Doradca 1/2015

Małopolski Informator Rolniczy
Czosnek niedźwiedzi to pierwsza
naturalna nowalijka, która pojawia
się już w marcu. Najwcześniej
zauważymy ją nad rzekami i strumieniami,
w dobrze naświetlonych
miejscach. Lubi też jasne lasy bukowe,
o lekko podmokłym podłożu.
Powszechnie występuje na
południu Polski, w terenach górzystych
i w dolinach rzek. Jest bardzo
wytrzymały na zmiany temperatury,
jednak po zerwaniu należy go
szybko spożyć, albo przetworzyć,
ponieważ traci swoje właściwości.
Jeżeli chcemy go przechować trochę
dłużej, zerwany czosnek należy
przetrzymywać w małej ilości wody,
w miejscu o temperaturze 5-7 0 C.
Czosnek niedźwiedzi był od
niepamiętnych czasów, powszechnie
spożywany w okresie przednówka
w naszej strefie klimatycznej. Od
wieków traktowany jak antidotum na
różne dolegliwości oraz roślina dostarczająca
wielu witamin. Posiada
wiele właściwości odżywczych podobnych
do czosnku, uznawany był
za wyjątkowo skuteczny lek przeciwko
przeziębieniom. Natomiast
w większości krajów azjatyckich
traktowany jest jako jedna z podstawowych
przypraw.
W 1992 r. został ogłoszony
„rośliną roku” ze względu na wspaniałe
właściwości lecznicze i nadal
jest bardzo popularny. Niemcy cenią
sobie ten czosnek ze względu
na walory zdrowotne i smakowe.
W postaci świeżej, drobno pokrojony
jest doskonałym dodatkiem
do kanapek, zup i sałatek. Często
pojawia się też w ogródkach przydomowych,
bo handel oferuje jego
nasiona.
Czosnek niedźwiedzi jest najbogatszą
w siarkę rośliną w Europie.
Porównując, pospolity czosnek
ma 1,7 g siarki aktywnej w 100 g
substancji suchej, zaś niedźwiedzi
aż 7,8 g.
W niedźwiedzim znajduje się
20 razy więcej adenozyny - substancji
posiadającej właściwości
witamin A, C, E i selenu jednocześnie.
Witaminy te oraz selen należą
do przeciwutleniaczy niwelujących
w organizmie wolne rodniki powodujące
wiele chorób m.in. nowotwory.
Adenozyna wpływa też
bardzo korzystnie na krążenie krwi
w całym ustroju, szczególnie w obrębie
serca i głowy – co warto wypróbować
przy migrenie oraz szumach
w uszach (Tinnitus).
Badania naukowe dowodzą,
że czosnek niedźwiedzi zapobiega
sklejaniu się płytek krwi, rozrzedza
krew i poprawia jej cyrkulację w naczyniach
krwionośnych, a ważnym
aspektem jest też jego wysoki poziom
żelaza, aż 30% przewyższa
czosnek pospolity. Żelazo to jest
dobrze przyswajalne i nie powoduje
zaburzeń żołądkowych ani zaparć,
charakterystycznych w przypadku
podawania żelaza w formie
zastrzyków czy kapsułek.
Ponadto, stwierdzono, że zawiera
takie substancje, jak flawonidy,
saponiny, bogaty zestaw enzymów
i aminokwasów, mangan oraz
związki o działaniu antybiotycznym.
W Niemczech dziki czosnek
ma zastosowanie jako środek obniżający
cholesterol oraz ciśnienie
krwi, w leczeniu trombozy, arteriosklerozy,
migreny i tinnitusa, jako
doskonały odtruwacz organizmu.
Wykorzystuje się go też do regeneracji
flory bakteryjnej jelit odpowiedzialnej
za kondycje naszego układu
odpornościowego, zwłaszcza
po kuracjach antybiotykowych.
Czosnek niedźwiedzi jest jednym
z najskuteczniejszych środków
stosowanych w zwalczaniu
drożdżaka (Candida albicans), siejącego
spustoszenie w przewodzie
pokarmowym i nie tylko. Dodatkowym
atutem jest fakt, że spożywany
w postaci suszu lub nalewki jest
pozbawiony charakterystycznego
zapachu. Nie trzeba się więc obawiać
kontaktów z otoczeniem.
Roślina została objęta w Polsce
od 2004 r. częściową ochroną
gatunkową. Gatunek umieszczono
na Czerwonej liście roślin i grzybów
Polski (2006) na obszarze
Polski uznany za narażony na izolowanych
stanowiskach. Głównym
zagrożeniem jest nieprawidłowa
gospodarka leśna: przebudowa
lasów mieszanych na monokulturowe
lasy iglaste oraz niszczenie jego
siedlisk podczas regulacji rzek.
Zalety zdrowotne tej rośliny są
niezaprzeczalne, a w związku z tym
dobrze by było wprowadzić ją do naszej
kuchni i powszechnego spożycia.
Myślę, że ze względu na łatwe
rozmnażanie przez cebulki lub nasiona
w odróżnieniu od większości
gatunków czosnków może rosnąć
w naszych przydomowych ogródka
w miejscach częściowo zacienionym
lub w innej ekspozycji, nawet
jako roślina ozdobna. Zarazem
będzie też spełniać dwie funkcje,
ozdobną i kulinarno-medyczną.
Trzeba również pamiętać o wymaganiach
glebowych, ponieważ
potrzebuje żyznej, próchnicznej
gleby o dużej zawartości wapnia.
Jest byliną i do tego całkowicie
mrozoodporną.
Podsumowując: czosnek niedźwiedzi
skutecznie broni przed miażdżycą
i wysokim ciśnieniem, zabija
także bakterie i wzmacnia odporność,
daje 100% ochrony przed
przeziębieniem, a 1 łyżka suszonych
liści (ok. 20 g) zawiera:
● 29 kalorii
● cenne źródło alliny i allicyny
Zaspokaja dzienne zapotrzebowanie
na:
● witaminę C w 10%
● selen w 5%
● błonnik w 3%
● witaminę B
Krystyna Lelito
Źródło: internet
38 doradca / styczeń 2015