You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Dział</strong>: <strong>Przemysł</strong><br />
I<br />
1. Uzupełnij zdanie. 1 p.<br />
Powstanie i rozwój przemysłu wiązały się ze wzrostem znaczenia ..........................................<br />
jako surowca energetycznego.<br />
2. Zaznacz na mapie największy obszar wydobycia ropy naftowej na świecie oraz w Europie.<br />
2 p.<br />
3. Uzupełnij zdanie: 1 p.<br />
Uważa się, że „epokę węgla i stali” zapoczątkowało wynalezienie maszyny parowej w<br />
.................................. połowie ................. wieku.<br />
4. Zakreśl poprawne zakończenie zdania: Rewolucja przemysłowa spowodowała wzrost znaczenia<br />
1 p.<br />
a) węgla kamiennego i rudy żelaza.<br />
b) ropy naftowej i gazu ziemnego.<br />
c) ropy naftowej i rud uranu.<br />
5. Wymień cztery źródła energii pierwotnej. 1 p.<br />
............................................................................ .....................................................................<br />
........................................................................... .....................................................................<br />
6. Zakreśl poprawne zakończenie zdania: Udział ropy naftowej w zaspokajaniu światowego<br />
zapotrzebowania na energię wynosi obecnie 1 p.<br />
a) 20% b) 35% c) 60%<br />
7. Zakreśl poprawne zakończenie zdania: Około 1/3 światowego wydobycia ropy naftowej pochodzi<br />
1 p.<br />
a) z Norwegii.
) ze Stanów Zjednoczonych.<br />
c) z rejonu Zatoki Perskiej.<br />
8. Rozpoznaj, który wykres przedstawia strukturę<br />
produkcji energii elektrycznej na świecie, a który<br />
w Polsce. Napisz, po czym można rozpoznać,<br />
który wykres dotyczy Polski. 1 p.<br />
....................................................................................<br />
....................................................................................<br />
....................................................................................<br />
....................................................................................<br />
9. Na mapie zaznacz literami położenie wymienionych okręgów przemysłowych. 2 p.<br />
A. Witwatersrand<br />
B. Przyjeziorny<br />
C. Londyński<br />
D. Japoński<br />
10. W Wymień cztery gałęzie przemysłu zaliczane do przemysłu zaawansowanej technologii. 1 p.<br />
................................................................... ...............................................................<br />
................................................................... ...............................................................<br />
11. Dokończ zdanie: Zasoby naturalne to 1 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
12. PW Wpisz we właściwych miejscach litery odpowiadające wymienionym rodzajom zasobów<br />
naturalnych. 2 p.
A. rudy żelaza D. energia geotermiczna G. energia wód płynących<br />
B. węgiel kamienny E. siarka H. energia słoneczna<br />
C. energia wiatru F. piasek rzeczny I. las<br />
13. Napisz własnymi słowami definicję przemysłu. 1 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
14. Uzupełnij schemat przedstawiający podział przemysłu, korzystając z podanych określeń. 2 p.<br />
przemysł przetwórczy, przemysł wydobywczy, przemysł środków konsumpcji, przemysł środków produkcji<br />
15. Podaj polski odpowiednik terminu „przemysł high technology”. 1 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
16. Podaj pełną polską lub angielską nazwę OPEC. 1 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
17. W Wyjaśnij różnicę znaczenia terminów: „przemysł” i „przemysł przetwórczy”. 2 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
18. Zakreśl poprawne zakończenie zdania: Termin „industrializacja” oznacza 1 p.<br />
a) wzrost popytu na wyroby przemysłowe.<br />
b) uprzemysłowienie.<br />
c) rozwój manufaktur.<br />
19. Zakreśl zdanie prawdziwe. 1 p.<br />
a) „Ośrodek przemysłowy” i „okręg przemysłowy” to synonimy.<br />
b) Ośrodek przemysłowy tworzą powiązane ze sobą okręgi przemysłowe.
c) Okręg przemysłowy tworzą powiązane ze sobą ośrodki przemysłowe.<br />
20. Dokończ zdanie. 1 p.<br />
Technopolia to skupisko...........................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
21. Wymień czynniki lokalizacji przemysłu. 2 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
22. PW Podaj najważniejsze czynniki lokalizacji wymienionych zakładów przemysłowych. 2 p.<br />
a) kopalnia rud miedzi ......................................................................................................<br />
b) huta aluminium .............................................................................................................<br />
c) cukrownia .....................................................................................................................<br />
d) piekarnia .......................................................................................................................<br />
e) stocznia morska ............................................................................................................<br />
f) fabryka mikroprocesorów .............................................................................................<br />
23. Wyjaśnij zależność między zamożnością społeczeństwa a rozwojem przemysłów zaawansowanej<br />
technologii. 2 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
24. W Podaj przykład czynnika, którego wpływ na lokalizację przemysłu znacząco zmalał w końcu XX<br />
w. Uzasadnij odpowiedź. 2 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
25. Wyjaśnij, na czym polega znaczenie przemysłu w gospodarce. 2 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................
