Ortograpiyang-Pambansa

ORTOGRAPIYANG PAMBANSA
2
Ang baybayin ay binubuo ng labimpitong (17) simbolo na kumakatawan sa mga titik:
14 katinig at 3 patinig. Ang mga simbolong kumakatawan sa mga letra ay gaya ng sumusunod:
Noong nakadestiyero si Jose Rizal sa Dapitan, sinulat niya ang Estudios sobre la lengua
tagala na nalathala noong 1899. Kasáma sa mga panukala niyang reporma sa ortograpiyang
Tagalog ang alpabetong may limang patinig at labinlimang katinig. Ang mga titik na ito ang
naging batayan ng abakada na binuo ni Lope K. Santos nang kaniyang sulatin ang Balarila
(nalathala, 1940). Idinagdag sa orihinal na mga titik ng baybáyin ang katinig na R at ginawang
lima ang patinig: A, E, I, O, U kayâ dalawampu (20) ang mga titik ng lumaganap na abakada
hanggang sa panahong tinatawag ang Wikang Pambansa na wikang Pilipino. Nakahanay ang
mga ito sa sumusunod na paraan: A, B, K, D, E, G, H, I, L, M, N, NG, O, P, R, S, T, U, W, Y.
Sa pagbása ng mga titik, ang mga katinig ay binibigkas nang may kasámang patinig na A, gaya
ng sumusunod: /A/, /Ba/, /Ka/, /Da/, /E/, /Ga/, /Ha/, /I/, /La/, /Ma/, /Na/, /Nga/,
/O/, /Pa/, /Ra/, /Sa/, /Ta/, /U/, /Wa/, /Ya/.
Ang pagbubukod sa mga titik E/I at O/U ay mahahalatang bunga ng matagal na
panahon ng pagtuturo sa bagay na ito kaugnay ng pag-aaral ng wikang Espanyol. Sa aklat ni
Tomas Pinpin, ang Librong pagaaralan nang manga tagalog nang uicang Caftilla (1610), masikap niyang
ipinaliwanag na kailangang matutuhan ng mga kababayan niya ang pagkilála sa magkaibang
mga tunog ng E at I at ng O at U dahil may mga salita sa Espanyol na magkatulad ng ispeling
ngunit nagkakaroon ng magkaibang kahulugan dahil sa mga naturang titik. Halimbawa, iba ang
pesa (timbang) sa pisa (dapurakin); iba ang rota (pagkatalo) sa ruta (direksiyon ng pasada).