29.06.2014 Views

Read the New Testament - Splash page of Scripture Earth

Read the New Testament - Splash page of Scripture Earth

Read the New Testament - Splash page of Scripture Earth

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

KAIMANAꞌO<br />

TOMINKARU PARADAN<br />

Wapichan Paradan Idaꞌanaꞌo<br />

The Suriname Bible Society


Illustrations on <strong>page</strong>s 9, 22, 41, 52, 83, 89, 93, 100, 137, 143, 147,<br />

180, 188, 207, 234, 237, 241, 245, 249, 261, 280, 286, 310, 318, 331,<br />

333, 339, 345, 364, 389, 396, 619, 621, 624, 629, 630, 691 and 707,<br />

used by permission <strong>of</strong> <strong>the</strong> ©1978 David C. Cook Publishing Co.<br />

Illustrations on <strong>page</strong>s 64, 114, 153, 204, 728 and 735,<br />

are used by permission <strong>of</strong> Horace Knowles<br />

©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995.<br />

Illustrations on <strong>page</strong>s 59, 68, 92, 119, 122, 130, 223, 276, 336, 339,<br />

533, 725, 725 and 735, by Louise Bass<br />

©The British & Foreign Bible Society, 1994.<br />

Illustrations on <strong>page</strong>s 49, 731 and 733 by Horace Knowles and revised<br />

by Louise Bass © The British and Foreign Bible Society, 1994.<br />

The illustrations on <strong>page</strong>s 34 and 151 by Darwin Dunham,<br />

© The United Bible Societies.<br />

The illustration on <strong>page</strong> 187 by Nan Pollard<br />

© 1998 Standard Publishing Company. Used with permission.<br />

Part <strong>of</strong> <strong>the</strong> funds for publishing <strong>the</strong> Wapishana <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> were<br />

provided by <strong>the</strong> Jesuit Missions. Wycliffe Bible Translators also<br />

provided part <strong>of</strong> <strong>the</strong> funds for publication and typesetting support.<br />

Additional copies available from:<br />

Guyana Bible Society<br />

Lot 83 Albert St.<br />

Bourda, Georgetown Guyana<br />

First edition<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in <strong>the</strong> Wapishana language<br />

Guyana, South America<br />

wap 1.6M<br />

© Suriname Bible Society, 2012<br />

© Guyana Bible Society, 2012<br />

www.<strong>Scripture</strong><strong>Earth</strong>.org<br />

Creative Commons (Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0)<br />

http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/<br />

You may copy, redistribute and transmit for non-comercial purposes.<br />

You must include <strong>the</strong> original copyright notice and license notices.<br />

You cannot sell or modify.


Diꞌoraz kaarita dauꞌaꞌo<br />

Diꞌoraz saada-kariwai kaarita, <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> wuruꞌu. Wapichan<br />

idaꞌan udakota-kao ‘Kaimanaꞌo Kuwai’ kii. Kainaꞌa 27 ubuu-tinpan.<br />

Wuruꞌu saada-kariwaiz, aonaa pidan kuwaa mani karikaonan. Mazan<br />

umanawunuꞌo Tominkaru paradan, ipai pidan atiꞌo. Jesus poitorunao<br />

saadan dono wuruꞌu Kaimanaꞌo Kuwai, ĩsaadanuz Greek paradan idaꞌan.<br />

Kotuaꞌiki uruu daunaꞌan, usaada-kaoaꞌa naa baꞌoran kaduz parada-karu<br />

kida idaꞌan. Atii dobata amazada uruu daunaꞌan, uruꞌu naa usaada-kao<br />

English idaꞌan. Atii kai, pabiꞌinaaka kidaꞌo parada-karu idaꞌanaꞌa naa<br />

usaada-kao.<br />

Aizii diꞌi usaada-kao Wapichan paradan idaꞌanaꞌa naa.<br />

Usaada-kao dono wuruꞌu Kaimanaꞌo Kuwai Wapichan paradan diꞌiti,<br />

pabiꞌinaakaꞌo Bible kaduz kaiwaa-kao. Kainaꞌaꞌo kapam pidannao aitapaꞌo<br />

Hebrew naꞌiki Greek paradan, ĩnqqao kaminkaꞌutaꞌo usaada-kao Wapichan<br />

paradan idaꞌan.<br />

Aizii wuruꞌu Kaimanaꞌo Kuwai, saada-kariwaiz Wapichan idaꞌan,<br />

usaada-kao kaiꞌoraz Wapichannao paradauzon kaduz kawanaꞌatiꞌo,<br />

mashaꞌapannaa kizi pidan aitaanuz. Pabiꞌi kida puikodan nii English<br />

idaꞌanaꞌo parada-karu kida kaiwaa-kao. Ushaꞌapanum kauꞌan, kainaꞌa<br />

wadakotan pabiꞌi kida aimaakan English idaꞌan. Wuru kaduz kidaꞌa: bread,<br />

yeast, wine, bed, lamp, gold naꞌiki mile. Kainaꞌa kapam aimaakan kida<br />

aonaa waaitapan naꞌapam udakota-kao Wapichan idaꞌan, wuru kaduz<br />

kidaꞌa: harp, camel, synagogue, Pharisee, Sadducee, bear, dragon, grape,<br />

olive, naꞌiki sulfur. Uruu idiꞌo usaada-kao English dakotan kawan.<br />

Aizii kaarita tokon itinapu, kainaꞌa Parada-karu Mashaꞌapannaadakinao,<br />

kaminkaꞌutaꞌo nii pidan aitapan kaiwaa-kariwai dadaraꞌo<br />

parada-karu. Panaadon parada-karu baꞌoran kaduz pidannao kaiwauzonii,<br />

oo kotuaꞌo pidannao kaiwauzonii.<br />

Aizii, puikodan dono parada-karu bracket [ ] nazoꞌaꞌo usaadinpan,<br />

ukainaabata-kao aonaa usaadinpan naꞌapa kotuꞌu kidaꞌo saada-kariwai<br />

idaꞌa. Mazan pabiꞌi kida baꞌoran kaarita idaꞌa, naꞌapa usaadinpan.<br />

Waaitaan dono diꞌoraꞌa kaarita, Tominkaru Paradanuz, waaitapan<br />

nii Jesus Christ, uruu kakupaꞌo Tominkaru Paradan. Jesus kowaadan,<br />

Tominkaru kainaabatan nii waꞌati Kaimanaꞌo Doronaa idaꞌan naꞌapaꞌoram<br />

wuruꞌu saada-kariwaiz. Ukauꞌan ipai saadinpaꞌoraz Tominkaru Paradan<br />

diꞌoraꞌa kaarita idaꞌaꞌoraz, Tominkaru aipan kawanaꞌatiꞌo usaada-kao<br />

wuruꞌu. (Puawunuta 2 Timothy 3:16-17 idaꞌa.)<br />

Aonaa baudaꞌapaꞌo choochi diꞌikiꞌo pidannao mani wuruꞌu saadaꞌoraz<br />

Kaimanaꞌo Kuwai Wapichan idaꞌan. Ukauꞌan aonaa baudaꞌapaꞌo choochi<br />

atiꞌo mani wuruꞌu usaada-kaoaz. Mazan usaada-kao ipai aitapainao<br />

Wapichan paradan atiꞌo, wamishida kizi Jesus Christ, uruu mishiꞌo<br />

Tominkaru dani. Wamishidan dono, wazaamatan nii karikaonanuꞌo<br />

kakupa-karu.<br />

iii<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Kaarita Uu Kida<br />

Diꞌoraz kaarita dauꞌaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iii<br />

Kaarita Uu Kida . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iv<br />

Kaarita Kida Kainaabatinpan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . v<br />

Mat<strong>the</strong>w Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai. . . . . . . . . . . . . .Mat<strong>the</strong>w . . . . . . . . . . . 1<br />

Mark Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai . . . . . . . . . . . . . . . .Mark. . . . . . . . . . . . . 87<br />

Luke Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai. . . . . . . . . . . . . . . . .Luke . . . . . . . . . . . . 140<br />

John Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai . . . . . . . . . . . . . . . . .John . . . . . . . . . . . . 246<br />

Apostlenao Shaꞌapaapanii Kida Dauaꞌo . . . . . . . . . . . .Acts . . . . . . . . . . . . 307<br />

Paul Kaaritan Rome Iainao Atiꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . .Romans . . . . . . . . . 400<br />

Kiwiiniꞌo Paul Kaaritan Corinth Sannao Atiꞌo . . . . . . .1 Corinthians . . . . . 438<br />

Itamautan Paul Kaaritan Corinth Sannao Atiꞌo . . . . . .2 Corinthians . . . . . 479<br />

Paul Kaaritan Galatia Baara Sannao Atiꞌo . . . . . . . . . .Galatians . . . . . . . . 506<br />

Paul Kaaritan Ephesus Sannao Atiꞌo . . . . . . . . . . . . . .Ephesians . . . . . . . . 520<br />

Paul Kaaritan Philippi Sannao Atiꞌo. . . . . . . . . . . . . . .Philippians . . . . . . . 535<br />

Paul Kaaritan Colosse Sannao Atiꞌo. . . . . . . . . . . . . . .Colossians . . . . . . . 546<br />

Kiwiiniꞌo Paul Kaaritan Thessalonica Sannao Atiꞌo. . .1 Thessalonians . . . 556<br />

Itamautan Paul Kaaritan Thessalonica Sannao Atiꞌo . .2 Thessalonians . . . 566<br />

Kiwiiniꞌo Paul Kaaritan Timothy Atiꞌo. . . . . . . . . . . . .1 Timothy. . . . . . . . 572<br />

Itamautan Paul Kaaritan Timothy Atiꞌo . . . . . . . . . . . .2 Timothy. . . . . . . . 585<br />

Paul Kaaritan Titus Atiꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Titus . . . . . . . . . . . . 596<br />

Paul Kaaritan Philemon Atiꞌo. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Philemon . . . . . . . . 603<br />

Kaarita Saada-kariwai Hebrewnao Atiꞌo . . . . . . . . . . .Hebrews . . . . . . . . . 606<br />

James Saadanii Kaarita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .James . . . . . . . . . . . 637<br />

Kiwiiniꞌo Peter Kaaritan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 Peter . . . . . . . . . . 647<br />

Itamautan Peter Kaaritan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 Peter . . . . . . . . . . 658<br />

Kiwiiniꞌo John Kaaritan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1 John. . . . . . . . . . . 665<br />

Itamautan John Kaaritan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2 John. . . . . . . . . . . 675<br />

Idikinautan John Kaaritan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3 John. . . . . . . . . . . 677<br />

Jude Saadanii Kaarita. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Jude . . . . . . . . . . . . 679<br />

Jesus Aida-kidanii John Ati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .Revelation . . . . . . . 683<br />

Glossary . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 724<br />

Tominkaru Dapu naꞌiki panibazoo tumaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 737<br />

iv<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Kaarita Kida Kainaabatinpan<br />

Mat<strong>the</strong>w<br />

Mark<br />

Luke<br />

John<br />

Acts<br />

Romans<br />

1 Corinthians<br />

2 Corinthians<br />

Galatians<br />

Ephesians<br />

Philippians<br />

Colossians<br />

1 Thessalonians<br />

2 Thessalonians<br />

1 Timothy<br />

2 Timothy<br />

Titus, Philemon<br />

Hebrews<br />

James<br />

1 Peter, 2 Peter<br />

1 John, 2 John, 3 John, Jude<br />

Revelation<br />

Mat<br />

Mark<br />

Luke<br />

John<br />

Acts<br />

Rom<br />

1Cor<br />

2Cor<br />

Gal<br />

Eph<br />

Phil<br />

Col<br />

1Thes<br />

2Thes<br />

1Tim<br />

2Tim<br />

Titus, Phm<br />

Heb<br />

Jas<br />

1Pet, 2Pet<br />

1Jn, 2Jn, 3Jn, Jude<br />

Rev<br />

v<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Mat<strong>the</strong>w<br />

Mat<br />

Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Diꞌo­raz kaa­rita Mat­<strong>the</strong>w saa­da­nii Tomin­karu naꞌiki udani Jesus Christ<br />

dauaꞌo. Mat­<strong>the</strong>w, uruu 12 apostle­nao bii ikiꞌo. Uapostle-tinan uaꞌii zii, uruu<br />

zaa­maa­pauz tax puraatan­naa, a mazan Jesus zaama­tan uruu kau­dinaꞌo nii<br />

paꞌati, uruu idi uwaꞌa­kan pakau­din-kizi. (Puawunuuta Mat­<strong>the</strong>w 9:9-13 idaꞌa.)<br />

Mark naꞌiki Luke saa­da­nii kaa­rita idaꞌa Mat­<strong>the</strong>w uu dakota-kao Levi kii.<br />

Pakaari­tan idaꞌa kiwii­tapa Mat­<strong>the</strong>w kowaa­dan kanom Jesus Christ<br />

dokozu-daun­nao nii. Ukowaa­dan uruu King David Takaan-daun, ukauꞌan<br />

Mat­<strong>the</strong>w dako­tan uruu David dani kii. Mat­<strong>the</strong>w kowaa­dan uruu wuruꞌu<br />

Christ, Jew­nao zauda­paniaz, prophet­nao kowaa­dau­zon idi kotuaꞌa naa ĩꞌati<br />

Tomin­karu dyuu­dan nii ĩzannaa nii naꞌiki ĩnao­ba­naa nii. (Hebrew para­dan<br />

idaꞌan udakota-kao Messiah kii.)<br />

Naꞌiki ukowaada naꞌa­pam Jesus kau­di­nan maꞌo­za­kaꞌo idaꞌan, ushaꞌa­pata<br />

umana­wun kidaꞌo aimaa­kan aonaꞌo pidan kaꞌii­tan pashaꞌapa­tan. Ukakuda<br />

kari­nai­nao pidan­nao, usoꞌota oiaꞌo doro­nai­nao pidan­nao ai, naꞌiki ukadishita-kida<br />

mawa­kai­nao.<br />

Iriba Mat­<strong>the</strong>w kowaa­dan Jesus kaki­nao­pan dauꞌu pidan­nao. Ukaki­nao­pan<br />

sakita­paꞌo mashaapa-karu dauaꞌo chapter 5, 6 naꞌiki 7 idaꞌa; ukaki­nao­tan<br />

12 paꞌapostlen­nao chapter 10 idaꞌa; ukowaa­dan diꞌi­tinapa-kinai kuwai kida<br />

Tomin­karu nao­ba­nai-tinan dauaꞌo chapter 13 idaꞌa; utomi­napa-kidan daꞌanai­nao<br />

paugaru kai­manaꞌo mashaapa-karu dauaꞌo chapter 18, 19 naꞌiki 20<br />

idaꞌa; naꞌiki ukowaa­dan ama­zada katokon-tinan dauaꞌo chapter 24 naꞌiki<br />

25 idaꞌa.<br />

Mat­<strong>the</strong>w kowaada naꞌa­pam Jesus zowii-kao, naꞌiki ukadishi­tan pamawakakizi<br />

iki. Ukowaada naꞌa­pam udyuu­dan apostle­nao kaku­waa­paꞌa­nan paꞌati<br />

ipai ama­zada kawanaꞌati, naꞌiki uai­pan ĩzaama­tan papidanan­nao nii.<br />

(Puawunuuta Mat­<strong>the</strong>w 28:16-20 idaꞌa.)<br />

a zaa­maa­pauzo tax puraatan­naa: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapan<br />

naada-kinao diꞌii.<br />

1<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 1<br />

2<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Jesus dokozu-daunnao . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-17<br />

Jesus Christ shakatan . . . . . . . . . . . . . . . . 1:18—2:23<br />

John Chikaawunuupauzo kaudin-kizi dauaꞌo . . . . . . . 3:1-12<br />

Jesus chikaawunuu-kao naꞌiki utiwaa-kidapa-kao . . 3:13—4:11<br />

Jesus kaudinan Galilee Baara ii aka . . . . . . . . . 4:12—18:35<br />

Jesus kaudinaanan pamakopan dono Jerusalem iti . 19:1—20:34<br />

Jesus shaꞌapatanii kida, pazowii-kao uaꞌii . . . . . . 21:1—26:46<br />

Jesus zaamata-kao, naꞌiki uzowii-kao . . . . . . . . 26:47—27:66<br />

Jesus kadishitan pamawaka-kizi iki,<br />

naꞌiki uaidinan pidannao ati . . . . . . . . . . . . . . 28:1-20<br />

Diꞌoraz Jesus dokozu-daunnao​<br />

​kainaabatinapa-kinaa<br />

(Luke 3:23-38)<br />

1 1 Diꞌo raz kuwai idaꞌa kakuwaapa-karu<br />

Jesus Christ<br />

dokozu-daun nao saka di nan ikiꞌo<br />

dauꞌa naꞌo. b Jesus Christ, uruu King<br />

David takaan-daun, naꞌiki David,<br />

uruu Abra ham takaan-daun.<br />

2 Diꞌi naa ĩꞌuu kida saka dina nuꞌu<br />

Abra ham diꞌikiꞌo atii King David<br />

idaꞌati: Abra ham dani uu Isaac; Isaac<br />

dani uu Jacob; Jacob dani uu Judah<br />

naꞌiki kai naꞌa baꞌo ran uꞌina wuzu nao;<br />

3 Judah dai nao uu Perez naꞌiki Zerah<br />

(ĩdaro uu Tamar); Perez dani uu<br />

Hezron; Hezron dani uu Ram; 4 Ram<br />

dani uu Ammina dab; Ammina dab<br />

dani uu Nahshon; Nahshon dani uu<br />

Salmon; 5 Salmon dani uu Boaz (Boaz<br />

daro uu Rahab); Boaz dani uu Obed<br />

(Obed daro uu Ruth); Obed dani uu<br />

Jesse; 6 Jesse dani uu King David.<br />

Aizii diꞌi Jesus Christ dokozudaun<br />

nao dauꞌa naꞌo King David<br />

diꞌikiꞌo, atii pataruba nao naꞌakan<br />

idaꞌati Israelite nao pawiizi iki Babylon<br />

iti: David dani uu Solo mon<br />

(Solo mon daro Uriah dai aro-daun);<br />

7 Solo mon dani uu Rehoboam;<br />

Rehoboam dani uu Abijah; Abijah<br />

dani uu Asa; 8 Asa dani uu Jehoshaphat;<br />

Jehosha phat dani uu Jehoram;<br />

Jehoram dani uu Uzziah; 9 Uzziah<br />

dani uu Jotham; Jotham dani uu<br />

Ahaz; Ahaz dani uu Hezekiah;<br />

10 Hezekiah dani uu Manas seh;<br />

Manas seh dani uu Amon; Amon<br />

dani uu Josiah; 11 Josiah dani uu<br />

Jehoia chin c naꞌiki kai naꞌa baꞌo ran<br />

uꞌina wuzu nao.<br />

12 Aizii pataruba nao naꞌakan<br />

dau naꞌa naꞌo Israelite nao Baby lon<br />

iti atii Jesus Christ idaꞌa tiꞌi dauꞌanaꞌo:<br />

Jehoia chin dani uu Shealtiel;<br />

Shealtiel dani uu Zerub babel;<br />

13 Zerub babel dani uu Abiud; Abiud<br />

b 1:1 Jew nao kaduz umana wunuꞌo ĩꞌati wuruꞌu kai naaba tinapa-karuz padokozudaun<br />

nao diꞌiki. c 1:11 Jehoia­chin: baꞌo ran uꞌuu Jeconiah<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


3<br />

MATTHEW 1​, ​2<br />

dani uu Eliakim; Eliakim dani<br />

uu Azor; 14 Azor dani uu Zadok;<br />

Zadok dani uu Achim; Achim<br />

dani uu Eliud; 15 Eliud dani uu<br />

Eleazar; Eleazar dani uu Matthan;<br />

Matthan dani uu Jacob; 16 Jacob<br />

dani uu Joseph, uruu Mary daiaruz;<br />

Mary dani uu Jesus, Jesus uruu<br />

wuruꞌu dakota-kari waiz Christ d nii.<br />

17 Ukauꞌan 14 ĩto nazi naa aitin pan<br />

Abra ham diꞌikiꞌo atii David idaꞌati.<br />

Naꞌapa uaitin pan iriban koshan<br />

14 David diꞌikiꞌo atii ĩtaruba nao<br />

naꞌakan donoꞌo idaꞌa tiꞌi ĩdyaun<br />

Baby lon iti; naꞌiki naꞌapa uaitin pan<br />

ĩiriban koshan ĩtaruba nao naꞌakan<br />

dau naꞌan ĩdyaun Baby lon iti atii<br />

Christ idaꞌati.<br />

Jesus shakatan dauaꞌo<br />

(Luke 2:1-7)<br />

18 Kaika paꞌo daꞌi Jesus Christ<br />

shaka tauzo nuꞌu. Jesus daro Mary,<br />

Joseph taapa niꞌi naa pazaa ma tan<br />

niꞌo pau dai aro nii. Mazan ĩzaamataa<br />

kan uaꞌii, Mary kau danin naa.<br />

Wuruꞌu okau dani nuz Kai manaꞌo<br />

Doro naa idaꞌanaꞌo. 19 Aizii Joseph<br />

kai manaꞌo pidan uruu, ukauꞌan<br />

aonaa ubaꞌa zoo tin-kidaꞌa zon Mary<br />

iribaꞌo pidan bii ii, udiꞌitin pan<br />

paꞌidaꞌa sodi naꞌa pam nii pamarinaꞌa<br />

tan pamazi daꞌa zon otuma.<br />

20 Joseph daꞌa wuꞌu kan padiꞌitinpan<br />

puꞌu tuu kii. Sariapa Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo angel kaa wan uꞌidaꞌati<br />

uzan daꞌa wun ii. Naꞌiki ukian uꞌati,<br />

“Joseph, King David takaan-daun,<br />

aonaa putari aꞌa naꞌa pumazi dan<br />

Mary tuma. Aonaa naꞌa paꞌo ram<br />

idaꞌanaꞌo mani kari kao nan wuruꞌu<br />

okau dani nuz, mazan Kai manaꞌo<br />

Doro naa maꞌo za kan idaꞌanaꞌo<br />

wuruꞌu okau dani nuz. 21 Okau danipan<br />

an, daonai oraꞌo nii odani nii.<br />

Naꞌiki Jesus e kii paꞌi pudakota uꞌuu,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan ukazan naa tan<br />

nii papidanan nao ĩꞌoian ai,” ukian<br />

uꞌati.<br />

22 Aizii wuruꞌu naꞌa paꞌo raz shaꞌapan,<br />

Tomin karu Para dan mishii nan<br />

ukia nuz paprophetin idaꞌan: 23 “Kainaꞌaꞌo<br />

nii bau daꞌapa paꞌinaꞌo zun,<br />

aonaꞌo zii okii tauzo-kao kau danin<br />

nii dao nai ora idi. Uruu Immanuel<br />

kii-karu nii udauꞌan, watumaꞌo<br />

Tomin karu kiaꞌo wuruꞌu kii-karuz.”<br />

24 Joseph pokodaꞌa kan, sariapa<br />

umishi dan Tomin karu diꞌikiꞌo angel<br />

para dan paꞌati. Uruu idi umazidan<br />

Mary tuma. 25 Mazan aonaa<br />

naꞌa painim ukiaa pau zon Mary,<br />

atii naꞌapa okau dani pan. Joseph<br />

kaꞌuu tan naa wuruꞌu korai dao naaz<br />

Jesus kii.<br />

Aitapaabainao pidannao​<br />

​dorotapaꞌanan Jesus<br />

2 1 Aizii Jesus shaka tan dono<br />

Beth lehem ii, Judea Baara<br />

iaꞌo raz, naꞌapain Herod king nii<br />

naꞌii. Uruu dono muna poꞌo waoko<br />

ikiꞌo pidan nao kaa wan Jeru salem<br />

ati. Wuruꞌu ĩnaouz diꞌita pauzo nao<br />

wizi. 2 Sariapa ĩpishaan naꞌii sannao,<br />

ĩkian, “Naꞌiam dii korai dao naa<br />

Mat<br />

d 1:16 Christ: Uruu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

Christ dauaꞌo kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

e 1:21 Jesus: Tomin karu kazan naa tan, kiaꞌo wuruꞌu uꞌuuaz.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 2<br />

4<br />

shaka tan king niꞌo raz Jew nao ati?<br />

Watukapa ukai naa ribi naa wizi aidinan<br />

waoko iki. Uruu idiꞌo wawaꞌa tin<br />

wakodo ruꞌu kaꞌa nan uꞌati unao banain<br />

idi.”<br />

3 Aizii King Herod abata wuruꞌu<br />

ĩpishaa nuz pidan nao naꞌapa, aonaa<br />

unau dapa nuz, tuu kii utoꞌo raꞌa kan.<br />

Aizii Jeru salem san nao naꞌapa<br />

kapam. 4 Ukauꞌan King Herod baokopa<br />

tan faadaa nao zowau naa nao,<br />

naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />

dauꞌu. Naꞌiaꞌa naa upishaan<br />

ĩdyaun, “Naꞌiam nii dii wuruꞌu<br />

nao ba nai niꞌo raz shaka tan, Christ<br />

kii-kizaiz?”<br />

5 “Beth lehem ii, Judea Baara<br />

iaꞌo raz,” ĩkian uꞌati. “Naꞌapa Tominkaru<br />

dyuu dan paprophetin saa dan<br />

udauꞌan. Kaika paꞌa ukia nuꞌu:<br />

6 ‘Pugaru Beth lehem, Judah<br />

Baara<br />

f<br />

iaꞌo raz,<br />

umana wunuꞌo nii, baꞌo ran<br />

wii zai nao naꞌan kidaꞌo ai.<br />

Ushaꞌapa num idi puꞌidiꞌi kiꞌo<br />

nii nao ba nai niꞌo tominan.<br />

Uruu taa paꞌo nii naꞌiki naꞌakapaꞌo<br />

nii kai manaꞌo idaꞌan<br />

õpida nan nao Israelite naouz<br />

kaznizo taa piki kawan.’ ” g<br />

7 Sariapa King Herod dapadakidan<br />

wuruꞌu tawarai nao<br />

aitapaa bai naouz. Aonaa uai tapa-kao<br />

ukada koin pan ĩtuma. Paꞌidi waru<br />

sodi upishau tan ĩdyaun, naꞌa paꞌoram<br />

naa ukotuꞌan ĩtuka pan wuruꞌu<br />

wizi aidi nan, nao ba nai shaka tan<br />

kai naa riba naaz. Ukauꞌan ĩkowaada<br />

uꞌatiz. 8 Udaunaꞌan udyuu dan naa<br />

ĩdyaun Beth lehem iti. Ukian ĩꞌati,<br />

“Udoro tan kaꞌa naa wuruꞌu koraidao<br />

naaz. Aizii uiko dan donozu,<br />

ukowaada paꞌi õꞌati, õmako naka<br />

kizi õkodo ruꞌuka kizi uꞌati kapam<br />

unao ba nain idi.”<br />

9-10 Paabata paꞌa kan dau naꞌan,<br />

naꞌa pam King Herod kian paꞌati,<br />

ĩdoba tan naa. Sariapa wuruꞌu ĩtukapauzo<br />

niaz wizi aidi nan naa ĩꞌati<br />

koshan. Uruu idi ukauꞌan ĩkonaukian<br />

tuu kii. Naꞌiki wuruꞌu wizi<br />

makon ĩꞌuaꞌati atii umashaa dinan<br />

dokoꞌo korai dao naa mashaapakizi<br />

kabaun paꞌina mun. 11 Ĩkaa wan<br />

kabaun idaꞌati, naꞌiki ĩmoro taꞌa kan<br />

naa. Uruꞌu naa ĩtuka pan naꞌii wuruꞌu<br />

korai dao naaz, padaro Mary tuma.<br />

Sariapa ĩkodo ruꞌu kan ukanaapu ati<br />

unao ba nain idi. Udaunaꞌan ĩsoꞌotaꞌa<br />

kan naa panaꞌa ka pa nii kida,<br />

gold naꞌiki frankin cense naꞌiki<br />

myrrh, h ĩtaan kidaz mawi nipi naadaun<br />

uꞌati. 12 Udaunaꞌan ĩkiwan<br />

panaꞌa naꞌa naa pawaꞌati-kizi ai,<br />

aonaa ĩmakouaꞌa kan King Herod<br />

idaꞌan. Ĩshaꞌa pai napa nuz kaika paꞌa<br />

Tomin karu kaki nao wan idiꞌo pazandaꞌa<br />

wun ii ĩdyaun.<br />

Joseph naꞌiki udaiaro Mary​<br />

​kidoapa-kidan paudani Jesus<br />

13 Tawarai nao kiwaꞌa kan daunaꞌan,<br />

Tomin karu dyuu dan angel<br />

kaku waa paꞌa nan Joseph ati uzandaꞌa<br />

wun ii. Ukian uꞌati, “Pumako<br />

kai, punaꞌaka wuruꞌu korai dao-<br />

f 2:6 Judah Baara: uruu Judea Baara g 2:6 Micah 5:2 h 2:11 frankin­cense naꞌiki<br />

myrrh: kawinipi naꞌo kaduu nuri bai kida.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


5<br />

MATTHEW 2​, ​3<br />

naaz padaro tuma, pukido apa-kida<br />

ĩdyaun Egypt iti. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan Herod doro tapa-kidaꞌa zon<br />

naa wuruꞌu korai dao naaz naꞌiki<br />

uzowii-kidaꞌa zoo nuz. Punaꞌii paꞌi atii<br />

õdapada-kidan an zii pugaru powaa<br />

ati.” 14 Joseph pokodaꞌa kan, unaꞌa kan<br />

naa wuruꞌu korai dao naaz padaro<br />

tuma Egypt iti. 15 Naꞌii ĩmashaa pan<br />

atii Herod mawa kan. Wuruꞌu naꞌapaꞌo<br />

raz shaꞌa pan Tomin karu Para dan<br />

mishii nan, ukia nuz paprophetin<br />

idaꞌan: “Õdapa dan õDani Egypt iki.” i<br />

Herod dyuudan​<br />

​daonaioranao sodi kida zowii-kao<br />

16 Aizii Herod aita pan kan<br />

naa naꞌa pam tawarai nao, waoko<br />

ikii naouz marii dan paugaru,<br />

ĩmakiwa kan idi powaa an paꞌidaꞌan,<br />

tuu kii utoꞌo ran. Uruu idi udyuudan<br />

pasoldyaan nao zowian ipai<br />

daonai ora nao sodi kida dyaꞌu tam<br />

wunu kidai nao naꞌiki awuta pai nao<br />

ĩwunun kida, ipai Beth lehem iainao<br />

naꞌiki mao napa kidaꞌo ĩmashaapan.<br />

Ushaꞌa pain pan kaika paꞌa,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aita paa bainao<br />

tawarai nao waoko ikii naouz<br />

kowaa dan kawanaꞌa tiꞌo naꞌa pam<br />

ukotuꞌan naa ĩtuka pan wuruꞌu wizi<br />

aidina nuz. 17 Wuru idaꞌa naꞌa Tominkaru<br />

Para dan mishii nan prophet<br />

Jeremiah kiauzo nuz.<br />

18 “Ramah j ii, pidan nao waꞌidan<br />

abata-kao,<br />

ĩzaa dinan naꞌiki ĩmuraa pan<br />

diiwaꞌo idaꞌan.<br />

Rachel k zaa dinan pau dai nao<br />

dauꞌan,<br />

aonaa omishi dauan<br />

pamashaata-kao<br />

pau dai nao mawa kan idi.” l<br />

Josephnao dyuuda-kaoaꞌa naa​<br />

​ĩkiwan Egypt iki<br />

19 Aizii King Herod mawakan<br />

dau naꞌan, Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

angel aidi nan Joseph ati uzandaꞌa<br />

wun ii, Egypt ii. 20 Angel kian<br />

uꞌati, “Mawa kaꞌa naa aizii zowiaꞌazoi<br />

naouz wuruꞌu korai dao naaz.<br />

Ukauꞌan punaꞌa kaꞌa naazu padaro<br />

tuma powaa iti Israel iti.” 21 Joseph<br />

pokodaꞌa kan, unaꞌa kan naa ĩdyaun<br />

powaa iti Israel iti. 22 Mazan Joseph<br />

aba tan idi King Herod dani Archelaus<br />

nao ba nai nii Judea Baara ii,<br />

ukauꞌan utarii pamakon naꞌiti.<br />

Mazan uzan daꞌa wun ii Tomin karu<br />

kaki nao wa nuz, uruu idi ĩmakon<br />

Galilee Baara iti, 23 naꞌiaꞌa naa<br />

ukauꞌan ĩmashaa pan wii zai<br />

Nazareth ii. Wuruꞌu naꞌa paꞌo raz<br />

shaꞌa pan Tomin karu Para dan mishiinan<br />

ukia nuz paprophetin idaꞌan:<br />

“Udakota-kao nii Nazareth san.”<br />

John Chikaawunuupauzo​<br />

​kaudin-kizi dauaꞌo<br />

(Mark 1:1-8; Luke 3:1-18;<br />

John 1:19-28)<br />

3 1 Kotuaꞌiki uruu dau naꞌan John<br />

Chikaa wunuu pauzo saka dan<br />

pakau di nan pakaki nao pan dauꞌu<br />

mapidan takaꞌo ama zada ii aka,<br />

Mat<br />

i 2:15 Hosea 11:1 j 2:18 Ramah: kotuaꞌo wii zai munapo zaꞌo Beth lehem ai.<br />

k 2:18 Rachel: oroo Israelite nao daro. l 2:18 Jeremiah 31:15<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 3<br />

6<br />

Judea Baara iaꞌo raz. 2 Kaika paꞌa<br />

ukakinao pauzo nuꞌo: “Utanawa tinaꞌa<br />

naa uꞌoian ai, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ataꞌa zoo Tomin karu Nao ba nai-tinan<br />

pidan nao ati.” 3 Uruu John dauꞌatiꞌo,<br />

tawa ruꞌu kotuaꞌo raz Tomin karu<br />

prophetin Isaiah saa da nuz. Ukia nuz.<br />

“Pidan kada koin pan diiwa<br />

mapidan takaꞌo ama zada ii<br />

aka.<br />

‘Usaa baꞌa naa nao ba nai mako<br />

kizi nii,<br />

utoma uaꞌii sakita paꞌo<br />

uponaa nii.’ ” m<br />

4 John kamichan toma-kao<br />

camel idi idiꞌo, ukaza dawu tinpan<br />

wuzada-kari wai madai idiꞌo,<br />

naꞌiki uwanyuku nuu nii manorunao<br />

n naꞌiki maaba. 5 Iriba pidan nao<br />

waꞌatin John idaꞌati ĩaba taꞌa nan<br />

ukaku waa pan. Jeru salem, Judea<br />

Baaraꞌaꞌo raz donoi iki, naꞌiki ipai<br />

baꞌo ran wii zai kida Judea Baaraꞌaꞌoraz<br />

diꞌiki, naꞌiki Jordan Waꞌo<br />

zaꞌanai nao ĩmashaa pan kida kaawan<br />

uꞌidaꞌati. 6 Ĩkowaa dan paꞌoian<br />

kida, uruu idi John chikaa wunuuan<br />

ĩdyaun Jordan Waꞌo ii.<br />

7 Iriba Jew nao, ĩdakota-kao<br />

Pharisee nao o naꞌiki Saddu cee nao p<br />

kaa wan John chikaa wunuuapakizi<br />

ati. John tuka pan ĩdyaun<br />

naꞌii, sariapa ukian ĩꞌati, “Unao<br />

kowa zaz nao! Kanom kowaada<br />

uꞌati turuu ukazan naa tinan<br />

Tomin karu pata kaꞌu taꞌa zon ai<br />

unao? 8 Ushaꞌapa taꞌa naa kai man<br />

kidaꞌo aimaa kan, uaida kizi mishi<br />

utanawa tinaꞌa uꞌoian ai. 9 Aonaa<br />

uzauda-kidaꞌa naꞌa unao Abra ham<br />

takaan-daun naoun idaꞌanaꞌo nii<br />

mani ukazan naa tinan uꞌoian ai.<br />

Õkowaa dan nii uꞌati aizii, turuu<br />

Tomin karu toman Abra ham takaandaun<br />

nao nii diꞌo raz kuba kida idiꞌi.<br />

10 Kai naꞌa baro, minzii wa paꞌo raꞌa<br />

naa baro taꞌo nii ata mun kida. Ipai<br />

ata mun wuruꞌu aonaꞌo raz ukaakan<br />

kai man naꞌiki wuruꞌu dikauda<br />

kidaꞌo raz uꞌaka kida, ipaiꞌo nii<br />

ubarota-kao, udaunaꞌan ukabootakao<br />

nii ipai tikazi wuꞌiti.”<br />

11 Udaunaꞌan John kian pidannao<br />

ati, “Õchikaa wu nuu pan unao<br />

wunu idi utanawa tinan dikin<br />

ii uꞌoian ai Tomin karu idaꞌati,<br />

mazan wuru dau naꞌa naꞌa, kainiꞌi<br />

kiꞌo nii chikaa wunuu paꞌo nii<br />

unao tikazi idi naꞌiki Kai manaꞌo<br />

Doro naa idi paꞌan. Uruu kai naꞌiki<br />

uruu powaꞌaꞌo zii umana wunun<br />

õꞌai, aonaa õkaꞌii tan ukaudinkizi.<br />

Upuꞌu zii aonaa õturuan<br />

õnaꞌa kan udaz kidi uꞌidaꞌati. q<br />

12 Kai naꞌaꞌa naa unaꞌaka pan<br />

pawidauapa-kinaa papao riba aka<br />

kida. Ipaiꞌo nii uwidauan kaiman<br />

kidaꞌo papao riba aka, naꞌapa<br />

zaishi widau-kao kawan pamada<br />

ai. Udaunaꞌan usaa baa-kao niꞌi<br />

naa kai man padapu naa iti. Mazan<br />

wuruꞌu dikauda kidaꞌo raz, ipaiꞌo<br />

nii paꞌan ukaboota-kao tikazi<br />

aonaꞌo umaka dau zon wuꞌiti.”<br />

m 3:3 Isaiah 40:3 n 3:4 manoru­nao: oo chiwao, iribaꞌo raz ĩmashaa pan.<br />

o 3:7 Phari­see: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

p 3:7 Saddu­cee: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

q 3:11 Poi torui kaudin-kizi wuruꞌu unaꞌa kauzo nuz panao ba naa daz kidi uꞌidaꞌati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


7<br />

MATTHEW 3​, ​4<br />

John Chikaawunuuan Jesus​<br />

​Jordan Waꞌo ii<br />

(Mark 1:9-11; Luke 3:21-22)<br />

13 Uruu dono Jesus kaa wan<br />

Galilee Baara iki Jordan Waꞌo ati,<br />

uchikaa wunuu-kidinaꞌa nan John<br />

ati. 14 Mazan aonaa John kaꞌii tan<br />

paaba tan pashaꞌapa tan naꞌa paꞌo<br />

uꞌati, ukauꞌan utiwaan papanaꞌadan<br />

Jesus nyuku nuu. Ukian uꞌati,<br />

“Kanom nii puchikaa wunuu-kidinaꞌa<br />

zon õꞌati? Õgaru mishiꞌo rai man<br />

turuu puchikaa wunuuan.”<br />

15 Mazan Jesus kian uꞌati,<br />

“Naꞌa paꞌo niꞌi naa paꞌan aizii<br />

washaꞌapa tinan, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan washaꞌapa tinaꞌa zon ipai<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati.” Uruu<br />

zii John naꞌapa tan panyuku nuu.<br />

16 Jesus koditaꞌa kan dau naꞌan<br />

wunu diꞌiki pachikaa wunuu-kao<br />

dono, sariapa aokazi daꞌata-kao<br />

uꞌati, naꞌiki utukapa Tomin karu<br />

Doro naa waꞌatin orid kawan, aokazi<br />

ikinapu. Taau, upako tan uꞌidaꞌati.<br />

17 Mashaꞌapa kiaka parada-karu<br />

aokazi ikiꞌo kian, “Diꞌi õDaniꞌi,<br />

õmarai napa nii mana wun, shaꞌapatinaꞌo<br />

õnyuku nuu kawanaꞌati.”<br />

Jesus tiwaa-kidapa-kao<br />

(Mark 1:12-13; Luke 4:1-13)<br />

4 1 Uruu dau naꞌan Kai manaꞌo<br />

Doro naa naꞌakan Jesus<br />

mapidan takaꞌo ama zada diꞌiti, Satan<br />

tiwaa-kidapa kizi uruu naꞌii. 2 Aonaa<br />

kanom Jesus nikan 40 kamoo,<br />

ukauꞌan tuu kii uzama zin. 3 Uruꞌu<br />

naa Satan kaa wan Jesus idaꞌati.<br />

Sariapa ukian uꞌati, “Tomin karu<br />

Danin an pugaru, pudyuuda diꞌoraz<br />

kuba kida tominan bread nii.”<br />

4 Mazan Jesus kian uꞌati, “Tominkaru<br />

Para dan saada-kari waiz kian,<br />

‘Aonaa pidan mashaa pan soo bread<br />

idaꞌan mani kari kao nan. Mazan<br />

aiapa-karu nii Tomin karu diꞌikiꞌo raz<br />

parada-karu mashaapa-kinai nii.’ ” r<br />

5 Udaunaꞌan Satan naꞌakan<br />

Jesus Jeru salem kai manaꞌo raz wiizai<br />

iti. Ukadi shita-kida nuz dokoaꞌo<br />

Tomin karu Dapu dokoo-din pan<br />

paawa ii mana wun, 6 naꞌiki ukian<br />

uꞌati, “Tomin karu Danin an pugaru,<br />

puzakaꞌuta diꞌikiꞌi imiꞌi baara iti.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

Para dan saadin paꞌo raz kian, ‘Tominkaru<br />

awunuu tapa-kidan nii pugaru<br />

paꞌangelin nao ati, ĩzaama ta pan nii<br />

pugaru, aonaꞌo nii pukazi wan pukidiba<br />

puwao tan an kuba kida diꞌiti.’ ” s<br />

7 Jesus kian uꞌati, “Mazan kaikapaꞌo<br />

shaꞌatii Tomin karu Para dan<br />

saadin paꞌo kian kapam, ‘Manaꞌa<br />

puti waa-kida pauzoꞌo naꞌa uNaobanaa<br />

Tomin karu.’ ” t<br />

8 Udaunaꞌan Satan naꞌakan Jesus<br />

dokoaꞌo midukuo paawa iti, naꞌiki<br />

uaida-kida Jesus ati ipai umana wun<br />

naꞌiki konau nam kidaꞌo donoi, ipai<br />

ama zada tokon iti. 9 Ukian Jesus ati,<br />

“Ipaiꞌo nii õtaan puꞌati wuru kidaꞌa<br />

putaai nan an õꞌati pukodo ruꞌu kan<br />

idaꞌan õkanaapu ati.”<br />

10 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />

“Pumako õꞌai, Satan! Tomin karu<br />

Para dan saadauzo-kari waiz kian,<br />

Mat<br />

r 4:4 Deuter on omy 8:3 s 4:6 Psalm 91:11 t 4:7 Deuter on omy 6:16<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 4<br />

8<br />

‘Pukodo ruꞌuka soo bau daꞌa paꞌo<br />

Nao ba nai puTominkarun<br />

ati.<br />

Pushaꞌ apa tin soo uruu aipan<br />

kawanaꞌati.’ ” u<br />

11 Uruu dau naꞌan Satan marinaꞌa<br />

taꞌa kan naa Jesus. Uruꞌu naa<br />

angel nao kaa wan uꞌidaꞌati ĩkaminkaꞌu<br />

tan naazu.<br />

Jesus sakadan pakaudin-kizi​<br />

​Galilee Baara ii<br />

(Mark 1:14-15; Luke 4:14-15)<br />

12 Jesus aba tan dau naꞌan John<br />

taraa-kao, uruꞌu naa umakon<br />

powaa iti Galilee Baara itinapu,<br />

Nazareth iti. 13 Mazan naꞌikiꞌo<br />

umakon umashaa paꞌa nan Capernaum<br />

iti, wii zai mao na paꞌo Galilee<br />

Kari shiiz ati. Naꞌa naꞌo raz Zebulun<br />

naꞌiki Naph tali takaan-daun nao<br />

wiizi baara an kidaꞌo raz. 14 Aimaakan<br />

shaꞌapa nuz naꞌapa, parada-karu<br />

mishii nan naa tawuruꞌu prophet<br />

Isaiah kianuz pakaari tan idaꞌa:<br />

15 “Pidan nao mashaa pai nao<br />

Zebulun amaza dati an,<br />

naꞌiki Naph tali amaza dati<br />

an,<br />

naꞌiki dobaapa-kizai karishii<br />

an,<br />

atii tarauka Jordan Waꞌo,<br />

Galilee an kidaꞌo Gentile nao<br />

mashaa pan. Puabata!<br />

16 Puabata pidan nao mashaa painao<br />

naꞌiiꞌaka maru taꞌo biiꞌi,<br />

ĩtuka pan nii umana wunuꞌo<br />

kanadaꞌo.<br />

Mashaa pai nao naꞌan kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />

maru taꞌo bii ii,<br />

kanada-karu kanada pan nii<br />

ĩdyaun.” v<br />

17 Naꞌa pai niꞌi naa Jesus saka dan<br />

pakaku waa pan. Ukian, “Utanawatin<br />

uꞌoian ai, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ataꞌa zoo Tomin karu nao ba nai-tinan<br />

pidan nao ati.”<br />

Jesus zaamatan​<br />

​4 kopautapauzonao<br />

paminaudaꞌunao nii<br />

(Mark 1:16-20; Luke 5:1-11)<br />

18 Jesus mako pan puꞌu mao napa<br />

Galilee Kari shiiz dano mata, utukapa<br />

dyaꞌu tam kopauta pauzo nao, Simon,<br />

uruu Peter kiaꞌo udako tapa-kao,<br />

naꞌiki uꞌinawuzu Andrew. Ĩzaamaa<br />

pan kopau karishii ii pasai ron<br />

idaꞌan. 19 Jesus kian ĩꞌati, “Uwaꞌati<br />

õtuma, õtomi napa-kida kizi unao,<br />

uzaa maa pan dauꞌu pidan nao.”<br />

20 Sariapa ĩwaꞌa kaꞌa kan pasai ron<br />

kida, naꞌiki ĩdaꞌa nan naa uruu.<br />

21 Naꞌikiꞌo udoba taꞌa kan,<br />

utukapa dyaꞌu tam pidan nao koshan<br />

kanawa idaꞌa. Wuruꞌu ĩnaouz<br />

Zebedee dai nao, James naꞌiki John.<br />

Ĩdaru Zebedee naꞌiaꞌo ĩtuma kapam,<br />

ĩmin ziiwa tin-kidan pasai ron kida.<br />

Jesus dapa dan ĩdyaun. 22 Sariapa<br />

ĩmakon Jesus tuma, ĩwaꞌa kaꞌa kan<br />

naa padaru pakana wan diꞌii.<br />

Jesus kakudan iriba pidannao<br />

(Luke 6:17-19)<br />

23 Jesus makon ipai Galilee<br />

Baara an kidaꞌo wii zai kawanaꞌati.<br />

Utomi napa-kidan pidan nao<br />

u 4:10 Deuter on omy 6:13 v 4:16 Isaiah 8:23<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


9<br />

MATTHEW 4​, ​5<br />

Mat<br />

Jesus dapa­dan Peter naꞌiki Andrew (4:20)<br />

syna gogue w kida kawanaꞌati.<br />

Ukowaa da pan Kai manaꞌo Kuwai<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌu,<br />

naꞌiki ukakuda pidan nao karinaa<br />

pai nao ipai pabiꞌi naaka kidaꞌo<br />

rinai idi. 24 Uunamu naa abata-kao<br />

ipai Syria Baara ii aka. Uruu idi<br />

naꞌikin pui nao pidan nao naꞌakan<br />

pairi ban nao kari nai nao pabiꞌi naakaꞌo<br />

ĩrinaa kida: kazi wai nao, oiaꞌo<br />

doro nai morotin nii nao, mawakaziita<br />

pai nao, naꞌiki machiꞌika-kai nao;<br />

ipai Jesus kaku dan ĩdyaun. 25 Iriba<br />

pidan nao daꞌana nuzu Galilee Baara<br />

ikiinao, naꞌiki Deca polis x Baara<br />

ikiinao, Jeru salem ikiinao, Judea<br />

Baara ikiinao, naꞌiki Jordon-waꞌo<br />

baza ikiinao.<br />

Jesus kakinaopan naawazi ii<br />

5 1 Aizii Jesus tuka pan iriba<br />

pidan nao kasa baꞌu kinan<br />

paꞌidaꞌati, sariapa uzai dan naawazi<br />

daara iti. Naꞌiaꞌa naa usaka na tan.<br />

Pidan nao, utomi napa-kida nii naouz<br />

mao napa dinan uꞌidaꞌati. 2 Usakadaꞌa<br />

kan naa patomi napa-kidan<br />

ĩdyaun.<br />

Mishiꞌo konaukii-karu dauaꞌo<br />

(Luke 6:20-23)<br />

Kaika paꞌa ukian ĩꞌatiꞌi:<br />

w 4:23 syna­gogue: kabaun Jew nao baoko pai napa-kizi. Putukapa kaa rita tokon ii,<br />

Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. x 4:25 Deca­polis: Greek para dan idaꞌan<br />

‘10 wii zai nao’ kiaꞌo wuruꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 5<br />

10<br />

3 “Konau kiaꞌo wunaouꞌu<br />

aita pai naouz<br />

aonaꞌo paturuan paai pan ati<br />

padoro naa ii,<br />

ĩnao kaduz atiꞌo<br />

wuruꞌu Tomin karu<br />

nao ba nai-tinapa nuz.<br />

4 Konau kiaꞌo wunaouꞌu<br />

kashaꞌora tinai naouz<br />

ĩnyuku nuu,<br />

Tomin karu saa baan nii<br />

ĩnyuku nuu.<br />

5 Konau kiaꞌo wunaouꞌu aonaꞌoraz<br />

ĩatadin pau zon,<br />

Tomin karu taan nii ipai imiꞌi<br />

baara ĩꞌidi wau nii.<br />

6 Konau kiaꞌo wunaouꞌu tuukiaꞌo<br />

raz ĩtaan panyuku nuu<br />

ati<br />

pashaꞌapa taꞌa zon Tominkaru<br />

aiapa nii kida<br />

ushaꞌa pata-kao,<br />

Tomin karu turuuda-kidan nii<br />

ĩdyaun kai manai man.<br />

7 Konau kiaꞌo wunaouꞌu<br />

kamu nan bai naouz,<br />

Tomin karu kamuna nun nii<br />

ĩꞌati.<br />

8 Konau kiaꞌo wunaouꞌu<br />

bau daꞌapa tai naouz<br />

panyuku nuu Tomin karu<br />

ati,<br />

ĩtuka pan nii Tomin karu.<br />

9 Konau kiaꞌo wunaouꞌu<br />

kaudi nai naouz pakaimanaaka-kidan<br />

dauꞌu<br />

pidan nao,<br />

Tomin karu danii tan nii<br />

ĩdyaun.<br />

10 Konau kiaꞌo wunaouꞌu<br />

pata kaꞌuta-kari wai naouz<br />

kai manaꞌo mashaapa-karu<br />

Tomin karu atiꞌo dauꞌan,<br />

ĩnao atiꞌo nii wuruꞌu Tominkaru<br />

nao ba nai-tinapa nuz.<br />

11 “Konau kiaꞌo nii unao, pidannao<br />

dakoo pan an unao, naꞌiki<br />

ĩpata kaꞌu tan an unao, naꞌiki<br />

ĩmarii dinan an unao dauꞌu,<br />

soo õpida nan naoun idiꞌo unao.<br />

12 Ukonau kii tuu kii mana wun,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa umanawu<br />

nuꞌu uwinipi naa niꞌo aokazi ii.<br />

Kotuaꞌa naa naꞌa paꞌo Tomin karu<br />

prophetin nao pata kaꞌu tauzo-kao<br />

kapam.<br />

Mishidainao naꞌapa duwu​<br />

​naꞌiki kanadaꞌo kawan<br />

(Mark 9:50; Luke 14:34-35)<br />

13 “Duwu kawa nuꞌo wuruꞌu<br />

unaouz daꞌaꞌa pidan nao ati. Mazan<br />

duwu manaun anaꞌa naa, aonaꞌa naa<br />

naꞌa pam ukuzu ban powaꞌa. Aonaꞌa<br />

naa turuu ukai waapa-kao, mazan<br />

ukaboo taꞌaka-kao niꞌi naa ama zada<br />

iti. Uruꞌu naa dobaa pai nao naꞌiiꞌaka<br />

daka zata nuz.<br />

14 “Kanadaꞌo kawa nuꞌo wuruꞌu<br />

unaouz daꞌaꞌa pidan nao ati. Aonaa<br />

naawazi paawaꞌaꞌo donoi tomakao<br />

dizin pan. 15 Aonaa naꞌiam zii<br />

pidan suu au zon lamp, udaunaꞌan<br />

utara ta nuzu boon waranuꞌu.<br />

Mishiꞌo rai man lamp muuda-kao nii<br />

kai manaꞌo pawiizi dokoaꞌo idaꞌa.<br />

Naꞌikiꞌo nii ukanada pan ipai kabaun<br />

nazo ainao. 16 Naꞌapa paꞌi unao<br />

lamp kawan, upuꞌuka pan kanada<br />

pidan nao kanaapu ati, ĩtukapa kizi<br />

kai manaꞌo ushaꞌa pata nii. Uruu<br />

naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo nii ĩkonau kii-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


11<br />

MATTHEW 5<br />

kidan uDaru Tomin karu aokazi iaꞌo<br />

umana wunun.<br />

Jesus tominapa-kidan​<br />

​kakinaorii dauaꞌo<br />

17 “Aonaa uzauda-kidaꞌa naꞌa,<br />

õmari naꞌata-kidaꞌa nan mani<br />

kakinao rii Tomin karu taa niaz<br />

Moses idaꞌan kida, naꞌiki kotuaꞌo<br />

prophet nao saa da nii kida, wuruꞌu<br />

õwaꞌa tinuz daꞌatiꞌi. Õwaꞌa tin aonaa<br />

õmari naꞌata-kidaꞌa nan mani ĩdyaun,<br />

mazan õmishi aꞌa nan naa naꞌiki<br />

õshaꞌapa taꞌa nan naa naꞌa paꞌoram<br />

ĩkian kidaz. 18 Õkaku waa pan<br />

mishiꞌo uꞌati, atii aokazi naꞌiki diꞌoraꞌa<br />

imiꞌi baara naꞌan kawanaꞌati,<br />

aonaꞌo nii bau daꞌapa kakinao rii<br />

paradan naa sodi mari naꞌata-kao,<br />

atii kai man-daun kakinao rii mishiinan.<br />

19 Ukauꞌan kanom dikin ta pan<br />

an masakau daꞌu sodiꞌo kakinao rii<br />

paradan naa, naꞌiki tomi napa-kidaꞌo<br />

naꞌapa bao koi nao, awu tapa sodiꞌo<br />

nii umana wunun, Tomin karu naoba<br />

nai-tinan diꞌii. Mazan kanom<br />

izoꞌa tiꞌo, shaꞌa pata tinaꞌo kakinao rii<br />

kawanaꞌati, naꞌiki tomi napa-kidaꞌo<br />

naꞌapa bao koi nao kapam, umanawunuꞌo<br />

kii-karu nii udauꞌan,<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan diꞌii.<br />

20 Ukauꞌan õkian nii uꞌati, aonaꞌo<br />

nii umoro tan Tomin karu nao banai-tinan<br />

diꞌiti, soo umashaa pan<br />

an kai man Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati powaꞌa zii wunao aiaꞌa,<br />

tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />

dauꞌu naꞌiki Pharisee nao y ai.”<br />

Toꞌoraba-karu dauaꞌo<br />

21 Jesus kian koshan, “Uai tapanii<br />

shaꞌatii naꞌa pam kiauzo-karu<br />

pidan nao ati kotuaꞌa naa, ‘Manaꞌa<br />

puzowi aꞌa naꞌa pidan. z Naꞌiaꞌo ram<br />

pidan zowiaꞌo pidan, pata kaꞌutakaru<br />

niizu udikin ii.’ a 22 Mazan<br />

aizii õkian nii uꞌati, naꞌiaꞌo ram<br />

pidan toꞌoran an paꞌina wuzu ati,<br />

pata kaꞌuta-karu niizu udikin ii.<br />

Naꞌiaꞌo ram pidan kiaꞌo paꞌinawuzu<br />

ati ‘pugaru maturu au kaꞌo,’<br />

naꞌaka-karu niizu kazowau tapai<br />

nao kanaapu ati, marii kizi<br />

upata kaꞌuta-kao naꞌii. Naꞌiki<br />

naꞌiaꞌo ram dakoo paꞌo paꞌina wuzu,<br />

‘yaa karu, maai ta pin-kaꞌo!’ kii,<br />

kaboota-karu niizu Tuuba ruꞌo<br />

Tikazi wuꞌiti.<br />

23 “Ukauꞌan putaai naꞌanan<br />

dono Tomin karu ati, punaꞌa kan<br />

idaꞌan aimaa kan uꞌati altar uzai<br />

kawao dapa-kizi nao diꞌiti, naꞌiki<br />

punyuku nuian kan an kai naꞌaꞌo daꞌi<br />

pukasharu tan puꞌina wuzu nyuku nuu,<br />

24 puwaꞌa kaꞌa naa zii wuruꞌu putaaꞌazoo<br />

niaz altar daza baꞌa, pumako<br />

puꞌina wuzu diꞌiti, pusaa baa-kidanaka<br />

punyuku nuu utuma. Udaunaꞌan<br />

putaaꞌa nan niꞌi naa wuruꞌu putaaꞌazoo<br />

niaz Tomin karu ati.<br />

25 “Aizii pukasharu taa ka pan an<br />

pidan tuma. Uruu dikin ii unaꞌa kan<br />

Mat<br />

y 5:20 tiichaa­pauzo­nao Moses kaki­naori dauꞌu naꞌiki Pharisee­nao: Ĩnao Jew nao,<br />

kai manai ma naꞌo ĩaita pan Tomin karu para dan, naꞌiki ĩkaki nao panii uparadan<br />

kawanaꞌati. Ukauꞌan kai manaꞌo pidan nao nii ĩtukapa-kao baꞌo ran pidan nao<br />

ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

z 5:21 Exodus 20:13 a 5:21 Deuter on omy 17:8, 9<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 5<br />

12<br />

pugaru koo towapa-kizai iti. Mazan<br />

ukaawa-kidan uaꞌii pugaru naꞌiti,<br />

puti waa pusaa baa-kidan pupara dan<br />

utuma. Aonaan an pushaꞌ apa tinan<br />

naꞌapa, mishiꞌo nii unaꞌa kan pugaru<br />

koo towapa-kizai iti, naꞌiki utaan nii<br />

pugaru kooto wapa-kidauzo pidan<br />

ati. Udaunaꞌan kooto wapa-kidauzo<br />

taan niꞌi naa pugaru police kaꞌu iti,<br />

uruꞌo niꞌi naa kaboota pugaru taraakizai<br />

diꞌiti. 26 Õkian puꞌati, punaꞌian<br />

nii, aonaꞌo nii pukodita-kida-kao atii<br />

pukawi nipi naa tan anaꞌo nii zii ipai<br />

dau nuu daꞌu aiapa-kari wai pukoditakinaa<br />

nii.<br />

Baꞌorantapa-karu dauaꞌo<br />

27 “Uai tapa nii shaꞌatii naꞌapam<br />

Tomin karu kakinao rii kian,<br />

‘Manaꞌa pubaꞌo ran tapaꞌa naꞌa.’ b<br />

28 Mazan aizii õkian nii uꞌati,<br />

kanom awunuu ta pan zun, naꞌiki<br />

unaꞌa zoo ta pa nuzo, ubaꞌo ran tapaꞌakan<br />

naa wuruꞌu panyuku nuu ii.<br />

29 Ukauꞌan pudiwaꞌo ra antan puꞌo<br />

puawun shaꞌa pata-kidan dono<br />

puꞌati oiaꞌo, pusoꞌota naꞌiki pukaboota<br />

puꞌaiaz. Kai manaꞌo nii zii<br />

puwazi waan bau daꞌapa kari kaonan<br />

pushaꞌa pau zin punanaa diꞌikiꞌo,<br />

puka boota-kidan ai ipai dau nuudaꞌu<br />

punanaa mana wun Tuuba ruꞌo<br />

Tikazi wuꞌiti. 30 Pudiwaꞌo ra antanpuꞌo<br />

pukaꞌu shaꞌa pata-kidan dono<br />

puꞌati oiaꞌo, pudu kuta naꞌiki pukaboota<br />

puꞌaiaz. Kai manaꞌo nii zii<br />

puwazi waan bau daꞌa paꞌo pukaꞌu<br />

kari kao nan, puka boota-kidan ai<br />

ipai dau nuu daꞌu punanaa mana wun<br />

Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti.”<br />

Muudaaka-karu dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 19:9; Mark 10:11-12;<br />

Luke 16:18)<br />

31 Jesus kian koshan, “Uai tapa nii<br />

shaꞌatii naꞌa pam Tomin karu kakinaori<br />

kian, ‘Naꞌiaꞌo ram pidan muu dan<br />

an pau dai aro, marii utaan oꞌati<br />

saada-kari wai muu daaka-karu kaaritan<br />

naa.’ c 32 Mazan aizii õkian nii uꞌati,<br />

dao nai ora muu dan dono pau dai aro<br />

omashaa pan puꞌu kai man padamata<br />

utuma, ukauꞌan ubaꞌoran tapa-kidan<br />

naa oroo wuruꞌu baꞌo ran dao nai ora<br />

tuma omazi dan anaꞌa naa koshan.<br />

Naꞌiki arawuꞌu dao nai ora mazidaꞌo raz<br />

naa otuma, utoman naa oiaꞌo kapam<br />

ubaꞌo ran-dai aro ta pan idi.<br />

Mishiꞌo parada-karu<br />

shaꞌapata-kao dauaꞌo<br />

33 “Uai tapa nii shaꞌatii kapam<br />

naꞌa pam kiauzo-karu pidan nao<br />

ati kotuaꞌa naa, ‘Manaꞌa pumarinaꞌa<br />

taꞌa naꞌa putaa nii pupara dan<br />

pumishi aꞌa zoo nii, mazan pushaꞌapata<br />

pupara dan Tomin karu ati<br />

wuruꞌu pushaꞌ apa taꞌa zoo niaz.’ d<br />

34 Mazan aizii õkian nii uꞌati,<br />

manaꞌa pudako taꞌa naꞌa aimaakan<br />

uu pupara dan mishida-kinao<br />

nii. Manaꞌa pudako taꞌa naꞌa aokazi<br />

uu pupara dan mishida-kinao nii,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

nao ba nai-tinapa-kizi wuruꞌu.<br />

35 Manaꞌa pudako taꞌa naꞌa imiꞌi baara<br />

b 5:27 Exodus 20:14 c 5:31 Deuter on omy 24:1 d 5:33 Leviti cus 19:12; Numbers<br />

30:2; Deuter on omy 23:21<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


13<br />

MATTHEW 5<br />

uu, ushaꞌapa num kauꞌan imiꞌi baara<br />

Tomin karu kidiba wiizi wuruꞌu.<br />

Jeru salem uu naꞌapa kapam,<br />

manaꞌa pudako taꞌa naꞌa pupara dan<br />

ii, ushaꞌapa num kauꞌan uruu donoi<br />

umana wunuꞌo King wiizi wuruꞌu.<br />

36 Manaꞌa pudako taꞌa naꞌa puzowau<br />

puaipan idi pupara dan mishida-kao,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaa pukaꞌiitan<br />

putoman bau daꞌa paꞌo puzo waud<br />

baraka oo podidi. 37 Ukauꞌan, turuu<br />

pukian ‘Oo’, umishiin dono, naꞌiki<br />

‘Aonaa’, uꞌao naan dono. Pudobatakidan<br />

an powaꞌa zii pupara dan,<br />

oiaꞌo diꞌikiꞌo wuruꞌu.<br />

Kaunaaka-karu dauaꞌo<br />

(Luke 6:29-30)<br />

38 “Uai tapa nii shaꞌatii naꞌa pam<br />

Tomin karu kaki naori kian, ‘Pidan<br />

zowi tan dono pairi ban awun, marii<br />

ukau naa tinan uawun ati kapam;<br />

pidan zowi tan dono pairi ban<br />

dako, marii ukau naa tinan udako<br />

ati kapam.’ e 39 Mazan aizii õkian<br />

nii uꞌati, aonaa pukau naa tinaꞌanaꞌa<br />

pushaꞌa pata-kao an dikau daꞌo<br />

idaꞌan. Pidan taꞌi kan an pudiwaꞌo ra<br />

antan puꞌo pukao zoo, marii putaꞌikakidan<br />

puꞌasha baron antan puꞌo<br />

pukao zoo kapam. 40 Pidan kootowapa-kidaꞌa<br />

nan dono pugaru naꞌiki<br />

uzaama tan pushoo ton, putaaꞌaka<br />

puchaaki tan kapam. 41 Aizii<br />

umana wunuꞌo pidan dyuu dan dono<br />

pudowau tan padopao bau daꞌapaꞌo<br />

naawazi diꞌiti, pudobata-kida<br />

udopao baudaꞌa paꞌa naa naawazi<br />

diꞌiti. 42 Pidan pishaan an aimaakan<br />

puꞌai, putaa uꞌati; ukai waaꞌa zon<br />

an zii kari kao nan puaimaa ka nuta,<br />

putaaꞌa naa zii uꞌati.<br />

Tarubaitapa-kariwainao​<br />

​marainapa-kao dauaꞌo<br />

(Luke 6:27-28, 32-36)<br />

43 “Uai tapa nii shaꞌatii naꞌapam<br />

Tomin karu kaki naori kian,<br />

‘Pumarai napa puiri ban, mazan<br />

putoꞌora-kizai tapa putaru bai tapanii<br />

nao.’ 44 Mazan aizii õkian nii<br />

uꞌati, pumarai napa pidan toꞌorainao<br />

puꞌati, pukamu nan kai man ĩꞌati;<br />

naꞌiki putorii napa Tomin karu ati<br />

kai manaꞌo idaꞌan wunao dauꞌa naꞌa,<br />

pata kaꞌu tai naouz pugaru. 45 Naꞌapaꞌo<br />

idaꞌanaꞌo nii utukapa-kao<br />

mishiꞌo uDaru Tomin karu aokazi<br />

iaꞌo dai nao unao. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan uruu kanada-kida kamoo<br />

ipai pidan nao ati, kai manai nao<br />

naꞌiki dikau dai nao ati kapam.<br />

Naꞌiki ukaawa-kida wunu pidannao<br />

ati, kai manai nao ĩshaꞌa pain pan<br />

naꞌiki dikau dai nao ĩshaꞌa pain pan<br />

ati kapam.<br />

46 “Aizii kanomaꞌo nii Tominkaru<br />

taa uwinipi naa nii ukai manan<br />

an marain pai nao ati unao kari kaonan?<br />

Upuꞌu zii zaa maa pauzo nao tax<br />

puraatan naa f oiai naouz padamata,<br />

ĩmarai napa pairi ban kapam.<br />

47 Ukauꞌan ukai manan dono soo<br />

marain pai nao ati unao kari kaonan,<br />

naꞌapa dii upanaꞌan bao koi nao<br />

pidan nao ai? Naꞌapa pidan nao<br />

Mat<br />

e 5:38 Exodus 21:23-24 f 5:46 zaa­maa­pauzo­nao tax puraatan­naa: Putukapa kaa rita<br />

tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 5, 6<br />

14<br />

mashaa pan kapam mami shida-kainaouz<br />

Tomin karu. 48 Ukauꞌan aonaa<br />

ukasharu tinaꞌa naꞌa ukai manan ai,<br />

uDaru aokazi iaꞌo maka sharu tin-kan<br />

kawan pakai manan ai.<br />

Kamunan-karu dauaꞌo<br />

6 1 “Ushaꞌapa tan an kai manaꞌo<br />

aimaa kan, manaꞌa ushaꞌapataꞌa<br />

naꞌazu iribaꞌo pidan bii ii,<br />

utukapa-kidaꞌa zon idi ukaduz ukaimanan<br />

kari kao nan. Ushaꞌa pain pan<br />

an naꞌapa, aonaꞌo nii uwinipinaa<br />

nii uDaru aokazi iaꞌo diꞌiki.<br />

2 Ukauꞌan utaan dono aimaa kan<br />

pata kaꞌu tinai nao ati, aonaa ukainaa<br />

ba taꞌa naꞌazu diꞌiiꞌaka kidaꞌa<br />

tawunao kawanuꞌu taa pin pauzonao<br />

kai manai nao nii kaiki niꞌi.<br />

Ĩnao, paai pan idi pashaꞌapa taniaz<br />

pata kaꞌu tinai nao ati atadapa-kao,<br />

ukauꞌan ĩaidau tan pashaꞌa pata nii<br />

ipai diꞌiiꞌaka kidaꞌa pidan nao ati,<br />

choo chiapa-kizai ii, naꞌiki ipai<br />

duna pota pidan nao iriba-kizi an.<br />

Mishiꞌo õkian uꞌati, wuruꞌu ĩnaouz<br />

kai manai manaꞌo raꞌa naa ĩkawi nipinaa<br />

tinaꞌa kan paꞌata dapa-kao idi.<br />

3 Utaan an aimaa kan pata kaꞌu tinainao<br />

ati, manaꞌa putaapa daꞌa naꞌa<br />

aonaa naꞌiaꞌo ram pidan aita pan<br />

putaa nii dauꞌan. 4 Utaaꞌa zon an<br />

aimaa kan, aonaa kai naa baꞌo-karuꞌu<br />

mani utaa nuzu, uDaru tuka pan<br />

nii ushaꞌa pata nii aonaꞌo raz pidan<br />

tuka pan, naꞌiki ukawi nipi naa tan<br />

nii unao.<br />

Toriinapa-karu dauaꞌo<br />

(Luke 11:2-4)<br />

5 “Utoriin pan dono, manaꞌa paꞌi<br />

utoriin paꞌa naꞌa tawunao kawanuꞌu<br />

taa pin pauzo nao kai manai nao nii<br />

kaiki niꞌi. Ĩnau dapa paka dishi taꞌa nan<br />

naꞌiki patoriin pan choo chiapa-kizai<br />

ii, naꞌiki duna pota pidan nao iribakizi<br />

an, ĩaipan kari kao nan pakaduz<br />

tukapa-kao. Õkian mishiꞌo uꞌati,<br />

kai manai manaꞌo raꞌa naa ĩkawi nipinaa<br />

tinaꞌa kan paꞌata dapa-kao idaꞌan.<br />

6 Mazan unao paꞌan, utoriin paꞌazon<br />

dono, umorota udapu nazo iti,<br />

utara tinaꞌaka, uruꞌu naa utoriinpan<br />

uDaru aonaꞌo raz tukapa-kao<br />

ati. UDaru tuka paꞌo raz utoriin pan<br />

aonaꞌo raz pidan tuka pan, utaan nii<br />

uwinipi naa nii.<br />

7 “Utoriin pan dono, aonaa<br />

ukiwaꞌa napa-kidaꞌa naꞌa maza nui man<br />

kidaꞌo parada-karu, maai tapa-kai nao<br />

Tomin karu kawan. Ĩtoriin pan dawuu,<br />

naꞌapa ĩzauda-kidan patomin karun<br />

aba tan nii patoriin pan. 8 Aonaa paꞌi<br />

ĩnao kawan mani unao. Utoriin pan<br />

uaꞌii zii uDaru aitapa niꞌi naa kanom<br />

uaiapa nii. 9 Ukauꞌan diꞌo raz kawan<br />

utorii na paꞌa:<br />

‘WaDaru aokazi iaꞌo,<br />

marii ipai pidan nao taa pan<br />

pugaru umana wunuꞌo nii.<br />

10 Marii kizi punao ba nai-tinan.<br />

Marii kizi shaꞌapa tin-karu<br />

puaipan kawanaꞌati<br />

daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa,<br />

naꞌapa aokazi iainao shaꞌapatinan<br />

kawanaꞌati.<br />

11 Marii putaan waꞌati aizii<br />

wawanyuku nuu nii.<br />

12 Pumari naꞌata ipai wuruꞌu oiaꞌo<br />

washaꞌa pata nii kidaz,<br />

naꞌapa wamari naꞌa tan kawan<br />

ipai oii kidaꞌo shaꞌa pata-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


15<br />

MATTHEW 6<br />

kari waiz waꞌati.<br />

13 Aonaa putaapa daꞌa naꞌa<br />

wanyuku nuu tiwaa-kidapakao<br />

oiaꞌo diꞌiti,<br />

mazan kai man putaapa<br />

waunao oiaꞌo ai. g<br />

[Kari kao nanuꞌo pugaru<br />

wuruꞌu nao ba naiz,<br />

maꞌo za kaꞌo raz, naꞌiki<br />

konau na maꞌo raz.<br />

Amen.]’ h<br />

14 “Umarinaꞌa tan an pidan nao<br />

shaꞌapata nii oii kidaꞌo uꞌati, uDaru<br />

aokazi iaꞌo marinaꞌa tan nii ipai<br />

uꞌoian kapam. 15 Mazan aonaan an<br />

umarinaꞌa tan oii kidaꞌo pidan nao<br />

shaꞌapata nii uꞌati, aonaꞌo nii uDaru<br />

marinaꞌa tan uꞌoian kida.<br />

Tominkaru atiꞌo sanadinapa-karu<br />

16 “Usana din pan i an Tomin karu<br />

ati, aonaa utaa pin paꞌa naꞌa kashaꞌoraꞌa<br />

kawan, tawunao kawanuꞌu<br />

taa pin pauzo naouz kai manai nao<br />

nii kaiki niꞌi. Ĩnao ĩpanaꞌa daꞌa kan<br />

naꞌa pam paaidin pan pataa pin paꞌakan<br />

idaꞌan manau nam kashaꞌo raꞌa<br />

kawan, ĩaipan kari kao nan paai tapakao<br />

pasana din pan. Õkowaa dan nii<br />

mishiꞌo uꞌati, ĩnao naꞌa pain pai naouz<br />

ĩshaꞌa pain pan, kawi nipi naa tinaꞌa<br />

kai naouꞌu naa wuruꞌu paꞌatadapa-kao<br />

idaꞌan. 17 Mazan unao,<br />

usana din pan dono Tomin karu<br />

ati, uchi kaa uawun baara kaiman,<br />

uramau din naꞌiki umaoda<br />

uzowaud. 18 Aonaa kizi bao koi nao<br />

aita pan usana din pan Tomin karu<br />

ati, soo uDaru aonaꞌo raz utukapakao<br />

aita pan nii paꞌan, naꞌiki uDaru<br />

tuka paꞌo raz ushaꞌapa tan aimaakan<br />

aonaꞌo raz bao koi nao aita pan,<br />

ukawi nipi naa tan nii unao.<br />

Shaꞌapauzii aokazi iaꞌo<br />

(Luke 12:33-34; 11:34-36)<br />

19 “Manaꞌa ukashaꞌa pauzitinaꞌa<br />

naꞌa daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa,<br />

ushaꞌa pauz kainin nii, naꞌiki<br />

uwuzaari tan nii, naꞌiki koidimiki<br />

nao koida pan niizu. 20 Mazan<br />

usaa baa ushaꞌa pauz nii aokazi ii,<br />

naꞌii aonaꞌo nii ukai nin, aonaꞌo nii<br />

uwuzaari tau zon, naꞌiki aonaꞌo nii<br />

koidi miki nao koidapa nuz. 21 Aizii<br />

naꞌiam pidan saa baan pashaꞌapauz,<br />

kari kao nanuꞌo nii utaa pan<br />

panyuku nuu, wuru diꞌitiꞌi utaapakiziz<br />

pashaꞌa pauz.<br />

22 “Wuruꞌu awu nuiz naꞌapaꞌo<br />

lamp kawan ukanada pan<br />

pidan nanaa ati. Aizii puawun<br />

kai manan dono, ipai punanaa<br />

mashaa pan kanadaꞌo-karuꞌu.<br />

23 Mazan puawun makai mankan<br />

an, punanaa mashaa pan nii<br />

maru taꞌo-karuꞌu. Ukauꞌan kanadaꞌo<br />

maka dan dono uꞌidaꞌa, maru taꞌo<br />

mana wun idaꞌaꞌo pugaru.<br />

Baudaꞌapa naobanai<br />

(Luke 16:13; 12:22-31)<br />

24 “Aonaa turuu pidan poitorui<br />

tapa-kidi nan dyaꞌu tamaꞌo<br />

nao ba nai nao ati. Panaa don utoꞌorakizai<br />

tapan nii bau daꞌa paꞌo, naꞌiki<br />

Mat<br />

g 6:13 oiaꞌo ai oo “Satan ai”. h 6:13 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz<br />

saadin panuꞌu. i 6:16 sana­din­pan: Uruu zamazi din-karu. Putukapa kaa rita tokon ii,<br />

Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 6​, ​7<br />

16<br />

umarain pan nii baꞌo ran; kai manaꞌo<br />

nii uizoꞌa tin bau daꞌa paꞌo, naꞌiki<br />

ukashada pan nii baꞌo ran. Ukauꞌan<br />

aonaa turuu pidan nao ba naita pan<br />

Tomin karu naꞌiki puraata.<br />

Aonaa kizi nyukunui​<br />

​kaziwadapa-kao<br />

25 “Uruu idi õkian uꞌati. Aonaa<br />

ukazi wada paꞌa naꞌa unyuku nuu<br />

udiꞌitin pan idaꞌan kanomaꞌo nii<br />

unika naꞌiki utuzan niꞌo dauꞌu<br />

ukakupa-kinaa nii, oo kamicha<br />

ukai wadan nii dauꞌan. Mishiꞌorai<br />

man kakupa-karu, powaꞌaꞌo<br />

umana wunun wanyuku nui ai,<br />

naꞌiki nanai, powaꞌaꞌo umana wunun<br />

kamicha ai.<br />

26 “Utukapa mooko kotuꞌuznao,<br />

aonaa ĩpao wi nan. Udaunaꞌan<br />

ĩsoꞌo tan mani papao riba aka naꞌiki<br />

ĩkasa baꞌuan maniz padapu naa iti.<br />

Mazan upuꞌaꞌo uDaru aokazi iaꞌo<br />

paan ĩdyaun. Aizii mani unao,<br />

aonaa umarai napa-kao mooko<br />

powaꞌa zii kotuꞌuz nao ai? 27 Naꞌiaꞌoram<br />

unao turuu umashaa pan<br />

powaꞌa ukotuaꞌikin ukazi wada pan<br />

idaꞌan unyuku nuu udauꞌan? Aonaa<br />

naꞌiaꞌo ram.<br />

28 “Kanom nii ukazi wada pan<br />

unyuku nuu ukami chan dauꞌan?<br />

Utukapa ama zada ii akaꞌo soosoi<br />

kida sodan, naꞌiki naꞌa pam ĩsoo soan.<br />

Aonaa ĩkau di nan dadara ĩtoma pan<br />

mani pakami chan. 29 Mazan õkian<br />

uꞌati, King Solo mon umana wunuꞌo<br />

ushaꞌa pauz konau nam kida, upuꞌu<br />

aonaa ukaka mi chan tinan konau nam<br />

soosoi kida kawan. 30 Tomin karu<br />

wuruꞌu konau nama daꞌo raz pinidi<br />

kida sodaꞌo raz ama zada ii aka. Aizii<br />

kakupa utukapa-kao, udaunaꞌan<br />

umawa kaꞌa kan naa, uruꞌo niꞌi naa<br />

ukawaoda-kao. Aonaꞌo nii mooko<br />

Tomin karu kakami chan tan unao<br />

naꞌapa? Kanom nii mooko umishidapan<br />

mapasaka sodi?<br />

31 “Ukauꞌan aonaa ukazi wadapaꞌa<br />

naꞌa unyuku nuu udiꞌitin pan<br />

idaꞌan kanomaꞌo nii unika, oo<br />

kanomaꞌo nii utuza, oo kanomaꞌo<br />

nii ukami chan nii. 32 Naꞌapa kidaꞌo<br />

dauꞌa naꞌa maai tapa-kai nao Tominkaru<br />

kaziwada pau zon panyuku nuu.<br />

Aokazi iaꞌo raz uDaru aitapa nii<br />

uai pan aimaa kan naꞌapa kidaꞌo raz<br />

umashaapa-kinaa nii. 33 Mishiꞌo raiman<br />

utaa unyuku nuu kiwii tapa zii<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌan,<br />

naꞌiki umashaapa naꞌiki ushaꞌapatin<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />

Utaan nii ipai naꞌapa kidaꞌo raz<br />

unao idiwau nii. 34 Ukauꞌan aonaa<br />

ukazi wada paꞌa naꞌa unyuku nuu<br />

waika naꞌa naꞌo uaiapa nii dauꞌan.<br />

Ushaꞌapa num idi waika naꞌa naꞌo<br />

aimaa kan shaꞌa pain pan nii waikanaꞌa<br />

naꞌo idaꞌa. Ukauꞌan aonaa<br />

ukazi wa da paꞌa naa unyuku nuu<br />

waika naꞌa naꞌo aimaa kan dauꞌan.<br />

Pidan dakotan pairiban​<br />

​oiaꞌo nii<br />

(Luke 6:37-38, 41-42)<br />

7 1 “Manaꞌa pudako taꞌa naꞌa<br />

baꞌo ran pidan nao dikaudaꞌo<br />

nii, aonaa kizi Tomin karu<br />

dako tan pugaru dikau daꞌo nii.<br />

2 Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

dako tan nii pugaru dikau daꞌo nii<br />

naꞌapa kapam pudako tan kawan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


17<br />

MATTHEW 7<br />

baꞌo ran pidan nao, naꞌiki naꞌa paꞌoram<br />

putaa pan baꞌo ran pidan nao,<br />

naꞌa paꞌo nii Tomin karu taa pan<br />

pugaru kapam. 3 Kanom nii mooko<br />

pudiꞌita pan kau nuba sodiꞌo kainaꞌan<br />

puiri ban awun idaꞌa, pumadiꞌi tapakan<br />

puꞌu ata mun idin kainaꞌan<br />

puawun idaꞌa? 4 Pukaꞌiita zii pukian<br />

puiri ban ati, ‘Õsoꞌota kizi kaunubaꞌo<br />

puawun ai’ ata mun idin<br />

kainaꞌan puꞌu puawun idaꞌa?<br />

5 Pugaru taa pin pauzo kai manaꞌo<br />

nii kaiki niꞌi, pusoꞌo taꞌa naa zii<br />

kiwii tapa ata mun idin puawun<br />

ai. Uruu naꞌapa kai manaꞌo niꞌi<br />

naa putuka pan pusoꞌo taꞌa zoo nii<br />

kau nubaꞌo raz puiri ban awun ai.<br />

6 “Manaꞌa utaaꞌa naꞌa kai manaꞌo<br />

aimaa kan Tomin karu diꞌikiꞌo arimaraka<br />

nao ati, ĩtana wa ti naꞌa kan nii<br />

uꞌati kari kao nan, naꞌiki ĩaroau ta pan<br />

nii unao. Manaꞌa ukaboo taꞌa naꞌa<br />

umana wunuꞌo kawinipi naa kidaꞌo<br />

ushaꞌa pauz kooshi nao bii iti, ĩdakazaa<br />

biꞌian nii kari kao nan kidaz.”<br />

Pupishaan dono aimaakan taakaru<br />

nii puꞌatiz<br />

(Luke 11:9-13)<br />

7 Jesus kian koshan, “Upishaa<br />

aimaa kan, taa-karu nii uꞌatiz;<br />

udorota aimaa kan, uiko dan nii<br />

wuruꞌu udorota paniaz; udaudauapa<br />

panii nom, daꞌata-karu<br />

nii panii nom uꞌati. 8 Ushaꞌapa num<br />

idi ipai pidan pishaaꞌo aimaa kan,<br />

taa-karu nii uꞌatiz; naꞌiki naꞌiaꞌoram<br />

pidan doro taꞌo aimaa kan,<br />

uiko dan niiz; naꞌiki dau-dau paꞌo<br />

panii nom daꞌata-karu nii panii nom<br />

uꞌati. 9 Darui nao, udani pishaan an<br />

pawanyuku nuu nii uꞌai, utaa mani<br />

kuba udani ati? 10 Oo upishaan an<br />

kopau uꞌai, utaa mani kowazaz<br />

uꞌati? 11 Oiaꞌo unao padamata,<br />

upuꞌu zii uaitapa utaan kai man<br />

kidaꞌo aimaa kan udai nao ati,<br />

aita nii ma naꞌo nii uDaru aokazi<br />

iaꞌo raz, utaan nii kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan pishai nao ati paugaru.<br />

12 Pushaꞌa pata kai manaꞌo aimaakan<br />

baꞌo ran pidan nao ati, naꞌapa<br />

puaipan kawan aimaa kan shaꞌapata-kao<br />

puꞌati kapam. Naꞌa paꞌo<br />

dauaꞌo wuruꞌu Moses naꞌiki Tominkaru<br />

prophetin nao kaki naori kidaz.<br />

Mazowaꞌo dobaapa-kizai<br />

paniinom<br />

(Luke 13:24)<br />

13 “Umorota mazo waꞌo dobaapakizai<br />

panii nom idaꞌan, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan kazo waꞌo dobaapa-kizai<br />

panii nom Tuuba ruꞌo Tikazi patakaꞌu<br />

tin-kizai diꞌitiꞌo wuruꞌu. Naꞌiki<br />

mashaꞌa pan naa mako-karu naꞌan,<br />

ukauꞌan iriba pidan nao makon<br />

naꞌan. 14 Mazan dobaapa-kizai paniinom<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-karu<br />

diꞌitiꞌo, mazo waꞌo naꞌiki kashaꞌapan<br />

naa kapam mako-karu naꞌan.<br />

Ukauꞌan aonaa iribaꞌo nii mani<br />

pidan nao ikoda nuzu.<br />

Atamun, paꞌaka idaꞌanaꞌo​<br />

​uaitapa-kao<br />

(Luke 6:43-44)<br />

15 “Uzau din pauzo paꞌi wunao<br />

aiaꞌa dako tin pai naouz prophet nao<br />

nii. Ĩwaꞌa tin nii uꞌidaꞌati, naꞌapa<br />

mashaꞌa pata nuꞌu kaznizo kawan<br />

ĩaidin pan, mazan kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

Mat<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 7​, ​8<br />

18<br />

ĩkaduz wuruꞌu, naꞌapa baudo koru<br />

kawan. 16 Uaita pan nii ĩdyaun naꞌapaꞌo<br />

ram ĩshaꞌa pata nii idaꞌan, naꞌapa<br />

paori bai aitapa-kao kawan paꞌaka<br />

idaꞌan. Aonaa naꞌa painim puikodan<br />

kai wada-karu idaꞌa grape oo<br />

fig aka. 17 Ukauꞌan ziwuꞌo ata mun<br />

kaa kan dono, kai manaꞌo nii uꞌaka<br />

kida, mazan maziwu kaꞌo ata mun,<br />

uꞌaka dikauda kidaꞌo nii. 18 Ziwuꞌo<br />

ata mun, aonaꞌo nii ukaa kan dikauda<br />

kidaꞌo idi; naꞌiki maziwu kaꞌo atamun,<br />

aonaꞌo nii ukaa kan kai man<br />

kidaꞌo idi. 19 Naꞌiaꞌo ram paori bai<br />

dikauda kidaꞌo uꞌaka barota-karu<br />

niizu, naꞌiki kaboota-karu niizu<br />

tikazi wuꞌiti. 20 Ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />

idaꞌanaꞌo nii unao aita pan wunaouꞌu<br />

dako tin pai naouz prophet nao nii,<br />

ĩshaꞌa pata nii kida idaꞌan.<br />

Kanomaꞌo nii morota​<br />

​Tominkaru naobanai-tinapa-kizi iti<br />

(Luke 13:25-27)<br />

21 “Aonaa ipaiꞌo nii mani pidannao<br />

wuruꞌu ‘Nao ba nai, Nao ba nai,’<br />

kiaꞌo raz ĩkian õꞌati kawii zin Tominkaru<br />

nao ba nai-tinapa-kizi ii, soo<br />

wunaouꞌu shaꞌapa tinaꞌo raz õdaru<br />

aokazi iaꞌo raz aipan kawanaꞌati.<br />

22 Naꞌapain Tomin karu widauan<br />

kamoon donoꞌo naa pidan nao,<br />

iribaꞌo nii pidan nao kian õꞌati, ‘Naoba<br />

nai, Nao ba nai, puꞌuu idaꞌanaꞌo<br />

wakowaa da pau zon Tomin karu<br />

para dan. Puꞌuu idaꞌanaꞌo wawaatan<br />

oiaꞌo doro nai kida, naꞌiki iriba<br />

aimaa kan umana wunuꞌo ukaimanan<br />

kida washaꞌapa tan puꞌuu<br />

idaꞌan.’ 23 Mazan õkian nii ĩꞌati,<br />

‘Aonaa õaita pau zon unao. Umako<br />

õꞌai, unao shaꞌa paa pauzo nao oii<br />

kidaꞌo.’<br />

Dyaꞌutamaꞌo kabaun tomikinao<br />

(Luke 6:47-49)<br />

24 “Naꞌiaꞌo ram pidan aba taꞌo<br />

diꞌo raz õpara dan kida, naꞌiki shaꞌapatinaꞌo<br />

raz õpara dan kawanaꞌati,<br />

naꞌa paꞌo nii uruu aita pinaꞌo pidan<br />

kawan, tomaꞌo raz padapu nii<br />

dadaraꞌo baaraꞌa. 25 Wunu tuu kiaꞌo<br />

kaa wan donoꞌo naa, uwaꞌozi kida<br />

pai dan naa, utuu barun paida baara<br />

ii aka, naꞌiki maꞌo za kaꞌo awaru kaawaꞌa<br />

kan naa kabaun idaꞌati, mazan<br />

aonaa kabaun dorau tan, utoma-kao<br />

idi dadaraꞌo baaraꞌa.<br />

26 “Aizii naꞌiaꞌo ram pidan aba taꞌo<br />

diꞌo raz õpara dan kida, naꞌiki aonaa<br />

ushaꞌapa tinan õpara dan kawanaꞌati,<br />

naꞌa paꞌo uruu tawuru kawa nuꞌo<br />

maai ta pin-kaꞌo raz pidan, tomaꞌoraz<br />

padapu kaatu baaraꞌa. 27 Wunu<br />

tuu kiaꞌo kaa wan donoꞌo naa, waꞌozi<br />

kida tuu barun paida baara ii aka,<br />

naꞌiki maꞌo za kaꞌo awaru kaa waꞌa kan<br />

naa kabaun idaꞌati, sariapa kabaun<br />

dorau tan, ipai dau nuu daꞌu.”<br />

28 Aizii Jesus ipaian patominapa-kidan<br />

naꞌapa kidaꞌo dauꞌan,<br />

tuu kii pidan nao diꞌitin pan naꞌa pam<br />

utomi napa-kidan dauꞌu. 29 Powaꞌa<br />

zii umana wunun utomi napa-kidan<br />

pidan nao wunao aiaꞌa tiichaa pauzonao<br />

Moses kaki naori dauꞌu.<br />

Jesus kakudan​<br />

​daonaiora kabishopaꞌo<br />

(Mark 1:40-45; Luke 5:12-16)<br />

8 1 Jesus tokan anaꞌa naa<br />

naawazi daara iki, iriba<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


19<br />

MATTHEW 8<br />

pidan nao daꞌan pan udawuꞌ ati.<br />

2 Mashaꞌapa kiaka dao nai ora kaa wan<br />

uꞌidaꞌati baia tinaꞌo kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

bishoi<br />

j<br />

idi. Ukodoruꞌu kan ukanaapu<br />

ati, naꞌiki ukian uꞌati, “Nao ba nai,<br />

punyuku nuu naꞌa pan dono, õai tapa<br />

pukaku dan nii õgaru, kai man kiziꞌi<br />

naa õsaa bai nan.”<br />

3 Jesus pisha tan uruu naꞌiki<br />

ukian, “Naꞌapa õnyuku nuu,<br />

puka kuda, kai man pusaa bain.”<br />

Mashaꞌapa kiaka ubisho manakaꞌa<br />

kan naa, naꞌiki kai man<br />

usaa bai naꞌa kan. 4 Udaunaꞌan<br />

Jesus kian uꞌati, “Puabata, manaꞌa<br />

paꞌi puko waa daꞌa naꞌa naꞌiaꞌo ram<br />

pidan ati, mazan pumako sariapa<br />

puawunuuta-kida naka pumada<br />

faadaa diꞌii, naꞌiki putaaꞌa naa<br />

taauzo-kari waiz Tomin karu ati<br />

kakuda-kari wai nao taau zo niaz<br />

Moses kaki naori kawanaꞌati. Naꞌapaꞌo<br />

idaꞌanaꞌo nii pidan nao mishi dan<br />

kai manaꞌo raꞌa naa pusaa bai nan.”<br />

Jesus kakudan soldyaanao<br />

zowaunaa poitoru<br />

(Luke 7:1-10)<br />

5 Jesus kaa wan dono Caper naum<br />

iti, Roman soldyaan nao zowaunaa<br />

kaa wan uꞌidaꞌati padopian idi.<br />

6 Ukian, “Nao ba nai, kai naꞌa õpoi toru<br />

kari naan õdapu ii, tuu kiaꞌo raꞌa naa,<br />

aonaꞌa naa ukaꞌii tan pakii tinan.”<br />

7 Jesus kian uꞌati, “Õmakon nii<br />

naꞌiti, õkakuda naka kizi uruu.”<br />

8 Mazan ukian Jesus ati, “Aonaa<br />

Nao ba nai, aonaa umana wunuꞌo<br />

mani wuruꞌu õgaruz pumakoꞌo zon<br />

mani õdapu iti. Turuu paꞌan puparadan<br />

kari kao nan diꞌikiꞌi, kaku daꞌo<br />

nii õpoi toru. 9 Õgaru naꞌapa, õkaudi<br />

nan doko ainao pidan nao õꞌai<br />

waranu aꞌo, õgaru naꞌapa kai naꞌa<br />

soldyaa nao kau dinaꞌo õwara nuꞌu<br />

kapam. Õdyuu dan dono bau daꞌapa<br />

soldyaa, ‘Pumako’ õkian an uꞌati,<br />

umakon nii. Aizii õdapa dan dono<br />

baꞌo ran soldyaa, ‘Puwaꞌati’ õkian an<br />

uꞌati, uwaꞌa tin nii. Naꞌiki õdyuu dan<br />

dono õpoi toru, ‘Pushaꞌa pata wuruꞌu,’<br />

õkian an uꞌati, ushaꞌapa tan niizu.”<br />

10 Jesus aba tan idi wuruꞌu<br />

kaika paꞌo raz parada-karuꞌu, tuukii<br />

udiꞌi tin paꞌa kan, naꞌiki ukian<br />

wunao atiꞌi kasabaꞌu kin pai naouz<br />

paꞌidaꞌati, “Õkian mishiꞌo mana wun<br />

uꞌati, aonaa naꞌa painim zii õiko dauzon<br />

pidan Jew nao biiꞌi kaika paꞌa<br />

mana wun umishida nuꞌu. 11 Uruu<br />

idi õkian nii uꞌati, iribaꞌo nii Gentilnao<br />

waꞌatin diꞌiki napa kidaꞌa waoko<br />

ikinapu naꞌiki wakadapu ikinapu,<br />

naꞌiki ĩsakana taꞌa nan nii Abra ham,<br />

Isaac naꞌiki Jacob tuma konau kiaꞌo<br />

aroapa-karu idaꞌati, Tomin karu<br />

nao ba nai-tinapa-kizi ii. 12 Mazan<br />

unao, Tomin karu pidanan naouz<br />

naꞌiaꞌo niꞌo raz padamata Tominkaru<br />

nao ba nai-tinan donoꞌo naa,<br />

kaboota-karu nii unao maru taꞌokaru<br />

iti. Naꞌiaꞌo niꞌi naa uzaa dan<br />

tuu kii naꞌiki ukuzo wan nii uudako<br />

kida udopian idi.”<br />

13 Uruu dau naꞌan Jesus kian<br />

naa soldyaa nao zowau naa ati,<br />

Mat<br />

j 8:2 kicha­naꞌ­iki-kiaꞌo bishoi: aonaꞌo ukasara naa nii, tuzuin baꞌo kapam baꞌo ran pidan<br />

diꞌiti. Putukapa kaa rita tokon ii Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 8<br />

20<br />

“Pukiwaꞌa naa pudapu iti, naꞌapaꞌo<br />

ram pumishi dan mana wun,<br />

shaꞌa pata-kao nii naꞌapa puꞌati.”<br />

Naꞌapain aka mana wun poi torui<br />

kaku daꞌa kan.<br />

Jesus kakuda iriba pidannao<br />

(Mark 1:29-34; Luke 4:38-41)<br />

14 Aizii Jesus kaa wan dono<br />

Peter dapu iti, naꞌii utuka pan Peter<br />

imauzo washatin pan bed paawaꞌa,<br />

tuu kiaꞌo omada wiichan pakarinaan<br />

idi. 15 Uruu idi Jesus zaama tan<br />

okaꞌu, sariapa omada wiichan<br />

shaba taꞌa kan, naꞌiki okaku daꞌa kan<br />

naa. Naꞌikiꞌo okadi shi tan otaan naa<br />

Jesus wanyuku nuu nii.<br />

16 Uruu wachuu pu nin kamoo tipitan<br />

dau naꞌan iriba pidan nao naꞌakan<br />

Jesus idaꞌati pairi ban nao oiaꞌo doronai<br />

nao zaama tapa nii nao kida. Jesus<br />

waata oiaꞌo doro nai nao pidan nao ai<br />

papara dan idaꞌan kari kao nan. Naꞌiki<br />

ukakuda ipai kari nai nao. 17 Wuruꞌu<br />

ushaꞌapa tan kai kapa kidaꞌorazuꞌu,<br />

uruu umishian naa tawuruꞌu<br />

kotuaꞌo raz prophet Isaiah kianuz,<br />

“Paꞌidaꞌa uzaama tan waꞌai wabaiatin-kinaa<br />

rinai kida, naꞌiki usoꞌota<br />

waꞌai wakari nauzo-kinaa kida.”<br />

Daꞌanaꞌazoinao Jesus<br />

(Luke 9:57-62)<br />

18 Jesus tuka pan idiꞌi naa iriba<br />

pidan nao kasa baꞌu kinan paꞌidaꞌati,<br />

sariapa ukian patomi napa-kida niinao<br />

ati, “Aushaa watarau kaꞌa naa<br />

karishii baza iti.”<br />

19 Bau daꞌapa pidan tiichaa pauzo<br />

Moses kaki naori dauꞌu waꞌatin<br />

Jesus idaꞌati. Ukian uꞌati, “Tiichaa,<br />

õdaꞌa nan nii pugaru naꞌitiꞌo ram<br />

pumako-kizi iti.”<br />

20 Jesus dakoꞌa tin naꞌiki<br />

ukian uꞌati, “Waruzo nao kai naꞌa<br />

ĩꞌuun kida, kotuꞌuz nao kai naꞌa<br />

ĩshimaka kida kapam, mazan<br />

Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, aonaa<br />

uwasha tinauzo-kizi nii, naꞌiki aonaa<br />

usooka pauzo-kizi nii.”<br />

21 Baꞌo ran dao nai ora tomin paꞌo<br />

Jesus diꞌiki kian uꞌati, “Nao ba nai,<br />

õdida naka kizi zii õdaru mawa kan<br />

kiwiin, uruu dau naꞌan õdaꞌa nan<br />

pugaru.” k<br />

22 Mazan Jesus kian uꞌati,<br />

“Pudaꞌan õgaru. Marii mawa kai nao<br />

didan pairi ban mawa kan.” l<br />

Jesus mashaatan​<br />

​maꞌozakaꞌo awaru<br />

(Mark 4:35-41; Luke 8:22-25)<br />

23 Jesus pai dinan kanawa<br />

zoꞌiti, utomi napa-kida nii nao<br />

makon kapam utuma karishii an.<br />

24 Mashaꞌapa kiaka maꞌo za kaꞌo<br />

awaru kaa wan karishii an, naꞌiki<br />

kanawa kichanaꞌ iti-kiaꞌa naa, udaawa<br />

dai nan wunu paran idi. Mazan<br />

Jesus, udaꞌa wun. 25 Sariapa utominapa-kida<br />

nii nao poko waua nuzu.<br />

Ĩkian uꞌati, “Kadiman Nao ba nai!<br />

k 8:21 Nao­ba­nai, õdida­naka kizi zii õdaru mawa­kan kiwiin, uruu dau­naꞌan õdaꞌanan<br />

pugaru. oo “Nao ba nai, aonaꞌo nii zii õmakon kai. Kai naꞌa õdaru tuu kian.<br />

Aizii umawa kan an, õdidan nii zii uruu. Uruu dau naꞌan õmakon nii pudawuꞌati.”<br />

l 8:22 Marii mawa­kai­nao didan pairi­ban mawa­kan. oo “Marii pidan nao wuruꞌu mamishida-kai<br />

naouz õgaru didan pairi ban mawa kan.”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


21<br />

MATTHEW 8​, ​9<br />

Kadiman! Puka zan naata waunao!<br />

Wanaraan niꞌi naa!”<br />

26 Jesus kian ĩꞌati, “Kanom nii<br />

dii utarian? Masakau daꞌuꞌo shaꞌa<br />

kari kao nan umishi dan?” Udaunaꞌan<br />

ukadishi taꞌa kan, uruꞌu naa udyuudan<br />

maꞌo za kaꞌo awaru naꞌiki wunu<br />

paran mashaa dinan. Sariapa mishi<br />

ama zada mashaa dinaꞌa kan mashaa.<br />

27 Tuu kii udiꞌi tinapa-kidaꞌa kan<br />

patomi napa-kida nii nao. “Kanom<br />

kadu zuꞌu naa pidan uruu?” ĩkian.<br />

“Atii awaru naꞌiki wunu paran<br />

mishida zii upara dan.”<br />

Jesus kakudan oiaꞌo doronainao<br />

zaamatapaniinao<br />

(Mark 5:1-20; Luke 8:26-39)<br />

28 Jesus kaa wan donoꞌo naa<br />

karishii baza iti Gadara Baara<br />

itinapu, naꞌii pamakopa-kizi an,<br />

dyaꞌu tam pidan nao iko dapa nuzu,<br />

kodi taꞌa kai nao pamashaapa-kizi<br />

baara nai iaꞌo, kaꞌu naru kida diꞌiki. m<br />

Wuruꞌu ĩnaouz oiaꞌo doro nai nao<br />

zaama tapa nii nao, ukauꞌan toꞌorabaꞌo<br />

ĩdyaun. Unaꞌa pan idi, aonaa<br />

kanom makouzon naꞌiiꞌa kaꞌo<br />

dunapo idaꞌan. 29 Sariapa ĩkadakon<br />

uꞌati diiwaꞌo idaꞌan, “Pugaru<br />

Tomin karu Dani, kanom puaipan<br />

waꞌai? Pupata kaꞌu taꞌa nan naa shaꞌa<br />

waunao wapata kaꞌuta-kao kamoon<br />

uaꞌii zii?”<br />

30 Aonaa munapo mana wun<br />

mani ĩnao diꞌiki, kai naꞌa iribaꞌo<br />

kooshi nao aroapa tinan. 31 Uruu<br />

idi oiaꞌo doro nai nao pishaan Jesus<br />

tuu kii. Ĩkian uꞌati, “Puaipan an<br />

wamakon diꞌikiꞌi, pudyuuda sho man<br />

waunao wamoro taꞌan kizi kooshinao<br />

diꞌiti.”<br />

32 “Umako,” Jesus kian ĩꞌati.<br />

Uruu idi ĩkodi taꞌa kan daonai ora nao<br />

diꞌiki, naꞌiki ĩmakon ĩmoro taꞌanan<br />

naa kooshi nao diꞌiti. Sariapa<br />

kooshi nao dimaꞌa kan karishii<br />

danoma katawu dapu zun diꞌiti,<br />

ĩwao tan karishii baoko iti, naꞌiki<br />

ipai ĩnaraan. 33 Uruꞌu naa kooshinao<br />

taa piki nao dimaꞌa kan donoi<br />

iti. Naꞌiaꞌa naa ĩkaku waa pan ipai<br />

naꞌa pam aimaa kan shaꞌa pain pan<br />

dauꞌu. Naꞌiki ĩkowaada naꞌa pam<br />

oiaꞌo doro nai nao zaama tapa nii nao<br />

shaꞌa pata-kao. 34 Uruu idi ipai donoi<br />

san nao makon ĩikoda paꞌa nan Jesus.<br />

Ĩikoda pan donoꞌo naazu, kaziwaꞌo<br />

idaꞌan ĩdyuuda nuzu ĩaipan umakon<br />

pawiizi iki.<br />

Jesus chiꞌika-kidan​<br />

​machiꞌikakaꞌo<br />

(Mark 2:1-12; Luke 5:17-26)<br />

9 1 Uruu dau naꞌan Jesus pai dinan<br />

patomi napa-kida nii nao tuma<br />

kanawa zoꞌiti ĩtarau kan karishii an<br />

powaa itiꞌi naa pamashaapa-kizi<br />

iti. n 2 Naꞌiaꞌa naa pidan nao naꞌakan<br />

dao nai ora machiꞌika kaꞌo Jesus diꞌiti<br />

pawasha tinapa-kizi baara idaꞌan.<br />

Aizii Jesus tuka pan idi ĩmishi dan<br />

tuu kii mana wun paugaru, sariapa<br />

ukian machiꞌika kaꞌo pidan ati,<br />

“Pusaa baa punyuku nuu õdani, ipai<br />

õsoꞌo tan puꞌoian.”<br />

Mat<br />

m 8:28 Uruu dono pidan baara naa, kuba uun ii kidaꞌo paꞌan. n 9:1 Jesus<br />

mashaapa-kizi wii zai dakota-kao Caper naum.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 9<br />

22<br />

3 Pabiꞌi kida tiichaa pauzonao<br />

Moses kaki naori dauꞌu kian<br />

panyuku nuu ii, “Uwazoo ta paꞌa zon<br />

Tomin karu papara dan idaꞌan.”<br />

4 Jesus, uaitapa naꞌa pam ĩdiꞌitinpan,<br />

uruu idi ukian ĩꞌati, “Kan dii<br />

nii udiꞌitin pan õdauꞌu oiaꞌo idaꞌan?<br />

5 Naꞌiaꞌo ram mashaꞌa pan naa: ‘Ipai<br />

puꞌoian mainaa bata-kao’ kii, oo<br />

‘Pukadi shita naꞌiki puchiꞌika’ kii?<br />

6 Mazan õai dan nii uꞌati Dao nai ora<br />

Aokazi Ikiꞌo, kai naꞌa umaꞌo za kan<br />

mainaa bata-kinaa nii pidan nao<br />

oian daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.” Uruꞌu naa<br />

ukiaꞌa kan machiꞌika kaꞌo pidan ati,<br />

“Pukadi shita, punaꞌaka puwashatinapa-kizi<br />

naꞌiki pumakoꞌo naa<br />

pudapu iti.” 7 Machiꞌika kaꞌo pidan<br />

kadishi taꞌa kan naꞌiki umakon naa<br />

padapu iti.<br />

8 Aizii pidan nao tuka pan idi<br />

kaika paꞌo shaꞌa pa nuꞌu, tuu kii<br />

ĩdiꞌitin pan, naꞌiki ĩkonau kii-kidan<br />

Tomin karu utaan idi umana wunuꞌo<br />

maꞌo zaka-karu pidan ati.<br />

Jesus dapadan Mat<strong>the</strong>w<br />

(Mark 2:13-17; Luke 5:27-32)<br />

9 Aizii Jesus makon naa naꞌiki,<br />

pamakopa-kizi an utukapa zaa maapauzo<br />

tax puraatan naa, Mat <strong>the</strong>w<br />

kiaꞌo uꞌuu, usaka nata pan kabaun<br />

pakau din-kizi nazo ii. “Puwaꞌati<br />

õtuma,” Jesus kian uꞌati. Sariapa<br />

Mat <strong>the</strong>w kadishi taꞌa kan naꞌiki<br />

umakon naa utuma.<br />

10 Jesus aroo pan patomi napakida<br />

nii nao tuma Mat <strong>the</strong>w dapu<br />

ii. Naꞌii iriba zaa maa pauzo nao<br />

tax puraatan naa naꞌiki baꞌo ran<br />

oiai nao pidan nao aroo pan ĩtuma.<br />

11 Pharisee nao tuka pan idi uaroo pan<br />

naꞌa pai nao pidan nao tuma, sariapa<br />

ĩkian Jesus tomi napa-kida nii nao<br />

Jesus aroo­pan Mat­<strong>the</strong>w dapu ii<br />

oiai­nao pidan­nao tuma (9:11)<br />

ati, “Kanom nii utii chaan aroo pan<br />

oiai nao tuma?”<br />

12 Jesus abata ĩnaꞌapa nuz kaikapaꞌa,<br />

uruu idi ukian ĩꞌati, “Ziwui nao<br />

pidan nao, aonaa ĩaipan daaka taa,<br />

soo kari nai nao paꞌan. 13 Umako<br />

utomi napa kizi naꞌa paꞌo ram Tominkaru<br />

Para dan saada-kari waiz kian.<br />

Ukia nuz, ‘Kamunan-karu õai pan<br />

uꞌai, aonaa taain-karu kawaodakari<br />

wai uzai idaꞌan mani.’ o Ukauꞌan<br />

aonaa kai manai nao mani wuruꞌu<br />

õdapa daꞌa na nii naouz, mazan<br />

oiai nao.”<br />

Jesus pishaa-kao sanadin-karu​<br />

​dauꞌu<br />

(Mark 2:18-22; Luke 5:33-39)<br />

14 Bau daꞌapa kamoo John<br />

o 9:13 Hosea 6:6<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


23<br />

MATTHEW 9<br />

Chikaa wunuu pauzo tomi napakida<br />

nii nao kaa wan Jesus idaꞌati.<br />

Ĩpishaan Jesus, ĩkian uꞌati, “Kanom<br />

nii waunao naꞌiki Pharisee nao sanadin<br />

pau zon p Tomin karu ati, mazan<br />

putomi napa-kida nii nao, aonaa<br />

paꞌan ĩsana din pau zon Tomin karu<br />

ati?”<br />

15 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />

“Naꞌapa dii uaita pan mazi daꞌo daonai<br />

ora dapada nii nao mashaa pan<br />

kashaꞌora mazi daꞌo aroapa-kizi<br />

ii, mazi daꞌo dao nai ora naꞌan puꞌu<br />

ĩtuma. Aonaa turuu unaꞌa pan.<br />

Mazan dao nai ora mazi daꞌo zaamata-kao<br />

dono ĩꞌai, uruu donoꞌo<br />

niꞌi naa paꞌan ĩkashaꞌo ran naꞌiki<br />

ĩsana din pan.”<br />

16 Udaunaꞌan Jesus kian koshan,<br />

“Aonaa pidan zimin do tau zon<br />

pakami chan zaam dado tan paꞌinaꞌo<br />

kamicha idin idi, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan shokotaꞌo nii zii wuruꞌu paꞌinaꞌo<br />

raz kamicha idin uzaa maꞌo ai,<br />

naꞌiki powaꞌaꞌo nii zii umanawu tan<br />

wuruꞌu udado ta nuz.<br />

17 “Naꞌiki aonaa pidan kawazootau<br />

zon kai wauzo-kari waiꞌi naa wine<br />

kin naa q paꞌinaꞌo zii wine toma-kao<br />

idi. Paꞌi naꞌo raz zii wine poo dan nii<br />

utadaꞌo kan nii wuruꞌu kai wauzokari<br />

waiz naa ukin naa, uruu wine<br />

wakudi nan niꞌi naa, naꞌiki ukin naa<br />

pata kaꞌui nan niꞌi naa kapam. Uruu<br />

idi kari kao nan daꞌi pidan tomau zon<br />

paꞌinaꞌo wine kin naa papaida-kizi<br />

nii paꞌinaꞌo wine. Utoma-kao dono<br />

naꞌapa, aonaꞌo nii ukin naa shaꞌa pan.”<br />

Mawakaiba zunaaba sodi​<br />

​naꞌiki izaipaꞌo zunaaba<br />

(Mark 5:21-43; Luke 8:40-56)<br />

18 Jesus kadako tinan puꞌu zii,<br />

Jew nao zowau naa kaa wan uꞌidaꞌati.<br />

Ukodoruꞌu kan ukanaapu ati, naꞌiki<br />

ukian, “Õdani zunaaba sodi mawakan<br />

aizii aka, upuꞌu mazan puwaꞌati<br />

pupishata kizi pukaꞌu idi oroo,<br />

okakuda kizi.” 19 Sariapa Jesus<br />

naꞌiki utomi napa-kida nii nao makon<br />

naa utuma.<br />

20 Aizii naꞌaꞌo zun baia tinaꞌo<br />

12 wunu paizai pan idi. Okaa wan<br />

Jesus barau ikinapu naꞌiki opishatan<br />

ukami chan danoma kari kao nan.<br />

21 Ushaꞌapa num kauꞌan panyuku nuu<br />

ii okian, “Õpisha tan an uchaaki tan<br />

kari kao nan, õkaku dan nii.”<br />

22 Jesus padan tinaꞌa kan, sariapa<br />

utukapa nuzo, naꞌiki ukian oꞌati,<br />

“Maꞌo zaka putaapa punyuku nuu<br />

õdani, pumishi dan idiꞌo, pukakudan.”<br />

Naꞌikiꞌi naa mishi sariapa<br />

okaku dan.<br />

23 Uruu dau naꞌan Jesus kaa wan<br />

Jew nao zowau naa dapu iti. Naꞌii<br />

utuka pan iriba taupauzo nao naꞌiki<br />

muraa pai nao mawa kaꞌo ati. 24 Uruu<br />

idi sariapa Jesus kian ĩꞌati, “Ukodita<br />

diꞌikiꞌi, aonaa omawa kan mani<br />

wuruꞌu, odaꞌa wun kari kao nan.” Ipai<br />

pidan nao shaa zoo tinan unaꞌa pan<br />

idi. 25 Pidan nao kodi tan dau naꞌan,<br />

uruꞌu naa Jesus makon zunaaba sodi<br />

diꞌiti, naꞌiki uzaama tan naa pakaꞌu<br />

kaduꞌi kizo. Sariapa okaku daꞌa kan<br />

Mat<br />

p 9:14 sana­din­pau­zon: Uruu zamazi din-karu. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. q 9:17 wine kin­naa: uzai mada idiꞌo utoma-kao.<br />

Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 9​, ​10<br />

24<br />

naꞌiki okadi shi taꞌa kan. 26 Pidan nao<br />

kakuwaa pan diꞌo raz dauꞌa naꞌa ipai<br />

naꞌan kidaꞌo wii zai kawanaꞌati.<br />

Jesus kakudan dyaꞌutam<br />

daonaioranao ishaawunnao<br />

27 Udaunaꞌan Jesus mako pan<br />

puꞌaꞌa naa naꞌiki, dyaꞌu tam daonaiora<br />

nao ishaa wun nao daꞌan pan uruu.<br />

Ĩkada koi nan diiwaꞌo idaꞌan uꞌati.<br />

“David Takaan-daun, r pukamu nankida<br />

waunao,” ĩkian.<br />

28 Jesus moro tan donoꞌo naa<br />

kabaun nazo iti, uruꞌu naa ishaa wunnao<br />

kaa wan uꞌidaꞌati naꞌiki upishaan<br />

ĩdyaun. Ukian ĩꞌati, “Umishida turuu<br />

õkaku dan unao?”<br />

“Wamishida, Nao ba nai,” ĩkian<br />

uꞌati.<br />

29 Uruꞌu naa Jesus pisha tan ĩawun<br />

kida, naꞌiki ukian ĩꞌati, “Umishi dan<br />

idi, naꞌa paꞌo nii ushaꞌa pan.” 30 Sariapa<br />

ĩtuka paꞌa kan naa. Uruꞌu naa Jesus<br />

kaki nao wan ĩdyaun. Ukian, “Manaꞌa<br />

paꞌi ukowaa daꞌa naꞌa pidan ati kanom<br />

shaꞌa pan uꞌati.” 31 Mazan upuꞌu<br />

ĩmakon, ĩkaku waa paꞌa nan udauꞌan,<br />

ipai naꞌan kidaꞌo wii zai kawanaꞌati.<br />

Jesus kakudan maparadan-ziiwa<br />

32 Wuruꞌu dyaꞌuta mai naouz<br />

daonai ora nao makoꞌo kan puꞌu zii,<br />

pidan nao naꞌakan Jesus idaꞌati<br />

mapara da nuꞌo dao nai ora, wuruꞌu<br />

umapara danu nuz oiaꞌo doro nai<br />

kainaꞌan idiꞌo uꞌidaꞌa. 33 Aizii Jesus<br />

waa taꞌa kan dau naꞌan oiaꞌo doronai<br />

uꞌai, sariapa ukapara da nuꞌu kan.<br />

Tuu kii pidan nao, kasabaꞌu kin pai nao<br />

naꞌii, diꞌitin pan, naꞌiki ĩkian, “Aonaa<br />

watuka pau zon zii kaika paꞌo raꞌa<br />

aimaa kan shaꞌa pata-kao Israel an.”<br />

34 Mazan Pharisee nao kian,<br />

“Oiaꞌo doro nai nao nao ba naa taan<br />

idiꞌo uꞌati maꞌo zaka-karu wuruꞌu<br />

uwaa ta nuz oiaꞌo doro nai nao.”<br />

Jesus kashaꞌoran pidannao dauꞌan<br />

35 Jesus makon umoro wau ta pan<br />

ipai donoi naꞌiki wii zai sodi kida<br />

kawanaꞌati. Utomi napa tin-kidan<br />

pidan nao syna gogue ii kida, naꞌiki<br />

ukowaa da pan Kai manaꞌo Kuwai<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌan,<br />

naꞌiki ukakuda pidan nao kari nainao<br />

pabiꞌi naaka kidaꞌo rinai idi.<br />

36 Tuu kii ukashaꞌora-kidan ipai<br />

wuruꞌu pidan naouz utuka pan idi<br />

ĩdopian, naꞌiki aonaa ĩaita pan naꞌapam<br />

naa pashaꞌapa tinan paꞌidaꞌa,<br />

naꞌapa kaznizo nao kawan, aonaꞌoraz<br />

ĩtaa piki nii. 37 Ukauꞌan ukian<br />

patomi napa-kida nii nao ati, “Udaru<br />

paori bai baawu, dyuuaꞌa naa uꞌaka,<br />

mazan aonaa kaudinai nao iriban<br />

kasa baꞌuaꞌo niizu. 38 Utorii napa<br />

kapaori baꞌo ati, uzaa mata kizi<br />

kaudinai nao nii kasa baꞌuu pai nao<br />

nii wuruꞌu papao riba aka kidaz.”<br />

Jesus zaamatan​​12 pidannao​<br />

​apostlenao nii<br />

(Mark 3:13-19; Luke 6:12-16)<br />

10 1 Jesus dapa dan 12 patominapa-kida<br />

nii nao bao kopa<br />

paꞌidaꞌati, naꞌiki utaan maꞌo zaka-<br />

r 9:27 David Takaan-daun: Kotuaꞌo Tomin karu kian udyuu dan nii bau daꞌapa David<br />

Takaan-daun umana wunuꞌo nao ba nai nii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


25<br />

MATTHEW 10<br />

karu ĩꞌati ĩwaata-kinaa nii oiaꞌo<br />

doro nai kida pidan nao ai, naꞌiki<br />

ĩkakuda kizi pidan nao kari naa painao<br />

ipai pabiꞌi naaka kidaꞌo rinai ai.<br />

2 Diꞌi ĩꞌuu kidaꞌa 12 pidan nao Jesus<br />

zaama tan apostle nao s nii: kiwiin<br />

Simon, dako tapa-kari waiz Peter kii,<br />

naꞌiki uꞌinawuzu Andrew; James<br />

naꞌiki uꞌinawuzu John, ĩnao Zebedee<br />

dai nao; 3 Philip naꞌiki Bartho lomew;<br />

Thomas naꞌiki Mat <strong>the</strong>w,<br />

Mat <strong>the</strong>w uruu zaa maa pau zoz daꞌi<br />

tax puraatan naa; James, Alphaeus<br />

dani, naꞌiki Thaddaeus; 4 Simon,<br />

uruu Patriot; t naꞌiki Judas Iscariot,<br />

kaaka paꞌo raz Jesus.<br />

Jesus dyuudan​12 apostlenao<br />

(Mark 6:7-13; Luke 9:1-6)<br />

5 Aizii Jesus dyuu dan naa 12<br />

pazaa ma ta nii nao apostle nao nii.<br />

Ukaki nao waꞌa kan ĩdyaun, ukian,<br />

“Aonaa umakoꞌo naꞌa Gentile nao u<br />

diꞌiti, naꞌiki Samaria Baara san nao, v<br />

mashaapa-kizi kida donoi diꞌiti.<br />

6 Mazan umako paꞌan õpida nan nao<br />

Israelite nao diꞌiti, waziwa dinainaouz<br />

kaznizo kawan. 7 Umako<br />

ukaku waa paꞌan ukowaada kizi<br />

mao na paꞌa naa Tomin karu nao banai-tinan.<br />

8 Ukakuda kari nai nao,<br />

ukadi shita-kida mawa kai nao powaa<br />

iti. Ukakuda baia tinai nao kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />

bishoi idi, naꞌiki uwaata<br />

oiaꞌo doro nai nao pidan nao ai.<br />

Õtaa nii maꞌo zaka-kinai uꞌati mawinipi<br />

naa-daun, ukauꞌan ushaꞌapa taꞌa<br />

naazu mawi nipi naa-daun.<br />

9 “Umakon dono, aonaa unaꞌakapaꞌa<br />

naꞌa upuraa tan umashaapa-kinaa<br />

nii; 10 manaꞌa unaꞌa kaꞌa naꞌa<br />

umako-kizi iti usaa kon oo baꞌo ran<br />

ukami chan oo baꞌo ran udaz kidi<br />

oo uwadoo kori nii. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan pidan kau dinaꞌo, taa-kao<br />

nii uꞌati aimaa kan uwinipi nii.<br />

11 Ukaa wan dono naꞌiaꞌo ram donoi<br />

oo wii zai diꞌiti, udawata pidan naꞌii.<br />

Naꞌiaꞌo ram dapaa pan an unao,<br />

umashaapa ĩdapu ii atii udobatan<br />

naꞌiki. 12 Umoro wau tan dono<br />

pidan nao dapu iti, ukii ĩꞌati, ‘Marii<br />

kai man-karu Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

naꞌan utuma.’ 13 Ĩdapaa pan dono<br />

unao kai man, marii kai manaꞌoraz<br />

upara dan naꞌian ĩtuma. Mazan<br />

ĩmadapaapa kan an unao kai man,<br />

ukiwa-kida powaa iti wuruꞌu<br />

kai manaꞌo raz upara dan. 14 Aizii<br />

ĩmadapaapa kan dono unao kaiman,<br />

oo aonaa ĩaba taꞌa zon ukuwaa,<br />

udobata naꞌiki uparau daꞌaka imiꞌi<br />

ukidiba diꞌiki ĩawunuu ta pan puꞌu.” w<br />

15 Jesus kian, “Õkowaa daꞌa zon<br />

mishiꞌo aimaa kan uꞌati. Tominkaru<br />

kooto wapa-kidan donoꞌo naa<br />

pidan nao, Tomin karu pata kaꞌutan<br />

nii naꞌiai nao pidan nao donoi<br />

Mat<br />

s 10:2 apostle­nao: dyuuda-kari wai kaku waa paꞌa nan Tomin karu nao ba nai-tinan<br />

dauꞌu. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

t 10:4 Patriot: mizaa taaka pau zoz pawiizi dauꞌan. Baꞌo ran udakotapa-kinao Zealot kii.<br />

u 10:5 Gentile­nao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. v 10:5 Samaria Baara san­nao: Putukapa kaa rita<br />

tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. w 10:14 Kidi bai parauda-kao,<br />

ukainaa ba tan Tomin karu marinaꞌa tan nii ĩnao.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 10<br />

26<br />

ii, powaꞌa zii wunao aiaꞌa Sodom<br />

naꞌiki Gomor rah san naouz.” x<br />

Patakaꞌuta-karu nii kaudinainao<br />

Tominkaru ati<br />

(Mark 13:9-13; Luke 21:12-17)<br />

16 Jesus kian koshan, “Uabata,<br />

õdyuu dan unao naꞌapa kaznizo nao<br />

dyuuda-kao kawan baudo koru nao<br />

bii iti. Ukauꞌan uaita pin naꞌapa<br />

kowazaz kawan, mazan umashaapa<br />

kai man pidan nao tuma orid kawan.<br />

17 Uzau din paꞌa naa paꞌi, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan pidan nao zaama tan<br />

nii unao naꞌiki ĩnaꞌa kan nii unao<br />

koo towapa-kizai iti, naꞌiki ĩbaꞌi zian<br />

nii unao syna gogue ii kida. 18 Naꞌiki<br />

ĩnaꞌa kan nii unao kazowau ta pai nao<br />

wii zai kanaapu ati naꞌiki king nao<br />

kanaapu ati õgaru dikin ii. Naꞌapaꞌo<br />

idaꞌanaꞌo nii ukowaa dan ĩꞌati,<br />

naꞌiki baꞌo ran pidan nao ati, Kaimanaꞌo<br />

Kuwai õdauꞌa naꞌo. 19 Aizii<br />

uzaa mata-kao dono naꞌiki utiwaakidapa-kao<br />

dono kooto wapa-kizi<br />

ii, manaꞌa udopi aꞌa naꞌa udawa tan<br />

dauꞌu naꞌa pam nii ukian. Taa-karu<br />

nii uꞌati uai tapa-kinaa nii naꞌa pam<br />

nii ukian. 20 Ukauꞌan upara dan an<br />

naꞌapain, aonaa unaouꞌo niꞌi naa<br />

mani parada, mazan uDaru Tominkaru<br />

Doro naꞌo nii parada unao<br />

idaꞌan.<br />

21 “Uruu dono pidan nao zowiikidan<br />

nii paꞌina wuzu nao, naꞌiki<br />

darui nao naꞌa paꞌo nii ĩzowii-kidan<br />

pau dai nao. Danii nao kashada pan<br />

nii padaru nao naꞌiki pudaro nao,<br />

naꞌiki ĩzowii-kidan nii ĩdyaun.<br />

22 Ipai pidan nao toꞌora-kizai ta pan<br />

nii unao õdikin ii. Mazan kanom<br />

tuu daꞌo ipai wuru kidaꞌa atii utokon<br />

iti, kazan naata-karu nii uruu.<br />

23 Upata kaꞌuta-kao dono umishidapan<br />

dauꞌan õgaru bau daꞌa paꞌo wii zai<br />

diꞌii, ukido apa baꞌo ran wii zai diꞌiti.<br />

Õkian mishiꞌo mana wun uꞌati,<br />

aonaꞌo nii zii ukaudin-kizi ipain<br />

Israel an kidaꞌo wii zai an, Dao nai ora<br />

Aokazi Ikiꞌo kaa wan uaꞌii powaa ati.<br />

24 “Aonaa tomin paꞌo pidan<br />

umana wunun patii chaan ai, naꞌiki<br />

aonaa poi torui umana wunun panaoba<br />

naa ai. 25 Ukauꞌan turuaꞌo wuruꞌu<br />

tomin paꞌo pidan tomi napa nuz<br />

patii chaan kawan, naꞌiki poi torui<br />

naꞌapa panao ba naa kawan. Kadapuꞌo<br />

dakota-kao an Beel zebul y kii,<br />

aita nii man udapu ainao pidan nao<br />

powaꞌaꞌo nii zii ĩdakoapa-kao.<br />

Kanom ai tarii-karu<br />

(Luke 12:2-9)<br />

26 “Ukauꞌan aonaa utariaꞌa naꞌa<br />

pidan nao ai. Ipai dizapa-kari wai,<br />

aida-kida-kao niizu, naꞌiki ipai<br />

taapa-kari wai kida mashaa, ipaiꞌo<br />

nii uai tapa-kida-kao. 27 Wuruꞌu<br />

aimaa kan õkowaa daniaz unao ati<br />

kari kao nan, ukowaa daꞌa naa paꞌiz<br />

ipai pidan nao ati. Kanom aimaakan<br />

mashau daꞌuꞌo õkowaa dan uꞌati,<br />

ukowaa daꞌa naa paꞌiz diiwaꞌo idaꞌan<br />

pidan nao abata kiziz. 28 Manaꞌa<br />

utariaꞌa naꞌa wunao aiaꞌa zowiaꞌoraz<br />

pidan, mazan udoro naa, aonaa<br />

x 10:15 Sodom naꞌiki Gomor­rah: kotuaꞌo donoi nao. Putukapa kaa rita tokon ii,<br />

Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. y 10:25 Beel­zebul: baꞌo ran kaa rita idaꞌa<br />

udakota-kao Beel zebub kii. Uruu Satan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


27<br />

MATTHEW 10<br />

ĩkaꞌii tan pazowian paꞌan. Mishiꞌorai<br />

man utarii paꞌan Tomin karu<br />

ai, kaꞌii taꞌo raz pakaboo tan pidan<br />

naꞌiki udoro naa Tuuba ruꞌo Tikazi<br />

wuꞌiti. 29 Aonaa mooko dyaꞌutamaꞌo<br />

parikowaru nao toriauzo-kao<br />

masakau daꞌu sodiꞌo puraata idaꞌan<br />

kari kao nan, mazan upuꞌu aonaꞌo<br />

nii bau daꞌapa udaru Tomin karu<br />

kashaa pan ĩwao tan imiꞌi baara ati.<br />

30 Naꞌiki Tomin karu aitapa nii ipai<br />

naꞌa pau daꞌuꞌo ran uzowaud kida<br />

uzowau idaꞌa. 31 Ukauꞌan aonaa<br />

utariaꞌa naꞌa, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

powaꞌaꞌo zii umarai napa-kao iribaꞌo<br />

parikowaru nao ai.<br />

32 “Naꞌiaꞌo ram pidan kowaa daꞌo<br />

õpida nan paugaru ipai pidan nao<br />

kanaa puꞌu, naꞌa paꞌo nii kapam<br />

õkowaa dan õpida nan uruu, õdaru<br />

aokazi iaꞌo kanaa puꞌu. 33 Mazan<br />

naꞌiaꞌo ram pidan kowaa daꞌo<br />

pamari naꞌa tan õgaru ipai pidannao<br />

kanaa puꞌu, naꞌa paꞌo nii kapam<br />

õmari naꞌa tan uruu õdaru aokazi<br />

iaꞌo kanaa puꞌu.<br />

Aonaa kaimanaaka-karu mani,​<br />

​mazan mizaataaka-karu<br />

(Luke 12:51-53; 14:26-27)<br />

34 “Aonaa uzauda-kidaꞌa naꞌa<br />

õkai manaaka-kidaꞌa nan mani pidannao<br />

paꞌati aaka wuruꞌu õwaꞌa tinuz<br />

daꞌatiꞌi imiꞌi baara ati. Õwaꞌa tin<br />

aonaa õkai manaaka-kidaꞌa nan<br />

mani pidan nao, mazan õmizaataaka-kidaꞌa<br />

nan ĩdyaun paꞌati aaka.<br />

35 Õwaꞌa tin õpanaꞌa daꞌa nan dao naiora<br />

nyuku nuu padaru ai, zun padaro<br />

ai, dinizoi pai mauzo ai. 36 Puiribannaouꞌo<br />

nii mana wun wuruꞌu<br />

putaruba nao niꞌo raz. z 37 Naꞌiaꞌoram<br />

pidan marain paꞌo padaru oo<br />

padaro powaꞌa zii pamarain pan<br />

ai õgaru, aonaa turuu naꞌa paꞌo<br />

pidan daꞌa nan õgaru. Naꞌiaꞌo ram<br />

pidan marain paꞌo pau dani powaꞌa<br />

zii pamarain pan ai õgaru, aonaa<br />

turuu naꞌa paꞌo pidan daꞌa nan õgaru.<br />

38 Naꞌiaꞌo ram pidan aonaꞌo unaꞌakaꞌa<br />

zon pacrossan naa, a aonaa turuu<br />

naꞌa paꞌo pidan daꞌa nan oo ukaudinan<br />

õtuma. 39 Naꞌiaꞌo ram pidan<br />

aipaꞌo pakaku pan paꞌidaꞌa, wazi waꞌo<br />

nii karikao nanuꞌo raz kakupa-karu<br />

paꞌai. Mazan kanom mari naꞌa taꞌo<br />

pamashaa pau zon kaduz pamishi dan<br />

dikin ii õgaru, uiko dan nii karikaonanuꞌo<br />

raz kakupa-karu.<br />

Wawinipa kida<br />

(Mark 9:41)<br />

40 “Naꞌiaꞌo ram pidan kai manaꞌo<br />

udapaa pan unao, kai manaꞌo udapaapan<br />

õgaru kapam wuruꞌu; naꞌiki<br />

naꞌiaꞌo ram pidan kai manaꞌo udapaapan<br />

õgaru, kai manaꞌo udapaa pan<br />

wuruꞌu dyuu daꞌo raz õgaru kapam.<br />

41 Naꞌiaꞌo ram pidan dapaa paꞌo<br />

prophet, uaita pan idi Tomin karu<br />

prophetin uruu, taa-kao nii uwinipa<br />

nii naꞌapa prophet kawan. Naꞌiki<br />

naꞌiaꞌo ram pidan kai manaꞌo udapaapan<br />

kai manaꞌo pidan, ukai manan<br />

idi, naꞌa paꞌo nii uwinipa nii taa-kao<br />

kai manaꞌo pidan kawan. 42 Naꞌiki<br />

Mat<br />

z 10:36 Micah 7:6 a 10:38 unaꞌa­kaꞌa­zon pacrossan­naa: ubaiaa pan kashaꞌo raꞌo oo<br />

uzowii-kao nii padaꞌan pan dikin ii Jesus.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 10​, ​11<br />

28<br />

naꞌiaꞌo ram pidan taaꞌo wunu baudaꞌa<br />

paꞌo õpida nan tuzan nii, aonaan<br />

puꞌu padamata umana wunun,<br />

mazan õpida nan uruu, mishiꞌo nii<br />

ukawi nipi naata-kao naꞌa paꞌo dikin<br />

ii.”<br />

John Chikaawunuupauzo dyuudan<br />

papoitorunao​Jesus diꞌiti<br />

(Luke 7:18-35)<br />

11 1 Jesus ipaiaꞌa kan dau naꞌan<br />

patomi napa-kidan 12 patominapa-kida<br />

nii nao, uruu dau naꞌan<br />

umakon naa, utomi napa-kidaꞌa nan<br />

naꞌiki ukaku waapa tinaꞌa nan wii zai<br />

kida kawanaꞌati, Galilee Baara an<br />

kidaꞌo raz.<br />

2 Taraa-kizai iaꞌo John Chikaawunuu<br />

pauzo, uaba tan dono Christ<br />

shaꞌapata nii kida dauꞌu, uruu idi<br />

udyuu dan patomi napa-kida nii nao<br />

pishaaꞌa nan Jesus. 3 Ĩkaa wan donoꞌo<br />

naa uꞌidiꞌiti ĩkian uꞌati, “Puko waada<br />

waꞌati, pugaruꞌu naa mishi wuruꞌu<br />

waꞌa tiꞌo niꞌo raz John kowaa dauzoniaz,<br />

oo wazau dapa zii baꞌo ran?”<br />

4 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />

“Umako powaa iti John diꞌiti,<br />

ukowaa daꞌan kanom uabata nii<br />

naꞌiki utukapa nii õshaꞌapa tan:<br />

5 ishaa wu nuꞌo, turuu utuka pan;<br />

machiꞌika kaꞌo, chiꞌika; kabishoꞌo<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo bishoi idi, kai man<br />

ubisho mana kan; makinaꞌo, abata;<br />

mawa kaꞌo, kakuda-kao powaa iti;<br />

pata kaꞌu tinaꞌo, abata Kai manaꞌo<br />

Kuwai. 6 Konau kiaꞌo nii pidan<br />

aonaꞌo raz ukasha dan pamishidapan<br />

õgaru.”<br />

7 John tomi napa-kida nii nao<br />

kiwan dau naꞌan, Jesus kakuwaa pan<br />

naa John dauꞌu iribaꞌo pidan nao ati.<br />

Ukian ĩꞌati, “Umakon kan donoꞌoraz<br />

John diꞌii mapidan takaꞌo baara<br />

iaꞌo raz, shaꞌa paꞌo ram pidan uzaudakida<br />

utuka pan naꞌii uruu dono?<br />

Pidan, pinidi saba awaru dawuapakida<br />

nii kawa nuꞌo? 8 Kanom shaꞌa<br />

utuka paꞌa zon naꞌii umakon kanuz<br />

naꞌii? Dao nai ora, umana wunuꞌo<br />

kamicha kida ukai wadapa nii?<br />

Pidan kai waada paꞌo raz naꞌa paꞌo<br />

kamicha, mashaa paꞌo umanawunuꞌo<br />

kabaun ii. 9 Ukowaada õꞌati,<br />

kanom shaꞌa utuka paꞌa zon naꞌii<br />

umakon kan dono naꞌii? Tomin karu<br />

prophetin shaꞌa? Prophet mishi<br />

uruu, mazan powaꞌa zii prophet<br />

ai. 10 Uruu John dauꞌa naꞌo saadakari<br />

waiz Tomin karu Para dan idaꞌa.<br />

Ukia nuz.<br />

‘Puabata, õdyuu dan pidan<br />

puꞌuaꞌati kaku waa paꞌo nii<br />

õꞌati,<br />

uruꞌo nii saa baa pumako<br />

kizi.’ ” b<br />

11 Udaunaꞌan Jesus kian,<br />

“Mishiꞌo õkian uꞌati, aonaa naꞌiam<br />

pidan shaka taꞌo daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa<br />

umana wunuꞌo nii John Chikaawunuu<br />

pauzo ai. Mazan pidan,<br />

aonaꞌo raz umana wunun Tominkaru<br />

nao ba nai-tinapa-kiziꞌi, upuꞌu<br />

umana wunuꞌo uruu John ai.<br />

12 “John Chikaa wunuu pauzo<br />

saka dan diꞌikiꞌo pakau di nan atii kai,<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan tuu barudinan,<br />

dikau daꞌo pidan nao tiwaan<br />

b 11:10 Malachi 3:1<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


29<br />

MATTHEW 11<br />

puꞌu pamashaata nuz. 13 Kiwiitapa<br />

John kakuwaa pan uaꞌii, ipai<br />

kotuaꞌo raz Tomin karu prophetinnao<br />

kakuwaa pan, naꞌiki kotuaꞌo raz<br />

Moses kaki naori kowaa dan naꞌapam<br />

nii aimaa kan shaꞌa pan. 14 Aizii<br />

umishi dan an wuruꞌu ĩkuwaa kidaz,<br />

John, uruꞌu naa wuruꞌu Elijahaz,<br />

ĩkowaa daniaz Tomin karu dyuu dan<br />

nii. c 15 Pukaki naon an puaba taꞌa naa<br />

kakinao rii!<br />

16 “Naꞌa pam dii mani õkainaa<br />

ba tan kai nao pidan nao?<br />

Naꞌa paꞌo ĩdyaun korai zian nao<br />

kawan sakanata pai naouz pamakinao<br />

tin-kizi ii, kada koin painaouz<br />

paꞌati aaka. 17 Ĩkian kaika paꞌa:<br />

‘Watauan puꞌu mazida-karu<br />

kun naa unao ati, mazan upuꞌu<br />

aonaa ukonau pan. Wakunuian<br />

puꞌu uꞌati baara nai iaꞌo ukunuuauzo-kao,<br />

mazan upuꞌu aonaa<br />

uzaa dan.’ 18 Ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />

John, sana din pauzo uruu, naꞌiki<br />

aonaa utuza pau zon. Uruu idi<br />

pidan nao kian udauꞌan, ‘Kai naꞌa<br />

oiaꞌo doro nai uꞌidaꞌa.’ 19 Aizii Daonai<br />

ora Aokazi Ikiꞌo aroo pau zon<br />

naꞌiki tuzauzo wine, uruꞌu naa<br />

pidan nao kian udauꞌan, ‘Aushaa,<br />

utukapa arawuꞌu kashaba kizi<br />

naꞌiki tuza pauzo uruu. Unau dapa<br />

pakami nau daꞌu-tin pan wunao<br />

idiꞌi zaa maa pauzo naouz tax<br />

puraatan naa, naꞌiki baꞌo ran oiainao<br />

pidan nao tuma.’ Tomin karu<br />

aita paa ban wuruꞌu tukapa-kidakari<br />

waiz umishiin wuru idaꞌa naꞌa<br />

shaꞌapaapa-kari waiz.”<br />

Donoi ii kidaꞌo pidannao,​<br />

​aonaa ĩmishidan Jesus<br />

(Luke 10:13-15)<br />

20 Donoi kida, Jesus shaꞌapata-kiziz<br />

iriba umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan padamata, mazan upuꞌu<br />

aonaa naꞌii san nao tanawa tinan<br />

paꞌoian ai. Uruu idi Jesus aidan<br />

papara dan naꞌii san nao mami shidakan<br />

dikin ii. 21 Ukian, “Kashaꞌo raꞌo<br />

nii mana wun pubaiaa pan Chorazin!<br />

Pugaru Beth saida, naꞌa paꞌo nii<br />

pubaiaa pan kashaꞌo raꞌo mana wun!<br />

Aizii wuruꞌu umana wun kidaꞌoraz<br />

aimaa kan shaꞌa pata-kari waiz<br />

uꞌidaꞌa, ushaꞌa pata-kao an mani<br />

Tyre naꞌiki Sidon d ii, sariapa mani<br />

naꞌii san nao moroko dan kamicha<br />

kashaꞌora-karu daara kida. Naꞌiki<br />

sariapa mani ĩkada dai nan pari tiꞌi<br />

idi, ĩtukapa-kida-kinaa nii mishi<br />

pata nawa tinan paꞌoian ai. 22 Mishiꞌo<br />

õkian uꞌati, awuta paꞌo nii zii Tominkaru<br />

pata kaꞌu tan Tyre naꞌiki Sidon<br />

san nao unao ai, wuru kamoo donoꞌo<br />

Tomin karu kooto wapa-kida nuz naa<br />

pidan nao.<br />

23 “Aizii unao Caper naum sannao,<br />

uꞌitii man umana wunuꞌo nii<br />

unao aokazi ii? Aonaa, mazan<br />

kiiꞌan ukaboota-kao nii Tuuba ruꞌo<br />

Tikazi wuꞌiti. Wuruꞌu umana wun<br />

kidaꞌo raz aimaa kan, shaꞌa pata-kariwaiz<br />

uꞌidaꞌa shaꞌa pata-kao an mani<br />

Mat<br />

c 11:14 Malachi 4:5 d 11:21 Tyre naꞌiki Sidon: donoi kida, aonaa Jew nao mashaapakizi<br />

mani.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 11​, ​12<br />

30<br />

Sodom e ii, kai naꞌa zii mani wuruꞌu<br />

donoiz kai. 24 Mishiꞌo, ukauꞌan<br />

Tomin karu kooto wapa-kidan<br />

donoꞌo naa pidan nao, powaꞌaꞌo nii<br />

zii Tomin karu pata kaꞌu tan unao,<br />

Sodom san nao ai.”<br />

Uwaꞌati õꞌidaꞌati​<br />

​usookapa kizi<br />

(Luke 10:21-22)<br />

25 Naꞌapain uruu dono Jesus<br />

toriin pan, ukian, “Õdaru, aokazi<br />

iainao naꞌiki imiꞌi baara ainao naoba<br />

naa, õkonau kii-kidan pugaru,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan putukapa-kidan<br />

idiꞌi naa paꞌinai nao ĩtomin pan ati,<br />

puma taa pada kaniaz umana wunuꞌo<br />

aita pai nao aita pan. 26 Mishiꞌo õdaru,<br />

naꞌapa kidaꞌo shaꞌa pan puaipan<br />

kawanaꞌa tiꞌo.”<br />

27 Aizii Jesus kian ĩꞌati, “Õdaru<br />

taa nii õꞌati ipai aimaa kan paꞌidiꞌiki<br />

kidaꞌo raz. Aonaa kanom aita pan<br />

õgaru uDaniz, soo õDaru. Naꞌiki<br />

aonaa kanom aita pan õDaru,<br />

soo õgaru uDani. Naꞌiki pidannao<br />

õzaa mata nii naouz aita paꞌo<br />

nii uruu.<br />

28 “Uwaꞌati õꞌidaꞌati ipai unao<br />

mizai nai nao kimi shaꞌo padowautapa<br />

nii idi, õtaan nii sookapa-karu<br />

uꞌati. 29 Uzaa mata õdopawa, unaꞌaka<br />

kiziz naꞌiki utomi napa õꞌidiꞌiki,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan kai manaꞌo<br />

õnyuku nuu naꞌiki aonaa atadinpaꞌo<br />

mani wuruꞌu õgaruz. Uruu<br />

idi uiko dan nii mishiꞌo mana wun<br />

sookapa-karu. 30 Wuruꞌu õdopawa<br />

õtaan niꞌo raz uꞌati mashaꞌa pan naꞌo<br />

naꞌiki shaa ka daꞌo.”<br />

Jesus uruu​<br />

​Sookapa-karu Kamoon naobanaa<br />

(Mark 2:23-28; Luke 6:1-5)<br />

12 1 Aizii Sookapa-karu<br />

Kamoon dono, Jesus<br />

dobata pan patomi napa-kida nii nao<br />

tuma zakapu an paori bai wheat<br />

baawu an. Naꞌapain utomi napakida<br />

nii nao zama zin naa, uruu idi<br />

ĩkarao waa nan wheat aka, naꞌiki<br />

ĩnika paa nan naazu. 2 Aizii Phariseenao<br />

tuka pan idi ĩshaꞌapa tina nuz<br />

naꞌapa, sariapa ĩkian Jesus ati,<br />

“Putukapa, putomi napa-kida nii nao<br />

aonaa ĩizoꞌa tin mani wakakinaori<br />

naa wuruꞌu ĩshaꞌa pata nuz<br />

kaika paꞌo raꞌa Sookapa-karu Kamoon<br />

dono.” f<br />

3 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />

“Aonaa mooko utuka pau zon kaa rita<br />

idaꞌaꞌo raz usaa din pan kanom King<br />

David shaꞌapa tauzo nii, tawuru donoꞌo<br />

uruu naꞌiki upidanan nao zama zin<br />

donoꞌo raz? g 4 Umoro tan Tomin karu<br />

Dapu nazo iti, naꞌiki unikan<br />

papidanan nao tuma bread taa-kariwaiz<br />

Tomin karu ati. Naꞌa paꞌo raz<br />

wazoo tapa-karu kakinao rii wuruꞌu<br />

pidan nika nuz wuruꞌu bread taa-kariwaiz<br />

Tomin karu ati. Soo faadaa nao<br />

kari kao nan taapada-kari waiz ĩnikan<br />

wuruꞌu breadiz. 5 Naꞌiki aonaa mooko<br />

uaita pan Moses kaki naori idaꞌaꞌo raz<br />

usaa din pan, ukowaa da nuz faadaa nao<br />

shaꞌa pata pakau din-kiz, Tomin karu<br />

e 11:23 Sodom: kotuaꞌo donoi mai naa bata-kari waiz pidan nao oian idi. (Genesis<br />

19:24-28) f 12:2 Pharisee nao ati, Jesus tomi napa-kida nii nao kau di nan wuruꞌu<br />

ĩkaraoda nuz wheat aka kida Sookapa-karu Kamoon dono. g 12:3 1 Samuel 21:1-6<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


31<br />

MATTHEW 12<br />

Dapu ii sooka pauzo-karu kamoon<br />

dono, mazan upuꞌu aonaa ĩtaapakao<br />

ĩshaꞌapa tan oiaꞌo, ĩmaizoꞌati kan<br />

puꞌu kakinao rii? 6 Õkowaa dan nii<br />

uꞌati, diꞌi utumaꞌo raz, powaꞌaꞌo zii<br />

umana wunun Tomin karu Dapu ai.<br />

7 Tomin karu Para dan saada-kariwaiz<br />

kian, ‘Kamu nanu aba-karu<br />

wuruꞌu õai paniaz, aonaa uzai taakari<br />

waiz mani.’ Uaita pan an mani<br />

kai manai man naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />

parada-karuz, aonaa mani udako tan<br />

pidan nao oiai nao nii, mashaꞌa patakai<br />

naouz oiaꞌo. 8 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo Sookapa-karu<br />

Kamoon nao ba naa uruu.”<br />

Jesus kakudan pidan​<br />

​makiitakaꞌo pakaꞌu<br />

(Mark 3:1-6; Luke 6:6-11)<br />

9 Naꞌikiꞌo Jesus makon syna gogue<br />

iti. 10 Naꞌii naꞌaꞌo dao nai ora, aonaa<br />

ukaꞌu kii tinan, mawa kaꞌo ukaꞌu.<br />

Pabiꞌi kida pidan nao naꞌii aipai nao<br />

pazaa ma tan Jesus ushaꞌapa tinan<br />

idaꞌan panaꞌiti kakinao rii ai. Uruu<br />

idi ĩpishaa nuzu, ĩkian, “Aonaa<br />

mani uꞌoian wakaki naori naa ati<br />

pidan kaku dan pidan Sookapa-karu<br />

Kamoon dono?”<br />

11 Jesus dakoꞌa tin, ukian ĩꞌati,<br />

“Naꞌapa dii mani unao shaꞌapatinan<br />

bau daꞌa paꞌo uꞌuza kaznizo<br />

waotan an muna poꞌo kaꞌu naru diꞌiti<br />

Sookapa-karu Kamoon dono? Aonaꞌo<br />

nii mani usoꞌo tan kanuz naꞌapain?<br />

12 Aizii pidan mani, powaꞌaꞌo zii<br />

umana wunun kaznizo ai. Ukauꞌan<br />

aonaa uꞌoian wakaki naori naa ati,<br />

washaꞌapa tan kai manaꞌo Sookapakaru<br />

Kamoon dono.” 13 Uruꞌu naa<br />

ukian dao nai ora makii ta kaꞌo pakaꞌu<br />

ati, “Pusawada pukaꞌu.” Sariapa<br />

usawa daꞌa ka nuz, naꞌiki sariapa<br />

ukaꞌu kai manaꞌa kan naꞌapa baꞌoran<br />

ukaꞌu kawan.<br />

14 Uruu idi naꞌikiꞌo Pharisee nao<br />

makon ĩkadako tinaꞌa nan paꞌidiwaru<br />

sodi, ĩaita paꞌa zon naꞌa pam<br />

kizi pazowian Jesus.<br />

Tominkaru zaamatanii​<br />

​papoitoru nii<br />

15 Jesus aba tan naa naꞌa pam<br />

pashaꞌapa taꞌa zoo-kao, sariapa<br />

umakon naꞌiki. Naꞌiki iriba pidannao<br />

daꞌana nuzu. Uruu dono ipai<br />

ukaku dan kari nai nao naꞌii. 16 Ukakinao<br />

waꞌa kan ĩdyaun, aonaa kizi<br />

ĩkaku waa pan udauꞌu baꞌo rai nao<br />

ati. 17 Uruu umishian naa naꞌa paꞌoram<br />

Tomin karu kiauzo nuz prophet<br />

Isaiah idaꞌan.<br />

18 “Diꞌi uruuꞌu õzaama taniaz<br />

õpoi toru nii,<br />

uruu wuruꞌu õmarai napa nii<br />

naꞌiki õnyuku nuu-atiꞌo raz.<br />

Õtaan nii õdoro naa uꞌidaꞌa,<br />

naꞌiki ukaku waa pan nii<br />

sakita paꞌo mashaapa-karu<br />

Tomin karu tumaꞌo dauꞌu,<br />

ipai pabiꞌi naa kaꞌo pidan nao<br />

ati.<br />

19 Uruu wuruꞌu õzaama taniaz<br />

õpoi toru nii,<br />

aonaꞌo nii ukadako waakapau<br />

zon, naꞌiki aonaꞌo nii<br />

ukado kou zon diiwa.<br />

Aonaꞌo nii upara dan diiwaꞌo<br />

idaꞌan dunapo an kida.<br />

20 Aonaꞌo nii umanawu tan<br />

ramita paꞌo,<br />

Mat<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 12<br />

32<br />

naꞌiki aonaꞌo nii umaka dan<br />

suduu paꞌo upuꞌuka pan.<br />

Ukauꞌan kari kao nanuꞌo nii<br />

ukamunan ban,<br />

atii udikin tan nii oii kidaꞌo<br />

aimaa kan mishiꞌo kai mankaru<br />

idaꞌan.<br />

21 Naꞌiki uruu atiꞌo nii ipai<br />

pidan nao donozi naa kida<br />

nyuku nuu,<br />

ĩzauda pan pakazan naata-kao.” h<br />

Pidannao kian kainaꞌa oiaꞌo<br />

doronainao zowaunaa Jesus idaꞌa<br />

(Mark 3:20-30; Luke 11:14-23)<br />

22 Uruu dau naꞌan pidan nao<br />

naꞌakan Jesus idaꞌati ishaa wun<br />

naꞌiki mapara da nuꞌo pidan, wuruꞌu<br />

unaꞌapai tanuz oiaꞌo doro nai kainaꞌan<br />

idiꞌo idaꞌa. Ukauꞌan Jesus kakuda<br />

uruu. Uruu idi kai manaꞌa naa uparadan,<br />

naꞌiki kai manaꞌa naa utuka pan.<br />

23 Tuu kii pidan nao diꞌitin pan Jesus<br />

shaꞌapata nii kida dauꞌan. Uruu idi<br />

ĩkian, “David Takaan-daun i mani<br />

arawuꞌu?”<br />

24 Aizii Pharisee nao aba tan<br />

idi ĩnaꞌa pan, sariapa ĩkian paꞌatiaaka,<br />

“Oiaꞌo doro nai nao nao ba naa<br />

Beel zebul j taan idiꞌo umaꞌo zakakinaa<br />

nii wuruꞌu uwaa ta nuz oiaꞌo<br />

doro nai nao.”<br />

25 Jesus aitapa naꞌa paꞌo ram<br />

ĩdiꞌitin pan. Uruu idi ukian ĩꞌati,<br />

“Bau daꞌa paꞌo wii zai idaꞌaꞌa pidannao<br />

mashaa pan, ĩmizaa taaka pan<br />

an paꞌati aaka, aonaꞌo nii wii zai<br />

naꞌan kotuaꞌiki. Naꞌiaꞌo ram pidannao<br />

donoi ainao, ĩmashaa pan an<br />

buu taaka pairi ban nao ai, naꞌiki<br />

ĩmizaa taaka pan an paꞌati aaka,<br />

aonaꞌo nii donoi naꞌan kotuaꞌiki.<br />

Naꞌiaꞌo ram pidan nao mashaapai<br />

nao bau daꞌa paꞌo kabaun idaꞌa<br />

buu taaka pan an pairi ban nao ai,<br />

naꞌiki ĩmizaa taaka pan an paꞌati aaka,<br />

aonaꞌo nii ĩmashaa pan bao kopa<br />

kotuaꞌiki. 26 Aizii Satan waatan an<br />

papoi toru nao oiaꞌo doro nai nao,<br />

ĩbuu taaka pan naꞌiki ĩmizaa taakapan<br />

paꞌati aaka wuruꞌu. Ukauꞌan<br />

aonaꞌo nii Satan nao ba nai-tin pan<br />

kotuaꞌiki. 27 Unao, ukian õwaa tan<br />

oiaꞌo doro nai nao, oiaꞌo doro nai nao<br />

nao ba naa Beel zebul taan idaꞌanaꞌo<br />

õmaꞌo zaka-kinaa nii. Mazan kanom<br />

taaꞌo raz mooko unao pidanan nao ati<br />

ĩmaꞌo za kan naa nii, ĩkaboota-kinaa<br />

nii oiaꞌo doro nai nao? Beel zebul?<br />

Aonaa. Ukauꞌan uruu naꞌapa kidaꞌoraz<br />

kainaa bata uꞌati, naꞌa paꞌo ram<br />

wuruꞌu upoza wa ta pa nuz. 28 Mazan<br />

wuruꞌu õwaa ta nuz oiaꞌo doro nai nao<br />

paꞌan Tomin karu taa nii idaꞌanaꞌo<br />

õꞌati padoro naa õmaꞌo za kan naa nii,<br />

naꞌa paꞌo kainaa bata kai naꞌaꞌa naa<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan ubiiꞌi.<br />

29 “Kaika paꞌo kawa nuꞌo wuruꞌu:<br />

Aonaa naꞌiaꞌo ram pidan kaꞌii taꞌo nii<br />

pamoro ti nan maꞌo za kaꞌo dao nai ora<br />

dapu, unaꞌa kaꞌa zon an ushaꞌa pauz<br />

kida uꞌai udapu iki, soo udodo wan<br />

nii zii wuruꞌu maꞌo za kaꞌo raz pidan<br />

kiwiin. Uruu udaunaꞌan turuaꞌo<br />

niꞌi naa unaꞌa kan ushaꞌa pauz kida<br />

udapu iki.<br />

h 12:21 Isaiah 42:1 i 12:23 David Takaan-daun: Kotuaꞌo Tomin karu kian udyuu dan<br />

nii bau daꞌapa David Takaan-daun umana wunuꞌo nao ba nai nii. j 12:24 Beel­zebul:<br />

baꞌo ran kaa rita idaꞌa udakota-kao Beel zebub kii. Uruu Satan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


33<br />

MATTHEW 12<br />

30 “Naꞌiaꞌo ram pidan aonaa<br />

õꞌidaꞌa tan puꞌu mani, õtaruba uruu.<br />

Naꞌiaꞌo ram pidan aonaꞌo ukasabaꞌuu<br />

pan õtuma, pararaa-biꞌi taꞌo<br />

õkasa baꞌuu nii wuruꞌu.<br />

31 “Ukauꞌan õkowaa dan uꞌati,<br />

shaꞌa paꞌo ram pidan shaꞌapa tan an<br />

oiaꞌo pairi ban ati, naꞌiki udakoopan<br />

Tomin karu, mari naꞌata-karu<br />

nii wuruꞌu uꞌoia nuz uꞌai. Mazan<br />

udakoo pan an Kai manaꞌo Doro naa,<br />

aonaꞌo nii uꞌoian mari naꞌata-kao<br />

uꞌai. 32 Naꞌiaꞌo ram pidan dikau daꞌo<br />

upara dan Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

dauꞌan, mari naꞌata-karu nii uꞌoian<br />

uꞌai, mazan naꞌiaꞌo ram pidan dakoopaꞌo<br />

Kai manaꞌo Doro naa, aonaꞌo nii<br />

naꞌa painim uꞌoian mari naꞌata-kao<br />

uꞌai, kai oo dii naꞌi tiꞌi.<br />

Paoribai aitapa-kao​<br />

​paꞌaka idaꞌan<br />

(Luke 6:43-45)<br />

33 “Puaipan an kai manaꞌo<br />

paori bai aka, ziwuꞌo uai pan pupaoriba.<br />

Paori bai maziwu kan dono,<br />

dikau daꞌo nii uꞌaka. Aitapa-kariwai<br />

ziwuꞌo paori bai paꞌaka idaꞌan.<br />

34 Unao kicha naꞌ iki-kiaꞌo kowazaz,<br />

aonaa naꞌitim upara dan kai manan.<br />

Kanom nyuku nui iaꞌo raz utaapa-kao<br />

kida, uruꞌo nii kodita-kida-kari waiz.<br />

35 Kai manaꞌo pidan, ukodita-kidan<br />

nii kai man kidaꞌo aimaa kan,<br />

pataapa nii panyuku nuu kai manan<br />

diꞌiki. Dikau daꞌo pidan, ukoditakidan<br />

nii dikauda kidaꞌo aimaa kan,<br />

pataapa nii panyuku nuu dikau dan<br />

diꞌiki. 36 Aizii õkowaa dan uꞌati,<br />

Tomin karu kooto wapa-kidan donoꞌo<br />

naa pidan nao, ĩkooto wapa-kida-kao<br />

nii ipai dikauda kidaꞌo papara dauzonii<br />

dikin ii. 37 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

upara dauzo nii kida idaꞌanaꞌo nii<br />

ukainaa ba tinan, kai manaꞌo unao<br />

oo oiaꞌo.”<br />

Jesus kaiwaan Jonah​<br />

​pakainaaribanaa nii<br />

(Mark 8:11-12; Luke 11:29-32)<br />

38 Udaunaꞌan pabiꞌi kida<br />

Pharisee nao naꞌiki tiichaa pauzonao<br />

Moses kaki naori dauꞌu kian<br />

Jesus ati, “Tiichaa, watuka paꞌa zon<br />

pushaꞌapa tan umana wunuꞌo aimaakan<br />

kai naa ba taꞌo nii Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo pugaru.”<br />

39 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun,<br />

ukian ĩꞌati, “Soo oiaꞌo naꞌiki<br />

maizoꞌati-kai nao pidan nao wuruꞌu<br />

tuka paꞌa zoꞌo raz aimaa kan kainaabata-kao<br />

paꞌati. Aonaꞌo nii kanom<br />

idaꞌan ukai naa bata-kao uꞌati,<br />

soo prophet Jonah idaꞌanaꞌo nii.<br />

40 Jonah naꞌian kawan udaruꞌo<br />

kopau toba nazo ii idiki nau daꞌu<br />

kamoo naꞌiki idiki nau daꞌu marutaꞌo.<br />

Naꞌa paꞌo nii Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo naꞌian kapam idiki nau daꞌu<br />

kamoo naꞌiki idiki nau daꞌu maru taꞌo<br />

imiꞌi kaꞌazo ii. 41 Pidan nao Nineveh<br />

san nao kadishi tan nii wuru kamoo<br />

donoꞌo, Tomin karu kooto wapa-kidanuz<br />

ipai pidan nao, naꞌiki ĩdakoo pan<br />

nii kai nao pidan nao, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan ĩnao ĩtanawa tina nii<br />

paꞌoian ai Jonah kowaa dan dono<br />

ĩꞌati Tomin karu para dan. Mazan<br />

diꞌo raꞌa pidan utumaꞌo raz, powaꞌaꞌo<br />

zii umana wunun Jonah ai. 42 Sheba<br />

ikiꞌo Queen nao ba nai aba kadishi tan<br />

nii wuru kamoo donoꞌo, Tomin karu<br />

Mat<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 12​, ​13<br />

34<br />

kooto wapa-kida nuz ipai pidan nao,<br />

naꞌiki odakoo pan nii kai nao pidannao,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan owaꞌati nii<br />

muna poꞌo ama zada tokon ikinapu,<br />

oaba taꞌa zon idi Soloman aita paaban<br />

dauꞌu. Mazan diꞌo raꞌa pidan<br />

utumaꞌo raz powaꞌaꞌo zii umanawunun<br />

Soloman ai.<br />

Oiaꞌo doronai padantan powaa ati<br />

(Luke 11:24-26)<br />

43 “Naꞌa painim oiaꞌo doro nai<br />

kodi tan pidan diꞌiki, umakon nii<br />

ama zada aradaꞌo diꞌiiꞌaka, udoro tapan<br />

naa pamashaapa-kizi nii. Aizii<br />

aonaan dono uiko dan pamashaapakizi<br />

nii, 44 uruꞌu naa ukian paai pan<br />

ati, ‘Õkiwan nii powaa iti õdapu<br />

iti.’ Uruu idi ukiwan naa powaa<br />

iti, naꞌiki uikoda wuruꞌu padapuz<br />

aonaa kanom mashaa paꞌo nii naꞌii,<br />

kai man uparau dapa-kao. 45 Uruu idi<br />

umakon unaꞌa nan 7 baꞌo ran oiaꞌo<br />

doro nai nao powaꞌaꞌo zii mana wun<br />

ĩdikau dan kida paꞌai. Uruu idi<br />

ĩmoro tan naꞌiki naꞌiaꞌa naa ĩmashaapan.<br />

Uruu dau naꞌan powaꞌaꞌo nii zii<br />

pidan dikau daꞌa kan kiwii niꞌo ai.<br />

Ukauꞌan naꞌa paꞌo wuruꞌu oiai naouz<br />

pidan nao kaiꞌo raz naa ĩmashaa pan.”<br />

Jesus daro naꞌiki uꞌinawuzunao<br />

(Mark 3:31-35; Luke 8:19-21)<br />

46 Jesus kadako tinan puꞌu zii<br />

pidan nao ati, udaro naꞌiki uꞌinawuzu<br />

nao kaa waꞌa kan naꞌiti,<br />

ĩkadi shita pan paniba ii ĩpara daꞌa zon<br />

uꞌati. 47 Uruu idi bau daꞌapa pidan<br />

naꞌiaꞌo kian Jesus ati, “Putukapa,<br />

pudaro naꞌiki puꞌina wuzu nao paniba<br />

ii, ĩpara daꞌa zon puꞌati.”<br />

48 Jesus kian uꞌati, “Kanom<br />

õdaro nii, kanom õꞌina wuzu nao<br />

nii.” 49 Usawa dan pakaꞌu patominapa-kida<br />

nii nao diꞌiti naꞌiki ukian,<br />

“Diꞌi õdaro naꞌiki õꞌina wuzu nao.<br />

50 Kanom shaꞌapa tinaꞌo õdaru aokazi<br />

iaꞌo aipan kawanaꞌati, ĩnao wuruꞌu<br />

õdada koo, õꞌina wuzu naꞌiki õdaro.”<br />

Diꞌitinapa-kinai kuwai,​<br />

​pidan paopaꞌo dauaꞌo<br />

(Mark 4:1-9; Luke 8:4-8)<br />

13 1 Naꞌapain uruu kamoo<br />

dono, Jesus makon<br />

naꞌiaꞌo kabaun diꞌiki karishii zaꞌiti,<br />

naꞌiki naꞌii usaka na tan udanoma<br />

ii. 2 Iriba pidan nao kasa baꞌukinan<br />

uꞌidaꞌati, uruu idi upai dinan<br />

kanawa zoꞌiti, naꞌiki usaka na tan<br />

naꞌii pidan nao naꞌian puꞌu karishii<br />

zaꞌa. 3 Udaunaꞌan upara dan, ukaiwaa<br />

diꞌi tinapa-kinai kuwai kida,<br />

patomi napa-kida-kinaa nii ĩdyaun.<br />

Ukian, “Bauka pai man, pidan<br />

makon pazaka pun iti upao paꞌanan<br />

papao riba uuda kida. 4 Pabiꞌi<br />

kida upaoriba uuda upara raa nii<br />

pidan pao­wan uudai<br />

pazaka­pun ii (13:4)<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


35<br />

MATTHEW 13<br />

kida waotan dobaapa-kizai an,<br />

kotuꞌuz nao kaa wan naꞌiti, sariapa<br />

ĩnika nuzu. 5-6 Baꞌo ran kida upararaan<br />

kuba taꞌo imiꞌi idaꞌan. Kadiman<br />

usodaꞌa kan padamata, mazan<br />

kamoo wii chaꞌa kan idi, sariapa<br />

uzowian wuruꞌu sodaꞌa kaꞌo raz zii<br />

paori bai sodi kida. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan aonaa naꞌitim uꞌisha ta baꞌu<br />

zaama tinan. 7 Pabiꞌi kida upaoriba<br />

uuda waotan kai wada-karu bii<br />

an. Sariapa ukauꞌan kai wadakaru<br />

bazo bata nuzu. 8 Mazan pabiꞌi<br />

upara raa nii papao riba uuda kida<br />

kai manaꞌo imiꞌi idaꞌan. Uruu idi<br />

ukaa kan powaꞌa zii ukaꞌuu dan diriꞌi<br />

kida, baꞌo ran kida ukaꞌuu dan diriꞌi<br />

kida mana wun. 9 Pukaki naon an<br />

puaba taꞌa naa kakinao rii!”<br />

Kanom niꞌo Jesus kaiwaan​<br />

​diꞌitinapa-kinai kuwai kida<br />

(Mark 4:10-12; Luke 8:9-10)<br />

10 Uruu dau naꞌan patomi napakida<br />

nii nao pishaan Jesus. Ĩkian<br />

uꞌati, “Kanom nii pukaku waa pan<br />

pidan nao ati diꞌi tinapa-kinai kuwai<br />

kida idaꞌan?”<br />

11 Udakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />

“Unao atiꞌo kari kao nan utaa-kao<br />

wuruꞌu aitapaaba-karuz Tominkaru<br />

nao ba nai-tin pan dauaꞌo raz<br />

aonaꞌo raz uai tapa nata-kao, mazan<br />

wunao atiꞌi, aonaa utaa-kao wuruꞌu<br />

aitapaaba-karuz. 12 Ukauꞌan pidan<br />

kai naꞌaꞌo aimaa kan uꞌidaꞌa, aimaakan<br />

taa-karu nii diriꞌi powaꞌa zii<br />

uꞌati. Uruu idi powaꞌaꞌo nii zii<br />

udiriꞌin uꞌidaꞌa. Powaꞌa zii manawun<br />

udiriꞌin uaiapa-kao ai. Mazan<br />

wuruꞌu pidan, aonaꞌo raz kanom<br />

uꞌidaꞌa, kanom masakau daꞌu sodiꞌi<br />

uꞌidaꞌa, kazata-karu nii uꞌai. 13 Uruu<br />

idiꞌo õkai waan wuruꞌu diꞌi tinapakinai<br />

kuwai kidaz õkaku waa pan<br />

dono ĩꞌati. Uruu idi awunuu tapa<br />

padamata ĩdyaun, mazan aonaa<br />

ĩtuka pan, naꞌiki ĩabata pan<br />

padamata, mazan aonaa ĩabatan,<br />

naꞌiki aonaa ĩaita pan. 14 Ĩnao<br />

ukauꞌan wuruꞌu mishiaꞌo raz<br />

Tomin karu poitoru Prophet Isaiah<br />

para dan. Ukia nuz kaika paꞌa:<br />

‘Uabata pan nii mazan aonaꞌo<br />

nii uaita pan uabata nii,<br />

uawu nuu ta pan nii<br />

padamata, mazan aonaꞌo<br />

nii utukapa nuz.<br />

15 Ushaꞌapa num idi wuruꞌu<br />

pidan naouz ĩdadara dan<br />

panyuku nuu,<br />

aonaa ĩaba taꞌa zon naꞌiki<br />

aonaa ĩtuka paꞌa zon.<br />

Mazan ĩtuka paꞌa zon an mani,<br />

ĩaba taꞌa zon an mani,<br />

naꞌiki ĩaita pan an mani kaiman<br />

panyuku nuu ii,<br />

uruu idi ĩtanawa tin mani<br />

õꞌidaꞌati,<br />

naꞌiki õkakuda mani ĩdyaun.’<br />

Tomin karu kian. k<br />

16 “Kai man zii unao ati, utukapan<br />

idi uawun idi, naꞌiki uaba tan<br />

idi ukinao idi. 17 Mishiꞌo õkian uꞌati.<br />

Iriba Tomin karu prophetin nao naꞌiki<br />

kotuaꞌo kai manai nao pidan nao,<br />

tuu kiaꞌo padamata ĩtuka paꞌa zon<br />

wuruꞌu utuka paniaz ushaꞌa pata-kao,<br />

Mat<br />

k 13:15 Isaiah 6:9-10<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 13<br />

36<br />

mazan aonaa ĩtukapa nuzu. Naꞌiki<br />

ĩaba taꞌa zon uabata nii, mazan aonaa<br />

ĩaba tauzo nuzu.<br />

Jesus kainaabatan pakuwaa<br />

paopaꞌo dauaꞌoraz<br />

(Mark 4:13-20; Luke 8:11-15)<br />

18 “Aizii uaba tapa uaitapa<br />

kizi naꞌa pam õkai naa ba tan paopaꞌo<br />

dauaꞌo raz kuwai. 19 Pidan nao<br />

aba tai naouz kuwai, Tomin karu naoba<br />

nai-tinan dauꞌan, mazan aonaa<br />

ĩaitapa nuz. Ĩnao naꞌa paꞌo uudai<br />

kawan pararaa-kari waiz dobaapakizai<br />

an. Satan kaa waꞌa kan naꞌan,<br />

mashaꞌa pan naa uzaama taꞌa kan<br />

wuruꞌu paowa-kari waiz naꞌan<br />

kida. 20 Uudai kida pararaa-kariwaiz<br />

kuba baawu an, kainaa bata<br />

naꞌa paꞌo pidan nao, ĩaba tan dono<br />

sodiꞌo kari kao nan, ĩkonau kiikidaꞌa<br />

kan Tomin karu dauaꞌo raz<br />

kuwai. 21 Mazan aonaa ĩtaa pan<br />

kuwai kai manai man paꞌidaꞌa, uruu<br />

idi aonaa umashaa pan kotuaꞌiki<br />

ĩꞌidaꞌa. Ukauꞌan naꞌa painim ĩbaiaa<br />

pan dono oo ĩpata kaꞌuta-kao<br />

kuwai dikin ii, sariapa ukaa kin pan.<br />

22 Aizii uudai kida pararaa-kari waiz<br />

kai wada-karu baawu an, kainaa batan<br />

naꞌa pam pidan nao aba tai naouz<br />

kuwai padamata. Mazan ĩdiꞌitin pan<br />

aimaa kan aiapa-kao dauꞌu, naꞌiki<br />

kashaꞌa pauzi-karu dauꞌu. Uruu<br />

idi ĩmanyuku nuu tan naa wuruꞌu<br />

kuwaiz. Naꞌiki aonaꞌa naa ĩshaꞌapain<br />

pan kai man kuwai kawanaꞌati.<br />

23 Naꞌiki wuruꞌu uudai kida paowakari<br />

waiz kai manaꞌo imiꞌi idaꞌan,<br />

uruu kainaa ba tan wunaouꞌu abatai<br />

naouz kuwai naꞌiki kai man<br />

ĩaitapa nuz. Uruu idi ĩmashaa pan<br />

naa ukawanaꞌati, pakaꞌii tinan<br />

kawanaꞌati kida, naꞌapa paori bai<br />

kida kawan kaa kaꞌo raz kai man,<br />

baꞌo ran kaa kan powaꞌa zii udiriꞌin<br />

kida.”<br />

Diꞌitinapa-kinai kuwai kazamakaꞌo<br />

paowanaka-kao dauaꞌo<br />

24 Aizii Jesus kowaa dan baꞌo ran<br />

diꞌi tinapa-kinai kuwai ĩꞌati. Ukian,<br />

“Kaika paꞌo wuruꞌu Tomin karu naoba<br />

nai-tinapa nuz: pidan pao wan<br />

kawan kai manaꞌo paori bai uuda<br />

kida pazaka pun ii. 25 Aiwakaꞌan<br />

ipai pidan daꞌa wun puꞌu, utaruba<br />

kaa wan uzaka pun ii. Upao wan kan<br />

kazama kaꞌo uuda kida upaoriba<br />

wheat bii an, udaunaꞌan umakoꞌokan<br />

naa. 26 Paori bai sodan donoꞌo<br />

naa naꞌiki ukaa kan donoꞌo naa, kainaꞌa<br />

kazama kaꞌo kida sodan ĩbii<br />

an kapam. 27 Upoi toru nao kaa wan<br />

uꞌidaꞌati, naꞌiki ĩkian uꞌati, ‘Nao banai,<br />

kai manaꞌo paori bai uuda kida<br />

shaꞌatii pupao wa nii, mazan dii naꞌaꞌa<br />

naa kazama kaꞌo kida aidina nuꞌu.’<br />

28 “ ‘Õtaruba wuruꞌu pao wankaꞌo<br />

raz naꞌa paꞌo,’ ukian ĩꞌati.<br />

“Upoi toru nao kian uꞌati,<br />

‘Puai apa wasoꞌo tan wuruꞌu<br />

kazama kaꞌo raz?’<br />

29 “ ‘Aonaa,’ ukian ĩꞌati. ‘Panaadon<br />

usoꞌo tan dono kazama kaꞌo,<br />

usoꞌo tan nii paori bai kida kapam.<br />

30 Marii zii paori bai naꞌiki kazamakaꞌo<br />

sawa tan bao kopa atii paori bai<br />

duku tapa-kao dono. Aizii udukutapa-kao<br />

uaꞌii, õdyuu dan nii<br />

dukuta pai nao soꞌotan kazamakaꞌo<br />

naꞌiki ĩkasa baꞌuu nuzu, naꞌiki<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


37<br />

MATTHEW 13<br />

udaunaꞌan marii ĩkawao da nuzu.<br />

Mazan õpaoriba aka, õdyuu dan nii<br />

ĩsaa baa nuz padapu naa diꞌiti.’ ”<br />

Diꞌitinapa-kinai kuwai, paoribai<br />

mustard uuda dauaꞌo<br />

(Mark 4:30-32; Luke 13:18-19)<br />

31 Jesus kowaa dan ĩꞌati baꞌoran<br />

diꞌi tinapa-kinai kuwai. Ukian,<br />

“Kaika paꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />

nao ba nai-tinapa nuz: mustard<br />

uuda paowa-kao kawan zakapu<br />

ii. 32 Wuruꞌu mustard uudaz, uruu<br />

duu so diꞌo mana wun ipai baꞌoran<br />

paori bai uuda kida ai. Mazan<br />

usodan dono, udyau pain nii udaru<br />

baꞌo ran paori bai kida ai. Udaruꞌo<br />

paori bai nii utomi nan, uruu idi<br />

kotuꞌuz nao kaa wan ĩkashima kainpan<br />

uwaoda an kida.”<br />

Diꞌitinapa-kinai kuwai,​<br />

​yeast dauaꞌo<br />

(Luke 13:20-21)<br />

33 Jesus kowaa dan ĩꞌati powaꞌa<br />

zii baꞌo ran diꞌi tinapa-kinai kuwai.<br />

Ukian, “Kaika paꞌo wuruꞌu Tominkaru<br />

nao ba nai-tinapa nuz: pidan<br />

muu dan kawa nuꞌo masakau daꞌu<br />

yeast diriꞌiꞌo poroom-biꞌiti, atii<br />

upoo da dan ipai diriꞌiꞌo raz poroom.”<br />

Kanom niꞌo Jesus kaiwaan<br />

tominapa-kinai kuwai kida<br />

(Mark 4:33-34)<br />

34 Jesus kai waan diꞌi tinapa-kinai<br />

kuwai kida pakaku waapa-kinaa<br />

nii iribaꞌo pidan nao ati. Aonaa<br />

naꞌa painim ukaku waa pau zon ĩꞌati<br />

makai waaka-daun uruu kaduz<br />

kuwai. 35 Ukaku waa pau zon naꞌapa<br />

umishii-kinaa Tomin karu prophetin<br />

kianuz.<br />

“Õkai waan nii diꞌi tinapa-kinai<br />

kuwai kida<br />

õpara di nan dono ĩꞌati.<br />

Õkowaa dan nii ĩꞌati aimaa kan<br />

kida<br />

aonaꞌo ĩaita pauzo-kao kida,<br />

ama zada tominan diꞌikiꞌo.”<br />

Jesus kainaabatan kazamakaꞌo<br />

dauaꞌoraz diꞌitinapa-kinai kuwai<br />

36 Jesus makoꞌo kan dau naꞌan<br />

iribain nao pidan nao diꞌiki, uruꞌu<br />

naa umoro tan kabaun nazo iti.<br />

Utomi napa-kida nii nao kaa wan<br />

uꞌidaꞌati, naꞌiki ĩkian uꞌati, “Pukowaada<br />

waꞌati naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />

diꞌi tinapa-kinai kuwai kai naa bataniaz<br />

zakapu iaꞌo kazama kaꞌo<br />

dauaꞌo raz.”<br />

37 Jesus kian ĩꞌati, “Wuruꞌu paowaꞌo<br />

raz kai manaꞌo pao riba uuda<br />

kida, uruu Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo.<br />

38 Wuruꞌu zakapuz, uruu imiꞌi baara.<br />

Kai manaꞌo paori bai uuda kida, uruu<br />

pidanan nao nao ba naita pai nao niꞌo<br />

Tomin karu. Wuruꞌu kazama kaꞌo raz,<br />

uruu Satan pidanan nao. 39 Naꞌiki<br />

wuruꞌu utaru baz pao wan kaꞌo raz<br />

kazama kaꞌo, uruu Satan. Wuruꞌu<br />

paori bai soꞌo tapa-kao, uruu amazada<br />

katokon-tinan dauꞌa naꞌo.<br />

Soꞌota pai naouz paori bai, ĩnao<br />

angel nao wuruꞌu. 40 Aizii wuruꞌu<br />

kazama kaꞌo kasa baꞌuu-kaoaz<br />

naꞌiki ukawaoda-kaoaz, naꞌa paꞌo<br />

nii aimaa kan shaꞌa pan diꞌo raꞌa<br />

ama zada katokon-tinan dono.<br />

41 Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo dyuu dan<br />

nii papoi toru angel nao kaboo taꞌa-<br />

Mat<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 13<br />

38<br />

nan panao ba nai-tinapa-kizi ai ipai<br />

aimaa kan shaꞌa pata-kidaꞌo raz oiaꞌo<br />

pidan nao ati, naꞌiki ipai shaꞌapatai<br />

naouz oii kidaꞌo, 42 ĩkaboo tan<br />

nii ĩdyaun Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti.<br />

Naꞌiaꞌo nii ĩzaa dan tuu kii naꞌiki<br />

ĩkuzo wan nii paudako padopian<br />

idi. 43 Mazan kai manai nao, Tominkaru<br />

pidanan naouz, ĩkanada pan nii<br />

naꞌapa kamoo kawan paDaru naoba<br />

nai-tinapa-kizi ii. Pukaki naon an<br />

puaba taꞌa naa kakinao rii!”<br />

Diꞌitinapa-kinai kuwai,​<br />

​kawinipinaꞌo​<br />

​aimaakan dizapa-kao dauaꞌo<br />

44 “Kaika paꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />

nao ba nai-tinapa nuz: kawinipi naꞌo<br />

aimaa kan dizapa-kao kawan zakapu<br />

ii. Pidan ikoda nuzu, sariapa udidaꞌakan<br />

powaa itiz. Tuu kii ukonau kian,<br />

uruu idi usellian ipai pashaꞌa pauz.<br />

Udaunaꞌan utorian wuruꞌu zakapuz<br />

paꞌidi wau nii.<br />

Diꞌitinapa-kinai kuwai,​<br />

​pearl dauaꞌo<br />

45 “Kaika paꞌo kapam wuruꞌu<br />

Tomin karu nao ba nai-tinapa nuz:<br />

pidan dorota paꞌo kawan kawinipinaꞌo<br />

aimaa kan, pearl kiaꞌo uꞌuu.<br />

46 Aizii uiko dan dono bau daꞌapa<br />

doba taꞌo uwinipi naa, uruꞌu naa<br />

uselliaꞌa nan ipai pashaꞌa pauz, naꞌiki<br />

utorian naa wuruꞌu pearl pashaꞌapauz<br />

winipi naa idaꞌan.<br />

Diꞌitinapa-kinai kuwai,​<br />

​kopautapauzonao dauaꞌo<br />

47 “Kaika paꞌo kapam wuruꞌu<br />

Tomin karu nao ba nai-tinapa nuz:<br />

naꞌa paꞌo kopau ta pai nao sai roo pan<br />

kawan karishii ii, naꞌiki ĩzaama tan<br />

pabiꞌi naaka kopau. 48 Aizii ĩsairon<br />

pai dan donoꞌo naa, ĩmaara tan<br />

naazu unaawa iti, naꞌiki ĩwidau an<br />

naa wuruꞌu kopau kidaz. Kai man<br />

kidaꞌo kopau, ipai ĩpai dan pakinnaa<br />

kida zoꞌiti. Mazan dikauda<br />

kidaꞌo kopau, aonaa ĩaipan, ipai<br />

ĩkaboo tan kidaz. 49 Naꞌa paꞌo nii<br />

diꞌo raꞌa ama zada katokon-tinan<br />

dono. Angel nao makon nii diꞌitinapa<br />

kidaꞌa ĩwidau aꞌa nan oiai nao<br />

pidan nao kai manai nao pidan nao<br />

ai. 50 Naꞌiki ĩkaboo tan nii ĩdyaun<br />

Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti, naꞌiaꞌo nii<br />

ĩzaa dan tuu kii naꞌiki ĩkuzo wan nii<br />

paudako padopian idi.”<br />

Paꞌinaꞌo naꞌiki kotuaꞌo kuwai​<br />

​dauaꞌo<br />

51 Aizii Jesus kian ĩꞌati, “Uaitapa<br />

naꞌa paꞌo ram dauꞌa tiꞌo kai wuruꞌu<br />

õkuwaa kidaz?”<br />

“Oo,” ĩkian uꞌati.<br />

52 Naꞌiki ukian ĩꞌati, “Ukauꞌan<br />

pidan tiichaa pauzo Moses kakinaori<br />

dauꞌu, aita paꞌo raz naa kapam<br />

Tomin karu nao ba nai-tin pan dauꞌu,<br />

naꞌa paꞌo uruu pidan kawan saa baaꞌo<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan, kotuꞌu<br />

kidaꞌo naꞌiki paꞌinaa kidaꞌo aimaakan<br />

pakai waan nii.”<br />

Nazareth sannao​<br />

​manaudapakan Jesus<br />

(Mark 6:1-6; Luke 4:16-30)<br />

53 Jesus makoꞌo kan naa<br />

paipaian dau naꞌan pakaku waapan<br />

diꞌi tinapa-kinai kuwai idaꞌan.<br />

54 Ukiwan padyau pai-kizi donoi<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


39<br />

MATTHEW 13​, ​14<br />

iti. Naꞌiaꞌa naa utomi napa-kidan<br />

pidan nao syna gogue ii. Aizii abatai<br />

naouz ukaku waa pan, tuu kii<br />

ĩdiꞌitin pan, naꞌiki ĩkian, “Naꞌikiꞌoram<br />

uiko dan wuruꞌu aitapa-karuz,<br />

naꞌiki wuruꞌu umana wun kidaꞌoraz<br />

shaꞌapainapa-karu? 55 Aonaa<br />

mooko uruu mani car pen ter daniz?<br />

Aonaa mooko Mary mani udaro<br />

nii? Naꞌiki aonaa uꞌina wuzu nao<br />

mani James, Joseph, Simon naꞌiki<br />

Judas? 56 Aonaa udada koo nao mani<br />

watumai naouz? Naꞌapa dii mooko<br />

ukaꞌii tan pashaꞌapa tan ipai kai kapa<br />

kidaꞌo raꞌa?” 57 Uruu idi pidan nao<br />

toꞌora-kizai tapa nuz.<br />

Jesus kian ĩꞌati, “Ipai naꞌiaꞌa kan<br />

prophet taapa-kao umana wunuꞌo<br />

nii, mazan pawii ziꞌi naꞌiki pairi bannao<br />

biiꞌi, aonaa utaapa-kao naꞌapa.”<br />

58 Ĩmami shida kan idi, aonaa<br />

Jesus shaꞌapa tan iriba umana wun<br />

kidaꞌo aimaa kan naꞌii.<br />

John Chikaawunuupauzo zowii-kao<br />

(Mark 6:14-29; Luke 9:7-9)<br />

14 1 Naꞌapain uruu dono<br />

King Herod aba tan kuwai<br />

Jesus dauꞌu. 2 Uruu idi ukian<br />

pamin kaꞌu nao ati, “Uruu John<br />

Chikaa wunuu pauzo wuruꞌu kakudaꞌo<br />

raz pamawaka-kizi iki. Uruu<br />

idiꞌo wuruꞌu ukaꞌii tanuz pashaꞌapatan<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan.”<br />

3-4 Ushaꞌapa num idi unaꞌapa nuz<br />

Herod zaa mata-kidauzo nii daꞌi<br />

John, udodoo-kida nuzu naꞌiki<br />

ukaboota-kida nuzu taraa-kizai<br />

diꞌiti. Ushaꞌapa num idi John paradauzo<br />

nii uꞌati uꞌinawuzu Philip<br />

dai aro Herodias dauꞌan. Ukian uꞌati,<br />

“Kakinao rii kian kawanaꞌati, aonaa<br />

ukai manan pumazi dan otuma.”<br />

5 Herod zowii-kidaꞌaka mani<br />

padamata John naꞌapain, mazan<br />

utarian Jew nao ai, ĩmishi dan idi<br />

Tomin karu prophetin wuruꞌu uruuz.<br />

6 Mazan Herod shaka tan kamoon<br />

konau kii-kida-kao donoꞌo naa,<br />

Herodias dani zunaaba konau pan<br />

ipai pidan nao naꞌiai nao kanaapu<br />

ati. Tuu kii Herod konau kii-kidanuzo.<br />

7 Ukauꞌan ukowaa dan mishiꞌo<br />

nii utaan kanom opishaa nii uꞌai.<br />

8 Uruu idi okian Herod ati padaro<br />

dyuu dan kawanaꞌati naꞌa pam nii<br />

okian. “Putaa õꞌati John Chikaawunuu<br />

pauzo zowau daꞌaꞌa paraapa<br />

zoꞌan.” 9 Tuu kii king dopiaꞌa kan,<br />

unyuku nuu kashaꞌo ran, mazan<br />

utaan idi papara dan oꞌati patawarai<br />

da nao abata pan puꞌu, uruu idi<br />

udyuu dan naa opishaa niaz taa-kao<br />

oꞌati. 10 Ukauꞌan udyuu dan naa John<br />

kanau dukuta-kao taraa-kizai ii.<br />

11 Udaunaꞌan uzowau naꞌaka-kao<br />

paraapa zoꞌan, naꞌiki utaa-kao oꞌati.<br />

Uruꞌu naa onaꞌaka nuzu padaro diꞌiti.<br />

12 Udaunaꞌan John tomi napa-kidanii<br />

nao naꞌakan naa John nanaa,<br />

naꞌiki ĩdidaꞌa nan naazu. Udaunaꞌan<br />

ĩkowaa daꞌa nan naa udauꞌan Jesus<br />

ati.<br />

Jesus paan 5,000 pidannao<br />

(Mark 6:30-44; Luke 9:10-17;<br />

John 6:1-14)<br />

13 Aizii Jesus aba tan dau naꞌan<br />

John zowii-kao, sariapa umakon<br />

naꞌiki kanawa zoꞌan, pidan aonaakizi<br />

itinapu, patomi napa-kida nii nao<br />

tumaꞌo paꞌidi waru uai pinan naꞌii.<br />

Mat<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 14<br />

40<br />

Mazan pidan nao abata Jesus makon,<br />

uruu idi ĩmakon pawiizi iki kida,<br />

pakidiba idaꞌan ĩdaꞌa na nuzu unaawa<br />

an. 14 Jesus maara tinan kanawa<br />

diꞌiki, utukapa iriba pidan nao.<br />

Tuu kii ukashaꞌo ran ĩdauꞌan, naꞌiki<br />

ukakuda ipai kari nai nao. 15 Uruu<br />

wachuu pu nin utomi napa-kida niinao<br />

waꞌatin uꞌidaꞌati. Ĩkian uꞌati,<br />

“Wachuu pun naa wuruꞌu, naꞌiki<br />

amaza daꞌaꞌo kari kao nan wuruꞌu<br />

wau naouz. Ukauꞌan pudyuu daꞌa naa<br />

sho man pidan nao ĩmako kizi wii zai<br />

kida diꞌiti ĩtoriiꞌan kizi pawanyukunuu<br />

nii.”<br />

16 Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa<br />

kanom nii ĩmakon diꞌikiꞌi. Utaa<br />

ĩwanyuku nuu nii.”<br />

17 “Kai naꞌa waꞌidaꞌa bakaꞌi au daꞌu<br />

bread nao naꞌiki dyaꞌu tam kopau nao<br />

sodi kida kari kao nan,” ĩkian uꞌati.<br />

18 Naꞌiki Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Ukauꞌan unaꞌaka daꞌati zuꞌu.”<br />

19 Uruꞌu naa Jesus dyuu dan<br />

pidan nao sakana tan pinid paawa<br />

an. Udaunaꞌan Jesus zaama tan<br />

wuruꞌu bakaꞌi au daꞌuꞌo raz breadnao<br />

naꞌiki dyaꞌu tamaꞌo raz kopau nao,<br />

uawunuu pan aokazi iti utoriin pan.<br />

Ukian, “Kai manaꞌo pugaru Tominkaru,<br />

putaan idi wawanyuku nuu<br />

nii.” Naꞌiki udusho wan naa kidaz,<br />

utaa nuzu patomi napa-kida niinao<br />

ati. Ĩnaouꞌu naa taa iribai nao<br />

pidan nao ati kidaz. 20 Ipai pidan nao<br />

aroo pan abaapa kida. Udaunaꞌan<br />

Jesus tomi napa-kida nii nao zawadan<br />

12 dazo wan kida wanyuku nui<br />

waꞌakun. 21 Naꞌa pai niꞌo raz aroopai<br />

naouz ikoda mani 5,000<br />

daonai ora nao naꞌiki iribaꞌo kapam<br />

naꞌii zun nao naꞌiki korai zian nao,<br />

mazan aonaa ĩaita-kao.<br />

Jesus chiꞌikan wunu paawa an<br />

(Mark 6:45-52; John 6:15-21)<br />

22 Udaunaꞌan Jesus dyuu dan<br />

patomi napa-kida nii nao tarau kan<br />

kanawa zoꞌan powaa iti udaruꞌo<br />

karishii baza iti, udyuu dan puꞌu<br />

kapam iribain naouz pidan nao.<br />

23 Udaunaꞌan umakon pabaꞌo ran<br />

utoriin paꞌa nan naawaz paawa iti.<br />

Pabaꞌo ran uchuapa dan naꞌii.<br />

24 Aizii kanawa idaꞌa nai naouz<br />

muna poꞌo naa ĩmakoꞌo kan udaruꞌo<br />

karishii an. Uruꞌu naa awaru<br />

maꞌo za kaꞌo kaa wan, uruu idi udaawa<br />

daan ĩkana wan.<br />

25 Wakana daꞌa nan diꞌiti Jesus<br />

waꞌati pan chiꞌi kapa wunu paawa<br />

an patomi napa-kida nii nao idaꞌati.<br />

26 Ĩtuka pan kanuz, tuu kii ĩtarian uꞌai<br />

uchiꞌika pan idi wunu paawa an.<br />

“Waꞌati doro nai!” ĩkian. Ĩkada koꞌo kan<br />

patarian idi. 27 Upuꞌaꞌa naa mazan<br />

Jesus para daꞌa kan ĩꞌati. “Õgaru<br />

wuruꞌu, aonaa utariaꞌa naꞌa õꞌai,”<br />

ukian ĩꞌati. 28 “Õnao ba naa,” Peter<br />

kiaꞌa kan. “Pugaru mishi mana wun<br />

kai wuruꞌu, ukauꞌan pudapada õgaru,<br />

õmako kizi wunu paawa an puꞌidiꞌiti.”<br />

29 “Puwaꞌati,” Jesus kian uꞌati.<br />

Uruꞌu naa Peter maara tinaꞌa kan<br />

kanawa diꞌiki, umakoꞌo kan naa<br />

chiꞌi kapa wunu paawa an Jesus<br />

diꞌiti. 30 Mazan Peter tuka pan kan<br />

naa naꞌa pam maꞌo za kaꞌo awaru<br />

toman udaru kida wunu paran,<br />

sariapa utarii dinaꞌa kan. Uruꞌu<br />

naa utipi taꞌa naꞌa kan. Ukada kon<br />

Jesus ati patarian idi. “Kadiman<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


41<br />

MATTHEW 14​, ​15<br />

ĩkaa wan Genne saret Baara ii.<br />

35 Naꞌiai nao pidan nao aita pan idi<br />

Jesus kaa wan, ĩdyuu dan paparadan<br />

naꞌan kidaꞌo wii zai kawanaꞌati,<br />

marii kizi pidan nao naꞌakan ipai<br />

kari nai nao Jesus idaꞌati. 36 Ĩdopian<br />

Jesus ati, ĩpishaa nuzu marii kizi<br />

kari nai nao pisha tan ukami chan<br />

danoma kari kao nan. Ipai pisha tainao<br />

ukami chan kaku dan.<br />

Mat<br />

“Kadiman õNaobanaa,<br />

pukamin­kaꞌuta õgaru,” Peter<br />

kian Jesus ati. (14:30)<br />

õNaobanaa, pukamin kaꞌuta õgaru,”<br />

ukian. 31 Sariapa Jesus zaa ma tanuz,<br />

naꞌiki ukian uꞌati, “Oo pidan,<br />

mapasaka mooko pumishi dau ta pan.<br />

Kanom nii mooko aonaa pumishidan<br />

kai manai man?”<br />

32 Jesus naꞌiki Peter paidi naꞌa kan<br />

naa kanawa zoꞌiti. Sariapa awaru<br />

maꞌo za kaꞌo raz mashaa daꞌa kan.<br />

33 Uruu idi utomi napa-kida nii nao<br />

taa pan uruu umana wunuꞌo nii.<br />

Ĩkian uꞌati, “Mishiꞌo mishi pugaru<br />

Tomin karu Dani.”<br />

Jesus kakudan karinainao​<br />

​Gennesaret ii<br />

(Mark 6:53-56)<br />

34 Ĩmaara tinan donoꞌo naa patarauka-kizi<br />

iki udaruꞌo karishii,<br />

Phariseenao naꞌiki ĩdokozudaunnao<br />

kakinaori dauaꞌo<br />

(Mark 7:1-13)<br />

15 1 Aizii pabiꞌi kida Phariseenao<br />

naꞌiki tiichaa pauzo nao<br />

kaki naori dauꞌu kaa wan Jeru salem<br />

iki, Jesus idaꞌati. Naꞌiki ĩpishaan<br />

uruu. Ĩkian uꞌati, 2 “Kanom nii aonaa<br />

putomi napa-kida nii nao shaꞌapa tan<br />

kotuaꞌo wadokozu-daun nao tominapa-kidan<br />

kawanaꞌati waunao?<br />

Aonaa ĩchi kaan pakaꞌu paaroo pan<br />

uaꞌii wakaduz kawanaꞌati?”<br />

3 Jesus kian ĩꞌati, “Kanom nii<br />

mooko umai zoꞌati kan Tominkaru<br />

Para dan udaꞌanaꞌa zon idi<br />

udokozu-daun nao kaduz karikao<br />

nan. 4 Tomin karu Para dan<br />

kian puꞌu padamata, ‘Pumarainapa<br />

pudaru naꞌiki pudaro.’ l Aizii<br />

ukian koshan, ‘Naꞌiaꞌo ram pidan<br />

dakoo paꞌo padaru oo padaro,<br />

marii uzowii-kao.’ m 5 Mazan unao,<br />

utomi napa-kidan pidan nao, turuu<br />

pidan kian padaru naꞌiki padaro ati,<br />

‘Kai naꞌa aimaa kan õꞌidaꞌa õkaminkaꞌuta-kinaa<br />

niꞌo unao padamata,<br />

mazan Tomin karu atiꞌo niꞌi naa<br />

l 15:4 Exodus 20:12 m 15:4 Deuter on omy 5:16<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 15<br />

42<br />

õtaa nuzu.’ 6 Unao aonaa uizoꞌa tin<br />

Tomin karu kaki naori, ‘Pumarai napa<br />

pudaru naꞌiki pudaro,’ kiaꞌo raz,<br />

soo utaa paꞌa zon pakawan wuruꞌu<br />

pidan tomaniaz kida kakinao rii.<br />

7 Unao taa pin pauzo nao kai manainao<br />

nii kaiki niꞌi! Naꞌa paꞌo mana wun<br />

tawuruꞌu prophet Isaiah saa daniaz<br />

kotuaꞌa naa udauꞌan. Tomin karu<br />

kian,<br />

8 ‘Diꞌo raz pidan nao, ĩtaa pan<br />

õgaru umana wunuꞌo nii<br />

papara dan idaꞌan<br />

kari kao nan,<br />

mazan muna poꞌo ĩtaa pan<br />

panyuku nuu õꞌai.<br />

9 Maza nuꞌo kari kao nan wuruꞌu<br />

ĩmana wun tapa nuz õgaru,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan ĩtominapa-kida<br />

nii kida<br />

aonaa õkaki naori kidaꞌa naa<br />

mani.<br />

Mazan pidan nao toma niꞌi naa<br />

kari kao nan kakinao rii.’ ”<br />

Kanom manawun oiidaꞌo pidan<br />

(Mark 7:14-23)<br />

10 Uruu dau naꞌan Jesus dapa dan<br />

pidan nao paꞌidaꞌati. Naꞌiki ukian<br />

ĩꞌati, “Uaba tapa naꞌiki uaitapa paꞌi<br />

naꞌa paꞌo ram õkian uꞌati. 11 Aonaa<br />

pidan dyoko rauta nii mani wuruꞌu<br />

oii daꞌo raz uruu, mazan kanom<br />

pidan kodita-kida naiz padako<br />

iki, uruu paꞌan oii daꞌo raz pidan,<br />

kakinao rii kian kawanaꞌati.”<br />

12 Udaunaꞌan utomi napa-kida niinao<br />

kaa wan uꞌidaꞌati, naꞌiki ĩkian<br />

uꞌati, “Puaitapa nii pukasharu taꞌa kan<br />

Pharisee nao nyuku nuu pupara dan<br />

idaꞌa naꞌo raz naꞌapa ĩꞌati?”<br />

13 Jesus kian ĩꞌati, “Ipai paori bai<br />

kida aonaa õdaru aokazi iaꞌo paowa<br />

nii kida mani, soꞌota-karu nii<br />

kidaz paꞌishi tabaꞌu tuma. 14 Uruu idi<br />

ukauꞌan aonaa unyuku nuu paꞌa naꞌa<br />

ĩdyaun. Ĩnao tomi napa-kidai nao,<br />

aonaa ĩtuka pan kai man patomi napakida<br />

nii, ishaa wun nao ĩdyaun. Aizii<br />

bau daꞌa paꞌo ishaa wun naꞌaka pan<br />

dono pamin-ishaa wu nun, dyaꞌu tamaa<br />

kidaꞌo nii ĩwao tan kaꞌu naru iti.”<br />

15 Mazan Peter kian Jesus ati,<br />

“Pukai naa bata waꞌati naꞌa paꞌo ram<br />

wuruꞌu pukuwaaz.”<br />

16 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />

“Naꞌa paꞌo zii mooko umaai tapakan<br />

baꞌo rai nao pidan nao kawan<br />

kapam? 17 Aonaa mooko uaitapan<br />

kanom pidan dyoko rauta nii,<br />

utyoo dan niizu. 18 Mazan kanom<br />

pidan kodita-kida nii padako iki,<br />

panyuku nuu diꞌikiꞌo wuruꞌu<br />

ukodita-kidaniaz, uruu paꞌan oiidaꞌo<br />

raz pidan. 19 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan pidan nyuku nuu diꞌikiꞌo,<br />

ipai oii kidaꞌo shaꞌapa taꞌzoo-kao:<br />

uzowiaꞌa zon pidan, ubaꞌorantapaꞌa<br />

zon, ukamin shuꞌuin paꞌa zon,<br />

ukoida paꞌa zon, umarii dinaꞌa zon<br />

pairi ban dauꞌu, naꞌiki udakoo miki tinaꞌa<br />

zon. 20 Naꞌapa kidaꞌo aimaa kan<br />

wuruꞌu oii daꞌo raz pidan, mazan<br />

pidan machi kaa kan pakaꞌu paaroopan<br />

uaꞌii, aonaa uꞌoii dan pidan.”<br />

Zunaaba mishidan<br />

(Mark 7:24-30)<br />

21 Naꞌikiꞌo Jesus makon munapoꞌo<br />

wii zai kida diꞌiti, muna poꞌo<br />

donoi kida Tyre naꞌiki Sidon kida<br />

diꞌi tinapa. 22 Canaan sanaaba,<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


43<br />

MATTHEW 15<br />

naꞌiaꞌo omashaa pan kaa wan Jesus<br />

idaꞌati. Padopian idi okian uꞌati,<br />

“Nao ba nai, King David Takaandaun,<br />

n pukamu nan-kida õgaru.<br />

Oiaꞌo doro nai zaama tan õdani<br />

zunaaba, tuu kiaꞌo raꞌa naa kaiwuruꞌu.”<br />

23 Mazan aonaa naꞌa pam<br />

Jesus kian oꞌati.<br />

Uruu idi utomi napa-kidanii<br />

nao kian uꞌati, “Pudyuuda<br />

omakon waꞌai, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan kai naꞌiki okada koi naanan<br />

wadawuꞌati.”<br />

24 Jesus kian, “Õdyuuda-kao<br />

Israelite nao idaꞌa tiꞌi kari kao nan,<br />

waziwa dinai naouz kaznizo nao<br />

kawan, aonaa Gentile nao idaꞌa tiꞌo<br />

mani.”<br />

25 Upuꞌaꞌa mazan okaa wan<br />

Jesus idaꞌati, sariapa okodo ruꞌukan<br />

ukanaapu ati, naꞌiki okian uꞌati,<br />

“Pukamin kaꞌuta õgaru, Nao ba nai.”<br />

26 Jesus kian, “Aonaa kaiman<br />

korai zian nao wanyuku nuu<br />

kazata-kao ĩꞌai naꞌiki ukaboota-kao<br />

arima raka nao ati.”<br />

27 Sariapa okian uꞌati, “Naꞌapa<br />

mishizi, Nao ba nai, mazan upuꞌu<br />

zii pakaꞌuza tiki taapa dan arimaraka<br />

nao nikan wanyuku nui unuba<br />

wao taꞌo aroapa-kizai baara iki.”<br />

28 Uruu idi Jesus kian oꞌati, “Oo<br />

zun, umana wunuꞌo pumishi dan.<br />

Uruu idi pupi shaa niaz, shaꞌapaꞌata-kao<br />

nii puꞌati.” Naꞌapain<br />

aka odani zunaaba kaku daꞌa kan<br />

naa.<br />

Jesus kakudan dauꞌanaꞌo​<br />

​iriba pidannao<br />

29 Naꞌikiꞌo Jesus makoꞌo kan naa,<br />

umako pan Galilee Kari shiiz danomata,<br />

atii uzai dan naawaz iti. Naꞌiaꞌa<br />

naa usaka na tan. 30 Iriba pidan nao<br />

kaa wan uꞌidaꞌati, ĩnaꞌa kan pidan nao<br />

machiꞌika-kai nao, ishaa wun nao,<br />

uꞌachoon nao, o mapara dan-ziiwanao,<br />

naꞌiki iriba kari naa-ziiwa nao.<br />

Ĩmuu dan ĩdyaun Jesus kanaapu iti,<br />

naꞌiki ipai Jesus kaku dan ĩdyaun.<br />

31 Tuu kii pidan nao diꞌitin pan ĩtukapan<br />

idi mapara da nuꞌo, para dan naa;<br />

achoinao, kai manaꞌa naa ĩnanaa;<br />

machiꞌika-kai nao chiꞌi kan naa,<br />

naꞌiki ishaa wun nao tuka pan naa.<br />

Uruu idi tuu kii ĩkonau kii-kidan<br />

Israelite nao Tomin karun.<br />

Jesus paan 4,000 pidannao<br />

(Mark 8:1-10)<br />

32 Uruu dau naꞌan Jesus dapa dan<br />

patomi napa-kida nii nao paꞌidaꞌati.<br />

Naꞌiki ukian ĩꞌati, “Õkashaꞌorakida<br />

õtuka pan wuruꞌu pidan naouz,<br />

ĩnaꞌan idi idiki nau daꞌuꞌu naa kamoo<br />

õtuma. Aizii aonaa kanom ĩnikan<br />

niꞌi naa. Aonaa turuu õdyuu dan<br />

ĩdyaun ĩzama zin puꞌu mana wun.<br />

Panaa don ĩdorau tan pakapa tin idiꞌi<br />

naa pamakopa-kizi an padapu iti<br />

kida.”<br />

33 Utomi napa-kida nii nao kian<br />

uꞌati, “Naꞌiam nii dii waiko dan<br />

diriꞌiꞌo wanyuku nui daꞌaꞌa mapidan-<br />

Mat<br />

n 15:22 David Takaan-daun: Kotuaꞌo Tomin karu kian udyuu dan nii bau daꞌapa David<br />

Takaan-daun umana wunuꞌo nao ba nai nii. o 15:30 uꞌachoon­nao: pidan shaka taꞌo<br />

aonaa unanaa patumaa kan, panaa don aonaa uanoba kai manan, oo utain, oo naꞌiaꞌoram<br />

kari kao nan ushaꞌa pau zin.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 15​, ​16<br />

44<br />

takaꞌo ama zada idaꞌa wapaa-kinaa<br />

nii wuruꞌu iribaꞌo raz pidan nao?”<br />

34 Jesus pishaan ĩdyaun. “Naꞌapau<br />

daꞌum bread kai naꞌa uꞌidaꞌa?”<br />

ukian ĩꞌati.<br />

“7 bread naꞌiki masakau daꞌu<br />

kopau nao sodi kida,” ĩkian uꞌati.<br />

35 Uruꞌu naa Jesus dyuu dan<br />

iribaꞌo raz pidan nao sakana tan<br />

imiꞌi baara an kida. 36 Udaunaꞌan<br />

uzaama tan 7 bread naꞌiki kopaunao<br />

sodi kida naꞌiki utoriin pan<br />

udauꞌan Tomin karu ati. “Kai man”<br />

ukian uꞌati. Udusho wan kidaz<br />

naꞌiki utaa nuzu patomi napa-kidanii<br />

nao ati. Naꞌiki ĩnaouꞌu naa taa<br />

iribaꞌo pidan nao ati kidaz. 37 Ipai<br />

pidan nao aroo pan kai manai man<br />

abaapa kida. Udaunaꞌan utomi napakida<br />

nii nao saa baan wanyuku nui<br />

waꞌakun. Ĩpai dada 7 dazo wan kida.<br />

38 Aroo pai naouz naꞌapain 4,000<br />

daonai ora nao aitaa-kao, iribaꞌo<br />

kapam naꞌii zun nao naꞌiki koraizian<br />

nao mazan aonaa ĩaitaa-kao.<br />

39 Uruu dau naꞌan Jesus dyuu dan<br />

naa pidan nao. Uruꞌu naa upai dinan<br />

kanawa zoꞌiti, naꞌiki umakoꞌo kan<br />

naa wii zai Magadan itinapu.<br />

Jesus umanawunun tukapaꞌazookao<br />

(Mark 8:11-13; Luke 12:54-56)<br />

16 1 Uruu dau naꞌan Phariseenao<br />

naꞌiki Saddu cee nao<br />

kaa wan Jesus idaꞌati ĩtiwaa-kidapaꞌa<br />

na nuzu. Ĩaipan ushaꞌapa tan<br />

umana wunuꞌo aimaa kan paꞌati<br />

uaida-kida-kinaa nii ĩꞌati mishiꞌo<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo wuruꞌu uruuz.<br />

2 Jesus kian ĩꞌati, “Unao, ukian<br />

ama zada chuu pun dono wuza, kaimanaꞌo<br />

nii ama zada, ukian. 3 Aizii<br />

ama zada kana dan dono chaapiꞌiki<br />

wuza naꞌiki kashaba, uruu ukian<br />

aonaꞌo nii ama zada kai manan, tuukiaꞌo<br />

nii wunu kai naꞌiki. Uaitapa<br />

utuka pan ama zada shaꞌapa num<br />

idaꞌan ukai naa bata-kinaa nii naꞌapam<br />

nii ama zada shaꞌa pan. Mazan<br />

aonaa uaita pan kaiꞌi kai naa ba tapanii.<br />

4 Kai naouz oiai nao pidan nao,<br />

maizoꞌati-kai naouz Tomin karu,<br />

ĩaipan patuka pan umana wunuꞌo<br />

aimaa kan shaꞌa pata-kao, mazan<br />

aonaꞌo nii kanom shaꞌa pata-kao ĩꞌati,<br />

soo wuruꞌu umana wunuꞌo raz shaꞌapan<br />

prophet Jonah ati.”<br />

Udaunaꞌan Jesus makoꞌo kan naa<br />

ĩꞌai.<br />

Pidannao kakinao-kao Phariseenao<br />

naꞌiki Sadduceenao kaduz ai<br />

(Mark 8:14-21)<br />

5 Udaunaꞌan, ĩtarau kan karishii<br />

baza iti, tomi napa-tinai nao<br />

manyuku nuu tan panaꞌa kan bread<br />

panikan nii. 6 Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Uzaudi napa paꞌi Pharisee nao naꞌiki<br />

Saddu cee nao yeastin ai.”<br />

7 Ĩpara daa kan paꞌati aaka.<br />

Ĩkian, “Wama naꞌaka kan idiꞌo<br />

bread wanikan nii wuruꞌu ukianuz<br />

naꞌapa.”<br />

8 Jesus aitapa naꞌa paꞌo ram<br />

ĩkian. Uruu idi ukian ĩꞌati, “Unao,<br />

masakau daꞌuꞌo umishi dan. Kanom<br />

nii ukadako tinan umanaꞌ akakan<br />

dauꞌan bread uwanyuku nuu<br />

nii? 9 Aonaa zii uaita pan, aonaa<br />

unyuku nui ta pan tawuruꞌu, bakaꞌiau<br />

daꞌuꞌo raz bread nao õpaa-kinaaz<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


45<br />

MATTHEW 16<br />

5,000 daonai ora nao? Naꞌiki aonaa<br />

unyuku nui ta pan naꞌa pau daꞌum<br />

dazo wan uwaꞌa kun pai dinan? 10 Oo<br />

tawuruꞌu 7 bread õpaa-kinaaz 4,000<br />

daonai ora nao? Naꞌiki aonaa unyukunui<br />

ta pan naꞌa pau daꞌum dazo wan<br />

uwaꞌa kun pai dinan? 11 Naꞌapa dii<br />

mana wun aonaa uaita pan, tawuruꞌu<br />

õkadako tina nuz, aonaa bread dauaꞌo<br />

mani, mazan uzau din Pharisee nao<br />

naꞌiki Saddu cee nao yeastin ai.”<br />

12 Uruu zii ĩaita pan kan aonaa<br />

uai pan mani ĩzau din pan yeast ai,<br />

mazan Pharisee nao naꞌiki Sadducee<br />

nao tomi napa-kida-kinaa aiaꞌo.<br />

Peter kowaadan kanom wuruꞌu<br />

Jesus<br />

(Mark 8:27-30; Luke 9:18-21)<br />

13 Jesus makon Caesarea Philippi<br />

Baara iti. Naꞌii upishaan patominapa-kida<br />

nii nao. Ukian ĩꞌati,<br />

“Naꞌapa dii pidan nao kian Dao naiora<br />

Aokazi Ikiꞌo dauꞌan?”<br />

14 Ĩdakoꞌa tinuzu, ĩkian, “Pabiꞌi<br />

kida pidan nao kian John Chikaawunuu<br />

pauzo. Baꞌo rai nao kian<br />

prophet Elijah. Baꞌo rai nao kian<br />

prophet Jeremiah oo baꞌo ran<br />

prophet.”<br />

15 “Unao mani?” ukian ĩꞌati.<br />

“Naꞌa pam ukian õdauꞌan?”<br />

16 Simon Peter dakoꞌa tin, ukian,<br />

“Pugaru Christ, p Tomin karu Dani,<br />

uruu Tomin karu karikao nanuꞌo raz<br />

ukaku pan.”<br />

17 “Kai man konau kiaꞌo pugaru,<br />

Simon, Jonah dani. Ushaꞌapa num<br />

idi wuruꞌu mishiꞌo raz pupara dan<br />

aonaa naꞌiaꞌo ram pidan kai naabata<br />

nii mani puꞌati, mazan õdaru<br />

aokazi iaꞌo aipan atiꞌo puaita pan.<br />

18 Ukauꞌan õkowaa dan nii puꞌati,<br />

puꞌuu Peter, kuba kiaꞌo wuruꞌu,<br />

naꞌiki uruu idaꞌaꞌo nii õtoman<br />

õchoo chin, aonaꞌo nii mawakakaru<br />

kaꞌii tan pashaꞌa pata nuzu.<br />

19 Õtaan nii puꞌati Tomin karu naoba<br />

nai-tinapa-kizi daꞌata-kinao kida,<br />

kanom aonaa pukashaa pan daꞌaꞌa<br />

imiꞌi baaraꞌa, aonaꞌo nii ukashaapakao<br />

aokazi ii. Kanom pukashaapa nii<br />

daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, kashaapa-kao<br />

niizu aokazi ii.”<br />

20 Udaunaꞌan Jesus kaki naowaꞌa<br />

kan patomi napa-kida nii nao<br />

aonaa kizi ĩkowaa dan pidan ati<br />

uruu wuruꞌu Christ.<br />

Jesus kakuwaapan​<br />

​pazowiaꞌazoo-kao dauꞌan<br />

(Mark 8:31—9:1; Luke 9:22-27)<br />

21 Uruu naꞌapain niꞌi diꞌikiꞌi<br />

naa, Jesus saka dan pakowaadan<br />

patomi napa-kida nii nao ati<br />

kai manai man naꞌa pam nii pashaꞌapata-kao.<br />

Ukowaa dan ĩꞌati naꞌa pam<br />

pamakon nii Jeru salem iti. Naꞌiaꞌo nii<br />

kazowau ta pai nao Jew nao, faadaa nao<br />

zowau naa nao, naꞌiki tiichaa pauzonao<br />

Moses kaki naori dauꞌu<br />

baiaapa-kidan kaziwaꞌo uꞌati, ĩpatakaꞌu<br />

tan niizu, naꞌiki ĩzowii-kidan<br />

niizu. Mazan idiki nau daꞌu kamoo<br />

udaunaꞌan, ukadi shita-kida-kao nii,<br />

kakupa powaa iti pamawaka-kizi iki.<br />

Mat<br />

p 16:16 Christ: Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa kaa rita<br />

tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 16​, ​17<br />

46<br />

22 Jesus kowaa dan idi kaika paꞌoraꞌa,<br />

sariapa Peter naꞌa kaꞌa ka nuz<br />

panaꞌi ti napu pairi ban nao ai, naꞌiki<br />

utowau daꞌuu nuz naꞌa paꞌo ram ukian<br />

kida dauꞌan, “Aonaa Tomin karu<br />

taapa dan naꞌapa, Nao ba nai, aonaa<br />

turuu naꞌa paꞌo shaꞌa pan puꞌati,”<br />

ukian Jesus ati.<br />

23 Mazan utanawa tinan Peter<br />

diꞌiti, naꞌiki ukian uꞌati, “Puꞌati<br />

õꞌai, Satan. Puawau ta pan õgaru<br />

õshaꞌapa tinan ai Tomin karu<br />

aipan kawanaꞌa tiꞌo. Aonaa putaan<br />

punyuku nuu Tomin karu dauꞌu<br />

atiꞌi aimaa kan kida dauꞌan, mazan<br />

punyuku nuu pidan nao shaꞌa pain pan<br />

dauꞌa tiꞌo kari kao nan.”<br />

24 Uruu dau naꞌan Jesus kian<br />

patomi napa-kida nii nao ati,<br />

“Kanom daꞌanaꞌa zoꞌo õgaru, marii<br />

umarinaꞌa tan panau dapa nii pashaꞌapaa<br />

pan, unaꞌa kan pacrossan naa, q<br />

naꞌiki udaꞌanan õgaru. 25 Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan naꞌiaꞌo ram pidan aipaꞌo<br />

pamashaa pan paai pan kawanaꞌati<br />

kari kao nan, uwazi waan nii karikaonanuꞌo<br />

raz kakupa-karu paꞌai, mazan<br />

naꞌiaꞌo ram pidan mari naꞌa taꞌo paaipan<br />

kawanaꞌa tiꞌo pamashaa pan<br />

padaꞌanaꞌa zon idi õgaru, uiko dan<br />

nii karikao nanuꞌo raz mashaapakaru.<br />

26 Aonaa kanom pidan ikodan<br />

uzaama tan an ipai aimaa kan imiꞌi<br />

baara an kidaꞌo, uwazi wai nan<br />

puꞌu kari kao nanuꞌo kakupa-karu<br />

ai. Oo kai naꞌa shaꞌa aimaa kan<br />

powaꞌaꞌo uaiapa-kao kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-karu ai? 27 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

waꞌatin nii udaru umana wunun<br />

idaꞌan uangelin nao tuma, naꞌiki<br />

uruu dono ukawi nipi naa tan nii<br />

ipai pidan nao naꞌa paꞌo ram ĩshaꞌapain<br />

pan kawanaꞌati. 28 Õkowaa dan<br />

uꞌati mishiꞌo, pabiꞌi kida unao<br />

kadi shita pai naouz daꞌaꞌa, aonaꞌo<br />

nii umawa kan utuka pan uaꞌii<br />

Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo waꞌatin<br />

unao ba nai-tinaꞌa nan king nii.”<br />

Jesus aidan pamanawunun<br />

(Mark 9:2-13; Luke 9:28-36)<br />

17 1 Aizii 6 kamoo dau naꞌan,<br />

Jesus naꞌakan patuma<br />

Peter naꞌiki James naꞌiki uꞌinawuzu<br />

John. Ukauꞌan unaꞌa kan ĩdyaun<br />

dokoaꞌo midukuo paawa iti, paꞌidiwaru<br />

sodiꞌi ĩnao naꞌii. 2 Naꞌiaꞌa naa<br />

patomi napa-kida nii nao awun zaꞌa<br />

upanaꞌa dinan. Uawun baara naꞌapa<br />

kamoo kawan ukana daꞌa kan, naꞌiki<br />

ukami chan bara kaꞌa kan naꞌapa<br />

kanadaꞌo kawan. 3 Mashaꞌapa kiaka<br />

Moses naꞌiki Elijah aidi nan ĩꞌati,<br />

ĩkadako tinan Jesus tuma. 4 Sariapa<br />

Peter kian Jesus ati, “Nao ba nai, kaimanaꞌo<br />

wuruꞌu wanaꞌa nuz daꞌaꞌa.<br />

Puaipan an, õtoman nii idiki nau daꞌu<br />

kabaun sodi kida, bau daꞌapa puꞌati,<br />

baꞌo ran Moses ati, naꞌiki baꞌo ran<br />

Elijah ati.”<br />

5 Peter kadako tinan puꞌu zii,<br />

kanadaꞌo ishaꞌiz bazoba tan ipai<br />

ĩdyaun, naꞌiki parada-karu ishaꞌiz<br />

bii ikiꞌi kian, “Diꞌi õdaniꞌi, õmarainapa<br />

nii mana wun, shaꞌapa tinaꞌo<br />

q 16:24 unaꞌa­kan pacrossan­naa: ubaiaa pan kashaꞌo raꞌo oo uzowii-kao nii padaꞌan pan<br />

dikin ii Jesus.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


47<br />

MATTHEW 17<br />

õnyuku nuu kawanaꞌati. Uabata naꞌapam<br />

ukian uꞌati.”<br />

6 Aizii Jesus tomi napa-kida niinao<br />

aba tan wuruꞌu parada-karuz,<br />

tuu kii ĩtarian. Uruu idi ĩkodoruꞌu<br />

kan naꞌiki ĩpazako dinan,<br />

ĩawun baara imiꞌi baara iti kida.<br />

7 Mazan Jesus waꞌa tiꞌi kan ĩꞌidaꞌati<br />

upisha tan ĩdyaun, naꞌiki ukian<br />

ĩꞌati, “Ukadi shita, aonaa utariaꞌanaꞌa.”<br />

8 Sariapa ĩawu nuu paꞌa kan,<br />

ĩtukapa Jesus pabaꞌo ran tinaꞌa naa<br />

uruu. 9 Udaunaꞌan ĩtoka paa nan<br />

puꞌu midukuo iki, Jesus kaki naowan<br />

ĩdyaun. Ukian ĩꞌati, “Aonaa paꞌi<br />

ukowaa daꞌa naꞌa pidan ati utukapanii<br />

dauꞌan, atii Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo kadi shita-kida-kao dau naꞌan<br />

pamawaka-kizi iki.”<br />

10 Udaunaꞌan patomi napa-kidanii<br />

nao pishaa nuzu. Ĩkian uꞌati,<br />

“Kanom nii mooko tiichaa pauzo nao<br />

Moses kaki naori dauꞌu kowaa dan<br />

Eli jahꞌo nii wuruꞌu waꞌa tiꞌo raz kiwiitapa<br />

Christ uaꞌii?”<br />

11 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun,<br />

ukian ĩꞌati, “Mishiꞌo mishi, Elijah<br />

kaawaꞌo niꞌo raz kiwiin umin ziiwa<br />

taꞌa nan ipai aimaa kan. 12 Aizii<br />

õkowaa dan uꞌati, kaa wan kaꞌa<br />

naa wuruꞌu Elijah, mazan aonaa<br />

pidan nao aitapa naata nuz. Mishiꞌorai<br />

man ĩanta miki ta nuzu naꞌa pam<br />

paai pan kawanaꞌati. Naꞌa paꞌo nii<br />

ĩanta miki tan Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo.”<br />

13 Uruu dau naꞌan utomi napakida<br />

nii nao aita pan kan naa John<br />

Chikaa wunuu pauzo dauꞌa naꞌo<br />

wuruꞌu Jesus kadako tina nuz<br />

naꞌapa.<br />

Jesus kakudan daonaiora oiaꞌo<br />

doronai zaamatapanii<br />

(Mark 9:14-29; Luke 9:37-43a)<br />

14 Ĩkaa wan donoꞌo naa midukuo<br />

iki powaa ati iribaꞌo pidan nao<br />

idaꞌati. Naꞌii pidan kaa wan Jesus<br />

idaꞌati, naꞌiki ukodoruꞌu kan<br />

ukanaapu ati. 15 Ukian Jesus ati,<br />

“Nao ba nai, pukamu nan-kida õdani<br />

ukari naan mawaka zii tapa-karu idi,<br />

dikau daꞌo raꞌa naa mana wun ubaiatan,<br />

panaa don kida daꞌi uwao tan<br />

tikazi diꞌiti oo panaa don wunu<br />

baoko iti. 16 Õnaꞌaka nii wuruꞌu<br />

õdaniz padamata putomi napa-kidanii<br />

nao diꞌiti, mazan aonaa ĩturuan<br />

pakakuda nuz.”<br />

17 Jesus kian, “Unao, kai nao<br />

pidan nao, mami shida-kaꞌo naꞌiki<br />

panaꞌi tiꞌo ushaꞌa paa pan aimaakan<br />

kida. Naꞌa pam naa mooko<br />

ukotuaꞌikin uai pan õnaꞌan utuma?<br />

Naꞌa pam naa mooko ukotuaꞌikin<br />

uai pan õtiwai nan utuma? Unaꞌaka<br />

wuruꞌu daonai oraz õꞌidaꞌati.”<br />

18 Udaunaꞌan uruꞌu naa Jesus<br />

dyuu dan oiaꞌo doro nai kodi tan<br />

mawaka zii ta paꞌo dao nai ora diꞌiki.<br />

Sariapa ukodi tan dao nai ora diꞌiki,<br />

naꞌiki sariapa ukaku dan.<br />

19 Udaunaꞌan paꞌidi wa ruꞌu<br />

Jesus tomi napa-kida nii nao kaawan<br />

Jesus idaꞌati, naꞌiki ĩkian uꞌati,<br />

“Kan dii niꞌo mooko aonaa wakaꞌiitan<br />

wakodita-kidan wuruꞌu oiaꞌo<br />

doro naiz?”<br />

20 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Umamishi da kan idiꞌo wuruꞌu.<br />

Aizii õkowaa dan nii uꞌati mishiꞌo,<br />

umishi dan dono mani Tomin karu<br />

Mat<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 17​, ​18<br />

48<br />

masakau daꞌu, duu so diꞌo uudai<br />

kawan, aonaa mani kanom kashaꞌapan<br />

naꞌo nii ushaꞌapa tan. Turuu<br />

ukian diꞌo raꞌa midukuo ati, ‘puzikadin<br />

diꞌikiꞌi, atii diꞌitiꞌi,’ uzika dinan<br />

nii uꞌati wuruꞌu. 21 [Mazan diꞌo raz<br />

kaduz oiaꞌo doro naiz, aonaa turuu<br />

udyuuda-kao naꞌapa, soo karikao<br />

nanuꞌo torii napa-karu naꞌiki<br />

sana dinapa-karu idaꞌan.]” r<br />

Jesus kowaadan koshan​<br />

​pamawakan dauꞌan<br />

(Mark 9:30-32; Luke 9:43b-45)<br />

22 Uruu dau naꞌan Jesus naꞌiki<br />

ipai utomi napa-kida nii nao bao kopatin<br />

pan puꞌu Galilee Baara ii, ukian<br />

ĩꞌati, “Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kaakapaa-kao<br />

nii pidan nao ati. 23 Ĩzowian<br />

nii uruu mazan idiki nau daꞌu kamoo<br />

dau naꞌan ukadi shita-kida-kao nii<br />

pamawaka-kizi iki.”<br />

Tuu kii utomi napa-kida nii nao<br />

kashaꞌo ran unaꞌa pan idi.<br />

Jesus kadakotinan tax dauꞌu<br />

24 Jesus naꞌiki utomi napa-kidanii<br />

nao kaa wan Caper naum iti.<br />

Ĩnaꞌian puꞌu pidan nao zaa maa pauzonao<br />

tax puraatan naa Tomin karu<br />

Dapu atiꞌi kaa wan Peter idaꞌati,<br />

naꞌiki ĩpishaan Peter, “Naꞌapa dii<br />

punao ba naa, ukawi nipi naa tauzo nii<br />

tax Tomin karu Dapu ati?”<br />

25 “Oo, utaa,” Peter kian.<br />

Peter kaa wan dono kabaun ati<br />

Jesus diꞌiti, Jesus para daꞌaka kiwiin.<br />

Upishaan Peter, ukian uꞌati, “Naꞌapam<br />

puꞌitii man Simon, kanom nao<br />

ai diꞌi king nao zaa maa pan tax<br />

puraatan naa, papidanan nao ai, oo<br />

baꞌo ran pidan nao ai?”<br />

26 “Baꞌo ran pidan nao ai,” Peter<br />

kian uꞌati.<br />

“Ukauꞌan aonaa kan dii nii<br />

upidanan nao taa pan tax puraatannaa<br />

nii,” Jesus kian uꞌati. 27 “Mazan<br />

aonaa kizi waka sharu tan ĩnyuku nuu,<br />

ukauꞌan pukoba wuu pa naka karishii<br />

ii. Aizii naꞌiaꞌo ram kopau puzaa mata<br />

nii kiwii tapa, pudaꞌata udako naꞌiki<br />

puiko dan nii wiziꞌiꞌo puraata udako<br />

idaꞌa. Puzaa mata wuruꞌu puraataz<br />

naꞌiki putaa zaa maa pauzo nao<br />

tax puraatan naa atiz. Uruu idiꞌo nii<br />

wakawi nipi naa tan tax.”<br />

Kanom umanawunuꞌo nii<br />

Tominkaru naobanai-tinapa-kizi ii<br />

(Mark 9:33-37, 42-48;<br />

Luke 9:46-48; 17:1-2)<br />

18 1 Naꞌapain uruu dono Jesus<br />

tomi napa-kida nii nao kaawan<br />

uꞌidaꞌati, naꞌiki ĩpishaa nuzu.<br />

Ĩkian, “Kanomaꞌo nii umana wunuꞌo<br />

nii mana wun pidan Tomin karu naoba<br />

nai-tinapa-kizi ii?”<br />

2 Uruu idi Jesus dapa dan koraidao<br />

naa naꞌiki ukadi shita-kida nuz<br />

ĩbiiꞌi. 3 Ukian ĩꞌati, “Õkowaa dan<br />

uꞌati mishiꞌo, aonaꞌo nii uturuu dinan<br />

Tomin karu nao ba nai-tinapa-kizi<br />

iti, soo upanaꞌa dinan umana wuntin<br />

pan ai, naꞌiki aonaa utaapin pan<br />

atadi napa, naꞌapa diꞌo raz korai daonaa<br />

kawanuꞌu. 4 Ukauꞌan naꞌiaꞌo ram<br />

pidan, diꞌo raz korai dao naa kawanuꞌo,<br />

aonaa uꞌata din pan, uruu<br />

r 17:21 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


49<br />

MATTHEW 18<br />

umana wunuꞌo Tomin karu nao banai-tinapa-kizi<br />

ii. 5 Naꞌiki naꞌiaꞌo ram<br />

pidan marain paꞌo padapaa pan<br />

kaika paꞌo korai dao naꞌa õgaru dikin<br />

ii, dapaa paꞌo õgaru wuruꞌu.<br />

6 “Mazan naꞌiaꞌo ram pidan shaꞌapata-kidaꞌo<br />

oiaꞌo wunao sodi kida<br />

atiꞌi, mishi dai naouz õgaru, kaiman<br />

mani udaruꞌo boo dapa-kinai<br />

kuba suku ruuta-kao ukanau iki<br />

naꞌiki unaraada-kao paran baoko<br />

iti. 7 Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

wunao baiaa panuꞌu pidan naouz,<br />

ĩshaꞌa pata-kidan idi oiaꞌo pidannao<br />

ati. Naꞌa paꞌo raz aimaa kan kida<br />

shaꞌapa tinaꞌo nii, mazan kichanaꞌ<br />

iki-kiaꞌo nii mana wun wuruꞌu<br />

atizuꞌu pidanaz shaꞌa pata-kidaꞌoraz<br />

naꞌapa kidaꞌo. 8 Ukauꞌan pukaꞌu<br />

oo puki diba shaꞌa pata-kidan dono<br />

oiaꞌo puꞌati, pudu kuta puꞌai kidaz<br />

naꞌiki puka boota puꞌai kidaz. Kaimanaꞌo<br />

nii pumakon kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-karu diꞌiti badaꞌii pukaꞌu<br />

naꞌiki badaꞌii puki diba, puka bootakao<br />

ai ipai pukaꞌu naꞌiki puki diba<br />

tuma tikazi wuꞌiti. 9 Naꞌiki puawun<br />

shaꞌa pata-kidan dono oiaꞌo puꞌati,<br />

pusoꞌota puꞌaiaz, naꞌiki puka boota<br />

puꞌaiaz. Kai manaꞌo nii pumakon<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-karu diꞌiti<br />

badaꞌii puawun, puka boota-kao<br />

ai ipai dyaꞌu tamaꞌo puawun tuma<br />

Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti.<br />

Diꞌitinapa-kinai kuwai kaznizo<br />

waziwadinaꞌo dauaꞌo<br />

(Luke 15:3-7)<br />

10 “Ukauꞌan mishii man paꞌi uzaudin,<br />

aonaa ukasha daꞌa naꞌa wunao<br />

sodi kidaꞌa mishi dai naouz õgaru.<br />

Õkian uꞌati kaika paꞌa ushaꞌapa num<br />

kauꞌan angel nao awunuu ta painaouz<br />

ĩdyaun, kari kao nanuꞌo daꞌi<br />

ĩtuka pau zon õdaru aokazi iaꞌoraz.<br />

11 [Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

waꞌatin ukazan naa taꞌa nan pidannao<br />

waziwa dinaꞌo.] s<br />

12 “Naꞌa pam mani puꞌitii man<br />

pidan shaꞌapa tinan kaꞌuzaꞌo 100<br />

kaznizo nao idi, bau daꞌa paꞌo uꞌuza<br />

waziwa dinan dono pairi ban nao<br />

ai? Aonaꞌo nii mani uwaꞌa kan zii<br />

wunaouꞌu naꞌai naouz naꞌiki udorotaꞌa<br />

nan wuruꞌu waziwa dinaꞌo raz<br />

pairi ban nao ai? 13 Õkowaa dan uꞌati<br />

mishiꞌo, uiko dan donoꞌo naazu<br />

tuu kiaꞌo nii ukonau kian wuru<br />

pidan ikodan paꞌuza waziwadinaꞌo<br />

(18:13)<br />

dauꞌa naꞌa baudaꞌa paꞌo raz kaznizo,<br />

iribaꞌo mawazi wa din-kai nao dauꞌatiꞌo<br />

ai. 14 Naꞌa paꞌo kapam ukauꞌan<br />

õDaru aokazi iaꞌo, aonaa bau daꞌapa<br />

uai pan wunao sodi kida waziwadina<br />

nuꞌu.”<br />

Mat<br />

s 18:11 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 18<br />

50<br />

Umin-mishidan shaꞌapatan an​<br />

​oiaꞌo uꞌati<br />

15 Jesus kian koshan, “Puminmishi<br />

dan shaꞌapa tan dono oiaꞌo<br />

puꞌati, pupara da naaka uꞌati, mazan<br />

soo unao sodi kari kao nan. Puparada<br />

kizi uꞌati ushaꞌapa tan dauꞌan oiaꞌo<br />

puꞌati. Aizii uaba tan dono puparadan,<br />

punaꞌa kan puꞌina wuzu powaꞌa<br />

ati kai manaꞌo idaꞌati wuruꞌu.<br />

16 Mazan aonaan an uaba taꞌa zon<br />

pupara dan, puzaa mata baudaꞌa paꞌa<br />

naa oo dyaꞌu ta maꞌa naa pidan nao<br />

punaꞌa kan nii putuma uꞌidiꞌiti.<br />

Uruu naꞌapa wuruꞌu dyaꞌu tamaꞌo oo<br />

idikinau daꞌuꞌo pidan nao aidan nii<br />

pakowaa dan idaꞌan mishiꞌo wuruꞌu<br />

pupara dan ushaꞌapa tan dauꞌan oiaꞌo<br />

puꞌati. 17 Aizii aonaan an uaba taꞌazon<br />

ĩpara dan, puko waada bao kopa<br />

pumin-mishidan nao ati. Mazan<br />

aizii aonaan an uaba taꞌa zon ĩparadan<br />

putaapa uruu naꞌapa putaa pan<br />

kawan mami shida-kaꞌo Tomin karu<br />

oo zaa maa pauzo nao tax puraatannaa<br />

kawan.”<br />

18 “Õkowaa dan unao ati mishiꞌo:<br />

Kanom aonaꞌo unao kashaa pan<br />

daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, aonaꞌo nii<br />

ukashaapa-kao aokazi ii. Kanom<br />

uka shaapa nii daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa,<br />

kashaapa-karu niizu aokazi<br />

ii. 19 Õkowaa dan uꞌati koshan:<br />

Naꞌa painim dyaꞌu tamaꞌo unao,<br />

unaꞌapa tan an unyuku nuu naꞌapa<br />

kida utorii napa kizi dauꞌan daꞌaꞌa<br />

imiꞌi baaraꞌa, õdaru Tomin karu<br />

shaꞌapa tan nii uꞌatizu. 20 Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan naꞌian dyaꞌu tamaꞌo oo<br />

idikinau daꞌuꞌo bao kopa tin pai nao<br />

ĩmishi dan idi õgaru, naꞌiaꞌo nii<br />

Õgaru ĩtuma.”<br />

Pidan mawinipinaatapainao dauaꞌo<br />

21 Udaunaꞌan Peter waꞌatin<br />

Jesus idaꞌati, naꞌiki ukian Jesus<br />

ati, “Nao ba nai, naꞌa pau daꞌum nii<br />

õpowaꞌa tan kida õmari naꞌa tan õꞌinawuzu<br />

shaꞌapata nii oii kidaꞌo õꞌati?<br />

Atii 7 diꞌiti?”<br />

22 Jesus dakoꞌa tinuzu, ukian<br />

uꞌati, “Aonaa 7 mani, mazan ipai<br />

dono, ushaꞌa pata-kao kawanaꞌati. t<br />

23 “Ukauꞌan kaika paꞌo wuruꞌu<br />

Tomin karu nao ba nai-tinapa nuz:<br />

naꞌapa king pishai nan kawan papoitoru<br />

nao ai ĩmawi nipi naa tapa nii<br />

kida dauꞌan. 24 Usaka daꞌa kan anaꞌa<br />

naa papi shain pan, bau daꞌa paꞌo upoitoru<br />

naꞌaka-kao uꞌidaꞌati doba taꞌo<br />

mana wun puraata umawi nipi naatapa<br />

nuz. 25 Wuruꞌu upoi toru aonaa<br />

upuraa tan turuan ukawi nipi naatan<br />

wuruꞌu umawi nipi naa ta paniaz.<br />

Uruu idi king dyuu dan naa uselliikao<br />

pau dai aro naꞌiki pau dai nao<br />

tuma, naꞌiki ipai ushaꞌa pauz kida,<br />

umawi nipi naa tapa nii kawi nipinaata-kinao<br />

niꞌi naa. 26 Sariapa<br />

udopian kowas wuruꞌu upoi toruz,<br />

uruu idi ukodoruꞌu kan uawun<br />

baara imiꞌi baara iti king kanaapu<br />

ati. ‘Puzauda paꞌa naa zii sho man,<br />

õkawi nipi naa tan nii zii ipai õmawinipi<br />

naa tapa nii kidaz,’ ukian uꞌati.<br />

t 18:22 Aonaa 7 mani, mazan ipai dono, ushaꞌa­pata-kao kawanaꞌati: Greek para dan<br />

idaꞌan, 7 times 70 kii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


51<br />

MATTHEW 18​, ​19<br />

27 Unaꞌa pan idi king kashaꞌora-kidanuz,<br />

uruu idi umarinaꞌa tan naa<br />

umawi nipi naa tapa nii kida, naꞌiki<br />

kai man utaapa dan umakon naa<br />

padapu iti.<br />

28 “Aizii naꞌikiꞌo umakoꞌo kan<br />

wuruꞌu upoi toruz, uikoda paminkau<br />

dinan mawi nipi naata paꞌo<br />

paugaru, aonaa doba taꞌo mana wun<br />

mani. Uzaama ta nuz naꞌiki udyukuruu<br />

tanuzu, ‘Pukawi nipi naata õꞌati<br />

pumawi nipi naa tapa nuz õgaru,’<br />

ukian uꞌati. 29 Uruu idi umin-kaudinan<br />

dopian kowas, ukodoruꞌu kan<br />

ukanaapu ati. Ukian, ‘Puzauda paꞌa<br />

naa zii sho man, õkawi nipi naatan<br />

nii pugaru.’ 30 Aonaa mazan<br />

arawu nyuku nuu naꞌapa nuꞌu.<br />

Mishiꞌo rai man ukaboota-kidan naa<br />

pamin-kau dinan taraa-kizai iti, atii<br />

uipaian dono zii pakawi nipi naa tan<br />

pamawi nipi naa tapa nii.<br />

31 “Baꞌo rai nao poi torui nao tukapan<br />

idi ushaꞌapa tan naꞌa paꞌo, tuu kii<br />

ĩnyuku nuu kashaꞌo ran. Uruu idi<br />

ĩmakon King diꞌiti naꞌiki ĩkowaada<br />

king ati ipai aimaa kan ushaꞌapata<br />

nii kida dauꞌan. 32 Udaunaꞌan<br />

King dapada-kidan wuruꞌu poitoruiz.<br />

King kian uꞌati, ‘Pugaru<br />

dikau daꞌo poi torui. Õmari naꞌata<br />

puꞌai ipai pumawi nipi naa tapanii<br />

õꞌai, pudopian idi pupara dan<br />

õꞌati. 33 Aonaa mooko pukashaꞌorakidan<br />

pumin-kau dinan kapam,<br />

õkashaꞌora-kidan kawan pugaru?’<br />

34 King toꞌoran tuu kii, uruu idi<br />

ukaboota-kidan wuruꞌu poi toruiz<br />

taraa-kizai iti, naꞌii upata kaꞌutakao<br />

atii ukawi nipi naa tan ipai<br />

pamawi nipi naa tapa nii.”<br />

35 Udaunaꞌan Jesus kian, “Naꞌapaꞌo<br />

nii õdaru aokazi iaꞌo raz<br />

shaꞌapa tan ipai unao ati, umamarinaꞌata<br />

kan dono unyuku nuu ii<br />

uꞌinawuzu shaꞌapata nii dikau daꞌo<br />

uꞌati.”<br />

Jesus kakinaopan muudaaka-karu ai<br />

(Mark 10:1-12)<br />

19 1 Aizii Jesus ipaian donoꞌo<br />

naa pakaku waa pan naꞌii,<br />

umakon naa Galilee Baara iki, Judea<br />

Baara iti, Jordan Waꞌo baza itin puꞌu<br />

diꞌi tinapa. 2 Naꞌii iriba pidan nao<br />

daꞌana nuzu naꞌiki ukakuda kari nainao<br />

naꞌii. 3 Pabiꞌi kida Pharisee nao<br />

waꞌatin uꞌidaꞌati ĩtiwaa-kida paꞌana<br />

nuz. Ĩpishaa nuzu kaika paꞌa:<br />

“Wakaki naori naa taa pada dao naiora<br />

muu dan pau dai aro naꞌa paꞌo ram<br />

dikin ii kari kao nan?”<br />

4 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />

“Aonaa mooko uaitau zon Tomin karu<br />

Para dan saada-kari waiz tawuruꞌu<br />

ukia nuz, usaka din-kizi iki Tominkaru<br />

toman dao nai ora naꞌiki zun.<br />

5 Naꞌiki Tomin karu kian, ‘uruu idi<br />

dao nai ora muu dinan nii padaru<br />

naꞌiki padaro ai ubaudaꞌapa tinan<br />

pau dai aro tuma. Ukauꞌan dyaꞌutamai<br />

naouz, bau daꞌapa tinan nii.’<br />

6 Uruu idi aonaa dyaꞌu tamaꞌo raꞌa<br />

naa mani ĩdyaun, mazan baudaꞌapaꞌo<br />

raꞌa naa. Kanom Tomin karu<br />

bau daꞌa pata nii, aonaa turuu pidan<br />

muu daaka-kidan.”<br />

7 Pharisee nao pishaan Jesus<br />

koshan. Ĩkian, “Kanom nii Moses<br />

kaki naori, kashaa pan dao nai ora<br />

muu dan pau dai aro pasaa dan idaꞌan<br />

muu daaka-karu kaari tan naa?”<br />

Mat<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 19<br />

52<br />

8 Jesus dakoꞌa tin, ukian, “Moses<br />

kashaa pan umuu dan udai aro nao,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan kashaꞌa pannaa<br />

uꞌati utomi napa-kida-kinao<br />

ukashada mikin idi, mazan usakadin-kizi<br />

iki, aonaa Tomin karu<br />

kashaa pan naꞌa paꞌo. 9 Õkowaa dan<br />

uꞌati, naꞌiaꞌo ram unao muu daꞌo paudai<br />

aro omashaa pan puꞌu kai man<br />

utuma, udaunaꞌan ukau daia ron<br />

baꞌo ran zun idi, utoman oiaꞌo<br />

wuruꞌu ubaꞌo ran tapan idaꞌan.”<br />

10 Jesus tomi napa-kida niinao<br />

kian uꞌati, “Unaꞌa pan idi<br />

kaika paꞌa dao nai ora kau daia ron<br />

dauꞌan, kai man zii mani aonaa<br />

kau dai aro-karu.”<br />

11 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />

“Aonaa pidan nyuku nuu naꞌapan<br />

ipai pamashaa paꞌa zon dauꞌu<br />

naꞌapa, kai wuruꞌu upara dan kian<br />

kawanaꞌati, soo wunaouꞌu Tominkaru<br />

taa niaz ĩꞌati ĩturuuda-kinaa<br />

nii, pamashaa pan maudai aro-daun.<br />

12 Pabiꞌi kida daonai ora nao, aonaa<br />

ĩkau daia rou zon, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan naꞌa paꞌo kari kao nan ĩtominan<br />

makuuta-kari wai kawa nuꞌo<br />

ĩdyaun pashaka tan diꞌikiꞌo; baꞌorai<br />

nao, ĩmakuuta-kao idiꞌo aonaa<br />

ĩkau daia ron; baꞌo rai nao, ĩkaudinaꞌazon<br />

idi paꞌan kari kao nan Tomin karu<br />

ati. Kanom mashaa paꞌa zon naꞌapa,<br />

marii umashaa pan naꞌapa.”<br />

Jesus naꞌiki koraiziannao dauaꞌo<br />

(Mark 10:13-16; Luke 18:15-17)<br />

13 Udaunaꞌan pidan nao naꞌakan<br />

duu sodi kidai nao korai zian nao Jesus<br />

idaꞌati ĩaipan upisha tan ĩdyaun,<br />

naꞌiki utorii napa-kidan ĩdyaun.<br />

Mazan Jesus tomi napa-kida nii nao<br />

mashaa tan pidan nao naꞌa kai naouz<br />

ĩdyaun. 14 Unaꞌa pan puꞌu mazan<br />

Jesus kian, “Marii korai zian nao<br />

waꞌatin õꞌidaꞌati, aonaa umashaataꞌa<br />

naꞌa ĩdyaun, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ĩnao kawa nuꞌo pidan wuruꞌu zaamataꞌo<br />

raz Tomin karu panyuku nuu<br />

nao ba naa nii.” 15 Ukauꞌan upisha tan<br />

naa ĩdyaun, naꞌiki utorii napa-kidan<br />

ĩdyaun. Udaunaꞌan umakon naa<br />

naꞌiki.<br />

Jesus kian, “Marii korai­zian­nao<br />

waꞌatin õꞌidaꞌati….” (19:14)<br />

Jesus kakinaopan dauaꞌo<br />

(Mark 10:17-31; Luke 18:18-30)<br />

16 Bauka pai man paꞌinaꞌo daonai<br />

ora kaa wan Jesus idaꞌati.<br />

Ukian, “Tiichaa, kanom kai manaꞌo<br />

õshaꞌapa tan nii õikoda-kinaa nii<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-karu?”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


53<br />

MATTHEW 19<br />

17 Jesus kian uꞌati, “Kanom nii<br />

pupishaan õgaru kai manaꞌo dauꞌan?<br />

Kai naꞌa bau daꞌapa kai manaꞌo, soo<br />

Tomin karu. Puaipan dono karikao<br />

nanuꞌo kakupa-karu, puizoꞌati<br />

Tomin karu kaki naori kida.”<br />

18 “Naꞌiaꞌo ram kakinao rii kida,”<br />

dao nai ora kian.<br />

Jesus dakoꞌa tin, ukian uꞌati,<br />

“Aonaa puzowi aꞌa naꞌa pidan,<br />

manaꞌa pubaꞌo ran tapaꞌa naꞌa, aonaa<br />

pukoida paꞌa naꞌa, aonaa pumariidinaꞌa<br />

naꞌa, 19 pumarai napa pudaru<br />

naꞌiki pudaro, naꞌiki pumarai napa<br />

baꞌo ran pidan naꞌapa puma rainpinan<br />

kawan.”<br />

20 “Õkorai dao naan ikiꞌo ipai<br />

õizoꞌa tin uruu kida kakinao rii.<br />

Kano maꞌa naa õshaꞌa pata powaꞌa?”<br />

paꞌinaꞌo dao nai ora kian.<br />

21 Jesus kian uꞌati, “Puaipan<br />

dono mishiꞌo pukai ma nan, pumako<br />

pusellii naka ipai pushaꞌa pauz putaa<br />

kizi upuraatan naa pata kaꞌu tinainao<br />

ati. Naꞌapa kashaꞌa pau ziꞌo nii<br />

pugaru aokazi ii. Naꞌiki pudaꞌa naꞌa<br />

naa õgaru.” 22 Aizii wuruꞌu paꞌinaꞌo<br />

dao nai ora aba tan Jesus kian kaikapaꞌa,<br />

tuu kii ukashaꞌo ran umakon<br />

naꞌiki, ushaꞌapa num kauꞌan umanawunuꞌo<br />

ukashaꞌa pau zin wuruꞌu<br />

uruuz.<br />

23 Udaunaꞌan Jesus kian patominapa-kida<br />

nii nao ati, “Õkowaa dan<br />

uꞌati mishiꞌo: Kashaꞌa pan naꞌo nii<br />

mana wun kapuraata nuꞌo pidan<br />

ati Tomin karu nao ba nai tapa-kao.<br />

24 Õkian powaꞌa koshan uꞌati:<br />

Kashaꞌa pan naꞌo nii mana wun<br />

kapuraata nuꞌo pidan ati Tominkaru<br />

nao ba nai tapa-kao, camel<br />

kaꞌii tan ai pamoro tan akosa awun<br />

shaa wata.”<br />

25 Aizii Jesus tomi napa-kida niinao<br />

aba tan idi Jesus kian kaika paꞌa,<br />

tuu kii mana wun ĩdiꞌitin pan. Uruu<br />

idi ĩkian, “Kanomaꞌo nii mooko<br />

turuu ukazan naa tinan?”<br />

26 Sariapa Jesus awunuu paꞌa kan<br />

ĩꞌidiꞌiti, naꞌiki ukian ĩꞌati, “Kaiwuruꞌu<br />

kashaꞌa pan naꞌo pidan ati,<br />

mazan Tomin karu ati aonaa naꞌiaꞌoram<br />

aimaa kan kashaꞌa pan naꞌo nii.”<br />

27 Uruu dau naꞌan Peter para dan,<br />

ukian, “Putukapa, ipai wawaꞌa kan<br />

waai maaka nutu kida wadaꞌa nan<br />

idi pugaru. Aizii kanomaꞌo niꞌi naa<br />

waikoda waꞌati?”<br />

28 Jesus kian ĩꞌati, “Õkian uꞌati<br />

mishiꞌo: Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

umana wunuꞌo nii unao ba nai-tinan<br />

dii naꞌi tiꞌi ama zada paꞌi naada-kao<br />

donoꞌo naa. Naꞌapain uruu dono<br />

unao, 12 daꞌan pai naouz õgaru,<br />

nao ba nai-tinaꞌo nii kapam. Naꞌiki<br />

ukazowau ta pan nii 12 Israel<br />

dani-daun nao donozi naa kida.<br />

29 Aizii ipai pidan nao waꞌakai nao<br />

padapu, waꞌakai nao paꞌina wuzunao<br />

oo padada koo nao, waꞌakai nao<br />

padaru oo padaro oo pau dai nao oo<br />

pazaka pun padaꞌa nan idi õgaru, taakaru<br />

nii ĩꞌati powaꞌaꞌo zii udiriꞌin,<br />

pakashaꞌa pau zin ai aka kiwii tapa.<br />

Naꞌiki kari kao nanuꞌo nii ĩmashaapan<br />

Tomin karu tuma. 30 Mazan iriba<br />

pidan nao umana wunuꞌo ĩtaapa-kao<br />

kai, dii naꞌi tiꞌi aonaꞌo nii ĩtaapa-kao<br />

umana wunuꞌo nii. Naꞌiki pidan nao<br />

aonaꞌo ĩtaapa-kao umana wunuꞌo nii<br />

kai, mazan dii naꞌi tiꞌi umana wunuꞌo<br />

nii ĩtaapa-kao paꞌan.”<br />

Mat<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 20<br />

54<br />

Kapaoribaꞌo kawinipinaatan<br />

dauaꞌo papoitorunao<br />

20 1 Jesus kian koshan, “Kaikapaꞌo<br />

wuruꞌu Tomin karu<br />

nao ba nai-tinapa nuz: kapaori baꞌo<br />

nao ba nai kawan, makoꞌo raz chaapiꞌi<br />

kii man upida naa paꞌa nan<br />

kaudinai nao niꞌo dauꞌan paꞌati.<br />

2 Ukowaa dan papoi toru nao ati<br />

pakawi nipi naa tan nii ĩdyaun baudaꞌapa<br />

wiziꞌiꞌo puraata, u bau daꞌa paꞌo<br />

kamoo kaudin-karu kawanaꞌati.<br />

Ĩnyuku nuu naꞌa pan idi, uruꞌu naa<br />

udyuu dan ĩkaudi naꞌa nan papaoriba<br />

grape baawu iti. 3 Udaunaꞌan<br />

9 oꞌclock umakon koshan, uikoda<br />

market ii bao koi nao daonai oranao<br />

kadishita pan, aonaa kanom<br />

ĩshaꞌa paa pan. 4 Uruu idi ukian<br />

ĩꞌati, ‘Umako ukau dinaꞌan õpaoriba<br />

baawu iti. Ukau dinan kawanaꞌatiꞌo<br />

nii õkawi nipi naa tan unao.’<br />

Ukauꞌan ĩkaudi naꞌa nan naa uꞌati.<br />

5 Aizii saki tapa kamoo naꞌapa koshan<br />

ushaꞌapa tan. Udaunaꞌan 3 oꞌclock,<br />

naꞌapa koshan. 6 Udaunaꞌan 5<br />

oꞌclock, umakon naa koshan market<br />

iti. Kai naꞌa zii uiko dan pidan nao<br />

naꞌii, aonaa kanom ĩshaꞌa paa pan.<br />

Sariapa upishaan ĩdyaun, ‘Kanom<br />

nii unaꞌan daꞌaꞌa bau daꞌapa kamoo?<br />

Aonaa ukau dinaꞌa nan?’ 7 Ĩkian uꞌati,<br />

‘Aonaa mazan kanom zaama tan<br />

waunao kaudi naꞌa naꞌo nii.’ Uruu idi<br />

ukian ĩꞌati, ‘Ukauꞌan umako ukaudinaꞌan<br />

õꞌati õpaoriba baawu ii.’<br />

8 “Aizii kamoo tipi ta nin<br />

kapaori baꞌo kian pafoomaa nan<br />

ati, ‘Pudapa daꞌa naa kaudinai nao<br />

daꞌatiꞌi wakawi nipi naata kiziꞌi naa<br />

ĩdyaun. Kiwii ta paꞌo nii wakawi nipinaa<br />

tan dawuꞌi tii nii nao ĩsaka dan<br />

pakau di nan, naꞌiki waipaian nii<br />

kiwiita pai nao ĩsaka dan pakau di nan<br />

diꞌiti.’ 9 Aizii kaudinai nao 5 oꞌclock<br />

diꞌiki, kiwiin ĩkawi nipi naata-kao.<br />

Bau daꞌapa wiziꞌiꞌo puraata kida<br />

ĩzaama tan. 10 Ukauꞌan kiwiita pai nao<br />

ĩsaka dan pakau di nan zauda-kidan<br />

dobata-kidaꞌo nii pakawi nipi naatakao<br />

makau din-kai nao ai bau daꞌapa<br />

kamoo. Mazan naꞌapa kida kapam<br />

ĩkawi nipi naata-kao, bau daꞌapa<br />

wiziꞌiꞌo puraata kida ĩzaama tan.<br />

11 “Pazaa ma tan dau naꞌan<br />

papuraa tan, ĩparada-para daapan<br />

ĩtoꞌora dinan kapaori baꞌo ati.<br />

12 Ĩkian uꞌati, ‘Dawuꞌi tii nii nao<br />

ĩkau di nan masakau daꞌuꞌo ĩkaudi<br />

nan kan, bau daꞌapa hour sodi,<br />

mazan waunao bau daꞌapa kamoo<br />

wakau di nan wabaiaa pan wiichaꞌo<br />

kamoo, mazan upuꞌu zii<br />

pukawi nipi naa tan ĩdyaun naꞌapa<br />

kida mana wun waunao kawan.’<br />

13 Kapaori baꞌo kian bau daꞌa paꞌo<br />

ati, ‘Õpao naru, aonaa õkoi da pan<br />

pugaru, punaꞌa pata nii punyukunuu<br />

õkawi nipi naa taꞌa zon dauꞌan<br />

pugaru bau daꞌapa wiziꞌiꞌo puraata<br />

bau daꞌa paꞌo kamoo. 14 Pumakoꞌo<br />

naa pudapu iti, kai naꞌaꞌa naa<br />

puzaa ma tan pupuraa tan. Õai pan<br />

kawanaꞌa tiꞌo õkawi nipi naa ta nuz<br />

dawuꞌi tii niꞌo raz ĩkau di nan, naꞌapa<br />

õkawi nipi naa tan kawan pugaru.<br />

15 Aonaa turuu mooko õshaꞌapa-<br />

u 20:2 wiziꞌiꞌo puraata: Greek para dan idaꞌan udakota-kao denarius.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


55<br />

MATTHEW 20<br />

tan õpuraa tan naꞌa pam õai pan<br />

kawanaꞌati? Oo puki shau zin õkawinipi<br />

naa tan idi kai man wunaouꞌu<br />

dawuꞌi tii nii naouz ĩkau di nan?’ ”<br />

16 Jesus katokon tan pakuwaa<br />

pakian idaꞌan, “Pidan nao aonaꞌo<br />

ĩtaapa-kao umana wunuꞌo nii kai,<br />

mazan dii naꞌi tiꞌi umana wunuꞌo nii<br />

ĩtaapa-kao. Naꞌiki pidan nao umanawunuꞌo<br />

ĩtaapa-kao kai, dii naꞌi tiꞌi<br />

aonaꞌo nii ĩtaapa-kao umana wunuꞌo<br />

nii.”<br />

Idikinautan Jesus kowaadan<br />

naꞌapam nii pamawakan<br />

(Mark 10:32-34; Luke 18:31-34)<br />

17 Aizii Jesus makon naa<br />

Jeru salem iti. Pamakopa-kizi<br />

an udapa dan wuruꞌu 12 patominapa-kida<br />

nii naouz panaꞌi ti napu<br />

baꞌo rai nao pidan nao ai, naꞌiki ukian<br />

ĩꞌati. 18 “Wamakon wuruꞌu Jeru salem<br />

iti, naꞌiaꞌo nii Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

kaaka paa-kao pataruba nao ati,<br />

faadaa nao zowau naa naouz, naꞌiki<br />

tiichaa pauzo naouz Moses kaki naori<br />

dauꞌu. Naꞌiki ĩtaan nii uruu zowiikaru<br />

nii, 19 naꞌiki udaunaꞌan ĩtaan<br />

nii uruu Gentile nao v ati. Ĩnaouꞌo niꞌi<br />

naa dakoapa uruu, paban kii tinan<br />

idaꞌan udauꞌan naꞌiki ĩbaꞌi zian nii<br />

tuu kii uruu. Udaunaꞌan ĩtau kan nii<br />

uruu cross diꞌiti naꞌiki umawa kan<br />

nii, mazan idiki nau daꞌu tan kamoo<br />

dau naꞌan, Tomin karu kadi shitakidan<br />

nii uruu kakupa powaa iti<br />

pamawaka-kizi iki.”<br />

Daroi pishaan Jesus oaipan<br />

ushaꞌapatan paaiapanii<br />

(Mark 10:35-45)<br />

20 Uruu dau naꞌan James naꞌiki<br />

John daro, Zebedee dai aroz, kaawan<br />

pau dai nao daonai ora nao tuma<br />

Jesus idaꞌati. Sariapa okodo ruꞌukan<br />

naꞌiki odawu kan ukanaapu<br />

ati. Opishaa nuzu, oai pan ushaꞌapatan<br />

paaiapa nii. 21 Jesus kian oꞌati,<br />

“Kanom puaipan õshaꞌapa tan<br />

puꞌati?”<br />

Sariapa okian uꞌati, “Õai pan<br />

pusaka nata-kidan diꞌo raz õdai naouꞌu<br />

nao ba nai nii punao ba nai-tinan<br />

dono. Marii pusaka nata-kidan<br />

bau daꞌapa pudiwaꞌo ra antanapu,<br />

naꞌiki baꞌo ran puꞌasha baron<br />

anta napu.”<br />

22 Jesus tanawa tinan daonai oranao<br />

naꞌiki ĩdaro diꞌiti. Ukian ĩꞌati,<br />

“Aonaa uai tapa nii dauꞌa naꞌo mani<br />

wuruꞌu upishaa nuz õgaru. Ukaꞌiitan<br />

nii mooko wuruꞌu õbaiaa pan<br />

niꞌo raz?” w<br />

“Oo, wakaꞌii tan nii,” ĩkian uꞌati.<br />

23 Jesus kian ĩꞌati, “Mishiꞌo nii<br />

ubaiaa pan õbaiaa pan niꞌo raz. Mazan<br />

kanomaꞌo nii saka nata õdiwaꞌora<br />

anta napu naꞌiki õasha baron antanapu,<br />

aonaa turuu õshaꞌapa tan,<br />

mazan õdaru aokazi iaꞌo min ziiwata-kida<br />

nii wuruꞌu saka nata-kizaiz<br />

pazaa ma ta nii nao ati.”<br />

24 Aizii 10 baꞌo rai nao utominapa-kida<br />

nii nao aba tan naꞌa paꞌo raz<br />

Mat<br />

v 20:19 Gentile­nao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. w 20:22 Ukaꞌii­tan nii mooko wuruꞌu õbaiaa­pan<br />

niꞌo­raz? oo “Ukaꞌii tan nii mooko utuzan wuruꞌu õtuzan niꞌo raz baiai napa-karu koopo<br />

wazoo?”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 20​, ​21<br />

56<br />

dauꞌu, tuu kii ĩtoꞌo ran dyaꞌu ta mainao<br />

ati, makon kai naouz padaro<br />

tuma. 25 Uruu idi Jesus dapadan<br />

bao kopa ĩdyaun naꞌiki ukian<br />

ĩꞌati, “Uai tapa nii naꞌa pam baꞌoran<br />

pidan nao zowau naa nao,<br />

mami shida-kai naouz Tomin karu,<br />

waranui tapan papidanan nao<br />

ĩnao ba nai-tin pan idaꞌan ĩꞌati.<br />

26 Mazan unao, aonaa umashaapaꞌa<br />

naꞌa naꞌapa, mishiꞌo rai man<br />

kanom aipaꞌo panao ba nai-tin pan,<br />

marii ukau dinan unao ati poi torui<br />

kawan. 27 Naꞌiki kanom umanawun-tin<br />

paꞌa zoꞌo pairi ban nao ai,<br />

marii upoi torui tapa-kidi nan ipai<br />

pidan nao ati. 28 Naꞌapa Dao naiora<br />

Aokazi Ikiꞌo, aonaa uwaꞌa tin<br />

umana wun-tin paꞌa nan mani, mazan<br />

upoi torui tapa-kidi naꞌa nan ipai<br />

pidan ati, naꞌiki ukazan naa taꞌanan<br />

pidan nao paꞌoian ai umawa kan<br />

idaꞌan.”<br />

Jesus kakudan​<br />

​dyaꞌutam ishaawunnao<br />

(Mark 10:46-52; Luke 18:35-43)<br />

29 Baꞌo ran dono Jesus naꞌiki<br />

utomi napa-kida nii nao makon<br />

donoꞌo naa Jericho iki, iriba<br />

pidan nao makon Jesus dawuꞌati.<br />

30 Aizii naꞌapain naꞌii dyaꞌu tam<br />

ishaa wu nuꞌo daonai ora nao sakanata<br />

pan dunapo daawa ii. Ĩaba tan<br />

idi Jesus dobata pan kowaada-kao,<br />

uruu idi ĩkada kon. Ĩkian, “David<br />

Takaan-daun, x waNaobanaa,<br />

pukamu nan-kida waunao.”<br />

31 Sariapa pidan nao towau daꞌuan<br />

ĩdyaun, ĩdyuu dan ĩmashaa dinan,<br />

mazan powaꞌa zii mana wun ĩkadakon<br />

diiwaꞌo idaꞌan. Ĩkian, “David<br />

Takaan-daun, wanao ba naa,<br />

pukamu nan-kida waunao.” 32 Jesus<br />

kadishi taꞌa kan pamakopa-kiziꞌi,<br />

naꞌiki udapa dan ĩdyaun paꞌidaꞌati.<br />

Upishaan ĩdyaun, ukian, “Kanom<br />

uai pan õshaꞌapa tan uꞌati?” 33 Ĩkian<br />

uꞌati, “Wanao ba naa, waaipan pusaabaan<br />

waawun watukapa kizi.”<br />

34 Jesus kamunan-kida ĩdyaun, uruu<br />

idi upisha tan ĩawun kida. Sariapa<br />

ĩtuka paꞌa kan ama zada, naꞌiki<br />

ĩmakon naa Jesus tuma.<br />

Jesus konaukii-kida-kao ukaawan<br />

dono Jerusalem ati<br />

(Mark 11:1-11;<br />

Luke 19:28-40; John 12:12-19)<br />

21 1 Aizii Jesus naꞌiki<br />

utomi napa-kida nii nao<br />

mao napa tan naa Jeru salem iti,<br />

ĩkaa wan Beth phage iti, wii zai Olive<br />

Naawa iaꞌo raz. Naꞌikiꞌi naa udyuu dan<br />

dyaꞌu tam patomi napa-kida nii nao<br />

paꞌuaꞌati. 2 Ukian ĩꞌati, “Umako<br />

wakanaapu iaꞌo raz wii zai diꞌiti.<br />

Naꞌiaꞌo nii uiko dan koꞌidin paꞌo<br />

chaa kashi, y kai naꞌaꞌo nii odani<br />

koꞌidin paꞌo kapam odaza baꞌa.<br />

Ubuzuuta ĩdyaun naꞌii, udaunaꞌan<br />

unaꞌa kan ĩdyaun õꞌidaꞌati. 3 Pidan<br />

pishaan an unao kanom nii unaꞌakan<br />

ĩdyaun, ‘Nao ba nai aipan<br />

ĩdyaun,’ ukii uꞌati. Sari aa paꞌo nii<br />

utaapa dan unaꞌa kan ĩdyaun.” 4 Naꞌapaꞌo<br />

raz Tomin karu prophetin kuwaa<br />

mishiin-kinaꞌa naa. Ukia nuz:<br />

x 20:30 David Takaan-daun: Kotuaꞌo Tomin karu kian udyuu dan nii bau daꞌapa David<br />

Takaan-daun umana wunuꞌo nao ba nai nii. y 21:2 chaa­kashi: English idaꞌan, don key.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


57<br />

MATTHEW 21<br />

5 “Puko waada Zion iainao<br />

pidan nao z ati.<br />

‘Utukapa king, unao ba naa,<br />

waꞌatin uꞌidaꞌati.<br />

Aonaa uꞌata din pan, chaa kashi<br />

barau an uwaꞌa tin,<br />

paꞌinaꞌo chaa kashi<br />

uzai da pan.’ ”<br />

6 Udaunaꞌan tomin pai nao,<br />

udyuu da nii naouz makon, naꞌiki<br />

ĩshaꞌa pata ipai naꞌapa Jesus dyuu dan<br />

kawanaꞌati. 7 Ĩnaꞌa kan chaa kashi<br />

pau dani tuma, naꞌiki ĩtaan pakamichan<br />

kida utaba naa nii, uruꞌu naa<br />

Jesus zaida nuzu. 8 Iriba pidan nao,<br />

mako pai nao Jesus tuma, kadamaradan<br />

pakami chan kida duna pota.<br />

Baꞌo rai nao duku tan puꞌu ata mun<br />

waoda kaa naba sodi kidaꞌa, ĩmuudan<br />

kidaz duna pota Jesus mako kizi<br />

nii. 9 Iribai naouz pidan nao makopai<br />

nao uꞌuaꞌati, naꞌiki udawuꞌ ati,<br />

kada koi naa nan konau kii diiwaꞌo<br />

idaꞌan. Ĩkian,<br />

“Wakonau kii-kida Tominkaru,<br />

David Takaan-daun<br />

dauꞌan.<br />

Marii Tomin karu kai manan,<br />

diꞌo raz Nao ba nai atiꞌo,<br />

kaa waꞌo raz uai pan<br />

kawanaꞌati.<br />

Wakonau kii-kida Tomin karu<br />

aokazi iaꞌo raz.”<br />

10 Jesus moro tan donoꞌo naa<br />

Jeru salem iti, tuu kii naꞌiai nao<br />

pidan nao diꞌitin pan udauꞌu. Uruu<br />

idi ĩkian Jesus dauꞌan, “Kanom<br />

wuruꞌu uruuz?”<br />

11 Sariapa Jesus tumai nao kian<br />

ĩꞌati, “Jesus wuruꞌu, uruu Nazareth<br />

san, Galilee Baara ikiꞌo prophet.”<br />

Jesus makon Tominkaru Dapu iti<br />

(Mark 11:15-19; Luke 19:45-48; ­<br />

John 2:13-22)<br />

12 Udaunaꞌan Jesus kaa wan<br />

Tomin karu Dapu iti. Naꞌii uwaataa<br />

biꞌian sellii pai nao kida uzai nao<br />

naꞌiki torii pai nao kida uzai nao<br />

taa-kari wai niꞌo Tomin karu ati.<br />

Udorau-kidan shaka taaka-kidauzonao<br />

puraata miisan a kida, naꞌiki<br />

sellii pai nao wakokoo nao taba kida.<br />

13 Ukian ĩꞌati, “Tomin karu Para dan<br />

saadin paꞌo kian, ‘Õdapu dakotakao<br />

nii torii napa-kizai dapu naa nii,<br />

mazan unao ukai waapa nuzu koidimiki<br />

nao dizinapa-kizi nii.’ ”<br />

14 Naꞌii Tomin karu Dapu ii, ishaawun<br />

nao naꞌiki machiꞌika-kai nao<br />

kaa wan Jesus idaꞌati. Ukakuda ipai<br />

ĩdyaun. 15 Faadaa nao zowau naa nao<br />

naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />

dauꞌu, tuu kii ĩtoꞌo ran naꞌiki<br />

ĩkasha nau-kidan Jesus patuka pan<br />

idi Jesus shaꞌapa tan konau na maꞌo<br />

naꞌiki umana wun kidaꞌo aimaa kan,<br />

naꞌiki paaba tan idi korai zian nao<br />

kada koin pan Tomin karu Dapu ii<br />

aka. “Wakonau kii-kida Tomin karu,<br />

David Takaan-daun b dauꞌan,” ĩkian.<br />

16 Uruu idi ĩpishaan Jesus. Ĩkian,<br />

“Puabata nii naꞌa paꞌo ram korai ziannao<br />

kada koin pan pudauꞌan?”<br />

“Oo, õabata,” Jesus kian ĩꞌati.<br />

“Aonaa mooko uaitau zon naꞌa paꞌo<br />

Mat<br />

z 21:5 Zion iainao pidan­nao: Jeru salem san nao, oo ipai Israelite nao. a 12:12 miisa:<br />

English idaꞌan, table. b 21:15 David Takaan-daun: Kotuaꞌo Tomin karu kian udyuudan<br />

nii bau daꞌapa David Takaan-daun umana wunuꞌo nao ba nai nii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 21<br />

58<br />

dauꞌu Tomin karu Kaari tan idaꞌa?<br />

Ukia nuz, ‘Putomi napa-kida nii<br />

korai zian nao sodi kida aita paꞌo nii<br />

pakonau kii-kida nuz.’ ”<br />

17 Uruu dau naꞌan umakon naa<br />

ĩꞌai, umakon naꞌiki patomi napakida<br />

nii nao tuma udaꞌa wuꞌa nan<br />

Bethany iti.<br />

Fig kadunaa mawakan<br />

(Mark 11:12-14, 20-24)<br />

18 Baꞌo ran chaapiꞌiki Jesus<br />

kiwan naa patomi napa-kida nii nao<br />

tuma Jeru salem iti. Pakiwapa-kizi<br />

an uzama zin naa. 19 Utukapa fig<br />

kadu naa dunapo daawa ii. Sariapa<br />

umakon naꞌiti utuka paꞌa zon ukaakan,<br />

mazan aonaa bau daꞌapa<br />

uiko dan uꞌaka, soo uanaba paꞌidiwaru.<br />

Uruu idi ukian fig kadu naa<br />

ati, “Aizii marii aonaa naꞌa painim<br />

pukaa kau zon powaꞌa.” Unaꞌa pan<br />

idi, mashaꞌapa kii fig kadu naa<br />

mari riꞌi kan naꞌiki umawa kan naa.<br />

20 Kai manai man utomi napa-kidanii<br />

nao tuka pan naꞌa pam ata mun<br />

mawa kaꞌa kan kadima naꞌo idaꞌan,<br />

naꞌiki tuu kii ĩdiꞌitin pan udauꞌu.<br />

Uruu idi ĩpishaan Jesus. Ĩkian<br />

uꞌati, “Naꞌa paꞌo ran naa fig kadu naa<br />

mawa kaꞌa kan kadima naꞌo idaꞌan<br />

mana wun?”<br />

21 Jesus kian ĩꞌati, “Õkowaa dan<br />

nii uꞌati mishiꞌo, umishi dan an kaimanai<br />

man, aonaa umamishi da kan<br />

bii an mani, ukaꞌii tan nii ushaꞌapatan<br />

powaꞌa zii õshaꞌa pataꞌaka nii<br />

ai. Turuꞌo nii ukian midukuo ati,<br />

‘Midukuo, puzika din diꞌikiꞌi paran<br />

baoko iti.’ Naꞌa paꞌo nii ushaꞌapa tinan<br />

uꞌati. 22 Ukauꞌan taa-karu nii uꞌati<br />

upishaa nii utoriin pan idaꞌan Tominkaru<br />

ati, umishi dan an õgaru.”<br />

Jesus pishaa-kao kanom aipan atiꞌo<br />

ushaꞌapaapan aimaakan kida<br />

(Mark 11:27-33; Luke 20:1-8)<br />

23 Aizii Jesus kaa wan naa powaa<br />

ati Tomin karu Dapu iti. Utominapa-kidan<br />

puꞌu pidan nao naꞌii,<br />

faadaa nao zowau naa nao naꞌiki<br />

kazowau ta pai nao Jew nao kaa wan<br />

naꞌiti uꞌidiꞌiti. Ĩpishaa nuzu, ĩkian,<br />

“Kanom aipan atiꞌo pushaꞌapa tan<br />

kaika paꞌo raz aimaa kan kidaꞌa?<br />

Kanom dyuuda nii pushaꞌapa tan<br />

naꞌapa kidaꞌo?”<br />

24 Jesus kian ĩꞌati, “Ukowaada<br />

õꞌati bau daꞌa paꞌo aimaa kan dauꞌu<br />

õpishaan an unao. Ukowaa dan an<br />

õꞌati, õkowaa dan nii uꞌati kanom<br />

aipan atiꞌi õshaꞌa pata nuzu naꞌapa<br />

kidaꞌo aimaa kan.” 25 Uruꞌu naa<br />

Jesus pishaan ĩdyaun. Ukian<br />

ĩꞌati, “Kanom aipan atiꞌi John<br />

chikaa wunuu pau zon pidan nao?<br />

Tomin karu aipan atiꞌo oo pidannao<br />

aipan atiꞌo?”<br />

Sariapa ĩpara dan paꞌati aaka<br />

kida Jesus pishaa nii dauꞌan. Ĩkian,<br />

“Wakian dono uꞌati Tomin karu<br />

aipan atiꞌo John chikaa wunuuapanuz<br />

pidan nao, sari aa paꞌo nii ukian<br />

waꞌati, ‘Kanom nii mooko aonaa<br />

umishida nuzu.’ 26 Aizii wakian<br />

an ‘pidan nao aipan atiꞌo,’ mazan<br />

watarii panaa don pidan nao shaꞌapatan<br />

nii waunao dikau daꞌo idaꞌan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan ipai pidannao<br />

mishida nii John, Tomin karu<br />

prophetin uruu.” 27 Uruu idi ĩkian<br />

Jesus ati, “Aonaa waaita pan,” ĩkian.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


59<br />

MATTHEW 21<br />

Jesus kian ĩꞌati, “Ukauꞌan aonaꞌo<br />

nii õkowaa dan uꞌati kanom aipan<br />

atiꞌo õshaꞌa paa pan diꞌo raz aimaakan<br />

kidaꞌa.”<br />

Diꞌitinapa-kinai kuwai<br />

dyaꞌutamaꞌo daniinao dauaꞌo<br />

28 “Naꞌa pam uꞌitii man,” Jesus<br />

kian. “Bauka pai man kai naꞌa pidan,<br />

dyaꞌu tamaꞌo udai nao daonai ora nao.<br />

Umakon kiwii niꞌo pau dani diꞌiti,<br />

naꞌiki ukian uꞌati, ‘Õdani, pumako<br />

pukau dinaꞌan aizii õpaoriba grape<br />

baawu iti.’ 29 Udani dakoꞌa tin uparadan.<br />

Ukian, ‘Aonaa õkau dinaꞌa zon.’<br />

Mazan udaunaꞌan udiꞌitin pan<br />

sariapa upanaꞌa dan panyuku nuu,<br />

uruꞌu naa ukau dinaꞌa nan padaru<br />

pao riba grape baawu iti. 30 Aizii<br />

udaru makon naa udawuꞌi chan<br />

diꞌitiꞌi naa. Naꞌapa koshan udyuu danuzu.<br />

‘Õmakon nii õkau dinaꞌa nan,’<br />

ukian paꞌan padaru ati. Mazan<br />

upuꞌu, aonaa umakon ukau dinaꞌanan.<br />

31 Naꞌiaꞌo ram udani uꞌitii man<br />

shaꞌapa taꞌo padaru<br />

aiapa nii?”<br />

“Kiwii niꞌo udani<br />

ushaꞌa pata padaru<br />

aipan kawanaꞌati,”<br />

ĩkian uꞌati.<br />

Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Õkowaa dan uꞌati<br />

mishiꞌo, zaa maa pauzonao<br />

tax puraatan naa<br />

naꞌiki zun nao kaminshuꞌu-<br />

shor o n ao, c<br />

kiwii taꞌa naa ĩdyaun<br />

unao ai Tomin karu nao ba naitinan<br />

diꞌiti. 32 Ushaꞌapa num idi<br />

John Chikaa wunuu pauzo kaawankan,<br />

utukapa-kidan kan naꞌa pam<br />

tanawa tin-karu mashaapa-karu<br />

kai manaꞌo diꞌiti Tomin karu ati,<br />

upuꞌu aonaa umishida nuzu. Mazan<br />

zaa maa pauzo nao tax puraatan naa<br />

naꞌiki zun nao kamin shuꞌu-shoronao,<br />

ĩmishida uruu paꞌan. Unao,<br />

utuka pan puꞌu zaa maa pauzo nao tax<br />

puraatan naa naꞌiki zun nao kaminshuꞌu-shoro<br />

nao tanawa tinan paꞌoian<br />

ai, mazan upuꞌu zii aonaa utanawatinaꞌa<br />

zon uꞌoian ai.”<br />

Dikaudaꞌo pidannao taapaꞌo​<br />

​grape baawu<br />

(Mark 12:1-12; Luke 20:9-19)<br />

33 “Uabata baꞌo ran diꞌi tinapakinai<br />

kuwai koshan,” Jesus kian.<br />

“Bauka pai man kai naꞌa pidan pao wan<br />

paori bai grape baawu paꞌamazadati<br />

diꞌii. Ukora rata awauta wuruꞌu<br />

papao riba baawuz. Udaunaꞌan<br />

grape baawu (21:33)<br />

Mat<br />

c 21:31 zun­nao kamin­shuꞌu-shoro­nao: ĩnao zaa maa pauzo nao puraata pakiaapa-kidinan<br />

dikin ii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 21<br />

60<br />

ukicha dan kaꞌu naru dadaraꞌo<br />

baaraꞌa, grape uu sara roo-kizi nao nii.<br />

Udaunaꞌan utoman dokoaꞌo kabaun<br />

grape baawu watch man tapa-kizinao<br />

nii. Udaunaꞌan utaan naa grape<br />

baawu pidan nao ati, ĩawu nuu tapa<br />

kizi zii uꞌatizu. Uruꞌu naa umakon<br />

naa baꞌo ran wii zai iti.<br />

34 “Grape ozokan kawanaꞌatiꞌi<br />

naa, udyuu dan papoi toru nao wunao<br />

diꞌitiꞌi awunuu ta pai naouz papaoriba<br />

grape baawu, ĩnaꞌa nan naa<br />

ukaꞌidi waun-kinaa nii papao riba aka<br />

winipi naa idi. 35 Mazan uzaama ta niinaouz<br />

awunuu ta paꞌo nii papao riba<br />

grape baawu zaama tan upoi torunao,<br />

ĩbaꞌi ziau tapa bau daꞌa paꞌo, ĩzowii<br />

baꞌo ran, naꞌiki ĩbowau tapa kuba<br />

idi baꞌo ran. 36 Udaunaꞌan udyuuda<br />

papoi toru nao naꞌiti ĩꞌidiꞌiti koshan.<br />

Powaꞌa zii ĩiriban kiwii ta paꞌo<br />

padyuu da nii nao ai. Naꞌapa kiwii tapaꞌo<br />

kawan koshan awunuu ta pai nao<br />

upaoriba baawu shaꞌapa tan ĩdyaun.<br />

37 “Dawuꞌi tin, udyuu dan naa paudani<br />

ĩꞌidiꞌiti. Ukian pau dani dauꞌan,<br />

‘Ĩmana wun tapan nii paꞌan õdani.’<br />

38 “Mazan awunuu ta pai nao<br />

upaoriba baawu tuka pan kapaoribaꞌo<br />

daniꞌi naa kaa wan paꞌidaꞌati.<br />

Sariapa ĩkian, ‘Diꞌi naa kapaori baꞌo<br />

dani. Uruꞌo nii wuruꞌu kai diwauꞌoraz<br />

padaru diꞌiki upaoriba baawu<br />

idi. Bau shaa, wazowii uruu, wazaamata<br />

kizi wuruꞌu uꞌidi wau niꞌo raz.’<br />

39 Uruu idi ĩzaama taꞌa kan naꞌiki<br />

ĩkozoo taꞌaka nuz paori bai baawu<br />

iki, naꞌiki ĩzowian naazu.<br />

40 “Aizii kapaori baꞌo kaa wan<br />

donoꞌo naa powaa ati, naꞌa pam<br />

nii ushaꞌapa tan pazaa ma ta niinao<br />

awunuu ta paꞌo nii papao riba<br />

baawu?” Jesus kian.<br />

41 Kazowau ta pai nao pidan nao<br />

dakoꞌa tin Jesus para dan. Ĩkian,<br />

“Upatakaꞌu tan nii naꞌiki uzowian<br />

nii wuruꞌu oiai naouz pidan nao.<br />

Udaunaꞌan utaan nii papao riba<br />

baawu baꞌo ran pidan nao ati, kaimanaꞌo<br />

nii paꞌan ĩawu nuu tapa nuzu.<br />

Ĩnaouꞌo niꞌi naa kai man ĩtaan<br />

uꞌidi wau nii upaoriba aka diꞌiki,<br />

upaoriba kaa kan dono.”<br />

42 Jesus kian ĩꞌati koshan, “Aonaa<br />

mooko uaitau zon saada-kari waiz<br />

kida Tomin karu Para dan idaꞌa<br />

kaika paꞌo razuꞌu?<br />

‘Wuruꞌu kuba toma pauzo nao<br />

kabaun kasha daniaz,<br />

madiwau tapa-kaꞌo raz ĩtuka pan,<br />

uruꞌu naa mishiꞌo rai man<br />

umana wunuꞌo kuba<br />

ipai baꞌo ran kuba nao ai.<br />

Uruu Tomin karu kaudin-kizi<br />

wuruꞌu, umana wunuꞌo raz<br />

utukapa-kao.’ d<br />

43 “Ukauꞌan õkowaa dan uꞌati,<br />

kazata-kao nii uwiizi niꞌo Tominkaru<br />

nao ba nai-tinapa-kizi ii. Naꞌiki<br />

utaa-kao nii pidan nao ati kai manainaouz<br />

ĩshaꞌa pain pan Tomin karu<br />

aipan kawanaꞌati. 44 [Pidan kaboinaꞌo<br />

diꞌo raz kuba paawa ati,<br />

baiain paꞌo nii tuu kii. Naꞌiki uruu<br />

kuba waotan dono naꞌiaꞌo ram pidan<br />

paawa ati, ipaiꞌo nii uꞌidon.”] e<br />

d 21:42 Psalm 118:22-23 e 21:44 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz<br />

saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


61<br />

MATTHEW 21​, ​22<br />

45 Aizii faadaa nao zowau naanao<br />

naꞌiki Pharisee nao aba tan Jesus<br />

kowaa dan kuwai kaika paꞌa, ĩaitapa<br />

wuruꞌu kuwai kidaz ĩnao dauꞌa naꞌo<br />

wuruꞌu. 46 Uruu idi ĩtiwaan pazaama<br />

ta nuzu, mazan tuu kii ĩtarian<br />

pidan nao ai, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

pidan nao kian Jesus dauꞌan, Tominkaru<br />

prophetin wuruꞌu uruuz.<br />

King taapan aroapa-karu paudani<br />

mazidan ati<br />

(Luke 14:15-24)<br />

22 1 Udaunaꞌan Jesus paradan<br />

diꞌi tinapa-kinai kuwai<br />

kida idaꞌan koshan pidan nao ati.<br />

Ukian. 2 “Kaika paꞌo wuruꞌu Tominkaru<br />

nao ba nai-tinapa nuz: naꞌapa<br />

king min zii wata-kidan kawan<br />

umana wunuꞌo aroapa-karu pau dani<br />

mazi dan ati. 3 Aizii aroapa-karu<br />

kamoon donoꞌo naa, udyuu dan naa<br />

papoi toru nao dapada-kari wai nao<br />

pidan nao diꞌiti ĩwaꞌati kiziꞌi naa<br />

aroapa-karu idaꞌati, mazan aonaa<br />

ĩwaꞌa tiꞌi zon. 4 Uruu idi udyuu dan<br />

baꞌo ran papoi toru nao dapadakari<br />

wai nao diꞌiti koshan. Ukian<br />

papoi toru nao ati, ‘Ukowaa dan kaꞌa<br />

naa dapada-kari wai nao ati, ipaiꞌi<br />

naa õmin ziiwa-kidan aroapa-karu<br />

daꞌaꞌa. Õzowii-kidaꞌa naa kakiwin<br />

kidaꞌo õꞌuza tapiꞌiza nao, ukauꞌan<br />

marinaꞌa naa ĩwaꞌa tin kadiman.’<br />

5 Ukowaada-kaoaꞌa naa dapadakari<br />

wai nao ati, mazan aonaa ĩtaan<br />

panyuku nuu ati padapada-kao.<br />

Ushaꞌapa num idi kai naꞌa ĩshaꞌapataꞌa<br />

zoo nii kida paꞌati: bau daꞌa paꞌo<br />

makoꞌo zon pazaka pun iti; baꞌo ran<br />

papuraa taa pau zon dauꞌati. 6 Aizii<br />

baꞌo rai nao zaama tan wuruꞌu poitorui<br />

naouz, ĩanta miki tan ĩdyaun<br />

naꞌiki ĩzowii wuruꞌu king poi torunaouz.<br />

7 King toꞌoran tuu kii, uruu<br />

idi udyuu dan pasoldyaan nao naꞌiti<br />

ĩzowii ipai zowi ai naouz upoi torunao,<br />

naꞌiki ĩkawaoda zowii-miki nao<br />

mashaapa-kizi donoi.<br />

8 “Uruu dau naꞌan king dapa dan<br />

baꞌo ran papoi toru nao naꞌiki ukian<br />

ĩꞌati, ‘Aizii mazi daꞌo aroapa-kinaa<br />

niꞌo, ipaiꞌi naa umin ziiwa-kida-kao,<br />

mazan õdapa da nii nao, ĩtukapa-kida<br />

ĩmawaꞌa tiꞌi zoo kan idaꞌan, aonaa<br />

ĩturuan pawaꞌa tin. 9 Ukauꞌan umako<br />

pidan iriba-kizi iti, udapada kizi<br />

ipai pidan nao uiko dan kawanaꞌati,<br />

ĩwaꞌati kizi mazida-karu aroapakida-kao<br />

idaꞌati.’ 10 Uruu idi<br />

poi torui nao makon diꞌiti kidaꞌa<br />

pidan iriba-kizi iti. Ĩdapada iriba<br />

pidan nao paiko dan kawanaꞌati.<br />

Shaꞌa paꞌo ram kari kao nan pidan,<br />

kai manai nao naꞌiki dikau dai nao,<br />

mazan iriba ĩiko dan pidan nao,<br />

ĩpai dada kabaun nazoo wuruꞌu<br />

aroapa-kizaiz.<br />

11 “Aizii King tuka paꞌa nan<br />

padapa da-kida niinao. Utukapa<br />

bau daꞌapa dao nai ora naꞌii, aonaꞌa<br />

ukai wada pan mazida-karu diꞌitiꞌo<br />

daara. 12 Uruu idi King kian uꞌati,<br />

‘Õpao naru, naꞌa paꞌo ram pumorotan<br />

daꞌatiꞌi pumakai wadapa kan<br />

puꞌu mazida-karu diꞌitiꞌo daara?’<br />

Aonaa naꞌa pam dao nai ora kian uꞌati.<br />

Umapara da nii taꞌa kan. 13 Udaunaꞌan<br />

king kian papoi toru nao ati, ‘Udodoo<br />

uruu naꞌiki ukaboota uruu paniba iti<br />

maru taꞌo-karu iti. Naꞌii zaadin-karu<br />

nii tuu kii, naꞌiki pidan nao kuzowan<br />

Mat<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 22<br />

62<br />

nii paudako padopian idi.’ ” 14 Jesus<br />

katokon tan pakuwaa pakian idaꞌan<br />

kaika paꞌa: “Iribaꞌo nii pidan nao<br />

dapada-kao padamata, mazan<br />

masakau daꞌuꞌo nii ĩzaa mata-kao.”<br />

Jesus pishaa-kao tax<br />

kawinipinaapa-kao dauꞌu<br />

(Mark 12:13-17; Luke 20:20-26)<br />

15 Uruu dau naꞌan Phariseenao<br />

makon naa ĩpara daa kaꞌa nan<br />

paꞌati aaka. Ĩdiꞌi tin paꞌa nan naꞌa pam<br />

nii pazaa ma tan Jesus upara dan<br />

idaꞌan. 16 Panaꞌa pain pan idi ĩdyuudan<br />

patomi napa-kida nii nao, Herod<br />

pidanan nao tuma Jesus diꞌiti. Aizii<br />

dyuuda-kari wai nao kian Jesus<br />

ati, “Tiichaa, waaitapa pugaru<br />

kai manaꞌo, mishiꞌo pupara dan.<br />

Putomi napa-kidan pidan nao kai man<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati. Naꞌiki<br />

naꞌapa kida putaa pan pidan nao,<br />

aonaa naꞌiaꞌo ram umana wunuꞌo<br />

nii baꞌo ran ai. 17 Aizii puko waada<br />

waꞌati, kai manaꞌo mani wataa nuzu<br />

tax puraa tan nao ba nai Caesar ati, f<br />

oo aonaa ukai manan?”<br />

18 Mazan Jesus aitapa ĩdiꞌitinpan<br />

oii, uruu idi ukian ĩꞌati, “Unao,<br />

utaapin pauzo nao kai manai nao<br />

nii kaiki niꞌi! Kanom nii utiwaan<br />

uzaama tan õgaru õpara dan dikin ii?<br />

19 Uaida-kida mooko õꞌati puraata<br />

ukawi nipi naata-kinaaz tax.” Ĩnaꞌaka<br />

uꞌidaꞌati wuruꞌu puraa taz. 20 Sariapa<br />

upishaan ĩdyaun. Ukian, “Kanom<br />

dikin wuruꞌu, naꞌiki kanom uu<br />

wuruꞌu saada-kari waiz puraata<br />

idaꞌa?”<br />

21 “Nao ba nai Caesar” ĩkian<br />

ĩdakoꞌa tinuzu.<br />

Udaunaꞌan ukian ĩꞌati, “Utaa<br />

ukauꞌan Caesar ati kanom wuruꞌu<br />

Caesar idiwau kidaz. Aizii Tominkaru<br />

ati utaa Tomin karu idiwau<br />

kida.” 22 Ĩaba tan idi Jesus kian<br />

kaika paꞌa, tuu kii ĩdiꞌitin pan naꞌiki<br />

ĩmakon naa uꞌai.<br />

Jesus pishaa-kao mawakainao<br />

kadishitan dauꞌan<br />

(Mark 12:18-27; Luke 20:27-40)<br />

23 Naꞌapain uruu dono pabiꞌi kida<br />

Saddu cee nao kaa wan Jesus idaꞌati.<br />

Ĩnao aonaa ĩmishi dan kakupakaru<br />

nii mawaka-karu dau naꞌan.<br />

24 Ĩpishaa nuzu. Ĩkian uꞌati, “Tiichaa,<br />

Moses kian waꞌati, dao nai ora mawakan<br />

dono, aonaꞌo zii udani nii, marii<br />

uꞌinawuzu zaama tan udai aro-daun<br />

pau dai aro nii. Uruu idaꞌanaꞌo nii<br />

mawa kaꞌo uꞌinawuzu kau danin.<br />

25 Aizii dii mani kai naꞌa pidan 7<br />

udai nao daonai ora nao. Ĩtuu niz<br />

mazi dan, mazan umawa kan paudairo<br />

ai aonaa zii udani nii, uruu<br />

idi udawuꞌi tiꞌo uꞌinawuzu daia roitapan<br />

naa oroo. 26 Naꞌapa koshan<br />

umawa kan oꞌai. Udaunaꞌan baꞌoran<br />

uꞌinawuzu mazi dan otuma,<br />

mawaka koshan oꞌai. Atii naꞌapa<br />

ipai ĩmawa kan. Ukauꞌan ipai 7<br />

ĩdyaun daia roi tapan oroo. Mazan<br />

aonaa bau daꞌa paꞌo kau danin otuma.<br />

27 Dawuꞌi tin uruꞌu naa zunaaba<br />

mawa kan naa kapam.” 28 Aizii<br />

ĩpishaan Jesus, ĩkian uꞌati, “Aizii<br />

pidan nao kadi shita-kida-kao dono<br />

f 22:17 Caesar: tuuba ruꞌo nao ba nai Rome iaꞌo.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


63<br />

MATTHEW 22<br />

pamawaka-kizi iki, naꞌiaꞌo ram nii<br />

daia roi tapa oroo? Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ipai 7 daonai ora nao mazidaꞌo<br />

õtuma?”<br />

29 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun. Ukian,<br />

“Upozawa tan kai wuruꞌu umaai tapakan<br />

idi saada-kari waiz Tomin karu<br />

Para dan naꞌiki aonaa uaita pan<br />

Tomin karu maꞌo za kan. 30 Mawakai<br />

nao kadishi tan dono, aonaꞌo niꞌi<br />

naa kau dai aro-karu naꞌapain, mazan<br />

naꞌa paꞌo nii angel nao aokazi iainao<br />

kawan ĩdyaun. 31 Aonaa mooko<br />

uaita pan naꞌa pam Tomin karu Paradan<br />

kian kadi shita-karu dauꞌan<br />

mawaka-karu diꞌiki? 32 Tomin karu<br />

kian, ‘Õgaru wuruꞌu Abra ham,<br />

Isaac naꞌiki Jacob Tomin karu nuz.’<br />

Ukauꞌan aonaa mawa kai nao pidannao<br />

Tomin karun mani uruu, mazan<br />

kaku pai nao pidan nao Tomin karun.”<br />

33 Pidan nao aba tan idi Jesus<br />

tomi napa-kidan kaika paꞌa, tuu kii<br />

ĩdiꞌitin pan utomi napa-kida nii kida<br />

dauꞌan.<br />

Umanawunuꞌoraz manawun<br />

Tominkaru kakinaori<br />

(Mark 12:28-34; Luke 10:25-28)<br />

34 Aizii Pharisee nao aba tan idi<br />

aonaa Saddu cee nao aita pan naꞌapam<br />

naa pakian powaꞌa Jesus ati,<br />

utomi napa-kidan idi kai manaꞌa naa<br />

mana wun, sariapa ĩbao kopa tinan.<br />

35 Naꞌiki bau daꞌapa ĩiriban tiichaapauzo<br />

Moses kaki naori dauꞌu pishaan<br />

Jesus, patiwaa-kidapa-kinaa niizu.<br />

36 Ukian uꞌati, “Tiichaa, naꞌiaꞌo ram dii<br />

mana wun umana wunuꞌo kakinao rii?”<br />

37 Jesus kian uꞌati, “ ‘Pumarainapa<br />

tuu kii Nao ba nai puTominkarun<br />

ipai punyuku nuu iki, ipai pudoro naa<br />

ii, naꞌiki ipai pudiꞌi tin pan idaꞌan.’<br />

38 Uruu wuruꞌu umana wunuꞌo raz<br />

mana wun kakinao rii. 39 Baꞌo ran kakinaorii,<br />

udawuꞌa tiꞌo umana wunun,<br />

kaika paꞌo raꞌa: ‘Pumarai napa baꞌoran<br />

pidan naꞌapa pumarain pan<br />

kawan punanaa.’ 40 Ipai Tomin karu<br />

kaki naori kida Moses idaꞌa naꞌo raz<br />

utaa-kao, naꞌiki kakinao rii prophetnao<br />

tomi napa-kida nii kida, zaama tin pan<br />

patumaaka wuruꞌu idaꞌa tiꞌi dyaꞌutamaꞌo<br />

raz kakinao rii.”<br />

Kanom dani wuruꞌu Christ<br />

(Mark 12:35-37; Luke 20:41-44)<br />

41 Pharisee nao kasabaꞌu kin pan<br />

puꞌu, Jesus pishaan ĩdyaun kaikapaꞌa:<br />

42 “Naꞌa pam ukian Christ g<br />

dauꞌan? Kanom takaan-daun uruu?”<br />

“David takaan-daun,” ĩkian uꞌati.<br />

43 Jesus kian ĩꞌati, “Mazan<br />

kanom nii mooko Tomin karu Doronaa<br />

aipan ati David dako tan uruu<br />

paNaobanaa nii. Ukia nuz daꞌi uꞌati:<br />

44 ‘Nao ba nai Tomin karu kian<br />

õnao ba naa ati,<br />

pusaka nata daꞌaꞌa õdiwaꞌora<br />

anta napu<br />

atii õwara nuita-kidan<br />

putaruba nao ipai puki diba<br />

waranu ati.’<br />

45 Aizii David dako tan puꞌu uruu<br />

paNaobanaa nii, naꞌa pam naa mooko<br />

utakaan-daun wuruꞌu uruuz?”<br />

Mat<br />

g 22:42 Christ: Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa kaa rita<br />

tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 22​, ​23<br />

64<br />

46 Aonaa naꞌiaꞌo ram aita paꞌo nii<br />

naꞌa pam naa pakian powaꞌa Jesus<br />

ati. Naꞌiki uruu dau naꞌan aonaa<br />

kanom kaꞌii tan naa papishaan<br />

powaꞌa uruu.<br />

Phariseenao naꞌiki<br />

tiichaapauzonao Moses kakinaori<br />

dauꞌu<br />

(Mark 12:38-39; Luke 11:43, 46;<br />

20:45-46)<br />

23 1 Udaunaꞌan Jesus paradan<br />

pidan nao ati bao kopa<br />

patomi napa-kida nii nao tuma.<br />

2 Ukian “Wuruꞌu tiichaa pauzonao<br />

Moses kaki naori dauꞌu naꞌiki<br />

Pharisee nao kaki nao pan Tomin karu<br />

taa nii Moses atiꞌo kakinao rii diꞌikiꞌo.<br />

3 Ukauꞌan uizoꞌati naꞌiki ushaꞌa pata<br />

ĩkowaa dapa nii kida kawanaꞌati,<br />

mazan aonaa utamaka paꞌa naꞌa<br />

ĩkaduz kida. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa ĩshaꞌapa tinan pakowaa danii<br />

kakinao rii kida kawanaꞌati.<br />

4 Ĩdobata dan powaꞌa zii kakinao rii<br />

kida, aonaꞌa naa pidan nao kaꞌii tan<br />

pashaꞌapa tinan ukawanaꞌati, mazan<br />

upuꞌu aonaa ĩkamin kaꞌu tan ĩdyaun,<br />

aonaa masakau daꞌu. 5 Ipai aimaakan<br />

ĩshaꞌa pata nii kida, soo ĩaipan<br />

pidan nao tuka pan, naꞌiki ĩaipan<br />

paꞌata dapa-kao. Naꞌiki udaru kidaꞌa<br />

naa ĩtoman saada-kari wai Tominkaru<br />

Para dan mashaapa-kizi kida,<br />

ĩkai wadauzo nii kidaz pata wuꞌu<br />

naꞌiki paanoba kida idaꞌa. h Ĩkamichan<br />

ziishi naa kida, dawuu ĩtoman<br />

kida kapam. i 6 Kai man ĩꞌati pataapakao<br />

udaruꞌo pidan nii aroapa-kizai<br />

phari­see tawu idaꞌa saada-kariwai<br />

Tomin­karu Para­dan (23:5)<br />

ii aka, naꞌiki ĩnau dapa pasaka na tan<br />

umana wunuꞌo tabai idaꞌa syna gogue<br />

kida diꞌii. 7 Kai man ĩꞌati pataapa-kao<br />

umana wunuꞌo nii market ii pidannao<br />

iriba-kizi ii aka. Naꞌiki ĩnau dapa<br />

padako tapa-kao Tiichaa kii.<br />

8 “Aizii unao, aonaa udakotakidi<br />

naꞌa naꞌa Tiichaa nii,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa baudaꞌapa<br />

utii chaan, ipai unao naꞌapa<br />

kidaꞌo paꞌan uiriban nao tuma.<br />

9 Aonaa udako taꞌa naꞌa pidan<br />

daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌaꞌo ‘wadaru’ kii,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa baudaꞌapa<br />

udaru, uruu aokazi iaꞌo raz<br />

paꞌan. 10 Aonaa utaapa daꞌa naꞌa<br />

udakota-kao nao ba nai nii, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan kai naꞌa bau daꞌapa<br />

unao ba naa, uruu Christ. 11 Kanom<br />

mana wun-tinaꞌo pakazo wau ta pan<br />

idaꞌan unao, marii ukau dinan unao<br />

h 23:5 Deuter on omy 6:6-8 i 23:5 Numbers 15:37-41<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


65<br />

MATTHEW 23<br />

ati. 12 Naꞌiaꞌo ram pidan umana wuntin<br />

paꞌo, wara nuita-kao nii uruu.<br />

Naꞌiki naꞌiaꞌo ram pidan waranuitapa-kidi<br />

naꞌo, Tomin karu toman<br />

nii uruu umana wunuꞌo pidan nii.”<br />

Kashaꞌoraꞌo nii Phariseenao naꞌiki<br />

tiichaapauzonao Moses kakinaori<br />

dauꞌu baiaapan<br />

(Mark 12:40; Luke 11:39-52; 20:47)<br />

13 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

ubaiaa pan, unao tiichaa pauzonao<br />

Moses kaki naori dauꞌu, naꞌiki<br />

unao Pharisee nao, taa pin pai nao<br />

kai manai nao nii kaiki niꞌi. Uawautapan<br />

pidan nao morotaꞌa zon<br />

Tomin karu nao ba nai-tinapa-kizi iti.<br />

Mazan unao, naꞌapa, aonaa umorotan<br />

naꞌiti, naꞌiki aonaa utaapa dan<br />

pidan nao moro tan, tiwau tinainaouz<br />

padamata pamoro tan naꞌiti.<br />

14 [Kashaꞌo raꞌo nii ubaiaa pan, unao<br />

tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />

dauꞌu, naꞌiki unao Pharisee nao, taapin<br />

pai nao kari kao nan kai manaꞌo<br />

nii. Ukashada pan zun nao mawa kaꞌo<br />

ĩdai aru nao, naꞌiki ukaza tan ĩdapu<br />

naꞌiki ĩshaꞌa pauz kida. Mazan uaipan<br />

idi utaapa-kao kai manai nao nii,<br />

uruu idi utoriin pau zon tomu nuꞌiki<br />

kida. Unaꞌa pan idi powaꞌaꞌo nii zii<br />

upata kaꞌuta-kao.] j<br />

15 “Kashaꞌo raꞌo nii ubaiaapan,<br />

unao tiichaa pauzo nao Moses<br />

kaki naori dauꞌu, naꞌiki unao<br />

Pharisee nao, taa pin pai nao kaimanai<br />

nao nii kaiki niꞌi. Umakon<br />

munapo atii utarauka paran<br />

uzaama taꞌa zon idi bau daꞌapa sabaꞌo<br />

pidan mishida paꞌo nii ukaki naori<br />

kida. Udaunaꞌan utomi napa-kidan<br />

naazu, powaꞌa zii udikau dan unao<br />

ai, kaboota-karu nii tikazi wuꞌiti.<br />

16 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

ubaiaa pan, unao ishaa wun nao,<br />

naꞌaka paꞌo pidan nao. Ukian, ‘Pidan<br />

dako taꞌo Tomin karu Dapu uu<br />

papara dan mishida-kinao nii, aonaꞌo<br />

nii ushaꞌa pan umashaꞌa pata kan<br />

anaz, mazan naꞌiaꞌo ram pidan dakotaꞌo<br />

gold, Tomin karu Dapu iaꞌo raz,<br />

papara dan mishida-kinao nii, marii<br />

ushaꞌapa tan pakowaa daniaz mishiꞌo<br />

pashaꞌapa taꞌa zon.’ 17 Unao maaita<br />

pin-kaꞌo ishaa wun nao, kanom<br />

powaꞌaꞌo zii umana wunun, wuruꞌu<br />

gold, oo Tomin karu Dapu saa baaꞌoraz<br />

gold kai manaꞌo nii? 18 Unao<br />

kian, ‘Naꞌiaꞌo ram pidan dako taꞌo<br />

altar papara dan mishida-kinao nii,<br />

aonaꞌo nii ushaꞌa pan umashaꞌa patakan<br />

anaz, mazan naꞌiaꞌo ram pidan<br />

dako taꞌo taa-kari wai kawaodakaru<br />

nii altar paawaꞌa papara dan<br />

mishida-kinao nii, marii ushaꞌapa tan<br />

pakowaa daniaz mishiꞌo pashaꞌapataꞌa<br />

zon.’ 19 Unao ishaa wun nao!<br />

Kanom powaꞌaꞌo umana wunun,<br />

taa-kari wai altar paawaꞌa oo altar,<br />

saa baaꞌo raz taa-kari waiz kida<br />

kai manaꞌo nii? 20 Ukauꞌan pidan<br />

dako taꞌo altar papara dan mishidakinao<br />

nii, udako tan altar naꞌiki<br />

ipai upaawaꞌaꞌo kapam wuruꞌu.<br />

21 Aizii pidan dako taꞌo Tomin karu<br />

Dapu papapara dan mishida-kinao<br />

nii, udako tan Tomin karu Dapu uu<br />

naꞌiki Tomin karu kapam wuruꞌu<br />

Mat<br />

j 23:14 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 23<br />

66<br />

papara dan mishida-kinao nii,<br />

Tomin karu mashaa pan idi naꞌii.<br />

22 Pidan dako taꞌo aokazi papara dan<br />

mishida-kinao nii, udako tan Tominkaru<br />

taba naꞌiki saka nata paꞌo raz<br />

upaa waꞌa kapam wuruꞌu.<br />

23 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

ubaiaa pan, unao tiichaa pauzo nao<br />

Moses kaki naori dauꞌu, naꞌiki unao<br />

Pharisee nao! Unao taa pin pai nao<br />

kai manai nao nii kaiki niꞌi! Utaa 1/10<br />

ipai wanyuku nui kaduu nuri ba naa<br />

ziꞌinaba sodi kida diꞌiki. Mazan<br />

unao, umarinaꞌa tan ushaꞌapa tan<br />

kai man-karu, kamunan-karu, naꞌiki<br />

mishida-karu. Uruu kida kai manaꞌo<br />

mana wun kakinao rii umanyukunuu<br />

taniaz. Ushaꞌapa tinaꞌo raz mani<br />

padamata ipai ukaki nao ri naa kida<br />

kawanaꞌati. 24 Unao, uꞌishaa wun nao<br />

naꞌaka pan kawa nuꞌo papidanan nao.<br />

Mishi unao uzaudi nauzo nii udyokorau<br />

tan ai masakau daꞌu kaniri baꞌo<br />

utuzan niꞌo diꞌiki, upuꞌu zii mazan<br />

aonaa uaita pan udyoko rau tan<br />

udaruꞌo raꞌa naa aimaa kan kawaro<br />

kawa nuꞌo uꞌudarun.<br />

25 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

ubaiaa pan, unao tiichaa pauzonao<br />

Moses kaki naori dauꞌu, naꞌiki<br />

unao Pharisee nao, taa pin pai nao<br />

kai manai nao nii kaiki niꞌi. Uchikaan<br />

ukoopon naꞌiki uparaa pin, aonaa<br />

ukaniri ban uaidin pan pabarau iki<br />

kida, mazan unazoo kida paida<br />

kaniri baꞌo idi. Naꞌa paꞌo unao,<br />

upai dadi naꞌo dikau daꞌo idi, uai pan<br />

idaꞌan uzaama tan ipai aimaa kan<br />

uꞌatiꞌo nii kari kao nan. 26 Unao<br />

ishaa wun nao Pharisee nao, uchi kaa<br />

kiwii tapa ukoopon naꞌiki uparaa pin<br />

nazoo kida, uruu idi ubarau kida,<br />

aonaꞌo niꞌi naa ukaniri ban kapam.<br />

27 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

ubaiaa pan, unao tiichaa pauzo nao<br />

Moses kaki naori dauꞌu, naꞌiki unao<br />

Pharisee nao, taa pin pai nao kaimanai<br />

nao nii kaiki niꞌi. Naꞌapa unao<br />

mawa kaꞌo kin naa zichida-kao kawan<br />

barakaꞌo idi. Konau nam uaidin pan,<br />

mazan unazoo paida mawa kaꞌo<br />

pidan nao niwaꞌuz idi, naꞌiki kaniribaꞌo,<br />

dyu pusha kidaꞌo idi. 28 Naꞌa paꞌo<br />

kapam pidan nao tuka pan unao, kaimanaꞌo<br />

kawan, mazan unyuku nuu<br />

ii, oiaꞌo unao, taa pin pai nao kari kaonan<br />

kai manaꞌo nii.<br />

29 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

ubaiaa pan, unao tiichaa pauzonao<br />

Moses kaki naori dauꞌu, naꞌiki<br />

unao Pharisee nao, taa pin paꞌa zoinao<br />

kai manai nao nii kaiki niꞌi.<br />

Utoman kai man kida Tomin karu<br />

prophetin nao baara naa nii, naꞌiki<br />

kai manai nao pidan nao baaranaa<br />

nii, kai man ukonau nama dan<br />

kidaz. 30 Aizii ukian, ‘Wamashaa pan<br />

dono mani kotuaꞌa naa wadokozudaun<br />

nao mashaa pan kan dono,<br />

aonaa mani wazowian Tominkaru<br />

prophetin nao ĩnao kawan.’<br />

31 Ukauꞌan uai pan ati ukai naa bainan,<br />

unao wuruꞌu zowii-miki nao<br />

takaan-daun naouz. 32 Aushaꞌa<br />

naa, uipai daꞌa naa ushaꞌapa tan<br />

udokozu-daun nao saka daniaz naa<br />

pashaꞌapa tan oii kidaꞌo.”<br />

33 Jesus kian koshan ĩꞌati, “Unao<br />

kowa zaz nao oiaꞌo mana wun naꞌiki<br />

unao kowazaz dai nao. Naꞌa pam nii<br />

ukazan naa tinan ukaboota-kao ai<br />

Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti? 34 Ukauꞌan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


67<br />

MATTHEW 23​, ​24<br />

õdyuu dan nii uꞌidiꞌiti prophet nao,<br />

aita paa baꞌo pidan nao naꞌiki tominapa-kidaꞌo<br />

nii pidan nao Kai manaꞌo<br />

Kuwai dauꞌu. Mazan uzowian nii<br />

pabiꞌi kida ĩdyaun utauka-kidan<br />

idaꞌan ĩdyaun cross diꞌiti. Baꞌo rainao<br />

ubaꞌizian nii syna gogue kida<br />

diꞌii. Naꞌiki umakon nii uan tamikitaꞌa<br />

nan kidoo pai nao baꞌo ran donoi<br />

iti kida. 35 Uruu idi unaouꞌo nii<br />

kabai aa pan ipai wunao zannaꞌa<br />

Tomin karu pidanan nao zowii-kariwai<br />

nao kidaz. Abel kai manaꞌo raz<br />

pidan zowii-kao diꞌiki, atii Zechariah<br />

Bere chiah dani zowii-kao diꞌiti.<br />

Uruu unao zowi an iaz, Tomin karu<br />

Dapu naꞌiki altar, uzai kawao dapakizi<br />

nao sako daꞌa. 36 Õkowaa dan<br />

uꞌati mishiꞌo, ipai wuruꞌu dikau daꞌo<br />

shaꞌapa tauzo-kari waiz kida, unao<br />

kaiꞌo raz pidan naouꞌo niꞌi naa patakaꞌuta-kao<br />

udikin ii ĩwinipi naa nii.”<br />

Jesus kashaꞌoran tuukii Jerusalem<br />

dauꞌati<br />

(Luke 13:34-35)<br />

37 Jesus kian, “Oo Jeru salem,<br />

Jeru salem. Puꞌidaꞌai nao pidannao<br />

zowiaꞌo raz prophet nao naꞌiki<br />

zowiaꞌo raz pabooan idaꞌan kuba idi<br />

dyuuda-kari wai pidan nao kakuwaapan<br />

puꞌidiꞌiti. Karikao nanuꞌu daꞌi<br />

padamata õai pan õkazan naatapan<br />

puꞌidaꞌai nao pidan nao,<br />

naꞌapa kuruku kazan naa ta pan<br />

kawan pau dai nao pakutuba kida<br />

waranuꞌu. Mazan aonaa putaa pa dan<br />

õkazan naa tan ĩdyaun. 38 Putukapa,<br />

Tomin karu waꞌakan padapu, aonaꞌo<br />

nii kanom puzannaa nii. 39 Aizii<br />

õkowaa dan puꞌati, aonaꞌo nii powaꞌa<br />

putuka pan õgaru atii kai naꞌaꞌo nii<br />

kamoo kaa wan, naꞌapai niꞌo nii<br />

pukian ‘Marii Tomin karu kai manan<br />

diꞌo raz Nao ba nai atiꞌi, kaa waꞌo raz<br />

uai pan kawanaꞌati.’ ”<br />

Jesus kowaadan naꞌapam nii<br />

amazada shaꞌapan<br />

(Mark 13:1-13; Luke 21:5-19)<br />

24 1 Udaunaꞌan Jesus kodi tan<br />

naa Tomin karu Dapu iki,<br />

naꞌiki umako pan puꞌaꞌa naa, utominapa-kida<br />

nii nao tukapa-kidan uꞌati<br />

wuruꞌu kabaun kidaz Tomin karu<br />

Dapu iaꞌo raz, naꞌa pam utoma-kao<br />

udaru naꞌiki konau nam. 2 Jesus<br />

kian, “Utukapa ipai wuruꞌu kabaun<br />

kidaz. Õkowaa dan uꞌati mishiꞌo,<br />

aonaꞌo nii bau daꞌapa kuba mashaapan<br />

papaawa atiaaka kida naꞌii,<br />

ipaiꞌo nii ukaboo biꞌii-kao.”<br />

3 Udaunaꞌan Jesus saka nata pan<br />

puꞌu Olive Naawa ii, utomi napakida<br />

nii nao waꞌatin ĩnao paꞌidi waru<br />

uꞌidaꞌati. Ĩkian uꞌati, “Puko waada<br />

waꞌati naꞌa painim nii kai wuru<br />

shaꞌa pa nuꞌu. Kanomaꞌo nii shaꞌapa<br />

kai naa ba taꞌo nii puwaꞌa tin naꞌiki<br />

diꞌo raz ama zada ikodan patokon?”<br />

4 Jesus kian ĩꞌati, “Uzau din paꞌi,<br />

aonaa umarii dapa-kidi naꞌa naꞌa<br />

pidan nao ati. 5 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

iribaꞌo nii pidan nao kaa wan, ĩkian<br />

nii, ‘õgaru Christ,’ k naꞌiki ĩmarii dan<br />

nii iriba pidan nao. 6 Uaba tan nii<br />

mizaa taaka-karu kida dauꞌan naꞌiki<br />

kadako tin-karu nii mizaa taa kaꞌa-<br />

Mat<br />

k 24:5 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 24<br />

68<br />

Tomin­karu Dapu (24:2)<br />

zoo-karu kida dauꞌan, mazan aonaa<br />

utariaꞌa naꞌa. Naꞌapa kidaꞌo aimaakan<br />

shaꞌa pan nii, mazan aonaa<br />

ama zada ikodan zii mani patokon<br />

wuruꞌu. 7 Bau daꞌa paꞌo wii zai ikiꞌo<br />

pidan nao mizaa taa kan nii baꞌo ran<br />

wii zai ikiꞌo pidan nao tuma, naꞌiki<br />

bau daꞌa paꞌo donoi ikiꞌo pidan nao<br />

mizaa taa kan nii baꞌo ran donoi ikiꞌo<br />

pidan nao tuma. Zamazi kaa wan nii,<br />

naꞌiki ipai ama zada kawanaꞌati kainaꞌaꞌo<br />

nii kicha naꞌ iki-kiaꞌo ama zada<br />

nakai nan. 8 Kai kapa kidaꞌora zuꞌu,<br />

kashaꞌo raꞌo baiaapa-kao saka di nan<br />

zii kari kao nan wuruꞌu.<br />

9 “Udaunaꞌan unao, uzaa matakao<br />

nii, uan tami kita-kao nii, naꞌiki<br />

uzowii-kao nii. Ipai pidan nao toꞌorakizai<br />

ta pan nii unao, õgaru dikin<br />

ii. 10 Uruu dono iribaꞌo nii pidannao<br />

tanawa tinan pamishida pan ai<br />

õgaru, uruu idi ĩkaaka paa kan nii<br />

naꞌiki ĩtoꞌora-kizai tapaa kan nii.<br />

11 Naꞌiki iribaꞌo nii dako tin pai nao<br />

prophet nao nii kaku waa paꞌa nan,<br />

ĩmarii dan nii iriba pidan nao.<br />

12 Pidan nao oii dinan idi tuukiaꞌa naa<br />

mana wun, aonaꞌo niꞌi naa marainpaaka-karu.<br />

13 Mazan kanom nao<br />

maꞌo za kaꞌo ĩmishida pan atii utokon<br />

iti, ĩnaouꞌo nii kazan naata-kao.<br />

14 Aizii diꞌo raz Kai manaꞌo Kuwai<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan dauaꞌoraz<br />

kowaada-kao nii ipai ama zada<br />

kawanaꞌati. Marii kizi zii ipai pidannao<br />

aba tan naꞌiki ĩaita pan udauꞌan.<br />

Udaunaꞌan uruꞌo niꞌi naa diꞌo raz<br />

ama zada ikodan patokon.”<br />

Tariidin-karu dauaꞌo<br />

(Mark 13:14-23; Luke 21:20-24)<br />

15 Jesus kian koshan, “Naꞌapa<br />

prophet Daniel kowaa dauzo niaz<br />

shaꞌapaꞌo nii, utuka pan nii aimaakan<br />

oiaꞌo Tomin karu Dapu nazo ii,<br />

pata kaꞌu aꞌo nii Tomin karu Dapu,<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


69<br />

MATTHEW 24<br />

aonaa kizi naꞌitim choo chi apa-karu<br />

naꞌii. l (Marii pidan tuka paꞌo kaarita<br />

idaꞌa udauꞌa naꞌo, aitapa nuz.)<br />

16 Utuka pan donoꞌo naazu, marii<br />

kizi Judea Baara iainao pidannao<br />

kidoo pan midukuo baawu iti.<br />

17 Marii naꞌiaꞌo ram pidan paniba<br />

iaꞌo padapu ai, aonaa kizi umorotan<br />

umin ziiwa-kidaꞌa nan zii mani<br />

paaiapa nii pashaꞌa pauz padapu<br />

nazo iti. 18 Naꞌiki pazaka pun iaꞌo<br />

pidan, aonaa turuu ukiwan padapu<br />

iti pakami chan dauꞌati. 19 Uruu<br />

dono dikau daꞌo naꞌiki kashaꞌoraꞌo<br />

nii kaꞌazoo tin pai nao naꞌiki<br />

dokoba-tin pai nao zun nao bai aa pan.<br />

20 Utorii napa Tomin karu ati aonaa<br />

kizi ukidoo pan ama zada wadidii zon<br />

dono, m oo Sookapa-karu Kamoon<br />

dono. 21 Ushaꞌapa num kauꞌan uruu<br />

dono tuu kiaꞌo nii udikau dan, naꞌiki<br />

ukicha naꞌ iki-kian pidan bai aapan.<br />

Aonaa naꞌa painim naꞌa paꞌo<br />

mana wun baiaa pauzo-kao amazada<br />

tominan ikiꞌo atii kai, naꞌiki<br />

aonaꞌo nii naꞌa painim pidan baiaa<br />

pan naꞌa paꞌo koshan. n 22 Mazan<br />

pazaa ma ta nii pidan nao dikin ii,<br />

Tomin karu awuta dan nii uruu<br />

donoꞌo raz baiai napa-karu. Aizii<br />

aonaan dono uawu tada nuz, aonaꞌo<br />

nii pidan waꞌa ki nan kakupa uruu<br />

dono.<br />

23 “Uruu dono naꞌiaꞌo ram pidan<br />

kian an uꞌati, ‘diꞌi wuruꞌu Christ,’<br />

oo ‘kai diꞌii zuꞌu,’ aonaa umishidaꞌa<br />

naꞌa. 24 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

kai naꞌaꞌo nii dako tin pai nao Christ<br />

nii naꞌiki dako tin pai nao prophetnao<br />

nii. Ĩshaꞌapa tan nii umana wun<br />

kidaꞌo aimaa kan, naꞌa paꞌo idaꞌan<br />

ĩtiwaan nii padamata pamarii dan<br />

Tomin karu zaa ma ta nii naouz naa<br />

papidanan nao nii.<br />

25 “Ukauꞌan uabata, uꞌuaꞌiaꞌo<br />

zii kai wuruꞌu õkowaa da nuz uꞌati.<br />

26 Ukauꞌan naꞌiaꞌo ram pidan kian<br />

an uꞌati, ‘kai diꞌii zuꞌu baara ii,’ aonaa<br />

umakoꞌo naa naꞌiti. Oo ukian an<br />

uꞌati, ‘Kai naꞌa uruu, udizin pan<br />

kai daꞌaꞌa,’ aonaa umishi daꞌa naꞌa.<br />

27 Toroa naru kan-kanan kawan<br />

waoko iki, turuu utukapa-kao<br />

wakadapu iti kapam. Naꞌa paꞌo nii<br />

utukapa-kao kapam wuruꞌu Dao naiora<br />

Aokazi Ikiꞌo waꞌa tinuz. 28 Naꞌiam<br />

aimaa kan mawa kan, naꞌiaꞌo nii<br />

wato nao kato nain pan tukapa-kao.<br />

Daonaiora Aokazi Ikiꞌo waꞌatin​<br />

​dauaꞌo<br />

(Mark 13:24-31; Luke 21:25-33)<br />

29 “Kadiman aka dikau daꞌo raz<br />

baiai napa-karu dau naꞌan, kamoo<br />

maru tan nii, naꞌiki kauzu aonaꞌo nii<br />

ukanada pan. Wizi nao wao taꞌo nii<br />

aokazi iki, naꞌiki ipaiꞌo nii aimaa kan<br />

wuruꞌu doko ii kidaꞌo raz zika di nan. o<br />

30 Uruu dau naꞌan Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo aidi nan niꞌi naa doko ii. Naꞌiki<br />

ipai pabiꞌi naaka kidaꞌo pidan nao<br />

imiꞌi baara an kidai nao zaa dan nii<br />

tuu kii. Udaunaꞌan uruꞌo niꞌi naa<br />

ĩtuka pan Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

Mat<br />

l 24:15 Daniel 9:27; 11:31; 12:11 m 24:20 ama­zada wadidii­zon dono: kicha naꞌ ikikii<br />

mana wun chiꞌi kapa-karu ama zada wadidii zon dono. English idaꞌan udakota-kao<br />

‘winter.’ n 24:21 Daniel 12:1; Revela tion 7:14 o 24:29 Isaiah 13:10; 34:4;<br />

Joel 2:10, 31; Joel 3:15; Revela tion 6:12-13<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 24<br />

70<br />

waꞌatin naa ushaꞌuza kida paawa an<br />

doko iki, aokazi iki, umana wunuꞌo<br />

pamaꞌo za kan naꞌiki umana wunuꞌo<br />

pakonau na man idaꞌan. p 31 Naꞌiki<br />

diiwaꞌo kuwudii q dapaapa-kinai<br />

poota-kao, naꞌiki udyuu dan nii<br />

paꞌangelin nao dapaa paꞌa nan naꞌiki<br />

ĩbao kopa tan Tomin karu zaa mata nii<br />

papidanan nao nii, ipai diꞌiki napa<br />

kidaꞌa imiꞌi baara anaꞌo ama zada<br />

kawanaꞌati.”<br />

32 Jesus kian koshan, “Aushaa<br />

udiꞌi tapa fig kadu naa. Naꞌa painim<br />

upaꞌi naa dinan naꞌiki uanaba<br />

paꞌi shizo-dinan, uaitapa kamoo<br />

donoꞌo mao napa tan naa wuruꞌu.<br />

33 Ukauꞌan naꞌa paꞌo nii utuka pan<br />

dono ipai kai kapa kidaꞌo shaꞌapa<br />

nuꞌu, ukainaa ba tan mao na paꞌa<br />

naa õwaꞌa tin, aonaa tomu nuꞌi kiꞌo<br />

niꞌi naa mani. 34 Õkowaa dan nii<br />

uꞌati aimaa kan mishiꞌo, ipaiꞌo nii<br />

aimaa kan kida shaꞌa pan naꞌapa,<br />

kaiꞌo pidan nao mawa kan uaꞌii ipai.<br />

35 Aokazi naꞌiki imiꞌi baara mainaaba<br />

tinaꞌo nii, mazan õpara dan<br />

kidaz aonaꞌo nii umainaa ba tinan.<br />

Ukaawan kamoon, aonaa uaitapa-kao<br />

(Mark 13:32-37; Luke 17:26-30, 34-36)<br />

36 “Mazan aonaꞌo nii pidan<br />

aita pan naꞌa painim nii mana wun<br />

kai wuru kida shaꞌa pa nuꞌu. Angel nao<br />

aokazi iainao, aonaꞌo nii ĩaita pan.<br />

Õgaru Tomin karu Dani naꞌapa,<br />

aonaꞌo nii õai ta pan. Soo õdaru<br />

kari kao nan aita paꞌo nii udauꞌan.<br />

37 Naꞌa paꞌo nii Noah donoꞌo kawan<br />

ama zada, Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

waꞌatin dono. r 38 Naꞌapain ama zada<br />

naraan uaꞌii, pidan nao aroo pan,<br />

ĩtuza pan, naꞌiki ĩkaudai aro pan.<br />

Ĩmashaa pan naꞌapa atii Noah<br />

moro tan, upai dinan pakano wan<br />

zoꞌiti. 39 Mazan upuꞌu aonaa ĩaitapan<br />

kanom shaꞌa pan atii udaruꞌo<br />

wunu kaa wan naꞌiki unaraa dan<br />

ipai ĩdyaun. Naꞌa paꞌo nii Dao nai ora<br />

Aokazi Ikiꞌo waꞌatin dono. s<br />

40 “Aizii uruu dono, kai naꞌaꞌo nii<br />

dyaꞌu tam daonai ora nao zakapu ii,<br />

bau daꞌa paꞌo nii unaꞌaka-kao, baꞌo ran<br />

waꞌaka-karu nii. 41 Naꞌiki zun nao,<br />

dyaꞌu ta maa kidaꞌo ĩbooda pan, baudaꞌa<br />

paꞌo nii naꞌaka-kao, baꞌo ran<br />

waꞌaka-kao nii. 42 Ukauꞌan uzaudinapa<br />

umashaapa, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan aonaa uaita pan naꞌa painim<br />

nii uNaobanaa kaa wan. 43 Unaꞌa pan<br />

idi uaitapa paꞌi wuru ĩdaꞌa na zuꞌu:<br />

Kada puꞌo aita pan an mani waꞌa tiꞌo nii<br />

koidi miki, uruu aiwakaꞌan poko dapa<br />

mani umashaa pan, uawu nuu ta pan<br />

padapu. Naꞌiki aonaꞌo nii koidi miki<br />

moro tinan udapu. 44 Ukauꞌan naꞌapa<br />

paꞌi unao, kari kao nan uzaudi napa,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Dao nai ora<br />

Aokazi Ikiꞌo waꞌatin nii naꞌa painim<br />

kari kao nan umazau din kan puꞌu.<br />

Poitoruinao dauaꞌo<br />

(Luke 12:41-48)<br />

45 “Naꞌiaꞌo ram poi torui mishiꞌo<br />

ukau dinau zon kai man naꞌiki aitapaa<br />

baꞌo, uruꞌo nii panao ba naa<br />

zaa mata naꞌiki uwaꞌaka awunuu ta-<br />

p 24:30 Daniel 7:13; Revela tion 1:7 q 24:31 kuwudii: Putukapa kaa rita tokon ii,<br />

Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. r 24:37 Genesis 6:5-8 s 24:39 Genesis<br />

7:6-24<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


71<br />

MATTHEW 24​, ​25<br />

paꞌo nii baꞌo ran poi torui nao. Naꞌiki<br />

kai manaꞌo nii utaan ĩwanyukunuu,<br />

ipai wanyuku nui taauzo-kao<br />

kawanaꞌati. 46 Kai manaꞌo nii manawun<br />

poi torui nyuku nuu, unao ba naa<br />

kaa wan an naꞌiki uiko dan uruu<br />

kai man ukau dinan, ipai ushaꞌapatan<br />

wuruꞌu panao ba naa dyuuda nii<br />

kidaz ushaꞌapa tan. 47 Õkowaa dan<br />

uꞌati mishiꞌo, unao ba naa dyuu dan<br />

nii uawu nuu ta pan ipai aimaakan<br />

wuruꞌu paꞌidi wau kidaz.<br />

48 Mazan aizii poi torui dikau dan<br />

an, sari aa paꞌo nii ukian, ‘Aonaꞌo<br />

nii õnao ba naa waꞌatin kadiman.’<br />

49 Ukauꞌan uruꞌu naa ubaꞌi zita pan<br />

paawunuu tapa nii pamin-kaudinan<br />

nao. Uaro apa tinan naa naꞌiki<br />

utuzapa tinan naa poꞌidi pauzo nao<br />

tuma. 50 Bau daꞌapa kamoo kaawaꞌo<br />

nii unao ba naa wuruꞌu poi toruiz,<br />

aonaa uzauda-kidan donoꞌo nii mani<br />

ukaa wan. 51 Unaꞌa pan idi, tuu kiaꞌo<br />

nii panao ba naa pata kaꞌu ta nuzu,<br />

naꞌiki ukaboo tan niizu tawunao<br />

tumaꞌa taa pin pai nao kai manai nao<br />

nii kaiki niꞌi. Naꞌiaꞌo nii uzaa dan<br />

naꞌiki ukuzo wan paudako padopian<br />

idi.”<br />

10 paꞌinainao zunnao dauaꞌo<br />

25 1 Jesus kian koshan, “Uruu<br />

dono kaika paꞌo nii wuruꞌu<br />

Tomin karu nao ba nai-tinapa nuz:<br />

naꞌa paꞌo nii 10 paꞌinai nao zun nao<br />

kawan, naꞌaka pai nao palampan kida<br />

ĩzau da paꞌa nan mazi daꞌo dao nai ora.<br />

2 Aizii bakaꞌi au daꞌu ĩdyaun, aonaa<br />

ĩaita pi nan, baꞌo ran bakaꞌi au daꞌuinaouz,<br />

aita pinaꞌo ĩdyaun paꞌan.<br />

3 Maai ta pin-kai nao zun nao naꞌakan<br />

palampan kida, mazan aonaꞌa naa<br />

ĩnaꞌa kan palampan uu nii patuma.<br />

4 Aita pi nai nao zun nao, ĩnaꞌaka paꞌan<br />

palampan uu nii powaꞌa zii. 5 Tomunuꞌiki<br />

zii aonaa mazi daꞌo dao nai ora<br />

kaa wan, uruu idi zauda pai nao<br />

zun nao daꞌa wunu nun naa naꞌiki<br />

ĩdaꞌa wuꞌu kan naa.<br />

6 “Tomun-zikon diꞌiti uruꞌu naa<br />

pidan kian diiwaꞌo idaꞌan, ‘Waꞌatiꞌi<br />

naa mazi daꞌo dao nai ora. Uwaꞌa tiꞌi<br />

naa, uikoda paꞌan kiziꞌi naa uruu.’<br />

7 “Ipai paꞌinai naouz zun nao<br />

pokodaꞌa kan, naꞌiki ĩkadishi tan<br />

ĩpuꞌuka dan naa palampan kida.<br />

8 Aizii maai ta pin-kai nao zun nao<br />

kian aita pi nai nao ati, ‘Walampan<br />

kida maka daꞌa nan naa, ukauꞌan utaa<br />

ulampan uu masakau daꞌu waꞌati,<br />

wakaꞌuuta-kinaa nii walampan<br />

kida.’<br />

9 “Aita pi nai nao zun nao kian,<br />

‘Aonaa. Aonaꞌo nii walampan uu<br />

turuan wataan an uꞌatiz. Mishiꞌorai<br />

man utorii naka ulampan uu kida<br />

nii.’ 10 Mazan ĩtoriaꞌa nan puꞌu zii<br />

palampan uu kida nii, mazi daꞌo<br />

dao nai ora kaa waꞌa kan naa. Aitapi<br />

nai nao zun nao zauda pai naouz<br />

moro taꞌa kan naa paꞌan mazi daꞌo<br />

dao nai ora tuma aroo paꞌa zoo-kizai<br />

iti, naꞌiki panii nom tara taꞌakakaoaꞌa<br />

naa. 11 Udaunaꞌan zii<br />

maai ta pin-kai naouz zun nao kaa wan<br />

powaa ati. Sariapa ĩkian mazi daꞌo<br />

dao nai ora ati, ‘Nao ba nai, Nao ba nai,<br />

pudaꞌa tin waꞌati.’ 12 Mazan ukian,<br />

‘Õkowaa dan uꞌati mishiꞌo, aonaa<br />

õai ta pan unao.’ ”<br />

13 Udaunaꞌan Jesus kian<br />

naa patomi napa-kida nii nao ati,<br />

Mat<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 25<br />

72<br />

“Ukauꞌan uzaudi napa umashaapa,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaa uaita pan<br />

naꞌa painim nii Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo kaa wan.”<br />

Idikinaudaꞌuꞌo poitoruinao​<br />

​dauaꞌo<br />

(Luke 19:11-27)<br />

14 “Kaika paꞌo nii koshan Tominkaru<br />

nao ba nai-tinapa nuz: naꞌapa<br />

umana wunuꞌo dao nai ora makon<br />

kawan muna poꞌo wii zai diꞌiti.<br />

Pamakon uaꞌii udapa dan papoi torunao,<br />

naꞌiki utaan naa ĩkaudin-kizi<br />

nii, marii kizi ĩdiriꞌi dan upuraatan<br />

pamakon daida. 15 Utaa ĩꞌati<br />

papuraa tan ĩkaꞌii tan kawanaꞌati<br />

kida pashaꞌa pata nuzu. Bau daꞌa paꞌo<br />

ati utaa bakaꞌi au daꞌu saako puraata,<br />

gold idiꞌo utoma-kao. Baꞌo ran ati utaa<br />

dyaꞌu tam saako puraata, naꞌiki baꞌoran<br />

ati utaa bau daꞌapa saako. Uruu<br />

dau naꞌan umakon naa. 16 Poi torui<br />

zaama taꞌo raz bakaꞌi au daꞌu saako<br />

puraata, makon sariapa ukau dinaꞌanan<br />

ukai waan naa wuruꞌu puraa taz.<br />

Uruu idi udiriꞌi dan papuraa tan ikoda<br />

bakaꞌi au daꞌuꞌa naa saako powaꞌa<br />

zii. 17 Baꞌo ran poi torui zaama taꞌoraz<br />

dyaꞌu tam saako puraata, naꞌapa<br />

kapam, ukau dinan ukai waan puraata<br />

taa-kari waiz, naꞌiki uikoda dyaꞌuta<br />

maꞌa naa saako puraata powaꞌa<br />

zii. 18 Mazan poi torui zaama taꞌo raz<br />

bau daꞌapa saako puraata, umakon<br />

sariapa udidan wuruꞌu panao banaa<br />

taa niaz puraata paꞌati, aonaa<br />

ukai waa nuzu.<br />

19 “Kotuaꞌiki udaunaꞌan uruꞌu<br />

naa ĩnao ba naa kaa wan powaa ati,<br />

udapa dan ĩdyaun koshan. Naꞌiki<br />

upishaan ĩdyaun naꞌa pam naa<br />

ĩshaꞌapa tan papuraa tan. 20 Poitorui<br />

zaama taꞌo raz bakaꞌi au daꞌu<br />

saako puraata naꞌakan naa 10 saako<br />

puraata panao ba naa idaꞌati. Sariapa<br />

ukian panao ba naa ati, ‘Õnao ba naa,<br />

putaa nii shaꞌatii õꞌati bakaꞌi au daꞌu<br />

saako puraata. Putukapa naꞌapam<br />

õdiri da nuz. Õikoda powaꞌa<br />

zii bakaꞌi au daꞌu saako uꞌidaꞌan.’<br />

21 Sariapa unao ba naa kian uꞌati,<br />

‘Pugaru, kai manaꞌo pushaꞌ apa tinan.<br />

Kai man pushaꞌapa tan masakaudaꞌuꞌo<br />

aimaa kan õtaa nii puꞌati,<br />

ukauꞌan õtaan nii puꞌati powaꞌa zii<br />

aimaa kan kida pushaꞌapa tan nii.<br />

Puwaꞌa tiꞌi naa, pukonau kii kiziꞌi<br />

naa õtuma.’<br />

22 “Udaunaꞌan poi torui zaamataꞌo<br />

raz dyaꞌu tam saako puraata<br />

kaa wan panao ba naa idaꞌati. Ukian,<br />

‘Õnao ba naa, putaa nii õꞌati dyaꞌu tam<br />

saako puraata, putukapa naꞌa pam<br />

õdiri da nuz powaꞌaꞌo zii, õikoda<br />

dyaꞌu ta maꞌa naa saako uꞌidaꞌan.’<br />

23 Sariapa unao ba naa kian uꞌati,<br />

‘Pugaru, kai manaꞌo pushaꞌ apa tinan.<br />

Kai man pushaꞌapa tan masakaudaꞌuꞌo<br />

aimaa kan õtaa nii puꞌati,<br />

ukauꞌan õtaan nii puꞌati powaꞌa zii<br />

aimaa kan kida pushaꞌapa tan nii.<br />

Puwaꞌa tiꞌi naa pukonau kii kiziꞌi naa<br />

õtuma.’<br />

24 “Udaunaꞌan poi torui zaamataꞌo<br />

raz bau daꞌapa saako puraata<br />

kaa wan panao ba naa idaꞌati. Ukian<br />

panao ba naa ati, ‘Õnao ba naa, õaitapa<br />

dadaraꞌo pidan pugaru,<br />

pukasa baꞌuan paori bai aka kida<br />

aonaa pupao riba kida mani. 25 Uruu<br />

idi õtarian puꞌai, ukauꞌan õdida-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


73<br />

MATTHEW 25<br />

naka wuruꞌu pupuraata nuz imiꞌi<br />

kaꞌazo ii. Mazan putukapa, diꞌi naa<br />

pakawan wuruꞌu pupuraata nuz.’<br />

26 Sariapa unao ba naa kian uꞌati,<br />

‘Pugaru maturu au kaꞌo, naꞌiki zoonzio<br />

poi torui. Puaitapa nii padamata<br />

õkasa baꞌuan paori bai aka kida<br />

aonaa õpaoriba kida diꞌikiꞌo mani.<br />

27 Mazan upuꞌu aonaa putaan<br />

õpuraa tan puraata dapu naa iti<br />

udiriꞌi din kizi naꞌii. Diꞌi õkawanuꞌo<br />

diriꞌi dinaꞌa naa mani õiko dan<br />

õpuraa tan.’ 28 Uruu idi unao banaa<br />

kian baꞌo ran papoi toru nao ati.<br />

‘Uzaa mata baudaꞌa paꞌo raz saako<br />

puraata uꞌai naꞌiki utaa arawu<br />

atizuꞌu, kai naꞌaꞌo raz 10 saako<br />

uꞌidaꞌa. 29 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai<br />

pidan kai manaꞌo ukai waan taa-kariwai<br />

paꞌati, powaꞌaꞌo nii zii utaa-kao<br />

uꞌati, doba taꞌo nii mana wun. Mazan<br />

pidan aonaꞌo raz ukai waan kai man<br />

taa-kari waiz paꞌati, kanom taakari<br />

waiz uꞌati, zaa mata-karu nii<br />

uꞌai.’ 30 Ukauꞌan ukaboota wuruꞌu<br />

maturuau kaꞌo raz poi torui paniba<br />

iti, maru taꞌo-karu iti. Naꞌiaꞌo nii<br />

uzaa dan naꞌiki ukuzo wan paudako<br />

padopian idi.”<br />

Pidannao buuta-kaoaꞌa naa<br />

31 “Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

kaa wan dono umana wunuꞌo naoba<br />

nai nii, ipai paꞌangelin nao tuma.<br />

Uruu dono usaka na tan nii umanawunuꞌo<br />

pataba idaꞌa, king nii.<br />

32 Ipaiꞌo nii pidan nao bao ko patakao<br />

uꞌidaꞌati. Uruꞌo niꞌi naa ubuu tan<br />

ĩdyaun, naꞌapa kaznizo taa piki<br />

buu tan kawan kaznizo nao booginao<br />

t ai. 33 Umuu dan nii kaznizo<br />

kawa nuꞌo pidan nao padiwaꞌora<br />

anta napu. Boogi kawanui nao<br />

pidan nao paꞌasha baron anta napu.<br />

34 Udaunaꞌan king kian niꞌi naa<br />

padiwaꞌora antan puꞌo pidan nao ati,<br />

‘Uwaꞌati, õdaru kamunan-kida niinao,<br />

uzaa mata kiziꞌi naa kai man<br />

kidaꞌo aimaa kan õnao ba nai tapakizi<br />

ii, min ziiwa-kida-kari waiz naa<br />

uꞌati ama zada toma-kao diꞌikiꞌo.<br />

35 Ushaꞌapa num kauꞌan unao<br />

utaauzo nii daꞌi õwanyuku nuu nii<br />

õzama zin dono. Utaauzo nii daꞌi<br />

õtuzan nii õmarada kon dono,<br />

naꞌiki kai man daꞌi udapaa pan<br />

õgaru õtawa rai tan dono uꞌidiꞌiti.<br />

36 Õmakami cha nii tan dono,<br />

utaauzo nii daꞌi õkami chan nii.<br />

Õkari naan dono, uawu nuu tapa nii<br />

õgaru. Naꞌiki utukapa daꞌi õgaru<br />

õtaraapa-kao dono.’<br />

37 “Uruu idi kai manai nao kian<br />

nii uꞌati, ‘Nao ba nai, naꞌa painim<br />

daꞌi watuka pau zon puzama zin<br />

naꞌiki wataan puwanyuku nuu nii,<br />

oo pumarada kon naꞌiki wataan<br />

putuzan nii? 38 Naꞌa painim daꞌi<br />

watuka pan putawa rai tan waꞌidaꞌati<br />

naꞌiki wadapaa pan kai man<br />

pugaru, oo pumakami chanii tan<br />

naꞌiki wakakami chan tan pugaru?<br />

39 Naꞌa painim daꞌi waawunuu tapan<br />

pukari naan, oo watuka paꞌa nan<br />

pugaru putaraapa-kao dono?’<br />

40 “King kian nii ĩꞌati, ‘Õkowaadan<br />

uꞌati mishiꞌo, naꞌa painim<br />

ushaꞌapa tan naꞌa paꞌo aimaa kan bau-<br />

Mat<br />

t 25:32 boogi: English idaꞌan, goat.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 25​, ​26<br />

74<br />

daꞌa paꞌo õpida nan ati, aonaꞌo raz<br />

umana wunun padamata, õgaru atiꞌo<br />

wuruꞌu ushaꞌa pata nuz aimaa kan.’<br />

41 “Udaunaꞌan king kian nii<br />

paꞌasha baron antan puꞌo pidan nao<br />

ati, ‘Unao Tomin karu dakota nii<br />

papata kaꞌu tan nii, umako õꞌai<br />

mamaka dau zoko tikazi wuꞌiti, minziiwa-kida-kari<br />

waiz Satan naꞌiki<br />

uangelin nao ati. 42 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan unao, aonaa daꞌi utaauzon<br />

õwanyuku nuu nii õzama zin<br />

dono; aonaa daꞌi utaau zon õtuzan<br />

nii õmarada kon dono. 43 Naꞌiki<br />

aonaa daꞌi udapaa pan kai man<br />

õgaru õtawa rai tan dono uꞌidiꞌiti;<br />

õmakami cha nii tan dono, aonaa daꞌi<br />

utaau zon õkami chan nii. Õkari naan<br />

dono, aonaa daꞌi uawu nuu ta pan<br />

õgaru; naꞌiki aonaa daꞌi utukapaꞌa<br />

nau zon õgaru õtaraapa-kao<br />

dono.’<br />

44 “Udaunaꞌan ĩkian nii uꞌati,<br />

‘Nao ba nai, naꞌa painim daꞌi watukapau<br />

zon puzama zin, pumarada kon<br />

oo putawa rai tan oo pumakamichanii<br />

tan oo pukari naan oo<br />

putaraa-kizai ii, naꞌiki wama nyukunuu<br />

apa kan pugaru?’<br />

45 “Ukian nii, ‘Õkowaa dan<br />

uꞌati mishiꞌo, kanom umashaꞌapa<br />

taka nii bau daꞌa paꞌo õpida nan<br />

ati, aonaꞌo raz umana wunun kowas,<br />

umashaꞌa pata kan aimaa kan õꞌati<br />

wuruꞌu. 46 Ukauꞌan ĩdyuuda-kao<br />

nii kari kao nanuꞌo pata kaꞌu tin-kizai<br />

iti. Mazan kai manaꞌo pidan nao,<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-kizai itiꞌo<br />

nii paꞌan.’ ”<br />

Jesus zowiaꞌazoo-kao<br />

(Mark 14:1-2; Luke 22:1-2;<br />

John 11:45-53)<br />

26 1 Aizii Jesus ipaian naa<br />

pakaku waa pan ipai<br />

aimaa kan kida dauꞌan patomi napakida<br />

nii nao ati. Uruꞌu naa ukian<br />

ĩꞌati. 2 “Uai tapa nii shaꞌatii dyaꞌu tam<br />

kamoo dau naꞌa naꞌo niꞌi naa Passover<br />

Kamoon. Naꞌiki Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo taa-kao niꞌi naa tauka-karu nii<br />

cross diꞌiti.”<br />

3 Uruu dono Faadaa nao zowaunaa<br />

nao naꞌiki kazowau ta pai nao<br />

Jew nao bao kopa tinan Caiaphas,<br />

Umana wunuꞌo Faadaa dapu ii.<br />

4 Ĩkadako tinan naꞌii pazowi aꞌa zon<br />

dauꞌu Jesus, ĩaita paꞌa zon naꞌa pam<br />

nii pazaa ma tan Jesus pidan nao<br />

dai daꞌan. 5 Ĩkian, “Mazan aonaa<br />

washaꞌapa taꞌa naꞌa uruu ama zada<br />

konau kii-kida-kao dono, panaa don<br />

watoꞌora taaka-kidan nii pidan nao.”<br />

Zunaaba ramaudan Jesus<br />

Bethany ii<br />

(Mark 14:3-9; John 12:1-8)<br />

6 Aizii Jesus sooka din pan<br />

Bethany ii pidan Simon kiaꞌo uꞌuu<br />

dapu ii, kabisho pan kauzo kicha naꞌiki-kizai<br />

bishoi idi. 7 Jesus naꞌian<br />

dono zunaaba kaa wan uꞌidaꞌati,<br />

onaꞌaka pan kawinipi naꞌo kaduunuri<br />

bai pakin naa zoꞌan, kuba u idiꞌo<br />

utoma-kao. Sariapa oshoo tan ipai<br />

wuruꞌu kaduu nuri bai Jesus zowau<br />

an uaro apa tinan puꞌu. 8 Jesus tominapa-kida<br />

nii nao tuka pan wuruꞌu<br />

u 26:7 kuba: wuruꞌu kubaz, udakota-kao Alabas ter.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


75<br />

MATTHEW 26<br />

oshoota nuz kaduu nuri bai, uruu idi<br />

tuu kii ĩtoꞌo ran udauꞌan. Sariapa<br />

ĩkian, “Ei! Kanom niꞌi naa owakuda<br />

nuzu. 9 Wuruꞌu kaduu nuri baiz,<br />

turuaꞌo utaa-kao doba taꞌo puraata<br />

dikin ii, naꞌiki upuraatan naa taa-kao<br />

mapuraata nii nao ati.”<br />

10 Jesus aitapa naꞌa paꞌoram<br />

ĩkian, uruu idi ukian ĩꞌati,<br />

“Kanom nii ukian aonaa ukaimanan<br />

oshaꞌapa taniaz? Kai manaꞌo<br />

aimaa kan mishiꞌo rai man wuruꞌu<br />

oshaꞌapa taniazu õꞌati. 11 Kari kaonanuꞌo<br />

nii ĩnaꞌan utuma wuruꞌu<br />

mapu raata nii naouz, mazan õgaru,<br />

aonaa kari kao nanuꞌo nii mani<br />

õnaꞌan utuma. 12 Wuruꞌu oshoota nuz<br />

õnanaa an kaduu nuri bai, omin ziiwa<br />

tan naa õnanaa õdida-kao uaꞌii.<br />

13 Mishiꞌo õkowaa dan uꞌati, ipai<br />

naꞌiaꞌa kam ama zada kawanaꞌati,<br />

diꞌo raz Kai manaꞌo Kuwai kowaadapa-kao<br />

an, ipai wuruꞌu<br />

oshaꞌapa taniaz õꞌati, ukowaada-kao<br />

nii kapam. Naꞌiki kari kao nanuꞌo nii<br />

onyuku nui tapa-kao wuru idaꞌa naꞌa<br />

oshaꞌapa taniaz õꞌati.”<br />

Judas kaakapaan Jesus<br />

(Mark 14:10-11; Luke 22:3-6)<br />

14 Udaunaꞌan bau daꞌapa pidan 12<br />

Jesus tomi napa-kida nii nao bii ikiꞌo,<br />

Judas kiaꞌo uꞌuu, makon faadaa nao<br />

zowau naa nao diꞌiti. 15 Naꞌiki upishaan<br />

ĩdyaun, ukian, “Kanomaꞌo nii utaa<br />

õꞌati õzaa mata-kidan winipi naa<br />

nii Jesus uꞌati?” Sariapa ĩaitaan 30<br />

wiziꞌi kidaꞌo puraata, naꞌiki ĩtaan naa<br />

uꞌatizu. 16 Uruu naꞌikiꞌo Judas diꞌitinpan<br />

naa naꞌa pam nii naꞌiki naꞌiam nii<br />

pazaa mata-kidan Jesus ĩꞌati.<br />

Jesus aroopan patominapakidaniinao<br />

tuma Passover dono<br />

(Mark 14:12-26; Luke 22:7-23;<br />

John 13:21-30; 1 Corinthians 11:23-25)<br />

17 Kiwii ta paꞌo kamoo Mawi kiꞌinaꞌo<br />

Bread Nikauzo-kao Kamoon<br />

kida dono, Jesus tomi napa-kida niinao<br />

waꞌatin uꞌidaꞌati, naꞌiki ĩkian<br />

uꞌati, “Naꞌiam nii puaipan waminziiwa-kidan<br />

Passover Kamoon<br />

wanyuku nuu naa niꞌo puꞌati?”<br />

18 Jesus kian ĩꞌati, “Umako donoi<br />

iti Jeru salem iti. Kai naꞌa pidan<br />

naꞌii, naꞌiki ukii uꞌati, ‘Tiichaa<br />

kian, Aizii ama zada aitin paꞌo õꞌati<br />

kaa wan naa, ukauꞌan õtaa pan<br />

nii Passover Kamoon õtomi napakida<br />

nii nao tuma pudapu ii.’ ”<br />

19 Uruu idi ĩmakon ĩshaꞌapa taꞌanan<br />

naa Jesus para dan kawanaꞌati.<br />

Ĩmini ziiwa-kidan naa Passover<br />

wanyuku nuu naa.<br />

20 Aizii masakau daꞌu kamoo<br />

tipi tan dau naꞌan, Jesus sakana tan<br />

naa 12 patomi napa-kida nii nao<br />

tuma ĩaroo paꞌa zon naa. 21 Ĩaroo pan<br />

puꞌaꞌa naa Jesus kian, “Õkowaadan<br />

nii uꞌati mishiꞌo, bau daꞌapa<br />

pidan unao bii ikiꞌo zaa matakidan<br />

nii õgaru õtaruba nao ati.”<br />

22 Tuu kii utomi napa-kida nii nao<br />

kashaꞌo ran unaꞌa pan idi paꞌati,<br />

uruu idi padawuꞌati aaka kida ĩkian<br />

uꞌati, “Aonaa mazan õgaru mani,<br />

mishii õnao ba naa?” 23 Sariapa<br />

Jesus kian ĩꞌati, “Bau daꞌapa pidan<br />

unao bii ikiꞌo, damo taꞌo raz bread<br />

patumaaka õtuma, uruu zaa matakidaꞌo<br />

niꞌo raz õgaru. 24 Mishi<br />

aimaa kan shaꞌa pan nii Dao nai ora<br />

Mat<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 26<br />

76<br />

Aokazi Ikiꞌo ati, wuru kawanaꞌa tiꞌo<br />

Tomin karu Para dan saada-kariwaiz<br />

udauꞌu. Mazan dikau daꞌo<br />

nii mana wun wuru baiaa panuꞌu<br />

pidan zaa mata-kidaꞌo raz Daonai<br />

ora Aokazi Ikiꞌo raz. Kai man<br />

zii mani aonaa ushaka tau zon.”<br />

25 Udaunaꞌan Judas, zaa matakidaꞌo<br />

niꞌo raz uruu kian, “Kanom<br />

mookoz, õgaru shaꞌa, Tiichaa?”<br />

Sariapa Jesus kian uꞌati, “Oo,<br />

naꞌa paꞌo pukia nuz.”<br />

26 Ĩaroo pan puꞌaꞌa naa, Jesus<br />

zaama tan bread naꞌiki utorii napakida<br />

nuz. Udaunaꞌan udushoo nuzu,<br />

uruꞌu naa utaa nuzu ipai patominapa-kida<br />

nii nao kawanaꞌati, naꞌiki<br />

ukian ĩꞌati, “Unika diꞌi, õnanaa<br />

wuruꞌu õtaa niaz uꞌati.”<br />

27 Udaunaꞌan uzaama tan koopo<br />

kawa zoꞌo wine idi, naꞌiki utoriinapa-kida<br />

nuz. Udaunaꞌan utaa nuzu<br />

ĩꞌati naꞌiki ukian ĩꞌati, “Ipai unao<br />

utuza diꞌi. 28 Diꞌo raz õizain kainaa<br />

ba taꞌo mishiꞌo nii Tomin karu<br />

shaꞌapa tan pashaꞌapa taꞌa zoo niaz<br />

pidan nao ati. v Uruu õizain shootan<br />

idaꞌan Tomin karu marinaꞌa tan<br />

iriba pidan nao oian. 29 Õkowaadan<br />

uꞌati aonaꞌo nii õtuzan wine<br />

powaꞌa atii õtuzan paꞌinaꞌo wine<br />

utuma õdaru Tomin karu nao banai-tinapa-kizi<br />

ii.”<br />

30 Aizii ĩipaian dau naꞌan paaroopan,<br />

ĩkunui aꞌa kan naa Tomin karu<br />

ati. Uruꞌu naa ĩmakon Olive<br />

Naawa iti.<br />

Jesus kowaadan Peter taapa-kidan<br />

paaitapan paugaru<br />

(Mark 14:27-31; Luke 22:31-34;<br />

John 13:36-38)<br />

31 Udaunaꞌan Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Aizii wuru wamaru tan idaꞌa, ipaiꞌo<br />

nii uwaꞌa kan õgaru. Naꞌapa usaa dinpan<br />

kawan kotuaꞌo raz Tomin karu<br />

Para dan idaꞌa, ukia nuz: ‘Õzowian<br />

nii kaznizo nao taa piki, naꞌiki ipaiꞌo<br />

nii kaznizo nao makoo danai nan.’ w<br />

32 Mazan õkadishi tan dau naꞌan<br />

õmawaka-kizi iki õmakon nii<br />

uꞌuaꞌati Galilee Baara iti.”<br />

33 Sariapa Peter kian uꞌati, “Baokoi<br />

nao mani waꞌakan nii pugaru,<br />

mazan õgaru, aonaꞌo nii õwaꞌa kan<br />

pugaru!”<br />

34 Jesus dakoꞌa tin Peter, ukian<br />

uꞌati, “Õkowaa dan puꞌati mishiꞌo,<br />

wuru maru taꞌo idaꞌa, kuruku<br />

kaꞌaran pan uaꞌii, idiki nauꞌo nii<br />

pukian pidan nao ati, aonaa puaitapan<br />

õgaru.”<br />

35 Mazan Peter maꞌo za kadinan<br />

powaꞌa zii. Ukian, “Aonaa<br />

naꞌa painim nii õkian aonaa õaita<br />

pan pugaru, atii õzowii-kao<br />

putuma!” Ipai baꞌo ran tomi napakida-kari<br />

wai nao, naꞌapa ĩkian kida<br />

kapam.<br />

Jesus toriinpan Gethsemane ii<br />

(Mark 14:32-42; Luke 22:39-46)<br />

36 Udaunaꞌan Jesus naꞌiki<br />

utomi napa-kida nii nao makon naa<br />

v 26:28 Tomin­karu shaꞌapa­tan pashaꞌapa­taꞌa­zoo­niaz pidan­nao ati: Uruu dakota-kao<br />

Paꞌinaꞌo Covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />

diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu. w 26:31 Zecha riah 13:7<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


77<br />

MATTHEW 26<br />

Geth se mane x iti. Naꞌii ukian ĩꞌati,<br />

“Daꞌaꞌa naa zii paꞌi usaka na tapaꞌa<br />

õtoriin pan puꞌu diꞌitan puꞌu.”<br />

37 Unaꞌaka Peter naꞌiki dyaꞌu tam<br />

Zebedee dai nao, James naꞌiki<br />

John patuma. Uruu naꞌiaꞌa naa<br />

Jesus kashaꞌo ran tuu kii, udopian<br />

panyuku nuu ii. 38 Sariapa ukian<br />

patumai nao ati, “Õkaika panu zuꞌu<br />

tuu kii kashaꞌora-karu dikin tan<br />

õgaru, mawaka-karu diꞌiti mana wun<br />

õabata nuz. Unaꞌa daꞌaꞌa upoko dapa<br />

kizi õtuma.”<br />

39 Jesus makon masakau daꞌu<br />

umunapo dinan ĩꞌai, naꞌiaꞌa naa<br />

ukodoruꞌu kan udawu kan uawun<br />

imiꞌi baara iti, naꞌiki utoriinpan.<br />

Ukian, “Õdaru, turuu mani,<br />

udobata-kida-kao õꞌai wuruꞌu diꞌoraz<br />

õbaiaa paꞌa zoo niaz, mazan<br />

aonaa õai pan kawanaꞌati mani, soo<br />

puaipan kawanaꞌati paꞌan.”<br />

40 Udaunaꞌan ukaa wan powaa<br />

ati patomi napa-kida nii nao idaꞌati,<br />

uiko dan ĩdyaun daꞌa wuꞌu naa.<br />

Uruu idi ukian Peter ati, “Aonaa<br />

mooko turuu upokoda pan uawunuu<br />

ta pan masakau daꞌu kari kao nan<br />

õtuma?” 41 Naꞌiki Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Upoko dapa naꞌiki utorii napa aonaa<br />

kizi ukaa kin pan oiaꞌo tiwaa-kidapan<br />

an unao. Udoro naa min ziiwa<br />

padamata, mazan unanaa ii aonaa<br />

uturuuan.”<br />

42 Udaunaꞌan Jesus makon<br />

koshan utoriin paꞌa nan. Ukian,<br />

“Õdaru, aizii aonaa naꞌitim dono<br />

udobata-kida-kao õꞌai wuruꞌu<br />

õbaiaa pan niꞌo raz, ukauꞌan marii<br />

mooko õbaiaa panuz, ushaꞌapa kizi<br />

puaipan kawanaꞌati.” 43 Ukaa wan<br />

powaa ati ĩꞌidaꞌati, uiko dan ĩdyaun<br />

daꞌa wuꞌu naa koshan, aonaꞌa naa<br />

ĩkaꞌii tan papokoda pan.<br />

44 Uruu idi umakon koshan<br />

bauka paꞌa naa. Uruu idikinau tan<br />

naa utoriin paꞌa nan. Utoriin pan<br />

naꞌapa kiwii ta paꞌo patoriin pan<br />

kawan. 45 Udaunaꞌan ukaa wan<br />

naa powaa ati patomi napa-kidanii<br />

nao idaꞌati koshan, naꞌiki ukian<br />

ĩꞌati, “Ei, pakawan zii udaꞌawu pan,<br />

usooka pan zii? Uabata, kaa waꞌa<br />

naa aita-kari wai ama zada aizii,<br />

naꞌiki Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kaakapaa-kaoaꞌa<br />

naa oiai nao pidan nao<br />

ati. 46 Ukauꞌan ukadishi taꞌa naa,<br />

wamakoꞌo naa. Kaa waꞌa naa kaakapaꞌo<br />

raz õgaru!”<br />

Judas zaamata-kidan Jesus<br />

(Mark 14:43-50; Luke 22:47-53;<br />

John 18:3-12)<br />

47 Jesus kadako tinan puꞌu zii,<br />

Judas kaa waꞌa kan naa. Uruu 12<br />

Jesus tomi napa-kida nii nao bii<br />

ikiꞌo. Unaꞌaka patuma iriba pidannao<br />

kamarian zaꞌa baꞌi kidaꞌo naꞌiki<br />

kazowin tinapa kidaꞌo ata mun idi.<br />

Faadaa nao zowau naa nao naꞌiki<br />

kazowau ta pai nao Jew nao dyuudanii<br />

ĩnao zaama taꞌo nii Jesus. 48 Aizii<br />

Judas kowaa daꞌaka niꞌi naa naꞌa pam<br />

nii pakai naa ba tan Jesus ĩꞌati. Ukian<br />

ĩꞌati, “Pidan õkissi taniaz ukao zoo,<br />

uruu wuruꞌu uai paniaz.” 49 Ukauꞌan<br />

Mat<br />

x 26:36 Geth­se­mane: uruu olive baawu dakota-kari waiz Geth se mane, Olive Naawa<br />

iaꞌo. Puawunuuta Luke 22:39 diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 26<br />

78<br />

sariapa Judas makon Jesus diꞌiti,<br />

ukian uꞌati, “Kai man, Tiichaa,”<br />

naꞌiki ukissi taꞌa kan naa ukao zoo.<br />

50 Uruu idi Jesus kian uꞌati, “Õpaonaru,<br />

pushaꞌ apa taꞌa naa wuruꞌu<br />

pushaꞌ apa taꞌa zoo niaz.” y Uruuꞌu<br />

naa Judas naꞌa kapa nii nao pidan nao<br />

kaa waꞌa kan naꞌiki ĩzaama taꞌa kan<br />

naa Jesus. 51 Unaꞌa pan idi baudaꞌapa<br />

Jesus tomi napa-kida nii nao<br />

bii ikiꞌo soꞌo taꞌa kan pamarian zaꞌabaꞌi<br />

naꞌiki usaꞌu kan Umana wunuꞌo<br />

Faadaa poitoru tain, uwao taꞌaka.<br />

52 Sariapa Jesus kian uꞌati, “Pupaida<br />

pumarian powaa iti, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan kanoma nao mizaa taa kaꞌo<br />

marii idaꞌan, ĩmawa kan nii marii<br />

idi. 53 Aonaa mooko puaita pan<br />

turuu õdaru dyuu dan iriba angel nao<br />

kamin kaꞌu taꞌo nii õgaru õpishaan<br />

an uruu? 54 Mazan unaꞌa pan dono,<br />

aonaꞌo niꞌi naa kotuaꞌo prophet nao<br />

saa da nii kidaz Tomin karu Para dan<br />

mishii nan, wuruꞌu shaꞌapaꞌo niꞌo raz<br />

uaita-kao.”<br />

55 Udaunaꞌan Jesus kian<br />

zaama tai nao ati paugaru, “Kandii<br />

nii uwaꞌa tin õdauꞌati kaika paꞌa,<br />

zaama taꞌa naꞌo kawan zowii-miki<br />

pidan? Wuruꞌu unaꞌaka nuz marii<br />

zaꞌa baꞌi kida naꞌiki uzowin kida?<br />

Ipai kamoo õgaru Tomin karu Dapu<br />

ii õtomi napa tin-kidan pidan nao,<br />

mazan aonaa uzaama tan õgaru<br />

naꞌapain. 56 Mazan diꞌo raꞌa aimaakan<br />

shaꞌa pan kaika paꞌa, Tomin karu<br />

prophetin nao saa da nii kida mishiinkinaꞌa<br />

naa,” ukian.<br />

Udaunaꞌan utomi napa-kida nii nao<br />

kidoo pan naa, ĩwaꞌa kaꞌa kan naa uruu.<br />

Jesus kootowapa-kida-kao Jewnao<br />

zowaunaanao kanaapu ati<br />

(Mark 14:53-65; Luke 22:54-55,<br />

63-71; John 18:13-14, 19-24)<br />

57 Udaunaꞌan pidan nao zaamatai<br />

naouz Jesus naꞌakan naa uruu<br />

Caiaphas Umana wunuꞌo raz Faadaa<br />

dapu iti. Naꞌiaꞌa naa tiichaa pauzonao<br />

Moses kaki naori dauꞌu naꞌiki<br />

baꞌo rai nao kazowau ta pai nao Jewnao<br />

bao kopa tinan. 58 Peter naꞌiti<br />

udaꞌanan Jesus, mazan munapo<br />

uwaꞌakin pan. Umako paa nan<br />

atii ukaa wan Umana wunuꞌo raz<br />

Faadaa paniba zoota iti. Umoro tan<br />

paniba zoo ati, naꞌii usaka na tan<br />

watch man nao tuma, utuka paꞌa zon<br />

naꞌa pam Jesus shaꞌa pata-kao.<br />

59 Aizii naꞌiaꞌa naa faadaa nao<br />

zowau naa nao naꞌiki ipai kootowapa-kidauzo<br />

nao pidan nao tiwaan<br />

paiko dan pidan nao marii dinaꞌo nii<br />

Jesus dauꞌu, pazowii-kida-kinaa<br />

niiz, 60 mazan aonaa ĩiko dan. Iriba<br />

padamata pidan nao marii dinan<br />

Jesus dauꞌu, mazan upuꞌu aonaa<br />

ĩiko dan naꞌapa kidaꞌo ĩmarii dinan.<br />

Udaunaꞌan zii dyaꞌu tam daonai oranao<br />

kadishi tan naꞌii ĩkaku waa pan,<br />

naꞌapa kida ĩmarii dinan Jesus dauꞌu.<br />

61 Ĩkian, “Waaba ta nii diꞌo raz daonai<br />

ora kian, ‘Turuu õmai naa ba tan<br />

Tomin karu Dapu, naꞌiki õkadi shitakida<br />

nuz powaa iti idiki nau daꞌu<br />

kamoo idaꞌa.’ ”<br />

y 26:50 Õpao­naru, pushaꞌ­apa­taꞌa naa wuruꞌu pushaꞌ­apa­taꞌa­zoo­niaz oo “Õpao naru,<br />

kan dii nii puwaꞌa tin?”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


79<br />

MATTHEW 26​, ​27<br />

62 Sariapa Umana wunuꞌo raz<br />

Faadaa kadishi taꞌa kan naꞌiki ukian<br />

Jesus ati, “Aonaꞌo nii kari kao nan<br />

naꞌa pam pukian kai wuru dauꞌanaꞌa<br />

pukaaka paa-kaoaz?” 63 Mazan<br />

aonaa Jesus dakoꞌa tin upara dan.<br />

Udaunaꞌan Umana wunuꞌo raz Faadaa<br />

kian uꞌati koshan, “Õpishaan pugaru<br />

kaku paꞌo raz Tomin karu awun zaꞌa,<br />

puko waada waꞌati mishiꞌo mishi<br />

pugaru Christ, z Tomin karu Dani?”<br />

64 Jesus kian, “Oo, naꞌa paꞌo kaiwuruꞌu<br />

pukia nuz. Wuru dau naꞌa naꞌa<br />

utuka pan nii Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

saka nata pan Tomin karu diwaꞌora<br />

anta napu naꞌiki uwaꞌa tin nii aokazi<br />

iki ishaꞌiz paawa an.” 65 Sariapa<br />

Umana wunuꞌo raz Faadaa kuzuu taꞌakan<br />

pakami chan patoꞌo ran idi, naꞌiki<br />

ukian, “Uabata naꞌa pam uwazoota<br />

paꞌa zon Tomin karu! Ukauꞌan<br />

kanom zii wazau dapa kaaka paꞌo nii<br />

uruu, waaba tan puꞌaꞌa naa naꞌa pam<br />

uwazoo ta paꞌa zon Tomin karu! 66 Aizii<br />

mani naꞌa pam ukian udauꞌan?”<br />

Pidan nao kian, “Turuu uzowii-kao.”<br />

67 Udaunaꞌan ĩsopi au tapa nuzu<br />

paawun baara ati naꞌiki ĩtiniau ta panuz,<br />

baꞌo rai nao taꞌi a nuzu. 68 Ĩkian<br />

Jesus ati, “Pugaru Christ, ukauꞌan<br />

poko waada waꞌati naꞌiaꞌo ram pidan<br />

tini kaꞌo raz pugaru?”<br />

Peter taapa-kidan paaitapan Jesus<br />

(Mark 14:66-72; Luke 22:56-62; ­<br />

John 18:15-18, 25-27)<br />

69 Aizii Peter unaꞌian usakanata<br />

pan paniba zoo ii. Poi torui aba<br />

waꞌatin uꞌidaꞌati naꞌiki okian uꞌati,<br />

“Pugaru kapam Jesus, Galilee Baara<br />

san, tumaꞌo daꞌi.” 70 Mazan Peter<br />

taapa-kidapa paaita pan Jesus. Ipai<br />

naꞌiai nao kanaapu ati ukian, “Aonaa<br />

õai ta pan kanom dauaꞌo kai wuruꞌu<br />

puka dako tina nuz.”<br />

71 Udaunaꞌan umakon paniba zoo<br />

panii nomizi itinapu. Naꞌii baꞌoran<br />

poi torui aba tukapa nuz naꞌiki<br />

okian naꞌiai nao ati, “Diꞌo raz pidan,<br />

Jesus Nazareth san tumaꞌo uruu.”<br />

72 Peter taapa-kida koshan, ukian,<br />

“Mishiꞌo õpara dan, aonaa õaita pauzon<br />

wuruꞌu pidanaz.”<br />

73 Masakau daꞌu udaunaꞌan pidannao<br />

naꞌiai nao ĩkadi shita pan waꞌatin<br />

Peter idaꞌati naꞌiki ĩkian uꞌati, “Mishiꞌo<br />

uiri ban wuruꞌu pugaruz, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan naꞌapa pukaduz, pupara dan<br />

idaꞌan pukai naa ba tinan.” 74 Udaunaꞌan<br />

Peter kian “Mishiꞌo kai wuruꞌu õkianuz<br />

aonaa õai ta pan wuruꞌu uruuzu,<br />

aizii aonaa õpara dan mishiin dono,<br />

marii Tomin karu pata kaꞌu tan õgaru.”<br />

Mashaꞌapa kii kuruku kaꞌaran paꞌa kan<br />

naa. 75 Sariapa Peter nyuku nuu aꞌakan<br />

naꞌa pam Jesus kiau zon paꞌati,<br />

“Kuruku kaꞌaran pan uaꞌii, idiki nauꞌo<br />

nii putaapa-kidan puaita pan õgaru.”<br />

Uruu idi Peter koditaꞌa kan naa paniba<br />

iti naꞌiki uzaa dan tuu kii.<br />

Jesus naꞌaka-kao Pilate diꞌiti<br />

(Mark 15:1; Luke 23:1-2;<br />

John 18:28-32)<br />

27 1 Uruu chaapiꞌiki, chaapiꞌi<br />

kii man ipai faadaa nao<br />

Mat<br />

z 26:63 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 27<br />

80<br />

zowau naa nao naꞌiki ipai kazowauta<br />

pai nao Jew nao mii tinii pan naa<br />

Jesus dauꞌu, naꞌa pam nii pazowiikida<br />

nuzu. 2 Uruu dau naꞌan<br />

ĩdodo waꞌa kan naa Jesus naꞌiki ĩnaꞌakan<br />

naazu nao ba nai Pilate diꞌiti.<br />

Judas zowiinan<br />

(Acts 1:18-19)<br />

3 Judas kaaka paa miki tinaꞌo raz<br />

aba tan naa Jesus zowiaꞌa zoo-kao,<br />

udiꞌitin pan naꞌiki tuu kii ukashaꞌoran<br />

pakaaka paan dauꞌan Jesus.<br />

Uruu idi sariapa umakon faadaa nao<br />

zowau naa nao naꞌiki kazowau ta painao<br />

Jew nao diꞌiti ukiwa-kidaꞌa nan<br />

ĩpuraa tan. 4 Ukian ĩꞌati, “Õꞌoian,<br />

õkaa ka pan idi kai manaꞌo pidan,<br />

umashaꞌa pata kan puꞌu oiaꞌo.”<br />

“Aonaa ushaꞌa pan waꞌati, pugaru<br />

kiiꞌan, pugaru wuruꞌu shaꞌa paa paꞌoraz<br />

naꞌa paꞌo,” ĩkian uꞌati.<br />

5 Judas kaboo taꞌa kan naa<br />

puraata naꞌii Tomin karu Dapu nazo<br />

ii. Udaunaꞌan umakon udyuu ku ruutinaꞌa<br />

nan naa.<br />

6 Sariapa faadaa nao zowau naanao<br />

zawa dan wuruꞌu puraa taz,<br />

naꞌiki ĩkian, “Diꞌo raz puraa taꞌa pidan<br />

zowii-kinao winipi naa wuruꞌu,<br />

ukauꞌan kakinao rii kawanaꞌati,<br />

aonaa ukai manan umuuda-kao<br />

Tomin karu Dapuꞌu iaꞌo puraata<br />

wiizi ii.” 7 Uruu idi ĩkadako tinan<br />

udauꞌan atii ĩnaꞌapa tan naꞌapa kida<br />

panyuku nuu naꞌa pam nii pakai waan<br />

wuruꞌu puraa taz. Ĩkian, ĩkai waan<br />

niizu patorii-kinaa nii kaꞌuz tomiki<br />

amaza dati, tawarai nao baara naa<br />

nii. 8 Unaꞌa pan idi udakota-kao Izai<br />

Baara kii. Atii kai pakawan udakotapa-kao<br />

naꞌapa. 9 Uruu prophet<br />

Jeremiah para dan mishii nan naa.<br />

Kaika paꞌo raz ukian: “Ĩzaa mata 30<br />

wiziꞌi kidaꞌo puraata, Israelite nao<br />

aitan kawanaꞌa tiꞌo uwinipi naa niꞌo.<br />

10 Naꞌiki ĩkai waa nuz patorii-kinaa<br />

nii kaꞌuz tomiki amaza dati, Tominkaru<br />

dyuu dan kawanaꞌati õgaru.”<br />

Jesus tiwaa-kidapa-kao Pilate<br />

kanaapu ati<br />

(Mark 15:2-15; Luke 23:3-5,<br />

13-25; John 18:33—19:16)<br />

11 Uruu donoꞌo naa Jesus kadishita-kida-kao<br />

Pilate, Roman nao<br />

nao ba naa kanaapu iti, naꞌiki<br />

upishaan Jesus, ukian, “Pugaru<br />

wuruꞌu nao ba naiz, King niꞌo raz<br />

Jew nao ati?”<br />

“Oo, naꞌa paꞌo kai wuruꞌu pukianuz,”<br />

Jesus kian uꞌati.<br />

12 Mazan faadaa nao zowau naanao<br />

naꞌiki kazowau ta pai nao Jew nao<br />

kaaka paan dono maza nui man uruu,<br />

aonaa udakoꞌa tin ĩdyaun. 13 Uruu<br />

idi Pilate kian uꞌati, “Puabata naꞌapam<br />

ĩkowaa da nii ipai dikauda<br />

kidaꞌo pudauꞌan? Upuꞌu zii aonaa<br />

pudakoꞌa tinuz?” 14 Mazan aonaa<br />

Jesus dakoꞌa tin naꞌa paꞌo ram ĩkian<br />

padauꞌan, ukauꞌan tuu kii Pilate<br />

diꞌitin pan.<br />

15 Ipai wunu Passover Kamoon<br />

dono, nao ba nai kodita-kidau zon<br />

bau daꞌapa pidan taraa-kizai iki,<br />

pidan nao aiapa nii ukodita-kidakao,<br />

uruu nao ba nai kaduz wuruꞌu.<br />

16 Uruu dono ĩtaraapa nii pidan,<br />

Barab bas kiaꞌo uꞌuu, uruu kai manaima<br />

naꞌo uai tapa-kao ushaꞌapa tan<br />

dikauda kidaꞌo aimaa kan. 17 Aizii<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


81<br />

MATTHEW 27<br />

pidan nao kasa baꞌu kinan donoꞌo<br />

naa, Pilate pishaan ĩdyaun, ukian<br />

ĩꞌati, “Naꞌiaꞌo ram pidan uai pan<br />

õkodita-kidan uꞌati, Barab bas oo<br />

Jesus dakota-kari waiz Christ a<br />

kii?” 18 Unaꞌapa nuz paaita pan idiꞌo<br />

kazowau ta pai nao Jew nao naꞌa kanuz<br />

Jesus paꞌidaꞌati, ĩkishau zin idiꞌo<br />

kari kao nan Jesus ati.<br />

19 Pilate saka nata pan puꞌu<br />

pakoo too pauzo-kizi taba idaꞌa,<br />

udai aro dyuu dan para dan uꞌidaꞌati,<br />

okian, “Aonaa paꞌi pushaꞌ apa taꞌa naꞌa<br />

wuruꞌu pidanaz mashaꞌa pata-kaꞌo raz<br />

oiaꞌo, kicha naꞌ iki-kii shaa õzan daꞌawun<br />

uruu dauꞌan, aonaa utaa pan<br />

õnyuku nuu kai man.”<br />

20 Mazan faadaa nao zowau naanao<br />

naꞌiki kazowau ta pai nao Jew nao<br />

kaki nao wan ipai pidan nao, marii<br />

kizi ĩpishaan Pilate kodita-kidan<br />

Barab bas, naꞌiki marii uzowii-kidan<br />

paꞌan Jesus. 21 Udaunaꞌan Pilate<br />

pishaan naa mishi pidan nao. Ukian<br />

ĩꞌati, “Naꞌiaꞌo ram pidan uai pan<br />

õkodita-kidan uꞌati?”<br />

“Barab bas,” ĩkian uꞌati.<br />

22 “Naꞌa pam nii õshaꞌapa tan naa<br />

Jesus dakota-kari waiz Christ nii?”<br />

Pilate kian koshan ĩꞌati.<br />

“Marii utauka-kao cross diꞌiti,”<br />

ĩkian.<br />

23 “Kan dii nii, kanom mooko<br />

ushaꞌa pata dikau daꞌo nii?” Pilate<br />

kian upishaan ĩdyaun.<br />

Mazan powaꞌa zii ĩkado kon<br />

diiwaꞌo idaꞌan, ĩkian, “Marii utaukakao<br />

cross diꞌiti.”<br />

24 Aizii Pilate tuka pan idi aonaa<br />

naꞌitiꞌi naa naꞌa pam pakian powaꞌa<br />

udauꞌan, mazan mishiꞌo rai man<br />

tuukiaꞌa naa mana wun pidannao<br />

toꞌora di nan, uruu idiꞌi naa<br />

uchikaan pakaꞌu wunu idi iribaꞌo<br />

pidan nao awunuu ta pan puꞌu, naꞌiki<br />

ukian ĩꞌati, “Wuru idaꞌa naꞌa õaidan<br />

uꞌati, aonaa õai pan atiꞌo mani<br />

wuru diꞌo raz kai manaꞌo raz pidan<br />

zowiaꞌa zoo-kaoaz.”<br />

25 Unaꞌa pan idi, pidan nao<br />

kadakon uꞌati, “Marii mooko uzowiikao<br />

winipi naa waotan waꞌati naꞌiki<br />

waudai nao ati,” ĩkian.<br />

26 Uruꞌu naa Pilate kodita-kidan<br />

Barab bas pidan nao ati, mazan Jesus<br />

ubaꞌi zii-kidan naa paꞌan, udaunaꞌan<br />

utaaꞌa kan naa Jesus tauka-karu nii<br />

cross diꞌiti.<br />

Soldyaanao antamikitan Jesus<br />

pabanikian bii an<br />

(Mark 15:16-20; John 19:2-3)<br />

27 Udaunaꞌan Pilate soldyaan nao<br />

zaama tan naa Jesus, ĩnaꞌakanuzu<br />

soldyaa nao mashaapa-kizi<br />

iti. Uruꞌu naa ĩbao kopa tan ipai<br />

soldyaa nao naꞌii Jesus idaꞌati.<br />

28 Naꞌii ĩnaraka dan ukami chan,<br />

naꞌiki ĩkakami chan tanuz wuzaꞌo<br />

kamicha, nao ba nai kamichan<br />

kaduz idi. 29 Udaunaꞌan ĩtoman<br />

kowa mai kai wada-karu idi, naꞌiki<br />

ĩkakowam tan naaz uꞌidi. Ĩtaan naa<br />

uꞌati kapam uwadoo kori nii ata mun<br />

idi uzaama ta pan nii padiwaꞌora<br />

anta napu, naꞌapa king zaa mata-<br />

Mat<br />

a 27:17 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 27<br />

82<br />

pau zon kawan pawadoo kori. Uruꞌu<br />

naa ĩkodo ruꞌu kan ukanaapu ati<br />

naꞌiki ĩbani kii tan naazu. Ĩkian,<br />

“Pugaru King, umana wunuꞌo<br />

Jew nao nao ba naa!” 30 Udaunaꞌan<br />

ĩsopi au tapa nuzu naꞌiki ĩzaama tan<br />

uꞌai ata mun pataa niaz uwadoo kori<br />

nii. Uruu idiꞌi naa ĩzowi au ta pan<br />

uzowau. 31 Ĩipaian dau naꞌan paꞌantamiki<br />

tan uruu, ĩnaraka dan naa<br />

uꞌai pakai waada-kidaniaz kamicha<br />

uꞌati, naꞌiki ĩkai wada-kidan naa<br />

ukami chan powaa iti. Udaunaꞌan<br />

ĩnaꞌa kan naazu, ĩtau kaꞌa nan naazu<br />

cross diꞌiti.<br />

Jesus tauka-kao cross diꞌiti<br />

(Mark 15:21-32; Luke 23:26-43; ­<br />

John 19:17-27)<br />

32 Aizii ĩkodi tan puꞌu donoi iki,<br />

pamakopa-kizi an ĩikoda pan pidan<br />

Cyrene san, b Simon kiaꞌo uꞌuu.<br />

Sariapa soldyaa nao dyuu dan unaꞌakan<br />

Jesus crossan naa. 33 Ĩmakon atii<br />

ĩkaa wan ama zada iti dakota-kari wai<br />

Gol gotha kii, naꞌa paꞌo raz ama zada<br />

uu Pidan-Zowau-Niwaꞌuz-naawa,<br />

kiaꞌo wuruꞌu. 34 Naꞌiaꞌa naa ĩtaan<br />

Jesus tuzan nii wine idi, kawi kiꞌitakari<br />

wai aimaa kan kibiaꞌo idi, mazan<br />

pati waan dau naꞌan masa kau daꞌuzu,<br />

aonaa uai panuzu.<br />

35 Aizii soldyaa nao tau kan daunaꞌan<br />

Jesus cross diꞌiti, ĩbuu tan naa<br />

ukami chan kida. Udaunaꞌan ĩmakinao<br />

tan maki nao nii, ĩtuka paꞌa zon<br />

naꞌiaꞌo ram nii zaa mata ukami chan<br />

buu tin pan kida. c 36 Udaunaꞌan<br />

ĩsaka nata pan naa ĩawunuu tapan<br />

Jesus naꞌii. 37 Doko anta napu<br />

uzowau paawaꞌa saada-kari wai<br />

ata mun munaꞌa ĩkainaa bata-kinaa<br />

kanom diki niꞌiaꞌo uzowii-kao. Kaikapaꞌo<br />

ĩsaa daniaz: “Diꞌi wuruꞌu Jesus,<br />

uruu King Jew nao ati.” 38 Naꞌapain<br />

uruu dono dyaꞌu tam koidi miki nao<br />

tauka-kao cross diꞌiti kapam. Ĩmuudan<br />

bau daꞌa paꞌo Jesus diwaꞌora<br />

anta napu, baꞌo ran uwasha baron<br />

anta napu.<br />

39 Pidan nao dobata pai nao naꞌan<br />

mao napa Jesus idaꞌan, ĩwaꞌuan<br />

pazowau kida, uruu ĩbani kii tan<br />

naazu. 40 Ĩkian, “Pugaru mainaa bataꞌa<br />

zoꞌo raz Tomin karu Dapu naꞌiki<br />

udaunaꞌan pukadi shita-kidaꞌa zoonuz<br />

idiki nau daꞌu tan kamoo idaꞌa,<br />

ukauꞌan aizii puka zan naa tinaꞌa naa.<br />

Umishiin dono pugaru Tomin karu<br />

dani, putokaꞌa naa pucrossan naa<br />

diꞌiki!”<br />

41 Aizii faadaa nao zowau naa nao,<br />

naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />

dauꞌu, naꞌiki kazowau ta pai nao<br />

Jew nao, naꞌapa kapam ĩban kii ta nuz.<br />

42 Ĩkian, “Ukazan naata baꞌo rai nao<br />

pidan nao, mazan aonaa ukaꞌii tan<br />

pakazan naa tinan paꞌidaꞌa. Uruu<br />

King niꞌo kaiki niꞌi Israel ati! Ukauꞌan<br />

marii utokan aizii cross diꞌiki, uruu<br />

wamishi dan niizu! 43 Umishi da nii<br />

Tomin karu, ukauꞌan marinaꞌa naa<br />

Tomin karu aidan pakazan naa tan<br />

uruu kai, ushaꞌapa num kauꞌan ukii nii<br />

‘Õgaru Tomin karu dani!’ ” 44 Naꞌapa<br />

kapam koidi miki nao tauka-kari wainaouz<br />

cross diꞌiti Jesus daza baꞌa,<br />

naꞌapa kapam ĩban kii ta nuz.<br />

b 27:32 Cyrene: Africa iaꞌo wii zai. c 27:35 Psalm 22:18<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


83<br />

MATTHEW 27<br />

Jesus mawakan dauaꞌo<br />

(Mark 15:33-41; Luke 23:44-49;<br />

John 19:28-30)<br />

45 Aizii saki tapa kamoo diꞌiki<br />

aka ama zada maru taꞌa kan atii<br />

daawa data kamoo 3 oꞌclock diꞌiti.<br />

46 Aizii 3 oꞌclock mani, uruꞌu naa<br />

Jesus kadakon diiwa, “Eli, Eli, lama<br />

sabach thani?” ukian. “Õtominkarun,<br />

õtomin karun, kanom nii<br />

aonaa punyuku nuu pan õgaru?”<br />

kiaꞌo wuruꞌu ukia nuz.<br />

47 Pabiꞌi kida pidan nao maona<br />

paꞌo ĩkadi shita pan naꞌii, ĩabata<br />

naꞌa pam Jesus kian. Uruu idi<br />

ĩkian, “Udapa dan prophet Elijah.”<br />

48 Sariapa bau daꞌapa pidan<br />

dimaꞌa kan sponge dauꞌati, naꞌiki<br />

udamo ta nuzu kata maꞌo wine<br />

diꞌiti, naꞌiki usawa dan naaz atamun<br />

idaꞌan Jesus diꞌiti, Jesus tuzan<br />

nii. 49 Mazan bao koi nao pidannao<br />

kian, “Marii unaꞌian paꞌidaꞌa,<br />

watukapa kizi Elijah waꞌatin<br />

ukamin kaꞌu taꞌa na nuzu.”<br />

50 Upuꞌaꞌa naa Jesus kada koꞌo kan<br />

diiwa koshan, uruu umanizo wantaꞌa<br />

kan, umawa kan naa.<br />

51 Naꞌapain aka kamicha mada<br />

Tomin karu Dapu nazoo d buutapa-kinao<br />

kida kuzuu taꞌa kan ipai<br />

pazikon an, doko iki atii apowa<br />

ati. Imiꞌi baara nakai nan, uruu idi<br />

kuba kida tadaꞌoan. 52 Baara nai<br />

kida ipai ĩdaꞌati naꞌa kan naꞌiki iriba<br />

Tomin karu pidanan nao kadishitan<br />

ĩkaku dan powaa iti. 53 Ĩkodi tan<br />

baara nai iki kida. Aizii Jesus<br />

kamicha mada Tomin­karu<br />

Dapu nazoo buu­tapa-kinao<br />

kuzuu­taꞌa­kan (27:51)<br />

kadishi tan dau naꞌan pamawaka-kizi<br />

iki, uruꞌu naa wuruꞌu kadishi tainaouz<br />

pabaara naa iki makon<br />

Jeru salem iti, naꞌiki iriba pidan nao<br />

tuka pan ĩdyaun naꞌii.<br />

54 Aizii soldyaa nao zowau naa,<br />

pasoldyaan nao tuma awunuu tapai<br />

naouz Jesus, ĩtukapa wuruꞌu<br />

ama zada nakai na nuz naꞌiki ipai<br />

ama zada shaꞌapa nuz. Tuu kii<br />

ĩtarian! Uruu idi ĩkian Jesus dauꞌan,<br />

“Wuruꞌu pidanaz, mishiꞌo mishi<br />

Tomin karu Dani uruu.”<br />

55 Iriba zun nao awunuu ta pan<br />

Jesus naꞌii, mazan munapo ĩkadishita<br />

pan. Wuruꞌu zun naouz Galilee<br />

Baara ikiꞌo ĩwaꞌa tin Jesus dawuꞌati<br />

kamin kaꞌuu pai nao uruu, shaꞌapa taꞌo<br />

kanom uaiapa nii kida. 56 Naꞌiainao<br />

zun nao bii ii Mary Magdala<br />

sanaaba, naꞌiki Mary (oroo James<br />

Mat<br />

d 27:51 kamicha mada Tomin­karu Dapu nazoo: Putukapa kaa rita tokon ii ‘Tomin karu<br />

Dapu’ dauꞌan, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 27​, ​28<br />

84<br />

naꞌiki Joseph daro), naꞌiki Zebedee<br />

dai aro.<br />

Jesus dida-kao dauaꞌo<br />

(Mark 15:42-47; Luke 23:50-56;<br />

John 19:38-42)<br />

57 Aizii kamoo tipi taꞌa nan diꞌitiꞌi<br />

naa, Arima <strong>the</strong>a san kaa wan, uruu<br />

kapuraata nuꞌo pidan, Joseph kiaꞌo<br />

uꞌuu naꞌiki tomin paꞌo kapam Jesus<br />

diꞌiki. 58 Sariapa umakon upishaaꞌanan<br />

Pilate Jesus nanaa dauꞌan,<br />

udidaꞌa zoo nuzu. Pilate dyuuda Jesus<br />

nanaa taa-kao uꞌati. 59 Uruu idi<br />

Joseph toka-kidan naa Jesus nanaa<br />

cross diꞌiki, upapidan naazu kaimanaꞌo,<br />

paꞌinaꞌo kamicha mada idi.<br />

60 Udaunaꞌan umuu da nuz dii kiꞌiꞌo<br />

pakicha daꞌa ka nii kuba pabaara naa<br />

niꞌo nazo iti. Udaunaꞌan ukidaꞌu kan<br />

udaruꞌo kuba, udoro doraa-kida nuzu,<br />

utara tan naa baara nai panii nomizinaa<br />

uꞌidi, udaunaꞌan umakoꞌo kan<br />

naa. 61 Mary Magdala sanaaba naꞌiki<br />

baꞌo ranu aba Mary, ĩsaka nata pan<br />

naꞌii mao napa ubaara naa ii.<br />

Soldyaanao awunuutapan​<br />

​Jesus baaranaa<br />

62 Baꞌo ran kamoo uruu Sookapakaru<br />

Kamoon dono faadaa nao<br />

zowau naa nao naꞌiki Phariseenao<br />

makon Pilate diꞌiti. 63 Ĩkian<br />

uꞌati, “Nao ba nai, wanyuku nuian<br />

naꞌa pam tawuru kianuꞌo mariidinau<br />

zoz pakaku pan dono zii.<br />

Ukian, ‘Idiki nau daꞌu kamoo<br />

õmawa kan dau naꞌan, õkadishitan<br />

nii kakupa koshan.’ 64 Ukauꞌan<br />

pudyuuda ubaara naa awunuu tapakao<br />

kai manai man atii idiki naudaꞌu<br />

kamoo dau naꞌan. Panaa don<br />

utomi napa-kida nii nao waꞌatin<br />

nii ĩkoida paꞌa na nuz. Udaunaꞌan<br />

ĩkowaa daꞌa nan nii pidan nao<br />

ati, ĩkian nii kadishi taꞌa naazu<br />

pamawaka-kizi iki. Uruu dawuꞌitii<br />

niꞌo marii din-karu, powaꞌaꞌo nii<br />

zii udikau dan kiwii ta paꞌo mariidin-karu<br />

ai.”<br />

65 Pilate kian ĩꞌati, “Unaꞌaka<br />

mooko soldyaa nao, uawu nuutapa-kidaꞌa<br />

naa wuruꞌu baara naiz<br />

kai manai man.” 66 Uruu idi ĩmakon<br />

naa baara nai iti. Naꞌii ĩmuu dan naa<br />

pakai naa riba kuba kida ukita-kao<br />

ai, naꞌiki ĩwaꞌa kan naa soldyaa nao<br />

awunuu ta paꞌo nii wuruꞌu baara naiz.<br />

Jesus kadishitan​<br />

​pamawaka-kizi iki<br />

(Mark 16:1-10; Luke 24:1-12;<br />

John 20:1-10)<br />

28 1 Aizii Sookapa-karu<br />

Kamoon dau naꞌan, naꞌiki<br />

Sunday wakana daꞌa nan diꞌiti,<br />

Mary Maga da lene naꞌiki baꞌo ran<br />

Mary awunuu taꞌa nan naa baaranai.<br />

2 Mashaꞌapa kiaka imiꞌi baara<br />

nakai nan maꞌo za kaꞌo idaꞌan naꞌii,<br />

Tomin karu angelin kaa wan idi<br />

aokazi iki naꞌiki umakon baaranai<br />

iti, udoro doraa-kida kuba<br />

baara nai ai, naꞌii usaka na tan<br />

uruu kuba paawaꞌa. 3 Aizii angel<br />

aidin pan naꞌapa toroa naru kankanaa<br />

pan kawan naꞌiki ukami chan<br />

umana wunuꞌo ubara kan. 4 Tuu kii<br />

soldyaa nao awunuu ta pai nao nakanakaan<br />

patarian idi uꞌai, naꞌiki<br />

ĩdorau taꞌa kan naa mawa kaua naka.<br />

5 Aizii angel kian zun nao ati,<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


85<br />

MATTHEW 28<br />

“Aonaa utariaꞌa naꞌa, õai tapa wuruꞌu<br />

uwaꞌa tinuz utuka paꞌa nan Jesus,<br />

tauka-kari waiz cross diꞌiti. 6 Aonaꞌa<br />

naa uruu nii daꞌaꞌa, kadishi taꞌa<br />

naazu pamawaka-kizi iki, naꞌapa<br />

pakiau zon kawanaꞌati. Uwaꞌati<br />

mooko daꞌatiꞌi utukapa diꞌi wuruꞌu<br />

umuuda-kizi naoaz. 7 Ukauꞌan umako<br />

kadiman, ukowaa daꞌan utomi napakida<br />

nii nao ati kadishi taꞌa naazu<br />

pamawaka-kizi iki, naꞌiki makoꞌo<br />

naa uruu Galilee Baara iti. Naꞌiaꞌo<br />

niꞌi naa utukapa nuz. Uruu õkuwaa<br />

unao ati,” angel kian.<br />

8 Uruu idi zun nao makon naa<br />

dopiau daꞌuꞌo idaꞌan, ĩtarian mazan<br />

ĩkonau kian puꞌu kapam. Aizii<br />

ĩmakon dimapa ĩkaku waa paꞌa nan<br />

naa Jesus tomi napa-kida nii nao ati.<br />

9 Mashaꞌapa kii Jesus aidi naꞌa kan<br />

ĩkanaapu ii, “Kai man,” ukian ĩꞌati.<br />

Sariapa ĩaita paꞌaka nuzu, uruu idi<br />

ĩmakoꞌo kan uꞌidiꞌiti, ĩkodo ruꞌu kan<br />

naꞌiki ĩzaama tinan ukidiba iki,<br />

ĩmana wun tapa nuz. 10 Udaunaꞌan<br />

Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa utariaꞌa naꞌa.<br />

Umako, ukowaa daꞌan õꞌina wuzu nao<br />

ati marii ĩmakon Galilee Baara iti,<br />

naꞌiaꞌo nii ĩtuka pan õgaru.”<br />

Soldyaanao kakuwaapan<br />

paawunuutapankan dauꞌu<br />

11 Aizii zun nao mako pan puꞌaꞌa<br />

naa, uruꞌu naa soldyaa nao awunuuta<br />

pai naouz baara nai makon naa<br />

Jeru salem iti, ĩkaku waa paꞌa nan<br />

naa faadaa nao zowau naa nao ati<br />

ipai aimaa kan shaꞌapaꞌo dauꞌan<br />

baara nai ii. 12 Sariapa faadaanao<br />

zowau naa nao bao kopa tinan<br />

kazowau ta pai nao Jew nao tuma.<br />

Uruꞌu naa ĩmiiti nii pan ĩaita paꞌazon<br />

naa naꞌa pam pashaꞌapa tinan.<br />

Ĩtaa dobata puraata soldyaa nao ati.<br />

13 Ĩkian ĩꞌati, “Kai kapa paꞌi ukakuwaa<br />

paꞌa, ‘Upoi toru nao koida pan kaꞌa<br />

naa uruu aiwakaꞌan wadaꞌa wun<br />

daida.’ 14 Aizii Pilate aba tan an<br />

udauꞌan, wapara dan nii uꞌati unao<br />

dikin ii, aonaa kizi ushaꞌapa tan<br />

unao.” 15 Uruu idi soldyaa nao<br />

zaama taꞌa kan naa puraata, ĩmakon<br />

ĩkaku waa paꞌa nan naa padyuuda-kao<br />

kawanaꞌati. Unaꞌa pan idiꞌo kaikapaꞌo<br />

raz kuwai kowaadapa-kaoaꞌa<br />

naa ipai Jew nao kawanaꞌati atii kai.<br />

Jesus taan papoiturunao<br />

shaꞌapatan niꞌo udaruꞌo kaudinkizai<br />

(Mark 16:14-18; Luke 24:36-49;<br />

John 20:19-23; Acts 1:6-8)<br />

16 Udaunaꞌan 11 Jesus tominapa-kida<br />

nii nao makon naa Galilee<br />

Baara iaꞌo midukuo iti, Jesus<br />

dyuuda kizi iti ĩdyaun. 17 Ĩtukapan<br />

donoꞌo naa Jesus naꞌii, sariapa<br />

ĩmana wun tapa nuz. Mazan pabiꞌi<br />

kida ĩdyaun aonaa ĩmishi dan Jesus<br />

wuruꞌu patuka paniaz. 18 Upuꞌaꞌa<br />

naa Jesus waꞌatin ĩꞌidaꞌati, ukian<br />

ĩꞌati, “Aizii ipai õmaꞌo za kan naa<br />

taa-kao õꞌati, turuu õkazo wau tapan<br />

aokazi ii naꞌiki imiꞌi baaraꞌa.<br />

19 Ukauꞌan umako ipai pidan nao<br />

diꞌiti utomi napa-kida kizi ĩdyaun<br />

õtomi napa-kida nii dauꞌu. Uchikaawunuu<br />

ĩdyaun õDaru uu idaꞌan,<br />

naꞌiki õgaru uDani uu idaꞌan naꞌiki<br />

Kai manaꞌo Doro naa uu idaꞌan.<br />

20 Utomi napa-kida õpida nan nao,<br />

ĩizoꞌati kizi kai manai man ipai<br />

Mat<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MATTHEW 28<br />

86<br />

wuruꞌu õpara da nuz õ dyuu daniaz<br />

uizoꞌa tin. Naꞌiki mishi, kari kaonanuꞌo<br />

nii õgaru utuma, atii diꞌo raz<br />

ama zada ikodan diꞌiti patokon.”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


87<br />

Mark<br />

Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai<br />

Mark<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Diꞌo­raz kaa­rita Mark saa­da­nii. Jesus mawa­kan naꞌiki ukadishi­tan dono<br />

pamawaka-kizi iki, paꞌinaꞌo zii Mark uruu dono. Apostle Peter minaudaꞌuita­pauzo­nii<br />

uruu pakaku­waa­tinan dono. Wuruꞌu Mark saa­daniaz, Peter<br />

tukapa­nii naꞌiki uabata­nii kida Jesus diꞌiki. Rome ikiꞌo wuruꞌu usaa­da­nuz<br />

pakaari­tan mishi­dai­nao Gentile­nao atiꞌo, pata­kaꞌuta-kari­wai­naouz.<br />

Dobata Mark saa­dan Jesus shaꞌapata­nii kida dauꞌan, naꞌiki utomi­napakidan<br />

dauꞌu pidan­nao kapam. Kari­kao­nan daꞌi Mark dakotau­zon Jesus<br />

Tiichaa kii.<br />

Kiwii­tapa, pakaari­tan idaꞌa, Mark kowaa­dan Jesus uruu Tomin­karu<br />

dani. Udaunaꞌan ukowaa­dan naꞌa­pam Jesus shaꞌapa­tan umana­wun kidaꞌo<br />

aimaa­kan diꞌi­tinapa-kinai, aonaꞌo turuu pidan shaꞌapa­tan, soo Tomin­karu<br />

paꞌan. Naꞌiki ukowaa­dan Jesus, uruu Jew­nao zauda­pauzo­niaz kazan­naataꞌo<br />

niꞌo­raz paugaru. Uruu Jew­nao dako­taniaz Messiah kii Hebrew para­dan<br />

idaꞌan; Greek para­dan idaꞌan udakota-kao Christ kii. Naꞌiki Jesus dako­tan<br />

paugaru Dao­nai­ora Aokazi Ikiꞌo a kii, utukapa-kidan Tomin­karu wuruꞌu<br />

dyuu­daꞌo­raz paugaru aokazi iki. Naꞌiki utukapa-kida mishiꞌo pidan paugaru,<br />

naꞌiki Tomin­karu kapam.<br />

Mark kowaada kapam naꞌa­pam pidan­nao shaꞌapa­tinan, oo naꞌa­pam<br />

ĩkian Jesus kuwaa naꞌiki ushaꞌa­pata­nii kida dauꞌan. Mark saa­dan pakaaritan,<br />

utukapa-kidaꞌa­zon idi mishi Jesus aipan ipai pidan­nao (Jew­nao naꞌiki<br />

Gentile­nao) tomin­pan paꞌidiꞌiki. Uai­pan pidan­nao aita­pan, pidan tomin­paꞌo<br />

Jesus diꞌiki, umashaa­pan nii kai­manaaka Jesus tuma, naꞌiki ubao­kopa­tan<br />

nii panyuku­nuu Jesus tuma.<br />

Kai­naꞌa Mark dauꞌu kidaꞌo kowaada-kao Tomin­karu Para­dan (<strong>New</strong><br />

Testa­ment) idaꞌa. Panaa­don udakota-kao John Mark kii. (Puawunuuta Acts<br />

12:12, 25 idaꞌa; Acts 13:5, 13 idaꞌa; Acts 15:37-39 idaꞌa; Colos­sians 4:10<br />

idaꞌa; 2 Timothy 4:11 idaꞌa; Phile­mon 1:24 idaꞌa.) Iriba pidan zauda-kidan<br />

Mark wuruꞌu dakota-kari­waiz paꞌinaꞌo pidan nii Mark 14:51-52 idaꞌaꞌo­raz.<br />

a Dao­nai­ora Aokazi Ikiꞌo: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naadakinao<br />

diꞌii.<br />

87<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 1<br />

88<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Jesus sakadan pakaudinan . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-13<br />

Jesus kaudinan Galilee Baara ii aka . . . . . . . . . 1:14—9:50<br />

Jesus kaudinaanan pamakopan dono Jerusalem iti . . . . 10:1-52<br />

Jesus shaꞌapatanii kida pazowii-kao uaꞌii . . . . . . .11:1—14:42<br />

Jesus zaamata-kao, naꞌiki uzowii-kao . . . . . . . . 14:43—15:47<br />

Jesus kadishitan pamawaka-kizi iki,​<br />

​naꞌiki uaidinan pidannao ati . . . . . . . . . . . . . . 16:1-19<br />

John Chikaawunuupauzo kaudinkizi<br />

dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 3:1-2; Luke 3:1-18;<br />

John 1:19-28)<br />

1 1 Diꞌi Kai manaꞌo Kuwai sakadi<br />

nan Tomin karu Dani Jesus<br />

Christ dauaꞌo. 2 Usaa din pan prophet<br />

Isaiah kaari tan kawanaꞌati:<br />

“Tomin karu kian,<br />

‘Õdyuu dan nii kaku waa paꞌo<br />

nii puꞌuaꞌati,<br />

saa baaꞌo nii dunapo puꞌati.’<br />

3 Kai naꞌaꞌo nii pidan kada koinpan<br />

diiwa,<br />

mapidan takaꞌo ama zada ii<br />

aka:<br />

‘Putoma dunapo Nao ba nai ati,<br />

pusaa baa saki tapa uchiꞌika<br />

kizi nii!’ ”<br />

4 Mishi John Chikaa wunuupauzo<br />

aidi nan mapidan takaꞌo<br />

ama zada ii, kari kao nan ukadakotinan<br />

chikaa wunuin-karu dauꞌu.<br />

“Utanawa tinaꞌa naa uꞌoian ai naꞌiki<br />

uchikaa wunui naꞌa naa. Uruu Tominkaru<br />

mainaa ba tan nii uꞌoian,” ukian<br />

pidan nao ati. 5 Iriba pidan nao<br />

Judea Baara anai nao naꞌiki donoi<br />

Jeru salem iki kidaꞌo waꞌatin ĩabatapaꞌa<br />

nan John kuwaa. Ĩkowaa dan<br />

paꞌoian kida, naꞌiki John chikaawunuuan<br />

ĩdyaun Jordan Waꞌo<br />

ii. 6 Ukami chan toma-kao camel<br />

idi idiꞌo, kai naꞌa kapam uzadawu<br />

wuzada-kari wai madai, naꞌiki<br />

uwanyuku nuu nii manoru nao b<br />

naꞌiki maaba.<br />

7 Aizii John kian pidan nao<br />

ati, “Pidan waꞌati paꞌo õdawuꞌati<br />

kai naꞌiki, uruu powaꞌaꞌo zii<br />

umana wunun õꞌai. Aonaa õturuan<br />

õbuzuu tan udaz kidi zunaa. c<br />

8 Õchikaa wu nuuan unao wunu idi,<br />

mazan uruu, uchikaa wunuuan nii<br />

paꞌan unao Kai manaꞌo Doro naa idi.”<br />

Jesus Chikaawunuu-kao naꞌiki<br />

utiwaa-kidapa-kao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 3:13—4:11;<br />

Luke 3:21, 22; 4:1-13)<br />

9 Aonaa utomu nuꞌikin Jesus kaawan<br />

dau naꞌan Nazareth iki, Galilee<br />

Baara iaꞌo raz wii zai. Naꞌapain John<br />

b 1:6 manoru­nao: oo chiwao, iribaꞌo raz ĩmashaa pan. c 1:7 Poi torui kaudin-kizi<br />

wuruꞌu ubuzuu ta nuz panao ba naa daz kidi zunaa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


89<br />

MARK 1<br />

ukowaa daꞌa nan naa Kai manaꞌo<br />

Kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo. 15 Ukian<br />

pidan nao ati, “Aizii kamoo mishiinan<br />

kaawaꞌa zon naa, Tomin karu<br />

Nao ba nai-tinan mao napa taꞌa naa.<br />

Utanawa tinaꞌa naa uꞌoian ai kida<br />

naꞌiki umishida wuruꞌu Kai manaꞌoraz<br />

Kuwai.”<br />

Mark<br />

Kai­manaꞌo Doro­naa kaa­wan<br />

Jesus idaꞌati orid kawan (1:9-11)<br />

chikaa wunuuan uruu Jordan Waꞌo<br />

ii. 10 Jesus kodi tan dau naꞌan wunu<br />

diꞌiki, sariapa utuka pan aokazi<br />

daꞌata-kao, naꞌiki Kai manaꞌo Doronaa<br />

waꞌatin uꞌidaꞌati orid kawan.<br />

11 Parada-karu kian aokazi iki,<br />

“Pugaru mishi õdani õmarai napanii;<br />

kai man mana wun õnyuku nuu<br />

puꞌati.”<br />

12 Udaunaꞌan Kai manaꞌo Doronaa<br />

dyuu daꞌa kan naa umakon<br />

mapidan takaꞌo ama zada diꞌiti.<br />

13 Naꞌii umashaa pan toꞌora kidaꞌo<br />

aimaa kan nao bii an 40 kamoo. Naꞌii<br />

Satan tiwau tan pata nawa tan uruu<br />

oiaꞌo diꞌiti, mazan angel nao kaa wan<br />

idi uꞌidaꞌati, ĩkamin kaꞌu tan naazu.<br />

Jesus kaawan ukowaadaꞌanan<br />

Kaimanaꞌo Kuwai<br />

(Mat<strong>the</strong>w 4:12-22; Luke 4:14-15; 5:1-11)<br />

14 John taraa-kao dau naꞌan,<br />

Jesus makon Galilee Baara iti,<br />

Kopautapauzonao daꞌanan Jesus<br />

16 Jesus mako paa nan puꞌu maonapa<br />

Galilee Kari shiiz dano mata,<br />

utukapa dyaꞌu tam kopauta pauzo nao,<br />

Simon paꞌina wuzu Andrew tuma.<br />

Ĩzaa maa pan kopau pasai ron idaꞌan<br />

karishii baoko iki. 17 Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Uwaꞌati õtuma õtomi napa-kida kizi<br />

unao uzaa maa pan dauꞌu pidan nao.”<br />

18 Sariapa ĩwaꞌa kaꞌa kan pasai ron kida<br />

naꞌiki ĩdaꞌa naꞌa kan naa uruu.<br />

19 Naꞌikiꞌo udoba taꞌa kan, sariapa<br />

utuka pan dyaꞌu tam pidan nao koshan,<br />

James naꞌiki John, ĩnao Zebedee dainao.<br />

Ĩmin ziiwa tan pasai ron kida<br />

pakana wan zoꞌo. 20 Sariapa Jesus<br />

dapa dan ĩdyaun paminau daꞌu nao nii.<br />

Uruꞌu naa ĩwaꞌa kaꞌa kan naa padaru<br />

Zebedeez kanawa zoꞌii poi torui nao<br />

tuma, ĩmakoꞌo kan naa Jesus tuma.<br />

Maꞌozakaꞌo idaꞌan Jesus<br />

tominapatin-kidan pidannao<br />

(Luke 4:31-37)<br />

21 Uruu dau naꞌan Jesus kaa wan<br />

Caper naum iti patomi napa-kidanii<br />

nao tuma. Naꞌiki Sookapa-karu<br />

Kamoon donoꞌo naa, Jesus makon<br />

syna gogue d iti. Naꞌiaꞌa naa ukaki-<br />

d 1:21 syna­gogue: kabaun Jew nao baoko pai napa-kizi. Putukapa kaa rita tokon ii,<br />

Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 1<br />

90<br />

nao pan pidan nao. 22 Pidan nao<br />

abata pai naouz uruu, tuu kii ĩdiꞌitinpan<br />

upara dan dauꞌu, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan utomi napa tin-kidan idi<br />

ĩdyaun paaita pan idaꞌan paꞌan,<br />

aonaa wunao kawan maniꞌi tiichaapauzo<br />

naouz Moses kaki naori dauꞌu.<br />

23 Upuꞌu pidan, oiaꞌo doro nai<br />

zaama tapa nii moro tan syna gogue<br />

nazo iti, sariapa ukadako naakan.<br />

24 Ukian, “Jesus, Nazareth<br />

san, kanom dii pushaꞌ apa taꞌa zon<br />

watuma? Puwaꞌa tin pumainaaba<br />

taꞌa zon shaꞌa waunao?<br />

Õai ta pa nii pugaru Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo puwaꞌa tin.”<br />

25 Sariapa Jesus mashaa tan<br />

oiaꞌo doro nai, ukian, “Puma shaada<br />

naꞌiki puko dita wuru aiaꞌa pidanaz.”<br />

26 Sariapa wuruꞌu oiaꞌo doro naiz<br />

ziiau tapa nuzu naꞌiki ukada koꞌokan<br />

diiwa kapam, uruu mazan<br />

usoꞌotinaꞌa kan naa uꞌidiꞌiki.<br />

27 Uruu dau naꞌan tuu kii manawun<br />

pidan nao diꞌitin pan. Naꞌiki<br />

ĩpishau taa kan paꞌati aaka kida,<br />

“Shaꞌa paꞌo ram kaduz kaki nao riꞌi<br />

naa wuruꞌu? Paꞌinaꞌo raꞌa naa kakinao<br />

wapa-karu aonaꞌo waaba tau zon?<br />

Diꞌo raꞌa pidan para di nan pamaꞌoza<br />

kan idaꞌan, atii oiaꞌo doro nai nao<br />

izoꞌati zii upara dan.”<br />

28 Uruu idi kadiman ukau namanaata-kao<br />

ipai wii zai nao kawanaꞌati<br />

Galilee Baara ii aka.<br />

Jesus kakudan pidannao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 8:14-17; Luke 4:38-41)<br />

29 Jesus ipaian dau naꞌan<br />

pachoo chii pan syna gogue ii,<br />

naꞌiki ukodi tan paminau daꞌu nao<br />

tuma. Ĩmakon sariapa Simon naꞌiki<br />

Andrew dapu iti, James naꞌiki John<br />

makoꞌo kapam ĩtuma.<br />

30 Uruu dono Simon imauzo<br />

karinaꞌo, tuu kii omada wiichan<br />

pakari naan idi, aonaa turuu okadishi<br />

tan. Aizii Jesus kaa wan puꞌu<br />

naꞌiti, sariapa ĩkowaa dan okarinaan<br />

uꞌati. 31 Jesus makon oꞌidiꞌiti,<br />

sariapa uzaama ta nuzo pakaꞌu kadu<br />

iki naꞌiki ukadi shita-kida nuzo. Uruꞌu<br />

naa okaku daꞌa kan, udaunaꞌan otaan<br />

naa ĩwanyuku nuu nii.<br />

32 Uruu wachuu pu nin, kamoo<br />

tipi tan dau naꞌan, pidan nao kaawakidan<br />

Jesus idaꞌati, ipai kari nai nao<br />

naꞌiki oiaꞌo doro nai nao zaamatapa<br />

nii nao kida kapam. 33 Ipai<br />

naꞌii san nao kasa baꞌu kinan kida<br />

kabaun paniba zoota an. 34 Uruu<br />

dono Jesus kaku dan iriba kari nainao<br />

naꞌiki iriba ukodita-kidan oiaꞌo<br />

doro nai nao pidan nao ai kapam.<br />

Aonaa utaapa dan oiaꞌo doro nai nao<br />

para dan, ushaꞌapa num kauꞌan ĩaitapan<br />

idi uruu.<br />

Jesus kakinaopan Galilee Baara ii<br />

(Luke 4:42-44)<br />

35 Baꞌo ran kamoo wakan kanaanin,<br />

Jesus kodi tan kabaun iki.<br />

Umakon pabaꞌo ran tin wii zai iki<br />

mapidan takaꞌo ama zada iti, naꞌiaꞌa<br />

naa utoriin pan. 36 Simon naꞌiki<br />

uminau daꞌu nao, ĩdawata pan naa<br />

uruu, 37 atii ĩikoda nuzu. Ĩkian uꞌati,<br />

“Ipai pidan nao dawata pan pugaru.”<br />

38 Jesus kian ĩꞌati, “Wamako<br />

baꞌo ran wii zai kida diꞌiti. Naꞌii<br />

akaꞌo nii õkaki nao pan, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan naꞌa paꞌo dauꞌa tiꞌo õwaꞌa tin<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


