Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Fuxxam<br />
“Habaru no Allah tagri kuuje<br />
e duniyaaru fuu”<br />
GARANXUM VADAKE WARGO<br />
Jariidawol bee Fulfulde fuunaazgeere nde Adamawa<br />
6<br />
Nyalaade arande<br />
Haa fuxxam Allah tagi asamanji<br />
e lesdi. Lesdi cookri, walaano<br />
kooxume ton, nyibre suddi<br />
ilamji. Ruuhu Allah xon yiilo dow<br />
ndiyamji. Allah wi’i: “Annoora<br />
laato!” Ka laati.Allah yi’i ka wooxi.<br />
Nden o sendi hakkunde annoora<br />
e nyivre. O ewni annoora<br />
nyalawma, nyivre boo o ewni xum<br />
jemma. Hiiri, weeti, xum nyalaade<br />
arande.<br />
Nyalaade xixawre<br />
Allah wi’i: “Sendoode laato caka<br />
ndiyamji, ngam sendugo hakkunde<br />
maaji.” Xum laati non. O sendiri<br />
ndiyamji les sendoode bee<br />
ndiyamji dow maare. Allah ewni<br />
sendoode man asama. Hiiri, weeti<br />
fahin, xum nyalaade xixawre.<br />
Nyalaade tatavre<br />
Allah wi’i: “Ndiyam les asama<br />
moovo nokkuure woore, haa<br />
joorxum wazga!” Xum laati non.<br />
Allah ewni joorxum xum lesdi,<br />
moovorde ndiyamji boo, o ewni<br />
nde mbeela. Allah yi’i xum<br />
wooxi. Nden Allah wi’i: “Lesdi<br />
fuxna huxo e haakooji dimooji<br />
aawdi, non boo lexxe dimooje<br />
vivve bee aawdi nder muuxum’en,<br />
kooxume fuu fodde asli muuxum.”<br />
Xum laati non. Allah yi’i xum<br />
wooxi. Hiiri, weeti fahin, xum<br />
nyalaade tatavre.<br />
Nyalaade nayavre<br />
Allah wi’i: “Jayli laato haa asama<br />
ngam sendindirgo nyalawma bee<br />
jemma. Xi laato alaamaaji ngam<br />
anndugo wakkatiiji e nyalawma<br />
e duuvi. Jayli xi’i laato haa asama<br />
ngam yaynango lesdi.” Xum laati non.<br />
Allah waxi jayli mawxi xixi:<br />
Vurzgol mawnugo laami<br />
nyalawma, pamarol boo laami<br />
jemma, bee koode. O jo”ini xi<br />
haa asama ngam yaynango<br />
lesdi, ngam laamaago nyalawma<br />
e jemma, ngam sendindirgo<br />
annoora bee nyivre boo. Allah<br />
yi’i xum wooxi. Hiiri, weeti fahin,<br />
xum nyalaade nayavre.<br />
Nyalaade jowavre<br />
Allah wi’i: “Ndiyam heewa kuuje<br />
marxe yozki, colli boo piira haa<br />
asama.” Xum laati non.<br />
Allah tagi kuuje mawxe e ko<br />
wuurata, ko waancata fuu, e ko<br />
dimboto nder ndiyam. Non boo<br />
colli marxi bileeji – kooxume fuu<br />
fodde asli muuxum.<br />
Allah yi’i xum wooxi. O<br />
barkixini xi, o wi’i: “Ndimndimne,<br />
xuuxe, kebbine ndiyamji mbeela,<br />
colli boo xuuxa dow lesdi.” Hiiri,<br />
weeti fahin, xum nyalaade<br />
jowavre.<br />
Nyalaade joweegoore<br />
Allah wi’i: “Lesdi wurtina kuuje<br />
marxe yozki, dabbaaji e ladooji e<br />
kuuje ladde, kooxume fuu fodde asli<br />
muuxum.” Xum laati non.<br />
Allah waxi kuuje ladde fodde<br />
asli muuxum’en e dabbaaji feere<br />
fodde asli muuxum’en, e laadooji<br />
lesdi fodde asli muuxum’en. O yi’i<br />
xum wooxi.<br />
Too, Allah tagi nexxo, o tagi<br />
xum dow jaati maako, ngam haa<br />
o nanda bee maako. Allah tagi<br />
nexxo bee mbulwuldi lesdi, fuufi<br />
po<strong>of</strong>xe ngeendam nder kine<br />
maako. Bana ni nexxo laatori<br />
yozki geeti.<br />
Too, Allah Jawmiraawo hoo’i<br />
nexxo go, jo”ini mo nder jarne<br />
