Monitoring siedlisk przyrodniczych - Bio Study | Pracownia BadaÅ ...
Monitoring siedlisk przyrodniczych - Bio Study | Pracownia BadaÅ ...
Monitoring siedlisk przyrodniczych - Bio Study | Pracownia BadaÅ ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Monitoring</strong> <strong>siedlisk</strong> <strong>przyrodniczych</strong><br />
2. Ocena parametrów stanu <strong>siedlisk</strong>a przyrodniczego<br />
oraz wskaźników specyficznej struktury i funkcji<br />
Tab. 1. Opis wskaźników specyficznej struktury i funkcji <strong>siedlisk</strong>a przyrodniczego oraz parametru „perspektywy<br />
ochrony” dla <strong>siedlisk</strong>a przyrodniczego 9180 – jaworzyny i lasy klonowo-lipowe na stromych stokach i zboczach (Tilio<br />
platyphyllis- Acerion pseudoplatani)<br />
Parametr/<br />
Wskaźnik<br />
Gatunki<br />
charakterystyczne<br />
Gatunki<br />
dominujące<br />
Obce<br />
gatunki<br />
inwazyjne<br />
Opis<br />
Specyficzna struktura i funkcje<br />
Z uwagi na duże zróżnicowanie syntaksonomiczne, ekologiczne i wysokościowe<br />
<strong>siedlisk</strong>a, wyrażające się w dużej liczbie podtypów, gatunki charakterystyczne<br />
i wyróżniające podtypy charakteryzują się dużą zmiennością. Najbardziej<br />
wartościowe to:<br />
Drzewa i krzewy: lipa szerokolistna Tilia platyphyllos, klon pospolity Acer<br />
platanoides, jawor Acer pseudoplatanus, wiąz górski Ulmus glabra, porzeczka<br />
alpejska Ribes alpinum, wiciokrzew czarny Lonicera nigra, różna alpejska Rosa<br />
pendulina, w wyższych położeniach górskich jarząb pospolity Sorbus aucuparia<br />
subsp. glabrata.<br />
Rośliny zielne: w podtypach pogórskich i niższych położeń górskich – wyka<br />
gajowa Vicia dumetorum, dzwonek jednostronny Campanula rapunculoides,<br />
wyka leśna Vicia sylvatica, dzwonek szerokolistny Campanula latifolia, czerniec<br />
gronkowy Actaea spicata, paprotnik kolczysty Polystichum aculeatum,czosnaczek<br />
pospolity Alliaria petiolata, języcznik zwyczajny Phyllitis scolopendrium,<br />
miesiącznica trwała Lunaria rediviva;<br />
w podtypach górskich i wysokogórskich: modrzyk górski Cicerbita alpina,<br />
szczaw górski Rumex alpestris, jaskier platanolistny Ranunculus platanifolius,<br />
liczydło górskie Streptopus amplexifolius, ciemiężyca zielona Veratrum lobelianum,<br />
tojad dzióbaty Aconitum variegatum, parzydło leśne Aruncus sylvestris,<br />
miłosna górska Adenostyles alliariae (lokalnie), wietlica alpejska Athyrium<br />
distentifolium.<br />
Ta grupa gatunków jest trudna do określenia, gdyż występują duże lokalne różnice<br />
pomiędzy gatunkami dominującymi na poszczególnych stanowiskach. Na<br />
ogół pokrywają się one z gatunkami ekspansywnymi lub charakterystycznymi.<br />
Dla <strong>siedlisk</strong>a 9180 naturalne jest występowanie facjalne niektórych gatunków<br />
roślin zielnych (w zależności od podtypu przytulia wonna Galium odoratum,<br />
szczyr trwały Mercurialis perennis, gajowiec żółty Galeobdolon luteum miesiącznica<br />
trwała, Lunaria rediviva, pokrzywa zwyczajna Urtica dioica, czosnaczek<br />
pospolity Alliaria petiolata, stokłosa Benekena Bromus benekeni, perłówka<br />
jednokwiatowa Melica uniflora etc.). Podobnie drzewostan płatów jest silnie<br />
zróżnicowany, co jest cechą charakterystyczną lasów o charakterze naturalnym<br />
– obok płatów gdzie współwystępuje 6–8 gatunków drzew spotkać możemy<br />
płaty z dominacją jednego gatunku (np. jawor Acer pseudoplatanus, lipa drobnolistna<br />
Tilia cordata, klon pospolity Acer platanoides). W zasadzie więc parametr<br />
„gatunki dominujące” nie jest możliwy do skwantyfikowania w odniesieniu<br />
do gatunków typowych dla <strong>siedlisk</strong>a, a jedynie dla gatunków inwazyjnych lub<br />
obcych typowi <strong>siedlisk</strong>a. Sytuację komplikuje fakt, że w lasach o naturalnej<br />
dynamice, szczególnie na stokach zachodnich, pojawianie się gatunków porębowych<br />
w lukach po wypadających drzewach również jest zjawiskiem naturalnym.<br />
Kwantyfikacja tych wskaźników wymaga więc dużego doświadczenia i znajomości<br />
różnych typów <strong>siedlisk</strong>a w całym zakresie jego naturalnej zmienności.<br />
W lasach stokowych gatunki inwazyjne należą do nielicznych elementów flory,<br />
jednak wysoce prawdopodobne (szczególnie w zachodniej części zasięgu) jest<br />
występowanie niecierpka drobnokwiatowego Impatiens parviflora; znacznie<br />
rzadziej spotykamy inne gatunki. Powierzchnie z udziałem więcej niż jednego<br />
gatunku obcego były notowane sporadycznie w obszarach Piekielna Dolina oraz<br />
w Ostoi Środkowojurajskiej.<br />
Generalnie udział gatunków inwazyjnych jest niewielki – jeśli występują to<br />
w ilości nie przekraczającej 10% pokrycia (zwykle w przypadku niecierpka<br />
drobnokwiatowego Impatiens parviflora) stan wskaźnika należy uznać za niezadowalający<br />
(U1), a jedynie w przypadku bardziej masowego udziału za zły (U2).<br />
204 BIBLIOTEKA MONITORINGU ŚRODOWISKA