91<br />

MARK 1​, ​2<br />

daꞌatiꞌi.” 39 Uruu idi Jesus chiꞌika pan<br />

ipai Galilee Baara an kidaꞌo wii zai<br />

kawanaꞌati, ukaku waapa tinan ipai<br />

syna gogue kida kawanaꞌati, naꞌiki<br />

ukodita-kidan ipai oiaꞌo doro nai nao<br />

pidan nao ai kida.<br />

Jesus kakudan pidan powaa iti<br />

(Mat<strong>the</strong>w 8:1-4; Luke 5:12-16)<br />

40 Pidan kaa wan Jesus idaꞌati<br />

baia tinaꞌo kicha naꞌ iki-kiaꞌo bishoi e<br />

idi. Ukodoruꞌu kan ukanaapu<br />

itinapu, tuu kiaꞌo idaꞌan upishaan,<br />

uai pan Jesus kamin kaꞌu tan<br />

paugaru. Ukian, “Punyuku nuu<br />

naꞌa pan an, pusaa baa wuruꞌu<br />

õkabi shopa nuz.”<br />

41 Jesus kashaꞌora-kida uruu<br />

naꞌiki upisha ta nuzu pakaꞌu idi,<br />

“Oo, naꞌapa mishi õnyuku nuu,<br />

õkamin kaꞌu tan nii pugaru.” Naꞌiki<br />

ukian, “Pusaa bain powaa iti<br />

koshan!” 42 Sariapa mishi umada<br />

saabai naꞌa kan. 43 Udaunaꞌan Jesus<br />

kaki nao waꞌa kan naa uruu, udyuudaꞌa<br />

kan naa kapamazu. 44 Upuꞌu<br />

ukian uꞌati, “Puabata, aonaa<br />

paꞌi puko waa daꞌa naꞌa pidan ati.<br />

Mazan pumako sariapa faadaa<br />

diꞌiti utukapa kizi pusaa baa-kao.<br />

Naꞌapain putaaꞌa naa uzai nao<br />

faadaa ati, uzowii kiziꞌi naa ĩdyaun<br />

kawao dapa-kizai paawa ii, Moses<br />

kaki naori kawanaꞌati, f naꞌiki pidannao<br />

tukapa kizi mishi kai manaꞌa<br />

naa pusaa baa-kao.”<br />

45 Uruꞌu naa mazan pidan<br />

makoꞌo kan naa, naꞌiki ukakuwaa<br />

pan ipai ama zada kawanaꞌati<br />

naꞌa pam pasaa baa-kao dauꞌu. Kuwai<br />

abata-kao idiꞌi naa ipai wii zai kida<br />

kawanaꞌati, aonaꞌa naa Jesus kaꞌiitan<br />

paꞌai dinan wii zai kida diꞌiti.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan uai tapa nii<br />

iribaꞌo nii mana wun pidan nao<br />

zauda pan paugaru naꞌii. Unaꞌi akapan<br />

naa umashaa pan mapidan takaꞌo<br />

ama zada diꞌii. Naꞌitiꞌi naa pidan nao<br />

makon uꞌidiꞌiti ipai Galilee Baara<br />

iki kida.<br />

Jesus chiꞌika-kidan​<br />

​machiꞌikakaꞌo pidan<br />

(Mat<strong>the</strong>w 9:1-8; Luke 5:17-26)<br />

2 1 Jesus kiwan powaꞌa iti<br />

Caper naum iti. Aonaa zii<br />

kamoo doba tan iriba, udaunaꞌan,<br />

uunamu naa abata-kao kai naꞌa uruu<br />

pasooka pauzo-kizi kabaun diꞌii.<br />

2 Uruu idi iriba pidan nao bao kopatinan<br />

uꞌidaꞌati, paida kabaun nazoo,<br />

atii paniba ii aka. Jesus kowaa dautan<br />

puꞌu Kai manaꞌo Kuwai ĩꞌati,<br />

3 uruꞌu naa 4 pidan nao kaawa-kidan<br />

machiꞌika kaꞌo pidan Jesus idaꞌati,<br />

ĩaipan ukakuda nuzu. 4 Mazan<br />

pidan nao iriban idi aonaa ĩaita pan<br />

naꞌa pam pamorota-kidan uruu Jesus<br />

diꞌiti. Uruu idi ĩbadaka tan kabaun<br />

zowauꞌu, naꞌikiꞌi naa ĩmorota-kidan<br />

wuruꞌu machiꞌika kaꞌo raz pawashatinapa-kizi<br />

baara an.<br />

5 Jesus tuka pan idi mishi<br />

ĩmishi dan tuu kii mana wun, ukian<br />

machiꞌika kaꞌo ati, “Õdani, puꞌoian<br />

mai naa ba taꞌaka-kaoaꞌa naa.”<br />

Mark<br />

e 1:40 kicha­naꞌ­iki-kiaꞌo bishoi: aonaꞌo ukasara naa nii, tuzuin baꞌo kapam baꞌo ran<br />

pidan diꞌiti. Putukapa kaa rita tokon ii Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. f 1:44 Leviticus<br />

14:1-18<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 2<br />

92<br />

machiꞌika­kaꞌo pidan toka-kida-kao Jesus idaꞌati (2:4)<br />

6 Naꞌaꞌo kapam tiichaa pauzonao<br />

Moses kaki naori dauꞌu ĩbiiꞌi<br />

ĩsaka nata pan. Sariapa ĩdiꞌitin pan.<br />

7 “Kan dii nii upara dan kaika paꞌa?<br />

Uwazoo ta paꞌa zon Tomin karu<br />

papara dan idaꞌan! Soo bau daꞌapa<br />

Tomin karu turuaꞌo umainaa ba tan<br />

pidan oian.”<br />

8 Jesus aitapa naꞌa pam ĩdiꞌitinpan,<br />

uruu idi ukian ĩꞌati, “Kan dii<br />

nii udiꞌitin pan õdauꞌu kaika paꞌa?<br />

9 Naꞌiaꞌo ram mashaꞌa pan naa:<br />

‘ipai puꞌoian mainaa bata-kao’ kii,<br />

oo ‘pukadi shita naꞌiki puchiꞌika’<br />

kii?<br />

10 “Ukauꞌan, õai dan nii uꞌati<br />

naꞌa pam Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

kai naꞌa umaꞌo za kan daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa, turuu umainaa ba tan oiikaru<br />

kida.” Uruꞌu naa ukiaꞌa kan<br />

machiꞌika kaꞌo pidan ati, 11 “Õkian<br />

puꞌati, pukadi shita, puzaa mata<br />

puwasha tinapa-kizi, naꞌiki pukiwaꞌa<br />

naa pudapu iti.”<br />

12 Ipai awunuu ta pai nao<br />

awun zaꞌa, machiꞌika kaꞌo pidan<br />

kadishi taꞌa kan, uzaama taꞌakan<br />

pawasha tinapa-kizi, naꞌiki<br />

ukiwaꞌa kan naa padapu iti. Tuu kii<br />

ĩdiꞌitin pan naꞌiki ĩkonau kii-kidan<br />

Tomin karu. Ĩkian, “Mishiꞌo mishi<br />

Tomin karu umana wunun! Aonaa<br />

watuka pau zon aimaa kan shaꞌa patakao<br />

kaika paꞌa!”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


93<br />

MARK 2<br />

machiꞌika­kaꞌo pidan<br />

kadishi­taꞌa­kan naa<br />

naꞌiki unaꞌa­kan naa<br />

pawasha­tinapakizi<br />

(2:11)<br />

Jesus dapadan Levi<br />

(Mat<strong>the</strong>w 9:9-13; Luke 5:27-32)<br />

13 Jesus makon koshan Galilee<br />

Kari shiiz danoma iti. Iriba pidan nao<br />

kaa wan uꞌidiꞌiti, naꞌiki ukaki nao pan<br />

ĩdyaun. 14 Udaunaꞌan udobata pan<br />

puꞌu utukapa Levi, Alphaeus dani,<br />

zaa maa pauzo tax puraatan naa, g<br />

saka nata pan pakau din-kizi kabaun<br />

nazo ii. Jesus kian uꞌati, “Puwaꞌati<br />

õtuma.” Levi kadishi taꞌa kan udaꞌanaꞌa<br />

kan naazu.<br />

15 Aizii Jesus aroo pan donoꞌo<br />

naa Levi dapu ii patomi napa-kidanii<br />

nao tuma, iriba zaa maa pauzo nao<br />

tax puraatan naa naꞌiki baꞌo ran<br />

oiai nao pidan nao daꞌan pan Jesus.<br />

Naꞌii ĩaroo pan utuma kapam.<br />

16 Naꞌaꞌo kapam ĩbiiꞌi tiichaapauzo<br />

nao Moses kaki naori dauꞌu,<br />

zaama tin painaouz Pharisee nao h<br />

diꞌiti. Ĩtuka pan idi uaroo pan<br />

wunao tumaꞌa oiai naouz pidannao,<br />

naꞌiki zaa maa pauzo naouz tax<br />

puraatan naa, sariapa ĩpishaan<br />

utomi napa-kida nii nao, “Kan dii<br />

nii Jesus aroo pan kaika pai nao<br />

pidan nao tumaꞌa?”<br />

17 Jesus abata naꞌa pam ĩkian,<br />

naꞌiki ukian ĩꞌati, “Ziwuꞌo pidan,<br />

aonaa uai pan daaka taa, soo<br />

karinaꞌo. Õwaꞌa tin aonaa õdapadaꞌa<br />

nan mani kai manai nao, mazan<br />

õdapa daꞌa nan oiai nao paꞌan.”<br />

Sanadinapa-karu<br />

(Mat<strong>the</strong>w 9:14-17; Luke 5:33-39)<br />

18 Bauka pai man John Chikaawunuu<br />

pauzo kaki nao pauzo nii nao<br />

naꞌiki Pharisee nao sana din pan. i<br />

Pidan nao pishaan Jesus, “Kan dii<br />

nii wunao sana din pa nuꞌu, mazan<br />

putomi napa-kida nii nao aonaa<br />

ĩsana din pan?”<br />

19 Jesus kian, “Turuu uaita pan<br />

dapada-kari wai nao kiwan maa roopaka-daun,<br />

mazi daꞌo aroapa-kizi<br />

iki? Aonaa! Mazi daꞌo naꞌan puꞌu<br />

mana wun ĩtuma aonaꞌo nii ĩmaaroapa<br />

kan. 20 Mazan kamoo kaa wan<br />

nii, uruu mazi daꞌo naꞌaka-kao<br />

Mark<br />

g 2:14 zaa­maa­pauzo tax puraatan­naa: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. h 2:16 Phari­see: Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. i 2:18 sana­din­pan: Uruu zamazi din-karu.<br />

Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 2​, ​3<br />

94<br />

niꞌi naa ĩꞌai. Naꞌapai niꞌo nii paꞌan<br />

ĩsana din pan.<br />

21 “Aonaa naꞌiaꞌo ram pidan<br />

zimin do tan pakami chan zaam<br />

paꞌinaꞌo kamicha idin idi, uchikaakao<br />

dono sari aa paꞌo nii paꞌinaꞌo<br />

kuzuu ta nuzu powaꞌa zii mana wun.<br />

22 Aonaa paꞌinaꞌo toma-kari wai<br />

riwu nii pai dauzo-kao kai wapa-kariwaiꞌi<br />

naa riwu nii kin naa j zoꞌiti.<br />

Upaida-kao an uzoꞌiti, riwu nii kataman<br />

dono, sari aa paꞌo nii riwu nii<br />

tadaꞌo ka nuzu naꞌiki uwaku di nan<br />

nii, ukin naa aonaꞌo niꞌi naa ukaiwaa-kao<br />

powaꞌa kapam. Uruu idi<br />

paꞌinaꞌo riwu nii toma-kao an,<br />

paꞌinaꞌo nii ukin naa toma-kao<br />

kapam.”<br />

Sookapa-karu Kamoon naobanaa<br />

(Mat<strong>the</strong>w 12:1-8; Luke 6:1-5)<br />

23 Jesus dobata pan zakapu<br />

zoꞌan Sookapa-karu Kamoon dono.<br />

Utomi napa-kida nii nao mako paa nan<br />

puꞌu utuma, ĩkarao waa nan paoribai<br />

wheat aka ĩnika paa nan naazu.<br />

24 Naꞌaꞌo Pharisee nao ĩtuma. Sariapa<br />

ĩkian Jesus ati, “Putukapa, putominapa-kida<br />

nii nao, aonaa ĩizoꞌa tin<br />

mani wakaki naori naa wuruꞌu ĩshaꞌapata<br />

nuz kaika paꞌo raꞌa Sookapa-karu<br />

Kamoon dono.” k<br />

25 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />

“Aonaa mooko utuka pau zon kaa rita<br />

idaꞌaꞌo raz usaa din pan kanom King<br />

David shaꞌapa tauzo nii, tawuruꞌu<br />

uzama zin donoꞌo raz paminaudaꞌu<br />

nao tuma? 26 David moro tan<br />

Tomin karu Dapu iti, naꞌiki unikan<br />

bread taa-kari waiz Tomin karu ati.<br />

Faadaa Abiathar kazowau tapan<br />

donoꞌo Tomin karu Dapu, wuruꞌu<br />

ĩnaꞌa pai napa nuz. Wakaki naori naa<br />

kiau zon puꞌu soo faadaa naouꞌo nii<br />

nika wuruꞌu breadiz. Mazan David<br />

upuꞌu unika nuz naꞌiki utaa kapamaz<br />

paminau daꞌu nao ati.”<br />

27 Udaunaꞌan powaꞌa zii ukian<br />

ĩꞌati, “Sookapa-karu Kamoon<br />

toma-kao pidan atiꞌo, aonaa pidan<br />

toma-kao Sookapa-karu Kamoon<br />

ati. 28 Ukauꞌan Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo, uruu Sookapa-karu Kamoon<br />

Nao ba naa paꞌan.”<br />

Pidan aonaꞌo ukaꞌu kaimanan<br />

(Mat<strong>the</strong>w 12:9-14; Luke 6:6-11)<br />

3 1 Jesus makon naa powaa iti<br />

syna gogue iti, naꞌiaꞌo pidan<br />

aonaꞌo kanom ushaꞌapa tan pakaꞌu<br />

mawa kan idi. 2 Naꞌaꞌo pidan nao<br />

Pharisee nao biiꞌi, ĩaipan patuka pan<br />

Jesus shaꞌapa tan panaꞌi tiꞌo aimaakan<br />

pakaki nao ri naa ai. Uruu idi<br />

ĩaipan naa patuka pan ukaku dan<br />

nii mani wuruꞌu pidanaz Sookapakaru<br />

Kamoon dono oo aonaa. 3 Jesus<br />

kian wuru atiꞌi pidanaz aonaꞌo raz<br />

ukaꞌu kai manan, “Puwaꞌati daꞌatiꞌi<br />

pidan nao kanaapu ati.” 4 Udaunaꞌan<br />

Jesus pishaan pidan nao kaikapaꞌa:<br />

“Naꞌapa dii kakinao rii aipan<br />

washaꞌapa tinan Sookapa-karu<br />

Kamoon dono? Wakamin kaꞌuta oo<br />

wapata kaꞌuta wairiban? Wakakuda<br />

oo wazowii pidan?” Mazan aonaa<br />

j 2:22 riwu­nii kin­naa: wine kin naa. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapan<br />

naada-kinao diꞌii. k 2:24 Pharisee nao ati, Jesus tomi napa-kida nii nao kau di nan<br />

wuruꞌu ĩkaraoda nuz wheat aka kida Sookapa-karu Kamoon dono.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


95<br />

MARK 3<br />

kari kao nan ĩdakoꞌa tin upara dan.<br />

5 Uruu idi Jesus toꞌoran, uawunuuda<br />

naan ĩꞌati. Unaꞌa pan puꞌu tuu kii<br />

ukashaꞌora-kidan ĩdyaun, ĩkashadamikin<br />

puꞌu. Uruu dau naꞌan ukian<br />

pidan ati, “Putu nuuta puanoba.”<br />

Utunuu taꞌaka nuzu, sariapa ukaꞌu<br />

saabai naꞌa kan. 6 Uruu idiꞌi naa<br />

Pharisee nao makoꞌo kan naa synagogue<br />

iki, ĩmiiti nii pan Herod<br />

pidanan nao tuma, naꞌiki ĩbao kopatan<br />

padiꞌitin pan ĩaipan pazowian<br />

Jesus.<br />

Iribaꞌo pidannao karishii<br />

danomaꞌa ĩbaokopatinan<br />

7 Jesus makon patomi napakida<br />

nii nao tuma Galilee Kari shiiz<br />

danoma iti, naꞌiki iriba pidan nao<br />

daꞌan pan uruu naꞌiti. Ĩwaꞌa tin<br />

Galilee Baara iki, Judea Baara iki,<br />

8 naꞌiki Jeru salem iki kida. Naꞌiki<br />

baꞌo rai nao waꞌatin kida Idumea<br />

Baara iki, waoko itanpuꞌo raz Jordan<br />

Waꞌo ai baara iki, naꞌiki baꞌo rai nao<br />

Tyre naꞌiki Sidon Baara iki kida.<br />

Ipai wuruꞌu pidan nao kaawa nuz<br />

naꞌati ĩaba tan idiꞌo Jesus shaꞌapa tan<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan. 9 Pidannao<br />

iriban idi utuka pan, udyuu dan<br />

patomi napa-kida nii nao naꞌakan<br />

kanawa paꞌidaꞌati, aonaa uai pan<br />

pidan nao chaka tinan paꞌidaꞌati.<br />

10 Ushaꞌapa num kauꞌan ukaku dan<br />

dau naꞌan iriba kari nai nao pidannao,<br />

naꞌiki baꞌo rai nao dikin tinan<br />

ĩaipan papisha tan uruu. 11 Naꞌapainim<br />

kari kao nan pidan kai naꞌaꞌo<br />

oiaꞌo doro nai uꞌidaꞌa tuka pan Jesus,<br />

sariapa udorau taꞌa kan ukanaapu ati<br />

pakada koi nan tuma, ukian uꞌati,<br />

“Pugaru mishi, mishiꞌo Tomin karu<br />

Dani!”<br />

12 Mazan Jesus kaki nao wan<br />

oiaꞌo doro nai nao maꞌo za kaꞌo idaꞌan.<br />

Ukian, “Manaꞌa paꞌi ukowaa daꞌa naꞌa<br />

kanom kaduz wuruꞌu õgaruz.”<br />

Jesus zaamatan 12 pidannao<br />

patominapa-kidaniinao bii iki<br />

(Mat<strong>the</strong>w 10:1-4; Luke 6:12-16)<br />

13 Jesus makon naawazi paawa<br />

iti, naꞌikiꞌi naa udapa dan paꞌidaꞌati<br />

pidan nao paaiapa nii nao. Uruu idi<br />

ĩmakon uꞌidiꞌiti. 14 Ĩbii ikiꞌi naa<br />

uzaama tan 12 pidan nao. Udakotan<br />

ĩdyaun apostle nao l nii. Jesus<br />

kian pazaa ma ta nii nao ati, “Õzaamatan<br />

unao mashaa paꞌo nii õtuma.<br />

Õdyuu dan nii unao kaku waapatinaꞌo<br />

nii kai manaꞌo parada-karu<br />

dauꞌu, 15 naꞌiki õtaan nii umaꞌo zakakinaa<br />

nii uwaata-kinaa nii oiaꞌo<br />

doro nai nao.”<br />

16 Kaika paꞌo ĩꞌuu kida wuruꞌu<br />

12 uzaama ta nii naouz: Simon<br />

(Jesus kaꞌuu taniazu Peter kii),<br />

17 James naꞌiki John, Zebedee<br />

dai nao (Jesus kaꞌuu tan ĩdyaun<br />

Boan erges kii, “Toroa naru kawanuinao”<br />

kiaꞌo wuruꞌu ĩdakota-kaoaz),<br />

18 Andrew, Philip, Bartho lo mew,<br />

Mat <strong>the</strong>w, Thomas, James Alphaeus<br />

daniz, Thaddeus, Simon uruu<br />

zaama tin pauzoz pidan nao diꞌiti,<br />

tiwau tauzo naouz pawaa tan<br />

Roman nao, 19 naꞌiki Judas Iscariot,<br />

kaaka paꞌo raz Jesus.<br />

Mark<br />

l 3:14 apostle­nao: dyuuda-kari wai kaku waa paꞌa nan Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 3​, ​4<br />

96<br />

Pidannao kian kainaꞌa oiaꞌo<br />

doronainao zowaunaa Jesus idaꞌa<br />

(Mat<strong>the</strong>w 12:22-32;<br />

Luke 11:14-23; 12:10)<br />

20 Udaunaꞌan Jesus kiwan<br />

pasooka pauzo-kizi kabaun itiꞌi<br />

naa. Naꞌii iriba pidan nao kasabaꞌu<br />

kinan uꞌidaꞌati koshan; uruu<br />

idi Jesus, patomi napa-kida nii nao<br />

tuma, aonaꞌa naa ĩaita pan naꞌa pam<br />

panikan pawanyuku nuu.<br />

21 Uiriban nao aba tan idi<br />

uunamu naa, sariapa ĩmakon ĩnaꞌana<br />

nuzu, “Madoro nai taꞌa naa uruu,<br />

padiꞌitin pan idi tuu kii!” pidan nao<br />

kian idi.<br />

22 Tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />

dauꞌu, waꞌatii nao Jeru salem<br />

iki, kian, “Kai naꞌa Beel zebul m<br />

uꞌidaꞌa, oiaꞌo doro nai nao nao ba naaz,<br />

uruu taaꞌo raz pamaꞌo za kan uꞌati,<br />

uwaata-kinaa nii oiaꞌo doro nai nao.”<br />

23 Jesus dapa dan pidan nao<br />

paꞌidaꞌati, upara dan ĩꞌati diꞌi tinapakinai<br />

kuwai idaꞌan, “Naꞌa pam nii<br />

mooko Satan kodita-kidan Satan?<br />

24 Aizii wii zai buu tinan an mani<br />

naꞌiki ĩmizaa taa kan paꞌati aaka,<br />

aonaꞌo nii ĩmashaa pan kai man.<br />

25 Pidan nao mashaa pai nao bau daꞌapaꞌo<br />

kabaun idaꞌa buu taaka pan an<br />

mani naꞌiki ĩmizaa taa kan paꞌatiaaka,<br />

aonaꞌo nii ĩmashaa pan<br />

kai man. 26 Ukauꞌan Satan tonaa zinaa<br />

mizaa taaka pan an paꞌati aaka,<br />

kato kon-tinaꞌo nii unao ba nai-tin pan.<br />

27 “Aonaa turuu pidan morotinan<br />

naꞌiki ukoida pan maꞌo za kaꞌo<br />

pidan dapu iki, soo udodoo-kao<br />

an kiwiin zii, udaunaꞌan turuu<br />

ushaꞌa pauz kida koidapa-kao.<br />

28 Õkowaa dan nii puꞌati turuu<br />

pidan nao shaꞌapata nii oii kidaꞌo raz<br />

soꞌota-kao ĩꞌai naꞌiki ipai wuruꞌu<br />

ĩdako miki tina nuz. 29 Mazan naꞌiaꞌoram<br />

pidan dakoo paꞌo raz Kai manaꞌo<br />

Doro naa, aonaꞌo nii uꞌoian soꞌotakao<br />

uꞌai, kari kao nanuꞌo nii uꞌoian<br />

naa.” 30 Jesus kian kaika paꞌa, pidannao<br />

kian idi, “Kai naꞌa oiaꞌo doro nai<br />

uꞌidaꞌa.”<br />

Jesus daro naꞌiki uꞌinawuzunao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 12:46-50; Luke 8:19-21)<br />

31 Udaunaꞌan Jesus daro naꞌiki<br />

uꞌina wuzu nao kaa wan, ĩnaꞌian<br />

paniba ii ĩkadi shita pan. Ĩdyuu dan<br />

papara dan uꞌidiꞌiti, ĩaipan uwaꞌatin<br />

paꞌidaꞌati. 32 Iribaꞌo pidan nao<br />

sakanata pai naouz udazaba an kian<br />

uꞌati, “Kai naꞌa pudaro, puꞌina wuzunao<br />

naꞌiki pudada koo nao paniba ii,<br />

ĩaipan pugaru.”<br />

33 Jesus dakoꞌa tin naꞌiki<br />

upishaan ĩdyaun, “Kanom õdaro<br />

nii? Kanom õꞌina wuzu nao nii?”<br />

34 Uawunuu pan padazaba ainao ati,<br />

“Dii õdaro naꞌiki õꞌina wuzu nao.<br />

35 Kanom shaꞌapa taꞌo Tomin karu<br />

aiapa nii, uruu õꞌina wuzu, õdadakoo,<br />

naꞌiki õdaro.”<br />

Pidan paopauzo dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 13:1-9; Luke 8:4-8)<br />

4 1 Jesus kaki nao pan koshan<br />

Galilee Kari shiiz danoma ii.<br />

Pidan nao iriban idi, Jesus pai-<br />

m 3:22 Beel­zebul: baꞌo ran kaa rita idaꞌa udakota-kao Beel zebub kii. Uruu Satan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


97<br />

MARK 4<br />

dinan kanawa zoꞌiti, naꞌiaꞌa naa<br />

usaka nata pan. Kanawa mashaapan<br />

munapo zaa karishii danoma<br />

ai, naꞌiki iribai nao pidan nao ipai<br />

ĩkadi shita pan karishii dano mata<br />

kida.<br />

2 Jesus tomi napa tin-kidan<br />

pidan nao diꞌi tinapa-kinao kuwai<br />

kida idaꞌan. Ukian ĩꞌati, 3 “Aizii<br />

uabata! Kai naꞌa pidan makon<br />

upao win paꞌa nan. 4 Zakapu baara<br />

iaꞌa naa upara raan naa uudai<br />

kida. Baꞌo ran uudai kida waotan<br />

duna pota kari kao nan. Udaunaꞌan<br />

kotuꞌuz nao kaa wan naꞌiki ĩnikaꞌakan<br />

naa kidaz.<br />

5 “Baꞌo ran kida waotan kuba<br />

baara iti, kai naꞌaꞌo kapam<br />

masakau daꞌu imiꞌi upaawa an.<br />

Uruu idi kadiman uudai kida<br />

sodan. 6 Mazan udaunaꞌan kamoo<br />

wiichan tuu kii, sariapa uarada dan<br />

paꞌinaꞌo paori bai kida. Kadiman<br />

paori bai mawa kaꞌa kan, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan aonaa ĩishata baꞌu kida<br />

moro tan munapo imiꞌi kaꞌazo iti.<br />

7 “Naꞌiki baꞌo ran kida waotan<br />

kai wada-karu bii an. Soda<br />

padamata ĩdyaun, mazan aonaꞌa<br />

naa ĩkaa kan, kai wada-karu dikinidan<br />

idi ĩdyaun kamoo ai.<br />

8 “Mazan baꞌo ran kida waotan<br />

kai manaꞌo imiꞌi baara iti. Uruu<br />

idi uudai kida sodan naꞌiki ĩtuubarun<br />

atii ĩkaa kan: bau daꞌa paꞌo<br />

kaa kan uꞌaka 30, baꞌo ran 60,<br />

naꞌiki baꞌo ran aka 100.”<br />

9 Jesus kian, “Pukaki naon an<br />

puaba taꞌa naa kakinao rii!”<br />

Kanom niꞌo Jesus kaiwaan<br />

diꞌitinapa-kinai kuwai<br />

(Mat<strong>the</strong>w 13:10-17; Luke 8:9-10)<br />

10 Pidan nao kiwan dau naꞌan,<br />

Jesus waꞌa ki nan 12 patomi napakida<br />

nii nao tuma, naꞌaꞌo kapam<br />

bao koi nao utomi napa-kida niinao.<br />

Ĩaipan ukowaa dan paꞌati<br />

mashaꞌa pan naꞌo idaꞌan wuruꞌu diꞌitinapa-kinai<br />

kuwai kidaz. 11 Ukian<br />

ĩꞌati, “Õkai naa bata nii uꞌati wuruꞌu<br />

aonaꞌo raz ukowaa dauzo-kao, naꞌapam<br />

Tomin karu nao ba nai tapa-kao,<br />

mazan baꞌo rai nao ati õkaku waa pan<br />

nii soo diꞌi tinapa-kinai kuwai kida<br />

idaꞌan paꞌan. 12 Ukauꞌan,<br />

‘Ĩtuka pan nii kanom<br />

õshaꞌa pata nii,<br />

mazan aonaꞌo nii ĩaitapa nuz.<br />

Ĩaba tan nii õpara dan kida,<br />

mazan aonaꞌo nii<br />

ĩtaapa nuzu.<br />

Ĩaita pan an maniz, ĩtanawa tin<br />

mani Tomin karu diꞌiti,<br />

naꞌiki usoꞌo tan mani ĩꞌoian<br />

kida ĩꞌai.’ ” n<br />

Jesus kainaabatan wuruꞌu<br />

diꞌitinapa-kinai kuwaiz<br />

(Mat<strong>the</strong>w 13:18-23; Luke 8:11-15)<br />

13 Udaunaꞌan Jesus kian patominapa-kida<br />

nii nao ati, “Aonaan an<br />

uaita pan wuruꞌu diꞌo raꞌa diꞌi tinapakinai<br />

kuwai, naꞌa pam nii mooko<br />

uaita pan baꞌo ran diꞌi tinapa-kinai<br />

kuwai kida? 14 Pao pauzo pao wan kaimanaꞌo<br />

kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo.<br />

15 Pabiꞌi kida pidan naꞌapa wuru<br />

Mark<br />

n 4:12 Isaiah 6:9-10<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 4<br />

98<br />

kawanuꞌu uudai kida wao taꞌo raz dunapota;<br />

ĩaba tan puꞌaꞌa naa Kai manaꞌo<br />

Kuwai, Satan kaa waꞌa kan ĩꞌidaꞌati, ipai<br />

ukaza taꞌa kan ĩꞌai wuruꞌu kai manaꞌoraz<br />

kuwai paowa-kari waiz ĩꞌidaꞌa.<br />

16 “Bao koi nao pidan nao, ĩnao<br />

uudai kida kawa nuꞌo, wao taꞌo raz<br />

imiꞌi diꞌiti, kuba baara paawa anaꞌoraz.<br />

Ĩaba tan dono Kai manaꞌo Kuwai,<br />

konau kii ĩzaa mata nuzu, 17 mazan<br />

aonaa ĩtaa pan wuruꞌu kakinao rii<br />

kotuaꞌiki paꞌidaꞌa kida. Masakau daꞌu<br />

kari kao nan ĩtaapa nuzu. Naꞌa painim<br />

ĩshaꞌapa taꞌa zoo-kao an oo ĩpata kaꞌutaꞌa<br />

zoo-kao an Kai manaꞌo Kuwai<br />

dikin ii, sariapa ĩtanawa tinan<br />

powaa iti pamishi dan ai wuruꞌu<br />

kai manaꞌo raz kuwai.<br />

18 “Bao koi nao pidan nao, ĩnao<br />

uudai kida kawa nuꞌo, wao taꞌo raz<br />

kai wada-karu kida sako data. Ĩnao,<br />

ĩabata wuruꞌu kuwaiz, 19 mazan<br />

ĩdiꞌitin pan aimaa kan aiapa-kao<br />

dauꞌu, naꞌiki kashaꞌa pauzi-karu<br />

dauꞌu, naꞌiki ĩaipaa-biꞌian ipai pabiꞌinaaka<br />

sodi kidaꞌo aimaa kan. Uruu<br />

idi ĩmanyuku nuu tan naa wuruꞌu<br />

kuwaiz. Naꞌiki aonaꞌa naa ĩshaꞌapain<br />

pan kai man kuwai kawanaꞌati.<br />

20 “Mazan bao koi nao pidan nao,<br />

ĩnao uudai kida kawa nuꞌo wao taꞌoraz<br />

kai manaꞌo imiꞌi baara iti. Ĩabata<br />

wuruꞌu kuwaiz naꞌiki ĩmishida, tuukii<br />

ĩtaan panyuku nuu atiz. Ĩkaa kan<br />

bau daꞌa paꞌo aka 30, baꞌo ran 60,<br />

naꞌiki baꞌo ran 100 mana wun.”<br />

Lampa, boon waranu aꞌo<br />

(Luke 8:16-18)<br />

21 Udaunaꞌan Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Pidan suuan an lamp kabaun<br />

nazo ii, naꞌiam umuuda-kao, boon<br />

waranuꞌu oo bed waranu ii? Aonaa<br />

dokoꞌo mani umuuda-kao, aimaakan<br />

paawaꞌa? 22 Kanom dizin paꞌo<br />

utaapa-kao, naꞌaka-kao nii kanadaꞌo<br />

idaꞌati. Naꞌiki kanom taratapa-kariwai,<br />

daꞌata-kao niiz. 23 Pukaki naon<br />

an puaba taꞌa naa kakinao rii!”<br />

24 “Punyuku nuuapa pakawan<br />

puabata nii; punaꞌa pan an, uruu<br />

kawanaꞌa tiꞌo nii puaita pan. Naꞌiki<br />

powaꞌaꞌo nii zii mana wun puaitapan<br />

taa-kao. 25 Pidan zaama taꞌo<br />

õkaki naori, powaꞌaꞌo nii zii uaitapan<br />

taa-kao. Mazan pidan aonaꞌo raz<br />

uaba tan õkaki naori, aonaꞌo nii naꞌapainim<br />

uaita pan taa-kao.”<br />

Jesus kowaadan kuwai​<br />

​uudai sodan dauaꞌo<br />

26 Jesus kaki nao pan koshan,<br />

ukian, “Tomin karu Nao ba nai-tinan<br />

kaika paꞌo raꞌa. Wuru kawanuꞌu<br />

pidan pao wa nuz uudai pazaka pun<br />

ii. 27 Udaunaꞌan udaꞌa wun aiwakaꞌan,<br />

wakana dan puꞌu upokoda pan, mazan<br />

uudai sodan naa. Aonaa uaita pan<br />

naꞌa pam dii usodan. 28 Paai pan atiꞌo<br />

imiꞌi soda-kidan uudai, atii ukaakan.<br />

Kiwiin shomada sodiꞌo nii zii<br />

ukadu naa kodi tan atii udyau pain,<br />

udaunaꞌan ukaa kan. 29 Uꞌaka dyuuan<br />

donoꞌo naa, pidan duku tan naazu<br />

pasoo paran idi, ukamoon kaa wan<br />

idiꞌi naa.”<br />

Kuwai mustard uuda dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 13:31-32, 34;<br />

Luke 13:18-19)<br />

30 “Kanom kawa nuꞌo dii wuruꞌu<br />

Tomin karu Nao ba nai-tina nuz?”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


99<br />

MARK 4​, ​5<br />

Jesus kian. “Kanom kaduz diꞌitinapa-kinai<br />

kuwai mani turuu<br />

wakai waan wakowaada-kinaa<br />

niizu? 31 Kaika paꞌo wuruꞌu: Pidan<br />

pao wan papao riba mustard uuda<br />

imiꞌi diꞌiti, uruu duu so diꞌo ipai baꞌoran<br />

paori bai kida uuda ai. 32 Usodan<br />

donoꞌo naa powaꞌa zii utuu barun<br />

ipai paori bai paowa-kari waiz<br />

zakapu iaꞌo ai, naꞌiki ukawao dainan<br />

iriba. Uruu idi iriba kotuꞌuz<br />

toman pashimaka kida naꞌapain<br />

ĩdikin dinan uwara nuꞌu.”<br />

33 Jesus tomi napa-kidan pidannao<br />

soo diꞌi tinapa-kinai kuwai<br />

kida idaꞌan, wuru kida kawanuꞌu.<br />

Utomi napa-kidan ĩdyaun masakaudaꞌu<br />

ĩaita pan kawanaꞌati. 34 Aonaa<br />

naꞌa painim umakai waa kan<br />

diꞌi tinapa-kinai kuwai pakaki naowapa-kinaa<br />

nii, mazan pabaꞌo ranin<br />

dono patomi napa-kida nii nao tuma,<br />

naꞌapai niꞌo nii zii ukowaa dan ĩꞌati<br />

mashaꞌa pan naꞌo parada-karu idaꞌan<br />

wuruꞌu kuwai kidaz.<br />

Jesus mashaadan maꞌozakaꞌo<br />

awaru<br />

(Mat<strong>the</strong>w 8:23-27; Luke 8:22-25)<br />

35 Naꞌapain uruu wachuu pu nin,<br />

Jesus kian patomi napa-kida niinao<br />

ati, “Wamakoꞌo naa karishii<br />

baza iti.” 36 Uruu ĩwaꞌa kaꞌa kan naa<br />

pidan nao, ĩpai dinan naa kanawa<br />

zoꞌiti, uruu ĩmakon naa. Kai naꞌa<br />

kapam baꞌo rai nao kanawa zoꞌan<br />

kida makon ĩtuma. 37 Mashaꞌapakiaka<br />

maꞌo za kaꞌo awaru kaa wan<br />

naꞌiki sariapa udaruꞌo wunu paran<br />

kida daawa daan kanawa, mao napa<br />

kida unaraa da nuzu. Atii wunu<br />

paidinaꞌ aka kanawa zoꞌiti. 38 Jesus,<br />

udaꞌa wun paꞌan, kai manai man<br />

ukawiizi-baara tan pazowau kanawa<br />

tokon itinapu. Sariapa utomi napakida<br />

nii nao poko waua nuzu, naꞌiki<br />

ĩkian uꞌati, “Tiichaa. Aonaa mooko<br />

pudopii-kidan waunao? Taaꞌa zoꞌo<br />

naa wanaraan.”<br />

39 Sariapa Jesus pokodaꞌakan<br />

naꞌiki ukian awaru naꞌiki<br />

wunu paran ati, “Puma shaa din!”<br />

Sariapa awaru mashaa dinaꞌa kan<br />

naꞌiki wunu paran soo kaꞌa kan naa<br />

kapam. 40 Udaunaꞌan sariapa Jesus<br />

kian patomi napa-kida nii nao ati,<br />

“Kanom nii dii utarian? Aonaa zii<br />

mooko umishi dan?” 41 Mazan tuukii<br />

ĩtarian mana wun, naꞌiki sariapa<br />

ĩkian paꞌati aaka kida, “Kan dii kaduz<br />

dii pidan uruu? Atii awaru naꞌiki<br />

wunu paran izoꞌati zii upara dan.”<br />

Jesus kodita-kidan oiaꞌo<br />

doronainao pidan diꞌiki<br />

(Mat<strong>the</strong>w 8:28-34; Luke 8:26-39)<br />

5 1 Jesus naꞌiki utomi napakida<br />

nii nao kaa wan baza<br />

iaꞌo karishii danoma iti, Gerasa<br />

Baara itinapu. 2 Jesus mara tinan<br />

puꞌu kanawa zoꞌiki, pidan ikodapan<br />

uruu, kodi taꞌa kaꞌo baara nai<br />

iki, kaꞌu naru kida diꞌiki. o 3 Wuruꞌu<br />

pidanaz oiaꞌo doro nai nao zaamatapa<br />

nii. Unaꞌau zon umashaa pan<br />

baara nai an. Aonaꞌa naa kanom<br />

kaꞌii tan padodo tan uruu powaꞌa.<br />

4 Iribaꞌa naa pidan nao tiwaan<br />

Mark<br />

o 5:2 Uruu dono pidan baara naa, aonaa imiꞌi idaꞌaꞌa mani. Kuba uun ii kidaꞌo paꞌan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 5<br />

100<br />

oiaꞌo doro­nai­nao zaama­tapa­nii pidan diman Jesus idaꞌati (5:5)<br />

pawatu dan uanoba naꞌiki utabaꞌu,<br />

mazan ipai ubidi taꞌa kan chain,<br />

wuruꞌu pawatu dapa-kinao kidaz.<br />

Umaꞌo za kan idi mana wun aonaꞌa<br />

naa turuu uzaa mata-kao. 5 Unaꞌi akapan<br />

baara nai ii aka naꞌiki midukuo<br />

ii aka, wakana dan puꞌu naꞌiki<br />

aiwakaꞌan ukada koin pan naꞌiki ipai<br />

utazau biꞌian pamada kuba idi.<br />

6 Munapo zii utuka pan Jesus,<br />

sariapa udiman uꞌidaꞌati naꞌiki<br />

ukodoruꞌu kan ukanaapu ati, 7 naꞌiki<br />

ukada kon diiwaꞌo idaꞌan, “Jesus,<br />

Tomin karu Umana wunuꞌo Dani!<br />

Kanom dii puaipan õꞌai? Tominkaru<br />

uu idaꞌan, õpishaan pugaru<br />

aonaa sho man pupata kaꞌu taꞌa naꞌa<br />

õgaru,” ukian. 8 Wuruꞌu upara da nuz<br />

kaika paꞌa, Jesus dyuu dan idiꞌo oiaꞌo<br />

doro nai nao soꞌotinan uꞌai.<br />

9 Jesus pishaa nuzu, “Naꞌa pam<br />

puꞌuu?”<br />

Pidan kian, “Õꞌuu Iribai nao,<br />

iribaꞌo wuruꞌu wau naouz!” 10 Tuu kii<br />

upishaan Jesus aonaa kizi udyuu dan<br />

oiaꞌo doro nai nao naꞌiaꞌo ama zada ai.<br />

11 Naꞌiaꞌo iribaꞌo kooshi nao<br />

kasabaꞌu kin pan naawazi zaꞌan,<br />

ĩaroapa tinan. 12 Uruu idi oiaꞌo doronai<br />

nao pishaan Jesus tuu kii, “Turuu<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


101<br />

MARK 5<br />

sho man pudyuu dan wamoro tan<br />

kooshi nao diꞌiti.”<br />

13 “Turuu!” Jesus kian. Uruꞌu naa<br />

ĩkodi taꞌa kan pidan diꞌiki, ĩmorotaꞌa<br />

kan naa kooshi nao diꞌiti. Iribaꞌo<br />

wuruꞌu kooshi naouz ikoda mani<br />

2000 ĩdyaun. Naꞌikiꞌo ĩdimaꞌa kan atii<br />

tawu dapu an, atii ĩwao tan karishii<br />

baoko iti. Uruu idi ipai ĩnaraan.<br />

14 Uruꞌu naa kooshi nao<br />

taa piki nao dimaꞌa kan naa, ĩkakuwaa<br />

paꞌa naꞌa kan naa donoi iaꞌo<br />

pidan nao ati, naꞌiki bao koi nao ati<br />

kawiizi-tin pai naouz donoi dawun<br />

ii kida. Sariapa pidan nao makon<br />

naꞌiti ĩtukapa ipai wuruꞌu shaꞌapaꞌoraz<br />

naꞌii. 15 Ĩkaa wan Jesus idaꞌati,<br />

ĩtukapa wuruꞌu pidanaz iribaꞌo raz<br />

daꞌi oiaꞌo doro nai nao uꞌidaꞌa. Naꞌa<br />

usaka nata pan kakami chan tin paꞌa<br />

naa, aita pinaꞌa naa kapam. Tuu kii<br />

ĩtarian. 16 Pidan nao tuka pai naouz<br />

kanom shaꞌa pan, ĩkaku waa pan naa<br />

baꞌo ran pidan nao ati wuru dauꞌa naꞌa<br />

oiaꞌo doro nai nao zaa mata pauzo niaz<br />

daꞌi pidan, naꞌiki kooshi nao dauꞌu.<br />

17 Uruu idi tuu kiaꞌo idaꞌan ĩpishaan<br />

Jesus, ĩaipan umakon pawiizi iki.<br />

18 Jesus paidinaꞌa zon puꞌaꞌa naa<br />

kanawa zoꞌiti, pidan soꞌota-kari waiz<br />

oiaꞌo doro nai nao uꞌidiꞌiki, kian Jesus<br />

ati tuu kiaꞌo idaꞌan, “Õmako kizi<br />

putuma!”<br />

19 Aonaa Jesus taapa dan<br />

umakon patuma. Mazan ukian uꞌati,<br />

“Pukiwaꞌa naa puiri ban nao diꞌiti,<br />

puko waa daꞌan kizi kanom Nao banai<br />

shaꞌa pata puꞌati, ukai manan idi<br />

ukamin kaꞌu tan pugaru.”<br />

20 Uruu idi pidan kiwaꞌa kan naa,<br />

naꞌiki ukaku waa paa nan 10 wii zainao<br />

Deca polis Baara an kidai nao<br />

pidan nao ati. Ipai ukowaa dan<br />

pidan nao ati Jesus shaꞌapata nii kida<br />

paꞌati. Naꞌiki ipai aba tai nao ukuwaa,<br />

tuu kii ĩdiꞌitin pan udauꞌu.<br />

Jesus kakudan zun sodi naꞌiki<br />

maskonnao izaipaiba<br />

(Mat<strong>the</strong>w 9:18-26; Luke 8:40-56)<br />

21 Jesus kiwan patomi napakida<br />

nii nao tuma powaa iti karishii<br />

baza iti kanawa idaꞌan. Naꞌii iriba<br />

pidan nao kasa baꞌu kinan udazaba an<br />

awauta. 22 Udaunaꞌan pidan Jairus<br />

kiaꞌo uꞌuu kaa wan Jesus idaꞌati,<br />

uruu kazo wau ta pauzo syna gogue<br />

pawiizi ii. Utuka pan Jesus, sariapa<br />

ukodoruꞌu kan, udawu kan Jesus<br />

kanaapu iti ukidiba idaꞌa. 23 Naꞌiki<br />

tuu kiaꞌo idaꞌan mana wun upishaanuzu<br />

uai pan pakamin kaꞌuta-kao.<br />

Ukian Jesus ati, “Õdani sodi zun<br />

mao na paꞌa naa omawa kan. Turuu<br />

pumakon naꞌiti pupishata kizi<br />

pukaꞌu idi oroo, okakuda kizi naꞌiki<br />

oziwu kizi powaa iti.”<br />

24 Udaunaꞌan Jesus makon naa<br />

utuma. Iriba pidan nao makon<br />

kapam ĩtuma, atii chakata ĩmashaapan<br />

udazaba an kida.<br />

25 Naꞌaꞌo zun izai paiba pidannao<br />

biiꞌi. 12 wunu obaia tinan.<br />

26 Omako niꞌi naa kiwiin baka dun<br />

kida daaka taa nao diꞌiti, naꞌiki ipaiꞌi<br />

naa otaan papuraa tan ĩꞌati. Oai pan<br />

pakaku dan padamata, mazan kiiꞌan<br />

oizain tuukii dinan naa powaꞌa zii<br />

mana wun. 27 Oaba tau zon idi Jesus<br />

shaꞌapa tan umana wunuꞌo aimaakan,<br />

omakon naa pidan nao bii an<br />

Jesus dawuꞌati. 28 Okian paꞌidaꞌa,<br />

Mark<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 5​, ​6<br />

102<br />

“Õpisha tan an ukami chan kari kaonan,<br />

kai manaꞌo nii õkaku dan.”<br />

29 Opisha taꞌa kan naa uchaakitan<br />

zaꞌa baꞌi, sariapa oizai pan<br />

shaba taꞌa kan; naꞌiki kai man oabati<br />

naꞌa kan pakaꞌazo ii, pasaa baa-kao<br />

idi pabaia tinan ai. 30 Sariapa Jesus<br />

aita pan pamaꞌo za kan shaꞌapa tan<br />

aimaa kan umana wunuꞌo. Utanawatinaꞌa<br />

kan powaa iti iribaꞌo pidan nao<br />

zikonuꞌu, upishaan ĩdyaun, “Kanom<br />

pisha taꞌo raz õkami chan?”<br />

31 Utomi napa-kida nii nao<br />

dakoꞌa tin uruu, “Puaitapa nii iriba<br />

pidan nao pudazaba an kasabaꞌu kinpan.<br />

Kanom nii mooko pupishaan<br />

kanom pisha taꞌo raz pugaru?”<br />

32 Mazan upuꞌu Jesus awunuudanaan<br />

utuka paꞌa zon kanom<br />

pisha taꞌo raz paugaru. 33 Wuruꞌu<br />

zunaz oai ta pa nii kanom shaꞌa pan<br />

paꞌati, sariapa owaꞌa tin panakanakaan<br />

naꞌiki patarian biiꞌi Jesus<br />

idaꞌati. Okodo ruꞌu kan mao napa<br />

ukanaa puꞌu, naꞌiki okowaa dan<br />

Jesus ati ipai kanom shaꞌa pan paꞌati.<br />

34 Jesus kian oꞌati, “Pumishi dan<br />

idiꞌo pukaku dan. Pumakoꞌo naa,<br />

punyuku nuu kai manan tuma, pukakuda-kaoaꞌa<br />

naa shaa pubaia tinan<br />

ai.”<br />

35 Jesus kadako tinan puꞌu zii,<br />

pidan nao kaa wan Jairus dapu iki<br />

kuwai taꞌa nai nao uꞌidaꞌati. Sariapa<br />

ĩkian, “Marinaꞌa naa Tiichaa, mawakaꞌa<br />

kaꞌa naa pudani!”<br />

36 Mazan Jesus aonaa utauan<br />

panyuku nuu ati naꞌa paꞌo ram ĩparadan,<br />

naꞌiki sariapa ukian Jairus<br />

ati, “Manaꞌa putariaꞌa naa, mazan<br />

pumishida paꞌan.” 37 Udaunaꞌan<br />

aonaa utaapa dan ipai pidan nao<br />

makon patuma, soo unaꞌaka Peter,<br />

James naꞌiki John James inawu zuz<br />

patuma kari kao nan.<br />

38 Ĩkaa wan Jairus dapu iti,<br />

naꞌii Jesus tuka pan iriba pidan nao<br />

kasabaꞌu kin pan naꞌiki ĩzaa dinan<br />

diiwaꞌo idaꞌan. 39 Jesus moro tan<br />

kabaun nazo iti naꞌiki sariapa ukian<br />

pidan nao ati, “Kan dii nii mooko<br />

uzaa dinan kaika paꞌa? Manaꞌa<br />

ukashaꞌo raꞌa naꞌa! Aonaa korai daonaa<br />

mawa kan mani wuruꞌu. Soo<br />

odaꞌawu pan kari kao nan.”<br />

40 Mazan ĩshaa zoo tinan udauꞌu,<br />

pamami shida kan idi upara dan.<br />

Sariapa udyuu dan ĩkodi tan kabaun<br />

nazo iki; unaꞌa kan soo korai dao naa<br />

daro nao naꞌiki paminau daꞌu nao,<br />

umorota-kidan ĩdyaun korai dao naa<br />

washatin pan diꞌiti.<br />

41 Jesus zaa ma ta nuzo pakaꞌu<br />

kadu iki naꞌiki ukian oꞌati,<br />

“Talitha koum.” Kaika paꞌo wuruꞌu<br />

parada-karuz: “Zuna sodi, õkian,<br />

pukadi shita,” kiaꞌo wuruꞌu.<br />

42 Sariapa okadi shi taꞌa kan naꞌiki<br />

ochiꞌi kaꞌa kan naa. (12 owunun<br />

wuruꞌu zun sodiz.) Okaku dan idi,<br />

tuu kii ĩdiꞌitin pan. 43 Mazan Jesus<br />

kian ĩꞌati, “Manaꞌa paꞌi ukowaa daꞌanaꞌa<br />

udauꞌan.” Naꞌiki ukian kapam<br />

ĩꞌati, “Utaaꞌa naa owanyuku nuu nii.”<br />

Aonaa Jesus aiapa-kao Nazareth ii<br />

(Mat<strong>the</strong>w 13:53-58; Luke 4:16-30)<br />

6 1 Udaunaꞌan Jesus makon<br />

padyau pai-kizi wii zai iti patominapa-kida<br />

nii nao tuma. 2 Sookapa-karu<br />

Kamoon dono utomi napa-kidan pidannao<br />

syna gogue ii. Iriba pidan nao<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


103<br />

MARK 6<br />

naꞌiai nao aba tan ukuwaa, tuu kiaꞌo<br />

idaꞌan mana wun ĩdiꞌitin pan. “Naꞌiki dii<br />

uaita pan ipai wuruꞌu?” ĩkian. “Kanom<br />

taa nii uꞌati uai tapa-kinaa nii? Naꞌapa<br />

dii ushaꞌapa tan umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan, aonaꞌo watuka pau zon?<br />

3 Aonaa car pen ter mani uruu, Mary<br />

daniz? Aonaa James, Joseph, Judas<br />

naꞌiki Simon inawuzu mani wuruꞌu<br />

uruuz? Aonaa mooko udada koo nao<br />

mashaa pan daꞌaꞌa?” Aonaa ĩmishi dan,<br />

naꞌiki aonaa ĩnyuku nuu-atin wuruꞌu<br />

ushaꞌa paa pa nii kidaz. 4 Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Tomin karu prophetin nao nau baa-kao<br />

baꞌo ran wii zai ii kida, mazan pawiiziꞌi,<br />

aonaa uiriban nao naꞌiki baꞌo ran<br />

pidan nao nau baan uruu!” 5 Uruu idi<br />

aonaa Jesus shaꞌapa tan umana wun<br />

kidaꞌo aimaa kan naꞌii, soo masakaudaꞌu<br />

kari kao nan, upisha tan kari nai nao<br />

pakaꞌu idi naꞌapain ukakuda ĩdyaun.<br />

6 Tuu kii mana wun udiꞌitin pan ĩdauꞌu<br />

ĩmami shida kan idi paugaru.<br />

Jesus dyuudan​<br />

​12 patominapa-kidaniinao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 10:5-15; Luke 9:1-6)<br />

Udaunaꞌan Jesus makon naa ipai<br />

wii zai kida kawanaꞌati; naꞌii ukakinao<br />

pan ipai pidan nao. 7 Udapa dan<br />

12 patomi napa-kida nii nao bao kopa<br />

paꞌidaꞌati. Udaunaꞌan udyuu dan naa<br />

ĩmakon dyaꞌu tam kida. Utaan maꞌozaka-karu<br />

ĩꞌati, ĩkodita-kida-kinaa nii<br />

oiaꞌo doro nai kida.<br />

8 Udaunaꞌan ukian ĩꞌati, “Manaꞌa<br />

paꞌi unaꞌa kaꞌa naꞌa aimaa kan kida<br />

utuma umakon an, soo uwadookori<br />

paꞌan. Aonaa unaꞌa kaꞌa naꞌa<br />

wanyuku nui, oo usaa kon, oo<br />

upuraa tan kida. 9 Pukai wada<br />

pudaz kidi. Aonaa punaꞌa kaꞌa naa<br />

baꞌo ran pushoo ton.” 10 Jesus kian<br />

ĩꞌati kapam, “Naꞌiam udapaapakao<br />

kai man, naꞌii usooka din<br />

uruu kabaun diꞌii atii udoba taꞌazon<br />

kawanaꞌati baꞌo ran wii zai iti.<br />

11 Ukaa wan an naꞌiaꞌo ram wii zai<br />

diꞌiti, ĩmadapaapa kan an unao<br />

kai man oo ĩmaaba taꞌa zoo kan an<br />

ukuwaa, udobata naꞌiki uparaudaꞌaka<br />

imiꞌi ukidiba iki kida, ĩaitapa<br />

kizi papata kaꞌuta-kao nii.” 12 Uruu<br />

idi ĩmakoꞌo kan kidaꞌa naa ĩkaki naopaa<br />

nan pidan nao ĩtanawa tin kiziꞌi<br />

naa paꞌoian kida ai.<br />

13 Ĩkodita-kidan iriba oiaꞌo doronai<br />

nao kida pidan nao ai, naꞌapain<br />

iriba ĩramau dan pidan nao olive oil p<br />

idi naꞌiki ĩkaku dan ĩdyaun.<br />

John Chikaawunuupauzo​<br />

​mawakan dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 14:1-12; Luke 9:7-9)<br />

14 King Herod aba tan Jesus kaunama<br />

naan ipai ama zada kawanaꞌati.<br />

Pabiꞌi kida pidan nao kian, “John<br />

Chikaa wunuu pauzo kaku daꞌo raz<br />

powaa iti! Uruu idiꞌo wuruꞌu kainaꞌa<br />

umaꞌo za kan ushaꞌa pata-kinaa<br />

nii umana wun kidaꞌo aimaa kan.”<br />

15 Baꞌo rai nao kian, “Uruu Elijah!”<br />

Baꞌo ran kian, “Uruu prophet,<br />

kotuaꞌo Tomin karu prophetin<br />

kawa nuꞌo.” 16 Herod aba tan idizu,<br />

ukian, “Uruu John Chikaa wunuu-<br />

Mark<br />

p 6:13 olive oil: oil toma-kari wai olive aka diꞌiki. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 6<br />

104<br />

pauzo! Õdukuta-kida niꞌi naa shaꞌatii<br />

ukanau, mazan kai naꞌa ukaku dan<br />

powaa iti.”<br />

17 Kaika paꞌo daꞌi wuruꞌu John<br />

zowi auzo-kaoaz. Herod dyuu dan<br />

John zaa mata-kao, udodota-kao<br />

naꞌapain utaraa-kao. Herod shaꞌapatan<br />

wuruꞌu kaika paꞌa Herodias<br />

aipan atiꞌo, uzaama taniaz pau daiaro<br />

nii, paꞌina wuzu Philip dai aroz.<br />

18 John Chikaa wunuu pauzo aonaa<br />

umashaa dan paka dako tinan Herod<br />

ati kaika paꞌa: “Aonaa Tomin karu<br />

kashaa pan pidan zaama tan paꞌinawuzu<br />

dai aro!” 19 Uruu idiꞌi naa<br />

Herodias toꞌora-kizai ta pan John,<br />

oai pan pazowii-kida nuzu. Mazan<br />

Herod kazan naa tapa uruu. 20 Herod<br />

tarian John ai, uaita pan idi kaimanaꞌo<br />

naꞌiki umana wunuꞌo pidan<br />

uruu. Unaꞌa pan idi utaa pan uruu<br />

kai man. Unau dapa paabata pan<br />

John para dan paꞌati, panyuku nuu<br />

kasharu tin pan puꞌu padamata tuukii,<br />

ipai John para dan kawanaꞌati<br />

paꞌati.<br />

21 Herod shaka tan kamoo kaawan<br />

donoꞌo naa, Herodias kian,<br />

“Aizii turuaꞌo nii õkau naa tinan John<br />

ati.” Naꞌapain, Herod dapa dan ipai<br />

umana wun-tin pai nao pidan nao,<br />

soldyaa zowau naa nao kida naꞌiki<br />

kazowau ta pai nao pairi ban nao<br />

Galilee Baara ii. 22 Herodias dani<br />

mawuusa moro tan naꞌiki okonau pan<br />

naa. Tuu kii Herod naꞌiki upidanannao<br />

konau kii-kida nuzo. Uruu idiꞌi<br />

naa King Herod kian oꞌati, “Naꞌiaꞌoram<br />

aimaa kan puaipan, õtaan nii<br />

puꞌati. Pupishaa õꞌai! 23 Mishiꞌo<br />

õpara dan, õtaan nii puꞌati kanom<br />

puai apa nii, turuu õtaan puꞌati<br />

pazikon an õshaꞌa pauz.”<br />

24 Naꞌikiꞌo mawuu saba kodi tan<br />

opishaaꞌa nan padaro kaika paꞌa:<br />

“Kanom turuu õpishaan uꞌai?”<br />

Odaro kian, “John Chikaa wunuupauzo<br />

zowau, pukii.” 25 Kadima naꞌo<br />

idaꞌan okiwaꞌa kan king diꞌiti.<br />

Okian, “Õaiapa putaan õꞌati aizii<br />

daꞌaꞌa John zowau paraapi nazoꞌo.”<br />

26 Uruu idi tuu kii king kashaꞌo ran,<br />

mazan aonaꞌa naa turuu upanaꞌadan<br />

papara dan: ipai pidan nao<br />

aba tan wuruꞌu upishaa nuz oroo.<br />

27 Sariapa udyuu daꞌa kan soldyaa<br />

naꞌa nan John zowau taraa-kizai<br />

iki. Soldyaa makoꞌo kan uduku taꞌakan<br />

naa John kanau. 28 Udaunaꞌan<br />

ukaawa-kidan naa paraapi idaꞌa naz<br />

utaan naa zun atiz. Udaunaꞌan zun<br />

taan naazu padaro ati.<br />

29 John tomi napa-kida nii nao<br />

aba tan idiꞌi naa uzowii-kao, ĩnankan<br />

naa John nanaa, ĩdidan naa<br />

kapamazu.<br />

Jesus paan 5000 pidannao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 14:13-21;<br />

Luke 9:10-17; John 6:1-14)<br />

30 Jesus dyuuda nii nao kaa wan<br />

uꞌidaꞌati powaa ati, naꞌapain ipai<br />

ĩkowaa dan pakaki nao pan dauꞌu<br />

pidan nao, naꞌiki kanom pashaꞌa pata.<br />

31 Iriba pidan nao kaawa-kaa wan<br />

Jesus idaꞌati, bao koi nao kiwa-kiwan<br />

puꞌu kapam, aonaa kowas naꞌa pam<br />

naa ĩaroo pan. Uruu idi Jesus kian<br />

ĩꞌati, “Wamako ama zada iti pidannao<br />

ai, usookapa kizi masakau daꞌu<br />

naꞌii.” 32 Uruu ĩmakoꞌo kan naa baza<br />

iti kanawa idaꞌan pidan aonaa-kizi<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


105<br />

MARK 6<br />

itinapu. 33 Upuꞌu iriba pidan nao<br />

tuka pan ĩmakon, naꞌapain ĩaitapa<br />

ĩdyaun. Uruu idi ipai pidan nao<br />

makon kadima naꞌo idaꞌan wii zai<br />

kida iki unaawa an. Ĩkaa wan kiwiin<br />

Jesus makopa-kizi iti.<br />

34 Jesus maara tinan kanawa<br />

diꞌiki, utukapa iriba pidannao,<br />

tuu kii ukashaꞌo ran ĩdauꞌan,<br />

utuka pan idi kaznizo nao kawan<br />

ĩdyaun, aonaꞌo raz ĩkataa pi kin.<br />

Uruu idi dobata ukaki nao tan<br />

ĩdyaun. 35 Wachuu pun idiꞌi naa,<br />

utomi napa-kida nii nao kian uꞌati,<br />

“Wachuu puꞌu nan naa wuruꞌu, naꞌiki<br />

daꞌaꞌo razu amaza daꞌaꞌo kari kao nan<br />

wuruꞌu wau naouz. 36 Pudyuu daꞌa<br />

naa sho man wuruꞌu pidan naouz,<br />

mao na paꞌo zakapu oo wii zai kida<br />

diꞌiti ĩtoriiꞌan kizi pawanyuku nuu<br />

nii.”<br />

37 “Unao mishiꞌo rai man taa<br />

ĩwanyuku nuu nii.” Jesus kian.<br />

Ĩpishaan uruu, “Puai apa shaꞌa<br />

watorian kan ĩwanyuku nuu nii<br />

8 kauzu kaudin-karu winipi naa<br />

idaꞌan?” q<br />

38 Uruu idi Jesus pishaan ĩdyaun,<br />

“Naꞌa pau daꞌum bread kai naꞌa<br />

uꞌidaꞌa? Utukapa naka.”<br />

Ĩawu nuu tan kan dau naꞌan, ĩkian<br />

uꞌati, “Kai naꞌa bakaꞌi au daꞌu breadnao<br />

naꞌiki dyaꞌu tam kopau nao sodi<br />

kida.”<br />

39 Udaunaꞌan Jesus dyuu dan<br />

patomi napa-kida nii nao saka natakidan<br />

pidan nao, katoon tinapa kida<br />

koꞌoriꞌo pinidi paawa an. 40 Uruu<br />

idi pidan nao sakana tan katoontinapa<br />

kida, bau daꞌa paꞌo idaꞌa<br />

100, baꞌo ran idaꞌa 50. 41 Jesus<br />

zaama tan wuruꞌu bakaꞌi au daꞌuꞌoraz<br />

bread nao naꞌiki dyaꞌu tamaꞌo raz<br />

kopau nao, uawunuu pan aokazi iti<br />

patoriin pan tuma, “Kai manaꞌo<br />

pugaru Tomin karu, putaan idi<br />

wawanyuku nuu nii.” Udusho wan<br />

naa wuruꞌu bread kidaz, udyuu dan<br />

naa patomi napa-kida nii nao taanuzu<br />

ipai pidan kawanaꞌati. Naꞌapa<br />

kapam ubuu tan wuruꞌu kopau kidaz<br />

ipai ĩkawanaꞌati. 42 Ipai pidan nao<br />

aroo pan abaapa kida. 43 Udaunaꞌan<br />

Jesus tomi napa-kida nii nao zawadan<br />

12 dazo wan kida wanyuku nui<br />

waꞌakun. 44 Daonai ora nao paa-kariwaiz<br />

naꞌapain, uikoda mani 5000<br />

ĩdyaun.<br />

Jesus chiꞌikan wunu paawa an<br />

(Mat<strong>the</strong>w 14:22-33; John 6:15-21)<br />

45 Sariapa uruu dau naꞌan aka<br />

Jesus dyuu dan patomi napa-kidanii<br />

nao kiwii tan paꞌuaꞌati baza<br />

itinapu kanawa idaꞌan Beth saida<br />

iti. Uruu unaꞌan zii, udyuu daꞌazon<br />

idi pidan nao kiwan padapu iti<br />

kida. 46 Pidan nao kiwan dau naꞌan,<br />

umakon naawazi paawa iti. Naꞌiaꞌa<br />

naa utoriin pan. 47 Kamoo tipi tanin,<br />

karishii zikon iaꞌa naa kanawa,<br />

Jesus naꞌian zii paꞌan unaawa ii<br />

pabaꞌo ran tin. 48 Utukapa aonaa<br />

patomi napa-kida nii nao kaꞌii tan<br />

papoora tan kanawa kadiman, awaru<br />

poo tan idi ĩdyaun pakanaapu iki.<br />

Aizii wakan kanaa nin ukaa wan<br />

ĩꞌidaꞌati, chiꞌi kapa wunu paawa<br />

Mark<br />

q 6:37 8 kauzu kaudin-karu winipi­naa: Greek para dan idaꞌan 200 denarius atiꞌo.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 6​, ​7<br />

106<br />

an. Uwazoo-wazooan puꞌu ĩdyaun,<br />

49 ĩtukapa uchiꞌika pan wunu paawa<br />

an. “Maꞌa chai!” ĩkian patarian biiꞌi.<br />

50 Ipai ĩtarian tuu kii ĩtuka pan<br />

idi uruu. Sariapa Jesus para dan,<br />

ukian ĩꞌati, “Manaꞌa utariaꞌa naꞌa.<br />

Õgaru wuruꞌu!” 51 Udaunaꞌan upaidi<br />

naꞌa kan naa ĩtuma kanawa zoꞌiti.<br />

Sariapa awaru mashaa daꞌa kan, tuukii<br />

mana wun ĩdiꞌitin pan udauꞌu.<br />

52 Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa zii ĩaitapan<br />

mana wun kanom shaꞌapaꞌo 5000<br />

pidan nao paa-kao donoꞌo raz, dadara<br />

ĩzaama tan aimaa kan panyuku nuu iti.<br />

Jesus kakudan karinainao​<br />

​Gennesaret ii<br />

(Mat<strong>the</strong>w 14:34-36)<br />

53 Ĩtarau kan karishii wakadapu<br />

itinapu Genne saret Baara iti. Naꞌii<br />

ĩkoꞌi dan pakana wan karishii danomaꞌa.<br />

54 Ĩmaara tinan kanawa diꞌiki,<br />

sariapa pidan nao aita paꞌa kan Jesus.<br />

55 Uruu idi ipai pidan nao makoodanaan<br />

wii zai kawanaꞌati kida,<br />

ĩnaꞌa kan kari nai nao pawiizi baara<br />

idaꞌan kida paabata-kizi iti naꞌiam<br />

Jesus kaa wan.<br />

56 Jesus makon an naꞌitim karikao<br />

nan, wii zai, donoi, oo zakapu<br />

kida iti, pidan nao naꞌakan nii karinai<br />

nao uꞌidaꞌati, naꞌapain ĩpishaan<br />

uruu tuu kiaꞌo idaꞌan ĩaipan upishatakidan<br />

pakami chan danoma<br />

kari kao nan kari nai nao ati. Ipai pishatai<br />

nao ukami chan kaku dan powaa iti.<br />

Pidan tomanii kakinaorii kida<br />

(Mat<strong>the</strong>w 15:1-9)<br />

7 1 Pharisee nao naꞌiki tiichaapauzo<br />

nao Moses kaki naori<br />

dauꞌu, Jeru salem ikiꞌo ĩwaꞌa tin, kaawan<br />

Jesus idaꞌati. 2 Ĩtukapa pabiꞌi<br />

kida Jesus tomi napa-kida nii nao,<br />

aonaa ĩchi kaan pakaꞌu paaroo pan<br />

uaꞌii pakaki nao ri naa kawanaꞌati.<br />

3 (Pharisee nao naꞌiki ipai baꞌo rainao<br />

Jew nao taapa zii pakawan<br />

kakinao rii kotuaꞌo raz ĩdokozudaun<br />

nao taa pan, aonaa ĩaroo pan<br />

machi kaaka-daun pakaꞌu kakinao rii<br />

kawanaꞌati. 4 Ĩtorian dono aimaa kan,<br />

aonaꞌo nii ĩnikan sari aa pazu, mazan<br />

kiwiin ĩchi kaan niizu. Naꞌapain iriba<br />

ĩtaa pan baꞌo ran kakinao rii kida,<br />

wuru kawanuꞌu ĩchikaa ka pau zon<br />

kadu zuz pakoo pon kida, kaꞌuz kin<br />

kida, boon kida, aroapa-kizai baara<br />

kida kapam.) 5 Uruu idi Pharisee nao<br />

naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />

dauꞌu pishaan Jesus, “Kanom<br />

niꞌo aonaa putomi napa-kida nii nao<br />

taa pan kakinao rii wadokozu-daunnao<br />

diꞌikiꞌo raz, mazan ĩaroo pan<br />

aonaa ĩchi kaan pakaꞌu wakaki naorinaa<br />

kawanaꞌati.”<br />

6 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun,<br />

“Mishiꞌo tawuruꞌu Isaiah para dan<br />

kiauzo nuz unao dauꞌan kotuaꞌa naa!<br />

Mishiꞌo wuruꞌu, unao taa pin pai nao<br />

kai manai nao nii kaiki niꞌi, naꞌapa<br />

usaa din pan kawan:<br />

‘Diꞌo raz pidan nao, ĩtaa pan<br />

õgaru umana wunuꞌo nii<br />

papara dan idaꞌan<br />

kari kao nan,<br />

mazan muna poꞌo ĩtaa pan<br />

panyuku nuu õꞌai.<br />

7 Aonaa mishiꞌo mani ĩmanawun<br />

tapan õgaru,<br />

mazan ĩtaa pan pidan tomanii<br />

kakinao rii kari kao nan,<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


107<br />

MARK 7<br />

aonaa õkaki naori kida<br />

mani!’ r<br />

8 Unao, aonaa uai pan Tomin karu<br />

kaki naori, mazan umishidan<br />

pidan toma nii kakinao rii<br />

kari kao nan.”<br />

9 Jesus kian ĩꞌati powaꞌa zii,<br />

“Uaitapa mishi udiꞌitin pan aonaa<br />

uai pan Tomin karu kaki naori,<br />

mazan uai pan utaa pan umishidauzo<br />

nii kaduz kakinao rii paꞌan.<br />

10 Moses kaki naori kian, ‘Pumarainapa<br />

pudaru naꞌiki pudaro,’ naꞌiki<br />

‘kanom dakoo paꞌo padaru oo padaro<br />

zowii-karu nii.’ 11 Mazan unao kakinao<br />

pan, turuu pidan kian padaru<br />

oo padaro ati kaika paꞌa: ‘Kanom<br />

õtaaꞌa zoo niꞌi naa puꞌati padamata,<br />

aonaꞌo nii õtaan puꞌatizu, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan õtaa niꞌi naazu “Corban”<br />

nii (taa-kari wai Tomin karu ati,<br />

kiaꞌo wuruꞌu).’ 12 Naꞌa paꞌo idaꞌan<br />

aonaa utaapa dan ukamin kaꞌu tan<br />

padaru oo padaro. 13 Unao, aonaa<br />

uizoꞌa tin Tomin karu kaki naori, soo<br />

utaa paꞌa zon pakawan wuruꞌu pidan<br />

tomaniaz kida kakinao rii. Naꞌapain<br />

iriba kai naꞌa baꞌo ran kida naꞌa paꞌo<br />

ushaꞌa paa pan.”<br />

Kanom tomaꞌo pidan oian<br />

(Mat<strong>the</strong>w 15:10-20)<br />

14 Udaunaꞌan Jesus dapa dan<br />

kasabaꞌu kin pai naouz pidan nao<br />

paꞌidaꞌati, bauka paꞌa naa ukian ĩꞌati,<br />

“Uaba tapa kai manai man, uaitapa<br />

kizi naꞌa pam õkian. 15 Kanom pidan<br />

nika nii, aonaa uꞌoii dan pidan.<br />

Mazan, kanom kodi taꞌo pidan<br />

nyuku nuu iki, uruu paꞌan oii daꞌo raz<br />

pidan. 16 [Pukaki naon an puaba taꞌa<br />

naa kakinao rii!]” s<br />

17 Jesus makoꞌo kan naa<br />

uwaꞌa kaꞌa kan naa pidan nao<br />

kasabaꞌu kin pai naouz, umoro tan<br />

kabaun nazo iti. Utomi napa-kida niinao<br />

pishaan naa uruu naꞌii, ĩaipan<br />

ukowaa dan wuruꞌu diꞌi tinapakinai<br />

kidaz kuwai mashaꞌa pan naꞌo<br />

idaꞌan. 18 Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa<br />

zii mooko uaita pan kapam?<br />

Kanom pidan nika nii, aonaa uꞌoiidan<br />

uruu. 19 Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

aonaa umoro tan unyuku nuu iti,<br />

soo utoba nazo iti kari kao nan.<br />

Udaunaꞌan ukodi taꞌa kan niꞌi naa<br />

uꞌidiꞌiki.” (Kaika paꞌo kadako tinkaru<br />

idaꞌanaꞌo, Jesus kowaa dan ipai<br />

shaꞌa paꞌo ram wanyuku nui turuu<br />

unika-kao.)<br />

20 Powaꞌa zii ukian, “Kanom<br />

kodi taꞌo pidan diꞌiki, wuruꞌu oiidaꞌo<br />

raz pidan paꞌan. 21 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan kanom kodi taꞌo pidan nyukunuu<br />

iki, uruu wuruꞌu oii daꞌo raz<br />

pidan diꞌitin pan, ushaꞌa pata-kinaa<br />

nii oii kidaꞌo raz aimaa kan kaika paꞌoraz<br />

kidaꞌa: pidan kamin shuꞌuin pan,<br />

pidan koidi mikin, pidan zowian<br />

baꞌo ran pidan, 22 pidan baꞌoran<br />

ta pan, pidan mishaꞌo ra run,<br />

naꞌiki pabiꞌi naaka kidaꞌo oiaꞌo<br />

shaꞌa pata-kao; wuru kawanuꞌu<br />

umarii dinau zon, aonaa ukibaꞌazoo-kidan<br />

pashaꞌa paa pan oii kidaꞌo<br />

aimaa kan, ukishauzi-shorin, udakoomikin,<br />

unau dapa paꞌata din pan,<br />

naꞌiki ĩmashaa pan maai ta pi naka-<br />

Mark<br />

r 7:7 Isaiah 29:13 s 7:16 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 7<br />

108<br />

daun kari kao nan. 23 Ipai wuruꞌu<br />

oii kidaꞌo raz shaꞌa pata-kao, pidan<br />

nyuku nuu ikiꞌo ukodi tan naꞌiki uruu<br />

kida oii daꞌo pidan.”<br />

Gentileaba mishidaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 15:21-28)<br />

24 Udaunaꞌan Jesus makon munapoꞌo<br />

ama zada diꞌiti, maona paꞌo raz<br />

donoi Tyre Baara anta napu. Umorotan<br />

kabaun nazo iti, aonaa uai pan<br />

pidan nao aita pan panaꞌan, mazan<br />

aonaa turuu udizi nan. 25 Zuna, kainaꞌaꞌo<br />

oiaꞌo doro nai odani sodi zun<br />

idaꞌa, abata Jesus kainaꞌan naꞌapain<br />

okaa wan Jesus idaꞌati, odaza ba dinan<br />

oawun imiꞌi baara iti. 26 Wuruꞌu<br />

zunaz, Gentile t oroo, oshaka tan<br />

Phoe nicia Baara ii Syria iaꞌo raz.<br />

Tuu kiaꞌo idaꞌan opishaan Jesus, oaipan<br />

ukodita-kidan oiaꞌo doro nai<br />

pau dani sodi zun ai.<br />

27 Mazan Jesus dakoꞌa tin oroo,<br />

“Wapaa zii kiwiin korai zian nao.<br />

Aonaa turuu korai zian nao wanyukunuu<br />

taa-kao arima raka nao ati.”<br />

28 Okian, “Mishiꞌo, Nao ba nai,<br />

upuꞌu arima raka nao nikan koraizian<br />

nao wanyuku nuu unuba miisa u<br />

waranuꞌu.”<br />

29 Ukauꞌan Jesus kian oꞌati,<br />

“Pudakoꞌa tin idi õpara dan naꞌapa,<br />

pukiwaꞌa naa pudapu iti puiko dan<br />

nii pudani sodi kodi taꞌa kaꞌa naa<br />

oiaꞌo doro nai oꞌai!”<br />

30 Okiwan padapu iti, oikoda<br />

pau dani washatin pan bed paawaꞌa,<br />

oiaꞌo doro nai kodi taꞌa kaꞌa naa oꞌai.<br />

Jesus kakudan makinaꞌo naꞌiki<br />

maparadanuꞌo daonaiora<br />

31 Udaunaꞌan Jesus makon Tyre<br />

Baara iki, umakon Sidon an atii<br />

Galilee Kari shiiz iti. Naꞌikiꞌo udobatan<br />

mao napa Deca polis Baara an.<br />

32 Pidan nao kaawa-kidan Jesus<br />

idaꞌati dao nai ora makinaꞌo naꞌiki<br />

aonaꞌo mapara da nuꞌo kapam.<br />

Ĩpishaan Jesus tuu kiaꞌo idaꞌan,<br />

ĩaipan upisha ta nuzu pakaꞌu idi.<br />

33 Uruꞌu naa Jesus naꞌa ka nuzu<br />

pabaꞌo ran tin munapo pidan nao<br />

ai; naꞌii umuu dan pakaꞌu shuwu<br />

kida ukinao kida diꞌiti, udaunaꞌan<br />

usopi tan pazaa dako, uruu idi<br />

upisha tan uninoba. 34 Udaunaꞌan<br />

Jesus awunuu pan aokazi iti naꞌiki<br />

utoꞌo taꞌa kan panizo wan naꞌiki<br />

ukian, “Effatha.” “Pudaꞌa tin,” kiaꞌo<br />

wuruꞌu. 35 Uruꞌu naa mishi ukinao<br />

daꞌa tinaꞌa kan naꞌiki uninoba kiitinaꞌa<br />

kan; uruu idi kai manaꞌa naa<br />

upara daꞌa kan.<br />

36 Udaunaꞌan Jesus kian ipai<br />

pidan nao ati, “Manaꞌa paꞌi ukowaadaꞌa<br />

naa baꞌo rai nao pidan nao ati<br />

wuruꞌu.” Ukaki nao wan puꞌu ĩdyaun<br />

powaꞌan kida padamata, powaꞌa zii<br />

mana wun ĩkowaa daa biꞌian bao koinao<br />

ati udauꞌu. 37 Ipai aba tai naouz<br />

udauꞌu, tuu kii mana wun ĩdiꞌitin pan.<br />

Naꞌiki sariapa ĩkian, “Ipai kanom<br />

ushaꞌa pata nii kida kai man zii manawun<br />

ushaꞌa pata nuzu. Ukaki naoda<br />

zii maki nao-ziiwa naꞌiki ukaparada<br />

nuta zii mapara da nuꞌo.”<br />

t 7:26 Gentile: pidan panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. u 7:28 miisa: English idaꞌan, table.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


109<br />

MARK 8<br />

Jesus paan 4000 pidannao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 15:32-39)<br />

8 1 Masakau daꞌu uruu dau naꞌan,<br />

iribaꞌo pidan nao kaa wan<br />

Jesus idaꞌati koshan. Naꞌapain uruu<br />

dono, aonaꞌo raꞌa naa ĩwanyuku nuu<br />

nii. Uruu idi Jesus dapa dan patominapa-kida<br />

nii nao paꞌidaꞌati. 2 Ukian<br />

ĩꞌati, “Õkashaꞌora-kida, õtuka pan<br />

wuruꞌu pidan naouz, ĩnaꞌan idi<br />

idiki nau daꞌu kamoꞌo naa õtuma<br />

naꞌapain aonaa kano maꞌa naa<br />

ĩnikan. 3 Aonaa turuu õdyuu dan<br />

ĩdyaun maa roo paka-daun, panaadon<br />

ĩmadoro nai tan pazama zin<br />

idi pamakopa-kizi an, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan pabiꞌi kida muna poꞌo<br />

ĩmashaa pan.”<br />

4 Utomi napa-kida nii nao pishaan<br />

uruu, “Naꞌa pam nii dii mooko pidan<br />

ikodan wanyuku nui daꞌaꞌa, baaraꞌa<br />

kari kao nan, papaa-kinaa nii ipai<br />

wuruꞌu iribaꞌo raz pidan nao?”<br />

5 “Naꞌa pau daꞌum bread kai naꞌa<br />

uꞌidaꞌa,” Jesus kian ĩꞌati.<br />

“Kai naꞌa 7 bread,” ĩkian.<br />

6 Jesus dyuu dan ipai pidan nao<br />

sakana tan imiꞌi baaraꞌa. Udaunaꞌan<br />

uzaama tan bread kidaz, utoriinapa-kida<br />

nuzu. “Kai man,” ukian<br />

Tomin karu ati udauꞌan. Udushowa<br />

nuzu, udaunaꞌan utaa nuzu<br />

patomi napa-kida nii nao ati, ĩnao<br />

kiziꞌi naa kataa nuzu ipai pidannao<br />

kawanaꞌati. Ipai ĩshaꞌapa tan<br />

padyuuda-kizi nao. 7 Naꞌaꞌo kapam<br />

masakau daꞌu kopau nao. Utoriinapa-kida<br />

nuzu. “Kai man,” ukian<br />

Tomin karu ati udauꞌan. Udaunaꞌan<br />

utaan naa kidaz patomi napa-kidanii<br />

nao ati, ĩnao kizi kataa nuzu<br />

koshan pidan nao ati.<br />

8-9 Ipai pidan nao aroo pan<br />

abaapa, ikoda mani 4000 pidan nao.<br />

Jesus tomi napa-kida nii nao zawadan<br />

7 dazo wan kida wanyuku nui<br />

waꞌakun. Udaunaꞌan Jesus dyuudan<br />

naa pidan nao kiwan padapu iti<br />

kida. 10 Sariapa upai dinan kanawa<br />

zoꞌiti patomi napa-kida nii nao tuma,<br />

ĩmakon muna poꞌo wii zai Dalmanutha<br />

Baara iti.<br />

Phariseenao aipan Jesus aidan<br />

umanawunuꞌo aimaakan paꞌati<br />

(Mat<strong>the</strong>w 16:1-4)<br />

11 Pharisee nao kaa wan Jesus<br />

idaꞌati. Ĩtiwaa-kida paꞌa zon uruu,<br />

uruu idi ĩkian uꞌati, “Puaida waꞌati,<br />

naꞌa pam turuu pushaꞌapa tan umanawun<br />

kidaꞌo aimaa kan, puaida-kida<br />

kizi waꞌati kai naꞌa mishi mishiꞌo<br />

Tomin karu maꞌo za kan kainaꞌan<br />

puꞌidaꞌa.” 12 Mazan Jesus nyuku nuu<br />

kashaꞌo ran, naꞌiki ukian, “Kanom<br />

nii mooko utuka paꞌa zon umana wun<br />

kidaꞌo aimaa kan shaꞌa pata-kao?<br />

Õkowaa dan nii uꞌati, aonaa turuu<br />

õai dan umana wun kidaꞌo aimaa kan<br />

uꞌati!” 13 Udaunaꞌan uwaꞌa kaꞌa kan<br />

naa ĩdyaun. Upai dinan koshan<br />

kanawa zoꞌiti patomi napa-kidanii<br />

nao tuma, ĩmakon naa karishii<br />

baza iti.<br />

Phariseenao naꞌiki Herod​<br />

​yeastin kida<br />

(Mat<strong>the</strong>w 16:5-12)<br />

14 Jesus tomi napa-kida niinao<br />

manyuku nuu tan panaꞌa kan<br />

iriba bread kida; ĩnaꞌa kapa nii<br />

Mark<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 8<br />

110<br />

bau daꞌapa sodi kari kao nan patuma<br />

kanawa zoꞌo. 15 Jesus kaki nao tan<br />

ĩdyaun, “Uzau din paꞌi Pharisee nao<br />

yeastin ai naꞌiki Herod yeastin ai<br />

kapam.”<br />

16 Uruu idi ĩkian paꞌati aaka,<br />

“Ukian kaika paꞌa uaita pan idiꞌo<br />

aonaa bread nii waꞌidaꞌa.”<br />

17 Jesus aitapa naꞌa paꞌo ram<br />

wuruꞌu ĩkia nuz. Uruu idi upishaan<br />

ĩdyaun, “Kanom nii ukada koi napakidan<br />

bread aonaan uꞌidaꞌa? Aonaa<br />

mooko uaita pan? Dadaraꞌo mooko<br />

mana wun uzowau? 18 Ishaꞌo mooko<br />

uawun naꞌiki aonaa ukaki naon?<br />

Aonaa mooko uaita pan 19 tawuru<br />

donoꞌo õdusho wauzo nuz bakaꞌi audaꞌu<br />

bread nao õpaa-kinaaz 5000<br />

pidan nao? Naꞌa pau daꞌum dazo wan<br />

kida wanyuku nui waꞌakun uzawadan<br />

naꞌapain?”<br />

Utomi napa-kida nii nao kian uꞌati,<br />

“Naꞌaꞌo shaꞌatii 12 dazo wan kida<br />

wanyuku nui waꞌakun.”<br />

20 “Tawuru donoꞌo maniꞌi<br />

õdusho wauzo nuz 7 bread 4000<br />

pidan nao ati, naꞌa pau daꞌum dazo wan<br />

wanyuku nui waꞌakun uzawa dan<br />

naꞌapain?”<br />

“7 dazo wan shaꞌatii,” ĩkian.<br />

21 “Upuꞌu zii, aonaa uaita pan?”<br />

ukian ĩꞌati.<br />

Jesus saabaan pidan awun<br />

ishaꞌo Bethsaida ii<br />

22 Udaunaꞌan ĩkaa wan naa<br />

Beth saida iti. Naꞌiaꞌa naa pidannao<br />

kaawa-kidan ishaa wun pidan<br />

Jesus idaꞌati, tuu kiaꞌo idaꞌan ĩaipan<br />

upisha ta nuzu. 23 Jesus zaama tan<br />

wuruꞌu ishaa wu nuz pakaꞌu diꞌiki,<br />

unaꞌa kaꞌaka nuzu munapo wii zai<br />

ai. Udaunaꞌan usopi tan pazaa dako<br />

uawun kida diꞌiti, naꞌiki upishatan<br />

uawun kida pakaꞌu kida idi.<br />

Udaunaꞌan upishaa nuzu, “Putukapaꞌa<br />

naa aimaa kan?”<br />

24 Dao nai ora awunuu danaan,<br />

naꞌiki ukian, “Õtukapa pidan nao,<br />

mazan õtuka pan ĩdyaun ikoda<br />

tawuruꞌu atamun nao chiꞌika pan<br />

kawa nuꞌo.”<br />

25 Udaunaꞌan Jesus pisha tan<br />

powaꞌa zii koshan uawun kida<br />

pakaꞌu idi. Uruu uawun kida saabainaꞌa<br />

kan naa, kai manai manaꞌa naa<br />

utuka pan koshan. 26 Udaunaꞌan<br />

Jesus dyuu daꞌa kan naazu sariapa<br />

padapu iti. Ukian kapam uꞌati,<br />

“Manaꞌa paꞌi pumakoꞌo naꞌa wii zai<br />

iti powaa iti.”<br />

Kanom dii Jesus?<br />

(Mat<strong>the</strong>w 16:13-20; ­<br />

Luke 9:18-21)<br />

27 Udaunaꞌan Jesus makon<br />

patomi napa-kida nii nao tuma wii zai<br />

kida diꞌiti, mao napai naouz Caesarea<br />

Philippi itinapu. Ĩmako paa nan puꞌu<br />

upishau taa nan patomi napa-kidanii<br />

nao, “Naꞌapa dii pidan nao kian<br />

õdauꞌan?” 28 Ĩdakoꞌa tin uparadan<br />

kaika paꞌa: “Pidan nao kian<br />

pugaru John Chikaa wunuu pauzoz,<br />

naꞌiki bao koi nao kian pugaru<br />

prophet Elijah, naꞌiki bao koi nao<br />

kian pugaru kotuaꞌo raz prophetnao<br />

bii ikiꞌo kaa wan powaa ati<br />

koshan.”<br />

29 Udaunaꞌan upishaan ĩdyaun,<br />

“Unao mani. Naꞌapa dii ukian<br />

õdauꞌan?”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


111<br />

MARK 8​, ​9<br />

Sariapa Peter dakoꞌa tinuzu,<br />

“Pugaru Christ.” v<br />

30 Udaunaꞌan Jesus kiaꞌa kan ĩꞌati,<br />

“Manaꞌa paꞌi ukowaa daꞌa naꞌa kanom<br />

wuruꞌu õgaruz.”<br />

Jesus kowaadan naꞌapam nii​<br />

​pamawakan<br />

(Mat<strong>the</strong>w 16:21-28; Luke 9:22-27)<br />

31 Uruu dau naꞌan Jesus kakuwaapan<br />

naa pazowiaꞌa zoo-kao dauꞌu.<br />

Ukian, “Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

ubaiaa pan nii kashaꞌo raꞌo mana wun.<br />

Kazowau ta pai nao Jew nao, naꞌiki<br />

faadaa nao zowau naa nao, naꞌiki<br />

tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />

dauꞌu, aonaꞌo nii ĩaipa nuzu. Uzowiikao<br />

nii kapam, mazan idiki nau daꞌu<br />

kamoo dau naꞌan ukadishi tan nii<br />

powaa iti koshan.”<br />

32 Jesus kakuwaa pan idi kaimanai<br />

man mana wun ĩꞌati, Peter<br />

dapada nuzu panaꞌi ti napu naꞌiki<br />

utoꞌo rau anuz. 33 Sariapa Jesus<br />

tanawa tinan naꞌiki uawunuu pan<br />

baꞌo ran patomi napa-kida nii nao<br />

diꞌiti, naꞌiki sariapa utoꞌo rauan<br />

Peter. Ukian uꞌati, “Pumako õꞌai,<br />

Satan. Aonaa pudiꞌi tin pan Tominkaru<br />

diꞌitin pan kawan, mazan<br />

pudiꞌi tin pan pidan diꞌitin pan kawanuꞌo<br />

kari kao nan.”<br />

Jesus pidanan baiaapaꞌo nii oiaꞌo<br />

34 Udaunaꞌan Jesus dapa dan<br />

iribai naouz pidan nao naꞌiki patominapa-kida<br />

nii nao paꞌidaꞌati. Ukian<br />

ĩꞌati, “Kanom daꞌanaꞌa zoꞌo õgaru,<br />

marii umarinaꞌa tan panau dapa nii<br />

pashaꞌa paa pan, naꞌiki unaꞌa kan<br />

pacrossan naa, w naꞌiki udaꞌanan<br />

õgaru. 35 Kanom kazan naa taꞌa zoꞌo<br />

pananaa, uwazi wadan niizu; mazan<br />

kanom waziwa daꞌo pananaa õdikin<br />

ii, naꞌiki Kai manaꞌo Kuwai dikin ii,<br />

mishiꞌo nii uiko dan kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-karu paꞌati. 36 Aonaa kanom<br />

pidan ikodan uzaama tan an ipai<br />

aimaa kan imiꞌi baara an kidaꞌo,<br />

uwazi wai nan puꞌu kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-karu ai. 37 Oo kai naꞌa shaꞌa<br />

aimaa kan powaꞌaꞌo uaiapa-kao<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-karu ai?<br />

38 Naꞌiaꞌo ram pidan kibaꞌa zoo-kida ꞌo<br />

padaꞌa nan õgaru, naꞌiki pakakuwaa<br />

pan õkaki naori kida dauꞌu<br />

wunao atiꞌi, oiai naouz naꞌiki mamishida-kai<br />

naouz; naꞌa paꞌo nii kapam<br />

Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kibaꞌa zookidan<br />

uruu, ukaa wan dono udaru<br />

umana wunun tuma naꞌiki kai manainao<br />

Angel nao tuma.”<br />

9 1 Udaunaꞌan ukian, “Õkowaadan<br />

nii mishiꞌo uꞌati, pabiꞌi<br />

kida unao kai daꞌaꞌa, aonaꞌo nii zii<br />

umawa kan utuka pan uaꞌii Tominkaru<br />

Nao ba nai-tinan kamoon<br />

kaa wan umana wunuꞌo idaꞌan.”<br />

Jesus panaꞌadinan patominapakidaniinao<br />

awun zaꞌa<br />

(Mat<strong>the</strong>w 17:1-13; Luke 9:28-36)<br />

2 Aizii 7 kamoo dau naꞌan Jesus<br />

naꞌakan patuma, Peter, James naꞌiki<br />

John dokoaꞌo midukuo paawa iti.<br />

Naꞌii ĩnaꞌian naꞌa pau daꞌu sodi<br />

Mark<br />

v 8:29 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. w 8:34 unaꞌa­kan<br />

pacrossan­naa: ubaiaa pan kashaꞌo raꞌo oo uzowii-kao nii padaꞌan pan dikin ii Jesus.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 9<br />

112<br />

kari kao nan. Utomi napa-kida niinao<br />

awun zaꞌa upanaꞌa dinaꞌa kan.<br />

3 Ukami chan tanawa tinan wiziꞌi<br />

naꞌiki baraka, ubara kan powaꞌa zii<br />

ipai pidan nao chikaa pauzo nao chikaan<br />

nii ai. 4 Udaunaꞌan ĩtukapa<br />

Elijah, Moses tuma, kadako tinan<br />

Jesus ati.<br />

5 Peter kian Jesus ati, “Tiichaa,<br />

kai manaꞌo wuruꞌu wanaꞌa nuz<br />

daꞌaꞌa. Turuu watoman idiki nau daꞌu<br />

kabaun nao sodi kida, bau daꞌapa<br />

puꞌati, baꞌo ran Moses ati naꞌiki baudaꞌapa<br />

Elijah ati.” 6 Tuu kii Peter<br />

tarian bao koi nao tuma, aonaa uaitapa<br />

naa tan naꞌa pam pakiaꞌa kan.<br />

7 Udaunaꞌan ishaꞌiz kaa wan<br />

udikin daꞌa kan naa ĩdyaun, naꞌiki<br />

parada-karu kian ishaꞌiz bii iki,<br />

“Diꞌo raꞌa õdani õmarai napa nii,<br />

uabata naꞌa pam ukian!” 8 Ĩawunuu<br />

da naaꞌa kan kadima naꞌo idaꞌan,<br />

aonaꞌa naa baꞌo ran pidan nao nii<br />

ĩtuma, soo Jesus kari kao nan.<br />

9 Ĩtoka paa nan puꞌaꞌa naa<br />

midukuo iki, Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Manaꞌa paꞌi ukowaa daꞌa naꞌa<br />

wuruꞌu utuka paniaz, atii Dao naiora<br />

Aokazi Ikiꞌo kadishi tan dau naꞌan<br />

pamawaka-kizi iki.” 10 Ĩmishida<br />

upara dan, mazan paꞌati aaka<br />

ĩpishau taa ka paa nan naꞌa paꞌo ram<br />

atiꞌo wuruꞌu ukia nuz, “ukadishi tan<br />

nii pamawaka-kizi iki,” kiaꞌo raz,<br />

ĩaipan paai tapa nuzu.<br />

11 Uruu dau naꞌan ĩpishaan Jesus,<br />

“Kanom niꞌo tiichaa pauzo nao Moses<br />

kaki naori dauꞌu kian, ‘Eli jahꞌo nii<br />

waꞌati kiwiin.’ ”?<br />

12 Ukian ĩꞌati, “Eli jahꞌo nii mishi<br />

waꞌati kiwiin umin zii wa taꞌa nan ipai<br />

aimaa kan. Naꞌapa kotuaꞌo usaadauzo-kao<br />

Tomin karu Para dan<br />

idaꞌa Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo dauꞌan,<br />

upata kaꞌuta-kao nii tuu kii naꞌiki<br />

aonaꞌo nii uaiapa-kao. 13 Õkowaa dan<br />

nii uꞌati, mishi, Elijah kaa wan kaꞌa<br />

naa naꞌiki pidan nao pata kaꞌu tauzonii<br />

uruu, naꞌapa usaadin pau zon<br />

kawanaꞌati Kaa rita idaꞌa kotuaꞌa<br />

naa.”<br />

Jesus kodita-kidan oiaꞌo doronai<br />

daonaiora diꞌiki<br />

(Mat<strong>the</strong>w 17:14-21; Luke 9:37-43a)<br />

14 Uruu dau naꞌan ĩkaa wan naa<br />

powaa ati bao koi nao tomi napa-kidakari<br />

wai nao idaꞌati, ĩtukapa iriba<br />

pidan nao kasabaꞌu kin pan ĩtuma.<br />

Naꞌaꞌo kapam tiichaa pauzo nao<br />

Moses kaki naori dauꞌu kadakotinan<br />

ĩtuma. 15 Iribai nao pidan nao<br />

tuka pan idi Jesus waꞌatin, tuu kii<br />

ĩkonau kiaꞌa kan, naꞌiki ĩdimaꞌa kan<br />

uꞌidiꞌiti, ĩdapaa pan naa uruu kaiman<br />

kapam.<br />

16 Jesus pishaan patomi napakida<br />

nii nao, “Kanom dauꞌa naꞌo<br />

ukada koin pan wunao tumaꞌa?”<br />

17 Bau daꞌapa pidan tunaru nao<br />

dakoꞌa tin upara dan iribaꞌo pidannao<br />

bii iki. Ukian, “Tiichaa, kai naꞌa<br />

õnaꞌa kan õdani dao nai ora puꞌidaꞌati.<br />

Kai naꞌa oiaꞌo doro nai uꞌidaꞌa, naꞌiki<br />

aonaa ukapara da nun. 18 Naꞌapainim<br />

oiaꞌo doro nai tuu kii daꞌa kan<br />

an uruu, ukaboo taꞌa kan nii uruu<br />

imiꞌi baara iti, udaunaꞌan bozo waꞌo<br />

kodi tan udako iki, ukuzo waꞌa kan<br />

paudako kida, udaunaꞌan udadaraꞌa<br />

kan, dadara, dadara. Õpishaa nii<br />

padamata putomi napa-kida nii-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


113<br />

MARK 9<br />

nao, õai pan ĩkodita-kidan wuruꞌu<br />

oiaꞌo doro naiz uꞌai, mazan aonaa<br />

ĩturuan.”<br />

19 Jesus kian, “Naꞌapa dii aonaa<br />

zii umishi dan? Kotuaꞌi kiꞌi naa<br />

õmashaa pan utuma? Kotuaꞌi kiꞌi naa<br />

õnaꞌan õbaia tinan utuma? Punaꞌaka<br />

naꞌiki wuruꞌu daonai oraz õꞌidaꞌati.”<br />

20 Uruu idi ĩnaꞌa kan naa uruu<br />

Jesus idaꞌati. Aizii oiaꞌo doro nai<br />

tuka paꞌa kan idi Jesus, sariapa<br />

udorauta-kidan naꞌiki uzii aꞌa kan<br />

wuruꞌu daonai oraz. Uwazai nan naa<br />

naꞌa imiꞌi baaraꞌa, udako bozo waꞌakan<br />

naa kapam. 21 Jesus pishaan<br />

dao nai ora daru, “Naꞌa pam dii<br />

ukotuaꞌikin naa pudani kaika panuꞌu?”<br />

Dao nai ora daru kian, “Kotuꞌu<br />

uduu so din iki. 22 Panaa don kida,<br />

mao napa daꞌi oiaꞌo doro nai zowiinuzu<br />

ukaboo tan idaꞌan uruu tikazi<br />

diꞌiti naꞌiki wunu baoko iti. Pukamunan-kida<br />

sho man waunao, naꞌiki<br />

pukamin kaꞌuta waunao, puturuan<br />

an pukamin kaꞌu tan!”<br />

23 Jesus kian uꞌati, “Kanom nii<br />

pukian ‘puturuan an pukamin kaꞌutan’?<br />

Ipai aimaa kan shaꞌa pan nii<br />

pidan ati, umishi dan an.”<br />

24 Dao nai ora daru kian diiwaꞌo<br />

idaꞌan, “Õgaru, õmishida padamata,<br />

mazan õai pan pukamin kaꞌu tan<br />

õgaru, õmishida kizi kai manai man<br />

mana wun.”<br />

25 Jesus tuka pan idi iribaꞌa<br />

naa pidan nao kasa baꞌu kinan<br />

padazaba ati, ukian oiaꞌo doro nai<br />

ati, “Makinaꞌo naꞌiki mapara da nuꞌo<br />

doro nai, õai pan pukodi tan wuru<br />

diꞌikiꞌi daonai oraz, aonaa õai pan<br />

pumoro tan uꞌidiꞌiti powaꞌa!”<br />

26 Uruu oiaꞌo doro nai kada koꞌokan,<br />

uzii au ta paꞌa kan dao nai ora,<br />

udaunaꞌan ukodi taꞌa kan naa uꞌai.<br />

Mawa kaꞌo kawa nuꞌo dao naiora<br />

tukapa-kao, naꞌiki ipai pidan<br />

kian, “Ei, umawa kan!” 27 Mazan<br />

Jesus zaama tan uruu pakaꞌu diꞌiki,<br />

ukadishita-kidan naazu.<br />

28 Uruu dau naꞌan Jesus makon<br />

umoro tan pasookapa-kizi kabaun<br />

nazo iti patomi napa-kida nii nao<br />

tuma, naꞌii ĩnaꞌian naꞌa pau daꞌu sodi<br />

kari kao nan. Ĩpishaan Jesus, “Kanom<br />

niꞌo aonaa waturuan wakoditakidan<br />

oiaꞌo doro nai?”<br />

29 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, “Soo<br />

torii napa-karu idaꞌan turuu naꞌa pai nao<br />

oiaꞌo doro nai nao kodita-kida-kao.”<br />

Jesus paradan koshan​<br />

​pamawakan dauꞌu<br />

(Mat<strong>the</strong>w 17:22-23; Luke 9:43b-45)<br />

30 Uruu dau naꞌan Jesus makon<br />

patomi napa-kida nii nao tuma, ĩmakon<br />

Galilee Baara an. Aonaa Jesus aipan<br />

pidan nao aita pan naꞌiam paugaru,<br />

31 utomi napa tin-kidaꞌa zon idi<br />

patomi napa-kida nii nao. Ukian ĩꞌati,<br />

“Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kaaka paakao<br />

nii pidan nao ati, ĩnaouꞌu nii zowii<br />

uruu. Mazan idiki nau daꞌu kamoo<br />

dau naꞌan, ukadishi tan nii powaa iti.”<br />

32 Aonaa ĩaitapa naa tan naꞌa paꞌo ram<br />

atiꞌo wuruꞌu ukia nuz, naꞌiki ĩtarii<br />

papishaa nuzu.<br />

Kanom tuubaruꞌo nii manawun​<br />

​baokoinao ai<br />

(Mat<strong>the</strong>w 18:1-5; Luke 9:46-48)<br />

33 Naꞌapain ĩkaa wan Caper naum<br />

iti, ĩmoro tan kabaun nazo iti. Naꞌiaꞌa<br />

Mark<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 9<br />

114<br />

naa Jesus pishaan ĩdyaun. Ukian<br />

ĩꞌati, “Kanom dauꞌa naꞌo ukadakotinan<br />

duna pota?” 34 Mazan aonaa<br />

ĩdakoꞌa tin upara dan, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan duna pota ĩkadako tinaa nan<br />

idi paꞌati aaka, kanom tuuba ruꞌo nii<br />

mana wun dauꞌu.<br />

35 Udaunaꞌan Jesus sakanatan<br />

naꞌiki sariapa udapa dan 12<br />

patomi napa-kida nii nao. Ukian<br />

ĩꞌati, “Kanom aipinaꞌo kiwii niꞌo nii,<br />

marii uruu dawuꞌi tin tinan naꞌiki<br />

poi torui nii kapam ipai pidan nao<br />

ati.” 36 Udaunaꞌan ukadishita-kidan<br />

korai dao naa ĩkanaa puꞌu, udoko bata<br />

nuzu naꞌiki sariapa ukian ĩꞌati,<br />

37 “Kanom dapaa paꞌo bau daꞌapa kaikapa<br />

sodiꞌo korai dao naa õꞌuu idaꞌan,<br />

udapaa pan õgaru wuruꞌu. Naꞌiki<br />

kanom dapaa paꞌo õgaru, udapaa pan<br />

wuruꞌu dyuu daꞌo raz õgaru kapam.”<br />

Pidan aonaꞌo utoꞌora-kizaitapan<br />

unao, upaonaru wuruꞌu<br />

(Luke 9:49-50)<br />

38 John kian uꞌati, “Tiichaa,<br />

watukapa nii pidan kodita-kidan<br />

oiaꞌo doro nai nao puꞌuu idaꞌan,<br />

naꞌiki wamashaata uruu, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan aonaa uzaama tin pan<br />

waꞌidaꞌati.”<br />

39 “Aonaa umashaa taꞌa naꞌazu,”<br />

Jesus kian ĩꞌati. “Pidan shaꞌapataꞌo<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan<br />

õꞌuu idaꞌan, aonaꞌo nii uparadan<br />

dikau dan õdauꞌan. 40 Kanom<br />

aonaa unyuku nuu oian waꞌati,<br />

uruu waunao idaꞌan tan puꞌo wuruꞌu.<br />

41 Õkowaa dan nii uꞌati naꞌiaꞌo ram<br />

pidan taaꞌo wunu tuza-karu nii<br />

õpida nan nao ati õꞌuu idaꞌan, naꞌiki<br />

uaita pan idi ĩnao zaama tin pan<br />

õꞌidiꞌiti, taa-kao nii uwinipi naa uꞌati.<br />

Kaimanaꞌo duwu naꞌiki​<br />

​manauꞌo duwu<br />

(Mat<strong>the</strong>w 18:6-9; Luke 17:1-2)<br />

42 “Aizii pidan dyuu dan an wunao<br />

kawan sodi kidai nao shaꞌapa tan oiaꞌo,<br />

naꞌiki aonaa utaapa dan ĩmishi dan<br />

õgaru, kicha naꞌ iki-kiaꞌo mana wun<br />

wuruꞌu pidan shaꞌapa taniaz, wuru<br />

aiaꞌa udaruꞌo boo dapa-kinai kuba<br />

suku ruuta-kaoaz ukanau kaduꞌiki.<br />

Udaunaꞌan ukaboota-kao paran<br />

boo­dapa-kinai kuba (9:42)<br />

baoko iti. 43-44 Aizii õkowaa dan<br />

uꞌati, kaa waꞌa naa wuruꞌu Elijah,<br />

mazan aonaa pidan nao aitapa naatanuzu.<br />

Ukauꞌan pukaꞌu oii-kidan an<br />

pugaru, puduku tazu! Kai manaꞌo<br />

nii zii pumakon kakupa-karu diꞌiti<br />

bau daꞌa paꞌo pukaꞌu tuma, putaapan<br />

ai dyaꞌu tam ĩdyaun, udaunaꞌan<br />

puka boota-kao nii Tuuba ruꞌo Tikazi<br />

wuꞌiti, aonaꞌo raz umaka dau zon.<br />

45-47 Bau daꞌa paꞌo puki diba oii-kidan<br />

an pugaru, puduku tazu! Kai manaꞌo<br />

nii zii pumakon kakupa-karu diꞌiti<br />

bau daꞌa paꞌo puki diba tuma, putaapan<br />

ai dyaꞌu tam ĩdyaun, udaunaꞌan<br />

puka boota-kao nii Tuuba ruꞌo Tikazi<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


115<br />

MARK 9​, ​10<br />

wuꞌiti. Bau daꞌa paꞌo puawun oii-kidan<br />

an pugaru, pusoꞌo tazu! Kai manaꞌo<br />

nii zii pumakon kakupa-karu diꞌiti<br />

bau daꞌa paꞌo puawun tuma, putaapan<br />

ai dyaꞌu tam ĩdyaun, udaunaꞌan<br />

puka boota-kao nii Tuuba ruꞌo Tikazi<br />

wuꞌiti.<br />

48 ‘Naꞌii tara baro dai nao nikapaꞌo<br />

raz pidan nanaa,<br />

aonaꞌo nii ĩmawa kau zon.<br />

Naꞌiki wuruꞌu tikaziz<br />

aonaa naꞌa painim nii<br />

uma kada-kao.’ x<br />

49 “Naꞌapa wanyuku nui kuzubada-kao<br />

kawan duwu idi, naꞌapa<br />

pidan nao maꞌo za ka dinan ubai ainpan<br />

an kai kai manaꞌo dauꞌati. y<br />

50 “Kai manaꞌo wuruꞌu duwuz,<br />

mazan duwu manaun anaꞌa naa,<br />

naꞌa pam nii ukuzu baa-kao powaa<br />

iti? Marii duwu kuzu baꞌo kawan<br />

unao, umashaapa kizi kai man<br />

uiriban nao tuma.”<br />

Jesus kakinaopan muudaaka-karu ai<br />

(Mat<strong>the</strong>w 19:1-12; Luke 16:18)<br />

10 1 Naꞌikiꞌo Jesus waꞌakan<br />

ama zada Galilee Baara,<br />

umakon Judea Baara an, atii Jordan<br />

Waꞌo baza iti. Iriba kida pidan nao<br />

kaawa-kaa wan uꞌidaꞌati koshan,<br />

naꞌiki utomi napa-kidan ĩdyaun<br />

patomi napa tin-kidau zon kawan daꞌi<br />

ĩdyaun.<br />

2 Pharisee nao kaa wan uꞌidaꞌati<br />

ĩtiwaa-kida paꞌa zon uruu. Ĩkian<br />

uꞌati, “Puko waada waꞌati, wakakinaori<br />

naa taa pada pidan muu dan<br />

pau dai aro?”<br />

3 Jesus kian ĩꞌati, “Shaꞌa paꞌo ram<br />

kakinao rii Moses taa uꞌati?”<br />

4 Ĩkian Jesus ati, “Moses<br />

taapada nii pidan saa dan muu daakakaru<br />

kaari tan naa, udaunaꞌan turuu<br />

umuu dan pau dai aro.”<br />

5 Jesus kian ĩꞌati, “Moses<br />

saa dan wuruꞌu kakinao rii uꞌati<br />

unyuku nuu dada ran idiꞌo. 6 Mazan<br />

Tomin karu saka dan dono patoman<br />

ama zada naꞌiki pidan, utoman<br />

dao nai ora naꞌiki zun. 7 Unaꞌapan<br />

idi, dao nai ora muu dinan<br />

padaru naꞌiki padaro ai naꞌiki<br />

ubaudaꞌapa tinan pau dai aro tuma,<br />

8 naꞌiki uruu idi dyaꞌu ta mai nao<br />

pidan nao bau daꞌapa tinan. Ukauꞌan<br />

aonaa powaꞌa ĩpanaꞌa-kidan, soo<br />

bau daꞌapa. 9 Kanom Tomin karu<br />

bau daꞌa pata nii, aonaa turuu pidan<br />

muu daaka-kidan.”<br />

10 Udaunaꞌan ĩmoro tan kabaun<br />

nazo iti koshan, Jesus tomi napakida<br />

nii nao pishaan uruu wuru<br />

dauꞌa naꞌa ukadako tin kiziz.<br />

11 Ukian ĩꞌati, “Pidan muu dan<br />

dono pau dai aro, udaunaꞌan umazidan<br />

baꞌo ran zun tuma, oiaꞌo<br />

wuruꞌu ushaꞌapa taniaz pau dai aro<br />

ati ubaꞌo ran tapan idi. 12 Naꞌapa<br />

kapam zun muu dan dono paudai<br />

aru, udaunaꞌan omazi dan<br />

baꞌo ran dao nai ora tuma, oiaꞌo<br />

wuruꞌu oshaꞌapa taniaz pau dai aru<br />

ati obaꞌo ran tapan idi.”<br />

Mark<br />

x 9:48 Isaiah 66:24 y 9:49 Naꞌapa wanyuku­nui kuzu­bada-kao kawan duwu idi,<br />

naꞌapa pidan­nao maꞌo­za­ka­dinan ubai­ain­pan an kai kai­manaꞌo dauꞌati Greek para dan<br />

idaꞌan: “Ipai pidan duwuda-karu nii tikazi idi.” Tikazi kii-karu, baiatin-karu atiꞌo kai<br />

imiꞌi baaraꞌa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 10<br />

116<br />

Jesus naꞌiki koraiziannao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 19:13-15; Luke 18:15-17)<br />

13 Pidan nao kaawa-kidan<br />

korai zian nao Jesus idaꞌati. Ĩaipan<br />

upisha tan ĩdyaun. Mazan utominapa-kida<br />

nii nao kasha dako wauan<br />

pidan nao.<br />

14 Jesus aita pan idi ĩnaꞌa pan,<br />

sariapa utoꞌo rauan patomi napakida<br />

nii nao. Ukian ĩꞌati, “Marii<br />

korai zian nao waꞌatin õꞌidaꞌati.<br />

Aonaa umashaa taꞌa naꞌa ĩdyaun,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan ĩnao kawanuꞌo<br />

wuruꞌu zaama taꞌo niꞌo raz<br />

Tomin karu panao ba naa nii.<br />

15 Õkowaa da nii uꞌati, kanom aonaꞌo<br />

uzaama tinan Tomin karu nao ba naitinapa-kizi<br />

iti korai dao naa zaama tan<br />

kawa nuzu, aonaꞌo nii umoro tan<br />

naꞌiti.” 16 Udaunaꞌan udokoba tan<br />

ipai korai zian nao bau daꞌapa kida,<br />

upisha tan ĩdyaun pakaꞌu idi, naꞌiki<br />

upishaan Tomin karu kai manan ĩꞌati.<br />

Kashaꞌapauziꞌo pidan<br />

(Mat<strong>the</strong>w 19:16-30; Luke 18:18-30)<br />

17 Jesus mako paa nan puꞌu<br />

koshan duna pota, sariapa pidan<br />

waꞌatin uꞌidaꞌati zaka-zakaapa.<br />

Sariapa ukodoruꞌu kan ukanaapu<br />

ikinapu, naꞌiki ukian uꞌati, “Kaimanaꞌo<br />

Tiichaa, kanom dii<br />

õshaꞌa pata õiko din-kinaa nii karikao<br />

nanuꞌo kakupa-karu?”<br />

18 Jesus dakoꞌa tinuzu, “Kan dii<br />

nii pudako tan õgaru kai manaꞌo nii?<br />

Aonaa kanom kai manaꞌo nii, soo<br />

Tomin karu bau daꞌapa. 19 Puaitapanii<br />

Tomin karu kaki naori kidaz.<br />

Manaꞌa puzowi aꞌa naꞌa pidan;<br />

manaꞌa pubaꞌo ran tapaꞌa naꞌa; naꞌiki<br />

manaꞌa pukoida paꞌa naꞌa; manaꞌa<br />

pumarii dinau zoꞌo naꞌa puiri ban<br />

dauꞌu; manaꞌa pumarii da paꞌa naꞌa<br />

puiri ban puzaa mata-kinaa nii<br />

ushaꞌa pauzi; pumarai napa pudaru<br />

naꞌiki pudaro.” 20 “Tiichaa,” pidan<br />

kian uꞌati, “Naꞌapa õmashaa pan<br />

kotuaꞌi kiꞌi naa, õkorai dao naan iki<br />

õizoꞌati wuruꞌu kakinao rii kidaz.”<br />

21 Udaunaꞌan Jesus awunuu pan<br />

uꞌidiꞌiti unau dapa patukapa nuzu.<br />

Ukian uꞌati, “Kai naꞌa baudaꞌa paꞌa<br />

naa aimaa kan pushaꞌapa tan nii<br />

zii. Aizii pumako, pusellian ipai<br />

pushaꞌa pauz kida, naꞌiki puraata<br />

puikoda nii pushaꞌa pauz kida idaꞌan,<br />

putaaꞌa naa pata kaꞌu tinai nao atiz.<br />

Pushaꞌ apa tin an naꞌapa, pukapuraa<br />

ta nun nii aokazi ii. Udaunaꞌan<br />

puwaꞌati õꞌidaꞌati, pudaꞌan kizi<br />

õgaru.” 22 Mazan dao nai ora abatan<br />

idi unaꞌa pan paꞌati, sariapa<br />

unyuku nuu kashaꞌo raꞌa kan, ukiwan<br />

manau nam, ukashaꞌa pau zin idi<br />

mana wun.<br />

23 Jesus awunuu pan patominapa-kida<br />

nii nao kawanaꞌati, naꞌiki<br />

ukian, “Dadaraꞌo nii kapu raa ta niinao<br />

pidan nao moro tan Tomin karu<br />

nao ba nai-tinapa-kizi iti.” 24 Sariapa<br />

utomi napa-kida nii nao diꞌitin pan<br />

upara dan dauꞌu.<br />

Mazan Jesus kian koshan ĩꞌati,<br />

“Õdai nao, naꞌapa dii mana wun<br />

dadara pidan moro tan Tomin karu<br />

nao ba nai-tinapa-kizi iti. 25 Kashaꞌapan<br />

naꞌo nii mana wun kapuraata nuꞌo<br />

pidan moro tan Tomin karu nao banai-tinapa-kizi<br />

iti, camel podo tan<br />

ai akosa awun shaa wata.”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


117<br />

MARK 10<br />

26 Udaunaꞌan powaꞌa zii ĩdiꞌitinpan,<br />

naꞌiki ĩkian uꞌati, “Kanom<br />

mooko turuu ukazan naata-kao?”<br />

27 Jesus awunuu pan ĩꞌidiꞌiti, naꞌiki<br />

sariapa udakoꞌa tin ĩdyaun. Ukian<br />

ĩꞌati, “Pidan nao aonaa turuu ĩshaꞌapatan<br />

wuruꞌu, soo Tomin karu paꞌan<br />

turuu ushaꞌapa tan ipai aimaa kan.”<br />

28 Udaunaꞌan Peter kian uꞌati,<br />

“Putukapa waunao, wawaꞌa kaꞌa naa<br />

ipai washaꞌa pauz naꞌiki aizii wadaꞌanpan<br />

naa pugaru.” 29 Sariapa Jesus<br />

kian, “Mishiꞌo wuruꞌu. Naꞌiaꞌo ram<br />

pidan waꞌa kaꞌo padapu, oo paꞌinawuzu<br />

nao, padada koo nao, padaro,<br />

padaru, pau dai nao, oo pazaka pun<br />

õgaru dikin ii, naꞌiki Kai manaꞌo<br />

Kuwai dikin ii, 30 taa-karu nii uꞌati<br />

100 powaꞌa zii kabaun kida, naꞌiki<br />

uꞌina wuzu nao nii, naꞌiki udada koonao<br />

nii, naꞌiki udaro nao nii, naꞌiki<br />

udai nao nii, naꞌiki uzaka pun nii,<br />

naꞌiki unaꞌa pan puꞌu upata kaꞌuta-kao<br />

nii kapam. Naꞌiki dii naꞌi tiꞌi uikodinan<br />

nii kari kao nanuꞌo kakupa-karu.<br />

31 Mazan iriba pidan nao kiwii nii nao<br />

kai, dawuꞌi tin tinaꞌo nii. Naꞌiki iriba<br />

dawuꞌi tii nii nao kai, kiwiita-kida-kao<br />

nii.”<br />

Jesus kakuwaapan koshan​<br />

​pamawakan dauꞌu<br />

(Mat<strong>the</strong>w 20:17-19; Luke 18:31-34)<br />

32 Aizii udaunaꞌan Jesus tominapa-kida<br />

nii nao, tuu kii ĩdiꞌitin pan<br />

udauꞌu, ukiwii tan idi paꞌuaꞌati Jerusalem<br />

iti. Naꞌiki naꞌaꞌo bao koi nao<br />

pidan nao, daꞌan pai nao ĩdyaun,<br />

sariapa ĩtarian kapam. Udaunaꞌan<br />

Jesus dapa dan koshan 12 patominapa-kida<br />

nii nao panaꞌi ti napu<br />

bao koi nao ai. Uruꞌu naa ukaku waapan<br />

naꞌa pam nii pashaꞌa pata-kao<br />

dauꞌu. 33 Ukian ĩꞌati, “Uabata. Aizii<br />

wamakon Jeru salem iti, naꞌiaꞌo nii<br />

Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, kaaka paakao<br />

nii faadaa nao zowau naa nao ati,<br />

naꞌiki tiichaa pauzo nao ati Moses<br />

kaki naori dauꞌu. Naꞌiki ĩtaan nii<br />

uruu zowii-karu nii, naꞌiki ĩtaan nii<br />

uruu Gentile nao kaꞌu iti. 34 Uruu idi<br />

Gentile nao banikii tan niizu, naꞌiki<br />

ĩsopi au ta pan niizu, naꞌiki ĩbaꞌi zian<br />

nii uruu. Udaunaꞌan ĩzowian nii<br />

uruu. Mazan idiki nau daꞌu kamoo tan<br />

idaꞌa, ukadishi tan nii powaa iti.”<br />

James naꞌiki John pishaan Jesus<br />

manawun-tinapa-karu dauꞌan<br />

(Mat<strong>the</strong>w 20:20-28)<br />

35 Uruu dau naꞌan James naꞌiki<br />

John, Zebedee dai nao, kaa wan<br />

Jesus idaꞌati. Ĩkian uꞌati, “Tiichaa,<br />

kai naꞌa waaipan pushaꞌapa tan<br />

aimaa kan waꞌati.”<br />

36 “Kanom dii mooko?” ukian.<br />

37 Ĩkian uꞌati, “Pusaka na tan dono<br />

putaba diꞌii punao ba nai-tinan dono,<br />

pusaka nata-kida paꞌi waunao putuma.<br />

Bau daꞌapa pudiwaꞌo ra anta napu, baꞌoran<br />

puꞌasha baron anta napu.”<br />

38 Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa uaitapan<br />

kanom wuruꞌu upishaa niaz.<br />

Turuu mooko uaita pan utuzan<br />

õtuzaꞌa zoo niaz baiatin-karu kooponnaa<br />

diꞌiki, õgaru kawan? z Turuu<br />

Mark<br />

z 10:38 Turuu mooko uaita­pan utuzan õtuzaꞌa­zoo­niaz baiatin-karu koopon­naa diꞌiki,<br />

õgaru kawan? oo “Ukaꞌii tan nii mooko wuruꞌu õbaiaa pan niꞌo raz?”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 10<br />

118<br />

mooko uaita pan uchikaa wunuukidi<br />

nan õchikaa wu nuu aꞌa zoo-kao<br />

kawan?<br />

39 “Turuu,” James naꞌiki John<br />

kian.<br />

Jesus kian ĩꞌati, “Mishi, utuzan<br />

nii wuruꞌu õtuzaꞌa zoo niaz, naꞌiki<br />

uchikaa wunuu-kao nii õchikaawu<br />

nuu aꞌa zoo-kao kawanaꞌati.<br />

40 Mazan aonaa turuu õsaka natakidan<br />

unao õdaza baꞌa, õdiwaꞌora<br />

anta napu oo õasha baron anta napu.<br />

Soo Tomin karuꞌo nii paꞌan taazu,<br />

pamin zii wata nii nao ati.”<br />

41 Aizii 10 Jesus tomi napakida<br />

nii nao aba tan idi kaika paꞌo<br />

parada-karuꞌu, sariapa ĩtoꞌo ran<br />

James naꞌiki John ati. 42 Uruu idi<br />

Jesus dapa dan bao kopa ĩdyaun<br />

paꞌidaꞌati, ukian ĩꞌati, “Uai tapa nii<br />

mami shida-kainao Tomin karu,<br />

dako tin paꞌo nao ba nai nao nii, ĩnaudapa<br />

pawara nui ta pan ipai pidan<br />

naꞌiki pamana wun-tin pan idaꞌan<br />

ĩkazowau ta pan ĩdyaun. 43 Mazan<br />

aonaa õai pan unaꞌa pan. Naꞌiaꞌo ram<br />

unao biiꞌi aipaꞌo pamanawu nun,<br />

marii upoi torui tapa-kidi nan ipai<br />

bao koi nao ati. 44 Naꞌiki kanom<br />

umana wun-tin paꞌa zoꞌo pairi ban nao<br />

ai, marii upoi torui tapa-kidi nan ipai<br />

pidan nao ati. 45 Upuꞌu zii Dao naiora<br />

Aokazi Ikiꞌo, aonaa uwaꞌa tin<br />

umana wun-tin paꞌa nan mani, mazan<br />

upoi torui tapa-kidi naꞌa nan ipai<br />

pidan ati, naꞌiki ukazan naa taꞌanan<br />

pidan nao paꞌoian ai umawakan<br />

idaꞌan.”<br />

Jesus saabaan Bartimaeus awun<br />

(Mat<strong>the</strong>w 20:29-34; Luke 18:35-43)<br />

46 Jesus kaa wan patomi napakida<br />

nii nao tuma Jericho ati.<br />

Udaunaꞌan ĩdobata pan puꞌaꞌa naa<br />

naꞌiki, iriba pidan nao daꞌan pan<br />

ĩdyaun. Kai naꞌa pidan ishaꞌo uawun<br />

pishau tauzo daꞌi puraata, naꞌa<br />

usaka nata pan dunapoꞌo, Bartimaeus<br />

kiaꞌo uꞌuu. Uruu Timaeus dani.<br />

47 Uaba tan idi Jesus Nazareth san<br />

dobata pan, uruu idi ukada koꞌo kan<br />

diiwaꞌo idaꞌan. Ukian, “Jesus, David<br />

Takaan-daun! a Pukamu nan-kida<br />

õgaru!”<br />

48 Iriba pidan nao toꞌo raua nuzu<br />

ĩaipan umashaa dan. Mazan powaꞌa<br />

zii mana wun ukada kon diiwaꞌo<br />

idaꞌan. Ukian, “David Takaan-daun!<br />

Pukamu nan-kida õgaru!”<br />

49 Sariapa Jesus kadishi taꞌa kan<br />

pamakopa-kiziꞌi. Ukian, “Udapada<br />

uruu daꞌatiꞌi.”<br />

Sariapa ĩkian uꞌati, “Pumaꞌoza<br />

kada punyuku nuu! Pukadi shita,<br />

udapa dan naa pugaru.” 50 Uruꞌu<br />

naa ukaboo taꞌa kan pachaa ki tan,<br />

uzakaꞌu taꞌa kan, uwaꞌa tiꞌi kan naa<br />

Jesus idaꞌati.<br />

51 Jesus pishaa nuzu, “Kanom<br />

puaipan õshaꞌapa tan puꞌati?”<br />

Ishaa wun kian Jesus ati,<br />

“Tiichaa, õai pan pusaa baan<br />

õawun.”<br />

52 Jesus kian uꞌati, “Pukiwaꞌa<br />

naa! Pumishi dan idi õgaru, puawun<br />

saabai nan.” Sariapa mishi utuka-<br />

a 10:47 David Takaan-daun: Kotuaꞌo Tomin karu kian udyuu dan nii bau daꞌapa David<br />

Takaan-daun umana wunuꞌo nao ba nai nii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


119<br />

MARK 10​, ​11<br />

paꞌa kan kai man, naꞌikiꞌo udaꞌanan<br />

naa Jesus.<br />

Jesus morotan Jerusalem iti<br />

(Mat<strong>the</strong>w 21:1-11; Luke 19:28-40;<br />

John 12:12-19)<br />

11 1 Ĩmao napa ta paa nan<br />

puꞌaꞌa naa Jeru salem<br />

iti, wii zai kida Beth phage naꞌiki<br />

Bethany paꞌina mun, ĩkaa wan Olive<br />

Naawa iti. Jesus dyuu dan dyaꞌu tam<br />

patomi napa-kida nii nao, 2 ukian<br />

ĩꞌati, “Umako wii zai upaꞌi na mu nuꞌo<br />

diꞌiti. Ukaa wan dono naꞌiti uiko dan<br />

nii chaa kashi b dani koꞌidin pan,<br />

aonaꞌo zii uzaida-kao. Ubuzuutazu,<br />

naꞌiki unaꞌaka uruu daꞌatiꞌi.<br />

3 Naꞌiki naꞌiaꞌo ram pidan pishaan<br />

an unao ushaꞌa pata nii dauꞌan, ukii<br />

uꞌati, ‘Nao ba nai aipa nuzu, naꞌiki<br />

kadima naꞌo nii udyuu dan powaa<br />

atiz.’ ”<br />

4 Uruu ĩmakoꞌo kan naa ĩikoda<br />

chaa kashi dani dunapoꞌo, ukoꞌi dinpan<br />

dobaapa-kizai panii nomizi naa<br />

diꞌiki. Ĩbuzuu pan puꞌu uzunaa,<br />

5 kadi shita pai nao mao napa naꞌa<br />

kian ĩꞌati, “Kanom nii ubuzuu pan<br />

chaa kashi dani zunaa?” 6 Ĩdakoꞌatin<br />

ĩdyaun naꞌapa Jesus dyuu dan<br />

kawanaꞌati paugaru, uruu daunaꞌan<br />

zii ĩtaapa dan ĩnaꞌaka nuzu.<br />

7 Ĩkaawa-kidan naa chaa kashi dani<br />

Jesus idaꞌati, ĩmuu dan pachaa ki tan<br />

kida ubarau paawa ati, uruu Jesus<br />

zai dan naazu.<br />

Mark<br />

Jesus kaa­wan Jeru­salem iti (11:4-10)<br />

b 11:2 chaa­kashi: English idaꞌan, don key.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 11<br />

120<br />

8 Iriba pidan nao kadamara dan<br />

pakami chan kida duna pota. Baokoi<br />

nao dukuan puꞌu anabai kida,<br />

poko ridi anaba kawan kidaꞌo, maonapa<br />

kidaꞌo dunapo an, ĩmuu dan<br />

naa duna pota kidaz Jesus uaꞌati.<br />

9 Pidan nao kiwiita pai nao Jesus<br />

ai, naꞌiki bao koi nao udawuꞌi tiinao<br />

ĩwaꞌati pan kada koi naa nan<br />

diiwaꞌo idaꞌan. Ĩkian, “Marii<br />

Tomin karu konau kii-kida-kao!<br />

Marii Tomin karu kai manan diꞌo raz<br />

Nao ba nai atiꞌi, kaa waꞌo raz uai pan<br />

kawanaꞌati! c 10 Marii Tomin karu<br />

kai manan wuru atiꞌi King-tinaꞌo<br />

niꞌo raz King David wadaun nii.<br />

Marii Tomin karu aokazi iaꞌo konaukii-kida-kao!”<br />

11 Jesus kaa wan dau naꞌan Jerusalem<br />

iti, umoro tan Tomin karu<br />

Dapu iti, uawunuu tan ipai aimaakan<br />

kida. Mazan wachuu pun idiꞌi<br />

naa ukiwan powaa iti Bethany iti<br />

patomi napa-kida nii nao tuma.<br />

Jesus paradan fig kadunaa ati<br />

(Mat<strong>the</strong>w 21:18-19)<br />

12 Baꞌo ran kamoo, ĩwaꞌati pan<br />

puꞌu powaa ati Bethany iki Jerusalem<br />

ati, Jesus zama zin naa.<br />

13 Munapo zii utuka pan fig kadunaa<br />

kaana baꞌo. Uruu idi umakon<br />

naꞌiti utuka paꞌa zon kaaka maniz.<br />

Mazan ukaa wan dono naꞌiti, aonaa<br />

uꞌaka nii, soo uanaba paꞌidi waru.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa ukaakapau<br />

zon donoꞌo zii mani wuruꞌu.<br />

14 Jesus kian fig kadu naa ati,<br />

“Aonaꞌo nii puꞌaka dizoo wauzokao<br />

powaꞌa!” Utomi napa-kida nii nao<br />

abata nii wuruꞌu unaꞌapa nuz.<br />

Jesus waatan selliipainao<br />

Tominkaru Dapu iki<br />

(Mat<strong>the</strong>w 21:12-17, 20-22;<br />

Luke 19:45-48; John 2:13-22)<br />

15 Ĩkaa wan donoꞌo naa Jerusalem<br />

iti, Jesus makon Tomin karu<br />

Dapu iti, naꞌiki uwaa taa biꞌian<br />

ipai torii pai nao kida uzai nao,<br />

naꞌiki sellii pai nao kida uzai nao<br />

taa-kari wai niꞌo Tomin karu ati.<br />

Ipai udorau-kidan shaka taakakidauzo<br />

nao puraata miisan d kida,<br />

naꞌiki ipai sellii pai nao wakokoonao<br />

taba kida, 16 naꞌiki aonaa<br />

utaapa dan pidan nao dobata-kidan<br />

patorii nii kida Tomin karu Dapu<br />

baara an.<br />

17 Uruu dau naꞌan ukakinao<br />

tan pidan nao, “Tomin karu<br />

Para dan saadin paꞌo kian: ‘Õdapu<br />

dakota-kao nii ipai pidan nao toriinapa-kizi<br />

dapu naa nii.’ Mazan<br />

unao ukai waapa nuzu koidi miki nao<br />

dizinapa-kizi nii.” e<br />

18 Faadaa nao zowau naa nao<br />

naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses<br />

kaki naori dauꞌu aba tan idi<br />

kaika paꞌo raꞌa, ĩtiwaan paikodan<br />

pazowii-kinaa nii Jesus.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan ĩtarian Jesus<br />

ai, ĩtuka pan idi tuu kii mana wun<br />

ipai pidan nao diꞌitin pan ukakinao<br />

pan dauꞌu.<br />

19 Wachuu pun idiꞌi naa Jesus<br />

kiwan donoi iki patomi napa-kidanii<br />

nao tuma.<br />

c 11:9 Psalm 118:25-26 d 11:15 miisa: English idaꞌan, table. e 11:17 Isaiah 56:7<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


121<br />

MARK 11​, ​12<br />

Jesus parada kiziz fig<br />

kadunaa mawakan naa<br />

20 Chaapiꞌiki baꞌo ran kamoo,<br />

ĩdobata pan puꞌu duna pota koshan,<br />

ĩtukapa wuruꞌu fig kadu naa mawakaꞌa<br />

kaꞌa naa atii pao roda iti. 21 Peter<br />

nyuku nuuꞌaka naꞌa pam Jesus kiauzon<br />

daꞌi, uruu idi ukian, “Tiichaa!<br />

Putukapa, puparada kiziz fig kadunaa<br />

mawa kaꞌa kaꞌa naa.”<br />

22 Jesus kian patomi napa-kidanii<br />

nao ati, “Umishida Tomin karu.<br />

23 Mishi õkowaa dan nii uꞌati, shaꞌapaꞌo<br />

ram pidan turuu udyuu dan<br />

naawazi soꞌotinan naꞌiki ukabootinan<br />

paran baoko iti, pamishi dan<br />

idaꞌan. Aonaan an umishi dan,<br />

aonaꞌo nii ushaꞌa pan uai pan<br />

kawanaꞌati. 24 Ukauꞌan, õkian ipai<br />

unao ati, ipai kanom upishaa nii<br />

utoriin pan idaꞌan, taa-kao nii uꞌati.<br />

Soo umishi dan idaꞌan kari kao nan.<br />

25 Naꞌiki naꞌa painim ukadishitan<br />

utoriin pan dono, umari naꞌata<br />

unyuku nuu oian baꞌo ran pidan<br />

ati; naꞌa paꞌo nii udaru Tomin karu<br />

aokazi iaꞌo raz marinaꞌa tan ipai<br />

uꞌoian kapam. 26 [Mazan aonaan<br />

an umarinaꞌa tan oii kidaꞌo pidan nao<br />

shaꞌapata nii uꞌati, aonaꞌo nii unao<br />

Daru marinaꞌa tan uꞌoian kida.”] f<br />

Jesus pishaa-kao kanom aipan atiꞌo<br />

ushaꞌapaapan aimaakan kida<br />

(Mat<strong>the</strong>w 21:23-27; Luke 20:1-8)<br />

27 Ĩkaa wan koshan Jeru salem<br />

ati, Jesus chiꞌi kaꞌan pan puꞌu Tominkaru<br />

Dapu ii, faadaa zowau naa nao,<br />

tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />

dauꞌu, naꞌiki Jew nao zowau naanao<br />

kaa wan uꞌidaꞌati. 28 Naꞌiki<br />

ĩpishaa nuzu, “Kanom dyuuda nii<br />

pushaꞌapa tan ipai wuruꞌu aimaakan<br />

kidaz? Oo kanom taapada nii<br />

pushaꞌapa tan ipai wuru kidaꞌa?”<br />

29 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun,<br />

“Õpishaan nii bau daꞌapa aimaa kan<br />

kari kao nan uꞌai, naꞌiki udakoꞌa tin an<br />

õgaru, õkowaa dan nii uꞌati kanom<br />

aipan atiꞌo õshaꞌapa tan wuru kidaꞌa.<br />

30 Ukowaada õꞌati, naꞌikiꞌo ram dii<br />

John chikaa wunuu pan taa-kao uꞌati:<br />

aokazi ikiꞌo oo pidan diꞌikiꞌo?”<br />

31 Ĩpishau taa ka pan paꞌati aaka<br />

kida, “Wakian an aokazi ikiꞌo, ukian<br />

nii waꞌati, ‘Kanom niꞌo mooko aonaa<br />

umishi dan uruu?’ 32 Mazan wakian<br />

an pidan diꞌikiꞌo, pidan nao toꞌoran<br />

nii waꞌati.” (Aonaa ĩkaꞌii tan panaꞌapan,<br />

ĩtarian idi pidan nao ai, ipai<br />

pidan nao aita pan idi mishi John<br />

Tomin karu prophetin.) 33 Uruu idi<br />

ĩkian Jesus ati, “Aonaa waaita pan.”<br />

Jesus kian ĩꞌati, “Õgaru aonaꞌo<br />

nii õkowaa dan uꞌati kapam, kanom<br />

taa nii õshaꞌa pata-kinaa ipai aimaakan<br />

kida.”<br />

Awunuutapainao grape baawu​<br />

​dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 21:33-46; Luke 20:9-19)<br />

12 1 Udaunaꞌan Jesus paradan<br />

ĩꞌati diꞌi tinapa-kinai<br />

kuwai idaꞌan, “Kai naꞌa daꞌi pidan<br />

pao waꞌo grape baawu, ukoraratanuzu,<br />

ukicha dan kaꞌu naru<br />

kuba idaꞌa pasara roo-kizi nii<br />

Mark<br />

f 11:26 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 12<br />

122<br />

dokoaꞌo kabaun grape baawu watch­man­tapa-kizi­nao (12:1)<br />

grape uu, naꞌiki utoman dokoaꞌo<br />

kabaun watch man tapa-kizai niꞌo.<br />

Udaunaꞌan uzaama tan pidan nao<br />

awunuu ta pai nao nii grape baawu.<br />

Uruu umakon naa baꞌo ran wii zai<br />

iti. 2 Grape karaoda-kao donoꞌo naa,<br />

udyuu dan naa bau daꞌapa papoitoru<br />

awunuu ta pai nao grape baawu<br />

diꞌiti, paꞌidi wau grape dauꞌati.<br />

3 Mazan naꞌiaꞌa naa awunuu ta painao<br />

grape baawu zaama tan wuruꞌu<br />

poi toruiz, ĩbaꞌi zian naa kapamazu,<br />

udaunaꞌan ĩdyuu dan powaa itizu<br />

kanaꞌa pan. 4 Udaunaꞌan udyuu dan<br />

naa baꞌo ran poi torui ĩꞌidiꞌiti koshan.<br />

Awunuu ta pai nao grape baawu baꞌizii<br />

nuzu pazowau an kida tuu kii,<br />

powaꞌa zii mana wun kiwii ta paꞌo<br />

ai. 5 Udaunaꞌan udyuu dan naa baꞌoran<br />

papoi toru, uruu ĩzowii aka<br />

sariapa. Naꞌapa ĩshaꞌapa tan baokoi<br />

nao kida, ĩbaꞌi ziau ta pan ĩdyaun<br />

naꞌiki baꞌo rai nao ĩzowii. 6 Baudaꞌapaꞌa<br />

naa pidan kai naꞌa dyuuda-karu<br />

nii, nao ba nai dani umarain paniaz<br />

mana wun. Dawuꞌi tii niꞌi naa udyuudan<br />

bau daꞌa paꞌo pau dani dao nai ora<br />

awunuu ta pai nao grape baawu diꞌiti.<br />

‘Aonaꞌo nii ĩkaꞌii tan pashaꞌa patanuzu,’<br />

ukian.<br />

7 “Mazan awunuu ta pai nao grape<br />

baawu kian, ‘Aizii diꞌi naa kapaoribaꞌo<br />

daniꞌi. Kadiman, wazowiazu,<br />

wazaa mata kizi grape baawu<br />

uꞌai waꞌidi wau nii!’ 8 Uruꞌu naa<br />

ĩzaama taꞌa kan naaz, ĩzowian naaz,<br />

udaunaꞌan ĩkaboo tan naa unanaa<br />

munapo grape baawu ai.”<br />

9 Udaunaꞌan Jesus pishaan<br />

pidan nao, ukian, “Naꞌa pam nii<br />

uzauda-kidan kapaori baꞌo shaꞌapatan<br />

ĩdyaun? Ipaiꞌo nii uzowi an kan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


123<br />

MARK 12<br />

wuruꞌu awunuu ta pai naouz grape<br />

baawu, udaunaꞌan utaan nii bao koinao<br />

atiz. 10 Mishi, unao aitauzo niꞌi<br />

naa saada-kari waiz kida Tomin karu<br />

Para dan idaꞌa kaika paꞌa?<br />

‘Wuruꞌu kuba toma pauzo nao<br />

kabaun kasha daniaz,<br />

madiwau tapa-kaꞌo raz<br />

ĩtuka pan,<br />

uruꞌu naa mishiꞌo rai man<br />

umana wunuꞌo kuba<br />

ipai baꞌo ran kuba nao ai.<br />

11 Uruu Tomin karu kaudin-kizi<br />

wuruꞌu,<br />

umana wunuꞌo raz<br />

utukapa-kao.’ ” g<br />

12 Jew nao nao ba naa nao aitapa<br />

Jesus kadako tinan padauꞌu wuruꞌu<br />

ukai waa nuz diꞌi tinapa-kinai kuwai.<br />

Uruu idi ĩaipan padamata pazaama<br />

tan uruu, mazan ĩtarian iribaꞌo<br />

pidan nao ai, uruu idi ĩmakon uꞌai<br />

ĩwaꞌa kaꞌa kan naazu.<br />

Tax kawinipinaapa-kao​<br />

​dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 22:15-22; Luke 20:20-26)<br />

13 Uruu dau naꞌan Jew nao naoba<br />

naa nao dyuu dan Pharisee nao<br />

naꞌiki Herod pidanan nao Jesus diꞌiti,<br />

ĩtiwaa-kida paꞌa na nuzu, ĩaba taꞌa zon<br />

upara dan panaꞌi tin. 14 Uruu ĩkaawan<br />

naa ĩkian Jesus ati, “Tiichaa,<br />

waaitapa nii pugaru mishiꞌo puparadan,<br />

aonaa turuu pidan tanawa tan<br />

pudiꞌi tin pan. Umana wun-tin pai nao<br />

para dan, aonaa punyuku nuu pan.<br />

Mazan mishiꞌo paꞌan pukaki nao pan<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati. Naꞌapa<br />

dii mooko wakaki naori naa kian?<br />

Utaa pada wataan tax puraatannaa<br />

kida nao ba nai Caesar ati, oo<br />

aonaa?”<br />

15 Mazan Jesus aitapa ĩzaamiki<br />

paꞌa zon kari kao nan, ukian<br />

ĩꞌati, “Kan dii nii utiwaa-kida paꞌazon<br />

õgaru? Punaꞌaka õꞌati wiziꞌiꞌo<br />

puraata sodi, õtukapa kiziz.”<br />

16 Sariapa ĩnaꞌa kan bau daꞌapa<br />

puraata uꞌidaꞌati. Upishaan naa<br />

ĩdyaun, “Kanom dikin, oo kanom<br />

uu kida dii daꞌaꞌo razuꞌu?”<br />

“Nao ba nai Caesar wuruꞌu,”<br />

ĩkian.<br />

17 Uruu idi Jesus kian, “Ukauꞌan<br />

utaa nao ba nai Caesar ati uꞌidi wau,<br />

naꞌiki utaa Tomin karu ati uꞌidi wau<br />

kapam.”<br />

Tuu kii mana wun ĩdiꞌitin pan<br />

Jesus dauꞌu naꞌapain.<br />

Pishauta-karu kadishita-karu<br />

dauꞌu mawaka-kizai iki<br />

(Mat<strong>the</strong>w 22:23-33; Luke 20:27-40)<br />

18 Kai naꞌa Saddu cee nao, h aonaa<br />

ĩmishi dan pidan kadi shita-kida-kao<br />

nii pamawaka-kizi iki dii naꞌi tiꞌi.<br />

Ĩnao kaa wan Jesus idaꞌati, ĩpishaanuzu<br />

kaika paꞌa: 19 “Tiichaa, Moses<br />

saa da nii diꞌo raꞌa kakinao rii waꞌati.<br />

‘Aizii pidan mawa kan an, uwaꞌakan<br />

pau dai aro mau dani-daun,<br />

marii pidan mawa kaꞌo raz inawuzu<br />

mazi dan otuma, ĩkau dani kizi<br />

mawa kaꞌo dani nii.’ i 20 Kai naꞌa<br />

7 inawuzui nao. Kiwiin ĩtuu niz<br />

Mark<br />

g 12:11 Psalm 118:22-23 h 12:18 Saddu­cee: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. i 12:19 Deuter on omy 25:5-6<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 12<br />

124<br />

mazidan, mazan aonaa zii puꞌu<br />

udai aro kau danin umawa kan naa.<br />

21 Uruu idi uꞌinawuzu udawuꞌi tiꞌo<br />

zaama tan naꞌiki umazi dan paꞌinawuzu<br />

dai aro-daun tuma, mazan<br />

naꞌapa koshan umawa kan, aonaa zii<br />

okau danin puꞌu. Udaunaꞌan baꞌo ran<br />

uꞌinawuzu mazi dan otuma, mazan<br />

naꞌapa koshan umawa kan, aonaa zii<br />

okau danin puꞌu. 22 Baꞌo ran mazi dan<br />

otuma naꞌapa koshan umawa kan,<br />

udaunaꞌan baꞌo ran, atii ipai uꞌinawuzu<br />

nao mazi dan otuma. Mazan<br />

ipai dau nuu daꞌu ĩmawa kan, naꞌiki<br />

aonaa bau daꞌapa ĩnao waꞌa kaꞌo nii<br />

pau dani otuma. Atii baꞌo ran dono,<br />

omawa kan naa kapam wuruꞌu<br />

ĩdai aro daunuz. 23 Aizii pidan nao<br />

kadi shita-kida-kao dono pamawakakizi<br />

iki. Naꞌiaꞌo ram nii daia roi tapa<br />

oroo? Ushaꞌapa num kauꞌan ipai 7<br />

daonai ora nao mazi dan otuma,”<br />

ĩkian.<br />

24 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun,<br />

ukian, “Pakawan zii mooko aonaa<br />

uaita pan! Umaai tapa kan idiꞌo<br />

saadauzo-kari waiz Tomin karu<br />

Para dan, naꞌiki wuruꞌu Tominkaru<br />

maꞌo za ka nuz. 25 Mawa kai nao<br />

kadishi tan dono kakupa-karu diꞌiti,<br />

Angel nao kawa nuꞌo nii ĩdyaun<br />

aokazi ii. Aonaꞌo nii powaꞌa mazidakaru<br />

naꞌii. 26 Õkowaa dan nii unao<br />

ati aizii, mishi mawa kai nao kadishita-kida-kao<br />

nii. Aonaa mooko<br />

utuka pau zon usaa din pan Moses<br />

kaari tan idaꞌa, tikazi tominan<br />

donoꞌo raz koꞌoriꞌo kazama kaꞌo<br />

diꞌiki? Naꞌapa shaꞌatii usaa din pan<br />

Tomin karu para dau zon donoꞌoraz<br />

Moses ati, ukia nuz, ‘Õgaru<br />

Abra ham Tomin karun, Isaac Tominkarun,<br />

Jacob Tomin karun kapam.’<br />

27 Uruu kaku pai nao Tomin karun,<br />

aonaa mawa kai nao Tomin karun<br />

mani. Tuuba ruꞌo idaꞌan mana wun<br />

upoza wa ta pan!”<br />

Umanawunuꞌo manawun<br />

kakinaorii<br />

(Mat<strong>the</strong>w 22:34-40; Luke 10:25-28)<br />

28 Kai naꞌa tiichaa pauzo Moses<br />

kaki naori dauꞌu, uabata wuruꞌu<br />

ĩkadako tina nuz. Utuka pan idi<br />

kai man Jesus dakoꞌa tin wuruꞌu<br />

Saddu cee nao, sariapa uwaꞌa tin Jesus<br />

idaꞌati upishaa nuzu, “Naꞌiaꞌo ram dii<br />

umana wunuꞌo mana wun kakinao rii<br />

ipai baꞌo rai nao ai?”<br />

29 Jesus kian, “Umana wunuꞌo<br />

mana wun diꞌora zuꞌu, ‘Puabata,<br />

Israelite nao! Wuruꞌu Nao banai<br />

waTominkarunuz, soo uruu<br />

bau daꞌapa, Tomin karu. 30 Pumarainapa<br />

tuu kii Nao ba nai wuruꞌu<br />

puTominkarunuz ipai punyuku nuu<br />

iki, ipai pudoro naa ii, ipai pudiꞌitin<br />

pan idaꞌan, ipai pumaꞌo za kan<br />

idaꞌan kapam.’ 31 Baꞌo ran udawuꞌatiꞌo<br />

umana wunuꞌo kakinao rii<br />

kaika paꞌo raꞌa: ‘Pumarai napa baꞌoran<br />

pidan nao naꞌapa pumarain pan<br />

kawan punanaa.’ j Aonaa baꞌoran<br />

umana wunuꞌo nii mana wun<br />

kakinao rii wuru kida aiaꞌa.”<br />

32 Tiichaa pauzo Moses kakinaori<br />

dauꞌu kian Jesus ati, “Kai man<br />

Tiichaa! Mishiꞌo kai wuruꞌu pukia nuz.<br />

j 12:31 Leviti cus 19:18<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


125<br />

MARK 12<br />

Uruu mishi bau daꞌa paꞌo Nao ba nai<br />

Tomin karu, aonaa baꞌo ran Tominkaru<br />

nii. 33 Naꞌa paꞌo mishi kai wuruꞌu.<br />

Pumarai napa paꞌi tuu kii Tomin karu<br />

ipai punyuku nuu iki, ipai pudiꞌi tinpan<br />

idaꞌan, ipai pumaꞌo za kan idaꞌan.<br />

Marii kizi kapam pumarain pan<br />

baꞌo ran pidan naꞌapa pumarain pan<br />

kawan punanaa. Uruu dyaꞌu tamaꞌo raz<br />

kakinao rii, powaꞌaꞌo zii umana wunun,<br />

pidan taan ai kawaoda-kari wai uzai<br />

naꞌiki baꞌo ran kida aimaa kan taa-kariwaiz<br />

Tomin karu atiꞌo ai,” ukian.<br />

34 Jesus aitapa kai man tiichaapauzo<br />

Moses kaki naori dauꞌu<br />

dakoꞌa tin paugaru, uruu idi ukian,<br />

“Aonaa pumuna pon Tomin karu Naoba<br />

nai-tin pan ai.” Uruu dau naꞌan ipai<br />

baꞌo rai nao tarian papi shau tan ai uruu.<br />

Kanom kaduz dii​<br />

​wuruꞌu Christ kii-kizaiz<br />

(Mat<strong>the</strong>w 22:41-46; 23:1-36;<br />

Luke 20:41-47)<br />

35 Jesus kaki nao pan dono<br />

Tomin karu Dapu ii, ukian, “Kandii<br />

nii mooko tiichaa pauzo nao<br />

Moses kaki naori dauꞌu kian wuruꞌu<br />

Christ dyuudaꞌa zoo-kari waiz, David<br />

takaan-dau nuꞌo nii wuruꞌu uruuz?<br />

36 Kai manaꞌo Doro naa idaꞌanaꞌo<br />

tawuruꞌu David kiauzo nuz kaikapaꞌa:<br />

Nao ba nai Tomin karu kian<br />

õNaobanaa ati, ‘Pusaka nata daꞌaꞌa<br />

õdiwaꞌora anta napu atii õmuu dan<br />

putaruba nao puwara nuꞌu.’ k<br />

37 “David dako tan puꞌu uruu<br />

panao ba naa nii, naꞌapa diꞌi naa<br />

mooko udani-daun wuruꞌu uruuz?”<br />

Iriba pidan nao kasabaꞌu kin painaouz,<br />

konau kii ĩabata pan Jesus<br />

kuwaa. 38 Ukian naa koshan ĩꞌati,<br />

“Uzau din paꞌi wunao aiaꞌa tiichaapauzo<br />

nao Moses kaki naori dauꞌu.<br />

Ĩnau dapa pakai wada pan pachiꞌikapa-kizi<br />

kawanaꞌati dawuu zaꞌa baꞌi<br />

kidaꞌo kamicha. Naꞌiki ĩaipan<br />

pataapa-kao umana wun kidaꞌo<br />

pidan nao nii kasa baꞌui napa-kizai<br />

ii kida. 39 Ĩaipan pasaka na tan<br />

taapa-kari wai umana wun-tinpai<br />

nao pidan nao taba kida idaꞌa<br />

syna gogue nao ii, naꞌiki ĩsakana taꞌazon<br />

kiwiin mana wun kidaꞌo tabai<br />

idaꞌa aroapa-karu dono. 40 Mazan<br />

upuꞌu ĩpata kaꞌu tan zun nao mawakai<br />

nao ĩdai aru nao, ĩzaama tan idaꞌan<br />

ĩshaꞌa pauz ĩdapu iki. Uruu dau naꞌan<br />

ĩaipan patukapa-kao kai manai nao<br />

nii patoriin pan idaꞌan dawuu kida.<br />

Naꞌa pai nao pidan nao pata kaꞌuta-kao<br />

nii tuu kii mana wun.”<br />

Zuna, mawakaꞌo odaiaru​<br />

​taan puraata<br />

(Luke 21:1-4)<br />

41 Jesus sakana tan Tomin karu<br />

Dapu ii mao napa puraata taapa-kizinao<br />

daza baꞌa, uawu nuu ta pan ipai<br />

pidan nao pai dan papuraa tan unazo<br />

iti. Iriba kapu raa ta nii nao taan<br />

dobata kida puraata. 42 Udaunaꞌan<br />

mapu raa tan-ziiwa mau daia ruiba<br />

taan dyaꞌu tam sodi ishaꞌo puraata.<br />

Aonaa doba taꞌo mani wuruꞌu.<br />

43 Udapa dan patomi napa-kidanii<br />

nao bao kopa paꞌidaꞌati, ukian<br />

ĩꞌati, “Õkowaa dan nii uꞌati diꞌo raꞌa<br />

Mark<br />

k 12:36 Psalm 110:1<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 12​, ​13<br />

126<br />

mapuraa ta nuꞌo zun taan puraata<br />

kin naa zoꞌiti powaꞌa zii mana wun<br />

ipai baꞌo rai nao ai. 44 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan bao koi nao taan, aonaa<br />

paaiapa niꞌi naa mani puraata,<br />

mazan oroo pamapuraata nun puꞌu,<br />

ipai otaan pataapa nii sodi puraata<br />

pamashaapa-kinaa niꞌo padamata.”<br />

Jesus kian Tominkaru Dapu<br />

kaboobiꞌii-karu nii<br />

(Mat<strong>the</strong>w 24:1-2; Luke 21:5, 6)<br />

13 1 Jesus kodi tan puꞌaꞌa<br />

naa Tomin karu Dapu iki,<br />

bau daꞌapa utomi napa-kida nii kian<br />

uꞌati, “Putukapa Tiichaa! Konau nam<br />

mishi kabaun naꞌiki ukoraran naa<br />

toma-kao, kai man mishi ĩtoma nuzu<br />

udaru kidaꞌo kuba idi!”<br />

2 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />

“Putukapa wuruꞌu udaruꞌo raz<br />

kabaun naꞌiki ukoraran naa kidaz?<br />

Aonaꞌo nii bau daꞌapa kuba mashaapan<br />

pamuuda-kizi naoaꞌa, ipaiꞌo nii<br />

ĩkaboo biꞌii-kao kida.”<br />

Jesus tominapa-kidaniinao<br />

baiaapan nii oiaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 24:3-14; Luke 21:7-19)<br />

3 Uruu dau naꞌan Jesus saka natapan<br />

Olive Naawa ii Tomin karu Dapu<br />

paꞌina mun, sariapa Peter, James,<br />

John naꞌiki Andrew pishaan uruu<br />

pairi ban nao dai daꞌan, 4 “Puko waada<br />

waꞌati naꞌa painim nii zii diꞌo raꞌa<br />

shaꞌa pa nuꞌu. Kanomaꞌo nii shaꞌapa,<br />

waaitapa-kinaa nii ushaꞌapaꞌa zon<br />

naa.”<br />

5 Jesus kian ĩꞌati, “Uzau din paꞌi,<br />

aonaa utaapa daꞌa naꞌa pidan mariidan<br />

unao. 6 Iriba pidan nao kai waan<br />

nii õꞌuu, ‘Õgaru uruu!’ ĩkian nii,<br />

ĩmarii dan nii kapam iriba baꞌo ran<br />

pidan nao kida. 7 Manaꞌa utariaꞌa naꞌa<br />

uaba tan dono taru bai nao mizaataaka<br />

pan, naꞌiki uaba tan dono<br />

kadako tin-karu muna poꞌo taru bainao<br />

mizaa taaka tinan dauꞌu. Naꞌapa<br />

kidaꞌo aimaa kan shaꞌa pan nii,<br />

mazan aonaa zii ama zada ikodaꞌazon<br />

patokon mani wuruꞌu. 8 Wii zai<br />

kida mizaa taa kan nii paꞌati aaka;<br />

donoi kida mizaa taa kan nii paꞌatiaaka.<br />

Kai naꞌaꞌo nii imiꞌi nakai nan<br />

ipai ama zada kawanaꞌati, kai naꞌaꞌo<br />

nii zamazi-karu kida kapam. Mazan<br />

baiatin-karu kida saka di nan zii<br />

kari kao nan wuruꞌu. Shaka taꞌa zoꞌo<br />

korai dao naa kazi wan saka di nan<br />

kawanuꞌu zii wuruꞌu.<br />

9 “Ukauꞌan uzau din paꞌa naa paꞌi.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan uzaa mata-kao<br />

nii, naꞌiki unaꞌaka-kao nii kootowapa-kizai<br />

iti. Ubaꞌi zii-kao nii<br />

syna gogue ii kida; ukadishi tan nii<br />

kazowau ta pai nao wii zai kida naꞌiki<br />

king nao kanaapu ati õgaru dikin ii;<br />

ukowaada kizi kapam Kai manaꞌo<br />

Kuwai õdauꞌa naꞌo. 10 Mazan amazada<br />

tokon kaa wan uaꞌii, marii kizi<br />

kiwiin Kai manaꞌo Kuwai kowaadakao<br />

ipai wii zai kawanaꞌati.<br />

11 “Aizii uzaa mata-kao dono,<br />

naꞌiki ukooto wapa-kida-kao dono,<br />

manaꞌa udiꞌitin paꞌa naꞌa upishaakao<br />

uaꞌii naꞌa pam nii ukian. Mazan<br />

upishaa-kao donoꞌo naa, ukowaadaꞌaka<br />

kanom dyuuda-kari wai<br />

ukowaa dan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa unaouꞌo nii mani parada,<br />

mazan Kai manaꞌo Doro naa taan nii<br />

uai tapa-kinaa nii naꞌa pam nii ukian.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


127<br />

MARK 13<br />

12 “Uruu dono pidan nao zowiikidan<br />

nii paꞌina wuzu nao. Darui nao<br />

naꞌa paꞌo nii ĩzowii-kidan pau dai nao.<br />

Danii nao kashada pan nii padaru nao<br />

naꞌiki padaro nao, naꞌiki ĩzowii-kidan<br />

nii ĩdyaun. 13 Ipaiꞌo nii pidan nao<br />

toꞌora-kizai ta pan unao õgaru dikin<br />

ii. Mazan kanom tuu daꞌo ipai wuru<br />

kidaꞌa atii utokon iti, kazan naatakaru<br />

nii uruu.<br />

Kichanaꞌiki-kiaꞌo aimaakan​<br />

​shaꞌapan nii<br />

(Mat<strong>the</strong>w 24:15-28; Luke 21:20-24)<br />

14 “Mazan utuka pan donoꞌo naa<br />

kacha maꞌi dii kiaꞌo aimaa kan muudakao<br />

aonaa uaiapa-kizi naouꞌu mani,<br />

naꞌiki umanaꞌi dii-kidan ama zada<br />

pidan ai.” (Marii awunuu ta paꞌo<br />

kaa rita diꞌita pan naꞌa paꞌo ram<br />

saada-kari waiz.) “Ukauꞌan marii<br />

mashaa pai nao Judea Baara ii kidoopan<br />

naa midukuo kida iti. l 15 Pidan<br />

sooka paꞌo paniba ii, marii kizi aonaa<br />

umoro tan padapu nazo iti powaa iti<br />

aimaa kan panaꞌa kaꞌa zoo nii dauꞌati.<br />

16 Pidan kau dinaꞌo pazaka pun ii,<br />

marii kizi aonaa ukiwan padapu iti<br />

pachaa ki tan dauꞌati. 17 Kashaꞌo raꞌo<br />

nii mana wun aimaa kan shaꞌa pan<br />

kiꞌiwi-ziiwa nao ati uruu dono,<br />

naꞌiki daroi nao biida pai naouz zii<br />

ĩdainao ati, uruu kamoon kida kaawan<br />

dono. 18 Utorii napa Tomin karu<br />

ati aonaa kizi ushaꞌa pan ama zada<br />

wadidii zon dono! m 19 Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan wuruꞌu kicha naꞌ iki-kii<br />

kidaꞌo raz aimaa kan shaꞌa pan dono,<br />

powaꞌaꞌo nii zii mana wun ukichanaꞌ<br />

iki-kian aimaa kan shaꞌapaꞌo,<br />

ama zada saka din-kizi ikiꞌo ai, naꞌiki<br />

kaiꞌi aimaa kan shaꞌa pan ai. Naꞌiki<br />

aonaꞌo nii aimaa kan shaꞌa pan naꞌapa<br />

powaꞌa koshan. 20 Mazan Nao ba nai<br />

awu tapa dan nii wuruꞌu ushaꞌa pan<br />

kamoon kidaz, aonaan an mani,<br />

aonaꞌo nii bau daꞌapa pidan kakupan.<br />

Upidanan nao kainaꞌan idiꞌo<br />

wuruꞌu uawuta pada nuz kamoo kida.<br />

21 Uruu dono, naꞌiaꞌo ram pidan kian<br />

an puꞌati, ‘Putukapa, diꞌi Christ!’ n<br />

oo ‘Putukapa, kin diꞌii zuꞌu!’ manaꞌa<br />

paꞌi pumishi daꞌa naꞌa uruu. Aonaa<br />

mishiꞌo mani wuruꞌu. 22 Dako tin painao<br />

Christ nii naꞌiki dako tin pai nao<br />

prophet nao nii kaa wan nii, ĩmariida<br />

paꞌa nan pidan nao kari kao nan.<br />

Ĩshaꞌapa tan nii umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan diꞌi tinapa-kidaꞌo nii<br />

pidan ĩtana wata-kinaa nii Tominkaru<br />

pidanan nao panaꞌiti, ĩturuan<br />

an mazan. 23 Uzau din kizi paꞌi!<br />

Õkowaa dan uꞌati ipai wuru kidaꞌa,<br />

ushaꞌa pan uaꞌiaꞌo zii wuruꞌu.<br />

Daonaiora Aokazi Ikiꞌo waꞌatin​<br />

​dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 24:29-35; Luke 21:25-33)<br />

24 “Naꞌapain uruu dono kichanaꞌ<br />

iki-kiaꞌo aimaa kan shaꞌa pan<br />

dau naꞌan, kamoo maru tan nii<br />

naꞌiki kauzu aonaꞌo nii ukana dan<br />

powaꞌa. 25 Wizi nao kida wao taꞌo nii<br />

aokazi iki, naꞌiki ipaiꞌo nii aimaa kan<br />

Mark<br />

l 13:14 Daniel 11:31 m 13:18 ama­zada wadidii­zon dono: kicha naꞌ iki-kii manawun<br />

chiꞌi kapa-karu ama zada wadidii zon dono. English idaꞌan udakota-kao ‘winter.’<br />

n 13:21 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 13​, ​14<br />

128<br />

wuruꞌu doko ii kidaꞌo raz zika dinan.<br />

26 Uruu dau naꞌan Dao nai ora<br />

Aokazi Ikiꞌo aidi nan niꞌi naa, uwaꞌatin<br />

nii ishaꞌiz bii an, umana wunuꞌo<br />

maꞌo zaka-karu naꞌiki umana wunuꞌo<br />

konau nama-karu idaꞌan. 27 Udyuudan<br />

nii paꞌangelin nao ipai ama zada<br />

shakaru ii aka, imiꞌi baara anaꞌo raz,<br />

ĩkasa baꞌuka kizi ipai Tomin karu<br />

zaa mata nii papidanan nao nii.<br />

28 “Marii kizi fig kadu naa tominapa-kidan<br />

pugaru. Putuka pan dono<br />

ukadu naa paꞌi shizo-dinan naꞌiki<br />

paꞌinaꞌo uanaba sodi kida kodi tan,<br />

puaitapa pidan pao win pan kamoo<br />

mao napa tan wuruꞌu. 29 Naꞌapa<br />

kapam kicha naꞌ iki-kiaꞌo aimaa kan<br />

kida shaꞌa pan dono, puaita pan nii<br />

õkaawaꞌa zon kamoon mao napatan<br />

naa wuruꞌu. 30 Õkowaa dan nii<br />

uꞌati aimaa kan mishiꞌo, ipaiꞌo nii<br />

aimaa kan kida shaꞌa pan naꞌapa,<br />

kaiꞌo pidan nao mawa kan uaꞌii<br />

ipai. 31 Aokazi naꞌiki imiꞌi baara<br />

mainaaba tinan nii, mazan õparadan<br />

kida aonaꞌo nii naꞌa painim<br />

umainaa ba tinan.<br />

Ukaawan kamoon, aonaa<br />

uaitapa-kao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 24:36-44)<br />

32 “Aonaꞌo nii bau daꞌapa pidan<br />

aita pan naꞌa painim nii oo naꞌiam nii<br />

kamoo wuru shaꞌa pa nuꞌu, aonaꞌo nii<br />

Angel nao aokazi iaꞌo oo Tomin karu<br />

Dani aita pan, soo Tomin karuꞌo nii<br />

aitapa paꞌanaz. 33 Puawunuu tapa,<br />

puzau din, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaꞌo nii puaita pan naꞌa painim<br />

nii wuru shaꞌa pa nuꞌu. 34 Pidan<br />

makon kawa nuꞌo padapu iki naꞌiki<br />

uwaꞌa kan papoi toru nao awunuu tapaꞌo<br />

niizu, ipai ukakau din-kizi tan<br />

ĩdyaun, naꞌiki udyuu dan taa paꞌo<br />

nii panii nom mashaa pan zaudinapa.<br />

35 Puawunuu tapa, ukauꞌan,<br />

aonaꞌo nii puaita pan naꞌa painim<br />

nii kada puꞌo kaa wan powaa ati,<br />

panaa don wachuu pu nin oo tomunzikon,<br />

oo kuruku kaꞌaran panin,<br />

oo kamoo kodita nin. 36 Ukaa wan<br />

dono mashaꞌapa kiaka, aonaa kizi<br />

paꞌi uiko dan pudaꞌawu pan. 37 Naꞌapam<br />

õkian uꞌati aizii, õpara dan ipai<br />

pidan atiꞌo wuruꞌu: ‘Uzaudi napa!’<br />

õkia nuz.”<br />

Jesus zowau kaduunuu-kao​<br />

​Bethany ii<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:1-16; Luke 22:1-6;<br />

John 11:45-53; 12:1-8)<br />

14 1 Uruu dono dyaꞌu tam<br />

kamoo baoko pain pauzokaru<br />

kamoo kaa wan uaꞌii, naꞌapain<br />

Jew nao nyuku nuita pau zon<br />

pakazannaa tauzo-kao kamoon,<br />

Egypt Baara san nao ai, naꞌiki<br />

naꞌapain bread nikauzo-kao mawikiꞌi<br />

naꞌo. Faadaa nao zowau naa nao<br />

naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />

dauꞌu dawa tan naꞌa pam kizi<br />

pazaa ma tan Jesus pidan nao daidaꞌan,<br />

ĩaipan pazowii nuzu. 2 Mazan<br />

ĩkian, “Aonaa kizi paꞌi washaꞌa patanuzu<br />

baoko pai napa-karu dono,<br />

panaa don watoꞌora taaka-kidan<br />

pidan nao paꞌati aaka naꞌiki waꞌati<br />

kapam.”<br />

3 Naꞌapain Bethany iaꞌo Jesus,<br />

Simon, kabisho pan kauzo kicha naꞌiki-kizai<br />

bishoi idi dapu ii. Jesus<br />

aroapa tinan puꞌu, zun moro tan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


129<br />

MARK 14<br />

onaꞌa ka pa nii moto sodi, kuba idiꞌo<br />

utoma-kao, pai daꞌo kaduu nuribai<br />

kawinipi naꞌo idi, nard kiaꞌo<br />

udakota-kao. Odaꞌa tan moto sodi,<br />

udaunaꞌan oshoo tan naa wuruꞌu<br />

kaduu nuri bai Jesus zowau diꞌiti.<br />

4 Pabiꞌi kida pidan nao naꞌaꞌo toꞌoran,<br />

ĩkian paꞌati aaka, “Kan dii niꞌo<br />

kaduu nuri bai wakuda-kao? 5 Turuaꞌo<br />

padamata usellii-kao dobata 300<br />

wiziꞌi kidaꞌo puraata o ai, udaunaꞌan<br />

uwinipi naa taa-kao pata kaꞌu tinainao<br />

ati!” Ĩdakoo pan kapam oroo<br />

wuruꞌu ĩnaꞌapa nuz.<br />

6 Mazan Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Marinaꞌa oroo! Kanom nii unyukunui<br />

tapa nuzo? Kai manaꞌo wuruꞌu<br />

oshaꞌapa taniaz õꞌati. 7 Kari kaonanuꞌo<br />

nii pata kaꞌu tinai nao<br />

pidan nao naꞌan unao tuma, turuaꞌo<br />

nii ukamin kaꞌu tan ĩdyaun uai pan<br />

kawanaꞌati. Mazan õgaru aonaꞌo<br />

nii õnaꞌan utuma kari kao nan.<br />

8 Oshaꞌapa tan pashaꞌapa taꞌa zoonii;<br />

oshoo tan kaduu nuri bai õmada<br />

diꞌiti, omin zii wa tan õnanaa õdidakao<br />

uaꞌii. 9 Aizii mishiꞌo õkian<br />

uꞌati, naꞌiam dono Kai manaꞌo<br />

Kuwai kowaada-kao ipai ama zada<br />

kawanaꞌati, wuruꞌu oshaꞌapa taniaz<br />

õꞌati kowaada-kao nii onyuku nuitapa-kinao<br />

nii.”<br />

10 Udaunaꞌan Judas Iscariot,<br />

uruu 12 Jesus tomi napa-kida niinao<br />

bii ikiꞌo makon faadaa nao<br />

zowau naa nao diꞌiti, ukaa ka paꞌa nan<br />

Jesus ĩꞌati. 11 Ĩaba tan idi unaꞌa pan,<br />

sariapa ĩkonau kian. Naꞌiki ĩkian<br />

ĩtaan nii puraata uꞌati. Uruu daunaꞌan<br />

udiꞌitin pan naa naꞌa pam kizi<br />

pakaaka paan Jesus ĩꞌati.<br />

Ubaukapan naa Jesus aroopan<br />

Passover Kamoon dono<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:17-30;<br />

Luke 22:7-23; John 13:21-30;<br />

1 Corinthians 11:23-25)<br />

12 Aizii kiwii ta paꞌo kamoo<br />

Bread Mawi kiꞌi naꞌo Nikauzo-kao<br />

Kamoon kida dono, naꞌapain kapam<br />

kaznizo nao zowi auzo-kao Passover<br />

wanyuku nuu naa nii. Uruu idi Jesus<br />

tomi napa-kida nii nao pishaa nuzu.<br />

Ĩkian uꞌati, “Naꞌiam nii puaipan<br />

wamin ziiwa-kidan Passover<br />

wanyuku nuu naa?”<br />

13 Uruu dono udyuu dan dyaꞌutam<br />

patomi napa-kida nii nao, ukian<br />

ĩꞌati, “Umako donoi iti, naꞌii uikodapan<br />

nii dao nai ora kapo wan kaꞌo<br />

wunu moto zoꞌan. 14 Udaꞌan uruu<br />

atii kabaun iti, umorota-kiziz. Naꞌii<br />

upishaa kada puꞌo, naꞌiki ukii paꞌi<br />

uꞌati, ‘Watii chaan kian, naꞌiaꞌoram<br />

dii kabaun nazoo putaan nii<br />

uꞌati, unika-kizi niꞌo raz Passover<br />

wanyuku nuu naa patomi napakida<br />

nii nao tuma?’ 15 Udaunaꞌan<br />

kada puꞌo tukapa-kidan uꞌati udaruꞌo<br />

kabaun nazoo naꞌiki dokoaꞌo kapam,<br />

min zii wata-kari waiꞌi naa unazoo<br />

aroapa-karu uaꞌii. Naꞌiaꞌa naa paꞌi<br />

umin zii wata ipai aimaa kan waꞌati.”<br />

16 Udaunaꞌan wunaouꞌu dyaꞌutamai<br />

naouz makoꞌo kan naa donoi<br />

iti. Ĩkaa wan naꞌiti, naꞌapa mishi<br />

ipai aimaa kan shaꞌa pan Jesus<br />

para dan kawanaꞌati. Uruu idi<br />

Mark<br />

o 14:5 300 wiziꞌi kidaꞌo puraata: bau daꞌa paꞌo wunu kaudin-karu winipi naa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 14<br />

130<br />

Jesus naꞌiki Apostle­nao sakana­tan awauta miisa idaꞌa (14:18)<br />

naꞌiaꞌa naa ĩmin ziiwa tan Passover<br />

wanyuku nuu naa.<br />

17 Aizii kamoo tipi tan daunaꞌan,<br />

uruꞌu naa Jesus kaa wan 12<br />

patomi napa-kida nii nao tuma.<br />

18 Ĩaroapa tinan puꞌaꞌa naa miisa p<br />

idaꞌa, Jesus kian ĩꞌati, “Mishiꞌo õkian,<br />

bau daꞌapa pidan unao bii ikiꞌo aroapatinaꞌo<br />

õtuma zaa mata-kidan nii õgaru<br />

õtaruba nao ati.”<br />

19 Sariapa ĩmanau na maꞌa kan<br />

kida naꞌiki ĩpishaa nuzu padawuꞌatiaaka<br />

kida. Ĩkian uꞌati, “Aonaa<br />

mazan õgaru mani, mishii?”<br />

20 Sariapa Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Bau daꞌapa pidan unao bii ikiꞌo, damotaꞌo<br />

raz bread patumaaka õtuma.<br />

21 Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo mawakaꞌo<br />

nii naꞌapa Tomin karu Para dan<br />

saada-kari waiz kian kawanaꞌati.<br />

Mazan kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

wuru pidan baiaa panuꞌu zaa matakidaꞌo<br />

niꞌo raz Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

pataruba nao ati. Kai man zii mani<br />

aonaa ushaka tau zon.”<br />

22 Ĩaroapa tinan puꞌu, uzaama tan<br />

bread naꞌiki utoriin pan Tomin karu<br />

ati udauꞌan. Udaunaꞌan uduꞌuu biꞌian<br />

bread naꞌiki utaa nuzu ĩkawanaꞌati,<br />

naꞌiki ukian ĩꞌati, “Unika, õnanaa<br />

wuruꞌu.”<br />

23 Udaunaꞌan uzaama tan koopo<br />

kawa zoꞌo wine idi, naꞌiki utoriinapa-kida<br />

nuz Tomin karu ati.<br />

Udaunaꞌan utaa nuzu koshan ĩꞌati<br />

naꞌiki ipai ĩtuzan koopo diꞌiki.<br />

p 14:18 miisa: English idaꞌan, table.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


131<br />

MARK 14<br />

24 Jesus kian, “Diꞌo raꞌa õizain<br />

shootaꞌo niꞌo raz iriba pidan nao ati,<br />

uruu wuruꞌu kai naa ba taꞌo niꞌo raz<br />

mishiꞌo nii Tomin karu shaꞌapa tan<br />

pashaꞌapa taꞌa zoo niaz pidan nao<br />

ati. q 25 Õkowaa dan uꞌati, aonaꞌo nii<br />

powaꞌa õtuzan wine, atii dii naꞌi tiꞌo<br />

nii zii õtuzan paꞌinaꞌo wine paꞌan<br />

Tomin karu Nao ba nai-tinapa-kizi ii!”<br />

26 Uruu dau naꞌan ĩkunuian kunui<br />

Tomin karu ati, udaunaꞌan ĩmakon<br />

Olive Naawa iti.<br />

Jesus kowaadan Peter ati, utaapakidan<br />

nii paaitapan paugaru<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:31-35;<br />

Luke 22:31-34; John 13:36-38)<br />

27 Jesus kian ĩꞌati, “Ipaiꞌo nii<br />

uwaꞌa kan õgaru, naꞌapa usaa din pan<br />

kawan Tomin karu Para dan idaꞌa<br />

kaika paꞌa:<br />

‘Õzowian nii kaznizo nao<br />

taa piki,<br />

naꞌiki ipaiꞌo nii kaznizo nao<br />

makoo danai nan panaꞌiti<br />

kida,’ kiaꞌo raz. r<br />

28 Mazan õkadi shita-kida-kao daunaꞌan<br />

õmawaka-kizi iki, õmakon<br />

nii uꞌuaꞌati Galilee Baara iti.”<br />

29 Peter kian uꞌati, “Bao koi nao<br />

mani waꞌakan nii pugaru, mazan<br />

õgaru, aonaꞌo nii õwaꞌa kan pugaru!”<br />

30 Jesus kian Peter ati, “Õkowaadan<br />

nii puꞌati, kuruku kaꞌaran pan<br />

uaꞌii itamau aizii aiwakaꞌan, idikinauꞌo<br />

nii pukian pidan nao ati aonaa<br />

puaita pan õgaru.”<br />

31 Powaꞌa zii Peter maꞌo za kadinan,<br />

ukian, “Aonaa naꞌa painim nii<br />

õkian aonaa õai ta pan pugaru, atii<br />

õzowii-kao putuma!” Ipai baꞌo ran<br />

tomi napa-kida-kari wai nao, naꞌapa<br />

kida ĩkian kapam.<br />

Jesus toriinpan Gethsemane ii<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:36-46; Luke 22:39-46)<br />

32 Udaunaꞌan ĩkaa wan ama zada<br />

Geth se mane kiaꞌo udakota-kao diꞌiti,<br />

naꞌii Jesus kian patomi napa-kidanii<br />

nao ati, “Usaka na tapa zii daꞌaꞌa<br />

õtoriin paꞌa nan puꞌu diꞌitan puꞌu.”<br />

33 Unaꞌaka Peter, James, naꞌiki<br />

John patuma. Udaunaꞌan tuu kii<br />

ukashaꞌo ran, udopian panyuku nuu<br />

ii. 34 Ukian ĩꞌati, “Tuu kii mana wun<br />

õnyuku nuu kashaꞌo ran dikin tan<br />

õgaru, mawaka-karu diꞌiti mana wun<br />

õabata nuz. Unaꞌa daꞌaꞌa, upoko dapa<br />

paꞌi.”<br />

35 Masakau daꞌu umuna pon<br />

umakoꞌo kan ĩꞌai, uwasha tinan<br />

paawun baara ikinapu, imiꞌi baara<br />

iti, naꞌaꞌa naa utoriin pan, aonaa<br />

padamata uai pan pabaiaa pan patakaꞌu<br />

tin-karu. 36 “Paapaa, Õdaru, ipai<br />

aimaa kan mashaꞌa pan naa puꞌati.<br />

Turuu pudobata-kidan wuruꞌu<br />

õbaiaa paꞌa zoo niaz õꞌai. Mazan<br />

aonaa õai pan kawanaꞌati mani, soo<br />

puaipan kawanaꞌati paꞌan.”<br />

37 Udaunaꞌan ukaa wan powaa<br />

ati patomi napa-kida nii nao idaꞌati,<br />

uiko dan ĩdyaun daꞌa wuꞌu naa.<br />

Ukian Peter ati, “Simon, pudaꞌa wun<br />

wuruꞌu? Aonaa pukaꞌii tan pupokoda<br />

pan masakau daꞌu kari kao nan?”<br />

Mark<br />

q 14:24 Tomin­karu shaꞌapa­tan pashaꞌapa­taꞌa­zoo­niaz pidan­nao ati: uruu dakota-kao<br />

Paꞌinaꞌo Covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />

diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu. r 14:27 Zecha riah 13:7<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 14<br />

132<br />

38 Jesus kian ĩꞌati, “Upoko dapa<br />

naꞌiki utorii napa aonaa kizi oiaꞌo<br />

tiwaa-kida pan unao. Udoro naa minziiwa<br />

padamata, mazan unanaa ii<br />

aonaa uturuuan.”<br />

39 Udaunaꞌan ukiwan koshan<br />

patorii napa-kizi iti, naꞌapa koshan<br />

utoriin pan kiwii ta paꞌo kawan.<br />

40 Uruu dau naꞌan ukaa wan koshan<br />

patomi napa-kida nii nao idaꞌati,<br />

uiko dan ĩdyaun daꞌa wuꞌu naa;<br />

aonaa ĩkaꞌii tan papokoda pan.<br />

Naꞌiki aonaa ĩaita pan naꞌa pam<br />

pakian uꞌati.<br />

41 Ukaa wan dono ĩꞌidaꞌati<br />

idikinau tan idaꞌa, ukian ĩꞌati,<br />

“Pakawan zii udaꞌawu pan usookapan<br />

zii? Turuaꞌa naa! Aizii<br />

Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kaaka paakaoaꞌa<br />

naa oiai nao pidan nao ati.<br />

42 Ukadishi taꞌa naa, wamakoꞌo naa.<br />

Utukapa kaa waꞌa naa kaaka paꞌo raz<br />

õgaru!”<br />

Jesus zaamata-kao dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:47-56;<br />

Luke 22:47-53; John 18:3-12)<br />

43 Jesus kadako tinan puꞌu zii,<br />

Judas kaa waꞌa kan naa. Uruu 12<br />

utomi napa-kida nii nao bii ikiꞌo.<br />

Utuma iriba pidan nao kamarian-tinpai<br />

nao naꞌiki kaꞌuta pai nao pazowiin<br />

kida kaa wan. Wunao dyuu da niinaouꞌu<br />

faadaa nao zowau naa nao,<br />

tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />

dauꞌu, naꞌiki kazowau ta pai nao<br />

Jew nao. 44 Aizii wuruꞌu kaakapaa<br />

miki tinaꞌo raz kaki nao taniꞌi naa<br />

wuruꞌu taru bai naouz. Ukian ĩꞌati,<br />

“Pidan õkissi taniaz, uruu wuruꞌu<br />

uai paniaz. Uruu paꞌi uzaa mata<br />

naꞌiki unaꞌa kaꞌa naazu.”<br />

45 Judas makon sariapa Jesus<br />

diꞌiti, ukian uꞌati, “Tiichaa.” Naꞌiki<br />

ukissi taꞌa kan naazu. 46 Uruꞌu naa<br />

ĩzaama taꞌa kan Jesus.<br />

47 Mazan bau daꞌapa pidan naꞌaꞌo<br />

ukadi shita pan soꞌotan pamarian<br />

usaꞌu kan Umana wunuꞌo Faadaa<br />

poitoru tain. 48 Sariapa Jesus paradan<br />

ĩꞌati, ukian, “Kan dii nii uwaꞌa tin<br />

õdauꞌati, unaꞌa kan umarian naꞌiki<br />

uzowiin kida, uzaa mata-kinaa<br />

nii õgaru; zowii-miki nii utaa pan<br />

õgaru? 49 Ipai kamoo õkaki nao pauzon<br />

unao Tomin karu Dapu ii, naꞌiki<br />

aonaa uzaama tan õgaru. Mazan<br />

marii saada-kari waiz kida Tominkaru<br />

Para dan idaꞌaꞌo raz mishii nan.”<br />

50 Udaunaꞌan ipai utomi napa-kidanii<br />

nao kidoo pan, ĩwaꞌa kaꞌa kan naa<br />

uruu.<br />

51 Paꞌinaꞌo zii dao nai ora daꞌanapa<br />

tinan Jesus dawuꞌati, aonaꞌo<br />

ukai wada pan kamicha, soo<br />

ushiba ta pan pamada kamicha<br />

idin idi kari kao nan. Taru bai nao<br />

tiwaan pazaa ma ta nuzu, 52 mazan<br />

udimaꞌa kan ĩꞌai makami chan-daun,<br />

uwaꞌa kaꞌa kan naa pashi biri naa<br />

kamicha idin ĩtuma.<br />

Jesus tiwaa-kidapa-kao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:57-68; Luke 22:54-55,<br />

63-71; John 18:13-14, 19-24)<br />

53 Naꞌikiꞌo ĩnaꞌa kan Jesus<br />

Umana wunuꞌo Faadaa dapu iti. Naꞌii<br />

ipai faadaa nao zowau naa nao, ipai<br />

kazowau ta pai nao Jew nao, naꞌiki<br />

ipai tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />

dauꞌu bao kopa tinan. 54 Peter<br />

naꞌiti umakon udawuꞌ ati munapo<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


133<br />

MARK 14<br />

uwaꞌakin pan, udaunaꞌan umoro taꞌakan<br />

naa Umana wunuꞌo Faadaa dapu<br />

paniba zooti iti. Naꞌiaꞌa naa usakanata<br />

pan awunuu ta pai nao kabaun<br />

tuma uwiicha din pan tikazi diꞌiti.<br />

55 Uruꞌu naa faadaa nao zowaunaa<br />

nao naꞌiki ipai baꞌo rai nao<br />

kooto wapa-kidauzo nao pidan nao<br />

tiwaan paiko dan kowaada-karu<br />

nii dikau daꞌo Jesus shaꞌapa tan<br />

pazowii-kida-kinaa niizu, mazan<br />

aonaa ĩiko dan. 56 Iriba pidannao<br />

marii dinan Jesus dauꞌu,<br />

mazan panaꞌa kida ĩpara dan karikao<br />

nan. 57 Udaunaꞌan baꞌo ran<br />

pidan nao kadishi tan ĩmarii dinan<br />

Jesus dauꞌu, ĩkian, 58 “Waaba ta nii<br />

ukian kaika paꞌa: ‘Õkaboo biꞌian nii<br />

wuruꞌu Tomin karu Dapuz pidannao<br />

tomaniaz, idiki nau daꞌu kamoo<br />

dau naꞌan õkadi shita-kidan nii baꞌoran,<br />

aonaa pidan toma nii mani.’ ”<br />

59 Ĩnao kapam panaꞌa kida ĩpara dan<br />

kari kao nan.<br />

60 Umana wunuꞌo Faadaa kadishitan<br />

ĩkanaapu ati, upishaan Jesus<br />

kaika paꞌa: “Aonaꞌo nii pudakoꞌa tin<br />

kai wuruꞌu ĩpara dan pudauꞌo raz?”<br />

61 Mazan Jesus mashaa pan mashaa,<br />

aonaa upara dan. Powaꞌa koshan<br />

Umana wunuꞌo Faadaa pishaan uruu,<br />

“Pugaru mishi Christ, Kai manaꞌo<br />

Tomin karu Daniz?”<br />

62 Jesus kian, “Mishi õgaru<br />

wuruꞌu. Utuka pan nii Dao nai ora<br />

Aokazi Ikiꞌo sakana tan Tomin karu<br />

umana wunuꞌo raz diwaꞌora antanapu;<br />

utuka pan nii kapam uwaꞌa tin<br />

ishaꞌiz tuma aokazi iki!”<br />

63 Jesus naꞌa pan idi, sariapa<br />

Umana wunuꞌo Faadaa kuzuutaꞌa<br />

kan pakami chan patoꞌo ran<br />

idi, “Aonaꞌa naa waaipan baꞌo ran<br />

para dan powaꞌa! 64 Uabata naꞌapam<br />

uwazoo ta paꞌa zon Tomin karu.<br />

Ukauꞌan naꞌa pam ukian?” Ipai ĩkian,<br />

ushaꞌapa tan idi naꞌa paꞌo raz oiaꞌo,<br />

marii uzowii-kao.<br />

65 Pabiꞌi kida pidan nao naꞌainao<br />

sopi tan pazaa dako Jesus<br />

diꞌiti. Ĩshiba tan uawun, udaunaꞌan<br />

ĩzowita nuzu. Ĩkian uꞌati, “Kanom<br />

zowi taꞌo raz pugaru?” Naꞌiki<br />

watch man tapai nao naꞌakaꞌa kan<br />

naaz, ĩtaꞌiau ta paa nan naa uruu<br />

kapam.<br />

Peter kian aonaa uaitapan Jesus<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:69-75; Luke 22:56-62;<br />

John 18:15-18, 25-27)<br />

66 Peter naꞌian puꞌu Umanawunuꞌo<br />

Faadaa paniba zooti baara<br />

ii, bau daꞌapa poi torui aba kaa wan<br />

naꞌati. 67 Otuka pan dono Peter<br />

tanaa pa tinan tikazi idaꞌa, sariapa<br />

oawu nuu paꞌa kan uꞌati. Okian,<br />

“Pugaru naꞌiaꞌo kapam Jesus<br />

Nazareth san tuma. Mishii?”<br />

68 Sariapa umarii di naꞌa kan.<br />

Ukian oꞌati, “Aonaa õai ta pan kanom<br />

dauꞌa naꞌo wuruꞌu puka dako tina nuz.”<br />

Uruu idi umakon panii nom iti. Uruꞌu<br />

naa kuruku kaꞌaran paꞌa kan naa.<br />

69 Poi torui aba tuka pan uruu<br />

naꞌii, sariapa okian koshan naꞌainao<br />

kadishita pan ati, “Mishiꞌo uruu<br />

ĩminau daꞌu!”<br />

70 Mazan Peter marii dan ĩdyaun<br />

koshan.<br />

Masakau daꞌu uruu dau naꞌan<br />

kadi shita pai nao naꞌa pishaan naa<br />

Peter koshan. Ĩkian, “Mishiꞌo pugaru<br />

Mark<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 14​, ​15<br />

134<br />

ĩminau daꞌu, pugaru kapam Galilee<br />

Baara san.”<br />

71 Udaunaꞌan Peter kian, “Naꞌapam<br />

õkian mishiꞌo wuruꞌu! Marii<br />

Tomin karu pata kaꞌu tan õgaru<br />

õmarii dinan an! Õkian, aonaa õaita<br />

pan kanom dauꞌa naꞌo wuruꞌu<br />

ukadako tina nuz!”<br />

72 Uruꞌu naa kuruku kaꞌaranpan<br />

naa koshan itamautan naa;<br />

sariapa Peter nyuku nuuan naꞌa pam<br />

Jesus kiau zon daꞌi paꞌati, “Kuruku<br />

kaꞌaran pan uaꞌii itamau, idiki nauꞌo<br />

nii pukian aonaa puaita pan õgaru.”<br />

Naꞌikiꞌo raꞌa naa uzaa daꞌa kan tuu kii.<br />

Jesus naꞌaka-kao Pilate diꞌiti<br />

(Mat<strong>the</strong>w 27:1-2, 11-14;<br />

Luke 23:1-5; John 18:28-38)<br />

15 1 Chaa piꞌi kii man, faadaa nao<br />

zowau naa nao bao kopatinan<br />

kazowau ta pai nao Jew nao<br />

tuma, naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses<br />

kaki naori dauꞌu, naꞌiki ipai kootowapa-kidauzo<br />

nao pidan nao tuma.<br />

Ĩnaouꞌu naa bao kopa tan padiꞌitinpan<br />

kadima naꞌo idaꞌan naꞌa pam kizi<br />

pashaꞌapa tan uruu. Uruu dau naꞌan<br />

ĩdodo tan Jesus anoba kida chain<br />

idi, naꞌikiꞌo ĩnaꞌa kan naazu Pilate<br />

diꞌiti. 2 Naꞌiaꞌa naa Pilate pishaa nuzu,<br />

ukian Jesus ati, “Pugaru mishi Jewnao<br />

nao ba naa king?”<br />

Jesus kian uꞌati, “Naꞌa paꞌo kaiwuruꞌu<br />

pukia nuz.”<br />

3 Udaunaꞌan faadaa nao zowaunaa<br />

nao kian Jesus dauꞌan,<br />

“Ushaꞌapa tauzo nii iriba oii kidaꞌo<br />

aimaa kan.” 4 Udaunaꞌan Pilate<br />

pishaan koshan Jesus, ukian uꞌati,<br />

“Aonaa naꞌa pam pukian pukazan<br />

naa tin-kinaa nii? Puabata<br />

naꞌa pam ĩpara dan kida pudauꞌan.”<br />

5 Mazan aonaa naꞌa pam Jesus kian<br />

powaꞌa. Uruu idi Pilate diꞌitin pan<br />

tuu kii.<br />

Pilate dyuudan Jesus zowii-kao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 27:15-26; Luke 23:13-25;<br />

John 18:39—19:16)<br />

6 Ipai wunu, wuru kaa wan donoꞌo<br />

baoko pai napa-karuz (ĩnyuku nui tapauzo<br />

nuz daꞌi pakazannaa tauzo-kao<br />

kamoon), Pilate kodita-kidauzo nii<br />

bau daꞌapa pidan taraa-kizai iki,<br />

pidan nao aipan kawanaꞌati daꞌi.<br />

7 Uruu dono kai naꞌaꞌo pidan nao<br />

mizaa taaka pauzo nao tiwau tauzo<br />

pawaa tan Roman nao pawiizi ai,<br />

naꞌiki ĩzowii nii pidan nao; uruu<br />

idi ĩtaraa-kao. Ĩbiiꞌi kai naꞌa pidan<br />

Barab bas kiaꞌo uꞌuu. 8 Ipai kasabaꞌukin<br />

pai nao pidan nao waꞌatin<br />

Pilate kanaapu ati, ĩpishaan uruu<br />

ĩaipan ukodita-kidan bau daꞌapa<br />

taraapa-kari wai pidan, naꞌapa<br />

ushaꞌapa tauzo nii kawanaꞌati ipai<br />

wunu. 9 Pilate pishaan ĩnao, “Uaiapa<br />

shaꞌa õmuu dan naꞌiki õkoditakidan<br />

wuruꞌu Jew nao nao ba naaz?”<br />

10 Uaita pan idiꞌo wuruꞌu faadaa nao<br />

zowau naa nao kishau zin wuruꞌu<br />

ĩkaaka paa nuz Jesus uꞌati. 11 Mazan<br />

faadaa nao zowau naa nao dyuudan<br />

ipai pidan nao pishaan Pilate,<br />

ĩaipan Barab bas kodita-kida-kao.<br />

12 Pilate kian koshan kasabaꞌu kin painao<br />

pidan nao ati, “Naꞌa pam mooko<br />

uai pan õshaꞌapa tan wuruꞌu Jew nao<br />

nao ba naa, king ukii kiziz?”<br />

13 Ipai ĩpara dan diiwaꞌo idaꞌan<br />

koshan Pilate ati, ĩkian, “Marii<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


135<br />

MARK 15<br />

utauka-kao Cross diꞌiti!”<br />

14 “Kanom mooko oiaꞌo nii<br />

ushaꞌapa tan?” Pilate kian.<br />

Powaꞌa zii mana wun ĩdiwa dan<br />

papara dan, ĩkian, “Marii utauka-kao<br />

Cross diꞌiti!”<br />

15 Pilate aipan idi pakai man dan<br />

wuruꞌu iribaꞌo raz pidan nao nyukunuu,<br />

uruu idi ukodita-kidan naa<br />

Barab bas ĩꞌati taraa-kizai iki. Uruu<br />

dau naꞌan udyuu dan soldyaa nao<br />

baꞌizian Jesus atii shashota umada,<br />

naꞌiki udyuu dan naa kapam ĩtaukanuzu<br />

Cross diꞌiti.<br />

Soldyaanao banikiitan<br />

Jesus<br />

(Mat<strong>the</strong>w 27:27-31; John 19:2-3)<br />

16 Naꞌikiꞌo soldyaa nao morotakidan<br />

Jesus Roman nao dapu naa nazo<br />

iti, naꞌii ĩdapa dan ipai bao kopa baꞌoran<br />

soldyaa nao. 17 Ĩkai wada-kidan<br />

wuzaꞌo chaa kita Jesus ati, udaunaꞌan<br />

ĩtoman kowa mai kawa nuꞌo kaiwada-karu<br />

kadu naa idi, udaunaꞌan<br />

ĩmuu dan naazu uzowau paawa ati.<br />

18 Ĩbani kii tan Jesus kaika paꞌa, ĩkian,<br />

“Pugaru King, umana wunuꞌo Jew nao<br />

nao ba naa!” 19 Ĩbaꞌi zii nuzu pazowau<br />

an kida ata mun idi, ĩsopi au tapanuzu,<br />

ĩkodo ruꞌu kan naꞌiki ĩdawu kan<br />

ukanaapu ati. 20 Ĩipaian dau naꞌan<br />

pabani kii tan Jesus, ĩsoꞌo tan naa<br />

wuruꞌu wuza-zaꞌo raz chaa kita uꞌai,<br />

ĩkai wada-kidan ukami chan powaa<br />

iti uꞌati. Uruu dau naꞌan ĩnaꞌa kan<br />

naa uruu, ĩtau kaꞌa nan naazu cross<br />

diꞌiti.<br />

Jesus tauka-kao Cross diꞌiti<br />

(Mat<strong>the</strong>w 27:32-44;<br />

Luke 23:26-43; John 19:17-27)<br />

21 Ĩmakopa-kizi an ĩikoda pan<br />

pidan Simon kiaꞌo uꞌuu, Cyrene<br />

san, uruu Alex an der naꞌiki Rufus<br />

daru. Soldyaa nao dyuu dan unaꞌakan<br />

Jesus crossan naa. 22 Ĩnaꞌa kan<br />

Jesus Gol gotha iti, (ama zada Pidan-<br />

Zowau-Niwaꞌuz-naawa, kiaꞌo wuruꞌu<br />

udakota-kao). 23 Naꞌiaꞌa naa ĩtiwaan<br />

patuza-kidan uꞌati wine, kawikiꞌita-kari<br />

wai kibiaꞌo myrrh aiba<br />

idi, mazan aonaa Jesus tuza nuzu.<br />

24 Udaunaꞌan ĩtau kan naa Jesus<br />

cross diꞌiti. Udaunaꞌan ĩbuu tan<br />

naa ukami chan pakawa naꞌati kida,<br />

ĩmaki nao tan maki nao nii ĩtuka paꞌazon<br />

naꞌiaꞌo ram nii kida, bau daꞌa paꞌo<br />

pidan zaama tan. s 25 Dokoꞌo zaꞌoraꞌa<br />

naa kamoo chaapiꞌiki wuruꞌu ĩtaukanuz<br />

Jesus cross diꞌiti. 26 Kai naꞌa<br />

saada-kari wai ĩmana miki tin-kinaa,<br />

“Dii wuruꞌu King, Jew nao ati,” kii.<br />

27 Naꞌa udaza baꞌa ĩtau kan kapam<br />

dyaꞌu tam koidi miki nao, bau daꞌapa<br />

udiwaꞌo ran anta napu naꞌiki baꞌo ran<br />

uwasha baron anta napu. 28 [Kaikapaꞌo<br />

idaꞌa naꞌa saada-kari wai kaa rita<br />

idaꞌaꞌo raz mishii nan, “Oiaꞌo pidan<br />

kawa nuꞌo utukapa-kao,” t kiaꞌo raz.] u<br />

29 Pidan nao dobaa pai nao kida<br />

udazaba an banikii ta nuzu, ĩwaꞌuan<br />

pazowau, “Kashaꞌa!” ĩkian. “Pukian<br />

puka boo biꞌian nii Tomin karu Dapu,<br />

udaunaꞌan pukadi shita-kidan niizu<br />

idikinau tan kamoo dau naꞌan.<br />

Mark<br />

s 15:24 Psalm 22:18 t 15:28 Isaiah 56:12 u 15:28 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa,<br />

aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 15<br />

136<br />

30 Aizii putokaꞌa naa pucrossannaa<br />

diꞌiki puka zan naa tinaꞌa naa<br />

puaipan ati!”<br />

31 Naꞌapa kapam faadaanao<br />

zowau naa nao, naꞌiki<br />

tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />

dauꞌu banikii tan Jesus, ĩkii taakapan<br />

paꞌati aaka kida, “Ukazan naata<br />

baꞌo ran pidan nao, mazan aonaa<br />

turuu ukazan naa tinan paai pan ati.<br />

32 Watukapa kizi Christ, wuruꞌu<br />

king, Israelite nao nao ba naaz tokan<br />

aizii Cross diꞌiki, uruu idaꞌan kizi<br />

wamishi dan uruu!” Upuꞌu zii kapam<br />

wunao dakoo pan uruuꞌu, taukakari<br />

wai naouz udaza baꞌa.<br />

Jesus mawakan<br />

(Mat<strong>the</strong>w 27:45-56;<br />

Luke 23:44-49; John 19:28-30)<br />

33 Saki tapa kamoo diꞌiki, ipai<br />

ama zada maru taꞌa kan, atii daawadata<br />

kamoo. 34 Udaunaꞌan aka, uruꞌu<br />

naa Jesus kadakon diiwaꞌo idaꞌan.<br />

Ukian, “Eloi, Eloi, lema sabachthani?”<br />

Kaika paꞌo wuruꞌu ukia nuz:<br />

“ÕTominkarun, õTominkarun,<br />

kanom nii aonaa punyuku nuu pan<br />

õgaru?”<br />

35 Baꞌo rai nao pidan nao kadishita<br />

pai nao udaza baꞌa abata wuruꞌu<br />

upara da nuz. Sariapa ĩkian, “Aushaa<br />

uabata, udapa dan paꞌidaꞌati prophet<br />

Elijah.” 36 Sariapa bau daꞌapa pidan<br />

dimaꞌa kan, udamo tan sponge katamaꞌo<br />

riwu nii diꞌiti. Udaunaꞌan<br />

usawa dan naa Jesus dako itiz<br />

ata mun saba idaꞌan. Sariapa<br />

ukian, “Mashaapa zii! Watukapa<br />

kizi panaa don Elijah waꞌatin nii<br />

utoka-kidaꞌa na nuzu.”<br />

37 Udaunaꞌan Jesus kadakon<br />

maꞌo za kaꞌo idaꞌan, uruu mawakaꞌa<br />

kan naa. 38 Naꞌapain naꞌaꞌo<br />

udaruꞌo kamicha mada kazadin paꞌo<br />

Tomin karu Dapu nazo ii, v sariapa<br />

ukuzuu taꞌa kan pazikon an doko iki<br />

atii apowa iti.<br />

39 Naꞌaꞌo soldyaa nao zowau naa<br />

kadishita pan Jesus kanaa puꞌu.<br />

Utuka pan idi naꞌa pam Jesus mawakan,<br />

sariapa ukian, “Mishiꞌo mishi<br />

Tomin karu Danin wuruꞌu diꞌo raꞌa<br />

pida naꞌa.”<br />

40 Naꞌaꞌo kapam zun nao munapo<br />

zaa ĩawunuu ta pan. Ĩbii iainao naꞌii<br />

Mary, Magdala sanaaba; naꞌiki baꞌoran<br />

Mary, oroo James naꞌiki Joseph<br />

daro; naꞌiki Salome. 41 Ĩnao daꞌanapa<br />

tinai naouz Jesus ukau dinan kan<br />

donoꞌo raz Galilee Baara ii, naꞌiki<br />

ĩnao kamin kaꞌuu pau zoz daꞌi uruu.<br />

Naꞌiki iriba kapam bao koi nao<br />

zun nao naꞌii, waꞌatii nao utuma<br />

Jeru salem ati.<br />

Jesus dida-kao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 27:57-61;<br />

Luke 23:50-56; John 19:38-42)<br />

42 Wachuu pun diꞌitiꞌi naa, uruu<br />

dono min ziiwa tin-karu kamoo<br />

kapam wuruꞌu, baꞌo ran kamoo tannaa,<br />

uruu Sookapa-karu Kamoon.<br />

43 Kai naꞌa Joseph Arima <strong>the</strong>a san,<br />

naꞌiki uruu umana wunuꞌo nii pidannao<br />

taa pan, naꞌiki uruu zauda paꞌo<br />

v 15:38 udaruꞌo kamicha mada kazadin­paꞌo Tomin­karu Dapu nazo ii: Putukapa kaa rita<br />

tokon ii ‘Tomin karu Dapu’ dauꞌan, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


137<br />

MARK 15​, ​16<br />

kapam Tomin karu Nao ba nai-tinan<br />

kamoon kaa wan. Kamoo tipi tan<br />

uaꞌii umaꞌo za ka daꞌa kan panyukunuu<br />

naꞌiki umakon, upishaaꞌa nan<br />

Pilate Jesus nanaa dauꞌan.<br />

44 Sariapa Pilate diꞌitin pan,<br />

uaba tan idi Jesus mawa kaꞌa kaꞌa<br />

naa. Sariapa udapa dan soldyaanao<br />

zowau naa naꞌiki upishaa nuzu,<br />

ukian uꞌati, “Mawa kaꞌa kaꞌa naa<br />

mishi Jesus?”<br />

45 “Oo, mawa kaꞌa kaꞌa naazu,”<br />

ukian uꞌati. Uruu idiꞌi naa Pilate taapada<br />

Joseph naꞌakan Jesus nanaa.<br />

46 Uruu idi Joseph torian naa<br />

kawinipi naꞌo kamicha mada,<br />

naꞌiki utoka-kidan naa Jesus<br />

nanaa. Udaunaꞌan upapidan naazu<br />

kamicha mada idi, naꞌiki umuu dan<br />

naazu kichada-kari wai kuba nazo<br />

ii. Udaunaꞌan utara taꞌa kan naaz<br />

Jesus nanaa naꞌaka-kao kuba<br />

uun, kichada-kari­wai baaranai<br />

nii diꞌiti (15:46)<br />

udaruꞌo kuba idi. 47 Mary Magdala<br />

sanaaba naꞌiki Mary Joseph daro<br />

tukapa nii naꞌiaꞌo ram Jesus nanaa<br />

muuda-kao.<br />

Jesus kadishitan​<br />

​pamawaka-kizi iki<br />

(Mat<strong>the</strong>w 28:1-8; Luke 24:1-12;<br />

John 20:1-10)<br />

16 1 Sookapa-karu Kamoo<br />

dau naꞌan, Mary Magdala<br />

sanaaba, naꞌiki Mary James daro,<br />

naꞌiki Salome torian kaduu nuri bai<br />

ĩkaduu nuu-kinaa nii Jesus nanaa.<br />

2 Udaunaꞌan chaa piꞌi kii man, Sunday<br />

dono kamoo kodita nin, uruꞌu naa<br />

ĩmakon baara nai iti. 3 Ĩmako paa nan<br />

puꞌu duna pota, ĩpishau taa kaa nan<br />

paꞌati aaka kida, ĩkian, “Kanomaꞌo<br />

nii kiduꞌ uka kuba waꞌati panii nom<br />

iki?” 4 Ushaꞌapa num kauꞌan udaruꞌo<br />

wuruꞌu kubaz. Udaunaꞌan ĩmaonapa<br />

ta paa nan puꞌaꞌa naa naꞌiti,<br />

ĩtukapa wuruꞌu kuba tuuꞌu zuz<br />

kidaꞌukaꞌaka-kaoaꞌa naa.<br />

5 Ĩmorota naa kan puꞌu kaꞌunaru<br />

nazo iti, sariapa ĩtuka pan<br />

paꞌinaꞌo zii pidan saka nata pan<br />

padiwaꞌora anta napu, ukai wadapanii<br />

barakaꞌo kamicha zaꞌa baꞌi, naꞌiki<br />

sariapa ĩtarian. 6 Mazan ukian ĩꞌati,<br />

“Manaꞌa utariaꞌa naꞌa. Õai tapa<br />

udoro ta pan Jesus Nazareth ikiꞌoraz,<br />

tauka-kari waiz cross diꞌiti. Uruu<br />

kaku daꞌa kaꞌa naa, aonaꞌa naa uruu<br />

nii daꞌaꞌa. Utukapa, daꞌaꞌa tawuruꞌu<br />

umuu dauzo-kaoaz.<br />

7 “Aizii ukowaa daꞌa naꞌa naa<br />

diꞌo raꞌa kuwai, Peter naꞌiki baꞌo ran<br />

utomi napa-kida nii nao ati. Ukowaada<br />

ĩꞌati kiwii taꞌo niꞌi naazu Galilee<br />

Mark<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


MARK 16<br />

138<br />

Baara iti. Naꞌiaꞌo nii ĩtuka pan uruu<br />

tawuru kawanaꞌatiꞌi upara dauzonuz<br />

daꞌi ĩꞌati,” ukian. 8 Udaunaꞌan<br />

ĩkodi taꞌa kan baara nai iki ĩdimaꞌa kan<br />

naa powaa iti. Tuu kii ĩtarii dinan<br />

atii naka-nakaa ĩdyaun, aonaꞌa naa<br />

ĩkaꞌii tan pakaku waa pan patarian idi.<br />

[Kotuaꞌo saada-kariwai Mark<br />

kaaritan ipain kaikapaꞌa]<br />

Jesus aidinan Mary​<br />

​Magdala sanaaba ati<br />

(Mat<strong>the</strong>w 28:9-10; John 20:11-18)<br />

9 [Jesus kadishi tan daunaꞌan<br />

pamawaka-kizi iki Sunday<br />

chaapiꞌiki, kiwiin uaidi nan Mary<br />

Magdala sanaaba ati; oroo diꞌikiꞌo<br />

ukodita-kidau zon daꞌi 7 oiaꞌo doronai<br />

nao. 10 Udaunaꞌan omakon<br />

okaku waa paꞌa nan uminau daꞌui tapanii<br />

nao ati, pakawan zii ĩzaa dinan<br />

pakashaꞌo ran idi. 11 Mary kowaa dan<br />

naa ĩꞌati patuka pan Jesus, kakudaꞌa<br />

naa uruu, mazan upuꞌu aonaa<br />

ĩmishi dan oroo.<br />

Jesus aidinan dyaꞌutam<br />

padaꞌanpikinao ati<br />

(Mat<strong>the</strong>w 28:16-20; Luke 24:13-49;<br />

John 20:19-23; Acts 1:6-8)<br />

12 Uruu dau naꞌan, Jesus aidi nan<br />

dyaꞌu ta mai nao ati, ĩmako pan puꞌu<br />

baꞌo ran wii zai nao sodi kida diꞌiti,<br />

mazan aonaa ĩaitapa naata nuzu.<br />

13 Naꞌikiꞌo sariapa ĩkiwan powaa iti<br />

ĩkaku waa pan bao koi nao ati, mazan<br />

aonaa ĩmishi dan ĩkuwaa.<br />

14 Uruu dau naꞌan Jesus aidinan<br />

11 patomi napa-kida nii nao<br />

ati, ĩaroapa tinan puꞌu. Utoꞌo rauauzon<br />

ĩdyaun ĩmami shida kan naꞌiki<br />

ĩdadara dan idi panyuku nuu tuu kii<br />

mana wun, aonaan idi ĩmishi dan<br />

utuka piki nao para dan. 15 Naꞌapain<br />

ukian ĩꞌati, “Umako ipai ama zada<br />

kawanaꞌati ukaku waa paꞌan kizi<br />

Kai manaꞌo Kuwai dauꞌu ipai pidannao<br />

ati. 16 Kanom mishi daꞌo naꞌiki<br />

chikaa wunui naꞌo kazan naata-karu<br />

nii; kanom aonaꞌo umishi dan patakaꞌuta-kaouꞌo<br />

nii. 17 Mishi dai nao<br />

taa-kao nii ĩmaꞌo za kan ĩshaꞌapata-kinaa<br />

nii umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan; ĩkodita-kidan nii pidannao<br />

ai oiaꞌo doro nai nao kida õꞌuu<br />

idaꞌan; ĩaita pan nii papara dan bakadun<br />

parada-karu kida; 18 ĩzaama tan<br />

an kowazaz oo ĩtuzan an mawakakinai<br />

riwu nii, aonaꞌo nii ĩshaꞌa pan;<br />

ĩpisha tan nii kari nai nao pakaꞌu idi,<br />

kaku daꞌo nii ĩdyaun.”<br />

Jesus makon Aokazi iti<br />

(Luke 24:50-53; Acts 1:9-11)<br />

19 Jesus ipaian dau naꞌan pakadako<br />

tinan ĩꞌati, unaꞌaka-kaoaꞌa naa<br />

aokazi iti. Naꞌii usaka na tan Tominkaru<br />

diwaꞌora anta napu. 20 Uruu<br />

dau naꞌan tomi napa-kida-kari wai nao<br />

makon naa, ĩkaku waa paꞌa nan naa<br />

Kai manaꞌo Kuwai dauꞌu ipai ama zada<br />

kawanaꞌati. Uruu dono Nao ba nai kaudi<br />

nan idi ĩtuma, mishiꞌi naa mishi<br />

ĩshaꞌapa tan umana wun kidaꞌo aimaakan<br />

pidan nao mishida-kinaa nii.] w<br />

w 16:9-20 Aonaa ipaiꞌo mani saada pauzo nao diꞌo raꞌa kaa rita, totoka dan Mark saa dan<br />

dau naꞌan diꞌo raꞌa kaari taꞌa, wuruꞌu verse 9-20 idaꞌaꞌo raz.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


139<br />

MARK 16<br />

[Baꞌoran saada-kariwai Mark<br />

kaaritan ipain kaikapaꞌa]<br />

9-10 [Sariapa zun nao makon<br />

ĩkowaa daꞌa nan kuwai dyuudakari<br />

waiz ĩkowaa dan, mazan aonaa<br />

ĩkowaa dan ipaiz. Uruu dau naꞌan<br />

Jesus dyuu dan patomi napa-kidanii<br />

nao ipai ama zada kawanaꞌati<br />

ĩkowaa daꞌan kizi kai manaꞌo naꞌiki<br />

kari kao nanuꞌo kuwai, wuruꞌu<br />

kari kao nanuꞌo kazan naa tin-kinai<br />

dauaꞌo raz.] x<br />

Mark<br />

x 16:9-10 Aonaa ipaiꞌo mani saada pauzo nao diꞌo raꞌa kaa rita, totoka dan Mark saa dan<br />

dau naꞌan diꞌo raꞌa masa kau daꞌuꞌo raz saada-kari wai.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Luke<br />

Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Diꞌo­raz kaa­rita Luke saa­da­nii. Wuruꞌu Luke, uruu Gentile naꞌiki daakataa<br />

kapam. Aita­paꞌo pidan uruu, doba­taꞌo utomin­pan, naꞌiki uparada Greek<br />

para­dan kai­manai­man. Uchiꞌika­pauzo­nii daꞌi apostle Paul tuma ukakuwaa­tinan<br />

dono.<br />

Luke saa­dan kaa­rita Theophi­lus atiꞌo, naꞌiki baꞌo­ran Gentile­nao atiꞌo<br />

mishi­dai­naouz­naa Jesus. Luke aipan mishi­dai­nao aita­pan mishiꞌo wuruꞌu<br />

ĩtomi­napa-kida-kaoaz. Tomin­karu aipan kawanaꞌa­tiꞌo wuruꞌu Jesus kaawanuz<br />

imiꞌi baara ati kazan­naa­taꞌo nii ipai pidan­nao oiaꞌo ai, Jew­nao naꞌiki<br />

Gentile­nao kapam.<br />

Kai­naꞌa iriba Luke kowaa­dan aimaa­kan kida dauꞌan. Soo Luke kaari­tan<br />

idaꞌa kari­kao­nan usaa­din­pan: angel­nao kunuu­pan dauꞌu, naꞌiki taa­pai­nao<br />

kaznizo­nao tuka­pan­kan dauꞌu Jesus, ushaka­tan dau­naꞌan; Jesus makon<br />

dauꞌu Tomin­karu Dapu iti Upaꞌi­nan dono zii; Samaria san kamuna­nun<br />

dauaꞌo; naꞌiki dao­nai­ora padan­tan dauaꞌo padaru idaꞌati.<br />

Tuu­kii Luke para­dan torii­napa-karu dauꞌan; Kai­manaꞌo Kuwai konaukii-kida-kao<br />

dauꞌan; zun­nao kakuda-kao dauꞌan, Jesus naꞌiki apostle­nao<br />

kamin­kaꞌu­apa-kao dauꞌan; mapuraata­nii­nao dauꞌan; oiai­nao pidan­nao<br />

dauꞌan, naꞌiki Kai­manaꞌo Doro­naa dauꞌan.<br />

Paul saa­da­nii kapam masakau­daꞌu Luke dauꞌan pakaari­tan idaꞌa,<br />

2 Timothy 4:11 naꞌiki Phile­mon 24 idaꞌa.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita sakadinan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-4<br />

Jesus naꞌiki John Chikaawunuupauzo shakatan atii<br />

ĩtuubarun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:5—2:52<br />

John Chikaawunuupauzo kaudin-kizi dauaꞌo . . . . . . . 3:1-20<br />

Jesus chikaawunuu-kao naꞌiki utiwaa-kidapa-kao . . 3:21—4:13<br />

Jesus kaudinan Galilee Baara ii aka . . . . . . . . . 4:14—9:50<br />

140<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


141<br />

LUKE 1<br />

Jesus kaudinaanan pamakopan dono Jerusalem iti . 9:51—19:27<br />

Jesus shaꞌapatanii kida pazowii-kao uaꞌii . . . . . .19:28—22:46<br />

Jesus zaamata-kao, naꞌiki uzowii-kao . . . . . . . . 22:47—23:56<br />

Jesus kadishitan pamawaka-kizi iki,<br />

naꞌiki uaidinan pidannao ati . . . . . . . . . . . . . . 24:1-49<br />

Jesus naꞌaka-kao aokazi iti . . . . . . . . . . . . . . . 24:50-53<br />

1 1 Nao ba nai Theophi lus,<br />

Kai naꞌa iriba pidan nao,<br />

saa dai nao ipai Jesus shaꞌapata nii<br />

kida aimaa kan dauꞌu, naꞌiki ipai<br />

Jesus shaꞌa pata-kao dauꞌan. 2 Ĩsaada<br />

ipai aimaa kan, naꞌapa pakawan<br />

waaba tan kawan ukowaada-kao<br />

utuka piki nao diꞌiki, ĩnao tuka painao<br />

kidaz ipai aimaa kan shaꞌa pan<br />

usaka din-kizi iki, naꞌiki baꞌo rainao<br />

diꞌiki, kowaa dai nao kidaz ipai<br />

kai man kidaꞌo ushaꞌa pata nii dauꞌu.<br />

3 Ukauꞌan nao ba nai Theophi lus,<br />

õdiꞌi tapa kai man-daun aimaa kan<br />

wuruꞌu shaꞌapata-kari wai kidaz<br />

usaka din-kizi iki, naꞌiki õabata<br />

kai man-daun ipai wuru dauꞌa naꞌa<br />

aimaa kan kida shaꞌa pata-kari waiz.<br />

Uruu idi õai pan õsaa dan puꞌatizu<br />

kai man-daun ushaꞌa pan kawanaꞌati<br />

mana wun. Ipai usaka din-kizi iki,<br />

atii utokon iti. 4 Õsaa dan puꞌatizu<br />

kai manai man, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

õai pan idi puaita pan kai manai man,<br />

ipai wuru dauꞌa naꞌa puabata nii<br />

kidaz aimaa kan shaꞌa pan.<br />

Angel aidinan Zechariah ati<br />

5 Aizii Herod king-tin pan dono<br />

naꞌiki ukazowau ta pan dono, ipai<br />

ama zada Judea Baara ii aka. Kainaꞌa<br />

faadaa naꞌiaꞌo umashaa pan,<br />

Zecha riah kiaꞌo uꞌuu. Aizii Zechariah<br />

dokozu-daun nao, naꞌapa kapam<br />

faadaa-tin pauzo nao paꞌidi waru.<br />

Kai naꞌa faadaa, Abijah kiaꞌo uꞌuu,<br />

uruu tumaꞌo Zecha riah dokozudaun<br />

nao kaudi nau zon kotuaꞌa naa.<br />

Aizii Zecha riah dai aro Eliza beth,<br />

faadaa-tin pauzo nao kapam oiriban<br />

nao. 6 Kai man Zecha riah naꞌiki<br />

Eliza beth mashaa pan Tomin karu<br />

awun zaꞌa. Ipai ĩizoꞌa tin Tominkaru<br />

dyuuza naꞌiki ukaki naori kida.<br />

7 Mazan aonaa Eliza beth kau danin,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan mau da nich<br />

oroo. Aizii naꞌapain mas kon naouꞌu<br />

naa oroo, naꞌiki uruu tunaru naouꞌu<br />

naa kapam.<br />

8 Bau daꞌapa kamoo Zecha riah<br />

naꞌiki umin-kau dinan nao, wuruꞌu<br />

faadaa-tin pai nao kidaz zaa matakao<br />

kau dinaꞌo nii Tomin karu<br />

Dapu nazo ii. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

Abijah idaꞌa tan pui nao paꞌidi waru<br />

faadaa nao wuruꞌu kaudi naꞌo raz<br />

uruu dono. a Uruu idi Zecha riah<br />

naꞌiki umin-kau dinan nao shaꞌapataꞌo<br />

nii ipai aimaa kan, wuruꞌu<br />

faadaa nao shaꞌapa tauzo nii kidaz<br />

Luke<br />

a 1:8 Kai naꞌa iriba faadaa nao kaudi nauzo nao Tomin karu Dapu ii. Ĩkau di nan nii batonapa<br />

kida. Naꞌiki ĩkau di nan nii bau daꞌapa sondii. Uruu dau naꞌan baꞌo rai naouꞌu niꞌi<br />

naa kau din.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 1<br />

142<br />

Tomin karu ati. 9 Aizii faadaa nao,<br />

kai naꞌa ĩshaꞌapa tauzo nii aimaa kan,<br />

patukapa-kinaa nii kanomaꞌo nii<br />

aizii kau din, kawao daꞌo nii kaduunuꞌo<br />

Tomin karu ati. Uruu dono<br />

Zecha riah zaa mata-kao. Uruu idi<br />

Zecha riah moro tan naa Tomin karu<br />

Dapu iti ukawao daꞌa nan kaduunuꞌo<br />

shanari bai altar paawa iti,<br />

Tomin karu ati. 10 Aizii kaduu nuribai<br />

kawao dapa-kao puꞌu, pidan nao<br />

kasa baꞌu kinan paniba itinapu, naꞌiki<br />

ĩtoriin pan naa kapam.<br />

11 Upuꞌaꞌa naa angel, Tominkaru<br />

diꞌikiꞌo kaa waꞌa kan Zecha riah<br />

diꞌii. Angel kadishi tan altar wuruꞌu<br />

kaduu nuꞌo kawao dapa-kizi naoaz<br />

diwaꞌora anta napu. 12 Tuu kii Zechariah<br />

tariaꞌa kan patuka pan idi<br />

angel. 13 Mazan angel kian uꞌati,<br />

“Zecha riah, manaꞌa putari aꞌa naꞌa,<br />

Tomin karu abata putoriin pan.<br />

Kau daniꞌo nii pudai aro, okau danipan<br />

dono daonai oraꞌo nii odani<br />

nii. Pudakota paꞌi uꞌuu John kii.<br />

14 Aizii ushaka tan dono tuu kiaꞌo<br />

nii pukonau kii-kida nuz naꞌiki ipai<br />

baꞌo rai nao pidan nao tuu kiaꞌo nii<br />

kapam ĩkonau kii-kida nuz. 15 Naꞌiki<br />

umana wunuꞌo nii pidan uruu,<br />

Tomin karu awun zaꞌa. Aonaa kizi<br />

paꞌi utuzan wine naꞌiki maꞌo za kaꞌo<br />

riwu nii. Sari aa paꞌo nii Kai manaꞌo<br />

Doro naa zaama tan uruu ushaka tan<br />

dono. 16 Naꞌiki uruꞌo nii pada natakida<br />

iriba Israelite nao b powaa<br />

ati, Nao ba nai Tomin karu idaꞌati.<br />

17 Naꞌiki uruꞌo nii kiwiita Nao banai<br />

uaꞌati, maꞌo za kaꞌo nii uruu,<br />

naꞌa paꞌo nii mana wun umaꞌoza<br />

kan Elijah kawan, Tomin karu<br />

propheti niz. Naꞌiki ukai mana dan<br />

nii darui nao nyuku nuu ĩdainao<br />

tuma kida. Naꞌiki pidan nao wuruꞌu<br />

dikin ta pai nao kidaz, utanawa tan<br />

nii ĩnyuku nuu, kai man kiziꞌi naa<br />

ĩaita pan padiꞌitin pan, naꞌapa izoꞌatii<br />

nao kawan Tomin karu. Naꞌiki<br />

umin ziiwa-kidan niꞌi naa Tomin karu<br />

pidanan nao nyuku nuu, ĩizoꞌati kizi<br />

upara dan.”<br />

18 Sariapa Zecha riah kian<br />

angel ati, “Kan dii idaꞌanaꞌo nii<br />

mooko õai ta pan umishiin wuruꞌu<br />

puko waa daniaz aimaa kan õꞌati?<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan õgaru tunarunaouꞌu<br />

naa naꞌiki õdai aro naꞌapa<br />

mas kon naouꞌu naa kapam.”<br />

19 Sariapa angel kian uꞌati,<br />

“Õgaru Gabriel, Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

õwaꞌa tiꞌi kan. Udyuuda nii õgaru<br />

kowaa daꞌo nii papara dan puꞌati,<br />

wuruꞌu kai manaꞌo raz kuwai.<br />

20 Mazan aonaa pumishi dan<br />

õkuwaa, wuruꞌu mishiꞌo raz nii<br />

ushaꞌa pan paainaa kawanaꞌati.<br />

Pumami shida kan idi õkuwaa,<br />

pumapara danun nii aizii. Ukauꞌan<br />

aonaꞌo nii pukapara da nun, atii<br />

õkuwaa mishii nan dauꞌa naꞌo nii<br />

zii pukapara da nun koshan.”<br />

21 Upuꞌaꞌa naa pidan nao zaudapan<br />

Zecha riah kodi tan. Ĩaita paꞌa zon<br />

ushaꞌapa num naa wuruꞌu umakoditaka<br />

nuz kadiman. 22 Udaunaꞌan zii<br />

ukodi tan ĩꞌidaꞌati. Mazan aonaꞌa naa<br />

upara dan nii. Ĩaita paꞌaka sariapa,<br />

Tomin karu tukapa-kidan aimaa kan<br />

b 1:16 Israelite­nao: ĩnao dakota-kari waiz kapam Jew nao nii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


143<br />

LUKE 1<br />

uꞌati. Pamapara da nun idi Zechariah<br />

tiwaan naa pakaku waa pan ĩꞌati<br />

pakaꞌu idaꞌa naꞌa naa kari kao nan.<br />

23 Uipaian dau naꞌan ipai pakaudin<br />

kiz, ukiwan naa padapu iti.<br />

24 Aonaa ukotuaꞌikin uruu daunaꞌan<br />

Eliza beth kau danin naa mishi.<br />

Mazan aonaa okodi tan padapu iki,<br />

atii bakaꞌi au daꞌu kauzu dau naꞌan zii<br />

okodi tan. 25 Uruu idi okian, “Aizii<br />

Tomin karu kamunan-kida mishi<br />

õgaru. Uruu idi aonaꞌo nii powaꞌa<br />

pidan nao dakoo pa nun.”<br />

Jesus shakatan kowaada-kida-kao<br />

26 Aizii 6 kauzu Eliza beth<br />

kau danin dau naꞌan, uruꞌu naa<br />

Tomin karu dyuu dan angel, Gabriel<br />

kiaꞌo raz uꞌuu, wii zai Nazareth iti,<br />

Galilee Baara iaꞌo raz. 27 Udyuuda<br />

nuzu naꞌa kaꞌo nii parada-karu<br />

paꞌi naiba zun diꞌiti, Mary kiaꞌo oꞌuu.<br />

Joseph, King David takaan-daunuz,<br />

aiapa nii oroo naꞌiki upishaa niꞌi naa<br />

oroo padaro nao ati pamin-mazidan<br />

nii.<br />

28 Aizii angel kaa wan oꞌidaꞌati,<br />

sariapa ukian oꞌati, “Kai man<br />

pugaru? Kai naꞌa Tomin karu<br />

putuma, naꞌiki tuu kii ukamunanun<br />

puꞌati,” ukian oꞌati. 29 Tuu kii<br />

Mary tarian, naꞌiki tuu kii odiꞌi tinpan<br />

ukuwaa dauꞌu, naꞌiki tuu kii<br />

oaita paꞌa zon naꞌa paꞌo ram mana wun<br />

wuruꞌu ukia nuz paꞌati. 30 Mazan<br />

angel kian oꞌati, “Mary, manaꞌa<br />

putari aꞌa naꞌa, aizii Tomin karu<br />

kamuna nuꞌu zon puꞌati. 31 Ukauꞌan<br />

pukau danin nii dao nai ora idi. Aizii<br />

pukau dani pan dono, pudakota paꞌi<br />

uꞌuu Jesus kii. 32 Uruu tuuba ruꞌo<br />

nii, naꞌiki umana wunuꞌo nii pidan,<br />

naꞌiki udakota-kao nii Tomin karu<br />

umana wunuꞌo raz Dani nii. Naꞌiki<br />

Nao ba nai Tomin karu zaama tan<br />

nii uruu king nii, naꞌapa kotuaꞌo<br />

udokozu-daun King David kawan.<br />

33 Kari kao nanuꞌo nii uking-tinpan<br />

Israelite nao ati, wuruꞌu Jacob<br />

takaan-daun naouz, naꞌiki unao banai-ti<br />

napa nuz, aonaa naꞌa painim<br />

nii ukato kon-tinan.”<br />

angel para­dan Mary ati (1:26-33)<br />

34 Udaunaꞌan Mary kian angel<br />

ati, “Õgaru paꞌinaꞌo zii zun, aonaꞌo<br />

zii dao nai ora kiitau zon. Naꞌa pam<br />

nii mooko õkau danin?”<br />

35 Angel kian oꞌati, “Kai manaꞌo<br />

Doro naꞌo nii wuruꞌu kaa waꞌoraz<br />

puꞌidaꞌati, naꞌiki Tomin karu<br />

taan idaꞌanaꞌo nii kari kao nan<br />

pamaꞌo za kan puꞌidaꞌati, wuruꞌu<br />

pukau dani nuz. Ukauꞌan pudani,<br />

wuruꞌu kai manaꞌo raz mana wun<br />

korai dao naa, aonaꞌo raz oiaꞌo nii<br />

uꞌidaꞌa, udakota-kao nii Tominkaru<br />

Dani. 36 Puaitapa puiri ban<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 1<br />

144<br />

taoroꞌo Eliza beth. Pidan nao kian<br />

aonaa naꞌa painim nii okau danii zon.<br />

Mazan kai oroo kau daniꞌi naa, 6<br />

kau zuꞌu naa. Omas kon naoun puꞌaꞌa<br />

naa padamata, mazan upuꞌu zii<br />

okau danin. 37 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

Tomin karu ati, aonaa aimaa kan<br />

kashaꞌa pan nan, turuu ushaꞌapa tan<br />

shaꞌa paꞌo ram aimaa kan, aonaꞌo raz<br />

turuu puaba tan ushaꞌa pata-kao.”<br />

38 Sariapa Mary kian, “Õgaru<br />

Tomin karu poi toru aba. Marii mooko<br />

aimaa kan shaꞌa pan õꞌati, pupara dan<br />

kawanaꞌati,” okian. Udaunaꞌan angel<br />

makoꞌo kan naa oꞌai.<br />

Mary makon Elizabeth diꞌiti<br />

39-40 Kadiman aka udaunaꞌan,<br />

uruꞌu naa Mary makon munapo,<br />

midukuo-taꞌo wii zai diꞌiti, Judea<br />

Baara iaꞌo raz. Omakon atii Zechariah<br />

dapu iti. Aizii okaa wan sariapa<br />

onau baan Eliza beth. 41 Mary naubaan<br />

puꞌu oroo, sariapa Eliza beth<br />

aba tan pau dani dakaza tinan patoba<br />

nazo ii. Upuꞌaꞌa naa Kai manaꞌo<br />

Doro naa kaa wan Eliza beth idaꞌati.<br />

42 Uruu idi Kai manaꞌo Doro naa<br />

aipan ati okian Mary ati diiwaꞌo<br />

idaꞌan. “Tuu kii mana wun Tominkaru<br />

kai manan puꞌati, ipai baꞌo ran<br />

zun nao ai. Naꞌiki kai man mana wun<br />

Tomin karu pudani ati, putoba nazo<br />

iaꞌo raz.” 43 Okian koshan, “Kan dii<br />

niꞌo paꞌan wuruꞌu kai manaꞌo manawun<br />

aimaa kan shaꞌapa nuz õꞌati,<br />

wuruꞌu õnao ba naa daro moro wautapa<br />

nuz õꞌidaꞌati? 44 Punau baan<br />

puꞌu õgaru, sariapa õaba tan õdani<br />

dakaza tinan õtoba nazo ii, ukonaukian<br />

idi. 45 Konau kiaꞌo nii mana wun<br />

pugaru, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

pumishi dan idi wuruꞌu paradakaruz,<br />

naꞌiki pumishi dan idi mishiꞌo<br />

nii umishii-kao wuruꞌu wanao ba naa<br />

kowaada-kidaniaz puꞌati,” okian<br />

Mary ati.<br />

Mary konaukii-kidan Tominkaru<br />

46 Uruu idi Mary kian.<br />

“Tuu kii mana wun õkonau kiikidan<br />

wanao ba naa.<br />

47-48 Tuu kii mana wun õnyuku nuu<br />

konau kian,<br />

Tomin karu õkazan naata piki<br />

nyuku nui ta pan idi õgaru,<br />

naꞌiki ukamunan-kidan<br />

idi kowas õgaru,<br />

papoi toru aba.<br />

Aizii ipaiꞌo nii pidan nao diinaꞌi<br />

tiꞌi, ĩdako tan õgaru<br />

konau kiaiba nii.<br />

49 Ushaꞌapa num kauꞌan, Tominkaru<br />

maꞌo za kaꞌo raz<br />

shaꞌapa tan idi kai manaꞌo raz<br />

mana wun aimaa kan õꞌati.<br />

Mishi uruu umana wunuꞌo<br />

ukai manan.<br />

50 Ipai pidan nao taapai naouz<br />

Tomin karu umana wunuꞌo<br />

nii,<br />

ĩdokozu-daun nao diꞌiki atii<br />

ĩwadaun nao diꞌiti, utukapakida<br />

pakamuna nun ĩꞌati.<br />

51 Mishi uruu maꞌo za kaꞌo<br />

mana wun,<br />

pamaꞌo za kan idaꞌan ipai<br />

uwaa taa biꞌian pidan nao,<br />

wuruꞌu tuu kiaꞌo raz<br />

ĩatadin pau zon.<br />

52 Tuu baru kidai nao naoba<br />

nai nao, naꞌiki<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


145<br />

LUKE 1<br />

umana wun-tin pai nao<br />

kidaz,<br />

ipai uwaota-kidan ĩdyaun<br />

panao ba nai-tin pan ai.<br />

Aizii pidan nao<br />

waranui tapa-kari wai nao,<br />

uzaa mata paꞌan ĩdyaun tuubaru<br />

kidai nao nii.<br />

53 Aizii zamazi-tinai nao utaa ipai<br />

aimaa kan ĩꞌati,<br />

abaapa utaa pan ĩdyaun.<br />

Mazan kapu raa ta nii nao, aonaa<br />

kanom utaan ĩꞌati.<br />

54 Mishi pakiau zon kawan<br />

wadokozu-daun nao ati<br />

kotuaꞌa naa,<br />

aizii ukawanaꞌati mishi<br />

ukamin kaꞌu tan papoi torunao<br />

Israelite naouz.<br />

55 Aonaa mishi umanyuku nuutan<br />

kotuaꞌo papara dan,<br />

ukiauzo nuz,<br />

kari kao nanuꞌo nii<br />

ukamunan-kidan Abra ham<br />

naꞌiki udai nao dii naꞌi tiꞌi,”<br />

kiaꞌo Mary kian.<br />

56 Mary naꞌian idiki nau daꞌu<br />

kauzu Eliza beth tuma. Udaunaꞌan<br />

okiwan naa padapu iti.<br />

John Chikaawunuupauzo​<br />

​shakatan dauaꞌo<br />

57 Aizii Eliza beth kau dani pan<br />

donoꞌo naa, uruꞌu naa okau dani pan,<br />

dao nai ora mishi odani nii. 58 Aizii<br />

omin-daza bazi nao, naꞌiki oiri bannao<br />

aba tan naꞌa pam Tomin karu<br />

kamuna nun naꞌiki utukapa-kidan<br />

tuu kii pakai manan oꞌati. Tuu kii<br />

ĩkonau kian paaba tan idi okau danipan,<br />

uruu idi bao kopa ĩkonau kian<br />

otuma.<br />

59 Aizii bau daꞌapa sondii Elizabeth<br />

kau dani pan dau naꞌan, uruꞌu<br />

naa pidan nao kaa wan ĩtuka paꞌanan<br />

naa ĩdani choota-kao c Jew nao<br />

kaduz kawanaꞌati. d Aizii wuruꞌu<br />

pidan naouz aipan naa padakotan<br />

uꞌuu Zecha riah kii, padaru uu<br />

kawan. 60 Mazan udaro kian ĩꞌati,<br />

“Aonaa, aonaa naꞌa paꞌo nii mani<br />

uꞌuu, John kiaꞌo nii paꞌan uꞌuu.”<br />

61 Sariapa ĩkian oꞌati, “Mazan<br />

aonaa bau daꞌapa uiriban nao naꞌapaꞌo<br />

nii ĩꞌuu.” 62 Udaunaꞌan ĩpishaan<br />

udaru pakaꞌu idaꞌan, ĩaipan ukowaadan<br />

naꞌa pam uai pan pau dani uu<br />

dakota-kao.<br />

63 Sariapa Zecha riah pishaan<br />

ĩꞌati kaa rita, udaunaꞌan usaa dan<br />

kaa rita idaꞌa kaika paꞌa: “John kiaꞌo<br />

nii uꞌuu.” Tuu kii pidan nao diꞌitinpan,<br />

aonaa ĩzauda-kidan udako tan<br />

uꞌuu naꞌapa. 64 Upuꞌaꞌa naa mazan<br />

Zecha riah kapara da nuꞌu kan.<br />

Uruu idi tuu kii ukonau kii-kidan<br />

Tomin karu.<br />

65 Ipai ĩmin-daza bazi nao, tuu kii<br />

ĩdiꞌitin pan. Udaunaꞌan ĩkowaa daabiꞌi<br />

aꞌa kan naa baꞌo rai nao ati, ipai<br />

wuru dauꞌan kidaꞌa patukapa nii<br />

kidaz ushaꞌa pan. Uruu idi kuwai<br />

makon naꞌiki unaꞌaka-kao ipai wii zai<br />

kawanaꞌati, wuruꞌu midukuo baawu<br />

an kidaꞌo raz wii zai nao, Judea Baara<br />

ii aka kidaꞌo raz. 66 Uruu idi ipai<br />

Luke<br />

c 1:59 choota-kao: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. d 1:59 Leviti cus 12:3<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 1<br />

146<br />

pidan nao wuruꞌu aba tai nao kidaz<br />

kuwai, tuu kii mana wun ĩdiꞌitin pan,<br />

naꞌiki ĩkian, “Ei, kanom kadu zuꞌo<br />

nii wuruꞌu korai dao naaz dii naꞌi tiꞌi?”<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan ĩaita pan idi<br />

Tomin karu kainaꞌan utuma.<br />

Zechariah konaukii-kidan​<br />

​Tominkaru<br />

67 Uruu dono Kai manaꞌo Doronaa<br />

kaa wan Zecha riah idaꞌati.<br />

Kai manaꞌo Doro naa aipan ati<br />

ukowaa dan naa Tomin karu paradan<br />

pidan nao ati. Kaika paꞌo wuruꞌu<br />

ukia nuz ĩꞌati:<br />

68 “Wakonau kii-kida wanao ba naa,<br />

Israelite nao Tomin karu nuz,<br />

ukaa wan idi naꞌiki<br />

ukamin kaꞌu taꞌa nan idi<br />

papidanan nao,<br />

naꞌiki usoꞌo taꞌa nan idi<br />

ĩdyaun ĩpata kaꞌuta-kao ai.<br />

69 Utaa zii mishi ipai waunao ati,<br />

maꞌo za kaꞌo kazan naa tinkinai<br />

nii,<br />

papoi toru David takaandaun<br />

idi.<br />

70 Naꞌapa pakiau zon kawanaꞌati<br />

kotuaꞌa naa,<br />

kai manaꞌo paprophetin nao<br />

idaꞌan.<br />

71 Ĩkowaa dan ukazan naa tan nii<br />

waunao,<br />

naꞌiki usoꞌo tan nii waunao<br />

wataruba nao ai,<br />

wunao aiaꞌa tuu kiaꞌo raz<br />

mana wun ĩtoꞌora-kizai tapan<br />

waunao.<br />

72 Mishi Tomin karu kowaa da nii<br />

kotuaꞌa naa wadokozudaun<br />

nao ati,<br />

ukamunan-kidan nii ĩdyaun.<br />

Naꞌiki aonaꞌo nii<br />

umanyuku nuu tan<br />

wuruꞌu ukowaa dauzo niaz<br />

pashaꞌapa tan nii ĩꞌati. e<br />

73 Kai manai man uwaꞌa kan<br />

mishiꞌo raz papara dan<br />

wadokozu-daun Abra ham ati<br />

kotuaꞌa naa,<br />

aonaꞌo raz turuu<br />

upanaꞌada-kao.<br />

74 Ukowaa dau zon uꞌati dii naꞌi tiꞌi,<br />

ukazan naa tan nii waunao<br />

wataruba nao ai.<br />

Kai man kizi wamashaa pan<br />

uꞌati aonaa watari tan biiꞌi<br />

mani.<br />

75 Naꞌiki kai man kizi mana wun<br />

wamashaa pan soo uruu ati<br />

bau daꞌapa<br />

naꞌiki waizoꞌati kizi uparadan<br />

kari kao nan.”<br />

76 Udaunaꞌan ukian.<br />

“Pugaru õdani, pudakota-kao<br />

nii<br />

umana wunuꞌo mana wun<br />

Tomin karu prophetin nii.<br />

Pukiwii tan nii Nao ba nai uaꞌati,<br />

pusaa baꞌa nan naa dunapo<br />

umako kizi nii.<br />

77 Naꞌiki puko waada kiziꞌi naa<br />

upidanan nao ati,<br />

ĩaitapa kizi ukazan naa tan nii<br />

ĩdyaun,<br />

e 1:72 ukowaa­dauzo­niaz pashaꞌapa­tan nii ĩꞌati: uruu dakota-kao covenant. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


147<br />

LUKE 1​, ​2<br />

umainaa ba tan niꞌi naa ipai<br />

ĩꞌoian.<br />

78 Mishi kai manaꞌo naꞌiki<br />

kamuna nuꞌo mana wun<br />

wuruꞌu waTominkarunuz.<br />

Uruu aipan atiꞌo nii wuruꞌu<br />

kazan naa tin-kinai waꞌatinuz<br />

kai naꞌiki.<br />

Uwaꞌa tin nii kai naꞌiki kamoo<br />

kodi tan kawa nuꞌo nii.<br />

79 Naꞌiki ukanada pan nii ipai<br />

waunao mashaa pai naouz<br />

maru taꞌo-karuꞌu,<br />

naꞌiki kicha naꞌ iki tinai naouz<br />

pamawa kan ai.<br />

Naꞌiki kai manaꞌo nii unaꞌakapan<br />

waunao,<br />

utukapa-kidan nii waꞌati kaimanaꞌo<br />

mashaapa-karu,”<br />

Zecha riah kian.<br />

80 Uruu idi John dyau pain naa,<br />

atii utuu barun. Aizii unyuku nuu<br />

maꞌo zaka kapam udyau pain Tominkaru<br />

dauꞌati. Aizii umashaa pan<br />

mapidan takaꞌo ama zada ii aka.<br />

Atii bau daꞌapa kamoo, ukau dinan<br />

kamoon kaa wan naa. Uruu dono<br />

ukaku waapa tinan naa pidan nao ati,<br />

wuruꞌu Israelite nao kidaz.<br />

Naꞌapam Jesus shakatan<br />

(Mat<strong>the</strong>w 1:18-25)<br />

2 1-3 Uruu dono kai naꞌa tuubaruꞌo<br />

king, Caesar Augus tus<br />

kiaꞌo udako tapa-kao. Ukazowau tapan<br />

idi ipai ama zada atii ama zada<br />

tokon iti, udyuuda-kidan paparadan<br />

ipai pidan nao ati, ipai ama zada<br />

kawanaꞌati. Uai pan ipai dau nuudaꞌu<br />

pidan nao saada-kidan paꞌuu<br />

padokozu-daun nao shakata-kizi<br />

ii paꞌidi waru. Uruu ziꞌo pidan nao<br />

uu saa da pauzo-kao naꞌapa. Uruu<br />

dono, Quirinius kazowau ta paꞌo ipai<br />

wii zai nao Syria ii. Uruu dono ipai<br />

pidan nao makon padokozu-daun nao<br />

shakata-kizi iti kida, king para dan<br />

kawanaꞌati.<br />

4-5 Aizii Joseph, mashaa pan<br />

idi Nazareth ii, sariapa umakon<br />

Beth lehem iti, Judea Baara iaꞌoraz.<br />

Naꞌiaꞌo King David shaka tau zon<br />

Luke<br />

Mary naꞌiki Joseph makon Beth­lehem iti (2:4-5)<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 2<br />

148<br />

kotuaꞌa naa. Aizii wuruꞌu King<br />

Davidiz, uruu kotuaꞌo Joseph<br />

dokozu-dau nuꞌu naa mana wun.<br />

Uruu shakata-kizi itiꞌo wuruꞌu<br />

Joseph naꞌiki Mary saada-kidaꞌananuz<br />

paꞌuu, oroo upishaa niaz<br />

pamin-mazi dan nii. Naꞌapain pidannao<br />

uu saa da paꞌa zoo-kao dono,<br />

kau daniꞌo raꞌa naa Mary patoba ii.<br />

6-7 Aizii Joseph naꞌiki Mary<br />

kaa wan dono Beth lehem iti, ipai<br />

kabaun nazoo sookapa-kizai pai dan.<br />

Uruu idi ĩsoo kapa-kida-kao tapiꞌizanao<br />

dapu nazo ii. Uruu dau naꞌan<br />

Mary kaziwa pan naa, atii okaudani<br />

pan naꞌii, tapiꞌiza nao dapu<br />

nazo ii. Uruu bauka pan zii Mary<br />

kau dani pan, dao nai ora odani nii.<br />

Okau dani pan dau naꞌan osaa baan<br />

naa pau dani sodi naꞌiki obazobata<br />

nuzu kamicha idi. Udaunaꞌan<br />

opai da nuzu tapiꞌiza nao wanyukunuu<br />

kin naa zoꞌiti.<br />

Angel kakuwaapan<br />

taapauzonao kaznizonao ati<br />

8 Kai naꞌa pidan nao taa pauzonao<br />

kaznizo nao. Uruu dono ĩnaꞌian<br />

baara ii aiwakaꞌan, ĩawunuu tapan<br />

paꞌuza nao ĩshaꞌa pata-kao ai.<br />

9 Ĩawunuu ta pan puꞌu paꞌuza nao,<br />

mashaꞌapa kiaka angel Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo kaa wan ĩꞌidaꞌati. Ipai Tominkaru<br />

umana wunun kana daꞌa kan<br />

ama zada ĩdazaba an kidaꞌo, kanada,<br />

kanada kamoo ai. Uruu idi tuu kii<br />

ĩtarian. 10 Mazan angel kian ĩꞌati,<br />

“Manaꞌa utariaꞌa naꞌa. Õwaꞌa tin<br />

daꞌatiꞌi, õkaku waa paꞌa nan idi uꞌati.<br />

Aizii õkowaa dan nii uꞌati kai manaꞌo<br />

kuwai, naꞌiki ipai pidan nao konaukii-kinaa<br />

niꞌo. 11 Aizii kai, kai naꞌa<br />

korai dao naa shaka tan Beth lehem<br />

ii, kotuaꞌo raz King, David kiaꞌo raz<br />

uꞌuu shaka tauzo-kizi ii. Wuruꞌu<br />

korai dao naa shaka taꞌo raz, uruꞌu<br />

naa Christ, tuuba ruꞌo mana wun<br />

Nao ba nai, Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />

padyuu daꞌa zon kazan naa taꞌo<br />

nii ipai pidan nao. 12 Kaika paꞌo nii<br />

uaita pan wuruꞌu korai dao naaz.<br />

Aizii umakon dono naꞌiti, utukapan<br />

nii korai dao naa bazoba tapa-kao<br />

kamicha idi, naꞌiki uwashatapa-kao<br />

nii tapiꞌiza nao wanyuku nuu kin naa<br />

zoꞌii. Uruu idaꞌanaꞌo nii uaita panuzu,”<br />

ukian ĩꞌati.<br />

13 Upuꞌaꞌa naa mazan ĩtukapaꞌa<br />

kan baꞌo ran angel nao, aonaa<br />

masakau daꞌu mani, ĩkaa waꞌa kan<br />

pairi ban idaꞌati. Ĩaba tan angel nao<br />

konau kii-kidan Tomin karu pakunuipan<br />

idaꞌan. Kaika paꞌo wuruꞌu<br />

ĩabata nuz ĩkunui pan:<br />

14 “Oo Tomin karu aokazi iaꞌo,<br />

umana wunuꞌo mana wun.<br />

Kai manaꞌo nii mana wun<br />

mashaapa-karu daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa,<br />

ipai pidan nao ati,<br />

Tomin karu<br />

nau dapa nii naouz.”<br />

15 Udaunaꞌan angel nao makoꞌokan<br />

naa powaa iti, aokazi iti. Aizii<br />

ĩmakon dau naꞌan, uruꞌu naa wuruꞌu<br />

uzai taa piki nao kian paꞌati aaka<br />

kida, “Aushaa wamako Beth lehem<br />

iti, watukapa naka kizi kai wuruꞌu<br />

Tomin karu kowaada-kidaniaz<br />

waꞌati.”<br />

16 Uruu dau naꞌan ĩmakoꞌokan<br />

naa naꞌiti kadima naꞌo<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


149<br />

LUKE 2<br />

idaꞌan. Ĩkaa wan naꞌiti, ĩtukapa<br />

Mary, Joseph, naꞌiki wuruꞌu<br />

korai dao naaz, uwashatapa-kao<br />

tapiꞌiza nao wanyuku nuu kin naa<br />

zoꞌii. 17 Patuka pan idi korai dao naa,<br />

uruꞌu naa ĩkaku waa pan pidannao<br />

ati, naꞌiki ipai ĩkowaa dan<br />

wuruꞌu angel kowaa da nii kidaz<br />

paꞌati korai dao naa dauꞌan. 18 Ipai<br />

pidan nao wuruꞌu aba tai naouz<br />

ĩkaku waa pan, tuu kii ĩdiꞌitin pan<br />

ĩkuwaa dauꞌu. 19 Aizii Mary tuukii<br />

odiꞌita pan, naꞌiki ipai otaan<br />

panyuku nuu iti wuruꞌu paradakaru<br />

kidaz. 20 Udaunaꞌan uzai<br />

taa piki nao kiwan naa koshan<br />

pataapa-kizi iti paꞌuza nao. Mazan<br />

ĩkiwan konau kii, tuu kii manawun<br />

ĩkonau kii-kidan Tomin karu,<br />

paaba tan idi kai manaꞌo manawun<br />

kuwai angel diꞌiki, naꞌiki<br />

patuka pan idi wuruꞌu korai daonaaz<br />

paawun idi mana wun. Uruu<br />

idi pamakopa-kizi an ĩkunuian<br />

aonaa masakau daꞌu mani, ĩkonaukii-kidan<br />

Tomin karu patuka pan<br />

idi ipai aimaa kan, naꞌapa angel<br />

kowaa dan kawanaꞌati mana wun<br />

paꞌati.<br />

Jesus uu dakota-kao<br />

21 Aizii bau daꞌapa sondii Mary<br />

kau dani pan dau naꞌan, uruꞌu naa<br />

odani choota-kao f Jew nao kaduz<br />

kawanaꞌati. g Naꞌiki uꞌuu dakotakaoaꞌa<br />

naa Jesus kii, naꞌapa angel<br />

kiau zon kawanaꞌati oꞌati okau danin<br />

uaꞌiaꞌo raz zii.<br />

Jesus taa-kao dauaꞌo​<br />

​Tominkaru ati<br />

22-24 Aizii bau daꞌapa kauzu naꞌiki<br />

bau daꞌapa sondii powaꞌa Mary<br />

kau dani pan dau naꞌan, uruꞌu naa<br />

omakon Joseph tuma Jeru salem<br />

iti Moses kaki naori kawanaꞌati.<br />

Ĩnaꞌaka dyaꞌu tam wakokoo nao<br />

pataan nii naꞌiki zowii-karu nii<br />

Tomin karu ati, pasaa bainan pakaudani<br />

pan dau naꞌan tan naa nii, naꞌapa<br />

kakinao rii kawanaꞌati. Naꞌa pai niꞌi<br />

naa kapam ĩnaꞌa kan Jesus naꞌiti,<br />

uruu ĩtaaꞌa nan naaz Tomin karu<br />

ati, kakinao rii kawanaꞌati. Kaikapaꞌa<br />

shaꞌatii tawuruꞌu kakinao rii<br />

kiauzo nuz: “Marii ipai daonai oranao,<br />

kiwiin kidai naouz ĩshaka tan<br />

taa-kao Tomin karu ati.” h<br />

25 Uruu dono kai naꞌa tunarunao,<br />

Simeon kiaꞌo uꞌuu, Jeru salem<br />

iaꞌo umashaa pan. Uruu kai manaꞌo<br />

pidan, izoꞌa tiꞌo naꞌiki mashaa paꞌo<br />

Tomin karu ati. Naꞌiki kotuaꞌikiꞌo raꞌa<br />

naa uzauda pan naꞌiki tuu kiaꞌo raꞌa<br />

naa utuka paꞌa zon Tomin karu kazannaa<br />

tan Israelite nao ĩpata kaꞌuta-kao<br />

ai. Kari kao nan kapam Tominkaru<br />

Doro naa mashaa pan utuma.<br />

26 Uruu idi Kai manaꞌo Doro naa<br />

idaꞌan Tomin karu kowaada-kidan<br />

uꞌati, uaitapa patuka pan nii zii<br />

Christ pamawa kan uaꞌii, wuruꞌu<br />

Tomin karu kowaa dauzo niaz<br />

padyuu daꞌa zon. 27 Kai manaꞌo<br />

Doro naa aipan ati Simeon morotan<br />

Tomin karu Dapu iti. Naꞌapain<br />

Luke<br />

f 2:21 choota-kao: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. g 2:21 Leviti cus 12:3 h 2:22-24 Leviti cus 12:6-8<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 2<br />

150<br />

kapam Joseph naꞌiki Mary naꞌakan<br />

Jesus naꞌiti, uruu ĩtaaꞌa nan naaz<br />

Tomin karu ati, kakinao rii dyuudan<br />

kawanaꞌati. 28 Uruu idi naꞌiaꞌa<br />

naa Simeon dokoba tan Jesus, naꞌiki<br />

tuu kii ukonau kii-kidan Tomin karu.<br />

29 Ukian.<br />

“Õnao ba naa, aizii õgaru<br />

pupoi toru mawa kan nii<br />

konau kii,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aizii<br />

pupara dan mishii nan,<br />

30 õtukapa mishi aizii õawun idi<br />

wuruꞌu kazan naa tin-kinai<br />

niꞌo raz,<br />

31 pudyuu daniaz naꞌiki puaipaniaz<br />

ipai pidan nao<br />

aita pan.<br />

32 Uruu idaꞌanaꞌo nii pupidanan<br />

nao Israelite nao<br />

konau kii-kida-kao.<br />

Naꞌiki uruu kanadaꞌo,<br />

tukapa-kidaꞌo nii mishiꞌo<br />

parada-karu<br />

ipai baꞌo ran kaduz pidan nao<br />

ati,<br />

wuruꞌu Gentile nao<br />

kii-kizaiz.” i<br />

33 Tuu kii Mary naꞌiki Joseph<br />

diꞌitin pan Simeon para dan idi<br />

naꞌapa, Jesus dauꞌan. 34 Naꞌiaꞌa<br />

naa Simeon torii napa-kidan naa<br />

ĩdyaun, udaunaꞌan ukian Mary ati,<br />

“Diꞌo raz korai dao naa Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo, udyuuda-kao waota-kidaꞌo<br />

nii Israelite nao ĩmami shida kan<br />

idi, mazan baꞌo ran Israelite nao<br />

ukadishita-kidan nii paꞌan paꞌidaꞌati<br />

ĩmishi dan idi uruu. Uruu kai naari<br />

bai niꞌo Tomin karu dyuu dan,<br />

iribaꞌo nii pidan nao kashada nuz<br />

naꞌiki dakoo pa nuz. 35 Padakoo pan<br />

idaꞌanaꞌo nii uruu, ĩkai naa bai nan<br />

naꞌiki ĩaidan paꞌoian, wuruꞌu ĩdizapauzo<br />

nii kidaz panyuku nuu ii. Uruu<br />

idi tuu kiaꞌo nii pubaiaa pan kashaꞌoraꞌo<br />

naꞌiki kaziwaꞌo nii punyuku nuu<br />

iti, naꞌa paꞌo nii punyuku nuu dakatakao<br />

kawan marii idi.”<br />

Prophetiaba dauaꞌo<br />

36 Uruu dono kai naꞌa mas konnao,<br />

Anna kiaꞌo oꞌuu. Aizii odaru<br />

uu Phanuel, Asher takaan-daun.<br />

Naꞌiki oroo Tomin karu prophetiniaba.<br />

7 wunu zii ĩmazi dan dau naꞌan<br />

odai aru mawa kan. 37 Aizii uruu<br />

dono, 84 owunun. Naꞌiki aonaa naꞌapainim<br />

oaonau zon Tomin karu Dapu<br />

ai. Ipai kamoo naꞌiki ipai maru taꞌo<br />

otoriin pau zon Tomin karu ati, naꞌiki<br />

osana din pan patoriin pan dono<br />

Tomin karu ati. 38 Aizii omoro tan<br />

naa koshan Tomin karu Dapu iti,<br />

okaa wan naꞌiti Jesus kaawa-kidakao<br />

kawanaꞌati mana wun. Uruu idi<br />

tuu kii okonau kii-kidan Tomin karu.<br />

Udaunaꞌan okowaa dan naa koraidao<br />

naa dauꞌan ipai pidan nao ati,<br />

wuruꞌu Jeru salem san naouz, zaudapai<br />

naouz naa pakazan naata-kao.<br />

Joseph, Mary naꞌiki Jesus<br />

kiwan naa Nazareth iti<br />

39 Aizii Joseph naꞌiki Mary ipaian<br />

naa pashaꞌa paa pan ipai wuruꞌu<br />

Tomin karu kaki naori kawanaꞌa tiꞌoraz<br />

ushaꞌa pata-kao. Uruu dau naꞌan<br />

i 2:32 Isaiah 42:6; 49:6; 52:10<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


151<br />

LUKE 2<br />

ĩkiwan naa Nazareth iti, Galilee<br />

Baara iaꞌo raz. 40 Naꞌiaꞌa naa Jesus<br />

dyau pain, utomi nan maꞌo zaka<br />

naꞌiki aita pinaꞌo mana wun pidan<br />

nii. Naꞌiki powaꞌa zii Tomin karu<br />

kai manan uꞌati.<br />

Jesus waꞌakinan Jerusalem ii<br />

41 Ipai wunu Joseph naꞌiki<br />

Mary makouzon Jeru salem iti,<br />

Passover Kamoon dauꞌati. 42 Aizii<br />

Jesus ikodan donoꞌo naa 12 wunu,<br />

ĩmakon naa koshan Jesus tuma<br />

Jeru salem iti, Passover Kamoon<br />

dauꞌati. 43 Ĩnaꞌian atii ĩipaian wuruꞌu<br />

pashaꞌa paa paniaz. Aizii paipaian<br />

dau naꞌan pashaꞌa pain pan, pidan nao<br />

kiwan naa ipai dau nuu daꞌu pawiizi<br />

iti kida. Aizii Joseph naꞌiki Mary<br />

ĩkiwan naa kapam. Aizii Jesus,<br />

unaꞌian naa uwaꞌa ki nan Jeru salem<br />

ii. Mazan aonaa Joseph naꞌiki Mary<br />

aita pan wuruꞌu uwaꞌa kina nuz naꞌii.<br />

44 Ĩꞌitii man kai naꞌaꞌa naa uwaꞌa tin<br />

pairi ban nao biiꞌi. Uruu idi ĩmakon<br />

naa atii wachuu pun, uruu zii ĩsookapan.<br />

Aizii pasookapa-kizi ii, uruꞌu<br />

naa ĩdoro tan Jesus pidan nao bii<br />

an, 45 mazan aonaa ĩikoda nuzu.<br />

Sariapa ĩpadan tan powaa iti Jerusalem<br />

iti. Uruu idi ĩdoro ti nan naa<br />

udauꞌu naꞌiiꞌaka. 46 Atii idiki naudaꞌu<br />

kamoo dau naꞌan zii ĩikoda nuzu.<br />

Ĩiko dan uruu Tomin karu Dapu nazo<br />

ii, usaka nata pan Jew nao tiichaanao<br />

biiꞌi, uabata pan ĩkadako tinan<br />

Tomin karu Para dan dauꞌu naꞌiki<br />

upishau tan ĩdyaun. 47 Tuu kii ĩdiꞌitinpan<br />

Jesus dauꞌu, aonaa naꞌiam zii<br />

ĩikodau zon korai dao naa aita paꞌo<br />

mana wun uruu kawan naꞌiki aitapaꞌo<br />

padakoꞌa tin parada-karu.<br />

48 Aizii Joseph naꞌiki Mary tukapan<br />

idi Jesus naꞌii tuu kii ĩdiꞌitin pan.<br />

Sariapa Mary kian uꞌati, “Õdani,<br />

kan dii nii pushaꞌapa tan aimaa kan<br />

waꞌati kaika paꞌa? Tuu kii wadopian,<br />

naꞌiki tuu kii pudoro tin-kidan<br />

waunao ipai diꞌiiꞌakaꞌa.”<br />

49 Sariapa Jesus kian padaro ati,<br />

“Kan dii nii mooko wuruꞌu udorotapa<br />

nuz õgaru diꞌiiꞌakaꞌa? Aonaa<br />

mooko uaita pan daꞌa õgaruꞌu, õdaru<br />

dapuꞌu?” 50 Mazan aonaa ĩaita pan<br />

naꞌa paꞌo ram atiꞌo wuruꞌu unaꞌapanuz.<br />

Jesus, ukorai­dao­naan donoꞌo,<br />

ukadako­tinan Tomin­karu<br />

Dapu naazo ii (2:41-50)<br />

51 Udaunaꞌan Jesus makon naa<br />

ĩtuma Nazareth iti. Naꞌiaꞌa naa ipai<br />

ushaꞌapa tan aimaa kan padaronao<br />

dyuu dan kawanaꞌati, aonaa<br />

udikin ta pan ĩdyaun. Mazan ipai<br />

Mary taa pan panyuku nuu ii wuruꞌu<br />

aimaa kan kida shaꞌapa nuz. 52 Aizii<br />

Jesus tominan maꞌo za kaꞌo nii, naꞌiki<br />

aita paa baꞌo nii. Uruu idi ipai pidan-<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 2​, ​3<br />

152<br />

nao marai napa nuz naꞌiki Tomin karu<br />

tuu kii kapam umarai napa nuzu.<br />

John chikaawunuupan pidannao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 3:1-12; Mark 1:1-8;<br />

John 1:19-28)<br />

3 1 Aizii 15 wunu, Tiberius<br />

kazowau tapan ipai daunuu<br />

daꞌu ama zada, atii utokon iti.<br />

Uruu dono Pon tius Pilate tuubaruꞌo<br />

nao ba nai nii Judea Baara ii.<br />

Naꞌiki Herod kazowau ta paꞌo nii<br />

ama zada Galilee Baara ii aka. Aizii<br />

uꞌinawuzu Philip kazowau ta paꞌo nii<br />

kapam ama zada Iturea ii aka, naꞌiki<br />

Tracho nitis ii aka. Naꞌiki uruu dono<br />

Lysanias kazowau ta paꞌo nii amazada<br />

Abilene ii aka. 2 Naꞌiki Annas<br />

naꞌiki Caiaphas Umana wunuꞌo<br />

Faadaa nao uruu dono. Aizii naꞌapain<br />

wunao nao ba nai-tin pan dono<br />

kidaꞌa, Tomin karu dyuu dan paparadan<br />

John diꞌiti, Zecha riah daniz.<br />

Udyuu dan papara dan umashaapakizi<br />

iti, wuruꞌu mapidan takaꞌo raz<br />

ama zada diꞌiti. 3 Uruu idi John<br />

makon naꞌiki ukaku waa tinan naa<br />

ipai ama zada kawanaꞌati, wuruꞌu<br />

Jordan Waꞌo itinapu kidaꞌo raz. Naꞌii<br />

ukaki nao pan pidan nao kaika paꞌa:<br />

“Utanawa tinaꞌa naa uꞌoian ai, naꞌiki<br />

uchikaa wunui naꞌa naa, Tomin karu<br />

mai naa bata kizi uꞌoian.” 4 Kai kapa<br />

shaꞌatii tawuruꞌu kotuaꞌo Tomin karu<br />

prophetin Isaiah kiauzo nuz.<br />

“Kai naꞌa pidan kada koin pan<br />

diiwa<br />

mapidan takaꞌo ama zada ii<br />

aka kaika paꞌa:<br />

‘Usaa baꞌa naa dunapo kaimanai<br />

man Nao ba nai ati,<br />

ukaa wan uaꞌii,<br />

naꞌiki usaki tapa daꞌa naa<br />

dunapo uꞌati,<br />

umako kizi nii.<br />

5 Marii ipai kasako daz-tinapa<br />

kidaꞌo raz ama zada,<br />

naꞌiki baawuz kida dida-kao,<br />

naꞌiki marii ipai naawazi<br />

naꞌiki midu kuo nao<br />

patumaa kada-kao,<br />

naꞌiki marii ipai dunapo<br />

korau dapa kidaꞌo<br />

saki ta pada-kao,<br />

naꞌiki marii ipai dunapo<br />

dikauda kidaꞌo naꞌiki<br />

kicha din kidaꞌo<br />

patumaa kada-kao<br />

kai manai man.<br />

6 Ipaiꞌo nii pidan nao tuka pan<br />

naꞌiki ĩaita pan<br />

wuruꞌu Tomin karu kazannaata<br />

nuz pidan nao.’ ” j<br />

7 Aizii John chikaa wunuupan<br />

dono, iriba pidan nao kaa wan<br />

ĩchikaa wunuu-kidi naꞌa nan uꞌati.<br />

Sariapa John kian ĩꞌati, “Kowazazunao,<br />

kan dii kowaa dan uꞌati turuu<br />

ukazan naa tinan Tomin karu patakaꞌu<br />

taꞌa zon ai unao? 8 Ushaꞌapa taꞌa<br />

naa kai man kidaꞌo aimaa kan,<br />

utukapa-kida kizi mishi utanawatinan<br />

uꞌoian ai. Naꞌiki aonaa<br />

ukiaꞌa naꞌa uꞌatiaaka kida, ‘Mazan<br />

waunao Abra ham takaan-daun nao<br />

paꞌan.’ Õkowaa dan nii unao ati aizii,<br />

turuu Tomin karu toman Abra ham<br />

takaan-daun nao nii diꞌo raz kuba<br />

j 3:4-6 Isaiah 40:3-5<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


153<br />

LUKE 3<br />

kida idiꞌi. 9 Kai naꞌa baro, minziiwa<br />

paꞌo raꞌa naa baro taꞌo nii ata mun<br />

kida. Ipai ata mun wuruꞌu aonaꞌoraz<br />

ukaa kan kai man naꞌiki wuruꞌu<br />

dikauda kidaꞌo raz uꞌaka kida,<br />

ipaiꞌo nii ubarota-kao, udaunaꞌan<br />

ukaboota-kao nii ipai tikazi wuꞌiti.”<br />

10 Sariapa pidan nao pishaan<br />

John, ĩkian uꞌati, “Aizii mani, naꞌapam<br />

nii washaꞌapa tinan?”<br />

11 Ukian ĩꞌati, “Kanom kainaꞌa<br />

dyaꞌu tamaꞌo ushoo ton oo<br />

uchaaki tan, marii utaan baudaꞌapa<br />

mashooto nuꞌo pidan ati.<br />

Naꞌiki kanom kawa nyuku nuꞌo,<br />

marii ukaꞌidi wa tan mawa nyukunuꞌo<br />

pidan.”<br />

12 Kai naꞌa pidan nao zaa maapauzo<br />

nao tax puraatan naa, k ĩnao<br />

kapam kaa wan, ĩchikaa wunuu-kidinaꞌa<br />

nan John ati. Naꞌiki ĩkian uꞌati,<br />

“Tiichaa, waunao mani, naꞌa pam nii<br />

washaꞌapa tinan?”<br />

13 “Manaꞌa naa uzaa maa paꞌa naꞌa<br />

puraata pidan nao ai dobata manawun<br />

udyuuda-kao ai.”<br />

14 Kai naꞌa kapam soldyaa nao<br />

kaa wan John idaꞌati. “Waunao<br />

mani, naꞌa pam nii washaꞌapa tinan?”<br />

ĩkian uꞌati.<br />

“Manaꞌa naa ukazaa paꞌa naꞌa<br />

puraata pidan nao ai, naꞌiki manaꞌa<br />

naa utomaꞌa naꞌa marii din-karu<br />

ĩdauꞌan, uai pan idi kari kao nan<br />

ukaza tan ĩpuraa tan. Turuaꞌo<br />

wuruꞌu ukawi nipi naapa-kaoaz,”<br />

ukian ĩꞌati.<br />

15 Tuu kii pidan nao diꞌitin pan<br />

John dauꞌu, naꞌiki tuu kii ĩtukapaꞌa<br />

zon aimaa kan umana wunuꞌo<br />

shaꞌa pata-kao. Ĩkian panyuku nuu<br />

ii, “Uruꞌu naa õai ta pan Christ,<br />

tawuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />

padyuu daꞌa zon.”<br />

16 Aizii John kian ipai ĩnao ati,<br />

“Õgaru, õchikaa wu nuu pan unao<br />

wunu idi kari kao nan. Mazan kainiꞌi<br />

kiꞌo nii pidan kaa wan powaꞌaꞌo<br />

zii umana wun õꞌai. Õgaru aonaa<br />

õturuan õbuzuu tan udaz kidi<br />

Luke<br />

pidan kau­di­nan uwidaupan<br />

papao­riba aka (3:17)<br />

k 3:12 zaa­maa­pauzo­nao tax puraatan­naa: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 3<br />

154<br />

zunaa. l Uruu, uchikaa wunuuan<br />

nii paꞌan unao Kai manaꞌo Doronaa<br />

idi naꞌiki tikazi idi. 17 Kai naꞌaꞌa<br />

naa unaꞌaka pan pawidauapa-kinaa<br />

papao riba aka kida. Ipaiꞌo nii<br />

uwidauan kai man kidaꞌo papaoriba<br />

aka, naꞌapa zaishi widau-kao<br />

kawan pamada ai. Udaunaꞌan usaabaa-kao<br />

niꞌi naa kai man padapu naa<br />

iti. Mazan wuruꞌu dikauda kidaꞌoraz,<br />

ipaiꞌo nii paꞌan ukaboota-kao<br />

tikazi wuꞌiti, wuruꞌu aonaꞌo raz<br />

umaka dau zon.”<br />

18 Iriba sodi kida John para dan,<br />

utiwaan pakowaa dan kai manai man<br />

pidan nao ati Kai manaꞌo raz Kuwai.<br />

Naꞌiki ukaki nao wan ĩdyaun tuu kii,<br />

uai pan idi ĩpanaꞌa dan pakaduz kida.<br />

19 Aizii Herod nao ba nai-tin paꞌo raz<br />

Galilee Baara ii, tuu kii John kakinao<br />

wa nuz, ukaza tan idi paꞌina wuzu<br />

dai aro Herodias, naꞌiki ushaꞌapa tan<br />

idi baꞌo ran dikauda kidaꞌo aimaakan.<br />

20 Naꞌiki powaꞌa zii Herod toman<br />

aimaa kan dikau daꞌo, ukaboota-kidan<br />

idi John taraa-kizai iti.<br />

Jesus chikaawunuu-kao dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 3:13-17; Mark 1:9-11)<br />

21 Aizii John kaboota-kao uaꞌii<br />

taraa-kizai iti, uchikaa wunuu pan<br />

ipai pidan nao, wuruꞌu kaa wai nao<br />

kidaz uꞌidaꞌati. Uruu dau naꞌan<br />

uchikaa wunuuan naa kapam<br />

Jesus. Jesus toriin pan puꞌu, sariapa<br />

aokazi daꞌata-kao. 22 Naꞌiki Kaimanaꞌo<br />

Doro naa kaa wan uꞌidaꞌati<br />

aokazi iki, ukaa wan orid nii. Naꞌiki<br />

parada-karu kian Jesus ati aokazi<br />

iki, “Pugaru õdani õmarai napanii,<br />

kai man mana wun õnyuku nuu<br />

puꞌati.”<br />

Jesus dokozu-daunnao uu<br />

(Mat<strong>the</strong>w 1:1-17)<br />

23 Aizii Jesus saka dan dono<br />

pakau di nan, 30 uwunun naꞌapain.<br />

Aizii pidan nao dako tan Jesus<br />

Joseph dani nii.<br />

Joseph uruu Heli dani,<br />

24 aizii Heli uruu Matthat dani,<br />

aizii Matthat uruu Levi dani,<br />

aizii Levi uruu Melchi dani,<br />

aizii Melchi uruu Jannai dani,<br />

aizii Jannai uruu Joseph dani,<br />

25 aizii Joseph uruu Matta thias<br />

dani,<br />

aizii Matta thias uruu Amos dani,<br />

aizii Amos uruu Nahum dani,<br />

aizii Nahum uruu Esli dani,<br />

aizii Esli uruu Naggai dani,<br />

26 aizii Naggai uruu Maath dani,<br />

aizii Maath uruu Matta thias dani,<br />

aizii Matta thias uruu Semein dani,<br />

aizii Semein uruu Josech dani,<br />

aizii Josech uruu Joda dani,<br />

27 aizii Joda uruu Joanan dani,<br />

aizii Joanan uruu Rhesa dani,<br />

aizii Rhesa uruu Zerub babel dani,<br />

aizii Zerub babel uruu Shealtiel dani,<br />

aizii Shealtiel uruu Neri dani,<br />

28 aizii Neri uruu Melchi dani,<br />

aizii Melchi uruu Addi dani,<br />

aizii Addi uruu Cosam dani,<br />

aizii Cosam uruu Elmadam dani,<br />

aizii Elmadam uruu Er dani,<br />

29 aizii Er uruu Joshua dani,<br />

aizii Joshua uruu Eliezer dani,<br />

l 3:16 Poi torui kaudin-kizi wuruꞌu ubuzuu ta nuz panao ba naa daz kidi zunaa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


155<br />

LUKE 3​, ​4<br />

aizii Eliezer uruu Jorim dani,<br />

aizii Jorim uruu Matthat dani,<br />

aizii Matthat uruu Levi dani,<br />

30 aizii Levi uruu Simeon dani,<br />

aizii Simeon uruu Judah dani,<br />

aizii Judah uruu Joseph dani,<br />

aizii Joseph uruu Jonam dani,<br />

aizii Jonam uruu Eliakim dani,<br />

31 aizii Eliakim uruu Melea dani,<br />

aizii Melea uruu Menna dani,<br />

aizii Menna uruu Mattatha dani,<br />

aizii Mattatha uruu Nathan dani,<br />

aizii Nathan uruu David dani,<br />

32 aizii David uruu Jesse dani,<br />

aizii Jesse uruu Obed dani,<br />

aizii Obed uruu Boaz dani,<br />

aizii Boaz uruu Salmon dani,<br />

aizii Salmon uruu Nahshon dani,<br />

33 aizii Nahshon uruu Amminadab<br />

dani,<br />

aizii Ammina dab uruu Admin dani,<br />

aizii Admin uruu Arni dani,<br />

aizii Arni uruu Hezron dani,<br />

aizii Hezron uruu Perez dani,<br />

aizii Perez uruu Judah dani,<br />

34 aizii Judah uruu Jacob dani,<br />

aizii Jacob uruu Isaac dani,<br />

aizii Isaac uruu Abra ham dani,<br />

aizii Abra ham uruu Terah dani,<br />

aizii Terah uruu Nahor dani,<br />

35 aizii Nahor uruu Serug dani,<br />

aizii Serug uruu Reu dani,<br />

aizii Reu uruu Peleg dani,<br />

aizii Peleg uruu Eber dani,<br />

aizii Eber uruu Shelah dani,<br />

36 aizii Shelah uruu Cainan dani,<br />

aizii Cainan uruu Arphaxad dani,<br />

aizii Arphaxad uruu Shem dani,<br />

aizii Shem uruu Noah dani,<br />

aizii Noah uruu Lamech dani,<br />

37 aizii Lamech uruu Methu selah dani,<br />

aizii Methu selah uruu Enoch dani,<br />

aizii Enoch uruu Jared dani,<br />

aizii Jared uruu Mahala leel dani,<br />

aizii Mahala leel uruu Kenan dani,<br />

38 aizii Kenan uruu Enosh dani,<br />

aizii Enosh uruu Seth dani,<br />

aizii Seth uruu Adam dani,<br />

aizii Adam uruu Tomin karu dani.<br />

Satan tiwaa-kidautan​<br />

​Jesus nyukunuu<br />

(Mat<strong>the</strong>w 4:1-11; Mark 1:12-13)<br />

4 1 Udaunaꞌan Jesus kiwan naa<br />

Jordan Waꞌo iki, pachikaawunuu-kao<br />

dau naꞌan, maꞌo zaka<br />

Kai manaꞌo Doro naa taa pan unyukunuu.<br />

Uruu dono Kai manaꞌo Doro naa<br />

naꞌakan naa Jesus atii mapidantakaꞌo<br />

ama zada diꞌiti. 2 Jesus naꞌian<br />

40 kamoo. Naꞌiaꞌa naa Satan tiwaakida<br />

pan Jesus nyuku nuu maꞌo za kan.<br />

Aizii wuruꞌu Jesus naꞌia nuz aonaa<br />

kanom unikan, atii 40 kamoo. Uruu<br />

idi tuukiaꞌa naa mana wun uzama zin.<br />

3 Sariapa Satan kian Jesus ati,<br />

“Tomin karu danin an pugaru,<br />

pudyuuda diꞌo raz kubaꞌa tominan<br />

bread nii.”<br />

4 Mazan Jesus kian uꞌati,<br />

“Tomin karu Para dan tawuruꞌu<br />

kotuaꞌo raz usaa dauzo-kao kian:<br />

‘Aonaa pidan mashaa pan soo bread<br />

idaꞌan kari kao nan.’ ” m<br />

5 Udaunaꞌan Satan zaida-kidan<br />

Jesus dokoaꞌo ama zada diꞌiti, naꞌiki<br />

uaida-kida Jesus ati ipai dau nuu daꞌu<br />

Luke<br />

m 4:4 Deuter on omy 8:3<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 4<br />

156<br />

wuruꞌu umana wun kidaꞌo raz donoinao,<br />

ipai ama zada tokon iti. Mazan<br />

masakau daꞌuꞌo kari kao nan wuruꞌu<br />

utukapa-kidan kanuz uꞌati ama zada.<br />

6 Ukian Jesus ati, “Õzaama tan nii<br />

pugaru kazowau ta paꞌo nii ipai<br />

wuruꞌu ama zada putukapa nii<br />

kidaz, naꞌiki õtaan nii ipai wuruꞌu<br />

konau nam kidaꞌo raz naꞌiki umanawun<br />

kidaꞌo raz aimaa kan utaa pan.<br />

Ipai daunuꞌo utaa-kao õꞌati wuruꞌu<br />

amaza daz naꞌiki ipai wuruꞌu utaapanii<br />

nao kidaz aimaa kan. Ukauꞌan<br />

turuu õtaa nuzu naꞌiaꞌo ram pidan ati.<br />

7 Aizii pukodo ruꞌu kan an õꞌati, õtaan<br />

nii puꞌati ipai dau nuu daꞌu wuruꞌu<br />

amaza daz, naꞌiki ipai wuruꞌu aimaakan<br />

kidaz kai naꞌaꞌo raz naꞌa.”<br />

8 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />

“Tomin karu Para dan saadauzokari<br />

waiz kian:<br />

‘Pukodo ruꞌuka soo bau daꞌapa<br />

Nao ba nai puTominkarun ati.<br />

Pushaꞌ apa tin soo uruu aipan<br />

kawanaꞌati.’ ” n<br />

9 Udaunaꞌan Satan naꞌakan<br />

naa Jesus Jeru salem iti. Uruu idi<br />

ĩkaa waꞌa kan naa Tomin karu Dapu<br />

zowau paawa iti, udokoo din pan<br />

diꞌiti mana wun. Naꞌiaꞌa naa ukian<br />

Jesus ati, “Tomin karu danin an<br />

pugaru, puzakaꞌuta kai diꞌikiꞌi imiꞌi<br />

baara iti. 10 Tomin karu Para dan<br />

saadin paꞌo raz kian:<br />

‘Udyuu dan nii paꞌangelin nao<br />

kazan naa ta pan pugaru,<br />

naꞌiki ĩtaa pan nii pugaru<br />

kai man.<br />

11 Ĩzaama ta pan nii pugaru<br />

naꞌiki aonaꞌo nii pukazi wan<br />

puki diba<br />

puwao tan an kuba kida<br />

diꞌiti.’ ” o<br />

12 Mazan Jesus kian uꞌati,<br />

“Tomin karu Para dan saa din pauzo<br />

kian: ‘Manaꞌa puti waa-kida pauzoꞌonaꞌa<br />

uNaobanaa Tomin karu para dan<br />

mishiin.’ ” p<br />

13 Aizii ipaiꞌi naa Satan tiwaan<br />

Jesus nyuku nuu. Uipaian dau naꞌan<br />

pati wau tanuz, umakoꞌo kan naa,<br />

atii baꞌo ran donoꞌo nii zii koshan<br />

utiwaan Jesus.<br />

Jesus sakadan pakaudinan​<br />

​Galilee Baara ii<br />

(Mat<strong>the</strong>w 4:12-17; Mark 1:14-15)<br />

14 Uruu dau naꞌan Jesus kiwan<br />

naa Galilee Baara iti, naꞌiki maꞌozaka<br />

Kai manaꞌo Doro naa taa pan<br />

unyuku nuu. Kuwai Jesus dauꞌu<br />

kidaꞌo abata-kaoaꞌa naa ipai wii zai<br />

kawanaꞌati wuruꞌu Galilee Baara<br />

ii aka kidaꞌo raz. 15 Naꞌii akaꞌa naa<br />

Jesus tomi napa-kidan pidan nao<br />

Tomin karu Para dan dauꞌu synagogue<br />

q kida kawanaꞌati. Tuu kii<br />

pidan nao konau kii-kida nuzu.<br />

Jesus kashanau-kao padyaupai-kizi<br />

Nazareth ii<br />

(Mat<strong>the</strong>w 13:53-58; Mark 6:1-6)<br />

16 Udaunaꞌan Jesus makon<br />

Nazareth iti, padyau pai-kizi iti.<br />

Aizii Sookapa-karu Kamoon dono,<br />

umakon naꞌiki umoro tan naa syna-<br />

n 4:8 Deuter on omy 6:13 o 4:10-11 Psalm 91:11-12 p 4:12 Deuter on omy 6:16<br />

q 4:15 syna­gogue: kabaun Jew nao baoko pai napa-kizi. Putukapa kaa rita tokon ii,<br />

Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


157<br />

LUKE 4<br />

gogue iti. Ukaduz umoro tauzo nuz<br />

naꞌapa ĩsooka pan kamoon dono.<br />

Umoro tan idi, naꞌiaꞌa naa pidan nao<br />

dyuu dan uai tan Tomin karu Paradan<br />

tawuruꞌu saada-kari wai kidaz<br />

kotuaꞌa naa. 17 Uruu idi ĩtaan naa<br />

uꞌati kaa rita, r tawuruꞌu Tomin karu<br />

prophetin, Isaiah saa da nii kidaz<br />

kotuaꞌa naa. Sariapa Jesus buzuutan<br />

wuruꞌu papi dapa-kari waiz<br />

kaa rita, udaꞌa ta nuzu atii uiko dan<br />

wuruꞌu paai taꞌa zoo niaz. Kaika paꞌa<br />

usaadi napa nuꞌu:<br />

18 “Kai naꞌa Kai manaꞌo Doronaa<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

mashaa pan õtuma.<br />

Uzaama ta nii õgaru ushaꞌapanum<br />

kauꞌan uai pan idi<br />

õkowaa da pan Kai manaꞌo<br />

Kuwai pata kaꞌu tinai nao<br />

ati.<br />

Udyuu dan õkowaa dan soꞌotakao<br />

nii ipai pidan nao<br />

wuruꞌu pataruba zaama tapanii<br />

nao kidaz,<br />

naꞌiki udyuu dan õgaru ishaawun<br />

nao idaꞌati,<br />

õkowaada kizi ĩꞌati kaimanaꞌo<br />

niꞌi naa ĩtuka pan,<br />

ĩawun saa baa-kao idi.<br />

Naꞌiki udyuu dan õgaru kaminkaꞌu<br />

taꞌo nii,<br />

ipai wuruꞌu<br />

pata kaꞌuta-kari wai naouz.<br />

19 Naꞌiki kowaa daꞌo nii Nao ba nai<br />

kamuna nun niꞌi naa paꞌan<br />

aizii,<br />

papidanan nao ati.” s<br />

20 Udaunaꞌan Jesus papi daꞌa kan<br />

naa wuruꞌu kaari taz powaa iti, naꞌiki<br />

utaaꞌa kan naa powaa itiz pidan<br />

ati, wuruꞌu taaꞌo raz uꞌati kaa rita.<br />

Udaunaꞌan usaka na taꞌa kan naa. Ipai<br />

pidan nao, wuruꞌu syna gogue iainao<br />

kidaz, awunuu paꞌa kan soo Jesus ati.<br />

21 Naꞌiki ukian ĩꞌati, “Aizii wuruꞌu<br />

uaba taniaz Tomin karu Para dan aitakao,<br />

uruu umishii nan naa wuruꞌu.”<br />

22 Ipai pidan nao, abata pai nao<br />

naꞌii, tuu kii ĩdiꞌitin pan upara dan<br />

dauꞌu. Kai man ĩaba tan ukakuwaa<br />

pan, aita paꞌo pidan kawan<br />

mana wun. Mazan ĩkian paꞌatiaaka<br />

kida, “Kanom dii mooko<br />

uruu, aonaa Joseph dani mani<br />

kari kao nan?”<br />

23 Sariapa Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Õai tapa naꞌa pam ukiaꞌa zon<br />

õꞌati, uparadaꞌa zon õꞌati tawuru<br />

kawanuꞌu parada-karu kiauzo nuz.<br />

‘Daaka taa, pukasa rain puaipan ati<br />

puka kuda kizi,’ kii-karuz. Naꞌiki<br />

õai tapa ukiaꞌa zon õꞌati. ‘Pushaꞌa pata<br />

kapam daꞌaꞌa puwii ziꞌi, tawuruꞌu<br />

kowaada-kari waiz waꞌati pushaꞌapatan<br />

Caper naum ii.’ ”<br />

24 Udaunaꞌan Jesus kian koshan<br />

ĩꞌati, “Mishi, aonaa naꞌa painim<br />

Tomin karu prophetin nau bauzokao,<br />

ukaa wan an pawiizi ati.<br />

25 Aizii uabata naꞌa pam õkian.<br />

Elijah, kowaa da pau zoz Tominkaru<br />

Para dan, kaku pan dono zii,<br />

kai naꞌa iriba zun nao mawa kaꞌo<br />

ĩdai aru nao, mashaa pan Israel ii.<br />

Uruu dono idiki nau daꞌu wunu<br />

Luke<br />

r 4:17 kaa­rita: Diꞌo raz kaari taꞌa dakota-kao scroll. Putukapa kaa rita tokon ii ‘scroll’<br />

waranuꞌu, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. s 4:18-19 Isaiah 61:1-2<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 4<br />

158<br />

pazikon an powaꞌa aonaa wunu<br />

kaa wan Israel ii, uruu idi aonaa<br />

wanyuku nui nii, zamazi kaa wan<br />

ipai wii zai kawanaꞌati. 26 Mazan<br />

upuꞌu zii aonaa Elijah dyuuda-kao<br />

kamin kaꞌu taꞌo nii zun nao Israelitenaouz,<br />

wuruꞌu mawa kai naouz naa<br />

ĩdai aru nao. Mazan udyuuda-kao soo<br />

bau daꞌapa zun diꞌiti mawa kai baꞌa<br />

naa odai aru, baꞌo ran wii zai iaꞌo raz<br />

omashaa pan, Zarephath kiaꞌo raz<br />

udakota-kao, Sidon iaꞌo raz. t 27 Naꞌiki<br />

Elisha, Tomin karu prophetin kakupan<br />

dono zii, kai naꞌa iriba pidan nao<br />

Israel ii, kabisho pauzo nao kichanaꞌ<br />

iki-kiaꞌo bishoi idi. Mazan upuꞌu<br />

aonaa bau daꞌapa pidan Elisha kakudan<br />

Israel iaꞌo ĩmashaa pan. Soo<br />

ukakuda bau daꞌapa pidan Naaman<br />

kiaꞌo uꞌuu, mashaa paꞌo baꞌo ran wiizai<br />

ii, Syria kiaꞌo raz udakota-kao.” u<br />

28 Ipai pidan nao wuruꞌu abatapai<br />

naouz Jesus para dan syna gogue<br />

ii, tuu kii ĩtoꞌo ran uꞌati, upara dan<br />

idi naꞌapa ĩꞌati. 29 Uruu idi ĩkadishiaꞌa<br />

kan kidaꞌa naa, udaunaꞌan<br />

ĩzaama taꞌa kan naa Jesus paanoba<br />

kaduꞌiki kida, naꞌiki ĩnaꞌa kaꞌa kan<br />

naaz atii pawiizi tokon iti, dokoaꞌo<br />

ukata wuda puz-tin pan diꞌiti. Naꞌikiꞌo<br />

niꞌi naa ĩaipan paki daꞌu kan Jesus.<br />

30 Mazan upuꞌaꞌa naa Jesus makoꞌokan,<br />

upodo waa naꞌa kan pidan nao bii<br />

an, atii naꞌapa umakon ĩꞌai.<br />

Oiaꞌo doronai zaamatapanii​<br />

​daonaiora<br />

(Mark 1:21-28)<br />

31 Udaunaꞌan Jesus makoꞌokan<br />

naa Caper naum iti, wii zai<br />

Galilee Baara iaꞌo raz. Naꞌii utominapa-kidan<br />

pidan nao Tomin karu<br />

Para dan dauꞌu, Sookapa-karu<br />

Kamoon dono syna gogue ii. 32 Tuukii<br />

pidan nao diꞌitin pan paaba tan<br />

idi Jesus para dan kai manai man<br />

mana wun, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ĩaba tan maꞌo zaka mana wun ukakuwaa<br />

pan paꞌati.<br />

33 Kai naꞌa dao nai ora naꞌii<br />

syna gogue ii, oiaꞌo doro nai<br />

zaama tapa nii. Sariapa ukada kon<br />

diiwaꞌo idaꞌan Jesus ati. 34 Ukian,<br />

“Ei, Jesus Nazareth san. Kan dii<br />

dauꞌati puwaꞌa tin waꞌidaꞌati, kanom<br />

puaipan waꞌai? Oo pumai naa bataꞌa<br />

nan waunao? Õai tapa pugaru,<br />

kai manaꞌo mana wun, Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo puwaꞌa tin.”<br />

35 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />

“Puma shaa dau tapa, puko dita uꞌai!”<br />

Sariapa oiaꞌo doro nai kaboo taꞌakan<br />

wuruꞌu daonai oraz pidan nao<br />

awun zaꞌa, mazan umuu daꞌa kan<br />

naa naꞌiki ukodi taꞌa kan naa uꞌai<br />

wuruꞌu ukaboo taꞌa ka nuz uruu.<br />

Mazan aonaa ushaꞌapa tan dao naiora<br />

kaziwaꞌo idaꞌan.<br />

36 Tuu kii pidan nao diꞌitin pan,<br />

naꞌiki ĩkian pairi ban nao ati, “Ei,<br />

naꞌapa dii paꞌan upara dan maꞌoza<br />

kan mana wun? Ukaꞌiita, naꞌiki<br />

maꞌo zaka mishi upara dan oiaꞌo<br />

doro nai nao ati, atii udyuuda<br />

zii mishi ĩkodi tan pidan diꞌiki.”<br />

37 Uruu idi ipai kuwai makon Jesus<br />

shaꞌapata nii dauꞌu, uruu wii zai<br />

diꞌiiꞌaka.<br />

t 4:25-26 1 Kings 17:1-16 u 4:27 2 Kings 5:1-14<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


159<br />

LUKE 4​, ​5<br />

Jesus kakudan iriba pidannao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 8:14-17; Mark 1:29-34)<br />

38 Aizii Jesus kodi tan dau naꞌan<br />

syna gogue iki, umakon sariapa<br />

Simon dapu iti. Naꞌapain tuu kiaꞌo<br />

Simon imauzo kari naan, omada<br />

wiichan wiicha, wiicha. Sariapa<br />

ĩkowaa dan Jesus ati odauꞌan.<br />

39 Uruu idi umakon oꞌidiꞌiti.<br />

Ukaa wan, ukadishi tan mao napa<br />

owasha tinapa-kizi bed idaꞌa. Sariapa<br />

udyuu dan orinaa, wuruꞌu omada<br />

wiicha nuz kodi tan oꞌai. Sariapa<br />

mishi omada wiichan shaba taꞌa kan,<br />

naꞌiki okaku daꞌa kan naa. Udaunaꞌan<br />

okadi shi tan naa, naꞌiki otaan naa<br />

ĩwanyuku nuu nii.<br />

40 Aizii kamoo tipi tan dau naꞌan<br />

iriba pidan nao kaawa-kidan kari nainao<br />

pairi ban nao, pabiꞌi naaka kidaꞌo<br />

ĩrinaa, ipai ĩnaꞌa kan ĩdyaun Jesus<br />

idaꞌati. Uruu idi ipai Jesus pisha tan<br />

ĩdyaun, naꞌiki ipai ukaku dan ĩdyaun.<br />

41 Aizii oiaꞌo doro nai nao, ipai ukoditakidan<br />

pidan nao ai kapam. Diiwa<br />

ĩkada kon kida ĩkodi tan dono pidannao<br />

diꞌiki. “Pugaru Tomin karu Dani<br />

mana wun,” ĩkian Jesus ati. Mazan<br />

tuu kii Jesus mashaa tan ĩdyaun, aonaa<br />

ukashaa pan ĩpara dan. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ĩaita pan idi uruu Christ. v<br />

Jesus tominapa-kidan pidannao<br />

synagogue kida kawanaꞌati<br />

(Mark 1:35-39)<br />

42 Aizii baꞌo ran chaapiꞌiki ushaawaka<br />

zii Jesus makon naa donoi<br />

iki, naꞌiki umakon mapidan takaꞌo<br />

ama zada iti. Uruu idi pidan nao<br />

doro tapa nuz atii ĩikoda nuzu. Aonaa<br />

padamata ĩtaapa dan umakon,<br />

tuu kii ĩtiwaan pamashaata nuz.<br />

43 Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Kai naꞌa<br />

zii õkowaa daꞌa zon Kai manaꞌo Kuwai<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌu,<br />

baꞌo ran wii zai nao kida kawanaꞌati.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan uruu wuruꞌu<br />

Tomin karu dyuu daniaz õkowaadaꞌa<br />

nan,” ukian.<br />

44 Uruu idi Jesus makon, naꞌiki<br />

ukaku waa tinan naa syna gogue kida<br />

kawanaꞌati.<br />

Jesus zaamatan​<br />

​pamin-kaudinannao nii<br />

(Mat<strong>the</strong>w 4:18-22; Mark 1:16-20)<br />

5 1 Bau daꞌapa kamoo Jesus<br />

kadishita pan, Genne saret<br />

Kari shiiz w dano maꞌa. Uruu dono<br />

iriba, iriba pidan nao kaa wan<br />

uꞌidaꞌati. Naꞌiaꞌa naa ĩkasa baꞌuinan<br />

naꞌiki chaka taꞌa naa ĩkaa wan<br />

uꞌidaꞌati, ĩaba taꞌa zon idi ukowaadan<br />

Tomin karu para dan. 2 Upuꞌu<br />

Jesus tuka pan dyaꞌu tam kanawanao<br />

muu dapa-kao karishii danoma<br />

ii. Kopauta pauzo nao muu dapa nii<br />

wuruꞌu pakana wan kidaz. Aizii<br />

wuruꞌu pidan naouz, ĩchikaa pan<br />

naa pasai ron nao naꞌii wunu danomaꞌa.<br />

3 Sariapa Jesus makon naꞌiki<br />

upai dinan Simon kana wan zoꞌiti,<br />

naꞌiki udyuuda ukidaꞌu kan wuruꞌu<br />

kanawaz masakau daꞌu karishii<br />

danoma ai. Uruu idi Jesus sakana-<br />

Luke<br />

v 4:41 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

Christ kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. w 5:1 Genne­saret<br />

Kari­shiiz: Galilee Kari shiiz kiaꞌo kapam udakota-kao.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 5<br />

160<br />

tan naa kanawa zoꞌii, naꞌikiꞌi naa<br />

utomi napa-kidan pidan nao Tominkaru<br />

para dan dauꞌu.<br />

4 Aizii uipaian dau naꞌan pakakuwaa<br />

tinan, sariapa ukian Simon ati,<br />

“Ukidaꞌ uka kanawa bauka paꞌa naa<br />

kaa naꞌo-karu iti, utunuuta kizi<br />

usai ron nao naꞌii, uzaa mata kizi<br />

kopau nao.”<br />

5 Sariapa Simon kian Jesus<br />

ati, “Õnao ba naa, bau daꞌapa<br />

maru taꞌo watiwau tan wazaamatan<br />

kopau daꞌaꞌa, mazan aonaa<br />

kanom wazaama tan. Mazan aizii<br />

pudyuu dan idi õgaru, õtunuu tan<br />

nii wuruꞌu wasairon naouz, puparadan<br />

kawanaꞌati,” ukian. 6 Uruu idi<br />

naꞌiaꞌa naa ĩtunuu tan pasai ron nao.<br />

Naꞌiki sariapa ĩsairon nao zaamatan<br />

diriꞌi, diriꞌi kopau nao, aonaa<br />

ukaꞌiita-kao kawanaꞌati. Atii ĩsairon<br />

kida aonaa ukaꞌii tan naa pawa zoo,<br />

mao napa kida ĩsairon dado tan,<br />

pawa zoo kimishan idi mana wun.<br />

7 Sariapa ĩawarian pairi ban nao,<br />

wuruꞌu baꞌo ran kanawa zoꞌi ai naouz<br />

kamin kaꞌu taꞌo nii paugaru. Uruu idi<br />

baoko paꞌa naa ĩtoꞌo tan wuruꞌu sairo<br />

kidaz, ĩzaa mata kopau diriꞌi, diriꞌi,<br />

ipai ĩpai da dan pakanawan nao, maonapa<br />

kida ĩkana wan tipi tan, uwazoo<br />

diriꞌin idi mana wun.<br />

8 Aizii Simon tuka pan idi aimaakan<br />

shaꞌa pan kaika paꞌa, sariapa<br />

ukodoruꞌu kan Jesus kanaapu iti,<br />

naꞌiki ukian uꞌati, “Marinaꞌa sho man<br />

õgaru, õnao ba naa, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan oiaꞌo paꞌi mana wun pidan<br />

wuruꞌu õgaruz.” 9 Tuu kii Simon<br />

naꞌiki wuruꞌu baꞌo rai naouz diꞌitinpan,<br />

patuka pan idi pazaa ma tan<br />

diriꞌi mana wun kopau nao. 10 James<br />

naꞌiki John wuruꞌu Zebedee<br />

dainaouz naꞌapa kapam, tuu kii<br />

kapam ĩdiꞌitin pan.<br />

Sariapa Jesus kian Simon ati,<br />

“Manaꞌa putari aꞌa naꞌa, aizii puzaamaa<br />

pan niꞌi naa paꞌan pidan nao.”<br />

11 Udaunaꞌan ĩkozoo tan naa pakanawan<br />

kida karishii danoma ati, naꞌiki<br />

ĩwaꞌa kaꞌa kan naa ipai paꞌai maakanutu<br />

kida, naꞌiki ĩmakoꞌo kan naa<br />

Jesus dawuꞌati.<br />

Jesus kakudan pidan kabishopaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 8:1-4; Mark 1:40-45)<br />

12 Aizii Jesus kaa wan wii zai<br />

iti, naꞌii kai naꞌaꞌo pidan baia tinaꞌo<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo bishoi idi. Utukapan<br />

idi Jesus, sariapa ukodoruꞌu kan<br />

ukanaapu iti, uawun baara imiꞌi<br />

baara iti. Naꞌiki ukian Jesus ati,<br />

“Õnao ba naa, õpishaan pugaru<br />

tuu kii mana wun, punyuku nuu naꞌapan<br />

an, puka kuda sho man õgaru,<br />

pusoꞌota wuruꞌu bishoizi õꞌai.”<br />

13 Sariapa Jesus pishata nuz<br />

naꞌiki ukian uꞌati, “Naꞌapa mishi<br />

õnyuku nuu, aizii marii pumada<br />

saabai nan.” Sariapa mishi pidan<br />

mada saabai naꞌa kan. 14 Udaunaꞌan<br />

Jesus kaki nao wan uruu. Ukian uꞌati,<br />

“Manaꞌa zii paꞌi puko waa daꞌa naꞌa<br />

pidan ati, wuru dauꞌa naꞌa õshaꞌapataniaz<br />

puꞌati. Mazan pumako<br />

paꞌan kai, faadaa diꞌiti, marii kizi<br />

uawunuu tan pumada, utukapa kizi<br />

mishi pumada saabai nan. Uruu daunaꞌan<br />

putaaꞌa naa paꞌi puꞌuza faadaa<br />

ati, utaa kiziz naꞌiki ukawaoda<br />

kiziz Tomin karu ati, Moses kakinaori<br />

kawanaꞌati. Uruu idaꞌanaꞌo<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


161<br />

LUKE 5<br />

nii pidan nao mishi dan kai manaꞌa<br />

naa pumada saabai nan powaa iti.”<br />

15 Mazan kiiꞌan kuwai Jesus<br />

dauꞌa naꞌo iribaaꞌaka-kaoaꞌa naa<br />

mana wun ipai diꞌiiꞌaka kidaꞌa.<br />

Uruu idi pidan nao kaa wan aonaa<br />

masakau daꞌu mani Jesus idaꞌati,<br />

ĩaba taꞌa zon idi ukuwaa. Baꞌo rainao<br />

ĩkaa wan ĩaipan idi kapam<br />

pakakuda-kao, parinaa kida ai.<br />

Uruu idi ipai ukaku dan ĩdyaun.<br />

16 Mazan panaa don Jesus makon<br />

nii daꞌi, utoriin paꞌa nan mapidantakaꞌo<br />

ama zada iti.<br />

Jesus chiꞌika-kidan machiꞌikakaꞌo<br />

daonaiora<br />

(Mat<strong>the</strong>w 9:1-8; Mark 2:1-12)<br />

17 Aizii bau daꞌapa kamoo, Jesus<br />

tomi napa-kidan dono pidan nao,<br />

kai naꞌa pabiꞌi kida Pharisee nao x<br />

saka nata pan naꞌii, naꞌiki naꞌii kapam<br />

tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />

dauꞌu. Baꞌo ran wii zai iki kidaꞌo<br />

ĩwaꞌa tin wuruꞌu ĩnaouz, tawuruꞌu<br />

Galilee Baara naꞌiki Judea Baara<br />

ii aka kidaꞌo raz wii zai nao, naꞌiki<br />

Jeru salem ikiinao kida naꞌii kapam.<br />

Ĩnao kida wuruꞌu saka nata paꞌo raz<br />

naꞌii. Mazan Tomin karu taa niꞌi naa<br />

pamaꞌo za kan Jesus ati, ukakudakinaa<br />

nii kari nai nao pabiꞌi naaka<br />

kidaꞌo rinai ai. 18 Naꞌapain pidannao<br />

kaa wan Jesus idaꞌati, ĩnaꞌa kan<br />

pairi ban machiꞌika kaꞌo. Ĩnaꞌaka nuzu<br />

pawasha tinapa-kizi baara an. Ĩaipan<br />

pamorota-kida nuz kabaun nazo iti,<br />

Jesus kanaapu iti. 19 Mazan pidannao<br />

iriban idi mana wun, aonaa<br />

naꞌitim ĩmorota-kida nuzu. Uruu<br />

idi sariapa ĩzaida-kida nuz kabaun<br />

zowau iti. Udaunaꞌan ĩsoꞌo wan naa<br />

kabaun zowau, naꞌikiꞌi naa ĩtokakida<br />

nuz pawasha tinapa-kizi baara<br />

an, atii pidan nao sakoda iti, naꞌiki<br />

ĩmuu da nuzu Jesus kanaa puꞌu.<br />

20 Aizii Jesus tuka pan idi ĩmishidan<br />

tuu kii mana wun, sariapa<br />

ukian machiꞌika kaꞌo raz pidan<br />

ati, “Õpao naru, aizii ipai puꞌoian<br />

mainaa bata-kao puꞌai.”<br />

21 Sariapa tiichaa pauzo nao<br />

Moses kaki naori dauꞌu, naꞌiki<br />

Pharisee nao kian paꞌati aaka kida,<br />

“Kan dii mooko arawuꞌu, uwazoota<br />

paꞌa zon Tomin karu papara dan<br />

idaꞌan? Soo bau daꞌapa Tomin karu<br />

turuaꞌo umainaa ba tan pidan oian.”<br />

22 Mazan Jesus aitapa naꞌa pam<br />

ĩdiꞌitin pan. Uruu idi ukian ĩꞌati,<br />

“Kan dii nii udiꞌitin pan õdauꞌu kaikapaꞌa?<br />

23 Naꞌiaꞌo ram mashaꞌa pan naa:<br />

‘ipai puꞌoian mainaa bata-kao’ kii,<br />

oo ‘pukadi shita naꞌiki puchiꞌika’ kii?<br />

24 Mazan õai dan nii uꞌati wuruꞌu<br />

Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, kai naꞌa<br />

umaꞌo za kan umainaa bata-kinaa nii<br />

pidan nao oian daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.”<br />

Uruꞌu naa Jesus kiaꞌa kan naa<br />

machiꞌika kaꞌo pidan ati, “Õkian puꞌati<br />

pukadi shita, puzaa mata wuruꞌu<br />

puwasha tinapa-kiziz naꞌiki pumakoꞌo<br />

naa pudapu iti.” 25 Sariapa mishi<br />

pidan kadishi taꞌa kan ipai awunuuta<br />

pai nao awun zaꞌa, uzaama taꞌa kan<br />

naa pawasha tinapa-kizi baara, naꞌiki<br />

umakoꞌo kan naa padapu iti konau kii.<br />

Tuu kii ukonau kii-kidan Tomin karu.<br />

Luke<br />

x 5:17 Phari­see: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 5<br />

162<br />

26 Aizii wuruꞌu awunuu ta painao<br />

kidaz, tuu kii ĩdiꞌitin pan, naꞌiki<br />

tuu kii kapam ĩtarian, naꞌiki tuu kii<br />

ĩkonau kii-kidan Tomin karu. “Ei,<br />

watukapa zii aizii konau nam kidaꞌo<br />

naꞌiki umana wunuꞌo aimaa kan<br />

shaꞌa pata-kao, wuruꞌu aonaꞌo raz<br />

watuka pau zon ushaꞌa pata-kao kida,”<br />

ĩkian.<br />

Jesus dapadan Levi<br />

(Mat<strong>the</strong>w 9:9-13; Mark 2:13-17)<br />

27 Udaunaꞌan Jesus kodi tan<br />

naa kabaun iki naꞌiki umakoꞌo kan<br />

naa. Pamakopa-kizi an utukapa<br />

pidan Levi kiaꞌo uꞌuu, uruu zaamaa<br />

pauzo tax puraatan naa. Jesus<br />

ikodan usaka nata pan pazaa maapakizi<br />

ii puraata. Sariapa ukian uꞌati,<br />

“Puwaꞌati õtuma, õtomi napakida<br />

kizi pugaru.” 28 Sariapa Levi<br />

waꞌakan wuruꞌu pakau din kiz naꞌiki<br />

umakoꞌo kan naa Jesus dawuꞌati.<br />

29 Aizii padapu ii Levi toman<br />

naa udaruꞌo aroapa-karu Jesus ati.<br />

Kai naꞌa iriba baꞌo rai nao zaa maapauzo<br />

nao kapam tax puraatan naa<br />

aroo paꞌa zon ĩtuma, naꞌiki kai naꞌa<br />

iriba kapam baꞌo ran pidan nao kida<br />

aroo paꞌa zon ĩtuma. 30 Kai naꞌa naꞌii<br />

pabiꞌi kida Pharisee nao awunuu tapan,<br />

naꞌiki naꞌii kapam ĩiriban nao<br />

tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />

dauꞌu awunuu ta pan. Sariapa ĩkian<br />

utomi napa-kida nii nao ati, “Kandii<br />

nii arawu aroo paꞌa zon naꞌiki<br />

utuzaꞌa zon wunao tumaꞌa oiainaouz,<br />

zaa maa pauzo nao kidaz tax<br />

puraatan naa, naꞌiki wuruꞌu oiainao<br />

kidaz pidan nao?” Kiaꞌo wuruꞌu<br />

ĩkiai napa nuz.<br />

31 Sariapa Jesus kian ĩꞌati, “Pidannao<br />

ziwui nao, aonaa kanom nii ĩaipan<br />

daaka taa, soo kari nai nao paꞌan tuu kii<br />

ĩaipan daaka taa. 32 Ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />

kapam wuruꞌu õwaꞌa tinuz daꞌatiꞌi,<br />

aonaa kai manai nao idaꞌa tiꞌo mani,<br />

soo oiai nao idaꞌa tiꞌo paꞌan wuruꞌu<br />

õwaꞌa tinuz ĩtanawa tin kizi paꞌoian ai.”<br />

Pidannao pishautan Jesus<br />

sanadinapa-karu dauꞌu<br />

(Mat<strong>the</strong>w 9:14-17; Mark 2:18-22)<br />

33 Pabiꞌi kida pidan nao, kaawai<br />

nao kidaz Jesus idaꞌati, kian<br />

uꞌati, “John Chikaa wunuu pauzoz<br />

tomi napa-kida nii nao mapuda<br />

paꞌan ĩsana din pau zon, y naꞌiki<br />

ĩtoriin pau zon Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati. Naꞌiki wuruꞌu tominpauzo<br />

nao kidaz Pharisee nao diꞌiki,<br />

naꞌapa kapam ĩsana din pan naꞌiki<br />

ĩtoriin pan. Mazan aizii wuruꞌu<br />

putomi napa-kida nii naouz, aonaa<br />

ĩsana din pau zon, mazan ĩaroo pan<br />

nii naꞌiki ĩtuzan nii atii ĩshii tan.”<br />

34 Sariapa Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Turuu mani uꞌitii man pidan nao<br />

waꞌatii nao mazida-karu dauꞌati<br />

baia tan pazama zin mazi daꞌo daonai<br />

ora naꞌan puꞌu ĩtuma? Aonaa<br />

turuu ĩbaia tan pazama zin. 35 Mazan<br />

bau daꞌapa kamoo naꞌaka-karu nii<br />

wuruꞌu mazidaꞌo raz dao nai ora ĩꞌai,<br />

uruu donoꞌo niꞌi naa paꞌan ĩsanadin<br />

pan naꞌiki ĩbaia tan pazama zin.”<br />

y 5:33 sana­din­pau­zon: Uruu zamazi din-karu. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


163<br />

LUKE 5​, ​6<br />

36 Udaunaꞌan Jesus kowaa dan<br />

naa diꞌi tinapa-kinai kuwai. Ukian<br />

ĩꞌati, “Aonaa naꞌiam zii pidan<br />

kuzuu tau zon paꞌinaꞌo chaa kita<br />

pazimin dota-kinaa nii uzaa maꞌoraꞌa<br />

naa chaa kita. Mazan aizii<br />

pidan kuzuuan an paꞌinaꞌo chaa kita<br />

pazimin doapa-kinaa nii, upatakaꞌuan<br />

paꞌinaꞌo chaa kita, naꞌiki<br />

panaꞌaꞌo nii uaidin pan uzaa maꞌo<br />

ai. 37 Naꞌiki aonaa naꞌa painim pidan<br />

paidau zon, paꞌinaꞌo zii wine tomakao,<br />

uzaa maꞌo raꞌa naa wine kin naa z<br />

zoꞌiti. Ushaꞌapa num kauꞌan paꞌinaꞌo<br />

wine paida-kao an, upoo dan nii<br />

umaꞌo za kan anaꞌa naa, naꞌiki<br />

utadaꞌo kan nii wuruꞌu uzaa maꞌoraz<br />

naa riwu nii kinnaaz. Uruu idi<br />

ipaiꞌo nii riwu nii wakudi nan. Aizii<br />

wuruꞌu ukinnaaz ukaboo taꞌaka-kao<br />

niꞌi naa. 38 Mishiꞌo rai man paꞌinaꞌo<br />

wine paida-kao paꞌinaꞌo ukin naa<br />

zoꞌiti. 39 Naꞌiki aonaa kanom tuzaꞌazon<br />

paꞌinaꞌo zii wine toma-kao,<br />

patuzaꞌa kan dau naꞌan maꞌo za kaꞌoraꞌa<br />

naa wine. Aizii pidan tuzan an<br />

wuruꞌu maꞌo za kaꞌo raz wine, ‘Kaiman<br />

paꞌan wuruꞌu maꞌo za kaꞌo raz<br />

wine, paꞌinaꞌo utoma ꞌaka-kao ai,’<br />

ukian nii.” Uruu kiaꞌo wuruꞌu Jesus<br />

kowaa daniaz kuwai.<br />

Sookapa-karu Kamoon dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 12:1-8; Mark 2:23-28)<br />

6 1 Bau daꞌapa kamoo Sookapakaru<br />

Kamoon dono, Jesus<br />

dobata pan zakapu an patomi napakida<br />

nii nao tuma, paori bai wheat<br />

baawu an. Naꞌapain Jesus tominapa-kida<br />

nii nao karao waa nan<br />

wheat aka. Uruu idi ĩzuꞌuan naa<br />

wuruꞌu wheat aka kidaz pakaꞌu<br />

baara iti, ĩaipan idi umada soꞌoinan,<br />

udaunaꞌan ĩnikan naaz. 2 Pabiꞌi<br />

kida Pharisee nao pishaan ĩdyaun,<br />

“Kan dii niꞌo udikin ta pan wuruꞌu<br />

aonaꞌo raz wakaki naori naa kashaapan<br />

ushaꞌa pata-kao, Sookapa-karu<br />

Kamoon dono?” a<br />

3 Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa mooko<br />

utuka pau zon kaa rita idaꞌaꞌo raz usaadin<br />

pan kanom King David naꞌiki<br />

uminau daꞌu nao shaꞌapa tauzo nii<br />

ĩzama zin donoꞌo raz? 4 Umoro tan<br />

Tomin karu Dapu nazo iti, naꞌii<br />

uzaama tan bread taa-kari waiz<br />

Tomin karu ati. Udaunaꞌan unikan<br />

naaz naꞌiki utaan naa paminaudaꞌu<br />

nao atiz. Aonaa ukashaapa-kao<br />

padamata baꞌo ran pidan nikan<br />

wuruꞌu bread kidaz, soo faadaanao.”<br />

5 Powaꞌa zii Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, uruu paꞌan<br />

kazowau tapaꞌo raz Sookapa-karu<br />

Kamoon.”<br />

Jesus kakudan pidan​<br />

​dadaraꞌo uanoba<br />

(Mat<strong>the</strong>w 12:9-14; Mark 3:1-6)<br />

6 Baꞌo ran dono koshan, Sookapakaru<br />

Kamoon dono, Jesus moro tan<br />

syna gogue iti. Naꞌii utomi napa-kidan<br />

pidan nao Tomin karu para dan dauꞌu.<br />

Kai naꞌa bau daꞌapa pidan naꞌii<br />

dadaraꞌo uanoba badaꞌii, udiwaꞌoran<br />

atanapa naꞌiki aonaa naꞌa pam<br />

Luke<br />

z 5:37 wine kin­naa: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />

diꞌii. a 6:2 Pharisee nao ati, Jesus tomi napa-kida nii nao kau di nan wuruꞌu ĩkaraodanuz<br />

wheat aka kida Sookapa-karu Kamoon dono.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 6<br />

164<br />

ukai waa nuzu. 7 Kai naꞌa wunaouꞌu<br />

tiichaa pauzo naouz Moses kaki naori<br />

dauꞌu, naꞌiki Pharisee nao naꞌii kapam.<br />

Ĩnao tuu kii ĩaipan patuka pan Jesus<br />

shaꞌapa tan aimaa kan, ĩaipan panaꞌapau<br />

nuz, ushaꞌapa tan an aimaa kan,<br />

Sookapa-karu Kamoon dono. Uruu<br />

idi kai manai man ĩawunuu ta pan<br />

uruu, ĩtuka paꞌa zon usaa baan wuruꞌu<br />

pidan anobaz. 8 Mazan Jesus aitapa<br />

ipai ĩdiꞌitin pan, uruu idi ukian wuru<br />

atiꞌi dao nai ora dada raꞌo raz uanoba,<br />

“Pukadi shita, naꞌiki puwaꞌati daꞌatiꞌi<br />

pidan nao kanaapu ati.” Sariapa<br />

ukadishi tan naꞌiki umakoꞌo kan naa<br />

pidan nao kanaapu iti. 9 Udaunaꞌan<br />

Jesus kian pidan nao ati, “Õpishaan<br />

nii unao aizii, naꞌapa dii kakinao rii<br />

taa-kari waiz waꞌati aipan washaꞌapatinan,<br />

Sookapa-karu Kamoon dono?<br />

Uai pan washaꞌapa tan oiaꞌo oo kaimanaꞌo?<br />

Udyuuda wakaku dan pidan<br />

oo wazowi a nuzu?” 10 Jesus awunuupan<br />

ipai pidan nao kawanaꞌati, naꞌiki<br />

sariapa ukian pidan dadaraꞌo uanoba<br />

ati, “Pusawada puanoba.” Sariapa<br />

usawa daꞌa kan paanoba, naꞌiki uanoba<br />

saabai naꞌa kan naa. 11 Mazan tuu kii<br />

wunao toꞌora nuꞌu, zauda pai naouz<br />

Jesus shaꞌapa tan aimaa kan. Uruu<br />

dau naꞌan ĩmiiti nii pan naa, ĩaita paꞌazon<br />

naꞌa pam nii pashaꞌapa tan Jesus.<br />

Jesus zaamatan 12 pidannao​<br />

​padyuudan nii<br />

(Mat<strong>the</strong>w 10:1-4; Mark 3:13-19)<br />

12 Uruu dono Jesus makon<br />

naawazi paawa iti utoriin paꞌa nan,<br />

uruu idi unaꞌian utoriin pan baudaꞌapa<br />

maru taꞌo Tomin karu ati.<br />

13 Aizii baꞌo ran chaapiꞌiki, uruꞌu<br />

naa udapa dan patomi napa-kidanii<br />

nao. Aizii ĩbii iki, uzaa mata<br />

12 daonai ora nao padyuu dan nii<br />

kowaada paꞌo nii ipai kuwai wuruꞌu<br />

uaiapa nii kidaz ukowaada-kao<br />

naꞌiki ushaꞌa pata-kao. Udako tan<br />

wuruꞌu pazaa mata nii naouz apostlenao.<br />

b 14-16 Kaika pau daꞌuꞌo wuruꞌu<br />

uzaama ta nii naouz: Simon, Peter<br />

kiaꞌo raz udako tapa-kao, naꞌiki<br />

uꞌinawuzu Andrew, naꞌiki kai naꞌa<br />

James, John, Philip, Bartho lo mew,<br />

Mat <strong>the</strong>w, Thomas, naꞌiki James,<br />

Alphaeus daniz, naꞌiki Simon, uruu<br />

Patriot, c Judas, James daniz naꞌiki<br />

Judas Iscariot zaa mata-kidaꞌo raz<br />

Jesus.<br />

Jesus tominapatin-kidan naꞌiki<br />

ukaminkaꞌuupan pidannao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 4:23-25)<br />

17 Udaunaꞌan Jesus tokan naa<br />

naawazi paawa iki, apowaꞌaꞌo baara<br />

ati, wunao tumaꞌa pazaa mata niinaouz<br />

daonai ora nao. Naꞌiaꞌa naa<br />

iriba pidan nao wuruꞌu tomin pauzonao<br />

kidaz uꞌidiꞌiki kasa baꞌui nan,<br />

naꞌiki iriba kapam baꞌo ran pidan nao<br />

kaa wan naꞌiti. Pidan nao waꞌatin<br />

pabiꞌi naaka kidaꞌo wii zai iki, ipai<br />

Judea Baara ii aka kidai naouz<br />

wii zai nao, Jeru salem ikiinao naꞌii<br />

kapam. Aizii kai naꞌa baꞌo rai nao<br />

kida kaa wan waꞌatii nao Tyre naꞌiki<br />

Sidon iki, muna poꞌo paran danoma<br />

b 6:13 apostle­nao: dyuuda-kari wai kaku waa paꞌa nan Tomin karu nao ba nai-tinan<br />

dauꞌu. c 6:14-16 Patriot: mizaa taaka pau zoz pawiizi dauꞌan. Baꞌo ran udakotapakinao<br />

Zealot kii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


165<br />

LUKE 6<br />

itinapu kidaꞌo wii zai nao. 18 Ĩwaꞌa tin<br />

ĩaba taꞌa zon idi Jesus kuwaa. Baꞌorai<br />

nao, ĩkaa wan ĩaipan idi kapam<br />

pakakuda-kao parinaa ai. Naꞌiki<br />

kai naꞌa baꞌo rai nao oiaꞌo doro nai<br />

zaama tapa nii nao kida. Uruu dono<br />

ipai ukaku dan kari nai nao. 19 Tuu kii<br />

pidan nao aipan papisha tan Jesus,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan ĩtuka pan idi<br />

maꞌo zaka Tomin karu kau di nan<br />

uꞌidaꞌa, usoꞌota pabiꞌi naaka kidaꞌo<br />

rinai pidan nao ai. Uruu idi ukakuda<br />

ipai pidan nao parinaa kida ai.<br />

Konaukii-karu naꞌiki​<br />

​kashaꞌora-karu<br />

(Mat<strong>the</strong>w 5:1-12)<br />

20 Sariapa Jesus awunuu pan<br />

wunao diꞌitiꞌi tomin pai nao kidaz<br />

uꞌidiꞌiki. Ukian ĩꞌati.<br />

“Konau kiaꞌo paꞌan unao,<br />

mapu raata nii naouz,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan unao<br />

atiꞌo paꞌan<br />

wuruꞌu Tomin karu<br />

nao ba nai-tina nuz.<br />

21 Konau kiaꞌo paꞌan unao<br />

baia tai naouz pazama zin kai.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan, dii naꞌi tiꞌi<br />

abaa paꞌo nii paꞌan unao.<br />

Konau kiaꞌo paꞌan unao,<br />

kashaꞌora tinai nao kidaz kai,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan dii naꞌi tiꞌi<br />

kari kao nanuꞌo nii paꞌan<br />

ukonau kii tinan.<br />

22 “Konau kiaꞌo paꞌan unao,<br />

utoꞌora-kizai tapa-kao an, naꞌiki<br />

ukasha nau kii-kida-kao an, naꞌiki<br />

udako wau tapa-kao an, naꞌiki<br />

udakota-kao an oiai nao nii Daonai<br />

ora Aokazi Ikiꞌo dikin ii.<br />

23 Ukonau kii naꞌapa kidaꞌo aimaakan<br />

shaꞌa pan dono uꞌati. Ukonau kii<br />

tuu kii, ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa<br />

paꞌan umana wunuꞌo uwinipi naa niꞌo<br />

taapa-kao aokazi ii. Wuruꞌu pidannao<br />

toꞌora-kizai ta paꞌo raz unao kai,<br />

naꞌa paꞌo kapam ĩdokozu-daun nao<br />

taa pau zon Tomin karu prophetin nao<br />

kotuaꞌa naa.<br />

24 Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

ubaiaa pan dii naꞌi tiꞌi, unao<br />

kapu raa ta nii nao,<br />

kai kai man mana wun<br />

uabatin pan.<br />

25 Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

ubaiaa pan dii naꞌi tiꞌi, unao<br />

kawa nyuku nui nao,<br />

mazan dii naꞌi tiꞌi uzama zin<br />

nii.<br />

Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

ubaiaa pan dii naꞌi tiꞌi,<br />

unao konau kiaꞌo raz<br />

umashaa pan,<br />

konau kii ushaa zoo tinan kai,<br />

mazan dii naꞌi tiꞌi ukashaꞌoratinan<br />

nii tuu kii, uzaa dinan<br />

nii naꞌiki<br />

umuraa pa tinan nii.<br />

26 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

ubaiaa pan dii naꞌi tiꞌi, kai tuukii<br />

uata dapa-kao. Naꞌapa kotuaꞌa<br />

naa ĩdokozu-daun nao atada pauzon<br />

pidan nao dako tin pauzo naouz<br />

prophet nao nii.<br />

Umarainapa toꞌoratinainao uꞌati<br />

(Mat<strong>the</strong>w 5:38-48; 7:12a)<br />

27 “Mazan aizii õkiaꞌa zon unao<br />

abata pai nao ati. Umarai napa ipai<br />

utaruba nao. Kai man utaapa naꞌiki<br />

ushaꞌa pata kai man aimaa kan<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 6<br />

166<br />

wunao atiꞌi toꞌora-kizai ta paꞌo raz<br />

unao. 28 Upishaa Tomin karu marii<br />

kizi ukai manan wunao atiꞌi, aipainaouz<br />

dikau daꞌo shaꞌa pan uꞌati.<br />

Naꞌiki utorii napa Tomin karu ati<br />

kai manaꞌo idaꞌan wunao dauꞌa naꞌa<br />

antamikii pauzo naouz unao. 29 Aizii<br />

pidan tini kan an pugaru pukao zoo<br />

ati, marii putinika-kidan baꞌo ran<br />

pukao zoo uꞌati. Aizii pidan kaza tan<br />

an puchaaki tan, marii uzaama tan<br />

pushoo ton kapam. 30 Naꞌiaꞌo ram<br />

pidan pishaan an aimaa kan puꞌai,<br />

putaa uꞌati. Aizii pidan kaza tan an<br />

pushaꞌa pauzi, manaꞌa pupishaaꞌa naꞌa<br />

powaa itiz. 31 Pushaꞌa pata kaimanaꞌo<br />

aimaa kan baꞌo ran pidan nao<br />

ati, naꞌapa puaipan kawan ĩshaꞌapatan<br />

aimaa kan puꞌati.<br />

32 “Aizii pumarain pan an soo<br />

wunaouꞌu marain pai naouz karikao<br />

nan pugaru, kan dii dikin ii<br />

puaita pan pukonau kii-kida-kao?<br />

Upuꞌu zii oiai nao pidan nao ĩmarainapa<br />

pamarain piki nao. 33 Aizii<br />

pushaꞌapa tan an kai man aimaakan<br />

soo wunao ati karikao nanuꞌu,<br />

shaꞌapa tai nao kidaz kai man<br />

aimaa kan puꞌati, kan dii dikin ii<br />

puaita pan kai manaꞌo aimaa kan<br />

taa-kao puꞌati? Upuꞌu zii oiai nao<br />

pidan nao, ĩshaꞌa pata kai man aimaakan<br />

wunao atiꞌi shaꞌapa tai naouz<br />

kai manaꞌo aimaa kan ĩꞌati. 34 Aizii<br />

putaan an aimaa kan oo puraata<br />

pidan ati, puaita pan idi ukawa dauntan<br />

niiz, kan dii dikin ii puaita pan<br />

pukonau kii-kida-kao? Upuꞌu zii oiainao<br />

taan puraata baꞌo ran oiai nao<br />

ati, ĩaitapa kawa dau nita-karu nii<br />

wuruꞌu papuraa ta nuz. 35 Ukauꞌan<br />

umarai napa utaruba nao, ushaꞌa pata<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan ĩꞌati. Utaa<br />

kapam aimaa kan kanaꞌa pan ĩꞌati,<br />

aonaa uzauda paꞌa naꞌa ukawa daunuta-kao<br />

powaa iti. Kai naꞌaꞌo paꞌan<br />

umana wun kida aimaa kan taapakao<br />

unao ati, ushaꞌa pata nii kida<br />

winipi naa nii. Uruu idi mishiꞌo nii<br />

Tomin karu umana wunuꞌo raz daniitan<br />

ipai unao. Tomin karu, uruu ipai<br />

ukai manan pidan nao ati. Utukapakida<br />

pakai manan wunao atiꞌi,<br />

aonaꞌo raz ĩkonau kii-kidauzon uruu,<br />

utaan puꞌu aimaa kan ĩꞌati, naꞌiki<br />

wunao atiꞌi oiai naouz mana wun<br />

pidan nao. 36 Ukauꞌan ukamu nan<br />

kapam naꞌapa udaru Tomin karu<br />

kamuna nuu zon kawan.<br />

Manaꞌa uzaudauzoꞌonaꞌa pidan<br />

madiwautapaka<br />

(Mat<strong>the</strong>w 7:1-5)<br />

37 “Manaꞌa udako tau zoꞌo naꞌa<br />

pidan dikau daꞌo nii, aonaa kizi<br />

Tomin karu dako tan unao dikaudaꞌo<br />

nii. Manaꞌa ukaboota-kidaꞌa naꞌa<br />

pidan pata kaꞌuta-karu nii, aonaa kizi<br />

kapam uboota-kao. Naꞌiki umarinaꞌata<br />

wuruꞌu dikauda kidaꞌo raz<br />

shaꞌapa tauzo-kao uꞌati, Tomin karu<br />

marinaꞌa tan nii wuruꞌu oii kidaꞌo raz<br />

ushaꞌapa tau zon. 38 Utaa aimaa kan<br />

baꞌo rai nao ati, Tomin karu taan nii<br />

aimaa kan unao ati. Naꞌiki diriꞌiꞌo nii<br />

mana wun aimaa kan taa-kao uꞌati,<br />

atii aonaꞌo niꞌi naa naꞌitim upaidinan.<br />

Naꞌa pam udiriꞌin putaauzon<br />

aimaa kan baꞌo rai nao ati, naꞌa paꞌo<br />

nii udiriꞌin Tomin karu taan puꞌati.”<br />

39 Udaunaꞌan Jesus kakuwaa pan<br />

naa, diꞌi tinapa-kinai kuwai idaꞌan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


167<br />

LUKE 6​, ​7<br />

Kaika paꞌo wuruꞌu ukia nuz: “Aonaa<br />

turuu pidan ushaa wun naꞌakan<br />

pamin-ushaa wu nun, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan ipai dau nuu daꞌuꞌo<br />

nii ĩwao tan kichada-kari wai nazo<br />

iti. 40 Aonaa naꞌiam pidan tominpauz<br />

umana wunun patii chaan ai,<br />

mazan ipai wuruꞌu tomin pauzonaouz<br />

ĩipaian dau naꞌan patomin pan,<br />

naꞌa paꞌo niꞌi naa ĩaita pan patii chaan<br />

kawan.<br />

41 “Kan dii nii mooko wuruꞌu<br />

pudiꞌi tapa nuz kau nubaꞌo puiriban<br />

awun idaꞌa, pumadiꞌi tapa kan<br />

puꞌu wuruꞌu ata mun taram tinpaꞌo<br />

raz puawun idaꞌa? 42 Pukaꞌiita<br />

zii pukian puiri ban ati. ‘Daꞌatiꞌi<br />

õsoꞌota kizi kau nubaꞌo raz puawun<br />

ai,’ pumatu kapa kan puꞌu kai naꞌa<br />

udaruꞌo ata mun idin puawun idaꞌa?<br />

Pugaru taa pin paꞌo raz kai manaꞌo nii<br />

kaiki niꞌi, mishiꞌo rai man pusoꞌo taꞌa<br />

naa zii kiwiin ata mun idin puawun<br />

ai. Uruu dau naꞌan kai manaꞌo niꞌi<br />

naa putuka pan pusoꞌo taꞌa zoo nii<br />

kau nubaꞌo raz puiri ban awun ai.<br />

Paoribai naꞌiki uꞌaka dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 7:16-20; 12:33-35)<br />

43 “Paori bai ziwuꞌo usodan,<br />

aonaa uꞌaka dikau daꞌo nii. Mazan<br />

aizii paori bai maziwu kaꞌo, ukaakan<br />

dono dikau daꞌo nii kapam<br />

uꞌaka. 44 Ipai kai manaꞌo dizookaru<br />

kadu naa aitapa-kao paꞌaka<br />

idaꞌan kida, naꞌiki aonaa naꞌiam<br />

zii pidan karao dau zon dizookaru<br />

fig oo grape kai wada-karu<br />

kadu naa diꞌiki. 45 Aizii kai manaꞌo<br />

pidan, ukodita-kida kai man kidaꞌo<br />

paꞌidi waru aimaa kan, utaa pan idi<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan panyukunuu<br />

ii. Mazan aizii dikau daꞌo pidan,<br />

ukodita-kida dikauda kidaꞌo paꞌidiwaru<br />

aimaa kan, utaa pan idi oii<br />

kidaꞌo aimaa kan panyuku nuu ii.<br />

Ukauꞌan shaꞌa paꞌo ram aimaa kan<br />

pidan taapa nii kida panyuku nuu ii,<br />

uruu kida wuruꞌu ukodita-kidaniaz<br />

papara dan idaꞌan.<br />

Dyaꞌutamaꞌo kabaun tomikinao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 7:24-27)<br />

46 “Kan dii nii udako tan õgaru<br />

unao ba naa nii, umashaꞌa pata kan<br />

puꞌu õdyuu da nii ushaꞌapa tan?<br />

47 Naꞌiaꞌo ram pidan waꞌa tiꞌo õꞌidaꞌati,<br />

naꞌiki mishiꞌo uaba taꞌa zon õkuwaa,<br />

naꞌiki izoꞌa tiꞌo õpara dan, õkowaa dan<br />

nii kanom kawa nuꞌo uruu. 48 Uruu<br />

naꞌapa pidan kawan, tomaꞌo padapu<br />

dadaraꞌo baaraꞌa, naꞌiki kicha daꞌo<br />

patoron uun nii munapo. Aizii naꞌapainim<br />

wunu tuu barun naꞌiki udapu<br />

naraan, aonaꞌo nii wunu paran<br />

kaboo ta nuz, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

dadaraꞌo baaraꞌaꞌo wuruꞌu udapuz.<br />

49 Aizii naꞌiaꞌo ram pidan aba taꞌo<br />

õkuwaa mazan aonaa uizoꞌa tinuz,<br />

naꞌa paꞌo uruu tawuru kawanuꞌu<br />

maai ta pin-kaꞌo raz pidan, tomaꞌo raz<br />

padapu shoma daꞌo imiꞌi idaꞌa. Aizii<br />

naꞌa painim wunu tuu barun, baukapaꞌo<br />

nii wunu paran kidaꞌu kaꞌa kan<br />

wuruꞌu kabau nuz, uruu idi sariapa<br />

kabaun dorau tan ipai dau nuu daꞌu.”<br />

Jesus kakudan​<br />

​soldyaa zowaunaa poitoru<br />

(Mat<strong>the</strong>w 8:5-13)<br />

7 1 Aizii Jesus ipaian dau naꞌan<br />

paka dako tinan pidan nao ati,<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 7<br />

168<br />

uruꞌu naa umakon Caper naum iti.<br />

2 Aizii naꞌii kai naꞌa Roman soldyaannao<br />

zowau naa. Uruu dono upoi toru<br />

umarai napa nii mana wun karinaan<br />

tuu kii, maona paꞌo raꞌa naa<br />

umawa kan. 3 Uaba tan idi Jesus<br />

kaa wan wuru wii zai idaꞌa tiꞌi<br />

pamashaapa-kiziz, sariapa udyuudan<br />

kazowau ta pai nao Jew nao Jesus<br />

diꞌiti. Uai pan ĩdapa dan kan Jesus,<br />

uwaꞌati kizi padapu ati, ukakudanaka<br />

kizi upoi toru. Aizii uruu aonaa<br />

Jew mani. 4 Udaunaꞌan ĩmakon naa<br />

Jesus diꞌiti, atii ĩikoda nuzu. Naꞌiaꞌa<br />

naa ĩkowaa dan uꞌati parada-karu,<br />

naꞌiki tuu kii ĩpishaan umakon<br />

patuma. Ĩkian uꞌati, “Tuu kii manawun<br />

waaipan pukamin kaꞌu tan<br />

wuruꞌu pidanaz, waaitapa nii uruu<br />

kai manaꞌo nao ba nai. 5 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan uruu umarai napa nii tuu kii<br />

wairi ban nao Jew nao, naꞌiki uruu<br />

toma nii waꞌati wuruꞌu syna gogue.<br />

Uruu idi tuu kii wapishaan pugaru<br />

pumako kizi uꞌidiꞌiti,” ĩkian. 6 Uruu<br />

idi Jesus makon ĩtuma.<br />

Aizii ĩmao napa ta paa nan puꞌaꞌa<br />

naa, uruꞌu naa nao ba nai dyuu dan<br />

papao naru nao ikoda paꞌa nan Jesus.<br />

Naꞌiki udyuu dan ĩnaꞌa kan paparadan<br />

uꞌidiꞌiti, kaika paꞌa: “Nao ba nai,<br />

aonaa õai pan pumizi di nan, aonaa<br />

õai pan puwaꞌa tin õdapu ati. 7 Naꞌiki<br />

aonaa umana wunuꞌo mani pidan<br />

õgaru, naꞌiki aonaa õturuan õparadaꞌa<br />

nan naꞌiki õmakon puꞌidiꞌiti<br />

mana wun. Turuu paꞌan pupara dan,<br />

naꞌiki kari kao nan õpoi toru kakuda<br />

kizi. 8 Õgaru naꞌapa, õkau di nan<br />

doko ainao pidan nao õꞌai waranu<br />

aꞌo. Õgaru naꞌapa, kai naꞌa soldyaanao<br />

kau dinaꞌo õwara nuꞌu kapam.<br />

Aizii õkian dono bau daꞌapa soldyaa<br />

ati, ‘Pumako,’ umakon nii. Aizii<br />

õdapa dan dono baꞌo ran soldyaa,<br />

‘Puwaꞌati,’ õkian an uꞌati, uwaꞌa tin<br />

nii. Naꞌiki õdyuu dan dono õpoi toru,<br />

‘Pushaꞌa pata wuruꞌu,’ õkian an uꞌati,<br />

ushaꞌapa tan niiz.”<br />

9 Tuu kii Jesus diꞌitin pan uaba tan<br />

idi wuruꞌu kaika paꞌo raz paradakaruꞌu.<br />

Sariapa utanawa tinan<br />

pidan nao diꞌiti, wuruꞌu waꞌati pai nao<br />

kidaz udawuꞌ ati. Naꞌiki ukian ĩꞌati,<br />

“Aizii õkowaa dan nii uꞌati: aonaa<br />

naꞌiam zii õiko dau zon mishidakaru<br />

mana wun wuru kawa nuꞌo raꞌa<br />

Israelite nao bii an.” 10 Udaunaꞌan<br />

wunaouꞌu naꞌa kai naouz parada-karu<br />

kiwaꞌa kan naa powaa iti, nao ba nai<br />

dapu iti. Aizii ĩkaa wan ĩaba tan poitorui<br />

kaku daꞌa kaꞌa naa.<br />

Jesus kakudan daonaiora​<br />

​mawakaꞌoraꞌa naa<br />

11 Kadiman aka uruu dau naꞌan<br />

Jesus makon wii zai diꞌiti, Nain kiaꞌo<br />

uꞌuu. Aizii pidan nao, tomin pauzonao<br />

uꞌidiꞌiki naꞌiti kapam ĩmakon<br />

utuma. Naꞌiki iriba kapam baꞌo rainao<br />

pidan nao makon udawuꞌ ati.<br />

12 Aizii Jesus kaa wan puꞌu wii zai<br />

korara tapa-kinao panii nomizi naa<br />

idaꞌati, upuꞌu dao nai ora mawa kaꞌo<br />

naꞌaka-kao baara nai iti. Zuna mawakai<br />

baꞌa naa odai aru, odani wuruꞌu<br />

mawa kaꞌo raz, ubau daꞌa pan odani<br />

wuruꞌu uruuz. Naꞌiki kai naꞌa iriba,<br />

iriba pidan nao makon otuma.<br />

13 Aizii Jesus tuka pan oroo tuukii<br />

ukamu nan-kida nuzo, sariapa<br />

ukian oꞌati, “Manaꞌa puzaa daꞌa-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


169<br />

LUKE 7<br />

naꞌa.” 14 Udaunaꞌan umakon naꞌiki<br />

upisha tan naa wuruꞌu mawakaꞌo<br />

naꞌa kapa-kinaoaz, sariapa<br />

wunaouꞌu naꞌaka pai naouz mawakaꞌo<br />

mashaa dinaꞌa kan. Udaunaꞌan<br />

ukian mawa kaꞌo ati, “Paꞌinaꞌo daonai<br />

ora, õkian puꞌati, pukadi shita.”<br />

15 Sariapa dao nai ora sakana taꞌakan<br />

naꞌiki upara dan. Udaunaꞌan<br />

ukadishi tan naꞌiki Jesus naꞌakan<br />

naaz padaro dazaba iti.<br />

16 Tuu kii pidan nao tarian naꞌiki<br />

tuu kii ĩdiꞌitin pan. Naꞌiki tuu kii<br />

kapam ĩkonau kii-kidan Tomin karu.<br />

Uruu idi ĩkian, “Ei! Kaawa zii mishi<br />

wabii ati umana wunuꞌo Tomin karu<br />

prophetin. Mishi Tomin karu kaawan<br />

ukamin kaꞌu taꞌa nan waunao<br />

Jew nao, upidanan naouz,” ĩkian.<br />

17 Aizii kuwai, Jesus shaꞌapata nii<br />

dauaꞌo kowaa daa biꞌii-kaoaꞌa naa<br />

ipai Jew nao wiizi kida kawanaꞌati,<br />

naꞌiki ĩwiizi dawun itinapu kidaꞌo<br />

pidan nao mashaa pan, ipai kapam<br />

ĩaba tan wuruꞌu kuwaiz.<br />

John Chikaawunuupauzo dyuudakidan<br />

paparadan Jesus diꞌiti<br />

(Mat<strong>the</strong>w 11:2-19)<br />

18 Aizii John aba tan idi<br />

patomi napa-kida nii nao pidan nao<br />

kakuwaa pan ipai wuru dauꞌaꞌa<br />

Jesus shaꞌapata nii kidaz aimaa kan,<br />

sariapa udapa dan dyaꞌu tam pidannao<br />

ĩbii iki. 19 Udaunaꞌan udyuu dan<br />

naa ĩdyaun Nao ba nai Jesus diꞌiti,<br />

naꞌiki udyuuda ĩpishaan Jesus<br />

kaika paꞌa: “Pugaruꞌu naa waꞌa tiꞌo<br />

niꞌo raz kowaa dapa-kao? Oo marii<br />

zii wazauda pan baꞌo ran waꞌatin?”<br />

20 Udaunaꞌan ĩmakon naa Jesus<br />

diꞌiti, atii ĩkaa wan uꞌidiꞌiti, naꞌiaꞌa<br />

naa ĩkian uꞌati, “John Chikaa wunuupau<br />

zoz dyuu dan waunao puꞌidaꞌati,<br />

upishaa-kidan naꞌiki uaita paꞌa zon<br />

pugaruꞌu naa tawuruꞌu waꞌa tiꞌo<br />

niꞌo raz kowaa dapa-kao? Oo marii<br />

zii wazauda pan baꞌo ran waꞌatin<br />

kai naꞌiki?”<br />

21 Aizii wuruꞌu ĩkaa wa nuz naꞌiti,<br />

Jesus kau di nan puꞌu kari nai nao<br />

dauꞌu. Ukaku dan puꞌaꞌo iriba, iriba<br />

pidan nao pabiꞌi naaka kidaꞌo ĩrinaa<br />

ai, oiaꞌo doro nai zaama tapa niinao,<br />

ipai ukaku dan ĩdyaun, naꞌiki<br />

ishaa wun nao kida, ipai udaꞌa tan<br />

naꞌiki usaa baan ĩawun. 22 Uruu idi<br />

Jesus dakoꞌa tin wunao para da nuꞌu<br />

John dyuu da nii naouz. Ukian ĩꞌati,<br />

“Aizii ukiwa John diꞌiti, ukowaada<br />

kizi uꞌati ipai dau nuu daꞌu wuruꞌu<br />

utukapa nii kidaz õshaꞌapa tan,<br />

naꞌiki ukowaada uꞌati ipai wuruꞌu<br />

uabata nii kidaz kuwai. Ukowaada<br />

uꞌati iribaꞌa naa ishaa wun nao<br />

awun daꞌata-kao, naꞌiki saa baa-kao;<br />

aizii machiꞌika-kai nao, chiꞌikakida-kao;<br />

naꞌiki kabisho pauzo nao<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo bishoi idi, ipai<br />

ĩkakuda-kao. Aizii maki nao-ziiwanao,<br />

kai manaꞌa naa ĩaba tan; naꞌiki<br />

mawa kai nao kida, kakuda-kao<br />

powaa iti; aizii pata kaꞌu tinai nao,<br />

kowaada-kaoaꞌa naa ĩꞌati Kai manaꞌo<br />

Kuwai. d 23 Konau kiaꞌo nii mana wun<br />

wunaouꞌu sariaa paꞌo raz ĩmishi dan<br />

Luke<br />

d 7:22 Naꞌapa tawuru idaꞌa usaadi napa nuꞌu Isaiah saa da nii kidaz. (Isaiah 29:18-19;<br />

35:5-6; 61:1-2)<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 7<br />

170<br />

õgaru, aonaꞌo raz ĩdiꞌitin pan panaꞌiti<br />

kida õdauꞌu,” ukian ĩꞌati.<br />

24 Aizii John diꞌikii nao pidan nao<br />

kiwan dau naꞌan, sariapa Jesus kian<br />

wunao atiꞌi iribai naouz pidan nao,<br />

kasabaꞌu kin pai naouz utuma. Ukian<br />

ĩꞌati, “Kan dii dauꞌa tiꞌo tawuruꞌu<br />

unao makouzo nuz John diꞌiti<br />

mapidan takaꞌo ama zada diꞌiti? Kandii<br />

wuruꞌu utuka paꞌa zoo niaz naꞌii?<br />

Utuka paꞌa zon pidan kakatai ma naꞌo<br />

unyuku nuu, awaru dawuu-kidan<br />

kawan pinidi? 25 Kanom dii shaꞌa<br />

wuruꞌu utuka paꞌa zoo niaz naꞌii? Oo<br />

utuka paꞌa zon pidan konau na maꞌo oo<br />

umana wunuꞌo ukai wadin pan? Pidan<br />

umana wunuꞌo, naꞌiki kai wadin paꞌo<br />

kai manai man, umashaa pan kabaun<br />

umana wunuꞌo diꞌii? 26 Oo kanom<br />

shaꞌa wuruꞌu utuka paꞌa zoo niaz<br />

naꞌii? Tomin karu prophetin? Mishiꞌo<br />

wuruꞌu, pidan utuka paniaz naꞌii,<br />

powaꞌaꞌo zii umana wunun baꞌo ran<br />

prophet nao ai. 27 Uruu John, dauꞌanaꞌo<br />

tawuruꞌu kotuaꞌo Tomin karu<br />

Para dan saa dauzo-kaoaz kaika paꞌa:<br />

‘Õdyuu dan nii õprophetin kiwiin,<br />

saa baaꞌo nii dunapo puꞌuaꞌati,’ ”<br />

ukia nuz.<br />

28 Udaunaꞌan Jesus kian koshan<br />

ĩꞌati, “Õkowaa dan nii uꞌati aizii<br />

aimaa kan, John uruu uwazoo tapa nii<br />

ipai, ipai pidan nao, aonaa bau daꞌapa<br />

pidan kai naꞌa shaka tai nao wuru<br />

baa raꞌaꞌa, uruu kawa nuꞌo nii. Mazan<br />

pidan, aonaꞌo raz umana wunun<br />

Tomin karu nao ba nai-tinapa-kiziꞌi,<br />

upuꞌu umana wunuꞌo uruu John ai,”<br />

Jesus kian ĩꞌati.<br />

29 Ipai pidan nao naꞌiki wuruꞌu<br />

zaa maa pauzo nao kidaz tax<br />

puraatan naa, aba tan Jesus para dan,<br />

naꞌiki ĩnao tuu kii paꞌan ĩmishi dan,<br />

naꞌiki ĩaitapa mishiꞌo naꞌiki sakitapaꞌo<br />

wuruꞌu Tomin karu para dan<br />

kidaz. Uruu idiꞌo paꞌan ĩchikaawunuu-kidi<br />

nan John ati. 30 Mazan<br />

kai naꞌa baꞌo rai nao pidan nao,<br />

ĩdakotapa-kao Pharisee nao naꞌiki<br />

kai naꞌa baꞌo rai nao tiichaa pauzo nao<br />

Moses kaki naori dauꞌu. Ĩnao aonaa<br />

paꞌan ĩshaꞌapa tan wuruꞌu Tominkaru<br />

aiapa nii kidaz ushaꞌa pata-kao.<br />

Uruu idi aonaa ĩchikaa wunuu-kidinan<br />

John ati.<br />

31 Powaꞌa zii koshan Jesus kian<br />

pidan nao ati, “Naꞌapa dii mani<br />

õkian wunao dauꞌa naꞌa kai naouz<br />

pidan nao mashaa pan? Naꞌapa dii<br />

mani õkowaa dan oo õdako tan<br />

ĩdyaun? Õkian nii. 32 Ĩnao mashaapan<br />

korai zian nao maki nao tinan<br />

kawa nuꞌo, aonaa ĩnyuku nuu kaimanaꞌa<br />

zon baꞌo rai nao ati. Aizii<br />

pamaki nao tin kizi iki, korai ziannao<br />

kada koin pau zon paꞌati aaka kida<br />

kaika paꞌa: ‘Wakunuian mazida-karu<br />

kun naa unao ati kuwudii idaꞌan,<br />

mazan aonaa ukonau pan. Aizii<br />

Wakunuian mawaka-karu kun naa<br />

uꞌati, aonaa uzaa dan,’ ĩkii taaka pan.<br />

33 Aizii John Chikaa wunuu pauzo<br />

kaa wan dono daꞌatiꞌi, aonaa unikauzon<br />

kai manaꞌo wanyuku nui wuruꞌu<br />

baꞌo ran pidan nao nikauzo nii kaduz<br />

kidaz, naꞌiki aonaa utuzan wine.<br />

Uruu idi unao kian udauꞌan. ‘Kainaꞌa<br />

oiaꞌo doro nai uꞌidaꞌa.’ 34 Aizii<br />

Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, ukaa wan<br />

daꞌatiꞌi, ipai paꞌan uaroo pan, naꞌiki<br />

utuzan bishoaꞌo wine. Uruu idi unao<br />

kian udauꞌan. ‘Aushaa utukapa,<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


171<br />

LUKE 7<br />

kashaba kizi paꞌan arawuꞌu, naꞌiki<br />

tuzapa-shori kapam. Naꞌiki unaudapa<br />

kapam pakami nau daꞌu-tin pan<br />

wunao idiꞌi zaa maa pauzo naouz tax<br />

puraatan naa, naꞌiki oiai nao pidannao<br />

tuma.’ 35 Mazan ipai pidan nao<br />

wuruꞌu daꞌa nai nao kidaz Tomin karu<br />

para dan, ĩnao tukapa-kidan mishiꞌo<br />

wuruꞌu Tomin karu aitapa nii kidaz<br />

oo wuruꞌu ushaꞌa paa pa nii kidaz<br />

aimaa kan.”<br />

Oiaꞌo zunaaba shaꞌapatanii​<br />

​dauaꞌo<br />

36 Aizii kai naꞌa Phari see, unaꞌakan<br />

Jesus, uaro apa-kidaꞌa zoo nuzu<br />

padapu ii. Uruu idi Jesus makon<br />

utuma udapu iti, naꞌiaꞌa naa usakana<br />

tan naꞌiki uaroo pan naa. 37 Uruu<br />

wii zai diꞌii kai naꞌa zunaaba madoronaa-dau<br />

nuꞌo omashaa pau zon. Aizii<br />

oabatan idi Jesus aroo paꞌa zon Pharisee<br />

dapu ii, sariapa omakon naꞌiti,<br />

onaꞌa kan kaduu nuri bai pakin naa<br />

zoꞌan kuba idiꞌi utoma-kao. e 38 Okaawan<br />

Jesus kidiba diꞌiti ubarau<br />

itinapu. Ozaa dan tuu kii, uruu idi<br />

ipai ozabian Jesus kidiba paawun<br />

uu idi. Udaunaꞌan oara dan naa<br />

ukidiba padizo idi naꞌiki sariapa<br />

okissi tan wuruꞌu ukidiba kidaz,<br />

udaunaꞌan oramau dan naa ukidiba<br />

kaduu nuꞌo raz ramau idi. 39 Aizii<br />

Phari see, wuruꞌu naꞌa kaꞌo raz Jesus<br />

padapu ati, tuka pan wuruꞌu zun<br />

shaꞌa pata nuz aimaa kan naꞌapa Jesus<br />

ati. Sariapa ukian panyuku nuu ii,<br />

“Umishiin an mani diꞌo raz dao naiora<br />

Tomin karu prophetin, uaitapa<br />

mani naꞌa paꞌo ram okaduz wuruꞌu<br />

zunaz pisha taꞌo raz paugaru. Naꞌiki<br />

uaitapa mani ipai naꞌa pam omashaapau<br />

zon naꞌiki wuruꞌu oii kidaꞌo raz<br />

aimaa kan oshaꞌapaa pau zon.”<br />

40 Sariapa Jesus para dan, naꞌiki<br />

ukian uꞌati, “Simon, kai naꞌa aimaakan<br />

õkowaa daꞌa zon puꞌati.”<br />

“Tiichaa, naꞌa paꞌo ram aimaa kan<br />

wuruꞌu puko waa daꞌa zoo niaz õꞌati?”<br />

Simon kian.<br />

41 Jesus kian uꞌati, “Kai naꞌa<br />

dyaꞌu tam pidan nao mawi nipinaata<br />

pai nao pidan. Bau daꞌapa<br />

mawi nipi naata pan 500 wiziꞌi<br />

kidaꞌo puraata, baꞌo ran mawi nipinaata<br />

pan 50 wiziꞌi kidaꞌo puraata. f<br />

42 Aonaa bau daꞌapa ĩnao kaꞌii tan<br />

pakawa daun tan powaa iti wuruꞌu<br />

pamawi nipi naa ta paniaz puraata.<br />

Uruu idi pidan wuruꞌu taaꞌo raz<br />

zii puraata ĩꞌati, umari naꞌa taꞌa kan<br />

naa wuruꞌu ĩmawi nipi naata paniaz.<br />

Aonaꞌo niꞌi naa uai pan uwadaun oo<br />

unyuku nuu paꞌa kan powaꞌa wuruꞌu<br />

ĩmawi nipi naata paniaz. Ukauꞌan,<br />

naꞌiaꞌo ram nii puaita pan marainapa<br />

tuu kii wuruꞌu marinaꞌa taꞌo raz<br />

pamawi nipi naa tapa-kao?”<br />

43 Simon dakoꞌa tin, naꞌiki ukian,<br />

“Õzauda-kidan wuruꞌu mawi nipinaata<br />

paꞌo uruu dobata mana wun,<br />

uruꞌo nii marai napa uruu tuu kii.”<br />

“Naꞌapa mishizi, sakita paꞌo<br />

kai wuruꞌu pudiꞌi tinapa nuz,” Jesus<br />

kian Simon ati. 44 Udaunaꞌan Jesus<br />

tanawa tinan zunaaba diꞌiti, naꞌiki<br />

Luke<br />

e 7:37 kuba idiꞌi utoma-kao: Wuruꞌu kubaz, udakota-kao Alabas ter. f 7:41 wiziꞌi<br />

kidaꞌo puraata: Greek para dan idaꞌan, denarius wuruꞌu. Bau daꞌapa denarius, bau daꞌapaꞌo<br />

kamoo kaudin-karu winipi naa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 7​, ​8<br />

172<br />

ukian Simon ati, “Putukapa diꞌoraz<br />

zunaa baꞌa, mishii? Õmoro tan<br />

pudapu ati, aonaa putaan wunu<br />

õꞌati õchikaa-kinaa nii õkidiba.<br />

Mazan oroo, okaa wan daꞌatiꞌi,<br />

ozaa dan atii ochikaan õkidiba<br />

paawun uu idi. Udaunaꞌan oaradan<br />

õkidiba padizo idi. 45-46 Naꞌiki<br />

aonaa pukissi tan õgaru, mazan<br />

oroo pakaa wan diꞌikiꞌo aonaa osooka<br />

dan pakissii pan õkidiba. Naꞌiki<br />

aonaa putaan õramauda-kinaa nii<br />

õzowau, mazan oroo oramauda<br />

zii õkidiba. 47 Aizii õkowaa dan<br />

nii puꞌati aimaa kan,” Jesus kian.<br />

“Wuruꞌu oshaꞌa pata nuz aimaa kan<br />

kaika paꞌa, otukapa-kidan naꞌapam<br />

pamarain pan õgaru tuu kii.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan oꞌoian wuruꞌu<br />

tuubaruꞌo raz mana wun mainaabata-kao<br />

idi ipai dau nuu daꞌu oꞌai.<br />

Mazan aizii pidan masakau daꞌuꞌo<br />

uꞌoian, aizii uꞌoian mainaa batakao<br />

an, masakau daꞌuꞌo nii kapam<br />

umarain pan õgaru.”<br />

48 Udaunaꞌan Jesus kian zunaaba<br />

ati, “Aizii ipai dau nuu daꞌuꞌu naa<br />

puꞌoian mainaa bataꞌaka-kao, aonaꞌo<br />

nii powaꞌa unyuku nuu apa-kao.”<br />

49 Sariapa pidan nao wuruꞌu<br />

saka nata pai nao kidaz utuma<br />

kii taa ka pan paꞌati aaka kida, “Kandii<br />

mooko arawuꞌu turuu mooko<br />

uaita pan pamai naa ba tan pidan<br />

oian?”<br />

50 Mazan Jesus kian zun ati,<br />

“Pumishi dan idiꞌo wuruꞌu, pukazan<br />

naa tina nuz puꞌoian ai. Aizii<br />

pukiwaꞌa naa, kai man punyuku nuu<br />

aizii, naꞌiki aonaa kanom powaꞌa<br />

kasha ruta paꞌo nii pugaru.”<br />

Zunnao kaminkaꞌuupauzonao Jesus<br />

8 1 Udaunaꞌan Jesus makon<br />

naa, uchiꞌika pan ipai donoi<br />

naꞌiki wii zai kida kawanaꞌati.<br />

Wuruꞌu uchiꞌi kapa nuz ukowaa dapan<br />

Kai manaꞌo Kuwai, Tomin karu<br />

nao ba nai-tinan dauaꞌo. Aizii 12<br />

utomi napa-kida nii naouz, naꞌiiꞌaka<br />

kapam ĩchiꞌika pan utuma. 2 Naꞌiki<br />

zun nao, tawuruꞌu ukakuda nii nao<br />

kidaz parinaa ai, naꞌiki baꞌo rai nao<br />

ukakuda nii nao oiaꞌo doro nai zaamata<br />

pan ai ĩdyaun, naꞌiti kapam<br />

pabiꞌi kida ĩnao makon, ĩkaminkaꞌuu<br />

pan Jesus naꞌiki wuruꞌu<br />

utomi napa-kida nii naouz. Mary,<br />

Magdala sanaaba, Jesus soꞌo taniaz 7<br />

oiaꞌo doro nai nao oꞌai, oroo wuruꞌu<br />

kamin kaꞌuu paꞌo raz ĩdyaun, 3 naꞌiki<br />

Joanna oroo Chuza kiaꞌo raz odaiaru<br />

uu, kazowau tapaꞌo raz pabiꞌi<br />

kida Herod poi toru nao. Naꞌiki<br />

Susanna naꞌii kapam, naꞌiki iriba<br />

baꞌo ran zun nao kida naꞌii ĩtuma.<br />

Ipai ĩshaꞌapa tan aimaa kan, ĩtaan<br />

papuraa tan, naꞌiki aimaa kan<br />

sodi kida paai pan ati, pakaminkaꞌuta-kinaa<br />

nii Jesus naꞌiki<br />

utomi napa-kida nii nao.<br />

Jesus kowaadan​<br />

​uudai paowa-kao dauꞌu<br />

(Mat<strong>the</strong>w 13:1-9; Mark 4:1-9)<br />

4 Pidan nao kaa wan iriba, iriba<br />

Jesus idaꞌati, naꞌiki iriba kapam<br />

baꞌo ran wii zai ikiinao kida kaawan.<br />

Aizii pidan nao bao kopa tinan<br />

dau naꞌan, uruꞌu naa Jesus kakuwaapan<br />

naa ĩꞌati diꞌi tinapa-kinai kuwai<br />

idaꞌan. 5 Ukian, “Bau daꞌapa kamoo<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


173<br />

LUKE 8<br />

pidan makon pazaka pun iti upaowaꞌa<br />

nan poroom uuda kida. Aizii<br />

kawii zii-kari wai baara an, uruꞌu naa<br />

upara raan poroom uuda. Pabiꞌi kida<br />

poroom uuda waotan chiꞌikapa-kizai<br />

an, uruu idi ipai udaka zaa biꞌii-kao.<br />

Udaunaꞌan kotuꞌuz nao waꞌatin naꞌiki<br />

ipai ĩnikan wuruꞌu uudai kidaz.<br />

6 “Baꞌo ran uudai kida waotan<br />

kuba taꞌo baawu an. Mishi kaiman<br />

padamata uudai sodaꞌa kan<br />

mazan aonaa naꞌitim uꞌisha ta baꞌu<br />

zaama tinan, udaunaꞌan kamoo<br />

wii chaꞌa kan naa, uruu idi sariapa<br />

uara dan atii umari rin.<br />

7 “Baꞌo ran uudai kida waotan<br />

kai wada-karu taꞌo baara an. Mishi<br />

kai man padamata usodaꞌa kan,<br />

mazan udaunaꞌan, kai wada-karu<br />

watu daꞌa kan naa wuruꞌu paꞌi naꞌo raz<br />

usodan kida. Uruu idi aonaa naꞌitim<br />

naa ĩdyau pain.<br />

8 “Baꞌo ran uudai kida, kai man<br />

paꞌan ĩwao tan kawii zii-kari wai<br />

baara an. Uruu idi ziwu ĩsodan,<br />

udaunaꞌan ĩkaa kaꞌa kan naa madowaaka<br />

kida paꞌidi waru, naꞌiki diriꞌi<br />

shini baba kida uꞌaka. Bau daꞌa paꞌo<br />

ukadu naa diꞌiki, uikoda 100 uꞌaka<br />

diriꞌin.”<br />

Udaunaꞌan Jesus kian naa pidannao<br />

ati, “Pukaki naon an puaba taꞌa<br />

naa kakinao rii!”<br />

Kanom niꞌo Jesus kaiwaan<br />

diꞌitinapa-kinai kuwai kida<br />

(Mat<strong>the</strong>w 13:10-17; Mark 4:10-12)<br />

9 Udaunaꞌan Jesus tomi napakida<br />

nii nao pishaan naa uruu,<br />

naꞌa paꞌo ram mana wun wuruꞌu<br />

diꞌi tinapa-kinai kuwaiz, ukowaadaniaz<br />

ĩꞌati. 10 Uruu idi ukian ĩꞌati,<br />

“Soo unao atiꞌo nii ukai naa batakao<br />

wuruꞌu diꞌi tinapa-kinai kuwaiz,<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan dauaꞌoraz.<br />

Mazan wunao atiꞌi baꞌo rai nao<br />

kidaz ukowaada-kao nii soo diꞌitinapa-kinai<br />

kuwai idaꞌan. Uruu<br />

idi ĩtuka pan puꞌu padamata wuruꞌu<br />

kadako tin-kizaiz, mazan upuꞌu<br />

aonaꞌo nii ĩtukapa nuzu. Ĩaba tan puꞌu<br />

padama tazu, mazan upuꞌu, aonaꞌo<br />

nii ĩaita pan naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />

parada-karu kianuz.<br />

Jesus kowaadan naꞌapaꞌoram<br />

wuruꞌu diꞌitinapa-kinai kuwai<br />

(Mat<strong>the</strong>w 13:18-23; Mark 4:13-20)<br />

11 “Kaika paꞌa wuruꞌu diꞌitinapa-kinai<br />

kuwaiz,” Jesus kian<br />

ĩꞌati, “Aizii wuruꞌu uudai kidaz,<br />

Tomin karu para dan kida wuruꞌu.<br />

12 Aizii wuruꞌu uudai kida waotaꞌo<br />

raz chiꞌikapa-kizai an, uruu<br />

pidan nao dauꞌa naꞌo, wuruꞌu abatai<br />

nao kidaz Kai manaꞌo Kuwai.<br />

Mazan udaunaꞌan Satan kaa wan<br />

ĩꞌidaꞌati, uruu idi sariapa umainaaba<br />

tan ipai dau nuu daꞌu ĩnyuku nuu<br />

iki wuruꞌu Kai manaꞌo raz Kuwai<br />

kida. Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />

uai pan ĩmishi dan, naꞌiki aonaa uaipan<br />

ĩkazan naa tinan paꞌoian ai.<br />

13 “Aizii uudai kida wuruꞌu waotaꞌo<br />

raz kuba taꞌo baawu an, uruu<br />

pidan nao dauꞌa naꞌo, wuruꞌu konaukiaꞌo<br />

raz ĩaba tan naꞌiki ĩzaama tan<br />

padamata Kai manaꞌo Kuwai. Mazan<br />

aonaa ĩzaama tan tuu kii panyukunuu<br />

iti wuruꞌu parada-karu kidaz.<br />

Uruu idi masakau daꞌu aimaa kan<br />

dikau daꞌo shaꞌa paꞌa kan ĩꞌati, uruꞌu<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 8<br />

174<br />

naa ĩkashadi naꞌa kan, aonaꞌa naa<br />

powaꞌa ĩmishida paꞌa kan.<br />

14 “Aizii uudai kida wuruꞌu<br />

wao taꞌo raz kai wada-karu baawu<br />

an kida, uruu pidan nao dauꞌa naꞌo,<br />

wuruꞌu aba tai nao naꞌiki mishi dainao<br />

kidaz Kai manaꞌo Kuwai. Mazan<br />

ĩdiꞌitin pan aimaa kan aiapa-kao<br />

dauꞌu, naꞌiki kashaꞌa pauzi-karu<br />

dauꞌu, naꞌiki ĩaipaa-biꞌian ipai pabiꞌinaaka<br />

sodi kidaꞌo aimaa kan. Uruu<br />

idi ĩmanyuku nuu tan naa wuruꞌu<br />

kuwaiz. Naꞌiki aonaꞌa naa ĩshaꞌapain<br />

pan kai man kuwai kawanaꞌati.<br />

15 “Aizii uudai kida wuruꞌu waotaꞌo<br />

raz kai man, kawii zii-kari wai<br />

baara an, uruu pidan nao wuruꞌu<br />

aba tai nao naꞌiki zaama tai nao kidaz<br />

parada-karu kai manai man manawun<br />

panyuku nuu iti. Ĩizoꞌati ipai<br />

parada-karu, uruu idi aonaa ĩkashadi<br />

nan. Ushaꞌapa num kauꞌan kai man<br />

ĩnyuku nuu dyau pain Tomin karu ati.<br />

Uruu idi kai man mishi ĩmashaa pan<br />

tukapa-kao.<br />

Aonaa lamp taratapauzo-kao<br />

(Mark 4:21-25)<br />

16 “Aonaa naꞌiaꞌo ram pidan suuau<br />

zon lamp, udaunaꞌan utara ta nuzu<br />

boon idi, oo umuu da nuz bed waranu<br />

iti. Mishiꞌo rai man lamp suu-kao<br />

dono, umuuda-kao dokoꞌo ukanadapa<br />

kizi kai man. Aizii pidan nao<br />

moro tan an, kai manaꞌo nii ukanadapan<br />

ĩꞌati. 17 Naꞌiki ipai aimaa kan<br />

dizapa-kari wai ushaꞌa paapa-kao,<br />

ipaiꞌo nii ukodita-kida-kao kainaa<br />

ba naꞌo-karu ati. Naꞌiki ipai<br />

aimaa kan dizapa-kari wai ipaiꞌo nii<br />

ukodita-kida-kao kana daꞌo-karu ati.<br />

18 Ukauꞌan udiꞌi tapa naꞌiki uzaa mata<br />

unyuku nuu iti wuruꞌu uabata nii<br />

kidaz parada-karu. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan pidan kai naꞌaꞌo utaa pan<br />

aimaa kan panyuku nuu ii, taa-karu<br />

nii uꞌati powaꞌa zii. Aizii wuruꞌu<br />

pidan, aonaꞌo raz utaan aimaa kan<br />

panyuku nuu iti, zaa mata-karu nii<br />

uꞌai ipai dau nuu daꞌu wuruꞌu masakau<br />

daꞌuꞌo raz aimaa kan utaa pan<br />

panyuku nuu idaꞌa.”<br />

Jesus daro naꞌiki uꞌinawuzunao​<br />

​dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 12:46-50; Mark 3:31-35)<br />

19 Udaunaꞌan Jesus daro naꞌiki<br />

uꞌina wuzu nao kaa wan ĩtuka paꞌa zon<br />

uruu. Mazan aonaa naꞌitim ĩmaonapa<br />

dinan udazaba iti, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan iriba mana wun pidan nao<br />

kasabaꞌu kin pan udazaba an kida.<br />

20 Uruu idi bau daꞌapa pidan kian<br />

Jesus ati, “Kai naꞌa pudaro naꞌiki<br />

puꞌina wuzu nao kadishita pan paniba<br />

ii, ĩtuka paꞌa zon pugaru.”<br />

21 Sariapa Jesus kian ipai pidannao<br />

ati, “Õdaro naꞌiki õꞌina wuzu nao<br />

paꞌan wuruꞌu aba tai naouz naꞌiki<br />

izoꞌa tii naouz Tomin karu para dan.”<br />

Jesus paradan awaru naꞌiki wunu<br />

paran ati<br />

(Mat<strong>the</strong>w 8:23-27; Mark 4:35-41)<br />

22 Bau daꞌapa kamoo Jesus<br />

pai dinan kanawa zoꞌiti patominapa-kida<br />

nii nao tuma. Naꞌiki ukian<br />

ĩꞌati, “Aushaa wamakoꞌo naa karishii<br />

baza iti.” Uruu idi ĩmakoꞌo kan naa.<br />

23 Aizii ĩmako paa nan puꞌu, Jesus<br />

daꞌa wuꞌu kan naa kanawa zoꞌii.<br />

Mashaꞌapa kiaka maꞌo za kaꞌo awaru<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


175<br />

LUKE 8<br />

kaa wan. Sariapa wunu paran kida<br />

daawa daan ĩkana wan, atii wunu<br />

paidi naꞌa kan naa ĩkana wan zoꞌiti.<br />

Mao na paꞌa naa kanawa tipi tan.<br />

24 Sariapa Jesus tomi napakida<br />

nii nao makon uꞌidiꞌiti,<br />

ĩpokowaua nuzu. Naꞌiki ĩkian uꞌati,<br />

“Wanao ba naa! Wanao ba naa!<br />

Kadiman! Taaꞌa zoꞌo naa wanaraan,”<br />

ĩkian. Udaunaꞌan Jesus kadishi taꞌakan,<br />

naꞌiki udyuu dan awaru naꞌiki<br />

wunu paran mashaa dinan. Sariapa<br />

mishi awaru naꞌiki wunu paran<br />

mashaa dinaꞌa kan. 25 Udaunaꞌan<br />

Jesus kian patomi napa-kida nii nao<br />

ati, “Naꞌa paꞌo ram mooko wuruꞌu<br />

umishida nuz?”<br />

Mazan tuu kii ĩtarian, naꞌiki<br />

tuu kii ĩdiꞌitin pan. Ĩkian paꞌati aaka<br />

kida, “Ei! Kanom kaduz pidan uruu?<br />

Udyuuda zii awaru naꞌiki wunu<br />

paran mashaa dan, atii ĩizoꞌati zii<br />

upara dan,” ĩkian.<br />

Jesus kakudan oiaꞌo doronai<br />

zaamatapanii pidan<br />

(Mat<strong>the</strong>w 8:28-34; Mark 5:1-20)<br />

26 Jesus naꞌiki utomi napa-kidanii<br />

nao mako paa nan karishii baoko<br />

an, atii ĩkaa wan baza itinapu wiizai<br />

diꞌiti, Gerasa Baara kiaꞌo uꞌuu,<br />

Galilee Baara paꞌinamu nuꞌo raz.<br />

27 Aizii Jesus mara ti naꞌa kan zii<br />

kanawa zoꞌiki, uruꞌu naa pidan,<br />

donoi ikiꞌo, oiaꞌo doro nai nao zaamatapa<br />

nii kaa waꞌa kan Jesus idaꞌati.<br />

Kotuaꞌikiꞌo raꞌa naa aonaa ukai wadan<br />

kamicha, naꞌiki aonaa umashaapau<br />

zon kabaun ii. Umashaa pan<br />

baara nai ii aka, kuba uun ii aka<br />

kari kao nan. 28 Aizii utuka pan Jesus,<br />

sariapa ukada koꞌo kan, udaunaꞌan<br />

ukodoruꞌu kan naꞌiki umapo tinan<br />

Jesus kanaapu iti. Naꞌiki ukian<br />

diiwaꞌo idaꞌan, “Jesus, Tomin karu<br />

umana wunuꞌo dani, kanom puaipan<br />

õꞌai, naꞌapa dii pushaꞌ apa taꞌa zon<br />

õgaru? Aonaa sho man pupata kaꞌutaꞌa<br />

naꞌa õgaru,” ukian. 29 Wuruꞌu<br />

upara da nuz kaika paꞌa Jesus dyuudan<br />

idiꞌo oiaꞌo doro nai nao kodi tan<br />

uꞌai.<br />

Kiwiin, mapu duꞌo daꞌi oiaꞌo doronai<br />

nao tuukii dauzo nuzu. Pidan nao<br />

tiwaan puꞌu padamata padodo wan<br />

ipai uanoba naꞌiki utabaꞌu chain idi,<br />

mazan sari aa paꞌo nii ubidi taꞌa ka nuzu.<br />

Uruu dau naꞌan oiaꞌo doro nai nao<br />

naꞌakaꞌa kan niꞌi naa uruu, mapidantakaꞌo<br />

ama zada baara iti. Uruu<br />

wuruꞌu para daꞌo raz Jesus ati.<br />

30 Jesus pishaa nuzu, “Naꞌapa dii<br />

puꞌuu?” “Õꞌuu Iribai nao,” ukian.<br />

Ukowaa dan paꞌuu naꞌapa ushaꞌapanum<br />

kauꞌan iriba, iriba mana wun<br />

oiaꞌo doro nai nao moro tan naa<br />

uꞌidiꞌiti. 31 Naꞌapain tuu kii oiaꞌo<br />

doro nai nao pishaan Jesus, aonaa<br />

kizi udyuu dan ĩdyaun kaꞌu naru<br />

nazo iti, aonaꞌo raz utokon nii.<br />

32 Naꞌiaꞌo iriba kooshi nao<br />

aroapa tinan naawazi zaꞌan. Uruu<br />

idi oiaꞌo doro nai nao pishaan Jesus<br />

tuu kii. “Pukashaapa sho man<br />

wamoro tan kooshi nao diꞌiti,” ĩkian.<br />

Jesus kashaapa ĩmoro tan kooshi nao<br />

diꞌiti. 33 Uruu idi ĩkodi taꞌa kan naa<br />

pidan diꞌiki naꞌiki ĩmoro taꞌa kan naa<br />

kooshi nao diꞌiti. Sariapa kooshi nao<br />

dimaꞌa kan naa tawu dapu an, naꞌiki<br />

ipai ĩwao tan karishii baoko iti. Uruu<br />

idi ipai ĩmawa kan pana raan idi.<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 8<br />

176<br />

34 Aizii pidan nao, wuruꞌu taapainaouz<br />

kooshi nao tuka pan idi wuruꞌu<br />

aimaa kan shaꞌapa nuz kaika paꞌa,<br />

sariapa ĩdiman ĩkaku waa paꞌa nan.<br />

Uruu idi ĩkaku waa pan pidan nao<br />

ati ipai donoi ii aka, naꞌiki kazakapun<br />

tin pai nao ati donoi dawun ii<br />

aka. Ipai ĩkowaa dan patuka pan<br />

kawanaꞌati ushaꞌa pan. 35 Uruu idi<br />

iriba pidan nao makon naꞌiti ĩtukapaꞌa<br />

nan wuruꞌu kowaada-kari waiz<br />

aimaa kan shaꞌa pan. Aizii ĩkaa wan<br />

Jesus idaꞌati, ĩtukapa pidan wuruꞌu<br />

soꞌota-kari waiz oiaꞌo doro nai nao<br />

uꞌidiꞌiki, aonaꞌa naa ushaꞌa pan,<br />

naꞌiki kai naꞌaꞌa naa ukai wada pan<br />

kamicha. Kai man usaka nata pan<br />

Jesus daza baꞌa, aita pinaꞌa naaz,<br />

naꞌiki kai manaꞌa naa udiꞌitin pan.<br />

Uruu idi tuu kii pidan nao tarian.<br />

36 Pidan nao wuruꞌu tuka pai naouz<br />

aimaa kan shaꞌa pan, ĩkaku waa pan<br />

naa baꞌo ran pidan nao ati. Ĩkowaadan<br />

ĩꞌati naꞌa paꞌo ram ukakuda-kao<br />

wuruꞌu oiaꞌo doro nai zaa matapaniaz<br />

pidan. 37 Uruu idi ipai<br />

pidan nao kawiizi-tin pai nao kidaz<br />

donoi Gerasa Baara an kida, tuu kii<br />

ĩpishaan Jesus makon pawiizi iki.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan tuu kii manawun<br />

ĩtarian.<br />

Uruu idi Jesus pai dinan naa<br />

kanawa zoꞌiti naꞌiki umakoꞌo kan<br />

naa. 38 Wuruꞌu pidan soꞌota-kariwaiz<br />

oiaꞌo doro nai nao uꞌidiꞌiki,<br />

tuu kii upishaan Jesus. “Õmako<br />

kizi putuma,” ukian. Mazan Jesus<br />

kian uꞌati, 39 “Pukiwaꞌa naa sho man<br />

pudapu iti, puko waa daꞌan kiziꞌi naa<br />

naꞌa pam Tomin karu shaꞌapa tan kaimanaꞌo<br />

mana wun aimaa kan puꞌati.”<br />

Uruu dau naꞌan pidan makoꞌo kan<br />

naa. Aizii pamakopa-kizi donoi ii<br />

aka, ipai ukowaa dan pidan nao ati<br />

wuruꞌu Jesus shaꞌapa taniaz paꞌati.<br />

Jesus kakudan Jairus dani naꞌiki<br />

izaipaiba zunaaba kapam<br />

(Mat<strong>the</strong>w 9:18-26; Mark 5:21-43)<br />

40 Aizii Jesus naꞌiki utominapa-kida<br />

nii nao kiwan karishii<br />

baza itinapu. Naꞌii iriba pidannao<br />

dapaa pan uruu, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan tomu nuꞌo raꞌa naa ĩzau dapanuzu.<br />

41 Udaunaꞌan pidan Jairus<br />

kiaꞌo uꞌuu kaa wan Jesus idaꞌati,<br />

uruu kazo wau ta pauzo syna gogue<br />

Jew nao ati pawiizi ii. Ukaa wan,<br />

sariapa ukodoruꞌu kan, naꞌiki udawukan<br />

Jesus kanaapu iti ukidiba idaꞌa.<br />

Tuu kii unaꞌa kan uruu padapu iti.<br />

42 Ushaꞌapa num kauꞌan, udani zun<br />

bau daꞌa pauzo, 7 owunun, kari naan<br />

tuu kii, maona paꞌo raꞌa naa omawa kan.<br />

Aizii Jesus mako paa nan puꞌaꞌa<br />

naa, iriba pidan nao kasa baꞌui nan<br />

udazaba an. 43 Aizii pidan nao biiꞌi<br />

kai naꞌa zunaaba, izai paiba, 12<br />

wunuꞌo raꞌa naa obaia tinan. Iribaꞌa<br />

naa omakon daaka taa nao diꞌiti.<br />

Mazan aonaa bau daꞌapa daakataa<br />

kaku daꞌo nii oroo. Naꞌiki ipaiꞌi<br />

naa otaan papuraa tan ĩꞌati. 44 Uruu<br />

dono owaꞌa tin pidan nao bii an Jesus<br />

barau iki napa. Sariapa opisha tan<br />

uchaaki tan danoma kari kao nan.<br />

Sariapa oizai pan shaba taꞌa kan.<br />

45 Mashaꞌapa kiaka Jesus kian,<br />

“Kanom pisha taꞌo raz õgaru?”<br />

Mazan ipai pidan nao wuruꞌu<br />

udazaba an kidai naouz kian, “Aonaa<br />

wapisha tan pugaru.”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


177<br />

LUKE 8​, ​9<br />

Uruu idi Peter kian, “Wanaoba<br />

naa, kai naꞌa iriba pidan nao<br />

pudazaba an.”<br />

46 “Mazan kai naꞌa pidan pishataꞌo<br />

õgaru, õai tapa, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan soꞌo tina naaka maꞌo zaka-karu<br />

õꞌidiꞌiki,” Jesus kian ĩꞌati. 47 Aizii<br />

zun aita pan idiꞌi naa paai tapaꞌakakao,<br />

sariapa omao napa dinan<br />

panaka-nakaan biiꞌi Jesus dazaba iti,<br />

atii okodo ruꞌu kan naꞌiki odawu kan<br />

ukanaapu iti, oawun imiꞌi baara iti.<br />

Ipai pidan nao abata pan puꞌu, uruꞌu<br />

naa okowaa dan kanom niꞌo wuruꞌu<br />

opisha ta nuz Jesus kamichan.<br />

Okowaa dan papisha tan idi ukamichan<br />

kari kao nan sariapa oabatan<br />

izai duku taꞌa kan. 48 Udaunaꞌan Jesus<br />

kian oꞌati, “Õdada koo, pumishi dan<br />

idiꞌo pukaku dan. Aizii pukiwaꞌa naa,<br />

kai man punyuku nuu aizii, naꞌiki<br />

aonaa kanom powaꞌa kasha ruta paꞌo<br />

nii pugaru.”<br />

49 Jesus kadako tinan puꞌu zii<br />

oꞌati, uruꞌu naa pidan kaa waꞌa kan<br />

kaku waa paꞌa naꞌo Jairus idaꞌati,<br />

udapuꞌu ikiꞌo uwaꞌa tiꞌi kan wuruꞌu<br />

pidanaz. Ukian uꞌati, “Marinaꞌa naa<br />

Tiichaa, mawa kaꞌa kaꞌa naa pudani.”<br />

50 Mazan Jesus abata wuruꞌu pidan<br />

kaku waa pa nuz Jairus ati. Uruu idi<br />

ukian uꞌati, “Manaꞌa putari aꞌa naꞌa,<br />

mazan pumishida paꞌan õgaru,<br />

kaku daꞌo nii powaa iti wuruꞌu<br />

pudaniz.”<br />

51-53 Udaunaꞌan ĩmakoꞌo kan naa<br />

naꞌiti atii ĩkaa wan kabaun iti. Naꞌii<br />

ĩikoda iriba pidan nao zaa dinai nao,<br />

diiwa ĩkada koi nan, uruu ĩmuraapan<br />

naa wuruꞌu mawa kai bazo.<br />

Uruu idi Jesus kian ĩꞌati, “Manaꞌa<br />

uzaa daꞌa naꞌa, aonaa omawa kan<br />

mani wuruꞌu, soo odaꞌa wun karikao<br />

nan.” Ĩshaa zoo tinan mazan<br />

udauꞌu, pabani kian nii ĩtaa pan<br />

wuruꞌu upara da nuz, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ĩaitapa mawa kaꞌa kaꞌo raꞌa<br />

naa wuruꞌu zunaa baz. Udaunaꞌan<br />

Jesus moro tan naa mawa kaiba diꞌiti,<br />

mazan aonaa utaapa dan baꞌo ran<br />

pidan nao kida moro tan patuma. Soo<br />

umorota-kida patuma Peter, John,<br />

James naꞌiki mawa kaiba daru naꞌiki<br />

odaro. 54 Aizii ĩkaa wan mawa kaiba<br />

diꞌiti, sariapa Jesus zaama tan okaꞌu<br />

naꞌiki upara dan oꞌati. “Pukadi shita<br />

korai dao naa,” ukian oꞌati. 55 Sariapa<br />

okaku daꞌa kan powaa iti, udaunaꞌan<br />

okadi shi taꞌa kan. “Utaa owanyukunuu<br />

nii,” Jesus kian odaro nao ati.<br />

56 Tuu kii odaro nao diꞌitin pan. Uruu<br />

idi Jesus kian ĩꞌati, “Manaꞌa paꞌi<br />

ukowaa daꞌa naꞌa wuru dauꞌa naꞌa<br />

õshaꞌa pata nuz aimaa kan kaika paꞌa.”<br />

Jesus dyuudan​<br />

​12 patominapa-kidaniinao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 10:5-15; Mark 6:7-13)<br />

9 1 Jesus dapa dan 12 patominapa-kida<br />

nii nao bao kopa<br />

paꞌidaꞌati. Naꞌiki utaa ĩꞌati maꞌo zakakaru,<br />

ĩkaꞌiita-kinaa nii pasoꞌo tan<br />

oiaꞌo doro nai kida pidan nao ai,<br />

naꞌiki turuu kizi ĩsoꞌo tan pabiꞌinaaka<br />

kidaꞌo rinai pidan nao diꞌiki.<br />

2 Udaunaꞌan udyuu dan naa ĩmakon<br />

ĩkowaa daꞌan kiziꞌi naa kuwai Tominkaru<br />

nao ba nai-tinan dauꞌu, naꞌiki<br />

ĩkaku daꞌan kizi ipai kari naa pai nao<br />

kida pidan nao.<br />

3 Aizii padyuu dan uaꞌii<br />

ĩdyaun, ukian ĩꞌati, “Manaꞌa paꞌi<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 9<br />

178<br />

unaꞌakaꞌanaꞌa aimaa kan kida utuma<br />

umakon an. Manaꞌa unaꞌa kaꞌanaꞌa<br />

uwadoo kori, oo usaa kon, oo<br />

uwanyuku nuu, naꞌiki aonaa unaꞌakaꞌa<br />

naꞌa upuraa tan kida, naꞌiki<br />

aonaa unaꞌa kaꞌa naꞌa baꞌo ran ushootan.<br />

4 Naꞌiam udapaapa-kao kai man,<br />

naꞌii usooka din uruu kabaun diꞌii,<br />

atii udoba taꞌa zon kawanaꞌati baꞌoran<br />

wii zai iti. 5 Mazan naꞌiaꞌo ram<br />

pidan nao aonaꞌo ĩnau baan oo<br />

ĩaipan ukaa wan pawiizi ati, manaꞌa<br />

usooka dinaꞌa naꞌa naꞌii, mazan<br />

uparau daꞌaka imiꞌi ukidiba iki kida<br />

umakon uaꞌii ĩwiizi iki. Uruu idaꞌan<br />

utukapa-kidan ĩꞌati ĩpata kaꞌuta-kao<br />

nii.”<br />

6 Jesus ipaian dau naꞌan pakakinao<br />

pan ĩdyaun, ĩmakon naa. Naꞌiki<br />

ĩkowaada pan naa Kai manaꞌo<br />

Kuwai Jesus dauꞌu ipai wii zai kida<br />

kawanaꞌati, naꞌiki iriba ĩkaku dan<br />

kari nai nao pidan nao ipai ama zada<br />

kawanaꞌati.<br />

Herod nyukunuu kasharutinpan<br />

(Mat<strong>the</strong>w 14:1-12; Mark 6:14-29)<br />

7 Aizii nao ba nai Herod kazowautapaꞌo<br />

raz ipai ama zada Galilee<br />

Baara ii aka, uaba tan naa kadakotin-karu<br />

ipai wuru dauꞌa naꞌa<br />

Jesus shaꞌa paa pa nii kidaz aimaakan.<br />

Tuu kii kowaa dapa-kari waiz<br />

kida kasha ru ta pan unyuku nuu.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa pabiꞌi<br />

kida uaba tan pidan nao kian, “John<br />

tawuruꞌu chikaa wunuu pau zoz,<br />

uruu wuruꞌu kaku daꞌo raz powaa<br />

iti.” 8 Aizii uaba tan baꞌo rai nao kian,<br />

“Elijah wuruꞌu kaku daꞌo raz powaa<br />

iti.” Baꞌo rai nao kian, “Kotuaꞌo<br />

Tomin karu prophetin wuruꞌu kakudaꞌo<br />

raz powaa iti,” ĩkian. 9 Uruu<br />

idi Herod kian, “Ei, õdukuta-kidaꞌa<br />

naa shaꞌatii John kanau. Kan diꞌi<br />

naa mooko pidan nao kadako tinkidaniaz?”<br />

Uruu idi tuu kii Herod<br />

aipan patuka pan Jesus.<br />

Jesus paan iribaꞌo pidannao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 14:13-21;<br />

Mark 6:30-44; John 6:1-14)<br />

10 Aizii wuruꞌu 12 Jeusu<br />

tomi napa-kida nii naouz, udyuu da niinaouz<br />

kaa wan naa powaa ati. Uruu<br />

idi ĩkaku waa pan naa Jesus ati. Ipai<br />

ĩkowaa dan uꞌati pashaꞌa pata nii kida<br />

aimaa kan dauꞌan, pachiꞌi kapa kizi<br />

wii zai kida kawanaꞌati. Uruu daunaꞌan<br />

Jesus naꞌakan ĩdyaun, ĩmakon<br />

naa baꞌo ran pidan nao ai. Unaꞌa kan<br />

ĩdyaun muna poꞌo wii zai diꞌiti, Bethsaida<br />

kiaꞌo udako tapa-kao wii zai<br />

dawun itinapu. 11 Iriba pidan nao<br />

aba tan wuruꞌu Jesus mako nuz naꞌiti.<br />

Uruu idi iriba, iriba pidan nao daꞌanan<br />

Jesus naꞌiti. Aizii ĩkaa wan naꞌiti<br />

tuu kii Jesus konau kii-kidan ĩdyaun.<br />

Naꞌiaꞌa naa ukaku waa tinan ĩꞌati,<br />

ukowaa da pan naa ipai dau nuu daꞌu<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌu.<br />

Naꞌiki ukakuda ipai dau nuu daꞌu<br />

pidan nao wuruꞌu aipai nao kidaz<br />

pakakuda-kao parinaa ai. 12 Ĩnaꞌian<br />

utuma atii wachuu pun.<br />

Aizii 12 Jesus tomi napa-kidanii<br />

naouz, tuukiaꞌa naa ĩdopian<br />

ĩtuka pan idiꞌi naa wachuu pun.<br />

Sariapa ĩwaꞌa tin Jesus idaꞌati, naꞌiki<br />

ĩkian uꞌati, “Pudyuu daꞌa naa sho man<br />

wuruꞌu pidan naouz marii kiziꞌi naa<br />

ĩmakon ĩdawa taꞌan kizi padaꞌawu-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


179<br />

LUKE 9<br />

kizi nii naꞌiki pawanyuku nuu nii<br />

wunao diꞌitiꞌi kawiizi-tin pai nao<br />

kidaz kai daꞌa naꞌa, naꞌiki baꞌo rainao<br />

mako kizi mao napa zaa kidaꞌo<br />

wii zai diꞌiti. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

daꞌaꞌo razuꞌu amaza daꞌaꞌo kari kaonan<br />

wuruꞌu wau naouz,” ĩkian uꞌati.<br />

13 Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Unao<br />

mishiꞌo rai man taa ĩwanyuku nuu<br />

nii.”<br />

Mazan ĩkian uꞌati, “Kai naꞌa<br />

bakaꞌi au daꞌu sodi kari kao nan bread,<br />

naꞌiki dyaꞌu tam kopau nao sodi<br />

kida. Oo puai apa shaꞌa watoriankan<br />

wanyuku nui wapaa-kinaa nii<br />

ipai dau nuu daꞌu wuruꞌu iribaꞌo raz<br />

pidan nao?” ĩkian. 14 Uruu dono<br />

iriba, iriba pidan nao kaa wan, aonaa<br />

ĩaita-kao kawanaꞌati. Daonai ora nao<br />

paꞌidi waru ikoda mani 5000 ĩdyaun.<br />

Udaunaꞌan Jesus kian patominapa-kida<br />

nii nao ati, “Udyuuda ipai<br />

pidan nao katon tinan panaꞌa kida,<br />

marii 50 kida ĩkasa baꞌu kinan. Naꞌiki<br />

marinaꞌa naa ĩsaka na tan kida naꞌii.”<br />

15 Aizii ĩipaian dau naꞌan<br />

pakaton tin-kidan pidan nao, 16 uruꞌu<br />

naa Jesus zaama tan wuruꞌu bakaꞌiau<br />

daꞌuꞌo raz bread nao naꞌiki wuruꞌu<br />

dyaꞌu tamaꞌo raz kopau nao sodi kida.<br />

Uzaama tan dau naꞌa nazu, sariapa<br />

uawunuu pan aokazi iti patoriin pan<br />

tuma, “Kai manaꞌo pugaru Tominkaru,<br />

putaan idi wanyuku nui.”<br />

Udaunaꞌan udusho wan naa wuruꞌu<br />

bread naꞌiki kopau nao kidaz, naꞌiki<br />

utaan naaz patomi napa-kida nii nao<br />

ati, marii kiziꞌi naa ĩtaa nuzu ipai<br />

pidan nao kawanaꞌati kida. 17 Uruu<br />

dono ipai pidan nao aroo pan abaapa<br />

kida, atii 12 dazo wan udiriꞌin zii<br />

Jesus tomi napa-kida nii nao zawa dan<br />

wanyuku nui waꞌakun.<br />

Peter kowaadan kanom kaduz<br />

Jesus<br />

(Mat<strong>the</strong>w 16:13-28; Mark 8:27—9:1)<br />

18 Bau daꞌapa kamoo Jesus<br />

toriin pan puꞌu pabaꞌo ran, utominapa-kida<br />

nii nao kaa wan uꞌidaꞌati,<br />

sariapa upishaan ĩdyaun kaika paꞌa:<br />

“Naꞌapa dii pidan nao kian õdauꞌan,<br />

kanom ĩkowaa dan õgaru?”<br />

19 Aizii ĩkian uꞌati, “Pabiꞌi<br />

kida pidan nao kian pugaru, John<br />

Chikaa wunuu pauzo. Baꞌo rai nao<br />

kian pugaru Elijah. Baꞌo rai nao<br />

kian pugaru kotuaꞌo Tomin karu<br />

prophetin wuruꞌu, kadishi taꞌo raz<br />

pamawaka-kizi iki.”<br />

20 “Aizii unao mani, kanom<br />

uaita pan õgaru?” ukian ĩꞌati.<br />

Sariapa Peter dakoꞌa tin uparadan,<br />

“Pugaru Christ, g Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo,” ukian uꞌati.<br />

21 Mazan Jesus kian, “Manaꞌa<br />

paꞌi ukowaa daꞌa naꞌa pidan nao ati<br />

õgaru dauꞌan.” 22 Naꞌiki ukian ĩꞌati,<br />

“Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kashaꞌoraꞌo<br />

nii mana wun ubaiaa pan. Naꞌiki<br />

tuu kiaꞌo nii uka shada-kao, aonaꞌo<br />

nii uaiapa-kao. Kazowau ta pai nao<br />

Jew nao, faadaa nao zowau naanao,<br />

naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses<br />

kaki naori dauꞌu, ĩnaouꞌo nii wuruꞌu<br />

kasha daꞌo raz uruu. Atii uzowii-kao<br />

Luke<br />

g 9:20 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 9<br />

180<br />

nii, mazan idiki nau daꞌu tan kamoo<br />

idaꞌa ukadishi tan nii ubaara naa iki,”<br />

ukian ĩꞌati.<br />

23 Uruu dau naꞌan Jesus kian<br />

ipai ĩnao ati, “Kanom daꞌanaꞌazoꞌo<br />

õgaru, marii umarinaꞌa tan<br />

panau dapa nii pashaꞌa paa pan,<br />

naꞌiki marii unaꞌa kan pacrossannaa,<br />

h naꞌiki marii udaꞌanan õgaru.<br />

24 Ushaꞌapa num kauꞌan naꞌiaꞌo ram<br />

pidan mamuu daꞌa zoo-kaꞌo wuruꞌu<br />

pamashaa pa nuz panyuku nuu aipan<br />

kawanaꞌati kai, mazan upuꞌaꞌo nii<br />

uwazi wadan ipai wuruꞌu pamamuudaꞌa<br />

zoo ka nii. Mazan pidan<br />

mari naꞌa taꞌo wuruꞌu pamashaa panuz<br />

panyuku nuu aipan kawanaꞌati<br />

kai, naꞌiki kashaa paꞌo pazowiikao<br />

õdikin ii. Mishiꞌo nii paꞌan<br />

udoro naa kazan naata-kao, naꞌiki<br />

kari kao nanuꞌo nii paꞌan umashaapan<br />

Tomin karu tuma. 25 Aonaa<br />

kanom pidan ikodan uzaama tan an<br />

ipai aimaa kan imiꞌi baara an kidaꞌo,<br />

uwazi wai nan puꞌu kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-karu ai. 26 Naꞌiaꞌo ram pidan<br />

kibaꞌa zoo-kida ꞌo padaꞌa nan õgaru,<br />

naꞌiki kibaꞌa zoo-kida ꞌo õkaki naori<br />

kida, naꞌa paꞌo nii kapam Dao naiora<br />

Aokazi Ikiꞌo kibaꞌa zoo-kidan<br />

uruu, ukaa wan dono pamanawu nun<br />

tuma, naꞌiki udaru umana wunun<br />

tuma, naꞌiki kai manai nao angel nao<br />

tuma. 27 Mishi õkowaa dan nii uꞌati<br />

aimaa kan mishiꞌo. Kai naꞌa pabiꞌi<br />

kida pidan nao kai daꞌaꞌa, aonaꞌo nii<br />

zii ĩmawa kan, atii ĩtuka pan nii zii<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan.”<br />

Jesus kadakotinan Moses naꞌiki<br />

Elijah tuma<br />

(Mat<strong>the</strong>w 17:1-8; Mark 9:2-8)<br />

28 Aizii baudaꞌa paꞌa naa sondii<br />

doba tan Jesus kadako tinan daunaꞌan,<br />

uruꞌu naa unaꞌa kan Peter,<br />

John naꞌiki James patuma. Unaꞌa kan<br />

ĩdyaun naawazi paawa iti, utoriinpaꞌa<br />

nan. 29 Aizii utoriin pan puꞌaꞌa<br />

Jesus panaꞌa­dinan (9:28-33)<br />

naa mashaꞌapa kiaka uawun baara<br />

panaꞌa di naꞌa kan, naꞌiki ukami chan<br />

wiziꞌi, wiziꞌi. 30 Mashaꞌapa kiaka<br />

dyaꞌu tam daonai ora nao kaa waꞌa kan<br />

uꞌidaꞌati, udaunaꞌan ĩkadako tinan<br />

naa utuma. Moses naꞌiki Elijah<br />

wuruꞌu kaa waꞌo raz. 31 Ĩkaa waꞌakan<br />

aokazi iki, konau nam naꞌiki<br />

kanada ĩaidin pan. Naꞌiaꞌa naa<br />

ĩkadako tin-kidan naꞌa pam nii Jesus<br />

mawa kan Jeru salem ii, mao na paꞌo<br />

niꞌi naa umishian wuruꞌu Tominkaru<br />

aipaniaz ushaꞌa pata-kao.<br />

h 9:23 unaꞌa­kan pacrossan­naa: ubaiaa pan kashaꞌo raꞌo oo uzowii-kao nii padaꞌan pan<br />

dikin ii Jesus.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


181<br />

LUKE 9<br />

32 Aizii Peter naꞌiki uminaudaꞌu<br />

nao ipai dau nuu daꞌu ĩdaꞌa wun.<br />

Aizii ĩpoko daꞌa kan ĩtukapa kanada<br />

Jesus umana wunun kanada pan,<br />

naꞌiki ĩtukapa dyaꞌu tam pidan nao<br />

kadishita pan utuma. 33 Aizii ĩtukapan<br />

naa pidan nao makoꞌo zon.<br />

Sariapa Peter kian Jesus ati, “Wanaoba<br />

naa, kai man zii wuruꞌu wanaꞌa nuz<br />

putuma. Turuaꞌo nii watoman idikinau<br />

daꞌu sookapa-kizai, bau daꞌapa<br />

pugaru ati, baꞌo ran Moses ati, naꞌiki<br />

baꞌo ran Elijah ati,” ukian. Mazan<br />

aonaa Peter aita pan naꞌa paꞌo ram<br />

aimaa kan wuruꞌu paka dako tin kiziz.<br />

34 Ukadako tinan puꞌu zii, ishaꞌiz<br />

kaa waꞌa kan, naꞌiki sariapa ushibatan<br />

Jesus, Moses naꞌiki Elijah. Tuu kii<br />

Peter naꞌiki uminau daꞌu nao tarian<br />

ĩtuka pan idi ishaꞌiz shibatan ĩdyaun.<br />

35 Udaunaꞌan ĩaba tan parada-karu<br />

kian ishaꞌiz biiꞌi, “Diꞌo raz õdani õzaama<br />

ta nii, ukauꞌan uizoꞌati upara dan.”<br />

36 Aizii parada-karu mashaa dan<br />

dau naꞌan, ĩtukapa Jesus pabaꞌo rantinaꞌa<br />

naa. Mazan mashaa ĩtaa pan<br />

wuruꞌu patuka paniaz aimaa kan,<br />

aonaa kanom ati ĩkowaa dan wuruꞌu<br />

patuka paniaz naꞌapain.<br />

Jesus soꞌotan oiaꞌo doronai<br />

daonaiora ai<br />

(Mat<strong>the</strong>w 17:14-18; Mark 9:14-27)<br />

37 Baꞌo ran kamoo Jesus, Peter,<br />

John naꞌiki James toka paa nan zii<br />

naawazi paawa iki. Naꞌiaꞌa naa<br />

ĩiko dan iriba pidan nao. Sariapa<br />

ĩikoda pan Jesus, 38 naꞌiki mashaꞌapakiaka<br />

pidan kada koꞌo kan pidan nao<br />

bii iki, “Tiichaa, tuu kii mana wun<br />

õai pan putuka pan õdani, ubaudaꞌa<br />

pan õdani dao nai ora wuruꞌu.<br />

39 Mashaꞌapa kii kaꞌo daꞌi oiaꞌo doro nai<br />

zaama taꞌa kauzo nuz, naꞌiki ukadakoin-kidaꞌa<br />

kan niiz diiwa. Udaunaꞌan<br />

ukaboo taꞌa kan niiz imiꞌi baara iti,<br />

naꞌiki umawaka zii taꞌa kan naa, atii<br />

ipaiꞌo nii daꞌi udako bozo wan. Karikao<br />

nan ubaiata-kidau zon kaziwaꞌo<br />

uꞌati, umuu dan niiz, atii ukapa tin<br />

anaꞌo nii zii tuu kii. 40 Tuu kiaꞌo daꞌi<br />

õpishaan wuruꞌu putomi napa-kidanii<br />

naouz, õai pan idi ĩsoꞌo tan uꞌaiaz,<br />

ĩtiwaa padamata pasoꞌo ta nuz mazan<br />

aonaa usoꞌotinaꞌa zon uꞌai.”<br />

41 Sariapa Jesus dakoꞌa tin uparadan<br />

naꞌiki ukian ipai pidan nao<br />

ati, “Maam, pakawan zii mooko<br />

umamishi da kan, pakawan umashaapaꞌa<br />

zon oiaꞌo ati. Naꞌa pam nii zii<br />

ukotuaꞌikin õnaꞌan utuma, õbaia tan<br />

unao? Punaꞌaka wuruꞌu pudaniz<br />

daꞌatiꞌi,” ukian pidan ati.<br />

42 Aizii udani waꞌatin puꞌaꞌa naa,<br />

uruꞌu naa koshan oiaꞌo doro nai zaamataꞌaka<br />

nuzu, ukaboo taꞌa ka nuzu daam<br />

kii imiꞌi baara iti, mazan umawakazii<br />

taꞌa kan naa. Mazan upuꞌaꞌa naa<br />

Jesus dyuu dan oiaꞌo doro nai soꞌotinan<br />

uꞌai. Uruu idi kai man ukaku daꞌa kan<br />

wuruꞌu daonai oraz. Udaunaꞌan utaan<br />

padaru atiz kai manaꞌa naa. 43 Ipai<br />

pidan nao, wuruꞌu naꞌiai naouz, tuu kii<br />

ĩdiꞌitin pan, Tomin karu tukapa-kidan<br />

idi ĩꞌati mishi pamaꞌo za kan, ushaꞌapatan<br />

idaꞌan aimaa kan kaika paꞌa.<br />

Jesus kakuwaapan pamawakan<br />

dauꞌu<br />

(Mat<strong>the</strong>w 17:22-23; Mark 9:30-32)<br />

Pidan nao kada koi napa-kidan<br />

puꞌu zii wuruꞌu Jesus shaꞌapa-<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 9<br />

182<br />

taniaz aimaa kan, uruꞌu naa Jesus<br />

kian patomi napa-kida nii nao ati.<br />

44 “Õaiapa uaba tan õpara dan<br />

kai manai man aizii, aonaa kizi<br />

umanyuku nuu tanuz. Aizii Dao naiora<br />

Aokazi Ikiꞌo, uzaa mata-kida-kao<br />

nii, atii utaa-kao nii nao ba nai nao<br />

kaꞌu iti, maꞌo zaka-tin pai nao kidaz.”<br />

45 Mazan aonaa utomi napa-kidanii<br />

nao aita pan naꞌa paꞌo ram dauaꞌo<br />

mana wun wuruꞌu ukadako tina nuz.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan dizapa-kari wai<br />

ĩaita pan ai wuruꞌu aimaa kanuz,<br />

aonaa kizi ĩaita pan kanom dauaꞌo<br />

wuruꞌu ukadako tina nuz. Naꞌiki<br />

tuu kii ĩtarian papishaan uruu<br />

naꞌa paꞌo ram mana wun wuruꞌu<br />

ukadako tina nuz.<br />

Naꞌapa dii pidan​<br />

​umanawunuꞌo aitapa-kao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 18:1-5; Mark 9:33-37)<br />

46 Bauka pai man Jesus tominapa-kida<br />

nii nao kasha daaka pan,<br />

ĩnao paꞌidi waru paꞌati aaka kida.<br />

Ĩkada koi napa-kidan naꞌiaꞌo ram<br />

pidan kai naꞌa ĩbiiꞌi, umana wunuꞌo<br />

ipai baꞌo rai nao ai. 47 Mazan Jesus,<br />

uaitapa ipai ĩdiꞌitin pan. Aizii ĩbaokopa<br />

tin pan puꞌaꞌa naa utuma,<br />

sariapa unaꞌa kan korai dao naa naꞌiki<br />

ukadi shita-kida nuz padaza baꞌa.<br />

48 Udaunaꞌan ukian patomi napakida<br />

nii nao ati, “Naꞌiaꞌo ram pidan<br />

konau kiaꞌo udapaa pan wuruꞌu<br />

diꞌo raz korai dao naꞌa õꞌuu idaꞌan,<br />

konau kiaꞌo kapam udapaa pan<br />

õgaru wuruꞌu. Aizii naꞌiaꞌo ram<br />

pidan konau kiaꞌo udapaa pan<br />

õgaru, konau kiaꞌo kapam udapaapan<br />

wuruꞌu dyuu daꞌo raz õgaru.<br />

Aizii naꞌiaꞌo ram pidan unao biiꞌi<br />

waranuitapa-kari wai, mazan Tominkaru<br />

ati umana wunuꞌo paꞌan wuruꞌu<br />

uruuz.”<br />

Pidan aonaꞌo utoꞌora-kizaitapan<br />

unao, upaonaru wuruꞌu<br />

(Mark 9:38-40)<br />

49 Sariapa John kian Jesus ati,<br />

“Wanao ba naa watukapa nii pidan<br />

soꞌoo pan oiaꞌo doro nai nao pidannao<br />

diꞌiki pugaru uu idaꞌan. Naꞌiki<br />

wadyuuda usooka dan wuruꞌu<br />

unaꞌapai napa nuz, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan aonaa waunao bii ikiꞌo mani<br />

wuruꞌu uruuz.”<br />

50 “Manaꞌa umashaa taꞌa naꞌa<br />

uruu,” Jesus kian John naꞌiki baꞌoran<br />

patomi napa-kida nii nao ati.<br />

“Naꞌiaꞌo ram pidan aonaꞌa utoꞌorakizai<br />

tapan unao, upao naru wuruꞌu,”<br />

Jesus kian ĩꞌati.<br />

Pidannao maaiapakan Jesus<br />

kaawan pawiizi ati<br />

51 Aizii mao napa taꞌa naa kamoo<br />

wuruꞌu Jesus makon aita-kaoaz<br />

aokazi iti. Uruu idi Jesus diꞌitinpan<br />

pamakon dauꞌu Jeru salem iti.<br />

52 Naꞌiki udyuuda pidan nao kiwiitan<br />

paꞌuaꞌati kaku waa paꞌa naꞌo nii<br />

pidan nao diꞌiti, pawaꞌati pan dauꞌu<br />

kai naꞌiki. Uruu idi pidan nao kiwiitaꞌa<br />

kan naa wii zai iti, Samaria<br />

iaꞌo raz. Aizii naꞌiiꞌa kaꞌa naa ĩkowaadan<br />

pidan nao ati wuruꞌu Jesus<br />

waꞌa tinuz kai naꞌiki, naꞌiki marii kizi<br />

ĩsaa baan usookapa kizi nii. 53 Mazan<br />

aonaa naꞌiai nao pidan nao taaꞌazon<br />

usookapa kizi nii, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ĩaitapa umako pan Tomin-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


183<br />

LUKE 9​, ​10<br />

karu Dapu iti wuruꞌu Jeru salem<br />

iaꞌo raz. 54 Aizii utomi napa-kida niinao<br />

James naꞌiki John aba tan idiꞌi<br />

naa wuruꞌu pidan nao mataaꞌa zoo kanuz<br />

Jesus soo kapa kizi nii. Sariapa<br />

ĩkian uꞌati, “Wanao ba naa, puai apa<br />

watoriin pan Tomin karu ati, marii<br />

kizi uwaota-kidan tikazi aokazi iki,<br />

umainaa bata kizi wuruꞌu pidannaouz?”<br />

55 Mazan Jesus tanawa tinan<br />

ĩꞌidiꞌiti sariapa ukasha dako wauan<br />

ĩdyaun. 56 Udaunaꞌan Jesus naꞌiki<br />

utomi napa-kida nii nao koraꞌu kaꞌakan<br />

naa baꞌo ran wii zai iti.<br />

Daꞌanaꞌazoinao Jesus dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 8:19-22)<br />

57 Aizii Jesus mako paa nan puꞌaꞌa<br />

naa patomi napa-kida nii nao tuma,<br />

bau daꞌapa pidan kian Jesus ati,<br />

“Õdaꞌa nan nii pugaru naꞌitiꞌo ram<br />

pumako-kizi iti,” ukian.<br />

58 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />

“Waruzo nao kai naꞌa ĩꞌuun kida,<br />

kotuꞌuz nao kai naꞌa ĩshimaka kida<br />

kapam, mazan Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo, aonaa naꞌiam uwasha tin kizi<br />

nii, naꞌiki aonaa usooka paka-kizi<br />

nii.”<br />

59 Jesus kian baꞌo ran pidan ati,<br />

“Pumako õtuma.”<br />

Mazan pidan kian, “Nao ba nai,<br />

õdida naka kizi zii õdaru mawa kan<br />

kiwiin.” i<br />

60 Mazan Jesus kian uꞌati, “Marii<br />

mawa kai nao didan pairi ban mawakan,<br />

j mazan pugaru pumako paꞌan,<br />

pukaku waa paꞌan kiziꞌi naa Tominkaru<br />

nao ba nai-tinan dauꞌu,” ukian<br />

uꞌati.<br />

61 Baꞌo ran kian Jesus ati, “Naoba<br />

nai, õgaru õmakon nii putuma,<br />

mazan õmakon uaꞌii, õkowaa dinankan<br />

nii zii kiwiin õiriban nao diꞌii,”<br />

ukian.<br />

62 Uruu idi Jesus kian uꞌati,<br />

“Pidan saka daꞌo pakawii zii pan,<br />

udaunaꞌan awunuu paꞌo powaa iti,<br />

madiwau tapa-kaꞌo kari kao nan uruu<br />

wunao bii iaꞌa nao ba naita pai naouz<br />

Tomin karu.”<br />

Jesus dyuudan 72 pidannao<br />

10 1 Aizii uruu dau naꞌan<br />

Jesus zaama tan powaꞌa zii<br />

koshan pidan nao, tomi napa-tinainao<br />

bii iki. 72 pidan nao uzaama tan.<br />

Wuruꞌu uzaama ta nii naouz pidannao,<br />

padyuu dan niꞌo, kiwii tai nao<br />

nii paꞌuaꞌati. Dyaꞌu tam kidaꞌo nii<br />

uai pan ĩmakon ipai ama zada naꞌiki<br />

wii zai kida kawanaꞌati, wuruꞌu<br />

Jesus makoꞌo zoo-kizi kidaz.<br />

2 Aizii Jesus kian ĩꞌati, “Kai naꞌa<br />

kai diriꞌi paori bai aka karaoda-karu<br />

nii. Mazan kai naꞌa masakau daꞌu<br />

kaudinai nao. Ukauꞌan utorii napa,<br />

kapaori baꞌo ati, udyuuda kizi<br />

kaudinai nao nii, kasa baꞌuaꞌo niꞌi naa<br />

upaoriba aka. 3 Ukauꞌan umakoꞌo<br />

naa. Aizii õdyuu dan unao naꞌapa<br />

kaznizo dai nao dyuuda-kao kawan<br />

baudo koru nao bii iti. 4 Mazan aonaa<br />

paꞌi unaꞌa kaꞌa naꞌa upuraa tan, naꞌiki<br />

Luke<br />

i 9:59 Nao­ba­nai, õdida­naka kizi zii õdaru mawa­kan kiwiin oo “Nao ba nai, kai naꞌa<br />

õdaru tuu kian. Umawa kan naꞌiki udida-kao dau naꞌa naꞌo nii zii, õmakon pudawuꞌati.”<br />

j 9:60 Marii mawa­kai­nao didan pairi­ban mawa­kan oo “Marii pidan nao wuruꞌu mamishida-kai<br />

naouz õgaru didan pairi ban mawa kan”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 10<br />

184<br />

usaa kon, naꞌiki baꞌo ran udaz kidi.<br />

Naꞌiki manaꞌa paꞌi utomu nuꞌi kinpaꞌa<br />

naꞌa oo uzaa maa kaꞌuu paꞌa naꞌa<br />

pidan nao uiko dapa nii nao kida<br />

duna pota.<br />

5 “Aizii ukaa wan an kabaun iti,<br />

ukian nii. ‘Tosh, kai man unao?<br />

Marii Tomin karu taan kai manaꞌo<br />

mashaapa-karu unao ati.’ 6 Aizii<br />

kada puꞌo nyuku nuu kai manan an,<br />

marii Tomin karu diꞌikiꞌo kai mankaru<br />

mashaa pan utuma. Mazan aizii<br />

pidan nyuku nuu makai man kan an,<br />

ukiwa-kidaꞌaka powaa iti wuruꞌu<br />

upara da nuz. 7 Ukauꞌan usooka dinan<br />

nii, pidan konau kii-kidaꞌo unao dapu<br />

ii. Naꞌiaꞌo nii unikan uwanyuku nuu<br />

naꞌiki utuzan nii kanom kari kaonan<br />

taa-kari wai uꞌati. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan pidan kau dinaꞌo, taa-kao nii<br />

uꞌati aimaa kan uwinipi nii. Ukauꞌan<br />

naꞌiaꞌo nii usooka dinan atii uipaian<br />

ukaku waa tinan naꞌiiꞌaka.<br />

8 “Aizii ukaa wan an naꞌiaꞌo ram<br />

wii zai diꞌiti, naꞌiki kawii zii nao<br />

konau kii-kidan an unao, naꞌiki<br />

ĩmorota-kidan an unao padapu iti,<br />

unika shaꞌa paꞌo ram wanyuku nui<br />

mao koda-kari wai uꞌati naꞌii. 9 Naꞌiki<br />

ukakuda ipai kari nai nao naꞌii uruu<br />

wii zai diꞌii. Naꞌiki ukii naꞌiai nao<br />

pidan nao ati. ‘Aizii taaꞌa zoꞌo naa<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan kamoon<br />

kaa wan unao idaꞌati.’<br />

10 “Mazan aizii ukaa wan an<br />

naꞌiaꞌo ram wii zai diꞌii, aonaa<br />

uaiapa-kao naꞌiki aonaa ukuwaa<br />

aba taꞌa zoo-kao naꞌii. Ukiwa powaa<br />

iti dunapo iti, naꞌikiꞌi naa ukii ĩꞌati.<br />

11 ‘Imiꞌi, wuruꞌu uwiizi ikiꞌo raz,<br />

zaama tinaꞌo raz wadaz kida idaꞌati,<br />

ipaiꞌo nii wawao-kida nuz unao<br />

diꞌiti. Aizii uzaudi naꞌa naa paꞌi,<br />

maona paꞌo raꞌa naa Tomin karu naoba<br />

nai-tinan kaa wan unao idaꞌati,’<br />

ukii ĩꞌati.”<br />

12 Jesus kian, “Õkowaa daꞌa zon<br />

mishiꞌo aimaa kan uꞌati. Dii naꞌitiꞌi<br />

Tomin karu kooto wapa-kidan<br />

donoꞌo naa pidan nao, awuta paꞌo nii<br />

zii upatakaꞌu tan pidan nao Sodom k<br />

iainao kidaz wunao aiaꞌa, aonaꞌo raz<br />

ĩaba taꞌa zon unao kuwaa.”<br />

Mamishida-kainao pidannao dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 11:20-24)<br />

13 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

pubaiaa pan Chorazin! Kashaꞌo raꞌo<br />

nii mana wun pubaiaa pan Beth saida.<br />

Aizii wuruꞌu umana wun kidaꞌo raz<br />

shaꞌa pata-kari waiz uꞌidaꞌa, ushaꞌapata-kao<br />

an mani Tyre naꞌiki Sidon l<br />

ii, sariapa mani naꞌiai nao pidan nao<br />

moroko dan kamicha kashaꞌora-karu<br />

daara kida, naꞌiki sariapa mani<br />

ĩpari tiꞌian pazowau. Ĩtukapa-kidakinaa<br />

nii mishi pata nawa tinan<br />

paꞌoian ai. 14 Mazan, awuta paꞌo<br />

nii zii Tomin karu pata kaꞌu tan Tyre<br />

naꞌiki Sidon san nao unao ai, ukootowapa-kidan<br />

donoꞌo naa pidan nao<br />

dii naꞌi tiꞌi. 15 Naꞌiki unao Caper naum<br />

san nao, uꞌitii man umana wunuꞌo<br />

nii unao aokazi ii? Aonaa. Mazan<br />

kiiꞌan ukaboota-kao nii Tuuba ruꞌo<br />

Tikazi wuꞌiti.”<br />

k 10:12 Sodom: kotuaꞌo donoi mainaa bata-kari wai pidan nao oian idi naꞌii. (Genesis<br />

19:24-28) l 10:13 Tyre naꞌiki Sidon: donoi kida, aonaa Jew nao mashaapa-kizi mani.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


185<br />

LUKE 10<br />

16 Udaunaꞌan Jesus kian patominapa-kida<br />

nii nao ati, “Naꞌiaꞌo ram<br />

pidan nao mishi daꞌo unao kuwaa,<br />

ĩmishi dan kapam õgaru wuruꞌu.<br />

Aizii naꞌiaꞌo ram pidan nao mamishida-kaꞌo<br />

unao kuwaa, aonaa<br />

ĩmishi dan mani õgaru wuruꞌu.<br />

Naꞌiki kanoma nao mami shidakaꞌo<br />

õgaru, aonaa ĩmishi dan<br />

mani kapam wuruꞌu dyuu daꞌoraz<br />

õgaru.”<br />

Jesus dyuudaniinao kaawan naa​<br />

​powaa ati<br />

17 Aizii tawuruꞌu 72 pidan nao<br />

Jesus dyuu da nii naouz kaa wan naa<br />

powaa ati, konau kii ĩkaku waa pan.<br />

Ĩkian Jesus ati, “Wanao ba naa, oiaꞌo<br />

doro nai nao izoꞌati wapara dan.<br />

Sariapa mishi ĩkodi tan pidan nao<br />

diꞌiki, wadyuu dan idi ĩkodi tan puꞌuu<br />

idaꞌan.”<br />

18 Jesus kian ĩꞌati, “Õtukapanii<br />

Satan waotan doko iki, naꞌapa<br />

toroa naru pizo-pizo wan kan kawan<br />

doko ii. 19 Uabata naꞌa pam õkian<br />

unao ati aizii. Õtaa niꞌi naa õmaꞌoza<br />

kan unao ati, ukaꞌiita-kinaa nii<br />

udakaza tinan kowa zaz nao paawa<br />

an naꞌiki kan koo run nao paawa an<br />

kapam. Naꞌiki õtaan idi umaꞌo zakakinaa<br />

nii, aonaꞌo nii Satan kaꞌii tan<br />

pashaꞌapa tan unao. Naꞌiki aonaꞌo nii<br />

kanom shaꞌapa tan unao kaziwaꞌo<br />

idaꞌan. 20 Mazan manaꞌa ukonau kiikidaꞌa<br />

naꞌa wuruꞌu oiaꞌo doro nai nao<br />

izoꞌa tinuz upara dan. Mishiꞌo rai man<br />

ukonau kii paꞌan Tomin karu saadan<br />

idiꞌi naa uꞌuu pakaari tan idaꞌa<br />

aokazi ii.”<br />

Jesus konaukii-kidan Tominkaru<br />

(Mat<strong>the</strong>w 11:25-27; 13:16-17)<br />

21 Uruu dono Kai manaꞌo Doronaa<br />

taan tuu kii konau kii-karu<br />

Jesus nyuku nuu iti. Uruu idi tuukii<br />

ukonau kian, naꞌiki ukian,<br />

“Õdaru, Nao ba nai-tin paꞌo ipai<br />

aokazi ii, naꞌiki ipai imiꞌi baara<br />

an, õkonau kii-kidan pugaru tuu kii,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan puaida-kidan<br />

idi wuruꞌu pudiza pauzo nii kidaz<br />

aimaa kan aita pai nao pidan nao ai,<br />

naꞌiki wunao aiaꞌa tomin pauzo nao<br />

kidaz pidan nao. Mazan aizii puaidakida<br />

nuz maai tapa-kai nao pidan nao<br />

ati, aonaꞌo raz ĩtomin pau zon. Mishi<br />

õdaru, naꞌapa puai tan kawanaꞌa tiꞌo<br />

mishi wuruꞌu aimaa kan shaꞌapa nuz<br />

naa aizii.”<br />

22 Udaunaꞌan ukian patomi napakida<br />

nii nao ati, “ÕDaru taaꞌaka niꞌi<br />

naa õꞌati kai man-daun aimaa kan,<br />

utaa õmaꞌo zaka-kinaa nii, maꞌozaka<br />

kizi õkazo wau ta pan pidan nao<br />

naꞌiki utaa õai tapa-kinaa nii. Aonaa<br />

kanom aita pan õgaru, Tominkaru<br />

Danin, soo õDaru bau daꞌapa<br />

aitapa õgaru kai manai man. Naꞌiki<br />

aonaa kanom aita pan õDaru, soo<br />

õgaru uDani, õai tapa paꞌan uruu<br />

kai manai man. Naꞌiki wunaouꞌu<br />

õzaa mata nii naouz, ĩnao aitapa<br />

õDaru kai manai man.”<br />

23 Udaunaꞌan Jesus tanawa tinan<br />

patomi napa-kida nii nao diꞌiti, naꞌiki<br />

ukian soo ĩnao ati kari kao nan,<br />

“Kai man zii unao ati, utuka pan<br />

idi uawun idi ipai aimaa kan kida<br />

shaꞌa pan. 24 Õkowaa dan nii unao<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 10<br />

