o_199qk26vj10dp1acqp75d3g2kia.pdf

Монгол Улсын Засгийн Газар
Жендэрийн Үндэсний хороо
National Committee on Gender Equality
байна. Уул уурхай, үйлдвэрлэл ихтэй Дорноговь, Сэлэнгэ, Хэнтий, Орхон, Дархан-Уул аймаг,
Улаанбаатар хотод мэргэжлийн өвчний улмаас хөдөлмөрийн чадвар алдалт алдалт илүүтэй
ажиглагдаж байна.
2. Эрсдэлт хүчин зүйлсийн тархалт эрэгтэйчүүдийн дунд...
Дэлхийн хэмжээнд хүн амын өвчлөл, нас баралтад нөлөөлж байгаа зонхилох 10 эрсдэлт хүчин
зүйлээс хамгийн түгээмэл, анхдагч эрсдэлт хүчин зүйлс нь зохисгүй хооллолт, хөдөлгөөний хомсдол,
архи, тамхины хэрэглээ бөгөөд эдгээр нь илүүдэл жин, цусны даралт ихсэлт, цусан дах өөх тос,
сахарын хэмжээ нэмэгдэх зэрэг завсрын хүчин зүйл байдлаар илэрч улмаар өвчлөл, нас баралтад
хүргэж байгааг ДЭМБ тогтоогоод байна.
2005 онд Нийгмийн Эрүүл Мэндийн Хүрээлэн (НЭМХ)-ээс явуулсан Халдварт бус өвчний
эрсдэлт хүчин зүйлийн тархалтын шаталсан судалгаагаар Монгол 10 хүн тутмын 9-д (хүн амын 90.6
хувь) ХБӨ-ний нийтлэг эрсдлийн ямар нэг хүчин зүйл илэрсэн буюу өвчлөх эрсдэлтэй байсан бөгөөд
5 хүн тутмын 1-д (хүн амын 20.7 хувь) 3-аас дээш эрсдэл хавсран тохиолдож байгаа, ялангуяа 45-аас
дээш насны 2 эрэгтэй тутмын нэг нь өвчлөх эрсдэл өндөртэй болохыг тогтоогоод байна.
Халдварт бус өвчний анхдагч болон завсрын эрсдэлт хүчин зүйлсийн тархалт эрэгтэйчүүдийн
дунд их байгаа нь тэдний дунд халдварт бус өвчний өвчлөл, нас баралт их байгаагийн шалтгаан болж
байна. “Монгол улсын хүн амын согтууруулах ундааны хэрэглээ, хэв маяг, хор хөнөөлийн
эпидеомиологийн судалгаа”-нд хамрагдсан 15-64 насны хүн амын 28 хувь нь тамхийг тогтмол
хэрэглэж байгаагийн дотор эрэгтэйчүүдийн тамхины хэрэглээ 43,1 хувь байгаа нь эмэгтэйчүүд (4.1%)-
ээс 10 дахин илүү байна. Эрэгтэйчүүд эмэгтэйчүүдээс харьцангуй эрт (8.1 насаар) тамхинд орж байгаа
нь харагдаж байна.
2005 онд Сэтгэцийн эмгэг-наркологийн төвөөс 10 000 хүний дунд явуулсан “Монгол улсын
хүн амын согтууруулах ундааны хэрэглээ, хэв маяг, хор хөнөөлийн эпидеомиологийн судалгаа”-аар
эрэгтэйчүүдийн 4,3%, эмэгтэйчүүдийн 1,8% нь согтууруулах ундааны аюултай хэрэглээтэй,
эрэгтэйчүүдийн 10%, эмэгтэйчүүдийн 5% нь архинд донтох эмгэгтэй байна гэж тогтоогдсон байна.
Биед агуулагдах өөхлөг эдийн хэмжээ нь ихэссэн болон хэт ихтэй эрэгтэйчүүд 19,47 ба 14,66
хувь байхад эмэгтэйчүүд 16,5 ба 13,1 хувь байв. Түүнчлэн биед агуулагдах өөхлөг эдийн хэмжээ их ба
хэт ихтэй эрэгтэйчүүдийн (34.13%) эзлэх хувь эмэгтэйчүүдээс (29.6%) харьцангуй өндөр байна.
Эрсдэлт хүчин зүйлийг бууруулах талаар үндэсний хэмжээнд авч хэрэгжүүлсэн энгийн бөгөөд
үр дүнтэй арга, хувь хүний анхаарал, хүчин чармайлт нь ХБӨ-ний улмаас тахир дутуу болох, нас
барах явдлыг 50 хүртэл хувиар бууруулж чаддаг байна. Тухайлбал зан үйлийн буруу дадлаа өөрчлөх
буюу хүнсний бүтээгдэхүүнээ зөв сонгон зохистой хооллож, идэвхитэй хөдөлгөөнийг эрхэмлэн
биеийн жингээ хэвийн хэмжээнд барьж, архи, тамхины хэрэглээг багасгавал зүрх судасны өвчнийг 80
хувь, чихрийн шижингийн 2 дугаар хэлбэрийг 90 хүртэл хувиар, хавдрын тохиолдлыг 1/3-ээр
багасгаж болно гэж ДЭМБ үзэж байна. Иймээс ДЭМБ-ын зөвлөмж, дэлхий нийтийн жишгээр нэг
өвчин, нэг эрсдэлт хүчин зүйлд илүүтэй анхаарч байсан хуучин арга, хандлагыг өөрчлөн нийтлэг хэд
хэдэн эрсдэлт хүчин зүйлд иж бүрэн хандаж тэдгээрийг бууруулснаар хүн амын дунд зонхилон
тохиолдож байгаа хэд хэдэн өвчнийг нэгэн зэрэг бууруулах өртөг зардал багатай, үр ашиг сайтай
шинэ хандлага, үйл ажиллагаанд шилжих явдал чухлаар шаардагдаж байна.
ХДХВ/ДОХ-ын халдвар 1992 онд анхны тохиолдол бүртгэгдсэнээс хойших хугацаанд 36
тохиолдол бүртгэгдсэний 70 хувь нь эрэгтэйчүүд байна.
“Монголын эрэгтэйчүүдийн өнөөгийн байдал, тулгамдсан асуудлууд”
Үндэсний чуулган. 2008 оны 3 дугаар сарын 17
13