Opis przypadku przezskórnej aspiracji torbieli podprzydankowej ...

PRACE KAZUISTYCZNE
Krzysztof MILCZAREK
Grzegorz ROSIAK
Olgierd ROWIÑSKI
Opis przypadku przezskórnej aspiracji torbieli
podprzydankowej têtnicy podkolanowej
wykonanej pod kontrol¹ USG
Ultrasound-guided aspiration for treatment of
symptomatic cystic adventitial disease of the popliteal
artery
II Zak³ad Radiologii Klinicznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
Kierownik: prof. dr hab. Olgierd Rowiñski
Dodatkowe s³owa kluczowe:
przezskórna aspiracja
torbiel podprzydankowa
têtnica podkolanowa
USG
Additional key words:
guided aspiration
cystic adventitial disease
popliteal artery
USG
Torbiele podprzydankowe nale¿¹
do bardzo rzadko wystêpuj¹cych schorzeñ
têtnic obwodowych. Zwykle wystêpuj¹
w têtnicach podkolanowych,
zawieraj¹ galaretowat¹ treœæ i przez
ucisk têtnicy mog¹ powodowaæ chromanie
przestankowe. W pracy opisano
przypadek odbarczenia têtnicy podkolanowej
poprzez aspiracjê torbieli
podprzydankowej. U 80 letniego pacjenta
skar¿¹cego siê na chromanie
przestankowe z dostêpu przezskórnego
pod kontrol¹ USG nak³uto torbiel
podprzydankow¹ aspiruj¹c jej zawartoœæ.
Uzyskano redukcjê objêtoœci torbieli,
prawid³owy przep³yw w têtnicy
podkolanowej oraz ust¹pienie dolegliwoœci.
Takie postêpowanie jest skuteczne
i bezpieczne i mo¿e byæ wykonywane
w warunkach ambulatoryjnych.
Cystic adventital disease is a very
rare lesion of peripheral arteries. The
cysts usually occur in THE popliteal
arteries, they contain gelatinous substance
and by eccentric compression
of the lumen of the artery may cause
calf claudication. We report a case of
decompression of the popliteal artery
by percutaneous ultrasound guided
adventitial cyst aspiration in an 80-
year old patient complaining of intermittent
claudication. The procedure
resulted in normal flow in the popliteal
artery and resolution of symptoms.
Such procedure is efficacious, safe
and can be performed on an outpatient
basis.
Adres do korespondencji:
I Zak³ad Radiologii Klinicznej
Warszawski Uniwersytet Medyczny
02-097 Warszawa, ul. Banach 1a
e-mail: olgierd.rowinski@wum.edu.pl
Wstêp
Najczêstsz¹ przyczyn¹ niedokrwienia
koñczyn dolnych jest mia¿d¿yca. Poza nikotynizmem,
dyslipidemiami, cukrzyc¹ i nadciœnieniem
têtniczym do znanych czynników
ryzyka jej rozwoju nale¿y wiek. Zespo³y usidleñ
czy torbiele podprzydankowe naczyñ
wyj¹tkowo rzadko s¹ przyczyn¹ niedokrwienia
koñczyn zw³aszcza u starszych pacjentów.
Typowym postêpowaniem w takich
przypadkach jest resekcja torbieli. Przedstawiamy
przypadek ma³oinwazyjnego leczenia
niedokrwienia podudzia spowodowanego
torbiel¹ podprzydankow¹ zaciskaj¹c¹
œwiat³o têtnicy podkolanowej.
Opis przypadku
80 letni pacjent przyjêty zosta³ do Kliniki z powodu
zg³aszanych objawów niedokrwienia prawej koñczyny
dolnej. Objawy wyra¿a³y siê mêczliwoœci¹ i bólem podudzia
przy chodzeniu. Dystans chromania oceniono na
200 metrów. W ramach planowej diagnostyki wykonano
angiografiê TK koñczyn dolnych, która wykaza³a obecnoœæ
pod³u¿nej wielokomorowej zmiany w dole podkolanowym
na przebiegu odcinkowo niedro¿nej têtnicy
podkolanowej. Na wybranych przekrojach mo¿na by³o
wykazaæ cechy zaciskania têtnicy z zewn¹trz. Morfologia
zmiany (policykliczne zarysy i wewnêtrzne przegrody)
przemawia³a przeciwko rozpoznaniu wykrzepionego
têtniaka. Mimo zaawansowanego wieku zmiany
mia¿d¿ycowe by³y minimalne.