186<br />

ati, kotuaꞌa naa iriba pidan nao<br />

Tomin karu prophetin nao, naꞌiki<br />

king nao, ĩnao tuu kiaꞌo ĩaipan<br />

patuka pan wuruꞌu unao tukapa nii<br />

kidaz kai, mazan aonaa ĩtukapanuzu,<br />

pamawa kan idiꞌi naa. Naꞌiki<br />

tuu kiaꞌo kapam ĩaba taꞌa zon wuruꞌu<br />

unao abata nii kidaz kai aimaa kan,<br />

mazan aonaa ĩabata nuz.”<br />

Kuwai Samaria san​<br />

​kamunanun dauaꞌo<br />

25 Bauka pai man pidan tiichaapauzo<br />

Moses kaki naori dauꞌu<br />

waꞌatin Jesus idaꞌati, uai pan<br />

patiwaa-kidapa nuz. Ukian uꞌati,<br />

“Tiichaa, naꞌapa dii õshaꞌapa tinan,<br />

õzaa mata-kinaa nii wuruꞌu karikaonanuꞌo<br />

raz kakupa-karu dii naꞌi tiꞌi?”<br />

26 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />

“Naꞌapa dii mooko tawuruꞌu<br />

kotuaꞌo raz Tomin karu kaki naori<br />

saadauzo-kari waiz kian Moses ati?<br />

Naꞌa paꞌo ram puaita pan wuruꞌu<br />

kakinao rii kianuz?”<br />

27 Aizii pidan kian Jesus<br />

ati, “Kakinao rii kian, pumarainapa<br />

tuu kii Nao ba nai wuruꞌu<br />

puTominkarunuz mana wun ipai<br />

punyuku nuu iki, ipai pudoro naa<br />

ii, ipai pudiꞌi tin pan idaꞌan, naꞌiki<br />

ipai pumaꞌo za kan idaꞌan. Naꞌiki<br />

pumarai napa puiri ban, naꞌapa<br />

pumarain pan kawan punanaa.”<br />

28 Jesus kian uꞌati, “Sakita paꞌo<br />

kai wuruꞌu pudakoꞌa tinuz paradakaru.<br />

Ukauꞌan aizii pushaꞌ apa tinaꞌa<br />

naa ipai ukawanaꞌati, naꞌiki pukakupa<br />

kizi kari kao nan.”<br />

29 Mazan wuruꞌu pidanaz tuu kii<br />

uai pan patukapa-kao kai manaꞌo<br />

pidan nii. Uruu idi upishaan Jesus.<br />

Ukian, “Kanom wuruꞌu õiri ban<br />

õmarain pan niꞌo raz?”<br />

30 Sariapa Jesus kian uꞌati, “Baudaꞌapa<br />

kamoo Jew waꞌati paa nan<br />

Jeru salem iki, umakon Jericho iti.<br />

Aizii umako paa nan puꞌu, koidimiki<br />

nao ikodan uruu, sariapa<br />

ĩzaa mata nuzu, naꞌiaꞌa naa ĩnara kaꞌakan<br />

naa ukami chan. Uruu dau naꞌan<br />

ĩzowi auta paꞌa kan naaz tuu kii, naꞌiki<br />

mawaka naka. Naꞌikiꞌo ĩwaꞌa kaꞌakan<br />

naaz.<br />

31 “Upuꞌu faadaa waꞌati paa nan<br />

naꞌan duna pota. Aizii utuka pankan<br />

naa pidan zowiau tapa-kari waiz,<br />

sariapa ukoraꞌu kaꞌa kan uꞌai dunapo<br />

daawa ii aka. 32 Kai naꞌiki koshan<br />

baꞌo ran Jew waꞌati paa nan uruu<br />

duna pota, uruu Levite, kaudi nau zoz<br />

Tomin karu Dapu ii. Aizii umaonapa<br />

tan naꞌati, uruꞌu naa utuka pan<br />

pidan wuruꞌu zowiau tapa-kari waiz.<br />

Uruu idi umako-mako wan udazaba<br />

iti, uawunuu taa-kida nuz, udaunaꞌan<br />

ukoraꞌu kaꞌa kan naa uꞌai dunapo<br />

daawa ii aka.<br />

33 “Kai naꞌiki mazan koshan baꞌoran<br />

pidan waꞌatin, uruu Samaria<br />

san m paꞌan, uruu duna pota koshan<br />

uwaꞌa tin. Aizii naꞌapaꞌa naa kapam<br />

utuka pan kan pidan wuruꞌu zowiautapa-kari<br />

waiz. Mazan tuu kii paꞌan<br />

utuka pan pakamu nan-kidan wuruꞌu<br />

pidanaz. 34 Uruu idi sariapa umakon<br />

uꞌidiꞌiti, udaunaꞌan uchikaan naa<br />

wine idi ipai wuruꞌu izai baꞌizi-<br />

m 10:33 Samaria san: ĩnao kaduz pidan nao, aonaa ĩnau da paa kan Jew nao tuma.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


187<br />

LUKE 10<br />

kamunan­baꞌo Samaria<br />

san (10:25-35)<br />

daun kidaz. Uipaian dau naꞌan<br />

pachikaa nuz, uruꞌu naa uzichian<br />

wuruꞌu baꞌizi-daun kidaz kiwi nii<br />

idi. Udaunaꞌan uruu ubazo ba tan naa<br />

wuruꞌu baꞌizi-daun kidaz. Uipaian<br />

dau naꞌan pasaa baa nuzu, uruꞌu naa<br />

uzaida-kida nuzu pakawa ron chaakashi<br />

n barau iti. Unaꞌa kan naaz atii<br />

ĩkaa wan wii zai diꞌiti. Naꞌiaꞌa naa<br />

kai man usaa baa nuz, atii ukawi nipinaata<br />

sookapa-kizai kabaun nazoo<br />

uꞌati, naꞌiki ipai utorian uwanyukunuu<br />

nii.<br />

35 “Baꞌo ran kamoo Samaria<br />

san doba tan naa, uruu idi sariapa<br />

usoꞌo tan dyaꞌu tam wiziꞌi kidai nao<br />

papuraa tan, naꞌiki utaan naazu<br />

sookapa-kizai kabaun taa piki ati.<br />

Ukian uꞌati. ‘Õaiapa putaa pan uruu<br />

kai man, daꞌa naꞌo nii koshan õkiwanuꞌu,<br />

aizii naꞌa pau daꞌum puraata<br />

puka boo tan udauꞌati, õkawa daun tan<br />

nii ipai dau nuu daꞌu puꞌati õkaa wan<br />

an powaa ati,’ ukian.”<br />

36 Uruu idi Jesus kian naa<br />

koshan tiichaa pauzo Moses kakinaori<br />

ati, “Naꞌiaꞌo ram dii pidan<br />

tukapa-kidaꞌo mishi pamarain pan<br />

wuruꞌu koidi miki nao zowi autapaniaz<br />

pidan?”<br />

37 Ukian Jesus ati, “Wuruꞌu<br />

kamu nan-kidaꞌo raz uruu.”<br />

Uruu idi Jesus kian uꞌati,<br />

“Ukauꞌan pushaꞌ apa tinaꞌa naa paꞌi<br />

kapam naꞌapa.”<br />

Jesus morowautapan Martha<br />

naꞌiki Mary dapu iti<br />

38 Aizii Jesus naꞌiki utomi napakida<br />

nii nao makon atii ĩkaa wan<br />

wii zai diꞌiti. Uruu wii zai diꞌii kainaꞌa<br />

zunaaba Martha kiaꞌo oꞌuu.<br />

Tuu kii okonau kii-kidan Jesus kaawan<br />

padapu ati. 39 Naꞌiki kai naꞌa<br />

oꞌinaozo Mary kiaꞌo oꞌuu. Aizii<br />

Mary, onaꞌian naa osaka nata pan<br />

Jesus dazaba ii oabata pan ukuwaa.<br />

40 Mazan Martha tuu kii paꞌan<br />

odopii dinan pashaꞌapa taꞌa zoo nii<br />

sodi kida aimaa kan dauꞌati. Uruu<br />

idi owaꞌa tin Jesus idaꞌati, naꞌiki<br />

okian uꞌati, “Nao ba nai, aonaa<br />

pukashaꞌora-kidan putuka pan<br />

wuruꞌu õꞌinaozo waꞌaka nuz õgaru<br />

õbaꞌo ran, shaꞌapa taꞌo nii ipai aimaakan<br />

wuruꞌu shaꞌapa taꞌa zoo-kari wai<br />

kidaz? Pudyuuda oroo, okaminkaꞌuta<br />

kiziꞌi naa õgaru.”<br />

Luke<br />

n 10:34 chaa­kashi: English idaꞌan, don key.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 10​, ​11<br />

188<br />

Mary naꞌiki Martha (10:38-42)<br />

41 Sariapa Jesus kian oꞌati,<br />

“Martha, kan dii nii pudopii dinan<br />

pushaꞌ apa taꞌa zoo nii kida dauꞌan?<br />

42 Kai naꞌa soo bau daꞌapa aimaa kan<br />

tuu kiaꞌo uaiapa-kao. Aizii wuruꞌu<br />

Mary shaꞌa paa pa niaz aimaa kan,<br />

kai manaꞌo mana wun wuruꞌu, aonaꞌo<br />

nii naꞌa painim ukazata-kao oꞌai.”<br />

Jesus tominapa-kidan patominapakidaniinao<br />

toriinapa-karu dauꞌu<br />

(Mat<strong>the</strong>w 6:9-13; 7:7-11)<br />

11 1 Bau daꞌapa kamoo Jesus<br />

toriin pan. Aizii uipaian<br />

dau naꞌan patoriin pan, bau daꞌapa<br />

pidan utomi napa-kida nii nao bii iki<br />

kian uꞌati, “Wanao ba naa, putominapa-kida<br />

waunao torii napa-karu<br />

dauꞌu, naꞌapa John tomi napa-kidauzon<br />

kawan patomi napa-kida nii nao.”<br />

2 Jesus kian ĩꞌati, “Naꞌa painim<br />

utoriin pan an, kai kapa paꞌi ukiaꞌa.<br />

‘Wadaru,<br />

marii ipai pidan nao taa pan<br />

pugaru umana wunuꞌo nii<br />

mana wun.<br />

Naꞌiki marii kizi<br />

punao ba nai-tinan.<br />

3 Marii kizi putaan waꞌati aizii<br />

wawanyuku nuu nii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


189<br />

LUKE 11<br />

4 Pumari naꞌata ipai wuruꞌu oiaꞌo<br />

washaꞌa paa pa nii kidaz.<br />

Naꞌapa wamari naꞌa tan kawan<br />

wuruꞌu oii kidaꞌo raz pidannao<br />

shaꞌa paa pan waꞌati.<br />

Aonaa putaapa daꞌa naꞌa<br />

wanyuku nuu tiwaa-kidapakao<br />

oiaꞌo diꞌiti.’ ”<br />

5 Udaunaꞌan Jesus kian koshan<br />

patomi napa-kida nii nao ati, “Dii<br />

mani bau daꞌapa unao makon tomunzikon<br />

pupao naru dapu iti, naꞌiki<br />

pukian uꞌati. ‘Tosh õpao naru. Õaipan<br />

zii idiki nau daꞌu bread puꞌai.<br />

6 Kai naꞌa õpao naru dobata paꞌo<br />

kaa waꞌa kan õdapu ii. Naꞌiki aonaa<br />

kanom õtaan nii uꞌati.’ 7 Aizii pupaonaru<br />

kian an mani puꞌati padapu<br />

nazo iki. ‘Manaꞌa putowau daꞌutaꞌa<br />

naꞌa õgaru. Ipaiꞌi naa panii nom<br />

dadara dinaꞌa kan. Naꞌiki õgaru naꞌiki<br />

õdai nao wasooka pan naa wuruꞌu.<br />

Aonaꞌa naa turuu õkadishi tan naꞌiki<br />

õtaan aimaa kan puꞌati.’ 8 Aizii<br />

naꞌapa dii mani pushaꞌ apa tinan?<br />

Õkowaa dan nii unao ati. Aonaan<br />

puꞌu pupao naru kadishi taꞌa zon,<br />

utaaꞌa nan bread puꞌati, mazan<br />

upuꞌaꞌo nii ukadishi tan naꞌiki utaan<br />

ipai aimaa kan puai apa nii, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan aonaan idi pusooka dan<br />

pupi shau tan wuruꞌu paai paniaz<br />

aimaa kan uꞌai. 9 Ukauꞌan õkian<br />

uꞌati, upishaa aimaa kan dauꞌan, taakaru<br />

nii uꞌatiz. Udorota aimaa kan,<br />

uiko dan nii wuruꞌu udorota paniaz.<br />

Udau-dauapa panii nom, daꞌata-karu<br />

nii panii nom uꞌati. 10 Pidan wuruꞌu<br />

pishaaꞌo raz aimaa kan, taa-karu<br />

nii uꞌatiz. Naꞌiki naꞌiaꞌo ram pidan<br />

doro taꞌo aimaa kan, uiko dan niiz.<br />

Naꞌiki kanom dau-dau paꞌo paniinom,<br />

daꞌata-karu nii panii nom uꞌati.<br />

11 “Unao darui nao, utaa mani<br />

udani ati kowazaz, upishaan an<br />

kopau uꞌati? 12 Oo utaa mani uꞌati<br />

kan koo run upishaan an kuruku<br />

dani uꞌati? 13 Oiaꞌo unao padamata,<br />

mazan upuꞌu zii uaitapa utaan kaiman<br />

kidaꞌo aimaa kan udai nao ati.<br />

Aita nii man uDaru aokazi iaꞌo raz,<br />

utaan nii Kai manaꞌo Doro naa, wunao<br />

atiꞌi pishai naouz uruu udauꞌan.”<br />

Pidannao kian kainaꞌa oiaꞌo<br />

doronainao zowaunaa Jesus idaꞌa<br />

(Mat<strong>the</strong>w 12:22-30; Mark 3:20-27)<br />

14 Baꞌo ran dono Jesus waatan<br />

oiaꞌo doro nai mapara da nuꞌo<br />

pidan diꞌiki. Aizii oiaꞌo doronai<br />

waata-kao dau naꞌan, sariapa<br />

ukapara da nuꞌu kan. Tuu kii pidan nao<br />

kasabaꞌu kin pai nao naꞌii diꞌitinpan<br />

aimaa kan shaꞌa pata-kao idi<br />

naꞌapa. 15 Mazan pabiꞌi kida ĩkian,<br />

“Beel zebul, o oiaꞌo doro nai nao naoba<br />

naa idaꞌanaꞌo kari kao nan wuruꞌu<br />

ukodita-kida nuz oiaꞌo doro nai nao.<br />

Utaan idaꞌanaꞌo pamaꞌo za kan uꞌati<br />

wuruꞌu ukau dina nuz,” ĩkian.<br />

16 Kai naꞌa baꞌo rai nao tiwaa-kidapaꞌa<br />

zoi nao kari kao nan Jesus. Uruu<br />

idi ĩpishaan Jesus shaꞌapa tan paꞌati<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan, uruu<br />

idaꞌan kizi utukapa-kidan mishiꞌo<br />

wuruꞌu ukau dina nuz Tomin karu<br />

idaꞌan. 17 Mazan Jesus aitapa naꞌapaꞌo<br />

ram ĩdiꞌitin pan. Uruu idi ukian<br />

Luke<br />

o 11:15 Beel­zebul: baꞌo ran kaa rita idaꞌa udakota-kao Beel zebub kii. Uruu Satan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 11<br />

190<br />

ĩꞌati, “Aizii pidan nao mashaa pai nao<br />

udaruꞌo wii zai diꞌii, mizaa taakapan<br />

an paꞌati aaka, naꞌa pam niꞌi<br />

naa mooko uaita pan ĩmaꞌo za ka dan<br />

pawiizi? Aizii pidan nao mashaapai<br />

nao bau daꞌa paꞌo kabaun idaꞌa,<br />

mizaa taaka pan an paꞌati aaka,<br />

naꞌa pam niꞌi naa mooko ĩmaꞌo zaka<br />

dinan? 18 Aizii Satan poi toru nao<br />

wuruꞌu oiaꞌo doro nai naouz mizaataaka<br />

pan an paꞌati aaka, naꞌa pam<br />

niꞌi naa mooko uaita pan Satan<br />

kaudin-kizi maꞌo za ka dinan? Aizii<br />

unao kian õdauꞌan, õkodita-kidan<br />

oiaꞌo doro nai nao, Beel zebul taan<br />

idaꞌanaꞌo õmaꞌo zaka-kinaa nii.<br />

19 Kanom idaꞌanaꞌo mooko paꞌan<br />

upidanan nao, wuruꞌu daꞌa nai naouz<br />

unao kodita-kidau zon oiaꞌo doronai<br />

nao? Beel zebul idaꞌanaꞌo shaꞌa?<br />

Aitapa-kari wai ĩnao naꞌapa kapam<br />

ĩkau di nan õgaru kau di nan kawan.<br />

Ukauꞌan kai manai man ĩtukapakidan<br />

naꞌa pam unao pozawa tan.<br />

Upozawa tan wuruꞌu upara da nuz<br />

õdauꞌan kaika paꞌa. 20 Aonaa Beelzebul<br />

maꞌo za kan idaꞌanaꞌo mani<br />

wuruꞌu õkau dina nuz, õkau di nan<br />

Tomin karu maꞌo za kan idaꞌanaꞌo,<br />

uruu taan idaꞌanaꞌo pamaꞌo za kan<br />

õꞌati wuruꞌu õkodita-kida nuz oiaꞌo<br />

doro nai nao pidan nao diꞌiki. Ukauꞌan<br />

wuruꞌu õshaꞌapa taniaz Tomin karu<br />

maꞌo za kan idaꞌan tukapa-kida unao<br />

ati kai naꞌaꞌa naa Tomin karu nao banai-tinan<br />

unao biiꞌi.<br />

21 “Aizii naꞌa painim pidan maꞌoza<br />

kaꞌo, kazan naa ta pan an padapu<br />

pabairi tuma oo pamarian tuma,<br />

ushaꞌa pata-kao ai. Aonaꞌo nii ushaꞌapauz<br />

koidapa-kao udapu nazo ii.<br />

22 Mazan aizii pidan, powaꞌaꞌo zii<br />

mana wun umaꞌo za kan uꞌai, kaawaꞌa<br />

kan an uꞌidaꞌati, ipaiꞌo nii<br />

ukaza taꞌa kan uꞌai, ubairi naꞌiki<br />

umarian naꞌiki ipai baꞌo ran aimaa kan<br />

kida wuruꞌu umaꞌo za ka tin apa-kinaa<br />

kidaz. Udaunaꞌan maꞌo za kaꞌo raz<br />

mana wun pidan buu tan niꞌi naa baꞌorai<br />

nao ati ipai wuruꞌu pakoi da nuu<br />

kidaz, baꞌo ran pidan shaꞌa pauziz.<br />

23 “Naꞌiaꞌo ram pidan aonaꞌo<br />

uai pan õgaru paminau daꞌu nii,<br />

utoꞌora-kizai tapan õgaru wuruꞌu.<br />

Naꞌiki pidan wuruꞌu aonaꞌo raz<br />

ukamin kaꞌu tan õkasa baꞌuu pan<br />

pidan nao, uruu waataa biꞌiaꞌo pidannao<br />

õꞌai wuruꞌu uruuz.<br />

Oiaꞌo doronai padantan padapu ati<br />

(Mat<strong>the</strong>w 12:43-45)<br />

24 “Naꞌa painim oiaꞌo doro nai koditan<br />

pidan diꞌiki, umakon nii ama zada<br />

aradaꞌo diꞌiiꞌaka, udoro ta pan naa<br />

pamashaapa-kizi nii. Aizii aonaan<br />

dono uiko dan pamashaapa-kizi nii,<br />

uruꞌu naa ukian paai pan ati. ‘Õkiwan<br />

nii powaa iti õmashaa pauzo-kizi<br />

iti.’ 25 Uruu idi ukiwan naa powaa<br />

iti, naꞌiki uikoda padapu nazoo kaiman<br />

usaa baa-kao, aonaa ukaniri ban.<br />

26 Udaunaꞌan umakon, unaꞌa nan naa<br />

7 baꞌo ran oiaꞌo doro nai nao, powaꞌaꞌo<br />

zii mana wun ĩdikau dan kida uꞌai.<br />

Uruu idi ĩmoro tan, naꞌiki naꞌiaꞌa naa<br />

ĩmashaa pan. Uruu dau naꞌan powaꞌaꞌo<br />

niꞌi naa mana wun pidan dikau daꞌakan<br />

kiwii ta paꞌo ai.”<br />

Jesus kadakotinan​<br />

​konaukii-karu dauꞌu<br />

27 Aizii Jesus kadako tinan idi<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


191<br />

LUKE 11<br />

naꞌapa, sariapa zun kadakon uꞌati<br />

iribaꞌo pidan nao bii iki. Okian,<br />

“Konau kiaꞌo mana wun pudaro,<br />

wuruꞌu shakata-kidaꞌo raz pugaru,<br />

naꞌiki biida-kidaꞌo raz pugaru.”<br />

28 Mazan Jesus dakoꞌa tin oparadan<br />

kaika paꞌa: “Wunao paꞌan<br />

wuruꞌu konau kiaꞌo raz, aba tai naouz<br />

naꞌiki izoꞌa tii naouz Tomin karu<br />

Para dan.”<br />

Pidannao tukapaꞌazoꞌo aimaakan<br />

shaꞌapata-kao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 12:38-42)<br />

29 Aizii pidan nao kasa baꞌu kinan<br />

puꞌaꞌa naa iriba Jesus idaꞌati, uruꞌu<br />

naa ukian koshan ĩꞌati, “Pidan nao<br />

wuruꞌu mashaa pai nao kidaz kai,<br />

oiaꞌo mana wun ĩdyaun. Atii ĩaiapa<br />

zii aimaa kan tukapa-kida-kao paꞌati<br />

kiwiin, pamishida-kinaa nii. Mazan<br />

aonaꞌo nii bau daꞌapa aimaa kan<br />

tukapa-kida-kao ĩꞌati. Soo wuruꞌu<br />

aimaa kan, Jonah shaꞌapa tauzo niaz<br />

kotuaꞌa naa. 30 Mishi kotuaꞌa naa<br />

Tomin karu kai naa tinan Prophet<br />

Jonah idaꞌan Nineveh san nao ati,<br />

ukowaada-kidan uꞌidaꞌan naꞌa pam<br />

pashaꞌapa taꞌa zon ĩdyaun. Ukauꞌan<br />

naꞌa paꞌo kapam wuruꞌu Tomin karu<br />

kai naa tina nuz Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo idaꞌan. Naꞌa paꞌo kapam wuruꞌu<br />

ukowaa dapa nuz kuwai kai nao<br />

pidan nao ati. 31 Aizii wuru kamoo<br />

donoꞌo, Tomin karu kooto wapakida<br />

nuz ipai pidan nao, uruu dono<br />

Queen, Sheba sanaaba baꞌa zoo tinkidan<br />

nii Tomin karu kanaapu ati<br />

wuruꞌu pidan nao mashaa pai naouz<br />

kai. Ushaꞌapa num kauꞌan owaꞌa tin<br />

pawiizi iki munapo, munapo, amazada<br />

tokon iki napa, oaba taꞌa zon idi<br />

naꞌiki otomin paꞌa zon idi kai man<br />

kidaꞌo aimaa kan dauꞌu King Solomon<br />

diꞌiki. Mazan kai naꞌa pidan<br />

kai daꞌaꞌa, powaꞌaꞌo zii umana wunun<br />

Solo mon ai. 32 Aizii dii naꞌi tiꞌi Tominkaru<br />

kooto wapa-kidan donoꞌo naa<br />

ipai pidan nao. Uruu dono Nineveh<br />

san nao baꞌa zoo tin-kidan nii unao<br />

Tomin karu kanaapu ati. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan kotuaꞌa naa ĩaba tan<br />

dono Jonah kuwaa, sariapa paꞌan<br />

ĩtanawa tinan paꞌoian ai. Mazan kainaꞌa<br />

pidan kai daꞌaꞌa, powaꞌaꞌo zii<br />

umana wunun Jonah ai.<br />

Naꞌapam nii wananaa kanadapan<br />

(Mat<strong>the</strong>w 5:15; 6:22-23)<br />

33 “Aonaa naꞌiam zii pidan<br />

suu au zon lamp, udaunaꞌan utarata<br />

nuzu boon idi. Mishiꞌo rai man,<br />

lamp suu-kao dau naꞌan, umuudakao<br />

nii dokoꞌo lamp wiizi idaꞌa.<br />

Aizii pidan nao moro tan an, kaimanaꞌo<br />

nii ĩtuka pan ukanada pan<br />

kabaun nazoo. 34 Aizii wuruꞌu<br />

puawun kidaz, naꞌa paꞌo lamp<br />

kawan, ukanada pan punanaa<br />

ati. Aizii puawun kanada pan an<br />

kai man, ipaiꞌo nii punanaa mashaapan<br />

kanadaꞌo-karuꞌu. Mazan aizii<br />

puawun ishaan anaꞌa naa, punanaa<br />

mashaa pan nii maru taꞌo kaꞌa zoꞌo.<br />

35 Ukauꞌan puaitapa kizi paꞌi, panaadon<br />

aonaa kanadaꞌo nii puꞌidaꞌa,<br />

soo maru taꞌo kari kao nan. 36 Aizii<br />

punanaa kanada pan an ipai daunuu<br />

daꞌu, aonaa masakau daꞌu<br />

maru taꞌo nii naꞌii, kai manai ma naꞌo<br />

nii mana wun ukanada pan punanaa<br />

ipai dau nuu daꞌu. Naꞌapaꞌo nii<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 11<br />

192<br />

ukanada pan lamp kawan, tawuruꞌu<br />

kai manaꞌo raz mana wun ukanadapan<br />

puꞌidaꞌati.”<br />

Jesus kashadakowauan​<br />

​Jewnao zowaunaanao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 23:1-36; Mark 12:38-40)<br />

37 Aizii Jesus ipaian dau naꞌan<br />

paka dako tinan, Phari see naꞌakan<br />

uruu padapu iti, uaro apa naka kizi<br />

patuma. Uruu idi Jesus makon<br />

utuma udapu iti. Naꞌiaꞌa naa ĩsakana<br />

tan naꞌiki ĩaroo paꞌa zon naa.<br />

38 Mazan tuu kii Phari see diꞌitinpan<br />

Jesus dauꞌu. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan aonaa Jesus chi kaan pakaꞌu<br />

paaroo pan uaꞌii, ĩnao chikau zon<br />

kawan pakaꞌu. 39 Mazan sariapa<br />

Jesus kian Phari see ati, “Aizii unao<br />

Pharisee nao, kai man uchikau zon<br />

ukoopon naꞌiki uparaa pin barau.<br />

Mazan unyuku nuu kaꞌazo ii, tuukii<br />

utaa pan mishaꞌo raru-karu,<br />

naꞌiki tuu kii uai pan ushaꞌapa tan<br />

oii kidaꞌo aimaa kan. 40 Mishi unao<br />

maai ta pin-kai nao mana wun, uaitapa<br />

Tomin karu toma nii ipai wuruꞌu<br />

koopo naꞌiki paraapi barau kidaz.<br />

Kanom toma nii mooko uaita pan<br />

wuruꞌu unazoo kidaz kapam, aonaa<br />

Tomin karu mani? 41 Ukauꞌan utaa<br />

mishiꞌo rai man ukoopon wazoo naꞌiki<br />

uparaa pin wazoo kida, mapuraatanii<br />

nao ati. Ushaꞌapa tan an aimaa kan<br />

kida naꞌapa, mishiꞌo paꞌan wuruꞌu<br />

uchikai na nuz kai man-daun oiaꞌo ai.<br />

42 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

ubaiaa pan Pharisee nao! Mishi<br />

min ziiwa ubuu tan Tomin karu ati<br />

1/10 p wanyuku nui kaduu nuri banaa<br />

ziꞌinaba sodi kida. Mazan upuꞌu<br />

zii umarinaꞌa tan ushaꞌapa tan kaimanaꞌo,<br />

naꞌiki sakita paꞌo aimaa kan<br />

baꞌo ran pidan nao ati. Naꞌiki aonaa<br />

kapam umarain pan Tomin karu.<br />

Ipaiꞌo nii padamata ushaꞌapa tan<br />

kapam wuruꞌu kai kapa kidaꞌo raz<br />

aimaa kanuꞌu. Mazan, aonaa õkian<br />

mani uꞌati kai wuruꞌu, umari naꞌa taꞌa<br />

naa ubuu tan 1/10.<br />

43 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

ubaiaa pan Pharisee nao! Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan syna gogue ii, unau dapa<br />

usaka na tau zon umana wun kidaꞌo<br />

tabai paawaꞌa, baꞌo rai nao ai. Naꞌiki<br />

pidan nao iribai napa kizi ii aka, tuukii<br />

uai pan utaapa-kao umana wun<br />

kidaꞌo pidan nao nii. 44 Kashaꞌo raꞌo<br />

nii mana wun ubaiaa pan, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan unyuku nuu ikoda nii<br />

tawuruꞌu baara nai aonaꞌo raz ukainaa<br />

ba nan. Uruu idi pidan nao<br />

chiꞌi kaꞌan pan baara nai paawa an,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaa ĩaita pan<br />

ubaara nain.”<br />

45 Uruu idi bau daꞌapa pidan,<br />

tiichaa pauzo Moses kaki naori dauꞌu<br />

bii ikiꞌo kian Jesus ati, “Tiichaa,<br />

pupara dan idi kaika paꞌa, pudakoopan<br />

kapam waunao dikau daꞌo idaꞌan<br />

wuruꞌu, pupara da nuz naꞌapa.”<br />

46 Jesus kian uꞌati, “Kashaꞌo raꞌo<br />

nii mana wun ubaiaa pan kapam,<br />

unao tiichaa pauzo nao Moses kakinaori<br />

dauꞌu! Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

utoman kakinao rii doba taꞌa naa<br />

p 11:42 ubuu­tan Tomin­karu ati 1/10: Udakota-kao “ti<strong>the</strong>” English idaꞌan. Pubuutan<br />

bau daꞌapa pupao riba aka 10 niꞌo pupao riba aka diꞌiki Tomin karu ati.<br />

Numbers 18:25-32; Deuter on omy 14:22-29.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


193<br />

LUKE 11​, ​12<br />

mana wun, atii aonaꞌa naa pidannao<br />

kaꞌii ta nuz. Kai naꞌa unao<br />

padamata, mazan aonaa naꞌapainim<br />

zoobaba ukamin kaꞌu tan<br />

ĩdyaun. 47 Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

ubaiaa pan, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

kai man kida utoman Tomin karu<br />

prophetin nao baara naa kotuaꞌa<br />

naa. Ĩnao tawuruꞌu udokozu-daunnao<br />

zowi auzo nii nao kidaz kotuaꞌa<br />

naa. 48 Utoman idaꞌan ĩbaara naa,<br />

ukai naa bai nan naꞌapa unyuku nuu<br />

kapam udokozu-daun nao kawan,<br />

tuu kii unau baa pan wuruꞌu ĩzowiinuz<br />

Tomin karu prophetin nao<br />

kotuaꞌa naa. 49 Tomin karu, paaitapaa<br />

ban idaꞌan mana wun, uaitapa<br />

ipai dau nuu daꞌu ĩshaꞌapa tan nii<br />

aimaa kan kaika paꞌa. Uruu idiꞌo<br />

tawuruꞌu ukia nuz. ‘Õdyuu dan nii<br />

ĩꞌidiꞌiti prophet nao, naꞌiki apostlenao.<br />

Pabiꞌi kida zowii-karu nii<br />

naꞌiki pata kaꞌuta-karu nii wuruꞌu<br />

õdyuu da nii nao kidaz,’ kii ukiauzon<br />

kotuaꞌa naa. 50 Ukauꞌan wuruꞌu<br />

kai naouz pidan nao mashaa pan,<br />

ĩnaouꞌo niꞌi naa kabai aa pan wunao<br />

zannaꞌa Tomin karu prophetin naouz,<br />

zowii-kari wai nao kidaz kotuaꞌa naa,<br />

ama zada saka di nan diꞌiki. 51 Abel<br />

zowi auzo-kao diꞌiki, atii Zecha riah<br />

diꞌiti. Uruu Zecha riah zowii-kariwaiz<br />

Tomin karu Dapu naꞌiki altar,<br />

uzai kawao dapa-kizi nao sako daꞌa.<br />

Ipai ĩnao kida zannaꞌo nii wuruꞌu<br />

kai naouz pidan nao bai aa pan.<br />

Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz.<br />

52 “Kashaꞌo raꞌo nii mana wun<br />

ubaiaa pan, unao tiichaa pauzo nao<br />

Moses kaki naori dauꞌu. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan unao taapa nii padamata<br />

key, wuruꞌu aitapa-kinai diꞌitiꞌoraz.<br />

Unao naꞌapa aonaꞌo nii kapam<br />

umoro tan. Tuu kii mana wun<br />

uawau tapan pidan nao, wuruꞌu<br />

moro taꞌa zoi naouz padamata naꞌiti.”<br />

53-54 Aizii Jesus kodi tan daunaꞌan<br />

Phari see dapu iki, uruꞌu naa<br />

tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />

dauꞌu, naꞌiki Pharisee nao, dakoo pan<br />

uruu tuu kii, naꞌiki tuu kii kapam<br />

ĩkasha dan wuruꞌu ukuwaa kidaz.<br />

Uruu idi ĩpishaan naa Jesus pabiꞌinaaka<br />

kidaꞌo aimaa kan dauꞌan.<br />

Wuruꞌu ĩpishauta nuz uruu naꞌapa,<br />

ĩkimu di nan kari kao nan ĩaba taꞌa zon<br />

naꞌa pam nii udakoꞌa tin ipai wuruꞌu<br />

papara dan kidaz. Ĩaipan pazaa matan<br />

uruu naꞌiki pakaaka paan uruu,<br />

udakoꞌa tin an ĩpara dan panaꞌiti.<br />

Pidannao kakinao-kao Phariseenao<br />

kaduz ai<br />

(Mat<strong>the</strong>w 10:26-27)<br />

12 1 Aizii pidan nao kaa wan<br />

ĩkasa baꞌui nan Jesus idaꞌati<br />

iriba, iriba, atii ĩkidaꞌu aaka pan.<br />

Pidan nao kasa baꞌuin pan puꞌu, Jesus<br />

kian patomi napa-kida nii nao ati,<br />

“Uzau din paꞌi, aonaa kizi utamakapan<br />

wuruꞌu Pharisee nao kaduz<br />

kidaz, kadima naꞌo raz uiribai nan<br />

naꞌiki utuu baru dinan, naꞌapa yeast<br />

tuu baru daꞌa kan kawan poroom-biꞌi.<br />

Ĩaipan kari kao nan patukapa-kao<br />

kai manai nao pidan nao kawan,<br />

mazan aonaa mishiꞌo mani<br />

wuruꞌu. 2 Mazan ipai dizapa-kariwai<br />

kidaz, ipaiꞌo nii uaida-kida-kao.<br />

Naꞌiki ipai wuruꞌu taapa-kari waiz<br />

mashaa, ipaiꞌo nii uai tapa-kidakao.<br />

3 Ukauꞌan naꞌapam puki au zon<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 12<br />

194<br />

maru taꞌo-karuꞌu, ipaiꞌo nii uabatakida-kao<br />

kanadaꞌo-karuꞌu. Naꞌiki<br />

kanom mashau daꞌuꞌo puko waadan<br />

kabaun nazo ii, diiwaꞌo nii<br />

ukowaada-kao pidan nao baoko painapa-kizi<br />

ii.<br />

Marii kizi kichanaꞌiki-karu​<br />

​Tominkaru ai<br />

(Mat<strong>the</strong>w 10:28-31)<br />

4 “Aizii õkian unao ati õpao narunao.<br />

Manaꞌa utariaꞌa naꞌa wunao<br />

aiaꞌa, zowiaꞌo raz pidan. Ĩzowian<br />

dau naꞌan pidan, uruu ukaduz<br />

ĩshaꞌa pata nii. 5 Mazan õkian uꞌati,<br />

utarii paꞌan Tomin karu ai, uruu<br />

mishiꞌo paꞌan umaꞌo za kan. Uzowian<br />

dau naꞌan pidan, ukaboo tan niizu<br />

Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti. Ukauꞌan<br />

õkian unao ati, uruu ai paꞌan<br />

utarii. 6 Aonaa mooko bakaꞌi au daꞌu<br />

parikowaru nao selli auzo-kao dono,<br />

ĩwinipi naa soo dyaꞌu tam puraata<br />

sodi kida kari kao nan? Mazan upuꞌu<br />

zii aonaa bau daꞌapa Tomin karu<br />

manyuku nuu tan ĩdyaun. 7 Naꞌiki atii<br />

uaitapa zii naꞌa pau daꞌum uzowauda<br />

kida uzowau idaꞌa. Ukauꞌan manaꞌa<br />

utariaꞌa naꞌa. Aita nii man unao,<br />

powaꞌaꞌo zii mana wun umarai napakao,<br />

iribaꞌo parikowaru nao ai.”<br />

Pidan mabaaꞌazoꞌo ukakuwaapan​<br />

​Jesus dauꞌu<br />

(Mat<strong>the</strong>w 10:32-33; 12:32; 10:19-20)<br />

8 “Õkowaa dan nii uꞌati aimaa kan<br />

mishiꞌo. Naꞌiaꞌo ram pidan kowaa daꞌo<br />

õpida nan paugaru ipai pidan nao<br />

kanaa puꞌu, naꞌa paꞌo nii kapam<br />

Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, kowaa dan<br />

upida nan uruu, ipai Tomin karu<br />

angelin nao abata pan puꞌu. 9 Mazan<br />

naꞌiaꞌo ram pidan kowaa daꞌo pidannao<br />

kanaa puꞌu pamari naꞌa tan<br />

õgaru, naꞌa paꞌo nii kapam õmarinaꞌa<br />

tan uruu Tomin karu angelin nao<br />

kanaa puꞌu.<br />

10 “Naꞌiaꞌo ram pidan dakoo paꞌo<br />

Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, upuꞌaꞌo<br />

nii mazan uDaru mainaa ba tan<br />

wuruꞌu dikauda kidaꞌo raz upara dan<br />

udauꞌan. Mazan aizii pidan wuruꞌu<br />

dakoo paꞌo raz Kai manaꞌo Doro naa,<br />

aonaa naꞌa painim nii umainaa batakao<br />

wuruꞌu upara da nuz.<br />

11 “Aizii, uzaa mata-kao dono,<br />

naꞌiki unaꞌaka-kao dono syna gogue<br />

iti kida, naꞌii kizi upishaa-kao. Oo<br />

unaꞌaka-kao dono nao ba nai nao<br />

kanaapu iti. Aizii ĩpishaan donoꞌo<br />

naa unao naꞌii, manaꞌa utariaꞌa naꞌa,<br />

oo udopii dinaꞌa naꞌa udawa tan dauꞌu<br />

naꞌa pam nii udakoꞌa tin ĩpara dan.<br />

12 Ushaꞌapa num kauꞌan Kai manaꞌo<br />

Doro naa kamin kaꞌu tan nii pugaru.<br />

Uruu idaꞌanaꞌo nii puaita pan naꞌapam<br />

nii pudakoꞌa tin pidan nao<br />

para dan uruu dono.”<br />

Pidan diꞌitinpaꞌo​<br />

​pakapuraatanun dauꞌu<br />

13 Aizii pidan nao bii iki, baudaꞌapa<br />

pidan kian Jesus ati,<br />

“Tiichaa, pudyuuda õꞌina wuzu buutan<br />

kapam õidi wau nii, wuru diꞌikiꞌi<br />

aimaa kan kida wadaru waꞌa kaniaz<br />

pamawa kan idi.”<br />

14 Mazan Jesus kian pidan ati,<br />

“Kanom zaa mata nii mooko õgaru<br />

buu taꞌo nii aimaa kan patumaaka<br />

pugaru naꞌiki puꞌina wuzu ati?”<br />

15 Uruu idi powaꞌa zii koshan Jesus<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


195<br />

LUKE 12<br />

kian ipai pidan nao ati, “Asakiꞌi,<br />

uzaudi napa paꞌi. Aonaa kizi<br />

uaipaa biꞌian naꞌiki unaꞌa zoota pan<br />

pabiꞌi naaka sodi kida aimaa kan.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan kashaꞌa pauzikaru<br />

idaꞌan aonaa pidan ikodan<br />

konau kii-karu naꞌiki kai manaꞌo<br />

mashaapa-karu,” ukian ĩꞌati.<br />

16 Udaunaꞌan Jesus kowaa dan<br />

naa ĩꞌati diꞌi tinapa-kinai kuwai.<br />

Kaika paꞌo wuruꞌu kuwai ukowaadaniaz<br />

ĩꞌati: “Kai naꞌa pidan<br />

kapuraata nuꞌo, naꞌiki kai naꞌa utaapanii<br />

udaruꞌo ama zada, uzaka pun<br />

wiizi kida. Uruu dono ipai upaoriba<br />

kida kaa kan mado waaka kida paꞌidiwaru.<br />

17 Uruu idi udiꞌitin pan, naꞌiki<br />

ukian panyuku nuu ii. ‘Naꞌapa dii<br />

paꞌi õshaꞌapa tinan, aonaa naꞌiam<br />

nii õkasa baꞌuan õpaoriba aka kida.’<br />

18 Udaunaꞌan ukian panyuku nuu ii.<br />

‘Õai tapa naꞌa pam nii õshaꞌapa tinan.<br />

Õsoꞌoo biꞌian nii ipai wuruꞌu õshaꞌapauz<br />

dapu naa kidaz, õtoma kizi<br />

powaꞌa zii udaru kidaꞌo mana wun<br />

uwadaun nii. Uruu kai manaꞌo niꞌi<br />

naa naꞌii õkasa baꞌuan ipai õpaoriba<br />

aka, naꞌiki ipai baꞌo ran kaduz kida<br />

aimaa kan. 19 Uruu dau naꞌan õkian<br />

nii õnyuku nuu ii. Aizii kai naꞌaꞌa<br />

naa diriꞌi, diriꞌi wanyuku nui, naꞌiki<br />

aimaa kan kida kasa baꞌuu-kao.<br />

Turuaꞌo nii õmashaa pan uꞌidaꞌan<br />

kotuaꞌiki, iribaꞌo nii wunu õdobatan<br />

uꞌidaꞌan. Aizii aonaꞌo niꞌi naa<br />

kanom dauꞌati õdopian. Õnaꞌan niꞌi<br />

naa kabau nuꞌu, soo õaro apa tinan<br />

naa, naꞌiki õtuzapa tinan naa naꞌiki<br />

õkonau kii tinan niꞌi naa kari kao nan.’<br />

20 “Mazan uruu dono Tomin karu<br />

kian uꞌati. ‘Mishi pugaru maai ta pinkaꞌo<br />

pidan. Aizii wuru wamaru tan<br />

idaꞌaꞌa õsoꞌo tan nii punizo wan naꞌiki<br />

pumawa kan nii. Aizii ipai pupao riba<br />

aka naꞌiki ipai aimaa kan wuruꞌu<br />

pukasa baꞌuu nii kidaz, kanomaꞌo<br />

niꞌi naa zaama taz?’ ”<br />

21 Udaunaꞌan Jesus kian naa<br />

koshan pidan nao ati, “Naꞌapa kapam<br />

wuruꞌu pidan nao, diꞌitin pai naouz<br />

soo pakapu raa ta nun dauꞌu. Kai naꞌa<br />

diriꞌiꞌi naa ĩkasa baꞌuan papuraa tan<br />

naꞌiki pashaꞌa pauz kida dii naꞌi tiꞌo<br />

tan naa niꞌi. Mazan Tomin karu tukapan<br />

ĩdyaun mapu raa tan ziwu nao nii,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaa ĩshaꞌapatinan<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati.”<br />

Manaꞌa udopiidinauzoꞌo naꞌa,<br />

Tominkaru taan nii aimaakan uꞌati<br />

(Mat<strong>the</strong>w 6:25-34)<br />

22 Udaunaꞌan Jesus kian patominapa-kida<br />

nii nao ati, “Aonaa<br />

ukazi wada paꞌa naꞌa uzowau udiꞌitinpan<br />

idaꞌan kanomaꞌo nii unika<br />

naꞌiki utuza ukakupa-kinaa nii,<br />

oo kamicha ukai wadan nii dauꞌan.<br />

23 Mishiꞌo rai man kakupa-karu,<br />

powaꞌaꞌo umana wunun wanyuku nui<br />

ai, naꞌiki nanai, powaꞌaꞌo umanawunun<br />

kamicha ai. 24 Aushaa<br />

udiꞌi tapa wato nao. Aonaa ĩpao winan,<br />

aonaa ĩkasa baꞌuan papao riba<br />

aka, aonaa ĩdapu nii oo aonaa<br />

ĩtoman kabaun kida pakasa baꞌuu<br />

kizi nii papao riba aka. Mazan<br />

Tomin karu taapa nii, naꞌiki upaapa<br />

nii paꞌan ipai ĩdyaun. Aita nii man<br />

unao, powaꞌaꞌo zii umana wunun<br />

kotuꞌuz nao ai.<br />

25 “Turuu mani pidan ikodan<br />

pakakupa-kinaa nii kotuaꞌiki zaa,<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 12<br />

196<br />

padiꞌitin pan idaꞌan tuu kii wuru<br />

dauꞌaꞌa aimaa kan kidaz? 26 Aizii<br />

pumatu ruu kan an puiko dan<br />

masakau daꞌu puka kupa-kinaa nii,<br />

pudiꞌi tin pan idaꞌan kaziwa. Kan dii<br />

nii mooko pukazi wada paꞌa zon zii<br />

puzowau baꞌo ran aimaa kan kida<br />

dauꞌati?<br />

27 “Aushaa udiꞌi tapa ama zada<br />

ii akaꞌo soosoi, konau nam kida<br />

utukapa-kao. Padamata aonaa ĩkaudi<br />

nan, aonaa ĩtoman pakami chan<br />

nii. Mazan õkowaa dan nii unao ati,<br />

upuꞌu zii King Solo mon, umana wun<br />

kidaꞌo ushaꞌa pauz, umana wunuꞌo<br />

umashaa pan. Mazan upuꞌu zii<br />

aonaa ukami chan konau na man<br />

wuru kawanuꞌu konau nam kidaꞌoraz<br />

soosoi. 28 Tomin karu taapa nii<br />

naꞌiki ukaka mi chan tapa nii konaunam<br />

pinidi kida baara ii akaꞌo.<br />

Aiziꞌo putuka paꞌa kan baara ii akaꞌo<br />

pinidi, kai man naꞌiki ziwu. Mazan<br />

wai kanaꞌan ipaiꞌo nii ukawaodakao,<br />

tikazi shara waa-kao nii uꞌidi.<br />

Aonaꞌo nii mooko Tomin karu saabaan<br />

naꞌiki ukaka mi chan tan unao<br />

powaꞌa zii? Mishi unao masakaudaꞌu<br />

sodiꞌo kari kao nan umishi dan.<br />

29 Ukauꞌan aonaa ukazi wa daꞌa naꞌa<br />

uzowau, udiꞌitin pan idi tuu kii,<br />

uaita paꞌa zon idi kanomaꞌo nii<br />

unika, oo kanomaꞌo nii utuza. 30 Soo<br />

wunaouꞌu maai tapa-kaꞌo raz mishiꞌo<br />

Tomin karu, ĩnao paꞌan kaziwadapauzo<br />

nao pazowau naꞌapa. Udaru<br />

Tomin karu, ipai uaita pan wuruꞌu<br />

uai panuz naꞌapa kidaꞌo aimaa kan.<br />

31 Mishiꞌo rai man udiꞌi tinapa tuu kii<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌu,<br />

naꞌiki umashaapa kai man upara dan<br />

kawanaꞌati. Uruu idi utaan nii uꞌati<br />

wuruꞌu naꞌapa kidaꞌo raz aimaa kan.<br />

Naꞌapam kashaꞌapauzi-karu​<br />

​aokazi ii<br />

(Mat<strong>the</strong>w 6:19-21)<br />

32 “Õdai nao, aonaa utariaꞌa naꞌa<br />

unaꞌa pau daꞌu sodin idi kari kaonan.<br />

Konau kiaꞌo nii paꞌan udaru<br />

Tomin karu taan kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan unao ati, wuruꞌu zaamatai<br />

naouz uruu panao ba naa nii.<br />

33 Uselliaꞌa naa ushaꞌa pauz kida,<br />

utaa kizi puraata pata kaꞌu tinainao<br />

ati. Ukapu raa tan kizi naꞌiki<br />

ukashaꞌa pauz kizi aokazi ii paꞌan.<br />

Naꞌii aonaꞌo nii paꞌan uipaiu zon,<br />

naꞌiki aonaꞌo paꞌan koidi miki nao<br />

koida pan wuruꞌu ushaꞌa pauz kidaz.<br />

Naꞌiki aonaꞌo nii paꞌan mazi nao<br />

nikan wuruꞌu ushaꞌa pauziz. 34 Aizii<br />

naꞌiam an pidan taa pan pashaꞌapauz,<br />

kari kao nanuꞌo nii utaa pan<br />

panyuku nuu wuru diꞌitiꞌi, utaapakiziz<br />

pashaꞌa pauz.<br />

Zaudinaꞌo poitorui<br />

35 “Zau din paꞌa naa paꞌi<br />

pumashaapa, pukai wada paꞌa naa<br />

pukami chan, naꞌiki tuu din paꞌa<br />

naa putaapa puza dao. Naꞌiki maoda<br />

paꞌa naa putaapa pulampan.<br />

Panaa don mashaꞌapa kii kaꞌo nii<br />

aimaa kan shaꞌa paꞌa kan. 36 Naꞌapa<br />

puzau dapa tin, poi torui nao zaudapau<br />

zon kawan panao ba naa kaa wan,<br />

mazi dai nao aroapa-kizi iki. Aizii<br />

ĩnao ba naa kaa wan, udau-dauan<br />

panii nom, kadiman ĩdaꞌa taꞌa kan<br />

panii nom uꞌati. 37 Kai manaꞌo nii<br />

mana wun wunao nyuku nuuꞌu poi-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


197<br />

LUKE 12<br />

torui naouz, ĩnao ba naa ikodan idi<br />

ĩdyaun poko dapa, naꞌiki zaudi napa.<br />

Õkowaa dan nii unao ati naꞌa pam nii<br />

ĩnao ba naa shaꞌapa tinan. Usoꞌo tan<br />

dau naꞌan pachaa ki tan, udyuudan<br />

nii ĩsaka na tan. Udaunaꞌan<br />

umaoko dan niꞌi naa poi torui nao<br />

wanyuku nuu nii miisa q baaraꞌa.<br />

Naꞌiki udyuu dan niꞌi naa ĩaroo pan.<br />

38 Kai manaꞌo nii mana wun poi toruinao<br />

nyuku nuu, panao ba naa ikodan<br />

idi ĩdyaun zaudi napa, naꞌiki pokodapa,<br />

ukaa wan puꞌu tomun-zikon<br />

oo tomun-zikon dau naꞌan.<br />

39 “Aizii pidan kada puꞌo aitapan<br />

an mani naꞌa painim koidi miki<br />

morotinaꞌa zon padapu, aonaꞌo nii<br />

uwaꞌa kan padapu. Mazan unaꞌian nii<br />

uzauda pan oo uawu nuu ta pan, naꞌiki<br />

aonaꞌo nii ukashaa pan koidi miki<br />

shaa zoan papanii nomiz naꞌiki aonaꞌo<br />

nii ukashaa pan umoro tan padapu<br />

nazo iti. 40 Aizii unao, naꞌapaꞌa naa<br />

paꞌi kapam umashaapa zaudi napa.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan aonaꞌo nii<br />

uaita pan naꞌa painim nii Dao nai ora<br />

Aokazi Ikiꞌo kaa wan. Ukaa wan nii<br />

umazau di napa kan puꞌu.”<br />

Poitoruinao dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 24:45-51)<br />

41 Sariapa Peter kian Jesus ati,<br />

“Wanao ba naa, kai wuruꞌu pukakuwaa<br />

tina nuz diꞌi tinapa-kinai kuwai<br />

idaꞌan, soo waunao atiꞌo kai wuruꞌu?<br />

Oo ipaiꞌo bao kopa waunao naꞌiki<br />

pidan nao atiꞌo kapam?”<br />

42 Jesus kian uꞌati, “Naꞌiaꞌo ram<br />

poi torui zowau naa kai naꞌa mishiꞌo<br />

ukau dinau zon kai man, izoꞌa ti aa baꞌo,<br />

naꞌiki aita paa baꞌo kapam. Uruuꞌo<br />

nii nao ba nai zaa mata kazowauta<br />

paꞌo nii ipai aimaa kan, naꞌiki<br />

pidan nao wuruꞌu mashaa pai nao<br />

kidaz udapu ii. Taa paꞌo nii kai man<br />

baꞌo ran poi torui nao naꞌiki taaꞌo nii<br />

ĩwanyuku nuu nii kai man naꞌiki<br />

patumaaka, wanyuku nui maoko<br />

dauzo-kao kawanaꞌati, naꞌapa<br />

panao ba naa aitan kawanaꞌati<br />

uꞌati. 43 Kai manaꞌo nii mana wun<br />

poi torui nyuku nuu, unao ba naa<br />

kaa wan an naꞌiki uiko dan uruu<br />

kai man ukau dinan, ipai ushaꞌapatan<br />

wuruꞌu panao ba naa dyuuda nii<br />

kidaz ushaꞌapa tan. 44 Õkowaa dan<br />

uꞌati mishiꞌo, unao ba naa dyuu dan<br />

nii uawu nuu ta pan ipai aimaa kan<br />

wuruꞌu paꞌidi wau kidaz.<br />

45 “Mazan aizii wuruꞌu poi toruiz,<br />

zaa mata-kari waiz poi torui nao naoba<br />

naa nii, kian an panyuku nuu ii,<br />

‘Ei, kotuaꞌa naa õnao ba naa makon,<br />

atii diꞌi aonaa zii ukaa wan.’ Uruu<br />

dau naꞌan upatakaꞌu tan naa naꞌiki<br />

ubaꞌi zita pan naa wuruꞌu baꞌo ran<br />

poi torui naouz, daonai ora nao naꞌiki<br />

zun nao. Aizii uruu, umashaa pan<br />

uaro apa tinan naa, utuzapa tinan<br />

naa, naꞌiki upoꞌidi pan naa kari kaonan.<br />

46 Mazan bau daꞌapa kamoo<br />

unao ba naa kaa wan nii. Ukaa waꞌakan<br />

nii mashaꞌapa kiaka, poi torui nao<br />

nao ba naa mazaudi napa kan puꞌu,<br />

aonaꞌo nii uaita pan panao ba naa<br />

kaa wan. Uruu dono upatakaꞌu tan<br />

nii wuruꞌu poi torui nao nao ba naaz<br />

tuu kiaꞌo idaꞌan mana wun. Naꞌapaꞌo<br />

Luke<br />

q 12:37 miisa: English idaꞌan, table.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 12<br />

198<br />

nii upata kaꞌuta-kao pidan nao<br />

dikin ta pai nao kawan, aonaꞌo raz<br />

ĩmishidaꞌa zon.<br />

47 “Aizii poi torui, wuruꞌu aitapaꞌo<br />

raz padamata ipai kanom<br />

panao ba naa aiapa nii, oo dyuudanii<br />

kida ushaꞌapa tan paꞌati. Mazan<br />

upuꞌu aonaa ushaꞌapa tinan sakita,<br />

padyuuda-kao kawanaꞌati. Uruu<br />

dikin ii ubaꞌi zii-kao nii tuu kii.<br />

48 Mazan aizii poi torui, aonaꞌo uaitapan<br />

kanom panao ba naa aiapa nii<br />

shaꞌa pata-kao paꞌati, mazan upuꞌu<br />

kowas utiwaan pashaꞌapa tan aimaakan,<br />

mazan ushaꞌa pata nuzu panaꞌiti<br />

kari kao nan. Aizii ushaꞌapa tan idi<br />

aimaa kan panaꞌiti, ubaꞌi zii-kao nii<br />

udikin ii masakau daꞌu. Aizii naꞌapam<br />

udiriꞌin aimaa kan taa-kao<br />

pidan shaꞌapa tan nii, naꞌa paꞌo nii<br />

kapam uaiapa-kao ushaꞌapa tan<br />

aimaa kan, utaa-kao kawanaꞌati<br />

uꞌati. Aizii pidan wuruꞌu taa-kariwaiz<br />

uꞌati powaꞌa zii aimaa kan<br />

ushaꞌapa tan nii, powaꞌaꞌo nii zii<br />

kapam uaiapa-kao ushaꞌapa tan<br />

aimaa kan, utaa-kao kawanaꞌati<br />

uꞌati.”<br />

Jesus kaawan ubuutaaka-kidaꞌanan<br />

pidannao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 10:34-36)<br />

49 Jesus kian, “Õwaꞌa tin daꞌatiꞌi,<br />

õdyuuda-kao idi õpuꞌuka daꞌa nan<br />

tikazi imiꞌi baara an. Kadima naꞌo raꞌa<br />

naa padamata õai pan õmaoda-kidanuz.<br />

50 Naꞌiki kai naꞌa zii kapam<br />

kashaꞌo raꞌo baiaapa-kidaꞌa zoo-kao<br />

õꞌati. Naꞌiki õapichauta-kida-kao nii<br />

ubaoko iti, pidan apichauta-kida-kao<br />

kawan wunu baoko iti uchikaawunuu-kao<br />

dono. Kashaꞌora utaa pan<br />

õnyuku nuu, kadima naꞌo raꞌa naa<br />

padamata õai pan ushaꞌapa taꞌakakao,<br />

uipai aka kiziꞌi naa. 51 Kanom<br />

uzauda-kidan õshaꞌapa taꞌa nan<br />

wuruꞌu õkaa wa nuz daꞌatiꞌi? Õnaꞌakan<br />

kai manaꞌo mashaapa-karu,<br />

pidan nao mashaapa kizi kai man<br />

bao kopa wuru ama zada baara anaꞌa?<br />

Õkowaa dan nii unao ati kanom<br />

dauꞌa tiꞌo wuruꞌu õwaꞌa tinuz. Õwaꞌatin<br />

daꞌatiꞌi imiꞌi baara ati, aonaa<br />

õbao kopa taꞌa nan mani pidan nao,<br />

mishiꞌo rai man õbuu taaka-kidaꞌanan<br />

paꞌan pidan nao pairi ban nao<br />

kida ai. 52 Uruu idi pidan nao buutaaka<br />

pan niꞌi naa pairi ban nao kida<br />

ai. Panaa don kai naꞌa bakaꞌi au daꞌu<br />

pidan nao mashaa pai nao bao kopa<br />

pau dai nao tuma bau daꞌa paꞌo kabaun<br />

idaꞌa. Panaa don idikinau daꞌuꞌo nii<br />

pidan nao ĩnao bii iki zaama tan<br />

õgaru panao ba naa nii, uruu dikin<br />

ii wuruꞌu dyaꞌuta mai naouz toꞌoran<br />

niꞌi naa ĩꞌati. Panaa don dyaꞌu tamaꞌo<br />

nii ĩzaama tan õgaru panao ba naa<br />

nii, uruu dikin ii wuruꞌu idiki naudaꞌui<br />

naouz toꞌoran nii ĩꞌati. 53 Naꞌiki<br />

darui nao toꞌora-kizai ta pan nii paudai<br />

nao daonai ora nao, õgaru dikin<br />

ii, panaa don ĩdainao kidaꞌo nii<br />

toꞌora-kizai tapa padaru nao õgaru<br />

dikin ii. Naꞌiki daroi nao toꞌorakizai<br />

ta pan nii pau dai nao zun nao<br />

õgaru dikin ii. Panaa don ĩdainao<br />

zun naouꞌo nii toꞌora-kizai tapa<br />

padaro nao. Naꞌiki zun nao toꞌorakizai<br />

ta pan nii padinizo nao õgaru<br />

dikin ii, panaa don ĩdinizo naouꞌo nii<br />

toꞌora-kizai tapa pai mauzo nao, õgaru<br />

dikin ii.”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


199<br />

LUKE 12​, ​13<br />

Jesus kakinaowan pidannao,<br />

abatapainao ukuwaa<br />

(Mat<strong>the</strong>w 16:2-3)<br />

54 Udaunaꞌan Jesus kian ipai<br />

pidan nao abata pai nao ati, “Aizii<br />

naꞌa painim utuka pan ishaꞌiz maruta<br />

dinan wakadapu iki, sariapa<br />

ukian. ‘Akaa waꞌati wunu.’ Atii<br />

kaawa mishi wunu. 55 Aizii naꞌapainim<br />

utuka pan an awaru waꞌatin<br />

udaba iki napa. Uruu idi ukian nii,<br />

‘Akaa wii chaꞌo nii ama zada aizii.’<br />

Atii wiicha mishi ama zada naꞌapain.<br />

56 Unao taa pin pai nao kai manaꞌo<br />

kaiki niꞌi! Uaitapa ukowaa dan<br />

aimaa kan shaꞌapaꞌa zon. Aizii<br />

utuka pan idaꞌan ishaꞌiz maru tan<br />

uaitapa wunu waꞌatin. Naꞌiki awaru<br />

idaꞌan, uaitapa ama zada wiichan<br />

nii. Mazan kanom niꞌo mooko aonaa<br />

uaita pan ukowaa dan, kanom niꞌo<br />

wuruꞌu õshaꞌa paapa nuz aimaa kan<br />

kida kai, daꞌa naꞌa imiꞌi baara an?”<br />

Pidan saabaa-kidan​<br />

​pakasharutaakapan<br />

(Mat<strong>the</strong>w 5:25-26)<br />

57 Jesus kian koshan, “Kan dii<br />

nii mooko aonaa uaita pan uai pan<br />

ati, naꞌa pam aimaa kan shaꞌa patakao<br />

kai man naꞌiki saki tapa? 58 Aizii<br />

pukasharu taa ka pan an pidan tuma.<br />

Uruu dikin ii unaꞌa kan pugaru<br />

koo towapa-kizai iti. Mazan ukaawakidan<br />

uaꞌii pugaru naꞌiti, puti waa<br />

pusaa baa-kidan punyuku nuu<br />

utuma. Aonaan an pushaꞌ apatinan<br />

naꞌapa, mishiꞌo nii uawau tan<br />

pugaru kooto wapa-kidauzo pidan<br />

kanaapu iti. Udaunaꞌan kootowapa-kidauzo<br />

pidan taan niꞌi naa<br />

pugaru police kaꞌu iti, uruꞌo niꞌi<br />

naa kaboota pugaru taraa-kizai iti.<br />

59 Õkian puꞌati, punaꞌian nii, atii<br />

pukawi nipi naa tan ipai dau nuu daꞌu<br />

aiapa-kari wai pukodita-kinaa nii.”<br />

Pidannao zowii-kao<br />

13 1 Uruu dono pidan nao kaawan<br />

Jesus idaꞌati, naꞌiki<br />

ĩkowaa dan uꞌati, naꞌa pam Pilate<br />

zowii-kidau zon Galilee Baara<br />

ikiinao pidan nao Tomin karu Dapu<br />

ii, ĩkawao da pan puꞌu paꞌuza Tominkaru<br />

ati. 2 Sariapa Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Kai wuruꞌu ukaku waa pa nuz õꞌati<br />

kaika paꞌa, utiwaan ukowaa dan õꞌati<br />

ĩmawa kan kaika paꞌa, paꞌoian idiꞌo<br />

mana wun tuu kii, baꞌo ran Galilee<br />

Baara san nao ai? 3 Aonaa paꞌoian<br />

idiꞌo mani tuu kii baꞌo rai nao ai,<br />

wuruꞌu ĩmawa ka nuz kaika paꞌa.<br />

Aizii unao, umatanawa tin kan an<br />

uꞌoian ai, umawa kan nii kapam.<br />

4 Aizii mani mooko tao nawuꞌu, 18<br />

pidan nao mawa kai naouz, dokoaꞌo<br />

kabaun dikian idi ĩdyaun Siloam ii,<br />

Jeru salem iaꞌo raz. Ĩꞌoian idiꞌo manawun<br />

tuu kii puaita pan ipai baꞌo ran<br />

Jeru salem san nao ai? 5 Õgaru, õkian<br />

aonaa paꞌoian idiꞌo mani tuu kii baꞌorai<br />

nao ai wuruꞌu kabaun zowi a nuz<br />

ĩdyaun. Aizii unao, umatanawatin<br />

kan an uꞌoian ai, umawa kan nii<br />

kapam,” Jesus kian ĩꞌati.<br />

Paoribai makaakaꞌazookaꞌo<br />

dauaꞌo<br />

6 Jesus kowaa dan diꞌi tinapakinai<br />

kuwai. Kaika paꞌo wuruꞌu<br />

kuwaiz: “Kai naꞌa pidan pao waꞌo<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 13<br />

200<br />

dizoo-karu uuda pazaka pun ii.<br />

Fig kiaꞌo udakota-kao. Atii baꞌoran<br />

dono zii kapaori baꞌo makon<br />

naꞌiti, utuka paꞌa nan naa papao riba<br />

kaa kan, mazan aonaa bau daꞌapa<br />

uiko dan papao riba aka. Baꞌo ran<br />

dono umakon koshan. Atii naꞌapa<br />

umakoꞌ an pan aonaa bau daꞌapa<br />

uiko dan papao riba aka. 7 Uruu idi<br />

ukian papao riba taa piki ati. ‘Aizii<br />

idiki nau daꞌuꞌu naa wunu õawu nuutaꞌan<br />

pan õpaoriba kaa kan, mazan<br />

aonaa bau daꞌapa zii õiko dau zon<br />

uꞌaka. Ukauꞌan, aizii pubaro taꞌa naa<br />

paꞌi ukadu naa. Aonaa kanom niꞌi<br />

naa utaapa-kao, madi wau tapa kaꞌa<br />

naa mana wun uzaama ta pan zakapu<br />

baara.’ 8 Mazan paori bai taa piki<br />

kian. ‘Marinaꞌa zii sho man unaꞌan<br />

baudaꞌa paꞌa naa wunu. Õsaa baan<br />

niiz kai man, naꞌiki õkicha dan nii<br />

uoroda an õkaboota kizi nii tapiꞌiza<br />

diki, uziwu-kinaa nii, panaa don<br />

uruu dau naꞌan kaa kaꞌo niiz. 9 Aizii<br />

ukaa kan an baꞌo ran wunu kaimanaꞌo<br />

nii unaꞌan. Mazan aizii,<br />

uma kaaka kan an uruu turuaꞌa naa<br />

paꞌan ubaro taꞌaka-kao,’ ukian.”<br />

Jesus saabaanii zun dauaꞌo<br />

10 Bau daꞌapa kamoo Jesus<br />

kakuwaa pa tinan Jew nao ati, synagogue<br />

ii, Sookapa-karu Kamoon<br />

dono. 11 Uruu dono naꞌiaꞌo zun, oiaꞌo<br />

doro nai zaama tapa nii. 18 wunu<br />

odawuꞌu korau din pan, aonaa naꞌapam<br />

kowas osaki tapa dinan. 12 Aizii<br />

Jesus tuka pan oroo, sariapa ukian<br />

oꞌati, “Õdada koo, aizii õsoꞌo tan<br />

puri naa puꞌai.” 13 Udaunaꞌan upishataꞌa<br />

kan naa oroo, sariapa kowas<br />

odawuꞌu saki tapa dinaꞌa kan. Tuu kii<br />

okonau kii-kidan Tomin karu.<br />

14 Uruu idi tuu kii kazowau tapaꞌo<br />

syna gogue toꞌoran, patuka pan<br />

idi Jesus kaku dan wuruꞌu zunaz<br />

Sookapa-karu Kamoon dono.<br />

Udaunaꞌan wuruꞌu kazowau ta paꞌo<br />

choo chi apa-karu kian ipai pidan nao<br />

ati, “Kai naꞌa 6 kamoo taa-kao, pidan<br />

kau din-kinaa nii. Ukauꞌan uwaꞌati<br />

uruu dono uai pan an ukakuda-kao<br />

urinaa ai. Mazan Sookapa-karu<br />

Kamoon dono aonaa turuu uwaꞌatin,”<br />

ukian.<br />

15 Sariapa Jesus dakoꞌa tin<br />

upara dan, naꞌiki ukian ĩꞌati, “Unao<br />

taa pin pai nao kai manai nao nii<br />

kaiki niꞌi! Aonaa mooko ubuzuu tauzon<br />

naꞌiki uawau tau zon ubooin, oo<br />

ukawa ron wunu diꞌiti, ĩtuzaꞌa zon an<br />

wunu Sookapa-karu Kamoon dono?<br />

16 Aizii mani mooko aoroꞌo Abra ham<br />

takaan-dau nuzo, Satan watuda pa niaz<br />

18 wunu? Aonaa mooko kapam turuu<br />

obuzuuta-kao Sookapa-karu Kamoon<br />

dono?” 17 Tuu kii pidan nao dakoo painao<br />

Jesus baꞌa zoin pan, paaba tan idi<br />

upara dan naꞌapa. Aizii baꞌo rai nao<br />

tuu kii paꞌan ĩkonau kii-kidan patukapan<br />

ipai wuruꞌu Jesus shaꞌa pata nuz<br />

kai man kidaꞌo mana wun aimaa kan.<br />

Jesus kowaadan dyaꞌutam kuwai<br />

Tominkaru naobanai-tinan dauꞌu<br />

(Mat<strong>the</strong>w 13:31-33; Mark 4:30-32)<br />

18 Jesus kian pidan nao ati,<br />

“Kanom kawan dii Tomin karu<br />

nao ba nai-tinan, naꞌapa dii paꞌi<br />

õkowaa da nuz?”<br />

19 Uruu idi ukian, “Kaika paꞌo<br />

kawa nuꞌo wuruꞌu Tomin karu nao-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


201<br />

LUKE 13<br />

ba nai-tina nuz. Aizii pidan pao wan<br />

duu so diꞌo mustard uuda pazaka pun<br />

ii. Udaunaꞌan usodaꞌa kan naa udaru<br />

naꞌapa zakapu ii akaꞌo paori bai kida<br />

dokoꞌan kawan, atii kotuꞌuz nao<br />

waꞌatin ĩtomaꞌa nan naa pashimaka<br />

nii uwaoda kaduꞌan kida.”<br />

20 Udaunaꞌan ukian koshan ĩꞌati,<br />

“Kanom kawan dii õkai naa ba tan<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan. Naꞌapa<br />

dii paꞌi õkowaa da nuz?” 21 Uruu<br />

idi ukian, “Kaika paꞌo kawa nuꞌo<br />

wuruꞌu Tomin karu nao ba nai-tinanuz.<br />

Naꞌapa zun tomau zon kawa nuꞌo<br />

bread. Ozaama tan masakau daꞌu<br />

poroom basii zoꞌati, udaunaꞌan<br />

omuu dan masakau daꞌu yeast<br />

upooda-kinaa nii, masakau daꞌu<br />

dau naꞌan upoo daꞌa kan naa udaru.”<br />

Mazowaꞌo paniinom dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 7:13-14, 21-23)<br />

22 Aizii Jesus mako paa nan<br />

dono Jeru salem iti, utomi napakidaa<br />

nan pidan nao wuruꞌu udaru<br />

kidaꞌo naꞌiki duu sodi kidaꞌo wiizai<br />

nao kawanaꞌati. 23 Bau daꞌapa<br />

pidan naꞌii pishaan Jesus, “Naoba<br />

nai, naꞌa pau daꞌum sodiꞌo nii<br />

kari kao nan pidan nao kazan naatinan<br />

papata kaꞌuta-kao ai paꞌoian<br />

dikin ii?” ukian.<br />

Sariapa Jesus kian ipai abatapai<br />

nao ati. 24 “Maꞌo za kaꞌa naa paꞌi<br />

utiwain, umorota kizi wuru idaꞌa naꞌa<br />

mazowaꞌo raz panii nom. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan iribaꞌo nii pidan nao tiwaan<br />

pamoro tan naꞌan, mazan aonaꞌo<br />

nii ĩturuan ĩmoro tan. 25 Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan ukaa wan nii naꞌiti,<br />

kada puꞌo tara taꞌa kan puꞌaꞌa naa<br />

papanii nomiz. Uruu idi unaꞌian niꞌi<br />

naa ukadi shita pan paniba ii, udaudau<br />

pan naa panii nom, naꞌiki ukian<br />

nii, ‘Nao ba nai, pudaꞌata panii nom<br />

waꞌati.’ Mazan nao ba nai kian nii uꞌati.<br />

‘Aonaa õai ta pan unao, aonaa õai tapan<br />

naꞌikiꞌo ram uwaꞌa tin.’ 26 Uruu idi<br />

unao kian nii uꞌati. ‘Waaroo pauzo nii<br />

naꞌiki watuzauzo nii shaꞌatii putuma.<br />

Naꞌii aka shaꞌatii pukaku waapa tinauzon<br />

wawiizi ii aka.’ 27 Mazan ukian<br />

nii koshan unao ati. ‘Õkii shaꞌatii uꞌati,<br />

aonaa õai ta pan unao, aonaa õai ta pan<br />

naꞌikiꞌo ram uwaꞌa tin. Ukauꞌan umako<br />

õꞌai diꞌikiꞌi, ipai unao shaꞌa paa pauzonao<br />

oiaꞌo.’ 28 Tuu kiaꞌo nii udopian,<br />

uzaa dan nii tuu kii naꞌiki ukuzo wan<br />

nii uudako, utuka pan an Abra ham,<br />

Isaac, Jacob, naꞌiki ipai kotuaꞌo Tominkaru<br />

prophetin nao, mashaa pan<br />

kai man Tomin karu nao ba nai-tinapakizi<br />

ii, uwaꞌaka-kao puꞌaꞌa naa paniba<br />

ii. 29 Uruu dono iribaꞌo nii baꞌo ran<br />

kaduz pidan nao waꞌatin waoko iki,<br />

wakadapu iki, naꞌiki wadabaazi iki<br />

kanaapu kida. Naꞌiki ĩsaka na tan<br />

nii konau kiaꞌo aroapa-karu idaꞌati,<br />

wuruꞌu Tomin karu nao ba nai-tinapakizi<br />

iaꞌo raz. 30 Uruu dono, pidan nao<br />

aonaꞌo ĩtaapa-kao umana wunuꞌo nii<br />

kai, mazan dii naꞌi tiꞌi umana wunuꞌo nii<br />

ĩtaapa-kao. Naꞌiki pidan nao umanawunuꞌo<br />

ĩtaapa-kao kai, dii naꞌi tiꞌi<br />

aonaꞌo nii ĩtaapa-kao umana wunuꞌo<br />

nii paꞌan,” Jesus kian ĩꞌati.<br />

Jesus kashaꞌora-kidan​<br />

​Jerusalem sannao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 23:37-39)<br />

31 Naꞌapain Jesus kakuwaa patinan<br />

dono, pabiꞌi kida Pharisee nao<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 13​, ​14<br />

202<br />

waꞌatin Jesus idaꞌati, naꞌiki ĩkian<br />

uꞌati, “Pumako paꞌi diꞌikiꞌi wawiizi<br />

iki. Pumako baꞌo ran wii zai iti,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan nao ba nai<br />

Herod dako tan pazowii-kidan<br />

pugaru.”<br />

32 Mazan Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Umako Herod diꞌiti, taa pinaꞌo raz<br />

aita paꞌo nii. Ukowaada uꞌati õkian,<br />

õsoꞌoo pan nii oiaꞌo doro nai nao<br />

pidan nao diꞌiki, naꞌiki õkaku dan<br />

nii pidan nao kida parinaa ai. Õkaudi<br />

nan nii aizii, wai kanaꞌan, naꞌiki<br />

idiki nau daꞌu tan kamoo idaꞌa, uruu<br />

õkaꞌii taꞌa kan naa õkau din-kizi. Kii<br />

paꞌi ukowaada uꞌati õpara dan.<br />

33 Upuꞌaꞌo nii mazan õdobata paanan<br />

aizii, wai kanaꞌan, naꞌiki baꞌo ran<br />

kamoo. Aonaa turuu Tomin karu<br />

prophetin zowii-kao naꞌiam karikao<br />

nan, mazan uzowii-kao nii soo<br />

Jeru salem ii.”<br />

34 Aizii diꞌi kai kapa Jesus paradan<br />

wii zai Jeru salem atiꞌi. Ukian,<br />

“Jeru salem, Jeru salem, pugaru<br />

diꞌikii nao pidan nao zowii pauzo nii<br />

Tomin karu prophetin nao. Naꞌiki ĩnao<br />

zowi auzo nii paboori idi pidan nao<br />

dyuuda-kari wai naouz kaku waapaꞌa<br />

nan ĩꞌati. Tuu kiaꞌo padamata<br />

õaipau zon õdokoba tan ipai bao kopa<br />

pidan nao, wuruꞌu mashaa pai naouz<br />

puꞌidaꞌa, naꞌapa kuruku kasa baꞌukan<br />

kawan pau dai nao pakutuba<br />

waranuꞌu. Mazan aonaa ĩkashaa pinaꞌa<br />

zon õꞌati. 35 Uruu idi Tomin karu<br />

muu dan naa ĩdyaun naꞌiki aonaꞌo<br />

niꞌi naa powaꞌa unyuku nuu pan<br />

wuruꞌu kabaun ĩtorii napa kiziz.<br />

Naꞌiki õkowaa dan nii aimaa kan<br />

mishiꞌo, aonaꞌo nii powaꞌa ĩtuka pan<br />

õgaru, atii dii naꞌi tiꞌi, ĩkian donoꞌo<br />

nii zii õdauꞌan, ‘Marii Tomin karu<br />

kai manan, wuru atiꞌi Nao ba naiz,<br />

kaa waꞌo raz uai pan kawanaꞌati.’ ”<br />

Jesus kakudan pidan Sookapakaru<br />

Kamoon dono<br />

14 1 Bau daꞌapa kamoo Jesus<br />

makon uaroo paꞌa nan Pharisee<br />

dapu iti, uruu kazowau ta paꞌo<br />

pamin-Phariseennao. Aizii wuruꞌu<br />

uaroo paꞌa nanuz Sookapa-karu<br />

Kamoon donoꞌo. Uruu idi naꞌiaꞌa<br />

naa pidan nao diꞌita pan Jesus kaimanai<br />

man, ĩtuka paꞌa zon ushaꞌapa tan<br />

aimaa kan. 2 Upuꞌaꞌa naa pidan poodapaꞌo<br />

utabaꞌu, naꞌiki uanoba waꞌatin<br />

Jesus idaꞌati. 3 Sariapa Jesus kian<br />

wunao atiꞌi, tiichaa pauzo nao Moses<br />

kaki naori dauꞌu, naꞌiki Pharisee nao<br />

ati. Ukian ĩꞌati, “Naꞌapa dii kakinao rii<br />

taa-kari waiz waꞌati dyuu dan shaꞌapatin-karu?<br />

Ukashaapa wakaku dan<br />

karinaꞌo pidan Sookapa-karu Kamoon<br />

dono, oo aonaa?” 4 Mazan aonaa baudaꞌapa<br />

pidan dakoꞌa tin Jesus para dan.<br />

Udaunaꞌan upisha taꞌa kan naa wuruꞌu<br />

pidanaz, sariapa ukaku daꞌa kan.<br />

Udaunaꞌan udyuu dan naa umakon.<br />

5 Uruu dau naꞌan ukian naa koshan<br />

pidan nao ati, “Aizii mani diꞌi unao<br />

dani, oo utapiꞌi zan waotan an munapoꞌo<br />

mowaꞌun shaa wata, aonaa mani<br />

usoꞌo ta nuzu Sookapa-karu Kamoon<br />

dono?” 6 Mazan aonaa ĩaita pan naꞌapam<br />

padakoꞌa tin Jesus para dan.<br />

Pidan morowautapaꞌo<br />

naꞌiki kadapuꞌo dauaꞌo<br />

7 Jesus tuka pan pabiꞌi kida<br />

pidan nao tuu kii ĩaipan pasaka-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


203<br />

LUKE 14<br />

na tan umana wun kidaꞌo tabai<br />

idaꞌa. Uruu idi upara dan ĩꞌati<br />

diꞌi tinapa-kinai kuwai idaꞌan,<br />

kaika paꞌo wuruꞌu ukia nuz ĩꞌati:<br />

8 “Naꞌa painim udapada-kao dono<br />

aroo paꞌo nii mazi dai nao diꞌiti,<br />

manaꞌa usaka na taꞌa naꞌa umana wun<br />

kidaꞌo tabai idaꞌa. Panaa don kainaꞌa<br />

kada puꞌo dapa dan umana wun<br />

kidai nao pidan nao powaꞌaꞌo zii uꞌai.<br />

9 Udaunaꞌan kada puꞌo, wuruꞌu dapadaꞌo<br />

raz unao waꞌatin nii uꞌidaꞌati<br />

naꞌiki ukian nii uꞌati, ‘Marii paꞌan<br />

arawu sakana tan daꞌaꞌa,’ ukian nii.<br />

Uruu idi usaka na tan niꞌi naa naꞌiam<br />

kari kao nan. Uruu idaꞌan ubaꞌa zootin-kida-kao.<br />

10 Ukauꞌan naꞌa painim<br />

udapada-kao dono, manaꞌa usakana<br />

taꞌa naꞌa umana wun kidaꞌo<br />

tabai idaꞌa, mishiꞌo rai man usakanata<br />

panaꞌi ti napu. Aizii kada puꞌo<br />

wuruꞌu dapa daꞌo raz unao, utukapan<br />

idi usaka nata pan naꞌii, ukian<br />

nii uꞌati. ‘Daꞌati paꞌan puwaꞌa tiꞌi<br />

õpao naru, pusaka nata kizi umanawunuꞌo<br />

tabai idaꞌa.’ Uruu idi ipaiꞌo<br />

nii pidan nao tuka pan putaapa-kao<br />

umana wunuꞌo nii. 11 Naꞌiaꞌo ram<br />

pidan tuu kiaꞌo uai pan pakazo wauta<br />

pan pidan nao, bau daꞌapa kamoo<br />

Tomin karu waranui tapa-kidan nii<br />

uruu baꞌo rai nao ati. Naꞌiki naꞌiaꞌoram<br />

pidan waranui tapa-kidi naꞌo,<br />

mazan bau daꞌapa kamoo Tomin karu<br />

zaama tan nii uruu kazowau ta paꞌo<br />

nii baꞌo rai nao.”<br />

12 Udaunaꞌan Jesus kian aroapakidaꞌo<br />

ati paugaru, “Naꞌa painim<br />

putoman an aroapa-karu, aonaa<br />

pudapa daꞌa naꞌa pupao naru nao,<br />

naꞌiki puꞌina wuzu nao, oo puiriban<br />

nao, naꞌiki kapu raa tan kidai nao<br />

pidan nao wuruꞌu pudapu dazaba<br />

an kidai naouz. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ĩnao naꞌa paꞌo nii kapam<br />

ĩaroapa-kidan pugaru, uruu naꞌapaꞌo<br />

idaꞌan ĩkawi nipi naa tan wuruꞌu<br />

paaroo pauzo nuz puꞌidaꞌa. 13 Mazan<br />

naꞌa painim putoman an aroapakaru,<br />

pudapada mapuraata nii nao,<br />

uꞌachoon nao, r naꞌiki machiꞌikakai<br />

nao, naꞌiki ushaawun nao.<br />

14 Unaꞌa pan dono, konau kiaꞌo nii<br />

pugaru. Ushaꞌapa num kauꞌan aonaꞌo<br />

nii kowas ĩkaꞌii tan pakawa daun tan<br />

wuruꞌu paaro apa-kida-kaoaz. Mazan<br />

Tomin karu kawi nipi naa tan nii paꞌan<br />

pugaru dii naꞌi tiꞌi, ukadishita-kidan<br />

dono mawa kai nao pidan nao, wuruꞌu<br />

izoꞌa tii nao kidaz upara dan.”<br />

Jesus kakuwaapan tuubaruꞌo<br />

aroapa-karu dauꞌu<br />

(Mat<strong>the</strong>w 22:1-10)<br />

15 Aizii bau daꞌapa pidan Jesus<br />

min-aro apa tinan, uaba tan idi<br />

wuruꞌu Jesus para da nuz kaika paꞌa,<br />

sariapa ukian Jesus ati, “Konaukiaꞌo<br />

nii zii mana wun pidan nao,<br />

ĩaroapa-kida-kao dono Tomin karu<br />

nao ba nai-tinapa-kizi ii.”<br />

16 Mazan Jesus kian uꞌati,<br />

“Bauka pai man pidan toman udaruꞌo<br />

aroapa-karu, udapada iriba pidannao.<br />

17 Aizii aroapa-karu kamoon<br />

donoꞌo naa, udyuu dan naa papoi toru<br />

Luke<br />

r 14:13 uꞌachoon­nao: pidan shaka taꞌo aonaa unanaa patumaa kan, panaa don aonaa<br />

uanoba kai manan, oo utain, oo naꞌiaꞌo ram kari kao nan ushaꞌa pau zin.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 14<br />

204<br />

dapa dan kan dapada-kari wai nao<br />

pidan nao, marii kiziꞌi naa ipai ĩwaꞌatin,<br />

ĩaroapa naka kiziꞌi naa. 18 Mazan<br />

ipai dapada-kari wai nao pidan nao,<br />

kai naꞌa ĩpara dan kida.<br />

“Kiwii niꞌo kian poi torui ati,<br />

‘Akara chii, aonaa õturuu dinan. Kainaꞌa<br />

paꞌi õtorian zakapu, ukauꞌan<br />

õmakoꞌo zon naꞌiti wuruꞌu õawu nuutan<br />

kaꞌa zoo nuz. Ukauꞌan aonaꞌo nii<br />

õmakon aroapa-karu diꞌiti. Pukowaada<br />

kizi naꞌapa punao ba naa ati.’<br />

19 “Baꞌo ran kian uꞌati, ‘Akarachii,<br />

aonaa õturuu dinan. Kai naꞌa<br />

paꞌi õtorian 10 boi nao, kaudinainao<br />

nii zakapu ii. Ukauꞌan õmakon<br />

wuruꞌu õtiwaaꞌa nan naa ĩkau di naaban.<br />

Ukauꞌan aonaꞌo nii õmakon<br />

aroapa-karu diꞌiti. Puko waada kizi<br />

naꞌapa punao ba naa ati.’<br />

boi­nao kau­din-kida-kao (14:19)<br />

20 “Baꞌo ran kian, ‘Akara chii,<br />

aonaa õturuu dinan. Dii kiꞌi zii paꞌi<br />

õmazi daꞌa ka nuꞌu. Uruu idi aonaa<br />

õturuu dinan õmakon aroapa-karu<br />

diꞌiti. Puko waada kizi naꞌapa punaoba<br />

naa ati.’<br />

21 “Udaunaꞌan poi torui kiwaꞌakan<br />

naa, naꞌiki ukowaada ipai<br />

panao ba naa ati wuruꞌu parada-karu<br />

kidaz. Uruu idi tuu kii unao ba naa<br />

toꞌoran. Udaunaꞌan ukian papoi toru<br />

ati. ‘Kadiman, aizii õaiapa pumakon<br />

ipai kazoo kidaꞌo dunapo kawanaꞌati<br />

naꞌiki mazoo kidaꞌo dunapo<br />

kawanaꞌati wuruꞌu donoi an kidaꞌoraz.<br />

Puna naka kizi daꞌati wuruꞌu<br />

mapuraata nii nao kida pidan nao,<br />

machiꞌika-kai nao, ushaawun nao,<br />

naꞌiki tokoo zaꞌuu pai nao kida.’<br />

22 “Uruu idi poi torui makon<br />

padyuuda-kao kawanaꞌati.<br />

Udaunaꞌan ukaa wan naa, naꞌiki<br />

ukian panao ba naa ati. ‘Kai naꞌaꞌa<br />

naa õkaawa-kidan pidan nao puparadan<br />

kawanaꞌati, mazan kai naꞌa zii<br />

tabai mawa zoo kidaꞌo.’<br />

23 “Uruu idi nao ba nai kian<br />

papoi toru ati. ‘Aizii pumako naꞌiki<br />

pukoraꞌuu donoi tokon ii aka, naꞌiki<br />

donoi dawun ii aka punaꞌaka kizi<br />

pidan nao daꞌatiꞌi wuruꞌu mashaapai<br />

nao kidaz naꞌiiꞌaka. Marii<br />

ĩkawa zoo tan õdapu paida.’<br />

24 “Pidan nao kaa wan daunaꞌan,<br />

nao ba nai kian. ‘Aizii õkian<br />

nii unao ati, aonaꞌo nii bau daꞌapa<br />

pidan, wuruꞌu dapada-kari wai naouz<br />

padamata mawaꞌa tiꞌi zoo-kai naouz,<br />

tiwaan õwanyuku nuu idionaa,<br />

aonaa masakau daꞌu,’ ukian ĩꞌati.”<br />

Diꞌitinapa-karu kiwiin kaudin-karu<br />

uaꞌii Jesus ati<br />

(Mat<strong>the</strong>w 5:13; 10:37-38; Mark 9:50)<br />

25 Bau daꞌapa kamoo, iriba pidannao<br />

makon kasa baꞌu-kasa baꞌuan<br />

Jesus dawuꞌati. Pamakopa-kizi an,<br />

Jesus mashaa dinaa nan, naꞌiki ukian<br />

ĩꞌati. 26 “Naꞌiaꞌo ram pidan tomin paꞌo<br />

naꞌiki aipinaꞌo õpoi toru nii, mazan<br />

tuu kiaꞌo mana wun umarain pan<br />

pairi ban nao, padaro, pau dai aro,<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


205<br />

LUKE 14​, ​15<br />

pau dai nao, paꞌina wuzu nao naꞌiki<br />

padada koo nao pamarain pan ai<br />

õgaru, naꞌiki tuu kiaꞌo umarain pan<br />

pamashaa pan kai man oo tuu kiaꞌo<br />

ukaro din pan, aonaa turuu udaꞌanan<br />

õgaru, naꞌiki ukau dinan õtuma.<br />

27 Naꞌiaꞌo ram pidan aonaꞌo unaꞌakaꞌa<br />

zon pacrossan naa, s aonaa turuu<br />

udaꞌanan naꞌiki ukau dinan õtuma.<br />

Aizii naꞌiaꞌo ram pidan aonaꞌo uai pan<br />

pazowii-kao õgaru dikin ii, aonaa<br />

turuu udaꞌanan õgaru, naꞌiki ukaudinan<br />

õtuma.<br />

28 “Naꞌiaꞌo ram bau daꞌapa pidan<br />

unao biiꞌi kai daꞌaꞌa, tomaꞌo udaruꞌo<br />

kabaun, pamadiꞌi tapa kan puꞌu<br />

naꞌa pau daꞌum nii puraata pakaiwaan<br />

patoma-kinaa nii naꞌiki<br />

paipai-kinaa nii wuruꞌu padapuz?<br />

29 Mazan pamadiꞌi tinapa kan puꞌu,<br />

upuꞌu zii utoman kabaun wiizi nii,<br />

naꞌiki usaki taꞌa kan naa kabaun<br />

toron naa kida nii. Mazan aonaꞌa<br />

naa ukaꞌii tan paipaian wuruꞌu<br />

kabaun pato maꞌa zoo niaz. Aizii<br />

ipai pidan nao dobaa pai nao kida<br />

naꞌan, pakawan zii ĩtuka pan utoron<br />

kida saki tin pan. Uruu idi ĩbani kiitan<br />

niizu, naꞌiki ĩshaa zoo tinan nii<br />

wuru dauꞌaꞌa pidan tomaꞌa zoꞌo raz<br />

padamata kabaun. 30 Naꞌiki ĩkian nii<br />

udauꞌan. ‘Akaa, kotuaꞌa naa arawu<br />

saki tan padapu toron naꞌa, atii diꞌi<br />

aonaa zii ushaꞌapa taua nuz, aonaa<br />

naꞌa painim nii uipai a nuz’ ĩkian nii<br />

udauꞌan.<br />

31 “Aizii mani, king dako tan an<br />

pamizaa taaka pan, naꞌiki kai naꞌa<br />

10,000 usoldyaan nao. Umizaa taakapaꞌa<br />

zon baꞌo ran king tuma. Aizii<br />

wuruꞌu baꞌo ran king idaꞌa 20,000<br />

soldyaa nao, powaꞌaꞌo zii mana wun<br />

ĩiriban usoldyaan nao ai. Aonaꞌo<br />

nii mani mooko usaka na tan naꞌiki<br />

udiꞌitin pan kiwiin pamizaa taaka pan<br />

uaꞌii, utukapa kizi paturuan naꞌiki<br />

pakaꞌii tan pamizaa taaka pan baꞌo ran<br />

king tuma, doba taꞌo zii usoldyaannao<br />

paꞌai? 32 Aizii uaita pan an<br />

pamaturuu kan utuma, sari aa paꞌo<br />

nii udyuuda-kidan papara dan baꞌoran<br />

king diꞌiti umuna pon puꞌu zii,<br />

ukowaada-kidan uꞌati aonaꞌa naa<br />

umizaa taaka paꞌa zon, mazan ĩkaimanaaka<br />

kiziꞌi naa powaa iti.”<br />

33 Udaunaꞌan Jesus kian<br />

koshan ĩꞌati, “Naꞌapa kapam pidan<br />

kaudinaꞌa zon an õꞌati. Marii udiꞌitinpan<br />

kiwiin. Aizii uwaꞌakaꞌa zon an<br />

mishi wuruꞌu pamarai napa nii kidaz,<br />

pairi ban nao naꞌiki ipai aimaa kan<br />

kida. Naꞌa paꞌo pidan turuu paꞌan<br />

ukau dinan õꞌati.<br />

34 “Kai manaꞌo wuruꞌu duwuz,<br />

mazan duwu manaun anaꞌa naa,<br />

aonaa naꞌa pam ukuzu baa-kao<br />

powaa iti. 35 Uruu idi aonaa powaꞌa<br />

ukai manan, atii paori bai diꞌiti,<br />

aonaa ukai manan. Uruu idi ukabootaꞌaka-kao<br />

niꞌi naa. Pukaki naon an<br />

puaba taꞌa naa kakinao rii!”<br />

Waziwadinaꞌo kaznizo dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 18:12-14)<br />

15 1 Bau daꞌapa kamoo, iriba<br />

pidan nao zaa maa pauzo-<br />

Luke<br />

s 14:27 unaꞌa­kaꞌa­zon pacrossan­naa: ubaiaa pan kashaꞌo raꞌo oo uzowii-kao nii padaꞌanpan<br />

dikin ii Jesus.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 15<br />

206<br />

nao tax puraatan naa naꞌiki baꞌo ran<br />

oiai nao pidan nao kaa wan ĩabataꞌa<br />

nan Jesus kuwaa. 2 Uruu idi<br />

Pharisee nao, naꞌiki kai naꞌa baꞌorai<br />

nao tiichaa pauzo nao Moses<br />

kaki naori dauꞌu, ĩnao kada koinpan<br />

paꞌati aaka kida Jesus dauꞌu.<br />

Kaika paꞌo wuruꞌu ĩkia nuz: “Arawu<br />

nau baa zii pidan nao kaa wan<br />

paꞌidaꞌatiꞌi, wuruꞌu aitapa-kari wainao<br />

kidaz ĩshaꞌa paa pan dikauda<br />

kidaꞌo aimaa kan, atii uaro apa zii<br />

ĩtuma,” ĩkian.<br />

3 Sariapa Jesus para dan diꞌitinapa-kinai<br />

kuwai idaꞌan ĩꞌati.<br />

Kaika paꞌo wuruꞌu ukia nuz. 4 “Dii<br />

mani unao aroapa tin-kidan an 100<br />

uꞌuza kaznizo nao baara ii aka, aizii<br />

mani bau daꞌapa kaznizo waziwadinan<br />

pairi ban nao ai. Naꞌapa dii<br />

mani pushaꞌ apa tinan? Aonaa mani<br />

puwaꞌa kaꞌa kan naꞌii ipai dau nuudaꞌu<br />

wuruꞌu iribai naouz kaznizo nao,<br />

pudawa taꞌa nan idi wuruꞌu baudaꞌapaꞌo<br />

raz kaznizo waziwa dinan? Mishi<br />

pudawa tinan nii udauꞌu diꞌiiꞌakaꞌa<br />

atii puiko da nuzu. 5 Aizii puikodan<br />

idi wuruꞌu waziwa dinaꞌo raz<br />

kaznizo, tuu kii pukonau kii-kidanuz<br />

naꞌiki sariapa pudoko ba ta nuz.<br />

6 Udaunaꞌan pudo koba tan naaz atii<br />

pudapu iti. Aizii pukaa wan sariapa<br />

pudapada-kidan pupao naru nao,<br />

naꞌiki pudapu dazaba an kidai nao<br />

pidan nao, naꞌiki pukian ĩꞌati. ‘Tuukii<br />

mana wun õkonau kian aizii,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan õiko dan idi<br />

õꞌuza waziwa dinaꞌo pairi ban nao ai.<br />

Ukauꞌan õai pan aizii wakonau kian<br />

bao kopa.’<br />

7 “Aizii õkowaa daꞌa zon aimaakan<br />

unao ati. Tuu kiaꞌo nii mana wun<br />

konau kii-karu aokazi ii, bau daꞌapaꞌo<br />

pidan tanawa tinan an paꞌoian<br />

ai. Wunao konau kii-kida-kao aiaꞌa,<br />

iribai naouz pidan nao, aonaꞌo raz<br />

naa ĩꞌitii man kanom ai pata nawatinan<br />

powaꞌa.”<br />

Zuna waziwadaꞌo papuraatan<br />

8 Jesus kian koshan, “Aizii mani<br />

zun tiwaꞌo padiriꞌi dan papuraa tan<br />

sodi kida. Kai naꞌaꞌa naa okasabaꞌu<br />

kan 10 wiziꞌi kidaꞌo puraata. t<br />

Bau daꞌapa kamoo odobaa-kidan<br />

naꞌiki owazi wadan bau daꞌapa<br />

papuraa tan. Naꞌa pam nii puaitapan<br />

oshaꞌapa tinan? Sari aa paꞌo<br />

nii osuuan palampan odoro tan<br />

wuruꞌu puraa taz, udaunaꞌan<br />

oparauan nii ipai padapu nazoo,<br />

odoro tan papuraa tan kai manaiman<br />

ipai kabaun nazo an, atii<br />

oikoda nuzu. 9 Aizii oiko dan<br />

dau naꞌa nazu, sariapa odapa dan<br />

bao kopa papao naru nao, naꞌiki<br />

pidan nao wuruꞌu padapu dazaba<br />

an kidaꞌo raz ĩmashaa pan. Uruu<br />

idi okian ĩꞌati. ‘Tuu kii mana wun<br />

õkonau kian aizii, õiko dan idi<br />

õwazi wada nii õpuraa tan. Õaiapa<br />

bao kopa ukonau kian õtuma aizii.’ ”<br />

10 Udaunaꞌan Jesus kian ĩꞌati, “Aizii<br />

õkowaa dan nii uꞌati aimaa kan.<br />

Naꞌa paꞌo nii kapam Tomin karu<br />

angelin nao konau kian tuu kii aokazi<br />

t 15:8 10 wiziꞌi kidaꞌo puraata: Greek para dan idaꞌan drach mas. Bau daꞌapa drachma,<br />

bau daꞌa paꞌo kamoo kaudin-karu winipi naa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


207<br />

LUKE 15<br />

ii, bau daꞌa paꞌo pidan tanawa tinan<br />

an paꞌoian ai.”<br />

Pidan konaukii-kidan paudani<br />

kaawan powaa ati<br />

11 Udaunaꞌan powaꞌa zii koshan<br />

Jesus kian ĩꞌati, “Kai naꞌa pidan<br />

dyaꞌu tamaꞌo udai nao daonai ora nao.<br />

12 Aizii dawuꞌi chan kian padaru ati.<br />

‘Paapaa, kaiꞌi naa õai pan putaan<br />

õꞌati aimaa kan kida, naꞌiki pushaꞌapauz<br />

kida, wuruꞌu õzaama tan<br />

niꞌo raz kida pumawa kan daunaꞌan.’<br />

Uruu idi ĩdaru buu tan naa<br />

ĩkawanaꞌati ipai wuruꞌu pazaamatapa<br />

nii kidaz ama zada, naꞌiki<br />

uzai nao, naꞌiki ipai baꞌo ran aimaakan<br />

kida, ubuu tan naaz ĩkawanaꞌati.<br />

13 Aonaa zii naꞌa pau daꞌum kamoo<br />

doba tan, uruꞌu naa udani wuruꞌu<br />

udawuꞌi cha nuz selli aꞌa kan naa ipai<br />

ama zada, naꞌiki baꞌo ran aimaakan<br />

kida, wuruꞌu buuta-kari waiz<br />

paꞌati. Uruu dau naꞌan, umakon naa<br />

munapo, munapo baꞌo ran wii zai iti.<br />

Unaꞌaka ipai dau nuu daꞌu papuraa tan<br />

wuruꞌu taa-kari wai kidaz ushaꞌapauz<br />

winipi naa nii. Naꞌii akaꞌa naa<br />

umashaa pan, ukai waan naa naꞌiki<br />

ukaboo tan naa papuraa tan madoronaa-daun.<br />

14 Aizii uipaian dau naꞌan<br />

kai man-daun papuraa tan, uruꞌu naa<br />

zamazi kaa wan tuu kii, uruu wii zai<br />

diꞌiiꞌaka. Aizii uruu udopian naa,<br />

aonaꞌa naa uiko dan pawanyukunuu<br />

nii. 15 Uruu idi umakon pidan<br />

naꞌii san diꞌiti, naꞌiki upishaan naa<br />

pakau din-kizi nii uꞌati. Uruu idi<br />

pidan zaama tan naa uruu taa paꞌo<br />

nii paꞌuza kooshi nao. 16 Naꞌiaꞌa naa<br />

ukau dinan, naꞌiki unaꞌa zoota pan<br />

naa kooshi nao wanyuku nuu idionaa<br />

kida. Kiaꞌa zoo uai pan panikan<br />

abaapa wuruꞌu kooshi nao wanyukunuu<br />

idionaa kidaz. Mazan aonaa<br />

kanom taan uwanyuku nuu nii.<br />

dao­nai­ora waꞌa­kaꞌo padaru,<br />

udaunaꞌan ukau­dinan utaapan<br />

kooshi­nao (15:13-16)<br />

17 “Bau daꞌapa kamoo udiꞌitinpan,<br />

uruu idi ukian paai pan ati,<br />

‘Naꞌa pau daꞌum kai naꞌa õdaru poitoru<br />

nao? Ĩnao kari kao nan paꞌan<br />

ĩwanyuku nuu taa-kao, naꞌiki ĩaroopan<br />

nii abaapa, atii kai naꞌaꞌo nii zii<br />

ĩwanyuku nuu waꞌakun kida. Aizii<br />

kai naꞌa õgaru daꞌa naꞌa õpata kaꞌutinan<br />

atii naꞌa paꞌo nii õmawa kan<br />

õzama zin idi. 18 Õkiwan niꞌi naa<br />

mooko powaa iti õdaru diꞌiti,<br />

naꞌiki õkian nii uꞌati, “Paapaa,<br />

õshaꞌa pata zii mishi oiaꞌo aimaakan<br />

Tomin karu ati, naꞌiki pugaru<br />

ati. 19 Aonaa turuu powaꞌa aizii<br />

pudako tan õgaru pudani nii, mazan<br />

aizii putaa paꞌa naa õgaru, naꞌapa<br />

putaa pau zon kawan pupoi toru nao.”<br />

Õkian nii õdaru ati,’ ukian. 20 Uruu<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 15<br />

208<br />

idi ukadishi tan, mazan umakoꞌokan<br />

naa. Naꞌikiꞌi naa umakon atii<br />

umao napa tan. Munapo zii udaru<br />

tuka pan uwaꞌa tin duna pota. Tuukii<br />

ukamu nan-kida nuzu. Uruu idi<br />

sariapa umakon uꞌidiꞌiti, kadimanaꞌo<br />

idaꞌan. Ukaa wan pau dani<br />

diꞌiti, sariapa udoko ba ta nuzu naꞌiki<br />

ukissi tanuzu pakao zoo ati. 21 Aizii<br />

udani kian uꞌati. ‘Paapaa, õshaꞌa pata<br />

zii mishi oiaꞌo aimaa kan Tominkaru<br />

ati, naꞌiki pugaru ati. Aonaa<br />

turuu powaꞌa aizii pudako tan õgaru<br />

pudani nii.’ 22 Mazan sariapa udaru<br />

dapa dan papoi toru nao naꞌiki ukian<br />

ĩꞌati. ‘Kadiman, unaꞌaka umanawunuꞌo<br />

kamicha ukai wadan nii,<br />

naꞌiki unaꞌaka kaꞌusa bai uꞌati,<br />

naꞌiki unaꞌaka kapam daz kidii ukaiwadan<br />

nii. 23 Udaunaꞌan umako paꞌi<br />

uzowii naka kizi kakiwi niꞌo tapiꞌiza,<br />

waaro apa kizi aizii, naꞌiki wakonaukii<br />

kizi bao kopa. 24 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan, diꞌo raz õdani mainaabatinaꞌo<br />

raꞌa naa, mazan diꞌi uaidi nan<br />

aizii kakupa, naꞌiki uruu pozawa taꞌo<br />

waꞌai, mazan mashaꞌapa kiaka ukaawan<br />

naꞌiki uiko din waunao powaa<br />

ati.’ Aizii poi torui nao shaꞌapa tan<br />

dau naꞌan ipai aimaa kan, uruꞌu naa<br />

ĩaroo pan.<br />

25 “Aizii baꞌo ran udani, wuruꞌu<br />

tunaru naouz, makoꞌo zakapu iti<br />

uruu naꞌapain. Udaunaꞌan upadantan<br />

naa, aizii umao napa tan puꞌaꞌa<br />

naa padapu ati, uabata shamoro<br />

aran, naꞌiki pidan nao konau pan.<br />

26 Uruu idi udapa dan bau daꞌapa poitorui<br />

naꞌiki upishaan uruu. ‘Kanom<br />

kai wuruꞌu kai nao shaꞌa paa paniazuꞌu?’<br />

ukian uꞌati. 27 Poi torui kian<br />

uꞌati. ‘Kai naꞌa puꞌina wuzu kaa wan<br />

powaa ati. Uruu idi pudaru zowiikidan<br />

tapiꞌiza ukaki wi ni dapaniaz<br />

aroapa-kinai nii. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ukonau kii-kidan idi ukaawan<br />

kai man powaa ati, aonaa<br />

kanom shaꞌa pan uꞌati.’ 28 Mazan<br />

tuu kii utoꞌo ran, uruu idi aonaa<br />

umoro tan kabaun nazo iti. Sariapa<br />

udaru makon uꞌidiꞌiti, naꞌiki tuu kii<br />

uai pan pamorota-kida nuz kabaun<br />

nazo iti. 29 Mazan sariapa udani<br />

dakoꞌa tiauta paꞌa kan upara dan.<br />

Ukian padaru ati. ‘Kotuaꞌi kiꞌi naa<br />

õkau di nan puꞌati, naꞌapa poi torui<br />

kawan, naꞌiki aonaa naꞌa painim<br />

zii õdikin ta pau zon pupara dan,<br />

oo õmashaꞌa pata kan pudyuu danii<br />

õshaꞌapa tan. Mazan upuꞌu zii<br />

aonaa zoobaba puzowiau zon boogi u<br />

õꞌati, õkonau nama din-kinaa nii<br />

õpao naru nao tuma. 30 Mazan aizii<br />

dii pudani kaa wan, mai naaba taꞌo<br />

kai man-daun aimaa kan wuruꞌu<br />

putaa nii kidaz uꞌati. Ukaboo tan<br />

puraata soo madoro naa-ziiwa nao<br />

zun nao v dauꞌati. Mazan aizii diꞌi<br />

ukaa wan idi, puzowii-kidan kakiwiniꞌo<br />

tapiꞌiza.’<br />

31 “ ‘Õdani,’ udaru kian uꞌati.<br />

‘Mishi pugaru kari kao nan punaꞌan<br />

õtuma, ukauꞌan ipai dau nuu daꞌu<br />

wuruꞌu aimaa kan õtaa pa nii kidaz,<br />

puꞌidi wau paꞌidi waru wuruꞌu.<br />

32 Mazan aonaa turuu wamako-<br />

u 15:29 boogi: English idaꞌan, goat. v 15:30 madoro­naa-ziiwa­nao zun­nao: ĩnao zaamaa<br />

pauzo nao puraata pakiaapa-kidi nan dikin ii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


209<br />

LUKE 15​, ​16<br />

nau kii-kida kan wuruꞌu puꞌina wuzu<br />

kaawa nuz. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

mai naaba tinaꞌo uruu, mazan diꞌi<br />

uaidi nan aizii kakupa, naꞌiki uruu<br />

pozawa taꞌo, mazan mashaꞌapa kiaka<br />

ukaa wan powaa ati waꞌidaꞌati.’ ”<br />

Poitorui aitapaꞌo pashaꞌapatinan<br />

diinaꞌitiꞌo tannaa nii<br />

16 1 Jesus kian patomi napakida<br />

nii nao ati, “Kai naꞌa<br />

bau daꞌapa pidan kapuraata nuꞌo,<br />

naꞌiki kai naꞌa upoi toru awunuu tapaꞌo<br />

ipai utaapa nii kida aimaa kan,<br />

naꞌiki uruu atiꞌo nii aimaa kan kida<br />

kawi nipi naata-kao. Bau daꞌapa<br />

kamoo, nao ba nai aba tan papoi toru<br />

kai waa pan, puraata mai naabadaun.<br />

2 Uruu idi udapada-kida nuzu<br />

naꞌiki ukian uꞌati. ‘Mishii, naꞌa paꞌoram<br />

kuwai kai wuruꞌu õaba taniaz<br />

pudauꞌan. Naꞌapa dii pushaꞌa paa pan<br />

õpuraa tan? Aizii õaiapa õtukapan<br />

kai man-daun pusaada nii kida<br />

aimaa kan pukaari tan idaꞌa. Naꞌiki<br />

ipai õai pan pusaa dan naꞌa paudaꞌum<br />

kai naꞌa aimaa kan kida, naꞌiki<br />

õpuraa tan. Õaiapa õtuka pan ipai<br />

aimaa kan patumaaka. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan uruu dau naꞌan, aonaa powaꞌa<br />

õai pan pukau dinan õꞌati oo aonaꞌo<br />

niꞌi naa powaꞌa pukazo wau ta pan<br />

aimaa kan wuruꞌu õtaa pa nii kidaz.’<br />

3 “Uruu idi poi torui diꞌitin pan,<br />

naꞌiki ukian paai pan ati. ‘Akara chii,<br />

aizii õnao ba naa muuda-kidaꞌa zon<br />

õgaru õkau din-kizi ai. Naꞌapa dii<br />

paꞌi õshaꞌapa tinan? Asakiꞌi. Aonaa<br />

paꞌi õturuan õkau di nan dadaraꞌo<br />

kaudin-kizai dauꞌu, aonaa õkaꞌiitan<br />

õkicha dan imiꞌi. Naꞌiki õgaru<br />

nao ba nai-tin pauzo, aonaa õkaꞌiitan<br />

õpishau tan aimaa kan pidan nao<br />

ai, kaki baꞌa zon naꞌo niꞌi naa õnaꞌapain<br />

pan an.’ 4 Uruu idi udiꞌitin pan<br />

tuu kii. Udaunaꞌan ukian, ‘Aizii õaitapa<br />

naꞌa pam nii õshaꞌapa tinan.<br />

Õkapao naru tinan nii kai, aizii paꞌi<br />

õnao ba naa kaboo tan donoꞌo naa<br />

õgaru õkau din-kizi ai, kai naꞌaꞌo<br />

nii õpao naru nao, kamuna nuꞌo nii<br />

õꞌati, naꞌiki morota-kidaꞌo nii õgaru<br />

padapu iti,’ ukian.<br />

5 “Udaunaꞌan udapa dan naa<br />

bau daꞌapa kida pidan nao wuruꞌu<br />

mawi nipi naata pai nao kidaz unaoba<br />

naa, naꞌiki upishaan naa ĩdyaun.<br />

Kiwii niꞌo pidan ati ukian. ‘Naꞌapau<br />

daꞌum dii pumawi nipi naata pan<br />

õnao ba naa?’ 6 ‘100 moto kiwi nii<br />

õmawi nipi naata pan uꞌai,’ ukian<br />

uꞌati. Uruu idi usoꞌo tan uadowanchin<br />

kaari tan naa. Naꞌiki ukian uꞌati.<br />

‘Dii kaa rita idaꞌa usaa din pan wuruꞌu<br />

pumawi nipi naata paniaz. Mazan<br />

aizii õapo waa dan nii puado wan chin<br />

puꞌati, ukauꞌan pukawi nipi naa tan<br />

nii soo 50 kari kao nan. Ukauꞌan<br />

naꞌapaꞌa naa aizii pusaada kai<br />

daꞌaꞌa, nao ba nai tuka pan nii.’<br />

7 “Udaunaꞌan upishaan naa baꞌoran.<br />

‘Pugaru mani, naꞌa pau daꞌum<br />

pumawi nipi naata pan õnao ba naa?’<br />

Ukian, ‘Õgaru, 100 saako poroom,<br />

õmawi nipi naata pan uꞌai.’ Uruu<br />

idi usoꞌo tan koshan uadowanchin<br />

kaari tan naa naꞌiki ukian. ‘Dii<br />

kaa rita idaꞌa usaa din pan wuruꞌu<br />

pumawi nipi naata paniaz, mazan<br />

aizii õapo waa dan nii puado wan chin<br />

puꞌati, ukauꞌan pukawi nipi naatan<br />

nii soo 80 saako kari kao nan.<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 16<br />

210<br />

Ukauꞌan naꞌapaꞌa naa aizii pusaada<br />

kai daꞌaꞌa kaa rita idaꞌa, nao ba nai<br />

tuka pan nii.’<br />

8 “Uruu idi nao ba nai kian dikaudaꞌo<br />

papoi toru dauꞌan. ‘Uaitapa<br />

mishi naꞌa pam padiꞌitin pan naꞌiki<br />

uaitapa naꞌa pam pakai wai nan diinaꞌi<br />

tiꞌo tan naa nii.’ ” Jesus kian<br />

koshan, “Pidan nao diꞌitin pauzo nao<br />

soo pakapu raa ta nun dauꞌu, ĩaitapa<br />

paꞌan naꞌa pam pakai wai nan, ĩaitapa<br />

naꞌa pam pashaꞌapa tan aimaa kan<br />

pairi ban nao ati pakai man dinkinaa<br />

nii. Ĩaitapa paꞌan naꞌa pam<br />

pashaꞌapa tan aimaa kan, wunao<br />

aiaꞌa pidan nao mashaa pai naouz<br />

Tomin karu ati.”<br />

9 Powaꞌa zii koshan Jesus kian<br />

ĩꞌati, “Marii kiziꞌi naa unao aitapan<br />

aizii naꞌa pam ukai waan wuruꞌu<br />

uikoda nii kidaz aimaa kan. Uaitapa<br />

kizi naꞌa pam ukai man dinan, naꞌiki<br />

ukapao naru tin utaapa nii kida<br />

aimaa kan idaꞌan. Naꞌiki dii naꞌi tiꞌi<br />

aonaan donoꞌo naa aimaa kan kida<br />

naꞌiki puraata kai waa-kao, mazan<br />

kai naꞌaꞌo nii paꞌan kamuna nuꞌo<br />

nii puꞌati naꞌiki morota-kidaꞌo nii<br />

pugaru kari kao nanuꞌo mashaapakizai<br />

iti.<br />

10 “Naꞌiaꞌo ram pidan kai manaꞌo<br />

utaa pan masakau daꞌuꞌo aimaa kan<br />

taapa-kida-kao paꞌati, naꞌa paꞌo<br />

nii kapam kai manaꞌo nii utaa pan<br />

diriꞌiꞌo aimaa kan taapa-kida-kao<br />

an paꞌati. Mazan aizii pidan aonaꞌoraz<br />

utaa pan kai man aimaa kan<br />

wuruꞌu masa kau daꞌuꞌo raz taapakida-kao<br />

paꞌati, naꞌa paꞌo nii kapam<br />

aonaꞌo nii utaa pan kai man udaruꞌo<br />

aimaa kan, wuruꞌu taapa-kida-kao<br />

an paꞌati. 11 Aizii unao, umaaitapa<br />

kan an ukai waan oo utaa pan<br />

kai man shaꞌa pau zii kai, ukauꞌan<br />

aonaꞌo nii uturu an utaa pan wuruꞌu<br />

kai manaꞌo, oo umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan taapa-kida-kari wai niꞌoraz<br />

uꞌati, dii naꞌi tiꞌi aokazi ii. 12 Aizii<br />

umataa pa kan idi kai man baꞌo ran<br />

pidan shaꞌa pauz kai, aonaa turuu<br />

kai manaꞌo oo umana wunuꞌo aimaakan<br />

taa-kao uꞌati dii naꞌi tiꞌi, wuruꞌu<br />

uꞌidi wau niꞌo raz padamata aokazi ii.<br />

13 “Aonaa turuu poi torui kau dinan<br />

dyaꞌu tamaꞌo nao ba nai nao ati.<br />

Panaa don utoꞌora-kizai tapan nii<br />

bau daꞌapa, naꞌiki umarain pan nii<br />

baꞌo ran. Kai manaꞌo nii uizoꞌa tin<br />

bau daꞌapa, naꞌiki ukashada pan nii<br />

baꞌo ran. Ukauꞌan naꞌapa kapam kai,<br />

aonaa turuu pidan nao ba naita pan<br />

Tomin karu naꞌiki puraata.”<br />

Baꞌoran kida Jesus kakinaori<br />

(Mat<strong>the</strong>w 11:12-13; 5:31-32;<br />

Mark 10:11-12)<br />

14 Aizii Pharisee nao aba tan idi<br />

wuruꞌu Jesus kaku waapa tina nuz<br />

kaika paꞌa, tuu kii ĩbani kii tan wuruꞌu<br />

ukuwaa kidaz. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

ĩnao tuu kii ĩmarain pan kapuraatan-karu.<br />

15 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Unao mana wun, kai manai nao pidannao<br />

kawa nuꞌo uai pan utukapa-kao.<br />

Mazan Tomin karu aitapa nii kai mandaun<br />

unyuku nuu. Aizii ipai aimaa kan<br />

kida wuruꞌu umana wunuꞌo raz pidannao<br />

tuka pan kai, mazan Tomin karu<br />

tuka pan uruu kida aimaa kan,<br />

madiwau tapa-kaꞌo kari kao nan.<br />

16 “Aizii kakinao rii, wuruꞌu<br />

Moses saadauzo nii kidaz kotuaꞌa<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


211<br />

LUKE 16<br />

naa, naꞌiki wuruꞌu kotuaꞌo Tominkaru<br />

prophetin nao saadauzo nii<br />

kidaz, kai manaꞌo mashaapa-karu<br />

dauaꞌo Tomin karu tuma. Uruu kida<br />

kuwai maꞌo zaka ukowaa da pauzokao,<br />

atii John Chikaa wunuu pauzo<br />

kau di nan diꞌiti. Uruu dau naꞌan<br />

Kai manaꞌo Kuwai Tomin karu<br />

nao ba nai-tinan dauaꞌo kowaadapakaoaꞌa<br />

naa ipai pidan nao ati. Uruu<br />

idi tuu kii padamata pidan nao<br />

tiwaan pamoro tan Tomin karu<br />

nao ba nai-tinapa-kizi iti. 17 Mashaꞌapan<br />

naꞌo nii paꞌan aokazi naꞌiki<br />

imiꞌi baara mainaaba tinan, mazan<br />

wuruꞌu kakinao rii paradan naa<br />

sodi kidaz, aonaꞌo nii bau daꞌapa<br />

umainaa bata-kao.<br />

18 “Naꞌiaꞌo ram pidan muu dan<br />

dono pau dai aro, udaunaꞌan umazidan<br />

baꞌo ran zun tuma, utoman oiaꞌo<br />

wuruꞌu ubaꞌo ran tapan idi. Naꞌiki<br />

naꞌiaꞌo ram dao nai ora zaama tan paudai<br />

aro nii wuruꞌu muuda-kari waiz<br />

zun, utoman kapam oiaꞌo pabaꞌoran<br />

tapan idaꞌan.”<br />

Pidan kapuraatanuꞌo<br />

naꞌiki Lazarus dauaꞌo<br />

19 Udaunaꞌan Jesus kian naa<br />

koshan, “Bauka pai man kai naꞌa<br />

pidan kapuraata nuꞌo, naꞌiki umanawunuꞌo<br />

umashaa pan. Ukami chan<br />

umana wun kida naꞌiki kawinipi naa<br />

kidaꞌo paꞌidi waru. Naꞌiki uwanyukunuu<br />

nii toma-kao umana wun kidaꞌo<br />

kapam.<br />

20 “Aizii udapu koraran naa<br />

panii nomizi naa ii, kai naꞌa patakaꞌu<br />

tinaꞌo pidan saka nata pauzo<br />

naꞌii. Aizii wuruꞌu pidanaz ipaiꞌo<br />

umada kabishon, Lazarus kiaꞌo uꞌuu.<br />

Ipai kamoo daꞌi unaꞌa kauzo-kao<br />

naꞌati. 21 Unaꞌa zoo tinaꞌa nan kowas<br />

kapuraata nuꞌo wanyuku nuu unuba<br />

kida dauꞌan. Atii unaꞌian nii usakanata<br />

pan, arima raka nao pizoo da pan<br />

naa ubisho kida umada idaꞌan.<br />

22 “Bau daꞌapa kamoo Lazarus<br />

mawa kan naa kowas. Mazan sariapa<br />

angel nao naꞌakan uruu aokazi<br />

iti. Uruu idi naꞌiaꞌa naa kai man<br />

usaka nata pan Abra ham dazabaꞌa.<br />

Kadiman aka uruu dau naꞌan,<br />

kapuraata nuꞌo pidan mawa kan naa<br />

kapam, naꞌiki udida-kao. 23 Uruu idi<br />

sariapa paꞌan unaꞌaka-kao oiai nao<br />

pidan nao mashaapa-kizi iti. Naꞌiaꞌa<br />

naa kapuraata nuꞌo pidan baia tan<br />

tuu kii kaziwaꞌo.<br />

“Aizii uawunuu pan aokazi<br />

iti. Sariapa utuka pan Abra ham<br />

munapo, naꞌiki utukapa Lazarus<br />

saka nata pan udaza baꞌa. 24 Uruu<br />

idi ukada kon. ‘Õdaru Abra ham,<br />

pukamu nan-kida õgaru, pudyuuda<br />

Lazarus damo tan pakaꞌu shuwu<br />

wunu diꞌiti, naꞌiki marii uwaꞌa tin<br />

õꞌidaꞌati, uwadi dii kizi õninoba.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan tuu kii manawun<br />

õbaia tan wii chaꞌo, õmashaa pan<br />

idi tikazi wuꞌu.’<br />

25 “Mazan Abra ham kian uꞌati.<br />

‘Õdani, pukaku pan dono puaitapa<br />

naꞌa pam pumashaa pan kai man<br />

konau kii, naꞌiki ipai aimaa kan<br />

puꞌidaꞌa. Mazan Lazarus uruu dono<br />

upata kaꞌu tinan, aonaa kanom nii<br />

uꞌidaꞌa. Mazan aizii kai manaꞌa naa<br />

naꞌiki konau kii paꞌan umashaapan<br />

daꞌaꞌa, pupata kaꞌu tinan puꞌu,<br />

naꞌiki pubaia tan puꞌu kaziwaꞌo naꞌii.<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 16​, ​17<br />

212<br />

26 Naꞌiki aonaa naꞌa pam wakaminkaꞌu<br />

tan pugaru, dii naꞌa kazo waꞌo,<br />

naꞌiki muna poꞌo mana wun kaꞌu naru<br />

awauta paꞌo pugaru waꞌai. Aonaa<br />

naꞌa pam pidan makon diꞌikiꞌi,<br />

pugaru diꞌiti. Naꞌiki aonaa naꞌa pam<br />

kapam pidan waꞌatin daꞌatiꞌi pugaru<br />

diꞌiki,’ ukian uꞌati.<br />

27 “Uruu idi kapuraata nuꞌo<br />

kian, ‘Õdaru Abra ham, pudyuuda<br />

mooko paꞌi Lazarus õdaru dapu<br />

iti, õiriban nao diꞌiti. 28 Kai naꞌii<br />

kai bakaꞌi au daꞌu õꞌina wuzu nao.<br />

Marii kizi ukaki nao wan kan ĩdyaun<br />

ĩtanawa tin kizi paꞌoian ai, aonaa<br />

kizi ĩwaꞌa tin pamawa kan dau naꞌan<br />

daꞌatiꞌi, pata kaꞌu tin-kizai idaꞌati.’<br />

29 “Mazan Abra ham kian uꞌati.<br />

‘Kai naꞌa Moses saa da nii naꞌiki<br />

kotuaꞌo Tomin karu prophetin nao<br />

saa da nii kakinao rii kida kaa rita<br />

idaꞌa. Marii ĩaba tan naꞌiki ĩizoꞌa tin<br />

wuruꞌu parada-karu kidaz.’<br />

30 “Mazan kapuraata nuꞌo pidan<br />

kian. ‘Õdaru Abra ham, upuꞌu<br />

aonaꞌo nii ĩaba taꞌa zon wuruꞌu<br />

parada-karu kidaz. Mazan aizii<br />

pidan mawa kaꞌo naꞌiki tuka paꞌo<br />

wuruꞌu pata kaꞌu tin-kizaiz kadishita-kida-kao<br />

an, kaku waa paꞌa naꞌo<br />

nii ĩꞌidiꞌiti, sari aa paꞌo nii paꞌan<br />

ĩmishi dan ukuwaa, naꞌiki ĩtanawatinan<br />

nii paꞌoian ai.’<br />

31 “Mazan Abra ham kian<br />

uꞌati. ‘Aizii ĩmaaba taꞌa zoo kan an<br />

kakinao rii wuruꞌu Moses, naꞌiki<br />

kotuaꞌo Tomin karu prophetin nao<br />

saa da nii kidaz, ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />

nii kapam, aonaꞌo nii ĩaba taꞌa zon<br />

pidan kadi shi taꞌo pamawaka-kizi<br />

iki kuwaa.’ ”<br />

Pidan shaꞌapatan dauaꞌo​<br />

​oiaꞌo aimaakan<br />

(Mat<strong>the</strong>w 18:6-7, 21-22; Mark 9:42)<br />

17 1-2 Jesus kian patomi napakida<br />

nii nao ati. “Kai naꞌaꞌo<br />

nii oiaꞌo aimaa kan kida shaꞌa patakida-kao<br />

pidan nao ati. Mazan<br />

kashaꞌo raꞌo nii mana wun pidan<br />

bai aa pan, ushaꞌa pata-kidan dikin<br />

ii oiaꞌo aimaa kan baꞌo ran pidan<br />

ati. Kai man zii mani padamata<br />

udaruꞌo boo dapa-kinai kuba sukuruuta-kao<br />

an ukanau kadu iki,<br />

udaunaꞌan ukaboota-kao paran<br />

baoko iti, ushaꞌa pata-kidan ai<br />

oiaꞌo aimaa kan baꞌo rai nao ati.<br />

3 Ukauꞌan uaitapa kizi paꞌi naꞌapam<br />

ushaꞌapa tinan.<br />

“Aizii naꞌa painim puꞌina wuzu<br />

shaꞌapa tan oiaꞌo, pukaki nao uruu<br />

maꞌo za kaꞌo idaꞌan. Aizii ukian an<br />

puꞌati, ‘Aka, mishiꞌo mishi wuruꞌu<br />

õshaꞌa pata nuz oiaꞌo aimaa kan.’<br />

Uruu dau naꞌan pumari naꞌa taꞌa naa<br />

wuruꞌu ushaꞌapa taniaz oiaꞌo. 4 Aizii<br />

ushaꞌapa tan an 7 oiaꞌo aimaa kan<br />

puꞌati, bau daꞌa paꞌo kamoo idaꞌa.<br />

Mazan kari kao nan pashaꞌapa tan<br />

kawanaꞌati oiaꞌo puꞌati, uwaꞌa tin<br />

naꞌiki ukian puꞌati. ‘Kashaꞌora õꞌati<br />

õshaꞌapa tan oiaꞌo aimaa kan puꞌati.’<br />

Pumishida upara dan, naꞌiki aonaa<br />

putoꞌora-kizai tapaꞌa naꞌa uruu, naꞌiki<br />

pumari naꞌata wuruꞌu ushaꞌapa taniaz<br />

oiaꞌo.”<br />

Mishida-karu dauaꞌo powaꞌa zii<br />

5 Aizii 12 Jesus tomi napa-kidanii<br />

naouz kian uꞌati, “Putaa sho man<br />

wamishida-kinaa nii powaꞌa zii.”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


213<br />

LUKE 17<br />

6 Jesus kian ĩꞌati, “Umishi dan<br />

an masakau daꞌu, naꞌapa mani<br />

mustard uuda sodi kawan, turuu<br />

ukian udaruꞌo ata mun kadu naa ati,<br />

‘Pusoꞌotin diꞌiki, naꞌiki pusaki tin<br />

paran baoko ii.’ Turuu umishi dan<br />

pupara dan.<br />

Poitorui dauaꞌo<br />

7 “Aizii mani kai naꞌa pupoi toru<br />

kau dinaꞌo puꞌati zakapu ii, naꞌiki<br />

awunuu ta pauzo puꞌuza kaznizo nao,<br />

naꞌiki warakin pauzo puꞌati, naꞌiki<br />

mao ko dauzo kapam puwanyukunuu<br />

nii. Aizii mani uruu kaa wan<br />

zakapu iki, pudyuuda mani sariapa<br />

unikan pawanyuku nuu? 8 Aonaa,<br />

mishii? Mishiꞌo rai man pudyuudan<br />

nii zii uwara ki nan puꞌati,<br />

udaunaꞌan pudyuu dan nii zii<br />

umaoko dan puwanyuku nuu nii.<br />

Uruu dau naꞌan puaroo pan nii naꞌiki<br />

putuzan nii puri wun. Uruu dau naꞌanaꞌo<br />

nii zii pudyuu dan uaroo pan.<br />

9 Aonaa turuu poi torui zauda pan<br />

panao ba naa nau baan paugaru,<br />

pashaꞌapa tan dikin ii ipai aimaa kan<br />

panao ba naa para dan kawanaꞌati.<br />

10 Ukauꞌan naꞌapa paꞌi unao kapam,<br />

ushaꞌapa tan dau naꞌan ipai aimaakan<br />

udyuuda-kao kawanaꞌati. Turuu<br />

ukian, ‘Waunao poi torui nao karikao<br />

nan. Washaꞌa pata ipai aimaa kan<br />

kida wadyuuda-kao kawanaꞌati,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan wakau din-kizi<br />

niꞌo kari kao nan utaa-kao wuruꞌu.’ ”<br />

Jesus kakudan 10 pidannao<br />

11 Aizii Jesus mako paa nan dono<br />

Jeru salem iti, udobata paa nan<br />

Samaria Baara naꞌiki Galilee Baara<br />

sako data, wuruꞌu uwiizai-tin pan<br />

kida diꞌiiꞌaka. 12 Umao na pa ta paanan<br />

puꞌu wii zai diꞌiti, sariapa 10<br />

daonai ora nao, kabisho pauzo nao<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo bishoi idi ikoda pan<br />

uruu. Mazan munapo ĩkadi shitapan<br />

uꞌai. 13 Uruu idi ĩkada kon<br />

uꞌati kaika paꞌa: “Jesus, Nao ba nai,<br />

pukamu nan-kida waunao.”<br />

14 Jesus awunuu pan, sariapa<br />

utuka pan ĩdyaun. Uruu idi ukian<br />

ĩꞌati, “Umako faadaa diꞌiti, marii kizi<br />

uawunuu tan umada, utukapa kizi<br />

mishi umada saabai nan kai man.”<br />

Udaunaꞌan ĩmakoꞌo kan naa, aizii<br />

ĩmako paa nan puꞌu mashaꞌapa kiaka<br />

ĩtuka pan pamada saabai naꞌa kan<br />

naa.<br />

15 Uruu idi bau daꞌapa dao naiora<br />

padan tan Jesus diꞌiti. “Kai man<br />

mana wun pugaru Tomin karu,”<br />

ukian diiwaꞌo idaꞌan. 16 Ukaa wan<br />

Jesus diꞌiti, sariapa ukodoruꞌu kan<br />

mao napa ukidiba idaꞌa, ukanaapu<br />

iti, udaunaꞌan udawu kan, uawun<br />

imiꞌi baara iti. “Kai man mana wun<br />

õꞌati, pukaku dan õgaru,” ukian<br />

Jesus ati. Aizii wuruꞌu pidanaz,<br />

aonaa Jew mani uruu, mazan<br />

Samaria san paꞌan.<br />

17 Sariapa Jesus kian, “10 shaꞌatii<br />

pidan nao õkaku dan. Naꞌiam naa<br />

wuruꞌu baꞌo rai naouz? 18 Soo baudaꞌapa<br />

kari kao nan pidan waꞌatin<br />

powaa ati ukonau kii-kidaꞌa nan<br />

Tomin karu, naꞌiki uruu baꞌoran<br />

kaduz pidan padamata.”<br />

19 Udaunaꞌan ukian pidan ati,<br />

“Pukadi shita, pumako kiziꞌi naa,<br />

pumishi dan idiꞌo õgaru wuruꞌu<br />

puka kuda nuz,” ukian.<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 17<br />

214<br />

Tominkaru naobanai-tinan dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 24:23-28, 37-41)<br />

20 Pharisee nao pishaan Jesus,<br />

“Naꞌa painim nii wuruꞌu Tomin karu<br />

nao ba nai-tina nuz?”<br />

Jesus kian ĩꞌati, “Tomin karu<br />

nao ba nai-tinan dono, aonaꞌo<br />

nii utukapa-kao. 21 Aonaꞌo nii<br />

pidan kian, putukapa diꞌi naa<br />

ukaa wa nuꞌu, oo kin diꞌiaꞌa naa<br />

ukaa wa nuꞌu. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

unao bii aꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />

nao ba nai-tinapa nuz.”<br />

22 Udaunaꞌan ukian patominapa-kida<br />

nii nao ati, “Kai naꞌaꞌo<br />

nii bau daꞌapa kamoo, tuu kiaꞌo nii<br />

utuka paꞌa zon Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo kaa wan. Mazan aonaꞌo nii zii<br />

ukaa wan naꞌapain. 23 Uruu dono<br />

kai naꞌaꞌo nii pidan nao kian unao<br />

ati, ‘Putukapa. Kin diꞌiaꞌa naa uruꞌu,’<br />

oo ‘diꞌi naa uruꞌu.’ Mazan aonaa<br />

paꞌi pudimaꞌa naꞌa, oo aonaa paꞌi<br />

pumakoꞌo naꞌa ĩdawuꞌati, ĩdapada<br />

kizi iti pugaru. 24 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan õkaa wan dono, ipaiꞌo nii<br />

pidan nao tuka pan õgaru. Naꞌapa<br />

toroa naru pizo-pizo wan kan kawan<br />

diꞌita napu kidaꞌa, ipai utukapakao.<br />

Ukauꞌan naꞌa paꞌo nii kapam<br />

wuruꞌu õkaa wa nuz. 25 Mazan kai,<br />

õpata kaꞌuta-kao nii zii naꞌiki õbaiaapan<br />

nii zii tuu kii kaziwaꞌo. Naꞌiki<br />

tuu kiaꞌo nii pidan nao, wuruꞌu<br />

mashaa pai nao kidaz kai, kashadan<br />

õgaru. 26 Aizii dii naꞌi tiꞌi Noah<br />

donoꞌo kawa nuꞌo nii ama zada,<br />

Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kaa wan<br />

dono. 27 Naꞌapa kotuaꞌa naa, Noah<br />

dono kai man pidan nao aba tin pan,<br />

ĩtoman aroapa-karu, ĩtuza pan,<br />

zun nao naꞌiki daonai ora nao kida<br />

mazida pan. Atii naꞌapa Noah paidinan<br />

pakana wan zoꞌiti, pakawan<br />

pidan nao mashaa pan naꞌapa. Aizii<br />

naꞌapain umoro tan dono kanawa<br />

zoꞌiti, wunu kaa wan tuu kii, tuu kii.<br />

Uruu idi ipai, ipai pidan nao mawakan<br />

pana raan idi.<br />

28 “Naꞌiki Lot donoꞌo kawa nuꞌo<br />

nii kapam ama zada, wuruꞌu õkaawa<br />

nuz dii naꞌi tiꞌi. Lot kaku pan dono,<br />

kai man pidan nao aba tin pan, ĩtoman<br />

aroapa-karu, ĩtuza pan, baꞌo rai nao<br />

torian diriꞌi kida aimaa kan, baꞌo rainao<br />

sellii pan. Baꞌo rai nao kau di nan<br />

ĩpao pan pazaka pun kida. Baꞌo rainao<br />

kida toman kabaun. 29 Atii<br />

naꞌapa Lot kodita-kida-kao Sodom<br />

iki, pakawan pidan nao mashaapan<br />

naꞌapa. Aizii Lot kodi tan dono<br />

mana wun, Tomin karu wao-kidan<br />

tikazi-tinapa kidaꞌo kuba shorauz<br />

aokazi iki, naꞌapa wunu kaa wan<br />

kawan. Uruu idi kai man-daun<br />

pidan nao mawa kan. 30 Ukauꞌan<br />

Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo, naꞌa paꞌo<br />

nii kapam ama zada ukaa wan dono<br />

dii naꞌi tiꞌi.<br />

31 “Aizii naꞌapain, õkaa wan<br />

kamoon dono, kanom saka nata pan<br />

an paniba ii, aonaa turuu umoro tankan<br />

zii padapu nazo iti pashaꞌa pauz<br />

dauꞌati. Naꞌiki pidan pazaka pun<br />

iaꞌo ukau dinan, naꞌapain õkaa wan<br />

kamoon dono, aonaa turuu upadantan<br />

kan zii padapu ati. 32 Puaitapa<br />

naꞌa pam Lot dai aro shaꞌapa tauzokao<br />

opadan tinan idi.<br />

33 “Aizii naꞌiaꞌo ram pidan<br />

mamuu daꞌa zoo-kaꞌo wuruꞌu<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


215<br />

LUKE 17​, ​18<br />

pamashaa pa nuz panyuku nuu aipan<br />

kawanaꞌati kai, upuꞌaꞌo nii uwaziwaan<br />

ipai wuruꞌu pamarai napa nii<br />

kidaz. Mazan aizii naꞌiaꞌo ram pidan<br />

mari naꞌa taꞌo pamashaa pa nuz<br />

panyuku nuu aipan kawanaꞌati<br />

kai, naꞌiki kashaa paꞌo nii pazowiikao<br />

õdikin ii. Mishiꞌo nii paꞌan<br />

udoro naa kazan naata-kao, naꞌiki<br />

kari kao nanuꞌo nii paꞌan umashaapan<br />

Tomin karu tuma.<br />

34 “Õkowaa dan nii uꞌati mishiꞌo<br />

aimaa kan. Naꞌapain õkaa wan<br />

dono kai naꞌaꞌo nii dyaꞌu tam<br />

pidan nao daꞌawu pan pashimaka<br />

wuꞌu. Bau daꞌa paꞌo nii pidan<br />

naꞌaka-kao, baꞌo ran unaꞌan nii<br />

uwaꞌaka-kao. 35 Naꞌiki kai naꞌaꞌo<br />

nii naꞌapain dyaꞌu tam zun nao<br />

booda pan maziki. Uruu dono<br />

bau daꞌa paꞌo nii zun naꞌaka-kao,<br />

baꞌo ran onaꞌan nii owaꞌaka-kao.<br />

36 [Naꞌiki kai naꞌaꞌo nii dyaꞌu tam<br />

daonai ora nao kau di nan pazakapun<br />

ii. Uruu dono bau daꞌa paꞌo<br />

nii naꞌaka-kao, baꞌo ran unaꞌan<br />

nii uwaꞌaka-kao.]” w<br />

37 Sariapa Jesus tomi napa-kidanii<br />

nao kian uꞌati, “Nao ba nai. Naꞌiam<br />

nii wuruꞌu aimaa kan shaꞌapa nuz<br />

kaika paꞌa?”<br />

Jesus kian ĩꞌati, “Uaita pan<br />

nii, aonaꞌo nii umai naa ba nan.<br />

Naꞌiam utuka pan an wato nao<br />

kasa baꞌuin pan, sariapa uaitapan<br />

kai naꞌa aimaa kan mawa kan.<br />

Ukauꞌan uaita pan nii kapam<br />

ama zada kaa wan an, aonaꞌo nii<br />

umai naa ba nan.”<br />

Zuna mawakaꞌo odaiaru<br />

pishaan pakaminkaꞌuta-kao<br />

18 1 Uruu dau naꞌan Jesus<br />

kowaa dan naa diꞌi tinapakinai<br />

kuwai patomi napa-kida nii nao<br />

ati. Aizii wuruꞌu ukowaa da nuz<br />

kuwai, ĩtomi napa-kinaa niꞌo<br />

torii napa-karu dauꞌu. Aonaa kizi<br />

ĩsooka dan patoriin pan Tominkaru<br />

ati. 2 Kaika paꞌa wuruꞌu<br />

Jesus kuwaaz: “Bau daꞌapa wii zai<br />

diꞌii, kai naꞌa pidan kooto wapakidauzo<br />

pidan nao. Wuruꞌu pidanaz<br />

aonaa ukicha naꞌi kin Tomin karu<br />

ai, naꞌiki aonaa ukaroda pan pidan.<br />

3 Aizii uruu wii zai diꞌii, kai naꞌa<br />

zun mawa kai baꞌa naa odaiaru.<br />

Maduku taka owaꞌa tiꞌan pan<br />

uꞌidaꞌati, oai pan idi ukamin kaꞌutan<br />

paugaru. Kaika paꞌo wuruꞌu<br />

okia nuz uꞌati: ‘Kai naꞌa pidan<br />

kashada pau tan õgaru aimaa kan<br />

dauꞌan. Turuu mani pukamin kaꞌutan<br />

õgaru, pusaki tapa dan idaꞌan<br />

wuruꞌu aimaa kanuz?’ 4 Aonaa<br />

mazan unyuku nuu pan oo ukaminkaꞌu<br />

tan oroo sariapa. Uruu idi<br />

owaꞌa tiꞌan pan atii ukashadi nan<br />

oꞌai. Uruu idi ukian paai pan<br />

ati, ‘Õgaru aonaa õkicha naꞌi kin<br />

Tomin karu ai, naꞌiki aonaa õnii nawii<br />

tan pidan. 5 Mazan upuꞌaꞌo nii<br />

õkamin kaꞌu tan wuruꞌu zunaa baz,<br />

õshaꞌapa tan nii wuruꞌu oai paniaz<br />

õshaꞌapa tan. Õmashaꞌa pata kan an<br />

oꞌatiz, aonaꞌo nii osoo ka pan owaꞌatiꞌan<br />

pan. Panaa don okari naa dan<br />

õgaru pawaꞌa tiꞌan pan idi.’ ”<br />

Luke<br />

w 17:36 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 18<br />

216<br />

6 Uruu idi Jesus kian koshan,<br />

“Aizii uabata naꞌa pam dikau daꞌo<br />

padamata kooto wapa-kidauzo<br />

pidan nao kian. 7 Aizii Tomin karu<br />

mani, aonaa mani turuu ukaminkaꞌu<br />

tan papidanan nao, ĩpishau tan<br />

an uruu ipai kamoo naꞌiki ipai<br />

maru taꞌo, ĩaipan idi pakamin kaꞌutakao?<br />

Uaba tapa mani kotuaꞌiki,<br />

aimaa kan pishauta-kao an paꞌati?<br />

8 Õgaru kian, mishi kadima naꞌo<br />

nii ukamin kaꞌu tan oo ushaꞌapa tan<br />

aimaa kan upishaa-kao kawanaꞌati.<br />

Mazan Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo kaawan<br />

dono koshan uiko dan nii mani<br />

mishi daꞌo mana wun pidan nao wuru<br />

imiꞌi baa raꞌaꞌa?”<br />

Pharisee naꞌiki zaamaapauzo<br />

tax puraatannaa dauaꞌo<br />

9 Udaunaꞌan Jesus kowaa dan<br />

naa diꞌi tinapa-kinai kuwai, wunao<br />

atiꞌi dako tin pai naouz kai kin<br />

kai manai nao nii, naꞌiki dako tinpai<br />

naouz kai kin mishi dai nao nii<br />

Tomin karu, ipai baꞌo ran pidan nao<br />

ai. 10 Kaika paꞌo wuruꞌu ukuwaaz:<br />

“Bauka pai man, dyaꞌu tam pidannao<br />

makon Tomin karu Dapu iti,<br />

ĩtoriin paꞌa nan Tomin karu ati.<br />

Bau daꞌapa pidan, uruu Phari see.<br />

Baꞌo ran, uruu zaa maa pauzo tax<br />

puraatan naa. 11 Phari see toriin pan<br />

ukadi shita pan diꞌitan puꞌu. Kaika paꞌa<br />

wuruꞌu utorii napa nuz mashau daꞌu<br />

panyuku nuu ii: ‘Kai man mana wun<br />

pugaru õꞌati Tomin karu. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan õgaru, aonaa baꞌo rai nao<br />

kawa nuꞌo mani, aonaa mishaꞌo raru<br />

mani õgaru, aonaa naꞌa painim<br />

õdikin ta pau zon kakinao rii oo<br />

õshaꞌapa tan dikauda kidaꞌo aimaakan.<br />

Naꞌiki aonaa baꞌo rai nao kawan<br />

mani õbaꞌo ran tapau zon. Kai man<br />

zii õꞌati, aonaa arawu kawa nuꞌo<br />

mani õgaruꞌu, zaa maa pau zoz tax<br />

puraatan naa. 12 Õgaru, bau daꞌapa<br />

sondii idaꞌa, dyaꞌu tam kamoꞌo nii<br />

õmanika kan õwanyuku nuu õsanadin<br />

pan idi puꞌati. Naꞌiki kari kao nan<br />

daꞌi õbuu tau zon 1/10 õpuraa tan<br />

naꞌiki õpaoriba aka puꞌati.’<br />

13 “Mazan aizii wuruꞌu zaamaa<br />

pau zoz tax puraatan naa,<br />

munapo ukadi shita pan, utoriinpan<br />

diꞌitan puꞌu. Aonaa bau papa<br />

uawunuu pan kan aokazi iti. Mazan<br />

utoriin pan, uzowian padoko riꞌi<br />

naꞌiki ukian, ‘Tomin karu, õgaru<br />

oiaꞌo pidan, pukamu nan-kida shoman<br />

õgaru.’ ”<br />

14 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Õkowaa dan nii uꞌati mishiꞌo<br />

aimaa kan, soo zaa maa pauzo tax<br />

puraatan naa paꞌan, Tomin karu<br />

mai naa bata uꞌoian. Naꞌiaꞌo ram<br />

pidan tuu kiaꞌo uai pan pakazo wauta<br />

pan pidan nao, bau daꞌapa kamoo<br />

Tomin karu waranui tapa-kidan nii<br />

uruu baꞌo rai nao ati. Naꞌiki naꞌiaꞌoram<br />

pidan waranui tapa-kidi naꞌo,<br />

mazan bau daꞌapa kamoo Tomin karu<br />

zaama tan nii uruu kazowau ta paꞌo<br />

nii baꞌo rai nao.”<br />

Jesus naꞌiki koraiziannao sodi kida<br />

dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 19:13-15; Mark 10:13-16)<br />

15 Bau daꞌapa kamoo pidan nao<br />

kaa wan Jesus idaꞌati ĩnaꞌa kan paudai<br />

nao sodi kida. Ĩaipan upisha tan<br />

naꞌiki utorii napa-kidan pau dai nao.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


217<br />

LUKE 18<br />

Aizii Jesus tomi napa-kida nii nao<br />

tuka pan wuruꞌu ĩnaꞌaka nuz paudai<br />

nao uꞌidaꞌati, sariapa ĩtoꞌo rauan<br />

ĩdyaun. 16 Mazan sariapa Jesus dapadan<br />

korai zian nao paꞌidaꞌati. Naꞌiki<br />

ukian patomi napa-kida nii nao ati,<br />

“Marii korai zian nao waꞌatin, aonaa<br />

umashaa taꞌa naꞌa ĩwaꞌa tin õꞌidaꞌati.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan, korai zian nao<br />

kawa nuꞌo pidan wuruꞌu zaama taꞌo raz<br />

Tomin karu panao ba naa nii. 17 Mishi,<br />

õkian nii uꞌati: Naꞌiaꞌo ram pidan<br />

aonaꞌo uzaama tan Tomin karu panaoba<br />

naa nii diꞌo raz korai dao naa kawan,<br />

aonaꞌo nii utuka pan wuruꞌu kai man<br />

kidaꞌo raz aimaa kan Tomin karu<br />

shaꞌapata nii wunao atiꞌi, zaama tainaouz<br />

uruu panao ba naa nii.”<br />

Pidan kapuraatanuꞌo naꞌiki makokaru<br />

dauaꞌo aokazi iti<br />

(Mat<strong>the</strong>w 19:16-30; Mark 10:17-31)<br />

18 Kai naꞌa pidan, kazowau tapaꞌo<br />

pamin-Jewnao pawiizi ii. Uruu<br />

kian Jesus ati, “Kai manaꞌo tiichaa,<br />

naꞌapa dii õshaꞌapa tinan, Tomin karu<br />

taa-kinaa nii õꞌati wuruꞌu karikaonanuꞌo<br />

raz kakupa-karu?”<br />

19 “Kan dii nii pudako tan õgaru<br />

kai manaꞌo nii?” Jesus kian uꞌati,<br />

“Mazan mishi aonaa kanom baꞌoran<br />

kai manaꞌo nii, soo bau daꞌapa<br />

Tomin karu. 20 Puaitapa naꞌa pam<br />

kakinao rii kian, tawuruꞌu Tominkaru<br />

taauzo nii kidaz Moses ati?<br />

Ukian. ‘Manaꞌa pubaꞌo ran tapaꞌanaꞌa,<br />

manaꞌa puzowi aꞌa naꞌa pidan,<br />

manaꞌa pukoida paꞌa naꞌa, manaꞌa<br />

pumarii dinaꞌa naꞌa puiri ban dauꞌu,<br />

naꞌiki pumarai napa pudaru naꞌiki<br />

pudaro.’ ”<br />

21 Aizii pidan kian Jesus ati,<br />

“Õkorai dao naan diꞌiki õizoꞌa tin<br />

ipai dau nuu daꞌu wuruꞌu kakinaorii<br />

kidaz.”<br />

22 Uruu idi Jesus kian uꞌati,<br />

“Kai naꞌa baudaꞌa paꞌa naa aimaakan<br />

pushaꞌapa tan nii. Pusellii ipai<br />

pushaꞌa pauzi, putaa kizi wuruꞌu<br />

puraa taz pata kaꞌu tinai nao ati.<br />

Pushaꞌapa tan an aimaa kan naꞌapa,<br />

kai naꞌaꞌo nii umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan taapa-kao puꞌati aokazi<br />

ii. Uruu dau naꞌan turuaꞌa naa<br />

puwaꞌa tin õdawuꞌati, putomi napa<br />

kizi õꞌidiꞌiki.” 23 Aizii pidan aba tan<br />

idi wuruꞌu Jesus naꞌapa nuz, aonaa<br />

unau da pan paaba ta nuz, tuu kii<br />

unyuku nuu kashaꞌo ran. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan kapuraata nuꞌo wuruꞌu<br />

uruuz.<br />

24 Jesus tuka pan idi wuruꞌu<br />

unyuku nuu kashaꞌo ra nuz, sariapa<br />

ukian, “Kashaꞌa pan naa naꞌiki<br />

dadara mana wun kapu raa ta niinao<br />

ati Tomin karu nao ba naita-kao.<br />

25 Mashaꞌa pan naꞌo nii paꞌan camel<br />

podo tan akosa awun shaa wata,<br />

kapuraata nuꞌo zaama taꞌa zon ai<br />

Tomin karu panao ba naa nii.”<br />

26 Sariapa abata pai nao pidan nao<br />

kian Jesus ati, “Ukauꞌan aonaꞌo nii<br />

bau daꞌapa pidan kazan naa tinan?”<br />

27 Jesus kian, “Naꞌiaꞌo ram aimaakan<br />

kashaꞌa pan naꞌo oo aonaꞌo<br />

turuu pidan kaꞌii tan pashaꞌapa tan,<br />

mazan Tomin karu mashaꞌa pan naa<br />

ushaꞌapa taꞌa kan paꞌan aimaa kan,<br />

wuruꞌu aonaꞌo raz turuu pidan kaꞌiitan<br />

pashaꞌapa tan,” ukian ĩꞌati.<br />

28 Sariapa Peter kian Jesus ati,<br />

“Putukapa naꞌa pam waunao, ipai<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 18<br />

218<br />

dau nuu daꞌu wawaꞌa kan aimaakan,<br />

naꞌiki wadapu, wadaꞌan pan<br />

idi pugaru, oo watomin paꞌa zon idi<br />

puꞌidiꞌiki.”<br />

29 Uruu idi Jesus kian uꞌati,<br />

“Õkowaa dan nii aimaa kan mishiꞌo<br />

unao ati. Naꞌiaꞌo ram pidan waꞌa kaꞌo<br />

padapu, pau dai aro, paꞌina wuzunao,<br />

padaru, padaro, oo pau dai nao,<br />

pakaudi naꞌa zon idi mana wun<br />

Tomin karu ati, 30 doba taꞌo nii zii<br />

mana wun Tomin karu taan uꞌati kaiman<br />

kidaꞌo aimaa kan kai, naꞌiki<br />

utaan nii uꞌati kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-kinai dii naꞌi tiꞌi.”<br />

Idikinautan naa Jesus kakuwaapan<br />

pamawakan dauꞌu<br />

(Mat<strong>the</strong>w 20:17-19; Mark 10:32-34)<br />

31 Jesus dapa dan paꞌidaꞌati soo<br />

wunao karikao nanuꞌu patomi napakida<br />

nii naouz. Ukian ĩꞌati, “Uabata<br />

õpara dan aizii. Aizii wuruꞌu<br />

wamako nuz Jeru salem iti. Naꞌiaꞌo<br />

niꞌi naa ipai aimaa kan shaꞌa pata-kao<br />

naꞌapa tawuru kawanaꞌatiꞌi kotuaꞌo<br />

Tomin karu prophetin nao saadauzonii<br />

kidaz Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

dauꞌa naꞌo raz. 32 Uzaa mata-kao nii,<br />

udaunaꞌan utaa-kao nii Gentile nao x<br />

ati. Ĩbani kii tan nii naꞌiki ĩdakoopan<br />

nii uruu, naꞌiki ĩdakoo pan nii<br />

kapam wuruꞌu ukuwaa kidaz. Naꞌiki<br />

ĩsopi au ta pan nii uruu. 33 Naꞌiki ĩbaꞌizian<br />

nii uruu, udaunaꞌan ĩzowian nii<br />

uruu. Mazan idiki nau daꞌu kamoo<br />

dau naꞌan, ukadishi tan nii pabaaranaa<br />

iki.”<br />

34 Mazan aonaa utomi napa-kidanii<br />

nao aita pan naꞌa paꞌo ram dauaꞌo<br />

wuruꞌu ukadako tina nuz. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan dizapa-kari wai ĩaita pan<br />

ai wuruꞌu ukuwaaz, uzowii-kao<br />

dauaꞌo raz.<br />

Jesus saabaan ishaꞌo pidan awun<br />

(Mat<strong>the</strong>w 20:29-34; Mark 10:46-52)<br />

35 Jesus mao napa tapaa nan puꞌu<br />

Jericho iti, kai naꞌa pidan ishaa wun<br />

saka nata pan mao napa dunapo daawaꞌa,<br />

upishau tan puraata pidan nao<br />

ai. 36 Aizii uaba tan idi iriba manawun<br />

pidan nao dobaa pan kida<br />

padazaba an, sariapa upishaan<br />

ĩdyaun. “Kanom kai wuruꞌu pidannao<br />

shaꞌa paa pa niaz?” ukian.<br />

37 “Jesus, Nazareth san dobatapan<br />

dii daꞌa naꞌa,” ĩkian uꞌati.<br />

38 Sariapa ishaa wun kadakon<br />

Jesus ati. “Jesus, David Takaandaun,<br />

y pukamu nan-kida õgaru,”<br />

ukian.<br />

39 Sariapa pidan nao kiwiita painao<br />

kida mako paa nan toꞌo raua nuzu,<br />

ĩaipan umashaa dan. Mazan powaꞌa<br />

zii mana wun ukada kon diiwaꞌo<br />

idaꞌan. Ukian, “David Takaandaun,<br />

pukamu nan-kida õgaru,” kiaꞌo<br />

wuruꞌu ukada koi na nuz.<br />

40 Sariapa Jesus kadishi taꞌa kan<br />

pamakopa-kizi an, naꞌiki udyuu dan<br />

pidan nao naꞌakan paꞌidaꞌati wuruꞌu<br />

ishaa wu nuz. Aizii ukaawa-kida-kao<br />

dau naꞌan Jesus dazaba ati, sariapa<br />

upishaan uruu. 41 “Kanom puaipan<br />

õshaꞌapa tan puꞌati?”<br />

x 18:32 Gentile­nao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. y 18:38 David Takaan-daun: Kotuaꞌo Tomin karu<br />

kian udyuu dan nii bau daꞌapa David Takaan-daun umana wunuꞌo nao ba nai nii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


219<br />

LUKE 18​, ​19<br />

“Õnao ba naa, õtuka paꞌa zon amazada,”<br />

ukian Jesus ati.<br />

42 Uruu idi Jesus kian uꞌati,<br />

“Marii mooko putuka pan.<br />

Pumishi dan idiꞌo õgaru, wuruꞌu<br />

putukapa nuz naa,” ukian. 43 Sariapa<br />

mishi utuka paꞌa kan kai man. Naꞌikiꞌo<br />

udaꞌanan naa Jesus, naꞌiki tuu kii<br />

ukonau kii-kidan Tomin karu. Aizii<br />

ipai pidan nao tuka pai nao wuruꞌu<br />

ishaa wun awun saa baa-kaoaz,<br />

tuu kii kapam ĩkonau kii-kidan<br />

Tomin karu.<br />

Zacchaeus tukapaꞌazon Jesus<br />

19 1 Aizii Jesus dobata paa nan<br />

puꞌu Jericho an, 2 kainaꞌa<br />

pidan naꞌii kapuraata nuꞌo,<br />

Zac cha eus kiaꞌo uꞌuu. Uruu kazowau<br />

ta pauzo zaa maa pauzo nao tax<br />

puraatan naa. 3 Uruu dono tuu kii<br />

Zac cha eus aipan patuka pan Jesus.<br />

Mazan uruu madi wauꞌo pidan,<br />

aonaa kowas naꞌa pam utuka pan<br />

Jesus, ushaꞌapa num kauꞌan iriba<br />

mana wun pidan nao kasa baꞌui nan<br />

Jesus daa wata. 4 Uruu idi udiman<br />

Jesus naꞌiki pidan nao uaꞌati, naꞌiki<br />

uzai dan dokoaꞌo ata mun kadu iti,<br />

Sycamore kiaꞌo uꞌuu. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan naꞌa naꞌo nii wuruꞌu<br />

Jesus dobata nuz, naꞌikiꞌi naa<br />

uawu nuu ta pan.<br />

5 Aizii Jesus kaa wan uzai dapa<br />

kizi paꞌina mun, sariapa uawunuupan<br />

naꞌiki ukian uꞌati, “Zac cha eus,<br />

putoka kadiman, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan õsoo ka di nan nii pudapu ii<br />

aizii.”<br />

6 Uruu idi kadiman Zac cha eus<br />

tokaꞌa kan, naꞌiki unaꞌa kan naa<br />

Jesus padapu iti. Kai man uꞌati,<br />

naꞌiki tuu kii unau baan Jesus sooka<br />

di nan padapu ii. Uruu idi tuu kii<br />

mana wun ukonau kian. 7 Mazan<br />

pidan nao, tuu kii ĩdakoo pan wuruꞌu<br />

Jesus sooka dina nuz naꞌii. Kaika paꞌo<br />

wuruꞌu ĩkia nuz udauꞌan: “Aushaa<br />

utukapa, usooka dinan oiaꞌo pidan<br />

dapu ii.”<br />

8 Aizii padapu iaꞌa naa, Zac chaeus<br />

kadishi tan pidan nao kanaa puꞌu,<br />

naꞌiki ukian Jesus ati, “Nao ba nai,<br />

puabata naꞌa pam õkian aizii: Õbuutan<br />

nii pazikon an õpuraa tan, naꞌiki<br />

pazikon an õshaꞌa pauz õtaan nii<br />

mapuraata nii nao pidan nao ati. Aizii<br />

naꞌiaꞌo ram pidan ai õzaa ma tauzonii<br />

doba taꞌa naa mana wun puraata<br />

õdyuuda-kao ai, mazan aizii õtaan<br />

nii ĩꞌati powaa iti wuruꞌu õzaa matauzo<br />

nii kidaz ĩꞌai. Mazan õtaan<br />

nii ĩꞌati dobata õzaama tau zon ai.<br />

Õzaama tan an 10, õtaan nii uꞌati<br />

40,” ukian.<br />

9 Sariapa Jesus kian uꞌati, “Aizii<br />

Tomin karu kazan naa tan pidan nao<br />

paꞌoian ai, wuruꞌu mashaa pai nao<br />

kidaz wuru kabaun idaꞌaꞌa. Ukauꞌan<br />

wuruꞌu pidan kadapuꞌo raz, Abra ham<br />

takaan-daun, naꞌapa ipai waunao<br />

kawan. 10 Aizii Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo naꞌa paꞌo dauꞌa tiꞌo udyuuda-kao,<br />

doro taꞌo nii, naꞌiki kazan naa taꞌo nii<br />

pozawa tai nao pidan nao.”<br />

Naꞌapam poitoruinao shaꞌapatan<br />

puraata taa-kariwai ĩꞌati<br />

(Mat<strong>the</strong>w 25:14-30)<br />

11 Ipai pidan nao abata pan<br />

wuruꞌu Jesus kaku waapa tinanuz.<br />

Naꞌiki uruu dono mao napa<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 19<br />

220<br />

zaꞌoraꞌa naa Jesus Jeru salem iti.<br />

Aizii pidan nao zauda-kidan Jesus<br />

kaa wan dono Jeru salem iti, uruꞌo<br />

niꞌi naa ĩzauda-kidan patuka pan<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan kamoon<br />

kaa wan. Mazan Jesus aitapa ĩdiꞌitinpan.<br />

Uruu idi ukaku waa pan naa<br />

koshan ĩꞌati, naꞌiki ukowaa dan<br />

naa ĩꞌati diꞌi tinapa-kinai kuwai.<br />

12 Kaika paꞌo wuruꞌu kuwai ukowaadaniaz<br />

ĩꞌati: “Kai naꞌa umana wunuꞌo<br />

pidan, umakoꞌo zon munapo, baꞌoran<br />

wii zai iti, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

uzaama taꞌa zoo-kao idi tuuba ruꞌo<br />

nao ba nai nii, kazowau ta paꞌo nii<br />

pawiizi san nao. Aizii panao ba naitakao<br />

dau naꞌan, uai pan papadan tan<br />

powaa ati pawiizi ati. 13 Pamakon<br />

uaꞌii udapa dan 10 papoi toru nao<br />

paꞌidaꞌati. Naꞌiki utaa ĩkawanaꞌati<br />

bau daꞌapa kida ĩpuraa tan nii, gold<br />

idiꞌo utoma-kao. z Udaunaꞌan ukian<br />

naa ĩꞌati. ‘Utiwaa paꞌi ushaꞌapa tan<br />

aimaa kan wuru idaꞌa naꞌa upuraatan<br />

kidaz, atii õkaa wan powaa ati,’<br />

ukian. Uruu dau naꞌan umakon naa.<br />

14 “Mazan tuu kii uwiizi san nao<br />

toꞌoran uꞌati. Uruu idi ĩdyuudakidan<br />

papara dan udawuꞌ ati,<br />

tuu baru kidai nao pidan nao diꞌiti<br />

wuruꞌu nao ba nai taꞌo niꞌo raz uruu<br />

naꞌii. Kaika paꞌa wuruꞌu ĩdyuu danuz<br />

papara dan: ‘Aonaa waaipan<br />

ukazowau ta pan waunao,’ ĩkian.<br />

15 Mazan upuꞌu uzaa mata-kao<br />

kazowau ta paꞌo nii pawiizi san nao.<br />

“Panao ba naita-kao dau naꞌan<br />

ukiwan naa pawiizi iti. Aizii ukaawan<br />

dau naꞌan, udapada-kidan naa<br />

papoi toru nao, uaba taꞌa zon naa<br />

kanom ĩshaꞌa pata, naꞌiki naꞌa paudaꞌum<br />

naa ĩiko dan papuraa tan<br />

kida idaꞌan. 16 Kiwii niꞌo upoi toru<br />

kaa wan, ukian uꞌati. ‘Nao ba nai,<br />

õikoda 10 gold tinapa kidaꞌo puraata,<br />

tawuru idaꞌa naꞌa baudaꞌa paꞌo raz<br />

putaan õꞌati.’ 17 ‘Kai man, puaitapa<br />

mishi pukai waan puraata. Kaimanaꞌo<br />

mana wun poi torui pugaru.<br />

Puaita pan idi pushaꞌ apa tinan kaiman<br />

naꞌiki puiko dan idi dobata<br />

aimaa kan masakau daꞌuꞌo aimaakan<br />

taa-kao idaꞌan, ukauꞌan aizii<br />

õzaama tan nii pugaru kazowau tapaꞌo<br />

nii 10 wii zai nao,’ ukian uꞌati.<br />

18 “Udaunaꞌan baꞌo ran poi torui<br />

waꞌatin nao ba nai idaꞌati. ‘Nao banai,<br />

õgaru õikoda bakaꞌi au daꞌu<br />

gold tinapa kidaꞌo puraata wuru<br />

idaꞌa naꞌa baudaꞌa paꞌo raz putaan<br />

õꞌati,’ ukian. 19 Uruu idi nao ba nai<br />

kian uꞌati. ‘Kai man, õzaama tan nii<br />

pugaru kazowau ta paꞌo nii bakaꞌiau<br />

daꞌu wii zai nao,’ ukian.<br />

20 “Udaunaꞌan baꞌo ran poi torui<br />

waꞌatin nao ba nai idaꞌati. Naꞌiki<br />

ukian. ‘Nao ba nai, dii õkiwakidan<br />

puꞌati pakawan pupuraa tan<br />

tawuruꞌu putaa niaz õꞌati. Unaꞌan<br />

õsaa ba tapa nuz, naꞌiki kai manaꞌo<br />

õbazo ba tapa nuzu õlinson idi.<br />

21 Õtarian idiꞌo puꞌai wuruꞌu õtaapa<br />

nuz pupuraa tan. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan pugaru aonaa pukarodapau<br />

zon pidan. Punau dapa<br />

puzaama tau zon pidan ai aimaa kan<br />

z 19:13 puraata, gold idiꞌo utoma-kao: Greek idaꞌan udakota-kao mina. Bau daꞌapa<br />

puraata, idiki nau daꞌu kauzu kaudin-karu winipi naa wuruꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


221<br />

LUKE 19<br />

aonaa pumizi din kizi mani. Naꞌiki<br />

puiko dau zon paori bai aka, aonaa<br />

pupao wa nii diꞌikiꞌo mani,’ ukian<br />

nao ba nai ati.<br />

22 “Uruu idi nao ba nai kian<br />

uꞌati. ‘Pugaru, aonaa pushaꞌ apatinan<br />

pudyuuda-kao kawanaꞌati.<br />

Ukauꞌan õpata kaꞌu tan nii pugaru<br />

pupara dan kawanaꞌati. Puaita pan<br />

puꞌu õmakaro dapa kan pidan, naꞌiki<br />

õzaama tan aimaa kan aonaa õidiwau<br />

mani, naꞌiki õiko dan paori bai<br />

aka, aonaa õpao nii diꞌikiꞌo mani.<br />

23 Mazan kan dii nii mooko wuruꞌu,<br />

aonaa zoobaba pumuu dan õpuraatan<br />

puraata taapa-kizi nao ii? Aizii<br />

dii mani wuruꞌu õkaa wa nuz, dobata<br />

zaꞌa naa mani padamata õiko dan<br />

õpuraa tan.’<br />

24 “Udaunaꞌan nao ba nai kian<br />

wunao atiꞌi kadi shita pai nao kidaz<br />

udaza baꞌa. ‘Uzaa mata uꞌai wuruꞌu<br />

puraa taz, utaa kiziz arawu atiꞌi<br />

ikodaꞌo raz 10 gold tinapa kidaꞌo<br />

puraata.’<br />

25 “Mazan ĩkian uꞌati. ‘Nao ba nai,<br />

kai naꞌaꞌa naa 10 gold tinapa kidaꞌo<br />

puraata uꞌidaꞌa.’<br />

26 “Uruu idi nao ba nai kian ĩꞌati,<br />

‘Õkowaa dan nii aimaa kan uꞌati:<br />

naꞌiaꞌo ram pidan kai naꞌaꞌo aimaakan<br />

uꞌidaꞌa, taa-karu nii powaꞌa zii<br />

aimaa kan uꞌati. Mazan aizii pidan<br />

wuruꞌu aonaꞌo raz aimaa kan nii<br />

uꞌidaꞌa, zaa mata-karu nii uꞌai ipai<br />

wuruꞌu masa kau daꞌuꞌo raz aimaa kan<br />

uꞌidaꞌaꞌo raz.’ 27 Udaunaꞌan ukian.<br />

‘Aizii pidan nao wuruꞌu aonaꞌoraz<br />

ĩaipan õgaru panao ba naa nii,<br />

unaꞌaka ĩdyaun daꞌatiꞌi, uzowii kizi<br />

ĩdyaun õkanaa puꞌu.’ ”<br />

Jesus maonapatan dauaꞌo​<br />

​Jerusalem iti<br />

(Mat<strong>the</strong>w 21:1-11; Mark 11:1-11;<br />

John 12:12-19)<br />

28 Aizii Jesus ipaian daunaꞌan<br />

paka dako tinan ĩꞌati, uruꞌu<br />

naa ĩmakon Jeru salem iti. Jesus<br />

kiwii ta paꞌo nii pidan nao uaꞌati.<br />

29 Naꞌikiꞌi naa ĩmakon, ĩmakon<br />

atii ĩmao napa tan naawazi diꞌiti,<br />

dako tapa-kari waiz Olive Naawa<br />

kii. Upaꞌi na mun, kai naꞌa dyaꞌutam<br />

wii zai nao, Beth phage kiaꞌo<br />

udako tapa-kao, baꞌo ran Bethany<br />

kiaꞌo udako tapa-kao. Sariapa Jesus<br />

dyuu dan dyaꞌu tam patomi napakida<br />

nii nao wii zai diꞌiti. 30 Ukian<br />

ĩꞌati, “Umako wii zai diꞌiti. Aizii<br />

ukaa wan dono naꞌiti, uiko dan nii<br />

naꞌii chaa kashi a dani, koꞌidin pan,<br />

aonaꞌo zii uzai dauzo-kao. Ubuzuuta<br />

naka uruu, naꞌiki unaꞌaka uruu<br />

daꞌatiꞌi. 31 Aizii pidan kian an uꞌati,<br />

‘Kanom niꞌo wuruꞌu ubuzuu ta nuz<br />

õꞌuza?’ Ukii uꞌati. ‘Wanao ba naa<br />

wuruꞌu aipaꞌo raz zii uruu.’ ”<br />

32 Uruu idi ĩmakon naa, atii ĩkaawan<br />

naꞌiti. Ĩikoda ipai aimaa kan<br />

naꞌapa ukowaada-kao kawanaꞌati<br />

ĩꞌati. 33 Udaunaꞌan ĩbuzuu tan naa<br />

chaa kashi dani. Sariapa ukaꞌuzatiki<br />

kian ĩꞌati, “Kan dii niꞌo wuruꞌu<br />

ubuzuu ta nuz õꞌuza?”<br />

34 “Wanao ba naa wuruꞌu<br />

aipaꞌo raz zii uruu,” ĩkian uꞌati.<br />

35 Udaunaꞌan ĩnaꞌa kan naaz atii<br />

Luke<br />

a 19:30 chaa­kashi: English idaꞌan, don key.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 19<br />

222<br />

ĩkaawa-kida nuzu Jesus diꞌiti. Uruu<br />

dau naꞌan ĩkadaara dan naa pachaaki<br />

tan kida ubarau iti, Jesus saka nata<br />

kizi nii, naꞌiki ĩzaida-kidan naa<br />

Jesus ubarau iti. 36 Aizii umako paanan<br />

puꞌaꞌa naa ubarau an, uruꞌu naa<br />

pidan nao kadaara dan naa pakamichan<br />

kida duna pota Jesus uaꞌati.<br />

37 Aizii ĩmao napa tan naa Jerusalem<br />

iti, ĩdapo ro ta paanan puꞌaꞌa<br />

naa duna pota, wuruꞌu Olive Naawa<br />

ikiꞌo raz. Uruꞌu naa iriba pidan nao,<br />

wuruꞌu tomi napa tinauzo nao kidaz<br />

Jesus diꞌiki, tuu kii ĩkonau kian.<br />

Naꞌiki tuu kii ĩkonau kii-kidan Tominkaru<br />

diiwaꞌo idaꞌan, patuka pan idi<br />

ipai wuruꞌu pabiꞌi naaka kidaꞌo raz<br />

naꞌiki umana wun kidaꞌo raz aimaakan<br />

Jesus shaꞌapa tauzon pachiꞌi kapa<br />

kizi kawanaꞌati. 38 Naꞌiki ĩkian,<br />

“Marii Tomin karu kai manan manawun<br />

diꞌo raz King atiꞌi, kaa waꞌo raz<br />

uai pan kawanaꞌati. Uruu idaꞌanaꞌo<br />

nii wakai ma naa kan Tomin karu<br />

tuma, marii Tomin karu aokazi<br />

iaꞌo raz konau kii-kida-kao tuu kii<br />

mana wun, umana wunun idi,” ĩkian.<br />

39 Kai naꞌa pabiꞌi kida Phariseenao<br />

pidan nao biiꞌi, ĩnao kian Jesus<br />

ati, “Tiichaa, pudyuuda sho man<br />

putomi napa-kida nii nao mashaa dan<br />

kai wuruꞌu pakada koi napa nuz.”<br />

40 Jesus kian ĩꞌati, “Õkowaa dan<br />

nii uꞌati mishiꞌo aimaa kan, pidan nao<br />

mashaata-kao an pakada koin pan<br />

ai, kuba naouꞌo niꞌi naa kada koin.”<br />

Jesus zaadan Jerusalem dauꞌan<br />

41 Aizii padapo ro ta paa nan puꞌu<br />

naawazi iki, Jesus awunuu pan Jerusalem<br />

iti. Utukapa kai manai man<br />

wuruꞌu donoiz. Sariapa uzaa dan,<br />

ukamunan-kidan idi naꞌiai nao<br />

pidan nao. 42 Naꞌiki ukian, “Kaiman<br />

zii mani padamata uaita pan<br />

an, kai wuruꞌu pidan kai manaakakinaaz<br />

Tomin karu tuma. Mazan<br />

aonaa utukapa nuz, naꞌiki dizapakari<br />

wai uꞌaiaz. 43 Mazan kai naꞌaꞌo<br />

nii bau daꞌapa kamoo, utaruba nao<br />

kaa wan ĩmizaa taaka paꞌa nan utuma.<br />

Ipaiꞌo nii ĩkorara tan uwiizi naꞌiki<br />

aonaꞌo nii naꞌitim ukazan naa tinan.<br />

44 Ĩmai naa batan nii kai man-daun<br />

uwiizi, aonaꞌo nii kanom waꞌaka-kao<br />

uꞌidaꞌa. Naꞌiki ipai unao mashaapai<br />

nao naꞌa, umainaa bata-kao nii<br />

kapam. Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />

uaita paꞌa zon naꞌiki uzaama taꞌa zon<br />

wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz<br />

uꞌidaꞌati, ukazan naa tin-kinaa niꞌoraz<br />

padamata.”<br />

Jesus morotan naa Tominkaru<br />

Dapu nazo iti<br />

(Mat<strong>the</strong>w 21:12-17;<br />

Mark 11:15-19; John 2:13-22)<br />

45 Aizii Jesus kaa wan dono Jerusalem<br />

iti, umoro tan naa Tomin karu<br />

Dapu nazo iti. Naꞌii uikoda iriba<br />

pidan nao sellii pai nao kida uzainao,<br />

taa-karu niꞌo Tomin karu ati.<br />

Uruu idi uwaa taa biꞌian naa pidannao<br />

paselli apa-kizi kida diꞌiki.<br />

46 Ukian ĩꞌati, “Kai kapa shaꞌatii<br />

Tomin karu para dan saadin paꞌo<br />

kian: ‘Õdapu dakota-kao nii toriinapa-kizai<br />

dapu naa nii.’ Mazan<br />

unao ukai waapa nuzu koidi mikinao<br />

dizinapa-kizi nii,” ukian ĩꞌati.<br />

47 Ipai kamoo Jesus tomi napakidan<br />

pidan nao Tomin karu Dapu ii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


223<br />

LUKE 19​, ​20<br />

Luke<br />

Jesus Tomin­karu Dapu iaꞌo (19:45-46)<br />

Aizii faadaa nao zowau naa nao, naꞌiki<br />

tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />

dauꞌu, naꞌiki wuruꞌu kazowau ta painao<br />

kidaz pidan nao. Ipai ĩnao, tuu kii<br />

ĩaipan pazowian Jesus. 48 Mazan<br />

aonaa ĩaita pan naꞌa pam pazowian<br />

uruu. Ushaꞌapa num kauꞌan iriba<br />

mana wun pidan nao abata pan ukakuwaa<br />

tinan, naꞌiki wuruꞌu pidan nao<br />

kidaz kari kao nan ĩnaꞌian Jesus tuma,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaa ĩaipan<br />

padobaa-kidan ukuwaa, ĩaipan<br />

paaba tan ukuwaa ipai dau nuu daꞌu.<br />

Jesus pishaa-kao kanom aipan atiꞌo<br />

ushaꞌapaapan aimaakan kida<br />

(Mat<strong>the</strong>w 21:23-27; Mark 11:27-33)<br />

20 1 Bau daꞌapa kamoo Jesus<br />

tomi napa-kidan dono<br />

pidan nao naꞌiki ukowaa da pan<br />

dono ĩꞌati Kai manaꞌo Kuwai Tominkaru<br />

Dapu ii. Naꞌiaꞌo faadaa nao<br />

zowau naa nao, naꞌiki tiichaa pauzonao<br />

Moses kaki naori dauꞌu, naꞌiki<br />

kazowau ta pai nao Jew nao naꞌiaꞌo<br />

kapam. Bao kopa ĩnao waꞌatin Jesus<br />

idaꞌati. 2 Naꞌiki ĩkian uꞌati, “Pukowaada<br />

waꞌati kanom dyuuda nii<br />

naꞌiki kanom aipan atiꞌo wuruꞌu<br />

puko waa dapa nuz kuwai naꞌiki<br />

wuruꞌu pushaꞌa pa ta nuz aimaa kan<br />

kaika paꞌa?”<br />

3 Sariapa Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Õpishaan nii unao bau daꞌapa<br />

aimaa kan dauꞌan, õaiapa udakoꞌa tin<br />

õpara dan. 4 Kanom dyuuda nii John<br />

naꞌiki kanom aipan atiꞌo wuruꞌu<br />

uchikaa wunuu panuz pidan nao?<br />

Tomin karu aipan atiꞌo oo pidan<br />

aipan atiꞌo?”<br />

5 Hãĩ, aonaa ĩaita pan padakoꞌatin<br />

upara dan. Sariapa ĩpishaan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 20<br />

224<br />

pairi ban nao kida. “Naꞌa pam nii<br />

wadakoꞌa tin kai wuruꞌu upara danuz?”<br />

ĩkii taaka pan. “Aizii wakian<br />

an Tomin karu aipan atiꞌo wuruꞌu<br />

uchikaa wunuu panuz, ukian nii<br />

waꞌati upuꞌu zii mooko aonaa<br />

umishi dan John? 6 Mazan aizii<br />

wakian an uꞌati, pidan aipan atiꞌo<br />

kari kao nan wuruꞌu uchikaa wunuupanuz.<br />

Tuu kiaꞌo nii pidan nao<br />

wuruꞌu dii naouzuꞌu, toꞌoran waꞌati,<br />

naꞌiki ĩzowian nii waunao paboori<br />

idi. Ushaꞌapa num kauꞌan ipai<br />

ĩnao, tuu kii ĩmishi dan Tomin karu<br />

prophetin wuruꞌu Johnaz.” 7 Uruu<br />

idi ĩkian Jesus ati, “Aonaa waaitapan<br />

kanom dyuuda nii uruu.”<br />

8 Jesus kian ĩꞌati, “Õgaru naꞌapa,<br />

aonaꞌo nii kapam õkowaa dan unao<br />

ati kanom aipan atiꞌo wuruꞌu õshaꞌapaapa<br />

nuz aimaa kan kaika paꞌa.”<br />

Awunuutapainao zakapu dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 21:33-46; Mark 12:1-12)<br />

9 Udaunaꞌan Jesus kowaa dan naa<br />

pidan nao ati diꞌi tinapa-kinai kuwai.<br />

Kaika paꞌo wuruꞌu ukowaa daniaz:<br />

“Bauka pai man pidan pao wan dizookaru<br />

kadu naa paꞌidi waru pazaka pun<br />

ii, grape kiaꞌo raz udakota-kao.<br />

Aizii wuruꞌu pidan upao pan naa<br />

pazaka pun ii, atii uipaian. Uruu<br />

dau naꞌan uzaama tan naa pidan nao<br />

awunuu ta pai nao niꞌi naa pazaka pun<br />

paꞌao naan daida. Uruu dau naꞌan<br />

umakon naa. Kotuaꞌikiꞌo wuruꞌu<br />

umakoꞌo nanuz baꞌo ran wii zai<br />

iti. 10 Aizii unaꞌian puꞌu zii baꞌoran<br />

wii zai ii, upaoriba aka kida<br />

dyuuan naa. Uruu idi udyuu dan<br />

naa papoi toru naꞌiti, unanaka kiziꞌi<br />

naa wuruꞌu upaoriba aka buutakari<br />

waiz naa uꞌidi wau nii. Mazan<br />

poi torui kaa wan naꞌiti, sariapa taapai<br />

nao paori bai baꞌizi auta pan uruu,<br />

naꞌiki ĩdyuu dan ukiwan powaa iti<br />

kanaꞌa pan. 11 Udaunaꞌan nao ba nai<br />

dyuu dan baꞌo ran papoi toru ĩꞌidiꞌiti.<br />

Mazan naꞌapa koshan ĩbaꞌi zii nuzu,<br />

naꞌiki ĩanta miki ta nuzu kaki baꞌazon<br />

naꞌo idaꞌan, naꞌiki ĩdyuu dan<br />

uruu kanaꞌa pan koshan. 12 Udyuuda<br />

koshan baꞌo ran papoi toru ĩꞌidiꞌiti.<br />

Mazan ĩbaꞌi zian uruu, aonaa<br />

masakau daꞌu mani, izai umada<br />

ĩbaꞌi zin-daun kida. Pabaꞌi zian daunaꞌan<br />

uruu, ĩkaboo tan kan naazu<br />

zakapu dawun ii. 13 Udaunaꞌan<br />

kapaori baꞌo kian. ‘Naꞌa pam nii<br />

õshaꞌapa tinan aizii? Õdyuu dan nii<br />

aizii ĩꞌidiꞌiti õdani, wuruꞌu õmarainpaniaz<br />

mana wun. Õai tapa aonaꞌo<br />

nii paꞌan ĩkashada pan uruu.’ Uruu<br />

idi udyuu dan pau dani. 14 Aizii ĩtukapan<br />

naa kapaori baꞌo dani waꞌatin<br />

sariapa ĩkian paꞌati aaka kida. ‘Aizii<br />

waꞌatiꞌi naa kapaori baꞌo dani diinaꞌi<br />

kiꞌi. Aushaa, wazowii paꞌi uruu<br />

wazaa mata kizi wuruꞌu uꞌidi wau<br />

nii kidaꞌo raz aimaa kan.’ 15 Uruu<br />

idi sariapa ĩzaama tan uruu, naꞌiki<br />

ĩnaꞌa kan naaz zakapu dawun iti.<br />

Naꞌiaꞌa naa ĩzowi a nuzu.<br />

“Aizii mani,” Jesus kian pidannao<br />

ati. “Naꞌa pam niꞌi naa uaita pan<br />

kapaori baꞌo shaꞌapa tan wuruꞌu<br />

taapai naouz upaoriba? 16 Uwaꞌatin<br />

nii ĩꞌidaꞌati, naꞌiki uzowian nii<br />

ĩdyaun kai man-daun. Udaunaꞌan<br />

uzaama tan nii baꞌo rai nao taa paꞌo<br />

niꞌi naa zakapu naꞌiki upaoriba<br />

kida.”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


225<br />

LUKE 20<br />

Aizii pidan nao aba tan idi wuruꞌu<br />

unaꞌapa nuz sariapa ĩkian, “Kan dii<br />

nii? Aonaa turuu aimaa kan shaꞌapata-kao<br />

naꞌapa.”<br />

17 Uruu idi Jesus awunuu pan<br />

ĩꞌati, naꞌiki ukian, “Kai kapa shaꞌatii<br />

tawuruꞌu Tomin karu para dan<br />

saadin paꞌo kianuz.<br />

‘Wuruꞌu kuba toma pauzo nao<br />

kabaun kasha daniaz,<br />

madiwau tapa-kaꞌo raz<br />

ĩtuka pan,<br />

uruꞌu naa mishiꞌo rai man<br />

umana wunuꞌo kuba<br />

ipai baꞌo ran kuba nao ai.’<br />

Kanom dauꞌa naꞌo uzauda-kidan<br />

wuruꞌu Tomin karu para da nuz<br />

naꞌapa? 18 Pidan kaboi naꞌo diꞌoraz<br />

kuba paawa ati, baiain paꞌo nii<br />

tuu kii. Naꞌiki uruu kuba waotan<br />

dono naꞌiaꞌo ram pidan paawa ati,<br />

ipaiꞌo nii uꞌidoꞌo kan.”<br />

Tax kawinipinaapa-kao dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 22:15-22; Mark 12:13-17)<br />

19 Tuu kii tiichaa pauzo nao Moses<br />

kaki naori dauꞌu, naꞌiki faadaa nao<br />

zowau naa nao, toꞌoran Jesus ati.<br />

Tuu kiaꞌo padamata ĩaipan pazaamata-kidan<br />

uruu naꞌii pakaku waa tin<br />

kizi ii. Ushaꞌapa num kauꞌan ĩaitapa<br />

padau aꞌo wuruꞌu ukadako tina nuz<br />

diꞌi tinapa-kinai kuwai idaꞌan. Mazan<br />

tuu kii ĩtarian pidan nao ai. 20 Mazan<br />

upuꞌu ĩdoro tan pazaa mata-kidakinaa<br />

nii Jesus. Ĩaipan pazaa ma tan<br />

uruu, udaunaꞌan ĩaipan papatakaꞌuta-kida<br />

nuz tuuba ruꞌo nao ba nai<br />

ati, wuruꞌu Rome ikiꞌo raz uwaꞌa tin.<br />

Uruu idi ĩkawi nipi naa tan naa pidannao<br />

makoi nao nii Jesus kaku waa tin<br />

kizi iti, naꞌapa aba taꞌa zoi nao kawan<br />

ukuwaa. Uruu idi masakau daꞌuꞌo nii<br />

ĩaba tan upara dan dikauda shaꞌapaꞌo<br />

ram aimaa kan dauꞌan, uruꞌo<br />

niꞌi naa ĩkowaa dan kanuz. 21 Aizii<br />

wuruꞌu pidan nao dyuuda-kari wainaouz,<br />

kian naa Jesus ati, “Tiichaa,<br />

waaitapa mishiꞌo kai wuruꞌu puparadan<br />

kidaz naꞌiki pukuwaa kidaz,<br />

naꞌiki sakita paꞌo wuruꞌu putominapa-kida<br />

nuz pidan nao. Aonaa<br />

pudiꞌita pan shaꞌa paꞌo ram pidan,<br />

kai manan, oo umana wunun. Mazan<br />

mishi paꞌan putomi napa-kidan<br />

pidan nao naꞌapa Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati. 22 Naꞌapa dii pukian<br />

waunao Jew nao taan dauꞌan tax<br />

puraatan naa tuuba ruꞌo nao ba nai<br />

Rome iaꞌo ati? Wadikin tapan Tominkaru<br />

diꞌikiꞌo kakinao rii wuruꞌu, oo<br />

aonaa?”<br />

23 Mazan Jesus aitapa ĩtiwaꞌa zon<br />

kari kao nan pazaa ma tan uruu naꞌapa<br />

kidaꞌo idaꞌan. Uruu idi ukian ĩꞌati.<br />

24 “Aushaa unanaꞌ iki mooko wiziꞌiꞌo<br />

puraata.” Ĩtaan dau naꞌan puraata<br />

ukian naa koshan ĩꞌati, “Kanom<br />

awun baara, naꞌiki kanom uu utukapan<br />

saadin pan puraata baaraꞌa?”<br />

“Rome iaꞌo nao ba nai,” ĩkian.<br />

25 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Ukauꞌan utaa Rome iaꞌo nao ba nai<br />

ati wuruꞌu uꞌidi wau kidaz. Naꞌiki<br />

utaa Tomin karu ati wuruꞌu Tominkaru<br />

idiwau kidaz,” ukian. 26 Aizii<br />

wuruꞌu Jesus dakoꞌa tinuz paradakaru,<br />

iribaꞌo pidan nao kanaa puaꞌo.<br />

Mazan wuruꞌu pidan nao kaaka paꞌazoi<br />

nao wuz Jesus, aonaa bau daꞌapa<br />

ĩiko dan pazaa mata-kinaa nii uruu.<br />

Mazan mashaa ĩabata pan, naꞌiki<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 20<br />

226<br />

tuu kii ĩdiꞌitin pan wuru dauꞌaꞌa<br />

udakoꞌa tinuz papara dan naꞌapa.<br />

Mishiꞌo nii mani kakupa-karu<br />

mawaka-karu daunaꞌan?<br />

(Mat<strong>the</strong>w 22:23-33; Mark 12:18-27)<br />

27 Kai naꞌa pabiꞌi kida Sadducee<br />

nao, b aonaꞌo raz ĩmishi dan<br />

kadi shita-kida-kao nii pidan nao<br />

pamawaka-kizi iki dii naꞌi tiꞌi. Ĩnao<br />

waꞌatin Jesus idaꞌati, naꞌiki ĩpishaanuzu<br />

kaika paꞌa. 28 “Tiichaa, kai kapa<br />

shaꞌatii tawuruꞌu kakinao rii Moses<br />

saadauzo nii kianuz waꞌati. ‘Naꞌapainim<br />

dao nai ora mawa kan dono,<br />

uwaꞌa kan pau dai aro aonaa zii puꞌu<br />

okau danin, marii uꞌinawuzu mazidan<br />

otuma. Aizii kiwii niꞌo ĩdani<br />

dao nai ora, taa-karu nii mawa kaꞌo<br />

dani nii,’ kii tawuruꞌu parada-karu<br />

kiauzo nuz. 29 Kai naꞌa 7 inawuzuinao.<br />

Kiwiin ĩtuu niz mazi dan,<br />

mazan aonaa zii puꞌu udai aro kaudanin<br />

umawa kan naa. 30 Uruu idi<br />

uꞌinawuzu udawuꞌi tiꞌo zaama tan<br />

naꞌiki umazi dan paꞌina wuzu dai arodaun<br />

tuma, mazan naꞌapa koshan<br />

umawa kan. 31 Udaunaꞌan baꞌo ran<br />

uꞌinawuzu mazi dan otuma, mazan<br />

naꞌapa koshan umawa kan aonaa zii<br />

okau danin puꞌu, baꞌo ran mazi dan<br />

otuma naꞌapa koshan umawa kan,<br />

udaunaꞌan baꞌo ran, atii ipai uꞌinawuzu<br />

nao mazi dan otuma, mazan<br />

ipai dau nuu daꞌu ĩmawa kan, naꞌiki<br />

aonaa bau daꞌapa ĩnao waꞌa kaꞌo<br />

nii pau dani otuma. 32 Atii baꞌo ran<br />

dono, omawa kan naa kapam wuruꞌu<br />

ĩdai aro daunuz. 33 Aizii pidan nao<br />

kadi shita-kida-kao dono pamawakakizi<br />

iki. Naꞌiaꞌo ram nii daia roi tapa<br />

oroo? Ushaꞌapa num kauꞌan ipai 7<br />

daonai ora nao mazi dan otuma,”<br />

ĩkian.<br />

34 Jesus dakoꞌa tin ĩdyaun, ukian,<br />

“Daonai ora nao naꞌiki zun nao<br />

wuruꞌu mashaa pai nao kidaz imiꞌi<br />

baara an, mazi daꞌo nii paꞌan ĩdyaun.<br />

35 Mazan aizii wuruꞌu daonai ora nao<br />

naꞌiki zun nao Tomin karu widaunii<br />

naouz, naꞌiki ukadishita-kidan<br />

niꞌo raz pamawaka-kizi iki, aonaꞌo<br />

nii paꞌan ĩkau daia run oo ĩmazi dan.<br />

36 Ushaꞌapa num kauꞌan naꞌa paꞌo<br />

niꞌi naa ĩdyaun angel nao kawan.<br />

Aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa ĩmawakau<br />

zon. Ipai ĩdyaun Tomin karu<br />

dai naouꞌu naa paꞌidi waru. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan ukadishita-kidan idi<br />

ĩdyaun pamawaka-kizi iki. 37 Moses<br />

kuwaa tukapa-kida kai manai man<br />

mishiꞌo wuruꞌu mawa kai nao kadishita-kida-kaoaz<br />

pamawaka-kizi<br />

iki. Naꞌapa watuka pan usaa dinpan<br />

Moses dauꞌan, ukowaa da nuz<br />

udaruꞌo tikazi puꞌuka pan kai wadakaru<br />

kadu naa idaꞌa, mazan aonaa<br />

bau daꞌapa uanaba kaꞌa wan. Uruu<br />

idaꞌa watuka pan naꞌa pam Moses<br />

dako tan Tomin karu, Abra ham,<br />

Isaac naꞌiki Jacob Tomin karun nii.<br />

38 Wuruꞌu Tomin karuz kaku pai nao<br />

Tomin karun, aonaa mawa kai nao<br />

Tomin karun mani, uruu idi Tominkaru<br />

tuka pan pidan nao kaku pai nao<br />

paꞌidi waru,” ukian ĩꞌati.<br />

b 20:27 Saddu­cee: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />

diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


227<br />

LUKE 20​, ​21<br />

39 Uruu idi pabiꞌi kida tiichaapauzo<br />

nao Moses kaki naori dauꞌu<br />

kian Jesus ati. “Kai manaꞌo naꞌiki<br />

sakita paꞌo kai wuruꞌu pudakoꞌatinuz<br />

ĩpara dan Tiichaa,” ĩkian<br />

uꞌati. 40 Uruu dau naꞌan aonaꞌa naa<br />

powaꞌa Saddu cee nao pishaan uruu,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan ĩtariaꞌa kan naa<br />

udakoꞌa tin ai papara dan koshan.<br />

Kanom kaduz wuruꞌu​<br />

​Christ kii-kizaiz<br />

(Mat<strong>the</strong>w 22:41-46; Mark 12:35-37)<br />

41 Jesus kian wunao atiꞌi tiichaapauzo<br />

naouz Moses kaki naori dauꞌu,<br />

“Naꞌapa dii mooko wuruꞌu Christ, c<br />

dakota-kaoaz David Takaan-daun<br />

nii? 42-43 David kian puꞌu pasaadanii<br />

kaa rita Psalms idaꞌa, ‘Nao ba nai<br />

Tomin karu kian õNaobanaa ati,<br />

pusaka nata õdiwaꞌora anta napu,<br />

atii õwaranu itapa-kidan putarubanao<br />

puꞌati.’ ” d<br />

44 Udaunaꞌan Jesus kian koshan<br />

ĩꞌati, “David dako tan puꞌu uruu<br />

panao ba naa nii, naꞌapa diꞌi naa<br />

mooko wuruꞌu udanii ta nuz uruu?”<br />

Jesus aipan zaudinapa-karu<br />

tiichaapauzonao ai Moses<br />

kakinaori<br />

(Mat<strong>the</strong>w 23:1-36; Mark 12:38-40)<br />

45 Ipai pidan nao abata pan puꞌu,<br />

Jesus kian patomi napa-kida nii nao<br />

ati. 46 “Uzaudi napa paꞌi wunao aiaꞌa<br />

tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />

dauꞌu. Ĩnau dapa pachiꞌikaꞌ anpan<br />

dawuu zaꞌa baꞌi kidaꞌo kamicha<br />

daara an. Naꞌiki tuu kiaꞌo raz ĩaipan<br />

pataapa-kao umana wun kidaꞌo<br />

pidan nao nii, pidan nao iribai napa<br />

kizi ii aka. Aonaa udaꞌa naꞌa naꞌa<br />

wuruꞌu ĩkaduz kidaz. Naꞌiki nau dapai<br />

naouz pasaka na tan umana wun<br />

kidaꞌo tabai idaꞌa, syna gogue kida<br />

ii. Naꞌiki ĩnau dapa kapam pasakana<br />

tan, umana wunui nao taba idaꞌa<br />

aroapa-kizai ii. 47 Naꞌiki ĩnau dapa<br />

payaa kara ta pan zun nao, mawa kainao<br />

ĩdai aru nao, pazaa ma tan idaꞌan<br />

ĩshaꞌa pauz kida. Naꞌiki ĩnau dapa<br />

paabata-kidan patoriin pan tomunuꞌiki.<br />

Ĩnao Tomin karu pata kaꞌu tan<br />

nii tuu kii mana wun.”<br />

Zuna taan dauaꞌo puraata sodi<br />

(Mark 12:41-44)<br />

21 1 Aizii Tomin karu Dapu<br />

nazo ii, Jesus awunuuta<br />

pan, kapu raa tan kidai nao<br />

pidan nao taan puraata taa-karu<br />

nii Tomin karu ati. 2 Naꞌiki utukapa<br />

kapam zun mapuraa ta nuꞌo, naꞌiki<br />

mawa kai baꞌa naa odai aru, taan<br />

naꞌiki opai dan dyaꞌu tam wiziꞌi<br />

sodi kidai nao puraata. 3 Sariapa<br />

Jesus kian pidan nao ati, “Õkowaadan<br />

nii unao ati, diꞌo raz zunaꞌa,<br />

dobata otaan puraata baꞌo rai nao<br />

ai. 4 Ushaꞌapa num kauꞌan baꞌo rainao<br />

taa niaz papuraa tan, kai naꞌa<br />

diriꞌiꞌo zii ukawaꞌa kun. Mazan<br />

aizii oroo kowas, pamapuraatanun<br />

puꞌu, otaan kai man-daun<br />

papuraa tan pamashaapa-kinaa<br />

sodiꞌi naa.”<br />

Luke<br />

c 20:41 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

Christ dauaꞌo kaa rita tokon ii. d 20:42-43 Psalm 110:1<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 21<br />

228<br />

Jesus kowaadan naꞌapam nii<br />

Tominkaru Dapu kaboobiꞌii-kao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 24:1-2; Mark 13:1-2)<br />

5 Pabiꞌi kida Jesus tomi napakida<br />

nii nao, kadako tin-kidan<br />

konau nam patuka pan Tominkaru<br />

Dapu toma-kao. Utoma-kao<br />

umana wun kidaꞌo naꞌiki konaunam<br />

kidaꞌo kuba idi. Naꞌiki kai naꞌa<br />

kapam konau nam kidaꞌo aimaa kan<br />

pidan nao taa nii kida Tomin karu<br />

ati, udapu konau namada-kinao<br />

nii. Jesus kian ĩꞌati. 6 “Ipai wuruꞌu<br />

konau nam kidaꞌo raz aimaa kan<br />

utuka pan daꞌaꞌa. Mazan kai naꞌaꞌo<br />

nii bau daꞌapa kamoo, kai man-daunuꞌo<br />

nii ukaboo biꞌii-kao, ipai wuruꞌu<br />

kuba kidaz kadishi tapa kidaꞌo raz<br />

kabaun.”<br />

Kichanaꞌiki-kiaꞌo amazada waꞌatin<br />

dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 24:3-14; Mark 13:3-13)<br />

7 Sariapa Jesus tomi napa-kidanii<br />

nao kian, “Tiichaa, naꞌa painim<br />

nii wuruꞌu aimaa kan shaꞌapa nuz<br />

kaika paꞌa? Kanom idaꞌanaꞌo nii<br />

waaita pan wuruꞌu ama zada shaꞌapanuz<br />

naa naꞌapa?” ĩkian.<br />

8 Jesus kian ĩꞌati, “Uzaudi napa<br />

paꞌi aonaa kizi umariida-kao. Kainaꞌa<br />

iriba pidan nao dako tin pan<br />

õgaru nii. Ĩwaꞌa tin nii unao idaꞌati<br />

naꞌiki ĩkian nii, ‘Õgaru Christ,<br />

tawuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />

padyuu daꞌa zon kazan naa taꞌo<br />

nii papidanan nao.’ Baꞌo rai nao<br />

kian nii unao ati. ‘Aizii ama zada<br />

ikodan naa patokon.’ Mazan aonaa<br />

paꞌi umakoꞌo naꞌa ĩdawuꞌati. 9 Naꞌiki<br />

aonaa paꞌi utarii dinaꞌa naꞌa uabatan<br />

dono wii zai nao mizaa taaka pan<br />

baꞌo ran wii zai kida tuma, naꞌiki<br />

uaba tan dono pidan nao kashadaaka<br />

pan, ĩtoꞌora taa ka pan atii<br />

ĩzowiaaka pan paꞌati aaka kida.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan ipaiꞌo nii<br />

zii naꞌapa kidaꞌo shaꞌa pan kiwiin.<br />

Mazan aonaa kadima naꞌo nii mani<br />

wuruꞌu ama zada ikoda nuzu patokon<br />

uruu dau naꞌan.”<br />

10 Udaunaꞌan ukian ĩꞌati,<br />

“Kai naꞌaꞌo nii zii pidan nao mizaataaka<br />

pan baꞌo ran wii zai ii kidaꞌo<br />

pidan nao tuma. 11 Naꞌiki kai naꞌaꞌo<br />

nii zii kicha naꞌ iki-kiaꞌo imiꞌi baara<br />

nakai nan, naꞌiki imiꞌi baara tadaꞌokan<br />

nii. Naꞌiki kai naꞌaꞌo nii zii<br />

zamazi kaa wan, naꞌiki kai naꞌaꞌo<br />

nii zii pabiꞌi naaka kidaꞌo, kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />

naꞌiki zaa main baꞌo rinai<br />

kaa wan. Naꞌiki kai naꞌaꞌo nii zii<br />

utuka pan aimaa kan kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />

aidi nan aokazi iki.<br />

12 “Mazan ipai wuruꞌu aimaakan<br />

kida shaꞌa pan uaꞌii kaika paꞌa,<br />

uzaa mata-kao nii naꞌiki uan tamikita-kao<br />

nii unao ba naita pan dikin<br />

ii õgaru. Panaa don pabiꞌi kida<br />

unao naꞌaka-kao nii syna gogue iti<br />

kida, utiwaa-kidapa-kao nii, naꞌiki<br />

ukaboota-kao nii taraa-kizai iti.<br />

Naꞌiki pabiꞌi kida unao kadi shitakida-kao<br />

nii oo utiwaa-kidapa-kao<br />

nii tuu baru kidai nao nao ba nai nao<br />

kanaa puꞌu. Ipaiꞌo nii ubaiaa pan<br />

dikauda kidaꞌo aimaa kan naꞌapa<br />

õgaru dikin ii.<br />

13 “Uruu dono turuaꞌo nii<br />

ukowaa dan Kai manaꞌo Kuwai<br />

õdauꞌa naꞌo. 14 Ukauꞌan uaitapa kiziꞌi<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


229<br />

LUKE 21<br />

naa paꞌi, dii naꞌi tiꞌi upishaa-kao an,<br />

aonaa kizi udopii dinan uaita paꞌazon<br />

idi naꞌa pam nii udakoꞌa tin<br />

pidan nao para dan. 15 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan õtaan nii uai tapa-kinaa nii<br />

upara dan, uaitapa kizi naꞌa pam nii<br />

udakoꞌa tin ĩpara dan ĩpishaan dono<br />

unao. Uruu idaꞌanaꞌo nii ĩkaa kinpan,<br />

aonaꞌo nii ĩaita pan naꞌa pam<br />

nii powaꞌa pakian uꞌati.<br />

16 “Uruu dono udaru nao naꞌiki<br />

udaro nao, naꞌiki uꞌina wuzu nao<br />

naꞌiki baꞌo ran uiriban nao, naꞌiki<br />

upao naru nao zaa mata-kidan nii<br />

unao, atii pabiꞌi kida unao ĩzowiikidan<br />

nii. 17 Naꞌiki ipaiꞌo nii<br />

pidan nao toꞌora-kizai ta pan unao<br />

õgaru dikin ii. 18 Mazan aonaꞌo nii<br />

bau daꞌapa uwazi waan uzowaud.<br />

19 Ukauꞌan maꞌo zaka utaapa<br />

unyuku nuu. Aonaa utariaꞌa naꞌa<br />

ushaꞌa pata-kao ai. Uruu idaꞌan<br />

mishiꞌo nii paꞌan ukaku pan<br />

dii naꞌi tiꞌi.<br />

Jesus kowaadan naꞌapam nii<br />

Jerusalem kaboobiꞌii-kao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 24:15-21; Mark 13:14-19)<br />

20 “Aizii naꞌa painim paꞌi utukapan<br />

anaꞌa naa soldyaa nao korara tan<br />

Jeru salem. Uruu idaꞌan sari aa paꞌo<br />

nii uaita pan Jeru salem kaboobiꞌii-kao<br />

kamoon kaa wan naa<br />

wuruꞌu. 21 Marii kizi paꞌi pidannao<br />

kawiizi-tin pai nao Judea Baara<br />

ii aka kidoo pan midukuo iti. Aizii<br />

pidan nao wuruꞌu mashaa pai naouz<br />

donoi ii, marii paꞌi ĩkidoo pan. Aizii<br />

wunaouꞌu mashaa pai naouz donoi<br />

dawun itinapu kida, aonaa paꞌi<br />

ĩwaꞌa tiꞌi naꞌa donoi ati. 22 Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan Jeru salem san nao<br />

pata kaꞌuta-kao kamoon naa wuruꞌu<br />

kaa waꞌo raz. Uruu idi Tomin karu<br />

para dan tawuruꞌu saada-kari waiz<br />

kotuaꞌa naa mishii nan naa wuruꞌu.<br />

23 Uruu dono kashaꞌo raꞌo nii manawun<br />

aimaa kan shaꞌa pan zun nao ati<br />

wuruꞌu kau danii naouz patoba ii.<br />

Naꞌiki wunao atiꞌi biida pai naouz zii<br />

ĩdainao. Naꞌiki uruu kamoo dono<br />

kashaꞌo raꞌo nii aimaa kan baiaapakao<br />

diꞌo raꞌa ama zada baa raꞌaꞌa.<br />

Uruu donoꞌo niꞌi naa Tomin karu<br />

pata kaꞌu tan wuruꞌu pidan naouz.<br />

24 Pabiꞌi kida pidan nao zowii-kao<br />

nii mizaa taaka-kinai marii idi.<br />

Baꞌo rai nao zaa mata-kao nii, naꞌiki<br />

ĩnaꞌaka-kao nii poi torui nao nii baꞌoran<br />

wii zai kida kawanaꞌati, naꞌiki<br />

ĩkau di nan nii dadara, mawi nipi naadaun.<br />

Uruu dono Gentile naouꞌo niꞌi<br />

naa kazo wau tapa naꞌiki waranui tapa<br />

Jeru salem san nao. Ĩkazowau ta pan<br />

nii ĩdyaun atii Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati naꞌa pam ukotuaꞌikin<br />

ĩkazowau ta pan naꞌii.<br />

Naꞌapam nii amazada Tominkaru<br />

dani waꞌatin dono<br />

(Mat<strong>the</strong>w 24:29-35; Mark 13:24-31)<br />

25 “Kai naꞌaꞌo nii zii panaꞌaꞌo<br />

naꞌiki kicha naꞌ iki-kiaꞌo aimaa kan<br />

tukapa-kao, aonaꞌo utuka pauzo-kao<br />

ushaꞌa pau zon kamoo ati, kauzu ati<br />

naꞌiki wizi nao ati. Ipai pidan nao<br />

mashaa pai naouz imiꞌi baara an,<br />

tuu kiaꞌo nii ĩtarian ĩaba tan dono<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo wunu paran<br />

tururui nan, naꞌiki ĩtuka pan nii<br />

udaru kidaꞌo wunu paran tominan.<br />

26 Tuu kiaꞌo nii ĩtarian, pidan nao<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 21​, ​22<br />

230<br />

dorau taꞌo nii patarian idi, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan ĩaitapa kai naꞌaꞌo nii<br />

zii kicha naꞌ iki-kii kidaꞌo mana wun<br />

aimaa kan shaꞌa pan daꞌa naꞌa imiꞌi<br />

baara an. Naꞌiki ipaiꞌo nii ama zada<br />

nakai nan doko ii, uruu idi ipaiꞌo nii<br />

aimaa kan wuruꞌu doko ii kidaꞌoraz<br />

zika di nan. 27 Uruu dau naꞌan<br />

Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo aidi naꞌa kan<br />

niꞌi naa, uwaꞌa tin aokazi iki ishaꞌiz<br />

bii an, umana wunuꞌo pamaꞌo za kan<br />

naꞌiki umana wunuꞌo pakonau na man<br />

tuma. 28 Aizii utuka pan anaꞌa naa<br />

naꞌapa kidaꞌo aimaa kan shaꞌa pan,<br />

aonaa utariaꞌa naꞌa, mishiꞌo rai man<br />

ukadi shi tapa maꞌo zaka, naꞌiki doko<br />

iti uawu nuu tapa. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ukazan naata-kao kamoon<br />

mao napa tan naa wuruꞌu.”<br />

29 Udaunaꞌan Jesus kowaa dan naa<br />

ĩꞌati diꞌi tinapa-kinai kuwai. Kaika paꞌo<br />

wuruꞌu ukia nuz ĩꞌati: “Aushaa udiꞌitapa<br />

fig kadu naa kida naꞌiki baꞌo ran<br />

ata mun kadu naa kida. 30 Naꞌa painim<br />

utuka pan an ukaa na ban oo uanaba<br />

kida paꞌinaa dinan, sariapa uaita pan<br />

uruu idaꞌan wawunu donon maonapa<br />

tan naa wuruꞌu. 31 Ukauꞌan<br />

naꞌa paꞌo nii kapam uaita pan<br />

wuruꞌu Tomin karu Nao ba nai-tinan<br />

kamoon mao napa ta nuz, utuka pan<br />

anaꞌa naa wuruꞌu aimaa kan kida<br />

shaꞌapa nuz kaika paꞌa. 32 Õkowaadan<br />

nii uꞌati aimaa kan mishiꞌo,<br />

ipaiꞌo nii aimaa kan kida shaꞌa pan<br />

naꞌapa, kaiꞌo pidan nao mawa kan<br />

uaꞌii ipai. 33 Mishi mai naaba tinaꞌo<br />

nii ipai dau nuu daꞌu aokazi naꞌiki<br />

imiꞌi baara, mazan wuruꞌu õparadan<br />

kidaz aonaꞌo nii naꞌa painim<br />

umainaa ba tinan.<br />

Zaudinapa-karu<br />

34 “Uruu idi zau din paꞌa naa<br />

umashaapa. Aonaa umashaa paꞌanaꞌa<br />

utoma pan dauꞌu kari kao nan<br />

aroapa-karu naꞌiki tuzapa-karu.<br />

Naꞌiki aonaa udiꞌitin paꞌa naꞌa soo<br />

ushaꞌapaa paꞌa zon dauꞌati kari kaonan<br />

aimaa kan uꞌati. Panaa don<br />

upadai daꞌa nata-kao, naꞌapa basakara<br />

zaama tan kawan kotuꞌuz.<br />

35 Ushaꞌapa num kauꞌan wuruꞌu<br />

aimaa kan shaꞌapaꞌo niꞌo raz shaꞌa pan<br />

nii ipai ama zada kawanaꞌati. 36 Uruu<br />

idi uzau din paꞌa naa umashaapa.<br />

Naꞌiki kari kao nan paꞌi utorii napa<br />

Tomin karu ati, maꞌo zaka kizi utaapan<br />

unyuku nuu, utuka pan donoꞌo<br />

naa aimaa kan kida wuruꞌu shaꞌapaꞌo<br />

niꞌo raz ubii an, naꞌiki maꞌo zaka kizi<br />

kapam unyuku nuu ukadi shita-kidakao<br />

dono dii naꞌi tiꞌi, Dao nai ora<br />

Aokazi Ikiꞌo kanaa puꞌu.”<br />

37-38 Uruu kiaꞌo wuruꞌu Jesus<br />

tomi napa-kidauzo nuz pidan nao ipai<br />

kamoo, Tomin karu Dapu ii. Naꞌiki<br />

ipai chaapiꞌiki pidan nao makouzon<br />

daꞌi Tomin karu Dapu iti, uruu ĩabataꞌa<br />

nan naa Jesus kakuwaa pa tinan.<br />

Aizii Jesus, ipai wachuu pun daꞌi<br />

umakou zon Olive Naawa iti, naꞌiki<br />

unaꞌian nii bau daꞌapa maru taꞌo.<br />

Jesus zowiaꞌazoo-kao dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:1-5; Mark 14:1-2;<br />

John 11:45-53)<br />

22 1 Aizii mao na paꞌa naa<br />

Bread Mawi kiꞌi naꞌo<br />

Nikauzo-kao Kamoon kaa wan. Uruu<br />

Passover Kamoon kiaꞌo raz udakotakao.<br />

2 Faadaa nao zowau naa nao<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


231<br />

LUKE 22<br />

naꞌiki tiichaa pauzo nao Moses<br />

kaki naori dauꞌu, tuu kii ĩtarian<br />

pashaꞌapa tan Jesus pidan nao awun<br />

zaꞌa. Uruu idi ĩkadako tin-kidan naꞌapam<br />

nii pazaa mata-kidan Jesus,<br />

ĩaipan pazowii-kida nuzu pidan nao<br />

dai daꞌan.<br />

Judas kaakapaan Jesus<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:14-16; Mark 14:10-11)<br />

3 Sariapa Satan moro tinan<br />

Judas, Iscariot kiaꞌo raz udakotapa-kao.<br />

Uruu tawuruꞌu 12 Jesus<br />

tomi napa-kida nii nao bii ikiꞌo raz.<br />

4 Sariapa Judas makon faadaa nao<br />

zowau naa nao diꞌiti, naꞌiki kazannaata<br />

pauzo nao Tomin karu Dapu<br />

zowau naa nao diꞌiti. Naꞌiaꞌa naa<br />

Judas kadako tinan ĩtuma, naꞌiki<br />

ukowaa dan naa ĩꞌati naꞌa pam nii<br />

pazaa mata-kidan Jesus. 5 Tuu kii<br />

ĩkonau kian, uruu idi ĩkian Judas<br />

ati, “Wakawi nipi naa tan nii pugaru.”<br />

6 Kai man Judas ati puraata taaꞌazoo-kao<br />

paꞌati. Uruu dau naꞌan<br />

uabata pan naa naꞌitim nii Jesus<br />

makon. Uruu naꞌiaꞌo niꞌi naa uai pan<br />

pazaa mata-kidan Jesus, iribai nao<br />

pidan nao dai daꞌan.<br />

Passover wanyukunuunaa​<br />

​minziiwa-kida-kao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:17-25;<br />

Mark 14:12-21; John 13:21-30)<br />

7 Aizii kaa waꞌa naa Bread Mawikiꞌi<br />

naꞌo Nikauzo-kao Kamoon,<br />

naꞌapain kapam kaznizo nao zowiauzo-kao<br />

Passover wanyuku nuu naa<br />

nii. 8 Uruu idi Jesus dyuu dan Peter<br />

naꞌiki John. Ukian ĩꞌati, “Unao paꞌi<br />

min ziiwa-kida Passover wanyukunuu<br />

naa wanikan nii.”<br />

9 “Naꞌiam nii puaipan waminziiwa-kida<br />

nuzu?” ĩkian Jesus ati.<br />

10 Jesus kian ĩꞌati, “Umako donoi<br />

iti. Aizii ukaa wan an naꞌiti, dao naiora<br />

kapo wan kaꞌo wunu moto zoꞌan<br />

ikoda pan nii unao. Udaꞌan uruu<br />

padawuꞌati, naꞌiki umorota udawuꞌati<br />

kabaun nazo iti. 11 Naꞌiki ukii<br />

kada puꞌo ati naꞌii. ‘Tiichaa pishaakidan<br />

naꞌiam dii kabaun nazoo<br />

wuruꞌu aroapa-kizaiz unika kizi<br />

niꞌo raz Passover wanyuku nuu naa<br />

bao kopa patomi napa-kida nii nao<br />

tuma?’ 12 Sari aa paꞌo nii kada puꞌo<br />

tukapa-kidan uꞌati udaruꞌo kabaun<br />

nazoo doko iaꞌo kapam, naꞌiki<br />

ipaiꞌo raꞌa naa umin ziiwa-kida-kao<br />

aroapa-kizai nii. Ukauꞌan naꞌii<br />

usaa baa ipai wanyuku nui,” Jesus<br />

kian ĩꞌati. 13 Udaunaꞌan ĩmakoꞌokan<br />

naa donoi iti. Ĩkaa wan naꞌiti<br />

naꞌapa mishi ipai aimaa kan shaꞌapan<br />

Jesus para dan kawanaꞌati. Uruu<br />

idi naꞌiaꞌa naa ĩmin ziiwa-kidan<br />

Passover wanyuku nuu naa.<br />

Ubaukapan naa Jesus aroopan<br />

Passover Kamoon dono<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:26-30; Mark 14:22-26;<br />

1 Corinthians 11:23-25)<br />

14 Aizii kamoo tipi tan dau naꞌan,<br />

Jesus naꞌiki 12 utomi napa-kidanii<br />

nao sakana tan naa bao kopa<br />

miisa e idaꞌa. 15 Naꞌiaꞌa naa Jesus<br />

kian ĩꞌati, “Tuu kiaꞌo õnikaꞌa zon<br />

unao tuma wuruꞌu diꞌo raz Passover<br />

Luke<br />

e 22:14 miisa: English idaꞌan, table.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 22<br />

232<br />

wanyuku nuu naa õzowii-kao uaꞌii.<br />

16 Ushaꞌapa num kauꞌan aonaꞌo nii<br />

powaꞌa õnikau zon unao tumazu,<br />

atii dii naꞌiti ziiꞌi, Tomin karu tukapakidan<br />

donoꞌo naa panao ba nai-tinan<br />

ipai pidan nao ati, naꞌiki uipaian<br />

anaꞌa naa pashaꞌapa tan ipai wuruꞌu<br />

pashaꞌapa taꞌa zoo nii kidaz.”<br />

17 Udaunaꞌan uzaama tan koopo<br />

kawa zoꞌo wine idi, naꞌiki utorii napakida<br />

nuz Tomin karu ati. Udaunaꞌan<br />

utaan, naꞌiki udobata-kidan naa<br />

wine wuruꞌu koopo zoꞌaꞌo raz ipai<br />

wunao kawanaꞌatiꞌi 12 utominapa-kida<br />

nii naouz. Naꞌiki ukian<br />

ĩꞌati, “Marii ipai unao tuzan diꞌo raz<br />

wine. 18 Aizii õgaru, aonaꞌo niꞌi naa<br />

powaꞌa õtuzan wuruꞌu diꞌo raz wine,<br />

toma-kari waiz Passover riwun naa<br />

nii, atii dii naꞌi tiꞌo nii zii koshan<br />

õtuzan wine, Tomin karu tukapakidan<br />

donoꞌo naa panao ba nai-tinan<br />

ipai pidan nao ati.”<br />

19 Udaunaꞌan uzaama tan naa<br />

bread, naꞌiki utorii napa-kida nuz<br />

Tomin karu ati. Udaunaꞌan udushowan<br />

naa bread naꞌiki utaan naazu<br />

patomi napa-kida nii nao kawanaꞌati<br />

kida. Naꞌiki ukian ĩꞌati, “Aizii diꞌi<br />

õnanaa wuruꞌu, õtaa niaz unao dikin<br />

ii. Marii kizi paꞌi kari kao nan unikan<br />

bread kaika paꞌa, unyuku nui tapakinaa<br />

nii õgaru.”<br />

20 Paaroo pan dau naꞌan uzaamatan<br />

koshan wuruꞌu koopoz, pai daꞌo<br />

wine idi, naꞌiki udobata-kidan naa<br />

ĩkawa naꞌa tiz. Ukian ĩꞌati, “Diꞌo raz<br />

wine koopo idaꞌaꞌo raz kai naa ba taꞌo<br />

mishiꞌo nii Tomin karu shaꞌapa tan<br />

paꞌinaꞌo pashaꞌapa taꞌa zoo niaz unao<br />

ati f õizain idaꞌan, umishii nan nii<br />

õizain shoo tan idaꞌan unao ati.”<br />

21 Jesus kian, “Mazan wuruꞌu pidan<br />

zaa mata-kidaꞌo niꞌo raz õgaru õminaroo<br />

pan, kai naꞌa uruu kai daꞌaꞌa.<br />

22 Mazan mishi, Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo mawa kan nii kaika paꞌa, naꞌapa<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati. Mazan<br />

kashaꞌo raꞌo nii mana wun pidan<br />

bai aa pan uzaa mata-kidan dikin ii<br />

uruu.” 23 Sariapa Jesus tomi napakida<br />

nii nao para dan paꞌati aaka kida.<br />

Ĩaita paꞌa zon naꞌiaꞌo ram pidan pabiꞌi<br />

wuruꞌu zaa mata-kidaꞌo niꞌo raz uruu.<br />

Jesus kadakotinan naobanaitinapa-karu<br />

dauꞌu<br />

24 Uruu dau naꞌan, Jesus tominapa-kida<br />

nii nao kasha daaka pan<br />

naa paꞌati aaka kida. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ipai ĩdyaun ĩaipi nan tuubaruꞌo<br />

pidan nii pamin-kau dinan nao<br />

ai. 25 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati, “Aizii<br />

king nao wuruꞌu kazo wau tapainaouz<br />

ipai pidan nao, ipai ama zada<br />

kawanaꞌati, maꞌo zaka ĩkazowauta<br />

pan wuruꞌu pidan naouz. Naꞌiki<br />

wuruꞌu nao ba nai-tin pai nao kidaz<br />

pidan nao, tuu kii ĩaipan pidan nao<br />

dako tan paugaru kamarain panuꞌo<br />

nao ba nai nii. 26 Mazan unao, aonaa<br />

unaꞌa paꞌa naꞌa ĩnao kawan. Mishiꞌorai<br />

man, naꞌiaꞌo ram pidan unao biiꞌi,<br />

tuuba ruꞌo utaapin pan, marii utaapi<br />

nan pidan waranui tapa-kidi naꞌo<br />

kawan. Naꞌiaꞌo ram pidan nao ba nai-<br />

f 22:20 Tomin­karu shaꞌapa­tan paꞌinaꞌo pashaꞌapa­taꞌa­zoo­niaz unao ati: uruu<br />

dakota-kao Paꞌinaꞌo Covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pannaada-kinao<br />

diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


233<br />

LUKE 22<br />

tin paꞌo, marii utaa pi nan poi torui<br />

kawan. 27 Kanom kai naꞌa tuuba ruꞌo<br />

nii pidan? Wuruꞌu saka nata paꞌo raz,<br />

zauda paꞌo raz aimaa kan shaꞌa patakao<br />

paꞌati? Oo wuruꞌu kaudi naꞌo raz<br />

uꞌati? Mishi tuuba ruꞌo pidan wuruꞌu<br />

saka nata pauzoz. Mazan õgaru kian<br />

aonaa unaꞌa pan. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan õgaru naꞌapa poi torui kawan<br />

õmashaa pan, õkau di nan unao biiꞌi.<br />

28 Atii diꞌi aonaa uwaꞌa kan õgaru<br />

õbaia tan puꞌu kashaꞌora kidaꞌo<br />

aimaa kan. 29 Mazan õzaama tan<br />

unao kazowau ta paꞌo nii pidan nao<br />

dii naꞌi tiꞌi. Naꞌapa õdaru zaamatan<br />

kawan õgaru kazowau ta paꞌo<br />

nii ipai papidanan nao. 30 Uaroopan<br />

nii naꞌiki utuzan nii õtuma<br />

õnao ba nai-tinapa-kizi ii. Naꞌiki<br />

usaka na tan nii umana wunuꞌo<br />

tabai kida idaꞌa. Naꞌiki naꞌiaꞌo niꞌi<br />

naa unao kazowau tapan ipai daunuu<br />

daꞌu Israel takaan-daun nao, g<br />

wuruꞌu 12 udai nao diꞌikiꞌo raz naa<br />

ĩiribai nan.”<br />

Jesus kowaadan Peter ati, utaapakidan<br />

nii paaitapan paugaru<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:31-35;<br />

Mark 14:27-31; John 13:36-38)<br />

31 Jesus kian koshan, “Simon,<br />

puabata õpara dan. Satan pishaaniꞌi<br />

naa Tomin karu unao dauꞌan,<br />

ukauꞌan utiwaa-kida pan nii unao,<br />

naꞌapa pidan manaru an kawan<br />

zaishi padyukuo ai. 32 Mazan õtoriinapa<br />

niꞌi naa pugaru ati Simon,<br />

punyuku nuu maꞌo zaka kizi, aonaa<br />

kizi pumuu dan pumishi da pan<br />

õgaru. Naꞌiki pumaꞌo za ka daꞌa naa<br />

paꞌi baꞌo ran mishi dai nao nyuku nuu,<br />

pupadan tan dono õꞌidaꞌati.”<br />

33 Sariapa Peter kian uꞌati, “Naoba<br />

nai, õgaru, turuu õtaraa-kidi nan<br />

naꞌiki õmawa kan putuma.”<br />

34 Jesus kian uꞌati, “Peter, aizii<br />

wuru wamaru tan idaꞌa, kuruku<br />

kaꞌaran pan uaꞌii, pumarii dinan nii<br />

idiki nau õdauꞌan. ‘Aonaa õai ta pan<br />

uruu,’ pukian nii õdauꞌan pidannao<br />

ati.”<br />

Jesus kakinaowan​<br />

​patominapa-kidaniinao<br />

35 Jesus kian 12 patomi napakida<br />

nii nao ati, “Tawuru donoꞌo,<br />

õdyuu dauzo nuz umakon mapu raatan-daun,<br />

masaa kon-daun, naꞌiki<br />

aonaa unaꞌa kan baꞌo ran udaz kidi<br />

kida. Kanom baꞌo ran tuu kiaꞌo uaipan<br />

uruu dono?”<br />

“Aonaa kanom,” ĩkian.<br />

36 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Mazan aizii kanom kai naꞌaꞌo<br />

upuraa tan, naꞌiki usaa kon, marii<br />

unaꞌaka nuzu. Aizii kanom aonaꞌo<br />

mizaa taaka-kinai marii nii<br />

uꞌidaꞌa, marii usellian pachaa kitan<br />

patorii-kinaa nii pamarian nii.<br />

37 Ushaꞌapa num kauꞌan, saada-kariwaiz<br />

Tomin karu para dan wuruꞌu<br />

õdauaꞌo raz mishii nan niꞌi naa<br />

wuruꞌu,” ukian ĩꞌati. “ ‘Uzowii-kao<br />

nii naꞌapa pidan nao shaꞌa paa pai nao<br />

kawan oiaꞌo.’ Aiziꞌo niꞌi naa paꞌan<br />

wuruꞌu saada-kari waiz Tomin karu<br />

para dan, õdauaꞌo raz mishii-kao,”<br />

Jesus kian.<br />

Luke<br />

g 22:30 Israel takaan-daun­nao: ĩnao dauꞌa tiꞌo Jew nao kii-karu kapam.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 22<br />

234<br />

38 Sariapa Jesus poi toru nao kian,<br />

“Wanao ba naa, putukapa diꞌi kai naꞌa<br />

dyaꞌu tam mizaa taaka-kinai marii<br />

waꞌidaꞌa.”<br />

“Turuaꞌo nii wuruꞌu,” Jesus kian<br />

ĩꞌati.<br />

Jesus toriinpaꞌanan​<br />

​Olive Naawa iti<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:36-46; Mark 14:32-42)<br />

39 Jesus makon naa Olive Naawa<br />

iti patomi napa-kida nii nao tuma.<br />

Ukaduz umakoꞌan pau zon naꞌiti.<br />

40 Aizii ĩkaa wan naꞌiti, Jesus kian<br />

ĩꞌati, “Utorii napa paꞌi aonaa kizi<br />

ukaa kin pan unyuku nuu tiwaakidapa-kao<br />

an.”<br />

41 Udaunaꞌan umakoꞌo kan naa<br />

ĩꞌai, naꞌapa mani umuna pon pidan<br />

kaꞌii tan kawanaꞌati kaboo tan<br />

kuba. Naꞌiaꞌa naa Jesus kodo ruꞌukan<br />

naꞌiki utoriin pan<br />

naa. 42 Ukian kaika paꞌa:<br />

“Õdaru, punyuku nuu<br />

naꞌa pan an, puzi kada<br />

sho man õꞌai wuruꞌu<br />

kazi waꞌo raz aimaa kan<br />

baiaapa-kidaꞌa zoo-kao<br />

õꞌati. Mazan aonaa õaipan<br />

kawanaꞌati mani,<br />

soo puaipan kawanaꞌati<br />

paꞌan.” 43 Sariapa angel<br />

aokazi ikiꞌo kaa wan Jesus<br />

idaꞌati, umaꞌo za ka daꞌanan<br />

unyuku nuu. 44 Tuu kii<br />

Jesus dopian panyuku nuu<br />

ii, naꞌiki kaziwa utaa pan<br />

unyuku nuu. Uruu idi tuukii<br />

utoriin pan padaru ati.<br />

Atii umashi kan sabian<br />

naꞌapa izai kawan.<br />

45 Uipaian dau naꞌan patoriin pan,<br />

uruꞌu naa umakon patomi napa-kidanii<br />

nao diꞌiti. Uikoda ĩdyaun ipai<br />

ĩdaꞌa wun, panyuku nuu kashaꞌoran<br />

idi. 46 Ukian ĩꞌati, “Kan dii<br />

nii udaꞌawu pan? Upokoda, naꞌiki<br />

utorii napa mishiꞌo rai man, aonaa<br />

kizi ukaa kin pan utiwaa-kidapa-kao<br />

an,” ukian ĩꞌati.<br />

Jesus zaamata-kao dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:47-56;<br />

Mark 14:43-50; John 18:3-11)<br />

47 Jesus kadako tinan puꞌu zii<br />

patomi napa-kida nii nao ati, uruꞌu<br />

naa pidan nao waꞌatin kasa baꞌu,<br />

kasa baꞌuan Judas dawuꞌati. Uruu 12,<br />

Jesus tomi napa-kida nii nao bii ikiꞌo.<br />

Aizii ĩkaa wan, sariapa Judas kissitan<br />

Jesus. 48 Mazan Jesus kian uꞌati,<br />

“Judas, pukissi tan idaꞌan pukaa ka-<br />

Judas kissi­tan Jesus (22:47-48)<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


235<br />

LUKE 22<br />

paan Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo?”<br />

49 Aizii Jesus tomi napa-kida niinao<br />

tuka pan idi wuruꞌu aimaa kan<br />

shaꞌapa nuz naꞌapa, sariapa ĩkian,<br />

“Wanao ba naa, turuaꞌa naa wakaiwaan<br />

wamarian aizii?” 50 Upuꞌaꞌa<br />

naa mazan bau daꞌapa pidan Jesus<br />

tomi napa-kida nii nao bii ikiꞌo, soꞌotaꞌa<br />

kan naa marii zaꞌa baꞌi, naꞌiki<br />

usaꞌu kan Umana wunuꞌo Faadaa<br />

poitoru tain.<br />

51 Mazan Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Turuaꞌa naa!” Udaunaꞌan upishataꞌa<br />

kan naa pidan tain naꞌiki kai man<br />

usaa baꞌa kan powaa itiz.<br />

52 Udaunaꞌan Jesus kian naa<br />

faadaa nao zowau naa nao ati, naꞌiki<br />

kazan naata pauzo nao Tomin karu<br />

Dapu zowau naa nao ati, naꞌiki<br />

kazowau ta pauzo nao Jew nao ati,<br />

“Kai kapa uwaꞌa tin õꞌidaꞌa tiꞌi,<br />

unaꞌa kan marii naꞌiki chipirari<br />

zaꞌa baꞌi kida, zaama taꞌa naꞌo kawan<br />

zowii-miki pidan? 53 Ipai kamoo<br />

shaꞌatii õtomi napa-kidan pidan nao<br />

Tomin karu Dapu ii, upuꞌu aonaa<br />

uzaama tan õgaru naꞌii. Mazan<br />

mishi aizii wuru wamaru tan idaꞌa<br />

õkashaapa-kao naꞌiki õtaa-kao unao<br />

kaꞌu iti. Ushaꞌapa num kauꞌan aiziꞌi<br />

naa Satan maꞌo zaka tin pan kamoon<br />

kaa wan.”<br />

Peter mariidinan dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:57-58, 69-75;<br />

Mark 14:53-54, 66-72;<br />

John 18:12-18, 25-27)<br />

54 Udaunaꞌan ĩzaama taꞌa kan naa<br />

Jesus, naꞌiki ĩnaꞌa kan naaz umanawunuꞌo<br />

faadaa dapu iti. Peter naꞌiti<br />

kapam umakon ĩdawuꞌati, mazan<br />

munapo uwaꞌa kin paa nan ĩꞌai.<br />

55 Uruu idi naꞌiaꞌa naa tikazi puꞌukada-kao<br />

paniba zoo ii. Naꞌiki naꞌiaꞌa<br />

naa pidan nao saka nata pan awauta<br />

tikazi dazaba an. Peter naꞌii kapam<br />

usaka nata pan ĩbii ii. 56 Udaunaꞌan<br />

poi torui aba tuka pan kan naa uruu,<br />

tikazi mao da pan puꞌu. Uruu idi<br />

sariapa oawu nuu pan uawun baara<br />

iti, naꞌiki okian, “Diꞌo raz daonaioraꞌa,<br />

uminau daꞌui ta pauzo nii kapam<br />

Jesus.”<br />

57 Mazan sariapa Peter mariidinan,<br />

naꞌiki ukian oꞌati, “Aonaa<br />

õaita pau zon uruu.”<br />

58 Masakau daꞌu uruu dau naꞌan,<br />

dao nai ora tuka pan kan naa kapam<br />

Peter. “Pugaru uminau daꞌu kaduz<br />

kapam,” ukian.<br />

Mazan Peter kian uꞌati, “Aonaa<br />

õgaru mani.”<br />

59 Atii tomu nuꞌiki zaa uruu daunaꞌan,<br />

baꞌo ran dao nai ora para dan<br />

maꞌo zaka Peter dauꞌan. “Mishiꞌo<br />

wuruꞌu Jesus minau daꞌu kaduz<br />

arawuꞌu, naꞌiki uruu Galilee Baara<br />

san kapam, aonaa umai naa ba nan,”<br />

ukian pidan nao ati.<br />

60 Mazan Peter kian koshan uꞌati,<br />

“Aonaa õai ta pan kanom dauaꞌo kaiwuruꞌu<br />

puka dako tina nuz.” Aonaa zii<br />

Peter ipaian paka dako tinan, uruꞌu<br />

naa kuruku kaꞌaran pan. 61 Upuꞌaꞌa<br />

naa Jesus tanawa tinan, naꞌiki<br />

sariapa uawunuu pan Peter diꞌiti.<br />

Uruu idi sariapa Peter nyuku nuuaꞌa<br />

kan upara dan, tawuruꞌu ukia nuz,<br />

“Aizii wuru maru tan idaꞌa pumariidinan<br />

nii idiki nau õdauꞌan kuruku<br />

kaꞌaran pan uaꞌii. ‘Aonaa õai ta pan<br />

uruu,’ pukian nii õdauꞌan.” 62 Uruu<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 22​, ​23<br />

236<br />

idi sariapa Peter kodi tan pidan nao<br />

bii iki, naꞌiki umakon paniba itinapu.<br />

Naꞌiaꞌa naa uzaa dan tuu kii, tuu kii.<br />

Jesus banikiita-kao​<br />

​naꞌiki ubaꞌizii-kao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:67-68; Mark 14:65)<br />

63 Aizii pidan nao wuruꞌu<br />

watch man tapai nao kidaz Jesus,<br />

ĩbani kii tan naa uruu. Udaunaꞌan<br />

ĩtiniau ta pan naꞌiki ĩtaꞌiau ta pan naa<br />

uruu. 64 Udaunaꞌan ĩshiba tan naꞌiki<br />

ĩdoꞌo tan naa uawun baara kamicha<br />

idi, naꞌiki ĩkian uꞌati, “Aushaa,<br />

puko waada waꞌati naꞌiaꞌo ram<br />

pidan wuruꞌu tini kaꞌo raz pugaru?”<br />

65 Naꞌiki dikauda kida mana wun<br />

ĩmana miki uꞌati.<br />

Jesus naꞌaka-kao Jewnao<br />

kootowapa-kizi iti<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:59-66;<br />

Mark 14:55-64; John 18:19-24)<br />

66 Atii wakana dan. Aizii uruu<br />

chaapiꞌiki, chaa piꞌi kii man uruꞌu naa<br />

kazowau ta pai nao Jew nao, naꞌiki<br />

faadaa nao zowau naa nao, naꞌiki<br />

tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />

dauꞌu, ipai ĩnao bao kopa tinan.<br />

Udaunaꞌan ĩdapada-kidan naa Jesus<br />

pakooto wapa-kizi iti. 67 Naꞌiaꞌa naa<br />

ĩkian uꞌati, “Aizii puko waa daꞌa<br />

naa waꞌati mishiꞌo wuruꞌu pugaru<br />

Christ?” h<br />

Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Õkowaadan<br />

an uꞌati, aonaꞌo nii umishi dan<br />

õpara dan. 68 Naꞌiki õpishaan an<br />

unao, aonaꞌo nii udakoꞌa tin õparadan.<br />

69 Mazan kadima naꞌo niꞌi<br />

naa paꞌan Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

sakana tan Tomin karu maꞌo za kaꞌo<br />

diwaꞌora anta napu.”<br />

70 Uruu idi ipai ĩnao kian uꞌati,<br />

“Ukauꞌan mishiꞌo wuruꞌu pugaru<br />

Tomin karu Dani?”<br />

“Unaꞌa pan shaꞌatii kai wuruꞌu<br />

upishaa nuz õgaru naꞌapa,” ukian<br />

ĩꞌati.<br />

71 Udakoꞌa tin idi ĩpara dan<br />

naꞌapa, sariapa ĩkian, “Kan dii nii<br />

waaipan zii dikau daꞌo aimaa kan<br />

kowaada-kao udauꞌu, waaba tan puꞌu<br />

kai manai man udako iki naꞌa pam<br />

ukian padauꞌan.”<br />

Pilate pishaan dauaꞌo Jesus<br />

(Mat<strong>the</strong>w 27:1-2, 11-14;<br />

Mark 15:1-5; John 18:28-38)<br />

23 1 Uruu idi ipai pidan nao,<br />

wuruꞌu abata pai nao kidaz<br />

naꞌii kadishi aꞌa kan. Udaunaꞌan<br />

ĩnaꞌa kan naa Jesus Pilate diꞌiti. Atii<br />

ĩkaawa-kidan naꞌi tizu. 2 Naꞌiaꞌa naa<br />

ĩkaaka paan Jesus Pilate ati. “Aushaa<br />

puabata wakuwaa diꞌo raz pidan<br />

dauꞌa naꞌa, waaba tan ukaki nao pan<br />

pidan nao panaꞌiti kari kao nan. Naꞌiki<br />

aonaa uai pan ĩkawi nipi naa tan tax<br />

Rome iaꞌo nao ba nai ati. Naꞌiki tuukii<br />

udako tin pan Christ nii. Naꞌiki<br />

udako tin pan king nii Jew nao ati,”<br />

ĩkian Pilate ati.<br />

3 Udaunaꞌan Pilate pishaan naa<br />

Jesus, “Mishi pugaru wuruꞌu king<br />

niꞌo raz Jew nao ati?”<br />

“Unaꞌa pan shaꞌatii kai wuruꞌu<br />

h 22:67 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


237<br />

LUKE 23<br />

Pilate taan naa Jesus<br />

soldyaanao kaꞌu ati (23:3)<br />

punaꞌapa nuz,” Jesus kian uꞌati.<br />

4 Udaunaꞌan Pilate kian naa<br />

faadaa nao zowau naa nao ati, naꞌiki<br />

ipai kasabaꞌu kin pai nao pidan nao<br />

ati, “Aonaa kanom õiko dan dikaudaꞌo<br />

nii aimaa kan ushaꞌapa tan.<br />

Uruu idi aonaa kanom dikin ii<br />

ushaꞌa pata-kao.”<br />

5 Mazan maꞌo zaka pidan nao<br />

dakoꞌa tin upara dan, naꞌiki ĩkian<br />

uꞌati, “Aizii ipaiꞌi naa ukaki nao wan<br />

pidan nao, wuruꞌu kawiizi-tin pai nao<br />

kidaz wawiizi Judea Baara an. Uruu<br />

idi tuukiaꞌa naa pidan nao kashadaaka<br />

pan, naꞌiki aonaꞌa naa powaꞌa<br />

ĩmishi dan oo ĩshaꞌapa tinaꞌa zon<br />

wuru kawanaꞌa tiꞌo Rome ikiꞌo naoba<br />

nai kaki naori kidaz. Galilee Baara<br />

ikiꞌo wuruꞌu usaka da nuz pakaki naopan<br />

pidan nao, atii diꞌi, aizii kaa waꞌa<br />

naa uruu daꞌatiꞌi,” ĩkian Pilate ati.<br />

Herod pishaan dauaꞌo Jesus<br />

6 Pilate aba tan idi ĩnaꞌa pan,<br />

sariapa ukian ĩꞌati, “Kanom san<br />

uruu, Galilee Baara san?” 7 Aizii<br />

uaita pan idi Jesus waꞌatin Herod<br />

kazowau tapa nii wii zai diꞌiki,<br />

sariapa udyuu dan unaꞌaka-kao<br />

Herod diꞌiti. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

uruu dono, naꞌiaꞌo Herod Jerusalem<br />

ii. Uruu dau naꞌan ĩnaꞌa kan<br />

naa Jesus Herod diꞌiti. 8 Tuu kii<br />

Herod konau kii-kidan patukapan<br />

Jesus, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

kotuaꞌikiꞌo raꞌa naa uabatau tan Jesus<br />

dauꞌan. Naꞌiki tuu kiaꞌo utuka paꞌazon<br />

aimaa kan wuruꞌu pabiꞌi naaka<br />

kidaꞌo raz Jesus shaꞌapaa pau zon.<br />

9 Uruu idi, iriba sodi kida upishaan<br />

Jesus, mazan aonaa bau daꞌapa<br />

udakoꞌa tin upara dan. 10 Mazan<br />

upuꞌaꞌa naa faadaa nao zowaunaa<br />

nao, naꞌiki tiichaa pauzo nao<br />

Moses kaki naori dauꞌu mao napadinan<br />

Herod dazaba ati, naꞌiki<br />

ĩkowaada iriba dikauda kidaꞌo<br />

aimaa kan uꞌati, Jesus dauꞌan.<br />

11 Udaunaꞌan Herod naꞌiki bao kopa<br />

pasoldyaan nao tuma, ĩmaki naotan<br />

naꞌiki ĩbani kii tan naa Jesus<br />

kaki baꞌa zon naa kidaꞌo idaꞌan.<br />

Udaunaꞌan ĩkai wada-kidan naa<br />

uꞌati nao ba nai nao kamichan kaduz.<br />

Uruu dau naꞌan Herod dyuu dan<br />

naa koshan uruu powaa iti Pilate<br />

diꞌiti. 12 Uruu kamoo dono Herod<br />

naꞌiki Pilate kai manaa kan. Uruu<br />

uaꞌii aonaa ĩkai manaa kau zon.<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 23<br />

238<br />

Pidannao aipan Jesus zowii-kao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 27:15-26; Mark 15:6-15;<br />

John 18:39—19:16)<br />

13 Udaunaꞌan Pilate dapa dan<br />

naa faadaa nao zowau naa nao,<br />

naꞌiki nao ba nai-tin pai nao kida<br />

pidan nao, naꞌiki baꞌo ran pidannao<br />

kida. 14 Aizii ĩbao kopa tinan<br />

dau naꞌan, uruꞌu naa ukian ĩꞌati,<br />

“Unao zaa mata nii, naꞌiki ukaawakida<br />

nii wuruꞌu diꞌo raz daonai oraꞌa.<br />

Naꞌiki ipai unao ukowaa dan<br />

õꞌati, ukaki nao pan pidan nao<br />

panaꞌiti. Naꞌiki ipaiꞌi naa amazada<br />

kawanaꞌati pidan nao toꞌoran<br />

nao ba nai Rome ikiꞌo ati. Aizii diꞌi<br />

utukapa naꞌa pam õkooto wapakida<br />

nuz, unao abata pan puꞌu.<br />

Mazan aonaa õiko dan dikau daꞌo<br />

nii aimaa kan ushaꞌapa tan, unao<br />

kowaa dan kawan õꞌati. 15 Aizii<br />

Herod naꞌapa kapam, aonaa kanom<br />

uiko dan dikau daꞌo nii ushaꞌapa tan.<br />

Uruu idiꞌo wuruꞌu udyuu da nuz<br />

uruu powaa ati daꞌatiꞌi. Aonaa<br />

kanom dikau daꞌo nii wuru daonai<br />

ora shaꞌapata nuꞌu. Ukauꞌan<br />

aonaa kanom dikin ii uzowii-kao.<br />

16 Uruu idi õbaꞌi zii-kidan nii karikao<br />

nan uruu, udaunaꞌan marinaꞌa<br />

naa umuuda-kao.” 17 [Passover<br />

Kamoon dono, kari kao nan daꞌi<br />

Pilate kodita-kidau zon ĩꞌati baudaꞌapa<br />

pidan, taraa-kizai iki.] i<br />

18 Mazan pidan nao kada koi nan<br />

uꞌati aonaa masakau daꞌu mani.<br />

“Marii uzowii-kao, pukodita-kida<br />

paꞌan Barab bas waꞌati,” ĩkiai nan<br />

uꞌati. 19 Aizii Barab bas, wuruꞌu<br />

utara tapa-kaoaz, uzauda-kao idiꞌo<br />

utoman toꞌora taaka-karu pidan nao<br />

ati, ĩtoꞌora-kinaa nii Rome ikiꞌo naoba<br />

nai nao ati, wuruꞌu Jeru salem<br />

iainao kidaz. Uruu dono bau daꞌapa<br />

pidan zowii-kao. Uruu idi Barab bas<br />

zauda-kao udikin ii.<br />

20 Tuu kii padamata Pilate tiwaan<br />

pakodita-kidan Jesus, uruu idi<br />

naꞌapa koshan ukian ĩꞌati kiwii niꞌo<br />

kawan. 21 Mazan maꞌo zaka ĩkadakoi<br />

nan uꞌati. “Marii utauka-kao<br />

cross diꞌiti! Marii utauka-kao cross<br />

diꞌiti!” ĩkiai nan uꞌati.<br />

22 Upuꞌu Pilate tiwaan paparadan<br />

ĩꞌati. Uruu idikinau tan naa<br />

upara dan naꞌapa ĩꞌati. “Kanom<br />

mooko dikau daꞌo nii ushaꞌa pata?<br />

Aonaa kanom õiko dan dikau daꞌo nii<br />

ushaꞌapa tan. Ukauꞌan aonaa kanom<br />

dikin ii uzowii-kao. Uruu idi õbaꞌizii-kidan<br />

nii kari kao nan uruu naꞌiki<br />

udaunaꞌan marinaꞌa naa umuudakao,”<br />

ukian pidan nao ati.<br />

23 Mazan powaꞌa zii ĩkada koinan<br />

uꞌati diiwaꞌo idaꞌan. “Marii<br />

utauka-kao cross diꞌiti,” ĩkiai nan<br />

uꞌati. Ĩkada koi nan uꞌati, atii ĩdikintan<br />

uruu. 24 Uruu idi naꞌapaꞌa naa<br />

Pilate dyuu dan Jesus shaꞌa patakao,<br />

pidan nao aipan kawanaꞌati.<br />

25 Naꞌiki ukodita-kidan naa ĩꞌati<br />

pidan wuruꞌu zauda-kari waiz<br />

umizaa taa kapa-kidan pidan nao,<br />

naꞌiki uzowian pidan. Udaunaꞌan<br />

utaaꞌa kan naa Jesus pidan nao kaꞌu<br />

iti, marii kiziꞌi naa ĩshaꞌapa tan uruu<br />

Jew nao aipan kawanaꞌati.<br />

i 23:17 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


239<br />

LUKE 23<br />

Jesus tauka-kao cross diꞌiti<br />

(Mat<strong>the</strong>w 27:32-44;<br />

Mark 15:21-32; John 19:17-27)<br />

26 Udaunaꞌan soldyaa nao<br />

naꞌakaꞌa kan naa Jesus. Aizii<br />

ĩmakopa-kizi an ĩiko dan pidan<br />

kaawaꞌa kaꞌo zii Jeru salem ati.<br />

Simon kiaꞌo uꞌuu, Cyrene san<br />

wuruꞌu pidanaz. Sariapa soldyaa nao<br />

zaama tan Simon naꞌiki ĩdyuu dan<br />

naa uwao da tan Jesus dawuꞌati<br />

wuruꞌu cross niꞌo raz ata mun tuꞌuz.<br />

27 Naꞌiki iriba, iriba pidan nao<br />

makon taza tap pan Jesus dawuꞌati.<br />

Aizii zun nao naꞌii kapam ĩbii ii,<br />

tuu kii ĩmuraan Jesus. 28 Mazan<br />

Jesus kian ĩꞌati, “Zun nao, Jeru salem<br />

sanaa ba nao, aonaa uzaa daꞌa naꞌa<br />

õdauꞌan. Mishiꞌo rai man uzaada<br />

paꞌan unao dauꞌan, naꞌiki udai nao<br />

dauꞌan. 29 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

kai naꞌaꞌo nii kamoo kaa wan, uruu<br />

dono pidan nao kian nii. ‘Konaukiaꞌo<br />

nii paꞌan zun nao aonaꞌo raz<br />

naꞌa painim ĩkau danii zon, aonaꞌoraz<br />

ĩbiida-kidau zon korai dao naa.’<br />

30 Uruu dono tuu kiaꞌo nii pidannao<br />

aipan midu kuo nao diki tan<br />

paugaru, naꞌiki tuu kiaꞌo nii ĩaipan<br />

naawazi dizan paugaru. 31 Aizii<br />

diꞌi wuruꞌu utuka paniaz dikau daꞌo<br />

aimaa kan shaꞌa pata-kao õꞌati kaikapaꞌa,<br />

aonaa kanom dikin iaꞌo mani,<br />

aita nii ma naꞌo nii mana wun dikaudaꞌo<br />

aimaa kan baiaapa-kida-kao<br />

Jeru salem san nao ati, ĩshaꞌa paa pan<br />

dikin ii oii kidaꞌo aimaa kan.”<br />

32 Kai naꞌa kapam soldyaa nao<br />

naꞌakan dyaꞌu tam daonai ora nao<br />

zowii-karu nii, ĩnao zaa mata-kao<br />

ĩshaꞌapa tan idi dikauda kidaꞌo<br />

aimaa kan. 33 Udaunaꞌan ĩkaawan<br />

naa wuru diꞌitiꞌi ama zada<br />

dako tapa-kari waiz Pidan-Zowau-<br />

Niwaꞌuz-naawa kii. Naꞌiaꞌa naa<br />

ĩtau kan Jesus cross diꞌiti. Naꞌiki<br />

dyaꞌu tam daonai ora nao tauka-kao<br />

udaza baꞌa. Bau daꞌapa udiwaꞌora<br />

anta napu, baꞌo ran uwasha baron<br />

anta napu. 34 Patauki napa kizi iki<br />

Jesus kian padaru ati, “Õdaru,<br />

pumai naa bata wuruꞌu dikau daꞌo<br />

aimaa kan ĩshaꞌapa taniaz õꞌati kaikapaꞌa,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />

ĩaita pan kanom niꞌo wuruꞌu pashaꞌapaa<br />

pa nuz aimaa kan kaika paꞌa.”<br />

Udaunaꞌan soldyaa nao maki naotinan<br />

naa, patukapa-kinaa nii<br />

naꞌiaꞌo ram nii pidan zaa mata Jesus<br />

kamichan paꞌidi wau nii.<br />

35 Uruu dono iriba pidan nao<br />

awunuu ta pan Jesus tauka-kao.<br />

Aizii Jew nao nao ba naa nao, tuu kii<br />

paꞌan ĩbani kii tan uruu. Kaika paꞌa<br />

wuruꞌu ĩkia nuz. “Uruu kazannaa paꞌo<br />

baꞌo ran pidan nao. Aizii watukapa<br />

kiziꞌi naa mooko, umishiin an uruu<br />

Christ, Tomin karu zaama taniaz,<br />

naꞌiki udyuu daniaz kazan naa taꞌo nii<br />

papidanan nao, marii aizii ukazannaa<br />

tinan paai pan ati,” ĩkian udauꞌan.<br />

36 Aizii soldyaa nao naꞌapa kapam<br />

ĩbani kii tan uruu. Udaunaꞌan ĩtaan<br />

naa uriwun nii mawi nipi naꞌo wine<br />

idi. 37 Naꞌiki ĩkian uꞌati, “Umishiin<br />

an mishi pugaru wuruꞌu king niꞌoraz<br />

Jew nao ati, puka zan naa tinan nii<br />

puaipan ati.” 38 Aizii ata mun idaꞌa,<br />

uzowau paawaꞌa ĩtau kan pasaada nii.<br />

Kaika paꞌa wuruꞌu ĩsaa daniaz: “Dii<br />

wuruꞌu King, Jew nao ati.”<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 23<br />

240<br />

39 Aizii bau daꞌapa wuruꞌu taukakari<br />

wai naouz Jesus daza baꞌa,<br />

upara dan dikau daꞌo idaꞌan Jesus<br />

ati. “Umishiin an pugaru Christ, j<br />

puka zan naa tinaꞌa naa aizii puaipan<br />

ati, naꞌiki puka zan naata waunao<br />

kapam,” ukian.<br />

40 Mazan sariapa uiri ban toꞌoraua<br />

nuzu. Naꞌiki ukian uꞌati,<br />

“Aonaa mooko pukicha naꞌi kin<br />

pupara dan Tomin karu dauꞌan<br />

kaika paꞌa? Aonaa mooko pudiꞌitapan<br />

naꞌa pam pupata kaꞌuta-kao<br />

naꞌiki pumawa kan nii naꞌapa uruu<br />

kawan. 41 Mazan aonaa kanom<br />

dikin iaꞌo mani upata kaꞌuta-kao,<br />

aonaa kanom oiaꞌo nii ushaꞌapa tan.<br />

Mazan waunao, wapata kaꞌuta-kaoaz<br />

kaika paꞌa, washaꞌapa tan idiꞌo oiaꞌo.”<br />

42 Udaunaꞌan ukian Jesus ati, “Jesus,<br />

punyuku nuuapa paꞌi õgaru punaoba<br />

naita-kao anaꞌa naa.”<br />

43 Jesus kian uꞌati, “Õkowaa dan<br />

nii puꞌati mishiꞌo: aizii naꞌiaꞌo nii<br />

kapam pugaru õtuma konau kii-kizai<br />

aokazi ii.”<br />

Jesus mawakan dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 27:45-56;<br />

Mark 15:33-41; John 19:28-30)<br />

44 Aizii saki tapa kamoo, ipai<br />

ama zada maru taꞌa kan uruu wiizai<br />

diꞌii, atii daawa data kamoo.<br />

Uruu dau naꞌan zii koshan ama zada<br />

kana dan. 45 Aizii Tomin karu Dapu<br />

nazo ii mashaꞌapa kiaka kamicha<br />

mada wuruꞌu awauta paꞌo raz unazoo<br />

kida, k kuzuu taꞌa kan pazikon an,<br />

doko iki atii uwaranu iti. 46 Upuꞌaꞌa<br />

naa Jesus kada koꞌo kan naa diiwaꞌo<br />

idaꞌan. “Õdaru, pukaꞌu iti õtaan<br />

õdoro naa,” ukian. Mazan umawakaꞌa<br />

kan naa.<br />

47 Naꞌiaꞌo soldyaa nao zowaunaa<br />

awunuu ta pan, uruu idi ipai<br />

uaba tan, naꞌiki utuka pan naꞌa pam<br />

aimaa kan shaꞌa pan. Uruu idi tuu kii<br />

ukonau kii-kidan Tomin karu naꞌiki<br />

ukian, “Mishiꞌo mishi kai manaꞌo<br />

pidan arawuꞌu,” ukian. 48 Naꞌiki<br />

ipai pidan nao wuruꞌu awunuuta<br />

pai nao kidaz naꞌii, ipai kapam<br />

ĩtuka pan wuruꞌu aimaa kan kida<br />

shaꞌapa nuz. Tuu kii ĩdiꞌitin pan naꞌiki<br />

ĩkashaꞌo ran aimaa kan shaꞌa patakao<br />

idi naꞌapa. Udaunaꞌan ĩkiwan<br />

naa. 49 Aizii pidan nao wuruꞌu aitapai<br />

nao kidaz Jesus, naꞌiki wuruꞌu<br />

tomin pauzo nao kidaz uꞌidiꞌiki, naꞌii<br />

kapam ĩawunuu ta pan. Naꞌiki zunnao<br />

wuruꞌu waꞌatii naouz utuma<br />

Galilee Baara iki, naꞌii kapam baokopa<br />

ĩtuma, munapo ĩkadi shita pan<br />

naꞌiki ĩawunuu ta pan.<br />

Naꞌapam Jesus dida-kao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 27:57-61;<br />

Mark 15:42-47; John 19:38-42)<br />

50-51 Uruu dono naꞌiaꞌo pidan,<br />

Joseph kiaꞌo uꞌuu. Arima <strong>the</strong>a<br />

ikiꞌo, Judea Baara iaꞌo raz wiizai.<br />

Kai manaꞌo pidan uruu,<br />

naꞌiki shaꞌapa taꞌo ipai aimaa kan<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />

j 23:39 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. k 23:45 kamicha mada<br />

wuruꞌu awauta­paꞌo­raz unazoo kida: Putukapa kaa rita tokon ii ‘Tomin karu Dapu’<br />

dauꞌan, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


241<br />

LUKE 23​, ​24<br />

Naꞌiki tuu kiaꞌo uzauda pan Tominkaru<br />

nao ba nai-tinan kamoon<br />

kaa wan. Padamata Jew nao,<br />

kazowau tapa nii nao pidan nao<br />

tumaꞌo uzaama tin pan, mazan<br />

upuꞌu aonaa unyuku nuu naꞌapan<br />

ĩpara dan kawanaꞌati, naꞌiki<br />

aonaa unyuku nuu naꞌa pan wuru<br />

dauꞌa naꞌa ĩshaꞌa pata nuz Jesus<br />

kaika paꞌa. 52 Sariapa umakon<br />

upishaaꞌa nan Pilate Jesus nanaa<br />

dauꞌan. Naꞌapa Pilate nyuku nuu.<br />

53 Uruu idi umakon naa Jesus<br />

tauka-kizi nao iti, naꞌiki naꞌaꞌa<br />

naa utoka-kidan unanaa. Naꞌiki<br />

upapidan naazu barakaꞌo kamicha<br />

mada idi. Kai naꞌa ukichada nii kuba,<br />

mawa kai nao uun nii, naꞌiki aonaꞌo<br />

zii kapam ukai wauzo-kao. Naꞌitiꞌi<br />

naa unaꞌa kan Jesus nanaa naꞌiki<br />

naꞌiaꞌa naa umuu da nuz. 54 Friday<br />

wachuu pu nin wuruꞌu udida-kaoaz,<br />

Jew nao sooka pau zon kamoon maonapa<br />

tan puꞌaꞌa naa. l<br />

55 Aizii zun nao waꞌatii naouz<br />

Jesus tuma Galilee Baara iki,<br />

naꞌiti ĩmakon baara nai iti. Uruu<br />

idi ĩtukapa naꞌiam naa unanaa<br />

muuda-kao. 56 Uruu dau naꞌan<br />

ĩkiwan naa pamashaa di napa kizi<br />

iti, ĩtomaꞌa nan naa kaduu nuri bai<br />

pakaduu nuu-kinaa nii Jesus nanaa.<br />

Baꞌo ran kamoo uruu Sookapa-karu<br />

Kamoon wuruꞌu, uruu idi aonaa<br />

kanom ĩshaꞌapa tan uruu kamoo<br />

dono, Moses kaki naori kian<br />

kawanaꞌati.<br />

Jesus kadishitan dauaꞌo<br />

pamawaka-kizi iki<br />

(Mat<strong>the</strong>w 28:1-10; Mark 16:1-8;<br />

John 20:1-10)<br />

24 1 Aizii chaa piꞌi kii man<br />

Sunday dono, zun nao<br />

makon baara nai iti. Ĩnaꞌa kan<br />

kaduu nuri bai, ĩtoma nii pakaduunuu-kinaa<br />

nii Jesus nanaa. 2 Aizii<br />

ĩkaa wan baara nai panii nomizinaa<br />

diꞌiti, aonaꞌa naa utara tin pan,<br />

zika daꞌaka-kaoaꞌa naa udaruꞌo<br />

kuba, baara nai taratapa-kinaoaz.<br />

3 Uruu idi sariapa zun nao morotaꞌa<br />

kan baara nai panii nomizi naa<br />

shaa wata. Mazan aonaꞌa kaꞌa naa<br />

Nao ba nai Jesus nanaa nii. 4 Tuu kii<br />

ĩdiꞌitin pan, uruu idi ĩkadi shita pan<br />

angel­nao naꞌiki zun­nao<br />

baara­nai iaꞌo (24:4)<br />

Luke<br />

l 23:54 Jew nao aitauzon pakamoon saka di nan, kamoo tipi tan diꞌiki, naꞌiki uipain nii<br />

baꞌo ran kamoo tipi tan diꞌiti.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 24<br />

242<br />

naa naꞌii, aonaa ĩaita pan naꞌa pam<br />

pashaꞌapa tinan. Upuꞌaꞌa naa ĩtukapan<br />

dyaꞌu tam daonai ora nao, wiziꞌi<br />

kidaꞌo ĩkami chan kadishita pan naꞌa<br />

padaza baꞌa.<br />

5 Tuu kii ĩtarian, upuꞌu mazan<br />

ĩmapo tinan ĩꞌati patarian biiꞌi. Naꞌiki<br />

daonai ora nao kian ĩꞌati, “Kan dii nii<br />

udoro tan kaku paꞌo pidan mawakai<br />

nao pidan nao bii an? 6 Aonaꞌa<br />

naa uruu nii daꞌaꞌa, kadishi taꞌa kaꞌa<br />

naazu. Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />

ukiauzo nuz unao ati, tawuruꞌu<br />

Galilee Baara iaꞌo raz zii. 7 ‘Daonai<br />

ora Aokazi Ikiꞌo zaa mata-kao<br />

nii, udaunaꞌan utaa-kao nii oiainao<br />

pidan nao kaꞌu iti, udaunaꞌan<br />

utauka-kao nii cross diꞌiti, atii<br />

umawa kan. Mazan idiki nau daꞌu<br />

kamoo dau naꞌan ukadishi tan nii<br />

pamawaka-kizi iki,’ kii shaꞌatii<br />

tawuruꞌu ukiauzo nuz,” ĩkian ĩꞌati.<br />

8 Sariapa mishi zun nao<br />

nyuku nuu aꞌa kan Jesus para dan.<br />

9 Udaunaꞌan ĩkiwaꞌa kan naa atii<br />

ĩkaa wan 11 Jesus tomi napa-kidanii<br />

nao diꞌiti. Ipai dau nuu daꞌu<br />

ĩkowaa dan ĩꞌati naꞌiki baꞌo rai nao<br />

ati naꞌapa patuka pan kawanaꞌati<br />

aimaa kan shaꞌa pan. 10 Kaika paudaꞌuꞌo<br />

wuruꞌu zun naouz, Mary<br />

Magdala sanaaba, Joanna, Mary,<br />

James daroz, naꞌiki kai naꞌa baꞌo ran<br />

zun nao ĩtuma. Ipai bao kopa ĩnao<br />

wuruꞌu kaku waa pai naouz Jesus<br />

tomi napa-kida nii nao ati. 11 Mazan<br />

aonaa ĩmishi dan zun nao para dan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan ĩabata nuz<br />

marii din-karu kawan kari kaonan.<br />

12 Mazan Peter sariapa paꞌan<br />

udimaꞌa kan baara nai iti. Ukaa wan<br />

naꞌiti sariapa uawunuu pan baaranai<br />

panii nomizi naa shaa wata,<br />

mazan utukapa soo kamicha mada<br />

kari kao nan, wuruꞌu Jesus nanaa<br />

shibata-kinaoaz. Udaunaꞌan ukiwan<br />

naa, tuu kii udiꞌitin pan patuka pan<br />

idi aimaa kan naꞌapa.<br />

Jesus chiꞌikapan patominapakidaniinao<br />

daawata<br />

(Mark 16:12-13)<br />

13 Uruu kamoo dono dyaꞌu tam<br />

daonai ora nao tomin pauzo nao Jesus<br />

diꞌiki mako paa nan wii zai Emmaus<br />

iti. Munapo zaꞌo wuruꞌu wiizaiz<br />

Jeru salem iki. 14 Aizii wuruꞌu<br />

daonai ora naouz ĩkadako tinaanan<br />

pamakopa-kizi an, ipai wuru<br />

dauꞌaꞌa aimaa kan shaꞌa pata-kariwaiz<br />

naꞌiki kowaada-kari wai kidaz<br />

Jesus dauꞌan. 15 Aizii ĩkadako tinaanan<br />

puꞌu, mashaꞌapa kiaka Jesus<br />

kaa waꞌa kan naꞌiki uchiꞌika paa nan<br />

naa ĩdaa wata. 16 Ĩtukapa padamata<br />

Jesus, mazan aonaa ĩaita pan uruun.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan dizapa-kariwai<br />

ĩaita pan ai uruu. 17 Sariapa<br />

upishaan ĩdyaun. Ukian, “Kanom<br />

dauaꞌo kai wuruꞌu ukadako tinaa nanuz<br />

umako pan puꞌu?”<br />

Sariapa ĩmashaa daꞌa kan, naꞌiki<br />

utukapa ĩawun baara kashaꞌora<br />

paꞌidi waru. 18 Bau daꞌapa dakoꞌa tin<br />

upara dan, Cleopas kiaꞌo uꞌuu, ukian<br />

uꞌati, “Soo bau daꞌapa pugaru Jerusalem<br />

idaꞌa maai tapa-kaꞌo wuru<br />

dauꞌa naꞌa aimaa kan shaꞌapata-kariwai<br />

kidaz dii kiꞌiꞌi?”<br />

19 “Naꞌa paꞌo ram wuruꞌu aimaakan<br />

kida shaꞌa pata-kari waiz?” ukian<br />

ĩꞌati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


243<br />

LUKE 24<br />

“Tawuruꞌu kashaꞌora kidaꞌoraz<br />

aimaa kan shaꞌa pata-kao Jesus<br />

ati, Nazareth sanaz. Tomin karu<br />

prophetin uruu. Mishi Tomin karu<br />

tukapa-kidan uruu kai manaꞌo, naꞌiki<br />

umana wunuꞌo pidan, ipai wuru<br />

idaꞌa naꞌa ushaꞌa pata nii kidaz aimaakan<br />

naꞌiki ukaku waa tinan idaꞌan<br />

maꞌo zaka. Ipai pidan nao naꞌapa<br />

kapam ĩtuka pan uruu, kai manaꞌo,<br />

naꞌiki umana wunuꞌo mishi pidan.<br />

20 Wafaadaan nao zowau naa nao,<br />

naꞌiki kazowau ta pai nao Jew nao<br />

wuruꞌu zaa mata-kidaꞌo raz uruu.<br />

Udaunaꞌan ĩtaan naa uruu Rome<br />

ikiꞌo nao ba nai kaꞌu iti, ĩzowii-kidan<br />

naaz cross paawaꞌa. 21 Waꞌi tii man<br />

shaa uruꞌo nii wuruꞌu kazan naataꞌo<br />

raz Israelite nao pataruba nao ai.<br />

Aizii diꞌi uiko daꞌa kaꞌa naa idiki naudaꞌu<br />

kamoo umawa kan dau naꞌan.<br />

22 Naꞌiki powaꞌa zii kai naꞌa aimaakan<br />

diꞌi tinapa-kidan waunao tuu kii.<br />

Aizii chaapiꞌiki, waunao bii ikiinao<br />

zun nao makon kan ubaara naa ii.<br />

23 Aonaꞌa naa ĩiko dan unanaa<br />

naꞌii. Mazan ĩkaa wan powaa ati<br />

ĩkowaa dan waꞌati, patuka pan<br />

dyaꞌu tam angel nao. Naꞌiki angelnao<br />

kowaa dan ĩꞌati kadishi taꞌa kaꞌa<br />

naa Jesus powaa iti. 24 Zun nao kaawan<br />

dau naꞌan, sariapa waunao bii<br />

ikiꞌo daonai ora nao makon kapam<br />

baara nai iti. Naꞌiki ipai ĩtuka pan<br />

aimaa kan naꞌapa zun nao kowaadan<br />

kawan. Mazan aonaa ĩiko dan<br />

Jesus naꞌii.”<br />

25 Udaunaꞌan Jesus dakoꞌatin<br />

ĩpara dan naꞌiki ukian ĩꞌati,<br />

“Maam, naꞌapa dii mana wun<br />

umaai tapa kan aimaa kan, naꞌiki<br />

kashaꞌa pan naa umishi dan tawuruꞌu<br />

kotuaꞌo Tomin karu prophetin nao<br />

saadauzo nii kidaz? 26 Aonaa mooko<br />

uaita pan wuruꞌu Christ, Tominkaru<br />

dyuu daniaz kazan naa taꞌo nii<br />

papidanan nao, bai aa pan nii ipai<br />

wuruꞌu naꞌapa kidaꞌo raz aimaakan?<br />

Uruu dau naꞌan umakon nii<br />

aokazi iti, naꞌiki kari kao nanuꞌo niꞌi<br />

naa ukonau kii tin-kida-kao naꞌii,”<br />

ukian ĩꞌati. 27 Udaunaꞌan ukowaa dan<br />

naꞌiki unyuku nuu-kidan ĩꞌati ipai<br />

naꞌa paꞌo ram mana wun tawuruꞌu<br />

Moses naꞌiki prophet nao saa da nii<br />

kidaz padauꞌan, Tomin karu Paradan<br />

idaꞌaꞌo raz.<br />

28 Ukadako tinaa nan ĩꞌati, atii<br />

naꞌapa ĩmao napa tan wuru diꞌitiꞌi<br />

pamakopa-kiziz wii zai. Mazan<br />

ĩtuka pan Jesus sariapa paꞌan udobatan.<br />

29 Uruu idi tuu kii ĩmashaa tan<br />

uruu. “Punaꞌaꞌa naa zii sho man<br />

pudaꞌawu aka watuma, wachuupun<br />

naa paꞌi wuruꞌu, naꞌiki taaꞌa zoꞌo<br />

naa wamaru tan,” ĩkian uꞌati. Uruu<br />

idi umakon ĩtuma. 30 Aizii kabaunuꞌiaꞌa<br />

naa, uruu ĩaroo paꞌa zon naa.<br />

Uruu idi Jesus sakana tan ĩtuma.<br />

Naꞌiki sariapa uzaama tan bread,<br />

udaunaꞌan utorii napa-kidan naaz.<br />

Uruu dau naꞌan udusho wan naa<br />

bread ĩkawanaꞌati. 31 Uruu idaꞌa zii<br />

ĩawun daꞌata-kao ĩaitapa-kinaa nii<br />

Jesus. Ĩawu nuu pan uꞌidiꞌiti sariapa<br />

ĩaita paꞌa kan uruu. Mazan upuꞌaꞌa<br />

naa umai naa ba tinaꞌa kan ĩawun zaꞌa.<br />

32 Sariapa ĩkian paꞌati aaka kida, “Ei,<br />

uruu idiꞌo tawuruꞌu kai manai man<br />

upara dan pisha tan wanyuku nuu,<br />

ukadako tinaa na nuz waꞌati duna pota.<br />

Naꞌiki unyuku nuu-kida nuzu waꞌati<br />

Luke<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


LUKE 24<br />

244<br />

ipai dau nuu daꞌu naꞌa pam saadauzokari<br />

waiz Tomin karu para dan kian.”<br />

33 Udaunaꞌan ĩmin zii waꞌa kan<br />

naa, naꞌiki ĩpadan taꞌa kan naa<br />

koshan Jeru salem iti. Aizii ĩkaawan<br />

naꞌiti ĩikoda wuruꞌu 11 Jesus<br />

tomi napa-kida nii nao, kasabaꞌukin<br />

pan bao kopa, baꞌo rai nao kida<br />

tuma. 34 Naꞌiki ĩaba tan ĩkadakotinan.<br />

“Mishiꞌo wuruꞌu wanao ba naa<br />

kadishi tan, naꞌiki ukakuda nuz naa<br />

powaa iti. Simon Peter tuka paꞌa kaꞌa<br />

naa kapam uruu,” ĩkian.<br />

35 Udaunaꞌan ĩnao kowaa dan<br />

naa kapam ipai dau nuu daꞌu naꞌapam<br />

Jesus chiꞌika paa nan patuma<br />

duna pota. Ĩkowaa dan ĩꞌati aonaa<br />

ĩaitapa nuz, atii udusho wan idaꞌan<br />

zii bread ĩꞌati, ĩaita pan uruu.<br />

Jesus aidinan​<br />

​patominapa-kidaniinao ati<br />

(Mat<strong>the</strong>w 28:16-20; Mark 16:14-18;<br />

John 20:19-23; Acts 1:6-8)<br />

36 Aizii wuruꞌu dyaꞌuta mai naouz<br />

daonai ora nao kakuwaa pa tinan puꞌu<br />

zii pairi ban nao ati, upuꞌaꞌa naa Jesus<br />

kaa waꞌa kan ĩꞌidaꞌati mashaꞌapa kiaka.<br />

Naꞌiki ukian ĩꞌati, “Marii kai man-karu<br />

mashaa pan unao tuma.” 37 Mazan<br />

tuu kii ĩtarian, ĩꞌitii man shaa udoro naa<br />

nii kari kao nan wuruꞌu patuka paniaz.<br />

38 Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Kandii<br />

nii utarian? Naꞌiki kan dii nii<br />

aonaa umishi dan utuka pan õgaru?<br />

39 Aushaa utukapa mooko õkaꞌu diꞌi,<br />

utukapa õkidiba, mishi õgaru wuruꞌu.<br />

Uwaꞌati daꞌatiꞌi upishata kizi õgaru,<br />

upishata õmada, utukapa kizi mishi<br />

õgaru wuruꞌu. Aizii doro nai aonaa<br />

udunaa nii oo uniwaꞌuz nii, wuru<br />

kawanuꞌu upishata nuz õgaru,” ukian<br />

ĩꞌati. 40 Uruu idi utukapa-kidan naa<br />

ĩꞌati pakaꞌu naꞌiki pakidiba.<br />

41 Tuu kii ĩkonau kian naꞌiki tuu kii<br />

ĩdiꞌitin pan, aonaa ĩmishi dan wuruꞌu<br />

patukapa nuz Jesus. Uruu idi ukian<br />

ĩꞌati, “Kai naꞌa aimaa kan daꞌaꞌa nikakaru<br />

nii?” 42 Sariapa ĩtaan uꞌati kopau<br />

waraka-kari waiꞌi naa. 43 Uruu idi<br />

uzaama ta nuz naꞌiki uaroo pan naa<br />

ĩawun zaꞌa.<br />

44 Udaunaꞌan Jesus kian naa ĩꞌati,<br />

“Aizii diꞌi wuruꞌu utuka paniaz ipai<br />

aimaa kan kida shaꞌa pan kaika paꞌa.<br />

Uruꞌu naa tawuruꞌu õkowaa dauzoniaz<br />

unao ati, wachiꞌika pau zon<br />

donoꞌo raz bao kopa. Kai kapa shaꞌatii<br />

tawuruꞌu õkiauzo nuz unao ati.<br />

‘Ipai wuruꞌu Moses saa da nii kidaz<br />

õdauꞌan, naꞌiki wuruꞌu Tomin karu<br />

prophetin nao saa da nii kidaz, naꞌiki<br />

wuruꞌu saada-kari wai kidaz õdauꞌan<br />

Psalms idaꞌa, ipaiꞌo nii zii uruu kida<br />

mishii-kao,’ kii shaꞌatii tawuruꞌu<br />

õkiauzo nuz uꞌati,” Jesus kian ĩꞌati.<br />

45 Naꞌiki utaan naa ĩaitapa-kinaa<br />

nii naꞌa paꞌo ram mana wun wuruꞌu<br />

saada-kari waiz Tomin karu paradan<br />

idaꞌa. 46 Udaunaꞌan ukian naa<br />

ĩꞌati, “Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />

Tomin karu para dan saada-kariwai<br />

kida kianuz. ‘Zowii-karu nii<br />

wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz<br />

kazan naa taꞌo nii papidanan nao,<br />

mazan idiki nau daꞌu kamoo umawakan<br />

dau naꞌan ukaku dan nii powaa<br />

iti, naꞌiki ukadi shita-kida-kao nii<br />

pabaara naa iki. 47 Marii paꞌi kuwai<br />

kowaa dapa-kao uꞌuu idaꞌan ipai<br />

pidan nao ati, ipai imiꞌi baara an,<br />

marii ukowaada-kao Jeru salem san-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


245<br />

LUKE 24<br />

nao ati kiwiin. Kaika paꞌo wuruꞌu<br />

kuwaiz: pidan tanawa tinan an<br />

paꞌoian ai, Tomin karu mainaa batan<br />

nii ĩꞌoian.’ 48 Ukauꞌan õdyuu dan<br />

ukaku waa pan ipai wuru dauꞌaꞌa<br />

utukapa nii kidaz shaꞌa pan õꞌati.<br />

49 Naꞌiki õdyuu dan nii unao idaꞌati<br />

tawuruꞌu õdaru kowaa dauzo niaz<br />

pataaꞌa zon unao ati. Mazan unaꞌaꞌa<br />

naa zii paꞌi uzau dapa daꞌaꞌa Jerusalem<br />

idaꞌa, atii õdyuu dan aokazi<br />

iki wuruꞌu õdaru dyuu daꞌa zoo niaz<br />

unyuku nuu maꞌo zaka-kinaa nii.”<br />

Jesus naꞌaka-kao aokazi iti<br />

(Mark 16:19-20; Acts 1:9-11)<br />

50 Udaunaꞌan Jesus naꞌakan<br />

naa ĩdyaun Jeru salem iki atii<br />

Bethany iti. Naꞌiaꞌa naa usawa dan<br />

pakaꞌu ĩꞌidiꞌiti, naꞌiki utoriin pan<br />

Tomin karu ati, marii kizi utaan<br />

kai manaꞌo mashaapa-karu ĩnyukunuu<br />

iti. 51 Utorii napa-kidan puꞌu<br />

ĩdyaun, uruꞌu naa usawa ti naꞌakan,<br />

naꞌiki unaꞌakaꞌaka-kaoaꞌa<br />

naa aokazi iti. 52 Sariapa ĩkodoruꞌu<br />

kan uꞌati, ĩawun doko iti.<br />

Uruu idi tuu kii ĩkonau kian,<br />

udaunaꞌan ĩkiwaꞌa kan naa<br />

konau kii Jeru salem iti. 53 Aizii<br />

Jeru salem iaꞌa naa, ipai kamoo<br />

ĩmakoꞌan pan Tomin karu Dapu iti,<br />

ĩtoriin pan naꞌiki ĩkonau kii-kidan<br />

Tomin karu.<br />

Luke<br />

Jesus sawa­tinan, umakon<br />

naa aokazi iti (24:51)<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


246<br />

John<br />

Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Diꞌo­raꞌa kaa­rita John saa­da­nii. Uruu Jesus tomi­napa-kida­nii, naꞌiki<br />

apostle kapam uruu. Kari­kao­nan unaꞌau­zon Jesus daza­baꞌa umana­wun<br />

kidaꞌo aimaa­kan shaꞌa­pan dono. Panaa­don aka aonaa Jesus taapa­dan<br />

baꞌo­rai­nao patomi­napa-kida­nii­nao waꞌatin patuma, mazan John utaa­pada<br />

paꞌan umakon patuma.<br />

John kakuwaa­pan dono pidan­nao dauꞌu ukainaa­ba­tan ĩdyaun ĩꞌuu<br />

idaꞌan kida. Mazan ukaku­waa­pan dono padauꞌu, aonaa uai­pan patukapakao<br />

umana­wunuꞌo nii. Uruu idi aonaa usaa­dan paꞌuu ukaku­waa­pan dono<br />

padauꞌu, mazan udako­tinan baꞌo­ran tomi­napa-kida-kari­waiz, kii daꞌi.<br />

(Putukapa John 18:15 idaꞌa.) Panaa­don udako­tinan Jesus marain­paniaz<br />

patomi­napa-kida­nii, kii. (Putukapa John 13:21 idaꞌa.) Usaa­dan dono John<br />

kiaꞌo pidan uu, baꞌo­ran John dauaꞌo wuruꞌu ukaku­waa­pa­nuz, Chikaa­wunuupauzo<br />

dauꞌa­tiꞌo wuruꞌu.<br />

John saa­dan diꞌo­raꞌa kaa­rita uai­pan pidan­nao aita­pan naꞌiki ĩmishi­dan<br />

Jesus uruu Christ (Jew­nao atiꞌo­raz ukau­namu­naa­tauzo-kao), uruu Tomin­karu<br />

Dani. Pidan­nao mishi­dan dono uruu, naꞌiki ĩzaama­tinan idi upidanan­nao<br />

nii, ĩiko­dan nii kari­kao­nanuꞌo kakupa-karu. (Putukapa John 20:31 idaꞌa.)<br />

John kowaada Jesus kari­kao­nanuꞌo ukaku­pan. Ama­zada tominan uaꞌii<br />

zii kaku­paꞌo­raꞌa naa uruu. (Putukapa John 1:1 idaꞌa.) Naꞌiki pabiꞌi­naa­kaꞌo<br />

idaꞌan, Tomin­karu kainaa­ba­tan waꞌati kanom wuruꞌu Jesus. (Putukapa John<br />

14:9-11 idaꞌa.) Ukowaada kai­manai­man naꞌa­pam pidan mishi­dan, uikoda<br />

kizi kari­kao­nanuꞌo kakupa-karu. Naꞌiki ukowaada pidan mishida-kinaa niꞌo<br />

wuruꞌu Jesus shaꞌa­pata­nuz iriba umana­wun kidaꞌo aimaa­kan. (Putukapa<br />

John 3:2 idaꞌa, naꞌiki John 10:38 idaꞌa.) Kai­naꞌa Jesus dauaꞌo baꞌo­ran kaa­rita<br />

kida: Mat­<strong>the</strong>w, Mark naꞌiki Luke. Tuu­kii ĩkaku­waa­pan ushaꞌa­pata­nii kida<br />

dauꞌu. Naꞌiki ĩkowaada naꞌa­pam utomi­napa-kidan pidan­nao mashaapakaru<br />

dauꞌu Tomin­karu ati. Mazan John, aonaa ukaku­waa­pan ipai Jesus<br />

shaꞌapata­nii dauꞌu. Ukowaada aonaꞌo­raz baꞌo­ran kaa­rita kida kowaa­dan.<br />

246<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


247<br />

JOHN 1<br />

John kowaada iriba umana­wun kidaꞌo Jesus para­dan naꞌiki ushaꞌa­patanii<br />

kida, kai­naa­ba­taꞌo uruu mishiꞌo Tomin­karu dani, uruu kakupa-kinai,<br />

uruu dunapo, uruu mishiꞌo, uruu kanadaꞌo, uruu wunu, uruu bread, uruu<br />

paori­bai kadu­naa, naꞌiki kaznizo­nao kaꞌuza­tiki.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Parada-karu tominan pidan nii . . . . . . . . . . . . . . 1:1-18<br />

John Chikaawunuupauzo kakuwaapan Jesus dauꞌu . . . . 1:19-34<br />

Jesus kakinaopan, naꞌiki ushaꞌapatanii kida dauaꞌo . 1:35—12:50<br />

Jesus shaꞌapatanii kida pazowii-kao uaꞌii . . . . . . 13:1—17:26<br />

Jesus zaamata-kao atii uzowii-kao . . . . . . . . . .18:1—19:42<br />

Jesus kadishitan pamawaka-kizi iki, naꞌiki uaidinan<br />

pidannao ati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20:1-31<br />

Jesus aidinan patominapa-kidaniinao ati Galilee Baara ii 21:1-25<br />

John<br />

Parada-karu Pidantinan<br />

1 1 Ama zada toma-kao uaꞌii<br />

naꞌaꞌo raꞌa naa Parada-karu,<br />

uruu Tomin karu tumaꞌo, naꞌiki uruu<br />

Tomin karu. 2 Uruu naꞌaꞌo raꞌa naa<br />

Tomin karu tuma ama zada tomakao<br />

uaꞌii.<br />

3 Uruu idaꞌanaꞌo Tomin karu<br />

toman ipai aimaa kan. Aonaa aimaakan<br />

tominan shaꞌa paꞌo ram idaꞌan<br />

kari kao nan, soo Uruu idaꞌan. 4 Uruu<br />

idaꞌa kakupa-kinai, naꞌiki wuruꞌu<br />

kakupa-kinaiz uruu kanada paꞌo raz<br />

pidan nao ati. 5 Kanadaꞌo kanadapan<br />

maru taꞌo-karuꞌu, aonaa turuu<br />

maru taꞌo makada nuzu.<br />

6 Kai naꞌaꞌo daꞌi pidan, John kiaꞌo<br />

uꞌuu, Tomin karu dyuuda nii. 7 Ukaawan<br />

ukaku waa paꞌa nan pidan nao<br />

ati kanadaꞌo dauꞌu, ukuwaa idaꞌan<br />

kizi ipai ĩaba tan naꞌiki ĩmishi dan<br />

kanadaꞌo dauꞌu. 8 Aonaa John mani<br />

wuruꞌu kana daꞌo raz, mazan ukaawan,<br />

ukaku waa paꞌa nan kanadaꞌo<br />

dauꞌu. 9 Wuruꞌu kana daꞌo raz, kainaꞌiki<br />

uwaꞌati pan imiꞌi baara ati,<br />

uruu paꞌan kanada paꞌo raz ipai<br />

pidan nao.<br />

10 Kaa wan kaꞌo Parada-karu imiꞌi<br />

baara ati. Uruu idaꞌanaꞌo Tomin karu<br />

toman imiꞌi baara naꞌiki pidan nao,<br />

mazan upuꞌu aonaa ĩaita pan kanom<br />

wuru uruuz. 11 Ukaa wan pawiizi<br />

idaꞌa tiꞌo padamata, mazan uiribannao,<br />

aonaa ĩnau baan uruu. 12 Mazan<br />

naꞌiaꞌo ram pidan nau baꞌo naꞌiki<br />

mishi daꞌo uruu, utaa pada ĩtominan<br />

Tomin karu dai nao nii. 13 Aonaa<br />

ĩtomi nan Tomin karu dai nao nii<br />

korai dao naa shaka tan kawan, oo<br />

pidan aipan kawanaꞌati mani, soo<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati paꞌan.<br />

14 Aizii wuruꞌu Parada-karuz,<br />

utomi nan pidan nii naꞌiki umashaapan<br />

kan wabii an. Watukapa<br />

naꞌa pam uruu mishiꞌo umana wunun.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan bau daꞌa pauzon<br />

Tomin karu dani wuruꞌu uruuz.<br />

Uruu idaꞌanaꞌo Tomin karu kainaa-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 1<br />

248<br />

ba tan kai manai man pakamu nan ban<br />

naꞌiki uruu idaꞌanaꞌo mishiꞌo kuwai<br />

kainaa bata-kao waꞌati.<br />

15 John kakuwaa pan udauꞌan<br />

pidan nao ati, ukian diiwaꞌo idaꞌan<br />

ĩꞌati: “Diꞌi naa tawuruꞌu õkau namunaa<br />

taniaz: Kai niꞌi kiꞌo nii uwaꞌa tin<br />

õdawuꞌati, mazan uruu powaꞌaꞌo<br />

zii umana wunun õꞌai, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan uruu naꞌaꞌo raꞌa naa õshakatan<br />

uaꞌii, õkii-kiziz.”<br />

16 Ukamuna nun idi manawun,<br />

powaꞌan kida ushaꞌapa tan<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan waꞌati.<br />

17 Tomin karu taa-kidan Moses<br />

idaꞌan pakaki naori; mazan utaan<br />

mishiꞌo kuwai naꞌiki utukapa-kidan<br />

pakamuna nun Jesus Christ idaꞌan<br />

paꞌan. 18 Aonaa pidan tuka pau zon<br />

Tomin karu. Soo Udani baudaꞌapau<br />

zoz, karikao nanuꞌo raz unaꞌan<br />

Tomin karu tuma, uruu kai manaiman<br />

ukainaa ba tan Tomin karu.<br />

John Chikaawunuupauzo<br />

kowaadan kanom niꞌo pakaawan<br />

(Mat<strong>the</strong>w 3:1-12; Mark 1:1-8;<br />

Luke 3:1-18)<br />

19-20 Jew nao zowau naa nao Jerusalem<br />

iainaouz dyuu dan faadaa nao<br />

naꞌiki ĩmin kaꞌu Levite nao a pishaaꞌanan<br />

John kanom kaduz mana wun<br />

wuruꞌu uruuz. Ukowaada ĩꞌati<br />

kai manai man, ipai kizi pidan nao<br />

aita pan, “Õgaru, aonaa Christ b<br />

mani,” ukian ĩꞌati.<br />

21 Aizii ĩkian uꞌati, “Ukauꞌan<br />

kanom mooko pugaru? Elijah shaꞌa<br />

pugaru?”<br />

“Aonaa!” John kian ĩꞌati.<br />

“Pugaru shaꞌa Prophet, tawuruꞌu<br />

kaawaꞌo niꞌo raz?” c ĩkian uꞌati.<br />

“Aonaa,” ukian koshan ĩꞌati.<br />

22 Uruu idi ĩkian uꞌati, “Ukauꞌan<br />

kanom kaduz mooko mana wun<br />

wuruꞌu pugaruz? Waaipan wakuwaa<br />

nii, wunao atiꞌo niꞌi dyuu dai naouz<br />

waunao. Puko waa daꞌa kaꞌa naa<br />

kanom kaduz wuruꞌu pugaruz!”<br />

23 John kian ĩꞌati, “Õgaru<br />

dauꞌa naꞌo tawuruꞌu prophet Isaiah<br />

saadauzo nuz kaika paꞌa:<br />

‘Kai naꞌaꞌo pidan kada koin pan<br />

diiwa mapidan takaꞌo amazada<br />

ii aka:<br />

Usaa baꞌa naa dunapo Nao banai<br />

mako kizi nii.’ ” d<br />

24 Pharisee nao e kapam wuruꞌu<br />

dyuuda-kari wai ĩpishaaꞌa nan<br />

John. 25 Uruꞌu naa ĩkian John<br />

ati, “Pukian puꞌu aonaa Christ<br />

mani pugaru, aonaa Elijah mani,<br />

naꞌiki aonaa Tomin karu Prophetin<br />

mani, tawuruꞌu wazaudapaniaz,<br />

mazan kan dii nii mooko<br />

puchikaa wunuu pan?”<br />

26 Aizii John kian ĩꞌati, “Õgaru,<br />

õchikaa wu nuu pan wunu idi. Mazan<br />

kai naꞌa ubiiꞌi baꞌo ran pidan, aonaꞌo<br />

uaita pan kanom kaduz uruu.<br />

27 Uruuꞌo niꞌi naa tukapa-kao<br />

umana wunuꞌo nii õnaꞌan puꞌu zii.<br />

a 1:19-20 Levite­nao: Israel dani, Levi takaan-daun nao, kamin kaꞌuu pauzo nao<br />

Tomin karu Dapu ii. b 1:19-20 Christ: Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao<br />

zannaa nii. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

c 1:21 Deuter on omy 18:18-19 d 1:23 Isaiah 40:5 e 1:24 Phari­see: Putukapa kaarita<br />

tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


249<br />

JOHN 1<br />

Õgaru aonaa õturuan õbuzuu tan<br />

udaz kidi zunaa.” f<br />

28 John kaku waapa tinanuz<br />

kaika paꞌa, Bethany iaꞌo,<br />

waoko iaꞌo raz Jordan Waꞌo ai,<br />

uchikaa wunuu pauzo-kiziz.<br />

Soꞌotaꞌo pidannao oian<br />

29 Baꞌo ran kamoo John tukapan<br />

Jesus waꞌatin paꞌidaꞌati, naꞌiki<br />

ukian pidan nao ati: “Diꞌi naa wuruꞌu<br />

Tomin karu taa niaz Kaznizo-dani<br />

kawa nuꞌo niꞌo raz, soꞌo taꞌo raz<br />

pidan nao oian! 30 Uruu dauꞌa tiꞌo<br />

tawuruꞌu õkia nuz, ‘Utukapa-kao niꞌi<br />

naa umana wunuꞌo nii õnaꞌan puꞌu<br />

zii, mazan uruu powaꞌaꞌo umanawunun<br />

õꞌai, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

uruu kiwii ta paꞌo õꞌai.’ 31 Õgaru,<br />

aonaa õai ta pan kanom kaduz uruu,<br />

mazan õchikaa wu nuu pan wunu idi,<br />

John kowaa­dan naa baꞌo­rainao<br />

ati Jesus dauꞌan (1:29-31)<br />

Israelite nao aitapa-kinaa niꞌo kanom<br />

kaduz uruu.”<br />

32 John kowaa dan kai manai man<br />

patukapa nii dauꞌu: “Õtukapa nii Kaimanaꞌo<br />

Doro naa waꞌatin aokazi iki<br />

orid kawan, naꞌiki upako tan uruu<br />

idaꞌa. 33 Kiwiin zii, aonaa õai ta pan<br />

kanom kaduz uruu. Mazan dyuudaꞌo<br />

raz õchikaa wu nuu pan wunu idi<br />

kian õꞌati, ‘Putuka pan an Kai manaꞌo<br />

Doro naa waꞌatin doko iki naꞌiki<br />

umashaa dinan dono pidan idaꞌa,<br />

uruꞌu naa wuruꞌu chikaa wunuupaꞌo<br />

niꞌo raz Kai manaꞌo Doro naa idi.’<br />

34 Õtuka pan idi ushaꞌa pan naꞌapa,<br />

ukauꞌan, õkian uꞌati, Tomin karu<br />

Dani wuruꞌu diꞌora zuꞌu.”<br />

Jesus ikodan kiwiiniꞌo<br />

patominapa-kidaniinao<br />

35 Baꞌo ran kamoo naꞌiaꞌo koshan<br />

John naꞌiki naꞌiaꞌo utuma, dyaꞌu tam<br />

utomi napa-kida nii nao. 36 Utukapan<br />

Jesus dobata pan naꞌiki, ukian<br />

udauꞌan, “Diꞌi naa wuruꞌu Tominkaru<br />

taa niaz Kaznizo-dani kawanuꞌo<br />

niꞌo raz!”<br />

37 Aizii dyaꞌuta mai naouz John<br />

tomi napa-kida nii nao, ĩabatanii<br />

upara dan naꞌapa, uruꞌu naa<br />

ĩdaꞌan paꞌa kan Jesus. 38 Jesus<br />

awunuu an kan powaa iti, utukapa<br />

ĩwaꞌa tin padawuꞌati. Uruꞌu<br />

naa upishaan ĩdyaun, “Kanom<br />

udawata pan?”<br />

Ĩkian uꞌati, “Tiichaa. Naꞌiaꞌo dii<br />

puma shaa din pan?”<br />

39 “Uwaꞌati, utukapa kizi,” ukian<br />

ĩꞌati. Uruꞌu naa ĩmakon utuma naꞌiki<br />

John<br />

f 1:27 Poi torui kaudin-kizi wuruꞌu ubuzuu ta nuz panao ba naa daz kidi zunaa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 1​, ​2<br />

250<br />

ĩtukapa naꞌiam umashaa din pan, (4<br />

oꞌclock wachuu pu nin wuruꞌu) uruu<br />

naꞌiaꞌa naa ĩchuu pu dinan utuma.<br />

40 Aizii wuruꞌu daꞌan paꞌa kainaouz<br />

Jesus, paaba tan dau naꞌan<br />

John para dan, bau daꞌa paꞌo uu<br />

Andrew, uruu Simon Peter inawuzu.<br />

41 Kiwiin zii chaapiꞌiki, Andrew<br />

tuka pan paꞌina wuzu Simon naꞌiki<br />

ukaku waa pan uꞌati, “Waiko daꞌa<br />

naa Messiah!” ukian. (Messiah, kiikaru<br />

Christ kiaꞌo kapam wuruꞌu.) g<br />

42 Uruꞌu naa unaꞌa kan Simon, Jesus<br />

diꞌiti.<br />

Jesus awunuu pan uꞌidiꞌiti, ukian<br />

uꞌati, “Pugaru Simon, John dani.<br />

Aizii puꞌuu Cephas kiaꞌo nii.” (Peter<br />

kiaꞌo kapam wuruꞌu, naꞌiki kuba<br />

kiaꞌo wuruꞌu.)<br />

Jesus dapadan​<br />

​Philip naꞌiki Nathanael<br />

43 Baꞌo ran chaapiꞌiki Jesus<br />

diꞌitin pan umakoꞌo zon Galilee Baara<br />

iti. Uikoda pan Philip naꞌiki ukian<br />

uꞌati, “Puwaꞌati õtuma, putomi napa<br />

kizi.” 44 (Philip, uruu Beth saida san,<br />

naꞌiaꞌo Andrew naꞌiki Peter mashaapan<br />

kapam.)<br />

45 Uruu dau naꞌan Philip ikodan<br />

Nathanael naꞌiki ukian uꞌati,<br />

“Waiko daꞌa naa tawuruꞌu Moses<br />

naꞌiki prophet nao saa dauzo niaz<br />

Kakinao rii Kaari tan naa idaꞌa<br />

udauꞌan. Uruu Jesus, Joseph dani,<br />

Nazareth sanaz.”<br />

46 “Nazareth san!” Nathanael<br />

kian, “Naꞌapa diꞌi naa aimaa kan<br />

kai manaꞌo shaꞌa pan uruu wii zai<br />

diꞌiki paꞌan?”<br />

“Puwaꞌati putukapa kizi,” Philip<br />

kian uꞌati.<br />

47 Aizii Jesus tuka pan Nathanael<br />

waꞌatin paꞌidaꞌati, sariapa ukian<br />

udauꞌan, “Arawuꞌu mishiꞌo Israelite,<br />

aonaa naꞌitim umarii dinan.”<br />

48 Nathanael pishaan uruu,<br />

“Naꞌapa dii puaita pan õdauꞌan?”<br />

Jesus kian uꞌati, “Philip dapa dan<br />

uaꞌii pugaru, õtukapa nii pugaru<br />

paori bai fig waranu ii.”<br />

49 “Tiichaa,” Nathanael kian<br />

uꞌati, “Pugaru Tomin karu Dani!<br />

Pugaru King Israelite nao ati.”<br />

50 Jesus kian uꞌati, “Õkowaadan<br />

idiꞌo puꞌati, ‘Õtuka pan pugaru<br />

paori bai fig waranu ii,’ uruu idiꞌo<br />

pumishi daꞌa kan? Putuka pan nii zii<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan shaꞌapan<br />

wuru aiaꞌa!” 51 Naꞌiki ukian<br />

ĩꞌati, “Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz:<br />

Utuka pan nii aokazi daꞌa tinan, naꞌiki<br />

Tomin karu angelin nao makoꞌan pan<br />

doko iti, naꞌiki ĩwaꞌa tiꞌan pan apowa<br />

ati Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo idaꞌan!”<br />

Jesus panaꞌadan wunu wine nii<br />

2 1 Dyaꞌu tam kamoo dau naꞌan<br />

kai naꞌa mazi dai nao aroo paꞌazon<br />

Cana ii, Galilee Baara iaꞌo raz<br />

donoi. Jesus daro naꞌiaꞌo oroo.<br />

2 Jesus naꞌiki utomi napa-kida niinao,<br />

naꞌitiꞌo ĩdapada-kao kapam.<br />

3 Aizii riwu nii wine ipain idiꞌi naa,<br />

sariapa Jesus daro kian uꞌati, “Ipaiꞌi<br />

naa ĩriwun.”<br />

g 1:41 Hebrew para dan idaꞌan udakota-kao Messiah kii, naꞌiki Greek para dan idaꞌan<br />

udakota-kao Christ kii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


251<br />

JOHN 2<br />

4 “Kanom nii punyuku nuupaꞌa<br />

zon õgaru?” Jesus kian oꞌati.<br />

“Aonaa zii ama zada kaa wan<br />

õshaꞌa pata-kinaa nii aimaa kan.”<br />

5 Sariapa udaro kian naꞌiaꞌo<br />

poi torui nao ati, “Ushaꞌa pata paꞌi<br />

naꞌa pam dono ukian uꞌati!”<br />

6 Naꞌii kai naꞌa 6 dowada kida,<br />

kuba idiꞌo ĩtoma-kao. Uruu kaduz<br />

dowada kida Jew nao kai wauzo nii<br />

wunu kin naa nii pachikain-kinaa<br />

nii, ĩchoo chin kaki naori naa<br />

kawanaꞌati. Uwazoo kida tuu barun<br />

20 oo 30 gallon kida. 7 Jesus<br />

kian naa poi torui nao ati, “Upaidada<br />

wuruꞌu dowada kidaz wunu<br />

idi.” Uruꞌu naa ĩkapo wan wunu<br />

naꞌiki ĩkawa zoo tan naa dowada<br />

kida atii ĩpai dan. 8 Udaunaꞌan<br />

Jesus kian ĩꞌati, “Aizii ukapotaꞌa<br />

naa dowada wazoo, utaa<br />

kizi kazowau ta paꞌo aroapa-karu<br />

atiz.” Uruꞌu naa ĩnaꞌa kan uꞌidiꞌiti<br />

wuruꞌu wunuz, 9 panaꞌa dinaꞌa kaꞌoraz<br />

naa wine nii, naꞌiki uruꞌu naa<br />

utiwaa nuz. Mazan aonaa uaitapan<br />

naꞌikiꞌo ram ukaawa-kida-kao.<br />

(Soo poi torui nao kapo tai naouz<br />

wunu, ĩaitapa paꞌan.) Sariapa<br />

udapa dan wuruꞌu mazidaꞌo raz<br />

10 naꞌiki ukian uꞌati, “Kiwii niꞌo<br />

padamata kai manaꞌo raz wine<br />

mao ko dauzo-kao. Aizii morowau<br />

tapai nao tuzan donoꞌo naa<br />

kai manai man, udaunaꞌan zii turuu<br />

shaꞌa paꞌo ram kari kao nan wine<br />

mao koda-kao. Mazan pugaru<br />

pakawan zii putaa pan wuruꞌu<br />

kai manaꞌo raz wine, atii kai!”<br />

11 Cana iaꞌo wuruꞌu kiwii niꞌo raz<br />

Jesus shaꞌapa tan umana wunuꞌo<br />

aimaa kan. Naꞌii uaida-kidan naꞌapam<br />

paugaru umana wunun. Uruu<br />

idi kai manai manaꞌa naa utominapa-kida<br />

nii nao mishida pan uruu.<br />

12 Uruu dau naꞌan umakon<br />

naa donoi Caper naum iti padaro<br />

naꞌiki paꞌina wuzu nao tuma, naꞌiki<br />

patomi napa-kida nii nao tuma<br />

kapam. Mazan aonaa ĩnaꞌian<br />

kotuaꞌiki.<br />

Jesus kodita-kidan Tominkaru<br />

Dapu iki puraataapainao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 21:12-13; Mark 11:15-17;<br />

Luke 19:45-46)<br />

13 Aizii mao na paꞌa naa Passover<br />

Kamoon saka di nan, uruꞌu naa Jesus<br />

makon Jeru salem iti. 14 Uikoda<br />

Tomin karu Dapu ii, sellii pai nao<br />

tapiꞌiza, kaznizo, naꞌiki wakokoonao.<br />

Uikoda kapam naꞌii pidan nao<br />

shaka taaka-kidauzo puraata.<br />

15 Uzaama taꞌa kan doꞌoo ribai<br />

pabaꞌi zin nii, uruꞌu naa uwaa tan<br />

Tomin karu Dapu iki ipai ĩꞌuza nao,<br />

kaznizo nao naꞌiki tapiꞌiza nao. Aizii<br />

shaka taaka-kidauzo nao puraa tan<br />

miisan h kida, udorau-kidaꞌa kan,<br />

ĩpuraa tan zokotaꞌa kan kidaꞌa naa<br />

ubaa raꞌa kidaꞌo. 16 Jesus kian<br />

sellii pai nao ati wakokoo nao,<br />

“Ukodita-kida wuru kidaꞌa diꞌikiꞌi!<br />

Aonaa turuu utaa pan õdaru dapu<br />

puraa taapa-kizai nii.” 17 Sariapa<br />

utomi napa-kida nii nao nyuku nuuan<br />

Tomin karu Para dan saada-kari waiz<br />

kian, “Tuu kii mana wun õkazi-<br />

John<br />

h 2:15 miisa: English idaꞌan, table.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 2​, ​3<br />

252<br />

wada pan õnyuku nuu, õmarain pan<br />

idi pudapu.” i<br />

18 Jew nao zowau naa nao kian<br />

uꞌati, “Turuu mooko pushaꞌapatan<br />

waawun zaꞌa umana wunuꞌo<br />

aimaa kan, wamishida-kinaa nii<br />

Tomin karu aipan atiꞌo wuruꞌu<br />

pushaꞌa pa ta nuz aimaa kan<br />

kaika paꞌa?”<br />

19 Jesus kian ĩꞌati, “Umainaa bata<br />

wuruꞌu Tomin karu Dapuz, naꞌiki<br />

idiki nau daꞌu kamoo idaꞌa õkadishita-kidan<br />

nii powaa itiz.”<br />

20 Aizii ĩkian uꞌati, “Diꞌoraꞌa<br />

Tomin karu Dapu 46 wunu<br />

utomapa-kao. Aizii turuu mooko<br />

puzauda-kidan pukadi shita-kidaꞌakanuzu<br />

idiki nau daꞌu kamoo idaꞌa?”<br />

21 Mazan Tomin karu Dapu Jesus<br />

kianuz, pananaa dauꞌa tiꞌo wuruꞌu.<br />

22 Tomin karu kadi shita-kidan<br />

dau naꞌan Jesus mawaka-karu diꞌiki,<br />

utomi napa-kida nii nao nyuku nui tapan<br />

wuruꞌu upara da nuz. Ĩmishida<br />

wuruꞌu saada-kari waiz kida Tominkaru<br />

Para dan, naꞌiki ĩmishida Jesus<br />

para dan kapam.<br />

23 Unaꞌian puꞌu Jeru salem ii<br />

Passover Kamoon dono, iriba<br />

pidan nao mishi dan uruu ĩtukapan<br />

idi ushaꞌa paa pan umana wun<br />

kidaꞌo aimaa kan. 24 Mazan Jesus<br />

aita pan idi ipai pidan kaduz,<br />

aonaa ukainaa ba tinan kai manaiman<br />

ĩꞌati. 25 Aonaa kanom nii<br />

uai pan pidan kakuwaa pan paꞌati<br />

pamin-pida nan dauꞌu, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan uai tapa nii ipai pidan<br />

nyuku nuu.<br />

Jesus ikodaakan Nicodemus tuma<br />

3 1 Kai naꞌa pidan, Nico de mus<br />

kiaꞌo daꞌi uꞌuu, kazowau tapaꞌo<br />

Jew nao, naꞌiki Pharisee nao<br />

tonaa zi naa diꞌitiꞌo uzaama tinpan.<br />

2 Ukaa wan aiwakaꞌan Jesus<br />

idaꞌati naꞌiki ukian uꞌati, “Tiichaa,<br />

waaitapa Tomin karu diꞌikiꞌo pukaawan<br />

putomi napa-kidaꞌa nan waunao.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa kanom<br />

kaꞌii tan pashaꞌapa tan umana wun<br />

kidaꞌo aimaa kan wuruꞌu pushaꞌapaa<br />

paniaz, soo Tomin karu kainaꞌan<br />

dono utuma.”<br />

3 Jesus kian uꞌati, “Mishiꞌo<br />

kai wuruꞌu õkia nuz: Aonaa turuu<br />

pidan tuka pan Tomin karu Nao banai-tinapa-kizi,<br />

soo ushaka tan an<br />

koshan.”<br />

4 Nico de mus kian uꞌati, “Naꞌapa<br />

dii mooko pidan tunaru nao shakatan<br />

koshan? Aonaa turuu umoro tan<br />

padaro toba nazo iti ushakata kizi<br />

itamau!”<br />

5 Jesus kian uꞌati, “Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />

õkia nuz: Aonaa turuu pidan<br />

moro tan Tomin karu Nao ba naitinapa-kizi<br />

iti, soo ushaka tan an<br />

wunu idaꞌan naꞌiki Doro nai idaꞌan.<br />

6 Padaro nao diꞌikiꞌo pidan shakatan<br />

pananaa zoꞌo, mazan Doro nai<br />

idaꞌanaꞌo pidan shaka tan padoro naa<br />

iaꞌo. 7 Aonaa pumaai tapa kaꞌa naꞌa<br />

kai wuruꞌu, ‘Unao sha kata paꞌi<br />

powaꞌa koshan,’ õkia nuz puꞌati.<br />

8 Awaru makon pamakoꞌo zoo-kizi<br />

iti. Puabata mishi uwaꞌi dan, mazan<br />

aonaa puaita pan naꞌikiꞌo ram uwaꞌa-<br />

i 2:17 Psalm 69:9<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


253<br />

JOHN 3<br />

tin oo naꞌitiꞌo ram umakon. Naꞌa paꞌo<br />

kapam wuruꞌu pidan Kai manaꞌo<br />

Doro naa diꞌikiꞌo raz ushaka tan.”<br />

9 Nico de mus pishaan Jesus,<br />

ukian, “Naꞌapa dii mooko turuu<br />

naꞌapa kidaꞌo aimaa kan shaꞌa pan?”<br />

10 Jesus kian uꞌati, “Pugaru<br />

aitapa-kari wai putii chaa-tin pan<br />

Israelite nao ati, mazan naꞌapa<br />

dii pumaai tapa kan naꞌapa kidaꞌo<br />

aimaa kan? 11 Mishiꞌo kai wuruꞌu<br />

õkia nuz: Wapara dan waaitapanii<br />

dauaꞌo, naꞌiki wakowaa dan<br />

watukapa nii dauaꞌo, mazan upuꞌu<br />

aonaa pumishi daꞌa zon wakuwaa.<br />

12 Õkowaa dan puꞌati imiꞌi baaraꞌaꞌo<br />

aimaa kan kida shaꞌa pan dauꞌu,<br />

mazan aonaa pumishi dan. Naꞌapam<br />

nii mooko pumishi dan õgaru,<br />

õkowaa dan an puꞌati aokazi ii kidaꞌo<br />

aimaa kan dauꞌu? 13 Aonaa kanom<br />

makouzon aokazi iti, soo Dao naiora<br />

Aokazi Ikiꞌo, uruu waꞌa tiꞌo raz<br />

aokazi iki.<br />

14 “Kotuaꞌa naa mapidan takaꞌo<br />

ama zada diꞌii, Moses sawa tau zon<br />

tooro munaꞌa kowazaz toma-kari wai<br />

chipirari idi. j Naꞌa paꞌo nii mana wun<br />

Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo sawata-kao.<br />

15 Ukauꞌan, naꞌiaꞌo ram pidan mishidan<br />

dono uruu, mishiꞌo nii uiko dan<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-karu.<br />

16 “Tomin karu marain pan idi<br />

mana wun pidan nao, utaa pau dani<br />

bau daꞌa pau zon. Ukauꞌan naꞌiaꞌo ram<br />

pidan mishi dan dono uruu, aonaꞌo<br />

nii umawa kau zon, mazan uiko dan<br />

nii kari kao nanuꞌo kakupa-karu.<br />

17 Tomin karu dyuu dan pauDani<br />

imiꞌi baara ati, aonaa pata kaꞌu taꞌo<br />

niꞌo mani pidan nao paꞌoian dikin<br />

ii, mazan ĩkazan naa tin-kinaa niꞌo<br />

paꞌan.<br />

18 “Aonaꞌo nii Tomin karu patakaꞌu<br />

tan mishi dai naouz uDani. Soo<br />

upatakaꞌu tan nii wunao paꞌa naꞌa,<br />

aonaꞌo raz ĩmishi dan ubaudaꞌa pauzon<br />

udani. 19 Kaika paꞌo wuruꞌu,<br />

Tomin karu dakota-kinaaz pidan nao<br />

oiaꞌo nii: Kaa waꞌo raꞌa naa kanadaꞌo<br />

imiꞌi baara ati, mazan pidan nao tuukii<br />

ĩmarain pan maru taꞌo wuru aiaꞌa<br />

kana daꞌo raz, Tomin karu diꞌikiꞌo raz<br />

ukaa wan. Ĩshaꞌa paa pan idi soo oiaꞌo<br />

paꞌidi waru. 20 Pidan shaꞌa paa paꞌo<br />

oiaꞌo aimaa kan kida, aonaa unauda<br />

pan kanadaꞌo naꞌiki aonaꞌo nii<br />

uwaꞌa tin kanadaꞌo idaꞌati. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan naꞌa paꞌo pidan aonaa<br />

uai pan paꞌoian kida kainaa bata-kao.<br />

21 Mazan pidan mishiꞌo umashaapan<br />

Tomin karu ati, utaa pada paꞌan<br />

kanadaꞌo kanada pan paugaru,<br />

kanadaꞌo kainaa bata kizi wuruꞌu<br />

ushaꞌa paapa nuz aimaa kan kida<br />

uizoꞌa tin idiꞌo paꞌan Tomin karu.”<br />

John Chikaawunuupauzo<br />

kakuwaapan Jesus dauꞌu<br />

22 Uruu dau naꞌan, Jesus makon<br />

Judea Baara iti patomi napa-kidanii<br />

nao tuma. Tomu nuꞌiki unaꞌian<br />

ĩtuma, naꞌiki naꞌii uchikaa wunuukidaꞌa<br />

kan pidan nao. 23 John<br />

chikaa wunuu paꞌo kapam pidannao<br />

Aenon ii mao napa Salim iti,<br />

wunu baoko tuu barun idi kida<br />

naꞌii. Pidan nao kaawa-kaa wan<br />

John<br />

j 3:14 Numbers 21:4-9<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 3​, ​4<br />

254<br />

kida ĩchikaa wunui naꞌa nan naꞌati.<br />

24 (Uruu shaꞌa pan John taraa-kao<br />

uaꞌiaꞌo zii.)<br />

25 John tomi napa-kida nii bii<br />

ikiinao kasha daaka pan baꞌo ran Jew<br />

tuma chikain-karu dauꞌan choo chi<br />

kaki nao pan kawanaꞌa tiꞌo raz. 26 Aizii<br />

ĩkaa wan naa John diꞌiti, ĩkian<br />

uꞌati, “Tiichaa, puaitapa tawuruꞌu<br />

pidan putumaꞌo raz Jordan baza ii,<br />

tawuruꞌu puko waa da paniaz pidannao<br />

ati? Mazan aizii kai naꞌaꞌa naa<br />

uchikaa wunuu apa-kidan pidan nao,<br />

naꞌiki iriba, iriba pidan nao makon<br />

uꞌidiꞌiti!”<br />

27 John kian ĩꞌati, “Aonaa kanom<br />

kaꞌii tan pashaꞌapa tan aimaakan<br />

paai pan ati, soo Tomin karu<br />

dyuu dan an uruu. 28 Unao abata<br />

shaꞌatii tawuruꞌu õkia nuz, ‘Õgaru<br />

aonaa Christ k mani, õgaru dyuudakari<br />

wai kari kao nan uruu uaꞌati.’<br />

29 Mazida-kizai ii, mazi daꞌa kaiba<br />

paꞌan makoꞌo raz pamin-mazi dan<br />

tuma. Mazan upuꞌu zii mazi daꞌakaꞌo<br />

pao naru konau kian uaba tan idi<br />

mazi daꞌo imoda pan, ukonau kian idi<br />

pau dai aro dauꞌan. Naꞌa paꞌo manawun<br />

wuruꞌu õkonau kia nuz, naꞌiki<br />

aizii õturuuda õkonau kian. 30 Uruu<br />

mishiꞌo niꞌi naa umana wun-dinan,<br />

mazan õgaru, õawuta paa nan naa<br />

wuruꞌu.”<br />

Kanom nii Tominkaru​<br />

​dyuudan paudani<br />

31 Kaa waꞌo raz doko iki uruu<br />

umana wunuꞌo ipai pidan ai. Aizii<br />

wuruꞌu imiꞌi baaraꞌaꞌo raz, uruu imiꞌi<br />

baara san, naꞌiki ukaku waa pan imiꞌi<br />

baaraꞌaꞌo dauꞌu. Wuruꞌu kaa waꞌoraz<br />

aokazi iki, 32 ukaku waa pan<br />

patukapa nii naꞌiki paaba tapanii<br />

dauꞌu aokazi ii, mazan aonaa<br />

pidan mishi dan zoobaba ukuwaa.<br />

33 Kanom mishi dan an ukuwaa,<br />

naꞌa paꞌo idaꞌan ukainaa ba tan Tominkaru<br />

kuwaa mishiin. 34 Wuruꞌu<br />

Tomin karu dyuu daniaz, ukowaada<br />

Tomin karu para dan, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan kai manai ma naꞌo Tominkaru<br />

taan uꞌati Kai manaꞌo Doro naa.<br />

35 WaDaru Tomin karu marai napa nii<br />

pauDani, naꞌiki utaa ipai dau nuudaꞌu<br />

aimaa kan ukaꞌu iti. 36 Pidan<br />

mishi daꞌo uDani, kai naꞌaꞌo karikao<br />

nanuꞌo kakupa-karu uꞌidaꞌa.<br />

Aizii pidan aonaꞌo raz umishi dan<br />

uDani, aonaa naꞌa painim nii uikodan<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-karu,<br />

mazan kari kao nanuꞌo nii ubaia tan<br />

Tomin karu toꞌoran.<br />

Jesus paradinan​<br />

​Samaria sanaaba tuma<br />

4 1 Pharisee nao aba taꞌa naa<br />

kuwai Jesus zaama tin-kidan<br />

dauaꞌo pidan nao paꞌidaꞌati, naꞌiki<br />

uchikaa wunuuan iriba pidan nao,<br />

powaꞌa zii ĩiriban John diꞌitiꞌo<br />

zaama tinan ai. 2 (Jesus mishi aonaa<br />

uchikaa wunuu pan padamata, soo<br />

utomi napa-kida nii nao.) 3 Aizii<br />

Jesus aba tan idi naꞌa pam pidannao<br />

kakuwaa pan padauꞌu, uruꞌu<br />

naa ukiwan Judea Baara iki, Galilee<br />

k 3:28 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


255<br />

JOHN 4<br />

Baara iti. 4 Umako pan puꞌu naꞌiti,<br />

Samaria Baara anaꞌo nii udoba tan.<br />

5 Aizii udobata pan puꞌu Samaria<br />

Baara an, ukaa wan donoi iti, Sychar<br />

kiaꞌo uꞌuu. Mao na paꞌo naꞌii Jacob<br />

taauzo nii zakapu pau dani Joseph<br />

ati. 6 Naꞌiaꞌo Jacob kichada-kidau zon<br />

pakapoo-kizi nii.<br />

Saki tapa kamoo, Jesus mizainan<br />

naa kowas pachiꞌi kapa-kinaa.<br />

Usaka na tan mao napa kapoo-kizai ii.<br />

7-8 Utomi napa-kida nii nao mako aka<br />

donoi iti ĩtoriaꞌa naꞌa kan wanyukunui.<br />

Upuꞌaꞌa naa Samaria sanaaba<br />

waꞌatin okapo waꞌa nan naꞌati kapookizai<br />

idaꞌati.<br />

“Õtuzaꞌa zoo wunu,” Jesus kian<br />

oꞌati.<br />

9 “Pugaru Jew, aizii õgaru<br />

Samaria sanaaba, mazan kan dii<br />

nii pupishaan wunu õꞌai?” okian<br />

uꞌati. (Onaꞌa pan uꞌati, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan aonaꞌo turuu Jew nao<br />

kai waan aimaa kan Samaria Baara<br />

san nao kai waa nii.) l<br />

10 Jesus kian oꞌati, “Puaita pan an<br />

mani kanom Tomin karu taaꞌa zoo nii,<br />

naꞌiki kanom wuruꞌu pishaaꞌo raz<br />

pugaru wunu dauꞌati, pupishaa<br />

mani uruu padamata naꞌiki utaa<br />

mani puꞌati wunu kakupa-kinai,<br />

aonaꞌo umaarau zon paꞌan.”<br />

11 Okian uꞌati, “Aonaa kanom<br />

idaꞌan mazan pukapo tan wunu,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan kapoo-kizai<br />

idaꞌa munapo wunu. Naꞌikim nii<br />

puꞌitii man puiko dan wunu aonaꞌo<br />

umaarau zon? 12 Wadokozu-daun<br />

Jacob kichada nii wuruꞌu waka pookizi<br />

niꞌo raz. Uruu, udai nao naꞌiki<br />

ĩꞌuza nao, naꞌikiꞌo ĩtuzan wunu<br />

kapam. Powaꞌaꞌo zii mooko pugaru<br />

umana wunun Jacob ai?”<br />

13 Jesus kian, “Pidan tuzaꞌo<br />

wunu diꞌo raꞌa kapoo-kizai diꞌikiꞌi,<br />

maara da koꞌo nii uruu koshan;<br />

14 mazan pidan tuzaꞌo paꞌan õtaan<br />

niꞌo raz wunu, aonaa naꞌa painim<br />

nii umaa rada kou zon. Õtaan niꞌoraz<br />

wunu, unaꞌan niꞌi naa uꞌidaꞌa,<br />

ikodaꞌo nii wunu maꞌo za kaꞌo raz<br />

ununu da pan, taaꞌo niꞌo raz kari kaonanuꞌo<br />

kakupa-karu.”<br />

15 Aizii okian uꞌati, “Aushaa<br />

putaa mooko uruu wunu õꞌati,<br />

aonaa kizi õmaara da kou zon, naꞌiki<br />

aonaa kizi õkapo waꞌa nan powaꞌa<br />

daꞌatiꞌi.”<br />

16 Jesus kian oꞌati, “Pudapada<br />

naka pudai aru naꞌiki puwaꞌati<br />

utuma daꞌatiꞌi.”<br />

17 “Aonaꞌo mazan õkau daia run,”<br />

okian uꞌati.<br />

Jesus kian oꞌati, “Mishiꞌo kaiwuruꞌu,<br />

‘aonaꞌo õkau daia run,’<br />

pukia nuz. 18 Pugaru, bakaꞌi auꞌoraꞌa<br />

naa pumazi dan. Aizii kaiꞌo raz<br />

pumin-mashaa pan, aonaa mishi<br />

pudai aru mani uruu, ukauꞌan<br />

mishiꞌo kai wuruꞌu pupara da nuz.”<br />

19 Okian uꞌati, “Aizii õai tapa!<br />

Pugaru Tomin karu prophetin!<br />

20 Waunao Samaria Baara san nao<br />

dokozu-daun nao, diꞌo raꞌa midukuo<br />

idaꞌaꞌo ĩaida-kidau zon pataa pan<br />

Tomin karu umana wunuꞌo nii.<br />

John<br />

l 4:9 Samaria Baara san­nao: ĩnao kaduz pidan nao, aonaa ĩnau da paa kan Jew nao<br />

tuma.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 4<br />

256<br />

Mazan unao Jew nao kian, Jerusalem<br />

ii paꞌan Tomin karu aipan<br />

pidan nao aida-kidan ĩtaa pan uruu<br />

umana wunuꞌo nii.”<br />

21 Aizii Jesus kian oꞌati,<br />

“Pumishida õpara dan, kai naꞌiki<br />

kamoo waꞌatin, uruu dono aonaꞌo<br />

nii pidan nao nyuku nui ta pan diꞌo raꞌa<br />

midukuo oo Jeru salem, ĩaidakidaꞌa<br />

zon an pataa pan Tomin karu<br />

umana wunuꞌo nii. 22 Unao Samaria<br />

Baara san nao, aonaa uaita pan<br />

kai manai man kanom wuruꞌu utaapaniaz<br />

umana wunuꞌo nii; waunao<br />

Jew nao, waaitapa paꞌan kanom<br />

wuruꞌu wataa pa niaz umana wunuꞌo<br />

nii. Ushaꞌapa num kauꞌan Jew nao<br />

atiꞌo wuruꞌu pidan kazan naa tinkinaa<br />

kai naa bata-kaoaz. 23 Mazan<br />

kai naꞌiki paꞌinaꞌo kamoo waꞌatin,<br />

aizii uruu kamoꞌo naa wuruꞌu kaawaꞌo<br />

raz! Uruu dono, pidan nao<br />

mishiꞌo raz mana wun ĩtaa pan Tominkaru<br />

umana wunuꞌo nii, ĩtaai nan nii<br />

uꞌati padoro naa ii, naꞌiki mishiꞌo<br />

idaꞌanaꞌo nii. Naꞌa pai nao wuruꞌu<br />

Tomin karu aipaniaz papidanan nao<br />

nii. 24 Tomin karu uruu Doro nai.<br />

Pidan taa paꞌo raz uruu umanawunuꞌo<br />

nii, marii utukapa-kida nuz<br />

Tomin karu ati, pataai nan idaꞌan<br />

padoro naa ii naꞌiki mishiꞌo idaꞌan.”<br />

25 Aizii Samaria sanaaba kian<br />

Jesus ati, “Õai ta pa nii kai naꞌiki<br />

Messiah waꞌatin. (Christ m kiaꞌo<br />

kapam wuruꞌu.) Ukaa wan dono,<br />

ukainaa ba tan nii ipai aimaa kan<br />

waꞌati.”<br />

26 Udaunaꞌan Jesus kian, “Õgaru<br />

uruu. Uruu para dinaꞌo raz puꞌati.”<br />

27 Upuꞌaꞌa naa Jesus tomi napakida<br />

nii nao kaa waꞌa kan donoi<br />

iki; tuu kii ĩdiꞌitin pan ĩtuka pan<br />

idi ukadako tinan zunaaba tuma.<br />

Mazan aonaa naꞌiaꞌo ram kian oꞌati,<br />

“Kanom puaipan uꞌai?” oo “Kan dii<br />

niꞌo puka dako tinan otuma?” aonaa<br />

ukian uꞌati.<br />

28 Uruꞌu naa owaꞌa kaꞌa kan<br />

pawunun kin naa, okiwaꞌa kan<br />

naa donoi iti. Naꞌiaꞌa naa okakuwaa<br />

pan pidan nao ati. 29 “Aushaa<br />

uwaꞌati, utukapa naka pidan kaidiꞌiaꞌa,<br />

ukowaa daꞌaka õꞌati ipai<br />

õshaꞌapa tauzo nii kida. Uruꞌu naa<br />

shaꞌa Christ?” okian. 30 Uruꞌu naa<br />

pidan nao makon donoi iki, ĩtukapaꞌa<br />

nan Jesus.<br />

31 Upuꞌu Jesus tomi napa-kidanii<br />

nao dapa dau tan uruu, “Tiichaa,<br />

puaroo paꞌa naa zii!” ĩkian.<br />

32 Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Õgaru<br />

kai naꞌa wanyuku nui õnikan niꞌo,<br />

aonaꞌo raz unao aita pan udauꞌu.”<br />

33 Uruu idi utomi napa-kida niinao<br />

pishau taa kan, “Pidan naꞌa ka niꞌi<br />

naa shaꞌa uwanyuku nuu nii?” ĩkian.<br />

34 Jesus kian ĩꞌati, “Õwanyukunuu<br />

paꞌan wuruꞌu õshaꞌa pata nuz<br />

dyuu daꞌo õgaru aiapa nii õshaꞌapatan,<br />

atii õipai a nuzu. 35 Kari kao nan<br />

daꞌi puaba tan pidan kian: ‘Kai naꞌiki<br />

4 kauzu, udaunaꞌan paori bai aka<br />

karaoda-kao.’ Mazan õkian uꞌati,<br />

uawunu apa kai manai man zakapu<br />

kawanaꞌati kida. Dyuuaꞌa naa paori-<br />

m 4:25 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


257<br />

JOHN 4<br />

bai aka, turuaꞌa naa uka raoda-kao!<br />

36 Aizii wuruꞌu karao da pai naouz<br />

kawi nipi naata-kaoaꞌa naa ĩdyaun.<br />

Ĩkarao dapa nii nao bao ko pata-kao<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-karu diꞌiti.<br />

Pao waꞌo raz paori bai uuda, naꞌiki<br />

karao daꞌo raz paori bai aka baokopaꞌo<br />

nii ĩkonau kian.<br />

37 “Mishiꞌo wuruꞌu kiauzo-karuz<br />

kaika paꞌa: ‘Bau daꞌa paꞌo pidan paowan,<br />

baꞌo ran pidan karao dan.’<br />

38 Õdyuu dan uka raoda paꞌa nan<br />

paori bai aka zakapu kawanaꞌati,<br />

aonaa ukau dinau zon naꞌii padamata;<br />

baꞌo rai nao kowas baiaa pa nii unao<br />

uaꞌii dadaraꞌo kaudin-kizai, aizii<br />

unaouꞌu naa nau baapa ĩkaudin-kizi.”<br />

39 Iriba Samaria Baara sannao,<br />

mashaa pai naouz donoi ii<br />

mishi dan Jesus, zunaaba kian idi,<br />

“Ukowaada õꞌati ipai aimaa kan<br />

õshaꞌapa tauzo nii.”<br />

40 Aizii Samaria Baara san nao<br />

kaa wai naouz uꞌidaꞌati, ĩpishaan<br />

uruu tuu kii, “Waaipan punaꞌaꞌakan<br />

watuma,” ĩkian uꞌati. Uruu idi<br />

dyaꞌu tam kamoo Jesus naꞌiaꞌa kan<br />

ĩtuma.<br />

41 Iriba bao koi nao mishi dan<br />

ĩaba tan idi Jesus kuwaa, 42 naꞌiki<br />

ĩkian zunaaba ati, “Aizii wamishida,<br />

aonaa puko waa dan idi mani waꞌati,<br />

mazan waaba tan idi sariapa uruu<br />

diꞌiki. Aizii waaitapa uruu mishi<br />

wuruꞌu kazan naa taꞌo niꞌo raz ipai<br />

pidan nao.”<br />

Jesus kakudan naobanai<br />

dani munapoꞌo paꞌai<br />

43 Unaꞌiaꞌa kan dau naꞌan dyaꞌutam<br />

kamoo, uruꞌu naa Jesus<br />

doba tan Galilee Baara iti. 44 Jesus<br />

kian: “Tomin karu prophetin, aonaa<br />

utaa pauzo-kao umana wunuꞌo nii<br />

pawiizi ii.” 45 Galilee Baara ikiꞌo<br />

pidan nao, makon kaꞌo Passover<br />

Kamoon dauꞌati Jeru salem ii, ipai<br />

ĩtuka pan Jesus shaꞌapata nii kida<br />

baoko pai napa-karu dono naꞌii.<br />

Ukauꞌan, Jesus kaa wan dono Galilee<br />

Baara iti, konau kii pidan nao dapaapan<br />

uruu.<br />

46 Jesus kaa wan naa koshan<br />

donoi Cana ati, Galilee Baara iaꞌoraz,<br />

(naꞌiaꞌo tawuruꞌu upanaꞌa dan<br />

wunu wine nii, kiwii niꞌo dono.)<br />

Aizii uruu dono Caper naum ii,<br />

kai naꞌaꞌo wii zai zowau naa karinaꞌo<br />

udani dao nai ora. 47 Uaba tan idi kainaꞌa<br />

Jesus kaa wan Judea Baara iki<br />

Galilee ati, uruꞌu naa umakon Jesus<br />

diꞌiti. Tuu kiaꞌo idaꞌan upishaan Jesus,<br />

“Pumako õtuma Caper naum iti<br />

puka kuda kizi õdani; maona paꞌo raꞌa<br />

naa umawa kan kowas kai wuruꞌu!”<br />

48 Jesus kian uꞌati, “Aonaan an<br />

unao tuka pan umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan shaꞌa pata-kao, aonaꞌo nii<br />

umishi dan.”<br />

49 Aizii pidan kari naꞌo raz udani<br />

kian Jesus ati, “Puwaꞌati kadiman<br />

õtuma Nao ba nai, mawa kaꞌo niꞌi naa<br />

õdani.”<br />

50 Jesus kian uꞌati, “Pukiwaꞌa<br />

naa powaa iti, kaku daꞌa naa<br />

pudani!” Umishida Jesus para dan,<br />

uruu idi ukiwaꞌa kan naa powaa iti.<br />

51 Dunapo ii zii upoi toru nao ikodapan<br />

uruu. Ĩkian uꞌati, “Kaku daꞌa kaꞌa<br />

naa pudani.”<br />

52 Uruꞌu naa upishaan ĩdyaun,<br />

“Naꞌiam dii kamoo ukaku dan?”<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 4​, ​5<br />

258<br />

“Munu mun, masakau daꞌu kamoo daawada<br />

tan, uruu umada wadidin,” ĩkian<br />

uꞌati. 53 Udaru aitapa naꞌaꞌo kamoo<br />

wuruꞌu, “Kaku daꞌa naa pudani!” Jesus<br />

kianuz uꞌati. Ukauꞌan tuu kii umishidan<br />

Jesus, naꞌiki bao kopa udapu<br />

ainao pidan nao mishi dan kapam.<br />

54 Uruu itamautan naa Jesus<br />

shaꞌapa tan umana wunuꞌo aimaakan,<br />

pakaa wan dono Galilee Baara<br />

ati koshan, Judea Baara iki.<br />

Jesus kakudan karinaapaꞌo<br />

pidan wunu baoko danoma ii<br />

5 1 Udaunaꞌan Jesus makon<br />

Jeru salem iti Jew nao baokopain<br />

pau zon kamoo dauꞌati.<br />

2 Jeru salem awau riba naa idaꞌa,<br />

kai naꞌa panii nom, Kaznizo Paniinomizi<br />

naa kiaꞌo udakota-kao.<br />

Mao napa udaza baꞌa kai naꞌa wunu<br />

baoko, Beth zatha kiaꞌo udakota-kao<br />

Jew nao para dan idaꞌan. Mao napa<br />

wunu baoko danoma an, kai naꞌa<br />

bakaꞌi au daꞌu kabaun dikin-dinapakizai<br />

kida. 3 Aizii dikin-dinapa-kizai<br />

kida nazo ii, kai naꞌa iriba kari nainao<br />

washatin pan kida, ishaa wun nao<br />

naꞌiki pabiꞌi naaka machiꞌika-kai nao<br />

kaduz kida. [Ipai ĩdyaun ĩzauda pan<br />

wunu koboi nan. 4 Panaa don kidaꞌo<br />

daꞌi angel kaawau zon, naꞌiki ukoboan<br />

nii wuruꞌu wunuz. Kari naa-ziiwa<br />

kiwii niꞌo udamo tinan ubaoko iti,<br />

ukoboo-kao dau naꞌan aka, uruu kakudaꞌo<br />

nii shaꞌa paꞌo ram kari kao nan<br />

parinaa ai.] n<br />

5 Kai naꞌa kari naa paꞌo pidan naꞌii<br />

kapa tiꞌo raꞌa naa, ubaia tinan 38<br />

wunu. 6 Jesus tuka pan uruu, uaitapa<br />

kotuaꞌo raꞌa naa ukari naa pan. Jesus<br />

kian uꞌati, “Puai apa pukaku dan?”<br />

7 Kari naa paꞌo kian uꞌati, “Aonaa<br />

pidan kamin kaꞌu taꞌo nii õgaru,<br />

õkaawa kizi wunu baoko iti ukobookao<br />

dono. Õtiwai naꞌa kan donoꞌo<br />

naa õmakon naꞌiti, baꞌo ran pidan<br />

kaa waꞌa kaꞌa naa kiwiin õꞌai.”<br />

8 Sariapa Jesus kian uꞌati,<br />

“Aushaa, pukadi shita! Pumakoꞌo<br />

naa, punaꞌa kaꞌa naa puwasha tinapakizi.”<br />

9 Sariapa umaꞌo za kaꞌa kan.<br />

Ukadishi taꞌa kan, uzaama taꞌa kan<br />

pawasha tinapa-kizi, naꞌiki uchiꞌikaꞌa<br />

kan naa.<br />

Aizii uruu dono, Sookapa-karu<br />

Kamoon wuruꞌu. 10 Uruu idi Jew nao<br />

zowau naa nao kian pidan kakudakari<br />

wai ati, “Aizii Sookapa-karu<br />

Kamoon. Pudikin ta pan wakakinaori<br />

naa wuruꞌu punaꞌaka nuz<br />

puwasha tinapa-kizi.”<br />

11 Mazan ukian ĩꞌati, “Pidan<br />

kaku daꞌo raz õgaru, ukian<br />

õꞌati, ‘Pumako, punaꞌa kaꞌa naa<br />

puwasha tinapa-kizi.’ ”<br />

12 Naꞌiki ĩpishaan uruu,<br />

“Kanom mooko wuruꞌu dyuu daꞌoraz<br />

pumakon naꞌiki punaꞌa kan<br />

puwasha tinapa-kizi?”<br />

13 Mazan aonaa uaita pan kanom<br />

wuruꞌu kaku daꞌo raz paugaru,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan iribaꞌo pidannao<br />

uruu dono naꞌii, naꞌiki kadiman<br />

kapam Jesus makoꞌo kan ĩbii an.<br />

14 Uruu dau naꞌan, Jesus ikodan<br />

naa uruu Tomin karu Dapu ii. Ukian<br />

uꞌati, “Puabata, aizii maꞌo za kaꞌa naa<br />

n 5:3b-4 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


259<br />

JOHN 5<br />

pugaru; ukauꞌan marinaꞌa naa oiaꞌo,<br />

panaa don kashaꞌo raꞌo aimaa kan<br />

shaꞌa pan powaꞌa zii puꞌati.”<br />

15 Uruꞌu naa umakoꞌo kan,<br />

ukaku waa paꞌa naꞌa kan naa Jew nao<br />

zowau naa nao ati. Ukian ĩꞌati, “Jesus<br />

kari kao nan tawuruꞌu kaku daꞌo raz<br />

õgaru.”<br />

16 Jesus shaꞌapa tan idi naꞌa paꞌo<br />

aimaa kan Sookapa-karu Kamoon<br />

dono, uruu dikin ii Jew nao dadaradan<br />

naa ama zada uꞌati. 17 Uruu idi<br />

Jesus kian ĩꞌati, “Õdaru, ipai kamoo<br />

ukamin kaꞌuu pan pidan nao. Õgaru<br />

naꞌa paꞌo kapam uruu kawan.”<br />

Jesus mishiꞌo Tominkaru Dani<br />

18 Jesus kian dikin ii naꞌapa,<br />

powaꞌa zii Jew nao zowau naa nao<br />

dawa tan naꞌa pam pazowii-kida-kinaa<br />

nii uruu. Aonaa soo uwazoo ta pan<br />

idi mani ĩsooka pau zon kamoon<br />

kaki naori naa, mazan udako tan idi<br />

kapam Tomin karu paDaru nii, uruu<br />

idaꞌan upatu maaka dinan Tominkaru<br />

tuma.<br />

19 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz, aonaa<br />

Tomin karu Dani shaꞌapa tan aimaakan<br />

paai pan ati, soo ushaꞌa pata<br />

patukapa nii paDaru shaꞌapa tan.<br />

Kanom uDaru shaꞌapata nii, naꞌapa<br />

kapam uDani shaꞌapa tan. 20 ÕDaru<br />

marai napa nii pauDani naꞌiki<br />

utukapa-kida uꞌati ipai pashaꞌapaapa<br />

nii. Naꞌiki utukapa-kidan nii<br />

uꞌati aimaa kan powaꞌaꞌo zii umanawunun<br />

kida, unao diꞌi tinapa-kinaa<br />

nii. 21 Naꞌapa õDaru kadi shitakidan<br />

kawan mawa kai nao naꞌiki<br />

utaan kakupa-karu ĩꞌati, naꞌa paꞌo<br />

mana wun uDani taan kakupa-karu<br />

naꞌiaꞌo ram ati utaaꞌa zon. 22 ÕDaru,<br />

aonaa ukaboo tan pidan oiaꞌo diꞌiti<br />

oo kai manaꞌo diꞌiti. PauDani ati<br />

paꞌan utaan ipai wuruꞌu naꞌa paꞌo raz<br />

shaꞌapa tin-karu, 23 ipai kizi pidannao<br />

taa pan uDani umana wunuꞌo<br />

nii, naꞌapa ĩtaa pan kawan uDaru.<br />

Mazan pidan nao aonaꞌo raz ĩtaa pan<br />

Tomin karu Dani umana wunuꞌo nii,<br />

naꞌapa kapam aonaa ĩtaa pan mani<br />

uDaru umana wunuꞌo nii wuruꞌu,<br />

dyuu daꞌo raz uruu.<br />

24 “Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz<br />

uꞌati: Pidan aba taꞌo naꞌiki izoꞌa tiꞌo<br />

õkuwaa, naꞌiki mishi daꞌo dyuudaꞌo<br />

raz õgaru, kai naꞌaꞌo raꞌa naa<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-karu uꞌidaꞌa<br />

wuruꞌu. Aonaꞌo nii upata kaꞌutakao<br />

paꞌoian dikin ii. Aonaa powaꞌa<br />

mawa kapa-karu diꞌitan puꞌo raꞌa naa<br />

mani uruu, mazan kai naꞌaꞌo raꞌa naa<br />

uruu idaꞌa kari kao nanuꞌo kakupakaru.<br />

25 Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz<br />

uꞌati: Kai naꞌiki kamoo waꞌatin, aizii<br />

uruꞌu naa wuruꞌu kaa waꞌo raz. Uruu<br />

donoꞌo niꞌi naa mawa kai nao aba tan<br />

Tomin karu Dani para dan. Pidan<br />

aba taꞌo naꞌiki izoꞌa tiꞌo Ukuwaa uruu<br />

kaku paꞌo nii. 26 WaDaru diꞌikiꞌo<br />

kakupa-karu ikoda-kao. Naꞌa paꞌo<br />

mana wun waDaru toman pauDani,<br />

uruu diꞌiki kapam kakupa-karu<br />

ikoda-kao.<br />

27 “WaDaru kii niꞌi naa pauDani<br />

ati, ‘Turuaꞌa naa aizii pubuu tan<br />

pidan nao,’ ushaꞌapa num kauꞌan<br />

uruu paꞌan wuruꞌu Dao nai ora<br />

Aokazi Ikiꞌo. 28 Aonaa umaai tapakaꞌa<br />

naꞌa õkuwaa! Mishiꞌo, kai naꞌaꞌo<br />

nii kamoo kaa wan, naꞌiki uruu<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 5<br />

260<br />

dono ipaiꞌo nii pabaara naa iki kida<br />

mawa kai nao aba tan Upara dan.<br />

29 Pidan nao shaꞌapa taꞌo kai manaꞌo,<br />

ĩkadishi tan nii naꞌiki kari kao nanuꞌo<br />

nii ĩkaku pan; mazan pidan nao<br />

shaꞌapa taꞌo oiaꞌo, ĩkadishi tan nii<br />

naꞌiki pata kaꞌuta-kao nii ĩdyaun.<br />

Kakuwaapainao Jesus dauꞌu<br />

30 “Aonaa turuu õshaꞌapa tan<br />

aimaa kan õai pan ati kari kao nan.<br />

Õbuu tan pidan nao soo Tominkaru<br />

aipan kawanaꞌati mana wun.<br />

Ukauꞌan sakita paꞌo paꞌan wuruꞌu<br />

õbuu ta nuz pidan nao ĩshaꞌa pain pan<br />

kawanaꞌati. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

aonaa õtiwaan õshaꞌapa tan aimaakan<br />

õai pan ati kari kao nan, soo<br />

dyuu daꞌo raz õgaru aipan kawanaꞌati<br />

õshaꞌapa tinan.<br />

31 “Õkaku waa pan an mani<br />

õdauꞌu, õꞌidaꞌa kari kao nan, aonaa<br />

turuu õpara dan mishida-kao.<br />

32 Mazan kai naꞌa baꞌo ran kaku waapaꞌo<br />

õdauꞌu, õai tapa mishiꞌo wuruꞌu<br />

upara da nuz õdauꞌan.<br />

33 “Unao, udyuu dan pidan nao<br />

John Chikaa wunuu pauzo diꞌiti.<br />

Uruu dono ukowaada mishiꞌo<br />

õdauꞌan. 34 Aonaa õai pan mana wun<br />

mani pidan kakuwaa pan õdauꞌan<br />

kai wuruꞌu; mazan õkowaa dan<br />

unao ati kai kapa kidaꞌo raꞌa, turuu<br />

kizi ukazan naa tinan. 35 John uruu<br />

lamp kawa nuꞌo, maꞌo za kaꞌo raz<br />

ukanada pan; aizii unao masakaudaꞌu<br />

kari kao nan ukonau kii-kidan<br />

ukanadapa nuzu.<br />

36 “Powaꞌa zii John kuwaa ai<br />

umana wunun wuruꞌu kaku waa paꞌoraz<br />

õdauꞌu: wuruꞌu õshaꞌa pata nii<br />

kidaz õdaru aipan kawanaꞌati, naꞌiki<br />

wuruꞌu Uai paniaz zii õshaꞌapatan,<br />

ĩnao wuruꞌu kaku waa paꞌo raz<br />

õdauꞌu. Naꞌiki õshaꞌa pata nii kida<br />

ukai naa bata õdaru wuruꞌu dyuudaꞌo<br />

raz õgaru. 37 Naꞌiki õdaru<br />

kapam kaku waa paꞌo õdauꞌu.<br />

Unao, aonaa uaba tau zon uparadan<br />

oo utuka pau zon uruu. 38 Aonaa<br />

uzaama tan Ukuwaa, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan aonaa unao mishi dan õgaru<br />

wuruꞌu Udyuu daniaz. 39 Utomin pan<br />

padamata kai manai man saadakari<br />

waiz kida Tomin karu Para dan<br />

dauꞌu, uzauda-kidan uruu idaꞌaꞌo<br />

nii unao ikodan kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-karu, mazan uruu kida<br />

kaku waa paꞌo raz õdauꞌu! 40 Mazan<br />

upuꞌu aonaa uzaama ti naꞌa zon<br />

õꞌidaꞌati, turuu kizi uzaama tan karikao<br />

nanuꞌo kakupa-karu.<br />

41 “Õshaꞌapa tan aimaa kan aonaa<br />

õai pan idiꞌo mani pidan nao dako tan<br />

õgaru umana wunuꞌo nii. 42 Mazan<br />

õai tapa unao, aonaa naꞌiaꞌo ram<br />

marain pan Tomin karu kai manaiman.<br />

43 Õgaru, õkaa wan õdaru<br />

uu idaꞌanaꞌo, mazan unao, aonaa<br />

unau baan õgaru. Mazan baꞌo rai nao<br />

kaa wan an paai pan ati kari kaonan,<br />

ĩnaouꞌo nii paꞌan unau baapa.<br />

44 Upao naru nao nau baan an unao,<br />

tuu kii ukonau kian, mazan aonaa<br />

zoobaba ushaꞌapa tan aimaa kan<br />

Tomin karu bau daꞌa pau zon nau baakinaa<br />

nii unao. Ukauꞌan, naꞌa pam<br />

nii mooko umishi dan uruu?<br />

45 “Aonaa õgaruꞌo nii mani<br />

wuruꞌu kiaꞌo niꞌo raz õdaru ati,<br />

‘oiaꞌo ĩnao,’ unao dauꞌan. Kai naꞌa<br />

Moses saadauzo nii, uruꞌo nii paꞌan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


261<br />

JOHN 5​, ​6<br />

wuruꞌu ‘oiaꞌo ĩnao,’ kiaꞌo niꞌo raz,<br />

unyuku nuu Moses saa da nii dauꞌatin<br />

puꞌu padamata. 46 Umishi dan<br />

an mani mishi mana wun Moses<br />

saa da nii, umishida mani padamata<br />

õgaru. Ushaꞌapa num kauꞌan, õgaru<br />

dauaꞌo wuruꞌu usaa daniaz. 47 Mazan<br />

umamishi da kan puꞌu Moses<br />

saadauzo nii kakinao rii, naꞌa pam<br />

nii dii umishi dan õpara dan?”<br />

Jesus paan 5000 pidannao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 14:13-21;<br />

Mark 6:30-44; Luke 9:10-17)<br />

6 1 Aizii udaunaꞌan Jesus taraukan<br />

Galilee Kari shiiz baza iti,<br />

(Tiberias Kari shiiz, kiaꞌo udakotakao<br />

kapam.) 2 Iriba pidan nao<br />

daꞌan pan uruu ĩtuka pan idi ushaꞌapatan<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan,<br />

ukakuda nuz kari nai nao. 3 Jesus<br />

makon patomi napa-kida nii nao tuma<br />

naawazi paawa iti, naꞌii usaka na tan<br />

ĩtuma. 4 Aizii udono, mao napa taꞌo<br />

Jew nao Passover Kamoon.<br />

5 Jesus awunuu danaan, utukapa<br />

iriba pidan nao waꞌatin paꞌidaꞌati.<br />

Sariapa ukian Philip ati, “Naꞌikim<br />

nii watorian wanyuku nui wapaakinaa<br />

nii ipai wunaouꞌa?” 6 Jesus<br />

pishaa nuz Philip, utiwaa-kidapan<br />

kari kao nan uruu, mazan<br />

Jesus, uai tapa niꞌi naa naꞌa pam nii<br />

pashaꞌa pain pan.<br />

7 Philip kian uꞌati, “8 kauzu<br />

pidan kau di nan winipi naa, aonaa<br />

turuu utorian wunao aroapa-kinaa<br />

niꞌi, utaa-kao puꞌu mani masakaudaꞌu<br />

sodi kida.”<br />

8 Andrew, Simon Peter inawu zuz,<br />

uruu kapam Jesus tomi napa-kida nii.<br />

Ukian Jesus ati, 9 “Kai naꞌa koraidao<br />

naa dii daꞌaꞌa, kai naꞌa uꞌidaꞌa<br />

bakaꞌi au daꞌu barley-baꞌi o naꞌiki<br />

dyaꞌu tam kopau nao sodi kida.<br />

Mazan naꞌa pam nii mooko masakaudaꞌu<br />

sodiꞌo wanyuku nui turuan<br />

iribaꞌo mana wun pidan nao ati?”<br />

dao­nai­ora sodi naꞌa­kapanii<br />

barley-baꞌi naꞌiki dyaꞌu­tam<br />

kopau­nao sodi kida (6:9)<br />

10 Jesus kian patomi napakida<br />

nii nao ati, “Marii pidan nao<br />

sakana tan.” Uruꞌu naa ĩdyuu dan<br />

pidan nao sakana tan naa. Pinidi<br />

baawu wuruꞌu naꞌiaꞌo raz amazada.<br />

Aizii daonai ora nao uikoda<br />

mani 5000 ĩdyaun. 11 Uruꞌu naa<br />

Jesus zaama tan bread naꞌiki utoriinapa-kidan<br />

naaz Tomin karu ati,<br />

“Kai manaꞌo pugaru Tomin karu,<br />

putaan idi wanyuku nui.” Uruu<br />

dau naꞌan udyuu dan naa utaa biꞌiikao<br />

saka nata pai nao ati, aizii kopau<br />

naꞌapa kapam unaꞌapa tan. Ipai<br />

John<br />

o 6:9 barley-baꞌi: barley aka, poroom kawa nuꞌo.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 6<br />

262<br />

pidan aroo pan abaapa kida. 12 Aizii<br />

ĩturuu dan dau naꞌan paaroo pan,<br />

Jesus kian patomi napa-kida nii nao<br />

ati, “Aizii uzawada wanyuku nui<br />

waꞌakun, aonaa uwaku daꞌa naꞌaz.”<br />

13 Uruu idi bakaꞌi au daꞌuꞌo raz barleybaꞌi<br />

waꞌakun diꞌiki, ĩpai dada 12<br />

dazo wan kida.<br />

14 Aizii pidan nao tuka pan idi<br />

Jesus shaꞌapa tan umana wunuꞌo<br />

aimaa kan, sariapa ĩkian, “Diꞌi naa<br />

wuruꞌu Prophet, saada-kari wai<br />

Tomin karu para dan kau namunaa<br />

taniaz uwaꞌa tin nii.” p 15 Jesus<br />

aita pan idi pidan nao zaama taꞌazon<br />

naa paugaru King nii aonaan<br />

puꞌu unyuku nuu naꞌa pan, uruu<br />

idi umakoꞌo kan ĩꞌai pabaꞌo ran tin<br />

koshan midukuo iti.<br />

Jesus chiꞌikan wunu paawa an<br />

(Mat<strong>the</strong>w 14:22-33; Mark 6:45-52)<br />

16 Uruu wachuu pu nin, Jesus tominapa-kida<br />

nii nao makon naa Galilee<br />

Kari shiiz iti. 17 Ĩzaama tan kanawa<br />

naꞌiki uruꞌu naa ĩtarau kan Capernaum<br />

iti. Maru taꞌa kaꞌa naa ama zada,<br />

aonaa zii Jesus kaa wan ĩꞌidaꞌati.<br />

18 Aizii uruu wamaru tan idaꞌa,<br />

maꞌo za kaꞌo awaru kaa wan naꞌiki<br />

kicha naꞌ iki-kii utoman wunu paran.<br />

19 Jesus tomi napa-kida nii nao pooratan<br />

pakana wan naꞌa paꞌo bii an, 3 oo<br />

4 mile umuna pon. Uruꞌu naa ĩtukapan<br />

Jesus waꞌatin, wunu paawa an<br />

uchiꞌika pan. Uwaꞌa tin, atii umaonapa<br />

tan ĩkana wan idaꞌati. Tuu kii<br />

ĩtarian uꞌai. 20 Mazan upuꞌaꞌa naa<br />

upara dan ĩꞌati, “Manaꞌa utariaꞌa naꞌa!<br />

Õgaru wuruꞌu!” 21 Upara dan daunaꞌan,<br />

ĩaipan naa upai dinan patuma<br />

kanawa zoꞌiti, mazan mashaꞌapa kiaka<br />

ĩkaa waꞌa kan naa pamako-kizi iti.<br />

Pidannao dawatinan Jesus dauꞌu<br />

22 Baꞌo ran chaapiꞌiki, pidan nao<br />

karishii danoma iaꞌo raz ĩwaꞌa kinan,<br />

ĩaitapa nii naꞌaꞌo soo bau daꞌapa<br />

kanawa kari kao nan. Naꞌiki ĩaitapa<br />

kapam aonaa Jesus makon patominapa-kida<br />

nii nao tuma uruu kanawa<br />

zoꞌan, soo ĩnao kari kao nan mako.<br />

23 Mazan kai naꞌa baꞌo ran kanawa<br />

kida kaa wan Tiberias iki, mao napa<br />

Nao ba nai paa-kizi ii pidan nao,<br />

utorii napa-kidan dau naꞌan<br />

wanyuku nui. 24 Aizii pidan nao tukapan<br />

idi aonaa Jesus nii, naꞌiki aonaa<br />

utomi napa-kida nii nao nii kapam,<br />

uruꞌu naa ĩpai dinan kanawa kida<br />

zoꞌiti, naꞌiki ĩmakon naa Caper naum<br />

iti, ĩdawa tinaꞌa nan naa Jesus dauꞌu.<br />

Jesus, uruu wanyukunui<br />

aokazi ikiꞌo<br />

25 Ĩikoda Jesus karishii baza iaꞌa<br />

naa. Uruꞌu naa ĩkian uꞌati, “Tiichaa,<br />

naꞌa painim diꞌi naa pukaa wan<br />

daꞌatiꞌi?”<br />

26 Jesus kian ĩꞌati, “Mishiꞌo<br />

kai wuruꞌu õkia nuz: Udawa tinan<br />

õdauꞌu soo uaroo pan idiꞌo abaapa<br />

kari kao nan, aonaa utuka pan<br />

idiꞌo mani õshaꞌapa tan umanawun<br />

kidaꞌo aimaa kan. 27 Aonaa<br />

ukau dinaꞌa naꞌa pata kaꞌui nauzo<br />

wanyuku nui dauꞌati. Ukaudin<br />

paꞌan wanyuku nui dauꞌati<br />

p 6:14 Deuter on omy 18:18-19<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


263<br />

JOHN 6<br />

karikao nanuꞌo raz kakupa-karu<br />

uꞌidaꞌan. Uruu wuruꞌu Dao nai ora<br />

Aokazi Ikiꞌo taan niꞌo raz unao ati,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

tukapa-kida mishi panyuku nuu<br />

kai manan uꞌati.”<br />

28 Aizii ĩkian uꞌati, “Kanom<br />

mooko mana wun Tomin karu aiapanii<br />

washaꞌapa tan?”<br />

29 Jesus kian ĩꞌati, “Tominkaru<br />

aipan soo umishi dan õgaru,<br />

padyuu daniaz.”<br />

30 Naꞌiki ĩkian uꞌati, “Kan dii<br />

mooko umana wunuꞌo aimaa kan<br />

puaida-kidan nii waꞌati, wamishidakinaa<br />

nii wuruꞌu pupara da nuz?<br />

31 Wadokozu-daun nao, ĩnikauzonii<br />

wanyuku nui, ‘manna’ kiaꞌo raz<br />

udakota-kao, mapidan takaꞌo amazada<br />

ii. Naꞌapa usaa din pan<br />

Tomin karu Para dan idaꞌa, ‘Utaanii<br />

ĩꞌati ĩnikan nii aokazi ikiꞌo<br />

wanyuku nui.’ ” q<br />

32 Jesus kian ĩꞌati, “Mishiꞌo<br />

kai wuruꞌu õkia nuz: Aonaa Moses<br />

mani wuruꞌu taaꞌo raz aokazi<br />

ikiꞌo wanyuku nui uꞌati. Õdaru<br />

paꞌan wuruꞌu taaꞌo raz aokazi ikiꞌo<br />

wanyuku nui, mishiꞌo raz kakupakinai.<br />

33 Wanyuku nui, Tomin karu<br />

dyuu daniaz aokazi iki, uruu paꞌan<br />

taaꞌo raz kakupa-kinai mana wun,<br />

pidan nao ati.”<br />

34 Sariapa pidan nao kian uꞌati,<br />

“Nao ba nai! Putaa mooko waꞌati<br />

uruu wanyuku nui, naꞌiki ipai kamoo<br />

paꞌi putaa waꞌa tiz!”<br />

35 Jesus kian ĩꞌati, “Õgaru<br />

wuruꞌu wanyuku nui kakupa-kinaiz.<br />

Naꞌiaꞌo ram pidan zaama tinaꞌo<br />

q 6:31 Psalm 78:24<br />

õꞌidaꞌati naꞌiki mishi daꞌo õgaru,<br />

aonaꞌo nii uzama zii zon naꞌiki aonaꞌo<br />

nii umaa rada kou zon.<br />

36 “Mazan õkii shaꞌatii uꞌati,<br />

utuka paꞌa naa padamata õgaru,<br />

mazan upuꞌu aonaa umishi dan<br />

õgaru. 37 Ipai pidan õdaru taaniaz<br />

õꞌati, zaama tinaꞌo nii õꞌidaꞌati.<br />

Naꞌiki pidan wuruꞌu zaama tinaꞌoraz<br />

õꞌidaꞌati aonaa naꞌa painim nii<br />

õkasha nauan. 38 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan õwaꞌa tin daꞌatiꞌi aokazi iki,<br />

õshaꞌapa taꞌa nan dyuu daꞌo raz õgaru<br />

aipan kawanaꞌati õshaꞌapa tan. Aonaa<br />

õwaꞌa tin õshaꞌapa taꞌa nan aimaakan<br />

õnyuku nuu aipan kawanaꞌati.<br />

39 Naꞌiki dyuu daꞌo raz õgaru, aonaa<br />

bau daꞌapa uai pan õwazi waan pidan<br />

pataa nii naouz õꞌati. Mazan uai pan<br />

paꞌan õkadi shita-kidan ĩdyaun naꞌiki<br />

õtaan ĩkakupa-kinaa nii, Tomin karu<br />

Ainaa dono. 40 ÕDaru aipan ipai<br />

pidan tuka paꞌo raz naꞌiki mishi daꞌoraz<br />

uDani, zaama tan kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-karu; naꞌiki õkadi shita-kidan<br />

nii ĩdyaun kari kao nanuꞌo kakupakaru<br />

diꞌiti Tomin karu Ainaa dono.”<br />

41 Uruꞌu naa Jew nao kadakotin-kidan<br />

uruu naꞌiki ĩtoꞌo ran naa<br />

uꞌati, ukian idi, “Õgaru wuruꞌu<br />

wanyuku nui aokazi ikiꞌo raz kaawan.”<br />

42 Ukauꞌan ĩkian paꞌati aaka,<br />

“Aonaa mooko Jesus mani uruu,<br />

Joseph daniz? Waaitapa nii naꞌapain<br />

udaro nao! Naꞌapa diꞌi naa mooko<br />

kai wuruꞌu ukia nuz, ‘Õgaru aokazi<br />

ikiꞌo õwaꞌa tin?’ ”<br />

43 Jesus kian ĩꞌati, “Aonaꞌa naa<br />

ukada koin paꞌa naꞌa naꞌapa. 44 Õdaru<br />

wuruꞌu dyuu daꞌo raz õgaru; naꞌiki<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 6<br />

264<br />

aonaa turuu pidan zaama tinan<br />

õꞌidaꞌati, soo õdaru min ziiwa tan<br />

dono uruu uzaama tin-kinaa nii<br />

õꞌidaꞌati. Naꞌiki õkadi shita-kidan<br />

nii uruu Tomin karu Ainaa dono.<br />

45 Naꞌapa kotuaꞌo prophet saadauzonii<br />

kian, ‘Ipaiꞌo nii Tomin karu<br />

tomi napa-kidan pidan nao.’ r Ukauꞌan<br />

kanom dyau taꞌo unyuku nuu õdaru<br />

para dan dauꞌati, naꞌiki tomin paꞌo<br />

uruu diꞌiki, zaama tinaꞌo nii õꞌidaꞌati.<br />

46 “Mazan aonaa naꞌiaꞌo ram pidan<br />

tuka pau zon õdaru, soo wuruꞌu waꞌatiꞌo<br />

raz Tomin karu diꞌiki, uruu paꞌan<br />

tuka paꞌo raz õdaru. 47 Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />

õkia nuz: Naꞌiaꞌo ram pidan<br />

mishi daꞌo, zaama taꞌo raꞌa naa kari kaonanuꞌo<br />

kakupa-karu wuruꞌu. 48 Õgaru<br />

wuruꞌu wanyuku nui kakupa-kinaiz.<br />

49 Udokozu-daun nao nikau zon puꞌu<br />

‘manna’ mapidan takaꞌo ama zada diꞌii,<br />

upuꞌu ĩmawa kan. 50 Mazan diꞌi naa<br />

paꞌan wuruꞌu wanyuku nuiz, kaa waꞌoraz<br />

aokazi iki, pidan nikaꞌo raz uruu,<br />

kari kao nanuꞌo nii ukaku pan. 51 Õgaru<br />

paꞌan wuruꞌu wanyuku nui, kaa waꞌoraz<br />

aokazi iki, taaꞌo raz kakupa-kinai.<br />

Pidan nikan an wuruꞌu wanyuku nuiz,<br />

uruu kari kao nanuꞌo nii ukaku pan.<br />

Wanyuku nui õtaan niꞌo raz uꞌati, uruu<br />

õdunaa. Uruu õtaa niaz pidan nao<br />

kakupa-kinaa nii.”<br />

52 Uruꞌu naa Jew nao shokoro dinan<br />

uꞌati naꞌiki ĩkian paꞌati aaka, “Naꞌapam<br />

nii mooko arawu itiiman pataan<br />

waꞌati padunaa, wanyuku nui nii?”<br />

53 Jesus kian ĩꞌati, “Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />

õkia nuz: Umanika kan an<br />

Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo dunaa naꞌiki<br />

umatuza kan an uizain, aonaꞌo<br />

kakupa-karu nii uꞌidaꞌa. 54 Mazan<br />

kanom aroo paꞌo õdunaa dauꞌu<br />

naꞌiki tuzaꞌo õizain, uruu kari kaonanuꞌo<br />

nii paꞌan ukaku pan naꞌiki<br />

õkadi shita-kidan nii uruu Tominkaru<br />

Ainaa dono. 55 Õdunaa, uruu<br />

mishiꞌo wanyuku nui naꞌiki õizain<br />

mishiꞌo riwu nii. 56 Naꞌiaꞌo ram<br />

pidan aroo paꞌo õdunaa dauꞌu naꞌiki<br />

tuzaꞌo õizain, uruu zaama tin paꞌo<br />

õꞌidaꞌati, naꞌiki õgaru zaama tinpaꞌo<br />

uruu idaꞌati kapam. 57 Õdaru<br />

Tomin karu taa paꞌo raz kakupa-karu,<br />

uruu wuruꞌu dyuu daꞌo raz õgaru.<br />

Uruu diꞌikiꞌo õiko dan kakupa-karu.<br />

Ukauꞌan pidan aroo paꞌo raz õdauꞌu,<br />

uiko dan nii kakupa-karu õgaru diꞌiki.<br />

58 Ukauꞌan diꞌo raꞌa wuruꞌu wanyukunui<br />

kaa waꞌo raz paꞌan aokazi iki,<br />

aonaa udokozu-daun nao nikauzo nii<br />

manna kawa nuꞌo mani. Ĩnikau zon<br />

puꞌu padamata manna, mazan upuꞌu<br />

zii ĩmawa kan. Mazan pidan aroo paꞌo<br />

diꞌo raꞌa wanyuku nui dauꞌu, kari kaonanuꞌo<br />

nii paꞌan ukaku pan.”<br />

59 Jesus kaku waa tina nuz kaikapaꞌa,<br />

utomi napa tin-kidan donoꞌo<br />

pidan nao syna gogue s ii.<br />

Jesus kuwaa taaꞌoraz<br />

karikaonanuꞌo kakupa-karu<br />

60 Aizii ĩaba tan idi naꞌa paꞌo<br />

kuwai, iriba daꞌa napa tinai naouz<br />

uruu, kian, “Dadaraꞌo mana wun<br />

ukuwaa. Kanom turuu uabata pan<br />

kai wuruꞌu ukuwaaz?”<br />

r 6:45 Isaiah 54:13 s 6:59 syna­gogue: kabaun Jew nao baoko pai napa-kizi. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


265<br />

JOHN 6​, ​7<br />

61 Mazan Jesus, uaitapa naꞌa pam<br />

patomi napa-kida nii nao kadakotin-kidan<br />

pakuwaa. Sariapa ukian<br />

ĩꞌati, “Ukazi waa-kida zii õpara dan?<br />

62 Naꞌa pam dii mani ukian utuka pan<br />

an Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo sawatinan<br />

powaa iti pawaꞌati-kizi iti?<br />

63 Pudiꞌita pan an soo nanai dauaꞌo<br />

kari kao nan, uruu maza nuꞌo karikao<br />

nan wuruꞌu. Kai manaꞌo Doro naa<br />

paꞌan wuruꞌu kaawa-kidaꞌo raz<br />

kakupa-karu. Wuruꞌu õpara dan<br />

kidaz, unao atiꞌo raz, aonaa nanai<br />

dauaꞌo mani, mazan doro nai dauaꞌo,<br />

naꞌiki ukakupa-kinaa niꞌo. 64 Mazan<br />

upuꞌu zii kai naꞌa pabiꞌi kida unao<br />

aonaa umishi dan.” (Jesus aitapa nii<br />

sariapa patomi napa-kidan diꞌikiꞌo<br />

ĩdyaun, naꞌiaꞌo ram aonaꞌo nii ĩmishidan.<br />

Naꞌiki uaitapa naꞌiaꞌo ram nii<br />

kaaka paa paugaru taru bai nao ati.)<br />

65 Naꞌiki Jesus kian koshan, “Kaikapaꞌo<br />

atiꞌo tawuruꞌu õkia nuz uꞌati,<br />

aonaa turuu pidan zaama tinan<br />

õꞌidaꞌati, soo õdaru Tomin karu<br />

naꞌakan dono õꞌidaꞌati ĩdyaun.”<br />

66 Naꞌikiꞌo raꞌa naa iriba utominapa-kida<br />

nii nao muu dinan naa uꞌai,<br />

aonaa powaꞌa ĩmakon utuma. 67 Uruu<br />

idi Jesus kian wunao atiꞌi 12 patominapa-kida<br />

nii naouz, “Unao mani,<br />

umuu dinan niꞌi naa kapam õꞌai?”<br />

68 Simon Peter kian uꞌati, “Naoba<br />

nai, kanom diꞌitiꞌo nii mooko<br />

wamakon? Pugaru idaꞌa paꞌan<br />

parada-karu kida taaꞌo raz kari kaonanuꞌo<br />

kakupa-karu. 69 Naꞌiki, aizii<br />

wamishida naꞌiki waaitapa pugaru<br />

umana wunuꞌo, Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

puwaꞌa tin!”<br />

70 Jesus kian ĩꞌati, “Õgaru zaamataꞌo<br />

raz 12 unao. Mazan bau daꞌapa<br />

unao, Satan!” 71 Unaꞌapa nuz Judas<br />

Iscariot dauaꞌo wuruꞌu (Simon Iscariot<br />

daniz); uruu 12 tumaꞌo uaitin pan,<br />

uruꞌo nii zaa mata-kida Jesus.<br />

Paꞌinawuzunao dyuudan Jesus<br />

makon Judea Baara iti<br />

7 1 Uruu dau naꞌan, Jesus<br />

moro wau ta pan naꞌiiꞌaka<br />

wii zai kawanaꞌati, Galilee Baara<br />

ii kidaꞌo raz. Aonaa uai pan<br />

pachiꞌiki nan Judea Baara ii aka,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Jew nao<br />

zowau naa nao zaudapa nii uruu<br />

naꞌii, ĩaipan pazowii nuzu. 2 Naꞌiki<br />

uruu dono mao napa taꞌo Jewnao<br />

baoko pain pau zon kamoon,<br />

ĩkawiiziba tinau zon. t 3 Uruu idi<br />

Jesus inawuzu nao kian uꞌati,<br />

“Pugaru mani? Kanom nii aonaꞌa<br />

naa pumakon Judea Baara iti, abatauzo<br />

nao pukuwaa tukapa kizi<br />

wuruꞌu pushaꞌa paa pa nii kidaz?<br />

4 Aonaa naꞌiaꞌo ram pidan diza paꞌo<br />

pashaꞌa paa pan aimaa kan, uai pan<br />

an pidan nao aita pan kai manai man<br />

kanom kaduz paugaru. Pushaꞌa paapan<br />

an aimaa kan, marinaꞌa naa ipai<br />

pidan nao aita pan!” 5 (Aizii wuruꞌu<br />

uꞌina wuzu naouz, aonaa ĩmishi dan<br />

uruu.)<br />

6 Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa zii<br />

mazan ama zada kaa wan õꞌati<br />

õmako-kinaa nii naꞌiti. Mazan unao,<br />

John<br />

t 7:2 ĩkawiiziba­tinau­zon: Putukapa kaa rita tokon ii, Jew nao baoko pain pau zon<br />

kamoon waranuꞌu, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 7<br />

266<br />

turuu umakon naꞌa painim kari kaonan,<br />

uai pan kawanaꞌati. 7 Aonaa<br />

kanom dikin ii pidan nao toꞌorakizai<br />

ta pan unao. Mazan õgaru<br />

ĩtoꞌora-kizai tapa nii, õkaku waapan<br />

idi ĩꞌoian dauꞌu. 8 Umakoꞌo naa<br />

baoko pai napa-kizai iti. Mazan õgaru,<br />

aonaꞌo nii zii õmakon, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan aonaa zii ama zada kaa wan<br />

õꞌati.” 9 Jesus para dan dau naꞌan<br />

naꞌapa, unaꞌian zii Galilee Baara ii.<br />

Jesus Jerusalem ii<br />

10 Mazan uꞌina wuzu nao makon<br />

dau naꞌan baoko pai napa-kizai iti, uruꞌu<br />

naa Jesus makon kapam. Umakon<br />

naꞌiti dizi napa, aonaa kizi pidannao<br />

aita pan naꞌiam uruu. 11 Naꞌii,<br />

baoko pai napa-kizai ii, Jew nao zowaunaa<br />

nao dawa tinan udauꞌu pidan nao<br />

bii an, “Aonaa utuka pan tawuruꞌu<br />

pidanaz?” ĩkian pidan nao ati.<br />

12 Aizii uruu dono, iriba pidan nao<br />

para di nan mashau daꞌu kida Jesus<br />

dauꞌu. Baꞌo rai nao kian, “Kai manaꞌo<br />

pidan uruu.” Mazan baꞌo rai nao kian,<br />

“Aonaa kai manaꞌo pidan mani uruu,<br />

soo umarii da pan kari kao nan pidannao.”<br />

13 Mazan aonaa naꞌiaꞌo ram<br />

pidan diwa dan papara dan, ĩtarian idi<br />

Jew nao zowau naa nao ai.<br />

14 Aizii 4 kamoꞌo naa baoko painapa-karu,<br />

uruu zii Jesus makon<br />

Tomin karu Dapu iti. Naꞌiaꞌa naa<br />

utomi napa-kidan pidan nao. 15 Aizii<br />

Jew nao zowau naa nao aba tan idi<br />

utomi napa-kidan pidan nao kaimanai<br />

man mana wun, tuu kii<br />

ĩdiꞌitin pan uaita pan dauꞌan. Sariapa<br />

ĩkian udauꞌati, “Naꞌa pam dii mooko<br />

arawu aita pan kaika paꞌa naa<br />

mana wu nuꞌu? Aonaa naꞌa painim<br />

padamata tiichaa nao tomi napakidau<br />

zon uruu!”<br />

16 Jesus kian ĩꞌati, “Wuruꞌu<br />

õkuwaa kidaz aonaa õtoma nii mani.<br />

Tomin karu, dyuu daꞌo raz õgaru,<br />

uruu diꞌikiꞌo wuruꞌu õkuwaa kidaz.<br />

17 Pidan min ziiwa taꞌo panyuku nuu<br />

Tomin karu kaudin-kizi dauꞌati,<br />

uruꞌo nii paꞌan aitapa õkuwaa,<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo, oo õtoma nii<br />

kari kao nan. 18 Pidan kakuwaa pan<br />

an paai pan ati kari kao nan, utiwaan<br />

pamana wun-tinan wuruꞌu. Mazan<br />

pidan kaku waa paꞌo pamanawunu tapaꞌa<br />

zon idi dyuu daꞌo paugaru; uruu<br />

kai manaꞌo pidan, naꞌiki mishiꞌo<br />

upara dan. 19 Mishi, Moses taa nii<br />

unao ati ukaki nao ri naa. Mazan<br />

aonaa naꞌiaꞌo ram unao mishiꞌo<br />

utaa pan wuruꞌu kaki nao riiz. Mazan<br />

kan dii nii uzowiaꞌa zon õgaru?”<br />

20 Aizii pidan nao kian uꞌati,<br />

“Kai naꞌa oiaꞌo doro nai puꞌidaꞌa!<br />

Kanom mooko puꞌitii man zowiaꞌazoo<br />

pugaru?”<br />

21 Jesus kian ĩꞌati, “Kai naꞌa baudaꞌapa<br />

õshaꞌa pata nii umana wunuꞌo<br />

aimaa kan Sookapa-karu Kamoon<br />

dono, naꞌiki tuu kii unao diꞌitin pan<br />

udauꞌu. 22 Mazan upuꞌu zii, utaapadan<br />

udani daonai ora nao choota-kao u<br />

sooka pauzo-karu kamoo dono,<br />

ĩkainaa batin-kinaa Jew nao nii,<br />

Moses taan idi naꞌa paꞌo kakinao rii.<br />

u 7:22 choota-kao: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


267<br />

JOHN 7<br />

(Mazan aonaa Moses diꞌikiꞌo mani<br />

wuruꞌu naꞌa paꞌo saka dina nuz, uruu<br />

dokozu-daun nao paꞌan wuruꞌu sakadaꞌo<br />

raz naꞌa paꞌo.) 23 Aizii utaapa dan<br />

puꞌu udani choota-kao Sookapa-karu<br />

Kamoon dono, uruu aonaa kizi unao<br />

dikin ta pan Moses taa niaz kakinao rii.<br />

Kan dii nii mooko utoꞌo ran õꞌati õsaabaan<br />

idi paꞌan kai manai man pidan<br />

nanaa Sookapa-karu Kamoon dono?<br />

24 Aonaꞌa udiꞌita paꞌa naꞌa õshaꞌapataniaz<br />

aimaa kan oiaꞌo nii. Mazan<br />

udiꞌi tapa wuruꞌu õshaꞌapa taniaz<br />

aimaa kan kai manaꞌo nii paꞌan.”<br />

Christ mani wuruꞌu Jesus?<br />

25 Kai naꞌa Jeru salem san nao<br />

bii ikiinao pidan nao, ĩkian Jesus<br />

dauꞌati paꞌati aaka, “Aonaa mooko<br />

arawuꞌu mani tawuruꞌu ĩtiwauta<br />

niaz pazowii-kidan? 26 Aizii<br />

diꞌi naa upara dinan iribaꞌo pidan<br />

ati. Naꞌiki aonaa kanom waꞌatin<br />

ĩtowau daꞌuaꞌa nan uruu! Jew nao<br />

zowau naa nao aitapa niꞌi naa shaꞌa<br />

uruu Christ v kii-kizaiz? 27 Mazan<br />

Christ kaa wan dono, aonaꞌo nii<br />

pidan aita pan naꞌikiꞌo ram uwaꞌa tin.<br />

Mazan arawuꞌu, waaitapa naꞌikiꞌoram<br />

uwaꞌa tin.”<br />

28 Aizii Jesus tomi napa tin-kidan<br />

puꞌu pidan nao Tomin karu Dapu<br />

ii, ukian diiwaꞌo idaꞌan, “Uai tapanii<br />

mooko õgaru naꞌiki naꞌikiꞌo ram<br />

õwaꞌa tin? Aonaa õꞌidaꞌaꞌo mani<br />

õwaꞌa tin! Dyuu daꞌo raz õgaru, uruu<br />

mishiꞌo, naꞌiki uruu diꞌikiꞌo õwaꞌatin.<br />

Unao aonaa uaita pau zon uruu.<br />

29 Mazan õgaru õai ta pa nii uruu,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan uruu diꞌikiꞌo<br />

õwaꞌa tin, naꞌiki uruu paꞌan wuruꞌu<br />

dyuu daꞌo raz õgaru.”<br />

30 Uruꞌu naa ĩaipan pazaa ma taꞌakan<br />

Jesus sariapa naꞌii, mazan aonaa<br />

kanom zaama tan uruu, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan aonaa zii ama zada kaawan<br />

uzaa mata-kinao nii. 31 Mazan<br />

iriba naꞌiai nao pidan nao mishi dan<br />

uruu, naꞌiki ĩkian, “Baꞌo ran kaawan<br />

an, dako tinaꞌo Christ nii, turuu<br />

mani mooko ushaꞌapa tan powaꞌa<br />

zii umana wun kidaꞌo aimaa kan<br />

arawuꞌu shaꞌapata nii kida aiaꞌa?”<br />

Jewnao zowaunaanao aipan<br />

pazaamata-kidan Jesus<br />

32 Aizii Pharisee nao aba tan kan<br />

naa naꞌa pam pidan nao kian paꞌatiaaka,<br />

mashau daꞌu padamata Jesus<br />

dauꞌan. Uruꞌu naa ĩbao kopa tinan<br />

faadaa nao zowau naa nao tuma,<br />

udaunaꞌan ĩdyuu dan naa watchman<br />

tapai nao Tomin karu Dapu<br />

ĩzaama ta naka kizi Jesus.<br />

33 Jesus kian, “Õnaꞌan nii zii<br />

utuma bauka paꞌa naa, udaunaꞌan<br />

õkiwan niꞌi naa dyuu daꞌo raz õgaru<br />

diꞌiti. 34 Udawa tinan nii õdauꞌu<br />

mazan aonaꞌo nii uiko dan õgaru.<br />

Aonaa turuu unao makon õmakoꞌozoo-kizi<br />

iti.”<br />

35 Uruꞌu naa Jew nao zowau naanao<br />

kian paꞌati aaka, “Naꞌitiꞌo ram<br />

mani umakoꞌo zon, aonaa kizi turuu<br />

waiko dan uruu? Umakoꞌo zon shaꞌa<br />

Jew nao diꞌiti, mashaa pai naouz<br />

John<br />

v 7:26 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 7<br />

268<br />

Greek nao wiizi ii aka, utominapa-kidaꞌa<br />

nan Greek nao? w<br />

36 Naꞌa paꞌo ram dauꞌa tiꞌo dii wuruꞌu,<br />

‘Udawa tinan nii õdauꞌu, mazan<br />

aonaꞌo nii uiko dan õgaru,’ naꞌiki<br />

‘Aonaa turuu umakon õmakoꞌo zookizi<br />

iti,’ ukia nuz?” ĩkian.<br />

Wunu kakupa-kinai<br />

37 Dawuꞌi tii niꞌo kamoo baokopai<br />

napa-karuz, uruu umana wunuꞌo<br />

mana wun kamoo. Uruu kamoo idaꞌa<br />

Jesus kadishi tan naꞌiki upara dan<br />

diiwaꞌo idaꞌan, “Kanom maara dakoꞌo<br />

marii uwaꞌa tin õꞌidaꞌati, õtaa<br />

kizi uꞌati utuzan nii. 38 Saadakari<br />

waiz Tomin karu Para dan<br />

kian kawanaꞌati, ‘Kanom mishidaꞌo<br />

õgaru, uruu diꞌikiꞌo nii wunu<br />

taaꞌo raz kakupa-kinaa shoota pan.’ ”<br />

39 Jesus kadako tina nuz, Kai manaꞌo<br />

Doro naa dauaꞌo wuruꞌu. Uruu<br />

wuruꞌu taa-karu niꞌo raz mishi dai nao<br />

ati. Uruu dono aonaa zii Kai manaꞌo<br />

Doro naa taa-kao mishi dai nao ati,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaa zii Jesus<br />

sawata-kao umana wunuꞌo idaꞌan.<br />

Panaꞌa kida parada-karu​<br />

​Jesus dauꞌan<br />

40 Jesus para dan dau naꞌan,<br />

iriba aba tai naouz upara dan, ĩkian<br />

udauꞌan, “Diꞌo raꞌa pidan uruꞌu naa<br />

Prophet, uruꞌu naa wazauda paniaz!”<br />

41 Baꞌo rai nao kian, “Uruꞌu naa<br />

Christ!” Mazan baꞌo rai nao kian,<br />

“Aonaa uruu mani wuruꞌu! Galilee<br />

Baara ikiꞌo nii mooko Christ<br />

waꞌatin? 42 Aonaa mooko saada-kariwaiz<br />

kida Tomin karu Para dan kian,<br />

David Takaan-dau nuꞌo nii Christ,<br />

naꞌiki ushaka tan nii Beth lehem ii,<br />

David mashaa pauzo-kizi ii?”<br />

43 Uruu panaꞌa kida pidan nao<br />

para dan Jesus dauꞌan. 44 Aizii<br />

baꞌo rai nao, ĩaipan naa padamata<br />

pazaa ma taꞌa kan Jesus, marii kizi<br />

utaraa-kao, mazan aonaa kanom<br />

zaama tan zii uruu.<br />

Jewnao zowaunaanao​<br />

​aonaa ĩmishidan Jesus<br />

45 Uruu dau naꞌan watch mantapai<br />

nao Tomin karu Dapu (tawuruꞌu<br />

dyuuda-kari wai naouz ĩzaama taꞌanan<br />

Jesus) ĩkaa wan naa powaa<br />

ati faadaa nao zowau naa nao naꞌiki<br />

Pharisee nao idaꞌati. Uruꞌu naa ĩkian,<br />

“Kan dii nii aonaa unaꞌa kan uruu<br />

waꞌidaꞌati?”<br />

46 Aizii watch man tapai nao kian<br />

ĩꞌati, “Aonaa naꞌiaꞌo ram pidan paradau<br />

zon naꞌapa uruu kawan!”<br />

47 Uruꞌu naa Pharisee nao<br />

kian ĩꞌati, “Upoza wata-kidan naa<br />

mooko kapam unao kai wuruꞌu?<br />

48 Uaba tauzo mooko faadaa nao<br />

zowau naa nao bii ikiꞌo, oo bau daꞌapa<br />

Phari see mishi daꞌo uruu? 49 Mazan<br />

wuruꞌu daꞌan pai naouz uruu, aonaa<br />

ĩaita pan Moses taauzo nii kakinao rii<br />

dauꞌu. Ukauꞌan Tomin karu pata kaꞌutan<br />

nii ĩdyaun!”<br />

50 Naꞌaꞌo ĩtuma Nico de mus, uruu<br />

Phari see kapam; uruu makon kaꞌoraz<br />

Jesus diꞌii kiwii niꞌo dono zii.<br />

Ukian patumai nao ati, 51 “Wakakinaori<br />

naa kian kawanaꞌati, aonaa<br />

w 7:35 Greek­nao: panaꞌai nao pidan nao Jew nao ai.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


269<br />

JOHN 7​, ​8<br />

turuu wakaboo tan pidan oiaꞌo<br />

diꞌiti, wamaabata kan uaꞌii zii naꞌapam<br />

ukian naꞌiki wamaai tapa kan<br />

uaꞌii zii kanom mana wun wuruꞌu<br />

ushaꞌa paapa nuz.”<br />

52 Aizii ĩkian uꞌati, “Pugaru<br />

kapam Galilee Baara san, mishii?<br />

Putomin pan an Tomin karu Para dan<br />

saada-kari wai dauꞌu, putuka pan<br />

nii, aonaa naꞌa painim nii prophet<br />

waꞌatin Galilee Baara iki.”<br />

53 [Uruu dau naꞌan ipai pidan nao<br />

kiwaꞌa kan kidaꞌa naa padapu iti.<br />

Zuna kootowapa-kidakao<br />

obaꞌorantapan idi<br />

8 1 Aizii Jesus, umakon naa<br />

Olive Naawa iti. 2 Baꞌo ran<br />

kamoo, wakana daꞌa kan zii ukaawaꞌa<br />

kan naa powaa ati Tomin karu<br />

Dapu ati. Pidan nao kaawa-kaa wan<br />

kidaꞌa naa uꞌidaꞌati. Jesus sakana tan<br />

naꞌiki uruꞌu naa utomi napa-kidan<br />

koshan pidan nao. 3 Upuꞌu tiichaapauzo<br />

nao Moses kaki naori dauꞌu<br />

naꞌiki Pharisee nao kaawa-kidaꞌa kan<br />

zun, zaa mata-kari wai obaꞌo ran tapan<br />

idi. Orooꞌo naa ĩkadi shita-kidan<br />

pidan nao kanaapu ii.<br />

4 Udaunaꞌan ĩkian Jesus ati,<br />

“Tiichaa. Diꞌo raꞌa zun ikoda-kari wai<br />

odaꞌawu pan baꞌo ran dai aru tuma.<br />

5 Moses taa nii kakinao rii kian, zun<br />

naꞌa paꞌo, marii ozowii-kao, oboo-kao<br />

idaꞌan kuba idi. Aizii pugaru mani,<br />

naꞌa pam dii pukian naꞌa paꞌo dauꞌati?”<br />

6 Ĩnaꞌapa nuz uꞌati, ĩaba taꞌa zon<br />

kari kao nan naꞌiam upara dan panaꞌitin<br />

kakinao rii ai, ĩdakoapa-kinaa<br />

nii uruu nao ba nai nao kanaapu ii.<br />

Mazan Jesus dawu kaꞌa kan pasakanatapa-kiziꞌi,<br />

usaa da paꞌa kan pakaꞌu<br />

shuwu idi kaatu idaꞌa. 7 Ĩpishau tan<br />

puꞌu zii uruu, Jesus saabai naꞌa kan<br />

koshan pasakana tapa-kiziꞌi. Uruꞌu<br />

naa ukian ĩꞌati, “Naꞌiaꞌo ram pidan<br />

unao bii aꞌo aonaa naꞌa pai niꞌo ram<br />

ushaꞌapa tan oiaꞌo. Marii uruu kiwiiniꞌo<br />

nii boo wan oroo.” 8 Udaunaꞌan<br />

udawu kaꞌa kan koshan. Naꞌapa<br />

koshan usaa da pan pakaꞌu shuwu idi.<br />

9 Ĩaba tan idi naꞌa pam Jesus kian<br />

paꞌati, bau daꞌapa kida ĩmakon Jesus<br />

ai, atii ipai ĩmakon. Tunaru naonao<br />

kiwiin ĩmakoꞌo kan, udaunaꞌan<br />

paꞌinai nao, ĩwaꞌa kaꞌa kan naa Jesus.<br />

Aizii wuruꞌu zunaa baz, pakawan zii<br />

okadi shita pan naꞌii. 10 Jesus saabainan<br />

pasakana tapa-kiziꞌi koshan.<br />

Uruꞌu naa ukian oꞌati, “Naꞌiam naa<br />

ĩdyaun? Aonaa kanom waꞌa ki nan,<br />

kaboo taꞌo nii pugaru oiaꞌo diꞌiti?”<br />

11 “Aonaa,” okian uꞌati.<br />

Naꞌiki Jesus kian oꞌati, “Õgaru,<br />

aonaꞌo nii kapam õkaboo tan oiaꞌo<br />

diꞌiti pugaru. Pumakoꞌo naa, mazan<br />

aonaꞌa naa pushaꞌ apa taꞌa naꞌa oiaꞌo<br />

koshan.”] x<br />

Jesus kanadaꞌo kawanuꞌo<br />

imiꞌi baara sannao ati<br />

12 Bau daꞌapa kamoo, Jesus kakinao<br />

pan koshan pidan nao, ukian<br />

ĩꞌati, “Õgaru wuruꞌu kanada paꞌoraz<br />

imiꞌi baara san nao ati. Pidan<br />

zaama tinan an õꞌidaꞌati, kana daꞌokaru<br />

aꞌo nii umashaa pan, naꞌiki<br />

aonaa naꞌa painim nii ubaiaa pan<br />

John<br />

x 7:53—8:11 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 8<br />

270<br />

maru taꞌo. Wuruꞌu kana daꞌo raz, uruu<br />

kakupa-kinai mana wun.”<br />

13 Pharisee nao kian uꞌati,<br />

“Pugaru, puꞌidaꞌaꞌo raꞌa naa karikao<br />

nan pukaku waa pan, aonaa turuu<br />

pupara dan mishida-kao.”<br />

14 Jesus kian ĩꞌati, “Mishi õꞌidaꞌaꞌo<br />

õkaku waa pan, mazan upuꞌu turuu<br />

õkuwaa mishida-kao! Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan õai tapa naꞌikiꞌo ram õwaꞌatin<br />

naꞌiki naꞌitiꞌo ram õmako pan.<br />

Unao, aonaa uaita pan naꞌikiꞌo ram<br />

õwaꞌa tin oo naꞌitiꞌo ram õmakopan.<br />

15 Unao, udako tan pidan oiaꞌo<br />

nii, soo uzauda-kidan kari kao nan.<br />

Õgaru, aonaa naꞌapa mani õdako tan<br />

pidan oiaꞌo nii. 16 Mazan ‘oiaꞌo uruu,’<br />

oo, ‘kai manaꞌo uruu,’ õkian an pidan<br />

dauꞌati, uruu mishiꞌo paꞌan wuruꞌu<br />

õnaꞌapa nuz, ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

aonaa õbaꞌo ran tinaꞌo mani wuruꞌu<br />

õnaꞌapa nuz. Õdaru dyuu daꞌoraz<br />

õgaru, tumaꞌo wuruꞌu õgaruz.<br />

17 Ukaki nao ri naa kian, ‘Dyaꞌu tamaꞌo<br />

pidan nao kakuwaa pan an naꞌapa<br />

kida mana wun bau daꞌa paꞌo aimaakan<br />

dauꞌu, uruu aitapa-kao mishiꞌo<br />

wuruꞌu ĩkuwaaz.’ 18 Õkaku waa pan<br />

õdauꞌu, naꞌapa mana wun õdaru,<br />

dyuu daꞌo raz õgaru kakuwaa pan<br />

kawan õdauꞌu.”<br />

19 Ĩkian uꞌati, “Naꞌiam dii mooko<br />

puDaru?”<br />

Jesus kian ĩꞌati, “Unao, aonaa<br />

uaita pan kanom õgaru, ukauꞌan<br />

aonaa uaita pan õDaru! Uaita pan<br />

an mani õgaru, uaitapa mani õDaru<br />

kapam.”<br />

20 Jesus para dan naꞌapa utominapa-kidan<br />

donoꞌo pidan nao<br />

Tomin karu Dapu ii, mao napa<br />

puraata tauzo-kizi nao ii, (Tominkaru<br />

Dapu tan naa niꞌo raz). Mazan<br />

aonaa naꞌiaꞌo ram pidan zaama tan<br />

uruu, ushaꞌapa num kauꞌan aonaa zii<br />

ama zada kaa wan uzaa mata-kinao<br />

nii.<br />

Jesus kakinaopan mamishidakainao<br />

paugaru<br />

21 Aizii Jesus kian ĩꞌati koshan,<br />

“Õmakon niꞌi naa diꞌikiꞌi. Udawatan<br />

nii õgaru, mazan umawa kan<br />

nii uꞌoian biiꞌi. Õmakoꞌo zoo-kizi<br />

iti, aonaa unao kaꞌii tan umakon.”<br />

22 Ukauꞌan, Jew nao zowaunaa<br />

nao kian paꞌati aaka.<br />

“Pazowii naꞌa zon dauꞌa tiꞌo õai ta pan<br />

wuruꞌu ukia nuz, ‘Õmakoꞌo zoo-kizi<br />

iti, aonaa unao kaꞌii tan umakon,’<br />

ukia nuz?”<br />

23 Jesus kian, “Unao, daꞌa san nao<br />

karikao nanuꞌu; õgaru, doko ikiꞌo<br />

paꞌan õwaꞌa tin. Unao imiꞌi baara<br />

san nao! Õgaru, aonaa imiꞌi baara<br />

san mani. 24 Uruu idiꞌo tawuruꞌu<br />

õkia nuz uꞌati, umawa kan nii uꞌoian<br />

biiꞌi. Mishiꞌo nii umawa kan uꞌoian<br />

biiꞌi, umamishi da kan idi õgaruꞌu<br />

naa wuruꞌu.”<br />

25 “Kanom mooko pugaru?”<br />

ĩkian uꞌati.<br />

Jesus kian, “Õgaru wuruꞌu,<br />

õkowaa daniaz uꞌati kiwiin zii.<br />

26 ‘Oiaꞌo,’ turuaꞌo õkian unao<br />

dauꞌati, mazan aonaꞌo nii õnaꞌapan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan, õpara dan<br />

soo dyuu daꞌo raz õgaru dyuu dan<br />

kawanaꞌati, naꞌiki õai tapa uruu<br />

sakita paꞌo upara dan. Kanom õabatanii<br />

uruu diꞌiki, uruu õkowaada<br />

pidan nao ati daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


271<br />

JOHN 8<br />

27 Aonaa ĩaita pan upara dinan<br />

paDaru aokazi iaꞌo dauaꞌo wuruꞌu.<br />

28 Uruu idi Jesus kian ĩꞌati, “Usawatan<br />

donoꞌo naa Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo, uaita pan niꞌi naa mishi<br />

õgaruꞌu naa wuruꞌu. Uruu dono<br />

uaita pan nii, õshaꞌapa tan aimaakan<br />

aonaa õai pan atiꞌo mani,<br />

mazan õpara dan naꞌapa mana wun<br />

õdaru tomi napa-kidan kawanaꞌati<br />

õgaru. 29 Aizii dyuu daꞌo raz õgaru,<br />

kari kao nanuꞌo unaꞌau zon õtuma,<br />

aonaꞌo nii uwaꞌa kau zon õgaru<br />

õbaꞌo ran tin, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ukonau kii-kida nii ipai aimaa kan<br />

õshaꞌa pata nii.”<br />

30 Iriba pidan nao mishi dan<br />

Jesus, ĩaba tan idi naꞌa pam ukian.<br />

Abraham dainao<br />

31 Ukauꞌan Jesus kian Jew nao<br />

ati mishi dai naouz uruu, “Kari kaonanun<br />

an uizoꞌati pan õkaki naori,<br />

uruu mishiꞌo õpida nan nao unao.<br />

32 Uaita pan nii mishiꞌo kuwai<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo. Naꞌiki mishiꞌo<br />

kuwai muu din-kidan nii unao upoitorui<br />

tapa-kao ai.”<br />

33 Ĩkian Jesus ati, “Abra ham<br />

takaan-daun nao mazan waunao,<br />

naꞌiki aonaa naꞌa pai niꞌo ram baꞌoran<br />

nao ba nai poi torui ta pauzon<br />

waunao. Naꞌa paꞌo ram atiꞌo dii<br />

kai wuruꞌu, ‘mishiꞌo kuwai muu dinkidan<br />

nii unao upoi torui tapa-kao<br />

ai,’ pukia nuz?”<br />

34 Jesus kian ĩꞌati, “Mishiꞌo<br />

kai wuruꞌu õkia nuz uꞌati: Pidan<br />

shaꞌapa taꞌo oiaꞌo, uruu oiaꞌo poitoru<br />

wuruꞌu. 35 Aonaa kari kao nanuꞌo<br />

nii mani nao ba nai taa pan papoitoru<br />

pada puꞌu. Mazan udani,<br />

kari kao nanuꞌo nii paꞌan utaapakao<br />

nao ba nai dani nii. 36 Ukauꞌan<br />

Tomin karu Dani muu din-kidan<br />

an unao upoi torui tapa-kao ai,<br />

mishiꞌo nii mana wun aonaa poitoruiꞌi<br />

naa mani unao. 37 Õai tapa<br />

Abra ham takaan-daun nao unao.<br />

Mazan upuꞌu zii uzowiaꞌa zon õgaru,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan, aonaa utaa pan<br />

kai manai man õkuwaa unyuku nuu<br />

ii. 38 Õgaru, õkaku waa pan õDaru<br />

tukapa-kida nii dauaꞌo õꞌati. Unao,<br />

ushaꞌapa tan aimaa kan udaru kian<br />

kawanaꞌati.”<br />

39 Aizii ĩkian uꞌati, “Abra ham<br />

mazan wadaru nii.”<br />

Jesus kian ĩꞌati, “Umishiin an<br />

mani Abra ham dai nao unao, naꞌapa<br />

mani umashaa pan uruu mashaa pauzon<br />

kawan. 40 Õaba tan kawanaꞌati<br />

mishiꞌo kuwai Tomin karu diꞌiki,<br />

uruu õkowaada unao ati. Mazan<br />

upuꞌu zii uzowiaꞌa zon õgaru. Abraham,<br />

aonaa naꞌa paꞌo mani ukaduz!<br />

41 Unao shaꞌa paa pa nii kidaz, udaru<br />

kaudin-kizi paꞌan wuruꞌu.”<br />

Naꞌiki ĩkian uꞌati, “Tomin karu,<br />

uruu mazan bau daꞌapa wadaru.<br />

Aonaa baꞌo ran wadaru nii.”<br />

Satan dainao<br />

42 Jesus kian ĩꞌati, “Umishiin an<br />

mani udaru Tomin karu, umarai napa<br />

mani õgaru, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

uruu diꞌikiꞌo õwaꞌa tin. Uruu dyuudanii<br />

õgaru, aonaa õaipa naꞌa tiꞌo mani<br />

wuruꞌu õwaꞌa tinuz. 43 Kan dii nii<br />

aonaa uaita pan zoobaba kai wuruꞌu<br />

õpara da nuz? Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa uzaama taꞌa zon õkuwaa.<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 8<br />

272<br />

44 Unao Satan dai nao, uruu idiꞌo<br />

ushaꞌapa taꞌa zon aimaa kan udaru<br />

aipan kawanaꞌati. Uruu, saka dinkizai<br />

ikiꞌo uzowian pidan, naꞌiki<br />

aonaa naꞌa painim ukonau kii-kidan<br />

mishiꞌo kuwai, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa naꞌa painim upara dan mishiin.<br />

Uruu marii di nauzo naꞌiki ipai<br />

mariidi nauzo nao tomin-kizi!<br />

45 “Õgaru, mishiꞌo paꞌan õkuwaa,<br />

mazan uruu idiꞌo aonaa unao mishidan<br />

õpara dan. 46 Naꞌiaꞌo ram dii<br />

pidan kai daꞌaꞌa, turuaꞌo ukainaa batan<br />

õꞌoian? Õkowaa dan puꞌu mishiꞌo,<br />

mazan kan dii nii aonaa umishi dan<br />

õpara dan? 47 Tomin karu pidanan,<br />

uruu abata Tomin karu para dan.<br />

Unao, aonaa uzaama tan Tomin karu<br />

para dan kida, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa upidanan nao mani unao.”<br />

Jesus paradan padauꞌan<br />

48 Aizii Jew nao kian Jesus<br />

ati, “Waaitapa shaꞌatii, wakia nuz<br />

pudauꞌati, Samaria san pugaru,<br />

naꞌiki oiaꞌo doro nai zaama tapa nii.”<br />

49 Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa oiaꞌo<br />

doro nai zaa mata pan õgaru, aonaa<br />

masakau daꞌu. Õgaru, umanawunuꞌo<br />

nii õtaa pan õDaru, mazan<br />

unao, aonaa utaa pan õgaru umanawunuꞌo<br />

nii. 50 Õgaru, aonaa õai pi nan<br />

umana wunuꞌo nii. Mazan kai naꞌa<br />

bau daꞌapa paꞌan, aipaꞌo õtaapa-kao<br />

umana wunuꞌo nii, naꞌiki uruꞌo nii<br />

aitapa naꞌa pam pashaꞌapa tan õgaru.<br />

51 Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz: Pidan<br />

izoꞌati pan an õkaki naori, aonaa naꞌapainim<br />

nii umawa kau zon.”<br />

52 Uruꞌu naa Jew nao kian uꞌati,<br />

“Aizii waaitapa, kai naꞌa mishi oiaꞌo<br />

doro nai puꞌidaꞌa! Abra ham mawaka<br />

uruu, prophet nao mawaka ĩnao<br />

kapam. Mazan upuꞌu zii pukian,<br />

‘Pidan izoꞌati pan an õkaki naori,<br />

aonaa naꞌa painim nii umawa kauzon.’<br />

53 Oo puwazoo tapa nii shaꞌa<br />

wadaru Abra ham umana wunun?<br />

Uruu mawa kaꞌa naa, prophet nao<br />

naꞌapa kapam. Kanom kaduz mooko<br />

puꞌitii man pugaru?”<br />

54 Aizii Jesus kian ĩꞌati, “Õdakotinan<br />

an õꞌidaꞌa umana wunuꞌo nii,<br />

madiwau tapa-kaꞌo wuruꞌu. ÕDaru<br />

paꞌan wuruꞌu umana wu nuta paꞌoraz<br />

õgaru. Uruu unao dako taniaz<br />

uTominkarun nii. 55 Unao, aonaa<br />

uaita pau zon uruu, mazan õgaru,<br />

õai tapa paꞌan uruu. Aizii ‘Aonaa<br />

õaita pau zon uruu,’ õkian an, mariidi<br />

nauzo õgaru, naꞌapa unao kawan.<br />

Mazan õgaru, õai ta pa nii paꞌan uruu,<br />

ukauꞌan õizoꞌati upara dan. 56 Udaru<br />

Abra ham, tuu kii ukonau kian uaitapan<br />

idi patuka pan nii zii õkaa wan.<br />

Naꞌiki utukapa mishi õkaa wan, uruu<br />

idi tuu kii ukonau kian.”<br />

57 Jew nao kian uꞌati, “Aonaa zii<br />

putunaru naoun, y mazan naꞌapa dii<br />

mooko putuka pan Abra ham?”<br />

58 Jesus kian ĩꞌati, “Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />

õkia nuz: Õgaru naꞌaꞌo raꞌa<br />

naa Abra ham tominan uaꞌii.”<br />

59 Uruꞌu naa ĩzaama taꞌa kan kuba<br />

kida paboori nii, ĩzowiaꞌa kaꞌa zon<br />

naa uruu. Mazan Jesus dizi naꞌa kan<br />

ĩꞌai, umakoꞌo kan pidan nao bii an<br />

y 8:57 Aonaa zii putunaru­naoun oo “Aonaa zii puiko dan 50 puwu nun?”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


273<br />

JOHN 8​, ​9<br />

aka, naꞌiki umakoꞌo kan naa Tominkaru<br />

Dapu iki.<br />

Jesus saabaan ishaawunuꞌo awun<br />

9 1 Pamako pan puꞌu, Jesus tukapan<br />

pidan pashaka tan ikiꞌo<br />

uꞌishaa wu nun. 2 Sariapa utomi napakida<br />

nii nao pishaa nuzu, “Tiichaa,<br />

kanom oian idiꞌo arawu shaka tan<br />

ishaa wun nii, paꞌoian idiꞌo oo udaronao<br />

oian idiꞌo?”<br />

3 Jesus kian ĩꞌati, “Ushakatan<br />

ishaa wun nii, aonaa paꞌoian,<br />

oo udaro nao oian idiꞌo mani,<br />

mazan uꞌishaa wu nun idaꞌanaꞌo<br />

nii Tomin karu maꞌo za kan kainaabata-kao.<br />

4 Wakana dan puꞌu zii,<br />

marii washaꞌa paapa dyuu daꞌo raz<br />

õgaru aiapa nii washaꞌapa tan; kainaꞌiki<br />

maru taꞌo waꞌatin, uruu dono<br />

aonaa naꞌitim niꞌi naa kaudin-karu.<br />

5 Õnaꞌan kawanaꞌati daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa, õgaru wuruꞌu kana daꞌoraz<br />

imiꞌi baara idaꞌa.”<br />

6 Jesus kian dau naꞌan naꞌapa,<br />

usopi tan pazaa dako imiꞌi baara<br />

ati. Udaunaꞌan urau aꞌa ka nuz imiꞌi<br />

tuma, naꞌiki uruu idi uzichian naa<br />

ishaa wun awun. 7 Ukian uꞌati,<br />

“Aizii puchikaa naka daari puawun<br />

ai Siloam Baoko ii.” (Siloam,<br />

kii-karu dyuuda-kari wai kiaꞌo Jewnao<br />

para dan idaꞌan.) Uruꞌu naa<br />

umakon uchikaan kan naa paawun.<br />

Ukiwan powaa ati kai manaꞌa naa<br />

utuka paꞌa kan.<br />

8 Aizii umin-daza bazi nao,<br />

naꞌiki baꞌo ran pidan nao naudinaꞌoraz<br />

naa ĩtuka pau zon upishau tan<br />

aimaa kan pidan nao ai, ĩkian paꞌatiaaka,<br />

“Aonaa mooko arawu mani<br />

tawuruꞌu saka nata pauzoz naꞌiki<br />

pishau tauzoz pidan nao aimaa kan<br />

kida dauꞌati?”<br />

9 Baꞌo rai nao kian, “Uruu<br />

wuruꞌu,” mazan baꞌo rai nao kian,<br />

“Aonaa uruu mani, soo uaidin pan<br />

kari kao nan naꞌapa uruu kawan.”<br />

Mazan uruu kian ĩꞌati, “Õgaru<br />

daꞌi tawuruꞌu pishau tauzoz pidannao<br />

aimaa kan dauꞌati.”<br />

10 Ĩkian uꞌati, “Mazan naꞌapa<br />

diꞌi naa puawun saabai naꞌa kan,<br />

putukapa-kinaa nii?”<br />

11 Ukian ĩꞌati, “Pidan Jesus<br />

kiaꞌo uꞌuu, utomaꞌa kan daari naꞌiki<br />

udaunaꞌan uzichian õawun uꞌidi,<br />

udaunaꞌan udyuu dan õchikaan kan<br />

õawun Siloam Baoko ii. Õchikaan<br />

dau naꞌan daari õawun ai, kai manaꞌa<br />

naa õtuka paꞌa kan.”<br />

12 Ĩpishaan uruu, “Naꞌiam dii<br />

uruu?” ĩkian.<br />

“Aonaa õai ta pan,” ukian ĩꞌati.<br />

Phariseenao aitapaꞌazon kanom<br />

tukapa-kidanii ishaawun<br />

13 Udaunaꞌan ĩꞌuaꞌa tii tan naa<br />

uruu Pharisee nao diꞌiti. 14 Jesus<br />

tomanuz daari naꞌiki usaa baa nuz<br />

pidan awun, Sookapa-karu Kamoon<br />

donoꞌo. 15 Uruꞌu naa Pharisee nao<br />

pishaan koshan uruu, naꞌa paꞌo ram<br />

naa uiko dan patukapa-kinaa nii.<br />

Ukian ĩꞌati, “Uzichi aꞌa kan daari<br />

õawun idaꞌan, udaunaꞌan õchikaan<br />

õawun baara, naꞌikiꞌo kai manaꞌa<br />

naa õtuka paꞌa kan.”<br />

16 Bao koi nao Pharisee nao kian,<br />

“Pidan shaꞌapa taꞌo raz aimaa kan<br />

kaika paꞌa, aonaa Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

mani uwaꞌa tin wuruꞌu, ushaꞌapa num<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 9<br />

274<br />

kauꞌan, kau din uruu Sookapa-karu<br />

Kamoon dono.” Bao koi nao kian,<br />

“Mazan naꞌapa dii mooko oiaꞌo<br />

pidan turuan pashaꞌapa tan umanawunuꞌo<br />

aimaa kan kida kaika paꞌa?”<br />

Uruu panaꞌa sodi kida ĩdiꞌitin pan.<br />

17 Uruꞌu naa Pharisee nao pishaan<br />

uruu koshan, “Pukian usaa baanii<br />

puawun, ukauꞌan naꞌa pam dii<br />

pukian udauꞌan?”<br />

Ukian ĩꞌati, “Tomin karu<br />

prophetin uruu.”<br />

18 Jew nao zowau naa nao, aonaa<br />

ĩmishidaꞌa zon ishaa wu nuꞌo daꞌi<br />

uruu, uruu idi ĩdapada-kidan naa<br />

udaro nao. 19 Uruꞌu naa ĩpishaan<br />

ĩdyaun, “Udani mishi arawuꞌu?<br />

Ishaa wu nuꞌo daꞌi mishi uruu<br />

pashaka tan diꞌiki? Mazan naꞌapa<br />

diꞌi naa wuruꞌu utukapa nuz<br />

aizii?”<br />

20 Aizii udaro nao kian ĩꞌati,<br />

“Waudani mishi uruu, naꞌiki ishaawu<br />

nuꞌo ushaka tan. 21 Mazan wuruꞌu<br />

utukapa nuz naa, aonaa waaita pan<br />

naꞌa paꞌo ram, naꞌiki aonaa waaitapan<br />

kanom aipan atiꞌo. Upishaaꞌa<br />

naa uruu, aonaa duu so diꞌo zii mani<br />

uruu, turuaꞌo nii ukowaa dan paaipan<br />

ati.” 22 Aizii udaro nao kianuz<br />

naꞌapa, ĩtarian idiꞌo Jew nao zowaunaa<br />

nao ai. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

Jew nao baoko pata nii panyukunuu,<br />

kanom kian an, “Jesus, uruu<br />

Christ,” z aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa<br />

utaa pada-kao ubao kopa tinan synagogue<br />

ii, choo chii pauzo nao tuma.<br />

23 Uruu idiꞌo udaro nao kian, “Aonaa<br />

duu so diꞌo zii mani uruu, upishaaꞌa<br />

naa uruu.”<br />

24 Powaꞌa koshan, itamautannaa<br />

aizii ĩdapada-kidan wuruꞌu<br />

ishaa wu nuz daꞌi. Ĩkian uꞌati, “Pukowaada<br />

Tomin karu awun zaꞌa mishiꞌo<br />

wuruꞌu pupara da nuz! Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan waaitapa Jesus kaku daꞌo raz<br />

pugaru, oiaꞌo pidan uruu.”<br />

25 Ukian ĩꞌati, “Aonaa õai ta pan,<br />

oiaꞌo mani uruu oo aonaa. Mazan<br />

bau daꞌapa aimaa kan õai ta pa nii<br />

paꞌan: kiwiin ishaa wu nuꞌo daꞌi<br />

õgaru, mazan aizii kai manaꞌa naa<br />

õtuka pan.”<br />

26 “Naꞌapa dii mooko ushaꞌapatan<br />

pugaru putukapa-kinaa nii?”<br />

ĩkian uꞌati.<br />

27 “Õkowaa daꞌa naa shaꞌatii uꞌati,<br />

mazan aonaa umishi dan õkuwaa,”<br />

ukian ĩꞌati. “Kan dii niꞌi naa uabataꞌa<br />

zon powaꞌa zii koshan daꞌi? Oo<br />

uai pan shaꞌa unao kapam utominapa-kida<br />

nii nao nii?”<br />

28 Uruꞌu naa ĩdakoo paꞌa kan<br />

uruu, ĩkian uꞌati, “Pugaru paꞌan<br />

wuruꞌu pumin-naꞌa pai manan<br />

tomi napa-kida nii, mazan waunao<br />

Moses tomi napa-kida nii nao paꞌan.<br />

29 Waaitapa Tomin karu parada nii<br />

Moses ati paꞌan, mazan arawuꞌu<br />

Jesus kii-kizaiz, aonaa waaita pan<br />

naꞌikiꞌo ram uwaꞌa tin!”<br />

30 Ukian ĩꞌati, “Mazan naꞌa pam<br />

dii mooko? Aonaa mishi uaita pan<br />

naꞌikiꞌo ram uwaꞌa tin, mazan usaabaa<br />

õawun! 31 Waaitapa aonaa<br />

Tomin karu nyuku nuu pan pidan<br />

z 9:22 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


275<br />

JOHN 9​, ​10<br />

oiaꞌo para dan an paꞌati. Mazan<br />

pidan marain paꞌo uruu naꞌiki<br />

shaꞌapa tinaꞌo uai pan kawanaꞌati,<br />

uruu mishiꞌo nii paꞌan Tomin karu<br />

nyuku nuu pan upara dan. 32 Naꞌiki<br />

aonaa naꞌa painim zii uaba tauzo-kao,<br />

pidan pashaka tan diꞌikiꞌo uawun<br />

ishaan, ikodan patukapa-kinaa nii<br />

baꞌo ran pidan diꞌiki. 33 Soo mishi<br />

uruu pidan waꞌatin an Tomin karu<br />

diꞌiki, turuu paꞌan ushaꞌapa tan naꞌapaꞌo<br />

aimaa kan.”<br />

34 Ĩkian uꞌati, “Pugaru oiaꞌo<br />

mana wun pushaka tan, mazan upuꞌu<br />

zii kai kin putomi napa-kidaꞌa zon<br />

waunao?” Naꞌikiꞌo raꞌa naa aonaꞌa<br />

naa ĩkashaa pan ubao kopa tinan<br />

powaꞌa pidan nao tuma syna gogue ii.<br />

Pidannao ishaawunnao kawanuꞌo<br />

35 Aizii Jesus aba tan donoꞌo naa,<br />

aonaa ĩkashaa pan umoro tan synagogue<br />

iti powaꞌa, uruꞌu naa umakon<br />

uꞌidiꞌiti. Ukian uꞌati, “Pumishida<br />

wuruꞌu Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo raz?”<br />

36 Ukian uꞌati, “Puko waa dan<br />

dono naꞌiaꞌo ram uruu, õmishi dan<br />

nii uruu!”<br />

37 Naꞌiki Jesus kian uꞌati,<br />

“Putukapa niꞌi naa uruu, naꞌiki<br />

kaiꞌo raz uruu wuruꞌu para dinaꞌoraz<br />

putuma.”<br />

38 Sariapa pidan kian uꞌati,<br />

“Õmishida, õNaobanaa!” Ukodoruꞌukan<br />

uꞌati naꞌiki utaan ipai<br />

padiꞌitin pan uꞌati.<br />

39 Jesus kian, “Õkaa wan daꞌatiꞌi<br />

õtukapa-kidaꞌa nan naꞌa pam pidannao<br />

oian. Ukauꞌan ishaa wun<br />

kawa nui naouz, ĩtuka pan nii. Naꞌiki<br />

dako tin pai naouz aita pai nao nii,<br />

ishaa wun nao kawa nuꞌo nii.”<br />

40 Kai naꞌa Pharisee nao udazabaꞌa,<br />

ĩabata wuruꞌu upara da nuz<br />

naꞌapa, uruꞌu naa ĩpishaan uruu,<br />

“Waunao mani, ishaa wun nao<br />

mooko kapam?”<br />

41 Jesus kian ĩꞌati, “Uꞌishaawu<br />

nun dono mani, aonaa mani<br />

naꞌa pam kii-karu uꞌoian dikin ii<br />

padamata. Mazan ukian idi aonaa<br />

uꞌishaa wu nun, ukauꞌan uꞌoian naꞌauzon<br />

nii kari kao nan uꞌidaꞌa wuruꞌu.”<br />

Kaznizo dauaꞌo kuwai<br />

10 1 Jesus kian, “Mishiꞌo<br />

kai wuruꞌu õkia nuz: Soo<br />

koidi miki nao naꞌiki antamiki nao<br />

wuruꞌu zaidaꞌo raz kaznizo korarannaa<br />

paawa an aka. Aonaa ĩmoro tan<br />

panii nom idaꞌan korara nazo iti.<br />

2 Mazan pidan moro taꞌo raz paniinom<br />

idaꞌan, uruu paꞌan kaznizo nao<br />

kaꞌuza tiki. 3 Uruu atiꞌo paꞌan korara<br />

panii nomizi naa taa piki daꞌa tan<br />

panii nom. Kaznizo nao aitapa niꞌi<br />

naa upara dan. Udapa dan ĩdyaun<br />

udako tan idaꞌan ĩꞌuu bau daꞌapa<br />

kida, naꞌiki ukiwii tan naa ĩꞌuaꞌati<br />

ukodita-kidan dono ĩdyaun.<br />

4 “Aizii ukodita-kidan donoꞌo naa<br />

ĩdyaun, uruꞌu naa umakon ĩꞌuaꞌati.<br />

Kaznizo nao daꞌa nan naa uruu ĩaitapan<br />

idiꞌi naa upara dan. 5 Mazan<br />

tawarai aonaꞌo nii ĩdaꞌa nan, ĩkidoopaꞌa<br />

kan nii paꞌan uꞌai, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan aonaa ĩaita pan upara dan.”<br />

6 Jesus kowaa dan wuruꞌu<br />

kuwaiz, mazan aonaa Pharisee nao<br />

aita pan naꞌa paꞌo ram mana wun<br />

wuruꞌu ukuwaaz.<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 10<br />

276<br />

kaznizo­nao taapa-kizi­nao (10:1-10)<br />

Kamarainpanuꞌo​<br />

​kaznizo kaꞌuzatiki<br />

7 Ukauꞌan Jesus kian ĩꞌati<br />

koshan, “Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz:<br />

Õgaru wuruꞌu panii nom, kaznizonao<br />

dobaapa-kiziz. 8 Ipai bao koi nao<br />

kaa wai naouz kiwii tapa õꞌai, ĩnao<br />

koidi miki nao naꞌiki antamiki nao.<br />

Mazan aonaa kaznizo nao nyukunuu-atin<br />

ĩdyaun. 9 Õgaru wuruꞌu<br />

panii nomizi. Kanom moro tan an<br />

õgaru idaꞌan, uruu kazan naatapa-karu<br />

nii. Õgaru idaꞌanaꞌo nii<br />

umoro tan naꞌiki ukodi tan, naꞌiki<br />

uiko dan nii paaro apa-kizi nii.<br />

10 Koidi miki kaa wan soo ukoidapaꞌa<br />

nan, uzowii biꞌiaꞌa nan naꞌiki<br />

umai naa ba taꞌa nan kaznizo nao.<br />

Õgaru, õkaa wan paꞌan turuu kizi<br />

ĩkaku pan, naꞌiki kai manai man kizi<br />

mana wun ĩkaku pan.<br />

11 “Õgaru wuruꞌu kama rainpanuꞌo<br />

raz kaznizo nao kaꞌuza tiki.<br />

Aizii wuruꞌu kama rain panuꞌo raz<br />

kaznizo nao kaꞌuza tiki, turuu paꞌan<br />

umawa kan pakaznizon nao dikin ii<br />

ukazan naata kizi ĩdyaun. 12 Pidan<br />

kawi nipi naapa-kari waiz utaapan<br />

baꞌo ran pidan uzanao, aonaa<br />

kaznizo nao kaꞌuza tiki kawa nuꞌo<br />

mani wuruꞌu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa uꞌuza nao mani wuruꞌu utaapaniaz.<br />

