Ortograpiyang-Pambansa

ORTOGRAPIYANG PAMBANSA
26
Kapag pinag-aralan ang mga nabanggit na kataliwasan, maiintindihan kung bakit
Húnyo, Húlyo, Setyémbre, Nobyémbre, Disyémbre ang anyo ng junio, julio, septiembre,
noviembre, diciembre ngunit Miyérkolés, Huwébes, Biyérnes ang anyo ng miercoles, jueves,
viernes. Maiintindihan din kung bakit lumaganap sa panahon pa ng Amerikano ang anyong
kuwénto (cuento), biyólin (violin), suwérte (suerte), diyalékto (dialecto), aksiyón (accion) at
lalo na ang Kristiyáno (cristiano), senténsiyá (sentencia), sarsuwéla (zarzuela), bagaman may
pasyón (pasion), kalbáryo (calvario), komédya (comedia). May sistema ang naturang pagtrato
sa mga kambal-patinig ng salitang Espanyol, at isang tradisyon itong hindi basta mabubura sa
pamamagitan ng “konsistensi.”
5.5 Malalakas na Patinig. Sa kabilâng dako, hindi nagdudulot ng ganitong sigalot ang
mga kambal-patinig na may malakas na unang patinig (A, E, O). Maliban sa ilang varyant,
maaaring baybayin ang mga ito nang walâng singit na Y o W. Halimbawa, aórta (aorta), paráon
(faraon), baúl (baul), haúla (haula); ideá (idea), ideál (ideal), teátro (teatro), león (leon), neón
(neon), teórya (teoria); poéta (poeta), poesíya (poesia). Maaaring ituring na varyant lámang ng
ideá ang ideyá, ng ideál ang ideyál.
Gayunman, dapat pansinin ang nakagawiang pagturing sa diptonggong AU na katulad
ng AO, at kaugnay ng panukala ni Rizal noon, ang ikalawang patinig ay pinatutunog na W.
Ito ang sanhi sa popular na varyant ng haúla na háwla. Malinaw ding ito ang nasusunod sa
mga kasalukuyang anyo ng máwsoléo, (mausoleo), áwditóryo (auditorio), áwditíbo (auditivo),
báwtísmo (bautismo), káwdílyo (caudillo). Pansinin ding nagaganap ito kapag ang diin ay nása
unang patinig ng diptonggo.