Adnin haa o rema xe, o ayna xe.<br />
Nden Allah wi’i: “Nexxo to<br />
walaa mo wonda, xum wooxaay. Mi<br />
waxanan mo balloowo nanduxo bee<br />
maako.” Nden Allah Jawmiraawo<br />
neldi xoyzgol tedduzgol dow<br />
maako, o xaani. Allah hoo’i<br />
beccal nexxo gootal, mavvi<br />
nokkuure maagal bee kusel. Bee<br />
beccal man Allah waxi debbo,<br />
yahri mo haa maako.<br />
Gorko javi mo booxxum, laati<br />
debbo mum.<br />
Ngam maajum gorko accan<br />
baaba muuxum e daada<br />
muuxum, xakkotiran bee debbo<br />
muuxum, ve laato vandu wooru.<br />
Allah yi’i ko o waxi fuu, xum<br />
booxxum masin. Hiiri, weeti<br />
fahin, xum nyalaade joweegoore.<br />
Nyalaade joweexixawre<br />
Bana ni Allah timminiri asama<br />
e lesdi e ko woni nder maaji fuu.<br />
Nde nyalaade joweexixawre<br />
waxi, kuugal maako timmi, o<br />
siwti nyalaade man. O barkixini<br />
nyalaade joweexixawre, o seni nde.<br />
Anndal booxxum e kalluxum<br />
Nde Allah Jawmiraawo jubi<br />
jarne haa Adnin, hedi fuunaazge,<br />
o fuxni lexxe feere-feereeje haa<br />
lesdi, xe booxxe, xe belxe haa<br />
nyaamugo. O waxi boo lekki<br />
ngeendam haa caka jarne, e lekki<br />
anndugo booxxum e kalluxum.<br />
Too, Allah hoo’i nexxo go, jo”ini<br />
mo nder jarne Adnin haa o rema<br />
xe, o ayna xe. Allah umri mo:<br />
“Sey a nyaama haa lexxe kooxeye<br />
nder jarne, bana vernde ma yixi.<br />
Ammaa lekki anndugo booxxum<br />
e kalluxum, taa nyaam ki. Ngam<br />
nyalaade nyaamxa ki, a maayan<br />
maayde naawnde.”<br />
Allah wazginiri yiide mum haa<br />
Aadamu e Hawwa, nde o hokki<br />
ve kooxume fuu ngam jooxaago<br />
bee jam nder ngeendam mavve.<br />
Allah hokki ve boo baawal<br />
suvtugo. O yixi haa Aadamu e<br />
Hawwa xowtana umroore maako,<br />
waato taa ve nyaama diga vivve<br />
lekki go. Ammaa luttuxum fuu jey<br />
mavve ngam jooxaago bee seyo<br />
nder jarne booxxe man.<br />
Habaruuji xi, xi koo’aama haa yevre Deftere Tawreeta<br />
arande, wi’eteende Laataanooji, fasluwol 1 & 2.<br />
Ballal ngam jazgugo<br />
Lisez-vous français ?<br />
Do you read English?<br />
Ka iya karatun Hausa?<br />
Fulfulde Français English Hausa<br />
vV ve...........ils, elles. they ..........sun<br />
xX xixi........deux.......two ...........biyu<br />
cC coggu ......prix.......... price ...........tamani<br />
hH haako....feuille..... leaf ...........ganye<br />
jJ jazzgo....demain.. tomorrow ...gobe<br />
zZ zatugo...mordre...to bite.......ciza<br />
qQ qiqam....sang...... blood........ jini<br />
aa daada....mère......mother......uwae<br />
oo soodugo..acheter..to buy.......saya
A laato mallumjo<br />
Yunussa Jaawo Kot Diwaar<br />
Yunussa bee debbo mum<br />
“A laato mallumjo!” Ndaa ko baaba<br />
am wi’i yam dow yozki am haa yeeso.<br />
Baaba am o gaynaako e baaba vivve<br />
joweenayo. Haa gite maako mallumku<br />
vuri teddugo nder kuuxe yimve fuu.<br />
Mi mawni haa saare Fulve haa<br />
lesdi Burkina Faso. Nder hitaande<br />
1957 saarooji am eggi haa Kot Diwar.<br />
Haa caka vivve joweenayo baaba am<br />
yixino worve fuu laato mallum’en. O<br />
fuxxi neldugo afo maako haa jazgirde<br />
alkur’aana. To mawnam<br />