Utuka pan an baudo koru<br />

waꞌatin, ukidoo paꞌa kan nii, uwaꞌakaꞌa<br />

kan naa wuruꞌu kaznizo naouz.<br />

Uruꞌu naa mishi baudo koru zaamataꞌa<br />

kan naa kaznizo, aizii baꞌo rai nao<br />

dimaada naaꞌa kan naa. 13 Kawinipi<br />

naapa-kari waiz kidoo paꞌa kan,<br />

ukau dinan idiꞌo soo puraata dikin<br />

ii kari kao nan, aonaꞌo umarain pan<br />

kaznizo nao.<br />

14-15 “Õgaru kamarain panuꞌo<br />

kaznizo nao kaꞌuza tiki. Õdaru<br />

aitapa nii õgaru naꞌiki õai ta pa nii<br />

õdaru, naꞌa paꞌo mana wun wuruꞌu<br />

õai ta pa nuz õkaznizon nao naꞌiki<br />

ĩaitapa nuz õgaru kapam; naꞌiki<br />

turuu õmawa kan ĩꞌati õkazannaata<br />

kizi ĩdyaun. 16 Kai naꞌa baꞌo ran<br />

õkaznizon nao, aonaa diꞌo raꞌa tonaazi<br />

naa diꞌikiꞌo mani. Ĩnao, õnaꞌa kan<br />

nii naꞌiki ĩmishi dan nii õpara dan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


277<br />

JOHN 10<br />

kapam, naꞌiki uruu dono soo baudaꞌa<br />

paꞌo nii kaznizo nao tonaa zi naa,<br />

naꞌiki bau daꞌa paꞌo nii ĩkaꞌuza tiki.<br />

17 “Õdaru marain pan õgaru,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan õkashaa pinan<br />

idi mawaka-karu ati, turuu<br />

kizi õkaku pan powaꞌa iti koshan<br />

18 Aonaa kanom turuaꞌo uzowian<br />

õgaru paai pan kawanaꞌati. Soo<br />

õꞌidaꞌaꞌo kari kao nan wuruꞌu<br />

õkashaa pina nuz! Õkaꞌiita õtaai nan<br />

naꞌiki turuu õkaku dan powaa iti<br />

õdaru aipan kawanaꞌati.”<br />

19 Ĩaba tan idi naꞌa paꞌo Jesus<br />

kuwaaz, sariapa koshan Jew nao<br />

diꞌitin pan panaꞌa kida pairi ban ai.<br />

20 Iriba ĩkian udauꞌan, “Kai naꞌaꞌo<br />

oiaꞌo doro nai uꞌidaꞌa, uruu idiꞌo<br />

umadoro naa-zii wan! Kan dii nii<br />

uaba taꞌa zon ukuwaa.”<br />

21 Mazan baꞌo rai nao kian,<br />

“Turuu mooko pidan kai naꞌaꞌo<br />

oiaꞌo doro nai uꞌidaꞌa kakuwaa pan<br />

kaika paꞌa? Aonaa turuu naꞌa paꞌo<br />

tukapa-kidan ishaa wu nuꞌo pidan.”<br />

Jewnao mamishidakan<br />

22 Ama zada wadidii zon dono, a<br />

Jesus naꞌiaꞌo Jeru salem ii, Tominkaru<br />

Dapu Saa bauzo-kao Kamoon b<br />

konau kii-kida-kao dauꞌati. 23 Jesus<br />

chiꞌi kaꞌan pan waoko itinapu,<br />

Solo monꞌs Porch c kiaꞌo raz udakotapa-kao<br />

diꞌiiꞌaka, Tomin karu<br />

Dapu iaꞌo raz. 24 Pidan nao waꞌatin<br />

ĩkasa baꞌu kinan naa udazaba ati.<br />

Naꞌiki ĩkian uꞌati, “Naꞌa pam nii dii<br />

ukotuaꞌikin wazauda pan puko waadan<br />

waꞌati kanom wuruꞌu pugaruz?<br />

Pugarun dono Christ, d puko waadaꞌa<br />

kaꞌa naa waꞌati kai.”<br />

25 Jesus kian ĩꞌati, “Õkowaada<br />

niꞌi naa shaꞌatii uꞌatizu, mazan<br />

aonaa umishi dan. Õshaꞌapa taniaz<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan, õdaru<br />

dyuu dan kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu,<br />

kai naa ba taꞌo nii kanom õgaru.<br />

26 Mazan unao aonaa umishidan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />

õkaznizon nao mani unao. 27 Mazan<br />

õkaznizon nao, ĩaitapa paꞌan õparadan<br />

naꞌiki õai tapa ĩdyaun kapam,<br />

naꞌiki uruu idi ĩdaꞌa nan õgaru.<br />

28 Aizii daꞌan pai naouz õgaru, õtaa<br />

ĩꞌati kari kao nanuꞌo kakupa-karu<br />

aonaa kizi ĩmawa kau zon. Aonaa<br />

turuu ĩkazata-kao õkaꞌu iki.<br />

29 ÕDaru taa nii ĩdyaun õꞌati, naꞌiki<br />

uruu umana wunuꞌo ipai baꞌo rai nao<br />

ai. Aonaa turuu ĩkazata-kao õdaru<br />

kaꞌu iki. 30 ÕDaru naꞌiki õgaruz<br />

bau daꞌa paꞌo.”<br />

31 Uruꞌu naa koshan Jew nao<br />

zaama taꞌa kan kuba paboori kida nii,<br />

ĩzowiaꞌa kaꞌa zon naa uruu. 32 Jesus<br />

kian ĩꞌati, “Õshaꞌa pata iriba kaiman<br />

kidaꞌo aimaa kan unao awun<br />

zaꞌa, õDaru dyuu dan kawanaꞌati.<br />

Naꞌiaꞌo ram dikin iaꞌo wuruꞌu uzowiaꞌa<br />

zoo nuz õgaru kuba idi?”<br />

33 Ĩkian uꞌati, “Aonaa pushaꞌapatan<br />

idiꞌo mani kai man kidaꞌo<br />

John<br />

a 10:22 ama­zada wadidii­zon dono: English idaꞌan udakota-kao ‘winter.’<br />

b 10:22 Tomin­karu Dapu Saa­bauzo-kao Kamoon: Putukapa kaa rita tokon ii Jew nao<br />

baoko pain pau zon kamoon dauaꞌo waranu ii. c 10:23 Solo­monꞌs Porch: dikin-dinapakizai<br />

kamoo ai. d 10:24 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao<br />

zannaa nii. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 10​, ​11<br />

278<br />

aimaa kan waboo waꞌa zon pugaru,<br />

mazan puwazoota paꞌa zon idiꞌo<br />

Tomin karu. Pugaru pidan kari kaonan,<br />

mazan upuꞌu zii pudako tin pan<br />

Tomin karu nii!”<br />

34 Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa mooko<br />

Tomin karu kian unao kaki naorinaa<br />

saada-kari wai idaꞌa, ‘Unao<br />

tomin karu nao’ kii? e 35 Tomin karu<br />

dako tan wuruꞌu pakuwaa kaawakizi<br />

naouz pidan nao, ‘tomin karu nao’<br />

kii, naꞌiki waaitapa, saada-kari waiz<br />

kida Tomin karu para dan kari kaonanuꞌo<br />

nii umishiin. 36 Mazan<br />

kan dii nii ukian, ‘puwazoota paꞌazon<br />

Tomin karu pudako tin pan<br />

idaꞌan Tomin karu dani nii’? Õgaru,<br />

Tomin karu saa baa niꞌi naa naꞌiki<br />

udyuuda nii imiꞌi baara ati. Ukauꞌan<br />

turuu paꞌan õdakota-kao Tomin karu<br />

Dani nii. 37 Õmashaꞌa pata kan an<br />

mani õdaru dyuuda nii õshaꞌapa tan,<br />

aonaa kanom nii umishi dan õgaru;<br />

38 mazan õshaꞌapa tan dono õdaru<br />

kaudin-kizi, umamishi da kan puꞌu<br />

padamata õgaru, turuaꞌo padamata<br />

umishi dan wuru idaꞌa naꞌa õshaꞌapata<br />

nii kidaz. Uruu idaꞌanaꞌo nii<br />

uaita pan kai manai man õgaru naꞌiki<br />

õdaru bau daꞌa paꞌo, naꞌiki naꞌapa<br />

kidaꞌo waunao.”<br />

39 Ĩaipan naa koshan pazaa mataꞌa<br />

kan uruu, mazan sariapa Jesus<br />

kidoo paꞌa kan ĩꞌai.<br />

40 Udaunaꞌan Jesus makon<br />

powaa iti Jordan baza iti, John<br />

Chikaa wunuu pauzo-kizi iti.<br />

Unaꞌiaꞌa kan puꞌu, 41 iriba pidan nao<br />

kaa wan uꞌidaꞌati, naꞌiki ĩkian paꞌatiaaka,<br />

“Aonaa mishi John shaꞌapa tan<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan, mazan<br />

ipai ukuwaa mishiin diꞌo raꞌa pidan<br />

dauꞌaꞌa!” 42 Naꞌiki iriba naꞌiai nao<br />

pidan nao mishi dan uruu.<br />

Lazarus mawakan<br />

11 1 Kai naꞌaꞌo daꞌi pidan<br />

Lazarus kiaꞌo uꞌuu, ukarinau<br />

zon. Bethany iaꞌo umashaa pan.<br />

Dyaꞌu tam udada koo nao Mary naꞌiki<br />

Martha kiaꞌo ĩꞌuu, naꞌiaꞌo ĩmashaapan<br />

kapam. 2 (Mary ramau daꞌo raz<br />

daꞌi Nao ba nai Jesus kidiba kaduunuꞌo<br />

ramau idi, naꞌiki oꞌinoo nuzu<br />

padizo idi. Oroo azu Lazarus wuruꞌu<br />

kari naꞌo raz.) 3 Uruu idi udada koonao<br />

dyuu dan papara dan Jesus diꞌiti.<br />

Ĩkian, “Nao ba nai, puma rain paniaz<br />

pupao naru, tuu kii ukari naan kai.”<br />

4 Mazan Jesus aba tan dono<br />

wuruꞌu kuwaiz, ukian, “Lazarus<br />

kari naa nuz, aonaa umawaka-kinaa<br />

niꞌo mani wuruꞌu; mazan Tominkaru<br />

maꞌo za kan umana wunuꞌo,<br />

kainaa bata-kinao niꞌo, naꞌiki naꞌapaꞌo<br />

idaꞌanaꞌo nii pidan nao aita pan<br />

Tomin karu Dani umana wunun.”<br />

5 Aizii Jesus, umarai napa nii<br />

Martha, Mary, naꞌiki Lazarus. 6 Mazan<br />

uaba tan puꞌaꞌa naa kuwai Lazarus<br />

kari naan dauꞌu, unaꞌian zii dyaꞌu tam<br />

kamoo. 7 Uruu dau naꞌan Jesus kian<br />

patomi napa-kida nii nao ati, “Aizii,<br />

wamako powaa iti Judea Baara iti.”<br />

8 “Tiichaa,” ĩkian uꞌati, “Dii kiꞌi<br />

shaꞌatii Jew nao zowiaꞌa zon pugaru<br />

naꞌii kuba idi, mazan upuꞌu zii<br />

pumakoꞌo zon powaa iti?”<br />

e 10:34 Psalm 82:6<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


279<br />

JOHN 11<br />

9 Jesus kian ĩꞌati, “Kai naꞌa 12<br />

hours wakan dan bau daꞌa paꞌo kamoo<br />

idaꞌa. Mishii naꞌapa? Pidan chiꞌikapan<br />

an wakan dan puꞌu aonaꞌo nii<br />

ukaboi nan, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

kai naꞌa zii kanada paꞌo imiꞌi baara.<br />

10 Mazan pidan chiꞌika pan an<br />

wamaru tan puꞌu, ukaboi nan nii,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaa kanadaꞌo<br />

nii uꞌidaꞌa.”<br />

11 Ukaku waa pan dau naꞌan, ukian<br />

ĩꞌati, “Daꞌa wuꞌu kaꞌa naa wapao naru<br />

Lazarus, mazan õmakon nii naꞌiti<br />

õpoko wau aꞌa nan uruu.”<br />

12 Utomi napa-kida nii nao kian<br />

uꞌati, “Nao ba nai, kai manaꞌo wuruꞌu<br />

udaꞌawu nuz, ukaku dan nii wuruꞌu.”<br />

13 Jesus para da nuz Lazarus mawakan<br />

dauaꞌo, mazan ĩꞌitii man mishiꞌo<br />

nii mana wun Lazarus daꞌa wun.<br />

14 Uruꞌu naa Jesus kowaa dan<br />

ĩꞌati kai manai man, “Mawa kaꞌa naa<br />

Lazarus. 15 Mazan kai man zii, aonaa<br />

õgaru nii naꞌii, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo nii unao mishidan<br />

kanom wuruꞌu õgaruz. Aizii<br />

wamakoꞌo naa uꞌidiꞌiti.”<br />

16 Thomas (Shamaan kiaꞌo raz<br />

udako tapa-kao) kian pamin-tominpan<br />

nao ati, “Aushaa, wamako<br />

wanao ba naa tuma, marii wazowiikao<br />

utuma.”<br />

Jesus uruu kakupa-kinai<br />

17 Aizii, Jesus kaa wan donoꞌo<br />

naa Bethany iti, ukowaada-kao<br />

uꞌati 4 kamoo doba tan naa Lazarus<br />

nanaa naꞌian baara nai ii. 18 Bethany<br />

mao na paꞌo Jeru salem iti, aonaa<br />

uiko dan dyaꞌu tam mile. 19 Aizii<br />

Lazarus mawa kan dau naꞌan, iriba<br />

pidan nao kaa wan Judea Baara ikiꞌo,<br />

ĩmoro wau taꞌa nan Martha naꞌiki<br />

Mary idaꞌati, ĩkonau kii daꞌa nan<br />

ĩnyuku nuu kowas, ĩꞌazu mawa kan<br />

idi.<br />

20 Martha aba tan donoꞌo naa<br />

pidan nao kian, “Waꞌatiꞌi naa Jesus!”<br />

Uruꞌu naa oikoda paꞌa naꞌa kan uruu,<br />

mazan Mary onaꞌian kabaun ii.<br />

21 Martha kian Jesus ati,<br />

“Nao ba nai, punaꞌan dono mani<br />

daꞌaꞌa, aonaa mani õꞌazu mawakan<br />

padamata! 22 Mazan õai tapa,<br />

pupishaan an Tomin karu kai kanom<br />

dauꞌati kari kao nan, ukawa naꞌa tiꞌo<br />

nii ushaꞌa pan.”<br />

23 Jesus kian oꞌati, “Puꞌazu<br />

kadishi tan nii powaa iti.”<br />

24 Martha kian uꞌati, “Õai tapa,<br />

ukadishi tan nii koshan, kadi shitakaru<br />

kamoo dono.”<br />

25 Jesus kian oꞌati, “Õgaru<br />

wuruꞌu kadi shita-kinaiz, naꞌiki<br />

õgaru wuruꞌu kakupa-kinaiz. Pidan<br />

mishi daꞌo raz õgaru, kaku daꞌo nii<br />

umawa kan puꞌu padamata. 26 Aizii<br />

kanom mishiꞌo ukaku pan, naꞌiki<br />

mishi daꞌo õgaru, aonaa naꞌa painim<br />

nii umawa kau zon. Pumishida?”<br />

27 “Oo, Nao ba nai!” okian uꞌati.<br />

“Õmishida kai manai man, pugaru<br />

wuruꞌu Christ, Tomin karu Dani,<br />

kaawaꞌo niꞌo raz imiꞌi baara ati.”<br />

Jesus kashaꞌora-kidan<br />

mawaka-karu<br />

28 Martha para dan dau naꞌan<br />

Jesus ati, okiwaꞌa kan naa powaa<br />

iti. Uruꞌu naa opara dan paꞌi naozo<br />

Mary ati kari kao nan. “Kai naꞌaꞌo raꞌa<br />

naa mishi watii chaan, utuka paꞌa-<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 11<br />

280<br />

zon pugaru,” okian oꞌati. 29 Mary<br />

aba tan idi kaika paꞌo raꞌa, uruꞌu naa<br />

omakoꞌo kan, oikoda paꞌa nan uruu.<br />

30 (Aizii Jesus, aonaa zii ukaa wan<br />

wii zai ati, pakawan zii naꞌii Martha<br />

iko dapa naka-kizi ii uruu.) 31 Aizii<br />

kabaun nazo iainaouz pidan nao,<br />

konau kii daꞌa nai naouz onyukunuu,<br />

ĩtuka pan idi Mary koditaꞌa kan<br />

dopiau daꞌu kabaun nazo iki, ĩꞌitiiman<br />

omuraa paꞌa nan nii baara nai iti<br />

kowas, uruu idi ĩmakon odawuꞌati.<br />

32 Aizii Mary ikoda pan donoꞌo<br />

naa Jesus, sariapa okodo ruꞌu kan<br />

uꞌati ukanaa puꞌu naꞌiki okian uꞌati,<br />

“Nao ba nai, punaꞌan dono mani<br />

daꞌaꞌa, aonaa zii mani õꞌazu mawakan<br />

padamata!”<br />

33 Jesus tuka pan idi Mary naꞌiki<br />

pidan nao otumai naouz zaa dinan,<br />

sariapa utoꞌo ran panyuku nuu<br />

ii mazan tuu kii ukashaꞌo ran<br />

kapam. 34 Ukian ĩꞌati, “Naꞌiam dii<br />

ubaara naa?”<br />

Ĩkian uꞌati, “Puwaꞌati daꞌatiꞌi,<br />

Nao ba nai, putukapa kizi.” 35 Jesus<br />

zaa daꞌa kan naa. 36 Pidan nao kian<br />

paꞌati aaka, “Aushaa utukapa, tuukiaꞌo<br />

umarain pan Lazarus!”<br />

37 Mazan bao koi nao kian,<br />

“Utukapa-kida nii shaꞌatii ishaa wun,<br />

mishii? Ukauꞌan, ukaa wan dono<br />

mani Lazarus kari naa pan puꞌu zii,<br />

ukakuda mani uruu padamata.”<br />

Jesus kakudan Lazarus<br />

38 Powaꞌa zii koshan Jesus<br />

nyuku nuu kashaꞌo ran tuu kiaꞌo<br />

idaꞌan, uruꞌu naa umakon naꞌiki<br />

ukaa wan naa baara nai idaꞌati. Kuba<br />

uun idaꞌaꞌo wuruꞌu ubaara naaz,<br />

naꞌiki taratapa-kari wai udaruꞌo<br />

kuba idi. 39 Uruꞌu naa Jesus dyuudan<br />

pidan nao zika dan wuruꞌu kuba,<br />

baara nai taratapa-kinaoaz. Martha<br />

kian uꞌati, “Nao ba nai, dyupu shaꞌoraꞌa<br />

naa wuruꞌu, puaitapa nii 4<br />

kamoꞌo naa udida-kao dau naꞌan.”<br />

40 Naꞌiki Jesus kian oꞌati, “Aonaa<br />

mooko õkian, pumishi dan an,<br />

putuka pan nii naꞌa pam Tominkaru<br />

umana wunun kai naa ba ti nan?”<br />

41 Uruꞌu naa pidan nao kiduꞌu kan<br />

naa wuruꞌu kubaz. Udaunaꞌan Jesus<br />

awunuu pan doko iti naꞌiki ukian,<br />

“Õdaru, kai man mishi mana wun<br />

pugaru õꞌati, puabata daꞌi õpara dauzon<br />

an puꞌati. 42 Õai tapa kari kao nan<br />

daꞌi puaba tau zon õpara dan. Mazan<br />

õpara dan puꞌati kaika paꞌa, diꞌo raz<br />

pidan nao naꞌan idiꞌo, marii kizi<br />

Jesus kian, “Lazarus, pukodita<br />

daꞌatiꞌi!” (11:43)<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


281<br />

JOHN 11<br />

ĩmishi dan pudyuu da nii õgaru.”<br />

43 Utoriin pan dau naꞌan, ukian<br />

diiwaꞌo idaꞌan, “Lazarus, puko dita<br />

daꞌatiꞌi!” 44 Mawa kaꞌo raz pidan<br />

koditaꞌa kan naa. Ukaꞌu naꞌiki<br />

ukidiba watu dinapa kida kamicha<br />

idi, naꞌiki uawun baara kamicha idi<br />

ubazo ba tin pan. Jesus kian pidan nao<br />

ati, “Ubuzuuta kamicha uꞌai, marii<br />

kiziꞌi naa umakon.”<br />

Jesus zowiaꞌazoo-kao dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:1-5; Mark 14:1-2;<br />

Luke 22:1-2)<br />

45 Iriba moro wau tan kai naouz<br />

Mary idaꞌati, tuka pai naouz Jesus<br />

shaꞌapa tan aimaa kan, mishi dan<br />

uruu. 46 Mazan bao koi nao kiwan<br />

naꞌiki ĩkaku waa pan naa Phariseenao<br />

ati, Jesus shaꞌapata nii dauꞌu.<br />

47 Uruu idiꞌi naa Pharisee nao<br />

naꞌiki faadaa nao zowau naa nao<br />

mii tinii pan bao koi nao Jew nao<br />

zowau naa nao tuma. “Naꞌapa dii<br />

washaꞌapa tan uruu?” ĩkian. “Aushaa<br />

udiꞌi tapa, wuruꞌu pidanaz, iribaꞌa<br />

naa ushaꞌapa tan umana wun<br />

kidaꞌo aimaa kan! 48 Wataa pa dan<br />

dono ushaꞌa paa pan naꞌapa kidaꞌo<br />

aimaa kan, ipaiꞌo niꞌi naa pidannao<br />

zaama tinan uꞌidiꞌiti, naꞌiki<br />

udaunaꞌan Roman nao waꞌatin nii<br />

ĩkaboo biꞌian nii Tomin karu Dapu<br />

naꞌiki ĩzowi aꞌa nan wawiizi san nao!”<br />

49 Bau daꞌapa ĩbii iaꞌo, Caiaphas<br />

kiaꞌo uꞌuu. Uruu Umana wunuꞌo<br />

Faadaa uruu wunu idaꞌa. Ukian,<br />

“Unao pidan nao, maai ta pin-kainao<br />

kari kao nan! 50 Aonaꞌa mooko<br />

uaita pan, powaꞌaꞌo nii ukai manan<br />

bau daꞌa paꞌo pidan mawa kan an<br />

pidan nao dikin ii, wawiizi san nao<br />

mainaa bata-kao ai mana wun?”<br />

51 Caiaphas naꞌapa nuz aonaa paaipan<br />

kawanaꞌa tiꞌo mani. Uruu<br />

wuruꞌu Umana wunuꞌo Faadaa<br />

uruu wunu idaꞌa. Ukauꞌan uparadaꞌa<br />

ka nuz naꞌapa ukowaa daꞌa kan<br />

naa Jesus wuruꞌu mawa kaꞌo niꞌo raz<br />

Jew nao donozi naa ati. 52 Mazan<br />

aonaa soo ĩnao atiꞌo nii mani karikao<br />

nan. Umawa kan nii Tomin karu<br />

pidanan nao bao kopa tin-kinaa nii,<br />

mashaa pai naouz baꞌo ran wii zai ii<br />

aka kida kapam.<br />

53 Ĩbao kopa tinan kan diꞌikiꞌo raꞌa<br />

naa, Jew nao zowau naa nao sakadan<br />

paka dako tinan pazowi aꞌa zon<br />

dauꞌu Jesus. 54 Uruu idi aonaꞌa naa<br />

Jesus chiꞌi kaꞌan pan kai naa ba ti napa<br />

Jew nao bii an powaꞌa. Naꞌikiꞌo raꞌa<br />

naa umakon Ephraim iti, ama zada<br />

mapidan takaꞌo diꞌitan puꞌo raz,<br />

naꞌiaꞌa naa uruu patomi napa-kidanii<br />

nao tuma.<br />

55 Mao na paꞌa naa Passover<br />

Kamoo kaa wan, naꞌiki iriba pidannao<br />

munapo kidaꞌo ĩmashaa pan<br />

makon Jeru salem iti, ĩchikai naꞌanan<br />

naa Jew nao kaki naori naa<br />

kawanaꞌati, turuu kizi ĩbaokopain<br />

pan pidan nao tuma Passover<br />

Kamoon dono. 56 Ĩzauda pan Jesus<br />

naꞌiki ĩkian paꞌati aaka udauꞌan<br />

pabao kopa tin pan puꞌu Tomin karu<br />

Dapu ii, “Waꞌa tiꞌo nii puzauda-kidan<br />

uruu daꞌatiꞌi baoko pai napa-kizai<br />

ati?” 57 Aizii faadaa nao zowau naanao<br />

naꞌiki Pharisee nao kii aka niꞌi<br />

naa pidan nao ati, “Kanom aitapan<br />

dono naꞌiam Jesus, marii paꞌi<br />

ukowaa dan sariapa waꞌati, wazaa-<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 11​, ​12<br />

282<br />

mata kizi naꞌiki wakooto wapa-kida<br />

kizi uruu.”<br />

Mary ramaudan Jesus kidiba<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:6-13; Mark 14:3-9)<br />

12 1 Aizii 6 kamoo Passover<br />

Kamoon uaꞌii Jesus makon<br />

Bethany iti, Lazarus mashaapa-kiziz,<br />

tawuruꞌu ukaku daniaz pidan. 2 Jesus<br />

pao naru nao konau kii-kidan naꞌiki<br />

ĩaroapa-kidan wuruꞌu ukaawa nuz.<br />

Martha mao kodaꞌo nii wanyuku nui<br />

udono, Lazarus naꞌiki Jesus sakanata<br />

pan puꞌu miisa f diꞌii bao koi nao<br />

tuma. 3 Mary zaama tan kan pootozu<br />

zoꞌaꞌo kawinipi naꞌo ramau,<br />

paori bai nard kiwin idiꞌo paꞌidi waru<br />

utoma-kao, uruꞌu naa oshoota nuz<br />

Jesus kidiba iti, udaunaꞌan oꞌinoan<br />

ukidiba padizo idi. Ipai ukaduu nua<br />

ꞌa kan kabaun nazoo.<br />

4 Sariapa Judas Iscariot, Jesus<br />

tomi napa-kida nii nao bii ikiꞌo,<br />

kaaka paꞌo niꞌo raz Jesus, uruu<br />

kian, 5 “Kan dii nii ramau wakudakao?<br />

Turuaꞌo usellii-kao padamata<br />

300 wiziꞌi kidaꞌo puraata g dikin<br />

ii. Udaunaꞌan uwinipi naa taa-kao<br />

pata kaꞌu tinai nao ati.” 6 Ukia nuz<br />

kaika paꞌa pakoi di mi kin idiꞌo, aonaa<br />

umarain pan idiꞌo mani pata kaꞌutinai<br />

nao. Uruu wuruꞌu taa paꞌo raz<br />

puraata, ĩꞌatiꞌo raz taauzo-kao kida,<br />

naꞌikiꞌo daꞌi ukai waꞌa kau zon patoriikinaa<br />

nii aimaa kan paꞌidi wau nii.<br />

7 Jesus kian, “Manaꞌa putowaudaꞌu<br />

aꞌa naꞌa oroo! Kai man zii<br />

otaa pan ramau, omin zii wata-kinaa<br />

nii õnanaa õdida-kao uaꞌii. 8 Patakaꞌu<br />

tinai naouz kari kao nanuꞌo nii<br />

ĩnaꞌan unao tuma, mazan õgaru<br />

aonaa kari kao nanuꞌo nii mani<br />

õnaꞌan utuma.”<br />

9 Iriba Jew nao aba tan kai naꞌa<br />

Jesus Bethany ii; uruu idi ĩmakon<br />

naꞌiti. Ĩmako nuz naꞌiti Jesus naꞌian<br />

idiꞌo, naꞌiki ĩtuka paꞌa zon idiꞌo kapam<br />

Lazarus, wuruꞌu Jesus kaku daniaz<br />

pamawaka-kizi iki. 10 Uruu idiꞌi naa<br />

faadaa nao zowau naa nao diꞌitin pan<br />

naꞌiki ĩtoman panyuku nuu ĩzowii<br />

kizi Lazarus kapam. 11 Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan iribaꞌa naa Jew nao<br />

muu dinan ĩꞌai naꞌiki ĩmishi dan naa<br />

Jesus, ukaku dan idi Lazarus.<br />

Pidannao dapaapan Jesus​<br />

​Jerusalem ii<br />

(Mat<strong>the</strong>w 21:1-11; Mark 11:1-11;<br />

Luke 19:28-40)<br />

12 Aizii baꞌo ran kamoo donoꞌo<br />

naa, wuruꞌu iribaꞌo raz pidan nao,<br />

kaa wai naouz Passover Kamoon<br />

dauꞌati, ĩabata kai naꞌiki Jesus<br />

waꞌatin Jeru salem ati. 13 Uruu idi<br />

ĩdukuan poko ridi anaba kaduz<br />

kida naꞌiki ĩnaꞌa kan kidaꞌa naazu,<br />

ĩikoda paꞌa nan naa Jesus. Ĩkian<br />

paimori bii an, “Kai man mana wun<br />

wakazannaa tiki! Marii Tomin karu<br />

kai manan Nao ba nai ati, kaa waꞌoraz<br />

uai pan kawanaꞌati, King niꞌo raz<br />

Israelite nao ati.”<br />

14 Jesus zai dan chaa kashi h<br />

paꞌinaꞌo zii, naꞌiki uruu barau anaꞌa<br />

naa umakon. Ushaꞌa pan naꞌapa<br />

f 12:2 miisa: English idaꞌan, table. g 12:5 300 wiziꞌi kidaꞌo puraata: bau daꞌa paꞌo<br />

wunu pidan kau di nan winipi naa kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu. h 12:14 chaa­kashi: English<br />

idaꞌan, don key.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


283<br />

JOHN 12<br />

Tomin karu Para dan saadauzo-kariwaiz<br />

kawanaꞌati:<br />

15 “Manaꞌa utariaꞌa naꞌa, Jerusalem<br />

san nao!<br />

Dii naꞌiki unao ba naa King<br />

waꞌati niꞌi,<br />

uzai dapa paꞌinaꞌo chaa kashi.”<br />

16 Uruu dono aonaa utomi napakida<br />

nii nao aita pan naꞌa paꞌo ram<br />

wuruꞌu kaika paꞌo raz aimaa kan<br />

shaꞌa pan kidaꞌa. Mazan Jesus<br />

kadishi tan dau naꞌan pamawaka-kizi<br />

iki, uruu zii ĩnyuku nuuan wuruꞌu<br />

saa dauzo-kari wai udauꞌan, naꞌiki<br />

ĩnyuku nuuan wuruꞌu pashaꞌa patanuz<br />

kaika paꞌo aimaa kan uꞌatiꞌi.<br />

17 Jesus tumai naouz pidan nao<br />

ukadishita-kidan donoꞌo raz Lazarus<br />

pabaara naa iki, ĩnao kakuwaapan<br />

naa bao koi nao ati aimaa kan<br />

shaꞌapaꞌo dauꞌu. 18 Ĩaba tan idi Jesus<br />

shaꞌapa tan umana wunuꞌo aimaa kan,<br />

uruu idi iriba pidan nao ikoda paꞌanan<br />

uruu. 19 Uruu idi Pharisee nao<br />

kian naa paꞌati aaka, “Aonaa naꞌitim<br />

washaꞌapa tinan! Aushaa utukapa,<br />

ipaiꞌi naa pidan nao daꞌan pan uruu!”<br />

Jesus kowaadan pazowii-kao nii<br />

20 Aizii naꞌiaꞌo Greek nao wunao<br />

bii iaꞌa makoi naouz Jeru salem iti<br />

konau kii-kidaꞌa nan Tomin karu<br />

baoko pai napa-karu dono. 21 Ĩwaꞌatin<br />

Philip idaꞌati (Philip Beth saida<br />

san uruu, Galilee Baara iaꞌo raz).<br />

Ĩkian uꞌati, “Kai naꞌaꞌo watuka paꞌazon<br />

Jesus, wapara daꞌa zon utuma.”<br />

22 Philip kowaa da nuz Andrew<br />

ati, uruꞌu naa ĩmakoꞌo kan naꞌiki<br />

ĩkowaa dan naa Jesus ati Greek nao<br />

paradaꞌa zon utuma.<br />

23 Jesus kian ĩꞌati, “Aizii kaa waꞌa<br />

naa ama zada, Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

tukapa-kinao niꞌi naa umana wunuꞌo<br />

nii. 24 Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz:<br />

Aonaa naꞌa painim nii bau daꞌa paꞌo<br />

maziki dako wao taꞌo raz imiꞌi baara ati<br />

iribai nan, soo umawa kan an. Mazan<br />

umawa kan idi, uruꞌo nii zii ukaa kan<br />

mado waaka. 25 Pidan marain paꞌo raz<br />

pakaku pan, uwazi waan niiz; mazan<br />

pidan aonaꞌo raz umarain pan pakakupan<br />

diꞌo raꞌa ama zada idaꞌaꞌa, uruu ati<br />

taa-kao nii kari kao nanuꞌo kakupakaru.<br />

26 Naꞌiaꞌo ram pidan aipan an<br />

õgaru panao ba naa nii, marii udaꞌanan<br />

õgaru; naꞌiam dono õgaru, õpoi torunao<br />

õtumaꞌo nii ĩnao kapam. Wuruꞌu<br />

pidan nao ba naita paꞌo raz õgaru, õdaru<br />

aida-kidan nii naꞌa pam pamarain pan<br />

uruu.”<br />

Jesus sawata-kao nii<br />

27 Jesus kian, “Aizii kiiꞌan!<br />

Naꞌapa dii õkian? Turuu mani õkian,<br />

‘Õdaru, aonaa putaapa daꞌa naꞌa<br />

dadaraꞌo mana wun kamoo kaa wan<br />

õꞌati?’ Mazan aonaa turuu õnaꞌa pan.<br />

Naꞌa paꞌo niꞌo wuruꞌu õkaa wa nuz<br />

imiꞌi baara ati, baiaa paꞌo niꞌo<br />

kashaꞌo raꞌo. 28 Õdaru, putukapakida<br />

pumana wunun pidan nao ati!”<br />

Udaunaꞌan Parada-karu aokazi<br />

ikiꞌo kian, “Õtukapa-kida niꞌi naa<br />

õmana wu nun, naꞌiki õtukapa-kidan<br />

nii õmana wu nun powaꞌa koshan.”<br />

29 Pidan nao, naꞌaꞌo raz ĩkadi shitapan<br />

abata wuruꞌu parada-karuz.<br />

“Toroa naru!” ĩkian udauꞌati. Baokoi<br />

nao kian, “Angel para dan uꞌati!”<br />

30 Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Aonaa<br />

õmishida-kinaa niꞌo mani wuruꞌu<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 12<br />

284<br />

parada-karu abata-kaoaz, mazan<br />

unao mishida-kinaa niꞌo paꞌan.<br />

31 Aizii kaa waꞌa naa kamoo Tominkaru<br />

tiwaa-kinaa niꞌi naa imiꞌi<br />

baara san nao. Aiziꞌo niꞌi naa diꞌoraꞌa<br />

ama zada baaraꞌaꞌo nao ba nai<br />

kaboota-kao. 32 Õsawata-kao donoꞌo<br />

naa, naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo nii õdapa dan<br />

ipai pidan nao õꞌidaꞌati.” 33 Jesus<br />

kianuz kaika paꞌa, ukowaa dan naꞌapam<br />

nii pamawa kan wuruꞌu.<br />

34 Pidan nao kian uꞌati, “Wakakinaori<br />

naa saada-kari wai kowaa dan<br />

waꞌati, Christ kari kao nanuꞌo nii<br />

ukaku pan. Mazan naꞌa paꞌo dii kaiwuruꞌu,<br />

sawata-karu nii Dao nai ora<br />

Aokazi Ikiꞌo pukia nuz? Kanom<br />

mooko wuruꞌu Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo raz?”<br />

35 Jesus kian ĩꞌati, “Kanadaꞌo nii<br />

zii ama zada masa kau daꞌuꞌu naa.<br />

Umakoꞌo naa zii sariapa, ama zada<br />

kana dan puꞌu, aonaa kizi ubaiaapan<br />

maru taꞌo. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

pidan chiꞌika paꞌo ama zada maru tan<br />

puꞌu, aonaa uaita pan naꞌitiꞌo ram naa<br />

pamakon. 36 Ukai waa wuruꞌu kanadaꞌo<br />

raz, ukai naꞌan puꞌu zii, unao<br />

kizi kanadaꞌo san nao nii.”<br />

Iriba Jewnao​<br />

​mamishidaꞌazookan Jesus<br />

Aizii Jesus para dan dau naꞌan<br />

ĩꞌati kaika paꞌa umakoꞌo kan naa<br />

ĩꞌai, aonaa kizi ĩaita pan naꞌiam<br />

uruu. 37 Jesus shaꞌapa tan puꞌu<br />

padamata iriba umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan ĩawun zaꞌa, mazan upuꞌu<br />

zii aonaa ĩmishi dan uruu. 38 Ipai<br />

ushaꞌa pan kaika paꞌa, Prophet<br />

Isaiah kuwaa mishii nan naa<br />

wuruꞌu:<br />

“Nao ba nai, kanom mishida<br />

paaba ta nii wakuwaa?<br />

Kanom ati dii Naoba<br />

nai aida-kidan<br />

pamaꞌo za kan?” i<br />

39 Mazan aonaa ĩmishidaꞌa zon,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan, kaikapaꞌo<br />

koshan daꞌi Isaiah kiau zon<br />

ĩdauꞌa naꞌa:<br />

40 “Tomin karu isha daꞌa kan<br />

ĩawun kida,<br />

aonaa kizi ĩtuka pan.<br />

Naꞌiki udadara dan ĩnyuku nuu<br />

kida,<br />

aonaa kizi ĩaita pan.<br />

Aonaa zoobaba ĩwaꞌa tin<br />

Tomin karu idaꞌati,<br />

usaa baa kizi ĩdyaun.” j<br />

41 Isaiah kian kaika paꞌa,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aida-kidakari<br />

wai uꞌati naꞌa pam nii Jesus<br />

umana wunun dii naꞌi tiꞌo, naꞌiki<br />

uruꞌu naa ukaku waa pan udauꞌu.<br />

42 Mazan upuꞌu iriba kai naꞌa<br />

Jew nao zowau naa nao mishidaꞌo<br />

Jesus. Mazan ĩtarian idi<br />

Pharisee nao ai, aonaa kanom<br />

nii ĩkowaa dan bao koi nao ati<br />

pamishi dan dauꞌu, aonaa kizi<br />

ĩkasha nau-kao pabaoko painpan<br />

ai syna gogue k ii. 43 Tuu kii<br />

mana wun ĩnauda pan pidan nao<br />

nau baan paugaru, Tomin karu<br />

nau baan ai paugaru.<br />

i 12:38 Isaiah 53:1 j 12:40 Isaiah 6:10 k 12:42 syna­gogue: kabaun Jew nao baokopai<br />

napa-kizi. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


285<br />

JOHN 12​, ​13<br />

Jesus kaawan ukazannaataꞌanan<br />

pidannao<br />

44 Diiwaꞌo idaꞌan Jesus kian,<br />

“Ipai pidan mishi daꞌo raz õgaru,<br />

aonaa õgaru kari kao nan mani<br />

wuruꞌu umishi da niaz, dyuu daꞌo raz<br />

õgaru kapam wuruꞌu umishi da niaz.<br />

45 Naꞌiki ipai pidan tuka paꞌo raz<br />

õgaru, uruu tuka paꞌo kapam dyuudaꞌo<br />

raz õgaru. 46 Õgaru, õkaa wan<br />

kanada paꞌo nii imiꞌi baara san nao<br />

idaꞌati. Pidan mishi dan an õgaru,<br />

aonaꞌo nii unaꞌian maru taꞌo diꞌii.<br />

47 Naꞌiaꞌo ram pidan aba tan an<br />

õkuwaa, mazan aonaa uizoꞌa tin,<br />

aonaa õgaruꞌo nii mani kaboo taꞌo raz<br />

uruu oiaꞌo diꞌiti. Õkaa wan daꞌatiꞌi<br />

aonaa õkaboo taꞌa nan mani pidan nao<br />

oiaꞌo diꞌiti mazan õkazan naa taꞌa nan<br />

paꞌan ĩdyaun. 48 Pidan kasha daꞌo<br />

õgaru naꞌiki dikin ta paꞌo õpara dan,<br />

kai naꞌaꞌo raꞌa naa kaboota-kidaꞌo nii<br />

uruu oiaꞌo diꞌiti. Õpara da nuꞌo nii<br />

wuruꞌu kaboo taꞌo raz uruu pata kaꞌutin-karu<br />

diꞌiti, ama zada tokon donoꞌo<br />

naa! 49 Ushaꞌapa num kauꞌan, aonaa<br />

õai pan atiꞌo mani wuruꞌu õpara danuz,<br />

soo õdaru dyuu daꞌo raz õgaru,<br />

dyuu dan kawanaꞌa tiꞌo. 50 Naꞌiki<br />

õai tapa, wuruꞌu ukaki naori kidaz<br />

uruu kari kao nanuꞌo kakupa-kinai.<br />

Õkaku waa pan uꞌati, kaika paꞌa õdaru<br />

dyuu dan kawanaꞌa tiꞌo.”<br />

Jesus chikaan patominapakidaniinao<br />

kidiba<br />

13 1 Aizii baoko pain pauzokaru<br />

Passover Kamoon<br />

uaꞌii zii. Jesus aitapa kamoo<br />

kaa waꞌa kan naa aizii wuruꞌu,<br />

umako-kinaa niꞌi naa padaru diꞌiti,<br />

diꞌo raꞌa ama zada diꞌikiꞌi. Kari kaonan<br />

umarain pan papidanan nao,<br />

umarai napa ĩdyaun tuu kii, atii<br />

naꞌapa umawa kan.<br />

2 Wachuu pun dono Jesus aroopan<br />

patomi napa-kida nii nao tuma.<br />

Satan diꞌi tinapa-kida niꞌi naa Judas,<br />

Simon Iscariot daniz, marii kizi<br />

ukaa ka pan Jesus. 3 Jesus aitapa nii<br />

kai manai man Tomin karu taa nii<br />

paꞌati panyuku nuu maꞌo zaka-kinaa<br />

nii, pakaꞌiita-kinaa nii pashaꞌapatan<br />

ipai dau nuu daꞌu aimaa kan.<br />

Uaitapa pawaꞌa tin Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo naꞌiki ukiwan nii powaa iti<br />

Tomin karu diꞌiti koshan. 4 Uruu idi<br />

Jesus kadishi taꞌa kan paaro apa-kizi<br />

miisa diꞌiki, udaunaꞌan unaraka dan<br />

pachaa ki tan. l Udaunaꞌan uzaama tan<br />

towel naꞌiki upapida nuz pakonoon<br />

an. 5 Uruu dau naꞌan ukapo tan wunu<br />

basii zoꞌati, naꞌiki uchikaan naa<br />

patomi napa-kida nii nao kidiba.<br />

Udaunaꞌan uinoan ĩkidiba kida<br />

towel idi, upapida paniaz pakonoon<br />

an.<br />

6 Mazan ukaa wan Simon<br />

Peter idaꞌati, sariapa Peter kian<br />

uꞌati, “õNaobanaa, puchikaan nii<br />

õkidiba?”<br />

7 Jesus kian uꞌati, “Pugaru,<br />

aonaa puaita pan kai kanom wuruꞌu<br />

õshaꞌa paa paniaz, mazan puaita pan<br />

nii zii dii naꞌi tiꞌi.”<br />

8 Peter kian uꞌati, “Õgaru, aonaa<br />

naꞌa painim nii puchikaan õkidiba!”<br />

John<br />

l 13:4 pachaa­ki­tan: kamicha kaudauzo-kari wai, baꞌo ran paawa ati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 13<br />

286<br />

Mazan Jesus kian uꞌati, “Aonaan<br />

an õchikaan puki diba, aonaꞌo nii<br />

puzaama tin pan powaꞌa õꞌidaꞌati.”<br />

9 Simon Peter kian uꞌati, “Naoba<br />

nai, ukauꞌan aonaa puchikaꞌa naꞌa<br />

õkidiba kari kao nan! Mazan<br />

puchikaa mooko õkaꞌu, naꞌiki<br />

õzowau kapam!”<br />

10 Jesus kian, “Pidan kaoko paꞌoraꞌa<br />

naa, aonaꞌo raꞌa naa ukaniri ban<br />

wuruꞌu. Ukauꞌan aonaa kanom nii<br />

uchikai nan powaꞌa zii, soo uchikaan<br />

nii pakidi baꞌa naa kari kao nan. Ipai<br />

unao, aonaꞌo raꞌa naa ukaniri ban.<br />

Soo kai naꞌa bau daꞌapa unao biiꞌi<br />

kaniri baꞌo.” 11 (Jesus aitapa niꞌi naa<br />

kanomaꞌo nii kaaka paa paugaru.<br />

Uruu idiꞌo ukia nuz, “Ipai unao,<br />

soo kai naꞌa bau daꞌapa unao biiꞌi<br />

kaniri baꞌo.”)<br />

12 Uipaian dau naꞌan pachi kaan<br />

ĩkidiba kida, Jesus moroko dan<br />

naa pakami chan, naꞌiki usaka natan<br />

powaa iti miisa diꞌiti. Uruꞌu<br />

naa upishaan ĩdyaun, “Uaitapa<br />

kanom wuruꞌu õshaꞌapa taꞌa kaniaz<br />

uꞌati?” ukian. 13 “Unao dako tan<br />

õgaru, ‘Tiichaa’ oo ‘Nao ba nai’ kii.<br />

Naꞌa paꞌo mishi mana wun wuruꞌu<br />

õgaruz. 14 Õgaru uNaobanaa naꞌiki<br />

uTiichaan. Mazan upuꞌu õchikaan<br />

ukidiba kida. Ukauꞌan, naꞌapaꞌa naa<br />

paꞌi uchi kaa uiri ban kidiba kida<br />

kapam. 15 Õshaꞌapa tan aimaa kan,<br />

unao tamaka pan niꞌo. Naꞌapaꞌa naa<br />

ushaꞌa pata õshaꞌapa tan kawan unao<br />

ati. 16 Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz:<br />

Aonaa naꞌiaꞌo ram poi torui umanawunun<br />

panao ba naa ai. Aonaa<br />

naꞌiaꞌo ram pidan dyuuda-kari waiz<br />

ukaku waa paꞌa nan, umana wunun<br />

Jesus chi­kaan Peter kidiba (13:14)<br />

dyuu daꞌo ai paugaru. 17 Aizii<br />

uaita pan an kai kapa kidaꞌo raꞌa,<br />

konau kiaꞌo nii mana wun unao,<br />

ushaꞌapa tinan an ukawanaꞌati.<br />

18 “Mazan õkadako tina nuz aonaa<br />

ipai unao dauaꞌo mani. Õai ta pa nii<br />

shaꞌa paꞌo ram kaduz kida pidannao<br />

õzaa ma ta nii. Mazan kai naꞌa<br />

saada-kari waiz kida Tomin karu<br />

Para dan idaꞌa kaika paꞌa: ‘Õminaroo<br />

pan tominan õtaruba nii.’<br />

Uruu mishiin-kinaa niꞌo wuruꞌu<br />

ushaꞌapa nuz naꞌapa. 19 Õkowaadan<br />

uꞌati kanomaꞌo nii shaꞌapa,<br />

ushaꞌa pan uaꞌii zii. Aizii ushaꞌapaꞌa<br />

kan donoꞌo naa, umishi dan<br />

nii ‘Õgaru wuruꞌu.’ 20 Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />

õkia nuz: Naꞌiaꞌo ram pidan<br />

konau kiaꞌo udapaa pan õdyuu da nii,<br />

õgaru kapam wuruꞌu udapaapaniaz;<br />

naꞌiki naꞌiaꞌo ram pidan<br />

konau kiaꞌo udapaa pan õgaru,<br />

dyuu daꞌo raz õgaru kapam wuruꞌu<br />

udapaapa niaz.”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


287<br />

JOHN 13<br />

Jesus kowaadan kanomaꞌo nii<br />

shaꞌapan paꞌati<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:20-25;<br />

Mark 14:17-21; Luke 22:21-23)<br />

21 Jesus kian dau naꞌan naꞌapa,<br />

tuu kii udopian panyuku nuu ii,<br />

uruu idi aonaꞌa naa udiza paꞌa kan<br />

papara dan, ukian ĩꞌati, “Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />

õkia nuz: Bau daꞌapa pidan<br />

unao bii ikiꞌo zaa mata-kidan nii<br />

õgaru õtaruba nao ati.”<br />

22 Utomi napa-kida nii nao awunuuaa<br />

kan paꞌati aaka, aonaa ĩaita pan<br />

kanom dauꞌa tiꞌo wuruꞌu unaꞌapa nuz.<br />

23 Bau daꞌapa Jesus tomi napa-kidanii,<br />

tawuruꞌu umarain paniaz, Jesus<br />

dazaba aꞌo usaka nata pan udono.<br />

24 Ukauꞌan Simon Peter sawaan pakaꞌu<br />

uꞌati. “Pupishaa uruu kanom wuruꞌu<br />

shaꞌapa taꞌo niꞌo raz dikau daꞌo aimaakan<br />

kaika paꞌa,” ukian.<br />

25 Uruꞌu naa umao napa dan<br />

pazowau Jesus idaꞌati, naꞌiki ukian,<br />

“Nao ba nai, kanom dauaꞌo mana wun<br />

wuruꞌu pupara da nuz?”<br />

26 Jesus kian, “Õdamo tan nii bread<br />

kaꞌuz uu diꞌiti, udaunaꞌan kanom ati<br />

õtaa nuzu, uruu wuruꞌu zaa matakidaꞌo<br />

niꞌo raz õgaru.” Uruꞌu naa Jesus<br />

zaama tan bread naꞌiki udamo tanuzu<br />

kaꞌuz uu diꞌiti, utaa nuzu Judas<br />

ati, Simon Iscariot daniz. 27 Sariapa<br />

Judas zaama tan dono wuruꞌu bread,<br />

Satan moro tinaꞌa kan naa uruu. Uruꞌu<br />

naa Jesus kian Judas ati, “Kadiman<br />

zoobaba pushaꞌa pata wuruꞌu<br />

pushaꞌ apa taꞌa zoo niaz!”<br />

28 Aizii aroo pai naouz utuma,<br />

aonaa ĩaita pan kanom niꞌo Jesus<br />

naꞌapa nuz uꞌati. 29 Judas taa pan idi<br />

ĩpuraa tan, baꞌo rai nao zauda-kidan<br />

Jesus dyuuda nii utorian aimaa kan<br />

ĩkai waan nii Baoko pai napa-kizai ii.<br />

Baꞌo rai nao itiiman, Jesus dyuuda nii<br />

utaan aimaa kan pata kaꞌu tinai nao<br />

ati.<br />

30 Judas zaama tan dau naꞌan<br />

bread, ukodi taꞌa kan naa ĩꞌai paniba<br />

iti. Uruu dono ama zada maru taꞌakaꞌo<br />

raꞌa naa.<br />

31 Judas makoꞌo kan dau naꞌan,<br />

Jesus kian, “Aizii Dao nai ora Aokazi<br />

Ikiꞌo umana wunun aida-kaoaꞌa naa<br />

wuruꞌu, naꞌiki uruu idaꞌanaꞌo nii<br />

Tomin karu umana wunun aidi nan.<br />

32 Aizii Tomin karu umana wunun<br />

aidi nan an Uruu idaꞌan, ukauꞌan<br />

Tomin karu aidan nii pidan nao ati<br />

naꞌa pam Dao nai ora Aokazi Ikiꞌo<br />

umana wunun. Naꞌiki kaiꞌo niꞌi naa<br />

uaida nuz.<br />

33 “Õdai nao, aonaꞌo niꞌi naa<br />

õnaꞌan tomu nuꞌiki unao tuma. Õkiauzon<br />

kawan Jew nao ati, naꞌapa õkian<br />

uꞌati aizii: udawa tan nii õgaru, mazan<br />

aonaa turuu umakon õmakopakizi<br />

iti. 34 Ukauꞌan õtaan unao ati<br />

paꞌinaꞌo kakinao rii: umarain paaka.<br />

Naꞌapa õmarain pau zon kawan unao,<br />

naꞌapa paꞌi mana wun umarainpaaka.<br />

35 Umarain paa kan an, ipaiꞌo<br />

nii pidan nao aita pan unao mishiꞌo<br />

õpida nan nao.”<br />

Jesus kowaadan Peter ati, utaapakidan<br />

nii paaitapan paugaru<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:31-35;<br />

Mark 14:27-31; Luke 22:31-34)<br />

36 Simon Peter pishaan<br />

uruu, “Nao ba nai, naꞌitiꞌo ram<br />

pumakoꞌo zon?”<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 13​, ​14<br />

288<br />

Jesus kian uꞌati, “Naꞌitiꞌo ram<br />

õmakon, aonaa turuu pudaꞌan pan<br />

õgaru aizii, mazan pudaꞌan pan nii<br />

zii dii naꞌi tiꞌi.”<br />

37 Peter kian uꞌati, “Nao ba nai,<br />

kan dii nii mazan aonaa turuu<br />

õdaꞌan pan pugaru kai? Õgaru turuu<br />

õmawa kan pugaru dikin ii!”<br />

38 Jesus kian uꞌati, “Pukaꞌiita<br />

mooko puꞌitii man pumawa kan<br />

õgaru dikin ii? Mishiꞌo kai wuruꞌu<br />

õkia nuz puꞌati: Kuruku kaꞌaran pan<br />

uaꞌii, idiki nauꞌo nii pukian pidan nao<br />

ati aonaa puaita pan õgaru.”<br />

Jesus uruu dunapo​<br />

​Tominkaru diꞌitiꞌo<br />

14 1 Jesus kian patomi napakida<br />

nii nao ati, “Aonaa<br />

paꞌi unyuku nuu ukashaꞌo raꞌa naꞌa!<br />

Umishi dapa Tomin karu; umishida<br />

õgaru kapam. 2 Kai naꞌa iriba kabaun<br />

nazoo kida õdaru dapu ii. Ukauꞌan<br />

õmakon naa wuruꞌu õsaa baꞌa nan<br />

naa uwiizi nii. Aonaan an mani<br />

unaꞌa pan, aonaa mani õkowaadan<br />

uꞌati naꞌapa. 3 Aizii õsaa baan<br />

dau naꞌan uwiizi nii, õwaꞌa tin nii<br />

koshan unao dauꞌati, turuu kizi<br />

unaꞌian õtuma kapam õnaꞌii-kizi<br />

ii. 4 Unao, uai tapa nii dunapo õmakokizi<br />

itiꞌo raz.”<br />

5 Aizii Thomas kian uꞌati,<br />

“Wanao ba naa, aonaa waaita pan<br />

naꞌitiꞌo ram pumakoꞌo zon. Naꞌapam<br />

nii mooko waaita pan dunapo<br />

naꞌitiꞌo?”<br />

6 Jesus kian, “Õgaru wuruꞌu<br />

dunapoz, õgaru wuruꞌu mishiꞌo raz,<br />

naꞌiki õgaru wuruꞌu kakupa-kinaiz.<br />

Soo õgaru idaꞌan turuu kaawa-karu<br />

õdaru diꞌiti. 7 Aizii unao, uaitapan<br />

an õgaru, uaita pan nii õdaru<br />

kapam. Aizii wuru diꞌikiꞌi uaita paꞌa<br />

naa naꞌiki utuka paꞌa naa uruu.”<br />

8 Philip kian uꞌati, “Wanao ba naa,<br />

putukapa-kida waꞌati puDaru, uruu<br />

turuaꞌo nii waꞌati.”<br />

9 Jesus kian, “Kotuaꞌiki õmashaapan<br />

unao tuma, mazan upuꞌu zii<br />

mooko aonaa puaita pan õgaru,<br />

mishii Philip? Ipai pidan tuka paꞌoraz<br />

õgaru, uruu tuka paꞌo kapam<br />

õdaru wuruꞌu. Mazan naꞌapa diꞌi<br />

naa kai wuruꞌu, ‘Putukapa-kida<br />

waꞌati puDaru,’ pukia nuz? 10 Aonaa<br />

mooko pumishi dan, õgaru naꞌiki<br />

õDaru, bau daꞌa paꞌo waunao? Kuwai<br />

kida õkowaa daniaz unao ati, aonaa<br />

õꞌidaꞌaꞌo mani õtoman. ÕDaru,<br />

mashaa paꞌo raz õꞌidaꞌa, uruu paꞌan<br />

wuruꞌu shaꞌa paa paꞌo raz pakau dinkizi<br />

kida õgaru idaꞌan. 11 Umishida<br />

õgaru naꞌiki õDaru, bau daꞌa paꞌo<br />

waunao õkia nuz. Oo, umishida<br />

paꞌi õDaru shaꞌapa taniaz umanawun<br />

kidaꞌo aimaa kan õgaru idaꞌan.<br />

12 Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz: Ipai<br />

pidan mishi daꞌo õgaru, ushaꞌapatan<br />

nii õshaꞌa paapa nii kaduz kida<br />

kapam. Naꞌiki ushaꞌapa tan nii<br />

powaꞌaꞌo zii umana wunun kida,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan õmakon naa<br />

õDaru diꞌiti wuruꞌu. 13 Upishaan an<br />

õgaru kanom dauꞌati kari kao nan,<br />

õpida nan naoun idi unao, õshaꞌapatan<br />

nii uꞌati. Naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo nii<br />

uDani aida-kidan pidan nao ati<br />

paDaru umana wunun. 14 Upishaan<br />

an õgaru kanom dauꞌati kari kao nan,<br />

õpida nan naoun idi unao; õshaꞌapatan<br />

nii uꞌati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


289<br />

JOHN 14<br />

Jesus taan nii Kaimanaꞌo Doronaa<br />

15 “Umarain pan an õgaru,<br />

uizoꞌati pan nii õkaki naori kida.<br />

16 Õpishaan nii õDaru naꞌiki utaan<br />

nii unao ati baꞌo ran Min kaꞌui<br />

kaki nao taꞌo nii unao, naꞌiki karikao<br />

nanuꞌo nii unaꞌau zon unao<br />

tuma. 17 Uruu Kai manaꞌo Doro naa<br />

tomi napa-kidaꞌo nii unao mishiꞌo<br />

Tomin karu dauaꞌo. Mazan mamishida-kainao<br />

pidan nao, aonaa turuu<br />

ĩzaama tan uruu pamin kaꞌu nii,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaa ĩtukapan<br />

naꞌiki aonaa ĩaita pan uruu.<br />

Mazan unao, uaitapa paꞌan uruu,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan, kai naꞌaꞌo uruu<br />

unao tuma, naꞌiki kari kao nanuꞌo nii<br />

unaꞌau zon unao idaꞌa.<br />

18 “Aonaꞌo nii õwaꞌa kan unao,<br />

mau danii wai waꞌaka-kao kawan;<br />

õkaa wan nii powaa ati uꞌidaꞌati.<br />

19 Kadima naꞌo niꞌi naa pidan nao<br />

matukapa kan õgaru. Mazan unao<br />

utuka pan nii paꞌan, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan õkaku pan nii powaa iti<br />

koshan, ukauꞌan unao ukaku pan<br />

nii kapam õkaku pan idi. 20 Aizii<br />

uruu dono, uaita pan nii õgaru naꞌiki<br />

õdaru bau daꞌa paꞌo waunao. Aizii<br />

unao naꞌiki õgaru, naꞌa paꞌo manawun<br />

bau daꞌa paꞌo pidan kawan.<br />

21 “Naꞌiaꞌo ram pidan abataꞌo<br />

naꞌiki izoꞌati paꞌo õkaki naori<br />

kida, uruu wuruꞌu marain paꞌo raz<br />

õgaru. Õdaru marain pan nii pidan<br />

marain paꞌo raz õgaru; aizii õgaru,<br />

õmarain pan nii uruu kapam naꞌiki<br />

õai tapa-kidi nan nii uꞌati.”<br />

22 Judas kian uꞌati (aonaa Judas<br />

Iscariot mani), “Nao ba nai, naꞌapam<br />

nii puai dan pumana wunun<br />

waunao ati kari kao nan, baꞌo rai nao<br />

ati aonaꞌo nii mooko puaida-kidan?”<br />

23 Jesus kian uꞌati, “Pidan<br />

marain paꞌo õgaru, uizoꞌati pan nii<br />

õpara dan, naꞌiki õDaru marainpan<br />

nii uruu. Wawaꞌa tin nii uruu<br />

idaꞌati naꞌiki wamashaa pan nii<br />

utuma. 24 Mazan naꞌiaꞌo ram pidan<br />

aonaꞌo umarain pan õgaru, aonaa<br />

uizoꞌa tin õpara dan kida. Wuruꞌu<br />

kuwai kidaz, unao aba taniaz, aonaa<br />

õtoma nii mani kari kao nan, õDaru<br />

paꞌan wuruꞌu dyuu daꞌo raz õkakuwaa<br />

pan naꞌapa.<br />

25 “Õkowaa dan uꞌati kai kapa<br />

kidaꞌo raꞌa õnaꞌan puꞌu zii utuma.<br />

26 Wuruꞌu Min kaꞌui, Kai manaꞌo<br />

Doro naaz, õDaru dyuu dan niꞌoraz<br />

uꞌidaꞌati õgaru aipan ati; uruꞌo<br />

nii paꞌan tomi napa-kida unao<br />

ipai õkuwaa kida dauꞌu, naꞌiki<br />

unyuku nuu-kidan nii unao ati ipai<br />

dau nuu daꞌu wuruꞌu õkuwaa kidaz.<br />

27 “Õwaꞌa kan unao tuma kaimanaꞌo<br />

nyuku nui; soo õgaru turuu<br />

õtaan naꞌa paꞌo. Aonaa daꞌi sannao<br />

taan kawa nuꞌo mani õtaan<br />

nyuku nui kai manan. Aonaa paꞌi<br />

unyuku nuu kashaꞌo raꞌa naꞌa oo<br />

utarii dinaꞌa naꞌa. 28 Õkowaa danii<br />

shaꞌatii uꞌati, ‘Õmakon niꞌi<br />

naa õdaru diꞌiti, mazan õkaa wan<br />

nii koshan powaa ati.’ Umishiin<br />

an mani umarain pan õgaru,<br />

ukonau kii mani õmakon idiꞌi naa<br />

õDaru diꞌiti, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

umana wunuꞌo õgaru ai wuruꞌu<br />

uruuz. 29 Õkowaa dan naa uꞌati kai<br />

kanomaꞌo nii shaꞌapa, ushaꞌa pan<br />

uaꞌii zii; aizii ushaꞌa pan donoꞌo<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 14​, ​15<br />

290<br />

naa uaita pan nii õkuwaa mishiin.<br />

30 Aonaꞌo niꞌi naa õpara di nan<br />

tomu nuꞌiki utuma, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan waꞌatiꞌi naa wuruꞌu diꞌo raꞌa<br />

ama zada baaraꞌaꞌo raz nao ba nai.<br />

Mazan aonaa ukaꞌii tan pamashaatan<br />

õgaru. 31 Mazan õshaꞌa pata<br />

paꞌan ipai aimaa kan õdaru dyuudan<br />

kawanaꞌati õgaru, pidan nao<br />

aitapa-kinaa nii mishiꞌo õmarainpan<br />

uruu.<br />

“Aizii, wamakoꞌo naa.”<br />

Paoribai kadunaa manawun<br />

15 1 “Õgaru wuruꞌu mishiꞌo raz<br />

paori bai kadu naa, naꞌiki<br />

õDaru saa baa pauzo paori bai baawu.<br />

2 Ipaiꞌo nii uduku tan paori bai waoda<br />

kida aonaꞌo raz ĩkaa kan. Mazan kaakaꞌo<br />

raz kida usaa baan nii paꞌan,<br />

aonaa kizi kazama kaꞌo nii ukaduꞌu,<br />

naꞌiki mado waaka kizi koshan ukaakan.<br />

3 Unao, saa baaꞌaka-kari waiꞌi<br />

naa õkuwaa idaꞌan. 4 Pakawan paꞌi<br />

uzaama ti napa õꞌidaꞌati, õzaamatin<br />

pan nii uꞌidiꞌiti kapam. Aonaa<br />

paori bai waoda kaa kan paai pan ati<br />

kari kao nan, soo uzaama tin pan an<br />

pakadu naa idaꞌati. Unao naꞌa paꞌo<br />

kapam, aonaa ukaꞌii tan ushaꞌapatan<br />

kai manaꞌo aimaa kan uai pan<br />

ati kari kao nan. Soo uzaama tin pan<br />

an õꞌidaꞌati.<br />

5 “Õgaru wuruꞌu paori bai kadunaaz.<br />

Aizii unao, uwaoda kida<br />

kawa nuꞌo. Pidan nao, karikao nanuꞌoraz<br />

ĩnaꞌan õꞌidaꞌa, õgaru naꞌapa<br />

õnaꞌan nii ĩꞌidaꞌa, ĩnao shaꞌapatan<br />

niꞌi naa dobata kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan. Unao, aonaa ukaꞌii tan<br />

ushaꞌapa tan aimaa kan uꞌidaꞌa karikao<br />

nan, soo õkamin kaꞌu tan an unao.<br />

6 Mazan pidan aonaꞌo raz unaꞌan<br />

õꞌidaꞌa, uawuꞌuta-kao niꞌi naa, naꞌiki<br />

umari rin niꞌi naa ama zada ii, naꞌapa<br />

paori bai waoda awuꞌuta-kari wai<br />

mari rin kawan. Udaunaꞌan ukasabaꞌuka-kao<br />

naꞌiki ukaboota-kaoaꞌa<br />

naa tikazi wuꞌiti. 7 Mazan unao,<br />

unaꞌan an pakawan õꞌidaꞌa, naꞌiki<br />

umishida pan an õpara dan kida,<br />

turuu utoriin pan kanom dauꞌati<br />

kari kao nan, naꞌiki utaa-kao nii<br />

uꞌati. 8 Kaika paꞌo idaꞌanaꞌo wuruꞌu<br />

õDaru umana wunun aida-kidakaoaz:<br />

Unao shaꞌa paa pan idaꞌan<br />

dobata kai man kidaꞌo aimaa kan,<br />

naꞌiki naꞌa paꞌo idaꞌan utukapa-kidinan<br />

õpida nan nao unao. 9 Naꞌapa<br />

õDaru marain pan kawan õgaru,<br />

naꞌapa õmarain pan kapam unao.<br />

Uzaama ti napa pakawan õꞌidaꞌati,<br />

õmarai napa kizi unao. 10 Uizoꞌati pan<br />

an õkaki naori kida, pakawa nuꞌo nii<br />

õmarain pan unao, naꞌapa õizoꞌatipan<br />

kawan õDaru kaki naori kida,<br />

naꞌiki pakawan umarain pan õgaru.<br />

11 “Õkowaa dan uꞌati ipai kaikapa<br />

kidaꞌo raꞌa, unao konau kii kizi<br />

naꞌapa mana wun õgaru konau kian<br />

kawan, naꞌiki aonaa kizi kanom<br />

towau daꞌuan ukonau kian.<br />

12 “Aizii kai kapa õkaki nao riꞌi,<br />

umarain paaka, naꞌapa mana wun<br />

õmarain pan kawan unao. 13 Aonaa<br />

naꞌiaꞌo ram pidan kamarain panuꞌo<br />

powaꞌa zii wuru aiaꞌa, pidan<br />

kashaa paꞌo raz pazowii-kao papaonaru<br />

nao kazan naa tin-kinaa nii.<br />

14 Õpao naru nao unao, uizoꞌati pan<br />

an õkaki naori kida. 15 Aonaꞌa naa<br />

õdako tan unao õpoi toru nao nii,<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


291<br />

JOHN 15​, ​16<br />

ushaꞌapa num kauꞌan poi torui, aonaa<br />

uaita pan naꞌa paꞌo ram panao ba naa<br />

shaꞌa pain pan. Mazan õdako tan<br />

unao õpao naru nao nii, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan ipai õkowaa dan uꞌati<br />

õabata nii kida õDaru diꞌiki. 16 Aonaa<br />

uai pan atiꞌo mani uzaama tinan<br />

õꞌidaꞌati; õgaru aipan atiꞌo paꞌan<br />

unao zaama tinan. Ukauꞌan õgaru<br />

aipan atiꞌo unao makon ushaꞌapataꞌa<br />

nan dobata kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan. Naꞌiki kari kao nan kizi<br />

ushaꞌa paa pan naꞌa paꞌo aimaa kan.<br />

Uzaama tin pan idi õꞌidaꞌati, õDaru<br />

taan nii unao ati kanom kari kaonan<br />

upishaan an uꞌati. 17 Ukauꞌan<br />

kai kapa õkaki naori unao atiꞌi:<br />

‘Umarain paaka.’<br />

Jesus diꞌitiinao zaamatinpan<br />

toꞌora-kizaitapa-kao<br />

18 “Pidan nao toꞌora-kizai ta pan<br />

an unao, unyuku nui tapa naꞌapaꞌo<br />

ĩtoꞌora-kizai ta pau zon õgaru.<br />

19 Umashaa pan an mani naꞌapa imiꞌi<br />

baara san nao mashaa pan kawan,<br />

ĩmarai napa mani unao pairi ban nao<br />

nii. Mazan õaipa naꞌa tiꞌo uzaamatinan<br />

õꞌidaꞌati. Ukauꞌan, aonaa imiꞌi<br />

baara san naouꞌu naa mani unao;<br />

uruu idiꞌo pidan nao toꞌora-kizaita<br />

pan unao. 20 Udiꞌi tapa õkia nuz<br />

uꞌati kaika paꞌa: ‘Aonaa naꞌiaꞌo ram<br />

poi torui umana wunun panao ba naa<br />

ai.’ Kai naꞌa antamiki tainao õgaru,<br />

naꞌa paꞌo nii ĩanta miki tan unao<br />

kapam; mazan kai naꞌa baꞌo rai nao<br />

izoꞌa tiꞌo õpara dan, ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />

nii ĩizoꞌa tin upara dan kapam.<br />

21 “Pidan nao shaꞌapa tan nii<br />

unao naꞌapa, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

uzaama tin pan idiꞌo õꞌidaꞌati. Mazan<br />

ĩnao, aonaa ĩaita pau zon wuruꞌu<br />

dyuu daꞌo raz õgaru. 22 Aonaan<br />

an mani õkaa wan daꞌatiꞌi naꞌiki<br />

aonaan an mani õkaku waa pan<br />

ĩꞌati, aonaa mani ĩꞌoian kai naa bati<br />

nan padamata. Mazan aizii, ‘aonaa<br />

waaita pan oiaꞌo wuruꞌu naꞌa paꞌo raz,’<br />

aonaa turuu ĩkian. 23 Pidan toꞌorakizai<br />

ta paꞌo õgaru, ĩtoꞌora-kizai ta pan<br />

õDaru kapam wuruꞌu. 24 Aonaan<br />

an mani õshaꞌapa tan ĩawun zaꞌa<br />

ĩmatuka pauzo kanii pidan shaꞌapatan<br />

kida, aonaa mani padamata<br />

ĩꞌoian kai naa ba ti nan. Mazan aizii,<br />

ĩtukapa niꞌi naa õshaꞌapa tan naꞌa paꞌo,<br />

mazan upuꞌu zii ĩtoꞌora-kizai ta pan<br />

bao kopa waunao, õgaru naꞌiki<br />

õDaru. 25 Mazan naꞌa paꞌo idaꞌan,<br />

ĩkaki naori naa mishii nan: ‘Ĩtoꞌorakizai<br />

ta pan õgaru madiwau tapaka<br />

kari kao nan,’ kiaꞌo raz usaa din pan.<br />

26 “Kaawaꞌo nii Min kaꞌui, uruu<br />

Kai manaꞌo Doro naa, uruu kai naaba<br />

taꞌo mishiꞌo kuwai Tomin karu<br />

dauaꞌo. Õdyuu dan nii uwaꞌa tin<br />

õDaru diꞌiki unao idaꞌati, naꞌiki<br />

uruꞌo nii kaku waapa õdauꞌan.<br />

27 Aizii unao, ukaku waa pan nii<br />

õdauꞌu kapam, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

unao naꞌaꞌo õtuma õsaka di nan diꞌiki<br />

õtomi napa tin-kidan pidan nao.<br />

16 1 “Õkowaa da niꞌi naa<br />

uꞌati kai kapa kidaꞌo raꞌa,<br />

uruu aonaa kizi umuu di naꞌa kan<br />

umishida pan ai. 2 Uiriban nao<br />

kasha nauan nii unao syna gogue<br />

kida iki, uchoo chii pan ai ĩtuma.<br />

Naꞌiki kai naꞌaꞌo niꞌi naa kamoo kaawan,<br />

uruu dono pidan nao zowian<br />

an unao, ĩꞌitii man kai manaꞌo nii<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 16<br />

292<br />

aimaa kan wuruꞌu pashaꞌapa taniaz<br />

Tomin karu ati. 3 Pidan nao shaꞌapatan<br />

nii unao naꞌapa, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan aonaa ĩaita pau zon õDaru, oo<br />

õgaru. 4 Mazan õkowaa da niꞌi naa<br />

uꞌati kai kapa kidaꞌo raꞌa. Ukauꞌan<br />

uruu kamoo kaa wan donoꞌo naa,<br />

unyuku nui ta pan nii õkuwaa naꞌapa<br />

kidaꞌo dauaꞌo raz. Õsaka di nan diꞌiki<br />

õtomi napa-kidan unao, aonaa<br />

õkowaa dau zon uꞌati naꞌapa kidaꞌo,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan õnaꞌan idi zii<br />

utuma.<br />

Kaimanaꞌo Doronaa kaudin-kizi<br />

5 “Mazan aizii õkiwan niꞌi naa<br />

powaa iti dyuu daꞌo raz õgaru diꞌiti.<br />

Mazan aonaa naꞌiaꞌo ram zoobaba<br />

unao pishaan õgaru naꞌitiꞌo ram<br />

wuruꞌu õmakoꞌo zoo nuz. 6 Õkowaadan<br />

idi zii uꞌati kaika paꞌo raꞌa, uruu<br />

idi unyuku nuu kashaꞌo ran naa.<br />

7 Mazan mishiꞌo kai wuruꞌu õkianuz:<br />

Aonaꞌo nii Min kaꞌui kaa wan<br />

uꞌidaꞌati, soo õmakon an. Ukauꞌan<br />

kai manaꞌo nii mana wun unao<br />

ati wuruꞌu õmako nuz. Mazan<br />

õmakon an, õdyuu dan niꞌi naa<br />

uruu unao idaꞌati. 8 Aizii ukaa wan<br />

dono, ukainaa ba tan nii pidan nao<br />

ati naꞌa paꞌo ram mana wun oiaꞌo;<br />

naꞌiki, naꞌa paꞌo ram mana wun ĩdiꞌitapan<br />

kai manaꞌo; naꞌiki naꞌa paꞌo ram<br />

mana wun ĩdiꞌita pan Tomin karu<br />

kowaa dan oiaꞌo pata kaꞌuta-kao.<br />

9 Panaꞌiti kari kao nan ĩdiꞌita pan<br />

oiaꞌo, ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />

ĩmishidaꞌa zon õgaru. 10 Panaꞌiti<br />

kari kao nan ĩdiꞌita pan kai manaꞌo,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan õmakon nii<br />

powaa iti õDaru diꞌiti, naꞌiki aonaꞌo<br />

nii powaꞌa utuka pan õgaru. 11 Naꞌiki<br />

panaꞌiti kari kao nan ĩdiꞌita pan patakaꞌu<br />

tin-karu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

Tomin karu pata kaꞌu ta niꞌi naa naoba<br />

nai diꞌo raꞌa ama zada baaraꞌaꞌo raz.<br />

12 “Kai naꞌa dobata zii õkowaadaꞌa<br />

zoo nii uꞌati padamata, mazan<br />

doba taꞌo niꞌi naa mana wun wuruꞌu<br />

õkuwaaz, aonaꞌo nii ukaꞌii tanuz.<br />

13 Mazan Kai manaꞌo Doro naa kaawan<br />

nii, uruu mishiꞌo ukuwaa<br />

Tomin karu dauaꞌo. Uruu aipan atiꞌo<br />

niꞌi naa uaita pan mishiꞌo kuwai<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo. Aonaꞌo nii<br />

ukaku waa pan paꞌidaꞌa kari kao nan,<br />

mazan ukaku waa pan nii paaba ta nii<br />

dauꞌu, naꞌiki ukowaa dan nii unao ati<br />

kanom kidaꞌo nii shaꞌapa dii naꞌi tiꞌi.<br />

14 Uruꞌo nii kainaa bata õmana wunun,<br />

ukowaa dan idaꞌan kanom dii<br />

õgaru, naꞌiki naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />

õkuwaaz. 15 Õkowaa dau zon ipai<br />

aimaa kan õDaru dauꞌu, aizii naꞌapaꞌo<br />

nii kapam Kai manaꞌo Doro naa<br />

kowaa dan uꞌati ipai õgaru dauꞌan,<br />

naꞌiki naꞌa pam õkiau zon.”<br />

Kashaꞌora-karu​<br />

​konaukii-karu uaꞌii<br />

16 Jesus kian, “Masakau daꞌu<br />

dau naꞌan aonaꞌo niꞌi naa utuka pan<br />

õgaru powaꞌa, mazan masakau daꞌu<br />

uruu dau naꞌan utuka pan nii õgaru<br />

koshan.”<br />

17 Aizii kai naꞌa utomi napa-kidanii<br />

nao bii ikiꞌo, ĩkian pairi ban ati<br />

kida, “Naꞌa paꞌo ram dauꞌa tiꞌo ukianuz,<br />

‘Masakau daꞌu dau naꞌan aonaꞌo<br />

niꞌi naa utuka pan õgaru powaꞌa,<br />

mazan masakau daꞌu uruu dau naꞌan<br />

utuka pan nii õgaru koshan;’ naꞌiki<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


293<br />

JOHN 16<br />

naꞌa paꞌo ram dauꞌa tiꞌo dii, ‘ushaꞌapanum<br />

kauꞌan õmakon naa powaa<br />

iti wuruꞌu õDaru diꞌiti,’ ukia nuz?”<br />

18 Aonaa ĩmashaa dan ĩpishau taa kan,<br />

“Naꞌa paꞌo ram dauꞌa tiꞌo dii wuruꞌu,<br />

‘Masakau daꞌu dau naꞌan,’ ukia nuz?<br />

Aonaa waaita pan kanom dauaꞌo<br />

ukadako tinan,” ĩkian.<br />

19 Jesus aitapa ĩpishaaꞌa zon<br />

paugaru, uruu idi ukian ĩꞌati, “Õkian<br />

kaika paꞌa: ‘Masakau daꞌu dau naꞌan<br />

aonaꞌo niꞌi naa utuka pan õgaru,<br />

mazan masakau daꞌu uruu daunaꞌan<br />

utuka pan nii õgaru koshan.’<br />

Mishii, uruu dauꞌa tiꞌo upishau taakan?<br />

20 Mishiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz<br />

uꞌati: Uzaa dan nii naꞌiki diiwaꞌo<br />

nii umuraa pan, baꞌo rai nao konaukian<br />

puꞌu. Kiwiin zii ukashaꞌo ran<br />

nii, mazan uruu dau naꞌan ukonaukian<br />

nii. 21 Zuna kau dani paꞌa zon<br />

dono, kashaꞌora kowas onyuku nuu<br />

okaziwa pan kamoo kaa wan idiꞌi<br />

naa, mazan okau dani pan daunaꞌan,<br />

aonaꞌa naa onyuku nui tapan<br />

pakaziwa pau zon. Soo okonaukian<br />

naa paꞌan, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan korai dao naa sodi shaka tan<br />

idi. 22 Naꞌa paꞌo kawa nuꞌo wuruꞌu<br />

unao baiaa paniaz: kai unyuku nuu<br />

kashaꞌora-kida, mazan õtuka pan nii<br />

koshan daꞌi unao, naꞌiki uruu dono<br />

ukonau kian nii, naꞌiki aonaꞌo nii<br />

kanom mashaa tan ukonau kii tinan.<br />

23 “Aizii uruu dono, aonaꞌo niꞌi<br />

naa kanom nii upishaan zii õgaru<br />

aimaa kan dauꞌati. Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />

õkia nuz uꞌati: Upishaan<br />

an õDaru kanom kari kao nan<br />

dauꞌati, utaan nii uꞌati õpida nannaoun<br />

idi unao. 24 Aonaa zoobaba<br />

upishaan uruu kanom kari kao nan<br />

dauꞌati, õpida nan naoun idi unao.<br />

Upishaa, Tomin karu taan nii uꞌati<br />

upishaa nii. Uruu kai manai man kizi<br />

ukonau kii tinan.<br />

25 “Õkaku waa pau zon uꞌati diꞌitinapa-kinai<br />

kuwai idaꞌan diꞌo raꞌa<br />

aimaa kan kida dauꞌaꞌa. Mazan kainaꞌaꞌo<br />

niꞌi naa kamoo kaa wan, aizii<br />

uruu dono aonaꞌo niꞌi naa õkakuwaa<br />

pan powaꞌa diꞌi tinapa-kinai<br />

kuwai idaꞌan, mazan õpara dan<br />

nii sariapa kizi pidan nao uaitapan<br />

õkuwaa õdaru dauaꞌo. 26 Uruu<br />

dono, turuaꞌo niꞌi naa upishaan<br />

uruu aimaa kan dauꞌati, õꞌuu idaꞌan,<br />

õpida nan naoun idi unao; aonaa<br />

kanom nii õpishaan zii õDaru unao<br />

ati, 27 ushaꞌapa num kauꞌan, õDaru<br />

marai napa nii unao. Umarain pan<br />

unao, ushaꞌapa num kauꞌan unao<br />

marain pan idiꞌo õgaru, naꞌiki unao<br />

mishi dan idi uruu diꞌikiꞌo õwaꞌa tin.<br />

28 Mishi, õwaꞌa tin õDaru diꞌikiꞌo,<br />

imiꞌi baara ati. Aizii õmakon niꞌi naa<br />

imiꞌi baara iki, õkiwan naa õDaru<br />

diꞌiti.”<br />

29 Uruꞌu naa utomi napa-kidanii<br />

nao kian uꞌati, “Aizii, uruu zii<br />

pupara dan kai naa ba ti nan, aonaa<br />

pukai waan diꞌi tinapa-kinai kuwai.<br />

30 Aizii watukapa, puaitapa mishi<br />

ipai aimaa kan; turuu pudakoꞌa tin<br />

pupi shaa-kao uaꞌii zii aimaa kan<br />

dauꞌati. Ukauꞌan aizii wamishida<br />

puwaꞌa tin Tomin karu diꞌiki.”<br />

31 Jesus kian ĩꞌati, “Uruu zii<br />

umishi dan? 32 Kai naꞌiki kamoo<br />

waꞌatin, aizii uruu kamoꞌo naa<br />

wuruꞌu kaa waꞌo raz, uruu dono<br />

panaꞌi ti napu kidaꞌo nii uma kooda-<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 16​, ​17<br />

294<br />

nai nan, ukidoo pan nii õꞌai udapu<br />

iti kida, uwaꞌa kan nii õgaru õbaꞌoran<br />

tin. Mazan aonaa õbaꞌo ran tinaꞌo<br />

mana wun mani õgaru, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan õDaru kari kao nanuꞌo<br />

unaꞌau zon õtuma. 33 Õkowaa dan<br />

unao ati aimaa kan kai kapa kidaꞌoraꞌa,<br />

unyuku nuu konau kii-kinaa nii,<br />

uzaama tin pan idi õꞌidaꞌati. Diꞌo raꞌa<br />

ama zada baa raꞌaꞌa, ubaiaa pan nii<br />

kashaꞌo raꞌo. Mazan umaꞌo za ka dapa<br />

unyuku nuu! Õgaru, õwazoo ta niꞌi<br />

naa diꞌo raꞌa ama zada baaraꞌaꞌo<br />

kashaꞌora kidaꞌo aimaa kan!”<br />

Jesus toriinpan papidanannao ati<br />

17 1 Jesus kakuwaa pan<br />

dau naꞌan patomi napa-kidanii<br />

nao ati, uawunuu pan doko iti<br />

naꞌiki uruꞌu naa utoriin pan.<br />

“ÕDaru, aizii kaa waꞌa naa<br />

kamoo. Putukapa-kida pidannao<br />

ati puDani umana wunun,<br />

utukapa-kida kizi ĩꞌati pumanawunun<br />

kapam. 2 Pugaru aipan<br />

atiꞌo ukazowau ta pan ipai<br />

pidan nao, utaa kizi kari kaonanuꞌo<br />

kakupa-karu ipai wunao<br />

atiꞌi, puzaa ma tin-kida nii naouz<br />

uꞌidaꞌati. 3 Kaika paꞌo wuruꞌu<br />

karikao nanuꞌo raz kakupa-karu<br />

ikoda-kao: pidan nao aita pan<br />

idaꞌan soo bau daꞌapa pugaru<br />

mishiꞌo Tomin karu, naꞌiki<br />

ĩaita pan idaꞌan õgaru, Jesus<br />

Christ, pudyuu daniaz imiꞌi<br />

baara ati. 4 Õtukapa-kidaꞌa naa<br />

imiꞌi baaraꞌaꞌo pidan nao ati<br />

pugaru umana wunun, õshaꞌapatan<br />

idaꞌan ipai pudyuu da nii<br />

õshaꞌapa tan. 5 Õdaru, marii<br />

õtukapa-kao umana wunuꞌo nii<br />

aizii, naꞌapa õtuka pauzo-kao<br />

kawan pugaru tuma ama zada<br />

tominan uaꞌii zii.<br />

6 “Õai tapa-kida niꞌi naa<br />

pukaduz wunao atiꞌi, putaa niinaouz<br />

õꞌati diꞌo raꞌa ama zada<br />

baara ainao bii iki. Pupida nannao<br />

ĩdyaun naꞌiki putaa nii nao<br />

õꞌati ĩdyaun, naꞌiki ĩizoꞌa tipa<br />

pukaki naori. 7 Aizii ĩaita paꞌa<br />

naa, ipai aimaa kan putaa nii<br />

õꞌati, pugaru diꞌikiꞌo wuruꞌu.<br />

8 Õkowaa daꞌa naa pukuwaa<br />

ĩꞌati, naꞌiki ĩzaa mata kai manaiman<br />

panyuku nuu itiz. Ĩaitapa<br />

õwaꞌa tin pugaru diꞌikiꞌo naꞌiki<br />

ĩmishida pudyuu da nii õgaru.<br />

9 “Aonaa õtoriin pan ipai<br />

pidan nao ati, mazan õtoriin pan<br />

wunao atiꞌi putaa nii naouz õꞌati,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan pupidanan<br />

nao paꞌan ĩdyaun. 10 Ipai<br />

õpida nan nao, pupida nan nao<br />

kapam ĩdyaun. Ukauꞌan ipai<br />

pupida nan nao õpida nan nao<br />

kapam ĩdyaun. Ĩnao idaꞌanaꞌo<br />

nii õmana wu nun aitapa-kao.<br />

11 Aizii, aonaꞌo niꞌi naa õnaꞌan<br />

imiꞌi baaraꞌa, kadima naꞌo niꞌi<br />

naa õmakon puꞌidiꞌiti. Mazan<br />

õpida nan nao, ĩnaꞌan nii zii imiꞌi<br />

baaraꞌa. ÕDaru, kai manaꞌo<br />

mana wun, puka zan naa tapa paꞌi<br />

wunaouꞌu putaapa-kida nii naouz<br />

õꞌati. Ĩnyuku nuu patumaaka<br />

kizi paꞌati aaka, pugaru naꞌiki<br />

õgaru nyuku nuu patumaakan<br />

kawan. 12 Õnaꞌan dono zii<br />

ĩtuma imiꞌi baaraꞌa, õkazannaa<br />

tapa ĩdyaun, pakawan kizi<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ĩmashaa pan pupida nan nao nii.<br />

Õkazan naa tapa ĩdyaun, aonaa<br />

naꞌiaꞌo ram waziwa dinan, soo<br />

bau daꞌapa pidan waziwa dinaꞌo<br />

niꞌo raz aita-kao, naꞌa paꞌo idaꞌan<br />

kizi saada-kari waiz kida puparadan<br />

mishii nan.<br />

13 “Aizii kadima naꞌo niꞌi naa<br />

õmakon puꞌidiꞌiti. Õtoriin pan<br />

ĩꞌati kaika paꞌa õnaꞌan puꞌu zii<br />

ĩtuma imiꞌi baaraꞌa, ĩnyukunuu<br />

konau kii kizi kai manai man<br />

naꞌapa õnyuku nuu konau kian<br />

kawan mana wun. 14 Õkowaadaꞌa<br />

naa pukuwaa ĩꞌati, naꞌiki<br />

uruu idi baꞌo ran pidan nao<br />

kasha nau-kidan ĩdyaun. Ĩkashanau-kida-kao,<br />

ushaꞌapa num<br />

kauꞌan õgaru kawa nuꞌo ĩdyaun,<br />

aonaa ĩdiꞌitin pan baꞌo rai nao<br />

diꞌitin pan kawan. 15 Õtoriin pan,<br />

aonaa õai pan mani pusoꞌo tan<br />

ĩdyaun diꞌo raz ama zada baara<br />

ikiꞌi, mazan õpishaan paꞌan<br />

puka zan naa tapan ĩdyaun Satan<br />

ai. 16 Õgaru, aonaa õdiꞌitin pan<br />

imiꞌi baara san nao diꞌitin pan<br />

kawan. Ĩnao naꞌapa kapam<br />

ĩdiꞌitin pan õgaru kawan, aonaa<br />

imiꞌi baara san nao kawan mani.<br />

17 Pusaa baa ĩdyaun puꞌidi waunao<br />

nii, puaitapa-kidan idaꞌan<br />

ĩꞌati mishiꞌo mana wun puparadan.<br />

Pupara dan, uruu mishiꞌo<br />

mana wun. 18 Pudyuu dan kawan<br />

õgaru imiꞌi baara ati, naꞌapa<br />

õdyuu dan ĩnao kapam ama zada<br />

kawanaꞌati. 19 Kai manai man<br />

õtaai nan puꞌati ĩnao dikin ii,<br />

turuu kizi ĩnao kapam taai nan<br />

kai manai man puꞌati.<br />

295<br />

JOHN 17<br />

20 “Aonaa ĩnao ati mani karikao<br />

nan õtoriin pan, mazan<br />

õtoriin pan baꞌo rai nao ati<br />

kapam, mishi dai nao niꞌoraz<br />

õgaru, paaba tan idaꞌan<br />

õdauaꞌo kuwai õpida nan nao<br />

idaꞌan. 21 Õtoriin pan ĩꞌati, marii<br />

kizi ĩbau daꞌapa tan panyukunuu,<br />

naꞌapa pugaru naꞌiki<br />

õgaru bau daꞌapata pan kawan<br />

wanyuku nuu. ÕDaru, naꞌapa<br />

pugaru bau daꞌapa tin pan õgaru<br />

idaꞌati, naꞌiki õgaru baudaꞌapa<br />

tin pan pugaru idaꞌati,<br />

naꞌapa kizi ĩnao bau daꞌapa tinpan<br />

waunao idaꞌati, pidan nao<br />

mishida kizi pugaru wuruꞌu<br />

dyuu daꞌo raz õgaru. 22 Õtaa nii<br />

umana wun-karu ĩꞌati naꞌapa<br />

putaan kawan õꞌatiz, marii<br />

kizi ĩbau daꞌa pa ta pan panyukunuu,<br />

naꞌapa pugaru naꞌiki<br />

õgaru bau daꞌapata pan kawan<br />

wanyuku nuu. 23 Kai naꞌa ĩnyukunuu<br />

ii õgaru; naꞌiki kai naꞌa<br />

õnyuku nuu ii pugaru. Marii kizi<br />

kai manai man ĩbau daꞌa pa ta pan<br />

panyuku nuu, baꞌo ran pidan nao<br />

aitapa-kinaa nii, pugaru wuruꞌu<br />

dyuu daꞌo raz õgaru. Naꞌiki<br />

pumarai napa nii mishi dai naouz<br />

õgaru naꞌapa pumarain pan<br />

kawan õgaru.<br />

24 “ÕDaru, naꞌiam õgaru,<br />

naꞌii õai pan õtuma wuruꞌu<br />

putaa nii naouz õꞌati, ĩtukapa<br />

kizi õmana wu nun, wuruꞌu<br />

putauzo niaz õꞌati pumarainpan<br />

idi õgaru ama zada tominan<br />

uaꞌii. 25 Kai manaꞌo mana wun<br />

õdaru, aonaa pidan nao aita-<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 17​, ​18<br />

296<br />

pau zon pugaru. Mazan õgaru,<br />

õai ta pa nii pugaru, naꞌiki<br />

õtomi napa-kida nii nao ĩaitapa<br />

pudyuu da nii õgaru. 26 Õkai naabata<br />

niꞌi naa ĩꞌati kanom kaduz<br />

pugaru, naꞌiki kari kao nanuꞌo<br />

nii õkai naa baa pan ĩꞌati kanom<br />

kaduz pugaru. Ĩmarain paaka<br />

kizi naꞌapa pumarain pan kawan<br />

õgaru, turuu kizi õzaama tin pan<br />

ĩnao diꞌiti kapam.”<br />

Soldyaanao zaamataꞌanan Jesus<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:47-56;<br />

Mark 14:43-50; Luke 22:47-53)<br />

18 1 Jesus toriin pan daunaꞌan<br />

paDaru ati, umakon<br />

naa patomi napa-kida nii nao tuma<br />

Kidron Waꞌo baza itinapu. Kainaꞌaꞌo<br />

daꞌi paori bai baawu naꞌii,<br />

naꞌitiꞌi naa Jesus moro tan patominapa-kida<br />

nii nao tuma. 2 Judas,<br />

kaaka paꞌo niꞌo raz uruu taru bai nao<br />

ati, uai tapa nii kapam uruu amazada,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan, naꞌitiꞌo<br />

Jesus makouzon patomi napa-kidanii<br />

nao tuma. 3 Ukauꞌan naꞌitiꞌi naa<br />

Judas makon, unaꞌa kan bau daꞌapa<br />

utona zi naa soldyaa nao. Naꞌiki<br />

watch man tapai nao Tomin karu Dapu<br />

bii ikiinao kapam, ĩnao faadaa nao<br />

zowau naa nao naꞌiki Pharisee nao<br />

dyuuda nii nao. Ĩnaꞌa kapa nii mizaataaka-kinai<br />

kida. Aizii baꞌo rai nao<br />

ĩnaꞌa kapa nii palampan kida.<br />

4 Jesus aitapa niꞌi naa naꞌa pam<br />

nii ĩshaꞌa paa pan paugaru. Uruu idi<br />

uwaꞌa tiꞌi kan ĩꞌidaꞌati, naꞌiki ukian<br />

ĩꞌati, “Kanom uai pan?”<br />

5 “Jesus, Nazareth san,” ĩkian<br />

uꞌati.<br />

“Õgaru uruu,” Jesus kian ĩꞌati.<br />

(Judas, kaaka paꞌo raz uruu,<br />

naꞌiaꞌa naa ĩtuma.) 6 “Õgaru uruu,”<br />

Jesus kian idi ĩꞌati, sariapa ĩdandanaaꞌa<br />

kan, naꞌiki ĩdorau tan imiꞌi<br />

baara iti.<br />

7 Powaꞌa koshan Jesus pishaan<br />

ĩdyaun, “Kanom uai pan?”<br />

“Jesus, Nazareth san,” ĩkian uꞌati<br />

koshan.<br />

8 Jesus kian ĩꞌati, “Õkii shaꞌatii<br />

uꞌati, ‘Õgaru uruu.’ Umishiin<br />

an õgaru udawata pan, ukauꞌan<br />

marinaꞌa wunaouꞌu õtumai naouz.”<br />

9 (Ukian ĩꞌati naꞌapa, upara dan<br />

mishiin-kinaa niꞌo utoriin pan<br />

donoꞌo raz. “Õdaru, aonaa bau daꞌapa<br />

õwazi waan wuruꞌu putaa nii naouz<br />

õꞌati,” ukia nuz.)<br />

10 Aizii Simon Peter, unaꞌa kapanii<br />

marii. Usoꞌo taꞌa kan pakin naa<br />

aiazu, naꞌiki saꞌu kan Umana wunuꞌo<br />

Faadaa poitoru tain diwaꞌora antanpuꞌo,<br />

wao taꞌaka. Malchus kiaꞌo uꞌuu<br />

wuruꞌu poi toruiz. 11 Jesus kian Peter<br />

ati, “Pusha kada pumarian powaa iti<br />

pakin naa zoꞌiti! Puꞌitii man aonaꞌo<br />

nii õbaiaa paꞌa zon kashaꞌo raꞌo, õdaru<br />

taa niaz õbaiaa pan nii?”<br />

Jesus naꞌaka-kao Annas diꞌiti<br />

12 Aizii, soldyaa naouz naꞌiki<br />

ĩzowau naa, naꞌiki watch mantapai<br />

nao Tomin karu Dapu,<br />

ĩzaama taꞌa kan naa Jesus naꞌiki<br />

ĩdoꞌo taꞌa kan naa ukaꞌu kida. 13 Ĩnaꞌakan<br />

uruu Annas diꞌiti kiwiin zii.<br />

Annas, uruu Caiaphas imado kozu.<br />

Aizii Caiaphas, uruu Umana wunuꞌo<br />

Faadaa uruu dono, 14 naꞌiki uruu<br />

kiaꞌo raz kiwiin zii Jew nao zowau-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


297<br />

JOHN 18<br />

naa nao ati kaika paꞌa: “Kai manaꞌo<br />

nii mana wun bau daꞌa paꞌo pidan<br />

mawa kan an ipai pidan nao dikin ii.”<br />

Peter kian​<br />

​aonaa uaitapauzon Jesus<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:69-70;<br />

Mark 14:66-68; Luke 22:55-57)<br />

15 Simon Peter, naꞌiki baꞌo ran<br />

Jesus tomi napa-kida nii, ĩdaꞌanpan<br />

Jesus. Aizii baꞌo ra niz, uruu<br />

kai manai ma naꞌo Umana wunuꞌo<br />

Faadaa aita pan. Ukauꞌan morota<br />

koo towapa-kizai iti uruu Jesus<br />

tuma, Umana wunuꞌo Faadaa dapu<br />

iti. 16 Mazan Peter, unaꞌian paniinom<br />

ii, aonaa umoro tan. Aizii,<br />

baꞌo ra niz Jesus tomi napa-kida nii,<br />

kai manai manaꞌo raz Umana wunuꞌo<br />

Faadaa aita pan, umakoꞌo kan powaa<br />

iti naꞌiki upara daꞌa kan zunaaba ati,<br />

awunuu tapai baz panii nom, naꞌiki<br />

uruꞌu naa umorota-kidan Peter.<br />

17 Aizii zunaaba, awunuu tapai baz<br />

panii nom, okian Peter ati, “Pugaru<br />

õai ta pan dii diꞌi aꞌo raꞌa pidan tominapa-kida<br />

nii kapam?”<br />

“Aonaa,” Peter kian oꞌati.<br />

18 Aizii poi torui nao naꞌiki watchman<br />

tapai nao, ĩpuꞌu kada niꞌi naa<br />

tikazi naꞌii, ama zada wadidin idi,<br />

uruu naꞌiaꞌa naa ĩkadi shita pan<br />

ĩtanaa pan kida. Peter naꞌii kapam<br />

ukadi shita pan utanaa pan ĩtuma.<br />

Umanawunuꞌo Faadaa​<br />

​pishautan Jesus<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:59-66;<br />

Mark 14:55-64; Luke 22:66-71)<br />

19 Uruꞌu naa Umana wunuꞌo<br />

Faadaa pishaan Jesus, “Kanom nao<br />

putomi napa-kida nii? Kanom dauaꞌo<br />

putomi napa-kidan ĩdyaun?”<br />

20 Jesus kian uꞌati, “Kari kao nan<br />

õkaku waa pan, turuu kizi ipai pidannao<br />

aba tan õkuwaa. Kari kao nan<br />

õtomi napa-kidan pidan nao synagogue<br />

ii, naꞌiki Tomin karu Dapu ii.<br />

Aonaa naꞌa painim õdizapan õkuwaa<br />

pidan nao ai. 21 Kanom nii pupishaan<br />

õgaru? Pupishaa pidan nao aba tainao<br />

naꞌa pam õkian. Ĩnao, ĩaitapa<br />

naꞌa paꞌo ram õkiau zon.”<br />

22 Jesus para dan idi naꞌapa,<br />

bau daꞌapa watch man udazaba aꞌo<br />

kadishita pan, utaꞌi kaꞌa kan naa Jesus<br />

paawun baara ati. Ukian Jesus<br />

ati, “Kanom dyuu dan pudakoꞌatin<br />

Umana wunuꞌo Faadaa para dan<br />

naꞌapa.”<br />

23 Jesus kian uꞌati, “Puaita pan an<br />

õpara dan pozawa tan, puko waada<br />

ipai daꞌai nao pidan nao atiꞌi. Mazan<br />

puaita pan an õpara dan sakita pan,<br />

kanom niꞌi naa putaꞌi kaꞌa kan õgaru?”<br />

24 Udaunaꞌan Annas dyuu dan<br />

unaꞌaka-kao Caiaphas diꞌiti, Umanawunuꞌo<br />

Faadaa, pakawan ukaꞌu kida<br />

doꞌo tin pan.<br />

Peter powaꞌatan pakian pidannao<br />

ati, aonaa uaitapauzon Jesus<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:71-75;<br />

Mark 14:69-72; Luke 22:58-62)<br />

25 Aizii Peter, pakawan zii ukadishita<br />

pan naꞌii utanaa pan, uruꞌu naa<br />

upishaa-kao koshan, “Aonaa pugaru<br />

mani kapam utomi napa-kida nii nao<br />

tumaꞌo raz, mishii?”<br />

“Aonaa,” Peter kian.<br />

26 Naꞌaꞌo pidan, uruu kapam<br />

Umana wunuꞌo Faadaa poitoru,<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 18<br />

298<br />

naꞌiki uruu iriban tawuruꞌu Peter<br />

saꞌu kaniaz utain; ukian Peter<br />

ati, “Aonaa mooko pugaru mani<br />

tawuruꞌu õtuka paniaz utuma paoribai<br />

baawu ii, mishii?”<br />

27 “Aonaa,” Peter kian koshan.<br />

Unaꞌa pan dau naꞌan, uruꞌu naa<br />

kuruku kaꞌaran paꞌa kan.<br />

Jesus naꞌaka-kao​<br />

​Pilate kanaapu iti<br />

(Mat<strong>the</strong>w 27:1-2, 11-31;<br />

Mark 15:1-20; Luke 23:1-5; 13:25)<br />

28 Wakan kanaa nin Jesus<br />

naꞌaka-kaoaꞌa naa Caiaphas diꞌiki,<br />

Roman nao dapu naa itiꞌi naa. Aizii<br />

Jew nao, aonaa ĩmoro tan Roman nao<br />

dapu naa iti, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa ĩkaniribai naꞌa zon pakakinao<br />

ri naa kian kawanaꞌati, turuu<br />

kizi ĩaroo pan Passover Kamoon<br />

dono. m 29 Uruu idi, Pilate n koditan<br />

ĩꞌidaꞌati naꞌiki upishaan ĩdyaun,<br />

“Kanom mooko oiaꞌo nii diꞌo raꞌa<br />

pidan shaꞌapa tan, ukooto wapa-kidakinaa<br />

niizu?”<br />

30 Aizii ĩkian uꞌati, “Uruu dikinta<br />

pauzo kakinao rii, unaꞌa pan idiꞌo<br />

wanaꞌa kan uruu puꞌidaꞌati.”<br />

31 Pilate kian ĩꞌati, “Ushaꞌapa taꞌa<br />

naa uruu uai pan kawanaꞌati, ukakinao<br />

ri naa kawanaꞌati.”<br />

Jew nao kian uꞌati, “Waunao,<br />

aonaa Rome ikiꞌo kakinao rii taapadan<br />

wazowian pidan.” 32 Ushaꞌa pan<br />

naꞌapa, Jesus para dan mishiin-kinaa<br />

niꞌo, tawuruꞌu ukowaa da nuz naꞌapam<br />

nii pamawa kan.<br />

33 Pilate moro tan powaa iti<br />

Roman nao dapu naa iti. Uruꞌu<br />

naa udapada-kidan Jesus naꞌiki<br />

upishaa nuzu, “Pugaru mishi Jewnao<br />

nao ba naa king?” ukian.<br />

34 Jesus kian uꞌati, “Puaipan<br />

atiꞌo kai wuruꞌu pupishaa nuz õgaru<br />

naꞌapa? Oo baꞌo ran pidan nao<br />

kakuwaa pan idiꞌo puꞌati õdauꞌan?”<br />

35 Pilate kian uꞌati, “Õgaru,<br />

aonaa Jew mani. Pumin-Jewnnao<br />

naꞌiki faadaa nao zowau naa nao<br />

paꞌan wuruꞌu naꞌa kaꞌo raz pugaru<br />

õꞌidaꞌati. Kanom mooko wuruꞌu<br />

pushaꞌapa taniaz, putoꞌo rada-kinaa<br />

nii ĩdyaun?”<br />

36 Jesus, kian, “Õnao ba naitinapa<br />

nuz, aonaa imiꞌi baaraꞌaꞌo<br />

king nao nao ba nai-tin pan kaduz<br />

mani. Daꞌai nao nao ba nai-tin pan<br />

kawa nun an mani wuruꞌu õnao banai-tinapa<br />

nuz, mizaa taaka mani<br />

õpida nan nao, aonaa kizi Jew nao<br />

zowau naa nao zaama tan õgaru.<br />

Mazan aonaa daꞌaꞌo nii mani wuruꞌu<br />

õnao ba nai-tinapa nuz!”<br />

37 Pilate kian uꞌati, “Ukauꞌan,<br />

king wuruꞌu pugaruz?”<br />

Jesus kian, “Pugaru, pudako tan<br />

õgaru king nii. Naꞌa paꞌo niꞌo õshakatan,<br />

naꞌiki õkaa wan imiꞌi baara ati,<br />

õkaku waa paꞌa nan mishiꞌo dauꞌu.<br />

Naꞌiaꞌo ram pidan mishiꞌo idaꞌan tanpuꞌo,<br />

uruꞌo nii zaa mata õpara dan.”<br />

38 Pilate kian uꞌati, “Kanom<br />

mooko mishiꞌo nii?” Udaunaꞌan<br />

Pilate kodi tan koshan Jew nao<br />

idaꞌati, naꞌiki ukian ĩꞌati, “Aonaa<br />

m 18:28 Numbers 9:9-11 n 18:29 Pilate: uruu Judea Baara iaꞌo nao ba nai udono<br />

(uruu Rome ikiꞌo raz)<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


299<br />

JOHN 18​, ​19<br />

kanom dikau daꞌo nii arawu<br />

shaꞌapata nuꞌu, õkaboota-kinaa nii<br />

uruu oiaꞌo diꞌiti. 39 Mazan ipai wunu<br />

Passover Kamoon dono õkoditakidauzo<br />

nii unao aipan kawanaꞌati<br />

bau daꞌapa taraapa-kari wai pidan.<br />

Ukauꞌan, turuu õmuu dan unao<br />

aipan ati, Jew nao nao ba naa king<br />

kii-kizaiz?” ukian ĩꞌati.<br />

40 Uruꞌu naa ĩkada koꞌo kan<br />

diiwaꞌo idaꞌan, naꞌiki ĩkian uꞌati,<br />

“Aonaa arawu maniꞌi! Mazan waaiapan<br />

Barab bas paꞌan!” Aizii Barab bas<br />

uruu antamiki.<br />

Pilate kashaapa Jesus zowii-kao<br />

19 1 Uruꞌu naa Pilate dyuudan<br />

soldyaa nao baꞌizian<br />

tuu kii Jesus. 2 Soldyaa nao tinokan<br />

kai wada-karu, uruu idiꞌi naa<br />

ĩkakowam tan uruu. Udaunaꞌan<br />

ĩkakami chan tan uruu, wuzaꞌo<br />

kamicha idi, o 3 naꞌiki uruꞌu naa<br />

ĩwaꞌa tiꞌan pan uꞌidaꞌati, ĩtaꞌiiꞌ an pan<br />

uruu paawun baara ati, naꞌiki ĩkian<br />

uꞌati, “Pugaru King, umana wunuꞌo<br />

Jew nao nao ba naa!”<br />

4 Pilate kodi tan koshan, Jewnao<br />

kasa baꞌukinapa-kizi iti naꞌiki<br />

ukian ĩꞌati, “Aushaa uabata! Aizii<br />

õkodita-kidan niꞌi naa uruu unao<br />

idaꞌati, mazan õai pan uaita pan kaimanai<br />

man, aonaa kanom õiko dan<br />

oiaꞌo nii ushaꞌapa tan.” 5 Uruꞌu naa<br />

Jesus kodita-kida-kao, umoro ko dapa<br />

wuruꞌu kowa maiz kai wada-karu<br />

idiꞌo raz utoma-kao, naꞌiki wuzaꞌo raz<br />

kamicha. Uruꞌu naa Pilate kian ĩꞌati,<br />

“Aizii, diꞌi naa wuruꞌu pidanaz!”<br />

6 Aizii, faadaa nao zowau naa nao,<br />

naꞌiki watch man tapai nao tuka paꞌakan<br />

naa uruu, sariapa ĩkada kon<br />

diiwaꞌo idaꞌan, “Marii utauka-kao<br />

cross diꞌiti! Marii utauka-kao cross<br />

diꞌiti!”<br />

Naꞌiki Pilate kian ĩꞌati, “Unaꞌakaꞌa<br />

naa uruu, utauka kiziꞌi naazu<br />

cross diꞌiti. Õgaru, aonaa kanom<br />

õiko dan oiaꞌo nii ushaꞌapa tan.”<br />

7 Jew nao kian uꞌati, “Waunao,<br />

kai naꞌa wakaki naori naa, pidan naꞌapaꞌo<br />

marii uzowii-kao, udako tin pan<br />

idi Tomin karu Dani nii.”<br />

8 Aizii Pilate aba tan idi naꞌapam<br />

Jew nao kian, tuu kii utarian.<br />

9 Udaunaꞌan umorota-kidan koshan<br />

Jesus Roman nao dapu naa iti. Naꞌiaꞌa<br />

naa upishaan uruu, “Naꞌikim san<br />

mooko pugaru?” ukian uꞌati. Mazan<br />

aonaa Jesus dakoꞌa tin upara dan.<br />

10 Aizii Pilate kian uꞌati, “Kanom<br />

nii aonaa pudakoꞌa tin õpara dan?<br />

Õgaru, turuu õkazan naa tan pugaru<br />

puzowii-kao ai, naꞌiki turuu õtaukakidan<br />

pugaru cross diꞌiti.”<br />

11 Jesus kian uꞌati, “Aonaa turuu<br />

pushaꞌa pata-kidan õgaru, soo<br />

Tomin karu taapa dan an. Ukauꞌan,<br />

wuruꞌu pidan naꞌaka-kidaꞌo raz<br />

õgaru puꞌidaꞌati, powaꞌaꞌo zii manawun<br />

ushaꞌapa tan oiaꞌo puꞌai.”<br />

12 Pilate aba tan idi naꞌa pam ukian,<br />

utiwaan padamata naꞌa pam pakazannaa<br />

tan uruu. Mazan Jew nao kadakon<br />

uꞌati, “Puka zan naa tan an uruu,<br />

aonaa Caesar pao naru mani wuruꞌu<br />

pugaruz! Pidan dako tin paꞌo king nii,<br />

Caesar taruba wuruꞌu uruuz!”<br />

John<br />

o 19:2 wuzaꞌo kamicha: nao ba nai kamichan kaduz wuruꞌu naꞌa paꞌo raz uwuzan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 19<br />

300<br />

13 Pilate aba tan idi naꞌa pam Jewnao<br />

kian, uruꞌu naa ukodita-kidan<br />

koshan Jesus ĩꞌidaꞌati, naꞌiki uruu<br />

dau naꞌan usaka na tan pakoo toopauzo-kizi<br />

tabai idaꞌa, p paniba zoo<br />

diꞌii, Kuba Baara q kiaꞌo raz udakotakao.<br />

(Gabbatha, kiaꞌo udakota-kao<br />

Hebrew idaꞌan.) 14 Aizii uruu dono<br />

mao na paꞌa naa saki tapa kamoo,<br />

naꞌiki uruu dono min ziiwa tin-karu<br />

kamoo r wuruꞌu Passover dauꞌati.<br />

Uruꞌu naa Pilate kian Jew nao<br />

ati, “Diꞌi naa unao ba naa king!”<br />

15 Uruꞌu naa ĩkada koꞌo kan,<br />

“Marii uzowii-kao! Marii uzowiikao!<br />

Marii utauka-kao cross diꞌiti!”<br />

ĩkian.<br />

Naꞌiki Pilate kian ĩꞌati, “Uaiapa<br />

mooko õtauka-kidan unao ba naa<br />

king cross diꞌiti?”<br />

Aizii faadaa nao zowau naa nao<br />

kian uꞌati, “Soo Caesar, uruu baudaꞌapa<br />

wanao ba naa king!”<br />

16 Uruꞌu naa Pilate taan Jesus<br />

ĩꞌati, marii kiziꞌi naa soldyaa nao<br />

tau kan uruu cross diꞌiti.<br />

Jesus tauka-kao cross diꞌiti<br />

(Mat<strong>the</strong>w 27:32-44;<br />

Mark 15:21-32; Luke 23:26-43)<br />

Uruꞌu naa soldyaa nao<br />

naꞌakaꞌa kan naa Jesus, 17 Ukoditakida-kao<br />

donoi iki uwao da ta paꞌa naa<br />

pacrossan naa, naꞌiki unaꞌaka-kao<br />

Pidan-Zowau-Niwaꞌuz-naawa kiaꞌo<br />

ama zada dakota-kao diꞌiti. (Golgotha,<br />

kiaꞌo udakota-kao Hebrew<br />

idaꞌan.) 18 Naꞌiaꞌa naa ĩtau kan Jesus<br />

cross diꞌiti. Naꞌiki dyaꞌu tam pidannao<br />

tauka-kao udaza baꞌa, baꞌo ran<br />

cross kida diꞌiti. Bau daꞌapa taukakao<br />

udiwaꞌora anta napu, baꞌo ran<br />

tauka-kao uwasha baron anta napu.<br />

19 Pilate saada-kida nii Jesus dauaꞌo<br />

paranka daa raꞌa, naꞌiki utauka-kidanuzu<br />

cross paawaꞌa, doko atanapa<br />

Jesus zowau ai. “Jesus, Nazareth<br />

San, uruu King, Jew nao ati,” kiaꞌo<br />

wuruꞌu saada-kari waiz. 20 Iriba<br />

pidan nao aitaan wuruꞌu saadakari<br />

waiz, umao na pan idi donoi ati.<br />

Wuruꞌu usaada-kaoaz idikinau daꞌuꞌo<br />

parada-karu idaꞌanaꞌo, Hebrew<br />

idaꞌan, Latin idaꞌan, naꞌiki Greek<br />

idaꞌan. 21 Jew nao faadaan nao<br />

zowau naa nao kian Pilate ati, “Aonaa<br />

pusaa daꞌa naꞌa, ‘uruu King, Jew nao<br />

ati’ kii; mazan pusaada kaika paꞌa:<br />

‘Diꞌo raꞌa pidan kian, Õgaru King,<br />

Jew nao ati’ kii paꞌan.”<br />

22 Mazan Pilate kian ĩꞌati,<br />

“Kanom õsaada nii, aonaa turuu<br />

upanaꞌa dan.”<br />

23 Aizii soldyaa nao tau kan<br />

dau naꞌan Jesus cross diꞌiti, ĩzaamataꞌa<br />

kan naa ukami chan naꞌiki<br />

ĩbuu ta nuzu paminaꞌu tam kida,<br />

soldyaa nao zaa mata kizi pakawanaꞌati<br />

kida. Ĩzaa mata kapam<br />

ushoo ton zaꞌa baꞌi; aizii uruu tomakao<br />

aonaa naꞌiam ukano tin pan.<br />

24 Aizii ĩkian paꞌati aaka, “Diꞌo raꞌa<br />

p 19:13 tabai: nao ba nai nao sakana tauzo-kizi ĩkoo too pan dono. (Pilate sakanatan<br />

naꞌa, udiꞌita pan panaa don powaꞌa zii naꞌa pam nii pashaꞌapa tan Jesus.)<br />

q 19:13 Kuba Baara: paniba zoo, kuba idiꞌo utoma-kao. r 19:14 min­ziiwa­tin-karu<br />

kamoo: Uruu donoꞌo Jew nao min ziiwa tau zon panikan niꞌo Passover Kamoon dono.<br />

Wachuu pu nin, kamoo tipi taꞌa kan dau naꞌan, ĩnikauzo nuzu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


301<br />

JOHN 19<br />

shooto, aonaa washushuu daꞌa naꞌa.<br />

Wamaki nao tin aka, watukapa kizi<br />

kanomaꞌo nii zaa mata paꞌa nazu.”<br />

Ĩshaꞌa pata nuz aimaa kan naꞌapa,<br />

saada-kari waiz Tomin karu Para dan<br />

mishiin-kinaa niꞌo wuruꞌu:<br />

“Ĩbuu tan õkami chan kida<br />

pakawa naꞌati<br />

naꞌiki ĩmaki nao tinaꞌa kan<br />

õshoo ton dikin ii.” s<br />

Naꞌapa soldyaa nao shaꞌapa tan<br />

aimaa kan.<br />

25 Naꞌiaꞌo Jesus crossan naa<br />

dazaba ii, udaro kadishita pan paꞌinaozo<br />

tuma. Naꞌiaꞌo kapam ĩtuma<br />

Clopas dai aro Mary, naꞌiki Mary<br />

Magdala sanaa baz. 26 Jesus tukapan<br />

padaro, naꞌiki umarain paniaz<br />

patomi napa-kida nii kadishitapan<br />

odaza baꞌa. Ukian padaro ati,<br />

“Pudani niꞌi naa uruu!”<br />

27 Udaunaꞌan ukian patomi napakida<br />

nii ati, “Pudaro niꞌi naa oroo!”<br />

Naꞌikiꞌo raꞌa naa utaa pan oroo.<br />

Jesus mawakan<br />

(Mat<strong>the</strong>w 27:45-56;<br />

Mark 15:33-41; Luke 23:44-49)<br />

28 Jesus aita pan idi ipaiꞌi naa<br />

pashaꞌapa tan wuruꞌu Tominkaru<br />

aipaniaz pashaꞌapa tan;<br />

saada-kari waiz Tomin karu Paradan<br />

mishiin-kinaa nii, ukian,<br />

“Õmara dako.”<br />

29 Aizii uruu dono naꞌaꞌo boon<br />

zoꞌo pasaata-kari wai kibiaꞌo riwu nii.<br />

Uruu baoko iti ĩdamo tan sponge,<br />

naꞌiki ĩsawa da nuz Jesus dako<br />

iti, hyssop kadu naa saba idaꞌan.<br />

30 Usooso ka nuzu naꞌiki ukian, “Aizii<br />

ipaiꞌi naa õshaꞌapa tinan!” Aizii<br />

unaꞌa paꞌa kan dau naꞌan, uruꞌu naa<br />

usawiki-kidaꞌa kan pazowau, naꞌiki<br />

umanizo wan taꞌa kan naa.<br />

Jesus araduꞌu dakata-kao<br />

31 Aizii Jew nao zowau naa nao,<br />

aonaa ĩaipan tauka-kari wai nao<br />

naꞌian cross paawa ii atii kamoo<br />

tipi tan diꞌiti, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

uruu diꞌiki Sookapa-karu Kamoo<br />

saka di nan. Naꞌiki umana wunuꞌo<br />

Sookapa-karu Kamoo, Passover<br />

Kamoon wuruꞌu udonoꞌo raz. Uruu<br />

idi ĩpishaan Pilate marii kizi udyuudan<br />

cross paawa iainao tabaꞌu kida<br />

ramita-kao ĩmawaka kizi kadiman,<br />

uruu dau naꞌan turuu kizi ĩnanaa<br />

kida toka-kida-kao. 32 Uruꞌu naa<br />

soldyaa nao makon, naꞌiki ĩramitaꞌa<br />

kan naa Jesus dazaba ainao<br />

ĩtauka-kao tabaꞌu kida. 33 Mazan<br />

ĩkaa wan Jesus idaꞌati ĩtuka pan<br />

uruu mawa kaꞌa naa, uruu idi aonaa<br />

ĩrami tan utabaꞌu. 34 Mazan baudaꞌapa<br />

soldyaa daka taꞌa kan uruu<br />

paara duꞌu ati dima naꞌo pachipara<br />

rin idi, sariapa izai naꞌiki wunu<br />

shootaꞌa kan udakata-kizi nao iki.<br />

35 (Pidan tuka paꞌo raz kaika paꞌo<br />

shaꞌa pan, uruu wuruꞌu kaku waapaꞌo<br />

raz. Ukauꞌan turuu ukuwaa<br />

mishida-kao. Ukowaa dan wuruꞌu<br />

mishiꞌo raz kuwai turuu kizi unao<br />

mishi dan kapam.) 36 Diꞌo raꞌa aimaakan<br />

kida shaꞌa pan, saada-kari waiz<br />

Tomin karu Para dan mishiin-kinaa<br />

niꞌo wuruꞌu: “Aonaꞌo nii bau daꞌapa<br />

John<br />

s 19:24 Psalm 22:18<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 19​, ​20<br />

302<br />

uniwaꞌuz ramita-kao,” kiaꞌo raz usaadin<br />

pan. 37 Naꞌiki kai naꞌa koshan<br />

saada-kari wai Tomin karu Para dan<br />

idaꞌa kaika paꞌo raꞌa: “Pidan nao<br />

awunuu pan nii padaka ta nii diꞌiti,”<br />

kii.<br />

Jesus dida-kao dauaꞌo<br />

(Mat<strong>the</strong>w 27:57-61;<br />

Mark 15:42-47; Luke 23:50-56)<br />

38 Aizii naꞌapa kidaꞌo shaꞌa pan<br />

dau naꞌan, Joseph, Arima <strong>the</strong>a san<br />

pishaan naa Pilate Jesus nanaa<br />

dauꞌati, turuu kizi unaꞌaka nuzu<br />

naꞌiki udida-kiziꞌi naazu. (Wuruꞌu<br />

Joseph, uruu mishi daꞌo Jesus,<br />

mazan aonaa ukowaa dan baꞌoran<br />

pidan ati, utarian idi Jew nao<br />

zowau naa nao ai.) “Turuu punaꞌakanuzu,”<br />

Pilate kian dau naꞌan uꞌati;<br />

uruꞌu naa umakon naꞌiki unaꞌa kan<br />

naa Jesus nanaa. 39 Aizii, Nicode<br />

mus, tawuruꞌu makon kau zoz<br />

aiwakaꞌan Jesus diꞌii, uruu kapam<br />

mako Joseph tuma. Unaꞌaka 30 kilogram<br />

kasa rai, t myrrh naꞌiki aloes<br />

idiꞌo ukawi kiꞌita-kao. 40 Ĩnaouꞌu naa<br />

naꞌaka Jesus nanaa naꞌiki ĩpapi dan<br />

naaz barakaꞌo kamicha mada u kasarai-tin<br />

paꞌo idi. Naꞌa paꞌo Jew nao<br />

saa bau zon mawa kaꞌo, unaꞌaka-kao<br />

uaꞌii baara nai iti. 41 Aizii, Jesus<br />

zowii-kizi nao ii kai naꞌaꞌo daꞌi paoribai<br />

baawu. Naꞌiki kai naꞌaꞌo naꞌa<br />

paꞌinaꞌo kichada-kari wai baara nai,<br />

aonaꞌo zii ukai wauzo-kao. 42 Jew nao<br />

min ziiwau zon idi Passover Kamoon<br />

dauꞌati uruu dono, naꞌiki baara nai<br />

kainaꞌan idi naꞌii, naꞌiaꞌa naa ĩpaidaꞌa<br />

kan Jesus nanaa.<br />

Jesus kadishitan pamawaka-kizi iki<br />

(Mat<strong>the</strong>w 28:1-8; Mark 16:1-8;<br />

Luke 24:1-12)<br />

20 1 Ishawaka zii ama zada<br />

Sunday chaapiꞌiki, Mary<br />

Magdala sanaa baz kaa waꞌa kan<br />

naa Jesus baara naa ati. Otukapa<br />

zika daꞌaka-kaoaꞌa naa kuba baaranai<br />

tara taꞌaka-kinaoaz. 2 Uruꞌu<br />

naa odimaꞌa kan, okowaa daꞌa nan<br />

Simon Peter naꞌiki Jesus marainpaniaz<br />

patomi napa-kida nii ati.<br />

Okian ĩꞌati, “Naꞌaka-kaoaꞌa naa<br />

wanao ba naa nanaa pabaara naa iki,<br />

aizii aonaa waaita pan naꞌiam naa<br />

ĩshaꞌa pata nuzu!”<br />

3 Uruꞌu naa Peter naꞌiki baꞌo ran<br />

Jesus tomi napa-kidaniaz makon,<br />

ĩtuka paꞌa nan Jesus baara naa. 4 Baokopa<br />

dyaꞌu tam ĩdyaun dimapa<br />

ĩmakon naꞌiti. Mazan wuruꞌu baꞌo raniz,<br />

ukadi man dinaꞌa kan naa naꞌiki<br />

ukiwii taꞌa kan Peter ai, ukauꞌan<br />

kiwiin ukaa wan Peter ai baara nai<br />

iti. 5 Udawu kan, uawunuu taa-kidan<br />

kaꞌu naru nazo iti, utukapa mawakaꞌo<br />

watuu-kinao kamicha mada<br />

unazo ii; mazan aonaa umorotan<br />

naꞌiti. 6 Mazan Simon Peter<br />

kaa waꞌa kan udawuꞌ ati, sariapa<br />

umoro ta naa kan unazo iti. Utukapa<br />

wuruꞌu nanai watuu-kinaoaz kida<br />

kamicha mada naꞌii, 7 naꞌiki utukapa<br />

kapam wuruꞌu kamichaz Jesus<br />

zowau watuu-kinaoaz. Pakawan<br />

t 19:39 kasa­rai: pidan mawa kaꞌo kasaran naa. u 19:40 kamicha mada: linen kiaꞌo<br />

udakota-kao, kawinipi naꞌo. Uruu idiꞌo Jew nao watudau zon pidan mawa kaꞌo.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


303<br />

JOHN 20<br />

uwatu din pan naꞌiki panaꞌi ti napu<br />

wuru aiaꞌa baꞌo ran kamicha mada<br />

kidaz. 8 Udaunaꞌan, tomi napa-kidakari<br />

wai, kiwii niꞌo raz ukaa wan<br />

baara nai ati, umoro tan naa kapam<br />

kaꞌu naru nazo iti. Ukauꞌan utukapa<br />

naꞌiki umishida. 9 (Uruu dono aonaa<br />

zii ĩaita pan naꞌa paꞌo ram saada-kariwaiz<br />

Tomin karu Para dan idaꞌaꞌo raz,<br />

kadi shi taꞌo nii uruu pamawaka-kizi<br />

iki, kiaꞌo raz.)<br />

Jesus aidinan Mary​<br />

​Magdala sanaaba ati<br />

(Mat<strong>the</strong>w 28:9-10; Mark 16:9-11)<br />

10 Uruu dau naꞌan ĩkiwan naa<br />

powaa iti pamashaapa-kizi iti,<br />

wuruꞌu tomi napa-kida-kari wainaouz.<br />

11 Mazan Mary, onaꞌian<br />

zii okadi shita pan, ozaa dinan<br />

Jesus baara naa ii. Pazaa dan puꞌu,<br />

odawu kan naꞌiki omorota-kidan<br />

pazowau kaꞌu naru iti, oawu nuutaa-kidan<br />

unazoo. 12 Otukapa<br />

dyaꞌu tam angel nao naꞌii, baraka<br />

kidaꞌo ĩkami chan. Ĩsaka nata pan<br />

Jesus nanaa-dau nuz idaꞌa. Bau daꞌapaꞌo<br />

saka nata pan uzowau anta napu,<br />

naꞌiki baꞌo ran saka nata pan ukidiba<br />

anta napu. 13 Ĩkian Mary ati, “Kan dii<br />

nii puzaa dinan?”<br />

Okian ĩꞌati, “Ĩnaꞌa kan idi<br />

õNaobanaa diꞌikiꞌi, aizii aonaa õaita<br />

pan naꞌiam naa ĩshaꞌa pata nuzu!”<br />

14 Opara daꞌa kan dau naꞌan,<br />

okiwa-kiwaaꞌa kan padikin iti,<br />

otukapa pidan padaza baꞌa. Jesus<br />

padamata wuruꞌu kadi shita paꞌo raz,<br />

mazan aonaa oai ta pa nuzu. 15 Jesus<br />

kian oꞌati, “Kan dii nii puzaa dinan?<br />

Kanom pudawa ta pan?”<br />

Ozauda-kidan saa baa pauzo<br />

paori bai baawu wuruꞌu uruuz.<br />

Okian uꞌati, “Pugarun an wuruꞌu<br />

zika daꞌo raz uruu diꞌikiꞌi, puko waada<br />

õꞌati naꞌiam pushaꞌa pata nuzu,<br />

õnanaka kizi uruu powaa ati.”<br />

16 Upuꞌaꞌa naa Jesus dako tan<br />

oꞌuu, “Mary!” ukian oꞌati.<br />

Uruꞌu naa otanawa tinaꞌakan<br />

uꞌidaꞌati, naꞌiki okian uꞌati,<br />

“Rabboni!” (Hebrew idaꞌan,<br />

“Tiichaa,” kiaꞌo wuruꞌu.)<br />

17 Jesus kian oꞌati, “Manaꞌa<br />

puzaama ti naꞌa naꞌa õꞌidaꞌati,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaa zii<br />

õkiwan õdaru diꞌiti. Mazan pumako<br />

õꞌina wuzu nao diꞌiti, puko waa daꞌan<br />

õpara dan ĩꞌati. Pukii ĩꞌati, ‘Õkiwan<br />

naa õDaru naꞌiki õTominkarun<br />

diꞌiti wuruꞌu. Uruu ĩDaru naꞌiki<br />

ĩTominkarun kapam.’ ”<br />

18 Uruꞌu naa Mary Magdala<br />

sanaaba makon Jesus tomi napakida<br />

nii nao diꞌiti naꞌiki okowaa dan<br />

naa ĩꞌati patuka pan Nao ba nai, naꞌiki<br />

okowaa dan naa ĩꞌati naꞌa pam ukian.<br />

Jesus aidinan​<br />

​patominapa-kidaniinao ati<br />

(Mat<strong>the</strong>w 28:16-20;<br />

Mark 16:14-18; Luke 24:36-49)<br />

19 Uruu Sunday wachuu pu nin,<br />

Jesus tomi napa-kida nii nao baokopa<br />

tinan kabaun nazo ii. Ĩtarian<br />

idi Jew nao zowau naa nao ai ipai<br />

ĩdada ra da pan panii nom kida.<br />

Mashaꞌapa kiaka Jesus aidi nan ĩbii<br />

ii, naꞌiki ukian ĩꞌati, “Kai man utaapa<br />

unyuku nuu.” 20 Upara dan dau naꞌan<br />

naꞌapa, utukapa-kidan ĩꞌati potopotori<br />

daunizi pakaꞌu kida idaꞌaꞌo,<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 20​, ​21<br />

304<br />

naꞌiki paara duꞌu dakata-kizi nao.<br />

Ĩtuka pan idi wuruꞌu Nao ba naiz,<br />

tuu kii, tuu kii utomi napa-kida niinao<br />

konau kian. 21 Udaunaꞌan Jesus<br />

kian ĩꞌati koshan, “Kai man utaapa<br />

unyuku nuu. Õdaru dyuu dan kawan<br />

õgaru imiꞌi baara ati, ukauꞌan naꞌapa<br />

õdyuu dan kapam unao ama zada<br />

kawanaꞌati.” 22 Uipaian dau naꞌan<br />

papara dan, upoo tan panizo wan<br />

ĩꞌidaꞌati naꞌiki ukian ĩꞌati, “Õtaan<br />

Kai manaꞌo Doro naa uꞌati. 23 Ukauꞌan<br />

turuu ukian pidan ati, ‘Mari naꞌatakaoaꞌa<br />

naa uꞌoian,’ Tomin karu<br />

mari naꞌa taꞌa ka niꞌi naa kapam<br />

wuruꞌu pidan oianuz. Aonaan an<br />

umarinaꞌa tan pidan oian, aonaꞌo nii<br />

Tomin karu marinaꞌa tan kapamazu.”<br />

Jesus aidinan Thomas ati<br />

24 Thomas (Shamaan kiaꞌo baꞌoran<br />

uꞌuu), uruu kapam 12, Jesus<br />

tomi napa-kida nii bii ikiꞌo, aonaꞌo<br />

uruu nii ĩtuma Jesus aidi nan dono<br />

ĩꞌati. 25 Ĩkian uꞌati, “Watukapa nii<br />

Nao ba nai!”<br />

Thomas kian ĩꞌati, “Aonaꞌo nii<br />

õmishi dan utuka pan Nao ba nai, soo<br />

õtuka pan an zii poto potori daunizi<br />

ukaꞌu kida idaꞌa, naꞌiki õshaka dan<br />

an zii õkaꞌu shuwu naꞌiti, naꞌiki<br />

õshaka dan an zii õkaꞌu uara duꞌu<br />

dakata-kizi nao shaawa iti.”<br />

26 Bau daꞌapa soondii dau naꞌan,<br />

baoko paꞌo koshan Jesus tominapa-kida<br />

nii nao kabaun nazo ii.<br />

Uruu dono, naꞌaꞌa Thomas ĩtuma.<br />

Panii nom kida dadara din pan puꞌu<br />

padamata, Jesus naꞌiaꞌa naa uaidinan<br />

ĩbii ii. Ukian ĩꞌati, “Kai man<br />

utaapa unyuku nuu.” 27 Udaunaꞌan<br />

ukian Thomas ati, “Putukapa<br />

poto potori daunizi õkaꞌu kida<br />

idaꞌa, putaa pukaꞌu shuwu naꞌati;<br />

pusha kada pukaꞌu õara duꞌu dakatakizi<br />

nao shaawa iti. Aonaꞌa naa<br />

pumami shida kaꞌa naꞌa, mazan<br />

pumishi da paꞌa naa paꞌan!”<br />

28 Thomas kian uꞌati, “Pugaru<br />

õNaobanaa naꞌiki õTominkarun!”<br />

29 Jesus kian uꞌati, “Thomas,<br />

pumishida aizii, putuka pan idi<br />

õgaru? Konau kiaꞌo mana wun pidan<br />

mishi daꞌo raz pamatu kapa kan puꞌu.”<br />

Kanom niꞌo diꞌoraꞌa Kaarita​<br />

​Saada-kao<br />

30 Jesus shaꞌapata nii iriba<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan patominapa-kida<br />

nii nao awun zaꞌa, aonaa<br />

usaa din pan diꞌo raꞌa kaa rita idaꞌa.<br />

31 Mazan diꞌo raꞌa saada-kao, turuu<br />

kizi unao mishi dan Jesus, uruu<br />

wuruꞌu Christ, Tomin karu Dani;<br />

naꞌiki uruu maꞌo za kan idaꞌanaꞌo nii<br />

unao kaku pan, umishi dan idaꞌan<br />

uruu.<br />

Jesus aidinan Galilee Baara ii<br />

patominapa-kidaniinao ati<br />

21 1 Aizii uruu dau naꞌan,<br />

Jesus aidi nan koshan<br />

patomi napa-kida nii nao ati Tiberius<br />

Kari shiiz v danoma ii. Kai kapa aizii<br />

uaidi nan ĩꞌatiꞌi. 2 Aizii 7 utomi napakida<br />

nii nao baoko paꞌo udono: Simon<br />

Peter, Thomas (Shamaan kiaꞌo raz<br />

baꞌo ran uꞌuu), Nathanael (Galilee<br />

v 21:1 Tiberius Kari­shiiz: Galilee Kari shiiz kiaꞌo kapam udakota-kao.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


305<br />

JOHN 21<br />

Baara iaꞌo Cana sanaz), Zebedee<br />

dai nao, naꞌiki dyaꞌu tam baꞌo rainao<br />

Jesus tomi napa-kida nii nao.<br />

3 Simon Peter kian ĩꞌati, “Õmakoꞌozon<br />

wuruꞌu, õsairoo paꞌa nan.”<br />

Ĩkian uꞌati, “Wamakon nii<br />

putuma.” Uruꞌu naa ĩmakon<br />

utuma kanawa zoꞌan; mazan uruu<br />

aiwakaꞌan aonaa kanom ĩsairo tan.<br />

4 Chaapiꞌiki, kamoo kodi tan<br />

uaꞌii, naꞌiaꞌa naa Jesus kadishita pan<br />

unaawa ii, wunu dano maꞌa. Mazan<br />

utomi napa-kida nii nao aonaa ĩaitapan<br />

Jesus wuruꞌu kadi shita paꞌo raz.<br />

5 Jesus kian ĩꞌati, “Õpao naru nao,<br />

usai rota kopau?”<br />

Ĩkian uꞌati, “Aonaa kanom<br />

wasairo tan.”<br />

6 Mazan Jesus kian ĩꞌati,<br />

“Ukaboota usai ron ukana wan<br />

diwaꞌora anta napu, usai ro tan nii<br />

kopau.” Uruꞌu naa ĩkaboo tan pasairon,<br />

ĩsairota iriba, iriba kopau.<br />

Naꞌiki aonaꞌa naa ĩkaꞌii tan pasawatan<br />

pasai ron kanawa zoꞌati.<br />

7 Aizii Jesus tomi napa-kidaniaz,<br />

tawuruꞌu umarain paniaz, ukian<br />

Peter ati, “Nao ba nai uruu!” Simon<br />

Peter aba tan idi Nao ba nai uruu<br />

kii-karu, sariapa umoro ka daꞌa kan<br />

pakami chan (unaraka daꞌa ka nii<br />

pakami chan pasai roo pan idi), naꞌiki<br />

uzakaꞌu taꞌa kan naa wunu baoko<br />

iti, umakoꞌo zon idi kadiman<br />

Jesus diꞌiti. 8 Baꞌo rai nao utumainao<br />

kanawa idaꞌan zii ĩwaꞌa tin,<br />

ĩkozoota paa nan pasai ron pai daꞌoraz<br />

kopau idi. Aonaa muna poꞌo raꞌa<br />

naa mani ĩdyaun wuruꞌu wunu<br />

danoma ai, 100 meters mani<br />

umuna pon. 9 Ĩmaara tinan donoꞌo<br />

naa, ĩtukapa wiziꞌiꞌo tikazi tiriizi<br />

naꞌii naꞌiki kai naꞌa upaa waꞌa kopau<br />

kazi mata-kari wai, naꞌiki kai naꞌa<br />

bread udaza baꞌa. 10 Jesus kian<br />

ĩꞌati, “Unaꞌaka daꞌatiꞌi naꞌa paudaꞌum<br />

kari kao nan kopau, aiziꞌo raz<br />

uzaama taꞌa kan.”<br />

11 Simon Peter kiwaꞌa kan powaa<br />

iti, naꞌiki upai dinan kanawa zoꞌiti.<br />

Uruꞌu naa ukamin kaꞌu tan pairiban<br />

nao kozoo tan sairo unaawa ati.<br />

Paida wuruꞌu sairoz kopau tuꞌuz kida<br />

idi, 153 ipaiꞌi kaꞌo sairota-kari wai<br />

kopau: mazan sairo aonaa udadoobiꞌii<br />

nan, kopau iriban puꞌu padamata.<br />

12 Jesus kian ĩꞌati, “Waaroo paꞌa naa.”<br />

Aonaa naꞌiaꞌo ram utomi napa-kidanii<br />

nao papishaa nuzu kanom uruu.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan ĩaitapa kaimanai<br />

man Nao ba nai Jesus wuruꞌu.<br />

13 Jesus zaama tan bread naꞌiki uruꞌu<br />

naa utaa biꞌian ĩkawa naꞌa tiz; kopau<br />

naꞌapa kapam utaan ĩkawanaꞌati.<br />

14 Ukauꞌan, idikinau tan naa aizii<br />

wuruꞌu Jesus aidina nuz patominapa-kida<br />

nii nao ati, paka dishi tan<br />

dau naꞌan mawaka-karu diꞌiki.<br />

Jesus pishaan Peter<br />

15 Aizii ĩaroo pan dau naꞌan, Jesus<br />

kian Simon Peter ati, “Simon, John<br />

dani, mishiꞌo pumarain pan õgaru<br />

powaꞌa zii wunao aiꞌi?”<br />

Peter kian uꞌati, “Oo, Nao ba nai;<br />

puaitapa nii õmarain pan pugaru.”<br />

Jesus kian uꞌati, “Puawunuu tapa<br />

õpida nan nao, naꞌapa kaznizo dai nao<br />

awunuu tapa-kao kawan.”<br />

16 Powaꞌa koshan Jesus kian<br />

uꞌati, “Simon, John dani, mishiꞌo<br />

pumarain pan õgaru?”<br />

John<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JOHN 21<br />

306<br />

Peter kian uꞌati, “Oo, Nao ba nai;<br />

puaitapa nii õmarain pan pugaru.”<br />

Jesus kian uꞌati, “Putaapa<br />

õpida nan nao, naꞌapa kaznizo nao<br />

taapa-kao kawan.”<br />

17 Aizii idikinau tan naa Jesus<br />

pishaan Peter, “Simon, John dani,<br />

mishiꞌo pumarain pan õgaru?”<br />

Sariapa Peter nyuku nuu kashaꞌoran,<br />

Jesus pishaan idi paugaru<br />

idiki nauꞌu naa mana wun, “Mishiꞌo<br />

pumarain pan õgaru?” kii.<br />

Ukauꞌan Peter kian uꞌati, “Naoba<br />

nai, pugaru puaitapa nii ipai<br />

aimaa kan; puaitapa nii õmarainpan<br />

pugaru!”<br />

Jesus kian uꞌati, “Puawunuu tapa<br />

õpida nan nao, naꞌapa kaznizo nao<br />

awunuu tapa-kao kawan. 18 Mishiꞌo<br />

kai wuruꞌu õkia nuz: Pupaꞌi nan dono<br />

zii puaipan ati pumin ziiwau zon,<br />

naꞌiki pumakon pumakoꞌo zoo-kizi<br />

iti; mazan putunaru naoun donoꞌo<br />

naa, pusawa dan nii pukaꞌu naꞌiki<br />

baꞌo ran pidan naouꞌo nii min ziiwakida<br />

pugaru naꞌiki punaꞌaka-kao<br />

nii, aonaa pumakoꞌo zoo-kizi iti<br />

mani.” 19 (Jesus para da nuz naꞌapa,<br />

ukainaa ba tan naꞌa pam nii Peter<br />

mawa kan. Naꞌiki naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo<br />

nii uaida-kidan Tomin karu umanawunun.)<br />

Udaunaꞌan Jesus kian uꞌati,<br />

“Pudaꞌan õgaru!”<br />

20 Peter awunuu an kan powaꞌa<br />

iti, utukapa Jesus tomi napa-kida nii<br />

umarain paniaz waꞌatin ĩdawuꞌati.<br />

(Uruu tawuruꞌu saka nata paꞌoraz<br />

Jesus daza baꞌa aroapa-karu<br />

dono, Passover Kamoon donoꞌoraz,<br />

pishaaꞌo raz Jesus kaika paꞌa:<br />

“Nao ba nai, kanomaꞌo nii mooko<br />

mana wun wuruꞌu kaaka paꞌo niꞌoraz<br />

pugaru putaruba nao ati?”)<br />

21 Peter tuka pan idi uwaꞌa tin,<br />

uruꞌu naa upishaan Jesus, “Naoba<br />

nai, arawu maniꞌi, naꞌa pam nii<br />

ushaꞌa pata-kao?”<br />

22 Jesus kian uꞌati, “Naꞌapa<br />

dii puꞌati õai pan an ukakupan<br />

zii atii õkaa wan powaa<br />

ati? Pugaru, pudaꞌan õgaru!”<br />

23 Naꞌikiꞌi naa parada-karu iribainan<br />

mishi dai nao kawanaꞌati, naꞌiki<br />

ĩaba tan ukowaada-kao aonaꞌo nii<br />

umawa kau zon, wuruꞌu utominapa-kidaniaz.<br />

Mazan, “aonaꞌo nii<br />

umawa kau zon,” aonaa Jesus kian<br />

udauꞌati. Mazan, “Naꞌapa dii puꞌati<br />

õai pan an ukaku pan zii atii õkaawan<br />

powaa ati?” kiaꞌo ukian.<br />

24 Wuruꞌu Jesus tomi napakidaniaz,<br />

uruꞌu naa kaku waa paꞌo raz<br />

diꞌo raꞌa aimaa kan kida dauꞌaꞌa,<br />

naꞌiki uruu kapam saa daꞌo raz diꞌoraꞌa<br />

kaa rita. Naꞌiki waaitapa mishiꞌo<br />

wuruꞌu ukuwaa kidaz.<br />

25 Kai naꞌa iriba baꞌo ran kida<br />

aimaa kan Jesus shaꞌapata nii,<br />

aonaa usaada-kao. Usaada-kao an<br />

mani ipai dau nuu daꞌu, aonaa mani<br />

udauaꞌo saada-kari wai kida kaa rita<br />

wiizi nii diꞌo raꞌa ama zada idaꞌaꞌa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Apostlenao Shaꞌapaapanii<br />

Kida Dauaꞌo<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Diꞌo­raz kaa­rita Luke saa­da­nii. Utotoka­dan powaꞌa zii pakuwaa tawuruꞌu<br />

usaa­daniaz Theophi­lus ati baꞌo­ran kaa­rita idaꞌa, Luke kiaꞌo­raz udakota-kao.<br />

Luke saa­dan pakaari­tan Theophi­lus atiꞌo, uai­pan idi uaita­pan kai­manaiman<br />

naꞌa­paꞌo­ram wuruꞌu mishi­dai­nao iribai­na­nuz naa Jesus naꞌaka-kao<br />

dau­naꞌan aokazi iti. Kai­naꞌa bau­daꞌapa umana­wunuꞌo parada-karu Acts<br />

1:8 idaꞌa. Jesus kian, “Mazan Kai­manaꞌo Doro­naa moro­tinan dono unao,<br />

maꞌo­za­kaꞌo nii utaa­pan unyuku­nuu, ukauꞌan maꞌo­za­kaꞌo nii ukaku­waa­pan<br />

õdauꞌu Jeru­salem ii aka, naꞌiki ipai Judea Baara ii aka, naꞌiki Samaria<br />

Baara ii aka, atii ipai ama­zada kawanaꞌati.”<br />

Luke kowaada kapam naꞌa­pam Kai­manaꞌo Doro­naa moro­tinan naꞌiki<br />

utaan pamaꞌo­za­kan mishi­dai­nao ati, naꞌiki ĩzowau­naa­nao ati Jeru­salem<br />

ii, Pentecost Kamoon dono. Uruu idi maꞌo­zaka mishi Peter naꞌiki baꞌo­ran<br />

mishi­dai­nao kakuwaa­pan pamin-Jewnao ati Jeru­salem ii aka, naꞌiki ipai<br />

Judea Baara ii aka. Ĩkaku­waapa kapam Samaria Baara san­nao ati, wuruꞌu<br />

maona­paꞌo­raz ĩwiizi Jew­nao wiizi dazaba an. Kadiman mishi­dai­nao iribainan<br />

Kai­manaꞌo Doro­naa kamin­kaꞌu­tan idi ĩdyaun.<br />

Kai­naꞌa iriba Luke saa­dan kapam papao­naru Paul dauaꞌo: Paul kowaada­pan<br />

dauaꞌo kuwai Jesus dauaꞌo ipai ama­zada kawanaꞌati, baꞌo­ran kaduz<br />

pidan­nao mashaapa-kizi ii aka. Wuruꞌu baꞌo­ran kaduz pidan­naouz, ĩnao<br />

Jew­nao dako­taniaz Gentile­nao nii. Mazan iriba ĩnao, ĩmishi­dan kuwai<br />

Jesus dauaꞌo.<br />

Panaa­don Luke chiꞌika­pan naꞌiki ukau­dinan bao­kopa Paul tuma. Aizii<br />

naꞌa­painim Luke ikodaa­kan an Paul tuma, mashaꞌapa­kiaka watuka­pan<br />

usaa­din­pan waunao kii. Waiko­dan niizu Acts 16:10, 20:5 naꞌiki 27:2 idaꞌa.<br />

Acts<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Minziiwatin-karu kakuwaapa-karu uaꞌii . . . . . . . . . 1:1-26<br />

Kaimanaꞌo Kuwai kowaadapa-kao Jerusalem ii aka . . 2:1—8:3<br />

Kaimanaꞌo Kuwai kowaadapa-kao Judea naꞌiki<br />

Samaria Baara ii aka . . . . . . . . . . . . . . . .8:4—12:25<br />

Kiwiitapaꞌo Paul kakuwaatin-kizi . . . . . . . . . . 13:1—14:28<br />

307<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 1<br />

308<br />

Choochi zowaunaanao miitiniipan Jerusalem ii . . . . . 15:1-35<br />

Itamautan Paul kakuwaatin-kizi . . . . . . . . . 15:36—18:22<br />

Idikinautan Paul kakuwaatin-kizi . . . . . . . . . 18:23—21:16<br />

Paul zaamata-kao naꞌiki utaraapa-kao . . . . . . . 21:17—26:32<br />

Paul dyuuda-kao Rome iti . . . . . . . . . . . . . 27:1—28:31<br />

1 1 Õpao naru Theophi lus:<br />

Kiwii niꞌo õkaari tan idaꞌa, a<br />

õkowaa da niꞌi naa shaꞌatii puꞌati<br />

ipai Jesus kaudin-kizi kida dauꞌu,<br />

naꞌiki õkowaada ukuwaa, utominapa<br />

tin-kida-kinaaz pidan nao. 2 Ipai<br />

õkowaa da nuz usaka din-kizi iki atii<br />

Tomin karu naꞌakau zon diꞌiti uruu<br />

aokazi iti.<br />

Mazan Jesus naꞌaka-kao uaꞌii<br />

aokazi iti, ukaki nao wan apostle nao<br />

Kai manaꞌo Doro naa idaꞌan, ĩnao<br />

uzaama ta nii naouz kaku waapa tinainao<br />

nii.<br />

3 Aizii 40 kamoo pazowii-kao<br />

dau naꞌan, Jesus aidi nan mapuda<br />

apostle nao ati, ukauꞌan ĩtukapa<br />

uruu, naꞌiki ushaꞌa pata pabiꞌi naaka<br />

aimaa kan, utukapa-kida-kinaa nii<br />

ĩꞌati mishiꞌo pakaku pan, naꞌiki ipai<br />

ukowaa dan ĩꞌati naꞌa pam Tomin karu<br />

nao ba nai-tinan.<br />

4 Bau daꞌapa kamoo apostle nao<br />

bao kopa tin pan dono, Jesus kakinao<br />

wan ĩdyaun, kaika paꞌa: “Manaꞌa<br />

zii paꞌi umakoꞌo naꞌa Jeru salem iki,<br />

uzau dapa kizi Kai manaꞌo Doro naa,<br />

tawuruꞌu õDaru kowaa dauzo niaz<br />

pataaꞌa zon unao ati, naꞌapa shaꞌatii<br />

tawuruꞌu õkiauzo nuz uꞌati. 5 John<br />

Chikaa wunuu pau zon soo wunu idi<br />

kari kao nan, mazan aonaꞌo nii zii<br />

kamoo doba tan iriba, Tomin karu<br />

chikaa wunuuan nii unao Kai manaꞌo<br />

Doro naa idi paꞌan,” ukian apostlenao<br />

ati.<br />

Tominkaru naꞌakan Jesus​<br />

​aokazi iti<br />

6 Aizii apostle nao bao kopa tinan<br />

dono Jesus tuma Olive Naawa ii,<br />

sariapa ĩkian uꞌati, “Nao ba nai,<br />

aiziꞌo niꞌi naa puzaa ma tan powaa<br />

iti pidan king nii Israelite nao bii<br />

iki, kazowau ta paꞌo niꞌi naa waunao<br />

Israelite nao?”<br />

7 Mazan Jesus kian ĩꞌati, “Soo<br />

õDaruꞌo nii kari kao nan aitapa<br />

naꞌa painim nii pashaꞌapa tan ipai<br />

aimaa kan paai pan kawanaꞌati. Unao<br />

aonaa turuu uaita pan. 8 Mazan Kaimanaꞌo<br />

Doro naa moro tinan dono<br />

unao, maꞌo za kaꞌo nii utaa pan<br />

unyuku nuu. Ukauꞌan maꞌo za kaꞌo<br />

nii ukaku waa pan õdauꞌu Jeru salem<br />

ii aka, naꞌiki ipai Judea Baara ii aka,<br />

naꞌiki Samaria Baara ii aka, atii ipai<br />

ama zada kawanaꞌati.”<br />

9 Jesus ipaian dau naꞌan paparadi<br />

nan ĩꞌati naꞌapa, uruꞌu naa<br />

Tomin karu naꞌakaꞌa kan naazu<br />

aokazi iti. Apostle nao awunuu ta pan<br />

udawuꞌ ati, atii ishaꞌiz dikini daꞌakan<br />

naazu.<br />

a 1:1 Diꞌo raz kaa rita Luke saa da nii koshan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


309<br />

ACTS 1<br />

10 Ĩawunuu ta pan puꞌu zii<br />

udawuꞌ ati, mashaꞌapa kiaka dyaꞌutam<br />

daonai ora nao, barakaꞌo<br />

ĩkami chan kida, aidi naꞌa kan naꞌiki<br />

ĩkadishi tan ĩdaza baꞌa. 11 Sariapa<br />

ĩpara dan apostle nao ati kaika paꞌa:<br />

“Galilee Baara san nao. Kan dii nii<br />

uawu nuu ta pan aokazi iti? Wuruꞌu<br />

Jesus, Tomin karu naꞌa kaniaz aokazi<br />

iti, naꞌa paꞌo nii uwaꞌa tin koshan,<br />

utuka pan kawan umakon aokazi<br />

iti,” ĩkian.<br />

Judas wadaun zaamata-kao<br />

12 Udaunaꞌan apostle nao padantan<br />

naa Olive Naawa iki, Jeru salem<br />

itiꞌi naa. Munapo zaꞌo wuruꞌu<br />

naawazi ĩmako naka kiziz. 13 Aizii<br />

ĩkaa wan naa donoi iti, sariapa<br />

ĩmakon pasooka din pauzo-kizi iti,<br />

kabaun dokoaꞌo uparanka baaratin<br />

pan. Kaika pau daꞌu ĩdyau nuꞌu:<br />

Peter, John, James, Andrew, Philip,<br />

Thomas, Bartho lo mew, Mat <strong>the</strong>w,<br />

James (Alphaeus daniz), naꞌiki<br />

Simon (uruu Patriot), b naꞌiki Judas<br />

(James daniz). 14 Naꞌiaꞌa naa apostlenao<br />

baoko pain pan, naꞌiki mapuda<br />

daꞌi ĩtoriin pan Tomin karu ati. Mary,<br />

Jesus daroz, naꞌiaꞌo kapam ĩtuma,<br />

naꞌiki baꞌo ran zun nao, naꞌiki Jesus<br />

inawuzu nao.<br />

15 Bau daꞌapa kamoo uruu dono,<br />

mishi dai nao bao kopa tinan, 120<br />

wuruꞌu bao kopa tin pai naouz. Naꞌiki<br />

Peter kadishi tan ĩnao kanaapu iti,<br />

naꞌiki ukian ĩꞌati, 16 “Õiriban nao,<br />

õkiaꞌa zon ipai unao ati, marii aizii<br />

saada-kari waiz Tomin karu para dan<br />

mishii-kao, tawuruꞌu Kai manaꞌo<br />

Doro naa kowaada-kidau zoniaz<br />

kotuaꞌa naa David idaꞌan. Judas<br />

dauꞌa naꞌo wuruꞌu unaꞌapa nuz, uruu<br />

naꞌa kaꞌo raz pidan nao, zaama taꞌo<br />

nii Jesus. 17 Judas wabii ikiꞌo uruu,<br />

Jesus zaama tauzo nii, kau dinaꞌo nii<br />

bao kopa watuma.” 18 (Taa-kari wai<br />

puraata Judas ati, uzaa mata-kidan<br />

winipi naa Jesus pataruba nao ati.<br />

Uruu puraata idaꞌan zakapu toriikao.<br />

Naꞌiki uruu zakapu baara iaꞌo<br />

Judas waotau zon mawaka aka,<br />

naꞌiki tadaꞌoka aka utoba, naꞌiki ipai<br />

uokori kodiaꞌa kan. 19 Ipai pidan nao<br />

mashaa pai nao Jeru salem ii aka,<br />

aba tan wuruꞌu aimaa kan shaꞌapanuz<br />

uꞌati naꞌapa. Uruu idi ĩdako tan<br />

papara dan idaꞌan wuruꞌu zakapu<br />

uu, Akeldama kii, “Izai taꞌo Zakapu,”<br />

kiaꞌo wuruꞌu.)<br />

20 “Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />

David saa dauzo niaz udauꞌu Psalms<br />

idaꞌa.<br />

‘Marii udapu waꞌa ki nan<br />

mawa zoo-daun;<br />

Aonaa kizi pidan mashaa pan<br />

udapu ii.’ c<br />

Baꞌo ran koshan David saa da nii<br />

Psalms idaꞌa, ukian,<br />

‘Marii kizi baꞌo ran pidan<br />

zaama tan wuruꞌu<br />

ukau din-kiziz.’ d<br />

21 “Ukauꞌan marii wazaamatan<br />

bau daꞌapa pidan wabii iki,<br />

chiꞌika pauzo daꞌi bao kopa watuma<br />

wakau di nan dono Nao ba nai Jesus<br />

Acts<br />

b 1:13 Patriot: mizaa taaka pau zoz pawiizi dauꞌan. Baꞌo ran udakotapa-kinao Zealot<br />

kii. c 1:20 Psalm 69:25 d 1:20 Psalm 109:8<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 1​, ​2<br />

310<br />

tikazi puꞌuka­pan kawan sodi kidaꞌo buutinan<br />

pidan­nao kawanaꞌati kida (2:1-4)<br />

tuma, 22 John chikaa wunuuan<br />

diꞌikiꞌo uruu, atii unaꞌaka-kao diꞌiti<br />

waꞌai aokazi iti. Ukauꞌan naꞌiaꞌoram<br />

pidan zaa mata-kao, uruꞌo niꞌi<br />

naa kaku waapa tin waunao tuma<br />

Jesus kadi shita-kida-kao dauꞌu<br />

pamawaka-kizi iki.” 23 Uruu idi<br />

dyaꞌu tam pidan nao zaa mata-kao,<br />

Joseph Bar sab bas (Justus kiaꞌo raz<br />

kapam udako ta pauzo-kao), naꞌiki<br />

Matthias. 24-25 Aizii ĩtuka paꞌa zon<br />

naꞌiaꞌo ram nii zaa mata-kao. Uruu idi<br />

ĩtoriin pan Tomin karu ati kaika paꞌa:<br />

“Nao ba nai, ipai puaita pan pidan nao<br />

nyuku nuu, putukapa-kida waꞌati<br />

naꞌiaꞌo ram nii bau daꞌapa pidan<br />

zaa mata-kao kau dinaꞌo nii puꞌati<br />

Judas wadaun nii, makoꞌo raz naa<br />

pamashaapa-kizi itiꞌi naa,” ĩkian.<br />

26 Uruu dau naꞌan ĩmaki nao tan<br />

maki nao nii, ĩtuka paꞌa zon kanom<br />

diꞌiti uwao tan. Matthias diꞌiti uwaotan.<br />

Uruꞌu naa ĩzaa mata apostle nii,<br />

kau dinaꞌo nii Jesus ati, baꞌo ran 11<br />

apostle nao tuma.<br />

Kaimanaꞌo Doronaa kaawan dauaꞌo<br />

2 1 Aizii Pentecost kamoon<br />

kaa wan donoꞌo naa, ipai<br />

mishi dai nao kasa baꞌu kinan baokopa,<br />

bau daꞌa paꞌo kabaun nazo ii.<br />

2 Mashaꞌapa kiaka ĩabata aimaa kan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


311<br />

ACTS 2<br />

waꞌatin diiwa aokazi iki, maꞌo za kaꞌo<br />

awaru waꞌatin kawa nuꞌo. Ipai pidannao,<br />

saka nata pai nao kabaun nazo ii<br />

abata nuz. 3 Upuꞌaꞌa naa ĩtuka paꞌakan<br />

iriba tikazi puꞌuka pan kawan<br />

sodi kidaꞌo aimaa kan, naꞌiki ĩtukapan<br />

naa ĩbuu tinan ipai pidan nao<br />

kawanaꞌati kida. 4 Uruꞌu dono Kaimanaꞌo<br />

Doro naa moro tinan naꞌiki<br />

umaꞌo za ka dan naa ipai ĩdyaun.<br />

Sariapa ĩpara dan pabiꞌi naa kaꞌo<br />

parada-karu kida idaꞌan, Kai manaꞌo<br />

Doro naa aipan kawanaꞌati.<br />

5 Uruu dono iribaꞌo Jew nao,<br />

Tomin karu-tapai nao, kasa baꞌuin pan<br />

Jeru salem ii. Ĩnao waꞌatin munapo<br />

kidaꞌo wii zai diꞌiki. 6 Ipai ĩnao,<br />

mashaꞌapa kiaka ĩaba tan diiwaꞌo<br />

aimaa kan wuru diꞌiaꞌa mishi dainao<br />

kasa baꞌukinapa-kizi ii. Uruu<br />

idi iriba ĩdiman naꞌiti, ĩtuka paꞌananuzu.<br />

Uruꞌu naa mazan ĩaba tan<br />

mishi dai nao para dan papara dan<br />

kaduz kida idaꞌan. 7 Tuu kii ĩdiꞌitinpan<br />

ĩdauꞌu. Sariapa ĩkian paꞌati aaka<br />

kida, “Ei, ipai shaꞌatii wunaouꞌu<br />

pidan naouz Galilee Baara san nao<br />

paꞌidi waru, 8-9 mazan naꞌapa diꞌi<br />

naa mooko waaba tan ĩpara dan<br />

kai man, wapara dan kaduz idaꞌan<br />

kida? Ipai waunao diꞌi panaꞌa kidaꞌo<br />

wapara dan, naꞌiki baꞌo ran wii zai<br />

iki kidaꞌo paꞌidi waru wawaꞌa tin.<br />

Kai naꞌa waꞌatii nao Parthia Baara<br />

iki, baꞌo rai nao Media Baara iki,<br />

naꞌiki Elam Baara iki, baꞌo rai nao<br />

Mesopo tamia Baara iki, Judea Baara<br />

iki, Cappadocia Baara iki, baꞌo rainao<br />

kida Pontus Baara naꞌiki Asia<br />

Baara iki. 10 Kai naꞌa baꞌo rai nao<br />

kida waꞌatii nao Phry gia Baara iki<br />

naꞌiki Pam phy lia Baara iki, baꞌorai<br />

nao kida Egypt Baara iki, pabiꞌi<br />

kida pidan nao waꞌatin Libya Baara<br />

iki, maona paꞌo raz donoi Cyrene<br />

itinapu. Kai naꞌa kapam Rome<br />

ikiinao, 11 Jew nao kaa wan naꞌiki<br />

baꞌo ran kaduz pidan nao, zaamatinai<br />

naouz naa Jew nao kaduz diꞌiti.<br />

Naꞌiki kai naꞌa kapam Crete Baara<br />

naꞌiki Arabia Baara ikiinao. Ipai<br />

waunao wawaꞌa tin baꞌo ran amazada<br />

iki kidaꞌo, mazan upuꞌu zii<br />

waaba tan kai manai man ĩkowaa dan<br />

Tomin karu shaꞌapata nii, umana wun<br />

kidaꞌo aimaa kan, wapara dan kida<br />

idaꞌan.”<br />

12 Tuu kii, tuu kii ĩdiꞌitin pan,<br />

aonaa ĩsooka dan papishaan pairiban<br />

nao kida. “Kan dii niꞌo wuruꞌu<br />

aimaa kan shaꞌapa nuz naꞌapa?”<br />

ĩkian.<br />

13 Mazan baꞌo rai nao, ĩban kiitan<br />

mishi dai nao, kaika paꞌa: “Ashu,<br />

ĩpoꞌi din kari kao nan wuruꞌu,” ĩkian.<br />

Peter kuwaa<br />

14 Udaunaꞌan Peter kadishitan<br />

naa bao kopa wunao tumaꞌa,<br />

11 apostle naouz. Naꞌiki ukian naa<br />

ĩꞌati, maꞌo za kaꞌo idaꞌan, “Õiribannao<br />

Jew nao, tawarai nao, naꞌiki<br />

Jeru salem san nao. Uabata õparadan.<br />

Õkowaa daꞌa zon uꞌati wuru<br />

dauꞌa naꞌa aimaa kan uaba taniaz<br />

aizii. 15 Unao kian, ‘Wunao poꞌidin<br />

wuruꞌu.’ Aonaa wapoꞌi din, aizii<br />

zii wakana daꞌa kan, naꞌiki waoko<br />

ii zii kamoo. 16 Õai pan uaita pan<br />

wuru dauꞌa naꞌa utuka paniaz shaꞌapan<br />

aizii, tawuruꞌu naa wuruꞌu<br />

mishii naꞌo raz, prophet Joel saa-<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 2<br />

312<br />

dauzo niaz kotuaꞌa naa. Kai kapa<br />

shaꞌatii tawuruꞌu ukiauzo nuz.<br />

17 Tomin karu kian pidan nao ati:<br />

‘Kaika paꞌo nii õshaꞌapa tan<br />

aimaa kan dii naꞌi tiꞌi,<br />

ama zada tokon uaꞌii,<br />

õtaan nii õDoronaa ipai<br />

pidan nao ati.<br />

Naꞌiki udai nao daonai ora nao<br />

naꞌiki zun nao,<br />

kowaa da pan nii õpara dan;<br />

naꞌiki tomin naru nao ati,<br />

õtukapa-kidan nii mishiꞌo<br />

aimaa kan zandaꞌa wunii<br />

iaꞌo kawa nuꞌo nii.<br />

Aizii tunaru nao nao ati,<br />

õtukapa-kidan nii mishiꞌo<br />

aimaa kan ĩzan daꞌa wun ii.<br />

18 Uruu dono õtaan nii õdoro naa<br />

õpoi toru nao nyuku nuu iti,<br />

daonai ora nao naꞌiki<br />

zun naouz.<br />

Naꞌiki ĩkowaa dan nii õpara dan<br />

kida.<br />

19 Uruu dono õai dan nii umanawun<br />

kidaꞌo aimaa kan<br />

diꞌi tinapa-kinai niꞌo,<br />

doko ii naꞌiki imiꞌi baaraꞌa.<br />

Uruu dono pidan nao tukapan<br />

nii izai, tikazi, naꞌiki<br />

podi diꞌo tikazi shan.<br />

20 Uruu dono maru taꞌo nii<br />

kamoo, naꞌiki kauzu<br />

wuzaꞌo nii izai kawan.<br />

Wuruꞌu aimaa kan kida<br />

shaꞌa pan nii kaika paꞌa,<br />

umana wunuꞌo kamoo,<br />

õgaru Nao ba nai Kamoon<br />

kaa wan uaꞌiaꞌo nii.<br />

21 Naꞌiaꞌo ram pidan pishaaꞌo<br />

Nao ba nai kazan naa tan<br />

paugaru,<br />

kazan naata-karu niiz.’ Kiaꞌo<br />

wuruꞌu Joel saa dauzo niaz. e<br />

22 “Õiriban nao Israelite nao,<br />

uabata õpara dan. Kai manai man<br />

Tomin karu kainaa ba tan unao ati<br />

mishiꞌo udyuuda nii wuruꞌu Jesus<br />

Nazareth sanaz, ushaꞌa pata-kidan<br />

idaꞌan uꞌati umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan. Unao, uaitapa mishiꞌo<br />

kai wuruꞌu õpara da nuz, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan utukapa niꞌi naa<br />

ushaꞌapa tan naꞌapa kidaꞌo aimaakan,<br />

daꞌa naꞌa uwiizi an. 23 Paai pan<br />

kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />

zaa mata-kida nuz Jesus unao ati.<br />

Uai tapa nii kotuaꞌa naa, unao zaamatan<br />

niizu naꞌiki uzowii-kidan niizu,<br />

udyuu dan idaꞌan oiaꞌo pidan nao<br />

tauka nuzu cross diꞌiti. 24 Mazan<br />

Tomin karu kadi shita-kida uruu<br />

mawaka-kizai iki. Ukakuda uruu<br />

powaa iti, aonaa mawaka-karu kaꞌiitan<br />

patara ta pan uruu mawa kai nao<br />

bii ii. 25 Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />

David saa dauzo niaz Christ para dan.<br />

‘Õai tapa kari kao nan kai naꞌa<br />

Nao ba nai Tomin karu<br />

õtuma,<br />

mao napa umashaa pan<br />

õdaza baꞌa.<br />

Uruu idi aonaꞌo nii kanom ai<br />

õtarian.<br />

26 Ukauꞌan tuu kii mana wun<br />

õkonau kian,<br />

naꞌiki kari kao nanuꞌo nii<br />

õkonau kii-kidan Nao ba nai.<br />

e 2:21 Joel 2:28-32<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


313<br />

ACTS 2<br />

Õai tapa naꞌiki õmishida<br />

pukadi shita-kidan nii õnanaa<br />

powaa iti.<br />

27 Aonaꞌo nii pukashaa pan<br />

õnaꞌian kari kao nan<br />

mawaka-kizai ii.<br />

Naꞌiki aonaꞌo nii putaa padan<br />

kai manaꞌo mana wun<br />

pupoi toru nanaa<br />

dyupu shan baara nai ii.<br />

28 Puko waa dauzo nii õꞌati,<br />

pukadi shita-kidan nii õgaru<br />

powaa iti õmawa kan<br />

dau naꞌan.<br />

Õkonau kian nii manawun<br />

putaa pan idi õgaru<br />

pudaza baꞌa,’<br />

kiaꞌo David saadau zon. f<br />

29 “Õꞌina wuzu nao, õkowaadaꞌa<br />

zon uꞌati kai manai man,<br />

wadokozu-daun King David dauꞌan.<br />

Uruu kotuaꞌa naa umawa kan,<br />

kai naꞌa watuka pan ubaara naa kaidaꞌaꞌa,<br />

atii kai. 30 Mazan prophet<br />

uruu. Uruu idi uaitapa naꞌiki<br />

umishida wuruꞌu Tomin karu<br />

kowaa dauzo niaz pashaꞌapa taꞌazon<br />

uꞌati. Ukiauzo nuz, uzaama tan<br />

nii bau daꞌapa David takaan-daun<br />

king nii, naꞌa paꞌo nii uruu kawan.<br />

31 Tomin karu aipan ati, David aitapa<br />

naꞌa pam nii aimaa kan shaꞌa pan diinaꞌi<br />

tiꞌi. Uruu idiꞌo ukowaa da nuz<br />

Tomin karu kaku dan nii Christ<br />

powaa iti pamawaka-kizi iki. Aonaꞌo<br />

nii ukashaa pan unaꞌian mawa kai nao<br />

bii ii, naꞌiki aonaꞌo nii ukashaa pan<br />

udyu pushan baara nai ii. 32 Ukauꞌan<br />

uruꞌu naa wuruꞌu Jesus, Tomin karu<br />

kadi shita-kidaniaz pamawaka-kizi<br />

iki. Mishiꞌo wuruꞌu ukakuda nuz<br />

powaa iti, ipai waunao apostle nao<br />

tukapa nuz. 33 Tuu kii Tomin karu<br />

nau baan Jesus, uruu idi usakanata-kida<br />

nuz padiwaꞌora anta napu<br />

Nao ba nai nii. Naꞌiki Tomin karu<br />

taaꞌa naa Kai manaꞌo Doro naa Jesus<br />

ati, ukowaa dauzo niaz pataaꞌa zon<br />

uꞌati. Uruu Kai manaꞌo Doro naꞌa<br />

naa wuruꞌu Jesus taa niaz waunao<br />

mishi dai nao ati aizii, wuruꞌu unao<br />

tukapa nii kidaz, naꞌiki unao abataniaz<br />

kapam. 34 Aonaa David<br />

sawa tauzo-kao aokazi iti. Mazan<br />

upuꞌu zii ukian.<br />

‘Nao ba nai Tomin karu kian<br />

õNaobanaa ati.<br />

Pusaka nata õdiwaꞌora<br />

anta napu,<br />

35 atii õwara nuita-kidan<br />

putaruba nao puꞌati.’ g<br />

36 “Ukauꞌan, marii ipai unao<br />

naꞌiki ipai baꞌo ran Israelite nao aitapan<br />

kai manai man, tawuruꞌu Jesus,<br />

unao tauka-kidaniaz cross diꞌiti,<br />

uruꞌu naa Christ, Tomin karu zaamataniaz<br />

Nao ba nai nii, kazan naa taꞌo<br />

nii papidanan nao.”<br />

37 Pidan nao aba tan dau naꞌan<br />

ipai wuruꞌu Peter para da nuz<br />

paꞌati kaika paꞌa, tuu kii ĩnyuku nuu<br />

kashaꞌo ran. Sariapa ĩpishaan Peter,<br />

naꞌiki baꞌo ran apostle nao kapam.<br />

“Wairi ban nao, naꞌa pam nii dii<br />

washaꞌapa tinan aizii?” ĩkian.<br />

38 Peter kian ĩꞌati, “Õiriban nao,<br />

ipai unao, utanawa tin uꞌoian ai<br />

naꞌiki uchikaa wunuu-kidi naꞌa naa<br />

Acts<br />

f 2:25-28 Psalm 16:8-11 g 2:35 Psalm 110:1<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 2​, ​3<br />

314<br />

umishi dan idiꞌi naa Jesus Christ,<br />

Tomin karu mai naa bata kizi ipai<br />

uꞌoian. Naꞌiki Tomin karu taa kiziꞌi<br />

naa uꞌati Kai manaꞌo Doro naa.<br />

39 Uruu wuruꞌu Tomin karu kowaadauzo<br />

niaz pataaꞌa zon unao ati,<br />

naꞌiki utakaan nao ati, naꞌiki Gentilenao<br />

ati. Mazan soo padapada nii nao<br />

pidan nao atiꞌo nii wuruꞌu Nao ba nai<br />

waTominkarun taa nuz Kai manaꞌo<br />

Doro naa.” 40 Peter kaki nao wan<br />

ĩdyaun kai manai man, naꞌiki powaꞌa<br />

zii koshan upara dan ĩꞌati, kaika paꞌa:<br />

“Umuu daꞌa naa oiaꞌo kai, aonaa kizi<br />

upata kaꞌuta-kao dii naꞌi tiꞌi oiai nao<br />

pidan nao pata kaꞌuta-kao donoꞌo<br />

naa.”<br />

41 Uruu idi iriba, iriba pidan nao<br />

mishi dan ukuwaa, naꞌiki ĩchikaawunui<br />

nan naa kapam. Uruu dono<br />

3,000 pidan nao mishi dan Jesus,<br />

naꞌiki ĩbao kopa tinan naa wunao bii<br />

itiꞌi mishida pai naouz naa. 42 Uruu<br />

dau naꞌan kari kao nan daꞌi ĩbaokopain<br />

pau zon. Min ziiwa ĩtomin pan<br />

apostle nao diꞌiki, naꞌiki ipai ĩbaudaꞌapa<br />

tan panyuku nuu Tomin karu<br />

dauꞌati. Ĩnikan bread bao kopa,<br />

ĩnyuku nui tapa-kinaa nii Jesus<br />

mawa kan, naꞌiki ĩtoriin pan baokopa<br />

kapam Tomin karu ati.<br />

Mishidainao mashaapan kaiman<br />

43 Uruu dono, Tomin karu aipan<br />

ati apostle nao shaꞌapa tan umanawun<br />

kidaꞌo aimaa kan, aonaꞌo raz<br />

turuu ushaꞌapa tauzo-kao. Tuu kii<br />

pidan nao diꞌitin pan wuru dauꞌaꞌa<br />

ĩshaꞌa pata nii kidaz. 44 Naꞌiki<br />

mapuda ĩbaoko pain pan baꞌo ran<br />

mishi dai nao kida tuma. Naꞌiki<br />

kari kao nan daꞌi ĩkaꞌidi waa ka pan<br />

paꞌati aaka kida. 45 Naꞌiaꞌo ram pidan<br />

sell ian dono pashaꞌa pauz, utaan nii<br />

wuruꞌu pashaꞌa pauz winipi naaz ipai<br />

mishi dai nao kawanaꞌati, ĩtorii-kinaa<br />

nii paaiapa nii mana wun aimaa kan.<br />

46 Ipai kamoo mishi dai nao baokopa<br />

tinau zon Tomin karu Dapu ii.<br />

Panaa don ĩbao kopa tinan nii mishidai<br />

nao dapu ii kapam, konau kii<br />

ĩaroo pan bao kopa, naꞌiki ĩnikan nii<br />

kapam bread panyuku nui tapa-kinaa<br />

nii Jesus mawa kan. 47 Kari kao nan<br />

ĩkonau kii tin-kidan Tomin karu.<br />

Uruu idi tuu kii pidan nao nau da pan<br />

wuruꞌu mishi dai naouz. Ipai kamoo<br />

Jesus kazan naa tan pidan nao ĩꞌoian<br />

ai. Uruu idi powaꞌa zii mana wun<br />

mishi dai nao iribai nan.<br />

Machiꞌikakaꞌo daonaiora<br />

3 1 Bau daꞌapa kamoo wachuu pun<br />

uaꞌii, Peter naꞌiki John makon<br />

koshan Tomin karu Dapu iti, ĩtoriinpaꞌa<br />

nan Tomin karu ati, Jew nao<br />

toriin pau zon kawanaꞌati. 2 Aizii kainaꞌa<br />

dao nai ora kaawa-kida-kari wai<br />

Tomin karu Dapu panii nomizi naa<br />

diꞌii, dakota-kari waiz Konau na maꞌo<br />

Panii nom kii. Wuruꞌu daonai oraz<br />

aonaꞌo uchiꞌi kau zon pashaka tan<br />

ikiꞌo. Ipai kamoo pairi ban nao<br />

naꞌakauzo nuzu Tomin karu Dapu<br />

panii nomizi naa diꞌiti, upishaa kizi<br />

puraata pidan nao ai, ĩmoro taꞌa nan<br />

puꞌu Tomin karu Dapu iti.<br />

3 Aizii wuruꞌu daonai oraz,<br />

utukapa Peter naꞌiki John morotaꞌa<br />

nan Tomin karu Dapu iti. Sariapa<br />

ukian ĩꞌati, “Utaa sho man õpuraa tan<br />

sodi nii.” 4 Sariapa ĩawu nuu paꞌa kan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


315<br />

ACTS 3<br />

uꞌidiꞌiti, naꞌiki Peter kian, “Puabata.”<br />

5 Sariapa dao nai ora awunuu paꞌakan<br />

ĩꞌidiꞌiti, aonaa upana dan kan<br />

paawun ĩꞌai, uzauda-kidan ĩtaaꞌazon<br />

puraata paꞌati. 6 Mazan Peter<br />

kian uꞌati, “Aonaa õpuraa tan nii,<br />

mazan õtaan nii aimaa kan kai naꞌaꞌo<br />

õꞌidaꞌa. Õkian puꞌati, puchiꞌika Jesus<br />

Christ, Nazareth san uu idaꞌan.”<br />

7 Uzaama ta nuzu pakaꞌu kadu iki<br />

ukadi shita-kida nuz. Mashaꞌapa kiaka<br />

dao nai ora kidiba naꞌiki utabaꞌu<br />

kida maꞌo za kaꞌa kan, 8 uruꞌu naa<br />

ukadishi tan, naꞌiki uchiꞌi kaꞌa kan<br />

naa kapam. Sariapa umoro tan Peter<br />

naꞌiki John tuma Tomin karu Dapu<br />

iti. Naꞌii uchiꞌi kaa da naan naꞌiki<br />

uzakaꞌuu da naan, ukonau kii-kidan<br />

Tomin karu. 9 Aizii pidan nao tukapan<br />

idi naꞌiki ĩaba tan idi wuruꞌu<br />

ukonau kii-kida nuz Tomin karu kaimanan<br />

paꞌati, 10 sariapa ĩaita paꞌa kan<br />

uruꞌu naa tawuruꞌu saka nata pauzoz<br />

Tomin karu Dapu panii nomizi naa ii,<br />

pishau tauzoz puraata pidan nao ai.<br />

Tuu kii pidan nao diꞌitin pan patukapan<br />

idi aimaa kan shaꞌa pan uꞌati.<br />

11 Aizii wuruꞌu daonai oraz, naꞌa<br />

uzaama tin pan Peter naꞌiki John<br />

kadu iki, Solo monꞌs Porch h diꞌii.<br />

Iriba pidan nao diman ĩꞌidaꞌati,<br />

ĩtuka paꞌa nan ĩdyaun. Tuu kii ĩdiꞌitinpan<br />

udauꞌu.<br />

Peter kakuwaapan​<br />

​Tominkaru Dapu ii<br />

12 Peter tuka pan idi iriba<br />

pidan nao, sariapa upara dan ĩꞌati,<br />

kaika paꞌa: “Õiriban nao, Israelite nao,<br />

kanom niꞌo uawu nuu ta pan naꞌiki<br />

udiꞌitin pan wadauꞌu? Uꞌitii man<br />

wakai ma nan idaꞌanaꞌo mana wun oo<br />

wamaꞌoza kan idaꞌanaꞌo kari kao nan<br />

wuruꞌu wachiꞌika-kida nuz diꞌo raꞌa<br />

dao nai ora? Aonaa turuu washaꞌapatan<br />

aimaa kan kaika paꞌa waꞌidaꞌa!<br />

13 Mishi wadokozu-daun nao Abraham,<br />

Isaac, naꞌiki Jacob, naꞌiki ipai<br />

wairiban-daun nao Tomin karun.<br />

Uruu tuu kii paꞌan ukonau kii-kidan<br />

naꞌiki unau baan papoi toru Jesus.<br />

Mazan unao, tuu kii uai pan uzowiikao,<br />

naꞌiki tuu kii ukasha dan, naꞌiki<br />

udakoo pan uruu Pilate kanaa puꞌu,<br />

umuudaꞌa zon puꞌu padama tazu.<br />

14 Mazan aonaa unao nyuku nuu<br />

naꞌa pan, aonaa uai pan wuruꞌu<br />

kai manaꞌo raz pidan aonaꞌo raz<br />

ushaꞌapa tan oiaꞌo muuda-kao. Soo<br />

uai pan paꞌan Pilate muuda-kidan<br />

zowii-miki pidan. 15 Uruu idi uzowiikidan<br />

wuruꞌu taaꞌo raz kakupa-kinai.<br />

Mazan Tomin karu kakuda naꞌiki<br />

ukadi shita-kida uruu pamawakakizi<br />

iki. Ipai waunao watukapa<br />

uruu, ukadishi tan dau naꞌan. 16 Uruu<br />

Jesus uu idaꞌanaꞌo wuruꞌu wachiꞌikakida<br />

nuz machiꞌika kaꞌo, wamishi dan<br />

idi Jesus tuu kii mana wun, naꞌiki<br />

machiꞌika kaꞌo mishi dan idi kapam<br />

uruu tuu kii. Ipai unao utukapa aizii<br />

diꞌi ukadi shita pa nuꞌu.<br />

17 “Uabata õiriban nao! Õai tapa<br />

unao naꞌiki uzowau naa nao shaꞌapatan<br />

Jesus kaika paꞌa, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan umaai tapa kan idi Tominkaru<br />

dyuuda nii wuruꞌu uruuz.<br />

18 Tomin karu kowaada-kida niꞌi<br />

Acts<br />

h 3:11 Solo­monꞌs Porch: dikin-dinapa-kizai kamoo ai.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 3​, ​4<br />

316<br />

naa shaꞌatii kotuaꞌa naa prophetnao<br />

idaꞌan, wuruꞌu padyuu dan nii<br />

Christ, mazan pidan nao pata kaꞌutan<br />

niizu naꞌiki ĩzowian niizu. Aizii<br />

watukapa naꞌapaꞌa naa mishi Tominkaru<br />

mishii-kidan papara dan.<br />

19-20 “Ukauꞌan umuu daꞌa naa<br />

naꞌiki utanawa tinaꞌa naa ushaꞌa paapan<br />

ai oiaꞌo, umashaapa kiziꞌi naa<br />

paꞌan Tomin karu aipan kawanaꞌati,<br />

umainaa bata kizi ipai uꞌoian uꞌai.<br />

Naꞌiki Tomin karu tiwaa-kida kizi<br />

unao ati kai manaꞌo naꞌiki konau namaꞌo<br />

mashaapa-karu unyuku nuu ii.<br />

Naꞌiki udyuu dan nii koshan Christ<br />

daꞌatiꞌi unao naꞌiki waunao idaꞌati.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan uruu Jesus,<br />

Tomin karu zaama taniaz kazan naataꞌo<br />

nii naꞌiki kazowau ta paꞌo nii ipai<br />

dau nuu daꞌu waunao.<br />

21 “Jesus naꞌian nii zii aokazi<br />

ii, atii Tomin karu paꞌi naa dan ipai<br />

wuruꞌu pato ma nii kidaz aimaa kan.<br />

Naꞌapa shaꞌatii ukowaada-kidau zon<br />

kotuaꞌa naa kai manai nao prophetnao<br />

idaꞌan. 22 Kai kapa shaꞌatii<br />

tawuruꞌu Moses kiauzo nuz Christ<br />

dauꞌan, ‘Nao ba nai waTominkarun<br />

zaama tan nii pidan unao bii iki<br />

prophet nii, ukowaa da pan nii<br />

Tomin karu para dan naꞌapa õgaru<br />

kawan. Uabata kizi paꞌi ipai aimaakan<br />

ukowaa da nii uꞌati, uizoꞌati kizi<br />

naꞌiki ushaꞌapa tin kizi upara dan<br />

kawanaꞌati. 23 Naꞌiaꞌo ram pidan<br />

aonaꞌo uaba taꞌa zon naꞌiki aonaꞌo<br />

uizoꞌa tin upara dan, Tomin karu<br />

mainaa ba tan niizu papidanan nao<br />

bii iki.’ i<br />

24 “Naꞌapa shaꞌatii Prophet<br />

Samuel kowaa dau zon, naꞌiki ipai<br />

baꞌo ran udawuꞌ ati kidai nao prophetnao,<br />

ĩkowaada pauzo nii kapam ipai<br />

wuru kida dauꞌa naꞌa, watukapa nii<br />

kidaz naa ushaꞌa paapa-kao daꞌa naꞌa.<br />

25 Uruꞌu naa tawuruꞌu prophet nao<br />

idaꞌa naꞌo raz Tomin karu kowaadakidan<br />

pashaꞌapa taꞌa zon naꞌiki<br />

pataaꞌa zon wadarun nao ati. j Ipai<br />

waunao Jew nao atiꞌo kapam wuruꞌu<br />

utaa-kaoaz, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ĩdani-daun nao wuruꞌu wau naouz.<br />

Ukiau zon Abra ham ati, ‘Õkamu nankidan<br />

nii ipai pidan nao imiꞌi baara<br />

anai nao, bau daꞌa paꞌo putakaandaun<br />

idaꞌan.’ k<br />

26 “Aizii Tomin karu dyuu dan<br />

donoꞌo naa papoi toru, udyuudan<br />

uruu kiwiin waunao Jew nao<br />

idaꞌati kamin kaꞌu taꞌo nii waunao,<br />

utanawa tin-kidan idaꞌan waunao,<br />

washaꞌa paa pan ai oii kidaꞌo aimaakan,”<br />

Peter kian ĩꞌati.<br />

Peter naꞌiki John​<br />

​kootowapa-kida-kao<br />

4 1 Peter naꞌiki John kadakotinan<br />

puꞌu zii pidan nao ati,<br />

upuꞌaꞌa naa faadaa nao, naꞌiki<br />

kazowau ta paꞌo watch man tapainao<br />

Tomin karu Dapu, naꞌiki<br />

Saddu cee nao l kaa waꞌa kan ĩbii<br />

ati. Naꞌiki ĩabata ĩkowaada pan<br />

2 mishiꞌo wuruꞌu Jesus kadi shita nuz<br />

i 3:23 Deuter on omy 18:15, 18-19 j 3:25 Tomin­karu kowaada-kidan pashaꞌapa­taꞌazon<br />

naꞌiki pataaꞌa­zon wadarun­nao ati: uruu dakota-kao covenant. Putukapa kaa rita<br />

tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa. k 3:25 Genesis 22:18; 26:4<br />

l 4:1 Saddu­cee: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


317<br />

ACTS 4<br />

pamawaka-kizi iki. Ukauꞌan mishiꞌo<br />

nii kapam pidan nao, mawa kai nao<br />

kidaz kadishi tan pamawaka-kizi<br />

iki. Uruu dikin ii ĩtoꞌo ran tuu kii<br />

apostle nao ati. 3 Sariapa ĩzaa matakidan<br />

ĩdyaun. Mazan wachuu pun<br />

idiꞌi naa ĩnaꞌa kaꞌa kan naa ĩdyaun<br />

taraa-kizai iti, naꞌiaꞌa naa ĩtaraakidan<br />

ĩdyaun. 4 Mazan iriba, iriba<br />

pidan nao mishi dan, wuruꞌu aba tainaouz<br />

apostle nao kuwaa. Uruu idi<br />

powaꞌa zii mishi dai nao iriba dinan,<br />

5000, soo daonai ora nao kari kao nan<br />

aita-kao.<br />

5 Aizii baꞌo ran kamoo ipai<br />

kooto wapa-kidauzo nao pidannao<br />

bao kopa tinan Jeru salem ii:<br />

faadaa nao zowau naa naouz, kazowau<br />

tapai naouz Jew nao, naꞌiki<br />

tiichaa pauzo naouz Moses kaki naori<br />

dauꞌu. 6 Annas, Umana wunuꞌo raz<br />

Faadaa, naꞌiaꞌo kapam uruu bao kopa<br />

Caiphas, John, naꞌiki Alex an der<br />

tuma. Naꞌiki naꞌiaꞌo kapam baꞌo ran<br />

faadaa nao ĩtuma, Annas iriban nao<br />

kida. 7 Ipai ĩnao bao kopa tinan,<br />

udaunaꞌan ĩdyuu dan naa apostle nao<br />

kadishi tan pakanaa puꞌu. Ĩpishaan<br />

naa ĩdyaun kaika paꞌa: “Kanom aipan<br />

atiꞌo, oo kanom taa nii umaꞌo zakakinaa<br />

nii, wuruꞌu uchiꞌika-kida nuz<br />

diꞌo raz daonai oraꞌa?” ĩkian.<br />

8 Sariapa Kai manaꞌo Doro naa<br />

maꞌo za ka dan Peter nyuku nuu, naꞌiki<br />

ukian ĩꞌati, “Õiriban nao, wanao banaa<br />

nao, naꞌiki kazowau ta pai nao<br />

waunao Israelite nao. 9 Ukadishitakidan<br />

waunao aizii ukanaa puꞌu, soo<br />

wakamuna nun idi naꞌiki wakaminkaꞌu<br />

tan idi machiꞌika kaꞌo pidan.<br />

Naꞌiki unao, uaita paꞌa zon naꞌa paꞌoram<br />

wuruꞌu wachiꞌika-kida nuz uruu.<br />

10 Aizii õaiapa ipai unao, naꞌiki<br />

ipai Israelite nao aita pan. Jesus<br />

Christ, tawuruꞌu Nazareth sanaz,<br />

uruu maꞌo za kan idaꞌanaꞌo wuruꞌu<br />

wachiꞌika-kida nuz diꞌo raz daonaioraꞌa.<br />

Uruu idi utuka pan kai manaꞌa<br />

naa aizii ukadi shita pan diꞌi. Uruu<br />

Jesus Christ, unao zowii-kidaniaz,<br />

utauka-kidaniaz cross diꞌiti. Mazan<br />

Tomin karu kakuda naꞌiki ukadishita-kida<br />

uruu pamawaka-kizi iki.<br />

11 Uruu Jesus dauꞌa naꞌo tawuruꞌu<br />

kotuaꞌo raz usaa dauzo-kao, Tominkaru<br />

Para dan kianuz kaika paꞌa:<br />

‘Wuruꞌu kuba unao tomapauzo<br />

nao kabaun<br />

kasha daniaz.<br />

Kai manaꞌo, naꞌiki umanawunuꞌo<br />

kabaun toma-kinao<br />

wuruꞌu,<br />

ipai baꞌo ran kuba nao ai.’ m<br />

12 “Aonaa baꞌo ran pidan nii,<br />

kazan naa taꞌo nii waunao, diꞌo raz<br />

imiꞌi baara an, soo bau daꞌapa Jesus.<br />

Uruu Tomin karu dyuuda nii, pidannao<br />

kazan naa tin-kinaa nii, aonaa<br />

baꞌo ran uruu kawa nuꞌo nii.”<br />

13 Tuu kii kooto wapa-kidauzonao<br />

pidan nao diꞌitin pan Peter naꞌiki<br />

John dauꞌu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ĩtukapa maꞌo zaka ĩkaku waa pan,<br />

aonaa ĩtarian. Naꞌiki ĩaitapa aonaa<br />

aita pai nao pidan nao mana wun<br />

mani ĩnao. Udaunaꞌan ĩaita pan kan<br />

naa, Jesus minau daꞌuita pauzonii<br />

ĩnao. 14 Mazan ĩtuka pan idi<br />

Acts<br />

m 4:11 Psalm 118:22<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 4<br />

318<br />

kai naꞌa wuruꞌu dao nai ora chiꞌikakida-kari<br />

waiz kadishita pan naꞌa<br />

Peter naꞌiki John tuma, aonaa<br />

ĩaita pan naꞌa pam naa pakian ĩꞌati.<br />

15 Uruu idi ĩdyuu dan zii ĩkoditakida-kao<br />

mii tiniapa-kizai nazo iki.<br />

Udaunaꞌan kooto wapa-kidauzo nao<br />

pidan nao kadako tinan naa paꞌatiaaka.<br />

16 Ĩkian, “Naꞌa pam nii dii<br />

washaꞌapa tan ĩdyaun? Ipai pidan nao<br />

mashaa pai nao Jeru salem an aita pan<br />

wuruꞌu ĩshaꞌa pata nuz umana wunuꞌo<br />

aimaa kan, naꞌiki aonaa naꞌitim<br />

wamarii din udauꞌan. 17 Mazan turuu<br />

paꞌan wamashaa tan ĩkaku waapatinan,<br />

ĩkuwaa iribai nan ai baꞌo ran<br />

pidan nao diꞌiti. Wakaki nao sho man<br />

ĩdyaun, aonaa kiziꞌi naa ĩkakuwaapa<br />

tinan powaꞌa Jesus dauꞌu<br />

pidan nao ati.” 18 Uruu idi ĩdapa dan<br />

ĩdyaun powaꞌa ati. Naꞌiki ĩkian ĩꞌati,<br />

“Wakaki nao wan nii unao, aonaa<br />

waaba taꞌa zon powaꞌa ukaku waapatinan<br />

pidan nao ati Jesus dauꞌu.<br />

Aonaa masakau daꞌu.”<br />

19 Sariapa Peter naꞌiki John<br />

kian ĩꞌati, “Õiriban nao, kanom<br />

para dan uaita pan Tomin karu<br />

aiapa izoꞌati-kao? Unao para dan,<br />

oo uruu para dan? 20 Aonaa turuu<br />

wasooka dan wakowaa da pan wuruꞌu<br />

watukapa nii, naꞌiki waaba ta nii kida<br />

aimaa kan dauaꞌo raz.”<br />

Umana­wunuꞌo­raz Faadaa kaki­nao­wan Peter naꞌiki John (4:18)<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


319<br />

ACTS 4<br />

21 Powaꞌa zii koshan kootowapa-kidauzo<br />

nao pidan nao<br />

kaki nao wan ĩdyaun maꞌo za kaꞌo<br />

idaꞌan. Udaunaꞌan ĩmuu daꞌa kan naa<br />

ĩdyaun. Aonaa ĩaita pan naꞌa pam<br />

pashaꞌapa tan ĩdyaun. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ipai pidan nao, tuu kii ĩkonaukii-kidan<br />

Tomin karu, ĩtuka pan idi<br />

wuruꞌu umana wunuꞌo aimaa kan<br />

shaꞌa pata-kaoaz machiꞌika kaꞌo ati.<br />

22 Wuruꞌu pidan chiꞌika-kida-kariwaiz,<br />

uwazoo ta niꞌi naa 40 uwunun.<br />

Mishidainao toriinpan Tominkaru<br />

ati, utaa kizi ĩmaꞌozaka-kinaa nii<br />

23 Kooto wapa-kidauzo nao<br />

pidan nao muu dan dau naꞌan Peter<br />

naꞌiki John, sariapa ĩkiwan paminmishi<br />

dan nao diꞌiti. Naꞌiki ipai<br />

ĩkowaa dan ĩꞌati naꞌa pam faadaa nao<br />

zowau naa nao naꞌiki kazowau tapai<br />

nao Jew nao kian paꞌati. Naꞌiki<br />

ĩkowaa dan ĩkaki nao wan paugaru<br />

maꞌo za kaꞌo idaꞌan. 24 Mishi dai nao<br />

aba tan idi naꞌa paꞌo parada-karu,<br />

sariapa ĩtoriin pan Tomin karu ati,<br />

kaika paꞌa: “Oo Nao ba nai umanawunuꞌo,<br />

tomaꞌo aokazi, imiꞌi baara,<br />

paran naꞌiki ipai wuruꞌu mashaapai<br />

naouz aokazi ii, imiꞌi baaraꞌa,<br />

naꞌiki paran baoko ii. 25 Kotuaꞌa<br />

naa mishi pukai waan wadarun,<br />

King David, kowaa daꞌo nii puparadan<br />

Kai manaꞌo Doro naa idaꞌan.<br />

Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu King<br />

David kiauzo nuz,<br />

‘Kanom dikin iaꞌo wuruꞌu<br />

Gentile nao n toꞌora nuz?<br />

Naꞌiki kan dii nii pidan nao<br />

dako tau tan pashaꞌapa tan<br />

õgaru madiwau tapaka?<br />

26 King nao min zii wan,<br />

ĩmizaa taaka paꞌa zon,<br />

naꞌiki baꞌo ran nao ba nai-tinpai<br />

nao kida bao kopa tinan<br />

ĩtuma,<br />

ĩaipan pamashaa tan Nao ba nai<br />

Tomin karu naꞌiki Christ,<br />

wuruꞌu puzaama taniaz<br />

kazan naa taꞌo nii<br />

papidanan nao.’ o<br />

27 “Aizii, naꞌapaꞌa naa mishi,<br />

ukawanaꞌati watuka pan aimaa kan<br />

kida shaꞌa paapa-kao. Pon tius Pilate<br />

naꞌiki King Herod bao kopa tinan<br />

Gentile nao naꞌiki Israelite nao tuma,<br />

Jeru salem idaꞌa, ĩtoꞌo ran donoꞌo raz<br />

Jesus ati. Uruu kai manaꞌo pupoitoru<br />

Christ, uruu puzaama taniaz<br />

kazan naa taꞌo nii pupida nan nao.<br />

28 Mishi pugaru, puwa zoota pidan<br />

maꞌo za kan, mazan soo puaipan<br />

kawanaꞌa tiꞌo, naꞌiki pukashaa pan<br />

idiꞌo kari kao nan wuruꞌu pidannao<br />

shaꞌa pata nuz Jesus kaika paꞌa.<br />

Naꞌiki kotuaꞌo raꞌa naa pudiꞌita pan<br />

wuruꞌu pushaꞌa pata-kidaꞌa zoo nuz<br />

uruu kaika paꞌa. 29 Oo, waNaobanaa,<br />

puabata naꞌa pam pidan nao dakotan<br />

pashaꞌapa tan waunao. Mazan<br />

waunao pupoi toru nao naꞌiki<br />

pupida nan nao, pukamin kaꞌuta<br />

waunao, maꞌo zaka kizi wakowaada<br />

pan pupara dan pidan nao ati.<br />

30 Pukashaapa wakaku dan karinai<br />

nao, kai manaꞌo pupoi toru,<br />

Acts<br />

n 4:25 Gentile­nao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. o 4:26 Psalm 2:1-2<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 4​, ​5<br />

320<br />

Jesus idaꞌan. Naꞌiki marii kapam<br />

washaꞌapa tan Jesus idaꞌan, umanawun<br />

kidaꞌo aimaa kan, aonaꞌo raz<br />

turuu pidan shaꞌapa tan,” ĩkian.<br />

31 Ĩipaian dau naꞌan patoriin pan<br />

Tomin karu ati, sariapa ama zada<br />

nakai nan ĩbao kopa ti napa kizi ii,<br />

naꞌiki ipai Kai manaꞌo Doro naa<br />

maꞌo za ka dan ĩnyuku nuu. Uruu<br />

idi maꞌo za kaꞌa naa ĩkowaada pan<br />

Tomin karu para dan.<br />

Mishidainao kaꞌidiwaakapan<br />

32 Ipai wuruꞌu mishi dai naouz,<br />

ĩmashaa pan patumaaka ĩtaa pan<br />

panyuku nuu, naꞌiki naꞌapa kida<br />

ĩdiꞌitin pan. Aizii pashaꞌa pauz kida,<br />

aonaa ĩtaa pan soo paꞌatiꞌo nii mani<br />

kari kao nan. Mazan ĩkaꞌi diwa tan<br />

nii ipai pamin-mishi dan nao kida<br />

uꞌidi. 33 Kai manaꞌo Doro naa maꞌoza<br />

ka da pan idi apostle nao, maꞌo zaka<br />

ĩkaku waa pan Nao ba nai Jesus<br />

kadishi tan dauꞌu pamawaka-kizi<br />

iki. Naꞌiki kai manai man Tominkaru<br />

kamin kaꞌu tan ipai wuruꞌu<br />

mishi dai naouz. 34-35 Aonaa kanom<br />

aimaa kan awu taꞌo nii ĩꞌai. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan pabiꞌi kida mishi dai nao,<br />

kai naꞌa ĩzaka pun wiizi kida, naꞌiki<br />

ĩdapu kida. Aizii ĩsellian an baꞌo ran<br />

pazaka pun oo padapu, ĩnaꞌa kan nii<br />

wuruꞌu uwinipi naa kidaz apostlenao<br />

diꞌiti. Apostle naouꞌo niꞌi naa<br />

buuta wuruꞌu puraa taz mishi dai nao<br />

kawanaꞌati, wuruꞌu pata kaꞌu tinainaouz.<br />

Uruu idi aonaa ĩbai aa pan<br />

pazama zin.<br />

36 Aizii mishi dai nao biiꞌi kai naꞌa<br />

dao nai ora Cyprus san, Joseph kiaꞌo<br />

uꞌuu, mazan apostle nao dako tan<br />

naazu Barna bas kii, (maꞌo za kada<br />

paꞌo pidan nao nyuku nuu, kiaꞌo<br />

wuruꞌu uꞌuuaz).<br />

37 Bau daꞌapa kamoo, Barna bas<br />

sell ian pazaka pun baꞌo ran pidan<br />

ati. Uzaka pun kawi nipi naata-kao<br />

dau naꞌan, unaꞌa kan naa wuruꞌu<br />

puraa taz apostle nao diꞌiti. Naꞌapa<br />

kiziꞌi naa koshan ĩbuu tan puraata,<br />

mishi dai nao kawanaꞌati.<br />

Ananias naꞌiki udaiaro Sapphira<br />

5 1 Kai naꞌa dao nai ora Ananias<br />

kiaꞌo uꞌuu. Udai aro uu<br />

Sapphira kiaꞌo. Ĩaipan kapam pataan<br />

puraata mishi dai nao atiꞌo nii. Uruu<br />

idi ĩbuu tan paꞌamaza dati, naꞌiki<br />

ĩsellii nuz. 2 Mazan Ananias naꞌiki<br />

udai aro bau daꞌapa tan panyuku nuu<br />

aonaa kizi ĩtaan ipai dau nuudaꞌu<br />

wuruꞌu puraa taz. Udaunaꞌan<br />

Ananias makon naa apostle nao<br />

diꞌiti, utaan naa wuruꞌu puraataz<br />

ipaiꞌo kawan mishi. 3 Sariapa<br />

Peter kian uꞌati, “Ananias, kan dii<br />

nii pukashaa pan Satan kai waan<br />

pugaru? Satan aipan ati pubuutan<br />

puraata puꞌidi wau nii, wuru<br />

diꞌikiꞌi puraata taa-kari waiz puꞌati<br />

puamaza dati winipi naa nii. Kan dii<br />

nii puti waan pumarii dan Kai manaꞌo<br />

Doro naa? 4 Pusellian uaꞌii wuruꞌu<br />

amaza daz, puꞌidi wau wuruꞌu, naꞌiki<br />

pusellian dau naꞌa nazu, puꞌidi wau<br />

padamata wuruꞌu puraa taz. Mazan<br />

kan dii niꞌi naa mooko wuruꞌu<br />

pushaꞌa pa ta nuz aimaa kan kaika paꞌa<br />

naa mana wu nuꞌu? Aonaa waunao<br />

mani wuruꞌu pumarii daniaz, mazan<br />

puti waan pumarii dau tan Tomin karu<br />

paꞌan.” 5 Ananias aba tan idi Peter<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


321<br />

ACTS 5<br />

para dan naꞌapa, sariapa udorau taꞌakan,<br />

naꞌiki umawa kaꞌa kan naa. Aizii<br />

pidan nao, tuka pai nao naꞌiki aba tainao<br />

kida kuwai Ananias mawa kan<br />

dauꞌu, tuu kii, tuu kii ĩtarian.<br />

6 Sariapa daonai ora nao waꞌatin,<br />

naꞌiki ĩbazooba tan naa unanaa<br />

kamicha mada idi. Udaunaꞌan ĩnaꞌakan<br />

naazu naꞌiki ĩdidaꞌa naꞌa kan naa<br />

uruu.<br />

7 Tomu nuꞌiki zaa uruu daunaꞌan,<br />

Ananias dai aro kaa waꞌa kan<br />

naa apostle nao idaꞌati, aonaa<br />

oai ta pan wuruꞌu pau dai aru mawaka<br />

nuz. 8 Sariapa Peter kian oꞌati,<br />

“Puko waada õꞌati, patumaa kaꞌo<br />

wuruꞌu diꞌo raz puraa taꞌa? Kaikapau<br />

daꞌuꞌo wuruꞌu uamaza dati<br />

kawi nipi naata-kaoaz?”<br />

“Oo, naꞌa paꞌo wuruꞌu,” okian<br />

uꞌati.<br />

9 Uruu idi Peter kian oꞌati,<br />

“Kan dii nii pugaru naꞌiki pudai aru<br />

tiwaa-kida pan Tomin karu Doro naa?<br />

Uꞌitii man aonaꞌo nii Tomin karu<br />

aita pan? Puabata! Kai kin ikiꞌi naa<br />

daonai ora nao didan kai nao pudai aru<br />

waꞌati niꞌi. Aizii pugaruꞌo niꞌi naa<br />

kapam ĩdidaꞌan.” 10 Sariapa odorautaꞌa<br />

kan naꞌiki omawa kaꞌa kan naa<br />

kapam. Aizii daonai ora nao kaawan<br />

padida naka-kizi iki Ananias,<br />

ĩtuka pan udai aro mawa kaꞌa kaꞌa<br />

naa kapam. Uruu idi ĩnaꞌa kan naa<br />

onanaa naꞌiki ĩdidan naazo pau daiaru<br />

daza baꞌa.<br />

11 Uruu idi tuu kii mishi dai nao,<br />

Jeru salem iainaouz tarian. Naꞌiki<br />

tuu kii kapam baꞌo rai nao pidan nao<br />

kida tarian, ĩaba tan idi wuruꞌu<br />

ĩmawa ka nuz naꞌapa.<br />

Umanawun kidaꞌo aimaakan​<br />

​shaꞌapata-kao<br />

12 Tomin karu maꞌo za kan idaꞌan,<br />

apostle nao shaꞌa pata umanawun<br />

kidaꞌo aimaa kan pidan nao<br />

awun zaꞌa, aonaꞌo raz turuu pidan<br />

shaꞌapa tan. Mapuda daꞌi mishi dainao<br />

baoko pain pau zon Solo monꞌs<br />

Porch p diꞌii, Tomin karu Dapu iaꞌoraz.<br />

13 Mazan mami shida-kainao<br />

pidan nao, tuu kii ĩtarian pakaa wan<br />

mishi dai nao idaꞌati, mazan upuꞌu<br />

ĩnauda pan wuruꞌu ĩshaꞌa paapanii<br />

kidaz aimaa kan, naꞌiki ipai<br />

ĩpara dan kai man ĩdauꞌan. 14 Mazan<br />

unaꞌa pan puꞌu iriba daonai oranao<br />

naꞌiki zun nao mishi dan naa<br />

Nao ba nai Jesus. Uruu idi baokopaꞌa<br />

naa ĩbao kopa tinan kiwii niꞌo<br />

mishi dai nao tuma. 15 Apostle nao<br />

shaꞌa paa pan idi umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan, sariapa pidan nao<br />

naꞌakan kari nai nao pairi ban nao,<br />

naꞌiki ĩmuu dan ĩdyaun dunapo<br />

daawa an, padaꞌa wupa-kizi baaraꞌa<br />

kida. Aizii Peter doba tan an naꞌan<br />

ĩdazaba an, ĩaipan udikin doba tan<br />

ĩpaawa an, ĩkakuda kizi. 16 Iriba<br />

pidan nao kasa baꞌu kinan apostlenao<br />

idaꞌati, waꞌatii naouz donoi<br />

sodi kida diꞌiki, wuruꞌu Jeru salem<br />

dazaba an kidaꞌo raz wii zai nao.<br />

Ĩnaꞌa kan kari nai nao, naꞌiki oiaꞌo<br />

doro nai zaama tapa nii nao kida,<br />

naꞌiki ipai ĩrinaa kida soꞌota-kao<br />

ĩꞌai.<br />

Acts<br />

p 5:12 Solo­monꞌs Porch: dikin-dinapa-kizai kamoo ai.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 5<br />

322<br />

Apostlenao kodita-kidakao<br />

taraa-kizai iki<br />

17 Aizii Umana wunuꞌo Faadaa<br />

naꞌiki umin kaꞌu nao, wuruꞌu<br />

Sadducee naouz, q tuu kii ĩkashau zin<br />

apostle nao ati. 18 Uruu idi ĩzaamatan<br />

ĩdyaun, naꞌiki ĩtaraa-kidan naa<br />

ĩdyaun. 19 Mazan uruu aiwakaꞌan,<br />

angel, Tomin karu diꞌikiꞌo daꞌa tan<br />

taraa-kizai panii nomizi naa kida<br />

ĩꞌati, naꞌiki ukodita-kidaꞌa kan naa<br />

ĩdyaun. Ukian ĩꞌati, 20 “Umako<br />

Tomin karu Dapu iti, ukowaada<br />

kizi pidan nao ati wuru dauꞌaꞌa<br />

paꞌi naꞌo raz naa mashaapa-karu.”<br />

21 Apostle nao izoꞌati Angel paradan.<br />

Ishawaka zii ama zada, ĩnao<br />

makoꞌo kaꞌa naa Tomin karu Dapu<br />

iti. Naꞌiaꞌa naa koshan ĩtomi napatin-kidan<br />

pidan nao.<br />

Aizii Umana wunuꞌo Faadaa<br />

bao kopa tinan naa pamin kaꞌu nao<br />

tuma, naꞌiki ĩdapa dan naa ipai<br />

kooto wapa-kidauzo nao pidan nao<br />

mii tiniapa-kizai iti. Udaunaꞌan<br />

ĩdyuu dan naa pidan nao taraa-kizai<br />

iti, ĩnanaka kiziꞌi naa apostle nao<br />

paꞌidaꞌati. 22 Mazan dyuuda-kari wainao<br />

kaa wan taraa-kizai iti, aonaa<br />

ĩiko dan apostle nao naꞌii, uruu idi<br />

ĩkiwaꞌa kan naa powaa iti. Ĩkaa wan,<br />

sariapa ĩkian kooto wapa-kidauzonao<br />

pidan nao ati, 23 “Wakaa wan<br />

taraa-kizai iti waikoda ipai paniinom<br />

kida dadara dinapa paꞌidi waru,<br />

naꞌiki watch man tapai nao taraakizai,<br />

ipai ĩkadi shita pan panii nom<br />

kawanaꞌati kida. Mazan wamoro tan<br />

taraa-kizai nazo iti, aonaa waiko dan<br />

pidan nao naꞌii.”<br />

24 Faadaa nao zowau naa nao, naꞌiki<br />

kazowau ta paꞌo watch man tapai nao<br />

Tomin karu Dapu aba tan idi wuruꞌu<br />

ĩkowaaz, tuu kii ĩdiꞌitin pan. 25 Upuꞌaꞌa<br />

naa pidan kaa waꞌa kan, kaku waapaꞌa<br />

naꞌo ĩꞌidaꞌati. Ukian ĩꞌati, “Uabata<br />

õkuwaa! Tawuruꞌu daonai ora nao<br />

utaraa-kida nii naouz, kai niꞌiaꞌa naa<br />

ĩdyaun Tomin karu Dapu ii, ĩtominapa<br />

tin-kidan naa pidan nao.”<br />

26 Sariapa watch man tapain nao<br />

zowau naa makon pamin kaꞌu nao<br />

tuma, ĩnaꞌa nan wuruꞌu apostle naouz,<br />

ĩkooto wapa-kidaꞌa zon ĩdyaun. Mazan<br />

kai man ĩzaama tan ĩdyaun, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan tuu kii ĩtarian wunao<br />

aiaꞌa abata pai nao kidaz ĩkowaa.<br />

Ĩzauda-kidan pazowii-kao paboo-kao<br />

idaꞌan kuba idi, apostle nao dikin ii.<br />

27 Apostle nao kaawa-kida-kao<br />

dau naꞌan, ĩkadi shita-kida-kaoaꞌa naa<br />

kooto wapa-kidauzo nao pidan nao<br />

kanaapu ati. Naꞌiki Umana wunuꞌo<br />

Faadaa kian naa ĩꞌati kaika paꞌa:<br />

28 “Tuu kii shaꞌatii wakaki nao wan<br />

unao, wakii shaꞌatii ‘aonaꞌa naa<br />

waaipan powaꞌa utomi napa-kidan<br />

pidan nao Jesus dauꞌu.’ Mazan upuꞌu<br />

zii utomi napa tin-kidan pidan nao.<br />

Aizii ipaiꞌi naa Jeru salem ii aka<br />

ukuwaa iribai nan. Naꞌiki ipai<br />

ukowaa dan pidan nao ati, waunao<br />

wuruꞌu zowii-kidaꞌo raz Jesus.”<br />

29 Sariapa Peter naꞌiki baꞌoran<br />

apostle nao kian, kaika paꞌa:<br />

q 5:17 Saddu­cee: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />

diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


323<br />

ACTS 5<br />

“Waizoꞌa tin nii soo Tomin karu<br />

para dan, mazan pidan para dan,<br />

aonaꞌo nii waizoꞌa tin. 30 Tomin karu,<br />

wadokozu-daun nao mishi dauzoniaz,<br />

uruu kadi shita-kida nii Jesus<br />

pamawaka-kizi iki, unao zowiikidaniaz<br />

naꞌiki utauka-kidaniaz<br />

cross diꞌiti. 31 Mazan Tomin karu<br />

zaama tan naꞌiki umuu dan uruu<br />

padiwaꞌora anta napu, umana wunuꞌo<br />

Nao ba nai nii, kazan naa taꞌo nii ipai<br />

pidan nao. Naꞌiki uruu idaꞌan kizi<br />

waunao Israelite nao tanawa tinan<br />

waꞌoian ai, naꞌiki uruu idaꞌan kizi<br />

waꞌoian mainaa bata-kao waꞌai.<br />

32 Mishiꞌo wuruꞌu kuwaiz, waunao<br />

waaitapa naꞌiki watukapa uruu<br />

kakupa. Uruu idiꞌo wakaku waa tinan<br />

udauꞌu. Naꞌiki Kai manaꞌo Doro naa,<br />

Tomin karu taa niaz ipai mishi dai nao<br />

kawanaꞌati, uruu kapam kai naa bataꞌo<br />

pidan nao ati mishiꞌo wuruꞌu<br />

kuwai Jesus dauꞌu kidaꞌo raz.”<br />

33 Kooto wapa-kidauzo nao pidannao<br />

aba tan idi wuruꞌu ĩpara da nuz<br />

kaika paꞌa, tuu kii ĩtoꞌo raꞌa kan.<br />

Ĩaipan naa apostle nao zowi aka-kao<br />

34 Mazan kai naꞌa pidan Phariseenao<br />

r bii ikiꞌo, Gamaliel kiaꞌo uꞌuu,<br />

naꞌiki uruu tiichaa pauzo Moses<br />

kakinao rii dauꞌu. Ipai pidan nao<br />

nau da pan uruu. Sariapa ukadishitan<br />

naꞌiki udyuu dan apostle nao<br />

kodita-kida-kao zii mii tiniapa-kizai<br />

iki. 35 Udaunaꞌan ukian naa ipai<br />

kooto wapa-kidauzo nao pidan nao<br />

ati, “Õiriban nao Israelite nao, uabata<br />

õpara dan. Udiꞌi tinapa zii sho man<br />

kiwiin ushaꞌapa tan uaꞌii diꞌo raz<br />

daonai ora naouꞌu. 36 Kotuaꞌa naa<br />

naꞌapa shaꞌatii tawuruꞌu Theudas<br />

kaa wauzo nuz. Uruu dono udakotin<br />

pan umana wunuꞌo pidan nii,<br />

naꞌiki iriba shaꞌatii uzaama tan<br />

papidanan nao nii. Uikoda 400<br />

pidan nao zaama tinan uꞌidiꞌiti.<br />

Mazan bau daꞌapa kamoo uzowiikao,<br />

uruu idi ipai upidanan nao<br />

makoo biꞌii nan, atii naꞌapa kari kaonan<br />

ĩmainaaba tinan.<br />

37 “Uruu dau naꞌan Judas, Galilee<br />

Baara san, uai pan pamizaa taaka pan<br />

Rome san nao tuma, ĩsaada pan dono<br />

ipai pidan nao uu. s Iriba shaꞌatii<br />

uzaama tau zon papidanan nao nii.<br />

Mazan naꞌapa koshan uzowii-kao.<br />

Aizii upidanan nao, ipai ĩmakoo biꞌiinan<br />

kapam.<br />

38 “Ukauꞌan õkiaꞌa zon uꞌati,<br />

wunao dauꞌa naꞌa diꞌo raz pidannaouꞌu,<br />

aonaa umashaa taꞌa naꞌa<br />

ĩdyaun pakau din-kizi ai. Umuuda<br />

mishiꞌo rai man ĩdyaun, marii<br />

ĩmakon. Aizii ĩshaꞌa paa pan an<br />

wuruꞌu aimaa kan kidaz paai pan<br />

kawanaꞌati kari kao nan, naꞌa paꞌo nii<br />

kapam ĩmainaaba tinan. 39 Mazan<br />

aizii umishiin an mishi ĩshaꞌa paa pan<br />

wuruꞌu aimaa kan kidaz Tominkaru<br />

aipan kawanaꞌati, aonaꞌo nii<br />

ukaꞌii tan umashaa tan ĩdyaun. Naꞌiki<br />

utaru bai-tin pan niꞌi naa Tomin karu<br />

ati,” ukian ĩꞌati.<br />

40 Sariapa mishi upara dan<br />

naꞌapa tan ĩnyuku nuu. Udaunaꞌan<br />

ĩdapa dan naa apostle nao powaꞌa<br />

Acts<br />

r 5:34 Phari­see: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

s 5:37 Rome san nao saa dan ipai pidan nao uu tax puraatan naa zaama taꞌa zoo-kao idi.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 5​, ​6<br />

324<br />

ati koshan, naꞌiki ĩbaꞌi zii-kidan<br />

naa ĩdyaun. Ĩbaꞌi zii-kao dau naꞌan<br />

kooto wapa-kidauzo nao pidan nao<br />

kaki nao wan naa ĩdyaun tuu kii.<br />

“Aonaa waaipan ukaku waa tinan<br />

powaꞌa Jesus dauꞌu,” ĩkian apostlenao<br />

ati, mazan ĩmuu daꞌa kan naa<br />

ĩdyaun.<br />

41 Uruu idi apostle nao koditaꞌakan<br />

naa kooto wapa-kidauzo nao<br />

pidan nao bii iki, tuu kii ĩkonaukian.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan ĩaitapa<br />

Tomin karu wuruꞌu kashaa paꞌo raz<br />

ĩan tami kita-kao Jesus dikin ii.<br />

42 Ipai kamoo apostle nao tomi napakidan<br />

pidan nao, naꞌiki ĩkowaada pan<br />

Kai manaꞌo Kuwai Tomin karu Dapu<br />

ii, naꞌiki ĩdapu kawanaꞌati kida.<br />

Ĩkowaada pan ĩꞌati, mishiꞌo wuruꞌu<br />

Jesus, uruu Christ. t<br />

Pidannao zaamata-kao​<br />

​kaudinainao nii<br />

6 1 Uruu dau naꞌan iribaꞌa naa<br />

Jew nao, Israel anai naouz,<br />

mishi dan. Iriba kapam bao koi nao<br />

Jew nao mishi dan, waꞌatii nao kidaz<br />

baꞌo ran ama zada iki, ĩparada niitaniꞌi<br />

naa Greek para dan. Ĩnao<br />

toꞌo rain pan, naꞌiki ĩkaaka pau tan<br />

pamin-Jewnao, wuruꞌu Israel an<br />

kidaꞌo raz ĩmashaa pan. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ipai kamoo wanyuku nui oo<br />

puraata buu tauzo-kao zun nao ati,<br />

wuruꞌu mawa kai nao kidaz naa ĩdaiaru<br />

nao. Mazan ĩkian aonaa ĩtaan<br />

patumaaka wanyuku nui oo puraata<br />

wunao atiꞌi Jewaba nao parada niitaꞌo<br />

raz naa Greek para dan. 2 Uruu<br />

idi 12 apostle naouz, bao kopa tinkidan<br />

ipai mishi dai nao, naꞌiki<br />

ĩkian ĩꞌati, “Aonaa turuu wasookadan<br />

wakowaa da pan Tomin karu<br />

para dan, soo wabuu tan dikin ii<br />

kari kao nan puraata oo wanyukunui.<br />

3 Uabata õiriban nao, uikoda<br />

mishiꞌo rai man 7 daonai ora nao<br />

unao bii iki, Kai manaꞌo Doro naa<br />

maꞌo za ka da pa nii nao ĩnyuku nuu,<br />

naꞌiki aita paa bai nao. Marii kizi ĩnao<br />

buu taꞌo nii puraata naꞌiki wanyukunui.<br />

Uruꞌo niꞌi naa ĩkaudin-kizi nii.<br />

4 Aizii waunao pakawa nuꞌo nii<br />

paꞌan wakau di nan, watoriin pan nii<br />

Tomin karu ati, naꞌiki watomi napakidan<br />

nii pidan nao upara dan dauꞌu.”<br />

5 Ipai pidan nao nyuku nuu naꞌapan<br />

apostle nao para dan kawanaꞌati.<br />

Uruu idi ĩzaama tan Stephen, mishidaꞌo<br />

mana wun Tomin karu uruu,<br />

naꞌiki Kai manaꞌo Doro naa maꞌo zaka<br />

da pa nii unyuku nuu. Ĩzaa mata<br />

kapam Philip, Procho rus, Nicanor,<br />

Timon, Parme nas naꞌiki Nico las<br />

Antioch san, uruu Gentile, mishidaꞌo<br />

Tomin karu naꞌapa Jew nao<br />

kawan, naꞌiki uruu mishidaꞌo raꞌa<br />

naa kapam Jesus. 6 Udaunaꞌan<br />

mishi dai nao naꞌakan naa wuruꞌu<br />

pidan nao pazaa mata nii naouz,<br />

apostle nao diꞌiti. Uruu idi apostlenao<br />

muu dan pakaꞌu ĩꞌidaꞌa, naꞌiki<br />

ĩtoriin pan Tomin karu ati, ukaminkaꞌuta<br />

kizi ĩdyaun.<br />

7 Udaunaꞌan powaꞌa zii Tominkaru<br />

Para dan abata-kao naꞌiki<br />

t 5:42 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


325<br />

ACTS 6​, ​7<br />

uiribai nan naa. Uruu idi Jeru salem<br />

iaꞌo mishi dai nao iribai nan powaꞌa<br />

zii mana wun, naꞌiki iriba kapam<br />

naꞌiai nao faadaa nao izoꞌa tin Tominkaru<br />

para dan, pamishi dan idaꞌan<br />

Jesus.<br />

Stephen kootowapa-kida-kao<br />

8 Tuu kii Tomin karu kamin kaꞌutan<br />

Stephen, utaa umaꞌo zaka-kinaa<br />

nii. Uruu idaꞌan ushaꞌa pata pabiꞌinaaka<br />

umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan, iribaꞌo pidan nao awun<br />

zaꞌa. 9 Mazan kai naꞌa pabiꞌi kida<br />

Jew nao kasha daaka pan Stephen<br />

tuma, ukuwaa kida dauꞌan. Ĩnao<br />

wuruꞌu zaama tin painaouz wuru<br />

diꞌitiꞌi, dakota-kari waiz, Poi toruidaun<br />

nao u Syna gogue gan kii. Ĩnao<br />

waꞌa tinaouz Cyrene iki, baꞌo rai nao<br />

Alex andria iki. Pabiꞌi kida baꞌo ran<br />

pidan nao waꞌatin wii zai kida diꞌiki<br />

Cilicia naꞌiki Asia Baara iki kidaꞌo.<br />

10 Mazan Stephen aitapa<br />

powaꞌa zii mana wun ĩꞌai,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Kai manaꞌo<br />

Doro naa kainaꞌan idi utuma.<br />

Uruu idi aonaꞌa naa ĩaita pan naꞌapam<br />

naa padakoꞌa tin upara dan.<br />

11 Uruu idi ĩzaama tan daonai oranao<br />

marii dinaꞌo nii Stephen dauꞌu.<br />

Kaika paꞌa wuruꞌu ĩdyuu da nuz<br />

ĩmarii dinan: “Waaba ta nii Stephen<br />

dakoo pan Moses naꞌiki Tominkaru<br />

dikau daꞌo idaꞌan.” 12 Sariapa<br />

mishi pidan nao toꞌo raꞌa kan, naꞌiki<br />

kazowau ta pai nao Jew nao, naꞌiki<br />

tiichaa pauzo nao Moses kaki naori<br />

dauꞌu, tuu kii ĩtoꞌo ran Stephen ati.<br />

Udaunaꞌan ĩzaama taꞌa kan naazu<br />

naꞌiki ĩnaꞌa kaꞌa kan naazu ipai<br />

Jew nao zowau naa nao kanaapu iti.<br />

13 Naꞌiki naꞌiaꞌa naa koshan ĩdyuudan<br />

pidan nao marii dinan Stephen<br />

dauꞌu kooto wapa-kidauzo nao kanaapuꞌu.<br />

Kaika paꞌa wuruꞌu pidan nao<br />

marii dina nuz: “Diꞌo raz pida naꞌa,<br />

kari kao nan daꞌi udakoo pan Tominkaru<br />

Dapu, naꞌiki wakaki naori naa<br />

Moses taa nii kidaz waꞌati. 14 Waabata<br />

nii ukian, Jesus Nazareth san<br />

kaboo biꞌian nii Tomin karu Dapu,<br />

naꞌiki upanaꞌa dan nii ipai waunao<br />

kaduz, Moses taa nii kidaz waꞌati<br />

wamashaapa-kinaa nii.” 15 Sariapa<br />

pidan nao, abata pai nao, awunuupaꞌa<br />

kan Stephen awun baara iti,<br />

naꞌiki ĩtuka pan uawun baara<br />

kanada, ikoda nii angel awun baara.<br />

Stephen kakuwaapan Jewnao<br />

zowaunaanao ati<br />

7 1 Sariapa Umana wunuꞌo<br />

Faadaa kian Stephen ati,<br />

“Mishiꞌo kai wuruꞌu ĩpara dan<br />

pudauꞌu kidaꞌo raz?”<br />

2 Stephen dakoꞌa tin ĩpara dan<br />

kaika paꞌa: “Õꞌina wuzu nao, uabatan<br />

nii õpara dan õdako iki aizii.<br />

Kotuaꞌa naa, Tomin karu umanawunuꞌo<br />

raz mana wun aidinauzon<br />

wadarun Abra ham ati, umashaapan<br />

donoꞌo raz zii Mesopo tamia ii.<br />

3 Uruu dono shaꞌatii ukian Abra ham<br />

ati, ‘Pumako diꞌo raz puwiizi diꞌikiꞌi,<br />

naꞌiki puwaꞌ aka puiri ban nao. Õnaꞌa-<br />

Acts<br />

u 6:9 Poi­torui-daun­nao: Pidan nao toriauzo-kari wai nao poi torui nii, udaunaꞌan<br />

ĩmuuda-kaoaꞌa naa powaa iti.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 7<br />

326<br />

kan nii pugaru baꞌo ran ama zada<br />

iti.’ v 4 “Uruu idi Abra ham makon,<br />

naꞌiki uwaꞌa kan pamashaapa-kizi<br />

tawuruꞌu Chaldian nao wiizai tapaniaz.<br />

Utuzu tinan naa Haran iti,<br />

naꞌii zii uka wiizi tinan, naꞌiaꞌa naa<br />

udaru mawa kau zon. Uruu dau naꞌan<br />

shaꞌatii Tomin karu dyuu dan naa<br />

koshan utuzu tinan wuru idaꞌa tiꞌi<br />

diꞌo raz amaza daꞌa unao mashaapakiziz<br />

naa. 5 Mazan uruu dono aonaꞌo<br />

zii shaꞌatii Tomin karu taan amazada<br />

Abra ham idiwau nii. Mazan<br />

ukowaa dan Abra ham ati, pataan<br />

nii uꞌati naꞌiki ipai udai nao ati,<br />

wuruꞌu diꞌo raz amaza daꞌa. Uruu<br />

dono aonaꞌo zii Abra ham dani nii.<br />

6 “Baꞌo ran dono Tomin karu<br />

kian uꞌati, ‘Pudai nao kawiizi-tinpan<br />

nii zii baꞌo ran kaduz pidan nao<br />

wiizi ii aka. Naꞌiaꞌo niꞌi naa ĩpoitorui<br />

tapa-kao, naꞌiki tuu kiaꞌo nii<br />

ĩpata kaꞌuta-kao atii 400 wunu.<br />

7 Mazan õpata kaꞌu tan nii pidan nao<br />

wuruꞌu poi torui tapai naouz ĩdyaun.<br />

Uruu dau naꞌan õkodita-kidan nii<br />

ipai pudani-daun nao Egypt iki,<br />

naꞌiki ĩwaꞌa tin nii daꞌatiꞌi diꞌo raz<br />

ama zada idaꞌati. Naꞌaꞌo niꞌi naa<br />

paꞌan ĩmana wun tapan õgaru,’ kiaꞌo<br />

wuruꞌu Tomin karu kiau zon uꞌati. w<br />

8 Naꞌiki kaika paꞌo koshan Tomin karu<br />

kiau zon Abra ham atiꞌi: x ‘Õai pan nii<br />

pugaru naꞌiki ipai pudai nao daonaiora<br />

nao choota-kidi nan, y naꞌiki ipai<br />

ĩdainao dii naꞌi tiꞌi, naꞌa paꞌo nii paꞌidiwaru<br />

ĩnaꞌa pata-kao. Uruu idaꞌanaꞌo<br />

nii utukapa-kidan õpida nan nao<br />

unao, naꞌiki mishi uizoꞌa tin õparadan.’<br />

z Naꞌapaꞌa naa mishi Abra ham<br />

shaꞌapa tan aimaa kan. 8 kamoo<br />

udani Isaac shaka tan dau naꞌan,<br />

uruꞌu naa uchoota-kida nuzu Tominkaru<br />

dyuu dan kawanaꞌati. Aizii<br />

Isaac dani Jacob, naꞌapa kapam<br />

uchoota-kida nuzu. Aizii Jacob dainao<br />

12 shaꞌatii daonai ora nao, ipai<br />

ĩnao naꞌapa kapam ĩchoota-kao.<br />

Ĩnao diꞌikiꞌo shaꞌatii wadarun nao<br />

tominan.<br />

9 “Uruu Jacob dai nao shaꞌatii<br />

tawuruꞌu selli au zoz padawuꞌi chan<br />

Joseph Egypt iti poi torui nii ĩkishauzin<br />

idi uꞌati. a Mazan kari kao nan daꞌi<br />

Tomin karu kamin kaꞌu tau zon uruu,<br />

10 dikau daꞌo aimaa kan shaꞌa pan an<br />

uꞌati. Aizii tawuruꞌu king, Egypt san<br />

dapada-kidau zon donoꞌo raz Joseph<br />

paꞌidaꞌati, Tomin karu tukapa-kida<br />

king b ati wuruꞌu Joseph, kai manaꞌo<br />

naꞌiki aita paa baꞌo pidan. Sariapa<br />

king zaama tan Joseph udaruꞌo naoba<br />

nai nii, kazowau ta paꞌo nii ipai<br />

Egypt Baara san nao, naꞌiki awunuuta<br />

paꞌo nii ipai ushaꞌa pauz kida.<br />

11 “Udaunaꞌan shaꞌatii zamazi<br />

kaa wan ipai Egypt ii aka, naꞌiki<br />

ipai Canaan c ii aka. Tuu kii shaꞌatii<br />

pidan nao dopian. Naꞌiki wadarun-<br />

v 7:3 Genesis 12:1 w 7:7 Genesis 15:13-14 x 7:8 Tomin­karu kiau­zon Abra­ham<br />

atiꞌi: uruu dakota-kao covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapan<br />

naada-kinao idaꞌa. y 7:8 choota-kidi­nan: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo,<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa. z 7:8 Genesis 17:10-14<br />

a 7:9 Genesis 37—50 b 7:10 king: ipai pidan nao zaa mata-kari wai king nii Egypt ii,<br />

ĩdakota-kao Pharoah kii. c 7:11 Canaan: uruu dakota-kari waiz Israel kii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


327<br />

ACTS 7<br />

nao, tuu kii ĩdopian kapam, aonaꞌa<br />

naa ĩiko dan pawanyuku nuu nii.<br />

12 Mazan Jacob abata kai naꞌa paꞌan<br />

wanyuku nui, zaishi kaduz kida selliapa-kao<br />

Egypt ii. Uruu idi Jacob<br />

dyuu dan pau dai nao, Joseph tuunizi<br />

nao toriaꞌa nan wanyuku nui<br />

Egypt iti. 13 Baꞌo ran dono ĩmakon<br />

koshan, uruu uꞌitamautan naa<br />

ĩtorii naꞌa nan naꞌiti. Uruu donoꞌo<br />

naa shaꞌatii Joseph kowaa dan<br />

paꞌina wuzu nao ati kanom wuruꞌu<br />

pau garuz. Naꞌiki naꞌa pai niꞌi naa<br />

king aba tan Joseph iriban nao<br />

dauꞌan. 14-15 Uruu donoꞌo tawuruꞌu<br />

Joseph dapada-kidau zo nuz padaru<br />

naꞌiki ipai pairi ban nao. 75 uiribannao<br />

bao kopa tinan, ipai ĩmakon<br />

Jacob tuma Egypt iti. Naꞌiaꞌa naa<br />

shaꞌatii Jacob mawa kau zon, naꞌiki<br />

udai nao ipai kapam ĩmawa kan<br />

naꞌii. Ĩnao wuruꞌu wadarun naouz.<br />

16 Mazan ipai shaꞌatii ĩdanidaun<br />

nao naꞌakan ĩnanaa kida,<br />

daꞌatiꞌi wawiizi Shechem ati.<br />

Wuru idaꞌa tiꞌi baara naiz, Abraham<br />

toriauzo niaz Shechem ii,<br />

Hamor dai nao ai, puraata idiꞌo raz<br />

ukawi nipi naa tau zon.<br />

17 “Aizii wuruꞌu kamoo maonapa<br />

tan donoꞌo naa, Tomin karu<br />

mishiaꞌa zoo nuz naa papara dan<br />

utauzo niaz Abra ham ati, uruu dono<br />

iribaꞌo raꞌa naa utakaan-daun nao<br />

Egypt ii. 18 Naꞌiki naꞌapain baꞌo ra niꞌi<br />

naa King-tinan Egypt ii, aonaꞌa naa<br />

uaita pan Joseph dauꞌan. 19 Uruu idi<br />

udoro tan naa paꞌan tamikita-kinaa<br />

nii wadarun nao. Uruu donoꞌo naa<br />

upatakaꞌu tan naa ĩdyaun tuu kiaꞌo<br />

idaꞌan, udyuu dauzo nuz ĩkaboo tan<br />

pau dai nao ama zada iti shaka tainaouz<br />

zii, ĩmawaka kizi.<br />

20 “Uruu donoꞌo Moses shakatauzo<br />

nuz, konau nam sodiꞌo<br />

korai dao naa. Idiki nau daꞌu kauzu<br />

shaꞌatii padaro nao taa pan naꞌiki<br />

ĩdiza pan uruu padapu ii, udaunaꞌan<br />

aonaa naꞌitim naa udiza-kao. 21 Uruu<br />

idi ĩkodita-kidan naazu padapu iki,<br />

mazan king dani zunaaba ikoda<br />

shaꞌatii wuruꞌu korai dao naaz. Uruu<br />

idi ozaama ta nuzu naꞌiki odyau pai tanuzu<br />

kai man, naꞌapa pau dani kawan<br />

mana wun. 22 Kai manai man shaꞌatii<br />

tiichaa nao tomi napa-kidan Moses,<br />

ukauꞌan kai man-daun uaita pan<br />

wuruꞌu Egypt Baara san nao aitapanii<br />

kidaz. Naꞌiki uruu paraa baꞌo<br />

mana wun, naꞌiki uaitapa pashaꞌapatan<br />

pabiꞌi naaka kida aimaa kan.<br />

23 “Bau daꞌapa kamoo, Moses<br />

makon uawu nuu taꞌa nan pairi ban nao<br />

Israelite naouz. Uruu dono uikodaniꞌi<br />

naa 40 uwunun. 24 Ukaa wan<br />

ĩkaudin-kizi iti, utukapa Egypt san<br />

baꞌizi auta pan Israelite. Sariapa Moses<br />

kau naa tan wuruꞌu pairi ban baꞌi ziikaoaz,<br />

uruu idi ubaꞌizi aꞌa kan naa<br />

Egypt san atii umawa kan. 25 Moses<br />

itiiman shaa pairi ban nao aita pan<br />

nii Tomin karu wuruꞌu dyuu daꞌo raz<br />

paugaru kazan naa taꞌo nii ĩdyaun,<br />

mazan aonaa ĩdiꞌitin pan naꞌapa.<br />

26 “Baꞌo ran kamoo, Moses<br />

tuka pan dyaꞌu tam Israelite nao<br />

mizaa taaka pan. Sariapa umakon<br />

ĩꞌidiꞌiti utiwaan pakaima naakakidan<br />

ĩdyaun. Ukian ĩꞌati, ‘Uabata<br />

õiriban nao, aonaa umizaa taa ka paꞌanaꞌa,<br />

oo umashaa paꞌa naꞌa uiri ban<br />

atiaaka kaika paꞌa.’<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 7<br />

328<br />

27 “Mazan wuruꞌu baꞌizi auta paꞌoraz<br />

pairi ban, sariapa ukidaꞌu kaꞌa kan<br />

Moses naꞌiki ukian uꞌati, ‘Aonaa<br />

puzaa mata-kao kazowau ta paꞌo nii<br />

waunao oo dyuu daꞌo nii naꞌa pam<br />

washaꞌapa tinan. 28 Puzowiaꞌa zon<br />

shaꞌa õgaru, puzowian kawan Egypt<br />

san munu mun?’ d 29 Moses aba tan<br />

idi unaꞌa pan, sariapa utariaꞌa kan.<br />

Uaitapa baꞌo ran pidan nao aitapaꞌaka<br />

niꞌi naa wuruꞌu uzowii nuz<br />

pidan. Sariapa Moses kidoo pan<br />

Egypt iki, umakon atii Midian iti.<br />

Naꞌiaꞌa naa umashaa pan, tawarai<br />

nii, atii umazi dan naa naꞌii sanaaba<br />

tuma. Dyaꞌu tam shaꞌatii ĩdainao<br />

daonai ora nao.<br />

30 “40 wunu dau naꞌan shaꞌatii,<br />

angel aidinauzon Moses ati, tikazi<br />

mao da pan kazama kaꞌo koꞌoriꞌo<br />

diꞌiki, mapidan takaꞌo ama zada<br />

baara ii, maona paꞌo raz midukuo<br />

Sinai ii. 31 Tuu kii shaꞌatii Moses<br />

diꞌitin pan, utuka pan idi kazama kaꞌo<br />

mao da pan udaru. Sariapa umaonapa<br />

dinan naꞌiti, utuka paꞌa zoo nuzu<br />

kai manai man. Upuꞌu uaba tan Naoba<br />

nai Tomin karu para dan paꞌati.<br />

32 ‘Õgaru pudarun nao Abra ham,<br />

Isaac, naꞌiki Jacob Tomin karun,’<br />

ukian. Tuu kii Moses naka-nakaan<br />

patarian idi, naꞌiki aonaꞌa naa ukaꞌiitan<br />

paawunuu paꞌa kan tikazi diꞌiti. e<br />

33 “Udaunaꞌan Nao ba nai kian<br />

naa Moses ati, ‘Pusoꞌota pudazkida,<br />

umana wunuꞌo baaraꞌaꞌo<br />

wuruꞌu pukadi shi ta pa nuz, õkainaꞌan<br />

idi daꞌaꞌa. 34 Mishi õtukapa<br />

naꞌa pam Egypt Baara san nao patakaꞌu<br />

tan õpida nan nao udawu nuꞌiti<br />

mana wun. Õabata ĩdopian tuu kii<br />

õꞌati, uruu idiꞌo õai dinan puꞌati,<br />

õkazan naa taꞌa zon idi ĩdyaun. Aizii<br />

õdyuu dan nii pumakon Egypt iti,’<br />

kiaꞌo wuruꞌu Tomin karu kiau zon<br />

Moses ati.” f<br />

35 Stephen kian koshan ĩꞌati,<br />

“Uruu Moses tawuruꞌu kamin kaꞌutaꞌa<br />

zoꞌo raz pairi ban nao Israelite nao.<br />

Mazan ĩkian shaꞌatii uꞌati, ‘Aonaa<br />

puzaa mata-kao kazowau ta paꞌo nii<br />

waunao oo dyuu daꞌo nii naꞌa pam<br />

washaꞌapa tinan.’ Mazan paai pan<br />

ati Tomin karu dyuu dan Moses<br />

kazowau ta paꞌo nii, naꞌiki kazannaa<br />

taꞌo nii ĩdyaun ĩpata kaꞌuta-kao<br />

ai. Tomin karu zaama tan uruu, angel<br />

aidi nan idaꞌan uꞌati tikazi mao dapaꞌo<br />

diꞌii. 36 Ukauꞌan uruu Moses<br />

tawuruꞌu kodita-kidaꞌo raz wadarunnao<br />

Egypt iki. Tomin karu idaꞌan<br />

maꞌo zaka shaꞌatii, Moses shaꞌapatan<br />

pabiꞌi naaka umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan pakodita-kida-kinaa nii<br />

ĩdyaun Egypt iki, atii utaraukakidan<br />

paran ĩꞌati, dakota-kari waiz<br />

Red Sea kii. Naꞌikiꞌi naa shaꞌatii<br />

unaꞌaka pan ĩdyaun mapidan takaꞌo<br />

ama zada baara an. Ushaꞌa pata<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan<br />

naꞌiiꞌaka, atii 40 wunu. 37 Uruu<br />

Moses tawuruꞌu kiau zoz ipai<br />

Israelite nao ati kaika paꞌa: ‘Tominkaru<br />

zaama tan nii pidan unao bii iki<br />

prophet nii, naꞌapa õgaru kawan.’ g<br />

38 Naꞌiki uruu Moses tumaꞌo shaꞌatii<br />

d 7:28 Exodus 2:14 e 7:32 Exodus 3:6 f 7:34 Exodus 3:5, 7-8, 10<br />

g 7:37 Deuter on omy 18:15<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


329<br />

ACTS 7<br />

tawuruꞌu wairi ban nao Israelite<br />

kasabaꞌu kinauzo nuz mapidan takaꞌo<br />

ama zada baara ii. Uruu donoꞌo<br />

shaꞌatii angel Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

para dauzo nuz Moses ati midukuo<br />

Sinai paawa ii. Utaan donoꞌo raz<br />

Moses ati kakinao rii, kai manaꞌo<br />

mashaapa-kinai niꞌo, udobata-kidan<br />

niꞌo wadarun nao ati, naꞌiki waunao<br />

atiꞌo kapam. 39 Mazan upuꞌu aonaꞌa<br />

naa ĩaipan Moses pazowau naa nii,<br />

uruu idi aonaꞌa naa ĩizoꞌa tiꞌi zon<br />

upara dan. Mazan ĩnyuku nuu Egypt<br />

iti paꞌidi waru, tuu kii ĩkiwaꞌa zon<br />

powaa iti.<br />

40 “Moses naꞌian puꞌu zii<br />

midukuo Sinai ii Tomin karu tuma,<br />

uruꞌu naa pidan nao kian Aaron<br />

ati, ‘Puto maꞌa naa watomin karunnao<br />

nii, kazowau ta paꞌo niꞌi naa<br />

waunao. Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />

waaita pan naꞌiam naa Moses koditakidaꞌo<br />

raz waunao Egypt iki,’ ĩkian. h<br />

41 Uruu donoꞌo raꞌa naa tawuruꞌu<br />

ĩtomauzo nuz patomin karun nii,<br />

ĩtoma nuzu naꞌapa tapiꞌiza kawan.<br />

Udaunaꞌan ĩkawao dan naa kaznizo,<br />

pataan niꞌi naa patomin karun ati.<br />

Udaunaꞌan ĩkasa baꞌu kinan naa<br />

udazaba an, uruu ĩkonau kii tin-kidan<br />

naa wuruꞌu patoma niaz patominkarun<br />

nii.<br />

42 “Tuu kii Tomin karu toꞌoran<br />

ĩꞌati. Uruu idi umari naꞌa taꞌa kan naa<br />

ĩdyaun. Marii kiziꞌi naa ĩtoriin pan<br />

patominkarun nao ati kidaꞌa naa<br />

kari kao nan, wuruꞌu doko ii kidaꞌoraz,<br />

kamoo, kauzu, naꞌiki wizi nao<br />

kidaz. Uruu kawanaꞌa tiꞌo tawuruꞌu<br />

Tomin karu prophetin nao saa dauzoniaz.<br />

Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />

usaa dauzo nii kianuz:<br />

‘Unao Israelite nao,<br />

kari kao nan daꞌi utaan naꞌiki<br />

ukawao dau zon uzai nao,<br />

uchiꞌika pau zon donoꞌo raz 40<br />

wunu,<br />

mapidan takaꞌo ama zada ii<br />

aka.<br />

Mazan aonaa õgaru atiꞌo mani<br />

daꞌi tawuruꞌu ukawaodauzo<br />

nuz uzai nao,<br />

43 soo utomin karun Molech<br />

atiꞌo kari kao nan.<br />

Uruu unao naꞌaka pauzo nii<br />

padapu naa tuma.<br />

Naꞌiki unaꞌaka pauzo nii kapam<br />

baꞌo ran utomin karun<br />

Rephan,<br />

wizi kawa nuꞌo raz utoman.<br />

Ĩnao utoma nii kidaz<br />

utominkarun nao nii,<br />

ĩnao atiꞌo kari kao nan,<br />

tawuruꞌu utoriin pauzo nuz.<br />

Uruu idi õkashaa pan nii<br />

utaruba nao zaama tan<br />

unao,<br />

marii kizi ĩnaꞌa kan unao<br />

munapo, munapo baꞌo ran<br />

ama zada iti,<br />

Baby lon dawun itinapu.’ ” i<br />

44 Stephen kian koshan, “Kotuaꞌa<br />

naa, wadokozu-daun nao chiꞌikapau<br />

zon donoꞌo raz mapidan takaꞌo<br />

ama zada diꞌiiꞌaka, ĩnaꞌaka pauzonii<br />

patuma Tomin karu kaki naori<br />

pakaran naa, padapu naa tuma.<br />

Uruu ĩnyuku nui tapa-kinaa Tomin-<br />

Acts<br />

h 7:40 Exodus 32:1 i 7:43 Amos 5:25-27<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 7<br />

330<br />

karu kainaꞌan patuma. Utoma-kao<br />

naꞌapa Tomin karu kowaa dau zon<br />

kawanaꞌa tiꞌo, naꞌiki uaida-kidan<br />

kawanaꞌa tiꞌo Moses ati wuruꞌu<br />

ukaki naori pakaran naa dapunaa<br />

toma-kaoaz. 45 Kotuaꞌiki<br />

uruu dau naꞌan, Joshua naꞌakan<br />

naꞌiki ukazowau ta pan donoꞌo naa<br />

wadokozu-daun nao, taa-kari waiꞌi<br />

naa shaꞌatii ĩꞌati Tomin karu kakinaori<br />

pakaran naa padapu naa tuma,<br />

ĩdarun nao dobata-kida niꞌi naa ĩꞌati.<br />

Naꞌiki uruu donoꞌo raꞌa naa shaꞌatii<br />

tawuruꞌu Tomin karu waatauzonuz<br />

pawiizi ai Gentile nao. Uruu<br />

amaza daꞌa naa shaꞌatii wadarun nao<br />

zaa mata pawiizi nii. Naꞌiki naꞌitiꞌi<br />

naa ĩnaꞌakau zon Tomin karu kakinaori<br />

pakaran naa, padapu naa tuma.<br />

Naꞌiaꞌa naa shaꞌatii utaapa-kao atii<br />

David king-tinan diꞌiti. 46 Kai man<br />

shaꞌatii Tomin karu nyuku nuu David<br />

ati, naꞌiki uruu pishau zoz Tominkaru,<br />

uai pan patoman kabaun<br />

uꞌati, Israelite nao Tomin karu nuz.<br />

47 Mazan David dani, Solo mon atiꞌi<br />

naa paꞌan Tomin karu toma-kidauzon<br />

padapu nii.<br />

48 “Mazan waaitapa, aonaa<br />

Tomin karu umana wunuꞌo raz<br />

mashaa pan kabaun pidan toma nii<br />

nazoꞌo. Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />

prophet saa da nii kian:<br />

49 ‘Aokazi, uruu õnao ba naitinapa-kizi<br />

taba naa.<br />

Aizii imiꞌi baara, uruu õsaa batapa-kizi<br />

kari kao nan õkidiba.<br />

Shaꞌa paꞌo ram nii mooko<br />

kabaun putoma õꞌati?’<br />

Nao ba nai kian.<br />

‘Turuu mooko puaita pan<br />

putoman kabaun õsookapa-kizi<br />

nii?<br />

50 Aonaa mooko õtoma nii mani<br />

õkaꞌu idi<br />

ipai wuruꞌu aimaa kan<br />

kidaz?’ ” j<br />

51 Udaunaꞌan Stephen kian<br />

koshan kooto wapa-kidauzo nao<br />

pidan nao ati, “Mishi unao dadara<br />

unyuku nuu. Aonaa umishi daꞌazon<br />

Tomin karu, naꞌiki aonaa<br />

uaba taꞌa zon upara dan. Naꞌiki<br />

tuu kii udikin ta pan Kai manaꞌo<br />

Doro naa, naꞌapa mana wun unao,<br />

udarun nao kawan. 52 Ĩnao ipai<br />

ĩanta miki tan Tomin karu prophetinnao.<br />

Atii ĩzowi auzo nii wunaouꞌu<br />

kowaa da pauzo naouz Tomin karu<br />

dyuudaꞌa zon dauꞌan Kai manaꞌo<br />

Papoi toru. Udyuu daꞌa naa mishi<br />

wuruꞌu papoi toruz, uruꞌu naa<br />

tawuruꞌu unao zaa mata-kidaniaz<br />

naꞌiki uzowii-kidaniaz. 53 Unao atiꞌo<br />

padamata ipai kakinao rii taa-kao,<br />

tawuruꞌu Tomin karu dyuu dauzo niaz<br />

angel nao kowaada-kidan udokozudaun<br />

nao ati. Mazan upuꞌu aonaa<br />

uizoꞌa tiꞌi zon wuruꞌu kakinao rii<br />

kidaz,” ukian.<br />

Stephen zowii-kao<br />

54 Ĩaba tan idi Stephen paradan<br />

naꞌapa, tuu kii ĩtoꞌo raꞌa kan<br />

uꞌati naꞌiki ĩkuzo wan paudako.<br />

55 Mazan maꞌo zaka Stephen nyukunuu<br />

Kai manaꞌo Doro naa aipan ati.<br />

Uawunuu pan doko iti aokazi iti,<br />

j 7:50 Isaiah 66:1-2<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


331<br />

ACTS 7​, ​8<br />

utukapa kanada Tomin karu umanawunun<br />

kanada pan naꞌii, naꞌiki<br />

utukapa Jesus kadishita pan Tominkaru<br />

diwaꞌora anta napu. 56 Uruꞌu<br />

naa ukian kooto wapa-kidauzo nao<br />

pidan nao ati, “Utukapa! Aokazi<br />

daꞌa tinan, naꞌiki õtukapa Dao nai ora<br />

Aokazi Ikiꞌo k kadishita pan Tominkaru<br />

diwaꞌora anta napu.”<br />

Stephen boo-kao, Saul awunuuta­pan<br />

puꞌu (7:57-58)<br />

57 Sariapa kooto wapa-kidauzonao<br />

pidan nao kada koi naꞌa kan,<br />

ĩtara tan pakinao kida upara dan<br />

ai. Naꞌiki ĩzaama taꞌa kan naa uruu.<br />

58 Udaunaꞌan ĩkozoo taꞌa kan naa uruu<br />

wii zai dawun iti. Naꞌiaꞌa naa ĩnarakaꞌa<br />

kan naa pashoo ton kida. Kai naꞌa<br />

pidan, Saul kiaꞌo uꞌuu. Uruu atiꞌi naa<br />

ĩawu nuu tapa-kidan pashoo ton kida.<br />

Naꞌiaꞌa naa ĩboo wauta pan Stephen<br />

kuba idi, aonaa masakau daꞌu mani.<br />

59 Mazan upuꞌu Stephen toriinpan.<br />

Ukian, “Õnao ba naa Jesus,<br />

puzaa mata õdoro naa.” 60 Udaunaꞌan<br />

ukodoruꞌu kan naꞌiki upara dan<br />

diiwaꞌo idaꞌan. “Õnao ba naa, manaꞌa<br />

pupata kaꞌu taꞌa naꞌa ĩdyaun paꞌoian<br />

dikin ii,” ukian. Uruꞌu naa mazan<br />

umawa kaꞌa kan naa.<br />

8 1 Kai man Saul ati Stephen<br />

zowii-kao.<br />

Saul patakaꞌutan mishidainao<br />

Stephen zowii-kao dau naꞌan,<br />

powaꞌa zii mana wun mishi dai nao<br />

pata kaꞌuta-kao Jeru salem ii. Uruu<br />

idi mishi dai nao kidoo paa biꞌii nan<br />

Judea Baara iti kida, naꞌiki Samaria<br />

Baara iti kida. Mazan apostle nao<br />

aonaa ĩkidoo pan paꞌan. Ĩnaꞌian zii<br />

Jeru salem ii. 2 Kai naꞌa pidan nao<br />

naꞌii mishi dai nao Tomin karu. Tuukii<br />

ĩnyuku nuu kashaꞌo ran Stephen<br />

zowii-kao idi. Udaunaꞌan ĩdidan<br />

naazu, naꞌiki ĩmuraan uruu tuukii.<br />

3 Mazan Saul, tuu kii uai pan<br />

pamai naa ba tan mishi dai nao. Uruu<br />

idi umakon ĩdapu kawanaꞌati kida.<br />

Uiko dan dono mishi dai nao, daonaiora<br />

nao naꞌiki zun nao, ukozoo tan nii<br />

ĩdyaun padapu iki, naꞌiki utaraakidan<br />

niꞌi naa ĩdyaun.<br />

Philip kakuwaapatinan<br />

dauaꞌo Samaria ii aka<br />

4 Aizii mishi dai nao wuruꞌu<br />

kidoo pai naouz Jeru salem iki,<br />

ĩkowaada pan naa Kai manaꞌo Kuwai<br />

Jesus dauꞌu pidan nao ati pamakopakizi<br />

kawanaꞌati. 5 Aizii Philip,<br />

umakon donoi Samaria iti, naꞌiiꞌa kaꞌa<br />

naa ukowaa da pan Kai manaꞌo Kuwai<br />

Acts<br />

k 7:56 Dao­nai­ora Aokazi Ikiꞌo: Naꞌa paꞌo Jesus kiau zon padauꞌan. Putukapa kaa rita<br />

tokon ii, Parada-karu mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 8<br />

332<br />

pidan nao ati Christ l dauꞌu. 6 Iriba<br />

daꞌi pidan nao kasa baꞌu kinan, naꞌiki<br />

tuu kii ĩaba taꞌa zon Philip kuwaa kaimanai<br />

man. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ĩtuka pan idi Philip shaꞌapa tan iriba<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan, aonaꞌoraz<br />

turuu pidan shaꞌapa tauzon. 7 Iriba<br />

ukodita-kidan oiaꞌo doro nai nao<br />

pidan nao diꞌiki. Naꞌiki diiwa ĩkadakoi<br />

nan wuruꞌu ĩkodita nuz pidan nao<br />

diꞌiki. Naꞌiki iriba uchiꞌika-kidan<br />

pidan nao machiꞌika-kai nao naꞌiki<br />

tokoo zaꞌuu pai nao. 8 Uruu dono tuu kii<br />

pidan nao konau kian naꞌii.<br />

9 Aizii Samaria ii kai naꞌa<br />

maru nao, Simon kiaꞌo uꞌuu.<br />

Kotuaꞌikiꞌo raꞌa naa udiꞌi tinapakidan<br />

pidan nao pamaru nao wiin pan<br />

idaꞌan. Naꞌiki uruu tuu kiaꞌo uꞌatadin<br />

pan naꞌiki udako tin pan aita paꞌo<br />

pidan nii. 10 Ipai pidan nao Samaria<br />

ii, waranui tapa-kari wai nao, naꞌiki<br />

umana wun-tin pai nao, tuu kii ĩmishidan<br />

Simon. Uruu idi ĩkian udauꞌan,<br />

“Tomin karu diꞌikiꞌo uiko dan wuruꞌu<br />

umana wunuꞌo raz maꞌo zaka-kinai.”<br />

11 Tuu kii ĩmishi dan maru nao,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan kotuaꞌikiꞌoraꞌa<br />

naa udiꞌi tinapa-kidan pidan nao<br />

pashaꞌa paapa nii kida aimaa kan<br />

dauꞌu pamaru nao wiin pan idaꞌan.<br />

12 Aizii Philip, ukowaa da pan<br />

idiꞌi naa ĩꞌati Kai manaꞌo Kuwai<br />

Tomin karu nao ba nai-tinan dauꞌu,<br />

naꞌiki Jesus uruu mishiꞌo Christ.<br />

Uruu idi zun nao naꞌiki daonai oranao<br />

mishi dan Philip kuwaa, naꞌiki<br />

ĩchikaa wunui nan naa. 13 Aizii<br />

Simon, umishida Philip kuwaa, uruu<br />

idi uchikaa wunui nan naa kapam.<br />

Uruu dau naꞌan kari kao nan umakon<br />

naꞌiki uchiꞌika pan Philip dawuꞌati.<br />

Naꞌiki tuu kii udiꞌitin pan, utukapan<br />

idi naꞌa pam Philip shaꞌapa tan<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan.<br />

Kaimanaꞌo Doronaa morotinan<br />

Samaria Baara sannao<br />

14 Aizii apostle nao Jeru salem<br />

iainao aba taꞌa naa wuruꞌu Samaria<br />

Baara san nao mishida nuz Tominkaru<br />

Para dan, uruu idi ĩdyuu dan<br />

Peter naꞌiki John ĩꞌidiꞌiti. 15 Ĩkaa wan<br />

dau naꞌan, uruꞌu naa Peter naꞌiki John<br />

torii napa-kidan mishi dai nao Tominkaru<br />

ati, Kai manaꞌo Doro naa moro tin<br />

kizi ĩdyaun. 16 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

Philip chikaa wunuu niꞌi naa ĩdyaun,<br />

ĩmishi dan idi Nao ba nai Jesus, mazan<br />

aonaa zii Kai manaꞌo Doro naa nii<br />

ĩꞌidaꞌa. 17 Uruꞌu naa Peter naꞌiki John<br />

muu dan pakaꞌu ipai wunao idaꞌa tiꞌi<br />

mishi dai naouz, sariapa Kai manaꞌo<br />

Doro naa moro tinan ipai ĩdyaun.<br />

Simon toriaꞌazon maꞌozaka-kinai<br />

18 Aizii Simon, wuruꞌu marunao-tin<br />

pau zoz, udiꞌita pan wuruꞌu<br />

Kai manaꞌo Doro naa moro tina nuz<br />

mishi dai nao, apostle nao muu dan<br />

idaꞌan pakaꞌu ĩꞌidaꞌa. Sariapa utaaꞌazon<br />

puraata apostle nao ati. 19 Ukian<br />

ĩꞌati, “Utaa kapam õꞌati wuruꞌu<br />

maꞌo zaka-kinaiz, naꞌapa kizi kapam<br />

Kai manaꞌo Doro naa moro tinan ipai<br />

õpisha ta nii pidan nao.”<br />

l 8:5 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa kaarita<br />

tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


333<br />

ACTS 8<br />

20 Mazan Peter kian uꞌati,<br />

“Marii Tomin karu mainaa ba tan<br />

pupuraa tan putuma. Puꞌitii man<br />

toriauzo-kari wai puraata idaꞌan<br />

wuruꞌu maꞌo zaka-kinai, mawinipi<br />

naa-dau nuꞌo raz Tomin karu<br />

taan? 21 Aonaa turuu pukau dinan<br />

watuma Tomin karu para dan dauꞌu.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

aitapa punyuku nuu, uaitapa<br />

pudiꞌi tin pan panaꞌiti kari kaonan.<br />

22 Ukauꞌan pumari naꞌa taꞌa<br />

naa wuruꞌu pudiꞌi tinapa nuz oiaꞌo<br />

dauꞌu, putorii napa naꞌiki pupishaa<br />

Tomin karu, panaa don usoꞌo tan<br />

nii wuruꞌu oiaꞌo raz naꞌiki dikaudaꞌo<br />

raz aimaa kan pudiꞌita pan.<br />

23 Ushaꞌapa num kauꞌan õtukapa<br />

tuu kii mana wun puki shau zin<br />

waunao ati, naꞌiki tuu kii manawun<br />

pushaꞌ apa taꞌa zon oiaꞌo, oiaꞌo<br />

zaa mata pan idi pugaru kai manaiman,”<br />

ukian.<br />

24 Sariapa Simon kian ĩꞌati,<br />

“Õaiapa utoriin pan Nao ba nai ati<br />

õdauꞌan, aonaa kizi dikau daꞌo<br />

aimaa kan shaꞌa pan õꞌati, pukian<br />

kawan.”<br />

25 Aizii Peter naꞌiki John ipaian<br />

dau naꞌan pakowaa da pan ipai<br />

paaba ta nii, naꞌiki patukapa nii<br />

kida Nao ba nai Jesus shaꞌapaa pauzon,<br />

naꞌiki ĩkowaada pan dau naꞌan<br />

upara dan kida, ĩkiwan naa Jerusalem<br />

iti. Mazan pakiwapa-kizi an<br />

ĩkowaada paa nan naa Kai manaꞌo<br />

Kuwai pidan nao ati, iriba wii zainao<br />

kawanaꞌati, Samaria ii aka<br />

kidaꞌo raz.<br />

Philip naꞌiki Ethiopia san​<br />

​dauaꞌo<br />

26 Bau daꞌapa kamoo, angel,<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo, kian Philip<br />

ati, “Pumako Jeru salem ikiꞌo<br />

dunapo diꞌiti, Gaza itiꞌo raz makoꞌoraz<br />

mapidan takaꞌo ama zada an.”<br />

Philip naꞌiki Ethiopia san sakanata­pan<br />

tarara zoꞌo (8:26-31)<br />

27 Sariapa Philip min zii wan naꞌiki<br />

umakon naa padyuuda-kizi nao iti.<br />

Kai naꞌa umana wunuꞌo Ethiopia<br />

san, ukiwa paa nan patara ran<br />

idaꞌan padapu iti. Uruu taa paꞌo<br />

Ethiopia iaꞌo nao ba nai aba puraatan.<br />

m Umakon kan Jeru salem ii,<br />

uchoo chii pan kan Jew nao tuma.<br />

28 Pakiwa paa nan puꞌu, uai taa paanan<br />

kaa rita idaꞌa kotuaꞌo kuwai<br />

prophet Isaiah saa dan.<br />

29 Aizii Philip kaa wan naa<br />

dunapo iti, padyuuda-kizi nao<br />

iti. Naꞌii Kai manaꞌo Doro naa kian<br />

uꞌati, “Pumao napa din kin diꞌiaꞌo-<br />

Acts<br />

m 8:27 Ethiopia ii, udaruꞌo nao ba nai aba oo Queen, odakota-kao Candace kii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 8<br />

334<br />

raz tarara diꞌitiꞌi, pumako kizi<br />

udaa wata.”<br />

30 Uruꞌu naa Philip makoꞌo kan<br />

naa kadima naꞌo idaꞌan. Ukaa wan<br />

tarara diꞌiti, uaba tan Ethiopia san<br />

aitaa pan wuruꞌu prophet Isaiah<br />

saa daniaz. Sariapa Philip pishaanuzu.<br />

Ukian uꞌati, “Puaitapa nii<br />

naꞌa paꞌo ram dauꞌa tiꞌo wuruꞌu<br />

puai taa paa naniazu?”<br />

31 Sariapa ukian uꞌati, “Aonaa<br />

õai ta pan. Õai tapa mani soo pidan<br />

kowaa dan an kai manai man õꞌati.”<br />

Udaunaꞌan udapa dan naa Philip,<br />

upai din kizi patuma patara ran<br />

zoꞌati. Uruu idi Philip zai dan<br />

naꞌiki usaka na taꞌa kan naa udazabaꞌa.<br />

32 Aizii wuruꞌu saada-kari waiz<br />

Tomin karu para dan uai taa paananiaz<br />

kaika paꞌo raꞌa:<br />

“Unaꞌaka-kao naꞌapa<br />

kaznizo naꞌaka-kao<br />

kawa nuꞌo<br />

pazowiaꞌa zoo-kizi nao iti.<br />

Pidan soko zoan dono<br />

kaznizo dani, aonaꞌo nii<br />

uzaa dan,<br />

naꞌa paꞌo uruu kapam.<br />

Pidan nao shaꞌapa tan puꞌu<br />

uruu, aonaꞌo nii naꞌa pam<br />

ukian.<br />

33 Tuu kii ĩbaꞌa zoo tin-kida nuzu.<br />

Naꞌiki aonaa ukooto wapakida-kao<br />

sakita paꞌo<br />

idaꞌan.<br />

Uruu dau naꞌan uzowii-kao.<br />

Ukauꞌan aonaa uwaꞌa kan<br />

pau dani oo pawa daun<br />

daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.”<br />

34 Udaunaꞌan Ethiopia san<br />

pishaan naa Philip, “Turuu mani<br />

puko waa dan õꞌati kanom dauaꞌo<br />

wuruꞌu prophet Isaiah saa daniaz?<br />

Padau aꞌo oo baꞌo ran dauaꞌo?”<br />

35 Uruꞌu naa Philip kowaa dan uꞌati<br />

Tomin karu para dan saadin paꞌo raz,<br />

naꞌiki ukowaa dan naa uꞌati Kaimanaꞌo<br />

Kuwai, Jesus dauaꞌo raz.<br />

36 Ĩmako paa nan puꞌu dunapota<br />

tarara idaꞌan, ĩkaa wan wunu<br />

diꞌiti. Sariapa Ethiopia san kian<br />

Philip ati, “Diꞌi naa wunu aiziꞌi.<br />

Turuu mani puchikaa wunuuan<br />

naa õgaru?” 37 [Philip kian uꞌati,<br />

“Turuu, mazan soo pumishi dan<br />

an tuu kii.” Sariapa ukian Philip<br />

ati, “Õmishida Jesus Christ, uruu<br />

Tomin karu dani.”] n 38 Uruꞌu naa<br />

umashaa din-kidan patara ran wunu<br />

dano maꞌa. Udaunaꞌan ĩtokaꞌa kan<br />

naa tarara diꞌiki ĩmakoꞌo kan naa<br />

wunu baoko iti. Naꞌiaꞌa naa Philip<br />

chikaa wunuuan naazu. 39 Ĩmaaratinan<br />

dau naꞌan wunu baoko iki,<br />

mashaꞌapa kiaka Tomin karu Doronaa<br />

naꞌakaꞌa kan naa Philip baꞌo ran<br />

wii zai iti. Aonaꞌa naa Ethiopia san<br />

tuka pan Philip powaꞌa. Pamatukapa<br />

kan puꞌazu, upuꞌu udoba tan<br />

konau kii.<br />

40 Mashaꞌapa kiaka Philip kaawaꞌa<br />

kan naa Azotus o iti. Naꞌikiꞌi<br />

naa udoba tan Caesarea iti.<br />

Umako paa nan puꞌu naꞌiti, ukowaada<br />

paa nan Kai manaꞌo Kuwai ipai<br />

wii zai kawanaꞌati.<br />

n 8:37 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu. o 8:40 Azotus:<br />

baꞌo ran uꞌuu Ashdod kii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


335<br />

ACTS 9<br />

Jesus zaamatan Saul<br />

(Acts 22:6-16; 26:12-18)<br />

9 1 Aizii Saul pakawan zii udakotau<br />

tan pazowian wuruꞌu<br />

mishida pai naouz Jesus. Uruu idi<br />

umakon Umana wunuꞌo Faadaa diꞌiti.<br />

2 Ukian uꞌati, “Õmakoꞌo zon Damascus<br />

iti õdoro taꞌa nan pidan nao wuruꞌu<br />

daꞌa nai naouz ‘Jesus Kaduz’. Uruu idi<br />

õai pan usaa dan kaa rita õnaꞌa kan nii<br />

syna gogue kawanaꞌati kida, Jew nao<br />

nao ba naa nao diꞌiti, ĩkamin kaꞌuta kizi<br />

õzaama tan ipai daonai ora nao naꞌiki<br />

zun nao, wuruꞌu Jesus pidanan naouz,<br />

õnaꞌaka kizi ĩdyaun daꞌatiꞌi Jeru salem<br />

ati, naꞌa kizi ĩtaraa-kao.”<br />

3 Aizii Saul makon naa Damascus<br />

iti, unaꞌa kaꞌa naa wuruꞌu<br />

saada-kari waiz kaa rita. Mazan<br />

umako paa nan puꞌu zii naꞌiti, naꞌiki<br />

umao na pa ta paa nan puꞌaꞌa naa<br />

kapam, mashaꞌapa kiaka aimaa kan<br />

kana daꞌa kan aokazi iki. Ipai amazada<br />

kana daꞌa kan Saul dazaba an<br />

kida. 4 Sariapa Saul wao taꞌa kan imiꞌi<br />

baara iti, naꞌiki uabata parada-karu<br />

kian paꞌati, “Saul, Saul, kan dii nii<br />

pupata kaꞌu tan õgaru?”<br />

5 Sariapa Saul dakoꞌa tinuzu.<br />

Ukian, “Õnao ba naa, kanom dii<br />

pugaru?”<br />

Sariapa parada-karu kian uꞌati,<br />

“Õgaru Jesus, õgaru wuruꞌu pupatakaꞌu<br />

taniaz. 6 Aizii pukadi shita,<br />

pumakoꞌo naa wuru donoi diꞌitiꞌi,<br />

pumako-kiziz. Naꞌiaꞌo nii õpoi toru<br />

kowaa dan puꞌati kanom pushaꞌapatan<br />

nii.”<br />

7 Daonai ora nao mako painaouz<br />

Saul tuma, naꞌa ĩkadi shita pan,<br />

aonaa ĩkaꞌii taꞌa kan papara dan,<br />

ĩabata wuruꞌu parada-karuz, mazan<br />

aonaa kanom ĩtuka pan. 8 Udaunaꞌan<br />

Saul kadishi taꞌa kan naa imiꞌi baara<br />

iki. Udaꞌa taꞌa kan padamata paawun,<br />

mazan aonaꞌa naa utuka paꞌa kan<br />

ama zada. Udaunaꞌan uminau daꞌunao<br />

kaꞌu tan naazu, atii ĩkaa wan<br />

Damas cus iti. 9 Idiki nau daꞌu kamoo<br />

uꞌishaa wu nun kan, naꞌiki aonaa<br />

uaroo pan, naꞌiki aonaa kanom<br />

utuzan kapam.<br />

10 Naꞌii Damas cus ii kai naꞌa<br />

mishida paꞌo Jesus, uꞌuu Ananias.<br />

Uruu dono Nao ba nai Jesus aidakidi<br />

nan naꞌiki upara dan uꞌati,<br />

kaika paꞌa: “Ananias.”<br />

“Diꞌi õgaruꞌu, õNaobanaa,”<br />

ukian.<br />

11 Nao ba nai kian koshan uꞌati,<br />

“Aizii pumin ziiwa, pumako kizi<br />

Judas dapu iti. Kai naꞌa udapu<br />

tawuru diꞌiaꞌa dunapo dakotakari<br />

waiz ‘Sakita paꞌo Dunapo,’ kii.<br />

Pukaa wan dono naꞌiti, pupishaa paꞌi<br />

Saul dauꞌan, Tarsus sanaz. Kaiꞌo raz,<br />

utoriin pan õꞌati. 12 Õtukapa-kida niꞌi<br />

naa dao nai ora uꞌati, uꞌuu Ananias.<br />

Utukapa ukaa wan paꞌidaꞌati, naꞌiki<br />

upishata nuz utukapa kizi koshan.”<br />

13 Sariapa Ananias kian,<br />

“Õnao ba naa, iribaꞌo pidan nao<br />

kowaa dau tan aimaa kan uruu daonai<br />

ora dauꞌu, ĩkowaada naꞌa pam<br />

upatakaꞌu tan tuu kii pupida nan nao<br />

Jeru salem ii. 14 Naꞌiki ĩkowaadan<br />

wuruꞌu ukaawa nuz daꞌatiꞌi<br />

Damas cus ati, uzaama taꞌa nan ipai<br />

pidan nao nao ba naita pai naouz<br />

pugaru. Naꞌiki kai naꞌa unaꞌaka pan<br />

kaa rita faadaa nao zowau naa nao<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 9<br />

336<br />

saa da nii uꞌati uzaa mata-kinaa nii<br />

wuruꞌu mishi dai naouz pugaru.”<br />

15 Sariapa Nao ba nai kian,<br />

“Pumako upuꞌu uꞌidiꞌiti, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan õzaa ma ta niꞌi naa uruu<br />

õpoi toru nii. Õdyuu dan nii ukakuwaa<br />

pan õdauꞌu Gentile nao ati, naꞌiki<br />

ĩzowau naa nao ati, naꞌiki Israelitenao<br />

ati kapam. 16 Naꞌiki õkowaa dan<br />

nii uꞌati tuu kiaꞌo nii pidan nao patakaꞌu<br />

tan uruu õdauꞌan,” ukian.<br />

17 Uruu idi sariapa Ananias<br />

makon Saul mashaapa-kizi iti.<br />

Umoro tan dau naꞌan kabaun nazo<br />

iti, sariapa umakoꞌo kan Saul diꞌiti,<br />

naꞌiki upisha taꞌa kan naazu, naꞌiki<br />

ukian uꞌati, “Õꞌina wuzu Saul.<br />

Wanao ba naa dyuuda nii õgaru<br />

puꞌidaꞌati. Uruu Jesus, aida-kidinaꞌo<br />

raz puꞌati, puwaꞌati paa nan<br />

donoꞌo raz daꞌatiꞌi. Uruu wuruꞌu<br />

dyuu daꞌo raz õgaru puꞌidaꞌati, kaiman<br />

kizi putuka pan koshan daꞌi,<br />

naꞌiki Kai manaꞌo Doro naa maꞌoza<br />

kada kizi pugaru.” 18 Sariapa<br />

aimaa kan kopau mada kawan<br />

kidaꞌo wao waꞌa kan Saul awun diꞌiki.<br />

Uruu dau naꞌan, kai manaꞌa naa<br />

utuka paꞌa kan koshan. Udaunaꞌan<br />

ukadishi taꞌa kan naa, naꞌiki uchikaawunuu-kaoaꞌa<br />

naa. 19 Saul nikan<br />

dau naꞌan pawanyuku nuu, sariapa<br />

umaꞌo za kaꞌa kan powaa iti.<br />

Saul naꞌian zii Damascus Ii<br />

Saul naꞌian zii mishi dai nao tuma<br />

Damas cus ii. 20 Uruu dono umoro tan<br />

syna gogue kida diꞌiti. Naꞌii ukakuwaa<br />

pan Jesus dauꞌu. Ukowaa dan<br />

mishiꞌo wuruꞌu Jesus, Tomin karu<br />

Dani uruu. 21 Ipai aba tai naouz Saul<br />

para dan, tuu kii ĩdiꞌitin pan ukuwaa<br />

dauꞌu. Ĩkian paꞌati aaka kida, “Aonaa<br />

uruu mani mooko tawuruꞌu zowiipauzoz<br />

Jeru salem iainao pidan nao<br />

zaama tin painao kidaz Jesus diꞌiti?<br />

Aizii ukowaada-kao wuruꞌu<br />

ukaawa nuz daꞌatiꞌi, uzaama taꞌanan<br />

mishi dai nao, naꞌiki uai pan<br />

panaꞌa kan ĩdyaun dodo tinapa kida<br />

Jeru salem iti, faadaa nao zowau naanao<br />

diꞌiti,” ĩkian. 22 Mazan maꞌo zaka<br />

mana wun Saul kakuwaa pan, aonaa<br />

Jew nao wuruꞌu Damas cus sannaouz<br />

aita pan naꞌa pam pakian uꞌati.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan kai manai man<br />

ukowaa dan ĩꞌati mishiꞌo wuruꞌu<br />

Jesus uruu Christ. p<br />

23 Uruu dau naꞌan Jew nao zowaunaa<br />

nao bao kopa tinan naa, uruu<br />

ĩaipan naa pazowi aꞌa kan Saul.<br />

24 Uruu idi ĩzau dapa nuzu ipai<br />

Paul toka-kida-kao dazowan<br />

zoꞌan (9:25)<br />

p 9:22 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

Christ dauaꞌo kaa rita tokon ii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


337<br />

ACTS 9<br />

donoi awau tapa-kinao panii nomizinaa<br />

kawanaꞌati, aiwakaꞌan naꞌiki<br />

wakana dan puꞌu. Mazan kowaadakao<br />

uꞌati wuruꞌu ĩzau dapa nuz uruu.<br />

25 Bau daꞌapa maru taꞌo, pidan nao<br />

mishi dai naouz Saul kuwaa, ĩpaidan<br />

uruu udaruꞌo dazo wan zoꞌiti,<br />

udaunaꞌan ĩkodita-kida nuzu, donoi<br />

awau tapa-kinao kuduan shaa wata.<br />

Ĩtoka-kida nuzu atii imiꞌi baara iti,<br />

uruu naꞌapa ukidoo pan patarubanao<br />

ai.<br />

Saul kaawan Jerusalem Iti<br />

26 Aizii Saul kaa wan donoꞌo naa<br />

Jeru salem iti, uai pan naa padamata<br />

pabao kopa tinan wunao bii itiꞌi<br />

mishi dai naouz Jesus, mazan tuukii<br />

ĩtarian uꞌai. Aonaa ĩmishi dan<br />

wuruꞌu umishida nuz naa Jesus.<br />

27 Udaunaꞌan Barna bas naꞌakan<br />

naazu apostle nao diꞌiti, naꞌiki<br />

ukowaa dan naa ĩꞌati naꞌa pam Naoba<br />

nai Jesus aidi nan naꞌiki upara dan<br />

kapam Saul ati dunapo ii. Naꞌiki<br />

ukowaa dan kapam ĩꞌati naꞌa pam<br />

Saul kakuwaa pan maꞌo zaka Jesus<br />

dauꞌu Damas cus ii. 28 Uruu dau naꞌan<br />

zii ĩkashaa pan Saul bao kopa tinan<br />

patuma. Naꞌiki karikao nanuꞌu naa<br />

ukaku waapa tinan maꞌo zaka Jesus<br />

dauꞌu pidan nao ati Jeru salem<br />

ii. 29 Naꞌiaꞌa naa koshan ukashadaa<br />

ka pan Jew nao tuma, wuruꞌu<br />

parada nii taꞌo raz naa Greek nao<br />

para dan. Sariapa ĩtoꞌo ran uꞌati,<br />

naꞌiki ĩaipan naa pazowi aꞌa ka nuzu.<br />

30 Mazan mishi dai nao aitapaꞌa kaꞌa<br />

naa wuruꞌu ĩzowi aꞌa zoo nuz Saul,<br />

sariapa ĩnaꞌaka nuzu Caesarea iti,<br />

naꞌikiꞌi naa ĩdyuu dan naazu pawiizi<br />

Tarsus iti, kanawa idaꞌan.<br />

31 Uruu dau naꞌan kai manaꞌa naa<br />

naꞌiki konau kiaꞌa naa mishi dai nao<br />

mashaa pan, wuruꞌu Judea Baara ii<br />

aka kidai naouz, naꞌiki Galilee Baara<br />

ii aka kidai naouz, naꞌiki Samaria<br />

Baara ii aka kidai naouz. Aonaꞌa<br />

naa kanom pata kaꞌu tan ĩdyaun.<br />

Kai manaꞌo Doro naa kamin kaꞌu tan<br />

idi ĩdyaun, powaꞌa zii ĩmaꞌo za kadinan,<br />

naꞌiki powaꞌa zii mishi dai nao<br />

Jesus iribai nan, naꞌiki aonaꞌa naa<br />

powaꞌa ĩshaꞌapa taꞌa zon dikauda<br />

kidaꞌo aimaa kan panao ba nai tan<br />

idiꞌi naa Jesus.<br />

Peter makon dauaꞌo Lydda<br />

iti, naꞌiki Joppa Iti<br />

32 Peter chiꞌika pan naꞌiki umorowau<br />

ta pan ipai wii zai kawanaꞌati.<br />

Aizii ukaa wan donoꞌo naa Lydda<br />

iti, naꞌii umoro wau ta pan mishi dainao<br />

diꞌii. 33 Naꞌii uiko dan dao nai ora<br />

machiꞌika kaꞌo, uꞌuu Aeneas. Wuruꞌu<br />

pidanaz aonaꞌo uzika dinan padaꞌawupa-kizi<br />

baara diꞌiki, 8 wunu.<br />

34 Peter kian uꞌati, “Aeneas, Jesus<br />

Christ chiꞌika-kidan nii pugaru.<br />

Pukadi shita, pusaa baa wuruꞌu<br />

pudaꞌa wupa-kizi baaraz.” Sariapa<br />

mishi Aeneas kadishi taꞌa kan.<br />

35 Iriba pidan nao, wuruꞌu mashaapai<br />

nao kidaz Lydda ii, naꞌiki ipai<br />

wuruꞌu Sharon Baara ii aka kidaꞌoraz<br />

ĩmashaa pan tuka pan wuruꞌu<br />

machiꞌika kaꞌo pidan chiꞌika-kidakaoaz.<br />

Uruu idi tuu kii ĩmishi dan,<br />

naꞌiki ĩzaama tan naa kapam Jesus<br />

panao ba naa nii.<br />

36 Uruu dono kai naꞌa zun<br />

mashaa paꞌo Joppa ii. Oroo mishida-<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 9​, ​10<br />

338<br />

paꞌo Jesus; oꞌuu Tabitha, Dorcas<br />

kiaꞌo kai wuruꞌu Greek para dan<br />

idaꞌan. Kari kao nan daꞌi okaminkaꞌu<br />

tau zon naꞌiki okamu na nuu zon<br />

ipai mapuraa ta nuꞌo pidan nao ati.<br />

37 Naꞌa pai niꞌi naa okari naan tuu kii,<br />

atii omawa kan. Onanaa chikaanaa-kao<br />

dau naꞌan, omuuda-kaoaꞌa<br />

naa dokoꞌo ii, paranka baara-tinpaꞌo,<br />

kabaun nazo ii. 38 Mao na paꞌo<br />

wuruꞌu wii zai Lydda, Joppa iti.<br />

Uruu idi mishi dai nao Joppa sannaouz<br />

aba tan kai naꞌa Peter Lydda ii.<br />

Sariapa ĩdyuu dan dyaꞌu tam daonaiora<br />

nao dapa daꞌa nan Peter. Ĩkaa wan<br />

uꞌidiꞌiti, ĩkian uꞌati, “Kadiman,<br />

pumako watuma Joppa iti.”<br />

39 Sariapa Peter min zii waꞌakan,<br />

naꞌiki umakoꞌo kan naa<br />

ĩtuma. Ukaa wan naa ĩꞌidiꞌiti,<br />

sariapa ĩmorota-kida nuzu doko iaꞌo<br />

kabaun nazo iti, mawa kaiba nanaa<br />

muuda-kizi nao iti. Iriba zun nao,<br />

mawa kai nao kidaꞌa naa ĩdai aru nao<br />

kasa baꞌui nan Peter dazaba an, ĩzaadan<br />

uꞌati naꞌiki ĩtukapa-kidan uꞌati<br />

ipai kamicha kida, wuruꞌu Dorcas<br />

kanoo nii kidaz paziwun donoꞌo raz<br />

zii. 40 Udaunaꞌan Peter dyuu dan<br />

ipai pidan nao kodi tan mawa kaiba<br />

muuda-kizi nao nazo iki. Ĩkodi tan<br />

dau naꞌan, sariapa ukodoruꞌu kan<br />

naꞌiki utoriin paꞌa kan naa Tomin karu<br />

ati. Udaunaꞌan ukian mawa kaiba<br />

ati, “Tabitha, pukadi shita!” Sariapa<br />

odaꞌa taꞌa kan paawun, naꞌiki otukapa<br />

Peter. Uruu idi osakana taꞌa kan naa.<br />

41 Peter zaama tan okaꞌu, naꞌiki<br />

ukadi shita-kida nuzo. Udaunaꞌan<br />

umorota-kidan naa powaꞌa ati ipai<br />

mishi dai nao, naꞌiki mawa kai nao<br />

kidaz naa ĩdai aru nao. Ĩkaa wan<br />

naꞌiti, ĩtukapa oroo kaku paꞌa naa.<br />

42 Uruu dono ipai pidan nao<br />

mashaa pai nao Joppa ii aba tan<br />

kuwai Tabitha kakuda-kao dauꞌu.<br />

Uruu idi iriba pidan nao mishi dan<br />

Nao ba nai Jesus. 43 Uruu dau naꞌan<br />

iriba kamoo Peter naꞌian zii Joppa<br />

ii, Simon dapu ii, wuzada pau zoz<br />

madai kida.<br />

Peter naꞌiki Cornelius<br />

10 1 Kai naꞌa dao nai ora<br />

mashaa pauzo Caesarea<br />

ii, uꞌuu Cor ne lius. Uruu Rome<br />

soldyaan nao zowau naa, Italy ikiinaouz.<br />

2 Wuruꞌu Cor ne lius aonaa<br />

Jew mani, mazan upuꞌu zii uruu,<br />

naꞌiki udapu ainao, naꞌiki ipai<br />

uiriban nao kida, Tomin karutapauzo<br />

nao paꞌidi waru, naꞌiki ipai<br />

ĩshaꞌapa tinau zon Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati. Kari kao nan ukaminkaꞌu<br />

tau zon kapam pata kaꞌu tinai nao<br />

kida Jew nao. Naꞌiki kari kao nan<br />

utoriin pau zon Tomin karu ati.<br />

3 Bau daꞌapa kamoo wachuu pun<br />

uaꞌii, Tomin karu tukapa-kidan<br />

paꞌangelin Cor ne lius ati. Kai manaiman<br />

Cor ne lius tukapa nuz. Angel<br />

kian uꞌati, “Cor ne lius!”<br />

4 Sariapa uawu nuu paꞌa kan angel<br />

diꞌiti, patarian biiꞌi. Ukian uꞌati,<br />

“Kanom puaipan õꞌai, õnao ba naa?”<br />

Angel kian uꞌati, “Tuu kii Tominkaru<br />

nau da pan putoriin pau zon<br />

paꞌati, naꞌiki utukapa naꞌa pam<br />

pukamin kaꞌu tau zon pata kaꞌu tinainao.<br />

Uruu idaꞌan putukapa-kidan<br />

mishi putaai nan uꞌati. 5 Aizii<br />

pudyuuda paꞌi pidan nao Joppa iti<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


339<br />

ACTS 10<br />

naꞌa­paꞌo kabaun paawa iaꞌo<br />

Peter toriin­pan (10:9)<br />

ĩdapada naka kizi pidan, Simon Peter<br />

kiaꞌo raz uꞌuu. 6 Kai naꞌa uruu tawarai<br />

nii Simon dapu ii, wuzada pau zoz<br />

madai kida. Mao na paꞌo udapu paran<br />

danoma ii.”<br />

7 Angel makoꞌo kan dau naꞌan,<br />

uruꞌu naa Cor ne lius dapa daꞌakan<br />

dyaꞌu tam papoi toru nao naꞌiki<br />

bau daꞌapa soldyaa<br />

karikao na nuꞌo -<br />

raz ukau dinau zon<br />

utuma, naꞌiki uruu<br />

Tomin karu-tapauzo<br />

kapam. 8 Ukowaada<br />

ĩꞌati ipai aimaa kan<br />

patuka paniaz aidinan.<br />

Udaunaꞌan<br />

udyuu daꞌa kan naa<br />

ĩdyaun Joppa iti.<br />

9 Atii baꞌo ran<br />

kamoo ĩmao napa tapaa<br />

nan naa Joppa<br />

iti. Upuꞌu Peter zaidan<br />

kabaun paawa<br />

iti, utoriin paꞌanan<br />

Tomin karu<br />

ati. Naꞌapain sakitapa<br />

kamoꞌo raꞌa<br />

naa wuruꞌu. 10 Uruu idi uaba tan<br />

pazama ziꞌi naa. Mazan Simon poitoru<br />

nao, ĩwara kin pan zii. Aizii Peter<br />

toriin pan puꞌaꞌa naa, mashaꞌapakiaka<br />

Tomin karu aida-kidan<br />

aimaa kan uꞌati. 11 Peter tuka pan<br />

aokazi daꞌa tinan naꞌiki aimaa kan<br />

waꞌatin imiꞌi baara ati aokazi iki,<br />

naꞌapa kazo aꞌo kamicha mada naa<br />

zaama tapa-kao kawa nuꞌo padanoma<br />

tokon iki kida. 12 Wuruꞌu kamicha<br />

mada naa zoꞌo, Peter tuka pan pabiꞌinaa<br />

kaꞌo aimaa kan, uzai nao, naꞌiki<br />

wunii nao kaduz kida, naꞌiki ipai<br />

wuruꞌu kozoo ti nai nao kidaz ĩchiꞌikapan,<br />

naꞌiki pabiꞌi naaka kotuꞌuz nao.<br />

13 Sariapa parada-karu kian uꞌati,<br />

“Peter! Aushaa puzowii punikan<br />

nii.”<br />

14 Peter kian, “Aonaa turuu,<br />

õNaobanaa. Aonaa naꞌa painim zii<br />

pabiꞌi­naaka kidaꞌo aimaa­kan tukapa-kidakao<br />

Peter ati uzan­daꞌa­wun ii (10:9-13)<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 10<br />

340<br />

õnikau zon ĩnao kaduz aimaa kan,<br />

wuruꞌu aonaꞌo raz waunao kakinaori<br />

naa taapa dan wanikan.” q<br />

15 Powaꞌa koshan aokazi ikiꞌo<br />

parada-karu kian uꞌati, “Manaꞌa<br />

pudako taꞌa naꞌa aimaa kan kaniri baꞌo<br />

nii, wuruꞌu õgaru Tomin karu saabaa<br />

niaz naa naꞌiki õtomaniaz naa<br />

kai manaꞌo nii.” 16 Idiki nau paradakaru<br />

naꞌa pan uꞌati. Udaunaꞌan<br />

ukiwa-kidaꞌaka-kaoaꞌa naa aokazi<br />

iti.<br />

17 Aizii Peter diꞌitin pan tuu kii,<br />

uaita paꞌa zon kanom mana wun<br />

wuruꞌu tukapa-kida-kari waiz paꞌati.<br />

Udiꞌitin pan puꞌu zii kabaun zowau<br />

ii, upuꞌaꞌa naa Cor ne lius dyuuda niinao<br />

pidan nao pishau tan naa naꞌiam<br />

Simon dapu, atii ĩkaa wan kabaun<br />

koraran naa panii nomizi naa ati.<br />

18 “Tosh,” ĩkian. “Kai naꞌa tawarai<br />

daꞌaꞌa, Simon Peter kiaꞌo uꞌuu?”<br />

19 Peter pakawan zii utiwaan<br />

paaita pan kanom mana wun wuruꞌu<br />

aimaa kan aida-kida-kari waiz paꞌati.<br />

Sariapa Kai manaꞌo Doro naa kian<br />

uꞌati, “Puabata, kai naꞌa idiki nau daꞌu<br />

daonai ora nao kai daꞌaꞌa ĩdawata pan<br />

pugaru. 20 Putoka, putuka paꞌan kizi<br />

ĩdyaun, naꞌiki pumako paꞌi ĩtuma,<br />

manaꞌa putari aꞌa naꞌa. Õgaru wuruꞌu<br />

dyuu daꞌo raz ĩdyaun.”<br />

21 Uruu idi Peter tokaꞌa kan naa,<br />

sariapa utuka pan daonai ora nao<br />

naꞌiki ukian ĩꞌati, “Õgaru wuruꞌu<br />

unao dawata paniaz. Naꞌa paꞌo ram<br />

ukuwaa wuruꞌu uwaꞌa tinuz?”<br />

22 Ĩkian uꞌati, “Wanao ba naa<br />

Cor ne lius, soldyaa nao zowaunaaz,<br />

dyuu dan waunao puꞌidaꞌati.<br />

Uruu kai manaꞌo pidan, izoꞌa tiꞌo<br />

Tomin karu. Uruu aonaa Jew mani<br />

padamata, mazan ipai Jew nao nauda<br />

pan uruu. Tomin karu dyuu dan<br />

paꞌangelin uꞌidaꞌati naꞌiki udyuudan<br />

udapada-kidan pugaru padapu<br />

iti, uabata kizi pukuwaa,” ĩkian.<br />

23 Udaunaꞌan Peter morota-kidan<br />

naa ĩdyaun. Bau daꞌapa maru taꞌo<br />

ĩdaꞌa wuꞌu kan naꞌii.<br />

Baꞌo ran kamoo Peter minzii<br />

wan, naꞌiki umakoꞌo kan naa<br />

Caesarea iti Cor ne lius poi toru nao<br />

tuma. Naꞌiki pabiꞌi kida mishi dainao<br />

Joppa san naouz mako kapam<br />

ĩtuma. 24 Baꞌo ran kamoo ĩkaa wan<br />

naa Caesarea iti. Aizii Cor ne lius,<br />

uzau da pa niꞌi naa ĩdyaun. Kai naꞌaꞌa<br />

naa uiriban nao, naꞌiki upao naru nao,<br />

udapada nii nao padapu ati. 25 Peter<br />

kaa wan donoꞌo naa, sariapa Corne<br />

lius iko dapa nuzu, udawu kan<br />

naꞌiki ukodoruꞌu kan ukanaapu iti.<br />

26 Mazan Peter kadi shita-kida nuzu.<br />

Ukian uꞌati, “Õgaru, soo pidan karikao<br />

nan naꞌa paꞌo pugaru kawan.”<br />

27 Upuꞌaꞌa naa Peter moro tan<br />

udawuꞌ ati kabaun nazo iti, pakadako<br />

tinaa nan puꞌu utuma. Naꞌiaꞌa<br />

naa utukapa iriba pidan nao baokopa<br />

tin pan. 28 Sariapa ukian ĩꞌati,<br />

“Ipai unao, uai tapa nii waunao<br />

Jew nao kaduz, aonaa wakaki naorinaa<br />

kashaa pan wamoro wau tan oo<br />

wabao kopa tinan unao Gentile nao<br />

bii iti. Mazan kai manai man Tominkaru<br />

kainaa ba tan õꞌati, aonaa kizi<br />

õdakoo pan oo õdako tan shaꞌa paꞌo-<br />

q 10:14 Leviti cus 11:1-23<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


341<br />

ACTS 10<br />

ram pidan dikau daꞌo nii. 29 Aizii<br />

diꞌi pudapada-kidan õgaru, sariapa<br />

õnyuku nuu naꞌa paꞌa kan, min ziiwa<br />

õwaꞌa tin pugaru idaꞌati. Aizii Corne<br />

lius, puko waa daꞌa naa kanom<br />

niꞌo pudapada-kidan õgaru daꞌatiꞌi.”<br />

30 Cor ne lius kian uꞌati, “Kotuꞌikiꞌi<br />

donoi man kaika pai manaꞌa, õtoriinpan<br />

õdapu nazo ii Tomin karu ati.<br />

Mashaꞌapa kiaka dao nai ora kadishitan<br />

õkanaa puꞌu, wiziꞌiꞌo ukami chan.<br />

31 Ukian õꞌati. ‘Cor ne lius! Ipai<br />

Tomin karu aba tan pupara dan<br />

putoriin pau zon kawanaꞌati, naꞌiki<br />

utukapa naꞌa pam pukamuna nuu zon<br />

pata kaꞌu tinai nao ati. 32 Pudyuuda<br />

paꞌi pupoi toru nao Joppa iti ĩdapadanaka<br />

kizi pidan, Simon Peter kiaꞌo<br />

uꞌuu. Kai naꞌa uruu tawarai nii<br />

Simon wuzada pau zoz madai dapu<br />

ii, mao na paꞌo udapu paran danoma<br />

ii,’ ukian. 33 Uruu idi kadiman<br />

õdapada-kidan pugaru. Kai man<br />

mana wun waꞌati puwaꞌa tin daꞌatiꞌi.<br />

Ukauꞌan ipai waunao diꞌi, wazaudapan<br />

naa pugaru Tomin karu awun<br />

zaꞌa. Waaba taꞌa zon ipai naꞌa paꞌo ram<br />

kuwai kida, wuruꞌu waNaobanaa<br />

dyuu daniaz puko waa dan waꞌati.”<br />

Peter kakuwaapan naa<br />

34 Peter kian ĩꞌati, “Aizii õaitapaꞌa<br />

kaꞌa naa, aonaa Tomin karu<br />

manaꞌi dii pan shaꞌa paꞌo ram kaduz<br />

pidan, umarai napa ipai pidan nao<br />

patumaaka. 35 Uzaa mata shaꞌapaꞌo<br />

ram kaduz pidan, ĩizoꞌa tin idi<br />

uruu, naꞌiki ĩmashaa pan idi kai man<br />

uai pan kawanaꞌati. 36 Unao, uai tapaniꞌi<br />

naa kuwai tawuruꞌu Tomin karu<br />

dyuu dauzo niaz waunao Israelite nao<br />

ati. Kai manaꞌo Kuwai, pidan nao<br />

ikoda-kinaa niꞌo kai manaaka-karu<br />

Tomin karu tuma, Jesus Christ<br />

idaꞌan, dyuuda-kari waiz ipai pidannao<br />

nao ba naa nii.<br />

37 “Unao, uai tapa niꞌi naa ipai<br />

aimaa kan Jesus shaꞌapata nii<br />

waunao Jew nao wiizi Israel Baara<br />

an. Usaka di nan Galilee Baara iki,<br />

John kaki nao pan dau naꞌan pidannao<br />

ĩtanawa tin kizi paꞌoian ai naꞌiki<br />

ĩchikaa wunuin kizi. 38 Uabata niꞌi<br />

naa naꞌa pam Tomin karu taan Jesus<br />

Nazareth san ati Kai manaꞌo Doro naa<br />

naꞌiki maꞌo zaka-karu. Uruu idaꞌan<br />

maꞌo zaka ukau dinan, ushaꞌa pata<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan, ukakuda<br />

ipai kari nai nao pidan nao. Aizii<br />

wuruꞌu Satan zaama tapa nii naouz,<br />

naꞌiki uan tamiki ta nii nao kidaz,<br />

ipai ukaku dan ĩdyaun, Tomin karu<br />

kainaꞌan idi utuma. 39 Waunao<br />

apostle nao, watukapa nii ipai aimaakan<br />

wuruꞌu ushaꞌa pata nii kidaz ipai<br />

Jew nao wiizi Jeru salem ii aka naꞌiki<br />

baꞌo ran ĩwiizi kida diꞌiiꞌaka. Jew nao<br />

tukapa nii padamata ushaꞌapa tan<br />

naꞌapa kidaꞌo aimaa kan, mazan<br />

upuꞌu ĩtauka nuzu cross diꞌiti, atii<br />

ĩzowi a nuzu. 40 Mazan Tomin karu<br />

kadi shita-kida uruu pamawakakizi<br />

iki, idiki nau daꞌu tan kamoo<br />

idaꞌa. Naꞌiki utukapa-kida uruu<br />

pabiꞌi kida pidan nao ati. 41 Aonaa<br />

ipai pidan nao ati mani, soo wunao<br />

atiꞌi uzaama ta nii naouz naa kakuwaapa<br />

tinaꞌo nii pashaꞌa pata nii kida<br />

dauꞌu. Ukauꞌan waunao watukapa nii<br />

uruu, waaro apa nii naꞌiki watuza nii<br />

bao kopa utuma, ukadishi tan daunaꞌan<br />

pamawaka-kizi iki. 42 Uruu<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 10​, ​11<br />

342<br />

idi udyuu dan wakaku waa pan ipai<br />

pidan nao ati, naꞌiki wakowaada<br />

kizi kapam, uruu Tomin karu<br />

zaama taniaz kooto wapa-kidaꞌo<br />

nii ipai pidan nao, mawa kai nao<br />

naꞌiki kaku pai nao. 43 Ipai Tominkaru<br />

prophetin nao kowaa da niꞌi<br />

naa udauꞌan pakaari tan kida idaꞌa.<br />

Kaika paꞌo ĩkia nuꞌu: ‘Ipai pidan nao<br />

mishi dai nao uruu naꞌiki izoꞌa tii nao<br />

upara dan, Tomin karu mainaa ba tan<br />

nii ĩꞌoian ĩmishi dan idi Jesus.’ ”<br />

Kaimanaꞌo Doronaa​<br />

​naꞌiki Gentilenao<br />

44 Peter para di nan puꞌu zii, Kaimanaꞌo<br />

Doro naa moro tinaꞌa kan<br />

naa ipai pidan nao, abata pai naouz<br />

ukuwaa. 45 Mishi dai nao Jew nao<br />

wuruꞌu kaa wai naouz Joppa iki Peter<br />

tuma, tuu kii ĩdiꞌitin pan patuka pan<br />

idi Tomin karu taan Kai manaꞌo<br />

Doro naa Gentile nao ati kapam.<br />

46 Ĩaitapa Tomin karu diꞌikiꞌo wuruꞌu,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan ĩaba tan idi<br />

ĩpara dan panaꞌa kidaꞌo parada-karu<br />

idaꞌan. Naꞌiki ĩaba tan idi ĩkonau kiikidan<br />

Tomin karu shaꞌapa tan kai man<br />

kidaꞌo aimaa kan. Sariapa Peter kian<br />

baꞌo ran mishi dai nao ati, 47 “Kanom<br />

kai naꞌa mashaa taꞌo nii diꞌo raz<br />

pidan naouꞌu, ĩchikaa wunuu-kao ai<br />

wunu idi? Kai naꞌaꞌa naa Kai manaꞌo<br />

Doro naa taa-kao ĩꞌati, naꞌapa utaakao<br />

kawan waunao Jew nao ati,”<br />

ukian ĩꞌati. 48 Udaunaꞌan udyuu dan<br />

naa ĩchikaa wunuu-kao ĩmishi dan<br />

idiꞌi naa Jesus Christ. Pachikaawunuu-kao<br />

dau naꞌan, ĩpishaan naa<br />

Peter marii kizi unaꞌaꞌa kan ĩtuma<br />

naꞌa pau daꞌum kamoo zoobaba.<br />

Peter kakuwaapan Jerusalem<br />

ii mishidainao ati<br />

11 1 Aizii apostle nao naꞌiki<br />

mishi dai nao Judea Baara<br />

ii akai naouz aba taꞌa kaꞌa naa<br />

wuruꞌu Gentile nao mishida nuz<br />

naa kapam Tomin karu para dan.<br />

2 Aizii Peter kiwan donoꞌo naa<br />

Jeru salem iti Judea Baara iaꞌo raz,<br />

sariapa Jew nao, wuruꞌu mishi dainaouz,<br />

dakoo pan uruu. Ĩkian uꞌati.<br />

3 “Pumoro wau ta pan kan Gentilenao<br />

bii ii, atii puaro apa zii kapam<br />

ĩtuma.”<br />

4 Uruu idi Peter kowaa dan naa<br />

ĩꞌati kai manai man, ipai naꞌa paꞌo ram<br />

wuruꞌu aimaa kan shaꞌapa nuz paꞌati.<br />

Ukian ĩꞌati. 5 “Õtoriin pan puꞌu Joppa<br />

ii, Tomin karu aidan aimaa kan õꞌati.<br />

Õtukapa aimaa kan waꞌatin aokazi<br />

iki imiꞌi baara ati, naꞌapa kazo aꞌo<br />

kamicha mada naa zaama tapa-kao<br />

padanoma tokon iki kidaꞌo kawanuꞌo.<br />

Umashaa dan naꞌa õdaza baꞌa.<br />

6 Õawu nuu pan unazo iti õtukapa<br />

pabiꞌi naaka aimaa kan nao: uzainao,<br />

naꞌiki wunii nao kaduz kida,<br />

naꞌiki ipai wuruꞌu kozoo ti nai nao<br />

kidaz ĩchiꞌika pan, naꞌiki pabiꞌi naaka<br />

kotuꞌuz nao. 7 Upuꞌu õaba tan paradakaru<br />

kian õꞌati. ‘Peter! Aushaa<br />

puzowii punikan nii.’ 8 Mazan<br />

õdakoꞌa tinuzu. ‘Aonaa turuu,<br />

õNaobanaa! Aonaa naꞌa painim<br />

zii õnikau zon ĩnao kaduz kaniribaꞌo<br />

aimaa kan, wuruꞌu aonaꞌo raz<br />

waunao Jew nao kaki naori naa<br />

taapa dan wanikan.’ 9 Powaꞌa<br />

koshan aokazi ikiꞌo parada-karu<br />

kian õꞌati. ‘Manaꞌa pudako taꞌa naꞌa<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


343<br />

ACTS 11<br />

aimaa kan kaniri baꞌo nii, wuruꞌu<br />

Õgaru Tomin karu saa baa niaz naa<br />

naꞌiki õtomaniaz naa kai manaꞌo<br />

nii!’ 10 Idiki nau wuruꞌu paradakaru<br />

naꞌapa nuz õꞌati. Udaunaꞌan<br />

ukiwa-kidaꞌaka-kaoaꞌa naa powaa<br />

iti aokazi iti.<br />

11 “Upuꞌaꞌa naa idiki nau daꞌu<br />

daonai ora nao kaa wan kabaun<br />

õmashaapa-kizi iti, ĩnao dyuudakari<br />

wai nao õdauꞌati Caesarea iki.<br />

12 Sariapa Kai manaꞌo Doro naa kian<br />

õꞌati. ‘Pumako paꞌi ĩtuma. Manaꞌa<br />

putari aꞌa naꞌa.’ Uruu idi õmakon<br />

ĩdawuꞌati. 6 mishi dai nao makonkan<br />

õtuma. Diꞌi ĩdyau nuꞌu, wuruꞌu<br />

makon kai naouz õtuma. Ipai baokopa<br />

wamoro tan Gentile, Cor ne lius<br />

dapu iti. 13 Uruꞌu naa ukowaa dan<br />

waꞌati naꞌa pam angel kaawankan<br />

paꞌidaꞌati. Angel kian uꞌati.<br />

‘Pudyuuda pupoi toru nao Joppa<br />

iti, ĩdapada naka kizi Simon Peter.<br />

14 Ushaꞌapa num kauꞌan ukowaa dan<br />

nii Kai manaꞌo Kuwai, Tomin karu<br />

kazan naata-kinaa nii pugaru<br />

naꞌiki ipai puiri ban nao, pudapu<br />

ainao kidaz.’ 15 Uruu dau naꞌan<br />

õkaku waa pan naa ĩꞌati, sariapa<br />

Kai manaꞌo Doro naa moro tan<br />

ĩnyuku nuu iti, naꞌapa umoro tinauzon<br />

kawan waunao kiwii ta paꞌo<br />

donoꞌo raz. 16 Sariapa õnyuku nuuaꞌa<br />

kan wanao ba naa Jesus kiau zon<br />

waꞌati. ‘John, uchikaa wunuu pan<br />

wunu idi kari kao nan, mazan<br />

Tomin karu, uchikaa wunuuan<br />

nii unao Kai manaꞌo Doro naa idi<br />

paꞌan.’ 17 Ukauꞌan waaitapa Tominkaru<br />

wuruꞌu taaꞌo raz Kai manaꞌo<br />

Doro naa Gentile nao nyuku nuu iti,<br />

naꞌapa utaan kawan Kai manaꞌo<br />

Doro naa waunao Jew nao nyukunuu<br />

iti, wamishi dan idi Nao ba nai<br />

Jesus Christ. Ukauꞌan aonaa turuu<br />

õmashaa tan Tomin karu shaꞌapa tan<br />

kai manaꞌo aimaa kan ĩꞌati!”<br />

18 Aizii Jew nao, wuruꞌu mishidai<br />

nao kidaz abata pan dau naꞌan<br />

ipai wuruꞌu Peter kuwaa kidaz,<br />

sariapa ĩsooka dan padako mikitinan,<br />

mazan uruu dau naꞌan,<br />

tuu kii ĩkonau kii-kidan Tomin karu.<br />

Ĩkian kaika paꞌa: “Aizii waaitapa<br />

kai manai man, Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu Gentile nao,<br />

tanawa tina nuz paꞌoian ai, uai pan idi<br />

ĩmashaa pan kari kao nan patuma.”<br />

Antioch sannao dauaꞌo<br />

19 Aizii mishi dai nao, tawuruꞌu<br />

kidoo pai naouz papata kaꞌuta-kao<br />

ai, Stephen zowii-kao donoꞌo raz,<br />

ĩmakon muna poꞌo wii zai kida<br />

diꞌiti, atii Phoe nicia iti, baꞌo rainao<br />

Cyprus iti, naꞌiki baꞌo rai nao<br />

Antioch iti. Naꞌiaꞌa naa ĩkakuwaa<br />

pan Jesus dauꞌu, mazan soo<br />

Jew nao ati kari kao nan. 20 Pabiꞌi<br />

kida kai naꞌa daonai ora nao mishidai<br />

nao, Cyprus Baara san nao naꞌiki<br />

Cyrene san nao, ĩnao makon donoi<br />

Antioch iti. Naꞌii ĩkaku waa pan Jewnao<br />

ati naꞌiki Gentile nao ati kapam.<br />

Ĩkowaa dan naa Kai manaꞌo Kuwai<br />

Nao ba nai Jesus dauaꞌo. 21 Tominkaru<br />

taan idi pamaꞌo za kan ĩꞌati,<br />

maꞌo zaka ĩkaku waa pan, uruu idi<br />

iriba Gentile nao mishi dan ĩkuwaa<br />

Jesus dauꞌu kidaꞌo raz.<br />

22 Aizii mishi dai nao, Jeru salem<br />

iainaouz aba tan naa iriba Antioch<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 11​, ​12<br />

344<br />

san nao mishi dan naa Jesus, sariapa<br />

ĩdyuu dan Barna bas makon Antioch<br />

iti. 23 Ukaa wan naꞌiti, tuu kii ukonaukian,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan uaitapa<br />

naꞌa pam Tomin karu taan kai manaꞌo<br />

mishida-karu ĩnyuku nuu iti. Uruu<br />

idi umaꞌo za ka dan naa ĩnyuku nuu<br />

powaꞌa zii, kari kao nan kizi ĩizoꞌa tin<br />

Nao ba nai Jesus, naꞌiki aonaa kizi<br />

ĩtanawa tinan uꞌai. 24 Barna bas uruu<br />

kai manaꞌo pidan, maꞌo za kaꞌo Kaimanaꞌo<br />

Doro naa kau di nan uꞌidaꞌa.<br />

Naꞌiki uruu mishi daꞌo Tomin karu.<br />

Iriba, iriba pidan nao mishi dan Naoba<br />

nai Jesus, ukaku waa pan idi ĩꞌati<br />

udauꞌan.<br />

25 Uruu dau naꞌan Barna bas<br />

makon naa Tarsus iti, udoro taꞌanan<br />

Saul. 26 Uiko dan dau naꞌan Saul,<br />

unaꞌa kan naazu patuma powaa iti<br />

Antioch ati. Bau daꞌapa wunu Barnabas<br />

naꞌiki Saul naꞌian mishi dai nao<br />

tuma. Kari kao nan ĩbaoko pain pan<br />

mishi dai nao tuma naꞌii, ĩtomi napakidan<br />

naa iriba, iriba pidan nao<br />

Tomin karu para dan dauꞌu. Uruu<br />

dono Antioch ii, uruꞌo zii mishi dainao<br />

Jesus dako tauzo-kao Christian<br />

kii.<br />

27 Uruu dono prophet nao, Jerusalem<br />

ikiinao, kaa wan Antioch<br />

ati. 28 Kai naꞌa bau daꞌapa Agabus<br />

kiaꞌo uꞌuu. Uruu kadishi tan<br />

pidan nao kanaapu ati, Kai manaꞌo<br />

Doro naa aipan ati, ukowaa dan<br />

kai naꞌiki zamazi waꞌatin ipai amazada<br />

kawanaꞌa tiꞌo nii. (Claudius<br />

kazowau tapan donoꞌo Rome ii akaꞌo<br />

ama zada wuruꞌu zamazi kaawa nuz.)<br />

29 Sariapa mishi dai nao diꞌitin pan,<br />

ĩbau daꞌapa tan panyuku nuu ĩaipan<br />

pakamin kaꞌu tan ipai mishi dainao.<br />

Uruu idi ipai mishi dai nao<br />

Antioch san naouz taaꞌa zon puraata<br />

sodi kida pakaꞌii tan kawanaꞌati,<br />

pakamin kaꞌuta-kinaa nii baꞌo ran<br />

mishi dai nao, wuruꞌu kawiizi-tinpai<br />

nao kidaz Judea Baara ii aka.<br />

30 Ĩdyuu daꞌa naa wuruꞌu pabao kopataniaz<br />

puraata Barna bas naꞌiki Saul<br />

idaꞌan, choo chi zowau naa nao diꞌiti<br />

Jeru salem iainaouz.<br />

Peter kodita-kida-kao​<br />

​taraa-kizai iki<br />

12 1 Uruu dono nao ba nai<br />

Herod zaa mata-kidan<br />

naꞌiki utaraa-kidan pabiꞌi kida<br />

mishi dai nao zowau naa nao Jerusalem<br />

ii. Uai pan papata kaꞌu tan<br />

ĩdyaun tuu kii. 2 Sariapa udyuu dan<br />

soldyaa nao zowian apostle James<br />

marii zaꞌa baꞌi idi, John inawuzu<br />

uruu. 3 Herod tuka pan idi tuu kii<br />

Jew nao konau kian James zowiikao<br />

idi, uruꞌu naa uzaa mata-kidan<br />

kapam Peter. Bread Mawi kiꞌi naꞌo<br />

Nikauzo-kao Kamoon donoꞌo wuruꞌu<br />

uzaa mata-kida nuz Peter.<br />

4 Peter zaa mata-kao daunaꞌan,<br />

utaraa-kaoaꞌa naa. Naꞌii 4<br />

soldyaa nao tonaa zi naa muuda-kao<br />

awunuu ta paꞌo nii uruu. Kiwiin<br />

4 soldyaa nao awunuu ta pan nii<br />

uruu. Uruu dau naꞌan 4 baꞌo rai nao<br />

awunuu ta pan nii koshan, udaunaꞌan<br />

naꞌa paꞌo nii koshan, udaunaꞌan<br />

naꞌapa koshan.<br />

Aizii Herod, uai pan nii pakootowapa-kidan<br />

Peter ipai pidan<br />

kanaa puꞌu, Passover Kamoon ipain<br />

dau naꞌan. 5 Uruu idi Peter taapa-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


345<br />

ACTS 12<br />

Acts<br />

angel poko­wauan Peter taraa-kizai ii (12:7)<br />

kaoaꞌa naa taraa-kizai ii. Mazan<br />

mishi dai nao toriin pan tuu kii, ĩaipan<br />

Tomin karu kamin kaꞌu tan Peter.<br />

6 Baudaꞌa paꞌa naa kamoo,<br />

Peter kooto wapa-kida-kao uaꞌii,<br />

udaꞌa wun dyaꞌu tam soldyaa nao<br />

sako daꞌa. Watudin paꞌo Peter anoba<br />

chain idi, soldyaa nao anoba diꞌiti.<br />

Naꞌiki kai naꞌa baꞌo ran soldyaanao<br />

watch man tapai nao panii nom<br />

kida, taraa-kizai nazo ii. 7 Mazan<br />

mashaꞌapa kiaka angel Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo kaa waꞌa kan Peter idaꞌati,<br />

naꞌiki ipai taraa-kizai nazoo Peter<br />

daꞌa wupa-kiziz kana daꞌa kan.<br />

Sariapa angel poko waua nuzu,<br />

upisha tan Peter maꞌo za kaꞌo idaꞌan.<br />

“Pupo koda! Kadiman naꞌiki pukadishita,”<br />

angel kian. Sariapa chain<br />

kida wao taꞌa kan Peter anoba diꞌiki.<br />

8 Udaunaꞌan angel kian uꞌati,<br />

“Pukai wada pukami chan, naꞌiki<br />

pukai wada pudaz kidi.” Kadiman<br />

Peter kai wadi naꞌa kan. “Pukaiwada<br />

puchaaki tan zaꞌa baꞌi, naꞌiki<br />

puwaꞌati õdawuꞌati,” angel kian<br />

uꞌati. 9 Uruu idi Peter daꞌa naꞌakan<br />

naa angel. Mazan aonaa Peter<br />

aita pan mishiꞌo wuruꞌu angel shaꞌapata<br />

nuz aimaa kan naꞌapa. Uꞌitii man<br />

shaa aimaa kan tukapa-kida-kao nii<br />

paꞌati pazan daꞌa wun ii. 10 Sariapa<br />

ĩdoba taꞌa kan soldyaa nao watchman<br />

tapai nao dazaba an, udaunaꞌan<br />

ĩdoba tan baꞌo ran soldyaa nao watchman<br />

tapai naouz dazaba an. Atii<br />

ĩkaa wan paniba itin puꞌo panii nom<br />

diꞌiti, chipirari idiꞌo paꞌidi waru<br />

utoma-kao. Mazan sariapa paniinom<br />

daꞌa tinaꞌa kan ĩꞌati paai pan ati,<br />

uruu idi ĩkodi taꞌa kan naa taraakizai<br />

iki. Naꞌikiꞌi naa ĩmakoꞌo kan<br />

naa duna pota, udaunaꞌan angel mainaaba<br />

tinaꞌa kan naa uꞌai.<br />

11 Uruu zii Peter aita paꞌa kan<br />

mishiꞌo pakodi tan taraa-kizai iki.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 12<br />

346<br />

Uruu idi ukian, “Aizii õai tapa kaimanai<br />

man, Tomin karu dyuu dan kan<br />

paꞌangelin kodita-kidan kan õgaru.<br />

Mishi ukazan naata nun, Herod<br />

antamiki tan ai õgaru, naꞌiki wuru<br />

aiaꞌa tuu kiaꞌo raz Jew nao tuka paꞌazon<br />

õshaꞌa pata-kao.”<br />

12 Uaita paꞌa kan idiꞌi naa wuruꞌu<br />

pakodita-kida-kaoaz, sariapa<br />

umakon Mary dapu iti, John<br />

daroz, Mark kiaꞌo raz kapam uꞌuu.<br />

Iribaꞌo mishi dai nao bao kopa tin pan<br />

naꞌii uruu dono, ĩtoriin pan, ĩaipan<br />

Tomin karu kamin kaꞌu tan Peter.<br />

13 Sariapa Peter dau-dauan paniinom.<br />

Kai naꞌa ĩpoi torui aba Rhoda<br />

kiaꞌo oꞌuu. Sariapa omakon naꞌiti,<br />

opishaan kanom wuruꞌu kaa waꞌo raz.<br />

14 Oaba tan kan Peter para dan, tuu kii<br />

okonau kiaꞌa kan. Mazan odimaꞌakan<br />

naa powaa iti, “Kai naꞌa Peter<br />

paniba ii, ukadi shita pan panii nom<br />

diꞌii,” okian.<br />

15 “Pumarii dinan,” ĩkian oꞌati.<br />

Mazan okian ĩꞌati, “Mishiꞌo kaiwuruꞌu<br />

õpara da nuz.”<br />

“Panaa don uangelin mani karikao<br />

nan,” ĩkian oꞌati.<br />

16 Mazan Peter kai naꞌa kowas<br />

udau-dau pan panii nom. Udaunaꞌan<br />

zii ĩdaꞌa tinan uꞌati. Ĩtukapa Peter<br />

mishi naꞌa ukadi shita pan, tuu kii<br />

ĩdiꞌitin pan. 17 Sariapa usawa dan<br />

pakaꞌu uai pan idi ĩpara dan mashaudaꞌu.<br />

Udaunaꞌan ukowaa dan naa<br />

ipai naꞌa paꞌo ram Tomin karu<br />

ĩNaobanaaz kodita-kidan uruu<br />

taraa-kizai iki. Udaunaꞌan ukian<br />

ĩꞌati, “Ukowaada paꞌi James ati,<br />

tawuruꞌu choo chi zowau naaz, naꞌiki<br />

baꞌo rai nao mishi dai nao kida ati<br />

wuruꞌu õkodita-kida-kaoaz taraakizai<br />

iki.” Udaunaꞌan udoba taꞌa kan<br />

naa.<br />

18 Baꞌo ran chaa piꞌi kiꞌi naa,<br />

soldyaa nao wuruꞌu awunuu tapai<br />

naouz Peter, tuu kii ĩdopian,<br />

naꞌiki ĩtarian, aonaa ĩaita pan naꞌapam<br />

pashaꞌapa tinan. “Naꞌiam naa<br />

Peter? Naꞌapa dii ukidoo pan?”<br />

ĩkian. 19 Aizii Herod aba taꞌa kaꞌa<br />

naa Peter kidoo pan, sariapa udyuudan<br />

udawata-kao ipai ama zada<br />

kawanaꞌati. Mazan aonaa ĩikodanuzu.<br />

Uruu idi Herod pishaan naa<br />

koshan soldyaa nao powaꞌa zii,<br />

uaita paꞌa zon naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />

ukidoo panuz. Tuu kii Herod toꞌoran,<br />

uruu idi sariapa uzowii-kidan<br />

ĩdyaun.<br />

King Herod mawakan dauaꞌo<br />

Uruu dau naꞌan Herod makon<br />

naa Judea Baara iki, umoro wauta<br />

paꞌa nan Caesarea iti, unaꞌian<br />

kotuaꞌiki zaa. 20 Tuu kiaꞌo daꞌi King<br />

Herod toꞌora taaka pau zon Tyre<br />

naꞌiki Sidon san nao tuma. Mazan<br />

uruu dono sariapa Tyre naꞌiki Sidon<br />

san nao bao kopa tan pidan nao,<br />

naꞌa kaꞌo nii papara dan king diꞌiti.<br />

Ĩaipan pasaa baa-kidan pamashaapan<br />

utuma, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa baꞌo ran wii zai nii ĩtorii-kizi<br />

nii pawanyuku nuu, soo bau daꞌapa<br />

King Herod wiizi iki.<br />

Aizii pidan nao, wuruꞌu dyuudakari<br />

wai naouz kaa wan Blastus diꞌiti,<br />

upoi toru, utumaꞌo raz mana wun<br />

ukau dinan. Ĩpara dan uꞌati kaimanai<br />

man, atii mishi ukowaa dan<br />

Herod ati ĩpara dan. Uruu idi Herod<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


347<br />

ACTS 12​, ​13<br />

kowaa daꞌa kan naa ĩꞌati naꞌa painim<br />

nii pamii ti nii pan ĩtuma.<br />

21 Aizii pakai naa taniaz kamoo<br />

donoꞌo naa, ukai wadan umanawunuꞌo<br />

pakami chan naꞌiki<br />

usaka na tan umana wunuꞌo pataba<br />

idaꞌa. Naꞌikiꞌi naa upara dan ipai<br />

pidan nao ati. 22 Tuu kii pidan nao<br />

konau kii-kidan upara dan. Sariapa<br />

ĩkada koi nan kaika paꞌa: “Aizii<br />

tomin karu para dan waꞌati, aonaa<br />

pidan para dan mani kai wuruꞌu,”<br />

kiaꞌo wuruꞌu ĩkada koina nuz.<br />

23 Mazan aonaa zoobaba udyuu dan<br />

ĩkonau kii-kidan paꞌan Tomin karu<br />

umana wunun. Uruu idi sariapa<br />

angel Tomin karu diꞌikiꞌo kari naadaꞌa<br />

kan naazu mashaꞌapa kiaka,<br />

tuu kiaꞌo idaꞌan. Upaza roi taꞌa kan<br />

naa atii umawa kan uꞌidi.<br />

24 Mazan unaꞌa pan puꞌu powaꞌa<br />

zii mana wun Tomin karu Para dan<br />

kowaa dapa-kao naꞌiki uabata-kao,<br />

uruu idi powaꞌa zii baꞌo ran pidannao<br />

mishi dan naꞌiki powaꞌa zii<br />

mishi dai nao iribai nan.<br />

25 Aizii Barna bas naꞌiki Saul<br />

ĩtaaꞌa naa puraata wuruꞌu dyuudakari<br />

waiz ĩnaꞌa kan mishi dai nao diꞌiti,<br />

Jeru salem iainaouz. Uruu dau naꞌan<br />

ĩkiwan naa powaa iti Antioch iti.<br />

Ĩnaꞌaka patuma John, Mark kiaꞌo raz<br />

uꞌuu kapam.<br />

Barnabas naꞌiki Saul zaamatakao<br />

kaudinaꞌo nii<br />

13 1 Kai naꞌa mishi dai nao<br />

mashaa pai nao Antioch ii,<br />

Syria Baara iaꞌo raz. Ĩnao mishi dainao<br />

biiꞌi kai naꞌa prophet nao, r naꞌiki<br />

baꞌo rai nao kida tomi napa-kidauzo<br />

mishi dai nao. Kaika pau daꞌuꞌo wuruꞌu<br />

kaudi nai naouz: kai naꞌa Barna bas,<br />

Simeon miikoroz, Lucius Cyrene<br />

sanaz, Manaen, Herod dyau paitaniaz,<br />

naꞌiki Saul.<br />

2 Bau daꞌapa kamoo ĩchoo chi apatinan<br />

puꞌu naꞌiki ĩsana din pan s puꞌu<br />

Tomin karu ati, Kai manaꞌo Doronaa<br />

kian ĩꞌati, “Uzaa mata sho man<br />

Barna bas naꞌiki Saul kau dinaꞌo nii<br />

õꞌati. Kai naꞌa kaudin-kizai õai apa nii<br />

ĩshaꞌapa tan õꞌati.” 3 Uruu idi ĩsanadin<br />

pan naꞌiki ĩtoriin pan naa koshan.<br />

Udaunaꞌan ĩtorii napa-kidan naa Saul<br />

naꞌiki Barna bas, naꞌiki ĩmuu dan<br />

pakaꞌu ĩꞌidaꞌa. Udaunaꞌan ĩdyuu dan<br />

naa ĩdyaun.<br />

Saul makon ukowaadapaꞌanan<br />

Kaimanaꞌo Kuwai<br />

4 Aizii Kai manaꞌo Doro naa dyuudan<br />

kawanaꞌati ĩdyaun, ĩmakon naa<br />

wii zai Seleu cia iti paran danoma<br />

iaꞌo raz. Naꞌikiꞌi naa ĩzaama tan<br />

udaruꞌo kanawa, makoꞌo zoꞌo Cyprus<br />

iti, uruu udaruꞌo kato naru, paran<br />

zikon iaꞌo. 5 John Mark makon<br />

kapam ĩmin kaꞌu nii. Ĩkaa wan donoꞌo<br />

naa wii zai Salamis iti, naꞌiaꞌa naa<br />

ĩkowaada pan Tomin karu Para dan<br />

Jew nao ati, syna gogue kawanaꞌati<br />

kida.<br />

6 Uruu dau naꞌan ĩdoba tan<br />

pakidiba idaꞌa naꞌa naa. Ĩmakon<br />

atii ĩkaa wan baꞌo ran wii zai diꞌiti,<br />

Acts<br />

r 13:1 prophet: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

s 13:2 sana­din­pan: Uruu zamazi din-karu. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 13<br />

348<br />

Paphos kiaꞌo raz uꞌuu, uruu katonaru<br />

danoma iaꞌo raz mazan. Naꞌiaꞌa<br />

naa ĩiko dan pidan maru nao-tinpaꞌo<br />

Bar-Jesus kiaꞌo udako tapa-kao,<br />

uruu Jew, dako tin pauzo prophet<br />

nii kaiki niꞌi. 7 Aizii wuruꞌu marunaouz,<br />

upao narui tapa nii nao ba nai<br />

wuruꞌu kazowau tapaꞌo raz ipai amazada<br />

naꞌii, Sergius Paulus kiaꞌo<br />

uꞌuu. Aita paꞌo naꞌiki kai manaꞌo<br />

udiꞌitin pau zon wuruꞌu nao ba naiz.<br />

Sariapa udapada-kidan paꞌidaꞌati<br />

Barna bas naꞌiki Saul, uaba taꞌa zon<br />

idi Tomin karu Para dan. 8 Tuu kii<br />

mazan maru nao towau daꞌu tan<br />

nao ba nai abata pan ĩkuwaa, aonaa<br />

uai pan umishi dan ĩkuwaa, wuruꞌu<br />

Jesus dauꞌu kidaꞌo raz. (Elymas kiaꞌo<br />

kapam udako tapa-kao Greek idaꞌan<br />

wuruꞌu maru naouz.) 9 Kai manaꞌo<br />

Doro naa maꞌo za ka dan idi Saul, Paul<br />

kiaꞌo raz naa uꞌuu, sariapa uawu nuupaꞌa<br />

kan maꞌo za kaꞌo idaꞌan maru nao<br />

ati. Ukian uꞌati, 10 “Pugaru naꞌapa<br />

Satan kawan mana wun, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan tuu kii puawau taꞌa zon<br />

ipai wuruꞌu kai man kidaꞌo raz kuwai<br />

naꞌiki kai man kidaꞌo raz mashaapakinai.<br />

Pugaru marii di nauzo,<br />

puaitapa naꞌa pam pupanaꞌa dan<br />

naꞌiki putanawa tan Tomin karu<br />

para dan dikau daꞌo nii. 11 Mazan<br />

Tomin karu shaꞌapa tan nii naꞌiki<br />

upatakaꞌu tan nii pugaru aizii, ishaawun-karu<br />

idaꞌan, aonaꞌo nii kanom<br />

putuka pan, aonaa kanadaꞌo atii diinaꞌiti<br />

ziiꞌi.” Sariapa mishi Elymas<br />

awun maru taꞌa kan, uruu idi aonaꞌa<br />

naa powaꞌa utuka paꞌa kan aimaakan.<br />

Sariapa uchiꞌi kaa da naan naa<br />

udoro tan pidan kaꞌu taꞌo nii paugaru.<br />

12 Nao ba nai tuka pan idi aimaa kan<br />

shaꞌa pata-kao naꞌapa, tuu kii umishidan,<br />

naꞌiki tuu kii udiꞌitin pan wuru<br />

dauꞌaꞌa paaba taniaz kai man kidaꞌo<br />

kuwai, Nao ba nai Jesus dauaꞌo raz.<br />

Paul kakuwaapan Antioch<br />

ii Pisidia Baara iaꞌoraz<br />

13 Uruu dau naꞌan Paul naꞌiki<br />

uminau daꞌu nao doba tan naa Paphos<br />

iki, wuruꞌu kato naru iaꞌo raz wii zai.<br />

Naꞌikiꞌi naa ĩmakon kanawa idaꞌan<br />

atii ĩkaa wan Perga iti, Pam phy lia<br />

Baara iaꞌo raz. Naꞌiaꞌa naa John Mark<br />

waꞌakan ĩdyaun. Upadan tan naa<br />

powaa iti Jeru salem iti.<br />

14 Uruu dau naꞌan ĩdoba tan<br />

naa pakidiba idaꞌan atii ĩkaa wan<br />

Antioch iti, Pisidia Baara iaꞌo raz.<br />

Naꞌii Paul nao moro tan naa synagogue<br />

nazo iti, Sookapa-karu<br />

Kamoon dono, naꞌiki ĩsaka na tan<br />

naa naꞌii. 15 Upuꞌaꞌa naa syna gogue<br />

zowau naa nao aitaa pan wuruꞌu<br />

kakinao rii Moses saa da nii kidaz,<br />

naꞌiki Tomin karu prophetin nao<br />

saadauzo nii kidaz kapam. Uruu daunaꞌan<br />

ĩpishaa-kidan naa Paul naꞌiki<br />

Barna bas. Ukian, “Waꞌina wuzu nao,<br />

ukuwaa kainaꞌan dono maꞌo za kadaꞌo<br />

nii wairi ban nao nyuku nuu,<br />

turuu ukaku waa pan.”<br />

16 Sariapa Paul kadishi taꞌakan<br />

naꞌiki usawa dan pakaꞌu ĩꞌati,<br />

uai pan idi mashaa pidan nao<br />

abata pan. Kaika paꞌa wuruꞌu ukianuz<br />

ĩꞌati: “Ipai unao Israelite nao<br />

naꞌiki unao kapam Gentile nao<br />

taapai naouz Tomin karu umanawunuꞌo<br />

nii, uabata õpara dan aizii.<br />

17 Wuruꞌu Israelite nao Tomin karu-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


349<br />

ACTS 13<br />

nuz, uruu tawuruꞌu zaama taꞌo raz<br />

wadokozu-daun nao kotuaꞌa naa<br />

ĩmashaa pau zon dono zii Egypt ii.<br />

Uruu aipan atiꞌo kapam tawuruꞌu<br />

kadiman ĩiribai nan naꞌiki maꞌo zaka<br />

utaa pan ĩnyuku nuu, ĩkaudin-kidakao<br />

puꞌu baꞌizi idaꞌan naꞌii. Mishiꞌo<br />

wuruꞌu Israelite nao Tomin karun<br />

maꞌo za ka nuz mana wun. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan pamaꞌo za kan idaꞌan<br />

mashaꞌa pan naa usoꞌo tan ĩdyaun<br />

Egypt iki.<br />

18 “Udaunaꞌan unaꞌaka pan naa<br />

ĩdyaun 40 wunu mapidan takaꞌo<br />

ama zada baara ii aka. Aonaa<br />

ukashadi nan ĩꞌai ĩdikinta pan puꞌu<br />

padamata uruu.<br />

19 “Naꞌiki Tomin karu zowii-kida<br />

ĩꞌati ipai dau nuu daꞌu 7 pidan nao<br />

tonaa zi naa, panaꞌa kidaꞌo ĩparadan,<br />

Canaan Baara ii aka kidaꞌo raz<br />

ĩmashaa pan. Ukauꞌan ipai utaan<br />

wuruꞌu amaza daz papidanan nao<br />

ati ĩwiizi niꞌi naa. 20 Aizii wuruꞌu<br />

aimaa kan kida shaꞌapaapa-kaoaz<br />

kaika paꞌa, 450 wunu ukotuaꞌikin.<br />

“Uruu dau naꞌan, Tomin karu<br />

zaama tan naa pidan nao kazowau tapaꞌo<br />

nii papidanan nao, ĩdakota-kao<br />

Judges kii.<br />

“Uruu dau naꞌan ĩkazowauta<br />

pan atii Tomin karu zaama tan<br />

prophet Samuel kazowau ta paꞌo nii<br />

ĩdyaun. 21 Uruu dono tuu kii ĩpishaan<br />

Samuel, marii kizi uiko dan king<br />

nii paꞌati. Uruu idi Tomin karu taan<br />

naa ĩꞌati Saul, Kish daniz, Ben jamin<br />

diꞌikii nao kidaz ĩiribai nan. Saul<br />

kazowau tapan ĩdyaun 40 wunu.<br />

22 Naꞌapain niꞌi naa Tomin karu muudan<br />

uruu.<br />

“Uruu dau naꞌan Tomin karu<br />

zaama tan baꞌo ran king, uꞌuu David,<br />

Jesse dani uruu. Tomin karu kian<br />

David dauꞌan. ‘Aizii õikoda pidan<br />

õnau dapa nii, naꞌiki õnyuku nuu<br />

kawanaꞌa tiꞌo. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ushaꞌapa tan nii ipai aimaa kan<br />

naꞌapa õai pan kawanaꞌati.’<br />

23 “Kotuaꞌiki uruu dau naꞌan<br />

Jesus shaka tan, uruu King David<br />

Takaan-dau nuꞌu naa. Uruꞌu naa<br />

tawuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />

padyuu daꞌa zon kazan naa taꞌo<br />

nii papidanan nao Israelite naouz.<br />

24 Jesus saka dan uaꞌii pakau di nan,<br />

John chiꞌika pan naꞌiki ukakuwaapa<br />

tinan ipai Israelite nao ati.<br />

Udyuu dan ĩtanawa tinan ipai oiaꞌo<br />

ai, naꞌiki ĩchikaa wunuin kizi.<br />

25 John ipaian uaꞌii pakau din-kizi,<br />

ukian pidan nao ati. ‘Kanom uzaudakidan<br />

õgaru? Õgaru uꞌitii man<br />

tawuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />

padyuu daꞌa zon? Aonaa uruu<br />

mani õgaru, mazan kai niꞌi kiꞌo niꞌi<br />

naa paꞌan uwaꞌa tin. Uruu umanawunuꞌo<br />

mana wun pidan. Õgaru<br />

aonaa mana wun õturuan õsoꞌo tan<br />

udaz kidi uꞌati.’<br />

26 “Uabata õkuwaa õiriban nao,<br />

ipai unao Abra ham dani-daun nao!<br />

Naꞌiki unao Gentile nao, taapai naouz<br />

Tomin karu umana wunuꞌo nii, uabata<br />

õkuwaa kapam! Diꞌo raz kuwai<br />

kazan naa tin-karu dauaꞌo raz, ipai<br />

waunao atiꞌo udyuuda-kao. 27 Jerusalem<br />

san nao, naꞌiki ĩzowau naa nao<br />

aonaa ĩaita pan Jesus wuruꞌu kazannaa<br />

tin-kinaiz. Naꞌiki aonaa ĩaita pan<br />

naꞌa paꞌo ram dauaꞌo tawuruꞌu Tominkaru<br />

prophetin saa da nii kida kianuz,<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 13<br />

350<br />

tawuruꞌu ĩaba tau taniaz padamata<br />

uaita-kao ipai Sookapa-karu Kamoon<br />

dono. Mazan upuꞌu zii ĩmishian naa<br />

tawuruꞌu prophet nao saadauzo nii<br />

kidaz, pazowii-kidan idaꞌan Jesus.<br />

28 Aonaan puꞌu ĩiko dan dikau daꞌo nii<br />

aimaa kan ushaꞌapa tan, pazowii-kidakinaa<br />

niizu. Mazan upuꞌu zii tuu kii<br />

ĩdyuu dan Pilate zowii-kidan Jesus,<br />

atii mishi uzowii-kao. 29 Ĩipaian<br />

dau naꞌan pashaꞌa paa pan ipai aimaakan<br />

wuruꞌu Tomin karu para dan<br />

kowaa dauzo niaz udauꞌan. Uruꞌu<br />

naa ĩtoka-kidan naa unanaa cross<br />

paawa iki, naꞌiki ĩmuu dan naazu<br />

pabaara naa iti. 30 Mazan Tomin karu<br />

kakuda uruu powaa iti, naꞌiki ukadishita<br />

uruu pabaara naa iki. 31 Jesus<br />

kadishi tan dau naꞌan, mapuda<br />

utukapa-kidi nan pidan nao ati wuruꞌu<br />

waꞌatii naouz utuma Galilee Baara iki<br />

Jeru salem ati. Ĩnaouꞌu naa kai kakuwaa<br />

tinaꞌo nii udauꞌu ipai Jew nao ati.<br />

32 “Aizii diꞌi õgaru, naꞌiki<br />

Barna bas kaa wan, wakaawakidan<br />

Kai manaꞌo Kuwai unao<br />

idaꞌati: Tawuruꞌu Tomin karu<br />

kowaada-kidau zoniaz pashaꞌapataꞌa<br />

zon wadokozu-daun nao ati,<br />

aizii kaiꞌi naa umishian wuruꞌu<br />

pashaꞌapa taꞌa zoo niaz. 33 Waunao<br />

ĩdani-daun naouꞌu naa, uruu idi aizii<br />

watuka paꞌa naa mishi umishian<br />

papara dan, ukadishita-kidan idaꞌan<br />

Jesus pabaara naa iki. Kai naꞌa<br />

shaꞌatii saada-kari wai Jesus dauaꞌo<br />

Psalm 2 idaꞌa, kaika paꞌa:<br />

‘Pugaru õdani,<br />

pudarui tan õgaru aizii.’ t<br />

34 “Naꞌiki Tomin karu kian<br />

koshan ukadishita-kidan daunaꞌan<br />

uruu pabaara naa iki, aonaa<br />

naꞌa painim nii umawa kau zon<br />

powaꞌa. Kai naꞌa usaa din pan udauꞌu<br />

kaika paꞌa:<br />

‘Mishiꞌo nii õtaan puꞌati<br />

wuruꞌu kai manaꞌo raz<br />

mana wun aimaa kan,<br />

õkowaa dauzo niaz õtaaꞌa zon<br />

King David ati.’<br />

35 “Naꞌapa shaꞌatii tawuruꞌu saada<br />

paꞌo Psalms kianuz pasaada nii<br />

idaꞌa:<br />

‘Aonaꞌo nii pukashaa pan<br />

wuruꞌu kai manaꞌo raz<br />

mana wun pupoi toru<br />

dyupu shan pabaara naa ii.’<br />

36 “Mishi David kai manaꞌo<br />

ukazowau ta pan papidanannao<br />

naꞌapa Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati. Mazan bau daꞌapa<br />

kamoo umawa kan. Naꞌiki unanaa<br />

muuda-kao padarun nao baara naa<br />

ii. Atii udyu pushan naꞌii. 37 Mazan<br />

Jesus, wuruꞌu ukadi shita-kidaniaz<br />

pabaara naa iki, aonaa paꞌan<br />

ukashaa pan udyu pushan pabaaranaa<br />

ii. 38 Õiriban nao, õai pan ipai<br />

unao aita pan, Jesus idaꞌanaꞌo pidan<br />

oian mainaa bata-kao. 39 Aonaa<br />

turuu puꞌoian kida mainaa bata-kao<br />

pumishi dan idaꞌan Moses kaki naori<br />

kida. Mazan soo pumishi dan idaꞌan<br />

Jesus puꞌoian mainaa bata-kao,<br />

naꞌiki Tomin karu dako tan pugaru<br />

kai manaꞌo pidan nii. 40 Uzau din paꞌa<br />

naa paꞌi, umamishi da kan an mishiꞌo<br />

nii aimaa kan shaꞌa pan uꞌati naꞌapa<br />

t 13:33 Psalm 2:7<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


351<br />

ACTS 13<br />

Tomin karu prophetin nao saadauzonii<br />

kawanaꞌati. 41 Tawuruꞌu ĩkia nuz.<br />

‘Uabata, unao dakoo pai nao<br />

Tomin karu,<br />

Tuu kiaꞌo nii udiꞌitin pan.<br />

Kai õshaꞌapa tan nii umanawunuꞌo<br />

aimaa kan.<br />

Pidan tiwaan an<br />

pakowaa da nuzu,<br />

upuꞌu aonaꞌo nii<br />

umishida nuzu,<br />

atii naꞌa paꞌo nii umawa kan.’ ” u<br />

42 Udaunaꞌan Paul naꞌiki<br />

Barna bas ipaian naa pakaku waapan.<br />

Ĩkodi tan puꞌu syna gogue<br />

iki, pidan nao pishaan ĩdyaun,<br />

marii kizi ĩwaꞌa tin koshan baꞌoran<br />

Sookapa-karu Kamoon dono,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan ĩaba taꞌa zon<br />

powaꞌa zii wuruꞌu ĩkuwaa kidaz.<br />

43 Ĩkodi tan dau naꞌan iriba Jew nao<br />

daꞌa nan Paul nao, naꞌiki iriba kapam<br />

Gentile nao wuruꞌu mishi dai naouznaa<br />

Tomin karu Jew nao kawan, ĩnao<br />

daꞌa nan kapam Paul nao. Naꞌiaꞌa naa<br />

Paul nao para dan pidan nao ati naꞌiki<br />

ĩkaki nao wan naa ĩdyaun. Marii kizi<br />

maꞌo zaka ĩtaa pan panyuku nuu,<br />

panyuku nui tapan idaꞌan Tomin karu<br />

kamuna nun paꞌati.<br />

44 Baꞌo ran Sookapa-karu Kamoon<br />

dono iriba, iriba kawii zii nao waꞌatin<br />

syna gogue ati, ĩaba taꞌa nan Nao banai<br />

Tomin karu Para dan. 45 Kai naꞌa<br />

pabiꞌi kida Jew nao, ĩtuka pan idi<br />

wuruꞌu iriba, iriba pidan nao kaawan,<br />

sariapa ĩkishau zin Paul nao ati.<br />

Uruu idi tuu kii ĩdakoo pan Paul nao<br />

kuwaa naꞌiki tuu kii kapam ĩdakoauta<br />

pan Paul nao kaki baꞌa zon naꞌo<br />

idaꞌan. 46 Mazan maꞌo zaka Paul<br />

naꞌiki Barna bas para dan ĩꞌati kaikapaꞌa:<br />

“Unao atiꞌo mishiꞌo rai man<br />

wakowaa daꞌa zon kiwiin wuruꞌu<br />

Tomin karu Para da nuz, mazan tuukii<br />

ukashada nuzu. Ukauꞌan uai pan<br />

atiꞌo kari kao nan wuruꞌu umaaiapaka<br />

nuz kari kao nanuꞌo kakupa-kinai.<br />

Ukauꞌan wamakon niꞌi naa unao<br />

ai, naꞌiki watuzu tinan niꞌi naa aizii<br />

Gentile nao diꞌiti. 47 Kai kapa shaꞌatii<br />

tawuruꞌu Nao ba nai Tomin karu<br />

para dan kiauzo nuz padamata ipai<br />

waunao ati. Ukian,<br />

‘Õzaama tan pugaru kanadapaꞌo<br />

nii Gentile nao ati,<br />

pugaru kizi tukapa-kida<br />

kazan naa tin-kinai ipai<br />

pidan nao ati,<br />

ĩkazan naa tin-kinaa nii<br />

paꞌoian ai.’ ”<br />

48 Gentile nao aba tan idi wuruꞌu<br />

parada-karuz naꞌapa, tuu kii ĩkonaukian<br />

naꞌiki tuu kii ĩnau baan wuruꞌu<br />

Nao ba nai Tomin karu Para da nuz.<br />

Naꞌiki wunaouꞌu zaa mata-kari wainaouz<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-karu<br />

diꞌiti, ĩnao paꞌan tuu kii ĩmishi dan.<br />

49 Uruu idi kuwai Nao ba nai dauaꞌo<br />

iribai nan uruu wii zai baara ii aka.<br />

50 Mazan Jew nao, wuruꞌu<br />

mami shida-kai naouz kuwai, tuukii<br />

ĩtoꞌo ran. Uruu idi ĩkimu dan<br />

naa naꞌii san nao, daonai ora nao<br />

umana wun-tin pai nao kidaz, naꞌiki<br />

zun nao, kapu raa ta nii nao kidaz<br />

naꞌiki toriin pauzo naouz Tomin karu<br />

ati. Ĩkimu dan ĩdyaun tuu kii, ĩtoꞌora<br />

Acts<br />

u 13:41 Habak kuk 1:5<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 13​, ​14<br />

352<br />

kizi Paul naꞌiki Barna bas ati. Mishiꞌi<br />

naa mishi pidan nao toꞌora di nan<br />

Paul nao ati, atii ĩkasha nauan ĩdyaun<br />

pawiizi iki. 51 Uruu idi Paul naꞌiki<br />

Barna bas wao-kidan kai man-daun<br />

imiꞌi padaz kidi diꞌiki. Uruu idaꞌan<br />

ĩtukapa-kidan aonaa mishi pidannao<br />

aipan naꞌiki aonaa ĩaba taꞌa zon<br />

ĩkuwaa. Udaunaꞌan ĩmakoꞌo kan naa<br />

Iconium iti. 52 Mazan konau kii paꞌan<br />

ĩwaꞌa kan wuruꞌu mishi dai naouz<br />

naꞌiki wuruꞌu zaama tai nao kidaz<br />

Kai manaꞌo Kuwai panyuku nuu iti.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌaꞌa naa<br />

paꞌan Kai manaꞌo Doro naa ĩnyukunuu<br />

ii.<br />

Paul naꞌiki Barnabas<br />

kakuwaapatinan donoꞌo Iconium ii<br />

14 1 Paul naꞌiki Barna bas kaawan<br />

Iconium iti. Naꞌapa<br />

koshan aimaa kan shaꞌa pan Antioch<br />

iaꞌo kawan. Ĩmoro tan syna gogue<br />

iti Sookapa-karu Kamoon dono.<br />

Maꞌo zaka ĩkowaada pan Kaimanaꞌo<br />

Kuwai Jesus dauꞌu. Uruu<br />

dono iriba, iriba Jew nao naꞌiki<br />

Gentile nao mishi dan wuruꞌu kaimanaꞌo<br />

raz kuwai. 2 Mazan kai naꞌa<br />

pabiꞌi kida Jew nao, aonaꞌo paꞌan<br />

ĩmishi dan. Uruu idi ĩtoꞌora dan tuukii<br />

Gentile nao Paul naꞌiki Barna bas<br />

ati. 3 Upuꞌu mazan Paul nao naꞌian<br />

kotuaꞌiki zaa pidan nao tuma. Aonaa<br />

ĩtarian, mazan maꞌo zaka ĩkaku waapan,<br />

ipai ĩkowaa dan ĩꞌati Nao ba nai<br />

kamuna nun, naꞌiki ukamarai napanun<br />

dauꞌan. Nao ba nai Tomin karu<br />

aipan idi pidan nao aita pan mishiꞌo<br />

wuruꞌu Paul nao kuwaa kidaz,<br />

sariapa umaꞌo za ka dan ĩdyaun. Uruu<br />

idi ĩshaꞌa pata umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan wuruꞌu aonaꞌo raz pidan<br />

kaꞌii tan pashaꞌapa tan.<br />

4 Uruu dono, uruu wii zai<br />

diꞌii aonaa pidan nao mishi dan<br />

patumaaka. Baꞌo rai nao naꞌapa<br />

ĩnyuku nuu Jew nao para dan<br />

kawanaꞌati, baꞌo rai nao apostle nao<br />

para dan kawanaꞌati. 5 Udaunaꞌan<br />

pabiꞌi kida Gentile nao naꞌiki<br />

Jew nao wuruꞌu toꞌorai naouz, miitinii<br />

pan naa ipai pazowau naa nao<br />

tuma. Ĩaipan paꞌan tamiki tan naꞌiki<br />

pazowian Paul nao, paboo wan idaꞌan<br />

ĩdyaun kuba idi. 6 Mazan Paul<br />

naꞌiki Barna bas aba tan idi naꞌapam<br />

pashaꞌapa taꞌa zoo-kao, sariapa<br />

ĩmakon atii Lystra naꞌiki Derbe iti,<br />

Lycaonia Baara ii akaꞌo raz wii zainao,<br />

naꞌiki ĩmakon kapam baꞌo ran<br />

wii zai nao sodi kida diꞌiti, mao napainaouz<br />

udazaba an kida. 7 Naꞌii akaꞌa<br />

naa ĩkowaada pan Kai manaꞌo Kuwai.<br />

Naꞌapam Paulnao taapa-kao​<br />

​Lystra ii<br />

8 Lystra ii, kai naꞌa dao nai ora<br />

aonaa naꞌa painim uchiꞌi kau zon<br />

pashaka tan diꞌikiꞌo. 9 Aizii Paul<br />

kakuwaa pa tinan dono, naꞌiaꞌo<br />

wuruꞌu machiꞌika kaꞌo raz dao naiora<br />

saka nata pan, uabata pan wuruꞌu<br />

kai manaꞌo raz kuwai. Paul tukapa,<br />

naꞌiki uaitapa tuu kii umishi dan<br />

wuruꞌu kuwaiz, naꞌiki uaitapa,<br />

umishi dan idi turuaꞌo nii uchiꞌi kan.<br />

Uruu idi Paul awunuu pan sariapa<br />

uawun iti. 10 Naꞌapain ukian uꞌati<br />

maꞌo za kaꞌo idaꞌan, “Pukadi shita!”<br />

Sariapa mishi ukadishi taꞌa kan naꞌiki<br />

uchiꞌi kaa da naaꞌa kan naa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


353<br />

ACTS 14<br />

11 Pidan nao tuka pan idi Paul<br />

shaꞌapa tan aimaa kan naꞌapa,<br />

tuu kii ĩdiꞌitin pan naꞌiki ĩpara dan<br />

diiwa paꞌati aaka kida, papara dan<br />

Lycaonian idaꞌan. Kaika paꞌa wuruꞌu<br />

ĩkia nuz: “Aaa, watomin karun nao<br />

wuruꞌu kaa waꞌo raz waꞌidaꞌati<br />

aokazi iki, naꞌapa pidan kawan<br />

ĩaidin pan.” 12 Uruu idi ĩdako tan<br />

Barna bas Zeus kii, patomin karun<br />

uu kawan. Aizii Paul Hermes kii<br />

ĩdako tan, baꞌo ran patomin karun<br />

uu kawan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

Paul uruu wuruꞌu kaku waapatinaꞌo<br />

raz mana wun. 13 Kai naꞌa<br />

faadaa, uruu tomin karu nii ta paꞌo<br />

Zeus. Kai naꞌa utomin karun dapu<br />

paniba itinapu wii zai ai. Uruu<br />

faadaa bao kopa pidan nao tuma,<br />

ĩnaꞌa kan naa kazoti nao naꞌiki<br />

soosoi kida wii zai awau tapa-kinao<br />

panii nomizi naa diꞌiti. Uruu ĩkawaodaꞌa<br />

zon naa kazoti nao Paul nao ati,<br />

naꞌapa pashaꞌapa tau zon kawan<br />

patominkarun nao ati.<br />

14 Paul naꞌiki Barna bas abatan<br />

idi wuruꞌu ĩshaꞌapa taꞌa zoo nuz<br />

aimaa kan kaika paꞌa, sariapa<br />

ĩkuzuuan pakami chan pakashaꞌoran<br />

idi. Udaunaꞌan kadima naꞌo<br />

idaꞌan ĩmakoꞌo kan pidan nao bii<br />

iti. Naꞌiaꞌa naa ĩkian pidan nao<br />

ati maꞌo za kaꞌo idaꞌan. 15 “Kan dii<br />

nii ushaꞌapa taꞌa zon aimaa kan<br />

waꞌati kaika paꞌa? Waunao pidannao<br />

kapam naꞌa paꞌo unao kawan.<br />

Wakaa wan daꞌatiꞌi wanaꞌa kan Kaimanaꞌo<br />

Kuwai, umari naꞌata kizi<br />

naꞌiki umuuda kiziꞌi naa oiaꞌo,<br />

naꞌiki wuruꞌu mazan-kidaꞌo raz<br />

kari kao nan aimaa kan ushaꞌapaa<br />

pan. Utanawa tin kiziꞌi naa<br />

paꞌan mishiꞌo Tomin karu diꞌiti,<br />

uruu karikao nanuꞌo raz ukaku pan.<br />

Uruu tomaꞌo raz aokazi naꞌiki imiꞌi<br />

baara, paran naꞌiki ipai aimaakan<br />

nao wuruꞌu mashaa pai naouz<br />

wunu bao koꞌo, naꞌiki imiꞌi baara an<br />

kidaꞌo raz. 16 Kotuaꞌa naa Tomin karu<br />

kashaapa pidan nao mashaa pan<br />

naꞌa pam kari kao nan paai pan<br />

kawanaꞌati, 17 mazan kari kao nan<br />

utukapa-kidan pakai naꞌan ĩꞌati<br />

pakamu nan-kidan idaꞌan ĩdyaun.<br />

“Atii diꞌi, udyuuda wunu unao<br />

pao riba kida kaaka-kinaa nii, naꞌiki<br />

utaa pabiꞌi naaka kida uwanyukunuu<br />

nii. Naꞌiki utaa konau kii-kinai<br />

unyuku nuu iti,” ukian ĩꞌati. 18 Paul<br />

kowaa dan puꞌu kai kapa kidaꞌo<br />

aimaa kanuꞌu, mazan upuꞌu kashaꞌapan<br />

naa pidan nao sooka dan wuruꞌu<br />

pakawao daꞌa zoo nuz kazoti Paul nao<br />

ati.<br />

19 Kai naꞌa Jew nao waꞌatii nao<br />

Antioch iki, Pisidia Baara iaꞌo raz<br />

naꞌiki baꞌo rai nao waꞌatin Iconium<br />

iki. Ĩnao kaa wan naa Lystra ati,<br />

naꞌiaꞌa naa ĩkaki nao wan pidan nao<br />

ĩtoꞌora kizi Paul nao ati. Atii mishi<br />

pidan nao naꞌapa tan panyuku nuu<br />

ĩpara dan kawanaꞌati. Uruu idi<br />

ipai bao kopa pidan nao toꞌora dinan,<br />

naꞌiki ĩboo wauta pan naa Paul<br />

tuu kii kuba kida idi. Udaunaꞌan<br />

ĩkozoo taꞌa kan naazu naꞌiki ĩkabootan<br />

kan naazu donoi dawun itinapu<br />

ĩꞌitii man mawa kaꞌo raꞌa naa uruu.<br />

20 Sariapa mishi dai nao makon ĩtukapaꞌa<br />

nanuzu naꞌiki ĩkasa baꞌu kinan<br />

naa uꞌidaꞌati, upuꞌaꞌa naa mazan<br />

ukadishi tan koshan. Udaunaꞌan<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 14​, ​15<br />

354<br />

ukiwan naa powaa iti donoi iti.<br />

Baꞌo ran kamoo Paul nao makon naa<br />

Derbe iti.<br />

Paul naꞌiki Barnabas kiwan​<br />

​Antioch iti<br />

21 Derbe ii ĩkowaa da paꞌa kan Kaimanaꞌo<br />

Kuwai, naꞌiki iriba, iriba<br />

pidan nao mishi dan ĩkuwaa Jesus<br />

dauꞌu. Udaunaꞌan ĩkiwan naa koshan<br />

Lystra iti, udaunaꞌan Iconium iti,<br />

udaunaꞌan Antioch iti wuruꞌu<br />

Pisidia Baara iaꞌo raz wii zai. 22 Ipai<br />

uruu wii zai kida diꞌii, ĩmaꞌo za ka dan<br />

mishi dai nao kida nyuku nuu, maꞌozaka<br />

kizi ĩmishida pan. Kaika paꞌo<br />

wuruꞌu ĩkia nuz ĩꞌati: “Ipai waunao<br />

wabaiaa pan nii kashaꞌora kidaꞌo<br />

aimaa kan, naꞌiki wapata kaꞌuta-kao<br />

nii kai manaꞌo dikin ii kari kao nan.<br />

Wabaia tan bii aꞌo nii kashaꞌo raꞌo<br />

wuruꞌu wamoro-tina nuz Tomin karu<br />

nao ba nai-tinapa-kizi.”<br />

23 Ipai mishi dai nao wiizi kida<br />

kawanaꞌati, Paul nao zaama tan<br />

naa pabiꞌi kida mishi dai nao choochi<br />

zowau naa nao nii. Ĩzaama tan<br />

dau naꞌan wuruꞌu kazowau ta painao<br />

nii, ĩtoriin pan naa Nao ba nai<br />

Tomin karu ati, marii kizi utaa pan<br />

ĩdyaun naꞌiki ukazan naa tapa kizi<br />

ipai wuruꞌu mishi dai naouz. Uruu<br />

dono ĩsana din pan Tomin karu ati<br />

patoriin pan puꞌu.<br />

24 Ĩipaian dau naꞌan pakakuwaa<br />

pa tinan wii zai kida kawanaꞌati<br />

wuruꞌu Pisidia Baara ii akaꞌo raz,<br />

ĩmakon naa baꞌo ran ama zada iti<br />

dakota-kari waiz Pam phy lia kii.<br />

25 Uruu ama zada baara diꞌii kai naꞌa<br />

wii zai dako tapa-kari wai Perga kii.<br />

Naꞌii akaꞌa naa koshan ĩkowaa dapaꞌa<br />

kan kuwai Jesus dauꞌu. Uruu<br />

dau naꞌan ĩdoba tan naa koshan atii<br />

paran danoma itin puꞌu wii zai diꞌiti,<br />

dakota-kari waiz Attalia kii. 26 Naꞌikiꞌi<br />

naa ĩzaama tan udaruꞌo kanawa,<br />

naꞌiki ĩkiwan naa koshan Antioch<br />

iti, wuruꞌu Syria Baara iaꞌo raz.<br />

Naꞌiaꞌo shaꞌatii tawuruꞌu pidannao<br />

torii napa nuz naꞌiki ĩpishaa nuz<br />

Tomin karu, marii kizi ukamuna nun<br />

naꞌiki ukamin kaꞌu tan Paul nao. Uruu<br />

kaudin-kizaiꞌi naa wuruꞌu ĩipai aniaz.<br />

27 Ĩkaa wan donoꞌo naa Antioch<br />

iti, ĩbao kopa tin-kidan naa ipai<br />

wuruꞌu mishi dai naouz, ĩkowaa dan<br />

naa ĩꞌati ipai dau nuu daꞌu naꞌa pam<br />

Tomin karu kai waan ĩdyaun naꞌiki<br />

naꞌa pam ushaꞌapa tan aimaa kan kida<br />

ĩnao idaꞌan. Ĩkowaada kapam naꞌapam<br />

Nao ba nai Tomin karu taaꞌa naa<br />

aizii Gentile nao mishida-kinaa nii<br />

Kai manaꞌo Kuwai, uruu idi iriba<br />

ĩmishi dan. 28 Kotuaꞌiki Paul nao<br />

naꞌian mishi dai nao tuma.<br />

Miitiniapa-karu Jerusalem ii<br />

15 1 Uruu dau naꞌan Judea<br />

Baara ikiꞌo daonai ora nao<br />

waꞌatin atii Antioch ati. Naꞌiaꞌa naa<br />

ĩtomi napa-kidan mishi dai nao. Ĩkian<br />

ĩꞌati, “Aonaa turuu ukazan naa tinan<br />

uꞌoian ai, soo uchoota-kidi nan v<br />

an Moses kaki naori kawanaꞌati,”<br />

ĩkian ĩꞌati. 2 Uruu dikin ii tuu kii<br />

v 15:1 choota-kidi­nan: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


355<br />

ACTS 15<br />

Paul naꞌiki Barna bas kasha daakapan<br />

ĩtuma. Sariapa mishi dai nao<br />

diꞌitin pan, naꞌiki ĩbau daꞌapa tan<br />

panyuku nuu marii kizi Paul, Barnabas<br />

naꞌiki Antioch ikii naouz<br />

pidan nao makon bao kopa Jeru salem<br />

iti, ĩpishaa naka kizi apostle nao<br />

naꞌiki choo chi zowau naa nao naꞌii.<br />

Ĩabata kizi naꞌa pam ĩkian naꞌapa<br />

kidaꞌo aimaa kan dauꞌan.<br />

3 Uruu idi naꞌapaꞌa naa mishi<br />

mishi dai nao dyuu dan ĩdyaun Jerusalem<br />

iti. Aizii pamakopa-kizi an<br />

ĩkaku waa paꞌa kan mishi dai nao wiizi<br />

kawanaꞌati kida, Phoe nicia Baara<br />

ii, naꞌiki Samaria Baara ii kapam,<br />

ĩkowaa da paꞌa kan ĩꞌati naꞌa pam<br />

Gentile nao zaama tan naa mishiꞌo<br />

Tomin karu panao ba naa nii kapam.<br />

Tuu kii mishi dai nao konau kii-kidan<br />

wuruꞌu ĩkuwaa kidaz.<br />

4 Naꞌikiꞌi naa koshan ĩmakon<br />

atii ĩkaa wan Jeru salem iti. Tuukii<br />

mishi dai nao naꞌiki apostle nao,<br />

naꞌiki choo chi zowau naa nao, konaukii-kidan<br />

ĩkaa wan. Ipai ĩnao ati,<br />

ĩkowaa dan naa naꞌa pam Tomin karu<br />

kai waan ĩdyaun naꞌiki ushaꞌa patakidan<br />

aimaa kan kida ĩnao idaꞌan.<br />

5 Mazan kai naꞌa kapam Phariseenao<br />

mishi dai naouꞌu naa Jesus.<br />

Ĩnao kadishi tan naꞌiki ĩkian, “Marii<br />

mooko paꞌi Gentile nao choo tinan<br />

Moses kaki naori kawanaꞌati.”<br />

6 Uruu idi apostle nao baokopa<br />

choo chi zowau naa nao tuma,<br />

ĩkadako tinan naꞌiki ĩdiꞌita pan<br />

tuu kii wuruꞌu naꞌapa kidaꞌo raz<br />

aimaa kan dauꞌan. 7 Atii tomunuꞌiki<br />

ĩkasha daaka pan. Udaunaꞌan<br />

Peter kadishi tan naꞌiki ukian ĩꞌati,<br />

“Õiriban nao, unao uaitapa naꞌapam<br />

Tomin karu zaama tan õgaru<br />

kiwiin unao bii iki, kowaada paꞌo<br />

nii Kai manaꞌo Kuwai Jesus dauꞌu<br />

Gentile nao ati. Uai pan idi ĩabatan<br />

wuruꞌu kai manaꞌo raz kuwai,<br />

naꞌiki ĩmishida kiziꞌi naa. 8 Tominkaru,<br />

aita paꞌo raz ipai pidan nao<br />

nyuku nuu, uruu wuruꞌu zaamataꞌo<br />

raz Gentile nao. Utukapa-kidan<br />

pazaa ma tan ĩdyaun, utaan idaꞌan<br />

Kai manaꞌo Doro naa ĩꞌati, naꞌapa<br />

pataan kawan waunao Jewnao<br />

ati. 9 Tomin karu ati, aonaa<br />

ĩnao pidan nao panaꞌan waunao<br />

ai. Ĩmishi dan idi uruu, uchikaan<br />

ĩꞌoian. 10 Mazan kan dii nii mooko<br />

ukasha dan wuruꞌu Tomin karu<br />

shaꞌapata nii kidaz, wuruꞌu utomanuz<br />

aimaa kan dadaraꞌo mana wun<br />

Gentile nao ati, wuruꞌu mishi dainaouz<br />

naa? Mishi waunao aonaa<br />

wakaꞌii tan washaꞌapa tan naꞌapa<br />

kidaꞌo aimaa kan, atii wadokozudaun<br />

nao ati dadara kapamaz.<br />

11 Aonaa wakazan naa tinan naꞌapa<br />

kidaꞌo idaꞌan. Wamishida wakazannaa<br />

tinan soo Jesus wanao ba naa<br />

kamuna nun idaꞌan, naꞌapa kapam<br />

ĩnao mishi dan kawan.”<br />

12 Ipai wuruꞌu kasabaꞌu kinpai<br />

naouz pidan nao naꞌii, mashaa<br />

ĩabata pan Barna bas naꞌiki Paul<br />

kowaa dau tan naꞌa pam Tomin karu<br />

kai waan ĩdyaun ushaꞌa pata-kidan<br />

idi umana wun kidaꞌo aimaa kan,<br />

aonaꞌo raz turuu pidan kaꞌii tan<br />

pashaꞌapa tan. Ĩshaꞌa pata pabiꞌinaaka<br />

kida aimaa kan Gentile nao<br />

ati ĩwiizi ii aka. 13 Ĩipaian dau naꞌan<br />

paka dako tinan, uruꞌu naa James<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 15<br />

356<br />

kadishi taꞌa kan naꞌiki ukian, “Uabata<br />

õpara dan õiriban nao! 14 Aizii<br />

waabata Simon Peter kowaa dan<br />

naꞌa pam Tomin karu tukapa-kidan<br />

pakamuna nun uruu ziꞌo Gentilenao<br />

ati, uzaama tan idaꞌan ĩbii iki<br />

papidanan nao nii. 15 Naꞌapa kotuꞌu<br />

Tomin karu prophetin nao saadauzonii<br />

kawanaꞌati mana wun, waaba tan<br />

wuruꞌu aimaa kan kida shaꞌapa nuz<br />

naa kai. Kaika paꞌa tawuruꞌu Tominkaru<br />

para dan saa dauzo-kaoaz:<br />

16 ‘Uruu dau naꞌan õwaꞌa tin nii<br />

koshan,’ Nao ba nai kian.<br />

‘Õsaa baan nii powaa<br />

iti King David<br />

nao ba nai-tinapa-kizi,<br />

kaboo biꞌii-kari waiz naꞌapa<br />

kabaun kawan.<br />

Mazan õsaa baan niiz naꞌiki<br />

õkadi shita-kidan niizu<br />

maꞌo zaka powaa iti.<br />

17 Uruu dono ipai pabiꞌi naaka<br />

kidaꞌo nii pidan nao waꞌatin<br />

õꞌidaꞌati.<br />

Pabiꞌi kida Gentile nao, wuruꞌu<br />

õzaama ta nii naouz naa<br />

õpida nan nao nii,<br />

ipaiꞌo nii ĩikodi nan õgaru.’<br />

18 Kii Tomin karu kiau zon,<br />

kotuaꞌo raꞌa naa ukowaadakidan<br />

pashaꞌapa taꞌa zon<br />

wuruꞌu naꞌapa kidaꞌo raz<br />

aimaa kan.” w<br />

19 Powaꞌa zii James kian,<br />

“Ukauꞌan õiriban nao õdiꞌitinpan<br />

kaika paꞌa, aonaa õꞌitii man<br />

turuu washaꞌa pata-kidan dadaraꞌo<br />

mana wun aimaa kan wunao atiꞌi<br />

Gentile nao, tanawa tinai naouz naa<br />

Tomin karu idaꞌati. 20 Mishiꞌo rai man<br />

wasaada paꞌan kaa rita ĩꞌidiꞌiti, aonaa<br />

kizi ĩnikan wanyuku nui taa-kariwaiz<br />

baꞌo ran kaduz tomin karu ati.<br />

Naꞌiki aonaa kizi dao nai ora naꞌiki<br />

zun kiaa paa kan pamamazidakan<br />

puꞌu. Naꞌiki aonaa kizi ĩnikan<br />

izai, oo aimaa kan dunaa wuruꞌu<br />

dyuku ruuta-kari waiz uzowii-kao.<br />

21 Ushaꞌapa num kauꞌan kotuaꞌoraꞌa<br />

naa wuruꞌu Moses kaki naori<br />

kida aitaa pauzo-kao ipai Jew nao<br />

ati syna gogue ii, Sookapa-karu<br />

Kamoon kawanaꞌati. Ipaiꞌo raꞌa naa<br />

uruu kakinao rii kida kowaada-kao,<br />

ipai Jew nao wiizi kawanaꞌati.”<br />

Kaarita saada-kao​<br />

​Gentilenao atiꞌo<br />

22 Uruu dau naꞌan apostle nao,<br />

choo chi zowau naa nao, naꞌiki ipai<br />

mishi dai nao wuruꞌu Jeru salem<br />

iainaouz bao kopa ĩmiiti nii pan,<br />

ĩaipan padyuu dan daonai ora nao<br />

makoꞌo nii Paul nao tuma Antioch<br />

iti, ĩnaꞌaka kizi kuwai mishi dai nao<br />

diꞌiti. Uruu idi ĩzaama tan Judas,<br />

Bar sab bas kiaꞌo raz udako tapa-kao<br />

naꞌiki Silas, ĩnao ipai mishi dai nao<br />

aitapa nii kai manaꞌo ĩkaduz kida.<br />

23 Ĩnaouꞌo nii naꞌaka kaa rita, kaikapaꞌo<br />

usaada-kaoaꞌa:<br />

“Tosh wairi ban nao. Diꞌo raz<br />

kaa rita waunao apostle nao<br />

naꞌiki choo chi zowau naanao<br />

diꞌikiꞌo. Wasaa dan kaa rita<br />

w 15:18 Aonaa kabaun dauꞌa naꞌo mani wuruꞌu kadako tin-karuz daꞌaꞌa, mazan King<br />

David takaan-daun nao ba nai-tinan dauꞌa naꞌo paꞌan. Uruu maꞌo za kaꞌo nii ukazowauta<br />

pan powaa iti.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


357<br />

ACTS 15<br />

unao wairi ban nao Gentile nao<br />

atiꞌo, mishi dai naouz naa Jesus,<br />

mashaa pai naouz Antioch ii,<br />

Syria Baara ii aka naꞌiki Cilicia<br />

Baara ii akaꞌo raz.<br />

24 “Waabata kai naꞌa daonaiora<br />

nao waunao bii ikiꞌo makon<br />

unao bii iti naꞌiki waaba tan tuukii<br />

ĩtowau daꞌu tan unao pakuwaa<br />

idaꞌan. Aonaa wadyuu dan ĩnaꞌakan<br />

naꞌa paꞌo kuwai unao diꞌiti.<br />

25 Uruu idi wabao kopa tinan<br />

daꞌaꞌa, naꞌiki wakadako tinan<br />

naꞌapa kidaꞌo aimaa kan dauꞌan.<br />

Atii mishi ipai wabau daꞌapa tan<br />

wanyuku nuu, wadyuuda kizi<br />

pidan nao, kaku waa paꞌa naꞌo<br />

nii unao ati. Ukauꞌan ĩmakon<br />

nii Paul naꞌiki Barna bas tuma<br />

wamarai napa nii naouz tuu kii.<br />

26 Ĩnao baitaꞌo raz kicha naꞌ iki-kii<br />

kidaꞌo wanao ba naa Jesus Christ<br />

kaudin-kizi dauꞌan. 27 Ukauꞌan<br />

uaba tan nii kai manai man Judas<br />

naꞌiki Silas dako iki naꞌa pam<br />

wanyuku nuu unao dauꞌan, naꞌapaꞌo<br />

nii uaba tan wakaari tan<br />

idaꞌaꞌo kawan.<br />

28 “Kai manaꞌo Doro naa aipan<br />

kawanaꞌati, naꞌapa kapam<br />

wanyuku nuu, aonaa turuu<br />

washaꞌa pata-kidan dadaraꞌo<br />

mana wun aimaa kan unao<br />

ati. Mazan diꞌi paꞌan aimaakan<br />

kida wakowaa dan aonaꞌo<br />

nii turuu unao shaꞌapa tan:<br />

29 Manaꞌa unikaꞌa naꞌa wanyukunui<br />

taa-kari waiz baꞌo ran kaduz<br />

tomin karu ati. Naꞌiki aonaa<br />

unikaꞌa naꞌa izai oo aimaa kan<br />

dunaa dyuku ruuta-kari wai<br />

uzowii-kao. Naꞌiki aonaa turuu<br />

dao nai ora naꞌiki zun kiaa paa kan<br />

pamamazida kan puꞌu. Uizoꞌa tin<br />

an ipai wuruꞌu kaki nao riiz, kaimanaꞌo<br />

wuruꞌu. Uruu ukaduz,<br />

atii baꞌo ran dono,”<br />

kiaꞌo wuruꞌu ĩsaada nuz kaa rita.<br />

30 Udaunaꞌan Paul nao naꞌiki<br />

wuruꞌu dyuuda-kari wai naouz ĩtuma,<br />

makon naa atii ĩkaa wan Antioch<br />

iti. Ĩkaa wan dau naꞌan ĩbao kopa tinkidan<br />

naa ipai mishi dai nao naꞌiki<br />

ĩtaan naa wuruꞌu saada-kari waiz<br />

kaa rita ĩꞌati. 31 Naꞌiaꞌa naa mishidai<br />

nao ĩaitaan wuruꞌu kaari taz.<br />

Tuu kii mishi dai nao konau kian,<br />

naꞌiki ĩnyuku nuu maꞌo za ka dinan<br />

powaꞌa zii paaba tan idi wuruꞌu kaimanaꞌo<br />

raz kakinao rii.<br />

32 Aizii Judas naꞌiki Silas,<br />

prophet naouz, ĩkaku waa pan naa<br />

ĩꞌati naꞌii. Tomu nuꞌiki ĩkadako tinan<br />

ĩꞌati, ĩmaꞌo za ka dan ĩnyuku nuu,<br />

maꞌo zaka kizi ĩtaa pan pamishi dan<br />

Tomin karu. 33 Ĩnaꞌian zii ĩtuma<br />

atii kotuaꞌiki zaa, baꞌo ran dono zii<br />

ĩkiwan. Ĩkiwan donoꞌo naa konaukii<br />

mishi dai nao dyuu dan ĩdyaun<br />

powaa iti, wunao diꞌitiꞌi ĩiriban nao,<br />

dyuu dai naouz ĩdyaun. 34 [Mazan<br />

Silas, unaꞌian zii paꞌan.] x 35 Aizii<br />

Paul naꞌiki Barna bas naꞌii zii paꞌan<br />

ĩwaꞌa ki nan. Uruu idi baoko paꞌa<br />

naa mishi dai nao kida tuma ĩkaudi<br />

nan naꞌii, ĩkaki nao pan naꞌiki<br />

ĩkowaada pan naa Tomin karu paradan<br />

pidan nao ati. Atii kotuaꞌiki zaa<br />

Acts<br />

x 15:34 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 15​, ​16<br />

358<br />

ĩnaꞌian mishi dai nao tuma.<br />

Paul naꞌiki Barnabas buutaakapan<br />

36 Uruu dau naꞌan, Paul kian<br />

Barna bas ati, “Wamako koshan ipai<br />

wii zai kida kawanaꞌati, wakowaadapa-kiziz<br />

Tomin karu para dan.<br />

Watukapa kizi naꞌa pam naa mishidai<br />

nao kida mashaa pan.” 37 Uruu idi<br />

Barna bas naꞌa kaꞌa zon John Mark.<br />

38 Mazan Paul aonaa unyuku nuu<br />

naꞌa pan, ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />

John Mark ipaian pakau din-kizi<br />

utokon iti, ĩkaku waa tinan donoꞌo raz<br />

ama zada kawanaꞌati kida. Pamphy<br />

lia ii shaꞌatii uwaꞌa kan ĩdyaun,<br />

upadan tanuz naa powaa iti Jerusalem<br />

iti. 39 Uruu dikin ii tuu kii<br />

ĩkasha daaka pan, atii ĩbuu taakapan.<br />

Upuꞌu mazan Barna bas naꞌakan<br />

John Mark naꞌiki ĩmakon sariapa<br />

Cyprus iti. 40 Mazan Paul, uzaa mata<br />

paꞌan Silas pamin-makon nii. Uruu<br />

dono mishi dai nao, wuruꞌu Antioch<br />

iainaouz toriin pan naa Tomin karu<br />

ati, marii kizi ukamunan-kidan<br />

Paul naꞌiki Silas. Uruu dau naꞌan<br />

ĩmakon naa. 41 Naꞌikiꞌi naa ĩmorowau<br />

ta pan ipai mishi dai nao wiizi<br />

kida kawanaꞌati, wuruꞌu Syria Baara<br />

an kidaꞌo raz atii Cilicia Baara ii aka.<br />

Ipai ĩmaꞌo za ka dan mishi dai nao.<br />

Timothy makon​<br />

​Paul naꞌiki Silas tuma<br />

16 1 Naꞌikiꞌi naa koshan Paulnao<br />

doba tan atii Derbe iti,<br />

udaunaꞌan Lystra iti. Lystra ii kai naꞌa<br />

mishi daꞌo dao nai ora mashaa pan,<br />

Timothy kiaꞌo uꞌuu. Udaro Jewaba<br />

naꞌiki mishi daꞌo kapam oroo.<br />

Udaru, Greek paꞌan uruu. 2 Ipai<br />

mishi dai nao Lystra iainao naꞌiki<br />

Iconium iainao kida, kai man paꞌidiwaru<br />

ĩpara dan Timothy dauꞌan.<br />

3 Paul naꞌa kaꞌa zon Timothy kakuwaapa<br />

tinaꞌo nii patuma. Mazan<br />

ipai Jew nao mashaa pai nao naꞌii<br />

aitapa nii Timothy daru aonaa Jew<br />

mani. Uruu idi Paul choota-kidan y<br />

Timothy kakinao rii kawanaꞌati<br />

Moses taa niaz Jew nao ati. 4 Uruu<br />

dau naꞌan ĩmakon naa naꞌiki ĩkakuwaapa<br />

tinan naa mishi dai nao ati<br />

donoi kida kawanaꞌati. Kai mandaun<br />

ĩkowaa dan kakinao rii kida<br />

dauꞌan, tawuruꞌu Jeru salem iaꞌo raz<br />

apostle nao, naꞌiki choo chi zowaunaa<br />

nao aipaniaz ipai mishi dai nao<br />

kida izoꞌa tin. 5 Uruu idi tuu kii mishidai<br />

nao maꞌo za ka dan pamishi dan<br />

naꞌiki kadiman kapam ĩiribai nan.<br />

Paul dapada-kao Macedonia iti<br />

6 Uruu dau naꞌan ĩmakon naa<br />

koshan. Mazan sariapa ĩdobatan<br />

Phry gia naꞌiki Galatia Baara<br />

an. Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />

Kai manaꞌo Doro naa kashaa pan<br />

ĩkaku waa pan Asia Baara ii aka.<br />

7 Naꞌikiꞌo ĩdoba tan atii ĩkaa wan<br />

Mysia Baara saka din-kizi iti. Naꞌikiꞌo<br />

ĩtiwaan pamakon Bithy nia Baara<br />

iti. Mazan Kai manaꞌo Doro naa,<br />

Jesus diꞌikiꞌo, mashaa tan koshan<br />

ĩdyaun, aonaa turuu ĩkaku waa-<br />

y 16:3 choota-kidan: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


359<br />

ACTS 16<br />

pan naꞌiiꞌaka. 8 Uruu idi ĩdoba tan<br />

naa sariapa Mysia Baara an, atii<br />

ĩkaa wan wii zai Troas iti, paran<br />

danoma iaꞌo raz. 9 Uruu maru tan<br />

idaꞌa Paul tuka pan pazan daꞌa wun<br />

ii Macedo nia san kadishita pan baza<br />

itinapu naꞌiki tuu kii upishaan Paul<br />

marii kizi utarau kan pawiizi ati.<br />

Kaika paꞌa wuruꞌu pidan kianuz:<br />

“Puwaꞌati daꞌatiꞌi Macedo nia ati,<br />

tuu kii waaipan pukamin kaꞌu tan<br />

waunao!” 10 Paul kowaa dan daunaꞌan<br />

pazan daꞌa wun, uruꞌu naa<br />

wamin zii waꞌa kan naa. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan waaitapa Tomin karu<br />

aipan wanaꞌa kan Kai manaꞌo Kuwai<br />

Macedo nia Baara san nao diꞌiti. z<br />

Lydia, Philippi sanaaba zaamatan<br />

Jesus panaobanaa nii<br />

11 Wazaama tan dau naꞌan kanawa<br />

Troas iki, wamakon naa. Uruu dono<br />

wasooka din-kida-kao Samothrace<br />

ii. Baꞌo ran kamoo wadoba tan naa<br />

koshan atii wakaa wan Neapolis<br />

iti, Macedo nia Baara saka din-kizi<br />

iaꞌo raz. 12 Udaunaꞌan wadoba tan<br />

Macedo nia Baara an wakidiba<br />

idaꞌan, atii wakaa wan umanawunuꞌo<br />

donoi, Philipi iti. Naꞌiki uruu<br />

wii zai diꞌii, Rome ikiinao pidan nao<br />

kazowau ta paꞌo naꞌii. Iriba kamoo<br />

wanaꞌii paꞌa kan pidan nao tuma.<br />

13 Sookapa-karu Kamoon dono,<br />

wamakon kan donoi dawun ii, waꞌozi<br />

danoma itinapu. Waaipan watukapan<br />

naꞌiam Jew nao toriin pau zon.<br />

Waikoda zun nao kasabaꞌu kin pan<br />

toriin paꞌa nai nao Tomin karu ati.<br />

Uruu idi naꞌiaꞌa naa wasa kana tan,<br />

naꞌiki wakaku waa pan naa ĩꞌati.<br />

14 Kai naꞌa zunaaba abata pai nao<br />

biiꞌi, Lydia kiaꞌo oꞌuu, Thya tira ikiꞌo<br />

owaꞌa tin. Oroo sellii pauzo kawinipinaꞌo<br />

kamicha mada kida. Naꞌiki<br />

oroo toriin pauzo Tomin karu ati.<br />

Uruu dono kai manai man Tominkaru<br />

daꞌa tan onyuku nuu, ozaa mata<br />

kizi ipai wuruꞌu Paul kuwaa kidaz<br />

panyuku nuu iti. 15 Naꞌiki uruu<br />

dono oroo, naꞌiki ipai pidan nao<br />

mashaa pai nao otuma odapu ii<br />

chikaa wunui nan. Ochikaa wu nui nan<br />

dau naꞌan, onaꞌa kan waunao padapu<br />

iti. Okian waꞌati, “Õai pan usoo kadinan<br />

kan õdapu ii. Umishi dan an<br />

wuruꞌu õmishi da nuz naa Nao ba nai<br />

Jesus, umakon nii õdapu iti,” okian.<br />

Atii mishi onaꞌapa tan wanyuku nuu.<br />

Uruu idi wamakon odapu iti.<br />

Paulnao taraa-kao Philippi ii<br />

16 Bau daꞌapa kamoo, wamakopan<br />

puꞌu torii napa-kizai iti,<br />

waikoda pan poi torui aba. Oroo oiaꞌo<br />

doro nai zaama tapa nii. Uruu aipan<br />

ati oai tapa pakowaa da pan kanomaꞌo<br />

nii shaꞌa pan pidan ati dii naꞌi tiꞌi.<br />

Dobata puraata oiko dan panao banaa<br />

nao ati pakowaa da pan idaꞌan<br />

naꞌapa kidaꞌo aimaa kan. 17 Kari kaonan<br />

odaꞌa napa tinan waunao naꞌiki<br />

okada koin pan kaika paꞌa: “Diꞌo raz<br />

daonai ora naouꞌu, ĩnao mishiꞌo raz<br />

naꞌiki umana wunuꞌo Tomin karu<br />

poi toru nao, ĩkowaada pan unao ati<br />

Acts<br />

z 16:10 Troas iki Luke bao kopa tinan Paul nao tuma. Uruu Luke saa da nii wuruꞌu diꞌoraz<br />

kaari taꞌa. Uruu idi mashaꞌapa kiaka watuka pan verse 10 idaꞌa “wa” oo “waunao”<br />

kai waa-kao.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 16<br />

360<br />

naꞌa pam nii kazan naa tin-karu oiaꞌo<br />

ai.” 18 Iriba kamoo wuruꞌu onaꞌapai<br />

napa nuz wadawuꞌati atii Paul<br />

kasha di nan. Sariapa utanawa tinan<br />

oꞌidiꞌiti naꞌiki ukian oiaꞌo doro nai<br />

ati, “Jesus Christ maꞌo za kan idaꞌan<br />

õkian, puko dita oꞌidiꞌiki.” Sariapa<br />

mishi oiaꞌo doro nai koditaꞌa kan<br />

oꞌai.<br />

19 Aizii onao ba naa nao wuruꞌu<br />

kai waa pai naouz oroo aita paꞌa kan<br />

naa wuruꞌu oiaꞌo doro nai soꞌotaꞌakakaoaz<br />

naa oꞌai naꞌiki ĩaitapa aonaꞌo<br />

niꞌi naa powaꞌa paiko dan puraata<br />

oꞌidaꞌan. Uruu idi tuu kii ĩtoꞌo ran,<br />

sariapa ĩzaama tan Paul naꞌiki Silas,<br />

naꞌiki ĩkozoo tan naa ĩdyaun kootowapa-kizai<br />

iti. 20 Naꞌiki ĩdyuu dan<br />

naa ĩkadishi tan Rome ikiꞌo naoba<br />

nai nao kanaapu iti. Naꞌiaꞌa naa<br />

ĩkaaka paan ĩdyaun kaika paꞌa:<br />

“Diꞌo raz daonai ora naouꞌu Jewnao.<br />

Aonaa ĩkai ma nan, ĩtoma pan<br />

dikauda kidaꞌo aimaa kan ipai<br />

pidan nao ati daꞌa naꞌa wawiizi an<br />

kida. 21 Ĩkowaada pan panaꞌa kidaꞌo<br />

kakinao rii wakaki naori naa ai.<br />

Waunao Rome diꞌitiꞌo wazaamatin<br />

pan naꞌiki waizoꞌati ipai Rome<br />

iki kidaꞌo kakinao rii, uruu idi aonaa<br />

turuu wadaꞌa nan wuruꞌu ĩnao kaduz<br />

kidaz,” ĩkiai nan. 22 Udaunaꞌan ipai<br />

bao kopa pidan nao toꞌo raꞌa kan naa<br />

Paul nao ati naꞌiki ĩzowi auta paꞌa kan<br />

naa ĩdyaun. Sariapa nao ba nai nao<br />

dyuu dan soldyaa nao zaama tan<br />

Paul nao, naꞌiki ĩdyuu dan ĩkuzuuan<br />

ĩkami chan, naꞌiki marii kizi ĩbaꞌi ziikao<br />

tuu kii. 23 Uruu idi soldyaa nao<br />

baꞌizian ĩdyaun tuu kii, tuu kii. Uruu<br />

dau naꞌan ĩnaꞌa kan naa ĩdyaun<br />

taraa-kizai iti, naꞌiki ĩdyuu dan naa<br />

taraa-kizai taa piki tara tan ĩdyaun<br />

naꞌiki udada rada kizi panii nom<br />

kai manai man. 24 Padyuuda-kao<br />

kawanaꞌati, taraa-kizai taa piki<br />

kaboo tan naa ĩdyaun taraa-kizai<br />

nazo iti, uziko nuꞌiaꞌo diꞌii umuu dan<br />

ĩdyaun. Naꞌiaꞌa naa umuu dan ĩtabaꞌu<br />

kida udaruꞌo naꞌiki kimi shaꞌo atamun<br />

kida sakoda iti.<br />

25 Tomun-zikon dono Paul<br />

naꞌiki Silas toriin pan naꞌiki ĩkunuitinan<br />

Tomin karu ati. Ipai baꞌo ran<br />

taratapa-kari wai nao pidan nao<br />

abata pan ĩdyaun. 26 Udaunaꞌan<br />

mashaꞌapa kiaka imiꞌi baara nakainaꞌa<br />

kan tuu kii, ipai unakaaꞌa kan<br />

taraa-kizai dapu naa. Uruu idi<br />

sariapa taraa-kizai panii nomizi naa<br />

kida daꞌa tinaꞌa kan kai man-daun.<br />

Naꞌiki ipai chain wuruꞌu taraakari<br />

wai nao watudapa-kinao kidaz<br />

buzuu tinaꞌa kan. 27 Sariapa taraakizai<br />

taa piki pokodaꞌa kan naa.<br />

Utukapa ipai panii nom kida daꞌa tinapa<br />

paꞌidi waru, tuu kii utariaꞌa kan<br />

naꞌiki uꞌitii man ipaiꞌi naa taraapakari<br />

wai nao kida kidoo paꞌa kan. Uruu<br />

idi uzaama taꞌa kan naa pamarian<br />

zaꞌa baꞌi uzowii naꞌa kaꞌa zon naa.<br />

28 Mazan Paul kada koꞌo kan uꞌati<br />

diiwaꞌo idaꞌan. “Aonaa puzowiinaꞌa<br />

naꞌa, kai naꞌa ipai dau nuu daꞌu<br />

waunao!” ukian uꞌati.<br />

29 Sariapa taraa-kizai taa piki<br />

dyuu dan lamp naꞌaka-kao paꞌidaꞌati.<br />

Udaunaꞌan uwaꞌa tin Paul nao<br />

idaꞌati panaka-nakaan biiꞌi, naꞌiki<br />

ukodoruꞌu kan Paul nao kanaapu<br />

iti. 30 Udaunaꞌan ukodita-kidaꞌakan<br />

naa ĩdyaun. Naꞌiki sariapa<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


361<br />

ACTS 16​,<br />

upishaan ĩdyaun kaika paꞌa. “Naꞌapa<br />

dii õshaꞌapa tinan õkazan naa tinkinaa<br />

nii õꞌoian ai?”<br />

31 Ĩdakoꞌa tin upara dan kaikapaꞌa:<br />

“Pumishida Nao ba nai Jesus<br />

dauaꞌo kuwai, uruu idaꞌanaꞌo<br />

nii pugaru naꞌiki ipai pudapu<br />

iainao pidan nao kazan naa tinan.”<br />

32 Udaunaꞌan Paul naꞌiki Silas<br />

kakuwaa pan naa ĩkowaa dan Kaimanaꞌo<br />

Kuwai Nao ba nai Jesus<br />

dauꞌu taraa-kizai taa piki ati, naꞌiki<br />

ipai pidan nao mashaa pai nao kida<br />

udapu ii, ipai ĩaba tan wuruꞌu kaimanaꞌo<br />

raz kuwai. 33 Naꞌapain uruu<br />

wamaru tan idaꞌa taraa-kizai taapiki<br />

chi kaan naa baꞌizi-daun kida<br />

Paul nao mada idaꞌa kidaꞌo raz. Uruu<br />

maru tan idaꞌa ipai dau nuu daꞌu<br />

ĩchikaa wunui nan. 34 Udaunaꞌan<br />

taraa-kizai taa piki naꞌakan naa<br />

Paul nao padapu nazo iti naꞌiki<br />

utaan naa ĩwanyuku nuu nii.<br />

Uruu dono tuu kii taraa-kizai taapiki<br />

naꞌiki wuruꞌu udapu iainaouz<br />

pidan nao konau kian pazaa ma tan<br />

idi Tomin karu panao ba naa nii.<br />

35 Chaa piꞌi kiꞌi naa Rome ikiꞌo<br />

nao ba nai nao dyuu dan naa paminkaꞌu<br />

nao naꞌakan papara dan<br />

taraa-kizai taa piki diꞌiti kaika paꞌa:<br />

“Pubuzuu taꞌa naa naꞌiki pukoditakidaꞌa<br />

naa wuruꞌu daonai ora naouz<br />

naꞌiki marinaꞌa naa ĩmakon,” kiaꞌo<br />

wuruꞌu ĩdyuu da nuz papara dan.<br />

36 Parada-karu kowaada-kao daunaꞌan<br />

uꞌati ukian naa Paul nao ati,<br />

“Rome ikiꞌo nao ba naa nao dyuu dan<br />

papara dan õꞌati diꞌo raz pamin kaꞌunao<br />

idaꞌan. Ĩaipan naa õkodita-kidan<br />

unao taraa-kizai iki, aonaa kizi<br />

upata kaꞌuta-kao powaꞌa. Ukauꞌan<br />

umakoꞌo naa mashau daꞌu diꞌikiꞌi,”<br />

ukian ĩꞌati.<br />

37 Mazan Paul kian dyuudakari<br />

wai nao pidan nao ati, “Aonaa<br />

kanom ĩiko dan dikau daꞌo nii<br />

aimaa kan washaꞌapa tan. Waunao<br />

Rome diꞌitiꞌo kapam wazaamatin<br />

pan, ukauꞌan naꞌa paꞌo kapam<br />

waunao Rome san nao kawan.<br />

Mazan kan dii nii mooko ĩbaꞌi ziikidan<br />

waunao madiwau tapaka ipai<br />

pidan nao awun zaꞌa? Naꞌiki kan dii<br />

nii ĩkaboota-kidan waunao taraakizai<br />

iti? Aizii kan dii nii ĩaipan<br />

padyuu dan waunao mashau daꞌu?<br />

Aonaa turuu ĩkodita-kidan waunao<br />

mashau daꞌu. Marii mishiꞌo rai man<br />

ĩwaꞌa tin daꞌatiꞌi ĩkodita-kida naka<br />

kizi waunao.”<br />

38 Udaunaꞌan dyuuda-kari wai nao<br />

pidan nao kiwan naa Rome ikiꞌo naoba<br />

nai nao diꞌiti. Aizii ĩkaa wan naꞌiti<br />

ĩkowaa dan naa ĩꞌati ipai Paul nao<br />

para dan. Aizii ĩaba tan idi wuruꞌu<br />

Paul nao kianuz, Rome diꞌitiꞌo<br />

kapam ĩzaama tin pan, tuu kii ĩtarian.<br />

39 Uruu idi sariapa ĩwaꞌa tin Paulnao<br />

idaꞌati naꞌiki ĩkian ĩꞌati, “Tuu kii<br />

wanyuku nuu kashaꞌo ran waꞌantamikita-kidan<br />

idi unao kaika paꞌa,”<br />

ĩkian. Udaunaꞌan ĩkodita-kidan<br />

naa Paul nao taraa-kizai nazo iki.<br />

Naꞌiki ĩkian ĩꞌati, “Aizii turuaꞌa<br />

naa umakon diꞌo raz donoi diꞌikiꞌi.”<br />

40 Mazan Paul naꞌiki Silas makon<br />

sariapa Lydia dapu iti. Naꞌii zii<br />

ĩkaku waapa tinaꞌa kan, ĩmaꞌo za kadan<br />

mishi dai nao kida nyuku nuu<br />

powaꞌa zii. Uruu dau naꞌan ĩmakon<br />

naa uruu donoi iki.<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 17<br />

362<br />

Paul kakuwaapan Thessalonica ii<br />

17 1 Paul naꞌiki Silas dobatapaa<br />

nan wii zai Amphi polis<br />

naꞌiki Apol lonia ii aka, udaunaꞌan<br />

ĩkaa wan naa Thessa lonica ati. Naꞌii<br />

kai naꞌa syna gogue Jew nao idiwau.<br />

2-3 Paul kaduz umoro tau zon synagogue<br />

iti. Uruu idi idiki nauꞌu naa<br />

umoro tan syna gogue iti, Sookapakaru<br />

Kamoon dono kida. Uruu dono<br />

Paul daꞌa tan naꞌiki uai taan naa<br />

ipai wuruꞌu saadin paꞌo raz Tominkaru<br />

para dan, Christ dauaꞌo raz.<br />

Kai manai man ukowaa dan ĩꞌati<br />

mishiꞌo wuruꞌu Christ pata kaꞌutakaoaz<br />

naꞌiki uzowii-kaoaz, naꞌiki<br />

ukadi shi ta nuzu pabaara naa iki.<br />

“Ukauꞌan diꞌo raz Jesus õkowaa dapaniaz<br />

uꞌati, uruu wuruꞌu Christ<br />

kii-kizaiz,” ukian ĩꞌati. 4 Pabiꞌi kida<br />

Jew nao tuu kii ĩmishi dan naꞌiki<br />

ĩnaꞌa pata panyuku nuu Paul kuwaa<br />

kida dauꞌati. Naꞌiki iriba Greek nao<br />

toriin pauzo nao Tomin karu ati,<br />

mishi dan kuwai Jesus dauꞌu, naꞌiki<br />

iriba kapam umana wun-tin pai nao<br />

Greek-aba nao mishi dan.<br />

5 Aizii Jew nao wuruꞌu mamishida-kai<br />

naouz Jesus, tuu kii paꞌan<br />

ĩkishau zin Paul nao ati. Uruu idi<br />

ĩbao kopa tan naa zoon zio nao pidannao,<br />

wuruꞌu chiꞌiki nauzo naouz<br />

duna pota kari kao nan. Naꞌiki ĩtoꞌoradan<br />

ĩdyaun tuu kii Paul nao ati.<br />

Sariapa mishi ĩtoꞌo raꞌa kan mapidankiaka.<br />

Uruu idi ĩkada koi naꞌa kan<br />

naa tuu kii, aonaa masakau daꞌu<br />

mani atii ĩtoꞌora dan iriba pidannao.<br />

Udaunaꞌan ĩnaꞌa kaꞌa kan naa<br />

ĩdyaun sariapa Jason dapu iti. Ĩkaawan<br />

naꞌiti bau papa ĩshaazo daꞌa kan<br />

Jason panii nomizi. Uruu ĩaipan<br />

naa pakodita-kidaꞌa kan Paul nao<br />

ipai pidan nao kanaapu iti. 6 Mazan<br />

aonaa ĩiko dan ĩdyaun naꞌii, uruu<br />

idi ĩzaama taꞌa kan naa kowas Jason<br />

naꞌiki baꞌo ran mishi dai nao naꞌiai nao<br />

utuma. Udaunaꞌan ĩkozoo taꞌa kan<br />

naa ĩdyaun atii wii zai zowau naanao<br />

kanaapu iti. Ĩkaa wan naꞌiti<br />

pakada koi nan tuma. Ĩkian, “Diꞌoraz<br />

pidan naouꞌu dikau daa pauzo nao<br />

wii zai ipai ama zada kawanaꞌati.<br />

Aizii kaa waꞌa naa ĩdyaun wawiizi<br />

ati, 7 naꞌiki kai man Jason taa pan<br />

ĩdyaun padapu ii. Aizii ĩnao tuukii<br />

ĩdikinta pan tuuba ruꞌo nao ba nai<br />

Caesar kaki naori. Ĩkian kai naꞌa baꞌoran<br />

king Jesus kiaꞌo uꞌuu.” 8 Sariapa<br />

nao ba nai-tin pai nao kida naꞌiki<br />

naꞌiai nao pidan nao toꞌo raꞌa kan tuukii,<br />

paaba tan idi wuruꞌu naꞌa paꞌo raz<br />

parada-karu. 9 Uruu idi nao ba nai nao<br />

kian Jason nao ati, “Wamuu dan nii<br />

unao soo utaan an zii ipai puraata<br />

wadako tan kawanaꞌati.” Ĩtaan daunaꞌan<br />

puraata ĩdako tan kawanaꞌati,<br />

uruu zii ĩmuuda-kao.<br />

Paul kakuwaapan Berea ii<br />

10 Aizii wamaru taꞌa kan, uruꞌu<br />

naa mishi dai nao dyuu dan Paul<br />

naꞌiki Silas makon Berea iti. Uruu<br />

idi ĩmakon, atii ĩkaa wan naꞌiti.<br />

Naꞌapaꞌa naa koshan ĩmoro tan naꞌii<br />

syna gogue iti, Jew nao idiwauz,<br />

11 naꞌiki ĩkaku waa pan naa Jew nao<br />

ati. Mazan tuu kii paꞌan Jew nao<br />

wuruꞌu, Berea san naouz aipan<br />

patomi napa-kida-kao Thessa lonica<br />

iainao ai. Uruu idi min ziiwa ĩwaꞌa-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


363<br />

ACTS 17<br />

tin ĩaba taꞌa zon idi kai manai man<br />

Paul kuwaa. Naꞌiki ipai kamoo<br />

ĩawu nuu tan saada-kari waiz kida<br />

Tomin karu para dan, ĩtuka paꞌa zon<br />

Paul naꞌiki Silas kuwaa mishiin<br />

naꞌiki ĩtuka paꞌa zon unaꞌa pan<br />

ukawanaꞌati. 12 Uruu dono iriba<br />

Jew nao mishi dan kuwai Jesus<br />

dauꞌu, naꞌiki iriba Greek nao daonaiora<br />

nao mishi dan, naꞌiki iriba kapam<br />

umana wun kidaꞌo Greek-aba nao<br />

mishi dan ĩkuwaa. 13 Aizii Jew nao<br />

wuruꞌu Thessa lonica san naouz abatan<br />

kan naa Paul nao kowaa da pan<br />

koshan Tomin karu Para dan Berea<br />

ii, sariapa ĩmakon naꞌiti. Aizii ĩkaawan<br />

naꞌiti sariapa ĩtoꞌora dan pabiꞌi<br />

kida naꞌiai nao pidan nao. Uruu idi<br />

bao kopa ĩtoꞌora dinan Paul nao ati.<br />

14 Sariapa mishi dai nao wuruꞌu Berea<br />

san naouz dyuu dan pidan nao waꞌanpaꞌa<br />

nan Paul kadima naꞌo idaꞌan<br />

paran danoma itinapu. Mazan<br />

Silas naꞌiki Timothy aonaa paꞌan<br />

ĩmakon. 15 Uruu idi Paul makon naa<br />

paminau daꞌu nao tuma, atii ĩkaa wan<br />

A<strong>the</strong>ns iti. Naꞌikiꞌi naa uminaudaꞌu<br />

nao padan tan powaa iti. Aizii<br />

ĩkaa wan powaa iti ĩkowaa dan naa<br />

Silas naꞌiki Timothy ati Paul aipan<br />

ĩmakon kadiman paꞌidiꞌiti.<br />

Paul kakuwaapan A<strong>the</strong>ns ii<br />

16 Uruu idi Paul naꞌian naa<br />

uzauda pan Silas naꞌiki Timothy<br />

kaa wan A<strong>the</strong>ns iti. Mazan aonaa<br />

Paul nyuku nuu kai manan patukapan<br />

idi iriba mana wun naꞌii<br />

toma-kari wai nao paꞌidi waru<br />

tomin karu nao nii. 17 Naꞌiaꞌa naa<br />

koshan Paul moro tan syna gogue<br />

iti. Uruu idi ukaku waa pan kaimanai<br />

man Jew nao ati, naꞌiki<br />

Gentile nao ati wuruꞌu toriin pauzonaouz<br />

Tomin karu ati. Naꞌiki ipai<br />

kamoo umakon pidan nao dobaapauzo-kizi<br />

an. Naꞌii ukaku waa pan<br />

pidan nao ati, doba tai nao kida<br />

padazaba an. 18 Kai naꞌa pidannao<br />

diꞌita pauzo nao panaꞌa kidaꞌo<br />

kuwai. Epicu rean kiaꞌo ĩdakotakao,<br />

baꞌo rai nao dakota-kao Stoic<br />

kii. Ĩnao kasha daaka pan tuu kii<br />

Paul tuma ukuwaa kida dauꞌan.<br />

Sariapa ĩkian kaika paꞌa: “Naꞌa paꞌo<br />

dii kai wuruꞌu pidan maai ta pin-kaꞌo<br />

kuwaa kidaz kaiki niꞌi?” Baꞌo rai nao<br />

kian, “Utomi napa-kidan pidannao<br />

baꞌo ran kaduz tomin karu nao<br />

dauaꞌo.” Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ĩnaꞌa pan, Paul kakuwaa pa tinan<br />

idi Jesus dauꞌu, naꞌiki ukadishitan<br />

dauꞌu pamawaka-kizi iki.<br />

19 Sariapa ĩnaꞌa kan Paul pidan nao<br />

diꞌiti, wuruꞌu tomin pauzo nao naꞌiki<br />

diꞌita pauzo naouz panaꞌa kidaꞌo<br />

kuwai. Areo pagus iaꞌo wuruꞌu<br />

ĩbao kopa tin pauzo nuz. Naꞌiaꞌa naa<br />

ĩkian Paul ati, “Waaita paꞌa zon<br />

kanom dauaꞌo naꞌiki naꞌa paꞌo ram<br />

mana wun kuwai wuruꞌu paꞌinaa<br />

kidaꞌo raz, puko waa da pan. 20 Pabiꞌi<br />

kida pukuwaa, aonaa waaba tau zon<br />

zii. Uruu idi waaba taꞌa zon powaꞌa<br />

naꞌiki waaita paꞌa zon naꞌa paꞌo ram<br />

mana wun wuruꞌu pukuwaa kidaz.”<br />

21 (Ipai wuruꞌu A<strong>the</strong>ns san naouz<br />

naꞌiki baꞌo rai nao mashaa pai nao<br />

kida naꞌii, ĩmashaa pan soo pakadako<br />

tin-kidan dauꞌu kari kao nan<br />

paꞌinaa kidaꞌo parada-karu oo<br />

kuwai uruu ziꞌo uabata-kao.)<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 17<br />

364<br />

Paul tuka­pan altar: Tomin­karu Atiꞌo Aonaꞌoraz<br />

Uaita­pauzo-kao (17:23)<br />

22 Uruu idi naꞌiaꞌa naa Paul<br />

kadishi tan pidan nao kasabaꞌukin<br />

pai nao kanaapu iti. Naꞌiki<br />

ukian ĩꞌati, “Unao A<strong>the</strong>ns sannao,<br />

mishi unao kari kao nan daꞌi<br />

utoriin pau zon utominkarun nao<br />

ati. 23 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai<br />

õchiꞌi kaa da naan naꞌiki õawu nuutan<br />

uwiizi. Kai naꞌa õtuka pan iriba<br />

utoman altar kida utominkarunnao<br />

ati. Mazan kai naꞌa kapam<br />

õtuka pan utoma nii altar, kaika paꞌa<br />

usaa din pan udaa raꞌa: Tomin karu<br />

Atiꞌo Aonaꞌo raz Uaita pauzo-kao.<br />

Mishi utoriin pauzo nii Tomin karu<br />

ati wuruꞌu aonaꞌo raz uaita pauzokao.<br />

Aizii uruu Tomin karu dauaꞌo<br />

nii õkaku waa pan unao ati! 24 Uruu<br />

Tomin karu tomaꞌo ipai ama zada<br />

naꞌiki utoma nii ipai aimaa kan nao<br />

mashaa pai nao kida imiꞌi baara<br />

an. Uruu kazowau tapa nii ipai<br />

aimaa kan aokazi ii naꞌiki imiꞌi<br />

baara an kidaꞌo. Aonaa umashaapan<br />

wuru idaꞌaꞌa pidan tomaniaz<br />

torii napa-kizai nii. 25 Aonaa<br />

kanom uai pan pidan nao ai, naꞌiki<br />

aonaa uai pan pakamin kaꞌuta-kao.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan uruu paꞌan<br />

taaꞌo kakupa-karu ipai pidan nao<br />

ati, naꞌiki utaa ipai aimaa kan<br />

ĩaiapa nii kida.<br />

26 “Kotuaꞌa naa Tomin karu<br />

toman bau daꞌapa dao nai ora.<br />

Bau daꞌa paꞌo pidan diꞌiki pabiꞌinaaka<br />

kida pidan nao tominan<br />

ipai wuruꞌu mashaa pai nao kidaz<br />

naa imiꞌi baara an. Patoman uaꞌii<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


365<br />

ACTS 17​, ​18<br />

pidan nao, ipai ubuu tan ama zada,<br />

uai tapa nii naꞌa painim nii pataan<br />

naꞌiki uaitapa kanoma naouꞌo nii<br />

pamuuda uruu ama zada kida idaꞌa.<br />

27 Tomin karu toman pidan nao<br />

naꞌiki ushaꞌapa tan aimaa kan ĩꞌati<br />

kaika paꞌa. Uai pan idi tuu kii ĩdorotan<br />

paugaru, ĩpishaa da naa tan nii<br />

diꞌiiꞌakaꞌa atii panaa don naꞌa paꞌo<br />

idaꞌanaꞌo nii ĩikoda nuzu. Aonaa<br />

Tomin karu muna pon puꞌu mani ai.<br />

28 Pidan kiau zon kawanaꞌati: ‘Uruu<br />

aipan atiꞌo wakaku pan, wazika dinan<br />

naꞌiki wanizoin pan.’ Naꞌapa<br />

shaꞌatii unao iriban, aitaa pauzo<br />

kiauzo nuz, ‘Waunao naꞌapa udainao<br />

kapam.’<br />

29 “Mishi Tomin karu dai nao<br />

waunao, ukauꞌan waaitapa, aonaa<br />

wuru kawa nuꞌo mani uruꞌu, tomakari<br />

wai kidaz gold idi, silver idi oo<br />

kuba kida idi. 30 Kotuaꞌa naa aonaa<br />

Tomin karu shaꞌapa tan pidan nao,<br />

ĩshaꞌa paa pan puꞌu naꞌapa kidaꞌo<br />

aimaa kan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa ĩaita pan uruu. Mazan aizii<br />

Tomin karu dyuu dan naꞌiki uai pan<br />

ipai, ipai pidan nao tanawa tinan<br />

wuruꞌu aiaꞌa oii kidaꞌo raz aimaakan<br />

pashaꞌa paa pan. 31 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan uaitapa naꞌiaꞌo ram kamoo<br />

donoꞌo niꞌi naa ukooto wapa-kidan<br />

ipai, ipai pidan nao, mashaapai<br />

nao wuru ama zada baara an<br />

kidaꞌa. Kai naꞌaꞌa naa uzaama ta nii<br />

pidan, kooto wapa-kidaꞌo nii ĩdyaun<br />

saki tapa, ĩshaꞌapa tan kawanaꞌati<br />

shaꞌa paꞌo ram kida aimaa kan.<br />

Umishiian pazaa ma tan wuruꞌu<br />

pidanaz, ukadishita-kidan idaꞌan<br />

uruu pamawaka-kizi iki,” ukian.<br />

32 Aizii ĩabatan kan Paul paradan<br />

mawa kaꞌo kadi shita-kida-kao<br />

dauꞌan, pabiꞌi kida pidan nao tuukii<br />

ĩshaa zoo tin-kidan Paul kuwaa.<br />

Mazan baꞌo rai nao kian uꞌati,<br />

“Waaba taꞌa zon powaꞌa zii kaiwuruꞌu<br />

pukuwaa kidaz.” 33 Uruu<br />

dau naꞌan, uipaian naa pakaku waapan<br />

naꞌiki umakon naa wuru diꞌikiꞌi<br />

mii tiniapa-kizaiz. 34 Mazan kai naꞌa<br />

pabiꞌi kida pidan nao daꞌa nan Paul,<br />

tuu kii ĩmishi dan paꞌan.<br />

Kai naꞌa pidan mishi daꞌo Dionysius<br />

kiaꞌo uꞌuu. Uruu zaama tin pauzo<br />

wunao diꞌitiꞌi, tomin pauzo nao naꞌiki<br />

diꞌita pauzo naouz paꞌinaa kidaꞌo<br />

kuwai. Naꞌiki kai naꞌa zunaaba<br />

Damaris kiaꞌo oꞌuu. Oroo omishidan<br />

kapam, naꞌiki kai naꞌa kapam<br />

baꞌo rai nao kida mishi dai nao.<br />

Paul kakuwaapan Corinth ii<br />

18 1 Udaunaꞌan Paul dobatan<br />

naa A<strong>the</strong>ns iki, naꞌiki<br />

umakon atii Corinth iti. 2 Aizii<br />

Corinth ii kai naꞌa pidan pau dai aro<br />

tuma, Aquila kiaꞌo uꞌuu, Pontus iaꞌo<br />

ushaka tau zon, udai aro uu Priscilla.<br />

Dii kiꞌiꞌo zii ĩkaa waꞌaka nuꞌu Italy<br />

iki. Ushaꞌapa num kauꞌan tuubaruꞌo<br />

nao ba nai Claudius dyuu dan<br />

idi ipai Jew nao kodi tan Rome iki,<br />

donoi Italy iaꞌo raz. 3 Paul sooka dinpan<br />

Aquila nao tuma. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ĩkaudin-kizi soo ĩtoma pan<br />

naꞌiki ĩkanoo pan madai tent dapunaa<br />

kida nii, uruu kaduz dauaꞌo<br />

kapam Paul kaudi nau zon. Uruu idi<br />

naꞌiaꞌa naa ukau dinan ĩtuma. 4 Aizii<br />

ipai Sookapa-karu Kamoon dono,<br />

Paul morotau zon naꞌiki ukaku waa-<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 18<br />

366<br />

pan ĩꞌati syna gogue ii. Tuu kii uai pan<br />

panaꞌapa tan ĩnyuku nuu pakuwaa<br />

dauꞌati. Uruu idi ukaku waa pan<br />

kai manai man Jew nao ati naꞌiki<br />

Greek nao ati kapam.<br />

5 Aizii Silas naꞌiki Timothy kaawan<br />

dau naꞌan Macedo nia iki, Paul<br />

kau di nan soo pakaku waa pa tinan<br />

dauꞌaꞌa naa kari kao nan. Kai manaiman<br />

ukaku waa pan Jew nao ati<br />

Jesus dauꞌan. Ukian, “Mishiꞌo uruu<br />

Christ, Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />

padyuu dan nii kazan naa taꞌo<br />

nii ipai pidan nao.” 6 Mazan aonaa<br />

ĩmishidaꞌa zon, tuu kii ĩdakoo pan<br />

Paul kuwaa dikauda kidaꞌo idaꞌan.<br />

Uruu idi sariapa usoꞌo tan pashooton,<br />

naꞌiki uzii a nuzu ĩkanaapu iti,<br />

naꞌiki ukian ĩꞌati, “Tomin karu patakaꞌu<br />

tan dono unao uꞌoian dikin ii,<br />

uai pan atiꞌo wuruꞌu. Aonaa õgaru<br />

aipan atiꞌo mani. Mazan aizii õmuudan<br />

nii unao, naꞌiki õmakon niꞌi naa<br />

Gentile nao diꞌiti, ĩnao atiꞌo niꞌi naa<br />

paꞌan aizii õkaku waa pan.”<br />

7 Udaunaꞌan umakon naa,<br />

usooka dinaꞌa nan Gentile dapu<br />

iti, Titius Justus kiaꞌo uꞌuu. Uruu<br />

toriin pauzo Tomin karu ati. Naꞌiki<br />

mao na paꞌo udapu syna gogue dazabaꞌa.<br />

8 Mazan kai naꞌa Jew, Cris pus<br />

kiaꞌo uꞌuu. Uruu kazowau ta paꞌo<br />

syna gogue dapu naa. Uruu tuukii<br />

paꞌan umishi dan Paul kuwaa<br />

Jesus dauaꞌo. Naꞌiki ipai pidannao,<br />

mashaa pai nao kida udapu<br />

ii, ĩmishida kapam wuruꞌu kuwai<br />

kidaz. Naꞌiki iriba kapam Corinth<br />

san nao aba tan Paul kuwaa naꞌiki<br />

tuu kii ĩmishida nuzu. Uruu idi<br />

ĩchikaa wunui nan.<br />

9 Bauka pai man, aiwakaꞌan<br />

Tomin karu para dan Paul ati,<br />

uzan daꞌa wun ii. Kaika paꞌa wuruꞌu<br />

kii-karuz uꞌati: “Manaꞌa putari aꞌanaꞌa,<br />

naꞌiki manaꞌa pusooka daꞌa naꞌa<br />

wuruꞌu pukaku waapa tina nuz pidannao<br />

ati. 10 Aonaꞌo nii õmuu da pan<br />

pugaru, naꞌiki aonaꞌo nii kanom<br />

shaꞌapa tan pugaru. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan diꞌo raz donoi idaꞌa kai naꞌa<br />

iriba õpida nan nao.” 11 Uruu idi<br />

Paul naꞌian Corinth ii utomi napakidan<br />

pidan nao Tomin karu Para dan<br />

dauꞌu, bau daꞌapa wunu pazikon<br />

an powaꞌa.<br />

12 Naꞌa pai niꞌi naa Gallio zaamata-kao<br />

tuuba ruꞌo nao ba nai nii<br />

pidan nao ati, wuruꞌu mashaa pai nao<br />

kidaz ipai Achaia ii aka. Uruu dono<br />

Jew nao bao kopa tinan naꞌiki ĩzaamatan<br />

Paul. Udaunaꞌan ĩnaꞌa kan naa<br />

uruu tuuba ruꞌo nao ba nai kanaapu<br />

iti, marii kizi ukooto wapa-kida-kao<br />

naꞌii. 13 Ĩkian Paul dauꞌan, “Diꞌoraz<br />

pida naꞌa, uai pan papanaꞌa dan<br />

pidan nao nyuku nuu, ĩtorii napa kizi<br />

Tomin karu ati, panaꞌaꞌo wakakinaori<br />

naa ai.”<br />

14 Paul para daꞌa kaꞌa zon padamata,<br />

upuꞌaꞌa naa mazan nao ba nai Gallio<br />

para daꞌa kan Jew nao ati. Ukian,<br />

“Diꞌo raz pidan shaꞌapa tan an mani<br />

dikauda kidaꞌo aimaa kan, min ziiwa<br />

mani õabata pan ukuwaa. 15 Mazan<br />

õaba tan kai wuruꞌu, soo ukasha daaka<br />

pan parada-karu dauꞌan, pidan uu<br />

dauꞌan, naꞌiki unao kaki naori naa sodi<br />

kida dauꞌa naꞌo kari kao nan. Marii<br />

unao saki tapa dan uai pan ati wuruꞌu<br />

aimaa kan kidaz. Õgaru aonaa turuu<br />

õkooto wapa tin-kidan pidan kaika-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


