai nao naꞌiki<br />
mana wun-tin pai nao, kapuraatanuꞌo<br />
naꞌiki mapuraa ta nuꞌo, poi torui<br />
naꞌiki aonaa poi torui mani kainaabata-kidi<br />
nan padiwaꞌora antan puꞌo<br />
pakaꞌu kida idaꞌa oo pataawu kida<br />
idaꞌa. 17 Naꞌiki aonaa turuu pidan<br />
torii nan oo sellii pan shaꞌa pau zii,<br />
kai naa ri bai aonaan an uꞌidaꞌa, uruu<br />
wuruꞌu kiwii niꞌo raz kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />
panaꞌao kazi uuaz, naꞌiki uruu<br />
wuruꞌu uꞌuu aitaapa-kinaoaz.<br />
18 Daꞌaꞌa uaiapa aita paaba-karu,<br />
kanom aita paa baꞌo marii kizi uaitapan<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi uu<br />
aitaa riba naa, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
uruu kai naaba taꞌo raz pidan uu<br />
kapam, wuruꞌu 666 kiaꞌo raz.<br />
Kaznizo-dani naꞌiki pidannao<br />
ukazannaataniinao<br />
14 1 Uruu dau naꞌan õawunuu<br />
pan koshan õtukapa<br />
Kaznizo-dani kadishita pan Zion naawaꞌa,<br />
naꞌiki kai naꞌa utuma 144,000<br />
pidan nao, ĩnao wuruꞌu kai naꞌaꞌoraz<br />
uꞌuu naꞌiki udaru uu saadin pan<br />
ĩtawu kida idaꞌa. 2 Naꞌiki õabata<br />
parada-karu aokazi ikiꞌo naꞌapa<br />
tozo wan shaoko dap pan kawa nuꞌo,<br />
naꞌiki toroa naru turuinan kawa nuꞌo.<br />
Wuruꞌu õaba taniaz tauapa tinai nao<br />
kawa nuꞌo shamoro g kida idaꞌan.<br />
3 Uruu 144,000 pidan nao kunuu an<br />
naa paꞌinaꞌo kunui umana wunuꞌo raz<br />
mana wun tabai kanaa puꞌu, naꞌiki<br />
4 kaku paꞌo aimaa kan nao kanaapuꞌu,<br />
naꞌiki 24 kazowau ta pai nao<br />
kanaa puꞌu. Aonaa turuu baꞌo ran<br />
pidan nao kunuu an wuruꞌu kunuiz,<br />
soo wuruꞌu 144,000 pidan nao paꞌan,<br />
ĩnao wuruꞌu Tomin karu kazan naata<br />
nii naouz. 4 Ĩnao wuruꞌu aonaꞌo raz<br />
naꞌa painim ĩkiitau zon zun, uruu<br />
idi kai man ĩtaa pan pananaa. Ĩnao<br />
wuruꞌu daꞌanaꞌo raz Kaznizo-dani<br />
umakon dono naꞌitim kari kaonan.<br />
Ĩnao wuruꞌu kiwiita paꞌo raz<br />
f 13:16 kichanaꞌiki-kiaꞌo panaꞌaokazi: uruu kowaada-kari waiz verse 11 diꞌii.<br />
g 14:2 shamoro: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
707<br />
REVELATION 14<br />
ĩkazan naata-kao imiꞌi baaraꞌa,<br />
ĩnao taa-kari waiz Tomin karu<br />
naꞌiki Kaznizo-dani ati. 5 Aonaa<br />
naꞌa painim ĩmarii dinau zon, naꞌiki<br />
aonaa ĩshaꞌapa tau zon oiaꞌo.<br />
Idikinaudaꞌuꞌo angelnao<br />
6 Uruu dau naꞌan õtuka pan<br />
bau daꞌapa angel zuuta pan doko<br />
ii, ukowaa daꞌa zon Kai manaꞌo<br />
Kuwai karikao nanuꞌo raz umishiin<br />
Tomin karu diꞌikiꞌo ipai pidan nao<br />
ati, mashaa pai naouz ipai amazada<br />
kawanaꞌati kida daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa, baka dun kidaz ĩwiizi,<br />
ĩdokozun nao, ĩpara dan, naꞌiki<br />
ĩmada. 7 Ukian diiwaꞌo idaꞌan,<br />
“Utaa paꞌa naa Tomin karu umanawunuꞌo<br />
nii naꞌiki ukonau kii-kidaꞌa<br />
naa uruu.” Kaa waꞌa naa kamoo<br />
aita-kari waiz, ubuuapa-kinaa nii<br />
ipai pidan nao daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.<br />
Utaa paꞌa naa Tomin karu umanawunuꞌo<br />
nii, uruu wuruꞌu tomaꞌo raz<br />
aokazi, imiꞌi baara, paran naꞌiki<br />
wunu nunu dapa kidaꞌo raz.<br />
8 Udaunaꞌan 2nd angel aidinan<br />
kiwiita paꞌo raz angel dawuꞌati.<br />
Ukian, “Mai naa bata-kaoaꞌa naa!<br />
Mai naa bata-kaoaꞌa naa Baby lon<br />
umana wunuꞌo raz donoi. Babylon<br />
shaꞌapata nii madoro naa-daun<br />
kidaꞌo raz oiaꞌo, ipai owaota-kidan<br />
baꞌo ran wizai nao kida daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa, otaan kawa nuꞌo wine<br />
ĩtuzan nii, uruu wuruꞌu maꞌo zakaꞌo<br />
raz wine okiaapa-kidina nuz<br />
madoro naa-daun. Onaꞌa pan idiꞌo<br />
Tomin karu pata kaꞌu tan oroo.”<br />
9 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />
3rd angel aidi nan kiwiita pai nao<br />
dawuꞌati. Ukian diiwaꞌo idaꞌan, “Ipai<br />
pidan nao taa pai nao kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />
panaꞌao kazi patomin karun<br />
nii, naꞌiki toma-kari wai uruu<br />
kawa nuꞌo raz, naꞌiki ipai kai naꞌaꞌo<br />
ukai naa riba kida ĩtawu kida idaꞌa<br />
oo ĩdiwaꞌora antan puꞌo ĩkaꞌu kida<br />
idaꞌa, 10 ipaiꞌo nii kapam ĩtuzan<br />
wine wuruꞌu Tomin karu toꞌora nuz.<br />
Uruu maꞌo za kaꞌo raz mana wun wine<br />
Tomin karu shoo tan niꞌo raz patoꞌoran<br />
koopon naa nazo iti ĩtuzan nii.<br />
Diꞌo raꞌa pidan nao pata kaꞌuta-kaouꞌo<br />
nii ĩdyaun, kaꞌawa paꞌo sulfur h idi,<br />
angel nao naꞌiki Kaznizo-dani<br />
awunuu ta pan puꞌu. 11 Wuruꞌu<br />
tikaziz pata kaꞌu taꞌo niꞌo raz ĩdyaun,<br />
ushan bodoꞌoka pan nii kari kao nan<br />
naꞌiki kari kao nan, aonaa naꞌa painim<br />
nii ĩbaia tinan shaa ba tan. Ĩnao<br />
wuruꞌu taapai naouz kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />
panaꞌao kazi patomin karun nii<br />
naꞌiki toma-kari wai uruu kawan,<br />
naꞌiki kai naꞌaꞌo raz ukainaa riba naa<br />
uꞌuuaz ĩꞌidaꞌa.”<br />
12 Ukauꞌan marii kizi Tominkaru<br />
pidanan nao<br />
maꞌo za ka dinan<br />
ĩt uuda k izi<br />
papata kaꞌutakao.<br />
Pakawan<br />
kizi ĩizoꞌa tin<br />
Tomin karu kakinaori<br />
kida naꞌiki<br />
ĩdaꞌa nan Jesus<br />
p a m i s h i d a n<br />
tuma.<br />
dimanaꞌo<br />
soopara koraubaba<br />
(14:14)<br />
Rev<br />
h 14:10 sulfur: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 14, 15<br />
708<br />
13 Uruu dau naꞌan õaba tan aokazi<br />
ikiꞌo parada-karu kian, “Pusaada<br />
diꞌo raꞌa: Wunaouꞌu mishi dai naouz<br />
Nao ba nai Jesus, konau kiaꞌo nii<br />
ĩdyaun ĩmawa kan an diꞌo raꞌa daunaꞌa<br />
naꞌa.” Udaunaꞌan Kai manaꞌo<br />
Doro naa kian, “Mishiꞌo wuruꞌu.<br />
Ĩsooka pan niꞌi naa dadara kidaꞌo<br />
pakau din-kizi ai, ipai aimaa kan<br />
kai man kidaꞌo raz ĩshaꞌapa tan aitapakida-kao<br />
nii.”<br />
Kasabaꞌuapa-karu paoribai<br />
aka imiꞌi baaraꞌa<br />
14 Udaunaꞌan õawu nuu pan<br />
õtukapa barakaꞌo ishaꞌiz. Kainaꞌa<br />
pidan kawa nuꞌo saka nata pan<br />
ishaꞌiz paawaꞌa. Kai naꞌa king kowam<br />
kaduz gold idiꞌo utoma-kao uzowau<br />
paawaꞌa, naꞌiki kai naꞌa uzaama tapan<br />
dima naꞌo soo para pakaꞌu idaꞌa.<br />
15 Uruu dau naꞌan baꞌo ran angel koditan<br />
Tomin karu Dapu aokazi iaꞌo<br />
diꞌiki. Diiwaꞌo idaꞌan ukian wuru<br />
atiꞌi saka nata paꞌo raz ishaꞌiz paawa<br />
iaꞌo ati, “Aizii pusaꞌu kaꞌa naa<br />
paori bai kadu naa kida pusooparan<br />
idi, ipai paori bai aka kida<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌaꞌo raz dyuuaꞌa<br />
naa kidaz, kaa waꞌa naa kamoo<br />
turuu kiziꞌi naa ĩkasa baꞌuu-kao!”<br />
16 Udaunaꞌan wuruꞌu saka nata paꞌoraz<br />
ishaꞌiz paawaꞌa kaudi naꞌa kan<br />
naa pasoo paran idaꞌan. Ipai ubaokopa<br />
tan paori bai aka daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa.<br />
17 Uruu dau naꞌan õtukapa baꞌoran<br />
angel kodi tan Tomin karu Dapu<br />
aokazi iaꞌo raz diꞌiki, kai naꞌa uꞌidaꞌa<br />
dima naꞌo soo para kapam.<br />
18 Naꞌaꞌo baꞌo ran angel, ukoditan<br />
altar dazaba iki, uruu wuruꞌu<br />
taa paꞌo raz tikazi. Ukian diiwaꞌo<br />
idaꞌan angel zaa mata paꞌo raz dimanaꞌo<br />
soo para ati, “Pukai waꞌa naa<br />
pusoo paran, puduku taꞌa naa grape<br />
kida pakadu naa kida diꞌiki daꞌaꞌa<br />
imiꞌi baaraꞌa, ushaꞌapa num kauꞌan<br />
ozokaꞌa naa grape kida.” 19 Uruꞌu<br />
naa ukau dinaꞌa kan naa pasoo paran<br />
idaꞌan imiꞌi baaraꞌa, ipai uduku tan<br />
grape kida pakadu naa kida diꞌiki.<br />
Udaunaꞌan umuu dan naa kidaz<br />
grape dakazaa-kizi nao nazo iti, i<br />
uruu wuruꞌu Tomin karu toꞌora nuz.<br />
20 Grape kida daka zaa-kao naꞌiki<br />
uꞌuu sara roo-kaoaz paniba iaꞌo wiizai<br />
ai. Grape uu sara roo-kao donoꞌo<br />
naa, izai kodita naꞌiki, ushoo tan<br />
waꞌozi kawan, umakon munapo 200<br />
miles mani, naꞌiki bakaꞌi au daꞌu feet<br />
mani ukaa nan.<br />
Angelnao naꞌiki dawuꞌitiiniꞌo<br />
patakaꞌutin-kinai kida<br />
15 1 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />
baꞌo ran umana wunuꞌo diꞌitinapa-kinai<br />
aimaa kan aokazi ii. 7<br />
angel nao zaa mata pan 7 pata kaꞌutin-kinai<br />
kida, uruu ĩkaduzun naa.<br />
Ĩkai wai nan dau naꞌan kida aonaꞌo<br />
niꞌi naa Tomin karu toꞌoran powaꞌa.<br />
2 Udaunaꞌan õtukapa paran,<br />
glass tai dada tikazi tumaꞌo kawanuꞌo.<br />
Naꞌiki naꞌa udaza baꞌa õtukapa<br />
kapam tao nawuꞌu winiai naouz daꞌi<br />
kicha naꞌ iki-kii kidaꞌo panaꞌao kazi,<br />
ĩmadawu kaꞌa zoo kan idaꞌan toma-<br />
i 14:19 Kuba idaꞌaꞌo kaꞌu naru kichada-kao udaruꞌo, udakota-kao ‘wine press’ kii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
709<br />
REVELATION 15, 16<br />
kari wai uruu kawa nuꞌo ati naꞌiki<br />
aonaꞌo ĩtaapa dan pakai naa batakao<br />
ukai naa riba idi uruu wuruꞌu<br />
uꞌuu aitaa riba naaz kapam. Naꞌiki<br />
ĩzaama tapa nii shamoro j kida,<br />
Tomin karu taa niaz ĩꞌati. 3 Naꞌiki<br />
ĩkunuuan naa Moses kunu, Tominkaru<br />
poi toruz, naꞌiki Kaznizo-dani<br />
kunu kapam wuruꞌu. Kaika paꞌa<br />
ĩkunuu an zuꞌu:<br />
“Naobanai Tominkaru pugaru<br />
umanawunuꞌo,<br />
pushaꞌapata umanawun<br />
kidaꞌoaimaakan<br />
diꞌitinapa-kinai kida.<br />
Pugaru King nii ipai wiizai<br />
kida ati,<br />
ipai wuru kidaꞌa<br />
pushaꞌapatanii kidaz<br />
ipai ukaimanan naꞌiki<br />
umishiin.<br />
4 Kanom aonaꞌo nii utarian<br />
puꞌai, Naobanai.<br />
Ipai pidannao<br />
kowaadan nii pugaru<br />
umanawunuꞌo.<br />
Pugaru pubaꞌoran kaimanaꞌo.<br />
Ipai pidannao ipai wiizai kida<br />
diꞌiki<br />
waꞌatin nii puꞌidaꞌati,<br />
ĩdawukaꞌanan puꞌati.<br />
Ushaꞌapanum kauꞌan ipai<br />
kanom pushaꞌapatanii<br />
kida,<br />
ipai usakitapan naꞌiki<br />
umishiin.”<br />
5 Uruu dau naꞌan õtukapa Tominkaru<br />
Dapu aokazi iaꞌo, Taber nacle k<br />
daꞌa tinan. 6 Wuruꞌu 7 angel nao zaama<br />
tapai naouz 7 pata kaꞌu tin-kinai<br />
kida kodi tan Tomin karu Dapu<br />
nazo iki, ĩkai wadapa nii maniri baꞌo<br />
kamicha wiziꞌi kidaꞌo, naꞌiki ĩkaiwadapa<br />
nii zada wii kawa nuꞌo gold<br />
idiꞌo utoma-kao, didi mai kai wadakao<br />
kawa nuꞌo padoko riꞌi kida paawa<br />
an. 7 Uruu dau naꞌan bau daꞌapa, 4<br />
kaku paꞌo aimaa kan nao bii ikiꞌo, taan<br />
7 angel nao ati, 7 boon kida gold<br />
idiꞌo ĩtoma-kao paida kidaꞌo Tominkaru<br />
toꞌoran idi, uruu mashaa paꞌo raz<br />
kari kao nan naꞌiki kari kao nan.<br />
8 Sariapa Tomin karu Dapu nazoo<br />
kasha naꞌa kan tuu kii, Tomin karu<br />
umana wunun naꞌiki umaꞌo za kan<br />
naꞌan idiꞌi naa, aonaa turuu pidan<br />
moro tan unazo iti, atii 7 pata kaꞌu tinkinai<br />
kida ipain, wuruꞌu 7 angel nao<br />
zaa mata paniaz kida.<br />
7 boonnao paida kidaꞌo<br />
Tominkaru toꞌoran idi<br />
16 1 Uruu dau naꞌan õabatan<br />
diiwaꞌo parada-karu<br />
Tomin karu Dapuꞌu ikiꞌo kian 7<br />
angel nao ati, “Umako ushoo taꞌa naꞌa<br />
naa wuruꞌu 7 boon zoꞌo kidaꞌo raz<br />
Tomin karu toꞌora nuz, imiꞌi baara<br />
iti.”<br />
2 Kiwii ta paꞌo angel makon<br />
ushoo tan naa paboo nan wazoo<br />
imiꞌi baara iti. Sariapa kachamaꞌi<br />
dii kiaꞌo kaziwaꞌo kabisho-karu<br />
kaa wan wunao idaꞌa tiꞌi, kai naꞌoraz<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi,<br />
kai naa riba kida ĩꞌidaꞌa, naꞌiki<br />
Rev<br />
j 15:2 shamoro: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
k 15:5 Tabernacle: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />
diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 16<br />