<strong>Dział</strong>: <strong>Przemysł</strong><br />
II<br />
26. P Uwzględniając dobowe zmiany zapotrzebowania na energię elektryczną, wyjaśnij, na czym<br />
polega znaczenie elektrowni szczytowo-pompowych i dużych systemów energetycznych. 2 p.<br />
elektrownie szczytowo-pompowe ............................................................................................<br />
...................................................................................................................................................<br />
...................................................................................................................................................<br />
połączone systemy energetyczne różnych krajów ....................................................................<br />
...................................................................................................................................................<br />
...................................................................................................................................................<br />
27. Uzupełnij tabelę, wpisując wady i zalety korzystania z wymienionych źródeł energii. 3 p.<br />
Źródła energii Wady Zalety<br />
Paliwa kopalne<br />
Wody płynące<br />
Paliwa jądrowe<br />
Promieniowanie<br />
słoneczne<br />
Ciepło wnętrza Ziemi<br />
28. Korzystając z wykresu, wykonaj polecenia.<br />
Struktura źródeł energii na świecie w XX w.<br />
(w % produkcji energii ogółem)<br />
Źródła energii 1900 1950 2000
A. Uzupełnij tabelę. 1 p.<br />
B. Wymień źródła, których udział w produkcji energii na świecie w XX w.: 1 p.<br />
zmalał ...................................................................................................................................<br />
wzrósł ...................................................................................................................................<br />
C. Oblicz, ile razy większy (w przybliżeniu) był w 2000 r. łączny udział ropy naftowej i gazu<br />
ziemnego w porównaniu z rokiem 1950. 1 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
D. Opisz przypuszczalną strukturę produkcji energii według źródeł za 10–15 lat. 1 p.<br />
.................................................................................................................................................<br />
.................................................................................................................................................<br />
.................................................................................................................................................<br />
29. PW Na podstawie danych zamieszczonych w tabeli odpowiedz na pytania. 2 p.<br />
Struktura produkcji energii elektrycznej według źródeł (w %)<br />
Kraje<br />
ropa gaz paliwa wody<br />
węgiel<br />
naftowa ziemny jądrowe płynące<br />
Białoruś – 10 90 – 0<br />
Brazylia 3 6 1 1 89<br />
Dem. Rep. Konga 1 – – – 99<br />
Estonia 93 3 4 – 0<br />
Francja 6 2 1 77 14<br />
Irak – 98 – – 2<br />
Litwa – 14 8 75 3<br />
Norwegia 0 0 0 – 100<br />
Polska 96 1 1 – 2<br />
Rosja 19 5 42 15 19<br />
A. W którym spośród wymienionych krajów największe znaczenie ma:<br />
a) węgiel ..................................................... d) ropa naftowa ....................................<br />
b) gaz ziemny ............................................. e) energia wodna ..................................<br />
c) energia jądrowa .....................................<br />
B. W którym z wymienionych krajów struktura produkcji energii elektrycznej jest najbliższa<br />
polskiej<br />
............................................................................<br />