W pracowni zabiegowej II Zak³adu Radiologii Klinicznej
WUM potwierdzono w USG obecnoϾ wielokomorowej
torbieli o œrednicy ok. 10 mm zamykaj¹cej œwiat³o
têtnicy podkolanowej. Wytypowano najwiêksz¹ przestrzeñ
torbielowat¹ do nak³ucia uwzglêdniaj¹c przebieg
naczyñ kr¹¿enia obocznego. W pozycji le¿¹cej na brzuchu,
po miejscowym znieczuleniu skóry z zachowaniem
aseptycznoœci pola, pod kontrol¹ USG, nak³uto torbiel
przy u¿yciu ig³y (18G). Uda³o siê zaaspirowaæ ok. 4 ml
galaretowatej treœci uzyskuj¹c przep³yw w têtnicy podkolanowej.
Ze wzglêdu na utrzymuj¹ce siê zwê¿enie
œwiat³a naczynia, nak³uto i zaaspirowano torbiel w innej
lokalizacji uzyskuj¹c ust¹pienie zwê¿enia. Po zabiegu
obecne by³o têtno na têtnicy grzbietowej stopy, a indeks
kostkowo-ramienny wynosi³ 1 (przed zabiegiem 0,58).
Dyskusja
Torbiel podprzydankowa obok takich
schorzeñ jak uraz czy zespó³ usidlenia nale¿¹
do niemia¿d¿ycowych przyczyn zwê-
¿eñ lub niedro¿noœci têtnic. Etiologia torbieli
podprzydankowej nie jest dok³adnie znana.
Jedna z teorii t³umaczy ich powstanie obecnoœci¹
ektopowych torbieli galaretowatych.
Teoria ta ma wsparcie w postaci doniesieñ
o po³¹czeniach miêdzy torbiel¹ i torebk¹ stawow¹
- zawartoϾ torbieli podprzydankowej,
torbieli Bakera i mazi stawowej wykazuje
du¿e podobieñstwo [1,3, 5]. Torbiele zlokalizowane
s¹ pomiêdzy b³on¹ œrodkow¹ a
przydank¹. Têtnica podkolanowa jest najczêstsz¹
ich lokalizacj¹. Czêstoœæ wystêpowania
torbieli podprzydankowych ocenia siê
na 1:1200 [4]. Najczêœciej wystêpuj¹ one u
osób w wieku 40-50 lat. Ultrasonografia,
Przegl¹d Lekarski 2012 / 69 / 7
345

Rycina 1
Niedro¿noœæ prawej têtnicy podkolanowej,
angiografia tomografii komputerowej, rekonstrukcja
amarant 3D.
Right popliteal artery occlusion, CTA (3D reconstruction)
Rycina 2
Niedro¿noœæ prawej têtnicy podkolanowej, USG Color Doppler
Right popliteal artery occlusion, Ultrasound Color Doppler
Rycina 3
Têtnica podkolanowa po przywróceniu dro¿noœci, USG Color Doppler.
Restored patency in the right popliteal artery, Ultrasound Color Doppler
Tomografia Komputerowa i Rezonans Magnetyczny
zapewniaj¹ dobre obrazowanie
torbieli podprzydankowych. Typowo torbiele
podprzydankowe s¹ leczone chirurgicznie
[6]: resekcj¹ i przeszczepem naczyniowym
w przypadkach niedro¿noœci lub otwart¹
aspiracj¹ w przypadkach niepe³nej niedro¿noœci
têtnicy. Aspiracja pod kontrol¹
USG to uznana metoda leczenia torbieli
podprzydankowych [2]. Przedstawiony wy-
¿ej przypadek pozostaje pod kontrol¹ i w
obserwacji rocznej nie wykazuje nawrotu
objawów. Przedstawiony przypadek pokazuje,
¿e aspiracja torbieli podprzydankowej
jest bezpieczna i skuteczna. Zabieg mo¿e
byæ wykonany u pacjentów ambulatoryjnych,
a monitorowanie pod USG wydaje siê najprostsze.
Piœmiennictwo
1. Levien L.J., Benn C.A.: Adventitial cystic disease: a
unifying hypothesis. J. Vasc. Surg. 1998, 28, 193.
2. Do D.D., Braunschweig M., Baumgartner I. et al.:
Adventitial cystic disease of the popliteal artery: percutaneous
US-guided aspiration. Radiology 1997,
203, 743.
3. Ortmann J., Widmer M.K., Gretener S. et al.: Cystic
adventitial degeneration: ectopic ganglia from adjacent
joint capsules. Vasa 2009, 38, 374.
4. Lewis G.J.T., Douglas D.M., Reid W. et al.: Cystic
adventitial disease of the popliteal artery. Br. Med. J.
1967, 3, 411.
5. Leu H.J., Largiader J., Odermatt B.: Pathogenesis
of the so-called cystic adventitial degeneration of
peripheral blood vessels. Virchows Arch. A. Pathol.
Anat. Histopathol. 1984, 404, 289.
6. Stêpieñ J., Bodzenta P., Polañska E.: Torbiel
podprzydankowa - opis trzech przypadków. Pol. J.
Surg. 2007, 79, 1281.
346 Przegl¹d Lekarski 2012 / 69 / 7 K. Milczarek i wsp.