367<br />

ACTS 18<br />

paꞌo dikin ii karikao nanuꞌu!” 16 Uruꞌu<br />

naa mazan uwaa taꞌa kan naa pidannao<br />

koo towapa-kizai iki. 17 Sariapa<br />

naꞌiai nao Greek nao zaama taꞌa kan<br />

naa Sos<strong>the</strong>nes, kazo wau ta pauzo<br />

syna gogue. Naꞌiki ĩbaꞌi ziau ta paꞌa kan<br />

naa kowas uruu naꞌii, mao napa kootowapa-kizai<br />

panii nomizi naa idaꞌa.<br />

Mazan aonaa Gallio nyuku nuu pan<br />

wuruꞌu ĩbaꞌizi miki pa nuzu.<br />

Paul kiwapaanan naa koshan​<br />

​Antioch iti<br />

18 Mazan upuꞌu Paul naꞌian zii<br />

kotuaꞌiki zaa Corinth ii, mishi dainao<br />

tuma. Uruu dau naꞌan umakon<br />

naa udaruꞌo kanawa idaꞌan, makoꞌo<br />

Syria iti, Aquila naꞌiki Priscilla<br />

makoꞌo kapam kanawa idaꞌan. Cenchreae<br />

ikiꞌo wuruꞌu ĩzaa mata nuz<br />

kanawa. Mazan pamakon uaꞌii Paul<br />

madii-kidaꞌa kan pazowaud, paipaian<br />

idiꞌi naa wuruꞌu pakowaa dauzoniaz<br />

pashaꞌapa taꞌa zon Tomin karu<br />

ati. a 19-21 Ephesus ii kanawa sannao<br />

mashaa dinaꞌa kan. Uruu idi naꞌii<br />

Paul maara tinaꞌa kan zii kanawa<br />

diꞌiki. Aizii Priscilla naꞌiki Aquila<br />

naꞌiaꞌo niꞌi naa paꞌan ĩmaara tinan.<br />

Uruu idi naꞌii Paul mii tinii paꞌa kan<br />

Jew nao tuma, syna gogue ii. Tuu kii<br />

padamata ĩaipan Paul naꞌiaꞌa kan<br />

zii tomu nuꞌiki zaa patuma, mazan<br />

aonaa Paul nyuku nuu naꞌa pan. Uruu<br />

idi ukian ĩꞌati, “Tomin karu aipan an<br />

õwaꞌa tin daꞌatiꞌi, õwaꞌa tin nii koshan<br />

unao idaꞌati,” ukian ĩꞌati. Naꞌiaꞌa<br />

naa paꞌan Priscilla naꞌiki odai aru<br />

waꞌa ki nan. Aizii Paul udoba tan naa<br />

koshan kanawa idaꞌan. 22 Naꞌikiꞌo<br />

umakon atii ukaa wan Caesarea iti.<br />

Naꞌiaꞌa naa umaara tinan kanawa<br />

diꞌiki. Naꞌikiꞌi naa umakon pakidiba<br />

idaꞌan Jeru salem iti, utuka paꞌa nan<br />

mishi dai nao.<br />

Uruu dau naꞌan udoba tan naa<br />

koshan atii ukaa wan powaa iti<br />

Antioch iti. 23 Masakau daꞌu unaꞌiaꞌakan,<br />

udaunaꞌan umakon naa koshan.<br />

Umakon ipai pakaku waapa tin-kizi<br />

kida ama zada kawanaꞌati, Galatia<br />

Baara ii aka naꞌiki Phry gia Baara ii<br />

aka. Umaꞌo za ka dan ipai mishi dainao<br />

nyuku nuu naꞌiiꞌaka.<br />

Apollos kakuwaapan<br />

Ephesus naꞌiki Corinth ii<br />

24 Uruu dono Jew, Apol los kiaꞌo<br />

uꞌuu, Alex andria iaꞌo ushaka tan,<br />

kaa wan Ephesus ati. Uruu paraa baꞌo<br />

mana wun pidan. Naꞌiki kai mandau<br />

nuꞌo uaita pan saada-kari waiz<br />

kida Tomin karu para dan. 25 Naꞌiki<br />

kai manai man kapam utomi napakida-kao<br />

Nao ba nai Jesus kaduz<br />

kida dauꞌu. Uruu idi maꞌo zaka<br />

ukaku waa pan naꞌiki kai man utominapa-kidan<br />

pidan nao Jesus dauꞌu,<br />

naꞌiki ushaꞌa paa pa nii kida dauꞌan.<br />

Mazan chikaa wunuuapa-karu<br />

dauꞌu, uaitapa soo bau daꞌapa John<br />

chikaa wunuu pan dauꞌu kari kao nan.<br />

26 Mazan maꞌo zaka ukaku waa pan<br />

Jew nao ati syna gogue ii. Priscilla<br />

naꞌiki Aquila abata wuruꞌu ukakuwaa<br />

pa nuz. Uipaian dau naꞌan<br />

Acts<br />

a 18:18 Naꞌa paꞌo paꞌan Jew nao kaduz ĩmadii-kidan nii pazowaud ĩipaian an<br />

pashaꞌapa tan wuruꞌu pakowaa dauzo niaz pashaꞌapa taꞌa zon Tomin karu ati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 18​, ​19<br />

368<br />

pakaku waa pan, sariapa ĩnaꞌakan<br />

uruu padapu iti. Naꞌiaꞌa naa<br />

ĩkaku waa pan uꞌati kai manai man<br />

uai tapa-kinaa nii powaꞌa zii naꞌa pam<br />

Tomin karu aipan pamishida-kao.<br />

27 Uruu dau naꞌan Apol los diꞌitinpan,<br />

ukaku waapa tinaꞌa naꞌa zon<br />

Achaia iti. Uruu idi Ephesus ikiinao<br />

mishi dai nao kamin kaꞌu tan Apol los,<br />

pasaa dan idaꞌan kaa rita baꞌo ran<br />

mishi dai nao diꞌiti, Achaia iainaouz,<br />

marii kizi ĩdapaa pan uruu ukaawan<br />

an. Aizii ukaa wan dau naꞌan<br />

naꞌiti, kai man mishi ukamin kaꞌu tan<br />

mishi dai nao, wuruꞌu Tomin karu<br />

kamuna nun idaꞌa naꞌo raz ĩzaamatan<br />

Jesus panao ba naa nii. 28 Naꞌiki<br />

maꞌo zaka Apol los kasha daaka pan<br />

Jew nao tuma naꞌii. Iribaꞌo pidan nao<br />

abata pan puꞌu, utukapa-kidan ĩꞌati<br />

Tomin karu para dan diꞌiki, mishiꞌo<br />

wuruꞌu Jesus, uruu Christ. b<br />

Paul kakuwaapan Ephesus ii<br />

19 1 Aizii Apol los kakuwaapa<br />

tinan puꞌu Corinth ii,<br />

Achaia Baara iaꞌo raz, Paul unaꞌian<br />

zii paꞌan baza anta napu Asia Baara<br />

an. Uwaꞌa tin atii ukaa wan Ephesus<br />

ati. Naꞌii uiko dan mishi dai nao Jesus,<br />

2 naꞌiki upishaan ĩdyaun kaika paꞌa:<br />

“Kai manaꞌo Doro naa morota nii<br />

unyuku nuu iti umishi dan dono?”<br />

“Aonaa naꞌa painim zii waabatau<br />

zon Kai manaꞌo Doro naa dauꞌan,”<br />

ĩkian uꞌati.<br />

3 “Naꞌa paꞌo ram mooko uchikaawunuu-kaoaz?”<br />

ukian ĩꞌati.<br />

“Naꞌapa John Chikaa wunuupau<br />

zon kawan, utomi napa-kidan<br />

kawanaꞌati pidan nao,” ĩkian.<br />

4 “Mazan John chikaa wunuuan<br />

pidan nao tanawa tinai naouꞌu naa<br />

paꞌoian ai, udyuu dan idi ĩmishidan<br />

wuruꞌu kai naꞌikiꞌo raz uwaꞌa tin<br />

padawuꞌati. Uruu Jesus, dauꞌa naꞌo<br />

wuruꞌu unaꞌapa nuz,” ukian ĩꞌati.<br />

5 Pidan nao aba tan idi upara dan<br />

naꞌapa, sariapa ĩchikaa wunuu-kidinan<br />

Nao ba nai Jesus uu idaꞌan.<br />

6 Uruu dau naꞌan Paul muu dan naa<br />

pakaꞌu ĩꞌidaꞌa, sariapa Kai manaꞌo<br />

Doro naa moro tan ĩnyuku nuu kida<br />

diꞌiti. c Naꞌiki ĩpara dan naa baꞌoran<br />

kaduz parada-karu kida idaꞌan.<br />

Naꞌiki ĩkowaa dan naa kuwai Tominkaru<br />

diꞌiki kidaꞌo. 7 Uikoda mani 12<br />

wuruꞌu pidan naouz.<br />

8 Idiki nau daꞌu kauzu Paul<br />

naꞌian, ukaku waapa tinan pidannao<br />

ati syna gogue d ii. Uai pan idi<br />

ĩmishi dan, maꞌo zaka ukaku waa pan,<br />

naꞌiki kai manai man ukowaa dan<br />

ĩꞌati wuruꞌu Tomin karu nao ba naitinapa<br />

nuz dauꞌu. 9 Mazan kai naꞌa<br />

pabiꞌi kida pidan nao dikin tapa,<br />

aonaa ĩmishidaꞌa zon Paul kuwaa.<br />

Naꞌiki iribaꞌo pidan nao abata pan<br />

puꞌu dikauda sodi kida ĩpara dan,<br />

wuru dauꞌa naꞌa daꞌa nai naouz “Jesus<br />

Kaduz.” Uruu idi Paul naꞌakan<br />

mishi dai nao paꞌidi waru patuma,<br />

b 18:28 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. c 19:6 Kai­manaꞌo<br />

Doro­naa moro­tan ĩnyuku­nuu kida diꞌiti oo “Kai manaꞌo Doro naa kaa wan ĩꞌidaꞌati.”<br />

d 19:8 syna­gogue: kabaun Jew nao baoko pai napa-kizi. Putukapa kaa rita tokon ii,<br />

Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


369<br />

ACTS 19<br />

tomin pauzo-kizai dapu naa iti,<br />

Tyran nus idiwauz. 10 Naꞌiaꞌa naa<br />

utomi napa tin-kidan pidan nao ipai<br />

kamoo, atii dyaꞌu tam wunu. Uruu<br />

idi ipai, ipai pidan nao, Jew nao<br />

naꞌiki Gentile nao, wuruꞌu mashaapai<br />

nao kidaz Asia Baara ii aka<br />

aba tan wuruꞌu Paul kowaa da nii<br />

kidaz Tomin karu para dan, Nao banai<br />

Jesus dauꞌu kidaꞌo raz.<br />

Sceva dainao tiwaan pasoꞌotan<br />

oiaꞌo doronainao Jesus uu idaꞌan<br />

11 Tomin karu aipan ati Paul<br />

shaꞌapa tan umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan aonaꞌo raz pidan kaꞌii tan<br />

pashaꞌapa tan. 12 Atii Paul linson,<br />

naꞌiki kamicha pishata paꞌo umada,<br />

naꞌaka-kao kari nai nao diꞌiti, naꞌiki<br />

ĩpishata-kao uꞌidi sariapa ĩkakudan.<br />

Naꞌiki sari aa paꞌo nii kapam<br />

oiaꞌo doro nai nao kodi tan pidannao<br />

diꞌiki.<br />

13 Kai naꞌa kapam pabiꞌi kida<br />

Jew nao, chiꞌika pan naꞌiki ĩsoꞌoopan<br />

oiaꞌo doro nai kida pidan nao<br />

ai. Sariapa ĩtamaka pan ĩtiwaan<br />

kapam pasoꞌo tan oiaꞌo doronai<br />

Nao ba nai Jesus uu idaꞌan.<br />

Ĩkian oiaꞌo doro nai ati, “Wakian<br />

puko dita Jesus tawuruꞌu Paul<br />

kowaada paniaz uu idaꞌan,” ĩkian.<br />

14 Sceva dai nao wuruꞌu naꞌa pain painaouz.<br />

Aizii wuruꞌu ĩdaru Jew nao<br />

faadaan zowau naa uruu, 7 wuruꞌu<br />

udai naouz.<br />

15 Mazan oiaꞌo doro nai kian<br />

ĩꞌati, “Õai ta pa nii Jesus naꞌiki<br />

Paul. Mazan unao, aonaa õai tapan,”<br />

ukian. 16 Upuꞌaꞌa naa mazan<br />

pidan, wuruꞌu oiaꞌo doro nai zaamata<br />

paniaz, zakaꞌu tinaꞌa kan naa<br />

ĩdyaun naꞌiki uzoꞌii biꞌiaꞌa kan naa<br />

ipai ĩdyaun tuu kiaꞌo idaꞌan, ipai<br />

ĩmada izain, naꞌiki ipai kapam<br />

ukuzuu aꞌa kan ĩkami chan kida<br />

ĩmada iki. Uruu idi ĩkidoo pan naa<br />

udapu iki, naꞌiki pamada kaziwan<br />

biiꞌi, ĩdimaꞌa kan naa uꞌai<br />

kadima naꞌo idaꞌan. 17 Ipai Jew nao<br />

naꞌiki ipai Gentile nao, mashaapai<br />

nao kidaz Ephesus ii aba tan<br />

ipai wuruꞌu aimaa kan shaꞌapa nuz<br />

kaika paꞌa. Uruu idi tuu kii pidan nao<br />

tarian, naꞌiki tuu kii ĩdiꞌitin pan.<br />

Naꞌiki kai man paꞌidi waru pidan nao<br />

para dan Nao ba nai Jesus dauꞌan.<br />

“Ei, maꞌo za kaꞌo mishi mana wun<br />

uruu,” ĩkian. 18 Uruu dono iriba<br />

mishi dai nao kowaa dan ipai oii<br />

kidaꞌo pashaꞌa paa pauzo nii iribaꞌo<br />

pidan nao abata pan puꞌu. 19 Baꞌorai<br />

nao kida kowaa dan naꞌa pam<br />

pamaru nao-tin pau zon. Mazan<br />

uruu dono ipai ĩnaꞌa kan naa<br />

pamaru nao-tin pan kaari tan naa<br />

kida. Uruu idi pidan nao kanaa puꞌu<br />

ipai ĩkawao dan wuruꞌu pakaari tan<br />

kidaz. Aizii ĩaitaan ipai wuruꞌu<br />

kaa rita kida winipi naaz, dobata,<br />

dobata, ubao kopa tinan uikoda fifty<br />

thousand wiziꞌi kidaꞌo puraata. e<br />

20 Aizii mishi dai nao tuka pan idi<br />

maꞌo zaka kuwai pisha tan pidan nao<br />

nyuku nuu, powaꞌa zii ĩmaꞌo za kadinan<br />

pakaku waa tinan dauꞌati.<br />

Acts<br />

e 19:19 wiziꞌi kidaꞌo puraata: Greek para dan idaꞌan drach mas. Bau daꞌapa drachma,<br />

bau daꞌa paꞌo kamoo kaudin-karu winipi naa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 19<br />

370<br />

Uruu idi powaꞌa zii mishi dai nao<br />

iribai nan.<br />

Pidannao toꞌoradinan Ephesus ii<br />

21 Aizii ipai wuruꞌu aimaa kan<br />

kida shaꞌa pan dau naꞌan kaikapaꞌa,<br />

Paul diꞌitin pan, naꞌiki uai pan<br />

pamoro wau tapan wii zai kawanaꞌati<br />

kida wuruꞌu Macedo nia naꞌiki<br />

Achaia Baara ii aka kidaꞌo raz.<br />

Naꞌikiꞌo niꞌi naa uai tan padobatan<br />

atii Jeru salem iti. Paul kian,<br />

“Õkaa wan dau naꞌan Jeru salem iti,<br />

õmakon nii naꞌiki õmoro wau ta paꞌanan<br />

nii kapam Rome iti.” 22 Uruu<br />

idi udyuu dan pamin-kau dinan nao,<br />

Timothy naꞌiki Eras tus kiwii tan<br />

Macedo nia iti. Aizii Paul unaꞌiaꞌa kan<br />

zii paꞌan Ephesus ii, Asia iaꞌo raz.<br />

23 Mazan uruu donoꞌo naa pidannao<br />

toꞌora di nan Ephesus ii tuu kii<br />

mana wun, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

iribaꞌa naa ĩtuka pan pidan nao<br />

daꞌa nan “Jesus Kaduz.” 24 Kai naꞌa<br />

pidan Ephesus ii, Deme trius kiaꞌo<br />

uꞌuu. Uruu toma pauzo iriba, iriba,<br />

tomin karu aba Arte mis dapu naa<br />

dikin kida silver idi. Utoma nuzu<br />

duu sodi kidaꞌa. Naꞌa paꞌo idaꞌan<br />

dobata, dobata uiko dan puraata<br />

paꞌati, naꞌiki pidan nao ati, wuruꞌu<br />

kaudinai nao kidaz utuma. 25 Uruu<br />

idi udapa dan naꞌiki ubao kopa tan<br />

ipai pidan nao kaudinai nao patuma<br />

naꞌiki baꞌo rai nao kida naꞌa paꞌo<br />

kapam ĩkau di nan ĩnao kawan.<br />

Naꞌiaꞌa naa ukian ipai ĩnao ati,<br />

“Õpao naru nao, aizii õpara daꞌa zon<br />

uꞌati. Ipai unao uaitapa kanom<br />

kaduz wakau din-kizi nii. Naꞌiki<br />

uaitapa dobata, dobata waiko dan<br />

puraata watoma nii kida idaꞌan.<br />

26 Aizii utukapa, naꞌiki uabata<br />

ukinao idi naꞌa pam Paul dikauda<br />

kian wuru dauꞌa naꞌa watoma nii<br />

kidaz aimaa kan. Ukian, ‘Wuruꞌu<br />

toma-kari wai kidaz tomin karu nii<br />

kaꞌui idiꞌo raz, maza nuꞌo kari kaonan,<br />

aonaa mishiꞌo mani.’ Uruu<br />

idi ipaiꞌi naa unaꞌapa tan daꞌai nao<br />

pidan nao nyuku nuu, papara dan<br />

kawanaꞌati, atii ipai diꞌiiꞌakaꞌa Asia<br />

Baara kawanaꞌati kida, iribaꞌa naa<br />

ĩmishi dan upara dan. 27 Aizii pidannao<br />

dakoo pan niꞌi naa watomapa nii<br />

kidaz. Naꞌiki umana wunuꞌo raz<br />

watomin karunu aba Arte mis, odapu<br />

tukapa-kao niꞌi naa madiwau tapakaꞌo<br />

nii kari kao nan. Naꞌiki aonaꞌo<br />

niꞌi naa powaꞌa pidan nao dyautan<br />

oroo, atii naꞌa paꞌo niꞌi naa kari kaonan<br />

omanyuku nuuta-kao. Ipai unao,<br />

uaitapa ipai pidan nao toriin pau zon<br />

oꞌati, daꞌaꞌa Ephesus an, naꞌiki ipai<br />

Asia Baara ii aka, naꞌiki ipai baꞌo ran<br />

ama zada kawanaꞌati kida.”<br />

28 Aizii pidan nao aba tan kan idi<br />

unaꞌa pan, sariapa mishi ĩtoꞌo raꞌakan,<br />

naꞌiki ĩkada koi naꞌa kan naa<br />

diiwa, diiwa. “Maꞌo za kaꞌo, naꞌiki<br />

umana wunuꞌo watomin karu aban<br />

Arte mis, daꞌaꞌa Ephesus idaꞌa,” kiaꞌo<br />

wuruꞌu ĩkada koina nuz. 29 Uruu idi<br />

iriba, iriba pidan nao kada koi nan<br />

diiwaꞌo idaꞌan, ĩtoꞌora dinan naa<br />

mapidan kiaka uruu wii zai diꞌiiꞌaka.<br />

Upuꞌaꞌa naa ĩiko daꞌa kan Gaius naꞌiki<br />

Aristar chus. Sariapa ĩzaama tan<br />

ĩdyaun. Ĩnao Paul minau daꞌu nao<br />

Macedo nia ikiꞌo ĩwaꞌa tin. Ĩnaꞌakaꞌa<br />

kan naa kowas ĩnao pidan nao<br />

baoko pain pauzo-kizi iti. 30 Tuu kii<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


371<br />

ACTS 19<br />

padamata Paul makoꞌo zon naꞌiti,<br />

pidan nao kanaapu iti. Mazan aonaa<br />

mishi dai nao kashaa pan umakon<br />

naꞌiti. 31 Kainaꞌiaꞌo kapam Paul paonaru<br />

nao naꞌii, tuu baru kidai nao<br />

pidan nao. Ĩnao dyuu dan papara dan<br />

uꞌidiꞌiti, aonaa kizi umakon pidannao<br />

baoko pai napa-kizi iti. 32 Aizii<br />

naꞌiaꞌa naa pidan nao toꞌora di nan<br />

tuu kii, baꞌo rai nao kada koi nan<br />

panaꞌiti sodi kidaꞌa naa kari kaonan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan, kai naꞌa<br />

pabiꞌi kida pidan nao aonaa ĩaitapan<br />

kanom dauꞌa tiꞌo mana wun<br />

wuruꞌu pawaꞌa tinuz. 33 Aizii Jew nao<br />

aipan idi pakazan naa tinan, sariapa<br />

ĩzaama tan pabii iki Alex an der paradaꞌo<br />

nii pidan nao kanaapu iti, marii<br />

kizi ukowaa dan ĩꞌati aonaa ipaiꞌo<br />

mani wuruꞌu Jew nao shaꞌa paa pa nuz<br />

aimaa kan kaika paꞌa. Soo Paul paꞌan<br />

wuruꞌu naꞌapain paꞌo raz. Sariapa<br />

Alex an der sawa dan pakaꞌu, uaipan<br />

pidan nao mashaa dinan naꞌiki<br />

ĩabata kizi upara dan. 34 Aizii pidannao<br />

tuka pan kan naa uruu Jew, ipai<br />

bao kopa ĩkada koꞌo kan patumaaka<br />

kaika paꞌa: “Maꞌo za kaꞌo, naꞌiki<br />

umana wunuꞌo watomin karu aban<br />

Arte mis daꞌaꞌa Ephesus idaꞌa,”<br />

kiaꞌo wuruꞌu ĩkada koina nuz atii<br />

tomu nuꞌiki.<br />

35 Upuꞌu mazan donoi zowau naa<br />

kaa wan ĩꞌidaꞌati, sariapa umashaatan<br />

wuruꞌu ĩkada koi napa nuz. Ukian<br />

ĩꞌati kaika paꞌa: “Uabata õpara dan<br />

Ephesus san nao. Ipai pidan nao aitapan<br />

soo wawiizi Ephesus taa paꞌo<br />

wuruꞌu umana wunuꞌo raz tominkaru<br />

aba Arte mis dapu naa. Naꞌiki<br />

ipai pidan nao aita pan kai naꞌa<br />

kapam wataa pan umana wunuꞌo<br />

kuba, oroo kawa nuꞌo raz utomakao,<br />

tawuruꞌu waotau zoz aokazi<br />

iki. 36 Aonaa turuu pidan kasha dan<br />

naꞌiki udakoo pan watomin karuaban<br />

Arte mis. Ukauꞌan usooka daꞌa<br />

naa wuruꞌu ukai kapain panu zuꞌu.<br />

Manaꞌa ushaꞌa paa paꞌa naꞌa aimaakan<br />

madoro naa-daun. 37 Unao<br />

kaawa-kida nii wuruꞌu pidan naouz<br />

daꞌatiꞌi, ĩmashaꞌa pata kan puꞌu<br />

dikau daꞌo aimaa kan, aonaa kanom<br />

ĩkoida pan watomin karu aban<br />

dapu iki, naꞌiki aonaa ĩdakoopan<br />

watomin karu aban dikau daꞌo<br />

idaꞌan. 38 Aizii Deme trius naꞌiki<br />

ipai umin-kau dinan nao, ĩkaakapaaꞌa<br />

zon an pidan nao, marii paꞌan<br />

ĩkaaka paan, naꞌiki ĩnaꞌa kan ĩdyaun<br />

Rome ikiꞌo nao ba nai diꞌiti, naꞌii kizi<br />

ĩkooto wapa-kida-kao, kooto wapakaru<br />

kamoon dono. 39 Aizii unao<br />

mani, kai naꞌa zii uparadaꞌa zon<br />

aimaa kan dauꞌan? Uparadaꞌa zon<br />

an, marii uabata-kidan wuruꞌu<br />

upara dan kidaz, wuru diꞌiaꞌa<br />

kabaun toma-kari waiz kawii ziinao<br />

mii tiniapa-kizi nii. 40 Aizii diꞌi<br />

wuruꞌu washaꞌa pata nuz aimaa kan<br />

kaika paꞌa, kicha naꞌ iki-kiaꞌo wuruꞌu,<br />

watoꞌora di nan mapidan kiaka manawun.<br />

Aizii Rome ikiꞌo nao ba nai<br />

aba tan anaꞌa naa paꞌi wuruꞌu<br />

wadikau dai napa nuz, sari aa paꞌo<br />

nii upishaa-kidan waunao kanom<br />

dikin iaꞌo wuruꞌu watoꞌora dina nuz<br />

kaika paꞌa. Aonaꞌo nii waaita pan<br />

naꞌa pam wakazan naa tinan.”<br />

41 Donoi zowau naa ipaian dau naꞌan<br />

papara dan kaika paꞌa, usooka daꞌakan<br />

naa mii tiniapa-karu.<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 20<br />

372<br />

Paul morowautapankan donoꞌo<br />

Macedonia naꞌiki Achaia Baara ii<br />

20 1 Pidan nao sooka dan<br />

dau naꞌan patoꞌo rain pan,<br />

Paul dapada-kidan naꞌiki ubao kopatan<br />

naa ipai mishi dai nao. Uruu<br />

ukowaa dinaꞌa zon naa ĩꞌati, naꞌiki<br />

umaꞌo za ka dan ĩnyuku nuu, maꞌo zaka<br />

kizi kapam ĩtaa pan pamishi dan.<br />

Pazaa maa kaꞌuan dau naꞌan mishidai<br />

nao, umakon naa Macedo nia<br />

iti. 2 Aizii pamakopa-kizi donoi<br />

kawanaꞌati kida, Paul maꞌo za ka dan<br />

pidan nao nyuku nuu pakowaa dapan<br />

idaꞌan kai man kidaꞌo kuwai<br />

ĩꞌati. Atii ukaa wan Achaia Baara<br />

iti. 3 Idiki nau daꞌu kauzu unaꞌiaꞌakan.<br />

Udaunaꞌan umin zii wan naa<br />

koshan uruu umakoꞌo zon naa atii<br />

Syria iti. Upuꞌu mazan pidan nao<br />

kowaa dan Paul ati, kai naꞌa Jew nao<br />

zauda pan uruu ĩaipan pazowi a nuzu.<br />

Uruu idi ukiwan powaꞌa an koshan<br />

Macedo nia an. 4 Naꞌiki kaika paudaꞌu<br />

pidan nao makon utuma.<br />

Berea iki Sopater, Pyrrhus daniz;<br />

Thessa lonica iki Aristar chus naꞌiki<br />

Secun dus; Derbe iki Gaius; Asia<br />

Baara iki Tychicus naꞌiki Trophimus;<br />

naꞌiki Timothy mako kapam.<br />

5 Ĩnaouꞌu naa kiwiita Troas iti,<br />

naꞌiaꞌo niꞌi naa ĩzauda pan waunao. f<br />

6 Mawi kiꞌi naꞌo Bread Nikauzo-kao<br />

Kamoon dau naꞌan, wamakon naa<br />

kapam kanawa idaꞌan Philippi iki.<br />

Atii bakaꞌi au daꞌu kamoo dau naꞌan<br />

waiko dan zii wairi ban nao Troas iaꞌa<br />

naa. Bau daꞌapa sondii wanaꞌiaꞌa kan<br />

Troas ii.<br />

Ubaukapan naa Paul<br />

morowautapan Troas ati<br />

7 Satur day dono, kamoo tipi tan<br />

dau naꞌan, ipai wabao kopa tinan,<br />

waaroopaꞌa zon idi bao kopa, naꞌiki<br />

wanikaꞌa zon idi bread wanyukunui<br />

tapa-kinaa nii Jesus mawa kan<br />

waꞌati. Paul aita pan idi pawaꞌakaꞌazon<br />

mishi dai nao baꞌo ran kamoo,<br />

ukaku waapa tinan ĩꞌati atii tomunzikon<br />

diꞌiti. 8 Kabaun nazoo dokoaꞌo<br />

diꞌiaꞌo wuruꞌu wabao kopa tina nuz,<br />

naꞌiki naꞌii iribaꞌo lamp kida mao dapan.<br />

9 Kai naꞌa paꞌinaꞌo zii dao nai ora<br />

Euty chus kiaꞌo uꞌuu, usaka natapan<br />

windoo paawaꞌa. Aizii Paul<br />

kakuwaa pa tinan atii Euty chus<br />

daꞌa wunu nun. Udaunaꞌan udaꞌawuꞌu<br />

kan naa, atii mashaꞌapa kiaka<br />

uwao taꞌa kan naa imiꞌi baara iti.<br />

Idikinau daꞌuꞌo utaraꞌa paawa tin pan<br />

paawa ikiꞌo wuruꞌu uwao taꞌa ka nuz.<br />

Pidan nao doko bata nuzu, mazan<br />

mawa kaꞌa kaꞌa naa uruu. 10 Mazan<br />

upuꞌu Paul kaa waꞌa kan uꞌidaꞌati,<br />

naꞌiki udokoba taꞌa kan naazu.<br />

“Manaꞌa ukashaꞌo raꞌa naꞌa, kaku daꞌakaꞌa<br />

naa uruu powaa iti,” ukian ĩꞌati.<br />

11 Uruu dau naꞌan ĩzai dan naa powaa<br />

iti kabaun nazo iti, uruꞌu naa ĩaroopan<br />

naa naꞌiki ĩnikan naa bread<br />

bao kopa. Uruu dau naꞌan powaꞌa<br />

zii Paul kakuwaa pa tinan pidan nao<br />

ati, atii wakan kanaa nin. Uruu kii<br />

uwaꞌa kau zon ĩdyaun. 12 Aizii wuruꞌu<br />

f 20:5 Verse 5 idaꞌa watuka pan Luke saa daꞌo raz diꞌo raz kaari taꞌa bao kopa tinan<br />

koshan Paul nao tuma.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


373<br />

ACTS 20<br />

wao taꞌo raz dao nai ora, ukiwan naa<br />

padapu iti pairi ban nao tuma, aonaa<br />

ushaꞌa pan. Aizii uiriban nao kai man<br />

ĩnyuku nuu ĩkiwan.<br />

Paul kowaadinan mishidainao<br />

ati Ephesus iainaouz<br />

13 Troas iki pakidiba idaꞌan Paul<br />

makon Assos iti. Mazan waunao,<br />

kanawa idaꞌan paꞌan wamakon<br />

naꞌiti. Naꞌiaꞌo niꞌi naa Paul aitan<br />

paiko dan waunao. 14 Atii naꞌapaꞌa<br />

naa mishi. Ukaa wan dau naꞌan naꞌiti,<br />

upai dinan naa watuma kanawa<br />

zoꞌiti, naꞌikiꞌi naa wamakon atii<br />

wakaa wan Mitylene iti. 15 Baꞌo ran<br />

kamoo wadobata paꞌa kan wii zai<br />

dazaba an, Chios kiaꞌo uꞌuu. Baꞌo ran<br />

kamoo idaꞌa wakaa wan Samos iti.<br />

Baꞌo ran kamoo wadoba tan koshan<br />

atii wakaa wan Miletus iti. 16 Aonaꞌa<br />

naa Paul aipan patomu nuꞌi kin pan<br />

Asia Baara an. Mazan kadi ma naꞌa<br />

naa paꞌan uai pan pakaa wan Jerusalem<br />

iti, Pentecost uaꞌii. Uruu idi<br />

aonaa umakon Ephesus iti. 17 Soo<br />

udyuuda-kidan paꞌan papara dan<br />

naꞌiti, marii kizi choo chi zowaunaa<br />

nao waꞌatin uꞌidaꞌati Miletus ati.<br />

18 Aizii ĩkaa wan dau naꞌan<br />

uꞌidaꞌati, ukian naa ĩꞌati, “Ipai unao<br />

utuka pauzo nii naꞌa pam õkau di nan,<br />

naꞌiki utukapa naꞌa pam õmashaapau<br />

zon kiwiin daꞌa naꞌa Asia Baara<br />

an kida. Õsaka dan diꞌikiꞌo õkau dinan<br />

daꞌa naꞌa, atii diꞌi, uaitapa naꞌiki<br />

utukapa ipai õkaduz. 19 Õbaia tan<br />

biiꞌi tuu kii kashaꞌo raꞌo, Jew nao<br />

dako tau tan puꞌu pashaꞌapa tan<br />

õgaru, mazan upuꞌu mashaa, naꞌiki<br />

min ziiwa õshaꞌapa tan õkau dinkizi,<br />

õnyuku nuu kashaꞌo ran biiꞌi.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

poi torun idi õgaru. 20 Naꞌiki aonaa<br />

kanom õdizapan naꞌiki õtaapakidan<br />

unao ai, ipai õkowaa dan uꞌati<br />

kai man kidaꞌo kakinao rii tawuru<br />

donoꞌo õkaku waapa tinan donoꞌo raz<br />

uꞌati, udapu ii kida, naꞌiki iribaꞌo<br />

pidan bii ii. 21 Aizii Jew nao ati naꞌiki<br />

Gentile nao ati naꞌapa paꞌidi waru<br />

õpara dan, õkaki nao wan ĩdyaun tuukii,<br />

ĩtanawa tin kiziꞌi naa paꞌoian ai<br />

Tomin karu idaꞌati, naꞌiki ĩzaa mata<br />

kiziꞌi naa wanao ba naa Jesus Christ<br />

panyuku nuu nao ba naa nii.<br />

22 “Mazan aizii õmakon niꞌi naa<br />

Jeru salem iti, õizoꞌa tin nii Kaimanaꞌo<br />

Doro naa para dan. Aonaa<br />

õai ta pan naꞌa pam nii õshaꞌa pata-kao<br />

naꞌii. 23 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai<br />

donoi, õkaku waa tin-kizi kawanaꞌati,<br />

Kai manaꞌo Doro naa kowaa dan õꞌati,<br />

kai naꞌaꞌo nii dikau daꞌo aimaa kan<br />

shaꞌa pan õꞌati, naꞌiki õtaraa-kidakao<br />

nii naꞌii. 24 Mazan aonaa<br />

ushaꞌa pan õzowii-kao. Kanom tuukiaꞌo<br />

õshaꞌapa taꞌa zon, õai pan paꞌan<br />

õipai an õkau din-kizi wuruꞌu Nao banai<br />

Jesus dyuu daniaz õshaꞌapa tan.<br />

Udyuu dan õkowaa dan Kai manaꞌo<br />

Kuwai ipai pidan nao ati, Tominkaru<br />

kai manan naꞌiki ukamuna nun<br />

dauꞌu.<br />

25 “Aizii ipaiꞌi naa õkowaa dan<br />

uꞌati Tomin karu nao ba nai-tinan<br />

dauꞌu. Aizii wuru dau naꞌa naꞌa,<br />

aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa utuka pan<br />

õgaru. 26-27 Mazan aizii õkiaꞌa zon<br />

unao ati, naꞌa painim unao oo baꞌorai<br />

nao mawa kan, pakawan paꞌoian<br />

biiꞌi zii, aonaa õgaru aipan atiꞌo<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 20​, ​21<br />

374<br />

mani wuruꞌu. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa kanom õdizapan unao ai.<br />

28 Ukauꞌan uzau din paꞌa naa paꞌi<br />

kai man kiziꞌi naa utaa pan udoronaa,<br />

naꞌiki kai man paꞌi kapam<br />

ukazan naa tapa mishi dai nao wuruꞌu<br />

Kai manaꞌo Doro naa taa niaz uawunuu<br />

ta pan nii. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

Tomin karu zaa mata nii wuruꞌu<br />

ĩnaouz paꞌidi wau nii pauDani izain<br />

idaꞌan naꞌiki umawa kan idaꞌan.<br />

29 Õai tapa diꞌi õwaꞌa kan dau naꞌan<br />

unao, kai niꞌi kiꞌo nii pidan nao kaawan<br />

ubii ati, ĩmarii dan nii naꞌiki<br />

ĩpoza waa biꞌii-kidan nii unao atii<br />

ĩtanawa tin-kidan nii unao umishidan<br />

ai Jesus. Ĩkaa wan nii maꞌo zaka,<br />

naꞌa paꞌo nii toꞌora baꞌo baudo koru<br />

pozawaa biꞌii-kidan kawan kaznizonao<br />

atii uzowian ĩdyaun. 30 Naꞌiki<br />

kai naꞌaꞌo nii kapam pidan nao unao<br />

bii ikiꞌo, ĩmarii dan nii naꞌiki ĩbuutan<br />

nii pabiꞌi kida mishi dai nao<br />

paꞌidaꞌati. 31 Ukauꞌan uzau din paꞌa<br />

naa paꞌi, unyuku nui tapa naꞌa pam<br />

õtomi napa-kidan unao, õbaia tan<br />

biiꞌi kashaꞌo raꞌo naꞌiki toꞌora-karu<br />

biiꞌi. Mazan upuꞌu õkaki nao tan<br />

ipai unao, wakana dan puꞌu naꞌiki<br />

aiwakaꞌan kida atii idiki nau daꞌu<br />

wunu.<br />

32 “Aizii õwaꞌa kan niꞌi naa<br />

unao Tomin karu kaꞌu idaꞌa. Uruꞌo<br />

nii kazan naa tapa unao. Naꞌiki<br />

õwaꞌa kan Kai manaꞌo Kuwai<br />

utuma, Tomin karu kamuna nun<br />

dauaꞌo, uruu kidaꞌo nii maꞌo zaka<br />

dapa unyuku nuu. Naꞌiki uruu<br />

kida kuwai idaꞌanaꞌo nii uiko dan<br />

kai manaꞌo mana wun aimaa kan,<br />

wuruꞌu Tomin karu aipaniaz pataan<br />

dii naꞌi tiꞌi ipai pidan nao ati, ubuuta<br />

nii naouz paꞌati.<br />

33 “Ipai unao, utukapa naꞌiki<br />

uaitapa õkaduz, aonaa naꞌa painim<br />

õnaꞌa zoota pan wuruꞌu konau nam<br />

kidaꞌo raz pidan nao kamichan,<br />

oo wuruꞌu ĩtaapa nii kidaz gold<br />

oo silver. 34 Aonaa õnaꞌa zootapan<br />

ushaꞌa pauz, mazan utukapa<br />

naꞌa pam õkau di nan dadara õkaꞌu<br />

idaꞌan, õikoda-kinaa nii aimaakan<br />

õmashaapa-kinaa nii, naꞌiki<br />

õmin-kau dinan nao atiꞌo nii kapam.<br />

35 Õmashaa pan idaꞌan kaika paꞌa,<br />

naꞌiki õkau di nan idaꞌan dadara,<br />

õtomi napa-kidan unao. Naꞌapa kizi<br />

ukau dinan, naꞌiki ukamin kaꞌuta kizi<br />

kapam pidan nao, wuruꞌu aonaꞌo raz<br />

mana wun ĩkaꞌii tan pakau di nan.<br />

Kari kao nan kizi kapam unyukunui<br />

ta pan tawuruꞌu Nao ba nai Jesus<br />

kiauzo nuz: ‘konau kiaꞌo nii pidan<br />

min zii waꞌo raz utaan aimaa kan baꞌoran<br />

pidan ati, aimaa kan taa-kao ai<br />

paꞌati.’ ”<br />

36 Paipaian dau naꞌan pakadakoin<br />

pan, Paul kodo ruꞌu kan naa<br />

pakaki nao tanii nao tuma. Naꞌiki<br />

ĩtoriin pan naa Tomin karu ati.<br />

37 Uruu dau naꞌan Paul kowaa dinan<br />

naa, ipai ĩdokoba tan uruu, ĩzaadan<br />

naa mazan uꞌati. 38 Ĩnyuku nuu<br />

kashaꞌo ran tuu kii ushaꞌapa num<br />

kauꞌan “Aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa<br />

utuka pan õgaru,” ukian idi ĩꞌati.<br />

Udaunaꞌan ĩwaꞌan pan kan naa uruu,<br />

atii kanawa diꞌii.<br />

Paul makon naa Jerusalem iti<br />

21 1 Wa z a a m a a k a ꞌ u a n<br />

dau naꞌan mishi dai nao<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


375<br />

ACTS 21<br />

zowau naa nao, wamakoꞌo kan naa<br />

udaruꞌo kanawa idaꞌan. Naꞌikiꞌo<br />

wamakon sariapa Cos iti. Baꞌoran<br />

kamoo wadoba tan naa koshan,<br />

Rhodes ii wakaa waꞌa kan, naꞌikiꞌi<br />

naa wamakon atii wakaa wan<br />

Patara iti. 2 Naꞌiaꞌa naa wazaamatan<br />

baꞌo ran kanawa tuꞌuz makoꞌo<br />

Phoe nicia iti, Syria iaꞌo raz. Wapaidinan<br />

dau naꞌan, wamakon naa<br />

koshan. 3 Mao napa wadoba tan<br />

paran baoko aꞌo kato naru Cyprus<br />

danoma an, waꞌasha baron antanapu<br />

wataa pa nuzu. Wamakon<br />

atii wakaa wan Tyre iti, Syria<br />

iaꞌo raz. Naꞌii wamaara tinaꞌa kan<br />

zii kanawa diꞌiki. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan naꞌiaꞌo nii zii kanawa<br />

wazoo kida maaraa-kao. 4 Uruu<br />

wii zai diꞌii, waikoda mishi dai nao<br />

Jesus. Uruu idi bau daꞌapa sondii<br />

wanaꞌiaꞌa kan ĩtuma, kanawa sannao<br />

tomu nuꞌi kin pan kawanaꞌati.<br />

Uruu dono Kai manaꞌo Doro naa<br />

kowaada-kidan mishi dai nao ati,<br />

naꞌa pam nii Paul shaꞌa pata-kao<br />

Jeru salem ii. Uruu idi tuu kii<br />

ĩmashaa ta nuzu, aonaa kizi umakon<br />

naꞌiti. 5 Mazan naꞌapai niꞌo niꞌi naa<br />

wadoba tan kamoon aita-kao. Uruu<br />

idi wamakon naa koshan kanawa<br />

diꞌiti. Ipai mishi dai nao, pau dai aro<br />

naꞌiki pau dai nao tuma kida ĩdaꞌanan<br />

waunao atii paran danoma<br />

iti. Naꞌiaꞌa naa paran danoma ii<br />

wakodoruꞌu kan bao kopa naꞌiki<br />

watoriin pan naa Tomin karu ati.<br />

6 Ĩzaa maa kaꞌuan dau naꞌan waunao,<br />

wapai dinan naa kanawa zoꞌiti. Aizii<br />

mishi dai nao, ĩkiwan naa kapam<br />

padapu iti kida.<br />

7 Naꞌikiꞌi naa koshan wadobatan,<br />

atii Ptole mais ii kanawa<br />

mashaa dinan. Uruu idi naꞌii<br />

wamoro wau ta paꞌa kan mishi dai nao<br />

kida diꞌii. 8 Baꞌo ran kamoo wadobatan,<br />

atii wakaa wan Caesarea iti,<br />

wasoo ka dinan Philip dapu ii. Uruu<br />

Philip kowaa da pau zoz Kai manaꞌo<br />

Kuwai Jesus dauꞌu pidan nao ati.<br />

Naꞌiki uruu tawuruꞌu zaa matakari<br />

waiz Jeru salem ii, 7 shaꞌatii<br />

ĩzaa mata-kao buu taꞌo nii wanyukunui<br />

patumaaka kida. g 9 Kai naꞌa 4<br />

Philip dai nao zun nao, aonaꞌo zii<br />

ĩkau daia run kida. Ĩnao prophetiaba<br />

nao. h 10 Aizii dobata zaa kamoo<br />

wanaꞌaꞌa kan dau naꞌan, uruꞌu naa<br />

prophet, Aga bus kiaꞌo uꞌuu, kaawan<br />

Judea Baara iki. 11 Ukaa wan<br />

waꞌidaꞌati, sariapa usoꞌo tan Paul<br />

zadawu ukonon iki, naꞌiki uwatu dan<br />

patabaꞌu, naꞌiki paanoba uzadawu<br />

idi. Ukian, “Kai manaꞌo Doro naa<br />

kian, kaika paꞌo nii Jew nao watu dan<br />

wuruꞌu kazada wuꞌo raz Jeru salem ii,<br />

naꞌiki ĩtaan niizu Gentile nao ati.”<br />

12 Aizii waaba tan idi kaikapaꞌa<br />

parada-karuꞌu, tuu kii waunao<br />

naꞌiki baꞌo rai nao kida tiwaan<br />

pamashaa tan Paul, aonaa padamata<br />

wataa pa dan umakon Jeru salem iti.<br />

13 Mazan ukian, “Kan dii nii uzaa dan<br />

õdauꞌati kaika paꞌa, ukashaꞌora daꞌazon<br />

õnyuku nuu? Õwatuda-kao an oo<br />

õzowii-kao an naꞌii, Nao ba nai Jesus<br />

dikin ii, aonaa ushaꞌa pan, mazan<br />

upuꞌaꞌo nii õmakon,” ukian. 14 Atii<br />

Acts<br />

g 21:8 Acts 6:1-6 h 21:9 prophet­iaba­nao: kowaada paꞌo Tomin karu para dan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 21<br />

376<br />

aonaa wakaꞌii tan wamashaata nuz.<br />

Uruu idi wakian uꞌati, “Marii mooko<br />

pushaꞌa pata-kao Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati.”<br />

15 Uruu dau naꞌan wamin ziiwan<br />

naa, naꞌiki wamakon naa<br />

Jeru salem iti wakidiba idaꞌan.<br />

16 Pabiꞌi kida mishi dai nao Caesarea<br />

iki mako kapam watuma. Uruu<br />

idi baoko paꞌa naa wamakon, atii<br />

wakaa wan Jeru salem iti. Ĩnaouꞌu<br />

naa naꞌaka waunao Mnason dapu<br />

iti, wasooka paꞌa zoo-kizi iti. Uruu<br />

kotuaꞌo uwaꞌa tin Cyprus iki, naꞌiki<br />

kotuaꞌo raꞌa naa paꞌan uzaama tan<br />

Jesus panao ba naa nii. 17 Wakaa wan<br />

dono Jeru salem iti tuu kii mishi dainao<br />

konau kii-kidan waunao.<br />

Paul morowautapan James diꞌiti<br />

18 Baꞌo ran kamoo Paul makon<br />

bao kopa watuma, utuka paꞌa nan<br />

James. Wakaa wan naꞌiti, waikoda<br />

ipai choo chi zowau naa nao naꞌii.<br />

19 Uruu idi tuu kii Paul konaukii-kidan<br />

ĩdyaun. Udaunaꞌan<br />

ukowaa dan naa ĩꞌati ipai aimaakan<br />

Tomin karu shaꞌapata nii kida<br />

Gentile nao ati, pakau di nan dono<br />

ĩbii ii aka.<br />

20 Ipai wuruꞌu aba tai naouz Paul<br />

kuwaa, tuu kii ĩkonau kian. “Kaimanaꞌo<br />

mana wun mishi pugaru,”<br />

ĩkian Tomin karu ati. Udaunaꞌan<br />

ĩkian Paul ati. “Waꞌina wuzu Paul,<br />

mishi putukapa naꞌa pam iriba, iriba<br />

Jew nao ipai ama zada kawanaꞌati<br />

mishi dan naa nao ba nai Jesus.<br />

Mazan ĩnao, tuu kii ĩmarain pan<br />

naꞌiki ĩizoꞌa tin tawuruꞌu Moses<br />

kaki naori kidaz. 21 Aizii kai naꞌa<br />

ĩaba tan dikauda kidaꞌo parada-karu<br />

pudauꞌu. Ĩaba tan putomi napakidan<br />

naꞌiki pukaki nao tan Jew nao<br />

wuruꞌu mashaa pai naouz Gentilenao<br />

wiizi ii aka kida, aonaꞌa naa<br />

kai kin puaipan ĩshaꞌapa tinan<br />

Moses kaki naori kida kawanaꞌati.<br />

Naꞌiki aonaꞌa naa kai kin puaipan<br />

ĩchoota-kidan i pau dani daonai oranao,<br />

Moses kaki naori kawanaꞌati,<br />

naꞌiki aonaꞌa naa kai kin puaipan<br />

wuru shaꞌa pata-kaoaꞌa waunao Jewnao<br />

kaduz kidaz. 22 Masakau daꞌu<br />

dau naꞌan, ĩaba tan niꞌi naa wuruꞌu<br />

pukaa wa nuz. Aizii mani, naꞌa pam<br />

nii washaꞌapa tinan? 23 Wadiꞌi tin pan<br />

kaika paꞌa, waaipan pushaꞌ apa tinan<br />

wapara dan kawanaꞌati. Kai naꞌa<br />

4 daonai ora nao kowaa dauzo<br />

pamishiaꞌa zon papara dan Tominkaru<br />

ati. j Kai naꞌaꞌa naa ĩdyaun<br />

kai daꞌaꞌa, ĩipaiaꞌa naa pashaꞌapa tan<br />

wuruꞌu ĩkowaa dauzo niaz pashaꞌapataꞌa<br />

zon. 24 Ukauꞌan turuu pumakon<br />

bao kopa ĩtuma, puchikai naꞌan kizi<br />

ĩtuma Tomin karu ati, Jew nao kakinaori<br />

kawanaꞌati. Naꞌiki puko waada<br />

kiziꞌi naa pugaruꞌo nii kawi nipinaata<br />

uzai nao ĩtaan nii faadaa nao<br />

ati. Ĩipaian dau naꞌan pachikai nan,<br />

ĩsoko zoo-kao niꞌi naa ĩtukapa-kidakinaa<br />

niꞌi naa pamishi an papara dan<br />

Tomin karu ati. Uruu idaꞌanaꞌo nii<br />

Jew nao tuka pan aonaa mishiꞌo mani<br />

wuruꞌu puma shaata nuz pidan nao<br />

i 21:21 choota-kidan: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. j 21:23 Numbers 6:1-20<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


377<br />

ACTS 21<br />

shaꞌapa tan aimaa kan wakaki naorinaa<br />

ai. Ushaꞌapa num kauꞌan, pugaru<br />

naꞌapa kapam pushaꞌapa tan wuruꞌu<br />

wakaki naori naa aiapa nii kidaz<br />

ushaꞌa pata-kao.<br />

25 “Mazan Gentile nao ati, wuruꞌu<br />

mishi dai naouz naa, waunao choo chi<br />

zowau naa nao saa da niꞌi naa paꞌan<br />

wakaari tan ĩꞌati, naꞌiki wataa ĩꞌati<br />

idiki nau daꞌu kari kao nan kakinaorii<br />

waai paniaz ĩizoꞌa tin. Kaika paꞌa<br />

wuruꞌu wakia nuz wakaari tan idaꞌa:<br />

‘Aonaa unikaꞌa naꞌa wanyukunui<br />

taa-kari waiz baꞌo ran kaduz<br />

tomin karu nao ati. Naꞌiki aonaa<br />

unikaꞌa naꞌa izai, naꞌiki aimaa kan<br />

dunaa wuruꞌu dyuku ruuta-kari waiz<br />

uzowii-kao. Naꞌiki aonaa ukashaapaꞌa<br />

naꞌa dao nai ora naꞌiki zun<br />

kiaa paa kan pamamazida kan puꞌu,’ ”<br />

kiaꞌo wuruꞌu ĩkia nuz Paul ati.<br />

26 Baꞌo ran kamoo naꞌapaꞌa naa<br />

Paul shaꞌapa tinan padyuuda-kao<br />

kawanaꞌati. Unaꞌa kan naa wuruꞌu<br />

daonai ora naouz, naꞌiki naꞌiaꞌa naa<br />

ĩchikai nan utuma Moses kaki naori<br />

dyuu dau zon kawanaꞌati. Uruu daunaꞌan<br />

Paul makon Tomin karu Dapu<br />

iti, ukowaa dan kan naa faadaa nao<br />

ati 7 kamoo idaꞌa ĩipaian niꞌi naa<br />

pachikai nan Tomin karu ati. Uruu<br />

donoꞌo niꞌi naa uzai nao kawaodakao<br />

ĩkawanaꞌati kida.<br />

Paul zaamata-kao​<br />

​Tominkaru Dapu ii<br />

27 Mazan 7 kamoo ĩshaꞌa paapan<br />

wuruꞌu pashaꞌa paapa nii kidaz,<br />

naꞌiki ĩipaian puꞌaꞌa naa kapam.<br />

Upuꞌu Jew nao waꞌatii nao Asia iki,<br />

tuka pan Paul Tomin karu Dapu ii.<br />

Sariapa ĩkimu dan naꞌiki ĩtoꞌoradan<br />

pidan nao kasabaꞌu kin pai nao<br />

naꞌii. Unaꞌa pan puꞌu ĩzaama taꞌakan<br />

naa Paul, 28 naꞌiki ĩkada koi nan<br />

naa kaika paꞌa: “Unao Israelite nao,<br />

ukamin kaꞌuta wazaama tan diꞌo raz<br />

pida naꞌa. Uruu tawuruꞌu chiꞌikapaꞌo<br />

raz ipai ama zada kawanaꞌati,<br />

dakoo paꞌi taꞌo raz Israelite nao,<br />

naꞌiki dakoo paꞌo wakaki naori naa<br />

Moses taauzo nii kidaz waꞌati, naꞌiki<br />

udakoo pan kapam wuruꞌu diꞌoraz<br />

Tomin karu Dapuꞌu. Aizii diꞌi,<br />

ukaniri baa-kidan Tomin karu Dapu,<br />

unaꞌa kan idi Gentile nao unazo<br />

ati.” 29 (Ĩtoꞌo ran naꞌapa ushaꞌapanum<br />

kauꞌan ĩtukapa nii Trophi mus,<br />

Ephesus san, Paul tuma donoi ii.<br />

Ĩꞌitii man mani kai naꞌa Paul morotakidan<br />

uruu patuma Tomin karu<br />

Dapu iti.)<br />

30 Uruu dono tuu kii, tuu kii<br />

pidan nao toꞌora di nan uruu wii zai<br />

diꞌii. Ĩdiman naa diꞌiki kidaꞌa kasabaꞌu,<br />

kasa baꞌuan Tomin karu Dapu<br />

iti. Ĩmoro tan sariapa ĩzaama tan<br />

Paul, naꞌiki ĩkozoo taꞌa kan naazu<br />

Tomin karu Dapu iki. Udaunaꞌan<br />

ĩtara taꞌa kan naa panii nom. 31 Aizii<br />

wuruꞌu pidan naouz, ĩaipan naa<br />

pazowi aꞌa kan uruu. Upuꞌu mazan<br />

parada-karu kaa wan Rome ikiꞌo<br />

soldyaa nao zowau naa idaꞌati.<br />

Kaika paꞌa wuruꞌu parada-karu<br />

dyuuda-kaoaz: “Ipai, ipai pidannao<br />

toꞌora di nan kai Jeru salem ii,<br />

tuu kiaꞌo kai wuruꞌu ĩtoꞌora dina nuz.”<br />

32 Soldyaa nao zowau naa aba tan kan<br />

idi naꞌa paꞌo kuwai, sariapa unaꞌa kan<br />

soldyaa nao, panao ba naa nao tuma<br />

kida. Kadima naꞌo idaꞌan ĩmakoꞌo-<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 21​, ​22<br />

378<br />

kan naa pidan nao toꞌora dinai nao<br />

diꞌiti. Aizii pidan nao tuka pan kan<br />

soldyaa nao zowau naa, pasoldyaannao<br />

tuma, sariapa ĩsoo ka daꞌa kan<br />

pazowi au ta pan Paul.<br />

33 Soldyaa nao zowau naa kaawan<br />

naꞌiti, sariapa uzaama tan<br />

Paul ĩꞌai. Udaunaꞌan udyuu dan naa<br />

uwatuda-kao dyaꞌu tam tin paꞌo chain<br />

idi. Naꞌiki upishaan naa pidan nao<br />

kaika paꞌa: “Kanom kaduz wuruꞌu<br />

diꞌo raz pida naꞌa? Kanom mooko<br />

ushaꞌa pata?” 34 Mazan panaꞌa sodi<br />

kida pidan nao kada koi nan. Baꞌorai<br />

nao kian, “uruu kaika paꞌo raꞌa,”<br />

baꞌo rai nao kian, “kaika paꞌo uruꞌu.”<br />

Atii aonaa soldyaa nao zowau naa<br />

aita pan kanom dikin iaꞌo wuruꞌu<br />

ĩtoꞌora dina nuz uꞌati. Uruu idi udyuudan<br />

naa Paul naꞌaka-kao soldyaa nao<br />

mashaapa-kizi nazo iti. 35 Mazan<br />

ĩmoro tan uaꞌii kabaun nazo iti,<br />

pozai idaꞌa zii, uruꞌu naa soldyaa nao<br />

sawa taꞌa kan naa Paul, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan tuukiaꞌa naa mana wun<br />

pidan nao toꞌora di nan. 36 Ĩwaꞌatin<br />

bao kopa udawuꞌ ati kasa baꞌu,<br />

kasa baꞌuan, pakada koi nan tuma.<br />

“Uzowii uruu, uzowii uruu,” kiaꞌo<br />

wuruꞌu ĩkada koina nuz.<br />

Paul kakuwaapan naa padauꞌu<br />

37 Soldyaa nao kaawa-kidaꞌanan<br />

puꞌaꞌa naa uruu padapu nazo<br />

iti. Sariapa Paul kian soldyaa nao<br />

zowau naa ati Greek idaꞌan, “Turuu<br />

õpara dan puꞌati?”<br />

“Kaa! Puaitapa nii shaꞌa Greek?”<br />

ukian Paul ati. 38 “Õꞌitii man shaa<br />

pugaru Egypt san, tawuruꞌu tomaꞌoraz<br />

mizaa taaka-karu dii kiꞌi zaꞌa<br />

Rome ikiinao tuma, naꞌiki taazata-kidaꞌo<br />

raz 4000 zowii-miki nao<br />

pidan nao mapidan takaꞌo ama zada<br />

diꞌiti.”<br />

39 “Aonaa. Õgaru Jew, Tarsus<br />

iaꞌo õshaka tan, umana wunuꞌo raz<br />

mana wun wii zai Cilicia Baara ii.<br />

Pukashaapa sho man õpara dan<br />

pidan nao ati,” Paul kian.<br />

40 “Kai man, turuu pupara dan,”<br />

ukian. Pozai paawa iaꞌa naa Paul<br />

kadishi tan naꞌiki usawa dan pakaꞌu,<br />

pidan nao mashaada-kizi. Sariapa<br />

mishi pidan nao mashaa daꞌa kan.<br />

Udaunaꞌan upara dan naa Jew nao<br />

ati ĩpara dan Hebrew idaꞌan.<br />

22 1 Kaika paꞌa wuruꞌu<br />

ukia nuz ĩꞌati: “Õiribannao<br />

Jew nao, uabata õpara dan,<br />

õkowaa daꞌa zon uꞌati, aonaa<br />

mishiꞌo mani wuruꞌu aimaakan<br />

uaba taniaz õdauꞌu,” ukian<br />

ĩꞌati. 2 Ĩaba tan idi Paul para dan<br />

Hebrew idaꞌan, powaꞌa zii ĩmashaadaꞌa<br />

kan. Uruꞌu naa ukian ĩꞌati:<br />

3 “Õgaru Jew, õshaka tan Tarsus<br />

ii, Cilicia Baara iaꞌo raz. Mazan<br />

õdyau pain daꞌaꞌa, Jeru salemiꞌi.<br />

Gamaliel tomi napa-kidau zonii<br />

õgaru, naꞌiki kai manai man<br />

ukaki nao tan õgaru, õizoꞌati kizi<br />

ipai Tomin karu kaki naori wuruꞌu<br />

wadokozu-daun nao atiꞌo raz utaakao<br />

kida. Uruu idi tuu kii õizoꞌa tin<br />

wuruꞌu kakinao rii kidaz, naꞌiki<br />

tuu kii õtaai nan Tomin karu ati<br />

kapam, naꞌapa unao kawan.<br />

4 Õgaru, õzowiapa-kidau zo nii<br />

naꞌiki õan ta miki tauzo nii pidan nao,<br />

wuruꞌu daꞌan pai naouz Jesus Kaduz.<br />

Naꞌiki õwatuda-kidau zo nii naꞌiki<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


379<br />

ACTS 22<br />

õkaboota-kidauzo nii taraa-kizai<br />

iti zun nao naꞌiki daonai ora nao.<br />

5 Umana wunuꞌo Faadaa naꞌiki ipai<br />

kooto wapa-kidauzo nao pidannao<br />

aitapa kai man-daun wuruꞌu<br />

õshaꞌapa tauzo nuz aimaa kan kida<br />

naꞌapa. Ĩnao turuu ĩkowaa dan unao<br />

ati mishiꞌo kai wuruꞌu õpara danuz.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan õgaru<br />

idaꞌanaꞌo ĩdyuu dau zon pasaadanii<br />

kaa rita kida Damas cus iainao<br />

Jew nao atiꞌo. Ĩkowaa dan pakaaritan<br />

idaꞌa õwaꞌa tin, õzaa ma taꞌa nan<br />

pidan nao mishi dai naouz Jesus.<br />

Udaunaꞌan õnaꞌaka kizi ĩdyaun<br />

watu dinapa Jeru salem ati, marii<br />

kizi kazowau ta pai nao Jew nao<br />

antamiki tan ĩdyaun.<br />

Paul kowaadan naꞌapam<br />

pazaamatan Jesus panaobanaa nii<br />

(Acts 9:1-19; 26:12-18)<br />

6 “Uruu dono õmako paa nan<br />

puꞌu Damas cus iti, saki tapa<br />

kamoo õmao napa tan naa naꞌiti,<br />

mazan mashaꞌapa kiaka doko ikiꞌo<br />

kanadaꞌo mana wun kanada paꞌakan<br />

õgaru. 7 Sariapa õwao taꞌa kan<br />

imiꞌi baara iti. Naꞌiki õabata<br />

parada-karu kian õꞌati, ‘Saul!<br />

Saul! Kan dii nii puan ta mikitan<br />

õgaru?’<br />

8 “ ‘Nao ba nai, kanom pugaru?’<br />

õkian.<br />

“ ‘Õgaru Jesus, Nazareth<br />

ikiꞌo raz, õgaru wuruꞌu puan tamiki<br />

taniaz,’ ukian õꞌati. 9 Pidan nao,<br />

wuruꞌu õtumai naouz, ĩtukapa<br />

kapam wuruꞌu kana daꞌo raz. Mazan<br />

aonaa paꞌan ĩaba tan wuruꞌu paradakaruz<br />

õꞌati.<br />

10 “Uruu idi õpishaa nuzu kaikapaꞌa:<br />

‘Õnao ba naa, kanom puaipan<br />

õshaꞌa pata?’<br />

“Nao ba nai kian, ‘Pukadishita,<br />

naꞌiki pumako Damas cus<br />

iti. Naꞌiaꞌo nii ipai ukowaada-kao<br />

puꞌati, naꞌa pam nii Tomin karu<br />

aipan pushaꞌ apa tinan.’ 11 Ama zada<br />

kana dan idi mana wun, sariapa<br />

uꞌisha daꞌa kan õawun. Naꞌiki aonaꞌa<br />

naa kanom õtuka pan. Uruu idi<br />

õminau daꞌu nao kaꞌu tan naa õgaru<br />

Damas cus iti.<br />

12 “Aizii naꞌii kai naꞌa pidan<br />

Ananias kiaꞌo uꞌuu. Uruu mishidaꞌo<br />

Tomin karu, naꞌiki izoꞌa tiꞌo ipai<br />

kakinao rii wuruꞌu taa-kari wai kidaz<br />

waꞌati. Naꞌiki ipai naꞌiai nao Jew nao<br />

nau da pan uruu. 13 Uruu kaa wan<br />

õꞌidaꞌati. Ukian õꞌati, ‘Õꞌina wuzu<br />

Saul, marii putuka pan koshan!’<br />

Sariapa mishi õawun saabai naꞌa kan<br />

naꞌiki kai man õtuka paꞌa kan uruu.<br />

14 “Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />

‘Tomin karu, wuruꞌu wadokozudaun<br />

nao mishi daniaz, uzaama tan<br />

pugaru, utukapa-kidaꞌa zon idi<br />

puꞌati kanom uaiapa nii pushaꞌapatan<br />

paꞌati. Naꞌiki uai pan idi kapam<br />

putuka pan wuruꞌu kai manaꞌo raz<br />

mana wun papoi toru. Naꞌiki uaipan<br />

puaba tan upara dan udako iki<br />

mana wun. 15 Ukauꞌan pugaruꞌo niꞌi<br />

naa kaku waapa tin udauꞌu, naꞌiki<br />

naꞌa kaꞌo nii upara dan. Puko waa dan<br />

nii ipai pidan nao ati, ipai wuruꞌu<br />

putuka paniaz naꞌiki puabata nii<br />

kidaz aimaa kan. 16 Aizii kanom<br />

zii puzau da pan? Kadiman naa,<br />

puchikaa wunuin kiziꞌi naa, naꞌiki<br />

pupara daꞌa naa Nao ba nai ati kai,<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 22<br />

380<br />

marii kizi uchikaan ipai puꞌoian<br />

puꞌai,’ ukian õꞌati.”<br />

Paul zaamata-kao<br />

kakuwaapatinaꞌo nii Gentilenao ati<br />

17-18 Uruu dau naꞌan õwaꞌa tin naa<br />

Jeru salem ati. Naꞌiaꞌa naa õmoro tan<br />

Tomin karu Dapu iti õtoriin paꞌa nan<br />

uꞌati. Õtorii napa tinan puꞌu õtuka pan<br />

Nao ba nai. Ukian õꞌati, “Pumin ziiwa<br />

kadiman, pumako kizi Jeru salem<br />

iki, kai, kai. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaꞌo nii daꞌai nao pidan nao<br />

mishidaꞌa zon pukuwaa õdauꞌu.”<br />

19 Mazan õkian, “Nao ba nai,<br />

ipai ĩnao, ĩaitapa nii õgaru kaimanai<br />

man. Ĩaitapa nii wuruꞌu<br />

õmakou zo nuz syna gogue kawanaꞌati<br />

kida, õzaa ma taꞌa nan ipai pidannao<br />

mishi dai nao kidaz pugaru.<br />

Udaunaꞌan õtaraa-kidan naꞌiki<br />

õbaꞌi zii-kidan daꞌi ĩdyaun. 20 Aizii<br />

tawuruꞌu Stephen, kaku waapa tinauzoz<br />

pudauꞌu, uruu zowii-kao dono,<br />

naꞌiaꞌo kapam õgaru. Patumaa kaꞌo<br />

õnyuku nuu zowii-miki nao tuma.<br />

Õgaru taapa nii ĩchaaki tan kida<br />

ĩzowian dono Stephen paboori<br />

kuba kida idi.”<br />

21 Mazan Nao ba nai kian,<br />

“Pumako diꞌikiꞌi, õdyuu dan nii<br />

pugaru munapo Gentile nao diꞌiti.”<br />

22 Mashaa pidan nao abata pan<br />

Paul kadako tinan. Mazan aizii<br />

ĩabatan kan ukowaa dan wuruꞌu<br />

padyuuda-kaoaz Gentile nao diꞌiti,<br />

sariapa ĩkada koi naꞌa kan diiwaꞌo<br />

idaꞌan. “Unaꞌaka uruu diꞌikiꞌi! Marii<br />

uzowii-kao! Aonaa turuu utaapakao<br />

kakupa,” ĩkiai nan. 23 Ĩtoꞌo ran<br />

naꞌiki ĩkada koi nan tuu kii. Uruu<br />

idi ĩkaboo wan pashoo ton kida<br />

doko iti, baꞌo rai nao kida kaboowan<br />

imiꞌi doko iti kapam. 24 Sariapa<br />

soldyaa nao zowau naa dyuu dan Paul<br />

naꞌaka-kao soldyaa nao mashaapakizi<br />

nazo iti. Naꞌiki udyuu dan<br />

naa pasoldyaan nao baꞌi zii nuzu,<br />

marii kizi ukowaa dan ĩꞌati, kanom<br />

dikin iaꞌo mana wun wuruꞌu Jewnao<br />

toꞌora dina nuz uꞌati kaika paꞌa.<br />

25 Uruu idi ĩdodo wan naa Paul naꞌiki<br />

ĩbaꞌi ziaꞌa zon naazu. Mazan upuꞌu<br />

Paul kian soldyaa nao zowau naa ati,<br />

wuruꞌu maona paꞌo raz ukadi shitapan<br />

udaza baꞌa, “Puaitapa nii Rome<br />

diꞌitiꞌo õꞌuu saadin pan? Naꞌapa<br />

dii Rome ikiꞌo kakinao rii kiauzon,<br />

ukashaapa mani õbaꞌi zii-kao<br />

madiwau tapaka, õmakoo to wapakida-kanao<br />

puꞌu?”<br />

26 Aizii soldyaa nao zowau naa<br />

aba tan idi wuruꞌu Paul naꞌapanuz,<br />

sariapa umakon pazowau naa<br />

diꞌiti, naꞌiki ukian uꞌati, “Naꞌa pam<br />

nii pushaꞌ apa tinan aizii? Tawuruꞌu<br />

pidan pudyuu daniaz baꞌi zii-kao,<br />

Rome diꞌitiꞌo uꞌuu saadin pan.”<br />

27 Uruu idi soldyaa nao zowau naa<br />

waꞌatin Paul idaꞌati, naꞌiki ukian<br />

uꞌati, “Puko waada õꞌati, mishiꞌo<br />

Rome diꞌitiꞌo puꞌuu saadin pan?”<br />

“Oo,” ukian uꞌati.<br />

28 Soldyaa nao zowau naa kian Paul<br />

ati, “Õgaru õsaada-kidan õꞌuu Rome<br />

diꞌiti, õkawi nipi naa tan idi dobata<br />

puraata wii zai zowau naa nao ati.”<br />

“Mazan õgaru, õꞌuu saa dinan<br />

Rome diꞌiti õshaka tan diꞌikiꞌo,” Paul<br />

kian uꞌati.<br />

29 Sariapa soldyaa nao, wuruꞌu<br />

baꞌizi aꞌa zoi naouz Paul, munapo-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


381<br />

ACTS 22​, ​23<br />

dinaꞌa kan uꞌai. Naꞌiki soldyaa nao<br />

zowau naa, tuu kii utariaꞌa kan, uabatan<br />

idi kanom kaduz wuruꞌu Paul,<br />

naꞌiki uwatuda-kidan idi kapamazu<br />

chain idi.<br />

Paul kootowapa-kida-kao<br />

30 Tuu kii soldyaa nao zowau naa<br />

aipan paaita pan kanom dauꞌa naꞌo<br />

wuruꞌu Jew nao toꞌo rai napa nuz Paul<br />

ati. Baꞌo ran kamoo udyuu dan naa<br />

Paul, buzuuta-kao. Naꞌiki udyuu dan<br />

naa kapam faadaa nao zowau naa nao<br />

naꞌiki ipai kooto wapa-kidauzo nao<br />

pidan nao bao kopa tinan. Udaunaꞌan<br />

unaꞌa kan naa Paul ĩꞌidiꞌiti, naꞌiki<br />

udyuu dan naa ukadishi tan ĩkanaapu<br />

iti.<br />

23 1 Uruu idi Paul awunuup<br />

aꞌa k a n s a k i t ap a<br />

kooto wapa-kidauzo nao pidan nao<br />

diꞌiti. Naꞌiki ukian ĩꞌati, “Õꞌinawuzu<br />

nao, kari kao nan õmashaa pan<br />

kai man Tomin karu ati, naꞌiki<br />

õai tapa aonaa kanom oiaꞌo nii<br />

aimaa kan õshaꞌapa tan, baꞌa zootin-kidaꞌo<br />

nii õgaru. Õmashaapa<br />

kai man atii kai.” 2 Sariapa Umanawunuꞌo<br />

Faadaa, Ananias kiaꞌo uꞌuu,<br />

dyuu dan Paul dazaba iainao pidannao<br />

taꞌi kan uruu padako idaꞌati.<br />

3 Sariapa Paul kian uꞌati, “Pugaru<br />

kaniri baꞌo kabaun daa razi kawanuꞌo,<br />

zichida-kari waiz barakaꞌo idi.<br />

Mishiꞌo rai man pudakoꞌo nii paꞌan<br />

Tomin karu taꞌika. Pusaka na tapan<br />

diꞌi, puti waa-kida pan õgaru,<br />

kakinao rii aipan kawanaꞌati. Mazan<br />

upuꞌu zii pudikin ta pan wuruꞌu kakinao<br />

riiz pudyuu dan idaꞌan wunao<br />

taꞌi kan õdakoꞌo.”<br />

4 Pidan nao mao napai nao Paul<br />

daza baꞌa kian uꞌati, “Kan dii nii<br />

pupara dan arawu ati kaika paꞌa,<br />

Tomin karu zaama taniaz Umanawunuꞌo<br />

Faadaa nii?”<br />

5 Paul kian, “Õꞌina wuzu nao,<br />

kashaꞌora õꞌati õnaꞌa pan, aonaa<br />

paꞌan õai ta pan Umana wunuꞌo<br />

Faadaa uruu. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

Tomin karu para dan kian, ‘Manaꞌa<br />

udakoo paꞌa naꞌa pidan kazowau tapaꞌo<br />

unao.’ ”<br />

6-8 Sariapa Paul diꞌita pan wuruꞌu<br />

kooto wapa-kidauzo naouz pidannao.<br />

Pabiꞌi kida utukapa kai naꞌa<br />

zaama tin painao Saddu cee nao<br />

diꞌiti, kai naꞌa kapam utuka pan<br />

zaama tin painao Pharisee nao diꞌiti.<br />

(Saddu cee nao, aonaa ĩmishi dan<br />

pidan kadishi tan nii pamawakakizi<br />

iki. Naꞌiki aonaa ĩmishi dan<br />

angel kainaꞌan, naꞌiki aonaa kapam<br />

ĩmishi dan doro nai kainaꞌan. Mazan<br />

Pharisee nao ipai paꞌan ĩmishi dan<br />

wuruꞌu naꞌapa kidaꞌo raz.) Uruu idi<br />

Paul kian diiwaꞌo idaꞌan, “Õꞌinawuzu<br />

nao, õgaru Phari see naꞌapa<br />

õdaru nao kawan. Õkooto wapa-kidakao,<br />

naꞌiki õkadi shita-kida-kao unao<br />

kanaa puꞌu, õmishi dan idi kadi shitaꞌo<br />

nii mawa kai nao dii naꞌi tiꞌi.” Aizii<br />

ĩabatan kan wuruꞌu Paul naꞌapa nuz,<br />

sariapa Pharisee nao naꞌiki Sadducee<br />

nao kasha daaka pan tuu kii.<br />

Uruu idi ĩkadako waaka pan naa<br />

atii ĩbuu taaka pan. 9 Naꞌiki powaꞌa<br />

zii pidan nao diwa dan paka dakowaaka<br />

pan. Kai naꞌa tiichaa pauzo nao<br />

Moses kaki naori dauꞌu, zaama tinpainaouz<br />

Pharisee nao diꞌiti, ĩnao<br />

kadishi tan naꞌiki maꞌo zaka ĩpara-<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 23<br />

382<br />

dan Paul dauꞌan. “Aonaa kanom<br />

waiko dan dikau daꞌo nii arawu<br />

shaꞌapata nuꞌu. Panaa don mishiꞌo<br />

doro nai oo angel para dan uꞌati,”<br />

ĩkian. 10 Mazan kicha naꞌ iki-kiaꞌa naa<br />

mana wun ĩkasha daaka pan. Uruu idi<br />

soldyaa nao zowau naa dyuu dan naa<br />

pasoldyaan nao makon pidan nao bii<br />

iti, ĩkazata kizi Paul ĩꞌai, marii kizi<br />

ĩnaꞌa kan uruu soldyaa nao dapu naa<br />

nazoo iti.<br />

11 Uruu wamaru tan idaꞌa Tominkaru<br />

para dan Paul ati uzan daꞌa wun<br />

ii. “Manaꞌa putari aꞌa naꞌa. Ipai<br />

wuruꞌu puko waa daniaz pidan nao<br />

ati õdauꞌan daꞌa naꞌa Jeru salem an,<br />

ipai õai pan kapam puko waa da nuz<br />

Rome ii aka,” ukian uꞌati.<br />

Pidannao dakotan pazowian Paul<br />

12 Baꞌo ran chaapiꞌiki, pabiꞌi<br />

kida Jew nao bao kopa tinan naꞌiki<br />

ĩkadako tinan. Uruu dono ĩbaudaꞌapa<br />

tan panyuku nuu naꞌiki ĩtaan<br />

papara dan Tomin karu ati. Ĩkian,<br />

“Aonaꞌo nii wanikan wawanyukunuu<br />

naꞌiki aonaꞌo nii watuzan<br />

wariwun, atii wazowian dau naꞌan<br />

zii Paul. Marii Tomin karu patakaꞌu<br />

tan waunao wamazo wii kan<br />

an Paul.” 13 Uwazoota 40 daonaiora<br />

nao bao kopa tinan, wuruꞌu<br />

naꞌapa tai naouz panyuku nuu. 14 Ĩnao<br />

waꞌatin faadaa nao zowau naa nao<br />

idaꞌati, naꞌiki Jew nao zowau naanao<br />

idaꞌati. Ĩkian ĩꞌati, “Waunao,<br />

wakii nii Tomin karu ati aonaꞌo nii<br />

wanikan wawanyuku nuu, naꞌiki<br />

aonaꞌo nii watuzan wariwun atii<br />

wazowian dau naꞌan zii Paul. 15 Uruu<br />

idi waaipan ipai unao dyuuda-kidan<br />

upara dan soldyaa nao zowau naa<br />

diꞌiti. Umariida kizi uruu, marii kizi<br />

udyuu dan Paul unao idaꞌati. Ukii<br />

kizi uꞌati. ‘Waaba taꞌa zon powaꞌa zii<br />

kanom niꞌo mana wun wuruꞌu Paul<br />

zaama tapa-kaoaz.’ Aizii waunao,<br />

wadizin pan niꞌi naa, wazowian nii<br />

uruu ukaa wan uaꞌii daꞌatiꞌi unao<br />

idaꞌati,” ĩkian.<br />

16 Mazan Paul chao nain abata<br />

ipai wuruꞌu ĩkadako tina nuz.<br />

Uruu idi sariapa umakon soldyaanao<br />

dapu naa iti, ukowaa dan kan<br />

Paul ati wuruꞌu ĩpara dan kidaz<br />

ĩzowi aꞌa zoo nuz uruu. 17 Sariapa<br />

Paul dapa dan bau daꞌapa soldyaanao<br />

zowau naa, naꞌiki ukian uꞌati,<br />

“Punaꞌaka wuruꞌu diꞌo raz daonaioraꞌa<br />

unao zowau naa diꞌiti, kai naꞌa<br />

ukakuwaa paꞌa zon uꞌati.” 18 Uruu<br />

idi soldyaa nao zowau naa naꞌakan<br />

naazu pazowau naa diꞌiti, naꞌiki<br />

ukian uꞌati, “Paul, taraapa-kari waiz,<br />

dyuu dan õnaꞌa kan diꞌo raz daonaioraꞌa<br />

puꞌidaꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

kai naꞌa ukakuwaa paꞌa zon puꞌati.”<br />

19 Sariapa soldyaa nao zowaunaa<br />

naꞌakaꞌa kan wuruꞌu daonai oraz<br />

panaꞌi ti napu pidan nao ai. Naꞌiaꞌa<br />

naa upishaan uruu kaika paꞌa:<br />

“Naꞌa paꞌo ram wuruꞌu pukaku waapaꞌa<br />

zoo nuz õꞌati?”<br />

20 Ukian nao ba nai ati, “Kai naꞌa<br />

Jew nao baoko pain pan, pazowaunaa<br />

nao tuma, ipai ĩnaꞌapa tan<br />

panyuku nuu ĩaipan pamarii dan<br />

pugaru. Uruu idi kai niꞌi kiꞌo nii<br />

ĩdyuu dan papara dan puꞌidaꞌati,<br />

ĩaipan pudyuu dan Paul waikanaꞌan<br />

Jew nao kooto wapa-kizi<br />

dapu naa iti. Ĩkian nii puꞌati,<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


383<br />

ACTS 23<br />

‘Kooto wapa-kidauzo nao pidannao<br />

aitapaꞌa zon powaꞌa zii kanom<br />

niꞌo mana wun wuruꞌu Paul zaamata-kaoaz.’<br />

21 Mazan manaꞌa paꞌi<br />

pumishi daꞌa naꞌa ĩpara dan, aonaa<br />

pudyuu daꞌa naꞌa Paul ĩꞌidiꞌiti.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌaꞌo nii<br />

Jew nao dizin pan ĩzowiaꞌa zoo nuzu<br />

ukaawa-kida-kao uaꞌii. Uwazoota<br />

nii 40 daonai ora nao wuruꞌu<br />

dizi naꞌa zoi naouz. Ipai ĩnao, ĩtaan<br />

papara dan Tomin karu ati. Ĩkian,<br />

‘Aonaꞌo nii wanikan wawanyuku nuu<br />

naꞌiki aonaꞌo nii watuzan wariwun<br />

atii wazowian dau naꞌan zii Paul.’<br />

Taaꞌa zoꞌo naa kai naꞌiki ĩdyaun, soo<br />

pugaruꞌu naa ĩzauda pan, ĩaba taꞌa zon<br />

naꞌa pam pukian.”<br />

22 Udaunaꞌan soldyaa nao zowaunaa<br />

kian dao nai ora ati, “Manaꞌa paꞌi<br />

puko waa daꞌa naꞌa pidan ati wuruꞌu<br />

pukaku waa pa nuz õꞌati.” Udaunaꞌan<br />

udyuu daꞌa kan naa ukiwan powaa<br />

iti.<br />

Paul dyuuda-kao​<br />

​naobanai Felix diꞌiti<br />

23 Uruu dau naꞌan soldyaa nao<br />

zowau naa, dapada-kidan dyaꞌutam<br />

pasoldyaan nao nao ba naa nao,<br />

naꞌiki ukian ĩꞌati, “Udyuuda 200<br />

soldyaa nao min zii wan, ĩmako<br />

kizi Caesarea iti aizii 9 oꞌclock,<br />

aiwakaꞌan. Naꞌiki marii 70 soldyaanao<br />

makon kapam kawaro barau an<br />

kida. Naꞌiki marii powaꞌa zii 200<br />

soldyaa nao makon kapam pachipara<br />

rin zaꞌa baꞌi kida tuma. 24 Naꞌiki<br />

umin ziiwa-kida paꞌi kapam Paul<br />

kawaron nao nii. Kai man mazan<br />

paꞌi õai pan unaꞌa kan uruu, aonaa<br />

õai pan ushaꞌa pata-kao, kai man õaipan<br />

ukaawa-kidan uruu nao ba nai<br />

Felix diꞌiti, wii zai nao zowau naaz,”<br />

ukian ĩꞌati. 25 Udaunaꞌan utaan naa<br />

ĩꞌati pasaada nii kaa rita nao ba nai<br />

Felix diꞌitiꞌo raz. Kaika paꞌa wuruꞌu<br />

usaa daniaz:<br />

26 “Diꞌo raz kaa rita õgaru<br />

Claudius Lysias diꞌikiꞌo. Pugaru<br />

umana wunuꞌo nao ba nai Felix<br />

atiꞌo. Tuu kii õnau baan pugaru<br />

õkaari tan idaꞌan. 27 Jewnao<br />

zaama tan wuruꞌu diꞌo raz<br />

daonai oraꞌa, naꞌiki mao napaꞌoraꞌa<br />

naꞌa padamata ĩzowi a nuzu.<br />

Õaba tan idi uꞌuu saadin pan<br />

Rome diꞌiti, sariapa õkazan naatan<br />

uruu õsoldyaan nao tuma.<br />

28 “Õaita paꞌa zon kanom dikin<br />

iaꞌo wuruꞌu ĩtoꞌora dina nuz uꞌati,<br />

uruu idi õnaꞌa kan uruu Jewnao<br />

kooto wapa-kidauzo nao<br />

pidan nao diꞌiti. 29 Naꞌa pai niꞌi<br />

naa õaba tan wuruꞌu ĩtoꞌoranuz<br />

uꞌati soo pakaki nao ri naa<br />

sodi kida dauꞌa naꞌo kari kao nan.<br />

Aonaa turuu pidan zowii-kao<br />

oo taraa-kao, soo naꞌa paꞌo<br />

dikin ii kari kao nan. 30 Mazan<br />

ukowaada-kao idi õꞌati ĩzowiaꞌazon<br />

naa uruu, sariapa õdyuu dan<br />

uruu puꞌidiꞌiti kadima naꞌo<br />

idaꞌan. Naꞌiki õdyuuda Jew nao<br />

kowaa dan puꞌati, kanom dikin<br />

iaꞌo oo kanom wuruꞌu ushaꞌapataniaz,<br />

ĩtoꞌora-kinaaz uꞌati. Uruu<br />

kaduz. Atii baꞌo ran dono.”<br />

31 Naꞌapaꞌa naa mishi soldyaanao<br />

naꞌakan Paul padyuuda-kao<br />

kawanaꞌati. Atii ĩkaawa-kida nuzu<br />

aiwakaꞌan wii zai Antipatris iti.<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 23​, ​24<br />

384<br />

32 Baꞌo ran chaapiꞌiki, soldyaa nao,<br />

wuruꞌu pakidiba idaꞌan kidainaouz,<br />

ĩpadan tan naa powaa iti<br />

pawaꞌati-kizi iki, atii padapu naa<br />

diꞌiti. Mazan kawaro barau an<br />

kidai naouz, ĩnaouꞌu naa paꞌan<br />

dobata Paul tuma, 33 atii ĩkaa wan<br />

Caesarea iti. Naꞌiaꞌa naa ĩtaan kaarita<br />

nao ba nai Felix ati. Naꞌiki ĩtaan<br />

naa kapam Paul uꞌati. 34 Uipaian<br />

dau naꞌan paai taan wuruꞌu kaari taz,<br />

uruꞌu naa upishaan Paul, naꞌikiꞌoram<br />

ama zada diꞌikiꞌo uwaꞌa tin.<br />

Ukowaa dan pawaꞌa tin wii zai<br />

Cilicia Baara iaꞌo diꞌiki. 35 Uruu<br />

idi ukian Paul ati, “Õzau da pan<br />

nii zii wuruꞌu zowiaꞌa zoi naouz<br />

pugaru kaa wan. Õaba tan daunaꞌan<br />

naꞌa pam ĩkian pudauꞌan,<br />

uruu õai ta pan niꞌi naa naꞌa pam<br />

õshaꞌapa tan pugaru.” Uruu idi<br />

udyuu dan naa soldyaa nao taratan<br />

Paul, umana wunuꞌo kabaun<br />

diꞌii, nao ba nai Herod tomauzoniaz,<br />

naꞌiki ĩawunuu tapa-kizi uruu<br />

naꞌii.<br />

Jewnao kaakapaan Paul<br />

Felix ati<br />

24 1 Aizii bakaꞌi au daꞌu<br />

kamoo dau naꞌan, Ananias,<br />

Umana wunuꞌo Faadaa makon naa<br />

Caesarea iti kazowau ta pai nao Jewnao<br />

tuma naꞌiki lawyer k tuma,<br />

Tertullas kiaꞌo uꞌuu. Ĩnao makon<br />

naa nao ba nai Felix diꞌiti ĩkaakapaaꞌa<br />

nan Paul uꞌati. 2 Ĩkaa wan naꞌiti,<br />

udaunaꞌan Paul naꞌaka-kaoaꞌa naa<br />

ĩꞌidaꞌati. Naꞌiaꞌa naa Tertullas kaakapaan<br />

naa uruu kaika paꞌa:<br />

“Õnao ba naa Felix, pugaru<br />

umana wunuꞌo nao ba nai. Konau kii<br />

pidan nao mashaa pan pukazowau<br />

ta pan idi wawiizi kai man.<br />

Naꞌiki ipai pusaki tapa dan waꞌati<br />

wuruꞌu aimaa kan kida kasharutapaꞌo<br />

raz waunao wawiizi idaꞌa.<br />

3 Uruu idi kai man pidan nao<br />

nyuku nuu puꞌati ipai wii zai<br />

kawanaꞌati pukazo wau tapa nii<br />

kidaz. 4 Aonaa õmashaata paꞌazon<br />

pugaru tomu nuꞌiki mana wun,<br />

mazan õai pan puaba tan waparadan<br />

masakau daꞌu. 5 Diꞌo raz<br />

daonai oraꞌa aonaa ukai manan,<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo uruu. Ipai, ipai<br />

ama zada kawanaꞌati ukimu dau tan<br />

naꞌiki utoꞌora taaka-kidan Jewnao.<br />

Naꞌiki uruu kazowau ta paꞌo<br />

Nazareth san pidanan nao. 6 Naꞌiki<br />

uai pan kapam pakaniri baa-kidan<br />

Tomin karu Dapu pawa zoota pan<br />

idaꞌan kakinao rii. Uruu dikin iaꞌo<br />

wazaa ma ta nuzu. [Wakooto wapakidaꞌa<br />

zoo nii padamata uruu<br />

wakaki naori naa kawanaꞌati,<br />

7 mazan Lysias, soldyaa nao zowaunaa<br />

kaa wan, sariapa unaꞌa kan<br />

uruu waꞌai. 8 Naꞌiki ukian kanom<br />

kaaka paaꞌa zon an Paul, marii<br />

uwaꞌa tin puꞌidaꞌati.] l Aushaa,<br />

pupishaa mooko uruu, puabatan<br />

nii kanom dikin iaꞌo wuruꞌu<br />

watoꞌora nuz uꞌati.” 9 Ipai wuruꞌu<br />

abata pai naouz Jew nao, naꞌapa<br />

ĩnyuku nuu upara dan kawanaꞌati.<br />

k 24:1 lawyer: uruu kasha daaka pauzo kooto wapa-karu dono Rome ikiꞌo kakinao rii<br />

kawanaꞌati. l 24:6b-8a Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


385<br />

ACTS 24<br />

“Mishiꞌo kai wuruꞌu upara da nuz,”<br />

ĩkian.<br />

Paul kazannaatinan​<br />

​Felix kanaapuꞌu<br />

10 Uruu idi nao ba nai Felix sawadan<br />

pakaꞌu Paul diꞌiti. “Pugaruꞌu naa<br />

parada aizii,” ukian. Sariapa Paul<br />

kian nao ba nai ati, “Õai tapa kotuaꞌo<br />

mishi pukazo wau ta pan wairi ban nao<br />

Jew nao, ipai wuru idaꞌaꞌa ama zada<br />

ĩwiizaita paniaz. Pugaru puaitapanii<br />

ipai ĩkaduz. Uruu idi tuu kii<br />

õkonau kian, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aizii õkaku waa pan nii puꞌati. 11 Aizii<br />

diꞌi 12 kamoo doba tan õkaa wan<br />

dau naꞌan Jeru salem iti, õtoriinpaꞌa<br />

nan idi Tomin karu ati. Turuu<br />

pupishaan pidan nao pumishi daꞌazon<br />

an. 12 Aonaa Jew nao ikodau zon<br />

õkasha dako waa ka pan pidan tuma<br />

Tomin karu Dapu ii, naꞌiki aonaa<br />

naꞌiam zii ĩiko dan õtoꞌora taakakidan<br />

pidan nao syna gogue ii oo<br />

pawiizi an kida. 13 Ukauꞌan aonaa<br />

mishiꞌo mani kai wuruꞌu ĩpara da nuz.<br />

Aonaa kanom ĩiko dan pamishiikinaa<br />

nii kai wuruꞌu ĩkaaka paa nuz<br />

õgaru puꞌati. 14 Mazan õkowaa dan<br />

nii puꞌati aimaa kan õshaꞌapa tauzonii.<br />

Mishi kari kao nan õtoriin pau zon<br />

wadarun nao Tomin karun ati, soo<br />

Jesus tomi napa-kidan kawanaꞌati.<br />

Mazan ĩkian panaꞌi tiꞌo kari kaonan<br />

wuruꞌu naꞌa paꞌo raz. Mazan<br />

ipai õmishi dan wuruꞌu kakinao rii<br />

Tomin karu taa niaz Moses ati. Naꞌiki<br />

ipai õmishi dan wuruꞌu Tomin karu<br />

prophetin nao saadauzo nii kidaz.<br />

15 Naꞌapa õmishi dan Tomin karu,<br />

wunao mishi dan kawanuꞌu diinaouzuꞌu,<br />

naꞌiki õmishida kapam<br />

bau daꞌapa kamoo ipaiꞌo nii pidannao,<br />

kai manai nao naꞌiki oiai nao<br />

kadi shita-kida-kao nii pabaaranaa<br />

iki. 16 Uruu idi kari kao nan<br />

õtiwau tinan, kai man õai pan õtaapi<br />

nan, aonaa õai pan õnyuku nuu<br />

kasharu tin pan pidan nao tuma oo<br />

Tomin karu tuma.<br />

17 “Dobata wunu õꞌao naan kan<br />

Jeru salem iki. Õkaa wan powaꞌa ati<br />

õwaꞌa nan idiꞌo puraata õiriban nao<br />

Jew nao idaꞌati. Naꞌiki õkawaodakidaꞌa<br />

zon idi kapam uzai Tomin karu<br />

Dapu ii. 18 Õipai an puꞌaꞌo raꞌa naa<br />

õshaꞌa paa pan uruu kida aimaa kan,<br />

naꞌiki õipai an kapam õchikai nan<br />

Tomin karu ati, wuruꞌu ĩikoda nuz<br />

õgaru Tomin karu Dapu ii. Aonaa<br />

pidan nao kasa baꞌuin pan õtuma<br />

uruu dono, naꞌiki aonaa pidannao<br />

kasharu taaka pan uruu dono.<br />

19 Mazan naꞌiaꞌo pabiꞌi kida Jew nao<br />

Asia ikiꞌo ĩwaꞌa tin. Ĩnao paꞌan turuu<br />

ĩnaꞌaka-kao daꞌatiꞌi pukanaapu<br />

ati, ĩkowaada kizi kanom dikaudaꞌo<br />

aimaa kan õshaꞌapa tan, turuu<br />

ĩkaaka paan õgaru puꞌati. 20 Aushaa<br />

pupishaa mooko wunaouꞌu diꞌoraz<br />

Jew naouꞌu. Kanom dii ĩikoda<br />

dikauda kidaꞌo nii aimaa kan<br />

õshaꞌa paa pan, tuu baru kidaꞌo Jewnao<br />

kooto wapa-kidan dono õgaru<br />

Jeru salem ii? 21 Soo kai naꞌa baudaꞌapa<br />

aimaa kan dikin ii õtoꞌora dan<br />

ĩdyaun, õdakoꞌa tin idi ĩpara dan<br />

maꞌo zaka kaika paꞌa: ‘Ukootowapa-kidan<br />

õgaru soo õmishi dan<br />

idi bau daꞌapa kamoo mawa kai nao<br />

kadi shita-kida-kao nii pamawakakizi<br />

iki,’ õkian idi ĩꞌati.”<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 24​, ​25<br />

386<br />

22 Felix, uai tapa niꞌi naa “Jesus<br />

Kaduz” dauꞌu. Uruu idi ukian,<br />

“Turuaꞌa naa sho man. Õzau da pan<br />

nii zii Lysias, soldyaa nao zowau naa<br />

kaa wan. Uruu dau naꞌan õai ta pan<br />

nii naꞌa pam õshaꞌapa tan pugaru,”<br />

ukian. Udaunaꞌan usooka daꞌa kan<br />

naa wuruꞌu kooto wapa-karuz,<br />

23 naꞌiki Felix kian naa soldyaanao<br />

zowau naa ati, “Aonaa õai pan<br />

utaratapa-kao, marii uawu nuutapa-kao<br />

kari kao nan. Uiriban nao<br />

kamuna nuꞌu zon an uꞌati, turuu<br />

ĩnaꞌa kan aimaa kan uaiapa nii kida,”<br />

ukian.<br />

Paul paradan Felix​<br />

​naꞌiki udaiaro ati<br />

24 Atii dobata kamoo, uruu daunaꞌan<br />

Felix kaa wan naa powaꞌa ati<br />

pau dai aro Drusilla tuma. Jewaba<br />

wuruꞌu Felix dai aroz. Ĩkaa wan<br />

naꞌiti, sariapa Felix dyuu dan Paul<br />

naꞌaka-kao paꞌidaꞌati, uaba taꞌa zon<br />

ukaki nao pan. Uruu idi ipai Paul<br />

kowaa dan uꞌati naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />

pidan mishida nuz Christ Jesus.<br />

25 Naꞌiki ukowaada kapam uꞌati kaiman<br />

kidaꞌo mashaapa-karu dauꞌu,<br />

naꞌiki ukowaada naꞌa pam pidan<br />

maꞌo za ka dan panyuku nuu oiaꞌo<br />

shaꞌa pata-kao ai. Naꞌiki ukowaada<br />

kapam uꞌati dii naꞌi tiꞌi Tomin karu<br />

kooto wapa-kidan nii ipai pidannao.<br />

Mazan sariapa Felix tariaꞌa kan<br />

paaba tan idi naꞌapa kidaꞌo kakinaorii.<br />

Uruu idi ukian, “Turuaꞌa naa<br />

zii sho man. Baꞌo ran dono õturuudinan<br />

dono õdapada-kidan nii<br />

koshan pugaru.” 26 Felix itiiman<br />

shaa Paul taan nii puraata paꞌati,<br />

pakodita-kinaa nii. Uruu idi mapuda<br />

udapada-kidan Paul, naꞌiki ukadakotinan<br />

nii daꞌi utuma. 27 Mazan<br />

dyaꞌu tam wunu dau naꞌan Porcius<br />

Festus zaa mata-kao tuuba ruꞌo naoba<br />

nai nii Felix wadaun nii. Uruu idi<br />

Felix muu dinan naa. Mazan Paul<br />

unaꞌian naa kowas uwaꞌa kan uruu<br />

taraa-kizai ii, uai pan idi Jew nao<br />

kai manan paꞌati.<br />

Paul aipan padyuuda-kao<br />

naobanai Caesar diꞌiti<br />

25 1 Aizii Festus zaa mata-kao<br />

dau naꞌan tuuba ruꞌo naoba<br />

nai nii, ukaa wan naa Caesarea<br />

ati. Idiki nau daꞌu kamoo pakaa wan<br />

dau naꞌan, umakon Jeru salem iti.<br />

2 Aizii Jeru salem iaꞌa naa, faadaa nao<br />

zowau naa nao, naꞌiki Jew nao nao banaa<br />

nao kaaka paan naa Paul, Festus<br />

ati. 3 Naꞌiki tuu kii ĩpishaan Festus<br />

kaika paꞌa: “Turuu sho man pudyuudan<br />

Paul naꞌaka-kao Caesarea iki,<br />

Jeru salem ati, marii kizi ukootowapa-kida-kao<br />

daꞌaꞌa.” Wuruꞌu<br />

ĩaipa nuz Paul naꞌaka-kao, ĩaipan<br />

pazowii-kidan uruu dunapo ii ukaawan<br />

uaꞌii Jeru salem ati. 4 Mazan<br />

Festus kian ĩꞌati, “Aonaa! Marii<br />

Paul taapa-kao naꞌii, Caesarea ii,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan kadima naꞌo nii<br />

õkiwan powaa iti. 5 Marii uzowaunaa<br />

nao makon õtuma diꞌikiꞌi,<br />

umishiin an ĩaita pan Paul shaꞌapatan<br />

dikauda kidaꞌo aimaa kan, marii<br />

ĩkowaa dan naꞌii kanom wuruꞌu<br />

dikauda kidaꞌo raz ushaꞌapa tan.”<br />

6 Festus naꞌian 8 oo 10 kamoo<br />

Jeru salem ii. Uruu dau naꞌan zii<br />

ukiwan powaa iti Caesarea iti. Baꞌo-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


387<br />

ACTS 25<br />

ran kamoo pakaa wan dau naꞌan,<br />

uruꞌu naa usaka na tan koo towapakizai<br />

dapu naa nazo ii. Naꞌiki<br />

udyuu dan naa Paul naꞌaka-kao<br />

paꞌidaꞌati. 7 Uruu unaꞌaka-kaoaꞌa<br />

naa ĩꞌidaꞌati. Sariapa Jew nao,<br />

waꞌatii nao kidaz Jeru salem iki,<br />

kasa baꞌu kinan naa Paul dazaba<br />

an. Naꞌiki ĩkowaa dan naa iriba<br />

dikauda kidaꞌo aimaa kan ushaꞌapaa<br />

pan. Aizii ĩpishaa-kaoaꞌa naa,<br />

mazan aonaꞌa naa zoobaba ĩmishian<br />

wuruꞌu papara dan udauꞌan kidaꞌoraz.<br />

8 Udaunaꞌan Paul para dan<br />

kaika paꞌa pakazan naa tin-kinaa<br />

nii: “Aonaa õkasha dan oo õdakoopan<br />

kakinao rii wuruꞌu taa-kari waiz<br />

waunao Jew nao ati. Naꞌiki aonaa<br />

õshaꞌapa tan Tomin karu Dapu,<br />

oo õshaꞌa paa pan dikauda kidaꞌo<br />

aimaa kan naꞌii. Naꞌiki aonaa kanom<br />

dikau daꞌo nii õshaꞌapa tan udaruꞌo<br />

nao ba nai Caesar m tuma naꞌiki aonaa<br />

õdikin tapan ukaki naori kida,”<br />

ukian.<br />

9 Mazan Festus aipan pakai mandan<br />

Jew nao nyuku nuu paꞌati. Uruu<br />

idi upishaan Paul kaika paꞌa: “Naꞌapa<br />

punyuku nuu, turuu mani pumakon<br />

Jeru salem iti, naꞌii kizi pukootowapa-kida-kao<br />

õkanaa puꞌu wuru<br />

dauꞌa naꞌa Jew nao kowaa da nii kidaz<br />

pushaꞌapa tan?”<br />

10 Paul kian uꞌati, “Mazan dii<br />

õkadishi tapa-kida-kao pugaru<br />

kanaa puꞌu, nao ba nai Caesar kabootaniaz<br />

kau dinaꞌo nii daꞌaꞌa. Ukauꞌan<br />

turuu õkooto wapa-kida-kao diꞌoraz<br />

koo towapa-kizai idaꞌa. Puaitapa<br />

aonaa kanom dikau daꞌo nii aimaakan<br />

õshaꞌapa tan Jew nao ati. 11 Dii<br />

mani õshaꞌapa tan an dikau daꞌo<br />

aimaa kan, turuu mani õzowii-kao<br />

udikin ii, aonaa mani õmarai nan<br />

õzowii-kao. Mazan aizii puaba tan<br />

puꞌu aonaa õshaꞌapa tan dikau daꞌo<br />

aimaa kan, aonaa turuu pudyuu dan<br />

õgaru ĩꞌidiꞌiti. Mazan õzaama tinpan<br />

idi Rome diꞌiti, turuu paꞌan<br />

pudyuu dan õgaru Rome iti, naꞌii<br />

kizi õkooto wapa-kida-kao nao ba nai<br />

Caesar kanaa puꞌu,” ukian.<br />

12 Sariapa Festus tanawa tinan,<br />

naꞌiki ukadako tinan pidan nao tuma,<br />

wuruꞌu kaudinai nao kidaz patuma.<br />

Udaunaꞌan utanawa tinan koshan<br />

Paul idaꞌati, naꞌiki ukian uꞌati,<br />

“Mishi tuu kii puaipan pudyuudakao<br />

nao ba nai Caesar diꞌiti, ukauꞌan<br />

naꞌitiꞌo niꞌi naa pudyuuda-kao,”<br />

ukian.<br />

Festus paradan King<br />

Agrippa ati Paul dauꞌan<br />

13 Udaunaꞌan King Agrippa naꞌiki<br />

udada koo Bernice kaa wan Caesarea<br />

ati, ĩmoro wau ta paꞌa nan Festus<br />

idaꞌati, naꞌiki ĩkonau kii-kidaꞌanan<br />

unao ba nai-tinan. 14 Naꞌapain<br />

ĩmoro wau ta pan dono, Festus<br />

kowaa dan naa King ati ipai daunuu<br />

daꞌu Paul tara tapa-kao dauꞌan.<br />

Ukian, “Kai naꞌa pidan tara tapa-kao<br />

kai daꞌaꞌa, unaꞌan Felix waꞌakan.<br />

15 Aizii õmakon kan dono Jeru salem<br />

ii, Jew nao faadaa nao zowau naanao,<br />

naꞌiki kazowau ta paꞌo Jew nao<br />

kaaka paan uruu õꞌati, ĩkowaa-<br />

Acts<br />

m 25:8 Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 25<br />

388<br />

dan ushaꞌa paa pan dikauda kidaꞌo<br />

aimaa kan, naꞌiki ĩdyuuda õzowiikidan<br />

uruu. 16 Mazan õkian ĩꞌati,<br />

‘Waunao Rome san nao, aonaa paꞌan<br />

waka shaa pan pidan shaꞌa pata-kao,<br />

oo uzowii-kao sariapa. Waunao,<br />

wakaduz kaika paꞌa, waaipan nii zii<br />

paꞌan ukadi shita-kida-kao kiwiin<br />

wunao kanaapu itiꞌi kaaka pai naouz<br />

uruu. Waabata kizi naꞌa pam ukian<br />

padauꞌan, ukazan naa tin-kinaa<br />

nii.’<br />

17 “Ĩnao Jew nao kaawan kan<br />

dono daꞌatiꞌi, aonaa õtomu nuꞌikinpan<br />

ĩdyaun. Baꞌo ran kamoo idaꞌa<br />

õdapada-kidaꞌa kan naa Paul naꞌiki<br />

õkooto wapa-kidaꞌa kan naaz. 18 Aizii<br />

wuruꞌu Jew naouz, ĩkaaka paan<br />

naazu, mazan aonaa zoobaba kanom<br />

õaba tan ĩkowaa dan ushaꞌapa tan<br />

dikau daꞌo nii aimaa kan. Õꞌitii man<br />

shaꞌa dikau daꞌo aimaa kan nii wuruꞌu<br />

ushaꞌapa taniaz. Ukauꞌan aonaa kanom<br />

dikin ii uzowii-kao. 19 Kanom dikin ii<br />

õaba tan ĩkasha daaka pan utuma, soo<br />

paTominkarun kaki naori kida dauꞌan<br />

kari kao nan. Naꞌiki pidan mawakaꞌo<br />

raꞌa naa dauꞌan, Jesus kiaꞌo raz<br />

uꞌuu, uruu dauꞌa naꞌo kapam wuruꞌu<br />

ĩtoꞌora nuz uꞌati. Mazan Paul kian,<br />

‘Kakupa uruu!’ 20 Aonaa õai ta pan<br />

naꞌa pam õshaꞌapa tan wuruꞌu kaikapaꞌo<br />

raz aimaa kan kidaꞌa. Uruu idi<br />

õpishaan Paul, ‘Turuu mani pumakon<br />

Jeru salem iti, naꞌii kizi paꞌan õkootowapa-kidan<br />

pugaru, wuru dauꞌa naꞌa<br />

aimaa kan kida kowaada-kari waiz<br />

pudauꞌan?’ 21 Mazan ukian, uaia pan<br />

soo nao ba nai Caesar kooto wapa-kidaꞌo<br />

nii paugaru. Uruu idi õdyuu dan<br />

utarata-kao powaa iti, atii kai naꞌaꞌo nii<br />

naꞌa painim õdyuu dan uruu, nao ba nai<br />

Caesar diꞌiti.”<br />

22 King Agrippa kian, “Õgaru,<br />

õaba taꞌa zoo kapam kai wuruꞌu<br />

ukuwaa kidaz.” “Waika naꞌa naꞌo nii<br />

puaba tan ukuwaa,” Festus kian.<br />

23 Baꞌo ran kamoo King Agrippa<br />

naꞌiki udada koo Bernice waꞌatin<br />

naa, umana wun kidaꞌo pakamichan<br />

ĩkai wadan. Bao kopa ĩmoro tan<br />

kabaun kasa baꞌui napa-kizai nazo<br />

iti, soldyaa nao zowau naa nao tuma,<br />

naꞌiki umana wun kidaꞌo pidan nao<br />

tuma. Udaunaꞌan Festus dyuu dan<br />

naa Paul nanaka-kao.<br />

24 Ukaawa-kida-kao dau naꞌan,<br />

Festus kian naa, “King Agrippa,<br />

naꞌiki ipai unao pidan nao. Dii<br />

wuruꞌu dao nai ora daꞌai nao Jew nao,<br />

naꞌiki Jeru salem ii akai nao Jew nao<br />

kaaka pau ta niaz, naꞌiki tuu kiaꞌoraz<br />

ĩaipan uzowii-kao. 25 Mazan<br />

aonaa zoobaba õaba tan dikau daꞌo<br />

nii aimaa kan ushaꞌapa tan uzowiikida-kinao<br />

nii. Naꞌiki paai pan ati<br />

paꞌan upishaan padyuuda-kao Rome<br />

iti, nao ba nai Caesar diꞌiti. Uruu<br />

idi õdyuu dan nii uruu Rome iti.<br />

26 Mazan aonaa kanom õiko dan,<br />

õsaa dan nii nao ba nai Caesar diꞌiti<br />

udauꞌan. Aizii diꞌi õkadi shita-kidan<br />

uruu ipai unao kanaapu iti, naꞌiki<br />

pugaru kanaapu atiꞌo mana wun<br />

King Agrippa. Puaba tan dau naꞌan<br />

upara dan, panaa don puaba tan nii<br />

kanom dikin iaꞌo Jew nao toꞌoratinan<br />

uꞌati. 27 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa turuu õdyuu dan tarain paꞌo<br />

pidan, õmasaa da kan puꞌu kanom<br />

dikin iaꞌo wuruꞌu utarain panuz,”<br />

ukian.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


389<br />

ACTS 26<br />

Acts<br />

Paul, King Agrippa kanaa­puaꞌo (26:1-32)<br />

Paul kazannaatinan King<br />

Agrippa kanaapuꞌu<br />

26 1 Uruu idi King Agrippa kian<br />

Paul ati, “Pupara daꞌa zon an<br />

pudauꞌan, turuu pupara dan.” Sariapa<br />

Paul sawa dan pakaꞌu naꞌiki uparadan<br />

kaika paꞌa: 2 “Nao ba nai Agrippa!<br />

Kai man mana wun õꞌati pukashaa pan<br />

õpara dan. Aizii õkazan naa tinan nii<br />

pukanaa puꞌu Jew nao toꞌo rain pan ai<br />

õꞌati, õmashaꞌa pata kan puꞌu dikaudaꞌo<br />

aimaa kan. 3 Pugaru, puaitapa nii<br />

kai man-daun Jew nao kaduz kida,<br />

naꞌiki puaitapa ipai kanom dauꞌanaꞌo<br />

ĩkasha daaka pau zon kapam.<br />

Uruu idi õai pan puaba ta pan õkuwaa<br />

kai manai man.<br />

4 “Ipai Jew nao ĩaitapa nii õgaru,<br />

ĩaitapa õkaduz kida õkorai daonaan<br />

ikiꞌo atii kai. Ĩaitapa nii<br />

naꞌa pam õmashaa pau zon õwiizi<br />

ii, udaunaꞌan Jeru salem ii.<br />

5 Ĩnyuku nuu naꞌa pan an, marii<br />

ĩkowaa dan puꞌati kai naꞌa pam<br />

ĩtuka pau zon õmashaa pan kiwiin,<br />

naꞌiki marii ĩkowaa dan kanom<br />

õmishida nii. Õgaru Pharisee nao<br />

diꞌitiꞌi daꞌi õzaama tin pau zon. Ĩnao<br />

tuu kiaꞌo raz mana wun ĩizoꞌa tin<br />

Jew nao kaki naori kida. 6 Aizii<br />

diꞌi õkadishi tan daꞌaꞌa, õkootowapa-kida-kao<br />

soo õmishi dan idi<br />

tuu kii, wuruꞌu Tomin karu kowaadauzo<br />

niaz daꞌi pashaꞌapa taꞌa zon<br />

wadokozu-daun nao ati. 7 Uruu idiꞌo<br />

tawuruꞌu wairi ban nao, 12 Jacob<br />

dainaouz, naꞌiki ĩnao takaan-daunnao,<br />

kari kao nan daꞌi ĩtoriin pan<br />

naꞌiki ĩtaai nan Tomin karu ati, ipai<br />

kamoo naꞌiki maru taꞌo. Ĩzauda pan<br />

idiꞌi naa kai manaꞌo taaꞌa zoo-kariwaiz<br />

paꞌati. King Agrippa, uruu<br />

kapam wuruꞌu õzau da paniaz naa,<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 26<br />

390<br />

naꞌiki uruu dikin iaꞌo wuruꞌu Jewnao<br />

toꞌo rai napa nuz õꞌati. 8 Ukauꞌan<br />

ipai unao daꞌai naouꞌu, kan dii nii<br />

mooko aonaa umishi daꞌa zon wuruꞌu<br />

Tomin karu kadi shita-kida nuz<br />

pidan mawa kaꞌo?<br />

9 “Õgaru naꞌa paꞌo zii daꞌi<br />

kiwiin, tuu kiaꞌo õai pan õmashaatan<br />

wuruꞌu pidan nao daꞌa na nuz<br />

Jesus, Nazareth sanaz. 10 Õkowaadan<br />

nii naꞌa pam õshaꞌapaa pau zon<br />

daꞌi aimaa kan kida Jeru salem ii.<br />

Faadaa nao zowau naa nao dyuu dan<br />

kawanaꞌati õkaboota-kidau zon mishidai<br />

nao Jesus taraa-kizai iti. Aizii<br />

ĩzowii-kao an, kai man õꞌati naꞌapa<br />

õnyuku nuu ĩkawan. 11 Õmakon nii<br />

daꞌi ipai syna gogue kawanaꞌati,<br />

õdoro tan wuruꞌu mishi dai naouz<br />

Jesus, marii kizi ĩpata kaꞌuta-kao.<br />

Naꞌiki tuu kii õdyuu dan ĩdakoo pan<br />

wuruꞌu pamishida nuz Jesus. Õtoꞌoran<br />

idi ĩꞌati tuu kii, õmakou zon daꞌi<br />

baꞌo ran donoi kawanaꞌati kida õdorotan<br />

ĩdyaun.<br />

Paul kowaadan naꞌapam<br />

pazaamatan Jesus panaobanaa nii<br />

(Acts 9:1-19; 22:6-16)<br />

12 “Bau daꞌapa kamoo õmakopaa<br />

nan Damas cus iti, õnaꞌa ka pa nii<br />

kaa rita faadaa nao zowau naa nao saada<br />

nii, maꞌo zaka kizi naꞌiki mabaaꞌa zoo<br />

kizi õshaꞌapa tan pidan nao uruu idaꞌan.<br />

13 King Agrippa, dunapo ii saki tapa<br />

kamoo õtuka pan aimaa kan kanadaꞌo,<br />

ukanada pan õgaru naꞌiki õminau daꞌunao.<br />

Ukanada pan aokazi iki kanada,<br />

kanada powaꞌa zii mana wun kamoo<br />

ai. 14 Ipai wawao taꞌa kan imiꞌi baara iti,<br />

naꞌiki õabata parada-karu kian õꞌati<br />

Hebrew n para dan idaꞌan, ‘Saul! Saul!<br />

Kan dii nii puan ta miki tan õgaru kaikapaꞌa?<br />

Puan ta miki tan idi õgaru naꞌapa,<br />

puiko dan kaziwaꞌo mana wun puꞌati.’<br />

15 “ ‘Õnao ba naa, kanom pugaru?’<br />

õkian.<br />

“Sariapa udakoꞌa tin õparadan,<br />

‘Õgaru Jesus! Õgaru wuruꞌu<br />

puan ta miki taniaz,’ ukian õꞌati.<br />

16 ‘Pukadi shita! Õai dinan puꞌati,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan õzaama tan<br />

idi pugaru aizii õpoi toru nii. Aizii<br />

puko waa daꞌa naa paꞌi pidan nao<br />

ati ipai, ipai wuruꞌu putuka paniaz<br />

õshaꞌapa tan puꞌati. Naꞌiki kai naꞌaꞌo<br />

nii zii õai dan powaꞌa aimaa kan kida<br />

puꞌati puko waa dan nii pidan nao<br />

ati kapam. 17 Õdyuu dan nii pugaru<br />

Jew nao naꞌiki Gentile nao bii iti,<br />

naꞌiki õkazan naa tan nii ĩshaꞌapatan<br />

an pugaru. 18 Pugaru õai pan<br />

tukapa-kidaꞌo nii ĩꞌati mishiꞌo kuwai<br />

õdauꞌan. Marii kizi ĩkodi tan marutaꞌo-karu<br />

iki, kana daꞌo-karu ati.<br />

Naꞌiki ĩmuu din kiziꞌi naa panao banaita<br />

pan ai Satan, ĩzaa mata kiziꞌi<br />

naa paꞌan Tomin karu panao banaa<br />

nii. Aizii ĩmishi dan an õgaru,<br />

mainaa bata-karu nii ĩꞌoian, naꞌiki<br />

Tomin karu buu tan niꞌi naa ĩdyaun<br />

papidanan nao nii,’ kiaꞌo wuruꞌu<br />

ukiauzo nuz õꞌati.<br />

Paul kakuwaapan<br />

pakaudinan dauꞌu<br />

19 “Nao ba nai Agrippa, õizoꞌati<br />

wuruꞌu aokazi ikiꞌo raz parada-karu.<br />

n 26:14 Hebrew: uruu Jew nao mashaa pai nao Israel ii para dan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


391<br />

ACTS 26​, ​27<br />

20 Kiwiin õkaku waa pan Damas cus<br />

ii aka, udaunaꞌan Jeru salem ii aka,<br />

naꞌiki ipai Judea Baara ii aka õkakuwaa<br />

pan. Uruu dau naꞌan õmakon<br />

Gentile nao bii ii aka kapam. Õkakuwaa<br />

pan naꞌiki õkaki nao pan ĩdyaun,<br />

ĩmuuda kiziꞌi naa pashaꞌa paa pan oii<br />

kidaꞌo aimaa kan. Ĩtanawa tin kiziꞌi<br />

naa paꞌan Tomin karu idaꞌati, naꞌiki<br />

ĩtukapa-kida kiziꞌi naa mishi patanawa<br />

tinan paꞌoian ai, pamashaa pan<br />

idaꞌan kai manaꞌa naa. 21 Kaika paꞌo<br />

dikin iaꞌo wuruꞌu Jew nao toꞌo rainapa<br />

nuz õꞌati. Tomin karu Dapu<br />

iaꞌo wuruꞌu ĩzaa mata nuz õgaru.<br />

Naꞌiki naꞌapain ĩaipan pazowi aꞌakan<br />

õgaru. 22 Mazan Tomin karu<br />

kazan naa tapa õgaru ĩꞌai, atii diꞌi<br />

õkadi shi ta pa nuꞌu. Ukauꞌan ipai<br />

õkowaa dan naa wuruꞌu õtukapanii<br />

kidaz aimaa kan ipai pabiꞌi naaka<br />

pidan nao ati, naꞌiki nao ba nai nao<br />

ati. Mazan aonaa paꞌinaa kidaꞌo<br />

aimaa kan mani wuruꞌu õkowaada<br />

paniaz Tomin karu prophetin nao<br />

naꞌiki Moses saadauzo nii kida ai.<br />

Mishiꞌo rai man uruu dauꞌa naꞌo<br />

paꞌan tawuruꞌu ĩsaada nii kidaz.<br />

23 Ĩkian Christ pata kaꞌuta-kao nii,<br />

atii uzowii-kao nii. Mazan uruꞌo<br />

nii kiwiin kadi shita pamawaka-kizi<br />

iki, kowaa daꞌo nii, naꞌiki tukapakidaꞌo<br />

nii kanadaꞌo Jew nao ati naꞌiki<br />

Gentile nao ati.”<br />

24 Paul para dan idi naꞌapa,<br />

sariapa Festus kada koꞌo kan Paul ati<br />

kaika paꞌa: “Paul! Madoro naꞌa naa<br />

puzowau, putomi napa tin-kinaa.”<br />

25 Paul kian, “Nao ba nai, aonaa<br />

õzowau madoro nan, mishiꞌo naꞌiki<br />

sakita paꞌo kai wuruꞌu õpara da nuz.<br />

26 King Agrippa! Aonaa õkibaꞌa zon<br />

õpara dan puꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

pugaru, puaitapa nii ipai kanom<br />

dauaꞌo kai wuruꞌu õkadako tina nuz.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa dizin paꞌo<br />

mani Jesus shaꞌa pata-kao, ipai uaitapa-kao.<br />

27 King Agrippa! Pumishida<br />

wuruꞌu Tomin karu prophetin nao<br />

saadauzo nii kidaz udauꞌan? Õai tapa<br />

ipai pumishi da nuzu, mishii?”<br />

28 Nao ba nai Agrippa kian Paul<br />

ati, “Puꞌitii man pupanaꞌa dan nii<br />

õnyuku nuu aiziꞌi kaꞌo pukuwaa<br />

idaꞌan?”<br />

29 Paul kian, “Aonaa ushaꞌa pan<br />

puaba tan parada-karu aiziꞌi kaꞌo,<br />

naꞌiki kotuaꞌikiꞌo raꞌa naa puabatau<br />

tan, mazan õtoriin pan nii<br />

Tomin karu ati, marii kizi pugaru<br />

naꞌiki ipai wuruꞌu abata pai naouz<br />

kai, naꞌapa kizi umishi dan õgaru<br />

kawan, mazan aonaꞌo nii paꞌan<br />

uwatu dapa-kao õgaru kawan.”<br />

30 Udaunaꞌan King Agrippa,<br />

naꞌiki nao ba nai Festus, naꞌiki<br />

Bernice, naꞌiki ipai baꞌo rai nao<br />

pidan nao kadishi taꞌa kan naꞌiki<br />

ĩkodiaꞌa kan naa. 31 Pakodi tan daunaꞌan,<br />

ĩkian paꞌati aaka kida, “Aonaa<br />

kanom dikau daꞌo nii ushaꞌapa tan,<br />

aonaa kanom dikin ii uzowii-kao<br />

oo utaratapa-kao.” 32 Sariapa King<br />

Agrippa kian Festus ati, “Aonaa<br />

mani upishau zon padyuuda-kao<br />

nao ba nai Caesar diꞌiti, umuudakaoaꞌa<br />

naa mani padamata aizii<br />

wuruꞌu,” ukian.<br />

Paul dyuuda-kao Rome iti<br />

27 1 Aizii Paul naꞌiki baꞌoran<br />

taraapa-kari wai nao<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 27<br />

392<br />

pidan nao dyuu daꞌa zoo-kao donoꞌo<br />

naa Rome iti, Italy Baaraꞌa iaꞌo raz,<br />

uruꞌu naa ĩtaa-kaoaꞌa naa Julius<br />

kaꞌu iti. Uruu kau dinaꞌo tuu baru<br />

kidai nao soldyaa nao tuma, Caesar<br />

soldyaan naouz. 2 Wapai din-kidakaoaꞌa<br />

naa o udaruꞌo kanawa zoꞌiti,<br />

waꞌa tiꞌo Adramyt tium iki, unaꞌakapiki<br />

nao kiwa paa nan naa powaa iti<br />

Asia iti. Naꞌiki ĩmashaa din paa nan<br />

nii kanawa mashaa din-kizi kida<br />

kawanaꞌati Asia ii aka kidaꞌo raz.<br />

Naꞌaꞌo kapam Aristar chus watuma,<br />

Thessa lonica san, Macedo nia iaꞌoraz.<br />

3 Baꞌo ran kamoo wakaa wan<br />

Sidon iti. Kai man mazan Julius<br />

kamuna nun Paul ati, ukashaapa<br />

umoro wau ta pan naꞌii papao naru nao<br />

diꞌiiꞌaka, ĩtaa kizi uꞌati aimaa kan<br />

uaiapa nii kida. 4 Naꞌikiꞌi naa koshan<br />

wamakon, mazan maꞌo zaka manawun<br />

awaru wakanaapu iki. Uruu<br />

idi wakoraꞌu kan kato naru Cyprus<br />

diꞌiti, wadikin dinaꞌa zon idi awaru ai<br />

ubarau ii aka. 5 Udaunaꞌan kanawa<br />

koraꞌuka-kida-kao baza iti, Cilicia<br />

naꞌiki Pam phy lia itinapu, naꞌiiꞌa kaꞌa<br />

naa wamakon atii wakaa wan Myra<br />

iti, Lycia iaꞌo raz. Naꞌii wamaara tinkida-kao<br />

kanawa diꞌiki. 6 Naꞌiaꞌa<br />

naa Julius, soldyaa nao zowau naaz<br />

pishaan pamakon baꞌo ran pidan nao<br />

kana wan idaꞌan, Alex andria ikiꞌo<br />

ĩwaꞌa tin, naꞌiki Italy itiꞌo ĩmakoꞌonan.<br />

Uruu idi wapai din-kida-kaoaꞌa<br />

naa koshan uruu kanawa zoꞌiti.<br />

7 Naꞌikiꞌi naa wamakon konaꞌii,<br />

konaꞌii, ushaꞌapa num kauꞌan maꞌozaka<br />

mana wun awaru wakanaapu<br />

iki. Atii iriba kamoo dau naꞌan,<br />

kashaꞌa pan naꞌo idaꞌan wamaonapa<br />

tan padamata donoi Cnidus<br />

iti, mazan aonaꞌa naa kanawa zikadinaꞌa<br />

zon, maꞌo zaka mana wun awaru<br />

wakanaapu iki. Uruu idi wakoraꞌukan<br />

wadaba itinapu, paran baoko<br />

aꞌo kato naru diꞌiti, Crete kiaꞌo<br />

udako tapa-kao. Waaipan wadikindinan<br />

awaru ai ubarau ii aka.<br />

Mao napa wadoba taꞌa kan Solmone<br />

an, kato naru dyuo aꞌoraz. 8 Mazan<br />

kashaꞌa pan naa wamakon kato naru<br />

zaꞌan atii wakaa wan “Kai manaꞌo<br />

Mashaa din-kizai” diꞌii, maona paꞌoraz<br />

donoi Lasea iti, naꞌii mazan uruu<br />

kato naru diꞌiaꞌo raz.<br />

9 Aata, iribaꞌa naa kamoo<br />

wawazi waꞌa kan. Aizii doba taꞌa kaꞌa<br />

naa ama zada Jew nao Sana din pauzon<br />

Kamoon, naꞌiki kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

niꞌi naa chiꞌi kapa-karu paran baoko<br />

an awaru maꞌo za kan idiꞌi naa. Uruu<br />

idi Paul kaki nao wan kanawa naꞌakapiki<br />

nao. 10 “Aonaa turuu wadoba tan<br />

kai. Wamakon dono, dikau daꞌo nii<br />

aimaa kan shaꞌa pan waꞌati. Panaadon<br />

wawazi waan nii kanawa<br />

naꞌiki uwazoo kida naꞌiki pidannao<br />

kapam.” 11 Mazan tuu kii paꞌan<br />

kanawa naꞌaka piki nao zowau naa,<br />

naꞌiki kakanawa nuꞌo dobataꞌa zon.<br />

Uruu idi tuu kii ĩnaꞌapa tan soldyaanao<br />

zowau naa nyuku nuu papara dan<br />

kawanaꞌati. Aonaa umishi daꞌazon<br />

Paul para dan. 12 Naꞌii wuruꞌu<br />

kanawa mashaa din-kiziz, aonaa<br />

o 27:2 Daꞌaꞌa watuka pan Luke, saa daꞌo raz diꞌo raz kaari taꞌa, bao kopa tinan koshan<br />

Paul nao tuma.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


393<br />

ACTS 27<br />

sookapa-kizai kai manan ama zada<br />

wadidii zon dono. p Uruu idi iriba<br />

pidan nao kanawa zoꞌai nao naꞌapatan<br />

panyuku nuu. Tuu kii ĩaipan<br />

padoba tan, kanawa naꞌaka piki nao<br />

zowau naa para dan kawanaꞌati.<br />

Kai naꞌa baꞌo ran wiizi bai naꞌii, uruu<br />

kato naru tokon itinapu, maona paꞌoraz<br />

donoi Phoenix iti. Naꞌii paꞌan<br />

ĩaipan patoman pawii ziba nii, atii<br />

ama zada wadidii zon ipain. Naꞌiki<br />

uruu diꞌii aonaa awaru zowi au zon<br />

tuu kii mana wun ama zada, ukashakaru<br />

tin pan idi.<br />

Maꞌozakaꞌo awaru dauaꞌo<br />

13 Upuꞌaꞌa naa awaru kaa wan<br />

konaꞌii wadaba iki, paran baoko<br />

ikinapu. Tuu kii ĩkonau kian, naꞌiki<br />

ĩkian, “Turuaꞌo nii wamakon.” Uruꞌu<br />

naa mazan ĩkoso tan kimi shaꞌo<br />

aimaa kan wuruꞌu mashaa dinapakidaꞌo<br />

raz kanawa. Udaunaꞌan<br />

ĩkidaꞌuki naꞌa kan naa, mao napa zii<br />

kanawa mako paa nan Crete danoma<br />

an. 14 Kadiman aka uruu dau naꞌan<br />

maꞌo za kaꞌo mana wun awaru kaawaꞌa<br />

kan naa wadaba iki, kato naru<br />

diꞌiki napa. 15 Sariapa awaru zowi tan<br />

kanawa padaba iki. Aka, watiwaan<br />

naa padamata wasaki tapa dan<br />

kanawa zowau, mazan aonaꞌa naa<br />

wakaꞌii tan wanaꞌa kan kanawa<br />

wamakoꞌo zoo-kizi an. Uruu idi<br />

wamuu daꞌa kan naa kanawa, naꞌikiꞌi<br />

naa awaru kidaꞌu kaꞌa kan naazu atii<br />

wadaba iti paran zikon iti.<br />

16 Uruu idi kanawa makon atii<br />

mao napa baꞌo ran kato naru sodi,<br />

paran zikon iaꞌo dazaba an, Cauda<br />

kiaꞌo raz udakota-kao. Naꞌii wadikindaꞌaka-kao<br />

masakau daꞌu awaru<br />

ai. Udaunaꞌan kanawa naꞌakapiki<br />

nao saa ba tan naa kanawa<br />

sodi, paminau daꞌu udaruꞌo paawa<br />

iti, atii kashaꞌa pan naa ĩipaian<br />

pawatu da nuz.<br />

17 Uruu dau naꞌan kanawa naꞌakapiki<br />

nao watuan naa kai manai man<br />

pakana wan tuꞌuz ushazo dan ai. Tuukii<br />

ĩtarian, ĩzauda-kidan paiko dan<br />

maa naa baꞌo, Libya danoma an. Uruu<br />

idi ĩapowaꞌa dan naꞌiki ĩtoka-kidan<br />

naa kamicha mada kidaꞌuka paꞌo raz<br />

udaruꞌo kanawa, mazan upuꞌu zii<br />

awaru kiduꞌu kan wuruꞌu kanawaz.<br />

18 Aonaa awaru mashaa dan,<br />

pakawan maꞌo zaka utoꞌora dinan.<br />

Baꞌo ran kamoo ĩkaboo wan naa<br />

kanawa wazoo kida wunu baoko iti.<br />

19 Baꞌo ran kamoo idaꞌa uruu ĩkaboowaꞌa<br />

kan naa kanawa shaꞌa pau zi naa<br />

kida wunu baoko iti. 20 Iriba kamoo<br />

aonaa watuka pan kamoo oo wizinao.<br />

Pakawan awaru maꞌo zaka,<br />

naꞌiki kicha naꞌ iki kii mana wun,<br />

aonaꞌa naa waaita pan naꞌa pam naa<br />

washaꞌapa tinan powaꞌa. Waꞌi tii man<br />

shaa wamawa kan naa wuruꞌu.<br />

21 Doba taꞌa naa kamoo, aonaa<br />

pidan nao nikan pawanyuku nuu.<br />

Uruu idi, Paul kadishi tan ĩkanaapu<br />

iti naꞌiki ukian ĩꞌati, “Uabata õparadan.<br />

Uizoꞌa tii zon an mani õpara dan,<br />

Acts<br />

p 27:12 ama­zada wadidii­zon dono: English idaꞌan udakota-kao ‘winter.’ Kashaꞌa pannaa<br />

chiꞌi kapa-karu kanawa idaꞌan paran baoko ii aka. Ushaꞌapa num kauꞌan maꞌo zaka<br />

mana wun awaru ama zada wadidii zon dono. Turuu wuruꞌu maꞌo za kaꞌo raz awaru<br />

zowian udaruꞌo kanawa, naꞌiki unaraa da nuz pidan nao tuma.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 27<br />

394<br />

kai naꞌii zii mani padamata waunao<br />

kai Crete ii, aonaa mani dikau daꞌo<br />

aimaa kan shaꞌa pan waꞌati kaikapaꞌa,<br />

naꞌiki aonaa mani padamata<br />

wawazi waan aimaa kan kida.<br />

22 Mazan aizii õkiaꞌa zon ipai unao<br />

ati! Umaꞌo za kada unyuku nuu,<br />

aonaꞌo nii bau daꞌapa pidan mawakan.<br />

Soo kana waꞌo nii kari kao nan<br />

wawazi wada. 23 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aiwakaꞌan angel kaawan kan õꞌidaꞌati<br />

Tomin karu õtaa piki naꞌiki õnao banaa<br />

diꞌikiꞌo. Udyuu dan paꞌangelin<br />

para dan õꞌati kaika paꞌa: 24 ‘Paul,<br />

aonaa putari aꞌa naꞌa, aonaꞌo nii<br />

pushaꞌa pan. Mishiꞌo nii pukadi shitakida-kao<br />

nao ba nai Caesar kanaapu<br />

iti Rome ii. Tomin karu kai manan<br />

idi mana wun, ukazan naa tan nii<br />

ipai wuruꞌu putumai naouz pidannao.’<br />

” 25 Uruu idi Paul kian ĩꞌati,<br />

“Ukauꞌan umaꞌo za kada unyuku nuu.<br />

Õmishida Tomin karu kazan naa tan<br />

nii waunao, papara dan kawanaꞌati<br />

õꞌati. 26 Mazan wauaꞌii, awaru<br />

kiduꞌu kan nii wakana wan maa naꞌokaru<br />

iti, kato naru danoma iti,” ukian<br />

ĩꞌati.<br />

Kanawa zoꞌainao tarian<br />

panaraan ai<br />

27 Uruu dau naꞌan awaru<br />

kidaꞌuka pan naa kanawa ipai kamoo<br />

naꞌiki ipai maru taꞌo Mediter ranian<br />

baoko ii aka. Aizii tomun-zikon,<br />

dyaꞌu tam sondii tan idaꞌaꞌa naa,<br />

kanawa naꞌaka piki nao kian, “Maona<br />

paꞌo kawa nuꞌo raꞌa naa aizii<br />

wakaa wan paran danoma iti.”<br />

28 Sariapa ĩwaota-kidan aimaa kan<br />

kimi shaꞌo paran baoko iti ĩtuka paꞌazon<br />

idi naꞌa pam wunu kaa nan. Uruu<br />

idi ĩtuka pan wunu kaa nan 120 feet.<br />

Masakau daꞌu dau naꞌan ĩwaota-kidan<br />

naa koshaniz. Uruu idi ĩtuka pan<br />

powaꞌaꞌa naa umaa nan, 90 feet.<br />

29 Uruu idi tuu kii ĩtarian, ĩzaudakidan<br />

naa pakana wan zowii tinan<br />

kuba kida diꞌiti. Sariapa ĩmashaadin-kidan<br />

pakana wan, ĩwaota-kidan<br />

wunu baoko iti 4 kimisha kidaꞌo<br />

mana wun chipirari, suku ruu-tinapa<br />

kidaꞌo raz kanawa dikapo itinapu.<br />

Kadima naꞌo raꞌa naa padamata<br />

ĩaipan wakana daꞌa kan. 30 Aizii<br />

pidan nao kaudinai nao kanawa zoꞌii,<br />

ĩtiwaan naa pakidoo pan kanawa<br />

udaruꞌo diꞌiki. Sariapa ĩwaota-kidan<br />

duu so diꞌo kanawa wunu baoko iti.<br />

Ĩtukapa-kao ikoda nii mishi tawuruꞌu<br />

ĩwaota-kida nuzu kimi shaꞌo chipirari<br />

kanawa zowau iki. 31 Mazan Paul<br />

aitapa, uruu idi ukian soldyaa nao<br />

ati naꞌiki ĩzowau naa ati, “Wuruꞌu<br />

pidan nao, kaudi nai naouz kanawa<br />

zoꞌo, ĩkidoo pan an wuru kanawa<br />

diꞌikiꞌi, kai man-dau nuꞌo nii pidan<br />

mawa kan.” 32 Sariapa soldyaa nao<br />

duku tan wuru zunaꞌa, kanawa sodi<br />

pidan nao toka-kidaniaz, uruu idi<br />

uama raꞌa kan naa.<br />

33 Aizii wakana daꞌa nan diꞌitiꞌi<br />

naa Paul kian ipai pidan nao ati,<br />

“Akara chii! Dyaꞌu tam sondii<br />

aonaa kanom unikan, udiꞌitin pan<br />

naꞌiki utarian idi. 34 Mazan aizii<br />

õaiapa ipai unao nikan uwanyukunuu<br />

umaꞌo zaka-kinaa nii, naꞌiki<br />

ukakupa-kinaa nii, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ipai waunao, aonaꞌo nii<br />

kanom shaꞌa pan waꞌati. Naꞌiki<br />

aonaꞌo nii bau daꞌapa wawazi wa dan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


395<br />

ACTS 27​, ​28<br />

wazowaud,” ukian. 35 Papara dan<br />

dau naꞌan ĩꞌati, Paul zaama tan naa<br />

bread naꞌiki utorii napa-kidan naaz<br />

Tomin karu ati. “Kai man manawun<br />

wakian puꞌati diꞌo raz bread<br />

dauꞌati,” ukian ipai pidan nao kanaapuꞌu.<br />

Udaunaꞌan udusho tan naa<br />

pawanyuku nuu nii naꞌiki uaroopan<br />

naa. 36 Uruu idi ipai pidan nao<br />

maꞌo za ka dan panyuku nuu, naꞌiki<br />

ĩnikan naa pawanyuku nuu kapam.<br />

37 Iribaꞌo pidan nao wuruꞌu kanawa<br />

zoꞌai naouz, kaika pau daꞌuꞌo wabaokopa<br />

tina nuꞌu 276. 38 Pidan nao nikan<br />

dau naꞌan pawanyuku nuu, uruꞌu naa<br />

ĩkaboo waꞌa kan naa ipai poroom<br />

kida paran baoko iti, ĩaipan idi<br />

kanawa shaa kadi nan.<br />

Kanawa shaazoobiꞌiinan dauaꞌo<br />

39 Udaunaꞌan ama zada kanadan<br />

naa, sariapa pidan nao tuka pan<br />

mao napa paran danoma. Mazan<br />

aonaa ĩaita pan naꞌiaꞌo ram wuruꞌu<br />

amaza daz. Naꞌiki ĩtukapa kapam<br />

kasha karu tin paꞌo ama zada, naꞌiki<br />

kaatu baara-tin paꞌo paran danoma.<br />

“Aushaa, watiwaa wanaꞌa kan<br />

kanawa naꞌiti, panaa don turuaꞌo<br />

nii usaka na tan maa naꞌo-karu ii,”<br />

ĩkian. 40 Uruu idi ĩduku taꞌa kan naa<br />

wuruꞌu kimisha kidaꞌo sukuruutapakari<br />

waiz kanawa kaduꞌiki kida,<br />

unaꞌian naa ĩwaꞌa kaꞌa kan kidaz<br />

wunu baoko ii. Upuꞌaꞌa naa ĩwaotakidan<br />

powaa iti udaruꞌo poora<br />

wunu baoko iti, kanawa kadi kapotapa-kinaoaz.<br />

Udaunaꞌan ĩkaza dan<br />

naa powaa iti udaruꞌo kamicha<br />

mada dokoꞌo kanawa zowau idaꞌa,<br />

kai man kizi ĩaipan awaru poo tan<br />

wuruꞌu kanawaz udanoma iti.<br />

41 Aonaa zii ĩkaa wan udanoma iti,<br />

mazan kanawa kaa waꞌa kan naa<br />

maa naꞌo-karu ati, uruu unaꞌian<br />

naa uwazi wai nan kaatu baara<br />

ii. Aizii wunu paran maꞌo za kan<br />

idi mana wun, sariapa uzowi tan<br />

kanawa dikapo maꞌo za kaꞌo idaꞌan.<br />

Uruu idi ipai ushazoo-biꞌiaꞌa kan<br />

kanawa.<br />

42 Sariapa soldyaa nao zowiibiꞌiaꞌa<br />

kaꞌa zon naa ipai dau nuu daꞌu<br />

wuruꞌu taraapa-kari wai naouz pidannao.<br />

Ĩzauda-kidan ĩnyoo tan unaawa<br />

iti naꞌiki ĩkidoo pan paꞌai. 43 Mazan<br />

tuu kii paꞌan ĩzowau naa aipan<br />

pakazan naa tan Paul, uzowii-kao ai.<br />

Uruu idi umashaa tan ĩdyaun. Naꞌiki<br />

udyuu dan naa paꞌan nyoo bai nao kida<br />

pidan nao zakaꞌu tan kiwiin, marii kizi<br />

ĩnyoo tan unaawa iti. 44 Udaunaꞌan<br />

marii baꞌo rai nao wuruꞌu aonaꞌoraz<br />

ĩnyoo ban, ikodan ata mun oo<br />

paranka idin kida, uruu idaꞌan kiziꞌi<br />

naa ĩnyoo tan paran danoma iti. Uruu<br />

naꞌa paꞌo wanyoo tau zon unaawa iti,<br />

aonaa kanom shaꞌa pan waꞌati.<br />

Paran baoko iaꞌo katonaru,<br />

Malta kiaꞌo uꞌuu<br />

28 1 Wamaara tinan dau naꞌan<br />

unaawa ati, ukowaada-kao<br />

waꞌati, kato naru Malta Baaraꞌaꞌo<br />

wuruꞌu wamaara tina nuz. 2 Tuu kii<br />

kawii zii nao konau kii-kidan patukapan<br />

waunao. Upuꞌaꞌa naa wunu<br />

kaa wan, naꞌiki wadidi ama zada.<br />

Sariapa ĩpuꞌuka dan tikazi waꞌati.<br />

3 Paul zowai dan naa zowaa karu naꞌiki<br />

udokoba tan naazu, naꞌiki usharawaan<br />

naa tikazi. Tikazi wiichan idi,<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 28<br />

396<br />

kowazaz aro­tan Paul kaꞌu (28:3)<br />

sariapa kowazaz mawaka-kinai, koditan<br />

zowaa karu bii iki, naꞌiki sariapa<br />

uaro tan Paul pakaꞌu idaꞌa, aonaa<br />

umuu dinan unaꞌan ukaza din pan<br />

ukaꞌu kadu iki. 4 Aizii kawii zii nao<br />

tuka pan idi wuruꞌu kowazaz arotanuz<br />

Paul kaꞌu, sariapa ĩdiꞌitin pan<br />

udauꞌu, naꞌiki ĩkian paꞌati aaka kida,<br />

“Ei, zowiaꞌo pidan arawuꞌu! Aonaa<br />

umawa kan oo unaraan paran baokoꞌo,<br />

mazan watomin karun, wuruꞌu<br />

shaꞌapa taꞌo raz paꞌan pidan paꞌoian<br />

dikin ii, mishiꞌo nii uzowii-kidan<br />

uruu kowazaz aro tan idaꞌa nazu.”<br />

5 Sariapa Paul raꞌo kaꞌa kan kowazaz<br />

tikazi wuꞌiti, mazan aonaa ushaꞌapan<br />

paarota-kao puꞌu. 6 Ĩzauda pan<br />

naa Paul poo dan, naꞌiki ĩtuka paꞌa zon<br />

naa udorau tan mashaꞌapa kiaka oo<br />

umawa kaꞌa kan naa, mazan tomunuꞌu<br />

naa uarota-kao dau naꞌan, aonaa<br />

kanom shaꞌa pan uꞌati. Uruu idi<br />

ĩpanaꞌa dan naa padiꞌitin pan, naꞌiki<br />

ĩkian, “Ei, tomin karu paꞌi uruu!”<br />

7 Mao napa wamaara tin kizi<br />

ama zada iki, kai naꞌa udaru kidaꞌo<br />

zakapu baara, Publius pao riba baawu<br />

kida, uruu kazowau ta paꞌo wii zai<br />

uruu kato naru baara ii. Wamorowau<br />

tapan kan dono udapu ii, tuu kii<br />

ukonau kii-kidan waunao, idiki naudaꞌu<br />

kamoo utaa pan waunao padapu<br />

ii. 8 Uruu dono tuu kiaꞌo Publius daru<br />

kari naan, umada wiichan naꞌiki<br />

utyoo da pan izai. Uruu idi Paul<br />

moro tan udaꞌa wupa-kizi iti, naꞌiki<br />

umuu dan pakaꞌu uꞌidaꞌa, naꞌiki<br />

utoriin pan, upishaan Tomin karu<br />

marii kizi karinaꞌo kaku dan, sariapa<br />

mishi ukaku daꞌa kan. 9 Ipai pidan nao<br />

kawiizi-tin pai naouz kato naru diꞌii<br />

aba tan wuruꞌu ushaꞌa pata nuz aimaakan<br />

naꞌapa, uruu idi naꞌa painim<br />

ĩiriban nao kari naan dono, ĩnaꞌakan<br />

nii ĩdyaun Paul idaꞌati, naꞌiki<br />

ipai ukaku dan ĩdyaun. 10 Idiki naudaꞌu<br />

kauzu wanaꞌian ĩtuma, kai man<br />

ĩtaa pan waunao, ĩtaa waꞌati aimaakan<br />

mawi nipi naa-daun kida. Aizii<br />

wadoba taꞌa zon donoꞌo naa, iriba<br />

pidan nao naꞌakan aimaa kan kida<br />

waꞌati wakai waan nii, naꞌiki wanikan<br />

nii wama kopa-kizi an.<br />

Malta ikiꞌo wamakon Rome iti<br />

11 Idiki nau daꞌu kauzu dau naꞌan,<br />

wamakon naa baꞌo ran kanawa idaꞌan,<br />

“Shamaan nao Tomin karu nao” q kiaꞌo<br />

uꞌuu. Wuruꞌu wiizaiz wamara tin-kiziz,<br />

diꞌiaꞌa naa kanawa naꞌaka piki nao<br />

q 28:11 Shamaan­nao Tomin­karu­nao: wuruꞌu kanawa uu, naꞌiki naꞌaka piki nao tominkarun<br />

naouz, Castor naꞌiki Pollus kiaꞌo ĩꞌuu kida. Ĩnao kawa nuꞌo utoma-kao wuruꞌu<br />

ĩmuu daniaz pakana wan zowau idaꞌa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


397<br />

ACTS 28<br />

mashaa dinan ama zada wadidii zon<br />

dono. Alex andria ikiꞌo wuruꞌu kanawa<br />

naꞌaka piki nao waꞌati paa nuz. 12 Uruu<br />

idi baoko paꞌa naa wamakon ĩtuma atii<br />

wakaa wan Syracuse iti, idiki nau daꞌu<br />

kamoo wanaꞌiaꞌa kan. 13 Naꞌikiꞌi naa<br />

koshan wamako paa nan atii wakaawan<br />

kanawa sooka dinauzo-kizi iti,<br />

Rhegium iaꞌo raz. Baꞌo ran kamoo<br />

wadoba tan koshan, uruu dono awaru<br />

kaa wan wabarau ikinapu. Uruu idi<br />

dyaꞌu tam kamoo idaꞌa wakaa waꞌa kan<br />

naa donoi Puteoli iti, Italy Baara iaꞌoraz<br />

naa. 14 Uruu wii zai diꞌii waikoda<br />

mishi dai nao Jesus. Ĩpishaan waunao<br />

ĩaipan wanaꞌaꞌa kan zii patuma baudaꞌapa<br />

soondii sako daz. Uruu idi<br />

wanaꞌiaꞌa kan zii ĩtuma. Uruu wii zai<br />

diꞌiki wakidiba idaꞌa naꞌa naa wamakopaa<br />

nan Rome iti. 15 Aizii mishi dai nao<br />

Rome iainaouz aba taꞌa kaꞌa naa wuruꞌu<br />

wawaꞌa tipa nuz, sariapa ĩwaꞌa tin<br />

ĩikoda paꞌa nan waunao. Waikoda pabiꞌi<br />

kida mishi dai nao zauda pan waunao<br />

market ii, Appius iaꞌo raz. Naꞌikiꞌi<br />

naa wadoba tan bao kopa ĩtuma, atii<br />

wakaa wan wii zai diꞌiti dako tapa-kariwaiz<br />

Idiki nau daꞌu Sookapa-kizai kii.<br />

Naꞌii baꞌo ran mishi dai nao zauda pan<br />

waunao. Paul tuka pan idi ĩdyaun, tuukii<br />

ukonau kii-kidan Tomin karu. Uruu<br />

idi powaꞌa zii umaꞌo za ka dan panyukunuu<br />

Tomin karu ati. Atii baoko paꞌa naa<br />

wakaa wan ĩtuma donoi Rome iti.<br />

Paul kakuwaapan Rome ii<br />

16 Aizii wakaa wan donoꞌo naa<br />

Rome iti, aonaa Paul tara tapa-kao<br />

naꞌii. Kashaapa-kao umashaa pan<br />

paꞌidaꞌa, mazan kai naꞌa soldyaa<br />

muuda-kao awunuu ta paꞌo nii uruu.<br />

17 Idiki nau daꞌu kamoo Paul kaawan<br />

dau naꞌan, udapada-kidan naa<br />

kazowau ta pai nao Jew nao Rome<br />

ainao kidaz. Aizii ĩbao kopa tinan<br />

dau naꞌan uꞌidaꞌati, ukadako tinan<br />

naa ĩtuma. Ukian, “Õꞌina wuzu nao,<br />

Jew nao, õkiaꞌa zon unao ati, aonaa<br />

õshaꞌapa tan dikau daꞌo aimaa kan<br />

wairi ban nao Jew nao ati, naꞌiki<br />

aonaa õpanaꞌa dan oo õdakoo pan<br />

waunao Jew nao kaduz kida, wuruꞌu<br />

wadokozu-daun nao dyuu dauzo nii<br />

kidaz washaꞌapa tan. Mazan upuꞌu<br />

Jew nao zaama tan õgaru Jerusalem<br />

ii, atii ĩtaraa-kidan õgaru<br />

Rome ikiꞌo nao ba nai nao ati. 18 Aizii<br />

õkooto wapa-kida-kao donoꞌo naa,<br />

aonaa kanom Rome ikiinao ikodan<br />

dikau daꞌo nii õshaꞌapa tan, õzowiikida-kinao<br />

nii. Uruu idi ĩaipan<br />

padamata õmuuda-kao. 19 Mazan<br />

aonaa Jew nao aipan õmuuda-kao.<br />

Uruu idi õpishaan õdyuuda-kao<br />

daꞌatiꞌi Rome ati. Mazan aonaa<br />

õkadako tinaꞌa nan mani dikauda<br />

õiriban nao Jew nao dauꞌan, soo<br />

õpara daꞌa zon idi õdauꞌan nao ba nai<br />

Caesar kanaa puꞌu, daꞌaꞌa õkootowapa-kida-kao<br />

dono. 20 Uruu idiꞌo<br />

õdapada-kidan unao, õkaku waapaꞌa<br />

zon naꞌiki õkowaa daꞌa zon idi<br />

uꞌati kanom dikin iaꞌo wuruꞌu<br />

õzaa mata-kaoaz. Utukapa diꞌi,<br />

õanoba suku ruu tapa-kao chain idi,<br />

aonaa kanom dikin iaꞌo mani, soo<br />

õmishi dan idiꞌo Christ, tawuruꞌu<br />

tuu kiaꞌo raz naa Israelite nao<br />

zauda pan.”<br />

21 Sariapa ĩkian Paul ati, “Aonaa<br />

zoobaba kaa rita dyuuda-kao waꞌati,<br />

Judea Baara iki pudauꞌan. Naꞌiki<br />

Acts<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ACTS 28<br />

398<br />

aonaa kapam wairi ban nao kaawai<br />

nao kida naꞌiki kakuwaa pan<br />

pudauꞌan. Uruu idi aonaa kanom<br />

dikau daꞌo nii waaba tan pudauꞌan.<br />

22 Waunao, waaba taꞌa zoo kapam<br />

naꞌa paꞌo ram wuruꞌu pumishi da nii<br />

kidaz. Ushaꞌapa num kauꞌan ipai<br />

ama zada kawanaꞌati waaba tan<br />

dikauda kida paꞌidi waru pidannao<br />

kadako tinan wuru dauꞌa naꞌa<br />

pumishi daniaz.” 23 Uruu idi ĩkainaa<br />

ba tan naa kanom donoꞌo nii<br />

ĩaba taꞌa zon wuruꞌu ukuwaa kidaz.<br />

Paainaa kamoo donoꞌo naa, iriba<br />

pidan nao kaa wan Paul mashaapakizi<br />

ati. Uruu idi ukaku waa pan<br />

ĩꞌati chaapiꞌiki, atii wachuu pun<br />

diꞌiti. Kai manai man ukowaadan<br />

ĩꞌati naꞌa paꞌo ram mana wun<br />

wuruꞌu Tomin karu nao ba naitakaoaz<br />

naa. Naꞌiki kai manai man<br />

ukowaa dan ĩꞌati, ipai aimaa kan<br />

tawuruꞌu Jesus shaꞌapata nii kidaz,<br />

naꞌiki kashaꞌora kidaꞌo raz ubaiaapau<br />

zon naꞌapa mana wun tawuru<br />

kawanaꞌatiꞌi, Moses naꞌiki Tominkaru<br />

prophetin nao saadauzo nii<br />

kidaz Christ dauꞌu. 24 Pabiꞌi kida<br />

pidan nao tuu kii ĩmishi dan wuruꞌu<br />

ukuwaa kidaz, baꞌo rai nao aonaa<br />

ĩmishi dauan. 25 Uruu dikin ii tuukii<br />

ĩkasha daaka pan paꞌati aaka<br />

kida. Mazan ĩkodi tan uaꞌii paniba<br />

iti, Paul kian ĩꞌati, “Mishiꞌo mishi<br />

tawuruꞌu Kai manaꞌo Doro naa<br />

kiauzo nuz wadokozu-daun nao<br />

ati, prophet Isaiah idaꞌa naꞌo raz<br />

ukowaada-kidau zon. 26 Kai kapa<br />

shaꞌatii tawuruꞌu ukia nuz:<br />

‘Pumako diꞌo raz pidan nao<br />

diꞌiti, naꞌiki pukii ĩꞌati:<br />

Uabatau tan nii kuwai powaꞌan<br />

kida,<br />

mazan aonaa naꞌa painim<br />

nii uaita pan wuruꞌu<br />

parada-karuz.<br />

Utuka pau tan nii aimaa kan<br />

kida shaꞌa paapa-kao,<br />

mazan aonaa naꞌa painim nii<br />

uaita pa nuzu.<br />

27 Ushaꞌapa num kauꞌan, tuukii<br />

mana wun unyuku nuu<br />

dada ran.<br />

Naꞌiki tuu kii uꞌini dan ukinao<br />

umaaba taꞌa zoo kan idi<br />

parada-karu.<br />

Naꞌiki uawun utarata<br />

umatuka paꞌa zoo kan idi.<br />

Aata utukapa mani, naꞌiki<br />

uaitapa mani padamata<br />

wuruꞌu utuka paꞌa zoo niaz.<br />

Naꞌiki sariapa mani padamata<br />

utanawa tinan powaꞌa ati<br />

õꞌidaꞌati.<br />

Uruu idi õkakuda mani naꞌiki<br />

õsaa baa mani padamata<br />

unao,<br />

kiaꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />

kiauzo nuz.’ ” r<br />

28 Uruꞌu naa Paul katokon taꞌakan<br />

naa papara dan kaika paꞌa:<br />

“Ukauꞌan, õai pan unao Jew nao<br />

aita pan, Tomin karu dyuuda-kidan<br />

parada-karu wuruꞌu kazan naa tinkaru<br />

dauꞌu kidaꞌo raz, Gentile nao<br />

atiꞌo. Ushaꞌapa num kauꞌan ĩnao,<br />

ĩabata naꞌiki ĩmishida paꞌan wuruꞌu<br />

kuwai kidaz!” 29 [Sariapa Jew nao<br />

r 28:27 Isaiah 6:9-10<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


399<br />

ACTS 28<br />

koditaꞌa kan ĩaba tan idi Paul paradan<br />

naꞌapa, tuu kii naꞌiki maꞌo zaka<br />

ĩkasha daaka pan naa paꞌati aaka<br />

kida.] s<br />

30 Dyaꞌu tam wunu Paul mashaapan<br />

kabaun pakawi nipi naa pa nii<br />

diꞌii. Ipai umorota-kidan, naꞌiki<br />

unau baan pidan nao morowau<br />

tapai nao kida paꞌidaꞌati.<br />

31 Kai manai man ukowaa dan ĩꞌati<br />

naꞌa paꞌo ram mana wun wuruꞌu<br />

Tomin karu nao ba naita-kaoaz,<br />

naꞌiki ipai ukowaa da pan pidannao<br />

ati Nao ba nai Jesus Christ<br />

dauꞌan. Mabaaꞌa zoo ukaku waapan<br />

naꞌiki maꞌo zaka kapam.<br />

Naꞌiki aonaa kanom mashaa tan<br />

ukaku waapa tinan.<br />

Acts<br />

s 28:29 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


400<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Paul Kaaritan<br />

Rome Iainao Atiꞌo<br />

Paul saa­dan diꞌo­raꞌa kaa­rita mishi­dai­nao Jesus Christ atiꞌo, Rome iainaouz<br />

ĩmashaa­pan. Aonaa naꞌa­painim zii Paul makouzon Rome iti, mazan kai­naꞌa<br />

uai­tapa­nii mishi­dai­nao mashaa­pan naꞌii. Naꞌiki udako­tan pamoro­wau­tan<br />

ĩnao diꞌiti. (Romans 15:22; 16:21)<br />

Diꞌo­raꞌa pakaari­tan idaꞌa, kai­manai­man Paul kainaa­ba­tan Kai­manaꞌo<br />

Kuwai dauꞌan. Naꞌiki ukowaa­dan naꞌa­paꞌo­ram wuruꞌu Tomin­karu dakota­nuz<br />

pidan kai­manaꞌo nii. Paul kowaa­dan, aonaa bau­daꞌapa pidan kai­manaꞌo<br />

nii. Soo Jesus Christ, uruu bau­daꞌapa kai­manaꞌo mana­wun. Wamishi­dan<br />

dono Jesus, wasoꞌota-kao oiaꞌo kazowau­tapan ai waunao, naꞌiki paꞌinaꞌo<br />

mashaapa-karu taa-kao waꞌati. Uruu idi kai­manaꞌo niꞌi naa wamashaa­pan<br />

Tomin­karu tuma.<br />

Paul nyuku­nuu-kidan pakaari­tan idaꞌan, ipai pidan oiaꞌo paꞌidi­waru,<br />

aonaa kanom ikodi­nan Tomin­karu umana­wunun. (Romans 3:23) Soo<br />

Tomin­karu taaꞌo kazan­naa­tin-kinai, Jesus Christ mawa­kan idaꞌan cross<br />

paawaꞌa. Kai­naꞌa bau­daꞌapa aimaa­kan idaꞌan, turuu Jew­nao (Abra­ham<br />

takaan-daun­naouz), naꞌiki Gentile­nao (panaꞌai­naouz pidan­nao Jew­nao ai)<br />

ikodan kazan­naa­tin-karu. Ipai ĩnao, ĩiko­dan nii pakazan­naa­tin-kinaa nii<br />

soo pamishi­dan idaꞌan Jesus Christ.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Paul sakadan pakakuwaapan Kaimanaꞌo Kuwai dauꞌu . . . 1:1-17<br />

Ipai pidan oiaꞌo, aipaꞌo pakazannaata-kao . . . . . . 1:18—3:20<br />

Naꞌapam Tominkaru kazannaatan pidan . . . . . . . 3:21—4:25<br />

Kakupa-karu ikoda-kao Jesus Christ idaꞌan . . . . . . .5:1—8:39<br />

Jewnao naꞌiki Gentilenao aiapa-kao ĩmishidan<br />

Jesus Christ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9:1—11:36<br />

Naꞌapam pidan kaduz zaamatinpaꞌoraz Jesus Christ<br />

idaꞌati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12:1—15:13<br />

Paul katokontan pakakuwaapan . . . . . . . . . . 15:14—16:27<br />

400<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


401<br />

ROMANS 1<br />

1 1 Diꞌo raꞌa kaa rita, õgaru Paul<br />

diꞌikiꞌo, Christ Jesus poi toruz.<br />

Tomin karu zaama tan õgaru Christ<br />

Jesus apostlen nii, naꞌiki ubuu tan<br />

õgaru kowaada paꞌo nii pidan nao<br />

ati uruu diꞌikiꞌo Kai manaꞌo Kuwai.<br />

2 Kotuaꞌo raꞌa naa Tomin karu<br />

kowaada-kidan Kai manaꞌo Kuwai<br />

dauꞌu. Naꞌapa prophet nao saa dan<br />

Tomin karu Para dan idaꞌa. 3 UDani<br />

dauaꞌo wuruꞌu Kai manaꞌo raz Kuwai.<br />

Wuruꞌu udaniz, uruu wanao ba naa<br />

Jesus Christ. Ukaa wan kan dono<br />

pidan nii, King David takaan-daun<br />

uruu. 4 Mazan uruu mishiꞌo Tominkaru,<br />

naꞌiki aonaa ushaꞌapa tan oiaꞌo.<br />

Umana wunuꞌo pamaꞌo za kan idaꞌan<br />

Tomin karu kainaa ba tan pauDani<br />

mana wun uruu, pakadi shita-kidan<br />

idaꞌan uruu mawaka-karu diꞌiki.<br />

5 Tomin karu aipan idi ipai pidan nao<br />

taa pan umana wun nii Jesus Christ,<br />

uaidan pakamuna nun õꞌati Christ<br />

idaꞌan. Uzaama tan õgaru kaku waapaꞌo<br />

nii mana wun ipai Gentile nao a<br />

ati, ĩizoꞌati kizi Christ pamishi dan<br />

idaꞌan Tomin karu diꞌikiꞌo Kai manaꞌo<br />

Kuwai. 6 Aizii unao Tomin karu zaama<br />

ta nii nao kapam, Jesus Christ<br />

pidanan naouꞌu naa unao.<br />

7 Ukauꞌan õsaa dan diꞌo raꞌa<br />

õkaari tan ipai unao mishi dai nao ati,<br />

Rome iainaouz, Tomin karu marainapa<br />

nii unao naꞌiki uzaama ta nii<br />

unao papidanan nao nii mana wun.<br />

Õtoriin pan waDaru Tomin karu ati,<br />

naꞌiki waNaobanaa Jesus Christ ati,<br />

marii kizi ukamuna nun uꞌati naꞌiki<br />

utaa kizi unyuku nuu kai man-kinaa<br />

nii.<br />

Paul morowautaꞌazon Rome<br />

iainao mishidainao diꞌiti<br />

8 Aizii kiwiin, kai man manawun<br />

pugaru, õkian Tomin karu<br />

ati, Jesus Christ idaꞌan, ipai unao<br />

dauꞌan. Ushaꞌapa num kauꞌan ipaiꞌi<br />

naa wii zai kawanaꞌati pidannao<br />

kau namu naa tan umishi dan<br />

Christ. 9-10 Tomin karu atiꞌo õkaudi<br />

nan kai manai man õnyuku nuu<br />

iki, õkowaa da pan pidan nao ati<br />

Kai manaꞌo Kuwai, uDani dauaꞌo.<br />

Tomin karu aitapa nii mishiꞌo<br />

kai wuruꞌu õkia nuz kaika paꞌa: Karikao<br />

nan õtoriin pan Tomin karu ati<br />

õpishaan ukamin kaꞌu tan unao,<br />

naꞌiki utaa pada kiziꞌi naa aizii<br />

õmoro wau tan unao diꞌiti.<br />

11 Tuu kii mana wun õtuka paꞌazon<br />

unao, õkaku waapa kizi uꞌati<br />

kai man kidaꞌo dauꞌu, Tomin karu<br />

shaꞌapa taniaz ipai waunao ati.<br />

Õkamin kaꞌu taꞌa zon unao powaꞌa<br />

kizi utaan kai manai man unyukunuu<br />

Christ ati. 12 Kaika paꞌo dauꞌa tiꞌo<br />

kai wuruꞌu õkia nuz: õkamin kaꞌu tan<br />

nii unao, naꞌiki unao kamin kaꞌu tan<br />

nii kapam õgaru, wamaꞌo zaka daaka<br />

kizi, wakowaa dan idaꞌan wamishidan<br />

dauaꞌo Christ.<br />

13 Õmin-mishi dan nao, õai pan<br />

uaita pan, kari kao nan daꞌi õdako tautan<br />

õmoro wau tan unao diꞌiti, mazan<br />

Rom<br />

a 1:5 Gentile­nao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 1<br />

402<br />

kai naꞌa daꞌi aimaa kan kida towaudaꞌuan<br />

õgaru. Õmoro wau taꞌa zon<br />

uꞌidiꞌiti turuu kizi õtomi napa-kidan<br />

unao, maꞌo zaka kizi umishida pan<br />

Christ, naꞌapa õtomi napa-kidan<br />

kawan baꞌo ran Gentile nao, baꞌoran<br />

donoi ii kida kapam, maꞌo zaka<br />

kizi ĩmishida pan Christ.<br />

14 Õshaꞌapa tan niꞌo Tomin karu<br />

aitan wuruꞌu õkowaa dapa nuz Kaimanaꞌo<br />

Kuwai ipai pidan nao ati,<br />

donoi san nao ati naꞌiki wunao atiꞌi<br />

panaꞌii kidaꞌo raz ĩmashaa pan donoi<br />

ai. Aita paa bai nao ati naꞌiki maaitapa-kai<br />

nao ati. 15 Ukauꞌan tuu kii<br />

õkowaa daꞌa zon Kai manaꞌo Kuwai<br />

unao ati kapam, Rome iainao.<br />

16 Õgaru aonaa õkibaꞌa zoo-kidan<br />

Kai manaꞌo raz Kuwai, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan uruu idaꞌanaꞌo Tomin karu<br />

aidan pamaꞌo za kan, ukazan naa tan<br />

ipai pidan mishi daꞌo raz Kai manaꞌo<br />

Kuwai. Kiwii tapa, Jew nao bii ikiꞌo<br />

pidan nao, naꞌiki aizii ukazan naatan<br />

naa kapam Gentile nao. 17 Aizii<br />

wuruꞌu Kai manaꞌo Kuwaiz, ukai naabata<br />

naꞌa paꞌo ram idaꞌan Tomin karu<br />

dako tan waunao kai manaꞌo pidan nao<br />

nii, soo mishida-karu idaꞌan kari kaonan.<br />

Naꞌapa kotuaꞌo usaa dauzo-kao<br />

Tomin karu Para dan idaꞌa: “Wuruꞌu<br />

pidan Tomin karu dako taniaz kaimanaꞌo<br />

pidan nii pamishi dan idaꞌan,<br />

uruu kari kao nanuꞌo nii ukaku pan.” b<br />

Tominkaru patakaꞌutan<br />

pidannao oiaꞌo dikin ii<br />

18 Tomin karu aokazi iaꞌo kainaa<br />

bata nii patoꞌo ran pidan nao ati,<br />

shaꞌa paa pai naouz oiaꞌo, aonaꞌoraz<br />

kawa nuꞌo Tomin karu nii ĩꞌati.<br />

Ĩshaꞌa paa pan idaꞌan oiaꞌo, ĩtowaudaꞌuu<br />

baꞌo rai nao pidan nao aita pan<br />

Tomin karu dauaꞌo. 19 Tomin karu<br />

pata kaꞌu tan shaꞌapa tai nao oiaꞌo,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan ĩaitapa nii<br />

Tomin karu dauꞌan, kai manai manaꞌo<br />

ukainaa ba tan ĩꞌati padau aꞌo.<br />

20 Tomin karu toman diꞌikiꞌo amazada,<br />

turuaꞌo pidan nao aita pan<br />

kai manai man uruu, ĩtuka pan<br />

idaꞌan utoma nii kida, ĩmatukapauzo<br />

kan puꞌu padamata uruu.<br />

Uruu maꞌo za kaꞌo mana wun, naꞌiki<br />

uruu umana wunuꞌo Tomin karu ipai<br />

pato ma nii nao ai. Ukauꞌan aonaa<br />

turuu pidan kian: Aonaa õai ta pan<br />

Tomin karu, kii.<br />

21 Ĩaita pan puꞌu padamata<br />

Tomin karu, mazan upuꞌu aonaa<br />

ĩtaa pan uruu umana wunuꞌo nii,<br />

naꞌiki aonaa ĩkonau kii-kidan<br />

umana wunun. Maai ta pi naka<br />

kari kao nan ĩdiꞌitin pan. Aonaꞌa<br />

naa ĩkaꞌii tan padiꞌitin pan sakitapa<br />

Tomin karu dauꞌu, ukauꞌan<br />

panyuku nuu naꞌakan naa ĩdyaun<br />

oiaꞌo dauꞌati. 22 Ĩtaa pi nan aita paabai<br />

nao nii, mazan maai ta pin-kai nao<br />

kari kao nan ĩdyaun. 23 Aonaꞌa naa<br />

ĩtaa pan umana wun nii Tomin karu,<br />

wuruꞌu karikao nanuꞌo raz ukakupan,<br />

mazan ĩtomin karu nii tan naa<br />

kaꞌui idiꞌo aimaa kan kida tomakao.<br />

Ĩtoman patomin karun nii pidan<br />

kawan, kotuꞌuz kawan, wunii nao<br />

kaduz kida kawan, naꞌiki kowa zaznao<br />

kawan.<br />

b 1:17 Habak kuk 2:4<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


403<br />

ROMANS 1​, ​2<br />

24 Uruu idiꞌo Tomin karu<br />

marinaꞌa tan ĩdyaun, ĩshaꞌa pata kizi<br />

oiaꞌo aimaa kan kida panyuku nuu<br />

aipan kawanaꞌati, naꞌiki madoronaa-daun<br />

kiziꞌi naa ĩkiaa paa kan.<br />

25 Ĩmuu dan naa pamishi dan wuruꞌu<br />

mishiꞌo raz kuwai Tomin karu dauaꞌo,<br />

aizii ĩmishi dan naa marii din-karu.<br />

Ĩtaa pan umana wun nii toma-kari wai<br />

kida aimaa kan, naꞌiki ĩtukapa-kida<br />

pamarain pan ĩdyaun. Mazan aonaꞌa<br />

naa ĩtaa pan Tomin karu umana wun<br />

nii, tomaꞌo raz ĩdyaun. Uruu paꞌan<br />

turuaꞌo ukonau kii-kida-kao ipai<br />

dono. Amen.<br />

26 Naꞌa paꞌo dikin iaꞌo Tomin karu<br />

marinaꞌa tan ĩdyaun, marii kiziꞌi<br />

naa ĩkiaa paa kan madoro naa-daun,<br />

padiꞌitin pan kawanaꞌati kaki baꞌazon<br />

naꞌo aimaa kan dauꞌu. Ukauꞌan,<br />

zun nao upuꞌu ĩnaꞌa pan, aonaꞌa<br />

naa ĩaipan pau dai aru Tomin karu<br />

aitan kawanaꞌati, mazan ĩkiaa pan<br />

pamin-zunan kidaꞌa naa. 27 Aizii<br />

daonai ora nao naꞌapa kapam ĩdyaun,<br />

aonaa ĩaipan pau dai aro Tominkaru<br />

aitan kawanaꞌati, mazan<br />

tuu kii ĩaipan pakiaa pan pamin-daonaio<br />

ran. Ukauꞌan, daonai ora nao<br />

shaꞌa paa pan idi kaki baꞌa zon naꞌo<br />

aimaa kan pamin-dao naio ran tuma<br />

kida, Tomin karu kawi nipi naa tan<br />

ĩdyaun pata kaꞌu tin-karu idi.<br />

28 Naꞌiki powaꞌa zii, ĩtaa pan idi<br />

madiwau tapa-kaꞌo kawan Tominkaru<br />

aitapa-kidaniaz padau aꞌo ĩꞌati.<br />

Uruu idiꞌo umarinaꞌa tan ĩdyaun,<br />

ĩshaꞌa pata kiziꞌi naa kaki baꞌa zonnaa<br />

kidaꞌo aimaa kan padiꞌitin pan<br />

kawanaꞌati. Uruu idiꞌo ĩshaꞌapa tan<br />

naa oiaꞌo aimaa kan kida, aonaꞌoraz<br />

ukai manan pidan shaꞌapa tan.<br />

29 Ĩkaduz ĩshaꞌa paa pan oiaꞌo aimaakan<br />

paꞌidi waru: ĩanta miki tinan;<br />

ĩaipan pashaꞌa pauz nii powaꞌa<br />

zii; ĩnau dapa pakazi wan baꞌo rainao<br />

pidan nao; ĩkishau zin, ĩzowian<br />

pidan. Aizii naꞌa pam nii ĩpara daakan,<br />

soo ĩzunaa paa kan; ĩmarii dinan;<br />

ĩkadako tinan pairi ban dauꞌu;<br />

ĩdakoo pan baꞌo ran pidan mashaudaꞌu.<br />

30 Ĩmarii dinan pairi ban dauꞌu<br />

ĩaipan idi uunamu naa abata-kao<br />

dikauda. Ĩtoꞌora-kizai ta pan Tominkaru;<br />

ĩdako miki tinan; ĩata din pan,<br />

naꞌiki umana wun nii ĩkaku waapan<br />

padauꞌan. Ĩdiꞌitin pan paꞌinaꞌo<br />

aimaa kan dauꞌu pashaꞌa pata-kinaa<br />

nii oiaꞌo. Ĩdikinta pan padaro nao.<br />

31 Ĩdiꞌitin pan maai ta pi naka karikao<br />

nan, aonaa ĩmishian papara dan.<br />

Aonaa ĩkamin kaꞌu tan pairi ban,<br />

ĩaita pan puꞌu ubaiaa pan kashaꞌo raꞌo.<br />

32 Tomin karu aitapa-kida niꞌi naa<br />

ĩꞌati sakita paꞌo pakaki naori: pidannao<br />

naꞌa paꞌo raz ĩmashaa pan, marii<br />

ĩmawa kan, kiaꞌo raz. Ĩaita pan puꞌu<br />

naꞌa paꞌo kakinao rii, mazan upuꞌu zii<br />

ĩshaꞌa paa pan oiaꞌo aimaa kan kida.<br />

Naꞌiki ĩkonau kii-kida kapam bao koinao<br />

shaꞌapa tan naꞌapa kidaꞌo oiaꞌo.<br />

Tominkaru diꞌitapa aimaakan​<br />

​sakitapa<br />

2 1 Aizii pugaru, dako taꞌo raz<br />

baꞌo ran pidan oiaꞌo nii, naꞌiki<br />

pukian an udauꞌan: sakita paꞌo<br />

wuruꞌu Tomin karu pata kaꞌu ta nuz<br />

uruu. Pudauꞌa tiꞌo kapam wuruꞌu<br />

punaꞌapa nuz. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

naꞌa paꞌo kapam pugaru uruu kawan,<br />

pushaꞌa paa pa nii oiaꞌo. 2 Naꞌiki<br />

Rom<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 2<br />

404<br />

waaitapa Tomin karu pata kaꞌu tan<br />

nii sakita paꞌo idaꞌan ipai shaꞌapaa<br />

pai nao naꞌa paꞌo aimaa kan.<br />

3 Aizii pugaru, pudako tan baꞌoran<br />

pidan oiaꞌo nii, mazan upuꞌu<br />

pushaꞌa paa pan uruu kaduz oiaꞌo<br />

aimaa kan kida. Puꞌitii man aonaꞌo<br />

nii Tomin karu pata kaꞌu tan pugaru,<br />

upatakaꞌu tan dono shaꞌa paa pai nao<br />

oiaꞌo? 4 Aonaa mooko pudiꞌita pan<br />

naꞌa pam Tomin karu kamuna nun<br />

mana wun puꞌati? Pushaꞌa paa pan<br />

puꞌu oiaꞌo, aonaa upatakaꞌu tan<br />

pugaru sariapa, naꞌiki utaan dobata<br />

ama zada puꞌati, upatakaꞌu tan uaꞌii<br />

pugaru? Aonaa mooko puaita pan<br />

Tomin karu kamu nanu nuz mana wun<br />

puꞌati uai pan idiꞌo putanawa tinan<br />

puꞌoian ai?<br />

5 Mazan dikin tapa pugaru, aonaa<br />

pumuudaꞌa zon pushaꞌa paa pan oiaꞌo.<br />

Ukauꞌan, puaipan atiꞌo wuruꞌu<br />

putoꞌora da nuz Tomin karu powaꞌa<br />

zii puꞌati, upata kaꞌuta-kinaa nii<br />

pugaru wuru kamoo donoꞌo upatakaꞌuta<br />

nuz naa shaꞌa paa pai nao oiaꞌo.<br />

Uruu dono, ipaiꞌo nii pidan nao aitapan<br />

sakita paꞌo idaꞌanaꞌo Tomin karu<br />

dako tan pidan, oiaꞌo pidan nii, oo<br />

kai manaꞌo pidan nii. 6 Tomin karu<br />

kawi nipi naa tan nii ipai waunao,<br />

washaꞌapa tan kawanaꞌati aimaa kan.<br />

7 Kai naꞌa pidan nao, aonaa<br />

ĩkasha di nan pashaꞌa paa pan kaimanaꞌo<br />

aimaa kan. Naꞌa paꞌo idaꞌan<br />

ĩkai naa ba tan mishiꞌo ĩaipan Tominkaru<br />

nau baan naꞌiki utaa pan ĩdyaun<br />

umana wun nao nii, naꞌiki utaa kizi<br />

ĩꞌati kari kao nanuꞌo kakupa-karu.<br />

Ĩnao atiꞌo nii Tomin karu taan karikao<br />

nanuꞌo kakupa-karu. 8 Mazan<br />

pidan nao shaꞌa paa pai naouz aimaakan<br />

panyuku nuu aipan kawanaꞌati,<br />

dikin ta pai naouz mishiꞌo kakinao rii,<br />

naꞌiki shaꞌa paa pai naouz paꞌati aaka<br />

oiaꞌo aimaa kan. Ĩnao atiꞌo nii tuu kii<br />

Tomin karu toꞌoran, naꞌiki tuu kiaꞌo<br />

nii upatakaꞌu tan ĩdyaun.<br />

9 Ipai pidan nao shaꞌa paa paꞌo raz<br />

oiaꞌo aimaa kan kida, ĩbai aa pan nii<br />

kashaꞌo raꞌo naꞌiki kaziwaꞌo. Aitanii<br />

ma naꞌo nii Jew nao bai aa pan<br />

kashaꞌo raꞌo, naꞌiki Gentile nao, naꞌapaꞌo<br />

nii ĩbai aa pan kapam. 10 Mazan<br />

pidan nao shaꞌa paa paꞌo raz kai manaꞌo<br />

aimaa kan, ĩnaouꞌo nii Tomin karu<br />

nau baa. Utuka pan nii ĩdyaun<br />

umana wun nao nii, naꞌiki utaan nii<br />

ĩnyuku nuu kai man-kinaa nii. Aitanii<br />

ma naꞌo utaan Jew nao nyuku nuu<br />

kai man-kinaa nii, naꞌiki Gentilenao,<br />

naꞌa paꞌo nii utaan ĩꞌati kapam.<br />

11 Ushaꞌapa num kauꞌan, Tomin karu<br />

ati aonaa naꞌiaꞌo ram pidan powaꞌaꞌo<br />

umana wunun pairi ban ai.<br />

12 Aizii Gentile nao, aonaan puꞌu<br />

ĩaita pan kakinao rii Tomin karu<br />

dyuu daniaz Moses idaꞌan. Mazan<br />

ĩshaꞌapa tan an oiaꞌo, upuꞌaꞌo nii<br />

Tomin karu pata kaꞌu tan ĩdyaun. Aizii<br />

Jew nao, ĩaitapa nii paꞌan wuruꞌu<br />

kaki nao riiz, ukauꞌan, ĩshaꞌapa tan<br />

an oiaꞌo, Tomin karu pata kaꞌu tan nii<br />

ĩdyaun ĩdikinta pan idi paaitapa nii<br />

kakinao rii. 13 Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

aonaa Tomin karu dako tan pidan<br />

kai manaꞌo pidan nii, ĩaita pan idi<br />

kakinao rii, mazan ĩizoꞌa tin idi<br />

paꞌan kakinao rii. 14 Aizii Gentilenao,<br />

aonaꞌo raz ĩaita pan Tomin karu<br />

kaki naori. Mazan ĩshaꞌapa tan an<br />

saki tapa aimaa kan panyuku nuu<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


405<br />

ROMANS 2<br />

kowaa dan kawanaꞌati, naꞌa paꞌo<br />

kainaa bata ĩaita pan panyuku nuu<br />

ii kai manaꞌo aimaa kan, naꞌiki oiaꞌo<br />

aimaa kan. 15 Pidan nao naꞌa paꞌoraz<br />

ĩkaduz, kai naꞌaꞌo kawa nuꞌo<br />

Tomin karu kaki naori saadinpan<br />

ĩnyuku nuu ii. Ĩnyuku nuu<br />

kowaada kapam mishiꞌo wuruꞌu<br />

naꞌa paꞌo raz. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

panaa don ĩnyuku nuu kowaada ĩꞌati<br />

ĩshaꞌapa tan kai manaꞌo aimaa kan,<br />

naꞌiki panaa don, oiaꞌo aimaa kan.<br />

16 Ukauꞌan, ipaiꞌo nii kai kapa kidaꞌo<br />

aimaa kan shaꞌa pan wuru kamoo<br />

donoꞌo, Tomin karu dyuu da nuzu naa<br />

Jesus Christ tiwaa-kida pan naꞌiki<br />

upatakaꞌu tan pidan nao, ĩdizapanii<br />

kida padiꞌitin pan kawanaꞌati.<br />

Kaika paꞌo wuruꞌu Kai manaꞌo Kuwai<br />

õkowaa da paniaz.<br />

Jewnao naꞌiki Tominkaru kakinaori<br />

17 Aizii pugaru, pudako tinpan<br />

Jew nii, tuu kii punyuku nuu<br />

kakinao rii dauꞌati. Puꞌata din pan,<br />

naꞌiki pukian: waunao Tomin karu<br />

pidanan nao mana wun. 18 Puaitapa<br />

kanom Tomin karu aiapa nii<br />

pushaꞌapa tan. Naꞌiki tomi napakida-kari<br />

wai pugaru kakinao rii<br />

dauꞌu, pushaꞌa pata kizi saki tapa<br />

aimaa kan. 19 Puzauda-kidan turuu<br />

pukai naa ba tan naꞌa pam Tomin karu<br />

aipan mashaapa-karu, wunao atiꞌi<br />

ishaa wun kawa nui naouz. Naꞌiki<br />

puzauda-kidan kanadaꞌo kawanuꞌo<br />

pugaru wunao atiꞌi maru taꞌo<br />

idaꞌaꞌo kawa nuꞌo raz ĩmashaa pan.<br />

20 Naꞌiki puzauda-kidan turuu<br />

pukaki nao tan pidan nao, maaita<br />

pin-kai nao kawa nuꞌo raz. Naꞌiki<br />

puzauda-kidan turuu putomi napakidan<br />

korai zian nao kawa nui naouz<br />

pidan nao. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

kakinao rii diꞌikiꞌo puaita pan<br />

ipai wuruꞌu aitapaꞌa zoo-kariwaiz<br />

Tomin karu dauꞌu, naꞌiki<br />

mishiꞌo dauꞌu.<br />

21 Mishi putomi napa-kida pidannao<br />

Tomin karu kaki naori dauꞌu.<br />

Kan dii nii mooko aonaa putominpan<br />

puizoꞌa tin wuruꞌu kaki nao riiz?<br />

Pukian pidan nao ati: Aonaa ukoidapaꞌa<br />

naꞌa. Aizii pugaru, aonaa<br />

mooko pukoi da pan? 22 Pukian<br />

pidan nao ati: Aonaa ubaꞌo rantapaꞌa<br />

naꞌa umin-mazi dan kainaꞌan<br />

puꞌu. Aizii pugaru, aonaa mooko<br />

pubaꞌo ran tapan? Pukacha maꞌi din<br />

baꞌo ran kaduz pidan nao tomanii<br />

ai patomin karun nii. Aonaa<br />

mooko pukoi da pan kawinipi naa<br />

kidaꞌo aimaa kan ĩtoriin pauz-kizi<br />

dapu naa iki? 23 Puꞌata din pan,<br />

Tomin karu taan idi unao ati<br />

pakaki naori Moses idaꞌan. Aonaa<br />

mooko pidan nao para dan dikauda<br />

Tomin karu dauꞌan, pudikin ta pan<br />

idi ukaki naori? 24 Naꞌapa usaa dinpan<br />

Jew nao dauꞌan Tomin karu<br />

Para dan idaꞌa: “Unao shaꞌapa tan<br />

idiꞌo oiaꞌo aimaa kan, Gentile nao<br />

dakoo pan Tomin karu.”<br />

25 Kai manaꞌo wuruꞌu choo tinkaruz,<br />

c puizoꞌa tin an Tomin karu<br />

kaki naori. Mazan pudikin ta pan<br />

Rom<br />

c 2:25 choo­tin-karu: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 2​, ​3<br />

406<br />

an kakinao rii, naꞌa paꞌo pugaru<br />

Gentile nao kawan, aonaꞌo raz<br />

ĩchoota-kao. 26 Ukauꞌan naꞌapa<br />

kapam Gentile nao, aonaꞌo raz<br />

ĩchoota-kao padamata, ĩizoꞌa tin<br />

an kakinao rii. Tomin karu tukapan<br />

nii ĩdyaun papidanan nao nii<br />

naꞌapa choota-kari wai nao kawan.<br />

27 Pidan aonaꞌo raz padamata<br />

uchoota-kao, mazan upuꞌu uizoꞌatin<br />

Moses saa da nii kakinao rii.<br />

Ĩdako tan nii Jew nao oiai nao nii,<br />

ĩdikinta pan idi wuruꞌu kaki naoriiz,<br />

usaada-kao puꞌu ĩnao ati,<br />

naꞌiki ĩchoota-kao puꞌu padamata.<br />

28 Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />

mishiꞌo mani Jew uruu, udaru<br />

naꞌiki udaro Jew naoun idi, oo<br />

uchoo tin pan idi Jew nao kakinaori<br />

naa kawanaꞌati. 29 Mazan<br />

pidan mishiꞌo raz mana wun Jew,<br />

uruu wuruꞌu sakita paꞌo raz paꞌan<br />

udiꞌitin pan. Ukauꞌan, mishiꞌo raz<br />

mana wun choo tin-karu, ushaꞌapata-kao<br />

pidan nyuku nuu ii, aonaa<br />

unanaa idaꞌa mani. Saada-kariwaiz<br />

kakinao rii, aonaa upanaꞌa dan<br />

pidan nyuku nuu. Kai manaꞌo<br />

Doro naa wuruꞌu panaꞌa daꞌo raz<br />

pidan nyuku nuu, naꞌiki Tominkaru<br />

wuruꞌu nau baꞌo niꞌo raz uruu,<br />

aonaa pidan mani.<br />

Tominkaru kaduz​<br />

​umishiauzon paparadan<br />

3 1 Ukauꞌan, naꞌa paꞌo ram<br />

idaꞌan mooko waunao Jewnao<br />

wazoota pan Gentile nao? Oo<br />

naꞌa pam dii mooko ukai manan<br />

wuruꞌu pidan choo tina nuz? d 2 Kainaꞌa<br />

iriba. Umana wunuꞌo shaꞌapaꞌo:<br />

Tomin karu tauzo nuz pakaki naori<br />

waunao Jew nao ati, wataa pan<br />

niꞌo. 3 Aonaan idi Jew nao shaꞌapatan<br />

wuruꞌu “washaꞌapa tan nii,”<br />

ĩkii kiziz Tomin karu ati, ukauꞌan<br />

naꞌa pam niꞌi naa aizii? Turuaꞌo<br />

nii shaꞌa Tomin karu marinaꞌa tan<br />

wuruꞌu ukowaa daniaz pashaꞌapa tan<br />

nii, aonaan idi Jew nao shaꞌapa tan<br />

wuruꞌu “washaꞌapa tan nii” ĩkiikiziz?<br />

4 Aonaa turuu unaꞌa pan!<br />

Tomin karu, ukaduz umishi au zon<br />

papara dan, ipai pidan mariidinau<br />

zon puꞌu padamata. Kai kapa<br />

usaa din pan Tomin karu para dan<br />

idaꞌa: “Pugaru Tomin karu, kainaabata-kao<br />

nii sakita paꞌo pupara dan.<br />

Aizii pidan dako tan dono pumariidinan<br />

koo towapa-kizai ii, mazan<br />

upuꞌu aonaꞌo nii naꞌiam pumariidinan<br />

ikoda-kao.” e<br />

5 Mazan washaꞌapa taniaz oiaꞌo<br />

kainaa ba tan an Tomin karu ukaduz<br />

ushaꞌapa tau zon saki tapa aimaa kan,<br />

naꞌa pam nii wakian aizii udauꞌan?<br />

Turuu mooko wakian kaika paꞌa:<br />

“Aonaa usakita pan wuruꞌu Tominkaru<br />

pata kaꞌu ta nuz waunao,<br />

washaꞌapa tan dikin ii oiaꞌo.” (Kainaꞌa<br />

pidan nao naꞌa paꞌo ĩdiꞌitin pan.)<br />

6 Aonaa turuu unaꞌa pan! Aonaan<br />

dono mani Tomin karu shaꞌapa tan<br />

saki tapa aimaa kan, ukauꞌan aonaa<br />

mani turuu ukooto wapa-kidan ipai<br />

pidan nao.<br />

d 3:1 choo­tina­nuz: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. e 3:4 Psalm 51:4<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


407<br />

ROMANS 3<br />

7 Mazan kai naꞌaꞌo nii panaa don<br />

pidan kian kaika paꞌa: “Tominkaru<br />

pata kaꞌu tan waunao, aonaan<br />

idi washaꞌapa tan udyuuda nii<br />

washaꞌapa tan. Naꞌa paꞌo idaꞌan, kaimanai<br />

man uai tapa-kao Tomin karu,<br />

ukaduz umishi au zon papara dan.<br />

Uruu idi utaapa-kao umana wunuꞌo<br />

nii. Mazan kan dii nii mooko upuꞌu<br />

zii upatakaꞌu tan waunao waꞌoian<br />

dikin ii?” 8 Putamaka pan an naꞌapaꞌo<br />

diꞌi tinapa-karu, kaika paꞌo<br />

nii panaa don pukia nuꞌu: “Kaimanaꞌo<br />

wuruꞌu washaꞌa pata nuz<br />

oiaꞌo, pidan nao konau kii-kida kizi<br />

Tomin karu, ushaꞌapa tan idi sakitapa<br />

aimaa kan,” kii. Tomin karu<br />

pata kaꞌu tan nii ĩdyaun, pidan naꞌapaꞌo<br />

raz udiꞌitin pan. Mazan upuꞌu<br />

kai naꞌa pidan nao marii dinan<br />

õdauꞌu. Ĩkian, naꞌa paꞌo kai kin<br />

õtomi napa-kidan pidan nao.<br />

Ipai pidan shaꞌapataꞌo oiaꞌo<br />

9 Ukauꞌan, kai manaꞌo mooko<br />

waunao powaꞌa zii Gentile nao ai?<br />

Aonaa! Õkai naa bata shaꞌatii uꞌati,<br />

ipai pidan, Jew nao oo Gentile nao,<br />

oiaꞌo poi torui tapa nii paꞌidi waru.<br />

10 Kai kapa usaa din pan Tomin karu<br />

Para dan idaꞌaꞌa:<br />

“Aonaa naꞌiaꞌoram pidan<br />

kaimanaꞌo Tominkaru<br />

awun zaꞌa,<br />

aonaa baudaꞌapa.<br />

11 Aonaa naꞌiaꞌoram pidan<br />

kaimanaimanaꞌo uaitapan<br />

Tominkaru kaduz;<br />

aonaa ĩaipan paaitapan<br />

Tominkaru dauꞌu.<br />

12 Ipaiꞌi naa pidannao padantan<br />

Tominkaru ai;<br />

ipai ĩdyaun madiwautapakaꞌo<br />

karikaonan.<br />

Aonaa kanom sakitapaꞌo<br />

ushaꞌapatan aimaakan,<br />

aonaa baudaꞌapa.” f<br />

13 “Ĩparadan kachamaꞌidiikii,<br />

naꞌapa baaranai<br />

dyupushan kawan.<br />

Ĩmariidapan pairiban.” g<br />

“Ĩkaziwaa pidan paparadan<br />

idi,<br />

naꞌapa kowazaz arotanii<br />

kawan.” h<br />

14 “Ĩparadan kashaudaꞌu naꞌiki<br />

pamanamiki tuma.” i<br />

15 “Kadiman ĩmakon ĩzowiaꞌanan<br />

pairiban.<br />

16 Naꞌitim karikaonan ĩmakon,<br />

ĩpatakaꞌuan<br />

naꞌiki ĩkashaꞌoradan<br />

pidannao nyukunuu.<br />

17 Aonaa ĩaitapan naꞌapam<br />

mashaapa-karu kaiman<br />

baꞌorainao tuma.” j<br />

18 “Aonaa ĩtarian Tominkaru<br />

umanawunuꞌo ai.” k<br />

19 Aizii waaitapa, naꞌa pam<br />

Tomin karu kaki naori kian, mashaapai<br />

nao atiꞌo kakinao rii waranuꞌu.<br />

Aonaa kizi naꞌitim pidan para dan<br />

pakazan naa tin-kinaa nii. Naꞌiki<br />

ipai kizi pidan nao kadishi tan<br />

Tomin karu kanaa puꞌu pata kaꞌutakaru<br />

nii paꞌidi waru, paꞌoian<br />

Rom<br />

f 3:10-12 Psalm 14:1; Psalm 53:1-3 g 3:13 Psalm 5:9 h 3:13 Psalm 140:3<br />

i 3:14 Psalm 10:7 j 3:15-17 Isaiah 59:7 k 3:18 Psalm 36:1<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 3​, ​4<br />

408<br />

dikin ii. 20 Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

aonaa naꞌiaꞌo ram pidan Tominkaru<br />

dako tan kai manaꞌo pidan<br />

nii, ushaꞌapa tan idaꞌan aimaa kan<br />

kakinao rii kawanaꞌati. Mazan kiiꞌan<br />

wuruꞌu kaki nao riiz, soo ukainaaba<br />

tan waꞌati, ipai waunao oiai nao<br />

paꞌidi waru.<br />

Naꞌapam wadakota-kao​<br />

​kaimanaꞌo pidan nii<br />

21 Mazan aizii Tomin karu kainaa<br />

ba taꞌa naa naꞌa paꞌo ram idaꞌanaꞌo<br />

udako tan waunao kai manaꞌo pidan<br />

nii. Aonaa kakinao rii izoꞌati-kao<br />

idaꞌan mani. Kotuaꞌo raꞌa naa<br />

Moses naꞌiki Tomin karu prophetinnao<br />

saadau zon naꞌa paꞌo dauꞌu.<br />

22 Tomin karu dakota nuz pidan,<br />

kai manaꞌo pidan nii, umishi dan<br />

idaꞌan Jesus Christ. Ipai shaꞌapaꞌo<br />

ram pidan mishi daꞌo, aonaa<br />

kanom panaꞌaꞌo nii. 23 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ipai pidan oiaꞌo paꞌidi waru,<br />

aonaa kanom ikodi nan Tomin karu<br />

umana wunun. 24 Mazan Tomin karu<br />

dako tan pidan, kai manaꞌo pidan<br />

nii, soo ukamuna nun idi manawun.<br />

Christ Jesus mawa kan idaꞌan,<br />

usoꞌo tan waunao wapata kaꞌuta-kao<br />

ai waꞌoian dikin ii. 25 Tomin karu<br />

taan Jesus Christ mawa kaꞌo nii<br />

naꞌiki shootaꞌo nii paizain pidannao<br />

oian mainaa bata-kinao nii,<br />

ĩmishi dan idi umawa kan ĩꞌoian<br />

dikin ii. Naꞌa paꞌo idaꞌan Tomin karu<br />

kainaa ba tan, ukaduz ushaꞌapa tauzon<br />

saki tapa aimaa kan. Kotuaꞌa naa,<br />

Jesus Christ kaa wan uaꞌii, aonaa<br />

zii upatakaꞌu tan pidan nao ĩꞌoian<br />

dikin ii. 26 Mazan aizii, Tomin karu<br />

kainaa ba tan, ukaduz ushaꞌapa tauzon<br />

aimaa kan saki tapa, udako tan<br />

idaꞌan ipai mishi dai nao Jesus, kaimanaꞌo<br />

pidan nao nii.<br />

27 Unaꞌa pan kauꞌan, kan dii<br />

mooko zoobaba waꞌata dinapa-kinaa<br />

nii? Aonaa kanom! Waizoꞌa tin<br />

idaꞌan shaꞌa Tomin karu kaki naori?<br />

Aonaa! Soo wamishi dan idaꞌan<br />

paꞌan. 28 Ukauꞌan, Tomin karu dakotan<br />

waunao kai manaꞌo pidan nii,<br />

wamishi dan idaꞌan Jesus, aonaa<br />

washaꞌapa tan idaꞌan mani aimaakan<br />

kakinao rii kawanaꞌati.<br />

29 Jew nao paꞌidi waru Tominkarun<br />

mooko wuruꞌu Tomin karuz?<br />

Aonaa mooko Gentile nao Tominkarun<br />

mani kapam uruu?<br />

Gentile nao Tomin karun kapam<br />

wuruꞌu uruuz. 30 Wamishida kainaꞌa<br />

bau daꞌapa Tomin karu, uruꞌo<br />

nii dakota Jew nao kai manaꞌo pidannao<br />

nii, ĩmishi dan idaꞌan Christ.<br />

Naꞌiki uruꞌo nii dakota Gentile nao<br />

kai manaꞌo pidan nao nii, ĩmishi dan<br />

idaꞌan kapam Christ. 31 Ukauꞌan<br />

turuu mooko wamari naꞌa tan<br />

wuruꞌu kaki nao riiz mishida-karu<br />

idaꞌan? Aonaa turuu! Mishiꞌo raiman,<br />

wataapa wuruꞌu kaki nao riiz<br />

umana wunuꞌo nii.<br />

Tominkaru dakotan Abraham<br />

kaimanaꞌo pidan nii<br />

4 1 Ukauꞌan, naꞌa pam wakian<br />

Abra ham dauꞌan, waunao<br />

Jew nao dokozu-daunuz? Naꞌa paꞌoram<br />

idaꞌan Tomin karu dako tan uruu<br />

kai manaꞌo pidan nii? 2 Umishiin<br />

an mani Tomin karu dako tan uruu<br />

kai manaꞌo pidan nii, ushaꞌapa tan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


409<br />

ROMANS 4<br />

idi kai manaꞌo aimaa kan, turuu<br />

mani uꞌata din pan. Mazan aonaa<br />

turuu uꞌata din pan Tomin karu ati,<br />

ushaꞌapa tan idaꞌan aimaa kan.<br />

3 Tomin karu Para dan saada-kari wai<br />

kian, “Abra ham mishida Tomin karu,<br />

uruu idi Tomin karu dako tan uruu<br />

kai manaꞌo pidan nii.”<br />

4 Pidan kau dinaꞌo kanao banaatinapa,<br />

puraata taa-kao dono uꞌati,<br />

ukau dinan winipi naa wuruꞌu, aonaa<br />

naꞌapa niꞌo mani. 5 Mazan Tominkaru<br />

dako tan pidan kai manaꞌo<br />

pidan nii, aonaa pidan shaꞌapa tan<br />

idiꞌo mani aimaa kan, soo umishidan<br />

idiꞌo Tomin karu, turuaꞌo raz<br />

udako tan oiaꞌo pidan, kai manaꞌo<br />

pidan nii. 6 Naꞌapa King David kian<br />

pidan konau kian dauꞌan, Tominkaru<br />

dako tan idi uruu kai manaꞌo<br />

pidan nii, aonaa ushaꞌapa tan idi<br />

mani aimaa kan. Ukian:<br />

7 “Konaukiaꞌo pidan wuruꞌu<br />

Tominkaru ainaabataniaz<br />

uꞌoian kida,<br />

aonaꞌoraz powaꞌa Tominkaru<br />

nyukunuitapan uꞌoian!<br />

8 Konaukiaꞌo pidan wuruꞌu,<br />

Tominkaru tukapaniaz<br />

aonaꞌo kawan uꞌoian.” l<br />

9 Aizii wuruꞌu konau kii-karu<br />

David kii-kiziz, choota-kari wainao<br />

m atiꞌo mooko kari kao nan<br />

utaa-kao, oo aonaꞌo raz ĩchootakao<br />

atiꞌo kapam? Wakian shaꞌatii,<br />

Abra ham mishi dan idi Tomin karu,<br />

udako tan uruu, kai manaꞌo pidan nii.<br />

10 Ukauꞌan, naꞌa pai niꞌo ram mooko<br />

Tomin karu dako tan Abra ham,<br />

kai manaꞌo pidan nii? Uchoo tinan<br />

dau naꞌa naꞌo, oo uchoo tinan uaꞌiaꞌo<br />

zii? Uchoo tinan uaꞌiaꞌo zii! 11 Abraham<br />

choo tinan kainaa bata waꞌati<br />

Tomin karu dako tan uruu, kaimanaꞌo<br />

pidan nii, umishi dan idi,<br />

pachoo tinan uaꞌii zii. Ukauꞌan ipai<br />

mishi dai nao Tomin karu, aonaꞌo raz<br />

padamata ĩchoota-kao, Tomin karu<br />

dako tan ĩdyaun kai manaꞌo pidannao<br />

nii, ĩmishi dan idi. Ukauꞌan ipai<br />

mishi dai nao, ĩdaru wuruꞌu Abraham,<br />

ĩmishi dan idi uruu kawan,<br />

aonaan puꞌu padamata ĩchoo tinan.<br />

12 Naꞌiki uruu kapam choota-kariwai<br />

nao daru, naꞌa paꞌo raz kapam<br />

ĩmishi dan Tomin karu, Abra ham<br />

mishi dan kawan pachoo tinan uaꞌii<br />

zii.<br />

13 Kotuaꞌa naa, Tomin karu<br />

kowaa dan dono pataan nii ipai<br />

imiꞌi baara Abra ham ati naꞌiki<br />

utakaan-daun nao ati, ĩꞌidi wau<br />

nii, aonaa Abra ham izoꞌa tin idiꞌo<br />

mani kakinao rii, mazan Abra ham<br />

mishi dan idiꞌo paꞌan Tomin karu.<br />

Umishi dan idi, Tomin karu dako tan<br />

uruu, kai manaꞌo pidan nii. 14 Tominkaru<br />

kowaa daniaz pataan nii<br />

zaa mata-kao an mani pidan izoꞌatin<br />

idi kakinao rii, madiwau tapaka<br />

mani pidan mishi dan Tomin karu.<br />

Ukauꞌan madiwau tapaka mani<br />

kapam Tomin karu kowaa da nuz<br />

pataan nii aimaa kan Abra ham ati.<br />

15 Ushaꞌapa num kauꞌan wuruꞌu<br />

Tomin karu kaki nao riiz, utoꞌorada<br />

Rom<br />

l 4:7-8 Psalm 32:1-2 m 4:9 choota-kari­wai­nao: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaarita<br />

tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 4<br />

410<br />

Tomin karu pidan nao ati ĩmaizoꞌatikan<br />

idiz. Mazan aonaan dono mani<br />

kakinao rii nii, aonaa kanom mani<br />

pidan dikin tapa.<br />

16 Ukauꞌan, wazaama tan nii<br />

Tomin karu kowaa daniaz pataan<br />

nii, soo wamishi dan idi Tomin karu.<br />

Unaꞌa pan kauꞌan, ipai Abra ham<br />

dai nao, mishiꞌo nii ĩzaama tan<br />

Tomin karu kowaa daniaz pataan nii<br />

ĩꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan mawi nipinaa-dau<br />

nuꞌo Tomin karu taaꞌa zon<br />

ĩꞌati wuruꞌu. Utaaꞌa zoo-kao, aonaa<br />

soo taa pai nao kakinao rii atiꞌo mani<br />

kari kao nan, mazan baꞌo ran kaduz<br />

pidan nao atiꞌo kapam, mishi dainaouz<br />

Tomin karu naꞌapa Abra ham<br />

mishi dan kawan. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan, Abra ham uruu ipai mishidai<br />

nao daru. 17 Naꞌapa usaa din pan<br />

Tomin karu Para dan idaꞌa Abra ham<br />

dauꞌan: “Iribaꞌo nii baꞌo ran kaduz<br />

pidan nao dako tan pugaru padaru<br />

nii,” n kiaꞌo usaa din pan. Ukauꞌan,<br />

Tomin karu kowaa daniaz pashaꞌapatan<br />

nii, turuu umishida-kao,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

wuruꞌu naꞌa paꞌo raz. Uruu Abraham<br />

mishi daniaz. Uruu turuaꞌo<br />

ukaku dan mawa kaꞌo pidan, naꞌiki<br />

turuaꞌo upara dan idaꞌan aimaakan<br />

kida tominan aonaꞌo raz zii<br />

utuka pauzo-kao.<br />

18 Abra ham mishida naꞌa pam<br />

Tomin karu kian patakaan nao<br />

niꞌo dauꞌan. Aonaa ukashadi nan<br />

pazauda pan Tomin karu shaꞌapatan<br />

ukowaa daniaz pashaꞌapa tan<br />

nii, uaita pan puꞌu aonaꞌa naa turuu<br />

patoman pau dani nii. Uruu idiꞌo<br />

baꞌo ran kaduz pidan nao dako tan<br />

uruu padaru nii, naꞌapa Tominkaru<br />

kian kawanaꞌati Abra ham<br />

ati, “Iribaꞌo nii putakaan nao,<br />

naꞌapa wizi nao kawan, aonaꞌo nii<br />

kanom kaꞌii tan paai taan ĩdyaun,”<br />

kiaꞌo ukian. 19 Pakawan umishidan<br />

Tomin karu shaꞌapa tan nii<br />

wuruꞌu ukowaa daniaz pashaꞌapatan<br />

nii uꞌati, uaita pan puꞌu aonaa<br />

pakaꞌii tan naa patoman pau dani<br />

nii. Ushaꞌapa num kauꞌan uruu dono<br />

maona paꞌo raꞌa naa 100 uwunun.<br />

Naꞌiki udai aro Sarah, mas kon naouꞌu<br />

naa kapam, aonaꞌo raꞌa naa turuu<br />

okau danin. 20 Mazan upuꞌu aonaa<br />

Abra ham panaꞌa dan panyuku nuu<br />

pamishida pan ai Tomin karu kowaada<br />

nuz pataan nii iriba utakaan nao<br />

nii. Mazan mishiꞌo rai man, powaꞌa<br />

zii umaꞌo za ka dan pamishida pan,<br />

ukauꞌan ukonau kii-kida Tomin karu<br />

umana wunun ushaꞌapa taꞌa zoo nii<br />

dauꞌan paꞌati. 21 Abra ham aitapa<br />

kai manai man, turuu Tomin karu<br />

shaꞌapa tan wuruꞌu ukowaa daniaz<br />

pashaꞌapa tan nii. 22 Ukauꞌan Abraham<br />

mishi dan idiꞌo, Tomin karu<br />

dako tan uruu kai manaꞌo pidan nii.<br />

23 “Tomin karu dako tan uruu<br />

kai manaꞌo pidan nii,” kiaꞌo raz<br />

usaa din pan, aonaa Abra ham dauꞌanaꞌo<br />

mani kari kao nan. 24 Mazan<br />

usaada-kao naꞌapa, waaitapakinaa<br />

niꞌo Tomin karu dako tan<br />

nii waunao, kai manaꞌo pidan nii<br />

kapam, wamishi dan idi Tominkaru,<br />

kaku daꞌo raz waNaobanaa<br />

n 4:17 Genesis 17:5<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


411<br />

ROMANS 4​, ​5<br />

Jesus mawaka-karu diꞌiki. 25 Tominkaru<br />

taapa dan pidan nao zowian<br />

Jesus Christ waꞌoian dikin ii. Naꞌiki<br />

ukaku dan powaꞌa iti uruu, turuu<br />

kizi udako tan waunao, kai manaꞌo<br />

pidan nao nii.<br />

Tominkaru dakotan waunao,<br />

kaimanaꞌo pidannao nii<br />

5 1 Ukauꞌan, Tomin karu dakotan<br />

idi waunao kai manaꞌo<br />

pidan nao nii wamishi dan idi, aizii<br />

kai manaa kaꞌa naa waunao Tominkaru<br />

tuma, wanao ba naa Jesus<br />

Christ idaꞌan. 2 Wamishi dan idi<br />

Christ, unaꞌa kan waunao Tomin karu<br />

kamuna nun idaꞌati, naꞌa paꞌo idaꞌaꞌo<br />

wamashaa pan kai. Naꞌiki tuu kii<br />

wakonau kian, waaita pan idi mishiꞌo<br />

nii Tomin karu taan waꞌati dii naꞌi tiꞌi<br />

paugaru kaduz umana wun-karu.<br />

3 Mazan t uruu kapam<br />

wakonau kian wabaia tinan dono,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan wabaia tinan<br />

tomi napa-kida waunao aonaa kizi<br />

wakasha di nan. 4 Aizii aonaan idi<br />

wakasha di nan, kai man Tomin karu<br />

ati. Ukai manan idi waꞌati, aizii<br />

wazauda pan naa utaan ukowaadauzo<br />

niaz pataan nii waꞌati.<br />

5 Wuruꞌu wazauda paniaz, aonaꞌo<br />

nii ukasharu tan wanyuku nuu.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan mishiꞌo Tominkaru<br />

marain pan waunao. Naꞌapa<br />

ukowaada-kidan waꞌati Kai manaꞌo<br />

Doro naa idaꞌan, uruu utaa niaz naa<br />

waꞌati.<br />

6 Tomin karu aita nii kamoo<br />

kawanaꞌati, Christ mawa kan oiainao<br />

pidan nao dikin ii, aonaan puꞌu<br />

wakaꞌii tan wamuu dan oiaꞌo. 7 Aonaa<br />

kanom kaꞌii tan pazowii-kidi nan<br />

pidan kai manaꞌo umashaa pan<br />

dikin ii. Kai naꞌa mani baꞌo ran pidan<br />

turuaꞌo uzowii-kidi nan pidan kaimanaꞌo<br />

mana wun dikin ii. 8 Mazan<br />

Tomin karu, ukai naa bata pamarainpan<br />

mana wun waunao, waꞌoian<br />

puꞌu, udyuuda zii Christ mawakan<br />

waunao dikin ii. 9 Tomin karu<br />

dako tan idi waunao, kai manaꞌo<br />

pidan nao nii, Christ mawa kan<br />

idaꞌan, ukauꞌan waaitapa mishiꞌo<br />

nii Christ kazan naa tan waunao<br />

wabaiaa pan ai Tomin karu toꞌoran<br />

dii naꞌi tiꞌi, upatakaꞌu tan donoꞌo naa<br />

oiai nao. 10 Tomin karu taruba nao zii<br />

daꞌi waunao, mazan upao narui tan<br />

waunao pauDani mawa kan idaꞌan.<br />

Upao narui tan idi waunao, waaitapa<br />

mishiꞌo nii ukazan naa tan waunao,<br />

Christ kaku pan idaꞌan. 11 Aonaa<br />

uruu mani kari kao nan, mazan<br />

wakonau kian kapam Tomin karu<br />

shaꞌapa tan idi aimaa kan wanaoba<br />

naa Jesus Christ idaꞌan. Uruu<br />

tomaꞌo raz waunao Tomin karu paonaru<br />

nao nii.<br />

Adam idaꞌan mawaka-karu, mazan<br />

Christ idaꞌan kakupa-karu<br />

12 Bau daꞌa paꞌo pidan, Adam,<br />

dikin ta pan idi Tomin karu, ipai<br />

pidan nao oian. Naꞌiki ushaꞌapa tan<br />

idi oiaꞌo, ipai pidan mawa kauzo<br />

paꞌidi waru. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

Adam shaꞌapa tan dono oiaꞌo, ikodaꞌo<br />

nii ipai utakaan-daun nao wuruꞌu<br />

shaꞌapa taꞌo raz oiaꞌo. 13 Pidan nao<br />

shaꞌa paa pa nii oiaꞌo, Tomin karu<br />

taan uaꞌii pakaki naori kida Moses<br />

idaꞌan, mazan aonaa udako tan<br />

Rom<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 5​, ​6<br />

412<br />

ĩdyaun dikin ta pai nao nii kakinao rii,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaa zii utaan<br />

pakaki naori uruu dono. 14 Mazan<br />

upuꞌu, Adam dikin ta pan diꞌikiꞌo<br />

Tomin karu, atii Tomin karu taan<br />

idaꞌati pakaki naori Moses idaꞌan,<br />

ipai pidan mawa kauzo paꞌidi waru,<br />

aonaan puꞌu padamata ĩdikintapan<br />

sari aa paꞌo Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

kakinao rii, Adam kawan.<br />

Aizii Adam, Christ kawa nuꞌo<br />

wuruꞌu, kaawaꞌo niꞌo raz udawuꞌ ati<br />

zii. 15 Mazan Christ shaꞌapa taniaz<br />

kai manaꞌo aimaa kan waꞌati,<br />

panaꞌaꞌo Adam shaꞌapata nii oiaꞌo<br />

aimaa kan ai. Ipai pidan mawakau<br />

zon, bau daꞌa paꞌo pidan, Adam,<br />

dikin ta pan idi Tomin karu. Mazan<br />

wuruꞌu Tomin karu kamu nanu nuz,<br />

powaꞌaꞌo zii umana wunun, iriba<br />

udako tan pidan nao, kai manaꞌo<br />

pidan nao nii, bau daꞌa paꞌo pidan,<br />

Jesus Christ, kamuna nun idaꞌan.<br />

16 Tomin karu shaꞌapa tan kai manaꞌo<br />

aimaa kan, panaꞌaꞌo wuru aiaꞌa<br />

dikau daꞌo raz aimaa kan shaꞌa pan,<br />

bau daꞌa paꞌo pidan oian idaꞌa naꞌoraz.<br />

Bau daꞌa paꞌo pidan, Adam,<br />

shaꞌapa tan idi oiaꞌo, Tomin karu<br />

dako tan ipai pidan, oiaꞌo pidannao<br />

nii. Mazan Christ shaꞌapa tan<br />

idi kai manaꞌo aimaa kan, Tominkaru<br />

dako tan pidan nao, kai manaꞌo<br />

pidan nao nii, ĩshaꞌapa tan puꞌu iriba<br />

oiaꞌo aimaa kan kida. 17 Mishi, baudaꞌa<br />

paꞌo pidan Adam, dikin ta pan<br />

idaꞌan, ipai pidan mawa kauzo<br />

paꞌidi waru. Mazan bau daꞌa paꞌo<br />

pidan, Jesus Christ, shaꞌapata nii<br />

idaꞌan, Tomin karu kamuna nun<br />

mana wun pidan nao ati, udako tan<br />

ĩdyaun, kai manaꞌo pidan nao nii.<br />

Naꞌiki maꞌo za kaꞌo nii ĩmashaa pan<br />

oiaꞌo ai.<br />

18 Bau daꞌa paꞌo pidan, Adam,<br />

shaꞌapata nii idaꞌan kiwii niꞌo oiaꞌo,<br />

Tomin karu dako tan ipai pidannao,<br />

oiaꞌo pidan nao nii paꞌidi waru.<br />

Ukauꞌan naꞌapa kapam, bau daꞌa paꞌo<br />

pidan, Jesus Christ, shaꞌapata nii kaimanaꞌo<br />

aimaa kan idaꞌan, Tomin karu<br />

dako tan ipai pidan nao mishi dainaouz<br />

Christ, kai manaꞌo pidan nao<br />

nii, naꞌiki utaan ĩꞌati kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-karu. 19 Tomin karu dakotan<br />

kawan ipai pidan nao, oiaꞌo<br />

pidan nao nii, bau daꞌa paꞌo pidan<br />

dikin ta pan idi, ukauꞌan naꞌapa<br />

kapam udako tan iriba pidan nao,<br />

kai manaꞌo pidan nao nii, bau daꞌapaꞌo<br />

pidan izoꞌa tin idi paugaru.<br />

20 Tomin karu taanuz naa<br />

kakinao rii, pidan nao aitapa-kinaa<br />

niꞌo oiaꞌo wuruꞌu ĩshaꞌa paa paniaz.<br />

Pidan nao shaꞌa paa pan puꞌu powaꞌa<br />

zii oiaꞌo, mazan Tomin karu,<br />

utukapa-kida powaꞌa zii pakamunanun<br />

tuu kii mana wun. 21 Kiwiin zii<br />

oiaꞌo kazowau tapa nii ipai pidan nao,<br />

uruu idiꞌo ĩmawa kau zon. Mazan<br />

aizii Tomin karu kamunan-kidan idi<br />

tuu kii waunao, uruu idi udako tan<br />

waunao, kai manaꞌo pidan nao nii,<br />

naꞌiki utaan waꞌati kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-karu, waNaobanaa Jesus<br />

Christ idaꞌan.<br />

Karikaonanuꞌo kakupa-karu<br />

zaamatinapa-karu idi Christ idaꞌati<br />

6 1 Ukauꞌan, marii mooko<br />

pakawan washaꞌa paa pan<br />

oiaꞌo, Tomin karu aida kizi powaꞌan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


413<br />

ROMANS 6<br />

kida waꞌati pakamuna nun?<br />

2 Aonaa turuu! Waunao mawa kaꞌo<br />

pidan kawa nuꞌo raꞌa naa oiaꞌo ati.<br />

Ukauꞌan aonaa turuu washaꞌa paapan<br />

pakawan zii oiaꞌo. 3 Uai tapa nii<br />

waunao, chikaa wunuu-kari wainaouz,<br />

Tomin karu zaama tin-kida nii<br />

Christ Jesus idaꞌati. Ukauꞌan,<br />

mawa kaꞌo kawa nuꞌo waunao uruu<br />

tuma. 4 Wachikaa wunuu-kao dono,<br />

wamawa kan naꞌiki wadida-kao<br />

kawa nuꞌo Christ tuma. Ukauꞌan<br />

waDaru Tomin karu kadi shita-kidan<br />

kawan Christ mawaka-karu diꞌiki,<br />

umana wunuꞌo pamaꞌo za kan idaꞌan,<br />

naꞌa paꞌo nii kapam ukadishita-kidan<br />

waunao, paꞌinaꞌo mashaapa-karu<br />

diꞌiti.<br />

5 Tomin karu bau daꞌapa tan<br />

idi waunao Jesus Christ idaꞌati<br />

wamawa kan idaꞌan uruu kawan,<br />

ukadishita-kidan nii kapam waunao<br />

ukadishita-kidan kawan Jesus<br />

Christ. 6 Naꞌiki waaitapa nii, kiwiiniꞌo<br />

raz wakaduz mawa kan naa<br />

Christ tuma cross diꞌii, turuu kizi<br />

oiaꞌo maꞌo za kaꞌo raz ukau dinan<br />

waꞌidaꞌa mainaa bata-kao. Uruu<br />

aonaa kizi powaꞌa oiaꞌo poi torui tapan<br />

waunao. 7 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

pidan mawa kaꞌo, aonaa powaꞌa oiaꞌo<br />

poi torui ta pan uruu. 8 Wamawa kan<br />

idi Christ tuma, wamishida karikao<br />

nanuꞌo nii kapam wakaku pan<br />

utuma. 9 Waaitapa nii Jesus Christ<br />

kadi shita-kida-kao mawaka-karu<br />

diꞌiki, naꞌiki aonaa naꞌa painim<br />

nii umawa kau zon koshan. Aonaa<br />

naꞌa painim nii powaꞌa mawakakaru<br />

zaama tan uruu. 10 Umawa kan<br />

baukapa uwazoota-kinaa nii oiaꞌo<br />

aimaa kan. Aizii kai kakupa uruu,<br />

naꞌiki umashaa pan soo Tomin karu<br />

atiꞌi naa. 11 Ukauꞌan naꞌapa kapam<br />

udiꞌi tinapa udauꞌu. Unao mawa kaꞌo<br />

kawa nuꞌo raꞌa naa oiaꞌo ati, mazan<br />

kaku paꞌo raꞌa naa paꞌan Tomin karu<br />

ati, uzaama tin pan idi Christ Jesus<br />

idaꞌati.<br />

12 Ukauꞌan, aonaa utaapa daꞌanaꞌa<br />

oiaꞌo kazowau tapan unanaa,<br />

wuruꞌu mawa kau zoz. Aonaa<br />

ushaꞌa pata-kidaꞌa naꞌa uꞌati ushaꞌapataꞌa<br />

zoo nii oiaꞌo aimaa kan. 13 Naꞌiki<br />

aonaa ukashaa paꞌa naꞌa ushaꞌa pau zin<br />

kida oiaꞌo ati, aimaa kan dikau daꞌo<br />

shaꞌa pata-kinao nii. Mishiꞌo raiman,<br />

utaai naꞌa naa Tomin karu ati<br />

shaꞌapa taꞌo nii kai manaꞌo aimaa kan.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

kakuda niꞌi naa unao mawakakaru<br />

diꞌiki, paꞌinaꞌo kakupa-karu<br />

idaꞌati. 14 Aonaꞌa naa unao banaita<br />

paꞌa naꞌa oiaꞌo. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan aonaa umashaa pan naa<br />

kakinao rii waranuꞌu, mazan Tominkaru<br />

kamuna nun idaꞌaꞌo raꞌa naa<br />

umashaa pan.<br />

Poitoruinao, shaꞌapataꞌo niꞌo<br />

kaimanaꞌo aimaakan<br />

15 Ukauꞌan, marii mooko<br />

washaꞌa paa pan oiaꞌo, aonaan idi<br />

wamashaa pan naa kakinao rii<br />

waranuꞌu, naꞌiki wamashaa pan idiꞌi<br />

naa paꞌan Tomin karu kamuna nun<br />

idaꞌa? Aonaa turuu! 16 Uai tapa nii<br />

kai manai man, pidan taai nan dono<br />

poi torui nii, upoi torui tapa-kidi nan<br />

wuru atiꞌi uizoꞌa tiniaz panao ba naa.<br />

Naꞌa paꞌo kawa nuꞌo unao, unao banaita<br />

pan dono oiaꞌo, ubuuta-kao<br />

Rom<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 6​, ​7<br />

414<br />

kari kao nanuꞌo mawaka-karu diꞌiti;<br />

oo, uizoꞌati pan dono Tomin karu,<br />

udako tan unao, kai manaꞌo pidan nao<br />

nii. 17 Mishi, kiwiin zii upoi toruitapa-kidi<br />

nan oiaꞌo ati, mazan aizii,<br />

kai manai man unyuku nuu iki uizoꞌatin<br />

utomi napa-kida-kinao. Uruu<br />

idi õkonau kii-kidan Tomin karu<br />

udauꞌan. 18 Tomin karu muu dinkida<br />

niꞌi naa unao oiaꞌo ai, aizii<br />

Tomin karu poi toruꞌu naa unao, kaiman<br />

kidaꞌo raꞌa naa paꞌan aimaa kan<br />

ushaꞌa paa pan.<br />

19 Õkai waan parada-karu ipai<br />

kamoꞌo ukai wauzo-kao, õkainaabata-kinaa<br />

nii Tomin karu dauaꞌo<br />

kuwai, udada ran idi uꞌati. Kiwii tapa,<br />

ukai waa pan unanaa madoro naadaun<br />

naꞌiki ushaꞌapa tan iriba oiaꞌo<br />

aimaa kan. Aizii naꞌapaꞌa naa utaa<br />

unanaa ipai dau nuu daꞌu shaꞌapataꞌo<br />

nii kai manaꞌo naꞌiki sakita paꞌo<br />

aimaa kan, Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati.<br />

20 Oiaꞌo poi torui ta pan dono<br />

zii unao, aonaa ushaꞌapa taꞌa zon<br />

kai manaꞌo aimaa kan. 21 Kanom<br />

mooko kai manaꞌo nii uikoda<br />

ushaꞌapaa pauzo nii kida idaꞌan,<br />

ukibaꞌa zoo-kidaniaz naa kai? Naꞌapa<br />

kidaꞌo aimaa kan shaꞌa paapa-kao<br />

idaꞌan pidan ikoda kari kao nanuꞌo<br />

mawaka-karu. 22 Mazan unao,<br />

Tomin karu muu din-kida niꞌi naa<br />

oiaꞌo poi torui ta pan ai, aizii Tominkaru<br />

poi toruꞌu naa unao. Uruu idiꞌo<br />

ukamin kaꞌu tan unao, umashaapakinaa<br />

nii kai man naꞌiki saki tapa,<br />

naꞌiki utaan uꞌati kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-karu. 23 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan oiaꞌo shaꞌa pata-kao winipinaa<br />

kari kao nanuꞌo mawaka-karu.<br />

Mazan Tomin karu taa nii mawinipi<br />

naa-daun kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-karu, wazaama tin pan idaꞌan<br />

Christ Jesus wanao ba naa idaꞌati.<br />

Kakinaorii dauaꞌo<br />

7 1 Aizii unao, õmin-mishi dannao,<br />

uai tapa nii kakinao rii<br />

dauaꞌo. Kakinao rii kazowau tapan<br />

pidan soo ukaku pan dono zii.<br />

2 Kaika paꞌo kawa nuꞌo kai wuruꞌu:<br />

kakinao rii kian, zun mazi daꞌo,<br />

aonaa turuu omazi dan baꞌo ran<br />

dao nai ora tuma odai aru kaku pan<br />

dono zii. Mazan odai aru mawakan<br />

an, aonaa powaꞌa kakinao rii<br />

marai nan omazi dan. 3 Ukauꞌan,<br />

omashaa pan an baꞌo ran dao nai ora<br />

tuma, pau dai aru kaku pan puꞌu zii,<br />

“baꞌo ran ta paꞌo,” kiaꞌo nii kii-karu<br />

odauꞌan. Mazan odai aru mawa kan<br />

an, aonaa powaꞌa kakinao rii marainan<br />

omazi dan. Turuu omazi dan<br />

baꞌo ran dao nai ora tuma, aonaꞌo nii<br />

“baꞌo ran ta paꞌo” kii-karu odauꞌan.<br />

4 Ukauꞌan õiriban nao, naꞌa paꞌo<br />

kawa nuꞌo kakinao rii taa pau zon<br />

unao. Mazan uzaama tin pan kauꞌan<br />

Christ idaꞌati, mawa kaꞌo kawa nuꞌo<br />

unao utuma kakinao rii ai. Aizii, Christ<br />

kakuda-kari waiz mawaka-karu diꞌiki,<br />

tumaꞌo raꞌa naa waunao, shaꞌapa taꞌo<br />

nii kai man kidaꞌo aimaa kan Tominkaru<br />

ati. 5 Wamashaa pan dono<br />

zii wanyuku nuu aipan kawanaꞌati,<br />

kakinao rii maꞌo za kada wanyukunuu<br />

iaꞌo oiaꞌo shaꞌapa taꞌa zoo-kao,<br />

naꞌiki washaꞌapa tan naa oiaꞌo,<br />

buu taꞌo niꞌo raz waunao kari kaonanuꞌo<br />

mawaka-karu diꞌiti. 6 Mazan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


415<br />

ROMANS 7<br />

aizii, wamawa kan idiꞌi naa Moses<br />

kaki naori ai, aonaa powaꞌa ukazowauta<br />

pan waunao. Ukauꞌan aonaa powaꞌa<br />

washaꞌa paa pan aimaa kan Tominkaru<br />

ati, Moses kakinao rii izoꞌati-kao<br />

idaꞌan. Mazan paꞌinaꞌo mashaapa-karu<br />

idaꞌa naꞌo raꞌa naa, Kai manaꞌo Doro naa<br />

kamin kaꞌu tan idaꞌan waunao.<br />

Oiaꞌo kaiwaan kakinaorii<br />

7 Ukauꞌan oiaꞌo mooko wuruꞌu<br />

Tomin karu kaki nao riz? Aonaa<br />

naꞌa paꞌo mani kai wuruꞌu! Mazan<br />

mishiꞌo rai man, kakinao rii wuruꞌu kainaaba<br />

taꞌo raz õꞌati oiaꞌo. Aonaa mani<br />

õai ta pan oiaꞌo wuruꞌu baꞌo ran pidan<br />

idiwau naꞌa zoo tapa-kaoaz, aonaan<br />

an kakinao rii kian: “Aonaa punaꞌazoota<br />

paꞌa naꞌa,” kii. 8 Mazan oiaꞌo<br />

kai waan wuruꞌu kaki nao riiz, umaꞌoza<br />

kada-kinaa nii õnyuku nuu iaꞌo raz<br />

oiaꞌo shaꞌapa taꞌa zoo-kao. Aonaan dono<br />

mani kakinao rii nii, aonaa mani oiaꞌo<br />

maꞌo za ka dinan.<br />

9 Kiwiin, õmaai tapa kan dono zii<br />

Tomin karu kaki naori, kai manaꞌo<br />

kawan õꞌitii man õmashaa pan. Mazan<br />

õai ta pan diꞌiki kakinao rii, uruꞌu<br />

naa õai ta pan oiaꞌo õgaru, kari kaonanuꞌo<br />

mawaka-karu idaꞌa tan puꞌo.<br />

10 Aizii wuruꞌu kaki nao riiz, kai naaba<br />

taꞌo niꞌo raz padamata, naꞌa pam<br />

õiko dan kari kao nanuꞌo kakupa-karu,<br />

uruꞌu naa mishiꞌo rai man buuta<br />

õgaru kari kao nanuꞌo mawaka-karu<br />

diꞌiti. 11 Oiaꞌo kai waan wuruꞌu kakinao<br />

riiz pamariida-kinaa nii õgaru,<br />

naꞌiki buu taꞌo nii õgaru kari kao nanuꞌo<br />

mawaka-karu diꞌiti.<br />

12 Mazan wuruꞌu kaki nao riiz,<br />

kai manaꞌo naꞌiki Tomin karu diꞌikiꞌo,<br />

sakita paꞌo naꞌiki kamin kaꞌu taꞌo nii<br />

pidan mashaa pan kai man 13 Mazan<br />

kai manaꞌo aimaa kan buuta mooko<br />

õgaru kari kao nanuꞌo mawaka-karu<br />

diꞌiti? Aonaa naꞌa paꞌo mani kaiwuruꞌu!<br />

Oiaꞌo wuruꞌu kai waꞌo raz<br />

kai manaꞌo aimaa kan pabuuta-kinaa<br />

nii õgaru kari kao nan mawaka-karu<br />

diꞌiti. Aizii, watukapa naꞌa pam<br />

ukicha naꞌ iki-kian mana wun wuruꞌu<br />

oiaꞌo raz. Ukai waan kai manaꞌo raz<br />

Tomin karu kaki naori pashaꞌa patakida-kinaa<br />

nii dikau daꞌo aimaa kan.<br />

Nyukunui iaꞌo mizaataaka-karu<br />

14 Waaitapa, Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

wuruꞌu kakinao rii. Mazan õgaru,<br />

pidan kari kao nan, kapa tiꞌo oiaꞌo ati.<br />

Oiaꞌo torii nii kawa nuꞌo õgaru papoitoru<br />

nii. 15 Aonaa õai ta pan kan dii<br />

nii õshaꞌa paa pan oiaꞌo aimaa kan.<br />

Õai paniaz õshaꞌapa tan kai manaꞌo<br />

aimaa kan, aonaa õshaꞌapa tan. Mazan<br />

aonaꞌo raz õai pan õshaꞌapa tan, uruu<br />

naꞌapain õshaꞌa paapa. 16 Õshaꞌa paa pan<br />

kauꞌan wuruꞌu aonaꞌo raz õshaꞌapa taꞌazon,<br />

naꞌa paꞌo kainaa bata Tomin karu<br />

kaki naori kai manan õꞌati. 17 Ukauꞌan,<br />

aonaa õgaru mana wun mani wuruꞌu<br />

shaꞌa paa paꞌo raz oiaꞌo aimaa kan.<br />

Mazan õnyuku nuu idaꞌaꞌo raz oiaꞌo,<br />

uruu wuruꞌu shaꞌa paa paꞌo raz oiaꞌo<br />

aimaa kan. 18 Aizii õai tapa, aonaa<br />

kai manaꞌo nii õꞌidaꞌa, õgaru pidan<br />

kari kao nan, kapa tiꞌo õnyuku nuu<br />

oiaꞌo ati. Õai pan puꞌu õshaꞌapa tan<br />

kai manaꞌo aimaa kan, mazan aonaa<br />

õkaꞌii tan õshaꞌapa tan. 19 Aonaa<br />

õshaꞌapa tan wuruꞌu kai manaꞌo raz<br />

aimaa kan õai paniaz õshaꞌapa tan.<br />

Mazan õshaꞌa pata oiaꞌo aimaa kan,<br />

Rom<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 7​, ​8<br />

416<br />

wuruꞌu aonaꞌo raz õai pan õshaꞌapatan.<br />

20 Aizii, õshaꞌapa tan kauꞌan<br />

wuruꞌu aonaꞌo raz õai pan õshaꞌapa tan,<br />

ukauꞌan aonaa õgaru mana wun mani<br />

wuruꞌu shaꞌa paa paꞌo raz oiaꞌo aimaakan.<br />

Mazan õnyuku nuu idaꞌaꞌo raz<br />

oiaꞌo, uruu wuruꞌu shaꞌapa taꞌo raz oiaꞌo<br />

aimaa kan.<br />

21 Õkowaa dan nii kari kao nanuꞌo<br />

ushaꞌa pau zon: õai pan puꞌu õshaꞌapatan<br />

kai manaꞌo aimaa kan, õshaꞌa pata<br />

soo oiaꞌo aimaa kan. 22 Õgaru,<br />

õnyuku nuu ii, tuu kii õkonau kii-kidan<br />

Tomin karu kaki naori. 23 Mazan<br />

kai naꞌa panaꞌaꞌo aimaa kan õnyukunuu<br />

ii, shaꞌa paapa-kidaꞌo õꞌati oiaꞌo<br />

aimaa kan. Tuu kii umizaa pan wuruꞌu<br />

õshaꞌapa taꞌa zoo nuz kai manaꞌo aimaakan.<br />

Utaa pan õgaru taraa-kari wai<br />

kawan ushaꞌa paapa-kidan oiaꞌo õꞌati,<br />

uruu idi aonaa õkaꞌii tan õizoꞌa tin<br />

Tomin karu kakinao rii. 24 Kashaꞌo raꞌo<br />

õbaiaa pan, tuu kii õdopian! Kanomaꞌo<br />

nii kazan naata õgaru wuru aiaꞌa<br />

õshaꞌapa taꞌa zoo nuz oiaꞌo aimaa kan,<br />

buu tin-kidaꞌo raz õgaru kari kao nanuꞌo<br />

mawaka-karu diꞌiti? 25 “Kai man,”<br />

õkian Tomin karu ati, turuaꞌo raz<br />

ukazan naa tan õgaru Jesus Christ<br />

wanao ba naa idaꞌan!<br />

Ukauꞌan, kai man õꞌati Tominkaru<br />

kaki naori, tuu kii õai pan<br />

õizoꞌa ti nuz, mazan upuꞌu õnyukunuu<br />

idaꞌaꞌo oiaꞌo, shaꞌa pata-kidan<br />

õꞌati oiaꞌo aimaa kan, aonaꞌo raz<br />

padamata õai pan õshaꞌapa tan.<br />

Kaimanaꞌo Doronaa maꞌozakan<br />

idaꞌanaꞌo mashaapa-karu<br />

8 1 Ukauꞌan aizii, aonaa kanom<br />

nii Tomin karu papata kaꞌutan<br />

zaama tin painao Christ Jesus<br />

idaꞌati. 2 Kai manaꞌo Doro naa taa niꞌi<br />

naa waꞌati paꞌinaꞌo kakupa-karu<br />

wazaama tin pan idi Christ Jesus<br />

idaꞌati. Ukauꞌan aizii, aonaa<br />

powaꞌa wanyuku nuu idaꞌaꞌo oiaꞌo<br />

poi torui ta pan waunao, naꞌa kaꞌo<br />

niꞌo raz waunao kari kao nanuꞌo<br />

mawaka-karu diꞌiti. 3 Moses saada<br />

nii kakinao rii, aonaa ukaꞌii tan<br />

pakazan naa tan waunao oiaꞌo ai,<br />

wanyuku nuu kapa tin idi oiaꞌo<br />

ati, mazan Tomin karu ukaꞌiita.<br />

Ukazan naata waunao, wanyukunuu<br />

idaꞌaꞌo oiaꞌo kazowau tapan ai,<br />

udyuu dan idaꞌan pau dani Christ<br />

Jesus imiꞌi baara ati, pata kaꞌutakaru<br />

nii waꞌoian dikin ii. Pidan nii<br />

ukaa wan, waunao kawan unanaa,<br />

mazan aonaꞌo uꞌoian. 4 Tomin karu<br />

shaꞌapa tan naꞌapa aimaa kan, turuu<br />

kizi mashaa pai nao Kai manaꞌo Doronaa<br />

aipan kawanaꞌati, shaꞌapa tan<br />

ipai kakinao rii aiapa nii shaꞌa patakao,<br />

aonaa oiaꞌo nyuku nui aipan<br />

kawanaꞌati mani.<br />

5 Pidan mashaa paꞌo raz oiaꞌo<br />

panyuku nuu aipan kawanaꞌati,<br />

udiꞌitin pan soo panyuku nuu<br />

shaꞌapa taꞌa zoo nii dauꞌu paꞌidi waru.<br />

Mazan pidan mashaa paꞌo raz Kaimanaꞌo<br />

Doro naa aipan kawanaꞌati,<br />

udiꞌitin pan soo Kai manaꞌo Doro naa<br />

aiapa nii shaꞌa pata-kao dauꞌu. 6 Pidan<br />

diꞌitin paꞌo raz oiaꞌo panyuku nuu<br />

shaꞌapa taꞌa zoo nii dauꞌu paꞌidiwaru,<br />

uiko dan nii kari kao nanuꞌo<br />

mawaka-karu. Mazan pidan diꞌitinpaꞌo<br />

raz Kai manaꞌo Doro naa aipan<br />

kawanaꞌati, uiko dan nii kari kaonanuꞌo<br />

kakupa-karu naꞌiki nyuku nui<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


417<br />

ROMANS 8<br />

kai manan. 7 Ukauꞌan, pidan<br />

diꞌitin pan dono oiaꞌo panyukunuu<br />

shaꞌapa taꞌa zoo nii kawanaꞌati,<br />

Tomin karu taruba wuruꞌu uruuz.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa uizoꞌatin<br />

Tomin karu kaki naori, naꞌiki<br />

aonaa ukaꞌii tan paizoꞌa ti nuz. 8 Pidan<br />

mashaa paꞌo raz oiaꞌo panyukunuu<br />

aipan kawanaꞌati, aonaa<br />

turuu Tomin karu konau kii-kidan<br />

ushaꞌa pata nii.<br />

9 Mazan unao, aonaa ushaꞌapaa<br />

pan oiaꞌo unyuku nuu aipan<br />

kawanaꞌati. Ushaꞌa paa pan aimaa kan<br />

Kai manaꞌo Doro naa aipan kawanaꞌatiꞌo,<br />

mashaa paꞌo raz unao idaꞌa.<br />

Pidan aonaꞌo raz Kai manaꞌo Doronaa<br />

mashaa pan uꞌidaꞌa, aonaa Christ<br />

pidanan mani uruu. 10 Mazan Christ<br />

mashaa pan an unao idaꞌa, unanaa<br />

mawa kan nii mishi padamata diinaꞌi<br />

tiꞌi uꞌoian idi, mazan upuꞌaꞌo<br />

nii udoro naa kaku pan, Tomin karu<br />

dako tan idiꞌi naa unao kai manaꞌo<br />

pidan nao nii. 11 Tomin karu kaku dan<br />

kawan Christ Jesus mawaka-karu<br />

diꞌiki paDoronaa idaꞌan, mashaapaꞌo<br />

raz unao idaꞌa. Naꞌa paꞌo nii<br />

kapam utaan mawa kau zoz unanaa<br />

kakupa-kinaa nii, paDoronaa idaꞌan,<br />

mashaa paꞌo raz unao idaꞌa.<br />

12 Ukauꞌan, õmin-mishi dan nao,<br />

kai naꞌa paꞌi washaꞌapa tan niꞌo,<br />

mazan aonaa wamashaa pan mani<br />

oiaꞌo wanyuku nuu shaꞌapa taꞌa zoonii<br />

kawanaꞌati. 13 Umashaa pan an<br />

pakawan zii oiaꞌo unyuku nuu aipan<br />

kawanaꞌati, Tomin karu buu tan nii<br />

unao kari kao nanuꞌo mawaka-karu<br />

diꞌiti. Mazan umashaa dan an ushaꞌapaa<br />

pan oiaꞌo, Kai manaꞌo Doro naa<br />

kamin kaꞌu tan idaꞌan unao, uikodan<br />

nii kari kao nanuꞌo kakupa-karu.<br />

14 Ipai pidan nao Kai manaꞌo Doro naa<br />

kazowau tapa nii naouz, ĩnao Tominkaru<br />

dai nao.<br />

15 Wuruꞌu Kai manaꞌo Doronaa<br />

taa-kari waiz unao ati, aonaa<br />

utoman unao poi torui nao nii,<br />

tariaꞌo nii koshan Tomin karu ai.<br />

Mazan utoman unao Tomin karu<br />

dai nao nii paꞌan, naꞌiki turuu<br />

ukian Tomin karu ati aizii: “Pugaru<br />

waDaru,” kii. 16 Tomin karu Doronaa<br />

zaama tinan wadoro naa idaꞌati,<br />

kai naa ba taꞌo nii mishiꞌo Tominkaru<br />

dai nao waunao. 17 Tomin karu<br />

dainaoun idi waunao, wazaamatan<br />

nii kai man kidaꞌo aimaa kan<br />

utaa paniaz naa papidanan nao ati.<br />

Naꞌiki wazaama tan nii kapam Christ<br />

tuma Tomin karu taa paniaz uruu<br />

ati. Wabaiaa pan kauꞌan kashaꞌo raꞌo<br />

Christ kawan, naꞌa paꞌo nii Christ<br />

umana wunun kaduz taa-kao waꞌati.<br />

Tominkaru umanawuntan<br />

nii paudainao diinaꞌitiꞌi<br />

18 Aizii kaiꞌo raz wabaia tinan,<br />

õai tapa aonaa uikodi nan wuruꞌu<br />

Tomin karu umana wun taꞌa zoo nuz<br />

waunao dii naꞌi tiꞌi. 19 Ipai aimaa kan<br />

Tomin karu toma nii nao, tuukiaꞌa<br />

naa ĩzauda pan Tomin karu kainaaba<br />

tan naꞌiaꞌo ram mana wun wuruꞌu<br />

pau dai naouz. 20 Ipai utoma nii nao<br />

aimaa kan mawa kauzo naꞌiki zaamauzo,<br />

aonaa paai pan atiꞌo mani<br />

ĩtomi nan naꞌapa, mazan Tominkaru<br />

aipan kawanaꞌa tiꞌo. Mazan<br />

upuꞌu kai naꞌa ĩzauda pan 21 Tominkaru<br />

soꞌo taꞌa zoo nuz ĩdyaun<br />

Rom<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 8<br />

418<br />

dii naꞌi tiꞌi mawa kauzo-karu naꞌiki<br />

zaa mauzo-karu ai. Naꞌiki uzaamataꞌa<br />

zoo nuz ĩdyaun umana wunuꞌo<br />

mashaapa-karu diꞌiti pau dai nao<br />

tuma. 22 Waaitapa ipai Tomin karu<br />

toma nii nao dopi tan, atii kai, naꞌapa<br />

zun dopian kawan okau dani paꞌa zon<br />

dono. 23 Mazan aonaa Tomin karu<br />

toma nii nao aimaa kan mani karikao<br />

nan wuruꞌu dopi taꞌo raz. Waunao<br />

kapam, kai naꞌaꞌo raz naa Kai manaꞌo<br />

Doro naa, kiwii niꞌo raz naa utaa-kao<br />

waꞌati. Mishi kai wadopi tan wazaudapa<br />

tinan puꞌaꞌa naa Tomin karu<br />

kowaa dan dii naꞌi tiꞌi ipai pato ma niinao<br />

ati, udai nao wuruꞌu wau naouz.<br />

Naꞌiki utaan naa wananaa nii<br />

mamawa kau zoka idi. 24 Uruꞌu naa<br />

wuruꞌu wazauda paniaz Tomin karu<br />

shaꞌapa tan waꞌati, ukazan naa tan<br />

diꞌiki waunao. Pidan zaama taꞌo raz<br />

naa aimaa kan kowaada-kari waiz<br />

taa-karu nii uꞌati, aonaa kanom<br />

niꞌi naa uzau dapa tinan. Aonaa<br />

naꞌiaꞌo ram pidan pakawa nuꞌo zii<br />

uzauda pan pazaa ma ta niꞌi naa<br />

aimaa kan, kowaada-kari waiz taakaru<br />

nii uꞌati. 25 Mazan wazauda pan<br />

an aimaa kan taa-kao waꞌati aonaꞌoraz<br />

zii wazaama tan, aonaa kan dii<br />

nii wakasha di nan wazauda pan.<br />

26 Naꞌa paꞌo kapam, Kai manaꞌo<br />

Doro naa kamin kaꞌuta waunao<br />

wadopian dono. Wamaai tapa kan<br />

puꞌu kanom dauꞌan watoriin pan,<br />

uruu paꞌan pishaa Tomin karu<br />

kamin kaꞌu tan waunao. Upishaan<br />

Tomin karu tuu kiaꞌo idaꞌan, aonaa<br />

pidan kaꞌii tan pakowaa dan kaimanai<br />

man parada-karu idaꞌan.<br />

27 Aizii Tomin karu, aita paꞌo raz<br />

naꞌa pam wadiꞌi tin pan, uaitapa<br />

kai manai man kanom Kai manaꞌo<br />

Doro naa aiapa nii shaꞌa pata-kao<br />

waꞌati. Ushaꞌapa num kauꞌan, Tominkaru<br />

aipan kawanaꞌa tiꞌo mana wun<br />

wuruꞌu utorii napa nuz Tomin karu<br />

pidanan nao ati.<br />

28 Waaitapa ipai aimaa kan,<br />

kai manaꞌo oo kashaꞌo raꞌo shaꞌapan<br />

an, Tomin karu kai waan niiz<br />

kai manaꞌo nii wunao atiꞌi marainpai<br />

naouz uruu. Ĩnao wuruꞌu<br />

uzaama ta nii naouz papidanan nao<br />

nii, ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌaꞌo<br />

udiꞌita pan pashaꞌapa tan niꞌo ĩꞌati.<br />

29 Tomin karu aitapa nii naouz<br />

ama zada tominan uaꞌii, pazaama<br />

tan nii papidanan nao nii, ĩnao<br />

wuruꞌu udiꞌita pan patoman nii<br />

pauDani kawan, uruu kizi ĩtuuniz<br />

nii. 30 Pidan nao, kotuaꞌo raz<br />

naa udiꞌita pan patoman pau dani<br />

kawan, ĩnao wuruꞌu udapada niinaouz.<br />

Aizii udapada nii naouz, ĩnao<br />

udakota kai manaꞌo pidan nao nii.<br />

Aizii udako ta nii naouz kai manaꞌo<br />

pidan nao nii, ĩnaouꞌo nii utoma<br />

umana wun nao nii, pau dani kawan.<br />

Aonaa turuu kanom mashaatan​<br />

​Tominkaru marainpan ai waunao<br />

31 Unaꞌa pan kauꞌan, naꞌa pam<br />

wakian aizii? Tomin karu kaminkaꞌu<br />

tan kauꞌan waunao, kanom<br />

kaꞌiita padikin tan waunao?<br />

32 Aonaa Tomin karu marai nan<br />

pau dani pata kaꞌuta-kao, mazan<br />

utaa pada pidan nao zowian uruu<br />

ipai waunao dikin ii. Utaan idi<br />

pauDani, waaitapa konau kiaꞌo nii<br />

utaan waꞌati ipai aimaa kan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


419<br />

ROMANS 8​, ​9<br />

33 Kanom turuu udakoo pan<br />

Tomin karu pidanan nao? Tomin karu<br />

paꞌan wuruꞌu dako taꞌo raz ĩdyaun<br />

kai manaꞌo pidan nao nii. 34 Kanom<br />

turuu ukian wadauꞌan: “oiaꞌo ĩnao,<br />

marii ĩpata kaꞌuta-kao”? Aonaa<br />

kanom. Ushaꞌapa num kauꞌan, Christ<br />

Jesus paꞌan wuruꞌu mawa kaꞌo raz<br />

waunao oian dikin ii, oo powaꞌa<br />

zii mana wun, Tomin karu kakudaniaz<br />

umawa kan dau naꞌan. Kai<br />

umashaa pan umana wun nii Tominkaru<br />

diwaꞌora anta napu, utoriin pan<br />

Tomin karu ati waunao dauꞌan.<br />

35 Ukauꞌan kan dii turuu ubuu tan<br />

waunao Christ kamarai napa nun ai?<br />

Aonaa kanom. Wapata kaꞌuta-kao<br />

puꞌu, oo wabaiaa pan puꞌu dadaraꞌo<br />

mashaapa-karu, oo waꞌan tamikitakao<br />

puꞌu wamishi dan dikin ii, oo<br />

wabaiaa pan puꞌu zamazi-karu, oo<br />

aonaan puꞌu baꞌo ran wakami chan<br />

nii. Wamashaa pan puꞌu kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />

biiꞌi, oo pidan nao zowian<br />

puꞌu waunao, upuꞌu umarain pan<br />

waunao. 36 Naꞌapa usaa din pan<br />

kotuaꞌo Tomin karu para dan idaꞌa:<br />

“Pupidanannaoun idi waunao,<br />

ipai kamoo pidannao aipan<br />

pazowian waunao.<br />

Wadiꞌitapa-kao, kaznizonao<br />

kawan, zowii-kariwainao<br />

niꞌoraz.” o<br />

37 Mazan naꞌapa kidaꞌo aimaa kan<br />

shaꞌa pan puꞌu waꞌati, ipaiꞌo nii<br />

wawazoo tan kidaz Jesus Christ,<br />

marain paꞌo raz waunao kaminkaꞌu<br />

tan idaꞌan waunao.<br />

38 Õgaru, õai tapa kai manaiman,<br />

aonaa kanom kaꞌii tan<br />

pabuu tan waunao Tomin karu<br />

kamarai napa nun ai: kakupa-karu<br />

oo mawaka-karu, angel nao oo oiaꞌo<br />

doro nai nao, aimaa kan shaꞌapaꞌo kai<br />

oo shaꞌapaꞌo nii dii naꞌi tiꞌi, 39 maꞌozaka-tin<br />

pai nao doko ii oo imiꞌi<br />

baara an. Aonaa naꞌiaꞌo ram tomakari<br />

wai kaꞌii taꞌo pabuu tan waunao<br />

Tomin karu kamarai napa nun ai,<br />

uaidaniaz Christ Jesus wanao banaa<br />

shaꞌapata nii idaꞌan.<br />

Paaipan atiꞌo​<br />

​Tominkaru zaamatan pidan<br />

9 1 Õgaru, Christ idaꞌa tiꞌo<br />

õzaama tin pan, õkowaa dan<br />

mishiꞌo aonaa õmarii dinan mani.<br />

Õnyuku nuu, Kai manaꞌo Doro naa<br />

kazowauta paniaz kainaa bata kapam<br />

aonaa õmarii dinan mani kai wuruꞌu.<br />

2 Tuu kiaꞌo õnyuku nuu kashaꞌoratinan,<br />

naꞌiki kari kao nan õdopi tan<br />

õnyuku nuu ii, 3 õmin-Jewnnao<br />

dauꞌan, aonaꞌo raz ĩmishi dan Christ.<br />

Õpishaa mani Tomin karu soꞌotan<br />

õgaru Christ diꞌiki, naꞌiki õkabootakao<br />

pata kaꞌu tin-kizai iti ĩwadaun<br />

nii, naꞌa paꞌo turuan an mani<br />

ukamin kaꞌu tan ĩmishi dan Christ.<br />

4 Ĩnao Israelite nao, p Tomin karu zaamata<br />

nii pau dai nao nii pidan nao<br />

bii iki. Ĩnao atiꞌo utukapa-kidan<br />

pamanawu nun. Ĩnao atiꞌo utaan<br />

papara dan mishiꞌo niꞌo ushaꞌa pan. q<br />

Ĩnao atiꞌo utaan pakaki naori kida.<br />

Ĩnao atiꞌo ukainaa ba tan naꞌa pam<br />

Rom<br />

o 8:36 Psalm 44:22 p 9:4 Israelite­nao: ĩnao dauꞌa tiꞌo Jew nao kii-karu kapam.<br />

q 9:4 utaan papara­dan mishiꞌo niꞌo ushaꞌa­pan: uruu dakota-kao covenant. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 9<br />

420<br />

mishiꞌo choo chi apa-karu paꞌati. Ĩnao<br />

atiꞌo ukowaa dan pashaꞌapa tan nii<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan. 5 Kotuaꞌo<br />

ĩdokozu-daun nao, umana wun kidainao.<br />

r Ĩnao donozi naa diꞌikiꞌo Christ<br />

shaka tauzo nuz. Uruu Tomin karu,<br />

kazowau tapaꞌo raz ipai aimaa kan,<br />

marii kari kao nan ukonau kii-kidakao.<br />

Amen.<br />

6 Aonaa uzauda-kidaꞌa naꞌa,<br />

aonaꞌo niꞌi naa Tomin karu mishian<br />

wuruꞌu ukowaa daniaz pashaꞌapa tan<br />

nii papidanan nao ati. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan, aonaa ipaiꞌo mani Israelitenao<br />

Tomin karu pidanan naoun.<br />

7 Naꞌiki, aonaa ipaiꞌo mani Abraham<br />

takaan-daun nao Tomin karu<br />

pidanan naoun. Tomin karu kian<br />

Abra ham ati: “Soo Isaac takaandaun<br />

nao õdako tan niꞌo raz pudai nao<br />

nii.” s 8 Ukauꞌan, aonaa ipaiꞌo mani<br />

Abra ham takaan-daun nao, Tominkaru<br />

dako tan pau dai nao nii. Soo<br />

ukowaa da nii naouz pataan nii Abraham<br />

dani nii, uruu dai nao paꞌan<br />

mishiꞌo Abra ham dai nao. 9 Kaikapaꞌo<br />

Tomin karu kian Abra ham ati<br />

ukowaa dan dono pashaꞌapa taꞌazoo<br />

nii: “Õkaa wan nii powaa ati<br />

õaita nii ama zada kawanaꞌati. Uruu<br />

dono kau dani paꞌo niꞌi naa pudai aro<br />

Sarah, daonai oraꞌo nii odani nii.” t<br />

10 Aizii wuruꞌu ĩdaniz, uruu<br />

wadokozu-daun Isaac. Umazi dan<br />

Rebecca tuma, naꞌiki okau danin<br />

shamaan nao u idi. 11-12 Mazan<br />

ĩshaka tan uaꞌii zii, naꞌiki ĩshaꞌapatan<br />

uaꞌii zii oiaꞌo, oo, kai manaꞌo<br />

aimaa kan, Tomin karu kian Rebecca<br />

ati: “Kiwii niꞌo ushaka tan, uruꞌo<br />

nii kau din padawuꞌi chan ati.” v<br />

Ukauꞌan Tomin karu zaama tan pidan<br />

padiꞌita pan kawanaꞌati pashaꞌapataꞌa<br />

zoo nii. Aonaa uzaama tan pidan<br />

ushaꞌapa tan idi aimaa kan. 13 Naꞌapa<br />

baꞌo ran Tomin karu para dan<br />

kotuaꞌo saada-kao kian: “Õzaa mata<br />

nii Jacob, mazan Esau, aonaa<br />

õnyuku nuu-atin.” w<br />

14 Ukauꞌan, turuu mooko wakian:<br />

“Aonaa Tomin karu shaꞌapa tan sakitapa<br />

aimaa kan,” kii? Aonaa turuu.<br />

15 Tomin karu kian kotuaꞌa naa<br />

Moses ati:<br />

“Õkamunan-kidan nii pidan,<br />

õkamunan-kidaꞌazoonii,<br />

naꞌiki õkashaꞌorakidan<br />

nii pidan,<br />

õkashaꞌora-kidaꞌazoonii.” x<br />

16 Ukauꞌan Tomin karu zaama tan<br />

pidan, aonaa pidan aipan atiꞌo<br />

mani, oo ushaꞌapa tan idiꞌo mani<br />

aimaa kan, mazan Tomin karu<br />

kamuna nun idiꞌo paꞌan. 17 Kotuaꞌo<br />

saada-kari wai Tomin karu paradan<br />

kowaa dan Tomin karu kian<br />

Egypt iaꞌo nao ba nai ati: “Õgaru<br />

aipan atiꞌo punao ba nai-tinan,<br />

õkai waa kizi pugaru, õtukapakida-kinaa<br />

nii õmaꞌo za kan, naꞌiki<br />

õkainaa bata-kinaa nii pidan nao<br />

ati ipai ama zada kawanaꞌati,<br />

õgaru paꞌan mishiꞌo mana wun<br />

Tomin karu.” y 18 Ukauꞌan Tomin-<br />

r 9:5 Kotuaꞌo ĩdokozu-daun nao uu, Abra ham, Isaac, naꞌiki Jacob. Uruu Jacob,<br />

Israel kiaꞌo raz kapam uꞌuu. s 9:7 Genesis 21:12 t 9:9 Genesis 18:10, 14<br />

u 9:10 shamaan­nao: ĩꞌuu Esau naꞌiki Jacob. v 9:12 Genesis 25:23 w 9:13 Malachi<br />

1:2-3 x 9:15 Exodus 33:19 y 9:17 Exodus 9:13-19<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


karu kamunan-kida pidan,<br />

pakamu nan-kidaꞌa zoo nii. Naꞌiki<br />

udikin tapada baꞌo ran pidan,<br />

udikin tapa daꞌa zoo nii.<br />

Tominkaru shaꞌapata​<br />

​pashaꞌapataꞌazoonii<br />

19 Kai naꞌaꞌo nii panaa don pidan<br />

kian: “Mazan kan dii nii mooko<br />

Tomin karu dako tan pidan shaꞌapatan<br />

oiaꞌo? Kanom mooko kaꞌiita<br />

aonaa pashaꞌapa tan Tomin karu<br />

aiapa nii ushaꞌapa tan?”<br />

20 Mazan õgaru kian, aonaa<br />

turuu pidan dakoꞌa tin Tomin karu<br />

naꞌapa. Turuu mooko kubai idiꞌo<br />

aimaa kan toma-kao kian tomaꞌo ati<br />

paugaru: “Kan dii nii putoman õgaru<br />

kaika paꞌa?” kii. 21 Pidan toma pauzo<br />

aimaa kan kubai idi, turuu ukaiwaan<br />

kubai paai pan kawanaꞌati.<br />

Pakai waapa nii kubai diꞌiki, panaadon<br />

dyaꞌu tam utoman aimaa kan.<br />

Bau daꞌapa utoman dowada sodi,<br />

kabaun konau nam-kinaa nii, baꞌoran<br />

utoman kai waa-karu nii ipai<br />

kamoo.<br />

22 Naꞌa paꞌo Tomin karu, turuu<br />

ushaꞌapa tan aimaa kan paai pan<br />

kawanaꞌati, utukapa-kida-kinaa<br />

nii patoꞌo ran, naꞌiki pamaꞌo zakan<br />

mana wun. Mazan upuꞌu<br />

aonaa upatakaꞌu tan sariapa aka<br />

patoꞌora-kizi nao, pata kaꞌuta-karu<br />

niꞌo raz ĩaitin pan. 23 Naꞌiki uai tapakidaꞌa<br />

zon idi kapam umana wunuꞌo<br />

paugaru pakamu nan-kida nii nao ati,<br />

umin ziiwa-kida nii naouz naa kaꞌidiwai<br />

naꞌo nii dii naꞌi tiꞌi pamanawu nun<br />

421<br />

idi. 24 Waunao wuruꞌu Tomin karu<br />

dapada nii naouz, aonaa soo Jew nao<br />

bii ikiꞌo mani kari kao nan, mazan<br />

Gentile nao bii ikiꞌo kapam. 25 Kaikapaꞌo<br />

Tomin karu kian, prophet Hosea<br />

saa da nii idaꞌa:<br />

“Pidannao aonaꞌoraz<br />

õpidanannao mani kiwiin<br />

zii,<br />

õdakotan nii ĩdyaun<br />

õpidanannao nii.<br />

Pidannao aonaꞌoraz<br />

õmarainpan kiwiin zii,<br />

õdakotan nii ĩdyaun<br />

õmarainapaniinao nii.” z<br />

26 Naꞌiki ukian koshan:<br />

“Wuru diꞌiaꞌa amazada<br />

Tominkaru parada-kiziz<br />

pidannao ati,<br />

‘Aonaa õpidanannao mani<br />

unao,’ ukianuz,<br />

naꞌiaꞌo nii ĩdakota-kao,<br />

‘Tominkaru maꞌozakaꞌo<br />

manawun dainao nii.’ ” a<br />

27 Mazan prophet Isaiah kian<br />

Israelite nao dauꞌan:<br />

“Israel takaan-daunnao iriban<br />

puꞌu padamata iriba, iriba,<br />

aonaa kanom kaꞌiitan<br />

paaitaan ĩdyaun,<br />

mazan ĩwaꞌakun sodiꞌo nii<br />

karikaonan Tominkaru<br />

kazannaatan.<br />

28 Ushaꞌapanum kauꞌan<br />

kadimanaꞌakaꞌo nii<br />

naꞌiki baukapaꞌakaꞌo nii<br />

wanaobanaa patakaꞌutan<br />

pidannao pakian<br />

kawanaꞌati.” b ROMANS 9<br />

Rom<br />

z 9:25 Hosea 2:23 a 9:26 Hosea 1:10 b 9:28 Isaiah 10:22-23<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 9​, ​10<br />

422<br />

29 Naꞌapa Isaiah kian kiwiin zii:<br />

“Aonaan dono mani<br />

maꞌozakaꞌo manawun<br />

Naobanai<br />

kawaꞌakuntan masakaudaꞌu<br />

watakaan-daunnao,<br />

kaimanaiman mani<br />

wamainaabata-kao<br />

Sodom naꞌiki Gomorrah<br />

sannao c kawan.” d<br />

Aonaa Israelitenao mishidan<br />

Kaimanaꞌo Kuwai<br />

30 Ukauꞌan naꞌa pam dii wakian<br />

aizii? Aonaan puꞌu Gentile nao<br />

dawa tan Tomin karu dakota-kinaa<br />

nii paugaru kai manaꞌo pidan nao nii,<br />

upuꞌu Tomin karu dako tan ĩdyaun<br />

kai manaꞌo pidan nao nii, ĩmishidan<br />

idi Jesus. 31 Mazan Israelite nao,<br />

aonaa Tomin karu dako tan ĩdyaun<br />

kai manaꞌo pidan nao nii, ĩtiwaan<br />

puꞌu pai zoꞌa tin ipai kakinao rii,<br />

Tomin karu dakota-kinaa nii ĩdyaun<br />

kai manaꞌo pidan nao nii. 32 Mazan<br />

kan dii nii? Ĩtiwaan idi pashaꞌapain<br />

pan kakinao rii kawanaꞌati,<br />

Tomin karu dakota-kinaa nii ĩdyaun<br />

kai manaꞌo pidan nao nii, aonaa<br />

mishida-karu idaꞌan mani. Uruu<br />

idiꞌo ĩkaboi nan papona poꞌaꞌo kuba<br />

diꞌiki. 33 Kaika paꞌo prophet Isaiah<br />

saa dan Tomin karu para dan, Christ<br />

dauaꞌo:<br />

“Aushaa uabata: õmuudan nii<br />

kuba Zion e ii,<br />

kasharutapaꞌo nii pidannao<br />

nyukunuu,<br />

naꞌiki uruu diꞌikiꞌo nii<br />

ĩtukurinpan naꞌiki<br />

ĩkaboinan.<br />

Mazan pidan mishidaꞌoraz<br />

uruu,<br />

aonaa naꞌapainim nii<br />

ubaꞌazootin-kida-kao<br />

umishidan dikin ii uruu.”<br />

10 f<br />

1 Õmin-mishi dan nao,<br />

tuu kii õai pan Tomin karu<br />

kazan naa tan õmin-Israelitenaoun.<br />

Naꞌa paꞌo õtoriin pan Tomin karu ati<br />

ĩdauꞌan! 2 Õgaru, õai ta pa nii ĩdyaun<br />

naꞌiki turuu õkaku waa pan ĩdauꞌu.<br />

Tuu kiaꞌo ĩtiwai nan pashaꞌapa tan<br />

aimaa kan kai manaꞌo nii Tominkaru<br />

ati. Mazan ĩshaꞌa paa paniaz,<br />

panaꞌi tiꞌo raꞌa naa ĩmaai tapa kan<br />

idi naꞌa pam Tomin karu kazan naatan<br />

pidan. 3 Aonaa ĩnyuku nuu-atin<br />

naꞌa paꞌo ram idaꞌanaꞌo Tomin karu<br />

dako tan pidan, kai manaꞌo pidan<br />

nii. Ĩtiwaan pashaꞌapa tan aimaa kan<br />

Kakinao rii kawanaꞌati, ĩkasha dan idi<br />

wuruꞌu Tomin karu dakota-kinaaz<br />

pidan, kai manaꞌo pidan nii. 4 Mazan<br />

Christ wuruꞌu shaꞌapa taꞌo raz paꞌan<br />

ipai kakinao rii aiapa nii shaꞌa patakao.<br />

Ukauꞌan ipai mishi dai naouz<br />

Christ, Tomin karu dako tan ĩdyaun<br />

kai manaꞌo pidan nao nii.<br />

Turuu Tominkaru kazannaatan​<br />

​ipai pidan<br />

5 Kai kapa Moses saa da nuꞌu,<br />

Tomin karu dako tan dauꞌan pidan,<br />

kai manaꞌo pidan nii, kakinaorii<br />

izoꞌati-kao idaꞌan: “Pidan<br />

c 9:29 Sodom naꞌiki Gomorrah: Putukapa kaarita tokon ii Parada-karu<br />

Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii. d 9:29 Isaiah 1:9 e 9:33 Zion, oo Jerusalem.<br />

f 9:33 Isaiah 28:16<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


423<br />

ROMANS 10<br />

shaꞌapa tan an ipai, ipai aimaa kan<br />

kakinao rii kawanaꞌati, kari kaonanuꞌo<br />

nii ukaku pan.” g 6 Mazan<br />

kai kapa kii-karu Tomin karu dakotan<br />

dauꞌan pidan, kai manaꞌo pidan<br />

nii, umishi dan idaꞌa naꞌo raz Christ:<br />

“Aonaa puki aꞌa naꞌa punyuku nuu<br />

ii, kanomaꞌo nii mako aokazi iti?”<br />

(nan kaꞌo nii Christ imiꞌi baara<br />

ati). 7 “Naꞌiki aonaa puki aꞌa naꞌa,<br />

kanomaꞌo nii mako mawa kai nao<br />

pidan nao wiizi iti?” (nan kaꞌo nii<br />

Christ powaa ati). h 8 Mazan saadakari<br />

wai Tomin karu Para dan kian<br />

koshan: “Tomin karu diꞌikiꞌo raz<br />

kuwai, aonaa kashaꞌa pan naꞌo mani<br />

uai tapa-kao, turuaꞌo pukaku waa pan<br />

naꞌiki pudiꞌi tin pan udauꞌu.” i Uruu<br />

wuruꞌu kuwai wakowaa da paniaz,<br />

Tomin karu dakota nuz pidan, kaimanaꞌo<br />

pidan nii, pamishi dan<br />

idaꞌan Christ. 9 Pukian an pidannao<br />

ati: “Jesus, uruu umana wunuꞌo<br />

õNaobanaa,” naꞌiki pumishi dan<br />

an punyuku nuu iki Tomin karu<br />

kaku dan uruu umawa kan daunaꞌan,<br />

Tomin karu kazan naa tan<br />

nii pugaru. 10 Wamishi dan idiꞌo<br />

wanyuku nuu ii, Tomin karu dakotan<br />

waunao kai manaꞌo pidan nao<br />

nii. Naꞌiki wakowaa dan idiꞌo Jesus,<br />

uruu umana wunuꞌo waNaobanaa,<br />

Tomin karu kazan naa tan waunao.<br />

11 Tomin karu Para dan saadin paꞌo<br />

kian: “Naꞌiaꞌo ram pidan mishi daꞌo<br />

uruu, aonaa naꞌa painim nii ubaꞌazoo<br />

tinan pamishi dan dikin ii uruu.” j<br />

12 Ipai pidan dauꞌa tiꞌo kai wuruꞌu,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaa Jew nao<br />

panaꞌan Gentile nao ai. Tomin karu,<br />

uruu ipai pidan nao Nao ba naa, naꞌiki<br />

utaa kai man kidaꞌo aimaa kan ipai<br />

pidan ati pishaaꞌo raz ukamin kaꞌu tan<br />

paugaru. 13 Tomin karu Paradan<br />

saadin paꞌo kian: “Ipai pidan<br />

pishaaꞌo raz Nao ba nai Tomin karu<br />

kamin kaꞌu tan paugaru, ukazannaa<br />

tan nii.” k<br />

14 Mazan naꞌa pam nii mooko<br />

ĩpishaan wuruꞌu pamami shidakaniaz<br />

kamin kaꞌu tan paugaru?<br />

Naꞌiki naꞌa pam nii mooko ĩmishi dan<br />

uruu, ĩmaabata kan puꞌu udauaꞌo?<br />

Naꞌiki naꞌa pam nii mooko ĩabatan<br />

udauaꞌo, aonaan puꞌu kuwai<br />

kowaada-kao ĩꞌati? 15 Naꞌiki naꞌapam<br />

nii mooko kuwai kowaada-kao,<br />

aonaan puꞌu kaku waa pauzo nao<br />

dyuuda-kao? Tomin karu Para dan<br />

saadin paꞌo kian: “Kai man mana wun<br />

waꞌati pidan nao waꞌatin ĩkowaadapan<br />

kai manaꞌo kuwai.” l<br />

16 Mazan aonaa ipai pidan nao<br />

nyuku nuu-atin Kai manaꞌo Kuwai.<br />

Isaiah kian Israelite nao dauꞌan:<br />

“Nao ba nai Tomin karu, aonaa iriba<br />

mani pidan nao mishi dan wakowaada<br />

paniaz kuwai.” m 17 Ukauꞌan pidan<br />

mishi dan, uaba tan idiꞌo Kai manaꞌo<br />

Kuwai. Naꞌiki uaba tan Kai manaꞌo<br />

Kuwai, kaku waa tin-karu idiꞌo Christ<br />

dauꞌu.<br />

18 Mazan mishiꞌo mooko aonaa<br />

Israelite nao aba tan wuruꞌu Christ<br />

dauaꞌo raz kuwai? Ĩabata nii padamata!<br />

Tomin karu Para dan saadin paꞌo kian:<br />

Rom<br />

g 10:5 Leviti cus 18:5 h 10:6-7 Deuter on omy 30:13 i 10:8 Deuter on omy 30:14<br />

j 10:11 Isaiah 28:16 k 10:13 Joel 2:32 l 10:15 Isaiah 52:7 m 10:16 Isaiah 53:1<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 10​, ​11<br />

424<br />

“Ipai naꞌiaꞌakam pidannao<br />

abataꞌa naa kuwai.<br />

Naꞌiki kuwai kowaadakao<br />

ipai amazada<br />

kawanaꞌati.” n<br />

19 Mazan mishiꞌo mooko aonaa<br />

Israelite nao aita pan Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo raz kuwai? Ĩaitapa nii<br />

padamata! Kiwiin, Moses saadan<br />

Tomin karu para dan ĩdauꞌan<br />

kaika paꞌa:<br />

“Õkishauzidan nii unao,<br />

õshaꞌapatan idaꞌan kaimanaꞌo<br />

aimaakan<br />

baꞌoran kaduz pidannao ati.<br />

Õtoꞌoradan nii unao<br />

õshaꞌapatan idaꞌan<br />

kaimanaꞌo aimaakan<br />

pidannao ati,<br />

maaitapin-kainaouz.” o<br />

20 Isaiah, aonaa utarian usaadan<br />

Tomin karu Para dan<br />

kaika paꞌa:<br />

“Pidannao aonaꞌoraz ĩdawatan<br />

õgaru,<br />

upuꞌaꞌo nii ĩikodan õgaru.<br />

Pidannao aonaꞌoraz<br />

ĩaitapaꞌazon õdauꞌan,<br />

upuꞌaꞌo nii õaitapa-kidinan<br />

ĩꞌati.” p<br />

21 Mazan Isaiah saa da nii idaꞌa,<br />

Tomin karu kian Israelite nao<br />

dauꞌan:<br />

“Ipai kamoo õdapadautan<br />

õpidanannao<br />

ĩpadanata kizi õꞌidaꞌati,<br />

mazan dikintapa ĩdyaun,<br />

aonaa ĩabataꞌazon õgaru.” q<br />

Aonaa Tominkaru marinaꞌatan​<br />

​Israelitenao<br />

11 1 Ukauꞌan, Tomin karu<br />

marinaꞌa tan naa mooko<br />

papidanan nao Israelite nao wuruꞌu?<br />

Aonaa! Ushaꞌapa num kauꞌan, õgaru<br />

Israelite kapam, Abra ham takaandaun,<br />

Ben jamin donozi naa diꞌikiꞌo.<br />

2 Aonaa Tomin karu marinaꞌa tan<br />

papidanan nao kotuaꞌo raz uzaamatan.<br />

Naꞌapa shaꞌatii Tomin karu<br />

para dan saada-kari wai kian<br />

Elijah dauꞌan, ukaa ka pan dono<br />

Israelite nao: 3 “Nao ba nai Tominkaru,<br />

ĩzowiaꞌa naa prophet nao<br />

pudyuu da nii nao ĩꞌidiꞌiti. Naꞌiki<br />

ĩkaboo biꞌiaꞌa naa altar kida, pidannao<br />

kawao dapa-kiziz uzai kida<br />

puꞌati. Õbaꞌo ran tinaꞌa naa õwaꞌakinan.<br />

Aizii ĩtiwaan naa pazowian<br />

õgaru kapam!” r<br />

4 Mazan Tomin karu kian uꞌati:<br />

“Kai naꞌa õtaa pa niꞌi naa õpida nannao<br />

7,000 daonai ora nao. Aonaa<br />

naꞌiaꞌo ram ĩdyaun taa paꞌo Baal<br />

umana wun nii, baꞌo ran pidan nao<br />

taa paniaz patomin karun nii.” s<br />

5 Naꞌapa kapam kai, kai naꞌa<br />

masakau daꞌu Israelite nao Tominkaru<br />

zaa mata nii papidanan nao<br />

niꞌo, soo pakamuna nun idi<br />

mana wun. 6 Ukauꞌan aonaa<br />

ĩshaꞌapa tan idiꞌo mani kai manaꞌo<br />

aimaa kan Tomin karu zaama tan<br />

ĩdyaun papidanan nao nii. Mazan<br />

uzaama tan an mani ĩdyaun ĩshaꞌapatan<br />

idi kai manaꞌo aimaa kan, aonaa<br />

n 10:18 Psalm 19:4 o 10:19 Deuteronomy 32:21 p 10:20 Isaiah 65:1<br />

q 10:21 Isaiah 65:2 r 11:3 1 Kings 19:10, 14 s 11:4 1 Kings 10:18<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


425<br />

ROMANS 11<br />

mani umishiin wuruꞌu uzaamata<br />

nuz ĩdyaun pakamuna nun idi<br />

kari kao nan.<br />

7 Ukauꞌan, aonaa ipai mani<br />

Israelite nao ikodan wuruꞌu tuukiaꞌo<br />

raz ĩaipan paiko dan. Mazan<br />

masa kau daꞌuꞌo raz ĩbii iki Tominkaru<br />

zaama tan, ĩnao paꞌan ikodazu.<br />

Mazan bao koi nao, Tomin karu<br />

dada rada ĩnyuku nuu. 8 Naꞌapa usaadin<br />

pan Tomin karu Para dan idaꞌa:<br />

“Tominkaru aipan atiꞌo<br />

ĩmaaitapinkan.<br />

Atii kai pakawan utaratapan<br />

ĩawun,<br />

aonaa kizi ĩaitapan kanom<br />

patukapanii,<br />

naꞌiki uꞌinidapan ĩkinao kida,<br />

aonaa kizi ĩaitapan kanom<br />

paabatanii.” t<br />

9 Naꞌapa kapam king David<br />

kian Tomin karu ati Israelite nao<br />

dauꞌan:<br />

“Marii ĩzaamata-kao<br />

mashaꞌapakiaka<br />

ĩkonaukiitinan puꞌu,<br />

Marii ĩpatakaꞌuta-kao<br />

pashaꞌapaapanii winipinaa<br />

nii!<br />

10 Marii ĩꞌishaawunun, aonaa<br />

kizi ĩtukapan.<br />

Marii karikaonan ĩbaiatan<br />

kashaꞌoraꞌo.” u<br />

11 A i z i i , I s r a e l i t e n a o<br />

kasharu tinan naꞌiki ĩwao ta nuz<br />

ĩmami shida kan idiꞌi naa Christ,<br />

aonaa naꞌitim mooko ĩsaa baa-kao?<br />

Aonaa turuu unaꞌa pan! Mishiꞌo raiman,<br />

ĩmami shida kan idi, Tomin karu<br />

kazan naa tan naa Gentile nao,<br />

Israelite nao kishauzi-kinaa nii<br />

ĩꞌati. 12 Israelite nao mami shida kan<br />

idi, umana wun kidaꞌo aimaakan<br />

shaꞌa pan ipai pidan nao ati.<br />

Naꞌiki ĩwazi waan idi Tomin karu<br />

kamuna nun, Gentile nao zaama tan<br />

naa umana wun kidaꞌo aimaa kan.<br />

Aita nii ma naꞌo nii ukauꞌan umanawun<br />

kidaꞌo aimaa kan shaꞌa pan ipai<br />

pidan nao ati, Israelite nao mishi dan<br />

donoꞌo naa Christ.<br />

Tominkaru kazannaatan<br />

Gentilenao<br />

13 Aizii õpara dan uꞌati Gentilenao,<br />

mishi dai naouz Christ.<br />

Tomin karu dyuu dan õgaru kakuwaa<br />

paꞌo nii uꞌati, naꞌiki õata dapa<br />

wuruꞌu õkau din-kizi niꞌo raz,<br />

14 õai pan idi õiriban nao Israelitenao<br />

kishau zin unao ati, turuu<br />

kizi Tomin karu kazan naa tan ĩnao<br />

bii iki pidan nao. 15 Tomin karu<br />

marinaꞌa tan idi Israelite nao, ukaimanaaka-kidan<br />

naa baꞌo ran kaduz<br />

pidan nao patuma. Aita nii ma naꞌo nii<br />

kai manaꞌo aimaa kan shaꞌa pan ipai<br />

pidan nao ati, Tomin karu zaamatan<br />

donoꞌo naa Israelite nao powaa<br />

iti. Naꞌa paꞌo nii ukai manan pidan<br />

mawa kaꞌo kaku dan kawan powaa<br />

iti.<br />

16 Pidan taan dono Tomin karu<br />

ati kiwii niꞌo pato ma nii bread baudaꞌa<br />

paꞌo poroom-biꞌi diꞌiki, ipai<br />

wuruꞌu poroom-biꞌi naaz Tominkaru<br />

idiwauꞌu kaꞌa naa wuruꞌu.<br />

Naꞌiki pidan taan dono Tomin-<br />

Rom<br />

t 11:8 Deuteronomy 29:4; Isaiah 29:10 u 11:9-10 Psalm 69:22-23<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 11<br />

426<br />

karu ati papao riba kadu naa, ipai<br />

uwaoda kida uidi wauꞌu kaꞌa naa<br />

wuruꞌu. Naꞌa paꞌo kawa nuꞌo wuruꞌu<br />

Israelite naouz. Tomin karu zaama tan<br />

idi kotuaꞌa naa ĩdokozu-daun nao<br />

papidanan nao nii, ipai ĩtakaandaun<br />

nao Tomin karu zaa ma ta niꞌi<br />

naa papidanan nao nii wuruꞌu.<br />

17 Paowa-kari wai ata mun kawa nuꞌo<br />

wuruꞌu Israelite naouz. Pidan dukutan<br />

kawan paori bai waoda kida,<br />

udaunaꞌan usaka dan ĩwadaun nii<br />

baꞌo ran ata mun waoda idi, ama zada<br />

ii akaꞌo raz usodan. Unao Gentile nao<br />

ata mun waoda kawa nuꞌo, ama zada<br />

ii akaꞌo raz ukadu naa sodan. Aizii<br />

uzaama tan naa kai manaꞌo aimaakan<br />

Israelite nao zaama tan kawan.<br />

Naꞌapa ata mun waoda ama zada ii<br />

akaꞌo raz ukadu naa sodan zaama tan<br />

kawan paori bai aiba paziwu-kinaa<br />

nii, uishita baꞌu diꞌikiꞌo raz uwaꞌa tin.<br />

18 Mazan aonaa paꞌi utaa pin paꞌanaꞌa<br />

umana wun nii Israelite nao ai,<br />

dukuta-kari wai paori bai waoda kida<br />

kawa nuꞌo raz. Udiꞌi tapa, unao atamun<br />

waoda kawa nuꞌo kari kao nan.<br />

Aonaa ata mun waoda idaꞌanaꞌo<br />

mani ata mun ishita baꞌu kaku pan.<br />

Mazan uishita baꞌu idaꞌanaꞌo paꞌan<br />

uwaoda kaku pan.<br />

19 Mazan kai naꞌaꞌo nii panaadon<br />

ukian: “Mazan paori bai waoda<br />

kida dukuta-kao, turuu kizi waunao<br />

sakada-kao ĩwadaun nii.” 20 Naꞌa paꞌo<br />

mishi kai wuruꞌu: mazan ĩdukutakao<br />

ĩmami shida kan idiꞌo Christ.<br />

Aizii unao Gentile nao, usakadakao<br />

ĩwadaun nii umishi dan idiꞌo.<br />

Ukauꞌan aonaa uꞌata din paꞌa naa,<br />

mazan uzaudi naꞌa naa udukuta-kao<br />

ai. 21 Aonaa Tomin karu karoda paꞌakan<br />

papata kaꞌu tan Israelite nao,<br />

paori bai waoda kida kawa nuꞌoraz<br />

padamata. Aizii unao mani,<br />

uꞌitii man ukaroda paꞌa kan nii<br />

papata kaꞌu tan unao?<br />

22 Ukauꞌan udiꞌi tapa kaimanai<br />

man naꞌa pam Tomin karu<br />

kamu nan ban, naꞌiki utoꞌora ban.<br />

Utoꞌora ban wunao atiꞌi mamishida-kai<br />

naouz. Mazan unao<br />

ati, ukamuna nun, kari kao nanun<br />

an mazan umishida pan. Aonaan<br />

donoꞌo naa umishida pan, naꞌa paꞌo<br />

nii kapam udukuta-kao. 23 Aizii<br />

Israelite nao kapam, ĩsaka dan anaꞌa<br />

naa pamishi dan, ĩsakada-kao nii<br />

powaa ati paori bai idaꞌati. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan, Tomin karu turuaꞌo<br />

usaka dan ĩdyaun powaa ati. 24 Unao<br />

Gentile nao, ata mun waoda kawanuꞌo,<br />

dukuta-kari waiz ama zada<br />

ii akaꞌo usodan diꞌiki, udaunaꞌan<br />

usakada-kao paori bai waoda nii,<br />

aonaꞌo raz turuu uzauda-kida-kao<br />

unaꞌa pata-kao. Aizii Israelite nao,<br />

paori bai waoda mana wun kawanuꞌo<br />

ĩdyaun, ukauꞌan powaꞌaꞌo nii<br />

umashaꞌa pan nan Tomin karu sakadan<br />

ĩdyaun powaꞌa ati pakadu naa<br />

idaꞌati.<br />

Tominkaru kamunanun​<br />

​ipai pidan ati<br />

25 Aizii, õmin-mishi dan nao,<br />

õai pan uaita pan kai manai man<br />

mashaaꞌo raz utaa pauzo-kao zii<br />

kiwiin, aonaa kizi uꞌata din pan.<br />

Tomin karu aipan atiꞌo Israelite nao<br />

bii ikiꞌo pidan nao dikin tapa dinan.<br />

Mazan ĩdikinta pan katokon-tinan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


427<br />

ROMANS 11<br />

nii, Gentile nao mishi dan donoꞌo<br />

naa Tomin karu aitan kawanaꞌati.<br />

26 Uruu dau naꞌan, ipaiꞌo niꞌi naa<br />

Israelite nao kazan naata-kao, naꞌapa<br />

usaa din pan Tomin karu para dan<br />

idaꞌa:<br />

“Zion v ikiꞌo nii Tominkaru<br />

pidanannao kazannaatiki<br />

waꞌatin,<br />

uruꞌo nii soꞌota ipai<br />

Jacob takaan-daunnao<br />

ĩshaꞌapaapan ai oiaꞌo.<br />

27 Õmishian nii wuruꞌu<br />

õparadanuz,<br />

õshaꞌapataꞌazooniaz ĩꞌati, w<br />

õsoꞌotan donoꞌo naa ĩꞌoian.” x<br />

28 Israelite nao kasha dan idi<br />

Kai manaꞌo Kuwai, ukauꞌan Tominkaru<br />

taruba ĩdyaun, Kai manaꞌo<br />

Kuwai kaawa-kinaa nii unao<br />

Gentile nao idaꞌati. Mazan Tominkaru<br />

zaama tan idi ĩdyaun kotuaꞌa<br />

naa papidanan nao nii, pakawan<br />

umarain pan ĩdyaun. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan, naꞌa paꞌo ukowaa dan<br />

ĩdokozu-daun nao ati, pashaꞌapa tan<br />

nii. 29 Ushaꞌapa num kauꞌan, Tominkaru<br />

zaama tan an papidanan nao<br />

nii, naꞌiki ukian dono ukamin kaꞌutan<br />

nii ĩdyaun, aonaa naꞌa painim<br />

nii upanaꞌa dan panyuku nuu.<br />

30 Kiwiin zii unao Gentile nao, tuukii<br />

udikin ta pan Tomin karu. Mazan<br />

aizii, Tomin karu kamunan-kidan<br />

unao, Israelite nao dikin ta pan idiꞌi<br />

naa uruu. 31 Aizii kai, ĩnaouꞌu<br />

naa dikin tapa Tomin karu, naꞌapaꞌo<br />

nii kapam ukamunan-kidan<br />

ĩdyaun dii naꞌi tiꞌi, ukamunan-kidan<br />

kawan unao Gentile nao. 32 Ukauꞌan<br />

ipai Jew nao naꞌiki Gentile nao<br />

dikin ta pai naouz, Tomin karu taratapa<br />

nii kawa nuꞌo ĩdyaun, aonaa kizi<br />

ĩkidoo pan padikin tapan ai uruu,<br />

naꞌa paꞌo idaꞌan kizi utukapa-kidan<br />

pakamuna nun ĩꞌati.<br />

Tominkaru konaukii-kida-kao<br />

33 Umana wunuꞌo mishi Tominkaru<br />

kamuna nun! Ukaꞌiita mishi<br />

padiꞌita pan pashaꞌapa taꞌa zoonii,<br />

naꞌiki uaitapa kai manai man<br />

naꞌa pam pashaꞌapa tan pashaꞌapataꞌa<br />

zoo nii! Kanom aitapa Tomin karu<br />

diꞌitin pan naꞌiki ushaꞌapa taꞌa zoonii?<br />

Kan dii aitapa naꞌa pam nii<br />

Tomin karu shaꞌapa tan wuruꞌu<br />

pashaꞌapa taꞌa zoo niaz? 34 Kotuaꞌo<br />

saada-kari wai Tomin karu Para dan<br />

kian:<br />

“Aonaa kanom aitapan<br />

naꞌapaꞌoram waNaobanaa<br />

Tominkaru diꞌitapan<br />

aimaakan.<br />

Naꞌiki aonaa kanom<br />

kakinaotan uruu<br />

ushaꞌapata kizi aimaakan. y<br />

35 Aonaa naꞌiaꞌoram pidan taaꞌo<br />

aimaakan Tominkaru ati,<br />

marii kizi ukawadauntanuz.”<br />

36 Ipai aimaa kan utoma nii naꞌiki<br />

utaapa nii paꞌidi waru, naꞌiki uai pan<br />

kawanaꞌa tiꞌo ipai aimaa kan shaꞌapan.<br />

Marii kari kao nan Tomin karu<br />

taapa-kao umana wunuꞌo nii. Amen.<br />

Rom<br />

v 11:26 Zion, oo Jerusalem. w 11:27 õshaꞌapataꞌazooniaz ĩꞌati: uruu dakota-kao<br />

Paꞌinaꞌo Covenant. Putukapa kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao<br />

diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu. x 11:26-27 Isaiah 59:20-21; 27:9 y 11:34 Isaiah 40:13<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 12<br />

428<br />

Marii mishidainao taainan<br />

kaimanaiman Tominkaru ati<br />

12 1 Ukauꞌan õmin-mishidan<br />

nao, Tomin karu<br />

kamunan-kidan idi dobata unao,<br />

õpishaan tuu kii unao: utaain<br />

kai manai man Tomin karu ati,<br />

zowii-kari wai aimaa kan taa-kao<br />

kawan, mazan unao kaku pan puꞌu<br />

paꞌan, ushaꞌa pata kai man aimaakan<br />

Tomin karu konau kii-kidan<br />

nii. Naꞌa paꞌo wuruꞌu utaapa-kaoaz<br />

umana wun nii.<br />

2 Aonaa utamaka paꞌa naꞌa<br />

udazaba anai nao pidan nao kaduz,<br />

maai tapa-kai naouz Tomin karu.<br />

Mazan ukashaa paꞌa naa Tomin karu<br />

panaꞌa dan udiꞌitin pan, paꞌinaa kiziꞌi<br />

naa ukaduz. Naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo nii<br />

uaita pan naꞌa pam Tomin karu aipan<br />

mashaapa-karu, wuruꞌu kai manaꞌoraz<br />

naꞌiki ukonau kii-kidaniaz naꞌiki<br />

sakita paꞌo raz.<br />

3 Tomin karu kamuna nun idi<br />

õꞌati, naꞌiki uzaama tan idi õgaru,<br />

kowaada paꞌo nii papara dan, õkian<br />

ipai unao ati mishi dai nao: Manaꞌa<br />

utaa pin paꞌa naꞌa umana wun nii<br />

powaꞌa zii ukaꞌii tan ai ushaꞌapatan<br />

aimaa kan, mazan udiꞌi tapa<br />

ushaꞌapa tan aimaa kan patumaaka<br />

wuru kawanaꞌatiꞌi Tomin karu<br />

aipan atiꞌo raz ukaꞌii tan ushaꞌapatan,<br />

umishi dan idaꞌa naꞌo raz uruu.<br />

4 Pidan nanaa bau daꞌapa, mazan<br />

iriba ushaꞌa pau zin, naꞌiki panaꞌa<br />

kida ĩkamin kaꞌu tan unanaa.<br />

5 Ukauꞌan naꞌa paꞌo kapam waunao<br />

mishi dai naouz. Mishi iriba waunao<br />

padamata, mazan Tomin karu baokopa<br />

tan idi waunao Jesus Christ<br />

idaꞌati, bau daꞌa paꞌo kawa nuꞌo<br />

wananaa, naꞌiki ipai washaꞌa pau zin<br />

kida, panaꞌa kida ĩkamin kaꞌu aa kan.<br />

6 Panaꞌa kida Tomin karu taan<br />

waꞌati wakaꞌii ta nii washaꞌapa tan.<br />

Ukauꞌan marii washaꞌa pata wuruꞌu<br />

wakaꞌii taniaz washaꞌapa tan. Pukaꞌiitan<br />

an puko waa dan Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo kuwai, marii puko waa dan<br />

wuruꞌu pumishi daniaz. 7 Pukaꞌiitan<br />

an pukamin kaꞌu tan pidan nao,<br />

pukamin kaꞌuta ĩdyaun. Pukaꞌii tan<br />

an putomi napa-kidan pidan nao<br />

Tomin karu para dan dauꞌu, marii<br />

putomi napa-kidan ĩdyaun. 8 Pukaꞌiitan<br />

an pumaꞌo za ka dan mishi dai nao<br />

nyuku nuu, marii pumaꞌo za ka dan<br />

ĩdyaun. Pukaꞌii tan an pukaꞌi diwatan<br />

pidan pushaꞌa pauz idi, marii<br />

pukaꞌi diwa tan kai manai man naꞌiki<br />

konau kiaꞌo idaꞌan. Pukaꞌii tan an<br />

pukazo wau ta pan puiri ban nao, marii<br />

pukazo wau ta pan kai manai man.<br />

Pukaꞌii tan an pukamu nan-kidan<br />

pidan baiaa paꞌo kashaꞌo raꞌa,<br />

pushaꞌa pata punyuku nuu konaukian<br />

idaꞌan.<br />

9 Mishii man paꞌi umarain paaka.<br />

Umuuda oiaꞌo aimaa kan. Kai manaiman<br />

uzaama ti napa kai manaꞌo idaꞌati.<br />

10 Umarain paaka tuu kii naꞌapa<br />

inawuzui nao mana wun kawan.<br />

Unao kiwiin uaida-kidaꞌa utaa pan<br />

uiriban nao umana wun nii. 11 Manaꞌa<br />

uzoo noꞌo naꞌa, mazan min ziiwa naꞌiki<br />

konau kii ukau din waNaobanaa ati.<br />

12 Konau kii umashaapa, uzauda pan<br />

idiꞌi naa Tomin karu shaꞌapa taꞌa zoonii<br />

uꞌati. Manaꞌa ukasha dinaꞌa naꞌa<br />

aimaa kan kashaꞌo raꞌo shaꞌa pan dono<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


429<br />

ROMANS 12​, ​13<br />

uꞌati. Kari kao nan utorii napa Tominkaru<br />

ati. 13 Kainaꞌan dono unao biiꞌi<br />

aipaꞌo pakamin kaꞌuta-kao, utaa ĩꞌati<br />

aimaa kan kai naꞌaꞌo uꞌidaꞌa. Konau kii<br />

udapaapa udapu ati tawarai nao.<br />

14 Pidan nao antamiki tan dono<br />

unao, utorii napa Tomin karu ati,<br />

ushaꞌa pata kizi kai manaꞌo aimaakan<br />

ĩꞌati, aonaa upishaaꞌa naꞌa<br />

ushaꞌapa tan dikau daꞌo aimaa kan<br />

ĩꞌati. 15 Pidan nao konau kian dono,<br />

ukonau kii ĩtuma. Baꞌo rai nao nyukunuu<br />

kashaꞌo ran dono, ukashaꞌora<br />

ĩtuma. 16 Patumaaka utaapa unyukunuu<br />

umin-mishi dan nao tuma. Manaꞌa<br />

uꞌata din paꞌa naꞌa, mazan ukau din<br />

shaꞌa paꞌo ram kari kao nan pidan nao<br />

tuma. Manaꞌa utaa pin paꞌa naꞌa aitapaꞌo<br />

nii baꞌo rai nao ai.<br />

17 Ushaꞌa pata-kao dono oiaꞌo<br />

idaꞌan, manaꞌa ukau naꞌa naꞌa.<br />

Udiꞌi tapa paꞌan ushaꞌapa tan kaimanaꞌo<br />

aimaa kan ipai pidan nao ati.<br />

18 Uturu an an, umashaapa kai man<br />

ipai pidan tuma.<br />

19 Aizii õmin-mishi dan nao, pidan<br />

shaꞌapa tan dono dikau daꞌo aimaakan<br />

uꞌati, manaꞌa ukau naꞌa naꞌa,<br />

marii Tomin karu paꞌan kau naata<br />

unao. Ushaꞌapa num kauꞌan kaikapaꞌo<br />

usaa din pan kotuaꞌo Tomin karu<br />

Para dan idaꞌa:<br />

“Õgaruꞌo nii kaunaata;<br />

õgaruꞌo nii kawinipinaata<br />

powaa iti,” z<br />

Naobanai kian.<br />

20 Mazan kaika paꞌo paꞌan usaadin<br />

pan koshan Tomin karu<br />

Para dan idaꞌa:<br />

“Pidan toꞌora-kizaitapaꞌo<br />

pugaru zamazin dono,<br />

putaa uꞌati aimaakan unikan<br />

nii;<br />

umaradakon dono, putaa uꞌati<br />

utuzan nii.<br />

Pushaꞌapatan an naꞌapaꞌo uꞌati,<br />

ubaꞌazoinpan nii paꞌidaꞌa<br />

pashaꞌapatanii aimaakan<br />

dauꞌan.” a<br />

21 Manaꞌa putaapa daꞌa naꞌa dikaudaꞌo<br />

aimaa kan shaꞌapata-kari wai<br />

puꞌati shaꞌa pata-kidan puꞌati<br />

dikau daꞌo aimaa kan. Mazan<br />

pushaꞌa pata mishiꞌo rai man kaimanaꞌo<br />

aimaa kan, naꞌa paꞌo<br />

idaꞌanaꞌo nii pudikin tan.<br />

Mishidainao​<br />

​naꞌiki wiizai zowaunaanao<br />

13 1 Marii paꞌi ipai pidan nao<br />

izoꞌa tin wii zai zowaunaa<br />

nao, ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

Tomin karu aipan atiꞌo wuruꞌu ĩkazowau<br />

tapa nuz wii zai. Kaiꞌo raz wii zai<br />

zowau naa nao, Tomin karu wuruꞌu<br />

zaama taꞌo raz ĩdyaun kazowau tapaꞌo<br />

nii wii zai. 2 Ukauꞌan, pidan<br />

dikin ta pan dono ĩdyaun, udikin tapan<br />

Tomin karu zaa mata nii wii zai<br />

zowau naa nao niꞌo wuruꞌu. Naꞌiki<br />

pidan dikin ta paꞌo raz ĩdyaun, paaipan<br />

atiꞌo nii upata kaꞌuta-kidi nan.<br />

3 Pidan shaꞌapa taꞌo kai man aimaakan,<br />

aonaa kanom nii utarian wii zai<br />

zowau naa nao ai. Mazan pidan<br />

shaꞌapa taꞌo dikau daꞌo aimaa kan,<br />

tariaꞌo nii umashaa pan. Ukauꞌan,<br />

aonaan dono puaipan pumashaa-<br />

Rom<br />

z 12:19 Deuteronomy 32:35 a 12:20 Proverbs 25:21-22<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 13<br />

430<br />

pan tarii wii zai zowau naa nao ai,<br />

pushaꞌa pata kai manaꞌo aimaa kan,<br />

uruu kai manaꞌo nii ĩꞌati. 4 Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan Tomin karu poi toru nao<br />

wuruꞌu ĩnaouz, shaꞌapa taꞌo nii kaimanaꞌo<br />

aimaa kan unao ati. Mazan<br />

pidan shaꞌapa tan an dikau daꞌo<br />

aimaa kan, tariaꞌo nii umashaa pan.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan, ĩpata kaꞌu tan<br />

nii pidan ushaꞌapa tan dono dikaudaꞌo<br />

aimaa kan. Tomin karu atiꞌo<br />

wuruꞌu ĩkau dina nuz, ĩpata kaꞌu tan<br />

dono pidan shaꞌapa taꞌo raz dikau daꞌo<br />

aimaa kan. 5 Uruu idi, marii uizoꞌatin<br />

wii zai zowau naa nao, aonaa soo<br />

ĩpata kaꞌu tan ai mani unao, mazan<br />

uaita pan idi kai manaꞌo wuruꞌu<br />

naꞌa paꞌo raz.<br />

6 Uruu idiꞌo marii kapam ukawinipi<br />

naa tan tax, wii zai zowau naa nao<br />

ati. Ushaꞌapa num kauꞌan, Tominkaru<br />

atiꞌo ĩkau di nan wuruꞌu,<br />

ĩkazo wau tapa nuz wii zai. 7 Ukauꞌan<br />

ushaꞌa pata wuruꞌu ĩai paniaz<br />

ushaꞌapa tan. Ĩaipan dono ukawinipi<br />

naa tan tax, ukawi nipi naata<br />

ĩꞌatiz. Kainaꞌan dono baꞌo ran tax<br />

ĩaiapa nii kawi nipi naata-kao, marii<br />

ukawi nipi naa tan kapamaz. Utaapa<br />

ipai ĩdyaun umana wunuꞌo nii.<br />

Wamarainpaaka<br />

8 Manaꞌa umawi nipi naata paꞌanaꞌa<br />

pidan. Soo marain paaka-karu<br />

paꞌan umawi nipi naa tapa uiri ban<br />

ai. Pidan shaꞌapa tinaꞌo naꞌapa,<br />

izoꞌa tiꞌo ipai Kakinao rii wuruꞌu.<br />

9 Kaika paꞌo raz Tomin karu kaki naori<br />

kidaꞌa: Manaꞌa pubaꞌo ran tapaꞌanaꞌa.<br />

Manaꞌa puzowi aꞌa naꞌa pidan.<br />

Manaꞌa pukoida paꞌa naꞌa. Manaꞌa<br />

punaꞌa zoota paꞌa naꞌa baꞌo ran pidan<br />

idiwau. Naꞌiki ipai baꞌo ran kakinaorii<br />

kida, ĩbao kopa tinan kaika paꞌa:<br />

“Pumarai napa ipai pidan naꞌapa<br />

pumarain pan kawan punanaa.”<br />

10 Pidan marain paꞌo pairi ban, aonaꞌo<br />

nii ushaꞌapa tan dikau daꞌo aimaakan<br />

pairi ban ati. Ukauꞌan pidan<br />

marain paꞌo pairi ban, shaꞌapa tinaꞌo<br />

ipai kakinao rii aipan kawanaꞌati.<br />

11 Aizii naꞌapaꞌa naa paꞌi<br />

umashaapa, uaita pan idi umanawunuꞌo<br />

aimaa kan shaꞌapaꞌa zon<br />

donoꞌo raꞌa naa wuruꞌu wamashaapa<br />

nuz kai. Ukauꞌan, uzau din paꞌa naa<br />

paꞌi, ushaꞌapa num kauꞌan, wakazannaata-kao<br />

kamoon, powaꞌaꞌo raꞌa naa<br />

umao napa tan wasaka di nan donoꞌo<br />

wamishi dan ai. 12 Mao na paꞌa naa<br />

maru taꞌo doba tan, naꞌiki aizii<br />

wakana daꞌa kan naa wuruꞌu. Manaꞌa<br />

naa washaꞌa paa paꞌa naꞌa aimaakan<br />

kida maru taꞌo donoꞌo raz<br />

ushaꞌa paa pauzo-kao. Washaꞌapa taꞌa<br />

naa aizii kai man kidaꞌo aimaa kan<br />

wakan dan puꞌu. 13 Kai manaꞌa naa<br />

washaꞌa pai napa, kana daꞌo-karuaꞌo raz<br />

pidan nao mashaa pan kawan. Aonaa<br />

wamakoꞌo naꞌa mapidan kii kaꞌo baokopai<br />

napa-karu diꞌiti, oo wapoꞌi diꞌi naꞌa.<br />

Manaꞌa naa wabaꞌoran tapaꞌa naꞌa, oo<br />

wakai waaꞌa naꞌa wananaa madoronaa-daun<br />

naꞌiki kaki baꞌa zon naꞌo<br />

idaꞌan. Manaꞌa naa wazunaa paakaꞌa<br />

naꞌa, oo wakishau zi aakaꞌa naꞌa.<br />

14 Naꞌiki manaꞌa naa wadiꞌi tin paꞌanaꞌa<br />

washaꞌapa taꞌa zon dauꞌu oiaꞌo<br />

aimaa kan, tuu kiaꞌo raz wananaa<br />

shaꞌapa taꞌa zon. Mazan mishiꞌorai<br />

man, watamaka paꞌa naa paꞌan<br />

Nao ba nai Jesus Christ kaduz.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


431<br />

ROMANS 14<br />

Manaꞌa wadakotaꞌanaꞌa waminmishidan<br />

oiaꞌo pidan nii<br />

14 1 Konau kii udapaapa<br />

mishi dai nao aonaꞌo raz zii<br />

ĩmishida pan maꞌo za kan. Manaꞌa<br />

ukasha daaka paꞌa naꞌa ĩtuma,<br />

ĩmishida pan idi panaꞌa unao ai.<br />

2 Panaa don kai naꞌa pidan nao,<br />

aonaꞌo raz zii ĩmishida pan maꞌoza<br />

kan, ĩꞌitii man aonaa Tomin karu<br />

taapa dan dunai nika-kao, uruu idi<br />

ĩnikan soo paowa-kari wai karikao<br />

nan. Naꞌiki kai naꞌa baꞌo ran<br />

mishi dai nao, ĩaitapa turuu panikan<br />

kanom kaduz kari kao nan wanyukunui.<br />

3 Pidan nikaꞌo raz kanom kaduz<br />

kari kao nan wanyuku nui, aonaa kizi<br />

paꞌi udakoo pan wuruꞌu aonaꞌo raz<br />

unikan dunai. Naꞌiki pidan aonaꞌoraz<br />

unikan dunai, aonaa kizi paꞌi<br />

udako tan oiaꞌo pidan nii, nikaꞌoraz<br />

kanom kaduz kari kao nan<br />

wanyuku nui. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

Tomin karu zaa mata nii uruu papida<br />

nan nii. 4 Kan dii nii pudako tan<br />

baꞌo ran pidan poitoru oiaꞌo nii?<br />

Unao ba naꞌo nii paꞌan kowaada<br />

ushaꞌapa tan kai man aimaa kan, oo<br />

aonaa. Kai manaꞌo nii ushaꞌapa tan<br />

aimaa kan, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

maꞌo za kaꞌo wuruꞌu wanao ba naa<br />

Tomin karuz, turuaꞌo ukamin kaꞌu tan<br />

ushaꞌapa tan kai man pakau din-kizi.<br />

5 Naꞌapa kapam, kai naꞌa panaadon<br />

mishi daꞌo, utaa pan pabiꞌi kida<br />

kamoo umana wunuꞌo nii baꞌo ran<br />

kamoo kida ai. Mazan baꞌo ran<br />

pidan ati, ipai kamoo naꞌapa<br />

kida paꞌidi waru umana wunun.<br />

Marii ipai pidan aita pan kanom<br />

kai manaꞌo aimaa kan pashaꞌapatan<br />

nii. 6 Pidan taa paꞌo raz pabiꞌi<br />

kida kamoo umana wun nii, utaapan<br />

idiꞌo Tomin karu umana wun<br />

nii wuruꞌu. Aizii pidan nikaꞌo raz<br />

kanom kaduz kari kao nan wanyukunui,<br />

unika nuz, utaa pan idiꞌo kapam<br />

Tomin karu umana wun nii wuruꞌu.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan utorii napa nii<br />

Tomin karu ati panika nii dauꞌan.<br />

Naꞌapa kapam, pidan aonaꞌo raz<br />

unikan pabiꞌi kida wanyuku nui,<br />

aonaa unika nuz, utaa pan idiꞌo<br />

Tomin karu umana wun nii wuruꞌu,<br />

naꞌiki utorii napa nii kapam Tominkaru<br />

ati panika nii dauꞌan. 7 Aonaa<br />

naꞌiaꞌo ram waunao mashaa pan<br />

waꞌa tiꞌo kari kao nan. Naꞌiki aonaa<br />

naꞌiaꞌo ram waunao mawa kan<br />

waꞌa tiꞌo kari kao nan. 8 Wakakupan<br />

an, wanao ba naa Jesus Christ<br />

atiꞌo wuruꞌu wakakupa nuz. Naꞌiki<br />

wamawa kan an, waNaobanaa atiꞌo<br />

wuruꞌu wamawaka nuz. Ukauꞌan,<br />

wakaku pan an, oo wamawa kan an,<br />

waNaobanaa idiwau waunao. 9 Uruu<br />

idiꞌo Jesus Christ mawa kan naꞌiki<br />

ukaku dan powaa iti, uruu kizi ipai<br />

pidan nao, mawa kai nao naꞌiki kakupai<br />

nao Nao ba naa nii.<br />

10 Aizii pugaru, nikaꞌo raz paowakari<br />

wai kari kao nan, kanom nii<br />

pudako tan pumin-mishi dan oiaꞌo<br />

pidan nii, unikan idi kanom kaduz<br />

kari kao nan wanyuku nui? Aizii<br />

pugaru kapam, nikaꞌo raz kanom<br />

kaduz kari kao nan wanyuku nui,<br />

kanom nii pudakoo pan puminmishi<br />

dan, umanika kan idi pabiꞌi<br />

kida wanyuku nui? Ipaiꞌo nii waunao<br />

kadishi tan Tomin karu kanaapu ii<br />

Rom<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 14<br />

432<br />

dii naꞌi tiꞌi. Uruuꞌo nii paꞌan: “kaiman,”<br />

oo, “aonaa ukai manan,”<br />

kii, washaꞌa pata nii kida dauꞌan.<br />

11 Tomin karu Para dan saadin paꞌo<br />

kian:<br />

“ ‘Mishi õkakupan idi,’<br />

Naobanaa kian,<br />

‘mishiꞌo nii ipai pidannao<br />

dawukan õkanaapu ati,<br />

naꞌiki ipaiꞌo nii pidannao<br />

kowaadan, õgaru wuruꞌu<br />

Tominkaruz.’ ” b<br />

12 Ukauꞌan ipai waunao,<br />

wakowaa dan nii washaꞌa pata nii<br />

dauꞌu Tomin karu ati.<br />

Aonaa wawaota-kidaꞌanaꞌa​<br />

​wamin-mishidan<br />

13 Ukauꞌan aonaꞌa naa wadakotaꞌa<br />

naꞌa wamin-mishi dan oiaꞌo<br />

pidan nii. Mazan mishiꞌo rai man,<br />

watomaꞌa naa wanyuku nuu aonaa<br />

kizi washaꞌapa tan aimaa kan pozawata-kidaꞌo<br />

nii ĩdyaun oiaꞌo diꞌiti.<br />

14 Õzaama tin pan idi waNaobanaa<br />

Jesus Christ idaꞌati, õai tapa kaimanai<br />

man aonaa naꞌiaꞌo ram<br />

wanyuku nui oiaꞌo Tomin karu ati<br />

unika-kao an. Mazan pidan zaudakidan<br />

an oiaꞌo Tomin karu ati<br />

unika-kao wuruꞌu wanyuku nuiz,<br />

aizii unikan anaz, oiaꞌo wuruꞌu<br />

ushaꞌapa taniaz. 15 Pukashaꞌora dan<br />

an pumin-mishi dan nyuku nuu<br />

punikan idi wanyuku nui, aonaꞌo raz<br />

uzauda-kidan ukai manan unikakao,<br />

aonaa pumarain pan mani<br />

uruu wuruꞌu. Aonaa puꞌoi aꞌa naꞌa<br />

pumin-mishi dan nyuku nuu punikan<br />

idaꞌan wanyuku nui aonaꞌo raz<br />

uzauda-kidan ukai manan unikakao,<br />

uruu dikin iaꞌo Christ Jesus<br />

mawa kan. 16 Aonaa putaapa daꞌa naꞌa<br />

kai manaꞌo raz puꞌitii man pushaꞌapatan<br />

aimaa kan, kau nama naata-kao<br />

dikau daꞌo nii. 17 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan Tomin karu nao ba nai tapakao,<br />

aonaa aimaa kan nika-kao, oo<br />

tuza-kao diꞌiiꞌa kaꞌo mani. Mazan<br />

mashaapa-karu saki tapa, kai man,<br />

naꞌiki konau kii, Kai manaꞌo Doronaa<br />

kamin kaꞌu tan idaꞌan waunao.<br />

18 Pidan kau di nan an naꞌapa Christ<br />

ati, kai manaꞌo nii Tomin karu ati.<br />

Naꞌiki kai manaꞌo nii pidan nao paradan<br />

udauꞌan.<br />

19 Ukauꞌan, marii kari kao nan<br />

watiwaa washaꞌapa tan kai manaꞌo<br />

aimaa kan, wamashaapa kizi kaiman<br />

wamin-mishi dan nao tuma,<br />

naꞌiki wamaꞌo za kada kizi ĩnyukunuu.<br />

20 Aonaa pupata kaꞌu aꞌa naꞌa<br />

Tomin karu shaꞌapa taniaz mishidaꞌo<br />

nyuku nuu ii, punikan idaꞌan<br />

wanyuku nui. Ipai wanyuku nui<br />

turuaꞌo unika-kao. Mazan dikau daꞌo<br />

wuruꞌu pidan nika nuz wanyuku nui<br />

pawaota-kida-kinaa nii paminmishi<br />

dan oiaꞌo diꞌiti. 21 Ukauꞌan<br />

sakita paꞌo aimaa kan shaꞌa pata-kao:<br />

aonaa punikaꞌa naꞌa wanyuku nui,<br />

oo putuzaꞌa naꞌa maꞌo za kaꞌo riwunii,<br />

oo pushaꞌ apa taꞌa naꞌa aimaa kan<br />

pumin-mishi dan waota-kinaa nii<br />

oiaꞌo diꞌiti. 22 Ukauꞌan naꞌa paꞌo ram<br />

pumishi da nii, soo Tomin karu ati<br />

puparada udauꞌan. Pidan shaꞌapa tan<br />

an paaitapa nii kai manaꞌo aimaa-<br />

b 14:11 Isaiah 45:23<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


433<br />

ROMANS 14​, ​15<br />

kan, naꞌiki unyuku nuu kowaa dan<br />

an uꞌati aonaa oiaꞌo mani wuruꞌu<br />

ushaꞌapa taniaz, konau kiaꞌo pidan<br />

uruu. 23 Mazan pidan zauda-kidan<br />

an aonaa ukai manan unika-kao<br />

wuruꞌu wanyuku nuiz, mazan upuꞌu<br />

zii unika nuz, oiaꞌo Tomin karu ati<br />

wuruꞌu naꞌa paꞌo raz, unikan idi<br />

wanyuku nui aonaꞌo raz uzaudakidan<br />

ukai manan. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan, oiaꞌo wuruꞌu pidan shaꞌapata<br />

nuz aimaa kan aonaꞌo raz<br />

uaita pan kai manai man, kai manaꞌo<br />

oo oiaꞌo wuruꞌu pashaꞌapa taniaz.<br />

Marii washaꞌapatan aimaakan<br />

baꞌorainao konaukii-kinaa nii<br />

15 1 Waunao, maꞌo za kaꞌoraz<br />

wamishi da pan, marii<br />

wamaꞌo zaka dan wunao nyukunuuꞌu<br />

aonaꞌo raz zii ĩmishida pan<br />

maꞌo za kan. Aonaa wadiꞌi ta paꞌanaꞌa<br />

washaꞌapa tan aimaa kan soo<br />

waunao konau kii-kinaa nii karikao<br />

nan. 2 Mazan mishiꞌo rai man,<br />

marii washaꞌapa tan aimaa kan<br />

wairi ban nao konau kii-kinaa nii,<br />

wamaꞌo za kada kizi ĩmishida pan.<br />

3 Ushaꞌapa num kauꞌan, Jesus Christ<br />

shaꞌapa tan aimaa kan aonaa paugaru<br />

konau kii-kinaa niꞌo mani. Mazan<br />

usaa din pan kawan Tomin karu Paradan<br />

idaꞌa: “Pidan nao dakoo pan dono<br />

pugaru, õgaru Tomin karu baiaapa<br />

ĩpara dan kida.” c 4 Ipai kotuaꞌo<br />

saada-kari wai kida Tomin karu<br />

para dan, usaada-kao watomi napakinaa<br />

niꞌo. Naꞌiki kamin kaꞌu taꞌo nii<br />

waunao, aonaa kizi wadopii dinan<br />

kashaꞌo raꞌo shaꞌa pan dono waꞌati.<br />

Naꞌiki maꞌo za ka daꞌo nii wanyukunuu,<br />

aonaa kizi wakasha di nan<br />

wazauda pan Tomin karu kowaadaniaz<br />

pataan nii waꞌati.<br />

5 Õtoriin pan Tomin karu ati,<br />

kamin kaꞌu taꞌo raz waunao wadopiidinan<br />

ai, naꞌiki maꞌo za ka daꞌo raz<br />

wanyuku nuu. Marii kizi ukaminkaꞌu<br />

tan udiꞌitin pan patumaaka<br />

umin-mishi dan nao tuma, utamakapan<br />

idaꞌan Christ Jesus mashaa pan<br />

kaduz. 6 Bao kopa kizi unao, bau daꞌapaꞌo<br />

pidan kawan ukonau kii-kidan<br />

Tomin karu, waNaobanaa Jesus<br />

Christ Daruz.<br />

7 Ukauꞌan, konau kii udapaapa<br />

umin-mishi dan nao, naꞌapa Jesus<br />

Christ dapaa pan kawan konau kii<br />

unao, pidan nao konau kii-kida kizi<br />

Tomin karu. 8 Õkowaada shaꞌatii<br />

uꞌati, Jesus Christ kaa wan Jewnao<br />

min kaꞌu niꞌo, kai naa ba taꞌo nii<br />

Tomin karu mishian papara dan,<br />

ĩdokozu-daun nao atiꞌo raz ukowaadan<br />

pashaꞌapa tan nii. 9 Naꞌiki turuu<br />

kizi kapam Gentile nao konau kiikidan<br />

Tomin karu, ukamunan-kidan<br />

idi ĩdyaun. Naꞌapa usaa din pan<br />

kawan kotuaꞌo Tomin karu Paradan<br />

idaꞌa:<br />

“Uruu idi, õkonaukii-kidan nii<br />

pugaru,<br />

Gentilenao tuma;<br />

õkonaukii-kidan nii pugaru,<br />

õkunuian idaꞌan kunui.” d<br />

10 Naꞌiki kai naꞌa koshan saadinpaꞌo<br />

kaika paꞌa:<br />

“Unao, Gentilenao,<br />

Rom<br />

c 15:3 Psalm 69:9 d 15:9 2 Samuel 22:50; Psalm 18:49<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 15<br />

434<br />

ukonaukii baokopa<br />

Tominkaru pidanannao<br />

tuma.” e<br />

11 Naꞌiki kai naꞌa koshan saadinpaꞌo<br />

kaika paꞌa:<br />

“Ukonaukii-kida Naobanai,<br />

ipai unao Gentilenao,<br />

ipai unao pidannao<br />

ukonaukii-kida uruu.” f<br />

12 Kai naꞌa Prophet Isaiah saa da nii<br />

kapam kaika paꞌa:<br />

“Kaawaꞌo nii Jesse g takaandaun<br />

diinaꞌitiꞌi,<br />

naꞌiki uruꞌo niꞌi naa<br />

kazowautapa Gentilenao.<br />

Uruu idaꞌanaꞌo nii Gentilenao<br />

zaudapan Tominkaru<br />

shaꞌapatan<br />

wuruꞌu ukowaadauzoniaz<br />

pashaꞌapatan nii.” h<br />

13 Õtoriin pan Tomin karu ati,<br />

tomaꞌo raz wanyuku nuu kazau dapa<br />

nuꞌo nii, marii kizi utaan unao ati<br />

kai manai man konau kii-karu naꞌiki<br />

kai manaaka-karu, umishi dan idaꞌan<br />

uruu. Uzau dapa tinan maꞌo za ka din<br />

kizi, Kai manaꞌo Doro naa maꞌo zakan<br />

idaꞌan.<br />

Kanom niꞌo Paul saadan​<br />

​diꞌoraz kaaritaꞌa<br />

14 Õmin-mishi dan nao, tuu kii<br />

õmishi dan ushaꞌa paa pan kai man<br />

aimaa kan uꞌatiaaka. Kai manaiman<br />

uaita pan Tomin karu aipaniaz<br />

uaita pan, naꞌiki uaitapa utomi napakidaa<br />

kan udauꞌu. 15 Mazan diꞌo raꞌa<br />

õkaari tan idaꞌa, maꞌo zaka õparadan<br />

pabiꞌi kida aimaa kan dauꞌan,<br />

õnyuku nuu-kidan uꞌati utominapa-kida-kinao.<br />

Õsaa dan naꞌapa,<br />

Tomin karu kamuna nun idi õꞌati.<br />

16 Uzaama tan õgaru kau dinaꞌo nii<br />

Christ Jesus ati, kowaada paꞌo nii<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo Kai manaꞌo Kuwai<br />

Gentile nao ati, faadaa kau di nan<br />

kawan. Õtaa kizi ĩdyaun kaduu nuꞌo<br />

aimaa kan kawan, ukonau kii-kidan<br />

niꞌo raz, Kai manaꞌo Doro naa saa baan<br />

idaꞌan ĩdyaun. 17 Ukauꞌan õata dapa<br />

wuruꞌu kaudin-kizai Tomin karu<br />

atiꞌo raz õshaꞌa paa pan, õzaamatin<br />

pan idaꞌa naꞌo raz Christ Jesus<br />

idaꞌati. 18 Õpara dan nii soo Christ<br />

shaꞌapata nii dauꞌu õgaru idaꞌan,<br />

Gentile nao izoꞌati-kinaa niꞌo raz<br />

Tomin karu, õkowaa da nii naꞌiki<br />

õshaꞌa pata nii kida idaꞌa naꞌo raz.<br />

19 Kai manaꞌo Doro naa maꞌo za kan<br />

idaꞌan, iriba õshaꞌapa tan umana wun<br />

kidaꞌo aimaa kan. Ukauꞌan, Jerusalem<br />

ikiꞌo atii Illyricum iti, ipai<br />

õmoro tinan donoi kida. Aizii ipaiꞌi<br />

naa õkowaa dan naꞌiiꞌaka Christ<br />

dauaꞌo Kai manaꞌo Kuwai.<br />

20 Tuu kiaꞌo õkaku waa paꞌa zon<br />

donoi kawanaꞌati, aonaꞌo raz zii<br />

kanom kowaa dau zon naꞌii Christ<br />

dauaꞌo Kai manaꞌo Kuwai, uruu<br />

aonaa kizi õkau di nan baꞌo ran<br />

pidan sakada nii kaudin-kizai idaꞌa.<br />

21 Naꞌapa usaa din pan kawan Tominkaru<br />

Para dan idaꞌa:<br />

“Wunaouꞌu, aonaꞌoraz<br />

kakuwaapauzo-karu ĩꞌati<br />

udauꞌan,<br />

e 15:10 Deuteronomy 32:43 f 15:11 Psalm 117:1 g 15:12 Jesse: uruu King David<br />

daru. h 15:12 Isaiah 11:10<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


435<br />

ROMANS 15​, ​16<br />

ĩaitapan nii uruu.<br />

Naꞌiki wunaouꞌu, aonaꞌoraz<br />

ĩabatauzon udauaꞌo kuwai,<br />

ĩaitapan nii uruu.” i<br />

Paul morowautaꞌazon Rome<br />

iainao mishidainao diꞌiti<br />

22 Kotuaꞌi kiꞌi naa õdako tau tan<br />

õmoro wau tan unao diꞌiti, mazan<br />

aonaa õturuu dinan. 23 Mazan aizii,<br />

õipaiaꞌa naa õkau din-kizi ipai wii zai<br />

kawanaꞌati daꞌa naꞌa. Ukotuaꞌikin<br />

idiꞌi naa õdako tau tan õmoro wau tan<br />

unao diꞌiti, 24 naꞌa naꞌo nii õai pan<br />

õmoro wau ta paꞌa kan õmako pan<br />

dono Spain iti. Õkonau kii-tinaꞌa kan<br />

dau naꞌan utuma, õdoba tan niꞌi naa,<br />

naꞌiki õai pan nii paꞌi ukamin kaꞌu tan<br />

õgaru, õkaawa kizi Spain iti.<br />

25 Mazan kiwiin õmakon nii<br />

zii Jeru salem iti õwana kaꞌa nan<br />

taa-kari wai aimaa kan kida naꞌiainao<br />

mishi dai nao ati. 26 Macedo nia<br />

naꞌiki Achaia Baara ii akaꞌo mishidai<br />

nao, tuu kii ĩkaꞌidiwa taꞌa zon<br />

Tomin karu pidanan nao, dadaraꞌo<br />

raz ĩbaia tan mashaapa-karu<br />

Jeru salem ii. 27 Panyuku nuu aipan<br />

atiꞌo wuruꞌu ĩkamin kaꞌu taꞌa zoo nuz<br />

ĩdyaun. Mazan mishi ĩshaꞌapa tan<br />

niꞌo wuruꞌu naꞌa paꞌo raz, ĩmawi nipinaa<br />

tapa nii kawa nuꞌo Jeru salem iaꞌo<br />

mishi dai nao. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

ĩnao Jew nao diꞌikiꞌo Gentile nao<br />

kaꞌidi wai nan kai manaꞌo idi, Jew nao<br />

kowaa dan idaꞌan ĩꞌati Kai manaꞌo<br />

Kuwai Jesus dauaꞌo raz. Ukauꞌan,<br />

naꞌa paꞌo kapam Gentile nao kaꞌidiwata<br />

nuz Jew nao kai manaꞌo idi,<br />

pataan idaꞌan pashaꞌa pauz ĩꞌati.<br />

28 Aizii õtaan kan dau naꞌan ĩꞌati<br />

dyuuda-kari wai ĩꞌati, õmakon niꞌi<br />

naa Spain iti. Naꞌa naꞌo niꞌi naa<br />

õmoro wau taa naꞌa kan Rome an unao<br />

idaꞌan. 29 Naꞌiki õai tapa, õkaa wan<br />

dono unao diꞌiti, õkaawa-kidan nii<br />

kai manaꞌo aimaa kan Christ diꞌikiꞌo,<br />

maꞌo za ka daꞌo nii wamishi da pan.<br />

30 Aizii õmin-mishi dan nao,<br />

wazaama tin pan idi waNaobanaa<br />

Jesus Christ idaꞌati, naꞌiki<br />

wamarain paa kan idi Kai manaꞌo<br />

Doro naa idaꞌan, õpishaan tuu kii<br />

utoriin pan õtuma Tomin karu ati,<br />

õgaru dauꞌan. 31 Upishaa Tominkaru,<br />

marii kizi ukazan naa tan<br />

õgaru mami shida-kainao ai, Judea<br />

Baara ii akai naouz. Naꞌiki upishaa<br />

uruu, Jeru salem iainao mishi dainao<br />

konau kii-kida kizi aimaa kan<br />

õnaꞌa kaniaz ĩꞌidiꞌiti. 32 Utorii napa<br />

naꞌapa, konau kii kizi õkaa wan unao<br />

diꞌiti, Tomin karu aipan an unaꞌa pan,<br />

wamaꞌo zaka daaka kizi õnaꞌiaꞌa kan<br />

dono unao tuma.<br />

33 Õtoriin pan Tomin karu ati,<br />

unaꞌa kizi ipai unao tuma, uruu<br />

taaꞌo raz wanyuku nuu kai mankinaa.<br />

Amen.<br />

Paulnao dyuudan paparadan<br />

mishidainao ati<br />

16 1 Õkiaꞌa zon unao ati<br />

wadada koo Phoebe<br />

dauꞌan, kai manaꞌo pidan oroo,<br />

kamin kaꞌuu paꞌo mishi dai nao Cenchreae<br />

ii. 2 Okaa wan dono unao<br />

diꞌiti, konau kii udapaapa oroo,<br />

Rom<br />

i 15:21 Isaiah 52:15<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


ROMANS 16<br />

436<br />

naꞌapa mishi dai nao aiapa-kao<br />

kawan ĩnau baan pamin-mishi dan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan mishi daꞌo Jesus<br />

wuruꞌu orooz. Oai pan an ukaminkaꞌu<br />

tan paugaru kanom dauꞌan<br />

kari kao nan, ukamin kaꞌuta paꞌi<br />

oroo. Ushaꞌapa num kauꞌan, iribaꞌo<br />

okamin kaꞌu tau zon pidan nao, õgaru<br />

okamin kaꞌu tauzo nii kapam.<br />

3 Õpara dan paꞌi Priscilla naꞌiki<br />

odai aru Aquila ati, õmin-kaudinan<br />

naouz Christ Jesus ati. 4 Ĩnao<br />

kazan naa tauzo nii õgaru, ĩaitapan<br />

puꞌu kicha naꞌ iki-kiaꞌo wuruꞌu<br />

pashaꞌapa taniaz. Uruu idi kaiman<br />

õnyuku nuu ĩꞌati, naꞌiki ipai<br />

mishi dai nao Gentile nao kai man<br />

ĩꞌati kapam ĩkazannaa tan õgaru.<br />

5 Õpara dan paꞌi kapam mishi dai nao<br />

ati, ĩdapu iaꞌo raz ĩbaoko pain pau zon.<br />

Õpara dan paꞌi Epene tus ati,<br />

õmarain paniaz. Uruu kiwii niꞌo<br />

umishi dan Jesus Christ Asia Baara<br />

ii.<br />

6 Õpara dan paꞌi Mary ati, dadaraꞌo<br />

raz okau dinan okamin kaꞌuu pan<br />

unao. 7 Õpara dan paꞌi Adro ni cus<br />

naꞌiki Junia ati, õmin-Jewnnaouz,<br />

õgaru tumaꞌo raz ĩtarauzo-kao. Ĩnao<br />

kowaada paꞌo Kai manaꞌo Kuwai,<br />

naꞌiki kai manai ma naꞌo mishi dainao<br />

aita pan ĩdyaun. Ĩnao kiwii niꞌo<br />

ĩmishi dan Jesus Christ õgaru ai.<br />

8 Õpara dan paꞌi Amplia tus ati,<br />

õmarain paniaz uzaama tin pan idi<br />

waNaobanaa Jesus Christ idaꞌati.<br />

9 Õpara dan paꞌi Urbanus ati, waminkau<br />

dina nuz Jesus Christ ati.<br />

Õpara dan paꞌi kapam Stachys<br />

ati, õmarain paniaz kapam.<br />

10 Õpara dan paꞌi Apelles ati,<br />

tiwaa-kari waiz naꞌiki tukapa-kidaꞌoraz<br />

mishiꞌo pamarain pan Christ.<br />

Õpara dan paꞌi mishi dai nao ati<br />

mashaa pai naouz Aristo bulus dapu<br />

ii. 11 Õpara dan paꞌi Herodian ati,<br />

uruu Jew õgaru kawan.<br />

Õpara dan paꞌi mishi dai nao ati,<br />

mashaa pai naouz Narcissus dapu<br />

ii. 12 Õpara dan paꞌi Tryphena<br />

naꞌiki Tryphosa ati. Ĩnao zun nao<br />

dadaraꞌo ĩkau di nan waNaobanaa<br />

Jesus ati. Õpara dan paꞌi Persis ati,<br />

õmarain paniaz, naꞌiki dada raꞌoraz<br />

okau dinan waNaobanaa ati.<br />

13 Õpara dan paꞌi Rufus ati, kaimanaꞌo<br />

raz mana wun ukau dinan<br />

waNaobanaa Jesus ati. Naꞌiki õparadan<br />

paꞌi kapam udaro ati, taa paꞌo raz<br />

daꞌi õgaru pau dani kawan.<br />

14 Õpara dan paꞌi Asyn critus,<br />

Phlegon, Hermes, Patrobas naꞌiki<br />

Hermas ati, naꞌiki ipai ĩtumai naouz<br />

mishi dai nao ati. 15 Õpara dan paꞌi<br />

Philo lo gus, Julia, Nereus naꞌiki<br />

udada koo ati, naꞌiki Olympas ati.<br />

Naꞌiki ipai baꞌo rai nao ĩtumai naouz<br />

mishi dai nao ati.<br />

16 Konau kii unau baa umin-mishidan<br />

nao ubao kopa tinan dono. j Ipai<br />

daꞌai nao mishi dai nao Jesus Christ,<br />

ĩdyuu dan papara dan unao ati.<br />

17 Õpishaan tuu kii unao õminmishi<br />

dan nao: uzau din paꞌa naa<br />

wunao aiaꞌa, buu taaka-kidaꞌo raz<br />

pidan nao, naꞌiki toꞌora taaka-kidaꞌo-<br />

j 16:16 Paul donoꞌo mishi dai nao bao kopa tinan dono, ĩtukapa-kidan panau baan oo<br />

pakonau kii-kidan pamin-mishi dan nao pakissi tan idaꞌan ĩdyaun pakao zoo ati, oo<br />

pataawu ati, oo panaa don pakaꞌu ati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


437<br />

ROMANS 16<br />

raz ĩdyaun paꞌati aaka, naꞌiki<br />

pozawaa biꞌita-kidaꞌo raz ĩmishidapan<br />

Christ. Naꞌiki panaꞌi tiꞌo raz<br />

ĩkuwaa unao tomi napa-kida-kao ai.<br />

Manaꞌa unyuku nuu paꞌa naꞌa ĩdyaun!<br />

18 Pidan nao naꞌa paꞌo raz ĩshaꞌapatan<br />

aimaa kan, aonaa waNaobanaa<br />

Jesus Christ atiꞌo mani ĩkau di nan<br />

wuruꞌu, mazan soo panyuku nuu<br />

aipan kawanaꞌa tiꞌo kari kao nan.<br />

Konau nam ĩtoman pakuwaa naꞌiki<br />

ĩkonau kii-kida nii kawa nuꞌo pidan,<br />

naꞌa paꞌo idaꞌan ĩmarii dan pidan.<br />

Aonaꞌo raz uzau dinan naꞌa paꞌo mariidin-karu<br />

ai!<br />

19 Ipaiꞌi naa pidan nao aba tan<br />

unao izoꞌati pan dauꞌu Kai manaꞌo<br />

Kuwai, ukauꞌan tuu kii õkonau kian<br />

unao dauꞌan. Mazan unaꞌa pan puꞌu,<br />

õai pan uaita pan kai manai man<br />

kanom kai manaꞌo ushaꞌa pata-kao,<br />

naꞌiki aonaa kizi uturuka dinan oiaꞌo<br />

aimaa kan dauꞌati. 20 Tomin karu,<br />

taaꞌo raz wanyuku nuu kai man-kinaa<br />

wamin-mishi dan nao tuma, kadimanaꞌo<br />

niꞌi naa umainaa ba tan Satan,<br />

aonaa kizi powaꞌa udikin tan unao.<br />

Õtoriin pan Tomin karu ati, marii<br />

kizi pakawan waNaobanaa Jesus<br />

Christ kamuna nun mana wun unao<br />

ati.<br />

21 Timothy, õmin-kau dinan<br />

Jesus Christ ati, udyuu dan paparadan<br />

unao ati. Lucius, Jason, naꞌiki<br />

Sosipater, ĩnao Jew naouz õgaru<br />

kawan, ĩdyuu dan kapam paparadan<br />

unao ati.<br />

22 Aizii õgaru Tertius, kaminkaꞌu<br />

taꞌo raz Paul saa dan diꞌo raꞌa<br />

kaari taꞌa. Õdyuu dan kapam õparadan<br />

unao ati, õmin-mishidan naouz<br />

Jesus Christ.<br />

23 Gaius, uruu dapu iaꞌo õgaru<br />

Paul mashaa pan, naꞌiki uruu dapu<br />

iaꞌo mishi dai nao choo chii pau zon,<br />

uruu dyuu dan kapam papara dan<br />

unao ati. Eras tus, awunuu ta paꞌo raz<br />

wii zai puraa tan daꞌaꞌa, udyuu dan<br />

kapam papara dan unao ati. Waꞌinawuzu<br />

Quartus, udyuu dan kapam<br />

papara dan unao ati. 24 [Õtoriin pan<br />

Tomin karu ati, marii kizi pakawan<br />

waNaobanaa Jesus Christ kamunanun<br />

tuu kii unao ati. Amen.] k<br />

Paul katokontan pakaaritan<br />

25 Marii wakonau kii-kidan<br />

Tomin karu! Uruu turuaꞌo umaꞌo zaka<br />

dan wamishi da pan õkowaa da nii<br />

Kai manaꞌo Kuwai idaꞌan, Jesus<br />

Christ dauaꞌo raz. Kotuꞌu, kotuꞌu,<br />

ama zada tominan diꞌikiꞌo, dizi napa<br />

Tomin karu taa pan wuruꞌu Kaimanaꞌo<br />

raz Kuwai. 26 Mazan aizii,<br />

Tomin karu prophetin nao saadauzonii<br />

kida Tomin karu para dan idaꞌan<br />

uaida-kida kaa waꞌa naa, Tomin karu<br />

kari kao nanuꞌo ukaku pan dyuu dan<br />

kawanaꞌati. Ipai kizi pidan nao, ipai<br />

ama zada kawanaꞌati ĩmishi dan<br />

naꞌiki ĩizoꞌa tin Christ.<br />

27 Uruu bau daꞌapa Tomin karu,<br />

naꞌiki uruu pabaꞌo ran tin aita paꞌo<br />

ipai aimaa kan. Marii kizi ipai<br />

waunao, kari kao nan wakonaukii-kidan<br />

uruu, Jesus Christ<br />

kamin kaꞌu tan idaꞌan waunao.<br />

Amen.<br />

Rom<br />

k 16:24 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


438<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Kiwiiniꞌo Paul Kaaritan<br />

Corinth Sannao Atiꞌo<br />

Diꞌo­raz kaa­rita apostle Paul wuruꞌu saa­daꞌo­raz. Usaa­dan diꞌo­raꞌa kiwiita­paꞌo<br />

pakaari­tan Corinth san­nao ati, unaꞌian donoꞌo donoi Ephesus ii.<br />

Diꞌo­raz kaa­rita saada-kao mishi­dai­nao atiꞌo, mashaa­pai­naouz Corinth<br />

ii. Wuruꞌu Corinth kii-kizaiz, udaruꞌo donoi. Naꞌii kai­naꞌa pabiꞌi­naaka<br />

pidan­nao mashaa­pan, naꞌiki pabiꞌi­naa­kaꞌo ĩkaduz kida kapam. Pidan­nao<br />

mashaa­pai­nao naꞌii pabiꞌi­naaka ĩshaꞌapa­tan aimaa­kan pamashaapa-kinaa<br />

nii naꞌiki ĩikoda-kinaa nii papuraa­tan.<br />

Wuruꞌu pidan­nao, mashaa­pai­naouz donoi Corinth ii iribaꞌo ĩtomin­karunnao.<br />

Naꞌiki pabiꞌi­naaka oii kidaꞌo aimaa­kan shaꞌa­paapa-kao naꞌii kapam.<br />

Aonaa ĩmashaa­pan Tomin­karu aipan kawanaꞌati.<br />

Aizii Paul saa­da­nuz pakaari­tan mishi­dai­nao ati, mashaa­pai­naouz naꞌii,<br />

uaba­tan idi naꞌa­pam mishi­dai­nao aonaa ĩmashaa­pan kai­man. Uabata<br />

naꞌa­pam ĩbuu­taaka­pan, naꞌa­pam ĩkaaka­paa­kan naꞌiki ĩnaꞌa­kan paminmishi­dan­nao<br />

kootoo­pauzo­nao diꞌiti. Kai­naꞌa mishi­dai­nao taa­pan pidan<br />

kamin­shuꞌuin­paꞌo pabiꞌi, aonaa ĩkaki­nao­tan wuruꞌu pidanuz. Uruu idi Paul<br />

kaki­nao­tan naꞌiki utomi­napa-kidan ĩdyaun naꞌa­pam mishi­dai­nao aiapakao<br />

ĩmashaa­pan. Naꞌiki ukian ĩꞌati marii kizi ĩkonau­kii-kidan Tomin­karu<br />

ipai aimaa­kan ĩshaꞌa­pata­nii idaꞌan. Naꞌiki ĩshaꞌa­pata kizi ipai aimaa­kan<br />

kamarain­pan-karu idaꞌan, ĩmaꞌo­za­kada-kinaa nii pamin-mishi­dan­nao.<br />

Utukapa-kidan kapam ĩꞌati aimaa­kan umana­wunuꞌo. Ukian, “Aizii diꞌi<br />

kai­naꞌa idiki­nau­daꞌu aimaa­kan kari­kao­nanuꞌo nii unaꞌan: uruu wuruꞌu<br />

mishida-karu, naꞌiki wataa­pa­nuz wanyuku­nuu maꞌo­zaka Tomin­karu<br />

shaꞌapa­tan niꞌo dauꞌan waꞌati, naꞌiki kamarain­pan-karu. Mazan wuruꞌu<br />

aimaa­kan umana­wunuꞌo­raz wunao idiki­nau­daꞌui­nao bii ikiꞌo­raz, uruu<br />

wuruꞌu kamarain­pan-karuz paꞌan.” (1 Corin­thians 13:13)<br />

Paul kaki­nao­tan ĩdyaun kapam naꞌa­pam kizi ĩnaꞌaki­nan ĩbao­kopa­tinan<br />

dono choo­chi ii. Ĩshaꞌa­pata kizi ipai aimaa­kan kai­man naꞌiki saki­tapa. Marii<br />

kizi mishi­dai­nao taa­pan umana­wunuꞌo nii wuruꞌu panika­nuz bread naꞌiki<br />

ĩtuza­nuz wine panyuku­nui­tapa-kinaaz Nao­ba­nai Jesus mawa­kan. Naꞌiki<br />

438<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


439<br />

1 CORINTHIANS 1<br />

powaꞌa zii Paul kowaa­dan ĩꞌati Kai­manaꞌo Doro­naa taa­nii kida dauꞌu, pidan<br />

kaꞌiita-kinaa pashaꞌapa­tan kaudin-kizai Tomin­karu ati. Naꞌiki ukaku­waa­pan<br />

kadi­shita-karu dauꞌu dii­naꞌi­tiꞌi. Ukowaa­dan ĩꞌati Christ mishiꞌo ukadi­shitakida-kao<br />

mawaka-karu diꞌiki, ukauꞌan mishi­dai­nao mawa­kai­naouz­naa<br />

kadi­shita-kida-kao nii kapam dii­naꞌi­tiꞌi. Naꞌiki ukowaa­dan naꞌa­pam nii<br />

wananaa wakadishi­tan dono dii­naꞌi­tiꞌi.<br />

Paul kowaada-kidan kapam mishi­dai­nao ati, Corinth san­naouz, pamorowau­taꞌa­zon<br />

dauꞌan ĩꞌidiꞌiti.<br />

Paul wuruꞌu kiwiita­paꞌo­raz ukaku­waa­pan Kai­manaꞌo Kuwai dauꞌu<br />

naꞌii san­nao ati. Ĩaba­tan idaꞌanaꞌo ukuwaa Christ Jesus dauaꞌo, wuruꞌu<br />

ĩmishida­nuz.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita Dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-9<br />

Mishidainao buutaakapan dauaꞌo . . . . . . . . . . . 1:10—4:21<br />

Kaminshuꞌuinapa-karu naꞌiki mazida-karu dauaꞌo . . . 5:1—7:40<br />

Toma-kariwai tominkarunao . . . . . . . . . . . . . . 8:1—11:1<br />

Mishidainao baokopatinan dono . . . . . . . . . . 11:2—11:34<br />

Tominkaru taan mishidainao kaudin-kinaa nii . . . 12:1—14:40<br />

Mishidainao kadishita-kida-kao dauaꞌo . . . . . . . . . . 15:1-58<br />

Puraata zaamata-kao dauaꞌo patakaꞌutinainao ati . . . . . 16:1-4<br />

Paul katokontan pakaaritan . . . . . . . . . . . . . . . 16:5-24<br />

1Cor<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />

diꞌikiꞌo, zaa mata-kari waiz<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati<br />

apostle nii Christ Jesus ati, naꞌiki<br />

waꞌina wuzu Sos<strong>the</strong>nes diꞌikiꞌo<br />

kapam. 2 Mishi dai nao Tomin karu<br />

atiꞌo Corinth iainaouz, Tomin karu<br />

buu ta nii naouz papidanan nao nii,<br />

naꞌiki usaa baa nii naouz kai man<br />

paꞌati, papidanan nao nii Christ<br />

Jesus idaꞌan. Naꞌapa uzaama tan<br />

kawan ipai pidan nao ipai ama zada<br />

kawanaꞌati, dopiaꞌo raz waNaobanaa<br />

Jesus Christ ati, uruu ĩnao Nao banaa<br />

kapam.<br />

3 Õtoriin pan Tomin karu waDaru<br />

naꞌiki Nao ba nai Jesus Christ ati,<br />

marii kizi ukamuna nun unao ati<br />

naꞌiki utaan unyuku nuu kai mankinaa<br />

nii.<br />

Paul konaukii-kidan Tominkaru<br />

4 Kari kao nan õkowaa dau zon<br />

õTominkarun ati naꞌa pam õkonaukian<br />

unao dauꞌan, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ushaꞌapa tan idi kai man<br />

kidaꞌo aimaa kan unao ati Christ<br />

Jesus idaꞌan. 5 Ubau daꞌapa tin pan<br />

idaꞌan Christ tuma, Tomin karu<br />

taa unao ati ukaꞌiita-kinaa nii<br />

kida ushaꞌapa tan iriba aimaa kan<br />

paꞌati: unao aitapa-kinaa nii kaimanai<br />

man wuruꞌu kuwaiz udauaꞌo<br />

naꞌiki ukowaada kiziz bao koi nao<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 1<br />

440<br />

ati. 6 Uruu idaꞌanaꞌo wuruꞌu Tominkaru<br />

aida-kidan unao ati mishiꞌo<br />

wuruꞌu kuwaiz Christ dauaꞌo raz,<br />

wakowaa daniaz unao ati. 7 Unaꞌapan<br />

kauꞌan, Tomin karu Doro naa taa<br />

unao kaꞌiita-kinaa nii ushaꞌapa tan<br />

ipai kaudin-kizai, uzauda pan puꞌu<br />

kapam waNaobanaa Jesus Christ<br />

aidi nan, uwaꞌa tin dono powaꞌa ati<br />

imiꞌi baara ati. 8 Tomin karu taa pan<br />

nii kapam unao mishida nuzu maꞌozaka<br />

atii utokon iti, uruu idi unao,<br />

aonaꞌo nii oiaꞌo ikoda-kao uꞌidaꞌa<br />

wuru kamoo donoꞌo, waNaobanaa<br />

Jesus Christ kaawa nuz powaꞌa ati.<br />

9 Tomin karu, mishiꞌo nii ushaꞌapa tan<br />

aimaa kan naꞌapa pakian kawanaꞌati,<br />

uruu wuruꞌu zaama taꞌo raz unao<br />

ubaokopa tinapa-kizi uDani Jesus<br />

Christ tuma, waNaobanaaz.<br />

Mishidainao Corinth iaꞌoraz<br />

buutaakapan dauaꞌo<br />

10 Õiriban nao, waNaobanaa<br />

Jesus Christ dyuu dan õpara dan<br />

uꞌati, naꞌiki tuu kii õai pan uabatan<br />

õpara dan. Patumaaka utaapa<br />

unyuku nuu umin-mishi dan nao<br />

tuma, uruu aonaa kizi buu taakakaru<br />

unao bii an. Kai manai man<br />

ubau daꞌapa tin, naꞌapa kida udiꞌitinapa<br />

aimaa kan dauꞌu, naꞌiki<br />

ushaꞌapa taꞌa zoo nii aimaa kan kida<br />

dauꞌan. 11 Õiriban nao, pabiꞌi pidannao<br />

Chloe dapu ikii naouz kowaa dan<br />

õꞌati kai naꞌa pidan nao kasha daakapan<br />

unao bii an. 12 Kaika paꞌo atiꞌo<br />

kai wuruꞌu õkia nuz: pabiꞌi kida unao,<br />

panaꞌa kida udiꞌitin pan umin-mishidan<br />

nao ai. Bau daꞌa paꞌo kian, “Õgaru<br />

Paul pidanan,” baꞌo ran kian, “Õgaru<br />

Apol los pidanan;” baꞌo ran kian,<br />

“Õgaru Peter pidanan;” naꞌiki baꞌoran<br />

kian, “Õgaru Christ pidanan.”<br />

13 Ubuu taa ka pan idaꞌan kaikapaꞌa,<br />

ubuu tan kawa nuꞌo Christ<br />

wuruꞌu. Paul mooko mawa kaꞌoraz<br />

cross idaꞌa unao ati? Paul uu<br />

idaꞌanaꞌo mooko wuruꞌu unao<br />

chikaa wunuu-kaoaz? 14 Kai man<br />

mana wun õꞌati, aonaan idi õchikaawu<br />

nuuan pidan nao unao bii iki,<br />

soo Cris pus naꞌiki Gaius õchikaawu<br />

nuu nii. 15 Ukauꞌan aonaa turuu<br />

naꞌiaꞌo ram pidan kian õgaru uu<br />

idaꞌanaꞌo uchikaa wunui nan. 16 (Oo<br />

õai tapa, õchikaa wu nuu nii mishi<br />

kapam Stepha nas naꞌiki uiriban nao,<br />

mashaa pai naouz udapuꞌu; mazan<br />

aonaa õꞌitii man õchikaa wu nuuan<br />

kai naꞌa baꞌo ran pidan.) 17 Christ<br />

aonaa udyuu dan õgaru chikaawunuu<br />

paꞌo nii, mazan kowaada paꞌo<br />

nii paꞌan Kai manaꞌo raz Kuwai,<br />

Christ mawa kan dauaꞌo raz. Naꞌiki<br />

õkowaada kiziz mashaꞌa pan naꞌo<br />

parada-karu idaꞌan. Õkai waan an<br />

mani parada-karu kida pidan aitapaa<br />

ban kawanaꞌa tiꞌo, konau nam<br />

mani õkuwaa ĩꞌati, mazan aonaꞌa<br />

naa mani kuwai Christ mawa kan<br />

dauaꞌo raz cross idaꞌa kai wai nan<br />

maꞌo za kaꞌo idaꞌan.<br />

Tominkaru aitapaaban naꞌiki<br />

pidan aitapaaban dauaꞌo<br />

18 Kuwai Christ mawakan<br />

dauaꞌo raz Cross paawaꞌa,<br />

madiwau tapa-kaꞌo wunao pidannao<br />

tukapa nuz, waziwa din pai naouz<br />

Tomin karu ai. Mazan waunao ati<br />

kazan naa tapa-kari wai naouz, uruu<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


441<br />

1 CORINTHIANS 1<br />

paꞌan waaitapa-kinaa Tomin karu<br />

maꞌo za kan. 19 Kotuaꞌo raz Tominkaru<br />

Para dan Saada-kari waiz kian,<br />

“Õtukapa-kidan nii naꞌapam<br />

aitapaabaꞌo pidannao<br />

kakinaori kida<br />

madiwautapa-kaꞌo.<br />

Naꞌiki õtukapa-kidan nii aonaa<br />

mishiꞌo manawun mani<br />

ĩaitapan<br />

naꞌapam padiꞌitinpan<br />

aimaakan kida dauꞌan.” a<br />

20 Ukauꞌan, naꞌa pam wakian<br />

pidan nao aita paa bai nao dauꞌan?<br />

Naꞌa pam wakian kaarita pauzo nao<br />

dauꞌan Jew nao kaki naori dauꞌu?<br />

Naꞌiki naꞌa pam wakian wuruꞌu<br />

imiꞌi baara ainao pidan nao dauꞌan,<br />

aita pai naouz panaꞌapa tan pidannao<br />

nyuku nuu papara dan idaꞌan?<br />

Tomin karu aida-kida naꞌa pam<br />

pidan nao aitapaa banuz, madiwautapa-kaꞌo<br />

kari kao nan. 21 Tomin karu<br />

aita paa baꞌo mana wun, uruu idi<br />

aonaa utaapa dan pidan nao aita pan<br />

paugaru, wuru idaꞌa naꞌa ĩaita paaba<br />

nuz. Mazan kiiꞌan, paai pan ati<br />

paꞌan ukazan naa tan pidan nao<br />

mishi daꞌo raz Christ, wakowaadaniaz<br />

kuwai idaꞌan. Uruu kuwai<br />

pidan nao aita paa bai nao dako taniaz<br />

madiwau tapa-kaꞌo nii. 22 Jew nao,<br />

ĩaiapa Tomin karu shaꞌapa tan naꞌiki<br />

uaida-kidan aimaa kan umanawunuꞌo<br />

paꞌati, pamishida-kinaa<br />

nii wuruꞌu kuwaiz; naꞌiki Greeknao,<br />

ĩaba taꞌa zon kaku waapa-karu<br />

aita paaba-karu idaꞌan. 23 Aizii<br />

waunao, wakowaada Christ mawaka<br />

nuz Cross idaꞌa; uruu kuwai<br />

aonaꞌo mana wun Jew nao nau dapan<br />

paaba tan, naꞌiki Gentile nao b<br />

aba tan uruu kuwai madiwau tapakaꞌo<br />

kari kao nan. 24 Mazan paꞌan<br />

wunao atiꞌi pidan nao, Tomin karu<br />

zaa ma ta nii naouz papidanan nao nii,<br />

Jew nao naꞌiki Gentile nao, ipai ĩnao<br />

ati diꞌo raz kuwai Christ dauaꞌo raz,<br />

aida-kidaꞌo paꞌan naꞌa pam Tominkaru<br />

maꞌo za kan mana wun, naꞌiki<br />

uaita paa ban mana wun. 25 Pidannao<br />

kian wuruꞌu kuwai Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo raz madiwau tapa-kaꞌo, mazan<br />

uruu kuwai aida-kida Tomin karu<br />

powaꞌaꞌo zii uaita paa ban ĩnao aitapaa<br />

ban ai. Naꞌiki ĩkian puꞌu wuruꞌu<br />

Tomin karu shaꞌapa taniaz kapa tiꞌo,<br />

mazan kiiꞌan wuruꞌu Tomin karu<br />

shaꞌapata nii kidaz, powaꞌaꞌo zii<br />

umaꞌo za kan ĩnao maꞌo za kan ai.<br />

26 Aizii unyuku nui tapa kanom<br />

daꞌi unao, õmin-mishi dan nao,<br />

Tomin karu zaama tan donoꞌo raz<br />

unao: aonaa iriba mani unao aitapaa<br />

baꞌo, pidan aita paa ban kaduz<br />

kawanaꞌati; aonaa iriba mani<br />

unao umana wunuꞌo; aonaa iriba<br />

mani unao dokozun nao umanawunuꞌo<br />

nao ba nai nao. 27 Mazan<br />

Tomin karu zaa mata paꞌan “maaita<br />

pin-kai nao” pidan nao kii-kiziz.<br />

Ĩnao idaꞌan uaida-kidan aonaa pidan<br />

zaa mata-kao paaita paa ban dikin ii<br />

mani. Naꞌiki Tomin karu zaama tan<br />

pidan nao aonaꞌo raz ĩmana wunun,<br />

aida-kidaꞌo nii aonaa pidan<br />

1Cor<br />

a 1:19 Isaiah 29:4 b 1:23 Gentile­nao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaarita<br />

tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 1​, ​2<br />

442<br />

zaa mata-kao umana wunun dikin<br />

ii mani. 28 Tomin karu zaama tan<br />

kashada-kari wai naꞌiki dakota-kariwai<br />

naouz aonaꞌo ĩmana wu nun, soo<br />

aida-kidaꞌo nii paꞌan wunaouꞌu<br />

dakota-kari wai naouz umanawunii<br />

nao nii, aonaa mishiꞌo mana wun<br />

mani ĩnao umana wunun. 29 Uruu<br />

idi aonaa turuu pidan atadin pan<br />

Tomin karu awun zaꞌa. 30 Mazan<br />

Tomin karu idaꞌanaꞌo kari kao nan<br />

unao bau daꞌapa tinapa nuz Christ<br />

Jesus tuma; naꞌiki Tomin karu aitapaa<br />

ban idaꞌan Christ kazan naa tan<br />

waunao. Uruu Christ idaꞌanaꞌo<br />

Tomin karu dako tan waunao kaimanaꞌo<br />

nii, usaa baan waunao<br />

kai man Tomin karu pidanan nao<br />

nii, naꞌiki ukazan naa tan waunao<br />

waꞌoian ai. 31 Ukauꞌan marii<br />

washaꞌapa tinan Tomin karu Paradan<br />

Saadin paꞌo raz kian kawanaꞌati,<br />

“Kanom atadin paꞌa zon an, marii<br />

uꞌata din pan Nao ba nai shaꞌa paa panii<br />

dauꞌan.”<br />

Paul aonaa ukaiwaan paradakaru<br />

umanawun kidaꞌo<br />

2 1 Õiriban nao, uruꞌo raz zii daꞌi<br />

õkaa wan unao diꞌiti, õkowaadaꞌa<br />

na nuz Tomin karu para dan unao<br />

ati, aonaa õkai waan dadara kidaꞌo<br />

parada-karu naꞌiki umana wunuꞌo<br />

aitapa-karu. 2 Õnaꞌian kan donoꞌoraz<br />

unao diꞌii, õtoman õnyuku nuu<br />

aonaa kizi õnyuku nuu pan aimaakan,<br />

soo Jesus Christ naꞌiki wuruꞌu<br />

umawaka nuz cross idaꞌa. 3 Ukauꞌan<br />

õmakon kan donoꞌo raz unao diꞌii,<br />

õkapa tin bii aꞌo, naꞌiki õtarian bii<br />

aꞌo, naꞌiki tuu kii õnaka-nakaan.<br />

4 Naꞌiki õkuwaa, aonaa õkowaada<br />

nuzu parada-karu kida idaꞌan<br />

pidan aita paa ban kaduz diꞌikiꞌoraz,<br />

sariaa paꞌo raz unaꞌapa tan pidan<br />

nyuku nuu. Mazan Tomin karu Doronaa,<br />

pamaꞌo za kan idaꞌan aida-kida<br />

mishiꞌo wuruꞌu õkuwaaz. 5 Ukauꞌan<br />

unao mishi dapa nuz aonaa pidan<br />

aita paa ban kaduz idaꞌanaꞌo mani,<br />

mazan umishida nuzu Tomin karu<br />

maꞌo za kan idaꞌanaꞌo paꞌan.<br />

Kaimanaꞌo Doronaa aitapaaban​<br />

​dauaꞌo<br />

6 Õgaru, õkowaada aitapaaba-karu<br />

dauꞌu, wunao atiꞌi<br />

maꞌo za kaꞌo raz naa ĩtaa pan<br />

panyuku nuu pamishida pan idaꞌa.<br />

Mazan wuruꞌu aitapaaba-karuz<br />

õkowaa daniaz, aonaa pidan nao oo<br />

ĩnao ba naa nao diꞌikiꞌo kaduz mani,<br />

kato kon-tinaꞌo niꞌo raz ĩnao ba naitin<br />

pan. 7 Wuruꞌu aita paaba-karu<br />

õkowaa daniaz, uruu wuruꞌu Tominkaru<br />

diꞌi tapa nuz pashaꞌapa tan<br />

umana wunuꞌo aimaa kan aonaꞌo raz<br />

pidan nao aita pan. Ama zada tomakao<br />

uaꞌii, Tomin karu diꞌi tapa niꞌi<br />

naa naꞌa pam kizi ukazan naa tan<br />

waunao, turuu kizi utaan waꞌati<br />

umana wunuꞌo aimaa kan.<br />

8 Aonaa naꞌiaꞌo ram nao ba nainao<br />

kazowau tapaꞌo raz daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa aita pan diꞌo raz aita paabakaru<br />

dauꞌan. Ĩaita pan an maniz,<br />

aonaa mani ĩtau kan Jesus cross<br />

diꞌiti, waNaobanaa umana wunuꞌoraz.<br />

9 Mazan Tomin karu Para dan<br />

Saadin paꞌo raz kian,<br />

“Wuruꞌu umanawunuꞌo<br />

aimaakan Tominkaru<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


443<br />

1 CORINTHIANS 2​, ​3<br />

shaꞌapataꞌazooniaz<br />

pidannao ati,<br />

marainpainaouz uruu;<br />

aimaakan aonaꞌo pidan<br />

tukapauzon oo abatauzon,<br />

aimaakan aonaꞌo pidan<br />

zauda-kidan shaꞌapauzon<br />

nii.” c<br />

10 Mazan waunao atiꞌo wuruꞌu<br />

Tomin karu aitapa-kida nuz aimaakan<br />

kida paDoronaa idaꞌan.<br />

Kai manaꞌo Doro naa aitapa ipai<br />

aimaa kan, uaitapa dadara kidaꞌo<br />

aimaa kan aonaꞌo raz naꞌa painim<br />

Tomin karu aitapa-kidauzon pidan<br />

ati. 11 Pidan doro naa, uruu karikao<br />

nan aita paꞌo ipai aimaa kan<br />

pidan nyuku nuu ii. Naꞌapa ukauꞌan,<br />

Tomin karu Doro naa kari kao nan<br />

aita paꞌo ipai naꞌa pam Tomin karu<br />

diꞌitin pan. 12 Waunao, aonaa wadiꞌitin<br />

pan naꞌapa pidan nao diꞌitin pan<br />

kawan, mazan taa-kao waꞌati Doronai<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo raz paꞌan,<br />

tomi napa-kidaꞌo nii waunao<br />

waaitapa-kinaa nii kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan Tomin karu taa nii waꞌati.<br />

13 Ukauꞌan, aonaa wakakuwaa<br />

pan parada-karu kida idaꞌan<br />

tomi napa-kida-kari wai pidan aitapaa<br />

ban kawanaꞌa tiꞌo raz. Mazan<br />

wakaku waa pan Kai manaꞌo Doronaa<br />

tomi napa-kidan kawanaꞌa tiꞌo<br />

waunao, watomi napa-kidan pidannao<br />

Kai manaꞌo Doro naa kuwaa<br />

dauꞌu naꞌapa uai pan kawanaꞌati.<br />

14 Pidan aonaꞌo raz Kai manaꞌo<br />

Doro naa nii uꞌidaꞌa, aonaa umishidan<br />

kuwai Tomin karu Doro naa<br />

diꞌikiꞌo, utaapa nuzu madiwautapa-kaꞌo<br />

nii. Naꞌiki aonaa naꞌitim<br />

uaita pa nuzu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

Tomin karu Doro naa idaꞌanaꞌo paꞌan<br />

wuruꞌu pidan aitapa nuz Tomin karu<br />

dauꞌu kidaꞌo aimaa kan. 15 Mazan<br />

pidan, kai naꞌaꞌo raz Kai manaꞌo<br />

Doro naa uꞌidaꞌa, turuu uaita pan<br />

ipai aimaa kan Kai manaꞌo Doro naa<br />

tomi napa-kida nii. Mazan pidan,<br />

aonaꞌo raz Kai manaꞌo Doro naa nii<br />

uꞌidaꞌa, aonaa naꞌitim uaita pan<br />

pidan dauꞌu kai naꞌaꞌo raz Kai manaꞌo<br />

Doro naa uꞌidaꞌa. 16 Tomin karu Paradan<br />

saada-kari wai kian kawan,<br />

“Aonaa kanom aitapan<br />

naꞌapam Tominkaru<br />

diꞌitinpan,<br />

Aonaa kanom turuu<br />

kakinaopan uruu.” d<br />

Mazan waunao kai naꞌaꞌo raz Kaimanaꞌo<br />

Doro naa waꞌidaꞌa, naꞌapa<br />

wadiꞌi tin pan Christ diꞌitin pan<br />

kawan.<br />

Waunao apostlenao​<br />

​Tominkaru poitorunao<br />

3 1 Õmin-mishi dan nao, õmorowau<br />

ta pan kau zon donoꞌo raz<br />

unao diꞌii, aonaa turuu õpara dan<br />

uꞌati, õpara dau zon kawan pidannao<br />

ati, mashaa paꞌo raz Kai manaꞌo<br />

Doro naa aipan kawanaꞌati. Mazan<br />

õpara dan uꞌati, õpara dau zon kawan<br />

mami shida-kainao pidan nao ati,<br />

mashaa paꞌo raz paai pan kawanaꞌati.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan uruu dono,<br />

unao korai dao naa kawa nuꞌo zii,<br />

wuru idaꞌaꞌa umishi dapa nuz Christ.<br />

1Cor<br />

c 2:9 Isaiah 64:4 d 2:16 Isaiah 40:13<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 3<br />

444<br />

2 Õtaa nii dunui uꞌati, aonaa õtaan<br />

dunai uꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaꞌo zii ukaꞌii tan unikan dunai.<br />

Naꞌiki upuꞌu zii kai, aonaa ukaꞌii tan<br />

unika nuzu. 3 Pakawan zii umashaapan<br />

pidan nao kawan mashaa paꞌo raz<br />

paai pan kawanaꞌati. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan kai naꞌa kishau zi aaka-karu<br />

ubii an naꞌiki ukasha daa ka pan.<br />

Naꞌa paꞌo aida-kida umashaa pan<br />

pidan nao kawan mashaa pai naouz<br />

paai pan kawanaꞌati, naꞌiki aonaꞌo raz<br />

ĩaita pan Tomin karu.<br />

4 Aizii bau daꞌa paꞌo unao kian,<br />

“Õgaru Paul pidanan,” baꞌo ran kian,<br />

“Õgaru Apol los pidanan.” e Ukian idi<br />

naꞌapa, uaida-kidan umashaa pan<br />

pidan nao kawan aonaꞌo raz ĩaitapan<br />

Tomin karu. 5 Kanom mooko<br />

õgaru, naꞌiki kanom mooko Apol los?<br />

Waunao Tomin karu poi toru nao karikao<br />

nan, wakamin kaꞌu tan idaꞌanaꞌo<br />

unao umishida nuz Jesus Christ.<br />

Ipai waunao, washaꞌa pata wuruꞌu<br />

kaudin-kizai Nao ba nai taa niaz<br />

waꞌati. 6 Õgaru wuruꞌu pao waꞌoraz<br />

uudai, naꞌiki Apol los wuruꞌu<br />

zabiaꞌo raz uudai, mazan Tomin karu<br />

paꞌan wuruꞌu taaꞌo raz usoda-kinaa<br />

nii. 7 Ukauꞌan pidan pao waꞌoraz<br />

uudai naꞌiki pidan zabiaꞌo raz,<br />

aonaa ĩmana wu nun. Soo Tomin karu<br />

paꞌan wuruꞌu umana wunuꞌo raz,<br />

uruu taaꞌo raz usoda-kinaa nii.<br />

8 Pidan pao waꞌo raz, naꞌiki baꞌo ran<br />

pidan zabiaꞌo raz, aonaa naꞌiaꞌo ram<br />

ĩnao awuta pan baꞌo ran ai, naꞌiki<br />

ipai ĩdyaun Tomin karu kawi nipinaa<br />

tan nii, wuru kawanaꞌatiꞌi<br />

kaudin-kizai ĩshaꞌapa taniaz kida.<br />

9 Waunao kaudinai nao Tomin karu<br />

ati, wakau di nan bao kopa; naꞌiki<br />

unao Tomin karu zakapun kawa nuꞌo,<br />

naꞌiki unao Tomin karu Dapu kapam.<br />

10 Tomin karu taan idaꞌan<br />

õkaꞌiita-kinaa nii õshaꞌapa tan<br />

ukaudin-kizi, õgaru wuruꞌu kiwiiniꞌo<br />

raz õsaka dan õkaku waa pan<br />

unao ati Jesus Christ dauꞌu, naꞌapa<br />

pidan kawan saka daꞌo raz patoman<br />

kabaun pasaki tan idaꞌan utoron naa<br />

kida kiwiin, naꞌikiꞌi naa baꞌo rainao<br />

kau di nan naa wuruꞌu kabaun<br />

dauꞌu. Aizii ipai pidan kaudi naꞌo raz<br />

naꞌa marii utoman kai manai man<br />

wuruꞌu kabau nuz. 11 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan, aonaa turuu pidan sakitan<br />

baꞌo ran tooro, panaꞌaꞌo wuru<br />

aiaꞌa sakita-kari waiz naa kiwiin.<br />

Wuruꞌu kabaun toron naa sakitakari<br />

waiz, uruu Jesus Christ. 12 Aizii<br />

pabiꞌi kida pidan nao, ĩkai waan nii<br />

gold, silver, oo kawinipi naꞌo kuba<br />

kida patoma-kinaa nii wuruꞌu<br />

kabau nuz; bao koi nao, ĩkai waan<br />

nii ata mun, pinidi, oo ziꞌinaba.<br />

13 Naꞌiki kaudin-kizai, ipai pidan<br />

shaꞌapa taniaz kai manai ma naꞌo<br />

nii utukapa-kao Christ kootoo pan<br />

kamoon donoꞌo naa. Tikaziꞌo nii<br />

wuruꞌu aida-kidaꞌo niꞌo raz shaꞌapaꞌo<br />

ram aimaa kan wakai waa nii<br />

wakau din-kizi idaꞌa. Ukauꞌan<br />

tikazi kawao dan donoz, uruꞌo nii<br />

paꞌan aida-kida naꞌa pam umaꞌoza<br />

kan naꞌiki ukai manan. 14 Aizii<br />

kaudin-kizai pidan shaꞌapa taniaz<br />

tuu dan an tikazi, ukawi nipi naata-<br />

e 3:4 Putukapa Acts 18:17—19:1 idaꞌa, Apol los dauaꞌo kapam.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


445<br />

1 CORINTHIANS 3​, ​4<br />

kao nii wuruꞌu pidanaz. 15 Mazan<br />

ukaudin-kizi kaꞌa wan an kai mandaun,<br />

aonaꞌo nii ukawi nipi naata-kao<br />

wuruꞌu pidanaz; mazan upuꞌaꞌo<br />

nii ukazan naata-kao, naꞌapa pidan<br />

kawan kidoo paꞌo raz tikazi mao dapaꞌo<br />

bii an.<br />

16 Mishi unao, uai tapa nii<br />

Tomin karu Dapu wuruꞌu unaouz,<br />

naꞌiki kai naꞌa Tomin karu Doronaa<br />

mashaa pan uꞌidaꞌa. 17 Ukauꞌan<br />

naꞌiaꞌo ram pidan pata kaꞌu tan an<br />

Tomin karu Dapu, Tomin karu patakaꞌu<br />

tan nii uruu tuu kiaꞌo idaꞌan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

Dapu kai manaꞌo, saa baa-kari wai<br />

Tomin karu ati, naꞌiki unao ukauꞌan<br />

wuruꞌu Tomin karu Dapuz.<br />

18 Aonaa umarii dau tinaꞌa naꞌa.<br />

Naꞌiaꞌo ram pidan unao biiꞌi zaudakidan<br />

an aita paa baꞌo pidan wuruꞌu<br />

pau garuz, imiꞌi baara anaꞌo aitapaaba-karu<br />

kaduz kawanaꞌati, marii<br />

mishiꞌo rai man utaa pi nan maai tapin-kaꞌo<br />

nii, uruu mishi kizi paꞌan<br />

uaita paa ban Tomin karu diꞌikiꞌoraz<br />

aita paaba-karu kawanaꞌati.<br />

19 Ushaꞌapa num kauꞌan wuruꞌu<br />

aita paaba-karu diꞌo raz ama zada<br />

diꞌikiꞌo raz, madiwau tapa-kaꞌo<br />

kari kao nan Tomin karu awun zaꞌa.<br />

Tomin karu para dan saadin paꞌo raz<br />

kian kawan, “Pidan nao taa pinan<br />

aita paa baꞌo nii mana wun, mazan<br />

Tomin karu kai waan ĩaita paa banuz<br />

pakaa kinapa-kida-kinaa nii<br />

ĩdyaun.” f 20 Naꞌiki kai naꞌa baꞌo ran<br />

Tomin karu para dan saadin paꞌoraz<br />

kian, “Nao ba nai ati, pidan<br />

aitapaa baꞌo raz diꞌitin pan kida<br />

madiwau tapa-kaꞌo kari kao nan.” g<br />

21 Ukauꞌan aonaa kizi naꞌiaꞌoram<br />

pidan atadin pan pidan<br />

dauꞌan padaꞌan paniaz. Ipai diꞌoraz<br />

aimaa kan Tomin karu taa nii<br />

unao ati kamin kaꞌu taꞌo nii unao:<br />

22 õgaru, Apol los, naꞌiki Peter; diꞌoraz<br />

ama zada; kakupa-karu naꞌiki<br />

mawaka-karu; kai naꞌiki dii naꞌi tiꞌo,<br />

ipai wuru kidaꞌa unao idiwau paꞌidiwaru,<br />

23 naꞌiki unao Christ idiwau,<br />

naꞌiki Christ Tomin karu idiwau.<br />

Waunao apostlenao​<br />

​kaudinaꞌo Christ ati<br />

4 1 Udiꞌi tapa Apol los naꞌiki<br />

õgaru, waunao Christ poi torunao<br />

kari kao nan. Tomin karu taa nii<br />

wakau din-kizi nii, wakowaada kizi<br />

pidan nao ati naꞌa pam Tomin karu<br />

diꞌi tapa nuz pashaꞌapa tan aimaa kan,<br />

wuruꞌu aonaꞌo raz uai tapa-kidau zon<br />

pidan nao ati kotuaꞌa naa. 2 Aizii<br />

pidan taa-kari waiz ukaudin-kizi<br />

nii, marii ushaꞌa pata nuzu mishiiman,<br />

panao ba naa aipan kawanaꞌati.<br />

3 Aizii õgaru ati, aonaa ushaꞌa pan<br />

pabiꞌi kida unao oo baꞌo rai nao<br />

diꞌita pan an naꞌiki kadako tin-kidan<br />

wuruꞌu õkau dina nuz Tomin karu<br />

ati. Upuꞌu õgaru, aonaa naꞌa pam<br />

õkian õkau din-kizi dauꞌan. 4 Õgaru,<br />

õai ta pan kawanaꞌati, kai man<br />

õshaꞌapa tan wuruꞌu taa-kari waiz<br />

õkau din-kizi nii, mazan aonaa õkian<br />

mani kai wuruꞌu õshaꞌa pata wuruꞌu<br />

õkau din-kizi kai man mana wun.<br />

Mazan Nao ba naiꞌo nii paꞌan wuruꞌu<br />

1Cor<br />

f 3:19 Job 5:13 g 3:20 Psalm 94:11<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 4<br />

446<br />

kowaa daꞌo raz kai man õshaꞌapa tan<br />

õkau din-kizi oo aonaa. 5 Ukauꞌan,<br />

manaꞌa udiꞌita paꞌa naꞌa naꞌiki<br />

ukadako tin-kidaꞌa naꞌa naꞌa pam<br />

pidan shaꞌapa tan pakau din-kizi,<br />

wuruꞌu kamoo aita-kari waiz kaawan<br />

uaꞌii. Mishiꞌo rai man uzau dapa<br />

Nao ba nai Jesus kaa wan. Aizii ukaawan<br />

donoꞌo naa, ukanada pan nii<br />

aimaa kan kida dizin paꞌo raz marutaꞌo-karu<br />

ii. Naꞌiki uai tapa-kidan nii<br />

kai manai man kan dii niꞌo pidan nao<br />

shaꞌapa tan aimaa kan kida. Naꞌiki<br />

uruu dono Tomin karu nau baan nii<br />

ipai pidan wuru kawanaꞌatiꞌi ĩkaudina<br />

nuz paꞌati.<br />

6 Õmin-mishi dan nao, õkaiwaa<br />

Apol los naꞌiki õgaru,<br />

õtukapa-kida-kinaa nii naꞌiki<br />

õtomi napa-kida-kinaa nii unao, naꞌapaꞌo<br />

ram atiꞌo mana wun tawuruꞌu<br />

kii-karuz, “Ushaꞌa pata aimaa kan soo<br />

kakinao rii kida kawanaꞌati.” Uruu<br />

aonaꞌo nii uatada pan bau daꞌa paꞌo<br />

pidan naꞌiki ukasha dan baꞌo ran.<br />

7 Kanom toma nii pugaru umanawunuꞌo<br />

nii bao koi nao ai? Kanom<br />

kai naꞌa puꞌidaꞌa aonaꞌo Tomin karu<br />

taa nii mani puꞌati? Ipai aimaa kan<br />

kida puꞌidaꞌaꞌo raz Tomin karu diꞌikin<br />

an, kan dii nii puꞌata din pan, utaakao<br />

puꞌu puꞌati mawi nipi naa-daun?<br />

8 Unao, kai naꞌaꞌa naa mooko<br />

uzauda-kidan uꞌidaꞌa ipai aimaakan<br />

uaiapa nii? Unao, kai naꞌaꞌa<br />

naa mooko uzauda-kidan uꞌidaꞌa<br />

ipai aimaa kan Kai manaꞌo Doro naa<br />

taa niaz ukaꞌiita-kinaa nii ushaꞌapatan<br />

kaudin-kizai Tomin karu ati?<br />

Unao, nao ba nai naouꞌu naa mooko<br />

uzauda-kidan aonaan puꞌu zii<br />

waunao nao ba nai-tinan? Kai man<br />

mana wun mani õꞌati umishiin an<br />

unao nao ba nai naouꞌu naa, uruu<br />

turuu kizi waunao kapam nao banai-tin<br />

pan bao kopa unao tuma.<br />

9 Mazan õtukapa nuz, Tomin karu<br />

toman waunao apostle nao awutapa<br />

mana wun ipai pidan nao ai.<br />

Waunao naꞌa paꞌo pidan nao kawan<br />

naꞌaka-kari waiz zowii-karu nii<br />

iribaꞌo pidan nao kanaa puꞌu, ipai<br />

pidan nao naꞌiki angel nao awunuu tapan<br />

puꞌu. 10 Waunao, watukapa-kao<br />

maai ta pin-kai nao nii, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan waunao Christ poi toru nao.<br />

Mazan unao, utaa pi nan aita paa baꞌo<br />

nii paꞌan, uzaama tin pan idi Christ<br />

idaꞌati. Waunao, aonaa wataapakao<br />

umana wun nao nii, mazan<br />

unao, utaa pi nan umana wun nao nii<br />

paꞌan. Unao nau baapa-kao, mazan<br />

waunao aonaa wanau baapa-kao.<br />

11 Pakawan kai waunao waza mazi<br />

naꞌiki mara dako; aonaa wakakamicha<br />

nun; waunao, wabaꞌi zii-kao;<br />

aonaa wadapu nii wamashaapa-kizi<br />

nii. 12 Waunao, dadara wakau dinan<br />

wamashaapa-kinaa nii. Aizii<br />

pidan nao para dan dono waꞌati<br />

kaziwa-kidaꞌo parada-karu idaꞌan,<br />

watoriin pan nii, kai man kizi paꞌan<br />

aimaa kan shaꞌa pan ĩꞌati. Pidan nao<br />

pata kaꞌu tan dono waunao, wataapada<br />

ĩshaꞌapa tan waunao, aonaa<br />

watiwaan wakaunan. 13 Pidan nao<br />

kadako tin-kidan dono waunao<br />

dikau daꞌo idaꞌan, waunao kai manaꞌo<br />

nii paꞌan wapara dan ĩdauꞌan.<br />

Pakawan kai, pidan nao taa pan<br />

waunao naꞌapa aimaa kan kawan<br />

aonaꞌo raz naa uaipa-kao.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


447<br />

1 CORINTHIANS 4​, ​5<br />

14 Õsaa dan diꞌo raz unao ati,<br />

aonaa õbaꞌa zoo tin-kidaꞌa zon idiꞌo<br />

mani unao, mazan õtomi napa-kidakinaa<br />

niꞌo naꞌiki õkaki naota-kinaa<br />

niꞌo unao paꞌan, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan unao, õdai nao kawa nuꞌo<br />

õmarain pan. 15 Utiichaan nao<br />

kainaꞌan puꞌu mani iriba padamata,<br />

tomi napa-kidaꞌo unao mashaapakaru<br />

dauꞌu Christ ati, mazan kai naꞌa<br />

bau daꞌapa pidan unao daru kawanuꞌo.<br />

Õgaru wuruꞌu unao daru,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan õgaru kiwiitapaꞌo<br />

raz õkowaa dan uꞌati Kai manaꞌo<br />

Kuwai, naꞌiki uruu idiꞌo umishidanuz<br />

Christ Jesus. 16 Ukauꞌan<br />

õpishaan unao umashaapa kizi<br />

paꞌi naꞌiki udiꞌi tinapa kizi naꞌapa<br />

õgaru kawan. 17 Uruu idiꞌo õdyuudan<br />

Timothy unao diꞌiti, uruu õdani<br />

kawa nuꞌo õtaa pan naꞌiki õmarainapa<br />

nii. Uruu mishiꞌo ushaꞌapa tan<br />

kaudin-kizai Nao ba nai atiꞌo. Uruꞌo<br />

nii nyuku nuu-kida unao ati naꞌa pam<br />

õdaꞌa nan Christ Jesus, naꞌapa õtominapa-kidan<br />

naꞌiki õkaki nao pan<br />

kawan mishi dai nao ipai choo chi<br />

õmoro wauta-kizi kawanaꞌati.<br />

18 Pabiꞌi kida unao umana wun<br />

nii uabatin pan, uzauda-kidan aonaꞌo<br />

nii õwaꞌa tin õmoro wau taꞌa nan<br />

uꞌidaꞌati koshan. 19 Mazan Nao banai<br />

aipan an unaꞌa pan, õwaꞌa tin<br />

nii uꞌidaꞌati kadiman. Uruu donoꞌo<br />

nii õai ta pan wuruꞌu atadin painao<br />

pidan nao umana wun-tin pan pakadako<br />

tinan idaꞌanaꞌo kari kao nan, oo<br />

mishiꞌo wuruꞌu kai naꞌa maꞌo zakakaru<br />

ĩꞌidaꞌa, Tomin karu diꞌikiꞌo raz.<br />

20 Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

kazowau tapan dono pidan nao,<br />

upanaꞌada ĩkaduz pamaꞌo za kan<br />

idaꞌan. Pidan nao kian an kai naꞌa<br />

ĩꞌidaꞌa Tomin karu maꞌo za kan mazan<br />

ĩkaduz aonaa ukai manan, aonaa<br />

Tomin karu kazowau tapa nii mani<br />

wuruꞌu ĩnaouz. 21 Aizii õwaꞌa tin<br />

dono, shaꞌa paꞌo ram kaduz idaꞌan<br />

uai pan õwaꞌa tin uꞌidaꞌati? Uaiapa<br />

õwaꞌa tin baꞌizi tuma, oo uaiapa<br />

shaꞌa õwaꞌa tin kamarain panuꞌo<br />

naꞌiki kai manaꞌo nyuku nui idaꞌan?<br />

Pidan kaminshuꞌuinpaꞌo dauaꞌo<br />

5 1 Ukowaada-kao õꞌati kai naꞌa<br />

kamin shuꞌui napa-karu unao<br />

biiꞌi, wuruꞌu naꞌa paꞌo raz aimaakan<br />

shaꞌa paapa-kao oiaꞌo mana wun<br />

wuruꞌu. Upuꞌu zii pidan nao aonaꞌoraz<br />

ĩaita pan Tomin karu, aonaa<br />

ĩkashaa pan uruu kaduz aimaa kan<br />

shaꞌa paapa-kao pabii an. Ukowaadakao<br />

õꞌati kai naꞌa dao nai ora unao<br />

bii aꞌo, udaia roi tapan padaro aba.<br />

2 Mazan upuꞌu unao, utaa pi nan<br />

umana wunuꞌo nii! Ukashaꞌo raꞌo raz<br />

mani mishiꞌo rai man, naꞌiki wuruꞌu<br />

dao nai ora shaꞌapa taꞌo raz aimaakan<br />

naꞌa paꞌo, aonaꞌo raꞌa naa turuu<br />

unao taapa dan ubao kopa tinan unao<br />

tuma uchoo chii pan dono. 3 Õgaru,<br />

õꞌao naan puꞌu padamata unao ai,<br />

mazan kai naꞌa õgaru unao tuma<br />

õdiꞌitin pan ii. Naꞌiki õaita paꞌa kaꞌa<br />

naa naꞌa pam nii õpata kaꞌu tan wuruꞌu<br />

pidanaz shaꞌapa taꞌo raz oiaꞌo manawun,<br />

naꞌiaꞌo kawa nuꞌo mana wun<br />

õgaru unao tuma. 4 Aizii ubao kopatinan<br />

donoꞌo naa wanao ba naa Jesus<br />

uu idaꞌan, naꞌiki õgaru, õbao kopatinan<br />

kapam unao tuma õdiꞌitin pan<br />

ii, waNaobanaa Jesus maꞌo za kan<br />

1Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 5​, ​6<br />

448<br />

idaꞌan, 5 marii paꞌi utaan wuruꞌu<br />

pidanaz Satan ati, unanaa oiaꞌo raz<br />

pata kaꞌuta-kizi nao kizi. Mazan udoronaa<br />

kazan naata-kao nii wuru donoꞌo<br />

Nao ba nai Jesus kaawa nuz powaa ati.<br />

6 Ukauꞌan unao ata dinapa nuz,<br />

aonaa kai manaꞌo mani wuruꞌu. Uaitapa<br />

nii tawuruꞌu kii-karuz kaika paꞌa:<br />

“Masakau daꞌu sodiꞌo yeast, upoodada<br />

ipai wuruꞌu poroom-biꞌi.” h<br />

7 Ukauꞌan marii uzika dan wuruꞌu<br />

kamin shuꞌuin paꞌo raz pidan unao bii<br />

iki. Naꞌapa Israelite nao zika dau zon<br />

kawan ipai yeast padapu iki kida,<br />

ĩtaa pan uaꞌii Passover Kamoon. Uruu<br />

unao paꞌinaꞌo poroom-biꞌi ukawa nuꞌo<br />

nii, aonaꞌo raz ukawi kiꞌita-kao yeast<br />

idi. Mishi õai tapa unao, Tomin karu<br />

soꞌota niꞌi naa uꞌoian, naꞌiki utomanii<br />

unao kai man. Christ zowii-kao<br />

waꞌati wakazan naata-kinao niꞌo<br />

waꞌoian kida ai, naꞌapa kaznizo dani<br />

kawan Israelite nao zowi auzo niaz<br />

Passover Kamoon dono. 8 Unaꞌa pan<br />

kauꞌan, wamari naꞌa taꞌa naa kiwii tapaꞌo<br />

wamashaa pau zon kaduz, wuruꞌu<br />

oiaꞌo raz naꞌiki dikau daꞌo raz. Mishiꞌorai<br />

man, waizoꞌatiꞌi naa Tomin karu<br />

wanyuku nuu iki, aonaa wadako tinpan<br />

idaꞌan mani kari kao nan, naꞌapa<br />

kiziꞌi naa paꞌan waunao bread kawan,<br />

aonaꞌo raz ukawi kiꞌita-kao yeast<br />

idi, Israelite nao nikauzo nii kawan<br />

Passover Kamoon dono.<br />

9 Õsaada nii shaꞌatii kiwiita paꞌoraz<br />

õkaari tan idaꞌa, õkii nii unao ati<br />

aonaa kizi ubao kopa tin pan naꞌiki<br />

uminau daꞌui ta pan pidan nao kaminshuꞌu-shoro<br />

nao tuma. 10 Aizii<br />

õsaa dan donoꞌo raz naꞌapa, aonaa<br />

pidan nao mami shida-kainao dauꞌanaꞌo<br />

mani tawuruꞌu õnaꞌapa nuz,<br />

naꞌiki pidan nao oiain pai naouz<br />

pakamin shuꞌuin pan idaꞌan, oo naꞌazoo<br />

tinauzo naouz, oo koidi miki naouz,<br />

oo tomin karu nita pai naouz toma-kariwai<br />

tomin karu nao. Mazan aonaa<br />

naꞌitim umashaa pan panaꞌi ti napa<br />

ĩꞌai, umashaa pan puꞌu daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa. 11 Mazan õsaada nii unao<br />

ati, aonaa kizi ubao kopa tin pan naꞌiki<br />

uminau daꞌui ta pan pidan dako tinaꞌoraz<br />

pumin-mishi dan nii, mazan<br />

upuꞌaꞌo raz zii ukamin shuꞌuin pan, oo<br />

naꞌa zoo tinauzo, oo tomin karu nii tapaꞌo<br />

toma-kari wai tomin karu nao, oo<br />

para daꞌo dikauda kidaꞌo aimaa kan<br />

baꞌo rai nao dauꞌan, oo poꞌidi pauzo, oo<br />

koidi miki. Aonaa shaa paꞌi uaroo paꞌanaꞌa<br />

naꞌa paꞌo pidan tuma.<br />

12-13 Õgaru aonaa õkau din-kizi<br />

mani wuruꞌu õdiꞌi tapa kizi naꞌapam<br />

õshaꞌapa tan naꞌiki õkaki nao tan<br />

pidan nao mami shida-kainao. Tominkaruꞌo<br />

nii pata kaꞌuta ĩnao ĩꞌoian kida<br />

dikin ii. Mazan unao, ukaudin-kizi<br />

paꞌan wuruꞌu ukaki nao ta nuz uminmishi<br />

dan nao, shaꞌa paa pai naouz<br />

oiaꞌo. Naꞌapa Tomin karu para dan<br />

saadauzo-kari waiz kian kawan,<br />

“Aonaa utaapa daꞌa naꞌa wuruꞌu pidan<br />

shaꞌapa taꞌo raz oiaꞌo naꞌan unao biiꞌi.” i<br />

Mishidainao sakitapadan​<br />

​pakasharutaakan<br />

6 1 Aizii naꞌiaꞌo ram an unao<br />

kasharu taa kan pumin-mishidan<br />

tuma, manaꞌa pumakoꞌo naꞌa<br />

h 5:6 Galatians 5:9 i 5:13 Deuter on omy 17:7<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


449<br />

1 CORINTHIANS 6<br />

pukaaka paꞌa nan pumin-mishi dan<br />

kootoo pauzo nao ati, aonaꞌo raz<br />

ĩmishi dan Tomin karu. Mishiꞌo raiman,<br />

pupishaa paꞌan mishi dai nao<br />

puchoo chin ainaouz saki tapa dan<br />

wuruꞌu ukasharu taa kanuz. 2 Mishi,<br />

unao uai tapa nii dii naꞌi tiꞌi Tomin karu<br />

pidanan naouꞌo nii wuruꞌu kooto waꞌo<br />

niꞌo raz pidan nao mashaa paꞌo raz ipai<br />

naꞌiaꞌa kan. Ukauꞌan, unao turuu<br />

kapam usaki tapa dan mashaꞌa pan naa<br />

kidaꞌo raz kasharu taaka-karu kida<br />

unao bii anaꞌo raz. 3 Mishi, uai tapanii<br />

wau naouꞌo nii wuruꞌu kooto waꞌo<br />

niꞌo raz angel nao dii naꞌi tiꞌi. Ukauꞌan,<br />

unao turuu kapam udiꞌita pan naꞌiki<br />

usaki tapa dan wuruꞌu kasharu taakakaru<br />

kida kaiꞌo raz mashaapa-karu<br />

idaꞌa. 4 Unaꞌa pan kauꞌan, naꞌa painim<br />

an pukasharu taa kan pumin-mishidan<br />

tuma, manaꞌa pumakoꞌo naꞌa<br />

kootoo pauzo nao diꞌiti, aonaꞌo raz<br />

ĩmishi dan Tomin karu. Ĩnao aonaꞌo<br />

turuu ĩsaki tapa dan ukasharu taakanuz.<br />

5 Õkian uꞌati kaika paꞌa<br />

õbaꞌa zoo-kidaꞌa zon unao. Aonaa<br />

mooko zoobaba bau daꞌapa pidan<br />

nii unao biiꞌi aita paa baꞌo, kaꞌii taꞌo<br />

padiꞌita pan naꞌiki pasaki tapa dan<br />

mishi dai nao kasharu taaka nuz?<br />

Mishi kai naꞌaꞌo wuruꞌu. 6 Mazan<br />

unao, umakon mami shida-kainao<br />

diꞌiti, naꞌiki ukaa ka pan umin-mishidan<br />

ĩꞌati, naꞌiki uai pan ĩsaki tapa dan<br />

ukasharu taa kanuz.<br />

7 Aizii wuruꞌu ukaaka paa ka nuz,<br />

naꞌiki unaꞌaka nuzu umin-mishi dannao<br />

koo towapa-kizai iti, naꞌa paꞌo<br />

aida-kida unao aonaa umashaa pan<br />

mishi dai nao kawan. Pumin-mishi dan<br />

shaꞌapa tan an aimaa kan dikau daꞌo<br />

puꞌati, oo uzaama tan an pushaꞌapauzi,<br />

kai manaꞌo nii zii putuu dan an<br />

punyuku nuu pukaa ka paan ai paꞌan<br />

uruu kootoo pauzo ati. 8 Mazan unao,<br />

aonaa ukashaa pan unaꞌa pata-kao.<br />

Mishiꞌo rai man unaouꞌu naa shaꞌapataꞌo<br />

raz dikau daꞌo aimaa kan, naꞌiki<br />

uzaama tan bao koi nao shaꞌa pauz ĩꞌai,<br />

naꞌiki ushaꞌapa tan diꞌo raz aimaa kan<br />

umin-mishi dan nao atiꞌo.<br />

9 Mishi, uai tapa nii wuruꞌu pidannao<br />

shaꞌapa tai naouz dikauda kidaꞌo<br />

aimaa kan, aonaꞌo nii ĩwiizi nii<br />

Tomin karu nao ba nai-tinapa-kizi ii.<br />

Aonaa umarii dau tinaꞌa naꞌa. Pidannao<br />

kamin shuꞌuin pai nao, pidan nao<br />

tomin karu nii ta pai nao aimaa kan karikao<br />

nan, pidan nao kiaa pai naouz aonaa<br />

pamin-mazi dan mani, daonai oranao<br />

kiaa paa kauzo naouz paꞌati aaka,<br />

10 pidan nao koidi miki nao, pidannao<br />

naꞌa zoo tinauzo nao, pidan nao<br />

poꞌidi pauzo nao, pidan nao para daꞌo<br />

dikauda kidaꞌo aimaa kan baꞌo rai nao<br />

dauꞌan, pidan nao kaza tai nao pairi ban<br />

shaꞌa pauz; wuruꞌu pidan nao shaꞌapatai<br />

naouz naꞌapa kidaꞌo raz aimaa kan,<br />

ĩnao aonaꞌo nii ĩwiizi nii Tomin karu<br />

nao ba nai-tinapa-kizi ii. 11 Kiwii tapa,<br />

naꞌa paꞌo daꞌi pabiꞌi unao mashaa pauzon.<br />

Mazan unao chikaa-kari waiꞌi naa<br />

uꞌoian ai, Tomin karu buu ta niꞌi naa<br />

paꞌidi wau nii. Naꞌiki udako ta niꞌi naa<br />

unao kai manaꞌo pidan nao nii Naoba<br />

nai Jesus Christ maꞌo za kan idaꞌan,<br />

naꞌiki waTominkarun Doro naa idaꞌan.<br />

Ukonaukii-kida Tominkaru<br />

umashaapan idaꞌan uꞌati<br />

12 Aizii pabiꞌi unao mishi dainao<br />

kian, “Õgaru, kashaapa-kao<br />

1Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 6​, ​7<br />

450<br />

õshaꞌapa tan kanom kari kao nan<br />

õai apa nii.” Mishiꞌo wuruꞌu, mazan<br />

aonaa ipai mani aimaa kan õshaꞌapata<br />

nii kai manaꞌo õꞌati wuruꞌu.<br />

Pabiꞌi unao kian, “Õgaru, kashaapakao<br />

õshaꞌapa tan kanom kari kao nan<br />

õai apa nii,” mazan õgaru aonaꞌo nii<br />

õkashaa pan naꞌiaꞌo ram aimaa kan<br />

kazowau tapan õgaru. 13 Mazan<br />

baꞌo ran kian nii, “Wanyuku nui<br />

toma-kao watoba atiꞌo naꞌiki watoba<br />

toma-kao wanyuku nui atiꞌo.”<br />

Mishiꞌo wuruꞌu, mazan dii naꞌi tiꞌi<br />

waꞌao kaziꞌian donoꞌo naa, aonaꞌo<br />

niꞌi naa powaꞌa wanyuku nui nii,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaꞌo niꞌi naa<br />

wananaa aipan wanyuku nui. Mazan<br />

aonaa kai manaꞌo mani wuruꞌu<br />

wakai waan wananaa kamin shuꞌuinapa-karu<br />

dauꞌati. Mishiꞌo rai man<br />

marii washaꞌapa tan aimaa kan kida<br />

wananaa idaꞌan, Nao ba nai Jesus<br />

aipan kawanaꞌati. Naꞌiki Nao banai<br />

Jesus wuruꞌu kazowau tapaꞌo raz<br />

wananaa. 14 Pamaꞌo za kan idaꞌan<br />

Tomin karu kadi shita-kidan Naoba<br />

nai Jesus mawaka-karu diꞌiki,<br />

naꞌiki ukadishita-kidan nii kapam<br />

waunao mawaka-karu diꞌiki pamaꞌoza<br />

kan idaꞌan.<br />

15 Mishi, unao uai tapa nii unanaa<br />

zaama tin paꞌo Christ nanaa diꞌiti.<br />

Ukauꞌan aonaa turuu õzaama tan<br />

Christ nanaa naꞌiki õbau daꞌa pa ta nuz<br />

kamin shuꞌu-shoro aba nanaa diꞌiti.<br />

Aonaa turuu, aonaa masakau daꞌu!<br />

16 Aonaa mooko uaita pan pidan<br />

kiaa paꞌo raz kamin shuꞌu-shoro aba,<br />

ubaudaꞌapa tinan otuma wuruꞌu?<br />

Usaa din pan kawan Tomin karu<br />

kaari tan idaꞌa, ukian, “Dao nai ora<br />

kiaa pan dono zun, wuruꞌu dao naiora<br />

naꞌiki zun bau daꞌa paꞌo kawa nuꞌo<br />

ĩnanaa.” 17 Mazan pidan zaamatinaꞌo<br />

raz Nao ba nai Jesus diꞌiti, uruu<br />

ubaudaꞌapa tinan utuma wuruꞌu<br />

panyuku nuu ii.<br />

18 Manaꞌa ukamin shuꞌuin paꞌanaꞌa.<br />

Ipai baꞌo ran aimaa kan oii<br />

kidaꞌo pidan shaꞌapata nii, aonaa<br />

ushaꞌapa tan unanaa. Mazan pidan<br />

kiaa paꞌo raz aonaa pamin-mazi dan<br />

mani, ushaꞌapa tan aimaa kan dikaudaꞌo<br />

mana wun pananaa ati wuruꞌu.<br />

19 Mishi, unao uai tapa nii unanaa<br />

Kai manaꞌo Doro naa mashaapa-kizi<br />

wuruꞌu. Uruu mashaa paꞌo raz unao<br />

idaꞌa naꞌiki uruu Tomin karu taa niaz<br />

unao ati. Ukauꞌan unao aonaa turuu<br />

ushaꞌa pain pan uai pan kawanaꞌati,<br />

mazan Tomin karu idiwau unao,<br />

20 ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

torii niꞌi naa unao. Ukauꞌan, ipai<br />

aimaa kan ushaꞌa pata nii unanaa<br />

kida idaꞌan aida-kida kizi naꞌa pam<br />

ukonau kii-kidan Tomin karu.<br />

Kakinaorii kaudaiaruinao<br />

naꞌiki kaudaiaroinao atiꞌo<br />

7 1 Aizii, õkowaa dan nii naꞌa pam<br />

õdiꞌitin pan tawuru kida dauꞌanaꞌa<br />

upishaa nuz õgaru, usaa daniaz<br />

ukaari tan idaꞌa. Mishi kai manaꞌo<br />

wuruꞌu dao nai ora mashaa pan an<br />

maudai aro-daun. 2 Mazan ukai naꞌan<br />

idi iriba mana wun kamin shuꞌuinapa-karu,<br />

marii dao nai ora mazi dan<br />

naꞌiki ukiaa pan soo pau dai aro.<br />

Zuna naꞌapa kapam. Marii omazidan<br />

naꞌiki okiain pan soo pau dai aru<br />

tuma. 3 Naꞌiki dao nai ora, aonaa kizi<br />

umaaiapa kan pau dai aro oai pan an<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


451<br />

1 CORINTHIANS 7<br />

uruu, ushaꞌapa num kauꞌan odai aru<br />

uruu. Zuna naꞌapa kapam, aonaa<br />

kizi omaaiapa kan pau dai aru uai pan<br />

an oroo, ushaꞌapa num kauꞌan udaiaro<br />

oroo. 4 Naꞌiki aonaa pabaꞌo raniꞌo<br />

mani okazo wau ta pan pananaa,<br />

mazan odai aru wuruꞌu kazowau tapaꞌo<br />

onanaa kapam. Naꞌapa kapam<br />

dao nai ora, aonaa pabaꞌo raniꞌo mani<br />

ukazowau ta pan pananaa, mazan<br />

udai aro wuruꞌu kazowau ta paꞌo<br />

unanaa kapam. 5 Manaꞌa umarainaꞌa<br />

naꞌa unanaa udai aru ai oo<br />

udai aro ai. Soo mishi unyuku nuu<br />

naꞌapa kidaa kan an, uruu aonaa<br />

kizi ukiaa paa kan naꞌa pau daꞌum<br />

kamoo sodi kari kao nan, uruu turuu<br />

kizi utaan ama zada utorii napa-tinkinaa<br />

nii. Mazan udaunaꞌan, turuaꞌa<br />

naa koshan ukiaa paa kan. Aonaa<br />

kizi Satan tiwaa-kida pan unao,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan unao mazidai<br />

nao aonaa ukaꞌii tan utuu dan<br />

unyuku nuu tomu nuꞌiki mana wun<br />

ukiaa paa kan ai. 6 Mazan kaiwuruꞌu<br />

õnaꞌapa nuz, aonaa õtaan<br />

mani kakinao rii wuruꞌu aonaa kizi<br />

ukiaa paa kan naꞌa pau daꞌum kamoo<br />

kari kao nan. 7 Tuu kii zii mani ukaimanan<br />

õꞌati ipai unao mishi dai nao<br />

mashaa pan an pabaꞌo ran, õgaru<br />

kawan. Mazan Tomin karu taa pabiꞌi<br />

mishi dai nao ati ĩkaꞌiita-kinaa nii<br />

pamashaa pan mazi daꞌo pidan nii,<br />

naꞌiki baꞌo rai nao mishi dai nao ati<br />

utaa ĩkaꞌiita-kinaa nii pamashaa pan<br />

pabaꞌo ran, aonaa ĩmazi dan.<br />

8 Aizii, õpara daꞌa zon wunao<br />

atiꞌi, aonaꞌo raz naa ĩkau daia run<br />

oo ĩkau daia ron, naꞌiki zun nao ati<br />

mawa kai naouz naa ĩdai aru nao.<br />

Kai manaꞌo wuruꞌu umashaa pa nuz<br />

ubaꞌo ran, õgaru kawan. 9 Mazan<br />

aonaan an ukaꞌii tan udada ra da pan<br />

unyuku nuu zun ai oo dao nai ora ai,<br />

ukauꞌan kai man paꞌan umazi dan<br />

koshan, unaꞌa zoota pan ai zun oo<br />

dao nai ora tuu kii mana wun.<br />

10 Aizii, õpara dan unao ati mishidai<br />

nao mazi dai naouz naa. (Wuruꞌu<br />

kakinao rii aonaa õgaru diꞌikiꞌo<br />

mani, mazan Nao ba nai Jesus diꞌikiꞌo<br />

paꞌan wuruꞌu kaki nao riiz.) Õparadan<br />

unao daia roi nao ati, manaꞌa<br />

pumuu daꞌa naꞌa pudai aru. 11 Mazan<br />

pumuu dan an pudai aru, ukauꞌan<br />

pubaꞌo ran tinaꞌa naa pumashaapa,<br />

oo puaipan an pumashaa pan pidan<br />

mazi daꞌo nii, pukiwa pudai aru diꞌiti<br />

powaꞌa iti, pukai ma naaka utuma<br />

koshan. Naꞌiki õpara dan unao<br />

daia rui nao ati kapam, manaꞌa<br />

pumuu daꞌa naꞌa pudai aro.<br />

12 Aizii, õpara dan unao<br />

bao koi nao mishi dai nao ati, mazidai<br />

naouz pidan mami shida-kaꞌo<br />

tuma, (wuruꞌu kakinao rii õgaru<br />

diꞌikiꞌo, aonaa Nao ba nai Jesus<br />

diꞌikiꞌo mani). Naꞌiaꞌo ram unao<br />

daonai ora nao mazi daꞌo zun tuma<br />

aonaꞌo raz omishi dan Jesus, naꞌiki<br />

pakawan oai pan pamashaa pan<br />

pumin-mazi dan nii, aonaa pumuudaꞌa<br />

naꞌa oroo. 13 Naꞌiki pugaru<br />

zun mishida paꞌo Jesus, mazi daꞌo<br />

dao nai ora tuma aonaꞌo raz umishidan<br />

Jesus, naꞌiki pakawan uai pan<br />

pamashaa pan pumin-mazi dan<br />

nii, aonaa pumuu daꞌa naꞌa uruu.<br />

14 Ushaꞌapa num kauꞌan wuruꞌu daonai<br />

ora aonaꞌo raz umishi dan Jesus,<br />

kai man Tomin karu saa baan uruu<br />

1Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 7<br />

452<br />

ubaudaꞌapa tinan idaꞌan pau dai aro<br />

diꞌiti, mishida paꞌo raz Jesus. Naꞌiki<br />

zun aonaꞌo raz omishi dan Jesus,<br />

kai man Tomin karu saa baan oroo<br />

obau daꞌapa tinan idaꞌan pau dai aru<br />

diꞌiti, mishida paꞌo raz Jesus. Aonaan<br />

an mani umishiin Tomin karu saabaan<br />

kai man pudai aro, oo pudai aru<br />

aonaꞌo raz zii umishi dan, unao dainao<br />

aonaa mani Tomin karu saa baan<br />

kai man paꞌati. Mazan umishiin idi,<br />

kai man Tomin karu saa baan unao<br />

dai nao kapam. 15 Mazan wuruꞌu<br />

pidan aonaꞌo raz umishida pan oo<br />

omishida pan Jesus muu daꞌa zon<br />

an pamin-mazi dan mishida paꞌo raz<br />

Jesus, marii umakon oo omakon.<br />

Naꞌa paꞌo shaꞌa pan an, pidan<br />

mishida paꞌo raz, aonaꞌa naa powaꞌa<br />

uruu oo oroo mashaa pan mazidaꞌo<br />

pidan nii. Mazan Tomin karu<br />

zaama tan waunao mishi dai naouz<br />

Jesus, wamashaapa-kizi konaukii<br />

naꞌiki kai man ipai pidan nao<br />

tuma. 16 Panaa don unao daia roinao<br />

mishida pai naouz Jesus, unao<br />

idaꞌanaꞌo nii udai aru nao mishi dan<br />

Jesus, naꞌapa unao kawan. Naꞌapa<br />

kapam unao daia rui nao, mishidapai<br />

naouz Jesus, panaa don unao<br />

idaꞌanaꞌo nii udai aro nao mishi dan<br />

Jesus naꞌapa unao kawan.<br />

Umashaapa uwaꞌatin donoꞌo<br />

kawan Tominkaru idaꞌati<br />

17 Diꞌo raz kakinao rii õtaa nii<br />

baꞌo ran mishi dai nao ati baꞌo ran<br />

wii zai iainao kidaz. Marii ipai<br />

unao mashaa pan pakawan wuruꞌu<br />

mashaapa-karu kaduz idaꞌa Nao banai<br />

Tomin karu muuda-kiziz pugaru,<br />

uzaama tan uaꞌiaꞌo raz pugaru<br />

mishida paꞌo nii Jesus. 18 Kaikapaꞌo<br />

atiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz: Aizii<br />

pidan choota-kari waiz j Jew nao<br />

kaki naori naa kawanaꞌati, Tominkaru<br />

zaama tan uaꞌii uruu, aonaa<br />

kizi utiwaan papanaꞌa dan pachootakaoaz.<br />

Naꞌapa kapam, Tomin karu<br />

zaama tan dono pidan aonaꞌo raz<br />

uchoota-kao Jew nao kaki naorinaa<br />

kawanaꞌati, aonaa kiziꞌi naa<br />

uai pan pachoota-kao. 19 Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan aonaa umana wunuꞌo<br />

aimaa kan mani wuruꞌu pidan<br />

choota-kaoaz oo aonaa uchoota-kao.<br />

Mazan kanom paꞌan umana wunuꞌo<br />

nii, washaꞌapa tan paꞌan aimaa kan<br />

kida Tomin karu aipaniaz washaꞌapatan.<br />

20 Ukauꞌan ipai unao, pakawan<br />

unaꞌa, umashaa pauzo nuz kaduz<br />

idaꞌa, Tomin karu zaama tan uaꞌiaꞌoraz<br />

unao mishida painao nii Jesus.<br />

21 Aizii pugaru torii-kari wai poitorui<br />

k nii Tomin karu zaama tan uaꞌii<br />

pugaru, manaꞌa putaapa daꞌa naꞌa<br />

pupoi torui tapa-kaoaz kasha ru ta pan<br />

punyuku nuu. Mazan naꞌa painim<br />

an pidan toriaꞌo raz pugaru kian<br />

puꞌati, “aizii turuaꞌa naa pumakon,”<br />

pumakoꞌo naa, uruu aonaa kizi<br />

pupoi torui tapa-kao. 22 Pugaru<br />

poi torui tapa-kari waiz Tomin karu<br />

zaama tan uaꞌii pugaru, naꞌa paꞌo<br />

pugaru pidan kawan muuda-kariwaiz<br />

naa upoi torui tapa-kao ai,<br />

j 7:18 choota-kari­waiz: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. k 7:21 torii-kari­wai poi­torui: Putukapa kaa rita tokon<br />

ii Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


453<br />

1 CORINTHIANS 7<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Nao ba nai<br />

Jesus muu din-kida niꞌi naa pugaru<br />

oiaꞌo poi torui ta pan ai. Aizii pugaru<br />

naꞌapa kapam, aonaꞌo raz pidan<br />

torian papoi toru nii Tomin karu<br />

zaama tan uaꞌii pugaru, mazan aizii<br />

Christ poi toruꞌu naa paꞌan pugaru.<br />

23 Unao Tomin karu torii niꞌi naa.<br />

Ukauꞌan manaꞌa naa upoi toruitapa-kidi<br />

naꞌa naꞌa pidan nao ati.<br />

24 Õmin-mishi dan nao, pakawan<br />

umashaapa naꞌapa Tomin karu<br />

zaama tan diꞌikiꞌo kawan unao,<br />

mishida painao nii Jesus.<br />

Pidannao aonaꞌoraz zii<br />

ĩkaudaiarun oo ĩkaudaiaron<br />

25 Aizii, õpara dan nii wuru<br />

dauꞌa naꞌa upishaa nuzu pidan nao<br />

dauꞌan aonaꞌo raz zii ĩkau daia run oo<br />

ĩkau daia ron. Aonaa Nao ba nai Jesus<br />

taan kakinao rii uruu dauꞌan. Mazan<br />

Nao ba nai Jesus, dobata ukamin kaꞌutan<br />

õgaru, ukauꞌan õmishida unao<br />

turuu umishi dan õpara dan. Uruu<br />

idi kaika paꞌa õdiꞌitin pan kai manaꞌo<br />

aimaa kan dauꞌan unao shaꞌapa tan<br />

niꞌo. 26 Ama zada dadara dinan idiꞌi<br />

naa kai, õꞌitii man powaꞌa zii ukaimanan<br />

paꞌan mishi dai nao, aonaꞌo raz<br />

zii ĩkau daia ron oo ĩkau daia run<br />

mashaa pan pabaꞌo ran. 27 Mazan<br />

aizii pugaru kai naꞌaꞌo raꞌa naa pudaiaro,<br />

aonaa pudoro taꞌa naꞌa naꞌa pam<br />

kizi pumuu dan oroo. Aizii aonaan<br />

an zii pudai aro nii, aonaa pudorotaꞌa<br />

naꞌa pudai aro nii. 28 Mazan aizii<br />

putoman an punyuku nuu naꞌiki<br />

pumazi dan naa, aonaa oiaꞌo mani<br />

wuruꞌu pushaꞌapa taniaz. Naꞌiki zun<br />

aonaꞌo raz zii okau daia run, otoman<br />

panyuku nuu naꞌiki omazi dan naa,<br />

aonaa oiaꞌo mani wuruꞌu oshaꞌapataniaz.<br />

Mazan wuruꞌu pidan nao<br />

kau daia rui nao oo kau daia roi nao,<br />

ĩbai aa pan nii dadaraꞌo mashaapakaru<br />

naꞌiki kashaꞌora kidaꞌa<br />

aimaa kan kaiꞌo raz mashaapa-karu<br />

idaꞌa, naꞌiki aonaa õai pan ubaiaa pan<br />

naꞌapa kidaꞌo raz aimaa kan.<br />

29 Õmin-mishi dan nao, õai pan<br />

uaita pan wuru dauꞌa naꞌa. Wuruꞌu<br />

wamashaa pa nuz kai diꞌo raz ama zada<br />

idaꞌa, aonaꞌo niꞌi naa utomu nuꞌikin,<br />

uruu uiko dan naa patokon. Uruu<br />

idiꞌo õkian daonai ora nao ati kaudaia<br />

roi naouz: Aonaa utaapa daꞌa naꞌa<br />

ukau dai aro nuz awau ta pan udiꞌitinpan<br />

ushaꞌapa taꞌa zon ai kaudin-kizai<br />

Nao ba nai Jesus ati. 30 Naꞌiki naꞌapa<br />

kapam unao mishi dai nao zaadinai<br />

naouz, aonaa udiꞌitin paꞌa naꞌa<br />

tuukiaꞌa naa mana wun ukashaꞌoran<br />

dauꞌu. Naꞌiki unao mishi dai nao<br />

konau kii-tinai naouz, aonaa udiꞌitinpaꞌa<br />

naꞌa soo ukonau kii tinan dauꞌu<br />

kari kao nan. Naꞌapa kapam unao<br />

mishi dai nao toriai naouz aimaa kan<br />

kida, aonaa udiꞌitin paꞌa naꞌa tuukiaꞌa<br />

naa mana wun ushaꞌa pauz kida<br />

dauꞌu. 31 Naꞌiki unao mishi dai nao<br />

shaꞌa paa pai naouz aimaa kan kida<br />

pamashaapa-kinaa nii wuru amazada<br />

idaꞌaꞌa, aonaa udiꞌitin paꞌa naꞌa<br />

tuukiaꞌa naa mana wun ushaꞌa paapaniaz<br />

kida dauꞌu. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan wuruꞌu mashaapa-karu kaduz<br />

diꞌo raz ama zada idaꞌa kai, naꞌiki<br />

ipai aimaa kan kida pidan shaꞌapaa<br />

pa niaz pamashaapa-kinaa nii<br />

daꞌaꞌa, kadima naꞌo niꞌi naa uiko dan<br />

patokon.<br />

1Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 7​, ​8<br />

454<br />

32 Aonaa õai pan udiꞌitin pan<br />

tuukiaꞌa naa mana wun naꞌa pam kizi<br />

umashaa pan. Dao nai ora aonaꞌoraz<br />

zii udai aro nii, unyuku nuu<br />

pashaꞌapa tan dauꞌan kaudin-kizai<br />

Nao ba nai Jesus ati, uai pan pashaꞌapatinan<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />

