o_199qk26vj10dp1acqp75d3g2kia.pdf
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Монгол Улсын Засгийн Газар<br />
Жендэрийн Үндэсний хороо<br />
National Committee on Gender Equality<br />
Тэдний энэ салбарын хөгжил, ашиг орлогын өсөлтөд оруулж буй хувь нэмрийн хэмжээгээр түүнд<br />
ажиллагчдын цалин хамгийн өндөр байна. Түүнчлэн Ажиллах хүчний /2004 он, ҮСГ/, Цаг<br />
ашиглалтын /2002 он, ҮСГ/ зэрэг үндэсний хэмжээний түүвэр судлагааны үр дүнгээс харахад<br />
эрэгтэйчүүд цалин хөлстэй ажилд ихэвчлэн ажиллаж байна. Хуулийн дагуу эрэгтэйчүүд<br />
эмэгтэйчүүдээс 5 жилийн дараа тэтгэвэрт гарч, илүү урт хугацаагаар ажиллаж, тэтгэвэрт гарсны дараа<br />
ч илүү тэтгэвэр авах боломжтой болж байна.<br />
Дээрх нөхцөл байдал нь хөдөлмөрийн харилцаан дахь эрэгтэйчүүдийн давуу талыг харуулах<br />
зарим үзүүлэлт бөгөөд энэ хэрээр эрэгтэйчүүд өрх, гэр бүл, улс орны хөгжилд ихээхэн хувь нэмэр<br />
оруулж байгаа билээ.<br />
Гэвч өнөөдрийн нийгэмд ихээхэн түгээмэл болоод байгаа архидалт, хүчирхийлэл, гэмт хэрэг<br />
зэрэг нийгмийн сөрөг үзэгдэлд ихэвчлэн эрчүүд холбогдож, нийгэмд багагүй хор хохирлыг учруулж<br />
байна. Энэ нь ажилгүйдэл, ядуурлаас улбаатай байгааг олон судалгаа нотолж байна.<br />
Зарим жишээ дурдахад эрэгтэй хүүхдийн сургууль завсардалт болон боловсрол дахь<br />
жендэрийн ялгаатай байдал нь ирээдүйд тэдний хөдөлмөр эрхлэлт, амьжиргааны түвшинд ихээхэн<br />
нөлөөлөхөөр байна. Судалгаанаас харахад хөдөөгийн болон ядуу өрхийн хөвгүүдийн дунд сургууль<br />
завсардалт өндөр байна. Монгол Улсын нийт дүнгээр охидоосоо /2.1 хувь/ 2 дахин илүү тооны<br />
хөвгүүд /4.6 хувь/ анхан шатны боловсролоо дүүргээгүй байна. Ийнхүү боловсрол бага байх нь<br />
мэргэжил эзэмших, “сайн ажиллах хүч” болох боломжийг хязгаарлаж, ядуурлыг улам<br />
гүнзгийрүүлэхэд нөлөөлж болох юм 5 .<br />
Түүнчлэн бизнесийн салбарт сайн ажилчдыг ажиллуулах сонирхол ажил олгогч нарт их байгаа<br />
боловч тухайн ажлын байрны шаардлагыг хангахгүй байх нь түгээмэл байна. Ялангуяа, эрэгтэйчүүд<br />
хамгийн их ажиллах боломжтой, сүүлийн жилүүдэд эрчимтэй хөгжиж буй уул уурхай, зам тээвэр,<br />
барилгын салбарт ажиллах ур чадвартай ажиллах хүчин ихээхэн дутагдалтай байна 6 .<br />
Архидалт, мансуурлын төвөөс хийсэн Архидалтын түвшин тогтоох судалгаагаар насанд<br />
хүрсэн эрэгтэйчүүдийн 52 хувь нь архийг хэрэглэж, 20 хувь нь донтох өвчтэй болсон байна. Түүнчлэн<br />
Хүчирхийллийн эсрэг үндэсний төвөөс 2005 онд хийсэн судалгаагаар 3 хүн тутмын нэг нь гэр бүлийн<br />
хүчирхийлэлд өртөж, бие махбод, сэтгэл санааны хохирол үзэж, түүнд өртөгчдийн дийлэнх нь<br />
эмэгтэйчүүд байна. Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний газраас 2004 онд явуулсан судалгаагаар<br />
монгол ажилчдыг ногдсон үүрэгтээ хариуцлагагүй ханддаг, дасан зохицох чадвар сул, хөөдлмөрийн<br />
ѐс зүйгүй, харилцааны соѐл дутмаг үзжээ. Ялангуяа, архидан согтуурах явдал нь ажиллах чадвартай<br />
холбоотой нэг хүндрэлтэй асуудал бөгөөд хөдөлмөрийн харилцаанд оролцогч аль аль талд нь сөргөөр<br />
нөлөөлдөг гэжээ. Архидалт нь хөдөлмөр эрхлэх, өөрийгөө болон гэр бүлээ ядуурлаас гаргах,<br />
амьжиргаагаа авч явах чадваргүй гэсэн гутранги үзэлтэй болоход хүргэдэг 7 . Энэ нь хэдийгээр<br />
ажилгүйдэл, ядуурлын гол шалтгаан нь архидалт биш хэдий ч хүний амьдралд олон сөрөг үр<br />
дагавартай гэдгийг нотлох нэг үзүүлэлт болж байна.<br />
Иймд хүн амын амьжиргааны түвшинг дээшлүүлэх, амьдрах орчин нөхцлийг сайжруулах гол<br />
арга зам бол хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлэх, ажлын байрыг олноор бий болгох явдал гэж үзэн<br />
ихээхэн анхаарал тавьж ажиллаж байна.<br />
5 “Монголын хїний хєгжлийн илтгэл 2007: Хєдєлмєр эрхлэлт, ядуурал”<br />
6 Хєдєлмєрийн зах зээлийн судалгаа, 2007 он, НХХЯ, ХХЇГ<br />
7 “Монголын хїний хєгжлийн илтгэл 2007: Хєдєлмєр эрхлэлт, ядуурал”<br />
“Монголын эрэгтэйчүүдийн өнөөгийн байдал, тулгамдсан асуудлууд”<br />
Үндэсний чуулган. 2008 оны 3 дугаар сарын 17<br />
21
Change language