Ekspert Budowlany nr 4/2011

INSTALACJE
Fot. K. Kuczyński
Fot. K. Kuczyński
ekspert radzi
W pierwszej kolejności trzeba zadbać o to, aby w razie konieczności
odłączenia dopływu do domu energii elektrycznej złącze
kablowe było dostępne. Ważne jest aby rozdzielenie przewodów
ochronnych od neutralnych było w rozdzielnicy głównej
budynku lub złączu kablowym.
Rozdzielnica przed modernizacją...
...i po modernizacji.
elektrycznych przed przepięciami, na które
szczególnie wrażliwe są urządzenia elektroniczne.
Przepięcia mogą powstać nie tylko
z powodu wyładowań atmosferycznych, ale
również w następstwie awarii sieci elektroenergetycznych.
Warto też zastanowić się nad
zainstalowaniem przekaźników priorytetowych.
Są one szczególnie przydatne, gdy równocześnie
korzysta się z kilku urządzeń o dużej
mocy. Tego typu urządzenia eliminują bowiem
przeciążenia instalacji, ponieważ pierwszeństwo
w zasilaniu będzie miał odbiornik,
któremu nadamy wyższy priorytet. Na przykład,
po uruchomieniu kuchenki elektrycznej
automatycznie zostanie odłączony obwód zasilania
elektrycznego systemu ogrzewania.
Ograniczniki przepięć
Ograniczniki przepięć, dawniej nazywane
odgromnikami, to urządzenia zaprojektowane
z myślą o ochronie aparatury elektrycznej
przed przepięciami przejściowymi
oraz ograniczaniem czasu trwania i wartości
prądu następczego. Przepięcia mogą powstać
podczas załączania lub wyłączania nieobciążonej
linii napowietrznej lub na skutek uderzenia
pioruna w linię napowietrzną.
Ograniczniki typu 1 (dawnej klasy „B”)
zapewniają ochronę instalacji elektrycznej
oraz odbiorników, które są do niej podłączone,
w przypadku bezpośredniego uderzenia
pioruna w linię zasilającą lub w instalację
odgromową budynku. Jeżeli zastosowano
ogranicznik iskiernikowy, to prąd może
przepływać wielokrotnie, nie powodując jego
zniszczenia. Istotne jest, aby połączenia były
wykonane przewodami o minimalnym przekroju,
nie mniejszym niż 16 mm 2 . Ograniczniki
tego typu najczęściej montuje się na początku
instalacji, która zasilana jest z sieci
napowietrznej lub z linii kablowej. Miejscem
tym może być złącze kablowe lub rozdzielnica
główna nn. Ograniczniki te mają również
za zadanie odprowadzenie do uziomu prądu
piorunowego, powstałego po bezpośrednim
uderzeniu pioruna w sieć zasilającą.
Hybrydowe ograniczniki typu „1+2”
(dawnej klasy „B+C”) zapewniają ochronę
przed przepięciami atmosferycznymi, spowodowanymi
uderzeniem pioruna w obiekty
znajdujące się w sąsiedztwie linii napowietrznych
lub bezpośrednio w linię nn,
w dużej odległości od miejsca zainstalowania
ograniczników. Ponadto tego typu ograniczniki
stanowią zabezpieczanie przed przepięciami
łączeniowymi. Ograniczniki przepięć
typu 1 oraz typu „1+2” instaluje się przed
licznikiem, chroniąc tym samym układ pomiarowy.
Ograniczniki typu 2 (dawnej klasy „C”)
chronią instalację elektryczną przed skutkami
przepięć, powstałych w wyniku pośrednich
wyładowań atmosferycznych lub procesów
łączeniowych w sieci elektrycznej. Chodzi
przede wszystkim o załączanie urządzeń elektrycznych,
takich jak silniki, transformatory
czy też spawarki. Ograniczniki te redukują
również przepięcia, które występują w wyniku
zadziałania zabezpieczeń instalacji.
Do zabezpieczania urządzeń komputerowych
i sprzętu audiowizualnego stosuje się
ograniczniki typu 3 (dawnej klasy „D”), które
chronią czułe odbiorniki przed przepięciami,
zredukowanymi przez wcześniejszy stopień
ochrony. Urządzenia te są również stosowane
w przypadku nieustalonej odporności
udarowej aparatury oraz kilkudziesięciometrowej
odległości między czułym urządzeniem
a ostatnim stopniem ochrony.
Fot. K. Kuczyński
Fot. K. Kuczyński
ekspert radzi
Podczas remontu domu warto zrobić przegląd instalacji elektrycznej
i wymienić jej wyeksploatowane elementy. Jest to
szczególnie istotnie, ponieważ od prawidłowej pracy obwodów
elektrycznych zależy bezpieczeństwo domowników. Wszystkie
prace muszą być wykonane zgodnie z obowiązującymi przepisami
prawa i przez osoby mające odpowiednie kwalifikacje.
Nieprawidłowe połączenie kabli miedzanych
i aluminiowych, co spowodowało upalenie kabla.
Uszkodzone gniazda.
Gniazda
Przyjmuje się, że gniazda w pokojach
montuje się na wysokości 30 cm nad podłogą,
po obu stronach okna. Na powierzchnię
około 5 m 2 powinno przypadać jedno
podwójne gniazdo. Gniazda do zasilania
sprzętu audiowizualnego czy komputerowego
warto zainstalować obok siebie i zamontować
w ramce.
W łazience gniazda powinny być montowane
na wysokości około 140 cm, w odległości
co najmniej 60 cm od wanny lub kabiny
natryskowej. Przy czym powinny być one
bryzgoszczelne. Do zasilania zaś pralki konieczne
jest zainstalowanie gniazda wtyczkowego
o prądzie znamionowym 16 A.
W kuchni natomiast należy przewidzieć
pięć gniazd, w tym przynajmniej jedno dostosowane
do przepływu prądu o wartości
16 A. Umieszcza się je na wysokości około
115 cm nad podłogą. Jeżeli mają się znaleźć
w miejscach narażonych na działanie wilgoci,
gniazda powinny mieć stopień ochrony
wyższy niż IP20.
Dobrym rozwiązaniem w kuchni są listwy
zasilające typu teleblok, które można zainstalować
na przykład w stole lub w blacie kuchennym.
Listwa po wysunięciu tworzy swego
rodzaju wieżę z gniazdami elektrycznymi.
Ostatnio pojawiło się wiele interesujących
rozwiązań, które pozwalają na przykład
na zamontowanie gniazda oddalonego
od ściany. Wówczas w podłodze instaluje
się specjalne puszki i doprowadza do nich
przewody. Gniazdo montuje się na poziomie
podłogi.
62
www.ekspertbudowlany.pl
nr 4/2011