peÅna wersja do pobrania - Protetyka Stomatologiczna
peÅna wersja do pobrania - Protetyka Stomatologiczna
peÅna wersja do pobrania - Protetyka Stomatologiczna
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Diagnostyka ruchów żuchwy<br />
Bennetta określa <strong>do</strong>przednie i przyśrodkowe przemieszczanie<br />
głowy podczas ruchu mediotruzyjnego,<br />
natomiast kąt nachylenia drogi stawowej <strong>do</strong>przednie<br />
przemieszczanie się głowy żuchwy podczas<br />
ruchu protruzyjnego (3). Ustawienie tych<br />
wartości w artykulatorze ma wpływ na ukształtowanie<br />
powierzchni zwarciowo-artykulacyjnej zębów<br />
sztucznych, gdyż określa kierunek bruzd mediotruzyjnych<br />
i protruzyjnych na powierzchniach<br />
okluzyjnych (4). W ten sposób stabilizujemy położenie<br />
żuchwy i właściwie odtwarzamy prowadzenie<br />
zębowe, unikając przeszkód zwarciowych.<br />
Umożliwia to zaprojektowanie <strong>do</strong>brej jakościowo<br />
konstrukcji protetycznej.<br />
Badania japońskich naukowców wskazują, że artykulatory<br />
nastawiane za pomocą aksjografii komputerowej<br />
są w stanie odtworzyć 82% kontaktów<br />
zębów w protruzji i 90% kontaktów w ruchach<br />
bocznych (5). Wykresy ruchów żuchwy <strong>do</strong>starczają<br />
również informacji <strong>do</strong> oceny czynności stawów.<br />
Można je oceniać pod względem jakościowym i porównywać,<br />
zwłaszcza jeśli sporządzono je względem<br />
powtarzalnej osi zawiasowej. Próbuje się coraz<br />
częściej określić korelacje pomiędzy wykresami<br />
ruchów żuchwy a klinicznymi objawami zaburzeń<br />
czynnościowych. Do tej pory nie udało się jednak<br />
stworzyć odpowiedniej klasyfikacji (5).<br />
Początkowo rejestracja ruchów kłykci była<br />
możliwa dzięki zastosowaniu pantografu. Składał<br />
on się z dwóch łuków twarzowych, jeden umocowany<br />
<strong>do</strong> zębów żuchwy, drugi szczęki. Sztyfty<br />
piszące umieszczone w górnym łuku znaj<strong>do</strong>wały<br />
się nad tablicami <strong>do</strong> rejestracji. Wykreślano graniczne<br />
ruchy żuchwy w pobliżu stawu – w płaszczyźnie<br />
poziomej i strzałkowej, a także w oddaleniu<br />
od stawu – łuk gotycki. Wykresy ruchów<br />
wyznaczane przez sztyfty określały trasy kłykci<br />
stawowych dla ruchu protruzji, laterotruzji i odwodzenia<br />
osobno dla każdego stawu skroniowo-<br />
-żuchwowego (3). Do wyznaczania kąta Bennetta<br />
i kąta nachylenia drogi stawowej używano linijki<br />
i kątomierza. Uzyskane wykresy ruchów oceniano<br />
również pod względem jakości przebiegu i symetrii<br />
ruchów dla obu stawów.<br />
Wprowadzenie komputerów pozwoliło na elektroniczną<br />
rejestrację wyników badania. Przykładem<br />
takiego aparatu jest Quick-Axis. Przebiegi ruchów<br />
żuchwy były zapisywane na krążkach aksjograficznych<br />
i następnie skanowane. Uzyskiwane w<br />
ten sposób pliki graficzne były wprowadzane <strong>do</strong><br />
programu komputerowego, który pozwalał na wyliczenie<br />
potrzebnych wartości (6). Wyniki pomiarów<br />
<strong>do</strong>konywane przy pomocy programu w porównaniu<br />
z metodami tradycyjnymi były porównywalne<br />
i miarodajne (7). Ułatwiło to i znacznie<br />
przyspieszyło ocenę wartości kątów nachylenia<br />
drogi stawowej.<br />
Dalszy rozwój systemów informatycznych pozwolił<br />
na wprowadzenie jeszcze nowocześniejszych<br />
urządzeń <strong>do</strong> rejestracji ruchów żuchwy. Urządzenia<br />
te są bezpośrednio wspomagane komputerowym<br />
oprogramowaniem i pozwalają na <strong>do</strong>kładne kreślenie<br />
wykresów ruchów kłykci bezpośrednio na<br />
ekranie komputera. Rejestracja w nowych systemach<br />
może odbywać się w pobliżu stawu (pantoskop,<br />
Condylocomp, Cadiax) lub w oddaleniu od<br />
niego (Arcus Digma) (8).<br />
Aparaty sprzężone bezpośrednio z komputerem<br />
mogą działać w różnych systemach: ultradźwiękowym<br />
(Arcus Digma), optoelektronicznym<br />
(pantoskop, Condylocomp) czy elektronicznym<br />
(Cadiax).<br />
System Condylocomp firmy Dentron działa na<br />
zasadzie zjawiska odbicia światła. Pomiar odbywa<br />
się dzięki zastosowaniu reflektorów emitujących<br />
światło i sensorów przechwytujących zmieniający<br />
się układ promieni w zależności od ruchów żuchwy.<br />
System sensoryczny został poszerzony o <strong>do</strong>datkowe<br />
drogi pomiarowe, w ten sposób mierzone są<br />
ruchy rotacyjne i translacyjne. Dane są przesyłane<br />
<strong>do</strong> jednostki centralnej, gdzie są przetwarzane na<br />
wykresy w trzech różnych płaszczyznach (strzałkowej,<br />
czołowej, horyzontalnej) wyświetlanych na<br />
ekranie monitora (9). Możliwe jest rejestrowanie<br />
wykresów ruchów kłykci oraz ruchu punktu siecznego.<br />
Program komputerowy pozwala analizować<br />
poszczególne ruchy w czasie rzeczywistym lub<br />
wydłużonym. Przydatną funkcją jest możliwość<br />
sprawdzenia przez program poprawności założenia<br />
czujników przed rejestracją, co eliminuje powstanie<br />
błędów pomiarowych.<br />
System Arcus Digma firmy Kavo składa się z łuku<br />
twarzowego oraz łyżki paraokluzyjnej. Łuk posiada<br />
oliwki mocowane w otworach słuchowych<br />
zewnętrznych, a <strong>do</strong> jego stabilizacji służy utrzymywacz<br />
nosowy (ryc. 1). Łyżka paraokluzyjna jest<br />
PROTETYKA STOMATOLOGICZNA, 2009, LIX, 1 11