30. P Korzystając z mapy, wykonaj polecenia.
A. Wymień (w kolejności) trzech największych producentów stali. 1 p.<br />
.............................................................................................................................................................<br />
B. Wymień dwa kraje – liczących się na świecie producentów stali, w których nie ma dużych ośrodków<br />
wydobycia rud żelaza. 1 p.<br />
.............................................................................................................................................................<br />
C. Wymień dwa kraje, w których istnieją duże ośrodki wydobycia rud żelaza, lecz produkcja stali jest<br />
niewielka. 1 p.<br />
.............................................................................................................................................................<br />
D. Sformułuj wniosek dotyczący znaczenia międzynarodowego handlu rudami żelaza w gospodarce krajów<br />
wysoko rozwiniętych. 1 p.<br />
...............................................................................................................................................................<br />
...........................................................................................................................................................<br />
31. Uzupełnij schemat, tak aby określał, który z podanych terminów ma szersze znaczenie, a który –<br />
węższe. 1 p.<br />
przemysł farmaceutyczny, przemysł, przemysł zaawansowanych technologii<br />
32. Wpisz w prostokąty litery odpowiadające wymienionym wydarzeniom. 2 p.<br />
A. automatyzacja produkcji przemysłowej<br />
B. pierwsze próby wykorzystania elektryczności<br />
C. początek górnictwa naftowego<br />
D. wynalezienie maszyny parowej<br />
E. szybki rozwój przemysłu chemicznego i elektromaszynowego
33. Napisz jedno zdanie wyjaśniające konieczność wykorzystywania bogactw naturalnych. 1 p.<br />
................................................................................................................................................................<br />
................................................................................................................................................................<br />
................................................................................................................................................................<br />
34. Na podstawie podanych niżej przykładów określ różnicę między odkryciem a wynalazkiem.<br />
Odkrycia: zjawiska elektryczności, prawa powszechnego ciążenia, Ameryki<br />
Wynalazki: pług, druk, maszyna parowa, żarówka, telefon<br />
................................................................................................................................................................<br />
................................................................................................................................................................<br />
................................................................................................................................................................<br />
................................................................................................................................................................<br />
................................................................................................................................................................<br />
2 p.<br />
35. Na podstawie fragmentów artykułów prasowych wymień trudności rozwoju energetyki<br />
alternatywnej w Polsce. 2 p.<br />
O produkcji biopaliwa opartego na rzepaku mówi się od kilku lat i nic z tego nie<br />
wynika. (...) Dysponujemy odpowiednio przygotowanym zapleczem badawczym,<br />
technicznym i infrastrukturą umożliwiającą szybką realizację inwestycji. Jednakże (...)<br />
już w sierpniu należałoby przeprowadzić kontraktację rzepaku, określić wielkość<br />
dostaw i ceny, a tego raczej w tym roku nie będzie. Brakuje także odpowiedniej liczby<br />
tłoczni. Szybkie uruchomienie produkcji biopaliwa jest możliwe wyłącznie przy<br />
wykazaniu ogromnej determinacji rządu dla jego wsparcia.<br />
„Rzeczpospolita”, 16 lipca 2002<br />
Podziemne ciepłe wody w Polsce mogą stać się<br />
energetycznym przebojem XXI wieku. Potrzeba<br />
tylko trochę pieniędzy i więcej<br />
przekonania.<br />
..........................................................................<br />
„Rzeczpospolita”, 5 marca 2001<br />
................................................................................<br />
Kilka dni temu rozwinęły skrzydła siłown<br />
ie w Barzowicach. 6 wiatraków każdy o<br />
mocy 833 kW w ciągu jednego roku będą w<br />
stanie wygenerować prawie 12 Gwh energii.<br />
Nie-stety zakłady energetyczne bronią się<br />
jednak przed kupowaniem czystego prądu.<br />
„Rzeczpospolita”, 11 maja 2001<br />
................................................................................................................................................................<br />
................................................................................................................................................................<br />
................................................................................................................................................................<br />
................................................................................................................................................................<br />
...............................................................................................................................................................<br />
36. Podaj dwie cechy tworzyw sztucznych, których nie ma stal. 1 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
..........................................................................................................................................<br />
37. Wyjaśnij, z czego wynika duże znaczenie OPEC w gospodarce światowej. 1 p.<br />
................................................................................................................................................................<br />
................................................................................................................................................................<br />
................................................................................................................................................................<br />
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................<br />
38. Podaj główną przyczynę spadku znaczenia węgla kamiennego w bilansie energetycznym świata w<br />
XX w. 1 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
39. Wymień dwa skutki kryzysu energetycznego w latach siedemdziesiątych XX w. 2 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
40. Zwięźle wyjaśnij, dlaczego alternatywne źródła energii są częściej wykorzystywane w krajach<br />
bogatych niż w krajach biednych. 2 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
41. Uzupełnij tabelę, wpisując w pierwszej kolumnie główny czynnik lokalizacji hut żelaza w<br />
wymienionych okręgach przemysłowych. 2 p.<br />
Czynnik lokalizacji huty<br />
Przykłady okręgów przemysłowych<br />
na świecie<br />
Okręg Nadrenii Północnej-<br />
Westfalii (Niemcy)<br />
Minas Gerais (Brazylia)<br />
Damodar (Indie)<br />
Okręg Japoński<br />
w Polsce<br />
Górnośląski Okręg<br />
<strong>Przemysł</strong>owy<br />
Okręg Staropolski<br />
Okręg Szczeciński<br />
42. Uzupełnij tabelę, wpisując dwa skutki deglomeracji przemysłu dla aglomeracji miejskoprzemysłowej<br />
i dwa – dla obszarów, na które przenoszą się zakłady przemysłowe. 2 p.<br />
Aglomeracja miejsko-przemysłowa<br />
Obszar, na który przenoszą się<br />
zakłady przemysłowe<br />
43. Wymień dwa czynniki utrudniające rozwój przemysłów zaawansowanych technologii. 2 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
44. Wyjaśnij, dlaczego korzyści aglomeracji obniżają koszty budowy i funkcjonowania zakładów<br />
przemysłowych. 2 p.<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................<br />
..................................................................................................................................................