timmini, nden sey min<br />
on mi nasta haa jazgirde<br />
man.<br />
Gaynaako laati<br />
jazgoowo lekkol<br />
Nde mi yotti deydey<br />
duubi joweetati, mi ayni<br />
na’i baaba am, ammaa<br />
mi reenani nyande nde puxxanmi<br />
jazgirde alkur’aana. Too, nder wakkati<br />
man ngomna nyivi jazgirde haa wuro<br />
am. Nden jazginoowo wari boo. Haa<br />
gite am, mo gaynaako tan, xum wooxi<br />
masitin. Jazginoowo boo yurmini yam,<br />
yixi mi nasta jazgirde nde’e. Min kam,<br />
fakat mi yerdi naatugo jazgirde, sey<br />
baaba am yixaa mi yaha sam. Too, bee<br />
ballal soobaajo am keso, jazginoowo<br />
oo, mi tixxini non, baaba am javi mi<br />
yaha jazgugo ton.<br />
Fursina – vesdaari ngeendam<br />
Usman nani palanxe kosxe e omtirgel<br />
nder pareewal. Aynoove fursina ngari<br />
haa maako ngam haa ve mbara mo,<br />
ammaa ve cakitake. Usman numi: “Non<br />
ni nder lesdi ndi, ve mboowi sakitaago.<br />
Ve ndarni warugo bee njamndi<br />
joweetati, ammaa ve ngari bee saa’a<br />
sappo. Wakkati man haraka waxi bana<br />
gookaali yimve. Vaawoxon sirwaare<br />
non. Jonta xum waxi njamndi sappo.<br />
Ve ndokki mo vesdaari saa’aaji xixi<br />
nder yozki fahin. Nden sey mbareego<br />
e nyivre tan.” O waawi maatugo kulol<br />
nder hunduko maako bana ngol<br />
manda.<br />
Too, jemmaare nde, o xaanaaki<br />
sam. Koowowe mbaxi hoolooji xuuxxi,<br />
vuri naane. Jemmaa fuu o miccitake<br />
Jazgugo diina<br />
Baaba am suklake jazgde am diina,<br />
haa njahmi kolej (collège). Nde jazgirde<br />
kolej xon haa wuro, sey mi dilla e yimve<br />
saare am. Diga wakkati man, mi tixxini<br />
ngam vesdugo nder jazgde diina.<br />
Ngam maajum mi tokki bee jazgugo<br />
alkur’aana e mi hawtidi bee sooba’en<br />
am juulve, ve xuuxve nder wuro ngo<br />
njooxumi ton. Nder wakkati man mi vuri<br />
havugo nder haala diina e saalihaaku<br />
man, yimve saare am hormixini yam<br />
ngam mi yehi laaroygo ve nder wakkati<br />
siwtaaru jazgirde.<br />
X<strong>of</strong>tam haa kawtal<br />
Too, mi wooda bee sooba’en juulve<br />
tan, ammaa woxve ve masiihizko’en<br />
boo. Mi hayxini ngam ve mbolwaay<br />
dow nuxxinki mavve haa yeeso am.<br />
Fuu e non goxxo haa caka mavve<br />
qami yam yillaago kawtal muuxum’en.<br />
O yecci yam, to mi waran nanugo,<br />
nden kam ngeendam<br />
am waylitoto. Mi jaabani<br />
mo, “Kay, ngeendam<br />
ma vurataa wooxugo<br />
ngeendam am sam.”<br />
Ngam maajum mi numi<br />
no walaa haaje yahugo<br />
haa kawtal mavve.<br />
Nden vaawo sexxa<br />
haa jazgirde man<br />
sukaajo feere gorko<br />
yecci yam haala Iisa Almasiihu.<br />
Haala maako mettini vernde am.<br />
Nde o bi’xo no Iisa woniri Vixxo<br />
Allah, xum laatani yam bana huxugo<br />
Allah. (Laar haa wakkere ragareere!<br />
– Bindoowo)<br />
Mi laari tokkiive Iisa bana ve kalki,<br />
yahanve haa yiite jahannama. Ammaa<br />
ngorgiraawo tokki wolwango yam.<br />
Nyande feere o ewni yam haa kawtal<br />
mavve haa jazgirde amin. O qami<br />
ngeendam maako. Bana noy o yottori<br />
haa xo?<br />
Yozki muuxum fuxxi bee booxxum.<br />
O vuri jazgugo dow sooba’en mum. O<br />
fuxxi suvtugo laawol kalluzgol. O aarti<br />