33 Mazan dao nai ora mazidaꞌo raz,<br />

unyuku nuu pashaꞌapa tan dauꞌan<br />

aimaa kan kida ĩmashaapa-kinaa nii<br />

diꞌo raz ama zada idaꞌa, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan uai pan idi pataa pan pau dai aro<br />

kai man. 34 Uruu idi dyaꞌu tam udiꞌitinpan,<br />

uai pan pashaꞌapa tinan Nao ba nai<br />

aipan kawanaꞌati, mazan ukonaukiikidaꞌa<br />

zon pau dai aro kapam. Naꞌapa<br />

kapam, zun mawa kaꞌo raz naa odaiaru<br />

oo zun aonaꞌo raz zii odai aru nii,<br />

onyuku nuu tuu kii oshaꞌapa tan dauꞌan<br />

kaudin-kizai Tomin karu ati. Oai pan<br />

ipai aimaa kan pashaꞌa pata nii pananaa<br />

idaꞌan naꞌiki padiꞌitin pan idaꞌan<br />

Tomin karu ati paꞌidi wara. Mazan zun<br />

mazidaꞌo raz, odiꞌi tin pan pashaꞌapa tan<br />

dauꞌan aimaa kan kida ĩmashaapakinaa<br />

nii, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

oai pan idi pashaꞌapa tan aimaa kan<br />

kida pau dai aru nyuku nuu kawanaꞌati.<br />

35 Õkia nuz unao ati kaika paꞌa,<br />

õkamin kaꞌuta-kinaa niꞌo unao, udiꞌitapa<br />

kizi kanom kai manaꞌo aimaa kan<br />

ushaꞌapa tan nii. Aonaa õtiwaan mani<br />

õtaan kakinao rii uꞌati wuruꞌu. Mishiꞌorai<br />

man õkamin kaꞌu taꞌa zon unao<br />

umashaapa-kizi kai man, Nao ba nai<br />

pidanan nao mashaa pan aiapa-kao<br />

kawanaꞌati. Uruu turuu kizi ushaꞌapatan<br />

kaudin-kizai soo Nao ba nai Jesus<br />

ati kari kao nan, naꞌiki aonaa kizi<br />

udiꞌitin pan ushaꞌapa tan dauꞌu baꞌo ran<br />

aimaa kan.<br />

36 Mazan aizii dii mani pugaru<br />

kai naꞌa zun pudai aro niꞌo, maskon<br />

nao-tin paꞌo raꞌa naa, naꞌiki<br />

tuu kii puaipan oroo, pudiꞌi tinpan<br />

soo pumazi dan dauꞌu otuma.<br />

Ukauꞌan turuu pamazi dan, naꞌiki<br />

aonaa oiaꞌo mani wuruꞌu. 37 Mazan<br />

aizii putoman punyuku nuu aonaꞌo<br />

nii pukau daia ron, naꞌiki aonaa pidan<br />

dyuu dan idaꞌanaꞌo mani wuruꞌu<br />

pushaꞌa pa ta nuz aimaa kan, naꞌiki<br />

pukaꞌiita pudadara dan punyuku nuu<br />

puaipan ai zun, kai manaꞌo aimaa kan<br />

wuruꞌu pushaꞌapa taniaz. 38 Ukauꞌan<br />

wuruꞌu pidan mazidaꞌo raz pau daiaro<br />

niꞌo tuma, kai manaꞌo aimaa kan<br />

wuruꞌu ushaꞌapa taniaz, naꞌiki pidan<br />

aonaꞌo raz ukau daia ron, aimaa kan<br />

powaꞌaꞌo zii ukai manan wuruꞌu<br />

ushaꞌapa taniaz.<br />

Zunnao mishidainao,<br />

mawakainaouznaa ĩdaiarunao<br />

39 Aizii zun bau daꞌapa tinaꞌo<br />

pau dai aru diꞌiti ukaku pan puꞌu.<br />

Mazan odai aru mawa kan an, turuu<br />

omazi dan naꞌiaꞌo ram pidan tuma oaiapa<br />

nii. Mazan marii omazi dan pidan<br />

mishi daꞌo tuma. 40 Mazan õgaru<br />

õdiꞌitin pan, powaꞌaꞌo nii zii paꞌan<br />

ukai manan omashaa pan an pabaꞌoran,<br />

aonaa okau daia run koshan.<br />

Mazan õꞌitii man kai man paꞌan unao<br />

aba tan naꞌa pam õkian, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan Tomin karu Doro naa kazowautapa<br />

nii õgaru, unao kawan.<br />

Uzai dunaa taa-kao tomakariwai<br />

tominkarunao ati<br />

8 1 Aizii õdakoꞌa tin nii upishaanuz,<br />

waunao mishi dai nao<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


455<br />

1 CORINTHIANS 8<br />

nikan dauaꞌo raz dunai, wuruꞌu<br />

taa-kari waiz toma-kari wai tominkaru<br />

nao ati. Waaitapa ipai waunao<br />

idaꞌa kai naꞌa aitapa-karu. Aitapakaru<br />

toman waunao atadi napa,<br />

mazan wakamarai napa nun idaꞌan<br />

wamaꞌo zaka dan nii waminmishi<br />

dan nao paꞌan. 2 Pidan<br />

zauda-kidaꞌo raz paai tapa aimaakan<br />

dobata mana wun, aonaꞌo zii<br />

uaita pan aimaa kan wuruꞌu. 3 Mazan<br />

mishi, Tomin karu aitapa paꞌan<br />

pidan marain paꞌo raz paugaru.<br />

4 Ukauꞌan, kaika paꞌa õkia nuꞌu<br />

dunai nika-kao dauꞌan, taa-kariwaiz<br />

toma-kari wai tomin karu nao<br />

ati: waaitapa aimaa kan toma-kariwaiz<br />

tomin karu nao nii, aonaa<br />

mishiꞌo Tomin karu mani wuruꞌu,<br />

mazan waaitapa kai naꞌa bau daꞌapa<br />

Tomin karu paꞌan. 5 Mishi, ukai naꞌan<br />

puꞌu aimaa kan kida dakota-kariwaiz<br />

tomin karu nao nii aokazi ii, oo<br />

imiꞌi baaraꞌa, (naꞌiki kai naꞌa iriba<br />

pidan dakota nii tomin karu nao nii<br />

naꞌiki nao ba nai nao nii), 6 waunao<br />

ati kai naꞌa bau daꞌapa Tomin karu<br />

kari kao nan, waDaru. Uruu tomaꞌoraz<br />

ipai aimaa kan kida, naꞌiki<br />

wamashaa pan uruu atiꞌo. Naꞌiki<br />

kai naꞌa bau daꞌapa Nao ba nai karikao<br />

nan, Jesus Christ. Ipai aimaa kan<br />

kida toma-kao uruu idaꞌanaꞌo paꞌidiwara,<br />

naꞌiki wamashaa pan uruu<br />

idaꞌanaꞌo.<br />

7 Mazan aonaa ipai mani pidannao<br />

aita pan, aonaa kaku paꞌo mani<br />

wuruꞌu toma-kari waiz tomin karunao.<br />

Pabiꞌi pidan nao naudi naꞌo raꞌa<br />

naa ĩꞌati pamishi dan wuruꞌu tomakari<br />

waiz tomin karu nao naꞌiki<br />

ĩtaa pan ĩdyaun kaku pai nao nii.<br />

Ukauꞌan ĩnikan dono dunai,<br />

pakawan ĩdiꞌitin pan udauꞌu, taakari<br />

wai kawan toma-kari wai<br />

tomin karu ati. Uruu idi aonaa<br />

ĩaba tinan kai man panyuku nuu ii,<br />

ĩaba tinan ĩshaꞌa pata aimaa kan oiaꞌo.<br />

8 Mazan wanikan dono wanyuku nui,<br />

aonaꞌo nii umao napa dan waunao<br />

Tomin karu idaꞌati. Aizii aonaan<br />

dono wanika nuz, aonaa uawutapa<br />

dan Tomin karu nyuku nuu<br />

kai manan waꞌati. Naꞌiki wanikan<br />

dono kapamaz, aonaa utoman<br />

waunao kai man powaꞌa zii Tominkaru<br />

ati.<br />

9 Mazan pabiꞌi kida unao, uaitapa<br />

aonaa shaꞌapaꞌo mani wuruꞌu dunai<br />

nika-kao taa-kari waiz toma-kariwai<br />

tomin karu nao ati. Mazan<br />

uaita pin paꞌi, aonaa kizi uwaotakidan<br />

umin-mishi dan aonaꞌo raz zii<br />

umishi dan maꞌo zaka, unikan idaꞌan<br />

wuruꞌu wanyuku nui unao kawan.<br />

10 Aizii dii mani pumin-mishi dan<br />

aonaꞌo raz zii umishi dan maꞌo zaka,<br />

utuka pan uaroo pan tomin karu nao<br />

dapu naa ii, uruu idi unaꞌapa tan<br />

panyuku nuu, unikan naa dunai<br />

taa-kari waiz tomin karu nao ati,<br />

ukian puꞌu panyuku nuu ii “oiaꞌo<br />

wuruꞌu õshaꞌapa taniaz.” 11 Ukauꞌan,<br />

pugaru aita pan idaꞌan aonaa kakupaꞌo<br />

mani wuruꞌu toma-kari waiz<br />

tomin karu nao, pupata kaꞌuin-kidan<br />

pumin-mishi dan aonaꞌo raz zii<br />

umishi dan maꞌo zaka, uruu atiꞌo raz<br />

kapam Christ mawa kan. 12 Ukauꞌan<br />

puꞌoian wuruꞌu, pushaꞌa pata-kidan<br />

idaꞌan pumin-mishi dan ati aimaakan<br />

uzauda-kidaniaz panyuku nuu<br />

1Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 8​, ​9<br />

456<br />

ii, aonaa kai manaꞌo mani. Naꞌiki<br />

naꞌa paꞌo idaꞌan, oiaꞌo aimaa kan<br />

wuruꞌu pushaꞌapa taniaz Christ ati.<br />

13 Ukauꞌan, õwaota-kidan an õminmishi<br />

dan oiaꞌo diꞌiti õnikan idaꞌan<br />

dunai, aonaꞌo nii õnikau zon dunai<br />

powaꞌa.<br />

Aimaakan kida turuaꞌo apostle<br />

zaamatan naꞌiki shaꞌapatan<br />

9 1 Õgaru turuu õshaꞌa pain pan<br />

õai pan kawanaꞌati. Apostle<br />

wuruꞌu õgaru, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

õtukapa nii Jesus wanao ba naa,<br />

naꞌiki õkau di nan idiꞌo uruu ati<br />

wuruꞌu unao mishida nuz Nao banai<br />

Jesus. 2 Bao koi nao pidan nao<br />

mataapa kan puꞌu õgaru apostle<br />

nii, mazan unao uaitapa apostle<br />

paꞌan wuruꞌu õgaruz. Naꞌiki unao<br />

mishi dapa nuz Nao ba nai Jesus, uruu<br />

kai naa ba taꞌo kai manai man apostle<br />

wuruꞌu õgaruz, Nao ba nai Jesus ati.<br />

3 Aizii pidan nao dakoo pan dono<br />

õgaru õkau di nan dauꞌan apostle<br />

nii, kaika paꞌa õdakoꞌa tin ĩdyaun:<br />

4 Waunao turuu wanaꞌan unao tuma<br />

udapuꞌu naꞌiki wanikan kapam<br />

uwanyuku nuu bao kopa utuma.<br />

5 Waunao turuu wanaꞌa kan kapam<br />

waudai aro nao mishi dai naouz,<br />

watuma wamakon dono baꞌo ran<br />

wii zai iti kida, naꞌapa baꞌo ran<br />

apostle nao kawan, naꞌiki Nao banai<br />

Jesus inawuzu nao kawan, naꞌiki<br />

Peter kawan. 6 Oo Barna bas naꞌiki<br />

õgaruꞌo nii shaꞌa kari kao nan kaudin<br />

waikoda-kinaa nii wapuraa tan,<br />

watorii-kinaa nii wawanyuku nuu?<br />

7 Aonaa naꞌiaꞌo ram soldyaa kaudinaꞌo<br />

pawiizi ati kawi nipi naa tan<br />

pawanyuku nuu papuraa tan idi.<br />

Naꞌiki aonaa naꞌiaꞌo ram pidan paowaꞌo<br />

raz grape baawu, madizoo kan<br />

papao riba grape aka. Naꞌiki aonaa<br />

naꞌiaꞌo ram pidan kaꞌuzaꞌo kaznizonao<br />

oo tapiꞌiza idi matuza kan paꞌuza<br />

dunuu.<br />

8 Wuruꞌu kuwai kida õkainaabata-kinaaz<br />

naꞌa paꞌo ram atiꞌo<br />

õkian pidan nao aitapa nii kida,<br />

mazan aonaa pidan mani kari kaonan<br />

wuruꞌu diꞌitin paꞌo raz naꞌapa.<br />

Kakinao rii naꞌapa ukian kapam.<br />

9 Wuruꞌu Kakinao rii Tomin karu<br />

taa niaz Moses ati kian, “Aonaa<br />

puwatuda paꞌa naꞌa tapiꞌiza dako<br />

poroom aka udaka zaapa-kidakao<br />

dono uꞌati.” l Aizii Tomin karu<br />

naꞌapa nuz, aonaa tapiꞌiza dauꞌanaꞌo<br />

mani kari kao nan. 10 Mazan<br />

unaꞌapa nuz waunao dauꞌa naꞌo naꞌiki<br />

usaada-kao waunao dikin iaꞌo.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan pidan kawiiziipaꞌo<br />

raz naꞌiki pidan karao da paꞌo raz<br />

paori bai aka, ĩaitapa panyuku nuu<br />

ii ĩkaꞌidi wai nan nii kapam wuruꞌu<br />

paori bai aka idi.<br />

11 Wakowaa da nuz Kai manaꞌo<br />

Kuwai unao ati, uruu wapao pan<br />

kawa nuꞌo paori bai uuda wuruꞌu.<br />

Ukauꞌan turuu wapishaan unao<br />

taan wawanyuku nuu nii. 12 Aizii<br />

bao koi nao turuu ĩpishaan unao<br />

kamin kaꞌu tan ĩdyaun, ĩkowaada pan<br />

idi Kai manaꞌo Kuwai, waunao aitanii<br />

man, turuu mana wun wapishaan<br />

ukamin kaꞌu tan waunao.<br />

l 9:9 Deuter on omy 25:4<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


457<br />

1 CORINTHIANS 9<br />

Mishi waunao turuaꞌo padamata<br />

wapishaan aimaa kan kida unao<br />

ai, wakowaa da pan idi kai manaꞌo<br />

kuwai. Mazan waunao, watuuda<br />

wabaiaa pan ipai shaꞌa paꞌo ram<br />

aimaa kan kida, upuꞌu aonaa<br />

wapishaan aimaa kan kida uꞌai. Uruu<br />

aonaa kizi washaꞌapa tan aimaa kan<br />

awau taꞌo nii pidan umishi dan ai<br />

Kai manaꞌo Kuwai, Christ dauaꞌo raz.<br />

13 Mishi unao, uai tapa nii pidannao<br />

kaudi nai naouz Tomin karu<br />

Dapu ii, ĩiko dan pawanyuku nuu<br />

nii pakau di nan idaꞌan naꞌii. Naꞌiki<br />

faadaa nao kaudi nai naouz altar, uzai<br />

kawao dapa-kizi nao diꞌii, ĩiko dan<br />

panikan nii dunai idi wuru diꞌikiꞌi,<br />

uzai pidan nao naꞌa kaniaz pataan<br />

nii Tomin karu ati naꞌii. 14 Ukauꞌan<br />

naꞌa paꞌo kapam Nao ba nai Jesus kian<br />

pidan kowaa da paꞌo raz Kai manaꞌo<br />

Kuwai, marii kizi pidan nao aba tainaouz<br />

ukuwaa taan uwanyuku nuu<br />

nii.<br />

15 Mazan õgaru, turuaꞌo<br />

padamata õpishaan õwanyuku nuu<br />

nii õkowaa da pan idi kai manaꞌo<br />

kuwai, upuꞌu aonaa naꞌa painim<br />

õpishaan utaan aimaa kan õꞌati.<br />

Aizii õsaada nuz unao ati, aonaa<br />

õai pan idiꞌo mani usaka dan naa<br />

utaan aimaa kan kida õꞌati. Kai man<br />

zii paꞌan õꞌati õmawa kan an, aonaa<br />

õkazata-kidan õꞌata dinapa nuz,<br />

õmazaama taka nuz õkaku waa pan<br />

winipi naa. 16 Upuꞌu zii õkowaada<br />

pan dono Kai manaꞌo Kuwai,<br />

aonaa turuu õata din pan uruu<br />

idaꞌan, ushaꞌapa num kauꞌan õgaru,<br />

Tomin karu dyuuda nii kowaadapaꞌo<br />

nii Kai manaꞌo Kuwai. Naꞌiki<br />

aonaan an õkowaa dan wuruꞌu Kaimanaꞌo<br />

Kuwai, upatakaꞌu tan nii<br />

õgaru. 17 Õkaku waa pan an mani<br />

kai manaꞌo kuwai dauꞌu õai pan ati<br />

kari kao nan, õpishaa mani pidannao<br />

kawi nipi naa tan õgaru. Mazan<br />

õkowaa dapa nuz kai manaꞌo kuwai<br />

aonaa õai pan atiꞌo mani, uruu idiꞌo<br />

paꞌan õshaꞌapa tan kaudin-kizai<br />

Tomin karu taa niaz õshaꞌapa tan<br />

nii. 18 Ukauꞌan kanom õwinipi naa<br />

nii? Soo wuruꞌu õkowaa dapa nuz<br />

kai manaꞌo kuwai, naꞌiki aonaa<br />

õdako tan uwinipi naa. Unaꞌa pan<br />

idiꞌo aonaa õpishau zon aimaa kan<br />

taa-kao õꞌati, õkowaa da pan dono<br />

Kai manaꞌo Kuwai õturuuan puꞌu<br />

õpishaan.<br />

19 Aonaan puꞌu pidan poitoru<br />

mani õgaru, mazan upuꞌu õtaapi<br />

nan ipai pidan poitoru kawan.<br />

Uruu turuu kizi õkaꞌii tan kawanaꞌati<br />

õnaꞌapa tan iriba pidan nao nyukunuu<br />

ĩmishida kizi Jesus Christ.<br />

20 Õkau di nan dono Jew nao bii an,<br />

naꞌapa õmashaa pan Jew kawan,<br />

turuu kizi õnaꞌapa tan ĩnyuku nuu<br />

ĩmishida kizi Jesus Christ. Naꞌiki<br />

õgaru pidan nao tuman dono, daꞌanai<br />

naouz naa Jew nao kaki naori naa,<br />

õgaru naꞌapa kapam ĩnao kawan,<br />

õizoꞌati wuruꞌu kakinao rii ĩizoꞌatipaniaz,<br />

turuu kizi õnaꞌapa tan<br />

ĩnyuku nuu ĩmishida kizi Jesus<br />

Christ, aonaan puꞌaꞌa naa padamata<br />

õtaa pan uruu kakinao rii. 21 Aizii<br />

õgaru Gentile nao tuman dono,<br />

mataapa-kai naouz Jew nao kakinaori<br />

naa, õgaru naꞌapa kapam<br />

õmashaa pan Gentile kawan,<br />

turuu kizi õnaꞌapa tan ĩnyuku-<br />

1Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 9​, ​10 458 <br />

nuu ĩmishida kizi Jesus Christ.<br />

Mazan aonaa õkian mani kaiwuruꞌu<br />

aonaa õizoꞌa tin Tomin karu<br />

kaki naori. Mishiꞌo rai man, õgaru,<br />

õizoꞌati Christ kaki naori. 22 Õgaru<br />

mishi dai nao tuman dono, aonaꞌoraz<br />

ĩmishida pan maꞌo zaka, naꞌapa<br />

kapam õtaa pi nan ĩnao kawan, turuu<br />

kizi õmaꞌo za ka dan ĩmishida pan<br />

powaꞌa zii Jesus Christ. Õkowaada<br />

pan dono kai manaꞌo kuwai ipai<br />

shaꞌa paꞌo ram kaduz pidan nao ati,<br />

naꞌapa õtiwaan õtaa pi nan ipai ĩnao<br />

kawan. Uruu naꞌa paꞌo idaꞌan turuu<br />

kizi õkamin kaꞌu tan pabiꞌi ĩdyaun<br />

ĩmishida kizi Christ. 23 Õshaꞌapatan<br />

ipai naꞌapa kidaꞌo raz aimaa kan,<br />

pidan nao abata kizi Kai manaꞌo<br />

Kuwai. Uruu bao kopa kizi mishidai<br />

nao tuma õkaꞌii diwai nan kai man<br />

kidaꞌo aimaa kan idi, Tomin karu<br />

kowaa daniaz pataan nii mishi dainao<br />

ati.<br />

24 Unao, uai tapa nii dima tin-karu<br />

dono ipai pidan nao dimai nao niꞌoraz<br />

tiwaa kan padima ban idaꞌan,<br />

mazan bau daꞌa paꞌo nii pidan ĩnao<br />

bii ikiꞌo winian nii, naꞌiki uzaamatan<br />

taaꞌa zoo-kari waiz aimaa kan<br />

uwinian idi paꞌan. Ukauꞌan naꞌapa<br />

kizi kapam unao pidan dima baꞌo<br />

kawan, uzaa mata kizi Tomin karu<br />

taaꞌa zoo niaz aimaa kan.<br />

25 Ipai pidan nao dimai nao<br />

niꞌo raz ĩshaꞌapa tinan soo patominapa-kida-kao<br />

kawanaꞌati. Aizii<br />

wuruꞌu ĩshaꞌa pata nuz naꞌapa kidaꞌoraz<br />

aimaa kan, ĩaipan idi aimaa kan<br />

taa-kao paꞌati, aonaꞌo niꞌo raz<br />

unaꞌan kari kao nan. Mazan waunao<br />

mishi dai nao, washaꞌapa tinan<br />

watomi napa-kida-kao kawanaꞌati<br />

waaipan idi aimaa kan taa-kao<br />

waꞌati kari kao nanuꞌo niꞌo raz unaꞌan<br />

paꞌan. 26 Uruu idiꞌo õdiman sariapa<br />

õdima-kizi tokon iti. Naꞌiki õgaru,<br />

naꞌapa pidan kawan makinao tinaꞌoraz<br />

tini aaka-karu idaꞌan, aonaꞌo raz<br />

udobaa-kidan patini kan pamin-tiniaa<br />

kan. 27 Õgaru õtomi napa-kida<br />

õnanaa shaꞌapa taꞌo nii aimaa kan<br />

sakita paꞌo, naꞌapa pidan tomi napakidan<br />

kawan pananaa pashaꞌapa tan<br />

idaꞌan dadara kidaꞌo aimaa kan<br />

dima tin-karu uaꞌii. Mishi, õgaru<br />

õkowaa dapa niꞌi naa kai manaꞌo<br />

kuwai bao koi nao ati. Aizii aonaan<br />

an õmashaa pan wuru kawanaꞌatiꞌi<br />

kai manaꞌo kuwai õkowaa da paniaz,<br />

aonaꞌo nii Tomin karu taan õꞌati<br />

utaaꞌa zoo niaz.<br />

Wakakinao-kao tomakariwai<br />

tominkarunao ai<br />

10 1 Õmin-mishi dan nao,<br />

õai pan unyuku nuuan<br />

aimaa kan kida shaꞌapaꞌo raz daꞌi<br />

wadokozu-daun nao ati, daꞌan painaouz<br />

Moses. Tomin karu naꞌaka pan<br />

ĩnao padyuu dan idaꞌan ishaꞌiz<br />

kazan naa ta paꞌo nii ĩdyaun. Ipai<br />

ĩnao tarau kan Red Sea pakidiba<br />

idaꞌan. m 2 Ipai ĩnao chikaa wunuinan<br />

Moses pidanan nao nii, wuru<br />

idaꞌa naꞌa ĩmako nuz ishaꞌiz waranu<br />

an naꞌiki ĩtarau kan idaꞌan paran.<br />

3 Ipai ĩnao, ĩnika wanyuku nui<br />

Tomin karu taa niaz ĩꞌati aokazi iki. n<br />

m 10:1 Exodus 13:21-22; Exodus 14:22-29 n 10:3 Exodus 16:35<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


459<br />

1 CORINTHIANS 10<br />

4 Naꞌiki ipai ĩnao, ĩtuza kapam wunu<br />

Tomin karu taa niaz ĩꞌati kuba diꞌiki.<br />

Ĩtuzan wuruꞌu kuba diꞌiki Tominkaru<br />

aidaniaz ĩꞌati, ĩchiꞌikapa-kizi<br />

mapidan takaꞌo ama zada diꞌiiꞌaka.<br />

Aizii wuruꞌu kubaz, uruu Christ<br />

wuruꞌu. o 5 Tomin karu shaꞌapa tan<br />

puꞌu ĩꞌati naꞌapa kidaꞌo aimaa kan,<br />

upuꞌu zii ipai zaa wadokozu-daunnao,<br />

aonaa ĩshaꞌapa tinan Tomin karu<br />

nyuku nuu kawanaꞌati. Uruu idi<br />

ĩmawa kan ipai mapidan takaꞌo amazada<br />

baara ii aka. p<br />

6 Aizii ipai diꞌo raz aimaa kan kida<br />

shaꞌapa nuz, watomi napa-kinaa niꞌo<br />

wuruꞌu. Naꞌiki wakaki naori naa niꞌo,<br />

aonaa kizi wanaꞌa zoota pan oiaꞌo<br />

aimaa kan kida naꞌapa ĩnao kawan. q<br />

7 Manaꞌa watomin karu niita paꞌa naꞌa<br />

toma-kari wai tomin karu nao, pabiꞌi<br />

kidaꞌo wadokozu-daun nao kawan.<br />

Usaa din pan kawan ĩdauꞌan Tominkaru<br />

kaari tan idaꞌa. Ukian, “Wuruꞌu<br />

pidan nao aroo pan naa naꞌiki<br />

ĩtuza pan naa, naꞌiki udaunaꞌan<br />

ĩkonau pan naa madoro naa-daun.” r<br />

8 Manaꞌa wakamin shuꞌuin paꞌa naꞌa<br />

naꞌiki aonaa wakiain paꞌa naꞌa baꞌoran<br />

min-mazi dan tuma, pabiꞌi kida<br />

ĩnao shaꞌapa tauzo nii kawan. Uruu<br />

idi Tomin karu toꞌoran ĩꞌati naꞌiki<br />

23,000 ĩmawa kan bau daꞌa paꞌo<br />

kamoo idaꞌa. s 9 Manaꞌa watiwaakida<br />

paꞌa naꞌa Nao ba nai Tomin karu, t<br />

pabiꞌi kidaꞌo wadokozu-daun nao<br />

tiwaa-kida pau zon kawan uruu. Uruu<br />

idi Nao ba nai Tomin karu toꞌoran<br />

ĩꞌati naꞌiki uzowian ĩdyaun, udyuudan<br />

idaꞌan kowa zaz nao aroaꞌo nii<br />

ĩdyaun. u 10 Naꞌiki aonaa ukasha daꞌanaꞌa<br />

naꞌa pam Tomin karu taa pan<br />

unao, pabiꞌi kida ĩnao naꞌa pau zon<br />

kawan. Uruu idi Tomin karu dyuudan<br />

paꞌangelin zowian ĩdyaun. v<br />

11 Aizii ipai diꞌo raz aimaa kan<br />

kida shaꞌapa nuz ĩꞌati, uruu tukapakidaꞌo<br />

nii kanom turuu shaꞌa pan<br />

waꞌati, washaꞌapa tan an aimaa kan<br />

oii kidaꞌo ĩnao shaꞌapa tan kawan.<br />

Naꞌiki usaada-kao kaki nao waꞌo nii<br />

waunao, aonaa kizi washaꞌapa tan<br />

naꞌapa kidaꞌo aimaa kan, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan waunao wamashaa pan<br />

maona paꞌo raꞌa naa ama zada katokon-tinaꞌa<br />

zon idaꞌati.<br />

12 Ukauꞌan, naꞌiaꞌo ram pidan<br />

itiiman maꞌo za kaꞌo pamishida pan,<br />

marii uzau din pan, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan aonaan an uzau din pan,<br />

uwao tinan nii oiaꞌo. 13 Aizii naꞌapainim<br />

an puti waa-kidapa-kao<br />

aimaa kan oiaꞌo dauꞌati, punyuku nuitapa<br />

bao koi nao pidan nao naꞌa paꞌo<br />

kapam ĩtiwaa-kidapa-kao. Mazan<br />

Tomin karu mishiꞌo utaa pan paparadan<br />

papidanan nao ati. Aonaꞌo nii<br />

utaapa dan puti waa-kidapa-kao<br />

tuukiaꞌa naa mana wun, pumakaꞌiita<br />

kan ai. Aizii wuru donoꞌo<br />

puti waa-kidapa-kaoaz, Tomin karu<br />

toman nii pugaru maꞌo zaka, uruu<br />

turuaꞌo nii putuu dan puti waakidapa-kaoaz<br />

naꞌiki aonaꞌo nii<br />

putaai nan oiaꞌo ati.<br />

14 Ukauꞌan õmin-mishi dan nao,<br />

õmarai napa nii nao, manaꞌa utomin-<br />

1Cor<br />

o 10:4 Exodus 17:6; Numbers 20:11 p 10:5 Numbers 14:29-30 q 10:6 Numbers 11:4<br />

r 10:7 Exodus 32:6 s 10:8 Numbers 25:1-18 t 10:9 Baꞌo ran kaa rita diꞌii kida<br />

usaada-kao Christ kii. u 10:9 Numbers 21:5-6 v 10:10 Numbers 16:41-49<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 10<br />

460<br />

karu nii tapaꞌa naꞌa toma-kari wai<br />

tomin karu nao. 15 Õpara dan unao<br />

ati, õpara dan kawan aita pi nai nao<br />

pidan nao ati. Ukauꞌan udiꞌi tapa kizi<br />

naꞌa paꞌo ram kai wuruꞌu õpara da nuz<br />

uꞌati. 16 Watuzan dono wine wuruꞌu<br />

watorii napa-kidaniaz Tomin karu ati,<br />

wanyuku nui tapan donoꞌo raz Jesus<br />

mawa kan waꞌati, bao kopa waunao<br />

mishi dai nao, wabau daꞌapa tinan<br />

Christ tuma uizain idaꞌan. Naꞌiki<br />

wanikan dono bread wadushowaniaz,<br />

bao kopa wakaꞌii di wai nan<br />

Christ nanaa idi. w 17 Wanikan<br />

idaꞌan wuruꞌu baudaꞌa paꞌo raz bread<br />

diꞌiki, ipai waunao wairiban puꞌu<br />

padamata, bao kopa wabau daꞌapatinan<br />

wamin-mishi dan nao tuma<br />

naꞌiki Christ tuma.<br />

18 Aushaa udiꞌi tapa mooko<br />

tawuruꞌu Israelite nao. Ĩbau daꞌapa<br />

tinan, ĩnikan idaꞌan dunai, uzai<br />

zowii-kari wai diꞌikiꞌo, taa-kariwaiz<br />

altar paawaꞌa Tomin karu ati. x<br />

19 Aonaa õkian mani kai wuruꞌu,<br />

wuruꞌu wanyuku nui taa-kariwaiz<br />

toma-kari wai tomin karu ati<br />

powaꞌaꞌo zii paꞌan umana wunun<br />

baꞌo ran wanyuku nui ai. Naꞌiki<br />

aonaa õkian mani kai wuruꞌu,<br />

toma-kari waiz tomin karu mishiꞌo<br />

ukaku pan. 20 Mazan õkian, wuruꞌu<br />

pidan nao tomin karu nita pai naouz<br />

toma-kari wai, ĩzowian paꞌuza nao<br />

naꞌiki ĩtaa nuzu oiaꞌo doro nai nao<br />

atiꞌo kari kao nan, aonaa Tominkaru<br />

atiꞌo mani. Naꞌiki aonaa<br />

õai pan unao bau daꞌapa tinan oiaꞌo<br />

doro nai nao tuma. y 21 Aonaa turuu<br />

utuzan wine wuruꞌu koopo diꞌiki,<br />

unyuku nui tapa-kinaaz Nao ba nai<br />

Jesus mawa kan, uaida-kinaa nii<br />

ubau daꞌapa tin pan Nao ba nai Jesus<br />

tuma, naꞌiki utuzan kapam wine<br />

baꞌo ran koopo diꞌiki, uaida-kinaa nii<br />

ubau daꞌapa tin pan oiaꞌo doro nai nao<br />

tuma. Naꞌiki aonaa turuu unikan<br />

bread, Nao ba nai Jesus mawa kan<br />

nyuku nui tapa-kinao niꞌo raz, naꞌiki<br />

unikan kapam wuruꞌu wanyuku nui<br />

oiaꞌo doro nai nao atiꞌo raz utaa-kao.<br />

22 Washaꞌapa tan an naꞌa paꞌo aimaakan<br />

wakishau zi dan nii Tomin karu,<br />

uruu utoꞌo ran nii waꞌati. Waunao<br />

aonaa wamaꞌoza kan uꞌai. z<br />

23 Pabiꞌi unao kian, “Õgaru<br />

kashaapa-kao õshaꞌapa tan kanom<br />

kari kao nan õai apa nii.” Mishiꞌo<br />

wuruꞌu, mazan aonaa ipai mani<br />

aimaa kan washaꞌa pata nii kai manan<br />

waꞌati. Pabiꞌi unao kian, “Õgaru<br />

kashaapa-kao õshaꞌapa tan kanom<br />

kari kao nan õai apa nii.” Mishiꞌo<br />

wuruꞌu, mazan aonaa ipai mani<br />

aimaa kan washaꞌa pata nii maꞌo zaka<br />

dan bao koi nao mishi dai nao. a<br />

24 Ukauꞌan, aonaa kizi naꞌiaꞌo ram<br />

pidan diꞌita pan naꞌiki shaꞌapa tan<br />

aimaa kan paaiapa nii kari kao nan.<br />

Mishiꞌo rai man, udiꞌi tapa naꞌiki<br />

ushaꞌa pata aimaa kan kamin kaꞌutaꞌo<br />

nii baꞌo ran mishi dai nao.<br />

25 Turuu punikan shaꞌa paꞌoram<br />

kari kao nan dunai putorii nii<br />

dunai selliapa-kizi nao iki. Aonaa<br />

pupishaaꞌa naꞌa naꞌikiꞌo ram wuruꞌu<br />

w 10:16 Mat <strong>the</strong>w 26:26-28; Mark 14:22-24; Luke 22:19-20<br />

x 10:18 Leviti cus 7:6 y 10:20 Deuter on omy 32:17 z 10:22 Deuter on omy 32:21<br />

a 10:23 1 Corin thians 6:12<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


461<br />

1 CORINTHIANS 10​, ​11<br />

dunaiz. 26 Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

Tomin karu para dan saadin paꞌoraz<br />

kian, “Imiꞌi baara naꞌiki ipai<br />

aimaa kan kida naꞌaꞌo raz Tomin karu<br />

idiwau.” b<br />

27 Aizii dii mani pidan mamishida-kaꞌo<br />

naꞌakan pugaru,<br />

aroo paꞌa naꞌo nii, pumako pumakoꞌozon<br />

an. Naꞌiki punika kanom<br />

kari kao nan umao ko da nii puꞌati.<br />

Aonaa pupishaaꞌa naꞌa naꞌikiꞌo ram<br />

uiko dan wuruꞌu wanyuku nuiz.<br />

28 Mazan naꞌiaꞌo ram pidan kian an<br />

puꞌati, “Diꞌo raz wanyuku nui taakari<br />

wai toma-kari wai tomin karu nao<br />

ati.” Ukauꞌan aonaa puni kaꞌa naꞌazu,<br />

naꞌiki naꞌa paꞌo idaꞌan, aonaꞌo nii<br />

pushaꞌapa tan aimaa kan panaꞌitiꞌo<br />

wuruꞌu pidan nyuku nuu<br />

ai. 29 Pugaru panaa don pukian<br />

punyuku nuu ii, aonaa shaꞌapaꞌo<br />

mani wuruꞌu unika-kao, mazan<br />

wuruꞌu baꞌo ran pidanaz, panaadon<br />

ukian panyuku nuu ii, aonaa<br />

kai manaꞌo mani wuruꞌu naꞌa paꞌo<br />

nika-kao.<br />

Ukauꞌan pidan mishi daꞌo pishaan<br />

nii, “Naꞌa pam aizii, naꞌiki kan dii<br />

nii mooko aonaa õtaa pada-kao<br />

õshaꞌapa tinan õnyuku nuu kian<br />

kawanaꞌati, baꞌo ran pidan kian<br />

idi panyuku nuu ii aonaa kaimanaꞌo<br />

mani wuruꞌu?” 30 “Kai man<br />

pugaru,” õkian an Tomin karu ati<br />

õwanyuku nuu dikin ii, kan dii nii<br />

mooko baꞌo ran pidan kian õdauꞌan<br />

õshaꞌapa tan oiaꞌo õnikan idiz?<br />

31 Ukauꞌan, puaroo pan dono<br />

oo putuzan dono, oo kanom karikao<br />

nan pushaꞌapa tan, pushaꞌa pata<br />

kiziz pukonau kii-kida-kinaa nii<br />

Tomin karu umana wunun. 32 Aonaa<br />

pushaꞌ apa taꞌa naꞌa aimaa kan<br />

waota-kidaꞌo nii naꞌiaꞌo ram pidan<br />

uizoꞌati pan ai Tomin karu. Panaadon<br />

wuruꞌu pidanaz, uruu Jew,<br />

oo uruu aonaa Jew mani, oo uruu<br />

mishida paꞌo Tomin karu. 33 Õgaru<br />

naꞌapa õtiwai nan, õtiwaa õshaꞌapatan<br />

aimaa kan pidan nao nyuku nuu<br />

kai man-kinaa nii, aonaa õkasharutakinaa<br />

nii mani ĩnyuku nuu. Õgaru,<br />

aonaa õdiꞌi ta pan õshaꞌapa tan<br />

aimaa kan õꞌati kari kao nan. Mazan<br />

õdiꞌi ta pan õshaꞌapa tan aimaa kan<br />

õkamin kaꞌuta-kinaa nii iriba baokoi<br />

nao pidan nao, uruu idaꞌan kizi<br />

õkamin kaꞌu tan ĩnao ĩmishida kizi<br />

Jesus naꞌiki ĩkazan naa tin kizi.<br />

11 1 Udaꞌan õkaduz naꞌapa<br />

õdaꞌa nan kawan Christ<br />

kaduz.<br />

Zunnao shibatan dauaꞌo pazowau<br />

2 Tuu kii õkonau kii-kidan unao,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan kari kao nan<br />

unyuku nui ta pan õgaru, naꞌiki<br />

ushaꞌapa tinan idi õdobata-kidaniaz<br />

kakinao rii kida kawanaꞌati. 3 Mazan<br />

õai pan uaita pan Christ kazowauta<br />

paꞌo dao nai ora. Naꞌiki dao nai ora<br />

kazowau ta paꞌo pau dai aro, naꞌiki<br />

Tomin karu kazowau ta paꞌo Christ.<br />

4 Ukauꞌan dao nai ora shibatapaꞌo<br />

pazowau patoriin pan dono<br />

Tomin karu ati, oo pakowaa dapan<br />

dono Tomin karu para dan<br />

bao kopa tin-karu dono choo chi ii,<br />

1Cor<br />

b 10:26 Psalm 24:1<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 11<br />

462<br />

kaki baꞌa zon naꞌo wuruꞌu ushaꞌapataniaz<br />

Christ ati, wuruꞌu<br />

pazowau naaz.<br />

5 Naꞌiki zun, aonaꞌo raz oshibatapan<br />

pazowau patoriin pan dono<br />

Tomin karu ati, oo pakowaa dapan<br />

dono Tomin karu para dan<br />

bao kopa tin-karu dono choo chi ii,<br />

kaki baꞌa zon naꞌo wuruꞌu oshaꞌapataniaz<br />

pau dai aru ati, wuruꞌu<br />

pazowau naaz. Oroo naꞌa paꞌo zun<br />

kawan ziida-kari waiz ozowauda.<br />

6 Aonaan an zun shibatan pazowau,<br />

marii ozowauda dukuta-kao. Mazan<br />

ukakibaꞌazon nan idi zun ati wuruꞌu<br />

pazowaud dukuta-kao, oo pazowaud<br />

ziida-kao, ukauꞌan marii oshiba tan<br />

pazowau.<br />

7 Dao nai ora aonaa kanom nii<br />

uaiapa-kao ushiba tan pazowau,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

toman dao nai ora paugaru kawan.<br />

Naꞌiki dao nai ora idaꞌa Tomin karu<br />

umana wunun tukapa-kao. Mazan<br />

zun, oroo idaꞌa dao nai ora umanawunun<br />

tukapa-kao. 8 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan dao nai ora, aonaa utomakao<br />

zun diꞌiki, mazan zun toma-kao<br />

dao nai ora diꞌiki. 9 Naꞌiki dao nai ora,<br />

aonaa utoma-kao zun ati, mazan<br />

zun toma-kao dao nai ora atiꞌo.<br />

10 Ukauꞌan, marii zun shibatan<br />

pazowau, otukapa-kida-kinaa nii<br />

pau dai aru kazowau tapan paugaru,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa kapam<br />

angel nao awunuu ta pan.<br />

11 Mazan waunao mishi dai nao,<br />

wamashaa pa nuz bau daꞌapa tinapa<br />

Nao ba nai Jesus idaꞌan, aonaa turuu<br />

zun shaꞌa pain pan paꞌidaꞌa kari kaonan,<br />

naꞌiki dao nai ora aonaa turuu<br />

ushaꞌa pain pan paꞌidaꞌa kari kaonan.<br />

12 Mishi zun toma-kao kawan<br />

dao nai ora diꞌiki, naꞌapa kapam daonai<br />

ora shaka tan zun diꞌiki. Mazan<br />

ipai ĩdyaun Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

paꞌan.<br />

13 Unao, udiꞌi tapa diꞌo raz aimaakan:<br />

Kai manaꞌo mani wuruꞌu<br />

zun torii napa nuz Tomin karu ati,<br />

aonaa oshibata pan pazowau baokopa<br />

tin-karu dono choo chi ii?<br />

14 Kai naaba tina paꞌo naꞌa paꞌo ram<br />

pidan kaduz toma-kao, ukauꞌan<br />

dao nai ora kadizo-tin pan an, kakibaꞌa<br />

zon naꞌo aimaa kan wuruꞌu.<br />

15 Mazan zun dizo dawuaꞌo raz, uruu<br />

aimaa kan konau na maꞌo wuruꞌu.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan odizo dawuaꞌoraz<br />

taa-kao, ozowau shibarinaa<br />

niꞌo. 16 Mazan naꞌiaꞌo ram pidan<br />

kasha daaka paꞌa zoꞌo wuru dauꞌanaꞌa,<br />

aonaa naꞌa pam õkian powaꞌa,<br />

soo kaika paꞌa: Aonaa waunao oo<br />

baꞌo ran mishida painao Tomin karu<br />

taa pan baꞌo ran kaduz kakinao rii<br />

wuru aiaꞌa, ĩbao kopa tinan dono<br />

pachoo chin ii kida.<br />

Naobanai Jesus mawakan<br />

nyukunuitapa-kinao<br />

(Mat<strong>the</strong>w 26:26-29; Mark<br />

14:22-25; Luke 22:14-20)<br />

17 Aizii diꞌi õkaki nao taꞌa zoonuzu<br />

unao, aonaa õkonau kii-kidan<br />

unao. Ushaꞌapa num kauꞌan ubaokopa<br />

tinan dono uchoo chiapa-kizi<br />

ii, soo ukazi wan naꞌiki ukashaꞌoradan<br />

kari kao nan umin-mishi dan nao<br />

nyuku nuu. Aonaa ushaꞌapa tan<br />

aimaa kan kai manaꞌo. 18 Kiwii tapa<br />

õkiaꞌa zon, ukowaada-kao õꞌati kai-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


463<br />

1 CORINTHIANS 11<br />

naꞌa buu taaka-karu unao bii an<br />

uchoo chii pan dono, naꞌiki õmishida<br />

zaa kai wuruꞌu kuwaiz. 19 Mazan<br />

mishi, wuruꞌu buu taaka-karuz unao<br />

bii an, uruu idaꞌan turuu pidannao<br />

aitapa-kao mishiꞌo raz paꞌan<br />

ĩshaꞌapa tan aimaa kan saki tapa<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />

20 Aizii uaroo paꞌa nan dono<br />

bao kopa, unyuku nui ta paꞌa nan<br />

Nao ba nai Jesus mawa kan, aonaa<br />

mishiꞌo mani utaapa nuzu umanawunuꞌo<br />

nii. 21 Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

aroapa-karu dono, pabiꞌi kida unao<br />

kiwii taꞌa kan naa naꞌiki uaroopaꞌa<br />

kan naa wanyuku nui dauꞌu, c<br />

aonaa uzauda pan umin-mishi dannao.<br />

Uruu idi baꞌo rai nao zamazi<br />

ĩdyaun, bao koi nao poꞌidi ĩdyaun.<br />

22 Aonaa mooko udapu nii uaroapa-kizi<br />

nii naꞌiki utuza-kizi nii?<br />

Oo kai manaꞌo shaꞌa uꞌati wuruꞌu<br />

utaapa nuz madiwau tapa-kaꞌo nii<br />

Tomin karu pidanan nao, naꞌiki<br />

ubaꞌa zoo tin-kidan umin-mishi dannao<br />

wuruꞌu pata kaꞌu tinai naouz?<br />

Naꞌa pam uai pan õkian uꞌati? Upuꞌu<br />

shaꞌa õkonau kii-kida unao? Õgaru<br />

aonaa õkonau kii-kidan unao,<br />

ushaꞌapa tan idi naꞌa paꞌo!<br />

2 3 W u r u ꞌ u k a k i n a o r i i<br />

õdobata-kidaniaz unao ati, uruu<br />

kakinao rii Nao ba nai Jesus taaniaz<br />

õꞌati. Tawuru aiwakaꞌa naꞌa<br />

Nao ba nai Jesus zaa mata-kida-kao<br />

uaꞌii pataruba nao ati, uzaama tan<br />

bread, 24 naꞌiki utoriin pan Tominkaru<br />

ati udauꞌan. Udaunaꞌan<br />

udushoo nuzu, naꞌiki ukian, “Aizii<br />

diꞌi õnanaa taa-kari wai unao<br />

dikin ii. Naꞌapa paꞌi ushaꞌa pata<br />

unyuku nui tapa-kinaa nii õmawakau<br />

zon.” 25 Ĩaroo pan dau naꞌan,<br />

naꞌapa kapam Jesus zaama taꞌakan<br />

koopo kai naꞌaꞌo raz wine naꞌa,<br />

naꞌiki ukian, “Diꞌo raz wine koopo<br />

idaꞌaꞌo raz, kai naa ba taꞌo mishiꞌo<br />

nii Tomin karu shaꞌapa tan paꞌinaꞌo<br />

pashaꞌapa taꞌa zoo niaz pidan nao ati d<br />

õizain idaꞌan. Naꞌiki naꞌa painim<br />

dono utuza nuzu, unyuku nui tapa<br />

õmawa kau zon.” 26 Aizii kari kao nan<br />

unikan kawanaꞌati diꞌo raz bread,<br />

naꞌiki utuzan wine diꞌo raz koopo<br />

diꞌiki, ukowaa da pan Nao ba nai Jesus<br />

mawa kan dauaꞌo wuruꞌu, atii ukaawan<br />

powaa ati.<br />

27 Ukauꞌan, naꞌiaꞌo ram pidan<br />

nikan dono bread naꞌiki utuzan<br />

wine, aonaan puꞌu udiꞌita pan<br />

panyuku nuu ii aimaa kan umanawunuꞌo<br />

wuruꞌu Nao ba nai Jesus<br />

mawa ka nuz, oiaꞌo wuruꞌu ushaꞌapataniaz,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />

utaa pan umana wunuꞌo nii wuruꞌu<br />

Nao ba nai Jesus mawa ka nuz.<br />

28 Ukauꞌan, marii uawu nuu tinan<br />

kai manai man unyuku nuu ii kiwiitapa<br />

zii, udaunaꞌan turuu unikan<br />

wuruꞌu bread, naꞌiki utuzan wine<br />

wuruꞌu koopo idaꞌaꞌo raz. 29 Aizii<br />

aonaan an udiꞌita pan unyuku nuu ii<br />

1Cor<br />

c 11:21 Uruu dono mishi dai nao aroo pau zon bao kopa wanyuku nui dauꞌu ĩnaꞌa kaniaz<br />

kida, ĩnikan nii kapam poroom-baꞌi naꞌiki ĩtuzan nii wine ĩnyuku nui tapa-kinaa nii<br />

Nao ba nai Jesus mawa kan. d 11:25 Tomin­karu shaꞌapa­tan paꞌinaꞌo pashaꞌapa­taꞌazoo­niaz<br />

pidan­nao ati: uruu dakota-kao Paꞌinaꞌo Covenant. Putukapa kaa rita tokon ii,<br />

Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 11​, ​12 464 <br />

kanom wuruꞌu Nao ba nai nanaa kainaa<br />

ba tapa nii, ukauꞌan unikan dono<br />

wuruꞌu bread naꞌiki utuzan dono<br />

wine, Tomin karu pata kaꞌu tan nii<br />

unao. 30 Uruu idiꞌo iriba unao karinaan<br />

naꞌiki ukapa tin, naꞌiki pabiꞌi<br />

kida umin-mishi dan nao mawa kan.<br />

31 Mazan waawunuu tinan an kaimanai<br />

man wanyuku nuu ii kiwii tapa<br />

zii, aonaa kan dii nii Tomin karu<br />

pata kaꞌu tan waunao. 32 Mazan<br />

Nao ba nai Tomin karu pata kaꞌu tan<br />

dono waunao, ukaki nao tan waunao<br />

wuruꞌu, aonaa kizi wakaboota-kao<br />

pata kaꞌu tin-kizai iti pidan nao tuma<br />

mami shida-kai naouz Tomin karu.<br />

33 Uruu idi õmin-mishi dan nao,<br />

ubao kopa tinan dono, uaroo paꞌa nan<br />

wuruꞌu wanyuku nui dauꞌu, unyukunui<br />

ta paꞌa nan Nao ba nai Jesus<br />

mawa kan, uzauda paaka zii uaroapa<br />

kizi bao kopa umin-mishi dan nao<br />

tuma. 34 Aizii naꞌiaꞌo ram unao<br />

zama zin an, unikaꞌaka uwanyukunuu<br />

udapu ii zii. Uruu aonaa kizi<br />

Tomin karu pata kaꞌu tan unao ubaokopa<br />

tinan dono.<br />

Aizii upishaa niaz baꞌo ran aimaakan<br />

kida dauꞌan, õsaki tapa dan niizu<br />

õkaa wan dono.<br />

Kaimanaꞌo Doronaa taanii<br />

wakaꞌiita-kinaa wakaudinan<br />

12 1 Aizii õmin-mishidan<br />

nao, õpara daꞌa zon<br />

tawuru dauꞌa naꞌa Kai manaꞌo Doronaa<br />

taa nii kidaz, wakaꞌiita-kinaa<br />

nii washaꞌapa tan kaudin-kizai<br />

Tomin karu ati. Õai pan uaita pan<br />

aimaa kan mishiꞌo udauꞌan. 2 Unao,<br />

uai tapa nii naꞌa pam daꞌi umashaapau<br />

zon aonaan puꞌu zii umishi dan<br />

Tomin karu. Unao pozawa tapa-kidakari<br />

wai daꞌi, utomin karu nii tapan<br />

idaꞌan toma-kari wai tomin karunao,<br />

aonaꞌo raz ĩkaku pan. 3 Ukauꞌan,<br />

õai pan uaita pan aonaa naꞌiaꞌo ram<br />

pidan Tomin karu Doro naa kazowautapa<br />

nii kaꞌii tan padakoo pan Jesus,<br />

naꞌiki aonaa naꞌiaꞌo ram pidan kaꞌiitan<br />

pakian “Jesus uruu Nao ba nai,”<br />

soo Kai manaꞌo Doro naa e kazowautapan<br />

idaꞌan uruu.<br />

4 Kai naꞌa pabiꞌi naaka Kai manaꞌo<br />

Doro naa taa nii pidan kaꞌiita-kinaa<br />

pashaꞌapa tan kaudin-kizai, mazan<br />

uruu Kai manaꞌo Doro naa wuruꞌu<br />

taaꞌo raz ipai ĩdyaun. 5 Kai naꞌa<br />

pabiꞌi naaka kida naꞌa pam pidannao<br />

kau di nan, mazan bau daꞌa paꞌo<br />

Nao ba nai Tomin karu atiꞌo wuruꞌu<br />

kaudin-karuz. 6 Naꞌiki ipai waunao<br />

pabiꞌi naaka kida washaꞌapa tan<br />

kaudin-kizai, mazan uruu baudaꞌapaꞌo<br />

raz Tomin karu kaudi naꞌo raz<br />

waꞌidaꞌan naꞌiki ukamin kaꞌu tan<br />

waunao ipai aimaa kan washaꞌapata<br />

nii idaꞌa.<br />

7 Aizii Kai manaꞌo Doro naa<br />

taa nuzu maꞌo zaka-kinai waꞌati,<br />

wakaꞌiita-kinaa niꞌo washaꞌapatan<br />

kaudin-kizai, uruu turuu kizi<br />

wakamin kaꞌu tan wamin-mishidan<br />

nao. 8 Bau daꞌapa pidan ati,<br />

Kai manaꞌo Doro naa taa ukaꞌiitakinaa<br />

nii pataan kai manaꞌo<br />

kakinao rii aita paaba-karu idaꞌan.<br />

Baꞌo ran ati, utaa uai tapa-kinaa nii<br />

e 12:3 Kai­manaꞌo Doro­naa: uruu Tomin karu Doro naa kapam.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


465<br />

1 CORINTHIANS 12<br />

dadaraꞌo kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo.<br />

9 Baꞌo ran ati, Kai manaꞌo Doro naa taa<br />

umana wunuꞌo mishida-karu. Naꞌiki<br />

baꞌo ran pidan ati, uruu Kai manaꞌo<br />

Doro naa koshan taaꞌo ukaꞌiita-kinaa<br />

nii pakaku dan kari nai nao pidan nao.<br />

10 Baꞌo ran ati, Kai manaꞌo Doro naa<br />

taa ukaꞌiita-kinaa nii pashaꞌapatan<br />

umana wunuꞌo aimaa kan kida.<br />

Naꞌiki baꞌo ran pidan ati, utaa<br />

ukaꞌiita-kinaa nii pakowaa dan<br />

kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo. Naꞌiki<br />

baꞌo ran ati, utaa uai tapa-kinaa nii<br />

wuruꞌu kuwaiz Tomin karu Doro naa<br />

diꞌikiꞌo oo baꞌo ran doro nai diꞌikiꞌo<br />

kari kao nan. Upuꞌu baꞌo ran ati, Kaimanaꞌo<br />

Doro naa taa ukaꞌiita-kinaa<br />

nii papara dan panaꞌaꞌo parada-karu<br />

idaꞌan, aonaꞌo raz kanom aita pan.<br />

Naꞌiki baꞌo ran ati, Kai manaꞌo<br />

Doro naa taa ukaꞌiita-kinaa nii<br />

pakowaa dan naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />

kii-karu panaꞌaꞌo raz parada-karu<br />

idaꞌan. 11 Mazan uruu bau daꞌapa<br />

Kai manaꞌo Doro naa wuruꞌu shaꞌapataꞌo<br />

raz ipai diꞌo raz aimaa kan kida;<br />

paai pan kawanaꞌati utaan pidan nao<br />

ati ĩkaꞌiita-kinaa nii pashaꞌapa tan<br />

kaudin-kizai Tomin karu ati.<br />

Baudaꞌapaꞌo nanai mazan<br />

iribaꞌo ushaꞌapauzin kida<br />

12 Waunao bau daꞌa paꞌo wananaa,<br />

utoma-kao puꞌu padamata pabiꞌinaa<br />

kaꞌo wananaa shaꞌa pau zin idi<br />

kida. Naꞌa paꞌo kapam Christ baudaꞌa<br />

paꞌo unanaa, naꞌiki waunao<br />

wuruꞌu unanaa shaꞌa pau zin kidaz.<br />

13 Pabiꞌi kida waunao Jew nao, naꞌiki<br />

bao koi nao Gentile nao. Pabiꞌi kida<br />

waunao poi torui nao, naꞌiki baꞌo rainao<br />

aonaa poi torui nao mani. Mazan<br />

ipai waunao chikaa wunuu-kariwai<br />

bau daꞌa paꞌo nanai diꞌiti, uruu<br />

baudaꞌa paꞌo raz Kai manaꞌo Doro naa<br />

idaꞌan, naꞌiki ipai waunao ati taakao<br />

wuruꞌu Kai manaꞌo Doro naa<br />

wanyuku nuu iti.<br />

14 Wuruꞌu pidan nanaa iribaꞌo<br />

ushaꞌa pau zin. 15 Aizii dii mani kidibai<br />

kian an, “Õgaru aonaa kaꞌui<br />

mani, aonaa õzaama tin pan nanai<br />

idaꞌati.” Ukian puꞌu padamata<br />

naꞌapa, mazan upuꞌu aonaa naꞌapam<br />

umazaama ti napa kan nanai<br />

idaꞌati. 16 Naꞌiki tainii kian an mani,<br />

“Õgaru aonaa awunui mani, aonaa<br />

õzaama tin pan nanai idaꞌati.” Ukian<br />

puꞌu padamata naꞌapa, mazan upuꞌu<br />

aonaa naꞌa pam umazaama ti napakan<br />

nanai idaꞌati. 17 Aizii ipai mani<br />

pidan nanaa, soo pidan awun karikao<br />

nan, aonaa naꞌa pam uaba tan<br />

aimaa kan. Naꞌiki ipai mani pidan<br />

nanaa, soo pidan tain kari kao nan,<br />

aonaa naꞌa pam udamaan aimaakan.<br />

18 Mazan wananaa kai naꞌa iriba<br />

ushaꞌa pau zin kida, naꞌiki Tominkaru<br />

muu dan ipai wuruꞌu wananaa<br />

shaꞌa pau zin kidaz paaiapa-kizi idaꞌa<br />

paꞌan. 19 Pidan nanaa shaꞌa pau zin<br />

baudaꞌa pan an mani kari kao nan,<br />

aonaa mani pidan nanaa nii.<br />

20 Pidan nanaa kai naꞌa iriba ushaꞌapau<br />

zin kida, mazan pidan nanaa<br />

bau daꞌapa.<br />

21 Ukauꞌan, waawun, aonaa<br />

turuu ukian wakaꞌu ati, “Aonaa<br />

õai pan pugaru!” Naꞌiki wazowau,<br />

aonaa turuu ukian wakidiba ati,<br />

“Aonaa õai pan pugaru!” 22 Mishiꞌorai<br />

man, tuu kii paꞌan waaipan<br />

1Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 12​, ​13 466 <br />

wananaa shaꞌa pau zin kida kapatiꞌo<br />

raz kawan ĩtukapa-kao. 23 Naꞌiki<br />

wananaa shaꞌa pau zin kida wataapa<br />

niaz awuta paꞌo nii ĩmana wu nun,<br />

ĩnao mishiꞌo rai man wataa pa nii kaimanaꞌo<br />

idaꞌan mana wun. Naꞌiki<br />

wuruꞌu wananaa shaꞌa pau zin<br />

kidaz aonaꞌo raz waaipan utukapakao,<br />

kai man wakakami chan tan,<br />

24 mazan baꞌo ran wananaa shaꞌapau<br />

zin kida, aonaa wataa pan<br />

naꞌapa wataa pan kawan wananaa<br />

shaꞌa pau zin kida awuta paꞌo raz<br />

ĩmana wu nun. Tomin karu baokopa<br />

tan ipai wananaa shaꞌa pau zin<br />

kida, uruu wananaa shaꞌa pau zin<br />

kida aonaꞌo raz ĩmana wu nun, ĩnao<br />

paꞌan kai manaꞌo idaꞌa naꞌo raz manawun<br />

wataa pan. 25 Ukauꞌan, naꞌa paꞌo<br />

idaꞌan kizi aonaa buu taaka-karu<br />

nii wananaa idaꞌa, mazan ipai kizi<br />

panaꞌa kidaꞌo raz wananaa shaꞌapau<br />

zin kida patumaaka ĩtaa paa kan.<br />

26 Bau daꞌa paꞌo wananaa shaꞌa pau zin<br />

kazi wan an, ipai baꞌo ran wananaa<br />

shaꞌa pau zin kida kazi wan kapam.<br />

Naꞌiki bau daꞌa paꞌo wananaa shaꞌapau<br />

zin konau kii-kida-kao an, ipai<br />

baꞌo ran wananaa shaꞌa pau zin kida<br />

konau kian utuma.<br />

27 Aizii ipai unao Christ nanaa<br />

wuruꞌu, naꞌiki unanaa shaꞌa pauzin<br />

kida wuruꞌu ipai unao. 28 Naꞌiki<br />

Tomin karu choo chin idaꞌa, wuruꞌu<br />

upidanan naouz: kiwii tapa uzaa mata<br />

pidan nao apostle nao nii, udaunaꞌan<br />

prophet nao nii, udaunaꞌan tiichaanao<br />

nii. Udaunaꞌan pidan nao<br />

shaꞌapa tai nao nii umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan. Baꞌo rai nao pidan nao<br />

kakuda pauzo nao nii kari nai nao<br />

pidan nao; baꞌo rai nao pidan nao<br />

kamin kaꞌuu pauzo nao; baꞌo rai nao<br />

kazowau ta pai nao nii pamin-mishidan<br />

nao; baꞌo rai nao pidan nao<br />

kaꞌii taꞌo nii papara dan panaꞌaꞌo<br />

parada-karu idaꞌan aonaꞌo raz pidan<br />

aita pan. 29 Ukauꞌan aonaa ipaiꞌo<br />

mani pidan zaa mata-kao apostle nao<br />

nii, oo prophet nao nii, oo tiichaa nao<br />

nii. Aonaa ipai mani pidan kaꞌiitan<br />

pashaꞌapa tan umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan. 30 Aonaa ipai mani pidan<br />

kaꞌii tan pakaku dan kari nai nao<br />

pidan nao. Aonaa ipai mani pidan<br />

kaꞌii tan papara dan panaꞌaꞌo paradakaru<br />

idaꞌan aonaꞌo raz pidan aita pan.<br />

Aonaa ipai mani pidan kaꞌii tan<br />

pakowaa dan naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />

kii-karu panaꞌaꞌo raz parada-karu<br />

idaꞌan. 31 Ukauꞌan utaa unyuku nuu<br />

diꞌo raz kai man kidaꞌo aimaa kan<br />

dauꞌati, umaꞌo za kada-kinaa nii<br />

umin-mishi dan nao.<br />

Mazan aizii õtukapa-kidan nii<br />

aimaa kan unao ati powaꞌaꞌo zii<br />

paꞌan umana wunun ipai baꞌo ran<br />

kida ai.<br />

Kamarainpan-karu<br />

13 1 Õai ta pan puꞌu mani<br />

õpara dan ipai shaꞌa paꞌoram<br />

kaduz pidan nao para dan idaꞌan,<br />

naꞌiki angel nao para dan idaꞌan,<br />

mazan aonaan an kamarain pankaru<br />

nii õꞌidaꞌa, õpara dan ikodaꞌo<br />

nii tinin dara-daraapa-kao kawanuꞌo<br />

kari kao nan. 2 Naꞌiki õkaꞌii tan<br />

puꞌu mani õkaku waa pan Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo kuwai dauꞌu, naꞌiki õai tapan<br />

puꞌu mani ipai dadara kidaꞌo<br />

kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo, naꞌiki<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


467<br />

1 CORINTHIANS 13<br />

õai ta pan puꞌu mani mishiꞌo kuwai<br />

kida Tomin karu diꞌikiꞌo aonaꞌo raz<br />

pidan aita pan, naꞌiki mishida-karu<br />

kainaꞌan puꞌu mani õꞌidaꞌa, õkaꞌiitakinaa<br />

nii õzika dan midukuo kida,<br />

mazan aonaan an kamarain pankaru<br />

nii õꞌidaꞌa, madiwau tapa-kaꞌo<br />

kari kao nan wuruꞌu õgaruz. 3 Õtaan<br />

puꞌu mani ipai õshaꞌa pauz pata kaꞌutinai<br />

nao ati, naꞌiki õkashaa pan puꞌu<br />

mani õkawaoda-kao õkaku pan puꞌu,<br />

mazan aonaan an kamarain pankaru<br />

nii õꞌidaꞌa, madiwau tapa-kaꞌo<br />

wuruꞌu õshaꞌa pata nuz naꞌapa kidaꞌoraz<br />

aimaa kan.<br />

4 Pidan kamarain panuꞌo, utuuda<br />

panyuku nuu patoꞌo ran ai pairi bannao<br />

ati, naꞌiki uruu kamunan baꞌo;<br />

aonaa ukishau zin, aonaa uꞌata dinpan,<br />

aonaa utaapin pan umana wunuꞌo<br />

nii pashaꞌa pata nii idaꞌan. 5 Pidan<br />

kamarain panuꞌo, aonaa umaniina<br />

wii ka tinan pairi ban nao ati.<br />

Aonaa udiꞌita pan pashaꞌapa tan<br />

aimaa kan soo paꞌati kari kao nan.<br />

Aonaa utoꞌo raꞌa kau zon kadiman.<br />

Aonaa unyuku nui ta pan aimaakan<br />

dikau daꞌo shaꞌa pata-kao paꞌati.<br />

6 Pidan kamarain panuꞌo, aonaa<br />

ukonau kii-kidan aimaa kan oiaꞌo<br />

shaꞌa pata-kao, mazan ukonau kiikida<br />

paꞌan aimaa kan mishiꞌo naꞌiki<br />

sakita paꞌo ushaꞌa pata-kao. 7 Pidan<br />

kamarain panuꞌo, aonaa ukashadi nan<br />

pabaia tinan puꞌu. Naꞌiki kari kao nan<br />

umishida pan pairi ban shaꞌapa tan<br />

kai manaꞌo aimaa kan. Naꞌiki uaitapa<br />

pairi ban shaꞌapa tan nii aimaa kan<br />

kai manaꞌo. Naꞌiki aonaa naꞌa painim<br />

ukashadi nan aimaa kan dikau daꞌo<br />

shaꞌa pan puꞌu paꞌati.<br />

8 Kamarain pan-karu, aonaa naꞌapainim<br />

ukatoko non. Mazan wuruꞌu<br />

taa-kari waiz pidan kaꞌiita-kinaa nii<br />

pakowaa da pan Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

kuwai, naꞌiki wuruꞌu taa-kari waiz<br />

pidan kaꞌiita-kinaa nii paparadan<br />

parada-karu idaꞌan aonaꞌo raz<br />

pidan aita pan, naꞌiki wuruꞌu taakari<br />

waiz pidan aitapa-kinaa nii,<br />

ipaiꞌo nii ĩkato kon-tinan. 9 Wuruꞌu<br />

aitapa-karu taa-kari waiz waꞌati,<br />

naꞌiki wakaꞌii ta nuz wakowaa dan<br />

Tomin karu kuwaa, masakau daꞌuꞌo<br />

kari kao nan, aonaa ipaiꞌo mani<br />

wuruꞌu. 10 Mazan dii naꞌi tiꞌi, aitapakaru<br />

taa-kao donoꞌo naa waꞌati,<br />

waaitapa-kinaa nii ipai aimaa kan,<br />

wuruꞌu masakau daꞌu sodiꞌo raz<br />

waaita pan, aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa<br />

uaiapa-kao.<br />

11 Õkorai dao naan dono zii<br />

daꞌi, õpara dan naꞌiki õdiꞌitin pan<br />

korai dao naa diꞌitin pan kawan.<br />

Mazan aizii wuruꞌu õdyau pai niz<br />

naa, aonaꞌa naa powaꞌa õdiꞌitinpan<br />

naꞌiki õpara dan korai dao naa<br />

kawan. 12 Kai waai tapa nuz Tominkaru<br />

dauꞌu, naꞌa paꞌo watuka pan<br />

kawan wadikin ishazaba wanamari<br />

idaꞌa wuruꞌu, mazan dii naꞌi tiꞌi<br />

watuka pan nii Tomin karu paꞌan.<br />

Aimaa kan õai ta pa nii kai masakaudaꞌu<br />

sodiꞌo kari kao nan. Mazan<br />

dii naꞌi tiꞌi õai ta pan nii ipai aimaa kan<br />

kai manai man, Tomin karu aita pan<br />

kawan õgaru kai manai man.<br />

13 Aizii diꞌi kai naꞌa idiki nau daꞌu<br />

aimaa kan kari kao nanuꞌo nii ĩnaꞌan:<br />

mishida-karu, naꞌiki waai tapa nuz<br />

mishiꞌo nii Tomin karu shaꞌapa tan<br />

kai manaꞌo aimaa kan waꞌati, naꞌiki<br />

1Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 13​, ​14 468 <br />

kamarain pan-karu. Mazan umanawunuꞌo<br />

raz mana wun, uruu wuruꞌu<br />

kamarain pan-karuz.<br />

Kadakotin-karu Kaimanaꞌo<br />

Doronaa taanii kida dauꞌu<br />

14 1 Ukauꞌan utaa unyukunuu<br />

tuu kii mana wun<br />

kamarain pan-karu dauꞌati. Naꞌiki<br />

tuu kii kapam utaa unyuku nuu wuru<br />

dauꞌa tiꞌi Kai manaꞌo Doro naa taa niaz<br />

pidan kaꞌiita-kinaa pashaꞌapa tan<br />

kaudin-kizai. Tuu kii mana wun utaa<br />

unyuku nuu wuru dauꞌa tiꞌi, ukaꞌiitakinaa<br />

nii ukowaa dan Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo kuwai. 2 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan pidan para daꞌo raz panaꞌaꞌo<br />

parada-karu idaꞌan, aonaꞌo raz<br />

kanom aita pan, Tomin karu atiꞌo<br />

wuruꞌu upara da nuz, aonaa pidannao<br />

atiꞌo mani, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa naꞌiaꞌo ram pidan aita pan<br />

naꞌa paꞌo ram ukian. Kai manaꞌo<br />

Doro naa maꞌo za kan idaꞌan ukowaadan<br />

aimaa kan mishi kidaꞌo, mazan<br />

aonaꞌo nii kanom aita pan. 3 Mazan<br />

pidan kowaa da paꞌo raz Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo kuwai pidan nao aitapa nii<br />

parada-karu idaꞌan, ukamin kaꞌutan<br />

paꞌan pamin-mishi dan nao,<br />

umaꞌo za ka dan ĩnyuku nuu, naꞌiki<br />

ukonau kii tan ĩdyaun ĩbaia tinan<br />

biiꞌi. 4 Ukauꞌan pidan para daꞌo raz<br />

panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan, aonaꞌoraz<br />

kanom aita pan, soo paꞌidaꞌa<br />

kari kao nan umaꞌo za ka dinan. Mazan<br />

pidan kowaa da paꞌo raz Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo kuwai, pidan nao aitapa nii<br />

parada-karu idaꞌan, umaꞌo za ka dan<br />

paꞌan naꞌiki ukamin kaꞌu tan bao kopa<br />

pamin-mishi dan nao.<br />

5 Õnau dapa mani ipai unao paradan<br />

panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan,<br />

aonaꞌo raz kanom aita pan. Mazan<br />

tuu kii paꞌan õai pan unao kowaa dan<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo kuwai pidannao<br />

aitapa nii parada-karu idaꞌan.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan pidan kowaada<br />

paꞌo raz Tomin karu diꞌikiꞌo kuwai,<br />

powaꞌa umana wunun pidan paradaꞌo<br />

raz ai panaꞌaꞌo parada-karu<br />

idaꞌan, aonaꞌo raz kanom aitapan.<br />

Soo mishi pidan kainaꞌan an<br />

kowaa daꞌo nii naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />

kii-karuz, uruu naꞌa paꞌo idaꞌan<br />

mishida painao maꞌo za kada-kao nii.<br />

6 Õmin-mishi dan nao, aizii dii<br />

mani õkaa wan uꞌidaꞌati, õpara dan<br />

uꞌati panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan,<br />

aonaꞌo raz kanom aita pan, naꞌapam<br />

nii dii õkamin kaꞌu tan naꞌiki<br />

õmaꞌo za ka dan unao? Mazan aizii<br />

dii mani õkaa wan uꞌidaꞌati õnaꞌa kan<br />

kuwai Tomin karu aitapa-kida nii<br />

õꞌati, oo õtomi napa-kidan unao<br />

Tomin karu para dan dauꞌu, mishi<br />

naꞌa paꞌo idaꞌan õkamin kaꞌu tan<br />

nii naꞌiki õmaꞌo za ka dan nii paꞌan<br />

unao. 7 Aushaa udiꞌi tapa mooko<br />

kuwudii oo shamoro, f aonaꞌo<br />

nii pidan nao aita pan shaꞌa paꞌoram<br />

uaran wuruꞌu tau-kari waiz,<br />

soo utau-kao an kai manai man.<br />

8 Naꞌiki kuwudii poota-kao an,<br />

aonaan an uaran kai naa ba nan,<br />

aonaꞌo nii naꞌa pam soldyaa nao minzii<br />

wan mizaa taaka-karu dauꞌati.<br />

9 Ukauꞌan naꞌa paꞌo nii pukaku waa-<br />

f 14:7 shamoro: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


469<br />

1 CORINTHIANS 14<br />

pan an panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan.<br />

Aonaꞌo nii pidan nao aita pan kanom<br />

dauaꞌo wuruꞌu pukaku waa pa nuz.<br />

Ukauꞌan pukaku waa pan ama zada<br />

atiꞌo kari kao nan. 10 Kai naꞌa iriba<br />

panaꞌa kidaꞌo parada-karu daꞌaꞌa<br />

imiꞌi baaraꞌa, naꞌiki ipai wuruꞌu<br />

parada-karu kidaz, kai naꞌa pidannao<br />

aita paꞌo papara da nuz. 11 Mazan<br />

õmaai tapa kan an pidan para dan,<br />

tawarai wuruꞌu õgaruz uꞌati, naꞌiki<br />

uruu tawarai kapam õꞌati. 12 Unao,<br />

uai pan idi tuu kii mana wun wuruꞌu<br />

Kai manaꞌo Doro naa taa nii kidaz<br />

pidan kaꞌiita-kinaaz pashaꞌapatan<br />

kaudin-kizai, ukauꞌan utaa<br />

unyuku nuu powaꞌa zii wuru kida<br />

dauꞌa tiꞌi, umaꞌo za kada-kinaa niꞌo raz<br />

umin-mishi dan nao.<br />

13 Ukauꞌan pidan para daꞌoraz<br />

panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan,<br />

aonaꞌo raz kanom aita pan, marii<br />

upishaan Tomin karu paai tapakinaa<br />

nii pakowaa dan naꞌa paꞌo ram<br />

wuruꞌu pakia nuz. 14 Õtoriin pan an<br />

panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan aonaꞌoraz<br />

kanom aita pan, mishi õdoro naa<br />

idaꞌanaꞌo kari kao nan õtorii napa nuz,<br />

mazan aonaa õai ta pan naꞌa paꞌo ram<br />

wuruꞌu õkian. 15 Ukauꞌan, naꞌa pam<br />

dii õshaꞌapa tinan? Õtoriin pan nii<br />

panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan aonaꞌoraz<br />

kanom aita pan, naꞌiki õtoriin pan<br />

nii õai ta pa nii parada-karu idaꞌan<br />

kapam. Õkunui tan nii panaꞌaꞌo<br />

parada-karu idaꞌan, aonaꞌo raz kanom<br />

aita pan, naꞌiki õkunui tan nii õaita<br />

pa nii parada-karu idaꞌan kapam.<br />

16 Pukonau kii-kidan an Tomin karu<br />

putoriin pan idaꞌan panaꞌaꞌo paradakaru<br />

idaꞌan, aonaꞌo raz kanom<br />

aita pan, aonaa naꞌa pam pidannao<br />

kian “naꞌapa mishizi,” wuruꞌu<br />

dauꞌa tiꞌi putorii napa nuz, ĩmaaitapa<br />

kan idi naꞌa paꞌo ram pukian.<br />

17 Pukonau kii-kidan puꞌu padamata<br />

Tomin karu kai manaꞌo putoriin pan<br />

idaꞌan, mazan aonaa putorii napa nuz<br />

maꞌo za ka dauan wuruꞌu pidan nao<br />

abata pai naouz putoriin pan.<br />

18 “Kai man,” õkian Tomin karu<br />

ati, õai ta pan idi õpara dan powaꞌa<br />

zii unao ai panaꞌaꞌo parada-karu<br />

idaꞌan, aonaꞌo raz kanom aita pan.<br />

19 Mazan mishida painao bao kopa tinpan<br />

dono pachoo chin ii, kai man zii<br />

paꞌan õꞌati õpara dan an bakaꞌi au daꞌu<br />

sodi parada-karu pidan nao aitapanii<br />

idaꞌan, õtomi napa-kida-kinaa<br />

nii õmin-mishi dan nao, õpara dan<br />

ai doba taꞌa naa mana wun paradakaru<br />

idaꞌan aonaꞌo raz pidan aita pan.<br />

20 Õmin-mishi dan nao, aonaa<br />

udiꞌitin paꞌa naꞌa korai zian nao diꞌitinpan<br />

kawan. Naꞌiki naꞌapa kizi paꞌan<br />

unao paꞌishi zoi nao kawan, aonaꞌo raz<br />

ĩaita pan oiaꞌo. Mazan udiꞌi tinapa kizi<br />

pidan dyau paiꞌo diꞌitin pan kawan.<br />

21 Kai naꞌa usaa din pan Tomin karu<br />

kaari tan idaꞌa, ukian,<br />

“Õparadan nii õpidanannao ati<br />

baꞌoran kaduz parada-karu<br />

kida idaꞌan,<br />

naꞌiki õparadan nii ĩꞌati<br />

baꞌoran kaduz pidannao<br />

paradan idaꞌan.<br />

Mazan unaꞌapan puꞌu,<br />

aonaꞌo nii ĩmishidan õgaru.” g<br />

1Cor<br />

g 14:21 Isaiah 28:11<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 14<br />

470<br />

Naobanai kian.<br />

22 Ukauꞌan, utukapa aizii, wuruꞌu<br />

pidan para da nuz panaꞌaꞌo<br />

parada-karu idaꞌan aonaꞌo raz<br />

kanom aita pan, tukapa-kidaꞌo<br />

nii Tomin karu maꞌo za kan pidannao<br />

ati aonaꞌo raz ĩmishi dan<br />

Christ. Aonaa mishi dai nao Christ<br />

atiꞌo mani wuruꞌu parada-karuz<br />

panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan.<br />

Mazan Tomin karu diꞌikiꞌo kuwai<br />

kowaadapa-kaoaz, mishi dainao<br />

atiꞌo paꞌan, aonaa pidan nao<br />

mami shida-kainao atiꞌo mani.<br />

23 Aizii dii mani, ipai unao<br />

mishida painao bao kopa tinan<br />

uchoo chii pan dono, naꞌiki wuruꞌu<br />

pidan nao aita pai naouz papara dan<br />

panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan aonaꞌoraz<br />

kanom aita pan, ĩpara dan naa,<br />

naꞌiki kai naꞌa pabiꞌi mishi dai nao<br />

kaa wan aonaꞌo raz ĩaita pan panaꞌaꞌoraz<br />

parada-karu, oo pidan nao<br />

mami shida-kainao kaa wan unao<br />

choo chii pan idaꞌati. Aizii ĩaba tan<br />

idi unao para dan naꞌa paꞌo paradakaru<br />

idaꞌan, “Madoro naa-ziiwa<br />

wunaouꞌu,” ĩkian nii unao dauꞌan.<br />

24 Mazan ipai unao ukowaa da pan an<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo kuwai, wuruꞌu<br />

pidan nao mami shida-kai naouz<br />

naꞌiki wuruꞌu mishi dai nao, aonaꞌoraz<br />

ĩaita pan panaꞌaꞌo parada-karu,<br />

aizii ĩaba tan idi naꞌiki ĩaita pan idi<br />

unao kuwaa, ĩnyuku nuu pishaatakao<br />

nii paꞌoian kida dauꞌan. Wuruꞌu<br />

kuwai ĩaba taniaz tukapa-kidan nii<br />

naꞌa paꞌo ram ĩkaduz. 25 Naꞌiki aimaakan<br />

kida ĩdiza paniaz panyuku nuu<br />

ii, ipaiꞌo nii uai tapa-kida-kao. Uruu<br />

idi ĩkodo ruꞌu kan nii naꞌiki ĩtoriinpan<br />

nii Tomin karu ati, ĩkian nii,<br />

“Mishiꞌo, kai naꞌa Tomin karu daꞌaꞌa<br />

unao tuma!”<br />

Shaꞌapatin-karu sakitapa​<br />

​baokopatin-karu dono choochi ii<br />

26 Kaika paꞌo atiꞌo kai wuruꞌu<br />

õkia nuz õmin-mishi dan nao: Aizii<br />

ubao kopa tinan dono uchoo chin ii,<br />

marii ukai waan wuruꞌu Kai manaꞌo<br />

Doro naa taa niaz ukaꞌiita-kinaa nii<br />

ushaꞌapa tan kaudin-kizai. Kainaꞌaꞌo<br />

nii pidan nao kunui taꞌo nii,<br />

baꞌo rai nao tomi napa-kidan unao,<br />

baꞌo rai nao kowaa da pan kuwai<br />

Tomin karu aitapa-kidaniaz ĩꞌati,<br />

baꞌo rai nao para dan panaꞌaꞌo paradakaru<br />

idaꞌan aonaꞌo raz kanom<br />

aita pan, naꞌiki baꞌo rai nao, marii<br />

ĩkowaa dan naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />

ĩkia nuz. Marii ipai aimaa kan shaꞌapata-kari<br />

waiz, maꞌo za ka daꞌo nii ipai<br />

mishida painao. 27 Aizii pidan nao<br />

para daꞌa zoꞌo panaꞌaꞌo parada-karu<br />

idaꞌan, aonaꞌo raz kanom aita pan,<br />

soo dyaꞌu tam oo idiki nau daꞌu pidannao<br />

para dan taa pada-kao, aonaa<br />

powaꞌa zii mani wuru aiaꞌa. Ĩparadan<br />

dono, marii ĩpara dan bau daꞌapa<br />

kida. Aizii baꞌo ran pidan, marii<br />

ukowaa dan naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />

ĩkia nuz. 28 Mazan aonaan an pidan<br />

nii aita paꞌo pakowaa dan naꞌa paꞌoram<br />

wuruꞌu ĩkia nuz, pidan nao<br />

para dai naouz panaꞌaꞌo parada-karu<br />

idaꞌan aonaꞌo raz kanom aita pan,<br />

aonaa kizi ĩpara dan. Marii ĩpara dan<br />

paꞌidaꞌa naꞌiki Tomin karu ati.<br />

29 Marii dyaꞌu tam oo idiki nau daꞌu<br />

pidan nao kowaa da pan Tomin karu<br />

aitapa-kidaniaz kuwai, naꞌiki baꞌo-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


471<br />

1 CORINTHIANS 14​, ​15<br />

rai nao, marii ĩabata pan naꞌiki<br />

ĩdiꞌita pan wuruꞌu kuwai, mishiꞌo<br />

wuruꞌu kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

oo aonaa. 30 Mazan naꞌiaꞌo ram an<br />

pidan abata paꞌo raz naꞌii, Tomin karu<br />

aitapa-kidan an aimaa kan uꞌati,<br />

marii wuruꞌu pidan kaku waapatinaꞌo<br />

raz mashaa dan, turuu kizi<br />

pidan abata paꞌo raz kowaa dan Tominkaru<br />

aitapa-kidaniaz aimaa kan uꞌati.<br />

31 Marii bau daꞌapa pidan para dan<br />

kiwiin, udaunaꞌan baꞌo ran para dan<br />

udawuꞌ ati. Naꞌapa ipai abata pai naouz<br />

tomin pan nii naꞌiki maꞌo za kadakao<br />

nii. 32 Pidan nao kowaada paꞌo<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo kuwai, turuaꞌo<br />

ĩzauda pan baꞌo ran ipaian papara dan,<br />

udaunaꞌan uruu, turuu upara dan<br />

naa kapam. 33 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

Tomin karu, aonaa uai pan washaꞌapatan<br />

aimaa kan naꞌa pam kari kao nan<br />

wabao kopa tinan dono choo chi ii,<br />

mazan uai pan ipai aimaa kan shaꞌapata-kao<br />

kai man paꞌan.<br />

Ukauꞌan, marii kizi zun nao<br />

mashaa ĩdyaun ubao kopa tinan<br />

dono uchoo chin ii. 34 Naꞌapa ipai<br />

Tomin karu pidanan nao shaꞌa painpan<br />

kawan ĩbao kopa tinan dono<br />

pachoo chin diꞌii kida, aonaa zunnao<br />

taa pada-kao ĩpara dan. Jew nao<br />

kaki naori naa kian kawanaꞌati, aonaa<br />

kizi ĩkazowau ta pan bao kopa tinkaru.<br />

35 Ĩaita paꞌa zon an aimaa kan<br />

dauꞌan, marii ĩpishaan pau dai arunao<br />

padapu ii. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

kaki baꞌa zon naꞌo wuruꞌu zun para dan<br />

bao kopa tin-karu dono.<br />

36 Unao Corinth san nao itiiman<br />

Tomin karu Para dan waꞌatin soo<br />

unao diꞌikiꞌo naꞌiki unao atiꞌo karikao<br />

nan? 37 Naꞌiki naꞌiaꞌo ram pidan<br />

dako tinaꞌo kowaada paꞌo nii Tominkaru<br />

diꞌikiꞌo kuwai, oo Kai manaꞌo<br />

Doro naa taa nii uꞌati ukaꞌiita-kinaa<br />

nii pashaꞌapa tan kaudin-kizai, marii<br />

uaita pan wuruꞌu õsaada nii kidaz<br />

unao ati, Nao ba nai Jesus kaki naori<br />

wuruꞌu. 38 Mazan aonaan an utaan<br />

panyuku nuu ati wuruꞌu kaki nao riiz,<br />

marinaꞌa uruu.<br />

39 Ukauꞌan õmin-mishi dan nao,<br />

utaa unyuku nuu tuu kii ukowaada<br />

pan dauꞌati Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

kuwai. Mazan aonaa umashaa taꞌanaꞌa<br />

umin-mishi dan nao para dan<br />

panaꞌaꞌo parada-karu idaꞌan aonaꞌoraz<br />

kanom aita pan. 40 Marii ipai<br />

aimaa kan shaꞌa pata-kao kai manaꞌo<br />

idaꞌan naꞌiki sakita paꞌo idaꞌan.<br />

Kaimanaꞌo kuwai Christ<br />

kadishitan dauaꞌo<br />

15 1 Aizii õmin-mishi dan nao,<br />

õnyuku nuu-kidaꞌa zon uꞌati<br />

tawuruꞌu Kai manaꞌo Kuwai õkowaadauzo<br />

niaz uꞌati. Uruu shaꞌatii<br />

umishi da niaz naꞌiki pakawa nuꞌoraz<br />

umishida pan umana wunuꞌo<br />

idaꞌan. 2 Uruu Kai manaꞌo Kuwai<br />

kazan naa taꞌo unao, upakawa nun<br />

an umishida pan õkowaa dan kawan<br />

uꞌati. Soo mani umamishi da kan<br />

an, maza nuꞌo kari kao nan wuruꞌu<br />

umishi dapa nuz.<br />

3 Õdobata-kidan kuwai unao ati,<br />

uruu dobata-kida-kari waiz õꞌati.<br />

Wuruꞌu kuwai umana wunuꞌo manawun:<br />

Christ mawa kan dauꞌa naꞌo raz<br />

waꞌoian dikin ii, naꞌapa usaa din pan<br />

kawanaꞌati saada-kari wai Tominkaru<br />

Para dan idaꞌa: 4 udida-kao,<br />

1Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 15<br />

472<br />

naꞌiki idiki nau daꞌu tan kamoo idaꞌa<br />

ukadi shita-kida-kao kakupa-karu<br />

idaꞌati, naꞌapa usaa din pan kawan<br />

saada-kari wai Tomin karu para dan<br />

idaꞌa. 5 Christ aidi nan Peter ati,<br />

udaunaꞌan 12 patomi napa-kidanii<br />

nao ati. 6 Udaunaꞌan, uaidi nan<br />

uwazoota 500 bao kopa tin paꞌo<br />

mishi dai nao ati. Iriba ĩnao kakupa<br />

zii kai, bao koi nao mawa kaꞌa naa.<br />

7 Naꞌiki udaunaꞌan uaidi nan James<br />

ati kapam, naꞌiki udaunaꞌan ipai<br />

apostle nao ati.<br />

8 Udaunaꞌan, dawuꞌi tin zii uaidinan<br />

õꞌati kapam, õgaru naꞌa paꞌo<br />

korai dao naa kawan shaka taꞌo raz<br />

pakamoon uaꞌii. h 9 Õgaru, awutapaꞌo<br />

õmana wu nun ipai baꞌo ran<br />

apostle nao ai. Mishi, õgaru, aonaa<br />

kanom dikin ii turuu õdakotakao<br />

apostle nii, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan õgaru pata kaꞌu taꞌo raz daꞌi<br />

Tomin karu pidanan nao. 10 Mazan<br />

õapostle-tinan, soo Tomin karu<br />

kamuna nun idiꞌo õꞌati, naꞌiki<br />

ukamu nanu nuz õꞌati, aonaa<br />

madiwau tapa-kaꞌo mani. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan powaꞌa zii udada ran<br />

õkau di nan baꞌo rai nao apostle nao<br />

ai. Mishi aonaa õgaru mani wuruꞌu<br />

shaꞌapa taꞌo raz aimaa kan, mazan<br />

Tomin karu paꞌan wuruꞌu kaudinaꞌo<br />

raz õgaru idaꞌan pakamuna nun<br />

idaꞌan. 11 Ukauꞌan, aonaa ushaꞌapan<br />

õꞌati, õgaru kakuwaa pan oo<br />

baꞌo ran apostle nao kakuwaa pan,<br />

ipai waunao, wakaku waa pan<br />

uruu baudaꞌa paꞌo raz kuwai dauꞌu,<br />

naꞌiki uruꞌu naa wuruꞌu unao<br />

mishida paniaz.<br />

Kadishita-kida-kao nii mawakainao<br />

12 Aizii waunao wakaku waapan<br />

puꞌu Christ kadi shita-kida-kao<br />

dauꞌu mawaka-karu diꞌiki, naꞌapa dii<br />

mooko pabiꞌi unao kian mawa kainao,<br />

aonaꞌo nii ĩkadi shita-kida-kao?<br />

13 Umishiin an mani aonaꞌo nii<br />

mawa kai nao kadi shita-kida-kao<br />

mawaka-karu diꞌiki, ukauꞌan Christ,<br />

aonaa ukadi shita-kida-kao. 14 Naꞌiki<br />

aonaan an mani Christ kadi shitakida-kao<br />

mawaka-karu diꞌiki,<br />

ukauꞌan madiwau tapa-kaꞌo wuruꞌu<br />

wakaku waapa tina nuz, naꞌiki unao<br />

mishi dapa nuz madiwau tapa-kaꞌo<br />

kapam. 15 Naꞌiki waunao apostlenao,<br />

wamarii dinan naa kari kao nan<br />

Tomin karu dauꞌu, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan wakian idi Tomin karu kadishita-kida<br />

Christ mawaka-karu<br />

diꞌiki. Aizii umishiin an mani aonaꞌo<br />

nii mawa kai nao kadi shita-kida-kao<br />

mawaka-karu diꞌiki, ukauꞌan aonaꞌo<br />

Tomin karu kadi shita-kidan Christ.<br />

16 Ukauꞌan umishiin an mani aonaꞌo<br />

nii mawa kai nao kadi shita-kida-kao,<br />

Christ aonaꞌo ukadi shita-kidakao<br />

kapam. 17 Naꞌiki aonaan an<br />

mani Christ kadi shita-kida-kao,<br />

ukauꞌan unao mishi dapa nuz Christ<br />

madiwau tapa-kaꞌo kari kao nan,<br />

naꞌiki aonaa zii unao oian kida<br />

soꞌota-kao. 18 Naꞌiki aonaan an mani<br />

Christ kadi shita-kida-kao, ukauꞌan<br />

pidan nao mishi dai naouz Christ<br />

h 15:8 korai­dao­naa kawan shaka­taꞌo­raz pakamoon uaꞌii oo “korai dao naa kawan<br />

mashakata-kaꞌo raz kai man.”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


473<br />

1 CORINTHIANS 15<br />

mawa kai naouz naa, aonaa ĩkazannaata-kao.<br />

19 Aizii umishiin an mani<br />

aonaꞌo nii wakadi shita-kida-kao,<br />

ukauꞌan wuruꞌu wabaia tina nuz<br />

Christ dikin ii, madiwau tapa-kaꞌo<br />

kari kao nan. Naꞌiki waunao, turuu<br />

mani wakashaꞌora-kida-kao ipai<br />

pidan nao ai, wamishi dan idi mariidin-karuꞌu<br />

naa kari kao nan.<br />

20 Mazan Christ, mishiꞌo ukadishita-kida-kao<br />

mawaka-karu diꞌiki.<br />

Uruu kiwii niꞌo ukadishi tan pidannao<br />

mawa kai nao bii iki. Ukauꞌan,<br />

uruu idaꞌanaꞌo waaita pan mishiꞌo<br />

nii mawa kai nao kadi shita-kida-kao<br />

mawaka-karu diꞌiki. 21 Pidannao<br />

mawa kan bau daꞌa paꞌo pidan<br />

shaꞌapa tan idiꞌo oiaꞌo aimaa kan,<br />

naꞌapa kapam pidan nao mawa kainao<br />

kadishi tan nii baꞌo ran pidan<br />

shaꞌapa tan idi kai manaꞌo aimaakan.<br />

22 Ipai pidan mawa kau zon,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Adam kaduz<br />

ĩnao. Naꞌa paꞌo nii kapam ipai mishidai<br />

naouz Christ kadi shita-kida-kao.<br />

23 Mazan Christ, uruu kiwii niꞌo<br />

ukadishi tan. Aizii uwaꞌa tin dono<br />

koshan, pidan nao mishi dai naouz<br />

uruu, ĩkadishi tan nii pamawakakizi<br />

iki.<br />

24 Uruu dau naꞌan ama zada<br />

katokon-tinan nii, Christ katokon tan<br />

nii ipai oiaꞌo doro nai nao nao banai-tin<br />

pai naouz. Naꞌiki utaan nii<br />

padaru Tomin karu ati, wuruꞌu<br />

pakazo wau tapa nuz. 25 Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan Christ kazowau tapan<br />

nii atii Tomin karu wara nuita-kidan<br />

ipai utaruba nao. 26 Mawaka-karu,<br />

uruu ukadu zun naa taru bai Christ<br />

mainaa ba tan niꞌo. 27 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan Tomin karu para dan kotuaꞌo<br />

usaa dauzo-kao kian, “Tomin karu<br />

kazowau tapa-kida ipai aimaa kan<br />

uꞌati.” i Mazan aitapa-kao wuruꞌu<br />

parada-karuz “ipai aimaa kan” kiaꞌoraz,<br />

aonaa Tomin karu tumaꞌo atiꞌo<br />

mani wuruꞌu naꞌapa-karuz, mazan<br />

uruu paꞌan kazo wau tapa-kidaꞌo raz<br />

ipai aimaa kan Christ ati. 28 Aizii<br />

ipaiꞌi naa aimaa kan kida muudakao<br />

dono Christ kazowau tapan nii,<br />

udaunaꞌan uruu, Tomin karu Daniz,<br />

ukazo wau tapa-kidi nan niꞌi naa<br />

Tomin karu ati. Uruu taaꞌo raz ipai<br />

aimaa kan kida Christ kazowau tapan<br />

nii. Ukauꞌan Tomin karu, uruꞌo niꞌi<br />

naa kazo wau tapa ipai aimaa kan.<br />

29 Aizii umishiin an mani<br />

pidan nao mawa kai nao, aonaꞌo<br />

nii ĩkadi shita-kida-kao kakupakaru<br />

diꞌiti, kan dii nii mooko<br />

pidan nao chikaa wunui nan mawakai<br />

nao pidan nao dikin ii? Kanom<br />

wuruꞌu ĩtiwaa niaz pashaꞌapa tan<br />

naꞌa paꞌo idaꞌan? 30 Aizii waunao<br />

mani? Aonaan an mani umishiin<br />

wakadi shita-kida-kao nii wamawakan<br />

dau naꞌan, kan dii niꞌo mooko<br />

wuruꞌu wabaia tan aimaa kan<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo kida ipai kamoo?<br />

31 Õmin-mishi dan nao, ipai kamoo<br />

õbaia tan aimaa kan kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />

mana wun! Mishiꞌo kai wuruꞌu<br />

õnaꞌapa nuz, naꞌapa wuru mishiin<br />

kawan õꞌata dinapa nuz unao dauꞌan,<br />

wabau daꞌapa tin pan idi Christ Jesus<br />

waNaobanaa idaꞌati. 32 Daꞌaꞌa,<br />

1Cor<br />

i 15:27 Psalm 8:6<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 15<br />

474<br />

Ephesus idaꞌa, kai naꞌa pidan nao<br />

õtaruba nao. Tuu kii ĩkasha daakapan<br />

õtuma naꞌiki ĩdakota pazowian<br />

õgaru. Naꞌapa ĩkicha naꞌ iki-kian<br />

õꞌati baudo koru kawan. Ukauꞌan<br />

kan dii niꞌo mooko õbaia tan naꞌapa<br />

kidaꞌo aimaa kan umishiin an<br />

aonaꞌo nii pidan nao mawa kainao<br />

kadi shita-kida-kao? Umishiin<br />

an mawa kai nao aonaꞌo nii ĩkadishita-kida-kao,<br />

ukauꞌan kii-karu<br />

kawanaꞌati: “Wakonau kii tinaꞌa<br />

naa ipai kamoo. Waaroo paꞌa naa<br />

naꞌiki watuza paꞌa naa, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan wai kanaꞌan wamawa kan<br />

niꞌi naa naꞌiki aonaꞌo nii powaꞌa<br />

wakadi shita-kida-kao.” j<br />

33 Aonaa umariida-kidi naꞌa naꞌa<br />

pidan nao ati kiainaouz aonaꞌo nii<br />

mawa kai nao kadi shita-kida-kao.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan pukaminaꞌu<br />

tin pan dono pidan nao idi,<br />

aonaꞌo raz ĩkaduz kida kai manan,<br />

ĩpata kaꞌuan nii kai manaꞌo raz<br />

pukaduz. 34 Usakita pada udiꞌitinpan,<br />

naꞌiki aonaꞌa naa uꞌoi paꞌa naꞌa.<br />

Õkian naꞌapa õbaꞌa zoo-kidaꞌa zon<br />

unao, ushaꞌapa num kauꞌan pabiꞌi<br />

unao, aonaa mana wun uaita pan<br />

Tomin karu.<br />

Nanai kadishita-kida-karu<br />

niꞌoraz diinaꞌitiꞌi<br />

35 Pidan pishaan nii, “Naꞌa pam<br />

nii wuruꞌu pidan nao mawa kai nao<br />

kadi shita-kida-kao? Shaꞌa paꞌo ram<br />

kadu zuꞌo nii ĩnanaa kida?” 36 Pugaru<br />

madiwau tapa-kaꞌo pidan. Kan dii nii<br />

pupishaan kaika paꞌo aimaa kan?<br />

Aushaa, putukapa mooko, pupaowan<br />

dono uudai, aonaa usodaꞌa kan<br />

sariapa, soo udida-kao an kiwiin.<br />

37 Naꞌiki aimaa kan pupao waniaz<br />

soo uudai kari kao nan, panaa don<br />

poroom aka oo baꞌo ran kaduz paoribai<br />

uuda. Aonaa pupao wan paori bai<br />

udaruꞌo raꞌa naa. 38 Mazan Tominkaru<br />

taan ukadu naa nii paai pan<br />

kawanaꞌati, naꞌiki ipai shaꞌa paꞌo ram<br />

uudai ati utaa ĩkadu naa nii, ĩkaduz<br />

kida kawanaꞌati.<br />

39 Naꞌiki aimaa kan kida kakupai<br />

naouz, panaꞌaꞌo ĩnanaa kida.<br />

Pidan nao panaꞌa ĩnanaa, uzai nao<br />

panaꞌa ĩnanaa, kotuꞌuz panaꞌa<br />

ĩnanaa, naꞌiki kopau panaꞌa ĩnanaa.<br />

40 Naꞌiki aokazi ii aka, kai naꞌa<br />

aimaa kan kida, naꞌiki imiꞌi baara<br />

an, kai naꞌa kapam aimaa kan kida;<br />

wuruꞌu aokazi ii akaꞌo raz aimaakan<br />

kida, panaꞌaꞌo ĩkonau naman<br />

wuruꞌu imiꞌi baara anaꞌo raz aimaakan<br />

kida konau na man ai. 41 Kamoo<br />

panaꞌa ukonau na man, kauzu<br />

panaꞌa ukonau na man, naꞌiki wizinao<br />

panaꞌa ĩkonau naman; naꞌiki<br />

wizi nao, upuꞌu zii panaꞌa kida<br />

ĩkonau naman baꞌo ran wizi nao ai<br />

kapam.<br />

42 Ukauꞌan, naꞌa paꞌo nii wuruꞌu<br />

pidan nao mawa kai nao kadi shitakida-kao<br />

dono kakupa-karu diꞌiti.<br />

Pidan mawa kaꞌo dida-kao dono,<br />

wuruꞌu unanaa toma-kari waiz<br />

mawa kauzo kari kao nan, mazan<br />

ukadi shita-kida-kao donoꞌo naa,<br />

aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa umawakau<br />

zon. 43 Pidan mawa kan dono,<br />

j 15:32 Isaiah 22:13<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


475<br />

1 CORINTHIANS 15<br />

unanaa dida-kari waiz, aonaa<br />

ukonau na man, naꞌiki kapa tiꞌo<br />

wuruꞌu unanaaz. Mazan ukadi shitakida-kao<br />

donoꞌo naa, konau na maꞌo<br />

nii naꞌiki maꞌo za kaꞌo nii unanaa.<br />

44 Wuruꞌu pidan nanaa didakari<br />

waiz, uruu nanai imiꞌi baara<br />

anaꞌo kaduz, mawa kauzo kari kaonan.<br />

Mazan ukadi shita-kida-kao<br />

donoꞌo naa, kari kao nanuꞌo niꞌi naa<br />

ukaku pan, kakupa-karu Kai manaꞌo<br />

Doro naa taa niaz. Mishi kai naꞌa<br />

nanai mawa kauzo kari kao nan,<br />

naꞌiki kai naꞌa nanai Kai manaꞌo<br />

Doro naa taa niaz kakupa-karu uꞌati.<br />

45 Naꞌapa saa dauzo-kariwai<br />

Tomin karu para dan kian,<br />

“Kiwiita paꞌo raz Adam, utomakao<br />

kaku paꞌo pidan nii”; mazan<br />

dawuꞌi tii niꞌo raz Adam, uruu Christ.<br />

Naꞌiki Christ, uruu Doro nai taaꞌoraz<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-karu<br />

paꞌan. 46 Ukauꞌan wuruꞌu nanaiz<br />

Kai manaꞌo Doro naa taa niaz kakupakaru<br />

uꞌati, aonaa uruu mani wuruꞌu<br />

kiwii niꞌo raz. Mazan wuru paꞌa naꞌa<br />

nanai imiꞌi baara anaꞌo raz kaduz,<br />

uruu kiwii niꞌo raz paꞌan. Dawuꞌi tin<br />

zii paꞌan wuruꞌu nanai Kai manaꞌo<br />

Doro naa taa niaz kakupa-karu uꞌati.<br />

47 Kiwiita paꞌo raz Adam, imiꞌi<br />

idiꞌo utoma-kao, mazan dawuꞌi tiiniꞌo<br />

raz Adam, uruu aokazi ikiꞌo<br />

uwaꞌa tin paꞌan. 48 Ipai pidan nao<br />

imiꞌi baara ainaouz, naꞌa paꞌo ĩnanaa<br />

wuruꞌu pidan kawan, toma-kari waiz<br />

imiꞌi idi. Mazan pidan nao makoinao<br />

niꞌo raz aokazi iti, naꞌa paꞌo nii<br />

ĩnanaa wuruꞌu pidan kawan aokazi<br />

ikiꞌo raz uwaꞌa tin. 49 Wananaa tomakao<br />

kawan wuruꞌu pidan nanaa<br />

kaduz kawan imiꞌi idi, dii naꞌitiꞌi<br />

naꞌa paꞌo nii wananaa wuruꞌu<br />

pidan nanaa kaduz kaa wan aokazi<br />

ikiꞌo raz.<br />

50 Õmin-mishi dan nao, kaika paꞌo<br />

atiꞌo kai wuruꞌu õkia nuz: Wuruꞌu<br />

wananaa, imiꞌi baara anaꞌo raz<br />

kaduz kari kao nan, aonaa turuu<br />

umashaa pan Tomin karu nao banai-tinapa-kizi<br />

ii; naꞌiki wananaa<br />

mawa kau zoz, aonaa turuu ukakupan<br />

kari kao nanuꞌo nii.<br />

51-52 Aushaa uabata, õkowaa dan<br />

aimaa kan aonaꞌo raz uaita pauzokao:<br />

aonaa ipaiꞌo nii mani<br />

wamawa kan, mazan dawuꞌi tii niꞌo<br />

kuwudii k poota-kao dono, ipaiꞌo<br />

nii wapanaꞌa dinaꞌa kan kadiman<br />

aka, pidan samu ruu an kan kawan<br />

paawun. Aizii wuru donoꞌo kuwudii<br />

poota-kaoaz, pidan nao mishi dainao<br />

Christ mawa kai naouz naa,<br />

ĩkadishi tan nii, aonaꞌo niꞌi naa<br />

ĩmawa kau zon powaꞌa. Naꞌiki ipai<br />

waunao kaku pai nao, wapanaꞌadinaꞌa<br />

kan nii kapam. 53 Wuruꞌu<br />

wananaa mawa kau zoz panaꞌadakao<br />

nii nanai kida diꞌiti, aonaꞌo<br />

niꞌo raz umawa kau zon. 54 Ukauꞌan<br />

wananaa mawa kau zoz panaꞌadakao<br />

donoꞌo naa nanai kida diꞌiti<br />

kari kao nanuꞌo niꞌo raz ukaku pan<br />

paꞌan, uruu Tomin karu para dan<br />

kotuaꞌo raz usaa dauzo-kao mishiinan<br />

niꞌi naa:<br />

1Cor<br />

k 15:51 kuwudii: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />

diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 15​, ​16 476 <br />

“Mawaka-karu mainaabatakaoaꞌa<br />

naaz<br />

kaiman-daun!” l<br />

55 “Mawaka-karu, naꞌii dii<br />

pukaꞌiitanuz puzowian<br />

pidan?<br />

Mawaka-karu, naꞌii dii<br />

pumaꞌozakan pukaziwaakinaa<br />

nii pidan?” m<br />

56 Mawaka-karu ikodan pamaꞌoza<br />

kan pakazi waa-kinaa nii<br />

pidan nao, ĩꞌoian idaꞌanaꞌo,<br />

naꞌiki oiaꞌo ikodan pamaꞌo za kan<br />

wadikin tapan idaꞌan kakinaorii,<br />

Moses atiꞌo raz utaa-kao.<br />

57 Mazan “kai man mana wun,”<br />

wakian Tomin karu ati, uruu<br />

taaꞌo raz waꞌati turuu-kinaa nii<br />

wadikin tan oiaꞌo naꞌiki mawakakaru,<br />

waNaobanaa Jesus Christ<br />

shaꞌapata nii idaꞌan.<br />

58 Ukauꞌan õmin-mishi dannao,<br />

õmarai napa nii nao, maꞌo zaka<br />

ukadi shi tapa umishida pan idaꞌa,<br />

naꞌiki aonaa utaapa daꞌa naꞌa<br />

aimaa kan zika dan unao umishidapa<br />

nii ai. Kari kao nan ushaꞌa paapa<br />

ukaudin-kizi Nao ba nai Jesus ati,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan uaitapa wuruꞌu<br />

ukau dina nuz Nao ba nai ati, aonaa<br />

madiwau tapa-kaꞌo mani wuruꞌu.<br />

Puraata zaamata-kao​<br />

​mishidainao ati<br />

16 1 Aizii õpara dan nii<br />

tawuruꞌu puraata zaamataꞌa<br />

zoo-kaoaz dauꞌan, Jeru salem<br />

iaꞌo raz Tomin karu pidanan nao ati,<br />

pata kaꞌu tinai naouz, ĩkamin kaꞌutakinao<br />

nii. Ushaꞌa pata paꞌi õdyuu dan<br />

kawan Galatia iaꞌo mishida painao<br />

shaꞌapa tan. 2 Ipai Sunday kawanaꞌati,<br />

ipai unao, ubuuta paꞌi puraata<br />

sodi wuruꞌu diꞌikiꞌi puraata uikodaniaz,<br />

naꞌiki utaa paꞌa naazu.<br />

Aonaa uzauda paꞌa naꞌa atii õkaawan<br />

zii, uruu zii utiwaan uzaama tan<br />

puraata ipai baukapa aka. 3 Aizii<br />

õkaa wan dono, õsaa dan nii kaa rita<br />

wuruꞌu pidan nao dauꞌan, unao zaama<br />

ta nii naouz naꞌa kaꞌo nii puraata<br />

Jeru salem iti, unao diꞌikiꞌo raz, naꞌiki<br />

õdyuu dan nii ĩdyaun. 4 Aizii õdiꞌitinpan<br />

an kai manaꞌo nii zii õmakon an<br />

kapam, ukauꞌan õmakoꞌo kan niꞌi naa<br />

bao kopa ĩtuma.<br />

Paul morowautaꞌazon<br />

5 Õwaꞌa tin nii õmoro wau taanan<br />

unao idaꞌan, õmakon dau naꞌan<br />

Macedo nia ii aka. 6 Panaa don<br />

õnaꞌaꞌa kan nii unao tuma naꞌapau<br />

daꞌum sondii kari kao nan, oo<br />

panaa don õnaꞌian nii unao tuma<br />

atii ama zada wadidin ipain diꞌiti.<br />

Udaunaꞌan turuu ukamin kaꞌu tan<br />

õgaru, õdobata paꞌa zon donoꞌo naa<br />

wuruꞌu ama zada diꞌiti naꞌitiꞌo ram nii<br />

õmakan naꞌikiꞌo dau naꞌan. 7 Aonaa<br />

õmoro wau taꞌa zon uꞌidaꞌati õdobatapan<br />

tuma kari kao nan. Tomu nuꞌi kiꞌo<br />

õai pan õnaꞌaꞌa kan unao tuma,<br />

Nao ba nai Tomin karu taapa dan an<br />

unaꞌa pan.<br />

8 Õnaꞌan nii daꞌaꞌa Ephesus<br />

idaꞌa atii Pentecost n taa pauzo-<br />

l 15:54 Isaiah 25:8 m 15:55 Hosea 13:14 n 16:8 Pentecost: umana wunuꞌo kamoo<br />

Jew nao ati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


477<br />

1 CORINTHIANS 16<br />

kao kamoon diꞌiti. 9 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan, kai naꞌa iriba pidan nao daꞌaꞌa<br />

aba taꞌa zoꞌo Kai manaꞌo Kuwai, naꞌiki<br />

kai manaꞌo nii mana wun õnaꞌan an<br />

zii õkaku waa pan ĩꞌati, ukai naꞌan<br />

puꞌu padamata iriba pidan nao<br />

aonaꞌo mana wun ĩnyuku nuu-atin<br />

õgaru õkowaa da pan idi Kai manaꞌo<br />

Kuwai, naꞌiki tuu kii ĩtoꞌo ran õꞌati.<br />

10 Aizii Timothy kaa wan an unao<br />

idaꞌati, kai man paꞌi udapaapa uruu.<br />

Uruu kau dinaꞌo Nao ba nai Jesus ati<br />

naꞌapa õgaru kawan. 11 Aonaa kizi<br />

naꞌiaꞌo ram pidan kasha dan uruu,<br />

mazan ukamin kaꞌuta paꞌan uruu,<br />

udobata kizi kai man, ukaawa kizi<br />

õꞌidaꞌati. Õzau da pan ukaa wan<br />

wuruꞌu, baꞌo rai nao mishi dai nao<br />

tuma.<br />

12 Aizii, wamin-mishi dan<br />

Apol los dauꞌan. Tuu kii õpishaan<br />

umakon unao diꞌiti, wuruꞌu baꞌo ran<br />

mishi dai nao tuma. Mazan aonaa<br />

unyuku nuu naꞌapa zan pamorowau<br />

tapan dauꞌu kai unao diꞌiti.<br />

Mazan naꞌa painim dono uiko dan<br />

ama zada pamoro wauta-kinaa<br />

nii, uruu naꞌapai niꞌo nii umakon<br />

umoro wau tan.<br />

Paul katokontan paparadan<br />

13 Kari kao nan uzaudi napa, naꞌiki<br />

maꞌo zaka ukadi shi tapa umishida pan<br />

idaꞌa; maꞌo zaka utaa pin unyukunuu<br />

ii, naꞌiki aonaa utariaꞌa naa.<br />

14 Ushaꞌa pata ipai aimaa kan<br />

unyuku nuu kamarain panun idaꞌan.<br />

15 Uai tapa nii shaꞌatii Stepha nas<br />

naꞌiki uiriban nao dauꞌan mashaapai<br />

naouz udapuꞌu. Ĩnao kiwi nii nao<br />

ĩmishi dan wakuwaa Jesus dauaꞌo<br />

wii zai baara Achaia ii, naꞌiki tuukii<br />

ĩtaai nan pakamin kaꞌu tan idaꞌan<br />

Tomin karu pidanan nao. Õminmishi<br />

dan nao, õpishaan unao,<br />

16 uizoꞌati kizi pidan nao naꞌa pai nao<br />

ĩkazowau ta pan, naꞌiki pidan naꞌa paꞌo<br />

ukau dinan naꞌiki ukazowau ta pan<br />

ĩnao kawan.<br />

17 Tuu kii õkonau kian Stephanas,<br />

Fortu natus, naꞌiki Achaicus<br />

kaa wan dauꞌan õꞌidaꞌati; unao<br />

aonaan puꞌu padamata õꞌai,<br />

mazan kai naꞌa ĩnao õtuma.<br />

18 Naꞌiki ĩkonau kiida õnyukunuu,<br />

naꞌapa ĩkonau kii dan kawan<br />

unao nyuku nuu. Utukapa-kida<br />

paꞌi naꞌa pam unau baa pan, naꞌiki<br />

unyuku nuu-atin pidan nao ĩnao<br />

kaduz.<br />

19 Mishida painao mashaapai<br />

naouz daꞌaꞌa Asia Baara an,<br />

ĩdyuu dan papara dan kida unao<br />

ati; Aquila naꞌiki udai aro Priscilla<br />

dyuu dan kapam papara dan unao<br />

ati, naꞌiki mishi dai nao choo chiipauzo<br />

naouz ĩdapu ii, ĩdyuu dan<br />

kapam papara dan ĩbau daꞌapatin<br />

pan idi unao tuma Nao ba nai<br />

Jesus idaꞌan. 20 Ipai mishi dai nao<br />

mashaa pai naouz daꞌaꞌa dyuu dan<br />

papara dan unao ati. Konau kii<br />

unau baa umin-mishi dan nao ubaokopa<br />

tinan dono. o<br />

1Cor<br />

o 16:20 Paul donoꞌo mishi dai nao bao kopa tinan dono, ĩtukapa-kidan panau baan<br />

oo pakonau kii-kidan pamin-mishi dan nao pakissi tan idaꞌan ĩdyaun pakao zoo ati oo<br />

pataawu ati oo panaa don pakaꞌu ati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 CORINTHIANS 16<br />

478<br />

21 Aizii diꞌi õpara dan sodi õgaru<br />

Paul saa da nii õkaꞌu idaꞌan, õnaubaa-kinaa<br />

nii unao. p<br />

22 Naꞌiaꞌo ram pidan aonaa<br />

umarain pan Nao ba nai Jesus, marii<br />

upata kaꞌuta-kao. Kaiꞌi naa puwaꞌati,<br />

waNaobanaa!<br />

23 Marii Nao ba nai Jesus<br />

kamuna nun unao ati.<br />

24 Õmarai napa ipai unao wabaudaꞌapa<br />

tin pan idi Christ Jesus idaꞌan.<br />

Amen<br />

p 16:21 Kai naꞌaꞌo daꞌi Paul min kaꞌu saada pauzo kaa rita uꞌati. Uruu saa da nii wuruꞌu<br />

kaari taz Paul ati. Mazan verse 21 idaꞌa, paai pan atiꞌo paꞌan, Paul saa dan pakaꞌu<br />

idaꞌan Corinth san nao aitapa kizi mishiꞌo ukaari tan wuruꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


479<br />

Itamautan Paul Kaaritan<br />

Corinth Sannao Atiꞌo<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Paul saa­dan koshan kaa­rita mishi­dai­nao ati, Corinth iainaouz.<br />

Usaa­dan kaa­rita ĩꞌati ushaꞌapa­num kauꞌan kai­naꞌa baꞌo­ran pidan­nao<br />

kowaa­da­pai­nao kai­kin Tomin­karu para­dan, mazan dako­tin­pai­nao karikao­nan<br />

Christ apostlen nii. Ĩnao kaki­nao­tan mishi­dai­nao apostle Paul<br />

ai. Ĩkian udauꞌan, “Aonaa mishiꞌo mani wuruꞌu upara­dan maꞌo­za­ka­nuz,<br />

soo pamuna­pon idiꞌo kari­kao­nan umaꞌo­za­ka­tin­pan. Mazan ukaa­wan an<br />

daꞌatiꞌi, aonaa ukaꞌii­tauan papara­dan naꞌapa wakanaapu ati.” (Putukapa<br />

2 Corin­thians 10:1)<br />

Uruu idi apostle Paul saa­dan pakaari­tan, ukaki­nao­wan mishi­dai­nao<br />

maꞌo­za­kaꞌo idaꞌan. Unyuku­nuu-kida ĩꞌati pamakon­kau­zon dauꞌan ĩꞌidiꞌii.<br />

Ĩaitapa naꞌiki ĩtukapa­nii ukaduz umakon­kau­zon dono ĩwiizi ii. Aonaa<br />

kanom dikau­daꞌo nii ushaꞌapa­tan naꞌii. Aonaa umizidin-kidan ĩdyaun,<br />

aonaa udako­tan pakau­di­nan winipi­naa ĩꞌati, ukau­din dadara paikoda-kinaa<br />

nii aimaa­kan sodi kida pamashaapa-kinaa nii. Ukian aonaa puraata mani<br />

wuruꞌu uai­paniaz ĩꞌai, mazan uai­pan paꞌan pakamin­kaꞌu­tan ĩdyaun, ĩaitapa<br />

kizi naꞌa­pam Tomin­karu aipan mishi­dai­nao mashaa­pan, naꞌiki ĩtaa­paa­kan<br />

pamin-mishi­dan­nao tuma.<br />

Unyuku­nuu-kida ĩꞌati puraata taa-kao dauꞌan mishi­dai­nao ati Jerusalem<br />

iainaouz. Mishi kizi ĩsaa­baan naa puraata wuruꞌu ĩkowaa­dauzo­niaz<br />

pataaꞌa­zon mawa­nyuku­nui-tai­nao ati.<br />

Ukaki­nao kapam mishi­dai­nao, ĩtanawa­tin kizi pashaꞌa­paa­pan ai oii<br />

kidaꞌo. Ĩmata­nawa­tin­kan an mishiꞌo nii ukaki­nao­wan ĩdyaun maꞌo­za­kaꞌo<br />

idaꞌan naꞌapa pakian kawan pakaari­tan idaꞌa.<br />

Utokon ii Paul kowaa­dinan naa mishi­dai­nao ati, naꞌiki ukaki­nao­wan<br />

ĩdyaun kai­manaꞌo idaꞌan. Uai­pan mishi ĩmashaa­pan kai­man naꞌiki konau­kii<br />

Tomin­karu tuma naꞌiki pamin-mishidan­naoun tuma. (Putukapa 2 Corinthians<br />

13:11)<br />

2Cor<br />

479<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


480<br />

2 CORINTHIANS 1<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Paul kaaritan dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-11<br />

Paul kaudin-kizi dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . 1:12—7:16<br />

Puraata zaamata-kao dauaꞌo patakaꞌutinainao ati . . . 8:1—9:15<br />

Maꞌozaka Paul kakinaowan pidannao . . . . . . . . 10:1—13:10<br />

Paul katokontan pakaaritan . . . . . . . . . . . . . . 13:11-113<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />

diꞌikiꞌo, Tomin karu zaamataniaz<br />

Christ Jesus apostlen nii,<br />

naꞌiki waꞌina wuzu Timothy diꞌikiꞌo<br />

kapam. Wasaa dan kaa rita unao atiꞌo<br />

Tomin karu pidanan nao bao kopa tinpai<br />

naouz Corinth ii, naꞌiki baꞌo ran<br />

upidanan nao atiꞌo mashaa pai nao<br />

kidaz Achaia Baara ii aka. 2 Marii<br />

Tomin karu waDaru naꞌiki Nao ba nai<br />

Jesus Christ kamuna nun unao ati<br />

naꞌiki utaa kizi unyuku nuu kai mankinaa<br />

nii.<br />

Marii “kaiman,” wakian​<br />

​Tominkaru ati<br />

3 Marii “kai man,” wakian<br />

Tomin karu ati, uruu wanao banaa<br />

Jesus Christ Tomin karun<br />

naꞌiki udaru. Kamunan baꞌo darui<br />

wuruꞌu Tomin karuz, naꞌiki uruu<br />

kari kao nanuꞌo umaꞌo za ka dapan<br />

nyuku nui. 4 Uruu maꞌo za ka daꞌoraz<br />

wanyuku nuu wabaia tan dono<br />

aimaa kan kashaꞌora kidaꞌo. Ukauꞌan<br />

wamaꞌo zaka daꞌa naa pidan nao<br />

nyuku nuu kapam ĩbaia tan an<br />

kashaꞌora kidaꞌo, naꞌapa Tomin karu<br />

maꞌo za ka dan kawan wanyukunuu.<br />

5 Kaiꞌo raz tuu kii wabaia tan<br />

toꞌora-karu Christ dikin ii; mazan<br />

Christ idaꞌanaꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />

maꞌo za ka da nuz wanyuku nuu tuukii<br />

mana wun. 6 Aizii wabaia ta nuz<br />

dobata kashaꞌora kidaꞌo toꞌora-karu,<br />

unao atiꞌo wuruꞌu, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan waaipan idi umaꞌo za kadinan<br />

naꞌiki ukazan naa tinan.<br />

Waunao, naꞌa paꞌo wanyuku nuu<br />

maꞌo za ka dauzo-kao wabaia tan<br />

dono toꞌora-karu. Naꞌa paꞌo kapam<br />

wuruꞌu wamaꞌo zaka da nuz unyukunuu<br />

ubaia tan idi kashaꞌora kidaꞌo<br />

aimaa kan. Ukauꞌan waaitapa aonaꞌo<br />

nii ukashadi nan, mazan maꞌo za kaꞌo<br />

nii utaa pan wuruꞌu umishi dapanuz<br />

Christ, naꞌapa waunao kawan.<br />

7 Waaitapa upata kaꞌuta-kao dono<br />

waunao kawan, mazan Tomin karu<br />

maꞌo za ka dan nii unyuku nuu, naꞌapa<br />

umaꞌo za ka dan kawan wanyuku nuu.<br />

8 Waꞌina wuzu nao naꞌiki wadadakoo<br />

nao, waaipan unao aita pan<br />

naꞌa pam wabaia tan kashaꞌo raꞌo,<br />

toꞌora-karu waꞌati wakaku waa tinankan<br />

dono Asia Baara ii aka. Mishi<br />

tuu kii wabaiaa pan dadaraꞌo naꞌiki<br />

kashaꞌo raꞌo aimaa kan kida, waꞌitii<br />

man shaa wamawa kan niꞌi naa.<br />

9 Ipai waunao wakian wanyuku nuu<br />

ii “aizii wamawa kan naa wuruꞌu.”<br />

Mazan aimaa kan shaꞌapa nuz waꞌati<br />

kaika paꞌa, aonaa kizi wadopian<br />

waꞌidaꞌa kari kao nan, mazan wadopii<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


481<br />

2 CORINTHIANS 1<br />

kizi paꞌan Tomin karu ati, kadi shitakidaꞌo<br />

raz mawa kaꞌo pidan. 10 Mishi<br />

Tomin karu kamin kaꞌuta naꞌiki<br />

ukazan naata waunao wazowii-kao<br />

ai, uruu idi waaitapa kari kao nanuꞌo<br />

nii ukazan naa tan waunao naꞌapa.<br />

Naꞌiki wamishida naꞌiki waaitapa<br />

Tomin karu kazan naa tan nii koshan<br />

waunao, 11 unao kamin kaꞌu tan idi<br />

waunao utoriin pan idaꞌan. Tominkaru<br />

dakoꞌa tin nii wuruꞌu iribaꞌo raz<br />

torii napa-karu wadauꞌan, naꞌiki<br />

ukamin kaꞌu tan nii naꞌiki ukazannaa<br />

tan nii waunao. Uruu dikin ii<br />

iribaꞌo nii pidan nao nau baan naꞌiki<br />

ĩkonau kii-kidan Tomin karu.<br />

Paul panaꞌadan panyukunuu<br />

pashaꞌapataꞌazoonii ai<br />

12 Aizii waꞌatadin paꞌa zon:<br />

aonaa kanom washaꞌapa tan baꞌazoo<br />

tin-kidaꞌo nii waunao, kai man<br />

wamashaa pan naꞌiki washaꞌa pata<br />

aimaa kan kai man, ipai pidan nao<br />

tuma wachiꞌikapa-kizi kawanaꞌati.<br />

Unao tuma powaꞌa zii wamashaapan<br />

kai man. Ipai washaꞌapa tan<br />

aimaa kan saki tapa Tomin karu<br />

aipan kawanaꞌati, aonaa kanom<br />

wadizin pan unao ai. Washaꞌapatinan<br />

kaika paꞌa aonaa pidan<br />

aita paa ban kaduz idaꞌanaꞌo mani,<br />

mazan Tomin karu kamin kaꞌu tan<br />

idaꞌanaꞌo paꞌan waunao. 13-14 Wasaadan<br />

dono wakaari tan unao diꞌiti,<br />

aonaa wakai waan kashaꞌa pannaa<br />

kidaꞌo parada-karu, mazan<br />

wasaada nuz mashaꞌa pan naꞌo naꞌiki<br />

kai naa ba naꞌo idaꞌan. Uruu idi aizii<br />

masakau daꞌu uaita pan wadauꞌan,<br />

mazan waaitapa powaꞌaꞌo nii zii<br />

uaita pan wadauꞌan naꞌiki wakaduz<br />

dauꞌan kai manai man. Aizii dii naꞌitiꞌi,<br />

Nao ba nai Jesus kaa wan dono,<br />

tuu kiaꞌo nii unao atada pan waunao,<br />

naꞌa paꞌo nii waꞌatada pan kapam<br />

unao.<br />

15-16 Õai tapa naꞌa paꞌo nii unao<br />

nyuku nuu kapam, umishi dan nii<br />

kai wuru õpara dan kidaz. Uruu idiꞌo<br />

õdako ta nuz padamata õmoro wauta<br />

paꞌa kan unao diꞌii õmako paa nan<br />

dono Macedo nia iti. Aizii õkiwan<br />

dono powaa ati õai pan koshan<br />

õmoro wau ta paꞌa kan unao diꞌii,<br />

itamau kizi ukonau kian uabatan<br />

idi kai manaꞌo õkuwaa. Aizii<br />

õdobata pan donoꞌo naa unao diꞌiki,<br />

õai apa nii padamata ukamin kaꞌu tan<br />

õgaru utaan idaꞌan õai apa nii kida<br />

õkiwa-kinaa niꞌi naa Judea Baara iti.<br />

17 Mazan aonaꞌa naa õmorowau<br />

ta paꞌa kan unao diꞌii õkian<br />

kawanaꞌati. Aizii mani, naꞌapam<br />

ukian õpanaꞌa dan dauꞌan<br />

õnyuku nuu, naꞌapa dii uabata nuz,<br />

marii din-karu kawan? Oo pidan<br />

kawan tomaꞌa kaꞌo raz padiꞌitin pan<br />

aizii sodiꞌi kaꞌo kari kao nan? “Oo,”<br />

pakian puꞌu, mazan udaunaꞌan<br />

“Aonaa” ukiaꞌa kan naa. Aonaa<br />

naꞌa paꞌo mani õgaru. 18 Tominkaru<br />

kari kao nan upara dan mishiin.<br />

Naꞌa paꞌo kauꞌan wuruꞌu wakuwaa<br />

mishiniz, “Oo” õkian dono, mishiꞌo<br />

wuruꞌu “Oo” õkia nuz. 19 Tomin karu<br />

Dani Jesus Christ kari kao nan daꞌi<br />

upara dan mishiin, aonaa upanaꞌadan<br />

panyuku nuu. “Oo” ukian dono,<br />

mishiꞌo wuruꞌu “Oo” ukia nuz. Uruu<br />

Jesus dauaꞌo wuruꞌu Silas, Timothy<br />

naꞌiki õgaru kaku waapa tina nuz.<br />

2Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 CORINTHIANS 1​, ​2<br />

482<br />

20 Õkian kaika paꞌa ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ipai tawuruꞌu Tomin karu<br />

kowaa da nii kidaz pataaꞌa zon<br />

naꞌiki pashaꞌapa taꞌa zon, mishiꞌi<br />

naa ushaꞌa pata nuzu Christ idaꞌan<br />

naꞌapa pakiau zon kawan. Uruu idiꞌo<br />

wakian, “Amen.” Wakian kaikapaꞌa<br />

aimaa kan shaꞌa pan idi naꞌapa<br />

Tomin karu para dan kawanaꞌati,<br />

naꞌiki Christ idaꞌan tuu kii wakonaukii-kidan<br />

Tomin karu umana wunun.<br />

21 Tomin karu idaꞌanaꞌo wuruꞌu<br />

maꞌo zaka waunao naꞌiki unao<br />

mishida pan Christ, uruu wuruꞌu<br />

zaama taꞌo raz ipai waunao kau dinaꞌo<br />

nii paꞌati. 22 Naꞌiki kai naꞌa utaan<br />

Kai manaꞌo Doro naa waꞌidaꞌa. Uruu<br />

ukai naa bata-kinaa paꞌidi wauꞌu naa<br />

wuruꞌu wau naouz. Naꞌiki wuruꞌu<br />

utaa nuz Kai manaꞌo Doro naa<br />

wanyuku nuu iti, waaitapa-kinaa<br />

nii mishiꞌo nii utaan waꞌati ipai<br />

wuruꞌu ukowaa da nii kidaz pataaꞌazon<br />

dii naꞌi tiꞌi.<br />

23 Aizii õkowaa dan nii unao ati<br />

Tomin karu abata pan puꞌu kanom<br />

niꞌo aonaa õdoba tan unao idaꞌan<br />

õpara dan kawanaꞌati. Wuruꞌu<br />

õmamako kanuz õkaro da pan<br />

idiꞌo unao, õkaki nao wan ai unao<br />

kaziwaꞌo idaꞌan. 24 Mazan aonaa<br />

wadyuu dan mani umishida pan<br />

wapara dan kawanaꞌati. Waaitapa<br />

unao tuu kii umishi dan Christ.<br />

Waaipan paꞌan wakau di nan bao kopa<br />

unao tuma, ukonau kii-kinaa nii.<br />

2 1 Ukauꞌan õdiꞌitin pan, aonaꞌo<br />

nii õmakon unao diꞌiti kai,<br />

aonaa kashaꞌora-karu bii aꞌo<br />

mani wuruꞌu õmoro wau ta paꞌazoo<br />

nuz. 2 Aizii õkashaꞌora dan an<br />

unyuku nuu, kanoma nao kai naꞌa<br />

konau kii daꞌo nii õgaru? Soo unao<br />

õkashaꞌo rada nii naouz. 3 Uruu idiꞌo<br />

tawuruꞌu maꞌo zaka õpara dan uꞌati,<br />

õsaada nii õkaari tan idaꞌa, õai pan<br />

idiꞌo udiꞌitin pan ushaꞌa paa pa nii kida<br />

dauꞌu. Aonaa kizi ukashaꞌora dan<br />

õnyuku nuu koshan õmakon dono<br />

unao diꞌiti, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

unao wuruꞌu konau kii daꞌo niꞌo raz<br />

õgaru. Mazan õai tapa ushaꞌapatinan<br />

nii õpara dan kawanaꞌati. Uruu<br />

idi baoko paꞌo nii wakonau kian.<br />

4 Tawuru donoꞌo õsaada nuz kaa rita<br />

unao ati, õzaa dan bii aꞌo õsaadan,<br />

tuu kii õdopian unao dauꞌan<br />

naꞌiki kaziwa õdiꞌitin pan udauꞌu.<br />

Õsaada nuz õkaari tan aonaa<br />

õkashaꞌora daꞌa zon mani unyukunuu,<br />

mishiꞌo rai man õai pan paꞌan<br />

uaita pan naꞌiki utuka pan mishiꞌo<br />

õmarain pan unao tuu kii.<br />

Pidan shaꞌapatanii oiaꞌo​<br />

​marinaꞌata-kao<br />

5 Aizii pidan wuruꞌu tomaꞌoraz<br />

kashaꞌora-karu pashaꞌa pata nii<br />

idaꞌan, ukashaꞌora daꞌaka mishi<br />

õnyuku nuu, mazan unao udawunuꞌiti<br />

ukashaꞌora dan unyuku nuu,<br />

panaa don powaꞌa zii ukashaꞌoran<br />

õꞌai. Mazan aonaa õꞌitii man<br />

ukazi wan waunao tuu kiaꞌo idaꞌan<br />

mana wun. 6 Aizii turuaꞌa naa upatakaꞌu<br />

tazu. Aata, upata kaꞌu taꞌa kaꞌa<br />

naazu mishi dai nao aitan kawanaꞌati.<br />

7 Ukauꞌan aizii umari naꞌa taꞌa naa<br />

wuruꞌu ushaꞌapa taniaz, kai manaꞌa<br />

naa uparada uꞌati. Panaa don<br />

unyuku nuu kashaꞌo ran niꞌi naa tuukii<br />

mana wun naꞌiki uꞌitii man aonaꞌo<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


483<br />

2 CORINTHIANS 2​, ​3<br />

niꞌi naa powaꞌa kai man-karu paꞌati.<br />

8 Uruu idi tuu kii õai pan utukapakidan<br />

ipai umin-mishi dan nao<br />

kanaa puꞌu mishi umarain pan uruu.<br />

9 Tawuruꞌu õsaada nuz õkaari tan<br />

unao diꞌiti, õtuka paꞌa zon umishidan<br />

naꞌiki uizoꞌa tin ipai wuruꞌu<br />

õdyuu da nii kidaz ushaꞌapa tan.<br />

10 Aizii umarinaꞌa tan an wuruꞌu<br />

kashaꞌo raꞌo raz aimaa kan pidan<br />

shaꞌapa taniaz, õgaru naꞌapa, õmarinaꞌa<br />

tan nii kapamaz, aonaa udaruꞌo<br />

aimaa kan mani wuruꞌu ushaꞌapataniaz.<br />

Christ aitapa naꞌiki utukapa<br />

mishi õmari naꞌa taꞌa naa wuruꞌu<br />

kashaꞌo raꞌo raz pidan shaꞌapa tan.<br />

Naꞌiki unao atiꞌo õshaꞌa pata nuz<br />

aimaa kan naꞌapa. 11 Aonaa kizi<br />

Satan waota-kidan waunao,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan waaita pa niꞌi<br />

naa tuu kii Satan tiwau tan pawaotakidan<br />

waunao.<br />

Paul dopian dauꞌanaꞌo<br />

12 Aizii õmakon kan dono Troas<br />

ii, õkowaa da paꞌa kan donoꞌo raz<br />

Kai manaꞌo Kuwai Christ dauꞌu, Naoba<br />

nai Tomin karu daꞌata padamata<br />

kaudin-kizai õꞌati, ukashaapa<br />

õkowaa da pan Kai manaꞌo Kuwai.<br />

13 Mazan aonaa õnyuku nuu kaimanan,<br />

tuu kii õdopian ushaꞌapa num<br />

kauꞌan aonaa zii Titus kaa wan unao<br />

diꞌiki. Uruu idi õkowaa dinan naꞌiainao<br />

ati, udaunaꞌan õdoba tan naa<br />

Macedo nia iti.<br />

Maꞌozaka-karu Christ idaꞌan<br />

14 Mazan “kai man,” õkian<br />

Tomin karu ati, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

uzaama ta nii waunao Christ idaꞌati<br />

papoi toru nao nii. Uruu idiꞌo Tominkaru<br />

kai waan waunao naꞌaka paꞌo nii<br />

naꞌiki kowaada paꞌo nii Kai manaꞌo<br />

Kuwai, pidan nao aitapa-kinaa nii<br />

Christ. Kaduu nuꞌo kawa nuꞌo nii<br />

pidan nao ati wuruꞌu kai manaꞌoraz<br />

kuwai. 15 Ukauꞌan wuruꞌu<br />

wakau dina nuz, wakowaa dapa nuz<br />

kai manaꞌo kuwai, kaduu nuꞌo Tominkaru<br />

ati wuruꞌu. Uruu kuwai kida<br />

poꞌo ki nan ipai pidan nao kawanaꞌati,<br />

wuruꞌu kazan naa tinai naouz paꞌoian<br />

ai naꞌiki makazan naa tin-kai naouz<br />

paꞌoian ai. 16 Mazan pidan nao<br />

makazan naa tin-kai naouz, ĩdamaan<br />

wuruꞌu wakuwaa kidaz aimaakan<br />

mawa kaꞌo dyupu shan kawan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan mawakakizai<br />

itiꞌo raꞌa naa ĩmako pan.<br />

Mazan wunaouꞌu kazan naa tinainaouz<br />

paꞌoian ai, kaduu nuꞌo kawan<br />

ĩdamaan wuruꞌu wakuwaa kidaz,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan kari kao nanuꞌo<br />

nii ĩmashaa pan Tomin karu tuma.<br />

Naꞌiaꞌo ram pidan turuaꞌo ushaꞌapatan<br />

naꞌapa kidaꞌo kaudin-kizai?<br />

17 Waunao aonaa baꞌo ran pidan nao<br />

kawan mani wakai waa pan Tominkaru<br />

para dan wazaa maapa-kinaa<br />

nii puraata pidan nao ai. Mazan<br />

Tomin karu zaa mata nii waunao<br />

kowaada paꞌo nii papara dan. Uruu<br />

idi uawun zaꞌa ipai wakowaa dan<br />

upara dan kai man naꞌiki saki tapa,<br />

Christ poi torun idi waunao.<br />

Paꞌinaꞌo mashaapa-karu<br />

Tominkaru aipan kawanaꞌati<br />

3 1 Naꞌapa dii unao kian kaiwuru<br />

kida dauꞌa naꞌa, udakota<br />

shaꞌa waꞌata din pan kari kao nan? Oo<br />

2Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 CORINTHIANS 3<br />

484<br />

uaiapa zii shaꞌa kaa rita saada-kao<br />

wadauꞌan, wanaꞌa kan nii unao diꞌiti<br />

baꞌo ran pidan nao kawan, oo kaa rita<br />

saada-kao unao diꞌiki wanaꞌakan<br />

nii wamako kizi kawanaꞌati?<br />

2 Mazan unao paꞌan wakaari tan<br />

wanaꞌaka paniaz watuma, saadinpaꞌo<br />

wanyuku nuu ii. Pidan nao<br />

tuka pan idi kai manaꞌa naa unao<br />

kaduz, uruu idaꞌan ĩaitapa mishiꞌo<br />

wuruꞌu wakau dina nuz Tomin karu<br />

ati. 3 Christ kaari tan kawa nuꞌo paꞌan<br />

wuruꞌu unaouz, umashaa pan idi<br />

panaꞌaꞌa naa, pidan nao tukapa<br />

naꞌiki ĩaitapa watomi napa-kidan<br />

idiꞌo unao wuruꞌu upanaꞌa dinanuz.<br />

Aonaa saa ri bai naꞌiki kaꞌui<br />

idaꞌanaꞌo mani usaada-kao wuruꞌu<br />

Christ kaa rita nuz, mazan Tominkaru<br />

karikao nanuꞌo raz ukaku pan<br />

saa da nii paꞌan padoro naa idaꞌan.<br />

Aonaa kuba baaraꞌaꞌo mani usaadakao,<br />

mazan usaada-kao pidan nao<br />

nyuku nuu iaꞌo paꞌan.<br />

4 Aizii kai wuruꞌu õkia nuz<br />

unao ati kaika paꞌa õai ta pan<br />

idi turuu Tomin karu shaꞌapatan<br />

aimaa kan naꞌapa Christ<br />

idaꞌan. 5 Mishi waaitapa aonaa<br />

waturuan washaꞌapa tan waꞌidaꞌa<br />

wuruꞌu kau din-kizaiz, kai manaꞌo<br />

kuwai kowaadapa-kaoaz. Mazan<br />

Tomin karu taan idaꞌanaꞌo paꞌan<br />

pamaꞌo za kan waꞌati wuruꞌu<br />

wakowaa dapa nuz kai manaꞌo<br />

kuwai. 6 Tomin karu wuruꞌu<br />

zaama taꞌo raz waunao, kowaadapaꞌo<br />

nii papara dan, uruu wuruꞌu<br />

taaꞌo raz wakaꞌiita-kinaa nii<br />

wakowaa dan pidan nao ati wuruꞌu<br />

paꞌi naꞌo raz aimaa kan Tomin karu<br />

shaꞌapa taniaz naa ĩꞌati. a Wuruꞌu<br />

paꞌi naꞌo raz aimaa kan Tomin karu<br />

shaꞌapa tan, aonaa kotuaꞌo Moses<br />

saadauzo nii kakinao rii kawa nuꞌo<br />

mani, mazan padoro naa idaꞌanaꞌo<br />

paꞌan. Ushaꞌapa num kauꞌan wuruꞌu<br />

kotuaꞌo raz kakinao rii naꞌa kaꞌo pidan<br />

mawaka-karu diꞌiti; mazan wuruꞌu<br />

Tomin karu shaꞌapa taniaz padoronaa<br />

idaꞌan, pidan ikoda-kinaa paꞌan<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-karu.<br />

7 Wuruꞌu kotuaꞌo raz kakinaorii,<br />

saada-kari waiz kuba<br />

katai daꞌuꞌo idaꞌa, ukaawa-kidan<br />

puꞌu mawaka-karu, mazan umanawun<br />

uwiziꞌi daꞌa kan Moses awun<br />

baara utaa-kao dono uꞌati. Aonaa<br />

Israelite nao kaꞌii tan paawunuu paꞌakan<br />

uawun baara iti, uwiziꞌin idi<br />

mana wun. Padamata umai naaba tinpaa<br />

nan puꞌaꞌo raꞌa naa ĩtukapa nuzu.<br />

8 Aita nii ma naꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />

Doro naa kaudin-kiziz, powaꞌaꞌo<br />

zii umana wunun uꞌai. 9 Upuꞌu zii<br />

kotuaꞌo kakinao rii wuruꞌu patakaꞌuta-kidaꞌo<br />

raz pidan paꞌoian<br />

dikin ii, umana wun uwiziꞌin, aitanii<br />

ma naꞌo umana wunun wuruꞌu<br />

kai manaaka-kidaꞌo raz pidannao<br />

Tomin karu tuma. 10 Wuruꞌu<br />

kotuaꞌo raz kakinao rii umana wunuꞌo<br />

naꞌiki wiziꞌiꞌo raz utuka pauzo-kao<br />

kiwiin, aizii aonaꞌa naa powaꞌa<br />

umana wunun, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

wuruꞌu paꞌi naꞌo raz Tomin karu<br />

a 3:6 paꞌi­naꞌo­raz aimaa­kan Tomin­karu shaꞌapa­taniaz naa ĩꞌati: uruu dakota-kao<br />

Paꞌinaꞌo Covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />

diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


485<br />

2 CORINTHIANS 3​, ​4<br />

kowaa daniaz pashaꞌapa taꞌa zon<br />

papidanan nao ati, powaꞌaꞌo zii<br />

umana wunun uꞌai. 11 Wiziꞌi naꞌiki<br />

umana wun mishi wuruꞌu kotuaꞌoraz<br />

kakinao rii, mazan udaunaꞌan<br />

uwiziꞌin mainaaba tinan naa. Aitanii<br />

ma naꞌo umana wunun wuruꞌu<br />

paꞌi naꞌo raz Tomin karu kowaa daniaz<br />

pashaꞌapa taꞌa zon papidanan nao ati,<br />

karikao nanuꞌo raz nii paꞌan unaꞌan.<br />

12 Wamishi dan idi tuu kii wuruꞌu<br />

paꞌinaꞌo aimaa kan, Tomin karu<br />

kowaa daniaz pashaꞌapa taꞌa zon,<br />

maꞌo zaka ukauꞌan wakaku waa pan<br />

udauꞌu. 13 Aonaa Moses kawa nuꞌo<br />

mani waunao, uruu ushiba tanii<br />

paawun baara umaaiapa kan<br />

idi Israelite nao tuka pan wiziꞌiꞌo<br />

mainaaba tinan paawun baara iki.<br />

14 Mazan tuu kii ĩnyuku nuu dada ran,<br />

atii kai ĩnyuku nuu shibatapa-kariwai<br />

kawa nuꞌo, naꞌapa kotuaꞌo<br />

kakinao rii aitauzo-kao donoꞌo<br />

kawan. Uzikada-kao nii soo pidan<br />

zaama tinan idaꞌan Christ idaꞌati.<br />

15 Mishiꞌo wuruꞌu, atii kai naꞌapainim<br />

kotuaꞌo Moses kaki naori<br />

aita-kao dono, pakawa nuꞌo kawan<br />

zii ĩnyuku nuu tara tapa-kao ĩaita pan<br />

aiazu. 16 Mazan pidan zaamatinan<br />

an Nao ba nai Jesus idaꞌati,<br />

uruu donoꞌo nii zii shibata paꞌo raz<br />

unyuku nuu zikada-kao.<br />

17 Aizii wuruꞌu Kai manaꞌo<br />

Doro naaz, Nao ba nai Doro naa<br />

wuruꞌu. Naꞌiki pidan kai naꞌaꞌo raz<br />

Nao ba nai Doro naa uꞌidaꞌa, aonaꞌa<br />

naa powaꞌa kotuaꞌo kakinao rii<br />

kazowau tapan uruu. 18 Aizii waunao<br />

zikada-kari waiꞌi naa waꞌai wuruꞌu<br />

shibata pauzoz waawun baara.<br />

Kai man kiziꞌi naa watukapa-kidan<br />

Nao ba nai Jesus umana wunun, Kaimanaꞌo<br />

Doro naa kau di nan idaꞌan<br />

waꞌidaꞌa. Aonaꞌo nii usooka dan<br />

pakau di nan usaa baa pan waunao<br />

naꞌapa Nao ba nai Jesus kawan,<br />

pidan nao tukapa kizi powaꞌaꞌo zii<br />

Jesus umana wunun.<br />

Umanawunuꞌo kaudin-kizai taakao<br />

waꞌati, wakakataimanan puꞌu<br />

4 1 Tomin karu kamunankidan<br />

idiꞌo waunao wuruꞌu,<br />

uzaama ta nuz waunao kau dinaꞌo<br />

nii paꞌati, kowaada paꞌo nii umanawunuꞌo<br />

kuwai. Uruu idi aonaa<br />

wakasha di nan naꞌiki aonaa<br />

wadako tan wamuu dan wuruꞌu<br />

kau din-kizaiz. 2 Mishiꞌo rai man<br />

õgaru naꞌiki õmin-kau dinan nao<br />

naꞌapa kida wadiꞌi tin pan, aonaa<br />

waaipan wadiza pan aimaa kan uꞌai<br />

oo washaꞌapa tan mani aimaa kan<br />

kaki baꞌa zon naa kidaꞌo, naꞌiki aonaa<br />

waaipan wamarii da pan pidan nao<br />

wakuwaa idaꞌan. Tomin karu awun<br />

zaꞌa mishi wakowaa da pan upara dan<br />

saki tapa pidan nao ati. Ipai pidan nao<br />

aba tai nao kida wakuwaa, ĩaitapa<br />

naꞌiki ĩtukapa mishiꞌo wuruꞌu<br />

wakowaa da paniaz kuwai. 3 Mazan<br />

aizii Kai manaꞌo Kuwai wuruꞌu<br />

wakowaa da paniaz, umai naa banan<br />

an, mazan umai naa ba nan soo<br />

wunao atiꞌi mami shida-kai naouz,<br />

maaba taꞌa zoo-kai naouz Kai manaꞌo<br />

Kuwai, uruu idi ĩpata kaꞌuta-kao nii.<br />

4 Satan, tomin karu-tin paꞌo raz imiꞌi<br />

baaraꞌa, uruu wuruꞌu awauta paꞌo raz<br />

Kai manaꞌo Kuwai mami shida-kainao<br />

aita pan aiazu. Uruu idi aonaa<br />

2Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 CORINTHIANS 4<br />

486<br />

ĩtuka pan, naꞌiki aonaa ĩaita pan<br />

umana wunuꞌo ukanada pan ĩꞌidaꞌati,<br />

wuruꞌu Kai manaꞌo Kuwai Christ<br />

dauaꞌo raz. Naꞌiki aonaa ĩaita pan<br />

naꞌapa kidaꞌo Christ umana wunun<br />

Tomin karu tuma. 5 Aonaa wadauaꞌo<br />

mani kari kao nan wuruꞌu wakakuwaa<br />

tina nuz, mazan Jesus Christ<br />

dauaꞌo paꞌan, uruu Tomin karu taaniaz<br />

ipai pidan nao nao ba naa nii.<br />

Ukauꞌan waunao poi torui naouꞌu naa<br />

kari kao nan wakau di nan idi Christ<br />

ati. 6 Aizii Tomin karu, dyuu dauzoz<br />

kanadaꞌo tominan maru taꞌo-karu<br />

iki, uruu wuruꞌu kanada paꞌo raz<br />

wanyuku nuu iti, waaitapa-kinaa<br />

nii Tomin karu umana wunun kanda<br />

paꞌo raz Christ idaꞌa.<br />

7 Ukauꞌan kai naꞌa waꞌidaꞌa<br />

wuruꞌu umana wunuꞌo raz aitapakinai<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo raz,<br />

wananaa kakatai ma nan puꞌu, naꞌapa<br />

kaꞌuz kin kawan toma-kari wai kidaz<br />

kubai idi. Uruu idaꞌan pidan nao<br />

aita pan nii aonaa wamaꞌoza kan<br />

idaꞌanaꞌo mani washaꞌapa tinan<br />

oo wakowaa da pan wuruꞌu<br />

umana wunuꞌo raz kuwai, mazan<br />

Tomin karu paꞌan wuruꞌu taaꞌo raz<br />

wanyuku nuu iti umana wunuꞌo<br />

maꞌo zaka-kinai. 8 Mishi tuu kii<br />

wapata kaꞌuta-kao ipai wamako<br />

kizi kawanaꞌati kida, mazan upuꞌu<br />

aonaa naꞌapa kidaꞌo mashaa tan<br />

waunao. Panaa don aonaa waaitapan<br />

naꞌa pam naa washaꞌapa tinan,<br />

mazan upuꞌu aonaa wadakotan<br />

Tomin karu manyuku nuu tan<br />

waunao. 9 Waꞌan tamikita-kao puꞌu<br />

dikauda kidaꞌo idaꞌan, mazan upuꞌu<br />

aonaa wawaꞌa kauzo-kao wabaꞌoran.<br />

Washaꞌa pata-kao puꞌu kaziwaꞌo<br />

idaꞌan, mazan upuꞌu aonaa wazowiikao.<br />

10 Ipai wakaku waapa tin-kizi<br />

kawanaꞌati waaitapa daꞌi washaꞌapataꞌa<br />

zoo-kao dikau daꞌo idaꞌan. Naꞌapa<br />

kidaꞌo idaꞌan watiwaa wuruꞌu<br />

Jesus bai tauzo nii kidaz atii naꞌapa<br />

uzowii-kao. Mazan aonaa watarian<br />

washaꞌapa taꞌa zoo-kao ai, pidan nao<br />

aitapa kizi kai naꞌa Jesus mashaa pan<br />

waꞌidaꞌa, uruu maꞌo za ka da paꞌo raz<br />

waunao. 11 Wakaku waapa tinan<br />

dikin ii Jesus dauꞌu, mao napa<br />

kida daꞌi wamawa kan, mazan<br />

uruu idaꞌan kizi pidan nao aitapan<br />

kai naꞌa Jesus mashaa pan<br />

waꞌidaꞌa. 12 Ukauꞌan kai naꞌa maonapa<br />

mawaka-karu waꞌidaꞌa, tuu kii<br />

wazowiaꞌa zoo-kao mazan aonaa<br />

watarian wamawa kan ai, waaipan<br />

idi unao zaama tan wuruꞌu karikaonanuꞌo<br />

raz paꞌan kakupa-karu.<br />

13 Naꞌapa tawuruꞌu usaadinapa<br />

nuz Tomin karu kaari tan<br />

idaꞌa, “õmishi dan idiꞌo Tominkaru<br />

wuruꞌu õkaku waapa tina nuz”<br />

Waunao naꞌapa kapam wamishida<br />

Tomin karu, uruu idiꞌo wuruꞌu<br />

wakaku waapa tina nuz. 14 Waaitapa<br />

naꞌiki wamishida Tomin karu kadishita-kida<br />

nii wanao ba naa Jesus<br />

pamawaka-kizi iki. Ukauꞌan<br />

wamishida naꞌa paꞌo nii kapam<br />

u kadishita-kida n wau nao<br />

wamawaka-kizi iki wazaamatinan<br />

idiꞌi naa Jesus diꞌiti. Naꞌiki<br />

ukadishita-kidan niꞌi naa waunao<br />

bao kopa unao tuma pakanaapu iti.<br />

15 Ipai wuruꞌu aimaa kan wabai atanii<br />

kidaz kaika paꞌa unao dikin iaꞌo,<br />

wakamin kaꞌu taꞌa zon idiꞌo unao.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


487<br />

2 CORINTHIANS 4​, ​5<br />

Uruu idaꞌan kizi powaꞌaꞌo zii iriba<br />

pidan nao aita pan mishi Tomin karu<br />

kai manan, ĩkonau kii-kida kizi uruu,<br />

naꞌiki ĩmana wun tapa kizi uruu.<br />

Mishi kizi mishidapa-karu<br />

16 Uruu idi aonaa wakasha di nan<br />

wakau di nan wananaa mizai nan<br />

puꞌu naꞌiki ukaa kin pan puꞌaꞌa naa.<br />

Mazan wadoro naa ii ipai kamoꞌo<br />

wamaꞌo zaka dapa-kao. 17 Aizii<br />

wadiꞌita pan an wuruꞌu wabai ata nii<br />

kidaz aimaa kan kai, masakau daꞌuꞌo<br />

kari kao nan wuruꞌu, aonaa kari kaonanuꞌo<br />

nii mani, mazan wabaia tinan<br />

winipi naa nii kai naꞌa aimaa kan<br />

umana wunuꞌo Tomin karu taapanii<br />

waꞌati. 18 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

waunao wataa pan wanyuku nuu<br />

aonaa tukapa-kari wai kida aimaakan<br />

dauꞌa tiꞌo mani, mazan soo wuru<br />

dauꞌa tiꞌo aonaꞌo raz utukapa-kao.<br />

Wuruꞌu aimaa kan wabai ata nii kidaz<br />

kai, aonaꞌo nii unaꞌan kotuaꞌiki,<br />

mazan wuruꞌu aimaa kan Tomin karu<br />

taaꞌa zoo niaz aonaꞌo raz utukapa-kao,<br />

kari kao nanuꞌo nii paꞌan unaꞌan.<br />

Paꞌinaꞌo nanai<br />

5 1 Uruu idi wananaa wiizi bai<br />

kawa nuꞌo raz, mashaapakizaiz<br />

kai, umainaa bata-kao dono,<br />

waaitapa Tomin karu taan nii waꞌati<br />

wamashaapa-kizi nii aokazi ii, karikao<br />

nanuꞌo paꞌan mashaapa-kizai,<br />

aonaa pidan toma nii mani. 2 Mazan<br />

kai, wanaꞌan idi zii wananaa zoꞌo,<br />

tuu kii wadopi tan, naꞌiki tuukiaꞌa<br />

naa wazauda pan, wakana naatakao<br />

wuru idiꞌi paꞌi naꞌo raz nanai<br />

aokazi ikiꞌo raz. 3 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan wakana naata-kao donoꞌo<br />

naa paꞌinaꞌo nanai idi, aonaa mananaa-dau<br />

nuꞌo nii mani wadoro naa.<br />

4 Mishiꞌo wuruꞌu, wanaꞌan idi zii<br />

daꞌaꞌa wananaa zoꞌo, tuu kii wadopitan.<br />

Mazan aonaa wamawa kaꞌa zon<br />

dauꞌa tiꞌo mani kai wuruꞌu wadopita<br />

nuz, mazan waaipan naa paꞌan<br />

wananaa wuruꞌu baiatinaꞌo raz<br />

panaꞌada-kao paꞌinaꞌo nanai diꞌiti<br />

aonaꞌo raz umawa kau zon. 5 Mishi<br />

naꞌa paꞌo wuruꞌu Tomin karu aipa nuz<br />

papaꞌi naa dan wananaa. Uruu idiꞌo<br />

uzaama tan naꞌiki usaa baan waunao.<br />

Naꞌiki Tomin karu taa paDoronaa<br />

waꞌati, uruu idaꞌan kizi waaita pan<br />

mishiꞌo nii wuruꞌu ushaꞌa pata nuz<br />

waꞌati aimaa kan naꞌapa pakian<br />

kawanaꞌati.<br />

6 Ukauꞌan maꞌo zaka wataapan<br />

wanyuku nuu, waaita pan idi<br />

mishiꞌo nii utaan paꞌinaꞌo wananaa<br />

nii, mazan wamashaa pan idi zii<br />

wananaa zoꞌo, aonaꞌo nii zii<br />

wamashaa pan wanao ba naa Jesus<br />

tuma. 7 Mazan tuu kii wamishi dapan<br />

uruu, wamatu kapa kan puꞌu<br />

padama tazu. 8 Mazan õkian kawan,<br />

waaitapa mishiꞌo nii utaan paꞌinaꞌo<br />

wananaa nii, uruu idi kai manaꞌo<br />

nii zii waꞌati wasoꞌotinan diꞌo raz<br />

wananaa aiaꞌa, wamashaapa an<br />

kiziꞌi naa paꞌan Jesus tuma aokazi<br />

iti. 9 Ukauꞌan powaꞌa zii ipai baꞌoran<br />

kida ai, waaipan wamashaa pan<br />

kai manaꞌa naa uꞌati, kari kao nan<br />

kizi ukonau kii tinan wadauꞌan,<br />

wakaku pan puꞌu zii kai wananaa<br />

idaꞌa, oo waꞌao naan puꞌaꞌa naa<br />

wananaa ai, waꞌao kaziꞌian puꞌaꞌa<br />

naa. 10 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai<br />

2Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 CORINTHIANS 5<br />

488<br />

waunao mishi dai nao, wakadishita-kida-kao<br />

nii Christ kanaapu<br />

iti ukooto wapa-kizi ii. Naꞌiki ipaiꞌo<br />

nii wakawi nipi naata-kao washaꞌapata<br />

nii kida kawanaꞌati daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa, kai manaꞌo oo dikau daꞌo. b<br />

Kaimanaaka-karu Tominkaru<br />

tuma Christ idaꞌan<br />

11 Tuu kii wakicha naꞌi kin<br />

washaꞌapa tan dikauda kidaꞌo<br />

aimaa kan Tomin karu awun zaꞌa.<br />

Uruu idiꞌo wakaki nao tan pidan nao<br />

tuu kii, ĩmishida kizi Tomin karu<br />

para dan. Tomin karu, uai tapa nii<br />

mishiꞌo wuruꞌu wakowaa dapa nuz<br />

papara dan unao ati. Naꞌiki naꞌapa<br />

kapam õai pan uaita pan, mishiꞌo<br />

wuruꞌu wakau dina nuz Tomin karu<br />

ati. 12 Mazan aonaa waꞌata din pan<br />

mani oo wamana wun-tin pan mani<br />

unao ati kai wuruꞌu wanaꞌapa nuz.<br />

Mazan waaipan paꞌan uaita pan<br />

naꞌiki umishi dan wakuwaa, uꞌatadi<br />

napa kizi wadauꞌan, naꞌiki<br />

uaitapa kizi naꞌa pam udakoꞌa tin<br />

pidan nao para dan dakoo pai naouz<br />

waunao. Tuu kiaꞌo raz ĩata din pan<br />

pashaꞌa paapa nii aimaa kan kida<br />

idaꞌan, mazan ĩnyuku nuu ii aonaa<br />

mishiꞌo mani ĩmarain pan Tominkaru.<br />

13 Pabiꞌi kida ĩnao, ĩkian<br />

wadauꞌan wazowau madoro naꞌo.<br />

Unaꞌa pan an mishi, aonaa ushaꞌapan,<br />

watukapa-kao madoro naꞌo<br />

kawan, mazan waaipan idiꞌo paꞌan<br />

Tomin karu konau kii-kida-kao.<br />

Mazan unao tuka pan an aonaa<br />

wamadoro nan, kai manaꞌo wuruꞌu,<br />

unao atiꞌo mishi wuruꞌu wakau dinanuz,<br />

wakamin kaꞌu taꞌa zon idi unao.<br />

14 Mishiꞌo wuruꞌu Christ marainpan<br />

waunao udawun iti, uruu idiꞌo<br />

wuruꞌu wakau dina nuz kaika paꞌa.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan waaitapa mishi<br />

Christ mawa kan ipai pidan nao oian<br />

dikin ii. Uruu idi Tomin karu tukapan<br />

ipai waunao mawa kai naouꞌu<br />

naa oii-karu ai. 15 Jesus mawa kan<br />

idi ipai pidan nao ati, ukauꞌan pidannao<br />

mishi dai naouz uruu, aonaꞌa<br />

naa turuu ĩmashaa pan paai pan<br />

kawanaꞌati. Mazan ĩshaꞌapa tin kizi<br />

soo Christ aipan kawanaꞌati, uruu<br />

mawa kaꞌo raz naꞌiki kadishi taꞌo raz<br />

pamawaka-kizi iki ĩdikin ii.<br />

16 Ukauꞌan aizii aonaꞌa naa<br />

powaꞌa wadiꞌita pan pidan, pidannao<br />

mami shida-kai naouz Christ<br />

diꞌita pan kawan pidan. Mishi naꞌapa<br />

kowas wataa pau zon Christ kiwiin.<br />

Mazan aizii aonaa powaꞌa wataa pan<br />

uruu naꞌapa. 17 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

pidan zaama tinaꞌo Christ idaꞌati,<br />

paꞌi naada-kari waiꞌi naa ukaduz,<br />

naꞌiki wuruꞌu kiwii tapa kidaꞌo raz<br />

ukaduz mai naa bata-kaoaꞌa naa.<br />

Mazan paꞌinaꞌo raꞌa naa paꞌan kaduzui<br />

taa-kao uꞌati. 18 Soo Tomin karu<br />

wuruꞌu paꞌinaa daꞌo raz pidan nao<br />

naꞌapa. Uruu Tomin karu wuruꞌu<br />

kai manaaka-kidaꞌo raz waunao<br />

patuma Christ mawa kan idaꞌan.<br />

Naꞌiki uruu zaa mata nii waunao<br />

kau dinaꞌo nii, kowaada paꞌo nii<br />

pidan nao ati, kai manaaka-karu<br />

dauꞌan Tomin karu tuma. 19 Naꞌiki<br />

wakowaada kizi pidan nao ati<br />

b 5:10 Putukapa 1 Corin thians 3:13-15.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


489<br />

2 CORINTHIANS 5​, ​6<br />

Tomin karu kai manaaka-kidaꞌazon<br />

ipai pidan nao patuma, Christ<br />

mawa kan idaꞌan. Aizii ĩnyuku nuu<br />

naꞌa pan an, ipaiꞌo nii umarinaꞌatan<br />

ĩꞌoian, naꞌiki ukai manaa kan<br />

nii ĩtuma. Uruu kuwai wuruꞌu<br />

Tomin karu dyuu daniaz wakowaada<br />

pan pidan nao ati. 20 Ukauꞌan<br />

waunao wuruꞌu kadishi taꞌo raz<br />

Christ ati, para daꞌo nii pidan nao<br />

kanaapu ati. Mishi Tomin karu kaiwaan<br />

waunao paparada-kinaa nii<br />

maꞌo zaka unao ati. Uruu idi Christ<br />

aipan kawanaꞌati, wakiaꞌa zon uꞌati<br />

maꞌo za kaꞌo idaꞌan umishida wuruꞌu<br />

wakuwaaz, ukai manaaka kiziꞌi<br />

naa powaa iti Tomin karu tuma.<br />

21 Tomin karu aipan ati, ipai waꞌoian<br />

kaboota-kao Christ diꞌiti, uruu idi<br />

Tomin karu tuka pan Christ oiaꞌo<br />

kawan, umashaꞌa pata kan puꞌu oiaꞌo.<br />

Upata kaꞌuta-kao atii uzowii-kao,<br />

waꞌoian dikin ii. Uruu idi Tominkaru<br />

tuka pan waunao kai manai nao<br />

kawan Christ idaꞌan.<br />

6 1 Wakau di nan idi bao kopa<br />

Tomin karu tuma, wakaki naowan<br />

unao maꞌo za kaꞌo idaꞌan. Aonaa<br />

umanyuku nuu taꞌa naꞌa Tomin karu<br />

kai mana nuz uꞌati. 2 Kai kapa shaꞌatii<br />

Tomin karu para dan saadin paꞌo<br />

kiauzo nuꞌu,<br />

“Kainaꞌaꞌo nii zii kamoo kaawan.<br />

Uruu dono upishaan an<br />

ukaminkaꞌuta-kao<br />

utoriinpan idaꞌan õꞌati,<br />

õdakoꞌatin nii unao<br />

naꞌiki uruu dono õkazannaatan<br />

nii unao.”<br />

Uabata, aizii kaa waꞌa naa wuruꞌu<br />

kamooz, kaiꞌi naa Tomin karu<br />

kaminkaꞌu taꞌa zon unao, kaiꞌi naa<br />

paꞌan ukazan naa pan.<br />

3 Aonaa waaipan waawau ta pan<br />

pidan nao ĩmishi dan ai kai manaꞌo<br />

kuwai, washaꞌa paa pan idaꞌan<br />

dikauda kidaꞌo aimaa kan. Aonaa<br />

wadakoapa-kidaꞌa zon kai manaꞌo<br />

kuwai wuruꞌu wakowaa dapaniaz.<br />

4 Mazan waaipan paꞌan<br />

watukapa-kidan mishiꞌo Tomin karu<br />

poi toru nao waunao, ipai wapara dan<br />

naꞌiki washaꞌa pata nii kida idaꞌan:<br />

wabaia tan idaꞌan dadara kidaꞌo<br />

aimaa kan wakau din-kizi ii aka,<br />

naꞌiki wabaia tan idaꞌan kashaꞌora<br />

kidaꞌo wakau din-kizi dikin ii,<br />

mazan upuꞌu aonaa wamari naꞌatan<br />

wakau din-kizi.<br />

5 Panaa don wabaꞌi zii-kao,<br />

naꞌiki wakaboota-kao taraa-kizai<br />

iti; panaa don pidan nao toꞌoradi<br />

nan waꞌati kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

idaꞌan. Naꞌiki wakau di nan dadara<br />

wazama zin biiꞌi. Panaa don aonaa<br />

wadaꞌa wun wakau di nan wamizainan<br />

puꞌu. 6 Watukapa-kida mishiꞌo<br />

Tomin karu poi toru nao waunao:<br />

wataa pinan idaꞌan kai man ipai<br />

oiaꞌo ai. Naꞌiki waaita pan idaꞌan<br />

mishiꞌo kuwai wuruꞌu Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo raz; naꞌiki wamado pii dakan<br />

idaꞌan wanyuku nuu; naꞌiki<br />

wakai ma nan idaꞌan pidan nao<br />

ati; naꞌiki watukapa-kidan idaꞌan<br />

wakamarai napa nun tuu kii. Naꞌiki<br />

Kai manaꞌo Doro naa kamin kaꞌu tan<br />

idaꞌan waunao; 7 naꞌiki wakowaada<br />

pan idaꞌan mishiꞌo kuwai;<br />

naꞌiki Tomin karu maꞌo za ka dan<br />

idaꞌan wanyuku nuu. Washaꞌa pata<br />

ipai aimaa kan kai man, naꞌapa<br />

2Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 CORINTHIANS 6<br />

490<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati,<br />

uruu wakai waa waawau tinapakinaa<br />

nii wataruba nao ai, naꞌiki<br />

wamizaa taaka-kinaa nii ĩtuma.<br />

8 Mazan upuꞌu wakau di nan wanaubaa-kao<br />

puꞌu oo wazon-kida-kao<br />

puꞌu; waunamu naa abata-kao puꞌu<br />

dikauda oo kai man; wakuwaa<br />

mishiin puꞌu naꞌiki usakita pan<br />

puꞌu, mazan upuꞌu wadakota-kao<br />

mariidi nauzo nao nii. 9 Aitapakari<br />

wai waunao naꞌiki wakuwaa<br />

kai manai man, mazan upuꞌu aonaa<br />

waunao naꞌiki wakuwaa kida<br />

umishida-kao. Wazowiaꞌa zoo-kao<br />

puꞌu, mazan upuꞌu zii wakaku pan;<br />

wabaꞌi zii-kao puꞌu tuu kii mazan<br />

upuꞌu aonaa wazowii-kao.<br />

10 Wakashaꞌora dauta-kao puꞌu,<br />

mazan upuꞌu wakonau kii tinan.<br />

Mapuraa ta nuꞌo mishi waunao,<br />

mazan upuꞌu waunao idaꞌan<br />

iribaꞌo nii pidan nao kashaꞌa pauzin<br />

Tomin karu diꞌiki. Aonaa mishi<br />

washaꞌa pauzi nii daꞌaꞌa, mazan upuꞌu<br />

ipai aimaa kan Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

waꞌidi wau wuruꞌu.<br />

Umarainapa kizi waunao naꞌapa<br />

wamarainpan kawan unao<br />

11 Mishi dai nao õmarai napanii<br />

nao, Corinth san nao, mishiꞌo<br />

tawuruꞌu wapara dan kida unao<br />

atiꞌo raz. Wakowaa dan unao ati tuukii<br />

wamarain pan unao. 12 Aonaa<br />

naꞌa painim zii wamanau dapa kan<br />

unao, mazan unao paꞌan wuruꞌu<br />

manau dapa-kaꞌo raz waunao. 13 Aizii<br />

õpara daꞌa zon unao ati naꞌapa õdainao<br />

atiꞌo kawan, udaꞌa taꞌa naa<br />

unyuku nuu waꞌati, umarai napa<br />

kiziꞌi naa kapam waunao.<br />

Aonaa kizi mamishida-kainao<br />

kaduz tamakapa-kao<br />

14 M a n a ꞌ a u k a m i n a u -<br />

daꞌu tinaꞌa naꞌa wunao idiꞌi<br />

mami shida-kai naouz Jesus.<br />

Turuu mooko mishi dai nao Jesus<br />

mashaa pai naouz naa kai man<br />

patumaa ka dinan oiaꞌo pidan nao<br />

tuma, wuruꞌu nau da pai naouz<br />

pashaꞌa paa pan oii kidaꞌo aimaa kan?<br />

Oo turuu mooko kanadaꞌo bao kopatin<br />

pan maru taꞌo tuma? 15 Naꞌapa<br />

mooko Christ nyuku nuu Satan<br />

shaꞌa paa pa nii kida dauꞌati? Turuu<br />

mooko mishi dai nao nyuku nuu<br />

naꞌapa taa kan mami shida-kainao<br />

shaꞌa paa pa nii dauꞌati? 16 Turuu<br />

mooko toma-kari wai tomin karu<br />

taapa-kao oo naꞌaka-kao Tominkaru<br />

umana wunuꞌo raz dapu iti?<br />

Aizii wuruꞌu wau naouz, Tomin karu<br />

karikao nanuꞌo raz ukaku pan, udapu<br />

wuruꞌu wananaaz, umashaa pan idi<br />

wanyuku nuu ii. Kai kapa shaꞌatii<br />

Tomin karu para dan saadin paꞌo<br />

kiau zon:<br />

“Õmashaapan nii õpidanannao<br />

idaꞌa<br />

naꞌiki aonaꞌo nii õmuudinpan<br />

ĩꞌai.<br />

Õgaruꞌo nii ĩTominkarun nii<br />

naꞌiki ĩnaouꞌo nii<br />

õpidanannao nii.” c<br />

17 Uruu idi Nao ba nai Tomin karu<br />

kian ĩꞌati,<br />

c 6:16 Leviticus 26:12; Ezekiel 37:27<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


491<br />

2 CORINTHIANS 6​, ​7<br />

“Umuudinaꞌa naa naꞌiki<br />

ubuutinaꞌa naa oiainao ai.<br />

Manaꞌa upishataꞌanaꞌa oo<br />

ushaꞌapaapaꞌanaꞌa oiaꞌo<br />

naꞌiki dikauda kidaꞌo<br />

aimaakan,<br />

umashaꞌapatakan an naꞌapa<br />

kidaꞌo, õdapaapan nii<br />

unao.” d<br />

18 “Õgaruꞌo nii unao daru nii,<br />

naꞌiki ipai unao<br />

daonaioranao naꞌiki<br />

zunnao, õdainaouꞌo nii<br />

unao,<br />

Naobanai umanawunuꞌoraz<br />

kian.”<br />

7 e<br />

1 Mishi dai nao õmarai napanii<br />

nao, uabata naꞌa pam<br />

Tomin karu kowaa dan pazaamataꞌa<br />

zon waunao pau dai nao nii.<br />

Ukauꞌan aizii wamuu daꞌa naa<br />

ipai oiaꞌo wuruꞌu pata kaꞌu aꞌo raz<br />

wananaa oo wadoro naa. Mishi kiziꞌi<br />

naa paꞌan wamashaa pan kai man,<br />

naꞌiki wakicha naꞌ iki washaꞌa paapan<br />

ai oiaꞌo, Tomin karu awun zaꞌa,<br />

wamashaapa kiziꞌi naa maꞌoi akadaun<br />

uai pan kawanaꞌati.<br />

Paul konaukian<br />

2 Ukai man daꞌa naa sho man<br />

unyuku nuu waꞌati. Aonaa kanom<br />

washaꞌapa tan dikau daꞌo nii unao<br />

ati. Aonaa wapata kaꞌuan wuruꞌu<br />

umashaa pa nuz kai man Christ<br />

ati, naꞌiki aonaa wakazaa pan<br />

puraata oo aimaa kan kida uꞌai.<br />

3 Aonaa õbaꞌa zoo tin-kidaꞌa zon<br />

mani unao kai wuruꞌu õnaꞌapa nuz<br />

uꞌati. Naꞌapa õkiau zon kawan uꞌati,<br />

tuu kii wamarain pan unao, naꞌiki<br />

kari kao nanuꞌo nii wataa pan unao<br />

wanyuku nuu ii, wakaku pan puꞌu oo<br />

wamawa kan puꞌu. 4 Õai tapa mishiꞌo<br />

wuruꞌu unao mishida nuz Christ,<br />

uruu idi õkaku waa pan umanawunuꞌo<br />

idaꞌan umishida pan dauꞌu.<br />

Uruu idaꞌan tuu kii umaꞌo za ka dan<br />

õnyuku nuu. Aizii tuu kii õkonau kian<br />

wabaia tan puꞌu kashaꞌora kidaꞌo<br />

naꞌiki toꞌora-karu, mazan upuꞌu tuukii<br />

õkonau kian.<br />

5 Aizii wakaa wan donoꞌo naa<br />

Macedo nia ati, aonaa wasookapan<br />

kai man. Ipai wamako-kizi<br />

kawanaꞌati wabaia tan toꞌora-karu<br />

naꞌiki wakaku waa tinan towaudaꞌut<br />

a-kao. Wa ny u k u nuu<br />

kasharu apa-kao puꞌu, kai naꞌa zii<br />

kaziwa wadiꞌi tin pan ipai unao<br />

dauꞌan. 6 Mazan Tomin karu konaukii<br />

dauzoz pidan nao nyuku nuu<br />

ĩkashaꞌo ran dono, ukonau kiida<br />

waunao Titus kaa wan idi waꞌidaꞌati.<br />

7 Tuu kii mana wun wakonau kian<br />

Titus kaa wan idi. Mazan powaꞌa<br />

zii wakonau kian waaba tan idi<br />

Titus kowaa dan kai man utaa pan<br />

naꞌiki udapaa pan uruu. Naꞌiki<br />

ukowaada õꞌati tuu kii unao tukapaꞌa<br />

zon õgaru. Naꞌiki tuu kii unao<br />

kashaꞌo ran ukashaꞌora dan dikin<br />

ii õnyuku nuu. Naꞌiki ukowaada<br />

kapam tuu kii udiꞌitin pan ukaminkaꞌu<br />

taꞌa zon dauꞌan õgaru. Uruu idi<br />

õkonau kian udawun iti mana wun.<br />

8 Õkashaꞌo rada mani mishi unao<br />

õsaada nii kida õpara dan idaꞌan,<br />

2Cor<br />

d 6:17 Isaiah 52:11 e 6:18 2 Samuel 7:14; 1 Chronicles 17:13<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 CORINTHIANS 7<br />

492<br />

mazan aizii kai man õꞌati õsaadanuz.<br />

Õgaru naꞌapa kashaꞌo raꞌa kaꞌo<br />

kapam õnyuku nuu õsaa dan idi<br />

naꞌapa unao ati. Aizii ukowaada-kao<br />

idi õꞌati mishi unyuku nuu kashaꞌoraꞌa<br />

kan masakau daꞌu õkaari tan<br />

aitaa-kao dono uꞌati. 9 Uruu idi aizii<br />

tuu kii õkonau kian, mazan aonaa<br />

õkashaꞌora dan idiꞌo mani, mazan<br />

õkonau kian ukashaꞌora-kidan idi<br />

ushaꞌapa tan wuruꞌu oiaꞌo raz aimaakan,<br />

naꞌiki umarinaꞌa tan idi wuruꞌu<br />

ushaꞌa paa pa nii kidaz. Naꞌa paꞌo<br />

kashaꞌora-karu wuruꞌu Tomin karu<br />

aipaniaz, uai pan idi waꞌati-karu<br />

paꞌidaꞌati. Ukauꞌan aonaa wakaziwan<br />

unyuku nuu wasaada nii<br />

wakaari tan idaꞌan, mazan wakaminkaꞌuta<br />

paꞌan unao. 10 Pidan<br />

mishiꞌo ukashaꞌo ran pashaꞌa patanii<br />

oiaꞌo dikin ii Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati, mishiꞌo nii umuu dan<br />

naꞌiki utanawa tinan pashaꞌa paapan<br />

ai oiaꞌo. Uruu idi Tomin karu<br />

mainaa ba tan nii uꞌoian uꞌai, naꞌiki<br />

ukazan naa tan niizu. Ukauꞌan aonaa<br />

turuu wakashaꞌora-kidan wuruꞌu<br />

naꞌa paꞌo raz kashaꞌora-karu. Mazan<br />

pidan kashaꞌo raꞌo padamata paꞌoian<br />

dikin ii, mazan upuꞌu aonaa uwaꞌatin<br />

oo utukapa-kidan zoobaba<br />

panyuku nuu kashaꞌo ran Tominkaru<br />

ati pashaꞌa paa pan dikin ii<br />

oiaꞌo, aonaꞌo nii Tomin karu kazannaata<br />

nuz, mazan ukaboota-kao nii<br />

kari kao nanuꞌo pata kaꞌu tin-kizai iti<br />

paꞌoian dikin ii.<br />

11 Mazan wuruꞌu kashaꞌora-karu<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌa tiꞌo raz,<br />

pidan ikoda uruu idaꞌan panyukunuu<br />

maꞌo zaka-kinaa nii. Uruu<br />

idiꞌo wuruꞌu sariapa unao diꞌitinpaꞌa<br />

kan, naꞌiki tuu kii uai paꞌa kan<br />

usaki tapa dan wuruꞌu pidan oiainapa<br />

nuz. Naꞌiki sariapa utoꞌo raꞌa kan<br />

umama shaata kan idi wuruꞌu oiaꞌo<br />

shaꞌapaapa-kaoaz. Sariapa utarian,<br />

uaita paꞌa kan idiꞌi naa Tomin karu<br />

pata kaꞌu tan nii pidan umamuuda<br />

kan an pashaꞌa paa pan oiaꞌo.<br />

Sariapa uai paꞌa kan õmoro wau tapan<br />

oo õmakon uꞌidiꞌiti. Sariapa<br />

uai paꞌa kan õai ta pan tuu kii unyukunui<br />

ta pan õgaru. Uruu idi sariapa<br />

mishi upatakaꞌu tan pidan nao<br />

wuruꞌu shaꞌapa tai naouz oiaꞌo,<br />

naꞌapa õpara dan kawanaꞌati. Wuruꞌu<br />

ushaꞌa pata nii kidaz idaꞌan utukapakida<br />

mishiꞌo aonaa ubao kopa tinan<br />

oiaꞌo shaꞌa paapa-kao dauꞌati. 12 Aizii<br />

tawuruꞌu õsaada nuz kaa rita unao<br />

ati, aonaa õai pan mani upatakaꞌutan<br />

wuruꞌu shaꞌapa taꞌo raz dikau daꞌo<br />

aimaa kan, oo õsaa baa-kinaa niꞌo<br />

mani pidan nyuku nuu wuruꞌu<br />

kashaꞌorada-kari waiz. Mazan õsaadan<br />

õkaari tan naꞌapa, õai pan idiꞌo<br />

udiꞌitin pan naꞌiki utukapa-kida<br />

kizi Tomin karu ati mishi umarainpan<br />

naꞌiki uizoꞌa tin wapara dan.<br />

13 Uruu idi tuu kii wanyuku nuu<br />

maꞌo za ka dinan.<br />

Powaꞌa zii wakonau kian watukapan<br />

idi Titus kaa wan konau kii unao<br />

diꞌiki. Kai man unyuku nuu ukaawan<br />

dau naꞌan unao diꞌiki, aonaa<br />

powaꞌa ukazi wada pan panyukunuu<br />

unao dauꞌan. 14 Umana wunuꞌo<br />

daꞌi õkowaa da pau zon unao dauꞌan<br />

Titus ati. Kai man õꞌati aonaa<br />

ubaꞌa zoo tin-kidan õgaru uꞌati.<br />

Naꞌapa wakowaa da pau zon kawan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


493<br />

2 CORINTHIANS 7​, ​8<br />

mishiꞌo kuwai unao ati. Naꞌapaꞌo<br />

daꞌi wakowaa dau zon Titus<br />

ati mishiꞌo kuwai unao dau naꞌan.<br />

Aizii utuka pan kaꞌa naa unao kaduz,<br />

naꞌapa mishi wakowaa dan kawan<br />

uꞌatiz. 15 Tuu kii Titus marain pan<br />

unao, pakawan unyuku nui ta pan<br />

pataapa-kao kai man umana wunuꞌo<br />

Tomin karu poitoru nii, naꞌiki ipai<br />

uizoꞌa tin upara dan naꞌiki kai man<br />

utaa pan uruu umakon kan dono<br />

unao diꞌii. Uruu idi powaꞌa zii manawun<br />

umarain pan unao. 16 Õgaru<br />

naꞌapa, tuu kii õkonau kian ushaꞌapanum<br />

kauꞌan õai tapa naꞌiki õmishida<br />

kai manaꞌo nii unao shaꞌapa tinan<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />

Mishidainao taan puraata<br />

8 1 Wa m i n-m ish i da n nao,<br />

wakowaa daꞌa zon unao ati<br />

naꞌa pam mishi dai nao Macedo nia<br />

iainao shaꞌapa tinan, Tomin karu<br />

kamuna nun idi tuu kii ĩꞌati. 2 Mamishida-kainao<br />

toꞌo rain pan puꞌu ĩꞌati,<br />

mazan upuꞌu konau kii ĩmashaa pan.<br />

Naꞌiki ĩiko dan puꞌu masakau daꞌu<br />

puraata mazan upuꞌu tuu kii ĩkataanuꞌu<br />

zon. 3 Õai tapa naꞌiki õtukapa<br />

dobata kida ĩtaan puraata masakaudaꞌuꞌo<br />

papuraa tan kida diꞌiki. Aonaa<br />

dyuuda-kari wai mani ĩtaan naꞌapa,<br />

soo panyuku nuu aipan kawanaꞌa tiꞌo.<br />

4 Kaziwa ĩpishaan waunao powaꞌan<br />

kida, ushaꞌapa num kauꞌan tuu kii<br />

ĩaipan pataan puraata pakaminkaꞌuta-kinaa<br />

nii mishi dai nao wuruꞌu<br />

Jeru salem iainaouz. 5 Naꞌiki aonaa<br />

wazauda-kidan ĩtaan dobata kida<br />

puraata masakau daꞌuꞌo papuraa tan<br />

kida diꞌiki. Mishiꞌo rai man kiwiin<br />

pataan uaꞌii puraata, ĩtaai nan Naoba<br />

nai Jesus ati. “Kanom puai apa nii<br />

washaꞌapa tan, washaꞌapa tan nii,”<br />

ĩkian. Udaunaꞌan ĩwaꞌa tin waꞌidaꞌati,<br />

naꞌapa kapam ĩtaai nan waꞌati. Ĩkian,<br />

“Kanom uaiapa nii washaꞌapa tan,<br />

washaꞌapa tan nii.” Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ĩaitapa Tomin karu wuruꞌu<br />

aipaꞌo raz ĩshaꞌapa tinan naꞌapa.<br />

6 Tuu kii wapishaan Titus makon<br />

unao diꞌiti. Uruu kiwii niꞌo usaka dan<br />

patomi napa-kidan unao puraata<br />

taa-kao dauꞌan. Ukauꞌan marii<br />

kiziꞌi naa ukamin kaꞌu tan kan unao<br />

bao kopa tan puraata, tawuruꞌu<br />

unao kowaa daniaz kiwii niꞌo dono<br />

utaaꞌa zon ukamin kaꞌuta-kinaa<br />

nii baꞌo ran mishi dai nao. 7 Aizii<br />

unao, ipaiꞌi naa uaita pan kai man<br />

kidaꞌo aimaa kan shaꞌa pata-kao<br />

dauꞌu. Tomin karu aipan ati tuu kii<br />

umishida pan, uaitapa ukaku waa pan<br />

kai man. Naꞌiki kai naꞌa aitapa-kinai<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo unao idaꞌa.<br />

Naꞌiki tuu kii unyuku nuu dyautan<br />

ushaꞌapa taꞌa zon dauꞌati kai man<br />

kidaꞌo aimaa kan. Naꞌiki tuu kii<br />

umarain pan waunao. Ukauꞌan<br />

naꞌapa kizi min ziiwa naꞌiki konaukii<br />

utaan puraata dyuuda-karu nii<br />

mishi dai nao diꞌiti.<br />

8 Aonaa õdyuu dan mani utaan<br />

puraata kai wuruꞌu õnaꞌapanuz<br />

uꞌati. Mazan õtuka paꞌa zon<br />

mishiꞌo wuruꞌu ukamarai na panuz,<br />

baꞌo ran mishi dai nao kawan,<br />

konau kiaꞌo raz ĩtaan puraata<br />

pakamin kaꞌuta-kinaa nii mishi dainao<br />

Jeru salem iainaouz. 9 Unao,<br />

uaitapa naꞌa pam wanao ba naa Jesus<br />

Christ tuu kii ukamunan ban naꞌiki<br />

2Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 CORINTHIANS 8<br />

494<br />

ukamarai napa nun, naꞌiki kai naꞌa<br />

umana wun aimaa kan kida uꞌidaꞌa<br />

aokazi ii, mazan upuꞌu uwaꞌa ka nuz,<br />

umashaa paꞌa nan imiꞌi baara ati,<br />

upata kaꞌu tinan uai pan idi pakaminkaꞌu<br />

tan waunao, wazaa mata-kinaa<br />

nii wuruꞌu umana wunuꞌo raz taaꞌazoo-kao<br />

waꞌati.<br />

10 Ukauꞌan, õkiaꞌa zon unao ati<br />

puraata taa-kao dauꞌan: kiwii ta paꞌo<br />

wunu diꞌii, unao shaꞌatii kiwii niꞌo<br />

usaka dan utaan naꞌiki uzaa maapan<br />

puraata taa-karu niꞌo baꞌo ran<br />

mishi dai nao ati, uruu dono tuu kiaꞌo<br />

shaꞌatii ukataa nuꞌu zon. 11 Ukauꞌan<br />

aizii, ubao kopa taꞌa naa ipai wuruꞌu<br />

utaa nii kidaz puraata, uipaida kiziꞌi<br />

naa wuruꞌu usaka daniaz ushaꞌapaa<br />

pan kiwii ta paꞌo wunu diꞌii.<br />

Utukapa-kida kizi mishi konau kii<br />

naꞌiki min ziiwa utaan upuraa tan<br />

usaka di nan ikiꞌo atii utokon iti.<br />

Utaa kizi puraata upuraa tan diriꞌin<br />

kawanaꞌati kida. 12 Aizii utaan an<br />

aimaa kan konau kii naꞌiki min ziiwa,<br />

diriꞌiꞌo diꞌiki oo masakau daꞌuꞌo<br />

diꞌiki, naꞌa paꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />

nau baa niaz. Aonaa Tomin karu<br />

zaama tan aimaa kan pidan ai uꞌaonaan<br />

puꞌu mana wun uꞌidaꞌa.<br />

13 Kai wuruꞌu õkia nuz naꞌapa,<br />

aonaa õdyuu dan mani utaan dobata<br />

puraata, uruu idi ubaia tan naa<br />

mani uzama zin baꞌo rai nao kawanyuku<br />

nun puꞌu. Mazan marii kizi<br />

patumaaka oo naꞌapa kida kizi<br />

pidan kawa nyuku nun. 14 Unao idaꞌa<br />

kai kai naꞌa dobata aimaa kan oo<br />

puraata. Ukauꞌan turuu ukaminkaꞌu<br />

tan baꞌo ran mishi dai nao. Aizii<br />

naꞌa painim umawa nyuku nui tan<br />

dono, naꞌa paꞌo nii kapam ĩkaminkaꞌu<br />

tan unao. Ukauꞌan naꞌapa kidaꞌo<br />

nii ukamin kaꞌu aa kan. 15 Naꞌapa<br />

shaꞌatii tawuruꞌu usaa dinapa nuz<br />

Tomin karu kaari tan idaꞌa kaikapaꞌa:<br />

“Pidan nao kasa baꞌu kaꞌo diriꞌi<br />

wanyuku nui, aonaa ĩtaa pan diriꞌi<br />

mana wun wanyuku nui. Pidannao<br />

kasa baꞌu kaꞌo masakau daꞌu<br />

wanyuku nui, aonaa wanyuku nui<br />

awu tan ipai mana wun ĩꞌai.” f<br />

Titus naꞌiki uminaudaꞌunao<br />

16 “Kai man mana wun,” õkian<br />

Tomin karu ati Titus dauꞌan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

aipan ati tuu kii umakoꞌo zon<br />

naꞌiki ukamin kaꞌu taꞌa zon unao<br />

naꞌapa õgaru kawan. 17 Uruu idi<br />

wadyuu dan nii uruu, mazan aonaa<br />

wadyuu dan idiꞌo mani kari kao nan<br />

wuruꞌu umakoꞌo zoo nuz, mazan<br />

tuu kiaꞌo udiꞌitin pan pamakoꞌo zon<br />

dauꞌan koshan unao diꞌiti. Uruu idi<br />

tuu kii ukonau kian padyuu daꞌa zookao<br />

idi.<br />

18 Wadyuu dan nii bau daꞌapa<br />

mishi daꞌo dao nai ora utuma, ipai<br />

mishi dai nao aitapa uruu kai manaꞌo<br />

utomi napa-kidan naꞌiki ukowaa dan<br />

Kai manaꞌo Kuwai. 19 Naꞌiki uruu<br />

mishi dai nao zaa mata makoꞌo nii<br />

watuma Jeru salem iti, wanaꞌa kan<br />

donoꞌo naa puraata wuruꞌu unao<br />

taa nii kidaz. Kai man waaipan<br />

wanaꞌaka pan wuruꞌu puraa taz,<br />

wakawa-kida-kiziz pakawan naꞌiki<br />

f 8:15 Exodus 16:18<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


495<br />

2 CORINTHIANS 8​, ​9<br />

patumaaka mishi dai nao diꞌiti,<br />

Jeru salem iainaouz. Marii kizi<br />

ĩkonau kii-kidan Nao ba nai Tominkaru,<br />

naꞌiki ĩtukapa kizi mishi<br />

tuu kii wakamin kaꞌu taꞌa zon ĩdyaun.<br />

20 Aonaa wabaꞌa zoo tinaꞌa zon<br />

wanaꞌa kan dono wuruꞌu doba taꞌo raz<br />

puraata unao diꞌiki. 21 Wadiꞌi tapa nii<br />

kai manai man naꞌa pam nii wanaꞌakan<br />

wuruꞌu puraa taz. Kai man<br />

waaipan washaꞌapa tan aimaa kan<br />

Tomin karu awun zaꞌa naꞌiki pidannao<br />

awun zaꞌa kapam.<br />

22 Kai naꞌa zii baꞌo ran wakowaadaꞌa<br />

zon uꞌati. Wadyuu dan nii<br />

baudaꞌa paꞌa naa dao nai ora mishidaꞌo<br />

Titus nao tuma. Ipai waunao<br />

waaitapa nii uruu kai manaꞌo,<br />

naꞌiki dyau taꞌo pashaꞌapa tan<br />

dauꞌati kai man kidaꞌo aimaa kan<br />

Tomin karu ati. Tuu kii unyukunuu<br />

maꞌo za ka dinan uaba tan idi<br />

unao dyuudaꞌa zon puraata baꞌo ran<br />

mishi dai nao diꞌiti. 23 Aizii kanom<br />

pishaan an Titus dauꞌan, ukowaada<br />

ĩꞌati uruu kai manaꞌo pidan naꞌiki<br />

õmin-kau dinan, kowaada paꞌo<br />

kai manaꞌo kuwai õtuma ipai<br />

ama zada kawanaꞌati naꞌiki unao<br />

diꞌiiꞌaka. Aizii paꞌi ĩpishaan dono<br />

unao wunao dauꞌa naꞌa baꞌo ran<br />

daonai ora naouz, ukowaada ĩꞌati<br />

mishi dai nao zaa mata nii ĩdyaun<br />

makoꞌo nii Titus tuma. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan ĩkaudin-kizi kawanaꞌati<br />

ipai pidan nao konau kii-kidan Christ<br />

ĩdauꞌan. 24 Ukauꞌan, utukapa-kida<br />

ukamarain panun wunao atiꞌi<br />

dyuuda-kari wai naouz. Marii kizi<br />

baꞌo ran mishi dai nao, baꞌo ran wii zai<br />

iki kidai nao aba tan mishiꞌo mishi<br />

wuruꞌu unao kama rai napa nuz<br />

naꞌapa wakowaa dan kawan ĩꞌati.<br />

Puraata zaamata-kao<br />

mishidainao atiꞌo Jerusalem ii<br />

9 1 Aizii puraata zaa maapakao<br />

dauꞌan Jeru salem iaꞌo<br />

mishi dai nao kamin kaꞌuta-kinao<br />

niꞌo raz, aonaa kanom niꞌi naa<br />

õsaa dan uꞌati udauꞌan. 2 Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan õai tapa unao tuu kii<br />

daꞌi ukamuna nuꞌu zon, utaaꞌa zon<br />

idaꞌan puraata. Uruu idaꞌanaꞌo<br />

daꞌi tuu kiaꞌo õꞌata din pau zon unao<br />

dauꞌan, kari kao nan õkowaa da pan<br />

mishi dai nao ati, wuruꞌu Macedonia<br />

ainaouz, unao taaꞌa zon dauꞌan<br />

puraata. Õkowaada ĩꞌati unao<br />

Achaia iainao mishi dai nao, usakadaꞌa<br />

naa paꞌan uzaa maa pan puraata<br />

kiwii niꞌo wunu diꞌiaꞌa naa. Ĩaba tan<br />

idi unao zaa maa pan naa puraata<br />

udyuu dan nii, sariapa ĩnaꞌapa tan<br />

panyuku nuu kapam puraata taakao<br />

dauꞌan. 3 Mazan upuꞌaꞌo nii<br />

õdyuu dan Titus nao wamin-mishidan<br />

naouz unao diꞌiti. Panaa don<br />

aonaa zii uturuu dinan uzaa maapan<br />

puraata, õkowaa da pan puꞌaꞌa<br />

naa udauꞌan baꞌo rai nao ati umanawunuꞌo<br />

idaꞌan, õkowaa dan kai naꞌaꞌa<br />

naa paꞌan uzaama ta nii puraata kida<br />

kiwii niꞌo wunu diꞌii. Ukauꞌan mishi<br />

kiziꞌi naa uipaian usaa baan wuruꞌu<br />

puraata kidaz naꞌii, naꞌapa õkowaadan<br />

kawan baꞌo ran mishi dai nao ati.<br />

4 Tuu kiaꞌo nii õbaꞌa zoi pan, unao<br />

naꞌapa kapam powaꞌaꞌo nii zii ubaꞌazoin<br />

pan, mishi dai nao Macedo nia<br />

ikiinao kaa wan an õtuma unao<br />

diꞌiti, aonaan dono zii uipaian<br />

2Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 CORINTHIANS 9<br />

496<br />

uzaama tan puraata ukowaa daniaz<br />

utaaꞌa zon mishi dai nao Jeru salem<br />

iainao ati. 5 Uruu idiꞌo wuruꞌu<br />

õdyuu daꞌa zoo nuz wamin-mishidan<br />

nao kiwii tan waꞌuaꞌati, ĩsaa baa<br />

an kiziꞌi naa ipai puraata wuruꞌu<br />

unao taa nii kidaz naa. Uruu idaꞌan<br />

kizi baꞌo ran mishi dai nao tuka pan<br />

mishiꞌo wuruꞌu min ziiwa utaan<br />

puraata, aonaa upishauta-kao idiꞌo<br />

mani kari kao nan.<br />

6 Unyuku nui tapa kizi paꞌi diꞌoraz<br />

parada-karuꞌu: Pidan pao waꞌo<br />

masakau daꞌu uudai, masakau daꞌuꞌo<br />

nii kapam upaoriba aka. Mazan<br />

pidan pao waꞌo diriꞌi uudai, diriꞌiꞌo nii<br />

kapam upaoriba aka. 7 Ukauꞌan ipai<br />

unao, uaitapa kizi naꞌiki udiꞌi tinapa<br />

kizi uai pan ati kida naꞌa pam nii<br />

utaan puraata, aonaa kizi utaa nuzu<br />

umarai nan bii an oo udyuuda-kao<br />

idi mani kari kao nan. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan Tomin karu marai napa<br />

pidan wuruꞌu konau kiaꞌo raz utaauzon<br />

aimaa kan. 8 Naꞌiki Tomin karu<br />

turuu utaan dobata aimaa kan uꞌati.<br />

Uruu idi kari kao nanuꞌo nii aimaakan<br />

kainaꞌan uꞌidaꞌa, atii kai naꞌaꞌo<br />

nii zii uwaꞌa kun kida utaan nii<br />

naꞌiki ukaꞌidi wauta-kinaa nii baꞌoran<br />

mishi dai nao, wuruꞌu aonaꞌo raz<br />

aimaa kan nii ĩꞌidaꞌa. 9 Naꞌapa usaadin<br />

pan pidan kataa nuꞌo dauꞌan<br />

Tomin karu kaari tan idaꞌa:<br />

“Karikaonanuꞌo nii utaan<br />

aimaakan dobata<br />

patakaꞌutinainao ati,<br />

naꞌiki karikaonanuꞌo<br />

nii ukaimanan<br />

naꞌiki ukamunanun<br />

nyukunuitapa-kao.”<br />

10 Aizii Tomin karu taaꞌo raz<br />

paori bai uuda pidan pao pauzo ati<br />

naꞌiki wanyuku nui kida ipai pidannao<br />

ati. Naꞌa paꞌo nii kapam utaan<br />

aimaa kan unao ati, naꞌiki powaꞌaꞌo<br />

nii zii utaan dobata aimaa kan kida<br />

unao ati. Naꞌapa kizi kapam unao<br />

dobata kizi ukamin kaꞌu tan pidannao,<br />

naꞌiki powaꞌaꞌo nii Tomin karu<br />

tuu baru dan wuruꞌu kai manaꞌo raz<br />

aimaa kan ushaꞌa paa pan. 11 Karikao<br />

nanuꞌo nii Tomin karu taan diriꞌi<br />

aimaa kan oo wanyuku nui unao ati,<br />

kari kao nan kizi kapam ukamunanun<br />

utaan idaꞌan aimaa kan, wunao<br />

atiꞌo aonaꞌo raz kanom ĩꞌidaꞌa. Aizii<br />

wakaawa-kidan dono wuruꞌu<br />

utaa nii kidaz puraata, iribaꞌo nii<br />

pidan nao konau kii-kidan Tominkaru<br />

udauꞌan.<br />

12 Aizii wuruꞌu ushaꞌa pata nuz<br />

aimaa kan kaika paꞌa, wuruꞌu udyuuda<br />

nuz puraata, dyaꞌu tam aimaa kan<br />

shaꞌa pan: ukamin kaꞌu tan Tominkaru<br />

pidanan nao, naꞌiki tuu kiaꞌo<br />

nii mana wun Tomin karu konaukii-kida-kao.<br />

13 Ushaꞌapa tan idaꞌan<br />

aimaa kan kaika paꞌa, utukapa-kida<br />

mishiꞌo ukamarain panun naꞌiki<br />

mishiꞌi uizoꞌa tin Kai manaꞌo Kuwai<br />

Christ dauaꞌo raz. Uruu dikin ii<br />

tuu kiaꞌo nii mishi dai nao konaukii-kidan<br />

Tomin karu unao dauꞌan.<br />

14 Uruu idi konau kiaꞌo nii ĩtoriinpan<br />

Tomin karu ati unao dauꞌan,<br />

ukamin kaꞌu tan idi dobata ĩdyaun,<br />

Tomin karu kamuna nun idi unao<br />

ati, utaan idi kamu nanu aba-karu<br />

unyuku nuu iti. 15 Naꞌiki marii kizi<br />

wakonau kii-kidan Tomin karu tuukii,<br />

ushaꞌapa tan idi umana wunuꞌo<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


497<br />

2 CORINTHIANS 9​, ​10<br />

aimaa kan waꞌati. Aonaa waaita pan<br />

naꞌa pam naa wakian umana wunun<br />

dauꞌan.<br />

Paul paꞌan Tominkaru zaamatanii<br />

kakuwaapatinaꞌo nii<br />

10 1 Õgaru Paul, tuu kii<br />

õpara daꞌa zon unao ati<br />

kai manaꞌo idaꞌan, naꞌapa Christ<br />

para dau zon kawan. Aonaa õtoꞌoran<br />

bii aꞌo mani õpara daꞌa zon unao<br />

ati. Mishi kai naꞌa pabiꞌi kida unao<br />

kian õdauꞌan, “Aonaa mishiꞌo mani<br />

wuruꞌu upara dan maꞌo za ka nuz, soo<br />

pamuna pon idiꞌo kari kao nan umaꞌoza<br />

ka tin pan. Mazan ukaa wan an<br />

daꞌatiꞌi, aonaa ukaꞌii tauan paparadan<br />

naꞌapa wakanaapu ati,” ĩkian.<br />

2 Aizii õkiaꞌa zon unao ati maꞌo zakaꞌo<br />

idaꞌan, upanaꞌa daꞌa naa wuruꞌu<br />

udiꞌi tinapa nuz dikauda kidaꞌo<br />

dauꞌu, aonaa kizi õpara dan unao<br />

ati maꞌo za kaꞌo idaꞌan õkaa wan dono<br />

uꞌidiꞌiti. Mazan naꞌa paꞌo õdiꞌitin pan<br />

õpara daꞌa zon dauꞌan maꞌo za kaꞌo<br />

idaꞌan wunao atiꞌi dako tai naouz<br />

wamashaa pan naꞌiki washaꞌapa tinan<br />

mami shida-kainao kawan. 3 Naꞌapa<br />

mishi waunao mashaa pan daꞌaꞌa<br />

imiꞌi baaraꞌa ipai baꞌo ran pidan nao<br />

kawan, mazan aonaa wamizaataaka<br />

pan kadako tin-kidai naouz<br />

waunao tuma, mami shida-kainao<br />

mizaa taaka pan kawan. 4 Wuruꞌu<br />

mizaa taaka-kinai wakai waapa nii<br />

kidaz aonaa pidan nao imiꞌi baara<br />

san nao kai wauzo nii kawa nuꞌo mani,<br />

mazan umana wunuꞌo mizaa taakakinai<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo. Uruu<br />

idaꞌan turuu wamai naa bata-kidan<br />

Tomin karu taruba maꞌo zaka tinapakizi.<br />

Naꞌiki uruu idaꞌan turuu<br />

wamashaa tan panaꞌi tiꞌo kadako tinkaru<br />

Tomin karu para dan ai, 5 naꞌiki<br />

turuu wamai naa ba tan uꞌidaꞌan<br />

wuruꞌu pidan nao atadinapa-kinaa<br />

kidaz, ĩawau tapa-kinaa kidaz<br />

pidan nao ĩaita paꞌa zon Tomin karu<br />

dauꞌa naꞌo kuwai. Naꞌiki uruu idaꞌan<br />

turuu kapam watanawa tan pidannao<br />

nyuku nuu kashada miki nao,<br />

ĩizoꞌati kizi Christ para dan. 6 Aizii<br />

unao tukapa-kidan dau naꞌan mishiꞌo<br />

uizoꞌa tin naꞌiki udaꞌanaꞌa zon Christ,<br />

uruu dau naꞌan wakaki nao wan nii<br />

maꞌo za kaꞌo idaꞌan wunaouꞌu aonaꞌoraz<br />

ĩizoꞌa tiꞌi zon Christ kaki naori.<br />

7 Unao tuu kii umishi daꞌa kau zon<br />

shaꞌa paꞌo ram pidan para dan, aonaa<br />

udiꞌita pan kiwiin wuruꞌu ĩpara dan<br />

kidaz. Unao biiꞌi kai naꞌa pidan nao,<br />

ĩkian ĩnao mishiꞌo paꞌan Christ<br />

poitoru mana wun. Marii ĩdiꞌita pan<br />

wuruꞌu pamishi da pa nuz, ĩtukapa<br />

kizi, naꞌiki ĩaitapa kizi waunao<br />

mishiꞌo kapam Christ poitoru,<br />

naꞌapa ĩnao kawan. 8 Dobata mishi<br />

õata din pan Tomin karu taan dauꞌan<br />

umana wunuꞌo kaudin-kizai õꞌati,<br />

mazan aonaa õkibaꞌa zoo-kidan<br />

õata din pan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

utaan õꞌatizu õkamin kaꞌuta-kinaa<br />

niꞌo unao, umishi dapa kizi powaꞌa<br />

zii, aonaa õwaota-kida-kinaa niꞌo<br />

mani unao umishida pan ai Christ.<br />

9 Mazan aonaa õtarii-kidaꞌa zon<br />

mani unao kai wuruꞌu õsaada nuz<br />

õpara dan kaika paꞌa. 10 Kai naꞌa<br />

pabiꞌi kida unao, ukian õdauꞌan,<br />

“Tuu kii umaꞌo za ka tin pan pakaaritan<br />

idaꞌan, mazan ukaa waꞌa kan<br />

dono wabii ati, aonaꞌo nii ukaꞌii-<br />

2Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 CORINTHIANS 10​, ​11 498 <br />

tauan papara dan waꞌati maꞌo za kaꞌo<br />

idaꞌan.” 11 Mazan õaiapa wuruꞌu<br />

pidan naꞌa paꞌo raz upara dan aitapan<br />

ipai wuruꞌu wasaada nii kidaz<br />

wapara dan wakaari tan idaꞌa, naꞌapainim<br />

wakaa wan dono unao diꞌiti<br />

mishiꞌo nii washaꞌapa tinan naꞌapa<br />

wakian kawan wakaari tan idaꞌa.<br />

12 Waunao aonaa wapatu maakadinaꞌa<br />

zon wakau din-kizi idaꞌan<br />

wunao tumaꞌa dako tin pai naouz<br />

umana wunuꞌo Christ poi torunao<br />

nii ipai baꞌo rai nao ai. Mazan<br />

wuruꞌu ĩdako ti napa nuz umanawunuꞌo<br />

Christ poitoru nii, paꞌidaꞌaꞌo<br />

kari kao nan, uruu idi ĩaba tin pan<br />

umana wun nii. Mishiꞌo rai man<br />

maai ta pin-kaꞌo pidan nao wuruꞌu<br />

naꞌa paꞌo raz ĩdiꞌitin pan.<br />

13 Waunao, aonaa turuu waꞌatadin<br />

pan naꞌapa. Aonaa waꞌidaꞌaꞌo<br />

mani wuruꞌu wakau dina nuz, mazan<br />

wamakon soo wadyuuda-kizi nao<br />

diꞌiti kidaꞌo paꞌan. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan wakau dina nuz ipai unao<br />

wiizi idaꞌan Tomin karu aita nii<br />

kawanaꞌa tiꞌo. 14 Uruu idi aonaꞌo nii<br />

wamakon unao wiizi dawun iti,<br />

aonaa waꞌatadin paꞌa zon. Aonaan<br />

an mani waikodi nau zon unao atii<br />

uwiizi iti kotuaꞌa naa, turuu mani<br />

wadakota-kao atadin painao nii.<br />

Mazan waunao shaꞌatii kiwii niꞌo<br />

wakaawa-kidau zon unao diꞌiti, Kaimanaꞌo<br />

Kuwai Christ dauaꞌo raz.<br />

15 Naꞌiki aonaa waꞌata din pau zon<br />

baꞌo rai nao sakada nii kaudin-kizai<br />

kida idaꞌan. Mazan waaitapa naꞌiki<br />

wamishida unao mishi dan nii<br />

powaꞌa zii wuruꞌu Christ dauaꞌo raz<br />

kuwai. Unaꞌa pan an udaru dinaꞌo nii<br />

wuruꞌu wakau din-kizi. 16 Ukauꞌan<br />

turuaꞌo niꞌi naa wamakon uwiizi<br />

dawun itinapu kidaꞌo wii zai diꞌiiꞌaka<br />

wanaꞌa kan Kai manaꞌo Kuwai,<br />

marii kizi naꞌiiꞌa kai nao pidan nao<br />

abata nuz. Mazan aonaa pidan nao<br />

kaku waapa tin kizi diꞌiiꞌa kaꞌo nii<br />

mani wuruꞌu wakaku waapa tinanuz.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />

waꞌatada paꞌa zon wakau di nan baꞌoran<br />

pidan kaudin-kizi ii aka.<br />

17 Naꞌapa usaa din pan kawan<br />

Tomin karu para dan idaꞌa:<br />

“Naꞌiaꞌo ram pidan atadin paꞌa zoꞌo<br />

pakau din-kizi dauꞌan, marii paꞌan<br />

uꞌata din pan Nao ba nai Tomin karu<br />

shaꞌapata nii kida dauꞌan.” 18 Pidan<br />

paꞌidaꞌaꞌo kari kao nan udako tin pan<br />

umana wunuꞌo nii, madiwau tapakaꞌo<br />

wuruꞌu, aonaa turuu ukuwaa<br />

mishida-kao. Mazan pidan wuruꞌu<br />

Tomin karu tukapa-kidaniaz umanawunuꞌo<br />

nii, turuu paꞌan ukuwaa<br />

mishida-kao.<br />

Dakotinpainao apostlenao nii,​<br />

​mazan panaꞌaꞌo ĩkuwaa​<br />

​Jesus dauꞌu<br />

11 1 Ukashaapa sho man õparadan<br />

uꞌati õdauꞌan kapam,<br />

naꞌapa ukashaa pan kawan baꞌo ran<br />

pidan nao para dan padauꞌan. Uabatan<br />

puꞌu õpara dan maai ta pin-kaꞌo<br />

kawan kari kao nan, mazan upuꞌu<br />

õai pan uaba tan õkuwaa, aonaa<br />

uzon-kidaꞌa naꞌa õgaru. 2 Tuu kii<br />

õmarai nan unao, naꞌapa Tominkaru<br />

marai nan kawan unao.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa õai pan<br />

upata kaꞌui nan, kai manaꞌo wuruꞌu<br />

õtaaꞌa zoo nuz unao Christ ati. Naꞌapa<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


499<br />

2 CORINTHIANS 11<br />

darui awunuu ta pan kawan pau dani<br />

mawuusa, uai pan idi pataan oroo<br />

pakawan kai man wuru atiꞌi ominmazi<br />

dan niꞌo raz. 3 Mazan tuu kii<br />

õdopian unao dauꞌan, õzauda-kidan<br />

umariida-kao nii, naꞌapa Satan<br />

kowazaz-tin pau zoz, marii dan kawan<br />

Eve kotuaꞌa naa. Õzauda-kidan<br />

upoza wata-kida-kao nii naꞌapa,<br />

naꞌiki unyuku nuu tana wata-kao<br />

kai manaꞌo raz umishida pan ai,<br />

naꞌiki uizoꞌa tin ai Jesus dauaꞌo<br />

kuwai. 4 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

unao, aonaa ukasha nau kii-kidan<br />

pidan nao kuwaa, panaꞌaꞌo raz<br />

naa ĩkowaada pan Jesus dauꞌu,<br />

aonaa wakowaa da pan kawanuꞌo<br />

mani. Naꞌiki sariapa uai pan<br />

uzaama taꞌa kan doro nai panaꞌaꞌo<br />

wakowaa da paniaz Kai manaꞌo Doronaa<br />

ai. Naꞌiki sariapa umishi daꞌa kan<br />

ĩkuwaa kida ĩdako ta niaz kai manaꞌo<br />

kuwai nii, mazan panaꞌaꞌo kari kaonan<br />

wuruꞌu ĩkuwaa kidaz, wuru<br />

aiaꞌa wakowaa dapa nii kidaz Kaimanaꞌo<br />

Kuwai, Jesus dauaꞌo raz.<br />

5 Mazan aonaa õꞌitii man umanawunuꞌo<br />

mani õꞌai wunaouꞌu<br />

dako tin pai naouz umana wunuꞌo<br />

apostle nao nii. 6 Õgaru, aonaa mishi<br />

õai ta pan õpara dan umana wunuꞌo<br />

naꞌiki konau na maꞌo idaꞌan, mazan<br />

õai tapa kai manai man wuruꞌu kuwai<br />

õkowaa da paniaz. Unao naꞌapa uaitapa<br />

niꞌi naa kapam wuruꞌu kuwaiz,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan wakowaa dapaniꞌi<br />

naa unao atiz powaꞌan kida.<br />

7 Aonaa õpishau tan õwinipi naa<br />

unao ai õkowaa da pan dono Kaimanaꞌo<br />

Kuwai. Uruu idaꞌan mishi<br />

aonaa õtaa pin pan umana wunuꞌo nii,<br />

õai pan idi paꞌan unao tukapa-kao<br />

umana wunui nao nii. Oiaꞌo shaꞌa<br />

wuruꞌu õshaꞌapa tina nuz naꞌapa?<br />

8 Panaa don õdakota-kao nii õkazaapan<br />

puraata baꞌo ran wii zai ikiꞌo<br />

mishi dai nao ai, õmakau din kan puꞌu<br />

ĩꞌati. Mishi õzaa mata ĩdyuu da nii<br />

puraata õꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

õkau dinaꞌa zon idi unao ati mawinipi<br />

naa-daun. 9 Naꞌiki õnaꞌian kan<br />

dono unao diꞌii, õpuraa tan awutauzon,<br />

aonaa kanom idaꞌan õtorian<br />

õai apa nii kida. Mazan upuꞌu aonaa<br />

õpishau tan puraata uꞌai, mazan<br />

wamin-mishi dan nao Macedonia<br />

ikiinao paꞌan kaawa-kidauzo<br />

puraata õꞌati. Aonaa õmizi dinkidan<br />

unao õpishau tan idaꞌan mani<br />

puraata unao ai, naꞌiki aonaꞌo nii<br />

õpishaan puraata unao ai. 10 Christ<br />

mishiꞌo raz upara dan, kai naꞌa udoronaa<br />

mashaa pan õꞌidaꞌa õnyuku nuu<br />

ii. Ukauꞌan mishiꞌo kai wuruꞌu õparada<br />

nuz. Aizii wuruꞌu õꞌata dinapa nuz<br />

õpara dan idaꞌan kaika paꞌa, aonaꞌo<br />

nii õzaama tan puraata uꞌai õkia nuz,<br />

aonaa turuu pidan nao mashaapai<br />

nao Achaia ii aka mashaa tan<br />

kai wuruꞌu õpara da nuz naꞌapa.<br />

11 Panaa don uzauda-kidan õnaꞌapain<br />

pan õmama rai napa kan idiꞌo<br />

unao. Aonaa, Tomin karu aitapa<br />

õmarai napa unao tuu kii.<br />

12 Mazan upuꞌu aonaꞌo nii<br />

õzaama tan puraata unao ai.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa õai pan<br />

pidan nao dako tin pai naouz apostlenao<br />

nii atadin pan pakian idaꞌan,<br />

“Naꞌapa wakau di nan ĩnao kau di nan<br />

kawan.” 13 Mazan ĩnao, aonaa Christ<br />

dyuuda nii nao mani ĩkaku waa tinan.<br />

2Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 CORINTHIANS 11<br />

500<br />

Soo ĩmarii da pan kari kao nan pidannao.<br />

Ĩmainaa bain pan, ĩtukapa-kao<br />

Christ apostlen nao kawan, mazan<br />

aonaa mishiꞌo mani. 14 Naꞌa paꞌo<br />

mana wun ĩnao Satan kawan. Naꞌapa<br />

shaꞌatii Satan mainaa bain pau zon,<br />

upanaꞌa dinan naꞌapa kanadaꞌo<br />

angel, Tomin karu diꞌikiꞌo kawan.<br />

15 Ukauꞌan naꞌa paꞌo kapam wuruꞌu<br />

upoi toru nao mai naa bai napa nuz,<br />

mishiꞌo kawa nuꞌo ĩdyuuda-kao<br />

kamin kaꞌu taꞌo nii pidan nao mashaapan<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati,<br />

mazan aonaa mishiꞌo mani wuruꞌu.<br />

Mazan dii naꞌi tiꞌi, ĩpata kaꞌuta-kao nii<br />

panaꞌa pain pan dikin ii.<br />

Paul patakaꞌuta-kao<br />

pakakuwaatinan dikin<br />

ii Christ dauꞌu<br />

16 Õkiaꞌa zon koshan uꞌati, aonaa<br />

õai pan utaa pan õgaru maai ta pinkaꞌo<br />

kawan. Mazan utaa pan dono<br />

õgaru naꞌapa, upuꞌu õai pan uabatan<br />

õpara dan, naꞌapa uabata pau zon<br />

kawan maai ta pin-kaꞌo pidan nao<br />

para dan ĩata din pan dono. Aizii<br />

õatadin paꞌa zon kapam masakau daꞌu<br />

õdauꞌan. 17 Wuruꞌu õꞌata din paꞌa zoonuz<br />

õshaꞌa paapa nii kida dauꞌan,<br />

aonaa Nao ba nai Jesus para dau zon<br />

kawa nuꞌo mani, soo pidan maai tapin-kaꞌo<br />

paꞌan para dau zoz naꞌapa.<br />

18 Mishi kai naꞌa iriba pidan nao<br />

atadin pan, soo pashaꞌa pata nii kida<br />

dauꞌan kari kao nan. Õgaru naꞌapa,<br />

õata din pan nii kapam õshaꞌa paapanii<br />

kida idaꞌan. 19 Aita paꞌo mani<br />

mishi unao, uruu idi konau kii<br />

uabata pan maai ta pin-kai nao kuwaa<br />

kida. 20 Aonaa ukasha nauan ĩnao,<br />

ĩtaa pan puꞌu unao naꞌapa poi torui<br />

kawan, ĩzaa maa pan puꞌu puraata<br />

unao ai pakau di nan winipi naa<br />

nii unao bii an, ĩdyuu dau tan puꞌu<br />

ushaꞌapa tan soo paaiapa nii kida<br />

kari kao nan, ĩtaa pin pan puꞌu umanawun<br />

kidai nao nii unao ai. Turuu<br />

mani ĩtaꞌi kan unao uawun baara iti,<br />

aonaa naꞌa pam ukian ĩꞌati. 21 Õgaru<br />

tuu kii õkibaꞌa zon, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan aonaa mishi õkaꞌii tan õtaapan<br />

unao naꞌapa ĩtaa pan kawan<br />

unao.<br />

Aizii õpara dan nii õdauꞌan,<br />

maai ta pin-kaꞌo para dau zon kawan.<br />

Aizii wuruꞌu apostle-tin painaouz,<br />

ĩdako tin pan umana wunuꞌo nii.<br />

Õgaru naꞌapa, õmana wun-tin pan<br />

nii kapam ĩnao kawan. 22 Ĩkian ĩnao<br />

Hebrew nao, õgaru naꞌapa Hebrew<br />

kapam. Ĩkian ĩnao Israelite nao,<br />

õgaru naꞌapa Israel san kapam.<br />

Ĩkian ĩnao Abra ham dani-daun nao,<br />

õgaru naꞌapa Abra ham dani-daun<br />

kapam. 23 Ĩkian ĩnao Christ poi torunao,<br />

õgaru naꞌapa mazan powaꞌaꞌo<br />

zii ĩnao ai.<br />

Mishi õpara dan kaika paꞌa<br />

madoro naa-ziiwa para dan kawan.<br />

Mazan mishiꞌo kai wuruꞌu õkianuz,<br />

õgaru powaꞌaꞌo zii õkau di nan<br />

dadara Christ ati; mapuda daꞌi<br />

õkaboo tauzo-kao taraa-kizai iti<br />

ĩnao ai, uruu dikin ii. Baꞌo ran<br />

dono õbaꞌi zii-kao daꞌi tuu kii kidaꞌo<br />

idaꞌan ĩꞌai. Naꞌiki iriba õbaiaa pan<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo õkau din-kizi ii<br />

aka, mao napa kida õmawa kauzon.<br />

24 Iribaꞌa naa õbaiaa pan baꞌizi,<br />

bakaꞌiau Jew nao baꞌizian õgaru, 39<br />

baꞌizi õbaiaa pan bauka paꞌo ĩbaꞌi-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


501<br />

2 CORINTHIANS 11​, ​12<br />

zian dono õgaru. 25 Idiki nau Rome<br />

ikiinao baꞌi zii-kidan õgaru atamun<br />

idi. Bauka pai man pidan nao<br />

zowian padamata õgaru, ĩboowauta<br />

pan idaꞌan õgaru kuba kida<br />

idi. Idiki nau õnaraan paran baoko<br />

ii, kanawa zowii tinan naꞌiki sariapa<br />

ushazo dan. Bauka pai man kanawa<br />

shaa zo dan, uruu dono õnaꞌian paran<br />

bao koꞌo bau daꞌapa maru taꞌo naꞌiki<br />

bau daꞌapa kamoo.<br />

26 Ipai õkaku waa tin-kizi<br />

kawanaꞌati, õbaia tan kicha naꞌ ikikiaꞌo:<br />

õbai aapa kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

wunu tuu barun; naꞌiki õdobata<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo pidan nao koidimiki<br />

nao bii an kida; naꞌiki õbai aapa<br />

kicha naꞌ iki-kii õmin-Jewnnao<br />

toꞌoran naꞌiki Gentile nao naꞌapa<br />

kapam. Õdoba tan kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

bii an donoi ii aka; naꞌiki õdobatan<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo mapidan takaꞌo<br />

ama zada ii aka; naꞌiki kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />

paran baoko an. Baꞌo ran dono<br />

õkaa wan pidan nao diꞌiti, mazanuꞌo<br />

raz ĩdako tin pan mishi dai nao<br />

nii Christ, mazan kicha naꞌ iki-kii<br />

ĩtoꞌo ran õꞌati. 27 Panaa don dadara<br />

õkau di nan aonaa õdaꞌa wuu zon,<br />

õikoda-kinaa nii aimaa kan õꞌati.<br />

Baꞌo ran dono õbai aapa õzama zin,<br />

õbai aapa õmarada kon, aonaa daꞌi<br />

kanom õnikan. Baꞌo ran dono õbaiaapa<br />

wadidiꞌo, aonaa õkami chan<br />

midi kidaꞌo nii. 28 Õbaia tan puꞌu<br />

naꞌapa kidaꞌo, kai naꞌa zii kaziwa<br />

õdiꞌitin pan ipai mishi dai nao Christ<br />

dauꞌan, wuruꞌu õtomi napa-kidanii<br />

naouz pawiizi kawanaꞌati kida.<br />

29 Aizii naꞌa painim õiko dan dono<br />

mishi daꞌo pidan, aonaꞌo zii unyukunuu<br />

maꞌo za kan mishi dapa-karu<br />

dauꞌati, kashaꞌora utaa pan õnyukunuu.<br />

Aizii õtuka pan dono oiaꞌo<br />

shaꞌa pata-kida-kao mishi daꞌo pidan<br />

ati, tuu kiaꞌo nii õtoꞌo ran wuru atiꞌi<br />

shaꞌa pata-kidaꞌo raz oiaꞌo.<br />

30 Aizii õatadin paꞌa zon an, õatadin<br />

pan nii aimaa kan kida dauꞌan<br />

tukapa-kidaꞌo raz õkaka tai manan.<br />

31 Tomin karu, wanao ba naa Jesus<br />

Daruz, uaitapa naꞌiki utukapa<br />

aonaa õmarii dinan mani kai wuruꞌu,<br />

uruu kari kao nanuꞌo nii unau baakao.<br />

32 Bauka pai man õnaꞌian dono<br />

Damas cus ii, kai naꞌa King Ares tas<br />

muuda nii pidan udaruꞌo nao ba nai<br />

kazowau ta paꞌo nii ama zada naꞌii.<br />

Uruu aipan pazaa mata-kidan õgaru.<br />

Uruu idi udyuu dan pidan nao zaudapan,<br />

ĩawu nuu tapa kizi õkodi tan<br />

wii zai koraran naa panii nomizinaa<br />

an. 33 Mazan mishi dai nao<br />

kidoapa-kida õgaru ĩꞌai, ĩpai dan<br />

õgaru udaruꞌo dazo wan zoꞌiti, naꞌiki<br />

ĩtoka-kidan naa õgaru, donoi awautapa-kinao<br />

kuduan shaa wa taꞌo atii<br />

imiꞌi baara iti. Uruu naꞌapa kowas<br />

õkidoo pan. g<br />

Paul kowaadan patukapanii dauaꞌo<br />

12 1 Aizii koshan õatadinpaꞌa<br />

zon aimaa kan kida<br />

shaꞌa pan dauꞌan õꞌati. Õai ta pan<br />

puꞌu aonaꞌo nii naꞌapa kidaꞌo<br />

kamin kaꞌu tan unao, mazan upuꞌaꞌo<br />

nii õkowaa dan umana wunuꞌo<br />

aimaa kan dauꞌu, Tomin karu<br />

2Cor<br />

g 11:33 Acts 9:20-25<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 CORINTHIANS 12<br />

502<br />

aida-kidauzo nii naꞌiki utukapakidauzo<br />

nii. 2 Õai tapa daꞌi bau daꞌapa<br />

pidan mishida paꞌo Christ, kai naꞌaꞌo<br />

daꞌi aimaa kan shaꞌa pan uꞌati. Aizii<br />

14 wunu doba tan naa, unaꞌa kankauzo-kao<br />

dau naꞌan aokazi iti<br />

Tomin karu diꞌii. (Pananaa zoꞌaꞌo<br />

mani unaꞌaka naka-kao, oo padoronaa<br />

iaꞌo mani, aonaa õai ta pan, soo<br />

Tomin karu aitapa.) 3-4 Õkian nii<br />

koshan, mishiꞌo unaꞌa kan kauzokao<br />

umana wunuꞌo Tomin karu wiizi<br />

diꞌii, pananaa zoꞌaꞌo oo padoro naa<br />

iaꞌo mani, soo Tomin karu aitapa.<br />

Naꞌii uaba tan Tomin karu kowaadan<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan<br />

aonaꞌo ukaꞌiita-kao ukai naa batakao<br />

parada-karu idaꞌan, naꞌiki<br />

aonaꞌo turuu ukowaada-kao baꞌoran<br />

pidan nao ati. 5 Naꞌa paꞌo pidan<br />

dauꞌan, turuu paꞌan õata din pan.<br />

Mazan õdauꞌan aonaꞌo nii õatadin<br />

pan, soo aimaa kan kida dauꞌan<br />

tukapa-kidaꞌo raz õkaka tai manan.<br />

6 Mazan õata din pan an aimaakan<br />

kida shaꞌa pan dauꞌan õꞌati,<br />

aonaa turuu õdakota-kao maai tapin-kaꞌo<br />

nii, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

mishiꞌo aimaa kan kida wuruꞌu<br />

õkowaa daniaz. Mazan aonaꞌo nii<br />

õata din pan naꞌapa kidaꞌo dauꞌan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaa õai pan<br />

õtaapa-kao oo õtukapa-kao umanawunuꞌo<br />

pidan nii. Mazan õai pan<br />

paꞌan udiꞌita pan õgaru uai pan ati,<br />

utuka pan idaꞌan õkaduz, naꞌiki<br />

uaba tan idaꞌan õkuwaa kida.<br />

7 Mazan aonaa õai apa-kao<br />

õata din pan wuru dauꞌa naꞌa<br />

umana wun kidaꞌo raz Tomin karu<br />

tukapa-kidan naꞌiki uabata-kidanii<br />

kidaz õꞌati, uruu idi kaziwaꞌo<br />

kaboota-kao õnanaa idaꞌa. Ikodanii<br />

Satan dyuuda nii kawa nuꞌo<br />

papoi toru antamiki tan õgaru.<br />

8 Idiki nau õtoriin pan Nao ba nai<br />

Jesus ati, õpishaa nuzu tuu kiaꞌo<br />

idaꞌan usoꞌota kizi wuruꞌu kazi waꞌoraz<br />

õbaia tan. 9 Mazan ukian õꞌati,<br />

“Aonaa. Turuaꞌo nii õkamin kaꞌu tan<br />

pugaru õkamu na nun idaꞌan puꞌati,<br />

uruu paꞌan wuruꞌu tuu kiaꞌo niꞌoraz<br />

puaipan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

pukaka tai ma nan idi, tuu kiaꞌo nii<br />

paꞌan õkamin kaꞌu tan pugaru, õtaan<br />

nii õmaꞌo za kan puꞌati.” Ukauꞌan<br />

kai man õꞌati wuruꞌu õkaka tai mananuz,<br />

powaꞌaꞌo nii zii õata din pan<br />

uꞌidaꞌan, Christ taa kizi powaꞌa zii<br />

pamaꞌo za kan õꞌati. 10 Ukauꞌan aonaa<br />

ushaꞌa pan õꞌati wuruꞌu õkaka taimana<br />

nuz, naꞌiki õdako waapa-kaoaz,<br />

naꞌiki õbaiata nuz dadara kidaꞌo<br />

aimaa kan õkau din-kizi ii aka, naꞌiki<br />

õbaiata nuz kicha naꞌ iki-kii kidaꞌo<br />

toꞌora-karu, naꞌiki wuruꞌu õbaiatanuz<br />

kaziwaꞌo naꞌiki kashaꞌo raꞌo<br />

õkau di nan dikin ii Christ ati. Õgaru<br />

aonaa mishi õmaꞌo za kan, mazan<br />

kakatai ma naꞌo kari kao nan, mazan<br />

unaꞌa pan idi Christ taan pamaꞌo zakan<br />

powaꞌa zii õꞌati.<br />

Tuukii Paul nyukunuitapan<br />

mishidainao Corinth iainaouz<br />

11 Aizii õbaꞌa zoo tinaꞌa kaꞌa<br />

naa õkadako tinan idaꞌan õdauꞌan<br />

madoro naa-ziiwa kawan. Mazan<br />

unao aipan atiꞌo wuruꞌu õkadakotina<br />

nuz madoro naa-ziiwa kawan.<br />

Aonaa utiwaan zoobaba ukaminkaꞌu<br />

tan õgaru, ukowaa dan idaꞌan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


503<br />

2 CORINTHIANS 12<br />

pidan nao ati, õgaru mishiꞌo apostle.<br />

Aonaa umana wunuꞌo mani õꞌai<br />

pidan nao wuruꞌu uata dapa nii naouz,<br />

dako tin pai naouz umana wunuꞌo<br />

apostle nao nii. Aonaa mani Christ<br />

kamin kaꞌu tan õgaru, turuu mani<br />

mishi õdakota-kao madiwau tapakaꞌo<br />

nii. 12 Uaita pan puꞌu naꞌiki<br />

utuka pan puꞌu padamata õshaꞌapatan<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan<br />

shaꞌapa tauzo-kari waiz soo Tominkaru<br />

maꞌo za kan idaꞌan. Ipai wuruꞌu<br />

õshaꞌa pata nii kidaz tukapa-kida<br />

mishiꞌo Christ apostlen õgaru.<br />

13 Panaꞌa mooko õtaa pan unao baꞌoran<br />

mishi dai nao ai, wuruꞌu baꞌo ran<br />

wii zai iainao kidaz? Panaa don<br />

uzauda-kidan panaꞌa utaapa-kao<br />

õmazaama ta kan idi puraata uꞌai.<br />

Õkashaꞌo rada shaꞌa unyuku nuu<br />

naꞌa paꞌo idaꞌan? Unaꞌa pan an,<br />

umari naꞌata sho man wuruꞌu õshaꞌapata<br />

nuz aimaa kan naꞌapa uꞌati.<br />

14 Aizii turuaꞌa naa õmakon<br />

unao diꞌiti. Uruu idikinau tan niꞌi<br />

naa õmoro wau ta pan uwiizi iti.<br />

Mazan aonaa õmizidin-kidaꞌa zon<br />

unao, ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />

upuraa tan naꞌiki ushaꞌa pauz mani<br />

wuruꞌu õai paniaz, soo õai pan paꞌan<br />

ukonau kii-kidan õgaru naꞌii. Aonaa<br />

korai zian nao mani ikodaꞌo aimaakan<br />

padaru nao ati, soo darui nao<br />

paꞌan ikodaꞌo aimaa kan pau dainao<br />

ati. 15 Ukauꞌan õgaru, naꞌapa<br />

konau kiaꞌo nii õtaan ipai unao ati<br />

aimaa kan kai naꞌaꞌo õꞌidaꞌa. Naꞌiki<br />

konau kiaꞌo nii õtaai nan õkaminkaꞌu<br />

tan idaꞌan unao, utaain kizi<br />

Tomin karu ati kai manai man. Aizii<br />

wuruꞌu õmarai napa nuz unao tuukii.<br />

Aizii unao mani, masakau daꞌuꞌo<br />

nii kari kao nan umarain pan õgaru?<br />

16 Aizii unao, uaitapa mishiꞌo<br />

aonaa õzaama tan puraata uꞌai<br />

õkau di nan winipi naa nii. Mazan<br />

pabiꞌi kida unao, ukian “Uzaa maapa<br />

nii wapuraa tan, mazan uaitapa<br />

naꞌa pam pamarii dan waunao.”<br />

17 Aonaa naꞌa painim zii õkoi da pan<br />

aimaa kan uꞌai, oo õkaza tan mani<br />

puraata udyuu daniaz mishi dai nao<br />

idaꞌan õdyuu da nii naouz uꞌidiꞌiti.<br />

18 Õdyuuda shaꞌatii Titus unao diꞌiti<br />

baꞌo ran mishi dai nao tuma. Titus<br />

kai wauzo nii shaꞌa upuraa tan udyuudaniaz<br />

uꞌidaꞌan? Aonaa, mishii?<br />

Mazan unao uai tapa nii Titus naꞌiki<br />

õgaru, naꞌapa kidaꞌo wanyuku nuu,<br />

kai man wadiꞌi tin pan unao dauꞌan,<br />

naꞌiki tuu kiaꞌo washaꞌapa taꞌa zon<br />

kai man aimaa kan unao ati.<br />

19 Panaa don uzauda-kidan<br />

wuruꞌu wasaada nuz wapara dan<br />

kaika paꞌa wakazan naa tin-kinaa<br />

niꞌo kari kao nan dakoo pai nao<br />

ai waunao. Mazan aonaa naꞌapaꞌo<br />

mani wuruꞌu. Tomin karu<br />

abata mishiꞌo wuruꞌu wapara dan<br />

kidaz unao ati, naꞌiki Christ aipan<br />

kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu wapara danuz<br />

unao ati kaika paꞌa. Ukauꞌan<br />

õkiaꞌa zon unao õmarai napa nii nao<br />

ati, wuruꞌu washaꞌa paa pa nuz ipai<br />

aimaa kan kaika paꞌa, waaipan paꞌan<br />

wakamin kaꞌu tan naꞌiki wamaꞌozaka<br />

dan unyuku nuu. 20 Mazan<br />

tuu kii õdiꞌitin pan, õzauda-kidan<br />

õkaa wan dono unao diꞌiti, aonaꞌo<br />

nii õnyuku nuu kai manan, aonaan<br />

an umashaa pan kai man õparadan<br />

kawanaꞌati. Unao naꞌapa,<br />

2Cor<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 CORINTHIANS 12​, ​13 504 <br />

panaa don aonaꞌo nii unyuku nuu<br />

kai manan, aonaꞌo nii unau da pan<br />

naꞌa pam õkian ushaꞌa pain pan<br />

dauꞌan. Õzauda-kidan õiko dan<br />

nii unao, ukasha daa ka pan nii<br />

uꞌatiaaka, ukishauzi aaka pan nii,<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo nii utoꞌora dinan,<br />

baꞌo rai nao aipan nii aimaa kan<br />

soo paꞌati kari kao nan, udako waaka<br />

pan nii dikauda kidaꞌo idaꞌan,<br />

ukadako tin-kidan nii uiriban nao<br />

madiwau tapaka, udako tin pan nii<br />

umana wunuꞌo nii, naꞌiki utoꞌorataaka<br />

pan nii. 21 Tuu kii õdopian<br />

õnyuku nuu ii, õzauda-kidan õkaawan<br />

dono unao diꞌiti, tuu kiaꞌo<br />

nii õbaꞌa zoo tinan Tomin karu ati<br />

unao dikin ii. Naꞌiki tuu kiaꞌo nii<br />

õnyuku nuu kashaꞌo ran, õzaa dan nii<br />

õiko dan dono pakawan zii mishidai<br />

nao shaꞌa paa pan oiaꞌo, wuruꞌu<br />

pashaꞌa paa pauzo nii kidaz kiwiin.<br />

Naꞌiki aonaan an zii ĩtanawa tinan<br />

pashaꞌa paa pan ai kaki baꞌa zon naa<br />

kidaꞌo aimaa kan, wuruꞌu daonaiora<br />

nao daꞌawu panuz zun nao tuma<br />

pamamazida kan puꞌu ĩtuma, naꞌiki<br />

ĩmashaa pan an pakawan madoronaa-daun.<br />

Baukapan naa Paul kakinaowan​<br />

​mishidainao<br />

13 1 Aizii diꞌi õmakon,<br />

õmoro wau ta pan koshan<br />

unao diꞌiti, uruu idikinau tan niꞌi<br />

naa. Ipaiꞌo nii aimaa kan shaꞌapata-kao<br />

naꞌapa Tomin karu<br />

para dan kawanaꞌati: Naꞌiaꞌo ram<br />

pidan dakota-kari wai ushaꞌa paa pan<br />

dikau daꞌo aimaa kan, marii kiwiin<br />

uunamu naa abata-kao zii dyaꞌu tam<br />

oo idikinau daꞌuꞌo pidan nao dako iki,<br />

wuruꞌu tuka pai naouz ushaꞌapa tan<br />

dikau daꞌo aimaa kan. 2 Õkaki nao niꞌi<br />

naa shaꞌatii unao, naꞌiki õkowaada<br />

shaꞌatii ipai unao ati naꞌiki wunao<br />

atiꞌi shaꞌa paa pai naouz oiaꞌo, itamautan<br />

idaꞌaꞌo raz õmoro wau ta pan kan<br />

unao diꞌii. Aizii õmuna pon puꞌu<br />

õnaꞌa paꞌa zon koshan powaꞌa zii.<br />

Aizii diꞌo raz õmoro wau ta paꞌanan<br />

idaꞌa õpata kaꞌu tan nii unao<br />

biiꞌi naꞌiaꞌo ram pidan nao, aonaꞌo<br />

ĩmuu dan pashaꞌa paa pan oiaꞌo.<br />

3 Mishi, unao tuu kii uaita paꞌa zon,<br />

mishiꞌo mani mooko wuruꞌu Christ<br />

kau dina nuz õꞌidaꞌan. Mazan õpatakaꞌu<br />

tan dono unao uꞌoii pan dikin<br />

ii, uruu idaꞌanaꞌo nii utuka pan<br />

aonaa kakatai ma naꞌo mani Christ,<br />

mazan maꞌo za kaꞌo nii ukau dinan<br />

unao bii an. 4 Mishi kakatai manaꞌo<br />

kawan utaapin pan utauka-kao<br />

dono cross diꞌiti, mazan kai kakupa<br />

uruu, Tomin karu kadi shita-kidan idi<br />

uruu powaa iti pamaꞌo za kan idaꞌan.<br />

Naꞌa paꞌo kauꞌan wuruꞌu õgaruz,<br />

kakatai ma naꞌo Christ kawan. Mazan<br />

kakupa õgaru Christ tuma, Tominkaru<br />

taan idi pamaꞌo za kan õꞌati.<br />

Ukauꞌan maꞌo za kaꞌo nii Tomin karu<br />

kaki nao wan unao õgaru idaꞌan.<br />

5 Ukauꞌan udiꞌi tapa wuruꞌu<br />

umishi dapa nuz, uaitapa kizi mishiꞌo<br />

wuruꞌu umishi dapa nuz Christ.<br />

Uawu nuu tin kai manai man naꞌiki<br />

uaita pan nii mishi kai naꞌa Jesus<br />

Christ mashaa pa nuz uꞌidaꞌa. Soo<br />

mishi pidan mami shida-kaꞌo, aonaa<br />

Christ nii uꞌidaꞌa. 6 Aizii udiꞌita pan<br />

dono waunao kai manai man, utukapan<br />

nii naꞌiki uaita pan nii kapam<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


505<br />

2 CORINTHIANS 13<br />

mishiꞌo wamishi dan Christ, naꞌiki<br />

mishiꞌo uapostlen waunao.<br />

7 Mazan aizii watoriin pan nii<br />

Tomin karu ati ukamin kaꞌuta kizi<br />

unao, aonaa kizi ushaꞌapa tan dikaudaꞌo<br />

aimaa kan. Aonaa watoriin pan<br />

waaipan idi mani pidan nao tukapan<br />

õkaki nao wan unao maꞌo za kaꞌo<br />

idaꞌan õkiau zon kawan uꞌati. Mazan<br />

watoriin pan nii Tomin karu ati,<br />

unao shaꞌa pata kizi paꞌan kai man<br />

kidaꞌo aimaa kan. Waaita pan puꞌu<br />

kai naꞌaꞌo wunaouꞌu dakoo pai naouz<br />

waunao, ĩdako tan nii wamatu ruukan<br />

aonaan an wapata kaꞌu tan unao.<br />

8 Aizii umishi dan an mishiꞌo kuwai<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo raz, aonaꞌo nii<br />

õpata kaꞌu tan unao uruu dikin<br />

ii. Soo õkamin kaꞌu tan nii paꞌan<br />

unao uaitapa kizi wuruꞌu mishiꞌoraz<br />

kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo raz.<br />

9 Kai manaꞌo nii waꞌati umaꞌo za kadan<br />

an umishida pan powaꞌa zii,<br />

aonaꞌo nii ushaꞌa pan pidan nao<br />

dako tan an waunao matu ruu-kainao<br />

nii. Naꞌapa kidaꞌo dauꞌa naꞌo<br />

paꞌan watoriin pan Tomin karu ati,<br />

tuu kii waaipan unao saki tapadan<br />

umashaa pan Tomin karu ati.<br />

10 Uruu idi õsaa dan diꞌo raz kaarita<br />

unao ati õkaa wan uaꞌii, aonaa<br />

kizi õkaki nao wan unao maꞌo zakaꞌo<br />

idaꞌan õkaa wan dono uꞌidiꞌiti.<br />

Nao ba nai Jesus aipan atiꞌo mishi<br />

wuruꞌu wakau dina nuz, uruu idiꞌo<br />

waaipan wamaꞌo zaka dan unao,<br />

umishida kizi uruu powaꞌa zii,<br />

aonaa waaipan mani wawaotakidan<br />

unao umishida pan ai, uruu<br />

kai wuruꞌu wanaꞌapa nuz.<br />

Baukapan naa Paul<br />

kowaadinan mishidainao ati<br />

11 Aizii õkowaa dinan naa unao<br />

ati. Ukauꞌan õmin-mishi dan nao,<br />

mishiꞌi naa paꞌi umashaapa konaukii,<br />

naꞌiki utiwaaꞌa naa usaa baan<br />

umashaa pan Tomin karu tuma<br />

naꞌiki umin-mishi dan nao tuma.<br />

Ushaꞌa pata aimaa kan õkaki naori<br />

kawanaꞌati, ubau daꞌapa taꞌa naa<br />

unyuku nuu kida aimaa kan dauꞌan,<br />

umashaapa kai man konau kii uminmishi<br />

dan nao tuma. Unaꞌa pan an,<br />

Tomin karu taaꞌo raz marain paakakinai<br />

naꞌiki kai manaaka-kinai,<br />

kamin kaꞌu tan nii unao.<br />

12 Konau kii unau baa uminmishi<br />

dan nao ubao kopa tinan dono. h<br />

Ipai mishi dai nao daꞌai naouꞌu<br />

dyuuda-kidan kapam papara dan<br />

unao diꞌiti.<br />

13 Marii Nao ba nai Jesus Christ<br />

kamuna nun tuu kii ipai unao ati,<br />

naꞌiki marii kari kao nan Tomin karu<br />

marain pan unao, naꞌiki marii Kaimanaꞌo<br />

Doro naa mashaa paꞌo raz<br />

unao idaꞌa, taan umashaapa-kinaa<br />

nii konau kii umin-mishi dan nao<br />

tuma.<br />

2Cor<br />

h 13:12 Paul donoꞌo mishi dai nao bao kopa tinan dono, ĩtukapa-kidan panau baan<br />

oo pakonau kii-kidan pamin-mishi dan nao pakissi tan idaꞌan ĩdyaun pakao zoo ati oo<br />

pataawu ati oo panaa don pakaꞌu ati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


506<br />

Paul Kaaritan<br />

Galatia Baara Sannao Atiꞌo<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Diꞌo­raz kaa­rita, apostle Paul saa­da­nii Galatia Baara san­nao mishi­dai­nao<br />

ati. Aizii wuruꞌu Galatia, udaruꞌo wii­zai baara, naꞌiiꞌa­kaꞌo wuruꞌu mishidai­nao<br />

mashaa­pa­nuz. Paul, uruu Jew, mazan ĩnao, Gentile­nao. a Aizii ĩnao<br />

mishi­dai­naouꞌu naa Kai­manaꞌo Kuwai, Jesus Christ dauaꞌo­raz.<br />

Mazan kai­naꞌa pabiꞌi kida Jew­nao kaa­wan mishi­dai­nao idaꞌati. Ĩnaouꞌu<br />

naa aipan ipai mishi­dai­nao shaꞌapa­tinan Moses kaki­naori kawanaꞌati,<br />

Tomin­karu dakota-kinaa nii ĩdyaun kai­manaꞌo pidan­nao nii.<br />

Mazan apostle Paul saa­dan diꞌo­raz kaa­rita mishi­dai­nao ati, ukaki­naotan<br />

ĩdyaun Jew­nao ai, aipai­naouz mishi­dai­nao choo­tinan b Moses kaki­naori<br />

kawanaꞌati. Uai­pan mishi­dai­nao aita­pan kai­manai­man, aonaa Tomin­karu<br />

dako­tan pidan kai­manaꞌo pidan nii uizoꞌa­tin idaꞌan Moses kaki­naori kida.<br />

Mazan udako­tan pidan kai­manaꞌo pidan nii soo umishi­dan idaꞌan Jesus<br />

Christ, aonaa pidan izoꞌa­tin idaꞌan mani Moses kaki­naori. (Galatians 2:16)<br />

Ukauꞌan Paul saa­dan diꞌo­raz kaa­rita mishi­dai­nao ati, aonaan idi uai­pan<br />

ĩmishi­dan pidan­nao kuwaa panaꞌi­tiꞌo­raz kari­kao­nan. Ukian pakaari­tan<br />

idaꞌa, “Aizii dii mani, waunao oo angel aokazi ikiꞌo kowaa­da­pan an unao<br />

ati kuwai panaꞌaꞌo wuru aiaꞌa wakowaa­daniaz unao ati, naꞌa­paꞌo pidan,<br />

marii ukaboota-kao Tuuba­ruꞌo Tikazi wuꞌiti.” (Galatians 1:8)<br />

Aizii wuruꞌu pidan­nao aipai­naouz mishi­dai­nao taa­pan Moses kaki­naori,<br />

ĩkian Paul dauꞌan, uruu aonaa mishiꞌo apostle mani, naꞌiki kuwai kapam<br />

ukowaa­da­paniaz aonaa mishiꞌo mani. Mazan Paul kian padauꞌan, “Jesus<br />

Christ naꞌiki Tomin­karu waDaru kadi­shita-kidaꞌo­raz Jesus pamawaka-kizi<br />

iki, uruu wuruꞌu zaama­taꞌo­raz õgaru paꞌan.” (Galatians 1:1)<br />

a Gentile­nao: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa.<br />

b choo­tinan: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii,<br />

‘choo tin-karu’ dauaꞌo.<br />

506<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


507<br />

GALATIANS 1<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Paul mishiꞌo apostle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-24<br />

Paul maꞌozaka uparadan kaimanaꞌo kuwai dikin ii . . . . 2:1-21<br />

Kazannaatin-karu soo mishida-karu idaꞌan . . . . . . .3:1—4:31<br />

Mashaapa-karu Kaimanaꞌo Doronaa idaꞌan . . . . . . .5:1—6:10<br />

Paul katokontan pakakinaopan . . . . . . . . . . . . . . 6:11-18<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita, õgaru apostle<br />

Paul diꞌikiꞌo. Õgaru, aonaa<br />

pidan nao zaa mata nii mani apostle<br />

nii, naꞌiki aonaa ĩdyuu da nii mani<br />

õapostle-tinan. Mazan Jesus Christ<br />

naꞌiki Tomin karu waDaru kadi shitakidaꞌo<br />

raz Jesus pamawaka-kizi iki,<br />

ĩnao wuruꞌu zaama taꞌo raz õgaru<br />

paꞌan. 2 Ipai daꞌai nao mishi dai nao,<br />

ĩdyuu dan kapam papara dan ipai<br />

unao mishi dai nao ati, mashaa painaouz<br />

Galatia Baara ii aka.<br />

3 Õtoriin pan marii kizi waDaru<br />

Tomin karu naꞌiki Nao ba nai Jesus<br />

Christ kamuna nun naꞌiki utaa kizi<br />

unao nyuku nuu kai man-kinaa<br />

nii. 4 Aizii wuruꞌu Jesus, utaapada<br />

pazowii-kao waꞌoian dikin ii,<br />

naꞌapa waDaru Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati, naꞌiki ukazan naatakinaa<br />

nii waunao wuru aiaꞌa kaiꞌo raz<br />

oiaꞌo mashaapa-karu. 5 Ukauꞌan<br />

marii kari kao nan Tomin karu taapakao<br />

umana wunuꞌo nii. Amen.<br />

Soo kainaꞌa baudaꞌapa​<br />

​Kaimanaꞌo Kuwai<br />

6 Tuu kii õdiꞌitin pan unao dauꞌan,<br />

utanawa tinan idi kadiman aka<br />

Tomin karu ai. Uruu zaama taꞌo raz<br />

unao paꞌidaꞌati Christ kamarai napanun<br />

naꞌiki kamuna nun idaꞌan, mazan<br />

aizii, udaꞌanan naa panaꞌaꞌo kuwai<br />

pabiꞌi kida pidan nao dako taniaz kaimanaꞌo<br />

kuwai nii. 7 Aonaa baꞌo ran<br />

kai manaꞌo kuwai nii, soo pidannao<br />

marii da pan kari kao nan unao,<br />

naꞌiki ĩtanawa taꞌa zon mishiꞌo kuwai<br />

Christ dauaꞌo panaꞌi tiꞌi naa kari kaonan.<br />

8 Aizii dii mani, waunao oo<br />

angel aokazi ikiꞌo kowaa da pan an<br />

unao ati kuwai panaꞌaꞌo wuru aiaꞌa<br />

wakowaa daniaz unao ati, naꞌa paꞌo<br />

pidan, marii ukaboota-kao Tuuba ruꞌo<br />

Tikazi wuꞌiti. 9 Wakii niꞌi naa shaꞌatii<br />

kiwii tapa, naꞌiki õkian nii koshan:<br />

naꞌiaꞌo ram pidan kowaa dan an unao<br />

ati kuwai panaꞌaꞌo wuru aiaꞌa uabataniaz<br />

naꞌiki umishi da niaz, naꞌa paꞌo<br />

pidan, marii ukaboota-kao Tuuba ruꞌo<br />

Tikazi wuꞌiti.<br />

10 Kai wuruꞌu õkia nuz kaika paꞌa,<br />

õkai mana daꞌa zon idiꞌo pidan nyukunuu?<br />

Aonaa! Mazan õai pan paꞌan<br />

Tomin karu nyuku nuu kai manan<br />

õꞌati. Õai pan an mani pidan nyukunuu<br />

kai manan õꞌati, aonaa mishiꞌo<br />

mani Christ poi torun õgaru.<br />

Paul apostle-tinan dauaꞌo<br />

11 Õmin-mishi dan nao, õai pan<br />

uaita pan wuruꞌu Kai manaꞌo Kuwai<br />

Gal<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


GALATIANS 1​, ​2<br />

508<br />

õkowaa daniaz unao ati, aonaa<br />

pidan nao diꞌikiꞌo mani oo pidan<br />

toma nii mani. 12 Aonaa õikoda nuzu<br />

pidan diꞌiki oo aonaa pidan tominapa-kida<br />

nii mani õgaru udauꞌu.<br />

Mazan wuruꞌu õkuwaaz Jesus Christ<br />

diꞌikiꞌo naꞌiki uaida-kida nii paꞌan<br />

õꞌati.<br />

13 Unao, uabata nii naꞌa pam<br />

daꞌi õmashaa pau zon Jew nao kakinaori<br />

naa kida kawanaꞌati. Uaitapa<br />

tuu kiaꞌo õpata kaꞌu tau zon mishidai<br />

nao Jesus. Naꞌiki õdakota<br />

õmai naa ba tan ĩdyaun ipai daunuu<br />

daꞌu. 14 Naꞌiki uruu dono ipai<br />

õwazoo ta pan õmin-daonaiorannao<br />

naꞌapa kidaꞌo ĩtunaru nawun<br />

õkawan, õdaꞌa nan idaꞌan naꞌiki<br />

õizoꞌa tin idaꞌan wuruꞌu õdokozudaun<br />

nao mishida pa nii kidaz.<br />

15 Mazan Tomin karu kamuna nun idi<br />

õꞌati, uzaama tan kowas õgaru kaudinaꞌo<br />

nii paꞌati. Uzaama tan õgaru<br />

õshaka tan uaꞌii. Paai pan kawanaꞌati<br />

16 utukapa-kidan pauDani õꞌati, uaipan<br />

idi õmakon õkowaa da paꞌa nan<br />

Kai manaꞌo Kuwai udauꞌu Gentilenao<br />

diꞌiti. Aizii uruu aimaa kan<br />

shaꞌa pan dau naꞌa naꞌo raz õꞌati,<br />

aonaa õmakon pidan diꞌiti õai pan<br />

idi mani ukowaa dan kanomaꞌo nii<br />

õshaꞌa pata. 17 Naꞌiki aonaa õmakon<br />

Jeru salem iti, õaba taꞌa nan mani<br />

naꞌa pam kiwiita pai naouz ĩapostletinan<br />

kian õꞌati. Mazan baꞌo ran<br />

ama zada iti paꞌan õmakon, Arabia<br />

kiaꞌo udakota-kao. Uruu dau naꞌan<br />

zii õkiwan Damas cus iti.<br />

18 Idiki nau daꞌu wunu õtuka pan<br />

dau naꞌan Jesus, uruu zii õmakon<br />

Jeru salem iti õmoro wau ta paꞌa nan<br />

Peter diꞌiti. Õnaꞌian utuma dyaꞌutam<br />

soondii sako daz. 19 Aonaa<br />

õtuka pan baꞌo ran apostle naꞌii,<br />

soo James kari kao nan, wanao banaa<br />

Jesus inawu zuz. 20 Tomin karu<br />

aitapa ipai wuruꞌu õsaada nii kidaz<br />

mishiꞌo, aonaa õmarii dinan mani.<br />

21 Uruu dau naꞌan õmakon naa Syria<br />

Baara naꞌiki Cilicia Baara ii akaꞌo<br />

wii zai kida kawanaꞌati. 22 Mazan<br />

wuruꞌu mishi dai nao Judea Baara<br />

iainao kidaz, aonaa zii ĩtuka pau zon<br />

õgaru. 23 Soo ĩaba tan kari kao nan<br />

pidan nao kadako tinan õdauꞌu.<br />

Ĩkian, “Tawuruꞌu pidan pata kaꞌutau<br />

zoz daꞌi waunao, uruꞌu naa aizii<br />

kowaa dapa pidan nao ati kai manaꞌo<br />

kuwai Christ dauaꞌo raz, utiwa niaz<br />

pamashaa dan.” 24 Uruu idi tuu kii<br />

ĩkonau kii-kidan Tomin karu õgaru<br />

dikin ii.<br />

Baꞌoran apostlenao kashaapa<br />

Paul kaudinan apostle nii<br />

2 1 Aizii 14 wunu dau naꞌan<br />

õmakon koshan Jeru salem<br />

iti, Barna bas makoꞌo õtuma, naꞌiki<br />

õnaꞌaka Titus kapam. 2 Wuruꞌu<br />

õmako nuz naꞌiti Tomin karu dyuudan<br />

idiꞌo õgaru. Õnaꞌian puꞌu,<br />

õmii tinii pan soo choo chi zowaunaa<br />

nao tuma kari kao nan. Õai pan<br />

ĩaita pan wuru dauaꞌa õkowaa da pankaniaz<br />

Kai manaꞌo Kuwai Gentile nao<br />

ati, naꞌiki õaba taꞌa zon kai man ĩꞌati<br />

oo aonaa. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa õai pan õkau din-kizi wuruꞌu<br />

õshaꞌapa taniaz naa naꞌiki õshaꞌa paapaniaz<br />

kai makon madiwau tapaka.<br />

3 Mishi, ĩnaꞌa pata panyuku nuu.<br />

Uruu idi aonaa ĩdyuu dan õminau-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


509<br />

GALATIANS 2<br />

daꞌu Titus choota-kao c Jew nao<br />

kaki naori kawanaꞌati, Gentile puꞌu<br />

padamata uruu. 4 Wakadako tinan<br />

wuru dauꞌa naꞌa, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan pabiꞌi kida pidan nao taapin<br />

pai nao mishi daꞌo kawan Jesus,<br />

moro tan idiꞌo wabii ati. Ĩtuka paꞌazon<br />

idi kari kao nan pakawan mani<br />

wadaꞌa nan Jew nao kaki naori naa,<br />

wazaama tin pan puꞌaꞌa naa Christ<br />

Jesus diꞌiti. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ĩnao, tuu kii ĩaipan wamashaa pan<br />

pakawan Jew nao kaki naori naa<br />

waranuꞌu. 5 Mazan aonaa wakashaa<br />

pi nan ĩꞌati, aonaa masakau daꞌu.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan waaipan idi<br />

wakazannaa tapan unao ati wuruꞌu<br />

mishiꞌo raz kuwai, Kai manaꞌo Kuwai<br />

idaꞌaꞌo raz.<br />

6 Naꞌiki choo chi zowau naanaouz,<br />

aonaa naꞌiam ĩiko dan<br />

õkuwaa kasharu tin pan, uruu idi<br />

aonaa ĩpa naꞌa da nuzu naꞌiki aonaa<br />

ĩtoto kada nuzu. (Aizii wuruꞌu ĩtaapakaoaz<br />

umana wunui nao choo chi<br />

zowau naa nao nii, aonaa ushaꞌapan<br />

õꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

Tomin karu aonaa unau baan baudaꞌa<br />

paꞌo pidan powaꞌa zii baꞌo ran<br />

ai.) 7 Mazan ĩaitapa Tomin karu<br />

wuruꞌu taaꞌo raz õkau din-kizi nii,<br />

kowaada paꞌo nii Kai manaꞌo Kuwai<br />

Gentile nao ati, naꞌapa utaan<br />

kawan kapam Peter ati kaudinkizai,<br />

ukowaa dapa nuz Kai manaꞌo<br />

Kuwai Jew nao ati. 8 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan Tomin karu maꞌo za kan idaꞌan<br />

õzaa mata-kao apostle nii Gentilenao<br />

ati, naꞌapa Peter zaa mata-kao<br />

kawan apostle nii Jew nao ati. 9 Aizii<br />

James, Peter, naꞌiki John, umanawunui<br />

nao choo chi zowau naa nao,<br />

ĩaitapa Tomin karu wuruꞌu taaꞌo raz<br />

kaudin-kizai õꞌati. Uruu idi kai man<br />

ĩnyuku nuu Barna bas naꞌiki õgaru<br />

kau di nan dauꞌan naꞌapa ĩnao kawan.<br />

Naꞌiki powaꞌa zii ĩmaꞌo za ka dan<br />

waunao wakowaa dapa-kizi kaimanaꞌo<br />

kuwai Gentile nao ati. Aizii<br />

ĩnao ĩkaku waapa tinan nii Jew nao<br />

ati. 10 Kai naꞌa bau daꞌapa aimaa kan<br />

ĩaipan washaꞌapa tan, pakawan kizi<br />

wakamin kaꞌuu pan pata kaꞌu tinainao,<br />

ĩchoo chin idaꞌa ainaouz. Uruu<br />

mana wun aimaa kan tuu kiaꞌo raz<br />

õshaꞌapa taꞌa zon.<br />

Paul kakinaowan Peter<br />

11 Aizii Peter moro wau tapankan<br />

dono Antioch ii, naꞌii õpara dan<br />

uꞌati maꞌo za kaꞌo idaꞌan, õkakinaota-kinaa<br />

nii uruu sakita paꞌo<br />

diꞌiti. Õpara dan uꞌati pidan nao<br />

kanaa puꞌu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ushaꞌapa taniaz aimaa kan tuu kiaꞌo<br />

upanaꞌi tin. 12 Uruu ziꞌo Peter kaawan<br />

dono Antioch ati, kari kao nan<br />

daꞌi uaroo pau zon Gentile nao tuma,<br />

mishida pai naouz Jesus. Mazan Jewnao,<br />

James diꞌikii naouz kaa wan<br />

donoꞌo naa, aonaꞌa naa powaꞌa<br />

uaroo pan ĩtuma utariaꞌa kan idiꞌi<br />

naa ĩnao ai, aipai naouz Gentile nao<br />

choota-kao. 13 Uruu idi bao koinao<br />

Jew nao mishi dai naouz Jesus,<br />

ĩtamaka paꞌa kan naa Peter, aonaꞌa<br />

Gal<br />

c 2:3 uchoota-kao: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


GALATIANS 2​, ​3<br />

510<br />

naa kapam ĩaroo pan Gentile nao<br />

tuma. Naꞌiki Barna bas, upuꞌu zii<br />

unaꞌa pan kapam ĩnao kawan, ĩaitapan<br />

puꞌu padamata aonaa shaꞌapaꞌo<br />

mani wuruꞌu aroapa-karuz Gentilenao<br />

tuma.<br />

14 Õtuka pan idiꞌi naa aonaa<br />

ĩshaꞌapa tinan Kai manaꞌo Kuwai<br />

kawanaꞌati, wuruꞌu mishiꞌoraz<br />

kuwai. Uruꞌu naa õpara dan<br />

Peter ati ipai baꞌo rai nao kanaapuꞌu.<br />

Õkian uꞌati, “Jew pugaru,<br />

mazan upuꞌu pumashaa pan Gentile<br />

kawan, aonaa pushaꞌ apa tinan Jew<br />

kawan. Kan dii niꞌi naa mooko aizii<br />

puaipan Gentile nao mashaa pan<br />

Jew nao kawan? 15 Mishi, pugaru<br />

naꞌiki õgaru, Jew nao wadaru naꞌiki<br />

wadaro nii, aonaa Gentile nao mani,<br />

dakota-kari wai naouz ‘oiai nao’<br />

nii. 16 Mazan waaitapa Tominkaru<br />

dako tan waunao kai manaꞌo<br />

pidan nii wamishi dan idaꞌan Jesus<br />

Christ, aonaa waizoꞌa tin idaꞌan<br />

mani Moses kaki naori. Ukauꞌan<br />

waunao, wamishi dapa nii Christ<br />

Jesus, Tomin karu dakota-kizi<br />

waunao kai manaꞌo pidan nii<br />

wamishi dan idaꞌan Christ, aonaa<br />

waizoꞌa tin idaꞌan mani Moses<br />

kaki naori. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa naꞌa painim nii Tominkaru<br />

dako tan pidan kai manaꞌo<br />

pidan nii uizoꞌati pan idaꞌan Moses<br />

kaki naori.”<br />

17 Aizii waunao, wadawa tan<br />

puꞌu Tomin karu dakota-kinaa<br />

nii waunao kai manaꞌo pidan nii<br />

wamishi dan idaꞌan Christ, mazan<br />

upuꞌu Jew nao dako tan waunao<br />

oiai nao nii kapam, Gentile nao<br />

kawan. Ukauꞌan Christ aipan atiꞌo<br />

mooko wuruꞌu waꞌoi panuz? Aonaa!<br />

18 Mazan õkiwi nan an powaa iti<br />

wuruꞌu kakinao rii õmuu daniaz<br />

naa, uruu idaꞌan õtukapa-kidan<br />

õdikin tapan kakinao rii. 19 Õgaru<br />

mawa kaꞌo kawa nuꞌo raꞌa naa<br />

kakinao rii ai. Ukauꞌan aonaꞌa naa<br />

powaꞌa õmashaa pan kakinao rii<br />

waranuꞌu, õmashaapa-kiziꞌi naa<br />

paꞌan Tomin karu ati. 20 Õgaru,<br />

õmishi dan idi Christ, mawa kaꞌo<br />

kawa nuꞌo raꞌa naa õgaru Christ<br />

tuma cross idaꞌa. Aonaa õgaruꞌu<br />

naa mani kaku paꞌo raz, mazan<br />

Christ paꞌan wuruꞌu mashaa paꞌo raz<br />

õꞌidaꞌa, naꞌiki uruꞌu naa kazowautapaꞌo<br />

raz õgaru. Õmashaa pa nuz<br />

naa, õmishida pan idaꞌa naꞌo raꞌa<br />

naa Tomin karu Dani, marainpaꞌo<br />

raz õgaru naꞌiki mawa kaꞌo raz<br />

õꞌati. 21 Õgaru aonaa õkasha dan<br />

Tomin karu kazan naa tan waunao<br />

pakamuna nun idi kari kao nan.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan umishiin an<br />

mani Tomin karu dako tan waunao<br />

kai manaꞌo pidan nii waizoꞌati pan<br />

idaꞌan Moses kaki naori, madiwautapa-kaꞌo<br />

kari kao nan wuruꞌu Christ<br />

mawa ka nuz.<br />

Tominkaru taan Kaimanaꞌo<br />

Doronaa mishida-karu idi<br />

3 1 Maam Galatia Baara sannao,<br />

maai ta pin-kaꞌo mana wun<br />

mooko unao! Kanom wuruꞌu<br />

madoro naa daꞌo raz unao? Kai manaiman<br />

shaꞌatii õkaku waa pan uꞌati<br />

Jesus Christ tauka-kao naꞌiki umawakan<br />

dauꞌu cross idaꞌa. 2 Õpishaa kizi<br />

unao: uizoꞌa tin idiꞌo mooko Moses<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


511<br />

GALATIANS 3<br />

kaki naori uzaama ta nuz Kai manaꞌo<br />

Doro naa, oo umishi dan idiꞌo uabataniaz<br />

kai manaꞌo kuwai? 3 Naꞌapa dii<br />

mana wun umaai ta pin kan! Usaka dan<br />

puꞌu umishi dan Jesus, Kai manaꞌo<br />

Doro naa idaꞌan. Mazan aizii kan dii<br />

niꞌi naa utiwaan umashaa pan Jesus<br />

ati ushaꞌa paa pa nii kida idaꞌa naꞌa<br />

naa kari kao nan? 4 Madiwau tapakaꞌo<br />

mooko kari kao nan ubaiaapa nuz<br />

tuu kii kashaꞌora kidaꞌo aimaa kan?<br />

Õꞌitii man aonaa madiwau tapa-kaꞌo<br />

mani! 5 Aizii Tomin karu taa nuz Kaimanaꞌo<br />

Doro naa unao ati, naꞌiki<br />

ushaꞌa pata nuzu umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan unao bii an, aonaa uizoꞌatin<br />

idiꞌo mani Moses kaki naori,<br />

mazan umishi dan idiꞌo paꞌan uabataniaz<br />

kai manaꞌo kuwai, Christ<br />

dauaꞌo raz.<br />

6 Udiꞌi tapa naꞌa pam kii-karu<br />

Abra ham dauꞌan: “Uruu mishi daꞌo<br />

Tomin karu, naꞌiki umishi dan idi,<br />

Tomin karu dako tan uruu kai m anaꞌo<br />

pidan nii.” d 7 Ukauꞌan uaitapa kizi,<br />

pidan nao mishi dai naouz Christ,<br />

ĩnao paꞌan wuruꞌu mishiꞌo raz Abraham<br />

dai nao. 8 Saa dauzo-kari wai<br />

Tomin karu Para dan kowaa da niꞌi<br />

naa kotuaꞌa naa, Tomin karu dakotan<br />

nii Gentile nao kai manai nao nii<br />

ĩmishi dan idi. Ushaꞌapa tan uaꞌii zii<br />

naꞌapa kidaꞌo, ukowa dauzo nii Kaimanaꞌo<br />

Kuwai Abra ham ati. Ukia nuz<br />

“Pugaru idaꞌanaꞌo nii õtaan kai man<br />

kidaꞌo aimaa kan ipai pidan nao ati.” e<br />

9 Ukauꞌan ipai mishi dai naouz, ĩzaamata<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan naꞌapa<br />

Abra ham zaama tan kawan aimaa kan<br />

pamishi dan idi.<br />

10 Mazan pidan nao tiwaꞌo raz<br />

padamata pai zoꞌa tin Moses kakinaori<br />

pakazan naa tin-kinaa nii,<br />

upuꞌaꞌo nii Tomin karu pata kaꞌu tan<br />

ĩdyaun. Ushaꞌapa num kauꞌan kaikapaꞌo<br />

usaadi napa nuꞌu Tomin karu<br />

para dan idaꞌa: “Ipaiꞌo nii Tomin karu<br />

pata kaꞌu tan pidan nao ĩmaizoꞌatikan<br />

idi ipai dau nuu daꞌu saadin paꞌo<br />

Tomin karu kaki naori kaari tan naa<br />

idaꞌa.” f 11 Ukauꞌan aonaa Tominkaru<br />

dako tan pidan kai manaꞌo<br />

pidan nii utiwaan idaꞌan pai zoꞌatin<br />

Moses kaki naori. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan kaika paꞌo usaadi napa nuꞌu<br />

Tomin karu Para dan idaꞌa: “Tominkaru<br />

dakota nii naouz pidan nao<br />

kai manai nao nii ĩmishi dan idaꞌan<br />

paꞌan, ĩnao kari kao nanuꞌo nii ĩkakupan.”<br />

g 12 Moses kaki naori, aonaa<br />

mishida-karu diꞌiiꞌa kaꞌo mani, soo<br />

udaꞌan-kao kari kao nan. Tomin karu<br />

Para dan saada-kari wai kian: “Pidan<br />

izoꞌati pan an kakinao rii, marinaꞌa<br />

naa ushaꞌa pata nuzu ipai dau nuudaꞌu<br />

naꞌiki umashaa pan niꞌi naa<br />

uꞌidaꞌan.” h<br />

13 Kaika paꞌo kapam Tomin karu<br />

Para dan saada-kari wai kia nuꞌu:<br />

“Pidan kazada-kari wai ata mun kadu<br />

iti, Tomin karu pata kaꞌu tan uruu<br />

wuruꞌu.” i Naꞌa paꞌo Christ patakaꞌuta-kidi<br />

na nuz ata mun kadu<br />

iti waunao dikin ii. Uruu idaꞌan<br />

ukazan naa tan waunao wuru aiaꞌa<br />

Tomin karu dakota nuz papata kaꞌu-<br />

Gal<br />

d 3:6 Genesis 15:6 e 3:8 Genesis 12:3; 18:18; 22:18 f 3:10 Deuter on omy 27:26<br />

g 3:11 Habak kuk 2:4 h 3:12 Leviti cus 18:5 i 3:13 Deuter on omy 21:23<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


GALATIANS 3<br />

512<br />

tan waunao, maizoꞌati-kai naouz<br />

ipai kakinao rii. 14 Uruu Christ Jesus<br />

pata kaꞌuta-kidinan idaꞌan kizi,<br />

Gentile nao zaama tan kai manaꞌo<br />

aimaa kan, Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />

pataan nii Abra ham ati. Naꞌiki<br />

wamishi dan idiꞌo Jesus Christ,<br />

wazaama tan Kai manaꞌo Doro naa,<br />

Tomin karu kowaa dauzo niaz pataan<br />

nii waꞌati.<br />

Kakinaorii naꞌiki Tominkaru<br />

taaꞌazoonii dauaꞌo<br />

15 Aizii õꞌina wuzu nao naꞌiki<br />

õdada koo nao, õkai naa bata kizi<br />

mooko uꞌati pidan nao shaꞌapatauzo<br />

nii aimaa kan idaꞌan:<br />

Dyaꞌu ta mai nao pidan nao naꞌapataa<br />

kan dono panyuku nuu aimaa kan<br />

dauꞌan, ĩsaa dan nii paꞌuu kida<br />

kaa rita idaꞌa kai naa ba taꞌo nii<br />

ĩnyuku nuu naꞌapa kidaa kan. Uruu<br />

dau naꞌan aonaa turuu umari naꞌatakao<br />

oo utoto kada-kao. Naꞌa paꞌo<br />

wuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />

pataaꞌa zoo nii. 16 Tomin karu<br />

kowaa da nii kidaz pataaꞌa zon,<br />

Abra ham naꞌiki utakaan-daun<br />

atiꞌo. “Utakaan-daun nao atiꞌo,”<br />

aonaa kiaꞌo mani usaa din pan<br />

Tomin karu para dan idaꞌa, iribaꞌo<br />

pidan nao dauꞌa tiꞌo kawan. Mazan,<br />

“utakaan-daun atiꞌo,” kii usaa dinpan,<br />

bau daꞌa paꞌo pidan dauꞌa naꞌo,<br />

uruu wuruꞌu Jesus Christ, Abra ham<br />

takaan-daunuz. 17 Kaika paꞌo dauꞌatiꞌo<br />

kai wuruꞌu õkia nuz: Kiwii niꞌo zii<br />

wuruꞌu Tomin karu kowaa dauzo nuz<br />

pataan nii aimaa kan Abra ham ati, j<br />

naꞌiki ukian mishiꞌo nii utaa pan<br />

papara da nuz. Ukauꞌan, Tomin karu<br />

taa niaz kakinao rii Moses idaꞌan<br />

430 wunu dau naꞌa naꞌo raz naa,<br />

aonaa naꞌitim upanaꞌa dan wuruꞌu<br />

Tomin karu kowaa dauzo nuz pataan<br />

nii aimaa kan Abra ham ati, naꞌiki<br />

aonaa turuu umainaa ba tan wuruꞌu<br />

Tomin karu para da nuz. 18 Tomin karu<br />

taaꞌa zoo niaz kai manaꞌo aimaa kan<br />

zaa mata-kao an mani kakinaorii<br />

izoꞌatipa-kao idaꞌan, ukauꞌan<br />

aonaꞌa naa mani turuu wazaudapan<br />

Tomin karu taan aimaa kan<br />

waꞌati pakiau zon kawanaꞌati. Mazan<br />

Tomin karu taa nuzu kai manaꞌo<br />

aimaa kan Abra ham ati, ukowaadan<br />

idiꞌo paꞌan pataan nii uꞌatiz.<br />

19 Kanom niꞌo mooko wuruꞌu<br />

kakinao rii taa-kaoaz? Utaa-kao<br />

pidan nao shaꞌapaa pau zon idiꞌo oiaꞌo<br />

paꞌidi waru. Kakinao rii kai wainpan<br />

nii atii Abra ham takaan-daun<br />

kaa wan, uruu tawuruꞌu Tominkaru<br />

kowaa dauzo niaz pataan nii<br />

utakaan-daun nii. Aizii wuruꞌu kakinao<br />

riiz, angel nao taa nii Moses ati,<br />

naꞌiki uruu idaꞌanaꞌo udobata-kidakao<br />

Israelite nao ati. 20 Mazan aonaa<br />

Tomin karu zaama tan pidan dobatakidaꞌo<br />

nii papara dan Abra ham ati,<br />

mazan sariapa paꞌan upara dan uꞌati,<br />

ukowaa dan dono wuruꞌu pataaꞌazoo<br />

niaz uꞌati.<br />

21 Aizii kakinao rii taa-kao<br />

idi, upanaꞌa dan niꞌi naa mooko<br />

wuruꞌu Tomin karu kowaa da-<br />

j 3:17 Tomin­karu kowaa­dau­zon pataan nii aimaa­kan Abra­ham ati: uruu dakota-kao<br />

covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


513<br />

GALATIANS 3​, ​4<br />

nii kidaz pataaꞌa zon? Aonaa!<br />

Ukauꞌan umishiin an mani pidan<br />

ikodan kari kao nanuꞌo kakupakaru<br />

kakinao rii izoꞌati-kao idaꞌan,<br />

kakinao rii idaꞌan mani Tomin karu<br />

dako tan pidan kai manaꞌo nii.<br />

22 Mazan saada-kari wai Tominkaru<br />

para dan kowaa dan waꞌati,<br />

ipai pidan nao oiaꞌo kazowau tapa nii<br />

paꞌidi waru. Ukauꞌan, wazaama tan<br />

nii wuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />

pataaꞌa zon, soo wamishi dan<br />

idaꞌan Jesus Christ.<br />

23 Christ mishidapa-kao uaꞌii<br />

zii, waunao taapa-kao kakinaorii<br />

waranuꞌu, taraa-kari wai nao<br />

kawan, atii wuru idaꞌa tiꞌi Christ<br />

mishida-kao kai naa bata-kaoaz naa.<br />

24-25 Ukauꞌan kakinao rii taa-kao,<br />

kazowau ta paꞌo nii waunao, atii<br />

Christ kaa wan diꞌiti. Mazan aizii<br />

Tomin karu dako tan waunao kaimanaꞌo<br />

pidan nao nii wamishi dan<br />

idiꞌo raꞌa naa Christ. Aonaa kanom<br />

niꞌi naa aizii kakinao rii kazowautapan<br />

waunao powaꞌa.<br />

Pidan mishidaꞌoraz Jesus<br />

Christ, uruu Tominkaru dani<br />

26 Ipai unao Tomin karu dai nao<br />

umishi dan idaꞌan Christ Jesus.<br />

27 Ukauꞌan, ipai unao chikaa wunuinaꞌo<br />

raz naꞌiki zaama tinaꞌo raz Christ<br />

Jesus idaꞌati, umoro ko dan naa<br />

Christ kaduz wuruꞌu. 28 Ukauꞌan<br />

aonaa ushaꞌa pan pugaru Jew oo<br />

aonaa Jew mani; poi torui oo aonaa<br />

poi torui mani; dao nai ora oo zun,<br />

ipai unao naꞌapa kidaꞌo paꞌidi waru,<br />

uzaama tin pan idi Christ Jesus<br />

idaꞌati. 29 Aizii uzaama tin pan kauꞌan<br />

Christ Jesus idaꞌati, unao wuruꞌu<br />

mishiꞌo raz Abra ham takaan-daunnao.<br />

Naꞌiki unao wuruꞌu zaama taꞌo<br />

niꞌo raz kai manaꞌo aimaa kan, Tominkaru<br />

kowaa dauzo niaz pataan nii<br />

Abra ham ati.<br />

4 1 Kaika paꞌo kai wuruꞌu õkia nuz:<br />

Korai dao naa zaama taꞌo niꞌoraz<br />

padaru shaꞌa pauz kida, naꞌapa<br />

utaapa-kao poi torui nao taapakao<br />

kawan, ukorai dao naan dono<br />

zii. Mishi ukaꞌidi waun puꞌaꞌa naa<br />

padamata padaru shaꞌa pauz kida<br />

idi. 2 Mazan umashaa pan nii zii<br />

pakazo wau tapi kinao waranuꞌu naꞌiki<br />

pashaꞌa pauz taa piki nao waranuꞌu<br />

zii, atii udaru aita nii kamoo kaawan<br />

diꞌiti. 3 Naꞌa paꞌo daꞌi waunao<br />

kiwiin korai dao naa kawan, wapoitorui<br />

tapa-kidi nan waizoꞌa tin idaꞌan<br />

kakinao rii kida doro nai nao diꞌikiꞌoraz,<br />

kazo wau tapai naouz imiꞌi baara<br />

san nao. 4 Mazan Tomin karu aita nii<br />

kamoo kaa wan donoꞌo naa, udyuudan<br />

pau dani, ushaka tan zun diꞌiki.<br />

Umashaa pan Jew nao kaki naorinaa<br />

waranuꞌu, 5 ukazan naata kizi<br />

waunao, mashaa pai naouz kakinaorii<br />

waranuꞌu, turuu kizi Tomin karu<br />

zaama tan waunao pau dai nao nii.<br />

6 Tomin karu zaama tan idi unao<br />

pau dai nao nii, udyuu dan pauDani<br />

Doro naa mashaa pan unyuku nuu<br />

idaꞌa. Uruu Doro nai idaꞌanaꞌo wuruꞌu<br />

ukia nuz Tomin karu ati, “õdaru<br />

Tomin karu,” kii. 7 Ukauꞌan, aonaa<br />

powaꞌa poi torui nao mani unao,<br />

mazan Tomin karu dai naouꞌu naa<br />

paꞌan. Udai naoun idi unao, ukauꞌan<br />

utaan nii uꞌati ipai wuruꞌu ukowaadauzo<br />

niaz pataaꞌa zon.<br />

Gal<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


GALATIANS 4<br />

514<br />

Paul dopii-kidan Galatia<br />

Baara sannao<br />

8 Kiwiin umaai tapa kan dono zii<br />

Tomin karu, upoi torui tapa-kidi nan<br />

tomin karu nao ati aonaa mishii nao<br />

mani. 9 Mazan aizii unao, uaita paꞌa<br />

naa Tomin karu, oo turuu õkian,<br />

Tomin karu paꞌan aita paꞌo raz unao.<br />

Kan dii niꞌi naa mooko ukiwaꞌa zon<br />

powaa iti, upoi torui tapa-kidi naꞌa zon<br />

koshan maza nuꞌo tomin karu nao<br />

ati, aonaꞌo raz kanom ĩshaꞌapa tan?<br />

10 Aizii unao, utamaka pan naa Jewnao<br />

kaduz utaa pan idaꞌan kamoo,<br />

kauzu, naꞌiki wunu ĩtaapa nii kidaz.<br />

11 Tuu kii õdopian unao dauꞌan,<br />

ukauꞌan madiwau tapa-kaꞌo mooko<br />

kari kao nan wuruꞌu õkau dinuz unao<br />

bii an?<br />

12 Õmin-mishi dan nao, tuu kii<br />

õai pan umashaa pan õgaru kawan,<br />

aonaa Jew nao kaki naori naa<br />

waranuꞌu mani. Õgaru naꞌa paꞌo raꞌa<br />

naa unao Gentile nao kawan, aonaꞌa<br />

naa õmashaa pan Jew nao kaki naorinaa<br />

waranuꞌu. Kai man shaꞌatii daꞌi<br />

utaa pau zon õgaru, aonaa unyukunuu<br />

oian õꞌati. 13 Uai tapa nii<br />

õkari nau zon idiꞌo õkowaa dauzo nuz<br />

Kai manaꞌo Kuwai unao ati kiwiin.<br />

14 Õkari naan idi, dobata õmizi dinkidan<br />

unao, mazan upuꞌu aonaa<br />

uzon-kidan oo ukacha maꞌi din õꞌai.<br />

Mazan udapaa pan õgaru kai man,<br />

ikoda Tomin karu angelin oo ikoda<br />

Christ Jesus dapaapa-kao kawan<br />

utaa pan õgaru. 15 Mazan aizii<br />

ushaꞌapa num naa wuruꞌu, aonaꞌa<br />

naa powaꞌa ukonaukiaꞌa zon õtuma?<br />

Õai tapa mishi, õkari nau zon donoꞌoraz,<br />

turuu mani usoꞌo tan uawun<br />

kida, naꞌiki utaa nuzu õawun nii.<br />

16 Aizii mani, utoꞌo ran naa shaꞌa<br />

õꞌati wuruꞌu, õkowaa dan idi mishiꞌo<br />

kuwai uꞌati?<br />

17 Pidan nao wuruꞌu aipai naouz<br />

umashaa pan Jew nao kaki naorinaa<br />

waranuꞌu. k Tuu kii ĩaipan<br />

uzaama tinan paꞌidiꞌiti, mazan<br />

aonaa ĩkamin kaꞌu taꞌa zon mani<br />

unao wuruꞌu, soo ĩaipan kari kaonan<br />

pabuu tan unao õꞌai, ĩnao ati<br />

kiziꞌi naa unyuku nuu. 18 Mishi, kaimanaꞌo<br />

wuruꞌu pidan nyuku nuu<br />

dyauta nuz pashaꞌapa tan dauꞌati<br />

aimaa kan, kai manaꞌo raz mazan<br />

aimaa kan. Marii karikao nanuꞌu naa<br />

ushaꞌapa tan aimaa kan naꞌapa, aonaa<br />

soo õnaꞌan dono mani kari kao nan<br />

utuma. 19 Õdai nao õmarai napa niinao,<br />

daroi dopian kawan kaziwaꞌo<br />

idi okau dani pan dono, naꞌa paꞌo<br />

kawa nuꞌo õbaia tan kaziwaꞌo unao<br />

dauꞌati. Õdopi tan nii udauꞌan atii<br />

umashaa pan an zii kai manai man<br />

Christ kaduz kawanaꞌati. 20 Kai man<br />

zii mani õgaru naꞌii unao tuma kai.<br />

Uruu idi kai man zii mani waaba taakan<br />

wapara dan, naꞌiki õai tapa mani<br />

naꞌa pam õkian uꞌati. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan õmuna pon idi, aonaa õai tapan<br />

naꞌa pam õkian uꞌati.<br />

Hagar poitoruiaba, naꞌiki Sarah<br />

aonaa poitoruiaba mani<br />

21 Õpishaꞌa zon unao aipai naouz<br />

pamashaa pan kakinao rii waranuꞌu,<br />

k 4:17 Putukapa Galatians 1:7<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


515<br />

GALATIANS 4​, ​5<br />

aonaa zii mooko uaita pan naꞌapam<br />

kakinao rii kian? 22 Kai naꞌa<br />

saada-kari wai dyaꞌu tamaꞌo Abraham<br />

dai nao daonai ora nao dauꞌan.<br />

Bau daꞌapa utoman pau dani papoitoru<br />

aba tuma, l baꞌo ran utoman<br />

pau dai aro tuma, m aonaa poi torui<br />

mani oroo. 23 Udani poi torui aba<br />

tumaꞌo raz, ushaka tan naꞌapa koraidao<br />

naa shaka tau zon kawan. Mazan<br />

baꞌo ran udani, udai aro diꞌikiꞌo. Oroo<br />

aonaa poi torui aba mani, ushakatan<br />

naꞌapa Tomin karu kiau zon<br />

kawanaꞌati paꞌan, Abra ham ati.<br />

24 Diꞌo raꞌa dyaꞌu tamaꞌo raz zunnao<br />

kainaa ba tan dyaꞌu tamaꞌo raz<br />

Tomin karu shaꞌapa taniaz kida<br />

papidanan nao ati. n Hagar, poi toruiabaz,<br />

oroo kai naa ba taꞌo wuruꞌu<br />

kakinao rii Tomin karu taa niaz<br />

Moses ati midukuo Sinai ii. Ipai<br />

pidan nao oroo diꞌikiꞌo raz, poitorui<br />

nao paꞌidi waru, ĩmashaa pan<br />

idi kakinao rii waranuꞌu. 25 Naꞌiki<br />

midukuo Sinai, Arabia iaꞌo raz,<br />

ukai naa bata-kao Hagar diꞌiti.<br />

Naꞌiki kaiꞌo raz donoi Jeru salem,<br />

oroo diꞌiti koshan ukai naa batakao,<br />

naꞌii san nao mashaa pan idi<br />

poi torui nao kawan kakinao rii<br />

waranuꞌu. 26 Mazan Sarah, oroo<br />

aonaa poi torui aba mani paꞌan,<br />

oroo diꞌiti aokazi iaꞌo raz Jeru salem<br />

kainaa bata-kao, naꞌiki oroo wadaro<br />

kawa nuꞌo. 27 Kaika paꞌa Tomin karu<br />

para dan kotuaꞌo raz kiauzo nuꞌu<br />

odauꞌan:<br />

“Pukonaukii<br />

maudaniichiaba,<br />

Pukadako diiwaꞌo idaꞌan<br />

pukonaukian idi,<br />

aonaan puꞌu<br />

pukaudanipauzon.<br />

Mazan aizii powaꞌaꞌo nii zii<br />

pudainao iriban,<br />

aoro aiaꞌa, mazidaibazo.” o<br />

28 Õmin-mishi dan nao, unao,<br />

naꞌapa Isaac kawan, Tomin karu<br />

dai naouꞌu naa, naꞌapa Tomin karu<br />

kiau zon kawan. 29 Mazan uruu dono<br />

wuruꞌu korai dao naa shaka taꞌo raz<br />

korai dao naa shaka tau zon kawan,<br />

wuruꞌu poi torui aba daniz, uantamiki<br />

tauzo nii Isaac, shaka taꞌo raz<br />

Tomin karu Doro naa idaꞌan. Naꞌapa<br />

kai aimaa kan shaꞌa paapa-kao waꞌati<br />

kotuaꞌo kawan. 30 Mazan naꞌapa dii<br />

saada-kari wai Tomin karu para dan<br />

kian? “Puwaata wuruꞌu poi torui abaz<br />

pau dani tuma! Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaꞌo nii odani zaama tan padaru<br />

shaꞌa pauz kida, wuruꞌu taaꞌa zookari<br />

waiz, aoro dani atiꞌi aonaꞌo raz<br />

poi torui aba mani.” p 31 Ukauꞌan<br />

õmin-mishi dan nao, waunao aonaa<br />

poi torui aba dai nao mani, mazan<br />

aoro dai nao paꞌan, aonaꞌo raz poitorui<br />

aba mani.<br />

Christ soꞌotan kakinaorii<br />

kazowautapan ai waunao<br />

5 1 Mishi Christ soꞌota niꞌi naa<br />

Jew nao kaki naori naa kida ai<br />

waunao, aonaꞌa naa powaꞌa kakinaorii<br />

kazowau tapan waunao. Ukauꞌan<br />

maꞌo za kaꞌa naa utaapa unyuku nuu,<br />

Gal<br />

l 4:22 Genesis 16:15 m 4:22 Genesis 21:2 n 4:24 Tomin­karu shaꞌapa­taniaz kida<br />

papidanan­nao ati: uruu dakota-kao covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. o 4:27 Isaiah 54:1 p 4:30 Genesis 21:10<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


GALATIANS 5<br />

516<br />

naꞌiki aonaꞌa naa utaapa daꞌa naꞌa<br />

kakinao rii kazowau tapan unao<br />

powaa iti.<br />

2 Uabata õgaru Paul paradan,<br />

aonaa Tomin karu dako tan<br />

pidan kai manaꞌo pidan nii<br />

pachoota-kidi nan q idaꞌan Jew nao<br />

kaki naori naa kawanaꞌati. Unaꞌa pan<br />

an, madiwau tapa-kaꞌo wuruꞌu Christ<br />

mawa ka nuz uꞌati. 3 Õkaki nao wan<br />

nii unao koshan, ukashaa pan an<br />

uchoota-kao Jew nao kaki naori naa<br />

kawanaꞌati, ukauꞌan marinaꞌa naa<br />

uizoꞌa tin ipai dau nuu daꞌu wuruꞌu<br />

kakinao rii kidaz. 4 Aizii naꞌiaꞌoram<br />

pidan unao bii iki aipan an<br />

Tomin karu dako tan paugaru kaimanaꞌo<br />

pidan nii pai zoꞌa tin idaꞌan<br />

wuruꞌu kaki nao riiz, ubuu tinan naa<br />

mishiꞌo rai man Christ ai wuruꞌu,<br />

naꞌiki ubuu tinan naa kapam Tominkaru<br />

kai manan ai uꞌati. 5 Mazan<br />

waunao, waaitapa Kai manaꞌo Doronaa<br />

idaꞌan mishiꞌo nii Tomin karu<br />

zaama tan waunao naꞌiki udako tan<br />

nii waunao kai manai nao pidannao<br />

nii, wamishi dan idaꞌan Christ<br />

paꞌan. 6 Aizii wuruꞌu wazaama tinanuz<br />

naa Christ Jesus idaꞌati, pidan<br />

choota-kari wai oo aonaa chootakari<br />

wai mani, aonaa ĩtukapa-kao<br />

panaꞌa kida, aonaa naꞌapa kidaꞌo<br />

diꞌi tapa-kao umana wunuꞌo nii.<br />

Soo kanom paꞌan diꞌi tapa-kariwai,<br />

pidan mishi dan Christ. Naꞌiki<br />

mishi dapa-karu idaꞌanaꞌo wuruꞌu<br />

marain paaka-karuz.<br />

7 Kai man shaꞌatii umishida pan<br />

padamata. Kanom wuruꞌu mashaataꞌo<br />

raz unao udaꞌanan ai mishiꞌo<br />

kuwai? 8 Mazan waaitapa Tominkaru,<br />

zaama taꞌo raz unao paꞌidaꞌati,<br />

aonaa uruu mani wuruꞌu tanawatin-kidaꞌo<br />

raz unao mishiꞌo kuwai<br />

ai. 9 Masakau daꞌuꞌo panaꞌi tiꞌo kuwai<br />

kowaada-kao, ipaiꞌo nii pidan nao<br />

mishi daꞌa ka nuzu. Naꞌapa masakaudaꞌuꞌo<br />

yeast pooda-kidan kawan<br />

ipai poroom-biꞌi. 10 Mazan õai tapa<br />

naꞌiki õmishida Nao ba nai aipan ati,<br />

aonaꞌo nii utanawa tinan, mazan<br />

udaꞌanan nii paꞌan wuruꞌu õkuwaa<br />

kidaz. Aizii pidan wuruꞌu tanawatin-kidaꞌo<br />

raz unao mishiꞌo kuwai ai,<br />

upata kaꞌuta-kao nii tuu kiaꞌo idaꞌan.<br />

11 Õmin-mishi dan nao, õkakinao<br />

tan naꞌiki õdyuu dau tan an<br />

mani pidan nao choota-kidi nan<br />

Jew nao kaki naori naa kawanaꞌati<br />

ĩkazan naa tin-kinaa nii, aonaa<br />

mani õpata kaꞌuta-kao. Mazan<br />

wuruꞌu Jew nao pata kaꞌu ta nuz<br />

õgaru, õkowaa da pan idiꞌo pidannao<br />

kazan naata-kao soo Jesus<br />

mawa kan idaꞌanaꞌo paꞌan. 12 Aizii<br />

wunaouꞌu tanawa tin-kidaꞌo raz<br />

unao, tuu kiaꞌo raz ĩaipan chootin-karu,<br />

kai man zii mana wun<br />

mani õꞌati ĩmakuu taꞌ aka-kao an<br />

kai man-daun, aonaa soo ĩchoo tan<br />

mani kari kao nan pamada.<br />

13 Unao õmin-mishi dan nao,<br />

Tomin karu zaa mata nii unao,<br />

usoꞌo ta niꞌi naa unao kakinao rii<br />

kazowau tapan ai. Mazan aonaa<br />

ukai waꞌa naꞌa wuruꞌu usoꞌota-kaoaz<br />

q 5:2 pachoota-kidi­nan: Putukapa ‘choo tin-karu’ kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


517<br />

GALATIANS 5<br />

kakinao rii ai, ushaꞌa paapa-kinaa<br />

nii dikauda kidaꞌo aimaa kan,<br />

unyuku nuu aipan kawanaꞌati.<br />

Mishiꞌo rai man ukamin kaꞌu aaka<br />

umin-mishi dan nao tuma umarainpaa<br />

kan idaꞌan. 14 Mishi waizoꞌati<br />

ipai dau nuu daꞌu kakinao rii taakari<br />

waiz Jew nao ati, waizoꞌa tin<br />

idaꞌan wuruꞌu diꞌo raz kaki nao riꞌi:<br />

“Umarai napa ipai pidan naꞌapa<br />

umarain pan kawan unanaa,” kiikaruz.<br />

15 Mazan utoꞌora taaka pan an<br />

naꞌiki udako waa ka pan an, utukapa<br />

paꞌi uwaa tan umin-mishi dan nao<br />

naꞌa paꞌo idaꞌan.<br />

Marii Tominkaru Doronaa<br />

kazowautapan unao<br />

16 Uruu idi õkian, aizii umashaapaꞌa<br />

naa Kai manaꞌo Doro naa aipan<br />

kawanaꞌati. Unaꞌa pan an aonaꞌo<br />

niꞌi naa ushaꞌapa taꞌa zon oiaꞌo,<br />

wuruꞌu unyuku nuu shaꞌapa taꞌa zoonii<br />

kidaz. 17 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

wuruꞌu wanyuku nuu, tuu kii uaipan<br />

washaꞌapa tan oiaꞌo aimaa kan,<br />

aonaꞌo raz Kai manaꞌo Doro naa aipan<br />

ushaꞌa pata-kao. Mazan Kai manaꞌo<br />

Doro naa, uai pan washaꞌapa tan soo<br />

kai man kidaꞌo paꞌidi waru, wuruꞌu<br />

aonaꞌo raz wanyuku nuu aipan<br />

ushaꞌa pata-kao. Ukauꞌan kai naꞌa<br />

dyaꞌu tam aimaa kan mizaa taaka pan<br />

wanyuku nuu ii. Uruu idi dadara<br />

waꞌati washaꞌapa tan kai manaꞌo<br />

aimaa kan. 18 Mazan aizii pushaꞌapa<br />

tinan naꞌiki pumashaa pan idiꞌi<br />

naa Tomin karu Doro naa aipan<br />

kawanaꞌati, aonaꞌa naa powaꞌa<br />

Jew nao kaki naori naa kida kazowautapan<br />

unao.<br />

19 Kanom pidan nyuku nuu<br />

aiapa nii, aonaa umai naa ba nan.<br />

Unau dapa pashaꞌa paa pan diꞌoraz<br />

kaduz kidaꞌa: pakiaa paa kan<br />

madoro naa-daun; pashaꞌa paa pan<br />

kaki baꞌa zon naa kidaꞌo aimaa kan<br />

pakiaa pan idaꞌan pamin shuꞌu nao;<br />

pashaꞌapa taꞌa zon kaki baꞌa zon naa<br />

kidaꞌo ushaꞌa pata-kao madoronaa-daun;<br />

20 patomin karu nii tapan<br />

toma-kari wai kida; pamakon marunao<br />

diꞌiti; patoꞌora-kizai tapan tuu kii<br />

pairi ban nao; pazunaa paa kan; naꞌiki<br />

pakishau zin; kicha naꞌ iki-kii daꞌi<br />

utoꞌo raꞌa kau zon; tuu kii uai pan<br />

pawa zoo miki pan naꞌiki padikintinan;<br />

pakasha daaka pan naꞌiki<br />

pabuu taaka-kidan pidan nao;<br />

21 panaꞌa zoo tapan pairi ban shaꞌapauz;<br />

papoꞌi di pan; pashaꞌa paa pan<br />

kaki baꞌa zon naa kidaꞌo aimaa kan<br />

tuzapa-kizai ii aka; naꞌiki pashaꞌapaa<br />

pan iriba baꞌo ran oii kidaꞌo<br />

aimaa kan. Õkiaꞌa zon koshan powaꞌa<br />

zii, naꞌapa õkian kawan uꞌati kiwiin,<br />

wuruꞌu pidan nao shaꞌa paa pai naouz<br />

naꞌapa kidaꞌo aimaa kan, aonaꞌo<br />

nii ĩwiizi nii Tomin karu nao ba naitinapa-kizi<br />

ii.<br />

22 Mazan Kai manaꞌo Doronaa<br />

kazowau tapan idi waunao,<br />

utaan nii wanyuku nuu kamarainpanuꞌo<br />

nii, konau kii-tinaꞌo nii,<br />

kai man-kinaa nii, tuuda-kinaa nii<br />

wabai ata nii kida, kamin kaꞌu abakinaa<br />

nii, kamunanu aba-kinaa nii,<br />

mishidi naa baꞌo nii, 23 kakaro dapanuꞌo<br />

nii, naꞌiki watuu dapa-kinaa<br />

nii wanyuku nuu washaꞌapa taꞌazon<br />

ai oiaꞌo. Umashaa pan an<br />

kaika paꞌa, wuru kida kawanuꞌu,<br />

Gal<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


GALATIANS 5​, ​6<br />

518<br />

aonaa kakinao rii nii mashaa taꞌo nii<br />

unao. 24 Pidan nao wuruꞌu zaamatinai<br />

naouz Christ Jesus idaꞌati,<br />

ĩmari naꞌa taniꞌi naa oiaꞌo, ĩnyukunuu<br />

nauda pauzo niaz pashaꞌa paa pan,<br />

tauka-kari wai kawa nuꞌo raꞌa naa<br />

oiaꞌo ĩkaduz kida Christ mawakan<br />

dono cross idaꞌa. 25 Kai manaꞌo<br />

Doro naa taan idiꞌi naa paꞌinaꞌo<br />

mashaapa-kinai waꞌati, ukauꞌan<br />

wamashaa paꞌa naa uai pan<br />

kawanaꞌati. 26 Aonaa wamanawun-tin<br />

paꞌa naꞌa, naꞌiki aonaa<br />

watoꞌora taaka paꞌa naꞌa, naꞌiki aonaa<br />

wakishau zi aaka paꞌa naꞌa waꞌa ti aaka.<br />

Kaminkaꞌuaaka-karu dauaꞌo<br />

6 1 Õiriban nao, umin-mishi dan<br />

wao tinan dono oiaꞌo, marii<br />

unao mashaa pai naouz naa Kai manaꞌo<br />

Doro naa aipan kawanaꞌati kaminkaꞌu<br />

ta nuz, upara dan idaꞌan uꞌati<br />

kai manaꞌo idaꞌan, usakita pada kizi<br />

pamashaa pan powaa iti Tomin karu<br />

aipan kawanaꞌati. Unao, uzaudi naꞌa<br />

naa mazan paꞌi uwao tan ai oiaꞌo diꞌiti<br />

kapam. 2 Ukamin kaꞌuta umin-mishidan<br />

nao ĩbaia tan an kashaꞌora kidaꞌo<br />

aimaa kan. Naꞌa paꞌo idaꞌan uizoꞌa tin<br />

Christ kaki naori wuruꞌu. 3 Naꞌiaꞌo ram<br />

pidan taa pin paꞌo umana wunuꞌo nii<br />

paꞌao nai ma nan puꞌu, umarii da pan<br />

kari kao nan panyuku nuu wuruꞌu.<br />

4 Marii ipai pidan diꞌita pan pashaꞌapata<br />

nii aimaa kan, ushaꞌa pata nii<br />

kai manan an, turuu ukonau kii-kidan<br />

pashaꞌa pata nii. Mazan aonaa kizi<br />

uatada pan wuruꞌu pashaꞌapa taniaz<br />

baꞌo ran pidan shaꞌapata nii ai.<br />

5 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai waunao,<br />

waaipan atiꞌo nii washaꞌapa tan<br />

wuruꞌu taa-kari wai kidaz washaꞌapatan<br />

nii.<br />

6 Marii naꞌiaꞌo ram pidan tominapa-kida-kari<br />

wai Tomin karu<br />

para dan dauꞌu kamin kaꞌu tan patiichaan,<br />

utaan idaꞌan kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan uꞌati.<br />

7 Manaꞌa umarii da paꞌa naꞌa<br />

unyuku nuu, Tomin karu aonaa<br />

turuu umariida-kao. Kanom pidan<br />

shaꞌapata nii, naꞌa paꞌo nii kapam<br />

uwinipi naa. 8 Aizii pidan shaꞌapaa<br />

paꞌo oiaꞌo, panyuku nuu aipan<br />

kawanaꞌati, pata kaꞌu tin-karuꞌo<br />

nii uwinipi naa nii. Mazan pidan<br />

mashaa paꞌo Kai manaꞌo Doro naa<br />

aipan kawanaꞌati, uzaama tan nii<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-karu Kaimanaꞌo<br />

Doro naa idaꞌan. 9 Manaꞌa<br />

waka shadinaꞌa naꞌa washaꞌa paa pan<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan Tomin karu aita nii<br />

kamoo kaa wan dono, wazaama tan<br />

nii kai manaꞌo aimaa kan aonaan an<br />

wakasha di nan. 10 Ukauꞌan, washaꞌapata<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan ipai<br />

pidan nao ati, naꞌa painim dono<br />

watuka pan kai manaꞌo aimaa kan<br />

shaꞌa pata-karu niꞌo, aita nii man<br />

wamin-mishi dan nao ati.<br />

Ubaukapan naa Paul<br />

kakinaowan mishidainao<br />

11 Aizii utukapa naꞌa pam õsaadan<br />

udaru dii daꞌaꞌa, õkaꞌu idaꞌan.<br />

12 Wuruꞌu pidan nao tuu kiaꞌo raz<br />

ĩaipan unao choota-kao r Jew-<br />

r 6:12 choota-kao: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo, kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


519<br />

GALATIANS 6<br />

nao kaki naori kawanaꞌati, ĩaipan<br />

kari kao nan pidan nyuku nuu-atin<br />

paugaru. Ĩshaꞌa pata nuzu naꞌa paꞌo<br />

ĩmaaiapa kan idiꞌo pamin-Jewnao<br />

pata kaꞌu tan paugaru, patominapa<br />

tin-kidan dikin ii pidan nao<br />

wuru dauꞌa naꞌa Christ mawa kanuz<br />

cross paawaꞌa ipai pidan nao<br />

oian dikin ii. 13 Mazan upuꞌu zii<br />

pidan nao choota-kari wai naouz,<br />

aonaa ĩizoꞌa tin ipai wuruꞌu Jewnao<br />

kaki naori kidaz. Wuruꞌu<br />

ĩaipa nuz unao choota-kao soo<br />

paꞌata dinapa-kinaa niꞌo kari kaonan,<br />

ĩaipan patukapa-kidan iriba<br />

papidanan nao. 14 Mazan õgaru,<br />

õata din pan nii soo wanao ba naa<br />

Jesus Christ mawa kan dauꞌu cross<br />

idaꞌa. Christ mawa kan idi õꞌati,<br />

aonaꞌa naꞌa powaꞌa õdyau tan wuruꞌu<br />

pidan nao taa paniaz umana wunuꞌo<br />

nii, mawa kaꞌo kawanuꞌu naa õtaapa<br />

nuzu. Naꞌiki õgaru, mawa kaꞌo<br />

kawanuꞌu naa ĩtaa pan. 15 Aonaa<br />

umana wunuꞌo aimaa kan mani<br />

wuruꞌu pidan choota-kaoaz oo<br />

aonaa uchoota-kao. Mazan kanom<br />

paꞌan umana wunuꞌo aiapa-kao,<br />

soo Tomin karu paꞌi naa dan pidan<br />

nyuku nuu. 16 Marii Tomin karu taan<br />

nyuku nui kai man-kinaa naꞌiki<br />

ukamunan-kidan ipai pidan wuruꞌu<br />

izoꞌa tii naouz õkuwaa. Ĩnao wuruꞌu<br />

mishiꞌo raz Tomin karu pidanan nao.<br />

17 Aizii aonaꞌa naa powaꞌa õai pan<br />

pidan towau daꞌu tan oo kimu dau tan<br />

õgaru õkuwaa dauꞌan, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ipai baꞌizi-daun õmada idaꞌan<br />

kidaꞌo raz aida-kidan mishiꞌo õgaru<br />

Jesus poitoru.<br />

18 Õiriban nao, õtoriin pan marii<br />

kizi wanao ba naa Jesus Christ maꞌoza<br />

ka dan unyuku nuu pakamuna nun<br />

idaꞌan. Amen.<br />

Gal<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


520<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Paul Kaaritan<br />

Ephesus Sannao Atiꞌo<br />

Diꞌo­raz kaa­rita saada-kao mishi­dai­nao atiꞌo Ephesus iainaouz. Paul<br />

saa­da­nii wuruꞌu kaari­taz, utaapa-kao donoꞌo taraa-kizai ii, Rome iaꞌo­raz.<br />

Ukowaa­dan ĩꞌati Tomin­karu shaꞌapa­taꞌa­zoo­nii kida dauꞌan. Ukowaa­dan<br />

naꞌa­pam Tomin­karu aipan pabao­kopa­tan ipai pato­ma­nii­nao, aokazi iainao<br />

naꞌiki imiꞌi baara ainao. Ubao­kopa­taꞌa­zon ĩdyaun Christ idaꞌan bau­daꞌa­paꞌo<br />

choo­chi nii, uruꞌo nii ĩzowau­naa nii.<br />

Naꞌiki Paul kowaa­dan mishi­dai­nao ati kai­naꞌa umana­wunuꞌo aimaa­kan<br />

Tomin­karu taaꞌa­zon naꞌiki ushaꞌapa­taꞌa­zon ĩꞌati Christ idaꞌan; Christ idaꞌanaꞌo<br />

ĩꞌoian kida soꞌota-kao ĩꞌai, naꞌiki uruu idaꞌanaꞌo Tomin­karu zaama­tan naa<br />

ĩdyaun, pau­dai­nao niꞌi naa.<br />

Diꞌo­raꞌa kaa­rita idaꞌa kai­manai­man Christ kainaa­bata-kao pidan­nao ati.<br />

Ĩtukapa-kinaa nii ukamarain­panun; ĩtukapa-kinaa nii naꞌa­pam umarinaꞌatan<br />

oiaꞌo pidan ai; ĩtukapa-kinaa nii umana­wunuꞌo ukamuna­nun, naꞌiki<br />

ukai­manan.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Paul kowaadan pasaadan dauꞌan kaarita . . . . . . . . . . 1:1-2<br />

Christ naꞌiki mishidainao dauaꞌo . . . . . . . . . . . .1:3—3:21<br />

Paꞌinaꞌo mashaapa-karu Christ idaꞌa . . . . . . . . . . 4:1—6:20<br />

Paul katokontan paparadan . . . . . . . . . . . . . . . 6:21-24<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />

diꞌikiꞌo Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌa tiꞌo raz õapostle-tinan<br />

Christ Jesus ati. Õsaa dan õkaaritan<br />

ipai unao ati, Tomin karu<br />

pidanan nao, Ephesus iainaouz,<br />

mishi dai naouz mana wun Christ<br />

Jesus. 2 Marii waDaru Tominkaru<br />

naꞌiki Nao ba nai Jesus Christ<br />

kamuna nun uꞌati naꞌiki utaa kizi<br />

unyuku nuu kai man-kinaa nii.<br />

520<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


521<br />

EPHESIANS 1<br />

Kaimanaꞌo aimaakan<br />

ikoda-kao Christ idaꞌan<br />

3 Tuu kii wakonau kii-kidan<br />

Tomin karu, wanao ba naa Jesus<br />

Christ Tomin karu nuz naꞌiki uDaruz.<br />

Uruu wuruꞌu kamu nanuꞌo raz waꞌati,<br />

utaan idaꞌan kai man kidaꞌo aimaakan<br />

aokazi iki kidaꞌo raz wadoro naa<br />

ati, wamashaapa-kinaa nii, naꞌiki<br />

washaꞌapa tin-kinaa nii kai man.<br />

Wuruꞌu ushaꞌa pata nuz waꞌati<br />

aimaa kan kida kaika paꞌa, uzaamatin-kidan<br />

idiꞌo waunao Christ idaꞌati.<br />

4 Patoman uaꞌiaꞌo zii ama zada,<br />

Tomin karu zaama tan waunao Christ<br />

idaꞌati; uzaama tan waunao uaipan<br />

idi waunao kai manai nao nii<br />

mana wun paawun zaꞌa, aonaa kizi<br />

oiaꞌo ikoda-kao waꞌidaꞌa. Umarainpan<br />

idi waunao, 5 kotuaꞌo raꞌa naa<br />

udiꞌita pan wuruꞌu pazaama taꞌazoo<br />

nuz waunao pau dai nao nii<br />

Jesus Christ shaꞌapata nii idaꞌan.<br />

Tuu kii ukai manan uꞌati wuruꞌu<br />

ushaꞌa pata nuz aimaa kan naꞌapa,<br />

panyuku nuu kawanaꞌa tiꞌo naꞌiki<br />

paai pan kawanaꞌa tiꞌo. 6 Ukauꞌan<br />

wakonau kii-kidan Tomin karu<br />

ukamuna nun idi mana wun waꞌati.<br />

Mishi tuu kii mana wun utukapakidan<br />

pakamuna nun waꞌati, wuru<br />

idaꞌa naꞌa udani umarai napa nii<br />

shaꞌapa taniaz.<br />

7 Utorian waunao pau dani izain<br />

shoo tan idaꞌan umawa kan dono.<br />

Naꞌiki uizain idaꞌan waꞌoian mainaabata-kao.<br />

Naꞌa paꞌo idaꞌan Tomin karu<br />

tukapa-kidan waꞌati umana wunuꞌo<br />

pakamuna nun, 8 naꞌiki dobata<br />

utukapa-kidan pakamuna nun<br />

waꞌati, paaita paa ban idaꞌan naꞌiki<br />

paaita pan idaꞌan ipai aimaa kan.<br />

9 Aizii paai pan kawa naꞌa tiꞌoraꞌa<br />

naa Tomin karu aida-kidan<br />

waꞌati aimaa kan wuruꞌu kotuaꞌo raz<br />

utaapa-kidan mashaa panyukunuu<br />

ii, ushaꞌapa taꞌa zoo niaz waꞌati,<br />

wuruꞌu Christ idaꞌa naꞌo raz naa<br />

ushaꞌapa tan. 10 Kaika paꞌo wuruꞌu<br />

uai panuz pashaꞌapa tan aimaa kan:<br />

Pakai naata nii kamoo kaa wan dono<br />

ubao kopa taꞌa zon ipai dau nuu daꞌu<br />

aimaa kan nao wuruꞌu aokazi iainao<br />

naꞌiki imiꞌi baara anai nao kidaz<br />

bau daꞌa paꞌo nao ba nai waranuꞌu,<br />

uruu wuruꞌu Christ.<br />

11 Aizii ipai aimaa kan kida<br />

shaꞌa pata-kaoaz naꞌapa Tomin karu<br />

aitan kawanaꞌa tiꞌo, naꞌiki uzaamata<br />

nii waunao papidanan nao nii<br />

uzaama tin-kidan idaꞌan waunao<br />

Christ idaꞌati. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

kotuaꞌo raꞌa naa Tomin karu diꞌitapan<br />

wuruꞌu pazaama taꞌa zoo nuz<br />

waunao. Aizii umishiaꞌa naa wuruꞌu<br />

pashaꞌapa taꞌa zoo nii kidaz naꞌapa<br />

paai pan kawanaꞌati. 12 Ushaꞌapatan<br />

aimaa kan kaika paꞌa waunao<br />

Jew nao ati, mishi dai naouz naa<br />

Christ kiwiin, uai pan idi wakonaukii-kidan<br />

pamanawu nun. 13 Naꞌiki<br />

unao panaꞌai naouz pidan nao Jewnao<br />

ai, Tomin karu zaa ma ta niꞌi naa<br />

kapam unao Christ idaꞌati, uaba tan<br />

naꞌiki umishi dan donoꞌo raz mishiꞌo<br />

kuwai, tawuruꞌu Kai manaꞌo raz<br />

Kuwai Tomin karu kazan naa tan<br />

dauaꞌo raz unao. Aizii ukainaa ba tan<br />

wuruꞌu pazaa ma ta nuz unao, utaan<br />

idaꞌan Kai manaꞌo Doro naa unao<br />

ati, ukowaa dauzo niaz padyuu daꞌa-<br />

Eph<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


EPHESIANS 1​, ​2<br />

522<br />

zon papidanan nao idaꞌati. 14 Uruu<br />

Kai manaꞌo Doro naa, Tomin karu<br />

kainaa bata-kinaa mishiꞌo nii utaan<br />

wuruꞌu ukowaa daniaz pataaꞌa zon<br />

dii naꞌi tiꞌi. Wazaama tan nii wuruꞌu<br />

utaaꞌa zoo niaz aimaa kan usoꞌo tan<br />

donoꞌo naa waunao kai manai man<br />

papidanan nao nii. Uruu idaꞌanaꞌo<br />

nii tuu kii pidan nao konau kii-kidan<br />

Tomin karu umana wunun.<br />

Paul toriinpan Tominkaru<br />

ati mishidainao dauꞌan<br />

15-16 Tomin karu kamuna nun<br />

idi waunao ati, aonaa õsoo ka dan<br />

õtoriin pan uꞌati unao dauꞌan, naꞌiki<br />

kari kao nan daꞌi kapam õkonau kiikidan<br />

uruu unao dauꞌan, sariapa<br />

õaba tan diꞌikiꞌo unao unamu naa.<br />

Õabata tuu kii umishi dan Nao banai<br />

Jesus, naꞌiki õabata kapam ipai<br />

umarain pan Tomin karu pidanannao.<br />

Uruu idi õtoriin pan kawanaꞌati,<br />

õtoriin pan Tomin karu ati unao<br />

dauꞌan.<br />

17 Kari kao nan daꞌi õtoriin pan<br />

Tomin karu ati, wanao ba naa Jesus<br />

Christ Tomin karu nuz, uruu waDaru<br />

umana wunuꞌo. Õtoriin pan marii<br />

kizi utaan unao ati uaita paabakinaa<br />

nii mana wun, marii kizi<br />

ukainaa ba tinan unao ati uaitapa<br />

kizi uruu kai manai man. 18 Naꞌiki<br />

õtoriin pan, marii kizi Tomin karu<br />

daꞌa tan unyuku nuu kai manai man,<br />

uaitapa kizi naꞌa pam ukai manan<br />

naꞌiki umana wunuꞌo wuruꞌu aimaakan<br />

ukowaa daniaz pataaꞌa zon<br />

papidanan nao ati. Uruu idaꞌa tiꞌo<br />

wuruꞌu udapada nuz unao naꞌiki<br />

uzaama ta nuz unao papidanan nao<br />

nii.<br />

19 Naꞌiki õtoriin pan uaitapa kizi<br />

wuruꞌu umana wunuꞌo raz maꞌo zakakaru<br />

wazoota paꞌo raz ipai aimaa kan<br />

kida maꞌo za kan; uruu maꞌo zaka-karu<br />

idaꞌanaꞌo Tomin karu kamin kaꞌu tan<br />

naꞌiki umaꞌo za ka dan waunao mishidai<br />

naouz. Naꞌiki uruu maꞌo zaka-karu<br />

ukai waa nii 20 pakakuda-kinaa nii<br />

naꞌiki pakadi shita-kida-kinaa nii<br />

Christ pamawaka-kizi iki, naꞌiki<br />

usaka nata-kida nuz padiwaꞌora antanapu<br />

a aokazi ii.<br />

21 Christ, uruu umana wunuꞌo<br />

nao ba nai naꞌii, uwazoo tapa ipai<br />

dau nuu daꞌu wuruꞌu umana wunuinao<br />

naꞌiki maꞌo za kai nao kidaz<br />

doro nai nao, kai, dii naꞌi tiꞌi naꞌiki<br />

kari kao nanuꞌo nii. 22 Tomin karu<br />

aipan ati, Christ waranui tapan nii<br />

ipai aimaa kan nao. Naꞌiki Tomin karu<br />

zaama tan Christ kazowau ta paꞌo nii<br />

wuruꞌu papidanan nao mishi dai naouz.<br />

23 Christ uruu mishi dai nao zowauz,<br />

aizii ĩnao unanaa. Christ idaꞌanaꞌo<br />

wuruꞌu mishi dai nao ikoda nuz<br />

pakakupa-kinaa nii naꞌiki pamaꞌozaka-kinaa<br />

nii. Naꞌiki uruu wuruꞌu<br />

taaꞌo raz kakupa-kinai ipai aimaa kannao<br />

ati, ipai ama zada kawanaꞌati.<br />

Tominkaru kazannaatan<br />

waunao pakamunanun idaꞌan<br />

2 1 Aizii kotuaꞌa naa umamishida<br />

kan dono zii Christ, naꞌapa<br />

a 1:20 usaka­nata-kida­nuz padiwaꞌora anta­napu: Jew nao taa pan pidan sakana taꞌo<br />

Nao ba nai diwaꞌora anta napu, umana wunuꞌo uruu ipai baꞌo rai nao ai.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


523<br />

EPHESIANS 2<br />

unao mawa kaꞌo pidan nao kawan<br />

umai zoꞌati kan idi Tomin karu<br />

para dan, naꞌiki ushaꞌa paa pan<br />

idi oii kidaꞌo aimaa kan. 2 Tuukii<br />

daꞌi ushaꞌapa tau zon dikauda<br />

kidaꞌo aimaa kan, udaꞌanan idi<br />

oiai nao pidan nao kaduz. Naꞌiki<br />

tuu kii uizoꞌa tii zon Satan para dan,<br />

kazowau tapaꞌo raz oiaꞌo doro nai nao<br />

doko ii aka, kaudi naꞌo raz pidannao<br />

nyuku nuu ii dikin ta pai naouz<br />

Tomin karu.<br />

3 Ipai waunao naꞌa paꞌo kapam<br />

wamashaa pau zon kiwiin; tuu kii<br />

daꞌi waaipan washaꞌapa tan oiaꞌo<br />

aimaa kan, naꞌiki ipai washaꞌapa tan<br />

oiaꞌo wanyuku nuu aiapa nii kidaz<br />

washaꞌapa tan. Ukauꞌan naꞌa paꞌo nii<br />

padamata wapata kaꞌuta-kao waꞌoian<br />

dikin ii baꞌo ran oiai nao kawan.<br />

4-5 Mazan Tomin karu tuu kii<br />

ukamunan-kidan waunao, utuka pan<br />

puꞌu waunao mawa kai nao pidan nao<br />

kawan waꞌoian idi naꞌiki wadikintapan<br />

idi mana wun uruu. Mazan<br />

umarain pan idi waunao tuu kii, utaa<br />

waꞌati kakupa-karu Christ tuma.<br />

Soo Tomin karu kamuna nun idiꞌo<br />

mana wun wuruꞌu ukazan naata nuz<br />

waunao. 6 Naꞌiki Tomin karu kadishita-kidan<br />

waunao wamawaka-kizi<br />

iki Christ tuma, naꞌiki usaka natakidan<br />

waunao bao kopa Christ tuma<br />

aokazi ii. Tomin karu shaꞌapa tan<br />

aimaa kan waꞌati kaika paꞌa uzaamatan<br />

idi waunao Christ idaꞌati.<br />

7 Naꞌiki Tomin karu shaꞌapa tan<br />

aimaa kan kaika paꞌa, uai pan diinaꞌi<br />

tii nao pidan nao tuka pan wuruꞌu<br />

pakai man nuz mana wun naꞌiki<br />

pakamuna nun waꞌati, Christ Jesus<br />

idaꞌa naꞌo raz ushaꞌapa tan. Mishi<br />

ukai manan ipai uwazoo ta pan baꞌoran<br />

aimaa kan kida kai manan.<br />

8 Tomin karu kamuna nun idi<br />

mana wun, ukazan naa tan unao<br />

umishi dan idi Christ. Aonaa unao<br />

kai manan idiꞌo mani wuruꞌu<br />

ukazan naata nuz unao, mazan<br />

kanaꞌapa niꞌo kari kao nan utaan.<br />

9 Naꞌiki aonaa unao shaꞌapa tan dikin<br />

iaꞌo mani kai man kidaꞌo aimaa kan,<br />

uruu idi aonaa turuu pidan kian<br />

“Õkai manan idiꞌo mana wun wuruꞌu<br />

õkazan naata-kaoaz.” 10 Tomin karu<br />

paꞌan wuruꞌu tomaꞌo raz waunao<br />

paꞌinaꞌo pidan nao nii, shaꞌapa taꞌo<br />

nii kai man kidaꞌo aimaa kan, wuruꞌu<br />

kotuaꞌo raz naa utaa pan washaꞌapatan<br />

nii. Wazaa mata-kao idi Christ<br />

Jesus idaꞌati, turuu washaꞌapa tan<br />

kai kapa kidaꞌo aimaa kan.<br />

Tominkaru kaimanaaka-kidan<br />

Jewnao naꞌiki Gentilenao<br />

11-12 Unao Gentile nao panaꞌaꞌo<br />

pidan nao udokuzun nao idaꞌan, Jewnao<br />

ai. Naꞌiki Jew nao dako tan unao<br />

machoo tin-kai nao nii, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ĩnao choota-kari wai nao b<br />

paꞌan. Mazan wuruꞌu ĩchoota-kaoaz<br />

pidan shaꞌapata nii kari kao nan<br />

pakaꞌu idaꞌan. Mazan uruu dono<br />

aonaꞌo zii uzaama tinan Christ<br />

idaꞌati, naꞌiki tawarai nao zii unao,<br />

naꞌiki aonaꞌo zii ukawii zin Tomin-<br />

Eph<br />

b 2:11-12 choota-kari­wai­nao: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


EPHESIANS 2<br />

524<br />

karu pidanan nao kawan. Naꞌiki<br />

uruu dono aonaa unao atiꞌo mani<br />

wuruꞌu Tomin karu kowaa daniaz<br />

pashaꞌapa taꞌa zon papidanannao<br />

ati, c naꞌiki uruu dono aonaa<br />

kanom uzauda pan shaꞌapaꞌo nii<br />

uꞌati, naꞌiki aonaa uTominkarun<br />

nii. 13 Mishi kiwiin munapo ubuutapa-kao<br />

Tomin karu ai. Mazan aizii<br />

unao baudaꞌapa tinaꞌo raz Christ<br />

Jesus idaꞌati, mao napada-kari waiꞌi<br />

naa unao Tomin karu idaꞌati Christ<br />

izain shoo tan idaꞌan umawa kan<br />

donoꞌo raz.<br />

14 Christ wuruꞌu wakai ma naakakinaaz,<br />

uruu kai manaaka-kidaꞌo<br />

Jew nao naꞌiki Gentile nao naꞌiki<br />

bau daꞌapa tinaꞌa naa ĩdyaun. Kiwiitapa<br />

ĩmashaa pan kasha nau-kidaaka,<br />

mazan aizii Jesus zika daꞌa naa<br />

wuruꞌu awauta paꞌo raz Jew nao<br />

naꞌiki Gentile nao ĩkai manaa kan<br />

ai. 15 Ushaꞌa pata aimaa kan naꞌapa<br />

pamari naꞌata-kidan idaꞌan ipai<br />

wuruꞌu Jew nao kaki naori naa kidaz<br />

pamawa kan idaꞌan. Ushaꞌapa tan<br />

aimaa kan kaika paꞌa ubaudaꞌapa taꞌazon<br />

idi naꞌiki ubao kopa taꞌa zon idi<br />

Jew nao naꞌiki Gentile nao paꞌidaꞌati.<br />

Uruu idi aizii utuka pan ĩdyaun<br />

bau daꞌa paꞌo pidan kaduz nii.<br />

Uruu idi aizii kai manaa kaꞌa naa<br />

ĩdyaun. 16 Pamawa kan idaꞌanaꞌo<br />

wuruꞌu Christ kai manaaka-kida nuz<br />

dyaꞌu tamaꞌo pidan nao tonaa zinaa,<br />

ubau daꞌapa tan ĩdyaun naꞌiki<br />

ukai manaaka-kidan naa ĩdyaun<br />

Tomin karu tuma. Ukauꞌan aonaa<br />

powaꞌa ĩzoono-kidaa kan. 17 Christ<br />

kaawa nuz imiꞌi baara ati, ukowaada<br />

paꞌa nan Kai manaꞌo Kuwai<br />

kai manaaka-karu dauꞌu, ipai<br />

pidan ati naꞌiki unao Gentile nao<br />

ati muna poi naouz Tomin karu ai,<br />

naꞌiki waunao Jew nao atiꞌo kapam,<br />

mao napai naouz Tomin karu idaꞌa.<br />

18 Uruu Christ idaꞌan turuaꞌa naa<br />

aizii waunao Jew nao naꞌiki unao<br />

Gentile nao waꞌatin waDaru Tominkaru<br />

kanaapu ati, Kai manaꞌo<br />

Doro naa maꞌo za kan idaꞌan.<br />

19 Ukauꞌan unao Gentile nao<br />

aonaa tawa rai naouꞌu naa mani<br />

oo baꞌo ran kaduz pidan naouꞌu<br />

naa mani, mazan unao bau daꞌapata-kari<br />

waiꞌi naa Jew nao tuma.<br />

Bau daꞌa paꞌo wii zai diꞌitiꞌo raꞌa naa<br />

aizii uzaama tin pan bao kopa Jew nao<br />

tuma, Tomin karu pidanan naouz.<br />

Uruu idi aizii bao kopa tinai naouꞌu<br />

naa unao Tomin karu pidanan nao<br />

bii iti. 20 Ipai unao mishi dai nao,<br />

naꞌapa kabaun toma-kao kawanuꞌo<br />

unao. Aizii wuruꞌu apostle nao<br />

naꞌiki Tomin karu prophetin naouz,<br />

kabaun oroda naa ĩnao. Aizii<br />

Christ Jesus uruu kuba, maꞌo zakaꞌo<br />

udirida pan kabaun toron naa<br />

kida. 21 Uruu wuruꞌu dada raꞌo raz<br />

uzaama ta pan naꞌiki ukadishi tapakidan<br />

kabaun, uruu diꞌikiꞌo kabaun<br />

tominan udaru kai manaꞌo naꞌiki<br />

umana wunuꞌo kabaun, soo Naoba<br />

nai Tomin karu kai waa pan niꞌo.<br />

22 Unao Gentile nao uzaama tinan<br />

idiꞌi naa Christ idaꞌati, baoko paꞌo raꞌa<br />

c 2:11-12 Tomin­karu kowaa­daniaz pashaꞌapa­taꞌa­zon papidanan­nao ati: uruu dakotakao<br />

covenant. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


525<br />

EPHESIANS 2​, ​3<br />

naa uzaama tin pan baꞌo ran mishidai<br />

nao tuma. Ukauꞌan unao wuruꞌu<br />

umana wuꞌo raz kabaun Tomin karu<br />

mashaapa-kiziz paDoronaa idaꞌan.<br />

Paul kakuwaapatinan<br />

Gentilenao ati<br />

3 1 Ukauꞌan õgaru Paul, õtoriinpan<br />

Tomin karu ati unao<br />

Gentile nao d dauꞌan. Diꞌi õgaruꞌu<br />

taraa-kizaiꞌi õtaraapa-kao, õkowaada<br />

pan dikin ii kai manaꞌo kuwai,<br />

Christ Jesus dyuu daniaz õkowaadan<br />

unao ati. 2 Õai tapa uabata niꞌi<br />

naa naꞌa pam Tomin karu kai manan<br />

mana wun õꞌati, utaan idaꞌan õkaudin-kizi<br />

nii, õkamin kaꞌuta kizi unao.<br />

3 Mishi Tomin karu tukapa-kida õꞌati<br />

pashaꞌapa taꞌa zoo nii aimaa kan<br />

wuruꞌu mashaaꞌo raz utaa pau zon.<br />

Uruu õkowaa da zaa niaz masakaudaꞌu<br />

uꞌati õkaari tan idaꞌa. 4 Aizii<br />

utuka pan dau naꞌan wuruꞌu õkaarita<br />

nuz, uaita pan nii mishiꞌo wuruꞌu<br />

Tomin karu tukapa-kida nuz õꞌati<br />

pashaꞌapa taꞌa zoo nii aimaa kan,<br />

Christ idaꞌa naꞌo raz. 5 Mazan kotuꞌu,<br />

kiwiita pai nao pidan nao ati, aonaa<br />

Tomin karu kowaa dan naꞌiki aonaa<br />

utukapa-kidan wuruꞌu pashaꞌapataꞌa<br />

zoo niaz aimaa kan. Mazan<br />

kaiꞌi naa paꞌan ukowaa dan naꞌiki<br />

utukapa-kidan naazu wunao atiꞌi<br />

pazaa mata nii naouz apostle nao nii,<br />

naꞌiki prophet nao nii. Kai manaꞌo<br />

Doro naa idaꞌanaꞌo wuruꞌu utukapakida<br />

nuz pashaꞌapa taꞌa zon aimaa kan<br />

waꞌati. 6 Kaika paꞌo wuruꞌu mashaaꞌoraz<br />

utaa pau zon: unao Gentile nao<br />

mishi dan idaꞌan Kai manaꞌo Kuwai<br />

Jesus dauaꞌo, naꞌa paꞌo nii uzaamatan<br />

kapam wuruꞌu kai manaꞌo<br />

aimaa kan Tomin karu taaꞌa zoo niaz<br />

mishi dai nao Jew nao ati. Naꞌiki unao<br />

Gentile nao bau daꞌapa tinaꞌo raꞌa naa<br />

aizii Jew nao tuma; ukauꞌan ipai<br />

wuruꞌu Tomin karu kowaa daniaz<br />

pataaꞌa zon papidanan nao ati Christ<br />

Jesus idaꞌan, unao ipaiꞌo nii kapam<br />

uzaama ta nuz.<br />

7 Tomin karu kamuna nun idi õꞌati<br />

tuu kii, utaa õkau din-kizi nii naꞌiki<br />

utaa pamaꞌo za kan õꞌati õkowaadapa-kinaa<br />

nii Kai manaꞌo Kuwai.<br />

8 Padamata õgaru awuta paꞌo umanawun-karu<br />

õꞌidaꞌa, ipai baꞌo ran<br />

Tomin karu poi toru nao ai, mazan<br />

upuꞌu utaan umana wunuꞌo kaudinkizai<br />

õꞌati, õkowaada kizi Gentil nao<br />

ati Kai manaꞌo Kuwai, umana wun<br />

kidaꞌo aimaa kan ikoda-kao dauꞌu<br />

Christ idaꞌan. 9 Naꞌiki Tomin karu<br />

zaama tan õgaru kowaa daꞌo nii<br />

naꞌiki kai naa ba taꞌo nii kai manai man<br />

pidan nao ati naꞌa pam nii umishiikao<br />

wuruꞌu ushaꞌapa taꞌa zoo niaz<br />

aimaa kan, mashaaꞌo raz utaa pau zon<br />

panyuku nuu ii. Patoman diꞌikiꞌo ipai<br />

aimaa kan, mashaa Tomin karu taapan<br />

wuruꞌu pashaꞌapa taꞌa zoo niaz,<br />

aonaa bau daꞌapa pidan ati utukapakida<br />

nuz oo ukowaa da nuz. 10 Aizii<br />

Tomin karu kai waa papidanan nao,<br />

mishi dai naouz, tukapa-kidaꞌo nii<br />

mishiꞌo mana wun paaita paa ban,<br />

maꞌo zaka-tin pai nao doro nai nao ati<br />

Eph<br />

d 3:1 Gentile­nao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


EPHESIANS 3​, ​4<br />

526<br />

naꞌiki ĩzowau naa nao doko ii akaꞌoraz<br />

ĩmashaa pan ati. 11 Kotuaꞌo raꞌa<br />

naa patoman uaꞌii ama zada udiꞌitapan<br />

wuruꞌu pashaꞌapa taꞌa zoo nuz<br />

aimaa kan kaika paꞌa, aizii ukawanaꞌa<br />

tiꞌi naa mishi ushaꞌapa tan naꞌapa<br />

aimaa kan kida Christ Jesus, wanaoba<br />

naa idaꞌan. 12 Wazaama tinan idi<br />

Christ idaꞌati naꞌiki wamishi dan<br />

idi uruu, mabaaꞌa zoo wawaꞌa tin<br />

Tomin karu kanaapu ati, waaitapa<br />

unau baan nii waunao. 13 Ukauꞌan<br />

õkiaꞌa zon unao ati, aonaa õaipan<br />

ukashaꞌo rada pan unyuku nuu<br />

õpata kaꞌuta-kao idi taraa-kizaiꞌi<br />

õkowaa da pan dikin ii Kai manaꞌo<br />

Kuwai unao ati. Mishiꞌo rai man<br />

ukonau kii-kidaꞌa naa õtaraapa-kao<br />

Kai manaꞌo Kuwai dikin ii.<br />

Paul toriinpan mishidainao<br />

ati Ephesus iainaouz<br />

14 Uruu idi kari kao nan õkodoruꞌu<br />

kan waDaru Tomin karu<br />

kanaapu ati õtoriin pan dono.<br />

15 Uruu wuruꞌu pabiꞌi naaka kidaꞌoraz<br />

pidan nao daru, ipai aokazi<br />

iainao naꞌiki imiꞌi baara anai nao<br />

kidaz. 16 Tomin karu umana wunun<br />

idi õtoriin pan marii kizi utaan<br />

umana wunuꞌo maꞌo zaka-kinai unao<br />

ati paDoronaa idaꞌan, maꞌo zaka kizi<br />

utaa pan unyuku nuu. 17 Naꞌiki marii<br />

kizi kari kao nan Christ mashaa pan<br />

unao nyuku nuu ii, umishi dan idi<br />

mana wun uruu. Naꞌiki õtoriin pan<br />

marii kizi unao kamarai napa nun<br />

tuu kii, uruu idaꞌan kizi umaꞌo zaka<br />

din pan, aonaa kizi ukaa kin pan.<br />

18 Uruu idaꞌan kizi, ipai bao kopa<br />

Tomin karu pidanan nao tuma,<br />

uaitapa kizi kai manai man naꞌa paꞌoram<br />

wuruꞌu Christ marai napa nuz<br />

waunao udawun iti mana wun. Mishi<br />

kai naꞌa utaa pan dobata umanawunuꞌo<br />

marain paaka-kinai, aonaa<br />

utokon nii. 19 Aonaa mishi pidan<br />

aita pan naꞌa paꞌo ram wuruꞌu Christ<br />

marai napa nuz waunao udawun iti<br />

mana wun, mazan õtoriin pan marii<br />

kizi ipai unao aita pan wuruꞌu Christ<br />

taa paniaz marain paaka-kinai. Naꞌiki<br />

marii kiziꞌi naa unao dyau pain kaimanai<br />

man Tomin karu kaduz diꞌitiꞌi<br />

naa.<br />

20 Tomin karu, turuu ushaꞌapatan<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan<br />

wanyuku nuu ii pamaꞌo za kan<br />

idaꞌan, powaꞌaꞌo zii umana wunun<br />

waaiapa nii ai oo watukapa nii ai.<br />

21 Tomin karu shaꞌapa tan idi umanawun<br />

kidaꞌo aimaa kan mishi dai nao<br />

idaꞌan naꞌiki Christ Jesus idaꞌan,<br />

marii kari kao nan utaapa-kao<br />

umana wunuꞌo nii. Amen.<br />

Mishidainao baudaꞌapatinan<br />

Christ idaꞌati<br />

4 1 Tomin karu shaꞌapa tan<br />

idi kai man kidaꞌo unao<br />

ati Christ idaꞌan, ukauꞌan õgaru<br />

taraapa-kari waiz õkau di nan dikin<br />

ii Nao ba nai ati, õkiaꞌa zon uꞌati, õaipan<br />

umashaa pan kai man zoobaba<br />

naꞌapa Tomin karu aipan kawan<br />

papidan nao mashaa pan. Naꞌapaꞌo<br />

nii wuruꞌu udapada nuz unao<br />

Christ idaꞌan. 2 Naꞌiki aonaa uꞌatadin<br />

paꞌa naꞌa, utaapa uiriban nao<br />

kai man naꞌiki ukaro dapa ĩdyaun,<br />

naꞌiki aonaa ukasha dinaꞌa naꞌa ĩꞌai<br />

ĩmashaꞌapa tin kan dono kai man.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


527<br />

EPHESIANS 4<br />

Umarai napa ĩdyaun unaꞌa pan puꞌu.<br />

3 Naꞌiki maꞌo za kaꞌa naa utiwain karikao<br />

nan kizi utaa paa kan kai man,<br />

utaapa unyuku nuu kai man Kaimanaꞌo<br />

Doro naa bau daꞌapata pan<br />

idi unao. 4 Ipai waunao mishi dainaouz<br />

bao kopa wazaama tin pan<br />

bau daꞌa paꞌo nanai diꞌiti, naꞌiki kainaꞌa<br />

bau daꞌapa Kai manaꞌo Doro naa<br />

mashaa paꞌo ipai wakawanaꞌati kida.<br />

Kai naꞌa bau daꞌapa wazau dapa nii,<br />

tawuruꞌu Tomin karu kowaa daniaz<br />

pataaꞌa zon dii naꞌi tiꞌi pazaa mata<br />

nii nao ati. 5 Kai naꞌa bau daꞌapa<br />

waNaobanaa, bau daꞌapa kai manaꞌo<br />

kuwai wamishi dapa nii, naꞌiki ipai<br />

waunao bau daꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo<br />

wachikaa wunui nan. 6 Kai naꞌa<br />

bau daꞌapa Tomin karu naꞌiki uruu<br />

bau daꞌapa ipai waunao Daru. Uruu<br />

kazowau ta paꞌo ipai waunao, uruu<br />

kau dinaꞌo ipai waunao idaꞌan, naꞌiki<br />

uruu mashaa paꞌo ipai waꞌidaꞌa oo<br />

wanyuku nuu ii.<br />

7 Aizii Christ kamuna nun<br />

idi, wakawanaꞌati kida ubuu tan<br />

wakakaꞌiita-kinaa nii washaꞌapa tan<br />

kaudin-kizai. 8 Kai naꞌa shaꞌatii usaadin<br />

pan naꞌapa Tomin karu kaari tan<br />

idaꞌa, tawuruꞌu ukia nuz:<br />

“Uzaidan donoꞌoraz doko iti,<br />

utaazata-kida patarubanao,<br />

ĩnao kaakinpainaouz uꞌati.<br />

Naꞌiki utaa kaiman kidaꞌo<br />

aimaakan papidanannao<br />

ati.” e<br />

9 Naꞌa paꞌo ram atiꞌo wuruꞌu “uzaidan<br />

doko iti” kii-karuz? Uwaꞌa tin<br />

doko iki naꞌiki ukaa wan apowa<br />

ati, imiꞌi baara ati. 10 Ukauꞌan<br />

wuruꞌu kaawan kaꞌo raz imiꞌi baara<br />

ati, uruꞌu naa wuruꞌu kiwaꞌoraz<br />

powaa iti doko iti aokazi<br />

dawun iti mana wun. Uruu idi<br />

turuu ukazowau ta pan ipai amazada<br />

aokazi iaꞌo naꞌiki imiꞌi baara<br />

anaꞌo.<br />

11 Uruu Christ taaꞌo raz panaꞌa<br />

kidaꞌo kaudin-kizai papidanannao<br />

ati. Pabiꞌi kida papidanan nao<br />

uzaa mata apostle nao nii, baꞌorai<br />

nao uzaa mata prophet nao nii,<br />

baꞌo rai nao uzaa mata kowaada paꞌo<br />

nii kai manaꞌo kuwai, baꞌo rai nao<br />

uzaa mata taa paꞌo nii papidanan nao<br />

naꞌiki tomi napa-kidaꞌo nii ĩdyaun.<br />

12 Uzaama tan ĩdyaun, ĩtomi napakida<br />

kizi Tomin karu pidanan nao<br />

ĩaitapa kizi pashaꞌapa tan pakaudin-kizi<br />

Tomin karu ati. Uruu idaꞌan<br />

kizi Christ nanaa, wuruꞌu mishidai<br />

naouz, maꞌo za ka dinan uꞌati<br />

naꞌiki ĩmaꞌo za kada kizi pamishidapan<br />

powaꞌa zii. 13 Atii naꞌa paꞌo<br />

nii wabau daꞌapa tan wamishi dapan<br />

naꞌiki kai manai ma naꞌo nii<br />

waaita pan Tomin karu Dani. Naꞌiki<br />

maꞌo za kaꞌo mishi dai naouꞌo nii<br />

waunao. Wadyau pain nii kai manaꞌo<br />

mishi dai nao nii, atii naꞌa paꞌo nii<br />

waunao Christ kawan, uruu mishiꞌo<br />

ukai manan mana wun.<br />

14 Ukauꞌan aonaa korai ziannao<br />

kawa nuꞌo nii mani waunao.<br />

Aonaa turuu pidan nao tanawatan<br />

wanyuku nuu panaꞌiti kidaꞌo<br />

pakuwaa idaꞌan, naꞌapa awaru<br />

kiduꞌu kan kawan kanawa wunu<br />

Eph<br />

e 4:8 Psalm 68:18<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


EPHESIANS 4<br />

528<br />

baoko an diꞌi tinapa kidaꞌa.<br />

15 Mishiꞌo rai man, marii kiziꞌi naa<br />

paꞌan wakowaa da pan mishiꞌo kuwai<br />

wamarain paa kan idaꞌan, uruu idaꞌan<br />

kizi wadyau pain, naꞌiki wabaudaꞌapa<br />

tin kai manai man Christ<br />

idaꞌati, uruu wuruꞌu wazowauz.<br />

16 Aizii ipai waunao mishi dainaouz,<br />

unanaa wuruꞌu wau naouz.<br />

Uruu wuruꞌu zaama taaka-kidaꞌo raz<br />

waunao bau daꞌa paꞌo nanai idaꞌati,<br />

naꞌapa pidan nanaa kawan, ipai<br />

udyu koin pan kida kai man ĩzaamataa<br />

kan naꞌiki ĩzaama tin pan uzowau<br />

diꞌiti. Ukauꞌan naꞌa paꞌo wuruꞌu waunaouz,<br />

wamarain paa kan an naꞌiki<br />

washaꞌapa tan an wuruꞌu taa-kariwai<br />

kidaz waꞌati washaꞌapa tan nii,<br />

baoko paꞌo nii wadyau pain, Christ<br />

maꞌo za kan idaꞌan.<br />

Wapanaꞌada kiziꞌi naa wakaduz<br />

17 Aizii õkaki nao waꞌa zon<br />

unao Nao ba nai aipan kawanaꞌati.<br />

Aonaꞌa naa umashaa paꞌa naꞌa<br />

powaꞌa Gentile nao kawan, maaitapa-kai<br />

naouz Tomin karu, wuruꞌu<br />

ĩdiꞌi tapa nii kidaz aimaa kan mazanuꞌo<br />

naꞌiki madiwau tapa-kaꞌo<br />

kari kao nan. 18 Aonaa ĩaitapa naa tan<br />

wuruꞌu mishiꞌo kuwai Tomin karu<br />

diꞌiki kidaꞌo raz, aonaa ĩzaama tan<br />

wuruꞌu paꞌinaꞌo mashaapa-karu<br />

Tomin karu taa niaz, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan tuu kii ĩdada ra da pan<br />

panyuku nuu uꞌai, naꞌiki aonaa<br />

ĩaita paꞌa zon naꞌapa kidaꞌo aimaakan<br />

dauꞌan. 19 Uruu idi aonaꞌa naa<br />

ĩkibaꞌa zoo-kidan pashaꞌa paa pan<br />

oii kidaꞌo aimaa kan. Ĩmashaa pan<br />

soo pashaꞌa paa pan dauꞌu wuruꞌu<br />

pananaa naꞌiki panyuku nuu aiapanii<br />

kidaz ĩshaꞌapa tan. Ĩmashaa pan<br />

pakamin shuꞌuin pan dauꞌu, ĩshaꞌapata<br />

ipai kaki baꞌa zon naa kidaꞌo<br />

aimaa kan, aonaa ĩsoko daꞌa zon<br />

panaꞌa pain pan, mazan kiiꞌan powaꞌa<br />

zii ĩaipan pashaꞌapa tan oiaꞌo.<br />

20 Unao, aonaa utomi napa-kidakao<br />

naꞌapa kidaꞌo aimaa kan dauꞌu<br />

umishi dan dono naꞌiki uzaamatan<br />

donoꞌo raz Christ unao ba naa<br />

nii. 21 Mazan uabata paꞌan Christ<br />

dauꞌan, naꞌiki uabata kapam mishiꞌo<br />

kuwai, Christ kaduz kida dauaꞌoraz.<br />

22 Utomi napa-kida-kao dono,<br />

udyuuda-kao umarinaꞌa tan naꞌiki<br />

umuu dan kiwii niꞌo umashaa pauzon<br />

kaduz, wuruꞌu unau da pa niaz<br />

ushaꞌa paa pan dikauda kidaꞌo raz<br />

aimaa kan. Wuruꞌu naꞌa paꞌo raz<br />

pidan kaduz, soo pata kaꞌuta-kidaꞌo<br />

naꞌiki antamikita-kidaꞌo kari kaonan<br />

pidan. 23 Ukauꞌan marinaꞌa naa<br />

Tomin karu paꞌi naa dan unyuku nuu,<br />

udiꞌi tinapa kiziꞌi naa paꞌan kaimanaꞌo<br />

dauꞌu paꞌidi waru. 24 Mishi<br />

Tomin karu paꞌi naa dan unao kaduz<br />

naꞌapa pakaduz kawan, ukauꞌan<br />

ukai waꞌa naa wuruꞌu paꞌi naꞌo raz<br />

kadu zui taa-kao uꞌati, mishi kiziꞌi<br />

naa ushaꞌapa tinan kai man, naꞌapa<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />

25 Ukauꞌan, aonaꞌa naa powaꞌa<br />

umarii di naꞌa naꞌa. Marii ipai pidan<br />

para dan mishiꞌo idaꞌan ipai pidannao<br />

ati. Ushaꞌapa num kauꞌan ipai<br />

bao kopa waunao bau daꞌa paꞌo nanai<br />

diꞌitiꞌo wazaama tin pan. 26 Aizii<br />

utoꞌo ran dono, aonaa ushaꞌapa taꞌanaꞌa<br />

oiaꞌo aimaa kan, naꞌiki usoo kada<br />

utoꞌo rain pan naꞌiki usaabaa-kida<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


529<br />

EPHESIANS 4​, ​5<br />

unyuku nuu kamoo tipi tan uaꞌii,<br />

27 aonaa ukashaa paꞌa naꞌa Satan<br />

kai waan unao, ushaꞌapa tan idaꞌan<br />

oiaꞌo aimaa kan.<br />

28 Aizii koidi miki pidan,<br />

marinaꞌa naa umuu dan pakoidi<br />

mi kin. Marii paꞌan ukau dinan<br />

naa dadara, uikoda kizi aimaa kan<br />

paꞌati pamashaapa-kinaa nii, naꞌiki<br />

kai naꞌa kizi aimaa kan utaan nii<br />

kapam pata kaꞌu tinai nao pidan nao<br />

ati. 29 Manaꞌa ukodita-kidaꞌa naꞌa<br />

dikau daꞌo naꞌiki kaziwaꞌo paradakaru<br />

udako iki. Mazan marii<br />

paꞌan upara dan kai manaꞌo idaꞌan,<br />

naꞌa paꞌo wuruꞌu pidan nao aba taꞌazoo<br />

nii kidaz, uruu idaꞌanaꞌo nii<br />

ukamin kaꞌu tan naꞌiki umaꞌo za ka dan<br />

pidan nao nyuku nuu. 30 Naꞌiki aonaa<br />

ukashaꞌora dau taꞌa naꞌa Kai manaꞌo<br />

Doro naa Tomin karu diꞌikiꞌo raz.<br />

Tomin karu taa nii wuruꞌu Kai manaꞌo<br />

Doro naaz waꞌati, uruu idaꞌanaꞌo<br />

nii waaita pan mishiꞌo nii Tominkaru<br />

soꞌotan naꞌiki ukazan naa tan<br />

waunao ipai oiaꞌo ai dii naꞌi tiꞌi.<br />

31 Aizii aonaꞌa naa powaꞌa utoꞌoradin<br />

pau zoꞌo naꞌa, naꞌiki aonaꞌa naa<br />

powaꞌa utoꞌora baꞌa naꞌa, naꞌiki aonaꞌa<br />

naa utoꞌo raꞌa kau zoꞌo naꞌa. Naꞌiki<br />

aonaꞌa naa powaꞌa uzunaa paa kaꞌanaꞌa<br />

oo udakoo paa kaꞌa naꞌa dikauda<br />

sodi kidaꞌo idaꞌan. Naꞌiki aonaꞌa<br />

naa udiꞌitin paꞌa naꞌa powaꞌa uantamiki<br />

taꞌa zon dauꞌu uiriban nao.<br />

32 Mazan ushaꞌa pata paꞌan kai man<br />

kidaꞌo aimaa kan uiriban nao ati<br />

naꞌiki ukamunan-kida ĩdyaun. Naꞌiki<br />

umari naꞌa taꞌa naa wuruꞌu dikauda<br />

kidaꞌo raz uiriban nao shaꞌapa tauzonii<br />

kidaz uꞌati, naꞌapa Tomin karu<br />

marinaꞌa tan kawan waꞌoian Christ<br />

idaꞌan.<br />

Mashaapa-karu kanadaꞌo idaꞌa<br />

5 1 Aizii udaꞌa naꞌa naa Tominkaru<br />

kaduz, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan udai nao unao, naꞌiki<br />

umarai napa nii unao tuu kii. 2 Naꞌiki<br />

karikao nanuꞌu naa umashaapa<br />

marain paaka, naꞌapa Christ marainpan<br />

kawan waunao, utaai nan atii<br />

umawa kan waunao dikin ii. Kaiman<br />

mana wun kaduu nuꞌo kawan<br />

udamai nan Tomin karu ati umawakan<br />

dono. Naꞌapa uzai kawaoda-kao<br />

kawan Tomin karu ati, kaduun<br />

udamaa nuz.<br />

3 Aizii Tomin karu dai naouꞌu naa<br />

unao, ukauꞌan aonaꞌa naa turuu<br />

uunamu naa aba tauta-kao ukaminshuꞌuin<br />

pan. Naꞌiki aonaꞌa naa turuu<br />

ushaꞌa paa pan kaki baꞌa zon naa kidaꞌo<br />

aimaa kan, naꞌiki aonaa turuu<br />

umishaꞌora run. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa turuu naꞌapa kidaꞌo abatakao<br />

Tomin karu pidanan nao dauꞌan.<br />

4 Naꞌiki aonaꞌa naa turuu ukadakotinan<br />

kaki baꞌa zon naa kidaꞌo dauꞌu,<br />

naꞌiki maai ta pin-kai nao para dan<br />

kawan, oo banikii-tin-karu mani<br />

oiaꞌo naꞌiki dikauda sodi kidaꞌo<br />

diꞌiiꞌaka. Mishiꞌo rai man ukonau kiikida<br />

paꞌan Tomin karu ipai aimaa kan<br />

kida dauꞌan, wuruꞌu ushaꞌa pata nii<br />

kidaz unao ati. 5 Uaitapa kizi mishiꞌo<br />

nii wuruꞌu, pidan kamin shuꞌuin paꞌo,<br />

naꞌiki shaꞌa paa paꞌo kaki baꞌa zon naa<br />

kidaꞌo aimaa kan, naꞌiki mishaꞌo raru,<br />

aonaꞌo nii naꞌa pai nao pidan nao<br />

zaa mata-kao Christ naꞌiki Tominkaru<br />

nao ba nai-tinapa-kizi iti, naꞌiki<br />

Eph<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


EPHESIANS 5<br />

530<br />

aonaꞌo nii ĩzaama tan wuruꞌu Tominkaru<br />

taaꞌa zoo niaz. Aizii pidan<br />

aipaa biꞌiaꞌo aimaa kan soo paꞌati<br />

kari kao nan, utomin karu nii tapan<br />

aimaa kan kida wuruꞌu.<br />

6 Manaꞌa umariida-kidi naꞌa naꞌa<br />

pidan nao ati ĩkowaada pan an mazanuꞌo<br />

raz kari kao nan kuwai kida.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

pata kaꞌu tan nii ipai pidan nao, wuru<br />

dikin iaꞌa ĩshaꞌa paapa nii kidaz,<br />

naꞌiki ĩdikinta pan idi Tomin karu.<br />

7 Ukauꞌan manaꞌa ukami nau daꞌutin<br />

paꞌa naꞌa naꞌa pai nao pidan nao idi.<br />

8 Mishi kiwiin umashaa pan<br />

maru taꞌo-karuꞌu, mazan aizii<br />

uzaama tinan idiꞌi naa Nao ba nai<br />

diꞌiti, umoro tan kana daꞌo-karu iti;<br />

ukauꞌan umashaa paꞌa naa kai man<br />

naꞌapa pidan nao kana daꞌo-karuaꞌo<br />

mashaa pau zon kawan. 9 Aizii<br />

pidan nao mishiꞌo ĩmashaa pan<br />

kanadaꞌo idaꞌa, aitapa-kao ĩdyaun,<br />

ĩmashaa pan idaꞌan kai man naꞌiki<br />

ĩshaꞌapa tinan idaꞌan saki tapa,<br />

naꞌiki ĩmashaa pan idaꞌan mishi<br />

papara dan kawanaꞌati. 10 Ukauꞌan<br />

utomin paꞌa naa, uaitapa kiziꞌi naa<br />

naꞌa pam mashaapa-karu Tominkaru<br />

aipan kawanaꞌati. 11 Aonaa<br />

ushaꞌa paa paꞌa naꞌa oiaꞌo aimaa kan<br />

kida wuruꞌu pidan nao shaꞌapaapauzo<br />

nii kidaz maru taꞌo-karuꞌu.<br />

Mishiꞌo rai man ukowaada ĩꞌati<br />

aonaa ukai manan wuruꞌu naꞌapa<br />

kidaꞌo aimaa kan ĩshaꞌa paa paniaz.<br />

12 Tuu kii ukakibaꞌazon nan kadakotin-karu<br />

wuru dauꞌaꞌa dikin ta pai nao<br />

shaꞌa paa pa nii kidaz aimaa kan<br />

maru taꞌo-karuꞌu. 13 Mazan kanadaꞌo<br />

kanada pan dono ĩdyaun ipaiꞌo nii<br />

ĩkaduz tukapa-kao naꞌiki aitapa-kao.<br />

14 Naꞌiaꞌo ram kanadaꞌo kana dapa nii<br />

kai naa ba naꞌo niꞌi naaz. Kai kapa<br />

shaꞌatii tawuruꞌu saada-kari wai<br />

Tomin karu kaari tan idaꞌaꞌo kianuz:<br />

“Pugaru daꞌawupauzo,<br />

pupokodaꞌa naa,<br />

mawakaꞌo kawanuꞌoraꞌa<br />

naa pugaru, ukauꞌan<br />

pukadishita<br />

Christ taa kizi kanadaꞌo<br />

punyukunuu iti.”<br />

15 Ukauꞌan umashaa paꞌa naa<br />

kai man naꞌiki aita pin. Aonaa<br />

umashaa paꞌa naꞌa maai ta pin-kainao<br />

pidan nao mashaa pan kawan,<br />

mazan aita pi nai nao mashaa pan<br />

kawan paꞌan. 16 Naꞌa painim utukapan<br />

an kai naꞌa kai manaꞌo aimaa kan<br />

shaꞌa pata-karu nii, ushaꞌa pa taꞌaka<br />

sariapa, ushaꞌapa num kauꞌan kai<br />

pidan nao mashaa pan oiaꞌo dauꞌu<br />

paꞌidi waru. 17 Ukauꞌan aonaa umaaita<br />

pin kaꞌa naꞌa, mazan uaitapa kizi<br />

paꞌan kanom wuruꞌu Nao ba nai<br />

aipaniaz ushaꞌapa tan, ukawanaꞌati<br />

kiziꞌi naa ushaꞌapa tinan. 18 Aonaa<br />

upoꞌidiꞌi naꞌa, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

pidan poꞌi din an, aonaa uaita pan<br />

pashaꞌa paa pan dikauda kidaꞌo<br />

aimaa kan. Mishiꞌo rai man marii<br />

paꞌan Kai manaꞌo Doro naa maꞌoza<br />

ka da pan naꞌiki kazowau tapan<br />

unao, umashaapa kizi paꞌan uaipan<br />

kawanaꞌati. 19 Umaꞌo za kada<br />

umin-mishi dan nao nyuku nuu<br />

kida ukunuian idaꞌan Psalms idaꞌa<br />

kidaꞌo kunui naꞌiki Tomin karu dauꞌu<br />

kidaꞌo kunui; konau kii ukunuiapa<br />

unyuku nuu iki Tomin karu<br />

ati. 20 Kari kao nan ukonau kii-kida<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


531<br />

EPHESIANS 5​, ​6<br />

waDaru Tomin karu ipai aimaa kan<br />

kida dauꞌan, wanao ba naa Jesus<br />

Christ idaꞌan.<br />

Daiaroinao naꞌiki daiaruinao​<br />

​atiꞌo<br />

21 Aizii min zii waꞌa naa ushaꞌapatin<br />

umin-mishi dan nao para dan<br />

kawanaꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

unao ba naa Christ umana wunuꞌo<br />

uruu.<br />

22 Unao daia roi nao uizoꞌati udaiaru<br />

para dan naꞌapa uizoꞌa tin kawan<br />

Nao ba nai para dan. 23 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan uzowau naa wuruꞌu udai a ruz.<br />

Naꞌapa Christ kazowau tapan kawan<br />

mishi dai naouz, wuruꞌu unanaaz.<br />

Ĩnao ukazan naata nii naouz oiaꞌo<br />

ai. 24 Ukauꞌan naꞌapa mishi dai nao<br />

izoꞌa tin kawan Christ para dan, naꞌapaꞌo<br />

nii kapam wuruꞌu daia roi nao<br />

kida izoꞌa tinuz pau dai aru para dan.<br />

25 Daia rui nao, umarai napa udaiaro,<br />

naꞌapa Christ marain pan kawan<br />

tuu kii mishi dai nao, atii ukashaapa<br />

zii pazowii-kao pakazan naata-kinaa<br />

nii ĩdyaun, 26 uai pan idi pachi kaan<br />

ĩdyaun kai man ĩꞌoian ai. Uchikaan<br />

ĩdyaun wunu idi naꞌiki papara dan<br />

idaꞌan. 27 Ushaꞌapa num kauꞌan uaipan<br />

idi patukapa-kidan mishi dai nao<br />

konau nam mana wun, ĩkadishi tan<br />

dono ukanaapu ati dii naꞌi tiꞌi. Aonaa<br />

uai pan patuka pan kaniri baꞌo oo<br />

dikau daꞌo nii ĩꞌidaꞌa. Mazan uai pan<br />

ĩdyaun kai manai nao nii naꞌiki aonaa<br />

kizi oiaꞌo ikoda-kao ĩꞌidaꞌa. 28 Naꞌapa<br />

kizi kapam daia rui nao marain pan<br />

pau dai aro, ĩmarain pan kawan<br />

pananaa. Naꞌiaꞌo ram pidan marainpaꞌo<br />

pau dai aro marain paꞌo pananaa<br />

wuruꞌu uruuz. 29 Mishi aonaa<br />

naꞌiam zii pidan toꞌora-kizai ta pan<br />

pananaa. Mishiꞌo rai man kai man<br />

paꞌan utaapa nuzu, kai man upaanuzu.<br />

Naꞌapa Christ taa pan kawan<br />

mishi dai nao kai man. 30 Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan Christ nanaa wuruꞌu<br />

wau naouz. 31 Kai kapa shaꞌatii<br />

tawuruꞌu usaa dinapa nuz Tomin karu<br />

kaari tan idaꞌa: “Uruu idi dao nai ora<br />

muu dinan nii padaru naꞌiki padaro<br />

ai, naꞌiki ubaudaꞌapa tinan pau dai aro<br />

tuma. Uruu idi ĩbau daꞌapa tan naa<br />

pananaa, aonaa dyaꞌu tamaꞌo raꞌa naa<br />

mani ĩdyaun.” f 32 Kai naꞌa mishiꞌo<br />

naꞌiki umana wunuꞌo kakinao rii<br />

diꞌo raz parada-karu idaꞌa. Christ<br />

naꞌiki mishi dai nao dauꞌa naꞌo wuruꞌu<br />

õkadako tina nuz daꞌaꞌa. 33 Ukauꞌan<br />

naꞌapa kizi kapam unao, marii kizi<br />

ipai daonai ora nao marain pan paudai<br />

aro naꞌapa ĩmarain pan kawan<br />

pananaa. Naꞌiki marii kizi ipai daiaroi<br />

nao taa pan umana wunuꞌo nii<br />

pau dai aru nao.<br />

Koraiziannao, daruinao<br />

naꞌiki ĩdaronao atiꞌo<br />

6 1 Korai zian nao, uizoꞌati<br />

udaru naꞌiki udaro para dan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan unao mishidai<br />

nao Jesus, naꞌiki sakita paꞌo<br />

wuruꞌu shaꞌapa tin-karuz naꞌapa.<br />

2 Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu usaadinapa<br />

nuz Tomin karu kaari tan<br />

idaꞌa. “Umarai napa udaru naꞌiki<br />

udaro.” Uruu kiwii ta paꞌo kakinao rii<br />

Eph<br />

f 5:31 Genesis 2:24<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


EPHESIANS 6<br />

532<br />

kai naꞌaꞌo aimaa kan taaꞌa zoo-kao<br />

utuma uizoꞌati-kao an. 3 Kaika paꞌo<br />

wuruꞌu aimaa kan taaꞌa zoo-kariwaiz.<br />

“Kai manaꞌo nii puiko dan<br />

mashaapa-karu, kari kao nanuꞌo nii<br />

pukonau kii tinan naꞌiki kotuaꞌikiꞌo<br />

nii pumashaa pan diꞌo raz imiꞌi<br />

baaraꞌa puizoꞌa tin an pudaru naꞌiki<br />

pudaro para dan.” g<br />

4 Aizii unao darui nao, aonaa<br />

utoꞌora daꞌa naꞌa udai nao, mishiꞌorai<br />

man kai man utaapa ĩdyaun,<br />

ukaki naota ĩdyaun kai manaꞌo<br />

idaꞌan naꞌiki utomi napa-kida ĩdyaun<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />

Poitoruinao naꞌiki<br />

naobanainao atiꞌo<br />

5 Aizii unao torii-kari waiz poitorui<br />

nao, h uizoꞌati unao ba naa nao<br />

para dan mashaa pai naouz daꞌaꞌa<br />

imiꞌi baaraꞌa. Aonaa udikin ta paꞌanaꞌa<br />

ĩdyaun. Konau kii ushaꞌa pata<br />

ĩkaudin-kiz, uizoꞌati ĩpara dan naꞌapa<br />

uizoꞌa tin kawan Christ. 6 Uizoꞌati<br />

unao ba naa nao para dan, aonaa<br />

ĩawunuu ta pan idi mani kari kao nan<br />

ushaꞌapa tan ukaudin-kizi oo uai pan<br />

idi kari kao nan ĩnauda pan unao.<br />

Mazan Christ poi torun idi unao,<br />

ushaꞌapa tin kai man, unyuku nuu<br />

kai manan idaꞌan naꞌapa Tomin karu<br />

aipan kawanaꞌati. 7 Ushaꞌa pata ipai<br />

ukaudin-kizi kai man naꞌiki konaukii,<br />

aonaa pidan atiꞌo kawan mani,<br />

mazan Nao ba nai Jesus atiꞌo kawan<br />

paꞌan. 8 Ushaꞌapa num kauꞌan uaitapa<br />

Nao ba nai Tomin karuꞌo nii wuruꞌu<br />

kawi nipi naa taꞌo raz ipai pidan nao,<br />

poi torui nao naꞌiki wuruꞌu aonaꞌo raz<br />

ĩpoi torui nao mani. Ukawi nipi naa tan<br />

nii ĩdyaun ĩshaꞌapa tan idi kai man<br />

kidaꞌo aimaa kan.<br />

9 Aizii unao kapoi toru-tin pai nao,<br />

kai man kapam utaapa upoi toru nao,<br />

aonaa udako taꞌa naꞌa ushaꞌapa tan<br />

oo ubaꞌizian ĩdyaun. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ipai unao naꞌiki upoi torunao,<br />

bau daꞌa paꞌo uNaobanaa, uruu<br />

aokazi iaꞌo raz. Uruu, utukapa ipai<br />

pidan nao naꞌapa kida paꞌidi waru,<br />

aonaa naꞌiaꞌo ram utaa pan panaꞌa<br />

kidaꞌo nii.<br />

Mishidainao mizaataakapan<br />

daara niꞌo<br />

10 Aizii daꞌaꞌa ubauka pan naa<br />

õkiaꞌa zon unao ati, tuu kii õai pan<br />

umaꞌo za ka dinan Nao ba nai Tominkaru<br />

maꞌo za kan umana wunuꞌo raz<br />

idaꞌan. 11 Umoroko daꞌa naa ipai<br />

wuruꞌu Tomin karu taa nii kidaz<br />

mizaa taaka-karu daara i nii, maꞌozaka<br />

kizi ukadi shita pan, naꞌiki<br />

aonaa kizi ukaa kin pan Satan tiwaan<br />

an pawaota-kidan unao pabiꞌi naaka<br />

kidaꞌo aimaa kan idaꞌan. 12 Aizii<br />

wuruꞌu wamizaa taaka nuz, aonaa<br />

pidan nao tumaꞌo mani, mazan<br />

wamizaa taaka pan oiaꞌo doro nainao<br />

tumaꞌo. Ĩnao maꞌo za kaꞌo raz<br />

ĩkazowau ta pan pidan nao mashaa-<br />

g 6:3 Exodus 20:12; Deuter on omy 5:16 h 6:5 torii-kari­wai poi­torui: Putukapa kaarita<br />

tokon ii Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. i 6:11 mizaa­taaka-karu<br />

daara: Kotuaꞌo soldyaa nao moro koda nii kida pamizaa taa kaꞌa zon dono: zada wii,<br />

pidan dokoriꞌi diki niriba naa, daz kidii, awau tinapa-kinai, kowa mai, naꞌiki mizaataaka-kinai<br />

marii. English idaꞌan udakota-kao ‘armour’ kii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


533<br />

EPHESIANS 6<br />

pai naouz kai maru taꞌo-karuꞌu,<br />

wuru ama zada baara anaꞌa. Naꞌiki<br />

wamizaa taaka pan oiai nao manawun<br />

doro nai nao tumaꞌo, wuruꞌu<br />

maꞌo zaka-tin pai nao kidaz doko ii<br />

aka.<br />

13 Ukauꞌan umoroko daꞌa naa<br />

aizii ipai wuruꞌu Tomin karu taanii<br />

kidaz mizaa taaka-karu daara<br />

nii naꞌiki ukai waꞌa naazu. Aizii<br />

naꞌa painim oiaꞌo naꞌiki dikau daꞌo<br />

aimaa kan shaꞌa pan uꞌati, aonaꞌo nii<br />

ukaa kin pan uꞌati, mazan udikin tan<br />

nii wuruꞌu oiaꞌo raz. Aizii uipaian<br />

dau naꞌan umizaa taaka pan, pakawanuꞌo<br />

nii maꞌo zaka ukadi shita pan.<br />

14 Ukauꞌan, maꞌo za kaꞌa naa paꞌi<br />

ukadi shi tapa. Umishi dapa wuruꞌu<br />

mishiꞌo raz kuwai. Ukauꞌan, umorokoda<br />

wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai<br />

uzadawu nii. Naꞌiki umashaapa kaiman<br />

Tomin karu aipan kawan, uruu<br />

kizi ukai waa udoko riꞌi diki niribanaa<br />

nii. 15 Naꞌiki umin zii wa nuz<br />

Eph<br />

soldyaa­nao mizaa­taaka­pan daara (6:10-18)<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


EPHESIANS 6<br />

534<br />

ukowaa da pan Kai manaꞌo raz<br />

Kuwai, kai manaaka-karu dauaꞌoraz<br />

Tomin karu tuma, uruu kizi<br />

umoro koda udaz kidi nii. 16 Kainaꞌa<br />

zii baꞌo ran: umishi dapa nuz<br />

Christ, uruu kizi ukai waa uawautinapa-kinaa<br />

nii, Satan baꞌi tan an<br />

pabairi tikazi-tinapa kidaꞌo. 17 Naꞌiki<br />

wuruꞌu Tomin karu kazan naata nuz<br />

naa unao, uruu kizi umoro koda<br />

ukowam nii. Aizii wuruꞌu Tominkaru<br />

Para da nuz, uruu ukai waa<br />

umarian nii, Kai manaꞌo Doro naa<br />

taa niaz uꞌati. 18 Naꞌiki kari kao nan<br />

utorii napa Kai manaꞌo Doro naa<br />

kamin kaꞌu tan idaꞌan unao. Utoriinpan<br />

an Tomin karu ati ukowaada<br />

ipai aimaa kan dauꞌan; upishaa<br />

uꞌati wuruꞌu tuu kiaꞌo raz mana wun<br />

uai pan ukamin kaꞌuta kizi unao.<br />

Ukauꞌan dyauta utaapa unyuku nuu<br />

torii napa-karu dauꞌati, naꞌiki karikao<br />

nan utorii napa ipai Tomin karu<br />

pidanan nao ati.<br />

19 Kari kao nan paꞌi utorii napa<br />

Tomin karu ati ukamin kaꞌuta kizi<br />

õgaru õkaku waa pan an, mabaaꞌazoo<br />

kizi õkowaa dan Kai manaꞌo<br />

Kuwai wuruꞌu mashaaꞌo raz utaapauzo-kao<br />

kotuaꞌa naa. 20 Jesus<br />

zaa mata nii õgaru kowaada paꞌo<br />

nii Kai manaꞌo Kuwai; uruꞌu naa<br />

wuruꞌu õkowaa da paniaz naꞌiki<br />

uruu dikin iaꞌo wuruꞌu õtaraapakaoaz<br />

daꞌaꞌa. Ukauꞌan, utorii napa<br />

Tomin karu ati õdauꞌan, aonaa kizi<br />

õtarian õkowaa da pan wuruꞌu Kaimanaꞌo<br />

raz Kuwai dyuuda-kari waiz<br />

õkowaa da pan.<br />

Paul katokontan pakaaritan<br />

21 Tychicus, uruu waꞌina wuzuitapa<br />

nii umishi dan idi Christ, naꞌiki<br />

uruu wamarai napa nii naꞌiki kaimanaꞌo<br />

ukau dinau zon Nao ba nai<br />

ati. Uruꞌo nii kowaada unao ati ipai<br />

õdauꞌan, naꞌiki õshaꞌa pata nii kida<br />

dauꞌan. 22 Õdyuu dan nii uruu unao<br />

diꞌiti ukowaada kizi ipai dau nuu daꞌu<br />

waunao dauꞌu, naꞌiki umaꞌo za kada<br />

kizi unao nyuku nuu.<br />

23 Marii waDaru Tomin karu<br />

naꞌiki Nao ba nai Jesus Christ taan<br />

kai manaꞌo mashaapa-karu naꞌiki<br />

marain paaka-karu ipai unao<br />

mishi dai nao ati, naꞌiki kari kao nan<br />

kizi umishida pan Christ. 24 Marii<br />

Tomin karu kai manan ipai wunao<br />

atiꞌi karikao nanuꞌo raz ĩmarain pan<br />

mana wun Nao ba nai Jesus Christ.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Paul Kaaritan<br />

Philippi Sannao Atiꞌo<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Apostle Paul saa­dan diꞌo­raz kaa­rita pataraa-kao donoꞌo Kai­manaꞌo<br />

Kuwai dikin ii. (Philip­pians 1:17) Timothy umin-kau­dinan naꞌian puꞌaꞌo<br />

utuma usaa­dan wuruꞌu kaari­taz.<br />

Bauka­paꞌo Paul moro­wau­ta­pan­kau­zon Silas tuma Philippi ii. Uruu donoꞌo<br />

wuruꞌu pidan­nao abata­nuz naꞌiki ĩmishida­nuz Paul kowaa­da­nii Kai­manaꞌo<br />

Kuwai. (Acts 16:11-40) 10 wunu ĩmoro­wau­ta­pan­kan dau­naꞌan, usaa­dan<br />

wuruꞌu pakaa­rita­nuz.<br />

Aizii usaa­dan wuruꞌu kaari­taz mishi­dai­nao atiꞌo Philippi iainaouz.<br />

Ukowaa­dan ĩꞌati tuu­kii ukonau­kian ĩkamin­kaꞌu­tan idi paugaru ĩdyuu­dan<br />

idaꞌan aimaa­kan paꞌati naꞌiki ĩtoriin­pan idi Tomin­karu ati udauꞌan.<br />

Paul kowaa­dan tuu­kii pakonau­kian papata­kaꞌuta-kao puꞌu taraa-kizai<br />

ii. Mazan ukian, wuruꞌu naꞌapa kidaꞌo­raz kai­wai­nan kai­manaꞌo nii, iriba<br />

kai­man kidaꞌo aimaa­kan shaꞌa­pan unaꞌian puꞌu. Naꞌiki ukowaa­dan tuu­kii<br />

pakonau­kian panyuku­nui­tapan idi mishi­dai­nao Philippi iainaouz kamunanun<br />

paꞌati.<br />

Pakaari­tan idaꞌa, Paul kaki­nao­wan mishi­dai­nao aonaa kizi ĩkasha­di­nan<br />

oo ĩkaa­kin­pan papata­kaꞌuta-kao an pamishi­dan dikin ii Christ. Mazan marii<br />

kiziꞌi naa paꞌan ĩkonau­kii­tinan kari­kao­nan. Naꞌiki maꞌo­zaka kizi ĩtaa­pan<br />

pamishi­dan naꞌiki kari­kao­nan kizi ĩkamin­kaꞌu­aa­kan naꞌiki ĩmashaa­pan<br />

konau­kii pamin-mishi­dan­nao tuma. Naꞌiki ukaki­nao­wan ĩdyaun ĩzau­dinapa<br />

kizi pidan­nao ai, taa­pin­paꞌa­zoi­naouz kai­manaꞌo nii, tuu­kiaꞌo­raz ĩaipan<br />

shaꞌapa­tin-karu Jew­nao kaki­naori­naa kawanaꞌati.<br />

Tuu­kii Paul kaki­nao­wan wuruꞌu mishi­dai­naouz uai­pan ĩmashaa­pan<br />

kai­man naꞌiki ĩdiꞌi­tinapa kizi kai­man naꞌapa Christ kawan.<br />

Phil<br />

535<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


PHILIPPIANS 1<br />

536<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-11<br />

Paul dauaꞌo utaraapa-kao donoꞌoraz . . . . . . . . . . . 1:12-30<br />

Paul kakinaotan mishidainao kaimanaꞌo mashaapa-karu<br />

dauꞌu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2:1-18<br />

Paul shaꞌapatinaꞌazon dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . .2:19-30<br />

Kaimanaꞌo kakinaorii naꞌiki kaduzui tukapa-kida-kao . 3:1—4:1<br />

Mishidainao nyukunuu maꞌozakada-kao,​​<br />

naꞌiki ĩkonaukii-kida-kao . . . . . . . . . . . . . . . . 4:2-20<br />

Paul katokontan pakaaritan . . . . . . . . . . . . . . . 4:21-23<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />

naꞌiki Timothy diꞌikiꞌo, Christ<br />

Jesus poi toru naouz. Õgaru Paul,<br />

õsaa dan diꞌo raz kaa rita ipai unao<br />

Tomin karu pidanan nao atiꞌo,<br />

Philippi san nao, mishi dai naouz<br />

Christ Jesus, naꞌiki mishi dai nao<br />

zowau naa nao atiꞌo kapam, naꞌiki<br />

ipai wunao atiꞌi kamin kaꞌuupai<br />

naouz unao. 2 Marii waDaru<br />

Tomin karu, naꞌiki Nao ba nai Jesus<br />

Christ kamuna nun unao ati, naꞌiki<br />

utaa kizi unyuku nuu kai man-kinaa<br />

nii.<br />

Paul toriinpan Philippi sannao ati<br />

3 Naꞌa painim õnyuku nuuan<br />

dono unao, tuu kii daꞌi õkonau kiikidan<br />

Tomin karu unao dauꞌan.<br />

4 Naꞌiki kari kao nan daꞌi õtoriin pauzon<br />

konau kiaꞌo idaꞌan Tomin karu<br />

ati unao dauꞌan. 5 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan unao kowaada paꞌo kapam<br />

Kai manaꞌo Kuwai, Jesus Christ<br />

dauaꞌo raz. Sariapa umishi dan<br />

diꞌikiꞌo usaka dan ukaku waapatinan,<br />

atii kai pakawan. 6 Mishi<br />

Tomin karu saka da niꞌi naa pasaabaan<br />

unao. Aizii õkian nii unao ati,<br />

õai tapa naꞌiki õmishida pakawa nuꞌo<br />

nii wuruꞌu Tomin karu kau dina nuz<br />

naꞌapa, atii Christ Jesus kaa wan<br />

donoꞌo nii zii uipaian pasaa baan<br />

unao. 7 Õdiꞌitin pan unao dauꞌu<br />

kaika paꞌa õmarain pan idiꞌo unao<br />

tuu kii mana wun. Mishi Tominkaru<br />

tukapa-kida pakai manan ipai<br />

bao kopa unao ati naꞌiki õgaru ati,<br />

utaa pada ukamin kaꞌu tan õgaru<br />

õkau din-kizi dauꞌu, õtaraapa-kao<br />

puꞌu oo õkasha daa ka pan dono<br />

pidan nao tuma Kai manaꞌo Kuwai<br />

dauꞌan õtukapa-kidaꞌa zon idi<br />

umishiin. 8 Tomin karu tukapa naꞌiki<br />

uaitapa mishiꞌo wuruꞌu õtuka paꞌazoo<br />

nuz unao, õmarain pan idiꞌo unao<br />

tuu kii, naꞌapa Christ Jesus marainpan<br />

kawan unao.<br />

9 Õtoriin pan Tomin karu ati<br />

unao dauꞌan, marii kizi powaꞌa zii<br />

ukamarai napa nun, naꞌiki utaa kizi<br />

uai tapa-kinaa nii powaꞌa zii, naꞌiki<br />

uaita paaba-kinaa nii mana wun.<br />

10 Uruu idaꞌan kizi uaita pan naꞌiaꞌo ram<br />

kai manaꞌo naꞌiki sakita paꞌo aimaa kan<br />

ushaꞌapa tan nii naꞌiki umishi dan nii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


537<br />

PHILIPPIANS 1<br />

Uruu idaꞌan kizi kari kao nan ukaimanan,<br />

aonaa kizi oiaꞌo ikoda-kao<br />

uꞌidaꞌa atii naꞌapa Christ kaa wan diꞌiti.<br />

11 Marii kizi kari kao nan ushaꞌapa tan<br />

kai man kidaꞌo paꞌidi waru aimaa kan,<br />

Jesus Christ taan idaꞌan pamaꞌo za kan<br />

uꞌati. Naꞌa paꞌo idaꞌan kizi Tomin karu<br />

nau baa-kao naꞌiki ukonau kii-kida-kao.<br />

Kaimanaꞌo Kuwai abata-kao<br />

Paul taraapa-kao puꞌu<br />

12 Aizii õmin-mishi dan nao,<br />

õai pan uaita pan, wuruꞌu dikauda<br />

kidaꞌo aimaa kan shaꞌa paapa-kao<br />

puꞌu õꞌati kaika paꞌa, mazan ukaiwai<br />

nan kai manaꞌo nii, naꞌapa kidaꞌo<br />

idaꞌan mishiꞌo rai man powaꞌa zii<br />

mana wun Kai manaꞌo Kuwai abatakao.<br />

13 Ushaꞌapa num kauꞌan ipaiꞌi<br />

naa daꞌai nao pidan nao naꞌiki ipai<br />

soldyaa nao wunaouꞌu watch mantapai<br />

nao kidaz udaruꞌo nao ba nai<br />

dapu, kai manai man ĩaita pan wuruꞌu<br />

õtaraapa-kaoaz soo õkaku waapatinan<br />

dikin iaꞌo Christ dauꞌu. 14 Aizii<br />

õtaraapa-kao idi, powaꞌa zii mishidai<br />

nao Christ maꞌo za ka dinan, uruu<br />

idi maꞌo zaka ĩkowaada pan Tominkaru<br />

Para dan, aonaa ĩtarian.<br />

15 Kai naꞌa pabiꞌi kida mishidai<br />

nao, ĩkowaada pan kuwai<br />

Christ dauꞌu padamata mazan soo<br />

pakishau zin idiꞌo kari kao nan õꞌati,<br />

ĩaipan kari kao nan padaꞌan-kao.<br />

Mazan kai naꞌa baꞌo ran mishi dainao,<br />

ĩkowaada pan wuruꞌu kuwaiz<br />

ĩkamin kaꞌu taꞌa zon idiꞌo paꞌan õgaru.<br />

16 Naꞌiki wuruꞌu ĩkaku waapa tina nuz<br />

pamarain pan idiꞌo õgaru, ĩaitapa<br />

õtaraapa-kao daꞌaꞌa õkowaa da pan<br />

idiꞌo pidan nao ati wuruꞌu kaimanaꞌo<br />

naꞌiki mishiꞌo kuwai Christ<br />

dauaꞌo raz. 17 Mazan wuruꞌu baꞌorai<br />

naouz ĩkaku waa tinan Christ<br />

dauꞌan soo ĩaipan kari kao nan pawazoo<br />

miki pan, aonaa panyuku nuu<br />

kai manan puꞌaꞌo mani õꞌati, mazan<br />

soo ĩatadin paꞌa zon kari kao nan.<br />

Naꞌiki ĩaipan kari kao nan pakashaꞌora<br />

dan õnyuku nuu wuru puꞌaꞌa<br />

õtaratapa-kaoaz. 18 Mazan aonaa<br />

ĩshaꞌa paapa nii kida kashaꞌora dauan<br />

õnyuku nuu. Mishiꞌo rai man kai man<br />

õꞌati wuruꞌu ĩkaku waapa tina nuz<br />

Christ dauꞌu. Naꞌa paꞌo ram idaꞌan<br />

kaku waa tin-karu kishauzi-karu puꞌu<br />

oo kai manaꞌo nyuku nui diꞌikiꞌo,<br />

mazan naꞌa paꞌo idaꞌan ĩabata-kidan<br />

naa pidan nao ati Kai manaꞌo Kuwai<br />

Christ dauaꞌo raz. Uruu idi tuu kii<br />

õkonau kian.<br />

Naꞌiki powaꞌaꞌo nii zii õkonaukii<br />

tinan. 19 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

utoriin pan idi õdauꞌan Tomin karu<br />

ati, naꞌiki Kai manaꞌo Doro naa, Jesus<br />

Christ diꞌikiꞌo raz kamin kaꞌu tan<br />

idaꞌan õgaru, õai tapa õkodita-kidakao<br />

nii diꞌikiꞌi. 20 Ukauꞌan tuu kii<br />

õai pan õtukapa-kidan mishi, aonaꞌo<br />

nii õkasharu tinan naꞌiki õbaꞌa zootinan<br />

õshaꞌa pain pan idaꞌan. Mazan<br />

pakawan õtaa pan õnyuku nuu maꞌozaka,<br />

pakawan kizi õtukapa-kidan<br />

mishi Christ umana wunun õshaꞌapata<br />

nii kida aimaa kan idaꞌan, kai<br />

õkaku pan puꞌu, oo õmawa kan<br />

idaꞌan. 21 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

õgaru ati, wuruꞌu kakupa-karuz<br />

mishiꞌo mashaapa-karuꞌu naa<br />

paꞌan kai manai man Christ ati.<br />

Aizii õmawa kan an, powaꞌaꞌo nii<br />

zii mana wun ukai manan õꞌati.<br />

Phil<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


PHILIPPIANS 1​, ​2<br />

538<br />

22 Aizii õtaapa-kao an kakupa,<br />

doba taꞌo nii õshaꞌapa tan kaudinkizai<br />

Christ ati zii. Uruu idi aonaa<br />

õai ta pan naꞌiaꞌo ram õai pan, kakupakaru<br />

oo mawaka-karu. 23 Aonaa<br />

õai ta pan naꞌiaꞌo ram mana wun õzaamata.<br />

Tuu kii õwaꞌakaꞌa zon wuruꞌu<br />

diꞌo raz ama zada baaraꞌa, õmashaapaꞌa<br />

naꞌa zon idiꞌi naa Christ tuma,<br />

naꞌii powaꞌaꞌo zii paꞌan ukai manan<br />

mashaapa-karu ai daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa. 24 Mazan õai tapa kai manaꞌo<br />

nii paꞌan unao ati õtaapa-kao an zii<br />

kakupa. 25 Ukauꞌan unaꞌa pan an,<br />

õai tapa õtaapa-kao nii zii kakupa,<br />

uruu idi pakawa nuꞌo nii õkau dinan.<br />

Õmaꞌo za kada kizi powaꞌa zii<br />

wuruꞌu umishi dapa nuz Tomin karu,<br />

naꞌiki konau kii kizi umashaa pan<br />

umishi dan idi Christ. 26 Ukauꞌan<br />

tuu kiaꞌo nii mana wun ukonau kiikidan<br />

Christ Jesus, õkodita-kida-kao<br />

an naꞌiki õkaa wan an koshan unao<br />

diꞌiti.<br />

Mishiꞌo mashaapa-karu<br />

Tominkaru aipan kawanaꞌati<br />

27 Ukauꞌan kanom shaꞌa pan an<br />

õꞌati, kai manaꞌa naa umashaapa,<br />

Kai manaꞌo Kuwai kawanaꞌati Christ<br />

diꞌikiꞌo raz. Aizii naꞌa painim õmakon<br />

an unao diꞌiti oo õmamako kan an,<br />

mazan upuꞌaꞌo nii õaba tan, mishi<br />

maꞌo zaka umishida pan naꞌiki baudaꞌapa<br />

utaa pan unyuku nuu. Naꞌiki<br />

õaba tan nii bao kopa ukazan naatapan<br />

wuruꞌu Kai manaꞌo raz Kuwai<br />

Christ dauaꞌo raz. 28 Naꞌiki aonaa<br />

utarian utaruba nao shaꞌa paa pan<br />

ai unao; uruu idaꞌan utukapakidan<br />

ĩꞌati mishiꞌo nii Tomin karu<br />

pata kaꞌu tan ĩdyaun, mazan unao<br />

ukazan naa tan nii paꞌan. Tominkaruꞌo<br />

nii wuruꞌu shaꞌapa taꞌo raz<br />

aimaa kan naꞌapa. 29 Mishi Tominkaru<br />

kai manan unao ati ukashaapa<br />

umishi dan Christ, naꞌiki ukashaapa<br />

kapam unao bai aa pan kashaꞌo raꞌo<br />

umishi dan dikin ii uruu. 30 Ubaia tan<br />

kashaꞌo raꞌo, naꞌapa utuka pan kawan<br />

tawuruꞌu õbaiaa panuz kashaꞌora<br />

kidaꞌo naꞌii, Philippi ii. Atii diꞌi<br />

pakawan zii õbaia tan kashaꞌo raꞌo.<br />

Mishidainao diꞌitinapa kizi<br />

Christ Jesus diꞌitinpan kawan<br />

2 1 Aizii uaita pan idi unyuku nuu<br />

maꞌo za ka dinan uzaama tin pan<br />

idi Christ idaꞌati; naꞌiki uaita pan<br />

idi unyuku nuu saabai nan Christ<br />

kamarai napa nun idaꞌan; naꞌiki<br />

uaita pan idi ubau daꞌa pa ta pan<br />

unyuku nuu Kai manaꞌo Doronaa<br />

idaꞌan; naꞌiki uaita pan idi<br />

marain paaka-karu naꞌiki kamunanu<br />

aaka-karu kainaꞌan uꞌidaꞌa;<br />

2 ukauꞌan umashaa paꞌa naa naꞌapa<br />

ukawanaꞌati, õkonau kii-kinaa<br />

nii. Utaa paꞌa naa unyuku nuu<br />

patumaaka, naꞌapa kida udiꞌi tinapa;<br />

naꞌapa kida kapam umarain paaka;<br />

naꞌiki ubau daꞌa pata unyuku nuu<br />

ushaꞌapa taꞌa zoo nii aimaa kan<br />

dauꞌati. 3 Aonaa ushaꞌapa taꞌa naꞌa<br />

aimaa kan uꞌata din paꞌa zon idi<br />

kari kao nan, oo uai pan idi mani karikao<br />

nan utukapa-kao umana wunuꞌo<br />

kawan. Aonaa umana wun-tin paꞌanaꞌa,<br />

mishiꞌo rai man utaapa paꞌan<br />

uiriban nao umana wunuꞌo nii<br />

uꞌai. 4 Aonaa udiꞌitin paꞌa naꞌa soo<br />

uaiapa nii naꞌiki ushaꞌa paa pa nii<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


539<br />

PHILIPPIANS 2<br />

kida aimaa kan dauꞌu kari kao nan,<br />

mazan udiꞌi tinapa ukamin kaꞌutaꞌa<br />

zon dauꞌu uiriban nao kapam.<br />

5 Ukauꞌan naꞌapaꞌa naa udiꞌi tinapa<br />

Christ Jesus diꞌitin pau zon kawan,<br />

ushaꞌa pata aimaa kan unyuku nuu<br />

kai manan idaꞌan naꞌapa Christ Jesus<br />

kawan.<br />

6 Christ patumaakan puꞌu<br />

padamata Tominkaru<br />

tuma<br />

naꞌiki ĩkaduz naꞌapa<br />

kidaakan puꞌu,<br />

mazan upuꞌu aonaa utiwaan<br />

papatumaakadinpan<br />

Tominkaru tuma.<br />

7 Mishiꞌoraiman minziiwa<br />

uwaꞌakan umanawun-karu<br />

aokazi ii.<br />

Utaapinpan apowaꞌa naꞌapa<br />

poitorui taapinpauzon<br />

kawan.<br />

Ushakatan naꞌapa pidan<br />

kawan.<br />

8 Uruu dono apowaꞌa utaapinpan,<br />

uizoꞌati Tominkaru pazowiikidinan<br />

idaꞌan cross<br />

paawaꞌa.<br />

9 Uruu idi Tominkaru kadishitakidan<br />

uruu,<br />

naꞌiki uzaamatan uruu<br />

umanawunuꞌo nii,<br />

naꞌiki udakotan uꞌuu<br />

umanawunuꞌo nii ipai<br />

baꞌorainao kida uuai ai.<br />

10 Soo uruu ati baudaꞌapa<br />

Tominkaru aipan, ipai<br />

pidannao kodoruꞌukan,<br />

ipai aokazi iainaouz, imiꞌi<br />

baara anainaouz naꞌiki ipai<br />

mawakainaouznaa.<br />

11 Naꞌiki ipaiꞌo nii pidannao kian,<br />

“Jesus Christ uruu<br />

umanawunuꞌo manawun<br />

Naobanai.”<br />

Uruu idaꞌan ipaiꞌo nii<br />

pidannao naubaan<br />

naꞌiki konaukii-kidan<br />

waDaru Tominkaru.<br />

Mishidainao mashaapa kizi<br />

Tominkaru Paradan kawanaꞌati<br />

12 Õmin-mishi dan nao, õmarainapa<br />

nii nao, kari kao nan daꞌi<br />

uizoꞌa tii zon Tomin karu para dan<br />

õnaꞌian dono utuma. Powaꞌa zii<br />

paꞌi uizoꞌati Tomin karu para dan<br />

õꞌao naan puꞌu utuma. Utaapa<br />

Tomin karu umana wunuꞌo nii<br />

naꞌiki ukicha naꞌ iki ushaꞌa paa pan<br />

oiaꞌo uawun zaꞌa, utiwau tinaꞌa<br />

naa maꞌo zaka umashaapa kai man,<br />

naꞌapa Tomin karu aipan kawan<br />

pakazan naata nii nao mashaa pan.<br />

13 Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

wuruꞌu kaudi naꞌo raz unao idaꞌa,<br />

uruu aipan ati min ziiwa ushaꞌapa tan<br />

wuruꞌu udyuuda nii kidaz shaꞌa patakao<br />

paꞌati, naꞌiki utaan idaꞌanaꞌo<br />

umaꞌo zaka-kinaa nii wuruꞌu ushaꞌapata<br />

nuz kai man kidaꞌo aimaa kan<br />

naꞌapa uai pan kawanaꞌati.<br />

14 Aizii ushaꞌapa tan an aimaakan,<br />

kai man ushaꞌapa tazu, aonaa<br />

ukada koin paꞌa naꞌa udauꞌu. Naꞌiki<br />

aonaa ukasha daaka paꞌa naꞌa baꞌorai<br />

nao tuma ushaꞌa paa pa nii kida<br />

dikin ii. 15 Aonaa kizi ukadakotin-kida-kao<br />

naꞌiki uunamu naa<br />

abata-kao dikauda sodi kida, mazan<br />

kai man kizi paꞌan unao. Tominkaru<br />

dainaoun idi unao, umashaapa<br />

Phil<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


PHILIPPIANS 2<br />

540<br />

kai man paꞌan oiaꞌo pidan nao biiꞌi,<br />

wuruꞌu shaꞌa paa pai naouz dikaudaꞌo<br />

naꞌiki kaki baꞌa zon naa kidaꞌo<br />

mana wun aimaa kan. Mazan unao,<br />

ĩbii anaꞌo nii paꞌan ukanada pan,<br />

naꞌapa wizi nao kanada pan kawan<br />

maru taꞌo-karuꞌu. 16 Ukowaa dauta<br />

kiziꞌi naa kai manaꞌo kuwai, karikao<br />

nanuꞌo kakupa-karu ikoda-kinao<br />

dauaꞌo raz. Aizii ushaꞌapa tinan an<br />

naꞌiki umashaa pan dono naꞌapa,<br />

tuu kiaꞌo nii õata din pan unao idaꞌan,<br />

Christ kaa wan dono pakamoon<br />

donoꞌo naa. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

uruu idaꞌanaꞌo nii õai ta pan aonaa<br />

madiwau tapa-kaꞌo mani wuruꞌu<br />

õkau dina nuz dadara unao bii an.<br />

17 Ushaꞌapa num kauꞌan tuu kii utaainan<br />

umishi dan idaꞌan Tomin karu.<br />

Panaa don õtaai nan nii Tomin karu<br />

ati õzowii-kao idaꞌan, naꞌiki õizain<br />

shoo tan idaꞌan, õipaida kiziꞌi naa<br />

Tomin karu ati wuruꞌu unao taai nanuz<br />

uꞌati. Mazan upuꞌu õkonau kian<br />

naꞌiki õkonau kii tinan nii ipai unao<br />

tuma. 18 Ukauꞌan naꞌapa kizi kapam<br />

ukonau kian bao kopa õtuma.<br />

Timothy naꞌiki Epaphroditus<br />

dyuuda-kao dauaꞌo<br />

19 Kai naꞌaꞌo nii õai pan õdyuu dan<br />

Timothy unao diꞌiti wanao banaa<br />

Jesus Christ kashaa pan an<br />

mazan. Tuu kiaꞌo nii õkonau kian<br />

ukaawa-kidan dono kuwai unao<br />

dauꞌan. 20 Aonaa õiko dan baꞌo ran<br />

pidan Timothy kawa nuꞌo, tuukiaꞌo<br />

mana wun udiꞌitin pan unao<br />

dauꞌu. 21 Kai naꞌa mishi baꞌo rai nao,<br />

mazan ĩdiꞌitin pan soo pashaꞌapataꞌa<br />

zoo nii kida aimaa kan dauꞌu,<br />

aonaa Jesus Christ aiapa nii kida<br />

dauaꞌo mani. 22 Mazan Timothy,<br />

ipai unao utukapa nii naꞌiki uaitapa<br />

niꞌi naa ukaduz. Utukapa<br />

naꞌa pam ukau dinan õtuma, baokopa<br />

wakowaa da pan Kai manaꞌo<br />

Kuwai, naꞌapa pidan kau di nan<br />

kawan padaru tuma. 23 Ukauꞌan<br />

õai pan õdyuu dan uruu unao diꞌiti,<br />

õaita paꞌa kan donoꞌo naa naꞌa pam<br />

nii õshaꞌa pata-kao daꞌaꞌa. 24 Mazan<br />

õai tapa naꞌiki õmishida wanao ba naa<br />

taapa dan nii õmoro wau tan kadiman<br />

unao diꞌiti.<br />

25 Mazan kai õdyuu dan nii<br />

powaa iti Epaphro ditus unao<br />

diꞌiti, uruu shaꞌatii udyuu dauzoniaz<br />

õꞌidaꞌati, naꞌa kaꞌo nii aimaa kan<br />

kida ukamin kaꞌuta-kinaa niꞌo raz<br />

õgaru. Uruu õꞌina wuzu kawanuꞌo<br />

õtaa pan, bao kopa ukau dinan<br />

õtuma naꞌiki maꞌo zaka ukazannaata<br />

pan kai manaꞌo kuwai õtuma.<br />

26 Õdyuu dan nii uruu utuka paꞌa zon<br />

idi unao tuu kii, naꞌiki kashaꞌo raꞌo<br />

unyuku nuu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

uaitapa tuu kiaꞌo unao dopian oo<br />

ukashaꞌo ran uaba tan idi ukari naan.<br />

27 Mishiꞌo wuruꞌu ukari naan kanuz<br />

tuu kii, mao napa umawa kan, mazan<br />

tuu kii Tomin karu kai manan uꞌati,<br />

ukakuda uruu. Mazan aonaa uruu<br />

ati mani pabaꞌo ran Tomin karu kaimanan,<br />

õgaru ati kapam. Aonaa<br />

Epaphro ditus mawa kan, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan aonaa Tomin karu aipan<br />

õkashaꞌora dan õnyuku nuu powaꞌa<br />

zii, õbaia tan puꞌu kashaꞌora kidaꞌo<br />

aimaa kan. 28 Uruu idiꞌo tuu kii<br />

mana wun õdyuu daꞌa zon uruu unao<br />

diꞌiti, õai pan idi unao konau kian<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


541<br />

PHILIPPIANS 2​, ​3<br />

utuka pan dono ukaa wan koshan<br />

powaa iti. Naꞌiki õgaru tuu kiaꞌo<br />

nii kapam õkonau kian õai ta pan idi<br />

aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa unao nyukunuu<br />

kashaꞌora tinan udauꞌati. 29 Aizii<br />

ukaa wan an unao diꞌiti konau kii<br />

udapaapa uruu, naꞌapa udapaapau<br />

zon kawan umin-mishi dan nao.<br />

Naꞌiki naꞌapa kizi unau baan uruu<br />

kawanui nao pidan nao, 30 ushaꞌapanum<br />

kauꞌan min ziiwa umakon<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo bii iti, naꞌiki maonapa<br />

umawa kan pakau di nan dikin<br />

ii Christ ati. Ubaia tan wuruꞌu kaudin-kizaiz,<br />

uai pan idi pashaꞌapa tan<br />

wuruꞌu unao shaꞌapa taꞌa zoo niaz<br />

padamata õꞌati, mazan unao, aonaa<br />

uturuu dinan, umuna pon idi õꞌai.<br />

Paul aipan Philippi sannao<br />

daꞌanan pakaduz<br />

3 1 Aizii õmin-mishi dan nao,<br />

ukonau kii tinaꞌa naa karikao<br />

nan, uzaama tin pan idiꞌi naa<br />

wanao ba naa Christ idaꞌati. Aonaa<br />

õkasha di nan õkaki nao tan unao<br />

powaꞌa an kida. Wuruꞌu õkakinaori<br />

kidaz kamin kaꞌu tan nii naꞌiki<br />

ukazan naata pan nii unao upozawata-kida-kao<br />

ai. 2 Uzaudi napa paꞌi<br />

oiai naouz pidan nao ai, arimaraka<br />

kawa nui naouz. Ĩnao tuu kii ĩaipan<br />

mishi dai nao daonai ora nao chootakidan<br />

pamada Jew nao kaduz<br />

kawan. 3 Waunao, mishiꞌo paꞌan<br />

Tomin karu pidanan nao manawun.<br />

Kari kao nan paꞌan watoriin pan<br />

Tomin karu ati Kai manaꞌo Doro naa<br />

kamin kaꞌu tan idaꞌan waunao. Naꞌiki<br />

wataapa paꞌan Christ Jesus umanawunuꞌo<br />

nii. Aonaa waꞌatada pan<br />

pidan shaꞌa paa pa nii kida aimaa kan.<br />

4 Õgaru, turuaꞌo padamata õmashaapan<br />

atadi napa õshaꞌa pata nii kida<br />

aimaa kan idaꞌan. Aizii ukai naꞌan<br />

an pidan nao atadin paꞌo pashaꞌapata<br />

nii kida aimaa kan idaꞌan, õgaru<br />

paꞌan turuu õata din pan powaꞌa zii<br />

ĩꞌai. 5 Ushaꞌapa num kauꞌan õgaru<br />

choota-kari wai bau daꞌapa soondii<br />

õshaka tan dau naꞌan Jew nao kakinaori<br />

naa kawanaꞌati. Naꞌiki õgaru<br />

Israelite mana wun, Ben jamin<br />

takaan-daun. Õgaru Hebrew manawun<br />

naꞌapa õdarun nao kawan.<br />

Naꞌiki õgaru Phari see, a uruu idi<br />

tuu kii õizoꞌa tii zon Moses taa nii kida<br />

kakinao rii. 6 Naꞌiki tuu kii õai pan<br />

õmashaa pan kai manai man Tominkaru<br />

aipan kawanaꞌati, uruu idiꞌo<br />

daꞌi õpata kaꞌu tau zon mishi dai nao<br />

Jesus. Aizii õizoꞌa tin idi tuu kii<br />

wuruꞌu Jew nao kaki naori kidaz,<br />

ipai pidan nao tuka pan õgaru kaimanaꞌo<br />

mana wun pidan kawan.<br />

7 Mazan aizii õata dapa nii kidaz<br />

kotuaꞌa naa, ipai õtuka pan kidaz<br />

madiwau tapa-kaꞌo kari kao nan,<br />

õzaama tinan idiꞌi naa Christ diꞌiti.<br />

8 Powaꞌa zii õtuka pan ipai wuruꞌu<br />

õata dapa nii kidaz õkazan naa tinkinaa<br />

nii maza nuꞌo kari kao nan,<br />

wuru aiaꞌa umana wun kidaꞌo raz<br />

õiko dan, õaita paa ka nuz õnaoba<br />

naa Christ Jesus tuma. Uruu<br />

Christ dikin ii õmari naꞌa tan ipai<br />

dau nuu daꞌu wuruꞌu maza nuꞌo raz<br />

kari kao nan õmishida pau zon kiwiin.<br />

Phil<br />

a 3:5 Phari­see: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


PHILIPPIANS 3<br />

542<br />

Mazan aizii õtukapa nuz aimaa kan<br />

kaboota-kari wai kawanuꞌu naa karikao<br />

nan, õai pan idi õzaama tin pan<br />

kai manai man Christ diꞌiti, 9 naꞌiki<br />

õbau daꞌapa tinaꞌa zon idi utuma.<br />

Aonaa õshaꞌapa tan idaꞌanaꞌo mani<br />

Moses taa nii kakinao rii kida wuruꞌu<br />

õkai mana nuz, mazan õmishi dan<br />

idiꞌo paꞌan Christ. Ukauꞌan Tominkaru<br />

tuka pan õgaru kai manaꞌo nii<br />

soo õmishi dan idiꞌo paꞌan Christ.<br />

10 Powaꞌa zii mishi õaita paꞌazon<br />

Christ kai manai man, naꞌiki<br />

õtiwaaꞌa zon kapam wuruꞌu Tominkaru<br />

maꞌo za kan utaa niaz Christ ati<br />

ukadishita-kidan donoꞌo raz uruu<br />

pamawaka-kizi iki. Naꞌiki õai pan<br />

õkami nau daꞌu tan uruu õpata kaꞌutakidi<br />

nan idaꞌan uruu kawan, naꞌiki<br />

naꞌapa õai pan õmawa kan uruu<br />

kawan. 11 Naꞌapa kapam õai pan<br />

Tomin karu kadi shita-kidan õgaru<br />

õmawaka-kizi iki dii naꞌi tiꞌi.<br />

Pidan dimatinauzo diman​<br />

​atii utokon iti<br />

12 Mazan aonaa õkian mani kaiwuruꞌu,<br />

turuu dinaꞌo raꞌa naa õgaru oo<br />

kai manaꞌo raꞌa naa õgaru õshaꞌapa tan<br />

idi naꞌapa kidaꞌo aimaa kan. Mishiꞌorai<br />

man uruu idiꞌo paꞌan dadara<br />

õtiwau tinan, õai pan õzaama tan<br />

wuruꞌu Christ Jesus taaꞌa zoo niaz;<br />

naꞌa paꞌo niꞌo wuruꞌu uzaama ta nuz<br />

õgaru paꞌidi wau nii. 13 Õmin-mishidan<br />

nao, õai tapa aonaa zii õkaꞌii tinan.<br />

Mazan kai naꞌa bau daꞌapa aimaa kan<br />

tuu kiaꞌo õai pan õshaꞌapa tan. Aonaꞌo<br />

nii õnyuku nuu pan powaꞌa wuruꞌu<br />

õmari naꞌa ta niaz naa õkaduz kida.<br />

Mazan õtaa pan nii õnyuku nuu soo<br />

bau daꞌapa wuru dauꞌa tiꞌi õꞌuaꞌiaꞌoraz,<br />

tuu kiaꞌo raz õai pan õiko di nan.<br />

14 Naꞌapa pidan dima baꞌo kawan,<br />

õdiman nii atii õkaa wan utokon iti,<br />

õzaa mata kizi wuruꞌu taaꞌa zoo-kariwaiz<br />

õꞌati. Naꞌa paꞌo dauꞌa tiꞌo wuruꞌu<br />

Tomin karu dapada nuz õgaru aokazi<br />

iti, Christ Jesus mawa kan idaꞌan õꞌati.<br />

15 Ipai waunao maꞌo za kaꞌoraz<br />

naa wataa pan wanyuku nuu<br />

wamishi da pan dauꞌati; naꞌapa kizi<br />

kapam wataa pan wanyuku nuu wuru<br />

dauꞌa tiꞌi õkadako tin-kizi kidaz.<br />

Mazan unyuku nuu manaꞌapa kan an,<br />

turuu Tomin karu taan kapam unao<br />

ati kai manaꞌo diꞌi tinapa-karu uaitapa-kinaa<br />

nii. 16 Ukauꞌan pakawan<br />

wamashaapa wuruꞌu kawanaꞌatiꞌi,<br />

wamishi da paniaz mishiꞌo raz kuwai.<br />

17 Õmin-mishi dan nao, udaꞌanaꞌa<br />

naa kai manaꞌo õkaduz kida<br />

bao kopa umin-mishi dan nao tuma.<br />

Naꞌiki udiꞌi tapa kai manai man<br />

wunaouꞌu shaꞌapa tinai naouznaa<br />

kai man, watomi napa-kidan<br />

kawanaꞌati ĩdyaun. 18 Mazan kai naꞌa<br />

iriba pidan nao, ĩshaꞌa paa pan idaꞌan<br />

oii kidaꞌo aimaa kan, ĩtukapa-kida<br />

pataru bai-tin pan Kai manaꞌo Kuwai<br />

ati, wuruꞌu Christ mawa kan dauaꞌoraz<br />

cross paawaꞌa. Õkowaa dauzo niꞌi<br />

naa shaꞌatii uꞌati kiwiin naꞌa paꞌo<br />

pidan nao dauꞌan; naꞌiki powaꞌaꞌo<br />

nii zii koshan õkowaa dan uꞌatizu<br />

õnyuku nuu kashaꞌo ran biiꞌi. 19 Diinaꞌi<br />

tiꞌi ĩkaboota-kao nii Tuuba ruꞌo<br />

Tikazi wuꞌiti, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ĩtaa pan idi pananaa patomin karun<br />

nii, ĩshaꞌapa tinan soo panyukunuu<br />

aipan kawanaꞌati kari kao nan.<br />

Umana wunuꞌo nii ĩtaa pin pan wuru<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


543<br />

PHILIPPIANS 3​, ​4<br />

idaꞌa naꞌa kaki baꞌa zon naa kidaꞌo raz<br />

ĩshaꞌa paa pan. Ĩdiꞌitin pan soo wuru<br />

dauꞌa tiꞌi pidan nao nau dapa nii kidaz<br />

pashaꞌa paa pan imiꞌi baaraꞌa.<br />

20 Mazan waunao, aonaꞌa<br />

naa turuu wamashaa pan naꞌapa,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aokazi iaꞌo<br />

diꞌitiꞌo paꞌan wazaama tin pan.<br />

Uruu idi tuukiaꞌa naa wazauda pan<br />

wakazannaa tiki Nao ba nai Jesus<br />

Christ waꞌatin aokazi iki. 21 Pamaꞌoza<br />

kan idaꞌan uzaama ta pan naꞌiki<br />

ukazowau ta pan ipai dau nuu daꞌu<br />

wuruꞌu toma-kari wai kidaz, aokazi<br />

ii naꞌiki imiꞌi baara an kidaꞌoraz.<br />

Uruu maꞌo zaka-karu idaꞌan<br />

upanaꞌa dan nii wananaa wuruꞌu<br />

kakatai ma naꞌo raz, paꞌinaꞌo naꞌiki<br />

umana wunuꞌo nanai nii, naꞌapa<br />

pananaa umana wunun kawan.<br />

4 1 Ukauꞌan õmin-mishi dan nao,<br />

õmarai napa nii nao, tuu kii<br />

õtuka paꞌa zon unao. Unao idaꞌanaꞌo<br />

õkonau kii tinan, naꞌiki õkau dinan<br />

winipi naa wuruꞌu unaouz.<br />

Pakawan paꞌi naꞌapa umashaapa<br />

naꞌiki maꞌo zaka umishi dapa Naoba<br />

nai Tomin karu.<br />

Kaimanaꞌo mashaapa-karu dauaꞌo<br />

2 Aizii daꞌaꞌa õkiaꞌa zon õdada koonao<br />

Euodia naꞌiki Syntyche ati, tuu kii<br />

õai pan ukai manaa kan, usaki tapa daꞌa<br />

naa unyuku nuu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ipai unao mishi dai naouꞌu naa Nao banai<br />

Jesus. 3 Naꞌiki pugaru õꞌina wuzu,<br />

õmin-kau dinan mana wun, õai pan<br />

pukai ma naaka-kidan wuruꞌu zunnaouz<br />

powaa iti. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ĩnao dadaraꞌo ĩkaudi nau zon<br />

naꞌapa õgaru kawan wakowaa da pan<br />

Kai manaꞌo Kuwai. Clement naꞌapa<br />

kapam naꞌiki baꞌo rai nao naꞌapa<br />

ĩkaudi nau zon õtuma. Tomin karu<br />

saa da niꞌi naa ipai ĩnao uu kakupakaru<br />

kaari tan naa b daa raꞌa.<br />

4 Aizii õkian uꞌati, ukonaukii<br />

tinaꞌa naa kari kao nan,<br />

uzaama tin pan idiꞌi naa Nao ba nai<br />

Jesus idaꞌati. Powaꞌa õkiaꞌa zon<br />

koshan, ukonau kii tinaꞌa naa.<br />

5 Marii kizi ipai pidan nao tuka pan<br />

unao kai manai nao naꞌiki kakarodapa<br />

nii nao nii. Unyuku nui tapa<br />

kizi mao na paꞌa naa Nao ba nai<br />

Jesus waꞌatin powaꞌa ati. 6 Aonaa<br />

kizi udopii dinan kanom sodi kida<br />

dauꞌati kari kao nan. Mishiꞌo rai man<br />

ukowaada Tomin karu ati kazi wadapaꞌo<br />

raz unyuku nuu, naꞌiki upishaa<br />

uꞌati aimaa kan uaiapa nii. Naꞌiki<br />

kari kao nan “kai man,” ukii uꞌati<br />

ukamuna nun idi unao ati. 7 Aizii<br />

unaꞌa pan an, Tomin karu kai manan<br />

umana wunuꞌo raz naꞌiki wazootapaꞌo<br />

raz pidan aita pan, uruꞌo nii<br />

kazan naa tapa unyuku nuu naꞌiki<br />

udiꞌitin pan, dopii-karu ai, uzaamatinan<br />

idiꞌi naa Christ Jesus idaꞌati.<br />

8 Aizii õmin-mishi dan nao, õkiaꞌazon<br />

uꞌati kari kao nan udiꞌi tinapa<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan dauꞌu,<br />

naꞌiki aimaa kan kida tuu kiaꞌo raz<br />

unau dapa-kao naꞌiki umarai napakao.<br />

Diꞌi wuruꞌu aimaa kan kidaz:<br />

udiꞌi tapa mishiꞌo aimaa kan; naꞌiki<br />

Phil<br />

b 4:3 kakupa-karu kaari­tan­naa: Tomin karu pidanan nao uu saada-kizi nao, mashaapai<br />

nao niꞌo raz kari kao nan Tomin karu tuma.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


PHILIPPIANS 4<br />

544<br />

aimaa kan wuruꞌu naubaapa-kariwai<br />

kidaz; naꞌiki aimaa kan wuruꞌu<br />

sakita paꞌo raz; naꞌiki aimaa kan<br />

wuruꞌu kai manaꞌo raz paꞌidi waru;<br />

naꞌiki aimaa kan konau na maꞌo;<br />

naꞌiki aimaa kan umana wun<br />

kidaꞌo raz utukapa-kao. Marii kizi<br />

udiꞌitin pan naꞌapa kidaꞌo dauꞌu karikao<br />

nan. 9 Aizii ushaꞌapa tinaꞌa naa<br />

õtomi napa-kidan kawanaꞌati unao,<br />

ipai wuru kawanaꞌatiꞌi uabata nii<br />

kidaz õꞌidiꞌiki uzaama ta nii kidaz<br />

naa unyuku nuu iti, naꞌiki ipai<br />

utuka pan kawanaꞌati õshaꞌapa tinan,<br />

naꞌapaꞌa naa ushaꞌapa tin. Unaꞌa pan<br />

an, Tomin karu taan nii pakai manan<br />

unao nyuku nuu iti, ukai manaakakinaa<br />

nii.<br />

Paul konaukii-kidan​<br />

​Philippi sannao<br />

10 Nao ba nai Jesus idaꞌan, tuu kii<br />

õkonau kian, unyuku nui ta pan idi<br />

õgaru koshan kotuaꞌo dau naꞌan.<br />

Mazan mishi õai tapa kari kao nanuꞌo<br />

daꞌi unyuku nuita pau zon õgaru,<br />

mazan aonaa uaita pan naꞌa pam<br />

utukapa-kidan õꞌatizu. 11 Mazan<br />

aonaa aimaa kan aonaan idiꞌo mani<br />

õꞌidaꞌa kai wuruꞌu õnaꞌapa nuz unao<br />

ati. Ushaꞌapa num kauꞌan õaitapa<br />

niꞌi naa naꞌa pam õkai wai nan<br />

naꞌa paꞌo ram aimaa kan shaꞌa pan<br />

an, aonaa õdopian. 12 Õai ta pa nii<br />

naꞌiki õtiwaa niꞌi naa mashaapakaru<br />

masakau daꞌuꞌo aimaa kan<br />

idaꞌan. Naꞌiki õtiwaa niꞌi naa kapam<br />

mashaapa-karu diriꞌiꞌo aimaa kan<br />

idaꞌan. Aonaa õdopian, õkaꞌiita<br />

õmashaa pan naꞌa paꞌo ram aimaakan<br />

shaꞌa pan biiꞌi, õkawa nyuku nun<br />

puꞌu oo õmawa nyuku nun puꞌu,<br />

aimaa kan diriꞌin puꞌu oo aimaakan<br />

masa kau daꞌun puꞌu. 13 Õkaꞌiita<br />

naꞌiki õai tapa õshaꞌapa tinan naꞌapaꞌo<br />

ram aimaa kan shaꞌa pan an,<br />

Christ maꞌo za ka da pan idaꞌan õgaru.<br />

14 Kai man mazan ukamuna nun<br />

õꞌati, tuu kii õkonau kian udyuu dan<br />

idi aimaa kan õꞌati daꞌatiꞌi õpatakaꞌuta-kao<br />

puꞌu. 15 Mishi unao<br />

Philippi san nao uaitapa shaꞌatii,<br />

tawuru donoꞌo uruꞌo raz zii uabatan<br />

Kai manaꞌo Kuwai Jesus Christ<br />

dauꞌu. Õmakon dau naꞌan shaꞌatii<br />

unao wiizi iki, Macedo nia Baara<br />

iaꞌo raz, aonaa mishi dai nao baꞌoran<br />

wii zai diꞌikiꞌo dyuu dan puraata<br />

õꞌati, soo unao kari kao nan. 16 Aizii<br />

õnaꞌian dono zii Thessa lonica ii,<br />

itamau shaꞌatii ukamin kaꞌu tan<br />

õgaru udyuu dan idaꞌan puraata<br />

õꞌati. 17 Aonaa õai pan idiꞌo mani<br />

kari kao nan udyuu da pan aimaa kan<br />

õꞌati kai wuruꞌu õnaꞌapa nuz uꞌati,<br />

mazan õai pan paꞌan Tomin karu<br />

taan uwinipi naa nii, ukaminkaꞌuu<br />

pan idi dobata õgaru. 18 Mishi<br />

dobata ukamin kaꞌu tan õgaru, õaipan<br />

ai mana wun, Epaphro ditus<br />

kaawa-kidan donoꞌo raz aimaa kan<br />

kida unao diꞌiki. Ipai wuruꞌu utaa nii<br />

kidaz aimaa kan, kaduu nuꞌo kawanuꞌo<br />

Tomin karu ati wuruꞌu, naꞌapa<br />

uzai kawaoda-kao kawan uꞌati,<br />

kaduun udamai nan naꞌiki kai man<br />

uꞌati, naꞌiki tuu kii ukonau kii-kidanuzu.<br />

19 Naꞌiki Christ Jesus idaꞌan,<br />

Tomin karu õmishi daniaz taan nii<br />

unao ati ipai wuruꞌu uaiapa nii<br />

kidaz aimaa kan, umana wunuꞌoraz<br />

pashaꞌa pauz diꞌiki.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


545<br />

PHILIPPIANS 4<br />

20 Marii kari kao nan wataa pan<br />

Tomin karu waDaru umana wunuꞌo<br />

nii. Amen.<br />

Paul katokontan pakaaritan<br />

21 Õdyuu dan õpara dan ipai<br />

Tomin karu pidanan nao ati, mishidai<br />

naouz Christ Jesus. Aizii<br />

waꞌina wuzu nao, õmin-mishidannaouz,<br />

naꞌapa kapam ĩdyuu dan<br />

papara dan. 22 Naꞌiki ipai mishi dainao<br />

mashaa pai nao kidaz daꞌaꞌa,<br />

ĩdyuu dan kapam papara dan uꞌati.<br />

Aita nii man wunaouꞌu kaudi nainaouz<br />

Nao ba nai Caesar dapu ii,<br />

ĩdyuu dan kapam papara dan uꞌati.<br />

23 Marii Nao ba nai Jesus Christ<br />

kamuna nun mana wun ipai unao ati.<br />

Phil<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Paul Kaaritan<br />

Colosse Sannao Atiꞌo<br />

Diꞌo­raz kaa­rita saada-kao Colosse san­nao atiꞌo, mishi­dai­naouz­naa Jesus.<br />

Paul diꞌikiꞌo wuruꞌu kaari­taz, utaraapa-kao donoꞌo Rome ii. Tychicus naꞌiki<br />

Onesi­mus idaꞌanaꞌo Paul dyuu­dan pakaari­tan Colosse iti.<br />

Wuruꞌu Colosse, udaruꞌo wii­zai Asia ii, waoko iaꞌo Ephesus ai. Aonaꞌo<br />

Paul makouzon zii Colosse iti, mazan ukowaa­dapan­kauzo­nii Kai­manaꞌo<br />

Kuwai Christ dauꞌu Ephesus ii aka. Uruu donoꞌo udyuu­dau­zon patomi­napakida­nii­nao<br />

makon baꞌo­ran wii­zai kida kawanaꞌati, ĩnaꞌaka kizi Kai­manaꞌo<br />

Kuwai naꞌiki ĩkowaada kiziz pidan­nao ati naꞌiiꞌaka. Uruu donoꞌo­raꞌa naa<br />

ĩkaku­waa­pau­zon Colosse ii aka, uruu idi iriba pidan­nao mishi­dan naꞌii.<br />

Uruu idiꞌo, kari­kao­nan daꞌi Paul nyuku­nui­ta­pan ĩdyaun, naꞌiki kari­kao­nan<br />

utoriin­pan Tomin­karu ati ĩdauꞌan.<br />

Paul abata kai­naꞌa pidan­nao tomi­napa-kidan mishi­dai­nao Colosse ii<br />

panaꞌi­tiꞌo kuwai dauꞌu. Tuu­kii Paul aipan naꞌiai­naouz mishi­dai­nao aita­pan<br />

naꞌiki ĩmishi­dan wuruꞌu mishiꞌo­raz paꞌan kuwai, Christ dauaꞌo­raz. Aonaa<br />

uai­pan baꞌo­ran pidan­nao poza­wata-kidan oo tanawa­tin-kidan ĩdyaun wuru<br />

idaꞌa­tiꞌi panaꞌi­tiꞌo­raz kari­kao­nan kuwai. Naꞌiki aonaa uai­pan mishi­dai­nao<br />

daꞌa­nan ĩkuwaa kida. Ushaꞌapa­num kauꞌan ĩnao pidan­nao, tuu­kii ĩaipan<br />

pidan izoꞌa­tin angel oo oiaꞌo doro­nai­nao kaki­naori, naꞌiki ĩaipan nii pidan<br />

izoꞌa­tin kakinao­rii wuruꞌu pidan­nao toma­nii kidaz naa kari­kao­nan. Mazan<br />

Paul kowaa­dan pasaada­nii idaꞌa, Jesus Christ idaꞌanaꞌo paꞌan wuruꞌu<br />

kazan­naa­tin-karuz oiaꞌo ai. Aizii wunaouꞌu panaꞌi­tiꞌo­raz ĩtomi­napa-kidan<br />

pidan­nao, ĩpanaꞌaa­pan naa kari­kao­nan pidan­nao nyuku­nuu Jesus Christ<br />

ai. Mazan kai­manai­man Tomin­karu para­dan kowaa­dan soo Jesus Christ<br />

idaꞌanaꞌo paꞌidi­waru wuruꞌu Tomin­karu tomanuz ipai ama­zada, aokazi naꞌiki<br />

imiꞌi baara. Jesus Christ idaꞌanaꞌo kapam wuruꞌu Tomin­karu kai­manaakanuz<br />

pidan­nao tuma naꞌiki wuruꞌu uzaama­ta­nuz ĩdyaun papidanan­nao nii.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita sakadinan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-8<br />

Christ idaꞌanaꞌo Tominkaru toman ipai aimaakan . . . 1:9—2:19<br />

Paꞌinaꞌo mashaapa-karu Christ idaꞌan . . . . . . . . . 2:20—4:6<br />

Kaarita katokonota-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4:7-18<br />