45. Uzupełnij tabelę, wpisując dwa pozytywne i dwa negatywne skutki powstania nowego zakładu<br />
przemysłowego. 2 p.<br />
Skutki pozytywne<br />
Skutki negatywne<br />
46. PW Oceń stan, możliwości i trudności rozwoju przemysłu w swoim miejscu zamieszkania (mieście,<br />
powiecie, regionie), wypełniając tabelę. 3 p.<br />
A. Jak jest B. Jak być powinno<br />
C. Co trzeba zrobić,<br />
aby poprawić sytuację<br />
D. Co może utrudnić poprawę sytuacji<br />
47. Zaproponuj sposób takiego ograniczenia zużycia zasobów naturalnych, które nie powodowałoby<br />
spadku poziomu życia ludności. 2 p.<br />
...................................................................................................................................................<br />
...................................................................................................................................................<br />
48. Podaj przykład skutku uzależnienia krajów wysoko rozwiniętych od importu paliw kopalnych.<br />
2 p.<br />
...................................................................................................................................................<br />
...................................................................................................................................................<br />
...................................................................................................................................................<br />
...................................................................................................................................................<br />
...................................................................................................................................................<br />
49. Wyjaśnij, dlaczego restrukturyzacja surowcowych okręgów przemysłowych nastąpiła wyłącznie w<br />
krajach bogatych. 2 p.<br />
...................................................................................................................................................<br />
...................................................................................................................................................<br />
...................................................................................................................................................<br />
...................................................................................................................................................<br />
...................................................................................................................................................<br />
50. Napisz, co stanowi warunek zachowania odnawialności zasobów glebowych i leśnych. 2 p.<br />
...................................................................................................................................................<br />
...................................................................................................................................................<br />
...................................................................................................................................................
51. Niektóre zakłady przemysłowe uciążliwe dla środowiska przenosi się z krajów bogatych do<br />
biednych. Wymień wynikające z tego korzyści krajów biednych i oceń przyszłe skutki takiego<br />
działania. 2 p.<br />
Korzyści<br />
Przyszłe skutki
Lp. Oczekiwana odpowiedź Punktacja Propozycja przydziału punktów<br />
1 węgla kamiennego 0–1 za poprawną odpowiedź …….. 1 p.<br />