bee wujjugo kuuje famarxe tawon;<br />
kuuje xe mbelnanaay mo vernde. Ndaa<br />
kalkoowo e wonnuru meere!<br />
Too, vaawoxon hiitordu. Jonta xum<br />
vuri kiitaaji xuuxxi. O hevaay sizkitaago<br />
nder haala man. Seedoove mbolwi<br />
goozga dow maako. Woxve haa caka<br />
mavve mboyani bee numugo dow ko<br />
o waxino. O waawaay laargo ve nder<br />
gite mavve, sakkooma debbo oo xo.<br />
Kiitoowo Ibrahiim Diyallo wolwani<br />
mo:<br />
“An on a waxi aybewol ngol, sarriijum<br />
nawxum! Walaa mo yeddani xum.<br />
Umrooje ngomna meexen xon qama<br />
yam haa mi jazgana ve sexxa nder<br />
Deftere Bibel.<br />
Njazgumi sexxa, kamve boo ve<br />
ngewti dow haala man. Nden ve<br />
ngimi, ve torake Allah.<br />
Mi annditi mi halki<br />
Nyande woore, nde mi gonxo haa<br />
uniwersite, mi yewtidi fahin bee woxve<br />
dow Iisa Almasiihu. Ngam xume mi<br />
javi yewtitidgo bana ni, mi anndaa<br />
sam. Sakkooma goxxo man wi’i no<br />
Iisa o Vixxo Allah. Sey numugo no<br />
Iisa woniri Vixxo Allah, xum wolwugo<br />
kalluka haa gite am. Nden kam xume<br />
ngewta nafirta? Mi taskake havdugo<br />
bee maako! Vaawo maajum jazgoowo<br />
oo wi’i, “Mi anndi baawxo jaabaago<br />
qamxe maaxa. Naane o juulxo<br />
boo, ammaa jonta o pukaraajo Iisa<br />
Almasiihu. Kazko o anndi faamtingo<br />
ma bee booxxum.”<br />
Xum saxi wi’ugo ngam xume<br />
njav-mi hawrititugo gorko oo. Teema<br />
nummi nazgugo laawol maako boo<br />
na? Kay, wooda! Ngixmi sappingo mo<br />
no o halkiri bee tokkaago laawol Iisa.<br />
Min ngewtidi sexxa dow haala<br />
man, vaawoxon gorko oo do’ani yam.<br />
Nden o hokki yam deftere e xereeji<br />
xixi. Nder maaji mi jazgi no goxxo<br />
nuxxiniri Iisa Almasiihu, no o naatiri<br />
laawol kesol ngol. Mi hayxinake<br />
masin, ngam dartaare yimve ve’e<br />
nder nuxxinki wazgi bee booxxum.<br />
Ve annditi fakat no Iisa Almasiihu<br />
hisniri ve. Mi hexiti haala mavve<br />
masitin.<br />
Bana juulxo, mi nuxxini no mi<br />
hisrata fodde ko mi huuwi nder yozki<br />
am e fodde ko Allah muuyi. Goxxo<br />
waawataa anndugo iinayeere nde<br />
Allah taqnake ngam am dow haala<br />
aljanna. Mi waawataa anndugo fakat<br />
to mi hevan ngeendam nduumiixam<br />
malla naa non.Alla<br />
haa goxxo<br />
maaya ngam<br />
maajum. Sey<br />
an, a maayan.”<br />
Ammaa<br />
naaweezga<br />
xon nder<br />
sawtu kiitoowo.<br />
Kiitoowo faami nyawrugo yimve<br />
yaroove bone ngam haala kalluka.<br />
Ammaa nde o laari nder gite Usman,<br />
o faami numooji nder pasoowo oo, mo<br />
bilaa tammunde, heewi kulol. O laarani<br />
mo bana baaba laarata vizgel.<br />
Lebbi joweenayi caalake. Walaa<br />
wakkati ngam sanjugo jonta. Aynoove<br />
mavviti pareewal, njahri mo haa biro<br />
mawxo fursina, deenanxo Usman.<br />
Mawxo fursina xon yecca mo:<br />
“Hande, wakkati joweexixi e reeta,
Mi fuxxi jazgugo<br />
Too, mi fuxxiti jazgugo alkur’aana<br />
am fahin bee qamugo qamxe xuuxxe<br />
nder ton. Ekkitinolji alkur’aana<br />
ndokkaay yam jaawaabu haa<br />
qamxe am. Koo gootel nder aayaaji<br />
alkur’aana waawi hokkugo goozga<br />
kisndam bee kuuxe am. Ammaa jonta<br />
ni mi faami xum ko alkur’aana wi’i dow<br />
