1. OPÅ TA RAZMATRANJA - sistemi automatskog upravljanja

Kod računarski baziranih sistema upravljanja, svi ovi uređaji integrisani su u jedinstvenom
hardware-u, a funkcije, koje ostvaruju ovi pojedinačni uređaji, ostvaruju se software-ski,
korišćenjem odgovarajućih aplikacionih programa. Takođe, i neke funkcije mjernih
pretvarača (pojačavanje, skaliranje, analogno-digitalna konverzija, itd.) obavljaju se unutar
digitalnog sistema. Na taj način, pomjerena je granica između mjernih pretvarača i sistema
obrade informacija tj. upravljačke strukture.
Komuniciranje između pojedinih uređaja u analognom SAU odvija se na principu: jedan
prenosni put – jedan signal nosilac informacije, dok se komuniciranje unutar digitalnog
sistema odvija na principu: jedan prenosni put – više signala nosilaca različitih informacija.
SIGNAL je mjerljiva veličina čiji jedan ili više parametara nose informaciju o jednoj ili više
veličina koje signal predstavlja.
Drugim riječima, to je električna, mehanička, pneumatska, ili druga varijabla koja je analog
mjerene varijable proizvedene davačem, transducer-om.
Na slici 2.6 data je opšta strukturna šema digitalnog sistema upravljanja gdje su dati pojedini
elementi SAU. Sa slike se jasno vidi šta sve može da uđe u elemente za obradu informacija
koji se danas, obzirom na nivo razvoja mikroelektronske tehnologije, realizuju u jedinstvenom
hardware-u i software-u, ostvarujući upravljačku strukturu.
2.3.3 Izvršni uređaji (organi)
IZVRŠNI ORGAN je element direktne grane SAU kojim se neposredno mijenja izvršna
(upravljačka) velčina. Obično izvršni organi mijenjaju tok energije ili materijala kroz objekat
upravljanja u cilju dostizanja određenih radnih stanja (režima).
IZVRŠNI MEHANIZAM (AKTUATOR) je izvršni organ mehaničkog tipa.
Napomena:
1. Izvršni organi su u tehnološkim procesima najčešće mehanički (ventili, klapne,
leptirice, itd.), ali mogu biti i drugog tipa.
18