2 na mapie oznaczone: rejon Zatoki Perskiej i Morze 0–2 – za poprawne oznaczenie jednego<br />
Północne<br />
obszaru ………………………. 1 p.<br />
– za pełną odpowiedź ……….. 2 p.<br />
3 drugiej; XVIII 0–1 za 2 poprawne uzupełnienia … 1 p.<br />
4 a 0–1 za poprawną odpowiedź …….. 1 p.<br />
5 np.: drewno, węgiel kamienny, węgiel brunatny, ropa 0–1 za podanie 4 źródeł ………….. 1 p.<br />
naftowa, gaz ziemny, energia wiatru<br />
6 b 0–1 za poprawną odpowiedź …….. 1 p.<br />
7 c 0–1 za poprawną odpowiedź …….. 1 p.<br />
8 z lewej – Polska; z prawej – świat<br />
Uzasadnienie – np.: O tym, że Polski dotyczy wykres z<br />
lewej, świadczą: brak energii jądrowej, ponad 90-<br />
procentowy udział paliw kopalnych, niewielki udział<br />
energii wodnej.<br />
0–1 za poprawną odpowiedź i co<br />
najmniej 1 element uzasadnienia<br />
……………………………….. 1 p.<br />
9 A – 7; B – 1; C – 4; D – 11 0–2 – za poprawne opisanie 2–3<br />
okręgów ……………………... 1 p.<br />
10 np.: informatyczny, farmaceutyczny, elektroniczny,<br />
lotniczy, kosmiczny, mechaniki precyzyjnej<br />
11 Przykładowa odpowiedź:<br />
elementy środowiska przyrodniczego, które mogą być<br />
bezpośrednio lub pośrednio wykorzystywane przez<br />
człowieka.<br />
12 zasoby niewyczerpywalne: C, D, G, H<br />
zasoby nieodnawialne: A, B, E<br />
zasoby odnawialne: F<br />
obszar wspólny: I<br />
13 Przykładowa odpowiedź:<br />
<strong>Przemysł</strong> jest działem gospodarki obejmującym<br />
wydobycie i przetwarzanie surowców za pomocą<br />
maszyn, na masową skalę.<br />
14 W środkowym poziomie wpisane, od lewej: przemysł<br />
wydobywczy, przemysł przetwórczy; u dołu (w<br />
dowolnej kolejności): przemysł środków produkcji,<br />
przemysł środków konsumpcji.<br />
– za pełną odpowiedź ……….. 2 p.<br />
0–1 za pełną odpowiedź ……...….. 1 p.<br />
0–1 za odpowiedź uwzględniającą<br />
możliwość wykorzystania przez<br />
człowieka ……………………. 1 p.<br />
0–2 – za poprawne przyporządkowanie<br />
6–8 surowców ……………….. 1 p.<br />
– za pełną odpowiedź ……….. 2 p.<br />
0–1 – za pełną odpowiedź w formie<br />
definicji ……………………… 1 p.<br />
0–2 – za poprawne uzupełnienie 2<br />
prostokątów …………………. 1 p.<br />
– za pełną odpowiedź ……….. 2 p.<br />
15 przemysł zaawansowanej technologii (lub synonim) 0–1 za poprawną odpowiedź …….. 1 p.<br />
16 „Organization of the Petroleum Exporting Countries” 0–1 za poprawną odpowiedź …….. 1 p.<br />
lub „Organizacja Państw Eksportujących Ropę<br />
Naftową” (lub Organizacja Krajów Eksportujących<br />
Ropę Naftową”<br />
17 Przykładowa odpowiedź:<br />
<strong>Przemysł</strong> jest działem gospodarki obejmującym<br />
0–2 za wskazanie różnicy zakresu<br />
znaczeń ……………………… 2 p.<br />
wydobycie i przetwarzanie surowców, a przemysł<br />
przetwórczy – tylko przetwarzanie. Termin „przemysł”<br />
ma więc szersze znaczenie.<br />
18 b 0–1 za poprawną odpowiedź …….. 1 p.<br />
19 c 0–1 za poprawną odpowiedź …….. 1 p.<br />
20 np.: przedsiębiorstw produkcyjnych, instytucji<br />
naukowych i finansowych zajmujących się<br />
opracowywaniem i produkowaniem<br />
najnowocześniejszych wyrobów<br />
0–1 za odpowiedź uwzględniającą<br />
nowoczesność wyrobów (i/lub<br />
technologii) oraz związki nauki z<br />
produkcją ……………………. 1 p.<br />
np.: zasoby naturalne, woda, dogodny transport, siła<br />
robocza (ilość i kwalifikacje), rynek zbytu, korzyści<br />
aglomeracji, ułatwienia wynikające z polityki<br />
0–2 – za podanie 5 czynników …... 1 p.<br />
– za podanie 6 i więcej czynników<br />
……………………………….. 2 p.
przestrzennej, położenie strategiczne<br />
22 a) występowanie rud miedzi<br />