710<br />
dawu kai naouz toma-kari wai uruu<br />
kawa nuꞌo ati.<br />
3 Udaunaꞌan 2nd Angel shoo tan<br />
paboo nan wazoo paran baoko iti.<br />
Sariapa wunu tanawa tinan mawakaꞌo<br />
pidan izain kawan uaidin pan,<br />
naꞌiki ipai aimaa kan nao mashaa paꞌo<br />
paran bao koꞌo mawa kan.<br />
4 Udaunaꞌan 3rd Angel shoo tan<br />
paboo nan wazoo waꞌozi nao naꞌiki<br />
wunu nunuda pai nao kida diꞌiti,<br />
ipai ĩtanawa tinan izai nii. 5 Õabata<br />
Angel taa paꞌo raz wunu kian,<br />
“Pugaru kaimanaꞌo<br />
Tominkaru,<br />
pugaru naꞌauzoz amazada<br />
toma-kao uaꞌii,<br />
naꞌiki karikaonanuꞌo nii<br />
punaꞌan.<br />
Sakitapaꞌo mishi wuruꞌu<br />
pupatakaꞌutanuz pidannao<br />
kaikapaꞌa.<br />
6 Ĩnao wuruꞌu zowiaꞌoraz<br />
pupidanannao<br />
naꞌiki puprophetinnao,<br />
uruu idiꞌo ukauꞌan<br />
putuza-kidan izai ĩꞌati<br />
ĩwinipinaa nii.”<br />
7 Uruu dau naꞌan õabata paradakaru<br />
altar diꞌikiꞌo kian.<br />
“Oo Naobanai Tominkaru,<br />
pugaru mishi<br />
umanawunuꞌo nii<br />
manawun,<br />
sakitapa naꞌiki kaiman<br />
pushaꞌapatan aimaakan<br />
pupatakaꞌutanuz ĩdyaun.”<br />
8 Udaunaꞌan 4th angel shootan<br />
paboo nan wazoo kamoo diꞌiti,<br />
kamoo wiichan, wiicha mana wun<br />
uwiichau zon ai, ukawao dan ipai<br />
pidan nao pawii chan idi. 9 Ipai<br />
pidan nao kawaoda-kari wai nao<br />
uwii chan idi, oiai man kida ĩparadan<br />
Tomin karu ati, utaapa dan idi<br />
wuru kida shaꞌa pa nuꞌu pata kaꞌu tinkinai<br />
kidaz. Upuꞌu mazan aonaa<br />
ĩtanawa tinan paꞌoian ai, naꞌiki<br />
aonaa ĩdako tan Tomin karu umanawunuꞌo<br />
nii.<br />
10 Udaunaꞌan 5th angel shoo tan<br />
paboo nan wazoo kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
panaꞌao kazi taba paawa iti, ipai<br />
ama zada maru tan ukazowau tapakizi<br />
ii, naꞌiki ipai upidanan nao<br />
kuzo wan paninoba kida, ĩbai aapan<br />
idi kaziwaꞌo kabisho-karu.<br />
11 Oiai man kida ĩpara dan Tominkaru<br />
aokazi iaꞌo dauꞌan, pamada<br />
kida kabishon naꞌiki ukazi wan idi<br />
tuu kii mana wun. Upuꞌu aonaa<br />
ĩkashaꞌo ran naꞌiki aonaa ĩtanawatinan<br />
Tomin karu diꞌiti paꞌoian<br />
kida ai.<br />
12 Udaunaꞌan 6th angel shootan<br />
paboo nan wazoo udaruꞌo<br />
waꞌozi Euphrates iti, sariapa<br />
waꞌozi maaran arada, king nao<br />
pasoldyaan nao tuma, waꞌati-kizi nii<br />
waoko iki. 13 Udaunaꞌan õtukapa<br />
idiki nau daꞌu oiaꞌo doro nai nao,<br />
kibaro nao kawa nuꞌo ĩaidin pan<br />
kida, bau daꞌapa kodi tan Dragon<br />
dako iki, baꞌo ran kodi tan kichanaꞌ<br />
iki-kiaꞌo panaꞌao kazi dako iki,<br />
naꞌiki baꞌo ran kodi tan marii di nauzo<br />
prophet dako iki. 14 Wuruꞌu oiaꞌo<br />
doro nai naouz kai naꞌaꞌo ĩmaꞌo zakan<br />
taa-kao ĩshaꞌa pata-kinaa nii<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan.<br />
Ĩmakon nii ipai king nao kawanaꞌati<br />
imiꞌi baara ainaouz ĩbao kopa-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
711<br />
REVELATION 16, 17<br />
taꞌa zon ĩdyaun mizaa taa kaꞌo nii<br />
Tomin karu umana wunuꞌo tuma,<br />
ukamoon kaa wan dono. Naꞌapainiꞌo<br />
nii Tomin karu winian ĩdyaun<br />
tuu kii.<br />
15 Jesus kian, “Puabata! Õwaꞌatin<br />
nii koidi miki kaa wan kawan,<br />
konau kiaꞌo nii pidan mashaa paꞌo raz<br />
poko dapa naꞌiki taa paꞌo raz pakamichan<br />
min ziiwa paꞌa naa, aonaa kizi<br />
uchiꞌikaꞌan pan makami chan-daun,<br />
udaunaꞌan ubaꞌa zoo tinan pidan nao<br />
ati.”<br />
16 Udaunaꞌan oiaꞌo doro nai nao<br />
bao kopa tan ipai king nao ama zada<br />
idaꞌati dakota-kari waiz Hebrew<br />
idaꞌan Armaged don kii.<br />
17 Udaunaꞌan 7th angel shoo tan<br />
paboo nan wazoo doko iti. Diiwaꞌo<br />
idaꞌan parada-karu kodi tan umanawunuꞌo<br />
raz mana wun tabai diꞌiki,<br />
Tomin karu Dapuꞌu iaꞌo diꞌiki. Ukian,<br />
“Aizii ipaiꞌi naazu.” 18 Sariapa kankan-kiaꞌo<br />
naꞌiki toroa naru turuinan,<br />
naꞌiki imiꞌi baara nakai nan maꞌoza<br />
kaꞌo idaꞌan mana wun. Aonaa<br />
naꞌa painim imiꞌi baara nakainau zon<br />
maꞌo za kaꞌa naa mana wun diꞌo raꞌa<br />
kawanuꞌu, kiwii niꞌo pidan nao tomakao<br />
diꞌikiꞌo ai. 19 Imiꞌi nakai nan idi<br />
umana wunuꞌo raz donoi Baby lon<br />
tadaꞌo kan idiki nau daꞌu, naꞌiki uruu<br />
idi kapam ipai baꞌo ran donoi nao<br />
imiꞌi baaraꞌaꞌo raz mainaaba tinan.<br />
Aonaa Tomin karu manyuku nuutan<br />
Baby lon, uruu idi utuza-kidan<br />
naa ipai wine wuruꞌu patoꞌora nuz<br />
pakoo pon zoꞌiki oꞌati. 20 Ipai imiꞌi<br />
baara paran ii kidaꞌo mainaabatinan,<br />
naꞌiki ipai midukuo kida<br />
mainaaba tinan kapam. 21 Dadara<br />
tuꞌuz kidaꞌo wunu kuba kawan,<br />
waotan imiꞌi baara ati pidan nao<br />
paawa ati kida, ĩkimi shan kida 100<br />
pounds. Tomin karu pata kaꞌu tan idi<br />
pidan nao tuu kii, wuru idiꞌi uwaotakida<br />
nuz dadara tuuꞌuz kidaꞌo raz<br />
wunu ĩpaawa ati, tuu kii ĩdakoauta<br />
pan uruu.<br />
Donoi zun kawanuꞌo ikodaꞌo<br />
puraata pananaa idaꞌan<br />
17 1 Udaunaꞌan bau daꞌapa<br />
angel, 7 angel nao bii ikiꞌo<br />
kaa wan õꞌidaꞌati, ĩnao tawuruꞌu<br />
zaa mata pauzo naouz 7 boon kida<br />
pai daꞌo raz daꞌi pata kaꞌu tin-kinai<br />
kida idi, naꞌiki ukian õꞌati, “Daꞌatiꞌi,<br />
õaida-kida kizi puꞌati naꞌa pam nii<br />
Tomin karu pata kaꞌu tan wuruꞌu<br />
umana wun-tin paꞌo raz zun ikodaꞌoraz<br />
puraata pananaa idaꞌan. Oroo<br />
wuruꞌu umana wunuꞌo raz donoi<br />
mashaa paꞌo raz mao napa iribaꞌo<br />
waꞌozi nao daza baꞌa. 2 Ipai king nao,<br />
imiꞌi baara ainao, iriba ĩshaꞌapa tan<br />
oiaꞌo ĩkiaa pan idaꞌan oroo, naꞌiki<br />
ipai pidan nao imiꞌi baara ainao poꞌidin<br />
otaa nii wine idi, uruu wuru<br />
kawanuꞌo ra zuꞌu okiaapa-kidi nan<br />
madoro naa-daun ĩꞌati.”<br />
3 Tomin karu Doro naa kazo wautan<br />
idi õgaru, angel naꞌakaꞌa kan<br />
naa õgaru ama zada mapidantakaꞌo<br />
diꞌiti. Naꞌii õtuka pan zun<br />
saka nata pan wuzaꞌo kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />
panaꞌao kazi paawaꞌa,<br />
naꞌiki kai naꞌa saadin paꞌo uuai<br />
kida ipai umada idaꞌan dakoo paꞌo<br />
Tomin karu. Wuruꞌu kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />
raz panaꞌao kazi kai naꞌa 7<br />
uzowau naꞌiki 10 uꞌozoo. 4 Wuruꞌu<br />
Rev<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 17<br />
712<br />
zunaz okai waa dapa nii kamicha<br />
kida wuza zaꞌo naꞌiki wuzaꞌo,<br />
naꞌiki okonau nama dan pakamichan,<br />
naꞌiki pamada gold idiꞌo<br />
utoma-kao kida idi, kawinipi naꞌo<br />
kuba kida pabiꞌi naa kaꞌo ĩtaan<br />
kida idi, naꞌiki pearls l kida idi.<br />
Pakaꞌu idaꞌa ozaa mata pan koopo<br />
gold idiꞌo utoma-kao, pai daꞌo<br />
wine idi, uruu wuruꞌu kachamaꞌi<br />
dii kii kidaꞌo raz oshaꞌapa tan<br />
kida okiaapa-kidi nuz pabiꞌi naakaꞌo<br />
daonai ora nao ati. 5 Kai naꞌa<br />
otawu idaꞌa uuai saadin pan<br />
aonaꞌo uai tapa-kao. Kaika paꞌoraꞌa:<br />
“Mana wu nuꞌo donoi Baby lon,<br />
pugaru sellii pauzo nao pananaa,<br />
naꞌiki shaꞌa paa pai nao oiaꞌo tuukii<br />
mana wun daro, daꞌaꞌa imiꞌi<br />
baaraꞌa.” 6 Naꞌiki õtukapa opoꞌi din<br />
Tomin karu pidan nao izain idi,<br />
naꞌiki wunao izain idiꞌi zowiauzo-kari<br />
wai naouz pamishi dan<br />
idi Jesus.<br />
Õtuka pan idi oshaꞌapa tan aimaakan<br />
kaika paꞌa, tuu kii õdiꞌitin pan.<br />
7 Angel kian õꞌati, “Kanom nii<br />
pudiꞌi tin pan tuu kii? Õkowaa dan<br />
nii puꞌati aonaꞌo raz uaita pauzo-kao<br />
wuru dauꞌaꞌa zunaz naꞌiki wuruꞌu<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz panaꞌao kazi<br />
ozai da paniaz, uruu wuruꞌu kainaꞌo<br />
raz 7 uzowau naꞌiki 10 uꞌozoo.<br />
8 Wuruꞌu kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz<br />
panaꞌao kazi putuka paniaz kaku pauz<br />
daꞌizu kiwiin, mazan aizii aonaꞌa<br />
naa ukaku pan, mao na paꞌo niꞌi naa<br />
ukodi tan kaꞌu naru aonaꞌo raz utokon<br />
nii nazo iki upata kaꞌuta-kidinaꞌa nan<br />
naa. Kai naꞌa pidan nao mashaa painao<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, aonaꞌo ĩꞌuu<br />
kida saadin pan kakupa-karu kaaritan<br />
naa m idaꞌa ama zada toma-kao<br />
uaꞌii, tuu kiaꞌo nii ĩdiꞌitin pan wuru<br />
dauꞌaꞌa kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz panaꞌaokazi,<br />
ukaku pau zon idi daꞌi kiwiin,<br />
aizii aonaꞌa naa ukaku pan, mazan<br />
uwaꞌa tin nii powaa ati koshan.<br />
9 “Daꞌaꞌa uaiapa nii aita paabakaru.<br />
Wuruꞌu 7 kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
panaꞌao kazi zowau, 7 naawaz<br />
wuruꞌu. Ĩnao paawaꞌa kidaꞌa wuruꞌu<br />
zun saka na ta pa nuz. Ĩnao 7 kingnao<br />
kapam: 10 bakaꞌi au daꞌu ĩdyaun<br />
mawa kaꞌa naa, bau daꞌapa kai naꞌa<br />
ukazowau ta pan kai, baꞌo ran kainiꞌi<br />
kiꞌo nii zii uwaꞌa tin. Ukaa wan<br />
dono aonaꞌo nii ukazowau ta pan<br />
kotuaꞌiki. 11 Wuruꞌu kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />
raz panaꞌao kazi kaku paꞌo raz<br />
daꞌi kiwiin, aizii aonaꞌa naa ukakupan,<br />
uruu kapam wuruꞌu 8th king<br />
niꞌo raz. Uking-tin pan nii itamau,<br />
uruu 7 king nao bii ikiꞌo kapam.<br />
Uruu dau naꞌan upata kaꞌuta-kao niꞌi<br />
naa.<br />
12 “Wuruꞌu putuka paniaz 10<br />
uꞌozoo, ĩnao wuruꞌu 10 king naouz,<br />
aonaꞌo raz zii ĩkazowau ta pan, mazan<br />
ĩmaꞌo za kan taa-kao donoꞌo naa,<br />
ĩkazowau ta pan nii masakau daꞌu<br />
kari kao nan, kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz<br />
panaꞌao kazi tuma. 13 Ipaiꞌo nii<br />
ĩbau daꞌapa tan padiꞌitin pan, ĩtaan<br />
nii bao kopa pamaꞌo za kan naꞌiki<br />
pakazo wau ta pan kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
l 17:4 pearls: kawinipi naꞌo kashoro kida. m 17:8 kakupa-karu kaaritannaa: Tominkaru<br />
pidanan nao uu saada-kizi nao, ĩmashaa pan nii Tomin karu tuma kari kao nan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
713<br />
REVELATION 17, 18<br />
panaꞌao kazi ati. 14 Baoko paꞌo nii<br />
king nao naꞌiki kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
panaꞌao kazi mizaa pan Kaznizodani,<br />
mazan Kaznizo-dani naꞌiki<br />
udapada nii nao, uwidau nii nao, naꞌiki<br />
udaꞌan piki nao mishi dai naouz uruu,<br />
winian nii ĩdyaun, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan uruu maꞌo za kaꞌo Nao ba nai<br />
nii ipai baꞌo ran nao ba nai nao ai,<br />
naꞌiki umana wunuꞌo king nii ipai<br />
baꞌo ran king nao ai.”<br />
15 Angel kian õꞌati kapam,<br />
“Wuruꞌu iribaꞌo waꞌozi nao, zun<br />
sellii pau zoz pananaa sakanatapa<br />
kiziz, ĩnao wuruꞌu pidan nao,<br />
mashaa paꞌo raz ipai ama zada<br />
kawanaꞌati daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.<br />
16 Wuruꞌu kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz<br />
panaꞌao kazi naꞌiki 10 ozoi kida<br />
putuka paniaz, toꞌora-kizai ta pan nii<br />
wuruꞌu zun sellii pau zoz pananaa.<br />
Ipaiꞌo nii ĩzaama tan oshaꞌa pauz<br />
kida naꞌiki ĩwaꞌa kan niizo makamichan-daun,<br />
naꞌiki ĩnikan nii odunaa<br />
naꞌiki ĩkawao dan nii oroo tikazi<br />
idi. 17 Tomin karu taan nii ĩꞌati<br />
ĩdiꞌi tinapa-kinaa nii ĩshaꞌa pata<br />
kizi uaiapa nii, uruu idi bao kopa<br />
ĩtaan pamaꞌo za kan kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
panaꞌao kazi ati ukazowau tapa-kinaa<br />
nii, atii Tomin karu para dan mishiinan.<br />
18 Wuruꞌu zunaz putuka paniaz,<br />
oroo wuruꞌu udaruꞌo raz donoi<br />
kazowau tapaꞌo raz ipai king nao imiꞌi<br />
