Ô²ÕÔ±Ô³Ô»ÕÕÕÔ¹Õ ÕÕÕ 5
Ô²ÕÔ±Ô³Ô»ÕÕÕÔ¹Õ ÕÕÕ 5
Ô²ÕÔ±Ô³Ô»ÕÕÕÔ¹Õ ÕÕÕ 5
- TAGS
- gradaran.mskh.am
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Մարմիններ և նյութեր<br />
§ 2.8. ԼՈՒԾՈՒՅԹՆԵՐ<br />
Ջրի մեջ լուծ ված շա քա րի մաս նիկ նե րը տե սանե<br />
լի չեն։ Պատ ճառն այն է, որ շա քա րի մո լեկուլ<br />
նե րը հա վա սա րա չափ բաշխ վել են ջրի մո լե կուլնե<br />
րի միջև։ Նման խառ նուր դից շա քա րը կա րե լի է<br />
ա ռանձ նաց նել մի այն ջու րը գո լոր շ աց նե լով։ Այդ պի սի<br />
խառ նուր դը կոչ վում է լու ծույթ: Շա քա րի լու ծույթում<br />
շա քա րը լուծ ված նյութն է, ի սկ ջու րը՝ լու ծի չը։<br />
Այս պի սով` լու ծույ թը հա մա սեռ խառ նուրդ է՝ կազմված<br />
լու ծի չից և լուծ ված նյու թից։<br />
Լու ծույթ նե րի քա նա կա կան բնու թա գի րը տա լու համար<br />
ան հրա ժեշտ է պար զել, թե լուծ ված նյու թը լուծույ<br />
թի որ մասն է կազ մում:<br />
Օրի նակ, ե թե 15 գ կե րակ րի ա ղը (NaCl) լու ծենք 50 գ<br />
ջրում (H 2<br />
O), կս տա նանք 65 գ զանգ վա ծով լու ծույթ: Այս<br />
դեպքում կերակրի աղը կկազմի լուծույթի 15/65 կամ<br />
3/13 մասը: Դա լուծված նյութի զանգվածի հարաբերությունն<br />
է լուծույթի զանգվածին, որն անվանում ենք լուծված<br />
նյութի զանգվածային բաժին (մաս)։<br />
Են թադ րենք՝ կաղաբի թթու պատ րաս տե լու հա մար<br />
մեզ ան հրա ժեշտ է կե րակ րի ա ղի 1/10 զանգ վա ծա յին<br />
բաժ նով 20 կգ լու ծույթ։ Պարզենք, թե այդ լու ծույ թը<br />
պատ րաս տե լու հա մար ո՞ր քան կե րակ րի աղ և ո՞ր քան<br />
ջուր է ան հրա ժեշտ։<br />
Ըստ բեր ված տվյալ նե րի՝ կե րակ րի ա ղը պետք է կազմի<br />
լու ծույ թի 1/10 մա սը: Հաշ վենք 20 կգ –ի 1/10 մա սը.<br />
(20 ։ 10) . 1 = 2 . 1 = 2 (կգ կե րակ րի աղ)<br />
20 – 2 = 18 (կգ ջուր)<br />
Ս տա ցանք, որ կե րակ րի ա ղը պետք է վերց նել 2 կգ,<br />
ի սկ ջու րը՝ 18 կգ:<br />
Այժմ են թադ րենք՝ 200 գ լու ծույ թը գո լոր շաց նե լիս<br />
ստաց վել է 40 գ շա քար։ Պար զենք, թե որ քան էր շաքա<br />
րի զանգ վա ծա յին բա ժի նը այդ լու ծույ թում։<br />
Շա քա րի զանգ վա ծային բա ժի նը կկազ մի լու ծույ թի<br />
40/200 կամ 1/5 մասը, այսինքն՝ այդ լու ծույ թում մեկ<br />
29
Change language