b) duża ilość energii elektrycznej<br />
c) surowiec (uprawa buraków cukrowych)<br />
d) rynek zbytu<br />
e) wybrzeże morskie, korzyści aglomeracji<br />
f) czyste środowisko, instytuty badawcze,<br />
wykwalifikowana siła robocza<br />
23 Przykładowa odpowiedź:<br />
Im zamożniejsze jest społeczeństwo, tym więcej<br />
zużywa wyrobów technologicznie zaawansowanych.<br />
Duży popyt na nie oraz rozwój nauki sprzyjają<br />
szybkiemu rozwojowi przemysłów zaawansowanej<br />
technologii.<br />
24 Przykładowe odpowiedzi:<br />
– czynnik strategiczny, ponieważ wroga można<br />
atakować z daleka (np. rakietami dalekiego zasięgu);<br />
– dostęp do energii, ponieważ energię elektryczną<br />
można przesyłać na duże odległości<br />
25 Przykładowa odpowiedź:<br />
<strong>Przemysł</strong> tworzy miejsca pracy, produkuje wyroby<br />
niezbędne do funkcjonowania innych działów<br />
gospodarki (np. transportu, budownictwa, rolnictwa),<br />
przyspiesza rozwój miast, zmienia sposób użytkowania<br />
ziemi.<br />
26 Przykładowe odpowiedzi:<br />
Elektrownie szczytowo-pompowe produkują energię<br />
elektryczną w czasie największego zapotrzebowania na<br />
nią.<br />
Połączone systemy energetyczne umożliwiają<br />
przesyłanie energii elektrycznej do miejsc, w których na<br />
krótko wzrasta na nią zapotrzebowanie.<br />
27 Przykładowe odpowiedzi:<br />
Wady (od góry):<br />
– emisja zanieczyszczeń, ograniczone zasoby<br />
– kosztowna budowa zapór<br />
– trudności ze składowaniem odpadów, obawy przed<br />
skutkami awarii<br />
– mała skala produkcji, wysoka cena urządzeń<br />
– nie wszędzie dostępne, mała skala produkcji<br />
Zalety (od góry):<br />
– umożliwiają produkcję energii na dużą i małą skalę<br />
– odnawialność i niska cena energii; budowa zapór<br />
pomaga zapobiegać powodziom<br />
– niski koszt energii; nie wymaga przewozów dużych<br />
ładunków surowca<br />
– powszechna dostępność, niewyczerpalność<br />
– nieszkodliwość dla środowiska, niski koszt produkcji<br />
energii<br />
28 A. w tabeli (wartości przybliżone): drewno 36, 18, 2;<br />
węgiel (kamienny i brunatny) 54, 42, 20; ropa naftowa<br />
9, 23, 37; gaz ziemny – (lub 0), 9, 22; paliwa jądrowe<br />
– (lub 0), – (lub 0), 10; źródła odnawialne – (lub 0), 8, 9<br />
B. zmalała rola drewna i węgla, wzrosła – pozostałych<br />
C. około dwukrotnie<br />
D. np.: Poza dalszym spadkiem roli drewna i węgla<br />
można spodziewać się spadku roli ropy naftowej.<br />
Wzrośnie udział źródeł nieodnawialnych. Udział paliw<br />
jądrowych trudno przewidzieć.<br />
0–3 – za podanie 3–5 czynników<br />
lokalizacji wymienionych<br />
zakładów …………………….. 1 p.<br />
– za pełną odpowiedź ……….. 2 p.<br />
0–2 za wskazanie związku i jego<br />
logiczne uzasadnienie ……….. 2 p.<br />
0–2 za podanie czynnika i logiczne<br />
uzasadnienie ………………… 2 p.<br />
0–2 za podanie co najmniej 2<br />
argumentów (w tym 1 argumentu<br />
dotyczącego społecznej funkcji<br />
przemysłu) …………………... 2 p.<br />
0–2 – za 1 wyjaśnienie …………... 2 p.<br />
– za pełną odpowiedź ……….. 2 p.<br />
0–3 – za uzupełnienie 2 wierszy (co<br />
najmniej 1 wada i 1 zaleta) ….. 1 p.<br />
– za uzupełnienie 3 lub 4 wierszy<br />
(co najmniej 1 wada i 1 zaleta) 2 p.<br />
– za pełną odpowiedź ……….. 3 p.<br />
0–4 – za poprawne<br />
(w przybliżeniu) odczytanie danych<br />
i wpisanie do tabeli ………….. 1 p.<br />
– za poprawną odpowiedź w<br />
zadaniu B ……………………. 1 p.<br />
– za poprawną odpowiedź w<br />
zadaniu C ……………………. 1 p.<br />
– za odpowiedź znajdującą<br />
logiczne uzasadnienie w zadaniu D<br />
……………………………….. 1 p.