baaraꞌa.”<br />
Umanawunuꞌoraz donoi<br />
Babylon mainaabata-kao<br />
18 1 Kiwii niꞌo aimaa kan<br />
kida shaꞌa pan dau naꞌan,<br />
naꞌa õtuka pan baꞌo ran umanawunuꞌo<br />
angel waꞌatin aokazi iki<br />
koshan, naꞌiki ukana dan, kanadapan<br />
ipai ama zada. 2 Ukian diiwaꞌo<br />
idaꞌan “Mai naa bata-kaoaꞌa naa,<br />
mai naa bata-kaoaꞌa naa wuruꞌu<br />
umana wunuꞌo raz donoi Baby lon.<br />
Mazan aizii oiaꞌo doro nai nao naꞌiki<br />
kotuꞌuz nao, aonaꞌo raz ĩnikauzokao<br />
mashaa pan niꞌi naa naꞌii.<br />
3 Baby lon dakota-kari waiz zun nii,<br />
taan wine ipai pidan nao tuzan<br />
nii, uruu wuruꞌu maꞌo za kaꞌo raz<br />
wine, okiaapa-kidina nuz madoronaa-daun<br />
ĩꞌati. Ipai king nao imiꞌi<br />
baara ainao shaꞌapa tan oiaꞌo ĩbaꞌoran<br />
tapan idaꞌan odauꞌu. Naꞌiki ipai<br />
sellii pauzo nao pashaꞌa pauz kida<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, ipai ĩkapu raatan-dinan<br />
powaꞌa zii otorii pau zon<br />
idi daꞌi iriba kawinipi naa kidaꞌo<br />
aimaa kan ĩꞌai.”<br />
4 Uruu dau naꞌan õaba tan baꞌoran<br />
parada-karu aokazi ikiꞌo kian,<br />
“Ukodi taꞌa naa oꞌai, õpida nan nao,<br />
manaꞌa utom paꞌa naꞌa oiaꞌo okawan,<br />
aonaa kizi Tomin karu pata kaꞌutan<br />
unao oroo kawan. 5 Oꞌoian<br />
kida kasa baꞌuka-kao dokoꞌo atii<br />
kaawa aokazi iti, aonaa Tominkaru<br />
manyuku nuu tan wuruꞌu oii<br />
kidaꞌo raz oshaꞌapa tan. 6 Utaa paꞌa<br />
naa oroo naꞌapa otaa pau zon kawan<br />
unao. Utaaꞌa naa uwinipi naa nii<br />
oꞌati, powaꞌa zii mana wun upatakaꞌuta<br />
oroo, opata kaꞌu tau zon ai<br />
unao. Upai dada okoopon riwu nii<br />
idi powaꞌaꞌo raz zii umaꞌo za kan<br />
otoma nii ai. 7 Marii kizi ubaiaapakidan<br />
oꞌati tuu kii kaziwaꞌo naꞌiki<br />
kashaꞌora-karu, wuru wadaun niꞌi<br />
naꞌa oꞌata dapa nuz pakashaꞌa pau-<br />
Rev<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 18<br />
714<br />
zin. Okian padauꞌan, ‘Õgaru Queen,<br />
õsaka nata pan õtaba idaꞌa, aonaa<br />
naꞌa painim nii õkashaꞌo rau zon, zun<br />
kashaꞌo ran kawan mawa kaꞌo raz<br />
naa odai aru.’ 8 Ukauꞌan bau daꞌapa<br />
kamoꞌo nii Tomin karu pata kaꞌu tan<br />
oroo, diꞌo raꞌa pata kaꞌu tin-karu kida<br />
idiꞌi: mawaka-karu, kashaꞌora-karu<br />
naꞌiki zamazi-karu kidaz. Naꞌiki<br />
kawaoda-kao nii oroo tikazi idi,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />
umana wunuꞌo raz papata kaꞌu tan nii<br />
oroo paai pan kawanaꞌati.”<br />
9 Ipai king nao imiꞌi baaraꞌo,<br />
kiaa pai naouz oroo naꞌiki kai wainao<br />
oshaꞌa pauz, ipaiꞌo nii ĩzaa dan<br />
naꞌiki ĩkashaꞌo ran odauꞌati, ĩtukapan<br />
dono tikazi shan bodoꞌoka pan<br />
kawaoda paꞌo raz oroo. 10 Ĩkadi shitapan<br />
nii munapo donoi ai ĩtarian<br />
idi, aonaa ĩbaiaa paꞌa zon kaziwaꞌo<br />
wuruꞌu obaiaa paniaz. Ĩkian nii,<br />
“Kashaꞌo raꞌo mana wun! Kashaꞌo raꞌo<br />
mana wun shaꞌa pan puꞌati, pugaru<br />
umana wunuꞌo donoi. Mashaꞌapakiaꞌo<br />
Tomin karu pata kaꞌu taꞌa kan<br />
pugaru.”<br />
11 Pidan nao imiꞌi baara ainao<br />
torii pauzo nao naꞌiki sellii pauzonaouz<br />
shaꞌa pau zii, tuu kiaꞌo nii<br />
ĩzaa dan Baby lon dauꞌati, ushaꞌapanum<br />
kauꞌan aonaꞌa naa kanom<br />
toriaꞌo nii ĩshaꞌa pauz kida powaꞌa.<br />
12 Aonaa kanom torian naa ĩshaꞌapauz<br />
kida powaꞌa, wuruꞌu gold,<br />
silver, kawinipi naa kidaꞌo kuba<br />
kida, pearls. n Naꞌiki aonaa kanom<br />
torian kawinipi naa kidaꞌo kamicha<br />
mada, wuzu zaꞌo naꞌiki wuza kidaꞌo,<br />
naꞌiki silk idiꞌo kamicha mada<br />
toma-kao. Naꞌiki aonaa kanom<br />
torian aimaa kan kida toma-kariwaiz<br />
kaduu nuꞌo udamai nan ata mun<br />
idi, ipai aimaa kan toma-kari waiz<br />
ivory o idi, kawinipi naꞌo ata mun<br />
kida idi, chipirari kida idi, naꞌiki<br />
marble p idi. 13 Naꞌiki aonaa kanom<br />
torian cinnamon, spice, incense,<br />
myrrh naꞌiki frankin cense, ipai<br />
wuru kidaꞌa kawinipi naꞌo kaduunuri<br />
bai toma-kari wai oil nii naꞌiki<br />
paodaa nii. Naꞌiki aonaa kanom<br />
torian wine naꞌiki olive oil, poroom<br />
aka boo din paꞌo naꞌiki aonaꞌo zii<br />
uboo din pan. Naꞌiki aonaa kanom<br />
torian tapiꞌiza kida naꞌiki kaznizonao,<br />
kawaro kida naꞌiki ĩtararan naa<br />
kida, naꞌiki ĩsellii kapam pidan nao<br />
poi torui nao nii, mazan aizii aonaꞌa<br />
naa kanom torian ĩꞌai kidaz.<br />
14 Pidan nao sellii pauzo naouz<br />
pashaꞌa pauz kian nii oꞌati, “Ipai<br />
aimaa kan kida puai paniaz tuu kii<br />
puꞌati mai naaba tinaꞌa naa, naꞌiki<br />
ipai puwazi waan kawinipi naꞌo<br />
naꞌiki umana wun kidaꞌo pushaꞌapauz.<br />
Naꞌiki aonaa naꞌa painim nii<br />
pukashaꞌa pau zin naꞌa paꞌo aimaakan<br />
kida idi powaꞌa.” 15 Wuruꞌu<br />
pidan nao sellii pauzo naouz daꞌi<br />
pashaꞌa pauz, kapu raa tan-dinan<br />
ĩsellii pau zon idi daꞌi pashaꞌapauz<br />
kida donoi ii, ipaiꞌo nii<br />
ĩkadi shita pan munapo donoi<br />
ai aonaa ĩbaiaa paꞌa zon wuruꞌu<br />
obaiaa paniaz. Tuu kiaꞌo nii ĩzaa-<br />
n 18:12 pearls: kawinipi naꞌo kashoro kida. o 18:12 ivory: aimaa kan toma-kari waiz<br />
elephant dako zaꞌa baꞌi kida diꞌiki. p 18:12 marble: kawinipi naꞌo kuba.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
715<br />
REVELATION 18<br />
dan, 16 naꞌiki ĩkian, “Kashaꞌo raꞌo<br />
mana wun! Kashaꞌo raꞌo mana wun<br />
shaꞌa pan puꞌati umana wunuꞌo<br />
donoi, konau nam kidaꞌo kamicha<br />
kida pukai waada pau zon wuza zaꞌo<br />
naꞌiki wuzaꞌo, pukonau nama dan<br />
pakami chan, naꞌiki pumada gold<br />
idiꞌo utoma-kao kida idi, kawinipinaꞌo<br />
kuba kida idi pabiꞌi naa kaꞌo raz<br />
ĩtaan kida, naꞌiki pearls. 17 Naꞌiki<br />
mashaꞌapa kiaka puwazi waan ipai<br />
wuru kidaꞌa pukapu raa tan-dinkinaa<br />
kidaz.”<br />
Ipai naꞌaka pai nao udaru kidaꞌo<br />
kanawa, naꞌiki waꞌatii nao ĩnazoꞌo<br />
kida, kaudinai nao kanawa kida<br />
idaꞌa naꞌiki ipai bao koi nao pidan nao<br />
ikodaꞌo papuraa tan soo pasellii pan<br />
idaꞌan pashaꞌa pauz kida kanawa<br />
idaꞌan ipai wii zai kida kawanaꞌati,<br />
ipai ĩkadi shita pan munapo donoi<br />
ai. 18 Naꞌiki ĩzaa dan nii ĩtuka pan<br />
dono tikazi shan bodoꞌoka pan<br />
kawaoda paꞌo raz oroo. Ĩkian nii,<br />
“Aonaa baꞌo ran donoi umana wunuꞌo<br />
nii wuru kawa nuꞌo.” 19 Ĩmuu dan<br />
imiꞌi unuba kida pazowau paawa<br />
iti kida ĩaida-kinaa nii naꞌa pam<br />
pakashaꞌo ran tuu kii mana wun. Tuukiaꞌo<br />
nii ĩzaa dan, naꞌiki ĩkian nii,<br />
“Kashaꞌo raꞌo mana wun! Kashaꞌo raꞌo<br />
mana wun shaꞌa pan puꞌa tiꞌi umanawunuꞌo<br />
donoi. Ipai kakanawa nii nao<br />
udaruꞌo kanawa kida idi chiꞌikapauzo<br />
naouz ipai wii zai kawanaꞌati<br />
sellii pauzo oo torii pauzo naouz<br />
shaꞌa pau zii kida, ipai ĩkapu raa tandinan<br />
otorii pau zon idi ĩshaꞌa pauz<br />
kida okapu raa ta nun idi mana wun.<br />
Naꞌiki mashaꞌapa kiaka owazi waan<br />
ipai pashaꞌa pauz kida.”<br />
20 Ukonau kii ipai mashaa pai nao<br />
aokazi ii, Tomin karu pata kaꞌu tan<br />
idiꞌi naa Baby lon. Ukonau kii Tominkaru<br />
pidanan nao naꞌiki apostle nao<br />
naꞌiki prophet nao, Tomin karu patakaꞌu<br />
tan idiꞌi naa oroo, aimaa kan<br />
oshaꞌa pata nii kidaz unao atiꞌo<br />
wadaun niꞌi naa.<br />
21 Udaunaꞌan umana wunuꞌo<br />
angel zaama tan udaruꞌo kuba<br />
naꞌiki ukaboo ta nuzu paran<br />
baoko iti. Ukian, “Kaika paꞌo nii<br />
umana wunuꞌo raz donoi Baby lon<br />
kaboota-kao maꞌo za kaꞌo idaꞌan<br />
naꞌiki aonaa naꞌa painim nii<br />
õtuka pauzo-kao powaꞌa. 22 Aonaa<br />
naꞌa painim nii shamoro aran kida<br />
abata-kao, naꞌiki aonaa pidannao<br />
kunuu tinauzo nao abata-kao,<br />
naꞌiki aonaa tauapa tinauzonaouz<br />
daꞌi flute naꞌiki trumpet<br />
kida idaꞌan abata-kao punazo ii<br />
powaꞌa. Aonaꞌo nii kaudi nauzonao<br />
nii punazo ii, naꞌiki aonaꞌo<br />
nii poroom aka booda-kari wai nii<br />
punazo ii. 23 Aonaa naꞌa painim<br />
nii lamp kanada pan tukapa-kao<br />
punazo ii, aonaa naꞌa painim nii<br />
mazi dai nao para dan abata-kao<br />
punazo ii powaꞌa. Pupida nannao<br />
sellii pauzo nao shaꞌa pau zii<br />
kida umana wunuꞌo nii ĩtaa pinpan<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, naꞌiki<br />
ĩshaꞌa pata oiaꞌo doro nai idaꞌan<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan kida<br />
diꞌi tinapa-kidaꞌo pidan nao, naꞌapaꞌo<br />
idaꞌan ĩmarii da pan ĩdyaun.”<br />
24 Baby lon pata kaꞌuta-kao Tominkaru<br />
prophetin nao naꞌiki upidanan nao<br />
naꞌiki ipai zowi auzo-kari wai nao imiꞌi<br />
baaraꞌa izain ikoda-kao idiꞌo naꞌii.<br />
Rev<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 19<br />
716<br />
“Wakonaukii-kida waTominkarun”<br />
19 1 Ipai wuru kida shaꞌa pan<br />
dau naꞌa naꞌa, õabata iribaꞌo<br />
pidan nao para dan kawa nuꞌo aokazi<br />
ii. Diiwaꞌo idaꞌan ĩkian, “Wakonaukii-kida<br />
waTominkarun! Uruu<br />
kazan naa tin-kinai, umana wunuꞌo<br />
naꞌiki maꞌo za kaꞌo. 2 Sakita paꞌo naꞌiki<br />
kai manaꞌo wuruꞌu ushaꞌapa taniaz,<br />
upata kaꞌuta nuz umana wun-tinpau<br />
zoz zun, sellii pau zoz pananaa.<br />
Oshaꞌa pata-kidan idaꞌan oiaꞌo ipai<br />
pidan nao ati daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa,<br />
Tomin karu pata kaꞌu tan oroo,<br />
ozowiau zon idiꞌo upoi toru nao.”<br />
3 Powaꞌa koshan iribaꞌo raz pidan nao<br />
aokazi iaꞌo kian, “Wakonau kii-kida<br />
waTominkarun! Tikazi kawaodapaꞌo<br />
raz oroo, ushan bodoꞌoka pan<br />
nii kari kao nan naꞌiki kari kao nan,<br />
aonaa naꞌa painim nii umashaa dan.”<br />
4 Sariapa 24 kazowau ta pai nao<br />
naꞌiki 4 kaku paꞌo aimaa kan naouz<br />
kida, q ipai ĩwasha tinan paawun<br />
baara ikinapu, ĩtaai nan naa<br />
Tomin karu ati, saka nata paꞌo raz<br />
umana wunuꞌo raz mana wun tabai<br />
idaꞌa ati. Ĩkian “Amen! Wakonau kiikida<br />
waTominkarun!”<br />
Kaznizo-dani mazidan dauaꞌo<br />
5 Udaunaꞌan parada-karu<br />
kian umana wunuꞌo raz manawun<br />
tabai diꞌiki, “Ukonau kii-kida<br />
waTominkarun, ipai unao upoitoru<br />
nao, pata kaꞌu tinaꞌo naꞌiki<br />
mana wun-tin paꞌo, taapai naouz<br />
Tomin karu umana wunuꞌo nii.”<br />
6 Udaunaꞌan õaba tan iribaꞌo kawanuꞌo<br />
pidan nao kada koin pan, naꞌapa<br />
tozo wan shaoko dap pan kawa nuꞌo,<br />
naꞌiki toroa naru turuinan kawa nuꞌo.<br />
Ĩkian, “Wakonau kii-kida Tominkaru,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan uruu<br />
wanao ba naa, umana wunuꞌo King.<br />
7 Wakonau kii tuu kii, wakonau kiikida<br />
Tomin karu umana wunun,<br />
Kaznizo-dani mazi dan kamoon<br />
kaa wan naa, naꞌiki udai aro niꞌo minziiwa<br />
paꞌa naa oroo. 8 Taa-kao oꞌati<br />
maniri baꞌo wiziꞌiꞌo kawinipi naꞌo<br />
kamicha okai wadan nii.” (Wuruꞌu<br />
kawi nipi naꞌo raz kamicha, uruu<br />
wuruꞌu kai man kidaꞌo raz Tomin karu<br />
pidanan nao shaꞌapata nii kida.)<br />
9 Udaunaꞌan angel kian õꞌati,<br />
“Pusaada diꞌo raꞌa: konau kiaꞌo nii<br />
wunaouꞌu dapada-kari wai naouz<br />
mazi daꞌo Kaznizo-dani aroapa-kizi<br />
ati.” Powaꞌa zii angel kian, “Diꞌo raꞌa<br />
mishiꞌo kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo.”<br />
10 Õwasha tinaꞌa kan naa ukanaapuꞌu<br />
ukidiba daza baꞌa õawun baara<br />
ikinapu, õtaa paꞌa zon naa uruu<br />
umana wunuꞌo nii, mazan upuꞌu<br />
ukian õꞌati, “Manaꞌa pushaꞌ apataꞌa<br />
naꞌa naꞌa paꞌo, õgaru Tomin karu<br />