annabi Iisa Almasiihu boo.<br />
Mi nani sawtu<br />
Sey balxe seexa, vaawo yewtugo<br />
bee gorko oo, huunde kayxiniinde<br />
waxani yam. Mi fini bee fajiri cub<br />
ngam haa mi nyaama, vaawoxon mi<br />
suumake ngam xum lewru suumaye,<br />
waato Ramabaana. Law ni mi hultori<br />
bee kulol mazgol. Mi faamino, to<br />
mi maayi, fakat njahanmi haa yiite<br />
jahannama. Xum duuri wakkati sexxa,<br />
nden nanmi sawtu haa nder vernde<br />
am, ndu wi’i yam, “Min woni laawol<br />
jahranzgol haa goozga e ngeendam.”<br />
Mi siftori no mi jazgino xum wakkati<br />
mi xon nder jazgirde faransa. Xum<br />
Iisa on bi’xo bolle xe’e. Soobaajo<br />
am hokki yam deftere haa mi jazga<br />
xum haa nder Linjiila. Duuri wakkati<br />
sexxa mi javaay haala man. Mi<br />
yixaa tokkaago laawol Iisa. Ammaa<br />
sawtu ndu warani yam bee baawxe,<br />
bee weevre boo, ngam maajum<br />
accumi liddugo, mi nazgi laawol Iisa.<br />
Balxe tati saali ni, njehmi haa gorko<br />
dokkunooxo yam deftere bee xereeji<br />
man, mi yecci mo no vernde am<br />
waylitiri. Bee ballal gorko oo mi havvi<br />
anniya, mi hokki yozki am fuu haa<br />
Iisa Almasiihu, haa mi tokko mo. Mi<br />
anndi jonta fakat, mi woodi ngeendam<br />
nduumiixam. To mi maayan, mi<br />
yahataa haa yiite jahannama, ammaa<br />
mi wondan bee Jawmiraawo haa<br />
foroy.<br />
A laataaki vixxo am fahin<br />
Too, nde mi havvi anniya tokkaago<br />
laawol Iisa, lebbi tati caalake, kevmi<br />
bataakewol diga baaba am.<br />
Kawu am jooxunooxo<br />
haa wuro ngondumi,<br />
kazko on yecci baaba<br />
am ko laatani yam.<br />
Ni baaba am windi,<br />
“Mi nani no a fuxxiri<br />
tokkaago haala Iisa.<br />
To xum goozga, sey a<br />
acca haala Iisa law. Mi<br />
meexaay nango haa gooto haa caka<br />
yimve meexen, mo nazgi laawol ngol,<br />
koo nder aszgol men fuu, walaa mo<br />
tokki Iisa. Wooda sam.”<br />
Too, yeeso seexa fahin, baaba am<br />
ewni yam, mooviri saare muuxum<br />
fuu ngam dawruki dow am. O qami<br />
qamxe xuuxxe dow diina am kesa:<br />
“Ngam xume a fuxxi tokkaago laawol<br />
Iisa?”<br />
Mi jaabani mo, “Mi faami e mi<br />
nuxxini no Iisa tan woni laawol<br />
yahugo haa aljanna.”<br />
Baaba am wi’i, “Mi xon hokka ma<br />
cuvol; malla a acca diina kesa xo,<br />
maaboo a walaa viiyam fahin sam. To<br />
mi maayan boo, taa war haa janaa’ija<br />
am, mi yixaa sam.”<br />
Yoo, gaabootiral vurani yam piw.<br />
Wakkati man aartumi rufugo gonxi<br />
ngam nuxxinki nder Iisa Almasiihu.<br />
Fuu e non bolle goxxe gonxe<br />
haa Linjiila, ngari haa hakkiilo am.<br />
Xum jawaabu Piyer e Yuhanna haa<br />
dawroove Yahuudu’en, nde ve kaxi<br />
ve wolwugo bee innde Iisa. Ndaa<br />
bolle pukara’en Iisa, “Onon bee ko’e<br />
mon, ta”e haala ka. Ko woni booxxum<br />
haa Allah, xowtanaago on na, malla<br />
xowtanaago Allah?”<br />
Ve tori Allah ngam am<br />
Fakat, xum saxi ngam am, ammaa<br />
mi hevi salaaman e jam Allah boo.<br />
Too, mi suvi, mi xalira lenyol am<br />
haa mi jooxo bee kisnoowo yam<br />
Iisa Almasiihu.<br />
Pukara’en Iisa<br />
woxve torani yam<br />
Allah, suusxini<br />
yam. Nden,<br />
mi jooxi haa<br />
baaxiraawo mo<br />
fuxxi tokkaago<br />
