Rocznik 2010 - Gniazdo

Pierwszy kościół był drewniany i został zbudowany prawdopodobnie w XIII wieku. W 1401
roku Maciej Kot uzyskał od biskupa poznańskiego Wojciecha Jastrzębca przywilej erekcji nowego
kościoła, którego budowę rozpoczął w 1444 roku jego syn ks. Wincenty, późniejszy prymas.
Z tego roku pozostała na wewnętrznej ścianie kościoła gotycka tablica erekcyjna, gdzie można
odczytać łaciński napis następującej treści: „Kościół ten został wybudowany przez Wincentego
Kota Arcybiskupa Gnieźnieńskiego i Prymasa roku Pańskiego 1447”. Ponadto świątynia posiada
do dnia dzisiejszego oryginalne cegły z tamtego czasu. Na niektórych z nich występują inskrypcje
i napisy. Są również dwa ciekawe rzędy cegieł (tzw. palcówek), gdzie do dziś można zobaczyć ślady
ludzkich palców. Prawdopodobnie cegły były wyrabiane ręcznie i gładzone palcami. Na kilku
z nich znajdują się także ślady po łapach psów i kotów. Obok kościoła istnieje niewielki cmentarz,
na którym leżą pochowani księża i kilka osób świeckich. Nieopodal widać pięknie położoną,
w urokliwym ogrodzie plebanię wybudowaną w 1838 roku. Naprzeciw plebanii, tuż za ogrodzeniem
znajduje się zarośnięty park dworski, a w nim ruina pałacu. Okazały pałac o skomplikowanej
bryle został zbudowany pod koniec XIX wieku zapewne dla żydowsko-niemieckiej rodziny
Cohnów, bowiem hrabia Mycielski sprzedał w 1862 roku Dębno Goetzowi Cohnowi z Poznania.
Nieopodal znajduje się równie zniszczone i zdewastowane mauzoleum Cohnów. Ostatnim właścicielem
Dębna była rodzina Carlstów, a majątek w 1926 roku liczył ponad 2000 ha.
Przykro dziś patrzeć na te resztki dawnej świetności. Pałac wraz z otaczającym go parkiem,
mimo aury tajemniczości, robi przygnębiające wrażenie.
Spotkanie 37
Siemionki, 19 czerwca 2010 roku
Dnia 19 czerwca w Siemionkach położonych w gminie Jeziora Wielkie na Kujawach miały miejsce
trzy doniosłe wydarzenia: VII Wojewódzki Integracyjny Konkurs Recytatorski, XI Powiatowy
Dziecięcy Festyn Integracyjny oraz Ziemiański czerwiec – impreza genealogów z WTG „Gniazdo”.
W ramach tej ostatniej imprezy odsłonięto tablicę pamiątkową na dworze w Siemionkach
poświęconą Władysławowi Mikołajowi Jaruzelskiemu, wielkiemu patriocie, w czasie II wojny
światowej, członkowi kierownictwa referatu rolnego Delegatury Rządu na Kraj.
Siemionki to wieś o bogatej historii. Nas jednakże interesują czasy bardziej współczesne, bo
związane z rodziną Jaruzelskich herbu Ślepowron. Zanim jednak trafiły do tej rodziny, Siemionki
były w rekach niemieckich. Majątek nie był wielki – liczył niewiele ponad 450 ha i składał się
z miejsc zwanych: Mnich (2 domy i 10 mieszkańców) oraz Seehof (2 domy i 50 mieszkańców).
Same zaś Siemionki liczyły 9 domów, które zamieszkiwało 178 osób, w tym 38 protestantów.
Majątek posiadał ponadto własną cegielnię, kopalnię torfu, mleczarnię, a także prowadził chów
i tucz bydła.
Majętność Siemionki po 1919 roku została przejęta przez Skarb Państwa. Niemka, właścicielka,
opuściła na zawsze Kujawy, nie przyjmując obywatelstwa polskiego. Część majątku została
rozparcelowana, natomiast 250 ha wraz z zabudowaniami nabył Władysław Mikołaj Jaruzelski,
który wraz z żoną Janiną z Jaźwieckich zamieszkał w obszernym dworze.
Urodzili się synowie, których wychowaniem zajęła się matka, a ojciec aktywnie włączył się
w działalność społeczno-gospodarczą. Nawiązał rozliczne kontakty z miejscowym ziemiaństwem,
zasiadał we władzach Krajowego Związku Kółek i Organizacji Rolniczych piastując w nim funkcję
wiceprezesa oraz we władzach centrali Banku Rolnego. W latach trzydziestych zasiadał we
władzach krajowych „Społem”, uczestniczył w pracach organizacji samorządowych powiatowych
i wojewódzkich, był akcjonariuszem cukrowni w Mątwach i członkiem Związku Ziemian w Mo-
-gilnie. Władysław Jaruzelski został aresztowany w 1939 roku w Kruszwicy i został osadzony
w więzieniu w Inowrocławiu. Zwolniony w 1940 roku dołączył do wysiedlonych, żony i dzieci.
Okupację spędził w Warszawie. Aresztowany ponownie przez Gestapo w 1943 r. wraz z żoną
96