poitoru kapam, naꞌapa pugaru naꞌiki<br />
pumin-mishidan nao kawan, ĩnao<br />
wuruꞌu kowaa da pau zoz pamishi dan<br />
Jesus, ukauꞌan soo Tomin karu paꞌan<br />
turuu putaa pan umana wunuꞌo nii.”<br />
Wuruꞌu kuwai Jesus kai naa bataniaz,<br />
mishiꞌo paꞌan, uruu wuruꞌu<br />
maꞌo za ka daꞌo raz pidan nao, ĩkakuwaa<br />
pan dono Tomin karu para dan<br />
dauꞌu.<br />
q 19:4 Putukapa wuruꞌu aimaa kan nao kida dauꞌu Revela tion 4:6-8 idaꞌa.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
717<br />
REVELATION 19<br />
Barakaꞌo kawaro naꞌiki<br />
zaidapaꞌoraz ubarauꞌu<br />
11 Uruu dau naꞌan õtukapa aokazi<br />
daꞌa tinan, kai naꞌa barakaꞌo kawaro<br />
naꞌii, naꞌiki kai naꞌa zaida paꞌo<br />
ubarauꞌu udakota-kao “Kai manaꞌo<br />
pidan, mishiꞌo ukuwaa Tominkaru<br />
dauaꞌo.” Sakita paꞌo wuruꞌu<br />
upata kaꞌuta nuz pidan nao paꞌoian<br />
dikin ii, naꞌiki umizaa taaka nuz<br />
pataruba nao tuma. 12 Uawun kida<br />
kana dan naꞌapa tikazi pururuꞌu kappan<br />
kawan, naꞌiki ukai wadapa nii<br />
iriba king kowam kaduz kida<br />
pazowau paawaꞌa. Kai naꞌa uꞌuu<br />
saadin pan unanaa idaꞌa, mazan<br />
soo uruu paꞌan aitapa naꞌa paꞌo ram<br />
wuruꞌu saada-kari waiz. 13 Dawuu<br />
zaꞌa baꞌiꞌo kamicha ukai wadapa nii<br />
izai taꞌo, naꞌiki uꞌuu “Tomin karu<br />
para dan,” kii. 14 Iriba soldyaa nao<br />
aokazi ikiinao makon udawuꞌati,<br />
ĩzai dapa nii barakaꞌo kawaro<br />
kida naꞌiki ĩkai wadapa nii barakaꞌo<br />
maniri baꞌo kamicha kida. 15 Dimanaꞌo<br />
marii dyaꞌu tamaꞌo udabaazi<br />
kida dimanain pan koditaꞌa kan<br />
udako nazo iki, uruu idaꞌanaꞌo<br />
nii uwinian ipai wii zai nao kida.<br />
Ukazowau ta pan nii ĩdyaun pamaꞌoza<br />
kan idaꞌan, naꞌiki udaka zaan nii<br />
ĩdyaun grape kawan, grape uu<br />
sara roo-kizi nao ii, uruu wuruꞌu<br />
umana wunuꞌo raz Tomin karu toꞌoranuz.<br />
16 Ukami chan zaꞌa baꞌi idaꞌa,<br />
uokoba paꞌina mun, kai naꞌa uꞌuu<br />
saadin pan. “Uruu umana wunuꞌo<br />
King ipai baꞌo ran king nao ai, naꞌiki<br />
maꞌo za kaꞌo Nao ba nai ipai baꞌo ran<br />
nao ba nai nao ai.”<br />
17 Udaunaꞌan õtuka pan baudaꞌapa<br />
angel kadishita pan kamoo<br />
paawa ii. Diiwaꞌo idaꞌan ukada kon<br />
kotuꞌuz nao ati, zuuta painaouz doko<br />
ii aka, ukian, “Uwaꞌati daꞌatiꞌi, ubaokopa<br />
tin kizi aroapa-kizai idaꞌati,<br />
Tomin karu taan niꞌo raz idaꞌati.<br />
18 Uwaꞌati daꞌatiꞌi, unikaꞌan kizi<br />
wunao dunaa kidaꞌa: king nao,<br />
soldyaa nao naꞌiki ĩzowau naanao<br />
naꞌiki wunao dunaa kidaꞌa<br />
kawaro nao naꞌiki ĩzai da piki nao,<br />
naꞌiki ipai baka dun kida pidannao<br />
dunaa, wuruꞌu poi torui nao<br />
naꞌiki baꞌo rai nao aonaa poi toruinao<br />
mani, umana wun-tin paꞌo naꞌiki<br />
pata kaꞌu tinaꞌo.”<br />
19 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz panaꞌao kazi<br />
naꞌiki ipai king nao imiꞌi baara<br />
ainaouz naꞌiki ipai ĩsoldyaan nao<br />
bao kopa tinan, ĩmizaa taa kaꞌa zon<br />
wuru tumaꞌa zaida paꞌo raz barakaꞌo<br />
kawaro naꞌiki usoldyaan nao tuma.<br />
20 Mazan zaa mata-kao wuruꞌu<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz panaꞌao kazi,<br />
bao kopa marii di nauzo prophet<br />
tuma, uruu wuruꞌu aida-kidaꞌoraz<br />
umana wun kidaꞌo aimaa kan,<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi aipan<br />
kawanaꞌati, uaidan idi naꞌapa kidaꞌo<br />
aimaa kan pidan nao mishida uruu,<br />
ĩnao wuruꞌu kai naꞌo raz kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />
panaꞌao kazi kai naa riba<br />
kida ĩtawu kida idaꞌa naꞌiki ĩnao<br />
dawu kaꞌo raz toma-kari wai aimaakan<br />
uruu kawa nuꞌo ati. Wuruꞌu<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz panaꞌao kazi<br />
naꞌiki marii di nauzo prophet, ipai<br />
dyaꞌu tam ĩkaboota-kao kakupa,<br />
Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti, kaꞌawa-<br />
Rev<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 19, 20<br />
718<br />
paꞌo raz sulfur r tuma. 21 Wuruꞌu<br />
zaida paꞌo raz barakaꞌo kawaro kaiwaan<br />
marii kodi taꞌo raz padako<br />
iki, dyaꞌu tamaꞌo raz udabaazi kida<br />
dimanain pan, pazowii-kinaa nii ipai<br />
ĩsoldyaan nao, naꞌiki ipai kotuꞌuznao<br />
nikan mawa kai nao dunaa atii<br />
abaapa kida ĩdyaun.<br />
1,000 wunu<br />
20 1 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />
angel waꞌatin aokazi iki,<br />
uzaama tapa nii key kaꞌu naru aonaꞌoraz<br />
utokon nii keyan naa, naꞌiki<br />
toro ma roꞌo chain. 2 Umaꞌo za kan<br />
idi uzaama tan wuruꞌu dragonuz,<br />
uruu tawuruꞌu kotuaꞌo raz kowazaz<br />
dakota-kari waiz Devil oo Satan kii,<br />
udaunaꞌan udoꞌo taꞌa kan naa uruu<br />
chain idi, umashaa pan nii naꞌapa<br />
1,000 wunu kawanaꞌati. 3 Udaunaꞌan<br />
angel kaboo tan uruu kaꞌu naru<br />
aonaꞌo raz utokon nii nazo iti, daunaꞌan<br />
utara taꞌa kan naaz naꞌiki<br />
udadara daꞌa kan naaz, uruu aonaa<br />
kizi powaꞌa Satan shaꞌa pata-kidan<br />
oiaꞌo ipai pidan nao ati umarii dapan<br />
idaꞌan ĩdyaun atii 1,000 wunu<br />
ipain. Uruu dau naꞌan umuuda-kao<br />
nii masakau daꞌu kari kao nan.<br />
4 Udaunaꞌan õtukapa tabai kida,<br />
naꞌiki pidan nao sakanata pai naouz<br />
ĩpaa waꞌa kida kai naꞌa ĩmaꞌo za kan<br />
taa-kao ĩkazowautapa-kinaa nii.<br />
Naꞌiki õtukapa kapam wunao doronaa<br />
kidaꞌa dukuta-kari wai naouz<br />
ĩkanau kida, ĩkaku waapa tinau zon<br />
idi Jesus naꞌiki Tomin karu paradan<br />
dauꞌu. Ĩnao wuruꞌu aonaꞌo raz<br />
ĩkodo ruꞌu kan kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />
panaꞌao kazi ati, naꞌiki toma-kari wai<br />
aimaa kan uruu kawanaꞌati, naꞌiki<br />
aonaa ĩtaapa dan pakai naa bata-kao<br />
ukai naa riba idi pataawu oo pakaꞌu<br />
kida idaꞌa. Ipaiꞌo nii ĩkaku dan<br />
powaꞌa iti koshan naꞌiki ĩkazowauta<br />
pan nii 1,000 wunu Christ tuma.<br />
5 Diꞌo raꞌa kiwii ta paꞌo kadi shita-karu<br />
powaꞌa iti mawaka-karu diꞌiki<br />
wuruꞌu. (Bao koi nao mawa kai nao<br />
aonaꞌo ĩkadishi tan uruu dono, diinaꞌi<br />
tiꞌo nii zii paꞌan ĩkadi shita nuꞌu<br />
1,000 wunu ipain an.) 6 Konau kiaꞌo<br />
nii mana wun wunaouꞌu kadishi tainaouz<br />
kiwii ta paꞌo kadi shita-karu<br />
idaꞌa, aonaꞌo nii ĩbai aa pan pata kaꞌutin-karu<br />
wuruꞌu baiaapa-kari wai<br />
niꞌo raz uꞌitamau tan mawaka-karu<br />
diꞌiaꞌo raz. Mazan ĩkau di nan nii<br />
faadaa nao niꞌi naa Tomin karu naꞌiki<br />
Christ ati, naꞌiki ĩkazowauta<br />
pan nii utuma 1,000 wunu<br />
kawanaꞌati.<br />
Satan winii-kao dauaꞌo<br />
7 Aizii 1,000 wunu kida ipain<br />
dau naꞌan, Satan kodita-kida-kao nii<br />
patara tapa-kizi nao iki. 8 Umakon nii<br />
ipai wii zai kida kawanaꞌati, ushaꞌapata-kidan<br />
nii oiaꞌo umarii da pan<br />
idaꞌan ipai pidan nao, mashaa painaouz<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, ĩnao<br />
wuruꞌu wii zai kida dakota-kari wainaouz<br />
Gog naꞌiki Magog kii. Satan<br />
kasa baꞌu kan nii ipai ĩdyaun mizaataaka-kizai<br />
ati. Iribaꞌo nii mana wun<br />
ĩdyaun, naꞌapa kaatu diriꞌin paran<br />
danoma anaꞌo kawan. 9 Ĩmakoo-<br />
r 19:20 sulfur: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
719<br />
REVELATION 20, 21<br />
danan ipai ama zada kawanaꞌati<br />
daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, naꞌiki awauta<br />
ĩmashaa pan ĩziko nui ta pan wuruꞌu<br />
Tomin karu pidanan nao mashaapakiziz<br />
donoi, umarain paniaz. Mazan<br />
tikazi waotan aokazi iki ipai<br />
ukawao dan ĩdyaun.<br />
10 Udaunaꞌan wuruꞌu Satan<br />
marii da pau zoz ĩdyaun, ukabootakaoaꞌa<br />
naa Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti,<br />
kaꞌawa paꞌo raz pizo-pizo waꞌo sulfur<br />
tuma. Naꞌitiꞌo wuruꞌu ĩkaboo tauzonuz<br />
kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi<br />
naꞌiki marii di nauzo prophet. Naꞌiaꞌo<br />
niꞌi naa ĩbaia tan tikazi ipai kamoo<br />
naꞌiki maru taꞌo, kari kao nan naꞌiki<br />
kari kao nan.<br />
Tominkaru buupan<br />
dauaꞌo pidannao<br />
11 Udaunaꞌan õtukapa udaruꞌo<br />
umana wunuꞌo raz mana wun tabai<br />
barakaꞌo naꞌiki kai naꞌa pidan<br />
saka nata pan upaa waꞌa. Sariapa<br />
imiꞌi naꞌiki aokazi ĩmainaabatinan<br />
ukanaapu iki, aonaꞌa naa<br />
ĩtukapa-kao powaꞌa. 12 Naꞌiki<br />
õtukapa mawa kai nao pidan nao,<br />
umana wun-tin pai nao naꞌiki patakaꞌu<br />
tinai nao, naꞌa ĩkadi shita pan<br />
umana wunuꞌo raz mana wun tabai<br />
kanaa puꞌu. Naꞌiki õtukapa kaarita<br />
kida daꞌata-kaoaꞌa naa. Uruu<br />
dau naꞌan baꞌo ran kaa rita daꞌatakao,<br />
kakupa-karu kaari tan naa. s<br />
Mawa kai nao pidan nao patakaꞌuta-kaoaꞌa<br />
naa ĩshaꞌa pata nii kida<br />
kawanaꞌati, usaa din pan kawanaꞌati<br />
kaa rita nao idaꞌa. 13 Wuruꞌu mawakai<br />
naouz pidan nao paran baoko ii,<br />
ĩmakon naa Tomin karu kanaapu<br />
iti. Mawaka-karu naꞌiki Mawakai<br />
nao Wiizi, sharaka dan naa<br />
mawa kai nao makon Tomin karu<br />
kanaapu iti, naꞌiki upatakaꞌutan<br />
naa ipai ĩdyaun ĩshaꞌa pata nii<br />
kida kawanaꞌati. 14 Uruu dau naꞌan<br />
Mawaka-karu naꞌiki Mawa kai nao<br />
Wiizi kaboota-kaoaꞌa naa Tuubaruꞌo<br />
Tikazi wuꞌiti. Diꞌo raꞌa, uruu<br />
uꞌitamau tan mawaka-karu wuruꞌu.<br />
15 Ipai pidan nao, aonaꞌo ĩꞌuu kida<br />
saadin pan Kakupa-karu Kaari tannaa<br />
idaꞌa, ipaiꞌo nii ĩkaboota-kao<br />
Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti.<br />
Paꞌinaꞌo aokazi naꞌiki<br />
paꞌinaꞌo imiꞌi baara<br />
21 1 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />
paꞌinaꞌo aokazi naꞌiki<br />
paꞌinaꞌo imiꞌi baara, kiwiitapaꞌo<br />
raz aokazi naꞌiki imiꞌi baara<br />
mai naaba tinaꞌa naa, naꞌiki paran<br />
mai naaba tinaꞌa naa kapam. 2 Naꞌiki<br />
õtukapa kai manaꞌo donoi, paꞌi naꞌoraz<br />
Jeru salem, waꞌatin apowa ati<br />
aokazi iki Tomin karu diꞌiki, wuruꞌu<br />
donoiz naꞌa paꞌo zun kawan kaiwaada<br />
paꞌo raz naa pamazi dan daara<br />
pau dai aru niꞌo kaa wan uaꞌii.<br />
3 Õabata diiwaꞌo parada-karu<br />
kian umana wunuꞌo raz mana wun<br />
tabai diꞌiki, “Aizii diꞌo raꞌa daunaꞌan<br />
Tomin karu mashaa pan niꞌi<br />
naa papidanan nao tuma, naꞌiki<br />
ĩnaouꞌo nii upidanan nao nii, naꞌiki<br />
Rev<br />
s 20:12 kakupa-karu kaaritannaa: Tomin karu pidanan nao uu saada-kizi nao, ĩmashaapan<br />
nii Tomin karu tuma kari kao nan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 21<br />
720<br />
unaꞌan nii ĩtuma, naꞌiki uruꞌo<br />
nii ĩTominkarun nii. 4 Ipaiꞌo nii<br />
uinoan ĩawun uu kida, aonaꞌo niꞌi<br />
naa powaꞌa pidan mawa kan, oo<br />
kashaꞌo ran, oo zaa dau zon oo bai aapan<br />
kaziwaꞌo. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />
kiwiita paꞌo raz oiaꞌo shaꞌapatauzokari<br />
wai kidaz mainaa bata-kao idiꞌi<br />
naa.”<br />
5 Udaunaꞌan wuruꞌu saka natapaꞌo<br />
raz umana wunuꞌo raz mana wun<br />
tabai idaꞌa kian, “Aizii ipaiꞌi naa<br />
õpaꞌi naa dan aimaa kan kida!”<br />
Ukian koshan õꞌati, “Pusaada diꞌoraꞌa<br />
parada-karu kidaꞌa, mishiꞌo raz,<br />
naꞌiki marii kizi ĩmishida-kao kida.”<br />
6 Udaunaꞌan ukian koshan, “Aizii<br />
ipai naazu! Õgaru Alpha naꞌiki<br />
Omega, t wuruꞌu saka din-kizaiz<br />
naꞌiki utokon nuz. Õtaan nii maradakoi<br />
nao ati wunu ĩtuzan nii, wuru<br />
diꞌikiꞌi wunu nunuda paꞌo raz taaꞌo raz<br />
kakupa-kinai mawi nipi naa-daun.<br />
7 Naꞌiaꞌo ram pidan maꞌo za kaꞌo naꞌiki<br />
wazoo taꞌo oiaꞌo, uzaama tan nii diꞌoraꞌa<br />