laawol Iisa vaawo<br />
mi nuxxini. Baaba neldi yimve haa<br />
ve ngaabotira bee am, haa mi lora<br />
haa lislaama, ammaa ve kevaay<br />
saa’a. Too, vaawo lebbi joweego<br />
fahin, o ewni yam, o javi yam bana<br />
vizgel maako fahin.<br />
Hande doozgal am tan woni haa<br />
mi yahrana yimve juulve boo habaru<br />
seynooru ndu Iisa Almasiihu.<br />
Kozgol Annabi Muusa<br />
Allah mon, o kinnotooxo.<br />
O accataa on, o halkataa on,<br />
o yejjitittaa alkawal ngal<br />
o havvi bee kaakaaji mon.<br />
Allah jaaboto koondeye en toroto mo.<br />
Allah woni hisrude mon diga vooyma,<br />
juuxe maako duumiixe xon efta on.<br />
Tooktaaki Tawreeta 4:31&7; 33:27<br />
gorko feere wari maayugo<br />
ngam aybeeji xi mbaxxa.<br />
O mbaraama bee wakkati<br />
joweetati. Worve xixo<br />
mbaawataa mbareego ngam<br />
aybewol gootol. A dimo.”<br />
Xum laati bana nder<br />
koyxol non, Usman tokki<br />
aynoowo haa dammugal<br />
fursina mavvitaazgal, o wurti.<br />
Hendu welndu wifi haa yeeso<br />
muuxum. O fuxxi yahugo,<br />
dilli, ammaa o yeeqake<br />
vaawo, gal dammugal<br />
fursina. O qami mawxo oo:<br />
“Ammaa kazko o moyjo? Moy<br />
waawi waxugo huunde bana<br />
ni ngam am?”<br />
O jaabani mo:<br />
“O vixxo Ibrahiim Diyallo.”<br />
Radiyo e ordinater<br />
A hevan hexaago kubaruuji seynooji xi’i haa radiyo ma bee Fulfulde (Adamawa).<br />
Trans World Radiyo (Meetirji 31; kHz 9510), kiikiixe xon fuxxa bee 6:30 haa 7:00 (wakkati Mali e<br />
Kot Diwaa), 7:30 haa 8:00 (wakkati Benin, Cad, Gabon, Kamerun, Centrafrique, Niger, Nigeria e Togo)<br />
IBRA Radiyo (Meetirji 31; kHz 9610) Kala kiikiixe fuu xon fuxxa bee 7:00 haa 7:15 (Wakkati Mali e Kot<br />
Diwaa); 8:00 haa 8:15 (Wakkati Benin, Cad, Gabon, Kamerun, Centrafrique, Niger, Nigeria e Togo)<br />
Niger tan: Salaasa fuu bee 16:00 haa 16:30, 100.0 FM; Alat fuu bee 15:15 haa 15:30, 107.77 FM<br />
Nigeria boo haa Jos PRTV Alarba e Jumvaare fuu bee 16:45 haa 17:00 dow MW<br />
Cameroun Radio Télévision-CRTV (Maroua) FM 102.5 mHz, Altine kiikiixe 9:00 haa 9:30; Asawe e Alat<br />
kiikiixe 6:30 haa 7:00<br />
Cameroun Radio Télévision-CRTV (Garoua) FM 101.2 mHz, Altine haa Alhamiisa e Asawe, kiikiixe 6:30<br />
haa 7:00<br />
Cameroun Radio Télévision-CRTV (Maroua) FM 94 mHz,<br />
Altine, Salaasa, Alhamiisa, Jumvaare kiikiixe, 10:15 haa 11:00, Alarba kiikiixe 8:30 haa 9:00<br />
Rural Dana Radiyo (Yagoua) kiikiixe fuu 6:30 haa 7:00<br />
Haa xo a waawan jazngugo Deftere Allah bee fulfulde!<br />
A waawan boo télécharger/download Deftere fuu caahu:<br />
http://visionneuse.free.fr
✁<br />
“Allah o gooto.<br />
O danyaaka,<br />
o danyataa vivve.”<br />
“Allah o gooto. O danyaaka, o<br />
danyataa vivve.”<br />
To tampa-diina’en xon mbi’a no Iisa<br />
woniri Vixxo Allah, nden kam en ceko<br />
bee seko mazgo fakat. Ngam xume?<br />
Ngam tampa-diina’en xon nuxxina<br />
nder labbi xuuxxi, ve xon numa no<br />
labbi xi allaaji mavve, xi xon vazga,<br />
keva vikkoy boo. Bana ni xum laati<br />
nder numooji Yunanizko’en. Haa gite<br />
mavve Jeus hevi debbo. Innde maako<br />
Hera. Jeus hevi vivve xuuxve, kamve<br />
boo laati allaaji famarji fuu.<br />