546<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


547<br />

COLOSSIANS 1<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />

diꞌikiꞌo, Tomin karu zaamataniaz<br />

Christ Jesus apostlen nii,<br />

naꞌiki Timothy, waꞌina wuzui tapaniaz<br />

diꞌikiꞌo kapam. 2 Unao atiꞌo<br />

wasaa dan, Colosse san nao, buutinai<br />

naouz naa Tomin karu ati,<br />

maꞌo za kaꞌo raz umishida pan Christ,<br />

naꞌiki wairiba nii tapa nii naouz<br />

Christ idaꞌan. Watoriin pan marii<br />

kizi waDaru Tomin karu kamunanun<br />

ipai unao ati, naꞌiki utaa kizi<br />

unyuku nuu kai man-kinaa nii.<br />

Paul konaukii-kidan Tominkaru<br />

Colosse sannao dauꞌan<br />

3 Naꞌa painim watoriin pan an<br />

Tomin karu ati, wanao ba naa Jesus<br />

Christ daruz, kari kao nan daꞌi<br />

wakonau kii-kida nuz unao dauꞌan.<br />

4 Ushaꞌapa num kauꞌan waaba tan<br />

idi umishi dan Christ Jesus, naꞌiki<br />

waabata kapam naꞌa pam umarainpan<br />

umin-mishi dan nao. 5 Aizii<br />

wuruꞌu umishida nuz Christ Jesus,<br />

naꞌiki wuruꞌu umarain paa ka nuz,<br />

uaita pan idi mishiꞌo nii Tomin karu<br />

taan uꞌati wuruꞌu pataaꞌa zoo niaz,<br />

kai naꞌaꞌo raz utaa pan aokazi ii.<br />

Aizii uaita pan wuru dauꞌa naꞌa<br />

taaꞌa zoo-kari waiz, Kai manaꞌo<br />

Kuwai diꞌikiꞌo, uaba tan donoꞌo raz<br />

ukowaada-kao. 6 Uruu kuwai wuruꞌu<br />

kowaada-kari waiz naa ipai amazada<br />

kawanaꞌati, naꞌiki maꞌo zaka<br />

ukai wai nan. Uruu idi iriba, iriba<br />

pidan nao mishi dan, naꞌiki tuu kii<br />

ĩmishidaꞌa zon kai manai manaꞌa naa.<br />

Naꞌapa tawuru kawanuꞌu, uruꞌo raz<br />

zii unao aba tau zon mishiꞌo kuwai<br />

Tomin karu kamuna nun dauꞌu, tuukii<br />

umishida nuzu. 7 Unao aba tan<br />

wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai Tomin karu<br />

kamuna nun dauaꞌo raz, Epaphras<br />

kakuwaa pan idiꞌo uꞌati. Uruu<br />

wamarai napa nii, naꞌiki kau dinaꞌo<br />

Tomin karu ati waunao kawan. Minziiwa<br />

ukamin kaꞌuu pan waunao,<br />

ukowaa da pan idaꞌan kai manaꞌo<br />

kuwai, Christ dauꞌu unao diꞌiiꞌaka.<br />

8 Uruu kowaa daꞌo raz waꞌati naꞌa pam<br />

Kai manaꞌo Doro naa taan marainpaaka-kinai<br />

unao ati.<br />

9 Sariapa waaba tan diꞌikiꞌo<br />

kuwai unao dauꞌu, aonaa wasookadan<br />

watoriin pan Tomin karu ati.<br />

Kari kao nan wapishaan Tominkaru<br />

utukapa-kida kizi unao ati<br />

kanom mana wun wuruꞌu uai paniaz<br />

ushaꞌapa tan paꞌati. Utaa kizi uaitapaaba-kinaa<br />

nii, uruu idaꞌan kizi<br />

uaita pan wuruꞌu udauꞌu kidaꞌo raz<br />

aimaa kan. 10 Watoriin pan Tominkaru<br />

ati unao dauꞌan, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan waaipan idi umashaa pan<br />

kai man mana wun Nao ba nai aipan<br />

kawanaꞌati. Umashaa pan an naꞌapa,<br />

kai manaꞌo nii mana wun Nao ba nai<br />

ati. Waaipan ushaꞌapa tinan kai man<br />

ukamin kaꞌuta kiziꞌi naa pidan nao,<br />

naꞌiki uaitapa kiziꞌi naa Tomin karu<br />

dauꞌu powaꞌa zii mana wun. 11 Naꞌiki<br />

wapishaan Tomin karu marii kizi<br />

utaan umana wunuꞌo pamaꞌo za kan<br />

unao nyuku nuu iti. Ukauꞌan pakawan<br />

paꞌi umishi dapa Christ, maꞌo zaka kizi<br />

utaa pan unyuku nuu udauꞌati, aonaa<br />

kizi ukashadi nan upata kaꞌuta-kao<br />

dono. Mishiꞌo rai man pakawan kizi<br />

ukonau kii tinan, 12 naꞌiki kari kao nan<br />

“kai man,” ukii waDaru Tomin karu<br />

ati. Ushaꞌapanum kauꞌan uruu wuruꞌu<br />

Col<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


COLOSSIANS 1<br />

548<br />

saa baaꞌo raz unao, uai pan idiꞌi naa<br />

uzaama tan wuruꞌu umana wunuꞌoraz<br />

aimaa kan usaa baa niaz naa<br />

papidanan nao ati, kana daꞌo-karu<br />

iaꞌo raz.<br />

13 Kiwiin wamashaa pan marutaꞌo-karuꞌu,<br />

Satan kazowau tapan<br />

idi waunao. Mazan aizii Tomin karu<br />

soꞌota niꞌi naa waunao uꞌai, naꞌiki<br />

uzaama tan naa waunao pau dani<br />

Jesus Christ pidanan nao nii, uruu<br />

udani umarain paniazu. 14 Uruu<br />

idaꞌanaꞌo usoꞌo tan waunao Satan<br />

ai, naꞌiki uruu idaꞌan umainaa ba tan<br />

waꞌoian waꞌai.<br />

Christ umanawunun dauaꞌo<br />

15 Aonaa naꞌa painim zii pidan<br />

tuka pau zon Tomin karu, mazan<br />

pau dani Christ idaꞌan paꞌan<br />

utukapa-kidi nan. Uruu udani kiwiita<br />

paꞌo, naꞌiki uwazoo tapa ipai, ipai<br />

wuruꞌu toma-kari wai nao kidaz<br />

aimaa kan nao. 16 Ushaꞌapa num idi<br />

uruu Christ idaꞌanaꞌo Tomin karu<br />

toman ipai aimaa kan, aokazi ii<br />

kidaꞌo, naꞌiki imiꞌi baara an kidaꞌo,<br />

ipai wuruꞌu tukapa-kari wai kidaz<br />

naꞌiki ipai wuruꞌu matukapakari<br />

waika kidaz, ipai maꞌo zaka<br />

kidai naouz angel nao, naꞌiki doronai<br />

nao, oiai nao naꞌiki kai manai nao,<br />

ipai ĩnao ba naa nao naꞌiki ĩzowau naanao<br />

kapam. Ipai wuruꞌu aimaa kan<br />

kida toma-kaoaz Christ idaꞌanaꞌo,<br />

naꞌiki uꞌatiꞌo kapam ĩtoma-kao.<br />

17 Ipai aimaa kan nao, pidannao<br />

naꞌiki ama zada kida toma-kao<br />

uaꞌii, Christ unaꞌan naa kari kao nan.<br />

Uruu idaꞌanaꞌo wuruꞌu pakawan<br />

toma-kari wai nao mashaa pan naꞌiki<br />

ĩzika di nan Tomin karu toman<br />

kawanaꞌati ĩdyaun. 18 Naꞌiki uruu<br />

wuruꞌu kazowau tapaꞌo raz pananaa,<br />

mishi dai naouz. Christ wuruꞌu<br />

mishi dai nao saka din-kiziz, uruu<br />

diꞌikiꞌo ĩikoda nuzu kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-karu. Naꞌiki uruu kiwii tapaꞌo<br />

Tomin karu kadi shita-kidan<br />

mawaka-kizai iki, aonaa naꞌa painim<br />

nii umawa kan powaꞌa. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan uai pan idi soo uruu<br />

bau daꞌapa, umana wunuꞌo naꞌiki<br />

wazoota paꞌo nii ipai wuruꞌu patoma<br />

nii nao kidaz.<br />

19 Uruu idi kai man Tomin karu<br />

ati naꞌiki paai pan kawanaꞌa tiꞌo<br />

wuruꞌu umashaa pa nuz kai man-daun<br />

pauDani idaꞌa. 20 Naꞌiki Tominkaru<br />

muuda wuruꞌu pauDaniz<br />

kai manaaka-kidaꞌo nii patuma<br />

ipai pato ma nii nao. Uruu idaꞌanaꞌo<br />

wuruꞌu ipai toma-kari wai nao, pidannao<br />

naꞌiki ipai aimaa kan nao imiꞌi<br />

baara an kidai naouz, naꞌiki aokazi<br />

ii kidai naouz kai manaa kan Tominkaru<br />

tuma. Aizii wuruꞌu Tomin karu<br />

kai manaa kanuz ipai pato ma nii nao<br />

tuma, ukashaa pan idaꞌanaꞌo pau dani<br />

Jesus Christ mawa kan cross paawaꞌa,<br />

naꞌiki uizain shoo tan idaꞌanaꞌo.<br />

21 Mishi kiwiin aonaa kari kaonan<br />

unao aita pau zon Tomin karu.<br />

Tuu kii utaru bai tapa nuz, ushaꞌapaa<br />

pan idaꞌan oii kidaꞌo aimaa kan,<br />

naꞌiki udiꞌitin pan idi oii kidaꞌo dauꞌu<br />

paꞌidi waru. 22 Mazan aizii Tominkaru<br />

kai manaaka-kidan naa paꞌan<br />

unao patuma, pauDani Jesus Christ<br />

mawa kan idaꞌan. Tomin karu shaꞌapatan<br />

aimaa kan kaika paꞌa uai pan<br />

idi patuka pan unao pakanaa puꞌu<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


549<br />

COLOSSIANS 1​, ​2<br />

kai manai nao nii mana wun, naꞌiki<br />

soꞌotinai nao oiaꞌo ai utiwaa-kidapakao<br />

dono dii naꞌi tiꞌi, naꞌiki aonaa kizi<br />

oiaꞌo ikoda-kao unao idaꞌa. 23 Mishiꞌo<br />

nii kai manaꞌo aimaa kan shaꞌa pan<br />

unao ati kaika paꞌa, utaa pan an<br />

maꞌo za kai man wuruꞌu umishi dapanuz<br />

Christ, naꞌiki umaꞌo za ka dan<br />

an umishi dan kai manai man, naꞌiki<br />

kari kao nan kiziꞌi naa uzauda pan<br />

wuruꞌu Tomin karu kowaa da nii kidaz<br />

pataaꞌa zon, Kai manaꞌo Kuwai idaꞌanaꞌo<br />

raz ukowaada-kidan. Unao ipaiꞌi<br />

naa uaba tan wuruꞌu Kai manaꞌo raz<br />

Kuwai. Uruu kapam kowaa dapakari<br />

waiz naa ipai pidan nao ati ipai<br />

ama zada kawanaꞌati. Õgaru Paul<br />

kau dinaꞌo kapam wunao tumaꞌa<br />

kowaa da pai naouz kai manaꞌo kuwai<br />

Jesus Christ dauꞌu.<br />

Paul kaudinan mishidainao ati<br />

24 Aizii konau kii õnyuku nuu<br />

ushaꞌapa num kauꞌan õpata kaꞌutakao<br />

kaika paꞌa õkaku waapa tinan<br />

dikin iaꞌo unao Gentile nao ati.<br />

Min ziiwa õkashaa pan õpatakaꞌuta-kao<br />

Christ aipan kawanaꞌati,<br />

õkamin kaꞌuta-kinaa nii mishi dainao,<br />

wuruꞌu udako tapa nii naouz<br />

pananaa nii. 25 Õgaru, Christ<br />

pidanan nao poitoru. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan Tomin karu zaa mata nii<br />

õgaru, kau dinaꞌo nii, kowaa daꞌo<br />

nii kai manai man papara dan unao<br />

Gentile nao ati. 26 Wuruꞌu kuwai oo<br />

upara dan udyuu daniaz õkowaadan,<br />

umana wunuꞌo aimaa kan<br />

shaꞌapa taꞌa zoo-kao dauaꞌo. Kotuꞌu,<br />

kotuꞌu mashaa Tomin karu taa pan<br />

ipai pidan nao ai wuruꞌu kuwaiz.<br />

Mazan aizii kai man-dau nuꞌu naa<br />

ukowaada-kao Tomin karu pidanannao<br />

ati, wuruꞌu mishi dai naouz naa.<br />

27 Konau kii Tomin karu kowaa dan<br />

pataaꞌa zon papidanan nao ati wuruꞌu<br />

umana wun-karu Christ idaꞌaꞌo raz,<br />

uai pan papidanan nao aita pan unao<br />

Gentile nao mishi dai naouz naa atiꞌo<br />

kapam utaaꞌa zon. Aizii wuruꞌu<br />

umana wun kidaꞌo raz aimaa kan<br />

ukowaa daniaz pataaꞌa zon, Christ<br />

mashaa pan dauꞌa tiꞌo unao nyuku nuu<br />

ii wuruꞌu unaꞌapa nuz. Uruu idaꞌan<br />

uaita pan mishiꞌo nii ubao kopa tinan<br />

Tomin karu tuma umana wu nuꞌokaru<br />

ii dii naꞌi tiꞌi. 28 Uruu Christ<br />

dauaꞌo wuruꞌu wakaku waapa tinanuz<br />

ipai pidan nao ati. Kai manaꞌo<br />

idaꞌan wakaki nao wan oo watominapa-kidan<br />

pidan nao, waaipan idi<br />

Tomin karu tuka pan ĩdyaun dii naꞌitiꞌi<br />

turuu dinai naouꞌu naa paꞌidi waru<br />

Christ ati. 29 Uruu idiꞌo dadara<br />

õkau di nan, atii kai. Christ taan idi<br />

pamaꞌo za kan õꞌati õkau din-kinaa<br />

nii, maꞌo zaka õkowaa da pan naa<br />

wuruꞌu kai manaꞌo raz kuwai.<br />

2 1 Aizii õai pan uaita pan naꞌapam<br />

õtiwau tinan dadara,<br />

õkamin kaꞌu taꞌa zon idi unao, naꞌiki<br />

wunaouꞌu mishi dai nao Laodicea<br />

iainaouz, naꞌiki ipai baꞌo ran mishidai<br />

nao aonaꞌo raz zii ĩtuka pau zon<br />

õgaru. 2 Õtiwau tinan dadara, õmaꞌoza<br />

ka daꞌa zon idi ipai unao nyuku nuu,<br />

umarain paaka kizi umin-mishidan<br />

nao tuma, naꞌa paꞌo idaꞌan kizi<br />

bau daꞌapa utaa pan unyuku nuu. Õaipan<br />

uaita pan kai manai man kuwai<br />

tawuruꞌu mashaaꞌo raz Tomin karu<br />

taa pauzon kiwiin. Christ dauaꞌo<br />

Col<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


COLOSSIANS 2<br />

550<br />

wuruꞌu kuwaiz. 3 Uruu Christ<br />

idaꞌaꞌo wuruꞌu umana wun kidaꞌo<br />

aitapaaba-kinai naꞌiki aitapa-karu<br />

ikoda-kaoaz.<br />

4 Õkowaa dan uꞌati kaika paꞌa,<br />

aonaa kizi pidan nao marii dan<br />

unao panaꞌi tiꞌo pakuwaa idaꞌan,<br />

ĩkaku waa pan an kai manai man<br />

padamata, mishiꞌo kawan. 5 Mazan<br />

kari kao nanuꞌo nii kai naꞌa õgaru<br />

utuma õdoro naa ii, õmuna pon puꞌu<br />

padamata unao ai. Naꞌiki pakawan<br />

õkonau kii tinan õaba tan idi kai man<br />

umashaa pan bau daꞌapa utaa pan<br />

unyuku nuu, naꞌiki õaba tan idi maꞌozaka<br />

utaa pan umishida pan Christ.<br />

Christ mishidainao zowaunaaz<br />

6 Aizii unao uzaama ta niꞌi<br />

naa Christ Jesus unao ba naa nii,<br />

ukauꞌan kai manaꞌa naa umashaapa<br />

upidanan naoun idiꞌi naa unao.<br />

7 Maꞌo zaka utaapa wuruꞌu umishidapa<br />

nuz Christ, naꞌiki utomin paꞌa<br />

naa kai manai man udauꞌu uikoda<br />

kizi umaꞌo zaka-kinaa nii uꞌidiꞌiki,<br />

naꞌapa paori bai ikodan kawan<br />

pamaꞌo zaka-kinaa nii paꞌishitabaꞌu<br />

kida diꞌiki. Pakawan kizi<br />

umishi dan tuu kii wuruꞌu utominapa-kida-kinaoaz<br />

Christ dauaꞌo raz.<br />

Kari kao nan kiziꞌi naa “kai man<br />

mana wun pugaru” ukian Tominkaru<br />

ati ukamuna nun idi uꞌati.<br />

8 Uzaudi napa paꞌi, aonaa kizi<br />

pidan nao marii dan naꞌiki zaamatan<br />

unao, pakowaa da pan idaꞌan<br />

wuruꞌu pamishi da nii kidaz kuwai,<br />

pidan diꞌitin pan kawanaꞌati kidaꞌoraz<br />

kari kao nan, naꞌiki aimaa kan<br />

kida dauaꞌo, aonaa Christ dauaꞌo<br />

mani wuruꞌu ĩkuwaa kidaz. 9 Christ<br />

kaawan kan dono imiꞌi baara ati,<br />

pidan nii ukaa wan, mazan upuꞌu<br />

Tomin karu mashaa pan kaiman-daun<br />

uruu idaꞌa. 10 Naꞌiki<br />

kai manai manaꞌo raꞌa naa Christ<br />

mashaa pan unao idaꞌa. Uruu idi<br />

aonaꞌa naa kanom unao aipan<br />

powaꞌa. Uruu paꞌan wuruꞌu Naoba<br />

naiz mana wun, kazowau ta paꞌo<br />

ipai umana wun-tin pai nao naꞌiki<br />

maꞌo zaka-tin pai nao nao ba nai nao.<br />

11 Christ mashaa pan idiꞌi<br />

naa unao idaꞌa, naꞌa paꞌo raꞌa naa<br />

unao pidan nao kawan, kai naabatinai<br />

naouz naa Tomin karu ati<br />

pachoota-kidan a idaꞌan. Mazan<br />

waunao, aonaa kaꞌui idaꞌanaꞌo mani<br />

paꞌan wuruꞌu wakai naa ba tina nuz,<br />

soo Christ paꞌan choota nii naꞌiki<br />

usoꞌo ta nii waꞌai, wuruꞌu wakaduz<br />

oiaꞌo raz mashaa pan waꞌidaꞌa.<br />

12 Pudida-kao kawa nuꞌo Christ<br />

tuma wuruꞌu puchikaa wunuukaoaz.<br />

Naꞌiki pukadi shita-kida-kao<br />

kawa nuꞌo utuma, pumishi dan idi<br />

mana wun Tomin karu kadi shitakidan<br />

Christ pamawaka-kizi iki<br />

pamaꞌo za kan idaꞌan.<br />

13 Tomin karu tuka pan puꞌu unao<br />

mawa kaꞌo pidan kawan uꞌoian idi,<br />

naꞌiki umasoꞌo ta kan puꞌu zii uꞌai<br />

wuruꞌu oiaꞌo raz ukaduz, mazan<br />

upuꞌu Tomin karu kadi shita-kidan<br />

unao mashaa paꞌo nii Christ tuma.<br />

a 2:11 pachoota-kidan: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


551<br />

COLOSSIANS 2<br />

Ukauꞌan Tomin karu mai naa bata niꞌi<br />

naa ipai waꞌoian. 14 Ipai umainaaba<br />

tan saadin paꞌo waꞌoian, wuruꞌu<br />

pata kaꞌuta-kidaꞌo niꞌo raz padamata<br />

waunao, ipai utauka-kao cross<br />

paawaꞌa Jesus mawa kan dono.<br />

15 Uruu donoꞌo Tomin karu soꞌotan<br />

maꞌo za ka ti napa-karu oiaꞌo doro nainao<br />

ai, nao ba nai-tin pai nao kidaz<br />

naꞌiki maꞌo zaka-tin pai nao kidaz.<br />

Utukapa-kida iriba pidan nao ati<br />

naꞌa pam pawinian ĩdyaun, Jesus<br />

mawa kan idaꞌan cross paawaꞌa.<br />

16 Ukauꞌan manaꞌa ukashaapaꞌa<br />

naꞌa pidan nao kazowau tapan<br />

unao, unika nii oo utuza nii dauꞌan,<br />

oo ubaoko pain pau zon dauꞌan ipai<br />

wunu, oo ubaoko pain pau zon dauꞌan<br />

kauzu korau dan dono, oo Sookapakaru<br />

Kamoon dauꞌan. 17 Uruu kida<br />

idaꞌan ishazaba kari kao nan Tominkaru<br />

tukapa-kidan Christ waꞌati.<br />

Mazan aizii kai manai manaꞌa naa<br />

Tomin karu tukapa-kidan Christ<br />

waꞌati. 18 Manaꞌa ukashaa pi naꞌa naa<br />

pidan dyuu dan dono usana din pan b<br />

naꞌiki ĩaipan an utoriin pan angelnao<br />

ati naꞌapa ĩnao kawan. Aizii<br />

ĩkian an “Tomin karu tukapa-kida nii<br />

waꞌati naꞌapa kidaꞌo dauꞌan,” mazanuꞌo<br />

kari kao nan wuruꞌu ĩnaꞌapa nuz.<br />

Aizii ushaꞌapa tan an wuruꞌu ĩshaꞌapaapa<br />

nii kidaz, uwazi waan nii<br />

wuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />

pataaꞌa zon uꞌati. Pidan nao<br />

naꞌa pai nao, pabiꞌi naaka sodi kida<br />

ĩdiꞌita pan aimaa kan panyukunuu<br />

kawanaꞌati kari kao nan, uruu<br />

idaꞌan tuu kii ĩata din pan. 19 Pidannao<br />

naꞌa pai nao, aonaꞌa naa ĩaipan<br />

Christ pazowau naa nii. Mazan<br />

Christ, uruu mishi dai nao zowauz<br />

mana wun, uruu taa paꞌo raz ĩdyaun<br />

bao kopa naꞌiki bau daꞌapa tinapa.<br />

Naꞌapa pidan zowau taa pan kawan<br />

pananaa, bau daꞌapa tinapa nanai,<br />

uaziuzon zaama taaka-kidan idizu.<br />

Ukauꞌan naꞌapa kapam Christ nanaa,<br />

wuruꞌu mishi dai naouz, uzaama tapan<br />

idi ĩdyaun, ĩdyau pain kai man<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />

20 Aizii unao, mawa kai naouꞌu<br />

naa paꞌan Christ tuma, naꞌiki soꞌotakari<br />

waiꞌi naa unao, uizoꞌa tin ai<br />

wuruꞌu toma-kari wai kidaz karikao<br />

nan kakinao rii. Mazan upuꞌu<br />

zii mooko uizoꞌa tiꞌi zon wuruꞌu<br />

kakinao rii kidaz, naꞌapa wunao<br />

kawanuꞌu mami shida-kai naouz?<br />

21 Kaika paꞌo wuruꞌu ĩkaki nao tanuz<br />

pidan nao: “Aonaa puzaama taꞌa naꞌa<br />

naꞌapa kidaꞌo aimaa kan,” “Aonaa<br />

punikaꞌa naꞌa uruu kaduz wanyukunui,”<br />

naꞌiki “Aonaa pupisha taꞌa naꞌa<br />

naꞌapa kidaꞌo aimaa kan.” 22 Aizii<br />

wuruꞌu kai kapa kidaꞌo raz aimaakan<br />

shaꞌa pata-kaoaꞌa, ipaiꞌo nii<br />

umainaa ba tinan ukai waa-kao<br />

dau naꞌan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

paai pan atiꞌo kari kao nan pidannao<br />

toman, wuruꞌu kakinao rii<br />

kidaz. 23 Wuruꞌu naꞌapa kidaꞌo raz<br />

kakinao rii, uabata-kao kai manaꞌo<br />

oo mishiꞌo kawa nuꞌo. Kai naꞌa iriba<br />

ĩkaki naori naa toma-kao pidan<br />

shaꞌapa tan niꞌo, patukapa-kida-kinaa<br />

Col<br />

b 2:18 sana­din­pan: Uruu zamazi din-karu. Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


COLOSSIANS 2​, ​3<br />

552<br />

niꞌo kai kin pataai nan Tomin karu<br />

ati. Uruu kakinao rii dyuuda kapam,<br />

pidan pata kaꞌu tan pananaa, naꞌiki<br />

sana dinapa-karu dadaraꞌo idaꞌan.<br />

Mazan madiwau tapa-kaꞌo kari kaonan<br />

wuruꞌu, aonaa naꞌa paꞌo kaꞌii tan<br />

pamashaa tan pidan nao nyuku nuu<br />

ĩshaꞌa paa pan ai oiaꞌo.<br />

Paꞌinaꞌo mashaapa-karu<br />

Tominkaru aipan kawanaꞌati<br />

3 1 Aizii unao, kadi shita-kidakari<br />

wai naouꞌu naa Christ<br />

tuma paꞌinaꞌo mashaapa-karu<br />

idaꞌati. Ukauꞌan udyau ta daꞌa naa<br />

unyuku nuu, utiwau tinaꞌa naa aokazi<br />

ii kidaꞌo aimaa kan dauꞌati, Christ<br />

sakana tapa-kizi iaꞌo raz Tominkaru<br />

diwaꞌora anta napu. 2 Ukauꞌan<br />

udiꞌi tin paꞌa naa aokazi ii kidaꞌo<br />

aimaa kan dauꞌati. Aonaꞌa naa<br />

udiꞌitin paꞌa naꞌa kari kao nan soo imiꞌi<br />

baara an kidaꞌo aimaa kan dauꞌu.<br />

3 Ushaꞌapa num kauꞌan unao mawakai<br />

naouꞌu naa Christ tuma. Ukauꞌan<br />

paꞌinaꞌo raꞌa naa unao, mazan aonaa<br />

pidan tukapa nuzu, udikin dapakao<br />

idi Christ idaꞌa Tomin karu<br />

kanaa puꞌu. 4 Aizii dii naꞌi tiꞌi Christ<br />

kaa wan donoꞌo naa daꞌatiꞌi imiꞌi<br />

baara ati, naꞌapai niꞌo niꞌi naa paꞌan<br />

unao tukapa-kao utuma umanawunuꞌo<br />

naꞌiki konau namaꞌo-karu<br />

ii. Uruu wuruꞌu taaꞌo raz paꞌinaꞌo<br />

mashaapa-karu.<br />

5 Ukauꞌan marinaꞌa naa ukaduz<br />

mawa kan, wuruꞌu nau da paꞌo raz<br />

pashaꞌa paa pan oiaꞌo kiwiin; aonaꞌa<br />

naa ukamin shuꞌu-tin paꞌa naꞌa oo<br />

aonaꞌa naa udaꞌawu paꞌa naꞌa zun<br />

oo dao nai ora tuma umama zi dakan<br />

puꞌu ĩtuma; aonaꞌa naa powaꞌa<br />

ushaꞌa paa paꞌa naꞌa kaki baꞌa zon naa<br />

kidaꞌo aimaa kan umin shuꞌu nao<br />

tuma; aonaꞌa naa unaꞌa zootapaa<br />

kaꞌa naꞌa, naꞌiki aonaꞌa naa<br />

udiꞌitin paꞌa naꞌa ushaꞌapaa paꞌa zon<br />

dauꞌu oii kidaꞌo aimaa kan. Naꞌiki<br />

aonaa uaipaa biꞌiaꞌa naꞌa powaꞌa zii<br />

mana wun puraata oo shaꞌa pau zii,<br />

ukai naꞌan puꞌaꞌa naa dobata uꞌidaꞌa.<br />

Unaꞌa pan an utomin karu nii tapan<br />

kawa nuꞌo wuruzuꞌu. 6 Naꞌa paꞌo<br />

dikin ii Tomin karu pata kaꞌu tan nii<br />

udawun iti pidan nao wuruꞌu dikinta<br />

pai naouz uruu.<br />

7 Unao, ushaꞌapaa pauzo nii uruu<br />

kaduz oii kidaꞌo aimaa kan kiwiin,<br />

umamishi da kan dono zii Christ.<br />

8 Mazan aizii, aonaꞌa naa turuu<br />

ushaꞌa paa pan powaꞌa diꞌo raz kaduz<br />

kida aimaa kanuꞌu: utoꞌo rau zon oo<br />

utoꞌo raꞌa kau zon kanom sodi dikin<br />

ii kari kao nan. Aonaa kizi ushaꞌapatan<br />

oiaꞌo aimaa kan uiriban nao<br />

ati, soo utoꞌo ran idi kari kao nan<br />

ĩꞌati. Aonaa kizi ukadako tin-kidan<br />

oo udakoo pan pidan. Aonaa kizi<br />

powaꞌa ukai waan mapidan kii kaꞌo<br />

parada-karu, aonaꞌa naa turuu<br />

naꞌapa kidaꞌo kodi tan unao dako iki.<br />

9 Manaꞌa naa umarii da paa kaꞌa naꞌa<br />

powaꞌa. Ushaꞌapa num kauꞌan unao<br />

umuu da niꞌi naa wuruꞌu kiwii niꞌo<br />

ukaduz, nau da pau zoz pashaꞌa paapan<br />

oii kidaꞌo aimaa kan.<br />

10 Mazan aizii paꞌi naada-kari waiꞌi<br />

naa unao. Tomin karu watomiki,<br />

wuruꞌu saabaa paꞌo raz naꞌiki paꞌinaadaꞌo<br />

raz ukaduz, uai pan idi unao<br />

paugaru kawan, naꞌiki mishi kiziꞌi<br />

naa uaita pan uruu kai manai man.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


553<br />

COLOSSIANS 3<br />

11 Uruu idi aonaa naꞌiaꞌo ram pidan<br />

panaꞌaꞌo nii ĩtukapa-kao, ipai pidan<br />

tukapa-kao naꞌapa paꞌidi waru: Jewnao,<br />

wuruꞌu choota-kari wai naouz, c<br />

naꞌiki Gentile nao, aonaꞌo raz ĩchootakao,<br />

naꞌiki muna poꞌo wii zai san nao,<br />

naꞌiki toꞌora baꞌo pidan nao, naꞌiki<br />

torii-kari wai poi torui nao, d naꞌiki<br />

wunaouꞌu aonaꞌo raz poi torui nao<br />

mani, ipai ĩdyaun naꞌapa paꞌidi waru<br />

ĩtukapa-kao. Kanom paꞌan wuruꞌu<br />

umana wunuꞌo raz utukapa-kao, soo<br />

Christ. Uruu wuruꞌu mashaa paꞌo raz<br />

ipai unao idaꞌa.<br />

12 Aizii Tomin karu pidanannaouꞌu<br />

naa unao, uzaama ta niꞌi<br />

naa unao, kai manaꞌo pidan nao nii,<br />

pamarain pan niꞌo. Ukauꞌan kaikapaꞌa<br />

naa paꞌi umashaapa aiziꞌi:<br />

ukashaꞌora-kida pata kaꞌu tinai nao,<br />

naꞌiki kai man utaa paaka, aonaa<br />

uꞌata din paꞌa naꞌa, ukaro dapa uiribannao<br />

naꞌiki utuu dapa unyuku nuu<br />

ushaꞌapa taꞌa zon ai dikau daꞌo aimaakan;<br />

13 naꞌiki udada rada utoꞌo ran<br />

ukasha ruta-kao an; naꞌiki umari naꞌataꞌa<br />

naa kashaꞌora kidaꞌo aimaa kan<br />

shaꞌapa tauzo-kari waiz uꞌati, naꞌapa<br />

waNaobanaa Jesus marinaꞌa tan<br />

kawan washaꞌa pata nii kida oiaꞌo.<br />

14 Ipaiꞌo nii unao shaꞌapa tan wuruꞌu<br />

kai kapa kidaꞌora zuꞌu. Mazan<br />

marain paaka-karu, uruu paꞌan<br />

wuru powaꞌaꞌo zii mana wun uaiapakao<br />

utukapa-kidan. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan marain paaka-karu idaꞌanaꞌo<br />

wuruꞌu pidan bau daꞌa pata nuz<br />

naꞌiki baoko pata nuz panyuku nuu<br />

pamashaapa-kinaa nii kai man.<br />

15 Marii kai manaaka-karu<br />

Christ diꞌikiꞌo raz maꞌo za ka da pan<br />

unyuku nuu, naꞌiki uruu idaꞌan kizi<br />

udiꞌitin pan kai man. Ushaꞌapa num<br />

idi Tomin karu zaa ma ta niꞌi naa baokopa<br />

unao bau daꞌa paꞌo nanai idaꞌati,<br />

mashaa paꞌo nii kai manaa kaꞌa naa<br />

umin-mishi dan nao tuma. Naꞌiki<br />

kari kao nan “kai man pukamu na nun<br />

waꞌati” ukii Tomin karu ati. 16 Marii<br />

Christ dauaꞌo kuwai mashaa pan kaimanai<br />

man unyuku nuu idaꞌa. Uruu<br />

idaꞌan kizi uaita pan utomi napakidaa<br />

kan, naꞌiki ukaki nao taa kan<br />

kai manai man. Naꞌiki uruu idaꞌan<br />

kizi mishi ukonau kii-kidan Tominkaru<br />

unyuku nuu kai manan idaꞌan,<br />

ukunuian idaꞌan wuruꞌu Psalms<br />

diꞌiki kidaꞌo raz kunui, naꞌiki baꞌo ran<br />

kunui Tomin karu dauꞌu kidaꞌo raz.<br />

17 Naꞌiki kanom ushaꞌa pata nii,<br />

upara dan idaꞌan oo ushaꞌapa tinan<br />

idaꞌan, marii ipai ushaꞌa patanuzu<br />

Nao ba nai Jesus uu idaꞌan.<br />

Naꞌiki kari kao nan ukonau kii-kida<br />

Tomin karu waDaru, “Kai man<br />

pukamu na nun waꞌati” ukii kizi uꞌati,<br />

Nao ba naa Jesus idaꞌan.<br />

Paul kakinaori​<br />

​ipai mishidainao atiꞌo<br />

18 Unao daia roi nao, manaꞌa<br />

uwazoo ta paꞌa naꞌa udai aru nao,<br />

uizoꞌati ĩpara dan, Nao ba nai Jesus<br />

pidanan nao mashaa pan aita-kao<br />

kawanaꞌati.<br />

19 Unao daia rui nao, umarai napa<br />

Col<br />

c 3:11 Choota-kari­wai­naouz: Putukapa ‘choo tin-karu’ dauaꞌo kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao idaꞌa. d 3:11 torii-kari­wai poi­torui: Putukapa kaa rita<br />

tokon ii Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


COLOSSIANS 3​, ​4<br />

554<br />

udai aro nao, manaꞌa utoꞌo rain paꞌanaꞌa<br />

ĩꞌati.<br />

20 Unao korai zian nao, uizoꞌati<br />

udaru naꞌiki udaro para dan,<br />

ĩdyuu dan an ushaꞌapa tan aimaakan.<br />

Kai manaꞌo nii Nao ba nai ati<br />

ushaꞌapa tinan an naꞌapa.<br />

21 Unao darui nao, manaꞌa<br />

utoꞌora daꞌa naꞌa oo ukashaꞌora daꞌanaꞌa<br />

udai nao; utaa pan an ĩdyaun<br />

naꞌapa, ĩkasha di nan niꞌi naa patiwau<br />

tinan ai.<br />

22 Unao poi torui nao, uizoꞌati<br />

ipai unao ba naa nao para dan, ushaꞌapata<br />

kai man wuruꞌu ĩdyuu da nii<br />

kidaz ushaꞌapa tan, mazan aonaa<br />

ĩawunuu ta pan idi mani kari kao nan<br />

naꞌiki uai pan idi mani kari kao nan<br />

ĩnauda pan unao. Mazan min ziiwa<br />

ushaꞌa pata ukaudin-kizi, umarainpan<br />

naꞌiki uizoꞌa tin idaꞌan Nao ba nai<br />

Jesus. 23 Kanom ushaꞌapa tan an,<br />

utiwaa ushaꞌa pata nuzu kai man,<br />

unyuku nuu kai manan idaꞌan; naꞌapa<br />

pidan aipan kawan pashaꞌapa tan kaimanaꞌo<br />

aimaa kan Nao ba nai Jesus<br />

ati, aonaa pidan atiꞌo kawan mani<br />

kari kao nan. 24 Ukauꞌan ushaꞌapataꞌa<br />

naa ukaudin-kizi kai man,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan uai tapa niꞌi<br />

naa Nao ba nai Jesus taan nii ukaudinan<br />

winipi naa nii, wuru idiꞌi<br />

umana wunuꞌo raz aimaa kan usaabaa<br />

niaz naa papidanan nao idiwau<br />

nii. Ukauꞌan Nao ba nai Jesus paꞌan<br />

wuruꞌu uNaobanaaz, uruu atiꞌo<br />

paꞌan wuruꞌu ukau dina nuz. 25 Mazan<br />

aizii pidan nao shaꞌa paa pan an oii<br />

kidaꞌo aimaa kan, Tomin karu<br />

pata kaꞌu tan nii ĩdyaun udikin ii,<br />

ipaiꞌo nii pidan nao pata kaꞌuta-kao<br />

naꞌapa paꞌidi waru. Aonaa Tominkaru<br />

tuka pan pidan nao panaꞌa kida<br />

upatakaꞌu tan an ĩdyaun oiaꞌo dikin ii.<br />

4 1 Aizii unao, nao ba nai nao<br />

kapoi toru-tin pai nao, kai man<br />

utaapa upoi toru nao. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan uaitapa kai naꞌa kapam<br />

uNaobanaa aokazi ii.<br />

2 Naꞌiki zau din paꞌa naa paꞌi<br />

umashaapa. Kari kao nan utoriinapa<br />

Tomin karu ati naꞌiki “kai man<br />

pukamu na nun waꞌati,” ukii uꞌati.<br />

3 Naꞌiki utorii napa paꞌi kapam<br />

waunao ati, Tomin karu kashaapa kizi<br />

wakowaa dan naa wuruꞌu kuwai Christ<br />

dauaꞌo raz, aonaꞌo raz uaita pauzokao<br />

kiwiin. Uruu dauꞌa naꞌo wuruꞌu<br />

õtaraapa-kaoaz. 4 Utorii napa paꞌi õꞌati,<br />

õkowaada kizi naꞌiki õkai naa bata<br />

kizi wuruꞌu kuwaiz kai manai man<br />

õdyuuda-kao kawanaꞌati.<br />

5 Uaita pin paꞌi umashaapa, naꞌiki<br />

uaitapa kizi naꞌa pam utaa pi nan<br />

wunao awun zaꞌaꞌa, pidan nao mamishida-kai<br />

naouz Jesus. Naꞌa painim<br />

uiko dan pidan nao mami shida-kaꞌo,<br />

utiwaa ukamin kaꞌu tan ĩdyaun, naꞌiki<br />

ukaku waapa ĩꞌati ĩnaꞌa pata kizi kapam<br />

panyuku nuu Jesus dauꞌati. 6 Marii kizi<br />

kari kao nan ĩaba tan ukadako tinan kaiman<br />

naꞌiki konau kii. Naꞌiki uaitapa<br />

kizi paꞌi naꞌa pam udakoꞌa tin ĩpara dan,<br />

ĩpishaan an unao.<br />

Paul katokontan pakuwaa<br />

7 Tychicus kowaa dan nii unao<br />

ati kai man-daun õdauꞌan. Uruu<br />

wamarai napa nii, naꞌiki waꞌina wuzu<br />

Christ idaꞌan, uruu kari kao nanuꞌo<br />

daꞌi ukau dinau zon kai man watuma<br />

waNaobanaa ati. 8 Õdyuu da nii<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


555<br />

COLOSSIANS 4<br />

wuruꞌu uruuz unao diꞌiti, õai pan idi<br />

unao aita pan ipai wadauꞌan, naꞌiki<br />

wuruꞌu washaꞌa paa pa nii kida dauꞌu<br />

daꞌaꞌa. Naꞌiki õai pan idi umaꞌo za kadan<br />

unao nyuku nuu. 9 Õdyuu dan<br />

kapam Onesi mus utuma, aizii uruu<br />

karikao nanuꞌu daꞌi ukau dinau zon kaiman;<br />

wamarai napa nii uruu, naꞌiki<br />

waꞌina wuzu uruu Christ idaꞌan. Unao<br />

iriban shaꞌatii wuruꞌu uruuz, naꞌikiꞌo<br />

uwaꞌa tii zon unao wiizi iki. Ĩkowaa dan<br />

niꞌi naa unao ati, ipai naꞌa pam aimaakan<br />

kida shaꞌa pan daꞌaꞌa watuma.<br />

10 Õmin-tarain pan Aristar chus<br />

dyuu dan papara dan unao diꞌiti.<br />

Naꞌiki Mark, Barna bas iriba nuz,<br />

udyuuda-kidan kapam papara dan<br />

unao diꞌiti, naꞌiki unau baan kapam<br />

unao. (Wakowaa da niꞌi naa shaꞌatii<br />

unao ati, naꞌitiꞌo nii zii Mark makon<br />

naꞌa painim kari kao nan, unau baa<br />

paꞌiz ukaa wan an naꞌiti.) 11 Naꞌiki<br />

Joshua, Justus kiaꞌo raz udakotapa-kao,<br />

e uruu kapam dyuu dan<br />

papara dan unao diꞌiti. Soo ĩnao<br />

idiki nau daꞌu Jew nao kaudinai nao<br />

õmin-kau dinan nao biiꞌi. Ipai bao kopa<br />

wakau di nan wakowaa da pan kuwai,<br />

Tomin karu nao ba naita-kao dauꞌan.<br />

Wuruꞌu Jew naouz, tuu kii mana wun<br />

ĩmaꞌo za ka dan õnyuku nuu.<br />

12 Aizii Epaph ras, unao iriban,<br />

uwiizi ikiꞌo raz uwaꞌa tin, kau dinaꞌo<br />

Christ Jesus ati uruu, udyuu dan<br />

papara dan kapam unao diꞌiti. Uruu<br />

kari kao nanuꞌo daꞌi utoriin pau zon<br />

unao ati, upishaan Tomin karu marii<br />

kizi umaꞌo za ka dan unao nyukunuu,<br />

naꞌiki udyau pai kizi Tomin karu<br />

ati, uaitapa kizi kanom manawun<br />

wuruꞌu Tomin karu aipaniaz<br />

ushaꞌapa tan paꞌati. 13 Õgaru<br />

õtukapa, mishi uruu kau di nan<br />

dadara unao ati, naꞌiki Laodicea<br />

iainao ati, naꞌiki Hiera polis iainao<br />

ati kapam. 14 Aizii wapao naru<br />

Daaka taa Luke, wamarain paniaz,<br />

naꞌiki Demas, ĩnao dyuu dan kapam<br />

papara dan unao diꞌiti. 15 Naꞌiki<br />

õdyuu dan kapam õpara dan mishidai<br />

nao ati, Laodicea iainaouz, naꞌiki<br />

Nympha ati, naꞌiki ipai mishi dai nao<br />

ati choo chii pauzo naouz odapu ii.<br />

16 Uaba tan dau naꞌan paꞌi õkaaritan<br />

aita-kao, udobata-kidaꞌa naa<br />

paꞌizu mishi dai nao diꞌiti wuruꞌu<br />

Laodicea iainaouz, marii kizi uaitakao<br />

ĩꞌati naꞌii kapam. Aizii unao,<br />

utukapa paꞌi oo uaita paꞌi kapam<br />

õkaari tan, wuruꞌu õsaa daniaz mishidai<br />

nao diꞌiti Laodicea iainaouz.<br />

17 Naꞌiki ukii paꞌi Archip pus ati naꞌii,<br />

“Mishiꞌi naa paꞌi pushaꞌa pata naꞌiki<br />

puipai kiziꞌi naa kaudin-kizai wuruꞌu<br />

Nao ba nai taa niaz pushaꞌapa tan nii.”<br />

18 Aizii diꞌi õpara dan sodi õgaru<br />

Paul saa da nii õkaꞌu idaꞌan, õnau baakinaa<br />

nii unao. f Unyuku nui tapa paꞌi<br />

õdii daꞌa nuꞌu taraa-kizaiꞌi utoriin pan<br />

an Tomin karu ati. Õgaru naꞌa paꞌo<br />

nii õtoriin pan, marii kizi Tomin karu<br />

kamuna nun unao ati.<br />

Col<br />

e 4:11 Joshua kiaꞌo uꞌuu Hebrew para dan idaꞌan, mazan Greek para dan idaꞌan Jesus<br />

kiaꞌo udako tapa-kao, naꞌiki Roman nao para dan idaꞌan Justus kiaꞌo udako tapa-kao.<br />

f 4:18 Kai naꞌaꞌo daꞌi Paul min kaꞌu saada pauzo kaa rita uꞌati. Uruu saa da nii wuruꞌu<br />

kaari taz Paul ati. Mazan verse 18 idaꞌa, paai pan atiꞌo paꞌan, Paul saa dan pakaꞌu<br />

idaꞌan Colosse san nao aitapa kizi mishiꞌo ukaari tan wuruꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


556<br />

Kiwiiniꞌo Paul Kaaritan<br />

Thessalonica Sannao Atiꞌo<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Paul kaku­waa­tinan­kau­zon dono Thessa­lonica ii, iriba pidan­nao mishidan<br />

Kai­manaꞌo Kuwai Jesus dauꞌu. Uruu idi iriba pidan­nao zaama­tan Jesus<br />

panao­ba­naa nii. Gentile­nao, wuruꞌu panaꞌai­naouz Jew­nao ai, ĩnao manawun<br />

iriba ĩmishi­dan. Sariapa Jew­nao mami­shida-kai­naouz kuwai Jesus<br />

dauꞌu toꞌoran atii ĩwaa­tan Paul pawiizi iki. (Putukapa Acts 17:1-9 idaꞌa.)<br />

Mazan kari­kao­nan daꞌi Paul diꞌitin­pan naꞌiki tuu­kii unyuku­nuu kashaꞌo­ran<br />

pawaꞌa­ka­nii­naouz pidan­nao dauꞌan, paꞌinai­nao kidaz zii mana­wun ĩmishidan.<br />

Uruu idi udyuu­dan paminau­daꞌu Timothy, utukapa­naka kizi naꞌa­pam<br />

mishi­dai­nao naꞌii. Uruu idiꞌo Timothy makon­kau­zon naꞌii.<br />

Aizii ukaa­wan ĩnao diꞌiki, ukaawa-kida kai­manaꞌo kuwai ĩnao mishidai­nao<br />

dauꞌu. Uruu idi Paul saa­dan kaa­rita ĩꞌati, ĩtomi­napa-kinaa nii naꞌiki<br />

ĩmaꞌo­za­ka­din-kinaa nii. Naꞌiki pakaari­tan idaꞌa ukowaada ĩꞌati naꞌa­pam<br />

pakonau­kii-kidan Tomin­karu tuu­kii mana­wun, ĩmishida­pan idi naꞌiki<br />

ĩmarain­paa­kan idi pakawan. Naꞌiki unyuku­nuu-kida kapam ĩꞌati pakaduz<br />

dauꞌu naꞌa­pam umashaa­pau­zon ĩtuma, umakon­kau­zon dono naꞌii. Naꞌiki<br />

ukowaada kapam ĩꞌati naꞌa­pam nii mishi­dai­nao mashaa­pan.<br />

Naꞌiki pakaari­tan idaꞌa udakoꞌa­tin mishi­dai­nao pishaa­nii kidaz Jesus<br />

waꞌatin dauꞌan. Naꞌiki ukaki­nao­wan ĩdyaun pakaari­tan idaꞌa, marii kizi<br />

pakawan ĩmashaa­pan kai­man, Tomin­karu aipan kawanaꞌati. Ĩzau­dinapa<br />

kiziꞌi naa Jesus Christ waꞌatin uaꞌii.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita sakadinan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1<br />

Konaukii-karu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:2—3:13<br />

Mashaapa-karu kaiman Tominkaru aipan kawanaꞌati . . . 4:1-12<br />

Zaudinapa-karu Naobanai Christ kaawan uaꞌii . . . . 4:13—5:11<br />

Kakinaorii taa-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5:12-22<br />

Kaarita katokonota-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . .5:23-28<br />

556<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


557<br />

1 THESSALONIANS 1<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul,<br />

Silas naꞌiki Timothy diꞌikiꞌo,<br />

ipai mishi dai nao atiꞌo, Thessa lonica<br />

iainaouz, zaama tin painaouz waDaru<br />

Tomin karu diꞌiti naꞌiki Nao ba nai<br />

Jesus Christ diꞌiti. Watoriin pan<br />

marii kizi Tomin karu kamuna nun<br />

unao ati, naꞌiki utaa kizi unyuku nuu<br />

kai man-kinaa nii.<br />

Mishidainao Thessalonica sannao​<br />

​dauaꞌo<br />

2-3 Kari kao nan daꞌi, “Kai man<br />

pugaru” wakian Tomin karu ati unao<br />

dauꞌan, naꞌiki kari kao nan kapam<br />

watoriin pan waDaru Tomin karu<br />

ati unao dauꞌan. Aizii watoriin pan<br />

an, kari kao nan wanyuku nui tapan<br />

ipai wuruꞌu ushaꞌa pata nii kidaz.<br />

Umishi dan idi Tomin karu, minziiwa<br />

ukau dinan uꞌati. Naꞌiki dadara<br />

mishi ukau dinan ukamin kaꞌu aa kan<br />

ukamarai napa nun idi mana wun.<br />

Naꞌiki maꞌo zaka mishi utaa pan<br />

unyuku nuu, ubaia tan puꞌu kashaꞌoraꞌo<br />

naꞌiki dadara kidaꞌo aimaa kan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan uaita pan idi<br />

naꞌiki umishi dan idi kai niꞌi kiꞌo nii<br />

waNaobanaa Jesus Christ waꞌatin.<br />

4 Wairi ban nao, waaitapa tuukii<br />

Tomin karu marain pan unao,<br />

naꞌiki mishiꞌo uzaama tan unao<br />

paꞌidi wau nii. 5 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan tawuru donoꞌo, uruꞌo raz zii<br />

wanaꞌa kau zon Kai manaꞌo Kuwai<br />

unao diꞌiti, tuu kii umishida nuzu.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

maꞌo za ka da pan idiꞌo wapara dan<br />

Kai manaꞌo Doro naa idaꞌan, naꞌiki<br />

waaitapa mishiꞌo wuruꞌu wakowaada<br />

paniaz kuwai, aonaa wapara dan<br />

mani kari kao nan. Watukapa-kida<br />

naꞌa pam wamashaa pau zon kaduz<br />

wanaꞌian kan dono utuma, waaipan<br />

idi kapam umashaa pan kai man.<br />

6 Aizii naꞌapaꞌa naa mishi<br />

udaꞌanan wakaduz utuka pan<br />

kawanaꞌati wamashaa pan, naꞌiki<br />

ipai kapam udaꞌanan waNaobanaa<br />

kaduz. Umishi dan idi wakuwaa,<br />

ubaia tan udikauda kidaꞌo naꞌiki<br />

dadara kidaꞌo aimaa kan, mazan<br />

upuꞌu konau kii uzaama tan wakuwaa<br />

Kai manaꞌo Doro naa taan idi konaukii-kinai<br />

unyuku nuu iti.<br />

7 Umashaa pan idaꞌan kai man,<br />

utukapa-kidan kai manaꞌo ukaduz<br />

ipai mishi dai nao ati, Macedo nia<br />

naꞌiki Achaia Baara ii aka kidainaouz.<br />

8 Mazan aonaa bau daꞌapa<br />

mani kai manaꞌo kuwai Tominkaru<br />

dauꞌu abata-kao unao diꞌiki<br />

Macedo nia naꞌiki Achaia Baara ii<br />

aka. Mazan abata-kao kapam ipai<br />

ama zada kawanaꞌati mishi umishidan<br />

Tomin karu mana wun. Uruu idi<br />

aonaꞌa naa wakuwaa nii unao dauꞌu<br />

powaꞌa, ushaꞌapa num kauꞌan ipaiꞌi<br />

naa mana wun pidan nao aita pan<br />

kai man kidaꞌo ukaduz.<br />

9 Naꞌiki ipai kapam ĩkowaadan<br />

naꞌa pam utaa pan waunao<br />

kai man, naꞌiki tuu kii ukonau kiikidan<br />

waunao wamakon kan dono<br />

naꞌii. Naꞌiki ipai ĩkowaa dan kapam<br />

naꞌa pam utanawa tinan wuru aiaꞌa<br />

toma-kari waiz kari kao nan tominkaru<br />

nao nii. Naꞌiki ĩkowaa dan<br />

aizii uzaama taꞌa naa unao ba naa<br />

nii Tomin karu, wuruꞌu mishiꞌoraz<br />

mana wun, karikao nanuꞌo raz<br />

paꞌan ukaku pan. 10 Naꞌiki ĩkowaada<br />

1Thes<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 THESSALONIANS 1​, ​2 558 <br />

kapam naꞌa pam uzauda pan naa<br />

uDani Jesus kaa wan aokazi iki,<br />

uruu Tomin karu kadi shita-kidauzoniaz<br />

pabaara naa iki, naꞌiki uruu<br />

kazan naa taꞌo niꞌo raz waunao<br />

wapata kaꞌuta-kao ai, dii naꞌi tiꞌi.<br />

Paul morowautapankan<br />

dauaꞌo Thessalonica ii<br />

2 1 Ukauꞌan wairi ban nao, ipai<br />

unao, uaitapa aonaa madiwautapa-kaꞌo<br />

mani kari kao nan tawuruꞌu<br />

wa moro wau t apa n kauzo nuz<br />

unao diꞌii. 2 Naꞌiki uaitapa naꞌapam<br />

wabaꞌa zoo tin-kida-kao, naꞌiki<br />

wapata kaꞌuta-kao tuu kii mana wun<br />

Philippi ii, wakaa wan uaꞌii unao wiizi<br />

Thessa lonica iti. Mazan Tomin karu<br />

kamin kaꞌuta waunao, uruu idi maꞌozaka<br />

wakaku waa pan, wakowaa dan<br />

Kai manaꞌo Kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

unao ati. Pidan nao, naꞌii san nao<br />

maaiapa kan puꞌu, naꞌiki ĩmaaba taꞌazoo<br />

kan puꞌu wakuwaa. 3 Mazan ipai<br />

wapara dan kida sakita paꞌo, aonaa<br />

panaꞌi tiꞌo mani. Aonaa wamarii dapan<br />

mani kari kao nan unao. Naꞌiki<br />

aonaa waaipan idiꞌo mani kari kao nan<br />

aimaa kan uꞌai. 4 Mazan wakowaada<br />

Kai manaꞌo Kuwai, naꞌapa Tominkaru<br />

aipan kawanaꞌati. Uzaama ta nii<br />

waunao kowaada paꞌo nii paparadan,<br />

naꞌiki uaitapa wakowaa dan<br />

nii papara dan saki tapa. Wawaꞌa tin,<br />

aonaa wakai man daꞌa zon idiꞌo mani<br />

kari kao nan pidan nao nyuku nuu<br />

waꞌati. Mazan soo wakai man daꞌa zon<br />

paꞌan Tomin karu nyuku nuu waꞌati,<br />

uruu paꞌan aitapa ipai wadiꞌi tin pan.<br />

5 Mishi unao, uaitapa aonaa<br />

naꞌa painim wakai man-dakoi pauzon<br />

unao ati, waaipan idi mani<br />

ukai manan waꞌati. Naꞌiki aonaa<br />

naꞌa painim wakai man din paꞌanan<br />

unao ati, waaipan idi mani<br />

kari kao nan puraata unao ai. Kainaꞌa<br />

Tomin karu awunuu ta paꞌo<br />

waunao. 6 Mishi wachiꞌika pan naꞌiki<br />

wakowaa da pan kai manaꞌo kuwai,<br />

ipai ama zada kawanaꞌati. Mazan<br />

aonaa wanau baa-kidi naꞌa zon idiꞌo<br />

mani kari kao nan pidan nao ati oo<br />

unao ati mani, aonaa. 7 Waaita pan<br />

puꞌu padamata, Christ dyuuda nii<br />

waunao kau dinaꞌo nii paꞌati, mazan<br />

upuꞌu aonaa waꞌata din pan. Aonaa<br />

wapishau tan unao ai aimaa kan, oo<br />

wanyuku nui mani, aonaa. Mazan<br />

kai man paꞌan wataa pan unao<br />

naꞌapa waudai nao kawan manawun.<br />

Naꞌapa daroi taa pan kawan<br />

pau dai nao.<br />

8 Wamarain pan idi unao,<br />

min ziiwa wakaku waa pan uꞌati.<br />

Mazan aonaa bau daꞌapa mani<br />

kari kao nan wanaꞌa kan Kai manaꞌo<br />

Kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo unao<br />

ati, mazan waunao kapam, tuu kii<br />

wataainaꞌa zon naꞌiki wakaminkaꞌu<br />

taꞌa zon unao. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan wamarain pan idi unao<br />

tuu kii. 9 Utukapa shaꞌatii wakaduz<br />

wamakon kau zon dono naꞌii, naꞌiki<br />

utukapa naꞌa pam wakau di nan<br />

dadara. Wakowaa da pan puꞌu Kaimanaꞌo<br />

Kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

unao ati, upuꞌu wakau di nan<br />

ipai kamoo naꞌiki ipai maru taꞌo,<br />

watorii-kinaa nii wawanyuku nuu.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan wamaaiapa kan<br />

idi wamizi din-kidan unao puraata<br />

dauꞌan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


559<br />

1 THESSALONIANS 2<br />

10 Ipai unao, naꞌiki Tomin karu<br />

naꞌapa kapam, utukapa naꞌa pam<br />

wamashaa pan unao mishi dai nao<br />

bii an. Wamashaa pan kai man, sakitapa<br />

washaꞌapa tinan, naꞌiki aonaa<br />

waka sharu taa kan unao tuma.<br />

11 Uaitapa ipai naꞌa pam wataa pan<br />

unao naꞌapa paꞌidi waru kida, naꞌapa<br />

darui taa pau zon kawan pau dai nao<br />

mana wun. 12 Tuu kii wamaꞌo zakadan<br />

unao nyuku nuu waaipan idi<br />

umishi dan powaꞌa zii. Naꞌiki tuukii<br />

wakamu nan kii-kidan naꞌiki<br />

wakamin kaꞌu tan unao, ubaia tan<br />

puꞌu kashaꞌo raꞌo naꞌiki toꞌora-karu,<br />

naꞌiki tuu kii waaipan umashaapan<br />

kai man powaꞌa zii Tomin karu<br />

aipan kawanaꞌati. Uruu Tomin karu<br />

dapa dau taꞌo raz unao mashaa paꞌo<br />

nii patuma panao ba nai-tinapakizi<br />

ii, konau na maꞌo raz mana wun<br />

ukanada pan.<br />

13 Kari kao nan watoriin pan<br />

kawanaꞌati, “Kai man,” wakian<br />

Tomin karu ati unao dauꞌan.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan, konau kii<br />

naꞌiki kai manai man uzaama tan<br />

unyuku nuu iti wuruꞌu Tomin karu<br />

para da nuz wakowaa daniaz unao<br />

ati. Umishida wuruꞌu uaba taniaz<br />

wakuwaa, aonaa pidan diꞌikiꞌo<br />

kawan mani, mazan uabata nuz<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo kawan paꞌan,<br />

mazan mishiꞌo Tomin karu paradan<br />

wuruꞌu. Naꞌiki mishiꞌo wuruꞌu<br />

Tomin karu kau dina nuz maꞌo zaka<br />

papara dan idaꞌan ipai unao nyukunuu<br />

ii, zaama tai naouz Jesus Christ<br />

panao ba naa nii. 14 Mishi unao<br />

mishi dai naouz Jesus Christ, aonaa<br />

uwiizi san nao nau da pan unao, tuukii<br />

mana wun ĩpata kaꞌu tan unao.<br />

Naꞌapa utaapa-kao mishi dai nao<br />

Judea Baara iainao kawan. Tuu kii<br />

pairi ban nao Jew nao pata kaꞌu tan<br />

ĩdyaun ĩzaama tan idi Christ Jesus<br />

panao ba naa nii. 15 Kotuaꞌa naa<br />

Jew nao zowii pauzo nii Tomin karu<br />

prophetin nao. Uruu dau naꞌan Jewnao<br />

koshan zowiaꞌo wanao ba naa<br />

Jesus. Naꞌiki kai Jew nao koshan<br />

pata kaꞌu taꞌo waunao tuu kii manawun.<br />

Tuu kii mana wun ĩtoꞌora dan<br />

Tomin karu. Aizii ĩtoꞌora dinan ipai<br />

pidan nao ati. 16 Tuu kii ĩtiwaan<br />

pamashaa tan waunao, wakowaa dapan<br />

ai kai manaꞌo kuwai Gentile nao a<br />

ati. Aonaa ĩaipan wakowaa dan ĩꞌati,<br />

wuru dauꞌa naꞌa Tomin karu kazannaa<br />

taꞌa zoo nuz pidan nao paꞌoian ai.<br />

Uruu idi kai naꞌa ĩtaa pan tuu baru<br />

oiaꞌo, panaꞌa pain pan idi. Mazan<br />

aizii ĩbai aa pan niꞌi naa Tomin karu<br />

toꞌoran.<br />

Tuukii Paul tiwautan pamakon<br />

koshan mishidainao diꞌiti<br />

17 Wairi ban nao, dii kiꞌi wawaꞌakan<br />

unao, wawaata-kao idi uꞌai.<br />

Tuu kii wanyuku nuu kashaꞌoran,<br />

naꞌiki tuu kii wadiꞌi tin pan<br />

watuka paꞌa zon idi koshan unao.<br />

Mishi munapo unao waꞌai, mazan<br />

wanyuku nuu ii, kari kao nan<br />

wataa pan unao watuma. 18 Tuu kii<br />

padamata watiwau tan wakiwan<br />

1Thes<br />

a 2:16 Gentile­nao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 THESSALONIANS 2​, ​3 560 <br />

koshan unao diꞌiti. Õgaruz<br />

mana wun, Paul, powaꞌan kidaꞌo<br />

padamata õai pan õmakon naꞌiti.<br />

Mazan tuu kii mana wun Satan<br />

awau ta pan waponaa. 19 Wamakoꞌozon<br />

naꞌiti, ushaꞌapa num kauꞌan unao<br />

wuruꞌu wanyuku nuu wiizi niꞌo raz<br />

mana wun. Dii naꞌi tiꞌi, wanao ba naa<br />

Jesus kaa wan dono, waaitapa ipai<br />

unao naꞌiaꞌo nii kapam ukadishi tan<br />

bao kopa baꞌo rai nao tuma. Unao<br />

idaꞌanaꞌo nii wuruꞌu watukapa nuz<br />

konau kii-karu. Naꞌiki unao idaꞌanaꞌo<br />

nii wamaꞌo zaka dinan. Uruu idi<br />

mabaaꞌa zoꞌo nii wakian wanao banaa<br />

ati, “Waunao idaꞌanaꞌo wuruꞌu<br />

wunao daꞌan zuꞌu, wakowaa dan idi<br />

ĩꞌati Kai manaꞌo Kuwai,” wakian nii.<br />

20 Mishi unao wuruꞌu wamaꞌo zakakinaaz<br />

naꞌiki wakonau kii-kinaaz.<br />

3 1 Aizii wama kaꞌiita kan idiꞌi<br />

naa mana wun wanaꞌan daꞌaꞌa,<br />

maaba taka-daun unao diꞌiki oo<br />

unao dauꞌan, tuu kii wadopian.<br />

Wamakoꞌo zon padamata unao<br />

diꞌiti, mazan aonaa turuu wamakon<br />

ipai dau nuu daꞌu. Uruu idi dyaꞌutam<br />

wawaꞌa kinan daꞌaꞌa A<strong>the</strong>ns<br />

idaꞌa. 2 Mazan wadyuuda soo<br />

pabaꞌo ran kari kao nan Timothy,<br />

wamin-kau dinan, kamin kaꞌuupau<br />

zoz wakau di nan Tomin karu<br />

ati, naꞌiki kamin kaꞌuu pau zoz<br />

wakowaa da pan Kai manaꞌo Kuwai<br />

Christ dauꞌu. Wadyuu dan uruu,<br />

maꞌo za ka daꞌo nii unao nyuku nuu,<br />

umishida-kinaa nii Christ powaꞌa<br />

zii mana wun. 3 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa waaipan aonaa bau daꞌapa<br />

unao kasha di nan oo padan tan<br />

powaa iti, upata kaꞌuta-kao idi.<br />

Mazan aonaa umaai ta paka nii mani<br />

wuruꞌu, ipai unao, uaitapa Tominkaru<br />

aipan kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu,<br />

ipai waunao mishi dai nao baia tan<br />

dikauda kidaꞌo aimaa kan Christ<br />

dikin ii. 4 Naꞌapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />

wakuwaaz kiwii tapa, wamakonkan<br />

dono unao diꞌii. Wakowaada<br />

shaꞌatii uꞌati ipai waunao mishidai<br />

nao, wabaia tan nii dikauda<br />

kidaꞌo aimaa kan Christ dikin ii.<br />

Aizii mishi utuka pan ipai aimaakan<br />

shaꞌa pan, naꞌapa mana wun<br />

wapara dan kawanaꞌati. 5 Uruu<br />

idiꞌo õdyuu dan Timothy unao diꞌiti.<br />

Õmakaꞌiita kan idiꞌi naa mana wun<br />

õnaꞌan daꞌaꞌa maaba taka-daun unao<br />

dauꞌu, naꞌiki õaba taꞌa zon idi naꞌapam<br />

unao nyuku nuu, pakawan zii<br />

umishi dan oo aonaꞌa naa. Õzaudakidan<br />

Satan, wuruꞌu marii da pau zoz<br />

pidan nao nyuku nuu, tanawa tinkidan<br />

unao umishida pan ai Christ.<br />

Naꞌiki õzauda-kidan utanawa tinkidan<br />

unao powaa iti. Umishiin an<br />

utanawa tinan, ukauꞌan madiwautapa-kaꞌo<br />

kari kao nan wuruꞌu<br />

wakau dina nuz.<br />

6 Mazan Timothy kaa wan daunaꞌan<br />

zii unao diꞌiki, wanyuku nuu<br />

saabai nan, ukowaa dan idi waꞌati,<br />

pakawan umishida pan Jesus Christ,<br />

naꞌiki pakawan umarain paa kan.<br />

Naꞌiki ukowaa dan waꞌati, karikao<br />

nan kapam unyuku nui ta pan<br />

waunao kai manaꞌo idaꞌan. Naꞌiki<br />

ukowaa dan kapam waꞌati tuukii<br />

utuka paꞌa zon waunao, naꞌapa<br />

watuka paꞌa zon kawan unao. 7 Wairiban<br />

nao, wabaia tan puꞌaꞌo mana wun<br />

dikauda kidaꞌo aimaa kan wuruꞌu<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


561<br />

1 THESSALONIANS 3​, ​4<br />

waaba ta nuz uunamu naa pakawan<br />

umishida pan, naꞌiki sariapa mishi<br />

wanyuku nuu wamaꞌo zaka dinan.<br />

8 Aizii soo kaꞌa naa wanyuku nuu,<br />

waaba tan idi pakawan zii maꞌozaka<br />

umishida pan Christ. 9 Tuu kii<br />

mana wun wakonau kii-kidan Tominkaru,<br />

“kai man” wakian uꞌati unao<br />

dauꞌan. Naꞌiki Tomin karu aitapa<br />

naꞌa pam ukonau kii dan wanyukunuu,<br />

waaba tan idi kuwai unao dauꞌu.<br />

10 Ipai kamoo naꞌiki ipai maru taꞌo<br />

wapishau tan Tomin karu watoriinpan<br />

idaꞌan uꞌati, marii kizi udaꞌa tan<br />

waponaa nii, wamako-kinaa nii<br />

unao diꞌiti, waipai daꞌan kiziꞌi naa<br />

wakuwaa aonaꞌo raz zii wakowaa dan<br />

uꞌati, unyuku nuu maꞌo zaka-kinaa<br />

nii, naꞌiki umishida-kinaa nii Christ<br />

powaꞌa zii mana wun.<br />

11 Marii Tomin karu, waDaruz<br />

naꞌiki wanao ba naa Jesus daꞌatan<br />

waponaa, wamako-kinaa nii<br />

unao diꞌiti. 12 Marii wanao ba naa<br />

taan marain paaka-karu unyukunuu<br />

iti, umarai napa kizi ipai<br />

uiriban nao, naꞌiki ipai baꞌo ran<br />

pidan nao powaꞌa zii kiwii niꞌo ai,<br />

naꞌapa wamarain pau zon kawan<br />

unao. 13 Aizii umarain paa kan an<br />

mishi powaꞌa zii, wanao ba naa<br />

maꞌo za ka dan nii unyuku nuu<br />

ipai oiaꞌo ai. Naꞌiki Tomin karu<br />

waDaru tuka pan nii unyuku nuu,<br />

kai man kida paꞌidi waru. Uruu<br />

idi aonaꞌo nii ubaꞌa zoo tinan,<br />

utuka pan idi unao kai manai nao<br />

pidan nao nii, ukadishi tan dono<br />

ukanaapu iti dii naꞌi tiꞌi, wanao banaa<br />

Jesus kaa wan dono bao kopa<br />

papidanan nao tuma.<br />

Naꞌapam nii mishidainao<br />

mashaapan Tominkaru ati<br />

4 1 Wairi ban nao, mishi watominapa-kidan<br />

unao kai man<br />

kidaꞌo mashaapa-karu dauꞌu,<br />

umashaapa-kinaa nii kai man<br />

mana wun, Tomin karu nyukunuu<br />

kawanaꞌati. Naꞌapaꞌa naa<br />

mishi umashaa pan watomi napakidan<br />

kawanaꞌati unao. Mazan<br />

aizii wanao ba naa Jesus aipan<br />

kawanaꞌati, waaipan umashaa pan<br />

kai man, powaꞌa zii umashaa pau zon<br />

ai kiwiin. 2 Mazan ipai unao uaitapa<br />

wanao ba naa Jesus aipan kawanaꞌatiꞌo,<br />

naꞌiki ukaki nao tan kawanaꞌa tiꞌo<br />

waunao wuruꞌu wakaki nao tanuz<br />

kapam unao.<br />

3 Tomin karu aipan ipai unao<br />

taa pan unyuku nuu kai man paꞌidiwaru<br />

paꞌati, uai pan upanaꞌa dan<br />

unyuku nuu ipai oiaꞌo ai. Naꞌiki<br />

aonaa uai pan umashaa pan<br />

madoro naa-daun zun nao tuma,<br />

oo daonai ora nao tuma. 4 Ipai unao<br />

daonai ora nao, Tomin karu aipan<br />

umashaa pan kadoro naa zoobaba<br />

udai aro tuma. Umashaapa kizi kaiman<br />

uawun zaꞌa, naꞌiki umashaapa<br />

kizi kapam kadoro naa zoobaba ipai<br />

pidan nao awun zaꞌa. 5 Aonaa uai pan<br />

ukiaa pan udai aro nao madoro naadaun,<br />

baꞌo ran pidan nao mashaa pan<br />

kawan, maai tapa-kai naouz Tominkaru.<br />

6 Ukauꞌan marii umashaa pan<br />

kapam aita pin ipai uiriban nao<br />

tuma. Aonaa Tomin karu aipan<br />

uan tami kii pan oo ukimu dau tan<br />

uiriban nao, pau dai aro oo pau daiaru<br />

dauꞌan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

1Thes<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 THESSALONIANS 4<br />

562<br />

naꞌiaꞌo ram pidan antamikii paꞌo<br />

pairi ban naꞌapa, Tomin karu patakaꞌu<br />

tan nii uruu tuu kiaꞌo idaꞌan<br />

mana wun. Naꞌapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />

wakaki nao pauzo nuz unao, ipai<br />

wakowaa dan uꞌati naꞌapa kidaꞌo<br />

dauꞌan wamakon kau zon dono unao<br />

diꞌii. 7 Aonaa Tomin karu zaama tan<br />

waunao mishi dai nao mashaa paꞌo<br />

nii mani madoro naa-daun, mazan<br />

uzaama tan waunao mashaa paꞌo nii<br />

kai man mana wun. 8 Aizii naꞌiaꞌo ram<br />

pidan maizoꞌati kaꞌo oo dikin ta paꞌo<br />

wuruꞌu diꞌo raz kaki nao riꞌi, aonaa<br />

pidan kaki naori mani wuruꞌu<br />

udikin ta paniaz, mazan udikin tapan<br />

kakinao rii Tomin karu diꞌikiꞌo,<br />

taaꞌo raz waꞌati Kai manaꞌo Doro naa.<br />

9 Aizii, mishi dai nao marainpaa<br />

kan dauꞌan, ipaiꞌi naa paꞌan<br />

unao aita pan. Ukauꞌan aonaꞌo nii<br />

paꞌan wasaa dan uꞌati oo wakakinao<br />

wan unao powaꞌa zii koshan.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan ipaiꞌi naa<br />

Tomin karu tomi napa-kidan<br />

naꞌiki ukaki nao tan unao marainpaaka-karu<br />

dauꞌu. 10 Uruu idi<br />

utomi napa-kida-kao kawanaꞌati<br />

mishi umashaa pan, naꞌiki<br />

ukawanaꞌati kapam umarain pan<br />

ipai mishi dai nao, wuruꞌu kawiizitin<br />

pai nao kidaz Macedo nia Baara<br />

ii aka. Mazan wairi ban nao, tuu kii<br />

waaipan umarain pan uiriban nao,<br />

powaꞌa zii mana wun kiwii ta paꞌo<br />

ai. 11 Waaipan umashaa pan kaiman,<br />

naꞌiki mashaa, uiriban nao<br />

bii an kida. Manaꞌa ukada koinapa-kidaꞌa<br />

naꞌa oo udiꞌita paꞌa naꞌa<br />

uiriban nao kaudin-kizi, mazan<br />

udiꞌi tinapa paꞌan ukaudin-kizi kida<br />

dauꞌu. Manaꞌa uzoo noꞌo naꞌa ukaudinan<br />

ai, ukau din mishiꞌo rai man<br />

min ziiwa, uikoda kizi uai pan ati<br />

aimaa kan umashaapa-kinaa nii,<br />

aonaa kizi udopian baꞌo ran pidannao<br />

ati. Ukauꞌan ushaꞌapa tinaꞌa naa,<br />

naꞌapa wakaki nao tau zon kawanaꞌati<br />

unao. 12 Aizii, mishi ushaꞌapa tinan<br />

an naꞌapa, tuu kiaꞌo nii mami shidakainao<br />

diꞌita pan ukaduz, tuu kiaꞌo<br />

nii ĩkibaꞌa zoo-kidan pashaꞌa paapan<br />

dikauda kidaꞌo aimaa kan<br />

uawun zaꞌa. Naꞌiki uiko dan nii ipai<br />

aimaa kan uꞌati, aonaa kanomaꞌo nii<br />

uai pan baꞌo ran pidan nao ai.<br />

Jesus waꞌatin nii<br />

13 Wairi ban nao wakowaadaꞌa<br />

zon ipai unao ati, waaipan<br />

uaita pan kai manai man mawa kainao<br />

pidan nao dauꞌan. Aonaa kizi<br />

unyuku nuu kashaꞌora tinan ĩdauꞌati,<br />

baꞌo ran pidan nao kawan, aonaꞌo raz<br />

ĩaita pan kakupa-karu nii kari kaonan<br />

Tomin karu tuma dii naꞌi tiꞌi.<br />

14 Wamishida Tomin karu kadi shitakidan<br />

Jesus pabaara naa iki, ukauꞌan<br />

wamishida kapam, dii naꞌi tiꞌi naꞌapaꞌo<br />

nii Tomin karu kadi shita-kidan<br />

ipai mawa kai nao wuruꞌu zaama tainao<br />

kidaz Jesus panao ba naa nii.<br />

Naꞌiki ipaiꞌo nii uzaida-kidan ĩdyaun<br />

paꞌidiꞌiti, dii naꞌi tiꞌi Jesus tuma.<br />

15 Aizii watomi napa-kidaꞌa zon<br />

unao naꞌapa Nao ba nai Jesus kiauzon<br />

kawanaꞌati. Jesus kaa wan dono,<br />

aonaꞌo nii wakiwii tan mawa kai nao<br />

uaꞌati. 16 Mazan diiwaꞌo nii wanaoba<br />

naa para dan abata-kao, naꞌiki<br />

diiwaꞌo nii angel nao zowau naa<br />

para dan abata-kao kapam, naꞌiki<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


563<br />

1 THESSALONIANS 4​, ​5<br />

diiwaꞌo nii Tomin karu kuwudu b<br />

aran abata-kao, naꞌiki wanao ba naa<br />

waꞌatin niꞌi naa aokazi iki. Naꞌiki<br />

mawa kai nao wuruꞌu zaama tainao<br />

kidaz Christ panao ba naa nii,<br />

kadishi tan niꞌi naa pabaara naa iki<br />

kiwiin. 17 Udaunaꞌan ipai waunao<br />

mishi dai naouz, wuruꞌu kaku pai nao<br />

kidaz zii, sawataꞌaka-kao niꞌi naa<br />

ishaꞌiz bii iti bao kopa kadishi tai nao<br />

tuma. Naꞌiaꞌo niꞌi naa waikoda pan<br />

wanao ba naa ishaꞌiz bii ii. Uruu daunaꞌan<br />

wamashaa pan niꞌi naa utuma<br />

kari kao nan. 18 Ukauꞌan ukowaada<br />

kapam ipai uiriban nao ati wuruꞌu<br />

Jesus para dan kidaz, aonaa kizi<br />

ĩkashaꞌora tinan pairi ban nao dauꞌan,<br />

wuruꞌu mawa kai nao kidaz naa.<br />

Jesus waꞌatin nii kainaꞌiki<br />

mashaꞌapakiaka<br />

5 1 Aonaꞌo nii paꞌan wasaa dan<br />

uꞌati oo wakai naa ba tan uꞌati<br />

naꞌa painim nii mana wun wuruꞌu<br />

ama zada shaꞌapa nuz kaika paꞌa.<br />

2 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai unao,<br />

uaitapa bau daꞌapa kamoo wanaoba<br />

naa kaa wan nii mashaꞌapa kiaka,<br />

pidan nao mazaudi napa kan puꞌu.<br />

Naꞌa paꞌo nii koidi miki kaawankan<br />

kawan aiwakaꞌan pidan dapu<br />

iti mashaꞌapa kiaka, aonaa pidan<br />

zaudin pan puꞌu mani. 3 Pidan nao<br />

kadako tinan puꞌu pairi ban nao<br />

tuma, “kai man mishi wawiizi,<br />

aonaa kanom towau daꞌu tan<br />

wamashaa pan,” ĩkiain pan puꞌaꞌo<br />

nii, kicha naꞌ iki-kiaꞌo kamoo kaawaꞌa<br />

kan. Ĩdopian nii mazan<br />

aonaa naꞌitim nii ĩshaꞌapa tinan oo<br />

ĩkidoo pan uꞌai. Naꞌapa zun kau danipaꞌa<br />

zon kawan, okazi waa paꞌa kan<br />

mashaꞌapa kiaka, aonaa ozau din pan<br />

puꞌu mani, mazan aonaa naꞌitim<br />

okidoo pan uꞌai.<br />

4 Mazan ipai unao wairi ban nao,<br />

kodi tai naouꞌu naa paꞌan maru taꞌokaru<br />

iki. Ukauꞌan wanao ba naa<br />

kamoon kaa wan dono, aonaꞌo nii<br />

paꞌan upadai daꞌa nata-kao, koidimiki<br />

padai daꞌan tan kan kawan pidan<br />

aiwakaꞌan, umazau din kan puꞌu.<br />

5 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai unao<br />

mishi dai nao paꞌan wanao ba naa<br />

Jesus, naꞌiki unao mashaa pai nao<br />

kanadaꞌo-karuꞌu, aonaa mashaapai<br />

nao mani maru taꞌo-karuꞌu.<br />

6 Ukauꞌan manaꞌa wadaꞌawupaꞌa<br />

naꞌa, maru taꞌo san nao naꞌiki<br />

daꞌawu pauzo pidan nao kawan.<br />

Mazan marii paꞌan waaba ta pan<br />

naꞌiki wazau din pan naa, wanaoba<br />

naa kaa wan uaꞌii. 7 Aizii maru taꞌo<br />

san naouz ipai ĩshaꞌapa tan aimaa kan<br />

soo maru taꞌo biiꞌi. Ĩdaꞌawu pan nii<br />

aiwakaꞌan, aizii ĩtuza pan nii naꞌiki<br />

ĩpoꞌidi pan nii aiwakaꞌan. 8 Mazan<br />

waunao mashaa pai naouz kanadaꞌokaruꞌu,<br />

marii paꞌan wamashaa pan<br />

aita pin. Marii wakazan naa tinpan<br />

wamishi dan idaꞌan powaꞌa<br />

zii, naꞌiki wamarain pan idaꞌan<br />

Tomin karu naꞌiki wairi ban nao,<br />

naꞌiki wamishi dan idaꞌan kainiꞌi<br />

kiꞌo nii wanao ba naa waꞌatin,<br />

ukazan naa taꞌa nan waunao oiaꞌo<br />

ai. 9 Mishi Tomin karu zaama tan<br />

waunao, aonaa papata kaꞌu tan niꞌo<br />

1Thes<br />

b 4:16 kuwudii: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 THESSALONIANS 5<br />

564<br />

mani waꞌoian dikin ii. Mazan uaipan<br />

paꞌan pakazan naa tan waunao<br />

waꞌoian ai, wamishi dan idaꞌan Jesus<br />

mawa kan waꞌati, naꞌiki wazaamatan<br />

idaꞌan Jesus Christ wanao ba naa<br />

nii. 10 Uruu mawa kaꞌo raz ipai<br />

waunao mishi dai nao ati. Ukauꞌan<br />

umawa kan idi waꞌati, ipai waunao<br />

kaku pai nao naꞌiki ipai mawa kai nao,<br />

wamashaa pan nii bao kopa utuma<br />

ukaa wan dono. 11 Ukauꞌan ipai<br />

unao õiriban nao, õaiapa pakawan<br />

ukamin kaꞌuu pan naꞌiki utomi napakidan<br />

uiriban nao, umaꞌo za kada kizi<br />

ĩnyuku nuu.<br />

Naꞌapam nii mishidainao<br />

mashaapan naꞌiki ĩtaapaakan<br />

12 Wairi ban nao, tuu kii waaipan<br />

utaa pan ukazo wau ta piki nao kai man<br />

mana wun. Aonaa ukashada pautaꞌa<br />

naꞌa ĩdyaun. Ushaꞌapa num<br />

idi dadaraꞌo wuruꞌu ĩkau dinanuz<br />

unao bii an. Ĩkau di nan unao<br />

atiꞌo, uai tapa-kinaa nii kai manaꞌo<br />

mashaapa-karu, wanao ba naa aipan<br />

kawanaꞌati. 13 Ukauꞌan manaꞌa<br />

ukashada pau taꞌa naꞌa ĩdyaun.<br />

Mishiꞌo rai man umarai napa ĩdyaun<br />

powaꞌa zii, ĩtomi napa-kidan idi unao<br />

kai manaꞌo aimaa kan kida dauꞌu.<br />

Umashaapa kapam kai man baokopa<br />

uiriban nao tuma, manaꞌa<br />

utoꞌora taaka paꞌa naꞌa.<br />

14 Wairi ban nao, tuu kii kapam<br />

waaipan ukaki nao tan zoon zio nao,<br />

udyuuda ĩkau di nan. Umaꞌo za kada<br />

naꞌiki utomi napa-kida pidan nao<br />

aonaꞌo raz zii ĩnyuku nuu maꞌo za kan<br />

aimaa kan shaꞌa pan an ĩꞌati. Naꞌiki<br />

ukamin kaꞌuta mishi dai nao wuruꞌu<br />

aonaꞌo raz zii ĩaita pan oo ĩturuan<br />

pamashaa pan Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati. Naꞌiki aonaa udopiidinaꞌa<br />

naꞌa uiriban nao shaꞌapa tinan<br />

an konaꞌii. 15 Aizii utuka pan an<br />

uiriban nao shaꞌapa tan dikauda<br />

kidaꞌo aimaa kan pairi ban ati,<br />

manaꞌa ukashaa paꞌa naꞌa ĩkau naatinan<br />

powaa iti dikau daꞌo idaꞌan<br />

pairi ban ati. Utiwaa mishiꞌo raiman<br />

utukapa-kidan kai man kidaꞌo<br />

mashaapa-karu ipai mishi dai nao<br />

ati, naꞌiki ipai baꞌo ran pidan nao ati,<br />

ukamin kaꞌuu aa kan idaꞌan.<br />

16 Umashaa paꞌa naa konau kii<br />

ipai kamoo. 17 Naꞌiki aonaa usookadaꞌa<br />

naꞌa utoriin pau zon. Utorii napa<br />

ipai kamoo. 18 Kari kao nan ukonaukii-kida<br />

Tomin karu, aimaa kan<br />

dikau daꞌo shaꞌa pan an uꞌati, naꞌiki<br />

kai manaꞌo shaꞌa pan an uꞌati. Naꞌapaꞌo<br />

nii wuruꞌu Tomin karu aipa nuz<br />

umashaa pan, wuruꞌu unao ba naitapa<br />

nuz Christ Jesus.<br />

19 Manaꞌa umashaa taꞌa naꞌa<br />

Kai manaꞌo Doro naa kau di nan<br />

unyuku nuu ii. 20 Manaꞌa ukashadaꞌa<br />

naꞌa oo udakoo paꞌa naꞌa<br />

pidan nao kuwaa, ĩkowaada pan an<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo kuwai. 21 Uabatapa<br />

kai manai man, naꞌiki udiꞌi tapa<br />

kai manai man wuruꞌu ĩkuwaa kidaz,<br />

utukapa kizi ĩkuwaa mishiin,<br />

umishida kizi naꞌiki udaꞌan kizi<br />

wuruꞌu kai manaꞌo raz parada-karu.<br />

22 Manaꞌa unyuku nuu naꞌa paꞌa naꞌa<br />

ipai naꞌa paꞌo ram oii kidaꞌo aimaakan<br />

dauꞌati.<br />

23 Marii Tomin karu, taa paꞌo raz<br />

pidan nyuku nuu kai man, saa baan<br />

unyuku nuu ipai oiaꞌo ai. Marii kizi<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


565<br />

1 THESSALONIANS 5<br />

utaa pan ipai dau nuu daꞌu unanaa,<br />

unyuku nuu naꞌiki udoro naa, aonaa<br />

kizi ubaꞌa zoo tin-kida-kao, wanaoba<br />

naa Jesus Christ kaa wan dono.<br />

24 Aizii wuruꞌu dapa dau taꞌo raz<br />

unao, aonaa naꞌa painim ukasharutinan,<br />

ukauꞌan ushaꞌapa tan nii<br />

ipai aimaa kan naꞌapa pakiau zon<br />

kawanaꞌati.<br />

25 Unyuku nui tapa paꞌi waunao<br />

utoriin pan kawanaꞌati Tomin karu<br />

ati.<br />

26 Konau kii unau baa uminmishi<br />

dan nao ubao kopa tinan dono. c<br />

27 Aizii wanao ba naa aipan<br />

kawanaꞌati, wapishaan unao tuu kii,<br />

marii kizi uabata-kidan ipai mishidai<br />

nao ati wuruꞌu diꞌo raz kaa rita<br />

wasaa daniaz. 28 Marii wanao ba naa<br />

Jesus Christ kamuna nun ipai unao ati.<br />

1Thes<br />

c 5:26 Paul donoꞌo mishi dai nao bao kopa tinan dono, ĩtukapa-kidan panau baan oo<br />

pakonau kii-kidan pamin-mishi dan nao pakissi tan idaꞌan ĩdyaun pakao zoo ati oo<br />

pataawu ati oo panaa don pakaꞌu ati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


566<br />

Itamautan Paul Kaaritan<br />

Thessalonica Sannao Atiꞌo<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Paul saa­dan koshan kaa­rita mishi­dai­nao ati wuruꞌu Thessa­lonica<br />

iainaouz. Ushaꞌapa­num kauꞌan uaba­tan idi ĩpoza­waa­biꞌii­nan naa Jesus<br />

kaa­wan dauꞌan. Baꞌo­rai­nao kowaa­dan kaa­waꞌo­raꞌa naa Jesus. Uruu idi<br />

Paul kowaa­dan ĩꞌati pakaari­tan idaꞌa, aonaa mishiꞌo mani wuruꞌu ĩparada­nuz,<br />

aonaa zii Jesus kaa­wan. Uruu idi ukowaa­dan naa ĩꞌati naꞌa­pam nii<br />

ama­zada shaꞌa­pan Jesus kaa­wan uaꞌii.<br />

Naꞌiki pakaari­tan idaꞌa Paul nyuku­nuu-kidan mishi­dai­nao ati, marii kizi<br />

pakawan ĩtaa­pan maꞌo­zaka wuruꞌu pamishida­nuz, ĩbaia­tan puꞌu dikauda<br />

kidaꞌo aimaa­kan naꞌiki ĩpata­kaꞌuta-kao puꞌu. Naꞌiki unyuku­nuu-kidan kapam<br />

ĩꞌati, marii kizi ĩkau­di­nan min­ziiwa, ĩikoda-kinaa nii puraata patorii-kinaa<br />

nii aimaa­kan oo wanyuku­nui paꞌati, naꞌiki pairi­ban­nao ati.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-2<br />

Tominkaru konaukii-kida-kao mishidainao dauꞌan . . . . 1:3-12<br />

Zaudinapa-karu Naobanai Christ kaawan uaꞌii . . . . . . 2:1-17<br />

Mishidainao maꞌozakada-kao ĩmashaapa kizi kaiman . . . 3:1-16<br />

Kaarita katokonota-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3:17-18<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita, õgaru<br />

Paul, Silas naꞌiki Timothy<br />

saa da nii, ipai mishi dai nao ati,<br />

Thessa lonica iainaouz. Wuruꞌu<br />

zaama tin painao kidaz waDaru<br />

Tomin karu diꞌiti, naꞌiki Nao banai<br />

Jesus Christ diꞌiti. 2 Marii<br />

waDaru Tomin karu naꞌiki Naoba<br />

nai Jesus Christ kamuna nun<br />

unao ati, naꞌiki utaa kizi unyukunuu<br />

kai man-kinaa nii.<br />

Pidannao tiwaa-kida-kao<br />

nii Jesus kaawan dono<br />

3 Wairi ban nao, kari kao nanuꞌo<br />

nii wakonau kii-kidan Tomin karu<br />

unao dauꞌan. Kai manaꞌo wuruꞌu<br />

naꞌapa-karuz uꞌati, ushaꞌapa num<br />

566<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


567<br />

2 THESSALONIANS 1<br />

kauꞌan unao mishi dan idi Christ<br />

powaꞌa zii mana wun. Naꞌiki<br />

utukapa-kidan idi kapam ukamarainapa<br />

nun, uiriban nao ati powaꞌa zii.<br />

4 Uruu idi konau kii, naꞌiki mabaaꞌazoo<br />

wakaku waa pan unao dauꞌan<br />

baꞌo ran mishi dai nao ati, wuruꞌu<br />

baꞌo ran wii zai ii aka kidai naouz.<br />

Wakowaa dan ĩꞌati, upata kaꞌuta-kao<br />

puꞌu, naꞌiki ubaia tan puꞌu dikauda<br />

kidaꞌo aimaa kan, mazan upuꞌu<br />

aonaa ukashadi nan. Mishiꞌo raiman<br />

maꞌo zaka utaa pan unyuku nuu,<br />

naꞌiki pakawan umishida pan Christ.<br />

5 Mazan wuruꞌu unao baiata nii<br />

kida idaꞌan, Tomin karu tukapakidan<br />

patumaaka naꞌiki saki tapa<br />

pashaꞌapa tan aimaa kan. Uruu idi<br />

dii naꞌi tiꞌi konau kiaꞌo nii Tominkaru<br />

morota-kidan unao paꞌidaꞌati<br />

umashaapa kizi utuma kari kao nan<br />

unao ba nai-tinapa-kizi ii. Unaꞌa pan<br />

idiꞌo wuruꞌu upata kaꞌuta-kaoaz kai.<br />

6 Mazan Tomin karu, ushaꞌapa tan<br />

nii ipai aimaa kan patumaaka naꞌiki<br />

saki tapa, upatakaꞌu tan nii kapam<br />

ipai wuruꞌu pata kaꞌu tai naouz unao,<br />

7 naꞌiki usooka dan nii unao ai naꞌiki<br />

waunao ai, ipai wuruꞌu kaiꞌo raz<br />

wapata kaꞌuta-kao. Ukauꞌan ipaiꞌo<br />

nii Tomin karu shaꞌapa tan aimaakan<br />

naꞌapa, udyuu dan donoꞌo naa<br />

Jesus aokazi iki bao kopa paꞌangelinnao<br />

tuma, maꞌo zaka kidai naouz<br />

mana wun. 8 Naꞌiki uwaꞌa tin nii<br />

kai naꞌiki mao da paꞌo tikazi bii an,<br />

upata kaꞌu taꞌa nan naa ipai pidannao<br />

wuruꞌu dikin ta pai nao kidaz<br />

Tomin karu para dan, naꞌiki wuruꞌu<br />

mami shida-kainao kidaz Kaimanaꞌo<br />

Kuwai, wanao ba naa Jesus<br />

dauaꞌo raz. 9 Ukauꞌan wanao ba naa<br />

pata kaꞌu tan nii ĩdyaun dikau daꞌo<br />

idaꞌan mana wun, ukaa wan dono.<br />

Aonaꞌo nii ukashaa pan ĩmao napadinan<br />

padazaba ati, naꞌiki aonaa<br />

naꞌa painim nii ĩtuka pan umashaapakizi,<br />

wuruꞌu konau na maꞌo naꞌiki<br />

umana wunuꞌo raz ukanada pan<br />

pamaꞌo za kan idaꞌan mana wun.<br />

10 Uruu kamoo dono, ipaiꞌo nii<br />

upidanan nao kasa baꞌu kinan uꞌidiꞌiti,<br />

ĩtuka pan niizu konau nam naꞌiki<br />

tuu kiaꞌo nii ĩkonau kii-kida nuz,<br />

ushaꞌapa tan idi ĩꞌati kai man kidaꞌo<br />

mana wun aimaa kan. Aizii unao<br />

ipaiꞌo nii kapam naꞌii upidanan nao<br />

bii ii, ushaꞌapa num kauꞌan umishidan<br />

idi wakuwaa uruu dauaꞌo.<br />

11 Uruu idi kari kao nan daꞌi<br />

watoriin pau zon Tomin karu ati<br />

unao dauꞌan. Marii kizi usaabaan<br />

unao kai man, uzaa mata kizi<br />

wuruꞌu kai manaꞌo raz mashaapakaru,<br />

ukowaa daniaz pataaꞌa zon<br />

papidanan nao ati. Naꞌiki marii<br />

kizi utaan pamaꞌo za kan unao ati,<br />

umashaapa kizi kai man mana wun,<br />

naꞌapa umashaa paꞌa zon kawan kaiman.<br />

Naꞌiki watoriin pan marii kizi<br />

umaꞌo za ka dan unao, aonaa kizi<br />

umuu dan ukaudin-kizi, wuruꞌu<br />

ushaꞌa paa pa nii kidaz, umishi dan<br />

idi mana wun Jesus, ukau din kizi<br />

atii utokon iti. 12 Uruu idi tuu kiaꞌo<br />

nii Jesus konau kii-kida-kao, unao<br />

mashaa pan idi uꞌati kai man manawun.<br />

Naꞌiki unao tuu kiaꞌo nii kapam<br />

ukonau kii-kida-kao, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan unao Jesus pidanan nao.<br />

WaTominkarun, naꞌiki Nao ba nai<br />

Jesus Christ, kamuna nun idaꞌanaꞌo<br />

2Thes<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 THESSALONIANS 1​, ​2 568 <br />

wuruꞌu kai man kidaꞌo aimaa kan<br />

shaꞌapa taꞌa zoo-kaoaz unao ati diinaꞌi<br />

tiꞌi.<br />

Dikintapaꞌo manawun pidan dauaꞌo<br />

2 1 Aizii õkowaa daꞌa zon unao<br />

ati naꞌa pam nii wanao ba naa<br />

Jesus Christ kaa wan, naꞌiki naꞌa pam<br />

nii ipai waunao mishi dai nao bao kopata-kao<br />

utuma. Õiriban nao, tuu kii<br />

mana wun õkiaꞌa zon unao ati aizii,<br />

2 manaꞌa utariaꞌa naꞌa, oo udopi aꞌanaꞌa<br />

maai ta pi naka-daun mana wun,<br />

uaba tan idi wuruꞌu pidan nao<br />

kianuz, “Kaa waꞌa naa Nao ba nai<br />

Kamoon.” Naꞌiki baꞌo rai nao kian<br />

idi uꞌati, “Naꞌapa shaꞌatii Kai manaꞌo<br />

Doro naa kowaa dan õꞌati.” Aizii<br />

baꞌo rai nao kian, “Naꞌapa shaꞌatii<br />

tawuruꞌu Paul nao kaku waapa tinanuz.”<br />

Naꞌiki kai naꞌa baꞌo rai nao kian,<br />

“Naꞌapa shaꞌatii tawuruꞌu Paul nao<br />

saa da nii kaa rita kianuz.” 3 Aonaa<br />

waaipan umariida-kidi nan. Aonaꞌo<br />

nii wanao ba naa kamoon kaa wan<br />

naꞌapa. Mazan ukaa wan nii, mamishida-kainao<br />

iribai nan anaꞌo niꞌi<br />

naa mana wun, naꞌiki ĩdikinta pan<br />

anaꞌo niꞌi naa Tomin karu udawun<br />

iti mana wun. Naꞌiki kai naꞌaꞌo nii zii<br />

kapam pidan oiaꞌo mana wun aidinan.<br />

Uruu dikin ta paꞌo raz mana wun<br />

Tomin karu, ipai pidan nao ai. Mazan<br />

dii naꞌi tiꞌi Tomin karu pata kaꞌu tan<br />

niizu, ukaboo tan niizu Tuuba ruꞌo<br />

Tikazi wuꞌiti.<br />

4 Aizii uaidi nan donoꞌo naa<br />

wuruꞌu dikin ta paꞌo raz pidan, tuukiaꞌo<br />

nii uꞌata din pan, udako tin pan<br />

nii tuuba ruꞌo nii mana wun, ipai<br />

wunao aiaꞌa toma-kari wai nao kidaz<br />

tomin karu nii, naꞌiki ipai wunao<br />

aiaꞌa pidan nao dako tapa nii kidaz<br />

patomin karun nii. Atii umoro tan<br />

nii naꞌiki usaka na tan nii Tominkaru,<br />

mishiꞌo raz mana wun dapu iti.<br />

Naꞌiki ukian nii padauꞌan, “Õgaru<br />

Tomin karu.”<br />

5 Õkowaa daꞌa naa shaꞌatii uꞌati<br />

ipai naꞌapa kidaꞌo dauꞌan õmakonkau<br />

zon dono unao diꞌii. 6 Ukauꞌan<br />

uaitapa kanom wuruꞌu awautapaꞌo<br />

raz oiaꞌo pidan ukaa wan ai<br />

kai. Ukaa wan nii soo Tomin karu<br />

aita nii kamoo kawanaꞌati. 7 Kai kainaꞌaꞌa<br />

naa Satan, wuruꞌu tuu kiaꞌo raz<br />

mana wun uai pan pidan nao dikin tapan<br />

Tomin karu, kai naꞌa ukau dinan<br />

wabii an, aonaa uai tapa-kao, soo<br />

Tomin karu idaꞌan turuu waai tapanuz.<br />

Mazan wuruꞌu awauta paꞌo raz<br />

oiaꞌo pidan, unaꞌian nii uawau tapanuz,<br />

atii Tomin karu zika da nuz.<br />

8 Uruu donoꞌo niꞌi naa paꞌan wuruꞌu<br />

oiaꞌo raz pidan aidi nan. Mazan naꞌapainim<br />

wanao ba naa Jesus kaa wan,<br />

ukaboo tan nii sariapa wuruꞌu oiaꞌoraz<br />

pidan papara dan idaꞌan, naꞌiki<br />

umainaa ba tan niizu pakana dan idi<br />

mana wun.<br />

9 Aizii wuruꞌu oiaꞌo raz pidan,<br />

waꞌa tiꞌo niꞌo raz kai naꞌiki, ukaa wan<br />

nii maꞌo za kaꞌo idaꞌan, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan Satan taan nii<br />

umaꞌo zaka-kinaa nii, ushaꞌapa tan<br />

nii pabiꞌi naaka umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan, aonaꞌo raz pidan nao tukapau<br />

zon ushaꞌa pata-kao kida. Uruu<br />

kida ukai waa pamariida-kinaa nii<br />

pidan nao. 10 Naꞌiki ukai waan nii<br />

pabiꞌi naaka dikauda kidaꞌo manawun<br />

aimaa kan, pamariida-kinaa<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


569<br />

2 THESSALONIANS 2​, ​3<br />

nii pidan nao, wuruꞌu Tomin karu<br />

pata kaꞌu tan nii naouz. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan aonaa ĩkonau kii-kidan<br />

naꞌiki aonaa ĩmishidaꞌa zon Tominkaru<br />

para dan, wuruꞌu mishiꞌo raz<br />

mana wun. Ukauꞌan aonaꞌo nii<br />

ukazan naa tan ĩdyaun. 11 Mazan<br />

aizii ĩmami shida kan idi, Tominkaru<br />

sharaka dan naa ĩnyuku nuu,<br />

marii kiziꞌi naa ĩmishi dan, wuruꞌu<br />

oiaꞌo pidan marii dapa-kinaa kidaz<br />

ĩdyaun. 12 Ukauꞌan ipai pidan nao<br />

aonaꞌo raz ĩmishi dan wuruꞌu mishiꞌoraz<br />

kuwai, naꞌiki nau da pai naouz<br />

pashaꞌa paa pan oii kidaꞌo aimaa kan,<br />

Tomin karu pata kaꞌu tan nii ĩdyaun.<br />

Unao zaamata-kao​<br />

​kazannaatinaꞌo nii<br />

13 Õiriban nao, kari kao nanuꞌo nii<br />

wakonau kii-kidan Tomin karu unao<br />

dauꞌan, wanao ba naa marai napa niinaouz<br />

mana wun. Mishi Tomin karu<br />

soꞌotan kiwiin unao, a baꞌo rai nao<br />

bii iki kazan naa tinaꞌo nii. Ukazannaa<br />

tan unao Kai manaꞌo Doro naa<br />

saa baan idaꞌan unao, Tomin karu<br />

pidanan nao nii, naꞌiki umishi dan<br />

idaꞌan wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai,<br />

Christ dauaꞌo raz. 14 Mishi Tominkaru<br />

dapa dan unao paꞌidaꞌati,<br />

wuru idaꞌa naꞌa Kai manaꞌo Kuwai<br />

wakowaa da pauzo nii kidaz unao<br />

ati. Naꞌiki udapa dan unao paꞌidaꞌati,<br />

marii kizi bao kopa unao konau kiikida-kao<br />

dii naꞌi tiꞌi, wanao ba naa<br />

Jesus Christ konau kii-kida-kao<br />

dono. 15 Ukauꞌan õiriban nao, maꞌoza<br />

kaꞌa naa paꞌi utaapa unyuku nuu,<br />

manaꞌa usooka daꞌa naꞌa umishida pan<br />

wuruꞌu wakowaa da pauzo nii kidaz<br />

unao ati. Watomi napa-kida-kinaaz<br />

unao wamakon kan donoꞌo raz daꞌi<br />

uwiizi ii, naꞌiki wuruꞌu wasaada nii<br />

kidaz daꞌi unao ati wakaari tan idaꞌa.<br />

16 Aizii watoriin pan unao<br />

dauꞌan wanao ba naa Jesus Christ<br />

ati, naꞌiki Tomin karu waDaru ati.<br />

Uruu marain paꞌo raz ipai waunao<br />

naꞌiki unao. Naꞌiki uruu taaꞌo raz<br />

kari kao nan wanyuku nuu maꞌozaka-kinaa<br />

nii, pakamu nan idi<br />

mana wun waunao ati. Naꞌiki utaanii<br />

mishida-karu waꞌati, kari kao nan<br />

kizi wazauda pan wuruꞌu kai manaꞌo<br />

aimaa kan, ukowaa daniaz pataaꞌazon<br />

waꞌati. 17 Naꞌiki watoriin pan<br />

marii kizi wanao ba naa Jesus Christ,<br />

naꞌiki Tomin karu waDaru maꞌoza<br />

ka dan unyuku nuu powaꞌa zii,<br />

ukamin kaꞌuta kizi unao, kari kaonan<br />

kizi ushaꞌapa tan kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan, naꞌiki kari kao nan kizi<br />

ukaku waa pan kai man kidaꞌo aimaakan<br />

dauꞌu.<br />

Paul naꞌiki uminaudaꞌunao<br />

aipan toriinapa-karu paꞌati<br />

3 1 Wairi ban nao, aizii wakatokon<br />

tan uaꞌii wakaari tan,<br />

wakiaꞌa zon unao ati bauka paꞌa<br />

naa. Kari kao nan waaipan utoriinpan<br />

waꞌati. Marii kizi powaꞌa zii<br />

kai manaꞌo kuwai wuruꞌu wanao banaa<br />

dauaꞌo raz, iribai nan kadima naꞌo<br />

idaꞌan. Marii kizi kapam pidan nao<br />

2Thes<br />

a 2:13 Tomin­karu soꞌotan kiwiin unao oo “Tomin karu zaama tan unao ama zada sakadi<br />

nan iki.”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 THESSALONIANS 3<br />

570<br />

zaama tan wuruꞌu kai manaꞌo raz<br />

kuwai konau kii panyuku nuu<br />

iti, naꞌapa unao kawan. 2 Naꞌiki<br />

waaipan utoriin pan Tomin karu<br />

ati ukazan naa tapa kizi waunao,<br />

oiai nao pidan nao shaꞌapa tan ai<br />

waunao. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

kai naꞌa baꞌo rai nao aonaa ĩmishidaꞌazon<br />

wuruꞌu kai manaꞌo raz kuwai.<br />

3 Mazan wanao ba naa kai manaꞌo<br />

mana wun. Kari kao nanuꞌo nii utaan<br />

unyuku nuu maꞌo zaka-kinaa nii.<br />

Naꞌiki ukazan naata pan nii unao,<br />

Satan shaꞌapa tan ai unao. 4 Wanaoba<br />

naa taan idi waaitapa-kinaa nii,<br />

waaitapa ipaiꞌo nii ushaꞌapa tan<br />

aimaa kan wakuwaa kawanaꞌati,<br />

naꞌiki wamishida, pakawa nuꞌo nii<br />

ushaꞌapa tan ipai wuruꞌu ushaꞌapatauzo<br />

nii kidaz aimaa kan, wakuwaa<br />

kawanaꞌati. 5 Watoriin pan unao ati,<br />

marii kizi wanao ba naa taan uaitapa-kinaa<br />

nii mishi Tomin karu<br />

marain pan unao tuu kii mana wun.<br />

Naꞌiki marii kizi umaꞌo za ka dan<br />

unao nyuku nuu, naꞌiki utuuda kizi<br />

ubaia tan kashaꞌora kidaꞌo aimaa kan.<br />

Naꞌapa Christ pata kaꞌu tauzo-kao,<br />

ubaia tan kashaꞌora kidaꞌo aimaa kan.<br />

Kaudin-karu dauaꞌo<br />

6 Wairi ban nao, wanao ba naa<br />

Jesus Christ aipan kawanaꞌati,<br />

tuu kii wakiaꞌa zon unao ati aizii.<br />

Aonaa ubao kopa tinaꞌa naꞌa mishidai<br />

nao tuma, wuruꞌu zoon zio nao<br />

kidaz, aonaꞌo raz ĩmashaa paꞌa zon<br />

wakaki nao tan kawanaꞌati ĩdyaun.<br />

7 Ushaꞌapa num kauꞌan ipai unao,<br />

uaitapa ipaiꞌo nii ushaꞌapa tinan,<br />

naꞌapa waunao shaꞌapa tinau zon<br />

kawan. Wamakon kau zon dono unao<br />

diꞌii, utukapa naꞌa pam wakau di nan<br />

dadara, aonaa wazoo non. 8 Aonaa<br />

naꞌa painim wamizi din-kidan unao,<br />

naꞌiki aonaa wazaama tau zon unao<br />

ai aimaa kan oo wanyuku nui mawinipi<br />

naa-daun. Mazan kari kao nan<br />

daꞌi wakau di nan dadara, ipai kamoo<br />

naꞌiki ipai maru taꞌo, aonaan idi<br />

waaipan wamizi din-kidan unao.<br />

9 Turuaꞌo padamata wazaama tan<br />

aimaa kan kida unao ai. Mazan<br />

aonaa wazaama tan aimaa kan<br />

uꞌai, ushaꞌapa num kauꞌan waaipan<br />

idiꞌo utomin pan waunao diꞌiki,<br />

ukaudin-kizi naꞌapa waunao kawan<br />

uikoda-kinaa nii aimaa kan kida<br />

uꞌati. 10 Kai kapa shaꞌatii tawuruꞌu<br />

wakiauzo nuz unao ati, wamakonkau<br />

zon dono naꞌii. “Naꞌiaꞌo ram<br />

pidan aonaꞌo ukau dinaꞌa zon,<br />

aonaa utaaꞌa naꞌa uwanyuku nuu<br />

nii.” 11 Wapara dan uꞌati kaika paꞌa,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan, kai naꞌa zii<br />

waaba tan unao biiꞌi mishi dai nao,<br />

aonaa ĩkaudinaꞌa zon, paikoda-kinaa<br />

nii aimaa kan. Ĩmashaa paꞌa zon<br />

kanaꞌa pan kari kao nan, soo ĩchiꞌikinaꞌa<br />

zon, ĩkasha dau tan naꞌiki<br />

ĩkada koi napa-kidan kari kao nan<br />

pidan nao kau di nan. 12 Aizii Nao banai<br />

Jesus Christ aipan kawanaꞌati,<br />

wakaki nao waꞌa zon naꞌiki wadyuudan<br />

tuu kii ipai zoon zio nao<br />

pidan nao, marii kiziꞌi naa zoobaba<br />

ĩmashaa pan aita pin, marii ĩkau di nan<br />

min ziiwa naꞌiki mashau daꞌu, ĩikoda<br />

kiziꞌi naa aimaa kan paꞌati, naꞌiki<br />

pairi ban nao ati.<br />

13 Aizii unao wairi ban nao,<br />

manaꞌa ukasha dinaꞌa naꞌa ushaꞌa-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


571<br />

2 THESSALONIANS 3<br />

paa pan ai wuruꞌu kai man kidaꞌo raz<br />

aimaa kan. 14 Panaa don kai naꞌaꞌo nii<br />

pidan unao biiꞌi, aonaa uaba taꞌazon<br />

naꞌiki umishi daꞌa zon wuruꞌu<br />

wasaa daniaz unao ati wakaaritan<br />

idaꞌa. Aizii naꞌiaꞌo ram pidan<br />

dikin ta paꞌo wuruꞌu parada-karu<br />

kidaz, marii ukowaada-kao baꞌoran<br />

mishi dai nao ati, aonaa kizi<br />

ĩkami nau daꞌu tinan uꞌidi. Marii<br />

kizi ubaꞌa zoin pan paai pan ati.<br />

15 Mazan manaꞌa utaa paꞌa naꞌa<br />

uruu utoꞌora kizi niꞌi naa karikao<br />

nan. Mishiꞌo rai man ukaki naota<br />

uruu kai manaꞌo idaꞌan, utukapa<br />

kizi wuruꞌu paꞌoia nuz. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan unao min-mishi dan<br />

wuruꞌu uruuz.<br />

Paul katokontan pakaaritan<br />

16 Aizii watoriin pan wanaoba<br />

naa ati, taaꞌo raz kai manaꞌo<br />

mashaapa-karu waꞌati, marii kizi<br />

utaan kari kao nan unao ati kaimanaꞌo<br />

mashaapa-karu. Naꞌiki marii<br />

wanao ba naa mashaa pan kari kao nan<br />

unao tuma.<br />

17 Ipai õkaari tan tokon ii, karikao<br />

nan õsaa dau zon õkaꞌu idaꞌan<br />

kaika paꞌa: “Õgaru Paul, õnau baan<br />

ipai unao.” Ukauꞌan aonaa umainaa<br />

ba nan, naꞌiki aitapa-karu nii,<br />

õgaru diꞌikiꞌo wuruꞌu kaa rita kidaz.<br />

18 Aizii watoriin pan, marii kizi<br />

wanao ba naa Jesus Christ tukapakidan<br />

pakamuna nun ipai unao ati.<br />

2Thes<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


572<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Kiwiiniꞌo Paul Kaaritan<br />

Timothy Atiꞌo<br />

Timothy uruu paꞌinaꞌo dao­nai­ora, umashaa­pan Lystra iaꞌo. Uruuꞌo zii<br />

uaba­tan dono Kai­manaꞌo Kuwai Jesus Christ dauꞌu, tuu­kii umishida­nuzu.<br />

Uruu idi uzaama­tan Jesus panao­ba­naa nii.<br />

Aizii itamau­tan idaꞌa Paul makon Lystra iti, uruꞌu naa unaꞌa­kan Timothy<br />

patuma, utomi­napa kizi uꞌidiꞌiki pakowaa­da­pan dauꞌu Kai­manaꞌo Kuwai<br />

Jesus Christ dauꞌu. Uruu idi Timothy chiꞌika­pan ipai wii­zai kawanaꞌati<br />

ukamin­kaꞌuu­pan naa Paul kowaa­da­pan Kai­manaꞌo Kuwai Jesus dauꞌu. Atii<br />

kotuaꞌiki ukau­dinan utuma.<br />

Uruu dau­naꞌan Paul waꞌakan naa Timothy Ephesus ii, utomi­napa-kida<br />

kiziꞌi naa mishi­dai­nao naꞌii. Uruu dono paꞌinaꞌo zii Timothy. Upuꞌu mazan<br />

udaruꞌo kaudin-kizai taa-kao uꞌati. Uruu idi naꞌiaꞌa naa ukau­dinan Ephesus ii.<br />

Ukau­dinan donoꞌo naa naꞌii, Paul saa­dan pakaari­tan uꞌati, umaꞌo­zakada-kinaa<br />

nii unyuku­nuu, kai­man kizi naꞌiki maꞌo­zaka kizi ushaꞌapa­tan<br />

pakau­din-kizi. Naꞌiki ukaki­nao­wan kapam uruu, uaitapa kizi naꞌa­pam<br />

nii panaꞌa­ka­pan wuruꞌu pakau­din-kiziz. Tuu­kii uai­pan Timothy kaki­naowan<br />

pidan­nao naꞌii, wunao aiaꞌa tomi­napa-kidai­naouz pidan­nao panaꞌiti<br />

kari­kao­nan.<br />

Naꞌiki ukowaada-kida kapam pakaari­tan idaꞌa, shaꞌa­paꞌo­ram pidan­nao<br />

uai­pan zaa­mata-kao kazowau­ta­pai­nao nii mishi­dai­nao. Naꞌiki ukaki­nao­wan<br />

kapam Timothy, uai­pan umashaa­pan kai­man, kadoro­naa. Naꞌiki ukowaadan<br />

uꞌati naꞌa­pam nii utomi­napa-kidan mishi­dai­nao. Ukowaada kizi ĩꞌati<br />

naꞌa­pam mishi­dai­nao aiapa-kao ĩmashaa­pan. Ĩmashaapa kizi kai­man,<br />

kari­kao­nan kizi kapam ĩkamin­kaꞌu­tan pairi­ban­nao.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-2<br />

Kazowautapainao naꞌiki kaudinainao choochi ii . . . .1:3—3:16<br />

Kakinaorii Timothy atiꞌo . . . . . . . . . . . . . . . .4:1—6:21<br />

572<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


573<br />

1 TIMOTHY 1<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul,<br />

Christ Jesus apostlen diꞌikiꞌo.<br />

Tomin karu wakazan naa ta piki aipan<br />

atiꞌo õapostle-tinan naꞌiki Christ<br />

Jesus aipan atiꞌo, uruu wazaudapaniaz<br />

waꞌatin. 2 Aizii õsaa dan<br />

wuruꞌu diꞌo raz kaari taꞌa pugaru<br />

Timothy atiꞌo, õdani kawa nuꞌo raz<br />

mana wun õtaa pan, pumishi dan idi<br />

Christ. Marii Tomin karu waDaru<br />

naꞌiki Christ Jesus wanao banaa<br />

kamuna nun puꞌati, naꞌiki<br />

ukamunan-kida kizi pugaru, naꞌiki<br />

utaa kizi punyuku nuu kai man-kinaa<br />

nii.<br />

Timothy kakinao-kao<br />

mariidamiki pidannao ai<br />

3 Õsaa dan kaa rita õai pan idi<br />

punaꞌian Ephesus ii, naꞌapa õkiau zon<br />

kawanaꞌati puꞌati kiwiin, tawuru<br />

donoꞌo õmako paa nan donoꞌo raz<br />

Macedo nia iti. Kai naꞌa pabiꞌi kida<br />

pidan nao naꞌii, tomi napa-kidainao<br />

pidan nao Tomin karu para dan<br />

dauꞌu, mazan aonaa sakita paꞌo<br />

mani wuruꞌu ĩtomi napa-kida nuz<br />

ĩdyaun. Õaiapa pudyuu dan ĩsookadan<br />

wuruꞌu panaꞌa pai napa nuz.<br />

4 Naꞌiki pudyuu daꞌa naa ĩmarinaꞌa<br />

tan wuruꞌu ĩkowaa dapa nuz<br />

kotu ainao nao kuwaa kida, wuruꞌu<br />

madiwau tapa-kaꞌo raz naa karikao<br />

nan, naꞌiki marinaꞌa naa<br />

ĩsooka dan padiꞌita pan naꞌiki<br />

pasaada pan padokozu-daun nao<br />

uu kida. Ipai wuruꞌu shaꞌapaapakari<br />

wai kidaz aimaa kan naꞌapa,<br />

tomaꞌo kari kao nan toꞌora taakakaru<br />

naꞌiki kasha daaka-karu.<br />

Soo Christ mishida-kao idaꞌan<br />

paꞌan pidan aita pan pashaꞌapatan<br />

aimaa kan Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati. 5 Õsaa dan kaika paꞌa,<br />

õai pan idi ĩkamarai napa nun manawun,<br />

kai manaꞌo nyuku nui diꞌiki,<br />

naꞌiki kai manaꞌo diꞌi tinapa-karu<br />

diꞌiki naꞌiki mishiꞌo mishida-karu<br />

diꞌiki. 6 Pabiꞌi kida pidan nao aonaa<br />

ĩshaꞌapa tinan wuru kawanaꞌatiꞌi<br />

kakinao rii kidaz. Unaꞌa pan idiꞌi<br />

naa ĩpozawa tan tuu kii, ĩmashaa pan<br />

soo padakoo paa kan dauꞌu, naꞌiki<br />

pakasha daaka pan dauꞌu. 7 Mishi<br />

tuu kii ĩaipan patomi napa-kidan<br />

pidan nao, Moses kaki naori dauꞌu.<br />

Naꞌiki maꞌo zaka ĩkaku waa pan<br />

pidan nao ati aita paꞌo kawan. Mazan<br />

upuꞌu aonaa ĩaita pan naꞌa paꞌo ram<br />

dauaꞌo wuruꞌu paka dako tina nuz,<br />

oo patomi napa-kida nuz pidan nao.<br />

8 Ipai waunao, waaitapa kaimanaꞌo<br />

wuruꞌu Moses kaki naori<br />

kidaz, ukai waa-kao anaꞌo raz<br />

mazan saki tapa. 9 Mazan waaitapa<br />

wuruꞌu Moses kaki naori taa-kao,<br />

aonaa kai manai nao pidan nao atiꞌo<br />

mani. Mazan utaa-kao oiai nao atiꞌo,<br />

wuruꞌu dikin ta pai naouz kakinao rii<br />

kida, naꞌiki shaꞌa paa pauzo nao ati<br />

dikauda kidaꞌo mana wun aimaakan,<br />

naꞌiki mami shida-kainao naꞌiki<br />

dikin ta pai nao Tomin karu. Naꞌiki<br />

wunao atiꞌi, aonaꞌo raz ĩaita pan<br />

Tomin karu, aonaꞌo raz ĩkaro da pan<br />

papara dan Tomin karu dauꞌan.<br />

Naꞌiki wunao atiꞌi, zowi auzo nao<br />

kidaz padaru nao, padaro nao naꞌiki<br />

baꞌo ran pidan nao kida. 10 Naꞌiki<br />

wunao atiꞌi, mashaa pai nao kidaz<br />

kanaꞌa pan mamazi daaka-daun.<br />

Naꞌiki wunao atiꞌi, mashaa pai naouz<br />

1Tim<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 TIMOTHY 1<br />

574<br />

baꞌo ran dai aro tuma oo baꞌo ran<br />

dai aru tuma pamazi dan puꞌaꞌa naa.<br />

Naꞌiki wunao atiꞌi kiaa pai naouz<br />

pamin-dao naio ran, naꞌiki kiaa painaouz<br />

pamin-zunan. Naꞌiki wunao<br />

atiꞌi koida pauzo nao kidaz pidannao<br />

pasellian nii. Naꞌiki wunao atiꞌi<br />

mariidi nauzo nao naꞌiki toma pauzonao<br />

kidaz kari kao nan parada-karu.<br />

“Mishiꞌo wapara dan” ĩkian pamariidinan<br />

puꞌu. Naꞌiki wunao atiꞌi<br />

dikin ta pai naouz kai manaꞌo paradakaru<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo raz. 11 Ipai<br />

wuruꞌu kaki nao riiz, Kai manaꞌo<br />

Kuwai kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu. Naꞌiki<br />

õgaru dyuuda-kari wai kowaada paꞌo<br />

nii ipai wuruꞌu konau nam kidaꞌoraz<br />

mana wun kuwai, kai manaꞌo<br />

naꞌiki umana wunuꞌo Tomin karu<br />

diꞌiki kidaꞌo raz.<br />

Tominkaru tukapa-kidan<br />

pakamunanun Paul ati<br />

12 Tuu kii mana wun õkonau kiikidan<br />

Christ Jesus wanao ba naaz,<br />

utaan idi õnyuku nuu maꞌo zakakinaa<br />

nii, õshaꞌa pata-kinaa nii<br />

ipai wuruꞌu õkau din-kizi kidaz.<br />

Naꞌiki tuu kii õkonau kii-kida nuzu,<br />

utuka pan idi õgaru kai manaꞌo<br />

pidan kawan, naꞌiki uzaama tan<br />

idi õgaru kau dinaꞌo nii paꞌati.<br />

13 Uaita pan puꞌu padamata õdakoopan<br />

paugaru, naꞌiki õan ta miki tan<br />

puꞌu padamata uruu tuu kii, naꞌiki<br />

uaita pan puꞌu padamata õshaꞌapatan<br />

iriba dikauda kidaꞌo aimaa kan,<br />

õkazi waa-kinaa nii uruu. Mazan<br />

Tomin karu kamunan-kida zii<br />

kowas õgaru, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

naꞌapain aonaꞌo zii õmishi dan<br />

Christ. Naꞌiki wuruꞌu õpata kaꞌu tanuz<br />

mishi dai nao, aonaa õai ta pan<br />

uꞌoian. Õꞌitii man kai manaꞌo nii<br />

wuruꞌu õshaꞌa paa paniaz. 14 Mazan<br />

wanao ba naa Christ Jesus, tuu kii<br />

utukapa-kidan pakai manan õꞌati.<br />

Atii, utaa zii õnyuku nuu iti mishidakaru,<br />

naꞌiki marain paaka-kinai,<br />

wuruꞌu taa-kari waiz ipai waunao<br />

ati, zaama tin painaouz Christ Jesus<br />

diꞌiti.<br />

15 Aizii diꞌo raz kuwai mishiꞌo<br />

wuruꞌu naꞌiki turuu umishida-kao:<br />

Christ Jesus kaa wan imiꞌi baara<br />

ati, ukazan naa taꞌa nan oiai nao.<br />

Naꞌiki õgaru udawun iti manawun<br />

õꞌoian ipai baꞌo ran oiai nao<br />

ai. 16 Mazan Tomin karu kamunankida<br />

zii õgaru, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

uai pan idi Christ Jesus kai waan<br />

õgaru oiaꞌo raz pidan, utukapakida-kinaa<br />

nii mishi pakai manan.<br />

Aonaa ushaꞌapa tan õgaru, õꞌoian<br />

puꞌu padamata udawun iti manawun,<br />

naꞌiki utomi napa-kida-kinaa<br />

nii baꞌo rai nao dii naꞌi tiꞌi. Ĩaitapa kizi,<br />

naꞌiki ĩmishida kizi, turuu kapam<br />

ukazan naa tan ĩdyaun ĩꞌoian ai,<br />

ĩmashaapa kizi utuma kari kao nan.<br />

17 Aizii õkian King dauꞌan,<br />

karikao nanuꞌo raz unao ba nai-tinpan,<br />

naꞌiki aonaꞌo raz umawa kau zon,<br />

naꞌiki aonaꞌo raz utuka pauzokao,<br />

soo uruu bau daꞌapa mishiꞌo<br />

Tomin karu. Marii wataa pan uruu<br />

umana wunuꞌo nii, naꞌiki marii karikao<br />

nan kizi wakonau kii tin-kidan<br />

umana wunun. Amen.<br />

18 Timothy õdani, wuruꞌu<br />

õdyuu da nuz pushaꞌ apa tinan kaikapaꞌa,<br />

parada-karu kawanaꞌa tiꞌo,<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


575<br />

1 TIMOTHY 1​, ​2<br />

tawuruꞌu Tomin karu dyuu dauzoniaz<br />

papidanan nao kowaa dan.<br />

Ĩkowaa dan donoꞌo raz kanomaꞌo<br />

nii pukau din-kizi nii. Uruu kawanaꞌa<br />

tiꞌo raꞌa naa aizii, wuruꞌu<br />

õdyuu da nuz pugaru. Ukauꞌan<br />

pumishida naꞌiki pukai waa wuruꞌu<br />

parada-karu kidaz, punyuku nuu<br />

maꞌo zaka-kinaa nii, maꞌo zaka<br />

kizi punaꞌa kan Tomin karu paradan.<br />

19 Pakawan putaapa wuruꞌu<br />

pumishi da nuz, naꞌiki pakawan<br />

pudaꞌan wuruꞌu kai man kidaꞌo raz<br />

pudiꞌitin pau zon. Kai naꞌa baꞌo rainao,<br />

aonaa ĩtaa pan pakawan wuruꞌu<br />

pamishi dauzo nuz, naꞌiki aonaa<br />

ĩdaꞌa nan wuruꞌu kai man kidaꞌo raz<br />

padiꞌita paniaz. Uruu idi ĩwaotan,<br />

aonaꞌa naa ĩaita pan kanom<br />

pamishida, ĩnyuku nuu panaꞌi tiꞌi<br />

naa kari kao nan. 20 Kai naꞌa pidannao<br />

naꞌa paꞌo idiꞌo ĩwao tan kapam,<br />

Hyme naeus naꞌiki Alex an der. Uruu<br />

idi õmuu daꞌa kaꞌa naa ĩdyaun Satan<br />

ati, marii kiziꞌi naa uan tamiki tan<br />

ĩdyaun. Uruu sho man naꞌa paꞌo<br />

idaꞌan ĩaita pi nan, aonaa kizi powaꞌa<br />

ĩdakoo pan Tomin karu.<br />

Naꞌapam mishidainao toriinpan<br />

2 1 Aizii kiwii tapa õkiaꞌa zon<br />

mishi dai nao ati, tuu kii manawun<br />

õai pan utorii napa-kidan ipai<br />

pidan nao Tomin karu ati. Ukowaada<br />

naꞌiki upishaa ipai aimaa kan Tominkaru<br />

ati, ukamu nan kizi ĩꞌati. Naꞌiki<br />

“Kai man mana wun pugaru,” ukii<br />

Tomin karu ati, ipai aimaa kan<br />

dauꞌan naꞌiki pidan nao dauꞌan.<br />

2 Naꞌiki utorii napa kapam king-tinpai<br />

nao dauꞌan, naꞌiki ipai baꞌo ran<br />

nao ba nai-tin pai nao dauꞌan. Utoriinapa<br />

wamashaapa kizi kai man,<br />

aonaa kizi wanyuku nuu kasharutapa-kao,<br />

naꞌiki mashaa kizi kapam<br />

wataa pan wanyuku nuu. Wamishida<br />

kizi naꞌiki wamashaapa kizi soo<br />

Tomin karu ati, watukapa-kida<br />

kizi uruu idaꞌan mishi waiko dan<br />

kai manaꞌo mashaapa-karu. 3 Kaimanaꞌo<br />

wuruꞌu torii napa-karuz<br />

kaika paꞌa, tuu kii Tomin karu,<br />

wakazan naa ta piki nau baan naꞌa paꞌo<br />

torii napa-karu. 4 Uruu aipaꞌo ipai<br />

pidan nao kazan naa tinan paꞌoian<br />

ai. Naꞌiki ĩaitapa kizi ipai wuruꞌu<br />

parada-karu kidaz, mishiꞌo raz<br />

mana wun. 5 Mishi kai naꞌa bau daꞌapa<br />

Tomin karu, naꞌiki kai naꞌa baudaꞌapa<br />

pidan idaꞌan wakai ma naa kan<br />

Tomin karu tuma, aonaa kanom<br />

baꞌo ran idaꞌan mani, soo bau daꞌapa<br />

dao nai ora Christ Jesus idaꞌan.<br />

6 Uruu taai naꞌo raz ipai, ipai pidannao<br />

wadaun nii, ukazan naa taꞌazon<br />

idi ĩdyaun paꞌoian ai. Tomin karu<br />

aita nii kamoo kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu<br />

Jesus taai na nuz naa, utukapa-kidakinaa<br />

nii mishiꞌo wuruꞌu Tomin karu<br />

aipa nuz ipai pidan nao kazan naatinan<br />

paꞌoian ai. 7 Uruu idiꞌo wuruꞌu<br />

õzaa mata-kaoaz, naꞌiki õdyuudakaoaz<br />

kowaada paꞌo nii naꞌiki<br />

tomi napa-kidaꞌo nii Gentile nao, a<br />

wuru dauꞌaꞌa mishiꞌo raz kuwai.<br />

Tomin karu kazan naa taꞌa zoo nuz<br />

1Tim<br />

a 2:7 Gentile­nao: pidan nao panaꞌaꞌo Jew nao ai. Putukapa kaa rita tokon ii, Paradakaru<br />

Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 TIMOTHY 2​, ​3<br />

576<br />

ipai pidan nao. Mishiꞌo kai wuruꞌu<br />

õkuwaaz, aonaa õmarii da pan mani<br />

kari kao nan unao.<br />

8 Ipai choo chi apa-karu kawanaꞌati,<br />

tuu kii õai pan daonai ora nao,<br />

wuruꞌu taaꞌo raz mana wun mishi<br />

panyuku nuu Tomin karu ati, õai pan<br />

ĩtoriin pan panyuku nuu kai manaꞌo<br />

diꞌiki. Aonaa patoꞌo rain pan biiꞌi<br />

mani, naꞌiki aonaa pakasha daakapan<br />

biiꞌi mani. 9 Naꞌiki õai pan<br />

kapam zun nao aita pan naꞌa pam<br />

pakai wadin pan kai man. Aonaa<br />

kizi ĩkonau nama dan padizo, oo<br />

ĩtino kan padizo naꞌa pam kari kaonan<br />

pakonau nama din-kinaa nii.<br />

Aonaa kizi ĩata din pan pakai wadapan<br />

idaꞌan kashoro, zaanobai, naꞌiki<br />

ishi tai nii, toma-kari wai kidaz gold<br />

idi. Naꞌiki aonaa kizi ĩkai wadan<br />

kamicha konau na maa-kari wai sodi<br />

kida, naꞌiki kawinipi naa kidaꞌo raz<br />

mana wun. 10 Mazan ĩtukapa-kida<br />

kizi paꞌan kai man kidaꞌo pakaduz<br />

baꞌo rai nao ati. Ĩtukapa kizi ĩkaduz<br />

idaꞌan, naꞌa pam zun nao mashaa pan,<br />

wuruꞌu mishi dai naouz Tomin karu.<br />

11 Naꞌiki marii zun nao abata pan<br />

mashaa kaku waapa tin-karu an<br />

Tomin karu para dan dauꞌu, aonaa<br />

turuu ĩwazoo ta pan daonai ora nao.<br />

12 Naꞌiki aonaa õkashaa pan zunnao<br />

kakuwaa pan oo kazowau tapan<br />

choo chi apa-karu daonai ora nao<br />

bii ii. Marii mashaa ĩabata pan.<br />

13 Ushaꞌapa num kauꞌan Adam<br />

kiwii niꞌo utoma-kao, udaunaꞌan<br />

Eve. 14 Naꞌiki aonaa Adam mani<br />

wuruꞌu mariida-kari waiz, mazan<br />

Eve paꞌan wuruꞌu dikin ta paꞌo raz<br />

Tomin karu para dan, omishi dan<br />

idi pamariida-kao, uruu idi oꞌoian.<br />

15 Mazan zun nao kazan naata-kao<br />

nii pakau dani pan dono, ĩmishidan<br />

an pakawan Tomin karu,<br />

naꞌiki ĩkamarai napa nun an, naꞌiki<br />

ĩmashaa pan an kai man, naꞌiki aitapin<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />

Kazowautapainao<br />

choochi dauꞌanaꞌo<br />

3 1 Aizii diꞌo raz parada-karu<br />

kidaꞌa, mishiꞌo naꞌiki sakitapaꞌo:<br />

Aizii naꞌiaꞌo ram dao nai ora<br />

tuu kiaꞌo ukau dinaꞌa zon pakazowau<br />

ta pan dauꞌu choo chi,<br />

kai manaꞌo kaudin-kizai wuruꞌu<br />

ushaꞌapa taꞌa zoo niaz. 2 Aizii pidan<br />

kazowau ta paꞌa zoꞌo mishi dai nao,<br />

marii kauꞌan kai man umashaapan,<br />

aonaa aba tauta-kidaꞌo nii<br />

mani dikauda sodi kidaꞌo pakaduz.<br />

Naꞌiki marii umashaa pan baudaꞌa<br />

paꞌo pau dai aro tuma, naꞌiki<br />

marii umashaa pan aita pin naꞌiki<br />

kadoro naa. Udiꞌi tapa-kida kizi<br />

kai manaꞌo pakaduz kida ipai pidannao<br />

ati. Naꞌiki marii kizi konau kii<br />

umorota-kidan tawarai nao, ĩkaawan<br />

an udapu iti. Naꞌiki marii kizi<br />

maꞌo zaka naꞌiki kai man uaita pan<br />

patomi napa-kidan pidan nao. 3 Naꞌiki<br />

aonaa kizi kapam utuzapa-shorin,<br />

naꞌiki aonaa kizi utoꞌo rau zon oo<br />

ukasha da kon. Mazan utaapa kizi<br />

paꞌan panyuku nuu kai man naꞌiki<br />

mashaa. Aonaa kizi unyuku nuu soo<br />

puraata dauꞌati. 4 Marii kizi kapam<br />

maꞌo zaka naꞌiki kai man ukazowauta<br />

pan padapu ainao. Aonaa kizi<br />

udikin tapa-kidi nan pau dai nao ati,<br />

mazan ĩkicha naꞌ iki kizi uꞌai, naꞌiki<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


577<br />

1 TIMOTHY 3<br />

ĩizoꞌati kizi ipai upara dan. 5 Aizii<br />

umakaꞌiita kan an pakazo wau ta pan<br />

kai man padapu ainao, naꞌa pam nii<br />

mooko uaita pan pakazo wau ta pan<br />

mishi dai nao? 6 Naꞌiki aonaa kizi<br />

kapam pidan dii kiꞌiꞌo zii umishidanuꞌu,<br />

zaa mata-kao kazowau ta paꞌo<br />

nii choo chi. Panaa don pidan naꞌapaꞌo<br />

zaa mata-kao an, udiꞌitin pan<br />

nii soo paꞌata din pan dauꞌu, atii<br />

naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo nii uwao tan<br />

naꞌiki ukaboota-kao Satan kawan.<br />

7 Marii kizi mami shida-kainao abatan<br />

kai man uunamu naa. Ukauꞌan<br />

aonaꞌo nii ubaꞌa zoo tin-kida-kao,<br />

naꞌiki aonaꞌo nii Satan zaa ma ta nuz<br />

pamari aa riba kida idaꞌan.<br />

Kaminkaꞌuupauzonao choochi ii<br />

8 Aizii pidan nao kamin kaꞌuupaꞌo<br />

mishi dai nao, marii ĩmashaa pan<br />

kai man, aonaa kizi ĩunamu naa<br />

abata-kao dikauda sodi kida. Marii<br />

kizi mishi ĩshaꞌapa tinan papara dan<br />

kawanaꞌati, aonaa ĩkada koin pan<br />

mani kari kao nan. Naꞌiki aonaa<br />

kizi ĩtuzapa-shorin, naꞌiki aonaa<br />

kizi ĩdiꞌitin pan soo paai pan dauꞌu<br />

puraata. 9 Naꞌiki aonaa kizi kanom<br />

kasha ru ta pan ĩnyuku nuu, mazan<br />

maꞌo zaka kizi ĩtaa pan pamishi dan,<br />

dadara kizi ĩzaama tin pan wuru<br />

diꞌitiꞌi mishiꞌo raz kuwai, Tomin karu<br />

taa niaz ĩꞌati ĩtomi napa-kinaa nii.<br />

10 Naꞌiki marii zii ipai ĩkaduz tiwaakao<br />

naꞌiki ĩtukapa-kao kiwiin. Aizii<br />

ĩkaduz tukapa-kao an kai man, uruu<br />

turuaꞌa naa ĩzaa mata-kao kaminkaꞌuu<br />

paꞌo nii. 11 Aizii ĩdai aro nao, b<br />

naꞌapa kapam, marii ĩmashaa pan<br />

kai man, aonaa kizi ĩunamu naa<br />

abata-kao dikauda sodi kida. Naꞌiki<br />

aonaa kizi kapam ĩkadako tinauzon.<br />

Ĩmashaapa kizi kadoro naa<br />

naꞌiki aita pin. Naꞌiki mishi kizi<br />

kapam ĩshaꞌapa tinan papara dan<br />

kawanaꞌati. 12 Aizii daonai oranao,<br />

wuruꞌu kamin kaꞌuu pai naouz<br />

mishi dai nao, marii ĩmashaa pan<br />

bau daꞌa paꞌo pau dai aro tuma. Maꞌozaka<br />

kizi, naꞌiki kai man kizi kapam<br />

ĩkazowau ta pan padapu, pau dai aro<br />

naꞌiki pau dai nao. 13 Aizii naꞌiaꞌo ram<br />

pidan kamin kaꞌuu paꞌo shaꞌapa tan<br />

an ipai pakau din-kizi kai man,<br />

kai manaꞌo nii uabata-kidan paunamu<br />

naa. Naꞌiki maꞌo za kaꞌo nii<br />

naꞌiki mabaaꞌa zoꞌo nii ukaku waapan<br />

pamishi dan dauꞌu Christ Jesus.<br />

Tominkaru shaꞌapatan kaimanaꞌo<br />

manawun aimaakan<br />

14-15 Õai pan padamata kadiman<br />

õwaꞌa tin puꞌidaꞌati, mazan<br />

õmakaawa kan an kadiman, õsaadan<br />

diꞌo raz kaa rita puaitapa kizi<br />

naꞌa pam nii waunao mishi dai nao<br />

aiapa-kao wataa paa kan baokopa<br />

wamin-mishi dan nao tuma.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan waunao<br />

wuruꞌu Tomin karu choo chi niz.<br />

Uruu Tomin karu karikao nanuꞌo raz<br />

ukaku pau zon. Naꞌiki wamishi dan<br />

idaꞌan, dadara wazaa mata pan<br />

naꞌiki wakazannaa tapan wuruꞌu<br />

kai manaꞌo, naꞌiki mishiꞌo raz kuwai<br />

upanaꞌada-kao ai. 16 Aonaa turuu<br />

pidan kian aonaa mishiꞌo mani<br />

1Tim<br />

b 3:11 ĩdai­aro­nao oo “zun nao, kamin kaꞌuu paꞌo mishi dai nao.”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 TIMOTHY 3​, ​4<br />

578<br />

naꞌiki aonaa umana wunuꞌo mani<br />

Tomin karu shaꞌapa taniaz aimaakan,<br />

aonaꞌo raz zii uai tapa-kidau zon<br />

kiwiin. Wuruꞌu uai tapa-kidaniaz<br />

waꞌati kai, wamishida-kinaa nii<br />

naꞌiki waaitapa-kinaa nii uruu.<br />

Kaika paꞌo wuruꞌu Tomin karu aitapakida<br />

nuz waꞌati mishiꞌo aimaa kan:<br />

Uaidinan imiꞌi baaraꞌa, pidan<br />

nii.<br />

Kaimanaꞌo Doronaa tukapakidan<br />

mishi, kaimanaꞌo<br />

manawun uruu,<br />

naꞌiki mishi ushaꞌapatan<br />

ipai aimaakan sakitapa<br />

paꞌidiwaru.<br />

Naꞌiki angelnao, ĩtukapa<br />

kapam uruu.<br />

Kuwai makon udauꞌan ipai<br />

amazada kawanaꞌati.<br />

Uruu idi ipai amazada<br />

kawanaꞌati,<br />

pidannao mishidan<br />

naꞌiki ĩzaamatan uruu<br />

panaobanaa nii.<br />

Udaunaꞌan Tominkaru naꞌakan<br />

naazu aokazi iti.<br />

Mariidapaꞌo patominapa-kidan​<br />

​pidannao<br />

4 1 Mishi kai manai man shaꞌatii<br />

Kai manaꞌo Doro naa kowaadau<br />

zon, dii naꞌi tiꞌi kai naꞌaꞌo nii pabiꞌi<br />

kida pidan nao, mishi dai naouz,<br />

marinaꞌa tan nii wuruꞌu pamishidanuz<br />

mishiꞌo kuwai. Naꞌiki ĩmishi dan<br />

niꞌi naa oiaꞌo doro nai nao marii dinkinaa<br />

kida, naꞌiki ĩdaꞌa nan niꞌi naa<br />

wuruꞌu oiai nao tomi napa-kida nii<br />

kidaz. 2 Aizii wuruꞌu naꞌapa kidaꞌoraz<br />

kuwai, uruu wunao naꞌa kapa niꞌi<br />

marii da miki nao kidaz. Mai naabata-kari<br />

waiz naa kai man kidaꞌo<br />

diꞌi tinapa-karu ĩzowau iki, naꞌapa<br />

chipirari wiichada-kari wai mai naabata<br />

nii kawa nuꞌo raz naa. 3 Aizii<br />

wuruꞌu naꞌa pai naouz pidan nao,<br />

ĩkian aonaa turuu mazida-karu,<br />

naꞌiki ĩkian, kai naꞌa pabiꞌi kida<br />

aimaa kan aonaa ukashaapa-kao<br />

unika-kao. Mazan ipai wanyuku nui<br />

wuruꞌu aonaꞌo raz ĩkashaa pan unikakao,<br />

Tomin karu toma nii paꞌidi waru<br />

wuruꞌu nika-karu nii. Mazan mishidai<br />

nao, wuruꞌu aitapai naouz naa<br />

paꞌan mishiꞌo parada-karu, turuu<br />

ĩnikan shaꞌa paꞌo ram wanyuku nui,<br />

patorii napa-kidan dau naꞌa nazu.<br />

4 Mishi ipai Tomin karu toman<br />

aimaa kan kai man paꞌidi waru.<br />

Ukauꞌan aonaa turuu shaꞌa paꞌoram<br />

wanyuku nui manaꞌidi apa-kao.<br />

Mazan ipai wuruꞌu wanyuku nui<br />

kidaz, unika-kao nii utorii napakida-kao<br />

dau naꞌan. 5 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan Tomin karu para dan, naꞌiki<br />

torii napa-karu idaꞌanaꞌo wuruꞌu,<br />

kai man Tomin karu tuka pan shaꞌapaꞌo<br />

ram wanyuku nui nika-kao.<br />

Christ Jesus poitoru manawun<br />

6 Aizii puko waa da pan an ipai<br />

wuru kida dauꞌa naꞌa mishi dai nao<br />

ati, mishiꞌo nii pugaru kai manaꞌo<br />

poi torui Christ Jesus ati. Wuruꞌu<br />

kuwai kida pumishi daniaz naꞌiki<br />

pudaꞌa na niaz maꞌo za ka dan nii<br />

punyuku nuu powaꞌa zii. 7 Mazan<br />

aonaa paꞌan õai pan punyukunuu<br />

pan naꞌiki pudaꞌa nan wuruꞌu<br />

kotuꞌu kidaꞌo raz kuwai madiwautapa-kaꞌo<br />

raz kari kao nan, aonaa<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


579<br />

1 TIMOTHY 4​, ​5<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo mani. Mishiꞌorai<br />

man putomi napa powaꞌa zii<br />

pushaꞌ apa tin kizi paꞌan Tominkaru<br />

aipan kawanaꞌati. 8 Mishi<br />

pidan ikoda kai manaꞌo aimaa kan<br />

paꞌati, uikoda pamaꞌo zaka-kinaa<br />

nii, padima tinan naꞌiki pamaꞌozakain<br />

pan idaꞌan. Mazan pidan<br />

maꞌo za ka daꞌo panyuku nuu Tominkaru<br />

dauꞌati, uiko dan nii aimaa kan<br />

powaꞌaꞌo zii mana wun ukai manan<br />

ipai wuru aiaꞌa baꞌo ran aimaa kan<br />

kidaz. Uruu idaꞌanaꞌo nii paꞌan uikodan<br />

kai manaꞌo mashaapa-karu kai,<br />

naꞌiki dii naꞌi tiꞌi Tomin karu tuma.<br />

9 Mishiꞌo wuruꞌu diꞌo raz parada-karu<br />

kidaꞌa. Marii kizi umishida nuzu<br />

kai manai man. 10 Mishi kashaꞌapan<br />

naa naꞌiki dadara wakau di nan.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan waaitapa naꞌiki<br />

wamishida tuu kii, kai naꞌaꞌo nii<br />

naꞌa painim wamakon wamashaapaꞌa<br />

nan paꞌan Tomin karu tuma,<br />

wuruꞌu karikao nanuꞌo raz ukakupau<br />

zon. Uruu wuruꞌu ipai pidan nao<br />

kazan naa tin-kinaa niꞌo raz, naꞌiki<br />

kazan naa taꞌo raz ipai wuruꞌu mishidai<br />

naouz Christ.<br />

11 Aizii puko waa daꞌa naa, naꞌiki<br />

putomi napa-kidaꞌa naa pidan nao<br />

ipai wuru dauꞌaꞌa parada-karu naꞌiki<br />

kakinao rii kidaz. 12 Manaꞌa pukashadapa-kidi<br />

naꞌa naꞌa pupaꞌi nan idi zii.<br />

Mishiꞌo rai man, putukapa-kida kaimanaꞌo<br />

pukaduz mishi dai nao ati,<br />

pupara dan idaꞌan kai man, naꞌiki<br />

putukapa-kida ĩꞌati kai manaꞌo<br />

mashaapa-karu, naꞌiki putukapakida<br />

ĩꞌati pukama rai napa nun,<br />

naꞌiki putukapa-kida kapam wuruꞌu<br />

pumishi da nuz, naꞌiki putukapakida<br />

ĩꞌati naꞌa pam putaa pinan<br />

kai man ipai oiaꞌo ai. 13 Atii õkaawan<br />

naꞌiti, kari kao nan puai taapa<br />

saada-kari waiz kida Tomin karu<br />

para dan ipai pidan nao ati naꞌii,<br />

ĩkasa baꞌuin pan kawanaꞌati. Naꞌiki<br />

puko waada ĩꞌati kai manai man naꞌapaꞌo<br />

ram wuruꞌu parada-karu kida<br />

kianuz. Naꞌiki putomi napa-kida<br />

kiziꞌi naa ipai wuruꞌu pidannaouz,<br />

ĩshaꞌapa tin kiziꞌi naa<br />

ipai parada-karu kawanaꞌati.<br />

14 Manaꞌa pumari naꞌa taꞌa naꞌa<br />

kai manaꞌo aimaa kan tawuruꞌu<br />

Tomin karu taau zo niaz naꞌapa<br />

pukau din-kinaa nii, prophet nao<br />

idaꞌa naꞌo raz ukowaada-kida-kao,<br />

tawuru donoꞌo choo chi zowaunaa<br />

nao torii napa-kidau zon naꞌiki<br />

ĩmuu dau zon donoꞌo raz pakaꞌu<br />

puꞌidaꞌati. 15 Ukauꞌan puti wau ti naꞌa<br />

naa naꞌiki pushaꞌ apa tinaꞌa naa naꞌii<br />

ipai wuru kawanaꞌatiꞌi, kakinao rii<br />

kidaz saada-kari waiz puꞌati. Marii<br />

kizi ipai pidan nao tuka pan pukaudin-kizi<br />

tuu baru dinan. 16 Puaita pin<br />

paꞌi kai man pumashaapa, pukuwaa<br />

naꞌiki putomi napa-kidan kawanaꞌati<br />

pidan nao. Pakawan pushaꞌ apa tin<br />

wuru kawanaꞌatiꞌi pushaꞌa paa pauzonii<br />

kidaz. Ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

pushaꞌ apa tinan an ipai ukawanaꞌati,<br />

puka zan naa tinan nii, naꞌiki pukazan<br />

naa tan nii wunaouꞌu aba tai nao<br />

kidaz pukuwaa.<br />

Kakinaorii mishidainao dauꞌanaꞌo<br />

5 1 Manaꞌa pukasha dako wau aꞌanaꞌa<br />

tunaru nao-tin paꞌo raꞌa naa<br />

pidan, putuka pan an ushaꞌapa tan<br />

dikau daꞌo aimaa kan. Mishiꞌo rai-<br />

1Tim<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 TIMOTHY 5<br />

580<br />

man puparada naꞌiki pukaki nao<br />

uruu kai man, naꞌiki konaꞌiaꞌo idaꞌan,<br />

naꞌapa pupara dau zon kawan pudaru<br />

ati. Aizii paꞌinai nao daonai ora nao<br />

ati naꞌapa kapam puparada, kaimanaꞌo<br />

idaꞌan, naꞌapa pupara dau zon<br />

naꞌiki pukaki nao wau zon kawan<br />

puꞌina wuzu nao.<br />

2 Aizii putuka pan an zun nao,<br />

mas kon nao-tin pai nao kidaꞌa naa<br />

shaꞌapa tan dikau daꞌo aimaa kan,<br />

puparada naꞌiki pukaki nao ĩdyaun<br />

kai man konaꞌiaꞌo idaꞌan, naꞌapa<br />

pupara dau zon kawan pudaro ati.<br />

Aizii paꞌinai nao zun nao shaꞌa paa pan<br />

an dikau daꞌo aimaa kan, naꞌa paꞌo nii<br />

kapam pupara dan ĩꞌati, kai manaꞌo,<br />

naꞌiki konaꞌiaꞌo idaꞌan. Naꞌapa<br />

pupara dau zon, naꞌiki pukaki nao wauzon<br />

kawan pudada koo nao kai manaꞌo<br />

idaꞌan, aonaa madoro naa-daun mani.<br />

3 Pukamu nan-kida, naꞌiki kaiman<br />

putaapa zun nao wuruꞌu<br />

mawa kai naouz naa ĩdai aru nao,<br />

mashaa pai naouz paꞌidaꞌa naꞌiki<br />

pabaꞌo ran mana wun. 4 Mazan aizii<br />

mawa kaiba odai aru kau dai naoun<br />

an zii, naꞌiki okatakaan naoun an zii,<br />

marii ĩnao kataa pan oroo. Marii kizi<br />

ĩnao tukapa-kida kiwiin pidan nao<br />

ati, naꞌa pam mishi dai nao taa pan<br />

pairi ban nao. Naꞌa paꞌo idaꞌan kizi<br />

ĩtukapa-kidan naꞌiki ĩkawa daun tan<br />

powaa iti wuruꞌu ĩdaro nao naꞌiki<br />

ĩkoꞌo koon nao shaꞌapa tauzo nii kidaz<br />

ĩꞌati kotuaꞌa naa. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan tuu kii Tomin karu konaukii-kidan<br />

patuka pan naꞌapa kidaꞌo<br />

aimaa kan shaꞌa pata-kao.<br />

5 Aizii zun mawa kaiba odaiaru,<br />

mashaa pai bazo paꞌidaꞌa naꞌiki<br />

pabaꞌo ran mana wun, aonaa kanom<br />

baꞌo ran kai naꞌa kamin kaꞌu taꞌo<br />

nii oroo. Uruu idi odopian naꞌiki<br />

otaa pan panyuku nuu soo baudaꞌapa<br />

Tomin karu ati kari kao nan.<br />

Ipai kamoo naꞌiki ipai maru taꞌo<br />

otoriin pan kawanaꞌati, opishaan<br />

uꞌati pakamin kaꞌuta-kao. 6 Mazan<br />

aizii zun wuruꞌu mawa kai bazo naa<br />

odai aru mashaa pan an madoro naadaun,<br />

mawa kaꞌo kawa nuꞌo raꞌa naa<br />

otukapa-kao padoro naa ii, okaku pan<br />

puꞌu padamata. 7 Ukauꞌan pukowaada<br />

ĩꞌati ipai wuruꞌu diꞌo raz<br />

kakinao rii kidaꞌa. Aonaa kizi ĩshaꞌapaa<br />

pan oo ĩtukapa-kidan dikauda<br />

kidaꞌo pakaduz, aonaa kizi kapam<br />

ĩkadako tin-kida-kao.<br />

8 Mazan aizii naꞌiaꞌo ram<br />

pidan mishi daꞌo, aonaꞌo utaapaꞌa<br />

zon pairi ban nao, aita nii man<br />

umataa paꞌa zoo kan an padaro<br />

oo pakoꞌo koon mana wun, uruu<br />

tanawa tinaꞌo raꞌa naa pamishi dan<br />

ai wuruꞌu naꞌa paꞌo raz pidan. Uruu<br />

idi udawun itiꞌo raꞌa naa manawun<br />

uruu wunao aiaꞌa pidan nao<br />

mami shida-kai naouz.<br />

9 Mazan aizii zun nao, aonaꞌo raz<br />

zii ĩmas kon naoun tuu kii, wuruꞌu<br />

mawa kai nao kidaz naa ĩdai aru nao,<br />

aonaa paꞌi paꞌan pusaa daꞌa naꞌa ĩꞌuu.<br />

Soo wunao paꞌan pusaada, ikodainaouz<br />

naa 60 wunu. Bauka paꞌo raz<br />

omazi dau zon, 10 naꞌiki kai manaꞌoraz<br />

okaduz aitapa-kao. Naꞌiki<br />

kai manaꞌo raz kapam odyau pai tan<br />

ipai pau dai nao. Naꞌiki konau kiikidau<br />

zoz naꞌiki karikao nanuꞌo raz<br />

onau bau zon tawarai nao kaa wan<br />

padapu ati. Naꞌiki taapai bazo ipai<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


581<br />

1 TIMOTHY 5<br />

mishi dai nao kai man, naꞌiki chikauzoz<br />

ĩkidiba ĩkaa wan an odapu ati.<br />

Naꞌiki kamin kaꞌu tau zoz pidan nao,<br />

dopi tai nao naꞌiki kashaꞌora tinai nao.<br />

Naꞌiki wuruꞌu shaꞌapa tau zoz soo<br />

kai man kidaꞌo paꞌidi waru aimaa kan.<br />

11 Mazan aizii zun nao, aonaꞌoraz<br />

zii ĩmas kon naoun kida tuu kii,<br />

wuruꞌu mawa kai naouz naa ĩdaiaru<br />

nao, aonaa turuu paꞌan ĩꞌuu<br />

saada-kao zii. Panaa don kai naꞌaꞌo nii<br />

zii ĩdiꞌitin pan dao nai ora dauꞌu naꞌiki<br />

pamazi dan dauꞌu. Naꞌa paꞌo idaꞌan<br />

ĩtanawa tinan Christ ai. 12 Naꞌiki<br />

uruu idaꞌan ĩtukapa-kidan naꞌa pam<br />

ĩmarii dan kari kao nan paparadan,<br />

pakiau zon kawanaꞌati uꞌati<br />

kiwiin. 13 Naꞌiki aonaꞌa naa kanom<br />

ĩshaꞌapa taꞌa zon, soo ĩchiꞌiki naꞌa zon<br />

kari kao nan, naꞌiki ĩkadako tinan<br />

baꞌo rai nao dauꞌu. Naꞌiki ĩaita paꞌa zon<br />

baꞌo rai nao shaꞌa paa pa nii dauꞌan,<br />

naꞌiki ĩkada koi napa-kidan ipai<br />

aimaa kan pidan nao shaꞌa paa pa nii<br />

kida, wuruꞌu aonaꞌo raz padamata<br />

turuu ĩkowaada pan. 14 Ukauꞌan<br />

õkian, marii paꞌan ĩmazi dan wuruꞌu<br />

aonaꞌo raz zii ĩmas kon naoun tuu kii,<br />

aizii ĩkau danin an uruu ĩtaa pan<br />

niꞌi naa pau dai nao, naꞌiki ĩtaapan<br />

niꞌi naa padapu kai man. Aizii<br />

ĩmashaa pan an naꞌapa, aonaꞌo nii<br />

toꞌora tinai nao waꞌati ikodan dikaudaꞌo<br />

paka dako tin-kida-kinaa nii<br />

waunao. 15 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

kai naꞌaꞌa naa baꞌo ran zun nao<br />

mawa kai naouz naa ĩdai aru nao,<br />

tanawa tinan naꞌiki ĩdaꞌa nan naa<br />

Satan. 16 Mazan aizii naꞌiaꞌo ram zun<br />

mishi daꞌo, naꞌiki kai naꞌaꞌo oiri bannao<br />

mawa kai naouꞌu naa ĩdai aru nao,<br />

marii otaa pan oo okamin kaꞌu tan<br />

ĩdyaun. Aonaa kizi baꞌo ran mishidai<br />

nao mizi di nan ĩdauꞌan. Marii kizi<br />

paꞌan mishi dai nao taa pan, naꞌiki<br />

kamin kaꞌu tan wuruꞌu mairiba nuꞌoraz<br />

naꞌiki paꞌidaꞌaꞌo raz mana wun<br />

ĩmashaa pan.<br />

17 Aizii choo chi zowau naa nao,<br />

wuruꞌu kaudi nai naouz kai man,<br />

pakazo wau ta pan dauꞌu choo chi.<br />

Marii kai man zoobaba ĩtaapa-kao,<br />

marii ĩkawi nipi naata-kao powaꞌa zii,<br />

aita nii man wuruꞌu kaudi nai naouz<br />

mana wun dadara, pakowaa da pan<br />

dauꞌu Tomin karu para dan, naꞌiki<br />

dadara kapam ĩkau di nan ĩtominapa-kidan<br />

pidan nao Tomin karu<br />

para dan kawanaꞌati. 18 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan saada-kari wai Tomin karu<br />

para dan kian, “Manaꞌa udoꞌo tauzoꞌo<br />

naꞌa tapiꞌiza dako, poroom<br />

aka dakazaapa-kida-kao an uꞌati.”<br />

Naꞌiki “Kanom kau dinaꞌo marii<br />

ukawi nipi naata-kao.” 19 Manaꞌa<br />

punyuku nuu paꞌa naꞌa puaba tan an<br />

pidan kowaa dan choo chi zowau naa<br />

shaꞌapa tan dikau daꞌo aimaa kan.<br />

Soo mishi puaba tan an zii naꞌa paudaꞌum<br />

pidan nao diꞌiki, dyaꞌu tam oo<br />

idiki nau daꞌu pidan nao, tuka painao<br />

mana wun, kakuwaa pan an zii<br />

udauꞌu. 20 Uruu dau naꞌan turuaꞌa<br />

naa paꞌan pupara dan oo pukakinao<br />

wan uruu, ipai mishi dai nao<br />

abata pan puꞌu. Marii kizi kapam<br />

baꞌo rai nao kicha naꞌi kin pashaꞌa paapan<br />

ai naꞌapa kidaꞌo oiaꞌo.<br />

21 Tomin karu, naꞌiki Christ Jesus<br />

naꞌiki kai manaꞌo angel nao abatapan<br />

puꞌu õkiaꞌa zon puꞌati. Tuu kii<br />

mana wun õai pan puizoꞌa tin wuruꞌu<br />

1Tim<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 TIMOTHY 5​, ​6<br />

582<br />

diꞌo raz kakinao rii kidaꞌa. Aonaa kizi<br />

puka zan naa tan pabiꞌi kida pidannao,<br />

wuruꞌu pumarai napa nii naouz,<br />

ĩshaꞌapa tan an oiaꞌo. Mazan marii<br />

kizi pukaki nao wan ipai pidan nao<br />

patumaaka naꞌiki saki tapa paradakaru<br />

kawanaꞌati.<br />

22 Manaꞌa puzaa ma taꞌa kaꞌanaꞌa<br />

kadiman mana wun pidan nao<br />

kazowau ta paꞌo nii choo chi. Naꞌiki<br />

aonaa pupatu maaka-dinaꞌa naꞌa<br />

pidan nao tuma ĩshaꞌa paa pan dono<br />

oiaꞌo. Pumashaapa kai man, aonaa<br />

puꞌoii paꞌa naꞌa.<br />

23 Manaꞌa paꞌi putuzaꞌa naꞌa<br />

wunu paꞌidi waru, putuza masakaudaꞌu<br />

kida wine putoba kazi wan idi.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan mapuda manawun<br />

pukari naapa tinau zon.<br />

24 Kai naꞌa pabiꞌi kida pidan nao<br />

kai man-daun ĩꞌoian tukapa-kao,<br />

aonaa naꞌitim udiza-kao. Naꞌiki ipai<br />

pidan aita pan pata kaꞌuta-karu nii<br />

ĩdyaun. Mazan kai naꞌa baꞌo rai nao<br />

ĩꞌoian tukapa-kao nii oo uaidi nan<br />

nii dii naꞌiti ziiꞌi ĩkooto wapa-kidakao<br />

dono. 25 Naꞌapa kapam pabiꞌi<br />

kida pidan nao wuruꞌu shaꞌapa tauzonao<br />

kidaz kai manaꞌo paꞌidi waru<br />

aimaa kan. Kai man-daun ĩkai manan<br />

tukapa-kao, naꞌiki baꞌo rai nao<br />

aonaa ĩtukapa-kidan pakai manan,<br />

mazan aonaa naꞌitim ĩdizan wuruꞌu<br />

pakai man nuz.<br />

6 1 Mishi dai nao pidan nao,<br />

torii-kari wai naouz poi toruinao<br />

c nii, marii kai man ĩmashaa pan<br />

panao ba naa nao tuma. Ĩtaapa kizi<br />

ĩdyaun umana wunuꞌo nii, aonaa kizi<br />

ĩkashada pau tan oo ĩtaa pan ĩdyaun<br />

naꞌa pam kari kao nan, aonaa kizi<br />

waTominkarun uu dakoapa-kao,<br />

naꞌiki aonaa kizi kapam kuwai<br />

wuruꞌu wakowaa dapa nii kidaz<br />

dakoapa-kao. 2 Aizii wuruꞌu toriikari<br />

waiz poi torui, unao ba naita pan<br />

an mishi daꞌo Christ, marii kai man<br />

utaa pan oo ukau dinan uꞌati. Aonaa<br />

kizi udikin ta pan oo ukashadapan<br />

uruu, uaita pan idi mishi daꞌo<br />

kapam wuruꞌu unao ba naaz, naꞌapa<br />

paugaru kawan. Mazan kai man<br />

kizi ukau dinan uꞌati powaꞌa zii.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan ukau dinan<br />

naꞌiki ushaꞌapa tinan idaꞌan kai man,<br />

tuu kii ukamin kaꞌu tan mishi daꞌo raz<br />

panao ba naa umarain pan idi wuruꞌu<br />

panao ba naaz.<br />

Pidannao aipainao​<br />

​diriꞌi shaꞌapauzii<br />

Ukauꞌan putomi napa-kida<br />

naꞌiki puko waa dapa ipai wuruꞌu<br />

diꞌo raz kowaada-kari wai kidaz<br />

aimaa kan puꞌati. 3 Aizii naꞌiaꞌo ram<br />

pidan panaꞌi tiꞌo utomi napa-kidan<br />

pidan nao, naꞌiki aonaꞌo umishidan<br />

wuruꞌu mishiꞌo parada-karu<br />

wanao ba naa Jesus Christ diꞌikiꞌo raz.<br />

Naꞌiki aonaꞌo umishi dan sakita paꞌo<br />

mashaapa-karu, wuruꞌu Tomin karu<br />

aita nii kawanaꞌa tiꞌo raz. 4 Uꞌata dinpan<br />

udawu nuꞌiti mana wun wuruꞌu<br />

unaꞌapa nuz, aita paꞌo nii mana wun<br />

utaapin pan mazan aonaa kanom<br />

uaita pan. Soo uai pan pakasha-<br />

c 6:1 torii-kari­wai poi­torui: Putukapa kaa rita tokon ii Parada-karu Mashaꞌa pan naadakinao<br />

diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


583<br />

1 TIMOTHY 6<br />

daaka pan, uai pan patoꞌora taa ka pan<br />

oo padakoo paa kan naꞌa paꞌo ram<br />

parada-karu dikin ii kari kao nan.<br />

Uruu idi utoman kishau zi aakakaru,<br />

naꞌiki kasha daaka-karu, naꞌiki<br />

marii din-karu iriba nii dauꞌu, naꞌiki<br />

dikau daꞌo diꞌi tinapa-karu iriba nii<br />

shaꞌapata nii kida dauꞌu. 5 Naꞌiki<br />

utoman kadako waaka-karu pidannao<br />

tuma wuruꞌu aonaꞌo raz kanom<br />

ĩaita pan, naꞌiki aonaꞌo raz ĩmishi dan.<br />

Ĩꞌitii man pidan kashaꞌa pauzi-kinaa<br />

nii wuruꞌu mashaapa-karuz Tominkaru<br />

aipan kawanaꞌati.<br />

6 Mishi, kashaꞌa pauz mani<br />

pidan, mashaa paꞌo Tomin karu<br />

aipan kawanaꞌati, soo uabaa pan<br />

an taa-kari waiz paꞌati. 7 Aonaa<br />

kanom wakaawa-kidan wuru<br />

ama zada baara atiꞌi. Naꞌiki aonaa<br />

kanom wanaꞌa kan wuru amazada<br />

baara ikiꞌi. 8 Ukauꞌan, wuruꞌu<br />

wawanyuku nuu naꞌiki wakamichan<br />

waikoda nii kidaz, turuaꞌo<br />

waꞌati wuruꞌu. 9 Mazan aizii pidannao,<br />

wuruꞌu tuu kiaꞌo raz ĩaipan<br />

pakapu raa ta nun, mariaa-kidinaꞌo<br />

nii ĩdyaun pabiꞌi naaka oiaꞌo<br />

ati, naꞌiki ĩzaa mata-kidi nan wuru<br />

atiꞌi panyuku nuu shaꞌapa taꞌa zoonii<br />

dikauda kidaꞌo raz. Naꞌa paꞌo<br />

idaꞌanaꞌo nii ĩwao tan dikau daꞌo diꞌiti<br />

naꞌiki pata kaꞌu tin-karu diꞌiti. 10 Aizii<br />

wuruꞌu puraata marai napa-kaoaz<br />

udawu nuꞌiti mana wun, buu daꞌo ipai<br />

pabiꞌi naaka kidaꞌo oiaꞌo, naꞌiki oiaꞌo<br />

oroda naa mana wun wuruꞌu. Kainaꞌa<br />

pabiꞌi kida pidan nao tuu kiaꞌo<br />

mana wun ĩdiꞌitin pan soo puraata<br />

dauꞌu kari kao nan. Uruu idi panaꞌi tiꞌi<br />

naa kari kao nan ĩnyuku nuu, aonaꞌa<br />

naa powaꞌa ĩdiꞌitin pan mishida-karu<br />

dauꞌu. Uruu idi tuu kii mana wun<br />

ĩkashaꞌora tinan, ipai pabiꞌi naaka<br />

kidaꞌo aimaa kan shaꞌa pan idiꞌi naa<br />

ĩꞌati.<br />

Timothy atiꞌo kakinaorii<br />

11 Aizii pugaru, mashaapaꞌo<br />

mana wun Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati, manaꞌa putaapa daꞌanaꞌa<br />

oii kidaꞌo raz shaꞌa pan puꞌati.<br />

Puti wau tin paꞌan kai man kidaꞌo<br />

dauꞌati, wuruꞌu Tomin karu aiapanii<br />

kidaz ushaꞌa pata-kao. Naꞌiki<br />

mishi kizi pumashaa pan kai man,<br />

maꞌo zaka kizi putaa pan pumishidan.<br />

Naꞌiki puti wau tin tuu kii<br />

putukapa-kida kizi mishi pushaꞌapa<br />

tinan pupara dan kawanaꞌati.<br />

Naꞌiki putukapa-kida pukama rainapa<br />

nun tuu kii. Naꞌiki puti waa<br />

kizi pudadara dan wuruꞌu kashaꞌapan<br />

naꞌo naꞌiki dadara kidaꞌo raz<br />

aimaa kan, shaꞌapaꞌo niꞌo raz kida<br />

puꞌati. Naꞌiki kai man kizi putaa pan<br />

punyuku nuu ipai pidan nao ati.<br />

12 Maꞌo za kaꞌa naa paꞌi putaapa<br />

punyuku nuu, putukapa-kida kizi<br />

mishi pugaru mishi daꞌo manawun<br />

Christ. Puzaa mata kizi oo<br />

puikoda kizi wuruꞌu karikao nanuꞌoraz<br />

kakupa-kizai. Uruu idaꞌa tiꞌo<br />

wuruꞌu Tomin karu zaa ma ta nuz oo<br />

udapada nuz pugaru. Tawuru pukowaa<br />

dau zon donoꞌo raz ipai pidan nao<br />

abata pan puꞌu naꞌa pam pumishi dan<br />

Christ tuu kii, naꞌiki puzaa ma tan<br />

uruu punyuku nuu nao ba naa nii.<br />

13 Aizii õkiaꞌa zon puꞌati, Tominkaru<br />

taaꞌo raz kakupa-kinai ipai<br />

pidan nao ati naꞌiki ipai aimaa-<br />

1Tim<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 TIMOTHY 6<br />

584<br />

kan nao ati, uruu abata pan puꞌu<br />

õkiaꞌa zon puꞌati. Naꞌiki Christ<br />

Jesus maꞌo za kaꞌo raz ukaku waapan<br />

padauꞌu, ukadi shita-kida-kao<br />

donoꞌo raz Pon tius Pilate kanaapu<br />

ii. Uruu abata pan puꞌu kapam<br />

õkiaꞌa zon puꞌati aizii. 14 Õaiapa<br />

ipai putaa pan naꞌiki puizoꞌa tin<br />

wuruꞌu parada-karu taa-kari wai<br />

kidaz puꞌati. Mishi kizi pushaꞌ apatinan<br />

naꞌiki pumashaa pan kai man<br />

mana wun ukawanaꞌati. Aonaa kizi<br />

dikau daꞌo abata-kao pudauꞌu atii<br />

wanao ba naa Jesus Christ kaa wan.<br />

15 Aizii ukaa wan nii kai naꞌiki<br />

Paainaa kawanaꞌati, Tomin karu<br />

aita nii kamoon kawanaꞌa tiꞌo nii<br />

wuruꞌu ukaawa nuz. Tomin karu<br />

wuruꞌu konau kii-kida-kari waiz,<br />

naꞌiki uruu bau daꞌapa umana wun<br />

naꞌiki kazowau ta paꞌo ipai ama zada<br />

naꞌiki ipai pidan nao. Uruu tuuba ruꞌo<br />

King ipai baꞌo ran king nao ai, naꞌiki<br />

tuuba ruꞌo Nao ba nai ipai baꞌo ran<br />

nao ba nai nao ai. 16 Uruu bau daꞌapa<br />

aonaa umawa kau zon, umashaa pan<br />

kana daꞌo-karu ii mana wun, aonaa<br />

turuu pidan kaa wan naꞌiti. Aonaa<br />

kanom tuka pau zon zii uruu, naꞌiki<br />

aonaa kanom kaꞌii tan patuka pan<br />

uruu. Marii soo uruu bau daꞌapa<br />

umana wunuꞌo nii wataa pan. Naꞌiki<br />

waaitapa kizi soo uruu bau daꞌapa<br />

maꞌo za kaꞌo nii kari kao nan. Amen.<br />

17 Pukaki nao tuu kii wuruꞌu<br />

kashaꞌa pauzi-tin pai nao kidaz<br />

mana wun ĩmashaa pan kai. Aonaa<br />

kizi ĩata din pan pakashaꞌa pauzitin<br />

pan idaꞌan. Aonaa kizi ĩtaa pan<br />

panyuku nuu soo pakapu raa tanun<br />

dauꞌati. Mazan marii paꞌan<br />

ĩtaa pan panyuku nuu tuu kii Tominkaru<br />

dauꞌati, taaꞌo raz paꞌan ipai<br />

aimaa kan kai man kidaꞌo waꞌati,<br />

wakonau kii-kinaa nii. 18 Pukakinao<br />

ĩdyaun tuu kii, marii kizi<br />

paꞌan ĩshaꞌapa tan kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan baꞌo rai nao ati. Naꞌiki<br />

kari kao nan kizi ĩshaꞌa paa pan<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan naꞌiki<br />

min ziiwa kizi ĩtaan aimaa kan<br />

baꞌo rai nao ati. Naꞌiki marii kizi<br />

min ziiwa ĩkaꞌidi waa pan baꞌo rai nao<br />

ati. 19 Aizii ĩmashaa pan an naꞌapa,<br />

ĩkasa baꞌu kan nii paꞌati umana wun<br />

naꞌiki kai man kidaꞌo aimaa kan,<br />

pasaa baa-kinaa nii pamashaapa<br />

kizi niꞌi naa dii naꞌi tiꞌi aokazi ii.<br />

Udaunaꞌan ĩzaama tan nii kakupakinai,<br />

wuruꞌu mishiꞌo raz mana wun<br />

kakupa-karu.<br />

20 Timothy, putaapa kai man<br />

wuruꞌu kakinao rii, taa-kari wai kidaz<br />

puꞌati. Naꞌiki manaꞌa puturukadinaꞌa<br />

naꞌa kada koi napa-karu an<br />

madiwau tapaka sodi kidaꞌo aimaakan<br />

dauꞌu kari kao nan. Wuruꞌu<br />

pabiꞌi kida pidan nao dako taniaz<br />

kai kin “aitapa-kinai nii manawun.”<br />

21 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

kai naꞌaꞌa naa pabiꞌi kida pidan nao,<br />

tuu kii ĩmishi dan naꞌiki ĩdaꞌa nan<br />

wuruꞌu dakota-kari waiz kai kin<br />

“aitapa-kinai nii mana wun.” Aizii<br />

ĩmishi dan idi naꞌiki ĩdaꞌa nan idi<br />

naꞌapa kidaꞌo, tuu kii ĩpozawa tan<br />

wuru aiaꞌa mishiꞌo raz padamata<br />

pamishi dau zon.<br />

Marii Tomin karu kamuna nun<br />

ipai unao ati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


585<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Itamautan Paul Kaaritan<br />

Timothy Atiꞌo<br />

Paul saa­dan koshan kaa­rita Timothy ati. Usaa­dan wuruꞌu diꞌo­raz kaaritaꞌa,<br />

Rome ikiꞌo, utaapa-kao donoꞌo taraa-kizai ii. Naꞌapain uaitapa aonaꞌo<br />

niꞌi naa powaꞌa pakodita-kida-kao taraa-kizai iki. Uaitapa naꞌiaꞌo niꞌi naa<br />

pazowii-kao. Uruu idi tuu­kii uai­pan pakamin­kaꞌu­tan naꞌiki pamaꞌo­za­kadan<br />

Timothy nyuku­nuu. Ushaꞌapa­num kauꞌan, Paul mawa­kan dau­naꞌan<br />

Timothyꞌo niꞌi naa kau­din uwadaun nii, naꞌaka­paꞌo niꞌi naa Kai­manaꞌo<br />

Kuwai ipai wii­zai kawanaꞌati. Uruu idiꞌo wuruꞌu tuu­kii Paul aipan pakakinao­wan<br />

Timothy powaꞌa zii.<br />

Aizii pakaari­tan idaꞌa, Paul kowaa­dan naa uꞌati naꞌa­pam nii choo­chi<br />

kazowau­tapa-kao. Naꞌiki ukian uꞌati, manaꞌa pukashaa­paꞌa­naꞌa marii­damiki­nao<br />

tomi­napa-kidan pidan­nao, panaꞌi­tiꞌo­raz kari­kao­nan ĩkuwaa kida.<br />

Naꞌiki ukian uꞌati, mishi paꞌi kai­man pumashaapa, puizoꞌati ipai wuruꞌu<br />

mishiꞌo­raz tomi­napa-kinai, wuruꞌu kakinao­rii taa-kari­wai kidaz waunao<br />

ati, mishi­dai­naouz Jesus Christ.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-2<br />

Timothy maꞌozakada-kao . . . . . . . . . . . . . . . .1:3—2:13<br />

Timothy kowaadapan mishiꞌo kuwai . . . . . . . . . .2:14—4:5<br />

Paul saadan padauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4:6-18<br />

Kaarita katokonota-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4:19-22<br />

2Tim<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />

diꞌikiꞌo, Christ Jesus zaamataniaz<br />

apostle nii Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati. Uzaama tan õgaru<br />

kowaada paꞌo nii, tawuruꞌu Tominkaru<br />

kowaa dauzo niaz pataaꞌa zon<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-karu, wuruꞌu<br />

Christ Jesus idaꞌa naꞌo raz.<br />

2 Õsaa dan diꞌo raz kaari taꞌa,<br />

pugaru Timothy atiꞌo, õmarainpaniaz,<br />

naꞌiki õdanii ta paniaz. Marii<br />

Tomin karu waDaruz, naꞌiki Christ<br />

585<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 TIMOTHY 1<br />

586<br />

Jesus wanao ba naa kamuna nun<br />

puꞌati, naꞌiki ukamunan-kida kizi<br />

pugaru, naꞌiki utaa kizi punyukunuu<br />

kai man-kinaa nii.<br />

Paul maꞌozakadaꞌazon dauaꞌo<br />

Timothy nyukunuu<br />

3 “Kai man mana wun pugaru,”<br />

õkian Tomin karu ati pugaru<br />

dauꞌan. Uruu atiꞌo wuruꞌu õkaudina<br />

nuz, õnyuku nuu kai manaꞌo<br />

diꞌiki. Naꞌa paꞌo kapam kotuaꞌa<br />

naa õdokozu-daun nao nyuku nuu<br />

ĩkaudi nau zon uꞌati. Kari kao nan daꞌi<br />

õnyuku nui ta pan pugaru õtoriinpan<br />

kawanaꞌati Tomin karu ati,<br />

ipai kamoo naꞌiki ipai maru taꞌo.<br />

4 Pakawan kapam õnyuku nuita<br />

pan tawuruꞌu puzaa dauzo nuz<br />

õdawuꞌati. Tuu kii õtuka paꞌa zon<br />

pugaru, õnyuku nuu konau kii-kinaa<br />

nii. 5 Kari kao nan õnyuku nui ta pan<br />

naꞌa pam putukapa-kidan mishiꞌo<br />

mishida-karu. Mishi pukoꞌo koon<br />

Lois tuu kii mana wun omishi dauzon,<br />

pudaro Eunice naꞌapa kapam<br />

tuu kii omishi dan. Naꞌiki õai tapa<br />

naꞌa paꞌo kapam wuruꞌu pumishida<br />

nuz ĩnao mishi dan kawan.<br />

6 Uruu idi õkiaꞌa zon puꞌati, aizii<br />

maꞌo za kai ma naꞌa naa paꞌi pukaiwaa<br />

tawuruꞌu kai manaꞌo aimaa kan<br />

Tomin karu taau zo niaz pukau dinkinaa<br />

nii, õmuudau zon donoꞌo raz<br />

õkaꞌu puꞌidaꞌati. 7 Mishi Tomin karu<br />

taan Kai manaꞌo Doro naa waꞌati,<br />

aonaa wakicha naꞌ iki-kinaa niꞌo<br />

mani. Mazan maꞌo za ka daꞌo nii paꞌan<br />

waunao, maꞌo zaka kizi washaꞌapatan<br />

wakau din-kizi Tomin karu ati.<br />

Naꞌiki wamarai napa-kinaa niꞌo ipai<br />

pidan nao, naꞌiki watuuda-kinaa nii<br />

wanyuku nuu washaꞌapa taꞌa zon ai<br />

oiaꞌo.<br />

8 Ukauꞌan manaꞌa putari aꞌanaꞌa<br />

pukaku waa pan wanao ba naa<br />

Christ dauꞌan. Naꞌiki manaꞌa kapam<br />

puki baꞌa zoo-kidaꞌa naꞌa oo putariaꞌa<br />

naꞌa puko waa dan wuruꞌu õgaru,<br />

pumin-kau dinan tara tapa-kaoaz<br />

taraa-kizai idaꞌa, Christ dikin ii.<br />

Mazan marii kapam pupata kaꞌutakao<br />

õgaru kawan, puko waa da pan<br />

dikin ii kari kao nan Kai manaꞌo Kuwai<br />

Jesus dauꞌu. Tomin karu taan nii<br />

punyuku nuu maꞌo zaka-kinaa<br />

nii 9 Uruu Tomin karu wuruꞌu<br />

kazan naa taꞌo raz waunao wapatakaꞌuta-kao<br />

ai waꞌoian dikin ii. Naꞌiki<br />

uruu wuruꞌu dapa daꞌo raz waunao<br />

paꞌidaꞌati, papidanan nao nii. Mazan<br />

aonaa washaꞌapa tan dikin iaꞌo<br />

mani kai manaꞌo aimaa kan wuruꞌu<br />

ukazan naata nuz naꞌiki udapada nuz<br />

waunao paꞌidaꞌati. Soo paai pan atiꞌo<br />

kari kao nan, wuruꞌu ukai mana nuz<br />

mana wun waunao ati. Mishi kotuꞌu,<br />

ama zada saka di nan uaꞌii, udakotan<br />

wuruꞌu pakai man nuz waꞌati,<br />

padyuu dan idaꞌan Christ Jesus.<br />

10 Aizii diꞌi, watuka paꞌa naa umishiinan,<br />

Christ Jesus wakazan naa ta piki<br />

kaa wan idaꞌan wuru ama zada baara<br />

atiꞌi. Ukaa wan umai naa ba taꞌa nan<br />

naa wuruꞌu wakicha naꞌ iki-tina nuz<br />

mawaka-karu ai. Aizii wuruꞌu Kaimanaꞌo<br />

Kuwai, Christ dauaꞌo raz,<br />

uruu idaꞌan waaita pan kari kao nanuꞌo<br />

nii paꞌan wamashaa pan utuma.<br />

Wakana naata-kao nii paꞌinaꞌo idiꞌi<br />

naa dii naꞌi tiꞌi, naꞌiki aonaꞌo niꞌi naa<br />

powaꞌa wamawa kau zon.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


587<br />

2 TIMOTHY 1​, ​2<br />

11 Aizii Tomin karu zaama tan<br />

õgaru, padyuu dan niꞌo, naꞌakapaꞌo<br />

nii wuruꞌu Kai manaꞌo raz<br />

Kuwai ipai ama zada kawanaꞌati.<br />

Naꞌiki kowaada paꞌo niꞌi naa kaimanaꞌo<br />

kuwai Christ Jesus dauꞌu.<br />

Naꞌiki õtomi napa-kida kizi pidannao<br />

uai pan kawanaꞌati. 12 Uruu idi<br />

õkau di nan õdyuuda-kao kawanaꞌati,<br />

mazan uruu dikin ii õpata kaꞌutakao<br />

atii diꞌi õtaratapa-kao. Mazan<br />

aonaa õkibaꞌa zoo-kidan wuruꞌu<br />

õtaratapa-kaoaz daꞌaꞌa. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan õai tapa kai manai man<br />

kanom wuruꞌu õmishida paniaz,<br />

naꞌiki õai tapa, mishiꞌo nii kai man<br />

utaa pan ipai wuruꞌu taa-kari wai<br />

kidaz aimaa kan õꞌati. a Utaa pan<br />

niiz kai man, atii dii naꞌi tiꞌi pidan nao<br />

tiwaa-kidapa-kao donoꞌo naa. 13 Aizii<br />

tawuruꞌu mishiꞌo kuwai, õkowaa dapauzo<br />

niaz puꞌati, putomi napa-kinaa<br />

nii. Manaꞌa pumari naꞌa taꞌa naꞌa<br />

kidaz, maꞌo zaka putaapa punyukunuu<br />

udauꞌati, putomin paꞌa naa<br />

uꞌidiꞌiki. Naꞌiki pakawan putaapa<br />

wuruꞌu pumishi da nuz, naꞌiki wuruꞌu<br />

pukama rai napa nuz puzaama tinan<br />

idiꞌi naa Christ Jesus diꞌiti. 14 Kai man<br />

puka zan naa tapa wuruꞌu kai manaꞌo<br />

kuwai taa-kari wai kidaz puꞌati,<br />

upanaꞌada-kao ai. Maꞌo zaka pukazan<br />

naa tapaz, Kai manaꞌo Doro naa<br />

kamin kaꞌu tan idaꞌan pugaru. Uruu<br />

mashaa paꞌo raz wanyuku nuu ii.<br />

15 Puaitapa naꞌa pam mishi dainao<br />

pidan nao, wuruꞌu Asia iainao<br />

kidaz waꞌakan õgaru õbaꞌo ran,<br />

atii Phygelus naꞌiki Hermo genes<br />

naꞌapa kapam ĩwaꞌa kan õgaru.<br />

16 Õtoriin pan marii kizi wanao banaa<br />

kamuna nun ipai Onesi phorus<br />

iriban nao ati, wuruꞌu udapu iainao<br />

kidaz. Ushaꞌapa num kauꞌan, uruu<br />

daꞌi waꞌa tiizo, ukamin kaꞌu tan õgaru,<br />

aata mishi õkonau kiaꞌa kan. Aonaa<br />

ukibaꞌa zoo-kidan õgaru, õtaratapakao<br />

puꞌu. 17 Aizii ukaa wan dono<br />

daꞌatiꞌi Rome ati, tuu kii udoro tinan<br />

õdauꞌu, atii uiko dan õgaru. 18 Marii<br />

wanao ba naa kamuna nun tuu kii<br />

uruu ati dii naꞌi tiꞌi, pidan nao tiwaakao<br />

donoꞌo naa. Puaitapa naꞌa pam<br />

tawuruꞌu ukamin kaꞌu tauzo nuz<br />

kapam õgaru tuu kii Ephesus ii.<br />

Pidan kaimanaꞌo usoldyaatinpan<br />

Christ Jesus ati<br />

2 1 Aizii pugaru õdani, maꞌozaka<br />

pukau din naꞌiki<br />

maꞌo zaka putaapa punyuku nuu<br />

wuru idaꞌa naꞌa Christ Jesus taa niaz<br />

pumaꞌo zaka-kinaa nii, pakamunanun<br />

idiꞌo raz mana wun utaan puꞌati.<br />

2 Aizii tawuruꞌu puabata nii kidaz<br />

õkowaa dan iriba pidan nao abata pan<br />

puꞌu, puko waa daꞌa naaz pidan nao<br />

ati dyau tai nao kidaz ĩnyuku nuu<br />

Tomin karu para dan dauꞌati. Marii<br />

kizi ĩtomin pan kai man, naꞌiki ĩnao<br />

kizi zaa mata-kao, tomi napa-kidaꞌo<br />

niꞌi naa kapam baꞌo rai nao pidannao,<br />

ipai wuru dauꞌaꞌa paaba ta nii<br />

kidaz parada-karu. 3 Marii pubaiaapa<br />

pushaꞌa pata-kao õgaru kawan,<br />

Christ Jesus dikin ii. Naꞌapa kizi<br />

2Tim<br />

a 1:12 wuruꞌu taa-kari­wai kidaz aimaa­kan õꞌati oo “wuruꞌu õtaa nii oo õshaꞌa pata nii<br />

kidaz aimaa kan uꞌati.”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 TIMOTHY 2<br />

588<br />

pugaru kai manaꞌo soldyaa kawan.<br />

Kai manaꞌo soldyaa makon nii minziiwa,<br />

ubaiaa paꞌa nan kashaꞌo raꞌo<br />

mizaa taaka-kizai iti. 4 Aizii soldyaa<br />

kaudin-kizi taa-kao an, ushaꞌapa tan<br />

nii kai man wuruꞌu unao ba naa taaniaz<br />

ukaudin-kizi nii. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan kai man uai pan panao ba naa<br />

nyuku nuu. Aonaa turuu uturukadinan<br />

baꞌo ran kaduz kaudin-kizai<br />

dauꞌati, wuruꞌu panaꞌaꞌo raz soldyaa<br />

kaudin-kizi kida ai. 5 Aizii dimabaꞌo<br />

pidan, uai pan an pazaa ma tan<br />

wuruꞌu konau na maꞌo aimaa kan<br />

taaꞌa zoo-kari waiz, mazan aonaan<br />

an udiman kakinao rii kawanaꞌati,<br />

aonaꞌo nii turuu uzaama tan wuruꞌu<br />

taaꞌa zoo-kari waiz dima baꞌo pidan<br />

ati. 6 Aizii pidan wuruꞌu kaudinaꞌo<br />

raz dadara pazaka pun ii.<br />

Naꞌiki upaoriba aka dyuuan donoꞌo<br />

naa, uruꞌo nii kiwiin kaꞌidi wain<br />

wuru diꞌikiꞌi papao riba aka kidaz.<br />

7 Pudiꞌi tapa kai manai man wuruꞌu<br />

aimaa kan õkowaa da nii kidaz<br />

puꞌati. Wanao ba naa kamin kaꞌu tan<br />

nii pudiꞌi tin pan, naꞌiki utaan nii<br />

puaitapa-kinaa nii.<br />

8 Kari kao nan punyuku nuitapa<br />

naꞌa pam Jesus Christ, David<br />

takaan-daunuz, kadi shita-kidakao<br />

pabaara naa iki. Uruu wuruꞌu<br />

õkuwaa niꞌo raz, õkowaa da pan<br />

Kai manaꞌo Kuwai udauꞌu. 9 Aizii<br />

õkowaa da pan idi wuruꞌu Kaimanaꞌo<br />

raz Kuwai, õpata kaꞌuta-kao<br />

tuu kii udikin ii. Atii õtaapa-kao<br />

taraa-kizai idaꞌa watuudi napa,<br />

naꞌapa pidan shaꞌapa taꞌo kawan<br />

dikau daꞌo mana wun aimaa kan.<br />

Mazan Tomin karu Para dan aonaa<br />

turuu uwatuda-kao. 10 Aizii wuruꞌu<br />

õbaia tina nuz kaika paꞌa Tomin karu<br />

pidanan nao dikin iaꞌo uzaama tanii<br />

nao kidaz. Õkowaa da pan ĩꞌati<br />

kai manaꞌo kuwai, õai pan idi ĩkazannaata-kao<br />

pamishi dan idaꞌan Christ<br />

Jesus. Naꞌiki õai pan idi ĩmashaapan<br />

kari kao nan Tomin karu tuma<br />

umashaapa-kizi ii, wuru diꞌiaꞌa<br />

konau na maꞌo naꞌiki kana daꞌo raz<br />

mana wun. 11 Aizii diꞌo raz paradakaru<br />

idaꞌa, mishiꞌo kiauzo-karu:<br />

Aizii wamarinaꞌatan an<br />

waꞌoian kaiman-daun,<br />

naꞌiki wataapinan an<br />

mawakaꞌo kawan Jesus<br />

tuma, waꞌoian dikin ii,<br />

mishiꞌo nii paꞌan wakakupan<br />

karikaonan utuma.<br />

12 Aizii wabaiatan an wuruꞌu<br />

pidannao patakaꞌutanuz<br />

waunao.<br />

Mazan diinaꞌitiꞌi<br />

wakazowautapan nii utuma,<br />

unaobanai-tinapa kizi ii.<br />

Aizii wakian an, “aonaa<br />

mishiꞌo mani uruu” oo<br />

“aonaa wamishidan uruu,”<br />

naꞌapaꞌo nii kapam unaꞌapan<br />

wadauꞌan, “aonaa õaitapan<br />

ĩnao,”<br />

ukian nii Tominkaru ati.<br />

13 Aizii wamashaꞌapatinkan an<br />

waparadan kawanaꞌati.<br />

Mazan uruu pakawanuꞌo<br />

nii paꞌan ushaꞌapatinan<br />

paparadan kawanaꞌati.<br />

Ushaꞌapanum kauꞌan<br />

aonaa naꞌapainim<br />

umamishiauzokan<br />

paparadan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


589<br />

2 TIMOTHY 2<br />

Mishiꞌo kaudin-karu<br />

kaiman Tominkaru ati<br />

14 Kari kao nan paꞌi punyukunuu-kida<br />

ipai wuruꞌu parada-karu<br />

kidaz, wunao atiꞌi tomi napa-kidaꞌo<br />

niꞌo raz pidan nao. Maꞌo zaka pukakinao<br />

ĩdyaun Tomin karu abata pan<br />

puꞌu. Aonaa kizi ĩkasha daaka pan<br />

shaꞌa paꞌo ram parada-karu sodi kida<br />

dikin ii kari kao nan. Aonaa kanom<br />

kai manaꞌo ikoda-kao kasha daakakaru<br />

an naꞌapa kidaꞌo parada-karu<br />

dauꞌan. Soo upoza waa biꞌii-kidan naa<br />

kari kao nan ipai pidan nao, wuruꞌu<br />

abata pai nao kidaz kadako tin-karu<br />

naꞌapa.<br />

15 Maꞌo zaka puti wain, putukapakida<br />

kizi Tomin karu ati mishi<br />

kai man naꞌiki saki tapa pushaꞌapatan<br />

pukau din-kizi uꞌati. Aonaa kizi<br />

pubaꞌa zoo tin-kida-kao pukau dinkizi<br />

dauꞌan. Mazan mishi kizi paꞌan<br />

putomi napa-kidan pidan nao kaiman<br />

naꞌiki saki tapa, wuru dauꞌaꞌa,<br />

mishiꞌo raz kuwai, Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo raz.<br />

16 Manaꞌa paꞌi puturuka dinaꞌanaꞌa<br />

kada koi napa-karu an dikauda<br />

sodi kidaꞌo parada-karu dauꞌu,<br />

wuruꞌu madi wai tapa-kaꞌo raz karikao<br />

nan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

pidan nao wuruꞌu kada koin pai nao<br />

kidaz naꞌa paꞌo dauꞌan, ĩnaꞌa painpan<br />

nii wuruꞌu atii ĩtanawa tinan<br />

powaꞌa zii Tomin karu ai naꞌapa<br />

kidaꞌo dikin ii kari kao nan. 17 Aizii<br />

wuruꞌu ĩtomi napa-kida nuz pidannao<br />

naꞌapa, unaꞌi tin utuu baru dinan<br />

wuruꞌu, atii iribaꞌo nii upata kaꞌuan<br />

pidan nao. Naꞌa paꞌo nii uꞌudaru dinan<br />

bishoi kawan, wuruꞌu bishoi unikan<br />

nii pidan mada atii uꞌudaru dinan.<br />

Kai naꞌa dyaꞌu tam daonai oranao<br />

wunao bii aꞌa, naꞌa pai naouꞌu<br />

naa. Hyme naeus naꞌiki Philetus<br />

kiaꞌo ĩꞌuu. 18 Naꞌiki ĩnao aonaꞌa naa<br />

powaꞌa ĩmishi dan wuruꞌu mishiꞌoraz<br />

tomi napa-kinai, Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo raz. Uruu idi ĩmarii da pan<br />

naa pidan nao, ĩkowaada pan naa<br />

ĩꞌati, kadi shita-kidaꞌaka-kaoaꞌa naa<br />

mishi dai nao pamawaka-kizi iki.<br />

Ĩkowaada pan idi naꞌapa kidaꞌo,<br />

iriba ĩpoza waa biꞌita-kidan pidannao<br />

nyuku nuu. Uruu idi aonaꞌa naa<br />

ĩaita pan naꞌiaꞌo ram naa pamishida.<br />

19 Mazan kai naꞌa mishiꞌo paradakaru<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo. Aonaꞌo<br />

nii naꞌa painim pidan panaꞌa dan<br />

wuruꞌu upara dan kidaz. Kaikapaꞌa<br />

wuruꞌu upara dan kiauzo nuz:<br />

“Nao ba nai aitapa nii naꞌiaꞌo ram<br />

pidan nao zaama tinai nao paꞌidaꞌati.”<br />

Naꞌiki baꞌo ran upara dan kian, “Ipai<br />

pidan nao wuruꞌu kowaa dai naouz<br />

pazaa ma tan Christ panao ba naa nii,<br />

marinaꞌa naa ipai ĩtanawa tinan,<br />

naꞌiki ĩmuu dan wuruꞌu oii kidaꞌoraz<br />

aimaa kan ĩnauda pauzo nii kidaz<br />

pashaꞌa paa pau zon.”<br />

20 Kai naꞌa umana wun kidaꞌo<br />

kabaun nao, unazo ii kai naꞌa tomakari<br />

wai pabiꞌi naaka kidaꞌo boon nao,<br />

koopo nao, naꞌiki parapi nao. Pabiꞌi<br />

kida ĩtoma-kao gold idi naꞌiki silver<br />

idi. Baꞌo rai nao kida toma-kao kubai<br />

idi naꞌiki ata mun idi. Aizii wuruꞌu<br />

toma-kari wai nao kidaz, pabiꞌi kida<br />

ukai waa-kao, umana wunuꞌo aimaakan<br />

shaꞌa paapa-kao donoꞌo nii.<br />

Baꞌo rai nao kai waa-kao nii naꞌa pam<br />

2Tim<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 TIMOTHY 2​, ​3<br />

590<br />

kari kao nan. 21 Aizii pidan, naꞌapa<br />

kapam. Naꞌiaꞌo ram pidan saa baan<br />

an panyuku nuu ipai oiaꞌo ai, Tominkaru<br />

kai waan niiz umana wunuꞌo<br />

shaꞌapainapa-karu dono kida,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan utaai nan idi<br />

panao ba naa ati. Naꞌiki Tomin karu<br />

kai waan nii uruu shaꞌapa taꞌo nii<br />

kai manaꞌo naꞌiki umana wun kidaꞌo<br />

paꞌidi waru aimaa kan paꞌati.<br />

22 Aizii ipai aimaa kan wuruꞌu<br />

punauda pauzo nii kidaz pushaꞌapaa<br />

pan pupaꞌi nan dono, marinaꞌa<br />

naa. Manaꞌa naa putaai naꞌanaꞌa,<br />

naꞌapa kidaꞌo aimaa kan ati.<br />

Mishiꞌo rai man pumaꞌo za ka daꞌa naa<br />

punyuku nuu, mishi kizi pumashaapan<br />

kai man, naꞌiki mishi kizi<br />

maꞌo zaka putaa pan pumishi dan,<br />

naꞌiki mishi kizi pukama rai napanun,<br />

kai man kizi kapam putaa pan<br />

punyuku nuu pidan nao tuma,<br />

wunaouꞌu kai manaꞌo raz paꞌan<br />

ĩtaa pan panyuku nuu. Panyukunuu<br />

kai manaꞌo diꞌikiꞌo raz paꞌan<br />

ĩtoriin pau zon Nao ba nai Jesus ati.<br />

23 Mazan naꞌa painim kasha daakakaru<br />

an, parada-karu oo kanom sodi<br />

kida dauꞌan, wuruꞌu maza nuꞌo oo<br />

madiwau tapaka kidaꞌo raz kari kaonan,<br />

manaꞌa punyuku nuu paꞌa naꞌa<br />

naꞌapa kidaꞌo shaꞌa paapa-kao,<br />

munapo pumashaapa naꞌapa kidaꞌo<br />

ai. Ushaꞌapa num kauꞌan puaitapa<br />

kai manai man wuruꞌu naꞌapa<br />

kidaꞌo raz aimaa kan, tomaꞌo karikao<br />

nan toꞌora taaka-karu oo<br />

zunaa paaka-karu.<br />

24 Aizii pidan, wuruꞌu Nao ba nai<br />

Jesus poi torui ta paniaz, aonaꞌa naa<br />

turuu uzunaa paa kan, mazan marii<br />

paꞌan ukai manan ipai pidan nao ati.<br />

Naꞌiki marii kizi utomi napa-kidan<br />

pidan nao kai manai man, naꞌiki<br />

aonaa kizi ukashadi nan. 25 Naꞌiki<br />

uruꞌo nii kaki naota pidan nao,<br />

wuruꞌu dikin ta pai nao, naꞌiki kashadai<br />

nao kidaz ukuwaa, ukaki nao wan<br />

nii ĩdyaun kai man, konaꞌiaꞌo idaꞌan.<br />

Panaa don bau daꞌapa kamoo Tominkaru<br />

aipan ati, ĩpanaꞌa dinan nii zii<br />

wuru aiaꞌa pamami shida ka nuz,<br />

naꞌiki wuru aiaꞌa padiꞌi tin panuz<br />

panaꞌiti kida. Uruu donoꞌo nii zii<br />

ĩaita pan naꞌiki ĩmishi dan wuruꞌu<br />

mishiꞌo raz kuwai, Tomin karu diꞌiki<br />

kidaꞌo raz. 26 Naꞌiki uruu donoꞌo<br />

nii zii ĩaita pan udikau dan wuruꞌu<br />

pashaꞌa paa pauzo nii kidaz aimaa kan,<br />

Uruu idi ĩkaza ti nan niꞌi naa Satan<br />

marii da pan ai paugaru. Uzaamata<br />

pauzo nii ĩdyaun kai manai man.<br />

Naꞌiki ipai ĩizoꞌa tii zon wuruꞌu Satan<br />

aipauzo nii kidaz ushaꞌa pata-kao<br />

paꞌati.<br />

Amazada ikodaꞌanan diꞌitiꞌo​<br />

​patokon<br />

3 1 Aizii puaitapa kiziꞌi naa paꞌi,<br />

dii naꞌi tiꞌi ama zada ikodaꞌanan<br />

diꞌitiꞌi naa patokon, dadaraꞌo<br />

niꞌi naa naꞌiki kashaꞌa pan naꞌo niꞌi<br />

naa, kai manai nao pidan nao ikodan<br />

mashaapa-karu, oiai nao pidan nao<br />

bii an. 2 Tuu kiaꞌo niꞌi naa pidan nao<br />

marain pan pananaa, ĩaipan nii ipai<br />

aimaa kan soo paꞌati kari kao nan.<br />

Tuu kiaꞌo nii pidan nao marain pan<br />

puraata, ĩaipan nii puraata soo<br />

paꞌati kari kao nan. Tuu kiaꞌo nii<br />

pidan nao atadin paꞌa zon, pashaꞌapata<br />

nii aimaa kan kida dauꞌan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


591<br />

2 TIMOTHY 3<br />

Naꞌiki tuu kiaꞌo nii pidan nao taapinaꞌa<br />

zon umana wunuꞌo nii ipai<br />

baꞌo rai nao ai. Naꞌiki pidan nao dakomiki<br />

tinan nii, dikauda kidaꞌo idaꞌan.<br />

Naꞌiki tuu kiaꞌo niꞌi naa pidan nao<br />

dikin ta pan padaro nao oo padarunao.<br />

Naꞌiki aonaꞌo niꞌi naa pidan nao<br />

konau kii-kidan aimaa kan taa-kao<br />

paꞌati. Naꞌiki aonaꞌo nii ĩdiꞌitin paꞌazon<br />

Tomin karu dauꞌu, naꞌiki aonaꞌo<br />

nii ĩkaro da pan papara dan udauꞌan.<br />

3 Aonaꞌo niꞌi naa pidan nao<br />

marain paa kaꞌa zon. Aonaꞌo nii<br />

ĩmanyuku nuu taꞌa zon pidan shaꞌapatan<br />

an dikau daꞌo paꞌati, naꞌiki aonaꞌo<br />

nii ĩpara dan kai manaꞌo idaꞌan uꞌati.<br />

Tuu kiaꞌo nii ĩkadako tin-kidaꞌazon<br />

oo ĩtomaꞌa zon dikauda kidaꞌo<br />

parada-karu pairi ban nao oo baꞌoran<br />

pidan nao dauꞌu. Aonaꞌo niꞌi<br />

naa pidan nao kaꞌii tan padadaradan<br />

panyuku nuu pashaꞌapa tan ai<br />

dikauda kidaꞌo aimaa kan. Aonaꞌo<br />

niꞌi naa pidan nao kakaro dapa nun,<br />

ĩshaꞌapa taa kan nii dikauda kidaꞌo<br />

idaꞌan. Naꞌiki aonaꞌo niꞌi naa ĩdyautan<br />

oo ĩnyuku nuu-atin kai manaꞌo<br />

aimaa kan kida shaꞌa pata-kao dauꞌan.<br />

4 Naꞌiki tuu kiaꞌo nii ĩkaaka paa mikipaꞌa<br />

zon, ĩkaaka paan nii pairi ban nao.<br />

Naꞌiki aonaꞌo nii ĩdiꞌitin pan kiwiin<br />

pashaꞌapa tan uaꞌii aimaa kan, mazan<br />

ĩshaꞌapa tinan nii maai ta pi naka-daun.<br />

Tuu kiaꞌo nii ĩatada pan ipai pashaꞌapaapa<br />

nii kida aimaa kan, uruu kida<br />

idaꞌanaꞌo nii umana wun ĩtaa pin pan.<br />

Tuu kiaꞌo nii ĩmarain pan pashaꞌapaapa<br />

nii aimaa kan kida pamarain pan<br />

ai mana wun Tomin karu.<br />

5 Pidan nao dako tin pan nii mishidai<br />

nao nii Christ, ĩshaꞌapa tan nii<br />

kai kin aimaa kan kidaꞌa, ĩaipan idi<br />

kari kao nan patukapa-kao mishi dainao<br />

kawan. Mazan panyuku nuu ii,<br />

aonaa ĩaipan Tomin karu kazowautapan<br />

pamashaa pan, aonaa<br />

ĩshaꞌapa tinaꞌa zon uai pan kawanaꞌati.<br />

Manaꞌa pubao kopa tin pau zoꞌonaꞌa,<br />

oo punyuku nuu pau zoꞌo naꞌa<br />

naꞌa pai nao pidan nao. 6 Kai naꞌa<br />

pabiꞌi kida naꞌa pai nao pidan nao,<br />

ĩnao ĩmoro tan nii oo ĩmakon nii<br />

pidan nao dapu kawanaꞌati kida,<br />

ĩaipan idi panaꞌapa tan pidan nao<br />

nyuku nuu pakuwaa dauꞌati. Uruu<br />

idi tuu kii ĩnaꞌapa tan pabiꞌi kida<br />

zun nao nyuku nuu, maai ta pi nakadau<br />

nuꞌo raz ĩmashaa pan. Kashaꞌora<br />

padamata ĩnyuku nuu pashaꞌa paapanii<br />

dauꞌan, mazan aonaa ĩaita pan<br />

naꞌa pam padadara dan panyuku nuu<br />

pashaꞌa paa pan ai oiaꞌo, wuruꞌu tuukiaꞌo<br />

raz ĩnauda pan pashaꞌa paa pan.<br />

7 Naꞌa pai nao zun nao tuu kii ĩaba taꞌazon<br />

naꞌiki tuu kii ĩaipan paaita pan<br />

shaꞌa paꞌo ram kuwai oo aimaa kan<br />

kowaada-kao patomi napa-kinaa nii.<br />

Mazan aonaa naꞌa painim ĩiko dan oo<br />

ĩaita pan wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai,<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo raz.<br />

8 Kotuaꞌa naa, tuu kii Jannes<br />

naꞌiki Jambres tiwaan pawa zoo tan<br />

Moses. Aizii kai naꞌapa mana wun<br />

wunaouꞌu diꞌo raz pidan naouꞌu,<br />

tomi napa-kidai naouz pidan nao<br />

panaꞌiti. Tuu kii ĩaipan padikin tan<br />

naꞌiki pawa zoo tan wuruꞌu mishiꞌoraz<br />

mana wun kuwai, Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo raz. Pidan nao naꞌa pai nao,<br />

aonaꞌo raꞌa naa ĩaita pan padiꞌitinpan<br />

kai manaꞌo aimaa kan dauꞌu, soo<br />

ĩtaa pan panyuku nuu oiaꞌo dauꞌati.<br />

2Tim<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 TIMOTHY 3<br />

592<br />

Naꞌiki ĩdiꞌitin pan oo ĩnyuku nuu<br />

panaꞌi tiꞌi naa kari kao nan. Uruu idi<br />

aonaa naꞌa painim nii ĩmishi dan<br />

wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai. 9 Mazan<br />

aonaa kari kao nanuꞌo nii mani<br />

wuruꞌu ĩnaꞌa pai napa nuz, kai naabai<br />

naꞌo nii zii wuruꞌu ĩmarii dapa nuz<br />

pidan nao. Ipaiꞌo nii zii pidan nao<br />

tuka pan, naꞌiki ĩaita pan nii mazanuꞌo<br />

kari kao nan wuruꞌu ĩkuwaa<br />

kidaz, soo ĩmarii da pan kari kao nan<br />

pidan nao. Naꞌapa kotuaꞌa naa ipai<br />

pidan nao tuka pan, wuruꞌu Jannes<br />

naꞌiki Jambres shaꞌapa tauzo nii kidaz<br />

aimaa kan, aonaa mishiꞌo mani,<br />

mazan maza nuꞌo kari kao nan.<br />

Ubaukapan naa Paul​<br />

​kakinaowan Timothy<br />

10 Mazan pugaru puaitapa paꞌan<br />

ipai wuruꞌu õtomi napa tin-kidakinaaz<br />

pidan nao. Naꞌiki puaitapa<br />

ipai õmashaa pau zon kaduz, naꞌiki<br />

puaitapa kanom tuu kiaꞌo õshaꞌapataꞌa<br />

zon, naꞌiki puaitapa naꞌa pam<br />

õmishida pan tuu kii, naꞌiki puaitapa<br />

daꞌi maꞌo zaka õtaa pan õnyuku nuu,<br />

õbaia tan puꞌu kotuaꞌiki kashaꞌoraꞌo.<br />

Puaitapa kapam naꞌa pam<br />

õkama rai napa nun tuu kii. Naꞌiki<br />

ipai puaita pan naꞌa pam õbaia tan<br />

dadara kidaꞌo aimaa kan õkaudin-kizi<br />

dauꞌati, mazan aonaa<br />

õkasha di nan, upuꞌu õshaꞌapa tan<br />

õkau din-kizi. 11 Naꞌiki puaitapa ipai<br />

naꞌa pam daꞌi õan ta miki tauzo-kao<br />

tuu kii mana wun. Naꞌiki puaitapa<br />

kapam ipai naꞌa pam õbaia tan<br />

kashaꞌo raꞌo tuu kii. Naꞌiki puaitapa<br />

kanom kida shaꞌapaꞌo õꞌati, Antioch<br />

ii, naꞌiki Iconium ii, naꞌiki Lystra<br />

ii. Mishi naꞌii tuu kii õan ta mikita-kao<br />

kaziwaꞌo idaꞌan, mazan<br />

waNaobanaa kazan naata õgaru<br />

ipai õbaia ta nii kida ai. 12 Mazan<br />

mishi, ipai pidan nao mashaa painao<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati,<br />

wuruꞌu zaama tai nao kidaz Christ<br />

Jesus panao ba naa nii, ipai ĩnao<br />

ĩbai aa pan nii papata kaꞌuta-kao.<br />

13 Aizii wuruꞌu oiai naouz pidan nao,<br />

ĩdikau daꞌa dinan niꞌi naa mana wun<br />

udawu nuꞌiti, naꞌiki powaꞌaꞌo nii zii<br />

ĩmarii da pan pidan nao, mazan naꞌapaꞌo<br />

nii kapam baꞌo ran pidan nao<br />

marii dan ĩdyaun.<br />

14 Mazan aizii pugaru, pakawan<br />

õai pan putaa pan oo pudaꞌa nan<br />

wuruꞌu putomi napa-kida-kinao<br />

kidaz, pumishi daniaz paꞌan<br />

tuu kii. Ushaꞌapa num kauꞌan puaitapa<br />

nii nao paꞌan pidan nao naꞌiki<br />

puai tapa nii nao ĩkaduz wuruꞌu tominapa-kidai<br />

naouz pugaru. 15 Naꞌiki<br />

puaitapa nii pukorai dao naan diꞌiki<br />

ipai wuruꞌu saada-kari wai kidaz<br />

Tomin karu para dan. Tomin karu<br />

para dan idaꞌanaꞌo wuruꞌu puikoda<br />

nuz aitapa-kinai. Uruu idaꞌanaꞌo<br />

wuruꞌu pidan tomi napa nuz<br />

pamishi dan dauꞌu Christ Jesus,<br />

pakazan naa tin-kinaa nii. 16 Ipai<br />

wuruꞌu saadin paꞌo Tomin karu<br />

para dan kidaz, Tomin karu diꞌikiꞌo<br />

paꞌidi waru wuruꞌu. Uruu kai manaꞌo<br />

ukai waa-kao pidan tomi napa-kinaa<br />

nii mishiꞌo kuwai dauꞌu, naꞌiki kakinao<br />

waꞌo nii pidan, upozawa tan an<br />

mishiꞌo kuwai ai. Naꞌiki tukapakidaꞌo<br />

nii sakita paꞌo mashaapa-karu,<br />

naꞌiki tomi napa-kidaꞌo nii pidan<br />

kai manaꞌo mashaapa-karu dauꞌu<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


593<br />

2 TIMOTHY 3​, ​4<br />

Tomin karu ati. 17 Uruu idaꞌan kizi<br />

pidan kau dinaꞌo Tomin karu ati<br />

ikodan paai tapa-kinaa nii. Uruu<br />

idaꞌan kizi kai man ushaꞌapa tan<br />

pakau din-kizi, naꞌiki ushaꞌa pata<br />

kizi ipai kai man kidaꞌo paꞌidi waru<br />

aimaa kan Tomin karu ati, uruu kida<br />

idaꞌan.<br />

4 1 Aizii õpara daꞌa zon puꞌati<br />

maꞌo za kaꞌo idaꞌan, Tomin karu<br />

abata pan puꞌu, naꞌiki Christ Jesus<br />

abata pan puꞌu, uruu tiwaa-kida paꞌo<br />

niꞌo raz naꞌiki pata kaꞌu taꞌo niꞌo raz<br />

ipai pidan nao paꞌoian dikin ii, ipai<br />

wuruꞌu kaku pai naouz naꞌiki mawakai<br />

naouz. Uwaꞌa tin idi kai naꞌiki<br />

unao ba nai-tinaꞌa nan ipai pidan nao<br />

ati. 2 Uruu idi tuu kii mana wun õkian<br />

puꞌati, puko waa daꞌa naa wuruꞌu kaimanaꞌo<br />

raz kuwai, Tomin karu diꞌiki<br />

kidaꞌo raz. Puko waa daꞌa naaz ipai<br />

shaꞌa paꞌo ram pidan nao ati, aba taꞌazoi<br />

nao ati oo maaba taꞌa zoo-kai nao<br />

ati, upuꞌu puko waa daz. Pukaki nao<br />

ĩdyaun ĩshaꞌa paa pan ai oii kidaꞌo<br />

aimaa kan. Naꞌiki putoꞌo rau ĩdyaun<br />

ĩsoo kada kizi pashaꞌa paa pan oii<br />

kidaꞌo aimaa kan. Naꞌiki pumaꞌoza<br />

kada ĩnyuku nuu putomi napa-kida<br />

ĩdyaun kai manai man, konaꞌiaꞌo<br />

idaꞌan. 3 Kai naꞌaꞌo nii dii naꞌi tiꞌi, uruu<br />

aonaꞌo niꞌi naa mana wun pidan nao<br />

aba taꞌa zon wuruꞌu kai manaꞌo raz<br />

naꞌiki mishiꞌo raz kuwai, wuruꞌu<br />

wakowaa da paniaz. Mazan paaipan<br />

kawanaꞌa tiꞌo nii, ĩzaama tan<br />

nii pidan nao, tomi napa-kidai nao<br />

nii paugaru, wuru kida dauꞌaꞌa<br />

tuu kiaꞌo raz mana wun ĩaba taꞌa zon.<br />

4 Mazan aizii wuruꞌu mishiꞌo raz<br />

mana wun kuwai, aonaꞌo niꞌi naa<br />

ĩaba taꞌa zon. Soo ĩturuka di nan niꞌi<br />

naa paꞌan paaba taꞌa zon dauꞌati<br />

kotu ainao kida kuwai, wuruꞌu<br />

pidan nao toma nii kidaz kari kaonan.<br />

5 Mazan pugaru, puaita pin<br />

paꞌi paꞌan naꞌa pam putaa pinan,<br />

puzau din naꞌiki maꞌo zaka putaapa<br />

punyuku nuu pushaꞌapa tan ai naꞌapa<br />

kidaꞌo aimaa kan. Manaꞌa pukashadinaꞌa<br />

naꞌa wuru aiaꞌa pubaia ta nuz<br />

dadaraꞌo mashaapa-karu, oo pubaiatan<br />

toꞌora-karu puko waa da pan<br />

dikin ii Kai manaꞌo Kuwai. Marii<br />

kari kao nan pukaku waapa tin.<br />

Pushaꞌa pata ipai pukau din-kizi kaiman<br />

naꞌiki saki tapa, Tomin karu<br />

aipan kawanaꞌati.<br />

6 Mazan aizii õgaru, mao napataꞌa<br />

naa paꞌan õzowii-kao kamoon<br />

kaa wan. Uruu donoꞌo niꞌi naa õtaainan<br />

Tomin karu ati. Ukauꞌan aizii<br />

õmakon niꞌi naa wuru ama zada<br />

baara ikiꞌi. 7 Mazan aata, õkaꞌiitaꞌa<br />

naa ipai õkau din-kizi wuruꞌu<br />

Tomin karu taa niaz õshaꞌapa tan<br />

nii. Õshaꞌa pata ipai õkau din-kizi<br />

usaka din-kizi iki, atii utokon iti.<br />

Naꞌiki mishi, maꞌo zaka õtaa pan<br />

õmishi dan wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai,<br />

aonaa õpanaꞌa da nuz, mazan ipai<br />

õkowaa da nuz saki tapa udyuu dan<br />

kawanaꞌati. 8 Mazan kai, kai naꞌaꞌa<br />

naa umana wunuꞌo kowa mai sarakada-karu<br />

nii õzowau ati, uruu<br />

õshaꞌapa tinan idiꞌo mishi kai man<br />

naꞌiki saki tapa Tomin karu awun<br />

zaꞌa. Wanao ba naa Christ Jesus,<br />

shaꞌapa taꞌo raz aimaa kan sakita paꞌo<br />

idaꞌan, uruꞌo nii taa õꞌati wuruꞌu<br />

kowa maiz dii naꞌi tiꞌi, wuru kamoo<br />

donoꞌo utiwaa-kidapa nuz naa ipai<br />

2Tim<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 TIMOTHY 4<br />

594<br />

pidan nao. Mazan aonaa bau daꞌapa<br />

õgaru atiꞌo nii mani wuruꞌu umanawunuꞌo<br />

raz kowa mai taa-kao. Mazan<br />

utaa-kao nii kapam ipai pidan nao<br />

ati, wuruꞌu zaudapa tinainaouz<br />

ukaa wan, konau kiaꞌo raz ĩtaa pan<br />

panyuku nuu patuka paꞌa zon idi<br />

ukaa wan.<br />

Diꞌoraz Paul paradan paꞌidiwaru<br />

9 Puti waa paꞌi puwaꞌa tin<br />

kadiman õꞌidaꞌati. 10 Aizii Demas<br />

kasha di naꞌa naa pamashaa pan ai<br />

Tomin karu ati, tuu kii umarain pan<br />

aimaa kan imiꞌi baara an kidaꞌoraz.<br />

Uruu idi uwaꞌa kan õgaru,<br />

naꞌiki umakon Thessa lonica iti.<br />

Aizii Crescens mako paꞌan ukaudinaꞌa<br />

nan Galatia Baara iti, aizii<br />

Titus, Dalma tia Baara iti kapam<br />

ukau dinaꞌa nan. 11 Soo pabaꞌo ran<br />

Luke kai naꞌa õtuma. Puwaꞌa tin<br />

an punaꞌaka paꞌi Mark putuma.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan turuu uruu<br />

kamin kaꞌu tan õgaru õkau din-kizi<br />

dauꞌu. 12 Aizii Tychicus, õdyuuda<br />

uruu Ephesus iti. 13 Aizii puwaꞌatin<br />

an, punaꞌaka paꞌi õchaa ki tan,<br />

õwaꞌa kauzo niaz Troas ii. Carpus<br />

diꞌii shaꞌatii õwaꞌaka nuz. Naꞌapain<br />

punaꞌaka paꞌi kapam tawuruꞌu kaarita<br />

kidaz, tawuru mana wu nuꞌu<br />

saada-kari wai kidaz kaznizo mada<br />

baaraꞌa.<br />

14 Alex an der, tawuruꞌu tomapau<br />

zoz aimaa kan kida chipirari<br />

idaꞌan, aonaa ukai manan. Utoma<br />

dikauda mana wun aimaa kan õꞌati,<br />

uai pan idi pashaꞌa pata-kidan õgaru<br />

dikau daꞌo idaꞌan. Mazan Tomin karu<br />

aita pan nii paꞌan naꞌa pam pashaꞌapata<br />

nuzu, unaꞌa pain pan winipi naa<br />

nii. 15 Puzau di napa paꞌi kapam uꞌai.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan tuu kii manawun<br />

utoꞌo ran, pamanau dapa kan idi<br />

wuruꞌu wakuwaa kidaz.<br />

16 Kiwiin, nao ba nai-tin painao<br />

pidan nao zaama tan õgaru<br />

õkaku waapa tinan dikin ii, naꞌiki<br />

ĩpishaan õgaru wuru dauꞌa naꞌa<br />

õkowaa dapa nii kidaz kuwai. Mazan<br />

õkazan naa tin õai pan ati, aonaa<br />

bau daꞌapa pidan waꞌatin kaminkaꞌu<br />

taꞌo nii õgaru. Ipai ĩmakon õꞌai,<br />

ĩwaꞌa kan õgaru õbaꞌo ran. Mazan<br />

õtoriin pan Tomin karu ati, marii<br />

kizi umarinaꞌa tan wuruꞌu aimaakan<br />

ĩshaꞌapa taniaz õꞌati. 17 Mazan<br />

waNaobanaa, kai naꞌa uruu õtuma,<br />

aonaa paꞌan uwaꞌa kan õgaru, uruu<br />

taaꞌo õmaꞌo zaka-kinaa nii. Uruu<br />

idi maꞌo zaka õkaku waa pan Kaimanaꞌo<br />

raz Kuwai Gentile nao ati.<br />

Uruu idi ipai dau nuu daꞌu ĩaba tan<br />

Kai manaꞌo raz Kuwai. Atii mishi<br />

aonaa õzowii-kao, waNaobanaa<br />

kazan naa tan idi õgaru. 18 Mazan<br />

kari kao nanuꞌo nii waNaobanaa<br />

kazan naa tan õgaru, aonaꞌo nii<br />

ukashaa pan õan ta mi kita-kao dikaudaꞌo<br />

idaꞌan mana wun. Unaꞌa kan<br />

nii paꞌan õgaru kai man aokazi<br />

iti, õmashaa paꞌan kiziꞌi naa paꞌan<br />

utuma, unao ba nai-tinapa kizi iti.<br />

Marii kari kao nan pidan nao konaukii-kidan<br />

soo uruu bau daꞌapa,<br />

umana wunun idi mana wun. Amen.<br />

Ubaukapan naa​<br />

​Paul dyuudan paparadan<br />

19 Õdyuu dan õpara dan Priscilla<br />

naꞌiki odai aru Aquila ati, naꞌiki<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


595<br />

2 TIMOTHY 4<br />

Onesi phorus ati, naꞌiki ipai pidannao<br />

ati wuruꞌu mashaa pai nao<br />

kidaz udapu ii. 20 Eras tus kainaꞌii<br />

uwaꞌa ki nan Corinth ii.<br />

Aizii Trophi mus kai naꞌii õwaꞌakan<br />

uruu Miletus ii, ukari naan<br />

idi. 21 Puti waa paꞌi puwaꞌa tin<br />

kadiman zoobaba, ama zada<br />

wadidin uaꞌii. Aizii diꞌi, Eubulus,<br />

Pudens, Linus, Claudia, naꞌiki ipai<br />

wuruꞌu mishi dai naouz, ĩdyuudan<br />

kapam papara dan puꞌati.<br />

22 Marii waNaobanaa Christ Jesus<br />

mashaa pan putuma naꞌiki marii<br />

kari kao nan Tomin karu kamunanun<br />

ipai unao ati.<br />

2Tim<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Paul Kaaritan<br />

Titus Atiꞌo<br />

Titus uruu Paul minau­daꞌuita­pauzo­nii naꞌiki umin­kaꞌu kapam. Panaadon<br />

uchiꞌika­pan nii utuma ipai ama­zada kawanaꞌati ukowaa­dapa-kizi ii<br />

aka Kai­manaꞌo Kuwai Jesus Christ dauꞌu.<br />

Kai­naꞌa paran baoko aꞌo udaruꞌo mana­wun kato­naru, Crete kiaꞌo udakotapa-kao.<br />

Kai­naꞌa iriba pidan­nao kawiizi-tin­pan naꞌii. Uruu idi Paul naꞌiki<br />

Titus makon naꞌiti ĩtuka­paꞌa­nan mishi­dai­nao. Dobata sondii ĩnaꞌiaꞌa­kan,<br />

uruu dau­naꞌan Paul doba­tan naa koshan. Mazan Titus naꞌii zii uwaꞌa­kan,<br />

uai­pan idi uzaama­tan pidan­nao kazowau­ta­paꞌo nii wuruꞌu naꞌiiꞌa­kai­nao<br />

kidaz choo­chi­nao. Naꞌiki ukamin­kaꞌuta kizi naꞌiai­nao kazowau­tapan choo­chi.<br />

Kotuaꞌiki zaa uruu dau­naꞌan, uruꞌu naa Paul saa­dan kaa­rita Titus ati.<br />

Uai­pan pakamin­kaꞌu­ta­nuzu pakowaa­dan idaꞌan uꞌati naꞌa­pam nii ukazowauta­pan<br />

wuruꞌu choo­chi­nao, uawu­nuu­tapa­nii kidaz. Naꞌiki ukowaada-kidan uꞌati<br />

naꞌa­pam nii pidan­nao kazowau­ta­paꞌo choo­chi taa­pinan. Naꞌiki ukowaa­dan<br />

uꞌati naꞌa­pam nii utomi­napa-kidan pabiꞌi kida pidan­nao choo­chi ii: wuruꞌu<br />

tunaru­nao-tin­pai­nao kidaz, paꞌinai­nao daonai­ora­nao, poi­torui­nao, mas­konnao-tin­pai­nao,<br />

naꞌiki paꞌinai­nao zun­nao. Aizii utokon ii, ukowaada-kidan<br />

uꞌati naꞌa­pam nii ipai mishi­dai­nao mashaa­pan.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-4<br />

Choochi zowaunaanao zaamata-kao . . . . . . . . . . . 1:5-16<br />

Pabiꞌinaaka kidaꞌo kaudin-kizai choochi ii . . . . . . . . 2:1-15<br />

Mishidainao maꞌozakada-kao naꞌiki ĩkakinao-kao . . . . . 3:1-11<br />

Kaarita katokonota-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3:12-15<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />

diꞌikiꞌo, Tomin karu poitoruz,<br />

naꞌiki Jesus Christ apostlen.<br />

Õzaa mata-kao naꞌiki õdyuudakao<br />

kamin kaꞌu taꞌo nii Tomin karu<br />

zaa ma ta nii nao papidanan nao nii,<br />

596<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


597<br />

TITUS 1<br />

õkowaada kizi ĩꞌati kai manai man<br />

wuruꞌu mishiꞌo naꞌiki sakita paꞌoraz<br />

paꞌan parada-karu, mishi kizi<br />

ĩmishi dan uruu kai manai man,<br />

ĩmashaapa kizi naꞌiki ĩshaꞌapa tin<br />

kizi Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />

2 Uruu parada-karu kida kawanaꞌati<br />

wataa pan wanyuku nuu, waaipan idi<br />

wazaama tan wuruꞌu taaꞌa zoo-kariwaiz<br />

waꞌati, wakakupa-kinaa nii<br />

kari kao nan. Mishi Tomin karu aonaa<br />

marii di nauzo mani uruu. Kotuaꞌa<br />

naa ama zada saka di nan uaꞌii,<br />

udiꞌitin pan pataan dauꞌu papidanannao<br />

ati wuruꞌu kakupa-kinaiz.<br />

3 Ukauꞌan paaita nii kamoo kawanaꞌa<br />

tiꞌo raꞌa naa aizii uaida-kidan<br />

wuruꞌu pataaꞌa zoo niaz aimaa kan,<br />

kai manaꞌo kuwai kowaa dapa-kao<br />

idaꞌa naꞌa naa pidan nao ati. Aizii<br />

wuruꞌu kai manaꞌo raz kuwai taakao<br />

õgaru ati, õdobata-kidan nii<br />

pidan nao ati. Ukauꞌan ipai paradakaru<br />

oo kai manaꞌo kuwai wuruꞌu<br />

õkowaa dapa nii kidaz, Tominkaru<br />

wakazan naa ta piki dyuu dan<br />

kawanaꞌa tiꞌo wuruꞌu õkowaa dapanuz<br />

upara dan.<br />

4 Aizii diꞌi õsaa dan kaa rita pugaru<br />

Titus atiꞌo, õdanii ta paniaz, pumishidan<br />

idi tuu kii, wuruꞌu mishiꞌo raz<br />

kuwai, õmishi daniaz kapam.<br />

Marii Tomin karu waDaru, naꞌiki<br />

Christ Jesus wakazan naa ta piki<br />

kamuna nun puꞌati, naꞌiki utaa kizi<br />

punyuku nuu kai man-kinaa nii.<br />

Titus kaudin-kizi taa-kao​<br />

​Crete ii<br />

5 Õwaꞌa kan pugaru Crete ii,<br />

pushaꞌa pata kizi naꞌiki pupatu maakada<br />

kiziꞌi naa wuruꞌu aimaa kan<br />

kida aonaꞌo raz zii washaꞌapa tan.<br />

Õaiapa puzaa ma tan pidan nao choochi<br />

zowau naa nao nii ipai wii zai<br />

kawanaꞌati, wuruꞌu kai naꞌaꞌo raz<br />

mishi dai nao kida naꞌii. Naꞌiki<br />

aonaa paꞌi pumanyuku nuu taꞌa naꞌa<br />

tawuruꞌu õpara dan kidaz, pidan<br />

zaa mata-kao dauꞌa naꞌo raz choochi<br />

zowau naa nii. 6 Puzaa mata<br />

kizi pidan kai manaꞌo umashaa pan,<br />

aitapa-kari wai ukaduz kai manan.<br />

Naꞌiki bau daꞌa paꞌo udai aro. Naꞌiki<br />

aitapa-kari wai mishi udai nao<br />

mishi dai nao paꞌidi waru, aonaa<br />

shaꞌa paa pauzo nao mani dikauda<br />

kidaꞌo aimaa kan, naꞌiki aonaa dikinta<br />

pai nao mani.<br />

7 Aizii mishi dai nao zowaunaa<br />

zaa mata-kao an, kau dinaꞌo<br />

nii Tomin karu ati, marii kauꞌan<br />

kai man umashaa pan, aonaa abatauta-kidaꞌo<br />

nii mani dikauda sodi<br />

kidaꞌo pakaduz, naꞌiki aonaa maꞌozaka<br />

tin paꞌo nii mani, naꞌiki aonaa<br />

toꞌo raꞌa kauzo mani kanom sodi kida<br />

dikin ii kari kao nan. Naꞌiki aonaa<br />

tuzapa-shori mani. Aonaa toꞌo rauzo<br />

naꞌiki mizaa taaka-shori mani. Naꞌiki<br />

aonaa kizi udiꞌitin pan soo paai pan<br />

dauꞌu puraata.<br />

8 Marii uruu konau kiaꞌo<br />

usookapa-kidau zon tawarai nao<br />

kaa wan padapu iti. Naꞌiki nauda<br />

pauzo pashaꞌapa tan kai man<br />

kidaꞌo paꞌidi waru aimaa kan. Naꞌiki<br />

maꞌo za kaꞌo utaa pan panyuku nuu<br />

pashaꞌapa tan ai aimaa kan madoronaa-daun.<br />

Naꞌiki shaꞌapa taꞌo ipai<br />

aimaa kan saki tapa. Naꞌiki taa paꞌo<br />

panyuku nuu ipai Tomin karu ati.<br />

Titus<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


TITUS 1<br />

598<br />

Naꞌiki aonaa kashaa pi naꞌa kauzo<br />

mani dikauda kidaꞌo aimaa kan<br />

ati. 9 Mishi kizi maꞌo zaka utaa pan<br />

panyuku nuu wuru dauꞌa tiꞌi mishiꞌoraz<br />

parada-karu, wamishi daniaz<br />

naꞌiki wakowaa da paniaz. Aizii<br />

umashaa pan an naꞌapa, ukaꞌii tan nii<br />

pamaꞌo za ka dan baꞌo ran mishi dainao<br />

kida nyuku nuu, pakowaa da pan<br />

idaꞌan wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai.<br />

Naꞌiki uruu kida idaꞌanaꞌo nii<br />

kapam kai manai man ukainaa ba tan<br />

naꞌiki utukapa-kidan mishi wunao<br />

pozawa ta nuꞌu, panaꞌi tiꞌo raz ĩtominapa-kidan<br />

pidan nao wuru aiaꞌa,<br />

mishiꞌo raz kuwai wakowaa dapa nii<br />

kidaz.<br />

10 Ushaꞌapa num kauꞌan kainaꞌa<br />

iriba pidan nao mishi dai nao<br />

padamata, mazan upuꞌu ĩkashadan<br />

wuruꞌu mishiꞌo raz naꞌiki<br />

sakita paꞌo raz kuwai. Tuu kii<br />

ĩpanaꞌaa pan baꞌo ran mishi dai nao<br />

kida nyuku nuu, ĩkadako tinan idi<br />

soo madiwau tapa-kaꞌo aimaa kan<br />

kida dauꞌu kari kao nan. Aita nii man<br />

Jew nao, ĩnao mana wun aipaꞌo raz<br />

aimaa kan shaꞌa pata-kao pakakinao<br />

ri naa kawanaꞌati. 11 Ukauꞌan<br />

marinaꞌa naa ĩmashaata-kao ĩkadakoin<br />

pan ai naꞌapa kidaꞌo dauꞌu.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan iribaꞌa naa<br />

kabaun kawanaꞌati ĩpoza waa biꞌitakidan<br />

pidan nao nyuku nuu kida,<br />

atii aonaꞌa naa ĩaita pan naꞌiaꞌo ram<br />

naa kuwai pamishida. Mazan ĩtominapa-kida<br />

nuz pidan nao soo ĩaipan<br />

kari kao nan puraata ĩꞌai.<br />

12 Kai naꞌaꞌo daꞌi pidan ĩwiizi<br />

san, ĩprophetin uruu. Kotuaꞌa naa<br />

kaika paꞌa ukiau zon pawiizi sannao<br />

dauꞌa naꞌa: “Pidan nao wuruꞌu<br />

mashaa pai naouz daꞌaꞌa Crete idaꞌa,<br />

mariidi nauzo nao mana wun ĩdyaun.<br />

Naꞌiki ĩmashaa pan paꞌati aaka kida,<br />

aonaa kanom ĩkaro da pan, naꞌapa<br />

baudo koru kawan. Naꞌiki zoon zionao<br />

kapam ĩdyaun. Ĩmashaa pan soo<br />

paaro apa tinan dauꞌu kari kao nan.”<br />

13 Mishiꞌo wuruꞌu ĩkaduz kowaadakaoaz<br />

naꞌapa. Ukauꞌan pukaki nao<br />

wuruꞌu pidan nao maꞌo za kaꞌo idaꞌan,<br />

ĩmuuda kiziꞌi naa wuruꞌu naꞌapa<br />

kidaꞌo raz pakaduz. Ĩmishida kiziꞌi<br />

naa bau daꞌapa wuruꞌu mishiꞌo, naꞌiki<br />

sakita paꞌo raz paꞌan kuwai. 14 Aonaa<br />

kiziꞌi naa powaꞌa ĩnyuku nuu pan<br />

wuruꞌu kotuaꞌo kuwai, Jew nao<br />

toma nii kidaz kari kao nan. Naꞌiki<br />

aonaa kiziꞌi naa powaꞌa ĩmishidan<br />

kakinao rii, wuruꞌu pidan nao<br />

toma nii kidaz kari kao nan, maaiapakai<br />

naouz mishiꞌo kuwai.<br />

15 Pidan nao shaꞌapa taꞌo ipai<br />

aimaa kan kai man naꞌiki saki tapa,<br />

kai man paꞌidi waru Tomin karu tukapan<br />

wuruꞌu ĩshaꞌa pata nii kidaz.<br />

Mazan aizii pidan nao wuruꞌu<br />

shaꞌa paa pai naouz dikauda kidaꞌo<br />

aimaa kan, naꞌiki mami shidakai<br />

naouz Christ, ipai aimaa kan<br />

ĩshaꞌa pata nii aonaa ukai manan<br />

Tomin karu tuka pan. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan aonaꞌa naa ĩdiꞌitin pan<br />

saki tapa, naꞌiki aonaꞌa naa ĩaita pan<br />

udikau daꞌo wuruꞌu pashaꞌa paapa nii<br />

kidaz aimaa kan. 16 Tuu kii ĩdako tinpan<br />

aita paꞌo nii Tomin karu, mazan<br />

ipai ĩshaꞌa paapa nii wuruꞌu oii kidaꞌo<br />

aimaa kan tukapa-kidan aonaa<br />

mishiꞌo mani wuruꞌu ĩmishida nuz<br />

Tomin karu. Kashada miki ĩnao,<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


599<br />

TITUS 1​, ​2<br />

naꞌiki tuu kii ĩdikinta pan Tomin karu<br />

para dan, naꞌiki aonaa naꞌitiꞌi naa<br />

ĩshaꞌapa tan kai manaꞌo aimaa kan.<br />

Mishiꞌo naꞌiki sakitapaꞌo​<br />

​tominapa-kinai<br />

2 1 Aizii pugaru, putomi napakidaꞌa<br />

naa paꞌi pidan nao wuru<br />

dauꞌaꞌa kuwai mishiꞌo raz naꞌiki<br />

sakita paꞌo raz paꞌan. 2 Puparada<br />

naꞌiki pukaki naota wuruꞌu tunarunao-tin<br />

pai nao kidaz naa, kai man<br />

kizi ĩdiꞌitin pan aonaa madoronaa-daun<br />

mani. Naꞌiki aita pin kizi<br />

ĩmashaa pan. Naꞌiki maꞌo zaka kizi<br />

ĩtaa pan panyuku nuu pashaꞌapatan<br />

ai oii kidaꞌo aimaa kan. Naꞌiki<br />

ĩtukapa-kida kizi tuu kii pamishi dan<br />

wuruꞌu mishida-kari waiz kuwai.<br />

Naꞌiki mishi kizi ĩtukapa-kidan<br />

tuu kii pakamarai napa nun. Naꞌiki<br />

ĩtukapa-kida kizi mishi maꞌo zaka<br />

ĩtaa pan panyuku nuu, pabaia tan<br />

puꞌu dadaraꞌo naꞌiki kashaꞌa pannaꞌo<br />

mashaapa-karu. 3 Naꞌa paꞌo<br />

nii kapam pukaki nao tan zun nao,<br />

wuruꞌu mas kon nao-tin pai nao kidaz<br />

naa. Pudyuuda ĩmashaa pan kaiman,<br />

zun nao taa pi nai nao ipai oiaꞌo<br />

ai mashaa pan kawan. Aonaa kizi<br />

ĩmashaa pan paka dako tin-kidan<br />

dauꞌu pairi ban nao, naꞌiki aonaa kizi<br />

kapam ĩtuzapa-shorin. Mazan marii<br />

paꞌan ĩtomi napa-kidan baꞌo rai nao<br />

kai manaꞌo mashaapa-karu dauꞌu.<br />

4 Ĩtomi napa-kida kiziꞌi naa wuruꞌu<br />

paꞌinai naouz zun nao, daia rui marainapa-kao<br />

dauꞌu, naꞌiki danii nao<br />

marai napa-kao dauꞌu. 5 Naꞌiki ĩtominapa-kida<br />

kizi ĩdyaun ĩdadara dan<br />

dauꞌu panyuku nuu, aimaa kan shaꞌapata-kao<br />

ai madoro naa-daun. Naꞌiki<br />

ĩtukapa-kida kizi kapam naꞌa pam<br />

pidan taa pan pananaa ipai oiaꞌo ai.<br />

Ĩtukapa-kida kizi naꞌa pam daia roi<br />

taa pan padapu, naꞌiki naꞌa pam daiarui<br />

marai napa-kao naꞌiki upara dan<br />

izoꞌati-kao. Aizii mashaapa-karu an<br />

kai man naꞌapa, aonaꞌo nii kanom<br />

dakoo pan Tomin karu Para dan.<br />

6 Aizii paꞌinai nao daonai oranao,<br />

putomi napa-kida kapam<br />

ĩdyaun. Marii kizi maꞌo zaka ĩtaapan<br />

panyuku nuu, pashaꞌapa tan ai<br />

aimaa kan madoro naa-daun. 7 Aizii<br />

pugaru naꞌapa kapam, pumashaapa<br />

naꞌiki pushaꞌa pata ipai aimaa kan<br />

kai man, putukapa-kida kizi kaimanaꞌo<br />

mashaapa-karu pukaduz<br />

idaꞌan. Naꞌiki mishi kizi putominapa-kidan<br />

pidan nao kai manai man<br />

naꞌiki maꞌo za kaꞌo idaꞌan. 8 Naꞌiki<br />

pukai waa sakita paꞌo naꞌiki maꞌoza<br />

kaꞌo kakinao rii, aonaꞌo raz turuu<br />

udako wapa-kao. Naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo<br />

nii pubaꞌa zoo tin-kidan wuruꞌu dakomiki<br />

naouz, naꞌiki aonaꞌo niꞌi naa<br />

ĩaita pan kanom idaꞌan padakoo pan<br />

waunao.<br />

9 Aizii pidan nao wuruꞌu<br />

torii-kari waiz poi torui nao a nii,<br />

putomi napa-kida ĩdyaun marii<br />

kizi ĩmashaa pan kai man, naꞌiki<br />

marii kizi kari kao nan ĩizoꞌatin<br />

panao ba naa nao para dan.<br />

Kai man kizi ĩnao ba naa nao nyuku-<br />

Titus<br />

a 2:9 torii-kari­wai poi­torui: Putukapa kaa rita tokon ii Parada-karu Mashaꞌa pan naadakinao<br />

diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


TITUS 2​, ​3<br />

600<br />

nuu ĩꞌati, ĩshaꞌapa tan idi ipai<br />

aimaa kan kai man. Aonaa kizi<br />

kapam ĩdakoꞌa tii zon panao banaa<br />

nao para dan. 10 Naꞌiki aonaa<br />

kizi ĩkoida pan aimaa kan panaoba<br />

naa nao diꞌiki. Mazan marii<br />

paꞌan ĩtukapa-kidan mishi pakaimanan.<br />

Aizii ĩshaꞌapa tinan an<br />

kai man naꞌapa, ĩtukapa-kidan nii<br />

mishiꞌo ukai manan wuruꞌu kuwai<br />

kowaa dapa-kari waiz Tomin karu<br />

wakazannaa tiki dauꞌu kidaꞌo raz.<br />

11 Mishi Tomin karu tukapakidan<br />

pakamuna nun ipai pidan nao<br />

ati, ukazan naa taꞌazon idi ĩdyaun<br />

paꞌoian ai. 12 Tomin karu kamunanun<br />

idi ukaki nao wan waunao,<br />

wamuuda kiziꞌi naa ipai oiaꞌo,<br />

wuruꞌu aonaꞌo raz unau da pan<br />

washaꞌa paa pan. Naꞌiki wamuuda<br />

kiziꞌi naa washaꞌa paa pan oiaꞌo,<br />

wuruꞌu mami shida-kainao shaꞌapaapauzo<br />

nii kidaz. Naꞌiki ukaki nao wan<br />

waunao marii kiziꞌi naa wadadaradan<br />

wanyuku nuu wuru aiaꞌa<br />

dikauda kidaꞌo raz washaꞌa paa pauzon.<br />

Naꞌiki mishi kizi wamashaa pan<br />

Tomin karu ati aita pin. Naꞌiki mishi<br />

kizi wamashaa pan uꞌati kai man<br />

uai pan kawanaꞌati daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌaꞌa,<br />

13 wazauda pan puꞌaꞌa naa<br />

umana wunuꞌo naꞌiki konau na maꞌo<br />

kamoo kaa wan. Uruu naꞌapai niꞌo niꞌi<br />

naa watuka pan umana wunuꞌo raz<br />

waTominkarun naꞌiki wakazannaa<br />

ta piki, Jesus Christ kaa wan.<br />

14 Uruu Jesus wuruꞌu taai naꞌo raz<br />

waꞌoian dikin ii, uai pan idi pasoꞌotan<br />

waunao washaꞌa paa pan ai ipai<br />

wuruꞌu dikauda kidaꞌo raz aimaakan.<br />

Naꞌiki uai pan idi pasaa baan<br />

waunao kai manai nao pidan nao<br />

nii, naꞌiki papidanan nao nii. Naꞌiki<br />

shaꞌapa taꞌa zoi nao nii kai man kidaꞌo<br />

paꞌidi waru aimaa kan. 15 Ukauꞌan<br />

putomi napa-kida ipai pidan nao<br />

wuru dauꞌa naꞌa wakowaa da nii kidaz<br />

parada-karu. Naꞌiki maꞌo zaka pukowaada<br />

ĩꞌati wuruꞌu dyuuda-kari waiz<br />

puko waa da pan. Pumaꞌo za kada kizi<br />

putomi napa-kida nii nao nyuku nuu<br />

uruu parada-karu dauꞌati. Naꞌiki<br />

maꞌo zaka pukasha dako wau baꞌo rainao<br />

wuruꞌu aonaꞌo raz ĩmishidaꞌa zon<br />

sakita paꞌo kaki nao wapa-karu.<br />

Aonaa pukasha dapa-kidi naꞌa naꞌa<br />

pidan nao ati.<br />

Naꞌapam mishidainao aiapa-kao​<br />

​ĩmashaapan<br />

3 1 Kari kao nan punyuku nuukida<br />

putomi napa-kida nii nao<br />

pidan nao ati, marii ĩizoꞌa tin<br />

kazowau ta pai nao wii zai para dan,<br />

ĩdyuu dan an ĩshaꞌapa tinan, naꞌiki<br />

marii kapam ĩshaꞌapa tan wuruꞌu<br />

tuu baru kidai nao nao ba nai nao<br />

dyuuda nii kidaz ushaꞌa pata-kao.<br />

Naꞌiki marii kizi kari kao nan ĩtaa pan<br />

panyuku nuu min ziiwa pashaꞌapataꞌa<br />

zon dauꞌati kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan. 2 Naꞌiki aonaa kizi<br />

ĩkadako tin-kidan pidan nao oiaꞌo<br />

idaꞌan. Aonaa kizi ĩzunaa paa kan<br />

mazan ĩtaapa kizi paꞌan panyukunuu<br />

kai manan ipai pidan nao tuma.<br />

Marii kizi kai man ĩmashaa pan baokopa<br />

pidan nao tuma. Naꞌiki aonaa<br />

kizi ĩata din pan baꞌo ran pidan nao ai.<br />

3 Mishi kiwiin aonaa kanom<br />

waaita pan, ipai washaꞌapa tauzon<br />

aimaa kan maai ta pi naka-daun<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


601<br />

TITUS 3<br />

kari kao nan. Naꞌiki tuu kii kapam<br />

wadikinta pau zon, naꞌiki tuu kii<br />

wamarii dapa-kidi nau zon. Naꞌiki<br />

tuu kii daꞌi waka shaa pi nau zon<br />

oiaꞌo shaꞌa paapa-kao dauꞌati. Naꞌiki<br />

tuu kii daꞌi wanauda pau zon washaꞌapaa<br />

pan ipai pabiꞌi naaka kidaꞌo<br />

aimaa kan, aonaꞌo raz ukai manan<br />

kida. Wamashaa pau zon kiwiin soo<br />

washaꞌa paa pan dikauda kidaꞌo.<br />

Watoꞌora tinan nii daꞌi wairi bannao<br />

ati, naꞌiki wakishauzi tinan nii<br />

kari kao nan ĩꞌati. Panaa don wazonkida-kao.<br />

Waunao naꞌapa kapam<br />

daꞌi, wazon-kidan ĩdyaun. 4 Mazan<br />

unaꞌa pan puꞌu, Tomin karu wakazannaa<br />

ta piki aida-kidan pakai manan<br />

naꞌiki pakamuna nun waunao ati.<br />

5 Uruu idaꞌan ukazan naa tan waunao<br />

waꞌoian ai. Aonaa washaꞌapa tan<br />

idiꞌo mani kai man kidaꞌo aimaa kan<br />

wuruꞌu ukazan naata nuz waunao.<br />

Soo ukamuna nun waꞌati paai pan<br />

ati kari kao nan. Aizii ukazan naa tan<br />

waunao, uchikaan naꞌiki usoꞌo tan<br />

idaꞌan waꞌoian wanyuku nuu iki.<br />

Naꞌiki upaꞌi naa dan waunao Kaimanaꞌo<br />

Doro naa idaꞌan. 6 Dobata<br />

Tomin karu taan Kai manaꞌo Doronaa<br />

wanyuku nuu iti, Jesus Christ<br />

wakazan naa ta piki idaꞌan. 7 Ukauꞌan<br />

Tomin karu kamuna nun idaꞌanaꞌo<br />

udako tan waunao kai manaꞌo pidannao<br />

nii, naꞌiki wazaa mata-kinaa<br />

niꞌi naa wuruꞌu karikao nanuꞌo raz<br />

kakupa-kinai, karikao nanuꞌo raz<br />

wazauda pau zon. 8 Mishiꞌo wuruꞌu<br />

parada-karu kida õkowaa daniaz<br />

puꞌati.<br />

Õai pan nii puko waa dan kaimanai<br />

man ipai wuruꞌu puabata nii<br />

kidaz parada-karu wunao atiꞌi mishidai<br />

nao kidaz Tomin karu. Marii kizi<br />

kari kao nan ĩshaꞌapa tan kai man<br />

kidaꞌo paꞌidi waru aimaa kan baꞌo ran<br />

pidan nao ati.<br />

Aizii wuruꞌu saada-kari wai<br />

kidaz parada-karu Tomin karu<br />

kazan naa tan dauaꞌo raz waunao,<br />

kai manaꞌo wuruꞌu ukamin kaꞌu tan<br />

nii ipai pidan nao. 9 Mazan manaꞌa<br />

paꞌi puturuka dinau zoꞌo naꞌa kashadaaka-karu<br />

an kanom sodi kida<br />

dikin ii kari kao nan. Naꞌiki manaꞌa<br />

puturuka dinau zoꞌo naꞌa saa dapakaru<br />

dauꞌati kotuaꞌo pidan nao uu<br />

kida. Naꞌiki manaꞌa punyuku nuupau<br />

zoꞌo naꞌa zunaa paaka-karu. Naꞌiki<br />

manaꞌa paꞌi puturuka dinau zoꞌo naꞌa<br />

toꞌora taaka-karu an, kotuaꞌo Jew nao<br />

kaki naori kida dauꞌan. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan aonaa kanom kai manaꞌo<br />

ikoda-kao naꞌapa kidaꞌo idaꞌan. Madiwai<br />

tapa-kaꞌo kari kao nan aimaa kan<br />

shaꞌa paapa-kao wuruꞌu naꞌapa kidaꞌoraz.<br />

10 Marii itamau pukaki nao wan<br />

pidan wuruꞌu panaꞌaa paꞌo raz baꞌo rainao<br />

nyuku nuu ĩmishi dan ai mishiꞌo<br />

kakinao rii. Aizii umaaba taꞌa zoo kan<br />

an, marinaꞌa naa uruu. 11 Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan pidan naꞌa paꞌo, paai pan<br />

atiꞌo wuruꞌu umaaba taꞌa zoo ka nuz<br />

mishiꞌo parada-karu, naꞌiki paai pan<br />

atiꞌo wuruꞌu ushaꞌa paa paꞌa zoo nuz oii<br />

kidaꞌo aimaa kan. Naꞌiki paai pan atiꞌo<br />

upata kaꞌuta-kidi nan.<br />

Paul katokontan pakakinaopan<br />

12 Aizii õdyuu dan an Arte mas<br />

oo Tychicus pugaru diꞌiti, puti waa<br />

paꞌi puwaꞌa tin õꞌidaꞌati, Nico polis<br />

ati. Ushaꞌapa num kauꞌan naꞌitiꞌo nii<br />

Titus<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


TITUS 3<br />

602<br />

õmakon, naꞌiki naꞌiaꞌo nii õai pan<br />

õgaru ama zada wadidii zon dono.<br />

13 Naꞌiki pukamin kaꞌuta paꞌi Apol los<br />

naꞌiki Zenas kaudi naꞌo raz kakinaorii<br />

dauꞌu. b Putaa kizi paꞌi ĩꞌati ipai<br />

aimaa kan ĩaiapa nii kida, ĩdoba tan<br />

anaꞌa naa pamakopa-kizi iti. 14 Marii<br />

ipai mishi dai nao tomin pan kataankaru<br />

dauꞌu, naꞌiki pashaꞌa paa pan<br />

dauꞌu kai man kidaꞌo aimaa kan.<br />

Kari kao nan kizi ĩiko dan aimaa kan<br />

paꞌati naꞌiki baꞌo ran pidan nao ati.<br />

Aonaa kizi ĩmashaa pan kanaꞌa pan<br />

kari kao nan.<br />

15 Ipai pidan nao wuruꞌu õtumainaouz<br />

dyuu dan papara dan puꞌati.<br />

Naꞌiki puko waada paꞌi wapara dan<br />

wamin-mishi dan nao ati naꞌii.<br />

Marii kari kao nan Tomin karu<br />

kamuna nun ipai unao ati.<br />

b 3:13 kaudi­naꞌo­raz kakinao­rii dauꞌu: uruu dakota-kao lawyer English idaꞌan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Paul Kaaritan<br />

Philemon Atiꞌo<br />

Paul saa­dan diꞌo­raz pakaari­tan Phile­mon ati taraa-kizai ikiꞌo, utaraapakao<br />

donoꞌo Rome ii. Uruu Phile­mon mishi­daꞌo Christ, Colosse san­nao<br />

min-mishi­dan uruu.<br />

Kai­naꞌa daꞌi Phile­mon poitoru utoriauzo­nii, a Onesi­mus kiaꞌo uꞌuu. Onesimus<br />

kidoo­pan­kauzo­nii daꞌi panao­ba­naa Phile­mon ai. Ukidoo­pan­kan dono,<br />

uikoda Paul utaapa-kao dono Rome ii. Naꞌapai­niꞌo uaba­tan Paul kowaa­da­pan<br />

Tomin­karu para­dan Jesus Christ dauꞌu kidaꞌo. Uruu idi Onesi­mus mishida<br />

Tomin­karu para­dan, naꞌiki uzaama­tan Jesus Christ panao­ba­naa nii.<br />

Aizii Paul aita­pan idi Phile­mon torii­nii Onesi­mus papoi­toru nii, sariapa<br />

udyuu­dan ukiwan powaꞌa iti panao­ba­naa diꞌiti. Uruu idi usaa­dan pakaaritan,<br />

unaꞌa­kan nii Phile­mon diꞌiti, uai­pan Phile­mon kai­manaa­kan powaa<br />

iti papoi­toru tuma. Uai­pan unau­baa­nuzu ukaa­wan dono powaa iti, naꞌiki<br />

kai­man kizi utaapa­nuzu, naꞌapa mishi­dai­nao Christ taa­paa­kan kawan.<br />

Ĩnao ĩtaa­pan pamin-mishi­dan­nao naꞌapa paꞌina­wuzu kawan.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-3<br />

Pilemon atiꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4-7<br />

Marii kizi Onesimus naubaa-kao . . . . . . . . . . . . . . 8-22<br />

Kaarita katokonota-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23-25<br />

Phm<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Paul<br />

diꞌikiꞌo tarain paꞌo raz Jesus<br />

Christ dikin ii. Õsaa dan kaa rita<br />

pugaru Phile mon atiꞌo. Naꞌiki<br />

Timothy waꞌina wuzu, udyuudakidan<br />

papara dan naꞌiki unau baan<br />

kapam pugaru. Mishi pugaru<br />

wapao naru kau dinaꞌo naꞌapa<br />

waunao kawan. 2 Naꞌiki wadyuudan<br />

kapam wapara dan Apphia ati,<br />

a poitoru utoriauzo­nii: Putukapa kaa rita tokon ii, ‘torii-kari wai poi torui’ dauꞌan,<br />

Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

603<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


PHILEMON 1<br />

604<br />

wadada koo omishi dan idiꞌi naa.<br />

Naꞌiki wadyuu dan wapara dan<br />

Archip pus diꞌiti, uruu maꞌo za kaꞌoraz<br />

ukazan naata pan kai manaꞌo<br />

kuwai. Naꞌiki wanau baan kapam<br />

ipai mishi dai nao, choo chii pauzonaouz<br />

pudapu ii. 3 Õtoriin pan marii<br />

kizi Tomin karu waDaru naꞌiki Naoba<br />

nai Jesus Christ kamuna nun unao<br />

ati naꞌiki utaa kizi unyuku nuu kaiman-kinaa<br />

nii.<br />

Philemon kamarainapanun<br />

naꞌiki umishidan dauaꞌo<br />

4 Kari kao nan õtoriin pan an,<br />

tuu kii õkonau kii-kidan Tominkaru<br />

pugaru dauꞌan, 5 ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ukowaada-kao idi õꞌati tuukii<br />

pumishi dan Nao ba nai Jesus,<br />

naꞌiki õabata naꞌa pam pumarain pan<br />

kapam ipai Tomin karu pidanannao.<br />

6 Õtoriin pan Tomin karu ati<br />

marii kizi kari kao nan pubao kopatinan<br />

mishi dai nao tuma naꞌiki<br />

pukamin kaꞌuta kiziꞌi naa ĩdyaun,<br />

puaita pan idiꞌi naa ipai wuruꞌu<br />

kai man kidaꞌo raz aimaa kan taakari<br />

waiz naa waꞌati, wazaama tinan<br />

idiꞌi naa Christ idaꞌati. 7 Õꞌina wuzu,<br />

tuu kii mana wun õkonau kian naꞌiki<br />

tuu kii pumaꞌo za ka dan õnyuku nuu,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan pumarain pan<br />

idi mishi dai nao naꞌiki pumaꞌo za kada<br />

pan idi ĩnyuku nuu.<br />

Paul aipan Philemon zaamatan<br />

papoitoru powaa iti<br />

8 Aizii õsaa dan diꞌo raz kaarita<br />

õpishaꞌa zon idi pugaru, naꞌiki<br />

kai naꞌa õai apa nii pushaꞌapa tan<br />

aimaa kan, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

puaita pa niꞌi naa kai manaꞌo shaꞌapatin-karu.<br />

Turuu maꞌo zaka õdyuu dan<br />

pushaꞌapa tan aimaa kan õai pan<br />

kawanaꞌati, Christ poi torun idi<br />

õgaru, 9 mazan wamarain paa kan<br />

idi, õpishaan nii kari kao nan pugaru.<br />

Ukauꞌan õgaru Paul, tunaru nao<br />

naꞌiki tarain paꞌo Christ Jesus dikin<br />

ii, 10 õpishaꞌa zon pugaru, turuu mani<br />

pushaꞌapa tan kai manaꞌo aimaakan<br />

pupoi toru Onesi mus ati, õdani<br />

kawa nuꞌo raz õtaa pan daꞌaꞌa taraakizaiꞌi?<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan uruu<br />

mishidaꞌo raꞌa naa Christ õkaku waapan<br />

idi uꞌati. 11 Ukidoo pan kan dono<br />

puꞌai, madiwau tapa-kaꞌo uruu puꞌati.<br />

Mazan aizii, umana wunuꞌo min kaꞌui<br />

uruu, turuu wakai waa nuz, kaminkaꞌu<br />

taꞌo nii pugaru naꞌiki õgaru.<br />

12 Aizii õdyuu dan uruu powaa<br />

iti puꞌidiꞌiti, õmarain pan puꞌaꞌa<br />

naa uruu tuu kii. 13 Naꞌiki tuu kii<br />

padamata õai pan unaꞌan õtuma,<br />

kamin kaꞌuu paꞌo nii õgaru õtaratapakao<br />

puꞌu daꞌaꞌa Kai manaꞌo Kuwai<br />

dikin ii. Ushaꞌapa num kauꞌan õaitapa<br />

tuu kiaꞌo padamata puaipan<br />

kapam pukamin kaꞌu tan õgaru.<br />

14 Mazan aonaa turuu õtaa pan uruu<br />

õmaabata kan puꞌu zii puꞌidiꞌiki.<br />

Soo õaba taꞌa zon zii kiwiin naꞌapam<br />

pukian udauꞌan. Õai pan<br />

pushaꞌapa tan aimaa kan puaipan<br />

ati naꞌiki punyuku nuu kawanaꞌati,<br />

aonaa õpishaan idi mani pugaru.<br />

15 Panaa don kai manaꞌo wuruꞌu<br />

uwaꞌa kan kanuz pugaru, aizii diꞌi<br />

ukaa wan powaꞌa iti panaꞌaꞌa naa,<br />

naꞌiki aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa uwaꞌakau<br />

zon pugaru, mazan unaꞌan niꞌi<br />

naa paꞌan putuma kari kao nan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


605<br />

PHILEMON 1<br />

16 Aizii diꞌi ukaa wan powaꞌa iti<br />

aonaa poi toruiꞌi naa mani kari kaonan,<br />

mazan powaꞌaꞌo zii ukai manan<br />

poi torui ai. Puꞌi nawu zuꞌu naa manawun<br />

uruu aizii umishi dan idiꞌi naa<br />

Christ. Tuu kiaꞌo õmarain pan uruu,<br />

mazan pugaru powaꞌaꞌo nii zii<br />

pumarai napa nuzu pupoi torun idi<br />

mana wun uruu, naꞌiki puꞌina wu zun<br />

idiꞌi naa kapam uruu.<br />

17 Ukauꞌan, umishiin an pukaudinan<br />

Christ ati naꞌapa õgaru<br />

kawan, mishiꞌo nii punau baan<br />

ukaa wan powaa iti puꞌidiꞌiti, naꞌapa<br />

punau bau zon kawan õkaa wan.<br />

18 Aizii ushaꞌapa tau zon an dikau daꞌo<br />

aimaa kan oo umawi nipi naa ta pan<br />

an pugaru, õgaruꞌo nii kawi nipinaa<br />

tazu. 19 Aizii diꞌi õsaa dan kaa rita<br />

õai pan ati õkaꞌu idaꞌan. Uruu idi<br />

õkian puꞌati naꞌa pau daꞌum umawinipi<br />

naa ta pan puꞌai, õkawi nipi naa tan<br />

nii pugaru. Mazan kai naꞌa õnyukunuu-kidaꞌa<br />

zon aimaa kan puꞌati,<br />

puaitapa nii õgaru idaꞌanaꞌo shaꞌatii<br />

wuruꞌu puiko da nuz paꞌinaꞌo<br />

mashaapa-karu, ukauꞌan kainaꞌa<br />

dobata pumawi nipi naata pan<br />

õgaru.<br />

20 Aizii õꞌina wuzu õkiaꞌa zon<br />

puꞌati, turuu sho man pushaꞌapa tan<br />

wuruꞌu õai paniaz pushaꞌapa tan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan ipai waunao<br />

mishi dai naouꞌu naa paꞌidi waru<br />

Christ. Pushaꞌ apa tinan an naꞌapa,<br />

tuu kiaꞌo nii pumaꞌo za ka dan<br />

õnyuku nuu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ipai waunao, Christ atiꞌo raꞌa<br />

naa wamashaa pan. 21 Õai tapa<br />

puizoꞌa tin nii õpara dan, uruu<br />

idiꞌo õsaa dan kaa rita puꞌati.<br />

Naꞌiki õai tapa powaꞌaꞌo nii zii<br />

pushaꞌapa tan kai man aimaa kan<br />

õdyuu dan ai pugaru.<br />

22 Kai naꞌa baudaꞌa paꞌa naa<br />

aimaa kan õpishaꞌa zon pushaꞌapatan.<br />

Õai pan nii pusaa baan<br />

õsoo kapa-kizi nii pudapu ii.<br />

Õzauda-kidan õkodita-kida-kao<br />

niꞌi naa taraa-kizai iki, unao<br />

toriin pan naꞌiki upishaan idi<br />

Tomin karu kodita-kidan õgaru.<br />

Mishidainao dyuudan<br />

paparadan Philemon diꞌiti<br />

23 Epaph ras tarain paꞌo raz õtuma<br />

Christ Jesus dikin ii dyuu dan<br />

kapam papara dan puꞌati. 24 Naꞌiki<br />

ipai wunaouꞌu kamin kaꞌuu pai naouz<br />

õgaru daꞌaꞌa, ĩnao kapam dyuu dan<br />

papara dan puꞌati. Kaika pau daꞌu<br />

wuruꞌu õmin kaꞌu naouz, Mark,<br />

Aristar chus, Demas, naꞌiki Luke.<br />

25 Õtoriin pan, marii kizi karikao<br />

nan Nao ba nai Jesus Christ<br />

kamuna nun ipai unao ati.<br />

Phm<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Kaarita Saada-kariwai<br />

Hebrewnao Atiꞌo<br />

Aonaa uai­tapa-kao kanom saa­da­nii wuruꞌu diꞌo­raz kaa­rita Hebrew­nao<br />

ati. Mazan wuruꞌu pidan saa­daꞌo­raz aita­paꞌo naꞌa­pam Hebrew­nao diꞌitin­pan<br />

Kai­manaꞌo Kuwai dauꞌu, Jesus Christ dauaꞌo­raz. Ĩnao dakota-kari­wai­naouz<br />

Jew­nao kii naꞌiki Israelite­nao kii kapam.<br />

Aizii Hebrew­nao, ĩaitapa­nii ipai wuru dauꞌa­naꞌa Kiwiita­paꞌo­raz Covenant.<br />

Wuruꞌu Kiwiita­paꞌo­raz Covenant, a uruu Moses tomi­napa-kida-kinaaz<br />

Israelite­nao. Mazan Moses, Tomin­karu poitoru kari­kao­nan uruu. Mazan<br />

Jesus, uruu Tomin­karu dani paꞌan. Utomi­napa-kida pidan­nao Paꞌinaꞌo<br />

Covenant dauꞌu paꞌan.<br />

Joshua naꞌakan Israelite­nao kai­manaꞌo ama­zada diꞌiti, Tomin­karu taaniaz<br />

ĩꞌati, turuu kizi ĩmashaa­pan kai­man Kiwii­ta­paꞌo Covenant kawanaꞌati.<br />

Mazan Jesus naꞌakan waunao, wamishi­da­pan idaꞌan, turuu kizi wamashaapan<br />

konau­kii Paꞌinaꞌo Covenant kawanaꞌati.<br />

Hebrew­nao kai­naꞌa ĩfaadaan­nao Levi takaan-daun­nao, Tomin­karu<br />

Para­dan saadin­paꞌo kian kawanaꞌa­tiꞌo. Umana­wunuꞌo Faadaa zowii uzai<br />

kida pidan­nao oian soꞌota-kinao nii. Uzai kida zowi­auzo-kao ipai wunu.<br />

Mazan Jesus, uruu wafaadaan. Baukapa kari­kao­nan uzowii-kao soꞌo­taꞌo nii<br />

pidan­nao oian kida. Jesus mawa­kan Tomin­karu taa kizi Paꞌinaꞌo Covenant,<br />

powaꞌaꞌo­raz paꞌan ukai­manan. Naꞌiki kaa­rita Hebrew­nao atiꞌo­raz kaminkaꞌuta<br />

waunao, waaitapa-kinaa nii kanom niꞌo wuruꞌu Tomin­karu taa­nuz<br />

Paꞌinaꞌo Covenant.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaimanaiman Christ aidan Tominkaru kaduz . . . . . . . . . . . 1:1-3<br />

Christ, powaꞌaꞌo zii umanawunun angelnao ai . . . . .1:4—2:18<br />

Christ, powaꞌaꞌo zii umanawunun Moses naꞌiki Joshua ai . 3:1—4:13<br />

Christ, uruu Faadaa Umanawunuꞌo powaꞌaꞌo zii . . . . 4:14—7:28<br />

Christ shaꞌapataniaz aimaakan powaꞌaꞌo zii umanawunun .8:1—9:22<br />

a Kiwii­ta­paꞌo Covenant: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naadakinao<br />

diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu.<br />

606<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


607<br />

HEBREWS 1<br />

Christ taainanuz powaꞌaꞌo zii umanawunun . . . . . . . 9:23—10:39<br />

Tominkaru pidanannao umanawunuꞌo ĩmishidapan . . . 11:1-40<br />

Wadaꞌan Jesus kaduz . . . . . . . . . . . . . . . . .12:1—13:19<br />

Toriinapa-karu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13:20-21<br />

Ubaukapan naa saadaꞌoraz taan paparadan . . . . . . 13:22-25<br />

Tominkaru paradan pauDani<br />

idaꞌan<br />

1 1 Kotuaꞌa naa daꞌi mapuda<br />

Tomin karu para dan iriba<br />

pabiꞌi naaka kidaꞌo idaꞌan wadokozudaun<br />

nao ati, paprophetin nao idaꞌan.<br />

2 Mazan aizii ama zada ikodaꞌa nan<br />

diꞌitiꞌi naa patokon, Tomin karu<br />

para dan waꞌati pauDani idaꞌan<br />

paꞌan. Naꞌiki uruu idaꞌanaꞌo utoman<br />

aokazi, imiꞌi baara naꞌiki ipai<br />

aimaa kan kida. Tomin karu zaamata<br />

pau dani, zaama taꞌo nii ipai<br />

aimaa kan paꞌidi wau nii. 3 Wuruꞌu<br />

udani, naꞌapa ukaduz Tomin karu<br />

kaduz kawan mana wun. Wuruꞌu<br />

umana wunu nuz, aida-kidaꞌo naꞌapam<br />

Tomin karu umana wunun.<br />

Uruu zaa mata paꞌo ipai aimaa kan<br />

papara dan maꞌo za kan idaꞌan. Naꞌiki<br />

utomi nan dau naꞌan waꞌoian soꞌo tiki<br />

nii, usaka na tan Tomin karu diwaꞌora<br />

anta napu, b umana wunuꞌo raz manawun<br />

aokazi ii.<br />

Tominkaru dani, powaꞌaꞌo zii<br />

umanawunun angelnao ai<br />

4 Tomin karu Dani, powaꞌaꞌo zii<br />

umana wunun angl nao ai. Naꞌapa<br />

uꞌuu Tomin karu taa niaz, powaꞌaꞌo<br />

zii umana wunun angel nao uu ai.<br />

5 Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa naꞌapainim<br />

Tomin karu kiau zon angel<br />

ati,<br />

“Pugaru õdani.<br />

Aizii Õgaruꞌu naa puDaru<br />

nii.” c<br />

Naꞌiki aonaa naꞌa painim Tomin karu<br />

kiau zon kapam angel dauꞌan,<br />

“Õgaruꞌo nii uDaru nii,<br />

naꞌiki uruꞌo nii Õdani nii.” d<br />

6 Mazan Tomin karu dyuu dan<br />

donoꞌo raz umana wunuꞌo pau dani<br />

imiꞌi baara ati, ukian,<br />

“Marii ipai Tominkaru angelinnao​​umanawuntapan<br />

uruu.” e<br />

7 Kaika paꞌo raꞌa kapam ukian angelnao<br />

dauꞌan:<br />

“Tominkaru toman<br />

paꞌangelinnao awaru nii<br />

kida;<br />

naꞌiki ĩnao upoitorunaouz<br />

utoman,<br />

tikazi maodapaꞌo kawan<br />

kida.” f<br />

8 Mazan pauDani ati ukian paꞌan,<br />

“Pugaru Tominkaru,<br />

karikaonanuꞌo nii<br />

punaobanai-tinpan.<br />

Heb<br />

b 1:3 Jew nao taa pan pidan sakana taꞌo Nao ba nai diwaꞌora anta napu, umana wunuꞌo<br />

uruu ipai baꞌo rai nao ai c 1:5 Psalm 2:7 d 1:5 2 Samuel 7:14; 1 Chronicles 17:13<br />

e 1:6 Deuteronomy 32:43 f 1:7 Psalm 104:4<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


HEBREWS 1​, ​2<br />

608<br />

Pukazowautapan nii<br />

pupidanannao sakitapaꞌo<br />

idaꞌan.<br />

9 Pumarainapanii aimaakan<br />

sakitapaꞌo,<br />

mazan dikauda kidaꞌo<br />

aimaakan,<br />

tuukii pumanaudapakan.<br />

Uruu idi ukauꞌan õgaru,​<br />

​puTominkarun,<br />

õzaamataniꞌi naa pugaru,<br />

naꞌiki õtaaniꞌi naa<br />

puꞌati konaukii-kinai<br />

umanawunuꞌoraz paꞌan,<br />

powaꞌa zii õtaan puꞌatizu, õtaan<br />

ai puminaudaꞌunao ati.” g<br />

10 Tomin karu kian uꞌati koshan,<br />

“Naobanai, pugaru tomaꞌoraz<br />

imiꞌi baara amazada<br />

sakadinan dono.<br />

Naꞌiki pukaꞌu idi putoman<br />

aokazi kapam.<br />

11 Ĩmainaabatinan nii, mazan<br />

pugaru, punaꞌan nii<br />

karikaonan paꞌan.<br />

Mazan putomanii kida,<br />

zaamaꞌo nii ĩdyaun naꞌapa<br />

kamicha zaaman kawan.<br />

12 Kamicha narakada-kao kawan,<br />

naꞌapaꞌo nii punarakadan<br />

ĩdyaun,<br />

Naꞌiki pumuudan nii ĩdyaun<br />

panaꞌitinapa.<br />

Mazan pugaru aonaa naꞌapainim<br />

pupanaꞌadinauzon.<br />

Naꞌiki pukakupanuz<br />

aonaꞌo nii naꞌapainim<br />

ukatokon-tinan.” h<br />

13 Tomin karu aonaa naꞌa painim<br />

ukiau zon angel ati kaika paꞌa:<br />

“Pusakanata õdazabaꞌa<br />

õdiwaꞌora antanapu<br />

atii õmuudan putarubanao<br />

puwaranuꞌu.” i<br />

14 Mazan angel nao doro nai karikao<br />

nan ĩdyaun naꞌiki poi torui nao,<br />

dyuuda-kari wai Tomin karu diꞌiki,<br />

kamin kaꞌu taꞌo nii pidan nao kazannaa<br />

tinaꞌo niꞌo raz.<br />

Umanawunuꞌo kazannaatin-karu<br />

2 1 Ukauꞌan marii wakaro dinan<br />

zoobaba, wadaꞌan wuruꞌu<br />

mishiꞌo raz parada-karu kai manaiman,<br />

uruu aonaa kizi wapozawa tan<br />

uꞌai. 2 Ushaꞌapa num kauꞌan kakinaorii,<br />

Tomin karu taau zo niaz angel nao<br />

idaꞌan aida-kida-kao umishiin<br />

mana wun. Pidan dikin ta paꞌo raz<br />

kakinao rii pata kaꞌuta-kao pashaꞌapata<br />

nii kawanaꞌati. 3 Mazan wuruꞌu<br />

kazan naa tin-karu powaꞌaꞌo zii paꞌan<br />

umana wunun. Ukauꞌan tuu kiaꞌo nii<br />

wapata kaꞌuta-kao wamashaa pan<br />

an ikodaꞌa zoꞌo tawuruꞌu aonaꞌo raz<br />

kazan naa tin-karu umana wunun.<br />

Wuruꞌu kazan naa tin-karu kakuwaa<br />

naata-kao kiwiin Nao ba nai<br />

Jesus idaꞌan. Naꞌiki aba tai naouz<br />

uruu, ĩaida-kida kapam waꞌati<br />

kai manai man, mishiꞌo wuruꞌu<br />

kazan naa tin-karu dauaꞌo raz. 4 Uruu<br />

dono Tomin karu aida-kida kapam<br />

umishiin, pashaꞌa pata-kidan idaꞌan<br />

aimaa kan kida matuka pau zokakari<br />

wai, naꞌiki umana wun kidaꞌo<br />

aimaa kan, aidaꞌo Tomin karu<br />

g 1:9 Psalm 45:6-7 h 1:12 Psalm 102:25-27 i 1:13 Psalm 110:1<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


609<br />

HEBREWS 2<br />

umana wunun. Naꞌiki uaida-kida<br />

umishiin pataan idaꞌan pidannao<br />

kawanaꞌati ĩshaꞌa pata-kinaa<br />

nii pabiꞌi naaka kidaꞌo aimaa kan<br />

Kai manaꞌo Doro naa idaꞌan, naꞌapa<br />

paai pan kawanaꞌati.<br />

Christ tominan pidan nii<br />

5 Aonaa Tomin karu zaama tan<br />

angel nao kazowau ta paꞌo nii paꞌinaꞌo<br />

ama zada wuruꞌu waꞌati paꞌo raz,<br />

uruu dii naꞌi kiꞌo raz ama zada dauaꞌo<br />

wuruꞌu wakaku waa tina nuz. 6 Mazan<br />

usaa din pan Tomin karu kaari tan<br />

idaꞌa, kaika paꞌa:<br />

“Oo, Tominkaru! Kanom<br />

niꞌo mooko wuruꞌu<br />

punyukunuu<br />

pidannao dauꞌatinanuz<br />

manawun,<br />

naꞌiki putaapanuzu wuruꞌu<br />

daonaioraz kaiman<br />

kapam?<br />

7 Putoman pidannao awutapa<br />

zaꞌo nii ĩmanawunun<br />

angelnao ai,<br />

aonaa kotuaꞌikiꞌi nii mani,<br />

naꞌiki putaanii konaunamkinai<br />

naꞌiki<br />

umanawun-kinai ĩꞌati.<br />

8 Putaa ipai aimaakan kida<br />

ĩkazowautapan nii.” j<br />

Tomin karu taa ipai aimaa kan kida<br />

pidan nao ati ĩkazowau ta pan niꞌo,<br />

aonaa kanom kai naꞌa ĩmakazowau<br />

tapaka nii. Mazan kai aonaa<br />

zii watuka pan ĩkazowau ta pan ipai<br />

aimaa kan kida. 9 Mazan watukapa<br />

Jesus, utoma-kao awu tapa zaa<br />

umana wunun angel nao ai, mazan<br />

aonaa kotuaꞌikiꞌo mani, umawaka<br />

kizi ipai pidan nao oian dikin ii<br />

Tomin karu kamuna nun idi. Aizii<br />

taa-kaoaꞌa naa konau nam-kinai<br />

naꞌiki umana wun-kinai uꞌati,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan ubaia tinaꞌaka<br />

niꞌi naa mawaka-karu diꞌiti.<br />

10 Tomin karu wuruꞌu tomaꞌoraz<br />

ipai aimaa kan kida. Naꞌiki ipai<br />

aimaa kan kida ukonau kii-kinaa niꞌo.<br />

Tomin karu aipan iribaꞌo raz pau dainao<br />

kaꞌidi wai nan pamanawu nun idi.<br />

Tomin karu saa baan Jesus kai man<br />

mana wun ubaia tinan idaꞌan, uruu<br />

mishi kizi ukazan naata pan pidannao.<br />

11 Aizii Jesus naꞌiki wunaouꞌu<br />

usaa baa niaz naa, bau daꞌa paꞌo ĩdaru.<br />

Uruu idi aonaa ukibaꞌa zon padakotan<br />

ĩdyaun paꞌina wuzu nao nii naꞌiki<br />

padada koo nao nii. 12 Ukian shaꞌatii<br />

Tomin karu ati kaika paꞌa:<br />

“Õkakuwaapan nii pudauꞌu<br />

õꞌinawuzunao naꞌiki<br />

õdadakoonao ati;<br />

Õkonaukii-kidan nii pugaru<br />

pupidanannao baokopatinan<br />

dono.” k<br />

13 Ukian kapam,<br />

“Õnyukunuu Tominkaru atiꞌo<br />

nii.” l<br />

Naꞌiki ukian kapam kaika paꞌa:<br />

“Diꞌi õgaruꞌu, koraiziannao<br />

tuma,<br />

Tominkaru taaniaz õꞌati.” m<br />

14 Wuruꞌu korai zian nao, pidannao<br />

ĩdyaun. Ukauꞌan Jesus naꞌapa<br />

utomi nan, naꞌiki utiwaa wuruꞌu<br />

Heb<br />

j 2:8 Psalm 8:4-6 k 2:12 Psalm 22:22 l 2:13 Isaiah 8:17 m 2:13 Isaiah 8:18<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


HEBREWS 2​, ​3<br />

610<br />

ĩbaiata nii kidaz kapam. Utominan<br />

pidan nii, naꞌiki pamawa kan<br />

idaꞌan, umainaa ba tan ipai Satan<br />

maꞌo za ka nuz, kazowau tapaꞌo raz<br />

mawaka-karu. 15 Naꞌiki kaika paꞌo<br />

idaꞌan, Jesus soꞌotan pidan nao,<br />

poi torui nao kawa nuꞌo raz ĩmashaapan<br />

pashaka tan diꞌiki, ĩtari tan idi<br />

mawaka-karu ai. 16 Kai manaiman<br />

ukai naa bata-kao, aonaa<br />

angel nao mani wuruꞌu Jesus<br />

kamin kaꞌu ta niaz, mazan Abraham<br />

takaan-daun nao paꞌan. 17 Uruu<br />

idiꞌo Jesus tominan pidan nii naꞌapa<br />

mana wun paꞌina wuzu nao kawan,<br />

turuu kizi uruu ĩFaadaan Umanawunuꞌo<br />

nii, kamunan-kidaꞌo niꞌo raz<br />

ĩdyaun naꞌiki mishiꞌo ushaꞌapa tan<br />

aimaa kan kida Tomin karu ati.<br />

Uruu turuu kizi pidan nao oian<br />

kida soꞌota-kao. 18 Naꞌiki aizii turuu<br />

ukamin kaꞌu tan wunaouꞌu tiwaakidapa-kari<br />

wai naouz, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan tiwaa-kidapa-kari waiꞌi naa<br />

uruu, naꞌiki ubaiaa paꞌa ka niꞌi naa<br />

dikau daꞌo kapam.<br />

Powaꞌa zii Jesus umanawunun​<br />

​Moses ai<br />

3 1 Ukauꞌan, õiriban nao,<br />

Tomin karu zaa ma ta nii naouz<br />

papidanan nao nii. Udiꞌi tapa Jesus,<br />

uruu apostle naꞌiki Umana wunuꞌo<br />

Faadaa ipai waunao ati mishida painaouz<br />

Tomin karu. 2 Jesus shaꞌa pata<br />

ipai aimaa kan Tomin karu dyuudanii<br />

ushaꞌapa tan, uzaama tan uruu<br />

shaꞌapa taꞌo nii kaudin-kizai, naꞌapa<br />

Moses shaꞌapa tauzon kawan daꞌi<br />

ipai aimaa kan dyuuda-kari wai<br />

ushaꞌapa tan Tomin karu Dapu<br />

ainao ati, wuruꞌu upidanannaouz.<br />

3 Pidan tomaꞌo raz kabaun<br />

pamashaapa-kizi nii, powaꞌa zii<br />

mana wun unau baapa-kao wuru<br />

aiaꞌa kabaun utomaniaz. Ukauꞌan<br />

naꞌapa kapam Jesus, powaꞌaꞌo zii<br />

mana wun unau baapa-kao paꞌan<br />

Moses ai. 4 Mishi ipai kabaun kainaꞌaꞌo<br />

utomiki, mazan Tomin karu,<br />

uruu paꞌan wuruꞌu tomaꞌo raz ipai<br />

aimaa kan. 5 Moses shaꞌa pata ipai<br />

aimaa kan wuruꞌu dyuuda-kariwaiz<br />

ushaꞌapa tan Tomin karu Dapu<br />

ainao ati, wuruꞌu upidanan naouz,<br />

mazan uruu poi torui kari kaonan.<br />

Naꞌiki ushaꞌapaa pauzo niaz<br />

kainaa ba tan naꞌa pam nii aimaakan<br />

shaꞌa pan dii naꞌi tiꞌi. 6 Mazan<br />

Christ, Tomin karu Danin idi,<br />

ukazo wau tapa Tomin karu Dapu<br />

ainao wuruꞌu upidanan naouz,<br />

naꞌiki ushaꞌa pata ipai aimaa kan<br />

Tomin karu dyuuda nii ushaꞌapatan<br />

ĩꞌati. Waunao Tomin karu<br />

Dapu ainao, wazaama tin pan an<br />

pakawan wamishi dapa nii diꞌiti,<br />

naꞌiki wazauda pan an pakawan<br />

ukowaa dauzo niaz ushaꞌapa tan nii<br />

waꞌati dii naꞌi tiꞌi.<br />

Marii wadaꞌanan​<br />

​Tominkaru karikaonan<br />

7 Ukauꞌan, Kai manaꞌo Doro naa<br />

kiau zon kawan,<br />

“Aizii kamoo, uabatan dono<br />

naꞌapam Tominkaru kian,<br />

8 manaꞌa udadaradaꞌanaꞌa<br />

unyukunuu<br />

tawuru donoꞌo kawanuꞌu<br />

udikintapauzonuz<br />

Tominkaru,<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


611<br />

HEBREWS 3​, ​4<br />

naꞌiki utiwaa-kidapauzonuz<br />

uruu mapidantakaꞌo<br />

amazada diꞌii.<br />

9 Naꞌii udokozu-daunnao tiwaakidapan<br />

õgaru,<br />

ĩtukapauzon puꞌaꞌa naa<br />

padamata kanom kida<br />

õshaꞌapaapauzonii 40<br />

wunu.<br />

10 Uruu idi tuukii manawun<br />

õtoꞌoran ĩꞌati,<br />

naꞌiki õkian: Ĩkaduz<br />

ĩmadaꞌanaꞌazookan õgaru,<br />

naꞌiki aonaa manawun<br />

ĩaipan paizoꞌatin zoobaba<br />

õkakinaori.<br />

11 Uruu idi õtoꞌoran biiꞌi õtoman<br />

parada-karu<br />

aonaꞌoraz turuu<br />

ukiwa-kida-kao.<br />

Õkian: Aonaꞌo nii naꞌapainim<br />

ĩmorotan<br />

amazada sookapa-kizai iti,<br />

õsaabaaniaz naa.” n<br />

12 Õiriban nao, ukaro din paꞌi,<br />

aonaa kizi naꞌiaꞌo ram unao nyukunuu<br />

dikau dan naꞌiki mami shida kan,<br />

naꞌiki unao tanawa tinan panaꞌi tiꞌi<br />

naa kaku paꞌo raz Tomin karu ai.<br />

13 Umaꞌo za ka daaka mishiꞌo rai man<br />

ipai kamoo, wuruꞌu “Aizii Kamoo”<br />

kiaꞌo raz udakota-kao kainaꞌan puꞌu<br />

zii, uruu aonaa kizi naꞌiaꞌo ram unao<br />

dikin tapa dinan, umarii dapa-kidi nan<br />

idaꞌan oiaꞌo ati. 14 Waunao Christ<br />

tumaꞌo wakaꞌii di wai nan, wazaamatin<br />

pan an kai manai man wuru<br />

diꞌikiꞌi wasaka da nuz wamishi da pan<br />

atii utokon iti, aonaa wakaa kinpan.<br />

15 Wadiꞌi tapa koshan tawuruꞌu<br />

usaa dinapa nuz:<br />

“Aizii kamoo, uabatan dono<br />

naꞌapam Tominkaru kian,<br />

Manaꞌa udadaradaꞌanaꞌa<br />

unyukunuu<br />

tawuru kawanuꞌu<br />

udikintapauzonuz<br />

Tominkaru.” o<br />

16 Kanom nao tawuruꞌu aba taꞌoraz<br />

padamata Tomin karu para dan<br />

mazan dikin ta paꞌo raz uruu? Ĩnao<br />

Moses kodita-kida nii naouz Egypt<br />

iki. 17 Naꞌiki kanom nao atiꞌo Tominkaru<br />

toꞌora nuz 40 wunu? Utoꞌo ran<br />

wunao atiꞌo raꞌa, oiaꞌo raz, mawakaꞌo<br />

raz naa mapidan takaꞌo ama zada<br />

ii. 18 Naꞌiki kanom nao atiꞌo Tominkaru<br />

kian parada-karu aonaꞌo raz<br />

turuu ukiwa-kida-kao idaꞌan, aonaꞌo<br />

nii naꞌa painim ĩmoro tan ama zada<br />

sookapa-kizai iti? Ukian naꞌapa<br />

wunao atiꞌo raꞌa, dikin ta pai naouz<br />

Paugaru. p 19 Ukauꞌan waaitapa<br />

aonaa ĩmoro tan taa pada-kao amazada<br />

sookapa-kizai iti, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan ĩmami shida kan idiꞌo.<br />

Kainaꞌa zii Tominkaru<br />

pidanannao ati sookapa-karu<br />

4 1 Kai naꞌa zii Tomin karu<br />

taauzo nii waꞌati mishiꞌo raz<br />

papara dan, uruu idaꞌan kizi turuu<br />

wamoro tan ama zada sookapa-kizai<br />

iti. Marii wakaro dinan zoobaba,<br />

uruu aonaa kizi naꞌiaꞌo ram unao<br />

kasharu tinan, utukapa paꞌi umamorota<br />

kan wuru diꞌitiꞌi sookapa-kizaiz.<br />

2 Waabata niꞌi naa kapam Kai manaꞌo<br />

Heb<br />

n 3:11 Psalm 95:7-11 o 3:15 Psalm 95:7-8 p 3:18 Numbers 14:1-35<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


HEBREWS 4<br />

612<br />

Kuwai naꞌapa ĩaba tau zon kawan.<br />

Mazan madiwau tapa-kaꞌo kari kaonan<br />

ĩꞌati wuruꞌu kowaada-kari waiz.<br />

Mishi ĩabata padama tazu, mazan<br />

aonaa ĩmishida nuzu. 3 Aizii waunao<br />

mishi dai naouz naa morota paꞌan,<br />

wuru diꞌitiꞌi sookapa-kizaiz. Tominkaru<br />

kian kawan:<br />

“Õtoman õtoꞌoran biiꞌi paradakaru<br />

aonaꞌoraz turuu<br />

ukiwa-kida-kao. Õkian:<br />

Aonaꞌo nii naꞌapainim<br />

ĩmorotan amazada<br />

sookapa-kizai iti,<br />

õsaabaaniaz naa!” q<br />

Mishi Tomin karu kaudin-kizi<br />

ipain utoman donoꞌo raz ama zada.<br />

4 Kai naꞌa usaa din pan 7th kamoo<br />

dauꞌu, kaika paꞌa: “Tomin karu<br />

sooka pan 7th kamoo idaꞌa ipai<br />

pakau din-kizi kida ai.” r 5 Naꞌiki<br />

wadiꞌi tapa koshan usaa dinapanuz,<br />

Tomin karu kian, “Aonaꞌo nii<br />

naꞌa painim ĩmoro tan ama zada<br />

sookapa-kizai iti.” s 6 Kiwii nii naouz<br />

ĩaba tan Kai manaꞌo Kuwai, aonaa<br />

ĩmoro tauan ama zada sookapakizai<br />

iti, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ĩdikinta pan idiꞌo. Kai naꞌaꞌo nii<br />

bao koi nao taa pada-kao nii ĩmorotan<br />

ama zada sookapa-kizai iti.<br />

7 Ukauꞌan Tomin karu saa baa baꞌoran<br />

kamoo, uruu dakota-kari waiz<br />

“Aizii Kamoo.” Ukowaa da nuz<br />

David idaꞌan iriba wunu doba tan<br />

dau naꞌan, uruu dauꞌa tiꞌo tawuruꞌu<br />

kii-karuz kaika paꞌa:<br />

“Aizii kamoo, uabatan dono<br />

naꞌapam Tominkaru kian,<br />

Manaꞌa udadaradaꞌanaꞌa<br />

unyukunuu.” t<br />

8 Joshua tau zon an mani<br />

sookapa-karu ĩꞌati, aonaa kanom nii<br />

mani Tomin karu kadako tinan baꞌoran<br />

kamoo dauꞌu udaunaꞌan. 9 Uruu<br />

idi, kai naꞌa zii Tomin karu pidanannao<br />

ati sookapa-karu, Tomin karu<br />

sooka pau zon kawan 7th kamoo<br />

idaꞌa. 10 Kanom moro taꞌo sookapakizai<br />

iti, Tomin karu saa baa niaz,<br />

usooka pan nii pakau din-kizi kida<br />

ai, naꞌapa Tomin karu sooka pauzon<br />

kawan daꞌi pakau din-kizi ai.<br />

11 Ukauꞌan marii watiwai nan dadara<br />

wamorota kizi ama zada sookapakizai<br />

iti. Dadara paꞌi watiwain, uruu<br />

aonaa kizi kanom pozawa tan patamaka<br />

pan idaꞌan wunao kadu zuꞌu,<br />

dikin ta pai naouz.<br />

12 Tomin karu Para da nuz kakupaꞌo,<br />

naꞌiki ukaꞌiita pashaꞌapa tan<br />

aimaa kan kida. Powaꞌaꞌo zii<br />

mana wun udima nan marii dyaꞌutamaꞌo<br />

raz udabaazi dimanain pan<br />

ai. Atii uchoota wakaꞌa zoo iti,<br />

wadoro naa naꞌiki wanyuku nuu<br />

saka dinapa-kizi iti. Uchoota atii<br />

waniwaꞌuuzi dyukoin pan, naꞌiki<br />

waunan zoo zikon iti. Naꞌiki Tominkaru<br />

para dan aitapa-kida naꞌa pam<br />

wadiꞌi tin pan naꞌiki kanom waaipan<br />

wanyuku nuu ii. 13 Aonaa kanom<br />

kai naꞌa dizin paꞌo nii Tomin karu ai<br />

ipai utomaniaz bii an. Ipai aimaakan<br />

mashaa pan kai naa ba naa naꞌiki<br />

daꞌa ti napa uawun zaꞌa. Naꞌiki uꞌatiꞌo<br />

nii wuruꞌu wakowaa da nuz ipai naꞌapam<br />

wamashaa pauzo nuz.<br />

q 4:3 Psalm 95:11 r 4:4 Genesis 2:2 s 4:5 Psalm 95:11 t 4:7 Psalm 95:7-8<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


613<br />

HEBREWS 4​, ​5<br />

Jesus, uruu Umanawunuꞌo Faadaa<br />

14 Kai naꞌa waFaadaan Umanawunuꞌo<br />

mana wun makoꞌo raz naa<br />

aokazi iti, uruu Jesus, Tomin karu<br />

Daniz. Ukauꞌan marii pakawan<br />

wazaama tin pan wuru diꞌitiꞌi<br />

wamishi dapa nuz uruu. 15 Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan wuruꞌu waFaadaan<br />

Umana wunuꞌo raz, uai tapa nii naꞌapaꞌo<br />

ram wuruꞌu wamatu ruu kanuz.<br />

Umashaa pan kan dono imiꞌi baaraꞌa,<br />

tiwaa-kari wai kapam uruu ipai<br />

shaꞌa paꞌo ram idaꞌan kida, naꞌapa<br />

waunao kawan. Mazan aonaa naꞌapainim<br />

uꞌoian. 16 Ukauꞌan aonaa<br />

watariaꞌa naꞌa wamao napa dinan<br />

Tomin karu kamu nanuꞌo raz idaꞌati.<br />

Naꞌii wakamu nan-kida-kao nii naꞌiki<br />

waiko dan nii kamunan-karu kaminkaꞌu<br />

taꞌo nii waunao, waaipan dono<br />

wamin kaꞌu nii.<br />

5 1 Umana wunuꞌo Faadaa<br />

zaama tauzo-kari wai daꞌi<br />

pairi ban nao bii iki, ukaudin-kizi<br />

niꞌo taa-kao, umakon Tomin karu<br />

kanaapu iti pidan nao ati, utaa kizi<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan Tomin karu<br />

ati, naꞌiki uzowii kizi uzai nao pidannao<br />

oian dikin ii. 2 Kai man uruu<br />

wunao tumaꞌa maai ta pin-kai naouz<br />

naꞌiki shaꞌapa tai naouz dikauda<br />

kidaꞌo aimaa kan, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan uruu naꞌa paꞌo umaturuukan<br />

kapam ĩnao kawan. 3 Ukauꞌan<br />

pamaturuu kan idi, uzowian nii<br />

uzai nao paꞌoian dikin ii kapam,<br />

uzowian dono uzai pidan nao oian<br />

dikin ii.<br />

4 Aonaa pidan Umana wunuꞌo<br />

Faadaa-tin pan paai pan ati karikao<br />

nan. Soo Tomin karu zaama tan<br />

idaꞌan pidan, wuruꞌu utomi nanuz<br />

paꞌan Umana wunuꞌo Faadaa<br />

nii, naꞌapa Aaron zaama tauzokao<br />

kawan. 5 Ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />

kapam Christ, aonaa paai pan<br />

atiꞌo mani wuruꞌu uzaama tina nuz<br />

Umana wunuꞌo Faadaa nii. Mazan<br />

Tomin karu paꞌan wuruꞌu zaamataꞌo<br />

raz uruu, ukian donoꞌo raz uꞌati<br />

kaika paꞌa:<br />

“Pugaru õdani,<br />

Aizii õgaruꞌu naa pudaru<br />

nii.” u<br />

6 Naꞌiki ukian koshan kaika paꞌa:<br />

“Pugaru karikaonanuꞌo nii<br />

pufaadaa-tinpan,<br />

naꞌapaꞌo Melchizedek faadaatinpauzon<br />

kawan.” v<br />

7 Jesus mashaa pan kan dono<br />

imiꞌi baaraꞌa, utorii napa Tomin karu<br />

ati naꞌiki upishaa ukamin kaꞌutan<br />

paugaru. Utoriin pan diiwaꞌo<br />

idaꞌan naꞌiki uzaada Tomin karu<br />

ati, turuaꞌo raz ukazan naa tan uruu<br />

mawaka-karu ai. Naꞌiki wuruꞌu<br />

utorii napa nuz dakoꞌati-kao,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan utaai nan idiꞌo<br />

kai man-daun Tomin karu ati. 8 Jesus<br />

Tomin karu danin puꞌu padamata,<br />

utomi napa izoꞌa ti aaba-karu dauꞌu<br />

pabaia tinan idaꞌan. 9 Ubaiaa pan<br />

idi ipai aimaa kan Tomin karu<br />

aipan kawanaꞌati, uruuꞌu naa<br />

kari kao nanuꞌo kazan naa tin-karu<br />

ikoda-kinao nii ipai wunao atiꞌi<br />

izoꞌa tii naouz uruu. 10 Tomin karu<br />

Heb<br />

u 5:5 Psalm 2:7 v 5:6 Psalm 110:4<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


HEBREWS 5​, ​6<br />

614<br />

zaama tan uruu Umana wunuꞌo<br />

Faadaa nii, naꞌa paꞌo Melchize dek w<br />

faadaa-tin pau zon kawan.<br />

Kakinaorii waota-karu<br />

aiaꞌo mishidapa-karu ai<br />

11 Kai naꞌa dobata wakowaadaꞌa<br />

zoo nii wuru dauꞌa naꞌa, mazan<br />

kashaꞌa pan naa ukowaada-kao kaimanai<br />

man unao ati, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan konaꞌii utomin pan. 12 Unao<br />

kotuaꞌikiꞌo raꞌa naa umishida pan<br />

Jesus, mazan upuꞌu aonaa ukaꞌiitan<br />

utomi napa-kidan bao koi nao,<br />

mazan kiiꞌan, baꞌo ran pidan tominapa-kidan<br />

zii unao powaa iti zii<br />

koshan wuru dauꞌaꞌa kiwii niꞌo raz<br />

tomi napa-karu kida Tomin karu<br />

kuwaa dauaꞌo raz. Unao koraizian<br />

nao sodi kida kawa nuꞌo zii,<br />

biida paꞌo zii dunui kari kao nan,<br />

makaꞌii ta kaꞌo zii panikan wanyukunui.<br />

13 Pidan mashaa paꞌo raz zii<br />

dunui idaꞌan kari kao nan, paꞌi shizo<br />

sodiꞌo zii kawa nuꞌo wuruꞌu. Aonaꞌo<br />

zii uaita pan aimaa kan kai manaꞌo<br />

oo aimaa kan aonaꞌo ukai manan.<br />

14 Mazan pidan nikaꞌo kimi shaꞌo<br />

wanyuku nui, dyau paiꞌo raꞌa naa<br />

paꞌan wuruꞌu. Uai tapa niꞌi naa paꞌan<br />

naꞌiaꞌo ram aimaa kan kai manaꞌo<br />

naꞌiki aimaa kan oiaꞌo.<br />

6 1 Ukauꞌan marinaꞌa naa shoman<br />

kiwiin kidaꞌo raz zii daꞌi<br />

tomi napa-karu Christ dauaꞌo raz,<br />

mazan wamakoꞌo naa mishiꞌorai<br />

man wuru diꞌitiꞌi kakinao rii,<br />

wadyau pai-kinaa niꞌo raz paꞌan.<br />

Aonaa wasaka dinaꞌa naꞌa powaa iki<br />

wuru diꞌikiꞌi, pidan nao paꞌi naꞌoraz<br />

zii ĩmishi dan tomi napa-kinaaz.<br />

Tawuruꞌu tanawa tin-karu madiwautapa-kaꞌo<br />

shaꞌapa tin-karu kida<br />

ai dauaꞌo raz, naꞌiki Tomin karu<br />

mishida-kao dauaꞌo raz zii. 2 Naꞌiki<br />

chikaa wunuin-karu kida dauaꞌo raz,<br />

naꞌiki pidan nao muu dan dauaꞌo raz<br />

pakaꞌu kida baꞌo ran pidan idaꞌati,<br />

naꞌiki tomi napa-karuz mawa kainao<br />

kadi shita-kida-kao dauaꞌo raz<br />

dii naꞌi tiꞌi, naꞌiki karikao nanuꞌo raz<br />

pata kaꞌu tin-karu dauaꞌo raz. 3 Naꞌiki<br />

Tomin karu taapa dan an unaꞌa pan,<br />

wamakon nii wuru diꞌitiꞌi kakinaorii<br />

wadyau pai-kinaa niꞌo raz paꞌan.<br />

4 Aizii aonaa turuu pidannao<br />

pada nata-kida-kao powaꞌa<br />

ati koshan Tomin karu idaꞌati,<br />

wunaouꞌu pidan naouz kaawakida-kari<br />

waiz naa bauka pai man<br />

Tomin karu kana dan idaꞌati. x<br />

Konau kiaꞌo raz daꞌi ĩtiwaan kaimanaꞌo<br />

raz aimaa kan aokazi ikiꞌo,<br />

naꞌiki kaꞌidi wai naꞌo raz Kai manaꞌo<br />

Doro naa idi. 5 Naꞌiki ĩaita pa niꞌi<br />

naa naꞌa pam Tomin karu paradan<br />

kai manan, naꞌiki ĩaita pa niꞌi<br />

naa naꞌa pam Tomin karu maꞌoza<br />

kan, wuruꞌu ukai waan niꞌo raz<br />

dii naꞌi tiꞌi. 6 Mazan ĩmari naꞌa tan<br />

an pamishida pan Christ, aonaa<br />

turuu ĩpada nata-kida-kao powaa<br />

ati Tomin karu idaꞌati. Wuruꞌu<br />

aimaa kan ĩshaꞌapa taniaz, Tominkaru<br />

Dani tauka-kao kawa nuꞌo<br />

wuruꞌu cross diꞌiti naꞌiki ĩbaꞌa zoo-<br />

w 5:10 Genesis 14:17-20 x 6:4 wunaouꞌu pidan­naouz kaawa-kida-kari­waiz naa<br />

bauka­pai­man Tomin­karu kana­dan idaꞌati oo “bauka pai man ĩaita pa niꞌi naa padamata<br />

mishiꞌo kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo raz”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


615<br />

HEBREWS 6<br />

tin-kidan uruu iribaꞌo pidan nao<br />

kanaapu iti.<br />

7 Tomin karu wuruꞌu kamu nankidaꞌo<br />

raz zakapu kai manaꞌo raz<br />

wunu zabii pan, uruu idi ziwu<br />

paori bai sodan kida, paowai nao<br />

atiz. 8 Mazan zakapu kai wadakaru<br />

baawu taꞌo naꞌiki kazama kaꞌo<br />

baawu taꞌo paꞌidi waru, madiwautapa-kaꞌo<br />

kari kao nan wuruꞌu, uruu<br />

idi Tomin karu pata kaꞌu tan niizu,<br />

naꞌiki ukawaoda-kao nii ipai.<br />

9 Õmin-mishi dan nao õmarainapa<br />

nii nao, wapara dan puꞌu<br />

padamata unao ati kaika paꞌa,<br />

mazan waaitapa wanyuku nuu<br />

ii, ushaꞌapa tan nii kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan, pidan shaꞌapa tauzoniaz<br />

pakazan naa tinan idiꞌo raz<br />

naa. 10 Tomin karu aonaꞌo nii<br />

ushaꞌapa tan aimaa kan panaꞌiti.<br />

Aonaꞌo nii umanyuku nuu tan<br />

wuruꞌu unao shaꞌapa taniaz, oo<br />

unao aida-kidaniaz ukamarai napanun<br />

Tomin karu ati, ukamin kaꞌu tan<br />

idaꞌa naꞌo raz umin-mishi dan nao, atii<br />

kai pakawan zii unao shaꞌa paa pan<br />

naꞌapa kidaꞌo ĩꞌati. 11 Naꞌiki tuukii<br />

mana wun waaipan ipai unao<br />

pakawan ushaꞌa paa pan wuruꞌu<br />

dada raꞌo raz kaudin-kizai atii<br />

utokon iti. Uruu mishiꞌo nii uiko dan<br />

wuruꞌu aimaa kan kida uzaudapaniaz.<br />

12 Aonaa waaipan uzoo non,<br />

mazan waaiapa unao tawunao<br />

kawan paꞌa naꞌa, mishi dai naouz<br />

naꞌiki makasha din-kai naouz, uruu<br />

idi ĩzaa mata tawuruꞌu Tomin karu<br />

kowaa da nii putaan nii ĩꞌati.<br />

Tominkaru kian kawanaꞌati,<br />

mishiꞌo nii ushaꞌapan<br />

13 Tomin karu kai waa paꞌuu,<br />

utukapa-kida-kinaa nii umishian<br />

nii wuruꞌu papara da nuz, ukowaadau<br />

zon donoꞌo raz pashaꞌapa tan<br />

nii aimaa kan Abra ham ati. Ukaiwaan<br />

paꞌuu aonaan idi baꞌo ran<br />

umana wunuꞌo nii uꞌai. 14 Ukian<br />

kaika paꞌa:<br />

“Mishiꞌo nii õkamunanun<br />

puꞌati,<br />

iribaꞌo nii õtaan<br />

putakaannao nii.” y<br />

15 Abra ham aonaa ukashadi nan<br />

pazauda pan, atii uzaama tan Tominkaru<br />

kowaa daniaz pataan nii.<br />

16 Pidan nao kaduz ĩdako tau zon<br />

pidan umana wunuꞌo paꞌai, ĩtukapakidaꞌa<br />

zon idi ĩmishian nii wuruꞌu<br />

papara da nuz. Naꞌiki pidan nao abatan<br />

dono uruu kaduz parada-karu,<br />

aonaꞌa naa powaꞌa ĩmami shidaꞌakakan.<br />

17 Aizii Tomin karu aipan<br />

patukapa-kidan kai manai man<br />

aonaꞌo nii upanaꞌa dan padiꞌitinpan<br />

pashaꞌapa taꞌa zoo nii ai, uruu idi<br />

ukai waan paꞌuu utukapa-kida-kinaa<br />

nii umishiian nii wuruꞌu paparada<br />

nuz, wunao atiꞌi zaama tai nao<br />

niꞌo raz tawuruꞌu ukowaa dauzo niaz<br />

pataan nii. 18 Diꞌo raꞌa dyaꞌu tamaꞌoraz<br />

aimaa kan kida, aonaa turuu<br />

ĩpanaꞌa dinan: Tomin karu aonaa<br />

turuu umarii dinan utaan dono<br />

mishiꞌo papara dan, naꞌiki aonaa<br />

turuu umarii dinan ukai waan dono<br />

paꞌuu.<br />

Heb<br />

y 6:14 Genesis 22:17<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


HEBREWS 6​, ​7<br />

616<br />

Ukauꞌan waunao makoi naouz naa<br />

Tomin karu diꞌiti kazan naa tin-karu<br />

dauꞌati, tuu kii wanyuku nuu maꞌo zakada-kao<br />

aonaa kizi wakasha di nan<br />

wazauda pan kai man kidaꞌo aimaakan<br />

Tomin karu taaꞌa zoo niaz waꞌati<br />

dii naꞌi tiꞌi. 19 Naꞌiki wazauda pan idiꞌi<br />

naa Tomin karu taaꞌa zoo niaz waꞌati,<br />

aonaa kanom awau ta pan z waunao<br />

Tomin karu ai. 20 Jesus makoꞌo naa<br />

uꞌidiꞌiti waꞌuaꞌati, naꞌiki waunao<br />

dikin iaꞌo umakon, uruꞌo niꞌi naa<br />

kari kao nanuꞌo Umana wunuꞌo<br />

Faadaa nii, naꞌapa Melchize dek a<br />

faadaa-tin pau zon kawan.<br />

Melchizedek faadaa-tinpan<br />

kaduz umanawunuꞌo<br />

7 1 Aizii Melchize dek king daꞌi<br />

donoi Salem ii, naꞌiki uruu<br />

faadaa kapam, ukau dinan Tominkaru<br />

umana wunuꞌo mana wun<br />

ati. Aizii Abra ham papidanan nao<br />

tuma, ĩmizaa taaka pan pataruba nao<br />

tuma, ĩzowii ipai ĩdyaun panaoba<br />

naa king nao tuma kapam. Aizii<br />

Abra ham kiwa paa nan donoꞌo naa<br />

naꞌiki, Melchize dek ikoda pan uruu,<br />

naꞌapain udapa dan kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan shaꞌapa kizi Abra ham ati,<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo. b 2 Aizii Abraham,<br />

unaꞌaka ipai aimaa kan kida<br />

pazaama taniaz pamizaa taaka-kizi<br />

iki. Uruꞌu naa ubuu tan 1/10 aimaakan<br />

kida pazaama taniaz diꞌiki,<br />

naꞌiki utaa nuzu Melchize dek ati,<br />

uꞌidi wau nii.<br />

Wuruꞌu Melchize dek uuaz, “Kaimanaꞌo<br />

Nao ba nai” kiaꞌo wuruꞌu.<br />

Naꞌiki uruu dakota-kao kopam,<br />

“Kai manaaka-karu Nao ba naa naa,”<br />

ushaꞌapa num idi uwiizi uu Salem,<br />

“kai manaaka-karu” kiaꞌo wuruꞌu.<br />

3 Aonaa Melchize dek daru naꞌiki<br />

daro aitapa-kao. Naꞌiki aonaa kapam<br />

udokozu-daun nao aitapa-kao.<br />

Aonaa uai tapa-kao naꞌa pai niꞌo ram<br />

ushaka tan naꞌiki naꞌa painim naa<br />

umawa kan. Melchize dek Tomin karu<br />

Dani kawa nuꞌo; ufaadaa-tin pan idi<br />

kari kao nanuꞌo.<br />

4 Aizii utukapa, naꞌa pam<br />

Melchize dek umana wunun.<br />

Abra ham, wadokozu-daun nao<br />

tomin-kiziz, ubuuta ipai aimaakan<br />

panaꞌa kaniaz naꞌiki utaa 1/10<br />

Melchize dek idiwau nii. 5 Naꞌiki<br />

kii-karu kawanaꞌati Moses kakinaori<br />

idaꞌan, Levi takaan-daun nao<br />

wuruꞌu faadaa-tinai naouz, ĩnao<br />

zaama taꞌo nii paꞌidi wau nii 1/10<br />

wuru diꞌikiꞌi pairi ban nao buu ta nii<br />

kidaz, (Abra ham takaan-daunnao<br />

wuruꞌu ĩiriban naouz, mazan<br />

upuꞌu ĩzaama tan aimaa kan ĩꞌidiꞌiki).<br />

6 Mazan Melchize dek aonaa Levi<br />

takaan-daun mani uruu, upuꞌu zii<br />

uzaama tan 1/10 Abra ham ai. Naꞌiki<br />

upuꞌu udapa dan kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan shaꞌapa kizi Abra ham<br />

z 6:19 Tomin karu Dapu Jeru salem iaꞌo raz, unazo ii kai naꞌa kazo aꞌo naꞌiki udaruꞌo<br />

kamicha mada. Uruu awauta paꞌo pidan nao, ĩmoro tan ai Kabaun Nazoo Kaimanaꞌo<br />

raz Mana wun diꞌiti. Soo Umana wunuꞌo Faadaa, uruu turuu umoro tan<br />

naꞌiti baukapa kari kao nan ipai wunu. Mazan Jesus, baukapa umawa kan naꞌiki<br />

utaan paizain pidan nao oian dikin ii. Uruu wuruꞌu daꞌataꞌo raz aokazi itiꞌo dunapo.<br />

a 6:20 Genesis 14:17-20 b 7:1 Genesis 14:17-20<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


617<br />

HEBREWS 7<br />

ati, uruu atiꞌo raz shaꞌatii Tominkaru<br />

kowaa dau zon ushaꞌapa tan nii<br />

kai manaꞌo aimaa kan. 7 Naꞌiki ipai<br />

pidan aita pan: wuruꞌu pidan umanawunuꞌo<br />

raz powaꞌa zii baꞌo ran ai,<br />

turuu udapada-kidan kai manaꞌo<br />

aimaa kan shaꞌapa kizi wuru atiꞌi<br />

baꞌo ran aonaꞌo raz umana wunun.<br />

8 Wunaouꞌu faadaa naouz, wuruꞌu<br />

Levi takaan-daun naouz zaa mata<br />

1/10, mazan ĩnao mawa kaꞌo nii.<br />

Mazan Melchize dek zaama taꞌo raz<br />

1/10 Abra ham ai, kari kao nanuꞌo<br />

ukaku pan paꞌan, saada-kari waiz<br />

kian kawanaꞌati udauꞌan. 9 Naꞌiki<br />

Abra ham taan donoꞌo raz Melchizedek<br />

ati 1/10, turuu wakian Levi<br />

takaan-daun nao wuruꞌu zaamatauzo<br />

naouz padamata 1/10; upuꞌu<br />

ĩtaan kapam Melchize dek ati Abraham<br />

idaꞌan, 10 ushaꞌapa num kauꞌan<br />

Melchize dek ikoda pan donoꞌo raz<br />

Abra ham; Levi, padokozu-daun<br />

Abra ham idaꞌaꞌo raꞌa naa uruu<br />

naꞌapain.<br />

11 Aizii wuruꞌu Levi takaandaun<br />

nao faadaa nao-tina pau zon<br />

kadu zuz turuan an mani ushaꞌapatan<br />

ipai aimaa kan Tomin karu<br />

aiapa nii ushaꞌa pata-kao, aonaa<br />

kanom nii mani baꞌo ran kaduz<br />

faadaa aiapa-kao Melchize dek<br />

kawa nuꞌo paꞌan, aonaa Aaron c<br />

kawa nuꞌo mani. (Levi takaan-daunnao<br />

faadaa-tinapa nuz, kakinao rii<br />

taa-kari waiz Moses ati, kawanaꞌatiꞌo<br />

wuruꞌu ĩfaadaa-tinapa nuz.)<br />

12 Naꞌa painim dono wuruꞌu faadaatinapa-karu<br />

kadu zuz panaꞌada-kao,<br />

ukauꞌan panaꞌa di naꞌo nii kapam<br />

wuruꞌu ĩkaki naori naaz. 13 Naꞌiki<br />

usaa din pan kawanaꞌati wanao banaa<br />

Jesus dauꞌan, uruu baꞌo ran<br />

pidan tonaa zi naa diꞌikiꞌo uwaꞌa tin;<br />

naꞌiki aonaa naꞌa painim pidan uruu<br />

tonaa zi naa diꞌikiꞌo faadaa-tin pauzon.<br />

14 Kai manai man uai tapa-kao<br />

wanao ba naa waꞌatin Judah tonaazi<br />

naa diꞌikiꞌo, naꞌiki Moses aonaa<br />

naꞌa painim ukiau zon uruu tonaazi<br />

naa diꞌikiꞌo faadaa-tinapa-karu<br />

dauꞌan. d Baꞌoran faadaa,​<br />

​Melchizedek kawanuꞌo<br />

15 Aizii turuu waaita pan powaꞌa<br />

zii kai manai man, baꞌo ran kaduz<br />

faadaa aidi nan, Melchize dek<br />

kawa nuꞌo. 16 Ufaadaa-tinan aonaa<br />

ushaka tan idaꞌanaꞌo mani faadaatin<br />

pauzo nao tonaa zi naa diꞌiki;<br />

mazan ufaadaa-tinan wuru idaꞌa naꞌa<br />

kakupa-karu maꞌo za ka nuz aonaꞌo<br />

niꞌo raz ukato kon-tinau zon paꞌan.<br />

17 Naꞌapa usaa din pan kawanaꞌati<br />

udauꞌan, kaika paꞌa:<br />

“Pugaru karikaonanuꞌo nii<br />

pufaadaa-tinpan,<br />

naꞌapa Melchizedek faadaatinpauzon<br />

kawan.” e<br />

18 Ukauꞌan kiwiita paꞌo raz<br />

kakinao rii (Moses atiꞌo raz utauzokao),<br />

aonaꞌa naa ukai waa-kao<br />

Heb<br />

c 7:11 Aaron: uruu kiwii niꞌo faadaa, naꞌiki uruu Levi takaan-daun. d 7:14 Jesus<br />

waꞌatin puꞌu Judah tonaa zi naa diꞌiki, kii-karu kawanaꞌati, ipai wuruꞌu baꞌo ran Israel<br />

tonaa zi naa kida bau daꞌa paꞌo ĩdokozu, Jacob, baꞌo ran uꞌuu, Israel.<br />

e 7:17 Psalm 110:4<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


HEBREWS 7<br />

618<br />

powaꞌa, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

umaturuu kan idi naꞌiki madiwautapa-kaꞌo<br />

raꞌa naazu. 19 Wuruꞌu<br />

kaki nao riiz, aonaa usaa baan pidan<br />

kai man. Mazan aizii waaitapa<br />

kai naꞌaꞌa naa taa-kao waꞌati wamaonapa<br />

din-kinaa nii Tomin karu idaꞌati.<br />

20 Naꞌiki powaꞌa zii, kai naꞌa Tominkaru<br />

para dan paꞌuu idaꞌa naꞌo raz<br />

utoman. f Aonaa kaika paꞌo paradakaru<br />

nii, baꞌo rai nao zaa mata-kao<br />

donoꞌo raz faadaa nao nii. 21 Mazan<br />

Jesus faadaa-tinan wuru idaꞌa naꞌa<br />

Tomin karu taa niaz papara dan paꞌuu<br />

idaꞌa naꞌo raz, ukian donoꞌo raz uꞌati<br />

kaika paꞌa:<br />

“Õgaru Naobanai toman<br />

parada-karu õꞌuu idaꞌan;<br />

naꞌiki aonaꞌo nii õpanaꞌadan<br />

õnyukunuu:<br />

‘Pugaru karikaonanuꞌo nii<br />

pufaadaa-tinpan!’ ” g<br />

22 Tomin karu toman idi paradakaru<br />

paꞌuu idaꞌan, Jesus idaꞌanaꞌo<br />

umishian wuruꞌu Paꞌi naꞌo raz<br />

Covenant h Tomin karu kowaa daniaz<br />

pashaꞌapa tan nii pidan nao ati, naꞌiki<br />

powaꞌaꞌo zii ukai manan.<br />

23 Kai naꞌa koshan baꞌo ran<br />

naꞌa pam Jesus faadaa-tinapa nuz<br />

panaꞌa din pan: kiwiita pai naouz<br />

faadaa nao iribaꞌo ĩdyaun, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan mawa kaꞌo nii ĩdyaun,<br />

ukauꞌan aonaa kari kao nanuꞌo nii<br />

mani ĩkau di nan faadaa nao nii.<br />

24 Mazan Jesus, kari kao nanuꞌo<br />

ukaku pan, uruu idi kari kao nanuꞌo<br />

nii ufaadaa-tin pan. 25 Ukauꞌan<br />

turuu ukazan naa tan kai, wuruꞌu<br />

pidan nao waꞌatii naouz Tominkaru<br />

idaꞌati paugaru idaꞌan, naꞌiki<br />

kari kao nanuꞌo nii ukazan naa tan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan kari kao nan<br />

ukaku pan naꞌiki upara dan nii ĩdikin<br />

ii Tomin karu ati.<br />

26 Ukauꞌan Jesus wuruꞌu Umanawunuꞌo<br />

Faadaa shaꞌapa taꞌo raz ipai<br />

aimaa kan waꞌati. Uruu Tomin karu<br />

zaa mata nii, aonaꞌo ukasharu tinpan<br />

naꞌiki aonaa oiaꞌo nii uꞌidaꞌa,<br />

usaa baa-kao panaꞌi ti napu oiai nao<br />

ai naꞌiki usawata-kao aokazi iti<br />

umana wunuꞌo nii. 27 Uruu idi<br />

aonaa kanom nii uaiapa-kao utaan<br />

uzai kawaoda-kari wai Tomin karu<br />

ati ipai kamoo, wunao Umanawun<br />

kidai nao Faadaa nao tau zon<br />

kawan uzai kida kawaoda-kari wai<br />

Tomin karu ati. Kiwiin ĩtaan nii<br />

paꞌoian dikin ii naꞌiki udaunaꞌan<br />

ipai pidan nao oian dikin ii. Uruu<br />

taai naꞌo baukapa paꞌan pidannao<br />

oian dikin ii pamawa kan<br />

idaꞌan naꞌiki aonaꞌo nii naꞌapainim<br />

utaai nan powaꞌa koshan.<br />

28 Moses kaki naori idaꞌan pidannao<br />

matu ruu-kai nao zaa mata-kao<br />

Faadaa nao Umana wun kidaꞌo nii,<br />

mazan kakinao rii taa-kao daunaꞌan,<br />

Tomin karu taan papara dan<br />

paꞌuu idaꞌan, uzaama tan pauDani<br />

Umana wunuꞌo Faadaa nii, kaꞌii taꞌoraz<br />

pashaꞌapa tan ipai aimaa kan<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />

f 7:20 paꞌuu idaꞌa­naꞌo­raz utoman: Tomin karu kai waan paꞌuu uai pan idi pidan aita pan<br />

umishiian nii papara dan ukian kawanaꞌati. g 7:21 Psalm 110:4 h 7:22 Paꞌi­naꞌoraz<br />

Covenant: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii,<br />

‘covenant’ waranuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


619<br />

HEBREWS 8<br />

Taber­nacle dikin Tomin­karu aipan kawanaꞌatiꞌo<br />

Moses toma-kidan (8:5)<br />

Jesus wuruꞌu​<br />

​Umanawunuꞌoraz waFaadaan<br />

8 1 Aizii diꞌi wuruꞌu õai paniaz<br />

uaita pan, kai naꞌa Umanawunuꞌo<br />

waFaadaan, sakana taꞌo raz<br />

naa umana wun-tinapa-karu idaꞌa<br />

Tomin karu diwaꞌora anta napu<br />

aokazi ii. 2 Ukau dinan Umanawunuꞌo<br />

Faadaa nii, wuru nazoꞌo iaꞌa<br />

mishiꞌo raz Taber nacle i Tomin karu<br />

tomaniaz aokazi ii, aonaa pidan<br />

toma nii mani.<br />

3 Ipai Umana wunuꞌo Faadaa taa<br />

kai manaꞌo aimaa kan kida naꞌiki<br />

kawao daꞌo nii uzai Tomin karu ati.<br />

Uruu idi waFaadaan Umana wunuꞌoraz,<br />

utaa nii kapam aimaa kan<br />

Tomin karu ati. 4 Umashaa pan<br />

an zii mani imiꞌi baaraꞌa, aonaa<br />

mani ufaadaa-tinan, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan, kai naꞌaꞌa naa faadaa nao<br />

taaꞌo aimaa kan kida Tomin karu<br />

ati Kakinao rii kawanaꞌati. 5 Wuruꞌu<br />

Taber nacle imiꞌi baaraꞌaꞌo raz<br />

naꞌa paꞌo aokazi iaꞌo raz kawan,<br />

mazan udikin kari kao nan. Uruu<br />

idiꞌo Moses kaki nao-kao ukadishita-kidaꞌa<br />

zon donoꞌo raz naa<br />

Taber nacle, Tomin karu kian uꞌati,<br />

“Mishi paꞌi putoma ipai aimaa kan,<br />

naꞌapa mana wun wuru kawanaꞌatiꞌi<br />

õaida-kidaniaz puꞌati midukuo<br />

ii.” j 6 Mazan Jesus kaudin-kizi taakao,<br />

ufaadaa-tinapa nuz, powaꞌaꞌo<br />

zii umana wunun paꞌan wunao<br />

Heb<br />

i 8:2 Taber­nacle: uruu toma-kari waiz Tomin karu Dapu nii, Exodus diꞌiaꞌo raz<br />

ukowaada-kao kamicha mada naa idiꞌo. Mazan daꞌaꞌa verse 2 idaꞌa, kai naꞌa<br />

Taber nacle kapam, uruu Tomin karu Dapu mana wun aokazi iaꞌo raz.<br />

Putukapa Hebrews 9:1-8 kapam. j 8:5 Exodus 25:40; 26:30<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


HEBREWS 8​, ​9<br />

620<br />

kaudin-kizi aiaꞌa, kiwiita pai naouz<br />

faadaa nao. Naꞌapa ukauꞌan wuruꞌu<br />

Paꞌi naꞌo raz Covenant k Jesus idaꞌanaꞌo<br />

raz umishii nan, powaꞌaꞌo zii<br />

paꞌan umana wunun Kiwiita paꞌoraz<br />

Covenant ai. Naꞌiki Tomin karu<br />

shaꞌapa tan kai man kidaꞌo aimaakan<br />

uruu idaꞌan. 7 Aonaan an<br />

mani pidan nao kasharu tin pan<br />

Kiwiita paꞌo raz Covenant ai, aonaa<br />

kanom nii mani ukawa dau nutakao.<br />

8 Mazan Tomin karu tuka pan<br />

idi papidanan nao kasharu tin pan<br />

paꞌai, uruu idi ukian,<br />

“Kainaꞌiki kamoo kida<br />

waꞌatin,” Naobanai kian,<br />

“Uruu donoꞌo nii õtoman<br />

Paꞌinaꞌo Covenant<br />

Israelitenao naꞌiki Judah<br />

sannao tuma.<br />

9 Wuruꞌu Paꞌinaꞌoraz Covenant<br />

õtoman niꞌoraz,<br />

aonaa wuru kawanuꞌo nii<br />

maniꞌi õtaaniaz covenant<br />

ĩdokozunnao ati.<br />

Õnaꞌakan ĩdyaun õkarodapan<br />

idaꞌanaꞌo,<br />

õkodita-kidan donoꞌoraz<br />

ĩdyaun Egypt iki.<br />

Aonaan idi ĩizoꞌatin wuruꞌu<br />

Covenant õtaaniaz Moses<br />

idaꞌan,<br />

uruu idiꞌo aonaꞌa naa<br />

õnyukunuupaꞌakan<br />

ĩdyaun.<br />

10 Aizii kaikapaꞌo nii wuruꞌu<br />

Paꞌinaꞌo Covenant õtoman<br />

niꞌoraz<br />

Israelitenao tuma diinaꞌitiꞌi,”<br />

Naobanai kian,<br />

“Õmuudan nii õkakinaori kida<br />

ĩnyukunuu ii ĩdiꞌitinapakinaa<br />

nii,<br />

naꞌiki õsaadan niizu<br />

ĩnyukunuu idaꞌa<br />

ĩnyukunuitapa-kinaa niizu.<br />

Õgaruꞌo nii ĩTominkarun nii,<br />

naꞌiki ĩnaouꞌo nii<br />

õpidanannao nii.<br />

11 Aonaꞌo nii pidan tominapakidan<br />

pamin-dazabazi oo<br />

paꞌinawuzu,<br />

ukian idaꞌan, ‘Putominapa<br />

Tominkaru dauꞌu.’<br />

Ushaꞌapanum kauꞌan ipaiꞌo nii<br />

ĩaitapan õgaru,<br />

pidannao wuruꞌu aonaꞌoraz<br />

ĩmanawunun naꞌiki<br />

umanawuniinaouz<br />

pidannao.<br />

12 Õmainaabatan nii wuruꞌu<br />

aimaakan dikauda<br />

kidaꞌoraz ĩshaꞌapatauzon,<br />

naꞌiki aonaꞌo nii powaꞌa<br />

õnyukunuitapan ĩꞌoian<br />

kida.” l<br />

13 Tomin karu dako tan idi<br />

patoman Paꞌinaꞌo Covenant, uruu<br />

idi Kiwii niꞌo raz Covenant, aonaꞌo<br />

niꞌi naa uaiapa-kao.<br />

Imiꞌi baaraꞌaꞌo naꞌiki<br />

aokazi iaꞌo Tabernacle<br />

9 1 Aizii kiwii niꞌo raz Tomin karu<br />

toman covenant Israelite nao<br />

tuma, kai naꞌaꞌo choo chi apa-karu<br />

k 8:6 Paꞌi­naꞌo­raz Covenant Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naadakinao<br />

diꞌii, ‘covenant’ waranuꞌu. l 8:12 Jeremiah 31:31-34<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


621<br />

HEBREWS 9<br />

kaki naori naa kida naꞌiki kainaꞌa<br />

imiꞌi baaraꞌaꞌo Taber nacle. m<br />

2 Wuruꞌu Taber nacle kamicha mada<br />

idiꞌo utoma-kao; naꞌiki dyaꞌu tamaꞌo<br />

unazoo. Kiwii ta paꞌo unazoo idaꞌa<br />

kai naꞌa lamp, miisa n baara naꞌiki<br />

bread upaa waꞌa; wuruꞌu kiwiitapaꞌo<br />

raz unazoo, uruu dakota-kao<br />

Kabaun Nazoo Kai manaꞌo.<br />

3 Taber nacle nazoo buu tapa-kao<br />

kamicha mada kazadin paꞌo idi, aizii<br />

uruu barau itinapu kai naꞌa baꞌo ran<br />

unazoo, uruu dakota-kao Kabaun<br />

Nazoo Kai manaꞌo raz Mana wun.<br />

4 Uruu nazoo idaꞌa kai naꞌa altar,<br />

gold idiꞌo utoma-kao,<br />

incense o kawao dapa-kizinao.<br />

Naꞌiki kai naꞌa Moses<br />

kaki naori pakaran naa,<br />

ipaiꞌo ukama data-kao<br />

gold idi. Aizii pakara<br />

nazoꞌo, kai naꞌa kamoti<br />

gold idiꞌo utoma-kao, paidaꞌo<br />

manna p idi. Kai naꞌa<br />

kapam Aaron wadoo kori<br />

sodaꞌo raz daꞌi, naꞌiki<br />

kai naꞌa dyaꞌu tam kuba<br />

katai daꞌu kidaꞌo naꞌaꞌoraz<br />

Tomin karu Para dan<br />

saadin pan. 5 Aizii pakara<br />

paawaꞌa kai naꞌa Cherubnao<br />

q kai naa bata paꞌo<br />

Tomin karu kainaꞌan,<br />

ĩkutuba kida kada maradinapa<br />

wuru paawa anaꞌa<br />

oii-karu soꞌota-kizi naoaz. Mazan kai<br />

aonaa zii turuu wakadako tinan kaimanai<br />

man diꞌo raz aimaa kan kida<br />

dauꞌaꞌa.<br />

6 Aizii aimaa kan kida min ziiwakida-kao<br />

donoꞌo naa ipai naꞌapa,<br />

faadaa nao moro tan nii ipai kamoo<br />

kiwii niꞌo raz unazoo diꞌiti, ĩshaꞌa pata<br />

kizi pakau din-kizi. 7 Mazan Faadaa<br />

Umana wunuꞌo raz paꞌan, soo uruꞌo<br />

nii morota wuru diꞌitiꞌi baꞌo ran<br />

unazooz, kamicha mada kaza dinpaꞌo<br />

raz barau itinpuꞌo raz, naꞌiki<br />

umoro tan naꞌiti baukapa kari kaonan<br />

ipai wunu. Naꞌiki umoro tan nii<br />

Moses kaki­naori pakaran­naa (9:4)<br />

Heb<br />

m 9:1 Taber­nacle: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />

diꞌii. n 9:2 miisa: English idaꞌan, table. o 9:4 incense: kaduu nuꞌo shanari bai.<br />

p 9:4 manna: uruu Tomin karu dyuu dauzo niaz Israelite nao wanyuku nuu nii aokazi<br />

iki ĩnaꞌi aaka pan donoꞌo raz mapidan takaꞌo ama zada ii aka. q 9:5 Cherub­nao: angelnao<br />

kawa nuꞌo, naꞌauzo mao napa Tomin karu daza baꞌa. Diꞌo raꞌa kida Cherub nao dikin<br />

toma-kari wai gold idi, kai naa ba taꞌo Tomin karu taba wuruꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


HEBREWS 9<br />

622<br />

naꞌiti, soo unaꞌa kan an izai patuma<br />

utaan niꞌo raz Tomin karu ati, paꞌoian<br />

dikin ii naꞌiki wuru dikin iaꞌa oiikaru<br />

kida pidan nao shaꞌapa taniaz<br />

maai ta pi naka-daun.<br />

8 Kai manaꞌo Doro naa kai manaiman<br />

ukainaa ba tan waꞌati wuru<br />

idaꞌa naꞌa, aonaa zii naꞌitim morotakaru<br />

wuru diꞌitiꞌi Kabaun Nazoo<br />

Kai manaꞌo raz Mana wun, wuru<br />

kainaꞌan kawanaꞌati ziiꞌi, kiwiita paꞌoraz<br />

Taber nacle. 9 Diꞌo raz aimaa kan,<br />

kainaa bata waꞌati kai kidaꞌo aimaakan<br />

dauꞌan. Utukapa-kida waꞌati<br />

kai man kidaꞌo raz aimaa kan taa-kao,<br />

naꞌiki uzai kawaoda-kaoaz Tominkaru<br />

ati, aonaa turuu usaa baan pidan<br />

choo chii paꞌo nyuku nuu paꞌoian ai.<br />

10 Wuruꞌu kakinao rii kidaz wuru<br />

dauꞌan kidaꞌo karikao nanuꞌu: aimaakan<br />

kida turuaꞌo raz unika-kao naꞌiki<br />

utuza-kao dauꞌa naꞌo, naꞌiki chikainkaru<br />

kida dauꞌa naꞌo. Naꞌa paꞌo raz<br />

kakinao rii kida, nanai atiꞌo karikao<br />

nan, aonaa nyuku nui iaꞌo mani,<br />

ukai waapa-kao nii aita-kao atii wuru<br />

idaꞌa tiꞌi Tomin karu tomanuz ipai<br />

aimaa kan paꞌinaa naꞌiki panaꞌa.<br />

11 Mazan uruꞌu naa Christ<br />

Umana wunuꞌo Faadaa taaꞌo raz waꞌati<br />

kai man kidaꞌo raz aimaa kan, kainaꞌaꞌo<br />

raz naa kai. Naꞌiki umorota<br />

Taber nacle iti, powaꞌaꞌo raz zii paꞌan<br />

umana wunun naꞌiki ukai manan,<br />

aonaa pidan toma nii mani, oo aonaa<br />

diꞌo raꞌa ama zada idaꞌaꞌo aimaa kan<br />

kida idiꞌo mani utoma-kao.<br />

12 Aonaa umoro tan naꞌiti panaꞌakan<br />

idaꞌan boogi r izain, naꞌiki<br />

tapiꞌiza dani izain, mazan umorotan<br />

paizain idaꞌan paꞌan Kabaun<br />

Nazoo Kai manaꞌo raz Mana wun<br />

diꞌiti, umoro tan baukapa naꞌiki<br />

aonaꞌo nii naꞌa painim koshan. Uruu<br />

idi aonaa utokon nii ukazan naa tan<br />

waunao oiaꞌo ai.<br />

13 Aizii wuruꞌu boogi izain naꞌiki<br />

tapiꞌiza kazoti izain, naꞌiki pari tiꞌi<br />

kida tapiꞌiza dani kawaoda-kari wai<br />

diꞌikiꞌo raz chibii-kao idaꞌan, turuu<br />

usaa baan pidan nanaa kari kao nan,<br />

wuru kawanaꞌatiꞌi ĩkaki naorinaaz,<br />

s mazan aonaa ĩnyuku nuu ii<br />

mani. 14 Pidan saa baa-kao kai man<br />

kaika paꞌo kaduz idaꞌa naꞌa, mazan<br />

Christ izain powaꞌa zii mana wun<br />

ushaꞌapa tan aimaa kan umanawunuꞌo,<br />

utaai nan idi Tomin karu<br />

ati maka sharu tinaaka-daun, wuru<br />

idaꞌa naꞌa Doro nai karikao nanuꞌoraz<br />

ukaku pan. Uizain saa baan nii<br />

wanyuku nuu wuru aiaꞌa madiwautapa-kaꞌo<br />

shaꞌapa tin-karu kida ai,<br />

turuu kizi washaꞌapa tan wuruꞌu<br />

aimaa kan, Tomin karu kaku paꞌo raz<br />

aiapa nii washaꞌapa tan.<br />

15 Ukauꞌan Christ idaꞌanaꞌo<br />

wuruꞌu Tomin karu tomanuz Paꞌinaꞌo<br />

Covenant, turuu kizi Tomin karu<br />

dapada nii naouz papidanan nao nii<br />

zaama tan ukowaa dauzo niaz pataan<br />

nii, karikao nanuꞌo raz kai man<br />

kidaꞌo aimaa kan. Turuu ushaꞌa pan<br />

naꞌapa, ushaꞌapa num kauꞌan mawakaꞌa<br />

naa Christ, muuda-kidaꞌo nii<br />

pidan nao wuru aiaꞌa ĩpata kaꞌutakaoaz<br />

paꞌoian dikin ii, wuruꞌu<br />

ĩshaꞌapa tauzo nii kidaz ĩmashaa pan<br />

r 9:12 boogi: English idaꞌan, goat. s 9:13 Numbers 19:1-8<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


623<br />

HEBREWS 9<br />

donoꞌo raz zii Kiwii ta paꞌo Covenant<br />

waranuꞌu.<br />

16 Aizii pidan mawa kan an mani,<br />

naꞌiki kai naꞌa uwaꞌa kan pasaada nii<br />

mawaka-karu kaari tan naa, kowaadaꞌo<br />

nii kanom nao atiꞌo nii wuruꞌu<br />

ushaꞌa pauz kida taa-kao umawakan<br />

dono. Aonaa kanom zaama tan<br />

wuruꞌu aimaa kan kidaz paꞌidi wau<br />

nii wuruꞌu kaa rita kawanaꞌati, soo<br />

uai tapa-kao dono mishi, mawa kaꞌa<br />

naa wuruꞌu saa daꞌo raz mawakakaru<br />

kaari tan naa. 17 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan wuruꞌu mawaka-karu kaaritan<br />

naaz madiwau tapa-kaꞌo, pidan<br />

saa daꞌo raz kaku pan an zii; ukai wainan<br />

nii soo umawa kan dau naꞌan.<br />

18 Uruu idiꞌo kapam Kiwiita paꞌoraz<br />

Covenant Tomin karu tomaniaz<br />

Israelite nao tuma, kai wai nan soo<br />

zowii-kari wai uzai izain kai waakao<br />

idaꞌan. 19 Kiwii ta paꞌo aimaa kan<br />

Moses shaꞌapa tan, ukowaa dan<br />

pidan nao ati ipai Tomin karu dyuudaniaz<br />

uizoꞌati-kao, usaa din pan<br />

kawanaꞌati kakinao rii kida idaꞌa.<br />

Udaunaꞌan uzaama tan tapiꞌiza dainao<br />

izain, wunu tuma naꞌiki wuzaꞌo<br />

kaznizo idi, naꞌiki hyssop waoda<br />

idaꞌan uchibian kakinao rii kaaritan<br />

naa, naꞌiki ipai pidan nao. 20 Aizii<br />

uchibian puꞌu, ukian, “Diꞌo raz izai,<br />

uruu kai naa ba taꞌo Tomin karu<br />

toman covenant unao Israelite nao<br />

tuma, unao izoꞌa tin niꞌo.” t 21 Naꞌiki<br />

naꞌapa kapam uchibian wuruꞌu<br />

Taber nacle, naꞌiki ipai aimaa kan<br />

kida kai waapa-kari waiz choo chi apakaru<br />

dono naꞌii. 22 Mishi, kakinao rii<br />

kian kawanaꞌati, marii ipai aimaakan<br />

kida saa baa-kao kai man izai<br />

idaꞌan, naꞌiki Tomin karu soꞌotan<br />

oii-karu kida soo izai shoota-kao<br />

idaꞌan.<br />

Christ mawakanuz​<br />

​soꞌota oii-karu kida<br />

23 Wuruꞌu toma-kari waiz aimaakan<br />

kida, aokazi iaꞌo raz kaduz<br />

kawan, saa baa-kao kai man uzai<br />

zowi apa-kao idaꞌan. Mazan aokazi<br />

ii, uzai zowi apa-kao aonaa uturuan.<br />

Uaiapa powaꞌaꞌo zii aimaa kan<br />

umana wunuꞌo paꞌan. 24 Christ aonaa<br />

umoro tan Kabaun Nazoo Kai manaꞌo<br />

diꞌiti, wuruꞌu pidan tomaniaz aokazi<br />

iaꞌo choo chiapa-kizai dikiniz karikao<br />

nan, mazan umoro tan aokazi<br />

iti mana wun. Kai ukadi shita pan<br />

Tomin karu kanaa puꞌu wadikin ii.<br />

25 Jew nao Faadaan Umanawunuꞌo,<br />

umoro tan baukapa ipai<br />

wunu Kabaun Nazoo Kai manaꞌoraz<br />

Mana wun diꞌiti, unaꞌa kan uzai<br />

izain patuma. Mazan Christ aonaa<br />

umoro tan aokazi iti utaain kizi<br />

mani powaꞌa an kida. 26 Unaꞌa pauzon<br />

an mani, powaꞌa an kida mani<br />

umawa kan ama zada tominan diꞌiki.<br />

Mazan ukaa wan kan baukapa karikao<br />

nan, ama zada ikodaꞌa nan diꞌitiꞌi<br />

naa patokon, utaain kizi pamai naabata-kinaa<br />

nii oiaꞌo, pazowii-kao<br />

idaꞌan.<br />

27 Ipai pidan mawa kan nii<br />

baukapa, naꞌiki uruu dau naꞌan<br />

ĩkooto wapa-kida-kao nii Tominkaru<br />

kanaapu iti. 28 Naꞌapa ukauꞌan,<br />

Heb<br />

t 9:20 Exodus 24:8<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


HEBREWS 9​, ​10<br />

624<br />

Christ taai nan baukapa pamawa kan<br />

idaꞌan usoꞌota kizi iriba pidan nao<br />

oian kida. Uwaꞌa tin nii koshan,<br />

aonaa oii-karu dauꞌa naꞌo raꞌa naa<br />

mani, mazan ukazan naa taꞌa nan<br />

pidan nao zauda pai naouz naa uruu.<br />

Jesus idaꞌanaꞌo kazannaatin-karu<br />

10 1 Wuruꞌu Jew nao kaki naorinaa,<br />

soo diki nii kari kao nan<br />

wuruꞌu, kai naa ba taꞌo ishazaba<br />

wuruꞌu kai man kidaꞌo raz aimaakan<br />

waꞌati paꞌo raz zii. Ukauꞌan uzai<br />

kawao dapa-kaoaz Jew nao kaki naori<br />

kawanaꞌa tiꞌo raz, aonaa uturu an<br />

usaa baan pidan nao kai man, wuruꞌu<br />

taai nai naouz Tomin karu ati, uzai<br />

taa-kao puꞌu padamata powaꞌa an<br />

kida ipai kamoo, naꞌiki ipai wunu.<br />

2 Aizii wuruꞌu pidan nao taai nainaouz<br />

Tomin karu ati, umishiin dono<br />

mani ĩsaa baa-kao kai man manawun<br />

paꞌoian ai, aonaa kanom<br />

nii mani ĩnyuku nuu kowaa dan<br />

kai naꞌa zii ĩꞌoian, naꞌiki ipai mani<br />

uzai zowi apa-kaoaz mashaa dan.<br />

3 Mazan wuruꞌu uzai zowi apakaoaz<br />

nyuku nuu-kidaꞌo nii<br />

pidan nao oian kida ipai wunu.<br />

4 Ushaꞌapa num kauꞌan aonaa<br />

tapiꞌiza kazoti izain naꞌiki boogi<br />

izain kaꞌii tan pasoꞌo tan oii-karu<br />

kida.<br />

5 Uruu idiꞌo ukauꞌan, Christ<br />

kaa wan donoꞌo raz imiꞌi baara<br />

ati, ukian Tomin karu ati,<br />

“Aonaa puaipan uzai<br />

zowiapa-kao<br />

naꞌiki kaiman kidaꞌo<br />

aimaakan taa-kao puꞌati,<br />

mazan putaa õnanaa zowiikaru<br />

nii puꞌati.<br />

6 Uzainao kawaoda-kao,<br />

oo uzai zowii-kao kida oiikaru<br />

kida soꞌota-kinao<br />

niꞌoraz,<br />

aonaa punyukunuu<br />

konaukian ĩdauꞌan.”<br />

7 Udaunaꞌan Christ kian,<br />

“Diꞌi õgaruꞌu, Tominkaru,<br />

shaꞌapataꞌo nii puaiapanii<br />

õshaꞌapatan,<br />

naꞌapa usaadinpan<br />

kawanaꞌati õdauꞌan<br />

kakinaorii kaaritannaa<br />

idaꞌa.” u<br />

8 Christ kian, “Aonaa puaipan<br />

uzai zowi apa-kao kida naꞌiki kaiman<br />

kidaꞌo aimaa kan taa-kao, oo<br />

uzai nao kawaoda-kao naꞌiki uzai nao<br />

faadaa kawao­dan uzai<br />

oii-karu dikin ii (10:8)<br />

u 10:5-7 Psalm 40:6-8<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


625<br />

HEBREWS 10<br />

zowii-kao oii-karu kida soꞌotakinao<br />

niꞌo raz, aonaa punyuku nuu<br />

konau kian udauꞌan.” Ukian kaikapaꞌa,<br />

uzai nao zowi apa-kao taa-kao<br />

puꞌu padamata kakinao rii kian<br />

kawanaꞌati. 9 Udaunaꞌan ukian, “Diꞌi<br />

õgaruꞌu, Tomin karu, shaꞌapa taꞌo nii<br />

puai apa nii õshaꞌapa tan.” Ukauꞌan<br />

Tomin karu katoko nota wuruꞌu<br />

uzai nao zowi apa-kaoaz, naꞌiki<br />

ukawadaun tanuz Christ mawa kan<br />

idaꞌan. 10 Ushaꞌapa num kauꞌan Jesus<br />

Christ shaꞌapa tan idi Tomin karu<br />

aiapa nii ushaꞌapa tan, ipai usaabaan<br />

waunao kai man Tomin karu<br />

ati, wuru idaꞌa naꞌa Jesus taa nuz<br />

pananaa baukapa, naꞌiki aonaꞌo nii<br />

naꞌa painim koshan utaa nuz.<br />

11 Ipai faadaa kadishi tan naꞌiki<br />

ushaꞌapa tan pakau din-kizi ipai<br />

kamoo, naꞌiki utaan powaꞌa an<br />

kida bau daꞌa paꞌo kaduz aimaakan,<br />

wuruꞌu uzai zowi apa-kaoaz.<br />

Aonaꞌo raz naꞌa painim turuu usoꞌotan<br />

oii-karu kida. 12 Mazan Christ<br />

taa paizain baukapa uzowii-kao<br />

donoꞌo raz, naꞌiki aonaꞌo nii utaan<br />

powaꞌa paizain oii-karu kida dikin<br />

ii, udaunaꞌan usaka na tan Tominkaru<br />

diwaꞌora anta napu. 13 Naꞌii kai<br />

uzauda pan atii Tomin karu muu dan<br />

utaruba nao uwara nuꞌu. 14 Pataai nan<br />

idaꞌan baukapa, kari kao nanuꞌo nii<br />

Christ kai man dan pidan nao saabaa-kari<br />

wai naouz Tomin karu ati.<br />

15 Naꞌiki Kai manaꞌo Doro naa<br />

aida-kida waꞌati mishiꞌo wuruꞌu,<br />

ukia nuz kaika paꞌa.<br />

Kiwiin ukian,<br />

16 “Aizii kaikapaꞌo nii wuruꞌu<br />

Paꞌinaꞌoraz Covenant<br />

õtoman niꞌoraz ĩtuma,<br />

diinaꞌikiꞌoraz zii kamoo kida<br />

waꞌatipan diꞌii, Naobanai<br />

kian.<br />

Õmuudan nii õkakinaori kida<br />

ĩnyukunuu ii ĩdiꞌitinapakinaa<br />

nii,<br />

naꞌiki õsaadan niizu<br />

ĩnyukunuu idaꞌa<br />

ĩnyukunuitapa-kinaa<br />

niizu.” v<br />

17 Udaunaꞌan ukian,<br />

“Aonaꞌo nii powaꞌa<br />

õnyukunuuan ĩꞌoian kida<br />

naꞌiki dikauda kidaꞌo<br />

aimaakan ĩshaꞌapataniaz.” w<br />

18 Ukauꞌan wuruꞌu oii-karu kida<br />

soꞌota-kao donoꞌo naa, aonaꞌa naa<br />

powaꞌa wuru aiapa-kaoaꞌa uzai<br />

zowi apa-kaoaz, oii-karu dikin<br />

iaꞌo raz.<br />

Maonapadin-karu<br />

Tominkaru idaꞌati<br />

19 Ukauꞌan õiriban nao, aonaa<br />

watarian, turuaꞌa naa wamakon<br />

aizii Kabaun Nazoo Kai manaꞌo raz<br />

Mana wun diꞌiti, Jesus izain idaꞌan.<br />

20 Ushaꞌapa num kauꞌan udaꞌatan<br />

waꞌati dunapo paꞌinaꞌo naꞌiki<br />

kakupa-kinaiz, makoꞌo raz Tominkaru<br />

diꞌiti mana wun. Tawuruꞌu<br />

kamicha mada awauta paꞌo raz<br />

pidan Kabaun Nazoo Kai manaꞌoraz<br />

Mana wun ai, aonaꞌa naa powaꞌa<br />

aizii ubuu ta pan waunao Tominkaru<br />

ai. 21 Ukauꞌan, ukai naꞌan<br />

Heb<br />

v 10:16 Jeremiah 31:33a w 10:17 Jeremiah 31:34b<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


HEBREWS 10<br />

626<br />

idi umana wunuꞌo waFaadaan<br />

kazowau tapaꞌo raz Tomin karu Dapu<br />

ainao, wuruꞌu upidanan naouz,<br />

22 marii wamao napa dinan Tominkaru<br />

idaꞌati mishiꞌo wanyuku nuu<br />

naꞌiki maꞌo za kaꞌo wamishi da pan<br />

idaꞌan, wanyuku nuu kida idaꞌan<br />

saa baa-kari waiz naa wuru aiaꞌa<br />

wanyuku nuu baiai napa nuz oiaꞌo idi,<br />

naꞌiki wananaa kida idaꞌan chikaakari<br />

waiz naa kai manaꞌo wunu idi.<br />

23 Marii wazaama tin pan kai manaiman<br />

wuru diꞌitiꞌi wazauda paniaz<br />

naa Tomin karu shaꞌapa tan waꞌati,<br />

waaita pan idi umishian nii ipai<br />

aimaa kan ukowaa daniaz pashaꞌapatan<br />

nii. 24 Marii wadiꞌi tin pan<br />

naꞌa pam kizi wamaꞌo zaka dan wairiban<br />

nao, ĩmarain paaka kizi naꞌiki<br />

ĩkamin kaꞌu aaka kizi. 25 Manaꞌa<br />

wamari naꞌa taꞌa naꞌa wuruꞌu<br />

wabaoko pain pauzo nuz bao kopa<br />

wamin-mishi dan nao tuma, baokoi<br />

nao marinaꞌa tan kawan wuruꞌu<br />

pabaoko pain pauzo nuz, mazan<br />

wamaꞌo zaka daaka mishiꞌo rai man.<br />

Naꞌiki uaita pan idiꞌi naa Nao banai<br />

kaa wan kamoon mao napa tan,<br />

umaꞌo za ka daaka powaꞌa zii.<br />

26 Aizii waꞌoi pan an zii waaipan<br />

atiꞌi naa kari kao nan, waaita pan daunaꞌa<br />

naꞌa naa mishiꞌo kuwai Christ<br />

dauꞌa naꞌo, aonaa baꞌo ran mawakakaru<br />

nii kai naꞌa soꞌo taꞌo nii waꞌoian<br />

kida. 27 Mazan kanom waꞌa kin kainaꞌa<br />

wazauda pan nii, soo tarii-karu<br />

wuru aiaꞌa: Tomin karu pata kaꞌuta<br />

nuz pidan nao naꞌiki Tuuba ruꞌo<br />

Tikazi ai, wuruꞌu mai naaba taꞌo niꞌoraz<br />

Tomin karu taruba nao. 28 Pidan<br />

dikin ta paꞌo Moses Kaki naori, aonaa<br />

turuu ukazan naa tinan pazowii-kao<br />

ai, dyaꞌu tam oo idiki nau daꞌu pidannao<br />

kian dono mishiꞌo udikin ta pan.<br />

29 Aita nii ma naꞌo nii pidan patakaꞌuta-kao<br />

tuu kii, ukasha dan idi<br />

Tomin karu Dani, naꞌiki utaa pan idi<br />

madiwau tapa-kaꞌo nii wuruꞌu izai,<br />

kai naaba taꞌo raz Paꞌinaꞌo Covenant,<br />

saa baaꞌo raz uruu kai man, oiaꞌo ai;<br />

naꞌiki udakoo pan idi Kai manaꞌo<br />

Doro naa aidaꞌo raz kamarain pankaru.<br />

30 Waaitapa Tomin karu kiinii<br />

shaꞌatii, “Õpata kaꞌu tan nii wunaouꞌu<br />

shaꞌapa tai naouz oiaꞌo aimaa kan.<br />

Õkau naa tinan nii ĩꞌati.” x<br />

Naꞌiki ukian kapam, “Nao banaiꞌo<br />

nii pata kaꞌuta papidanan nao<br />

wuru kawanaꞌatiꞌi ĩshaꞌapa taniaz.” y<br />

31 Tomin karu kaku paꞌo raz pata kaꞌutan<br />

dono pidan, kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

mana wun wuruꞌu.<br />

32 Mazan unyuku nui tapa<br />

tawuruꞌu kiwii niꞌo raz kamoo<br />

kida, utomin pan dau naꞌa naꞌo raz<br />

zii mishiꞌo kuwai dauꞌu. Ubai aapa<br />

iriba kashaꞌora kidaꞌo aimaa kan,<br />

mazan upuꞌu aonaa ukaa kin pan<br />

wuru atiꞌi ubaiai napa nuz. 33 Panaadon<br />

kida daꞌi parada-karu udauꞌan<br />

dikau daꞌo idaꞌan, naꞌiki uan tamikita-kao<br />

iribaꞌo pidan nao kanaa puꞌu,<br />

naꞌiki panaa don kida daꞌi min ziiwa<br />

ukamin kaꞌu tan baꞌo rai nao antamikita-kari<br />

wai nao unao kawan<br />

kapam. 34 Unao naꞌapa kapam<br />

ubai ain pan wunao tumaꞌa kabootakari<br />

wai naouz taraa-kizai iti. Naꞌiki<br />

x 10:30 Deuter on omy 32:35 y 10:30 Deuter on omy 32:36<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


627<br />

HEBREWS 10​, ​11<br />

ushaꞌa pauz kida kazata-kao donoꞌoraz<br />

ipai uꞌai, upuꞌu ukonau kian,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan uaitapa kainaꞌa<br />

aimaa kan uꞌidi wau powaꞌaꞌo<br />

zii umana wunun paꞌan, naꞌiki karikao<br />

nanuꞌo niꞌo raz unaꞌan.<br />

35 Ukauꞌan aonaa paꞌi umari naꞌataꞌa<br />

naꞌa wuruꞌu ukadishi tapa nuz<br />

maꞌo zaka, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

kai naꞌa uwinipi naa umana wunuꞌo.<br />

36 Aonaa paꞌi ukasha dinaꞌa naꞌa, uruu<br />

turuu kizi ushaꞌapa tan Tomin karu<br />

aiapa nii shaꞌa pata-kao, uzaa mata<br />

kizi wuruꞌu ukowaa dauzo niaz<br />

pataan nii. 37 Tomin karu para dan<br />

saada-kari waiz kian,<br />

“Aonaꞌo niꞌi naa utomunuꞌikin,<br />

arawuꞌu waꞌatipaꞌoraz<br />

kaawan nii;<br />

aonaꞌo nii utomunuꞌikidapan<br />

pawaꞌatinuz.<br />

38 Õpidanan mashaapaꞌoraz<br />

sakitapa kakupan nii<br />

mishidapa-karu idaꞌan,<br />

mazan utanawatinan an<br />

powaa iti õꞌai,<br />

aonaꞌo nii õnyukunuu-atin.” z<br />

39 Waunao aonaa pidan nao padantinai<br />

nao mani powaa iti, naꞌiki<br />

waziwa dinai nao mani, mazan<br />

waunao mishida painao, naꞌiki<br />

kazan naata-kari wai nao paꞌan.<br />

Mishidapa-karu<br />

11 1 Naꞌa paꞌo ram atiꞌo wuruꞌu<br />

mishi dapa-karuz? Uruu<br />

wuruꞌu waai tapa nuz wanyuku nuu<br />

ii mishiꞌo nii aimaa kan kida shaꞌapan<br />

wuruꞌu wazauda paniaz naa.<br />

Naꞌiki waaita pan aimaa kan mishiin<br />

aonaan puꞌu padamata watukapanuzu.<br />

2 Pidan nao mashaa pai naouz<br />

kotuaꞌa naa, kai man Tomin karu<br />

nyuku nuu ĩtuma ĩmishi dan idi.<br />

3 Wamishi dan idaꞌan, waaitapa<br />

ipai ama zada toma-kao Tomin karu<br />

para dan kawanaꞌati, wuruꞌu tukapakari<br />

waiz aimaa kan kida tominan,<br />

aonaa tukapa-kari wai aimaa kan<br />

diꞌikiꞌo mani.<br />

4 Abel mishi dan idaꞌan, utaan<br />

Tomin karu ati kai manaꞌo pakawaoda<br />

nii Cain taa nii ai. Tomin karu<br />

kian kai man unyuku nuu aimaakan<br />

kai manaꞌo dauꞌan Abel taa niaz.<br />

Ukauꞌan umishi dan idi, udakota-kao<br />

kai manaꞌo pidan nii. Abel mawakaꞌa<br />

naa, mazan pamishi dan idaꞌan<br />

pakawan zii ukaku waa pan.<br />

5 Enoch mishi dan idaꞌan,<br />

unaꞌaka-kao aokazi iti, aonaa<br />

utiwaan mawaka-karu, naꞌiki aonaa<br />

turuu pidan ikodan uruu, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan Tomin karu naꞌakan idi<br />

uruu. a Unaꞌaka-kao uaꞌii, Tominkaru<br />

Para dan kian, Tomin karu<br />

nau dapa patuka pan umashaa panuz.<br />

6 Ukauꞌan aizii uaitapa, aonaan<br />

an pidan mishi dan, aonaa naꞌa pam<br />

Tomin karu nyuku nuu konaukii-kida-kao.<br />

Shaꞌa paꞌo ram pidan<br />

waꞌatin an Tomin karu idaꞌati, marii<br />

umishi dan kai naꞌa Tomin karu,<br />

naꞌiki marii umishi dan Tomin karuꞌo<br />

nii kawi nipi naata wunaouꞌu mishiꞌoraz<br />

ĩdoro tan uruu.<br />

7 Noah mishi dan idi, uizoꞌati<br />

Tomin karu para dan, Tomin karu<br />

Heb<br />

z 10:37-38 Habakkuk 2:3-4 a 11:5 Genesis 5:24<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


HEBREWS 11<br />

628<br />

kaki nao wan donoꞌo raz uruu aimaakan<br />

kida dauꞌan aonaꞌo raz zii<br />

padamata utuka pan; naꞌiki utoma<br />

udaruꞌo kanawa ukazan naata-kinaa<br />

nii pairi ban nao. Pai zoꞌa tin idaꞌan,<br />

Noah aida-kida pidan nao oian,<br />

mashaa pai naouz wuruꞌu ama zada<br />

baaraꞌa. Naꞌiki umishi dan kauꞌan,<br />

Tomin karu dako tan Noah kaimanaꞌo<br />

pidan nii.<br />

8 Abra ham mishi dan idaꞌan,<br />

uizoꞌati Tomin karu para dan,<br />

udapada-kao donoꞌo raz umako kizi<br />

baꞌo ran wii zai baara iti, wuruꞌu<br />

Tomin karu kowaa dauzo niaz pataan<br />

nii uꞌati. Uwaꞌaka pawiizi aonaan<br />

puꞌu uaita pan naꞌitiꞌo ram wuruꞌu<br />

pamako nuz. 9 Abra ham mishi dan<br />

idaꞌan, umashaa pan tawarai kawan<br />

wuruꞌu wii zai baara ii, Tominkaru<br />

kowaa dauzo niaz utaan nii<br />

uꞌati. Utoman pamashaapa-kizi nii,<br />

umashaa pan wiizi bai idaꞌa kida karikao<br />

nan. Isaac naꞌiki Jacob naꞌapa<br />

kapam ĩmashaa pau zon, zaama tainao<br />

niꞌo raz kapam ama zada baara<br />

pawiizi nii, Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />

utaan nii ĩꞌati. 10 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan Abra ham zauda pan wuruꞌu<br />

donoiz, karikao nanuꞌo raz nii unaꞌan,<br />

donoi Tomin karu tomaniaz paai taan<br />

kawanaꞌati.<br />

11 Abra ham mishi dan idaꞌan,<br />

utunaru naoun puꞌaꞌa naa padamata,<br />

naꞌiki Sarah mas kon naoun puꞌaꞌa<br />

naa mana wun, upuꞌu okau danin.<br />

Umishida Tomin karu mishiian nii<br />

wuruꞌu papara da nuz. b 12 Abra ham<br />

tunaru naouꞌu naa mana wun, ikodaꞌo<br />

nii mawakaꞌa zoꞌo raꞌa naa. Mazan<br />

iriba utakaan-daun nao tominan,<br />

naꞌapa wizi nao iriban kawan aokazi<br />

ii akaꞌo raz, naꞌapa kaatu kawan<br />

paran danoma an kidaꞌo raz, aonaꞌoraz<br />

ukaꞌiita-kao uaita-kao.<br />

13 Ipai diꞌo raz pidan nao mawakan<br />

pamishida pan biiꞌi. Aonaa<br />

ĩzaama tan wuruꞌu aimaa kan<br />

kida Tomin karu kowaa dauzo niaz<br />

pataan nii ĩꞌati, mazan ĩtukapa nuzu<br />

munapo paꞌuaꞌii naꞌiki ĩkonau kii<br />

udauꞌan. Naꞌiki ĩkowaa dan paugaru<br />

moro wau tapai nao naꞌiki tawarai nao<br />

imiꞌi baaraꞌa.<br />

14 Pidan nao kaika paꞌo raz<br />

ĩpara dan, ĩaida-kidan kai manaiman<br />

ĩdorota pan pawiizi niꞌi naa<br />

mana wun. 15 Ĩdiꞌitin pan dono mani<br />

pawiizi dauꞌu ĩwaꞌa ka niaz, ĩkiwaꞌa<br />

naa mani powaa iti. 16 Mazan<br />

ĩnyuku nuu tuu kii paꞌan kai manaꞌoraz<br />

wii zai dauꞌati, wuruꞌu aokazi<br />

iaꞌo raz. Ukauꞌan Tomin karu, aonaa<br />

ukibaꞌa zoo-kidan padakota-kao<br />

ĩTominkarun nii, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan usaa baa donoi ĩmashaapakizi<br />

nii.<br />

17-18 Abra ham mishi dan<br />

idaꞌan, utaa Isaac zowii-karu nii,<br />

Tomin karu tiwaa-kida pan donoꞌoraz<br />

uruu. Abra ham atiꞌo shaꞌatii<br />

tawuruꞌu Tomin karu kiauzo nuz:<br />

“Isaac idaꞌanaꞌo nii wuruꞌu pukatakaan-daun<br />

naounuz.” c Mazan upuꞌu<br />

b 11:11 Abra­ham mishi­dan idaꞌan, … Umishida Tomin­karu mishiian nii wuruꞌu<br />

papara­da­nuz oo “Sarah mishi dan idaꞌan, omas kon naoun puꞌaꞌa naa mana wun,<br />

upuꞌu zii okau danin omishi dan idi Tomin karu mishiian nii wuruꞌu papara da nuz.”<br />

c 11:17-18 Genesis 21:12<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


629<br />

HEBREWS 11<br />

Abra ham min ziiwa utaan paudani<br />

baudaꞌa pau zoz zowii-karu<br />

nii Tomin karu ati, 19 Abra ham<br />

mishida Tomin karu kaꞌiita pakadishita-kidan<br />

Isaac umawaka-kizi iki.<br />

Naꞌiki ukawanaꞌati mishi ushaꞌa pan,<br />

turuu kii-karu, Abra ham ikoda Isaac<br />

powaa ati umawaka-kizi iki.<br />

20 Isaac mishi dan idaꞌan,<br />

udapada-kidan kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan Tomin karu diꞌiki<br />

shaꞌapaꞌo nii pau dai nao Jacob naꞌiki<br />

Esau ati, naꞌiki ĩtakaan-daun nao ati<br />

dii naꞌi tiꞌi.<br />

21 Jacob mishi dan idaꞌan,<br />

upishaan Tomin karu shaꞌapa tan kaiman<br />

kidaꞌo aimaa kan Joseph dai nao<br />

ati, pamawa kan uaꞌii. Udawu ka pan<br />

utoriin pan Tomin karu ati udiri dinpan<br />

pawadoo kori paawaꞌa.<br />

22 Joseph mishi dan idaꞌan,<br />

umawaka pan donoꞌo raz naa, uparadan<br />

Israelite nao makon dauꞌan<br />

Egypt iki, naꞌiki ukian ĩꞌati marii<br />

kizi ĩnaꞌa kan uniwaꞌuz. d<br />

23 Moses daro nao mishi dan<br />

idaꞌan, ushaka tan dau naꞌa naꞌo raz,<br />

ĩdizan uruu idiki nau daꞌu kauzu,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan ĩtuka pan idi<br />

uruu korai dao naa konau nam sodiꞌo;<br />

naꞌiki aonaa ĩtarian king dyuuza ai.<br />

24 Moses dyau pain donoꞌoraz<br />

naa, Nao ba nai Pharaoh dani<br />

zunaaba dyau pai tan puꞌu padamata<br />

uruu; umishi dan idaꞌan aonaa<br />

uai pan padako tapa-kao Pharaoh<br />

takaan nii. 25 Mishiꞌo rai man uaiapa<br />

paꞌan pabaia tan kashaꞌora kidaꞌo<br />

aimaa kan Tomin karu pidanannao<br />

tuma, unaꞌa zoota pan ai oii<br />

kidaꞌo aimaa kan, aonaꞌo niꞌo raz<br />

unaꞌan tomu nuꞌiki. 26 Udiꞌita pan<br />

baiatin-karu Christ ati powaꞌa paꞌan<br />

umana wunun kaꞌidi wau-karu ai ipai<br />

wuruꞌu umana wun kidaꞌo raz aimaakan<br />

idi Egypt iaꞌo raz. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan udiꞌitin pan pawi nipa dauꞌu<br />

dii naꞌi tiꞌo raz Tomin karu taan niꞌoraz<br />

uꞌati. 27 Moses mishi dan idaꞌan,<br />

uwaꞌa kan Egypt Baara, aonaa<br />

utarian king toꞌoran ai. Moses<br />

aonaa ukaa kin pan, ikodaꞌa zoꞌo<br />

utukapa nii Tomin karu aonaꞌo raz<br />

turuu utukapa-kao. 28 Naꞌiki Moses<br />

izai zichii-kao panii­nom toronnaa<br />

kida idaꞌa (11:28)<br />

Heb<br />

d 11:22 Joseph mishida upidanan nao kiwan nii Israel iti, Tomin karu para dan<br />

kawanaꞌati, naꞌiki ukian ĩnaꞌaka kizi unanaa ĩdida kiziz Israel ii. (Genesis 50:25)<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


HEBREWS 11<br />

630<br />

Moses naꞌiki pidan­nao tarau­kan Red Sea pakidiba idaꞌan (11:29)<br />

mishi dan idaꞌan, utaapa wuruꞌu<br />

Passover Kamoon naꞌiki udyuuda<br />

izai chibii-kao, uruu aonaa kizi<br />

Mawaka-karu Angelin zowian<br />

Israelite nao dai nao daonai ora nao,<br />

wuruꞌu kiwiita pai naouz ĩshaka tan. e<br />

29 Pidan nao mishi dan idaꞌan,<br />

ĩtarau kan Red Sea, naꞌapa aradaꞌo<br />

baara anaꞌo kawan, mazan<br />

Egypt Baara san nao tiwaan patarau<br />

kaꞌa kan naꞌapa, baukapa<br />

ĩnaraa daꞌaka-kao. 30 Israelite nao<br />

mishi dan idaꞌan, donoi Jericho<br />

awau riba naa kida dorau tan,<br />

Israelite nao koraꞌuu pan dau naꞌan<br />

ubarau ii aka 7 kamoo, ĩkoraꞌuan<br />

kanuzu baukapa ipai kamoo.<br />

31 Rahab, kamin shuꞌu-shoro aba,<br />

mishi dan idaꞌan, aonaa ozowiikao<br />

wunao tumaꞌa dikin ta pai naouz<br />

Tomin karu, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

konau kii odapaa pan tawu naouꞌu<br />

Israelite nao awunuu taꞌa naꞌo raz naꞌapam<br />

ama zada aidin pan.<br />

32 Turuu zii õnaꞌi ti dan õkakuwaa<br />

pan, mazan aonaa ama zada<br />

turuuan mana wun õkowaadakinaa<br />

nii Gideon, Barak, Samson,<br />

Jephthath, David, Samuel, naꞌiki<br />

prophet nao dauꞌu. 33 Diꞌo raz pidannao,<br />

ipai ĩmishi dan Tomin karu,<br />

ukauꞌan ĩkaꞌiita pamizaa taaka pan<br />

naꞌiki pakaa kinapa-kidan baꞌo ran<br />

wii zai ikiinao soldyaan nao. Ĩshaꞌapata<br />

aimaa kan sakita paꞌo naꞌiki<br />

ĩzaa mata Tomin karu kowaa daniaz<br />

utaan nii ĩꞌati. Ĩtarata baudokoru<br />

nao dako kida, 34 ĩmakada<br />

tuu baru kidaꞌo tikazi, ĩkido apa<br />

pazowiaꞌa zoo-kao ai marii idi. Ĩnao<br />

kakatai ma naꞌo mazan ĩtoma-kao<br />

maꞌo zaka; umana wun ĩmizaa taakapan<br />

mizaa taaka-kizai ii, naꞌiki<br />

kaa kinapa ĩtaruba nao ĩꞌati.<br />

e 11:28 Exodus 12:21-30<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


631<br />

HEBREWS 11​, ​12<br />

35 Zun nao mishi dan idaꞌan,<br />

ĩtuka pan pau dai nao kadi shitakida-kao<br />

powaa iti mawaka-karu<br />

diꞌiki. Bao koi nao antamikita-kao<br />

kaziwaꞌo idaꞌan atii ĩmawa kan,<br />

aonaan idi ĩmuu dan pamishi dan.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan ĩaipan idi<br />

pakadi shita-kida-kao kakupa-karu<br />

idaꞌati kai manaꞌo raz paꞌan. 36 Aizii<br />

baꞌo rai nao bani kiita-kao naꞌiki<br />

baꞌi zii-kao, naꞌiki baꞌo rai nao<br />

doꞌoo-kao naꞌiki ĩkaboota-kao<br />

taraa-kizai iti. 37 Ĩzowii-kao ĩbookao<br />

idaꞌan udaru kidaꞌo kuba<br />

idi, ĩsaa sataꞌaka-kao pazikon<br />

an, ĩzowii-kao marii idi. Ĩkaiwadin<br />

pan kaznizo mada oo boogi<br />

mada kida idaꞌan kari kao nan<br />

kowas; aonaa ĩshaꞌa pauz nii,<br />

ĩpata kaꞌuta-kao kaziwaꞌo idaꞌan,<br />

naꞌiki ĩan tami kita-kao.<br />

38 Ĩnaꞌi aaka pan mapidan takaꞌo<br />

ama zada diꞌiiꞌaka, naꞌiki midukuo<br />

baawu ii aka; ĩmashaa pan kubaꞌun<br />

kida idaꞌa naꞌiki kaꞌu naru shaawa<br />

ii kida. Wuruꞌu mishi dai naouz,<br />

kai man mana wun ĩdyaun wuruꞌu<br />

imiꞌi baara san nao ai, aonaa turuu<br />

ĩmashaa pan ĩtuma.<br />

39 Ipai wunao pidan nao, kaiman<br />

Tomin karu nyuku nuu ĩtuma<br />

ĩmishi dan idi, upuꞌu aonaa baudaꞌapa<br />

ĩdyaun zaama tan ipai<br />

wuruꞌu Tomin karu kowaa daniaz<br />

utaan nii. 40 Mazan waunao ati<br />

powaꞌaꞌo zii Tomin karu aipan<br />

pashaꞌapa tan aimaa kan kai man<br />

waꞌati, uruu bao kopa kizi waunao<br />

ĩnao tuma saa baa-kao kai man<br />

mana wun dii naꞌi tiꞌi, Tomin karu<br />

aipan kawanaꞌati.<br />

Naꞌapam Tominkaru tominapakidan<br />

paudainao<br />

12 1 Aizii wuruꞌu iribaꞌo raz<br />

pidan nao, wadiꞌi tinapakinaa<br />

niꞌo. Ĩmashaa pau zon kaduz<br />

aida-kida waꞌati naꞌa paꞌo ram atiꞌo<br />

mishi dapa-karu. Ukauꞌan marii<br />

wamari naꞌa tan ipai aimaa kan<br />

wuruꞌu awauta paꞌo raz waunao,<br />

naꞌiki oiaꞌo zaama tin paꞌoraz<br />

waꞌidaꞌati. Naꞌiki maꞌo zaka<br />

wataapa wanyuku nuu, aonaa<br />

waka shadinaꞌa naꞌa, naꞌapa pidan<br />

dima tinaꞌo kawan dima tin-karu<br />

idaꞌa. 2 Marii waawunuu ta pan soo<br />

Jesus diꞌiti, uruu idaꞌanaꞌo wamishida<br />

nuzu, naꞌiki wamishi dapa nuz<br />

kari kao nan uruu idaꞌanaꞌo. Jesus<br />

baiaapa mawaka-karu cross idaꞌa,<br />

aonaa unyuku nuu pan naꞌa pam<br />

ukakibaꞌazon nan. Ushaꞌapa tan<br />

diꞌo raz aimaa kan uaita pan idi<br />

Tomin karu taan nii konau kii-karu<br />

utokon ii. Naꞌiki kai usaka nata pan<br />

Tomin karu diwaꞌora anta napu.<br />

3 Udiꞌi tapa naꞌa pam Jesus tuu dan<br />

ipai wuruꞌu oiaꞌo pidan nao shaꞌapataniaz<br />

dikauda kidaꞌo aimaa kan<br />

uꞌati. Ukauꞌan manaꞌa uka shadadinaꞌa<br />

naꞌa naꞌiki ukaa kin paꞌa naꞌa.<br />

4 Wuru idaꞌa naꞌa utiwai na nuz<br />

dadara umashaꞌa pa taꞌa zoo kan<br />

idi oiaꞌo ubaiaa pan kashaꞌo raꞌo,<br />

mazan upuꞌu aonaa naꞌa painim<br />

zii uzowii-kao umishida pan dikin<br />

ii. 5 Umanyuku nuu taꞌa naa mooko<br />

tawuruꞌu Tomin karu para dan<br />

kida maꞌo za ka daꞌo raz unyukunuu?<br />

Udako tan unao pau dai nao<br />

nii. Ukian,<br />

Heb<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


HEBREWS 12<br />

632<br />

“Õdani, aonaa putaapaꞌanaꞌa<br />

madiwautapa-kaꞌo nii<br />

karikaonan wuruꞌu,<br />

Naobanai kakinaotanuz<br />

pugaru dadaraꞌo naꞌiki<br />

kaziwaꞌo idaꞌan,<br />

naꞌiki aonaa pukashadinaꞌakaꞌanaꞌa<br />

Naobanai<br />

kakinaotan dono pugaru.<br />

6 Ushaꞌapanum kauꞌan Naobanai<br />

kakinaota wunaouꞌu<br />

pamarainpaniinaouz.<br />

Naꞌiki ukakinaota ipai<br />

paudainao.” f<br />

7 Ukauꞌan utuu dapa wuruꞌu<br />

ubaia tina nuz, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

darui kaki nao tan kawa nuꞌo unao<br />

wuruꞌu. Tomin karu taa pan unao<br />

pau dai nao nii. Ipai danii nao, ĩdarunao<br />

kaki naota ĩdyaun. 8 Tomin karu<br />

kaki naota ipai pau dai nao, ukauꞌan<br />

aonaan an ukaki nao tan unao, aonaa<br />

mishiꞌo mani udai nao unao. 9 Ipai<br />

waunao kai naꞌa wadaru nao, imiꞌi<br />

baaraꞌa kaki nao taꞌo waunao. Ĩkakinao<br />

tan dono waunao wazaa mata<br />

wuruꞌu ĩkaki naori kidaz. Ukauꞌan<br />

powaꞌaꞌo nii zii ukai manan manawun<br />

wazaama tan an waDaru aokazi<br />

iaꞌo kaki naori kidaz, uruu idi kainaꞌaꞌo<br />

nii kakupa-karu waꞌidaꞌa.<br />

10 Wadaru nao, imiꞌi baaraꞌaꞌo raz<br />

kaki naota waunao wapaꞌi nan dono<br />

zii. Ĩkaki nao tan waunao wuru<br />

kawanaꞌatiꞌi ĩaitapa nuz wakakinaota-kao<br />

aiapa-kao. Mazan<br />

Tomin karu kaki nao tan waunao<br />

kamin kaꞌu taꞌo nii waunao, mishi<br />

kizi wanau da pan wamashaa pan<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />

11 Aonaa wakonau kii-kidan wakakinaota-kao<br />

dono kaziwaꞌo idaꞌan.<br />

Kaziwa pidan kaki naota-kao, mazan<br />

dii naꞌi tiꞌi, watomin pan dau naꞌa naꞌa<br />

naa wakaki naota-kao idi, kaiman<br />

wanyuku nuu naꞌiki kai man<br />

wamashaa pan.<br />

Naꞌapam pidannao aiapa-kao​<br />

​ĩmashaapan<br />

12 Unao kapa tiꞌo raꞌa naa, ukauꞌan<br />

umaꞌo za ka daꞌa naa unyuku nuu<br />

koshan. 13 Umashaapa sakita paꞌo<br />

mashaapa-karu kaduz idaꞌa, uruu<br />

bao koi nao mishi dai naouz kapatinao<br />

uz naa maꞌo za ka dinan nii, uruu<br />

aonaꞌo nii ĩkapa tin powaꞌaꞌa naa<br />

mana wun. 14 Utiwaa umashaa pan<br />

kai man ipai pidan nao tuma, naꞌiki<br />

utaain Tomin karu ati, umuu dinaꞌa<br />

naa kai manai man oiaꞌo ai. Naꞌiaꞌoram<br />

pidan aonaꞌo utaai nan, aonaꞌo<br />

nii utuka pau zon Nao ba nai Tominkaru.<br />

15 Ukaro din paꞌi aonaa kizi<br />

naꞌiaꞌo ram unao padan tinan powaa<br />

iti Tomin karu kamu nan ban ai.<br />

Ukaro din paꞌi aonaa kizi naꞌiaꞌo ram<br />

unao toꞌora paꞌo unyuku nuu. Naꞌapaꞌo<br />

pidan turuu upata kaꞌuan ipai<br />

unao. 16 Ukaro din paꞌi aonaa kizi<br />

naꞌiaꞌo ram unao daꞌawu pan aonaa<br />

pamin-mazi dan tuma mani. Naꞌiki<br />

ukaro din paꞌi aonaa kizi naꞌiaꞌo ram<br />

unao Esau kawa nun, madiꞌi tinapakaꞌa<br />

Tomin karu dauꞌu. Esau, uruu<br />

Isaac dani kiwii ta paꞌo, naꞌiki uruꞌo<br />

nii zaa mata padamata ipai aimaakan<br />

padaru ai. Mazan Esau taa<br />

f 12:6 Proverbs 3:11-12<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


633<br />

HEBREWS 12<br />

wuruꞌu paꞌatiꞌo raz aita-kao, baudaꞌapa<br />

paraapi sodiꞌo wanyuku nui<br />

dikin ii. 17 Unao, uai tapa nii shaꞌatii<br />

Esau shaꞌapa tan dau naꞌan wuruꞌu<br />

aimaa kan, upuꞌu zii uai pan padaru<br />

dapa dan kai man kidaꞌo aimaa kan<br />

shaꞌa pan paꞌati. g Kaziwa upishaan<br />

pazaa dan biiꞌi, mazan aonaa udaru<br />

taaꞌa zoo nuzu uꞌati. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan Esau, aonaa uiko dan kanom<br />

idaꞌan papanaꞌada-kinaa nii wuruꞌu<br />

pashaꞌapa taniaz aimaa kan.<br />

18 Unao, aonaa uwaꞌa tin<br />

midukuo Sinai idaꞌati, h turuaꞌo raz<br />

upishata-kao naꞌiki kaꞌawa paꞌo raz<br />

tikazi idi. Uruu midukuo idaꞌa kainaꞌa<br />

maru taꞌo, kashaꞌora-karu naꞌiki<br />

awaru kawaoru. 19 Kai naꞌa kuwudii i<br />

aran naꞌiki parada-karu. Israelitenao<br />

aba tan donoꞌo raz parada-karu,<br />

kaziwa ĩpishaan aonaa kizi ĩabatan<br />

powaaꞌaz. 20 Aonaa ĩaba taꞌa zon<br />

wuruꞌu kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz paradakaru.<br />

Wuruꞌu parada-karu kian,<br />

“Naꞌiaꞌo ram pidan oo uzai pishatan<br />

diꞌo raz midukuo, boo-kao nii<br />

kuba idi atii umawa kan.” 21 Wuruꞌu<br />

aimaa kan ĩtuka paniaz tuu kiaꞌo<br />

ukicha naꞌ iki-kian. Uruu idi Moses<br />

kian, “Õnaka-nakaan õtarian idi.”<br />

22 Mazan unao, uwaꞌa tin Zion<br />

Naawa ati paꞌan, naꞌiki kakupaꞌo<br />

raz Tomin karu wiizi idaꞌati,<br />

wuruꞌu Jeru salem aokazi iaꞌo raz.<br />

Unao waꞌatin wunao angel nao<br />

idaꞌati iribaꞌo raz mana wun, konaukiaꞌo<br />

idaꞌa naꞌo raz ĩbao kopa tin pan.<br />

23 Uwaꞌa tin wunao baoko pain pan<br />

idaꞌati dakota-kari wai naouz Tominkaru<br />

dai nao nii, kiwiita paꞌo raz<br />

ĩshaka tan.<br />

j<br />

Ĩꞌuu kida saada-kariwaiꞌi<br />

naa aokazi ii. Unao waꞌatin<br />

Tomin karu idaꞌati, diꞌita paꞌo raz ipai<br />

pidan kai manan oo oian. Naꞌiki<br />

uwaꞌa tin Tomin karu pidanan nao<br />

doro naa nao idaꞌati, mawa kai naouz<br />

mazan saa baa-kari waiz naa ĩdyaun<br />

kai man. 24 Uwaꞌa tin Jesus idaꞌati,<br />

uruu idaꞌanaꞌo Tomin karu toman<br />

Paꞌinaꞌo Covenant. Uwaꞌa tin Jesus<br />

izain idaꞌati, chibii-kari waiz waꞌoian<br />

chikaa-kinao nii, umana wunuꞌo raz<br />

paꞌan Abel izain ai. k<br />

25 Ukauꞌan ukaro din naꞌiki<br />

aonaa utara taꞌa naꞌa ukinao Tominkaru<br />

para dan dono. Bao koi nao<br />

ĩtarata pakinao uꞌai aonaan idi<br />

ĩaba taꞌa zon upara dan. Ukaki naowan<br />

donoꞌo raz ĩdyaun imiꞌi baaraꞌa,<br />

mazan aonaa ĩdoba tan papatakaꞌuta-kao<br />

ai. Ukauꞌan powaꞌaꞌo<br />

nii zii mana wun wabaiaa pan patakaꞌu<br />

tin-karu wamaaba taꞌa zoo kan<br />

an Tomin karu, kaki nao waꞌo raz<br />

waunao aokazi iki! 26 Tawuru<br />

donoꞌo upara dauzo nuz kiwii tapa,<br />

nakai naꞌaka imiꞌi baara, mazan<br />

aizii ukian kai naa baꞌo idaꞌan,<br />

“Bauka paꞌa naa koshan õnakaan<br />

nii imiꞌi baara, mazan aonaa uruu<br />

mani kari kao nan, õnakaan nii<br />

aokazi kapam.” 27 Parada-karu<br />

kida, “Bauka paꞌa naa koshan,”<br />

kiaꞌo raz, kai manai man ukainaaba<br />

tan waꞌati ipai aimaa kan<br />

toma-kari waiz nakaa-kao nii<br />

Heb<br />

g 12:17 Genesis 27:30-40 h 12:18 Exodus 19:16-25 i 12:19 kuwudii: Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. j 12:23 Ipai Tomin karu<br />

dai nao kiwiita paꞌo raz udani shaka tan kawa nuꞌo. k 12:24 Genesis 4:10<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


HEBREWS 12​, ​13<br />

634<br />

naꞌiki ĩmuuda-kao nii panaꞌi tinapu<br />

pawiizi ai, soo aimaa kan<br />

kida aonaꞌo raz naꞌitim ĩnakaakao<br />

naꞌan nii paꞌan. 28 Ukauꞌan<br />

marii wakonau kian Tomin karu<br />

ati, ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa<br />

wawiizi niꞌo, aonaꞌo raz turuu<br />

unakaa-kao. Marii wakonaukii-kidan<br />

Tomin karu naꞌiki<br />

wamana wun ta pan uruu, wakichanaꞌi<br />

kin idaꞌan uꞌai, 29 ushaꞌapa num<br />

kauꞌan waTominkarun tikazi kawanuꞌo,<br />

kawao daꞌo raz aimaa kan<br />

kai man-daun.<br />

Naꞌapam wakonaukii-kidan<br />

Tominkaru wamashaapan idaꞌan<br />

13 1 Pakawan umarain paaka<br />

umin-mishi dan nao tuma.<br />

2 Aonaa umanyuku nuu taꞌa naꞌa<br />

udapaa pan tawarai nao udapu<br />

idaꞌati, ushaꞌapa num kauꞌan pabiꞌi<br />

kida pidan nao dapaapa tawarai nao<br />

padapu ati, aonaan puꞌu ĩaita pan<br />

ĩnao angel nao. 3 Unyuku nuuapa<br />

pidan nao taraa-kizai iaꞌo raz,<br />

utarain paꞌo kawan ĩtuma. Unyukunuuapa<br />

baia tinai nao, ubaia tinaꞌo<br />

kawan ĩtuma.<br />

4 Marii ipai pidan taa pan<br />

mazida-karu kai manaꞌo nii manawun.<br />

Naꞌiki daia rui naꞌiki daia roi,<br />

aonaa kizi ĩpata kaꞌuan pamazida<br />

nuz, ĩdawa tan idaꞌan baꞌo ran<br />

pamin-mashaa pan nii. Tomin karu<br />

mishiꞌo nii upatakaꞌu tan wuruꞌu<br />

pidan nao kiaa paa kai naouz madoronaa-daun,<br />

naꞌiki baꞌo ran ta pai naouz.<br />

5 Aonaa umarain paꞌa naꞌa<br />

puraata. Uturuuda wuruꞌu aimaakan<br />

uꞌidaꞌaꞌo raz. Tomin karu kiinii,<br />

“Aonaꞌo nii õwaꞌakauzon<br />

pugaru,<br />

aonaꞌo nii õmanyukunuutauzon<br />

pugaru.” l<br />

6 Ukauꞌan waaita pan idi kai manaimanazu,<br />

turuu wakian,<br />

“Aonaꞌo nii õtarian, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan kainaꞌa<br />

Naobanai õminkaꞌu nii.<br />

Aonaa turuu pidannao<br />

shaꞌapatan õgaru.” m<br />

7 Unyuku nui tapa uzowau naa nao<br />

tomi napa-kidau zoz unao Tominkaru<br />

Para dan kida dauꞌu. Udiꞌi tapa<br />

kai man kidaꞌo raz aimaa kan shaꞌapan<br />

ĩmashaa pan idi Tomin karu ati<br />

atii ĩmawa kan. Ukauꞌan maꞌo zaka<br />

umishi dapa ĩnao kawan. 8 Jesus<br />

Christ, aonaa upanaꞌa dinau zon,<br />

pakawan uruu munumu nuꞌo kawan,<br />

naꞌiki aizii, naꞌiki kari kao nanuꞌo nii.<br />

9 Manaꞌa utaapa daꞌa naꞌa<br />

ipai pabiꞌi naaka kidaꞌo kakinaorii<br />

naꞌakan unao panaꞌi tiꞌi naa.<br />

Marii mishiꞌo rai man unyuku nuu<br />

kida maꞌo za kada-kao Tomin karu<br />

kamu nan ban idaꞌan, aonaa kakinaorii<br />

kida izoꞌati-kao idaꞌan mani<br />

wanyuku nui dauaꞌo raz, aonaꞌo raz<br />

ukamin kaꞌu tan pidan nao izoꞌa tiꞌoraz<br />

uruu kaduz kakinao rii.<br />

10 Mazan õai pan paꞌan wadiꞌitin<br />

pan wuru dauꞌaꞌa taa-kari waiz<br />

Tomin karu ati, wuruꞌu chikaaꞌo raz<br />

waꞌoian. Naꞌiki wuruꞌu kaudi nainaouz<br />

Taber nacle diꞌii, aonaa turuu<br />

l 13:5 Deuteronomy 31:6 m 13:6 Psalm 118:6<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


635<br />

HEBREWS 13<br />

ĩnikan wuruꞌu taa-kari waiz oii-karu<br />

chikaa-kinaoaz. n<br />

11 Umana wunuꞌo Faadaa, unaꞌakauzo<br />

nii uzai nao izain Kabaun<br />

Nazoo Kai manaꞌo raz Mana wun<br />

diꞌiti, utaa kizi oii-karu kida<br />

dikin ii. Mazan wuruꞌu uzai nao<br />

nanaa kida kawaoda-kao paniba<br />

ii, Jew nao kawii zibi tinapa-kizi<br />

ai. 12 Ukauꞌan Jesus paniba ii<br />

umawa kan donoi ai kapam,<br />

usaabaa-kinaa nii papidanannao<br />

kai man mana wun oiaꞌo ai<br />

paizain idaꞌan. 13 Ukauꞌan wamako<br />

Jesus diꞌiti paniba iti Jew nao<br />

kawii zibi tinapa-kizi ai, wakashaapa<br />

washaꞌa pata-kao, naꞌiki<br />

wabai aapa kapam uruu kaduz<br />

aimaa kan kaki baꞌa zon naꞌo uruu<br />

baiaa paniaz kaduz. 14 Aonaa karikao<br />

nanuꞌo donoi nii daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa waꞌati, mazan waunao,<br />

tuu kii wazauda pan donoi wuruꞌu<br />

waꞌidi wau niꞌo raz dii naꞌi tiꞌi paꞌan.<br />

15 Ukauꞌan aizii Jesus idaꞌan, marii<br />

wataai nan Tomin karu ati wakonaukii-kidan<br />

idaꞌan uruu, wakowaa dan<br />

idaꞌan wuruꞌu kai man kidaꞌo aimaakan<br />

ushaꞌapa taniaz. 16 Aonaa<br />

umanyuku nuu taꞌa naꞌa ushaꞌapatan<br />

kai manaꞌo baꞌo rai nao ati, naꞌiki<br />

ukaꞌidi waaka ĩtuma, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan naꞌapa kidaꞌo paꞌan aimaa kan<br />

taa-kao, Tomin karu konau kii udauꞌan.<br />

17 Uizoꞌati uzowau naa nao naꞌiki<br />

unau baapa wuruꞌu ĩkau dina nuz.<br />

Ĩnao awunuu ta paꞌo unao, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan ĩnaouꞌo nii kowaada<br />

naꞌa pam ĩshaꞌapa tan pakau din-kizi<br />

Tomin karu ati. Uizoꞌati ĩdyaun,<br />

konau kii kizi ĩshaꞌapa tan pakau dinkizi.<br />

Aonaan an uizoꞌa tin, ĩshaꞌapa tan<br />

nii pakau din-kizi kashaꞌora-karu<br />

idaꞌan, naꞌiki aonaꞌo nii kanom unao<br />

ikodan naꞌa paꞌo diꞌiki.<br />

18 Aonaa usoko daꞌa naꞌa utoriinpan<br />

waꞌati. Waaitapa aonaa kanom<br />

dikau daꞌo nii washaꞌa paa pan, mazan<br />

kari kao nan washaꞌapa taꞌa zon kaiman<br />

kidaꞌo aimaa kan. 19 Tuu kii<br />

mana wun õpishaan utoriin pan õꞌati,<br />

marii kizi Tomin karu dyuu dan õgaru<br />

powaa ati kadiman unao idaꞌati.<br />

Kaarita katokon-tinan<br />

20-21 Aizii marii Tomin karu<br />

konau kii-kida-kao, uruu taaꞌo<br />

wanyuku nuu kai man-kinaa. Ukadishita-kida<br />

waNaobanaa Jesus<br />

mawaka-karu diꞌiki. Naꞌiki marii<br />

Jesus konau kii-kida-kao, uruu<br />

umana wunuꞌo kaznizo taa piki.<br />

Uruu izain idaꞌanaꞌo Tomin karu<br />

toman Paꞌinaꞌo Covenant, aonaꞌo<br />

niꞌo raz naꞌa painim ukatoko non.<br />

Aizii marii Tomin karu taan ipai<br />

kai manaꞌo aimaa kan unao shaꞌapata-kinaa<br />

nii aimaa kan paai pan<br />

kawanaꞌati. Naꞌiki marii usaa baan<br />

waunao paai pan kawanaꞌati, Jesus<br />

Christ idaꞌan, naꞌiki marii utaapakao<br />

umana wunuꞌo nii kari kao nan.<br />

Amen.<br />

22 Õiriban nao, tuu kii mana wun<br />

Heb<br />

n 13:10 Faadaa nao, turuu ĩnikan dunai wuru diꞌikiꞌi taa-kari waiz Tomin karu ati. Soo<br />

wuruꞌu uzai nao taa-kari waiz oii-karu chikaa-kinao nii, aonaa turuu ĩnikan udunaa.<br />

Ĩkawaoda paꞌan ipai wuruꞌu uzai nanaa paniba ii, munapo Jew nao kawiizi tinapa-kizi<br />

ai.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


HEBREWS 13<br />

636<br />

õpishaan unao, uaba tapa kizi<br />

kai manai man diꞌo raz kuwai<br />

õsaa daniaz õmaꞌo za kada-kinaa<br />

niꞌo raz unao; wuruꞌu õkaa ritanuz,<br />

aonaa udawuan mana wun.<br />

23 Õkowaa daꞌa zon uꞌati waꞌinawuzu<br />

Timothy kodita-kida-kaoaꞌa<br />

naa taraa-kizai iki. Ukaa wan an<br />

kadiman, baoko paꞌo nii wawaꞌa tin<br />

watuka paꞌa nan unao. 24 Ukowaada<br />

paꞌi wapara dan kida ipai uzowaunaa<br />

nao ati, naꞌiki ipai Tomin karu<br />

pidanan nao ati. Wairi ban nao Italy<br />

ikiinao dyuu dan kapam paparadan<br />

unao ati. 25 Marii Tomin karu<br />

kamuna nun ipai unao ati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


James Saadanii Kaarita<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

James, uruu Jesus inawuzu. (Mat­<strong>the</strong>w 13:55; Galatians 1:19) Upaꞌi­nan<br />

dono zii aonaa umishi­dan Jesus Tomin­karu diꞌikiꞌo, mazan umishi­dan daunaꞌan,<br />

uruꞌu naa choo­chi zowau­naa nii Jeru­salem ii. (Acts 15:13; 21:18)<br />

Jesus kadishi­tan dau­naꞌan pamawaka-kizi iki naꞌiki ukiwan dau­naꞌan<br />

aokazi iti, utomi­napa-kida­nii­nao kowaa­da­pan Kai­manaꞌo Kuwai wuruꞌu<br />

Jesus dauaꞌo­raz. Kiwiin ĩkowaa­danuz Jew­nao ati, Israelite­naouz. Aizii<br />

Tomin­karu pidanan­nao zowii­pauzo-kao dono, ĩmishi­dan dikin ii Jesus,<br />

iriba mishi­dai­nao kidoo­pan baꞌo­ran wii­zai kida diꞌiti. Uruu idi James saadan<br />

pakaari­tan ipai mishi­dai­nao ati. Mazan kiwii­niꞌo verse idaꞌa usaa­dan<br />

kaika­paꞌa: “ipai 12 Israelite­nao tonaa­zi­naa kida ati, ipai wii­zai kawanaꞌati.”<br />

James kaki­nao­tan ĩdyaun, mishi kizi ĩtukapa-kidan pamishi­dan Jesus,<br />

pashaꞌapa­tan idaꞌan kai­man kidaꞌo aimaa­kan.<br />

James kaki­nao­wan ĩdyaun powaꞌa zii: marii kizi ĩkonau­kian papata­kaꞌutakao<br />

puꞌu, oo pamapuraata­nun puꞌu. Ushaꞌapa­num kauꞌan pata­kaꞌu­tinai­nao,<br />

umana­wunuꞌo Tomin­karu ati ĩnao. Naꞌiki kapu­raa­ta­nii­nao pidan­nao, marii<br />

paꞌi ĩkaro­di­nan. Ushaꞌapa­num kauꞌan ĩnao tuu­kiaꞌo nii ĩtoꞌora­dan Tominkaru,<br />

ĩshaꞌapa­tan idaꞌan aimaa­kan dikauda kidaꞌo papuraa­tan idaꞌan.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1<br />

Mishida-karu naꞌiki aitapaaba-karu . . . . . . . . . . . . . 1:2-8<br />

Patakaꞌutin-karu naꞌiki kapuraatan-karu . . . . . . . . . 1:9-11<br />

Baiatin-karu naꞌiki tiwaa-kidapa-karu . . . . . . . . . . 1:12-18<br />

Abatapa-karu naꞌiki shaꞌapatin-karu . . . . . . . . . . . 1:19-27<br />

Aonaa pidan taapa-kao umanawunuꞌo nii baꞌoran ai . . . 2:1-13<br />

Mishidapa-karu naꞌiki shaꞌapatin-karu . . . . . . . . . . 2:14-26<br />

Naꞌapam wakaiwaan waninoba naꞌiki waparadan . . . . . 3:1-12<br />

Dyaꞌutamaꞌo aitapaaba-karu kaduz . . . . . . . . . . . . 3:13-18<br />

Mishidainao kodita kizi oiaꞌo pidannao bii iki . . . . . .4:1—5:6<br />

Mishidainao maꞌozakada-kao powaꞌa zii . . . . . . . . . 5:7-20<br />

Jms<br />

637<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JAMES 1<br />

638<br />

1 1 Õgaru James, Tomin karu<br />

naꞌiki Nao ba nai Jesus Christ<br />

poitoru. Õdyuu dan õpara dan ipai<br />

12 Israelite nao tonaa zi naa kida<br />

ati, makoo danai naouz ipai wii zai<br />

kawanaꞌati.<br />

Mishida-karu​<br />

​naꞌiki aitapaaba-karu<br />

2 Õiriban nao, ukonau kii paꞌi<br />

naꞌa painim dono ubaiaa pan pabiꞌinaaka<br />

kidaꞌo pata kaꞌu tin-kinai.<br />

3 Ushaꞌapa num kauꞌan uaitapa<br />

utiwaa-kaoaz naꞌapa, umishi dan<br />

maꞌo za kan tiwaa-kao wuruꞌu.<br />

Aizii upakawa nun an ukadishita<br />

pan utiwaa-kao dau naꞌan,<br />

aonaꞌo nii ukashadi nan baꞌo ran<br />

dono ubaia tinan puꞌu padamata.<br />

4 Ukauꞌan marii paꞌi umakasha dinkanuz<br />

naꞌiki umakaa kinapa kanuz<br />

mashaa pan maꞌo zaka, uruu aonaꞌo<br />

nii ukaa kin pan, naꞌiki aonaꞌo nii<br />

ukasharu tin pan udiꞌitin pan idaꞌan.<br />

5 Mazan naꞌiaꞌo ram pidan unao<br />

biiꞌi, aonaꞌo uaita pan padiꞌitin pan,<br />

marii upishaan Tomin karu, utaa kizi<br />

uꞌati aita paaba-karu; ushaꞌapa num<br />

kauꞌan Tomin karu, konau kii utaan<br />

naꞌiki aonaa ukasha nauan pidan<br />

pishaaꞌo paugaru. 6 Mazan upishaan<br />

an Tomin karu, marii upishaa nuzu<br />

pamishi dan idaꞌan, aonaa pamamishida<br />

kan bii an mani. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan, pidan pishaan an aimaakan<br />

pamami shida kan bii an, uruu<br />

naꞌa paꞌo wunu paran kawan, paran<br />

baoko iaꞌo raz, maꞌo za kaꞌo awaru<br />

poo ta niaz naꞌiki ukidaꞌ uu paniaz<br />

diꞌi tinapa kidaꞌa. 7-8 Naꞌa paꞌo<br />

pidan, dyaꞌu tama ta paꞌo panyukunuu<br />

naꞌiki aonaꞌo uaita pan naꞌa pam<br />

dii pashaꞌapa tinan, aonaa turuu<br />

uzauda pan Tomin karu taan paꞌati<br />

aimaa kan upishaa niaz.<br />

Patakaꞌutin-karu​<br />

​naꞌiki Kapuraatan-karu<br />

9 Ukai naꞌan an Tomin karu<br />

pidanan pata kaꞌu tinaꞌo, marii<br />

ukonau kian, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

Tomin karu awun zaꞌa umanawunuꞌo<br />

uruu. 10 Mazan pidan<br />

kapuraata nuꞌo, marii ukonau kian,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

awun zaꞌa uruu pata kaꞌu tinaꞌo.<br />

Kapuraata nuꞌo pidan, umainaa batinan<br />

nii naꞌapa ama zada san soosoi<br />

kawan. 11 Kamoo kodi tan dau naꞌan,<br />

uwii chan wiicha, wiicha, naꞌiki<br />

sariapa ukadu naa wuza daꞌa kan;<br />

usooso waotan, naꞌiki ukonaunama<br />

nuz mai naaba tinaꞌa kan naa.<br />

Ukauꞌan naꞌa paꞌo nii pidan kapuraata<br />

nuꞌo raz mainaaba tinan kapam,<br />

upuraa taa pa tinan puꞌu.<br />

12 Konau kiaꞌo pidan, wuruꞌu<br />

tuuda paꞌo raz pabaia tan kashaꞌora<br />

kidaꞌo aimaa kan. Aizii utuu dapan<br />

idi pabaia tinan, aonaa ukaa kinpan,<br />

uzaama tan nii pawi nipa nii,<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-karu idi,<br />

tawuruꞌu Tomin karu kowaa dauzoniaz<br />

pataaꞌa zon marain pai nao ati<br />

paugaru.<br />

13 Aizii pidan tiwaa-kidapa-kao<br />

dono pashaꞌapa taꞌa zon dauꞌati oiaꞌo,<br />

aonaa turuu ukian: “Tomin karu<br />

wuruꞌu tiwaa-kida paꞌo raz õgaru<br />

õshaꞌa pata kizi oiaꞌo.” Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan Tomin karu, aonaa<br />

naꞌa painim utiwaa-kida pan pidan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


639<br />

JAMES 1<br />

oiaꞌo dauꞌati; naꞌiki Tomin karu,<br />

aonaa naꞌa painim ushaꞌapa tan<br />

oiaꞌo utiwaa-kidapa-kao dono.<br />

14 Mazan pidan tiwaa-kidapa-kao<br />

dono pashaꞌapa taꞌa zon dauꞌati oiaꞌo,<br />

unyuku nuu oiaꞌo dauꞌa tin idiꞌo karikao<br />

nan wuruꞌu, ukozoota-kidi nan<br />

paai pan atiꞌo, aonaa udikin tan<br />

wuruꞌu oiaꞌo raz. 15 Aizii unyuku nuu<br />

naꞌa pan idi oiaꞌo dauꞌati, uruꞌu naa<br />

ushaꞌapa taꞌa kanuz, oiaꞌo shaka tan<br />

naa wuruꞌu, naꞌapa korai dao naa<br />

shaka tan kawan. Naꞌiki oiaꞌo dyaupain<br />

donoꞌo naa kai manai man,<br />

uruꞌu naa mawaka-karu shaka tan<br />

kapam.<br />

1 6 Õ m i n - m i s h i d a n n a o ,<br />

õmarai napa nii nao, manaꞌa umariidapa-kidi<br />

naꞌa naꞌa. 17 Ipai aimaa kan<br />

kai man kidaꞌo raz, taa-kari waiz<br />

mawi nipi naa-daun, aokazi ikiꞌo<br />

wuruꞌu, Tomin karu diꞌikiꞌo, tomaꞌoraz<br />

kamoo, kauzu naꞌiki wizi nao.<br />

Tomin karu aonaa upanaꞌa dinau zon,<br />

naꞌiki aonaa naꞌa painim utana watinan<br />

kau zon panaꞌiti waꞌai, naꞌiki<br />

aonaa uwaꞌa kau zon waunao marutaꞌo-karuꞌu.<br />

18 Paai pan kawanaꞌa tiꞌo<br />

wuruꞌu udanii ta nuz waunao pakakinaori<br />

mishiꞌo idaꞌan, uruu idi tuu kii<br />

ukonau kii-kidan waunao ipai baꞌoran<br />

pato ma nii nao ai.<br />

Abatapa-karu​<br />

​naꞌiki Shaꞌapatin-karu<br />

19 Õmin-mishi dan nao õmarainapa<br />

nii nao, unyuku nui tapa wuruꞌu<br />

õkaki naori kidaz: Marii ipai pidan<br />

aba taꞌa zoꞌo nii kadako tin-karu,<br />

mazan aonaa upara daꞌa naꞌa maaita<br />

pi naka-daun, naꞌiki udada rada<br />

unyuku nuu utoꞌo ran ai. 20 Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan pidan toꞌoran an aonaa<br />

turuu ushaꞌapa tan aimaa kan kaiman<br />

kidaꞌo Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati.<br />

21 Ukauꞌan umuu daꞌa naa ipai<br />

oiaꞌo naꞌiki dikauda kidaꞌo aimaakan<br />

ushaꞌapa tauzo niaz. Aonaa<br />

uꞌata din paꞌa naꞌa, mazan ukashaapa<br />

Tomin karu Para dan utaa niaz<br />

unyuku nuu ii, uruu wuruꞌu ukazannaa<br />

tin-kinaa niꞌo raz.<br />

22 Aonaa umarii da paꞌa naꞌa<br />

unyuku nuu, uabata pan idaꞌan<br />

kari kao nan Tomin karu Para dan.<br />

Mishiꞌo rai man, ushaꞌapa tinaꞌa naa<br />

paꞌan wuru kawanaꞌatiꞌi uaba taniaz.<br />

23 Naꞌiaꞌo ram pidan abata pauzo<br />

Tomin karu para dan mazan aonaa<br />

ushaꞌapa tinan ukawanaꞌati, uruu,<br />

naꞌa paꞌo pidan kawan awunuu taꞌoraz<br />

paawun baara wana mari diꞌiti.<br />

24 Uawunuu tan padikin kai manaiman<br />

naꞌiki udaunaꞌan umakoꞌo kan<br />

naa, sariapa umanyuku nuu taꞌa kan<br />

naꞌa paꞌo ram paaidin pan. 25 Mazan<br />

pidan diꞌitin pan an kai manai man<br />

kuwai kai manaꞌo raz dauꞌu, wuruꞌu<br />

muuda-kidaꞌo raz pidan nao oiaꞌo<br />

ai, naꞌiki utaa pan an panyukunuu<br />

kari kao nan kai manaꞌo kuwai<br />

dauꞌati, aonaa umanyuku nuu tan<br />

paaba ta nii, mazan ushaꞌapa tinan<br />

paꞌan ukawanaꞌati. Uruu idi kanom<br />

ushaꞌa pata nii kida, kai manaꞌo nii<br />

ushaꞌa pan Tomin karu idaꞌan.<br />

26 Ukai naꞌan an pidan unao<br />

biiꞌi Tomin karu-tapaꞌo utaapinpan,<br />

mazan aonaa utuudaꞌa kau zon<br />

dikauda kidaꞌo papara dan, umariida<br />

pan panyuku nuu kari kao nan<br />

Jms<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JAMES 1​, ​2<br />

640<br />

wuruꞌu, naꞌiki uTominkaru-tapanuz<br />

madiwau tapa-kaꞌo kari kao nan.<br />

27 Mazan pidan, mishiꞌo uchoochi<br />

san-tin pan Tomin karu waDaru<br />

aipan kawanaꞌati, uruu paꞌan wuruꞌu<br />

karikao nanuꞌo raz ukamin kaꞌu tauzon<br />

mau danii wai nao naꞌiki zun nao<br />

pata kaꞌu tinai naouz mawa kaꞌo raz<br />

naa ĩdai aru nao, naꞌiki uruu aonaꞌo<br />

nii uai pan papata kaꞌui nan oiaꞌo idi.<br />

Naꞌa paꞌo choo chi-san tinapa-karu<br />

kai manaꞌo, naꞌiki aonaꞌo ukasharutin<br />

pan Tomin karu awun zaꞌa.<br />

Patakaꞌutinainao​<br />

​naꞌiki Kapuraataniinao<br />

2 1 Õiriban nao, mishi dai naouz<br />

umana wunuꞌo wanao ba naa<br />

Jesus Christ, aonaa unau baꞌa naꞌa<br />

bau daꞌa paꞌo pidan baꞌo ran ai. 2 Aizii<br />

pidan kapuraata nuꞌo kaa wan an<br />

mani uchoo chin idaꞌati, kai wadinpaꞌo<br />

kawinipi naꞌo kamicha idi naꞌiki<br />

ukaꞌu saba nii gold; aizii ukaa wan<br />

puꞌu, baꞌo ran pidan kaa wan kapam,<br />

pata kaꞌu tinaꞌo, ukami chan uzaamaꞌo<br />

raꞌa naa kowas. 3 Aizii unao,<br />

unyuku nuu wuru dauꞌa tiꞌi pidan<br />

kai manaꞌo raz ukai wadin pan manawun<br />

naꞌiki usaka nata-kidan uruu<br />

kai manaꞌo tabai idaꞌa. Mazan aizii<br />

pidan pata kaꞌu tinaꞌo ati unao kian,<br />

“Turuu pukadi shita pan naꞌii,” oo<br />

“Pusaka nata daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.”<br />

4 Ushaꞌapa tan an naꞌa paꞌo aimaa kan,<br />

ubuu taa ka pan kari kao nan wuruꞌu.<br />

Aonaa utaa paꞌa naꞌa bau daꞌa paꞌo<br />

pidan kai manaꞌo nii baꞌo ran ai.<br />

Naꞌa paꞌo aonaa kai manaꞌo mani<br />

wuruꞌu, naꞌiki unao diꞌitin pan aonaa<br />

usakita pan.<br />

5 Õmin-mishi dan nao õmarainapa<br />

nii nao, aushaa uabata!<br />

Tomin karu zaa mata nii wuruꞌu<br />

pidan nao pata kaꞌu tinai naouz,<br />

umana wunuꞌo mishi dapa-karu<br />

idaꞌati. Ĩnao ĩnao ba naita pan nii<br />

Tomin karu naꞌiki ĩzaama tan nii<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan, tawuruꞌu<br />

Tomin karu kiauzo-kiziz utaan nii<br />

marain pai nao ati paugaru. 6 Aizii<br />

unao, tuu kii uzon-kidan patakaꞌu<br />

tinai naouz. Mazan wuruꞌu<br />

pidan nao kapu raa ta nii naouz, ĩnao<br />

mishiꞌo rai man naꞌa kaꞌo raz unao<br />

koo towapa-kizai iti, ĩzaa mata kizi<br />

ushaꞌa pauzi. 7 Ĩnao wuruꞌu paradaꞌo<br />

raz oiaꞌo idaꞌan kai manaꞌo<br />

uNaobanaa Jesus dauꞌan.<br />

8 Kai man zii mana wun uizoꞌa tin<br />

an waNaobanaa kaki naori, saadakari<br />

waiz Tomin karu Para dan idaꞌa<br />

kaika paꞌa: “Pumarai napa pidannao<br />

naꞌapa pumarain pan kawan<br />

punanaa.” a 9 Mazan utaa pan an baudaꞌapa<br />

pidan kai manaꞌo nii baꞌo ran<br />

ai, oiaꞌo aimaa kan wuruꞌu ushaꞌapataniaz,<br />

ukauꞌan unao dikin ta pai nao<br />

kakinao rii. 10 Pidan dikin ta paꞌo<br />

bau daꞌa paꞌo kakinao rii, uruu dikinta<br />

paꞌo ipai baꞌo rai nao kakinao rii<br />

kida wuruꞌu. 11 Tomin karu kian,<br />

“Manaꞌa pubaꞌo ran tapaꞌa naꞌa.” Uruu<br />

wuruꞌu kiaꞌo raz kapam, “Aonaa<br />

puzowi aꞌa naꞌa pidan.” Aizii aonaan<br />

puꞌu pubaꞌo ran tapan b padamata,<br />

a 2:8 Leviti cus 19:18 b 2:11 pubaꞌo­ran­tapan: zun kiaapa-kidi nan baꞌo ran dao nai ora<br />

ati pakau daia run puꞌu oo dao nai ora kiaa pan baꞌo ran zun pakau daia ron puꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


641<br />

JAMES 2<br />

mazan puzowian pidan, pugaru<br />

dikin ta paꞌo kakinao rii wuruꞌu.<br />

12 Ukauꞌan uparada saki tapa, naꞌiki<br />

umashaapa aita pai nao nii naꞌiki<br />

izoꞌa tii nao nii Kakinao rii, wuruꞌu<br />

muuda-kidaꞌo raz pidan nao oiaꞌo ai.<br />

Wuruꞌu kaki nao riiz, uaida-kidan nii<br />

naꞌa pam wamashaa pan, kai man oo<br />

aonaa ukai manan. 13 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan Tomin karu pata kaꞌu tan dono<br />

pidan nao, aonaꞌo nii ukamunankidan<br />

pata kaꞌu tai naouz pairi ban,<br />

aonaꞌo raz ĩaidan pakamarai napanun;<br />

mazan pidan nao aidaꞌo raz<br />

pakamarai napa nun, aonaꞌo nii<br />

ĩpata kaꞌuta-kao paꞌan.<br />

Mishidapa-karu​<br />

​naꞌiki shaꞌapatin-karu<br />

14 Õiriban nao, ukian umishida<br />

Tomin karu. Mazan aonaan an<br />

uaidan umishi dan ushaꞌapa tan<br />

idaꞌan kai man kidaꞌo aimaa kan,<br />

madiwau tapa-kaꞌo wuruꞌu unaꞌapanuz.<br />

Naꞌa paꞌo mishi dapa-karu<br />

aonaa turuu ukazan naa tan unao.<br />

15 Aizii puiri ban makami cha nun an<br />

mani naꞌiki umawa nyuku nuun an.<br />

16 Mazan aonaa putaan uꞌati uaiapanii,<br />

soo pukian uꞌati kari kao nan:<br />

“Kai man! Marii shaa paꞌi Tomin karu<br />

shaꞌapa tan kai man kidaꞌo aimaa kan<br />

puꞌati! Kai man kizi pukai wadinpan,<br />

naꞌiki kai man kizi puaroo pan!”<br />

Madiwau tapa-kaꞌo wuruꞌu punaꞌapan<br />

an naꞌapa. 17 Ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />

wuruꞌu mishi dapa-karuz: Mishidakaru<br />

kai waa-kao an pabaꞌo ran,<br />

aonaan dono kai manaꞌo shaꞌa patakao<br />

utuma, madiwau tapa-kaꞌo<br />

wuruꞌu.<br />

18 Mazan panaa don baꞌo ran pidan<br />

kian nii, “Pabiꞌi pidan nao mishida<br />

Tomin karu, naꞌiki baꞌo rai nao shaꞌapata<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan paꞌan.”<br />

Mazan õgaru, õdakoꞌa tinuzu, “Naꞌapa<br />

dii mooko turuu puaida-kidan õꞌati<br />

pumishi dan aonaan puꞌu pushaꞌapatan<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan? Õgaru,<br />

õai dan nii puꞌati õmishi da nuzu<br />

õshaꞌapa tan idaꞌan kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan paꞌan.” 19 Pumishi dan an<br />

kai naꞌa bau daꞌapa Tomin karu, kaimanaꞌo<br />

wuruꞌu! Mazan upuꞌu zii oiaꞌo<br />

doro nai nao ĩmishida kapam, naꞌiki<br />

tuu kii ĩnaka-nakaan ĩtarian idi uꞌai.<br />

20 Pugaru madiwau tapa-kaꞌo<br />

pidan! Puai apa mooko õaida-kidan<br />

puꞌati wuruꞌu mishi dapa-karuz,<br />

madiwau tapa-kaꞌo kari kao nan<br />

kai manaꞌo shaꞌapa tin-karu aonaan<br />

an uꞌai? 21 Pudiꞌi tapa wadokozudaun<br />

Abra ham. Tomin karu kian<br />

udauꞌan “Kai manaꞌo pidan uruu,”<br />

soo ushaꞌapa tinan idaꞌanaꞌo Tominkaru<br />

para dan kawanaꞌati: tawuruꞌu<br />

utaan donoꞌo raz pau dani Isaac<br />

altar paawaꞌa, kawaoda-karu nii<br />

Tomin karu ati. 22 Aizii puaitapa,<br />

pamishi dan idaꞌanaꞌo uizoꞌa tin<br />

Tomin karu. Naꞌiki pashaꞌapa tinan<br />

idaꞌan uaidan naꞌa pam mana wun<br />

pamishi dan Tomin karu. 23 Naꞌiki<br />

saada-kari waiz Tomin karu Para dan<br />

mishii nan, kaika paꞌo raz ukia nuꞌu:<br />

“Abra ham mishida Tomin karu,<br />

uruu idi Tomin karu dako tan uruu<br />

kai manaꞌo pidan nii.” c Udako tan<br />

Jms<br />

c 2:23 Genesis 15:6<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JAMES 2​, ​3<br />

642<br />

Abra ham papao naru nii kapam.<br />

24 Aizii uaitapa, Tomin karu aonaa<br />

udako tan pidan kai manaꞌo nii, soo<br />

ukian idi kari kao nan “Õmishida<br />

Tomin karu.” Mazan udako tan pidan<br />

kai manaꞌo nii, ushaꞌapa tan idaꞌan<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan kapam.<br />