aimaa kan kidaz õꞌidiꞌiki, naꞌiki<br />
õgaruꞌo nii ĩTominkarun nii, naꞌiki<br />
ĩnaouꞌu nii õdai nao nii. 8 Mazan<br />
pidan nao tariai nao padaꞌa nan<br />
Jesus, pidan nao muu dinai naouznaa<br />
pamishi dan ai Jesus, pidan nao<br />
shaꞌa paa pai nao oiaꞌo tuukiaꞌa<br />
naa mana wun, pidan nao zowi ainao<br />
baꞌo ran pidan nao, pidan nao<br />
madoro naa-dau nuꞌo ĩkiaa paa kan, u<br />
pidan nao maru nao-tin pai nao, naꞌiki<br />
mariidi nauzo nao. Ipaiꞌo nii ĩpatakaꞌuta-kao<br />
karishii kawa nuꞌo tikazi<br />
kaꞌawa pan sulfur v tumaꞌo nazo<br />
ii. Diꞌo raꞌa uruu uꞌitamautan naa<br />
mawaka-karu wuruꞌu.”<br />
Paꞌinaꞌo Jerusalem<br />
9 Bau daꞌapa angel kaa wan<br />
õꞌidaꞌati, tawunao bii ikiꞌo raꞌa,<br />
7 angel nao zaa mata pauzo naouz<br />
ukaduzu nuz naa pata kaꞌu tin-kinai<br />
kida. Ukian õꞌati, “Puwaꞌati daꞌatiꞌi,<br />
õaida kizi puꞌati zun Kaznizo-dani<br />
dai aro niꞌo raz.” 10 Tomin karu Doronaa<br />
kazo wau tan idi õgaru, angel<br />
naꞌakaꞌa kan naa õgaru dokoaꞌo<br />
midukuo powaa iti. Naꞌii uaidan<br />
õꞌati kai manaꞌo raz donoi Jerusalem<br />
waꞌatin aokazi iki Tomin karu<br />
diꞌiki, 11 naꞌiki kanada, kanada<br />
donoi Tomin karu umana wunun<br />
idi. Donoi konau na man uwiziꞌin,<br />
naꞌapa kawinipi naꞌo kuba wiziꞌin<br />
kawan, naꞌapa jasper kawan naꞌiki<br />
kanuu nuꞌo crystal kawan. 12 Wuruꞌu<br />
donoiz kai naꞌaꞌa ukoraran naa<br />
dokoaꞌo naꞌiki kai naꞌa 12 upaniino<br />
mizi naa kida, ipai ĩkawanaꞌati<br />
kai naꞌa bau daꞌapa angel awunuu tapaꞌo.<br />
Ipai panii nom kida kawanaꞌati,<br />
kai naꞌa bau daꞌapa Israel dani-daun<br />
uu saadin pan. 13 Kai naꞌa idiki naudaꞌu<br />
panii nom kida bau daꞌa paꞌo<br />
donoi koraran naa dabaꞌa antanapu:<br />
idiki nau daꞌu waoko iki napa,<br />
idiki nau daꞌu wakadapu iki napa,<br />
t 21:6 Alpha naꞌiki Omega: A-B-C kawa nuꞌo atii Z diꞌiti. Mazan Greek idaꞌan, usakadi<br />
nan Alpha diꞌiki, ukato kon-tinan Omega diꞌii. u 21:8 Daonai ora nao kiaa pan zun<br />
oo zun kiaapa-kidi nan dao nai ora ati mamazi daaka-daun; mazi daꞌo dao nai ora kiaapan<br />
zun oo zun kiaapa-kidi nan mazi daꞌo dao nai ora ati, aonaa omin-mazi dan mani.<br />
v 21:8 sulfur: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
721<br />
REVELATION 21, 22<br />
naꞌiki idiki nau daꞌu kida baꞌo rainao<br />
udabaazi kida idaꞌan tanapu.<br />
14 Wuruꞌu donoiz, ukorarannaa<br />
toma-kao 12 kuba nao kida<br />
paawaꞌaꞌo, naꞌiki ipai kuba kida<br />
kawanaꞌati, kai naꞌa bau daꞌapa<br />
Kaznizo-dani apostlen uu saadinpan.<br />
Ĩnao wuruꞌu 12 apostle naouz.<br />
15 Angel para daꞌo raz õꞌati<br />
zaama tapa nii aitaa ribai gold idiꞌo<br />
utoma-kao ata mun kawanuꞌu, uaitaa-kinaa<br />
nii naꞌa pam dii donoi<br />
udarun, upanii no mizi naa naꞌiki<br />
ukoraran naa kapam. 16 Naꞌapa<br />
kidaꞌo udawuan wuruꞌu 4 donoi<br />
dabaazi kidaz. Angel aitaan naa<br />
wuruꞌu donoiz paai taa riba idi,<br />
1500 miles udawuan, naꞌapa<br />
kapam ukazoan naꞌiki udokoꞌan<br />
udawuan kawan. 17 Angel aitaa<br />
kapam ukoraran naa, udokoꞌan 216<br />
feet. Naꞌapa pidan aitaapa-kinaa<br />
kawa nuꞌo wuruꞌu angel kai waaniaz<br />
paaitaapa-kinaa nii. 18 Donoi<br />
koraran naa toma-kao jasper idiꞌo,<br />
naꞌiki ipai aimaa kan kida donoi<br />
nazoo iaꞌo raz gold idiꞌo paꞌidi waru<br />
utoma-kao kida, kanuu nuꞌo glass<br />
kawan. 19 Wuruꞌu donoi koraran naa<br />
wiizi paawa kidaz, kawinipi naꞌo<br />
kuba kida idiꞌo utoma-kao wuruꞌu.<br />
Konau na maꞌo utoma-kao diꞌo raꞌa<br />
kuba kida idiꞌi: jasper, sapphire,<br />
agate, emerald, 20 onyx, carne lian,<br />
quartz, beryl, topaz, chalcedony,<br />
turquoise, amethyst. 21 Wuruꞌu 12<br />
panii nom kidaz, 12 pearls kida<br />
wuruꞌu, bau daꞌapa panii nom tomakao<br />
bau daꞌapa pearl idi. Kazo waꞌo<br />
dunapo mapu duꞌo raz ukai waapakao<br />
donoi nazo iaꞌo raz, gold idiꞌo<br />
paꞌidi waru utoma-kao, turuu<br />
putuka pan aimaa kan unazoꞌo iaꞌo<br />
glass nazoꞌo iaꞌo kawan.<br />
22 Aonaa õtuka pan Tomin karu<br />
Dapu nii donoi nazo ii. Aonaꞌo nii<br />
uaiapa-kao Nao ba nai Tomin karu<br />
umana wunuꞌo raz naꞌiki Kaznizodani<br />
mashaa pan idiꞌi naa naꞌii.<br />
23 Aonaa kamoo oo kauzu aiapa-kao<br />
kanada paꞌo nii donoi, Tomin karuꞌo<br />
nii paꞌan kanada paz pamanawunun<br />
idi, naꞌiki Kaznizo-daniꞌo nii<br />
kana dapa unazo ii. 24 Ipai ama zada<br />
kawanaꞌati pidan nao mashaa pan nii<br />
donoi kana dan idaꞌan, naꞌiki ipai<br />
king nao imiꞌi baara ainao naꞌakan<br />
nii umana wun kidaꞌo pashaꞌa pauz<br />
donoi nazo ati. 25 Aonaa naꞌa painim<br />
nii upanii no mizi naa tara tauzo-kao,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan aonaꞌo nii<br />
ama zada maru tau zon naꞌii. 26 Ipai<br />
konau nam naꞌiki umana wun kidaꞌo<br />
pidan nao shaꞌa pauz kida naꞌaka-kao<br />
nii donoi nazo ati, ipai ama zada iki<br />
kida. 27 Mazan ipai aimaa kan kida<br />
aonaꞌo raz ukai manan, aonaꞌo nii<br />
umorota-kida-kao donoi nazo iti.<br />
Oo pidan nao oipai naouz, dawu kainaouz<br />
toma-kari wai tomin karu nao<br />
ati, marii di nauzo naouz, aonaꞌo<br />
nii ĩmoro tau zon donoi nazo iti.<br />
Soo wunaouꞌu nii paꞌan morotakida-kaoaꞌa,<br />
kai naꞌaꞌo raz ĩꞌuu kida<br />
saadin pan kakupa-karu kaari tan naa<br />
idaꞌa, Kaznizo-dani kaa rita nuz.<br />
Waꞌozi taaꞌoraz wunu kakupa-kinai<br />
22 1 Udaunaꞌan angel aidan<br />
õꞌati waꞌozi taaꞌo raz<br />
wunu kakupa-kinai, kanuu nuꞌo<br />
crystal kawan, kodi taꞌo raz naꞌiki<br />
Rev<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
REVELATION 22<br />
722<br />
shoota paꞌo raz Tomin karu naꞌiki<br />
Kaznizo-dani taba diꞌiki, 2 waꞌozi<br />
shoota pan kazo waꞌo dunapo mapuduꞌo<br />
raz ukai waapa-kao zikon an<br />
donoi nazo an. Waꞌozi danoma antanapu<br />
kida, kai naꞌa paori bai kida<br />
taaꞌo raz kakupa-kinai kaaka pauzo<br />
daꞌi ipai kauzu kida kawanaꞌati.<br />
Naꞌiki ipai pidan nao imiꞌi baara<br />
ainaouz kai waan paori bai anaba<br />
kida pakasa rain-kinaa nii. 3 Aimaakan<br />
kida aonaꞌo raz ukai manan<br />
Tomin karu ati, aonaꞌo nii umorotakida-kao<br />
donoi nazo iti. Mazan<br />
Tomin karu naꞌiki Kaznizo-dani taba<br />
naꞌaꞌo niꞌi naa paꞌan donoi nazo ii,<br />
naꞌiki Tomin karu poi toru nao, ĩtaapan<br />
niꞌi naa uruu umana wunuꞌo<br />
nii. 4 Ĩtuka pan nii Tomin karu<br />
awun baara, naꞌiki kai naꞌaꞌo nii<br />
uꞌuu saadin pan ĩtawu kida idaꞌa.<br />
5 Aonaꞌo nii ama zada maru tau zon<br />
naꞌii. Aonaꞌo nii ĩaipan lamp kida oo<br />
kamoo kanada paꞌo nii, ushaꞌapa num<br />
kauꞌan Nao ba nai Tomin karuꞌo nii<br />
kana dapa ĩdyaun naꞌiki ĩkazowauta<br />
pan nii King kawan kari kao nan<br />
naꞌiki kari kao nanuꞌo nii.<br />
Jesus waꞌatin dauaꞌo<br />
6 Udaunaꞌan angel kian õꞌati,<br />
“Ipai wuruꞌu parada-karu kidaz<br />
puaba taniaz naa kida mishiꞌo<br />
wuruꞌu, naꞌiki marii kizi umishidakao.<br />
Naꞌiki Nao ba nai Tomin karu<br />
taaꞌo raz padoro naa paprophetin nao<br />
ati, dyuu dan paꞌangelin, uaida-kida<br />
kizi papoi toru nao ati kanom shaꞌapan<br />
nii kadi ma naꞌa naa.”<br />
7 “Uabata!” Jesus kian, “Kadimanaꞌo<br />
niꞌi naa õwaꞌa tin. Konau kiaꞌo<br />
nii wunaouꞌu izoꞌa tii naouz ipai<br />
parada-karu kida, saada-kari wai<br />
kidaz diꞌo raz kaa rita idaꞌaꞌa, kaiꞌo<br />
naꞌiki dii naꞌi tiꞌo dauaꞌo raz kidaꞌa.”<br />
8 Õgaru John, aba taꞌo raz naꞌiki<br />
tuka paꞌo raz ipai wuruꞌu aimaa kan<br />
kida shaꞌapaꞌo raz. Õipai an daunaꞌan<br />
õabata pan naꞌiki õtuka pan<br />
kidaz, õwasha tinan õawun baara<br />
iki napa, angel aidaꞌo raz õꞌati ipai<br />
aimaa kan kida kanaa puꞌu, ukidiba<br />
daza baꞌa, õtaa paꞌa zon idiꞌi naa uruu<br />
umana wunuꞌo nii. 9 Upuꞌu mazan<br />
ukian õꞌati, “Manaꞌa pushaꞌ apataꞌa<br />
naꞌa naꞌa paꞌo! Õgaru poi torui<br />
kari kao nan naꞌapa pukawan, naꞌiki<br />
puꞌina wuzu nao prophet nao kawan,<br />
naꞌiki ipai pidan nao kawan izoꞌatii<br />
naouz saada-kara waiz diꞌo raꞌa<br />
kaa rita idaꞌaꞌo raz. Tomin karu paꞌan<br />
putaapa umana wunuꞌo nii.”<br />
10 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />
“Manaꞌa paꞌi putaa paꞌa naa mashaa<br />
wuruꞌu saada-kari waiz, diꞌo raꞌa<br />
kaa rita idaꞌaꞌo razuꞌu, kadimanaꞌo<br />
niꞌi naa ushaꞌa pan kida.<br />
11 Ukauꞌan ipai pidan nao shaꞌapaa<br />
paꞌo oiaꞌo, marii kizi pakawan<br />
ĩshaꞌa paa pan oiaꞌo, naꞌiki pidannao<br />
shaꞌa paa paꞌo dikauda kidaꞌo<br />
kacha maꞌi dii kii kidaꞌo aimaa kan<br />
kida aonaꞌo raz ukai manan kida,<br />
marii kizi pakawan ĩshaꞌa paa pan<br />
kidaz. Naꞌiki pidan nao shaꞌapa taꞌo<br />
kai man kidaꞌo aimaa kan, marii kizi<br />
pakawan ĩshaꞌapa tan kai man kidaꞌo<br />
aimaa kan. Naꞌiki ipai pidan nao<br />
kai manai nao, marii kizi pakawan<br />
ĩmashaa pan kai man.”<br />
12 “Uabata!” Jesus kian, “Kadimanaꞌo<br />
niꞌi naa õwaꞌa tin! Õnaꞌa kan nii<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
723<br />
REVELATION 22<br />
õwinipa kida õkawinipi naata-kinaa<br />
nii ipai pidan nao ĩshaꞌa pata nii kida<br />
kawanaꞌati. 13 Õgaru Alpha naꞌiki<br />
Omega, wuruꞌu kiwii niꞌo raz naꞌiki<br />
dawuꞌi tii niꞌo raz, saka din-kizaiz<br />
naꞌiki utokon nuz.”<br />
14 Konau kiaꞌo nii wunaouꞌu<br />
chikai naouz pakami chan zaꞌa baꞌi<br />
kida kai man. Turuu ukauꞌan ĩmorotan<br />
panii nom kida idaꞌan Donoi<br />
nazo iti naꞌiki turuu ĩnikan akai<br />
wuru diꞌikiꞌi paori bai taaꞌo raz<br />
kakupa-kinai. 15 Mazan wunaouꞌu,<br />
aonaꞌo nii ĩmorota-kida-kao Donoi<br />
nazo iti, madoro naa-daunuꞌo raz<br />
ĩtaa pan pananaa, wunaouꞌu marunao-tin<br />
pai naouz. Naꞌiki pidan nao<br />
kiaa paa kai nao mamazi daakadaun,<br />
pidan nao zowi ai nao baꞌo ran<br />
pidan nao, pidan nao dawu kai nao<br />
toma-kari wai aimaa kan nao ati,<br />
naꞌiki ipai pidan nao mariidi nauzonao<br />
shaꞌapaa pauzo naouz oiaꞌo.<br />
16 “Õgaru, Jesus, tawuruꞌu<br />
dyuu daꞌo raz daꞌi õꞌangelin<br />
kaku waa paꞌo nii ipai wuru kida<br />
dauꞌaꞌa unao ati, ipai choo chi kida<br />
kawanaꞌati. Õgaru David Takaandaun<br />
naꞌiki õgaru chaa piꞌi kiꞌo wizi<br />
kana daꞌo raz.”<br />
17 Doro nai naꞌiki Daia roi w kian,<br />
“Puwaꞌa tiꞌi naa!” Ipai pidan nao abatai<br />
nao diꞌo raꞌa, marii kizi kapam<br />
ĩkian “Puwaꞌa tiꞌi naa!” Naꞌiaꞌoram<br />
pidan maara da koꞌo, marii<br />
uwaꞌa tin uzaa mata kizi mawi nipinaa-daun<br />
wunu wuruꞌu taaꞌo raz<br />
kakupa-kinai.<br />
Ubaukapan naa kakinaowapakinai<br />
kida kowaadaꞌazoo-kao<br />
18 Õgaru John, kai manai man<br />
õkaki nao wan ipai pidan nao<br />
aba tai naouz kuwai kida kaiꞌoraz<br />
naꞌiki dii naꞌi tiꞌo niꞌo raz zii<br />
ushaꞌa pan kida dauaꞌo raz, õsaadaniaz<br />
diꞌo raꞌa kaa rita idaꞌa:<br />
Naꞌiaꞌo ram pidan panaꞌa daꞌo<br />
powaꞌa zii kidaz, powaꞌaꞌo nii<br />
zii Tomin karu pata kaꞌu tan uruu,<br />
wuru idiꞌi 7 pata kaꞌu tin-kinai<br />
kidaz, kowaada-kari wai daꞌaꞌa<br />
kaa rita idaꞌa. 19 Naꞌiki naꞌiaꞌo ram<br />
pidan soꞌo taꞌo bau daꞌapa saadakari<br />
wai diꞌo raꞌa kaa rita diꞌikiꞌi,<br />
aonaꞌo nii Tomin karu taapa dan<br />
unikan akai utaaꞌa zoo niaz, paoribai<br />
taaꞌo raz kakupa-kinai akaz,<br />
naꞌiki aonaꞌo nii utaan pidan wiizi<br />
niꞌo raz utaaꞌa zon kai manaꞌo donoi<br />