Ammaa tokkiive Iisa Almasiihu xon<br />
nuxxina no Allah walaa debbo, o<br />
meexaay vazgugo sam, o vazgataa<br />
haa abada. Nonnon boo nuxxinki<br />
Yahuudu’en, masiihizko’en e juulve, ve<br />
fuu ve njavataa haala no Allah hevri<br />
vixxo bee debbo. Allah woni feere<br />
muuxum, o gooto tan. Kazko on woni<br />
tagoowo kuuje fuu. Non boo en xon<br />
njazga haa Jabuura Dawuda (96.5):<br />
“Fakat, xowanteeve heefeerve xum<br />
labbi.” Ngam tokkiixo Iisa Almasiihu<br />
walaa xowanteexo bana labbi sam, xi<br />
fuu meere non. Ve xon tokka tokkugo<br />
sey Allah mawxo mo walaa debbo.<br />
Moy bi’xo xum<br />
To xum pukara’en Iisa wi’ve no o<br />
vixxo Allah, sey en ceka bolle xe’e. Ngam<br />
to pukaraajo mazgti jawmum, o waawi<br />
vurnugo haala maako bee ko laavaay.<br />
Xum Allah bee hoore mum, e<br />
Deftere Seniinde nde’e, xixo fuu<br />
mbi’i xum non. Haa nder Linjiila, en<br />
xon njazga no Allah wolwiri diga<br />
asama. Allah wi’i: “An woni Vixxo am<br />
gixaaxo, mi xon seyoro ma masin.”<br />
Iisa laataaki vixxo fodde laawol e<br />
al’aada yimve. Danyeeki maako woni<br />
vendaloore kaayeefi. Allah bee hoore<br />
muuxum umri danyeeki Iisa, bilaa<br />
Mariyama waalda bee gorko.<br />
Allah danyaaka vixxo fodde laawol<br />
yimve. Kala tagdi fuu ndi maako,<br />
gorko e debbo, ve fuu, ve vivve Allah,<br />
ngam o hokki ve ngeendam. O waxi<br />
haa ve ngona fuu. Ammaa fuu e non<br />
walaa goxxo iwxo haa Allah bana<br />
vivve danyata haa caka yimve, waato<br />
bee daada e baaba.<br />
Ngam xume Allah wi’i xum?<br />
Innde Vixxo tindini nanndal e kawtal.<br />
Baaba seyi to o tawi vixxo hoosi misaalu<br />
muuxum. Iisaa, vixxo Mariyama, hoosi<br />
misaalu Allah, tokki anndinki e umrooje<br />
Allah, tagoowo kooxume fuu. Naa<br />
kanjum tan, ammaa Iisa wolwi bana<br />
goxxo meexaay wolwugo. O huuwi<br />
kuuje bana goxxo meexaay huuwugo.<br />
Ndaa ko Iisa bee hoore muuxum wi’i<br />
pukara’en muuxum: “Koomoy yi’i yam,<br />
yi’i Baabiraawo.”<br />
Bana Baaba, nonnon Vixxo<br />
Jazgu habaru Linjiila, a laaran<br />
no Iisa huuwrata kuugal. Xum<br />
walle faamugo moy woni Allah, mo<br />
yi’ataako, mo goxxo meexaay yi’ugo.<br />
En mbaawan wi’ugo boo, Iisa o vixxo<br />
Allah fodde gikku maako. O roni xum<br />
diga Allah, Tagoowo.<br />
Yiide maako iwi haa Baabiraawo.<br />
Baabiraawo e vixxo ngixindiri, ve<br />
ngixi ngo’taaku e kawtal haa caka<br />
mavve. Ngam maajum gooto ewnete<br />
Baabiraawo, gooto boo ewnete<br />
Vixxo. Haa Fulfulde hiirnaazgeere ve<br />
mbi’ata: “Vixxo, bana baaba mum.”<br />
Koomoy miccitake dow Iisa, sey o<br />
faama no Iisa woniri jaati Baabiraawo,<br />
gonxo haa asama: Kazko o laavxo, mo<br />
keewxo yaafuye e yiide e baawxe e<br />
hakkiilo. Kuuxe maako e bolle maako xe<br />
nandi bee kuuxe e bolle Allah Duumiixo.<br />
Innde “Vixxo”, nde balndol<br />
Isma’iila Sadok xon hollira en<br />
numol goxzgol nder innde vixxo,<br />
Ngam haa min mbaawa neldugo ma Vadake haa yeeso, windu innde bee adires ma fuu<br />
haa les, waato taa yejjit wuro Poste maaxa bana ngi’xa haa xo ni: Limgal / no. 6<br />