29 A. a) w Polsce; b) na Białorusi; c) we Francji; d) w<br />
Iraku; e) w Norwegii<br />
B. w Estonii<br />
30 A. Chiny, Japonia, Stany Zjednoczone<br />
B. np.: Japonia, Korea Południowa, Włochy, Niemcy<br />
C. np.: Kanada, Australia, RPA, Wenezuela<br />
D. Przykładowa odpowiedź: W krajach wysoko<br />
rozwiniętych zapotrzebowanie na stal jest duże, a więc<br />
brak własnych złóż rud żelaza zmusza do importu z<br />
krajów, które produkują rudy na eksport lub sprzedają<br />
ich nadwyżki.<br />
31 obszar większy od opisanego w zadaniu – przemysł,<br />
wewnątrz opisanego – przemysł zaawansowanych<br />
technologii, w nim najmniejszy<br />
– przemysł farmaceutyczny<br />
0–2 – za 5 poprawnych odpowiedzi w<br />
zadaniu A ……………………. 1 p.<br />
– za poprawny wybór kraju<br />
porównywalnego z Polską …... 1 p.<br />
0–4 – za wskazanie poprawnej<br />
kolejności państw (zadanie A) . 1 p.<br />
– za 2 poprawne odpowiedzi w<br />
zadaniu B ……………………. 1 p.<br />
– za 2 poprawne odpowiedzi (w<br />
zadaniu C) …………………… 1 p.<br />
– za sformułowanie logicznego<br />
wniosku (w zadaniu D) ……… 1 p.<br />
0–1 za pełną odpowiedź …………. 1 p.<br />
32 XVIII w. – D; XIX w. – B i C; XX w. – A i E 0–2 za pełną odpowiedź …………. 2 p.<br />
33 Przykładowa odpowiedź:<br />
Człowiek musi wykorzystywać bogactwa naturalne,<br />
żeby zaspokoić swoje potrzeby.<br />
0–1 za odwołanie się do zaspokojenia<br />
potrzeb ………………………. 1 p.<br />
34 Przykładowa odpowiedź:<br />
Te terminy mają różne znaczenie. Odkrycie dotyczy<br />
czegoś, co istniało, lecz o tym nie wiedziano.<br />
Wynalazek jest czymś nowym, co zostało<br />
skonstruowane, a wcześniej nie istniało.<br />
35 Przykładowa odpowiedź:<br />
trudności ze zbytem wyprodukowanej energii, brak<br />
pieniędzy, brak wiedzy, brak przekonania o<br />
konieczności produkowania „czystej” energii,<br />
niedostateczna pomoc rządu<br />
36 Przykładowa odpowiedź:<br />
są lekkie, barwią się łatwo i trwale, są odporne na<br />
działanie wody<br />
37 Przykładowa odpowiedź:<br />
OPEC zrzesza kraje, które mają ogromne znaczenie w<br />
zaopatrzeniu świata w podstawowy surowiec<br />
energetyczny – ropę naftową. Mają duży wpływ na<br />
wielkość wydobycia ropy, a więc i jej ceny na rynku<br />
światowym.<br />
37 Przykładowa odpowiedź:<br />
głównymi surowcami energetycznymi stały się ropa<br />
naftowa i gaz ziemny<br />
38 Przykładowa odpowiedź:<br />
wzrost cen energii, przyspieszenie poszukiwania<br />
nowych źródeł energii, oszczędzanie energii<br />
39 Przykładowa odpowiedź:<br />
Najważniejszą przyczyną jest wysoki koszt urządzeń,<br />
uniemożliwiający ich instalowanie w ubogich<br />
gospodarstwach domowych.<br />
40 Przykładowa odpowiedź:<br />
Najważniejszą przyczyną jest wysoki koszt urządzeń,<br />
uniemożliwiający ich instalowanie w ubogich<br />
gospodarstwach domowych.<br />
41 od góry: wydobycie węgla kamiennego; wydobycie rud<br />
żelaza; porty<br />
0–2 za poprawne określenie różnicy<br />
……………………………….. 2 p.<br />
0–2 za odpowiedź zawierającą co<br />
najmniej 3 przyczyny trudności<br />
……………………………….. 2 p.<br />
0–1 za podanie 2 cech ……………. 1 p.<br />
0–1 za wskazanie jako przyczyny<br />
znacznego udziału państw OPEC w<br />
światowym handlu ropą naftową<br />
……………………………….. 1 p.<br />
0–1 za uwzględnienie wzrostu<br />
znaczenia innych źródeł energii<br />
……………………………….. 1 p.<br />
0–2 za podanie 1 skutku …………. 1 p.<br />
0–2 za uwzględnienie niewielkich<br />
możliwości finansowych<br />
gospodarstw domowych …….. 2 p.<br />
0–2 za uwzględnienie niewielkich<br />
możliwości finansowych<br />
gospodarstw domowych …….. 2 p.<br />
0–2 – za uzupełnienie 2 komórek tabeli<br />
……………………………….. 1 p.<br />
– za pełną odpowiedź ……….. 2 p.<br />
42 np.: aglomeracja – zmniejszenie ruchu ulicznego, hałasu 0–2 – wymienienie 2–3 skutków … 1 p.
