programi i qeverise per vitet 2013 - 2017

ZHVILLIMI EKONOMIK
Njëzet e dy vjet mbas fillimit të zbatimit të “terapisë
së shok-ut” dhe ndërtimit të “ekonomisë së tregut”
kemi shkuar drejt “mbylljes” përfundimtare të një
cikli të rëndësishëm të tranzicionit “nga planifikimi
i centralizuar, drejt tregut të lirë”. Kemi shfrytëzuar
e përdorur shumë mundësi për vendosjen dhe
performancën e ekonomisë së tregut në kuadrin
e paketës së rregullimeve strukturore, ruajtjen
e ekuilibrave makroekonomikë, jemi fokusuar
pothuajse plotësisht te rritja ekonomike si treguesi
i vetëm i suksesit e i performancës së politikave
ekonomike e qeverisjes.
Kemi ndërtuar një model ekonomik tipik të
tranzicionit, një profil të vetë ekonomisë shqiptare
që me të mirat dhe defektet e tij u bë “lokomotiva”
që na tërhoqi deri në fund të dekadës së dytë të
këtij tranzicioni radikal, ndoshta nga më radikalët
në gjithë grupin e vendeve të Evropës Qëndrore e
Lindore. Megjithatë, kohës dhe përmbajtjes së këtij
modeli duket se i ka ardhur fundi, pasi shumë nga
elementët dhe energjitë e tij e arritën maksimumin
e tyre dhe tashmë rezultojnë të shteruara për një
periudhë tjetër 15-20 vjeçare të ardhshme që shkon
deri në horizontin 2025-2030.
Kriza ekonomiko-financiare globale na nxorri në
pah probleme thelbësore me natyrë strukturore:
• Sa e qëndrueshme është rritja jonë ekonomike?
• Sa të qëndrueshme janë burimet dhe furnizuesit e
kësaj rritjeje?
• A kemi modelin e përshtatshëm për të garantuar
ritmet e kësaj rritjeje në vitet që vijnë?
• A kemi një ekonomi të strukturuar e rezistente,
me të cilën mund të shkojmë drejt një zhvillimi të
qëndrueshëm afatgjatë?
Ekonomia
• Modeli i ri ekonomik
Garantimi i rritjes së qëndrueshme nënkupton
faktin se ne do të gjejmë e identifikojmë “burime
të reja që ushqejnë rritjen ekonomike” apo dhe
« zëvendësuesit » e disa prej burimeve aktuale të
rritjes që në periudha afatshkurtra e afatmesme
pritet të kontribuojnë shumë më pak se deri më
tani.
Nëpërmjet politikave tona ekonomike e financiare
ne :
• do ta mbushim “gropën” që po krijon tkurrja
e disa sektorëve të ekonomisë, zvogëlimi i
remitancave, apo “mbarimi” i privatizimeve;
• do ta eliminojmë apo ngushtojmë deficitin tregtar
dhe atë të bilancit të pagesave?
• do ta ristrukturojmë hapësirën rurale ku
mbizotërojnë mini-fermat dhe përmirësojmë
tendencën drejt një tregu toke aktiv, apo thellimit
të kooperimit në formën e shoqatave që është
akoma i ulët?
• do ta zhvillojmë, ristrukturojmë e modernizojmë
biznesin shqiptar që dominohet nga bizneset e
vogla familjare dhe reflekton akoma elementë
arkaikë e informalë?
Nëpërmjet politikave tona ekonomike dhe të
zhvillimit, do t’i japim përgjigje konkrete pyetjeve,
si:
• Cilat janë politikat strukturore që na konvergojnë
më mirë e më shpejt me ekonominë evropiane?
• Cilët do jenë sektorët që do përbëjnë « motorin »
e ekonomisë shqiptare në vitet në vazhdim?
Do të vendoset një dialog i përhershëm me
komunitetin e sipërmarrjes, vendas dhe të huaj, si
dhe me ekspertizë të spikatur të huaj dhe vendase.
Ky dialog do të institucionalizohet në ngritjen dhe
funksionimin e Këshillit Ekonomik Kombëtar, i
cili do të operojë pranë kryeministrit.
• Sektorët prioritarë
Ne jemi të qartë në objektivat themelore të
zhvillimit dhe modelit të rritjes ekonomike për 15-
20 vitet në vazhdim. Do të ndërtojmë “profilin” e
ekonomisë shqiptare të dy dekadave në vazhdim,
të identifikuar nëpërmjet disa sektorëve prioritarë
si manifaktura, energjia, turizmi, bujqësia dhe
agroindustria, arsimi dhe shërbimet.
Ndodhemi në një moment thelbësor për të
saktësuar një koncept e një politikë të qartë
për modelin e rritjes ekonomike dhe faktorët
jetësorë të saj. Mbyllja e “periudhës 22-vjeçare të
tranzicionit” dhe kriza ekonomiko-financiare na
ka vënë përballë një fakti të pakundërshtueshëm.
Modeli i deritashëm i rritjes ekonomike në
Shqipëri (i mbështetur kryesisht në të ardhurat
nga emigracioni, donacionet si vend i varfër e në
zhvillim që kemi përfituar me shumicë, kreditë
e buta dhe ndihmën e huaj që kanë qenë një
28