1. OPÅ TA RAZMATRANJA - sistemi automatskog upravljanja

- stacionarno odvijanje procesa pod određenim uslovima,
• zaustavljane:
- prelaz iz operativnog stanja rada procesa u stanje stajanja procesa, tj.
nefunkcionisanja.
U šaržnim procesima, transformacija energije i materijala odvija se u šaržama povremeno.
Svaka šarža sirovina prolazi kroz niz procesnih posuda stupajući u reakcije prema unaprijed
datim receptima.
Povezivanje informacija o izlaznim varijablama stanja procesa sa manipulacionim veličinama
(ulazima procesa), ostvaruje se pomoću uređaja i sistema automatskog upravljanja čineći
zatvoreni sistem upravljanja, koji se u ovom slučaju naziva procesni sistem upravljanja
(PSU).
Glavne komponente PSU su:
• tehnološka oprema sa senzorima i aktuatorima,
• lokalni kontroleri (regulatori),
• procesni interface,
• upravljačka struktura (uprvljački računar).
Software upravljačkog računara podijeljen je u:
• sistemski software, uključujući operativni sistem u realnom vremenu,
• aplikacioni software za ostvarivanje funkcija PSU.
Baza podataka PSU sadrži:
• dijagrame toka odvijanja procesa (tehnološke šeme),
• stanja procesa i stanja PSU,
• podatke o hardware-u PSU i elementima operatorskog interface-a.
Osnovni elementi hardware-a su: procesna oprema, pumpe, senzori, ventili, analogno-digitalni
konvertori, displej itd. Elementi software-a su zadaci i programski moduli, baze podataka,
zapisi, fajlovi itd. Podjela na ove elmente nije jedinstvena i ne zavisi od nivoa potrebnih
detalja.
PSU ima dvije vrste fizičkih izlaza: materijalni produkt u formi npr. hemikalija, tehnološke
pare, itd. i informacioni produkt u formi izvještaja ili poruka o procesu i PSU.
Pri tome izlazi iz PSU moraju da:
• daju količinu proizvoda prethodno definisanog kvaliteta,
• obezbijede više nivoe upravljanja i rukovanja pouzdanim informacijama o stanju
procesa i stanju PSU.
Pri tome, prvi cilj može biti proširen zahtjevom da se minimiziraju troškovi ili maksimizira
profit, tj. da se optimizira proces u kategoriji ekonomskih ili tehnoloških kriterijuma,
obezbjeđujući sigurnost i komfor radnom osoblju, uz striktno data ograničenja na zagađivanje
životne sredine.
PSU ima dvije glavne spoljašnje funkcije:
• nadgledanje i upravljanje procesa upravljanja,
• izvještavanje i vođenje protokola (arhiviranje).
Realizacija ovih spoljašnjih funkcija PSU bazira na tri tzv. unutrašnja zadatka PSU:
12