25 Naꞌapa shaꞌatii Rahab, kaminshuꞌu-shoro<br />

aba, odakota-kao<br />

kai manaꞌo pidan nii oshaꞌapatinan<br />

idaꞌan, tawuruꞌu odapaa pan<br />

donoꞌo raz padapu ati Joshua<br />

dyuuda nii nao, naꞌiki odyuu dan<br />

ĩdyaun baꞌo ran dunapo taꞌa naa<br />

taru bai nao ai. d 26 Aizii pidan nizowan<br />

aonaan an unanaa ai, uruu<br />

pidan mawa kaꞌo wuruꞌu; ukauꞌan<br />

naꞌapa kapam, kai manaꞌo shaꞌapatin-karu<br />

aonaan an mishi dapa-karu<br />

ai, mawa kaꞌo wuruꞌu.<br />

Niinobai dauaꞌo<br />

3 1 Õiriban nao! Aonaa uaipinaꞌa<br />

naꞌa ipai tiichaa nao<br />

nii, ushaꞌapa num kauꞌan waunao<br />

tiichaa nao, tuu kiaꞌo nii wapatakaꞌuta-kao<br />

mana wun, ipai<br />

baꞌo rai nao ai, waka sharu tinan dikin<br />

ii. 2 Mishi ipai waunao kasharu ti naꞌo<br />

iriba aimaa kan idaꞌan. Mazan pidan<br />

aonaꞌo ukasharu tinau zon papara dan<br />

idaꞌan, uruu kai manaꞌo pidan manawun<br />

naꞌiki ukaꞌiita pakazo wau ta pan<br />

ipai pananaa.<br />

3 Wamuu dan kawaro dakotannaa<br />

udako iti, uizoꞌati kizi<br />

waunao, uruu idi wakaꞌiita<br />

wanaꞌaka nuzu naꞌitim kari kao nan<br />

waaipan kawanaꞌati. 4 Oo udiꞌitapa<br />

paran san kanawa: uꞌudarun<br />

puꞌu, naꞌiki maꞌo za kaꞌo awaru<br />

kidaꞌuka pan puꞌu padama tazu,<br />

turuu unaꞌaka-kao poora sodi<br />

idaꞌan naꞌitim kari kao nan uaiapakao<br />

kawanaꞌati. 5 Naꞌapa nino bai<br />

kapam: uduu so din puꞌu padamata,<br />

turuu uꞌata din pan tuu baru kidaꞌo<br />

aimaa kan dauꞌu. Aushaa! Udiꞌitapa<br />

naꞌa pam tikazi tiriizi sodi,<br />

turuu udano mai tan kanoko baawu<br />

udaruꞌo. 6 Wuruꞌu ninobaiz, naꞌapaꞌo<br />

tikazi kawan, umana wun<br />

utaa pan oiaꞌo. Uruu idi ipai daunuu<br />

daꞌu upata kaꞌuan wananaa oiaꞌo<br />

idi. Utoma udaruꞌo tikazi wananaa<br />

idaꞌa, atii ukawaoda naꞌiki umainaabata<br />

kai man-daun wadiꞌi tin pan,<br />

naꞌiki wuruꞌu wakakupa nuz. Tuubaruꞌo<br />

Tikazi diꞌikiꞌo wuruꞌu tikazi<br />

tomina nuz.<br />

7 Pidan kaꞌiita pamaa waa di baan<br />

pabiꞌi naaka toꞌora kidaꞌo aimaakan<br />

nao, kotuꞌuz nao, atoru naꞌiki<br />

kowazaz kaduz, naꞌiki aimaa kannao<br />

mashaa pai naouz paran baoko<br />

ii. 8 Mazan aonaa naꞌiaꞌo ram pidan<br />

kaꞌii tan pamaa waa di baan paninoba.<br />

Nii no bai oiaꞌo naꞌiki dikin ta paꞌo,<br />

utaa pan paꞌidi waru mawaka-kinai.<br />

9 Nino bai idaꞌan wakaiwaa<br />

kai man kidaꞌo parada-karu<br />

waNaobanaa Tomin karu waDaru<br />

ati. Naꞌiki waninoba idaꞌan wakaiwaa<br />

dikauda kidaꞌo parada-karu<br />

wairi ban nao ati, ĩtoma-kao puꞌu<br />

Tomin karu aidin pan kawan. 10 Uruu<br />

bau daꞌa paꞌo dakoi diꞌiki paradakaru<br />

kai manaꞌo naꞌiki dikauda<br />

d 2:25 Joshua 2:1-23<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


643<br />

JAMES 3​, ​4<br />

kidaꞌo kodi tan! Õiriban nao, aonaa<br />

washaꞌapa taꞌa naꞌa naꞌa paꞌo aimaakan!<br />

11 Aonaa turuu kai manaꞌo<br />

naꞌiki kuzu baꞌo wunu shoota pan<br />

bau daꞌa paꞌo wunu nunu dapa-kizi<br />

diꞌiki. 12 Õiriban nao, aonaa turuu<br />

fig kadu naa kaa kan olive nii, oo<br />

grape kadu naa kaa kan fig nii,<br />

naꞌapa ukauꞌan kuzu baꞌo kapookizai,<br />

aonaa turuu kai manaꞌo wunu<br />

ikoda-kao uꞌidiꞌiki.<br />

Aitapaaba-karu Tominkaru​<br />

​diꞌikiꞌoraz<br />

13 Ukai naꞌan dono pidan unao<br />

biiꞌi aita paa baꞌo utaapin pan, marii<br />

uaidan wuruꞌu paaita paa banuz<br />

pamashaa pan idaꞌan kai man naꞌiki<br />

pashaꞌapa tan idaꞌan kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan, aonaa paꞌatada pan idaꞌan<br />

mani wuruꞌu paaita paa banuz.<br />

14 Mazan kishauzi-karu mashaa pan<br />

dono punyuku nuu ii tuu kii manawun,<br />

naꞌiki puaipan aimaa kan<br />

shaꞌa pan soo puꞌati paꞌidi waru; aonaa<br />

puꞌata din paꞌa naꞌa puaita paa ban<br />

dauꞌan, ushaꞌapa num kauꞌan punaꞌapan<br />

an, panaꞌa tan puꞌo pumashaa pan<br />

wuruꞌu mishiꞌo raz kakinao rii ai.<br />

15 Kaika paꞌo raz aita paaba-karu,<br />

aonaa Tomin karu diꞌikiꞌo mani<br />

wuruꞌu, mazan imiꞌi baara ikiꞌo karikao<br />

nan, pidan shaꞌapa taꞌa zon kaduz<br />

oiaꞌo kari kao nan naꞌiki oiaꞌo doro nainao<br />

aipan atiꞌo kari kao nan. 16 Naꞌiki<br />

naꞌiam dono kai naꞌa kishau zi aakakaru,<br />

naꞌiki pidan nyuku nuu ii tuu kii<br />

uai pan aimaa kan shaꞌa pan soo paꞌati<br />

kari kao nan, kai naꞌaꞌo nii toꞌora taakakaru<br />

naꞌiki pabiꞌi naaka kidaꞌo oiaꞌo<br />

shaꞌa pata-kao.<br />

17 Mazan Tomin karu taan an<br />

aitapaaba-kinai pidan ati, aonaꞌo<br />

nii ukasharu tin pan, uruu idi aonaꞌo<br />

nii umizaa taaka pan oo ukadakowaa<br />

ka pan, aonaꞌo nii udikin tinan,<br />

aonaꞌo nii udikin ta pan, tuu kiaꞌo nii<br />

uaba taꞌa zon naꞌa pam kii-karu kida<br />

paꞌati. Kamuna nuu baꞌo nii naꞌiki<br />

pabiꞌi naaka kidaꞌo nii ushaꞌapa tan<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan, uaita pan<br />

nii aimaa kan sakita paꞌo, aonaa<br />

maza nuꞌo mani ukadako tina nuzu,<br />

mazan mishiꞌo paꞌan upara dan.<br />

18 Umashaa pan an wuru kawanuꞌu,<br />

paori bai uuda paowa-kao kawa nuꞌo<br />

wuruꞌu. Uaidan dono pakamarainapa<br />

nun pairi ban nao ati, ukarao dan<br />

nii kai manaꞌo akai udikin ii, uruu<br />

wuruꞌu kai manaꞌo raz mashaapakaru<br />

Tomin karu awun zaꞌa.<br />

Oii kidaꞌo aimaakan​<br />

​naꞌazootapa-kao<br />

4 1 Naꞌikiꞌo ram dii wuruꞌu<br />

mizaa taaka-karu kida naꞌiki<br />

toꞌora taaka-karu kida unao bii<br />

anaꞌo raz waꞌatin? Ĩwaꞌa tin wuruꞌu<br />

diꞌikiꞌo mizaa taaka-karu unanaa<br />

idaꞌaꞌo raz, unaꞌa zoota pan idi imiꞌi<br />

baara anaꞌo aimaa kan kida karikao<br />

nan. 2 Puaipan aimaa kan kida<br />

padamata puꞌidi wau nii, mazan<br />

aonaa ukaꞌidi waun uꞌidi, uruu<br />

idi uzowii miki paꞌa kaꞌa zon naa.<br />

Umakaꞌiita kan idi uiko dan aimaakan<br />

kida, unaꞌa zoo ta paniaz tuu kii<br />

mana wun, uruu idi utoꞌora taakapan<br />

naꞌiki umizaa taaka pan naa.<br />

Umai koda kan aimaa kan wuruꞌu<br />

uai paniaz, umapishaa kan idiꞌo<br />

Tomin karu udauꞌan wuruꞌu.<br />

Jms<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JAMES 4<br />

644<br />

3 Upishaan puꞌu padamata Tominkaru<br />

aimaa kan kida dauꞌati, mazan<br />

upuꞌu aonaa utaan uꞌatiz, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan udiꞌitin pan idiꞌo oiaꞌo<br />

dauꞌu; upishaan aimaa kan soo ukaiwaaꞌa<br />

zoo nuzu ukonau kii-kinaa niꞌo<br />

kari kao nan.<br />

4 Unao, mama shaapa-kai nao<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati! Aonaa<br />

mooko uaita pan unyuku nuu-atin<br />

dono oiaꞌo shaꞌapaapa-kari waiz<br />

imiꞌi baara an, pugaru Tomin karu<br />

taruba wuruꞌu? Uruu idi naꞌiaꞌo ram<br />

pidan aipan an pamashaa pan imiꞌi<br />

baara anaꞌo mashaapa-karu kaduz<br />

kawanaꞌati kari kao nan, utominan<br />

Tomin karu taruba nii wuruꞌu.<br />

5 Madiwau tapa-kaꞌo mooko uaita pan<br />

wuruꞌu saada-kari wai Tominkaru<br />

Para dan, kiaꞌo raz kaika paꞌa?<br />

“Kai manaꞌo Doro naa, Tomin karu<br />

muu daniaz wanyuku nuu ii tuu kii<br />

mana wun uai pan waunao paꞌidaꞌantanapu.”<br />

6 Mazan Tomin karu taa<br />

powaꞌa zii maꞌo zaka-karu mana wun<br />

waꞌati, usaa din pan kawan,<br />

“Panaꞌiti Tominkaru taan<br />

panyukunuu<br />

atadinpaꞌo pidan ai,<br />

mazan ukamunan-kida pidan<br />

aonaꞌo uꞌatadinpan.” e<br />

7 Ukauꞌan uizoꞌati Tominkaru.<br />

Manaꞌa ukashaapi naꞌa naꞌa<br />

Satan ati, Satan kidoo pan nii<br />

uꞌai. 8 Umao napa din Tomin karu<br />

idaꞌati, Tomin karu mao napa dinan<br />

nii uꞌidaꞌati kapam. Unao oiainao,<br />

umuu daꞌa naa ushaꞌa paa pan<br />

oiaꞌo! Unao pidan nao poza watapai<br />

nao kai manaꞌo ai, usaa baꞌa naa<br />

unyuku nuu kida! 9 Ukashaꞌora<br />

mishiꞌo rai man, naꞌiki tuu kii uzaada.<br />

Marii upanaꞌa dan ushazoo tinanuz<br />

kashaꞌora tin-karu diꞌiti; naꞌiki<br />

ukonau kia nuz, kashaꞌora-karu diꞌiti.<br />

10 Aonaa utaa pin paꞌa naꞌa umanawunuꞌo<br />

nii Tomin karu awun zaꞌa,<br />

uruu unau baan nii unao.<br />

Aonaa ukashadaꞌanaꞌa​<br />

​umin-mishidan<br />

11 Õiriban nao, aonaa ukadakotinaꞌa<br />

naꞌa uiri ban dauꞌu oiaꞌo idaꞌan.<br />

Kanom kadako tinan dono pairi ban<br />

dauꞌu oiaꞌo idaꞌan naꞌiki kasha dan<br />

uruu, udakoo pan naꞌiki ukashadan<br />

Tomin karu kaki naori wuruꞌu.<br />

Pukasha dan dono ukaki naori, aonaa<br />

puizoꞌa tin mani ukaki naori wuruꞌu,<br />

mazan punao ba nai-tin pan kakinaorii<br />

ati wuruꞌu. 12 Mazan Tomin karu<br />

paꞌan wuruꞌu kakinao rii Nao ba naaz<br />

naꞌiki uaitapa naꞌa pam pashaꞌapatan<br />

pidan sakita paꞌo idaꞌan. Uruu<br />

turuu paꞌan ukazan naa tan pidan oo<br />

ukaboo tan pidan pata kaꞌu tin-kizai<br />

iti. Ukauꞌan, pugaru, aonaa turuu<br />

pukian pidan dauꞌan, “Uruu kaimanaꞌo,”<br />

oo “Uruu oiaꞌo” kii.<br />

Aonaa uꞌatadinpaꞌanaꞌa<br />

ushaꞌapataꞌazoonii dauꞌu<br />

13 Aushaa uabata naꞌa pam õkian<br />

aizii, unao kiauzo naouz kaika paꞌa:<br />

“Aizii oo wai kanaꞌan wamakon<br />

nii uruu wii zai diꞌiti, wanaꞌian<br />

nii bau daꞌapa wunu, watoman<br />

nii shaꞌa pau zii toriapa-kizi nao nii<br />

e 4:6 Proverbs 3:34<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


645<br />

JAMES 4​, ​5<br />

naꞌii, waikoda-kinaa nii dobata<br />

puraata.” 14 Unao, aonaa uaita pan<br />

kanomaꞌo nii shaꞌapa wai kanaꞌan.<br />

Wuruꞌu ukakupa nuz naꞌa paꞌo<br />

tawuru kawanuꞌu chaa piꞌi kiꞌo raz<br />

ama zada kishana nuz; unaꞌaꞌa kan<br />

masakau daꞌu, udaunaꞌan umainaa<br />

ba tinaꞌa kan naa. 15 Kai kapa<br />

mishiꞌo rai man ukiaꞌa: “Tomin karu<br />

taapa dan an unaꞌa pan, kawa nuꞌo nii<br />

wakaku pan, naꞌiki washaꞌapa tinan.”<br />

16 Mazan aizii utaapin pan umanawunuꞌo<br />

nii, naꞌiki uꞌata din pan<br />

ukadako tinan idaꞌan; ipai kai kapa<br />

kidaꞌo atadinapa-karu aonaa kaimanaꞌo<br />

mani wuruꞌu. 17 Ukauꞌan,<br />

kanom aita paꞌo pashaꞌapa tan<br />

kai manaꞌo, mazan aonaa ushaꞌapata<br />

nuzu, uꞌoian wuruꞌu.<br />

James kakinaowan pidannao<br />

kapuraataniinao<br />

5 1 Aushaa uabata naꞌa pam<br />

õkian aizii, unao pidan nao<br />

kapu raa ta nii nao! Tuu kii uzaada<br />

diiwaꞌo idaꞌan. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan kai naꞌiki kashaꞌora kidaꞌo<br />

mana wun aimaa kan waꞌatin unao<br />

ati. 2 Upuraa tan kidaz madiwautapa-kaꞌo<br />

nii naꞌiki ukami chan<br />

kida basha rao nikan nii. 3 Utaa pan<br />

doba taꞌo puraata uꞌidi wau nii, amazada<br />

kato kon-tinaꞌa zon puꞌaꞌa naa.<br />

Upuraa tan gold naꞌiki silver, ipaiꞌi<br />

naa uwuzaari tan. Wuruꞌu ĩwuzarita<br />

nuz aida-kidan nii naꞌa pam<br />

unao pidan nao dikau dan, naꞌiki<br />

wuzaru nikan nii unanaa naꞌapa<br />

tikazi kawan. 4 Aonaa ukawi nipinaa<br />

tan karao da pauzo nao kau di nan<br />

uzaka pun ii. Uabata! Umana wunuꞌo<br />

Nao ba nai abata wuruꞌu upoi toru nao<br />

dopian unao zakapun ii. Puraata<br />

utaa paniaz aida-kida Tomin karu ati,<br />

unao shaꞌapa tan dikau daꞌo aimaakan<br />

umakawi nipi naa taꞌa zoo kan<br />

idaꞌan ĩdyaun. 5 Umashaa pa nuz<br />

daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa soo ukai waa pan<br />

upuraa tan ukonau kii tin-kinaa nii<br />

paꞌidi waru, naꞌiki uai pan ati ukakiwin<br />

dinan. Naꞌapa unao uzai nao<br />

taapa-kari wai kawan ataꞌa zoꞌo raz<br />

naa ĩzowii-kao. 6 Ukian pidan kaimanaꞌo<br />

dauꞌan, “Dikau daꞌo uruu,<br />

wazowii-kida uruu.” Mazan uruu,<br />

aonaa utiwaan pamashaa tan unao.<br />

Mashaapa-karu makashadinakadaun<br />

naꞌiki toriinapa-karu<br />

7 Uruu idi, õiriban nao, aonaa<br />

ukasha dinaꞌa naa uzauda pan Nao banai<br />

Jesus Christ kaa wan. Udiꞌi tapa<br />

naꞌa pam pidan zakapuu pauzo, aonaa<br />

ukashadi nan pazauda pan papaoriba<br />

kaa kan umana wunuꞌo raz uꞌati.<br />

Naꞌiki aonaa ukashadi nan pazaudapan<br />

wawunu donon. 8 Naꞌapa paꞌi<br />

unao kapam, aonaa ukasha dinaꞌanaꞌa<br />

naꞌiki maꞌo zaka ukadi shi tapa.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan Nao ba nai<br />

Jesus Christ ataꞌa zoꞌo naa ukaa wan.<br />

9 Õiriban nao, aonaa upara daꞌa naꞌa<br />

dikauda uiriban nao dauꞌu, aonaa<br />

kizi ukaboota-kao pata kaꞌu tin-kizai<br />

iti. Pata kaꞌu tin-kidaꞌo niꞌo raz pidannao<br />

ataꞌa zoꞌo niꞌi naa ukaa wan.<br />

10 Õiriban nao, udiꞌi tapa prophetnao<br />

para dau zoz daꞌi Nao ba nai uu<br />

idaꞌan, aonaa ĩkasha di nan pabaiatinan<br />

puꞌu. 11 Wadako tan ĩdyaun<br />

konau kiaꞌo nii, ĩtuu dan idi pabaiatinan.<br />

Uabata nii shaꞌatii naꞌa pam<br />

Jms<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JAMES 5<br />

646<br />

Job dauꞌan aonaa ukashadi nan,<br />

naꞌiki waaitapa naꞌa pam Tominkaru<br />

shaꞌa pata nuz kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan uꞌati utoko noꞌiaꞌa naa.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan, Tomin karu<br />

ukaduz ukamarai napa nun naꞌiki<br />

uruu kamunan baꞌo.<br />

12 Mazan unyuku nui tapa paꞌi<br />

diꞌo raz mana wun õiriban nao, uaipan<br />

an upara dan mishida-kao,<br />

utaan dono upara dan, aonaa udakotaꞌa<br />

naꞌa aokazi oo imiꞌi baara oo<br />

shaꞌa paꞌo ram aimaa kan uu karikao<br />

nan, umaꞌo za kada-kinaa nii<br />

upara da nuz. Mazan ukian dono<br />

“Oo,” mishiꞌo wuruꞌu “Oo” ukia nuz.<br />

Aizii ukian dono “Aonaa,” mishiꞌo<br />

wuruꞌu “Aonaa” ukia nuz. Uruu<br />

aonaꞌo nii ukaboota-kao pata kaꞌutin-kizai<br />

iti, wuru dikin iaꞌa uꞌoii nuz<br />

upara dan idaꞌa naꞌo raz.<br />

13 Ukai naꞌan dono pidan unao<br />

biiꞌi baia taꞌo kashaꞌora kidaꞌo aimaakan,<br />

marii utoriin pan. Ukai naꞌan<br />

dono baꞌo ran konau kiaꞌo, marii<br />

ukunui tan Tomin karu ati. 14 Ukainaꞌan<br />

dono baꞌo ran karinaꞌo, marii<br />

udapada-kidan choo chi zowau naanao,<br />

naꞌiki marii ĩtoriin pan uꞌati<br />

naꞌiki ĩzichian uruu olive kiwin<br />

idi Nao ba nai uu idaꞌan. 15 Wuruꞌu<br />

torii napa-karu mishida-karu<br />

idaꞌa naꞌo raz kaku dan nii wuruꞌu<br />

kari naꞌo raz pidan; Nao ba nai taan<br />

nii ukakuda-kinaa nii koshan,<br />

naꞌiki ukai naꞌan dono oiaꞌo kida<br />

ushaꞌa pata nii, soꞌota-kao nii uꞌai.<br />

16 Ukauꞌan, ukowaada uꞌoian kida<br />

uꞌatiaaka naꞌiki utorii napa-kidaaka<br />

Tomin karu ati, ukakuda-kinaa nii<br />

unao. Pidan shaꞌapa tinaꞌo Tominkaru<br />

aipan kawanaꞌati, utoriin pan<br />

idaꞌan mishiꞌo nii umana wunuꞌo<br />

aimaa kan shaꞌa pan utoriin pan<br />

kawanaꞌati.<br />

17 Elijah, uruu naꞌa paꞌo waunao<br />

kawan. Utoriin pan aonaa kizi wunu<br />

kaa wan uruu ama zada ii. Uruu idi<br />

mishi aonaa wunu kaa wan idiki naudaꞌu<br />

wunu naꞌiki 6 kauzu powaꞌa.<br />

18 Uruu dau naꞌan utoriin pan koshan,<br />

uruu idi wunu kaa wan naa, uzabian<br />

ama zada naꞌiki paori bai sodan<br />

kidaꞌa naa.<br />

19 Õiriban nao, bau daꞌa paꞌo<br />

unao makon dono panaꞌiti mishiꞌo<br />

kuwai ai, naꞌiki baꞌo ran kiwakidan<br />

uruu powaꞌa ati mishiꞌo<br />

kuwai idaꞌati, 20 marii uaita pan<br />

wuruꞌu: kanom kaawa-kidan dono<br />

pidan powaꞌa ati upozawa tapakizi<br />

iki, ushaꞌa paa pan ai oiaꞌo,<br />

ukazan naata-kidan uruu karikaonanuꞌo<br />

raz mawaka-karu ai, naꞌiki<br />

usoꞌota-kidan wuruꞌu iribaꞌo raz<br />

uꞌoian kida uꞌai kapam.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


647<br />

Kiwiiniꞌo Peter Kaaritan<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Diꞌo­raz kaa­rita kiwii­ta­paꞌo Peter kaari­tan. Usaa­da­nii mishida­painao<br />

Jesus atiꞌo, mashaa­pai­naouz Asia Minor Baara ii aka kidaꞌo­raz. Peter, uruu<br />

12 Jesus apostlen­nao bii ikiꞌo.<br />

Uruu dono mishida­painao, Asia Minor iainaouz pata­kaꞌuta-kao pamishidapan<br />

dikin ii Jesus, Tomin­karu daniz. Uruu idi Peter saa­dan pakaari­tan ĩꞌati<br />

umaꞌo­za­kada-kinaa nii ĩdyaun. Peter nyuku­nuu-kidan ĩꞌati naꞌa­paꞌo Jesus<br />

baiata­nii tuu­kii, ĩnao dikin ii. Ukauꞌan marii kizi ĩdaꞌa­nan Jesus kaduz<br />

pamaꞌo­za­ka­da­pan idaꞌan panyuku­nuu. Naꞌiki pataan idaꞌan panyuku­nuu<br />

ati, pamishida­pan Tomin­karu. Peter naꞌapa­nuz ĩꞌati kaika­paꞌa, Tominkaru<br />

zaama­tan idi ĩdyaun papidanan­nao nii. Naꞌiki Jesus baiain­pan naꞌiki<br />

umawa­kan idi ĩꞌati, marii ĩmashaa­pan Tomin­karu aipan kawanaꞌatiꞌi naa.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-2<br />

Tominkaru kazannaatan dauaꞌo pidannao . . . . . . . . . 1:3-12<br />

Kakinaowapa-karu kaimanaꞌo mashaapa-karu dauꞌu . 1:13—2:10<br />

Baiainapa-karu Jesus Christ kawan . . . . . . . . . . 2:11—4:19<br />

Mishidapainao Christ shaꞌapatan niꞌo . . . . . . . . . . . 5:1-11<br />

Kaarita katokon-tinan . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5:12-14<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru<br />

Peter diꞌikiꞌo. Õgaru Jesus<br />

Christ apostlen. Õsaa dan diꞌo raz<br />

kaa rita Tomin karu zaa mata nii<br />

papidanan nao nii atiꞌo, makoinaouz<br />

ĩmashaa paꞌa nan tawarai nao<br />

kawan diꞌi tinapa kidaꞌa baꞌo ran<br />

kaduz pidan nao wiizi ii aka kida:<br />

Pontus ii aka, Galatia Baara ii aka,<br />

Capa do cia ii aka, Asia Baara ii aka<br />

naꞌiki Bithy nia ii aka. 2 Wuruꞌu<br />

waDaru Tomin karu zaa ma ta nuz<br />

unao, udiꞌi ta pa niꞌi naa kotuaꞌa<br />

naa pazaama taꞌa zon dauꞌu unao.<br />

Ukauꞌan Kai manaꞌo Doro naa saabaa<br />

niꞌi naa unao kai manai man,<br />

uruu idaꞌan uizoꞌa tin naa Jesus<br />

Christ naꞌiki uchikaa-kaoaꞌa naa<br />

uꞌoian ai uizain idaꞌan.<br />

Marii Tomin karu kamuna nun<br />

1Pet<br />

647<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 PETER 1<br />

648<br />

uꞌati naꞌiki utaa kizi unyuku nuu<br />

kai man-kinaa nii tuu kii mana wun.<br />

Zaudapa-karu mishiꞌo<br />

shaꞌapaꞌazoꞌo dauꞌu<br />

3 Wakonau kii-kida Tomin karu,<br />

wanao ba naa Jesus Christ daruz.<br />

Ukamunan ban idi mana wun, utaan<br />

waꞌati paꞌinaꞌo mashaapa-karu<br />

pakadi shita-kidan idaꞌan Jesus<br />

Christ pamawaka-kizi iki, uruu<br />

idiꞌo wamashaa pan zaudapatinaꞌa<br />

naa. 4 Wazauda pan naa<br />

wazaama taꞌa zoo niaz waꞌidi wau<br />

nii kai manaꞌo aimaa kan Tominkaru<br />

taa paniaz waꞌati aokazi<br />

ii. Naꞌii aonaꞌo kanom kaꞌii tan<br />

pamai naa ba tan oo papata kaꞌua nuz.<br />

5 Unao, umishida pan idi Tominkaru,<br />

utaa pan unao pamaꞌo za kan<br />

idaꞌan atii uzaama tan kazan naa tinkaru,<br />

ataꞌa zoꞌo raz naa uaida-kao<br />

ama zada tokono donoꞌo naa.<br />

6 Ukauꞌan ukonau kiaꞌa naa tuukii<br />

udauꞌati, ukashaꞌora tinan puꞌu<br />

padamata, naꞌiki ubaia tan iriba<br />

dikauda kidaꞌo aimaa kan. 7 Mazan<br />

naꞌapa kidaꞌo raz shaꞌa pan, umishidan<br />

tiwaa-kao wuruꞌu, naꞌa paꞌo<br />

idaꞌanaꞌo nii utukapa-kao mishiꞌo<br />

wuruꞌu umishi dapa nuz. Aizii gold<br />

kawaoda-kao tikazi diꞌiti, utukapaꞌa<br />

zoo-kao idi mishiꞌo uruu gold,<br />

mazan upuꞌaꞌo nii umainaa batakao.<br />

Mazan wuruꞌu umishi dapa nuz,<br />

powaꞌaꞌo zii umana wunun gold<br />

ai. Uruu idiꞌo utiwaa-kao utukapaꞌa<br />

zoo-kao uturu an. Uturuu dinan<br />

dono, Tomin karu konau kii-kidan<br />

nii unao, naꞌiki utuka pan nii unao<br />

umana wunuꞌo nii, naꞌiki unau baan<br />

nii unao Jesus Christ tukapa-kao<br />

donoꞌo naa.<br />

8 Aonaa utukapa nii mani uruu,<br />

mazan upuꞌu umarai napa nuzu.<br />

Kai, aonaa zii utukapa nuzu mazan<br />

upuꞌu umishida nuzu. Uruu idiꞌo<br />

wuruꞌu umashaa pa nuz kai konaukii.<br />

Ukonau kian umana wunuꞌo<br />

konau kii-karu idaꞌan, aonaa pidan<br />

aita pan naꞌa pam pakian udauꞌan.<br />

9 Umishi dan idi uruu, uturuu dinan<br />

naa uzaama tan kazan naa tin-karu,<br />

upata kaꞌuta-kao ai uꞌoian dikin ii.<br />

10 Wuruꞌu kazan naa tin-karuz<br />

oiaꞌo ai, uruu Tomin karu prophetinnao<br />

diꞌi tapa nii kai manai man<br />

kotuaꞌa naa. Tuu kii ĩaipan paaitapan<br />

udauꞌan, uruu ĩkowaa daniaz<br />

shaꞌapa tinaꞌo niꞌo raz Tomin karu<br />

kamunan-kinaaz, wuruꞌu utaaniaz<br />

unao ati. 11 Christ doro naa<br />

daꞌi prophet nao idaꞌaꞌo raz, uruu<br />

idaꞌanaꞌo ĩaita pan pakowaa dan<br />

aimaa kan shaꞌapaꞌo nii dauꞌan<br />

ushaꞌa pan uaꞌii zii. Uruu idiꞌo<br />

ĩkowaa dapa nuz Christ bai aapan<br />

niꞌo dauꞌati naꞌiki udaunaꞌan<br />

umana wu nuta-kao niꞌo dauꞌati.<br />

Naꞌapa kidaꞌo dauꞌan prophet nao<br />

kau di nan dadara ĩtiwaan padiꞌitapan<br />

naꞌa painim nii naꞌiki naꞌa pam<br />

nii ushaꞌa pain pan wuruꞌu Christ<br />

doro naa kowaa dauta-kidaniaz ĩꞌati.<br />

12 Tomin karu kainaa ba tan ĩnao<br />

prophet nao ati wuruꞌu ĩkaudinkiziz<br />

ĩkowaa dau taniaz, aonaꞌo nii<br />

ĩtuka pan ushaꞌa pan, mazan unao<br />

atiꞌo nii paꞌan wuruꞌu aimaa kan<br />

kida shaꞌapa nuz. Ukauꞌan uruꞌu<br />

naa kaku waa pai nao kowaa daniaz<br />

naa uꞌati, Kai manaꞌo raz Kuwai,<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


649<br />

1 PETER 1<br />

Kai manaꞌo Doro naa dyuuda-kariwaiz<br />

aokazi iki maꞌo za kan idaꞌan.<br />

Aimaa kan kida kaika paꞌo raz ushaꞌapain<br />

panuꞌu tuu kiaꞌo angel nao aipan<br />

paaita pan udauꞌati.<br />

Marii mashaapa-karu<br />

kaimanaꞌa naa<br />

13 Ukauꞌan, aizii udiꞌi tin paꞌa<br />

naa saki tapa ushaꞌapa taꞌa zoonii<br />

kida dauꞌati. Naꞌiki zaudi napa<br />

umashaapa, naꞌiki utaapa unyukunuu<br />

kai manai man uzau da pa nii<br />

kida dauꞌati, wuruꞌu Tomin karu<br />

kamunan-kidaꞌa zoo nuz unao,<br />

Jesus Christ kaa wan donoꞌo naa.<br />

14 Uizoꞌati aba umashaapa Tominkaru<br />

ati, Tomin karu dainaoun idi<br />

unao. Aonaꞌa naa umashaa paꞌanaꞌa<br />

pakawan ushaꞌa paa pan dauꞌu<br />

oiaꞌo, wuruꞌu unau dapa nii kidaz<br />

ushaꞌapaa pau zon kiwiin, umaaitapa<br />

kan donoꞌo raz zii mishiꞌo<br />

parada-karu Jesus dauꞌu kidaꞌoraz.<br />

15 Mazan aizii kai manaꞌa naa<br />

paꞌi umashaapa, aonaa uꞌoiaꞌanaꞌa<br />

ushaꞌa pata nii kida idaꞌan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

zaama taꞌo raz unao, kai manaꞌo uruu<br />

aonaa oiaꞌo mani. 16 Naꞌapa Tominkaru<br />

para dan saada-kari wai idaꞌa.<br />

Tomin karu kian, “Kai manai nao<br />

pidan nao paꞌi unao, aonaa oiai nao<br />

nii mani, ushaꞌapa num kauꞌan kaimanaꞌo<br />

õgaru, aonaa oiaꞌo mani.” a<br />

17 Utoriin pan dono, “waDaru”<br />

ukiau zon Tomin karu ati. Ukauꞌan<br />

ukicha naꞌ iki paꞌi ushaꞌapa tan oiaꞌo<br />

Tomin karu awun zaꞌa, umashaapan<br />

kawanaꞌati zii daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa. Ushaꞌapa num idi aonaa<br />

naꞌiaꞌo ram pidan Tomin karu taa pan<br />

panau dapa nii mana wun, mazan<br />

ipai pidan nao uaitapa naꞌa pam<br />

nii papata kaꞌu tan ĩshaꞌa paapa nii<br />

kida kawanaꞌati. 18 Uai tapa niꞌi naa<br />

Tomin karu kawi nipi naa tan pazaama<br />

tan unao, pakazan naa taꞌazon idi<br />

unao, maza nuꞌo umishida pauzonii<br />

kida ai, utamaka paniaz kotuaꞌo<br />

udokozu-daun nao mishida pauzo nii<br />

kidaz. Aizii wuruꞌu ukawi nipinaata-kinaaz<br />

pakazan naa tan unao,<br />

aonaa pata kaꞌui naꞌa kaꞌo nii mani<br />

gold oo silver kawan, 19 mazan<br />

Christ izain umana wunun idaꞌanaꞌa.<br />

Naꞌa paꞌo uruu Christ, paꞌinaꞌo<br />

kaznizo zowii-kao kawan, aonaꞌo raz<br />

naꞌiam udikau dan, taauzo-kari waiz<br />

Tomin karu ati. 20 Kotuꞌu ama zada<br />

saka di nan uaꞌii zii, Tomin karu<br />

zaama tan Christ. Aizii kai amazada<br />

ikodaꞌa nan diꞌitiꞌi naa, patokon<br />

uaidan naa uruu unao ati. 21 Uruu<br />

Christ idaꞌa naꞌa naa umishi dan<br />

Tomin karu. Tomin karu kadi shitakidaꞌo<br />

raz uruu pamawaka-kizi iki,<br />

naꞌiki taaꞌo raz umana wun-karu<br />

uꞌati. Unaꞌa pan idiꞌo wuruꞌu unao<br />

mishida nuz tuu kii Tomin karu, naꞌiki<br />

uzauda pan naa wuru dauꞌa naꞌa<br />

Tomin karu kowaa daniaz pataaꞌazon<br />

dii naꞌi tiꞌi.<br />

22 Aizii kai manaꞌo raꞌa naa<br />

uchikai nan uꞌoian ai, uizoꞌa tin<br />

idaꞌan mishiꞌo raz parada-karu<br />

Christ dauaꞌo raz. Uruu idi mishiꞌo<br />

umarain paa kan umin-mishi dan-<br />

1Pet<br />

a 1:16 Leviti cus 11:44-45; Leviti cus 19:2; Leviti cus 20:7<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 PETER 1​, ​2<br />

650<br />

nao tuma. Umarain paaka tuu kii<br />

unyuku nuu iki kida mana wun.<br />

23 Unao, paꞌi naada-kari waiꞌi naa<br />

paꞌan, aonaa mawa kauzo udarunao<br />

diꞌikiꞌo kawa nuꞌo mani, mazan<br />

aonaꞌo raz umawa kau zon diꞌikiꞌo<br />

paꞌan. Tomin karu para dan karikaonanuꞌo<br />

raz umashaa pan idaꞌanaꞌo<br />

paꞌan upaꞌi naada-kao. 24 Naꞌapa<br />

Tomin karu para dan saada-kari waiz<br />

kida kian:<br />

“Ipai pidannao pinidi<br />

kawanuꞌo<br />

naꞌiki ĩmanawun-tinpan<br />

naꞌapa soosoi kawan.<br />

Wuruꞌu pinidiz<br />

mawakaꞌakauzo<br />

naꞌiki soosoi waotaꞌakauzo<br />

pakadunaa ai.<br />

25 Mazan parada-karu Naobanai<br />

diꞌikiꞌoraz, karikaonanuꞌo<br />

nii unaꞌan.” b<br />

Uruu wuruꞌu Kai manaꞌo raz Kuwai<br />

kowaa dapa-kari waiz uꞌati.<br />

2 1 Ukauꞌan umuu daꞌa naa oii<br />

kidaꞌo, wuruꞌu umarii dinauzonuz,<br />

utaapin pauzo nuz mishiꞌo<br />

kawan ukai manan, ukishauzi-shorinuz,<br />

naꞌiki ukadako tinauzo nuzu<br />

uiri ban dauꞌu. 2 Umashaapa naꞌapa<br />

paꞌinaꞌo korai dao naa shaka taꞌa kan<br />

kawan, zama ziꞌo raz naꞌiki aipaꞌoraz<br />

soo padaro dunuu kari kao nan.<br />

Ukauꞌan naꞌapaꞌa naa uzamazi<br />

Tomin karu para dan dauꞌati. Uruu<br />

korai dao naa daro dunuu kawa nuꞌo<br />

uꞌati. Kai manaꞌo nii udyau pain<br />

uꞌidaꞌan, naꞌiki maꞌo za kaꞌo nii<br />

umishida pan Tomin karu, naꞌiki<br />

ukazan naa tinan nii. 3 Ushaꞌapanum<br />

idi utiwaa niꞌi naa naꞌa pam<br />

Nao ba nai kai manan naꞌiki naꞌa pam<br />

ukamunan ban.<br />

Kakupaꞌo kuba kawanuinao<br />

4 Uwaꞌati Nao ba nai Christ idaꞌati,<br />

kaku paꞌo raz kuba idaꞌati. Pidan nao<br />

kasha daniaz, mazan Tomin karu<br />

zaa mata uruu umana wunuꞌo nii.<br />

5 Uwaꞌati kaku paꞌo kuba nao kawanuꞌo<br />

nii kapam, ukai waa-kizi nao<br />

kizi Tomin karu Dapu naa tomakinao<br />

nii Kai manaꞌo Doro naa idaꞌan.<br />

Naꞌiki ukaudin-kizi kai manaꞌo<br />

faadaa nao nii Tomin karu ati, naꞌiki<br />

taai naꞌo nii Tomin karu ati uai pan<br />

kawanaꞌati, Jesus Christ idaꞌan.<br />

6 Ushaꞌapa num kauꞌan kaika paꞌa<br />

saada-kari wai Tomin karu para dan<br />

kia nuꞌu:<br />

“Utukapa, õmuudan kuba<br />

Zion c ii,<br />

zaamata-kariwaiz<br />

umanawunuꞌo kuba kabaun<br />

kadishita-kida-kinao.<br />

Aizii kanom mishidaꞌo uruu,<br />

aonaꞌa nii ubaꞌazootin-kidakao<br />

umishidan dikin ii<br />

uruu.” d<br />

7 Unao mishi dai nao ati umanawunuꞌo<br />

wuruꞌu kubaz. Mazan<br />

mami shida-kainao ati,<br />

“Wuruꞌu kuba tomapauzonao<br />

kabaun kashadaniaz,<br />

madiwautapa-kaꞌoraz<br />

ĩtukapan,<br />

uruꞌu naa mishiꞌoraiman<br />

umanawunuꞌo kuba<br />

b 1:25 Isaiah 40:6 c 2:6 Zion, oo Jerusalem. d 2:6 Isaiah 28:16<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


651<br />

1 PETER 2<br />

ipai baꞌoran kubanao ai.” e<br />

8 Baꞌo ran saada-kari wai kian<br />

kapam.<br />

“Uruu kuba tukurutin-kidaꞌo<br />

pidannao,<br />

naꞌiki uruu kuba kaboinakidaꞌo<br />

ĩdyaun.” f<br />

Ĩtukuru tinan pamami shida kan idiꞌo<br />

uruu dauaꞌo parada-karu. Mishiꞌo<br />

mazan Tomin karu aitan kawanaꞌati<br />

wuruꞌu naꞌa paꞌo raz shaꞌa pan ĩꞌati.<br />

9 Mazan unao Tomin karu zaama<br />

ta nii nao paꞌan papidanan nao nii,<br />

kaudinai nao nii faadaa nao nii, uruu<br />

Nao ba nai ati, naꞌiki unao Tomin karu<br />

buu ta nii kai manaꞌo pidan nao nii.<br />

Tomin karu idiwau unao, kaku waapaꞌo<br />

nii umana wunuꞌo ushaꞌa pata nii<br />

kida dauꞌati. Unao Tomin karu<br />

soꞌota nii umashaapa-kizi maru taꞌo<br />

bii iki, konau na maꞌo pakana dan<br />

idaꞌati. 10 Kiwii tapa aonaa Tominkaru<br />

pidanan nao mani unao, mazan<br />

aizii upidanan nao unao. Kiwii tapa<br />

aonaa Tomin karu kamunan-kidan<br />

daꞌi unao, mazan aizii Tomin karu<br />

kamunan-kidaꞌa naa unao.<br />

11 Õmarai napa nii õiriban nao,<br />

õpara daꞌa zon uꞌati, umashaa pan<br />

idi tawarai nao nii diꞌo raꞌa amazada<br />

idaꞌaꞌa. Ukauꞌan aonaꞌa naa<br />

ushaꞌa paa paꞌa naꞌa dikauda kidaꞌo<br />

aimaa kan unaꞌa zoo tapa nii kida,<br />

naꞌapa kidaꞌo pata kaꞌuan nii unao<br />

umashaa pan ai kai man. 12 Karikaonanuꞌu<br />

naa umashaapa kai man<br />

mami shida-kainao Tomin karu biiꞌi.<br />

Ĩdako tan puꞌu ushaꞌa paa pan dikaudaꞌo<br />

aimaa kan, mazan ĩtukapa kizi<br />

paꞌan ushaꞌapa tan kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan, uruu idi ĩmishi dan nii<br />

Tomin karu. Aizii Tomin karu kaawan<br />

donoꞌo naa, ĩkonau kii-kidan nii<br />

umana wunun.<br />

Naobanai-tinpainao paradan​<br />

​izoꞌati-kao<br />

13 Nao ba nai Christ aipan ati,<br />

uizoꞌati pidan nao para dan taakari<br />

wai naouz wanao ba naa nao nii.<br />

Uizoꞌati king, umana wunuꞌo raz<br />

unao ba nai-tin pan. 14 Naꞌiki uizoꞌati<br />

wuruꞌu king waranu ainaouz naoba<br />

nai nao gover nor nao para dan,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan king dyuuda nii<br />

ĩdyaun pata kaꞌu taꞌo nii maizoꞌatikai<br />

nao papara dan. Mazan izoꞌa tii nao<br />

upara dan, kai manaꞌo nii ĩtaapa-kao.<br />

15 Tomin karu aipan unao shaꞌapa tan<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan, umashaata<br />

kizi maai ta pin-kaꞌo pidan nao, ĩparadan<br />

ai maai ta pi naka-daun unao<br />

dauꞌan. 16 Unao, aonaꞌo raꞌa naa<br />

upoi torui tapa-kao, mazan aonaa<br />

ukai waꞌa naꞌa wuruꞌu umashaapa<br />

nuz naꞌapa udizapa-kinaa nii<br />

ushaꞌa paa pan oiaꞌo, mishiꞌo rai man<br />

umashaapa Tomin karu poi toru nao<br />

niꞌi naa. 17 Utaapa ipai pidan nao<br />

umana wunuꞌo nii. Umarai napa<br />

umin-mishi dan nao. Ukicha naꞌ iki<br />

Tomin karu ai, naꞌiki utaapa umanawunuꞌo<br />

nii pidan nao ba nai-tin paꞌo.<br />

Mashaapa-karu kaiman​<br />

​naobanainao ati<br />

18 Poi torui nao, utaapa unao banaa<br />

nao umana wunuꞌo nii naꞌiki<br />

1Pet<br />

e 2:7 Psalm 118:22 f 2:8 Isaiah 8:14<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 PETER 2​, ​3<br />

652<br />

uizoꞌati ĩpara dan, aonaa unao banaa<br />

nao kamuna nii nao ati mani<br />

kari kao nan, mazan toꞌora bai nao<br />

unao ba naa nao ati kapam. 19 Aizii<br />

unao, uai tapa nii kanom Tominkaru<br />

aiapa nii ushaꞌapa tan, ukauꞌan<br />

utuu dan nii kaziwaꞌo ubaiaa pan<br />

uan tami kita-kao dono umashaꞌapata<br />

kan puꞌu oiaꞌo, mazan uruu<br />

idaꞌanaꞌo nii Tomin karu nyuku nuu<br />

kai manan uꞌati. 20 Kanom uꞌitii man<br />

kai manaꞌo aimaa kan uiko dan nii<br />

utuu dan dono uzowi au tapa-kao<br />

ushaꞌapa tan dikin ii dikau daꞌo<br />

aimaa kan? Mazan Tomin karu<br />

nyuku nuu kai manan uꞌati utuudan<br />

dono ubaiaa pan dikau daꞌo<br />

aimaa kan ushaꞌapa tan dikin ii<br />

kai manaꞌo aimaa kan. 21 Kaika paꞌo<br />

nii wuruꞌu Tomin karu dapada nuz<br />

unao, ushaꞌapa num kauꞌan baiainpaꞌa<br />

naa Christ unao dikin ii. Uruu<br />

pakaduz wuruꞌu Christ waꞌa kaniaz<br />

uꞌati, ukauꞌan udaꞌa naꞌa naa ukaduz<br />

ushaꞌa pain pan idaꞌan uruu kawan.<br />

22 Uruu Christ, aonaa ushaꞌapatau<br />

zon oiaꞌo, aonaa naꞌa painim<br />

umarii dinau zon. 23 Aizii udakowapa-kao<br />

dono, aonaa udakoo pan<br />

powaa iti pidan nao dakoo pai naouz<br />

paugaru. Upata kaꞌuta-kao dono,<br />

aonaa ukau naan powaa iti pidannao<br />

ati antamiki tainaouz paugaru.<br />

Mazan ipai utaan pashaꞌa patakaoaz<br />

Tomin karu ati. Uruu paꞌan<br />

wuruꞌu aita paꞌo niꞌo raz naꞌa pam<br />

nii pashaꞌapa tan pidan nao ĩshaꞌapata<br />

nii kida kawanaꞌati. 24 Uruu<br />

Christ baiaa paꞌo waꞌoian winipi naa,<br />

pamawa kan idaꞌan cross paawaꞌa,<br />

wamuu din kiziꞌi naa oiaꞌo ai,<br />

naꞌiki wamashaapa kiziꞌi naa kaiman<br />

Tomin karu aipan kawanaꞌati.<br />

Ubai ain pan idaꞌan, ukaku dan<br />

waunao. 25 Kiwiin unao, kaznizonao<br />

kawa nuꞌo umakon panaꞌi tiꞌi naa<br />

ukaꞌuza tiki ai. Mazan aizii ukaa wan<br />

powaa ati ukaꞌuza tiki idaꞌati. Uruu<br />

taa paꞌo raz unao.<br />

Daiaroinao naꞌiki daiaruinao<br />

3 1 Unao naꞌapa kapam zun nao<br />

kau daia rui nao, umashaapa<br />

kai man izoꞌa ti aaba udai aru nao ati.<br />

Udai aru nao mamishi daꞌa zoo kan<br />

an Tomin karu para dan, ĩmishi dan<br />

nii, uaida-kidan idaꞌan kai manaꞌo<br />

ukaduz ĩꞌati. Aonaa upara dinan<br />

puꞌu mani padamata ĩꞌati, mazan<br />

upuꞌaꞌo nii utanawa tin-kidan ĩdyaun<br />

Tomin karu idaꞌati, 2 umashaa pan<br />

idi kai man Tomin karu para dan<br />

aipan kawanaꞌati. 3 Aonaa uaidaꞌanaꞌa<br />

ukonau na man umao din pan<br />

idaꞌan mani kari kao nan, oo ukaiwada<br />

pan idaꞌan mani kari kao nan<br />

wiziꞌi kidaꞌo aimaa kan, naꞌiki ukaiwadan<br />

idaꞌan mani kari kao nan<br />

konau na mada-kari wai ukamichan.<br />

4 Mazan marii paꞌan uaidan<br />

ukonau na man kai manaꞌo umashaapan<br />

idaꞌan unyuku nuu ikiꞌo, naꞌiki<br />

kadoro naꞌo mashaapa-karu idaꞌan.<br />

Naꞌa paꞌo konau nama-karu aonaa<br />

naꞌa painim nii uawu tan, naꞌiki naꞌapaꞌo<br />

raz konau nama-karu tuu kiaꞌo<br />

Tomin karu nau da pan. 5 Naꞌa paꞌo<br />

konau nama-karu kotuaꞌo kai manainao<br />

zun nao aida nii. Ĩmishida pan<br />

Tomin karu naꞌiki kai man ĩmashaapan<br />

izoꞌa ti aaba pau dai aru nao ati.<br />

6 Utukapa Sarah dauaꞌo, oroo izoꞌa-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


653<br />

1 PETER 3<br />

tiꞌo pau dai aru Abra ham, uruu idi<br />

odakota pan uruu panao ba naa nii.<br />

Unao zun nao, Sarah dai nao wuruꞌu<br />

unaouz, umashaa pan dono ushaꞌapaa<br />

pan dauꞌu kai manaꞌo aimaa kan<br />

kida oroo kawan, aonaa kanom aiaꞌa<br />

naa utarian.<br />

7 Unao naꞌapa kapam daonaiora<br />

nao kau daia roi nao. Utaapa<br />

udai aro nao kai manaꞌo idaꞌan naꞌiki<br />

ukaro dapa ĩdyaun, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan uai tapa nii aonaa naꞌapa<br />

kidaꞌo mani ĩmaꞌo za kan unao<br />

kawan. Mazan naꞌapa kidaꞌo nii<br />

unao tuma ĩzaama tan Tomin karu<br />

kamunan-kinaa kakupa-karuz.<br />

Umashaa pan dono naꞌapa, kaimanaꞌo<br />

nii utoriin pan bao kopa,<br />

aonaꞌo nii kanom kasha ruta paꞌo<br />

nii unao.<br />

Ipai mishidainao Jesus atiꞌo<br />

8 Aizii bauka paꞌa kan naa õkian,<br />

ipai unao naꞌapa kida utaapa<br />

unyuku nuu uꞌatiaaka uiriban nao<br />

tuma. Umarain paaka umin-mishidan<br />

nao, naꞌiki ukamu nanu aaka<br />

naꞌiki aonaa uꞌata din paꞌa naꞌa.<br />

9 Aonaa ukau naa tinaꞌa naꞌa dikau daꞌo<br />

idi ushaꞌa pata-kao dono dikau daꞌo<br />

idaꞌan, oo aonaa uzunaa pinaꞌanaꞌa<br />

powaa iti uzunaapa-kao dono.<br />

Mishiꞌo rai man ukau naa tin kaimanaꞌo<br />

upara dan idaꞌan, upishaan<br />

idaꞌan Tomin karu kai manan ĩꞌati.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

kian utaaꞌa zon kai man-karu wuruꞌu<br />

udapada nuz unao. 10 Saada-kari wai<br />

Tomin karu para dan kian,<br />

“Kanom mashaapaꞌazoꞌo<br />

konaukii<br />

naꞌiki tukapaꞌazoꞌo<br />

kaimanaꞌo aimaakan<br />

shaꞌapan paꞌati,<br />

marii aonaa ukadakotinauzon<br />

dikaudaꞌo idaꞌan,<br />

naꞌiki marii umashaatan<br />

pamaridinauzon.<br />

11 Marii umuudan naa oiaꞌo<br />

pakaduz, ushaꞌapatan naa<br />

kaimanaꞌo,<br />

udorotan naa kaimanaꞌo<br />

mashaapa-karu,<br />

naꞌiki utiwaan naa<br />

pamashaapan kaiman<br />

pairibannao tuma.<br />

12 Ushaꞌapanum kauꞌan<br />

Tominkaru awunuutapanii<br />

kaimanaꞌo pidannao,<br />

naꞌiki uabata ĩtoriinpan dono<br />

paꞌati,<br />

mazan pidannao<br />

shaꞌapaapainao oiaꞌo,<br />

aonaa manawun<br />

unaudapan.”<br />

Mishidainao Christ patakaꞌutakao<br />

kaimanaꞌo dikin ii<br />

13 Kanomaꞌo nii shaꞌa pata dikaudaꞌo<br />

unao ati ushaꞌa paa pan an<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan? 14 Konaukiaꞌo<br />

nii unao, upata kaꞌuta-kao an<br />

ushaꞌa paa pan dikin ii kai manaꞌo<br />

aimaa kan, ukauꞌan aonaa udopiaꞌa<br />

naꞌa, naꞌiki aonaa utariaꞌa naꞌa<br />

pidan nao shaꞌapa taꞌa zon an dikaudaꞌo<br />

idaꞌan unao. 15 Mazan utaapa<br />

Christ kai manaꞌo unao ba naa nii<br />

unyuku nuu ii, naꞌiki karikao nanuꞌu<br />

naa umin ziiwa-kidapa upara dan<br />

nii, uaitapa kizi naꞌa pam udakoꞌatin<br />

pidan nao, ĩpishaan dono unao<br />

1Pet<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 PETER 3​, ​4<br />

654<br />

umishida pan dauꞌan Tomin karu<br />

shaꞌapa taꞌa zoo niaz uꞌati. 16 Naꞌiki<br />

udakoꞌa tin dono ĩdyaun, kaiman<br />

uparada ĩꞌati. Naꞌiki kai man<br />

utaapa unyuku nuu, uai tapa nii<br />

aonaa ushaꞌapa tan aimaa kan<br />

dikau daꞌo. Uruu idaꞌanaꞌo nii, pidannao<br />

baꞌa zoin pan dakoo pai naouz<br />

umashaa pan mishi dai nao nii Christ.<br />

17 Panaa don Tomin karu kashaapan<br />

nii baiatin-karu kai manaꞌo<br />

shaꞌa paapa-kao dikin ii. Mazan kaimanaꞌo<br />

wuruꞌu baiatin-karu ai oiaꞌo<br />

shaꞌa paapa-kao dikin ii. 18 Naꞌapa<br />

Christ, aonaa oiaꞌo mani uruu,<br />

mazan upuꞌu utaai nan pamawa kan<br />

idaꞌan bau papa, aonaa powaꞌan kida<br />

mani waꞌoian dikin ii. Uruu kaimanaꞌo<br />

pidan, umawa kan dikau daꞌo<br />

pidan nao dikin ii. Christ shaꞌapa tan<br />

kaika paꞌo raꞌa unaꞌaka kizi waunao<br />

Tomin karu idaꞌati. Unanaa zowiikao,<br />

mazan ukakuda-kao powaa iti<br />

Tomin karu Doro naa idaꞌan.<br />

19 Uruu Tomin karu Doro naa<br />

idaꞌanaꞌo Christ kakuwaa pan<br />

doro nai nao ati ĩtaraapa-kizi nao ii.<br />

20 Ĩnao maizoꞌati-kai naouz Tominkaru<br />

para dan, Tomin karu zauda pan<br />

puꞌu kotuaꞌiki ĩtanawa tinan paꞌoian<br />

ai, naꞌiki ĩizoꞌa tin papara dan,<br />

Noah toma pan puꞌu pakana wan.<br />

Uruu dono 8 sodi pidan nao paidinan<br />

kanawa zoꞌiti. Uruu idaꞌan<br />

ĩkazan naata-kao wunu tuubaruꞌo<br />

ai, naraa daꞌo raz ipai imiꞌi<br />

baara. 21 Uruu wuruꞌu kai naabataꞌo<br />

raz chikaa wunuin-karu,<br />

wuruꞌu kazan naa tin-karuz Jesus<br />

Christ kadi shita-kida-kao idaꞌan<br />

pamawaka-kizi iki. Aizii chikaawunuin-karu,<br />

aonaa pidan nanaa<br />

chikaa-kao kaniri baꞌo ai mani karikao<br />

nan, mazan wapishaan paꞌan<br />

Tomin karu usaa baa kizi wanyukunuu<br />

oiaꞌo ai.<br />

22 Jesus Christ makoꞌo raz naa<br />

aokazi iti, kai naꞌii uruu Tomin karu<br />

diwaꞌora anta napu, umana wunuꞌo<br />

unao ba nai-tin pan ipai angel nao ati,<br />

naꞌiki ipai doro nai nao umana wun<br />

kidai nao ĩnao ba nai-tin pan ati.<br />

Mashaapa-karu Tominkaru ati<br />

4 1 Christ bai aa pan idi kaziwaꞌo,<br />

ukauꞌan naꞌapaꞌa naa unao<br />

uruu kawan kapam, naꞌiki umaꞌoza<br />

ka da paꞌa naa unyuku nuu<br />

ubaiain paꞌa zon dauꞌati. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan, naꞌiaꞌo ram unao<br />

baiaa paꞌo kaziwaꞌo pamishi dan<br />

dikin ii Christ, aonaꞌo niꞌi naa<br />

ushaꞌapaa paꞌa zon oiaꞌo. 2 Ukauꞌan,<br />

aizii aonaꞌa naa unaꞌa zoo ta paꞌa naꞌa<br />

oii kidaꞌo ushaꞌapaa pauzo nii, mazan<br />

unaꞌan kawanaꞌati uizoꞌ ati paꞌa naa<br />

Tomin karu. 3 Unao kotuaꞌikiꞌo<br />

ushaꞌapaa pau zon oiaꞌo, maai tapakai<br />

nao Tomin karu nau dapa nii<br />

kidaz pashaꞌa paa pan. Unau dapa<br />

ukiaa paa kan kaki baꞌa zon naꞌo<br />

idaꞌan, unau dapa upoꞌidi pan, unaudapa<br />

umakon madoro naa-dau nuꞌo<br />

tuzapa-kizai ii aka, naꞌiki utominkaru<br />

nii tapa nuz toma-kari wai nao<br />

kari kao nan. 4 Uruu idi umin-shaꞌapaa<br />

pau zon oii kidaꞌo aimaa kan,<br />

tuu kii ĩdiꞌitin pan unao dauꞌan,<br />

aonaa ĩaita pan kanom nii aonaꞌa<br />

naa ushaꞌa paa pan dikauda kidaꞌoraz<br />

aimaa kan powaꞌa. Unaꞌa pan<br />

idiꞌi naa ĩdakoo pan unao. 5 Mazan<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


655<br />

1 PETER 4<br />

ĩdakoꞌa tin nii naꞌapa kidaꞌa dauꞌan<br />

Tomin karu ati, uruu aita paꞌo niꞌoraz<br />

naꞌa pam pakawi nipi naa tan<br />

ipai pidan nao kaku pai nao naꞌiki<br />

mawa kai nao kapam. 6 Kaika pan<br />

idiꞌo Kai manaꞌo Kuwai kowaa dauzokaoaz<br />

mawa kai nao pidan nao ati<br />

ĩkaku pan puꞌu zii. Ĩnanaa patakaꞌuta-kao<br />

mawaka-karu idaꞌan<br />

naꞌapa ipai pidan nao pata kaꞌutakao<br />

kawan mawaka-karu idi, mazan<br />

upuꞌu kari kao nanuꞌo nii ĩkaku pan<br />

naꞌapa Tomin karu kawan Kai manaꞌo<br />

Doro naa idaꞌan.<br />

Marii Tominkaru taanii kaiwaakao<br />

kaimanaꞌo idaꞌan<br />

7 Ipai aimaa kan kida ataꞌa zoo<br />

ĩkato kon-tinan. Ukauꞌan aita pinaꞌa<br />

naa umashaapa, kari kao nan kizi<br />

udiꞌitin pan kai man, turuu kizi<br />

utoriin pan kai man Tomin karu<br />

ati. 8 Naꞌiki powaꞌaꞌo zii umanawunun<br />

wuruꞌu marain paaka-karu<br />

an, mishiꞌo idaꞌan. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan kamarain pan-karu marinaꞌata-kida<br />

ipai oiaꞌo. 9 Udapaapa<br />

umin-mishi dan nao udapu ati,<br />

naꞌiki ukataan ĩꞌati, mazan aonaa<br />

unyuku nuu oian bii an mani. 10 Ipai<br />

unao kawanaꞌati Tomin karu taanii<br />

ukaꞌiita-kinaa niꞌi ushaꞌapa tan<br />

aimaa kan umin-mishi dan nao ati.<br />

Ukauꞌan ukamin kaꞌu taa kaꞌa naa<br />

uꞌidaꞌan, naꞌiki ukau dinaꞌa naa<br />

kai man Tomin karu taa nii uꞌati<br />

idaꞌan. 11 Utaan an uꞌati ukaꞌiitakinaa<br />

nii ukaku waa pan, ukowaa daꞌa<br />

naa wuruꞌu Tomin karu diꞌikiꞌo raz<br />

kuwai. Aizii utaan an uꞌati ukaꞌiitakinaa<br />

nii ukamin kaꞌu tan pidan nao,<br />

ukamin kaꞌuu paꞌa naa wuru idaꞌanaꞌa<br />

maꞌo zaka-karu Tomin karu<br />

taa niaz uꞌati. Naꞌapa kizi ipai aimaakan<br />

kida shaꞌa pata-kao Tomin karu<br />

konau kii-kida-kinao nii Jesus Christ<br />

idaꞌan. Uruu Tomin karu kari kaonanuꞌo<br />

niꞌo raz umana wunun naꞌiki<br />

umaꞌo za kan. Amen.<br />

Baiainapa-karu Christ dikin ii<br />

12 Õmarai napa nii õminmishi<br />

dan nao! Aonaa ukiaꞌa naꞌa<br />

unyuku nuu ii, “Kan dii niꞌo aimaakan<br />

shaꞌa pan õꞌati kaika paꞌa,”<br />

utiwauta-kao an ubaia tan idaꞌan<br />

kaziwaꞌo. 13 Mazan tuu kii ukonau kii,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan ukami nau daꞌutan<br />

Christ wuruꞌu, upata kaꞌuta-kao<br />

idaꞌa naꞌo raz naꞌapa Christ patakaꞌuta-kao<br />

kawan. Uruu powaꞌa zii<br />

kizi ukonau kian utuka pan donoꞌo<br />

naa Christ umana wunun aida-kao,<br />

ukaa wan donoꞌo naa. 14 Konau kiaꞌo<br />

nii unao, udako wapa-kao dono<br />

umishi dan dikin ii Christ, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan umana wunuꞌo Doro nai,<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo raz kainaꞌan idi<br />

unao idaꞌa. 15 Naꞌiaꞌo ram unao patakaꞌuta-kao<br />

dono, aonaa kizi paꞌi<br />

uzowian dikin ii mani pidan, oo<br />

ukoidi miki tinan dikin ii mani, oo<br />

ushaꞌapa tan dikin ii mani dikauda<br />

kidaꞌo aimaa kan, oo ukimu dau tan<br />

dikin iaꞌo mani baꞌo ran pidannao<br />

ĩshaꞌapa tin kizi kida dauꞌati.<br />

16 Aizii upata kaꞌuta-kao an umishidan<br />

dikin ii Christ, aonaa kanom<br />

dikin ii ukibaꞌa zoo-kida nuzu, mazan<br />

ukonau kii-kida Tomin karu uaitapa-kao<br />

idi umishida pan Christ.<br />

17 Ushaꞌapa num kauꞌan kaa waꞌa<br />

1Pet<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 PETER 4​, ​5<br />

656<br />

naa ama zada pidan nao tiwaꞌa zookao<br />

kamoon, naꞌiki Tomin karu<br />

pidanan nao wuruꞌu kiwii niꞌo niꞌoraz<br />

ĩtiwaa-kao. Aizii umishiin dono<br />

waunao mishi dai nao tiwaa-kao<br />

kiwiin, naꞌa pam nii dii pidan nao<br />

shaꞌa pata-kao aonaꞌo raz ĩizoꞌatin<br />

Kai manaꞌo Kuwai Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo raz? 18 Saada-kari wai Tominkaru<br />

para dan kian,<br />

“Aizii mani suduupaꞌo idaꞌan<br />

kaimanainao pidannao<br />

kazannaata-kao,<br />

aitaniimanaꞌo nii<br />

dikaudainao naꞌiki oiainao<br />

pidannao,<br />

naꞌapam niꞌi naa dii<br />

ĩshaꞌapata-kao?” g<br />

19 Ukauꞌan, upata kaꞌuta-kao<br />

an Tomin karu aipan kawanaꞌati,<br />

pakawan ushaꞌa paapa wuruꞌu<br />

kai manaꞌo raz naꞌiki sakita paꞌoraz<br />

aimaa kan. Naꞌiki pakawan<br />

utaapa unyuku nuu Tomin karu ati,<br />

tomaꞌo raz unao, uruu mishiꞌo nii<br />

ushaꞌapa tan aimaa kan papara dan<br />

kawanaꞌati.<br />

Kazowautapainao​<br />

​Tominkaru Choochin<br />

5 1 Aizii õpara daꞌa zon choochi<br />

zowau naa nao ati. Õgaru<br />

choo chi zowau naa kapam, naꞌiki<br />

õtuka pauzo nii Christ pata kaꞌutakao,<br />

naꞌiki õgaru kaꞌidi wai naꞌo<br />

nii kapam ukonau na man naꞌiki<br />

umana wunun idi, uaida-kao dono<br />

ukaa wan donoꞌo naa. 2 Kai man<br />

utaapa Tomin karu pidanan nao<br />

utaapa-kida nii naouz uꞌati, naꞌapa<br />

kaznizo taa piki awunuu ta pan<br />

kawan pataapa nii kaznizo nao.<br />

Uawu nuu tapa ĩdyaun min ziiwa<br />

naꞌiki konau kiaꞌo idaꞌan Tominkaru<br />

aipan kawanaꞌati ushaꞌapa tan.<br />

Aonaa uai pan idi mani uiko dan<br />

aimaa kan uꞌati kari kao nan, mazan<br />

utaan idiꞌo mana wun unyuku nuu<br />

uawu nuu ta paꞌa zon dauꞌu ĩdyaun.<br />

3 Aonaa unao ba nai-tin paꞌa naꞌa<br />

wunao atiꞌi, taapa-kida-kari wainaouz<br />

uꞌati, mazan uaida-kida<br />

kai manaꞌo shaꞌapa tin-karu naꞌiki<br />

mashaapa-karu ĩꞌati. 4 Aizii Christ,<br />

kaznizo nao taa piki nao zowaunaa<br />

kawa nuꞌo raz kaa wan donoꞌo<br />

naa, utaan nii unao ati aimaakan<br />

konau na maꞌo, aonaꞌo niꞌo raz<br />

ukonau na man mainaaba tinau zon,<br />

uruu wuruꞌu umana wunuꞌo uidiwau<br />

niꞌo raz.<br />

5 Aizii unao paꞌinai nao<br />

daonai ora nao, uizoꞌati tunaru naotin<br />

pai nao para dan. Naꞌiki ipai unao,<br />

naꞌapa kida utaa pi napa, aonaa uꞌatadin<br />

paꞌa naꞌa, ukamin kaꞌu aaka paꞌan<br />

uꞌatiaaka. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

Tomin karu para dan saada-kari waiz<br />

kian,<br />

“Panaꞌiti Tominkaru taan<br />

panyukunuu<br />

atadinpaꞌo pidan ai,<br />

mazan ukamunan-kida pidan<br />

aonaꞌo uꞌatadinpan.” h<br />

6 Ukauꞌan aonaa uꞌatadin<br />

paꞌa naꞌa Tomin karu<br />

umana wunuꞌo raz taa pan puꞌu<br />

unao, kai man kizi uzaama tan<br />

g 4:18 Proverbs 11:31 h 5:5 Proverbs 3:34<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


657<br />

1 PETER 5<br />

unao umana wunuꞌo nii dii naꞌitiꞌi<br />

paaita nii kamoo kaa wan<br />

dono. 7 Utaa Tomin karu ati ipai<br />

aimaa kan kimu dau taꞌo naꞌiki<br />

kashaꞌora dau taꞌo unyuku nuu.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan utaapa nii<br />

wuruꞌu unaouz.<br />

8 Z aud i napa u mashaapa<br />

utaruba Satan ai. Kai naꞌa uruu,<br />

uchiꞌikaꞌan pan naꞌapa zama ziꞌo<br />

baudo koru kaꞌaran tinaꞌo kawan,<br />

dorota paꞌo raz pawanyuku nuu nii.<br />

9 Aonaa ukashaapi naꞌa naꞌa uꞌati,<br />

mazan maꞌo zaka umashaapa<br />

umishi dapa nii idaꞌa. Uaita pan idi<br />

umin-mishi dan nao mashaa pai nao<br />

ipai naꞌiaꞌa kan diꞌo raz ama zada<br />

idaꞌa, naꞌa paꞌo ĩbaia tinan unao<br />

kawan kapam. 10 Mazan aonaa<br />

kotuaꞌikiꞌo nii mani ubaia tinan<br />

dau naꞌan, uruꞌo niꞌi naa kamunanbaꞌo<br />

raz Tomin karu, zaama taꞌo raz<br />

unao Christ idaꞌan kaꞌidi wai naꞌo<br />

nii kari kao nanuꞌo pakonau na man<br />

naꞌiki pamanawu nun idi. Usaabaan<br />

niꞌi naa unao powaa iti, naꞌiki<br />

umaꞌo za ka dan nii unao kai manaiman,<br />

mishi kizi umishida pan,<br />

aonaa kizi ukashadi nan. 11 Marii<br />

kari kao nan umana wun-karu uruu<br />

atiꞌo nii. Amen.<br />

Peter kowaadinan naa<br />

12 Õsaa dan diꞌo raz madi wauꞌu<br />

õkaari tan unao ati, Silas i kaminkaꞌu<br />

tan idaꞌanaꞌo õgaru. Uruu<br />

kai manaꞌo õmin-mishi dan. Wuruꞌu<br />

õsaada nuz õkaari tan unao ati,<br />

õai pan idiꞌo õmaꞌo za ka dan unao<br />

naꞌiki õtaan õpara dan mishiꞌo<br />

naꞌiki õai ta pa nii aimaa kan dauꞌanaꞌo.<br />

Wuruꞌu diꞌora zuꞌu mishiꞌo<br />

kamunan-karu Tomin karu diꞌikiꞌo.<br />

Ukauꞌan, maꞌo zaka umashaapa,<br />

uruu kamunan-karu idaꞌa.<br />

13 Umin-mishi dan nao Christ,<br />

mashaa pai naouz daꞌaꞌa Baby lon<br />

idaꞌa, j Tomin karu zaa ma ta nii naouz<br />

papidanan nao nii unao kawan,<br />

ĩdyuu dan papara dan unao ati. Naꞌiki<br />

Mark, õtaa paniaz õdani kawan,<br />

udyuu dan kapam papara dan unao<br />

ati. 14 Konau kii unau baaka uminmishi<br />

dan nao tuma ubao kopa tinan<br />

dono. k<br />

Marii Tomin karu taan unyukunuu<br />

kai man-kinaa nii unao<br />

mishi dai naouz Christ.<br />

1Pet<br />

i 5:12 Silas: Greek para dan idaꞌan, Silva nus kiaꞌo wuruꞌu. j 5:13 Baby­lon: Rome<br />

dako tapa-kinao. k 5:14 Peter donoꞌo mishi dai nao bao kopa tinan dono, ĩtukapakidan<br />

panau baan oo pakonau kii-kidan pamin-mishi dan nao pakissi tan idaꞌan ĩdyaun<br />

pakao zoo ati oo pataawu ati oo panaa don pakaꞌu ati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Itamautan Peter Kaaritan<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Diꞌo­raz kaa­rita, itamau­tan Peter kaari­tan mishida­painao Jesus Christ<br />

atiꞌo.<br />

Aizii usaa­dan dono wuruꞌu pakaa­rita­nuz ĩnao diꞌiti, naꞌapain zaudi­naꞌo<br />

ĩmashaa­pan wunao marii­dan ai ĩdyau­nuꞌu, panaꞌi­tiꞌo­raz ĩtomi­napa-kidan<br />

pidan­nao kuwai dauꞌu. Uruu idi Peter kowaa­dan ĩꞌati diꞌo­raz pakaari­tan<br />

idaꞌa, naꞌa­pam nii ĩshaꞌapa­tinan ĩkasha­dapa-kinaa nii wunaouꞌu panaꞌitiꞌo­raz<br />

naa ĩkowaada­pan kuwai. Ukian ĩꞌati uai­pan ĩtomin­pan, powaꞌa zii<br />

ĩaitapa kizi mishiꞌo kuwai dauꞌu, naꞌiki marii ĩshaꞌapa­tinan mishiꞌo kuwai<br />

kawanaꞌati.<br />

Diꞌo­raz pakaari­tan idaꞌa Peter kowaa­dan mishida­painao ati, Tominkaru<br />

mainaa­ba­tan nii marii­da­paꞌo patomi­napa-kidan pidan­nao. Naꞌiki<br />

ukaki­nao­tan mishida­painao marii kizi ĩmashaa­pan kai­man Tomin­karu ati<br />

maꞌoi­aka-daun, atii Nao­ba­nai Kamoon kaa­wan.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Usakadin-kinaa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-2<br />

Tominkaru dapadaniinao dyaupaiꞌo nii udoronaa idaꞌan . 1:3-21<br />

Mariidapainao patominapa-kidan pidannao . . . . . . . . 2:1-22<br />

Christ kaawan powaa ati . . . . . . . . . . . . . . . . . 3:1-18<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita, õgaru Simon<br />

Peter diꞌikiꞌo, õgaru Jesus<br />

Christ poitoru naꞌiki uapostlen.<br />

Wuruꞌu õkaa rita nuz unao atiꞌi,<br />

mishi dai naouz Jesus Christ naꞌapa<br />

waunao kawan. Jesus Christ,<br />

waTominkarunuz naꞌiki wazan naaz<br />

kai manan idaꞌan. 2 Marii powaꞌa zii<br />

Tomin karu kamuna nun uꞌati, naꞌiki<br />

utaan unyuku nuu kai man-kinaa nii,<br />

uaita pan idaꞌan Tomin karu naꞌiki<br />

wanao ba naa Jesus.<br />

Mashaapa-karu mishiꞌo<br />

mishidainao nii Jesus Christ<br />

3 Pamaꞌo za kan idaꞌan, Tominkaru<br />

taan naa waꞌati ipai aimaa kan<br />

waaiapa nii kida wamashaapa-kinaa<br />

nii kai man uꞌati, waaita pan idiꞌi<br />

naa uruu. Uruu wuruꞌu zaama-<br />

658<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


659<br />

2 PETER 1<br />

taꞌo raz waunao pamanawu nun<br />

naꞌiki pakai manan idaꞌan. 4 Naꞌiki<br />

umana wunuꞌo pamaꞌo za kan<br />

idaꞌan, Tomin karu taan waꞌati<br />

ipai umana wun kidaꞌo aimaa kan,<br />

tawuruꞌu ukowaa daniaz pataan<br />

nii. Tomin karu taa nuz paparadan<br />

pashaꞌapa tan niꞌo aimaa kan<br />

kida dauꞌu, uruu idaꞌan kizi aonaa<br />

unaꞌa zoota pan ushaꞌapa tan dikauda<br />

kidaꞌo aimaa kan, shaꞌapaapa-kariwaiz<br />

diꞌo raz ama zada idaꞌaꞌa. Mazan<br />

uruu idaꞌan kizi paꞌan uzaama tan<br />

Tomin karu kaduz kida.<br />

5 Ukauꞌan, aizii umishi dan idi<br />

Christ, mishii ma naꞌa naa utiwaa<br />

umashaa pan kai man. Umashaa pan<br />

idiꞌi naa kai man, mishii ma naꞌa naa<br />

umashaapa aita paa baꞌo pidan nao<br />

nii. 6 Aizii umashaa pan idiꞌi naa<br />

aita paa baꞌo pidan nao nii, mishiima<br />

naꞌa naa utuu dapa unyuku nuu<br />

ushaꞌapa taꞌa zon ai oiaꞌo. Utuu dapan<br />

idiꞌi naa unyuku nuu ushaꞌapa taꞌa zon<br />

ai oiaꞌo, mishii ma naꞌa naa utuudapa<br />

wuruꞌu ubaia ta nuz kashaꞌora<br />

kidaꞌo aimaa kan. Utuu dapan idiꞌi<br />

naa wuruꞌu ubaia ta nuz kashaꞌora<br />

kidaꞌa aimaa kan, mishii ma naꞌa<br />

naa umashaapa Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati. 7 Aizii umashaa pan idiꞌi<br />

naa Tomin karu aipan kawanaꞌati,<br />

mishii ma naꞌa naa ukamu nanuaaka<br />

umin-mishi dan nao tuma.<br />

Ukamu nanu aa kan idiꞌi naa uminmishi<br />

dan nao tuma, mishii ma naꞌa<br />

naa umarai napa ipai pidan nao.<br />

8 Aizii umashaa pan an ushaꞌa paa pan<br />

dauꞌu powaꞌa zii kai kapa kidaꞌo raz<br />

aimaa kanuꞌu, aonaa maza nuꞌo nii<br />

mani wuruꞌu uai tapa nuz wanaoba<br />

naa Jesus Christ, naꞌiki uruu<br />

idaꞌan maꞌo za kaꞌo nii ukau dinan<br />

uꞌati. 9 Mazan aizii naꞌiaꞌo ram pidan<br />

aonaꞌo umashaa pan wuru kida<br />

kawanaꞌatiꞌi, naꞌa paꞌo uruu pidan<br />

kawan aonaꞌo raz utuka pan kai man<br />

oo ishaa wun kawa nuꞌo uruu. Naꞌiki<br />

pidan aonaꞌo raz umashaa pan wuru<br />

kida kawanaꞌatiꞌi, umanyuku nuutan<br />

naa Tomin karu soꞌota niꞌi naa<br />

paꞌoian kida.<br />

10 Ukauꞌan õmin-mishi dan nao,<br />

mishii ma naꞌa naa utiwain dadaraꞌo<br />

idaꞌan, uaida kiziꞌi naa mishiꞌo<br />

Tomin karu dapa dan naa naꞌiki<br />

uzaama tan naa unao papidanannao<br />

nii. Aizii kari kao nan dono<br />

ushaꞌa paa pan kai kapa kidaꞌo raꞌa,<br />

aonaꞌo nii uwao tan umishida pan ai<br />

Tomin karu. 11 Kaika paꞌo idaꞌa naꞌa<br />

kai manai ma naꞌo nii udapaapakao<br />

karikao nanuꞌo raz wanao ba naa<br />

naꞌiki wazan naa Jesus Christ naoba<br />

nai-tinapa-kizi iti.<br />

12 Uruu idi kari kao nanuꞌo<br />

nii powaꞌan kida õkaku waa pan,<br />

õnyuku nuu-kida-kinaa nii uꞌati<br />

wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai. Mishi<br />

uaita pan puꞌaꞌa naaz kai manaiman,<br />

naꞌiki uzaama tan puꞌaꞌa naaz<br />

kai manai man naꞌiki maꞌo zaka<br />

umishida pan wuruꞌu mishiꞌo raz<br />

parada-karu. 13 Mazan õdiꞌi ta pa nuz,<br />

kai manaꞌo wuruꞌu õnyuku nuu-kidanuz<br />

uꞌati naꞌapa kidaꞌo, õkaku pan<br />

puꞌu zii. 14 Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

õai tapa ataꞌa zoꞌo naa õmawa kan,<br />

naꞌapa wanao ba naa Jesus Christ<br />

kainaa ba tan õꞌatiz. 15 Uruu idiꞌo<br />

wuruꞌu õtiwai na nuz dadara õkaꞌiitan<br />

kawanaꞌati õkowaa dan uꞌati<br />

2Pet<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 PETER 1​, ​2<br />

660<br />

kidaz, kari kao nan kizi unyuku nuita<br />

pan kidaz õmawa kan dau naꞌan.<br />

Peter kowaadan mishiꞌo<br />

kuwai Jesus Christ dauꞌu<br />

16 Wakowaa daniaz uꞌati,<br />

wanao ba naa Jesus Christ waꞌatin<br />

umana wunuꞌo idaꞌanaꞌo nii dauꞌanaꞌo<br />

raz, aonaa toma-kari wai kuwai<br />

diꞌikiꞌo mani waaba tan, mazan<br />

watukapa nii waawun idi kaimanai<br />

man naꞌa pam mishiꞌo Christ<br />

umana wunun. 17 Ushaꞌapa num idi<br />

naꞌiaꞌo waunao udaru Tomin karu<br />

nau baan donoꞌo raz uruu, naꞌiki<br />

utaan donoꞌo raz uꞌati umana wunkaru.<br />

Waabata umana wunuꞌo raz<br />

Tomin karu para dan uꞌati, ukian,<br />

“Diꞌi õdaniꞌi, õmarai napa nii manawun,<br />

shaꞌapa tinaꞌo õnyuku nuu<br />

kawanaꞌati.” 18 Naꞌiaꞌo waunao<br />

Jesus Christ tuma umana wunuꞌoraz<br />

midukuo paawa ii, Tomin karu<br />

para dan donoꞌo raz uꞌati aokazi iki. a<br />

19 Uruu idaꞌanaꞌo waaita pan<br />

kai manai man mishiꞌo wuruꞌu<br />

Tomin karu prophetin nao kowaadauzo<br />

niaz shaꞌapaꞌo nii. Ukauꞌan<br />

utaaꞌa naa kai manai man unyukunuu<br />

ati parada-karu prophet nao<br />

kowaa daniaz shaꞌapaꞌo nii dauꞌan.<br />

Wuruꞌu ĩkuwaaz naꞌa paꞌo lamp<br />

kanada pan kawan maru taꞌo-karuꞌu.<br />

Ukanada pan nii atii Christ kaa wan,<br />

naꞌiki umana wunun kanada pan naa<br />

unao nyuku nuu ii. 20 Powaꞌa zii õaipan<br />

uaita pan, aonaa paꞌidaꞌaꞌo mani<br />

Prophet nao aita pan saada-kari waiz<br />

Tomin karu Para dan, shaꞌapaꞌo nii<br />

dauꞌan. 21 Naꞌiki aonaa pidan aipan<br />

kawanaꞌa tiꞌo mani ukowaada-kao<br />

wuruꞌu parada-karu shaꞌapaꞌo niꞌoraz.<br />

Mazan prophet nao kowaa da nuz<br />

Tomin karu para dan, Kai manaꞌo<br />

Doro naa Tomin karu diꞌikiꞌo kainaaba<br />

tan idaꞌanaꞌo ĩꞌati naꞌa pam nii<br />

ĩkian.<br />

Mariidapainao​<br />

​patominapa-kidan pidannao<br />

2 1 Kotuaꞌa naa, kai naꞌaꞌo daꞌi<br />

Tomin karu pidanan nao biiꞌi<br />

dako tin pai nao prophet nao nii.<br />

Naꞌa paꞌo nii kapam kai, kai naꞌaꞌo<br />

nii marii da pai nao patomi napakidan<br />

pidan nao kaa wan unao<br />

bii ati. Ĩtomi napa-kidan nii unao<br />

mishiꞌo kawan wuruꞌu mishi dapakaru<br />

dauꞌu, mazan aonaa mishiꞌo<br />

mani wuruꞌu. Naꞌapa kidaꞌo raz<br />

kuwai pata kaꞌuin-kinai dikau daꞌo<br />

diꞌiti. Ukauꞌan wuruꞌu marii da painao<br />

patomi napa-kidan pidan nao,<br />

aonaa ĩmishi dan Nao ba nai Christ<br />

kawi nipi naa taꞌo raz pazaa ma tan<br />

ĩdyaun. Uruu idi paai pan atiꞌo<br />

nii ĩpata kaꞌuta-kidi nan, naꞌiki<br />

mashaꞌapa kii kaꞌo nii ĩpata kaꞌutakao.<br />

2 Iribaꞌo nii pidan nao daꞌa nan<br />

wuruꞌu dikau daꞌo raz ĩtomi napakida<br />

nii kida, kaki baꞌa zon naꞌo raz<br />

ushaꞌa pata-kao. Ĩmashaa pan idiꞌi<br />

naa naꞌapa, baꞌo rai nao dakoo pan<br />

niꞌi naa mishiꞌo raz Tomin karu<br />

para dan. 3 Panaꞌa zoota pau zon idi<br />

puraata, ĩtoman nii pakuwaa sodi<br />

kida nii, paikoda-kinaa nii puraata<br />

unao diꞌiki. Mazan kai naꞌaꞌo raꞌa<br />

a 1:17-18 Mat <strong>the</strong>w 17:1-5; Mark 9:2-7; Luke 9:28-35<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


661<br />

2 PETER 2<br />

naa ĩpata kaꞌuta-kinao niꞌo minziiwa-kidapa-kao<br />

kotuaꞌa naa, naꞌiki<br />

ĩpata kaꞌuta-kinao kamoon kaa waꞌanan<br />

naa wuruꞌu.<br />

4 Naꞌapa daꞌi kotuaꞌa naa, aonaa<br />

Tomin karu dobata-kidan angelnao<br />

shaꞌa paa pai nao oiaꞌo, mazan<br />

ukaboota ĩdyaun maru taꞌo kaꞌazo<br />

iti, ĩnaꞌii kizi ĩtaratapa-kao, atii<br />

oiai nao pata kaꞌuta-kao kamoon<br />

kaa wan diꞌiti. 5 Aonaa Tomin karu<br />

dobata-kidan kiwii ta paꞌo donoꞌoraz<br />

ama zada, unaraa dan donoꞌo raz<br />

ipai oiai nao pidan nao. Mazan<br />

ukazan naata Noah kaki nao pau zoz<br />

pidan nao kai manaꞌo mashaapa-karu<br />

dauꞌu Tomin karu aipan kawanaꞌati,<br />

naꞌiki ukazan naata 7 baꞌo ran<br />

pidan nao utuma. b 6 Naꞌapa daꞌi<br />

Tomin karu pata kaꞌu tau zon donoi<br />

kida, Sodom naꞌiki Gomor rah, c<br />

pakawao dan idaꞌan kidaz ipai daunuu<br />

daꞌu, atii upari tiꞌi-tinan. Naꞌapa<br />

kidaꞌo idaꞌan ukainaa ba tan naꞌapam<br />

nii pidan nao shaꞌa pata-kao<br />

mama shaapa-kai nao kai man Tominkaru<br />

ati. 7 Mazan Lot kai manaꞌo<br />

umashaa pan Tomin karu ati, ukauꞌan<br />

Tomin karu kazan naata uruu paꞌan<br />

Sodom iki. Uruu Lot kasha dinaꞌo raꞌa<br />

naa paaba tau tan ai, naꞌiki patukapau<br />

tan ai kaki baꞌa zon naꞌo pidan nao<br />

shaꞌa paa pa nii kida. d 8 Mishi, uruu<br />

Lot kai manaꞌo umashaa pan Tominkaru<br />

aipan kawanaꞌati, uruu idi<br />

aonaꞌa naa unyuku nuu kai manan<br />

umashaa pan naꞌa pai nao bii ii.<br />

Ukazi waa-kidaꞌa naa patuka pautan<br />

naꞌiki paaba tau tan ipai kamoo<br />

ĩshaꞌa paa pan oii kidaꞌo. 9 Ukauꞌan<br />

Tomin karu aitapa naꞌa pam nii<br />

pakazan naa tan wuruꞌu pidan nao<br />

izoꞌa tii naouz papara dan ĩdopian<br />

an. Naꞌiki naꞌapa kapam, uaitapa<br />

naꞌa pam pataa pan pidan nao wuruꞌu<br />

maizoꞌati-kai naouz papara dan,<br />

upatakaꞌu tan nii ĩdyaun, atii oiainao<br />

pata kaꞌuta-kao kamoon kaa wan.<br />

10 Aita nii ma naꞌo nii upatakaꞌutan<br />

wunaouꞌu shaꞌa paa pai naouz<br />

oiaꞌo mana wun, marain pai naouz<br />

pashaꞌa paa pan kaki baꞌa zon naa<br />

kidaꞌo aimaa kan, naꞌiki aonaꞌo raz<br />

ĩnauda pan mashaapa-karu Tominkaru<br />

aipan kawanaꞌati.<br />

Ĩnao kashada miki nao naꞌiki<br />

atadin painao, uruu idi aonaa<br />

ĩtarian kanom pashaꞌapa tan.<br />

Unaꞌa pan idi, aonaa ĩtarian naꞌapam<br />

papara dan dikauda aokazi<br />

iainao umana wunui nao dauꞌan.<br />

11 Upuꞌu zii angel nao powaꞌaꞌo<br />

ĩmaꞌo za kan padamata wunao aiaꞌa<br />

marii da pai nao patomi napa-kidan<br />

pidan nao, mazan upuꞌu aonaa<br />

ĩpara dan dikauda aokazi iainao<br />

dauꞌan Tomin karu kanaapu ati.<br />

12 Mazan wuruꞌu marii da pai naouz<br />

pidan nao, ĩdakoapa zii aimaa kan<br />

pamaai ta paka nii. Naꞌa paꞌo ĩnao,<br />

wunii nao maai ta pin-kai nao kawan,<br />

ĩshaꞌapa tinan panyuku nuu aipan<br />

kawanaꞌa tiꞌo kari kao nan, naꞌiki<br />

ĩtoma-kao soo kozita-kao niꞌo naꞌiki<br />

zowii-kao niꞌo. Ukauꞌan naꞌa paꞌo nii<br />

ĩzowii-kao naꞌiki ĩmainaa bata-kao.<br />

2Pet<br />

b 2:5 Genesis 6:1—7:24 c 2:6 Sodom naꞌiki Gomor­rah: Putukapa kaa rita tokon ii<br />

Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii. d 2:7 Genesis 19:1-16<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 PETER 2<br />

662<br />

13 Ĩbaiain pan nii tuu kii, naꞌa paꞌo<br />

idiꞌo nii ĩkawi nipi naata-kao ĩbaiainapa-kidan<br />

idi baꞌo ran pidan nao.<br />

Ĩnao pidan nao, ĩkonaunam-dinan<br />

patuzapa tinan naꞌiki<br />

pashaꞌa paa pan idaꞌan dikau daꞌo<br />

naꞌiki kaki baꞌa zon naa kidaꞌo<br />

wakana dan puꞌu ipai kamoo.<br />

Ĩaroo pauzon dono utuma, ubaokopain<br />

pauzo kizi ii, ĩkonau nam-dinan<br />

paaba tan, mazan dikau daꞌo ĩaidinpan<br />

ubii ii, ĩpata kaꞌuu pan unao<br />

pashaꞌa paa pan idaꞌan kaki baꞌa zonnaa<br />

kidaꞌa. 14 Aonaa kanom dauꞌan<br />

ĩdiꞌitin pan soo pabaꞌo ran tapan<br />

dauꞌan, ukauꞌan aonaa naꞌa painim<br />

ĩsoo ko dan pashaꞌa paa pan oii<br />

kidaꞌo. Uruu idi ĩnaꞌapa tan pidannao<br />

nyuku nuu pashaꞌa paapa nii kida<br />

dauꞌan, aonaꞌo raz zii ĩtaan dadara<br />

panyuku nuu mishiꞌo raz pamishi dapa<br />

nii parada-karu dauꞌati. Tuu kiaꞌo<br />

ĩnaꞌa zoo ta pan ipai aimaa kan kida<br />

ĩaipan paꞌatiꞌo nii paꞌidi wara. Ĩnaꞌapan<br />

idi, pata kaꞌuta-karu nii ĩdyaun.<br />

15 Ĩmakon panaꞌi tiꞌi naa sakita paꞌo<br />

makopa-karu ai, ĩdaꞌa nan naa<br />

Balaam kaduz, uruu Boer daniz.<br />

Balaam, umarai napa nii puraata<br />

pashaꞌapa tan winipi naa udikau daꞌo.<br />

16 Unaꞌa pan idi uꞌuza chaa kashi, e<br />

aonaa kapara da nuꞌo mani, parada<br />

zii pidan kawan uꞌati, ushaꞌa paapan<br />

idi panaꞌi tiꞌo aimaa kan. Uruu<br />

dono zii prophet Balaam sooka dan<br />

pamadoro naa-dinan, pashaꞌapa taꞌazon<br />

ai dikau daꞌo. f<br />

17 Wuruꞌu ĩnao tiichaa naouz,<br />

ĩkau di nan maza nuꞌo kari kao nan,<br />

aonaa kanom kai manaꞌo ikoda-kao<br />

ĩtomi napa-kida nii diꞌiki. Naꞌapa<br />

ĩdyaun wunu nunuda pauzo-kizi<br />

aradan kawan, naꞌiki maru taꞌo<br />

wunu waꞌatin kawan, aonaꞌo raz<br />

ukaa wan awaru mai naa bataꞌa kan<br />

idiz. Ukauꞌan kai naꞌa ĩwiizi niꞌo<br />

taapa-kao kicha naꞌ iki-kiaꞌo maru taꞌo<br />

diꞌii. 18 Ĩpara dan dono ĩata dapanii<br />

naꞌa paꞌo ram pakian, mazan<br />

maza nuꞌo ĩkuwaa kari kao nan.<br />

Tuu kiaꞌo ĩmizi dan pidan nao, ĩaipan<br />

ĩnaꞌapa tan panyuku nuu patominapa-kida<br />

nii oiaꞌo kaki baꞌa zon naa<br />

kidaꞌo shaꞌa paapa-kao dauꞌan. Atii<br />

ĩnaꞌapa tan pidan nao nyuku nuu,<br />

wuruꞌu paꞌinai naouz zii ĩmuu dan<br />

pashaꞌa paa pan oiaꞌo pamaai tapakan<br />

donoꞌo raz zii Tomin karu.<br />

19 Ĩkowaa dan pidan nao ati aonaa<br />

ushaꞌa pan ĩshaꞌa pain pan naꞌa pam<br />

paai pan kawanaꞌati. Mazan upuꞌu<br />

zii ĩnao, ĩpoi torui tapa-kidi nan oiaꞌo<br />

ati, ushaꞌapa num kauꞌan kanom<br />

aonaꞌo pidan kaꞌii tan pawa zoota pan,<br />

uruu atiꞌo nii upoi torui tapa-kidi nan.<br />

20 Ĩaita pan kan dono wanao ba naa<br />

naꞌiki wazan naa Jesus Christ,<br />

naꞌapain sodi ĩsoꞌotinan kan oiaꞌo<br />

shaꞌa paapa-kao ai, maai tapa-kai nao<br />

Tomin karu shaꞌapaa pauzo nii kidaz.<br />

Mazan udaunaꞌan powaa iti ĩzaamata-kidi<br />

nan naꞌiki ĩnaꞌaka-kidi nan<br />

oiaꞌo diꞌiti, uruu powaꞌa zii ĩdikaudaꞌa<br />

kan kiwii ta paꞌo ai. 21 Kai man<br />

zii mani padamata ĩmaai tapa kan<br />

an mashaapa-karu Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati. Mazan ĩaita pan puꞌaꞌa<br />

naaz, upuꞌu aonaꞌa naa ĩizoꞌa tiꞌi-<br />

e 2:16 chaa­kashi: English idaꞌan, don key. f 2:16 Numbers 22:4-35<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


663<br />

2 PETER 2​, ​3<br />

zon Tomin karu kaki naori ĩꞌatiꞌo raz<br />

utaa-kao padamata. 22 Naꞌa pai nao<br />

pidan nao dauꞌa naꞌo mishiꞌo kaki naowapa-kinai<br />

kida kianuz: “Arimaraka<br />

nikauzo nii powaa iti patai taa nii,” g<br />

naꞌiki “Koo shi, pachikaa-kao daunaꞌan,<br />

ukiwauzo nii padaari napa-kizi<br />

iti.”<br />

Naobanai Jesus kaawan nii​<br />

​powaa ati<br />

3 1 Õmarai napa nii õminmishi<br />

dan nao, diꞌora zuꞌu<br />

õꞌita mau tan õsaa dan õkaari tan<br />

uꞌati. Ipai dyaꞌu tamaꞌo õkaaritan<br />

idaꞌa õtiwaan õmaꞌo za ka dan<br />

unao kai man kizi udiꞌitin pan, uruu<br />

idi õnyuku nui-kidan uꞌati kidaz.<br />

2 Aonaa umanyuku nuu taꞌa naꞌa<br />

parada-karu kotuaꞌo raz Tominkaru<br />

prophetin nao kowaa da pau zon,<br />

naꞌiki parada-karu wanao ba naa<br />

naꞌiki wazan naa Jesus taa niaz<br />

waunao apostle nao idaꞌan.<br />

3 Powaꞌa zii mana wun õai pan<br />

uaita pan, dii naꞌi tiꞌi Jesus Christ<br />

waꞌatin uaꞌii powaa ati, kai naꞌaꞌo nii<br />

dako miki nao pidan nao, ĩdakoo pan<br />

nii mishiꞌo raz parada-karu, naꞌiki<br />

ĩmashaa pan nii oiaꞌa naa panyukunuu<br />

aipan kawanaꞌati. 4 Ĩkian nii,<br />

“Naꞌiam naa mooko Jesus kaa wan,<br />

ukian puꞌu ukaa wan nii powaa ati?<br />

Aata, kotuaꞌa naa wadokozu-daunnao<br />

mawa kan, mazan ipai aimaa kan<br />

pakawan kari kao nan, ama zada<br />

saka di nan ikiꞌo kawan.” 5 Mazan<br />

paꞌidaꞌaꞌo wuruꞌu ĩmanyuku nuutanuz,<br />

Tomin karu para dan idaꞌanaꞌo<br />

wuruꞌu aokazi naꞌiki imiꞌi baara<br />

tomina nuz. Naꞌiki wunu diꞌikiꞌo,<br />

naꞌiki wunu idaꞌanaꞌo, imiꞌi baara<br />

aidi nan. 6 Wunu idiꞌo koshan upatakaꞌuan<br />

ipai kiwiita paꞌo raz ama zada.<br />

7 Aizii kaiꞌo raz aokazi naꞌiki imiꞌi<br />

baara, Tomin karu para dan idaꞌanaꞌo<br />

koshan unaꞌan, dii naꞌi tiꞌi ukawaodan<br />

nii tikazi idi kidaz, wuru kamoo<br />

donoꞌo upatakaꞌu tan donoꞌo niꞌo raz<br />

pidan nao mama shaapa-kai naouz<br />

papara dan kawanaꞌati.<br />

8 Õmarai napa nii õmin-mishi dannao,<br />

bau daꞌapa kai naꞌa aimaa kan<br />

aonaa umanyuku nuu taꞌa naꞌa. Baudaꞌa<br />

paꞌo kamoo naꞌa paꞌo kotuaꞌikiꞌo<br />

ama zada h kawa nuꞌo Nao ba nai<br />

Tomin karu ati, naꞌiki kotuaꞌikiꞌo amazada<br />

naꞌa paꞌo bau daꞌa paꞌo kamoo<br />

kawa nuꞌo uꞌati. 9 Aonaa Nao ba nai<br />

Tomin karu konaꞌia chin mani wuruꞌu<br />

umamishii ka nuz zii papara dan,<br />

baꞌo rai nao pidan nao diꞌita pan kawanuzu.<br />

Mishiꞌo rai man ukazau dapa nun<br />

wuruꞌu unao dauꞌati, umaaiapa kan<br />

idiꞌi aonaa naꞌiaꞌo ram pidan mainaabata-kao.<br />

Mazan uai pan ipai pidan<br />

tanawa tinan pashaꞌa paa pan ai oiaꞌo.<br />

10 Mashaꞌapa kii kaꞌo nii Nao ba nai<br />

Kamoon kaa wan, naꞌapa koidi miki<br />

kaawan kan kawan. Naꞌapain kawaꞌidanuꞌo<br />

nii aokazi mainaaba tinan.<br />

Ipaiꞌo nii aokazi iaꞌo aimaa kan kida<br />

mainaaba tinan pakaꞌa wan idi. Naꞌiki<br />

ipai aimaa kan imiꞌi baara an kidainao,<br />

ipaiꞌo nii ĩmainaaba tinan tikazi<br />

idi.<br />

2Pet<br />

g 2:22 Proverbs 26:11 h 3:8 kotuaꞌikiꞌo ama­zada: English idaꞌan, ukian “one<br />

thousand years.”<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 PETER 3<br />

664<br />

11 Aizii ipaiꞌo nii aimaa kan kida<br />

mainaa bata-kao kaika paꞌa, ukauꞌan<br />

naꞌa pam nii uai pinan umashaa pan?<br />

Umashaa paꞌa naa ukauꞌan kai man,<br />

naꞌiki umashaapa Tomin karu aipan<br />

kawanaꞌati. 12 Uzauda pan puꞌaꞌa naa<br />

Nao ba nai Kamoon kaa wan, utiwaaꞌa<br />

naa ukadi ma nata-kidan naa ukaawan.<br />

i Uruu dono aokazi kaꞌa wan<br />

nii naꞌiki ipai naꞌii kidaꞌo aimaakan<br />

mainaaba tinan nii panunu dan<br />

idi tikazi wiichan idi. 13 Mazan<br />

waunao, pakawan wataa pan uparadan<br />

tawuruꞌu ukowaa dauzo nuz<br />

patoman nii paꞌinaꞌo aokazi naꞌiki<br />

paꞌinaꞌo imiꞌi baara. Naꞌii ipai pidannao<br />

shaꞌapa tinan nii Tomin karu<br />

aipan kawanaꞌati. Uruꞌu naa wuruꞌu<br />

wazauda paniaz.<br />

14 Ukauꞌan õmarai napa nii<br />

õiriban nao, uzauda pan idiꞌi naa<br />

kaika paꞌo raz kidaꞌa: utiwai naꞌa<br />

naa umashaa pan kai manai man,<br />

uikoda-kao kizi kai man umashaapan,<br />

aonaa uꞌoipan Tomin karu<br />

awun zaꞌa. Naꞌiki utaa paꞌa naa<br />

unyuku nuu kai manaaka Tominkaru<br />

tuma. 15 Utukapa naꞌa pam<br />

wanao ba naa kazau dapa nun paai pan<br />

idi ipai pidan nao kazan naa tinan.<br />

Wamarai napa nii waꞌina wuzu Paul<br />

saa da nii uꞌati naꞌapa kidaꞌo dauꞌanaꞌo<br />

kapam, ukai waan Tomin karu<br />

taa nii paꞌati aita paaba-karu. 16 Naꞌapaꞌo<br />

kapam usaa dan pakaari tan<br />

kida idaꞌa ukadako tinan dono<br />

kai wuru kida dauꞌa naꞌa. Paul<br />

saa daniaz pakaari tan kida idaꞌa,<br />

kai naꞌa dadara kidaꞌo, kashaꞌapan<br />

naꞌo uai tapa-kao. Uruu idi<br />

pidan nao matomi napa-kai nao<br />

kai man, naꞌiki aonaꞌo raz ĩtaan<br />

panyuku nuu ati kai manai man<br />

pamishida pan mishiꞌo raz paradakaru.<br />

Ĩnao, ĩpanaꞌa dan panaꞌiti<br />

wuruꞌu parada-karuz, naꞌapa<br />

ĩnaꞌapa tan baꞌo ran parada-karu<br />

saada-kari waiz kida Tomin karu<br />

para dan idaꞌa kidaꞌo raz. Ukauꞌan<br />

ĩpata kaꞌuta-kidi nan nii paai pan ati<br />

Tomin karu ati.<br />

17 Aizii õmarai napa nii õiribannao,<br />

uai tapa niꞌi naa kai wuru kida<br />

dauꞌa naꞌa. Ukauꞌan zau din paꞌa<br />

naa paꞌi umashaapa, aonaa kizi<br />

upozawa tan pidan nao kashadamiki<br />

nao panaꞌa da nii parada-karu<br />

diꞌiti. Aizii umishi dan dono ĩdyaun,<br />

ukasharu tinan nii umishi dan ai<br />

mishiꞌo raz kiwii tapa kidaꞌo raz<br />

umishida pau zon kida. 18 Mazan<br />

uaitapa kizi powaꞌa zii wanao banaa<br />

naꞌiki wazan naa Jesus Christ<br />

kamuna nun uꞌati, naꞌiki uaitapa<br />

kiziꞌi naa uruu dauꞌu powaꞌa zii<br />

mana wun. Marii kizi utaapa-kao<br />

umana wunuꞌo nii kai naꞌiki karikao<br />

nan. Amen.<br />

i 3:12 utiwaaꞌa naa ukadi­ma­nata-kidan naa ukaa­wan oo “umashaapa, kadiman kiziꞌi<br />

naa uai pan ukaa wan”.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Kiwiiniꞌo John Kaaritan<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Apostle John saa­da­nii diꞌo­raꞌa kaa­rita pamin-mishi­dan­nao atiꞌo. Uruu<br />

naꞌiki baꞌo­ran apostle­nao chiꞌika­paꞌo Jesus tuma umashaa­pan­kan dono<br />

imiꞌi baaraꞌa. Ukauꞌan ĩtukapa­nii uruu naꞌiki ĩabata­nii upara­dan. Diꞌo­raꞌa<br />

pakaari­tan idaꞌa, aonaa utomi­napa-kidan mana­wun mani mishi­dai­nao<br />

paꞌinaꞌo aimaa­kan dauꞌu. Mazan uai­pan paꞌan ĩzau­din­pan pidan­nao ai<br />

marii­da­pai­naouz mishi­dai­nao. (1 John 2:26) Naꞌiki uai­pan ĩaita­pan mishiꞌo<br />

ĩzaama­tan kari­kao­nanuꞌo kakupa-karu. (1 John 5:13) Uruu idiꞌo umaꞌo­zaka­dan<br />

ĩnyuku­nuu kari­kao­nan kizi ĩmashaa­pan Tomin­karu ati.<br />

John nyuku­nuu-kida pidan­nao ati naꞌa­paꞌo­ram Tomin­karu: uruu kanadaꞌo,<br />

aonaa naꞌitim oiaꞌo diza-kao uꞌai; uruu kamarain­panuꞌo, udyuuda pau­dani<br />

mawa­kan waunao dikin ii; uruu mishiꞌo, aonaa naꞌa­painim umarii­dinan.<br />

John kowaa­dan kai­manai­man naꞌa­pam pidan aita­pan kai­naꞌa paꞌidaꞌa<br />

Tomin­karu diꞌikiꞌo­raz kari­kao­nanuꞌo kakupa-karu.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-4<br />

Kandaꞌo-karuaꞌo naꞌiki marutaꞌo-karuaꞌo . . . . . . . 1:5—2:29<br />

Tominkaru dainao naꞌiki Satan dainao . . . . . . . . . . 3:1-24<br />

Mishiꞌo naꞌiki aonaꞌo umishiin . . . . . . . . . . . . . . . 4:1-6<br />

Marainpaaka-karu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4:7-21<br />

Oiaꞌo wazoota-kao mishida-karu idaꞌan . . . . . . . . . . 5:1-21<br />

John aitapanii manawun​<br />

​kakupa-kinai<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita, Parada-karu<br />

kakupa-kinai dauaꞌo, uruu<br />

naꞌaꞌo raz naa ama zada toma-kao<br />

uaꞌii. Waunao apostle nao abata nii<br />

upara dan naꞌiki watukapa nii uruu<br />

paꞌidiꞌiti; wapishata nii uruu wakaꞌu<br />

idi. 2 Watukapa nii wuruꞌu Kakupakinaiz<br />

ukaa wan kan dono pidan nii.<br />

Uruu idiꞌo wakaku waa pan udauꞌu<br />

unao ati. Wakowaa dan uꞌati, uruu<br />

kari kao nanuꞌo kakupa-kinai, uruu<br />

kari kao nanuꞌo unaꞌau zon Tominkaru<br />

tuma, naꞌiki uruu aidinaꞌo raz<br />

1Jn<br />

665<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 JOHN 1​, ​2<br />

666<br />

pidan nao ati. 3 Wakowaa dan uꞌati<br />

watukapa nii dauaꞌo, naꞌiki waabata<br />

nii dauaꞌo uruu dako iki, waaipan<br />

idi unyuku nuu naꞌapa kidaa kan<br />

kapam waunao tuma. Waunao,<br />

naꞌapa kidaa kaꞌo wanyukunuu<br />

waDaru Tomin karu naꞌiki<br />

uDani Jesus Christ tuma. 4 Õsaadan<br />

diꞌo raꞌa kaa rita õai pan idiꞌo<br />

wakonau kian bao kopa unao tuma.<br />

Mashaapa-karu dauaꞌo​<br />

​kanadaꞌo-karuꞌu<br />

5 Aizii kaika paꞌo wuruꞌu kuwai<br />

waaba taniaz Christ diꞌiki, naꞌiki<br />

uruu wuruꞌu wakowaa daniaz uꞌati:<br />

Tomin karu, uruu kanadaꞌo, aonaa<br />

maru taꞌo nii uꞌidaꞌa. 6 Ukauꞌan,<br />

wakian an, “Õgaru, naꞌa paꞌo<br />

õnyuku nuu Tomin karu tuma,”<br />

mazan wamashaa pan an pakawan<br />

zii maru taꞌo-karuꞌu, wamariidinan<br />

kari kao nan wuruꞌu. Aonaa<br />

wamashaa pan mishiꞌo kuwai<br />

kawanaꞌati. 7 Mazan wamashaapan<br />

an kanadaꞌo-karuꞌu, naꞌapa<br />

Tomin karu mashaa pan kawan<br />

kanadaꞌo-karuꞌu, uruu mishiꞌo<br />

paꞌan wanyuku nuu naꞌapa kidaa kan<br />

wamin-mishi dan nao tuma. Naꞌiki<br />

uDani Jesus izain chikaa ipai daunuu<br />

daꞌu waꞌoian.<br />

8 Aizii wakian an, “Aonaa oiaꞌo<br />

mani õgaru,” wamarii da pan karikao<br />

nan wanyuku nuu wuruꞌu, naꞌiki<br />

aonaa wataa pan mishiꞌo kuwai.<br />

9 Mazan wakowaa dan an waꞌoian<br />

Tomin karu ati, umainaa ba tan nii<br />

waꞌoian kida, naꞌiki usoꞌo tan nii<br />

waꞌai ipai washaꞌa pata nii kida<br />

oiaꞌo. Ushaꞌapa tan nii aimaa kan<br />

saki tapa naꞌapa pakian kawanaꞌati.<br />

10 Ukauꞌan wakian an, “Aonaa<br />

õshaꞌapa tan oiaꞌo,” wadako tan<br />

Tomin karu marii di nauzo nii wuruꞌu,<br />

naꞌiki aonaa upara dan nii wanyukunuu<br />

ii.<br />

2 1 Õsaa dan diꞌo raꞌa kaa rita<br />

unao ati, õdai nao kawanui nao<br />

õmarain pan, aonaa kizi ushaꞌapa tan<br />

oiaꞌo. Mazan ushaꞌapa tan an oiaꞌo,<br />

kai naꞌa bau daꞌapa pidan para daꞌo<br />

nii Tomin karu ati waunao dikin ii,<br />

uruu Jesus Christ, karikao nanuꞌoraz<br />

ushaꞌapa tan saki tapa aimaa kan<br />

Tomin karu awun zaꞌa.<br />

2 Uruu kashaa paꞌo raz pazowiikao,<br />

naꞌiki baiaa paꞌo raz waunao<br />

dikin ii mawaka-karu, wabaiaa pan<br />

niꞌo raz padamata aita-kao waꞌoian<br />

idi. Unaꞌa pan kauꞌan, turuu Tominkaru<br />

mainaa ba tan aonaa waunao<br />

oian mani kari kao nan, mazan ipai<br />

pidan nao oian kida kapam.<br />

3 Waizoꞌati pan an Tomin karu<br />

kaki naori kida naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo<br />

nii waaita pan, waunao wuruꞌu<br />

aita pai naouz Tomin karu. 4 Aizii<br />

pidan kian an, “Õgaru, õai ta pa nii<br />

Tomin karu,” mazan upuꞌu aonaa<br />

uizoꞌa tin Tomin karu kaki naori kida,<br />

umarii dinan wuruꞌu, naꞌiki aonaꞌo<br />

utaa pan mishiꞌo kuwai. 5 Mazan<br />

pidan izoꞌati pan an Tomin karu kakinaori,<br />

umarain pan kai manai man<br />

Tomin karu wuruꞌu. Aizii, kaika paꞌo<br />

wuruꞌu waai tapa nuz wazaama tinpan<br />

Tomin karu idaꞌati: 6 wakian<br />

an, “Õgaru, Tomin karu idaꞌa tiꞌo<br />

õzaama tin pan.” Ukauꞌan naꞌapa paꞌi<br />

kapam wamashaapa Jesus Christ<br />

mashaa pan kaduz kawan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


667<br />

1 JOHN 2<br />

Kanadaꞌo sannao, aonaa turuu<br />

ĩtoꞌora-kizaitapaakan<br />

7 Õsaa dan uꞌati õmarai napanii<br />

õmin-mishi dan nao, aonaa<br />

paꞌinaꞌo kakinao rii dauaꞌo mani,<br />

uruu kakinao rii unao taa paniaz,<br />

usaka di nan diꞌikiꞌo raz umishida pan,<br />

uruu kakinao rii unao aba taniaz naa.<br />

8 Mazan kai naꞌa aimaa kan paꞌinaꞌo<br />

kapam uruu kakinao rii idaꞌa. Kaimanai<br />

man Jesus mashaa pan kaduz<br />

kai naa ba ta nuz, naꞌiki unao mashaapan<br />

kaduz kainaa ba tan kapamazu.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan taaꞌa zoꞌo naa<br />

maru taꞌo mainaaba tinan, naꞌiki aizii<br />

maꞌo za ka di naꞌa naa kanadaꞌo unao<br />

ati.<br />

9 Aizii pidan kian an, “Õgaru,<br />

kanadaꞌo idaꞌaꞌo õmashaa pan,”<br />

mazan pakawan zii utoꞌora-kizaitapan<br />

pairi ban, pakawa nuꞌo<br />

zii umashaa pan maru taꞌo idaꞌa<br />

wuruꞌu. 10 Mazan pidan marain pan<br />

an pairi ban nao, kanadaꞌo idaꞌaꞌo<br />

umashaa pan wuruꞌu, naꞌiki aonaꞌo<br />

nii ukasharu tin-kidan pairi ban oiaꞌo<br />

diꞌiti. 11 Mazan pidan toꞌora-kizaita<br />

paꞌo pamin-mishi dan, maru taꞌo<br />

idaꞌaꞌo wuruꞌu uruuz. Naꞌa paꞌo pidan<br />

pozawa ta paꞌo wuruꞌu, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan maru taꞌo ishaa wu nudu aka<br />

niꞌi naa wuruꞌu uruuz.<br />

12 Õsaadan uꞌati, õmarainapanii<br />

koraiziannao, a<br />

ushaꞌapanum kauꞌan<br />

Tominkaru mainaabataniꞌi<br />

naa uꞌoian kida<br />

Jesus Christ shaꞌapatanii<br />

idaꞌan.<br />

13-14 Õsaadan uꞌati daruinao, b<br />

ushaꞌapanum kauꞌan<br />

zaamatinpaꞌoraꞌa naa unao<br />

Jesus Christ idaꞌati,<br />

naꞌaꞌoraz naa amazada tomakao<br />

uaꞌii.<br />

Õsaadan uꞌati kapam<br />

paꞌinainao, c<br />

ushaꞌapanum kauꞌan<br />

udikinita niꞌi naa Satan.<br />

Õsaadan uꞌati koraiziannao,<br />

ushaꞌapanum kauꞌan unao<br />

zaamatinpaꞌoraꞌa naa<br />

waDaru Tominkaru idaꞌati.<br />

Õsaadan uꞌati daruinao,<br />

ushaꞌapanum kauꞌan<br />

zaamatinpaꞌoraꞌa naa unao<br />

Jesus Christ idaꞌati,<br />

naꞌaꞌoraz naa amazada tomakao<br />

uaꞌii.<br />

Õsaadan uꞌati paꞌinainao,<br />

ushaꞌapanum kauꞌan aonaa<br />

ukashadinan;<br />

pakawan utaapan Tominkaru<br />

Paradan unyukunuu ii,<br />

naꞌiki udikinita niꞌi naa<br />

Satan.<br />

15 Manaꞌa umarain paꞌa naꞌa oiaꞌo<br />

shaꞌa paapa-kao, naꞌiki oiaꞌo aimaakan<br />

kida diꞌo raꞌa ama zada idaꞌaꞌo.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan, pidan marainpan<br />

an oiaꞌo aimaa kan diꞌo raꞌa<br />

ama zada idaꞌaꞌo, aonaa umarain pan<br />

mani waDaru Tomin karu wuruꞌu.<br />

16 Ushaꞌapa num kauꞌan wuruꞌu<br />

oiaꞌo raz mashaapa-karu: pidan<br />

1Jn<br />

a 2:12 koraiziannao: paꞌinainao zii ĩtominpan Jesus dauꞌu. b 2:13 daruinao:<br />

kotuaꞌoraꞌa naa ĩmishidapan Jesus. c 2:13 paꞌinainao: maꞌozakainao ĩkaudinan<br />

Tominkaru ati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 JOHN 2<br />

668<br />

aipan pashaꞌapa tan oiaꞌo panyukunuu<br />

kawanaꞌati; pidan naꞌa zoo ta pan<br />

patukapa nii kida; pidan atadin pan<br />

pairi ban ati pashaꞌa pauz idaꞌan.<br />

Naꞌapa kidaꞌo raz oiaꞌo diꞌi tinapakaru<br />

aonaa waDaru Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo mani utomi nan wuruꞌu,<br />

mazan oiaꞌo mashaapa-karu naudapa-kao<br />

aipan atiꞌo kari kao nan.<br />

17 Diꞌo raꞌa ama zada, naꞌiki ipai<br />

naꞌaꞌo raz oiaꞌo kida tuu kiaꞌo raz<br />

pidan nao naꞌa zoo ta pan, kato kontinaꞌo<br />

nii wuruꞌu. Mazan pidan<br />

shaꞌa paa paꞌo aimaa kan Tomin karu<br />

aipan kawanaꞌati, kari kao nanuꞌo nii<br />

paꞌan ukaku pan.<br />

18 Õmarai napa nii korai zian nao,<br />

aizii mao napa taꞌa naa ama zada<br />

tokon. Wakowaa da nii shaꞌatii<br />

uꞌati kaawaꞌo nii Christ taruba,<br />

aizii kai iribaꞌa naa Christ tarubanao<br />

kaa wan. Ukauꞌan, waaitapa<br />

mao na paꞌa naa ama zada tokon.<br />

19 Aizii wuruꞌu Christ taruba naouz,<br />

watumaꞌo kiwiin ĩbaoko pain pau zon,<br />

udaunaꞌan ĩwaꞌa kan waunao. Mazan<br />

wuruꞌu ĩnaouz, aonaa mishiꞌo mani<br />

ĩmishi dan waunao kawan. Ĩmishidan<br />

dono mani waunao kawan,<br />

aonaa ĩwaꞌa kan waunao, pakawan<br />

mani ĩbaoko pain pan watuma. Ĩwaꞌakan<br />

idi waunao, waaitapa aonaa<br />

mishiꞌo mani ĩmishi dan waunao<br />

kawan.<br />

20 Mazan unao, kai naꞌaꞌo raꞌa<br />

naa paꞌan Kai manaꞌo Doro naa<br />

uꞌidaꞌa, ukauꞌan uai tapa niꞌi naa<br />

wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai. 21 Õsaadan<br />

uꞌati, aonaa umaai tapa kan idiꞌo<br />

mani mishiꞌo kuwai, mazan uaitapan<br />

idiꞌo paꞌa nazu. Naꞌiki uaitapa<br />

kapam aonaa naꞌiam marii dinkaru<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo raz mishiꞌo<br />

kuwai idaꞌa. 22 Pidan kiaꞌo raz aonaa<br />

mishiꞌo mani Jesus, uruu Christ, d<br />

marii di nauzo wuruꞌu. Aizii pidan<br />

naꞌa paꞌo raz ukian, uruu Christ tarubaꞌa<br />

naa wuruꞌu, aonaa umishi dan<br />

waDaru Tomin karu naꞌiki uDani<br />

Jesus Christ. 23 Pidan aonaꞌoraz<br />

umishi dan Tomin karu Dani,<br />

umamishi da kan kapam waDaru<br />

Tomin karu wuruꞌu. Mazan pidan<br />

mishi daꞌo raz paꞌan Jesus Tomin karu<br />

Danin, zaama tin paꞌo Tomin karu<br />

idaꞌati wuruꞌu.<br />

24 Ukauꞌan kai manai manaꞌa naa<br />

paꞌi utaapa unyuku nuu ii wuruꞌu<br />

kuwai kidaz, uaba taniaz usaka dan<br />

diꞌiki umishida pan. Unyuku nuu-atin<br />

an pakawan wuruꞌu kaki nao riiz,<br />

pakawa nuꞌo nii unao zaama tinpan<br />

Jesus, Tomin karu Dani idaꞌati,<br />

naꞌiki Tomin karu, udaru idaꞌati.<br />

25 Wazaama tin pan idi Tomin karu<br />

idaꞌati, kai naꞌaꞌo raꞌa naa kari kaonanuꞌo<br />

kakupa-karu waꞌidaꞌa, Christ<br />

kowaa daniaz pataan nii waꞌati.<br />

26 Õsaa dan naꞌapa kaa rita<br />

unao ati, uzau din kizi pidan nao<br />

ai tiwau taꞌo raz pamarii dan unao.<br />

27 Mazan unao, kai naꞌaꞌo raꞌa naa<br />

Kai manaꞌo Doro naa uꞌidaꞌa, ukauꞌan<br />

aonaa kan dii nii uai pan zii baꞌo ran<br />

pidan tomi napa-kidan unao mishiꞌo<br />

kuwai dauꞌu. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

d 2:22 Christ: wuruꞌu Tomin karu dyuu daniaz papidanan nao zannaa nii. Putukapa<br />

kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


669<br />

1 JOHN 2​, ​3<br />

Kai manaꞌo Doro naa tomi napakida<br />

niꞌi naa unao ipai kakinao rii<br />

dauꞌu, mishiꞌo wuruꞌu kuwai kidaz,<br />

aonaa marii din-karu mani. Ukauꞌan<br />

pakawan paꞌi uzaama ti napa Christ<br />

idaꞌati, Kai manaꞌo Doro naa kakinao<br />

tan kawanaꞌati unao.<br />

Naꞌapaꞌoram dauꞌatiꞌo<br />

Tominkaru dainao kii-karu<br />

28 Ukauꞌan, õmarai napa nii koraizian<br />

nao, pakawan paꞌi uzaama ti napa<br />

Christ idaꞌati, aonaa kizi wabaꞌa zootinan<br />

uꞌati, ukaa wan dono koshan,<br />

naꞌiki aonaa kizi watarian waikodapan<br />

uruu. 29 Unao, uaitapa Christ<br />

shaꞌapata nii kai man kidaꞌo paꞌidiwaru<br />

aimaa kan Tomin karu awun<br />

zaꞌa. Ukauꞌan uaitapa paꞌi, pidan<br />

shaꞌa paa paꞌo kai manaꞌo aimaa kan<br />

Tomin karu awun zaꞌa, Tomin karu<br />

dani uruu.<br />

3 1 Utukapa naꞌa pam waDaru<br />

Tomin karu marain pan manawun<br />

waunao, turuu wadakota-kao<br />

Tomin karu dai nao nii: mishiꞌo<br />

udai nao waunao. Mazan pidannao,<br />

imiꞌi baaraꞌa kidaꞌo aimaa kan<br />

dauaꞌo raz kari kao nan ĩdiꞌitin pan,<br />

aonaa ĩaita pan uruu, ukauꞌan<br />

aonaa ĩaita pan Tomin karu dai nao<br />

waunao. 2 Õmarai napa nii õminmishi<br />

dan nao, mishi Tomin karu<br />

dai naouꞌu naa waunao, mazan<br />

aonaa zii ukainaa ba tinan naꞌa pam<br />

nii waunao dii naꞌi tiꞌi Christ waꞌatin<br />

dono. Mazan waaitapa, ukaa wan<br />

dono uruu kawa nuꞌo nii waunao,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan watuka pan<br />

nii naꞌa paꞌo ram mana wun uruu.<br />

3 Ukauꞌan pidan zauda paꞌo raz naa<br />

patomi nan Christ kawan dii naꞌi tiꞌi,<br />

marii paꞌi udadara dan naa panyukunuu<br />

oiaꞌo ai, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa oiaꞌo nii Christ idaꞌa.<br />

4 Ipai pidan shaꞌa paa paꞌoraz<br />

oiaꞌo, dikin ta paꞌo Tomin karu<br />

kaki naori wuruꞌu. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan oiaꞌo wuruꞌu kakinao rii<br />

dikintapa-kaoaz. 5 Uai tapa nii Jesus<br />

kaawan kan soꞌo taꞌo nii waꞌoian<br />

kida. Aizii uruu, aonaꞌo uꞌoian.<br />

6 Ukauꞌan pidan zaama tin paꞌo Christ<br />

idaꞌati aonaꞌo niꞌi naa ushaꞌa paa pan<br />

oiaꞌo. Mazan pidan pakawa nuꞌo raz<br />

zii ushaꞌa paa pan oiaꞌo, aonaꞌo uaitapau<br />

zon naꞌiki aonaꞌo uzaama tin pan<br />

Christ idaꞌati wuruꞌu.<br />

7 Õmarai napa nii korai zian nao,<br />

manaꞌa utaapa daꞌa naꞌa pidan pozawata-kidan<br />

unao: pidan kai manaꞌo,<br />

ushaꞌa pata kai manaꞌo aimaa kan,<br />

naꞌiki kai manaꞌo Tomin karu awun<br />

zaꞌa wuruꞌu uruuz, naꞌapa Jesus<br />

Christ kawan. 8 Mazan pidan<br />

shaꞌa paa paꞌo raz oiaꞌo, ukainaa batinan<br />

Satan dani wuruꞌu uruuz,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Satan, ukaduz<br />

ushaꞌapaa pau zon oiaꞌo, ama zada<br />

saka di nan diꞌikiꞌo. Mazan Tominkaru<br />

Dani kaawan kan mai naaba taꞌo<br />

niꞌo Satan kaudin-kizi kida. 9 Tominkaru<br />

dai nao, aonaa ĩshaꞌa paa pan<br />

naa oiaꞌo, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

Tomin karu kadu zuꞌu naa wuruꞌu<br />

ĩnao idaꞌaꞌo raz. Aonaa turuu<br />

ĩshaꞌa paa pan naa oiaꞌo, Tominkaru<br />

danii tan idiꞌi naa ĩdyaun.<br />

10 Ukauꞌan aizii, kai kapa waaitapan<br />

kanom nao Tomin karu dai nao<br />

nii, naꞌiki kanom nao Satan dai nao<br />

nii: pidan aonaꞌo raz ushaꞌapa tan<br />

1Jn<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 JOHN 3<br />

670<br />

kai manaꞌo aimaa kan, naꞌiki aonaꞌoraz<br />

umarain pan pairi ban, aonaa<br />

Tomin karu dani mani uruu.<br />

Marainpaakaꞌo Tominkaru dainao<br />

11 Usaka di nan diꞌikiꞌo umishidapan<br />

uabatau tan diꞌo raꞌa kakinao rii:<br />

wamarain paaka paꞌi, kiaꞌo raz.<br />

12 Aonaa paꞌi Cain kawan man<br />

waunao, tawuruꞌu Satan poi toruz,<br />

zowiaꞌo raz paꞌina wuzu. Cain,<br />

ukaduz ushaꞌapaa pau zon oiaꞌo,<br />

mazan uꞌinawuzu Abel, kai manaꞌo<br />

pidan uruu, uruu idi Cain zowian<br />

uruu. 13 Ukauꞌan õmin-mishi dannao,<br />

zaudi napa paꞌi umashaapa.<br />

Kai naꞌaꞌo nii pidan nao, imiꞌi<br />

baaraꞌaꞌo shaꞌa paapa-kao dauaꞌoraz<br />

ĩdiꞌitin pan, toꞌora-kizai ta pan<br />

unao. 14 Waaitapa, aonaa mawakakaru<br />

idaꞌan tan puꞌo raꞌa naa mani<br />

waunao, mazan kakupa-karu idaꞌatan<br />

puꞌu paꞌan. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

marain paa kaꞌo waunao. Pidan<br />

aonaꞌo raz umarain pan pamin-mishidan,<br />

pakawa nuꞌo zii mawaka-karu<br />

idaꞌan tan puꞌu uruu. 15 Pidan toꞌorakizai<br />

ta paꞌo pamin-mishi dan, zowiaꞌo<br />

pairi ban kawa nuꞌo wuruꞌu uruuz.<br />

Naꞌiki waaitapa, pidan zowiaꞌo<br />

pairi ban, aonaa uꞌidaꞌa kari kaonanuꞌo<br />

kakupa-karu.<br />

16 Kaika paꞌo wuruꞌu waai tapanuz<br />

marain paaka-karu: Jesus Christ<br />

taa pada pazowii-kao waunao dikin<br />

ii. Ukauꞌan marii paꞌi wataa pa dan<br />

wazowii-kao wamin-mishi dan dikin<br />

ii. 17 Aizii aimaa kan kainaꞌan dono<br />

pidan idaꞌa umashaapa-kinaa nii<br />

kai manai man, naꞌiki kai naꞌa uaitapa<br />

nii pairi ban dopiaꞌo paai pan idi<br />

aimaa kan sodi pamashaapa-kinaa<br />

nii kapam, mazan upuꞌu aonaa<br />

zoobaba ukamin kaꞌu tan wuruꞌu<br />

dopiaꞌo raz. Pidan naꞌa paꞌo aonaa<br />

turuu udako tan pamarain pan pairiban<br />

naꞌapa Tomin karu marain pan<br />

kawan pidan nao. 18 Õmarai napa nii<br />

korai zian nao, aonaa wamarainpaa<br />

kaꞌa naꞌa wapara dan idaꞌan<br />

kari kao nan, mazan wakamin kaꞌu tan<br />

idaꞌan wairi ban nao, naꞌiki mishiꞌo<br />

idaꞌan.<br />

Tominkaru dainao mabaaꞌazoo<br />

ĩkaawan Tominkaru idaꞌati<br />

19 Wamarain pan idaꞌan waminmishi<br />

dan nao, waaita pan nii<br />

Tomin karu idaꞌa tan puꞌo waunao,<br />

ukauꞌan mabaaꞌa zoꞌo nii wawaꞌa tin<br />

Tomin karu idaꞌati. 20 Waaba tinan<br />

puꞌu padamata wanyuku nuu<br />

ii oiaꞌo waunao, mazan Tominkaru<br />

powaꞌaꞌo zii umana wunun<br />

wanyuku nuu ai, naꞌiki uaitapa ipai<br />

dau nuu daꞌu aimaa kan. 21 Õmarainapa<br />

nii õmin-mishi dan nao,<br />

waaba ti nan an wanyuku nuu ii kaiman<br />

Tomin karu kanaa puꞌu, aonaa<br />

kan dii nii wakibaꞌa zon wawaꞌa tin<br />

Uꞌidaꞌati. 22 Tomin karu taan nii<br />

waꞌati ipai aimaa kan wapishaanii<br />

uꞌai, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

waizoꞌati pan idi Ukaki naori kida<br />

naꞌiki wamashaa pan idi Unyukunuu<br />

kawanaꞌati. 23 Aizii kaika paꞌo<br />

wuruꞌu Tomin karu kaki nao riz:<br />

Marii paꞌi wamishi dan Jesus Christ<br />

Tomin karu Danin, naꞌiki marii paꞌi<br />

wamarain paa kan, naꞌapa Christ<br />

kaki nao tau zon kawan waunao.<br />

24 Pidan izoꞌati paꞌo Tomin karu<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


671<br />

1 JOHN 3​, ​4<br />

kaki naori, zaama tin paꞌo Tomin karu<br />

idaꞌati wuruꞌu, naꞌiki Tomin karu<br />

zaama tin paꞌo uruu idaꞌati. Tominkaru<br />

taa niaz waꞌati Kai manaꞌo<br />

Doro naa, uruu kainaa bata waꞌati<br />

kai naꞌa Tomin karu mashaa pan<br />

waꞌidaꞌa.<br />

Naꞌapam Tominkaru Doronaa<br />

panaꞌan oiaꞌo doronai ai<br />

4 1 Õmarai napa nii õmin-mishidan<br />

nao, manaꞌa umishi daꞌa naꞌa<br />

ipai pidan nao dako taꞌo raz Tominkaru<br />

Doro naa kainaꞌan paꞌidaꞌa.<br />

Mazan utiwaa-kidapa paꞌan kaimanai<br />

man ĩdyaun, uaitapa kizi<br />

mishiꞌo Tomin karu Doro naa wuruꞌu<br />

ĩꞌidaꞌaꞌo raz. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

iribaꞌa naa dako tin pai nao prophet<br />

nii makon ipai wii zai kawanaꞌati.<br />

2 Kaika paꞌo idaꞌanaꞌo nii uaita pan<br />

Tomin karu Doro naa kainaꞌan pidan<br />

idaꞌa: pidan mishi daꞌo raz Jesus<br />

Christ kaawan kan pananaa zoꞌo,<br />

Tomin karu Doro naa wuruꞌu uruu<br />

idaꞌaꞌo raz. 3 Mazan pidan aonaꞌo raz<br />

umishi dan Jesus Christ kaawan kan<br />

pananaa zoꞌo, aonaa Tomin karu<br />

Doro naa mani wuruꞌu uruu idaꞌaꞌoraz.<br />

Mazan Christ taruba diꞌikiꞌo<br />

doro nai wuruꞌu uruu idaꞌaꞌo raz.<br />

Uaba tauzo nii kai niꞌi kiꞌo nii uwaꞌatin,<br />

wuruꞌu oiaꞌo raz doro nai, aizii<br />

kai, kai naꞌaꞌa naa pidan nao bii an<br />

uruu.<br />

4 Mazan unao, õmarai napa nii<br />

korai zian nao, Tomin karu dainao<br />

paꞌan unao. Kaa kinapa uꞌati<br />

madiwau tapa-kaꞌo raz ĩdako tin pan<br />

prophet nii, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

maꞌo za kaꞌo mana wun unao idaꞌaꞌoraz<br />

Kai manaꞌo Doro naa, wuru aiaꞌa<br />

Satan diꞌikiꞌo raz doro nai kazowautapaꞌo<br />

raz pidan nao imiꞌi baara<br />

an. 5 Aizii madiwau tapa-kaꞌo raz<br />

ĩdako tin pan prophet nao nii, aonaa<br />

ĩaita pan Tomin karu, ukauꞌan ĩkakuwaa<br />

pan naꞌapa maai tapa-kai nao<br />

Tomin karu kawan. Ukauꞌan pidannao<br />

maai tapa-kai naouz Tomin karu,<br />

ĩmishida ĩkuwaa. 6 Mazan waunao,<br />

Tomin karu dai nao paꞌan, ukauꞌan<br />

pidan nao aita pai naouz Tominkaru,<br />

kai man ĩꞌati wakuwaaz.<br />

Mazan pidan nao, aonaꞌo raz Tominkaru<br />

dai nao mani ĩdyaun, aonaa<br />

ĩnauda pan wakuwaa. Naꞌa paꞌo<br />

idaꞌan waaita pan Kai manaꞌo Doronaa<br />

kai naaba taꞌo raz mishiꞌo kuwai<br />

Tomin karu dauaꞌo kainaꞌan pidan<br />

idaꞌa, oo oiaꞌo doro nai, marii da paꞌoraz<br />

pidan nao.<br />

Marainpaaka-karu​<br />

​Tominkaru aipan ati<br />

7 Õmarai napa nii õmin-mishi dannao,<br />

pakawan paꞌi wamarain paaka,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

wuruꞌu wamarain paaka-kinaaz.<br />

Ukauꞌan, pidan marain paꞌo raz<br />

pamin-mishi dan nao, Tomin karu<br />

dani uruu, naꞌiki uai tapa nii Tominkaru.<br />

8 Pidan aonaꞌo raz umarain pan<br />

pamin-mishi dan nao, aonaꞌo uaitapan<br />

Tomin karu, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan Tomin karu, uruu kamarainpanuꞌo.<br />

9 Kai kapa Tomin karu aidan<br />

waꞌati naꞌa pam pamarain pan<br />

pidan nao: Udyuu dan pau dani baudaꞌa<br />

pau zon imiꞌi baara ati, turuu<br />

kizi waiko dan uruu idaꞌan kari kaonanuꞌo<br />

kakupa-karu. 10 Kaika paꞌo<br />

1Jn<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 JOHN 4<br />

672<br />

wuruꞌu kamarain pan-karuz: Aonaa<br />

waunao marain pan kaduz mani<br />

Tomin karu, mazan Tomin karu<br />

marain pan kaduz paꞌan waunao.<br />

Uruu idi udyuu dan pauDani mawakan<br />

waunao dikin ii, turuu kizi<br />

waꞌoian kida mainaa bata-kao.<br />

11 Õmarai napa nii õmin-mishidan<br />

nao, Tomin karu marain pan<br />

kauꞌan waunao tuu kii mana wun,<br />

naꞌapa paꞌi ukauꞌan wamarain paaka<br />

kapam. 12 Aonaa bau daꞌapa pidan<br />

tuka pau zon puꞌu padamata Tominkaru,<br />

mazan wamarain paa kan<br />

an, Tomin karu kainaꞌan waꞌidaꞌa<br />

wuruꞌu. Naꞌiki wamarain paa kan<br />

idaꞌanaꞌo nii ukamarai napa nun<br />

ikodi nan baꞌo rai nao pidan nao,<br />

naꞌapa uai pan kawan mana wun.<br />

13 Waaitapa Tomin karu idaꞌa tiꞌo<br />

wazaama tin pan, naꞌiki kai naꞌaꞌo<br />

uruu waꞌidaꞌa, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

utaa niꞌi naa waꞌati Kai manaꞌo Doronaa.<br />

14 Tomin karu dyuu dan pauDani<br />

Jesus Christ kazan naa taꞌo nii ipai<br />

pidan nao ĩꞌoian kida ai. Watukapanii<br />

uruu, naꞌiki aizii, wakaku waa pan<br />

udauꞌan baꞌo rai nao ati. 15 Naꞌiaꞌo ram<br />

pidan kowaa dan an Tomin karu Dani<br />

wuruꞌu Jesus, Tomin karu kainaꞌan<br />

uruu idaꞌa wuruꞌu, naꞌiki Tomin karu<br />

idaꞌa tiꞌo uzaama tin pan. 16 Waaitapa<br />

naꞌa pam Tomin karu marain pan<br />

waunao, ukauꞌan uꞌatiꞌo raꞌa naa<br />

wanyuku nuu.<br />

Tomin karu kamarain panuꞌo<br />

uruu. Ukauꞌan pidan nao karikaonanuꞌo<br />

raz ĩkamarai napa nun,<br />

Tomin karu idaꞌa tiꞌo ĩzaama tin pan,<br />

naꞌiki ĩnao idaꞌa tiꞌo Tomin karu<br />

zaama tin pan. 17 Uruu idiꞌo wuruꞌu<br />

wamarain paa ka nuz uruu kawan<br />

mana wun: ukauꞌan wamarainpaa<br />

kan idi naꞌapa, aonaꞌo nii<br />

watarian wuru kamoo donoꞌo<br />

Tomin karu kooto wapa-kidanuz<br />

pidan nao. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan Christ kawa nuꞌo raꞌa<br />

naa wamashaa pan daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa. 18 Waaita pan idi Tominkaru<br />

marain pan waunao, aonaa<br />

kan dii nii watarian uꞌai. Tominkaru<br />

kamarai napa nun ikodi nan<br />

idi baꞌo rai nao pidan nao waunao<br />

marain paa kan idaꞌan, naꞌapa<br />

mana wun uai pan kawan, ukauꞌan<br />

aonaa kan dii nii watarian Tominkaru<br />

ai. Pidan tarian Tomin karu<br />

ai, uaita pan idiꞌo Tomin karu<br />

pata kaꞌu tan nii paugaru, wuru<br />

kamoo donoꞌo Tomin karu tiwaakidaapa<br />

nuz naa pidan nao. Pidan<br />

tariaꞌo raz, uaita pan idiꞌo aonaa<br />

pakamarai napa nun Tomin karu<br />

aipan kawanaꞌati.<br />

19 Wamarain paa kan, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan kiwii niꞌo raꞌa naa<br />

Tomin karu marain pan waunao.<br />

20 Aizii pidan kian an, “Õgaru,<br />

õmarai napa nii Tomin karu,” mazan<br />

pakawan zii utoꞌora-kizai tapan<br />

pamin-mishi dan, uruu mariidi<br />

nauzo wuruꞌu. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan aonaa umarain pan paminmishi<br />

dan patukapa nii padamata,<br />

ukauꞌan aonaa naꞌitim umarain pan<br />

Tomin karu, aonaꞌo raz utuka pauzon.<br />

21 Naꞌiki kaika paꞌo Tomin karu<br />

kaki naori waunao atiꞌo: Pidan<br />

marain paꞌo Tomin karu, marii<br />

paꞌi umarain pan pamin-mishidan<br />

nao kapam.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


673<br />

1 JOHN 5<br />

Turuaꞌo Tominkaru kakinaori<br />

kida izoꞌati-kao<br />

5 1 Ipai pidan mishi daꞌo raz<br />

Christ e wuruꞌu Jesus, uruu<br />

Tomin karu dani. Naꞌiki pidan<br />

marain paꞌo waDaru Tomin karu,<br />

umarai napa kapam udai nao.<br />

2 Kaika paꞌo wuruꞌu waai tapa nuz<br />

wamarain pan Tomin karu dai nao:<br />

wamarain pan idaꞌan Tomin karu,<br />

naꞌiki washaꞌa paa pan idaꞌan udyuudaniaz<br />

shaꞌa pata-kao. 3 Umishiin<br />

an wamarain pan Tomin karu,<br />

washaꞌa paa pan nii udyuu daniaz<br />

shaꞌa pata-kao. Naꞌiki aonaa kashaꞌapan<br />

naꞌo mani wuruꞌu udyuu daniaz<br />

shaꞌa pata-kao, 4 ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ipai Tomin karu dai nao, turuu<br />

ĩdikin tan oiaꞌo. Naꞌiki ĩwazoo tanuz<br />

pamishida pan idi Jesus Christ.<br />

5 Aonaa kanom kaꞌii tan padikintan<br />

oiaꞌo, soo pidan, mishi daꞌo raz<br />

Tomin karu Dani wuruꞌu Jesus.<br />

Tominkaru Dani dauaꞌo<br />

6 Jesus Christ, uruu kaa waꞌo raz<br />

aokazi iki, uruu chikaa wunuukidi<br />

naꞌo raz wunu idi, naꞌiki uruu<br />

shootaꞌo raz uizain umawa kan dono.<br />

Aonaa soo wunu idaꞌan mani karikao<br />

nan ukai naa bata-kao Christ<br />

wuruꞌu uruuz, mazan uizain shootan<br />

idaꞌan kapam. Naꞌiki Kai manaꞌo<br />

Doro naa kainaa bata kapam mishiꞌo<br />

wuruꞌu naꞌa paꞌo raz aimaa kan kida.<br />

Ushaꞌapa num kauꞌan Kai manaꞌo<br />

Doro naa, ukaduz ukai naaba tauzon<br />

mishiꞌo aimaa kan Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo. 7 Ukauꞌan kai naꞌa idiki naudaꞌu<br />

aimaa kan kai naa ba taꞌo waꞌati<br />

Jesus dauaꞌo [aokazi ii: waDaru<br />

Tomin karu, Parada-karu, naꞌiki Kaimanaꞌo<br />

Doro naa; ipai idiki nau daꞌu<br />

ĩdyaun, ĩkai naa bata bau daꞌa paꞌo<br />

aimaa kan Jesus dauꞌu. 8 Naꞌiki<br />

kai naꞌa idiki nau daꞌu aimaa kan<br />

kai naa ba taꞌo waꞌati Jesus dauaꞌo<br />

imiꞌi baaraꞌa:] f Kai manaꞌo Doro naa,<br />

naꞌiki uchikaa wunuu-kidi nan wunu<br />

idi, naꞌiki uizain shoo tan umawakan<br />

dono; ipai idiki nau daꞌu ĩdyaun,<br />

ĩkai naa bata bau daꞌa paꞌo aimaa kan<br />

Jesus dauꞌu.<br />

9 Pidan kakuwaa pan an<br />

paaitapa nii dauꞌu, wamishi daꞌaka<br />

ukuwaa. Ukauꞌan Tomin karu kuwaa<br />

umana wunun idi pidan kuwaa ai,<br />

wamishida paꞌi ukai naa ba taniaz<br />

aimaa kan kida waꞌati. Aita nii man<br />

ukuwaa umana wunun, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan uruu Tomin karu, naꞌiki<br />

pauDani dauaꞌo wuruꞌu ukaku waapa<br />

nuz. 10 Ukauꞌan pidan mishi dan<br />

an Jesus, Tomin karu Danin, uaitapa<br />

mishiꞌo wuruꞌu Tomin karu kuwaa<br />

kidaz. Mazan pidan, aonaꞌo raz<br />

umishi dan Tomin karu kuwaa,<br />

udako tan Tomin karu marii di nauzonii<br />

wuruꞌu, ushaꞌapa num kauꞌan,<br />

aonaa umishi dan Tomin karu kuwaa<br />

pauDani dauaꞌo raz. 11 Kaika paꞌo<br />

wuruꞌu ukuwaaz: Tomin karu<br />

taa niꞌi naa waꞌati kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-karu, naꞌiki wazaa ma ta nuzu<br />

Tomin karu Dani idaꞌan. 12 Pidan<br />

1Jn<br />

e 5:1 Christ: Tomin karu dyuuda nii aokazi iki kazan naa taꞌo nii waunao.<br />

f 5:7-8 Kiwii niꞌo saada-kari wai idaꞌa, aonaa diꞌo raz saadin panuꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


1 JOHN 5<br />

674<br />

zaama tin paꞌo Tomin karu Dani<br />

idaꞌati, kai naꞌaꞌo raꞌa naa kari kaonanuꞌo<br />

kakupa-karu uꞌidaꞌa. Mazan<br />

pidan, aonaꞌo raz uzaama tin pan<br />

Tomin karu Dani idaꞌati, aonaa karikao<br />

nanuꞌo kakupa-karu nii uꞌidaꞌa.<br />

Karikaonanuꞌo kakupa-karu<br />

13 Õsaa dan diꞌo raꞌa kaa rita unao<br />

ati, mishi dai nao Jesus Tomin karu<br />

Danin, uaitapa kizi kai naꞌaꞌo raꞌa<br />

naa kari kao nanuꞌo kakupa-karu<br />

uꞌidaꞌa. 14 Ukauꞌan aonaa kandii<br />

nii wakibaꞌa zon wawaꞌa tin<br />

Tomin karu idaꞌati, waaita pan idi<br />

unyuku nuu pan nii waunao naꞌapainim<br />

dono wapishaan aimaa kan<br />

uꞌati, unyuku nuu aipan kawanaꞌati.<br />

15 Waaita pan idi unyuku nuu pan nii<br />

waunao, wapishaan dono aimaakan<br />

uꞌati, waaitapa utaan nii waꞌati<br />

wapishaa niaz.<br />

16 Aizii bau daꞌapa unao,<br />

utuka pan an mani umin-mishidan<br />

shaꞌapa tan oiaꞌo, mazan<br />

aonaa tawuru kaduz oiaꞌo maniꞌi,<br />

buuta-kidaꞌo raz pidan kari kaonanuꞌo<br />

mawaka-karu diꞌiti, marii<br />

upishaan Tomin karu kazan naa tan<br />

wuruꞌu shaꞌapa taꞌo raz oiaꞌo, Tominkaru<br />

taan nii uꞌati kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-karu. Kai wuruꞌu õnaꞌapanuz,<br />

pidan nao shaꞌapa tai nao oiaꞌo<br />

dauꞌa tiꞌo, mazan aonaa tawuru<br />

kaduz oiaꞌo maniꞌi buuta-kidaꞌo raz<br />

pidan kari kao nanuꞌo mawaka-karu<br />

diꞌiti. Kai naꞌa mishi oiaꞌo, uruu<br />

buuta-kidaꞌo pidan kari kao nanuꞌo<br />

mawaka-karu diꞌiti. Mazan aonaa<br />

õkian mani, upishaa kizi Tomin karu<br />

kazan naa tan shaꞌapa taꞌo raz uruu<br />

kaduz oiaꞌo. 17 Ipai aimaa kan shaꞌapata-kari<br />

waiz panaꞌiti Tomin karu<br />

aipan ai, oiaꞌo wuruꞌu. Mazan kainaꞌa<br />

oiaꞌo kida, aonaa ubuuta-kidan<br />

pidan kari kao nanuꞌo mawaka-karu<br />

diꞌiti.<br />

18 Waaitapa, Tomin karu dainao,<br />

aonaꞌa naa ĩshaꞌa paa pan oiaꞌo,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

Dani, Jesus Christ, kazan naa tapaniꞌi<br />

naa ĩdyaun, ukauꞌan aonaa<br />

Satan kaꞌii tan pakazi wan ĩdyaun.<br />

19 Waaitapa, Tomin karu dai nao<br />

waunao, mazan ipai pidan nao<br />

aonaꞌo raz ĩaita pan Tomin karu,<br />

Satan kazowau tapa nii ĩdyaun.<br />

20 Waaitapa mishiꞌo Tomin karu<br />

Dani kaa wan imiꞌi baara ati,<br />

naꞌiki ukai naa bata aimaa kan kida<br />

waꞌati, turuu kizi waaita pan wuruꞌu<br />

mishiꞌo raz Tomin karu. Wazaamatin<br />

pan mishiꞌo Tomin karu idaꞌati,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan uDani, Jesus<br />

Christ idaꞌa tiꞌo wazaama tin pan. Soo<br />

uruu bau daꞌapa mishiꞌo Tomin karu,<br />

naꞌiki uruu bau daꞌapa kari kao nanuꞌo<br />

kakupa-kinai. 21 Ukauꞌan õkian uꞌati<br />

õmarai napa nii korai zian nao, uzaudin,<br />

manaꞌa utaai naꞌa naꞌa wuru atiꞌi<br />

tanawa taꞌo niꞌo raz panaꞌiti unyukunuu<br />

mishiꞌo Tomin karu ai.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Itamautan John Kaaritan<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Apostle John saa­dan diꞌo­raꞌa kaa­rita zunaaba naꞌiki odai­nao atiꞌo.<br />

Mazan pabiꞌi kida pidan­nao diꞌi­tapa­nuz, usaada-kao paꞌan mishi­dai­nao<br />

baoko­paꞌo ĩchoo­chii­pan atiꞌo.<br />

Pakaari­tan idaꞌa apostle John maꞌo­za­ka­dan mishi­dai­nao, ĩizoꞌati kizi<br />

Tomin­karu para­dan pamarain­paa­kan idaꞌan. John kaki­nao­tan mishi­dainao,<br />

pidan­nao ai panaꞌi­tiꞌo­raz ĩtomi­napa-kidan pidan­nao Jesus dauꞌu.<br />

Naꞌiki uai­pan mishi­dai­nao marinaꞌa­tan ĩdyaun, naꞌiki wuruꞌu panaꞌi­tiꞌo­raz<br />

ĩtomi­napa-kida-kinaa.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita sakadin-kizi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-3<br />

Izoꞌati-karu naꞌiki kamarainpan-karu . . . . . . . . . . . . . 4-6<br />

Zaudin-karu mazanuꞌo tiichaanao tominapa-kida-kinaa ai . 7-11<br />

Kaarita katokon-tinan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12-13<br />

1 1 Õgaru, choo chi zowau naa,<br />

õsaa dan diꞌo raꞌa kaa rita puꞌati<br />

zunaaba, Tomin karu zaama taniaz<br />

papi da nan nii, naꞌiki pudai nao<br />

atiꞌo kapam. Mishiꞌo õmarain pan<br />

unao. Aonaa õbaꞌo ran tinaꞌo mani<br />

õmarain pan unao, ipai pidannao<br />

aita pai naouz mishiꞌo kuwai,<br />

ĩmarai napa nii kapam unao.<br />

2 Wamarain pan unao waaita pan idi<br />

mishiꞌo kuwai, naꞌiki kari kao nanuꞌo<br />

nii wataa pan wuruꞌu mishiꞌo raz<br />

kuwai. 3 Õtoriin pan, kari kao nan<br />

kizi waDaru Tomin karu naꞌiki udani<br />

Jesus Christ kamuna nun waꞌati,<br />

naꞌiki ukamunan-kida kizi waunao,<br />

naꞌiki utaa kizi wanyuku nuu kaiman-kinaa<br />

nii, waizoꞌati pan idaꞌan<br />

mishiꞌo, naꞌiki wamarain paa kan<br />

idaꞌan.<br />

Wamarainpaaka<br />

4 Tuu kii õkonau kian õabatan<br />

idi pabiꞌi kida pudai nao,<br />

pakawan ĩizoꞌati pan mishiꞌo<br />

kuwai, naꞌapa waDaru Tomin karu<br />

aipan kawanaꞌati. 5 Aizii õkiaꞌa zon<br />

puꞌati õmarai napa nii zunaaba;<br />

marii wamashaapa marain paaka<br />

wamin-mishi dan nao tuma. Aonaa<br />

2Jn<br />

675<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


2 JOHN 1<br />

676<br />

paꞌinaꞌo kakinao rii mani wuruꞌu<br />

õkowaa daniaz uꞌati, uruu tawuruꞌu<br />

waaba taniaz wasaka dan diꞌikiꞌoraz<br />

wamishi da pan. 6 Aizii wuruꞌu<br />

marain paaka-karu õkia nuz,<br />

waizoꞌa tin dauꞌa tiꞌo Tomin karu<br />

kaki naori, naꞌiki wamashaa pan<br />

dauꞌa tiꞌo ukawanaꞌati. Ukaki naotan<br />

waunao, wamarain paaka kizi<br />

pakawan waaba tan kawan ukakinaori<br />

wasaka di nan diꞌikiꞌo raz<br />

wamishi da pan.<br />

7 Iribaꞌa naa pozawa tapa-kidaꞌo<br />

pidan nao makon ipai ama zada<br />

kawanaꞌati. Ĩkian, aonaa mishiꞌo<br />

mani Jesus Christ kaa wan pananaa<br />

zoꞌo imiꞌi baara ati. Pidan naꞌapaꞌo,<br />

marii di nauzo naꞌiki Christ<br />

taruba wuruꞌu. 8 Ukauꞌan uzau din,<br />

aonaa kizi uwazi waan ukau dinan<br />

winipi naa, Tomin karu taa kizi<br />

ipai uꞌatiz. 9 Pidan panaꞌi tiꞌo raz<br />

ukaki nao pan Christ kaki naori<br />

ai, aonaꞌo uzaama tin pan Tominkaru<br />

idaꞌati wuruꞌu. Mazan pidan<br />

karikao nanuꞌo raz umishida pan<br />

Christ kaki naori, uruu paꞌan<br />

Tomin karu naꞌiki uDani idaꞌatiꞌo<br />

uzaama tin pan. 10 Aizii pidan<br />

kaa wan an unao idaꞌati, panaꞌitiꞌo<br />

raz ukaki nao pan Christ diꞌikiꞌo<br />

ai, manaꞌa udapaa paꞌa naꞌa uruu<br />

udapu ati. Aonaa unau baꞌa naꞌa<br />

uruu. 11 Pidan dapaa paꞌo raz naꞌapaꞌo<br />

pidan, ukamin kaꞌu tan naa<br />

ukau dinan oiaꞌo dauꞌu wuruꞌu,<br />

padapaa pan idaꞌan uruu.<br />

12 Kai naꞌa dobata zii aimaa kan<br />

õkowaa daꞌa zoo nii uꞌati, mazan<br />

aonaa õai pan õkaku waa pan kaa rita<br />

idaꞌan kari kao nan. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan õai pan nii õmoro wau tan<br />

kadiman unao diꞌiti, õkaku waapa<br />

kizi uꞌati õnaꞌian puꞌu. Uruu<br />

aonaa kizi kanom towau daꞌuan<br />

wakonau kian.<br />

13 Puꞌi naozo, Tomin karu<br />

zaama taniaz kapam papi da nan<br />

nii, odai nao dyuu dan papara dan<br />

puꞌidiꞌiti.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


677<br />

Idikinautan John Kaaritan<br />

Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Apostle John saa­dan diꞌo­raꞌa kaa­rita choo­chi zowau­naa Gaius atiꞌo.<br />

Pakaari­tan idaꞌa, John kowaa­dan kai­man panyuku­nuu Gaius kau­di­nan<br />

dauꞌan. Ukonau­kii-kida­nuzu ukamin­kaꞌu­tan idi baꞌo­rai­nao mishi­dai­nao.<br />

John kaki­nao­wan Gaius, Dio­tre­phes ai. Mazan Deme­trius dauꞌan, kai­man<br />

paꞌan upara­dan.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita sakadin-kinaa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1<br />

Gaius konaukii-kida-kao . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2-8<br />

Diotrephes shaꞌapatanii dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . 9-10<br />

Demetrius shaꞌapatanii dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . . 11-12<br />

Kaarita katokon-tinan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13-15<br />

1 1 Õgaru, choo chi zowaunaa,<br />

õsaa dan diꞌo raꞌa kaa rita<br />

puꞌati, õpao naru Gaius, mishiꞌo raz<br />

õmarain pan.<br />

2 Õpao naru, õtoriin pan Tominkaru<br />

ati marii kizi punanaa<br />

mashaa pan ziwu, naꞌiki ipai kizi<br />

aimaa kan shaꞌa pan kai man puꞌati,<br />

naꞌapa pumashaa pan kawan kai man<br />

pudoro naa ii. 3 Tuu kii õkonaukian<br />

õaba tan idi waꞌina wuzu nao<br />

kakuwaa pan waꞌati, pumashaapan<br />

dauꞌu Tomin karu kaki naori<br />

kawanaꞌati. Naꞌiki õabata kapam<br />

kari kao nanuꞌo pumashaa pan<br />

mishiꞌo kuwai kawanaꞌati. 4 Tuukii<br />

mana wun õkonau kian õaba tan<br />

dono õdai nao kawanui nao õtaapan<br />

a mashaa pan mishiꞌo kuwai<br />

kawanaꞌati.<br />

5 Aizii õkiaꞌa zon puꞌati õpao naru,<br />

kai manaꞌo kaudin-kizai wuruꞌu<br />

pushaꞌa paa paniaz Tomin karu ati,<br />

pukamin kaꞌu apa nuz moro wau ta paꞌo<br />

waꞌina wuzu nao, kowaa da pai naouz<br />

kai manaꞌo kuwai. Pumaai ta pauzokan<br />

puꞌu padamata baꞌo rai nao,<br />

mazan upuꞌu pukamin kaꞌu tan<br />

ĩdyaun. 6 Ĩkowaa daꞌa naa daꞌai nao<br />

mishi dai nao atiꞌi, naꞌa pam pukamarai<br />

napa nun, pushaꞌa pata kai man<br />

3Jn<br />

a 1:4 õdai­nao kawanui­nao õtaa­pan: õkaki nao tauzo nii nao<br />

677<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


3 JOHN 1<br />

678<br />

kidaꞌo aimaa kan ĩꞌati. Naꞌapa paꞌi<br />

pukamin kaꞌuta ĩdyaun kai man kizi<br />

ĩdoba tan pakau din-kizi dauꞌati.<br />

Kai manaꞌo Tomin karu ati wuruꞌu<br />

naꞌa paꞌo raz pushaꞌa paa pan. 7 Ĩkaudi<br />

nan idiꞌo Jesus Christ ati wuruꞌu<br />

ĩkaku waapa tina nuz naꞌiki ĩchiꞌikapa<br />

nuz, naꞌiki aonaa ĩpishaan, oo<br />

ĩzaama tan aimaa kan mami shidakainao<br />

ai. 8 Ukauꞌan wau naouꞌo nii<br />

wuruꞌu kamin kaꞌu taꞌo raz ĩdyaun,<br />

naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo nii wakau di nan<br />

ĩtuma, baꞌo rai nao abata kizi mishiꞌo<br />

kuwai.<br />

9 Õdyuu da niꞌi naa õkaari tan<br />

naꞌiti mishi dai nao ati naꞌa paꞌo<br />

dauaꞌo, mazan Dio tre phes, aonaa<br />

uaba taꞌa zon wapara dan. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan kari kao nan uai pan<br />

pakazo wau ta pan mishi dai nao<br />

paꞌidaꞌa kari kao nan. 10 Õkaa wan<br />

dono unao diꞌiti, õkowaa dan nii<br />

kanom ushaꞌa paa pa nii, naꞌa pam<br />

umarii dinan tuu kii wadauꞌu. Aonaa<br />

soo uruu mani kari kao nan ushaꞌapaa<br />

pan, mazan aonaa kapam<br />

udapaa paꞌa zon waꞌina wuzu nao,<br />

wuruꞌu makoꞌan pai naouz naꞌiki<br />

kowaa da pai naouz kai manaꞌo<br />

kuwai. Naꞌiki umashaata mishidai<br />

nao dapaapaꞌa zon ĩdyaun. Aizii<br />

ĩdapaa pan an ĩdyaun, aonaꞌo niꞌi naa<br />

utaapa dan ĩbao kopa tinan bao koi nao<br />

mishi dai nao tuma.<br />

11 Õpao naru, manaꞌa putamakapaꞌa<br />

naꞌa pidan nao shaꞌapa tai naouz<br />

oiaꞌo aimaa kan, mazan putamakapa<br />

paꞌan shaꞌapa tai naouz<br />

kai manaꞌo aimaa kan. Pidan<br />

shaꞌapa taꞌo raz kai manaꞌo aimaakan,<br />

uruu Tomin karu pidanan.<br />

Mazan pidan shaꞌa paa paꞌo raz<br />

oiaꞌo, uruu aonaa uaita pau zon<br />

Tomin karu. 12 Aizii ipai mishidai<br />

nao, aita pai naouz Deme trius,<br />

ĩkian udauꞌan kai manaꞌo pidan<br />

uruu. Umashaapa mishiꞌo kuwai<br />

kawanaꞌati, ukauꞌan naꞌa paꞌo<br />

kainaa bata kai manaꞌo pidan<br />

wuruꞌu uruuz. Aizii waunao,<br />

“kai manaꞌo uruu,” kii wakian<br />

udauꞌan kapam, naꞌiki unao,<br />

uaitapa mishiꞌo wuruꞌu wapara danuz<br />

naꞌa pan dono wakian pidan<br />

dauꞌati.<br />

13 Kai naꞌa dobata zii aimaa kan<br />

õkowaa daꞌa zoo nii padamata puꞌati,<br />

mazan aonaa õai pan õkaku waa pan<br />

kaa rita idaꞌan kari kao nan. 14 Õaipan<br />

nii õmoro wau tan kadiman<br />

zoobaba puꞌidiꞌiti, õparada kizi<br />

paꞌan puꞌati.<br />

15 Marii kizi paꞌi Tomin karu<br />

taa pan punyuku nuu kai man.<br />

Wamin-mishi dan nao daꞌai naouꞌu,<br />

ĩdyuu dan papara dan puꞌidiꞌiti.<br />

Wadyuu dan wapara dan ipai naꞌiainao<br />

mishidan nao ati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Jude Saadanii Kaarita<br />

Diꞌo­raz kaa­rita Jude saa­da­nii mishi­dai­nao Jesus Christ atiꞌo. Ukakinao­wan<br />

ĩdyaun mariidi­nauzo­nao tiichaa­nao kaki­naori ai, oo panaꞌi­tiꞌo<br />

ĩtomi­napa-kida­nii kida ai. Ukowaa­dan mishi­dai­nao ati, wuruꞌu mariidinauzo­nao<br />

tiichaa­nao, aonaa bau­daꞌapa mani ĩtomi­napa-kidan panaꞌi­tiꞌo<br />

parada-karu Jesus Christ dauꞌan, mazan ĩtomi­napa-kidan naa pidan­nao<br />

mashaa­paꞌo niꞌi naa oii. Ĩnao aiaꞌo kapam Peter kaki­nao­wa­nuz mishi­dai­nao<br />

itamau­tan pasaada­nii idaꞌa.<br />

Jude kowaa­dan kapam daꞌaꞌa pakaari­tan idaꞌa naꞌa­pam nii Tomin­karu<br />

pata­kaꞌu­tan naꞌiki umainaa­ba­tan tikazi idi wuruꞌu marii­di­nauzo­naouz<br />

tiichaa­nao, naꞌapa umainaa­ba­tan kawan oiai­nao kotuaꞌa naa, saadauzokari­waiz<br />

Tomin­karu para­dan kowaa­dan kawan.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Sakadin-kinai . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1-2<br />

Mariidinauzo tiichaanao dauꞌanaꞌo . . . . . . . . . . . . . 3-16<br />

Mishi kizi maꞌozaka mishidapa-karu . . . . . . . . . . . . 17-23<br />

Tominkaru umanawunun konaukii-kida-kao . . . . . . . .24-25<br />

1 1 Diꞌo raz kaa rita õgaru Jude<br />

saa da nii. Jesus Christ poitoru<br />

wuruꞌu õgaruz naꞌiki James<br />

inawuzu õgaru.<br />

Õsaa dan diꞌo raz kaa rita ipai<br />

pidan nao atiꞌo, waDaru Tominkaru<br />

dapada nii naouz, mashaa paꞌo<br />

nii pakamarai napa nun idaꞌa, naꞌiki<br />

Jesus Christ taapa nii naouz kai man.<br />

2 Marii powaꞌa zii kamunankaru,<br />

kai man-karu nyuku nui ii,<br />

naꞌiki kamarain pan-karu naꞌan<br />

unao idaꞌa.<br />

Mariidapaꞌo​<br />

​patominapa-kidan pidannao<br />

3 Õmarai napa nii õmin-mishidan<br />

nao, tuu kiaꞌo daꞌi õsaadaꞌa zon<br />

õkaari tan uꞌati, tawuru dauꞌanaꞌa<br />

kazan naa tin-karuz oiaꞌo ai,<br />

baoko paꞌo raz wamishida pau zon.<br />

Mazan aizii õsaa dan nii õmaꞌo zakada-kinaa<br />

nii unao, maꞌo zaka kizi<br />

Jude<br />

679<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JUDE 1<br />

680<br />

ukazan naata pan wuruꞌu umishidapa<br />

nuz, mishiꞌo kuwai Tomin karu<br />

taa niaz naa papidan nao ati. Karikao<br />

nanuꞌo nii unaꞌan, aonaa turuu<br />

upanaꞌada-kao. 4 Õkian kaika paꞌa,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan kai naꞌa oiainao<br />

pidan nao zaama tinan ubii iti,<br />

aonaꞌo ĩaitapa-kao. Ĩnao panaꞌadaꞌo<br />

kai manaꞌo kuwai Tomin karu<br />

kamuna nun dauaꞌo raz. Ĩpanaꞌa dan<br />

wuruꞌu parada-karuz kai manaꞌa zoo<br />

ĩshaꞌa paa pan oiaꞌo, kaki baꞌa zonnaa<br />

kidaꞌo, naꞌiki ipai aimaa kan<br />

dikauda kidaꞌo ushaꞌa paapa-kao.<br />

Naꞌiki aonaꞌa naa ĩnyuku nuuatin<br />

Jesus Christ, baudaꞌa paꞌo raz<br />

naꞌiki umana wunuꞌo raz wanao banaa.<br />

Mazan naꞌa pai nao pidan nao<br />

pata kaꞌuta-kinao niꞌo dauꞌa naꞌo,<br />

tawuruꞌu saadauzo-kari waiz kotuaꞌa<br />

naa, Tomin karu para dan idaꞌa.<br />

5 Õkaku waa paꞌa zon uꞌati uaitapan<br />

puꞌaꞌa naa padamata kidaz,<br />

õai pan idiꞌo unyuku nui ta pan uruu<br />

wanao ba naa kazan naa taꞌo raz<br />

papidanan nao Israelite nao Egypt<br />

iki. Mazan udaunaꞌan, umainaa bata<br />

ipai mami shida-kainao pidan nao<br />

ĩbii iki. 6 Naꞌiki unyuku nui tapa,<br />

naꞌa pam pabiꞌi kida angel nao, aonaa<br />

ĩnaꞌian wuru diꞌiaꞌa Tomin karu<br />

taa niaz kai manaꞌo ĩwiizi nii naꞌiki<br />

ĩkau din kiz nii, mazan ĩmari naꞌatan<br />

kai manaꞌo pamashaapa-kizi.<br />

Ĩnao kai naꞌaꞌa naa Tomin karu taapan<br />

maru taꞌo kaꞌazo ii chain tinapa,<br />

atii oiai nao pata kaꞌuta-kao kamoon<br />

kaa wan diꞌiti. 7 Unyuku nui tapa kizi<br />

kapam, Sodom naꞌiki Gomor rah, a<br />

naꞌiki ĩdazaba an kidaꞌo wii zai, naꞌii<br />

pidan nao kiaa paa kauzon madoronaa-daun,<br />

naꞌiki daonai ora nao<br />

kiaa paa kan paꞌati aaka kida. Uruu<br />

dikin ii Tomin karu mainaa ba tan<br />

wuruꞌu donoi pakawao dan idaꞌan<br />

kidaz. Aimaa kan shaꞌapa nuz kaikapa,<br />

ukainaa ba tan kai naꞌaꞌo tikazi<br />

kari kao nanuꞌo unaꞌan, pidan nao<br />

shaꞌa paa pai nao oii kidaꞌo patakaꞌuta-kizi<br />

nao niꞌo.<br />

8 Naꞌapa kidaꞌo idaꞌan pidan nao<br />

pata kaꞌuan pananaa, zaama tinainaouz<br />

unao bii iti, ĩmishida naꞌa pam<br />

pazan daꞌa wun iaꞌo patuka pan<br />

kari kao nan. Uruu idiꞌo tuu kii<br />

ĩdikinta pan Tomin karu para dan,<br />

naꞌiki ĩpara dan dikauda aokazi<br />

iainao umana wunui nao dauꞌan.<br />

9 Upuꞌu zii angel Michael, umanawunuꞌo<br />

raz baꞌo rai nao angel nao<br />

biiꞌi, aonaa naꞌa pam ukian Satan<br />

ati, aonaa udakoo pa nuzu, ukadakowaa<br />

kan dono utuma Moses nanaa<br />

dauꞌan. Mazan ukian Satan ati,<br />

“Õnao ba naꞌo nii paꞌan kasha dakowau<br />

pugaru.”<br />

10 Aizii wuruꞌu pidan naouz,<br />

ĩdakoapa zii pamaai ta paka nii<br />

aimaa kan kida. Ĩnao naꞌa paꞌo<br />

wunii nao maai ta pin kan kawan,<br />

shaꞌapa tinaꞌo raz panyuku nuu aipan<br />

kawanaꞌati kari kao nan. Ukauꞌan<br />

ĩshaꞌapa tan oii kidaꞌo aimaa kan<br />

panyuku nuu aipan kawanaꞌati,<br />

naꞌiki ĩshaꞌa pata nii kidaz, uruꞌo nii<br />

wuruꞌu pata kaꞌuta-kidaꞌo niꞌo raz<br />

a 1:7 Sodom naꞌiki Gomor­rah: Putukapa kaa rita tokon ii Parada-karu Mashaꞌa pannaada-kinao<br />

diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


681<br />

JUDE 1<br />

ĩdyaun. 11 Kashaꞌo raꞌo nii manawun<br />

ĩbaiain pan! Ĩdaꞌa nan idi Cain<br />

kaduz, Cain zowiauzoz paꞌina wuzu. b<br />

Naꞌapa ĩnao Balaam kawan, tuu kii<br />

mana wun ĩaipan puraata, uruu idi<br />

ĩshaꞌapa tan panaꞌi tiꞌo aimaa kan. c<br />

Naꞌiki Korah kawa nuꞌo ĩkashadamikin,<br />

naꞌa paꞌo nii uruu kawan<br />

ĩmainaa bata-kao pakashada mikin<br />

idi. d 12 Aizii ubaoko pain pau zon dono<br />

uaro apa-kizi ii, kaki baꞌa zon naꞌo nii<br />

ĩaroo pan dono utuma, ĩtuza pan<br />

naꞌiki mabaaꞌa zoo ĩshaꞌapa tan oii<br />

kidaꞌo ubii ii. Ĩnao ĩaipan aimaakan<br />

soo paꞌati kari kao nan. Ĩnao<br />

naꞌa paꞌo wunu waꞌatin kawa nuꞌo<br />

maru taꞌo raz utomi naꞌa kan, mazan<br />

aonaa ukaa wan uzabiaꞌa zon amazada<br />

aradan, mazan sawataꞌa kaꞌo raz<br />

udobata pan ishaꞌiz nii awaru mainaa<br />

bataꞌa kan idiz. Ĩnao naꞌa paꞌo<br />

dizoo-karu kadu naa kida kawan<br />

makaaka-kaꞌo raz, baꞌo ran dizookaru<br />

kadu naa kida kaaka paan dono.<br />

Mawa kaꞌo mana wun rokoda-kariwai<br />

paꞌishi tabaꞌu tuma kawa nuꞌo<br />

ĩdyaun. 13 Ĩnao naꞌapa paran iaꞌo<br />

wunu kapara nun kicha naꞌ iki-kian<br />

kawan, ĩbozoo da pan kaniri baꞌo<br />

kaki baꞌa zon naa kidaꞌo pashaꞌapaapa<br />

nii. Ĩnao naꞌapa zikain paꞌo<br />

wizi nao kawan, aonaꞌo raz turuu<br />

pidan aita pan pakai naa ba tan<br />

naꞌitim pamakon ĩꞌidaꞌan. Uruu idi<br />

kai naꞌaꞌa naa ĩwiizi nii taapa-kao,<br />

uruu maru taꞌo raz mana wun, naꞌiki<br />

kari kao nanuꞌo nii ĩnaꞌian.<br />

14 Kotuaꞌa naa Enoch kowaadan<br />

aimaa kan shaꞌapaꞌo nii dauꞌu<br />

ĩdauꞌan. Wuruꞌu Enoch, 7 udokozudaun<br />

nao Adam diꞌikiꞌo. Uruu Enoch<br />

kiau zoz:<br />

“Utukapa! Naobanai waꞌatin<br />

iribaꞌo paꞌangelinnao<br />

tuma.<br />

15 Uwaꞌatin uwidauaꞌanan naa<br />

ipai pidannao.<br />

Upatakaꞌutaꞌanan ipai<br />

pidannao dikintapainaouz<br />

Tominkaru,<br />

ĩmashaapan idi oii,<br />

naꞌiki ĩdakoopan idi<br />

Tominkaru dikaudaꞌo<br />

idaꞌan.”<br />

16 Ĩnao pidan nao, ĩnau dapa<br />

paparada-para daa pan panyukunuu<br />

oian idi, naꞌiki ĩpara dan oii<br />

baꞌo rai nao dauꞌan. Ĩmashaa pan naa<br />

panyuku nuu aipan kawanaꞌatiꞌi naa,<br />

oipaꞌa naa. Ĩnao pidan nao, umanawun<br />

nii ĩkaku waa pan padauꞌan.<br />

Ĩpara dan konau nam, ĩkai mandakoin<br />

pan pidan nao ati, ĩaipan idi<br />

paꞌatiꞌi kari kao nan kai man-karu.<br />

Jude kakinaowan pasaadakizinao<br />

pakaaritan<br />

17 Õmarai napa nii nao! Aonaa<br />

umanyuku nuu taꞌa naꞌa wanaoba<br />

naa Jesus Christ apostlen nao<br />

kowaa dauzo nii, dii naꞌi tiꞌo nii<br />

ushaꞌapa nuꞌu. 18 Ĩkian unao ati,<br />

“Dii naꞌi tiꞌi ama zada kato kon-tinaꞌanan<br />

diꞌiti, kai naꞌaꞌo nii pidan nao<br />

dakoo paꞌo nii Tomin karu naꞌiki<br />

upidanan nao. Ĩnao pidan nao, shaꞌa-<br />

Jude<br />

b 1:11 Genesis 4:3-8 c 1:11 Numbers 22:1-35 d 1:11 Numbers 16:1-35<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


JUDE 1<br />

682<br />

paa paꞌo oiaꞌo panyuku nuu naꞌakan<br />

kawanaꞌati paugaru.” 19 Naꞌa paꞌo<br />

pidan nao tomaꞌo raz buu taaka-karu<br />

unao biiꞌi. Ĩshaꞌa paa pan aimaa kan<br />

panyuku nuu naꞌakan kawanaꞌa tiꞌo<br />

paugaru kari kao nan, naꞌiki aonaa<br />

Tomin karu Doro naa nii ĩꞌidaꞌa.<br />

20 Mazan unao õmarainapa<br />

nii nao, marii kari kao nan<br />

umashaa pan umaꞌo za ka daaka,<br />

powaꞌa zii umaꞌo za kada umishidapan<br />

kakinao rii kida, Tomin karu<br />

diꞌikiꞌo raz. Utoriin pauzo Kaimanaꞌo<br />

Doro naa kamin kaꞌu tan<br />

idaꞌan unao. 21 Umashaa paꞌa<br />

naa Tomin karu kamarai napanun<br />

idaꞌa, uzau dapa tinan puꞌaꞌa<br />

naa wanao ba naa Jesus Christ<br />

kamuna nuꞌu nan, pataan idaꞌan<br />

uꞌati kari kao nanuꞌo kakupakaru.<br />

22 Ukamunan-kida naꞌiki<br />

umaꞌo za kada umin-mishi dannao,<br />

aonaꞌo raz naa ĩaitapa naa tan<br />

naꞌiaꞌo ram pamishida. 23 Naꞌiki<br />

ukazan naata kapam baꞌo rai nao,<br />

ukaza tan idaꞌan ĩdyaun ĩnaꞌaka-kao<br />

ai tikazi diꞌiti. Naꞌiki baꞌo rai nao,<br />

ukamunan-kida ĩdyaun, mazan<br />

uzau din ĩkaduz ai, aonaa kizi<br />

ukai wadan ĩkami chan kaduz,<br />

kaniri baꞌo raz naa ĩꞌoian idi.<br />

Jude konaukii-kidan Tominkaru​<br />

​umanawunun<br />

24 Uruu Tomin karu kaꞌii taꞌo raz<br />

pataa pan unao uwao tan ai oiaꞌo<br />

diꞌiti, naꞌiki uruu kadi shita-kidaꞌo<br />

niꞌo raz unao kai manaꞌo pidannao<br />

nii, naꞌiki konau kiai nao nii,<br />

umana wunuꞌo pakonau na man<br />

kanaapu ati. 25 Wakonau kiikida<br />

uruu, soo uruu bau daꞌapa<br />

mishiꞌo Tomin karu, uruu wazannaa,<br />

waNaobanaa Jesus Christ<br />

idaꞌan. Soo bau daꞌapa uruu idaꞌa<br />

konau nama-karu, umana wun-karu,<br />

maꞌo zaka-karu, naꞌiki udaruꞌo naoba<br />

nai-tinapa-karu, kotuaꞌa naa<br />

ama zada saka di nan iki, kai, naꞌiki<br />

kari kao nan. Amen.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Diꞌoraz kaarita dauaꞌo<br />

Jesus Aida-kidanii<br />

John Ati<br />

Diꞌo­raꞌa kaa­rita apostle John saa­da­nii, udyuuda-kao donoꞌo munapo<br />

pidan­nao ai, paran zikon iaꞌo ama­zada Patmos iti, upata­kaꞌuta-kao utominapa­tin-kidau­zon<br />

idiꞌo pidan­nao Kai­manaꞌo Kuwai dauꞌu, Jesus Christ<br />

dauaꞌo­raz.<br />

John saa­dan diꞌo­raꞌa kaari­taꞌa mishi­dai­nao Jesus atiꞌo, pata­kaꞌutakari­wai­naouz<br />

pamishi­dan dikin ii Jesus, ĩaitapa kizi Tomin­karu wuruꞌu<br />

kazowau­tapaꞌo­raz ipai aimaa­kan shaꞌapaꞌo­raz kida ĩꞌati.<br />

Usaa­dan diꞌo­raꞌa Jesus aida-kida­nii uꞌaqti, uzan­daꞌa­wun iaꞌo kawanuꞌo<br />

utuka­pan, dii­naꞌi­tiꞌi dauaꞌo­raꞌa. John tukapa­nii kida kowaa­dan Jesus<br />

kazowau­ta­paꞌo nii ipai pidan­nao naꞌiki aimaa­kan­nao, naꞌiki uruꞌo nii<br />

buuta naꞌiki pata­kaꞌuta pidan oiaꞌo. Diꞌo­raꞌa kaa­rita aida kapam mishi­dainao<br />

ati Jesus, naꞌiki naꞌa­pam diꞌo­raꞌa imiꞌi baara katokon-tinan nii. Uaida<br />

kapam kai­naꞌaꞌo nii paꞌinaꞌo aokazi naꞌiki paꞌinaꞌo imiꞌi baara. Naꞌiaꞌo nii<br />

mishi­dai­nao mashaa­pan Tomin­karu naꞌiki Jesus tuma kari­kao­nan, aonaa<br />

naꞌa­painim nii utokon.<br />

Kaarita buutinpan kida<br />

Kaarita sakadin-kinaa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1:1-8<br />

Umanawunuꞌo aimaakan aida-kida-kao John ati . . . . . 1:9-20<br />

Choochinao atiꞌo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1:1—3:22<br />

Scroll naꞌiki 7 usakibadapa-kinao kida . . . . . . . . . 4:1—8:1<br />

7 kuwudiinao . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8:2—11:19<br />

Dragon naꞌiki dyaꞌutam kichanaꞌiki-kiaꞌo panaꞌaokazinao 12:1—13:18<br />

John tukapan panaꞌa kidaꞌo aimaakan shaꞌapan . . . 14:1—15:8<br />

Tominkaru toꞌoran shoota-kao . . . . . . . . . . . . . . 16:1-21<br />

Babylon naꞌiki Satan wiinii-kao . . . . . . . . . . . 17:1—20:10<br />

Pidannao buuapa-kao dauaꞌo . . . . . . . . . . . . . . 20:11-15<br />

Paꞌinaꞌo aokazi, imiꞌi baara, naꞌiki Jerusalem . . . . . 21:1—22:5<br />

Jesus waꞌatin nii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22:6-21<br />

Rev<br />

683<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 1<br />

684<br />

1 1 Diꞌo raꞌa kaa rita idaꞌa Jesus<br />

Christ aida-kidan aimaa kan<br />

kida aonaꞌo raz uaita pauzo-kao.<br />

Tomin karu aida-kidan Jesus idaꞌan<br />

papoi toru nao ati kanom shaꞌapaꞌazon<br />

mao na paꞌa naa. Jesus dyuu dan<br />

paꞌangelin papoi toru John diꞌiti.<br />

Uai pan John aita pan ipai aimaakan,<br />

2 naꞌiki John kowaada kizi<br />

ipai kanom patukapa nii. Diꞌi<br />

wuruꞌu mishiꞌo raz kuwai Tominkaru<br />

Para dan diꞌikiꞌo raz Jesus<br />

Christ aida-kidaniaz. 3 Konau kiaꞌo<br />

nii wuruꞌu pidan aitaa paꞌo raz diꞌoraꞌa<br />

kaari taꞌa naꞌiki konau kiaꞌo nii<br />

wunaouꞌu aba tai naouz naꞌiki taapainaouz<br />

ukuwaa naa, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan mao napa taꞌa naa ushaꞌa pan<br />

kamoon.<br />

John dyuudan paparadan<br />

7 choochi kida ati<br />

4 Parada-karu kida John diꞌikiꞌo,<br />

7 choo chi a kida atiꞌo Asia Baara<br />

iaꞌo raz.<br />

Marii Tomin karu kamuna nun<br />

unao ati, naꞌiki utaa kizi unyuku nuu<br />

kai man-kinaa nii. Uruu naꞌau zoz<br />

ama zada toma-kao uaꞌii, atii kai,<br />

naꞌiki kari kao nanuꞌo nii unaꞌan.<br />

Naꞌiki 7 doro nai nao diꞌikiꞌo mashaapai<br />

naouz Tomin karu Taba kanaapu<br />

ii, 5 naꞌiki Jesus Christ diꞌikiꞌo<br />

kapam. Uruu kari kao nanuꞌo ukuwaa<br />

mishiin, naꞌiki uruu kadishi taꞌo raz<br />

kiwiin pamawaka-kizi iki, naꞌiki<br />

uruu Nao ba nai ipai king nao ati imiꞌi<br />

baaraꞌa.<br />

Jesus Christ marain pan idi<br />

waunao umawa kan waꞌati, usoꞌotan<br />

waꞌoian paizain idaꞌan.<br />

6 Utoman ipai waunao Faadaa nao<br />

nii paꞌidi waru, naꞌiki taai nai nao<br />

nii Tomin karu uDaru ati. Marii kizi<br />

utaapa-kao umana wunuꞌo nii naꞌiki<br />

maꞌo za kaꞌo nii, kari kao nan naꞌiki<br />

kari kao nan. Amen!<br />

7 Uabata, utukapan nii​<br />

​uwaꞌatin​​ishaꞌiz tuma,<br />

ipaiꞌo nii pidannao tukapan,<br />

atii wunaouꞌu dakatainaouz<br />

uruu​​chipirari idi kapam.<br />

Ipaiꞌo nii pidannao zaadan​<br />

​daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa<br />

ĩtukapan dono uruu.<br />

Naꞌapaꞌo nii mishizi! Amen!<br />

8 “Õgaru Alpha naꞌiki Omega,” b<br />

Nao ba nai Tomin karu umanawunuꞌo<br />

raz kian padauꞌan, “Õgaru<br />

naꞌau zoz ama zada toma-kao uaꞌii,<br />

atii kai, naꞌiki kari kao nanuꞌo nii<br />

õnaꞌan.”<br />

Christ aidinan John ati<br />

9 Õgaru John unao inawuzu<br />

wamishi dan idi Jesus kai manaiman<br />

bao kopa, watuu dan nii ipai<br />

kashaꞌora kidaꞌo raz baiaapa-kao<br />

bao kopa wazaama tin pan puꞌu<br />

Tomin karu kazowau tapa-kizi diꞌiti.<br />

Uruu idiꞌo õmuuda-kao paran iaꞌo<br />

wii zai Patmos ii, õkowaa da pau-<br />

a 1:4 7 choo­chi: mishi dai nao Jesus atiꞌo naꞌapa-karuz. b 1:8 Alpha naꞌiki Omega:<br />

A-B-C kawa nuꞌo atii Z diꞌiti. Mazan Greek idaꞌan, usaka di nan Alpha diꞌiki, ukato kontinan<br />

Omega diꞌiti. Tomin karu tomaꞌo raz ipai aimaa kan kida utoma-kao uaꞌii, naꞌiki<br />

uruu katokon taꞌo raz ipai aimaa kan kida.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


685<br />

REVELATION 1​, ​2<br />

zon idi Tomin karu Para dan, naꞌiki<br />

õkaku waa pan idi Jesus dauꞌu.<br />

10 Nao ba nai kamoon donoꞌo, Tominkaru<br />

Doro naa kazo wau tan õgaru,<br />

naꞌiki õabata diiwaꞌo parada-karu<br />

naꞌapa kuwudii c pootapa-kari wai<br />

aran kawan kadako tinan õbarau<br />

ikinapu.<br />

11 Parada-karu kian, “Ipai<br />

pusaada putukapa nii kida,<br />

udaunaꞌan pudyuu daꞌa naazu 7<br />

choo chi nao diꞌiti, diꞌo raꞌa donoi<br />

kida diꞌiaꞌo raz ati, Ephesus, Smyrna,<br />

Perga mum, Thya tira, Sardis, Philadelphia<br />

naꞌiki Laodicea iaꞌo raz.”<br />

12 Uruu dau naꞌan aka õtanawatinaꞌa<br />

kan naa õtuka paꞌa zon kanom<br />

wuruꞌu kadako tinaꞌo raz õꞌati,<br />

õtukapa 7 lamp saaba tinapa-kizi<br />

kida toma-kari wai gold idi. 13 Ĩbiiꞌi<br />

õtukapa pidan kawa nuꞌo, kai wadapaꞌo<br />

dawuu zaꞌa baꞌiꞌo kamicha<br />

kaawaꞌo atii ukidiba diꞌiti, naꞌiki<br />

zada wii kawa nuꞌo toma-kao gold idi<br />

ukai wada paniaz padoko riꞌi idaꞌan,<br />

didi mai moro koda-kao kawan.<br />

14 Uzowaud baraka, baraka naꞌapa<br />

kina ridi barakaꞌo raz kawan, naꞌiki<br />

uawun pururuꞌu kap pan naꞌapa<br />

tikazi kawan. 15 Ukidiba wiziꞌi,<br />

naꞌapa tawuru kawanuꞌu chipirari<br />

tikazi wiziꞌi daniaz. Naꞌiki upara dan<br />

abata-kao naꞌapa tozo wan shaokodap<br />

pan kawan. 16 Uzaama ta pan<br />

7 wizi nao padiwaꞌora antan puꞌo<br />

pakaꞌu idaꞌa, naꞌiki marii dimanaꞌo<br />

dyaꞌu tamaꞌo udabaazi kida<br />

dimanain pan koditaꞌa kan udako<br />

iki. Uawun baara kana dan, kanada<br />

naꞌapa kamoo kana dan kawan, sakitapa<br />

kamoo donoꞌo raz.<br />

17 Õtuka pan idiꞌi naa uruu,<br />

õwasha tinaꞌa kan naa õawun baara<br />

iki ukanaa puꞌu ukidiba daza baꞌa<br />

ikoda tawuruꞌu mawa kaꞌo raz naa.<br />

Upuꞌu mazan upisha tan õgaru<br />

padiwaꞌora antan puꞌo pakaꞌu idi,<br />

ukian õꞌati, “Manaꞌa putari aꞌa naꞌa!<br />

Õgaru kiwiita paꞌo raz naꞌiki dawuꞌitii<br />

niꞌo, 18 naꞌiki kari kao nanuꞌo nii<br />

õkaku pan. Õgaru mawa kau zoz daꞌi,<br />

mazan aizii õkaku pan nii kari kaonan<br />

naꞌiki kari kao nan. Kai naꞌa<br />

õmaꞌo za kan õwazoota-kinaa nii<br />

mawaka-karu naꞌiki õtaa-kinaa<br />

nii kakupa-karu mawa kai nao ati<br />

kapam. 19 Aizii pusaa daꞌa naa<br />

ipai aimaa kan putukapa nii kida,<br />

shaꞌapaꞌo niꞌo raz kai naꞌiki dii naꞌi tiꞌi.<br />

20 Õkai naa ba tan nii puꞌati wuruꞌu<br />

aonaꞌo raz uaita pauzo-kao, wuru<br />

kida dauaꞌo razuꞌu: wuruꞌu 7 wizi nao<br />

õzaamata paniaz õdiwaꞌora antanpuꞌo<br />

õkaꞌu idaꞌa, naꞌiki wuruꞌu 7<br />

lampa nao saaba tinapa-kizi kidaz<br />

toma-kari waiz gold idi. Aizii wuruꞌu<br />

7 wizi naouz, Angel nao wuruꞌu, ĩnao<br />

wuruꞌu awunuu ta paꞌo nii 7 choochi<br />

naouz, naꞌiki wuruꞌu 7 lamp<br />

saaba tinapa-kizi kidaz, ĩnao wuruꞌu<br />

7 choo chi kidaz.”<br />

Kaarita choochi atiꞌo​<br />

​Ephesus iaꞌoraz<br />

2 1 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />

“Pusaada pukaari tan Angel<br />

ati wuruꞌu awunuu ta paꞌo raz choochi<br />

Ephesus iaꞌo raz:<br />

Rev<br />

c 1:10 Kuwudii: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 2<br />

686<br />

“Dii wuruꞌu kuwaiz tawuru<br />

diꞌikiꞌo raꞌa, zaa mata paꞌo raz<br />

7 wizi nao, padiwaꞌora antanpuꞌo<br />

pakaꞌu idaꞌa, naꞌiki uruu<br />

chiꞌikaꞌan paꞌo raz wunao bii<br />

anaꞌa 7 lampa nao saaba tinapakizi,<br />

toma-kari waiz gold idi.<br />

2 “Õai tapa ipai kanom unao<br />

shaꞌa paa pa nii. Õai tapa dadara<br />

ukau dinan naꞌiki utuuda ipai<br />

kashaꞌora kidaꞌo shaꞌapaꞌo uꞌati,<br />

naꞌiki aonaꞌo nii uai pan oiai nao<br />

pidan nao kaki nao pan unao, naꞌiki<br />

õai tapa utiwaa-kidapa nii mariidinauzo<br />

nao apostle-tin paꞌa zoi nao,<br />

utuka paꞌa zon idi ĩkuwaa mishiin.<br />

Mazan aonaa umishi dan ĩkakinaori.<br />

3 Õai tapa utuuda kashaꞌora<br />

kidaꞌo raz ubaiaa paniaz õdikin<br />

ii naꞌiki aonaa ukashadi nan.<br />

4 Mazan kai naꞌa õkowaa daꞌa zon<br />

uꞌati aonaꞌo õnau da pan ushaꞌapatan.<br />

Aonaꞌa naa umarain pan õgaru<br />

aizii, umarain pau zon kawan daꞌi<br />

õgaru kiwiin. 5 Udiꞌi tapa naꞌa pam<br />

umarain pan õgaru kiwiin. Aizii<br />

aonaꞌa naa umarain pan õgaru<br />

naꞌapa. Ukauꞌan utanawa tinaꞌa<br />

naa uꞌoian ai, ushaꞌa pata kiziꞌi naa<br />

ushaꞌapa tauzo nii kida daꞌi kiwiin.<br />

Mazan umatanawa tin kan an uꞌoian<br />

ai õzika dan nii wuruꞌu ulampan<br />

saaba tinapa-kizi pawiizi iki.<br />

6 “Mazan õai tapa kai naꞌa baudaꞌapa<br />

aimaa kan ushaꞌa pata nii<br />

kai manaꞌo, aonaa unau da pan<br />

Nicolaitan nao d shaꞌa paa pa niaz,<br />

õgaru aonaa õnau da pan kapamazu.<br />

7 “Puaba tan an naꞌa pam õkian,<br />

ukauꞌan puaba taꞌa naa naꞌa pam<br />

Doro nai kian choo chi nao ati!<br />

Kanom maꞌo za kaꞌo naꞌiki wazoo taꞌo<br />

oiaꞌo, õtaapa dan nii unikan wuru<br />

akaꞌa paori bai taaꞌo raz kakupakinai,<br />

Tomin karu diꞌiaꞌo raz.”<br />

Kaarita choochi atiꞌo​<br />

​Smyrna iaꞌoraz<br />

8 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />

“Pusaada pukaari tan Angel ati<br />

wuruꞌu awunuu ta paꞌo raz choo chi<br />

Smyrna ii:<br />

“Dii wuruꞌu kuwaiz tawuruꞌu<br />

kiwiita paꞌo raz naꞌiki dawuꞌitii<br />

niꞌo raz diꞌikiꞌo, uruu<br />

mawa kaꞌo raz naꞌiki kaku daꞌo raz<br />

powaa iti koshan.<br />

9 “Õai tapa pata kaꞌu tinai nao<br />

unao, aonaa ukashaꞌa pau zin,<br />

mazan unao kapuraata nuꞌo<br />

udoro naa ii! Õai tapa oiai man<br />

kida wunao kaboo tan paparadan<br />

uꞌatiꞌi taa pin paꞌa zoi naouz<br />

Jew nao nii, aonaa Jew nao mani<br />

ĩdyaun. Ĩnao bao kopa Satan<br />

diꞌitiꞌo ĩzaama tin pan. 10 Manaꞌa<br />

paꞌi utariaꞌa naa aimaa kan<br />

kida ai mao na paꞌo niꞌo raz<br />

naa ubaiaa pan. Uabata! Satan<br />

tiwaa-kida pan nii unao, utaraakidan<br />

idaꞌan ubii iki pidan nao,<br />

naꞌiki ubai ain pan nii 10<br />

kamoo. Pakawan paꞌi umishida<br />

õgaru, atii uzowiaꞌa zoo-kao<br />

diꞌiti õdikin ii, naꞌiki õtaan nii<br />

kakupa-kinai uwinipa nii.<br />

d 2:6 Nicolaitan­nao: shaꞌa paa pauzo nao panaꞌan tan puꞌo aimaa kan Tomin karu Paradan<br />

ai.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


687<br />

REVELATION 2<br />

11 “Puaba tan an naꞌa pam<br />

õkian, ukauꞌan puaba taꞌa naa<br />

naꞌa pam Doro nai kian choochi<br />

nao ati! Kanom maꞌo za kaꞌo<br />

naꞌiki wazoo taꞌo oiaꞌo, aonaꞌo<br />

nii ubaiaa pan wuruꞌu itamautanuz<br />

mawaka-karu.”<br />

Kaarita choochi atiꞌo​<br />

​Pergamum iaꞌoraz<br />

12 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />

“Pusaada pukaari tan Angel ati,<br />

wuruꞌu awunuu ta paꞌo raz choo chi<br />

Perga mum ii:<br />

“Dii wuruꞌu kuwaiz tawuru<br />

diꞌikiꞌo raꞌa taa paꞌo raz marii<br />

dima naꞌo, dyaꞌu tamaꞌo raz<br />

udabaazi kida dimanain pan.<br />

13 Õai ta pa nii wuruꞌu unao<br />

mashaapa-kiziz, naꞌiaꞌo Satan<br />

nao ba nai-tin pan. Upuꞌu<br />

pakawan unao daꞌan pan õgaru<br />

naꞌiki aonaa umarinaꞌa tan<br />

umishi dan õgaru, atii tawuru<br />

donoꞌo Antipas kaku waapatinau<br />

zon dono õdauꞌu naꞌiki<br />

aonaa umarinaꞌa tan pamishi dan<br />

õgaru, atii uzowi auzo-kao naꞌii<br />

Satan nao ba nai-tinapa-kizi ii.<br />

14 “Mazan kai naꞌa masakaudaꞌu<br />

aimaa kan aonaa<br />

õnau da pan ushaꞌapa tan: kainaꞌa<br />

pabiꞌi kida pidan nao unao<br />

biiꞌi daꞌan pai nao Balaam kakinaori;<br />

uruu dyuu daꞌo raz Balak<br />

shaꞌa pata-kidan oiaꞌo kida<br />

Israelite nao ati, ĩnikan idaꞌan<br />

wanyuku nui kida taa-kari waiz<br />

baꞌo ran tomin karu nao ati, naꞌiki<br />

udyuu dan idaꞌan ĩkiaa paakan<br />

madoro naa-daun kapam.<br />

15 Naꞌapa kapam kai naꞌa pabiꞌi<br />

kida pidan nao ubiiꞌi daꞌan painao<br />

Nicolaitan nao kaki naori.<br />

16 Aizii, utanawa tinaꞌa naa<br />

uꞌoian ai, mazan umatanawatin<br />

kan an, kadima naꞌo niꞌi<br />

naa õwaꞌa tin uꞌidaꞌati, õmizaataa<br />

kaꞌa nan wunao tumaꞌa<br />

matanawa tin-kai naouz. Õmizaataa<br />

kan nii wuru idaꞌa naꞌa,<br />

marii dyaꞌu tamaꞌo raz udabaazi<br />

dimanain pan, kodi taꞌo raz õdako<br />

iki.<br />

17 “Puaba tan an naꞌa pam<br />

õkian, ukauꞌan puaba taꞌa<br />

naa naꞌa pam Doro nai kian<br />

choo chi nao ati! Kanom maꞌoza<br />

kaꞌo naꞌiki wazoo taꞌo oiaꞌo,<br />

õtaan nii uꞌati diza-kari waiz<br />

manna. e Õtaan nii kapam ipai<br />

ĩkawanaꞌati barakaꞌo kuba,<br />

naꞌaꞌo nii upaa waꞌa paꞌinaꞌo<br />

uuai saadin pan. Aonaꞌo nii<br />

baꞌo ran pidan aitapa nuz, soo<br />

wuruꞌu zaama taꞌo niꞌo raz paꞌan<br />

aita pazu.”<br />

Kaarita choochi atiꞌo​<br />

​Thyatira iaꞌoraz<br />

18 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />

“Pusaada pukaari tan Angel ati,<br />

wuruꞌu awunuu ta paꞌo raz choo chi<br />

Thya tira ii:<br />

“Dii wuruꞌu kuwaiz Tomin karu<br />

Dani diꞌikiꞌo, uruu tawuruꞌu<br />

Rev<br />

e 2:17 diza-kari­waiz manna: uruu kotuaꞌo raz Tomin karu tau zon papaa-kinaa nii<br />

papidanan nao, ĩkodi tan donoꞌo raz Egypt iki.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 2​, ​3<br />

688<br />

pururuꞌu kap paꞌo raz uawun<br />

tikazi kawan, naꞌiki wiziꞌiꞌo raz<br />

ukidiba chipirari wiziꞌii-kariwai<br />

kawan. 19 Õai tapa ipai<br />

kanom ushaꞌa paa pa nii. Õai tapa<br />

pakawan utaa pan umarainpaa<br />

kan, umishi dan õgaru,<br />

ukamu nan-kidaa kan uꞌatiaaka<br />

naꞌiki utuuda kashaꞌora kidaꞌo<br />

ubaiaa pa nii. Õai tapa powaꞌa zii<br />

ushaꞌapa tan kai manaꞌo kiwii tapaꞌo<br />

ai.<br />

20 “Mazan kai naꞌa õkowaadaꞌa<br />

zon aimaa kan uꞌati aonaꞌo<br />

õnau da pan ushaꞌa paa pan:<br />

utaa pada zii wuruꞌu zun<br />

Jezebel kaki nao pan unao.<br />

Oroo, marii da paꞌo raz pakowaada<br />

pan Tomin karu para dan<br />

õpida nan nao ati. Okaki naopan<br />

õpoi toru nao panaꞌi tiꞌo<br />

kari kao nan, odyuu dan idaꞌan<br />

ĩkiaa paa kan madoro naa-daun,<br />

naꞌiki ĩnikan wanyuku nui<br />

taa-kari waiz baꞌo ran tominkaru<br />

nao ati. 21 Õdyuu dauzo niꞌi<br />

naa otanawa tinan paꞌoian ai,<br />

kotuaꞌiki õzau da pan, mazan<br />

aonaa omuudaꞌa zon pakaduz.<br />

22 “Ukauꞌan, õkari naa dan nii<br />

oroo tuu kii pabedin paawaꞌa,<br />

naꞌiki wuruꞌu baꞌo ran ta painaouz<br />

odauꞌu, õbaiaapa-kidan<br />

nii ĩꞌati kaziwaꞌo tuu kii, mazan<br />

ĩmari naꞌa tan an ipai wuruꞌu<br />

oii kidaꞌo raz pashaꞌa paa pan<br />

otuma, aonaꞌo nii ĩbai aa panuzu.<br />

23 Õzowian nii kapam<br />

ipai daꞌan pai nao okaki naori<br />

kida, pidan nao aitapa kizi ipai<br />

choo chi kida kawanaꞌati õgaru<br />

wuruꞌu aita paꞌo raz ipai pidannao<br />

nyuku nuu naꞌiki ĩdiꞌitin pan.<br />

Õpata kaꞌu tan nii ipai pidannao<br />

wuru kida kawanaꞌatiꞌi, oii<br />

kidaꞌo raz ĩshaꞌapa tan.<br />

24 “Mazan kai naꞌa baꞌo ran<br />

pidan nao Thya tira ii, aonaa<br />

ĩdaꞌan pan wuruꞌu oiaꞌo raz<br />

kakinao rii, uruu wuruꞌu aitapakida-kari<br />

waiz pabiꞌi kidaꞌo<br />

pidan nao ati, ĩdako ta niaz<br />

Satan kaki naori kida nii. Õkian<br />

uꞌati, aonaꞌo nii õtaan baꞌoran<br />

kakinao rii uꞌati, 25 mazan<br />

dada raꞌa naa paꞌi uzaama ti napa<br />

umishi dan diꞌiti atii õkaa wan.<br />

26 “Kanom maꞌo za kaꞌo naꞌiki<br />

wazoo taꞌo oiaꞌo, naꞌiki taapaꞌo<br />

õdyuu da nii ushaꞌapa tan<br />

atii ama zada tokon diꞌiti,<br />

õtaan nii uꞌati maꞌo zaka-karu<br />

ukazowau tapa-kinaa nii ipai<br />

ama zada kawanaꞌati. 27 Naꞌiki<br />

ukazowau ta pan nii ĩdyaun, ipai<br />

pamaꞌo za kan idaꞌan, ukaraabiꞌian<br />

ĩdyaun naꞌapa aimaa kan<br />

toma-kari wai kubai idiꞌo karaabiꞌii-kao<br />

kawan duu zaꞌu, naꞌapa<br />

õDaru taan kawan õmaꞌo zakan<br />

õkazo wau tapa-kinaa nii.<br />

28 Naꞌiki õtaan nii uꞌati wizi<br />

chaa piꞌi kiꞌo raz utuka pauzo-kao.<br />

29 “Puaba tan an naꞌa pam<br />

õkian, ukauꞌan puaba taꞌa naa<br />

naꞌa pam Doro nai kian choo chinao<br />

ati!”<br />

Kaarita choochi atiꞌo​<br />

​Sardis iaꞌoraz<br />

3 1 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />

“Pusaada pukaari tan Angel<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


689<br />

REVELATION 3<br />

ati wuruꞌu awunuu ta paꞌo raz choochi<br />

Sardis ii:<br />

“Dii wuruꞌu kuwaiz tawuru<br />

diꞌikiꞌo raꞌa kazowau tapaꞌo raz 7<br />

doro nai nao Tomin karu kanaapu<br />

iainaouz, naꞌiki zaa mata paꞌo raz<br />

7 wizi nao pakaꞌu idaꞌa.<br />

“Õai tapa ipai kanom ushaꞌapaa<br />

pa nii. Õai tapa kaku paꞌo<br />

kawa nuꞌo utukapa-kao<br />

padamata, umawa kan puꞌaꞌa<br />

naa. 2 Ukauꞌan upoko daꞌa<br />

naa, naꞌiki umaꞌo za ka daꞌa<br />

naa wuruꞌu kai naꞌa sodiꞌoraz<br />

zii uꞌidaꞌa umawa kan aiaꞌa<br />

naa mana wun. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan õai tapa ushaꞌa patanii<br />

kidaz aonaꞌo zii uturu an<br />

õTominkarun ati. 3 Unyukunui<br />

tapa ukauꞌan naꞌa pam daꞌi<br />

utomi napa-kidauzo-kao uabatauzo<br />

niaz dauꞌu. Uizoꞌa tizu,<br />

naꞌiki utanawa tinaꞌa naa uꞌoian<br />

ai. Umapo koda kan an, õwaꞌa tin<br />

nii uꞌidaꞌati koidi miki kawan,<br />

naꞌiki aonaꞌo nii uaita pan naꞌapainim<br />

nii õkaa wan. 4 Mazan<br />

kai naꞌa masakau daꞌu pidan nao<br />

ubiiꞌi Sardis ii aonaꞌo ĩkaniriban<br />

pakami chan. Ĩchiꞌika pan nii<br />

õtuma, ĩkai wadan nii barakaꞌo<br />

kamicha, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

kai man ĩmashaa pan uaiapa-kao<br />

kawanaꞌati. 5 Kanom maꞌo za kaꞌo<br />

naꞌiki wazoo taꞌo oiaꞌo, kaiwada-kida-kao<br />

nii uꞌati barakaꞌo<br />

kamicha, naꞌiki aonaꞌo nii<br />

õmai naa ba tan uꞌuu wuru diꞌikiꞌi<br />

kakupa-karu kaari tan naaz; f<br />

õkowaa dan nii õDaru naꞌiki<br />

Angel nao kanaa puꞌu, uruu<br />

õdaꞌan piki.<br />

6 “Puaba tan an naꞌa pam<br />

õkian, ukauꞌan puaba taꞌa naa<br />

naꞌa pam Doro nai kian choo chinao<br />

ati!”<br />

Kaarita choochi atiꞌo<br />

Philadelphia iaꞌoraz<br />

7 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />

“Pusaada pukaari tan Angel ati<br />

wuruꞌu awunuu ta paꞌo raz choo chi<br />

Phila delphia ii:<br />

“Dii wuruꞌu kuwaiz tawuru<br />

diꞌikiꞌo raꞌa kai manaꞌo raz naꞌiki<br />

mishiꞌo raz ukuwaa. Uruu<br />

wuruꞌu zaa mata paꞌo raz David<br />

keyan. Naꞌa painim udaꞌa tan an<br />

panii nom, aonaa turuu pidan<br />

tara tan; naꞌiki utara tan dono<br />

panii nom, aonaa turuu pidan<br />

daꞌa ta nuzu.<br />

8 “Õai tapa ipai kanom ushaꞌapaa<br />

pa nii. Utukapa! Kai naꞌa<br />

õmuu dan ukanaa puꞌu daꞌatinpaꞌo<br />

panii nom, aonaꞌo turuu<br />

pidan tara tan. Õai tapa kainaꞌa<br />

masakau daꞌu umaꞌo za kan<br />

naꞌiki upuꞌu zii mazan utaapan<br />

õkaki naori naꞌiki aonaa<br />

umarinaꞌa tan õgaru. 9 Naꞌiki<br />

utukapa, wunaouꞌu zaamatin<br />

painaouz Satan diꞌiti, ĩnao<br />

mariidi nauzo nao, taa pin paꞌa zoinaouz<br />

kapam Jew nao nii, aonaa<br />

Jew nao mani ĩdyaun. Õdapa dan<br />

Rev<br />

f 3:5 kakupa-karu kaari­tan­naa: Tomin karu pidanan nao uu saada-kizi nao, ĩmashaapan<br />

nii Tomin karu tuma kari kao nan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 3<br />

690<br />

nii ĩdyaun uꞌidaꞌati ĩdawuka kizi<br />

uꞌati ukanaapu ikinapu ukidiba<br />

daza baꞌa, naꞌiki ĩaita pan nii<br />

õmarain pan unao. 10 Utaa pan idi<br />

õkaki naori, utuu dan idaꞌan ipai<br />

kashaꞌora kidaꞌo ubaiaa paniaz,<br />

õkazan naa tan nii unao kicha naꞌiki-kii<br />

kidaꞌo ai, kaawaꞌa zoꞌo raz<br />

naa imiꞌi baara ati tiwaa-kidapaꞌa<br />

zoꞌo raz naa ipai pidan nao<br />

daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.<br />

11 “Kadima naꞌo niꞌi naa õwaꞌatin.<br />

Dadara paꞌi uzaama tapa<br />

kai naꞌaꞌo raz uꞌidaꞌa, aonaa<br />

utaapa daꞌa naꞌa pidan koida pan<br />

uꞌai wuruꞌu uwini paz õtaaꞌazoo<br />

niaz. 12 Kanom maꞌo za kaꞌo<br />

naꞌiki wazoo taꞌo oiaꞌo õtoman<br />

nii uruu naꞌapa maꞌo za kaꞌo<br />

tooro kadi shita paꞌo raz Tominkaru<br />

Dapu iaꞌo raz kawan,<br />

aonaꞌo nii naꞌa painim ukodi tan<br />

unazo iki. Õsaa dan nii umunaꞌa<br />

õTominkarun uu, naꞌiki donoi<br />

õTominkarun idiwauz uu,<br />

wuruꞌu paꞌi naꞌo raz Jeru salem,<br />

waꞌa tiꞌo niꞌo raz aokazi iki<br />

õTominkarun diꞌiki. Õsaa dan<br />

nii kapam umunaꞌa paꞌi naꞌo raz<br />

õꞌuu.<br />

13 “Puaba tan an naꞌa pam<br />

õkian, ukauꞌan puaba taꞌa naa<br />

naꞌa pam Doro nai kian choo chinao<br />

ati!”<br />

Kaarita choochi atiꞌo​<br />

​Laodicea iaꞌoraz<br />

14 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />

“Pusaada pukaari tan Angel ati<br />

wuruꞌu awunuu ta paꞌo raz choo chi<br />

Laodicea ii:<br />

“Dii wuruꞌu kuwaiz Amen g<br />

diꞌikiꞌo raz, uruu kai manaꞌo<br />

pidan, mishiꞌo ukuwaa Tominkaru<br />

dauaꞌo, uruu idaꞌanaꞌo<br />

Tomin karu toman ipai<br />

aimaa kan.<br />

15 “Õai tapa ipai kanom<br />

ushaꞌa paa pa nii. Õai tapa<br />

aonaa uwadi din oo uwii chan.<br />

Õai pan unao bau daꞌa paꞌo<br />

idaꞌa oo baꞌo ran diꞌii mani<br />

padamata! 16 Mazan uwii chan<br />

idi masakau daꞌu sodi kari kaonan,<br />

naꞌiki aonaa uwadi din oo<br />

uwii chan, õporika dan nii unao<br />

õdako nazo iki. 17 Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan ukian, ‘Õgaru<br />

kashaꞌa pau ziꞌo mana wun,<br />

ipai kanom õai apa nii kai naꞌa<br />

õꞌidaꞌa, aonaꞌa naa kanom<br />

õai pan powaꞌa.’ Mazan aonaa<br />

uaita pan unao pata kaꞌu tinainao<br />

naꞌiki aonaa aimaa kan nii<br />

uꞌidaꞌa, unao mashaꞌa pau ziꞌo,<br />

ishaa wun naꞌiki makami chanuꞌo.<br />

18 Õkaki nao tan unao<br />

ukauꞌan, utorii gold õꞌai kaimanaꞌo<br />

raz naa usaa baa-kao<br />

tikazi idi, ukashaꞌa pauz kizi.<br />

Utorii kapam barakaꞌo kamicha<br />

ukami chan nii, udiza kizi<br />

wuruꞌu kaki baꞌa zon naꞌo raz<br />

umaka mi cha nun. Utorii kapam<br />

kasa rai uzichii-kinaa nii uawun<br />

kida utukapa kizi kai man.<br />

19 “Ipai õkaki nao tan naꞌiki<br />

õpata kaꞌu tan õmarai napa nii nao.<br />

g 3:14 Amen: Jesus dako tan paugaru ‘Amen’ nii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


691<br />

REVELATION 3​, ​4<br />

Jesus dau-dau­pan panii­nom (3:20)<br />

Õai pan idi ĩizoꞌa tin õparadan<br />

paꞌan, ukauꞌan mishiꞌi naa<br />

paꞌi umari naꞌata uꞌoian. 20 Dii<br />

õgaruꞌu, õkadi shita pan paniinom<br />

idaꞌa, õdau-dau panuz;<br />

naꞌiaꞌo ram pidan aba tan an<br />

õpara dan naꞌiki daꞌa taꞌo paniinom,<br />

õmoro tan nii uꞌidiꞌiti naꞌiki<br />

õaroo pan nii utuma.<br />

21 “Kanom maꞌo za kaꞌo naꞌiki<br />

wazoo taꞌo oiaꞌo, õtaapa dan nii<br />

usaka na tan õtuma õtaba idaꞌa,<br />

naꞌapa õwazoo tan kawan oiaꞌo<br />

naꞌiki õsa kana tan kawan õDaru<br />

tuma utaba diꞌii.<br />

22 “Puaba tan an naꞌa pam<br />

õkian, ukauꞌan puaba taꞌa naa<br />

naꞌa pam Doro nai kian choo chinao<br />

ati!”<br />

Taain-karu Tominkaru ati<br />

aokazi ii aida-kida-kao<br />

4 1 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />

aokazi ii panii nom daꞌatinpaꞌo!<br />

Naꞌiki õaba tan tawuruꞌu<br />

kiwii niꞌo raz upara dau zon daꞌi<br />

õꞌati, diiwaꞌo kuwudii aran<br />

kawa nuꞌo raz daꞌi upara dan.<br />

Ukian, “Puwaꞌati daꞌatiꞌi, õaida<br />

kizi puꞌati kanomaꞌo nii shaꞌapa<br />

dii naꞌi tiꞌi.” 2 Sariapa Tomin karu<br />

Doro naa kazo wau tan õgaru.<br />

Õtukapa aokazi ii umana wunuꞌo raz<br />

mana wun tabai, h kai naꞌa pidan<br />

saka nata pan upaa waꞌa! i 3 Pidan<br />

saka nata paꞌo raz upaa waꞌa aidinpan<br />

kanada naꞌapa jasper naꞌiki<br />

carne lian kawan, naꞌiki kai naꞌa<br />

kiwariꞌi j awauta uawau tapan<br />

wuruꞌu umana wunuꞌo raz mana wun<br />

tabai, naꞌapa uaidin pan emerald<br />

kawan. k<br />

4 Kai naꞌa baꞌo rai nao, 24 manawun<br />

kidaꞌo tabai nao, awauta<br />

ĩawau ta pan wuruꞌu baudaꞌa paꞌo raz<br />

umana wunuꞌo raz mana wun tabai.<br />

Naꞌiki wuru idaꞌaꞌa umana wun<br />

kidaꞌo raz tabai nao, kai naꞌa 24<br />

kazowau ta pai nao l saka nata pan,<br />

Rev<br />

h 4:2 umana­wunuꞌo­raz mana­wun tabai: Tomin karu taba wuruꞌu, udakota-kao ‘throne’<br />

kii English idaꞌan. i 4:2 Wuruꞌu pidan saka nata paꞌo raz umana wunuꞌo raz mana wun<br />

tabai idaꞌa, uruu Tomin karu. Putukapa verse 11. j 4:3 kiwariꞌi: oo kuwiariꞌi; English<br />

idaꞌan udakota-kao rain bow. k 4:3 jasper, carne­lian naꞌiki emerald: kawinipi naa<br />

kidaꞌo kuba, kanuu nuꞌo, mazan wuzaꞌo oo koꞌoriꞌo kapam. l 4:4 kazowau­ta­pai­nao:<br />

umanawu nii nao, foomaan nao kawa nuꞌo.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 4​, ​5<br />

692<br />

ĩkai wadapa nii barakaꞌo kamicha<br />

kida, naꞌiki king kowam kida,<br />

gold idiꞌo utoma-kao. 5 Naꞌiki<br />

umana wunuꞌo raz mana wun tabai<br />

diꞌiki, toroa naru turuinan naꞌiki<br />

kan-kan-kiaꞌo. Naꞌiki umanawunuꞌo<br />

raz mana wun tabai<br />

kanaa puꞌu 7 lamp kida mao dapan.<br />

Ĩnao wuruꞌu 7 doro nai nao<br />

Tomin karu diꞌikii naouz. 6 Naꞌa<br />

kapam umana wunuꞌo raz mana wun<br />

tabai kanaa puꞌu, paran kawanuꞌo,<br />

ikoda glass tai dada, naꞌiki<br />

kanuu nuꞌo crystal m kawan.<br />

Naꞌiki awauta wuruꞌu umanawunuꞌo<br />

raz mana wun tabai dabaꞌa<br />

anta napu kida, kai naꞌa 4 kakupaꞌo<br />

aimaa kan nao kida, kai naꞌa<br />

ĩawun pananaa an kida, ĩkanaapu<br />

ikinapu naꞌiki ĩbarau ikinapu.<br />

7 Bau daꞌapa aimaa kan aidin pan<br />

naꞌapa lion n kawan; baꞌo ran<br />

aidin pan naꞌapa tapiꞌiza kazoti<br />

kawan; baꞌo ran aidin pan pidan<br />

awun baara kawa nuꞌo uawun<br />

baara; naꞌiki baꞌo ran aidin pan<br />

naꞌapa udaruꞌo kokoi zuuta paꞌo<br />

kawan. 8 Ipai wuruꞌu 4 kaku paꞌoraz<br />

aimaa kan kida, kai naꞌa 6<br />

ĩkutuba kida, ipai ĩkutuba idaꞌa<br />

kai naꞌa ĩawun kida upaawa iki<br />

naꞌiki uwaranu iki kida. Ipai<br />

kamoo naꞌiki maru taꞌo kari kaonan<br />

ĩkunui tinauzon kaika paꞌa:<br />

“Kaimanaꞌo, kaimanaꞌo,<br />

kaimanaꞌo<br />

Naobanai Tominkaru<br />

umanawunuꞌoraz,<br />

uruu naꞌauzoz amazada tomakao<br />

uaꞌii,<br />

atii kai, naꞌiki karikaonanuꞌo<br />

nii unaꞌan.”<br />

9 Naꞌa painim 4 kaku paꞌo raz<br />

aimaa kan nao kunuu an kunui kida,<br />

ĩkonau kii-kidan, naꞌiki ĩkowaa dan<br />

pataa pan uruu umana wunuꞌo nii.<br />

Naꞌiki kai man ĩkian wuru atiꞌi<br />

Saka nata paꞌo raz umana wunuꞌoraz<br />

mana wun tabai idaꞌa, uruu<br />

wuruꞌu kaku paꞌo raz kari kao nan<br />

naꞌiki kari kao nan. 10 Uruu dono<br />

wuruꞌu 24 kazo wau tapai naouz,<br />

ipai ĩwasha tinan wuru kanaa puꞌaꞌa<br />

saka nata paꞌo raz umana wunuꞌo raz<br />

mana wun tabai idaꞌa, ĩmana wuntapan<br />

uruu kaku paꞌo raz kari kao nan<br />

naꞌiki kari kao nan. Ipai ĩtaan<br />

pakowam king kowam kaduz kida<br />

wuru kanaapu atiꞌi, umana wunuꞌoraz<br />

mana wun tabai. Ĩkunuuan naa<br />

kaika paꞌa:<br />

11 “WaNaobanaa Tominkaru!<br />

Soo pugaru konaunamaꞌo,​<br />

​umanawunuꞌo,​<br />

​naꞌiki maꞌozakaꞌo<br />

karikaonan,<br />

ushaꞌapanum kauꞌan<br />

putomanii​<br />

​ipai aimaakan.<br />

Puaipan atiꞌo ĩtominan naꞌiki<br />

ĩkakupan.”<br />

Kaznizo-dani o zaamatan<br />

scroll p Tominkaru diꞌiki.<br />

5 1 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />

wuruꞌu Saka nata paꞌo-<br />

m 4:6 crystal: kawinipi naꞌo kuba, kanuu nuꞌo. n 4:7 lion: udaruꞌo baudo koru.<br />

o 5:1 Kaznizo-dani: Putukapa John 1:29 idaꞌa. p 5:1 scroll: Putukapa kaarita tokon<br />

ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


693<br />

REVELATION 5<br />

raz umana wunuꞌo raz mana wun<br />

tabai idaꞌa, uzaama ta pan scroll<br />

padiwaꞌora antan puꞌo pakaꞌu idi.<br />

Ipai saada-kari wai kida kai naꞌa<br />

ubarau an naꞌiki unazo ikinapu,<br />

naꞌiki kai naꞌa 7 usakiba dapa-kinao<br />

kida umunaꞌan. 2 Naꞌiki õtukapa<br />

umana wunuꞌo Angel, naꞌiki õabata<br />

ukian diiwaꞌo idaꞌan. “Kanom kaimanaꞌo<br />

mana wun, turuaꞌo usoꞌo tan<br />

wuruꞌu scroll sakiba dapa-kinao<br />

kidaz, naꞌiki udaꞌa ta nuzu?” 3 Mazan<br />

aonaa bau daꞌapa aokazi ikiꞌo, oo<br />

imiꞌi baara ikiꞌo, oo imiꞌi waranu<br />

ikiꞌo turuan padaꞌa tan scroll, oo<br />

tuka pan unazo iaꞌo. 4 Uruꞌu naa<br />

õzaa dan tuu kii, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

aonaa kanom ikoda-kao kai manaꞌo<br />

nii turuaꞌo udaꞌa tan scroll, oo utukapan<br />

unazo iaꞌo saada-kari waiz.<br />

sakiba­dapa-kari­wai zii (5:4)<br />

5 Upuꞌu bau daꞌapa kazowau tapai<br />

nao bii ikiꞌo kian õꞌati, “Manaꞌa<br />

puzaa daꞌa naꞌa. Putukapa! Wuruꞌu<br />

dakota-kari waiz umana wunuꞌo<br />

Lion nii, Judah takaan-daunuz,<br />

naꞌiki uruu kapam David takaandaun,<br />

uruu wazoo taꞌo raz oiaꞌo,<br />

naꞌiki turuu usoꞌo tan 7 sakibadapa-kari<br />

wai scroll diꞌiki, naꞌiki<br />

udaꞌa ta nuzu.”<br />

6 Udaunaꞌan õtukapa Kaznizodani<br />

kadishita pan mao napa<br />

umana wunuꞌo raz mana wun tabai<br />

daza baꞌa wunao sako dai ta paniaz<br />

4 kaku paꞌo aimaa kan nao, naꞌiki<br />

kazowau ta pai nao. Wuruꞌu Kaz nizodaniz<br />

zowi auzo-kari wai kawa nuꞌo<br />

uaidin pan. Kai naꞌa 7 uꞌozoo kida<br />

naꞌiki 7 uawun kida. Ĩnao tawuruꞌu<br />

7 doro nai nao Tomin karu diꞌikiinaouz,<br />

dyuu dauzo-kari wai naouz<br />

ipai ama zada kawanaꞌati daꞌatiꞌi<br />

imiꞌi baara ati. 7 Kaznizo-dani<br />

makon uzaama tan scroll Saka natapaꞌo<br />

umana wunuꞌo raz mana wun<br />

tabai idaꞌaꞌo diꞌiki, udiwaꞌora antanpuꞌo<br />

ukaꞌu diꞌiki.<br />

8 Uzaama tan dau naꞌa naꞌa naazu<br />

uruꞌu naa wuruꞌu 4 kaku paꞌo raz<br />

aimaa kan nao naꞌiki 24 kazowauta<br />

pai nao, ipai ĩwasha tinan wuru<br />

kanaapu itiꞌi Kaz nizo-daniz. Ipai<br />

ĩzaama ta pan shamoro q kida naꞌiki<br />

boon kida gold idiꞌo utoma-kao paidaꞌo<br />

shanari bai idi, uruu wuruꞌu<br />

Tomin karu pidanan nao toriinpan<br />

kidaz. 9 Udaunaꞌan ĩkunuuan<br />

paꞌinaꞌo kunui:<br />

“Pugaru kaimanaꞌo,​<br />

​puturuuda mishi<br />

puzaamatan scroll,<br />

naꞌiki pusoꞌotan<br />

usakibadapa-kinao kida.<br />

Ushaꞌapanum kauꞌan pugaru​<br />

​zowiauzo-kariwai.<br />

Pumawakan idaꞌan,​<br />

​pukazannaatan pidannao<br />

Tominkaru ati<br />

ipai amazada kida diꞌiki,<br />

ipai wiizai kida diꞌiki,<br />

ipai bakadun kida ĩparadan,<br />

Rev<br />

q 5:8 shamoro: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 5​, ​6<br />

694<br />

naꞌiki ipai panaꞌa kidaꞌo<br />

pidannao.<br />

Aizii ipai ĩtaainan Tominkaru<br />

ati.<br />

10 Putoman ĩdyaun Faadaanao<br />

nii paꞌidiwaru,<br />

taainainao nii Tominkaru<br />

ati.<br />

Naꞌiki ĩnaouꞌu nii kazowautapa​<br />

​daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.”<br />

11 Uruu dau naꞌan koshan<br />

õawu nuu pan, õtukapa angel nao,<br />

iribaꞌo mana wun ĩdyaun aonaa<br />

ĩaita-kao kawanaꞌati, awauta<br />

ĩkadi shita pan ĩziko nui ta pan<br />

wuruꞌu umana wunuꞌo raz tabai, 4<br />

kaku paꞌo raz aimaa kan nao naꞌiki<br />

wuruꞌu 24 kazowau ta pai nao kidaz.<br />

12 Naꞌiki õabata angel nao kunuipan<br />

naa diiwaꞌo idaꞌan. Kaika paꞌa<br />

ĩkunuu nuꞌu:<br />

“Wuruꞌu Kaznizo-dani<br />

zowiauzo-kariwaiz,<br />

kaimanaꞌo uruu.<br />

Marii kizi mishi ukonaukiikida-kao​umanawunun<br />

idi,​<br />

​ukashaꞌapauzin idi,<br />

uaitapaaban idi, umaꞌozakan<br />

idi,​ukamarainapanun idi,​<br />

​ukanadan idi,<br />

naꞌiki turuu kizi kaiman​<br />

​kii-karu uꞌati.”<br />

13 Uruu dau naꞌan aka õabatan<br />

ipai aimaa kan kida kunui pan,<br />

aokazi iaꞌo, imiꞌi baaraꞌaꞌo, imiꞌi<br />

waranu iaꞌo naꞌiki paran baoko iaꞌo,<br />

naꞌiki ipai aimaa kan nao mashaa painao<br />

ipai ama zada kawanaꞌati. Ipai<br />

ĩkunui pan kaika paꞌa:<br />

“Wuru atiꞌi Sakanatapaꞌoraz<br />

umanawunuꞌoraz<br />

manawun tabai idaꞌa,<br />

naꞌiki wuru atiꞌi<br />

Kaznizo-daniz.<br />

Marii kizi turuu kaiman kii-karu<br />

ĩꞌati, naꞌiki ĩmarainapa-kao.<br />

Marii kizi kakuwaapa-karu<br />

ĩmanawunun naꞌiki<br />

ĩmaꞌozakan dauꞌu,<br />

karikaonan naꞌiki<br />

karikaonan.”<br />

14 Wuruꞌu 4 kaku paꞌo raz aimaakan<br />

nao kian “Amen!” Uruꞌu naa<br />

kazowau ta pai nao washa tinaꞌa kan<br />

naa paawun baara ukinapu imiꞌi<br />

baara iti, ĩtaai nan naa Tomin karu<br />

ati naꞌiki Kaznizo-dani ati.<br />

Kaznizo-dani soꞌotan sakibadapakariwai<br />

kida scroll diꞌiki<br />

6 1 Õawu nuu ta pan puꞌu Kaznizodani<br />

soꞌotan kiwii ta paꞌo<br />

scroll r sakiba dapa-kinao. Õabata<br />

bau daꞌapa, 4 kaku paꞌo aimaa kannao<br />

bii iki, parada-karu turuinan<br />

diiwa toroa naru kawan. Ukian,<br />

“Daꞌatiꞌi!” 2 Õawu nuu paꞌa kan, naꞌii<br />

õtukapa barakaꞌo kawaro. Kai naꞌa<br />

zaida paꞌo ubarauꞌu, kabai riꞌo, naꞌiki<br />

õtukapa kowa mai taa-kao uꞌati, king<br />

kowam kaduz idi. Uruu umakon naa<br />

umizaa taaka paa nan, ipai uzowian<br />

mizaa taaka pai nao patuma, ipai<br />

utaruba nao kaa kin pan uꞌati, uruu<br />

r 6:1 scroll: kaa rita katori dauꞌu upapi dapa-kao oo soolaa-kari wai madai kai wauzokari<br />

wai saa dapa-kizai nii. Panaa don daꞌi kai naꞌa usakiba dapa-kinao kida, panaa don<br />

daꞌi bau daꞌapa oo iriba umuna an kida, maa baiba kawa nuꞌo usaka dan idi.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


695<br />

REVELATION 6<br />

ukauꞌan maꞌo za kaꞌo nii mana wun<br />

ĩꞌai.<br />

3 Uruu dau naꞌan Kaznizo-dani<br />

soꞌotan 2nd sakiba dapa-kari wai<br />

scroll diꞌiki. Õabata koshan baꞌo ran<br />

kaku paꞌo aimaa kan nao bii ikiꞌo kian,<br />

“Daꞌatiꞌi!” 4 Baꞌo ran kawaro aidi naꞌakan,<br />

wuzaꞌo paꞌan. Kai naꞌa zaida paꞌo<br />

ubarauꞌu, taa-kao maꞌo zaka-kinai<br />

uꞌati, umizaa taaka-kida-kinaa nii<br />

imiꞌi baaraꞌa pidan nao paꞌati aaka,<br />

naꞌa paꞌo idaꞌan kizi ĩmawa kan.<br />

Uruu idi udaruꞌo marii taa-kao uꞌati,<br />

mizaa taaka-kinai marii, dyaꞌu tamaꞌo<br />

udabaazi kida dimanain pan.<br />

5 Udaunaꞌan Kaznizo-dani<br />

soꞌotan 3rd sakiba dapa-kari wai<br />

scroll diꞌiki. Õabata koshan baꞌoran<br />

kaku paꞌo aimaa kan nao bii ikiꞌo<br />

kian, “Daꞌatiꞌi!” Õawu nuu pan, naꞌii<br />

õtukapa podi diꞌo kawaro. Kai naꞌa<br />

zaida paꞌo ubarauꞌu, uzaama tapa<br />

dyaꞌu tam kimi shaꞌo aitaa riba naa<br />

pakaꞌu idaꞌa. 6 Naꞌiki õabata paradakaru<br />

wunao bii ikiꞌo kawanuꞌu 4<br />

kaku paꞌo aimaa kan nao. Kaika paꞌa<br />

kii-karuꞌu: “Bau daꞌa paꞌo kamoo<br />

pidan kau di nan winipi naa idaꞌan<br />

turuu utorian soo bau daꞌapa kilogram<br />

poroom, oo turuu utorian<br />

soo idiki nau daꞌu kilo gram barley.<br />

Mazan aonaa paꞌi pudokoo daꞌa naꞌa<br />

olive oil naꞌiki wine winipi naa.” s<br />

7 Udaunaꞌan Kaznizo-dani<br />

soꞌotan 4th sakiba dapa-kari wai<br />

scroll diꞌiki. Õabata koshan baꞌoran<br />

kaku paꞌo aimaa kan nao bii ikiꞌo<br />

kian, “Daꞌatiꞌi!” 8 Õawu nuu pan, naꞌii<br />

õtukapa kidaiꞌo kawaro. Kai naꞌa<br />

zaida paꞌo ubarauꞌu, uꞌuu Mawakakaru,<br />

naꞌiki kai naꞌa Mawa kai nao<br />

Wiizi daꞌan pan uruu. Ipai ĩnao<br />

ati maꞌo zaka-karu taa-kao ĩzowiikinaa<br />

nii 1/4 pidan nao daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa. Wuru kida idiꞌo nii pidannao<br />

mawaka nuꞌu: mizaa taaka-karu<br />

idi, zamazi-karu idi, kari naa-karu<br />

baka dun kida rinai idi, naꞌiki kichanaꞌ<br />

iki-kii kidaꞌo aimaa kan nao<br />

zowian nii ĩdyaun.<br />

9 Udaunaꞌan Kaznizo-dani<br />

soꞌotan 5th sakiba dapa-kari wai<br />

scroll diꞌiki, naꞌii õtukapa altar<br />

daza baꞌa, pidan nao doro naa kida,<br />

zowi auzo-kari wai naouz ĩmishi dan<br />

idi mana wun Tomin karu Para dan<br />

naꞌiki ĩmamashaa daꞌa zoo kan idi<br />

pakaku waa pan udauꞌu. 10 Diiwaꞌo<br />

idaꞌan ĩkian, “Umana wunuꞌo Naoba<br />

nai, kai manaꞌo naꞌiki mishiꞌo!<br />

Manaꞌa naa puzau da paꞌa naꞌa<br />

powaꞌa! Kaiꞌi naa pupata kaꞌuta<br />

wunaouꞌu imiꞌi baara ainaouz zowiauzo<br />

naouz waunao, pukau naa taꞌa<br />

naa waunao.” 11 Uruu dau naꞌan ipai<br />

ĩkawanaꞌati baraka zaꞌa baꞌi kidaꞌo<br />

kamicha taa-kao ĩꞌati. Udaunaꞌan<br />

ĩdyuuda-kao ĩsooka paꞌa nan<br />

masakau daꞌu, atii baꞌo ran mishidai<br />

nao, kaudi nai naouz Jesus ati,<br />

zowii-kao naꞌapa ĩnao zowii-kao<br />

kawan, ĩaita-kao kawanaꞌati.<br />

12 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />

Kaznizo-dani soꞌotan 6th sakibadapa-kari<br />

wai scroll diꞌiki. Naꞌiki<br />

õtukapa imiꞌi nakai nan maꞌo za kaꞌo<br />

idaꞌan, naꞌiki kamoo maru tan podidiꞌo<br />

kamicha kawan, naꞌiki kauzu<br />

Rev<br />

s 6:6 Zamazi dono, kawinipi naa wanyuku nui sellii-kao.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 6​, ​7<br />

696<br />

tukapa-kao wuza naꞌapa izai kawan.<br />

13 Wiizi kida waotan imiꞌi baara ati<br />

naꞌapa maꞌo za kaꞌo awaru waotakidan<br />

kawan paꞌishi zoꞌo akai kida<br />

pakadu naa diꞌiki. 14 Aokazi papidinan<br />

naꞌapa scroll kawan, naꞌiki<br />

umainaa ba tinan. Midukuo kida<br />

naꞌiki imiꞌi baara paran ii kidaꞌo,<br />

ipaiꞌo nii ĩzikada-kao pawiizi iki<br />

kida.<br />

15 Uruu idi ipai king nao daꞌaꞌa<br />

imiꞌi baaraꞌa, ipai kazowau ta pai nao<br />

naꞌiki ipai soldyaa nao zowau naanao,<br />

naꞌiki kapu raa ta nii nao naꞌiki<br />

maꞌo za kai nao naꞌiki ipai poi torui nao<br />

naꞌiki aonaa poi torui nao mani, ipaiꞌo<br />

nii ĩdizi nan udaruꞌo kuba uun nazo<br />

ii kida naꞌiki kuba tuuꞌuz kida oroda<br />

an midukuo ii. 16 Diiwaꞌo idaꞌan<br />

ĩkian midukuo kida naꞌiki kuba<br />

kida ati, “Uwaota waꞌidaꞌati udiza<br />

kizi waunao Saka nata paꞌo umanawunuꞌo<br />

raz mana wun tabai idaꞌaꞌo<br />

ai, naꞌiki Kaznizo-dani pata kaꞌu tan<br />

ai waunao. 17 Uruu kicha naꞌ iki-kii<br />

kidaꞌo pata kaꞌu tin-karu kamoo<br />

kaa wan naa wuruꞌu: kanomaꞌo nii<br />

tuu dazu?”<br />

144,000 Israelitenao kainaabatakao<br />

Tominkaru ati<br />

7 1 Uruu dau naꞌan õtukapa 4<br />

angel nao kadishita pan 4 imiꞌi<br />

baara shakaru kida diꞌii, ĩzaama tapan<br />

awaru kida, aonaa kizi awaru<br />

nii imiꞌi baaraꞌa oo paran ii oo atamun<br />

baawu an. 2 Udaunaꞌan õtukapa<br />

baꞌo ran angel waꞌatin waoko iki,<br />

unaꞌa kapa kaku paꞌo Tomin karu<br />

kai naa riba. Upara dan diiwaꞌo<br />

idaꞌan wunao atiꞌi 4 angel naouz,<br />

utaan maꞌo zaka-karu ĩꞌati, ĩpatakaꞌuu-kinaa<br />

nii imiꞌi baara naꞌiki<br />

paran. 3 Angel kian ĩꞌati, “Aonaa zii<br />

ukazi waꞌa naꞌa imiꞌi baara, paran<br />

oo ata mun kida atii wakai naa batan<br />

dau naꞌan zii waTominkarun<br />

pidanan nao, ĩtawu kida idaꞌa.”<br />

4 Aizii wuruꞌu Tomin karu<br />

pidanan nao kainaa bata-kariwai<br />

naouz pataawu kida idaꞌa<br />

kowaada-kao õꞌati ĩiriban 144,000.<br />

Ĩnao wuruꞌu 12 Israel takaandaun<br />

nao tonaa zi naa bii ikiꞌo raz<br />

ĩzaa mata-kao. 5-8 12,000 zaa matakao<br />

bau daꞌa paꞌo tonaa zi naa kida<br />

diꞌiki, wunao kida diꞌikiꞌi: Judah,<br />

Reuben, Gad, Asher, Naph tali,<br />

Manas seh, Simeon, Levi, Issachar,<br />

Zebulun, Joseph, naꞌiki Ben jamin<br />

diꞌiki.<br />

Iribaꞌo pidannao baokopatinpan<br />

9 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />

iribaꞌo mana wun pidan nao baokopa<br />

tin pan aonaꞌo turuu ĩaita-kao!<br />

Kaa wai naouz naꞌati waꞌatin ipai<br />

baka dun wii zai kida diꞌiki, naꞌiki<br />

ipai baka dun ĩdokozu-daun nao<br />

tonaa zi naa kida diꞌiki, naꞌiki ipai<br />

baka dun ĩmada kida diꞌiki, naꞌiki<br />

ipai baka dun ĩpara dan kida diꞌiki.<br />

Naꞌa ĩkadi shita pan umana wunuꞌo raz<br />

mana wun tabai naꞌiki Kaznizo-dani<br />

kanaa puꞌu. Ĩkai wadapa dawuu zaꞌabaꞌi<br />

kidaꞌo kamicha barakaꞌo, naꞌiki<br />

ĩzaama tapa poko ridi anaba kawan<br />

kidaꞌo pakaꞌu kida idaꞌa. 10 Diiwaꞌo<br />

idaꞌan ĩkian,<br />

“Pugaru waTominkarun naꞌiki<br />

Kaznizo-dani<br />

kazannaataꞌoraz waunao.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


697<br />

REVELATION 7​, ​8<br />

Pugaru sakanatapaꞌoraz<br />

umanawunuꞌo manawun<br />

tabai idaꞌa.”<br />

11 Ipai dau nuu daꞌu angel nao<br />

kadishi tan, awauta ĩziko nui ta pan<br />

wuruꞌu umana wunuꞌo raz mana wun<br />

tabai, ipai kazowau ta pai nao, naꞌiki<br />

4 kaku paꞌo aimaa kan nao. Uruu daunaꞌan<br />

ipai ĩwasha tinan, ĩawun baara<br />

kida apowa iti wuru kanaapu atiꞌi<br />

umana wunuꞌo raz mana wun tabai,<br />

naꞌiki ĩtaai nan naa Tomin karu ati.<br />

12 Ĩkian,<br />

“Amen!<br />

Marii kizi Tominkaru<br />

konaukii-kida-kao​<br />

​umanawunun idi,<br />

naꞌiki uaitapaaban idi,​<br />

​naꞌiki ukaimanan idi;<br />

marii kizi umarainapa-kao​<br />

​unaobanain idi,​<br />

​naꞌiki umaꞌozakan idi<br />

karikaonan naꞌiki<br />

karikaonan!​​Amen!”<br />

13 Udaunaꞌan bau daꞌapa<br />

kazowau ta pai nao bii ikiꞌo pishaan<br />

õgaru. Ukian, “Kanom kaduz nao<br />

wuruꞌu pidan naouz kai wada painaouz<br />

barakaꞌo kamicha zaꞌa baꞌi<br />

kida? Naꞌikiꞌo ram ĩwaꞌa tin?”<br />

14 “Õnao ba naa, aonaa õai ta pan,<br />

soo pugaru paꞌan aitapa,” õkian<br />

uꞌati.<br />

Uruu dau naꞌan ukian õꞌati,<br />

“Ipai wunaouꞌu doba tai naouꞌu naa<br />

kicha naꞌ iki-kii kidaꞌo aimaa kan<br />

kida baiaapa-kari wai. Ipaiꞌo raꞌa<br />

naa ĩchi kaan pakami chan zaꞌabaꞌi<br />

kida baraka, Kaznizo-dani<br />

izain idi.<br />

15 “Uruu idi ĩkadi shitapan<br />

Tomin karu taba kanaa puꞌu<br />

kaudinai nao nii uꞌati uwiizi ii<br />

ipai kamoo naꞌiki maru taꞌo; naꞌiki<br />

wuruꞌu Saka nata paꞌo raz umanawunuꞌo<br />

mana wun tabai idaꞌa<br />

unaꞌau zon niꞌi naa ĩtuma utaa pan<br />

ĩdyaun. 16 Aonaa naꞌa painim nii<br />

ĩzama zii zon oo ĩmaa rada kon, aonaa<br />

naꞌa painim nii ĩbai aa pan kamoo<br />

wiichan powaꞌa, 17 Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan, Kaznizo-dani mashaa paꞌoraz<br />

mao napa umana wunuꞌo raz<br />

mana wun tabai daza baꞌa, utaa pan<br />

nii ĩdyaun naꞌapa kaznizo taapakao<br />

kawan, unaꞌa kan nii ĩdyaun<br />

nunuda paꞌo wunu diꞌiti, taaꞌo raz<br />

kakupa-kinai. Naꞌiki Tomin karu<br />

inoan nii kapam ĩawun uu kida ipai<br />

ĩawun iki.”<br />

Kaznizo-dani soꞌotan 7th<br />

sakibadapa-kariwai scroll t diꞌiki<br />

8 1 Kaznizo-dani soꞌotan dono<br />

wuruꞌu 7th sakiba dapa-kariwaiz<br />

scroll diꞌiki, sariapa ama zada<br />

mashaa dinaꞌa kan mashaa aokazi<br />

ii, ikoda mani pazikon an hour.<br />

2 Udaunaꞌan õtukapa 7 angel nao<br />

kadishita pan naꞌa Tomin karu kanaapuꞌu,<br />

naꞌiki taa-kao ĩkawanaꞌati,<br />

bau daꞌapa kida kuwudii. 3 Baꞌoran<br />

angel kaa wan ukadishi tan<br />

mao napa altar daza baꞌa, uzaamatapa<br />

nii shanari bai kin naa gold<br />

idiꞌo utoma-kao. Diriꞌi kaduu nuꞌo<br />

Rev<br />

t 8:1 scroll: kaarita katoridauꞌu upapidapa-kao oo soolaa-kariwai madai kaiwauzokariwai<br />

saadapa-kizai nii. Panaadon daꞌi kainaꞌa usakibadapa-kinao kida, panaadon<br />

daꞌi baudaꞌapa oo iriba umuna an kida, maabaiba kawanuꞌo usakadan idi.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 8​, ​9<br />

698<br />

aimaa kan kida taa-kao shanari bai<br />

nii uꞌati, ukawao dan nii Tomin karu<br />

ati upidanan nao toriin pan tuma,<br />

naꞌiki umuu dan naazu altar, gold<br />

idiꞌo raz utoma-kao paawa ii, wuruꞌu<br />

umana wunuꞌo raz mana wun tabai<br />

kanaapu iaꞌo raz. 4 Angel zaa matapaniaz<br />

shanari bai kaꞌawa paꞌo shan<br />

makon doko iti Tomin karu diꞌiti,<br />

Tomin karu pidanan nao toriin pan<br />

kida tuma. 5 Uruu dau naꞌan angel<br />

paida dan shanari bai kin naa wiziꞌiꞌo<br />

tikazi tiriizi idi altar paawa iki,<br />

udaunaꞌan ukaboo taꞌa kan naazu<br />

imiꞌi baara iti, sariapa naꞌii kankan-kiaꞌo<br />

naꞌiki toroa naru turuinan,<br />

naꞌiki imiꞌi nakai nan maꞌo za kaꞌo<br />

idaꞌan.<br />

7 kuwudiinao<br />

6 Wuruꞌu 7 angel nao zaa matapai<br />

naouz pakawa naꞌati kuwudii<br />

kida min zii wan naa ĩpootaꞌa zon naa<br />

kidaz. 7 Kiwii ta paꞌo angel poo tan<br />

pakuwuda, sariapa dadara kidaꞌo<br />

wunu, kuba kawan, naꞌiki tikazi,<br />

izai tumaꞌo waotan imiꞌi baara ati.<br />

Uruu idi 1/3 imiꞌi baara kaꞌa wan,<br />

naꞌiki ipai ata mun naꞌiki pinidi naꞌa<br />

kidaꞌo kaꞌa wan.<br />

8 Udaunaꞌan baꞌo ran angel<br />

poo tan pakuwuda, sariapa aimaakan<br />

udaruꞌo midukuo kaꞌawa paꞌo<br />

kawanuꞌu, kaboota-kao paran<br />

baoko iti. Uruu idi 1/3 paran baoko<br />

tanawa tinan izai nii, 9 naꞌiki ipai<br />

mashaa pai nao naꞌa ubao koꞌo mawakan,<br />

naꞌiki kanawa tuuꞌuz kida<br />

naꞌaꞌo, ipai ĩmainaa bata-kao.<br />

10 Udaunaꞌan 3rd angel poo tan<br />

pakuwuda. Sariapa udaruꞌo naꞌiki<br />

kanadaꞌo wizi waotan doko iki,<br />

waꞌozi nao naꞌiki wunu nunuda pan<br />

diꞌiti. 11 Wizi uu “Kibiaꞌo Mana wun,”<br />

uruu idi 1/3 ukibii dan waꞌozi nao<br />

naꞌiki wunu nunu dapa-kizi kida,<br />

naꞌiki iriba pidan nao mawa kan<br />

ĩtuzan idi wuruꞌu wunu kibiaꞌo raz<br />

mana wun.<br />

12 Udaunaꞌan 4th angel poo tan<br />

pakuwuda. Sariapa 1/3 kamoo,<br />

kauzu, naꞌiki wiizi nao zowita-kao,<br />

uruu idi 1/3 kida ĩkana dan makadakao.<br />

Naꞌiki 1/3 bau daꞌapa kamoo<br />

idaꞌa, aonaa ukana dan; naꞌiki naꞌapa<br />

kapam 1/3 bau daꞌa paꞌo maru taꞌo<br />

idaꞌa, aonaa ukana dan.<br />

13 Uruu dau naꞌan õawu nuu pan,<br />

õtukapa udaruꞌo kokoi zuuta paꞌo<br />

doko ii. Ukian diiwaꞌo idaꞌan,<br />

“Kashaꞌo raꞌo nii! Kashaꞌo raꞌo nii!<br />

Kashaꞌo raꞌo nii mana wun shaꞌa pan<br />

ipai pidan nao ati mashaa pai naouz<br />

daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, wuru poota-kao<br />

donoꞌo idikinau daꞌuꞌo raz kuwu diinao,<br />

idikinau daꞌuꞌo angel nao poo tan<br />

niꞌo raz!”<br />

9 1 Udaunaꞌan 5th angel pootan<br />

pakuwuda, õtukapa wizi<br />

waotau zoz doko iki imiꞌi baara ati,<br />

naꞌiki key taa-kao uꞌati, kaꞌu naru<br />

aonaꞌo raz utokon nii keyan naa.<br />

2 Wizi daꞌa tan dono wuruꞌu kaꞌunaru<br />

aonaꞌo raz utokon nii, kisha naꞌo<br />

kodi tan bodoꞌo kap pan, naꞌapa tuubaruꞌo<br />

tikazi kaꞌawa paꞌo shan kawan.<br />

Uruu idi udikini dan kamoo, naꞌiki<br />

maruta utaa pan ama zada. 3 Aonaa<br />

masakau daꞌu mani manoru nao koditan<br />

tikazi shan diꞌiki imiꞌi baara ati,<br />

naꞌiki ĩmaꞌo za kan taa-kao naꞌapa kankoo<br />

run maꞌo za kan kawan. 4 Aonaa<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


699<br />

REVELATION 9<br />

ĩtaa pada-kao ĩkazi wan pinidi oo atamun<br />

kida oo shaꞌa paꞌo ram paori bai,<br />

mazan turuu ĩkazi wan pidan nao<br />

paꞌan, aonaꞌo raz Tomin karu kai naariba<br />

nii ĩtawu kida idaꞌa. 5 Wuruꞌu<br />

manoru naouz aonaa ĩtaa pada-kao<br />

ĩzowian pidan nao sariapa, mazan<br />

ĩbaiatin-kidan nii ĩdyaun bakaꞌi au daꞌu<br />

kauzu. Wuru kaziwa nuꞌu ĩchii a niaz<br />

naꞌapa kan koo run chii nii kawan.<br />

6 Uruu dono pidan nao aipan nii<br />

padamata pamawa kan, mazan aonaꞌo<br />

nii ĩmawa kan; ĩaipan pamawa kan,<br />

mazan aonaa ĩmawa kan.<br />

7 Wuruꞌu manoru naouz aidinpan<br />

naꞌapa kawaro nao kawan<br />

min ziiwa paꞌo raz naa mizaa taakapa-karu<br />

dauꞌati; ĩzowau paawaꞌa<br />

kida kai naꞌa ĩkai wada pan kowamai<br />

kawa nuꞌo Gold idiꞌo utoma-kao,<br />

naꞌiki ĩawun baara kida aidin pan<br />

naꞌapa pidan awun baara kawan.<br />

8 Ĩzowaud kida dawuan naꞌapa<br />

zun zowaud kawan, ĩudako kida<br />

naꞌapa lion dako kida kawan. 9 Kainaꞌa<br />

ĩdoko riꞌi diki niriba naa kida<br />

chipirari idiꞌo kawa nuꞌo, naꞌiki<br />

ĩkutuba aran kida tururuka dap pan<br />

naꞌapa tawuru kawanuꞌu iribaꞌoraz<br />

kawaro nao kozoota pai naouz<br />

chariot u kida mizaa taa kapa-kizai<br />

itiꞌo kawan. 10 Kai naꞌa ĩdyuo kida<br />

idaꞌa ĩchiimiki tin-kinaa naꞌapa kankoo<br />

run kawan, naꞌiki uruu idiꞌo<br />

wuruꞌu ĩkazi waa nuz pidan nao<br />

ĩbaiatin-kidan nii ĩdyaun bakaꞌiau<br />

daꞌu kauzu. 11 Kai naꞌa ĩnao ba naa<br />

king kazowau ta paꞌo ĩdyaun, Hebrew<br />

idaꞌan uꞌuu dakota-kao Abad don,<br />

naꞌiki Greek idaꞌan uꞌuu dakota-kao<br />

Apollyon, (“Pata kaꞌu tauzo” kiaꞌo<br />

wuruꞌu). Uruu angel awunuu ta paꞌoraz<br />

kaꞌu naru aonaꞌo raz utokon nii.<br />

12 Wuruꞌu diꞌo raꞌa, kiwii ta paꞌo<br />

kashaꞌora-karu baiaapa-kari waiz<br />

kai wain paꞌa kaꞌo raz naa shaa bata pan<br />

naa wuruꞌu, kai naꞌiki dyaꞌu ta maꞌa<br />

naa kashaꞌora-karu kida kai wainpaꞌo<br />

nii zii.<br />

13 Uruu dau naꞌan 6th angel pootan<br />

pakuwuda. Õabata parada-karu<br />

waꞌatin 4 altar shakaru kida diꞌiki,<br />

gold idiꞌo raz utoma-kao, Tomin karu<br />

kanaapu iaꞌo raz. 14 Parada-karu<br />

kian angel ati, “Pumuuda wuruꞌu<br />

4 angel nao dodo tapa-kari wainaouz<br />

udaruꞌo waꞌozi Euphrates<br />

dazaba iaꞌo raz!” 15 Uruu 4 angel nao<br />

taapa-kao min ziiwa paꞌa naa; wuru<br />

kamoo dauꞌa tiꞌi aita-kari waiz naa,<br />

uruu dono ĩzowian nii 1/3 pidannao.<br />

16 Soldyaa nao zaida pai naouz<br />

kawaro nao, õabata ĩdiriꞌin kowaadakao<br />

200,000,000 ĩdyaun.<br />

17 Kaika paꞌo wuruꞌu õtuka pan<br />

kawaro nao naꞌiki zaida pai naouz<br />

ĩbarauꞌu kida: wunaouꞌu zaidapai<br />

naouz, kai naꞌa ĩkai wada pan<br />

padoko riꞌi diki niriba naa kida,<br />

ĩaidin pan wuza tikazi kawan, blue<br />

sapphire v kawan, naꞌiki yellow<br />

sulfur w kawan. Kawaro nao zowau<br />

kida aidin pan naꞌapa lion nao zowau<br />

kawan kida, naꞌiki ĩdako kida diꞌiki<br />

kodita tikazi, kasha naꞌo naꞌiki<br />

pizo-pizo waꞌo sulfur. 18 Naꞌiki 1/3<br />

Rev<br />

u 9:9 chariot: soldyaa nao tararan v 9:17 sapphire: uruu konau na maꞌo kuba.<br />

w 9:17 sulfur: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 9​, ​10<br />

700<br />

pidan nao zowii-kao daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa, wuru idiꞌi idikinau daꞌuꞌoraz<br />

pata kaꞌu tin-kinai kida: tikazi,<br />

kasha naꞌo naꞌiki pizo-pizo waꞌo<br />

sulfur kodi taꞌo raz kida kawaro nao<br />

dako iki. 19 Wuruꞌu kawaro naouz<br />

ĩmaꞌo za kan taa-kao uruu dono ĩdako<br />

naꞌiki ĩdyuo kida idaꞌaꞌo, uruu kida<br />

idiꞌo wuruꞌu ĩkazi waa nuz pidannao.<br />

Ĩdyuo kida kazowauꞌo naꞌapa<br />

kowazaz zowau kawan.<br />

20 Aizii ipai pidan nao, aonaꞌoraz<br />

ĩmawa kan naꞌapain wuru idiꞌi<br />

kicha naꞌ iki-kii kidaꞌo raz pata kaꞌutin-kinai<br />

kida, pakawan aonaa<br />

ĩmari naꞌa tan pato ma nii aimaa kan<br />

kida. Aonaa ĩmashaa dan patoriinpan<br />

oiaꞌo doro nai nao ati, naꞌiki<br />

wunao atiꞌi ĩtoma niaz aimaa kan<br />

kida gold idi, wiziꞌiꞌo chipirari<br />

idi, ishaꞌo chipirari idi, kuba<br />

idi naꞌiki ata mun idi, aonaꞌoraz<br />

kanom ĩtuka pan, ĩaba tan<br />

oo aonaꞌo raz ĩchiꞌi kan. 21 Naꞌiki<br />

aonaa ĩmari naꞌa tan pazowii pan<br />

pairi ban nao, naꞌiki ĩshaꞌa paa pan<br />

oiaꞌo doro nai idaꞌan aimaa kan<br />

diꞌi tinapa-kidaꞌo pidan nao, naꞌiki<br />

madoro naa-daun ĩkiaa paa kan,<br />

naꞌiki ĩkoidi mikin.<br />

Angel naꞌiki duusodiꞌo scroll x<br />

10 1 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />

baꞌo ran umana wunuꞌo<br />

angel waꞌatin aokazi iki. Ukaiwadapa<br />

nii kawa nuꞌo ishaꞌiz<br />

kamicha kai waa dapa-kao kawan.<br />

Naꞌaꞌo kapam kiwariꞌi uzowau<br />

paawa an, uawun baara kanadaꞌo<br />

naꞌapa kamoo kawan, naꞌiki utabaꞌu<br />

kida naꞌapa dokoaꞌo tikazi kida<br />

mao da pan kawan ĩaidin pan,<br />

2 pakaꞌu idaꞌa uzaama tapa duu sodiꞌo<br />

scroll daꞌatin paꞌo. Udaunaꞌan<br />

umuu dan padiwaꞌora antan puꞌo<br />

pakidiba paran paawa iti, naꞌiki<br />

umuu dan paꞌasha baron antan puꞌo<br />

pakidiba imiꞌi paawa iti. 3 Naꞌiki<br />

ukada kon diiwaꞌo idaꞌan naꞌapa lion<br />

kadakon kawan. Uruu dau naꞌan<br />

sariapa 7 toroa naru nao dakoꞌatinuzu,<br />

õai tapa naꞌa paꞌo ram wuruꞌu<br />

ĩpara dan kianuz. 4 Maona paꞌo raꞌa<br />

naa õsaa dan padamata naꞌa pam<br />

ĩkian kida, upuꞌu mazan õaba tan<br />

parada-karu kian aokazi iki õꞌati,<br />

“Pumashaapa zii! Manaꞌa pusaadaꞌa<br />

naꞌa naꞌa pam toroa naru nao<br />

kian.”<br />

5 Uruu dau naꞌan umana wunuꞌoraz<br />

angel, kadi shita paꞌo raz paran<br />

paawa ii, naꞌiki imiꞌi paawaꞌa sawadan<br />

padiwaꞌora antan puꞌo pakaꞌu<br />

aokazi iti. 6 Uai pan idi papara dan<br />

mishida-kao, ukai waan Tomin karu<br />

uu, uruu karikao nanuꞌo raz ukakupan,<br />

tomaꞌo raz aokazi naꞌiki ipai<br />

aimaa kan nao unazo aꞌo raz, uruu<br />

tomaꞌo raz imiꞌi baara naꞌiki ipai<br />

aimaa kan nao unazo aꞌo raz, naꞌiki<br />

uruu tomaꞌo raz paran naꞌiki ipai<br />

aimaa kan nao ubaokoꞌiaꞌo raz. Angel<br />

kian, “Aonaꞌo niꞌi naa Tomin karu<br />

zauda pan powaꞌa! 7 Mazan 7th<br />

angel poo tan donoꞌo naa pakuwudu,<br />

umishian niꞌi naa pashaꞌapa taꞌazoo<br />

nii, naꞌapa ukowaa dau zon<br />

kawa naꞌa tizu kotuaꞌa naa, uruu<br />

x 10:1 scroll: Putukapa kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


701<br />

REVELATION 10​, ​11<br />

wuruꞌu kuwaiz, aonaꞌo raz uaitapauzo-kao,<br />

ukowaa dauzo niaz<br />

papoi toru nao, prophet nao ati.”<br />

8 Udaunaꞌan õabata paradakaru<br />

aokazi ikiꞌo kian õꞌati koshan,<br />

“Pumako puzaa ma taꞌan wuruꞌu<br />

daꞌatin paꞌo raz scroll, angel kaꞌu<br />

diꞌiki, kadi shita paꞌo raz paran paawa<br />

ii naꞌiki imiꞌi paawaꞌa.”<br />

9 Uruu idi õmakon angel diꞌiti<br />

õpishaan naa uꞌai wuruꞌu duusodiꞌo<br />

raz scroll. Ukian õꞌati,<br />

“Puzaama tazu naꞌiki puni kaꞌa<br />

naazu. Pudako ii puti waan niiz<br />

bishoo, mazan pudyo ko rau tan daunaꞌan<br />

ukaa wan nii putoba nazo iti<br />

kata maꞌa naa.” 10 Uruu idi õzaamatan<br />

naa wuruꞌu duu sodiꞌo raz scroll<br />

angel kaꞌu iki õnikan naazu! Õdako<br />

idaꞌa õtiwaa nuz bishoo, mazan<br />

ukaa wan õtoba nazoo iti, sariapa<br />

ukata man.<br />

11 Udaunaꞌan kii-karu õꞌati,<br />

“Puko waa daꞌa naꞌa naa koshan<br />

kanom Tomin karu aiapa nii<br />

pashaꞌapa tan ipai pidan nao ati,<br />

baka dun kidaz ĩwiizi, ĩmada, ĩparadan,<br />

naꞌiki ipai king nao ati.”<br />

Dyaꞌutamaꞌo prophetnao<br />

Tominkaru dyuudanii<br />

11 1 Uruu dau naꞌan aitaa ribai<br />

ata mun taa-kao õꞌati naꞌiki<br />

kii-karu õꞌati, “Pumako puai taꞌan<br />

kizi naꞌa pam Tomin karu Dapu<br />

naꞌiki altar udarun, naꞌiki puaita<br />

naꞌa pau daꞌum kai naꞌa pidan nao<br />

choo chii pai nao unazo ii. 2 Mazan<br />

aonaa puai taꞌa naꞌa naꞌa pam Tominkaru<br />

Dapu paniba zooti udarun,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan taa-kari waiꞌi<br />

naa wuruꞌu baꞌo ran pidan nao ati,<br />

aonaꞌo raz ĩmishi dan Tomin karu.<br />

Ĩchiꞌi kaa danaan nii ipai donoi<br />

nazo an Tomin karu pidanan nao<br />

mashaapa-kiziz, naꞌiki ĩpata kaꞌutan<br />

niizu 42 kauzu. y 3 Naꞌiki õtaan<br />

nii maꞌo zaka-karu dyaꞌu tamaꞌo<br />

õprophetin nao ati ĩkaku waapakinaa<br />

nii mishiꞌo raz õkuwaa dauꞌu,<br />

wuru donoꞌo 1,260 kamoo kidaz.<br />

Uruu dono ĩkai wadan nii kamicha<br />

kashaꞌora-karu daara ĩaida-kidakinaa<br />

nii pakashaꞌo ran pidan nao<br />

oian dauꞌati.”<br />

4 Wuruꞌu dyaꞌu tamaꞌo raz Tominkaru<br />

prophetin nao, ĩnao wuruꞌu<br />

dyaꞌu tamaꞌo raz olive kadu naa kida<br />

niꞌo raz, z naꞌiki dyaꞌu tamaꞌo raz<br />

lamp saaba tinapa-kizi kida niꞌo raz<br />

kapam kadi shita paꞌo raz Nao ba nai<br />

kanaapu ii, uruu kazowau tapaꞌoraz<br />

ipai ama zada. 5 Naꞌiaꞌo ram<br />

pidan tiwaan an pashaꞌapa tan<br />

dikau daꞌo aimaa kan ĩtuma, ĩkoditakidan<br />

nii tikazi padako iki kida,<br />

uruu idiꞌo nii ĩzowian patarubanao.<br />

Ukauꞌan naꞌa paꞌo idaꞌanaꞌo<br />

nii pidan mawa kan utiwaan an<br />

pashaꞌapa tan dikau daꞌo aimaa kan<br />

ĩꞌati. 6 Kai naꞌaꞌo nii ĩmaꞌo za kan taakao<br />

ĩmashaatapa-kinaa nii wunu<br />

ukaa wan ai, wuru donoꞌo ĩkakuwaapa<br />

tina nuz Tomin karu para dan<br />

dauꞌu. Kai naꞌa kapam ĩmaꞌo za kan<br />

taa-kao ĩtana wata-kinaa nii wunu<br />

Rev<br />

y 11:2 42 kauzu: naꞌa paꞌo wuru kawa nuꞌo verse 3 idaꞌaꞌo raz 1,260 kamoo kidaz,<br />

naꞌa paꞌo kapam wuru kawa nuꞌo Revela tion 12:14 idaꞌaꞌo raz 3 1/2 wunu kawan.<br />

z 11:4 Zecha riah 4:3<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 11<br />

702<br />

izai nii, naꞌiki turuu ĩshaꞌapa tan<br />

baka dun pata kaꞌu tin-kinai kida<br />

imiꞌi baaraꞌa naꞌa painim kari kaonan<br />

paai pan kawanaꞌati.<br />

7 Ĩipaian dau naꞌan pakakuwaa<br />

pan pidan nao ati, wuruꞌu<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi<br />

kodi taꞌo niꞌo raz imiꞌi waranu iki,<br />

mizaa taa kan nii ĩtuma, uzowian<br />

nii ĩdyaun mawaka. 8 Mawa kaꞌo<br />

prophet nao naꞌian nii mapu duꞌo<br />

dobaapa-kizai dunapo ii, umanawunuꞌo<br />

raz donoi nazo ii. Naꞌiaꞌo<br />

kapam ĩnao ba naa Jesus tau kauzokao<br />

cross diꞌiti. Uruu wuruꞌu<br />

donoiz dakota-kari waiz kapam<br />

Sodom oo Egypt nii, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan pidan nao naꞌii san nao<br />

mashaa pan idi oii, naꞌapa Sodom<br />

oo Egypt Baara san nao kawan.<br />

9 Pidan nao ipai wii zai kida diꞌiki,<br />

baka dun ĩdokozu-daun nao kida<br />

diꞌiki, baka dun ĩpara dan kida<br />

diꞌiki, naꞌiki ipai baka dun ĩmada<br />

diꞌiki, ipaiꞌo nii ĩtuka pan Prophetnao<br />

mawa kai naouz washatin pan<br />

3 1/2 kamoo, naꞌiki aonaa ĩaipan<br />

ĩdida-kao. 10 Tuu kiaꞌo nii pidan nao<br />

konau kian Prophet nao mawa kan<br />

idi, ushaꞌapa num kauꞌan kiwiin<br />

ĩpata kaꞌu tin-kidau zon ĩdyaun tuu kii<br />

mana wun. Uruu idi ĩkonau kii tinan<br />

nii, ĩdyuu dan nii aimaa kan kida<br />

paꞌati aaka kida.<br />

11 Mazan 3 1/2 kamoo daunaꞌan,<br />

Tomin karu kaku dan nii<br />

ĩdyaun powaa iti koshan, uruu idi<br />

ĩkadishi tan, naꞌiki ipai tuka pai nao<br />

ĩdyaun tarian. 12 Uruu dau naꞌan<br />

dyaꞌu tamaꞌo raz Prophet nao abatan<br />

diiwaꞌo parada-karu aokazi<br />

ikiꞌo kian ĩꞌati, “Uwaꞌati daꞌatiꞌi!”<br />

kii. Ĩmakon naa aokazi iti ishaꞌiz<br />

idaꞌan, pidan nao manau dapa-kai nao<br />

ĩdyaun awunuu ta pan puꞌu.<br />

13 Sariapa imiꞌi nakai nan maꞌoza<br />

kaꞌo idaꞌan mana wun, naꞌiki 1/10<br />

kabaun nao tonnaa kaboo biꞌii-kao.<br />

7000 pidan nao mawa kan wuru idiꞌi<br />

imiꞌi nakai na nuz, baꞌo rai nao waꞌakinai<br />

nao aonaꞌo ĩmawa kan, tuu kii<br />

ĩtarian, uruu idi ĩkian, “Tomin karu<br />

aokazi iaꞌo, pugaru maꞌo za kaꞌo<br />

mana wun.”<br />

14 Diꞌo raꞌa 2nd kashaꞌora-karu<br />

kida, kai wain paꞌa kaꞌo raz naa kida,<br />

shaa bata pan naa wuruꞌu. Kai naꞌiki<br />

baudaꞌa paꞌa naa kashaꞌora-karu,<br />

kadima naꞌo niꞌi naa ukai wain pan<br />

diꞌo raꞌa kida dau naꞌan.<br />

7th angel pootan pakuwuuda<br />

15 Uruu dau naꞌan uruꞌu naa 7th<br />

angel poo tan pakuwuuda, naꞌii<br />

õabata diiwaꞌo idaꞌan parada-karu<br />

kida aokazi ikiꞌo kian:<br />

“Aizii diꞌoraꞌa daunaꞌan,<br />

soo wanaobanaa Tominkaru​<br />

​naꞌiki wuruꞌu<br />

uzaamataniaz Christ,<br />

kazowautapan niꞌi naa ipai<br />

pidannao.<br />

Tominkaru kazowautapan nii<br />

karikaonan<br />

naꞌiki karikaonan!”<br />

16 Sariapa 24 kazowau ta painao<br />

sakanata pai naouz pataba kida<br />

idaꞌa Tomin karu kanaa puꞌu, ipai<br />

ĩwasha tinan paawun baara iki napa<br />

imiꞌi baara iti, ĩtaai nan naa uꞌati.<br />

17 Ĩkian:<br />

“Wanaobanaa Tominkaru<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


703<br />

REVELATION 11​, ​12<br />

umanawunuꞌo,<br />

pugaru naꞌauzoz amazada​<br />

​toma-kao uaꞌii,<br />

naꞌiki karikaonanuꞌo nii<br />

punaꞌan.<br />

‘Kaiman’ wakian puꞌati,<br />

puaidan idi mishiꞌo<br />

pumaꞌozakan,<br />

naꞌiki pusakadaniꞌi naa<br />

pukazowautapan!<br />

18 Ipai mamishida-kainao toꞌoran<br />

tuukii puꞌati,<br />

kaawaꞌa naa aizii putoꞌoran<br />

kamoon,<br />

pubuupan mawakainao<br />

kamoon kaawan naa.<br />

Kaawaꞌa naa kamoo<br />

pukawinipinaata-kinaa nii<br />

pupoitorunao,<br />

wuruꞌu prophetnaouz,<br />

naꞌiki ipai pupidanannao<br />

taapainaouz pugaru<br />

umanawunuꞌo nii,<br />

manawun-tinpainao naꞌiki<br />

patakaꞌutinainao.<br />

Kaawaꞌa naa kamoo<br />

pumainaabatan​<br />

​ipai pidannao zowiainao<br />

baꞌoran pidannao daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa.”<br />

19 Uruu dau naꞌan aka Tomin karu<br />

Dapu aokazi iaꞌo daꞌa tinan naꞌiki<br />

naꞌii õtuka pan kai manaꞌo raz pakara<br />

Tomin karu para dan pakaran naaz.<br />

Udaunaꞌan naꞌa kan-kan-kiaꞌo,<br />

toroa naru turuinan, imiꞌi nakai nan<br />

naꞌiki dadara tuuꞌuz kidaꞌo wunu<br />

waotan.<br />

Zuna naꞌiki Dragon a<br />

12 1 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />

umana wunuꞌo diꞌi tinapakinai<br />

aimaa kan aidi nan aokazi ii:<br />

Zuna kakami chan tin paꞌo kamoo<br />

idi, naꞌiki kauzu okidiba waranuꞌu,<br />

naꞌiki kai naꞌa okai wada pan king<br />

kowam kaduz, upaa waꞌa kai naꞌa 12<br />

wizi nao. 2 Kau daniꞌo wuruꞌu orooz,<br />

odani shaka taꞌa zon idiꞌi naa ozaadan<br />

naꞌiki okada koi nan ukazi wan<br />

idi.<br />

3 Õtuka pan koshan baꞌo ran<br />

umana wunuꞌo diꞌi tinapa-kinai<br />

aimaa kan aokazi ii: naꞌii õtukapa<br />

udaruꞌo wuzaꞌo Dragon, kai naꞌaꞌo 7<br />

uzowau naꞌiki 10 uꞌozoo kida, naꞌiki<br />

ipai uzowau kida kawanaꞌati kai naꞌa<br />

king kowam kaduz kida. 4 Padyuo<br />

idi utoꞌo tan doko iki 1/3 wizinao,<br />

udaunaꞌan ukaboo tan ĩdyaun<br />

imiꞌi baara ati. Dragon kadishi tan<br />

zun kanaa puꞌu, unikaꞌa zon odani,<br />

ushaka tan dono.<br />

5 Uruꞌu naa okau dani paꞌa kan<br />

naa dao nai ora odani nii, uruu<br />

wuruꞌu kazowau ta paꞌo niꞌoraz<br />

ipai pidan nao daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa, pamaꞌo za kan idaꞌan.<br />

Mazan korai dao naa naꞌaka-kao<br />

mashaꞌapa kiaka Tomin karu naꞌiki<br />

utaba diꞌiti. 6 Naꞌiki wuruꞌu zunaz,<br />

okidoo paꞌa kan naa munapo pidan<br />

mashaapa-kizi ai, ama zada iti,<br />

Tomin karu min ziiwa ta nii diꞌiti,<br />

naꞌii kai manaꞌo nii otaapa-kao<br />

1,260 kamoo kawanaꞌati. b<br />

Rev<br />

a 12:1 Dragon: uruu oiaꞌo doronai zowaunaa, udakota-kao Satan. b 12:6 Putukapa<br />

foot note Revela tion 11:2 saada-kao 1,260 kamoo dauaꞌo raz.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 12​, ​13<br />

704<br />

7 Uruu dau naꞌan mizaataaka-karu<br />

aokazi ii. Michael,<br />

paꞌangelin nao tuma mizaa pan<br />

Dragon, naꞌiki Dragon paꞌangelinnao<br />

tuma mizaa pan powaa iti<br />

Michael. 8 Mazan winii-kao Dragon<br />

paꞌangelin nao tuma, naꞌiki aonaa<br />

turuu ĩmashaa pan naa powaꞌa<br />

aokazi ii. 9 Uruu idi udaruꞌo raz<br />

Dragon naꞌiki uangelin nao kabootakaoaꞌa<br />

naa aokazi iki imiꞌi baara<br />

ati, uruu wuruꞌu dakota-kari waiz<br />

kowazaz nii kotuaꞌa naa, naꞌiki<br />

Devil oo Satan kii, uruu wuruꞌu<br />

shaꞌa pata-kidaꞌo raz oiaꞌo pidan nao<br />

ati umarii da pan idaꞌan ĩdyaun.<br />

10 Sariapa õaba tan aokazi ii<br />

parada-karu kian diiwaꞌo idaꞌan<br />

kaika paꞌa: “Aizii waTominkarun<br />

kazan naa tan papidanan nao kamoon<br />

kaa wan naa! Aizii uaidan pamanawunun<br />

pakazo wau ta pan idaꞌan king<br />

kawan, naꞌiki Christ, uzaama taniaz<br />

nao ba nai nii aidan pamanawunun<br />

kapam utuma. Ushaꞌapa num<br />

kauꞌan aonaꞌo niꞌi naa powaꞌa Satan<br />

kadishi tan Tomin karu kanaapu ii,<br />

ukaboota-kao idiꞌi naa aokazi iki imiꞌi<br />

baara ati. Uruu wuruꞌu kowaa da pauzoz<br />

daꞌi kiwiin Tomin karu ati kanom<br />

waꞌina wuzu nao naꞌiki wadada koo nao<br />

shaꞌapata nii oii kidaꞌo raz aimaa kan<br />

ipai kamoo naꞌiki maru taꞌo Tominkaru<br />

ati. 11 Mazan waꞌina wuzu nao<br />

naꞌiki wadada koo nao winii Satan,<br />

Kaznizo-dani izain idaꞌan naꞌiki<br />

ĩkaku waa pan idaꞌan kai manaꞌo kuwai<br />

dauꞌu udauaꞌo raz, naꞌiki aonaa ĩtarian<br />

pazowiaꞌa zoo-kao ai. 12 Ukonaukii,<br />

unao mashaa pai naouz aokazi<br />

ii, mazan unao mashaa pai nao imiꞌi<br />

baaraꞌa naꞌiki paran baoko ii, ubaiaapan<br />

nii kashaꞌora-karu tuu kii, Satan<br />

kaa wan idiꞌi naa unao idaꞌati. Toꞌora<br />

uruu, uaita pan idi aonaꞌa naa amazada<br />

turuuan ushaꞌa pata-kida-kinaa<br />

nii oiaꞌo.”<br />

13 Dragon aita pan idiꞌi naa<br />

pakaboota-kao imiꞌi baara ati, uruꞌu<br />

naa udawa tan zun shakata-kidaꞌo raz<br />

daꞌi dao nai ora. 14 Mazan dyaꞌu tam<br />

udaruꞌo kokoi kutuba kawan kidaꞌo<br />

taa-kao oꞌati, ozuuta-kinaa nii pawiizi<br />

iti ama zada iti muna poꞌo pidan<br />

mashaapa-kizi ai. Naꞌii kai manaꞌo<br />

nii otaapa-kao Dragon ai 3 1/2 wunu<br />

kawanaꞌati. c<br />

15 Uruu dau naꞌan Dragon<br />

kodita-kidan wunu padako iki,<br />

kadima naꞌo ushoo tan waꞌozi kawan<br />

zun dawuꞌati uai pan wunu naꞌakan<br />

oroo munapo. 16 Mazan imiꞌi kaminkaꞌuta<br />

wuruꞌu zunaz, udaꞌa ti nan<br />

idaꞌan utoman kaꞌu naru, uruu idi<br />

ipai wunu moro tan ushaa wata.<br />

17 Uruu idi Dragon toꞌoran zun ati<br />

naꞌiki umakon umizaa taa kaꞌa nan<br />

baꞌo ran odai nao tuma mishi dainaouz<br />

Tomin karu para dan naꞌiki<br />

taapai naouz Jesus kuwaa.<br />

18 Udaunaꞌan Dragon kadishi tan<br />

paran danoma ii.<br />

Dyaꞌutam panaꞌaokazinao<br />

13 1 Udaunaꞌan õtukapa baudaꞌapa<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

panaꞌao kazi kodi tan paran baoko<br />

iki. Kai naꞌa 10 uꞌozoo naꞌiki 7<br />

c 12:14 Putukapa foot note Revela tion 11:2 saada-kao, 3 1/2 wunu dauaꞌo raz.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


705<br />

REVELATION 13<br />

uzowau; ipai uꞌozoo kida kawanaꞌati<br />

kai naꞌa king kowam kaduz kida,<br />

naꞌiki ipai uzowau kida kawanaꞌati<br />

kai naꞌa uuai saadin pan dakoo paꞌo<br />

Tomin karu. 2 Wuruꞌu kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />

raz panaꞌao kazi aidin pan<br />

naꞌapa baudo koru kitan naaru<br />

kawan, ukidiba kida udaru naꞌapa<br />

bear d kidiba kida kawan, naꞌiki<br />

udako naꞌapa lion dako kawan.<br />

Dragon taan naa wuruꞌu kichanaꞌ<br />

iki-kiaꞌo panaꞌao kazi ati pataba<br />

naꞌiki pamaꞌo za kan naꞌapa kizi<br />

ukazowau ta pan paugaru kawan<br />

kapam. 3 Bau daꞌapa kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

panaꞌao kazi zowau, tuu kiaꞌo uzowiauzo-kao,<br />

mazan mana kaꞌa naa<br />

powaa itiz. Uruu idi ipai pidan nao<br />

imiꞌi baara ainaouz tuu kii ĩdiꞌitinpan,<br />

naꞌiki ĩdaꞌa nan naa wuruꞌu<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz panaꞌao kazi.<br />

4 Ipai pidan nao taa pan umanawunuꞌo<br />

nii wuruꞌu Dragon, utaan<br />

idi pamaꞌo za kan kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

panaꞌao kazi ati. Naꞌiki umana wun<br />

nii kapam ĩtaa pan kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

panaꞌao kazi. Ĩkian, “Aonaa kanom<br />

maꞌo za kaꞌo nii uruu kawan. Kanom<br />

kaꞌiita pawinii nuz, pamizaa taa kan<br />

idaꞌan utuma?”<br />

5 Uruu dau naꞌan wuruꞌu<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz panaꞌao kazi<br />

maꞌo za kan taa-kao uꞌata dinapakinaa<br />

nii naꞌiki naꞌa paꞌo kida<br />

idaꞌan udakoo pan Tomin karu.<br />

Ukazowau ta pan taa-kao 42<br />

kauzu. 6 Udakoo pan Tomin karu,<br />

uꞌuu, umashaapa-kizi naꞌiki ipai<br />

mashaa pai nao aokazi ii. 7 Taapada-kao<br />

umizaa pan Tomin karu<br />

pidanan nao naꞌiki uwinii ĩdyaun<br />

pamaꞌo za kan idaꞌan. Naꞌiki taa padakao<br />

ukazowau ta pan ipai pidan nao,<br />

ipai baka dun kidaz ĩdokozu-daunnao<br />

kida, ĩwiizi, ĩpara dan naꞌiki<br />

ĩmada. 8 Ipai pidan nao taa pan<br />

umana wunuꞌo nii wuruꞌu kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />

panaꞌao kazi. Ĩnao wuruꞌu<br />

pidan nao aonaꞌo raz ĩꞌuu kida<br />

saadin pan kakupa-karu kaari tannaa<br />

e idaꞌa ama zada toma-kao uaꞌii.<br />

Wuruꞌu kaari taz zowi auzo-kari wai<br />

Kaznizo-dani kaari tan wuruꞌu.<br />

9 Puaba tan an naꞌa pam õkian,<br />

ukauꞌan puaba taꞌa naa kai wuruꞌu<br />

parada-karuz. 10 Naꞌiaꞌo ram pidan<br />

aiapa-kari wai utaraa-kao, mishiꞌo<br />

nii utaraa-kao; naꞌiaꞌo ram pidan<br />

aiapa-kari wai uzowii-kao marii<br />

idi, mishiꞌo nii uzowii-kao marii<br />

idi. Ukauꞌan marii kizi Tomin karu<br />

pidanan nao tuu dan papata kaꞌutakao<br />

naꞌiki marii kizi pakawan<br />

ĩmishida pan uruu.<br />

11 Uruu dau naꞌan õtukapa baꞌoran<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi<br />

kodi tan imiꞌi kaꞌazo iki. Kai naꞌa<br />

dyaꞌu tam uꞌozoo kaznizo dani<br />

kawan, naꞌiki upara dan naꞌapa<br />

Dragon para dau zon kawan. 12 Naꞌiki<br />

naꞌapa koshan umaꞌo za kan kiwii tapaꞌo<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi<br />

kawan naꞌiki naꞌapa ushaꞌapa tan<br />

aimaa kan kida uai pan kawanaꞌati.<br />

Rev<br />

d 13:2 bear: udaruꞌo naꞌiki toꞌoraꞌo. Ukai waa nii pabazi zaꞌa baꞌi kida pazowiikinaa<br />

nii aimaa kan. Kai naꞌa udikin Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

e 13:8 kakupa-karu kaari­tan­naa: Tomin karu pidanan nao uu saada-kizi nao, ĩmashaapan<br />

nii Tomin karu tuma kari kao nan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 13​, ​14<br />

706<br />

Uruu idi udyuu dan ipai imiꞌi baara<br />

anai nao pidan nao taa pan umanawunuꞌo<br />

nii wuruꞌu kiwiita paꞌo raz<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi, kakudaꞌo<br />

raz naa pazowii-kao dau naꞌan<br />

tuu kii. 13 Naꞌiki uaidan umana wun<br />

kidaꞌo aimaa kan diꞌi tinapa-kidaꞌo<br />

pidan nao atii uwaota-kida zii<br />

tikazi aokazi iki imiꞌi baara ati ipai<br />

ĩawunuu ta pan puꞌu. 14 Naꞌiki ipai<br />

upoza wata-kidan pidan nao mashaapai<br />

naouz imiꞌi baaraꞌa uaidan idaꞌan<br />

wuruꞌu umana wun kidaꞌo raz aimaakan,<br />

kiwiita paꞌo raz kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

panaꞌao kazi awunuu ta pan puꞌu.<br />

Naꞌiki udyuu dan ĩtoman aimaa kan<br />

naꞌa paꞌo kiwiita paꞌo raz kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />

panaꞌao kazi kawan uaidin pan,<br />

uruu tawuruꞌu zowi auzo-kari waiz<br />

tuu kii, naꞌiki kaku daꞌo raz naa<br />

powaa iti. 15 Udaunaꞌan umaꞌo zakan<br />

taa-kao unizoin-kidan wuruꞌu<br />

toma-kari waiz aimaa kan, naꞌiki<br />

turuu kizi upara dan kapam. Uruu<br />

idi udyuu dan ipai pidan nao aonaꞌoraz<br />

ĩdawu kan paꞌati zowii-kao.<br />

16 Tuu kii kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

panaꞌao kazi<br />

f<br />

dyuu dan ipai pidannao,<br />

pata kaꞌu tinai nao naꞌiki<br />

mana wun-tin pai nao, kapuraatanuꞌo<br />

naꞌiki mapuraa ta nuꞌo, poi torui<br />

naꞌiki aonaa poi torui mani kainaabata-kidi<br />

nan padiwaꞌora antan puꞌo<br />

pakaꞌu kida idaꞌa oo pataawu kida<br />

idaꞌa. 17 Naꞌiki aonaa turuu pidan<br />

torii nan oo sellii pan shaꞌa pau zii,<br />

kai naa ri bai aonaan an uꞌidaꞌa, uruu<br />

wuruꞌu kiwii niꞌo raz kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />

panaꞌao kazi uuaz, naꞌiki uruu<br />

wuruꞌu uꞌuu aitaapa-kinaoaz.<br />

18 Daꞌaꞌa uaiapa aita paaba-karu,<br />

kanom aita paa baꞌo marii kizi uaitapan<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi uu<br />

aitaa riba naa, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

uruu kai naaba taꞌo raz pidan uu<br />

kapam, wuruꞌu 666 kiaꞌo raz.<br />

Kaznizo-dani naꞌiki pidannao<br />

ukazannaataniinao<br />

14 1 Uruu dau naꞌan õawunuu<br />

pan koshan õtukapa<br />

Kaznizo-dani kadishita pan Zion naawaꞌa,<br />

naꞌiki kai naꞌa utuma 144,000<br />

pidan nao, ĩnao wuruꞌu kai naꞌaꞌoraz<br />

uꞌuu naꞌiki udaru uu saadin pan<br />

ĩtawu kida idaꞌa. 2 Naꞌiki õabata<br />

parada-karu aokazi ikiꞌo naꞌapa<br />

tozo wan shaoko dap pan kawa nuꞌo,<br />

naꞌiki toroa naru turuinan kawa nuꞌo.<br />

Wuruꞌu õaba taniaz tauapa tinai nao<br />

kawa nuꞌo shamoro g kida idaꞌan.<br />

3 Uruu 144,000 pidan nao kunuu an<br />

naa paꞌinaꞌo kunui umana wunuꞌo raz<br />

mana wun tabai kanaa puꞌu, naꞌiki<br />

4 kaku paꞌo aimaa kan nao kanaapuꞌu,<br />

naꞌiki 24 kazowau ta pai nao<br />

kanaa puꞌu. Aonaa turuu baꞌo ran<br />

pidan nao kunuu an wuruꞌu kunuiz,<br />

soo wuruꞌu 144,000 pidan nao paꞌan,<br />

ĩnao wuruꞌu Tomin karu kazan naata<br />

nii naouz. 4 Ĩnao wuruꞌu aonaꞌo raz<br />

naꞌa painim ĩkiitau zon zun, uruu<br />

idi kai man ĩtaa pan pananaa. Ĩnao<br />

wuruꞌu daꞌanaꞌo raz Kaznizo-dani<br />

umakon dono naꞌitim kari kaonan.<br />

Ĩnao wuruꞌu kiwiita paꞌo raz<br />

f 13:16 kicha­naꞌ­iki-kiaꞌo panaꞌao­kazi: uruu kowaada-kari waiz verse 11 diꞌii.<br />

g 14:2 shamoro: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


707<br />

REVELATION 14<br />

ĩkazan naata-kao imiꞌi baaraꞌa,<br />

ĩnao taa-kari waiz Tomin karu<br />

naꞌiki Kaznizo-dani ati. 5 Aonaa<br />

naꞌa painim ĩmarii dinau zon, naꞌiki<br />

aonaa ĩshaꞌapa tau zon oiaꞌo.<br />

Idikinaudaꞌuꞌo angelnao<br />

6 Uruu dau naꞌan õtuka pan<br />

bau daꞌapa angel zuuta pan doko<br />

ii, ukowaa daꞌa zon Kai manaꞌo<br />

Kuwai karikao nanuꞌo raz umishiin<br />

Tomin karu diꞌikiꞌo ipai pidan nao<br />

ati, mashaa pai naouz ipai amazada<br />

kawanaꞌati kida daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa, baka dun kidaz ĩwiizi,<br />

ĩdokozun nao, ĩpara dan, naꞌiki<br />

ĩmada. 7 Ukian diiwaꞌo idaꞌan,<br />

“Utaa paꞌa naa Tomin karu umanawunuꞌo<br />

nii naꞌiki ukonau kii-kidaꞌa<br />

naa uruu.” Kaa waꞌa naa kamoo<br />

aita-kari waiz, ubuuapa-kinaa nii<br />

ipai pidan nao daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.<br />

Utaa paꞌa naa Tomin karu umanawunuꞌo<br />

nii, uruu wuruꞌu tomaꞌo raz<br />

aokazi, imiꞌi baara, paran naꞌiki<br />

wunu nunu dapa kidaꞌo raz.<br />

8 Udaunaꞌan 2nd angel aidinan<br />

kiwiita paꞌo raz angel dawuꞌati.<br />

Ukian, “Mai naa bata-kaoaꞌa naa!<br />

Mai naa bata-kaoaꞌa naa Baby lon<br />

umana wunuꞌo raz donoi. Babylon<br />

shaꞌapata nii madoro naa-daun<br />

kidaꞌo raz oiaꞌo, ipai owaota-kidan<br />

baꞌo ran wizai nao kida daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa, otaan kawa nuꞌo wine<br />

ĩtuzan nii, uruu wuruꞌu maꞌo zakaꞌo<br />

raz wine okiaapa-kidina nuz<br />

madoro naa-daun. Onaꞌa pan idiꞌo<br />

Tomin karu pata kaꞌu tan oroo.”<br />

9 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />

3rd angel aidi nan kiwiita pai nao<br />

dawuꞌati. Ukian diiwaꞌo idaꞌan, “Ipai<br />

pidan nao taa pai nao kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />

panaꞌao kazi patomin karun<br />

nii, naꞌiki toma-kari wai uruu<br />

kawa nuꞌo raz, naꞌiki ipai kai naꞌaꞌo<br />

ukai naa riba kida ĩtawu kida idaꞌa<br />

oo ĩdiwaꞌora antan puꞌo ĩkaꞌu kida<br />

idaꞌa, 10 ipaiꞌo nii kapam ĩtuzan<br />

wine wuruꞌu Tomin karu toꞌora nuz.<br />

Uruu maꞌo za kaꞌo raz mana wun wine<br />

Tomin karu shoo tan niꞌo raz patoꞌoran<br />

koopon naa nazo iti ĩtuzan nii.<br />

Diꞌo raꞌa pidan nao pata kaꞌuta-kaouꞌo<br />

nii ĩdyaun, kaꞌawa paꞌo sulfur h idi,<br />

angel nao naꞌiki Kaznizo-dani<br />

awunuu ta pan puꞌu. 11 Wuruꞌu<br />

tikaziz pata kaꞌu taꞌo niꞌo raz ĩdyaun,<br />

ushan bodoꞌoka pan nii kari kao nan<br />

naꞌiki kari kao nan, aonaa naꞌa painim<br />

nii ĩbaia tinan shaa ba tan. Ĩnao<br />

wuruꞌu taapai naouz kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />

panaꞌao kazi patomin karun nii<br />

naꞌiki toma-kari wai uruu kawan,<br />

naꞌiki kai naꞌaꞌo raz ukainaa riba naa<br />

uꞌuuaz ĩꞌidaꞌa.”<br />

12 Ukauꞌan marii kizi Tominkaru<br />

pidanan nao<br />

maꞌo za ka dinan<br />

ĩt uuda k izi<br />

papata kaꞌutakao.<br />

Pakawan<br />

kizi ĩizoꞌa tin<br />

Tomin karu kakinaori<br />

kida naꞌiki<br />

ĩdaꞌa nan Jesus<br />

p a m i s h i d a n<br />

tuma.<br />

dima­naꞌo<br />

soo­para koraubaba<br />

(14:14)<br />

Rev<br />

h 14:10 sulfur: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 14​, ​15<br />

708<br />

13 Uruu dau naꞌan õaba tan aokazi<br />

ikiꞌo parada-karu kian, “Pusaada<br />

diꞌo raꞌa: Wunaouꞌu mishi dai naouz<br />

Nao ba nai Jesus, konau kiaꞌo nii<br />

ĩdyaun ĩmawa kan an diꞌo raꞌa daunaꞌa<br />

naꞌa.” Udaunaꞌan Kai manaꞌo<br />

Doro naa kian, “Mishiꞌo wuruꞌu.<br />

Ĩsooka pan niꞌi naa dadara kidaꞌo<br />

pakau din-kizi ai, ipai aimaa kan<br />

kai man kidaꞌo raz ĩshaꞌapa tan aitapakida-kao<br />

nii.”<br />

Kasabaꞌuapa-karu paoribai<br />

aka imiꞌi baaraꞌa<br />

14 Udaunaꞌan õawu nuu pan<br />

õtukapa barakaꞌo ishaꞌiz. Kainaꞌa<br />

pidan kawa nuꞌo saka nata pan<br />

ishaꞌiz paawaꞌa. Kai naꞌa king kowam<br />

kaduz gold idiꞌo utoma-kao uzowau<br />

paawaꞌa, naꞌiki kai naꞌa uzaama tapan<br />

dima naꞌo soo para pakaꞌu idaꞌa.<br />

15 Uruu dau naꞌan baꞌo ran angel koditan<br />

Tomin karu Dapu aokazi iaꞌo<br />

diꞌiki. Diiwaꞌo idaꞌan ukian wuru<br />

atiꞌi saka nata paꞌo raz ishaꞌiz paawa<br />

iaꞌo ati, “Aizii pusaꞌu kaꞌa naa<br />

paori bai kadu naa kida pusooparan<br />

idi, ipai paori bai aka kida<br />

daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌaꞌo raz dyuuaꞌa<br />

naa kidaz, kaa waꞌa naa kamoo<br />

turuu kiziꞌi naa ĩkasa baꞌuu-kao!”<br />

16 Udaunaꞌan wuruꞌu saka nata paꞌoraz<br />

ishaꞌiz paawaꞌa kaudi naꞌa kan<br />

naa pasoo paran idaꞌan. Ipai ubaokopa<br />

tan paori bai aka daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa.<br />

17 Uruu dau naꞌan õtukapa baꞌoran<br />

angel kodi tan Tomin karu Dapu<br />

aokazi iaꞌo raz diꞌiki, kai naꞌa uꞌidaꞌa<br />

dima naꞌo soo para kapam.<br />

18 Naꞌaꞌo baꞌo ran angel, ukoditan<br />

altar dazaba iki, uruu wuruꞌu<br />

taa paꞌo raz tikazi. Ukian diiwaꞌo<br />

idaꞌan angel zaa mata paꞌo raz dimanaꞌo<br />

soo para ati, “Pukai waꞌa naa<br />

pusoo paran, puduku taꞌa naa grape<br />

kida pakadu naa kida diꞌiki daꞌaꞌa<br />

imiꞌi baaraꞌa, ushaꞌapa num kauꞌan<br />

ozokaꞌa naa grape kida.” 19 Uruꞌu<br />

naa ukau dinaꞌa kan naa pasoo paran<br />

idaꞌan imiꞌi baaraꞌa, ipai uduku tan<br />

grape kida pakadu naa kida diꞌiki.<br />

Udaunaꞌan umuu dan naa kidaz<br />

grape dakazaa-kizi nao nazo iti, i<br />

uruu wuruꞌu Tomin karu toꞌora nuz.<br />

20 Grape kida daka zaa-kao naꞌiki<br />

uꞌuu sara roo-kaoaz paniba iaꞌo wiizai<br />

ai. Grape uu sara roo-kao donoꞌo<br />

naa, izai kodita naꞌiki, ushoo tan<br />

waꞌozi kawan, umakon munapo 200<br />

miles mani, naꞌiki bakaꞌi au daꞌu feet<br />

mani ukaa nan.<br />

Angelnao naꞌiki dawuꞌitiiniꞌo<br />

patakaꞌutin-kinai kida<br />

15 1 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />

baꞌo ran umana wunuꞌo diꞌitinapa-kinai<br />

aimaa kan aokazi ii. 7<br />

angel nao zaa mata pan 7 pata kaꞌutin-kinai<br />

kida, uruu ĩkaduzun naa.<br />

Ĩkai wai nan dau naꞌan kida aonaꞌo<br />

niꞌi naa Tomin karu toꞌoran powaꞌa.<br />

2 Udaunaꞌan õtukapa paran,<br />

glass tai dada tikazi tumaꞌo kawanuꞌo.<br />

Naꞌiki naꞌa udaza baꞌa õtukapa<br />

kapam tao nawuꞌu winiai naouz daꞌi<br />

kicha naꞌ iki-kii kidaꞌo panaꞌao kazi,<br />

ĩmadawu kaꞌa zoo kan idaꞌan toma-<br />

i 14:19 Kuba idaꞌaꞌo kaꞌu naru kichada-kao udaruꞌo, udakota-kao ‘wine press’ kii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


709<br />

REVELATION 15​, ​16<br />

kari wai uruu kawa nuꞌo ati naꞌiki<br />

aonaꞌo ĩtaapa dan pakai naa batakao<br />

ukai naa riba idi uruu wuruꞌu<br />

uꞌuu aitaa riba naaz kapam. Naꞌiki<br />

ĩzaama tapa nii shamoro j kida,<br />

Tomin karu taa niaz ĩꞌati. 3 Naꞌiki<br />

ĩkunuuan naa Moses kunu, Tominkaru<br />

poi toruz, naꞌiki Kaznizo-dani<br />

kunu kapam wuruꞌu. Kaika paꞌa<br />

ĩkunuu an zuꞌu:<br />

“Naobanai Tominkaru pugaru<br />

umanawunuꞌo,<br />

pushaꞌapata umanawun<br />

kidaꞌo​​aimaakan​<br />

​diꞌitinapa-kinai kida.<br />

Pugaru King nii ipai wiizai<br />

kida ati,<br />

ipai wuru kidaꞌa<br />

pushaꞌapatanii kidaz​<br />

​ipai ukaimanan naꞌiki<br />

umishiin.<br />

4 Kanom aonaꞌo nii utarian<br />

puꞌai, Naobanai.<br />

Ipai pidannao<br />

kowaadan nii pugaru<br />

umanawunuꞌo.<br />

Pugaru pubaꞌoran kaimanaꞌo.<br />

Ipai pidannao ipai wiizai kida<br />

diꞌiki​<br />

​waꞌatin nii puꞌidaꞌati,<br />

ĩdawukaꞌanan puꞌati.<br />

Ushaꞌapanum kauꞌan ipai<br />

kanom pushaꞌapatanii<br />

kida,<br />

ipai usakitapan naꞌiki<br />

umishiin.”<br />

5 Uruu dau naꞌan õtukapa Tominkaru<br />

Dapu aokazi iaꞌo, Taber nacle k<br />

daꞌa tinan. 6 Wuruꞌu 7 angel nao zaama<br />

tapai naouz 7 pata kaꞌu tin-kinai<br />

kida kodi tan Tomin karu Dapu<br />

nazo iki, ĩkai wadapa nii maniri baꞌo<br />

kamicha wiziꞌi kidaꞌo, naꞌiki ĩkaiwadapa<br />

nii zada wii kawa nuꞌo gold<br />

idiꞌo utoma-kao, didi mai kai wadakao<br />

kawa nuꞌo padoko riꞌi kida paawa<br />

an. 7 Uruu dau naꞌan bau daꞌapa, 4<br />

kaku paꞌo aimaa kan nao bii ikiꞌo, taan<br />

7 angel nao ati, 7 boon kida gold<br />

idiꞌo ĩtoma-kao paida kidaꞌo Tominkaru<br />

toꞌoran idi, uruu mashaa paꞌo raz<br />

kari kao nan naꞌiki kari kao nan.<br />

8 Sariapa Tomin karu Dapu nazoo<br />

kasha naꞌa kan tuu kii, Tomin karu<br />

umana wunun naꞌiki umaꞌo za kan<br />

naꞌan idiꞌi naa, aonaa turuu pidan<br />

moro tan unazo iti, atii 7 pata kaꞌu tinkinai<br />

kida ipain, wuruꞌu 7 angel nao<br />

zaa mata paniaz kida.<br />

7 boonnao paida kidaꞌo<br />

Tominkaru toꞌoran idi<br />

16 1 Uruu dau naꞌan õabatan<br />

diiwaꞌo parada-karu<br />

Tomin karu Dapuꞌu ikiꞌo kian 7<br />

angel nao ati, “Umako ushoo taꞌa naꞌa<br />

naa wuruꞌu 7 boon zoꞌo kidaꞌo raz<br />

Tomin karu toꞌora nuz, imiꞌi baara<br />

iti.”<br />

2 Kiwii ta paꞌo angel makon<br />

ushoo tan naa paboo nan wazoo<br />

imiꞌi baara iti. Sariapa kachamaꞌi<br />

dii kiaꞌo kaziwaꞌo kabisho-karu<br />

kaa wan wunao idaꞌa tiꞌi, kai naꞌoraz<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi,<br />

kai naa riba kida ĩꞌidaꞌa, naꞌiki<br />

Rev<br />

j 15:2 shamoro: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

k 15:5 Taber­nacle: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao<br />

diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 16<br />

710<br />

dawu kai naouz toma-kari wai uruu<br />

kawa nuꞌo ati.<br />

3 Udaunaꞌan 2nd Angel shoo tan<br />

paboo nan wazoo paran baoko iti.<br />

Sariapa wunu tanawa tinan mawakaꞌo<br />

pidan izain kawan uaidin pan,<br />

naꞌiki ipai aimaa kan nao mashaa paꞌo<br />

paran bao koꞌo mawa kan.<br />

4 Udaunaꞌan 3rd Angel shoo tan<br />

paboo nan wazoo waꞌozi nao naꞌiki<br />

wunu nunuda pai nao kida diꞌiti,<br />

ipai ĩtanawa tinan izai nii. 5 Õabata<br />

Angel taa paꞌo raz wunu kian,<br />

“Pugaru kaimanaꞌo<br />

Tominkaru,<br />

pugaru naꞌauzoz amazada<br />

toma-kao uaꞌii,<br />

naꞌiki karikaonanuꞌo nii<br />

punaꞌan.<br />

Sakitapaꞌo mishi wuruꞌu<br />

pupatakaꞌutanuz pidannao<br />

kaikapaꞌa.<br />

6 Ĩnao wuruꞌu zowiaꞌoraz<br />

pupidanannao​<br />

​naꞌiki puprophetinnao,<br />

uruu idiꞌo ukauꞌan<br />

putuza-kidan izai ĩꞌati<br />

ĩwinipinaa nii.”<br />

7 Uruu dau naꞌan õabata paradakaru<br />

altar diꞌikiꞌo kian.<br />

“Oo Naobanai Tominkaru,​<br />

​pugaru mishi<br />

umanawunuꞌo nii<br />

manawun,<br />

sakitapa naꞌiki kaiman<br />

pushaꞌapatan aimaakan​<br />

​pupatakaꞌutanuz ĩdyaun.”<br />

8 Udaunaꞌan 4th angel shootan<br />

paboo nan wazoo kamoo diꞌiti,<br />

kamoo wiichan, wiicha mana wun<br />

uwiichau zon ai, ukawao dan ipai<br />

pidan nao pawii chan idi. 9 Ipai<br />

pidan nao kawaoda-kari wai nao<br />

uwii chan idi, oiai man kida ĩparadan<br />

Tomin karu ati, utaapa dan idi<br />

wuru kida shaꞌa pa nuꞌu pata kaꞌu tinkinai<br />

kidaz. Upuꞌu mazan aonaa<br />

ĩtanawa tinan paꞌoian ai, naꞌiki<br />

aonaa ĩdako tan Tomin karu umanawunuꞌo<br />

nii.<br />

10 Udaunaꞌan 5th angel shoo tan<br />

paboo nan wazoo kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

panaꞌao kazi taba paawa iti, ipai<br />

ama zada maru tan ukazowau tapakizi<br />

ii, naꞌiki ipai upidanan nao<br />

kuzo wan paninoba kida, ĩbai aapan<br />

idi kaziwaꞌo kabisho-karu.<br />

11 Oiai man kida ĩpara dan Tominkaru<br />

aokazi iaꞌo dauꞌan, pamada<br />

kida kabishon naꞌiki ukazi wan idi<br />

tuu kii mana wun. Upuꞌu aonaa<br />

ĩkashaꞌo ran naꞌiki aonaa ĩtanawatinan<br />

Tomin karu diꞌiti paꞌoian<br />

kida ai.<br />

12 Udaunaꞌan 6th angel shootan<br />

paboo nan wazoo udaruꞌo<br />

waꞌozi Euphrates iti, sariapa<br />

waꞌozi maaran arada, king nao<br />

pasoldyaan nao tuma, waꞌati-kizi nii<br />

waoko iki. 13 Udaunaꞌan õtukapa<br />

idiki nau daꞌu oiaꞌo doro nai nao,<br />

kibaro nao kawa nuꞌo ĩaidin pan<br />

kida, bau daꞌapa kodi tan Dragon<br />

dako iki, baꞌo ran kodi tan kichanaꞌ<br />

iki-kiaꞌo panaꞌao kazi dako iki,<br />

naꞌiki baꞌo ran kodi tan marii di nauzo<br />

prophet dako iki. 14 Wuruꞌu oiaꞌo<br />

doro nai naouz kai naꞌaꞌo ĩmaꞌo zakan<br />

taa-kao ĩshaꞌa pata-kinaa nii<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan.<br />

Ĩmakon nii ipai king nao kawanaꞌati<br />

imiꞌi baara ainaouz ĩbao kopa-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


711<br />

REVELATION 16​, ​17<br />

taꞌa zon ĩdyaun mizaa taa kaꞌo nii<br />

Tomin karu umana wunuꞌo tuma,<br />

ukamoon kaa wan dono. Naꞌapainiꞌo<br />

nii Tomin karu winian ĩdyaun<br />

tuu kii.<br />

15 Jesus kian, “Puabata! Õwaꞌatin<br />

nii koidi miki kaa wan kawan,<br />

konau kiaꞌo nii pidan mashaa paꞌo raz<br />

poko dapa naꞌiki taa paꞌo raz pakamichan<br />

min ziiwa paꞌa naa, aonaa kizi<br />

uchiꞌikaꞌan pan makami chan-daun,<br />

udaunaꞌan ubaꞌa zoo tinan pidan nao<br />

ati.”<br />

16 Udaunaꞌan oiaꞌo doro nai nao<br />

bao kopa tan ipai king nao ama zada<br />

idaꞌati dakota-kari waiz Hebrew<br />

idaꞌan Armaged don kii.<br />

17 Udaunaꞌan 7th angel shoo tan<br />

paboo nan wazoo doko iti. Diiwaꞌo<br />

idaꞌan parada-karu kodi tan umanawunuꞌo<br />

raz mana wun tabai diꞌiki,<br />

Tomin karu Dapuꞌu iaꞌo diꞌiki. Ukian,<br />

“Aizii ipaiꞌi naazu.” 18 Sariapa kankan-kiaꞌo<br />

naꞌiki toroa naru turuinan,<br />

naꞌiki imiꞌi baara nakai nan maꞌoza<br />

kaꞌo idaꞌan mana wun. Aonaa<br />

naꞌa painim imiꞌi baara nakainau zon<br />

maꞌo za kaꞌa naa mana wun diꞌo raꞌa<br />

kawanuꞌu, kiwii niꞌo pidan nao tomakao<br />

diꞌikiꞌo ai. 19 Imiꞌi nakai nan idi<br />

umana wunuꞌo raz donoi Baby lon<br />

tadaꞌo kan idiki nau daꞌu, naꞌiki uruu<br />

idi kapam ipai baꞌo ran donoi nao<br />

imiꞌi baaraꞌaꞌo raz mainaaba tinan.<br />

Aonaa Tomin karu manyuku nuutan<br />

Baby lon, uruu idi utuza-kidan<br />

naa ipai wine wuruꞌu patoꞌora nuz<br />

pakoo pon zoꞌiki oꞌati. 20 Ipai imiꞌi<br />

baara paran ii kidaꞌo mainaabatinan,<br />

naꞌiki ipai midukuo kida<br />

mainaaba tinan kapam. 21 Dadara<br />

tuꞌuz kidaꞌo wunu kuba kawan,<br />

waotan imiꞌi baara ati pidan nao<br />

paawa ati kida, ĩkimi shan kida 100<br />

pounds. Tomin karu pata kaꞌu tan idi<br />

pidan nao tuu kii, wuru idiꞌi uwaotakida<br />

nuz dadara tuuꞌuz kidaꞌo raz<br />

wunu ĩpaawa ati, tuu kii ĩdakoauta<br />

pan uruu.<br />

Donoi zun kawanuꞌo ikodaꞌo<br />

puraata pananaa idaꞌan<br />

17 1 Udaunaꞌan bau daꞌapa<br />

angel, 7 angel nao bii ikiꞌo<br />

kaa wan õꞌidaꞌati, ĩnao tawuruꞌu<br />

zaa mata pauzo naouz 7 boon kida<br />

pai daꞌo raz daꞌi pata kaꞌu tin-kinai<br />

kida idi, naꞌiki ukian õꞌati, “Daꞌatiꞌi,<br />

õaida-kida kizi puꞌati naꞌa pam nii<br />

Tomin karu pata kaꞌu tan wuruꞌu<br />

umana wun-tin paꞌo raz zun ikodaꞌoraz<br />

puraata pananaa idaꞌan. Oroo<br />

wuruꞌu umana wunuꞌo raz donoi<br />

mashaa paꞌo raz mao napa iribaꞌo<br />

waꞌozi nao daza baꞌa. 2 Ipai king nao,<br />

imiꞌi baara ainao, iriba ĩshaꞌapa tan<br />

oiaꞌo ĩkiaa pan idaꞌan oroo, naꞌiki<br />

ipai pidan nao imiꞌi baara ainao poꞌidin<br />

otaa nii wine idi, uruu wuru<br />

kawanuꞌo ra zuꞌu okiaapa-kidi nan<br />

madoro naa-daun ĩꞌati.”<br />

3 Tomin karu Doro naa kazo wautan<br />

idi õgaru, angel naꞌakaꞌa kan<br />

naa õgaru ama zada mapidantakaꞌo<br />

diꞌiti. Naꞌii õtuka pan zun<br />

saka nata pan wuzaꞌo kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />

panaꞌao kazi paawaꞌa,<br />

naꞌiki kai naꞌa saadin paꞌo uuai<br />

kida ipai umada idaꞌan dakoo paꞌo<br />

Tomin karu. Wuruꞌu kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />

raz panaꞌao kazi kai naꞌa 7<br />

uzowau naꞌiki 10 uꞌozoo. 4 Wuruꞌu<br />

Rev<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 17<br />

712<br />

zunaz okai waa dapa nii kamicha<br />

kida wuza zaꞌo naꞌiki wuzaꞌo,<br />

naꞌiki okonau nama dan pakamichan,<br />

naꞌiki pamada gold idiꞌo<br />

utoma-kao kida idi, kawinipi naꞌo<br />

kuba kida pabiꞌi naa kaꞌo ĩtaan<br />

kida idi, naꞌiki pearls l kida idi.<br />

Pakaꞌu idaꞌa ozaa mata pan koopo<br />

gold idiꞌo utoma-kao, pai daꞌo<br />

wine idi, uruu wuruꞌu kachamaꞌi<br />

dii kii kidaꞌo raz oshaꞌapa tan<br />

kida okiaapa-kidi nuz pabiꞌi naakaꞌo<br />

daonai ora nao ati. 5 Kai naꞌa<br />

otawu idaꞌa uuai saadin pan<br />

aonaꞌo uai tapa-kao. Kaika paꞌoraꞌa:<br />

“Mana wu nuꞌo donoi Baby lon,<br />

pugaru sellii pauzo nao pananaa,<br />

naꞌiki shaꞌa paa pai nao oiaꞌo tuukii<br />

mana wun daro, daꞌaꞌa imiꞌi<br />

baaraꞌa.” 6 Naꞌiki õtukapa opoꞌi din<br />

Tomin karu pidan nao izain idi,<br />

naꞌiki wunao izain idiꞌi zowiauzo-kari<br />

wai naouz pamishi dan<br />

idi Jesus.<br />

Õtuka pan idi oshaꞌapa tan aimaakan<br />

kaika paꞌa, tuu kii õdiꞌitin pan.<br />

7 Angel kian õꞌati, “Kanom nii<br />

pudiꞌi tin pan tuu kii? Õkowaa dan<br />

nii puꞌati aonaꞌo raz uaita pauzo-kao<br />

wuru dauꞌaꞌa zunaz naꞌiki wuruꞌu<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz panaꞌao kazi<br />

ozai da paniaz, uruu wuruꞌu kainaꞌo<br />

raz 7 uzowau naꞌiki 10 uꞌozoo.<br />

8 Wuruꞌu kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz<br />

panaꞌao kazi putuka paniaz kaku pauz<br />

daꞌizu kiwiin, mazan aizii aonaꞌa<br />

naa ukaku pan, mao na paꞌo niꞌi naa<br />

ukodi tan kaꞌu naru aonaꞌo raz utokon<br />

nii nazo iki upata kaꞌuta-kidinaꞌa nan<br />

naa. Kai naꞌa pidan nao mashaa painao<br />

daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, aonaꞌo ĩꞌuu<br />

kida saadin pan kakupa-karu kaaritan<br />

naa m idaꞌa ama zada toma-kao<br />

uaꞌii, tuu kiaꞌo nii ĩdiꞌitin pan wuru<br />

dauꞌaꞌa kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz panaꞌaokazi,<br />

ukaku pau zon idi daꞌi kiwiin,<br />

aizii aonaꞌa naa ukaku pan, mazan<br />

uwaꞌa tin nii powaa ati koshan.<br />

9 “Daꞌaꞌa uaiapa nii aita paabakaru.<br />

Wuruꞌu 7 kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

panaꞌao kazi zowau, 7 naawaz<br />

wuruꞌu. Ĩnao paawaꞌa kidaꞌa wuruꞌu<br />

zun saka na ta pa nuz. Ĩnao 7 kingnao<br />

kapam: 10 bakaꞌi au daꞌu ĩdyaun<br />

mawa kaꞌa naa, bau daꞌapa kai naꞌa<br />

ukazowau ta pan kai, baꞌo ran kainiꞌi<br />

kiꞌo nii zii uwaꞌa tin. Ukaa wan<br />

dono aonaꞌo nii ukazowau ta pan<br />

kotuaꞌiki. 11 Wuruꞌu kicha naꞌ ikikiaꞌo<br />

raz panaꞌao kazi kaku paꞌo raz<br />

daꞌi kiwiin, aizii aonaꞌa naa ukakupan,<br />

uruu kapam wuruꞌu 8th king<br />

niꞌo raz. Uking-tin pan nii itamau,<br />

uruu 7 king nao bii ikiꞌo kapam.<br />

Uruu dau naꞌan upata kaꞌuta-kao niꞌi<br />

naa.<br />

12 “Wuruꞌu putuka paniaz 10<br />

uꞌozoo, ĩnao wuruꞌu 10 king naouz,<br />

aonaꞌo raz zii ĩkazowau ta pan, mazan<br />

ĩmaꞌo za kan taa-kao donoꞌo naa,<br />

ĩkazowau ta pan nii masakau daꞌu<br />

kari kao nan, kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz<br />

panaꞌao kazi tuma. 13 Ipaiꞌo nii<br />

ĩbau daꞌapa tan padiꞌitin pan, ĩtaan<br />

nii bao kopa pamaꞌo za kan naꞌiki<br />

pakazo wau ta pan kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

l 17:4 pearls: kawinipi naꞌo kashoro kida. m 17:8 kakupa-karu kaari­tan­naa: Tominkaru<br />

pidanan nao uu saada-kizi nao, ĩmashaa pan nii Tomin karu tuma kari kao nan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


713<br />

REVELATION 17​, ​18<br />

panaꞌao kazi ati. 14 Baoko paꞌo nii<br />

king nao naꞌiki kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

panaꞌao kazi mizaa pan Kaznizodani,<br />

mazan Kaznizo-dani naꞌiki<br />

udapada nii nao, uwidau nii nao, naꞌiki<br />

udaꞌan piki nao mishi dai naouz uruu,<br />

winian nii ĩdyaun, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan uruu maꞌo za kaꞌo Nao ba nai<br />

nii ipai baꞌo ran nao ba nai nao ai,<br />

naꞌiki umana wunuꞌo king nii ipai<br />

baꞌo ran king nao ai.”<br />

15 Angel kian õꞌati kapam,<br />

“Wuruꞌu iribaꞌo waꞌozi nao, zun<br />

sellii pau zoz pananaa sakanatapa<br />

kiziz, ĩnao wuruꞌu pidan nao,<br />

mashaa paꞌo raz ipai ama zada<br />

kawanaꞌati daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa.<br />

16 Wuruꞌu kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz<br />

panaꞌao kazi naꞌiki 10 ozoi kida<br />

putuka paniaz, toꞌora-kizai ta pan nii<br />

wuruꞌu zun sellii pau zoz pananaa.<br />

Ipaiꞌo nii ĩzaama tan oshaꞌa pauz<br />

kida naꞌiki ĩwaꞌa kan niizo makamichan-daun,<br />

naꞌiki ĩnikan nii odunaa<br />

naꞌiki ĩkawao dan nii oroo tikazi<br />

idi. 17 Tomin karu taan nii ĩꞌati<br />

ĩdiꞌi tinapa-kinaa nii ĩshaꞌa pata<br />

kizi uaiapa nii, uruu idi bao kopa<br />

ĩtaan pamaꞌo za kan kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

panaꞌao kazi ati ukazowau tapa-kinaa<br />

nii, atii Tomin karu para dan mishiinan.<br />

18 Wuruꞌu zunaz putuka paniaz,<br />

oroo wuruꞌu udaruꞌo raz donoi<br />

kazowau tapaꞌo raz ipai king nao imiꞌi<br />

baaraꞌa.”<br />

Umanawunuꞌoraz donoi<br />

Babylon mainaabata-kao<br />

18 1 Kiwii niꞌo aimaa kan<br />

kida shaꞌa pan dau naꞌan,<br />

naꞌa õtuka pan baꞌo ran umanawunuꞌo<br />

angel waꞌatin aokazi iki<br />

koshan, naꞌiki ukana dan, kanadapan<br />

ipai ama zada. 2 Ukian diiwaꞌo<br />

idaꞌan “Mai naa bata-kaoaꞌa naa,<br />

mai naa bata-kaoaꞌa naa wuruꞌu<br />

umana wunuꞌo raz donoi Baby lon.<br />

Mazan aizii oiaꞌo doro nai nao naꞌiki<br />

kotuꞌuz nao, aonaꞌo raz ĩnikauzokao<br />

mashaa pan niꞌi naa naꞌii.<br />

3 Baby lon dakota-kari waiz zun nii,<br />

taan wine ipai pidan nao tuzan<br />

nii, uruu wuruꞌu maꞌo za kaꞌo raz<br />

wine, okiaapa-kidina nuz madoronaa-daun<br />

ĩꞌati. Ipai king nao imiꞌi<br />

baara ainao shaꞌapa tan oiaꞌo ĩbaꞌoran<br />

tapan idaꞌan odauꞌu. Naꞌiki ipai<br />

sellii pauzo nao pashaꞌa pauz kida<br />

daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, ipai ĩkapu raatan-dinan<br />

powaꞌa zii otorii pau zon<br />

idi daꞌi iriba kawinipi naa kidaꞌo<br />

aimaa kan ĩꞌai.”<br />

4 Uruu dau naꞌan õaba tan baꞌoran<br />

parada-karu aokazi ikiꞌo kian,<br />

“Ukodi taꞌa naa oꞌai, õpida nan nao,<br />

manaꞌa utom paꞌa naꞌa oiaꞌo okawan,<br />

aonaa kizi Tomin karu pata kaꞌutan<br />

unao oroo kawan. 5 Oꞌoian<br />

kida kasa baꞌuka-kao dokoꞌo atii<br />

kaawa aokazi iti, aonaa Tominkaru<br />

manyuku nuu tan wuruꞌu oii<br />

kidaꞌo raz oshaꞌapa tan. 6 Utaa paꞌa<br />

naa oroo naꞌapa otaa pau zon kawan<br />

unao. Utaaꞌa naa uwinipi naa nii<br />

oꞌati, powaꞌa zii mana wun upatakaꞌuta<br />

oroo, opata kaꞌu tau zon ai<br />

unao. Upai dada okoopon riwu nii<br />

idi powaꞌaꞌo raz zii umaꞌo za kan<br />

otoma nii ai. 7 Marii kizi ubaiaapakidan<br />

oꞌati tuu kii kaziwaꞌo naꞌiki<br />

kashaꞌora-karu, wuru wadaun niꞌi<br />

naꞌa oꞌata dapa nuz pakashaꞌa pau-<br />

Rev<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 18<br />

714<br />

zin. Okian padauꞌan, ‘Õgaru Queen,<br />

õsaka nata pan õtaba idaꞌa, aonaa<br />

naꞌa painim nii õkashaꞌo rau zon, zun<br />

kashaꞌo ran kawan mawa kaꞌo raz<br />

naa odai aru.’ 8 Ukauꞌan bau daꞌapa<br />

kamoꞌo nii Tomin karu pata kaꞌu tan<br />

oroo, diꞌo raꞌa pata kaꞌu tin-karu kida<br />

idiꞌi: mawaka-karu, kashaꞌora-karu<br />

naꞌiki zamazi-karu kidaz. Naꞌiki<br />

kawaoda-kao nii oroo tikazi idi,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan Tomin karu<br />

umana wunuꞌo raz papata kaꞌu tan nii<br />

oroo paai pan kawanaꞌati.”<br />

9 Ipai king nao imiꞌi baaraꞌo,<br />

kiaa pai naouz oroo naꞌiki kai wainao<br />

oshaꞌa pauz, ipaiꞌo nii ĩzaa dan<br />

naꞌiki ĩkashaꞌo ran odauꞌati, ĩtukapan<br />

dono tikazi shan bodoꞌoka pan<br />

kawaoda paꞌo raz oroo. 10 Ĩkadi shitapan<br />

nii munapo donoi ai ĩtarian<br />

idi, aonaa ĩbaiaa paꞌa zon kaziwaꞌo<br />

wuruꞌu obaiaa paniaz. Ĩkian nii,<br />

“Kashaꞌo raꞌo mana wun! Kashaꞌo raꞌo<br />

mana wun shaꞌa pan puꞌati, pugaru<br />

umana wunuꞌo donoi. Mashaꞌapakiaꞌo<br />

Tomin karu pata kaꞌu taꞌa kan<br />

pugaru.”<br />

11 Pidan nao imiꞌi baara ainao<br />

torii pauzo nao naꞌiki sellii pauzonaouz<br />

shaꞌa pau zii, tuu kiaꞌo nii<br />

ĩzaa dan Baby lon dauꞌati, ushaꞌapanum<br />

kauꞌan aonaꞌa naa kanom<br />

toriaꞌo nii ĩshaꞌa pauz kida powaꞌa.<br />

12 Aonaa kanom torian naa ĩshaꞌapauz<br />

kida powaꞌa, wuruꞌu gold,<br />

silver, kawinipi naa kidaꞌo kuba<br />

kida, pearls. n Naꞌiki aonaa kanom<br />

torian kawinipi naa kidaꞌo kamicha<br />

mada, wuzu zaꞌo naꞌiki wuza kidaꞌo,<br />

naꞌiki silk idiꞌo kamicha mada<br />

toma-kao. Naꞌiki aonaa kanom<br />

torian aimaa kan kida toma-kariwaiz<br />

kaduu nuꞌo udamai nan ata mun<br />

idi, ipai aimaa kan toma-kari waiz<br />

ivory o idi, kawinipi naꞌo ata mun<br />

kida idi, chipirari kida idi, naꞌiki<br />

marble p idi. 13 Naꞌiki aonaa kanom<br />

torian cinnamon, spice, incense,<br />

myrrh naꞌiki frankin cense, ipai<br />

wuru kidaꞌa kawinipi naꞌo kaduunuri<br />

bai toma-kari wai oil nii naꞌiki<br />

paodaa nii. Naꞌiki aonaa kanom<br />

torian wine naꞌiki olive oil, poroom<br />

aka boo din paꞌo naꞌiki aonaꞌo zii<br />

uboo din pan. Naꞌiki aonaa kanom<br />

torian tapiꞌiza kida naꞌiki kaznizonao,<br />

kawaro kida naꞌiki ĩtararan naa<br />

kida, naꞌiki ĩsellii kapam pidan nao<br />

poi torui nao nii, mazan aizii aonaꞌa<br />

naa kanom torian ĩꞌai kidaz.<br />

14 Pidan nao sellii pauzo naouz<br />

pashaꞌa pauz kian nii oꞌati, “Ipai<br />

aimaa kan kida puai paniaz tuu kii<br />

puꞌati mai naaba tinaꞌa naa, naꞌiki<br />

ipai puwazi waan kawinipi naꞌo<br />

naꞌiki umana wun kidaꞌo pushaꞌapauz.<br />

Naꞌiki aonaa naꞌa painim nii<br />

pukashaꞌa pau zin naꞌa paꞌo aimaakan<br />

kida idi powaꞌa.” 15 Wuruꞌu<br />

pidan nao sellii pauzo naouz daꞌi<br />

pashaꞌa pauz, kapu raa tan-dinan<br />

ĩsellii pau zon idi daꞌi pashaꞌapauz<br />

kida donoi ii, ipaiꞌo nii<br />

ĩkadi shita pan munapo donoi<br />

ai aonaa ĩbaiaa paꞌa zon wuruꞌu<br />

obaiaa paniaz. Tuu kiaꞌo nii ĩzaa-<br />

n 18:12 pearls: kawinipi naꞌo kashoro kida. o 18:12 ivory: aimaa kan toma-kari waiz<br />

elephant dako zaꞌa baꞌi kida diꞌiki. p 18:12 marble: kawinipi naꞌo kuba.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


715<br />

REVELATION 18<br />

dan, 16 naꞌiki ĩkian, “Kashaꞌo raꞌo<br />

mana wun! Kashaꞌo raꞌo mana wun<br />

shaꞌa pan puꞌati umana wunuꞌo<br />

donoi, konau nam kidaꞌo kamicha<br />

kida pukai waada pau zon wuza zaꞌo<br />

naꞌiki wuzaꞌo, pukonau nama dan<br />

pakami chan, naꞌiki pumada gold<br />

idiꞌo utoma-kao kida idi, kawinipinaꞌo<br />

kuba kida idi pabiꞌi naa kaꞌo raz<br />

ĩtaan kida, naꞌiki pearls. 17 Naꞌiki<br />

mashaꞌapa kiaka puwazi waan ipai<br />

wuru kidaꞌa pukapu raa tan-dinkinaa<br />

kidaz.”<br />

Ipai naꞌaka pai nao udaru kidaꞌo<br />

kanawa, naꞌiki waꞌatii nao ĩnazoꞌo<br />

kida, kaudinai nao kanawa kida<br />

idaꞌa naꞌiki ipai bao koi nao pidan nao<br />

ikodaꞌo papuraa tan soo pasellii pan<br />

idaꞌan pashaꞌa pauz kida kanawa<br />

idaꞌan ipai wii zai kida kawanaꞌati,<br />

ipai ĩkadi shita pan munapo donoi<br />

ai. 18 Naꞌiki ĩzaa dan nii ĩtuka pan<br />

dono tikazi shan bodoꞌoka pan<br />

kawaoda paꞌo raz oroo. Ĩkian nii,<br />

“Aonaa baꞌo ran donoi umana wunuꞌo<br />

nii wuru kawa nuꞌo.” 19 Ĩmuu dan<br />

imiꞌi unuba kida pazowau paawa<br />

iti kida ĩaida-kinaa nii naꞌa pam<br />

pakashaꞌo ran tuu kii mana wun. Tuukiaꞌo<br />

nii ĩzaa dan, naꞌiki ĩkian nii,<br />

“Kashaꞌo raꞌo mana wun! Kashaꞌo raꞌo<br />

mana wun shaꞌa pan puꞌa tiꞌi umanawunuꞌo<br />

donoi. Ipai kakanawa nii nao<br />

udaruꞌo kanawa kida idi chiꞌikapauzo<br />

naouz ipai wii zai kawanaꞌati<br />

sellii pauzo oo torii pauzo naouz<br />

shaꞌa pau zii kida, ipai ĩkapu raa tandinan<br />

otorii pau zon idi ĩshaꞌa pauz<br />

kida okapu raa ta nun idi mana wun.<br />

Naꞌiki mashaꞌapa kiaka owazi waan<br />

ipai pashaꞌa pauz kida.”<br />

20 Ukonau kii ipai mashaa pai nao<br />

aokazi ii, Tomin karu pata kaꞌu tan<br />

idiꞌi naa Baby lon. Ukonau kii Tominkaru<br />

pidanan nao naꞌiki apostle nao<br />

naꞌiki prophet nao, Tomin karu patakaꞌu<br />

tan idiꞌi naa oroo, aimaa kan<br />

oshaꞌa pata nii kidaz unao atiꞌo<br />

wadaun niꞌi naa.<br />

21 Udaunaꞌan umana wunuꞌo<br />

angel zaama tan udaruꞌo kuba<br />

naꞌiki ukaboo ta nuzu paran<br />

baoko iti. Ukian, “Kaika paꞌo nii<br />

umana wunuꞌo raz donoi Baby lon<br />

kaboota-kao maꞌo za kaꞌo idaꞌan<br />

naꞌiki aonaa naꞌa painim nii<br />

õtuka pauzo-kao powaꞌa. 22 Aonaa<br />

naꞌa painim nii shamoro aran kida<br />

abata-kao, naꞌiki aonaa pidannao<br />

kunuu tinauzo nao abata-kao,<br />

naꞌiki aonaa tauapa tinauzonaouz<br />

daꞌi flute naꞌiki trumpet<br />

kida idaꞌan abata-kao punazo ii<br />

powaꞌa. Aonaꞌo nii kaudi nauzonao<br />

nii punazo ii, naꞌiki aonaꞌo<br />

nii poroom aka booda-kari wai nii<br />

punazo ii. 23 Aonaa naꞌa painim<br />

nii lamp kanada pan tukapa-kao<br />

punazo ii, aonaa naꞌa painim nii<br />

mazi dai nao para dan abata-kao<br />

punazo ii powaꞌa. Pupida nannao<br />

sellii pauzo nao shaꞌa pau zii<br />

kida umana wunuꞌo nii ĩtaa pinpan<br />

daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, naꞌiki<br />

ĩshaꞌa pata oiaꞌo doro nai idaꞌan<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan kida<br />

diꞌi tinapa-kidaꞌo pidan nao, naꞌapaꞌo<br />

idaꞌan ĩmarii da pan ĩdyaun.”<br />

24 Baby lon pata kaꞌuta-kao Tominkaru<br />

prophetin nao naꞌiki upidanan nao<br />

naꞌiki ipai zowi auzo-kari wai nao imiꞌi<br />

baaraꞌa izain ikoda-kao idiꞌo naꞌii.<br />

Rev<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 19<br />

716<br />

“Wakonaukii-kida waTominkarun”<br />

19 1 Ipai wuru kida shaꞌa pan<br />

dau naꞌa naꞌa, õabata iribaꞌo<br />

pidan nao para dan kawa nuꞌo aokazi<br />

ii. Diiwaꞌo idaꞌan ĩkian, “Wakonaukii-kida<br />

waTominkarun! Uruu<br />

kazan naa tin-kinai, umana wunuꞌo<br />

naꞌiki maꞌo za kaꞌo. 2 Sakita paꞌo naꞌiki<br />

kai manaꞌo wuruꞌu ushaꞌapa taniaz,<br />

upata kaꞌuta nuz umana wun-tinpau<br />

zoz zun, sellii pau zoz pananaa.<br />

Oshaꞌa pata-kidan idaꞌan oiaꞌo ipai<br />

pidan nao ati daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa,<br />

Tomin karu pata kaꞌu tan oroo,<br />

ozowiau zon idiꞌo upoi toru nao.”<br />

3 Powaꞌa koshan iribaꞌo raz pidan nao<br />

aokazi iaꞌo kian, “Wakonau kii-kida<br />

waTominkarun! Tikazi kawaodapaꞌo<br />

raz oroo, ushan bodoꞌoka pan<br />

nii kari kao nan naꞌiki kari kao nan,<br />

aonaa naꞌa painim nii umashaa dan.”<br />

4 Sariapa 24 kazowau ta pai nao<br />

naꞌiki 4 kaku paꞌo aimaa kan naouz<br />

kida, q ipai ĩwasha tinan paawun<br />

baara ikinapu, ĩtaai nan naa<br />

Tomin karu ati, saka nata paꞌo raz<br />

umana wunuꞌo raz mana wun tabai<br />

idaꞌa ati. Ĩkian “Amen! Wakonau kiikida<br />

waTominkarun!”<br />

Kaznizo-dani mazidan dauaꞌo<br />

5 Udaunaꞌan parada-karu<br />

kian umana wunuꞌo raz manawun<br />

tabai diꞌiki, “Ukonau kii-kida<br />

waTominkarun, ipai unao upoitoru<br />

nao, pata kaꞌu tinaꞌo naꞌiki<br />

mana wun-tin paꞌo, taapai naouz<br />

Tomin karu umana wunuꞌo nii.”<br />

6 Udaunaꞌan õaba tan iribaꞌo kawanuꞌo<br />

pidan nao kada koin pan, naꞌapa<br />

tozo wan shaoko dap pan kawa nuꞌo,<br />

naꞌiki toroa naru turuinan kawa nuꞌo.<br />

Ĩkian, “Wakonau kii-kida Tominkaru,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan uruu<br />

wanao ba naa, umana wunuꞌo King.<br />

7 Wakonau kii tuu kii, wakonau kiikida<br />

Tomin karu umana wunun,<br />

Kaznizo-dani mazi dan kamoon<br />

kaa wan naa, naꞌiki udai aro niꞌo minziiwa<br />

paꞌa naa oroo. 8 Taa-kao oꞌati<br />

maniri baꞌo wiziꞌiꞌo kawinipi naꞌo<br />

kamicha okai wadan nii.” (Wuruꞌu<br />

kawi nipi naꞌo raz kamicha, uruu<br />

wuruꞌu kai man kidaꞌo raz Tomin karu<br />

pidanan nao shaꞌapata nii kida.)<br />

9 Udaunaꞌan angel kian õꞌati,<br />

“Pusaada diꞌo raꞌa: konau kiaꞌo nii<br />

wunaouꞌu dapada-kari wai naouz<br />

mazi daꞌo Kaznizo-dani aroapa-kizi<br />

ati.” Powaꞌa zii angel kian, “Diꞌo raꞌa<br />

mishiꞌo kuwai Tomin karu diꞌikiꞌo.”<br />

10 Õwasha tinaꞌa kan naa ukanaapuꞌu<br />

ukidiba daza baꞌa õawun baara<br />

ikinapu, õtaa paꞌa zon naa uruu<br />

umana wunuꞌo nii, mazan upuꞌu<br />

ukian õꞌati, “Manaꞌa pushaꞌ apataꞌa<br />

naꞌa naꞌa paꞌo, õgaru Tomin karu<br />

poitoru kapam, naꞌapa pugaru naꞌiki<br />

pumin-mishidan nao kawan, ĩnao<br />

wuruꞌu kowaa da pau zoz pamishi dan<br />

Jesus, ukauꞌan soo Tomin karu paꞌan<br />

turuu putaa pan umana wunuꞌo nii.”<br />

Wuruꞌu kuwai Jesus kai naa bataniaz,<br />

mishiꞌo paꞌan, uruu wuruꞌu<br />

maꞌo za ka daꞌo raz pidan nao, ĩkakuwaa<br />

pan dono Tomin karu para dan<br />

dauꞌu.<br />

q 19:4 Putukapa wuruꞌu aimaa kan nao kida dauꞌu Revela tion 4:6-8 idaꞌa.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


717<br />

REVELATION 19<br />

Barakaꞌo kawaro naꞌiki<br />

zaidapaꞌoraz ubarauꞌu<br />

11 Uruu dau naꞌan õtukapa aokazi<br />

daꞌa tinan, kai naꞌa barakaꞌo kawaro<br />

naꞌii, naꞌiki kai naꞌa zaida paꞌo<br />

ubarauꞌu udakota-kao “Kai manaꞌo<br />

pidan, mishiꞌo ukuwaa Tominkaru<br />

dauaꞌo.” Sakita paꞌo wuruꞌu<br />

upata kaꞌuta nuz pidan nao paꞌoian<br />

dikin ii, naꞌiki umizaa taaka nuz<br />

pataruba nao tuma. 12 Uawun kida<br />

kana dan naꞌapa tikazi pururuꞌu kappan<br />

kawan, naꞌiki ukai wadapa nii<br />

iriba king kowam kaduz kida<br />

pazowau paawaꞌa. Kai naꞌa uꞌuu<br />

saadin pan unanaa idaꞌa, mazan<br />

soo uruu paꞌan aitapa naꞌa paꞌo ram<br />

wuruꞌu saada-kari waiz. 13 Dawuu<br />

zaꞌa baꞌiꞌo kamicha ukai wadapa nii<br />

izai taꞌo, naꞌiki uꞌuu “Tomin karu<br />

para dan,” kii. 14 Iriba soldyaa nao<br />

aokazi ikiinao makon udawuꞌati,<br />

ĩzai dapa nii barakaꞌo kawaro<br />

kida naꞌiki ĩkai wadapa nii barakaꞌo<br />

maniri baꞌo kamicha kida. 15 Dimanaꞌo<br />

marii dyaꞌu tamaꞌo udabaazi<br />

kida dimanain pan koditaꞌa kan<br />

udako nazo iki, uruu idaꞌanaꞌo<br />

nii uwinian ipai wii zai nao kida.<br />

Ukazowau ta pan nii ĩdyaun pamaꞌoza<br />

kan idaꞌan, naꞌiki udaka zaan nii<br />

ĩdyaun grape kawan, grape uu<br />

sara roo-kizi nao ii, uruu wuruꞌu<br />

umana wunuꞌo raz Tomin karu toꞌoranuz.<br />

16 Ukami chan zaꞌa baꞌi idaꞌa,<br />

uokoba paꞌina mun, kai naꞌa uꞌuu<br />

saadin pan. “Uruu umana wunuꞌo<br />

King ipai baꞌo ran king nao ai, naꞌiki<br />

maꞌo za kaꞌo Nao ba nai ipai baꞌo ran<br />

nao ba nai nao ai.”<br />

17 Udaunaꞌan õtuka pan baudaꞌapa<br />

angel kadishita pan kamoo<br />

paawa ii. Diiwaꞌo idaꞌan ukada kon<br />

kotuꞌuz nao ati, zuuta painaouz doko<br />

ii aka, ukian, “Uwaꞌati daꞌatiꞌi, ubaokopa<br />

tin kizi aroapa-kizai idaꞌati,<br />

Tomin karu taan niꞌo raz idaꞌati.<br />

18 Uwaꞌati daꞌatiꞌi, unikaꞌan kizi<br />

wunao dunaa kidaꞌa: king nao,<br />

soldyaa nao naꞌiki ĩzowau naanao<br />

naꞌiki wunao dunaa kidaꞌa<br />

kawaro nao naꞌiki ĩzai da piki nao,<br />

naꞌiki ipai baka dun kida pidannao<br />

dunaa, wuruꞌu poi torui nao<br />

naꞌiki baꞌo rai nao aonaa poi toruinao<br />

mani, umana wun-tin paꞌo naꞌiki<br />

pata kaꞌu tinaꞌo.”<br />

19 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz panaꞌao kazi<br />

naꞌiki ipai king nao imiꞌi baara<br />

ainaouz naꞌiki ipai ĩsoldyaan nao<br />

bao kopa tinan, ĩmizaa taa kaꞌa zon<br />

wuru tumaꞌa zaida paꞌo raz barakaꞌo<br />

kawaro naꞌiki usoldyaan nao tuma.<br />

20 Mazan zaa mata-kao wuruꞌu<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz panaꞌao kazi,<br />

bao kopa marii di nauzo prophet<br />

tuma, uruu wuruꞌu aida-kidaꞌoraz<br />

umana wun kidaꞌo aimaa kan,<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi aipan<br />

kawanaꞌati, uaidan idi naꞌapa kidaꞌo<br />

aimaa kan pidan nao mishida uruu,<br />

ĩnao wuruꞌu kai naꞌo raz kicha naꞌiki-kiaꞌo<br />

panaꞌao kazi kai naa riba<br />

kida ĩtawu kida idaꞌa naꞌiki ĩnao<br />

dawu kaꞌo raz toma-kari wai aimaakan<br />

uruu kawa nuꞌo ati. Wuruꞌu<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo raz panaꞌao kazi<br />

naꞌiki marii di nauzo prophet, ipai<br />

dyaꞌu tam ĩkaboota-kao kakupa,<br />

Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti, kaꞌawa-<br />

Rev<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 19​, ​20<br />

718<br />

paꞌo raz sulfur r tuma. 21 Wuruꞌu<br />

zaida paꞌo raz barakaꞌo kawaro kaiwaan<br />

marii kodi taꞌo raz padako<br />

iki, dyaꞌu tamaꞌo raz udabaazi kida<br />

dimanain pan, pazowii-kinaa nii ipai<br />

ĩsoldyaan nao, naꞌiki ipai kotuꞌuznao<br />

nikan mawa kai nao dunaa atii<br />

abaapa kida ĩdyaun.<br />

1,000 wunu<br />

20 1 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />

angel waꞌatin aokazi iki,<br />

uzaama tapa nii key kaꞌu naru aonaꞌoraz<br />

utokon nii keyan naa, naꞌiki<br />

toro ma roꞌo chain. 2 Umaꞌo za kan<br />

idi uzaama tan wuruꞌu dragonuz,<br />

uruu tawuruꞌu kotuaꞌo raz kowazaz<br />

dakota-kari waiz Devil oo Satan kii,<br />

udaunaꞌan udoꞌo taꞌa kan naa uruu<br />

chain idi, umashaa pan nii naꞌapa<br />

1,000 wunu kawanaꞌati. 3 Udaunaꞌan<br />

angel kaboo tan uruu kaꞌu naru<br />

aonaꞌo raz utokon nii nazo iti, daunaꞌan<br />

utara taꞌa kan naaz naꞌiki<br />

udadara daꞌa kan naaz, uruu aonaa<br />

kizi powaꞌa Satan shaꞌa pata-kidan<br />

oiaꞌo ipai pidan nao ati umarii dapan<br />

idaꞌan ĩdyaun atii 1,000 wunu<br />

ipain. Uruu dau naꞌan umuuda-kao<br />

nii masakau daꞌu kari kao nan.<br />

4 Udaunaꞌan õtukapa tabai kida,<br />

naꞌiki pidan nao sakanata pai naouz<br />

ĩpaa waꞌa kida kai naꞌa ĩmaꞌo za kan<br />

taa-kao ĩkazowautapa-kinaa nii.<br />

Naꞌiki õtukapa kapam wunao doronaa<br />

kidaꞌa dukuta-kari wai naouz<br />

ĩkanau kida, ĩkaku waapa tinau zon<br />

idi Jesus naꞌiki Tomin karu paradan<br />

dauꞌu. Ĩnao wuruꞌu aonaꞌo raz<br />

ĩkodo ruꞌu kan kicha naꞌ iki-kiaꞌo<br />

panaꞌao kazi ati, naꞌiki toma-kari wai<br />

aimaa kan uruu kawanaꞌati, naꞌiki<br />

aonaa ĩtaapa dan pakai naa bata-kao<br />

ukai naa riba idi pataawu oo pakaꞌu<br />

kida idaꞌa. Ipaiꞌo nii ĩkaku dan<br />

powaꞌa iti koshan naꞌiki ĩkazowauta<br />

pan nii 1,000 wunu Christ tuma.<br />

5 Diꞌo raꞌa kiwii ta paꞌo kadi shita-karu<br />

powaꞌa iti mawaka-karu diꞌiki<br />

wuruꞌu. (Bao koi nao mawa kai nao<br />

aonaꞌo ĩkadishi tan uruu dono, diinaꞌi<br />

tiꞌo nii zii paꞌan ĩkadi shita nuꞌu<br />

1,000 wunu ipain an.) 6 Konau kiaꞌo<br />

nii mana wun wunaouꞌu kadishi tainaouz<br />

kiwii ta paꞌo kadi shita-karu<br />

idaꞌa, aonaꞌo nii ĩbai aa pan pata kaꞌutin-karu<br />

wuruꞌu baiaapa-kari wai<br />

niꞌo raz uꞌitamau tan mawaka-karu<br />

diꞌiaꞌo raz. Mazan ĩkau di nan nii<br />

faadaa nao niꞌi naa Tomin karu naꞌiki<br />

Christ ati, naꞌiki ĩkazowauta<br />

pan nii utuma 1,000 wunu<br />

kawanaꞌati.<br />

Satan winii-kao dauaꞌo<br />

7 Aizii 1,000 wunu kida ipain<br />

dau naꞌan, Satan kodita-kida-kao nii<br />

patara tapa-kizi nao iki. 8 Umakon nii<br />

ipai wii zai kida kawanaꞌati, ushaꞌapata-kidan<br />

nii oiaꞌo umarii da pan<br />

idaꞌan ipai pidan nao, mashaa painaouz<br />

daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, ĩnao<br />

wuruꞌu wii zai kida dakota-kari wainaouz<br />

Gog naꞌiki Magog kii. Satan<br />

kasa baꞌu kan nii ipai ĩdyaun mizaataaka-kizai<br />

ati. Iribaꞌo nii mana wun<br />

ĩdyaun, naꞌapa kaatu diriꞌin paran<br />

danoma anaꞌo kawan. 9 Ĩmakoo-<br />

r 19:20 sulfur: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


719<br />

REVELATION 20​, ​21<br />

danan ipai ama zada kawanaꞌati<br />

daꞌaꞌa imiꞌi baaraꞌa, naꞌiki awauta<br />

ĩmashaa pan ĩziko nui ta pan wuruꞌu<br />

Tomin karu pidanan nao mashaapakiziz<br />

donoi, umarain paniaz. Mazan<br />

tikazi waotan aokazi iki ipai<br />

ukawao dan ĩdyaun.<br />

10 Udaunaꞌan wuruꞌu Satan<br />

marii da pau zoz ĩdyaun, ukabootakaoaꞌa<br />

naa Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti,<br />

kaꞌawa paꞌo raz pizo-pizo waꞌo sulfur<br />

tuma. Naꞌitiꞌo wuruꞌu ĩkaboo tauzonuz<br />

kicha naꞌ iki-kiaꞌo panaꞌao kazi<br />

naꞌiki marii di nauzo prophet. Naꞌiaꞌo<br />

niꞌi naa ĩbaia tan tikazi ipai kamoo<br />

naꞌiki maru taꞌo, kari kao nan naꞌiki<br />

kari kao nan.<br />

Tominkaru buupan<br />

dauaꞌo pidannao<br />

11 Udaunaꞌan õtukapa udaruꞌo<br />

umana wunuꞌo raz mana wun tabai<br />

barakaꞌo naꞌiki kai naꞌa pidan<br />

saka nata pan upaa waꞌa. Sariapa<br />

imiꞌi naꞌiki aokazi ĩmainaabatinan<br />

ukanaapu iki, aonaꞌa naa<br />

ĩtukapa-kao powaꞌa. 12 Naꞌiki<br />

õtukapa mawa kai nao pidan nao,<br />

umana wun-tin pai nao naꞌiki patakaꞌu<br />

tinai nao, naꞌa ĩkadi shita pan<br />

umana wunuꞌo raz mana wun tabai<br />

kanaa puꞌu. Naꞌiki õtukapa kaarita<br />

kida daꞌata-kaoaꞌa naa. Uruu<br />

dau naꞌan baꞌo ran kaa rita daꞌatakao,<br />

kakupa-karu kaari tan naa. s<br />

Mawa kai nao pidan nao patakaꞌuta-kaoaꞌa<br />

naa ĩshaꞌa pata nii kida<br />

kawanaꞌati, usaa din pan kawanaꞌati<br />

kaa rita nao idaꞌa. 13 Wuruꞌu mawakai<br />

naouz pidan nao paran baoko ii,<br />

ĩmakon naa Tomin karu kanaapu<br />

iti. Mawaka-karu naꞌiki Mawakai<br />

nao Wiizi, sharaka dan naa<br />

mawa kai nao makon Tomin karu<br />

kanaapu iti, naꞌiki upatakaꞌutan<br />

naa ipai ĩdyaun ĩshaꞌa pata nii<br />

kida kawanaꞌati. 14 Uruu dau naꞌan<br />

Mawaka-karu naꞌiki Mawa kai nao<br />

Wiizi kaboota-kaoaꞌa naa Tuubaruꞌo<br />

Tikazi wuꞌiti. Diꞌo raꞌa, uruu<br />

uꞌitamau tan mawaka-karu wuruꞌu.<br />

15 Ipai pidan nao, aonaꞌo ĩꞌuu kida<br />

saadin pan Kakupa-karu Kaari tannaa<br />

idaꞌa, ipaiꞌo nii ĩkaboota-kao<br />

Tuuba ruꞌo Tikazi wuꞌiti.<br />

Paꞌinaꞌo aokazi naꞌiki<br />

paꞌinaꞌo imiꞌi baara<br />

21 1 Uruu dau naꞌan õtukapa<br />

paꞌinaꞌo aokazi naꞌiki<br />

paꞌinaꞌo imiꞌi baara, kiwiitapaꞌo<br />

raz aokazi naꞌiki imiꞌi baara<br />

mai naaba tinaꞌa naa, naꞌiki paran<br />

mai naaba tinaꞌa naa kapam. 2 Naꞌiki<br />

õtukapa kai manaꞌo donoi, paꞌi naꞌoraz<br />

Jeru salem, waꞌatin apowa ati<br />

aokazi iki Tomin karu diꞌiki, wuruꞌu<br />

donoiz naꞌa paꞌo zun kawan kaiwaada<br />

paꞌo raz naa pamazi dan daara<br />

pau dai aru niꞌo kaa wan uaꞌii.<br />

3 Õabata diiwaꞌo parada-karu<br />

kian umana wunuꞌo raz mana wun<br />

tabai diꞌiki, “Aizii diꞌo raꞌa daunaꞌan<br />

Tomin karu mashaa pan niꞌi<br />

naa papidanan nao tuma, naꞌiki<br />

ĩnaouꞌo nii upidanan nao nii, naꞌiki<br />

Rev<br />

s 20:12 kakupa-karu kaari­tan­naa: Tomin karu pidanan nao uu saada-kizi nao, ĩmashaapan<br />

nii Tomin karu tuma kari kao nan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 21<br />

720<br />

unaꞌan nii ĩtuma, naꞌiki uruꞌo<br />

nii ĩTominkarun nii. 4 Ipaiꞌo nii<br />

uinoan ĩawun uu kida, aonaꞌo niꞌi<br />

naa powaꞌa pidan mawa kan, oo<br />

kashaꞌo ran, oo zaa dau zon oo bai aapan<br />

kaziwaꞌo. Ushaꞌapa num kauꞌan<br />

kiwiita paꞌo raz oiaꞌo shaꞌapatauzokari<br />

wai kidaz mainaa bata-kao idiꞌi<br />

naa.”<br />

5 Udaunaꞌan wuruꞌu saka natapaꞌo<br />

raz umana wunuꞌo raz mana wun<br />

tabai idaꞌa kian, “Aizii ipaiꞌi naa<br />

õpaꞌi naa dan aimaa kan kida!”<br />

Ukian koshan õꞌati, “Pusaada diꞌoraꞌa<br />

parada-karu kidaꞌa, mishiꞌo raz,<br />

naꞌiki marii kizi ĩmishida-kao kida.”<br />

6 Udaunaꞌan ukian koshan, “Aizii<br />

ipai naazu! Õgaru Alpha naꞌiki<br />

Omega, t wuruꞌu saka din-kizaiz<br />

naꞌiki utokon nuz. Õtaan nii maradakoi<br />

nao ati wunu ĩtuzan nii, wuru<br />

diꞌikiꞌi wunu nunuda paꞌo raz taaꞌo raz<br />

kakupa-kinai mawi nipi naa-daun.<br />

7 Naꞌiaꞌo ram pidan maꞌo za kaꞌo naꞌiki<br />

wazoo taꞌo oiaꞌo, uzaama tan nii diꞌoraꞌa<br />

aimaa kan kidaz õꞌidiꞌiki, naꞌiki<br />

õgaruꞌo nii ĩTominkarun nii, naꞌiki<br />

ĩnaouꞌu nii õdai nao nii. 8 Mazan<br />

pidan nao tariai nao padaꞌa nan<br />

Jesus, pidan nao muu dinai naouznaa<br />

pamishi dan ai Jesus, pidan nao<br />

shaꞌa paa pai nao oiaꞌo tuukiaꞌa<br />

naa mana wun, pidan nao zowi ainao<br />

baꞌo ran pidan nao, pidan nao<br />

madoro naa-dau nuꞌo ĩkiaa paa kan, u<br />

pidan nao maru nao-tin pai nao, naꞌiki<br />

mariidi nauzo nao. Ipaiꞌo nii ĩpatakaꞌuta-kao<br />

karishii kawa nuꞌo tikazi<br />

kaꞌawa pan sulfur v tumaꞌo nazo<br />

ii. Diꞌo raꞌa uruu uꞌitamautan naa<br />

mawaka-karu wuruꞌu.”<br />

Paꞌinaꞌo Jerusalem<br />

9 Bau daꞌapa angel kaa wan<br />

õꞌidaꞌati, tawunao bii ikiꞌo raꞌa,<br />

7 angel nao zaa mata pauzo naouz<br />

ukaduzu nuz naa pata kaꞌu tin-kinai<br />

kida. Ukian õꞌati, “Puwaꞌati daꞌatiꞌi,<br />

õaida kizi puꞌati zun Kaznizo-dani<br />

dai aro niꞌo raz.” 10 Tomin karu Doronaa<br />

kazo wau tan idi õgaru, angel<br />

naꞌakaꞌa kan naa õgaru dokoaꞌo<br />

midukuo powaa iti. Naꞌii uaidan<br />

õꞌati kai manaꞌo raz donoi Jerusalem<br />

waꞌatin aokazi iki Tomin karu<br />

diꞌiki, 11 naꞌiki kanada, kanada<br />

donoi Tomin karu umana wunun<br />

idi. Donoi konau na man uwiziꞌin,<br />

naꞌapa kawinipi naꞌo kuba wiziꞌin<br />

kawan, naꞌapa jasper kawan naꞌiki<br />

kanuu nuꞌo crystal kawan. 12 Wuruꞌu<br />

donoiz kai naꞌaꞌa ukoraran naa<br />

dokoaꞌo naꞌiki kai naꞌa 12 upaniino<br />

mizi naa kida, ipai ĩkawanaꞌati<br />

kai naꞌa bau daꞌapa angel awunuu tapaꞌo.<br />

Ipai panii nom kida kawanaꞌati,<br />

kai naꞌa bau daꞌapa Israel dani-daun<br />

uu saadin pan. 13 Kai naꞌa idiki naudaꞌu<br />

panii nom kida bau daꞌa paꞌo<br />

donoi koraran naa dabaꞌa antanapu:<br />

idiki nau daꞌu waoko iki napa,<br />

idiki nau daꞌu wakadapu iki napa,<br />

t 21:6 Alpha naꞌiki Omega: A-B-C kawa nuꞌo atii Z diꞌiti. Mazan Greek idaꞌan, usakadi<br />

nan Alpha diꞌiki, ukato kon-tinan Omega diꞌii. u 21:8 Daonai ora nao kiaa pan zun<br />

oo zun kiaapa-kidi nan dao nai ora ati mamazi daaka-daun; mazi daꞌo dao nai ora kiaapan<br />

zun oo zun kiaapa-kidi nan mazi daꞌo dao nai ora ati, aonaa omin-mazi dan mani.<br />

v 21:8 sulfur: Putukapa kaa rita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌa pan naada-kinao diꞌii.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


721<br />

REVELATION 21​, ​22<br />

naꞌiki idiki nau daꞌu kida baꞌo rainao<br />

udabaazi kida idaꞌan tanapu.<br />

14 Wuruꞌu donoiz, ukorarannaa<br />

toma-kao 12 kuba nao kida<br />

paawaꞌaꞌo, naꞌiki ipai kuba kida<br />

kawanaꞌati, kai naꞌa bau daꞌapa<br />

Kaznizo-dani apostlen uu saadinpan.<br />

Ĩnao wuruꞌu 12 apostle naouz.<br />

15 Angel para daꞌo raz õꞌati<br />

zaama tapa nii aitaa ribai gold idiꞌo<br />

utoma-kao ata mun kawanuꞌu, uaitaa-kinaa<br />

nii naꞌa pam dii donoi<br />

udarun, upanii no mizi naa naꞌiki<br />

ukoraran naa kapam. 16 Naꞌapa<br />

kidaꞌo udawuan wuruꞌu 4 donoi<br />

dabaazi kidaz. Angel aitaan naa<br />

wuruꞌu donoiz paai taa riba idi,<br />

1500 miles udawuan, naꞌapa<br />

kapam ukazoan naꞌiki udokoꞌan<br />

udawuan kawan. 17 Angel aitaa<br />

kapam ukoraran naa, udokoꞌan 216<br />

feet. Naꞌapa pidan aitaapa-kinaa<br />

kawa nuꞌo wuruꞌu angel kai waaniaz<br />

paaitaapa-kinaa nii. 18 Donoi<br />

koraran naa toma-kao jasper idiꞌo,<br />

naꞌiki ipai aimaa kan kida donoi<br />

nazoo iaꞌo raz gold idiꞌo paꞌidi waru<br />

utoma-kao kida, kanuu nuꞌo glass<br />

kawan. 19 Wuruꞌu donoi koraran naa<br />

wiizi paawa kidaz, kawinipi naꞌo<br />

kuba kida idiꞌo utoma-kao wuruꞌu.<br />

Konau na maꞌo utoma-kao diꞌo raꞌa<br />

kuba kida idiꞌi: jasper, sapphire,<br />

agate, emerald, 20 onyx, carne lian,<br />

quartz, beryl, topaz, chalcedony,<br />

turquoise, amethyst. 21 Wuruꞌu 12<br />

panii nom kidaz, 12 pearls kida<br />

wuruꞌu, bau daꞌapa panii nom tomakao<br />

bau daꞌapa pearl idi. Kazo waꞌo<br />

dunapo mapu duꞌo raz ukai waapakao<br />

donoi nazo iaꞌo raz, gold idiꞌo<br />

paꞌidi waru utoma-kao, turuu<br />

putuka pan aimaa kan unazoꞌo iaꞌo<br />

glass nazoꞌo iaꞌo kawan.<br />

22 Aonaa õtuka pan Tomin karu<br />

Dapu nii donoi nazo ii. Aonaꞌo nii<br />

uaiapa-kao Nao ba nai Tomin karu<br />

umana wunuꞌo raz naꞌiki Kaznizodani<br />

mashaa pan idiꞌi naa naꞌii.<br />

23 Aonaa kamoo oo kauzu aiapa-kao<br />

kanada paꞌo nii donoi, Tomin karuꞌo<br />

nii paꞌan kanada paz pamanawunun<br />

idi, naꞌiki Kaznizo-daniꞌo nii<br />

kana dapa unazo ii. 24 Ipai ama zada<br />

kawanaꞌati pidan nao mashaa pan nii<br />

donoi kana dan idaꞌan, naꞌiki ipai<br />

king nao imiꞌi baara ainao naꞌakan<br />

nii umana wun kidaꞌo pashaꞌa pauz<br />

donoi nazo ati. 25 Aonaa naꞌa painim<br />

nii upanii no mizi naa tara tauzo-kao,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan aonaꞌo nii<br />

ama zada maru tau zon naꞌii. 26 Ipai<br />

konau nam naꞌiki umana wun kidaꞌo<br />

pidan nao shaꞌa pauz kida naꞌaka-kao<br />

nii donoi nazo ati, ipai ama zada iki<br />

kida. 27 Mazan ipai aimaa kan kida<br />

aonaꞌo raz ukai manan, aonaꞌo nii<br />

umorota-kida-kao donoi nazo iti.<br />

Oo pidan nao oipai naouz, dawu kainaouz<br />

toma-kari wai tomin karu nao<br />

ati, marii di nauzo naouz, aonaꞌo<br />

nii ĩmoro tau zon donoi nazo iti.<br />

Soo wunaouꞌu nii paꞌan morotakida-kaoaꞌa,<br />

kai naꞌaꞌo raz ĩꞌuu kida<br />

saadin pan kakupa-karu kaari tan naa<br />

idaꞌa, Kaznizo-dani kaa rita nuz.<br />

Waꞌozi taaꞌoraz wunu kakupa-kinai<br />

22 1 Udaunaꞌan angel aidan<br />

õꞌati waꞌozi taaꞌo raz<br />

wunu kakupa-kinai, kanuu nuꞌo<br />

crystal kawan, kodi taꞌo raz naꞌiki<br />

Rev<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


REVELATION 22<br />

722<br />

shoota paꞌo raz Tomin karu naꞌiki<br />

Kaznizo-dani taba diꞌiki, 2 waꞌozi<br />

shoota pan kazo waꞌo dunapo mapuduꞌo<br />

raz ukai waapa-kao zikon an<br />

donoi nazo an. Waꞌozi danoma antanapu<br />

kida, kai naꞌa paori bai kida<br />

taaꞌo raz kakupa-kinai kaaka pauzo<br />

daꞌi ipai kauzu kida kawanaꞌati.<br />

Naꞌiki ipai pidan nao imiꞌi baara<br />

ainaouz kai waan paori bai anaba<br />

kida pakasa rain-kinaa nii. 3 Aimaakan<br />

kida aonaꞌo raz ukai manan<br />

Tomin karu ati, aonaꞌo nii umorotakida-kao<br />

donoi nazo iti. Mazan<br />

Tomin karu naꞌiki Kaznizo-dani taba<br />

naꞌaꞌo niꞌi naa paꞌan donoi nazo ii,<br />

naꞌiki Tomin karu poi toru nao, ĩtaapan<br />

niꞌi naa uruu umana wunuꞌo<br />

nii. 4 Ĩtuka pan nii Tomin karu<br />

awun baara, naꞌiki kai naꞌaꞌo nii<br />

uꞌuu saadin pan ĩtawu kida idaꞌa.<br />

5 Aonaꞌo nii ama zada maru tau zon<br />

naꞌii. Aonaꞌo nii ĩaipan lamp kida oo<br />

kamoo kanada paꞌo nii, ushaꞌapa num<br />

kauꞌan Nao ba nai Tomin karuꞌo nii<br />

kana dapa ĩdyaun naꞌiki ĩkazowauta<br />

pan nii King kawan kari kao nan<br />

naꞌiki kari kao nanuꞌo nii.<br />

Jesus waꞌatin dauaꞌo<br />

6 Udaunaꞌan angel kian õꞌati,<br />

“Ipai wuruꞌu parada-karu kidaz<br />

puaba taniaz naa kida mishiꞌo<br />

wuruꞌu, naꞌiki marii kizi umishidakao.<br />

Naꞌiki Nao ba nai Tomin karu<br />

taaꞌo raz padoro naa paprophetin nao<br />

ati, dyuu dan paꞌangelin, uaida-kida<br />

kizi papoi toru nao ati kanom shaꞌapan<br />

nii kadi ma naꞌa naa.”<br />

7 “Uabata!” Jesus kian, “Kadimanaꞌo<br />

niꞌi naa õwaꞌa tin. Konau kiaꞌo<br />

nii wunaouꞌu izoꞌa tii naouz ipai<br />

parada-karu kida, saada-kari wai<br />

kidaz diꞌo raz kaa rita idaꞌaꞌa, kaiꞌo<br />

naꞌiki dii naꞌi tiꞌo dauaꞌo raz kidaꞌa.”<br />

8 Õgaru John, aba taꞌo raz naꞌiki<br />

tuka paꞌo raz ipai wuruꞌu aimaa kan<br />

kida shaꞌapaꞌo raz. Õipai an daunaꞌan<br />

õabata pan naꞌiki õtuka pan<br />

kidaz, õwasha tinan õawun baara<br />

iki napa, angel aidaꞌo raz õꞌati ipai<br />

aimaa kan kida kanaa puꞌu, ukidiba<br />

daza baꞌa, õtaa paꞌa zon idiꞌi naa uruu<br />

umana wunuꞌo nii. 9 Upuꞌu mazan<br />

ukian õꞌati, “Manaꞌa pushaꞌ apataꞌa<br />

naꞌa naꞌa paꞌo! Õgaru poi torui<br />

kari kao nan naꞌapa pukawan, naꞌiki<br />

puꞌina wuzu nao prophet nao kawan,<br />

naꞌiki ipai pidan nao kawan izoꞌatii<br />

naouz saada-kara waiz diꞌo raꞌa<br />

kaa rita idaꞌaꞌo raz. Tomin karu paꞌan<br />

putaapa umana wunuꞌo nii.”<br />

10 Udaunaꞌan ukian õꞌati,<br />

“Manaꞌa paꞌi putaa paꞌa naa mashaa<br />

wuruꞌu saada-kari waiz, diꞌo raꞌa<br />

kaa rita idaꞌaꞌo razuꞌu, kadimanaꞌo<br />

niꞌi naa ushaꞌa pan kida.<br />

11 Ukauꞌan ipai pidan nao shaꞌapaa<br />

paꞌo oiaꞌo, marii kizi pakawan<br />

ĩshaꞌa paa pan oiaꞌo, naꞌiki pidannao<br />

shaꞌa paa paꞌo dikauda kidaꞌo<br />

kacha maꞌi dii kii kidaꞌo aimaa kan<br />

kida aonaꞌo raz ukai manan kida,<br />

marii kizi pakawan ĩshaꞌa paa pan<br />

kidaz. Naꞌiki pidan nao shaꞌapa taꞌo<br />

kai man kidaꞌo aimaa kan, marii kizi<br />

pakawan ĩshaꞌapa tan kai man kidaꞌo<br />

aimaa kan. Naꞌiki ipai pidan nao<br />

kai manai nao, marii kizi pakawan<br />

ĩmashaa pan kai man.”<br />

12 “Uabata!” Jesus kian, “Kadimanaꞌo<br />

niꞌi naa õwaꞌa tin! Õnaꞌa kan nii<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


723<br />

REVELATION 22<br />

õwinipa kida õkawinipi naata-kinaa<br />

nii ipai pidan nao ĩshaꞌa pata nii kida<br />

kawanaꞌati. 13 Õgaru Alpha naꞌiki<br />

Omega, wuruꞌu kiwii niꞌo raz naꞌiki<br />

dawuꞌi tii niꞌo raz, saka din-kizaiz<br />

naꞌiki utokon nuz.”<br />

14 Konau kiaꞌo nii wunaouꞌu<br />

chikai naouz pakami chan zaꞌa baꞌi<br />

kida kai man. Turuu ukauꞌan ĩmorotan<br />

panii nom kida idaꞌan Donoi<br />

nazo iti naꞌiki turuu ĩnikan akai<br />

wuru diꞌikiꞌi paori bai taaꞌo raz<br />

kakupa-kinai. 15 Mazan wunaouꞌu,<br />

aonaꞌo nii ĩmorota-kida-kao Donoi<br />

nazo iti, madoro naa-daunuꞌo raz<br />

ĩtaa pan pananaa, wunaouꞌu marunao-tin<br />

pai naouz. Naꞌiki pidan nao<br />

kiaa paa kai nao mamazi daakadaun,<br />

pidan nao zowi ai nao baꞌo ran<br />

pidan nao, pidan nao dawu kai nao<br />

toma-kari wai aimaa kan nao ati,<br />

naꞌiki ipai pidan nao mariidi nauzonao<br />

shaꞌapaa pauzo naouz oiaꞌo.<br />

16 “Õgaru, Jesus, tawuruꞌu<br />

dyuu daꞌo raz daꞌi õꞌangelin<br />

kaku waa paꞌo nii ipai wuru kida<br />

dauꞌaꞌa unao ati, ipai choo chi kida<br />

kawanaꞌati. Õgaru David Takaandaun<br />

naꞌiki õgaru chaa piꞌi kiꞌo wizi<br />

kana daꞌo raz.”<br />

17 Doro nai naꞌiki Daia roi w kian,<br />

“Puwaꞌa tiꞌi naa!” Ipai pidan nao abatai<br />

nao diꞌo raꞌa, marii kizi kapam<br />

ĩkian “Puwaꞌa tiꞌi naa!” Naꞌiaꞌoram<br />

pidan maara da koꞌo, marii<br />

uwaꞌa tin uzaa mata kizi mawi nipinaa-daun<br />

wunu wuruꞌu taaꞌo raz<br />

kakupa-kinai.<br />

Ubaukapan naa kakinaowapakinai<br />

kida kowaadaꞌazoo-kao<br />

18 Õgaru John, kai manai man<br />

õkaki nao wan ipai pidan nao<br />

aba tai naouz kuwai kida kaiꞌoraz<br />

naꞌiki dii naꞌi tiꞌo niꞌo raz zii<br />

ushaꞌa pan kida dauaꞌo raz, õsaadaniaz<br />

diꞌo raꞌa kaa rita idaꞌa:<br />

Naꞌiaꞌo ram pidan panaꞌa daꞌo<br />

powaꞌa zii kidaz, powaꞌaꞌo nii<br />

zii Tomin karu pata kaꞌu tan uruu,<br />

wuru idiꞌi 7 pata kaꞌu tin-kinai<br />

kidaz, kowaada-kari wai daꞌaꞌa<br />

kaa rita idaꞌa. 19 Naꞌiki naꞌiaꞌo ram<br />

pidan soꞌo taꞌo bau daꞌapa saadakari<br />

wai diꞌo raꞌa kaa rita diꞌikiꞌi,<br />

aonaꞌo nii Tomin karu taapa dan<br />

unikan akai utaaꞌa zoo niaz, paoribai<br />

taaꞌo raz kakupa-kinai akaz,<br />

naꞌiki aonaꞌo nii utaan pidan wiizi<br />

niꞌo raz utaaꞌa zon kai manaꞌo donoi<br />

nazo iaꞌo raz, uruu kida wuruꞌu<br />

kowaada-kari waiz diꞌo raꞌa kaarita<br />

idaꞌa.<br />

20 Pidan kaku waa paꞌo raz wuru<br />

kida dauꞌaꞌa kian, “Mishi, kadimanaꞌo<br />

niꞌi naa õwaꞌa tin!”<br />

Amen! Puwaꞌa tiꞌi naa, wanaoba<br />

naa Jesus!<br />

21 Marii kizi Nao ba nai Jesus<br />

aidan pakamarai napa nun ipai<br />

papidanan nao ati. Marii kizi unaꞌapan<br />

kari kao nan.<br />

Rev<br />

w 22:17 Daia­roi: Kaznizo-dani dai aro niꞌo wuruꞌu.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


724<br />

Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao<br />

Abraham<br />

Uruu Tominkaru pidanan nao<br />

tomin-kizi.<br />

Tominkaru zaama tan naꞌiki<br />

udyuu dan Abraham pawiizi iki.<br />

Abraham izoꞌati Tominkaru paradan,<br />

naꞌiki unaꞌa kan naa pau dai aro<br />

baꞌo ran wii zai diꞌiti. Tominkaru taan<br />

papara dan Abraham ati pataaꞌa zon<br />

dauꞌan ama zada uꞌati. Ukowaadan<br />

uꞌati ipai wuruꞌu amaza daz uꞌidiwau<br />

niꞌo, naꞌiki ukowaa dan uꞌati<br />

iribaꞌo nii mana wun utakaan nao<br />

dii naꞌi tiꞌi. Ĩnaouꞌo nii Tominkaru<br />

pidanan nao nii.<br />

Abraham tunaru naoun puꞌaꞌa<br />

naa, naꞌiki udai aro Sarah mas konnaoun<br />

puꞌaꞌa naa, Sarah kau danin<br />

Tominkaru aipan ati, dao nai ora<br />

odani nii. Uꞌuu Isaac.<br />

Isaac tomin naruan donoꞌo<br />

naa, umazi dan Rebecca tuma.<br />

Okaudanipan dono, daonai oranao<br />

odai nao nii, Shamaannao,<br />

ĩꞌuu Esau naꞌiki Jacob. Mazan<br />

Tominkaru zaama tan soo Jacob<br />

dai nao, 12 daonai ora naouz, naꞌiki<br />

ipai ĩtakaan nao, papidanan nao nii.<br />

Naꞌiki Tominkaru panaꞌa dan Jacob<br />

uu, Israel kii.<br />

Wuruꞌu 12 Jacob dainaouz,<br />

ĩnao diꞌikiꞌo 12 pidan nao tonaazi<br />

naa tominan. Ĩnao dakota-kao<br />

Jewnao kii, oo Israelitenao kii, oo<br />

Hebrewnao kii.<br />

ama­zada wadidii­zon dono [winter]<br />

Baꞌoran wii zai ii, ama zada<br />

wadidin dono, udakota-kao winter.<br />

Kichanaꞌiki-kii mana wun chiꞌi kapakaru<br />

ama zada wadidii zon dono.<br />

Naꞌiki kashaꞌa pan naa chiꞌi kapakaru<br />

kanawa idaꞌan paran baoko<br />

ii aka. Ushaꞌapanum kauꞌan maꞌozaka<br />

mana wun awaru ama zada<br />

wadidii zon dono. Turuu wuruꞌu<br />

maꞌo za kaꞌo raz awaru shazo wan<br />

udaruꞌo kanawa, naꞌiki unaraa danuz<br />

pidan nao tuma.<br />

amen<br />

Naꞌapa mishizi, oo naꞌapa kizi<br />

ushaꞌa pan kiaꞌo wuruꞌu Wapichan<br />

idaꞌan.<br />

angel­nao<br />

Ĩnao kai manaꞌo doro nai nao,<br />

mazan naꞌa painim an ĩtukapa-kidinaꞌa<br />

zon, turuu ĩkana naa tinaꞌa kan<br />

pidan kawan. Ĩnao Tominkaru<br />

dazaba aꞌo ĩmashaa pan. Ĩkaudinan<br />

Tominkaru ati awunuu ta paꞌo<br />

nii upidanan nao. (Puawunuuta<br />

Acts 12:6-11 idaꞌa; naꞌiki 27:23 idaꞌa;<br />

naꞌiki Hebrews 1:14 idaꞌa.) Panaadon<br />

Tominkaru dyuu dan ĩdyaun naꞌa kaꞌo<br />

nii umana wunuꞌo papara dan baudaꞌa<br />

paꞌo pidan ati. Ĩzowaunaa uu<br />

Michael. (Puawunuuta Jude 9 idaꞌa.)<br />

Baꞌoran umana wun angel, uꞌuu<br />

Gabriel. (Puawunuuta Luke 1:19<br />

idaꞌa.)<br />

724<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


725<br />

Glossary<br />

apostle<br />

Pidan, Jesus Christ zaa mata nii<br />

naꞌiki udyuuda nii kaku waapa tinaꞌo<br />

nii baꞌo ran pidan nao ati. Aonaa<br />

paꞌidaꞌaꞌo mani pidan apostletinan.<br />

Jesus zaama tauzo nii 12<br />

pidan nao, patomi napa-kidanii<br />

nao bii iki, kaudinai nao nii<br />

patuma. Naꞌiki ĩnaouꞌu naa kowaadapa<br />

Kaimanaꞌo Kuwai udauꞌu.<br />

(Puawunuuta Mat<strong>the</strong>w 10:1-4<br />

idaꞌa; naꞌiki Mark 3:13-19 idaꞌa.)<br />

Paul, uruu apostle kapam. Naobanai<br />

Jesus zaa mata nii naꞌiki udyuuda nii<br />

uruu kowaada paꞌo nii Kaimanaꞌo<br />

Kuwai padauꞌu, Gentilenao ati.<br />

(Puawunuuta 1 Corinthians 1:1<br />

idaꞌa.)<br />

bear<br />

Uruu udaruꞌo naꞌiki toꞌora baꞌo.<br />

Naꞌapa ukai waan pabazi tamana waa<br />

Benjamin<br />

Uruu Jacob dani. Jacob dai nao<br />

12 daonai ora nao. Aizii Benjamin,<br />

uruu ĩdawuꞌi chan. Ĩnao diꞌikiꞌo 12<br />

Jewnao donozi naa tominan. Aizii<br />

Benjamin, uruu bau daꞌapa ĩnao<br />

tumaꞌo aitin pan. Ukauꞌan uruu<br />

diꞌikiꞌo kapam Jewnao donozi naa<br />

tominan. (Puawunuuta Acts 13:21<br />

idaꞌa; naꞌiki Revelation 7:8 idaꞌa.)<br />

Paul, Benjamin donozi naa diꞌikiꞌo<br />

uruu. (Puawunuuta Romans 11:1<br />

idaꞌa; naꞌiki Philipians 3:5 idaꞌa.)<br />

Caesar<br />

Naꞌapaꞌo ipai nao ba nai nao<br />

dako tapa-kao kazowau ta pauzo nao<br />

wii zai Rome ii. Jesus shaka tan dono,<br />

Caesar Augustus kazowau ta paꞌo ipai<br />

wii zai nao Rome zaama tapa nii.<br />

camel<br />

Uzai zai dauzo-kari wai, kawaro<br />

kawan. Dowautaꞌo kimi shaꞌo.<br />

Panaadon uꞌidi idiꞌo kamicha tomakao.<br />

bear<br />

kawan, pazowii-kinaa nii aimaa kan.<br />

Beelzebul<br />

Uruu Satan, ipai oiaꞌo doro nainao<br />

zowau naa.<br />

camel<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Glossary<br />

726<br />

chikaa­wunuu­pan [bap­tiz­ing]<br />

John Chikaawunuupauz chikaawunuupan<br />

kawan.<br />

choo­tin-karu [circum­cision]<br />

Tominkaru aipan kawanaꞌatiꞌo<br />

ipai Jewnao daonai ora nao<br />

choo tinan. Uaipan ipai Abraham<br />

takaandaunnao choota-kidan<br />

patyuu dako mada. Baudaꞌapa<br />

Soondii korai dao naa shaka tan<br />

dau naꞌan, uchoota-kao niꞌi naa.<br />

Uruu idaꞌanaꞌo Jewnao kainaa batan<br />

Tominkaru pidanan paugaru.<br />

(Puawunuuta Acts 7:8 idaꞌa; naꞌiki<br />

Genesis 17:9-14 idaꞌa.)<br />

Christ<br />

Jesus dako tapa-kinao, Tominkaru<br />

zaama tan idi uruu shaꞌapa taꞌo nii<br />

kaudin-kizai paꞌati. Uruu Tominkaru<br />

kowaa dauzo niaz padyuu dan nii<br />

papidanan nao kazan naa tiki nii.<br />

Uruu Jewnao zauda paniaz ukaawan,<br />

umana wunuꞌo panao ba naa<br />

nii.<br />

Christ kiaꞌo raz, uruu Greek paradan<br />

idaꞌanaꞌo wuruꞌu. Messiah, uruu<br />

Hebrew para dan idaꞌanaꞌo.<br />

covenant<br />

Dyaꞌutam pidan nao para daa kan<br />

naꞌiki ĩnaꞌapa taa kan panyuku nuu<br />

pashaꞌapa taꞌa zon dauꞌati umanawunuꞌo<br />

aimaa kan, udakota-kao<br />

covenant. Naꞌiaꞌoram pidan aonaꞌo<br />

umishian papara dan, ubaiaa pan nii<br />

uwinipi naa. Naꞌapaꞌo wuruꞌu pidan<br />

mazida nuz. Udakota-kao ‘marriage<br />

covenant’ English idaꞌan.<br />

Tominkaru kowaa dauzo nii<br />

pashaꞌapa tan nii aimaa kan pabiꞌi<br />

kida pidan nao ati Old <strong>Testament</strong><br />

idaꞌa. Udakota-kao covenant<br />

kapam. Wunao atiꞌo kawanuꞌu:<br />

Noah, Abraham, Moses, David.<br />

(Puawunuuta Luke 1:73-74 idaꞌa;<br />

naꞌiki Acts 2:30 idaꞌa; naꞌiki<br />

Acts 3:25 idaꞌa.)<br />

Kiwiitapaꞌo Covenant [Old<br />

Covenant oo First Covenant]<br />

Tominkaru kowaa daniaz<br />

pashaꞌapa tan nii aimaa kan<br />

Israelitenao ati, Moses idaꞌan,<br />

Midukuo Sinai iaꞌo raz. Uruu<br />

Kiwiitapaꞌo Covenant. Naꞌii<br />

Tominkaru taan papara dan<br />

Israelitenao ati. Ukowaadan ĩꞌati<br />

uzaama tan nii naꞌiki utaa pan nii<br />

ĩnao papidanan nao nii, naꞌiki<br />

uruꞌo nii ĩTominkarun nii, mazan<br />

soo ĩizoꞌa tin an ipai kakinaorii<br />

utaa niaz ĩꞌati. (Puawunuuta<br />

2 Corinthians 3:14 idaꞌa; naꞌiki<br />

Hebrews 8:7 idaꞌa.)<br />

Paꞌinaꞌo Covenant [<strong>New</strong><br />

Covenant]<br />

Tominkaru kowaa daniaz<br />

paꞌinaꞌo pashaꞌapa taꞌa zon aimaakan<br />

papidanan nao ati: naꞌiaꞌo ram<br />

pidan mishi dan dono Jesus<br />

Christ, Tominkaru dako tan nii<br />

ĩnao kai manai nao pidan nao nii.<br />

Naꞌiki uzaama tan ĩnao pau dainao<br />

nii. Ukauꞌan Kiwiitapaꞌo<br />

Covenant idaꞌa, pidan aiapakao<br />

uizoꞌati pan ipai kakinao rii.<br />

Paꞌinaꞌo Covenant idaꞌa, pidan<br />

aiapa-kao umishida pan Jesus.<br />

(Puawunuuta Mat<strong>the</strong>w 26:28<br />

idaꞌa; naꞌiki Mark 14:24 idaꞌa;<br />

naꞌiki Luke 22:20 idaꞌa; naꞌiki<br />

1 Corinthians 11:25 idaꞌa;<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


727<br />

Glossary<br />

naꞌiki 2 Corinthians 3:6 idaꞌa;<br />

naꞌiki Hebrews 8:8 idaꞌa.)<br />

cross<br />

Jesus tauka-kizi nao. Rome<br />

san nao naꞌa paꞌo ĩkaduz. Pidan<br />

shaꞌapa tan dono aimaa kan dikaudaꞌo<br />

mana wun, nao ba nai Rome ikiꞌo<br />

dyuu dan nii soldyaa nao zaama tan<br />

uruu naꞌiki ĩtau kan nii oo ĩkaza dan<br />

nii uruu cross idaꞌa atii umawa kan.<br />

Jewnao ati kaki baꞌa zon naꞌo wuruꞌu<br />

pidan zowi auzo-kaoaz naꞌapa.<br />

(Puawunuuta Galatians 3:13 idaꞌa.)<br />

Daonaiora Aokazi Ikiꞌo [Son <strong>of</strong><br />

Man]<br />

Jesus kadako tinan dono<br />

padauꞌu, Daonaiora Aokazi Ikiꞌo,<br />

kii ukiau zon. Naꞌiki unaꞌapa nuz,<br />

tukapa-kida Tominkaru wuruꞌu<br />

dyuu daꞌo raz paugaru aokazi iki.<br />

Naꞌiki unaꞌapa nuz, tukapa-kida<br />

mishiꞌo pidan paugaru, naꞌiki uruu<br />

Tominkaru kapam. Kotuaꞌa naa naꞌapaꞌo<br />

prophet Daniel kakuwaa pan<br />

udauꞌan, Daniel 7:13-14 idaꞌa. Uruu<br />

wuruꞌu Tominkaru kowaa dauzo niaz<br />

padyuu dan nii kazowau ta paꞌo nii<br />

ipai pidan nao.<br />

diꞌitinapa-kinai Kuwai [parable]<br />

Jesus Christ naꞌan kan donoꞌo raz<br />

imiꞌi baaraꞌa, iriba ukaku waa pan<br />

diꞌi tinapa-kinai kuwai idaꞌan. Jesus<br />

nau dapa pakaku waa pan kuwai kida<br />

idaꞌan, naꞌiki ukai waan pakuwaa<br />

idaꞌa pidan shaꞌapa tauzo nii kidaz<br />

ipai kamoo. Panaadon ukaku waa pan<br />

pao wapa-karu dauꞌu (puawunuuta<br />

Mat<strong>the</strong>w 13:3-9 idaꞌa), oo ukakuwaa<br />

pan kopau tapa-karu dauꞌu<br />

(puawunuuta Mat<strong>the</strong>w 13:47-50<br />

idaꞌa), oo pidan uza waziwa dinan<br />

dauꞌu (puawunuuta Luke 15:3-7<br />

idaꞌa). Wuruꞌu kuwai kidaz tominapa-kidaꞌo<br />

nii waunao Tominkaru<br />

nao ba nai-tinan dauꞌu, naꞌiki naꞌapam<br />

kizi wamashaa pan Tominkaru<br />

aipan kawanaꞌati.<br />

dragon<br />

Uruu udaruꞌo naꞌiki maꞌo za kaꞌo<br />

panaꞌao kazi, uaidin pan naꞌapa<br />

atoru kawan. Revelation idaꞌa Satan<br />

dakota-kao dragon, oiaꞌo doronaa<br />

zowau naa. Kichanaꞌiki-kiaꞌo<br />

panaꞌao kazi uruu.<br />

faadaa [priest]<br />

Jewnao faadaan nao, ĩnaouꞌu<br />

taaꞌo aimaa kan Tominkaru ati,<br />

pidan nao aipaniaz pataan uꞌati.<br />

Ĩkaudinan Tominkaru Dapu ii,<br />

Jerusalem iaꞌo raz. Ĩnao, Aaron<br />

takaan-daun nao diꞌikiꞌo ĩzaamatauzo-kao<br />

paꞌidi waru. Aaron,<br />

uruu Levi takaan-daun. Levi, uruu<br />

Abraham takaan-daun.<br />

faadaa nao zowau naa nao<br />

[chief priests]<br />

Ĩnao kazowau ta pai nao naꞌiki<br />

kaudinai nao kapam Tominkaru<br />

Dapu ii, naꞌiki iribai nao ĩdyaun.<br />

Ĩnao zaama tin paꞌo kapam kootowapa-kidauzo<br />

nao pidan nao<br />

tuma.<br />

Umanawunuꞌo Faadaa [High<br />

Priest]<br />

Uruu pabaꞌo raniꞌo, Umanawunuꞌo<br />

Faadaa. Soo uruu<br />

moro tauzo baukapa ipai wunu<br />

Tominkaru Dapu nazo iti, wuru<br />

diꞌitiꞌi kamicha mada awautapaniaz,<br />

dakota-kari waiz ‘Kabaun<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Glossary<br />

728<br />

Nazoo Kaimanaꞌoraz Manawun,’<br />

kii, English idaꞌan ‘Most Holy<br />

Place,’ kii. Pamorotan uaꞌii<br />

naꞌiti, ukawao dau zon uzai kida<br />

Tominkaru ati paꞌoian dikin ii<br />

naꞌiki pidan nao oian dikin ii.<br />

Uruu dono unaꞌa kan wuruꞌu uzai<br />

izainiz naꞌiti.<br />

Kaarita saada-kari waiz<br />

Hebrewnao atiꞌo idaꞌa, Jesus<br />

Christ kowaada-kao uruu<br />

Umanawunuꞌo Faadaa, taai naꞌoraz<br />

waꞌoian dikin ii paꞌan.<br />

Gentile<br />

Ipai panaꞌai nao pidan nao<br />

Jewnao ai, ipai ama zada kawanaꞌati.<br />

Aizii Jewnao, ĩnau dapa paꞌatadin<br />

pan Tominkaru zaama tan idi<br />

ĩnao papidanan nao nii. Uruu idi<br />

ĩtoꞌora-kizai ta pan ipai baꞌo ran kaduz<br />

pidan nao.<br />

grape<br />

Paoribai, turuaꞌo uꞌaka dizookao,<br />

naꞌiki usara roo-kao riwu nii nii.<br />

Turuaꞌo kapam uꞌaka aradada-kao<br />

naꞌiki utaapa-kao kotuaꞌiki.<br />

Hebrew<br />

Hebrew, ĩnao Jewnao kiaꞌo raz<br />

ĩdakota-kao kapam. Ĩnao Abraham<br />

takaan-daun nao. Ĩparadan Hebrew<br />

kiaꞌo udakota-kao kapam.<br />

Herod<br />

<strong>New</strong> <strong>Testament</strong> idaꞌa kai naꞌa 4<br />

pidan nao Herod kiaꞌo ĩꞌuu.<br />

1. King Herod, uruu dakotakari<br />

waiz “Herod <strong>the</strong> Great” kii.<br />

Uruu king niꞌo Judea Baara ii<br />

Jesus shaka tan dono. Naꞌiki uruu<br />

tiwaꞌo raz pazowian Jesus ukoraidao<br />

naan donoꞌo raz. (Puawunuuta<br />

Mat<strong>the</strong>w 2:1-22 idaꞌa; naꞌiki<br />

Luke 1:5 idaꞌa.)<br />

2. Herod Antipas: uruu<br />

nao ba nai niꞌo Galilee ii Jesus<br />

kaku waapa tinau zon naꞌiki<br />

ushaꞌapa tau zon donoꞌo raz<br />

daꞌi umana wun kidaꞌo aimaakan.<br />

Uruu Herod zaama taꞌo raz<br />

Herodias pau dai aro nii. Naꞌiki<br />

u r uu dy uu daꞌo r a z Joh n<br />

Chikaawunuupauzo kanau<br />

dukuta-kao. Jesus zowii-kao<br />

uaꞌii, uruu kanaapu atiꞌo Jewnao<br />

naꞌa ka nuz uruu. (Puawunuuta<br />

Mark 6:14-29 idaꞌa; naꞌiki<br />

Luke 23:6-12 idaꞌa.)<br />

3. King Herod Agrippa 1st:<br />

uruu pata kaꞌu tau zoz kiwii nii nao<br />

ĩmishi dan Jesus. Uruu zowiaꞌoraz<br />

James, John inawuzu.<br />

(Puawunuuta Acts 12:1-23 idaꞌa.)<br />

grape aka kida naꞌiki ­<br />

ukadu­naa<br />

4. King Herod Agrippa 2nd,<br />

dakota-kari waiz King Agrippa.<br />

Uruu kanaapu atiꞌo apostle Paul<br />

kadishi tan, ukowaa dan kanom<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


729<br />

Glossary<br />

niꞌo pataraa-kao, gover nor dyuudan<br />

uaꞌii Paul Rome iti, naꞌii kizi<br />

Caesar kooto wapa-kidan uruu.<br />

(Puawunuuta Acts 25:13—26:2<br />

idaꞌa; naꞌiki 26:19 idaꞌa, naꞌiki<br />

27-32 idaꞌa.)<br />

Israel<br />

Naꞌapaꞌo Tominkaru panaꞌadan<br />

Jacob uu. (Puawunuuta<br />

Genesis 32:28 idaꞌa.) Uruu<br />

Abraham takaa nuz. Puawunuuta<br />

‘Abraham’ dauꞌu diꞌo raz Parada-karu<br />

Mashaꞌapannaada-kinao idaꞌa.<br />

Aizii ĩwiizi naꞌa paꞌo kapam<br />

udakota-kao, ‘Israel’ kii. Naꞌiki<br />

panaa don Israel takaan-daun nao<br />

dakota-kao ‘Israel san nao’ kii.<br />

English idaꞌan ĩdakota-kao ‘people<br />

<strong>of</strong> Israel’ kii.<br />

Israelitenao<br />

Ipai Jacob takaan-daun nao<br />

dakota-kao ‘Israelitenao’ kii. Uruu<br />

Abraham takaa nuz. Naꞌiki ‘Jewnao’<br />

kii kapam ĩdakota-kao. Baꞌoran<br />

dono, Old <strong>Testament</strong> idaꞌa, panaadon<br />

ĩdakota-kao ‘Hebrewnao’ kii<br />

kapam.<br />

Jewnao<br />

Ĩnao Abraham takaan-daun nao,<br />

mazan soo utakaan Jacob takaandaun<br />

nao. Puawunuuta ‘Abraham’<br />

dauꞌu naꞌiki ‘Israel’ dauꞌu diꞌo raz<br />

Parada-karu Mashaꞌapannaadakinao<br />

idaꞌa.<br />

Kiwiin zii, soo Judah takaandaun<br />

nao dakota-kao ‘Jewnao’<br />

kii. Mazan udaunaꞌan, ipaiꞌi naa<br />

Jacob takaan-daun nao dakota-kao<br />

‘Jewnao’ kii.<br />

Jewnao baoko­pain­pau­zon<br />

kamoon kida [feast days <strong>of</strong> <strong>the</strong><br />

Jews]<br />

Kainaꞌa iriba pabiꞌi naaka<br />

aimaa kan dauꞌati daꞌi Jewnao baokopain<br />

pau zon ipai wunu Jerusalem<br />

ii. Wuruꞌu ĩbaoko pain pau zon<br />

Tominkaru dyuu dan kawanaꞌa tiꞌo<br />

ĩdyaun, ĩnyuku nui ta pan kanom<br />

Tominkaru shaꞌapa tauzo nii paꞌati.<br />

Jewnao kawiiziba tinau zon<br />

kamoon [Feast <strong>of</strong> Tabernacles<br />

oo Feast <strong>of</strong> Shelters]<br />

Uruu donoꞌo Jewnao konau kiikidau<br />

zon paipaian paduku ta pan<br />

naꞌiki pasaa baan papao riba aka<br />

kida. Naꞌiki uruu donoꞌo ĩtomauzon<br />

pawii ziba kida nii Jerusalem<br />

ii, naꞌiki ĩnaꞌian nii bau daꞌapa<br />

Sondii sako dazi pawii ziba idaꞌa.<br />

(Puawunuuta John 7:2 idaꞌa.)<br />

Naꞌapaꞌo idaꞌan ĩnyuku nui ta pan<br />

naꞌa pam daꞌi padokozu-daun nao<br />

mashaa pau zon wiizi bai sodi kida<br />

idaꞌa, ĩnaꞌia aka pau zon donoꞌo raz<br />

mapidan takaꞌo ama zada baara<br />

ii aka 40 wunu. (Puawunuuta<br />

Leviticus 23:33-43 idaꞌa.)<br />

Mawikiꞌinaꞌo Bread Nikauzokao<br />

Kamoon [Feast <strong>of</strong><br />

Unleaven Bread]<br />

Uruu donoꞌo Jewnao baokopain<br />

pan nii 7 kamoo. Diꞌoraz<br />

taapa-kao sariapa Passover<br />

Kamoon taapa-kao dau naꞌan<br />

aka. Uruu dono Jewnao nikan<br />

nii bread oo poroom-baꞌi aonaa<br />

yeast tumaꞌo mani utoma-kao.<br />

Uruu idaꞌan ĩnyuku nui ta pan<br />

naꞌa pam daꞌi Jewnao waꞌa tii-<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Glossary<br />

730<br />

zon Egypt iki dopiau daꞌu, aonaa<br />

turuu ĩkai waan yeast poroom<br />

diꞌiti, patomu nuꞌi kin pan ai.<br />

Aonaa turuu ĩmin zii wan konaꞌii,<br />

ushaꞌapa num kauꞌan ĩwaꞌa kan<br />

naa Egypt wuruꞌu. (Puawunuuta<br />

Exodus 12:15-20 idaꞌa; naꞌiki<br />

Mat<strong>the</strong>w 26:17 idaꞌa; naꞌiki<br />

Mark 14:1 idaꞌa; naꞌiki Luke 22:1<br />

idaꞌa; naꞌiki Acts 12:3 idaꞌa.)<br />

Passover Kamoon [Feast <strong>of</strong><br />

Passover]<br />

Uruu umana wunuꞌo kamoo<br />

Jewnao ati. Uruu donoꞌo ĩbaokopain<br />

pau zon ĩnyuku nui ta pan<br />

naꞌa pam kotuaꞌa naa Tominkaru<br />

kazan naa tan ĩnao ĩpoi toruitapa-kao<br />

ai Egypt ii. Uruu dono<br />

Tominkaru kowaa dan udyuudan<br />

nii angel zowiaꞌo nii ipai<br />

daonai ora nao kiwiita pai naouz<br />

ĩshaka tan, ipai Egypt baara an.<br />

Mazan ukaki nao wan Jewnao,<br />

marii kizi ĩzowian kaznizo dani<br />

naꞌiki ĩzichii kizi uizain papaniinomiz<br />

toron naa idaꞌan kida. Uruu<br />

idi naꞌapa ĩshaꞌapa tan aimaa kan.<br />

Ukauꞌan angel tuka pan dono<br />

wuruꞌu izaiz, sari aa paꞌo nii<br />

udoba tan wuruꞌu kabau nuz naꞌiki<br />

aonaꞌo nii uzowian wuruꞌu daonai<br />

ora kiwii niꞌo raz ushaka tan.<br />

Naꞌikiꞌo uruu diꞌiki, karikaonanuꞌu<br />

naa Jewnao taa pau zon<br />

Passover Kamoon. Ipai kabaun<br />

kawanaꞌati Jewnao zowian nii<br />

kaznizo dani naꞌiki ĩkazima tan<br />

niiz. Udaunaꞌan ĩnikan niꞌi naazu<br />

bao kopa padapu ainao tuma.<br />

(Puawunuuta Exodus 12:1-13<br />

idaꞌa; naꞌiki Mat<strong>the</strong>w 26:2 idaꞌa;<br />

naꞌiki Mark 14:11 idaꞌa; naꞌiki<br />

Luke 2:41 idaꞌa; naꞌiki John 2:13<br />

idaꞌa; naꞌiki Acts 12:4 idaꞌa; naꞌiki<br />

1 Corinthians 5:7 idaꞌa.)<br />

Pentecost Kamoon [Feast<br />

<strong>of</strong> Pentecost]<br />

Pentecost kii-karu ‘50’ kiaꞌo<br />

wuruꞌu. Ukauꞌan 50 kamoo<br />

Passover Kamoon dau naꞌan,<br />

Jewnao taa pan diꞌo raz kamoo.<br />

Ĩtaapanuzu pakonau kii-kidakinaa<br />

niꞌo paipaian paduku ta pan<br />

papao riba wheat. Acts idaꞌa<br />

usaa din pan, Pentecost Kamoon<br />

donoꞌo shaꞌatii Kaimanaꞌo<br />

Doronaa kaa wauzo nuz mishi dainao<br />

idaꞌati. (Puawunuuta Acts 2:1<br />

idaꞌa; naꞌiki 1 Corinthians 16:8<br />

idaꞌa.)<br />

Tominkaru Dapu Saabauzokao<br />

Kamoon [Feast <strong>of</strong><br />

Dedication]<br />

Uruu donoꞌo Jewnao baokopa<br />

tinan naꞌiki ĩnyuku nui ta pan<br />

naꞌa pam ĩtaruba nao pata kaꞌuan<br />

Tominkaru Dapu ĩshaꞌapa tan<br />

idaꞌan oii kidaꞌo aimaa kan naꞌii.<br />

Naꞌiki ĩnyuku nui ta pan naꞌa pam<br />

Judas Maccabaeus saa bau zon<br />

Tominkaru Dapu, kai manaꞌo<br />

nii powaa iti ukai waa-kao<br />

Tominkaru ati. (Puawunuuta<br />

John 10:22 idaꞌa.)<br />

Kaimanaꞌo Kuwai [Gospel]<br />

Tominkaru kuwaa pau dani Jesus<br />

Christ dauaꞌo. Ukowaadan padyuudan<br />

baudaꞌa pau zoz pau dani imiꞌi<br />

baara ati, umawaka kizi pidan nao<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


731<br />

Glossary<br />

oian dikin ii. Naꞌiki ukazan naata<br />

kizi pidan nao ĩpata kaꞌuta-kao ai<br />

paꞌoian dikin ii. Naꞌiki ĩmishi dan<br />

idaꞌan uruu, turuu Tominkaru dakotan<br />

ĩnao pau dai nao nii.<br />

kaznizonao taa­piki [shepherd]<br />

Awunuutapaꞌo kaznizo nao;<br />

unaꞌa kan nii kaznizo nao koꞌoriꞌo<br />

pinidi kawanaꞌati ĩaroapa kizi<br />

naꞌii. Unaꞌiaꞌakan nii uawu nuu tapan<br />

ĩdyaun, uruu idi kai manai man<br />

uaita pan ipai kaznizo nao. Utoman<br />

ĩkoraran naa kai manai man, naꞌiki<br />

unaꞌa kan nii ĩdyaun unazo iti<br />

ĩdaꞌa wuꞌa nan, aonaa kizi kanom<br />

shaꞌapa tan ĩdyaun aiwakaꞌan. Aizii<br />

uruu, udaꞌa wun nii ĩk oraran naa<br />

panii nomizi naa idaꞌa, aonaa kizi<br />

koidi miki moro tinan ĩdyaun.<br />

Tominkaru Paradan idaꞌa,<br />

Jesus Christ kian padauꞌan, uruu<br />

kaznizo nao taa piki kawa nuꞌo. Naꞌiki<br />

pidan nao, mishi dai naouz uruu,<br />

ukaznizon nao kawa nuꞌo.<br />

kicha­naꞌ­iki-kiaꞌo bishoi [leprosy]<br />

Bishoi, aonaꞌo ukasara naa nii,<br />

tuzuin baꞌo kapam baꞌo ran pidan<br />

diꞌiti. Pidannao karinaꞌo uꞌidi,<br />

aonaa ĩtaa pada-kao ĩmashaa pan<br />

ziwui nao pidan nao tuma. Naꞌiki<br />

aonaa turuu ĩbao kopa tinan ĩtuma<br />

ĩchoo chi apa-kizi iti. (Puawunuuta<br />

Leviticus 13:1-46 idaꞌa.)<br />

kooto­wapa-kidauzo­nao pidan­nao<br />

[Council; Sanhedrin]<br />

Ĩnao mii tinii pauzo ĩaitapa-kizi<br />

naꞌa pam nii pashaꞌapa tan pidan,<br />

wuru kawanaꞌatiꞌi kotuaꞌo raz usaadauzo-kao<br />

Tominkaru Paradan idaꞌa,<br />

naꞌiki wuru kawanaꞌatiꞌi ĩtaa pauzoniaz<br />

pakaduz. Ĩnao, turuaꞌo ĩkian<br />

pidan dauꞌan: aonaa turuu umakon<br />

pidan nao tuma ukonau kiaꞌa nan<br />

Tominkaru Dapu iti.<br />

Ĩnao wuruꞌu faadaa nao zowaunaa<br />

naouz, kazo wau tapai naouz<br />

Jewnao, naꞌiki tiichaa pauzonaouz<br />

Moses kaki naori dauꞌu.<br />

Umanawunuꞌo Faadaa, uruu<br />

kazowau ta paꞌo ĩdyaun kooto wapakaru<br />

dono.<br />

kuwudii [trumpet]<br />

Aimaakan upoota-kao tapiꞌiza<br />

ozoo potauzo-kao kawan. Ukaiwaakao<br />

pidan dapaapa-kinao nii.<br />

kuwudii<br />

Messiah<br />

Putukapa Christ dauaꞌo.<br />

mizaa­taaka-karu daara [armour]<br />

Kotuaꞌo soldyaa moro koda nii kida<br />

pamizaa taa kaꞌa zon dono: zada wii,<br />

pidan dokoriꞌi diki niriba naa, daz kidii,<br />

awau tinapa-kinai, kowa mai, naꞌiki<br />

mizaa taaka-kinai marii. Naꞌapaꞌo<br />

kawa nuꞌo wuruꞌu aiapa-kari waiz<br />

mishi dai nao moroko dan ĩmizaataaka-kinaa<br />

nii pataruba Satan tuma.<br />

(Puawunuuta Ephesians 6:10-13 idaꞌa.)<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Glossary<br />

732<br />

Moses Kakinaori [Laws <strong>of</strong> Moses]<br />

Kainaꞌa 10 kakinao rii Tominkaru<br />

taa nii Moses ati midukuo Sinai<br />

ii. Utaa-kao Moses kodita-kidan<br />

dau naꞌa naꞌo Israelitenao Egypt<br />

iki. Wuruꞌu kakinao rii kidaz<br />

usaada-kao dyaꞌu tam katai daꞌuꞌo<br />

kuba daa raꞌa. Uruu wuruꞌu<br />

Tominkaru aipaniaz Israelitenao<br />

taa pan oo izoꞌa tin. (Puawunuuta<br />

Exodus 20:1-17 idaꞌa.)<br />

Kainaꞌa kapam bakaꞌi au daꞌu kaarita<br />

Moses saa da nii Old <strong>Testament</strong><br />

idaꞌa: Genesis, Exodus, Leviticus,<br />

Numbers, naꞌiki Deuteronomy.<br />

Naꞌiki uruu kida idaꞌa kai naꞌa<br />

kakinao rii Tominkaru diꞌiki kidaꞌo<br />

Israelitenao taa pan niꞌo.<br />

olive<br />

Olive kii-karu ata mun atiꞌo.<br />

Uꞌaka uu olives kapam. Uruu idiꞌo<br />

Jewnao toman kiwi nii, pawanyukunuu<br />

wikiꞌi naa nii, naꞌiki paramauzi<br />

nii, naꞌiki kai naꞌa baꞌo ran tan naa<br />

kida nii ĩkai waa nuz. (Puawunuuta<br />

Romans 11:17 idaꞌa; James 3:12<br />

idaꞌa; Revelation 11:4 idaꞌa.)<br />

Olive Naawa [Mount <strong>of</strong> Olives]<br />

Wuruꞌu Olive Naawa waokoꞌo<br />

antan puꞌo Jerusalem ai. Udokoꞌan<br />

kowaada-kao 2,723 feet. Udakotakao<br />

Olive Naawa nii, uꞌolive<br />

baawu tan idiꞌo. Naꞌitiꞌo Jesus<br />

makouzon apostle nao tuma<br />

utomi napa-kidau zon dono ĩdyaun<br />

naꞌa pau daꞌu sodi pidan nao ai.<br />

Naꞌiaꞌo Jesus zaa mata-kida-kaoaz<br />

pataruba nao ati. Naꞌiki naꞌikiꞌo<br />

Jesus kiwa nuz naa aokazi iti.<br />

Passover Kamoon<br />

Putukapa “Jewnao baoko painpau<br />

zon kamoon kida” diꞌii.<br />

Pentecost Kamoon<br />

Putukapa “Jewnao baoko painpau<br />

zon kamoon kida” diꞌii.<br />

Pharisee<br />

Ĩnao Jewnao, taa paꞌo pakaduz<br />

naꞌiki kakinao rii Tominkaru taa niaz<br />

Moses ati. Umanawunuꞌo pidannao<br />

taa pan ĩdyaun. Ipai ĩaipan<br />

pidan nao daꞌa nan kakinao rii kida<br />

Tominkaru taau zo niaz Moses ati.<br />

Mazan kai naꞌa baꞌo ran kakinao rii<br />

kida ĩtoma nii, uruu kida kapam<br />

ĩdyuuda pidan nao daꞌa nan.<br />

Atadinpaꞌo ĩnao kapam, ĩtaapinpaꞌa<br />

zon kai manaꞌo nii.<br />

prophet<br />

Pidan kowaa da pauz kuwai<br />

Tominkaru diꞌikiꞌo. Uruu atiꞌo nii<br />

Tominkaru para dan, udaunaꞌan<br />

udobata-kidan niꞌi naa dyuudakari<br />

waiz ukowaa dan. Ukowaadan<br />

nii aimaa kan shaꞌapaꞌo niꞌo dauꞌu.<br />

Isaiah, uruu prophet, ukaku waapauzo<br />

nii Jesus shaka taꞌa zon dauꞌu<br />

naꞌiki uzowiaꞌa zoo-kao dauꞌu. Ipai<br />

ukuwaa mishii nan. Naꞌiki kainaꞌa<br />

baꞌo rai nao uruu kawanui nao<br />

prophet nao, baꞌo ran ĩkowaa da nii<br />

kida mishii naꞌa naa kotuaꞌa naa,<br />

baꞌo ran ĩkowaa da nii kida dii naꞌi tiꞌo<br />

nii zii umishii na nuꞌu.<br />

Kainaꞌa baꞌo rai nao dako tin painao<br />

prophet nao nii. Ĩkuwaa aonaa<br />

mishiꞌo mani. Ĩnao mariidi nauzonao,<br />

naꞌiki ĩnao aonaa Tominkaru<br />

prophet-tin nao mani.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


733<br />

Glossary<br />

puraata<br />

<strong>New</strong> <strong>Testament</strong> saada-kao<br />

dono, wiziꞌiꞌo puraata kai waa-kao,<br />

utoma-kao silver idi. Greek paradan<br />

idaꞌan udakota-kao denarius<br />

oo drach mas. Baudaꞌapa denarius,<br />

bau daꞌa paꞌo kamoo kaudin-karu<br />

winipi naa wuruꞌu.<br />

Kainaꞌa kapam baꞌo ran ĩpuraatan,<br />

utoma-kao gold idi. Greek<br />

para dan idaꞌan udakota-kao mina.<br />

Baudaꞌapa mina, idiki nau daꞌu kauzu<br />

kaudin-karu winipi naa wuruꞌu.<br />

Rome<br />

Umanawunuꞌo donoi, wii zai<br />

Italy iaꞌo. Naꞌiaꞌo umana wunuꞌo<br />

nao ba nai Caesar mashaa pan.<br />

saddu­cee<br />

Ĩnao Jewnao, mishi daꞌo<br />

Tominkaru naꞌapa ipai baꞌo ran<br />

Jewnao kawan, mazan aonaꞌo<br />

ĩmishi dan pidan kadishi tan nii<br />

pamawaka-kizi iki dii naꞌi tiꞌi.<br />

Samaria Baara san [Samaritan]<br />

Samaria Baara, turuu utukapakao<br />

ama zada dikin idaꞌa, kaa rita<br />

saka din-kizi iki, north antanpuꞌo<br />

Judea Baara ai. Judea Baara<br />

naꞌiki Galilee Baara sako daꞌaꞌo<br />

wuruꞌu Samaria Baaraz. Naꞌii<br />

san nao wuruꞌu dakota-kari wainaouz<br />

‘Samaria Baara san nao’<br />

kii, oo ‘Samaritans’ kii English<br />

idaꞌan.<br />

Jesus kaawan kan dono, Samaria<br />

Baara san nao, aonaa Jewnao manawun<br />

mani ĩdyaun. Ushaꞌapanum<br />

kauꞌan kotuaꞌo baꞌo ran kaduz<br />

pidan nao, naꞌaka-kari wai nao baꞌoran<br />

wii zai kida iki, kau dinaꞌo nii<br />

naꞌii. Aizii wuruꞌu baꞌo ran kaduz<br />

pidan naouz, ĩtomin karu nii ta pan<br />

baꞌo ran tomin karu nao. Ĩnao kaudaia<br />

run kidaꞌa naa naꞌiki ĩmazi dan<br />

kidaꞌa naa Jewnao tuma. Uruu idi<br />

Jewnao mana wun, Judea Baara<br />

ikiinao naꞌiki Galilee Baara ikiinao,<br />

aonaa ĩnauda pan Samaria Baara<br />

san nao.<br />

sana­din­pan [fasting]<br />

Ur uu za mazi din-karu.<br />

Tominkaru pidanan nao Jewnao,<br />

naꞌa paꞌo ĩnao kaduz ĩsana din pan<br />

dono, aonaa ĩnikan pawanyukunuu<br />

oo ĩtuzan wunu naꞌa pam<br />

utomu nuꞌikin paai taan kawanaꞌati.<br />

Naꞌapaꞌoraz ushaꞌa pata-kao, ‘sanadinapa-karu’<br />

kiaꞌo udakota-kao, oo<br />

‘fast’ English idaꞌan. Ĩshaꞌapatinan<br />

idaꞌan naꞌapa ĩtukapa-kidan mishi<br />

ĩtanawa tinan paꞌoian<br />

ai, mishi ĩkashaꞌo ran,<br />

naꞌiki aonaa ĩmanawu<br />

nun Tominkaru<br />

awun zaꞌa.<br />

scroll<br />

Kaarita oo soolaakari<br />

wa i mada i<br />

k a i w a u z o - k a r i -<br />

wai saa dapa-kizai<br />

nii kotuaꞌa naa.<br />

Papidinpaꞌo utaapauzo-kao.<br />

Panaadon<br />

sakiba din paꞌo utaapakao<br />

kida.<br />

shamoro [harp]<br />

Uruu tauapa-kinai<br />

shamoro<br />

guitar kawan.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Glossary<br />

734<br />

Sodom naꞌiki Gomorrah<br />

Ĩnao donoi kida, Tominkaru mainaa<br />

bata nii nao, naꞌiki uzowian ipai<br />

pidan nao mashaa pai nao naꞌii, ĩshaꞌapaa<br />

pan idi oiaꞌo paꞌidi waru aimaa kan.<br />

(Puawunuuta Genesis 19:1-28 idaꞌa.)<br />

Sookapa-karu Kamoon [Sabbath]<br />

Jewnao Sookapauzon Kamoon<br />

saka di nan Friday, kamoo tipi tan<br />

dau naꞌan, atii Saturday diꞌiti, kamoo<br />

tipi tan dau naꞌan. Uruu donoꞌo ipaiꞌo<br />

nii Jewnao sooka pan pakau din-kizi<br />

kida ai. Ĩꞌuzanao naꞌiki ĩpoi toru nao<br />

aonaꞌo nii ĩkau di nan kapam. Genesis<br />

diꞌii ukowaada-kao, Tominkaru<br />

toman ipai aimaa kan 6 kamoo idaꞌa.<br />

7th kamoo idaꞌa usooka pan.<br />

Jewnao iriba ĩtoman pakakinaori<br />

sodi kida naꞌa pam kizi<br />

Sookapa-karu Kamoo taapa-kao.<br />

Ĩkian, aonaa kizi pidan shaꞌapa tan<br />

aimaa kan udono. Uruu idiꞌo ĩtoꞌoran<br />

Jesus ati ukaku dan donoꞌo raz<br />

pidan karinaꞌo Jewnao Sookapauzon<br />

Kamoon dono.<br />

sulfur<br />

Uruu yellow aimaa kan.<br />

Ukaꞌawan dono, wiicha naꞌiki<br />

kanadaꞌo uaidin pan, naꞌiki dyupusha<br />

udamai nan.<br />

syna­gogue<br />

Kabaun, ipaiꞌo Jewnao wiizi kida<br />

kawanaꞌa tiꞌo, ĩbaoko pain pauzokizi<br />

pasooka pau zon kamoon dono.<br />

Naꞌiaꞌo Tominkaru Paradan aitaapauzo-kao<br />

naꞌiki abatauzo-kao.<br />

Naꞌiki naꞌiaꞌo pidan nao toriin pan<br />

Tominkaru ati, naꞌiki ĩtomi napakidauzo-kao<br />

kakinao rii kida dauꞌu<br />

Tominkaru taa niaz Moses ati.<br />

Naꞌiaꞌo kapam pidan nao mii tiniipau<br />

zon; naꞌiaꞌo kapam korai zian nao<br />

tomi napa-kida-kao. Panaadon<br />

naꞌiaꞌo nii kooto wapa-karu.<br />

Tabernacle<br />

Wiizibai korara-tin paꞌo,<br />

Tominkaru dyuu dan kawanaꞌa tiꞌo<br />

Moses toma-kidan. Tominkaru kainaaba<br />

tapa-kinaa pakai naꞌan ĩtuma.<br />

Unazo ii kai naꞌa kabaun sodi tomakao.<br />

Ipai kabaun sodi pakoraran naa<br />

tuma, kamicha mada idiꞌo naꞌiki<br />

uzai nao mada idiꞌo utoma-kao.<br />

Wuruꞌu wiizi baiz, turuaꞌo<br />

usoꞌoo biꞌii-kao Tominkaru aipan<br />

kawanaꞌati Israelitenao doba tan.<br />

Naꞌiki unaꞌaka-kao baꞌo ran amazada<br />

iti. Naꞌiaꞌo niꞌi naa koshan<br />

ukadi shita-kida-kao.<br />

Uruu wiizi bai idaꞌaꞌo daꞌi<br />

Israelitenao kawao dan uzai kida<br />

Tominkaru ati, atii King Solomon<br />

toman diꞌiti Tominkaru Dapu.<br />

Tiichaa [teacher oo Rabbi]<br />

Jewnao kaduz, ĩdako tan aitapaꞌo<br />

pidan ‘Tiichaa’ kii. Naꞌapaꞌo<br />

Jesus dako tinan, “Tiichaa” kii.<br />

(Puawunuuta Mat<strong>the</strong>w 26:18 idaꞌa;<br />

naꞌiki Luke 22:11 idaꞌa.) Baꞌorainao<br />

dako tan uruu Tiichaa kapam.<br />

(Puawunuuta Mark 5:35 idaꞌa; naꞌiki<br />

Luke 8:49 idaꞌa.) Hebrew para dan<br />

idaꞌan, ‘Rabbi’ kii.<br />

tiichaapauzonao Moses kaki­naori<br />

dauꞌu [Teacher <strong>of</strong> <strong>the</strong> Law; Scribe]<br />

Tominapa-kidauzonao pidan nao<br />

kakinao rii dauꞌu Tominkaru taauzo<br />

niaz Moses ati.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


735<br />

Glossary<br />

Tominkaru Dapu [Temple]<br />

Umanawunuꞌo torii napa-kizai<br />

Tominkaru ati Jerusalem iaꞌo.<br />

Soo naꞌii Jewnao zowi au zon uzai<br />

pakawao dan nii Tominkaru ati.<br />

Naꞌiki naꞌiaꞌo ĩbaoko pain pau zon<br />

ĩtaa pau zon dono umana wun kidaꞌo<br />

kamoo.<br />

Tominkaru Dapu nazo ii kai naꞌa<br />

kazo aꞌo naꞌiki udaruꞌo kamicha<br />

mada. Uruu awauta paꞌo pidannao,<br />

ĩmoro tan ai Kabaun Nazoo<br />

Kaimanaꞌoraz Manawun diꞌiti. Soo<br />

Umanawunuꞌo Faadaa, uruu turuu<br />

umoro tan naꞌiti baukapa kari kao nan<br />

ipai wunu.<br />

Tominkaru nao­ba­nai-tinan<br />

[Kingdom <strong>of</strong> God / Kingdom <strong>of</strong><br />

Heaven]<br />

Pidan zaama taꞌo Jesus panao banaa<br />

nii, naꞌa pai nao atiꞌo Tominkaru<br />

nao ba nai-tinan.<br />

torii-kari­wai poi­torui [slave]<br />

Pidan torii-kari wai poi torui<br />

nii, kari kao nanuꞌo nii ukau dinan<br />

panao ba naa ati, mazan aonaꞌo nii<br />

ukau dinan kawi nipi naata-kao.<br />

Tuubaruꞌo Tikazi [hell]<br />

Karikaonanuꞌo pata kaꞌu tin-kizai,<br />

naꞌiki tikazi, aonaꞌo umaka dau zon.<br />

(Puawunuuta Mark 9:47-48 idaꞌa;<br />

naꞌiki Revelation 20:10 idaꞌa.)<br />

wheat<br />

Paoribai zaishi kaduz. Upaowakao<br />

dono uꞌuuda kaboo-kao oo<br />

pararaa-kao zakapu baara an.<br />

Uwuzadan donoꞌo naa uruu<br />

udukuta-kao niꞌi naa. Udaunaꞌan<br />

udodota-kao nii kida, naꞌiki uꞌaka<br />

baꞌi zita-kao nii, udaunaꞌan ukasabaꞌuka-kao<br />

niꞌi naa. Udaunaꞌan<br />

ushiri naꞌiki ukadu naa zuu-kida-kao<br />

nii, naꞌiki umana ruu-kao ukau nuban<br />

ai. Udaunaꞌan ubooda-kaoaꞌa naa<br />

poroom nii.<br />

Uruu diꞌikiꞌo poroom<br />

toma-kao. English idaꞌan<br />

udakota-kao wheat.<br />

wine<br />

Wine toma-kao grape aka<br />

ozokaꞌo idiꞌo. Jewnao riwun kaduz<br />

wuruꞌu wine.<br />

wine kin­naa [wine­skin]<br />

Grape sara roo-kao dau naꞌan,<br />

uꞌuu paida-kao niꞌi naa, pakin naa<br />

zoꞌiti toma-kari wai kaznizo oo boogi<br />

mada idi.<br />

wine kin­naa, madai<br />

idiꞌo utoma-kao<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


Glossary<br />

736<br />

zaa­maa­pauzo tax puraatan­naa<br />

[tax collec­tor]<br />

Ĩnao Jewnao, mazan ĩkaminkaꞌuta<br />

Romannao zaa maa pan<br />

puraata pairi ban Jewnao ai.<br />

Wuruꞌu puraa taz taa-kao nii<br />

Rome zowau naa nao ati. Naꞌapain<br />

Romannao wuruꞌu zaa mata paꞌo<br />

Jewnao wiizi, naꞌiki ĩkazowau tapan<br />

Jewnao maꞌo za kaꞌo idaꞌan.<br />

Uruu idi aonaa Jewnao nauda<br />

pan zaa maa pauzo nao tax<br />

puraatan naa.<br />

Naꞌiki zaa maa pauzo naouz<br />

tax puraatan naa powaꞌa zii daꞌi<br />

ĩpishaau zon dobata puraata tax<br />

puraatan naa zaa maapa-kao ai,<br />

uruu ĩzaama tan niꞌi naa puraata<br />

doba tapa nuz paꞌidi wau niꞌi naa.<br />

Uruu idiꞌo aonaa ĩnau dapa-kao.<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society


737<br />

Tominkaru Dapu naꞌiki panibazoo tumaꞌo<br />

4<br />

1<br />

5<br />

Kabaun Nazoo<br />

Kabaun Nazoo Kaimanaꞌo Morowapa-kizai<br />

6<br />

Kaimanaꞌo<br />

Manawun<br />

3 2<br />

1. Miisa baara naꞌiki bread kida upaawaꞌa<br />

2. Lampnao saabatinapa-kizi, gold idiꞌo utoma-kao<br />

3. Altar, gold idiꞌo utoma-kao, incense kawaodapa-kizinao<br />

4. Kamicha mada kazadinpaꞌo, Tominkaru dapu nazoo<br />

buutapa-kinao<br />

5. Moses kakinaori pakarannaa<br />

6. Angelnao, ĩdakota-kao Cherubnao, gold idiꞌo ĩtoma-kao<br />

The <strong>New</strong> <strong>Testament</strong> in Wapishana <strong>of</strong> Guyana, 1st ed., © 2012, Suriname Bible Society

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!