Innde am: .................................................................................................................................<br />
Njoonde am: ............................................................................................................................<br />
Wuro / berniwol bee lesdi am: ................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
Useni, windan min limgal noy ngixxa sendango woxve nder lebbi joweego fuu: ................<br />
Min ngixi neldugo ma deftere bee jazgle dow annabo’en. To a yixi vesdugo anndal ma dow<br />
kubaruwol man, windu le “mi yixi” haa xo ni: ................................................................<br />
Windu xum haa: Vadake, BP 73, Maroua, Cameroun<br />
● Malla Vadake, BP 240, Bangui, République Centrafricaine<br />
● Malla Vadake, PO Box 6797, Anglo Jos, Nigeria<br />
● Malla Vadake, Willington, DERBY, DE65 6BN, UK malla email: pulaar@soon.org.uk<br />
© Waxaama haa Vadake Cazkitaaki Ekkiinol For Fulfulde-speaking Fulanis. Pour les Peuls qui parlent Fulfulde<br />
xum huuwtiniraama nde xuuxxum<br />
bee wolde arabre. Bana o vixxo<br />
lesdi ndi. Naa xum lesdi ndi danyi<br />
mo, ammaa o goxxo diga lesdi ndi.<br />
Ngam maajum yimve ewnata mo bana<br />
ni. O yixi lesdi ndi. O roni xabiyaaji e<br />
al’adaaji lesdi ndi. Haa nder ngewta<br />
telewisiyoz Senegal, goxxo mazgtini<br />
militeer’en Senegal, o ewni ve: Vivve<br />
lesdi men.<br />
Ibnu’llah<br />
Hiddeko Lislaama wazgi, tokkiive<br />
Iisa kavdi bee tampa-diina’en dow<br />
fassaruye mavve nder kozgol vixxo<br />
Allah. Ve njavi kozgol Ibnu’llah,<br />
ammaa ve njavaay waladu’llah. Tum<br />
ve kuuwtiniri Ibn bee maana nder<br />
diina tan, ammaa ve kuuwtiniri walad<br />
sey bee maana vandu.<br />
Muhammadu woodino kawu, innde<br />
maako Abdul Usa. Ammaa ve ewni<br />
mo Abdul Lahab – baaba yiite. Noy,<br />
xum yixi wi’ugo kazko danyi yiite na?<br />
Jahazgaljo wi’ete vixxo laawol (Ibnsabeel),<br />
ammaa xum yixaa wi’ugo<br />
laawol hevi debbo.<br />
Deftere Seniinde xon wi’a:<br />
“Koomoy sali Vixxo, sali<br />
Baabiraawo boo. Mo javi Vixxo,<br />
javi Vaabiraawo boo.”<br />
Xum yixi wi’ugo: Sey en njava<br />
mo o woni Iisa, hiddeko en keva<br />
yahgo haa Baabiraawo boo. Koo to<br />
Iisa wi’aay bee anniya no o woniri<br />
Vixxo Allah, o ewni foroy Allah o<br />
Baabiraawo maako. O wi’i, “Min<br />
woni laawol jahranzgol haa goozga<br />
e ngeendam. Walaa mo hevata<br />
yahugo Baabiraawo bee laawol<br />
feere, sey bee am.”<br />
Too, ngam maajum masiihizkeejo<br />
suusxi ewnugo Iisa Vixxo Allah<br />
ngam diga vooyma Deftere-Seniinde<br />
e Baabiraawo tageefo fuu huuwtiniri<br />
wolde Vixxo ngam Iisa Almasiihu.<br />
Goxxo mo aarti windugo ko woni haa dow<br />
ni, xum Steven Masood. Word <strong>of</strong> Life tappi,<br />
wurtini xerewol ngol, ve ndokki min laawol.<br />
9<br />
Kaset<br />
Dokkal ngam ma!<br />
To a hevan neldugo min inxe bee<br />
adires yimve jowo yixve javgo<br />
Xerewol Vadake haa yeeso, yettoore<br />
mawnde haa maaxa!<br />
Ammaa min ngixi neldugo ma boo<br />
caahu, waato Kaset bee Fulfulde.<br />
Too, sey yeeso!<br />
Si tawi a janngat Pulaar haalan<br />
minen. Min nuldat ma Vooyataa.