nazo iaꞌo raz, uruu kida wuruꞌu<br />
kowaada-kari waiz diꞌo raꞌa kaarita<br />
idaꞌa.<br />
20 Pidan kaku waa paꞌo raz wuru<br />
kida dauꞌaꞌa kian, “Mishi, kadimanaꞌo<br />
niꞌi naa õwaꞌa tin!”<br />
Amen! Puwaꞌa tiꞌi naa, wanaoba<br />
naa Jesus!<br />
21 Marii kizi Nao ba nai Jesus<br />
aidan pakamarai napa nun ipai<br />
papidanan nao ati. Marii kizi unaꞌapan<br />
kari kao nan.<br />
Rev<br />
w 22:17 Daiaroi: Kaznizo-dani dai aro niꞌo wuruꞌu.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
724<br />
Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao<br />
Abraham<br />
Uruu Tominkaru pidanan nao<br />
tomin-kizi.<br />
Tominkaru zaama tan naꞌiki<br />
udyuu dan Abraham pawiizi iki.<br />
Abraham izoꞌati Tominkaru paradan,<br />
naꞌiki unaꞌa kan naa pau dai aro<br />
baꞌo ran wii zai diꞌiti. Tominkaru taan<br />
papara dan Abraham ati pataaꞌa zon<br />
dauꞌan ama zada uꞌati. Ukowaadan<br />
uꞌati ipai wuruꞌu amaza daz uꞌidiwau<br />
niꞌo, naꞌiki ukowaa dan uꞌati<br />
iribaꞌo nii mana wun utakaan nao<br />
dii naꞌi tiꞌi. Ĩnaouꞌo nii Tominkaru<br />
pidanan nao nii.<br />
Abraham tunaru naoun puꞌaꞌa<br />
naa, naꞌiki udai aro Sarah mas konnaoun<br />
puꞌaꞌa naa, Sarah kau danin<br />
Tominkaru aipan ati, dao nai ora<br />
odani nii. Uꞌuu Isaac.<br />
Isaac tomin naruan donoꞌo<br />
naa, umazi dan Rebecca tuma.<br />
Okaudanipan dono, daonai oranao<br />
odai nao nii, Shamaannao,<br />
ĩꞌuu Esau naꞌiki Jacob. Mazan<br />
Tominkaru zaama tan soo Jacob<br />
dai nao, 12 daonai ora naouz, naꞌiki<br />
ipai ĩtakaan nao, papidanan nao nii.<br />
Naꞌiki Tominkaru panaꞌa dan Jacob<br />
uu, Israel kii.<br />
Wuruꞌu 12 Jacob dainaouz,<br />
ĩnao diꞌikiꞌo 12 pidan nao tonaazi<br />
naa tominan. Ĩnao dakota-kao<br />
Jewnao kii, oo Israelitenao kii, oo<br />
Hebrewnao kii.<br />
amazada wadidiizon dono [winter]<br />
Baꞌoran wii zai ii, ama zada<br />
wadidin dono, udakota-kao winter.<br />
Kichanaꞌiki-kii mana wun chiꞌi kapakaru<br />
ama zada wadidii zon dono.<br />
Naꞌiki kashaꞌa pan naa chiꞌi kapakaru<br />
kanawa idaꞌan paran baoko<br />
ii aka. Ushaꞌapanum kauꞌan maꞌozaka<br />
mana wun awaru ama zada<br />
wadidii zon dono. Turuu wuruꞌu<br />
maꞌo za kaꞌo raz awaru shazo wan<br />
udaruꞌo kanawa, naꞌiki unaraa danuz<br />
pidan nao tuma.<br />
amen<br />
Naꞌapa mishizi, oo naꞌapa kizi<br />
ushaꞌa pan kiaꞌo wuruꞌu Wapichan<br />
idaꞌan.<br />
angelnao<br />
Ĩnao kai manaꞌo doro nai nao,<br />
mazan naꞌa painim an ĩtukapa-kidinaꞌa<br />
zon, turuu ĩkana naa tinaꞌa kan<br />
pidan kawan. Ĩnao Tominkaru<br />
dazaba aꞌo ĩmashaa pan. Ĩkaudinan<br />
Tominkaru ati awunuu ta paꞌo<br />
nii upidanan nao. (Puawunuuta<br />
Acts 12:6-11 idaꞌa; naꞌiki 27:23 idaꞌa;<br />
naꞌiki Hebrews 1:14 idaꞌa.) Panaadon<br />
Tominkaru dyuu dan ĩdyaun naꞌa kaꞌo<br />
nii umana wunuꞌo papara dan baudaꞌa<br />
paꞌo pidan ati. Ĩzowaunaa uu<br />
Michael. (Puawunuuta Jude 9 idaꞌa.)<br />
Baꞌoran umana wun angel, uꞌuu<br />
Gabriel. (Puawunuuta Luke 1:19<br />
idaꞌa.)<br />
724<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
725<br />
Glossary<br />
apostle<br />
Pidan, Jesus Christ zaa mata nii<br />
naꞌiki udyuuda nii kaku waapa tinaꞌo<br />
nii baꞌo ran pidan nao ati. Aonaa<br />
paꞌidaꞌaꞌo mani pidan apostletinan.<br />
Jesus zaama tauzo nii 12<br />
pidan nao, patomi napa-kidanii<br />
nao bii iki, kaudinai nao nii<br />
patuma. Naꞌiki ĩnaouꞌu naa kowaadapa<br />
Kaimanaꞌo Kuwai udauꞌu.<br />
(Puawunuuta Mat<strong>the</strong>w 10:1-4<br />
idaꞌa; naꞌiki Mark 3:13-19 idaꞌa.)<br />
Paul, uruu apostle kapam. Naobanai<br />
Jesus zaa mata nii naꞌiki udyuuda nii<br />
uruu kowaada paꞌo nii Kaimanaꞌo<br />
Kuwai padauꞌu, Gentilenao ati.<br />
(Puawunuuta 1 Corinthians 1:1<br />
idaꞌa.)<br />
bear<br />
Uruu udaruꞌo naꞌiki toꞌora baꞌo.<br />
Naꞌapa ukai waan pabazi tamana waa<br />
Benjamin<br />
Uruu Jacob dani. Jacob dai nao<br />
12 daonai ora nao. Aizii Benjamin,<br />
uruu ĩdawuꞌi chan. Ĩnao diꞌikiꞌo 12<br />
Jewnao donozi naa tominan. Aizii<br />
Benjamin, uruu bau daꞌapa ĩnao<br />
tumaꞌo aitin pan. Ukauꞌan uruu<br />
diꞌikiꞌo kapam Jewnao donozi naa<br />
tominan. (Puawunuuta Acts 13:21<br />
idaꞌa; naꞌiki Revelation 7:8 idaꞌa.)<br />
Paul, Benjamin donozi naa diꞌikiꞌo<br />
uruu. (Puawunuuta Romans 11:1<br />
idaꞌa; naꞌiki Philipians 3:5 idaꞌa.)<br />
Caesar<br />
Naꞌapaꞌo ipai nao ba nai nao<br />
dako tapa-kao kazowau ta pauzo nao<br />
wii zai Rome ii. Jesus shaka tan dono,<br />
Caesar Augustus kazowau ta paꞌo ipai<br />
wii zai nao Rome zaama tapa nii.<br />
camel<br />
Uzai zai dauzo-kari wai, kawaro<br />
kawan. Dowautaꞌo kimi shaꞌo.<br />
Panaadon uꞌidi idiꞌo kamicha tomakao.<br />
bear<br />
kawan, pazowii-kinaa nii aimaa kan.<br />
Beelzebul<br />
Uruu Satan, ipai oiaꞌo doro nainao<br />
zowau naa.<br />
camel<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Glossary<br />
726<br />
chikaawunuupan [baptizing]<br />
John Chikaawunuupauz chikaawunuupan<br />
kawan.<br />
chootin-karu [circumcision]<br />
Tominkaru aipan kawanaꞌatiꞌo<br />
ipai Jewnao daonai ora nao<br />
choo tinan. Uaipan ipai Abraham<br />
takaandaunnao choota-kidan<br />
patyuu dako mada. Baudaꞌapa<br />
Soondii korai dao naa shaka tan<br />
dau naꞌan, uchoota-kao niꞌi naa.<br />
Uruu idaꞌanaꞌo Jewnao kainaa batan<br />
Tominkaru pidanan paugaru.<br />
(Puawunuuta Acts 7:8 idaꞌa; naꞌiki<br />
Genesis 17:9-14 idaꞌa.)<br />
Christ<br />
Jesus dako tapa-kinao, Tominkaru<br />
zaama tan idi uruu shaꞌapa taꞌo nii<br />
kaudin-kizai paꞌati. Uruu Tominkaru<br />
kowaa dauzo niaz padyuu dan nii<br />
papidanan nao kazan naa tiki nii.<br />
Uruu Jewnao zauda paniaz ukaawan,<br />
umana wunuꞌo panao ba naa<br />
nii.<br />
Christ kiaꞌo raz, uruu Greek paradan<br />
idaꞌanaꞌo wuruꞌu. Messiah, uruu<br />
Hebrew para dan idaꞌanaꞌo.<br />
covenant<br />
Dyaꞌutam pidan nao para daa kan<br />
naꞌiki ĩnaꞌapa taa kan panyuku nuu<br />
pashaꞌapa taꞌa zon dauꞌati umanawunuꞌo<br />
aimaa kan, udakota-kao<br />
covenant. Naꞌiaꞌoram pidan aonaꞌo<br />
umishian papara dan, ubaiaa pan nii<br />
uwinipi naa. Naꞌapaꞌo wuruꞌu pidan<br />
mazida nuz. Udakota-kao ‘marriage<br />
covenant’ English idaꞌan.<br />
Tominkaru kowaa dauzo nii<br />
pashaꞌapa tan nii aimaa kan pabiꞌi<br />
kida pidan nao ati Old <strong>Testament</strong><br />
idaꞌa. Udakota-kao covenant<br />
kapam. Wunao atiꞌo kawanuꞌu:<br />
Noah, Abraham, Moses, David.<br />
(Puawunuuta Luke 1:73-74 idaꞌa;<br />
naꞌiki Acts 2:30 idaꞌa; naꞌiki<br />
Acts 3:25 idaꞌa.)<br />
Kiwiitapaꞌo Covenant [Old<br />
Covenant oo First Covenant]<br />
Tominkaru kowaa daniaz<br />
pashaꞌapa tan nii aimaa kan<br />
Israelitenao ati, Moses idaꞌan,<br />
Midukuo Sinai iaꞌo raz. Uruu<br />
Kiwiitapaꞌo Covenant. Naꞌii<br />
Tominkaru taan papara dan<br />
Israelitenao ati. Ukowaadan ĩꞌati<br />
uzaama tan nii naꞌiki utaa pan nii<br />
ĩnao papidanan nao nii, naꞌiki<br />
uruꞌo nii ĩTominkarun nii, mazan<br />
soo ĩizoꞌa tin an ipai kakinaorii<br />
utaa niaz ĩꞌati. (Puawunuuta<br />
2 Corinthians 3:14 idaꞌa; naꞌiki<br />
Hebrews 8:7 idaꞌa.)<br />
Paꞌinaꞌo Covenant [<strong>New</strong><br />
Covenant]<br />
Tominkaru kowaa daniaz<br />
paꞌinaꞌo pashaꞌapa taꞌa zon aimaakan<br />
papidanan nao ati: naꞌiaꞌo ram<br />
pidan mishi dan dono Jesus<br />
Christ, Tominkaru dako tan nii<br />
ĩnao kai manai nao pidan nao nii.<br />
Naꞌiki uzaama tan ĩnao pau dainao<br />
nii. Ukauꞌan Kiwiitapaꞌo<br />
Covenant idaꞌa, pidan aiapakao<br />
uizoꞌati pan ipai kakinao rii.<br />
Paꞌinaꞌo Covenant idaꞌa, pidan<br />
aiapa-kao umishida pan Jesus.<br />
(Puawunuuta Mat<strong>the</strong>w 26:28<br />
idaꞌa; naꞌiki Mark 14:24 idaꞌa;<br />
naꞌiki Luke 22:20 idaꞌa; naꞌiki<br />
1 Corinthians 11:25 idaꞌa;<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
727<br />
Glossary<br />
naꞌiki 2 Corinthians 3:6 idaꞌa;<br />
naꞌiki Hebrews 8:8 idaꞌa.)<br />
cross<br />
Jesus tauka-kizi nao. Rome<br />
san nao naꞌa paꞌo ĩkaduz. Pidan<br />
shaꞌapa tan dono aimaa kan dikaudaꞌo<br />
mana wun, nao ba nai Rome ikiꞌo<br />
dyuu dan nii soldyaa nao zaama tan<br />
uruu naꞌiki ĩtau kan nii oo ĩkaza dan<br />
nii uruu cross idaꞌa atii umawa kan.<br />
Jewnao ati kaki baꞌa zon naꞌo wuruꞌu<br />
pidan zowi auzo-kaoaz naꞌapa.<br />
(Puawunuuta Galatians 3:13 idaꞌa.)<br />
Daonaiora Aokazi Ikiꞌo [Son <strong>of</strong><br />
Man]<br />
Jesus kadako tinan dono<br />
padauꞌu, Daonaiora Aokazi Ikiꞌo,<br />
kii ukiau zon. Naꞌiki unaꞌapa nuz,<br />
tukapa-kida Tominkaru wuruꞌu<br />
dyuu daꞌo raz paugaru aokazi iki.<br />
Naꞌiki unaꞌapa nuz, tukapa-kida<br />
mishiꞌo pidan paugaru, naꞌiki uruu<br />
Tominkaru kapam. Kotuaꞌa naa naꞌapaꞌo<br />
prophet Daniel kakuwaa pan<br />
udauꞌan, Daniel 7:13-14 idaꞌa. Uruu<br />
wuruꞌu Tominkaru kowaa dauzo niaz<br />
padyuu dan nii kazowau ta paꞌo nii<br />
ipai pidan nao.<br />
diꞌitinapa-kinai Kuwai [parable]<br />
Jesus Christ naꞌan kan donoꞌo raz<br />
imiꞌi baaraꞌa, iriba ukaku waa pan<br />
diꞌi tinapa-kinai kuwai idaꞌan. Jesus<br />
nau dapa pakaku waa pan kuwai kida<br />
idaꞌan, naꞌiki ukai waan pakuwaa<br />
idaꞌa pidan shaꞌapa tauzo nii kidaz<br />
ipai kamoo. Panaadon ukaku waa pan<br />
pao wapa-karu dauꞌu (puawunuuta<br />
Mat<strong>the</strong>w 13:3-9 idaꞌa), oo ukakuwaa<br />
pan kopau tapa-karu dauꞌu<br />
(puawunuuta Mat<strong>the</strong>w 13:47-50<br />
idaꞌa), oo pidan uza waziwa dinan<br />
dauꞌu (puawunuuta Luke 15:3-7<br />
idaꞌa). Wuruꞌu kuwai kidaz tominapa-kidaꞌo<br />
nii waunao Tominkaru<br />
nao ba nai-tinan dauꞌu, naꞌiki naꞌapam<br />
kizi wamashaa pan Tominkaru<br />
aipan kawanaꞌati.<br />
dragon<br />
Uruu udaruꞌo naꞌiki maꞌo za kaꞌo<br />
panaꞌao kazi, uaidin pan naꞌapa<br />
atoru kawan. Revelation idaꞌa Satan<br />
dakota-kao dragon, oiaꞌo doronaa<br />
zowau naa. Kichanaꞌiki-kiaꞌo<br />
panaꞌao kazi uruu.<br />
faadaa [priest]<br />
Jewnao faadaan nao, ĩnaouꞌu<br />
taaꞌo aimaa kan Tominkaru ati,<br />
pidan nao aipaniaz pataan uꞌati.<br />
Ĩkaudinan Tominkaru Dapu ii,<br />
Jerusalem iaꞌo raz. Ĩnao, Aaron<br />
takaan-daun nao diꞌikiꞌo ĩzaamatauzo-kao<br />
paꞌidi waru. Aaron,<br />
uruu Levi takaan-daun. Levi, uruu<br />
Abraham takaan-daun.<br />
faadaa nao zowau naa nao<br />
[chief priests]<br />
Ĩnao kazowau ta pai nao naꞌiki<br />
kaudinai nao kapam Tominkaru<br />
Dapu ii, naꞌiki iribai nao ĩdyaun.<br />
Ĩnao zaama tin paꞌo kapam kootowapa-kidauzo<br />
nao pidan nao<br />
tuma.<br />
Umanawunuꞌo Faadaa [High<br />
Priest]<br />
Uruu pabaꞌo raniꞌo, Umanawunuꞌo<br />
Faadaa. Soo uruu<br />
moro tauzo baukapa ipai wunu<br />
Tominkaru Dapu nazo iti, wuru<br />
diꞌitiꞌi kamicha mada awautapaniaz,<br />
dakota-kari waiz ‘Kabaun<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Glossary<br />
728<br />
Nazoo Kaimanaꞌoraz Manawun,’<br />
kii, English idaꞌan ‘Most Holy<br />
Place,’ kii. Pamorotan uaꞌii<br />
naꞌiti, ukawao dau zon uzai kida<br />
Tominkaru ati paꞌoian dikin ii<br />
naꞌiki pidan nao oian dikin ii.<br />
Uruu dono unaꞌa kan wuruꞌu uzai<br />
izainiz naꞌiti.<br />
Kaarita saada-kari waiz<br />
Hebrewnao atiꞌo idaꞌa, Jesus<br />
Christ kowaada-kao uruu<br />
Umanawunuꞌo Faadaa, taai naꞌoraz<br />
waꞌoian dikin ii paꞌan.<br />
Gentile<br />