i zużycia wody oraz liczby miejsc pracy; obszary, na<br />
które przenosi się przemysł – zwiększenie liczby miejsc<br />
pracy, rozbudowa infrastruktury, wzrost zużycia wody,<br />
zmniejszenie się powierzchni użytków rolnych<br />
43 np.: brak pracowników o wysokich kwalifikacjach,<br />
zaplecza naukowego i infrastruktury, mały popyt<br />
wynikający z niskiego poziomu życia<br />
44 Przykładowa odpowiedź:<br />
Dzięki korzyściom aglomeracji zakład nie ponosi<br />
niektórych kosztów, ponieważ np. korzysta z<br />
istniejących dróg, sieci wodociągowej, zasobów siły<br />
roboczej. Zmniejszają się także koszty przewozu<br />
półproduktów, bo zakłady kooperujące znajdują się w<br />
pobliżu.<br />
45 np.: pozytywne skutki – nowe miejsca pracy (lub:<br />
zmniejszenie bezrobocia), zwiększenie popytu na<br />
surowce pochodzenia rolniczego; negatywne skutki<br />
– wzrost ruchu ulicznego, zużycia wody,<br />
zanieczyszczenia powietrza<br />
46 Przykładowa odpowiedź:<br />
A. zamknięto zakład przemysłowy uciążliwy dla<br />
środowiska; brak miejsc pracy dla zwalnianych osób;<br />
drogi i linie kolejowe są zatłoczone, ich stan jest zły<br />
B. zakład przemysłowy powinien produkować, nie<br />
zanieczyszczając środowiska; sieć transportowa<br />
powinna być gęstsza i nowoczesna<br />
C. wybudować oczyszczalnię ścieków (założyć filtry),<br />
wyremontować i poszerzyć drogę dojazdową do zakładu<br />
D. brak pieniędzy (trudno znaleźć inwestorów, uzyskać<br />
kredyt), przeniesienie się wysoko kwalifikowanych<br />
pracowników do innych miast<br />
47 Przykładowa odpowiedź:<br />
zmniejszenie ilości odpadów w czasie produkcji,<br />
wykorzystywanie surowców wtórnych, miniaturyzacja<br />
niektórych wyrobów, dłuższe wykorzystywanie<br />
wyrobów w gospodarstwach domowych itd.<br />
48 np. szybki wzrost cen ropy naftowej (i produktów<br />
ropopochodnych) jako skutek ograniczenia wydobycia<br />
ropy naftowej lub ograniczenia jej eksportu do<br />
niektórych krajów lub wzrost cen energii w wypadku<br />
konfliktów na obszarach wydobycia surowców<br />
energetycznych<br />
49 Przykładowa odpowiedź:<br />
W krajach wysoko rozwiniętych spadł popyt na wyroby<br />
produkowane w starych okręgach przemysłowych,<br />
wzrósł zaś – na wyroby zaawansowane technologicznie.<br />
Zaczęto też zwracać uwagę na wpływ „starych”<br />
przemysłów na środowisko. Takich zmian nie było w<br />
krajach słabo rozwiniętych.<br />
50 Przykładowa odpowiedź:<br />
tempo zużywania wolniejsze od tempa odtwarzania<br />
(odnawiania) zasobów<br />
51 Przykładowe odpowiedzi:<br />
korzyści – zmniejszenie bezrobocia, przyspieszenie<br />
rozwoju gospodarczego, np. dzięki wzrostowi<br />
dochodów ludności oraz rozwojowi infrastruktury;<br />
skutki – zanieczyszczenie środowiska, przewaga starych<br />
metod produkcji i konieczność unowocześnienia<br />
przemysłu<br />
– za pełną odpowiedź ……….. 2 p.<br />
0–2 – za podanie 1 czynnika …….. 1 p.<br />
– za pełną odpowiedź ……….. 2 p.<br />
0–2 za poprawne wyjaśnienie ……. 2 p.<br />
0–2 – za podanie 2–3 skutków …... 1 p.<br />
– za pełną odpowiedź ……….. 2 p.<br />
0–3 – za wpisanie co najmniej<br />
2 elementów odpowiedzi<br />
(znajdujących logiczne<br />
uzasadnienie) do<br />
komórek A i B ………………. 2 p.<br />
– za wpisanie co najmniej<br />
1 elementu odpowiedzi do<br />
komórek C i D ………………. 1 p.<br />
0–2 za racjonalną odpowiedź ……. 2 p.<br />
0–2 za racjonalną odpowiedź ……. 2 p.<br />
0–2 za powiązanie restrukturyzacji z<br />
poziomem rozwoju krajów ….. 2 p.<br />
0–2 za odpowiedź uwzględniającą<br />
różnicę między tempem zużywania<br />
zasobów a tempem ich odnawiania<br />
……………………………….. 2 p.<br />
0–2 – za podanie co najmniej 2 korzyści<br />
……………………………….. 1 p.<br />
– za podanie co najmniej 1 skutku<br />
……………………………….. 1 p.
Change language