حسابداری بخش ع٠و٠ی، سیست٠های اطلاعاتی، تاریخ - دانشگاه الزهرا

مجموعه مقالات (6): حسابداري بخش عمومی،‏ سیستمهاي اطلاعاتی،‏ اجتماع
لیستهاي محکم کارگري و وقوف بر دستمزد عادلانه جنسی و نقدي مسلم می گردید که در
دستگاه هخامنشی بیگاري و کار بدون پاداش موضوعی نداشته و کلیه کارگران و کارکنان روزانه
دستمزدي به فراخور شان و کار و سن و سال خود با پول نقره ‏(کارشا)‏ داشته اند و از خزانه
دریافت می کردند ‏(قدیانی،‏
بر،‏
:1382
151). ظاهراً‏ در شاهنشاهی ایران همه میتوانستند با کسب
مهارت بیشتر،‏ میزان دریافتی هاي خود را افزایش دهند.‏ درمجموع چنین میتوان برداشت کرد که
نظام دیوانی هخامنشی می کوشید تا هر کس به اندازه کاري که انجام میدهد،‏ مزد بگیرد ‏(حسین
.(47 :1388
چگونگی سازماندهی و میزان دستمزد آنها ‏(متناسب با زمان خود)‏ بسیار هم پیشرفته بوده
است.‏ در سطور زیر به بررسی سیستم حقوق و دستمزد و میزان دستمزد هر یک ازمشاغل روي
الواح موجود در خزانه تخت جمشید،‏ می پردازیم.‏
نحوه پرداخت دستمزدها
از سال قبل از میلاد لااقل بخشی از اجرت و مزد کارگران به صورت پول ‏(نقره)‏ به آنها
داده می شد و این افراد ظاهرا مواد غذایی دریافت می کردند.‏ با آنکه چند مورد ناشناخته وجود
دارد لیکن آنچه معلوم است این است که این روش پرداخت ایجاب می کرده قیمتی براي کالاها
تعیین شود تا بتوان یک هماهنگی در پرداخت حقوق بوجود آورد ‏(بریان،‏
هایی که از حفریات تخت جمشید بدست آمده نیز حکایت دارند که قسمتی از اجرت و مزد
کارگران در ساختمان کاخ هاي پادشاهی به مسکوك نقدي پرداخت می¬شد ‏(جوان،‏
221). اجرت و مزد در قبل از زمان مزبور به جنس از قبیل گوشت،‏ جو،‏ گندم،‏ شراب و امثال آنها
پرداخت می گردیدکه خوراك عمده مردم بوده،‏ ولی از آنجا که پرداخت حقوق به شکل کالا
دشوار بود،‏ از اواخر سلطنت داریوش کبیر پرداخت نقره به عنوان بخشی یا تمام حقوق متداول شد
‏(حسین بر،‏ 47) و چنین پیداست که کار و تولید در پارس در چنان مقیاس عظیمی توسط
اداره مرکزي سازمان یافته بود که نظیر آن از عهده بخش خصوصی بر نمی آید ‏(اومستد،‏ 1345:
.(950 :1377 کتیبه
:1381
19
493
:1388
.(164
در این دوران می توان به پرداخت مساعده نیز اشاره کرد.‏ اشاره به تعرفه هاي سلطنتی
مشخص می سازد که نرخهاي اجناس و آذوقه ثابت،‏ توسط مامورین و کارشناسان دیوانی تعیین و