Ipai panaꞌai nao pidan nao<br />
Jewnao ai, ipai ama zada kawanaꞌati.<br />
Aizii Jewnao, ĩnau dapa paꞌatadin<br />
pan Tominkaru zaama tan idi<br />
ĩnao papidanan nao nii. Uruu idi<br />
ĩtoꞌora-kizai ta pan ipai baꞌo ran kaduz<br />
pidan nao.<br />
grape<br />
Paoribai, turuaꞌo uꞌaka dizookao,<br />
naꞌiki usara roo-kao riwu nii nii.<br />
Turuaꞌo kapam uꞌaka aradada-kao<br />
naꞌiki utaapa-kao kotuaꞌiki.<br />
Hebrew<br />
Hebrew, ĩnao Jewnao kiaꞌo raz<br />
ĩdakota-kao kapam. Ĩnao Abraham<br />
takaan-daun nao. Ĩparadan Hebrew<br />
kiaꞌo udakota-kao kapam.<br />
Herod<br />
<strong>New</strong> <strong>Testament</strong> idaꞌa kai naꞌa 4<br />
pidan nao Herod kiaꞌo ĩꞌuu.<br />
1. King Herod, uruu dakotakari<br />
waiz “Herod <strong>the</strong> Great” kii.<br />
Uruu king niꞌo Judea Baara ii<br />
Jesus shaka tan dono. Naꞌiki uruu<br />
tiwaꞌo raz pazowian Jesus ukoraidao<br />
naan donoꞌo raz. (Puawunuuta<br />
Mat<strong>the</strong>w 2:1-22 idaꞌa; naꞌiki<br />
Luke 1:5 idaꞌa.)<br />
2. Herod Antipas: uruu<br />
nao ba nai niꞌo Galilee ii Jesus<br />
kaku waapa tinau zon naꞌiki<br />
ushaꞌapa tau zon donoꞌo raz<br />
daꞌi umana wun kidaꞌo aimaakan.<br />
Uruu Herod zaama taꞌo raz<br />
Herodias pau dai aro nii. Naꞌiki<br />
u r uu dy uu daꞌo r a z Joh n<br />
Chikaawunuupauzo kanau<br />
dukuta-kao. Jesus zowii-kao<br />
uaꞌii, uruu kanaapu atiꞌo Jewnao<br />
naꞌa ka nuz uruu. (Puawunuuta<br />
Mark 6:14-29 idaꞌa; naꞌiki<br />
Luke 23:6-12 idaꞌa.)<br />
3. King Herod Agrippa 1st:<br />
uruu pata kaꞌu tau zoz kiwii nii nao<br />
ĩmishi dan Jesus. Uruu zowiaꞌoraz<br />
James, John inawuzu.<br />
(Puawunuuta Acts 12:1-23 idaꞌa.)<br />
grape aka kida naꞌiki <br />
ukadunaa<br />
4. King Herod Agrippa 2nd,<br />
dakota-kari waiz King Agrippa.<br />
Uruu kanaapu atiꞌo apostle Paul<br />
kadishi tan, ukowaa dan kanom<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
729<br />
Glossary<br />
niꞌo pataraa-kao, gover nor dyuudan<br />
uaꞌii Paul Rome iti, naꞌii kizi<br />
Caesar kooto wapa-kidan uruu.<br />
(Puawunuuta Acts 25:13—26:2<br />
idaꞌa; naꞌiki 26:19 idaꞌa, naꞌiki<br />
27-32 idaꞌa.)<br />
Israel<br />
Naꞌapaꞌo Tominkaru panaꞌadan<br />
Jacob uu. (Puawunuuta<br />
Genesis 32:28 idaꞌa.) Uruu<br />
Abraham takaa nuz. Puawunuuta<br />
‘Abraham’ dauꞌu diꞌo raz Parada-karu<br />
Mashaꞌapannaada-kinao idaꞌa.<br />
Aizii ĩwiizi naꞌa paꞌo kapam<br />
udakota-kao, ‘Israel’ kii. Naꞌiki<br />
panaa don Israel takaan-daun nao<br />
dakota-kao ‘Israel san nao’ kii.<br />
English idaꞌan ĩdakota-kao ‘people<br />
<strong>of</strong> Israel’ kii.<br />
Israelitenao<br />
Ipai Jacob takaan-daun nao<br />
dakota-kao ‘Israelitenao’ kii. Uruu<br />
Abraham takaa nuz. Naꞌiki ‘Jewnao’<br />
kii kapam ĩdakota-kao. Baꞌoran<br />
dono, Old <strong>Testament</strong> idaꞌa, panaadon<br />
ĩdakota-kao ‘Hebrewnao’ kii<br />
kapam.<br />
Jewnao<br />
Ĩnao Abraham takaan-daun nao,<br />
mazan soo utakaan Jacob takaandaun<br />
nao. Puawunuuta ‘Abraham’<br />
dauꞌu naꞌiki ‘Israel’ dauꞌu diꞌo raz<br />
Parada-karu Mashaꞌapannaadakinao<br />
idaꞌa.<br />
Kiwiin zii, soo Judah takaandaun<br />
nao dakota-kao ‘Jewnao’<br />
kii. Mazan udaunaꞌan, ipaiꞌi naa<br />
Jacob takaan-daun nao dakota-kao<br />
‘Jewnao’ kii.<br />
Jewnao baokopainpauzon<br />
kamoon kida [feast days <strong>of</strong> <strong>the</strong><br />
Jews]<br />
Kainaꞌa iriba pabiꞌi naaka<br />
aimaa kan dauꞌati daꞌi Jewnao baokopain<br />
pau zon ipai wunu Jerusalem<br />
ii. Wuruꞌu ĩbaoko pain pau zon<br />
Tominkaru dyuu dan kawanaꞌa tiꞌo<br />
ĩdyaun, ĩnyuku nui ta pan kanom<br />
Tominkaru shaꞌapa tauzo nii paꞌati.<br />
Jewnao kawiiziba tinau zon<br />
kamoon [Feast <strong>of</strong> Tabernacles<br />
oo Feast <strong>of</strong> Shelters]<br />
Uruu donoꞌo Jewnao konau kiikidau<br />
zon paipaian paduku ta pan<br />
naꞌiki pasaa baan papao riba aka<br />
kida. Naꞌiki uruu donoꞌo ĩtomauzon<br />
pawii ziba kida nii Jerusalem<br />
ii, naꞌiki ĩnaꞌian nii bau daꞌapa<br />
Sondii sako dazi pawii ziba idaꞌa.<br />
(Puawunuuta John 7:2 idaꞌa.)<br />
Naꞌapaꞌo idaꞌan ĩnyuku nui ta pan<br />
naꞌa pam daꞌi padokozu-daun nao<br />
mashaa pau zon wiizi bai sodi kida<br />
idaꞌa, ĩnaꞌia aka pau zon donoꞌo raz<br />
mapidan takaꞌo ama zada baara<br />
ii aka 40 wunu. (Puawunuuta<br />
Leviticus 23:33-43 idaꞌa.)<br />
Mawikiꞌinaꞌo Bread Nikauzokao<br />
Kamoon [Feast <strong>of</strong><br />
Unleaven Bread]<br />
Uruu donoꞌo Jewnao baokopain<br />
pan nii 7 kamoo. Diꞌoraz<br />
taapa-kao sariapa Passover<br />
Kamoon taapa-kao dau naꞌan<br />
aka. Uruu dono Jewnao nikan<br />
nii bread oo poroom-baꞌi aonaa<br />
yeast tumaꞌo mani utoma-kao.<br />
Uruu idaꞌan ĩnyuku nui ta pan<br />
naꞌa pam daꞌi Jewnao waꞌa tii-<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Glossary<br />
730<br />
zon Egypt iki dopiau daꞌu, aonaa<br />
turuu ĩkai waan yeast poroom<br />
diꞌiti, patomu nuꞌi kin pan ai.<br />
Aonaa turuu ĩmin zii wan konaꞌii,<br />
ushaꞌapa num kauꞌan ĩwaꞌa kan<br />
naa Egypt wuruꞌu. (Puawunuuta<br />
Exodus 12:15-20 idaꞌa; naꞌiki<br />
Mat<strong>the</strong>w 26:17 idaꞌa; naꞌiki<br />
Mark 14:1 idaꞌa; naꞌiki Luke 22:1<br />
idaꞌa; naꞌiki Acts 12:3 idaꞌa.)<br />
Passover Kamoon [Feast <strong>of</strong><br />
Passover]<br />
Uruu umana wunuꞌo kamoo<br />
Jewnao ati. Uruu donoꞌo ĩbaokopain<br />
pau zon ĩnyuku nui ta pan<br />
naꞌa pam kotuaꞌa naa Tominkaru<br />
kazan naa tan ĩnao ĩpoi toruitapa-kao<br />
ai Egypt ii. Uruu dono<br />
Tominkaru kowaa dan udyuudan<br />
nii angel zowiaꞌo nii ipai<br />
daonai ora nao kiwiita pai naouz<br />
ĩshaka tan, ipai Egypt baara an.<br />
Mazan ukaki nao wan Jewnao,<br />
marii kizi ĩzowian kaznizo dani<br />
naꞌiki ĩzichii kizi uizain papaniinomiz<br />
toron naa idaꞌan kida. Uruu<br />
idi naꞌapa ĩshaꞌapa tan aimaa kan.<br />
Ukauꞌan angel tuka pan dono<br />
wuruꞌu izaiz, sari aa paꞌo nii<br />
udoba tan wuruꞌu kabau nuz naꞌiki<br />
aonaꞌo nii uzowian wuruꞌu daonai<br />
ora kiwii niꞌo raz ushaka tan.<br />
Naꞌikiꞌo uruu diꞌiki, karikaonanuꞌu<br />
naa Jewnao taa pau zon<br />
Passover Kamoon. Ipai kabaun<br />
kawanaꞌati Jewnao zowian nii<br />
kaznizo dani naꞌiki ĩkazima tan<br />
niiz. Udaunaꞌan ĩnikan niꞌi naazu<br />
bao kopa padapu ainao tuma.<br />
(Puawunuuta Exodus 12:1-13<br />
idaꞌa; naꞌiki Mat<strong>the</strong>w 26:2 idaꞌa;<br />
naꞌiki Mark 14:11 idaꞌa; naꞌiki<br />
Luke 2:41 idaꞌa; naꞌiki John 2:13<br />
idaꞌa; naꞌiki Acts 12:4 idaꞌa; naꞌiki<br />
1 Corinthians 5:7 idaꞌa.)<br />
Pentecost Kamoon [Feast<br />
<strong>of</strong> Pentecost]<br />
Pentecost kii-karu ‘50’ kiaꞌo<br />
wuruꞌu. Ukauꞌan 50 kamoo<br />
Passover Kamoon dau naꞌan,<br />
Jewnao taa pan diꞌo raz kamoo.<br />
Ĩtaapanuzu pakonau kii-kidakinaa<br />
niꞌo paipaian paduku ta pan<br />
papao riba wheat. Acts idaꞌa<br />
usaa din pan, Pentecost Kamoon<br />
donoꞌo shaꞌatii Kaimanaꞌo<br />
Doronaa kaa wauzo nuz mishi dainao<br />
idaꞌati. (Puawunuuta Acts 2:1<br />
idaꞌa; naꞌiki 1 Corinthians 16:8<br />
idaꞌa.)<br />
Tominkaru Dapu Saabauzokao<br />
Kamoon [Feast <strong>of</strong><br />
Dedication]<br />
Uruu donoꞌo Jewnao baokopa<br />
tinan naꞌiki ĩnyuku nui ta pan<br />
naꞌa pam ĩtaruba nao pata kaꞌuan<br />
Tominkaru Dapu ĩshaꞌapa tan<br />
idaꞌan oii kidaꞌo aimaa kan naꞌii.<br />
Naꞌiki ĩnyuku nui ta pan naꞌa pam<br />
Judas Maccabaeus saa bau zon<br />
Tominkaru Dapu, kai manaꞌo<br />
nii powaa iti ukai waa-kao<br />
Tominkaru ati. (Puawunuuta<br />
John 10:22 idaꞌa.)<br />
Kaimanaꞌo Kuwai [Gospel]<br />
Tominkaru kuwaa pau dani Jesus<br />
Christ dauaꞌo. Ukowaadan padyuudan<br />
baudaꞌa pau zoz pau dani imiꞌi<br />
baara ati, umawaka kizi pidan nao<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
731<br />
Glossary<br />
oian dikin ii. Naꞌiki ukazan naata<br />
kizi pidan nao ĩpata kaꞌuta-kao ai<br />
paꞌoian dikin ii. Naꞌiki ĩmishi dan<br />
idaꞌan uruu, turuu Tominkaru dakotan<br />
ĩnao pau dai nao nii.<br />
kaznizonao taapiki [shepherd]<br />
Awunuutapaꞌo kaznizo nao;<br />
unaꞌa kan nii kaznizo nao koꞌoriꞌo<br />
pinidi kawanaꞌati ĩaroapa kizi<br />
naꞌii. Unaꞌiaꞌakan nii uawu nuu tapan<br />
ĩdyaun, uruu idi kai manai man<br />
uaita pan ipai kaznizo nao. Utoman<br />
ĩkoraran naa kai manai man, naꞌiki<br />
unaꞌa kan nii ĩdyaun unazo iti<br />
ĩdaꞌa wuꞌa nan, aonaa kizi kanom<br />
shaꞌapa tan ĩdyaun aiwakaꞌan. Aizii<br />
uruu, udaꞌa wun nii ĩk oraran naa<br />
panii nomizi naa idaꞌa, aonaa kizi<br />
koidi miki moro tinan ĩdyaun.<br />
Tominkaru Paradan idaꞌa,<br />
Jesus Christ kian padauꞌan, uruu<br />
kaznizo nao taa piki kawa nuꞌo. Naꞌiki<br />
pidan nao, mishi dai naouz uruu,<br />
ukaznizon nao kawa nuꞌo.<br />
kichanaꞌiki-kiaꞌo bishoi [leprosy]<br />
Bishoi, aonaꞌo ukasara naa nii,<br />
tuzuin baꞌo kapam baꞌo ran pidan<br />
diꞌiti. Pidannao karinaꞌo uꞌidi,<br />
aonaa ĩtaa pada-kao ĩmashaa pan<br />
ziwui nao pidan nao tuma. Naꞌiki<br />
aonaa turuu ĩbao kopa tinan ĩtuma<br />
ĩchoo chi apa-kizi iti. (Puawunuuta<br />
Leviticus 13:1-46 idaꞌa.)<br />
kootowapa-kidauzonao pidannao<br />
[Council; Sanhedrin]<br />
Ĩnao mii tinii pauzo ĩaitapa-kizi<br />
naꞌa pam nii pashaꞌapa tan pidan,<br />
wuru kawanaꞌatiꞌi kotuaꞌo raz usaadauzo-kao<br />
Tominkaru Paradan idaꞌa,<br />
naꞌiki wuru kawanaꞌatiꞌi ĩtaa pauzoniaz<br />
pakaduz. Ĩnao, turuaꞌo ĩkian<br />
pidan dauꞌan: aonaa turuu umakon<br />
pidan nao tuma ukonau kiaꞌa nan<br />
Tominkaru Dapu iti.<br />
Ĩnao wuruꞌu faadaa nao zowaunaa<br />
naouz, kazo wau tapai naouz<br />
Jewnao, naꞌiki tiichaa pauzonaouz<br />
Moses kaki naori dauꞌu.<br />
Umanawunuꞌo Faadaa, uruu<br />
kazowau ta paꞌo ĩdyaun kooto wapakaru<br />
dono.<br />
kuwudii [trumpet]<br />
Aimaakan upoota-kao tapiꞌiza<br />
ozoo potauzo-kao kawan. Ukaiwaakao<br />
pidan dapaapa-kinao nii.<br />
kuwudii<br />
Messiah<br />
Putukapa Christ dauaꞌo.<br />
mizaataaka-karu daara [armour]<br />
Kotuaꞌo soldyaa moro koda nii kida<br />
pamizaa taa kaꞌa zon dono: zada wii,<br />
pidan dokoriꞌi diki niriba naa, daz kidii,<br />
awau tinapa-kinai, kowa mai, naꞌiki<br />
mizaa taaka-kinai marii. Naꞌapaꞌo<br />
kawa nuꞌo wuruꞌu aiapa-kari waiz<br />
mishi dai nao moroko dan ĩmizaataaka-kinaa<br />
nii pataruba Satan tuma.<br />
(Puawunuuta Ephesians 6:10-13 idaꞌa.)<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Glossary<br />
732<br />
Moses Kakinaori [Laws <strong>of</strong> Moses]<br />
Kainaꞌa 10 kakinao rii Tominkaru<br />
taa nii Moses ati midukuo Sinai<br />
ii. Utaa-kao Moses kodita-kidan<br />
dau naꞌa naꞌo Israelitenao Egypt<br />
iki. Wuruꞌu kakinao rii kidaz<br />
usaada-kao dyaꞌu tam katai daꞌuꞌo<br />
kuba daa raꞌa. Uruu wuruꞌu<br />
Tominkaru aipaniaz Israelitenao<br />
taa pan oo izoꞌa tin. (Puawunuuta<br />
Exodus 20:1-17 idaꞌa.)<br />
Kainaꞌa kapam bakaꞌi au daꞌu kaarita<br />
Moses saa da nii Old <strong>Testament</strong><br />
idaꞌa: Genesis, Exodus, Leviticus,<br />
Numbers, naꞌiki Deuteronomy.<br />
Naꞌiki uruu kida idaꞌa kai naꞌa<br />
kakinao rii Tominkaru diꞌiki kidaꞌo<br />
Israelitenao taa pan niꞌo.<br />
olive<br />
Olive kii-karu ata mun atiꞌo.<br />
Uꞌaka uu olives kapam. Uruu idiꞌo<br />
Jewnao toman kiwi nii, pawanyukunuu<br />
wikiꞌi naa nii, naꞌiki paramauzi<br />
nii, naꞌiki kai naꞌa baꞌo ran tan naa<br />
kida nii ĩkai waa nuz. (Puawunuuta<br />
Romans 11:17 idaꞌa; James 3:12<br />
idaꞌa; Revelation 11:4 idaꞌa.)<br />
Olive Naawa [Mount <strong>of</strong> Olives]<br />
Wuruꞌu Olive Naawa waokoꞌo<br />
antan puꞌo Jerusalem ai. Udokoꞌan<br />
kowaada-kao 2,723 feet. Udakotakao<br />
Olive Naawa nii, uꞌolive<br />
baawu tan idiꞌo. Naꞌitiꞌo Jesus<br />
makouzon apostle nao tuma<br />
utomi napa-kidau zon dono ĩdyaun<br />
naꞌa pau daꞌu sodi pidan nao ai.<br />
Naꞌiaꞌo Jesus zaa mata-kida-kaoaz<br />
pataruba nao ati. Naꞌiki naꞌikiꞌo<br />
Jesus kiwa nuz naa aokazi iti.<br />
Passover Kamoon<br />
Putukapa “Jewnao baoko painpau<br />
zon kamoon kida” diꞌii.<br />
Pentecost Kamoon<br />
Putukapa “Jewnao baoko painpau<br />
zon kamoon kida” diꞌii.<br />
Pharisee<br />
Ĩnao Jewnao, taa paꞌo pakaduz<br />
naꞌiki kakinao rii Tominkaru taa niaz<br />
Moses ati. Umanawunuꞌo pidannao<br />
taa pan ĩdyaun. Ipai ĩaipan<br />
pidan nao daꞌa nan kakinao rii kida<br />
Tominkaru taau zo niaz Moses ati.<br />
Mazan kai naꞌa baꞌo ran kakinao rii<br />
kida ĩtoma nii, uruu kida kapam<br />
ĩdyuuda pidan nao daꞌa nan.<br />
Atadinpaꞌo ĩnao kapam, ĩtaapinpaꞌa<br />
zon kai manaꞌo nii.<br />
prophet<br />
Pidan kowaa da pauz kuwai<br />
Tominkaru diꞌikiꞌo. Uruu atiꞌo nii<br />
Tominkaru para dan, udaunaꞌan<br />
udobata-kidan niꞌi naa dyuudakari<br />
waiz ukowaa dan. Ukowaadan<br />
nii aimaa kan shaꞌapaꞌo niꞌo dauꞌu.<br />
Isaiah, uruu prophet, ukaku waapauzo<br />
nii Jesus shaka taꞌa zon dauꞌu<br />
naꞌiki uzowiaꞌa zoo-kao dauꞌu. Ipai<br />
ukuwaa mishii nan. Naꞌiki kainaꞌa<br />
baꞌo rai nao uruu kawanui nao<br />
prophet nao, baꞌo ran ĩkowaa da nii<br />
kida mishii naꞌa naa kotuaꞌa naa,<br />
baꞌo ran ĩkowaa da nii kida dii naꞌi tiꞌo<br />
nii zii umishii na nuꞌu.<br />
Kainaꞌa baꞌo rai nao dako tin painao<br />
prophet nao nii. Ĩkuwaa aonaa<br />
mishiꞌo mani. Ĩnao mariidi nauzonao,<br />
naꞌiki ĩnao aonaa Tominkaru<br />
prophet-tin nao mani.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
733<br />
Glossary<br />
puraata<br />
<strong>New</strong> <strong>Testament</strong> saada-kao<br />
dono, wiziꞌiꞌo puraata kai waa-kao,<br />
utoma-kao silver idi. Greek paradan<br />
idaꞌan udakota-kao denarius<br />
oo drach mas. Baudaꞌapa denarius,<br />
bau daꞌa paꞌo kamoo kaudin-karu<br />
winipi naa wuruꞌu.<br />
Kainaꞌa kapam baꞌo ran ĩpuraatan,<br />
utoma-kao gold idi. Greek<br />
para dan idaꞌan udakota-kao mina.<br />
Baudaꞌapa mina, idiki nau daꞌu kauzu<br />
kaudin-karu winipi naa wuruꞌu.<br />
Rome<br />
Umanawunuꞌo donoi, wii zai<br />
Italy iaꞌo. Naꞌiaꞌo umana wunuꞌo<br />
nao ba nai Caesar mashaa pan.<br />
sadducee<br />
Ĩnao Jewnao, mishi daꞌo<br />
Tominkaru naꞌapa ipai baꞌo ran<br />
Jewnao kawan, mazan aonaꞌo<br />
ĩmishi dan pidan kadishi tan nii<br />
pamawaka-kizi iki dii naꞌi tiꞌi.<br />
Samaria Baara san [Samaritan]<br />
Samaria Baara, turuu utukapakao<br />
ama zada dikin idaꞌa, kaa rita<br />
saka din-kizi iki, north antanpuꞌo<br />
Judea Baara ai. Judea Baara<br />
naꞌiki Galilee Baara sako daꞌaꞌo<br />
wuruꞌu Samaria Baaraz. Naꞌii<br />
san nao wuruꞌu dakota-kari wainaouz<br />
‘Samaria Baara san nao’<br />
kii, oo ‘Samaritans’ kii English<br />
idaꞌan.<br />
Jesus kaawan kan dono, Samaria<br />
Baara san nao, aonaa Jewnao manawun<br />
mani ĩdyaun. Ushaꞌapanum<br />
kauꞌan kotuaꞌo baꞌo ran kaduz<br />
pidan nao, naꞌaka-kari wai nao baꞌoran<br />
wii zai kida iki, kau dinaꞌo nii<br />
naꞌii. Aizii wuruꞌu baꞌo ran kaduz<br />
pidan naouz, ĩtomin karu nii ta pan<br />
baꞌo ran tomin karu nao. Ĩnao kaudaia<br />
run kidaꞌa naa naꞌiki ĩmazi dan<br />
kidaꞌa naa Jewnao tuma. Uruu idi<br />
Jewnao mana wun, Judea Baara<br />
ikiinao naꞌiki Galilee Baara ikiinao,<br />
aonaa ĩnauda pan Samaria Baara<br />
san nao.<br />
sanadinpan [fasting]<br />
Ur uu za mazi din-karu.<br />
Tominkaru pidanan nao Jewnao,<br />
naꞌa paꞌo ĩnao kaduz ĩsana din pan<br />
dono, aonaa ĩnikan pawanyukunuu<br />
oo ĩtuzan wunu naꞌa pam<br />
utomu nuꞌikin paai taan kawanaꞌati.<br />
Naꞌapaꞌoraz ushaꞌa pata-kao, ‘sanadinapa-karu’<br />
kiaꞌo udakota-kao, oo<br />
‘fast’ English idaꞌan. Ĩshaꞌapatinan<br />
idaꞌan naꞌapa ĩtukapa-kidan mishi<br />
ĩtanawa tinan paꞌoian<br />
ai, mishi ĩkashaꞌo ran,<br />
naꞌiki aonaa ĩmanawu<br />
nun Tominkaru<br />
awun zaꞌa.<br />
scroll<br />
Kaarita oo soolaakari<br />
wa i mada i<br />
k a i w a u z o - k a r i -<br />
wai saa dapa-kizai<br />
nii kotuaꞌa naa.<br />
Papidinpaꞌo utaapauzo-kao.<br />
Panaadon<br />
sakiba din paꞌo utaapakao<br />
kida.<br />
shamoro [harp]<br />
Uruu tauapa-kinai<br />
shamoro<br />
guitar kawan.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Glossary<br />
734<br />
Sodom naꞌiki Gomorrah<br />
Ĩnao donoi kida, Tominkaru mainaa<br />
bata nii nao, naꞌiki uzowian ipai<br />
pidan nao mashaa pai nao naꞌii, ĩshaꞌapaa<br />
pan idi oiaꞌo paꞌidi waru aimaa kan.<br />
(Puawunuuta Genesis 19:1-28 idaꞌa.)<br />
Sookapa-karu Kamoon [Sabbath]<br />
Jewnao Sookapauzon Kamoon<br />
saka di nan Friday, kamoo tipi tan<br />
dau naꞌan, atii Saturday diꞌiti, kamoo<br />
tipi tan dau naꞌan. Uruu donoꞌo ipaiꞌo<br />
nii Jewnao sooka pan pakau din-kizi<br />
kida ai. Ĩꞌuzanao naꞌiki ĩpoi toru nao<br />
aonaꞌo nii ĩkau di nan kapam. Genesis<br />
diꞌii ukowaada-kao, Tominkaru<br />
toman ipai aimaa kan 6 kamoo idaꞌa.<br />
7th kamoo idaꞌa usooka pan.<br />
Jewnao iriba ĩtoman pakakinaori<br />
sodi kida naꞌa pam kizi<br />
Sookapa-karu Kamoo taapa-kao.<br />
Ĩkian, aonaa kizi pidan shaꞌapa tan<br />
aimaa kan udono. Uruu idiꞌo ĩtoꞌoran<br />
Jesus ati ukaku dan donoꞌo raz<br />
pidan karinaꞌo Jewnao Sookapauzon<br />
Kamoon dono.<br />
sulfur<br />
Uruu yellow aimaa kan.<br />
Ukaꞌawan dono, wiicha naꞌiki<br />
kanadaꞌo uaidin pan, naꞌiki dyupusha<br />
udamai nan.<br />
synagogue<br />
Kabaun, ipaiꞌo Jewnao wiizi kida<br />
kawanaꞌa tiꞌo, ĩbaoko pain pauzokizi<br />
pasooka pau zon kamoon dono.<br />
Naꞌiaꞌo Tominkaru Paradan aitaapauzo-kao<br />
naꞌiki abatauzo-kao.<br />
Naꞌiki naꞌiaꞌo pidan nao toriin pan<br />
Tominkaru ati, naꞌiki ĩtomi napakidauzo-kao<br />
kakinao rii kida dauꞌu<br />
Tominkaru taa niaz Moses ati.<br />
Naꞌiaꞌo kapam pidan nao mii tiniipau<br />
zon; naꞌiaꞌo kapam korai zian nao<br />
tomi napa-kida-kao. Panaadon<br />
naꞌiaꞌo nii kooto wapa-karu.<br />
Tabernacle<br />
Wiizibai korara-tin paꞌo,<br />
Tominkaru dyuu dan kawanaꞌa tiꞌo<br />
Moses toma-kidan. Tominkaru kainaaba<br />
tapa-kinaa pakai naꞌan ĩtuma.<br />
Unazo ii kai naꞌa kabaun sodi tomakao.<br />
Ipai kabaun sodi pakoraran naa<br />
tuma, kamicha mada idiꞌo naꞌiki<br />
uzai nao mada idiꞌo utoma-kao.<br />
Wuruꞌu wiizi baiz, turuaꞌo<br />
usoꞌoo biꞌii-kao Tominkaru aipan<br />
kawanaꞌati Israelitenao doba tan.<br />
Naꞌiki unaꞌaka-kao baꞌo ran amazada<br />
iti. Naꞌiaꞌo niꞌi naa koshan<br />
ukadi shita-kida-kao.<br />
Uruu wiizi bai idaꞌaꞌo daꞌi<br />
Israelitenao kawao dan uzai kida<br />
Tominkaru ati, atii King Solomon<br />
toman diꞌiti Tominkaru Dapu.<br />
Tiichaa [teacher oo Rabbi]<br />
Jewnao kaduz, ĩdako tan aitapaꞌo<br />
pidan ‘Tiichaa’ kii. Naꞌapaꞌo<br />
Jesus dako tinan, “Tiichaa” kii.<br />
(Puawunuuta Mat<strong>the</strong>w 26:18 idaꞌa;<br />
naꞌiki Luke 22:11 idaꞌa.) Baꞌorainao<br />
dako tan uruu Tiichaa kapam.<br />
(Puawunuuta Mark 5:35 idaꞌa; naꞌiki<br />
Luke 8:49 idaꞌa.) Hebrew para dan<br />
idaꞌan, ‘Rabbi’ kii.<br />
tiichaapauzonao Moses kakinaori<br />
dauꞌu [Teacher <strong>of</strong> <strong>the</strong> Law; Scribe]<br />
Tominapa-kidauzonao pidan nao<br />
kakinao rii dauꞌu Tominkaru taauzo<br />
niaz Moses ati.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
735<br />
Glossary<br />
Tominkaru Dapu [Temple]<br />
Umanawunuꞌo torii napa-kizai<br />
Tominkaru ati Jerusalem iaꞌo.<br />
Soo naꞌii Jewnao zowi au zon uzai<br />
pakawao dan nii Tominkaru ati.<br />
Naꞌiki naꞌiaꞌo ĩbaoko pain pau zon<br />
ĩtaa pau zon dono umana wun kidaꞌo<br />
kamoo.<br />
Tominkaru Dapu nazo ii kai naꞌa<br />
kazo aꞌo naꞌiki udaruꞌo kamicha<br />
mada. Uruu awauta paꞌo pidannao,<br />
ĩmoro tan ai Kabaun Nazoo<br />
Kaimanaꞌoraz Manawun diꞌiti. Soo<br />
Umanawunuꞌo Faadaa, uruu turuu<br />
umoro tan naꞌiti baukapa kari kao nan<br />
ipai wunu.<br />
Tominkaru naobanai-tinan<br />
[Kingdom <strong>of</strong> God / Kingdom <strong>of</strong><br />
Heaven]<br />
Pidan zaama taꞌo Jesus panao banaa<br />
nii, naꞌa pai nao atiꞌo Tominkaru<br />
nao ba nai-tinan.<br />
torii-kariwai poitorui [slave]<br />
Pidan torii-kari wai poi torui<br />
nii, kari kao nanuꞌo nii ukau dinan<br />
panao ba naa ati, mazan aonaꞌo nii<br />
ukau dinan kawi nipi naata-kao.<br />
Tuubaruꞌo Tikazi [hell]<br />
Karikaonanuꞌo pata kaꞌu tin-kizai,<br />
naꞌiki tikazi, aonaꞌo umaka dau zon.<br />
(Puawunuuta Mark 9:47-48 idaꞌa;<br />
naꞌiki Revelation 20:10 idaꞌa.)<br />
wheat<br />
Paoribai zaishi kaduz. Upaowakao<br />
dono uꞌuuda kaboo-kao oo<br />
pararaa-kao zakapu baara an.<br />
Uwuzadan donoꞌo naa uruu<br />
udukuta-kao niꞌi naa. Udaunaꞌan<br />
udodota-kao nii kida, naꞌiki uꞌaka<br />
baꞌi zita-kao nii, udaunaꞌan ukasabaꞌuka-kao<br />
niꞌi naa. Udaunaꞌan<br />
ushiri naꞌiki ukadu naa zuu-kida-kao<br />
nii, naꞌiki umana ruu-kao ukau nuban<br />
ai. Udaunaꞌan ubooda-kaoaꞌa naa<br />
poroom nii.<br />
Uruu diꞌikiꞌo poroom<br />
toma-kao. English idaꞌan<br />
udakota-kao wheat.<br />
wine<br />
Wine toma-kao grape aka<br />
ozokaꞌo idiꞌo. Jewnao riwun kaduz<br />
wuruꞌu wine.<br />
wine kinnaa [wineskin]<br />
Grape sara roo-kao dau naꞌan,<br />
uꞌuu paida-kao niꞌi naa, pakin naa<br />
zoꞌiti toma-kari wai kaznizo oo boogi<br />
mada idi.<br />
wine kinnaa, madai<br />
idiꞌo utoma-kao<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
Glossary<br />
736<br />
zaamaapauzo tax puraatannaa<br />
[tax collector]<br />
Ĩnao Jewnao, mazan ĩkaminkaꞌuta<br />
Romannao zaa maa pan<br />
puraata pairi ban Jewnao ai.<br />
Wuruꞌu puraa taz taa-kao nii<br />
Rome zowau naa nao ati. Naꞌapain<br />
Romannao wuruꞌu zaa mata paꞌo<br />
Jewnao wiizi, naꞌiki ĩkazowau tapan<br />
Jewnao maꞌo za kaꞌo idaꞌan.<br />
Uruu idi aonaa Jewnao nauda<br />
pan zaa maa pauzo nao tax<br />
puraatan naa.<br />
Naꞌiki zaa maa pauzo naouz<br />
tax puraatan naa powaꞌa zii daꞌi<br />
ĩpishaau zon dobata puraata tax<br />
puraatan naa zaa maapa-kao ai,<br />
uruu ĩzaama tan niꞌi naa puraata<br />
doba tapa nuz paꞌidi wau niꞌi naa.<br />
Uruu idiꞌo aonaa ĩnau dapa-kao.<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society
737<br />
Tominkaru Dapu naꞌiki panibazoo tumaꞌo<br />
4<br />
1<br />
5<br />
Kabaun Nazoo<br />
Kabaun Nazoo Kaimanaꞌo Morowapa-kizai<br />
6<br />
Kaimanaꞌo<br />
Manawun<br />
3 2<br />
1. Miisa baara naꞌiki bread kida upaawaꞌa<br />
2. Lampnao saabatinapa-kizi, gold idiꞌo utoma-kao<br />
3. Altar, gold idiꞌo utoma-kao, incense kawaodapa-kizinao<br />
4. Kamicha mada kazadinpaꞌo, Tominkaru dapu nazoo<br />
buutapa-kinao<br />
5. Moses kakinaori pakarannaa<br />
6. Angelnao, ĩdakota-kao Cherubnao, gold idiꞌo ĩtoma-kao<br />
The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society